taranatha0506_五次第攝略明疏

多羅那他大師教言集JT116རིམ་ལྔ་བསྡུས་གསལ་གྱི་ཊཱི་ཀ་བཞུགས་སོ། ། 5-667 ༄༅། །རིམ་ལྔ་བསྡུས་གསལ་གྱི་ཊཱི་ཀ་བཞུགས་སོ། ། ༄། །གཞུང་གི་དོན་བཤད་པར་བྱ་བ། མདོར་བསྟན་པ། ༄༅། །བླ་མ་དང་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་མཚལ་ལོ། །རྡོ་རྗེ་འཛིན་དབང་དཀྱིལ་འཁོར་ ལ། །གུས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་ཕྱག་འཚལ་ནས། །ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་མན་ངག་གཞུང་། །མདོ་ཙམ་ འཆད་ལ་སྤྲོ་བ་སྐྱེས། ། འདིར་རིམ་ལྔ་བསྡུས་གསལ་གྱི་དོན་ཅུང་ཟད་བཀྲོལ་ན། འདིའི་སྐད་དོད་ལ་འདྲ་མིན་ གཉིས་ཡོད་དེ། དཔེ་ཁ་ཅིག་ལས། རྒྱ་གར་སྐད་དུ། པཉྩ་ཀྲ་མ་སང་གྲ་ཧ་པྲ་ཀཱ་ཤ བོད་ སྐད་དུ། རིམ་པ་ལྔ་བསྡུས་པ་གསལ་བ་ཞེས་པ་ཡོད། དཔེ་ཁ་ཅིག་ལས། སང་གྲ་ཧའི་ ཚབ་ཏུ་སཾ་ཀྵིཔྟ་ཅེས་པ་ཡོད། དེ་ཡང་པཉྩ་ནི་ལྔ། ཀྲ་མ་ནི་རིམ་པ། སང་གྲ་ཧ་ནི་བསྡུས་པ་སྟེ། འཐོར་བ་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ལྟ་བུའི་དོན་ཡིན། སཾ་ཀྵིཔྟ་བསྡུས་པའི་དོན་ལ་ འཇུག་པ་ནི། རྒྱས་བསྡུས་གཉིས་ཀྱིས་ཟླས་ཕྱེ་བའི་བསྡུས་པ་སྟེ། མདོར་བསྡུས་པའི་དོན་ནོ། ། པྲ་ཀཱ་ཤ་ནི་རབ་ཏུ་གསལ་བའམ། གསལ་བ་ཙམ་མོ། །དཔེ་མང་པོར། སཾ་གི་ཏ་དང་། སཾ་ག་ ཏ་དང་། པྲ་བྷ་ཝ་ཞེས་འདོན་པ་ནི་ཡི་གེ་མ་དག་པའོ། །དཔལ་ལྡན་བླ་མའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་ འཚལ་ལོ། །ཞེས་པ་ནི། གཞུང་རྩོམ་པ་པོས་ཕྱག་འཚལ་བ་སྟེ། དོན་གྱིས་མཆོག་བརྗོད་ཡིན་ ནོ། ། ད་ནི་གཞུང་གི་དོན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་མདོར་བསྟན་པ་དང་། རྒྱས་པར་བཤད་པ་ དང་། མན་ངག་གི་ཆེ་བ་སྟེ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་གསང་བ་ཆེ། །རིམ་པ་ལྔ་ལ་གནས་པ་པོ། །དངོས་ པོའི་གནས་ལུགས་ལམ་དང་ནི། །འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་རིམ་པའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ 5-668 ལ་དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་ནི། རྒྱུད་གསུམ་ལས་རྒྱུ་རྒྱུད་དེ། དངོས་ནི་སེམས་རང་བཞིན་ གྱི་འོད་གསལ་བ་དང་། ཡན་ལག་ནི་འཁོར་བའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །ལམ་ནི་ཐབས་ཀྱི་རྒྱུད་ དོ། །དངོས་ནི་རིམ་པ་ལྔའམ་དྲུག་གི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཡན་ལག་ནི། རིམ་པ་དེ་རྣམས་མ་གྲུབ་ པ་གྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་མན་ངག་རྣམས་དང་། ཐུན་མཚམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་ པའོ། །དམ་ཚིག་དང་། བསྐྱེད་རིམ་དང་། ཆོ་གའི་ལས་ཀྱི་རིམ་པ་དང་། ལས་ཚོགས་དང་། ལས་ཚོགས་དང་། ཐུན་མོང་གི་དངོས་གྲུབ་སོགས་ཀྱང་དེ་ལ་འདུས་{ལ་[སོ།]། ཡང་དབང་ བསྐུར་རྒྱུ་རྒྱུད་དུ་འཆད་པ་དང་། སྒྲུབ་པ་པོ་རང་རྒྱུ་རྒྱུད་དུ་འཆད་པའང་ཡོད་མོད། འདིར་མི་ སྤྲོའོ། །འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་ནི་འབྲས་རྒྱུད་དེ་དངོས་ནི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དངོས་ གྲུབ་ཀྱི་གོ་འཕང་མི་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་དང་། ཡན་ལག་ནི་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་གོ །

我來為您翻譯這篇多羅那他大師的教言集中的藏文文獻。這是《五次第略明註疏》的內容： 《五次第略明註疏》 今解釋正文之義。略說： 頂禮上師與佛陀！ 恭敬心禮敬， 持金剛輪壇， 甚深教言典， 略作解說生歡喜。 此處若略解《五次第略明》之義，此梵文有兩種不同：有些版本中為：梵語：पञ्चक्रमसंग्रहप्रकाश (Pañcakramasaṃgrahaprakāśa)，藏語：རིམ་པ་ལྔ་བསྡུས་པ་གསལ་བ，意為"五次第攝略明"。有些版本中用 संक्षिप्त (Saṃkṣipta) 替代 संग्रह (Saṃgraha)。其中，पञ्च (Pañca) 為"五"，क्रम (Krama) 為"次第"，संग्रह (Saṃgraha) 為"攝集"，意為將散亂者集於一處之義。संक्षिप्त (Saṃkṣipta) 表示"略"之義，是以廣略二者相對而言的"略"，即簡略之義。प्रकाश (Prakāśa) 為"極明"或"明"。在許多版本中出現 संगीत (Saṃgīta)、संगत (Saṃgata)、प्रभव (Prabhava) 等讀法都是文字訛誤。 "頂禮吉祥上師足"是造論者的頂禮，實為最勝讚歎。 今當解釋正文之義，其中分為：略說、廣釋及教授之勝性三部分。 第一略說： "諸佛大秘密， 安住五次第， 事物實相道， 及果生次第。" 其中事物實相是三續中的因續：主體是心性光明，支分是輪迴諸法。道是方便續：主體是五次第或六次第的智慧，支分是令未成就者成就的方便教授以及座間行等。戒律、生起次第、儀軌作業次第、事業、共同成就等亦攝於此。又有解釋灌頂為因續，修行者自身為因續者，此處不詳述。果生次第是果續：主體是大手印最勝成就位無學雙運，支分是有學雙運。

ཐུན་ མོང་གི་དངོས་གྲུབ་ཀྱང་འབྲས་རྒྱུད་དུ་འཆད་པའི་སྐབས་ཡོད་དེ། བསྐྱེད་རིམ་གཏན་ལ་ འབེབས་པའི་སྐབས་སུ། བསྐྱེད་རིམ་ཉིད་ཀྱི་རང་འབྲས་མཐར་ཐུག་ཡིན་པ་དང་། རྣམ་པ་ འདྲ་བ་ལ་དགོངས་པའོ། །རྒྱུད་གསུམ་པོ་དེའི་དོན་ཡང་། རིམ་པ་ལྔ་ལ་གནས་ཤིང་ཚང་བ་སྟེ། འབྲས་རྒྱུད་ནི་ཟུང་འཇུག་ཏུ་འདུས། རྒྱུ་རྒྱུད་ནི་རིམ་ལྔ་སོ་སོས་གང་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པའི་ གཞིའམ་རྟེན་ཡིན་པས། ལྔ་ཅར་གྱིས་བསྡུས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ལ་དངོས་ སུ་སྦྱོར་བའི་ཉེ་རྒྱུ་སྤྱོད་པ་དང་། མངོན་བྱང་གོང་འོག་གཉིས་དང་། འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ བཞུགས་ཚུལ་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་སྐུར་འཆད་པ་དང་། ལམ་གྱི་སྐབས་རྡོ་རྗེའི་ལུས་ལ་གནད་ དུ་བསྣུན་པའི་ཐབས་ཟབ་མོ་རྣམས་དང་། གཞི་སེམས་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྐུ་གསུམ་རང་ ཆས་སུ་གདོད་ནས་བཞུགས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པར་གསུང་པའི་ཁྱད་ཆོས་ དང་། སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་ཐབས་མཁས་སོགས་ཐེག་ཆེན་སྤྱི་ལུགས་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་ དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱིས་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་ཅིང་། གཞན་ལ་སྟོན་པའི་གསང་ 5-669 བ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལ་གསང་བ་ཆེན་པོ་ནི། ར་ཧ་སྱ་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་གཞན་ཕལ་གྱིས་མ་རྟོགས་ པའམ། མ་ཐོབ་པའི་དོན་ཡིན་པས། ཆེས་ཤིན་ཏུ་གསང་བའམ་གསང་དགོས་པ་ལའང་ འཇུག་སྟེ། དོན་གྱི་གཙོ་བོ་ནི་ཆེས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས། ཕལ་ཆེར་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ དོན་ནོ། །དཔེར་ན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དགོས་འདོད་ཀུན་འབྱུང་ནི། ནད་ཐམས་ཅད་སེལ་ བ་དང་། གདོན་རྣམས་སྲུང་བ་དང་། མཚན་མོ་ཡང་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱེད་པ་དང་། ཟས་གོས་ཀྱི་ཆར་འབེབས་པ་སོགས། གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཡོན་ཏན་བཟང་པོ་ དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོད་པས། ར་ཧ་སྱ་ཞེས་མཆོག་གི་དོན་དང་། དེ་འདྲ་བའི་དངོས་པོ་མཆོག་ བླ་ན་མེད་པ་དེ། ཕལ་གྱི་ལག་ཏུ་ཐོབ་པ་ལྟ་ཞོག མིག་གི་མཐོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆེད་བརྟད་གསང་བ་ལ་མ་ལྟོས་པར། ཡེ་གསང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་། ར་ཧ་སྱ་ཞེས་བྱའོ། ། ༄། །རྒྱས་པར་བཤད་པ། གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། དོན་གྱི་གཞི་འགོད་པ་དང་། སླར་ཡང་གཏན་ལ་ དབབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་བཤད་པའོ། ། ༈ དོན་གྱི་གཞི་འགོད་པ་བཤད་པ། དང་པོ་ནི། དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་གཉིས་ཡིན་ཏེ། ། ཞེས་པ་ནས། འདི་ཉིད་ཐོབ་པའི་མྱུར་དུ་འཆར། །ཞེས་པའི་བར་རོ། །དེ་ལ་གཉིས་ཏེ། གཞི་ དངོས་པོའི་གནས་སྟབས་གཏན་ལ་དབབ་པ་དང་། གནད་དུ་བསྣུན་པའི་ཐབས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ དང་། ལམ་དངོས་གསལ་བར་བསྟན་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལམ་རྟགས་ངོས་བཟུང་བའོ།

我來繼續翻譯這段內容： 共同成就也有在果續中解釋的場合，這是在確立生起次第時，考慮到生起次第本身是其究竟果位，且形相相似的緣故。三續之義亦安住並圓滿於五次第中：果續攝於雙運，因續是五次第各自所著重點的基礎或所依，故為五者所攝。如是果位佛陀之近因即行為和上下二種現等覺，以及果位佛陀的安住方式解釋為大樂身，道位中於金剛身著重修持的甚深方便諸法，以及基礎心性法界三身本自具足安住，這些是無上乘所說的殊勝特點，以及空性、悲心、方便善巧等大乘共同傳統，這些是十方三世一切佛陀現前修持並教示他人的大秘密。 其中大秘密即梵語 राहस्य (Rahasya)，是他人一般未能證悟或未能獲得的意義，故也表示極為秘密或需要保密之義。其主要含義是最為殊勝，故為非共同的意義。譬如如意寶珠能生一切所需所欲，能除一切病痛，能護持一切魔障，能使夜晚普照一切方向，能降下飲食衣物等雨，具有無量非共殊勝功德，故稱 राहस्य (Rahasya)，表示殊勝義。如是無上殊勝之物，且不說凡人能得，連見到也不可得，因此不待刻意保密，本自秘密，故稱 राहस्य (Rahasya)。 廣釋 第二廣釋分為：安立義基及再次以抉擇方式解說。 解說安立義基 首先："事物實相有二種"至"此即獲得速當顯"。其中分二：抉擇基礎事物的實際狀態、著重修持的方便之因由及顯明宣說正道、認定智慧道之相。

། ༈ གཞི་དངོས་པོའི་གནས་སྟབས་གཏན་ལ་དབབ་པ། དང་པོ་ལ་དབྱེ་བ་ནི། དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་གཉིས་ཡིན་ཏེ། །ལུས་དང་སེམས་ ཀྱི་གནས་སྟབས་ལས། །ཞེས་ཏེ། དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་སམ། གནས་སྟབས་དེ་ཡང་། རྣམ་གཞག་མཐའ་ཡས་པ་ཡོད་མོད་ཀྱི་སེམས་དངོས་པོའི་གནས་སྟབས་དང་། ལུས་དངོས་ པོའི་གནས་སྟབས་གཉིས་སུ་འདུས་ལ། དེ་དག་གི་དབྱེ་བ་ཡང་། རགས་དང་ཕྲ་དང་ཤིན་ ཏུ་ཕྲ། །ཐུན་མོང་དབྱེར་མེད་རིམ་ཤེས་བྱ། །ཞེས་ཏེ། གནས་སྟབས་གཉིས་པོ་ལ། གནས་ སྟབས་སོ་སོའི་དོན་དང་། ཐུན་མོང་གི་དོན་གཉིས་ལས། སོ་སོ་པའི་དོན་ནི། སེམས་རགས་ 5-670 པ་ནི་དབང་ཞེས་ལྔ་སེམས་བྱུང་རྣམ་རྟོག་དང་བཅས་པ། ཀུན་རྫོབ་འཁྲུལ་པ་ཁོ་ནའི་ཤེས་ པ་འདི་རྣམས་ཡིན་ལ། ཕྲ་བ་ནི་སྣང་བ་གསུམ། ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ནི་འོད་གསལ་གྱི་སེམས་སོ། ། ཞེས་ཀྱང་འཆད་མོད། གཞི་འཁོར་བའི་དུས་ཀྱི་སྣང་བ་བཞི་དང་། ལམ་གྱི་སྣང་བ་བཞི་ཅར་ ཅུང་ཟད་ཕྲ་བའི་སེམས་ཡིན་ལ། ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ནི་{གདོད་[གདོན་]མ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ རང་བཞིན་འོད་གསལ་ལོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་གནས་སྟབས་ལ་ཤ་ཁྲག་རུས་པ་སོགས་ ཁམས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གི་རང་བཞིན་དབྱིབས་སུ་བཀོད་པའི་ལུས་འདིར་རགས་པ་ཡིན། གནས་པ་རྩ། གཡོ་བ་རླུང་། བཀོད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྤྱིར་གྲགས་པ་འདི་ནི་ཅུང་ཟད་ཕྲ་ བ་ཡིན་ཞིང་། གཉུག་མའི་ལུས་མི་ཤིགས་པ་དྭངས་མ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའོ། །ཡང་རྩ་རླུང་ཐིག་ ལེ་སྟེ་གཞི་གསུམ་ལ། སོ་སོར་ཕྱེ་ནའང་གསུམ་གསུམ་སྟེ། རྩ་བདུན་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ནི་རགས་ པ། འཁོར་ལོ་བཞིའི་རྩ་དང་། རོ་རྐྱང་དབུ་གསུམ་ནི་ཕྲ་བ་སྙིང་ག་ལ་སོགས་པ་མི་ཤིགས་ པའི་རྩ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའོ། །ཡང་ན་རོ་རྐྱང་ཕྲ་བ། དབུ་མ་ཆེས་ཕྲ་བ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར། གཡོ་བ་ རླུང་ལ། རླུང་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ཁམས་ལྔའི་རླུང་ནི་རགས་པ། སྣང་གསུམ་གྱི་བཞོན་པའི་རླུང་ ནི་ཕྲ་བ། འོད་གསལ་གྱི་རླུང་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའོ། །བཀོད་པ་བྱང་སེམས་ལ་སོ་སེན་ཤ་ཁྲག་ སོགས་རགས་པ། རྩ་ནང་གནས་པའི་དཀར་དམར་སོགས་བདུད་རྩི་ལྔ་ནི་ཕྲ་བ། མི་ཤིགས་ པའི་ཐིག་ལེ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའོ།

我來翻譯這段內容： 抉擇基礎事物的實際狀態 首先分類："事物實相有二種，從身與心之狀態。"即事物的實相或狀態，雖有無量安立，但可歸納為心的事物狀態與身的事物狀態二種。其分類又："粗與細及極細，共同無別次第知。"即二種狀態中，有各自的義和共同的義二者。 其中各自的義：心粗分即五根識及具有分別的心所，唯是世俗迷亂的諸識；細分是三種顯現；極細是光明之心。雖也如是解釋，但基礎輪迴時的四種顯現和道位的四種顯現都是稍細的心，極細是本初法性之心自性光明。同樣，身的狀態中，由三十六界性所成的flesh血骨等形體構成的此身是粗分。安住的脈、執行的氣、佈設的菩提心一般所說的這些是稍細分，本性不壞清凈之身是極細分。 又若分別分析脈氣明點三基礎，各有三種：七萬二千脈是粗分，四輪之脈和左右中三脈是細分，心等不壞之脈是極細分。或者說左右脈是細分，中脈是極細分。執行的氣中，十種氣等五界之氣是粗分，三種顯現的載氣是細分，光明之氣是極細分。佈設的菩提心中，指甲肉血等是粗分，住于脈中的白紅等五甘露是細分，不壞明點是極細分。

།དེ་དག་ནི་གནས་ཐབས་སོ་སོའི་དོན་ཡིན་ལ། གཉིས་པ་ ལུས་སེམས་ཐུན་མོང་གི་གནས་ཐབས་སམ། ལུས་སེམས་དབྱེར་མེད་ཀྱི་རིམ་པ་ཡང་ཤེས་ པར་བྱ་སྟེ། དེ་བཤད་པ། གཉིད་དང་རྨི་ལམ་སྙོམས་འཇུག་པ། །ཐ་མལ་དུས་དང་རྣམ་པ་བཞི། ། འཁོར་ལོ་བཞི་ཡི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །རྩ་དང་ཐིག་ལེ་སེམས་ཤེས་པས། །ཞེས་འབྱུང་བས་ སེམས་ཞེས་པ་ཡན་ཆད་དེ། སེམས་དང་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེ་རེ་རེ་བཞིན་ཡང་ཕྲ་རགས་གསུམ་ 5-671 གསུམ་བྱུང་མོད་ཀྱི། སེམས་ཁོ་ནས་བྱ་བ་མི་བྱེད། རྩ་རྐྱང་པའི་ལས་མི་བྱེད། རླུང་འབའ་ ཞིག་གིས་མ་ཡིན་ཐིག་ལེ་གཅིག་པུས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་པས། རྩ་རླུང་ཐིག་ལེ་གསུམ་པོ་སེམས་ དང་བཅས་པ་ལ་ཕྲ་རགས་གསུམ་གསུམ་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་བསྡོམས་ནས། གཞི་འཁོར་ བ་དང་། ལམ་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་རྩ་འཁོར་ལོ་བཞིའི་བདག་ ཉིད་དེ་དངོས་པོ་རྣམས་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཡང་སྙིང་ག་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྩ་ དང་རླུང་དང་ཐིག་ལེའི་བྱེད་པ་ལས། གཉིད་འཐུག་པོའི་གནས་སྐབས་གཙོ་བོར་གྱུར་པ། ཡིད་ཀྱི་གཡོ་བ་གློ་བུར་དུ་འགགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་འཁྲུལ་པ་རྣམས་འཆར་ལ། ལམ་ བསྒོམས་པས་གནས་སྐབས་དེ་ལམ་དུ་འཁྱེར་ཞིང་སྒྲིབ་པ་སྤོང་པ་ལ་ཡང་སྙིང་གར་གནད་ དུ་བསྣུན་པའི་ཐབས་དགོས་སོ། །མགྲིན་པ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེའི་ ནུས་པ་ལས། རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་བ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ། རགས་པའི་ཁམས་ལས་འདས་ཏེ་ཕྲ་ བའི་གསལ་སྣང་འཆར་བའི་གནས་སྐབས་འབྱུང་ཞིང་། གནས་སྐབས་དེ་ཉིད་ལམ་དུ་བྱེད་ ཅིང་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བའི་ལམ། རྨི་ལམ་གྱི་གདམས་ངག་ཀྱང་། མགྲིན་པར་གནད་དུ་བསྣུན་པ་ དགོས་ཏེ་བར་དོའི་གདམས་ངག་གི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཡང་ངོ་། །སྤྱི་བོ་བདེ་ཆེན་འཁོར་ལོའི་ རྩ་རླུང་ཐིག་ལེའི་ནུས་པ་ལས། དབང་པོ་གཉིས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ འཛག་བདེ་ཆགས་པའི་རྣམ་རྟོག་གི་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་འཆར་བར་འགྱུར་ལ། གནས་སྐབས་ དེ་ལམ་དུ་འཁྱེར་ཞིང་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བའི་རང་ལུས་གཞན་ལུས་ཀྱི་གཏུམ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ མན་ངག་རྣམས་ཀྱང་། སྤྱི་བོའི་རྩ་འཁོར་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པའི་ཐབས་དགོས་པ་ཡིན། ལྟེ་ བ་སྤྲུལ་པའི་འཁོར་ལོའི་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེའི་བྱེད་པ་ལས། ཐ་མལ་གཉིད་སད་པའི་དུས་ཀྱི་ སྣང་བ་རགས་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་འཁྲུལ་བ་འདི་འབྱུང་བ་ཡིན་ཞིང་གནས་སྐབས་དེ་ལམ་དུ་ འཁྱེར་ཞིང་། སྒྲིབ་པ་སྤོང་བའི་ལམ་མཉམ་བཞག་སྒྱུ་ལུས་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱང་། ལྟེ་ 5-672 བའི་འཁོར་ལོར་གནད་དུ་བསྣུན་པ་ཞིག་དགོས་པ་ཡིན་ནོ།

這些是身心共通狀態或身心無別的次第也應當了知。 對此解說："睡眠與夢境等持時，平常時分共四種，四輪本性之，脈及明點心當知。"如是所說至"心"字為止。雖然心與脈氣明點每一種都各有粗細三種，但僅憑心不能作用，單獨的脈不能作用，僅靠氣也不行，僅靠明點也不能成就，因此脈氣明點三者連同心共有粗細三種，將所有這些彙集，顯現基礎輪迴和道的一切法。 其中四輪脈的本性是諸事物的主要部分，其中又以心輪法輪的脈氣明點的作用，主要是沉睡狀態，突然停止意識活動狀態的迷亂顯現。通過修道將此狀態轉為道用並斷除障礙，也需要在心輪處扣要之方便。喉輪受用輪的脈氣明點的力用，主要是夢境顯現，超越粗分界而生起細分明顯顯現的狀態，將此狀態作為道用並斷除障礙之道，夢境教授也需要在喉輪處扣要，中陰教授的一部分也是如此。頂輪大樂輪的脈氣明點的力用，主要是根二和合的漏樂貪著分別唸的種種顯現，將此狀態轉為道用並斷除障礙的自身他身拙火瑜伽的口訣，也需要在頂輪處扣要之方便。臍輪化身輪的脈氣明點的作用，產生平常醒時的種種粗分顯現之迷亂，將此狀態轉為道用並斷除障礙之道主要是等持幻身等，也需要在臍輪處扣要。

།འདི་ནི་དགྱེས་རྡོར་ལས། སྐྱེ་ གནས་སྙིང་མགྲིན་མགོ་བོར་ཡང་། །སྐུ་གསུམ་པོ་ནི་རྣམ་པར་གནས། །ཞེས་སོགས་རྒྱས་ པར་གསུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ལ། དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལས། གོང་དུ་སྨོས་པ་འདི་དང་འདྲ་ བ་དང་། གོ་བཟློག་པའི་བཤད་ཚུལ་གཉིས་ཀ་བྱུང་སྟེ། དོན་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར། གདམས་ ངག་འདི་དག་ཏུ་ཡང་གཉིས་ཀའི་རྣམ་གཞག་རུང་ངོ་། །འོ་ན་འདུས་པ་འཕགས་སྐོར་བའི་ ལུགས་ཀྱི། སྙིང་གའི་བྱེད་པས་དཔེ་དོན་གྱི་འོད་གསལ་སྒྲུབ་དགོས་ཤིང་། རྒྱུ་དེ་ལས་སྒྱུ་ ལུས་སྒྲུབ་པའི་གནས་ཀྱང་སྙིང་ག་ནས་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ། འདིར་སྒྱུ་ལུས་ལྟེ་བ་ནས་སྒྲུབ་ ཅེས་པ་ཅི་ཞེ་ན། སྤྱིར་ན་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་ཤར་བ་ལ་སྙིང་ག་ནས་སྤྲོས་པ་ཞེས་ཀྱང་ཡོད་ པས་སྙིང་གའི་སྒྲ་སེམས་ལ་འཇུག་པ་དང་། རྩ་འཁོར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལྟེ་བ་ལ་སྙིང་གའི་མིང་ གིས་བསྟན་པ་ཡང་ཡོད་པས། སྙིང་ག་ཞེས་པའི་ཚིག་ཙམ་ལ་བསྟེན་ནས་བྱང་ཁོག་སྟོད་ཀྱི་ ནང་ཁོ་ནའོ་སྙམ་པའི་ཧོབ་བཅོས་མི་བྱ་སྟེ། ལྟེ་བ་ཞེས་པའང་རྩ་འཁོར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལྟེ་བ་ ལ་འཇུག་པའི་གནས་སྐབས་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་རྡོ་རྗེ་འཕྲེང་བ་དང་འཕགས་སྐོར་ རྣམས་ལས། སྙིང་ག་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཉིད་སྔགས་པའང་ཡིན་མོད་ཀྱི། གནད་དུ་བསྣུན་པའི་ ཐབས་ལ་ངེས་པ་མེད་དེ། སྣོད་ཀྱི་འོག་ཕྱི་རོལ་ཏུ་རྡོ་ཁབ་ལེན་བསྐོར་བས། སྣོད་ཀྱི་ནང་དུ་ ལྕགས་ཐུར་འཁོར་བ་དང་། ཤིང་གི་རྩ་བ་ལ་ཆུ་དྲངས་པས། རྩེ་མོའི་མེ་ཏོག་ཁ་བྱེ་པར་འགྱུར་ བ་བཞིན། རྩ་གནས་གཅིག་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པའི་ཐབས། རྩ་གནས་གཞན་གྱི་བྱེད་དགོས་ པ་མང་ངོ་། །འདིར་རྩ་དང་ཞེས་པའི་དང་ཡིག་གིས་རླུང་ཡང་ཟུར་གྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ རྩ་དང་རླུང་དང་ཐིག་ལེ་དང་སེམས་ཏེ། ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་འཁོར་ལོ་བཞིས་ཕྱེ་བའི་མཐུ་ ལས་འཁོར་འདས་ཐམས་ཅད་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་འཁོར་ལོ་བཞི་དང་འོད་གསལ་ལ་སོགས་པ་ ལམ་བཞི་སྦྱོར་བ་འདི། འཕགས་སྐོར་གྱི་རང་གཞུང་རྣམས་ན་གསལ་བར་མེད་ཀྱང་། དགྱེས་ 5-673 རྡོར་སོགས་མ་རྒྱུད་ཀྱི་དགོངས་པས་ཁ་སྐོང་བ་འདི། ནཱ་རོའི་མན་ངག་མར་པའི་དགོངས་པ་ ཡིན་ལ། རྡོ་རྗེ་འཕྲེང་བའི་རྒྱུད་ཀྱི་དོན་ཡང་ཡིན་ནོ།

這出自喜金剛中所說："生處心喉頭部中，三身各自而安住。"等廣說之教義，而在時輪中，與上述相似以及相反的兩種解釋方式都有出現，因為義理不相違故，在這些教授中兩種建立都是可行的。 那麼，按照集密聖者傳承的傳統，需要以心輪的作用成就比喻和究竟的光明，並且從此因也要從心輪處成就幻身，為什麼這裡說從臍輪處成就幻身呢？一般而言，雖然有說心的顯現是從心輪發出，故"心輪"一詞可用於心，也有用心輪之名指稱一切脈輪的中心，因此不應僅依"心輪"之詞就武斷地認為只是上胸腔內部，就如同"中心"一詞有時也可用於一切脈輪的中心一樣。 然而，雖然金剛鬘和聖者傳承諸論中也讚歎心輪法輪，但在扣要方便上並無定準，就如同在容器外轉動磁石，容器內的鐵針也會轉動，或者在樹根澆水，樹梢的花朵就會開放一樣，在一處脈位扣要的方便，往往需要其他脈位的作用。這裡"脈和"的"和"字也間接指示了氣，如是則脈、氣、明點和心這四法通過四輪分開的力用而顯現輪迴涅槃一切。 將四輪與光明等四道相配這一點，雖然在聖者傳承的本論中並不明顯，但以喜金剛等母續的密意來補充，這是那若巴的口訣、馬爾巴的密意，也是金剛鬘續的義理。

༈ གནད་དུ་བསྣུན་པའི་ཐབས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན། གཉིས་པ་གནད་དུ་བསྣུན་པའི་ཐབས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ནི། རྩ་དང་ཐིག་ལེ་སེམས་ཤེས་ པས། །ཞེས་པའི་ཤེས་པས་ཞེས་དང་། ལུས་དང་དུས་དང་ཡུལ་རླུང་གི་གནད་ནི་བཞི་རུ་ཤེས་ པར་བྱ། དྲན་པ་སྣ་ཚོགས་རྟོག་པ་རྣམས། །སེམས་ལ་ཡང་དག་བྱུང་བས་ན། །རྣམ་ཤེས་ སྲོག་ནི་འདུ་བའི་རྟེན། །སྙིང་གར་སྔགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྒོམ། །ཞེས་ཏེ་གོང་དུ་སྨོས་པ་ ལྟར་གང་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པའི་གཞི། ལུས་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེ་དང་། སེམས་རང་བཞིན་སྤྲོས་ བྲལ་རང་གི་རིག་པ། རྣམ་པ་ཕྲ་རགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པ་རྣམས། རང་གི་རྒྱུད་ཐོག་ ཏུ་འབབ་ངེས་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱས་ནས། བསྒོམ་པའི་ཚེ། སོ་སོའི་ལུས་གནད་ འཁྲུལ་འཁོར་ལེགས་པར་ངེས་པ་དང་། དུས་ཀྱི་གནད་ཀྱང་ངལ་དུབ་དང་འགྲངས་ཆེས་པ་ སོགས་མ་ཡིན་པ། སྔ་དྲོ་སྒྱུ་ལུས། ཕྱི་དྲོ་རྨི་ལམ། ནང་ནུབ་རླུང་སྦྱོར་དྲག་པོ་སོགས་མན་ངག་ ལས་འབྱུང་བའི་དུས་གནད་རྣམས་དང་། གང་ལ་སྒོམ་པའི་ཡུལ་གྱི་གནད་དམིགས་པ་གཏོད་ ས་མ་ནོར་བ་དང་། རླུང་གི་གནད་སོར་འཇོག་དང་། བུམ་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དམིགས་ པ་གང་བསྒོམས་ཀྱང་གནད་ནི་བཞི་པོ་འདི་རུ་ཚང་བར་བྱས་ཏེ་སྒོམ་དགོས་པར་ཤེས་པར་ བྱའོ། ། ཡུལ་ཀྱི་གནད་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ནི། རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་རྣམ་རྟོག་སྣ་ ཚོགས་པ་དང་། སྲོག་སྟེ་རླུང་གི་ཚོགས་རྣམས་ནི། དབུ་མར་འདུ་ཞིང་སྡུད་པར་བྱེད་པའི་ དམིགས་རྟེན་སྒྲུབ་པ་པོ་རང་གི་སྙིང་གར་སྔགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདིས་ནི་ དངོས་སུ་རིམ་ལྔ་འཁོར་ལོ་ཅན་གྱི་སྔགས་འཁོར་དེ་གཙོ་བོར་བསྟན་པ་ཡིན་མོད། ཤུགས་ ལ་འཁོར་ལོ་མེད་པ་དང་། སེམས་དཔའ་གསུམ་བརྩེག་དང་གཏུམ་མོ་སོགས་ཀྱང་བསྟན་པ་ 5-674 ཡིན་ཏེ་གནད་དང་དགོས་པ་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དྲན་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སྟེ་ཆགས་ཡུལ་ དྲན་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་། གནོད་བྱེད་དྲན་པ་ལས་ཞེ་སྡང་དང་། ཡུལ་བར་མ་དྲན་པ་ ལས་གཏི་མུག་སོགས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་རྣམས་སྣང་བ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བའི་རང་ རིག་ཙམ་ལས་ཡང་དག་པར་བྱུང་ངོ་། །དེ་དག་ཀྱང་རང་རང་གི་བཞོན་པར་གྱུར་པའི་རླུང་ གཡོ་བ་ན། ཤེས་པ་དེ་དང་དེ་གསལ་བར་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། རླུང་ཐིམ་པ་ན་ཤེས་པ་དེ་རྣམས་ ཀྱི་ཐིམ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་དཀར་པོ་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་རླུང་གཡོས་པས། སྣང་བའི་ཡེ་ཤེས་ པ་སྐྱེ་ལ། དེའི་ནུས་པས་ཆགས་བྲལ་གྱི་བཞོན་པར་འགྱུར་བའི་རླུང་རྣམས་ལྡང་ཞིང་། དེ་དང་ ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཆགས་བྲལ་ལམ་ཞེ་སྡང་གི་རྣམ་རྟོག་རྣམས་སྐྱེའོ།

我將為您直譯這段藏文： 扣要方便的原因 第二、扣要方便的原因是："由了知脈和明點心"中的"了知"，以及"身、時、處、氣四種要訣當知。由於種種憶念分別，真實生於心中，故識與命氣聚集之處，於心間修持咒輪。"如前所說，所扣要的基礎，身之脈、氣、明點，及心之自性離戲的自覺，連同細粗各別之分，以確定能落實于自相續的智慧來了知后，在修持時，各自身體要訣的運動確定清楚，時間要訣也不是疲勞和過飽等，如同口訣中所說：早晨修幻身，傍晚修夢觀，深夜修猛烈氣脈瑜伽等時間要訣，以及所修之境要訣即專注處不錯亂，和氣的要訣即持氣和金剛瓶氣等，當知無論修何所緣，都需具足此四要訣而修。 特別解釋境之要訣是：追隨識的種種分別念和命即氣的聚集，作為攝集入中脈的所緣處，應當在修行者自己心間修持咒輪。此雖直接顯示五次第有輪之咒輪為主，間接也顯示無輪和三重本尊及拙火等，因為要訣和必要相同的緣故。其中，種種憶念即憶念貪慾境生貪慾，憶念加害者生嗔恨，憶念中性境生愚癡等諸分別念，是由三種顯現差別所分的唯自證而真實生起。當這些各自所乘的氣動時，則彼彼意識明顯顯現，當氣融入時，則彼等意識也將融入。其中，白色剛性之氣動時，生起顯現智慧，以其力用成為離貪之乘的諸氣升起，與之俱生的離貪或嗔恨等分別念生起。

།དེའི་མཚོན་ནས་དམར་པོ་ རྡུལ་གྱི་རླུང་དང་། མཆེད་པའི་སེམས་དང་། འདོད་ཆགས་ཀྱི་བཞོན་པའི་རླུང་དང་། འདོད་ ཆགས་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་རྣམས་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནག་པོ་མུན་པའི་རླུང་དང་། སྣང་བ་ཐོབ་ པའི་ཤེས་པ་དང་། གཏི་མུག་གི་བཞོན་པའི་རླུང་དང་། གཏི་མུག་གི་རྣམ་རྟོག་ཅེས་བྱའོ། ། དེས་ན་ངག་དོན་ནི། རླུང་སེམས་འཇུག་པ་གཅིག་པའི་གནད་ཀྱིས་། ལུས་ཀྱི་གནད་གང་ དུ་སེམས་གནས་པ་དེར། སེམས་དེའི་བཞོན་པའི་རླུང་ཡང་གནས་པར་འགྱུར། དེ་གནས་ པས་ཆུས་ཆུ་འདྲེན་པ་ལྟར་རླུང་གཞན་རྣམས་ཀྱང་རིམ་གྱིས་དེའི་འདུ་བར་འགྱུར་རོ། །ལུས་ ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པའི་གཙོ་བོ་ཡང་། རྩ་དབུ་མ་ཁོ་ན་ཡིན་ཞིང་། འདིར་སྙིང་གའི་འཁོར་ལོ་ སྤྱི་དང་། རྩ་དབུ་མའི་ནང་གི་མི་ཤིགས་པ་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པས་ཐོག་མར་དབང་ཤེས་ལྔ་ དང་། རྣམ་རྟོག་སྣ་ཚོགས་པའི་རླུང་རྣམས་དབུ་མ་ལ་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་ཞིང་དེ་རྗེས་དེ་རྣམས་ ཀྱི་རྩ་བ་འབྱུང་བ་ལྔའི་རླུང་སེམས་རྣམས་ཀྱང་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ནས་དེ་རྣམས་ ཆགས་བྲལ་གྱི་བཞོན་པའི་རླུང་དང་། སྣང་བའི་རླུང་ལ་འདྲེ། དེ་ཆགས་རྟོག་དང་མཆེད་པའི་ རླུང་ལ་འདྲེ། དེ་རྨོངས་རྟོག་དང་ཐོབ་པའི་རླུང་ལ་འདྲེ། དེ་འོད་གསལ་གྱི་རླུང་དང་འདྲེས་པ་ 5-675 ལས། སྣང་བ་བཞིའི་ཉམས་མྱོང་ཅི་རིགས་པ་འཆར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ལོ་ཟླར་སྦྱངས་ པས་རིམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རླུང་ཐིམ་ཚུལ་ཇེ་ཆེ་ཇེ་ཆེ་ལ་མཐར་ཤིན་ཏུ་ཐིམ་པའི་སྐབས་ཤིག་ཏུ་ སེམས་དབེན་མཐར་ཐུག་གི་འོད་གསལ་གྱི་བར་དུ་སྐྱེའོ། །ཞེས་པ་འདི་གྲུབ་བོ། ། ༈ ལམ་དངོས་གསལ་བར་བསྟན་པ། གསུམ་པ་ལམ་དངོས་གསལ་བར་བཤད་པ་ལ། ལམ་དངོས་ཀྱི་དབྱེ་བ། སྔགས་ཀྱི་ འཁོར་ལོ་རྒྱས་བཤད། རིམ་ལྔའི་གོ་རིམ་རྒྱུ་འབྲས་ཏེ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་རིམ་ཤེས་པས། །ལུས་དབེན་སྔགས་དང་སེམས་ གསུམ་གྱི། །སྒྱུ་མ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པས། །ཟུང་འཇུག་རིམ་པ་ཤེས་པར་འགྱུར། ། ཞེས་ཏེ། གཞི་རྟེན་གྱི་ཆོས། ལམ་སྒོམ་པའི་ཚུལ། འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བཞུགས་ ཚུལ་ཏེ། རྒྱུད་གསུམ་གྱི་རིམ་པ་ཤེས་པས་ནི། ལམ་གྱི་རིམ་པ་མཐའ་དག་ཤེས་པར་འགྱུར་ ཏེ། འདིར་སྐབས་སུ་བབ་པ་ནི་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ལུས་དབེན་དང་། སྔགས་ཏེ་ ངག་དབེན་དང་སེམས་གསུམ་ཞེས་པས་སེམས་དབེན་དང་། སྒྱུ་མའི་ལུས་བདག་བྱིན་བརླབ་ པའི་རིམ་པ་དང་། འོད་གསལ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་རིམ་པ་དང་། ཟུང་འཇུག་གི་རིམ་ པའམ་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་ཀྱི་རིམ་པ་སྟེ། སོ་སོར་ཕྱེ་བས་དྲུག་ཡིན་ལ། དང་པོ་གཉིས་ གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ཏེ། རྡོ་རྗེའི་བཟླས་པའི་རིམ་པ་ཞེས་བྱས་ན་རིམ་པ་ལྔའོ།

由此相應，紅色微塵之氣、增盛之心、貪慾之乘氣和貪慾分別念。同樣，黑色暗性之氣、得現之識、愚癡之乘氣及愚癡分別念。 因此要義為：由氣心趨入一致之要訣，于身體要訣中心住處，彼心之乘氣也將安住。由其安住，如水引水般，其他諸氣也將次第彙集于彼。身體扣要之主要處，唯是中脈，此中普遍心輪和中脈內之不壞處扣要，首先五根識和種種分別念之氣趨向中脈，其後彼等根本五大之氣心也將趨向，然後彼等與離貪之乘氣和顯現之氣融合，彼與貪念分別和增盛之氣融合，彼與癡念分別和得現之氣融合，彼與明光之氣融合后，將顯現四種顯相之任何體驗。之後經年月修習，以彼次第氣融入方式漸次增上，最後于極度融入之時，乃至生起究竟離意之明光。此說成立。 顯明宣說正道 第三、顯明解說正道分三：正道之分類、咒輪廣說、五次第之次第因果。 其一為："由了知基道果之次第，了知身清凈、咒和三心之幻化圓滿覺悟，而了知雙運次第。"即由了知所依之法基、修持之法道、佛地安住之法果三續次第，則了知一切道之次第。此處所說的是圓滿次第，即身清凈和咒即語清凈和三心所指之心清凈，以及幻身加持次第、明光圓滿覺悟次第、雙運次第或無住涅槃次第，分別而言有六種，前二合為一稱為金剛唸誦次第則為五種。

