taranatha0403_甚深道金剛瑜伽廣釋大雙運明解

多羅那他大師教言集JT102ཟབ་ལམ་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྣམ་པར་བཤད་པ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཟུང་འཇུག་རབ་ཏུ་གསལ་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ།། 4-347 ༄༅། །ཟབ་ལམ་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྣམ་པར་བཤད་པ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཟུང་འཇུག་རབ་ཏུ་གསལ་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ།། ༄། །ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་སྒོམ་པའི་ཚུལ། ༈ གཞིའི་གནས་ལུགས་སྤྱིར་བཤད་པ། ༄༅། །ཟབ་ལམ་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྣམ་པར་བཤད་པ་རྒྱས་པར་ བསྟན་པ་ཟུང་འཇུག་རབ་ཏུ་གསལ་བ་ཆེན་པོ་ ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། ། ༄༅། །ༀ་སྭཱ་སྟི། ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་ཧོཿཧཾ་ཀྵཿ ཟབ་ལམ་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྣམ་པར་བཤད་ པ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཟུང་འཇུག་རབ་ཏུ་གསལ་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ། བླ་མ་དང་སངས་རྒྱས་ དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ ཆེན་པོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་ པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།

我來為您翻譯這段藏文： 多羅那他大師教言集JT102《甚深道金剛瑜伽廣釋圓滿宣說大明雙運論》 《甚深道金剛瑜伽廣釋圓滿宣說大明雙運論》 如何修習成就方便金剛瑜伽之理 總說基之實相 （以下是咒語部分的四種對照） 藏文：ༀ་སྭཱ་སྟི། ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་ཧོཿཧཾ་ཀྵཿ 梵文天城體：ॐ स्वस्ति । ॐ आः हूं होः हं क्षः 梵文羅馬擬音：oṃ svasti | oṃ āḥ hūṃ hoḥ haṃ kṣaḥ 漢語字面意思：嗡 吉祥 | 嗡 阿 吽 霍 杭 咔 《甚深道金剛瑜伽廣釋圓滿宣說大明雙運論》。頂禮上師、諸佛菩薩。頂禮最勝不變大樂。頂禮具一切種相最勝般若波羅蜜多。

།དཔལ་ལྡན་རིགས་རྣམས་ཀུན་གྱི་ཁྱབ་བདག་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ ལྷ་མོར་བཅས། །བརྟན་གཡོར་བཅས་པའི་སྲིད་ཞི་ཀུན་གྱི་སྙིང་པོ་མཆོག་དང་མགོན་དུ་ བཞུགས། །མཐའ་དག་སྲིད་གསུམ་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་རྟག་ཏུ་འཆར་བ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས། །རྗེ་བོ་ དམ་པ་སྲིད་མེད་སྲིད་བྲལ་མཆོག་གི་བླ་མའི་ཞབས་ལ་འདུད། །ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་གདོད་མའི་ མགོན་པོ་ནི། །མངོན་སུམ་ལམ་གྱིས་མངོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཐབས། ཁྱབ་བདག་སྐྱེ་དགུའི་ བདག་པོས་གསལ་མཛད་ལམ། །བླ་མའི་ཞལ་ལུང་བླ་ན་མེད་པ་གང་། །སྐལ་ལྡན་ཚོགས་སུ་ སྐལ་བཟང་འཇུག་ངོགས་ཟླ་བྲལ་འདི། །དེ་རིང་འཆད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོན་འཚོལ་འདོད་ རྣམས། །ལེགས་པར་བཟུང་ཞིག་ལེགས་པའི་ལམ་འདིས་འགྲོ་རྣམས་ལ། །མཆོག་དང་ ཐུན་མོང་མཆོག་གི་འབྲས་བུའི་དགའ་སྟོན་འགྱེད། །རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་ངེས་གསང་སྨྲ་བའི་ཚེ། ། འཕགས་ཡུལ་མཁས་པ་མང་པོའང་རྣམ་འཁོར་ན། །ཕྱོགས་འདིའི་མཁས་པར་རློམ་པ་མང་ 4-348 པོ་ཞིག །འཁྲུལ་པས་གཡེངས་མོད་འདི་ལ་ངོ་མཚར་ཅི། །ཐེག་པའི་ཡང་རྩེ་དཔལ་ལྡན་དུས་ འཁོར་ཞེས། །ཕལ་ཆེར་སྨོན་གནས་ཙམ་ལས་ཁེངས་མོད་ཀྱང་། །མ་ནོར་ཇི་བཞིན་གསལ་ ལ་རབ་རྒྱས་པ། །ཞིབ་མོར་སྨྲ་བའི་དཔྱོད་ལྡན་དེང་འདིར་སུ། །བློ་ཆུང་འགའ་རེས་རྟོག་པའི་ འཁྲུལ་འཁོར་སྤེལ། །ཟོལ་འཇོག་ཙམ་ལས་ངོ་སོར་སྒྲོག་པ་དང་། །ལེགས་པར་བསླབས་ མིན་མཐོང་བའི་ང་རྒྱལ་ཅན། །སྙིང་པོས་དབེན་པའི་རྣམ་བཤད་མང་མོད་ཀྱང་། །དེ་དག་མ་ ལུས་ཅིག་ཅར་ཟིལ་གནོན་པ། །གྲུབ་པའི་མན་ངག་མཁས་པའི་ལུང་རིག་ཅན། །ངེས་དོན་ ལེགས་བཤད་ཆུ་གཏེར་འདིར་འཇུག་པ། །བརྒྱ་ལམ་ན་ཡིན་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བྱོས། ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་གང་ཞིག་སྟོན་པ་དང་། ཤེས་ལྡན་ རྣམས་ཀྱིས་གང་ཞིག་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱ་བ་ནི་ཐར་པ་མཆོག་དང་དེའི་ཐབས་གཉིས་ཡིན་ ལ། ཐར་པ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་གནས་ལུགས་ཙམ་ཞིག་ཏུ་ངེས་ཤིང་། ལམ་ གྱི་རིམ་པ་རྣམས་ཀྱང་གནས་ལུགས་དེ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་འཁྲུལ་པ་རྣམས་ སྦྱོང་བའི་ཐབས་ཞིག་གོ །དེ་ལྟར་ངེས་ནས་ལམ་གོལ་བར་ནམ་ཡང་མི་འགྲོ་ཞིང་། དྲང་དོན་ ཙམ་ལ་བརྟེན་པའི་རིང་ལམ་དག་ལ་འཇུག་པར་ཡང་མི་སྤྲོ་བའི་སྐལ་བཟང་དག་ནི། དུས་ གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་སྲས་དང་བཅས་པ་མཐའ་དག་གིས་ཐུགས་ཀྱི་སྙིང་པོ་དང་ཞལ་གྱི་ བདུད་རྩིར་གྱུར་པ་རྡོ་རྗེའི་ཐེག་པའི་ངེས་གསང་བླ་ན་མེད་པའི་ལམ་མཆོག་མཐར་ཐུག་ཆོས་ རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་འཇུག་དགོས་པས། འདིའི་དོན་ཅུང་ཟད་འཆད་པར་ བྱེད་པ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་གཞི་ལམ་འབྲས་བུ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་གནད་ཀྱིས་རྒྱུད་ ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུད་གསུམ་དུ་གསུངས་སོ།