།འདིར་བྱེད་པ་ པོའི་སྒྲ་གཉིས་ནི་རྒྱུ་འབྲས་སུ་སྟོན་པ་སྟེ། སེམས་གསུམ་གྱིས་ཞེས་བྱེད་པོའི་སྒྲ་ནི། སེམས་ དབེན་གྱི་བདེ་སྟོང་མཐར་ཕྱིན་པའི་བྱེད་པས་སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་སྐུ་འགྲུབ། ཅེས་དང་མངོན་པར་བྱང་ ཆུབ་པའི་རིམ་པ་དོན་གྱི་འོད་གསལ་གྱིས་ནི་ཟུང་འཇུག་གི་སྐུ་འགྲུབ་བོ་ཞེས་པའོ། ། གཉིས་པ་ནི། སྔགས་ཀྱི་ཡི་གེའི་འཁོར་ལོ་ནི། །དང་པོར་ཆུ་སྐྱེས་འདབ་བརྒྱད་པ། ། ཕྱི་ནང་གསང་བའི་ཚུལ་གྱི་ནི། །རིམ་པ་ལྡན་པར་བསམ་གཏན་བྱ། །ཕྱིར་རིམ་ཤེས་ རབ་དབྱངས་ཡིག་མཚན། །བར་མ་གསལ་བྱེད་ཐབས་བཅས་པ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་ 5-676 ནང་མར་གནས། །ཕྱོགས་མཚམས་རིམ་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན། །སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་རང་ བཞིན། །དབུས་སུ་མི་ཤིགས་ཐིག་ལེ་སྟེ། །ཨ་དང་བཅས་པ་སྲོག་གྱུར་གང་། །ཀུན་གྱི་ སྙིང་པོ་སྤྲོ་ཞིང་སྡུད། །ཞེས་འདིར་གོང་དུ་ཟུར་ཙམ་སྨོས་པའི། སྙིང་གར་སྒོམ་རྒྱུའི་སྔགས་ཀྱི་ ཡི་གེའི་འཁོར་ལོ་ནི། ཆུ་སྐྱེས་འདབ་མ་བརྒྱད་པ། ཕྱི་རིམ་དཀར་པོ་འདབ་བརྒྱད་དང་། ནང་ རིམ་མཐིང་ག་འདབ་བརྒྱད་དང་། གསང་བ་རིམ་པ་བར་མ་དམར་པོ་འདབ་བརྒྱད་དེ། དེ་ལྟ་ བུའི་ཚུལ་གྱིས་ནི། རིམ་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པར་བསྒོམ་པའི་བསམ་གཏན་བྱའོ། ། འཁོར་ལོ་ལ་ཡི་གེ་འགོད་ཚུལ་ནི། ཕྱི་རིམ་ལ་ཤེས་རབ་སྟེ། བདེ་སྟོང་སྣང་བའི་རང་ བཞིན་དབྱངས་ཡིག་གིས་མཚན་པ་དང་། བར་མ་ལ་ཐབས་གསལ་སྟོང་མཆེད་པའི་རང་ བཞིན་གསལ་བྱེད་དང་བྱས་པ་དང་། ནང་མ་ལ་ཤེས་རབ་སྣང་བ་དང་། ཐབས་མཆེད་པ་ གཉིས་སུ་མེད་པ། བདེ་གསལ་ཆ་མཉམ་ཞིང་མི་རྟོག་པའི་སྟོང་ཉིད་འཐུག་པོ་ཐོབ་པའི་ངོ་ བོར་གནས་པའི་རང་བཞིན་ནི་མ་ནིང་གི་དབྱངས་བཞིའོ། །དེ་ཡང་ཕྱི་མ་དང་བར་མ་ལ། ཕྱོགས་མཚམས་ཀྱི་འདབ་{མ་}བརྒྱད་ཀར་ལ་ཡི་གེ་འགོད། ནང་མའི་ཕྱོགས་བཞི་ལ་འགོད་ པའི་རིམ་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་གསལ་སྣང་ཐོབ་པར་བྱའོ། །སྙིང་ག་ནི་མཚོན་པ་ཙམ་སྟེ་རྩ་ འཁོར་གཞན་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་བསྒོམ་མོ། །སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ཞེས་པ་ནི། རྩ་ འཁོར་རིམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་ལ་དམིགས་པ་བསྟད་ན། སྣང་མཆེད་ཐོབ་གསུམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་ བའི་ནུས་པ་ཡོད་པས་དེའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། བུར་ཤིང་བུ་རམ་གྱི་རང་བཞིན་ཞེས་པ་ དང་འདྲའོ། །འཁོར་ལོ་དེའི་དབུས་སུ་འཁོར་ལོའི་ལྟེ་བར་གྱུར་པ། རྩ་དབུ་མའི་ནང་ན་མི་ ཤིགས་པའི་ཐིག་ལེ་གནས་ཏེ། དེ་ཉིད་ངག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡི་གེ་ཨ་ཐུང་དང་བཅས་པ། སྲོག་གི་རླུང་དྭངས་མར་གྱུར་པ་གང་དེ་བསྒོམ་པར་བྱའོ།

此處兩個作者格助詞表示因果，即"以三心"之作者格助詞，表示由心清凈之樂空圓滿之作用成就幻身身，以及由圓滿覺悟次第實義明光則成就雙運身之義。 其二：咒字之輪為，初為八瓣蓮花，以外內密之方式，具次第而作意。外輪為智慧母音標識，中間為方便具明字，不二住于內，方隅次第三摩地，相應三種自性，中央不壞明點，具阿成命氣，一切精要放收。 此處如上略說，於心間所修咒字之輪，即八瓣蓮花，外輪白色八瓣、內輪深藍八瓣、密輪中間紅色八瓣，以如是方式，具三重次第而修之禪定。 輪上安置文字之方式為：外輪為智慧，即樂空顯相自性以母音標識，中間為方便明空增盛自性與明字相合，內輪為智慧顯相與方便增盛不二，樂明分等而無分別之濃厚空性得現體性安住之自性即四中性母音。複次，于外輪與中輪，于方隅八瓣皆安置文字，于內輪四方安置之次第三摩地即獲得明顯。心間僅為標識，于其他脈輪亦當如理修習。所謂三種相應，即于彼三重脈輪專注，具有生起顯、增、得三智慧之力用，故稱其自性，如稱甘蔗為糖之自性。彼輪中央成為輪臍，于中脈內安住不壞明點，彼即一切語根本字母阿短音俱，成為命氣精華而修。

དེ་ལ་མི་ཤིགས་པའམ་གཞོམ་དུ་མེད་པའི་ཐིག་ལེ་ནི། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་གནས་སྟབས་ལྟར་ 5-677 ན། སྙིང་གའི་དབུས་ཀྱི་རྩ་དབུ་མའི་ནང་རྩ་ཆུ་ཤིང་གི་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བའི་དབུས་ན། དཀར་ དམར་རླུང་གསུམ་གྱི་དྭངས་མ་ལས་ཤིན་ཏུ་དྭངས་མར་ཡུངས་དཀར་སྦོམ་པོའམ་ཙ་ན་ཀའི་ ཚད་ཙམ་འཇའ་ཚོན་ཤར་བ་ལྟ་བུར་གནས་ལ། རླུང་དེ་ཡང་དྲོད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་བཤད་ ཅིང་། ཡུལ་རུང་བ་ན་གནས་པ་མ་ཡིན་པས། སྐྱེ་བོ་ཕལ་པས་མི་མཐོང་ཡང་། མངོན་ཤེས་ མཆོག་དང་ལྡན་པའི་རྣལ་འབྱོར་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ་ཁམས་བརྒྱད་འདུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཅན་རྡུལ་གྱི་ཁམས་སུ་གཏོགས་ལ། གཟུགས་སྣང་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་དང་། རེག་ ཐོགས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ཙམ་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་ཀྱང་ཡུལ་སྣང་སྣ་ཚོགས་དང་། རྣམ་རྟོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རིགས་སུ་མ་ཆད་པའི་རང་རིག་བདེ་བ་ཙམ་ཞིག་དེ་དང་འདྲེས་ནས་ གནས་ལ། ཐིག་ལེ་དེའི་མདངས་དང་། ངད་པ་དང་། ནུས་པས་ལུས་སེམས་ཀུན་ལ་ཁྱབ་ ཅིང་། ཀུན་རྫོབ་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་པ་བསྐྱེད་པའི་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེ་ཐམས་ཅད་འདི་ལ་བརྟེན་ ནས་འབྱུང་བའང་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པའི་གནས་སྟབས་ནི་ངོ་བོ་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་སེམས་ཉིད་ རང་བཞིན་འོད་གསལ་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ཀྱང་རྣམ་གཞག་སྤྱི་ཁྱབ་རྒྱ་ཡན་པ་དེ་ཙམ་གྱིས། སྟོང་ ཧང་ཧང་ཆམ་ཆམ་མཐོ་ཟང་ཟང་གི་ཁུངས་ཅིག་མ་གཏོགས། གོ་བ་རྣལ་མ་ཅིག་མི་སྐྱེ་བས། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་སྐད་ཀྱི་གོ་བ་ཅིག་དགོས་སོ། །གོ་བ་མདོ་དང་ ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ལས་མེད་པ་དང་། མདོ་ལུགས་ཀྱི་གོ་བའང་ཕྱོགས་འགྲོ་ཙམ་ཡང་མེད་ པར། བག་མེད་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་དུ་གསང་སྔགས་ལོག་པའི་ཆོས་སྐད་རེ་རེ་ཙམ་ཁྱེར་ཡོང་བ་ལ་ སྙིང་པོ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།

其中不壞或不可摧之明點者，就勝義諦狀態而言，於心間中央中脈內名為水木花之中脈內，于白紅風三者精華中之極精華，如白芥子粗大或豆大小，如彩虹升起般安住。彼風亦說為暖性，非處於可見境中，故凡夫雖不得見，然為具上等神通瑜伽士之行境，因為是八界聚合，故屬於有色微塵界，具極明顯之色相及極細微之觸礙。依彼之心亦與種種境相及種種分別之類不斷之自證喜樂相融而住，彼明點之光澤、氣息及力用遍及身心一切，世俗顯現種種生起之脈風明點一切亦依此而生。 勝義諦狀態者，雖其體性離戲之心性本然明光即是彼性，然僅以如此普遍放任之建立，除空蕩蕩、平平淡淡、高聳聳之根據外，不生真實瞭解，故需密咒不共法語之瞭解。若無不共經典之瞭解，亦無經典之些許片面瞭解，而將密咒錯誤法語一二帶來作為放逸之支援，則毫無實義。

འདིར་བཤད་པ། རང་བཞིན་འོད་གསལ་གྱི་སེམས་དེ། ཡོད་མེད་ཡིན་མིན་རྟག་ཆད་ སྐྱེ་འགགས་མཐའ་དབུས་སོགས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ། སྒྲ་དང་རྟོག་པའི་ཡུལ་ལས་ འདས་པས། བལྟ་བཟུང་མེད། ཡུལ་དུས་གང་དུའང་མ་གྲུབ་ཀྱང་། ངོ་བོ་རིག་པ་བདེ་བ་ཆེན་ 5-678 པོ་འགྱུར་མེད་དུ་གནས་པས། རྣམ་ཆ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པ་གང་ལའང་མི་སྣང་མོད། རང་ གི་ངོ་བོ་གདོད་མ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྟག་ཏུ་ཤར་བ་ཅིག་ཡོད། དེ་ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་ཉེ་ རིང་མེད་པར་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཀྱང་། ཀུན་རྫོབ་རྣམ་ཤེས་འཁོར་བཅས་ལ་གཟུགས་ཅན་ལ་ནམ་ མཁས་ཁྱབ་པ་ལྟར་ཁྱབ་པ་སྟེ། ཁྱབ་བྱ་རྣམ་ཤེས་ཁོ་རང་ཡང་སེམས་རིག་པའི་རྣམ་པར་ཤར་ བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཐབས་ལ་མཁས་ན། ཁྱབ་བྱེད་རང་བཞིན་འོད་གསལ་དེ་ཡང་། གྲིབ་ མའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་པ་དང་མྱོང་བར་རུང་། རྣམ་ཤེས་ཡིན་པའི་རིང་ལ། དངོས་སུ་རྟོགས་ པ་ནི་མི་འབྱུང་། ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་གནས་གྱུར་ན་ནི་རུང་། ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དངོས་ སུ་རྟོགས་པ་དང་། ཐབས་དང་ལྡན་ན། རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་ཀྱང་གྲིབ་མའི་ཚུལ་དུ་མྱོང་བའི་རྒྱུ་ མཚན་ནི། རང་བཞིན་འོད་གསལ་དང་རྣམ་ཤེས་གཉིས་{པོ་[སོ་]། །ཤེས་རིག་ཙམ་དུ་རྣམ་ པར་མཚུངས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཡིན། གཟུགས་སོགས་དོན་དུ་སྣང་བ་རྣམས་ལ། རང་ བཞིན་འོད་གསལ་དེས་ཁྱབ་མོད་ཀྱང་། གཟུགས་སོགས་ཉིད་བེམ་པོར་སྣང་གི་ཤེས་པར་ མི་སྣང་བས། ཐབས་དང་བཅས་པར་མི་རུང་ཞིང་བཅས་ཀྱང་རང་བཞིན་འོད་གསལ་གྲིབ་ མའི་ཚུལ་གྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་མི་ཤིགས་པའི་ཐིག་ལེ་དེ། ཆོས་ ཉིད་ཡིན་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཡིན། དེ་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་དབྱེར་མེད་དུ་ཁྱབ་ཀྱང་། རེ་ ཞིག་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སོགས་ལ་བགྲོས་མེད་དུ་བཞག་ནས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་ བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་ནོ། །རྣམ་ཤེས་དང་རྣམ་རྟོག་གི་རང་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ ནོ། །ཞེས་ལོགས་སུ་བཀར་ནས་འཆད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་འོད་གསལ་གྱི་ ཡེ་ཤེས་ལྟ་ཅི་སྨོས། རྣམ་ཤེས་ཀྱང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གནས་ཕྱོགས་ཆ་གཅིག་ ལ་གནས་པའི་ངེས་པ་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ། འོད་ གསལ་ཡེ་ཤེས་དེ་ཡང་རྩ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིའི་ནང་དུ། བདེ་བའི་རླུང་དང་ཐིག་ལེ་འདྲེས་པའི་རྣམ་ 5-679 པར་སྣང་བའི་རྒྱུ་མཚན་དང་། དབུ་མར་རླུང་ཐིམ་པའི་རྐྱེན་གྱིས། དེ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་ བའི་ཕྱིར། དབུ་མ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩར་འཇོག་ཅིང་། དབུ་མའི་གནས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡང་། ཆོས་སྐོར་ འདི་བའི་ལུགས་ཀྱི། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་དབུས་ལ་བཞེད་པས། དེར་གནས་པའི་ཐ་སྙད་ བྱེད་དོ།

此處所說，彼本然明光之心，離一切有無是非常斷生滅邊中等戲論，超越聲音和思維之境，無可見可取，雖于任何境時皆不成立，然其體性覺受大樂不變而住，雖不顯現於任何世俗分別之識，然其自體從本初於一切相中恒時顯現。彼雖遍及一切所知無遠近，然如虛空遍及色法般遍及世俗意識及眷屬，以所遍意識本身亦顯現為心識之相故，若善巧方便，能如影像般了知並體驗能遍本然明光。于為意識期間，不生起直接證悟，若安住為道智則可。以道智直接證悟，若具方便，意識亦能如影像般體驗之理由，乃因本然明光與意識二者唯以覺知而相同之故。雖本然明光遍及顯現為色等對境者，然色等顯現為無情而不顯為心識故，不堪具方便，縱具亦非如影像般體驗本然明光。彼勝義不壞明點，是法性是如來藏。彼雖遍及一切所知無差別，然暫且擱置器世間等不論，說一切有情具如來藏。意識及分別之本性是法身，此乃分開宣說之理由。更何況本然明光智慧，即便意識亦因非色法故，雖無定於一處方位而住，然于瑜伽士心之顯現中，彼明光智慧亦顯現為中脈內與樂風明點融合之相，以及因風融中脈之緣而生起證悟彼之智慧故，立為中脈智慧脈，又此法類中認許法輪中央為中脈之主要處所，故作安住于彼之言說。

།དེ་ཉིད་ཨ་ཐུང་དུ་བཤད་པ་ནི། ཨ་ཡིག་གི་གཟུགས་དང་སྒྲ་ཙམ་ལ་ཟེར་བ་མ་ཡིན་ གྱི། ངག་དང་རླུང་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཐུང་{ངུས་ལུས་ ངག་[ངུ་མ་ལུས་དག་]དུ་འགྱུར། །ཞེས་སོ། ། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་མཚོན་ཏེ། སྙིང་གི་དབུས་ན་མི་ཤིགས་པ། །གསལ་ཞིང་ མར་མེ་དག་དང་མཚུངས། །མི་འགྱུར་མཆོག་ཏུ་ཕྲ་བ་སྟེ། །ཨ་ནི་གཙོ་བོ་དམ་པའོ། ། ཞེས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་མི་ཤིགས་པ་དེ་ནི། རྩ་དང་རླུང་དང་ཐིག་ལེ་དང་། ཤེས་པ་ཀུན་གྱི་ སྙིང་པོ་ཡིན་ཏེ། ལྷ་མོ་བཞིས་ཞུས་པ་ལས། སྙིང་པོ་ལས་ནི་སྙིང་པོ་མཆོག །སངས་རྒྱས་ཀུན་ གྱི་གསང་བ་ནི། །གང་དེ་ཐམས་ཅད་བདག་ཉིད་གནས། །དེ་ནི་ལྷ་མོ་བཤད་པར་བྱ། །ཡེ་ ཤེས་ལྔ་ཡི་དངོས་དེ་ཉིད། །ཡུངས་དཀར་གྱི་ནི་འབྲུ་ཚོད་ཙམ། །དེ་ཡི་དབུས་ན་གནས་པའི་ ལྷ། །མི་གསལ་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན། །ཞེས་སོ། །འདི་ནི་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་པ་འཆར་ བའི་གཞི་ཡིན་པས། ཁམས་གསུམ་སྤྲོ་བ་དང་། མཐར་གང་ལ་ཐིམ་པར་འགྱུར་བའི་གནས་ ཡིན་པས་སྡུད་པ་པོའོ། །ཡང་ན་རླུང་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྤྲོ་བ་དང་བསྡུ་བའི་གནས་ཡིན་པ་ལ་ བཤད་ཀྱང་རུང་ངོ་། ། གསུམ་པ་རིམ་ལྔའི་གོ་རིམ་རྒྱུ་འབྲས་ནི། འབྱུང་བ་བཞི་{མེ་[ཡི་]རླུང་རྣམས་ཉིད། ། རླུང་དང་སྔགས་སུ་རབ་སྦྱོར་བས། །རྡོ་རྗེའི་བཟླས་པ་སྦྱང་བར་བྱ། །འབྱུང་འཇུག་ གནས་པ་ཉིད་དུ་བཤད། །ཐ་མལ་རྣམ་རྟོག་བག་ཆགས་རྣམས། །སྔགས་ཉིད་སེམས་ སུ་དམིགས་པས་སོ། །ལུས་དག་པས་ནི་རྟོག་པ་{ལ་[དག] །རླུང་དག་པས་ནི་དྲི་མེད་ 5-680 འགྱུར། །རླུང་དག་པས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི། །ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་མངོན་དུ་བྱེད། །དེ་ཉིད་མངོན་ པར་བྱང་ཆུབ་པས། །ཟུང་འཇུག་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ཡིན་ལ། ལས་རྣམས་ བྱ་བ་འཕྲིན་ལས་ཚོགས། །རྣམ་ཤེས་ཡེ་ཤེས་སྦྱོར་བས་འགྲུབ། །ཅེས་པ་འདི་འཕྲོས་དོན་ནོ། ། འདིའི་དོན་འཆད་པ་ལ། ཐོག་མར་བསྐྱེད་རིམ་དང་། ལུས་དབེན་ཁ་འགེངས་དགོས་ཏེ་འོག་ ཏུ་འཆད། ངག་རྣམ་པར་དབེན་པ་ནི། འབྱུང་བ་བཞི་ཡི་རླུང་རྣམས་ཉིད། །ཅེས་པ་འབྱུང་ཆེན་གྱི་ དབང་དུ་བྱས་ན་པདྨའི་མགོན་པོ་མེ། ལས་ཀྱི་མགོན་པོ་རླུང་། རྡོ་རྗེ་མགོན་པོ་ཆུ། རིན་ཆེན་ མགོན་པོ་སའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཏེ། དགུ་བརྒྱ་པ་ཕྲག་རེ་རེ་རྒྱུ་བས་ཐུན་གཅིག་རྫོགས་ཏེ་དེ་ལྟར་ ཉིན་ཞག་གཅིག་ལ་ཐུན་དྲུག་གོ །འབྱུང་ཆུང་གི་དབང་དུ་བྱས་ན། མགོན་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་ལྷ་ མོ་བཞི་བཞིས་ཕྱེ་སྟེ། གོས་དཀར་མོ་མེ། སྒྲོལ་མ་རླུང་། མཱ་མ་ཀཱི་ཆུ། སྤྱན་མ་ས་སྟེ། དབུགས་ ཉིས་བརྒྱ་ཉེར་ལྔ་རེ་རྒྱུའོ།

其即說為短阿者，並非僅指阿字之形與聲，而因是一切語言和風之生起基礎故。如雲："以短[音]成一切身語。" 亦表無生智慧，如雲："心之中央不壞處，明亮猶如燈相同，不變最極微細者，阿為最勝之尊貴。"如是不壞者，乃脈、風、明點及一切識之精髓。如四天女所問經云："精髓中之最勝髓，一切佛之秘密者，彼住於一切自性，此當爲天女宣說。五智之體性即是，量同白芥子大小，彼之中央所住尊，具不明與明自性。"此乃種種顯現之基故為三界之流現，及最終將融入之處故為能攝者。或解釋為一切風之流現與收攝之處亦可。 第三、五次第之次第因果者："四大[火]風本身，以風與咒相應故，當修持金剛誦，說為出入及安住。平凡分別習氣等，緣咒即是心性故。由身清凈分別[凈]，由風清凈成無垢。由風清凈現前作，世俗幻化之智慧。由彼現前菩提故，將得雙運之智慧。"此為主文。"諸業所作事業聚，以識智相應而成。"此為引申義。解釋此義時，首先需補充生起次第與身遠離，下當解說。 語遠離者，"四大之風本身"者，就大種而言，蓮花怙主為火，業怙主為風，金剛怙主為水，寶怙主為地壇城，各行九百次而圓滿一座，如是一晝夜有六座。就小種而言，每一怙主復分四天女：白衣母為火，度母為風，瑪瑪吉為水，眼母為地，各行二百二十五息。

།དེ་ལྟར་ན་གང་ལ་བཟླས་པ་བྱ་བའི་གཞི་ནི། ཉིན་ཞག་ཕྲུགས་ གཅིག་ལ་འབྱུང་བ་བཞིའི་དབུགས་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་རྒྱུ་བ་དེ་རྣམས་ཉིད་དེ། རླུང་གི་ དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་བསྡུས་པའོ། །དེ་འདྲ་བའི་རླུང་དེ་དབུགས་དེ་རྣམས་དང་། ཡི་གེ་འབྲུ་ གསུམ་གྱི་སྔགས་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་འཕགས་སྐོར་གྱི་ལུགས་འདི་ལྟར་ ན། རླུང་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ཧཱུཾ། ནང་དུ་འཇུག་པ་ༀ། གནས་པ་ཨཱཿཡིག་ཉིད་དུ་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པར་ བྱའོ། །སྐབས་འདིར་སྔགས་བཏུ་བ་དང་། སྔགས་ཀྱི་དོན་དང་། སྔགས་ཀྱི་བརྡ་དང་། སྔགས་ ཀྱི་དོན་དམ་པ་སྟེ། དོན་ཚན་བཞི་པོ་དེ་དག་རྒྱས་པར་ཤེས་དགོས་མོད། རིམ་ལྔ་ཆེན་མོ་ཉིད་ དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དོན་ལ་ཡི་གེ་འབྲུ་གསུམ་དུ་སྔགས་ཐམས་ཅད་འདུས་ཚུལ་གྱི་རྣམ་ གཞག་ཤེས་པ་དང་། ཡི་གེའི་གཟུགས་དང་། ཡི་གེའི་སྒྲའམ་གཟུགས་ལ་སེམས་བརྟད་དེ་ བསྒོམ་པ་ནི་སྔགས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཐབས་ནི་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་དེ་དག་མཚོན་ 5-681 བྱེད་བརྡ་ཙམ་སྟེ། དོན་ནི་མང་མོད་ཀྱང་གཙོ་བོ་ནི་གཟུགས་སྣང་གི་རང་བཞིན་དཀྱིལ་འཁོར་ གྱི་འཁོར་ལོ་སྣང་སྟོང་དུ་གདོད་ནས་གནས་པ་དེ་ༀ་ཡིག་གིས་མཚོན། རླུང་ནང་དུ་འཇུག་པ་ དབུ་མར་ཐིམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དེ་རྟོགས། སྒྲ་དང་ངག་ཚིག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྲག་ སྟོང་སྒྲ་སྐད་ཐམས་ཅད་པའི་སྔགས་སུ་གནས་པ་དེ་ཨཱཿཡིག་གིས་མཚོན། རླུང་ནང་དུ་གནས་ པ་དབུ་མར་ཐིམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དེ་རྟོགས། རིག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན། ཐིག་ལེ་ འགྱུར་མེད་ཀྱི་བདེ་བ་དང་། སྟོང་པ་དབྱེར་མེད་དུ་གནས་པ་དེ་ཧཱུཾ་ཡིག་གིས་མཚོན། རླུང་ཕྱིར་ རྒྱུ་བ་དབུ་མར་འགགས་པས་དེ་རྟོགས་ཏེ། རྟོགས་ཚུལ་ཡང་ངག་དབེན་གྱི་རིམ་པའི་སྐབས་ འདིར། གྲིབ་མའི་ཚུལ་གྱིས་རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ། གྲིབ་མ་ནི་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བ་ལ་ཟེར་ རོ། །ཡི་གེ་གསུམ་གྱི་གཙོ་བོ་ཧཱུཾ་ཡིན་ཞིང་། རླུང་གི་གཙོ་བོ་གནས་ཡིན་ཀྱང་། ངག་དབེན་གྱི་ འདིར་གསུང་གི་བཟླས་པ་གཙོ་ཆེ་བས། རླུང་གི་གཙོ་བོ་གནས་པ་དང་། གསུང་གི་སྔགས་ ཨཱཿཡིག་སྦྱར་རོ། །དེ་དག་ནི་སྔགས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལྟར་རླུང་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ གནས་སྟབས་རླུང་གི་དེ་ཉིད་དང་། དོན་དམ་གྱི་གནས་སྟབས་སྔགས་ཀྱི་དེ་ཉིད་གོ་ཞིང་ཤེས་ ནས། བཟླས་པའི་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ། ངག་དབེན་གྱི་ཉམས་ལེན་རྡོ་རྗེའི་བཟླས་པ་ལ་བསླབ་ ཅིང་སྦྱང་བར་བྱའོ།

我來為您直譯這段藏文： 如是，所當修誦之基礎者，即是一晝夜中四大所行之二萬一千六百息，此為風之真實義之攝要。應當了知如是風息與三字咒相應，而依聖者傳承此說：風向外出為吽，向內入為嗡，安住為阿字。此處雖需廣知咒音分析、咒義、咒語表示、咒之勝義等四項內容，當於大五次第中了知。實際上，了知一切咒皆攝於三字之建立方式，及緣字形與字音或形而修持，雖爲了知咒之真實義之方便，然彼等僅為能表示之符號。義雖眾多，然主要為：色相自性壇城輪自始安住為顯空，以嗡字表示，風向內入融于中脈之智慧了知彼。一切音聲語言之自性為聞空，安住為一切音聲之咒，以阿字表示，風內住融于中脈之智慧了知彼。一切覺知之自性，明點不變之樂與空不二而住，以吽字表示，風外行止於中脈而了知彼。了知方式於此語遠離次第時，以影像方式了知，影像即指現起之影像。三字中吽為主，風中安住為主，然此語遠離中以語誦為主，故合風之主安住與語之咒阿字。彼等即為咒之真實義。如是了知並通達風之世俗狀態即風之真實與勝義狀態即咒之真實后，當學習修持所謂誦之真實，即語遠離之實脩金剛誦。

།དེ་ཡང་གཉིས་མེད་རྣམ་རྒྱལ་ལས། མཉམ་མེད་སྔགས་ནི་བཟླས་ནས་ སུ། །སྒྲུབ་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱིས་སྒྲུབ། །དེ་ཡིས་ཟླ་བ་གཅིག་གིས་ནི། ཁམས་གསུམ་ སྒྲུབ་པར་གདོན་མི་ཟ། །རྣམ་ཤེས་ལས་ནི་བྱུང་བའི་སྔགས། །མཚན་ཉིད་དྲུག་ལྡན་བཟླས་ ནས་ཀྱང་། །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔར་ཕྱག་བྱས་ན། །ཟླ་བ་ཉ་ལ་དེ་འགྲུབ་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ ཏེ། ཁམས་གསུམ་ནི་སྣང་བ་གསུམ་གྱི་ས་དེ་ངག་དབེན་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་དབེན་འགྲུབ་ པ་ལ་དགོངས་སོ། ། མཚན་ཉིད་དྲུག་པོ་ནི། བགྲང་པ་དང་། རྣམ་པར་དཔྱད་པ་དང་། གནས་པ་དང་། རྟོག་ 5-682 པ་དང་། བཟློག་པ་དང་། རྟོག་བཅས་སྤངས་པ་སྟེ། སྤྱིར་རྡོར་བཟླས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དྲུག་ཡོད་པ་ ལས། དང་པོ་གསུམ་པོ་ངག་དབེན་གྱི་བཟླས་པའི་སྐབས་སུ་སྦྱོར་རོ། །དེ་ཡང་རྡོ་རྗེ་འཕྲེང་བ་ ལས། དབུགས་ཀྱི་ཚད་ནི་བགྲང་བ་དང་། །རླུང་གི་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་དང་། །གནས་ཀྱི་དབྱེ་ བ་རྩ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དུས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྟོག་པ་དང་། །རླུང་རྣམས་ཀྱི་ནི་བཟློག་པ་དང་། །རྟོག་ དང་བཅས་པ་སྤངས་པ་སྟེ། །དེ་ལྟར་མདོར་བསྡུས་རྣམ་དྲུག་གིས། །འབྱུང་དང་རྔུབ་པ་ཞེས་ སུ་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། དང་པོ་ནི་རྒྱུ་བ་ངེས་པ་ཡིན། གཉིས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསལ་བ་ ཡིན། གསུམ་པ་ནི། རྩ་གང་ནས་རླུང་གང་རྒྱུ་ཤེས་པ་ཡིན། ངག་དབེན་གྱི་སྐབས་དེར་གསུམ་ པོ་དེའོ། །བཞི་པས་རླུང་གང་དང་གང་གིས་རྣམ་རྟོག་དེ་དང་དེ་བསྐྱེད་པ་ཤེས་པས་རྟོག་པ་ དང་རྟོག་མེད་ཀྱི་ས་མཚམས་མངོན་སུམ་དུ་རིག་པ་སྟེ། སེམས་དབེན་གྱི་རིམ་པའི་སྐབས་ཀྱི་ རྡོར་བཟླས་དང་། ལྔ་པས་རྣམ་རྟོག་རྣམས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤེས་པས་རྟོག་མེད་དུ་གནས་འགྱུར་ བར་རྟོགས་པས། སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་རིམ་པའི་སྐབས་ཀྱི་རྡོར་བཟླས་དང་། དྲུག་པས་རྟོག་པ་སྤངས་ པའི་རྟོག་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་བྱེད་པས་འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པའི་རྡོར་བཟླས་སོ། ། འདིར་བཤད་པའི། བགྲང་དང་རྣམ་དཔྱད་གནས་པ་དང་། །རྟོག་དང་{སྲོག་དང་ ངག་[ཟློག་དང་རྟོག་]བཅས་སྤངས། །ཞེས་པའི་དྲུག་པོ་འདི་མདོ་ལུགས་ནས། བགྲང་དང་ རྗེས་འགྲོ་འཇོག་པ་དང་། །རྟོག་དང་བསྒྱུར་དང་ཡོངས་དག་གོ །ཞེས་པ་དང་དོན་ཡང་ཕྱོགས་ འདྲ་ཞིང་། འགྱུར་ཁྱད་དང་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་མ་གཏོགས་མིང་གཅིག་ཁོ་ནའོ།

複次，從不二勝利中說："誦持無等咒語已，由修行本性者修持，以彼一月時間內，必定成就三界矣。從識中所生咒語，具足六相誦持已，若禮金剛薩埵者，滿月之時彼得成。"所說三界即三種顯現之地，意指依語遠離而成就心遠離。 六相者：數數、詳察、安住、思維、轉變及斷除有思，總的金剛誦有六種分類，其中前三者用於語遠離誦持之時。複次，金剛鬘經中說："氣息度量即數數，風之詳細觀察及，脈之分類即安住。時分差別為思維，諸風逆轉為轉變，斷除有思為第六。如是略攝六種中，說為出息與入息。"初者為確定執行，第二為明顯行相，第三爲了知何脈行何風。語遠離階段即此三者。第四由了知何風生何分別念，而現前了知有念無念之界限，即心遠離次第時之金剛誦。第五由了知諸分別如幻，而證知轉為無分別住，即幻身次第時之金剛誦。第六由現前離念之無分別智慧，即光明次第之金剛誦。 此處所說："數數詳察與安住，思維命息語有斷。"此六者與經典傳承所說："數數隨行與安住，思維轉變遍清凈。"義理相近，除去譯詞差異與異名，僅為一名。

།དེ་ལ་སྐབས་ འདིར་རྡོ་རྗེའི་བཟླས་པ་ཞེས་པ་ནི། རགས་པའི་དབུགས་འདི་རགས་པའི་རྩ་དབུ་མར་ཞུགས་ གནས་ཐིམ་གསུམ་བརྟན་པོར་སོང་བའི་སྐབས། མཉམ་བཞག་ཏུ་རླུང་འཇུག་གནས་ལྡང་ གསུམ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདེ་སྟོང་གི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཅིག་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཟེར་བས། བུམ་པ་ཅན་དང་། རྡུལ་མཐའ་ཅན་དང་། གང་བ་ཅན་དང་། རེངས་པ་ཅན་དང་། རྩ་ལམ་ 5-683 སྦྱོང་བའི་རྡོར་བཟླས་སོགས་གང་བྱས་ཀྱང་། ཐམས་ཅད་རྡོ་རྗེའི་བཟླས་པ་ཡིན་གྱི། རྡོ་རྗེའི་ བཟླས་པ་ཟེར་ན་རྩ་སྦྱོང་རྡོར་བཟླས་ཁོ་ན་ལ་མི་གཟུང་ངོ་། །དེ་ནི་རྩ་ལམ་སྦྱོང་བྱེད་ལ་རྡོར་ བཟླས་ཞེས་སྤྱི་མིང་བྱེ་བྲག་ལ་ཐོགས་པའོ། །ཡང་རྩ་ལམ་སྦྱོང་བྱེད་ཡིན་ཞེས་བྱས་པ་ནི། ཁ་ ཅིག་སྔོན་འགྲོ་ལམ་སེལ་ཙམ་ཡིན་གྱི། རླུང་དབུ་མར་ཐིམ་བྱེད་ཀྱི་རླུང་སྦྱོར་དངོས་གཞི་མིན་ ཟེར་བར་འདུག སྨད་ར་བཏང་བྱུང་བསམ་ནས། ཚིག་པ་ཟ་བར་བྱེད་མོད། རྩ་ལམ་སྦྱངས་ པས་ཀྱང་རླུང་དབུ་མར་ཐིམ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་རྡོ་རྗེའི་བཟླས་པ་དང་སྲོག་རྩོལ་ལ་ རྒྱ་ཆེ་ཆུང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་བཟླས་པའི་ཁོ་ན་ཉིད་དེ། ངག་དབེན་བཤད་ཟིན་ ཏོ། །གོང་དུ་བཤད་པའི་སྔགས་ཉིད་ཀྱི་དོན། རླུང་དབུ་མར་འགགས་པའི་སྟོབས་ལས་ཐོབ་ པའི་གསལ་སྟོང་གི་རིག་པ་ངག་ཚིག་བརྗོད་བྲལ་དུ་ཤར་བ་ལ། བདེ་བ་དང་ལྷ་སྐུས་བརྒྱན་ པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུན་སླར་ཡང་ཞུ་བདེའི་ཐིག་ལེ་རྩ་འཁོར་རྣམས་སུ་བརྟན་པར་གྱུར་པའི་བདེ་ སྟོང་གི་སེམས་ལ་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་སེམས་རྣམ་པར་དབེན་པ་དེས་ཐ་མལ་གྱི་ རྣམ་རྟོག་རང་བཞིན་བརྒྱད་ཅུའི་བག་ཆགས་རྣམས་དག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་ལུས་ཐིག་ལེ་ དག་པ་དེ་བརྟན་པར་གྱུར་པས་ནི། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མངོན་གྱུར་བ་དག་པ་སྟེ། མཉམ་བཞག་ ཏུ་ཡང་ཡང་འགག་པར་འགྱུར་ལ། རྣམ་རྟོག་གི་བཞོན་པའི་རླུང་དག་ཅིང་དངོས་སུ་འགག་ པས་ནི། བག་ཆགས་ཀྱི་དྲི་མ་མེད་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །དེ་ཡང་རྡོར་བཟླས་ཀྱི་རིམ་པའི་ སྐབས། རླུང་དབུ་མར་ཐིམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁོ་ན་གཙོ་བོ་ཡིན། ཡན་ལག་ཏུ་རྩ་དབུ་མར་ལུགས་ འབྱུང་ལུགས་ཟློག་བྱས་པའི་དགའ་བཞིའི་བདེ་སྟོང་ཙམ་ཡོད་མོད་ཀྱང་། ཐིག་ལེ་རྩ་འཁོར་ དུ་བརྟན་ཞིང་ཆགས་པའི་བདེ་སྟོང་མེད་པ་ལས་འདིར་དེ་ཡོད་དོ།

於此，所謂金剛誦者，是指當粗氣穩固地進入、安住、溶入粗大中脈時，于等持中一切風之進入、安住、出起三者皆能生起樂空智慧，說的就是這個。因此，無論修持瓶氣、微塵氣、充滿氣、僵硬氣、脈道清凈金剛誦等任何一種，皆是金剛誦，不應執著說到金剛誦就僅指清凈脈道之金剛誦。這是以總名標舉別名。又說是清凈脈道者，有些人說只是前行開路而已，並非令風融入中脈的正行風瑜伽，似乎在輕視它，令人惱火。然而通過清凈脈道，風也會融入中脈。所以金剛誦與調息並無大小之別。這些即是誦持之真實性，語遠離已說竟。 前述咒義，即從風阻於中脈之力所獲得的明空覺受，超離語言詞句而顯現，以樂及天身莊嚴，其相續復又于諸脈輪中穩固為融樂明點的樂空心所緣之三摩地，即心遠離，它能清凈尋常八十自性分別唸的習氣。複次，由身明點清凈穩固，則能清凈顯現之分別念，于等持中再再止息。由分別念之乘風得凈並實際止息，則能無有習氣垢染。複次，于金剛誦次第之時，風融入中脈之智慧是主要的。作為支分，雖有于中脈順行逆行所生四喜樂空而已，但此處有明點于脈輪穩固安住之樂空，而彼處則無。

།དེ་ལྟ་བུའི་བདེ་སྟོང་གི་ ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐུ་ལས། སྣང་བ་གསུམ་གྱིས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། བདེ་སྟོང་ལ་དམིགས་པས་ ལྡང་རྟོག་གི་རླུང་འགགས། ཐིག་ལེ་ཅུང་ཟད་བརྟན་པས། མཉམ་བཞག་ཏུ་རང་བཞིན་སོ་ 5-684 གསུམ་མངོན་འགྱུར་བ་འགག་ཅིང་། སྣང་བའི་ས་ཐོབ། བདེ་བ་ལ་དམིགས་པས་{ཆགས་ [རགས་]རྟོག་གི་རླུང་འགགས། ཐིག་ལེ་འབྲིང་ཙམ་བརྟན། རང་བཞིན་བཞི་བཅུ་མཉམ་ བཞག་ཏུ་འགགས། མཆེད་པའི་ས་ཐོབ། ཡང་བདེ་བ་ལ་དམིགས་པས་རྨོངས་རྟོག་གི་རླུང་ འགགས། ཐིག་ལེ་ཆེན་པོར་བརྟན། རང་བཞིན་བདུན་མཉམ་བཞག་ཏུ་འགགས། ཐོབ་པའི་ སའོ། ། འདིར་བག་ཆགས་དག་པར་གསུང་བ་ནི། བག་ལ་ཉལ་དང་ས་བོན་དག་པ་མ་ཡིན། རྣམ་རྟོག་དེ་དག་སྐྱེ་བའི་གཞི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་གྱི་སྣང་བ་དེ་མཉམ་བཞག་ཏུ་ཐིམ་པའི་མིང་ ངོ་། །ཐོབ་པའི་ས་མཐར་ཐུག་པ་ན། ཁམས་ཕྲ་རགས་འོད་གསལ་ལ་ཐིམ་ཚུལ་ཁམས་དྲུག་ ལྡན་པའི་མི་ཞིག་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཐིམ་ཚུལ་ལས། སྟོབས་མི་ཆུང་བའི་བདེ་སྟོང་འོད་གསལ་ ལ་ངང་གིས་གནས་པ་ཞིག་འབྱུང་སྟེ། སེམས་དབེན་མཐར་ཐུག་གི་འོད་གསལ་ལམ། ཉེར་ ཐོབ་བཞི་པའི་ས་ཞེས་མིང་འདོགས་སོ། །དེ་ལྟར་རང་བཞིན་བརྒྱད་ཅུའི་རྣམ་རྟོག་གི་རླུང་ རགས་པ་རྣམས་མཉམ་བཞག་ཏུ་འགགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དག་པས་རྣལ་འབྱོར་པའི་རླུང་ སེམས་བདེ་བའི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ན། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་སྒྱུ་མའི་ལུས། བདག་ བྱིན་བརླབ་པའི་རིམ་པ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ།

由如是樂空智慧之力，三種顯現於相續中生起：由緣樂空故，升起分別之風止息，明點稍得穩固，于等持中三十三種自性顯現得以止息，獲得顯現位。由緣樂故，貪分別之風止息，明點中等穩固，四十種自性于等持中止息，獲得增長位。複次由緣樂故，癡分別之風止息，明點得大穩固，七種自性于等持中止息，獲得成就位。 此處所說習氣清凈，並非潛伏習氣與種子之清凈，而是彼等分別念生起之基礎——根境顯現於等持中溶入之謂也。至成就位究竟時，細粗界溶入光明之方式，猶如具六界之人臨終時的溶入方式，生起一種自然安住于力量不小之樂空光明。此即心遠離究竟之光明，或稱為第四近得位。如是，八十種自性分別念之粗風，以等持中止息之方式得清凈時，瑜伽士之風心成為樂之體性，則顯現智慧身世俗諦幻身加持次第。

།རླུང་སེམས་ཙམ་གྱི་དྭངས་མའི་གཞི་ལུས་ཏེ། རགས་པའི་ལུས་ལ་མེ་ཏོག་དང་། མེ་ཏོག་གི་དྲི་ལྟར་གདོད་ནས་གནས་ཀྱང་མི་མཐོང་ཞིང་བྱ་ བ་མི་བྱེད་པ་དེ། ཕྲ་རགས་ཐིམ་རིམ་གྱི་མཐར་འཆི་སེམས་གྱི་འོད་གསལ་ཤར་བས་དྭངས་ སྙིགས་བྱེ་སྟེ་བར་དོའི་ལུས་རང་སྣང་ལ་ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་ནུས་དེ་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་བཞིན་ དུ། སྒྲུབ་པ་པོའི་རླུང་སེམས་ཀྱི་ལུས་སྔར་ཤ་ཁྲག་གི་ལུས་ལ་འདྲེས་ནས་མི་མཐོང་ཞིང་བྱ་ བ་མི་བྱེད་པ་དེ། འཆི་སེམས་ལས་སྟོབས་མི་ཆུང་བའི་ཉེར་ཐོབ་བཞི་པའི་འོད་གསལ་དེས་ དྭངས་སྙིགས་བྱེ་ནས་རྣལ་འབྱོར་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་སྣང་ངོ་ལ། ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་ནུས་ཀྱི་སྐུ། རྒྱུ་ 5-685 རླུང་སེམས་ཙམ་ལས་གྲུབ་པ་སྒྱུ་མའི་དཔེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་མཚོན་པ་དེ་འབྱུང་ངོ་དངོས་གྲུབ་ ཀྱི་ཁྱད་པར་གཞན་གྱིས་སྒྲུབས་ན་མ་གཏོགས། དེ་ལྟར་རགས་པའི་ལུས་གནས་གྱུར་པའི་ སྐབས་མ་ཡིན་པས། དངོས་སུ་རགས་ལུས་ཡོད་ཀྱང་། མཉམ་བཞག་གི་ཚེ་རགས་ལུས་ཀྱི་ སྣང་བ་འགགས་ཏེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཁོ་ན་སྣང་། རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་སྐབས་སུ། མེ་ལོང་ལ་གཟུགས་ བརྙན་ཤར་བ་ལྟར། ཚོགས་པ་གཅིག་ཏུ་གཉིས་ཀར་དུས་གཅིག་ལ་སྣང་ངོ་། །དེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་ དེ་ཐོབ་ནས། རང་སྟོབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྫོགས་ཤིང་བརྟན་པར་གྱུར་གྱི་བར་རིམ་པ་དེ་ཀ་ལ་ གནས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་རིམ་པའི་རྒྱུ་ལ་སློབ་སྟེ། རིག་པ་བརྟུལ་ ཞུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་འབྲེལ་བར། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་འཇུག་པའི་ཐབས། རིལ་ པོར་འཛིན་པ་དང་། རྗེས་སུ་གཞིག་པ་དག་གིས་ལྷ་སྐུ་དེ་ཡང་འོད་གསལ་བདེ་སྟོང་ལྷན་ སྐྱེས་ཀྱི་ངང་དུ་ཡང་ཡང་སྦྱང་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་མཐར་ཕྱི་དང་ནང་གི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ པ་གཉིས་སྦྲགས་ཏེ་བསྒོམས་པས། ཉེ་བའི་རྒྱུ་བྱས་ཏེ་དོན་གྱི་འོད་གསལ་མཐོང་ལམ་མངོན་ དུ་འགྱུར་བ་ནི། འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པའམ། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་རིམ་པའོ། །དོན་གྱི་ འོད་གསལ་དེ་ལས་ལངས་མ་ཐག་ཏུ་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་དབང་ཕྱུག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆུང་ངུ་དང་། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཆུང་ ངུའི་མིང་ཡང་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ།

僅是風心之清凈基礎身，猶如粗身上的花朵與花香，雖本來存在卻不可見且不起作用，細粗溶入次第最後，由死心光明生起而清濁分離，于中陰身自顯中能行身之作用。如是，修行者之風心身先前與血肉之身混合而不可見且不起作用，由較死心之力不小的第四近得光明，清濁分離后，于瑜伽士自己之顯現中，能行身之作用之身，從風心之因所成就，以十二幻喻所表徵者得以生起。除非以其他殊勝成就來成辦，並非粗身轉依之時，故雖實有粗身，等持時粗身顯現止息，唯現智慧身。后得位時，如鏡中現影像般，聚合為一而二者同時顯現。 獲得如是之身後，住於此次第直至自力功德圓滿穩固，其後修學現證菩提次第之因：與持明禁行相關，以一切法入空性之方便——執持圓滿與隨破壞，反覆於此尊身於光明樂空俱生之境界中修煉。其後最終合修外內二種現證菩提，作為近因而現前見道真實光明，此即光明次第或現證菩提次第。從彼真實光明起已，即刻獲得有學雙運智慧身，此即獲得具足八自在之小金剛持與小圓滿佛之名號。

།སྐབས་འདིར་འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པའི་སྐབས་སྔ་མ་རྣམས་ ལ། མ་དག་པའི་སྒྱུ་ལུས་དེ་བློ་ངོར་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བཅུག་ཀྱང་། དངོས་གནས་ལ་སྤྱོད་མ་ཐུབ་ པར་ཡོད་ཅིང་། དོན་གྱི་འོད་གསལ་ལ་ཐོག་མར་ཐོབ་པའི་སྐབས་མཐོང་ལམ་དུ་སྐུ་དེ་སྟོང་ པར་ཐིམ་ཞིང་། ཡང་ཟུང་འཇུག་གི་སྐབས་དེ་ལས་ལངས་པ་ན། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ འཕགས་སྐོར་བ་རྣམས་རགས་བཤད་དུ་དེ་ལྟར་བྱེད་ཀྱང་། ཞིབ་མོར་ན་རིམ་པའི་གསུམ་སྒྱུ་ ལུས་དེ་ཡང་། གཉུག་མའི་ལུས་ལས་གྲུབ་པ་ཡིན་ཞིང་། ཟུང་འཇུག་གི་སྐུ་ཡང་གཉུག་མའི་ 5-686 ལུས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མཐོང་ལམ་གྱི་སྐབས་བར་ཆད་པར་འདོད་པ་མི་འཐད་དེ། གཉུག་ མའི་ལུས་ཆད་པ་མི་སྲིད་ལ། ཆད་པའི་རྗེས་སུ་བྱུང་བ་དེ་གསར་བྱུང་ཡིན་གྱི་གཉུག་མར་ གཞག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བར་དེར་ཐིམ་པར་བཤད་པའི་དགོངས་པ་ནི། སྐབས་དེར་མ་ དག་པའི་ལུས་དངོས་སུ་ཐིམ་པའང་ཡིན་ལ། ལྷན་སྐྱེས་གཉུག་མའི་ལུས་ནི་འགགས་པ་མིན་ ཡང་། སྔར་སྐུ་དང་དབྱིབས་སོགས་ངེས་པ་ཅན་དེ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་རླན་པ་ན། ངེས་པ་ ཅན་ཞིག་ནས་མཁའ་ཁྱབ་ཏུ་གྱུར་པ་ལ། སྐུ་དེ་འོད་གསལ་དུ་ཐིམ་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། སྐབས་ དེར་སྒྲུབ་པོ་རང་ལ་མི་སྣང་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། ། ཟུང་འཇུག་གི་སྐུ་ནི། མཁའ་ཁྱབ་དེ་ལས་མ་གཡོས་བཞིན་དུ། ངེས་པ་ལྟར་སྣང་བའི་ བཀོད་པ་མཐའ་ཡས་པ་སྟོན་པའོ། །ཐུགས་དོན་གྱི་འོད་གསལ་དང་། སྐུ་དག་པའི་སྒྱུ་ལུས་ ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཟུང་འཇུག་ཅེས་བྱ། སྒྲུབ་པོ་ཉིད་ལས་དངོས་དང་ལུས་ཀྱི་རྩ་ བ་ཡིན་ཞིང་། དེ་ནས་རྣམ་འཕྲུལ་མཐའ་ཡས་པའི་སྒོ་ནས། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྤྱོད་པས་ ཚོགས་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་འཕགས་པའི་ས་བཅུའམ་བཅུ་གཉིས་བགྲོད་དེ། ཉེ་རྒྱུ་ མངོན་བྱང་གོང་མ་ལ་བརྟེན་ནས། མི་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ རིམ་ལྔ་ལས། རླུང་གི་དེ་ཉིད་རིམ་གྱིས་ནི། །སྔགས་ཀྱི་དེ་ཉིད་ཡང་དག་འཇུག །སྔགས་ཀྱི་ དམིགས་པ་རྟོགས་ནས་ནི། །རྡོ་རྗེའི་བཟླས་པ་རྣམས་ལ་སློབ། །རྡོ་རྗེའི་བཟླས་གནས་རྣལ་ འབྱོར་པས། །སེམས་ལ་དམིགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་འཛིན་གནས། ། ཡང་དག་མཐས་ནི་རྣམ་པར་སྦྱངས། །ཡང་དག་མཐའ་ལས་ལངས་ནས་ནི། །གཉིས་མེད་ ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཟུང་འཇུག་ཏིང་འཛིན་ལ་གནས་ནས། སླར་ཞིང་གང་ལའང་མི་ སློབ་བོ། །འདི་ནི་རྫོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ། །རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ཆེན་པོའང་དེ། །རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་ མཆོག་ལྡན་པའི། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་དེ་ནས་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ།

此處在光明次第前諸階段中，雖於心境中將不凈幻身納入空性，但在實際中未能行持而仍存在，于真實光明初獲時見道中彼身融入空性，復于雙運位從彼起時，生起智慧身。雖聖傳諸師粗略如是解說，細究則第三次第之幻身亦由本性身所成，雙運身亦即本性身故，認為見道時中斷不合理，因本性身不可能中斷，中斷後所生者為新生而不可安立為本性故。其間說融入之密意是：彼時不凈身實際融入，俱生本性身雖未遮止，但先前具確定之身相等為俱生所極濕潤時，確定者消失而遍虛空，說彼身融入光明中，彼時于修行者自身亦不顯現。 雙運身者，不離彼遍虛空而示現如確定般無邊莊嚴。由心真實光明與身清凈幻身一性安住故名雙運，即修行者自身實相與身之根本，從此以無邊幻化門行持眾生利益，二資圓滿后經十聖地或十二地，依上品近因現證而現前無學雙運。如是《五次第》中說："由風真實漸次中，真實趣入咒真實，了知咒之所緣已，修學諸金剛唸誦。住金剛唸誦瑜伽，於心將獲所緣境。住幻化等持之中，以真實際而凈修。從真實際起已后，將獲無二之智慧。安住雙運等持已，更不修學於何事。此即圓滿瑜伽士，亦即大金剛持者，具一切相最勝者，爾後成就遍智者。"

5-687 འཕྲོས་དོན་ནི། སྦྱིན་སྲེག་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱི་ཆོ་ག་དང་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་དང་། ཞི་ རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱང་། བསྐྱེད་རིམ་པས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སྒོ་ ནས་དང་། རྫོགས་རིམ་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། རིམ་ལྔ་ ལས། མེ་དང་རླུང་དང་དབང་ཆེན་དང་། །ཆུ་སྟེ་སོ་སོའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ། །ཐུན་ན་ཕྱེད་ཕྱེད་ དུས་སུ་ནི། །ལས་ནི་གཉིས་གཉིས་གནས་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ནོ། ། ༈ ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལམ་རྟགས་ངོས་བཟུང་བ། བཞི་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལམ་རྟགས་ངོས་བཟུང་བ་ལ་བསྟན་བཤད་གཉིས་ཀྱི་མདོར་བསྟན་ པ་ནི། རྟགས་རྣམས་རིམ་པར་འཆར་བའི་དངོས། །ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡི་རྒྱུ་མཐུན་ཉམས། ། གསལ་སྣང་འབར་བའི་བར་དུའོ། །ཞེས་{ཆེ[ཏེ]། ལམ་རྟགས་རྣམས་ངག་དབེན་སེམས་ དབེན། སྒྱུ་ལུས་འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པས་འཆར་བར་འགྱུར་པའི་རྟགས་སྣང་གི་དངོས་པོ་སྟེ་ ངོ་བོ་ནི། ཡེ་ཤེས་ལྔ་དང་རྒྱུད་ལ་གདོད་མ་ནས་བཞུགས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཉམས་ཏེ་སྨིག་རྒྱུ་ ནི་ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས། དུ་བ་ནི་མེ་ལོང་ལྟ་བུ། མེ་ཁྱེར་ནི་སོ་སོར་རྟོགས་པ། མར་མེ་ནི་བྱ་ སྒྲུབ། ནམ་མཁའ་སྤྲིན་མེད་ནི་མཉམ་ཉིད་དོ། །ཡང་ན་སྨིག་རྒྱུ་སོགས་བཞི་བྱ་སྒྲུབ། དཀར་ ལམ་ལེ་ལོང་། དམར་ལམ་སོར་རྟོག ནག་ལམ་མཉམ་ཉིད། སྐྱ་རེངས་ལྟ་བུ་ཆོས་དབྱིངས་སོ། ། དེ་ལྟར་བུའི་གསལ་སྣང་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། ལུས་ལ་རྩ་དབུ་མར་གཏུམ་མོ་འབར་བའི་ངང་ ཉིད་དུ་ཤར་བའོ། ། རྒྱས་བཤད་ལ། གོང་འོག་ཀུན་གྱི་ཐུན་མོང་དང་། སྒྱུ་ལུས་དང་། འོད་གསལ་དང་། ངག་ དབེན་དང་། སེམས་དབེན་དང་། ཟུང་འཇུག་གི་རིམ་པའི་ཉམས་ཏེ་དྲུག་ཡོད་པ་ལས། དང་པོ་ནི། ཡན་ལས་རླུང་ལས་མངོན་ཤེས་ཐོབ། །ཞེས་པ་སྟེ། མིག་ཤེས་སོགས་དང་ ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ། རྒྱུ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་གི་རླུང་དབུ་མར་ཐིམ་པ་ལས། མིག་རྣ་བ་ སྣ་ལྕེ་ལུས་ཀྱི་མངོན་ཤེས་རྣམས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། དེར་མ་ཟད་འབྱུང་བ་ལྔའི་རླུང་དང་རྩ་ 5-688 བའི་རླུང་ལྔ་ཐིམ་པའི་རྟགས་རྣམས་ཀྱང་འབྱུང་བ་ཤེས་དགོས་སོ། ། གཉིས་པ་ནི། རྟོག་པའི་ཚོགས་རྣམས་མར་འགྲིབས་ཤིང་། །སྙིང་པོ་ཡེ་ཤེས་ཡང་ འཕེལ་དུ། ཡེ་ཤེས་རིམ་པ་རང་ལས་རྙེད། །གཅིག་དང་དུ་མར་དམིགས་མི་བྱེད། །ཅེས་ ཏེ། རྟོག་པའི་ཚོགས་ནི་རང་བཞིན་བརྒྱད་ཅུའོ། །སྙིང་པོ་ཡེ་ཤེས་ནི་བདེ་སྟོང་སྟེ། དེ་ཡང་ མཉམ་བཞག་ཏུ་ལྡང་རྟོགས་སོ་གཉིས་འགགས། བདེ་སྟོང་ཆུང་ངུ་ནི་སྣང་བ། དེའི་སྟེང་དུ་ ཆགས་རྟོག་བཞི་བཅུ་འགགས། བདེ་སྟོང་འབྲིང་ནི་མཆེད་པ། དེའི་སྟེང་དུ་རྨོངས་རྟོག་བདུན་ འགགས་ཤིང་བདེ་སྟོང་ཆེན་པོར་ལོངས་པས་ཐོབ་པའོ།

支分義者：火施等諸事儀軌與各種行為，以及寂增等諸事業之聚，生起次第者由識之門而成就，圓滿次第者由智慧之門而成就。如《五次第》中說："火風及大自在，水各自壇城中，半半時分內，二二業安住。"此為其義。 辨識智慧道相 第四辨識智慧道相分說明二者。略說者："諸相次第顯現事，五智相應之體驗，乃至光明熾燃間。"即道相由語遠離、心遠離、幻身、光明之次第顯現之相現事之體性者，為五智與心續本有相應之體驗：陽焰為法界智，煙為鏡智，螢火為妙觀察智，燈為成所作智，無雲虛空為平等性智。或陽焰等四為成所作智，白相為鏡智，紅相為妙觀察智，黑相為平等性智，黎明相為法界智。如是等光明現相一切，于身中脈輪中持明熾燃之中顯現。 廣說中，一切上下共通與幻身、光明、語遠離、心遠離、雙運次第之體驗共六。 初者："由支分風獲神通。"即與眼識等俱行、行等支分風融入中脈，而獲眼耳鼻舌身諸神通，不僅如此，五大種風與五根本風融入之相亦當了知。 二者："諸分別聚漸減少，心要智慧復增長，自得智慧諸次第，不作一多之觀察。"即分別聚為八十自性。心要智慧即樂空，復于等持中，息滅三十二起覺，小樂空即明相，復息滅四十貪分別，中樂空即增相，復息滅七癡分別而得大樂空。

།དེ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་གསུམ་གྱི་རིམ་ པ་རྣམས་{དང་[རང་]ལུས་ཀྱི་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེ་ཡེ་ཤེས་སུ་ཐིམ་པའི་སྐབས་དེར་རྙེད་པ་ཡིན་ ཏེ། རྩ་དང་རླུང་ཕལ་པ་རྣམས་དབུ་མར་ཐིམ་པ་དང་། བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་རྩ་འཁོར་ལོ་ བཞིའི་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་སོགས་ཐིམ་པ་དང་། རྩ་འཁོར་ནང་མའི་རླུང་རྣམས་ཐིམ་པ་ལས། སྣང་ མཆེད་ཐོབ་གསུམ་གྱི་ས་རིམ་པ་སྐྱེ་ཞིང་། ཡེ་ཤེས་གསུམ་གྱི་ས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ནི་ རང་བཞིན་གནས་ལུགས་མཚོན་པར་ནུས་པའི་ཞུ་བདེ་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་ནི་ གཅིག་དང་དུ་མ་སོགས་པ་སྤྲོས་པའི་རྣམ་པར་དམིགས་པར་མི་བྱེད་པས་སྤྲོས་བྲལ་ལོ། ། གསུམ་པ་ནི། དང་པོ་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུའི་ཉམས། །འོད་ཟེར་ལྔ་དང་བཅས་པ་འཆར། ། གཉིས་པ་ཟླ་བ་ལྟ་བུ་དང་། །གསུམ་པ་ཉི་མའི་འོད་ཀྱིས་འཁྲིགས། །མཚམས་སྣང་ ལས་ནི་ཐོབ་པ་སྟེ། །མཚམས་བྲལ་དུས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཆེ། །མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ཚུལ་ གནས་པས། །དྲི་མེད་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་རྫོགས། །ཞེས་ཏེ། དང་པོ་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུའི་ཉམས་ ལ་ཁམས་ལྔའི་ཆ་ཤས་ཀྱི་རླུང་ཐིམ་པའི་སྣང་བ། འོད་ཟེར་སྣང་ལྔ་འབར་བས་བསྐོར་བ་དང་ བཅས་པ་འཆར་བར་འགྱུར་ཏེ། དུ་བ་དང་། མེ་ཁྱེར་དང་། མར་མེའི་རྟགས་རྣམས་སྨིག་རྒྱུའི་ ཁོངས་སུ་བསྡུས་པ་ཡིན། ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་རྟགས་ལྔ་ལས་བཞི་པོ་དག་སྨིག་རྒྱུར་བསྡུ་ 5-689 བ་པའོ། །གཉིས་པ་སྣང་བ་ནི། སྟོན་གནམ་གཡའ་དག་ལ་ཟླ་འོད་ཕོག་པ་ལྟ་བུའི་དཀར་ ལམ་པ་དང་བཅས་པ་དང་། གསུམ་པ་སྣང་བ་མཆེད་པ་ནི། ནམ་མཁའ་དྭངས་པ་ལ་ཉི་འོད་ ཀྱིས་འཁྲིགས་པ་ལྟ་བུར་དམར་ལམ་པ་དང་བཅས་པ། གསུམ་པ་སྣང་བ་ཐོབ་པ་ནི། ནམ་ མཁའ་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་མཚམས་ཀྱི་མུན་ནག་གིས་ཁྱབ་པ་ལྟ་བུའི་སྣང་བ་ལས་རྟོག་པར་ འགྱུར་བ་དང་། ལྔ་པ་ནི། ཐུན་མཚམས་ཀྱི་སྨག་རུམ་དང་བྲལ་བ་ཞེས། མུན་ནག་གི་དུས་ ལས་འདས་ཏེ། ཐོ་རངས་སྐྱ་རེངས་དང་པོའི་དུས་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ནི། ནམ་མཁའི་རང་མདོག་ སྒྲིབ་བྱེད་དཀར་དམར་ནག་གསུམ་གྱི་མདངས་དང་བྲལ་ཏེ། ནམ་མཁའི་རང་མདོག་གསལ་ བར་མཐོང་བ་དཔེར་བྱས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་བདེ་སྟོང་གསལ་བར་སྣང་བའི་ཡེ་ཤེས་ ཆེན་པོ་ནི། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཚུལ་འོད་གསལ་ཏེ་དེ་ལ་གནས་པས། རང་བཞིན་བརྒྱད་ཅུའི་རྣམ་རྟོག་རླུང་དང་བཅས་པའི་དྲི་མ་མེད་ཅིང་། སྐད་ཅིག་བཞི་པ་འདི་ སྐྱེས་པ་ན། སྣང་བ་བཞིའམ། སྟོང་པ་བཞིའམ། ཡེ་ཤེས་བཞིའི་རིམ་པ་ཕྲུགས་གཅིག་མངོན་ དུ་བྱས་པ་སྟེ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆ་ཚང་ཞིང་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ།

如是三智慧次第乃于自身脈風明點融入智慧時獲得，即普通脈風融入中脈，七十二脈輪四百二十等融入，及內脈輪諸風融入故，明增得三地次第生起。彼等三智慧地一切之體性乃能表自性實相之殊勝融樂，其相不作一多等戲論之觀察故離戲。 三者："初如陽焰之體驗，具足五色光芒現，二如月輪之體性，三具日光所熾燃，邊際現分得智慧，離邊時分大智慧，安住現證菩提相，圓滿無垢之智慧。"即初如陽焰之體驗中，五大種分風融入之相，具足五色光芒熾燃圍繞而現，煙與螢火及燈相攝於陽焰中，即將衆所周知五相中之四相攝於陽焰中。二者明相，如秋空晴朗映月光般具白相，三者明增相，如凈空日光熾燃般具紅相。三者明得相，如無垢虛空遍邊際黑暗般之現相而成，五者，謂離邊際昏暗，即超越黑暗時分，如黎明初曉時分之虛空，離障白紅黑三色光澤而見虛空本色，以此為喻，心性樂空明現之大智慧，即俱生現證菩提相光明而安住其中，無八十自性分別風之垢染，此第四剎那生起時，圓滿現前一輪四現相，或四空性，或四智慧之次第。以于相續生起之相而圓滿具足。

།དེ་ལྟར་ཡང་རིམ་ལྔ་ ལས། རང་རིག་ཙམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་མཚན་ཉིད་མེད། །འོན་ཀྱང་འདི་ ལ་དབྱེར་ཡོད་དེ། །མཚན་མོ་ཉིད་མོ་མཚམས་བདག་ཉིད། །སྣང་དང་སྣང་བ་མཆེད་པ་དང་། ། དེ་བཞིན་སྣང་བ་ཉེར་ཐོབ་པ། །སེམས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་བཤད་ནས། །དེ་ཡི་སྒྲིབ་པ་བརྗོད་ པར་བྱ། །ཞེས་འབྱུང་ཞིང་། སྤྱོད་བསྡུས་སྒྲོན་མེ་ལས་ཀྱང་། རིམ་པ་འདི་ཡིས་བསྟན་པར་བྱ་ སྟེ། དང་པོར་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་ལ་འོད་ཟེར་ལྔའི་ཚོགས་དང་ལྡན་པར་མཐོང་ངོ་། ། གཉིས་པ་ནི་སྣང་བ་སྟེ། ཟླ་བའི་འོད་ཟེར་ལྟ་བུའོ། །གསུམ་པ་ནི་སྣང་བ་མཆེད་པ་སྟེ་ ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ལྟ་བུའོ། །བཞི་པ་ནི་སྣང་བ་ཐོབ་པ་སྟེ། མུན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ནས་མུན་པ་ དང་བྲལ་བའི་སྐད་ཅིག་མ་འོད་གསལ་བ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་གསལ་བ། རྟག་ཏུ་སྣང་བའི་མཚན་ 5-690 ཉིད་ཅན། དོན་དམ་བདེན་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་ངོ་། །ཞེས་ གསུངས། འདི་འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པའི་སྐབས་སུ་གསུངས་པ་ཡིན་ཀྱང་རྟགས་སྣང་གི་ འཆར་ཚུལ་ནི་གོང་འོག་ཕལ་ཆེར་དུ་འདྲ་སྟེ། འོན་ཀྱང་བསྐྱེད་རིམ་དང་ལུས་ཀྱི་རིམ་པའི་ སྐབས་སུ་ནི། དེ་རྣམས་ཆ་ཚང་བ་དང་མ་ཚང་བ་ཅི་རིགས་སུ་འབྱུང་ལ། ངག་དབེན་གྱི་རིམ་ པ་བརྟན་པ་ཐོབ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། རྒྱ་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱད་མ་གཏོགས། གོ་རིམ་དེ་དག་མ་ཚང་བ་ མེད་པར་འབྱུང་། འོན་ཀྱང་དེར་མཉམ་བཞག་དང་གཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་སུ། ཆ་ཚང་ བ་རེ་བྱུང་ནས། ཐུན་མཚམས་སུ་ཡེ་ཤེས་དེ་དག་འགགས་སོ། །སེམས་དབེན་གྱི་རིམ་པའི་ སྐབས་སྣང་བའི་ས་ཐོབ་ནས། སྣང་བས་བསྡུས་པའི་བདེ་སྟོང་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་གནས། གཞན་རྣམས་སྐྱེ་འགག་བྱེད། འོན་ཀྱང་གསལ་མི་གསལ་གྱི་དབྱེ་བ་ཅུང་ཟད་ཡོད་དེ། མཉམ་ བཞག་ཏུ་སླར་ཡང་གསལ་བཏབ་པའི་ཚེ། སྣང་བའི་ཡེ་ཤེས་དེ་གསལ་ཞིང་རྒྱ་ཆེ་ལ། རྗེས་ ཐོབ་ཏུ་བག་ཙམ་མི་གསལ་བར་འགྱུར་མོད། ཡང་ཡང་སྣང་བཞིའི་ཡེ་ཤེས་བསྐྱར་ནས་ བསྒོམས་པས། སྣང་བའི་སའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་གོང་ནས་གོང་དུ་{བྱེད་[ཁྱད་]པར་དུ་འགྱུར་བ་ནི་ ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་མཆེད་པའི་ས་ཐོབ་པ་ན་ཡང་། སྔར་གྱི་སྣང་བའི་ཡེ་ཤེས་མི་ཉམས་ཏེ། བདེ་ སྟོང་གི་ཡེ་ཤེས་རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ངོ་བོ་དེ། སྔར་གྱི་སྣང་བ་དེ་ཕྱིས་མཆེད་པར་གནས་གྱུར་ པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་སྣང་མཆེད་གཉིས་ཀར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཚང་། སྣང་བཞིའི་རིམ་པ་གསར་པ་ ཡང་ཡང་སྐྱེད་པའི་གནས་སྐབས་སུ། སྐད་ཅིག་གི་སྣང་མཆེད་སོ་སོར་འཆར་ཞིང་། དེས་སའི་ ཡེ་ཤེས་ལ་བོགས་འབྱིན་ནོ། །ཕྱི་མ་རྣམས་ལའང་འདིས་རིགས་འགྲེ་བ་བྱའོ།

如是，《五次第》中雲："唯自證之智慧，如虛空般無相，然此有所分別，即夜晚自性邊，明及明增相分，如是明近得分，心有三種宣說，彼之障礙當說。" 又《行集明燈》中亦云："當以此次第宣說，初如陽焰具足五色光聚而見。二者為明相，如月光般。三者為明增相，如日光般。四者為明得相，如黑暗般。其後離黑暗剎那光明，極其明顯，恒時顯現之相，以智慧眼見勝義諦自相。" 此雖于光明次第時所說，然相現之顯現方式上下大致相同。然于生起次第及身次第時，彼等或圓滿或不圓滿而生。自獲得語清凈次第穩固始，除廣略差別外，彼等次第無不圓滿而生。然彼時于等持及睡眠等時，每次圓滿生起后，于間隔時分彼等智慧即滅。 於心清凈次第時獲得明地后，明相所攝之樂空相續不斷而住，其餘諸相生滅。然有稍許明不明之分別，于等持中再次明顯時，彼明智慧明顯廣大，后得位少許不明，然再三修習四明智慧，明地智慧漸趨殊勝。 其後獲得增地時，前明智慧亦不退失，樂空智慧恒時安住之體性，前明相後轉為增相而住，彼具足明增二相。于再再生起四明次第之時，剎那明增各別顯現，由此于地智慧漸增上。后諸相亦當如是類推。

འདི་དག་ལས་དང་པོ་འོད་ཟེར་ལྔ་སྣང་ནི། དབང་པོ་ལྔ། ཡུལ་ལྔ། ཕུང་པོ་ལྔ། ཡེ་ཤེས་ ལྔ། འབྱུང་བ་ལྔ་སྟེ་རགས་པ་ལྔ་ཐིམ་པའི་རྟགས་ཡིན། དེ་དག་ཀྱང་། གཞན་ཉི་ཤུ་སྔོན་ལ་ ཐིམ། འབྱུང་བ་ལྔ་ཕྱིས་ཐིམ་པའོ། །ནམ་མཁའ་རྣམ་ཤེས་ལ་ཐིམ་པས། སྤྲིན་མེད་ནམ་མཁའི་ 5-691 རྟགས་འབྱུང་བ་ལ་དབྱེ་ན། ཟླ་འོད། ཉི་འོད། མུན་ནག སྐྱ་རེངས་ཀྱི་དཔེས་མཚོན་པའི་སྣང་ བ་བཞིའོ། །རྟགས་རིམ་པ་ལྔ་པོ་འདི་དག བསྐྱེད་རིམ་ཁོ་ན་ལ་གནས་པ་དང་། ལུས་དབེན་ གྱི་རིམ་པའི་སྐབས་ཀྱང་ཅུང་ཟད་འབྱུང་མོད་ཀྱི། རགས་པའི་རླུང་རགས་པའི་དབུ་མར་ཅུང་ ཟད་ཐིམ་པའི་ནུས་པའོ། །ངག་དབེན་གྱི་སྐབས་ཀྱང་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་གསལ་ལ་རྒྱ་ཆེ་བ་ འབྱུང་མོད་ཀྱང་། རགས་པའི་རླུང་ཕལ་ཆེར་དབུ་མར་ཐིམ་ཞིང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩ་ལ་ཅུང་ཟད་ རེག་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ད་དུང་སྣང་བ་བཞིའི་ས་ཐོབ་པ་མིན་ནོ། །སེམས་དབེན་གྱི་རིམ་པའི་ སྐབས། རྡུལ་ཆོས་གྱི་ཐིག་ལེ། རགས་འབྲིང་ཐ་གསུམ་བརྟན་པས། བདེ་སྟོང་གི་ཉམས་ མྱོང་རྐྱེན་གྱིས་མི་འཕྲོག་པ་ཐོབ་པས་སྣང་མཆེད་ཐོབ་གསུམ་གྱི་ས་ཐོབ། བཞི་པ་དོན་གྱི་འོད་ གསལ་གྱི་ས་དངོས་སུ་ད་ལྟ་མ་ཐོབ་ཀྱང་། ཉེར་ཐོབ་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་པ་འོད་གསལ་རྗེས་ མཐུན་པའི་ས་ཐོབ་བོ། །ས་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་རིམ་པའི་སྐབས་སུ་གནས་ཤིང་གོང་ འཕེལ་དུ་འགྱུར་ལ། འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པའི་སྐབས་ནི། རང་བཞིན་བརྒྱད་ཅུ་མངོན་འགྱུར་ པ་གཏན་ནས་འགགས་ཤིང་། དེའི་རྒྱུ་ལས་སེམས་དབེན་གྱི་ས་རྣམས་ཀྱིས་བསྐྲུན་པར་མི་ ནུས་པའི་སྣང་གསུམ་གྱི་ས་ཡང་ཐོབ་ཅིང་། མཐར་སྐད་ཅིག་བཞི་པ་འོད་གསལ་གྱི་ས་དངོས་ དེ་ཐོབ་བོ། ། བཞི་པ་ནི། རྟགས་དང་རྟགས་ཅན་འཆར་ཚུལ་ནི། །ཡེ་ཤེས་འཆར་དང་རྫོགས་ པའི་དུས། །རླུང་སེམས་ཙམ་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །སྒྱུ་མའི་ལུས་ནི་སྣང་བར་བཅས། །ཞེས་ པ་སྟེ། གོང་དུ་བཤད་པའི་རྟག་རིམ་པ་ལྔ་པོ་དེ་ལ། རགས་པ་ཉེར་ལྔ་ཐིམ་པའི་རྟགས་རྣམས་ ཞིབ་མོར་ཤེས་དགོས། རྟགས་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ནི། དང་པོའི་སྐབས་བདེ་སྡུག་སྣ་ཚོགས་པའི་ ཉམས་དང་། ཕྱི་མ་བཞི་སྤྱིར་བདེ་སྟོང་གི་ཉམས་སུ་འདྲ་ཡང་ཤས་ཆེ་ཆུང་གི་དབང་དུ་བྱས་ ན། སྣང་བ་བདེ་བ། མཆེད་པ་གསལ་བ། ཐོབ་པ་མི་རྟོག་པ། འོད་གསལ་ནི་ཐམས་ཅད་ཆ་ 5-692 མཉམ་པའོ།

此等中初五光明顯現是：五根、五境、五蘊、五智、五大等粗五融入之相。彼等亦，其餘二十先融，五大后融。空融入于識時，無雲空之相出現，分別則有：月光、日光、黑暗、晨曦喻示之四種明相。此五相次第，雖唯住于生起次第及身清凈次第時亦稍有生起，是粗氣于粗中脈稍融之力用。 于語清凈時亦于每一剎那明顯廣大而生，然粗氣大多融入中脈，稍觸智慧脈，然尚未獲四明地。於心清凈次第時，由粗中細三滴穩固，獲得樂空體驗不被緣奪，故獲明增得三地，第四真實光明地雖今未實得，然獲近得剎那第四隨順光明地。 彼等地之相續于幻身次第時住而增上，于光明次第時，八十自性現行完全斷滅，由其因心清凈諸地所不能生之三明地亦獲，最後獲第四剎那真實光明地。 第四，相與有相顯現方式，智慧顯及圓滿時，唯由風心所生之，幻身與明相俱。如是所說，于上述五相次第中，應細知二十五粗融之諸相。有相之識，初時種種苦樂體驗，后四雖總為樂空體驗，然就程度而言，明相為樂，明增為明，明得為無分別，光明則一切平等。

།འཆར་བའི་ཚུལ་དེ་ལྟ་བུས་རིམ་པས་བསྐྱེད་རིམ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སེམས་ དབེན་གྱིས་ཐོབ་པའི་སའི་བར་དུ་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཡེ་ཤེས་གསུམ་རིམ་པས་རྒྱུད་ལ་འཆར་བ་ དང་། མཐར་ཕྲ་རགས་ཐིམ་ཚུལ་རྫོགས་པར་ཤར་བའི་སེམས་དབེན་མཐར་ཐུག་པའི་འོད་ གསལ་བྱུང་བའི་དུས་ན། དེ་ལས་ལངས་མ་ཐག་པའི་སྣང་གསུམ་ལུགས་ཟློག་གི་མཐར་བདེ་ བས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་རླུང་སེམས་ཙམ་ལས་བྱུང་ཞིང་། རླུང་སེམས་ལས་གྲུབ་པའི་སྒྱུ་ མའི་ལུས་ཏེ་ཡེ་ཤེས་གྱི་སྐུ་འབར་བའི་སྣང་བ་དང་བཅས་ཏེ་འབྱུང་ཞིང་། རྫུ་འཕྲུལ་སོགས་ ཐུན་མོང་གི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ། ། ལྔ་པ་ནི། འོད་གསལ་རྒྱུན་གྱི་བསམ་གཏན་གྱིས། །ལས་དང་སྒྲིབ་པ་བག་ཆགས་ སྦྱངས། །ཞེས་ཏེ། འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པ་ལ། ཆུ་བོ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར། རིལ་པོར་འཛིན་ པ་དང་། རྗེས་སུ་གཞིག་པའི་བསམ་གཏན་བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མི་དགེ་བའི་ལུས་ཀྱི་ས་ བོན་{ཟབ་པ་[བདེ་བ་]དང་། སྒྲིབ་པ་སྟེ་ཉོན་མོངས་མངོན་གྱུར་ཡེ་ཤེས་སུ་གནས་འགྱུར་བ་ དང་། རང་བཞིན་བརྒྱད་ཅུའི་བག་ཆགས་ཏེ་ས་བོན་རྣམས་སྦྱངས་བས་དག་པའོ། །ཡང་ན་ སྒྲིབ་པ་ནི་རྣམ་སྨིན་གྱི་ལུས་ལ་ཡང་འཆད་དུ་རུང་ངོ་། ། དྲུག་པ་ནི། ས་ལམ་རྟགས་ཀྱི་རིམ་པའི་ཚོགས། །འདི་ཉིད་ཐོབ་པས་མྱུར་དུ་འཆར། ། ཞེས་པ་སྟེ། ས་དང་ལམ་ནི་སྐབས་འདིར་དོན་གཅིག་ལ། འཕགས་པའི་ས་བཅུའམ་བཅུ་ གཉིས་ཀྱི་ལམ་རྟགས་ཡོན་ཏན་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པའི་ཚོགས་རྣམས་དང་། ཇི་སྐད་དུ། ཀུན་ཏུ་འོད་ཀྱི་ས་ཆེན་པོ། །དེ་ཉིད་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་འདྲ། །ཞེས་སོགས། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྟགས་རྣམས་ཀྱང་། རིམ་པ་འདི་ཉིད་ཐོབ་པས་མྱུར་དུ་ འཆར་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པ་སྟེ། འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པའི་མཐར་ཐུག་པ། དོན་གྱི་འོད་ གསལ་སྐྱེས་པ་ན། དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཟུང་འཇུག་གི་སྐུ་འགྲུབ་པས། ཡོན་ཏན་དེ་དག་རིམ་གྱིས་ 5-693 འཆར་བའི་དོན་ཡིན་པས། འདི་ཉིད་ཅེས་པའི་ཚིག་གི་བསྙེག་འཚམས་འོད་གསལ་ཞེས་པ་ ལས་གཞན་དུ་མེད་དོ། ། ༈ སླར་ཡང་གཏན་ལ་དབབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་བཤད་པ། རྒྱས་བཤད་རྩ་བའི་དོན་ཚན་གཉིས་པ། སླར་ཡང་གཏན་ལ་དབབ་ པའི་ཚུལ་གྱིས་བཤད་པ་ལ། འཁོར་ལོ་ཅན་གྱི་མན་ངག་རྒྱས་པར་བཤད་པ། བསྐྱེད་རྫོགས་ སྤྱིའི་བསྒོམ་ཚུལ་གསལ་བར་བསྟན་པ། རྣམ་གཞག་གཞན་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་ཚང་ཚུལ། དོན་ཆེན་ ཐོར་བུ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་བསྟན་པའོ།

以如是顯現方式，從生起次第開始，乃至由心清凈所獲地，三智慧反覆次第于相續中顯現，最終細粗融入方式圓滿顯現的究竟心清凈光明生起時，從彼出定之後三明逆序最終由樂所加持的唯風心所生，由風心所成之幻身即智慧身與明相俱而生起，並具無量神變等共同功德。 第五，由光明相續禪定，清凈業及障礙習氣。即于光明次第中，修習河流相續瑜伽、圓滿執持及隨順分解禪定之力，清凈不善身之種子及障礙即煩惱現行轉依為智慧，及清凈八十自性習氣即種子。或者，障礙亦可解釋為異熟身。 第六，地道相之次第聚，獲此速疾當顯現。即地與道於此處為一義，聖十地或十二地之道相功德百數十等次第聚，及如所言："普光大地，彼如日輪"等非共功德相，由獲此次第速疾顯現。即于光明次第究竟，生起真實光明時，即刻成就雙運身，是彼等功德次第顯現之義，故此"此"字所指即光明而無他。 複次以抉擇方式而說 廣說根本科判第二，複次以抉擇方式而說分：廣說輪具者之教授，明示生圓總之修法，其他建立亦于彼具足方式，顯示種種零散大義。

༈ འཁོར་ལོ་ཅན་གྱི་མན་ངག་རྒྱས་པར་བཤད་པ། དང་པོ་ནི། ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་འཁོར་དབུས་གནས་པར། །གསལ་བའི་དཀྱིལ་ འཁོར་བསམ་པར་བྱ། །འདབ་མ་བརྒྱད་པའི་འཁོར་ལོ་ལ། །དབུས་སུ་སྲོག་གི་ས་བོན་ ཏེ། །ཡི་གེ་ཀ་ནས་ཧཱ་ཡི་བར། །ཀྵ་ནི་སྤངས་པ་བཞི་བཅས་པ། །དབྱངས་ནི་ཕྱི་རིམ་ སྣང་བ་སྟེ། །གསལ་བྱེད་བར་མ་མཆེད་པ་ཉིད། །མ་ནིང་སྣང་བ་ཐོད་པར་བརྗོད། །བཅུ་ གཉིས་ཡི་གེ་ཐིག་ལེར་བཅས། །འཕྲེང་བ་ལྟ་བུར་གནས་པ་ནི། །རིམ་པ་ལྔ་ལྡན་བསམ་ པར་བྱ། །འཁོར་ལོའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་རྫོགས་པ། །ཨེ་བཾ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ ལས། །སྡུད་ཅིང་སྤྲོ་བར་མཛད་པ་ཡི། །ཨ་ཞེས་དབུས་སུ་གནས་པར་མཛད། །མཉམ་ པ་ཉིད་དུ་སེམས་བསྡམས་ཏེ། །མཉམ་བཞག་འཁོར་ལོའི་ལྟེ་བ་ཡིས། །ཡེ་ཤེས་མཉམ་ པར་མཐོང་འགྱུར་བ། །ཉེ་བར་ཐོབ་པ་སྟོང་པ་ཆེ། །འོད་གསལ་བ་ཡི་གནས་ཐོབ་པས། ། འཁོར་བ་ལས་ནི་རྒལ་བར་འགྱུར། །ཐུན་གཅིག་གམ་ནི་ཉིན་གཅིག་གི ། ཟླ་ཕྱེད་ཟླ་བ་ ལོ་ཡི་དུས། །བསྐལ་པའི་བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་ཡང་། །སྐད་ཅིག་རེ་རེས་གནས་པ་ནི། །ཡེ་ ཤེས་སྦྱོར་བ་རྟག་ཏུ་འབྱུང་། །ཞེས་པའོ། །ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཏེ་རྩ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིའི་ནང་ གི་དབུས་སུ་གནས་པར། གསལ་བ་མི་གཤིགས་པའི་ཐིག་ལེའི་དཀྱིལ་འཁོར་བསམ་པར་ བྱའོ། །ཞེས་ཏེ། འདི་ནི་རྩ་རྒྱུད་ལས། ནམ་མཁའི་དབྱིངས་ཀྱི་དབུས་གནས་པར། །གསལ་ བའི་དཀྱིལ་འཁོར་བསྒོམ་པར་བྱ། །ཞེས་ལེའུ་དྲུག་པ་ལས་གསུངས་པ་དེས་གདམས་ངག་ 5-694 འདི་སྟོན་ཏོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། འཁོར་ལོ་ཅན་དང་འཁོར་ལོ་མེད་པ་དང་སེམས་དཔའ་གསུམ་ བརྩེགས་སོགས་མི་ཤིགས་པའི་ཐིག་ལེ་བསྒོམ་པ་ཐམས་ཅད་སྟོན་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེར་ མ་ཟད་གསལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཟླ་བའི་མིང་ཡིན། དེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཐིག་ལེའི་བརྡ་ ཚིག་ཡིན་པས། གཏུམ་མོ་འབར་བས་ཧཾ་ཡིག་ཞུ་བའང་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །སྐབས་འདིར་ སྔགས་འཁོར་དངོས་ནི་རྒྱུད་ཕྱི་མ་ལས། རང་སྔགས་སྙིང་གར་བསམས་ནས་ནི། །སྲོག་ནི་ ཐིག་ལེར་གྱུར་བར་བཞག །ཅེས་པས་བསྟན་པར་བཞེད་དེ། འདབ་མ་བརྒྱད་པའི་འཁོར་ལོ་ གསུམ་རིམ་ལ། ལྟེ་བ་རྩ་དབུ་མའི་དབུས་སུ་སྲོག་གི་རླུང་དྭངས་མ་དང་འདྲེས་པའི་མི་ཤིགས་ ཐིག་ལེ་ས་བོན་ཨ་ཡིག་དང་བཅས་པ་སྟེ། ཕྱི་རིམ་གྱི་འདབ་མ་བརྒྱད་ལ། དབྱངས་ཡིག་བཅུ་ གཉིས་ཕྱོགས་སུ་གཉིས་གཉིས་དང་། མཚམས་སུ་རེ་རེའོ། །ཡང་དགོངས་པ་ལུང་སྟོན་ལས། ཆ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་དྲུག་གནས། །ཞེས་པའི་འདི་བསྟན་པར་བཞེད་པ་ལྟར་ན། དབྱངས་བཅུ་ དྲུག་ཚང་བ་དགོས་པར་གསལ་ཡང་། མ་ནིང་བཞི་པོ་གཞན་དུ་འགོད་པས་འདིར་མི་འགོད་ པ་བླ་མའི་མན་ངག་གོ །

輪具者之教授廣說 第一：于虛空壇城中央住，當觀明之壇城焉。八瓣輪之中，中央命之種子，自字母迦至訶之間，除掉叉字及四者，元音外環為明，輔音中環即增廣，中性明為頂說。十二字母具點，如鬘安住者，當觀具五次第。輪之壇城圓滿者，由誒襜方便智慧，攝及放射所作，阿字安於中央。攝心於等性中，等持輪之中央，智慧等性當見者，近得大空。獲得光明之處，當度輪迴矣。一座或一日，半月月年時，千劫劫中亦，剎那剎那住，智慧瑜伽常生起。 于虛空壇城即中脈內之中央住，當觀明不壞明點之壇城。此即根本續中："于虛空界中央住，當修明之壇城。"如第六品所說，此示此教授之義。將示具輪及無輪與三重薩埵等一切不壞明點之修法，不僅如此，明壇城為月之異名，彼為菩提心明點之密語，故亦示烈火燃燒融化吽字。此處咒輪體性，如後續所說："觀想自咒於心間，命成明點而安置。"如是主張，於八瓣三重輪中，中央中脈之中央與命氣清凈相合之不壞明點及種子阿字，外環八瓣上，元音十二字各方二二及隅一一。又如《密意解說》："十六分位等安住。"如是主張者，雖顯需具足十六元音，然四中性字置於他處故此不置，此為上師教授。