吉祥各種部族遍主金剛薩埵及天母，安住為動靜一切輪涅之最勝精要及怙主。恒常顯現於三有一切相之法界，頂禮最尊無有離有最勝上師足。遍一切之本初怙主，以現證道而成就之方便，遍主眾生之主所明示之道，即是無上師口教。今日為具福眾開啟此無比吉祥法門，欲求真如義者，當善持此，以此善妙道為諸眾生，開啟最勝共不共果位之喜宴。 當說金剛乘密義之時，印度諸智者亦有迷惑，此方自詡博學之眾多人等，為迷亂所擾亦不足為奇。乘之頂端吉祥時輪者， 雖多數僅是願望而自滿，然如實無誤明晰廣大，今日於此誰能細緻論說？少智者展開分別妄念之輪，僅虛設而未能如實宣說，未善學而具見慢者，雖有眾多無實義之論釋，然能一時摧伏彼等一切，具成就教授及智者教理，此勝義善說大海之趣入，百中難得一，汝當隨喜。 複次，諸佛世尊所宣說，具慧者所追求者，即是最勝解脫及其方便二者。解脫即是一切法之自性實相，道之次第諸法亦是凈除於此實相顛倒增益之迷亂方便。如是了知已，永不入邪道，于僅依勝義之長道亦不樂趣入之善緣者，應入此三世諸佛及佛子一切之心要及語甘露所成之金剛乘究竟密義無上最勝道——法金剛瑜伽。為略說其義，以一切法攝於基道果三之要義，故於一切續部之王中說為三續。