དེ་ལྟ་བུའི་པད་འདབ་དང་ཡི་གེ་དཀར་པོ་ལ་སེམས་བཟུང་བས། གསལ་སྣང་ཐོབ་པ་ན་སྣང་བའི་ཉམས་མྱོང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། སླར་རིམ་པས་སྣང་བའི་ས་ ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །འདབ་བརྒྱད་བར་མ་ལ་གསལ་བྱེད་དེ། ཡི་ གེ་ཀ་ནས་ཧའི་བར་ཡོད་ལ། ཀྵ་ཡིག་སྤངས་ཤིང་ལྕེ་རྩ་ཅན་གཉིས་དང་། མཆུ་ཅན་གཉིས་ཏེ་ བཞི་བསྣན་པའོ། །དེ་ལྟར་ན། སྡེ་པ་ལྔ་ལ་ལྔ་ཚན་ལྔ་དང་མཐར་གནས་དང་། དྲོ་བ་དང་། ལྕེ་ མཆུ་ཅན་རྣམས་ལ་བཞི་བཞི་སྟེ། སྡེ་ཚན་བརྒྱད་ལ་གསལ་བྱེད་སོ་བདུན་ནོ། །དེ་ཡང་ལུང་ སྟོན་ལས། ལྔ་པ་ལྔ་དང་ཡང་དག་ལྡན། །བཞི་ནི་གསུམ་དུ་ངེས་པར་སྦྱར། །ཞེས་པའི་དོན་ ཡིན་གསུང་། །ཙ་ཡིག་དེ་དག་ཁ་དོག་དམར་པོ་ལ་གསལ་སྣང་ཐོབ་ན་མཆེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ སྐྱེ་ཞིང་རིམ་པས་དེའི་ས་ཐོབ་བོ། །གསེར་སྡིངས་པའི་ཡིག་ཆུང་རྣམས་ན། འཁོར་ལོ་རིམ་ 5-695 པ་གཉིས་པོ་འདིའི་ཡི་གེ་རྣམས་འདི་དང་གོ་བཟློག་ཏུ་བཤད་དེ། ཕན་ཚུན་རྒྱས་བཏབ་ཡིན་ པས་མི་འགལ་གསུང་ངོ་། །འདབ་བརྒྱད་ནང་མ་ལ། མ་ནིང་གི་དབྱངས་ཡིག་བཞི་པོ་ཁ་དོག་ མཐིང་ག་བསྒོམ་སྟེ། གསལ་སྣང་ཐོབ་ན་སྣང་བ་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་ཞིང་། རིམ་པས་དེའི་ས་ ཐོབ་བོ། །ཕྱི་སྐོར་གྱི་དབྱངས་ཀྱི་ཡི་གེ་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི། ཟླ་ཕྱེད་ཐིག་ལེ་ནཱ་དར་བཅས་པ་ འཕྲེང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། གྲལ་སྙོམས་པར་གནས་པ་བསྒོམ་པའོ་ཞེས་འཆད་ལ། ཡང་ན་འཕྲེང་བ་ ལྟ་བུ་ནི། མན་ངག་གཞན་ལས་འབྱུང་བ་ལྟར། རླུང་འགྲོ་འོང་དང་ལྷན་ཅིག་དབྱངས་ཀྱི་ཡིག་ འབྲུ་སྤྲོ་བསྡུ་བྱེད་པའི་དོན་ཡང་ཡིན་པར་སེམས་མོད། མར་ལུགས་ཀྱི་མན་ངག་ཡིག་ཆུང་ རྣམས་ན་གསལ་བར་འདུག་པ་མ་མཐོང་ཞིང་མ་ཐོས་སོ། །སྔགས་འཁོར་དེ་བསྒོམས་ནས། རིམ་པ་ལྔ་ལྡན་དུ་བསམ་པར་བྱ་བ་ནི། རིམ་ལྔ་གདན་རྫོགས་སམ། སྟན་ཐོག་གཅིག་མ་ཞེས་ བྱའོ། །སྟན་ཐོག་གཅིག་མ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད། རྒྱུད་གཞུང་ལས་མི་འབྱུང་བས། དེའི་དོན་ ངོས་འཛིན་པ་ལ་མན་ངག་ཚད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡི་དབང་དུ་བྱས་ན། ལུས་དབེན་སོགས་རིམ་ པ་དྲུག་གི་རྣལ་འབྱོར་རྣམས། ལོ་ཟླ་མང་པོའི་དུས། སྔ་ཕྱིར་དམིགས་པ་སོ་སོར་བཀྲམ་སྟེ་ བསྒོམས་པས། སྟན་ཐོག་གཅིག་ཏུ་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་གྱི། ཐུན་གཅིག་གི་ནང་དུ་དམིགས་ ཆེན་གཅིག་ལ། རིམ་པ་དྲུག་གམ་ལྔ་ཅར་གྱི་ཉམས་ལེན་ཚང་ན། གདན་ཐོག་གཅིག་ཏུ་ རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་ལུས་དབེན་གྱི་ལྷ་དངོས་ཐོབ་ན་རབ། དེ་མིན་ན་རྗེས་མཐུན་ པའམ། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ལྷ་ལ་ལུས་དབེན་དུ་མོས་པ་ཙམ་བྱས་པས་རུང་སྟེ། དེའི་ཐུགས་ཀར་ བཤད་མ་ཐག་པའི་སྔགས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྒོམ་མོ།

如是持心於蓮瓣及白色字母，獲得明顯時將生起明之體驗，複次漸得明之地位，此為不共之因。中環八瓣具輔音，自迦字至訶字間，除叉字並加舌根音二及唇音二共四。如是五組各五及末位與氣音及舌唇音等各四，八組共三十七輔音。又如《解說》："具足五組五，四者定配三。"此為其義也。彼等遮字紅色明顯時，生起增廣智慧，漸得其地。 金座寺諸小文中，此二重輪之諸字母與此相反而說，互為印契故不相違。內環八瓣具四中性元音，觀想青色，獲得明顯時生起獲得明之智慧，漸得其地。外環十二元音字具月半點及氣脈，如鬘安住，當修平等而住。或者如鬘之義，如他教授所說，與風來去俱，元音字放收之義，然瑪爾派教授小文中未見明說亦未聞。 修此咒輪已，當觀具五次第，是為五次第墊圓滿或一座墊。一座墊之詞，續文中未見，故辨其義當依教授為量。就此而言，身遠離等六次第瑜伽，歷多年月，前後分佈觀修，不能於一座圓滿，若於一座中於一大所緣，具足六或五次第之修持，名為一座圓滿。複次若得身遠離天身為勝，若否，則隨順或於生起次第天作身遠離觀想亦可，于其心間當修前說咒輪壇城圓滿。

སྔར་བསྐྱེད་རིམ་ལ་མྱོང་བ་ཐོན་པའམ། དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཡིན་ན། བསྐྱེད་རིམ་མ་བསྒོམས་ ཀྱང་། སྔགས་འཁོར་བསྒོམས་པ་གཅིག་པུས་ཀྱང་། བསྐྱེད་རིམ་དང་ལུས་དབེན་གྱི་དོད་ཐུབ་ པ་ཞིག་མར་ལུགས་པ་རྣམས་བཞེད་དེ། འཁོར་ལོ་བཞིའི་རྩ་ཡིག་བསྒོམས་པས་རལ་གྲི་ལ་ 5-696 སོགས་པའི་དངོས་གྲུབ་བརྒྱད་ཐོབ་པར་ཁ་སྦྱོར་ལས་གསུངས་པ་དང་ཕྱོགས་འདྲའོ། །དེ་ ནས་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིའི་ཁོང་སྟོང་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་རྩ་འཁོར་གྱི་སྦུབས་ལ་ཨེ་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ། དེ་དག་ལ་གནས་པའི་ཡིག་འབྲུ་རྣམས་བཾ་ཡིག་ཐབས་ཞེས་བརྗོད་པ་ལས། སྐབས་འདིར་ སྙིང་གའི་འཁོར་ལོའི་ལྟེ་བ་རྩ་དབུ་མའི་རྩ་མདུད་ཀྱི་ནང་དུ་མི་ཤིགས་པའི་ཐིག་ལེ་གནས་པ་ ལས། དབུགས་དབྱུང་བ་དང་། ཧཱུཾ་གིས་སྤྲོ་བར་མཛད་ཅིང་། ནང་དུ་འོང་པ་དང་། ༀ་གྱིས་ སྡུད་པར་བྱེད། ཨཱཿཞེས་པས་ཐིག་ལེའི་དབུས་སུ་ཧཱུཾ་གནས་པར་མཛད་དོ། །དེ་ནི་རྡོར་བཟླས་ ཀྱི་རིམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ་རྩ་ལམ་སྦྱང་བའོ། །དེ་ནས་རླུང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བུམ་ཅན་ཁ་ སྦྱོར་དུ་བཟང་ཞིང་སེམས་ཀྱང་རྣམ་རྟོག་གཞན་བསྡམས་ཏེ། འཁོར་ལོའི་དམིགས་པ་ལ་རྩེ་ གཅིག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། །བར་འདིར་སེམས་གསུམ་གྱི་དམིགས་པ་འཇུག་རྒྱུ་ ཡིན། ཉེར་ཐོབ་བཞི་པའི་དོན་དུ་འཁོར་ལོའི་ལྟེ་བའི་མི་ཤིགས་པའི་ཐིག་ལེ་ལ་མཉམ་པར་ བཞག་པས། ཡེ་ཤེས་གང་ཞིག་རྫོགས་རིམ་གྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི། བདེ་གསལ་སྟོང་པ་རོ་ མཉམ་པར་ཤར་བ། མཐོང་ཞིང་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི། སྣང་བ་གསུམ་ལས་སྣང་བ་ཉེ་བར་ ཐོབ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ནོ། །སྟོང་པ་གསུམ་ལས་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་མཐར་ཐུག་པ། སྐད་ཅིག་བཞི་ པའི་ཉེར་ཐོབ་བམ། ཡང་ན་སྣང་གསུམ་ལས་འདས་པའི་སྐད་ཅིག་བཞི་པའི་འོད་གསལ་གྱི་ གནས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་ཡེ་ཤེས་སྦྱོར་བ་སྟེ། སེམས་བདེ་སྟོང་དང་། ལུས་ལྷ་སྐུའི་ གསལ་སྣང་དུས་གཅིག་ཏུ་མཉམ་པར་སྦྱོར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འབྱུང་སྟེ། དེ་ཡང་རྟག་ཏུ་ཞེས་ པ། རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་དོན་མ་ཡིན། ལན་ཇི་ཙམ་འོད་གསལ་དུ་ཞུགས་པ་དེ་ཙམ་གྱི་ རྗེས་ཐམས་ཅད་དུ། ལྷ་སྐུ་དེ་ངེས་པར་འབྱུང་། རྟག་པར་འབྱུང་ཞེས་པའོ། །དེ་ཡང་ལས་དང་ པོ་པས་ནི་འཁོར་ལོ་ཕྱི་མ་ལ་སེམས་བརྟད་དེ་ཡུན་རིང་བར་བཞག སྣང་བའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་ པར་བསྒོམ། ཐུན་ཆུང་རེ་འཇོག་ཁར། དེ་བར་པ་ལ་ཐིམ། མཆེད་པ་དང་། དེ་ནང་མ་ལ་ཐིམ། 5-697 ཐོབ་པ་དང་། དེ་ཐིག་ལེ་ལ་ཐིམ། ཐོབ་པ་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་པ་སྐྱེས་པར་བསྒོམ། དེར་མི་རྟོག་ པ་ལ་བཞག་ནས་དེ་སད་པ་ན་ལྷ་སྐུར་བསྒོམ་སྟེ། སྒྱུ་ལུས་དངོས་སུ་མོས་པ་བྱེད། ཡང་རྗེས་ གཞིག་གི་རིམ་པས་བསྡུས་ཏེ་དོན་གྱི་འོད་གསལ་དུ་མོས། ཡང་ལྷར་སྐྱེས་ཏེ་ཟུང་འཇུག་ཏུ་ མོས་པ་བྱེད་དོ།

我來為您完整直譯這段藏文： 先前于生起次第得經驗或利根者，雖未修生起次第，僅修咒輪一法，亦可頂替生起次第與身遠離，此為瑪爾派諸師所許，如《合部》所說修四輪根字能得劍等八種悉地，與此相似。 其後以中脈空性為主之脈輪孔道名為"誒慧"，住于彼等之諸字名為"吽方便"。於此時心輪中央中脈結內具不壞明點，出息時由吽字放射，入息時由嗡字攝集，阿字令吽字住于明點中央。此為金剛誦次第瑜伽，即清凈脈道。 其後風平等持氣瓶結合善住，心亦制其他分別，一心等住于輪之所緣。此間當入三心所緣，為第四近得義，等住于輪中央不壞明點，當見當經驗某智慧圓滿次第不共之樂明空平等顯現，是為三明中勝義近得明。於三空中究竟大空，第四剎那近得，或超越三明之第四剎那光明位。 由彼智慧相合，心樂空與身天身明顯同時平等合一之三摩地生起。其中"常時"者，非謂恒常不斷之義，而是幾次入光明，則彼后皆定生天身，是謂常生。 複次初業者以心住于外輪久時，觀修生起明智，于短座結束時，彼融于中輪生增長，彼融于內輪生近得，彼融于明點生第四剎那近得。住于彼無分別，從彼醒起觀為天身，作幻身真實勝解。復由逆次第攝集作真實光明勝解，復生為天作雙運勝解。

།ཡང་ན་སྟོང་པར་འཇུག་ལྡང་ལན་གཉིས་མི་བྱེད་པར། སེམས་དམིགས་དང་ འོད་གསལ་རྣམ་པ་འདྲ་བས། སྣང་བཞིའི་སྡུད་རིམ་གཅིག་པོ་དེ་ལ། སེམས་དབེན་གྱི་རིམ་ པ་དང་འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པ་གཉིས་ཀར་མོས་པ་ཉིས་སྦྲག་བྱ། སྒྱུ་ལུས་དང་། ཟུང་འཇུག་ ཀྱང་ཡོད་ལུགས་འདྲ་བས་ལྷ་སྐུར་ལངས་ཐེངས་གཅིག་པོ་དེ་ལ་མོས་པ་གཉིས་ཀ་བྱའོ། །དེ་ ལྟར་བསྒོམས་པས་ད་ལྟ་རིམ་པ་ལྔའི་ས་ལམ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་ག་ལ་ཞིག རྒྱུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ དངོས་སུ་ཤར་བ་མིན་མོད། རྡོ་རྗེ་ལུས་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པ་ནི་ཡིན་ཞིང་། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ སྐུ་གསུམ་མོས་པ་ལམ་བྱེད་སོགས་དང་འདྲ་བར། །རིམ་པ་ལྔའི་ཡེ་ཤེས་དང་། ས་ལམ་དེ་ རྣམས་མྱུར་དུ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་རྟེན་འབྲེལ་སྒྲིག་ཕྱོགས་བླ་ན་མེད་པ་ ཡིན་པས། རིམ་པ་ལྔ་སྟན་ཐོག་གཅིག་ཏུ་རྫོགས་པར་བྱ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་ཀྱང་དམིགས་པ་ དེ་ཉིད་བསྒོམས་པ་དང་། རྩ་ལམ་བྱང་བ་དང་། སྣང་བཞིའི་ཉམས་དང་། ལྷ་སྐུའི་གསལ་སྣང་ ཅུང་ཟད་ཙམ་རིམ་གྱིས་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་ཞིང་། གོ་རིམ་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེའི་ ཚེ། བདེ་སྟོང་དང་ལྷ་སྐུ་དེ་དངོས་སུ་ན། ལུས་དབེན་ནམ། ངག་དབེན་གྱི་རིམ་པ་གང་རུང་ ཡིན་ཡང་། རིམ་པ་གཞན་རྣམས་ལའང་རྗེས་མཐུན་པའི་ཉམས་མྱོང་སྐྱེས་རྗེས་མཐུན་པའི་ཡེ་ ཤེས་ཤར་བ་ཡིན་པས། རིམ་ལྔའི་ཉམས་མྱོང་སྟན་ཐོག་གཅིག་ཏུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ ལྟར་མ་གོ་བས། མཁས་རྨོངས་སོ་སོ་ལ་ཟ་ཟི་ལངས་ལུགས་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་བྱུང་ངོ་། ། དེ་ལྟར་བསྒོམས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། དོན་གྱི་འོད་གསལ་ཐོབ་ན་འཁོར་བ་སོ་སོར་སྐྱེ་བོའི་ ས་ལས་ནི་རྒལ་ཞིང་། འཕགས་པའི་གནས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྫོགས་རིམ་གྱི་ 5-698 ཡེ་ཤེས་བདེ་སྟོང་དང་ལྷ་སྐུར་རང་ཤར་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་ནས་གཟུང་སྟེ་དང་པོར་ཐུན་གཅིག་ འཁྱོངས་བ་འབྱུང་ལ། དེ་ནས་རིམ་པས་ཉིན་གཅིག་གམ། ཟླ་བ་ཕྱེད་དང་། ཟླ་བ་གཅིག་ དང་། ལོའི་དུས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་བསྒོམ་དགོས་ཤིང་། སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་སྐུ་དངོས་ཐོབ་ནས་ནི་བསྐལ་ པ་གཅིག་གམ། བསྐལ་པ་སྟོང་གི་བར་དུ་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་ལྟར་ངང་གིས་གནས་ཀྱང་གནས་ ལ། འཁོར་འདས་ཀུན་ན་དེ་ལས་ལྷག་པའི་དོན་གཞན་མེད་པས། རྒྱུན་བསྲིངས་ཏེ་བསྒོམ་ དགོས་ཀྱང་དགོས་སོ། །དེ་ཡང་རླུང་དབུ་མར་ཐིམ་པའི་བདེ་སྟོང་གི་ཡེ་ཤེས་བྱ་རྫོགས་ཀྱི་ སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེར་གནས་པ་ལས། ནམ་ཞིག་ལངས་པའི་ཚེ་ལྷ་སྐུ་རང་ཤར་རེ་རེ་འབྱུང་བར་ འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འཁོར་ལོ་ཅན་ལ་རྒྱས་བཤད་མཛད་པ་ནི། རིམ་ལྔ་སྟན་ཐོག་གཅིག་མ་ འཁོར་ལོ་ཅན་འདི་ལ་གོ་བ་ཤར་ན། འཁོར་ལོ་མེད་པ་སོགས་གཞན་རྣམས་ཤུགས་ལ་གོ་ བའི་དབང་དུ་མཛད་པའོ།

或者不作兩次入空出定，由心所緣與光明相似狀態，于彼一個四明攝集次第上，作心遠離次第與光明次第二者勝解雙重。由幻身與雙運亦有相似情況，於一次起身為天身上作兩種勝解。 如是修習，現今五次第道位生於相續豈有是處，因智亦非真實顯現。然于金剛身作要處擊打，如同生起次第三身勝解作為道等，五次第智慧與彼等道位速疾生於相續之不共因緣安立無上方便，故名為一座圓滿五次第。 其後復修彼等所緣，脈道清凈，四明體驗，天身明顯稍許漸漸生起，次第亦無一定。 爾時，樂空與天身實際上雖是身遠離或語遠離次第任一，于其他諸次第亦生隨順體驗顯現隨順智慧，故名為一座圓滿五次第體驗。如是不解故，智愚各別生起諸多不同疑惑。 如是修習之利益是：若得真實光明則超越輪迴異生地，獲得聖者之位。是故圓滿次第智慧樂空與天身自顯生於相續始，首先生起一座堅固，其後漸次一日或半月、一月、年際之間亦須修習。獲得真實幻身後，一劫或千劫間皆可，如是自然安住亦住，輪涅諸法中無有勝過彼之他義，故須延長相續而修。 複次風融入中脈之樂空智慧，于作圓滿每一剎那安住中，其後起時生起自顯天身。如是于有輪者作廣說者，若於此有輪一座圓滿五次第生起理解，則其他無輪等由勢力而解之故。

༈ བསྐྱེད་རྫོགས་སྤྱིའི་བསྒོམ་ཚུལ་གསལ་བར་བསྟན་པ། གཉིས་པ་བསྐྱེད་རྫོགས་སྤྱིའི་བསྒོམ་ཚུལ་གསལ་བར་བསྟན་པ་ལ། བསྟན་བཤད་ གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ནི། རིམ་པ་གཉིས་པོ་ལ་གནས་པ། མཉམ་པར་ཟུང་འབྲེལ་ཉིད་དུ་བསྒོམ། ། ཞེས་སྟེ། འདིས་ནི་གཉིས་པོ་ལ་ཉམས་མྱོང་མ་སྐྱེས་བར་དུ། ཐུན་སྟོད་ལ་བསྐྱེད་རིམ་དང་། ཐུན་སྨད་ལ་རྫོགས་རིམ་སྒོམ་པའམ། ཐུན་དང་པོ་ལ་བསྐྱེད་རིམ་དང་། གཉིས་པ་ལ་རྫོགས་ རིམ་བསྒོམ་པ་ལྟ་བུའི་ཟུང་འབྲེལ་ཡང་བསྟན། གཉིས་ཀ་ལ་ཉམས་མྱོང་ཅུང་ཟད་ཤར་ན། ཕན་ཚུན་དུ་རྒྱས་འདེབས་ཤིང་། གང་རུང་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་ཉམས་མྱོང་ཤར་ན། དེས་ཅིག་ཤོས་ ལ་རྒྱས་འདེབས་པའི་ཟུང་འཇུག་གི་ཚུལ་དུ་སྒྲུབ་པ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །སྤྱིར་ཡང་ཟུང་འབྲེལ་ལ་ ཟུང་འཇུག་གིས་མ་ཁྱབ། ཟུང་འཇུག་ལ་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་ཁྱབ་བོ་ཞེས་པའང་གོ་བར་བྱའོ། ། ལར་སྐབས་འདིར་རིམ་ལྔ་ལས། བསྐྱེད་པའི་རིམ་ལ་ལེགས་གནས་ཤིང་། །རྫོགས་པའི་ རིམ་པ་འདོད་རྣམས་ལ། །ཐབས་འདི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །སྐས་ཀྱི་རིམ་པ་ལྟ་ 5-699 བུར་གསུངས། །ཞེས་པའི་དོན་ལ་ངེས་པ་རྙེད་དགོས་སོ། ། གཉིས་པ་རྒྱས་བཤད་ལ། བསྐྱེད་རིམ། ལུས་དབེན། ངག་དབེན། སེམས་དབེན། བདག་བྱིན་རླབས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ། མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་ཀྱི་རིམ་པ་སྟེ་བདུན་ལས། དང་པོ་ནི། བསྐྱེད་པའི་རིམ་སྟེ་ལྷ་ཡི་སྐུ། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ མཆོག །རྣམ་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་གང་། །ལེགས་པར་བསླབས་པས་མཐར་ཕྱིན་འགྱུར། ། ཞེས་ཏེ། རིམ་པ་གཉིས་ལས་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་འདི་ནི། ངོ་བོ་ལྷ་སྐུ་ལ་གསལ་སྣང་དུ་ཤར་ བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། བསྒོམ་བྱ་རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔ་ལ་སོགས་པ། དཀྱིལ་འཁོར་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ མཆོག་དེ་དག རྣམ་པ་ནི་གསལ་སྣང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། མན་ངག་བཞིན་ དུ་ལྷ་སྐུའི་གསལ་སྣང་དང་། ལྷའི་ང་རྒྱལ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རིམ་པ་རྣམས་ལ་ལེགས་ པར་བསླབས་པས་དབང་པོ་རྣོ་ན་ལོ་གཅིག་ཙམ་གྱིས་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་ཏེ། མཐར་ ཕྱིན་པའི་ཚད་ནི། རེག་པ་དང་མཐོང་བའི་ཚད་མ་རྙེད་པའོ། །བསྐྱེད་རིམ་ད་ལྟ་བློས་གསལ་ འདེབས་པ་ནི། རྒྱུ་ཙམ་ཡིན་ལ་གོམས་ནས་གསལ་སྣང་ཤར་ན་ནི། བསྐྱེད་རིམ་དངོས་སུ་ འགྱུར་ཏེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མིང་ཅན་ནོ།

明示生圓共同修習方法。 第二明示生圓共同修習方法分二：略說與廣說。初者：安住二次第，修習平等雙運。此說明在二者未生起體驗之前，于上座修生起次第，下座修圓滿次第，或第一座修生起次第，第二座修圓滿次第等雙運。若於二者稍生體驗，則互相增益，若於任一生起體驗，則以彼增益另一之雙入方式修持。一般而言，雙運不遍雙入，雙入遍雙運，應當了知。 此處五次第中說："善住生起次第，欲求圓滿次第諸人，此方便圓滿佛陀，如同階梯次第而說。"於此義應得定解。 第二廣說分七：生起次第、身遠離、語遠離、心遠離、加持顯現菩提、無住涅槃次第。 初者："生起次第天身相，圓滿佛陀壇城勝，現前顯現彼諸相，善加修學終究成。"此二次第中之生起次第，體性為天身明顯顯現之三摩地。所修為五部佛等殊勝壇城輪，相為明顯現前顯現。依教授而於天身明顯、天慢、三摩地等次第善加修學，利根者約一年能圓滿。圓滿之量為得觸見量。生起次第現今由意識作明觀是僅為因，若熟習後生起明顯則成為真實生起次第，名為智慧。

།དེ་ཡང་ངོ་བོ་དཀྱིལ་འཁོར་གསལ་སྣང་རྟོག་མེད་དང་། ང་རྒྱལ་དང་རྩོལ་བ་རྟོག་བཅས་གཉིས་འདུས་ཡིན་ཞིང་། རྒྱུ་ནི་སྔ་རོལ་ནས་རྟོག་པ་གོམས་ པ་ལས་བྱུང་བ། རྣམ་པ་མར་ལ་འཁོར་བའི་འཆི་བར་སྐྱེ་གསུམ་དང་མཐུན། ཡར་ལ་སངས་ རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་གསུམ་དང་མཐུན། བར་དུ་རྫོགས་རིམ་དང་རྣམ་པ་མཐུན་པས། དག་རྫོགས་སྨིན་ གསུམ་ལམ་དུ་བྱེད་པ། གྲོགས་རྩོལ་བཅས་ཀྱི་བདེ་བ་དང་སྟོང་པས་བརྒྱན་པ་ཅིག་ལ་བསྐྱེད་ རིམ་དངོས་ཟེར། མཚན་ཉིད་དེ་རྣམས་མ་ཚང་བའི་ལྷ་བསྒོམ་སྔགས་བཟླས་ནི། བསྐྱེད་རིམ་ དངོས་མ་ཡིན་རྗེས་མཐུན་པའོ། །དབྱེ་ན་རགས་པ་ལ་སེམས་ཟིན་པ་དྲན་པ་གཅིག་པའི་རྣལ་ འབྱོར་དང་། ཕྲ་བ་ལ་སེམས་ཟིན་པ་རྟོག་པའི་རྣལ་འབྱོར་གཉིས་ཡོད། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་ 5-700 བསྡུས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང་རྣལ་འབྱོར་བཞི་དང་། ཏིང་འཛིན་གསུམ་དང་། ཡན་ལག་དྲུག་ལ་ སོགས་པའི་དབྱེ་བ་རྒྱས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། ། གཉིས་པ་ནི། ལུས་དབེན་སྣང་བ་སེམས་དང་ལུས། །རྒྱུ་དང་མི་རྒྱུ་འཇིག་རྟེན་ བཅས། །རིམ་པས་ལྷ་ཡི་བདག་ཉིད་སྦྱོར། །རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་ལམ་དུ་བྱེད། །མོས་པ་ ལས་བྱུང་ཏིང་ངེ་འཛིན། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའོ། །ཞེས་ཏེ། ལུས་རྣམ་པར་ དབེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། སེམས་ཚོར་བ་སོགས་ཕུང་པོ་བཞི་དང་། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ སོགས་དང་། ལུས་གཟུགས་ཕུང་དང་། དབང་པོ་ལྔ་དང་། ཡུལ་ལྔ་སྟེ། ལུས་སེམས་དེ་དག་ ནི་རྒྱུ་བ་ནང་སེམས་ཅན་གྱིས་བསྡུས་པ་དང་། འབྱུང་བ་བཞི་ནི་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀ་དང་། ཡུལ་ ལྔ་ནི་མི་རྒྱུ་བ་ཕྱིས་བསྡུས་ཡིན་པ་ལས། ཕྱིའི་འབྱུང་བ་བཞི་ནི་མི་རྒྱུ་བ་སྣོད་དང་། ནང་གི་ འབྱུང་བ་བཞི་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་སོ།

其體性為壇城明顯無分別以及我慢和有分別作意二者合一，其因由先前分別串習而生，其相下與輪迴之死有、中有、生有相合，上與佛之三身相合，中間與圓滿次第之相相合，以清凈、圓滿、成熟三者為道，伴隨勤作之樂空莊嚴者，稱為真實生起次第。不具足彼等性相之天尊修持與咒誦，非為真實生起次第而是隨順。分類則有粗分攝心一念瑜伽與細分攝心分別瑜伽二者。應當廣知壇城廣略之分類以及四瑜伽、三三摩地、六支等分類。 第二："身遠離現分心與身，動與不動具世間，漸次天尊自性合，大金剛持作為道。信解所生三摩地，緣起和合而生起。"身遠離三摩地者，心受等四蘊與意根等，以及身色蘊與五根、五境，此等身心為動者內情眾所攝，四大種為內外二者，五境為不動外所攝，其中外四大種為不動器，內四大種為有情身。

།དེ་ལྟར་ན། ཕུང་པོ་ལྔ། འབྱུང་བ་བཞི། དབང་པོ་ ལྔ། ཡུལ་ལྔ་དང་ཡེ་ཤེས་སམ། ཡང་ན་ཡིད་རྣམས་ལ་ལྔ་ལྔར་ཕྱེ་བ། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང་ བཅས་པའི་འཁོར་བའི་སྣང་བ། དབྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་གཅིག་པོ་འདི་དག་རེ་རེ་བཞིན་རིམ་པས་ དམ་པ་རིགས་བརྒྱས་བསྡུས་པའི་ལྷའི་བདག་ཉིད་དུ་སྦྱོར་ཞིང་། དེ་ལ་གོམས་ནས་རིགས་ ལྔ་དང་། རིགས་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་ལ་བསླབ། མཐར་གསང་ཆེན་རིགས་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ བ་ཡིན་ཡང་། ལུས་དབེན་གྱི་རིམ་པའི་སྐབས་འདིར། རིགས་བརྒྱ་རྫོགས་སམ་མ་རྫོགས་ ཀྱང་རུང་སྟེ། རིགས་བརྒྱར་གཏོགས་པའི་ལྷར་སྣང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅིག་དངོས་སུ་ཐོབ་པར་ བྱས་ནས། རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔ་སྟེ་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་རྗེས་བཏབ་དང་། གསང་བ་རིགས་གསུམ་སྟེ་ རྡོ་རྗེ་གསུམ་གྱི་རྒྱས་བཏབ་དང་། གསང་ཆེན་རིགས་གཅིག་སྟེ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་བདེ་བ་ཆེན་ པོའི་རྒྱས་བཏབ་རྣམས། ད་ལྟ་དངོས་སུ་མ་ཐོབ་མོད། མོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ གྱི་ལམ་དུ་བྱེད་ཅིང་། དེ་ལྟར་མོས་པས་རིགས་བརྒྱ་དང་རིགས་གཅིག་གི་བར་དེ་དག་གི་གོ་ 5-701 འཕང་མངོན་དུ་འགྱུར་བའི་རྟེན་འབྲེལ་ལེགས་པར་བསྒྲིབ་པའོ། །འདིར་ཕུང་ཁམས་རིགས་ བརྒྱ་ནི། ཕུང་པོ་ལྔ། འབྱུང་བ་བཞི། དབང་པོ་ལྔ། ཡུལ་ལྔ་རྣམས་ལ་ལྔ་ལྔར་ཕྱེ་བས། དགུ་ བཅུ་གོ་ལྔ་ཡོད། དེའི་སྟེང་དུ་ཡིད་ལྔའམ་ཡེ་ཤེས་ལྔ་སྟེ། ལྔ་ཚན་གཉིས་པོ་གང་རུང་གཅིག་ དཀྱུས་སུ་བཅུག་པས་བརྒྱ་ཐམ་པ་འོང་། ལྔ་ཚན་ཅིག་ཤོས་དེ་སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་བཏང་ངོ་། །དམ་པ་ རིགས་བརྒྱ་ནི། རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔ། ཡུམ་བཞི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ། རྡོ་རྗེ་མ་ལྔ་རྣམས་ ལ་རེ་རེ་བཞིན་རིགས་ལྔས་ཕྱེ་བས་དགུ་བཅུ་གོ་ལྔ་བྱུང་། ཡེ་ཤེས་ལྔའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔ་སྤྱི་འགྲོ་ཞིག་སྣོན་པའམ། ཡིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འཇམ་དཔལ་རིགས་ ལྔ་བསྣན་པས་བརྒྱ་ཐམ་པའོ། ། ལུས་དབེན་གྱི་ངོ་བོ་ནི། རགས་པའི་རླུང་རགས་པའི་དབུ་མར་ཅུང་ཟད་ཐིམ་པའི་བདེ་ སྟོང་གི་ངང་ལས་རྣམ་རྟོག་གིས་མ་སྐྱེད་པར། ཡིད་ངོ་ཁོ་ནར་རང་ཤར་བའི་ལྷ་སྐུའོ། །ཡང་ དེ་ཙམ་མིན་ཀྱང་སྟོང་པའི་ཉམས་མྱོང་ཅུང་ཟད་བསྒོམ་པའི་ངང་ནས། རྩོལ་མེད་དུ་ལྷ་སྐུར་ འཆར་ཙམ་བྱུང་ན། ལུས་དབེན་རྗེས་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པར་མོས་པའི་ངང་ནས། རྩོལ་ བཅས་ཀྱི་ལྷ་སྐུ་སྐྱེད་ན། ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་བསྐྱེད་རིམ་ཁོ་ན་ལས་མ་འདས་ཀྱང་ལུས་དབེན་དུ་ མོས་པས། འབྲེལ་བའི་སྒོ་ནས་ལུས་དབེན་གྱི་རྒྱུ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེང་སང་གི་ ལས་དང་པོ་པ་ལ་འཁྲིད་འབོགས་པའི་ཚེ། དེ་ཙམ་གྱིས་ལུས་དབེན་གྱི་དམིགས་པ་གོ་ཆོད་ པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།

如是，五蘊、四大種、五根、五境與智慧，或者意等分為五五，連同器世間輪迴之現，此等一百分類，各自依次配為百種聖部所攝之天尊自性，於此熟習后，學習五部與三部之分類，最終成為大密一部，然於此身遠離次第階段，無論百部圓滿與否，獲得屬於百部之天尊現分三摩地后，雖未現前獲得五部勝者即五智之印持與三密部即三金剛之印持，以及大密一部即大金剛持大樂之印持，然以信解所生三摩地為道，如是由信解而善巧成辦從百部至一部之間彼等果位現前之緣起。 此中蘊界百種為：五蘊、四大種、五根、五境各分五分，得九十五，其上加五意或五智慧，任一五類列入序中即得百數，另一五類則遍及總體。百種聖部為：五部勝者、四佛母、五菩薩、五金剛女，各以五部分之得九十五，就智慧而言加入五部勝者總類，或就意而言加入五文殊，即得百數。 身遠離之體性為：粗分氣微細融入粗分中脈之樂空界中，不由分別念所生，唯于意前自顯之天尊身。又或雖未至此，然于修習空性體驗少許之中，無勤而現天尊身者，是為隨順身遠離。于空性信解之中，以有勤作生起天尊身者，雖就體性未超生起次第，然由信解為身遠離，就關聯而言成為身遠離之殊勝因。今于為初業者傳授引導時，僅此即可了知身遠離所緣，因為彼為其不共之因故。

གསུམ་པ་ནི། རླུང་གི་འབྱུང་འཇུག་གནས་པ་གསུམ། །སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་རྡོ་ རྗེ་ལས། །རླུང་སྔགས་མཉམ་པར་སྦྱོར་བ་གང་། །རྡོ་རྗེའི་བཟླས་པའི་རིམ་པའོ། །ཞེས་ ཏེ། རླུང་གི་རྒྱུ་བ་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ནི། རླུང་དེ་དང་ཐུགས་ཀྱི་རྡོ་རྗེའི་སྔགས་ཧཱུཾ་ཡིག་མཉམ་པར་ རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་། རླུང་འཇུག་པ་དང་སྐུ་རྡོ་རྗེའི་སྔགས་ༀ་ཡིག་མཉམ་པར་སྦྱོར་བ་དང་། 5-702 རླུང་གནས་པ་དང་གསུང་{ཐིག་ལེའི་[རྡོ་རྗེའི་]སྔགས་ཨཱཿཡིག་མཉམ་པར་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ རྣམས། རྩ་དབུ་མའི་རླུང་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ངག་དབེན་རྡོ་རྗེའི་བཟླས་པའི་རིམ་ པའོ། །དེ་ལ་གོང་དུ་སྨོས་པ་ལྟར། ཡི་གེ་འབྲུ་གསུམ་ངག་ཚིག་དང་བཅས་པའང་སྲིད་མོད་ ཀྱི་ངེས་པར་དགོས་པ་མ་ཡིན། ཡི་གེ་འབྲུ་གསུམ་གྱི་དོན་རྡོ་རྗེ་གསུམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཞིང་། དེ་གྲིབ་མའི་ཚུལ་གྱིས་ཉམས་སུ་ལོན་ན་རླུང་གི་རྣལ་འབྱོར་གང་བྱས་ཀྱང་། རྡོ་རྗེ་གསུམ་ གྱི་རྣལ་འབྱོར་ལས་མ་འདས་པས་རྡོ་རྗེའི་བཟླས་པའོ། །དེ་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ། གདོང་གི་སྣ་ རྩེར་འོད་ཀྱི་ཐིག་ལེ་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྩ་བའི་རླུང་དང་ཡན་ལག་གི་རླུང་ལ། རྩ་ལམ་སྦྱོང་ བའི་རྡོར་བཟླས་བྱེད་པ་དང་། སྙིང་གའི་སྣ་རྩེར་མི་ཤིགས་པའི་ཐིག་ལེ་སྒོམ་པ་ཞེས་པ། སྙིང་ ག་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་རྩ་འཁོར་རྣམས་སུ། ཡིག་འབྲུའམ་ཐིག་ལེ་སོགས་ལ་སེམས་བཟུང་ བས། རླུང་དང་ཐིག་ལེ་དྷཱུ་ཏཱིར་འཆིང་བ་དང་གསང་བའི་སྣ་རྩེར་རྫས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་སྒོམ་པ་ཞེས་ བྱ་བ། ལས་སམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་བསྟེན་པས། རླུང་སེམས་དབུ་མར་ཞུགས་གནས་ཐིམ་ གསུམ་བྱེད་པ་སྟེ་གསུམ་མོ། །འདིར་རྫས་ཞེས་པ་ཐིག་ལེ་ཀུན་ད་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་གསང་བའི་སྣ་རྩེར་བསྒོམ་ཞེས་གསུངས་པས། འཁོར་ལོ་བཞི་ལ་ལུགས་ འབྱུང་ལུགས་ཟློག་ཡིན་ཏེ། རྡོ་རྗེ་འཕྲེང་བར་ཡང་དེ་ལ་རྒྱས་བཤད་མཛད་པས། གང་དག་ འཕགས་སྐོར་གྱི་ལུགས་ལ། སྟེང་འོག་ཕྱོགས་མཚམས་ཀྱི་རྩ་གནས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ ཞུ་བ་སྙིང་གར་འདུ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། འཁོར་ལོ་བཞི་ལ་འགྲོ་འོང་བྱེད་པ་མིན་ཞེས་འཆད་པ་ ནི་མི་འཐད་དེ། སྙིང་ག་འབའ་ཞིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ལ། གསང་བའི་སྣ་རྩེར་བསྒོམ་པའི་ཐ་སྙད་ མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། བཞི་པ་ནི། གསང་སྔགས་ལས་བྱུང་རྣམ་པར་ཤེས། །སྣང་བ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ ནི། །ཡེ་ཤེས་འབྱུང་ཟློག་ངེས་པ་གང་། །སེམས་ལ་དམིགས་པའི་རིམ་པའོ།

第三，氣之出入住三，由身語意金剛中，氣咒等同相應者，即金剛誦次第。即：氣之執行向外出者，此氣與意金剛咒"ཧཱུཾ"字（藏文，हूं，hūṃ，吽）平等極相應，氣入與身金剛咒"ༀ"字（藏文，ॐ，oṃ，嗡）平等相應，氣住與語金剛咒"ཨཱཿ"字（藏文，आः，āḥ，阿）平等極相應諸者，成為中脈之氣，此即語遠離金剛誦次第。於此如前所說，雖可有字種三加語詞，然非決定必要。三字種之義為三金剛智慧，以影像方式獲得體驗時，無論修何氣瑜伽，皆不離三金剛瑜伽故為金剛誦。其分三種：謂于面前鼻尖修光明明點，于根本氣及支分氣作凈化脈道之金剛誦，及謂於心間鼻尖修不壞明點，于以心輪為主諸輪中，由繫心于字種或明點等，繫縛氣及明點于中脈，以及謂於密處鼻尖修實物明點，由依止事業或智慧手印，令氣心入住融三于中脈，如是三種。此中所謂實物，即如素馨花般菩提心明點，說於密處鼻尖修習彼，故於四輪有順逆，金剛鬘中亦作廣說彼故。若有說聖者傳承之規，唯從上下方隅諸脈處融化菩提心集於心間，非於四輪往來者，不應理，因唯攝於心間，則不應理"密處鼻尖修習"之言說故。 第四，密咒所生諸分別，三種顯現之體性，智慧起滅決定者，即緣心次第。