།དེ་ལྟར་ཡང་། འདུས་པ་ཕྱི་མ་ལས། རྒྱུད་ནི་རྒྱུན་ཆགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། །རྒྱུད་དེ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར། །གཞི་དང་དེ་ཡི་རང་བཞིན་ དང་། །མི་འཕྲོགས་པ་ཡིས་རབ་ཕྱེ་བ། །རང་བཞིན་རྣམ་པ་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། །གཞི་ནི་ཐབས་ཞེས་ 4-349 བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་མི་འཕྲོགས་འབྲས་བུ་སྟེ། གསུམ་གྱིས་རྒྱུད་ཀྱི་དོན་བསྡུས་པའོ། །ཞེས་ གསུངས་ཤིང་། དང་པོའི་སངས་རྒྱས་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་སྡེ་འདི་རྣམས་སུ་ ཕྱི་ནང་གཞན་གསུམ་གྱི་རིམ་པས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཕྱི་ཆགས་འཇིག་གནས་པ་འཇིག་ རྟེན་ཁམས། ནང་ལུས་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེའི་རང་བཞིན། གཞན་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟུང་ འཇུག་གི་བདག་ཉིད་ཅན་རྣམས་ཡིན་ལ། གཞན་མཆོག་དེ་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་དབང་དང་ བསྐྱེད་རྫོགས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་རྣམས་ཀྱང་གཞན་གྱི་ཁོངས་སུ་བསྡུའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕྱི་ ནང་གཉིས་ནི་རྒྱུ་རྒྱུད་ཀྱི་ཆོས་སུ་གཏོགས་ལ། གཞན་ལ་དབྱེ་ན་ཐབས་རྒྱུད་དང་། འབྲས་ རྒྱུད་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་རྒྱུད་དེ་གསུམ་པོའི་དོན་གྱི་གཙོ་བོ་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ ཡིན་པས་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་མེད་ལ། རྒྱུད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་དངོས་ཀྱང་འདི་ལ་འཇུག་པ་ ཡིན་ཅིང་། གང་ཟག་སོ་སོའི་གནས་སྐབས་གསུམ་གྱི་བློའི་འཆར་སྒོ་ལ་འཁོར་བ་དང་ལམ་ དང་འབྲས་བུའི་ཆོས་སྣ་ཚོགས་པར་ཤར་བ་རྣམས་ནི་རྒྱུ་དང་ལམ་དང་འབྲས་བུ་དངོས་སུ་ འཇོག་པའི་སྐབས་ཡོད་ཀྱང་རྒྱུད་ནི་བཏགས་པ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་རྣམས་ལ་ནི་རྒྱུ་རྒྱུད་ ཀྱི་བསྡུས་པའི་ཆོས་དང་། ཐབས་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་དང་། འབྲས་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་ པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་ཡི། རྒྱུ་རྒྱུད། ཐབས་རྒྱུད། འབྲས་རྒྱུད་དངོས་སུ་མི་འཇོག་གོ །དེ་དག་ལས་ སྐབས་འདིར་ཐབས་ཀྱི་མཆོག་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་གཙོ་བོར་གཏན་ལ་དབབ་བྱ་ཡིན་ཞིང་། དེ་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཡན་ལག་ཏུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་ཅུང་ཟད་ ཙམ་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱ་དགོས་པས། དོན་གྱི་མདོ་འདི་ལྟར་བཟུང་བར་བྱ་སྟེ། གང་ལ་ སྒྲུབ་པའི་ཡུལ་གཞིའི་གནས་ལུགས་གཏན་ལ་དབབ། ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་ འབྱོར་སྒོམ་པའི་ཚུལ། དེ་ལྟར་བསྒྲུབས་པའི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་རང་བཞིན་ཏེ་ གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ། གཞིའི་གནས་ལུགས་སྤྱིར་བཤད་པ་དང་། ལུས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བྱེ་ 4-350 བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། ། དང་པོ་ལ། རང་ལུགས་གསལ་བར་བརྗོད་པ་དང་། རྒྱུ་རྒྱུད་ལ་ལོག་རྟོག་སེལ་བའོ། ། ༈ རང་ལུགས་གསལ་བར་བརྗོད་པ། དང་པོ་ལ། རྒྱུ་རྒྱུད་ཀྱི་རང་བཞིན་ངོས་བཟུང་། དེའི་ཁྱད་ཆོས་གསལ་བར་བཤད། འཁོར་ བ་འཇུག་ལྡོག་གི་རྣམ་གཞག་བསྟན་པ་སྟེ་གསུམ་མོ།

如是複次，後續集經中說： "續者相續而稱謂，彼續分為三種類。基及彼之自性與，不奪所作清分別。自性諸相即為因，基者說為方便也。如是不奪即果德，三者攝持續義也。" 且於初佛時輪等因續諸中，亦以外內他三次第而說。其中外者為成住壞滅世界界，內者為身脈氣明點之自性，他者為法性真如雙運之體性。為獲得彼殊勝所需之方便——灌頂、生圓次第等諸道，亦攝於"他"中。如是外內二者為因續之法，于"他"中分則為方便續與果續二種。其中彼三續之主要意義為法性真如，故就體性而言無有差別，且"續"之名言亦直接契入於此。諸補特伽羅各自三種階段之心識顯現中，輪迴、道、果之諸法顯現差別者，雖有安立為因、道、果之機會，然續則是假立，是故彼等唯稱為因續所攝之法、方便續所攝之法、果續所攝之法，而不直接安立為因續、方便續、果續。於此等中，此處主要當定解方便之最勝圓滿次第，爲了解彼義之支分，亦當略作因果安立之抉擇，是故當如是執持義要：所修之處——基之實相當抉擇，如何修持之方便——金剛瑜伽修習之理，如是修持之果——佛地之自性，此三者中，初者分為總說基之實相及別說身之情況二者。 初者分為明說自宗及遣除因續邪執二者。 初、明說自宗 初者分三：認定因續之自性，明說彼之特徵，顯示輪迴趣入還出之安立。