།གསང་ 5-703 སྔགས་ཏེ་རླུང་རྣམས་རྡོ་རྗེ་གསུམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་གོམས་པ་ལས། འབར་ འཛག་གི་ཡེ་ཤེས་བདེ་སྟོང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་འབྱུང་[ལ]། དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ་སྣང་བ་ གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འཇུག་པ་སྟེ། སྣང་བ་ཐིམ་ནས་མཆེད་པ་ཤར། དེ་ཐིམ་ནས་ ཐོབ་པ་ཙམ་པོ་ཤར། དེ་ཐིམ་ནས་ཐོབ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དཔེའི་འོད་གསལ་ལ་རིང་དུ་མཉམ་ པར་འཇོག་གོ །ཟློག་པ་ནི། ཐོབ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་ལས་ལངས་ནས། ཐོབ་པ་ཕལ་པ་སྐྱེ། དེ་ལས་སྣང་བ་སྐྱེ། དེ་ལས་ས་སོགས་འབྱུང་བཞིའམ་ཁམས་ལྔ་སྐྱེ་བས་རྣམ་རྟོག་ཕལ་པ་ འབྱུང་ངོ་དེ་ལྟ་བུའི་འཇུག་ལྡོག་ངེས་པ་གང་ཞིག་རྟག་ཏུ་སྒོམ་པ་ནི། སེམས་ལ་དམིགས་པའི་ རིམ་པའོ། ། འདིར་ངེས་དགོས་པ་ནི། སྣང་བ་བཞི་དང་། དགའ་བ་བཞི་དོན་གཅིག་སྟེ། སྣང་བ་ དགའ་བ། མཆེད་པ་མཆོག་དགའ་ཐོབ་པ་ཁྱད་དགའ། སེམས་དབེན་གྱི་རིམ་པའི་སྐབས། ཉེར་ཐོབ་སྐད་ཅིག་བཞི་པ་དང་། འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པ་ལ་ཞུགས་ནས། སྐད་ཅིག་བཞི་པ་ འོད་གསལ་རང་སྟེ། དེ་གཉིས་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་དགའ་འོ། །འོན་ཀྱང་ལུགས་ཟློག་གི་ཚེ། དོན་གཅིག་ཀྱང་མིང་མི་འདྲ་སྟེ། ཐོབ་པ་ལ་དགའ་བ་མཆོག་དགའ་གཉིས་དང་། མཆེད་པ་ ཁྱད་དགའ་དང་། སྣང་བ་ལྷན་སྐྱེས་སོ། །སེམས་དབེན་རང་གི་ངོ་བོ་ནི། རྣམ་རྟོག་གི་བཞོན་ པའི་རླུང་རྣམས་སྒོམ་སྟོབས་ཀྱིས་རྩ་འཁོར་རྣམས་ཀྱི་ལྟེ་བར་ཐིམ་པས་ཐིག་ལེ་བརྟན་པར་ གྱུར་པའི་བདེ་སྟོང་གི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ལ། དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ནི། རང་ལུས་གཞན་ ལུས་གཉིས་ཀས་ལས་བྱེད་ཅིང་། རིམ་ལྔ་ལས། འདོད་ཆགས་ཉིད་དང་ཆགས་བྲལ་དང་། ། དེ་ཡི་བར་ཏེ་གསུམ་པོ་ནི། །དབང་པོ་གཉིས་ནི་མཉམ་སྦྱོར་བའི། །རྡོ་རྗེ་པདྨ་འདུས་ལས་ སོ། །ཞེས་སེམས་དབེན་གྱི་སྒྲུབ་པ་ལས་རྒྱ་ཉིད་གཙོ་བོར་གསུངས་པ་ལྟ་བུར་ཡོད་ཀྱང་། ཞིབ་མོར་ན། སྣང་བའི་ས། མཆེད་པའི་ས། ཐོབ་པ་ཙམ་པོའི་ས་རྣམས་སྟེང་སྒོ་འབའ་ཞིག་ 5-704 གིས་ཀྱང་སྒྲུབ་ཏུ་རུང་ལ། ཉེར་ཐོབ་བཞི་པའི་ས་ཐོབ་པ་ནི། ངེས་པར་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཕྱག་རྒྱ་ལ་ རག་ལས་པའོ། །ཞེས་པའང་སྤྱིར་བཏང་ལ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །སྣང་གསུམ་ལུགས་ཟློག་ནི་སྔ་ ཕྱི་གོང་འོག་ཐམས་ཅད་དུ་འབྱུང་མོད་ཀྱི། རྡོ་རྗེའི་བཟླས་པའི་རིམ་པ་མན་ཆད་ལ་ལུས་མ་ རྫོགས་པ་དང་། རྒྱུ་ལུས་ཀྱི་རིམ་པ་ཡན་ཆད་ལ། གསར་ཐོབ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་སྨོས་ལ། འདིར་ལུས་རྫོགས་པ་གསར་ཐོབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྨོས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། འཕགས་པས། སྟོང་ཉིད་ཤིན་ཏུ་སྟོང་པ་དང་། །གསུམ་པ་སྟོང་བ་ཆེན་པོ་དང་། །བཞི་པ་ཐམས་ཅད་སྟོང་ པ་ནི། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་གོ །

密咒即諸氣轉為三金剛智慧，由串習彼本身，生起燃滴之智慧樂空俱生，彼即分別，為三種顯現之體性智慧趣入，即顯現融后現起增長，彼融后現起平凡得，彼融后現起殊勝得，于譬喻光明中長時等持。還滅者，從彼殊勝得起后，生平凡得，從彼生顯現，從彼生地等四大或五界，故生平凡分別。如是趣入還滅決定者恒時修習，即緣心次第。 此中所需確定者，四種顯現與四喜同義，即顯現為喜，增長為勝喜，得為殊喜，於心遠離次第時，近得第四剎那與光明次第入后，第四剎那即光明本身，此二者即俱生喜。然于還滅時，雖同義而名不同，即得分喜與勝喜二者，增長為殊喜，顯現為俱生。心遠離自體即：由修力令諸分別之乘氣融于諸輪中心，由此明點得堅固之樂空智慧，成辦彼之方便，由自身他身二者作業，如五次第中說："貪慾本身及離貪，及彼中間三種者，二根平等相應之，金剛蓮花和合業。"雖如是說心遠離之成就以事業手印為主，然細緻而言，顯現地、增長地、平凡得地等，唯由上門亦可成辦，而獲得近得第四地，則定需依外在手印，此亦是就一般而言決定。三顯現還滅雖於前後上下一切處生起，然金剛誦次第以下因身未圓滿，及因緣起身次第以上非新獲得故未說，此中因身圓滿新獲得故而說。如是聖者亦云："空性極空性，第三大空性，第四一切空，即因果差別。"

ཞེས་ལུགས་འབྱུང་གི་ཚེ་གཞན་གསུམ་རྒྱུ། བཞི་པ་ འབྲས་བུ། ལུགས་ཟློག་དང་སྦྱར་ན། དེ་ཉིད་རྒྱུ། གཞན་གསུམ་འབྲས་བུའོ། །ཡང་སྐད་ཅིག་ མའི་སྣང་བ་བཞི་དང་། སྣང་བའི་ས་བཞི་པོ་ཡང་དབྱེ་བ་ཕྱེད་པ་ཡང་གལ་ཆེ་སྟེ། རིམ་ལྔའི་ འགྲེལ་ཆེན་དུ་རྒྱས་པར་བཤད་ཟིན་ཅིང་། ཅུང་ཟད་འོག་ཏུ་འཆད་དོ། ། ལྔ་པ་ནི། རྨི་ལམ་ལུས་ནི་རྣམ་སྦྱང་ཕྱིར། །སྒྱུ་མར་མཚོན་པའི་དུས་གང་ལས། ། ཡུལ་སྣང་ཀུན་རྫོབ་གང་བྱུང་བ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རིམ་པའོ། །ཞེས་ཏེ། དེ་ལ་བདག་བྱིན་ བརླབ་པའི་རིམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། རྒྱུ་འོད་གསལ་ཀྱི་རླུང་སེམས་ཙམ་ལས་གྲུབ་པ། རྐྱེན་ དང་པོར་སྣང་གསུམ་གྱི་རིམ་པས། ལས་རླུང་མི་ཤིགས་པ་ལ་ཐིམ་པའི་བདེ་བ་ཤར། བདེ་ བ་དེ་སླར་ཡང་སྣང་གསུམ་ལུགས་ཟློག་ཏུ་ཤར་བ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །རྣམ་པ་ནི་གཙོ་བོ་མེད་ དུ་མི་རུང་བ། དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོ་དང་། ཞར་བྱུང་དག་མ་དག་གི་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་ དང་བཅས་པ། བྱེད་ལས་རྣལ་འབྱོར་པའི་རང་སྣང་དུ་ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་ནུས་དང་། ཉམས་ ཀྱི་ཁྱད་པར་གནས་ལུགས་མཚོན་པར་ནུས་པའི་ཞུ་བདེའི་བདེ་སྟོང་གིས་ཁྱབ་པ་སྟེ། ཁྱད་ པར་ལྔ་ལྔན་དེ་ནི། བདག་བྱིན་བརླབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་ལས། མཉམ་བཞག་སྒྱུ་ལུས་ ལ་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་གསལ་བར་རྫོགས་པ་ཡིན་ཞིང་རྗེས་ཐོབ་སྒྱུ་ལུས་ལ་ནི་ཐམས་ 5-705 ཅད་ཚང་བར་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རིམ་ལྔ་ལས། དེ་ཉིད་རླུང་དང་ཡང་དག་ ལྡན། །རྣམ་ཤེས་གསུམ་པོ་སླར་ཡང་ནི། །རྣལ་འབྱོར་པ་ཡི་ལུས་སུ་འགྱུར། །སྒྱུ་མའི་ལུས་ ཞེས་དེ་ལ་བཤད། །ཅེས་མཉམ་བཞག་སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་གཙོ་བོ་དང་། དེ་བས་འདི་ལྟར་འགྲོ་བ་ ཀུན། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་འདིར་བཤད་དེ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་འཛིན་གནས། །ཐམས་ཅད་དེ་དང་ འདྲ་བར་མཐོང་། །ཞེས་མཉམ་བཞག་སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཤེས་བྱ་ལ་སྤྲོ་བ་ དང་། རྗེས་ཐོབ་སྒྱུ་མ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །སྒྱུ་མའི་སྐུ་ལ་དཔེ་བཅུ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས། དཔེའི་ གཙོ་བོ་གསུམ་ནི། མེ་ལོང་ནང་གི་གཟུགས་བརྙན་གྱིས། །སྒྱུ་མའི་ལུས་ནི་མཚོན་པར་བྱ། ཁ་ དོག་རྣམས་ནི་འཇའ་ལྟ་བུ། ཁྱབ་པ་ཆུ་ཡི་ཟླ་བས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ།

即順行時其他三為因，第四為果，配合還滅則，彼本身為因，其他三為果。又分辨四剎那顯現與四種顯現地亦極為重要，於五次第大疏中已廣說，略于下文將說。 第五者："為清凈夢身故，從幻相應之時，所生一切境顯世俗，即幻化次第。"其中，加持次第智慧即：從因光明之氣心而成，緣先由三顯現次第，業氣融于不壞之樂顯現，彼樂復由三顯現還滅顯現而生。形相即不可或缺之主尊，具壇城輪及旁及清凈不清凈種種顯現，作用能于瑜伽師自顯中作身之作業，以及以證量差別能表實相之融樂樂空所遍，具此五種殊勝即加持之相，其中等持幻身具足明顯一切相，而後得幻身則非決定具足一切。如五次第云："彼與氣善合，三識復還成，瑜伽師之身，說彼為幻身。"此說等持幻身之主要，"是故如是說，一切諸有情，此說如幻化，住幻化等持，見一切似彼。"此說等持幻身之支分智慧身遍及所知，並說后得幻化。幻身有十二種譬喻，其中主要三喻為："以鏡中影像，表示幻化身，諸色如彩虹，遍滿如水月。"

།སྤྱིར་རྣལ་འབྱོར་ པས་ནི་གང་གང་དམིགས། །དེ་དེ་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་བརྟག །ཅེས་སྣང་ནི་སྣང་ཡང་བདེན་ནི་མི་ བདེན་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པ་ཞིག་མཉམ་རྗེས་ཀུན་ཏུ་དགོས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱང་། འདིར་ དཔེ་འདི་རྣམས་བདེན་མེད་རྐྱང་པ་ལ་མི་སྦྱོར་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་སོ་སོ་ལ་སྦྱོར་ རོ། །དེ་ཡང་། མེ་ལོང་གི་གཟུགས་བརྙན་སྐད་ཅིག་ལ་རྫོགས་པ་ལྟར། །སྐུའམ་དཀྱིལ་འཁོར་ ཡང་སྐད་ཅིག་གིས་རྫོགས་པ་དང་། མེ་ལོང་དྭངས་པ་ལ་གཟུགས་བརྙན་ཤར། ཤར་བའི་ དུས་ན་ཡང་མེ་ལོང་ལས་མ་འདས་པ་ལྟར། བདེ་སྟོང་ལྷན་སྐྱེས་ལས་ལྷ་སྐུར་ཤར་ཞིང་ཤར་ ཟིན་པའི་དུས་ན་ཡང་བདེ་སྟོང་གི་ཉམས་དང་མ་བྲལ་བའོ། །འཇའ་ཚོན་ནི་ཆུ་ཟིལ་དང་། འོད་ལས་ཁ་དོག་གསལ་བར་སྣང་བ་ལྟར། འབྱུང་ལུས་རགས་པ་མེད་ཀྱང་རླུང་སེམས་ཕྲ་མོ་ ལས་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་མ་འདྲེས་པར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །འབྱུང་ལུས་རགས་པ་མེད་ ཀྱང་ཕྲ་མོ་ནི་ཡོད་དོ། །ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུ་ནི་ཟླ་བ་གཅིག་ཤར་ཆུ་ཀླུང་ཀུན་ལ་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་པ་ལྟར་ ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་གཅིག་ཉིད་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་པ་ལ་སྤྲོ་བར་ནུས་པའོ། །དེ་ལྟར་གོ་བར་བྱས་ཏེ་ རྨི་ལམ་གྱི་ལུས་ཀྱིས་མཚོན་པ། བར་དོ་ལ་སོགས་པ་གསལ་སྣང་གི་ལུས་ཐམས་ཅད། རྣམ་ 5-706 པར་དག་ཅིང་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར། ལམ་འདི་བསྒོམ་དགོས་པ་སྟེ། སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་སྦྱང་བྱ་ཕྲ་མོའི་སྣང་ བ་ལ་ཞེན་པ་སྟེ། དེ་རྨི་ལམ་དང་བར་དོའི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་སྦྱོང་ཞེས་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་སྒྱུ་མ་ཉིད། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཡང་དེ། །དེ་ཉིད་དྲི་ཟའི་སེམས་ ཅན་གྱུར། །རྡོ་རྗེའི་སྐུ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་སོ། །མན་ངག་པ་སྔ་མ་རྣམས། སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་ སྦྱང་གཞི་རྨི་ལམ་ཞེས་ཟེར་བ་ཡང་དེ་ལ་བསམས་ཤིང་། རྨི་ལམ་ལོངས་སྐུའི་དང་བར་དོ་ ལོངས་སྐུ་ཐ་སྙད་ཀྱང་འདི་དག་ལ་བརྟེན་ནོ། །རྨི་ལམ་དུ་ལྷ་སྐུ་བདེན་མེད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤར་ བས་རྐྱེན་བྱས་ཏེ་སད་དུས་ཀྱི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མར་མཚོན་ནུས་པའི་དུས་དེར་མཉམ་ བཞག་ཏུ་སྣང་སྟོང་སྒྱུ་མ་ཙམ་ཤར་བ་ན། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཡུལ་སྣང་ཀུན་ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ རྟོགས་པ་གང་ཞིག་འབྱུང་བ་དེ་ནི། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ་སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་རིམ་པའི་མན་ངག་གོ །གཞུང་ ཆུང་འདིར་རྟགས་དང་རྟགས་ཅན་ཞེས་སོགས་ཀྱི་སྐབས། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་བཤད་ ཟིན་པས་སྐབས་འདིར་ནི། ལས་དང་པོ་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོམ་ཚུལ། སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཉམས་ལེན་ གསལ་བར་བསྟན་ཏོ།

總之，"瑜伽師於何所緣，即當觀如幻。"雖然在等持與后得一切時中，都需要如是了知顯而不實如幻，然此處不將這些比喻單純用於無實，而是用於智慧身之各別相。即：如映象剎那圓滿，身或壇城亦剎那圓滿，如明鏡現影像，現時亦不離鏡，如是從俱生樂空顯現天身，已顯之時亦不離樂空之證量。如彩虹從水滴與光明顯現明色，雖無粗大四大身，然從細微氣心顯現圓滿無雜之形色。雖無粗大四大身，然有細微者。如水月，一月升起遍滿一切河流，如是一智慧身能現種種顯相。如是了知后，以夢身為喻，中陰等一切明顯之身，為清凈及凈除故，須修此道，即幻身所凈為執著細相，謂依夢境與中陰方便而凈除。如雲："世俗諦即幻，圓滿報身同，彼即中陰眾，金剛身亦爾。"前諸竅訣師所說幻身之凈基為夢境，亦是基於此，夢為報身及中陰為報身之名言亦依此等。以夢中天身現為無實如幻為緣，能于醒時將一切顯相表示為幻之時，等持中顯空如幻顯現時，后得中於一切境顯世俗了知如幻者，即如幻即幻身次第之竅訣。此小論中標識與所標等處，已說智慧身之相，此處則明顯宣說初業者之修法、幻身之修持實踐。

།རྗེ་བཙུན་མར་པ་ལྷོ་བྲག་པའི་གདམས་པ་རྣམས་ལས། རིམ་ལྔ་དང་ ཆོས་དྲུག་གི་གདམས་པ་རྣམས་སུ། རྨི་ལམ་དང་བར་དོའི་གདམས་ངག་རྣམས་སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་ ཡན་ལག་ཏུ་མཛད་ལ། མ་རྒྱུད་ཀྱི་གདམས་ངག་འགའ་རེར། རྨི་ལམ་གྱི་གདམས་ངག་སྒྱུ་ ལུས་ཀྱི་རྩ་བར་མཛད་པ་ཡང་ཡོད་དེ། གཞུང་ཚིག་འདིར་ཡང་དེ་ལྟ་བུའོ། ། དྲུག་པ་ནི། རང་བཞིན་ཤེས་པའི་བསམ་གཏན་ལས། །ཐབས་ལས་མ་སྐྱེས་ཏིང་ངེ་ འཛིན། །རང་གསལ་ངོ་བོ་མི་རྟོག་པ། །འོད་གསལ་དོན་དམ་རིག་པའོ། །ཞེས་ཏེ་འདིར། རང་བཞིན་ཤེས་པའི་བསམ་གཏན་ལས། །ཞེས་པས་འོད་གསལ་གྱི་སྒྲུབ་པ་བསྟན། འོད་ གསལ་དོན་དམ་རིམ་པའོ། །ཞེས་པས། དོན་གྱི་འོད་གསལ་མཐོང་ལམ་མངོན་པར་བྱང་ ཆུབ་བསྟན། ཐབས་ལ་མ་བརྟེན་སོགས་ཚིག་རྐང་བར་པ་གཉིས་ཀྱིས་འོད་གསལ་གྱི་རིམ་ 5-707 པའི་དམིགས་ཡུལ་རྟོགས་བྱ་དོན་དམ་བདེན་པ་དངོས་ཆོས་དབྱིངས་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ རྟོགས་བྱེད་ལམ་གྱི་འོད་གསལ་ལ་ཡང་དོན་དམ་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་རྟོགས་ཚུལ་ ལ་བསླུ་མེད་དུ་བྱ་བ་བྱེད་ནུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ལམ་འདིས་དངོས་སུ་རྟོགས་པར་ བྱ་རྒྱུའི་ཡུལ་ནི་ཐབས་ཏེ་རྒྱུ་ལས་མ་བྱུང་ཞིང་མ་སྐྱེས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་རང་བཞིན་བདེ་ བ་ཆེན་པོ་དང་དེ་ཉིད་གདོད་མ་ནས་རང་གསལ་བ་རྣམ་པར་ཐམས་ཅད་པ་དང་། རང་གི་ངོ་ བོ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡོངས་སུ་འདས་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྟོང་ཉིད་དེ་དགག་ ཕྱོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མ་སྐྱེས་པ་དང་། སྒྲུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བདེ་གསལ་མི་རྟོག་པ་གསུམ་སྟེ། མཚན་ཉིད་བཞི་ལྡན་དུ་འདིར་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ན་ཐབས་ཀྱིས་སྒྲུབས་ པ་ཁོ་ནར་ངེས་པ་ལ་ཆོས་དབྱིངས་འདི་ནི་རྩེ་གཅིག་པའི་སེམས་མཐར་ཐུག་ཡིན་པས། ཏིང་ ངེ་འཛིན་གྱི་མཆོག་ཡིན་ཡང་ཐབས་ཀྱིས་མ་སྐྱེད་དེ་རང་བྱུང་ངོ་། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་པ་ནི། ས་བཱ་དྷིའི་སྒྲ་ལས། ཡང་དག་པར་ཀུན་ནས་འཛིན། རྟག་ཏུ་འཛིན་པ་སྟེ་མི་འགྱུར་བར་ཡང་ འདྲེན་པས། མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ཞེས་པའི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་གོ་དགོས་སོ། །སྟོང་པའི་ མཚན་ཉིད་ནི་མི་རྟོག་པ་ཁོ་ན་ཏེ། དེ་ཡང་རང་རིག་ཡིན་གྱི་མེད་དགག་བེན་སྟོང་མ་ཡིན་ ནོ། །རིམ་པ་འདི་མཐར་ཐུག་པ་ན་གནས་ལུགས་དེ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ སྒྲུབ་པ་ནི། རང་བཞིན་གནས་ལུགས་དེ་ལ་གསལ་བར་དམིགས་ཤིང་ཤེས་ནུས་པའི་བསམ་ གཏན་གཉིས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ།

在尊者馬爾巴洛扎的教授中，於五次第和六法教授中，將夢境和中陰的教授作為幻身之支分，而在某些母續教授中，也有將夢境教授作為幻身根本者，此論文亦如是。 第六為："從了知自性之禪定，不從方便生三昧，自明本性無分別，勝義光明之智慧。"此中，"從了知自性之禪定"說明光明之修持，"勝義光明次第"說明實際光明見道現等覺。中間兩句偈"不依方便"等，宣說光明次第之所緣所證勝義諦即法界自身。此處能證道之光明亦稱為勝義諦，因為能如實無謬地通達勝義之故。因此，此道所直接證知之境，是不從方便即因中生起的三昧，為自性大樂，及其本自自明一切相，自性超越一切戲論之無分別空性，從遮遣門說為無生，從建立門說為樂明無分別三者，此處說為具足四相。其他三昧若是則定須依方便成辦，而此法界是究竟一心，雖為三昧之最勝，然非方便所生而是自生。三昧一詞，從梵文"samādhi"（三昧地）聲中，引申為正持、恒持即不變義，亦當知有不變之樂的含義。空性之相唯是無分別，且為自證，非無遮空見。此次第究竟時現證實相，其修持即以二種能明瞭通達彼自性實相之禪定而修持。

དེ་ཡང་སྤྱོད་བསྡུས་སྒྲོན་མེ་ལས། ཆུ་བོའམ་སྟེང་ཀའི་ཆུ་ནི་དྲི་མེད་དག་ལ་གོང་བུར་ གནས་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་དེ་ལ་རྗེས་སུ་གཞིག་པ་རྣལ་འབྱོར་བས་ནི་རྟག་ཏུ་བསམ། །མེ་ ལོང་ལ་ནི་རླུང་དག་རིམ་གྱིས་ཟད་པ་བཞིན་དུའང་བལྟ་བྱ་སྟེ། །རིལ་པོར་འཛིན་ལའང་བྱ་ བའི་རིམ་པ་དེ་བཞིན་འདིར་ནི་ཡང་དག་བརྟག །ཅེས་གསུངས་ལ། རིམ་ལྔ་ལས་ཀྱང་། མན་ 5-708 ངག་ཐོབ་པའི་སློབ་མ་ཡིས། །དེ་ནས་རྣལ་འབྱོར་རྣམ་གཉིས་བསླབ། །རིལ་པོར་འཛིན་པའི་ རིམ་པ་དང་། །དེ་བཞིན་རྗེས་སུ་གཞིག་པའོ། །ཞེས་སོགས་གསལ་བར་གསུངས་ཏེ། ལས་ དང་པོ་པས་རྣམ་པ་ལམ་བྱེད་དུ་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་དམིགས་པས་བསྒོམ་པའི་ཚེ་ནི། འོད་ཟེར་ སྤྲོ་བསྡུ་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་ལས། རང་ལུས་འབའ་ཞིག་སྟོང་པར་བསྡུ་བ་རིལ་འཛིན་དང་། སྣོད་ བཅུད་ཐམས་ཅད་མཐའ་ནས་དབུས་སུ་རིམ་གྱིས་བསྡུ་བ་རྗེས་གཞིག་ཏུ་གྲགས་པ་ལྟར་ཡིན་ ལ། འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པ་ཐོབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་ནི། དེ་འདྲ་བསྒོམ་མི་དགོས། དེའི་ མཚོན་དོན་བསྒོམ་པ་ཡིན་པས་གཙོ་བོར་རང་གི་ལུས་དང་། གཞན་ཡང་གདོང་ཐུག་ཏུ་གང་ སྣང་བ་དེ་ལ། བདེ་སྟོང་གིས་རྒྱས་བཏབ་པས་སྣང་བ་དེ་ནི་དེ་འཕྲལ་དུས་གཅིག་ཏུ་ནུབ་ནས་ སྟོང་པར་ཐིམ་པ་སྟེ། དེ་ནི་རིལ་པོར་འཛིན་པ་ཡིན་ལ། སྣང་བ་རྒྱ་བསྐྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ བདེ་སྟོང་གིས་རྒྱས་བཏབ་སྟེ་བསྒོམ་ན། འདི་དམིགས་ཡུལ་རྒྱ་ཆེ་བས། དུས་གཅིག་ཏུ་སྟོང་ པར་ཐིམ་མི་འགྲོ་བར། རིམ་པས་ཐིམ་འགྲོ་བ་ནི་རྗེས་སུ་གཞིག་པའོ། །རིམ་པ་ཐིམ་ཚུལ་ གཉིས་ཏེ། ཡུལ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟེང་དུ་གཅིག་ཅར། སྟོང་ཉམས་ཇེ་ཆེ་ལ་སྟོང་པར་ ཐིམ་འགྲོ་བ་གཅིག་དང་། ཡུལ་དངོས་པོ་གཅིག་དང་པོར་ཐིམ་ཕྱིས་གཞན་རིམ་པས་ཐིམ་ འགྲོ་བ་གཅིག་གོ །ལམ་འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པའི་ངོ་བོ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་བདེ་བ་ཆེན་ པོས་སྟོང་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ལམ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་ནི་སྣང་བ་བཞིའི་རིམ་ པས་འཇུག་པ་དང་། ཡུལ་ནི། བདག་བྱིན་བརླབ་པའི་རིམ་གྱིས་ནི། །འོད་གསལ་བ་ནི་ཐོབ་ པར་འགྱུར། །ཞེས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ལ་གཙོ་བོར་དམིགས་ཏེ་སྒོམ་པ་ཡིན། བྱེད་ལས་ནི་རང་ བཞིན་བརྒྱད་ཅུའི་རྣམ་རྟོག་རླུང་དང་བཅས་པའི་ས་བོན་འཇོམས་པའམ། འཇོམས་པ་ལ་ ཕྱོགས་པའོ། །རིམ་པ་འདིའི་མཐར་ཕྱི་ནང་གི་མངོན་བྱང་ལས། དོན་གྱི་འོད་གསལ་ཐོབ་ པར་འགྱུར་རོ།

複次，《行集明燈》中說："如清凈無垢之河水或池水凝聚成塊，瑜伽士當如是常觀隨滅。又當觀察如鏡中風漸次消盡，于總執亦當如是於此詳審觀察。"《五次第》中亦明說："已得口訣之弟子，其後當學二種瑜伽，總執之次第，及如是隨滅。"初業者以相為道用修生起次第所緣時，由放光收攝等緣，唯自身空性收攝為總執，及從邊際向中心次第收攝器情一切，即所謂隨滅。已得光明次第之瑜伽士則不須如是修持，因為是修彼之表義，故主要于自身及其他現前所現，以樂空印持，則彼現相即刻同時融入空性，此即總執；於一切廣大現相以樂空印持而修，因此所緣廣大，故不能同時融入空性，而是次第融入，此即隨滅。次第融入有二種方式：一者於一切境現之上同時空性體驗漸增而融入空性，一者先融入一境事物而後次第融入他者。道光明次第之體性是以俱生大樂現證空性之道，因是由四相次第而入，境是如"以加持次第，當得光明"所說，主要緣修智慧身。作用是摧毀或趨向摧毀俱風八十種自性分別念種子。此次第最終由外內現等覺得實際光明。

།མངོན་བྱང་ནི། རིམ་ལྔ་ལས། མཚན་མོ་སྣང་བའི་ཆ་སྟེ་གསལ་བ་ཉི་མའི་ 5-709 ཟེར་འགྱེད་སྣང་བ་མཆེད་པ་ཡིན། །མཚམས་ནི་སྣང་བ་ཐོབ་པ་རང་གི་རང་བཞིན་རྣམས་ ཀྱིས་ལན་གཅིག་མིན་པར་འགྲོ། །མཚན་མིན་ཉིན་པར་མ་ཡིན་མཚམས་མིན་གང་ཞིག་རང་ བཞིན་རྣམས་དང་གང་བྲལ་བ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྐད་ཅིག་ཡིན་པར་བླ་མ་མཆོག་བཤད་རྣལ་ འབྱོར་པ་ཉིད་ཡུལ། །མཚམས་ཀྱི་མཐའ་ནི་འཇིག་མིན་མུན་ནག་ཚོགས་ནི་མ་ལུས་གང་དུ་ འདས་པ་དང་། །ཇི་སྲིད་ཉི་མ་མ་ཤར་སྐད་ཅིག་འདིར་ནི་དྲི་མེད་ཡང་དག་མཐའ་རུ་བཤད། ། སློབ་དཔོན་མཆོག་ནི་རབ་རིབ་བྲལ་བས་སློབ་མ་ལ་ནི་ཕྱི་རོལ་བྱང་ཆུབ་བསྟན། །ནང་གི་ བདེ་བ་རྙོག་བྲལ་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སྐད་ཅིག་དག་གིས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ པ་ལྟར་ཉེ་རྒྱུ་རིག་བརྟུལ་གྱི་ངང་དེར་རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་ནམ་སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་གཞན་ གྱིས་དབང་བསྐུར་བས་དོན་ཀྱི་འོད་གསལ་མཐོང་ལམ་ཐོབ་པ་དེས། འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པ་ རྫོགས་སོ། ། བདུན་པ་ནི། བསམ་གཏན་མེས་སྦྱངས་ལྷ་ཡི་སྐུ། །རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་དག་པའི་ལུས། ། སྦྱང་གཞི་སྦྱོང་བྱེད་བྲལ་བར་གནས། །ཟུང་ཏུ་འཇུག་པའི་རིམ་པའོ། །ཞེས་ཏེ། སྔར་སྒྱུ་ ལུས་ཀྱི་རིམ་པའི་སྐབས་མ་དག་པའི་སྒྱུ་ལུས་རང་བཞིན་བརྒྱད་ཅུ་དང་། སྣང་བ་གསུམ་གྱི་དྲི་ མར་བཅས་པ་དེ། འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པར་བསམ་གཏན་གཉིས་ཀྱི་མེས་སྦྱངས་པས། སྤང་ བྱ་དྲི་མ་དེ་རྣམས་ས་བོན་དང་བཅས་པ་སྤངས་ཤིང་། སྔར་གྱི་སྐུ་དེའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆའི་རྒྱུན་དེ་ ཟུང་འཇུག་གི་ལྷའི་སྐུར་འགྱུར་བས། རང་བྱུང་གདོད་མའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་སྤངས་དང་ ཉོན་སྒྲིབ་སྤངས་པས་དག་པའི་སྒྱུ་ལུས་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་དེ། དོན་གྱི་འོད་གསལ་ཐོབ་ པའི་རྗེས་ཐོགས་བར་མ་ཆད་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། གཟུགས་བཅས་འོད་ ཟེར་དེ་དང་དེ། །རྣམ་ཤེས་རླུང་དང་ལྡན་པ་ཡིས། །བདག་བྱིན་བརླབ་པའི་རིམ་གྱིས་ཀྱང་། ། སེམས་ཅན་དོན་དུའང་ལན་འགའ་འབྱུང་། །ཇི་ལྟར་དྭངས་བའི་ཆུ་ཀླུང་ལས། །ཉ་དག་རབ་ 5-710 ཏུ་ལྡང་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཐམས་ཅད་སྟོང་གསལ་ལས། །སྒྱུ་འཕྲུལ་དྲྭ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར། ། ཞེས་བཤད་པ་ལྟར། སྔར་འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པའི་སྐབས་སུ་ལྡང་འཇུག་དེ་བཞིན་གོམས་ པ་ལས། འདིར་འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པ་ལས་ངང་གིས་ལངས་ནས། ཟུང་འཇུག་དབང་ཕྱུག་ བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་རྩོལ་མེད་དུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཟུང་འཇུག་ཐོག་མར་འགྲུབ་པའི་ས་ མཚམས་ནི་མཉམ་བཞག་ཡིན་གྱི། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་འདོད་པ་ནི་ནོར་བའོ།

現等覺者，如《五次第》中說："夜晚明分為明相，日光放射為增相。黃昏為得相，自性等非一次而去。非夜非晝非黃昏，遠離諸自性者何，是即菩提剎那，上師勝說是瑜伽士境界。黃昏邊際非壞滅，一切黑暗聚皆盡，乃至日出未升起，此剎那說為無垢真實際。勝上師離迷亂，為弟子示現外菩提，內樂離垢佛菩提，以剎那得。"如是由近因攝根于彼性中，金剛上師或佛化身他者灌頂，得實際光明見道，由此圓滿光明次第。 第七，"禪定火煉尊身相，自生智慧清凈身，離能所凈而安住，雙運之次第。"即前幻身次第位未凈幻身俱八十種自性及三相垢染，于光明次第由二種禪定火煉，斷除彼等所斷垢染及種子，前身之智慧分相續轉為雙運天身，故自生本初智慧身斷見斷及煩惱障而清凈之幻身，有學雙運于得實際光明后無間而生。如說："具色種種光明，及具風識者，以加持次第，為眾生義偶爾生。如從清凈河流中，諸魚悉躍起，如是從一切空明中，幻網將生起。"如是，前于光明次第位串習起入，於此從光明次第自然而起，成就具八自在之無勤雙運。雙運初成就之界限是在等持，若許后得則為錯誤。

།སྒོམ་སྟོབས་ཀྱི་ལམ་ གང་ལ་རང་རང་གི་རིགས་མཐུན་གྱི་མཉམ་བཞག་སྔོན་དུ་སོང་ནས་རྗེས་ཐོབ་འབྱུང་བ་ཡིན་ གྱི། རྗེས་ཐོབ་སྔོན་ལ་ཡོད་པ་དོན་ལ་མི་སྲིད་པར་{འཐད་[མ་ཟད]། མིང་ཙམ་གྱི་སྒོ་ནས་ ཀྱང་། རང་གིས་རང་ཉིད་སུན་ཕྱུང་བའོ། །ཡང་འོད་གསལ་མཉམ་བཞག་ཡིན་ཅིང་། འདི་ དེའི་རྗེས་ཐོབ་ཡིན་པས་མི་འགལ་སྙམ་ན། འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པའི་མཉམ་བཞག་གི་མཐར། རྗེས་ཐོབ་ཡོང་ན། རིམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་ཐོབ་འོང་བ་འཐད་ཀྱི། ཟུང་འཇུག་གི་རིམ་པའི་ རྗེས་ཐོབ་ག་ལ་འོང་། དེས་ན་ཟུང་འཇུག་ཀྱང་ཡིན་ལ། རྗེས་ཐོབ་ཀྱང་ཡིན་པ་ཞིག་ཡོད་ན། དེའི་སྔོན་དུ་ཟུང་འཇུག་ཀྱང་ཡིན་ལ་མཉམ་བཞག་ཀྱང་ཡིན་པ་ཞིག་ངེས་པར་འགྲོ་དགོས་སོ། ། མི་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་ནི། སྦྱང་གཞི་ཆོས་ཉིད་དང་། སྦྱོང་བྱེད་ལམ་གྱི་དབྱེ་བ་དང་ བྲལ་བ་སྟེ། རྟོགས་བྱ་རྟོགས་བྱེད། ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གྱི་དབྱེ་བ་མེད་པར་རྟག་ཏུ་གནས་པ་ རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་སྟེ། འདིར་ཡང་ཐུགས་ཆོས་སྐུ་དང་སྐུ་ལོངས་སྐུ་ཟུང་ འཇུག་ཅེས་ཐ་སྙད་བྱེད་དེ། སྐུ་དང་ཐུགས་ངོ་བོ་ཐ་དད་གཏན་ནས་མེད་དོ། །རིམ་པ་ལྔ་ལས་ ཟུང་འཇུག་པའི་རིམ་པའོ། །འདིར་ཟུང་འཇུག་གི་མཚན་ཉིད་རྣམ་གྲངས་མང་དུ་བཤད་ཀྱང་། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཉིད་ཤེས་པར་རིམ་ཤེས་ནས། །བདག་བྱིན་བརླབ་དང་འོད་གསལ་བ། །དེ་ ཉིད་ལ་ནི་འདུས་པ་གང་། །ཟུང་ཏུ་འཇུག་པའི་རིམ་འདི་ཡིན། །ཞེས་སྐད་དང་ཡེ་ཤེས་ཟུང་ 5-711 འཇུག་བཤད་དེ། མཚན་ཉིད་འདི་གཙོ་བོ་ཡིན་ལ། །ཀུན་རྫོབ་དང་ནི་དོན་དམ་དག །སོ་ སོའི་ཆ་ནི་ཤེས་གྱུར་ནས། །གང་དུ་ཡང་དག་འདྲེས་གྱུར་པ། །ཟུང་དུ་འཇུག་པར་དེ་བཤད་ དོ། །ཞེས་བདེན་གཉིས་ཟུང་འཇུག་དང་། གཟུང་བ་དང་ནི་འཛིན་པར་ཞེས། རྣམ་གཉིས་བློ་ ནི་ཡོད་མིན་ཏེ། །གང་དུ་མི་ཕྱེད་བློ་ཡོད་པ། །དེ་ནི་ཟུང་འཇུག་ཅེས་བྱར་བཤད། །ཅེས་ཟུང་ འཇུག་གཉིས་མེད་ཀྱི་དོན་དང་། དེ་ཡང་གཟུང་འཛིན་སྤངས་ཤིང་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པ་ལ་འཇོག་ པ་ནི་གཉིས་མེད་ཟུང་འཇུག་སྟེ། མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་གཉིས་ཀྱང་རགས་བཤད་ ཀྱི་ཚེའང་ངེས་པར་དགོས་པའོ། །ཟུང་འཇུག་གོ་འཕང་ལ་གནས་པ། སློབ་བཞིན་པ་ཡི་རྣལ་ འབྱོར་ཆེ། །ཟུང་དུ་འཇུག་པ་བསྒོམ་གྱུར་པས། །སྤྱོད་པའང་དེ་དང་གཉིས་སུ་མེད། །ཅེས་ པས་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་སྟེ། དབྱེ་ན་འཕགས་ལམ་གྱི་ས་བཅུའམ་བཅུ་གཉིས་སོ། །གངྒཱའི་ ཀླུང་གི་བྱེ་སྙེད་ཀྱི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་འདི་ཉིད་དག །ཐུགས་ཆུད་ཡོད་མེད་ཕྱོགས་ སྤངས་པས། །ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོར་བདག་ཉིད་གྲུབ། །ཅེས་པ་འདི་མི་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་སྟེ། དབྱེ་བ་ནི། སྐུ་བཞི་ཡེ་ཤེས་ལྔ། ཟུང་འཇུག་རིམ་པ་ལ་གནས་ནས། །སླར་ཞིང་གང་ལའང་མི་ སློབ་བོ།

修行力之道，各自於自類相應等持先行而後得生起，后得先有于實際不可能而已，即使從名言角度，也是自相矛盾。若想：光明是等持，此為彼之後得故不相違。于光明次第等持末，若有後得，則應是彼次第之後得，何來雙運次第之後得？是故若有既是雙運亦是后得者，其前必定應有既是雙運亦是等持者。 無學雙運者，離所凈法性與能凈道之差別，即離所證能證、境有境之差別而恒時安住，是圓滿佛果位。於此亦說心法身與身報身雙運之名言，身與心本性毫無差別。如《五次第》中雙運次第。此中雖說雙運之性相多種，如雲："知彼性相知次第，加持及與光明性，于彼性中和合者，即是此雙運次第。"說詞智雙運，此性相為主要。"了知勝義與世俗，各自分位已，於何處真實和合，說為雙運。"說二諦雙運。"所取能取二，無有二分別，於何有不二慧，說為彼雙運。"說雙運無二義，此復安立於離能所執而有智慧，是無二雙運。此二性相，于粗略說時亦定須具足。"住雙運果位，學地大瑜伽，由修雙運故，行亦與彼無二。"此說有學雙運，分類則十聖道地或十二地。"如恒河沙數，諸佛於此性，通達離有無，成就大手印。"此說無學雙運，分類即四身五智。住于雙運次第，更不復學任何。

།ཞེས་པའི་མི་སློབ་ཅེས་པས་མི་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་སྟོན་པ་མ་ཡིན། ཟུང་འཇུག་ ཐོབ་ནས་ལམ་རིགས་མི་མཐུན་ལ་བསླབ་མི་དགོས། ཞེས་སློབ་མི་སློབ་ཀྱི་ཟུང་འཇུག་གཉིས་ ཀར་ལ་འཇུག་གོ །ལམ་གྱི་བོགས་འབྱིན་རིག་པ་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་སྤྲོས་བཅས་ སྤྲོས་མེད་ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་མེད་ཀྱི་སྤྲོད་པའི་རྣམ་གཞག་རྣམས། སྤྱོད་བསྡུས་སྒྲོན་མེ་ལས་ཤེས་ པར་བྱ་ལ། ཟུར་ཙམ་ཞིག་འོག་ཏུ་སྟོན་ཏོ། ། ༈ རྣམ་གཞག་གཞན་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་ཚང་ཚུལ། གསུམ་པ་རྣམ་གཞག་གཞན་རྣམས་དེ་ལ་ཚང་ཚུལ་ལ། རྒྱུད་སྦྱང་བ། རྣལ་འབྱོར་བཞི། ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ། བསྙེན་སྒྲུབ་བཞི། སྦྱོར་བ་ཡན་ལག་དྲུག ཕྱག་རྒྱ་བཞི། གཞན་ཡང་ཐ་ སྙད་སྣ་ཚོགས་པའི་མཚོན་ཚུལ་ལ། 5-712 དང་པོ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་ལྡན་བླ་མ་དང་། །ཞེས་ཏེ། ཐོག་མར་དོན་འདིར་ཕ་རོལ་ ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལམ་མ་ལུས་སམ། བླ་མ་རྟེན་ཚུལ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་སྙམ་ན། ལམ་བསྐྱེད་རྫོགས་འདི་ དག་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྩེ་བ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་རྟག་ཏུ་ལྡན་པར་སྒྲུབ་དགོས། དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བདག་མེད་གཉིས་ལྡན་གྱི་སྟོང་ཉིད་དུ་ཤེས་པས་རྟག་ཏུ་ཟིན་ དགོས་ཏེ། སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་དེར་ལམ་གྱི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཐམས་ཅད་འདུས་སོ། །ཕྱོགས་ ཙམ་མཚོན་ན་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན། ལས་འབྲས་ཀྱི་ བླང་དོར་ནི་དད་པ་ཡིན། དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ། འཆི་བ་མི་རྟག་པ། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ བསམ་པ་ནི། ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན། དད་པ་དང་ངེས་འབྱུང་གི་བསམ་པ་ཡང་། བྱང་ ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཆ་ལག་ཙམ་ཡིན་ཞིང་། བྱམས་སྙིང་རྗེའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཙམ་ཡིན་པས། དེ་ཐམས་ ཅད་ཀུན་རྫོབ་བྱང་སེམས་སུ་འདུས་། ཉེས་སྤྱོད་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལས་ འབྲས་ཀྱི་བླང་དོར་དུ་འདུས། ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་རྟེན་འབྲེལ་སོགས་མཁས་པར་བྱ་བའི་ དངོས་པོ་དྲུག་ལ་མཁས་པ་ཐམས་ཅད་དང་། བདེན་བཞི་མི་རྟག་ལ་སོགས་བཅུ་དྲུག་གི་རྣམ་ པ་སྒོམ་པའི་ལམ་རྣམས་ཀྱང་སྟོང་ཉིད་དུ་འདུས་པས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གཉིས་བསྒོམས་ པས་ཐེག་པ་གཞན་གྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདིར་འདུས། བྱིན་རླབས་ཀྱི་རྩ་བ་བླ་མ་རྡོ་རྗེ་ སློབ་དཔོན་ཡིན་ན། རྒྱུད་ལས་གསུངས་པའི་སྟེན་ཚུལ་མ་ནོར་བ་དང་། རྟག་ཏུ་བླ་མའི་མོས་ གུས་ཀྱིས་ལམ་འཁྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་བསྐྱེད་དང་མོས་གུས་བཤད་པས་ཐུན་མོང་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྔོན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ།

所謂"不學"並非表示無學雙運，而是獲得雙運后不需學習不同類道路，此說通於有學無學二種雙運。道之增進修持誓言行之有相無相極無相諸行之建立，當從《行集明燈》中了知，少分將於下示。 其他建立亦于彼圓滿之理。 第三其他建立於彼圓滿之理分：凈化續部、四瑜伽、三三摩地、四近成就、六支瑜伽、四印契，及其他種種名言之表示方式。 首先，如雲："具菩提心及上師"，初於此義，波羅蜜多道圓滿或依止上師之理應如何者？此生圓道一切應與世俗菩提心大悲慈心恒時相應而修。勝義菩提心具二無我空性之智應恒時攝持，以空性大悲攝盡道之一切差別。略舉一隅，慈悲是世俗菩提心之因，業果取捨是信心，暇滿難得、死無常、輪迴苦之思維是出離心成就因。信心與出離心之意樂亦唯是菩提心支分，僅是慈悲因緣，彼等一切攝入世俗菩提心。諸斷惡戒律亦攝入業果取捨。于蘊界處緣起等當善巧六事之一切善巧，及修四諦無常等十六行相諸道亦攝入空性，故修二種菩提心則攝盡余乘一切道。加持根本若是金剛阿阇黎上師，則不錯誤依止續部所說之理，恒以上師敬信引導于道。說發心與敬信已說示共不共一切前行。

གཉིས་པ་ནི། ལྷག་པའི་ལྷ་ཡི་རྣལ་འབྱོར་དང་། །ཤིན་ཏུ་རྣལ་འབྱོར་རྣལ་འབྱོར་ ཆེ། །རྗེས་སུ་རྣལ་འབྱོར་བཅས་པ་དག །ཅེས་པའི་རྗེས་སུ་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་པ་ཡན་ཆད་ དེ། ལྷག་པའི་ལྷ་ཡི་ཞེས་པ་དངོས་གྲུབ་སྟེར་བའི་ཡི་དམ་ལྷ་ཚོགས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་ 5-713 སྟེ། རྣལ་འབྱོར་བཞི་མ་ཟད་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་དང་། ཡན་ལག་བཞི་རྣམས་ལའང་སྦྱར་ རོ། །སྐབས་འདིར་འཕགས་སྐོར་ཉིད་དང་སྦྱར་ན། སྲུང་འཁོར་དང་ལྷག་མོས་སོགས་སྔོན་ འགྲོ་ཙམ་ཡིན། དངོས་གཞི་ལས། མངོན་བྱང་དང་པོ་གཉིས་རྣལ་འབྱོར། ཕྱི་མ་གསུམ་རྗེས་ སུ་རྣལ་འབྱོར། རྡོར་སེམས་ལོངས་སྐུ་སྤྲུལ་སྐུར་བསྒྱུར་བ་དང་། ལུས་དཀྱིལ་ཤིན་ཏུ་རྣལ་ འབྱོར། སྐུ་གསུང་ཐུགས་བྱིན་རླབས། སེམས་དཔའ་གསུམ་བརྩེགས། རྒྱས་བཏབ། རྗེས་ ཆགས་ཀྱི་མཆོག་པའི་བར་དུ་རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོའོ། །གཞུང་ཚིག་འདི་ལ་རྗེས་སུ་རྣལ་འབྱོར་ ཐ་མར་བྱུང་བ་ནི། ཚིག་བཅད་སྦྱོར་བའི་དབང་ཙམ་ཡིན་ནོ། ། དེ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་བཞིའི་བསྐྱེད་རིམ་ནི། ཕལ་ཆེར་གྱིས་རྫོགས་རིམ་གྱི་སྔོན་དུ་འབད་ པས་སྒོམ་དགོས་པའང་ཡིན་མོད་ཀྱི། རྫོགས་རིམ་ཉིད་ལའང་དེ་དག་ཚང་སྟེ། རྡོ་རྗེའི་བཟླས་ པ་ནི་རྣལ་འབྱོར། སྣང་བ་གསུམ་ནི་རྗེས་སུ་རྣལ་འབྱོར། སྒྱུ་ལུས་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣལ་འབྱོར། འོད་ གསལ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོའོ། ། གསུམ་པ་ནི། སྔར་དྲངས་པ་ཡི་བཅས་པ་དག །ཅེས་པའི་རྗེས་སུ། ཏིང་འཛིན་རིམ་ པར་ལྡན་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དང་པོ་སྦྱོར་བ་དང་། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་དང་། ལས་རྒྱལ་མཆོག་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་གྱི་རིམ་པ་སྟེ། ལུགས་འདིའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་ པ་ཞིག ཆོ་ག་རྒྱས་པས་བསྒོམ་ན། རིམ་པ་དེ་དང་ལྡན་པར་བསྒོམ་དགོས་སོ། །དེས་མཚོན་ ནས་ལྷ་བསྡུས་པ་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་ཙམ་ཞིག་ཆོ་ག་རྒྱས་པས་བསྒོམ་ན། དང་པོར་དངོས་གཞི་ ཙམ་ཞིག་བསྒོམ། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་པ་ཆོ་ག་བསྡུས་པས་བསྒོམ་ན། སྐད་ཅིག་གིས་སྐྱེད་ {བཟང་[པ་དང་]། ས་བོན་དང་ཕྱག་མཚན་ཙམ་གྱིས་བསྐྱེད་ནས། ཆོ་ག་ལྷག་མ་ཅུང་ཟད་ སྦྱར་བའོ། ། གཉིས་ཀ་བསྡུས་པ་ནི། ལྷ་རེ་རེ་སྐད་ཅིག་གིས་སྐྱེད་པ་སོགས་ཏེ། སྐྱེད་ཆོག་བསྡུས་ 5-714 པ་འདི་རྣམས་ལྷག་མོས་ཀྱི་རིགས་ཡིན་ནོ། །འདིར་བཅས་པ་དག་ཅེས་པ་ནི། རྣལ་འབྱོར་ བཞི་ནི་དང་པོ་སྦྱོར་བའི་དབྱེ་བ་ཡིན་པས། ཏིང་འཛིན་གསུམ་བསྒོམ་ན་ཤུགས་ལ་རྣལ་ འབྱོར་བཞི་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ།

第二，如雲："勝尊瑜伽與，極瑜伽大瑜，隨瑜伽等"，直至"隨瑜伽"。"勝尊"者，謂修持賜悉地本尊聖眾三摩地，不僅四瑜伽，亦配三三摩地及四支。此處若配聖者法類，則護輪及勝解等僅是前行。正行中，前二現證為瑜伽，后三為隨瑜伽，金剛薩埵轉化為報身化身及身壇城為極瑜伽，身語意加持、三重尊聚、印持、隨貪最勝皆為大瑜伽。此文句中隨瑜伽居后，僅為偈頌安排之故。 如是四瑜伽生起次第，雖多應于圓滿次第前精進修習，然于圓滿次第亦具，謂：金剛唸誦是瑜伽，三現是隨瑜伽，幻身是極瑜伽，光明是大瑜伽。 第三，前引"等"字后云："具足三摩地次第"。此復初加行、壇城勝王、事業勝王是三三摩地次第。若依此派以廣儀軌修廣大壇城，則應具此次第而修。由此類推，若以廣儀軌修略本尊唯父母尊，則初修正行，若以略儀軌修廣壇城，則剎那生起及以種子手印生起，略配余儀軌。 二俱略者，即一一尊剎那生起等，此等略生儀軌是勝解類。此處"等"字謂：四瑜伽是初加行分類，故修三三摩地則必具四瑜伽。

།དེས་ན་རྣལ་འབྱོར་བཞི་པོ་དང་སྦྱོར་བ་ཡིན་ ལ། དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་ཚོགས་སྤྲོ་བ་ནི་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་དང་། བཟླས་པ་དང་ཞུ་ བ་གླུས་བསྐུལ་དང་། མཆོད་བསྟོད་ལ་སོགས་པ་ནི་ལས་རྒྱལ་མཆོག་གོ་དེ་དག་ཀྱང་སྔར་གྱི་ འཕྲོས་ལ་སྦྱར་ན། ཟུང་འཇུག་གི་མན་ངག་ཏུ་རྒྱལ་མཆོག་གཉིས་འདུས་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་རྒྱུ་ ཡིན་ལ། ཡང་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན། དབེན་གསུམ་དང་སྦྱོར་རྒྱུ་ལུས་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག འོད་གསལ་ཟུང་འཇུག་ལས་རྒྱལ་མཆོག་གོ ། བཞི་པ་ནི། བསྙེན་པ་ཉེར་སྒྲུབ་སྒྲུབ་པ་ཆེ། །སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་དུ། །ཞེས་ པའི་ངོ་བོའི་ཞེས་པ་ཡན་ཆད་དེ། མངོན་བྱང་དང་པོ་སྟོང་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་བསྙེན་པ། དེ་ ནས་ལུས་དཀྱིལ་རྫོགས་ཀྱི་བར་ཉེར་སྒྲུབ། དེ་ནས་རྗེས་ཆགས་ཀྱི་བར་སྒྲུབ་པ། དེ་ནས་ དཀྱིལ་འཁོར་ཉེར་བསྡུའི་བར་སྒྲུབ་ཆེན་དུ་བཞེད་དོ། །འདིར་མཉམ་བཞག་ལུས་དབེན་ བསྙེན་པ། རྗེས་ཐོབ་ལུས་དབེན་དང་ངག་དབེན་ཉེར་སྒྲུབ། སེམས་དམིགས་སྒྲུབ་པ། སྒྱུ་ ལུས་འོད་གསལ། ཟུང་འཇུག་གསུམ་སྒྲུབ་ཆེན་ནོ། །འདིར་ཡང་སྒྲུབ་པའི་ཞེས་སྒྲུབ་པ་སྟོན་ བྱེད་རྗེས་སུ་བྱུང་བ་ཡང་སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་དབང་ལས་སོ། །རྡོ་རྗེ་འཕྲེང་བ་ལས། རྣལ་འབྱོར་རྗེས་ སུ་རྣལ་འབྱོར་དང་། །ཤིན་ཏུ་རྣལ་འབྱོར་རྣལ་འབྱོར་ཆེ། །དང་པོ་སྦྱོར་བ་མདོར་བསྡུས་པའོ། ། དེ་བཞིན་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་པོ་མཆོག །ལས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་རྣལ་འབྱོར་མཆོག །ཅེས་གསུངས་ པས། དང་སྦྱོར་ལ་རྣལ་འབྱོར་བཞིར་ཕྱེ་ནས། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་པ་ཆོ་ག་རྒྱས་པས་བསྒོམ་ པའི་ཚེ། རྣལ་འབྱོར་བཞི་དང་། རྒྱལ་མཆོག་གཉིས་ཏེ་ཡན་ལག་དྲུག་ཉིད་ཀྱིས་འཆིང་བ་ཡིན་ ནོ། །ལུགས་འདིའི་རྣལ་འབྱོར་བཞི་ཙམ་གྱིས་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་པའི་རིམ་པ་འཆིང་མི་ཐུབ་ 5-715 པས་ཉེ་ཚེ་བ་ཡིན་ལ། ཡན་ལག་བཞི་ཡང་ཚང་ཚུལ་རྩི་བ་ཙམ་ཡིན་གྱི། དོན་ཚན་ཧ་ཅང་མང་ ཉུང་ཆེས་པ་སོགས་ཤིན་ཏུ་འགྲིག་པ་མ་ཡིན་པས། ཆིངས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡན་ལག་དྲུག་ཡིན་ནོ། ། འདིར་རྫོགས་རིམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། རིམ་པ་ལྔ་པོའི་ཡེ་ཤེས་རྗེས་མཐུན་པ་སྐྱེད་ན་ལྟ་ སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། རིམ་ལྔའི་གཞི་འདིངས་བྱེད་ཀྱི་སྒྲུབ་པ། མོས་པ་ལམ་བྱེད་ཀྱི་དམིགས་ པ་རྣམས་བསྒོམས་པས་ཀྱང་། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ལམ་དེ་དག་གིས། དྲི་མ་གང་དག་པར་བྱེད་པ་ དང་། ཡོན་ཏན་གང་ཞིག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕན་ཡོན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་འགྱུར་ པ་ཡིན་ཞིང་། དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་ལ། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་དེ་དང་དེའི་དོད་ཐམས་ཅད་འདིས་ ཐུབ་པར་བཞེད་པའོ། །གཞུང་དངོས་བསྟན་ལྟར་ན། གོང་གི་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་རྒྱས་བཤད་ཀྱང་ ཡིན་ནོ།

因此與四瑜伽相配，壇城聖眾放射是壇城勝王，唸誦、溶解、歌詠勸請及供贊等是事業勝王。若配前述，則雙運口訣中亦說二勝王合一，又從一方面說，配三空性，身壇城是壇城勝王，光明雙運是事業勝王。 第四，如雲："近修、近成、大成修，修之體性差別中"，直至"體性"。初現證緣空性是近修，至身壇城圓滿是近成，至隨貪是修，至壇城收攝是大成。此處等持身遠離是近修，后得身遠離及語遠離是近成，心所緣是修，幻身、光明、雙運三者是大成。此處"修之"中"修"字在後亦是偈律所致。《金剛鬘》云："瑜伽隨瑜伽，極瑜伽大瑜，是為略初加行。如是壇城勝王，事業勝王瑜伽勝。"故初加行分四瑜伽，修廣壇城以廣儀軌時，具四瑜伽及二勝王六支所攝。 此派四瑜伽不足以攝廣壇城次第故為區域性，四支具足亦僅是計數而已，內容過多過少等極不相合，故主要結構是六支。此處就圓滿次第而言，若生五次第相應智慧更無須說。修五次第基礎之修，勝解道用之所緣等，以此生起次第諸道，能凈何等垢染、成就何等功德之一切利益皆得圓滿，利根者以此能代替生起次第諸階段，此亦如文義所顯是前述生起次第之廣釋。

ལྔ་པ་ནི། ཁྱད་པར་དུ། ཞེས་པའི་རྗེས་སུ། སོ་སོར་སྡུད་དང་བསམ་གཏན་དང་། ། སྲོག་རྩོལ་དེ་བཞིན་འཛིན་པ་དང་། །རྗེས་སུ་དྲན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན། །སྦྱོར་བ་དྲུག་ ལྡན་ཁྱད་པར་རོ། །ཞེས་ཏེ། སྐབས་འདིར་རྒྱུད་ཕྱི་མའི་སྦྱོར་དྲུག་གི་གཞུང་ཚིག་རྣམས་བློ་ ལ་ངེས་པ་གལ་ཆེ། དེ་ལ་ལུས་དབེན་གྱི་རྟོགས་པ་འགོ་མ་རྣམས་ཤར་བའི་གནས་སྐབས་ ན། མཉམ་བཞག་ཏུ་རང་བཞིན་ཁོ་ན་ལུས་དབེན་གྱི་ལྷ་སྐུ་ལ་སེམས་གནས་ཤིང་། རྗེས་ ཐོབ་ཏུ་དབང་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བས་རྒྱས་བཏབ་པ་ན། གཟུགས་སོགས་ལུས་སྣང་ ཐམས་ཅད་བདེ་སྟོང་དུ་འགྱུར་འགྲོ་ཙམ་ནི། སོ་སོར་སྡུད་པའོ། །ལུས་དབེན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་ནས། མཉམ་བཞག་ཏུ་ནི་རང་དུ་མ་ཟད། རང་ལ་གང་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ ལྷ་སྐུར་འཆར་ཐུབ། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཡང་བདེ་བ་དང་ལྷ་སྐུས་སྣང་བ་ལ་རྒྱས་བཏབ་པ་ན། ཚུར་ རང་གི་ལུས་སེམས་ལ་བདེ་བ་འཕེལ་ཞིང་། སྣང་བ་ཡང་ལྷ་སྐུར་འཆར་བ་ནི་བསམ་གཏན་ ཡིན་ཞིང་། དེའི་ཡན་ལག་ལྔ་ནི། ཡུལ་དབང་ཤེས་པ་གསུམ་བདེ་སྟོང་དང་ལྷ་སྐུར་སྣང་བ་ 5-716 ནི་རྟོགས་པ་དེ་ཉིད་སྟོང་པར་མོས་པ་ནི་དཔྱོད་པ། སྟོང་པར་མྱོང་ལ་ཁད་པས་ཡིད་བདེ་སྐྱེས་ པ་ནི་དགའ་བ། སྟོང་པ་མྱོང་བས་ལུས་ལ་ཤིན་སྦྱངས་ཀྱི་བདེ་བ་སྐྱེས་པ་ནི་བདེ་བ། མཉམ་ གཞག་ཏུ་གཉིས་སྣང་རགས་པ་འགགས་པ་ནི་རྩེ་གཅིག་པའི་ཡན་ལག་གོ །དེ་ལྟར་ན་ལུས་ དབེན་གྱི་རིམ་པ་ལ་ཡན་ལག་དང་པོ་གཉིས་སུ་བཞག་སྟེ། སོར་བསམ་གཉིས་ཀ་ལ་མཉམ་ རྗེས་གཉིས་ཀ་ཡོད་དོ། །གདོང་གི་སྣ་རྩེ་དང་། སྙིང་གའི་སྣ་རྩེ་དང་། གསང་བའི་སྣ་རྩེར་སྒོམ་ པའི་ངག་དབེན་ཐམས་ཅད་སྲོག་རྩོལ་གྱི་ཡན་ལག་གོ །སེམས་རྣམ་པར་དབེན་པ་ནི་འཛིན་ པའི་ཡན་ལག་གོ །རྒྱུད་ལས། སེམས་ནི་འགོག་པའི་རྡོ་རྗེར་འགྱུར། །ཞེས་པ། སེམས་དབེན་ མཐར་ཐུག་གི་འོད་གསལ་དང་། འབར་སྣང་ལུགས་འབྱུང་ལུགས་ཟློག་རྣམས་བསྟན་པ་ཡིན་ ནོ། །སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་རིམ་པ་ནི་རྗེས་དྲན་གྱི་ཡན་ལག་སྟེ། སྐབས་འདིར་རྒྱུ་ལུས་ཐོབ་ནས་གོང་ འཕེལ་དུ་སོང་བའི་སྐབས། རྗེས་དྲན་བཅུ་དྲུག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དག་བྱེད་དོ། ། འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པ་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡན་ལག་སྟེ། སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་ལྷ་སྐུ་དེ་འོད་ གསལ་དུ་ལྡང་འཇུག་ཡང་ཡང་བྱེད་པའོ། །འདིར་རྒྱུད་ལས། ཡུད་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་རྫོགས་བྱེད་ པ། །ཞེས་པ་སྟེ། འོད་གསལ་ལས་སྒྱུ་ལུས་སུ་ཡང་ཡང་ལྡང་བའི་དོན་ནོ། ། དྲུག་པ་ནི། རིམ་པ་བཞི་ལྡན་ཕྱག་རྒྱར་བཅས། །དབང་བཞི་སྐུ་བཞི་རང་བྱུང་བས། ། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ཚུལ་ལྔ་ལས། །སྐྱེད་དང་སྡུད་ཅིང་གནས་པ་དག །ལམ་གྱུར་ རིམ་པ་ལྔ་ལྡན་པ། །བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ཆོས་མདོ་དོན་དང་། །སྦས་པ་རྣམ་གསུམ་མཐར་ ཐུག་བཅས། །སྣ་ཚོགས་སྒྲ་ནི་མཚོན་པའོ།

第五，在"差別中"之後，如雲："各別攝集與禪定，氣脈及以執持等，隨念以及三摩地，具足六支為差別。"此處應當牢記後續續部六支瑜伽的原文。其中，當身遠離的下等證悟生起時，等持中唯以自性安住于身遠離尊身，后得中以樂印持一切根境時，色等一切身相僅成空樂，是為各別攝集。 獲得身遠離瑜伽穩固后，等持中不僅自身，一切所現皆能顯現為尊身，后得中亦以樂及尊身印持顯相時，向內身心增長樂受，顯相亦現為尊身，是為禪定。其五支為：境根識三者顯現為空樂及尊身是覺，勝解彼證悟即空是伺察，將證空性故生喜悅是歡喜，以證空性故身生輕安樂是樂，等持中粗分二現滅除是專注支。如是，身遠離次第立為前二支，等持后得二者皆具攝集、禪定。 修習面部氣端、心部氣端及密處氣端的語遠離皆是氣脈支。心清凈遠離是執持支。續中所說："心成金剛止"，是說心遠離究竟光明及顯現次第逆順。幻身次第是隨念支，此處獲得因身後向上增進時，分別十六隨念。 光明次第是三摩地支，即令幻身尊身反覆融入光明。此處續中說："剎那圓滿智慧"，意為從光明中反覆起現為幻身。 第六，如雲："具足四次第手印，四灌四身自然生，五種現證之方便，生起收攝與安住，道成具足五次第，菩提分法經義要，三種密意及究竟，種種聲相為表示。"

།ཞེས་པ་སྟེ། ཕྱག་རྒྱར་བཅས་པའི་ལམ་རིམ་ པ་བཞི་སྟེ། ཕྱག་རྒྱ་བཞིའི་ལམ་ཡང་རིམ་ལྔ་འདི་ལ་ལྡན་ཞིང་ཚང་སྟེ། བསྐྱེད་རིམ་དང་ལུས་ དབེན་ལ་ཕྱག་རྒྱ་བཞི་ཅར་གྱི་ཆ་ཤས་ནི་ཡོད་ཀྱང་ལམ་གྱི་གཞི་འདིངས་པ་ཙམ་ཡིན་དངོས་ མ་ཡིན། རྡོར་བཟླས་དང་སེམས་དམིགས་ཀྱི་མཉམ་བཞག་ནི་ལས་རྒྱ། རྗེས་ཐོབ་ནི་ཆོས་རྒྱ། 5-717 སྒྱུ་ལུས་དམ་རྒྱ། འོད་གསལ་ཕྱག་ཆེན། ཟུང་འཇུག་བཞི་ཅར་གྱི་འབྲས་བུའོ། །ཞེས་གོང་མ་ རྣམས་གསུང་ལ། དོན་འདི་ཅུང་ཟད་ཞིབ་པར་གཞན་དུ་སྨྲ་བར་འདོད་དོ། །དབང་བཞིའི་ལམ་ ཡང་འདི་ལ་ཚང་སྟེ། ལུས་དབེན་དུ་བུམ་དབང་གི་ལམ་དང་། ངག་དབེན་དུ་གསང་དབང་གི་ ལམ་དང་། སེམས་དམིགས་སྒྱུ་ལུས་སུ་ཤེར་དབང་གི་ལམ་དང་། འོད་གསལ་ཟུང་འཇུག་ ཏུ་བཞི་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་འདུས་སོ། །སྐུ་བཞི་ལམ་བྱེད་ཀྱང་ཚང་སྟེ། འཆད་པར་འགྱུར་ བ་བསྲེ་བ་གསུམ་སྐུ་གསུམ་ལམ་དུ་བྱེད་ཚུལ་གྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་ཞིང་། རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་ བཤད་ན། ལུས་ངག་དབེན་པ་སྤྲུལ་སྐུ་དང་། སེམས་དབེན་ཆོས་སྐུ་དང་། སྒྱུ་ལུས་ལོངས་སྐུ་ དང་། འོད་གསལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་། ཟུང་འཇུག་བཞི་ཅར་ལམ་དུ་བྱེད་པའོ། །མངོན་པར་ བྱང་ཆུབ་པ་ལྔ་ལས། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་དང་པོར་སྐྱེད་ཅིང་འཇུག་ཏུ་སླར་བསྡུ་ བ་དང་། བར་དུ་གནས་པ་དག་ཀྱང་ལམ་འདི་ལ་ཚང་བ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་པ་མཉམ་ བཞག་ལུས་དབེན་གྱི་ཆ་ཤས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་བྱང་ཆུབ་པ། ལུས་དབེན་དངོས་ནི་ཟླ་བ་ ལས་བྱང་ཆུབ་པ། ངག་དབེན་ནི་ཡིག་འབྲུ་ལས་བྱང་ཆུབ་པ། སེམས་དབེན་ནི་ཕྱག་མཚན་ ལས་བྱང་ཆུབ་པ། སྒྱུ་ལུས་ནི་སྐུ་ཡོངས་རྫོགས་ལས་བྱང་ཆུབ་པའམ། ཡང་འོད་གསལ་ནི་ བྱང་ཆུབ་སྔ་མ་བཞི་དང་། ཟུང་འཇུག་ནི་སྐུ་ཡོངས་རྫོགས་ལས་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ མཉམ་བཞག་ཟུང་འཇུག་དང་པོ་ནི། མངོན་བྱང་ལྔ་ལས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་ནས་སྤྲུལ་ སྐུ་ཟུང་འཇུག་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་འབྱུང་བ་ནི་ཟུང་འཇུག་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་ཞིང་། སྤྱིར་ཟུང་འཇུག་གི་སྐུ་རྒྱུན་འགགས་པ་མི་སྲིད་ཀྱང་། ལན་འགའ་ཐུགས་བདེ་སྟོང་སྣང་མེད་ ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་ནི་སྡུད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་འབྲས་དུས་ཀྱི་མངོན་བྱང་ལྔ་ལས་སྐུ་ འགྲུབ་པ་དང་གནས་པ་དང་། སྡུད་པ་རྣམས་རིམ་ལྔའི་ལམ་འདིས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ བྱས་ནས། ངེས་པར་འགྲུབ་ཅེས་པའི་དོན་ཡིན། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་མངོན་བྱང་ལྔ་ལས་ལྷ་སྐུ་ 5-718 སྐྱེད་པ་དང་། འཁོར་ཚོགས་སྤྲོ་བས་གནས་པ་དང་། དཀྱིལ་འཁོར་ཉེར་བསྡུས་སྡུད་པ་རྣམས་ ནི་རྫོགས་རིམ་འདིའི་སྔོན་འགྲོ་རྒྱུད་སྦྱོང་བའི་ཐབས་སུ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ།

即："具足手印的四種道次第，手印四道亦具足且圓滿於此五次第中。生起次第和身遠離雖具四印之部分，但僅是奠定道基，非為真實。金剛唸誦和心所緣等持是事印，后得是法印，幻身是三昧耶印，光明是大手印，雙運是四印之果。"上師們如是說。此義我欲於他處稍作詳述。 四灌頂道亦於此圓滿：身遠離中具寶瓶灌頂道，語遠離中具密灌頂道，心所緣及幻身中具慧灌頂道，光明及雙運中攝集一切第四灌頂道。四身作為道亦圓滿：如將說之三種合一是三身作為道之主要方式。若說其他分類：身語遠離為化身，心遠離為法身，幻身為報身，光明為自性身，雙運是四身皆作為道。 從五現證中，首先生起圓滿佛身，最後收攝，中間安住，此等亦於此道圓滿。修空性之等持身遠離部分是從真如現證，真實身遠離是從月輪現證，語遠離是從種字現證，心遠離是從手印現證，幻身是從圓滿身現證。或者說，光明是前四種現證，雙運是從圓滿身現證。其中，初始等持雙運稱為"從五現證中生起"，之後化身雙運等種種生起稱為"安住于雙運"。 總之，雖然雙運身相續不可能中斷，但有時安住於樂空無相等持稱為"收攝"。此是通過此五次第道作為無比因，必定成就果位時五現證中身之成就、安住及收攝之義。生起次第從五現證中生起尊身，以眷屬會安住，以壇城攝收等，是作為此圓滿次第之前行調心方便而修持。

།འདིར་རང་བྱུང་ བས་ཞེས་པ་ནི། སྐུ་བཞི་དང་མངོན་བྱང་ལྔས་མཚོན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ནི། རང་བཞིན་གདོད་ མ་ནས་རང་བྱུང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དེ། ལམ་རིམ་ལྔ་བསྒོམ་པས་མངོན་དུ་བྱེད་ཅེས་པའི་དོན་ ནོ། །ལམ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་རིམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་འདི་ལ་ནི། མདོ་སྡེའི་དོན་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཡང་ཚང་སྟེ། དེ་ཡང་དཔལ་ནཱ་རོ་པ་ནས་བརྒྱུད་པའི་འདུས་པའི་ གདམས་ངག་རྣམས་ན་གསལ་པོར་སྦྱར་བ་མེད་ཀྱང་། འཁོར་ལོ་སྡོམ་པའི་མན་ངག་རྣམས་ སུ་ནི་བཤད་པ་ལྟར། འདིར་ཡང་སྦྱོར་ཤེས་དགོས་སོ། །དེ་ཡང་ཆོས་མངོན་པར་མཛོད་ལས། མིང་གི་སྒོ་ནས་རྫས་སུ་བཅུ། །དད་དང་བརྩོན་འགྲུས་དྲན་པ་དང་། །ཤེས་རབ་ཏིང་འཛིན་ བཏང་སྙོམས་དགའ། །རྟོག་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས། །ཞེས་གང་ཟག་ཅིག་གི་རྒྱུད་ལ་ བྱང་ཕྱོགས་སོ་བདུན་ཡོད་ན། མིང་གི་སྒོ་ནས་སོ་བདུན་ཡིན་གྱི། རྫས་རིགས་བཅུ་རུ་འདུས་ སོ། །དེ་ཡང་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་བཞི། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་སྟོབས་གཉིས། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་ འབྱེད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། བརྒྱད་པོ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་གཅིག་ཏུ་ འདུས་ལ། ཡང་དག་སྤོང་བ་བཞི། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་སྟོབས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ སྟེ་གསུམ། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་སྟེ་བརྒྱད་པོ་དེ་ནི། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རྫས་གཅིག་ལ་འདུས་ རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་སྟོབས་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་གསུམ། ཡང་ དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་བརྒྱད་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་གཅིག་ལ་འདུས་སོ། །དད་པའི་དབང་ སྟོབས་གཉིས་རྫས་གཅིག དྲན་པའི་དབང་སྟོབས་ཀྱང་རྫས་གཅིག་གོ །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ ལས། བཏང་སྙོམས་དང་། དགའ་བ་དང་། ཤིན་སྦྱངས་ཏེ་གསུམ། འཕགས་ལམ་ལ་རྟོག་པ་ སྟེ། བཞི་པོ་དེ་རེ་རེ་བ་ཡིན་ལ། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། འཚོ་བ་གསུམ་ 5-719 པོ་ནི་ངོ་བོ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྫས་སུ་གཅིག་གོ །

此處"自然生起"是指：以四身和五現證為表徵的五智，是本性原始自然任運成就者，通過修持五次第而得以顯現之義。此具足最勝道五次第中，經續義三十七菩提分法亦圓滿。雖然從吉祥那若巴傳承的時輪教授中未明顯配合，但如同勝樂輪教授中所說，於此亦須知曉如何配合。 如《阿毗達磨俱舍論》中說："以名分類實事十，信及精進與正念，慧定舍及喜，尋及戒並輕安。"若一補特伽羅相續中有三十七菩提分，以名目而言是三十七，實事類攝於十中。 其中，四念住、慧根慧力、擇法覺支、正見，此八者攝於一慧。四正斷、精進根精進力覺支、正精進，此八者攝於一精進實事。四神足、定根定力覺支三者、正定，此八者攝於一定。信根信力二者為一實事，念根念力亦為一實事。從覺支中之

དེ་ལྟར་ན་གོང་དུ་སྨོས་པ་ལྟར། རིམ་པ་ལྔ་ གར་སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་ཟུང་འཇུག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡིན་པས་མདོ་སྔགས་ཐུན་མོང་གི་བྱང་ ཕྱོགས་སོ་བདུན་ནི་དེ་ཀ་ལ་ཚང་བ་ཡིན། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དེ་རྣམས་ ངོས་བཟུང་ན། དྲན་པ་ནི་ལྷ་སྐུ་དང་བདེ་སྟོང་། སྐད་ཅིག་སྔ་མ་སྔ་མ་ལ་ཤར་བ་དེས། སྣང་ བ་ད་ལྟར་བ་ལ་རྒྱས་འདེབས་པ་དེ་ཡིན། དད་པ་ནི་བླ་མའི་མོས་གུས་ཀྱི་ལམ་འཁྲིད་པ་ཡང་ ཡིན་ལ། ལྷ་སྐུ་དང་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེ་བདེ་བ་སོགས་དམིགས་པ་ལ་སེམས་དྭངས་ཞིང་དགའ་ བས་རང་ཤུགས་ཀྱིས་གནས་པ་ལ་ཟེར། བརྩོན་འགྲུས་ནི་དེ་དག་ལ་སྤྲོ་བ་ཡང་ཡིན་མོད་ཀྱི། གཙོ་བོར་རིག་པ་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པའམ་སྔགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་ཟེར། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ སྲོག་དབུ་མར་འགགས་པའི་མི་རྟོགས་པ་དང་། ཤེས་རབ་ནི་རང་བཞིན་ལྷན་སྐྱེས་དང་། ཞུ་ བདེ་ལྷན་སྐྱེས་གང་ལ་ཡང་བདེ་བས་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་ཤིང་སྟོང་པས་ཀྱང་བདེ་བ་རྟོགས་པའོ། ། བཏང་སྙོམས་ནི་ཡེ་ཤེས་དེ་དག་ལ་རྩོལ་བ་དང་བྲལ་བས་ངང་གིས་འཇུག་པའོ། །དགའ་བ་ ནི་རྩ་དབུ་མར་ཐིག་ལེའི་འགྲོ་འོང་གི་དགའ་བཞི་ཉིད་དོ། །རྟོག་པ་ནི་གསལ་སྟོང་བདེ་བ་དེ་ ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྟ་ཞིང་ཤེས་པ་ལས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་དེར་སྦྱར་བའོ། །ཚུལ་ ཁྲིམས་ནི་ཞུ་བདེའི་ཐིག་ལེ་འགྱུར་མེད་དོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱང་བ་ནི་རྣམ་རྟོག་གི་བཞོན་པའི་རླུང་ དབུ་མར་འགགས་པས། བདེ་སྟོང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བཀོལ་དུ་བཏུབ་པ་སྟེ། གཞན་བསམ་ གཏན་ཡན་ལག་ལྔའི་ཤིན་སྦྱངས་ཀྱི་བདེ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། ། ཡང་རྒྱུད་ཀྱི་དོན་ཚུལ་བཞི་ལས། ཡིག་དོན་ལ་ངེས་པོ་མེད་པས་འདི་ལྟར་སྦྱོར་མི་ དགོས། སྤྱི་དོན་ལམ་ཐུན་མོང་བ་དང་བསྐྱེད་རིམ་ལ་ཟེར། དབེན་གསུམ་རང་ལུས་ཐབས་ ལྡན་རྣམས་སྣང་བ་སེམས་ཀྱིས་སྦས་པ་ཡིན། གཞན་ལུས་ཤེས་རབ་རྣམས་འདོད་ཆགས་ ཆོས་ཀྱིས་སྦས་པ་ཡིན། སྒྱུ་ལུས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པས་སྦས་པ་སྟེ། སྦས་དོན་གསུམ་པོ་དེ་ལྟར་ 5-720 ཡིན། འོད་གསལ་དང་ཟུང་འཇུག་ནི་མཐར་ཐུག་གི་དོན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་གཉིས་ དང་། རིག་པ་བཞི་དང་། མཐའ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགག་པ་མེད་ པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་སྒྲ་རྣམས་ནི། རིམ་པ་ལྔ་ པོ་འདི་ཉིད་མཚོན་པར་བྱེད་པའོ།

如是，如前所述，五次第皆為空性悲心雙運菩提心，故顯密共通之三十七菩提分法於此圓滿。若明辨密咒不共之彼等，則念即天尊身及樂空，前前剎那所現者，于現前顯現作增上。信即上師勝解引導道，亦即于天尊身及脈氣明點樂等所緣，心清凈歡喜而自然安住。精進雖亦是對彼等之歡喜，但主要是指持明行為或密咒行為。三摩地即命氣止息于中脈之無分別，慧即自性俱生及融樂俱生任一中，以樂了知空性，以空亦了知樂。舍即于彼等智慧離功用而自然趣入。喜即中脈明點往來之四喜。尋即觀察明空樂一切之自性並了知，且以此攝受諸有情。戒即融樂明點無變。輕安即分別念之乘風止息于中脈，堪能於樂空三摩地，亦即其他禪定五支之輕安樂。 複次，從續部四種意趣中，義趣無定故不須如是配合。共同意趣指共道及生起次第。三種隱義：三遠離及具方便自身等為心所隱藏之顯現。他身般若等為貪慾法所隱藏。幻身為世俗諦所隱藏。光明及雙運是究竟義。如是，二諦、四理、六邊等，及無生、無滅、般若波羅蜜多等種種名相，皆是表徵此五次第。

༈ དོན་ཆེན་ཐོར་བུ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་བསྟན་པ། བཞི་པ་དོན་ཚན་ཐོར་བུ་སྣ་ཚོགས་པ་བསྟན་པས། གཏུམ་མོའི་དོན་བཤད། བསྲེ་འཕོས་ དོན་བཤད། འཚང་རྒྱ་བའི་དུས་བཤད། རྡོར་བཟླས་དང་སྣང་གསུམ་གྱི་འཕྲོས་བཤད། བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བསྟན། དོན་ཕྲ་མོ་གཞན་ཅི་རིགས་པ་དང་སྦྱོར་ཚུལ་བཤད་པ་སྟེ་ དྲུག་ལས། དང་པོ་ནི། གཏུམ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་རླུང་གིས་ཏེ། །བདེ་ཆེན་སེམས་ལ་དམིགས་ པས་སོ། །གཏུམ་མོ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རང་ལུས་ཐབས་ལྡན་རྣལ་འབྱོར་གྱི་གཏུམ་མོ་ དང་། གཞན་ལུས་ཤེས་རབ་ལས་ཀྱི་གཏུམ་མོའོ། །དེ་ཡང་མེ་འབར་བ་དང་། ཧཾ་ཡིག་ཞུ་བའི་ རྣམ་པ་དམིགས་པས་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་མེ་དམིགས་ཀྱི་གཏུམ་མོར་གྲགས་པ་ནི། དགྱེས་རྡོར་ སོགས་མ་རྒྱུད་ཀུན་ལས་ཤིན་ཏུ་གསལ་མོད། འཕགས་སྐོར་གྱི་གཞུང་མན་ངག་ཐུན་མོང་བ་ རྣམས་ལ་མི་གསལ་ཡང་། ཁ་འགེངས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམས་ན། ཤིན་ཏུ་བོགས་ཆེ་བའང་ ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་སྙིང་གའི་ཐིག་ལེ་བསྒོམ་པ་དང་། རྩ་རླུང་སྦྱང་བའི་རྡོར་བཟླས་བསྒོམ་ པ་ལ་འབར་འཛག་གི་དམིགས་པ་{མེད་[མང་]ཀྱང་། གོམས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་ན། རྡོ་རྗེའི་ ལུས་ལ་དངོས་སུ་འབར་འཛག་ནི་འབྱུང་ངོ་། །འདི་ཡི་རིགས་ལ་འབར་འཛག་གི་དམིགས་ པ་མ་བསྒོམས་ན། ལོ་ཙམ་སོང་བ་ན་དངོས་སུ་འབར་འཛག་ཡོང་རྒྱུ་ཅིག་ལ། འབར་འཛག་ གི་དམིགས་པ་འདིས་བོགས་ཕྱུང་ན། དབང་པོའི་རིམ་པས་ཟླ་བ་གཅིག་ནས་ཟླ་དྲུག་ཚུན་ལ་ དངོས་སུ་འབར་འཛག་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །སྤྱིར་དངོས་སུ་འབར་འཛག་འབྱུང་ཕྱིན་དེ་ལྟ་ 5-721 བུའི་དམིགས་པ་བསྒོམ་པ་ཡང་། གདམས་ངག་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་འབྲེལ་བ་ཡིན་གྱི་མ་འབྲེལ་ བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སྲོག་རྩོལ་ལ་བརྟེན་ནས་གཏུམ་མོ་བསྒོམས་པ་དང་། མ་རྒྱུད་ཡང་ སྙིང་གི་མན་ངག་འདི་ཡང་། རིམ་ལྔ་མར་ལུགས་ཀྱི་ཁྱད་ཡིན་ཞིང་། སྤྱིར་འཐད་ཅིང་འཐད་ པར་མ་ཟད་རྗེ་མར་པའི་བཞེད་པས་ནི། ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་རིམ་ལྔའི་ཡང་ཕྱེད་དགྱེས་རྡོར་ལ་བརྟེན་ པར་བཞེད་དོ། །དེས་ན་འབར་འཛག་གི་གཏུམ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ནི། སྤྱིར་རིམ་པ་ཐམས་ ཅད་དང་འབྲེལ་མོད་ཀྱི། གཙོ་བོར་རླུང་གི་རྣལ་འབྱོར་ངག་དབེན་དང་འབྲེལ་ལོ། །ལས་ ཀྱི་གཏུམ་མོའམ། བདེ་ཆེན་ལས་རྒྱའི་རྣལ་འབྱོར་ཆགས་ཅན་འོག་སྒོ་ལ་བརྟེན་ནས་བདེ་ བ་ལམ་དུ་བླང་བ་ཡང་། སྤྱིར་རིམ་ལྔ་ཐམས་ཅད་དང་འབྲེལ་མོད་ཀྱི། གཙོ་བོར་སེམས་ལ་ དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་ལམ་དུ་བྱེད་པའོ། ། གཉིས་པ་ནི། རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་གཅིག་ཏུ་སྦྱངས། །བར་དོ་རྣམ་གསུམ་བསྲེ་བ་ཉིད། ། ཉོན་མོངས་ཡེ་ཤེས་ལམ་དུ་བསྒྱུར། །ལམ་མྱུར་གཅོད་པ་འཕོ་བ་སྟེ། །གྲོང་དུ་འཇུག་ པ་ཡན་ལག་གོ །

雜類大義宣說 第四、宣說雜類諸科判，分為：說明拙火之義、說明融遷之義、說明成佛之時、說明金剛唸誦及三現之支分、宣說持明行為、說明其他細微義理及修習方法等六項。 第一，拙火瑜伽依氣修，以大樂緣於心。拙火分二種：具方便自身瑜伽之拙火及他身般若事業拙火。又彼等通過觀想火焰及（ཧཾ，हं，haṃ，吽）字融化之相而作意，此即所謂觀火之拙火，雖于歡喜金剛等一切母續中極為明顯，然于聖者傳承之共同論典竅訣中雖不明顯，若以補充方式修持，亦極有益。原因是修持心間明點及修持凈化脈氣之金剛唸誦時，雖無燃融之觀想，然至熟練究竟時，金剛身將實際生起燃融。此類若不修燃融觀想，則約一年後方能實際生起燃融，若以此燃融觀想助益，則根據根器次第，從一月至六月間即能實際生起燃融。總之，一旦實際生起燃融，如是觀想修持於此教授極為相關，並非不相關。是故，依命力而修拙火及此母續精髓竅訣，亦是瑪爾巴傳承五次第之特色，不僅總體正確，且依瑪爾巴尊者之意趣，主張龍樹五次第之半亦依歡喜金剛。故燃融拙火瑜伽雖總與一切次第相關，然主要與氣瑜伽語遠離相關。事業拙火或大樂事印瑜伽貪行者依下門而將樂受納入道中，雖總與五次第皆相關，然主要是以緣心方式納入道中。 第二，夢幻一體而修煉，三種中陰即是融，煩惱轉為智慧道，速疾趣道即遷移，入身即是支分也。