།དང་པོ་ལ་ཡང་གསུམ་གྱི་དོན་ཚན་ དང་པོ་ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་བ་ནི། རྒྱུ་རྒྱུད་ཀྱི་ངོ་བོ་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་དང་ པོའི་སངས་རྒྱས་དང་། དོན་དམ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དངོས་དང་། བདེ་གཤེགས་སྙིང་ པོའི་མིང་གིས་བསྙད་པ། གདོད་མ་ནས་བདེ་སྟོང་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ སེམས་ཉིད་འདི་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། སྤྱིར་སེམས་ལ་དབྱེ་ན་འཁོར་བའི་སེམས་དང་། མྱ་ངན་ལས་ འདས་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་གཉིས་རིམ་པས་ཀུན་རྫོབ་པའི་སེམས་ དང་དོན་དམ་པའི་སེམས་སུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཁོ་ན་ལ་གནས་སྐབས་མང་པོར་རིམ་ པས་སེམས་དང་། སེམས་ཉིད་ཅེས་སོ་སོར་བརྡའ་སྦྱར་བར་མཛད་དེ། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་ གསལ་བའི་སེམས་དངོས་ནི་དོན་དམ་དང་། མྱང་འདས་ཀྱི་སེམས་དང་། སེམས་སེམས་ཉིད་ གཉིས་ཀྱི་ཟླས་ཕྱེ་བའི་སེམས་ཉིད་དོ། །རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་དང་། སེམས་བྱུང་ལྔ་བཅུ་རྩ་ གཅིག་ལ་སོགས་པ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མའི་སེམས་ནི་འཁོར་བ་དང་། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སེམས་དང་། སེམས་སེམས་ཉིད་གཉིས་ཀྱི་ཟླས་ཕྱེ་བའི་སེམས་སོ། །དོན་དམ་གྱི་སེམས་ནི་ཆོས་དབྱིངས་ དང་ཟུང་འཇུག་གི་སེམས་ཀྱང་ཡིན་ལ། གནས་སྐབས་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སེམས་ལ་ ཡང་རང་བཞིན་གྱི་འོད་གསལ་བ་དང་། སེམས་ཉིད་དང་། ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་བརྡས་ བསྟན་པ་སྲིད་ཀྱང་། དཔེ་ཙམ་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱོགས་འདྲ་བ་ལ་དགོངས་པ་དང་། དགོས་པའི་ ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་གཟིགས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་པས་དངོས་མ་ཡིན་ཏེ་བཏགས་པ་ཙམ་མོ། ། 4-351 དོན་ཚན་གཉིས་པ་དེ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ལུང་དགོད་པ་ནི། སེམས་གཉིས་པོའི་ངོས་ འཛིན། དཔལ་དྲི་མ་མེད་པའི་འོད་ལས། དེ་ལྟར་འཁོར་བའི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་སད་ པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བཞིར་ངེས་པའོ། །ཞེས་དང་། གང་གི་ཕྱིར་འཁོར་བའི་བག་ ཆགས་ལས་གྲོལ་བའི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། གང་སེམས་ཡོད་པའི་སེམས་དེ་ ནི་སེམས་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འཁོར་བའི་སེམས་དང་བྲལ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སེམས་ གཞན་ཡོད་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་ཅན་གྱི་མིང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །ཞེས་པ་སྟེ། གནས་སྐབས་བཞིའི་སེམས་ནི་འཁོར་བའི་སེམས་དང་། དྲི་མ་རྣམས་ལས་གདོད་ནས་གྲོལ་ བའི་སེམས་ནི་མྱང་འདས་ཀྱི་སེམས་སོ། །ཡང་འགའ་ཞིག་འདི་ལྟར་སེམས་པར་འགྱུར་ ཏེ། འཁོར་བའི་སེམས་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ཀྱང་མྱང་འདས་ཀྱི་སེམས་ནི་བག་ཆགས་ལས་གྲོལ་ བའི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པས་དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ ཀྱི་ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་ལ་བརྗོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ལ་ངོས་བཟུང་དུ་མི་རུང་ངོ་། ། ཞེས་པ་འདིའོ།

初中亦有三科，其第一認定體性者：因續之體性即為心性本明之初佛、勝義圓滿佛陀真實、善逝藏之名所詮，本來即具樂空雙運相之此心性。總之，心可分為輪迴之心與涅槃之心二種，此二依次即為世俗之心與勝義之心。于彼等中，于諸多階段依次以心與心性分別安立名言，本明之心體即是勝義、涅槃之心，及由心與心性二者相對區分之心性。八識聚及五十一心所等暫時垢染之心即是輪迴、世俗之心，及由心與心性二者相對區分之心。勝義之心亦是法界與雙運之心，雖于某些階段對世俗之心亦可能以本明、心性、智慧等名言顯示，然僅是就譬喻成分之相似處而言，或觀待某些殊勝意趣而說，故非真實唯是假立。 科目第二，安立彼之教證者：二心之認定，《吉祥無垢光》中說："如是輪迴心之自性分醒時等四類決定。"又云："由於是從輪迴習氣解脫之心法性故，有心之心非是心。"說有異於輪迴心、解脫之涅槃心，此乃薄伽梵以金剛持名而說。四位之心即是輪迴心，本來解脫諸垢之心即是涅槃心。又有一些如是思維：雖輪迴心即是彼，然涅槃心說為從習氣解脫之心法性，故唯說具二清凈之圓滿佛陀法界智，不應認定為有情之心，如是也。

།དེ་ལ་བརྗོད་པ། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། གོང་དུ་དྲངས་པའི་ལུང་དེ་ལས་རྡོ་རྗེ་ ཅན་གྱི་མིང་གི་ཞེས་པའི་བཤད་བྱ་རྩ་བའི་ཚིག་ནི། དེ་དག་དབུས་སུ་རྡོ་རྗེ་ཅན་ནི་རང་བཞིན་ མིན་ཅིང་རྣམ་འགྱུར་མིན་ཏེ་ཁྱབ་བྱེད་རང་བཞིན་མེད། །ཅེས་དང་། དེའི་འགྲེལ་པར་ཡང་ ས་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གི་དབུས་སུ་རྡོ་རྗེ་ཅན་ནི་རང་བཞིན་མིན་ཞིང་རྣམ་འགྱུར་མིན་ཏེ་ ཞེས་མྱང་འདས་ཀྱི་སེམས་ནི་ས་སོགས་ལ་གནས་པར་བཤད་ཅིང་། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། ས་ལ་ སོགས་པ་ནི་རང་བཞིན་དང་རྣམ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་མ་དག་པ་འཁོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་ པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ས་སོགས་འཁོར་བར་བཤད་པས་འཁོར་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དམ། འཁོར་ བ་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་རང་བཞིན་འོད་གསལ་ཡིན་པར་གསལ་བར་གྲུབ་བོ། །དེ་བཞིན་དུ་ རྒྱུད་ལས། བུམ་པའི་ནང་དུ་ཆུ་ནི་ལེན་པར་བྱེད་པ་ན་ཡང་ནམ་མཁའ་འགྲོ་བ་མིན་པ་ཇི་ལྟ་ 4-352 བར། །མཁའ་ཁྱབ་མཁའ་ཡི་རྡོ་རྗེ་ཅན་ནི་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་བྲལ་བ་ལུས་ཀྱི་དབུས་སུ་དེ་ བཞིན་ཉིད། །ཅེས་དང་། དེའི་འགྲེལ་པར་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སེམས་འཁོར་བ་ ལས་འདས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལས་ལ་གནས་པ་ནི་གང་གིས་ཀྱང་མ་བཅིངས་ཤིང་མ་གྲོལ་ བའོ། །ཞེས་གསུངས་པས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་གསལ་ལོ། ། དོན་ཚན་གསུམ་པ་བརྒལ་ལན་གྱིས་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ནི། ཡང་འདི་ལྟར་སེམས་ པར་འགྱུར་ཏེ། འདིར་མྱང་འདས་ཀྱི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་རང་བཞིན་གྱི་མྱང་འདས་ཙམ་ ལ་དགོངས་པ་ཡིན་པས་མྱང་འདས་དངོས་མ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་འཁོར་བའི་སེམས་ཁོ་ན་རང་ བཞིན་གྱི་མ་གྲུབ་པ་ཙམ་མམ། བདེན་པར་མེད་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི། རྣམ་ཤེས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ དབྱེ་བ་མི་འཐད་དོ་སྙམ་ན། རྡོ་རྗེ་ཅན་གྱི་བརྡས་བསྟན་པས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པར་གྲུབ་ཅིང་། འཁོར་བའི་སེམས་ལས་གཞན་པར་བཤད་པས། དེ་གཉིས་ཤེས་པ་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་ཡིན་ནོ། ། རང་བཞིན་མྱང་འདས་ནི་ཡིན་མོད་ཀྱི། མྱང་འདས་དངོས་མ་ཡིན་ནོ། །སྙམ་ན། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དངོས་ཡིན་པར་གྲུབ་སྟེ། རང་བཞིན་མྱང་འདས་ནི་མྱང་འདས་ཀྱི་གཙོ་ བོ་ཡིན་ལ། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ལམ་གྱིས་སྤངས་པའི་མྱང་འདས་ནི་རྣམ་གྲངས་པའི་མྱང་འདས་ ཙམ་ཡིན་ནོ།

對此回答：非如是。上引文中"以金剛持名"之所釋根本句即："彼等中間金剛持非自性亦非變異，遍主無自性。"其釋中亦云："於此地等中間金剛持非自性亦非變異"，說涅槃心住于地等，又彼中說："地等即是自性與變異所謂不凈輪迴蘊等"，說地等為輪迴，由此明確成立為輪迴法之法性或輪迴者們之心為本明。如是，續中說："如於瓶內取水時虛空亦不行，遍空空金剛持離境相於身中亦如是。"其釋中亦說："涅槃心超越輪迴，住於一切業，任何亦不縛不解。"由此亦極為明顯。 科目第三，以問答決定者：又如是思維：此中所謂涅槃心僅是就自性涅槃而言，故非真實涅槃，彼亦僅是輪迴心自性不成立或無諦實而已，不應分別識與智。若作是念，以金剛持名錶示故亦成立為智慧，說異於輪迴心故，彼二為體性各異之心。若念：雖是自性涅槃，然非真實涅槃。由彼自身成立為真實涅槃，因自性涅槃是涅槃之主要，暫時垢染由道斷除之涅槃僅是假名涅槃而已。