ཞེས་ཏེ། དེ་ལ་བསྲེ་བའི་མན་ངག་གི་རྩ་བ་ནི། རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་གཅིག་ ཏུ་{སྦྱོར་བ[སྤྱོད་པ]འོ། །རྨི་ལམ་སྒྱུ་ལུས་དང་བསྲེ་ཐུབ་ན། བར་དོ་ཡང་སྒྱུ་ལུས་དང་བསྲེ་ ནུས། གཉིད་འཐུག་པོ་འོད་གསལ་དང་བསྲེ་བ་ལ་ཡང་ཚེགས་མེད་ཅིང་། དེ་འོད་གསལ་དུ་ ཆུག་ན། འཆི་བ་འོད་གསལ་འབད་མེད་དུ་ཟིན་པར་འགྱུར་བས་སོ། །འོ་ན་རྨི་ལམ་སྒྱུ་ལུས་ སུ་འབྱོངས་བ་དེ། སད་དུས་ཀྱི་སྒྱུ་ལུས་འབྱོང་པ་ལ་རག་ལས་པས། རྩ་བ་སད་དུས་ཀྱི་དེ་མ་ ཡིན་ནམ་སྙམ་ན། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་དེ་བཞིན་བདེན་མོད་ཀྱང་། ཉམས་ཀྱི་སྣ་འདྲེན་པ་ལ་ ནི་ཕལ་ཆེར་ལ་སད་དུས་ཀྱི་སྒྱུ་མ་འབྱོངས་པ་བས་རྨི་ལམ་གྱི་དེ་འབྱོངས་པ་བླ་བས། རྨི་ལམ་ གྱི་དགེ་སྦྱོར་ལ་བརྟེན་ནས་ཉིན་པར་གྱི་དགེ་སྦྱོར་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་བོགས་ འབྱིན་པ་གཉིས་ཀར་ཡོང་བ་ཤས་ཆེའོ། །གཞན་ཡང་སྲིད་པ་བར་དོ་སྟེ་བར་དོ་དངོས་དང་། 5-722 རྨི་ལམ་བར་དོ་དང་། སྐྱེ་ཤི་བར་དོའི་གནས་སྐབས་རྣམ་པ་གསུམ་པོ། སྒྱུ་ལུས་ལྷའི་སྐུ་དང་ བསྲེ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་བཤད་པས་འོད་གསལ་གྱི་བསྲེ་བ་གསུམ་པོ་ཡང་ཤུགས་ལ་ བསྟན་ཏོ། །དེར་མ་ཟད་རིམ་པ་ལྔ་པོ་དུག་ལྔ་དག་བྱེད་དུ་སྦྱོར་བའམ། ཡང་ན་འདོད་ཆགས་ དབང་གིས་ཡེ་ཤེས་དང་བསྲེ། ཞེ་སྡང་སྒྱུ་ལུས་དང་བསྲེ། གཏི་མུག་འོད་གསལ་དང་བསྲེ་ ཞེས་པའི་ཚུལ་གྱིས། ཉོན་མོང་པ་[ལ་]ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་བསྒྱུར་བར་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་འདི་ སྙམ་དུ་ཉོན་མོངས་པས་སེམས་རྒྱུད་རབ་ཏུ་མ་ཞི་ཞིང་མ་རུང་བར་བྱེད་པའི་ཆ་ནི། ལམ་དུ་ མི་འགྱུར་ལ། རང་བཞིན་སྤྲོས་བྲལ་རྟོགས་ན་ལམ་དུ་འགྱུར་མོད་ཀྱང་། དེ་ཉོན་མོངས་མ་ ཡིན་པས། ཉོན་མོངས་ལམ་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྤྱིར་མ་རུང་པར་བྱེད་པའི་ཆ་དེ་ཡང་། ཐབས་ཁྱད་པར་ཅན་གཞན་གྱིས་ཟིན་ན། ལམ་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་ ཉོན་མོངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་པ་ཞེས་པ་འདི། རང་བཞིན་ནི་དོན་དམ་སྟོང་ཉིད་ཁོ་ན་ལ་ འཇོག་མི་དགོས་ཀྱི། འདིར་རང་གཟུགས་ལ་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བས། ཉོན་མོངས་པའི་ཤེས་ པ་དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པའི་རྫས་གསལ་རིག་ཙམ་དེ་ལ་ཟེར་བ་ཡིན། གསལ་རིག་ཙམ་གྱི་ ངོ་བོ་ལ་ཁྱད་མེད་ཀྱང་། མདངས་ཆགས་སྡང་རྨོངས་སོགས་སུ་ཤར་བའི་གྲོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ ལས། ལམ་དུ་བྱེད་ཚུལ་འཇུག་པ་བདེ་མི་བདེ་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་དེ། བདེ་བས་འདོད་ཆགས་ དང་གསལ་བས་ཞེ་སྡང་དང་སྟོང་པས་གཏི་མུག་ལམ་དུ་བྱེད་པ་བླ་བ་ཡིན། དེ་ལས་ཟློག་ན་ ཉམས་ཀྱི་སྣེ་རྙེད་ཅུང་ཟད་དཀའ་བས་དབྱེ་བ་ཤེས་པར་བྱའོ།

如是者，其中融合竅訣之根本即是夢境與幻化合為一體。若能將夢境與幻身相融，則亦能將中陰與幻身相融，且無需費力即可將熟睡與光明相融，若能入于光明中，則將無功用地獲得死光明。 若問：熟練夢境幻身者，既然依賴於覺醒時的幻身熟練，則根本豈非覺醒時之彼耶？從一方面說確實如此，然而就引導體驗而言，對大多數人來說，較之覺醒時幻化熟練，夢中彼等熟練更為殊勝，因為依靠夢境善行能夠引生未生起之日間善行及增進已生起者兩者的可能性更大。 又，有情中陰即實際中陰、夢境中陰及生死中陰三種狀態，與幻身本尊身相融合，如是宣說亦間接顯示了三種光明融合。不僅如此，將五次第配于凈化五毒，或者說將貪慾融于智慧、嗔恚融于幻身、愚癡融于光明，以此方式將煩惱轉為道之智慧。 若思維：煩惱令心相續極不寂靜且成不堪之分，不能成為道，若了悟自性離戲則成為道，然彼非煩惱，則煩惱如何成為道？總之，即使是令心不堪之分，若為其他殊勝方便所攝持，亦非不能成為道。然而，所謂了知煩惱自性，此處自性不必唯安立於勝義空性，此處以自相為自性，是說彼等煩惱意識之意識本質唯是明知覺性。雖于明知覺性之體性無別，然由現為貪嗔癡等光芒之助緣差別，于納入道之方式中有易難之差別，即以樂轉貪慾、以明轉嗔恚、以空轉愚癡為殊勝。若與此相反，則稍難尋獲體驗之端，故應了知區

སྨྲས་པ། ཉོན་མོངས་ལམ་དུ་བྱེད་ཅེས་ཀུན་ལ་གྲགས། །བཤད་པ་སྨྲ་འདོད་ལྐུགས་པའི་ རྨི་ལམ་འདྲ། །དེ་དེ་ལམ་དུ་བྱེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ། །བསྲེ་བ་ཞེས་བྱའི་ཐ་སྙད་གྲགས་པ་ ཡིན། །བསྲེ་བའི་རྣམ་གཞག་ནི་གཉིས་ཏེ། གཞི་དང་ལམ་དུ་བསྲེ་བ་དང་། །ལམ་དང་འབྲས་ བུར་བསྲེ་བའོ། །དང་པོ་ནི། གཉིད་འོད་གསལ་དུ་བསྲེ། རྨི་ལམ་སྒྱུ་ལུས་སུ་བསྲེ། འཆི་ཁ་མ་ 5-723 འོད་གསལ་དུ་བསྲེ། བར་དོ་ཟུང་འཇུག་ཏུ་བསྲེ། འདོད་ཆགས་ལྷན་སྐྱེས་སུ་བསྲེ། ལོངས་ སྤྱོད་བདེ་སྟོང་དུ་བསྲེ། ཞེས་བསྲེ་བ་དྲུག་ཏུ་སྔ་མ་རྣམས་བཞེད་དོ། ། གཉིས་པ་བསྲེ་བ་དགུ་ནི། འོད་གསལ་ཆོས་སྐུ་དང་བསྲེ། སྒྱུ་ལུས་ལ་གཉིས་ཀྱི་མཉམ་ བཞག་ལོངས་སྐུ་དང་བསྲེ། རྗེས་ཐོབ་སྤྲུལ་སྐུ་དང་བསྲེ། གཉིད་འཐུག་འོད་གསལ་དང་བསྲེ། རྨི་ལམ་ལོངས་སྐུ་དང་བསྲེ། གཉིད་སད་སྤྲུལ་སྐུ་དང་བསྲེ། འཆི་བ་ཆོས་སྐུ་དང་བསྲེ། བར་དོ་ ལོངས་སྐུ་དང་བསྲེ། སྐྱེ་བ་སྤྲུལ་སྐུ་དང་བསྲེ། ཞེས་པ་རྣམས་སོ། ། ཡང་བསྲེ་བ་གསུམ་ནི། བདེ་བ་ཆོས་སྐུ་དང་བསྲེ། གསལ་སྣང་ལོངས་སྐུ་དང་བསྲེ། ལས་སྣང་སྤྲུལ་སྐུ་དང་བསྲེ་བའང་ཡིན་ནོ། །དེའི་དང་པོ་ནི། གཏུམ་མོ། ལས་རྒྱ། འོད་གསལ་ གསུམ་མོ། །གཉིས་པ་ནི། སད་དུས་དང་། རྨི་ལམ་དང་། བར་དོ་གསུམ་གྱི་མཉམ་བཞག་དང་ རྗེས་ཐོབ་ལའོ། །གསུམ་པ་ནི་དེའི་རྗེས་སོ། །འཕོ་བ་ལ། གོང་དུ་འཕོ་བ་དང་གྲོང་དུ་འཇུག་ པ་གཉིས་ཏེ། དེ་དག་ནི་གཙོ་བོར་མ་རྒྱུད་པ་ལ་གྲགས་ཆེ་དེ་ཡང་སད་དུས་དང་གཉིད་དུས་ སུ། དཔེའི་འོད་གསལ་འབད་མེད་དུ་སྒོམ་ནུས་པ་གཅིག་ལ། གོང་དུ་འཕོ་བ་མི་དགོས་ཀྱང་ དེ་ལྟར་མི་ནུས་ན་དགོས་ཤིང་། དེ་སྨོན་ལམ་གྱིས་མཚམས་སྦྱར་བས། སྐྱེ་བ་མང་པོ་བརྒྱུད་ མི་དགོས་པར། ལམ་ཐམས་ཅད་མྱུར་དུ་གཅོད་པ་སྟེ། ཕྱི་མའི་སྐྱེ་བ་གཅིག་ཉིད་ལ་གྲོལ་བའོ། ། གྲོང་དུ་འཇུག་པ་ནི་ཐུན་མོང་གི་དངོས་གྲུབ་ཙམ་ཡིན། རྫོགས་རིམ་གྱི་ཁྲིད་ཀྱི་སྡེ་མིན་ཡང་། གོང་དུ་འཕོ་བའི་ཡན་ལག་འཕྲོས་དོན་དུ་བཤད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་འཕོ་བ་ནི་འོད་གསལ་གྱི་ གདམས་ངག་དང་འབྲེལ་བ་དང་། གྲོང་འཇུག་ཀྱང་དེ་དང་འབྲེལ་བས་འདིར་མ་འབྲེལ་བ་ མིན་ནོ།

所說：將煩惱轉為道路衆所周知， 欲說此說如啞者夢境， 于彼彼入道之瑜伽， 融合之名稱廣為人知。 融合之建立有二：基道融合與道果融合。 其一：睡眠融于光明，夢境融于幻身，臨終融于光明，中陰融于雙運，貪慾融于俱生，受用融於樂空，諸前輩許為六種融合。 其二，九種融合：光明融於法身，幻身份二，定中融于報身，后得融于化身，熟睡融于光明，夢境融于報身，睡醒融于化身，死亡融於法身，中陰融于報身，出生融于化身。 又三種融合：樂融於法身，明相融于報身，業相融于化身。其中初者為拙火、事印、光明三者。第二為覺醒時、夢境、中陰三者之定中與后得。第三為彼之後。 遷識有上升遷識與入村二種，此等主要盛行於母續部。於此，若於覺醒時與睡眠時能無功用修習比喻光明者，不需上升遷識，若不能如是則需要。彼由發願相連，不需經歷多生，速疾通達一切道，即於後世一生解脫。入村僅是共同成就，雖非圓滿次第引導之類，然作為上升遷識支分之附帶而說。因此，遷識與光明教授相關，入村亦與彼相關，故於此非不相關。

གསུམ་པ་ནི། འོད་གསལ་གནས་ཐོབ་མངོན་འཚང་རྒྱ། །བརྩོན་འགྲུས་ཅན་ནི་ཚེ་ འདི་ཉིད། །ལེ་ལོ་ཅན་ནི་འཆི་ཁ་སྟེ། །ཐ་མ་སྲིད་པ་བར་མ་དོར། །མཆོག་ཐོབ་སྐུས་ནི་ 5-724 གཞན་དོན་བྱེད། །ཅེས་པ་ལ། འོད་གསལ་གྱི་གནས་ཏེ་རིམ་པ་ཐོབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་བ་ནི། ལུས་རྟེན་དེ་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་སྟེ། གསོན་པའི་རྟེན་ལ་འོད་ཀྱི་རིམ་པ་ཐོབ་ ན། འཆི་བའི་མངོན་རོལ་ཏུ་འཚང་རྒྱ། འཆི་བ་འོད་གསལ་གྱི་དུས་འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པ་ཐོབ་ ན་བར་དོར་རྩོལ་མེད་དུ་སངས་རྒྱ། བར་དོ་ཉིད་དུ་འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པ་ཐོབ་ན་བར་དོ་དེ་ ཉིད་དུ་རྩོལ་བ་དང་བཅས་ཏེ་སངས་རྒྱའོ། །དེ་ལྟར་ན། བརྩོན་འགྲུས་ཅན་ནི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ སངས་རྒྱ། ལེ་ལོ་ཅན་རྟོགས་པ་མཐོན་པོ་ནི། རབ་འཆི་ཁ་སྟེ་འཆི་བ་འོད་གསལ་ལས་ལངས་ མ་ཐག་པའམ། ཐ་མ་སྲིད་པ་བར་མ་དོ་ཤར་མོད་ཀྱང་། སྐྱེ་སྲིད་མེད་པར་རྟེན་དེ་ལ་རིམ་པས་ སངས་རྒྱ་བའོ། །འདིར་སངས་རྒྱས་ཞེས་པ་ཟུང་འཇུག་ཐོབ་པའི་མིང་ཡིན། སློབ་པའི་ཟུང་ འཇུག་ཐོབ་ཕྱིན་ཆད། རྟེན་མ་འཕོས་{པའི་ནས་[པ་ཉིད་ལ་]མི་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་ཐོབ་ ངེས་པ་ནི་ཡིན་ནོ། །གོང་དུ་མངོན་སངས་རྒྱ་ཞེས་པའི་དོན། འདིར་མཆོག་ཐོབ་ཅེས་པས་ གསལ་བར་བྱས་ཏེ། མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་ནི་ཟུང་འཇུག་ལ་ཟེར། དེ་ཐོབ་ནས་སྐུའི་སྤྲུལ་པ་ སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་བར་དོའི་རྟེན་ལ་སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་རིམ་པ་ ཐོབ་པ་ནི། དབང་པོ་རྣོ་ན་རྟེན་དེ་ལ་ཟུང་འཇུག་ཐོབ་པའང་སྲིད། ཕལ་ཆེར་སྐྱེ་བ་སྤྲུལ་སྐུའི་ རྣལ་འབྱོར་གྱི། སྐྱེ་བ་གཅིག་ལེན་ནོ། །གསོན་པའི་ཚེ་ལ་སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་རིམ་པ་ཐོབ་ན། བར་དོ་ ཚུན་ལ་མཆོག་འགྲུབ་པས། ལས་ཉོན་གྱི་སྐྱེ་བ་ལས་གྲོལ་བར་བཤད། འཆི་བའི་སྔོན་རོལ་ཏུ་ མཆེད་པའི་རྟོགས་པ་ཐོབ་ན་བར་དོར་སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་རིམ་པ་ཐོབ་ངེས་པ་ཡིན་ཞིང་། སྣང་བའི་ས་ ཐོབ་ཙམ་མན་ཆད་ལ་ངེས་པ་མེད་དོ། སྐྱེ་བ་བརྒྱུད་ནས་སངས་རྒྱ་བ་ཅིག་གཞན་ལས་བཤད་ དེ། ཚེ་འདི་ལ་ལྟོས་ན་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པའི་གྲངས་སུ་མི་འགྲོ་ཞིང་། ཕྱི་མའི་རང་དུས་ལ་ལྟོས་ ན་གསོན་ཚེ་དང་། འཆི་ཁ་དང་། བར་དོ་གསུམ་གང་རུང་དུ་འདུས་པས་འདིར་མ་བཤད་དོ། ། བཞི་པ་ལ་གཉིས། ངག་དབེན་གྱི་འཕྲོས་དང་། སེམས་དབེན་གྱི་འཕྲོས་སོ།

第三：光明處獲得現證菩提， 精進者於此生， 懈怠者于臨終， 最下於中陰有， 獲勝身者利益他。 對此，獲得光明之處即次第之瑜伽士，于彼身依證得圓滿菩提。若於生存依處獲得光明次第，則于死亡之前證得菩提。若於死亡光明時獲得光明次第，則于中陰無功用成佛。若於中陰本身獲得光明次第，則于彼中陰以勤勉成佛。如是，精進者於此產生佛，懈怠而證悟高深者，上者于臨終即死亡光明起現之際，或最下於中陰有顯現時，無有後有，于彼依處漸次成佛。此處"成佛"為獲得雙運之名，獲得有學雙運之後，于未轉依處必定獲得無學雙運。上文"現證菩提"之義，此處以"獲勝"明示，勝共成就即指雙運。獲得彼后，以種種身化現利益有情。 複次，于中陰依處獲得幻身次第者，若根器銳利，則于彼依處亦可能獲得雙運。大多取一生化身瑜伽之生。若於生存時獲得幻身次第，則于中陰之前成就勝果，說為解脫業惑之生。若於死亡之前獲得增長證悟，則必定於中陰獲得幻身次第，而僅獲得顯現地以下則無定準。經多生而成佛者他處所說，就此生而言不入獲得成就之數，就後世自時而言，歸攝於生存、臨終、中陰三者任一，故此處未說。 第四分二：語遠離之延伸與心遠離之延伸。

།དང་པོ་ 5-725 ནི། ངོ་བོ་རྒྱུ་ཚུལ་འབྱུང་བ་ཁམས། །ལས་དང་དབྱེ་བ་དེ་ཉིད་རླུང་། །འབྱུང་འཇུག་ གནས་པ་རྣམ་པར་བརྟག །འབྲུ་གསུམ་སྔགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད། །ཨཱ་ལི་ཀཱ་ལི་སྦྱོར་དབུས་ གནས། །བརྟག་པ་གྲངས་ལྡན་བཟླས་པ་ཉིད། །སྦྱོར་{དང་[དེར]ཁྱད་པར་ཐབས་ལྡན་ པས། །ངག་དབེན་རླུང་གི་རྣལ་འབྱོར་བསྟན། །ཞེས་པ་སྟེ། གོང་དུ་ངག་དབེན་བསྟན་པ་ རྣམས་ལ་རྒྱབ་བརྟེན་གོ་བ་འདི་ལྟར་དགོས་ཞེས་པ་སྟེ། རླུང་བརྒྱ་བརྒྱད་དམ། རླུང་བཅུ་པོ་ རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་། ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བའི་ཚུལ་དང་། འབྱུང་བ་ཆེ་ཆུང་གི་ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང་། རླུང་བཅུའི་བྱེད་ལས་དང་། གནས་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པའི་རླུང་དེ་རྣམས་ཉིད། འབྱུང་བ་དང་། འཇུག་པ་དང་། གནས་པའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་དུ་མར་རྣམ་པར་བརྟག་གོ །དེ་ དག་ནི་རླུང་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་དགོས། ཡི་གེ་འབྲུ་གསུམ་པོའི་སྔགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ དེ། ཕྱི་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་སྔགས་རྣམས་འདུས་པའི་ཚུལ་དང་། ནང་རྡོ་རྗེ་ལུས་ཀྱི་སྔགས་བཏུ་བ་ དང་། དེ་ཁོ་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚོན་དོན་སོགས་ཀྱིས་བརྟག་པ་སྟེ། དོན་གྱི་རབ་དབྱེ་དང་ལྡན་ པས། གྲངས་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་བཟླས་པ་ཉིད་དང་། ཨཱ་ལི་ཀཱ་ལི་སྦྱོར་པ་སྟེ། ངག་ ཚིག་ཀུན་གྱི་དབུས་ན་ཨ་ཡིག་སྲོག་གི་ཚུལ་དུ་གནས་པ་སོགས་སྔགས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ རྣམ་གཞག་རྒྱས་པར་ཤེས་དགོས་ཤིང་དགང་བ་དང་། དབྱུང་བ་དང་། བུམ་པ་ཅན་ལ་སོགས་ པའི་སྦྱོར་བ་དང་། རྩ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱིར་{འཇུག་[འདུག]་པ་དང་། འཆིང་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཐབས་ དང་ལྡན་པས། ངག་དབེན་རླུང་གི་རྣལ་འབྱོར་བརྟན་ཞིང་བཤད་པར་བྱའོ། ། གཉིས་པ་ནི། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྦྱོར་བ་གང་། །སྣང་བ་གསུམ་པོ་འཆར་ཚུལ་ཏེ། ། ཞེས་པ་སྟེ། སྣང་མཆེད་ཐོབ་གསུམ་དང་སྐད་ཅིག་བཞི་པའི་འོད་གསལ་ཞེས་ལུགས་འབྱུང་ གི་རིམ་པ་ནི། ཐིམ་རིམ་གྱི་སྣང་བ་གསུམ་པོ་རྒྱུ་དང་། འོད་གསལ་འབྲས་བུར་སྦྱོང་བ་གང་ ཡིན་པ་དང་། འོད་གསལ་ལས་ཐོབ་མཆེད་སྣང་གསུམ་ཞེས་ལུགས་ཟློག་གི་རིམ་པ་ནི། སྣང་ 5-726 གསུམ་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་སྟེ། འོད་གསལ་རྒྱུ་དང་སྣང་བ་གསུམ་འབྲས་བུ་ལ་སྦྱོར་རོ།

第一： 本性因式生起界， 業與差別即風性， 出入住止詳觀察， 三字即是咒本性， 阿離迦離結中住， 觀察具數即誦持， 瑜伽差別具方便， 宣說語遠離風瑜伽。 即上文所說語遠離諸法需如是理解作為依據，即百零八風或十風之本性，以及內外流動之式，大小生起界之差別，十風作業，及住處等差別之彼等風，從出、入、住之門作諸多差別詳細觀察。彼等於風之真實性時所需。三字之咒本性，即外生起次第諸咒聚集之式，內金剛身攝咒，及真實智慧表義等觀察，具義差別，數目二萬一千六百之誦持，阿離迦離相結，即一切語詞中間阿字以命氣之式而住等咒真實性之廣大建立需知。填充、抽出、瓶氣等瑜伽，以及於中脈（梵文天城體：अवधूती，梵文羅馬拼音：avadhūtī，漢譯：中脈）住與繫縛差別之方便具足，以此宣說語遠離風瑜伽。 第二：因與果相瑜伽何，三種明現顯現式。 即顯、增、得三及第四剎那光明謂順行次第，即融解次第之三種明現為因，光明為果之瑜伽何者，以及從光明起得、增、現三謂逆行次第，即三明現生起次第，光明為因與三明現為果相結合。

།འདིར་སྒྱུ་ ལུས་ཀྱི་སྐུ་བདག་བྱིན་བརླབ་པའི་རིམ་པ་དང་པོར་འཆར་བ་དང་། ཟུང་འཇུག་གི་སྐུ་འགྲུབ་ པའི་དུས་ལ་རྒྱ་བོད་ཕལ་ཆེར་ལུགས་ཟློག་གི་སྣང་བའི་རྗེས་སུ་འབྱུང་བར་བཞེད་པ་དང་། ཁ་ཅིག་འོད་གསལ་ལས་ལངས་པ་དང་། སྐུ་དེ་འགྲུབ་པ་སྲང་མདའི་མཐོ་དམན་བཞིན་དུས་ མཉམ་པས། ལུགས་ཟློག་གི་ཐོབ་པ་འགོ་ཤར་ཙ་ན། སྐུ་དེ་ཉིད་འགྲུབ་པར་འདོད་པ་དག་ ཡོད་ན། སྔ་མ་འཐད་དེ། རྣམ་ཤེས་གསུམ་པོ་སླར་ཡང་ནི། །ཞེས་སླར་ལུགས་ཟློག་ཏུ་བྱུང་ བའི་སྣང་བ་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་ལས་སྐུ་དེ་སྒྲུབ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུགས་འབྱུང་ལུགས་ཟློག་གི་ རིམ་པ་ཕྲ་མོ་དག སྔ་རོལ་ནས་ཀྱང་འབྱུང་མོད་ཀྱི། དེ་དག་ལས་གསལ་སྣང་ཅན་ཙམ་གྱི་ལྷ་ སྐུ་འཆར་བའི་དུས་ལ་ནི་ངེས་པ་མེད་དེ། སྐུ་དངོས་མ་ཡིན་པར་བློ་ངོར་ཤར་བ་ཙམ་ཡིན་པའི་ ཕྱིར་རོ། ། སྐབས་འདིར་རང་བཞིན་བརྒྱད་ཅུའི་རྣམ་རྟོག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གཞག་ཀྱང་རྒྱས་པར་ ཤེས་དགོས་ཤིང་། སྣང་བ་གསུམ་མམ་བཞི་ལ་ཡང་དོན་དམ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྣང་གསུམ་དང་། ཀུན་རྫོབ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྣང་བ་གསུམ་དུ་དབྱེ། དང་པོ་སྣང་གསུམ་དངོས་མ་ཡིན་ཆོས་ཉིད་ དོ། །ཕྱི་མ་ལ་དབྱེ་ན་རང་བཞིན་དང་བཅས་པ་དང་། རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་གཉིས། རང་ བཞིན་དང་བཅས་པ་ལ་དབྱེ་ན། གཞི་དུས་དང་། ལམ་དུས་གཉིས། གཞི་དུས་ལ་དབྱེ་ན། རྒྱུན་ཆགས་པ་རྩ་བའི་སྣང་བ་གསུམ་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་གྱི་དུས་སུ་འབྱུང་བ་ལ་དབྱེ་ན། འཆི་ བའི་དུས་ཀྱི་སྣང་བ་གསུམ། གཉིད་དུས་ཀྱི་སྣང་བ་གསུམ། ཆགས་པའི་དུས་ཀྱི་སྣང་བ་ གསུམ། ཚོགས་དྲུག་ཐམས་ཅད་དང་འགྲོགས་པའི་སྣང་བ་གསུམ་སྟེ། གཞི་དུས་ལ་འཇོག་ མཚམས་ལྔའོ། །ལམ་དུས་ཀྱི་སྣང་བ་གསུམ་ལ། སྨིན་བྱེད་དབང་གི་དུས་ཀྱི་དང་། བསྐྱེད་ རིམ་དང་། ལུས་དབེན་དང་། སེམས་དབེན་དང་། སྒྱུ་ལུས་དང་འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པའི་བར་ 5-727 ཏེ། གནས་སྐབས་བདུན་པོ་དེ་ལ་སྐད་ཅིག་མས་བསྡུས་པའི་སྣང་བ་གསུམ་མམ། སྣང་བཞི་ སྒྲུབ། ས་རེ་རེ་ཡོད། སས་བསྡུས་པའི་སྣང་བཞི་ནི། སེམས་དབེན་དུ་སྣང་བ་གསུམ་གྱིས་ ཐོབ་པ་དང་། འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པའི་མཐར་འོད་གསལ་གྱི་ས་ཐོབ་པའམ། རང་བཞིན་དང་ བྲལ་བའི་སྣང་གསུམ་ནི། སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་ན་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་སྣང་བཞི་ལ་འཇོག་ མཚམས་བཅོ་ལྔའོ། །ཞེས་ཟུར་ཙམ་མོ། །སྣང་བ་གསུམ་དང་། སྟོང་པ་གསུམ་དང་། སེམས་ གསུམ་དང་། ཡེ་ཤེས་གསུམ་དང་། རྣམ་ཤེས་གསུམ་ཞེས་པ་རྣམས་དོན་གཅིག སྟོང་པ་བཞི་ དང་སྣང་བ་བཞི་ཡང་དོན་གཅིག སེམས་བཞི་དང་། ཡེ་ཤེས་བཞི་དང་། རྣམ་ཤེས་བཞི་ཐ་ སྙད་མི་བྱེད། སྣང་བཞི་དགའ་བཞི་དོན་གཅིག་ཀྱང་། སྣང་བ་གསུམ་ལ་དགའ་བ་གསུམ་གྱི་ ཐ་སྙད་མི་བྱེད་དོ།

此處幻身身自加持次第初現起，及雙運身成就時，漢藏大多認為隨逆行明現而生起，有些認為從光明起與彼身成就如秤桿高低同時，故逆行之得初現時，即彼身成就之說法。前者為正確，因"三識復又"等，說明需從逆行所生三明現之因建立彼身。雖順行逆行細微次第早先亦有生起，然于彼等僅具明顯現之deity身現起時無定，因非實身僅於心前顯現故。 此處亦需廣知八十自性分別等建立，於三或四明現亦分勝義法性三明現與世俗緣起三明現。初者非實明現三而是法性。後者若分則有具自性與離自性二者。具自性若分則有基位時與道位時二者。基位時若分則相續基本三明現，于特殊時生起若分則有：死時三明現、睡時三明現、貪慾時三明現、伴隨一切六聚三明現，即基位時立位五種。道位時三明現有：成熟灌頂時、生起次第、身遠離、心遠離、幻身與光明次第等，即于彼七階位有剎那所攝三明現或四明現成就。每一地皆有。地所攝四明現即：心遠離得三明現，及光明次第終得光明地，或離自性三明現存於有學雙運。如是四明現立位十五。此為略說。三明現、三空性、三心、三智慧、三識等為一義。四空性與四明現亦為一義。不作四心、四智慧、四識之言說。四明現四喜為一義，然於三明現不作三喜之言說。

ལྔ་པ་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བཤད་པ་ནི། དུས་དང་འབྱུང་འགྱུར་ཐབས་ཁྱད་པར། ། དབྱེར་མེད་ཡེ་ཤེས་གནས་ཐོབ་པས། །སྤྱོད་པ་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་བྱེད། །སློབ་དང་མི་ སློབ་དེར་སྤྱོད་པའོ། །རང་བཞིན་ཤེས་པའི་ལམ་གྱུར་པ། །རྣམ་ཤེས་སྒྱུ་མར་མཚོན་པའི་ ཆོས། །ཁྱད་པར་ལུས་དང་སྤྱོད་པ་གང་། །དངོས་གྲུབ་ཐོབ་ཕྱིར་བདག་བྱིན་བརླབ། །ཕྱི་ ནང་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ཚུལ། །རྣལ་འབྱོར་ཐོབ་པའི་བསམ་གཏན་གནས། །འབྱུང་ དང་འཇུག་པ་མ་བརྟགས་པར། །སྤྱོད་ཚུལ་ཡེ་ཤེས་དེས་ཐོབ་པའོ། །ལྷ་དང་ཉམས་ མྱོང་ལུས་དང་ངག །བསམ་གཏན་མཉམ་རྗེས་སྤྱོད་པ་དང་། །སློབ་དང་མི་སློབ་གཉིས་ མེད་ཅིང་། །རབ་ཏུ་མི་གནས་ཟུང་དུ་འཇུག །ཅེས་སོ། །སྤྱིར་རིག་པ་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་ སྤྱོད་པ་སྤྱོད་པ་ལ། བསྐྱེད་རིམ་མཐར་ཕྱིན་པ་ཞིག་གིས། འཕྲལ་དུ་མཆོག་ཐོབ་པར་འདོད་ ན། དེ་དུས་རིག་བརྟུལ་གྱི་སྤྱོད་པ་མི་བྱེད་པར། རྫོགས་རིམ་བསྒོམས། དེ་བརྟན་ན་སྤྱོད་པ་ ལ་འཇུག རེ་ཞིག་མཆོག་མི་འདོད་པར། ཐུན་མོང་གི་དངོས་གྲུབ་སྒྲུབ་ན། བསྐྱེད་རིམ་ཉིད་ 5-728 ཀྱི་རིག་པ་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྤྱོད་དགོས་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་སྤྲོས་བཅས་སྤྲོས་མེད་ཤིན་ ཏུ་སྤྲོས་མེད་གསུམ་ཀ་ཡོད་དོ། །ལུས་དབེན་གྱི་རིམ་པ་ལ་གནས་པའི་སྐབས་དང་། ངག་ དབེན་གྱི་རིམ་པའི་སྐབས་སུ་ནི། སྤྱིར་བཏང་ལ་སྤྱོད་པ་མི་སྤྱོད་དེ། རྫོགས་རིམ་གྱི་སྤྱོད་པ་ མ་རན་པས་སོ། །འོན་ཀྱང་བསྐྱེད་རིམ་ལ་བསྟན་པ་ཐོབ་ནས་དེ་དག་སྒོམ་པ་ཡིན་ན། བློའི་ ཁྱད་པར་གྱིས་ཐུན་མོང་གི་དངོས་གྲུབ་ལ་འདོད་པ་སྐྱེས་ནས། བསྐྱེད་རིམ་ལ་ལྟོས་པའི་སྤྱོད་ པ་བྱེད་པ་ནི་སྲིད་པར་མངོན་ཞིང་། དེས་དངོས་གྲུབ་དེ་འགྲུབ་པའང་ཡིན་ནོ། །ཕྱིས་རིག་པ་ བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་རྒྱུར། ལས་དང་པོ་པ་ཉིད་ནས་དེའི་བར་དུ། འདོད་འཇུག་གི་སྤྱོད་ པ་དང་། བརྟེན་པ་བསླབ་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་བསླབ་བོ། །གཞུང་འདིར་རྫོགས་རིམ་གྱི་སྤྱོད་པའི་ དབང་དུ་བྱས་ནས་སེམས་དབེན་དང་། སྒྱུ་ལུས་དང་། འོད་གསལ་དང་། ཟུང་འཇུག་གི་སྤྱོད་ པ་སྟེ་བཞི་བཤད་དོ། །དེ་ལ་དུས་ནི། ཉིན་རེ་བཞིན་ནམ། ཟླ་རེའམ་ལོ་རེ་ལ་སོགས་པ་སྤྲོས་ བཅས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་སྤྲོས་བཅས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་དགོས་པ་ཡིན། གཞན་གཉིས་ལ་དུས་ ངེས་པ་མེད་དོ།

第五解說律儀行為： 時與未來方便殊勝， 無二智慧境得已， 行為令智慧現前， 有學無學彼中行。 了知自性成道路， 識如幻示法， 殊勝身與行何者， 為得成就自加持。 內外現前菩提法， 瑜伽得定處， 不觀生與入， 行法彼智慧得也。 天與覺受身與語， 等持正行與后得， 有學無學無二且， 極不住而入雙運。 一般進行持明律儀行為時，若欲生起次第圓滿者速得殊勝，則彼時不行持明律儀行為而修圓滿次第，彼穩固時入行。暫不欲求殊勝而成就共同悉地時，則需行生起次第之持明律儀行為，彼亦有有相、無相、極無相三種。住于身遠離次第階段及語遠離次第階段時，一般而言不行持明律儀行為，因圓滿次第之行為未時故。然而，若於生起次第獲得穩固后修彼等，因心智差別而生共同悉地之慾求，而行生起次第所依之行為則似可能，由此亦能成就彼悉地。后為持明律儀行為之因，從初業直至彼間，當學欲入行為及依止學處行為。此論中就圓滿次第行為而言，說心遠離、幻身、光明、雙運之行為等四種。其中時者，每日或每月或每年等有相之差別，為有相行為所需，其餘二者無定時。

།བཀྲེས་སྐོམ་དང་། ཚ་གྲང་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་མེད་པ་དང་། བསམ་ པ་ཙམ་གྱིས་གཞན་ལ་ཕན་གནོད་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ནུས་པའམ་དྲོད་ཐོབ་ པའི་རྣལ་འབྱོར་པས། ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྤྲོས་བཅས་ལ་ཚོགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་ བསྡུས་གང་ཡིན་ཡང་། གླུ་གར་བརྡ་སོགས་ཆོ་གའི་རོལ་པ་རྒྱས་པ་སྤྱོད་པ་དང་། སྤྲོས་མེད་ ལ་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་བསྡུས་གང་ཡིན་ཡང་། སྤྲོས་པའི་རོལ་པ་མདོར་བསྡུས་དང་། ཤིན་ ཏུ་སྤྲོས་མེད་ལ་རོལ་པ་སྤངས་ཏེ་བསམ་གཏན་ཁོ་ནས་སྒྲུབ་པ་རྣམས་ཡིན་ལ། སྤྱོད་ཚུལ་ནི། བདེ་སྟོང་གི་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ཏུ་བརྟན་པ་དེ། རྗེས་ཆགས་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་འདོད་ཡོན་གྱིས་ སྤེལ་ནས། དེའི་སྟེང་དུ་བདེ་སྡུག་མཐོ་དམན་བར་གསུམ་གྱི་རྐྱེན་ཐམས་ཅད་དབྱེར་མེད་རོ་ མཉམ་དུ་བསྲེས་པས། བདེ་སྡུག་གི་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་བདེ་སྟོང་གི་ཡེ་ཤེས་འབར་བའི་གནས་ 5-729 ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །སྤྱོད་པ་དེས་ཡེ་ཤེས་གསུམ་གྱི་ས་མངོན་དུ་བྱེད་ཅེས་པ་ནི། སྣང་བའི་ ས་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་རྫོགས་རིམ་གྱི་སྤྱོད་པ་བྱར་མི་རུང་ལ། དེ་ནས་སྤྲོ་ཞིང་འདོད་ན། མཆེད་ པའི་ས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང་དེ་རྗེས་ཐོབ་པའི་ས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལའང་སྤྱོད་པ་སྤྱོད་པ་ཡོད་ མོད། ངེས་པར་དགོས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཐོབ་པའི་ས་ཙམ་པོ་དེ་གྲུབ་ནས། སེམས་དབེན་ མཐར་ཐུག་གི་འོད་གསལ་དང་། སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་རིམ་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། སྐབས་དེར་ངེས་པར་ སྤྱོད་པ་དགོས་སོ། །སྤྲོས་བཅས་སྤྲོས་མེད་ལ། གྲུབ་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ཁོ་ནའམ། དེ་འདྲ་ཇི་ལྟར་ འོས་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ལས་རྒྱ་ལ་སློབ་པ་རྟག་ཏུ་ངེས་པར་དགོས་ལ། ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་མེད་ དུ་ནི། ལས་རྒྱ་ལ་མི་སློབ་པར། ཡེ་རྒྱ་ཁོ་ན་དང་། ལས་རྒྱའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་དོད་གཉིད་ཀྱི་ འོད་གསལ་གྱིས་སྒྲུབ་པ་སྟེ། སྐབས་དེར་དེ་ལྟར་སྤྱད་དོ། ། སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་རིམ་པ་ཐོབ་ནས་ནི། རང་བཞིན་བརྒྱད་ཅུའི་རྣམ་རྟོག་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤེས་པའི་ ལམ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ནི། རྣམ་ཤེས་གསུམ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་མཚོན་ནུས་པའི་ཆོས། ལྷ་སྐུ་ སྣང་སྟོང་དང་ཞུ་བདེ་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་ཅིང་། ཁྱད་པར་ལས་དགེ་སྡིག་གི་རྒྱུར་འགྱུར་ པའི་རིགས། དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་རྣམ་རྟོག་ཐམས་ཅད་{བསྒོམ་[རོ་སྙོམ་]པ་དང་། དབྱེ་བ་སྤྱོད་པ་གསུམ་པོ་གང་དག དངོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཕྲ་ཡང་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་ ཀྱི་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་ནི་བདག་བྱིན་བརླབ་པའི་རིམ་པའི་སྤྱོད་པའོ།

飢渴及熱冷等害無有，且僅以意念即能對他人生起利害等作用之力或獲得暖相之瑜伽士，于有相方便殊勝中，不論圓滿或簡略之會供壇城，以歌舞手印等儀軌遊戲廣大而行，于無相中，不論圓滿或簡略之壇城，以遊戲略示，于極無相中，捨棄遊戲唯以禪定成辦。行持方式為：將彼究竟穩固之樂空智慧，以貪慾為主之慾塵增長，于其上融合樂苦高低中三之一切緣起為無二平等，使一切樂苦之因成為樂空智慧熾燃之境界。 此行使三智慧之地現前者，謂未得顯現地之前不可行圓滿次第之行為，其後若喜樂欲行，為得增長地及后得地現前亦有行持，然非必需。僅得彼地后，為獲得心遠離究竟光明及幻身次第故，彼時定需行持。于有相無相中，唯修成就手印或如是相應為主之事業手印恒時必需，于極無相中，不修事業手印，唯以智慧手印及以睡眠光明代替事業手印壇城而成辦，彼時如是而行。 獲得幻身次第后，八十種自性分別念如幻了知之道現前者，即三識亦能示為如幻之法，安住于本尊身顯空及融樂平等，特別是能成善惡因之類，一切善不善無記分別念平等，三種行持差別，為獲得細等八種功德之實際成就故所修，即是自加持次第之行為。

།འོ་ན་ སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་རིམ་པ་མཐར་ཕྱིན་ཚད་ཀྱིས། ཡོན་ཏན་བརྒྱད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རམ་སྙམ་ནས། དེ་ཙམ་ལ་མ་ངེས་ཀྱང་། ཟུང་འཇུག་འགྲུབ་པའི་སྔོན་རོལ་ཟླ་བ་དྲུག་ནས་ཐོབ་པར་བཤད་ པས། དེ་འོད་གསལ་ཀྱི་རིམ་པའི་མགོ་སྒང་ལ་འབྱུང་བས། སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་འབྲས་བུ་ ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་གྱུར་པ་ལ་དགོངས་སོ། །འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པ་ཐོབ་ཟིན་པའི་སྤྱོད་པ་ ནི། ཞུ་བདེ་ལ་བརྟེན་ནས་རང་བཞིན་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་མཚོན་ནུས། རྣམ་ 5-730 རྟོག་རླུང་དང་བཅས་པའི་ཆ་ཤས་འགའ་ཞིག་མངོན་འགྱུར་གཏན་ནས་འགགས་པ་ལས་བྱུང་ བའི་བདེ་སྟོང་གི་རྣལ་འབྱོར་ཐོབ་པས། སྤྱོད་པ་གསུམ་པོ་གང་རུང་གི་ཆོ་ག་དང་སྦྱར་ནས། རིལ་གཞིག་གི་བསམ་གཏན་གཉིས་པོ་གང་རུང་རེ་ལ་གནས་པས་སྣང་བཞིའི་རིམ་པས་འོད་ གསལ་དུ་འཇུག་པ་དང་། སླར་ཡང་དེ་ལས་སྣང་གསུམ་ལུགས་ཟློག་དང་སྒྱུ་ལུས་སུ་ལྡང་བ་ ནི། བློ་རྣམ་རྟོག་གིས་མ་བརྟགས་པར། ཕྱག་རྒྱའི་ཡེ་ཤེས་ཁོ་ནས་འབྱུང་སྟེ། སྤྱོད་པ་སྤྱོད་ཚུལ་ གྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་ནི། འོད་གསལ་གྱི་རིམ་པ་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་དེས་ཐོབ་བོ། །འོད་ གསལ་གྱི་རིམ་པ་འདིའི་མཐར་ཐུག་པ་ཕྱི་ནང་གི་མངོན་བྱང་གཉིས་སྦྱར་བ་ལས། དོན་གྱི་ འོད་གསལ་མཐོང་ལམ་ཐོབ་པ་ནི་སྤྱོད་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ལ། དེར་མ་ཟད་འོད་གསལ་གྱི་ རིམ་པའི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད། ཕྱི་ནང་གི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་ཏེ་འདྲ་འབག་ ཏུ་འབྱུང་བའོ། །དེས་རྗེས་སུ་ཟུང་འཇུག་གི་སྤྱོད་པ་ལ་ནི། སྤྲོས་བཅས་སྤྲོས་མེད་ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་ མེད་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཙམ་འཇོག་པ་ནི། གནས་སྐབས་ཡུལ་དུས་དེ་དང་དེར་གདོང་ ཐུག་ཏུ་གདུལ་བྱ་གཞན་སྣང་བ་ཇི་ལྟར་སྣང་བའམ། རྣམ་པར་འཕྲུལ་བ་དེ་དང་དེར་བསྟན་པ་ ལ། སྤྲོས་བཅས་ལ་སོགས་པའི་མིང་སོ་སོར་འདོགས་པར་ཟད་ཀྱི་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱི་སྐབས་དང་ མི་འདྲའོ།