།དེའི་རྒྱུ་མཚན་དང་པོ་ནི། རང་བཞིན་མྱང་འདས་ནི་དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་ ཡིན་ལ། གློ་བུར་དྲི་སྤངས་ཀྱི་མྱང་འདས་ནི་ཀུན་རྫོབ་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ཙམ་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་ ལས་སྣང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། རྒྱུ་མཚན་གཉིས་པ་ནི་རང་བཞིན་མྱང་འདས་རྣམ་པར་མི་ རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པ་དང་། གློ་བུར་གྱི་དེ་ནི་རྗེས་ཐོབ་དག་པའི་ སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། རྒྱུ་མཚན་གསུམ་པ་ནི། སངས་རྒྱས་རང་སྣང་ལ་རང་བཞིན་ རྣམ་པར་དག་པར་གཟིགས་ཤིང་། གློ་བུར་གྱི་དེ་ལས་གདུལ་བྱ་གཞན་སྣང་ཁོ་ན་འབྱུང་བའི་ ཕྱིར་དང་། རྒྱུ་མཚན་བཞི་པ་ནི། ཀུན་རྫོབ་འཁོར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གདོད་མ་ནས་ཡོད་ 4-353 མ་མྱོང་བས་རང་བཞིན་རྣམ་དག་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གཟིགས་ཤིང་། སྒྲིབ་པ་སྔར་ཡོད་དང་ ཕྱིས་སྤངས་པ་གཉིས་ཆར་གཟིགས་རྒྱུ་མེད་པས། གློ་བུར་གྱི་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ མ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་དང་། རྒྱུ་མཚན་ལྔ་པ་ནི། རང་བཞིན་མྱང་འདས་ནི་གདོད་མ་ཡིན་པའི་ ཕྱིར། འཁོར་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐབས་སུ་གནས་ལ། དེའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་རྣམ་དག་འདི་ གློ་བུར་རྣམ་དག་ལ་བལྟོས་པ་མེད་ཅིང་། རང་བཞིན་རྣམ་དག་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ལམ་ བསྒོམས་པས་གློ་བུར་རྣམ་དག་ཏུ་འགྱུར་གྱི། རང་བཞིན་གྱིས་མ་དག་ན་ལམ་བསྒོམས་ཀྱང་ གློ་བུར་རྣམ་དག་ཏུ་མི་འགྱུར་བས། གློ་བུར་རྣམ་དག་གི་མྱང་འདས་ནི་རང་བཞིན་མྱང་འདས་ ལ་ངེས་པར་བལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་མྱང་འདས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་རང་བཞིན་མྱང་འདས་ ཁོ་ན་ཡིན་ལ། གློ་བུར་རྣམ་དག་གི་མྱང་འདས་ནི་ཐབས་སྒོམ་པ་པོ་དང་། ཐབས་གོམས་པའི་ སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱི་བློ་ངོར་དྲི་མ་སྤངས་ཚུལ་དང་། ཡོན་ཏན་རྟོགས་ཚུལ་གྱི་བློའི་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ ཟད་དོ། །འཇམ་དཔལ་གྱི་ལྟ་འདོད་མདོར་བསྟན་ལས་ཀྱང་། བསོད་ནམས་ཕུང་པོས་སངས་ རྒྱས་ཁྱོད། །སྟོན་པའི་སྐུ་དང་སྤྱོད་པ་སྟེ། །སྡིག་པའི་ཕུང་པོས་སངས་རྒྱས་ཁྱོད། །ངན་པ་ རུལ་པའི་ལུས་ཉིད་དོ། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། གཞན་སྣང་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་དང་མཛད་ པ་སྟོན་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་འཁོར་བའི་ལུས་སུ་སྣང་བའི་ཆོས་ཉིད་ངོ་ བོ་གཅིག་ཅིང་སངས་རྒྱས་སུ་བཤད་ལ། རྫོགས་མ་རྫོགས་དང་རྒྱུ་འབྲས་དང་བཟང་ངན་གྱི་ དབྱེ་བ་གང་ཡང་མ་མཛད་པས་སོ།

我為您直譯這段藏文： 其第一理由是：自性涅槃是事物之實相，暫時斷除垢染之涅槃僅從世俗因緣和合之緣起而顯現故；第二理由是：自性涅槃是無分別智慧之所緣境，暫時彼者是后得清凈之行境故；第三理由是：于佛自現中見自性清凈，從暫時彼者唯生所化他現故；第四理由是：世俗輪迴諸法本來未曾有故，佛見彼自性清凈，障礙先有與后斷二者皆無可見，故暫時彼者佛智未見故； 第五理由是：自性涅槃為本初故，住於一切輪涅之時，因此此自性清凈不待暫時清凈，以自性清凈之理由修道而成暫時清凈，若非自性清凈，雖修道亦不成暫時清凈，故暫時清凈之涅槃必定依待自性涅槃故。又，涅槃之體性唯是自性涅槃，暫時清凈之涅槃僅是修習方便者與串習方便之士夫們心中斷除垢染之方式與證悟功德之方式之心之顯現而已。文殊欲見略說中亦云："以福德蘊佛陀汝，示現身及行，以罪惡蘊佛陀汝，惡劣腐敗身。"亦如是說，即於他現中示現佛身與事業之法性，與于諸有情顯現輪迴身之法性體性為一而說為佛，未作圓滿未圓滿與因果及善惡之分別故。