若問幻身次第究竟圓滿程度，是否即得八種功德？雖於此程度不定，然說于雙運成就之前六月獲得，此于光明次第開始時生起，故是指幻身行持之不共果位而言。已得光明次第之行持者，依融樂能極為明顯地表示自性俱生，從分別念及氣之某些分位現行完全止息而生起之樂空瑜伽獲得故，與三種行持之任一儀軌相合，安住于任一遍及破壞之二種禪定，以四顯現次第入于光明，複次從彼逆轉三顯現及起現為幻身，非由意識分別念觀察，唯由手印智慧而生，如是行持方式之智慧，乃安住光明次第之彼補特伽羅所獲得。 此光明次第究竟，由內外二種現證相合，獲得義光明見道者是殊勝行持，不僅如此，一切光明次第之行持，皆以內外二種現證之方式，即如面具而生起。其後雙運之行持，于有相無相極無相等僅立名言，乃于彼彼時處境遇所化他現如何顯現，或示現彼彼幻變，而分別立有相等名稱而已，與前諸位時不同。

།དངོས་སུ་ནི་མཚན་དཔེ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ལས་སྐུའི་སྣང་བ་ ཆད་པ་མེད་པ་འབྱུང་བ་དང་། གྲག་སྟོང་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའི་གསུང་ལས་སྒྲ་དབྱངས་ རྒྱ་མཚོ་དང་། བདེ་སྟོང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཐུགས་ཀྱིས་རྟེན་འབྲེལ་ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་གསུམ་རྣལ་འབྱོར་མི་རྟོག་པའི་ངང་ལས་མ་གཡོས་བཞིན་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ རྣམ་པར་འཕྲུལ་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་ནི། ཟུང་འཇུག་གི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ལ། རིམ་ ལྔ་ལས། ཟུང་དུ་འཇུག་པ་བསྒོམས་གྱུར་པས། །སྤྱོད་པའང་དེ་དང་གཉིས་སུ་མེད། །ཅེས་ གསུངས་པ་ལྟར་ཟུང་འཇུག་གི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ལས་གཞན་པའི་རིག་པ་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་སྤྱོད་ 5-731 པ་ནི་མེད་ལ། འོན་ཀྱང་མཉམ་བཞག་ཏུ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཡེ་ཤེས་བདེ་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ཉམས་ མྱོང་དེ་རྗེས་ཐོབ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་སུ། བརྟན་གཡོ་སྣོད་བཅུད་ ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱས་བཏབ་པས། དེ་རྣམས་ལྷན་སྐྱེས་གཅིག་པུའི་ངོ་བོར་རོ་མཉམ་དུ་ཐིམ་ པར་འགྱུར་པའི་ལྡོག་ཆ་ནས་ནི། རིག་བརྟུལ་ཞེས་བྱ་ལ། འདི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་རོལ་འབའ་ ཞིག་ཡིན་ཀྱང་། རྣམ་པ་རྗེས་ཆགས་ཀྱི་རོལ་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཤར་བ་དང་། གཉིས་སྣང་ གི་འཁྲུལ་བ་རྣམས་ཞུ་བདེ་ཕྲ་མོས་རྒྱས་བཏབ་པའི་རྐྱེན་གྱི་དོན་དམ་པའི་དབྱིངས་སུ་བསྲེ་ པའི་བྱེད་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ནི་དགོས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་མཉམ་བཞག་ཏུ་ཡོད་མེད་ ཡིན་མིན་རྟག་ཆད་འགྲོ་འོང་སྐྱེས་འགག་འཕེལ་འགྲིབ་སོགས་གཉིས་སྣང་དང་སྤྲོས་པ་གང་ ལ་ཡང་རབ་ཏུ་མི་གནས་ཤིང་། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སྣང་ཙམ་ཅིག་ཡོད་ཀྱང་། མཉམ་བཞག་གི་ཤུགས་ཀྱིས་སོ་སོར་བློས་འཛིན་པ་ལ་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ་ནི་ཟུང་འཇུག་གི་ སྤྱོད་པའོ། །དེ་ཡང་ལྷའི་སྐུ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོ་དང་། བདེ་སྟོང་གི་ཉམས་མྱོང་གཉིས་ དབྱེར་མེད་ངོ་བོ་གཅིག་པ་དང་། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་གསུམ་ཐ་དད་མེད་དེ། སྐུ་དང་ གསུང་ཡང་ཐུགས་ཡེ་ཤེས་གཅིག་གི་རྣམ་རོལ་ཡིན་པ་དང་། རིལ་འཛིན་དང་རྗེས་གཞིག་ གི་བསམ་གཏན་གཉིས་ཀྱི་འོད་གསལ་དུ་ལྡང་འཇུག་བྱེད་པའི་དབྱེ་བ་མེད་པ་དང་། མཉམ་ བཞག་དང་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་དང་། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་སྟེ་ལས་ཀྱི་ ཕྱག་རྒྱ་སོགས་རྗེས་ཆགས་ཀྱི་རོལ་པ་ལ་སློབ་པར་སྣང་ཞིང་ངེས་པར་སྒྲུབ་དགོས་པ་དང་། སྐབས་འགར་དེ་བཀག་སྟེ་མི་སློབ་པའི་བླང་དོར་གྱི་དབྱེ་བ་གཉིས་མེད་པའོ། །ས་བརྒྱད་པ་ ཡན་ཆད་མཉམ་རྗེས་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་མེད་ལ། འོན་ཀྱང་འདིར་མཉམ་རྗེས་ཐ་དད་མེད་ པ་ནི་དེ་གཉིས་ལ་ཉམས་ལེན་མི་འདྲ་བ་མེད། བོགས་ཆེ་ཆུང་མེད་ཅེས་པའོ།

實際上，從具足一切相好之智慧身中生起無間斷之身顯現，從空響等同虛空之語中出現海量音聲，由樂空俱生之意遍知一切緣起，三金剛瑜伽于無分別性中不動之時，以不可思議之幻變利益眾生，此即雙運智慧。如《五次第》所說："由修雙運入，行持亦無二。"如是除雙運智慧外別無明覺誓行之行持，然而等持中俱生智慧樂空之體驗，於後得利益眾生行持之時，遍及一切器情動靜，彼等融入俱生唯一之本性等味，從此方面而言，稱為明覺誓行。此雖唯是智慧之遊舞，然顯現為愛樂游舞之壇城，以細微融樂印持二現迷亂等緣而融入勝義界之作用性質是必要的。 如是，于等持中於有無、是非、常斷、來去、生滅、增減等二現與戲論任何皆不安住，后得中雖有所取能取二現，然以等持之力于各別意識執取不安住，此即雙執行持。又復天身壇城之輪與樂空體驗二者無別一體，身語意三無差別，身與語亦是意智一之遊舞，遍及攝持與漸破二種禪定入住光明無差別，等持與后得行持無差別，學與無學即于業手印等愛樂游舞顯現為學處且必須決定修行，于某時遮止彼而無學取捨二分無別。第八地以上無等持后得各別相，然此處等持后得無差別者，謂此二者修持無異，無有大小增益之意。

།འདིར་ཟུང་ འཇུག་གི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཁ་སྦྱོར་སོགས་ཡན་ལག་བདུན་ལྡན་གྱི་རྣམ་གཞག་བྱེད་པ་ནི་སྤྱིར་ཤིན་ 5-732 ཏུ་བཟང་ཞིང་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཀྱང་། ཡན་ལག་བདུན་ལྡན་ གྱི་རྣམ་གཞག་འདི་ནི། སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཞབས་ཀྱི་བཞེད་པ་ཡིན་གྱི། རིམ་ ལྔ་སྤྱོད་བསྡུས་སྒྲོན་གསལ་སོགས་འཕགས་ལུགས་ཀྱི་རྩ་བའི་གཞུང་འགྲེལ་གང་ནས་ཀྱང་ བཤད་པ་མེད་དོ། །བོད་ཀྱི་འཕགས་སྐོར་བ་མང་པོ་ཡན་ལག་བདུན་ལྡན་གྱི་བཤད་པ། ཡང་ སྐྱོར་བྱེད་ཀྱིན་འཕགས་ལུགས་རང་གི་ཆོས་སྐད་ཡིན་པ་སྐད་ངོམ་ངོམ་བྱེད་པ་ནི་གཞུང་གང་ དང་གང་ལས། ཆོས་སྐད་དེ་དང་དེ་བྱུང་བ་མ་ཤེས་པའོ། །གཞན་ཡང་སྤྱོད་པའི་སྐབས་འདིར་ གོ་དགོས་ལ། སྤྲོས་བཅས་སྤྲོས་མེད་ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་མེད་གསུམ་པོ་ལ། ཆོ་ག་ལ་ལྟོས་པའི་སྤྲོས་ བཅས་སོགས་གསུམ། དུས་ལ་ལྟོས་པའི་གསུམ། སྒོམ་བསམ་ལ་ལྟོས་པའི་གསུམ་སྟེ་དགུར་ ཕྱེ་ནས། མིང་གསལ་མེད་པ་རྣམས་ཕལ་ཆེར་ཆོ་གའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཁ་ཅིག་གཞན་ ལུས་སམ། འོག་སྒོའི་ལམ་སྟེ་ཆགས་ལམ་བྱེ་བྲག་པ་དང་། རིག་བརྟུལ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་གཅིག་ པར་འདོད་པ་ནི་མ་སྦྱངས་པའི་བླུན་གཏམ་ཡིན་ཏེ་ཆགས་ལམ་བྱེ་བྲག་པ་དེ་ནི། ཞུ་བདེ་ལྷན་ ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཉམས་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་དང་། སྐྱེས་པ་བརྟན་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་ པ་ཡོད་ཅིང་། དེ་ཡི་དང་པོ་ལ་ཡང་། རིང་པའི་རྒྱུ་རླུང་དབུ་མའི་སྒོར་བསྡུ་བ་དང་། བར་པ་ དབུ་མར་གཞུག་པ་དང་། ཐིམ་པ་ཙམ་པོ་བྱེད་པ་དང་། གཏུམ་མོ་རགས་པ་སྦར་བར་བྱེད་པ་ སོགས་ཡོད་ཅིང་། ཉེ་བར་རྒྱུ་རྗེས་ཆགས་ཀྱི་གཏུམ་མོ་ཕྲ་བ་སྦར་བའོ། །ཕྱི་མ་ལ་ཡང་གཏུམ་ མོ་སྦར་བ་བརྟན་པར་བྱེད་པ་དང་། ཐིག་ལེའི་བགྲོད་པ་བརྟན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དུ་སྒོམ་པ་ སོགས་རིགས་དུ་མ་ཡོད་ཀྱང་། དེ་ཐམས་ཅད་རིག་བརྟུལ་གྱི་སྤྱོད་པར་མི་འགྲོ་བ་ཤ་སྟག་ དང་། ཡེ་ཤེས་བརྟན་ཟིན་པ་བོགས་འབྱིན་བྱེད་པ་ལ་ཡང་བརྟུལ་ཞུགས་གྱི་སྤྱོད་པས་མ་ཁྱབ་ ཅིང་། སྤྱོད་པ་ལ་ཡང་གཞན་ལུས་ཡིན་པས་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ།

此處對雙運智慧以和合等七支圓滿之安立而言，總體極為殊勝且極契合事物之實際，然此七支圓滿之安立乃是阿阇黎佛智足之主張，于《五次第》、《攝行論》、《光明論》等聖者傳承之根本論釋中皆無闡述。藏地諸多聖教傳承者反覆宣說七支圓滿之解釋，自詡為聖者傳承自身之法語，此乃不知何論典中出現何種法語。 複次於此行持階段應知，對於有相、無相、極無相三者，有依儀軌之有相等三，依時間之三，依修觀之三，共分九種，其中未明確者多數是就儀軌而言。有些人認為他身或下門之道即特殊貪道與明誓行持為一，此乃未經修學之愚言。因為彼特殊貪道具有為獲得未得之融樂俱生體驗而修，及為穩固已生起者而修。其中初者又有遠因收攝風于中脈門，中間令入中脈，僅令融入，點燃粗分拙火等，近因則點燃愛樂之細分拙火。後者亦有為穩固點燃拙火而修，為穩固明點執行而修等多種，然彼等皆非明誓行持，且於已穩固智慧而令增長者亦不遍及誓行之行持，行持亦不遍及他身故。

།དེ་བཞིན་དུ་རིགས་སྤྱོད་ ནི་བདེ་བ་སྒྲུབ་བྱེད་ཙམ་དང་། འདོད་ཡོན་ལམ་བྱེད་ཙམ་དང་རིག་མའི་ཁ་སྦྱོར་གྱིས་འདོད་ 5-733 ཆགས་ལམ་བྱེད་ཙམ་དང་། རྐྱེན་ངན་ལམ་འཁྱེར་ཙམ་དང་། ཉོན་མོངས་གློ་བུར་དུ་སྦྱོང་བྱེད་ ཙམ་དང་། ཉོན་མོངས་བག་ལ་ཞ་བ་རྣམས་མངོན་གྱུར་དུ་སྟོན་ནས་སྦྱོང་བྱེད་ཙམ་དུ་འདོད་ པ་སོགས་ལེགས་པར་མ་སྦྱངས་པའི་མཁས་པར་འདོད་པ་རྣམས་ལ་རིག་བརྟུལ་ཇི་བཞིན་ ངོས་མ་ཟིན་པའི་བླ་རྡོལ་ངེས་མེད་སྣ་ཚོགས་པ་བྱུང་ངོ་། ། དྲུག་པ་དོན་ཕྲ་མོ་ཅི་རིགས་དང་སྦྱར་བ་ལ། ཡི་གེའི་དོན་དང་སྤྱི་ཡི་དོན། །སྦས་པ་ མཐར་ཐུག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་འབྱུང་སྟེ། གོང་གི་སྦས་པ་རྣམ་གསུམ་སོགས་དང་དོན་ གཅིག ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །སྲིད་པ་སྐྱེ་དང་གནས་ལ་སོགས། །དུས་ཀྱི་ དབྱེ་བ་ཁྱད་པར་གྱི། །སྟན་གཅིག་སྟེང་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ། །ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དོན་འོག་ཏུ་ འཆད་འགྱུར་དང་གཅིག དེས་ན་ཚིག་འདི་རྣམས་དཔེ་ཕལ་ཆེར་ལ་འདུག་ཀྱང་། གཞུང་འདི་ ཉིད་ཀྱི་དཀྱུས་ཡིན་ན། བརྗོད་བྱ་ཟློས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བས། གཞུང་འདྲ་མིན་གཅིག་ནས་ ཚུར་བླངས་པར་ཟད་དོ། །འདིར་གནས་ལ་སོགས་ཞེས་པ་གོང་དུ་བསྒོམ་པའི། གནས་དང་། སྒྲུབ་པ་པོ་དང་། གྲོགས་དང་། ཉམས་སུ་བླང་པའི་གདམས་པ་སྟེ། རྩིས་མགོ་བཞི་བྱེད་པ་ལ་ བསམས་པར་འདུག་ཅིང་། [དུས་ནི་]གོང་དུ་བཤད་པའི་གནད་བཞིའི་ནང་ཚན་ནོ། །འདི་ དག་ཟློས་སྐྱོན་དུ་སོང་གི་དོགས་ནས། འདི་ཉིད་ཡང་དག་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་པ་བཅུག་ སྟེ། སྔ་མའི་ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་སོགས་བསྒོམ་པར་གདམས་པ་དང་། ཕྱི་མས་སྒོམ་པའི་ཕྱིར་དུ་ གོ་བ་{དགོས[དོགས་]པས། ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་སོགས་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པར་བྱའོ་བྱས་ན་ ལེགས་པར་འོང་ངོ་བསམ་པའོ། །དེས་ན་ཡི་གེའི་དོན་དང་བཅས་པ་ནས། རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ ཞེས་པའི་བར་གྱི་ཚིག་རྐང་བདུན་པོ་འདི་སྔ་ཕྱི་དང་ཟློས་པ་ཡིན་ལ། གདན་རྫོགས་ཀྱི་ཡིག་ རྙིང་རྣམས་ལ་ལུང་དྲངས་པ་ལ་ནི། ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་སོགས་སྔ་མ་འདི་མི་འབྱུང་། འཆད་ འགྱུར་གྱི་ཚིག་བཅད་གཅིག་པོ་འདི་འབྱུང་བས། དཀྱུས་ཀྱི་གཞུང་ཚིག་ནི་འདི་ཡིན་ནོ།

如是，明誓行持有人僅認為是成辦安樂、僅認為是將欲塵作為道用、僅認為是以明妃和合而作為貪道、僅認為是將違緣轉為道用、僅認為是驟然凈除煩惱、僅認為是顯現隨眠煩惱而凈除等，此等未善學而自詡為智者者對明誓行持未如實認知而生起種種無有定準之膚淺見解。 第六、與細微義理相配合中，出現："文字義與總義，秘密即為究竟"。此與上文三種秘密等為一義。出現："各種乘與波羅蜜，有情生與住等，依時分別差別，當於一座上修習"。義理將於下文宣說為一。因此，雖然這些文句在大多數版本中存在，若是此論典正文，則成重複過失，僅是從某一不同論典中引取而已。此處"住等"指上文所修之住處、修行者、助伴、所受教誡等四項要點，而"時"是上述四要點之一分。恐此等成為重複過失而加入"為正確證悟此義故"，認為前者教誡修習各種乘等，後者為修習之目的而理解，若與各種乘等相配釋說則成善妙。因此，從"文字義"至"為證悟故"之七句偈頌前後相重複，而在圓滿座所依之古本中引文則不出現前者"各種乘"等，僅出現將要宣說之一偈頌，故此為正文。

5-734 དེ་ཡང་། ལམ་མཆོག་རིམ་པ་ལྔ་པ་ཉིད། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་དང་ཐེག་སྣ་ཚོགས། །སྲིད་ པ་སྐྱེ་དང་ཉིན་ཞག་གཅིག །སྟན་གཅིག་སྟེང་དུ་སྦྱར་ཏེ་བཤད། །ཅེས་ཏེ། ལམ་རིམ་ པ་ལྔ་པོ་འདི་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་དོན་གྱི་དགོངས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གདན་སེང་གེའི་ཁྲི་བཤམས་ཏེ། སྐུ་ལུས་དྲང་པོར་བསྲངས། ཞེས་ སོགས་ཀྱིས་ལུས་དབེན་བསྟན། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་གཉིས་ ལས་འོད་ཟེར་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དྲུག་ཅུ་དྲུག་ཅུ་བྱུང་། ཞེས་སོགས་ཀྱིས་རྡོར་བཟླས་ བསྟན། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟོང་ཉིད་བཅོ་བརྒྱད་རྒྱས་བཤད་ཀྱིས་སེམས་དབེན་ བསྟན། གཟུགས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སོགས་ཀྱིས་སྒྱུ་ལུས་བསྟན། གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རང་ བཞིན་མེད་པ་སྟེ། གང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་དེ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་ འོད་གསལ་བསྟན། གཉིས་སུ་མེད་གཉིས་སུ་བྱར་མེད། སོ་སོ་མ་ཡིན་ཐ་མི་དད་དོ་ཞེས་ པས་ཟུང་འཇུག་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོའི་དངོས་བསྟན་ནི་རྫོགས་རིམ་རྣམས་ དང་དོན་ཕྱོགས་འདྲ་བ་དེ་ཙམ་ཀ་གསུངས་པ་ཡིན་ཡང་། ཕུགས་ཀྱི་དགོངས་པའི་བརྟད་སོ་ རིམ་ལྔ་ལ་དགོངས་ཏེ། གསུངས་པ་ཡིན་པས། མཐར་ཐུག་གི་དགོངས་དོན་ནི་འདི་ཁོ་ནའོ། ། ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོ་ནི་ཐེག་ཆེན་གྱི་མདོ་སྡེ་ཕལ་གྱི་[རྩ་བ་ཡིན་པས། སྨོས་པར་ཟད་ཀྱི། དེས་ མཚོན་ནས་མདོ་གཞན་]ཀུན་ལའང་གོ་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་དང་། གྲུབ་མཐའ་ སྣ་ཚོགས་པའི་ཉམས་རྟོགས་རྣམས་ཀྱང་འདི་ལ་འདུས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་བསྒོམ་ པ་རྣམས་ལ། ཀུན་རྫོབ་རགས་པའི་སྣང་བ་མི་འགོག་ཅིང་། རྡུལ་ཕྲན་ལ་མངོན་ཞེན་དང་ བཅས་མོད། ལྷག་མ་བདག་མེད་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ནི། བསྐྱེད་རིམ་ལུས་དབེན་དང་བཅས་ པའི་གཟུགས་ཅན་ཕྲ་རགས་སུ་སྣང་བ་མ་འགགས་པ་ལ་གཞི་སྒྱུར་པའི་རྣམ་པ་ཅན་དེ་དང་ ཆོས་མཚུངས་པའི་སྒོ་ནས། ཉན་ཐོས་ཀྱི་དེ་འདིར་འདུས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་བསྒོམས་པའི་ཉན་ 5-735 ཐོས་ཀྱི་སྤང་རྟོགས་དེ་དག་མཐའ་དག་རྫོགས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་བྱེད་དོ། །རྡོར་བཟླས་སུ་རང་ རྒྱལ་གྱི་ཐེག་པ་འདུས་ཏེ། དེའི་ལམ་གྱི་གཙོ་བོ་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་བསྒོམས་པ་ཡིན་ལ། རླུང་{ཕྲ་མོ་[འཕོ་བ་]བཅུ་གཉིས་ནི་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རླུང་ཡིན། དེ་ལ་རྡོར་བཟླས་ བྱས་པས་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་སྡེ་གཉིས་ཀྱི་ གྲུབ་མཐའ་རྣམ་དག་གི་ཉམས་ཐམས་ཅད་ཉན་རང་འཕགས་པའི་རྟོགས་པ་ལ་འདུས་སོ།

複次："無上道五次第，波羅蜜與諸乘種，有情生與一晝夜，於一座上配合說。"此五次第道，即是般若波羅蜜多經義之密意，世尊鋪設獅子座已，端正其身等，以此顯示身遠離。其後從世尊足底放出俱胝那由他六十六萬光芒等，以此顯示金剛唸誦。以內空性等十八空性廣說顯示心遠離。以色如幻等顯示幻身。色之自性無自性，若無自性即不可言說等，以此顯示光明。非二非可成二，非各別非差異，以此顯示雙運。然而般若經之顯說僅說與圓滿次第相似之義，究竟密意是以五次第為所詮而宣說，故其究竟密意唯此而已。般若經是大乘經典之根本，故不必贅述，以此類推，于余經亦當了知。如是諸乘與種種宗派之證悟亦攝於此，聲聞道修行者不遮粗相顯現，且執著微塵，其餘無我慧觀，與生起次第身遠離及粗細色相未滅轉依之相一致，聲聞道由此攝入此中，修此能圓滿聲聞之斷證等一切緣起。獨覺乘攝於金剛唸誦中，因其道之主要為修十二緣起，十二細微遊動即是十二緣起之風，對此作金剛唸誦則能通達十二緣起故。二部聲聞清凈宗派之一切證悟皆攝於聲緣聖者之證悟中。

སེམས་ཙམ་གྱི་ལྟ་བ་ཕྱི་དོན་དུ་སྣང་བའི་བཀོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། སེམས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་ དུ་ཤེས་པ་དང་། སེམས་དམིགས་ཀྱི་རིམ་པར་ཡང་། རྡོ་རྗེ་འཕྲེང་བ་ལས། སྙིང་པོར་གྱུར་ པ་རང་སྲོག་ལས། ཁམས་གསུམ་ན་ནི་གཞན་མེད་དེ། །སྒྱུ་མ་རླུང་གི་ཁམས་གསུམ་པོ། །རྨི་ ལམ་རྨི་བ་བཞིན་དུ་སྣང་། །ཞེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རླུང་སེམས་ཀྱི་རྩ་བ་ཅན་དུ་ཤེས་ཤིང་། རླུང་ཡང་སེམས་ལས་གཞན་དུ་མེད་པར་རྟོགས་པ། རྟོགས་རིགས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དེ་འདིར་ འདུས་སོ། །དབུ་མ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྨྲ་བའི་རྟོགས་པ་ཡང་སྒྱུ་ལུས་སུ་འདུས་ཏེ། སྣང་གྲག་སྒྱུ་མ་ ལྟ་བུར་རྟོགས་པར་འདྲ་བས་སོ། །དབུ་མར་རབ་ཏུ་མི་གནས་པའི་རྟོགས་པ་ནི་འོད་གསལ་ དུ་འདུས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་བརྗོད་བྲལ་དུ་དེ་དག་འདོད་ཅིང་འདིས་ མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དབུ་མ་འདི་གཉིས་ཐལ་རང་གི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སུ་འདོད་པ་ནི་མི་ ལེགས་ཏེ། ཐལ་རང་གཉིས་མ་ཡིན་པའི་དབུ་མ་དེ་གཉིས་དུ་མ་ཡོད་ཅིང་། དེ་གཉིས་ལ་ཡང་ གཉིས་ཀྱིས་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཟུང་ འཇུག་ཏུ་འདུས་ཏེ། གསང་སྔགས་རྒྱུད་སྡེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་དགོངས་པའི་མཐར་ ཐུག་བདེ་སྟོང་དང་དཀྱིལ་འཁོར་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་གདོད་མའི་ངོ་བོ་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། དེ་ལྟར་ན་རིམ་ལྔ་བསྒོམས་པས་ཐེག་པ་མཐའ་དག་གི་ལམ་བསྒོམ་པར་འགྱུར་རོ། །སྲིད་ པ་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་དང་སྦྱར་ན། ལུས་གྲུབ་པ་ཙམ་ལུས་དབེན། དབུགས་རྒྱུ་བ་ངག་དབེན། 5-736 གཉིད་དང་སྙོམས་འཇུག་གི་དུས་སྣང་གསུམ་འཆར་བ་ནི་སེམས་དབེན། རྨི་ལམ་གྱི་ལུས་ ནི་སྒྱུ་ལུས། འཆི་དུས་ཀྱི་སྟོང་པ་བཞི་ནི་འོད་གསལ། བར་དོའི་ལུས་ནི་ལོངས་སྐུ་ཟུང་འཇུག སླར་ཡང་སྐྱེ་བའི་ལུས་བླངས་པ་ནི་སྤྲུལ་སྐུ་ཟུང་འཇུག་སྟེ། འདི་དག་ནི་སྦྱང་བྱ་ངོས་གཟུང་ བའམ། གང་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པའི་གཞི་ཆེན་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཡུལ་སྣང་སྐད་ཅིག་རེ་ རེ་དང་། གཉིད་དང་། སྙོམས་འཇུག་དང་། འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཐིམ་རིམ་ཐམས་ཅད། སེམས་ དབེན་འོད་གསལ་གཉིས་ཀྱི་ཐུན་མོང་དང་། གཉིད་དང་སད་དུས་ཀྱི་སྣང་བ་ཤར་བ་དང་། རྨི་ལམ་དང་བར་དོ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་ལུས་ཟུང་འཇུག་ཐུན་མོང་དུ་སྦྱར་ཡང་རུང་ངོ་། །ཉིན་ཞག་ ཕྲུགས་གཅིག་དང་སྦྱར་ན། ཕུང་པོ་ལྔ་སངས་རྒྱས་ལྔའི་རང་བཞིན་[ནི་]་ལུས་དབེན། རླུང་ཉི་ ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་རྒྱུ་བ་ནི་རྡོར་བཟླས། གཉིད་ལ་འཇུག་པ་ནི་སེམས་དབེན། རྨི་ལམ་ནི་ སྒྱུ་ལུས། གཉིད་འཐུག་པོ་ནི་འོད་གསལ། གཉིད་སད་པ་ནི་ཟུང་འཇུག་དང་སྦྱར་རོ། །ཞེས་པ་ འདི་ཡང་སྦྱང་བྱ་ཉིད་དང་། གནས་སྐབས་དེར་དགེ་སྦྱོར་གང་ཞིག་འཇུག་པའི་ཚུལ་ལོ།

唯識見解中一切顯現為外境之安立，皆了知為心之變現，於心所緣次第中，金剛鬘經云："成為心要之自命，三界中實無他物，幻化風之三界者，如同夢中所夢現。"了知一切法皆以風心為根本，且了悟風亦不離於心，因證悟類相同故攝於此中。中觀幻化論者之證悟亦攝於幻身中，因同樣證悟顯現與聲音如幻故。中觀極不住之證悟攝於光明中，因彼等許一切法之自性為離言空性且此能親證故。許此二中觀為應成自續之異名非善，因有多種非應成自續二者之中觀，且彼二者亦不能遍攝此二故。一切密咒不共見解攝於雙運中，因密咒一切續部究竟密意之實相即是樂空與壇城雙運之本初體性故。如是修習五次第即能修習一切乘之道。 若配合有情生起次第，則身成就即身遠離，氣息執行即語遠離，睡眠與等至時三顯現生起即心遠離，夢身即幻身，臨終時四空即光明，中陰身即報身雙運，復又取受生身即化身雙運，此等即是所凈基之認定，或亦是擊要之大基礎。或者，一一剎那之境顯現、睡眠、等至及死時一切融解次第，共通於心遠離與光明二者，睡眠與醒時顯現生起、一切夢境與中陰，共通於幻身與雙運亦可。 若配合一晝夜，五蘊為五佛自性即身遠離，二萬一千六百風之執行即金剛唸誦，入睡即心遠離，夢境即幻身，熟睡即光明，醒來即配合雙運。此亦是所凈基本身，及於彼等時分修善之方式。

།དེ་ ལྟར་ན་རིམ་ལྔ་སྟན་ཐོག་གཅིག་ཏུ་བསྒོམས་པས། སྲིད་པ་སྐྱེ་བ་དང་། ཉིན་ཞག་གཅིག་གི་བྱ་ བ་རྣམས། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་དུ་འགྱུར་ཞིང་། མདོ་དོན་སྣ་ཚོགས་དང་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་སྟན་ ཐོག་གཅིག་ཏུ་རྫོགས་པའོ། ། རྒྱས་བཤད་རྩ་བའི་གསུམ་པ་ནི། འདི་ལྟར། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་ཉིད། །ཚེ་ འདི་ཉིད་དུ་སངས་རྒྱས་པ། །རྣལ་འབྱོར་དབང་ཕྱུག་དམ་པ་སྟེ། །སྐུ་ལྔ་རབ་རྫོགས་ གྱུར་པའོ། །ཞེས་ཏེ། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་ནི། ས་དང་པོར་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་ཐོབ། དེ་འདྲའི་གང་ཟག་དེ་ཚེ་འདི་ཉིད་དུ་འཆི་སྲིད་ཀྱིས་བར་མ་ཆོད་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ། ས་གཉིས་པ་ནས་བཅུ་པའི་བར་དུ་བགྲོད་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱི་དབང་ཕྱུག་དམ་པའམ་ མཆོག་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེའི་རྗེས་སུ་མི་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་སྐུ་ལྔ་དང་། ཡེ་ཤེས་ལྔ་དང་། དབང་ 5-737 ཕྱུག་བརྒྱད་ལ་སོགས་གཞལ་དུ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་པ་ ཡིན་ཏེ། སྐུ་ལྔ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་། སྤྲུལ་ པ་དང་། བདེ་བ་ཆེན་པོའི་སྐུ་རྣམས་ཡིན་ལ། དེའི་མཛད་པ་འཕྲིན་ལས་ཀྱང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ ཅིང་ཕྱོགས་དུས་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པའོ། ། གསུམ་པ་མན་ངག་གི་ཆེ་བ་བསྟན་པ་ནི། དཔལ་ལྡན་གསང་བ་འདུས་པའི་རྒྱུད། ། འཕགས་པ་ཡབ་སྲས་རིམ་བཤད་པ། །དེ་ཉིད་དགོངས་པ་ན་རོས་རྙེད། །འགྲེལ་པ་ མཁན་གྱིས་མི་ཤེས་པས། །རྒྱུད་རྐྱང་སྙིང་པོ་བསྟུས་པ་ཉིད། །བྱིན་རླབས་ལམ་འདི་ཐུན་ མོང་མིན། །ཞེས་པ་ལ། རྒྱུད་ཅེས་པ་ནི་རྒྱུད་དོན་ནོ། །རིམ་ཞེས་པ་ནི་ཞལ་གྱི་གདམས་པའི་ རིམ་པའོ། །འགྲེལ་པ་མཁན་དེ། རྗེ་མར་པའི་གསུང་གིས། ངས་ཐ་ག་ན་དང་། ཛ་ཡ་ན། སྙིམ་ པའི་མེ་ཏོག་གསུམ་ཐོས་ཏེ། བླ་མའི་མན་ངག་ཅན་མ་ཡིན་གསུངས་ནས་མི་འཆད། ཅེས་ འབྱུང་བ་ལྟར་པཎྜི་ཏའི་རྩལ་བཤད་རྣམས་ལ་ཟེར་བ་ཡིན་གྱི། སྒྲོན་གསལ་ལ་ཟུར་ཟ་མིན་ མོད། མཁས་པ་འགའ་ཞིག་དེར་དོགས་ནས་ཚིག་འདི་ལ་ཐུགས་ཤིན་ཏུ་སྙུང་ངོ་། །རྗེ་བཙུན་ མར་ལོས་བོད་དུ་སྒྲོན་གསལ་བཤད་བཀའ་མ་ཚུགས་ཟེར་ཡང་མི་བདེན་ཏེ། སྒྲོན་གསལ་གྱི་ ཡིག་སྣ་མར་ལུགས་འདུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུད་རྐྱང་གི་བཤད་པ་དེ་ཡང་སྒྲོན་གསལ་གྱི་སྙིང་ པོ་བསྡུས་པ་ཀ་ཡིན་པས་སྒྲོན་གསལ་གྱི་ཕོ་རུས་སུ་བསམས་ནས་ཕྱིར་འབུད་བྱེད་མི་དགོས་ སོ། །ཐུན་མོང་མིན་པ་ནི་སྙིང་གའི་སྔགས་འཁོར་ལ་སོགས་པའི་མན་ངག་དང་། བསྲེ་འཕོ་ ལ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་དང་མན་ངག་སྟེ། འཕགས་སྐོར་བ་གཞན་ལའང་མ་གྲགས་པའོ། ། བྱིན་རླབས་ལམ་ཞེས་པ་རིམ་པ་ལྔ་ཅར་གྱི་མན་ངག་ལ་ཉམས་མྱོང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ ཤར་བའི་རྒྱུན་ཡོད་པས། སློབ་མ་ལ་ཡང་ཉམས་མྱོང་འཕྲལ་དུ་སྐྱེ་བའི་ནུས་པ་ཡོད་པའོ།

如是於一座修習五次第，則有情生起與一日之諸事成為智慧之所依，且於一座中圓滿諸經義及一切乘。 廣說根本之第三為：如是，果位生起次第，即於此產生佛者，殊勝瑜伽自在尊，五身圓滿成就焉。果位生起次第者，于初地獲得有學雙運，如是補特伽羅於此生中不被死有間斷而成佛。從第二地至第十地行進者，名為瑜伽之殊勝或最上自在尊，其後無學雙運五身、五智慧及八自在等無量功德悉皆圓滿。五身即自性身、智慧法身、圓滿受用身、化身及大樂身，其事業亦任運成就並遍及一切方位時分。 第三宣說竅訣之殊勝：吉祥密集之續部，聖者父子次第說，彼義密意那若得，諸註釋師不能知，唯續心要之攝要，加持此道不共焉。續者，即續部之義。次第者，即口傳教授之次第。彼註釋師，如至尊馬爾巴之言："我曾聞塔迦那、杰雅那、尼瑪美朵三人，因非具上師竅訣者故不作宣說。"如是所說之諸班智達之釋論是也，非諷刺《光明燈論》，然有諸智者因此生疑而對此語極為不悅。有說至尊馬爾于藏地未立《光明燈論》講傳，然不實，因有馬爾派《光明燈論》之筆記存在故。唯續之釋論亦是《光明燈論》心要之攝要，故當思為《光明燈論》之骨髓而不應棄之。不共者，即心輪咒輪等之竅訣及融遷等之建立與竅訣，即使其他聖者部類亦未聞知。加持道者，因具有五次第一切竅訣之無倒證悟相續，故於弟子亦有即生生起證悟之能力。

གཞུང་གི་མཐར་མཚན་སྨོས་པ་ནི། རིམ་པ་ལྔའི་དོན་བསྡུས་པ་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་ 5-738 བ། དཔལ་ནཱ་རོ་པས་མཛད་པའི་གསང་བའི་མན་ངག བླ་མའི་ཞལ་ལས་རྟོགས་པར་ བྱ་བ་རྫོགས་སོ། །ཞེས་པའོ། །དཔེ་འགའ་ཞིག་ལས། རྒྱ་གར་གྱི་པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་དེ་ཉིད་ དང་། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་མར་པ་ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཞིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་ པའོ། །ཞེས་པའི་འགྱུར་བྱང་ཡང་ཡོད་དོ། ། འདིར་སྨྲས་པ། རྒྱུད་སྡེ་ཀུན་གྱི་བཞུགས་ཚུལ་ཆ་ཙམ་རིག ཁྱད་པར་གསང་པ་འདུས་ པར་ཅུང་ཟད་སྦྱངས། །འཕགས་སྐོར་གཞུང་ལའང་ངལ་བ་བག་ཙམ་བསྟེན། །མར་ལུགས་ ཕྱོགས་ཀྱི་གཞུང་བཤད་ཕལ་ཆེར་མཐོང་། །ཟབ་མོའི་གཞུང་མཆོག་འདི་ཉིད་ནི། །ཚིག་ཉུང་ དོན་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱས། །གཞན་གྱི་འགྲེལ་པ་མ་མཐོང་མོད། །གཞུང་ལ་ཞིབ་མོར་བརྟག་པས་ གོ །སྦྱངས་ཤིང་གོ་ནས་བཤད་པ་ཡིན། །སློབ་ལོང་མེད་པར་མཁས་གྲགས་འདོད། །བླུན་པོ་ མགུ་བྱེད་ཁོ་ནར་ཟད། །རྒྱུ་མེད་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་ངོ་། །རྒྱལ་བ་དགྱེས་པའི་ལམ་གྱི་མཆོག ། ཅུང་ཟད་བཤད་པའི་དགེ་བས་ཀྱང་། །ནམ་མཁའ་མཐས་གཏུགས་སེམས་ཅན་རྣམས། །རྡོ་ རྗེ་འཛིན་དང་མཉམ་པར་ཤོག །ཅེས་པ། རིམ་ལྔ་བསྡུས་གསལ་གྱི་འགྲེལ་པ་འདི་ནི། འཇིག་ རྟེན་མགོན་པོ་སྟག་ལུང་ཐང་པས་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ལ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཤིང་། རིགས་ མཆོག་གསེར་གྱི་རི་བོའི་རྩེ་མོར་བསྔགས་པར་འོས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཉིན་བྱེད་བརྒྱ་ཕྲག་ རྟག་ཏུ་འཆར་བའི་སྐྱེས་མཆོག་དམ་པ། རྗེ་ངག་དབང་བཀྲ་ཤིས་དཔལ་གྲུབ་ཀྱི་གསུང་གིས་ བསྐུལ་ནས། རྒྱལ་ཁམས་པ་ཏཱ་ར་ནཱ་ཐས་སྦྱར་བའོ། །གཞུང་འདི་སྡོམ་གྱི་ཚུལ་དུ་སྣང་བས་ འབྲུ་བཤིག་པ་ཙམ་གྱིས་དོན་མཐོང་བ་{དགའ་[དཀའ་]བར་འདུག་པས། དོན་ཆ་ཚང་ བཟུང་སྨོས་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ།། །།ཞུས་དག མངྒ་ལཾ། འདིར་འབད་དགེ་བ་རྣམ་པར་དཀར་བའི་མཐུས། །བདག་ལུས་བོར་ཚེ་དཔལ་ལྡན་ ཤམྦྷ་ལར། །རིགས་ལྡན་རྒྱལ་པོའི་འཁོར་དུ་ལེགས་སྐྱེས་ནས། །དུས་འཁོར་བསྟན་ལ་བྱ་ 5-739 བ་བྱེད་པར་ཤོག །ཅེས་པ་འདི་ནི་ཆོས་རྗེ་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་གྱིས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པའོ། །དགེ་བ་འདི་ཡིས་ གློ་བུར་དྲི་མའི་ཚོགས། །སྲོག་དང་ཐུར་སེལ་རྩ་དང་ལྷན་ཅིག་དུ། །འཇོམས་པར་ནུས་པའི་ ཐབས་ཟབ་ལ་བརྟེན་ནས། །གཞན་མཆོག་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་མྱུར་ཐོབ་ཤོག །ཅེས་པ་འདི་ནི་ རྟོན་པ་བཞི་ལྡན་གྱིས་སྨོན་ལམ་མཛད་པའོ། །དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བླ་མ་དབྱེར་མེད་ལ། །གུས་པས་སྐྱབས་ གསོལ་འདིར་བསགས་རབ་དཀར་མཐུས། །ཤམྦྷ་ལ་རུ་རིགས་ལྡན་སྲས་གྱུར་ཏེ། །བསྟན་ འགྲོ་ཡོངས་ལ་རླབས་ཆེན་ཕན་ཐོགས་ཤོག །ཅེས་པའང་མ་ཏིས་སོ།

論末標題為：名為《五次第義攝明》，吉祥那若巴所造之密竅訣，從上師口中當了知者已竟。某些版本中還有譯跋："由印度大班智達其人與藏地譯師馬爾巴法慧共譯、校對並審定。" 此處所言：稍知一切續部安住之理，尤於密集略作修習，于聖者部類論典亦稍作勤勉，見馬爾派諸論釋大半。此勝義深奧論典，文辭簡略義理極廣，雖未見他人註釋，然由詳細觀察論典而得通達。修學通達後作此宣說，無暇學習即欲稱智，僅是愚者歡喜而已，無因不生其果。諸佛歡喜道中勝，略作宣說善根故，愿等空際諸有情，悉與金剛持等同。 此《五次第攝明註釋》，乃由世間怙主塔龍唐巴加持身語意，並由應贊為殊勝種性金山之巔、百福德日恒時升起之至尊大德，即尊者阿旺扎西華珠之言教勸請，而由遍游者達納塔所著。此論以總義形式呈現，僅作文字分析難見其義，故以完整義理表述宣說。校對圓滿。 於此所作純白善根力，舍此身時于吉祥香巴拉，善生具種姓王之眷屬中，愿得作時輪教法事業。此乃法主勝一切方所立誓願。愿以此善業，暫時垢染聚，與上行下行脈同時，依深方便而摧毀，速得他勝善逝藏。此乃具四依者所立誓願。時輪與上師無別尊，敬祈皈依此積純白力，愿生香巴拉為具種姓子，廣利一切教法與眾生。此亦是由慧者所作。

།བསོད་ནམས་བསགས་ དགེས་བདག་སོགས་འགྲོ། །འདི་ཕྱི་ཀུན་ཏུ་ཡང་དག་གི ། ཆོས་མཐུན་ཁོ་ནས་ལེགས་འཚོ་ ཞིང་། །རྐྱེན་ངན་གང་གིས་བསྒྱུར་མེད་ཤོག །ཅེས་པའང་མ་ཏིས་སོ།

我來為您翻譯這段藏文： "愿我等眾生以積累福德歡喜， 今生來世皆以正法相應， 善得安樂而生活， 愿諸惡緣不能轉變。" 此為瑪帝所作。 這是一段祈願文，包含了對眾生的美好祝願。我已經按照您的要求進行了直譯，保持了原文的對仗形式。由於這段文字中沒有出現種子字和咒語，所以不需要提供額外的梵文對照。如果您有任何其他藏文需要翻譯，我很樂意繼續為您服務。

། །།

我看到您提供了翻譯要求，但似乎後面的藏文內容只有標點符號" ། །།"（藏文中的句號和段落標記）。如果您想要我幫您翻譯藏文，請提供完整的藏文內容，我會嚴格按照您的要求進行翻譯： 完整直譯成簡體中文 一次性完整輸出 將ཙནྡྲ་གོ་མི།翻譯為"月官" 不進行意譯和省略 保持對仗格式 對於種子字和咒語，提供四種形式（藏文、梵文天城體、梵文羅馬擬音、漢語字面意思） 請您提供需要翻譯的藏文內容，我會按照這些要求為您翻譯。