། གཉིས་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་རྒྱུད་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་དེ་རང་བཞིན་གནས་ རིགས་དང་། བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དང་། བདག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང་། དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ ཀྱི་སེམས་དང་། དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་། དོན་དམ་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ཞིང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཆ་མེད་ཀུན་འགྲོ་ཀུན་ཁྱབ་ཡིན་ཀྱང་། རེ་ཞིག་ལྡོག་ཆས་ཕྱེ་བའི་རྣམ་གཞག་ 4-354 བྱས་ན། རྒྱུ་རྒྱུད་རང་བཞིན་འོད་གསལ་དེ་ཉིད་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ ཐིག་ལེ་སྟེ་ཐིག་ལེ་བཞིའི་ངོ་བོར་གནས་ཤིང་། དེ་ལྟར་གནས་པའི་གོ་དོན་ཡང་ལུས་ངག་ ཡིད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དྭངས་མ་དང་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐིག་ལེ་ཞེས་བྱ་ཞིང་། ཆོས་ཉིད་དེ་ཡང་ ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྣང་བ་མ་ཡིན་མོད། དོན་དམ་པའི་ལུས་ངག་ཡིད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་མཐའ་ ཡས་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྤྱིར་སྣང་མེད་དུ་མི་འཇོག་གོ །དེ་ལྟར་ཐིག་ལེ་བཞི་པོ་དེ་ཉིད་ འབྲས་དུས་ཀྱི་སྐུ་བཞིའམ་རྡོ་རྗེའི་བཞིའི་རྒྱུ་རྒྱུད་ཡིན་ཞེས་བྱ་ལ། ཞིབ་མོར་ན་གཞི་འབྲས་ དབྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཐིག་ལེ་བཞི་པོ་དེ་ཉིད་སྐུ་བཞི་ཡིན་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ ལ་ཐིག་ལེ་བཞི་ཙམ་ལས་འཕྲོས་པའི་སྣང་བ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་རྒྱུད་དུ་འཇོག་ལ། སངས་ རྒྱས་རྣམས་ལ་ས་བཞིའི་སྣང་བ་གཙོ་བོར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་འབྲས་རྒྱུད་དུ་འཇོག་པ་ཡིན་ཅིང་། ཐབས་རྒྱུད་ལའང་དེས་རིགས་འགྲེའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྐབས་འདིར་ཆོས་ཉིད་དེ་དོན་དམ་པའི་ རྒྱུ་ཡང་ཡིན། དོན་དམ་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་ཡིན་ལ། ཀུན་རྫོབ་རྒྱུ་འབྲས་གང་ཡང་མ་ཡིན་ མོད། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་ངོར་རྒྱུའི་ཐ་སྙད་འཇུག་ཏུ་རུང་ཞིང་། སངས་རྒྱས་རྣམས་ ལ་ཤེས་ངོར་འབྲས་བུའི་ཐ་སྙད་དོན་མཐུན་དུ་འཇུག་གོ །ཞེས་པ་དང་། དོན་དམ་པའི་སྣང་ བ་ཅན་ཏེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཀྱང་ལམ་མ་བསྒོམས་པ་རྣམས་ལ་སྣང་ བ་དེ་མི་སྣང་ངོ་། །ཞེས་དང་། དེ་རྣམས་དོན་དམ་པའི་ཐིག་ལེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་བའི་ བདེ་བའང་ཡིན་ལ། དོན་དམ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་ཞལ་བཞི་དངོས་ཀྱང་ཐིག་ལེ་བཞི་པོ་འདི་ ཡིན་ཅིང་། གཞི་འཁོར་བའི་ཆོས་ལ་དགོངས་ཏེ། གནས་སྐབས་བཞི་ལ་བཤད་པ་ནི་ཐིག་ ལེ་འདི་རྣམས་ཀྱི་དྲི་མ་ཡིན་པ་ལ་དགོངས་སོ། །ཞེས་པ་རྣམས་གྲུབ་དོན་ནོ།

第二，如是因續心性自明光即是自性住種姓、善逝藏、我之真如、勝義菩提心、勝義菩提、勝義佛陀等，彼體性雖是無分別遍行遍及，暫且若作分析反體之安立， 因續自性明光即住于身語意智慧四明點之體性，如是安住之含義亦是身語意智慧之精華與法性故稱為明點，此法性雖非世俗顯現，然以具無邊勝義身語意智慧之顯現故，總之不立為無顯。如是彼四明點即是果時四身或金剛四者之因續，細緻而言，以基果無別故，彼四明點雖是四身，然于諸有情唯從四明點生起顯現故立為因續，于諸佛主要生起四地之顯現故立為果續，于方便續亦以此類推。如是，此處法性是勝義因，亦是勝義果，雖非世俗因果任一，然于諸有情知解中可安立因之名言，于諸佛知解中契合安立果之名言。又，具勝義顯現即住於一切有情，然于未修道者不現彼顯。又，彼等是勝義明點故亦是不變樂，勝義時輪四面本身亦是此四明點，基於輪迴法而密意，於四階段之說明是密意於此等明點之垢染。以上是所成之義。

།དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ ཉིད་དང་། སྣང་བཅས་དང་། རྒྱུ་རྒྱུད་དང་། གཞི་འབྲས་དབྱེར་མེད་སོགས་ཐིག་ལེ་བཞི་ལ་ བཤད་པའི་སྐབས་འདིས་རིགས་བསྒྲེས་ཏེ། གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་རྟོགས་པར་བྱ་ཞིང་། དོན་ 4-355 དམ་དབྱིངས་དེ་ཁམས་ལྔའི་དྭངས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་ཡི་གེ་ལྔ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་རང་བཞིན་རྒྱུ་རྒྱུད་ཡིན་ལ། ཕུང་པོ་དྲུག་གམ་འབྱུང་བ་དྲུག་གི་དྭངས་མ་ ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐིག་ལེ་སྟོང་པ་འགྱུར་མེད་དྲུག་ཅེས་བྱ་སྟེ། རྒྱལ་བ་རིགས་དྲུག་དང་། ཡུམ་ དྲུག་གི་རྒྱུ་རྒྱུད་དང་། རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། རླུང་འཕོ་བ་ བཅུ་གཉིས་ཀྱི་དྭངས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདེན་དོན་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ ཆོས་སྐུའི་རྒྱུ་རྒྱུད་དང་། ཐིག་ལེ་འཕོ་བ་བཅུ་དྲུག་གི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་ དགའ་བ་བཅུ་དྲུག་ཀྱང་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་བཅུ་དྲུག་དང་། སྐུ་བཅུ་དྲུག་གི་རྒྱུ་རྒྱུད་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ལས་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་ བ་ལ། རང་གི་ངོ་བོས་མ་གྲུབ་པ་ཙམ་གྱི་སྟོང་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཙམ་ཡིན་ཀྱང་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་ལ། ཆེན་པོའི་སྒྲས་སྟོང་པ་དེ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པར་ཡང་བསྟན་ཅིང་། ཐིག་ལེ་སྟོང་པ་ཞེས་བརྗོད་ པས་བདེ་བའི་ཐིག་ལེ་དེ་ཉིད་གཟུང་འཛིན་གྱི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བར་ཡང་བསྟན་ནོ། །འགྱུར་ མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་འགྱུར་བའི་ཡེ་ཤེས་སུ་གོ་དགོས་ཤིང་། ཡི་གེ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་ པ་ཡི་གེའི་སྒྲས་བསྟན་ན། གསུང་གཞོམ་མེད་ཀྱི་ནཱ་ད་ལ་འཇུག་པས་གཉིས་ཀ་ལྟར་ཡང་མི་ འགལ་ལོ། ། གསུམ་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། མཆོག་གི་དང་པོའི་སངས་རྒྱས་ལས། ཆགས་སོགས་དྲི་མ་ ལྡན་པའི་སེམས། །འགྱུར་བ་འཁོར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། །དེ་དང་བྲལ་པས་རྣམ་པར་དག །རང་ བཞིན་དྲི་མེད་དག་པའོ། །ཞེས་དང་། འཕགས་པ་ལྷས་ཀྱང་། དེ་བཞིན་རང་བཞིན་སེམས་ འདི་ཡང་། །རྟོག་པའི་ཚོན་གྱིས་བསྒྱུར་བ་ཉིད། །ཐ་མལ་རྟོག་པའི་ཚོན་གྱིས་ནི། །རིན་ཆེན་ སེམས་ནི་དབེན་གྱུར་ན། །ཐོག་མ་ནས་དག་མ་སྐྱེས་པ། །གཉུག་མའི་རང་བཞིན་དྲི་མ་མེད། ། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་སེམས་ཉིད་འདི་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་ཆེན་དང་། རྣམ་ཀུན་ 4-356 མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་ཉིད་དབྱེར་མི་ཕྱེད་པའི་ཟུང་འཇུག་གི་ཡེ་ཤེས་སུ་གནས་པ་ཡིན་ཀྱང་། ཆགས་སོགས་འཁྲུལ་པའི་སྣང་བས་སེམས་རྒྱུད་བསྒྲིབས་པར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ ལ་ནི་འཁོར་བ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཞིང་། འཁྲུལ་པ་དེ་ཉིད་རང་བཞིན་མེད་པའི་གནས་ལ་ ཞུགས་ཏེ་རང་སངས་ལ་འགྲོ་བའི་སྐབས་ནི་འཁོར་བ་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱའོ།

如是則法性、具顯、因續、基果無別等於四明點所說的此處類推，于其他諸法亦當了知， 勝義界是五界精華故稱為大空五字，彼即是五智自性因續，是六蘊或六大精華故稱為六無變空明點，是六勝者部及六佛母之因續，以是十二緣起之法性故，以是十二風動之精華故，是證悟十二諦義之智慧法身因續，以是十六明點運動之法性故亦是十六勝義喜，彼即是十六智慧及十六身之因續，應當了知。其中所謂大空者，僅是以自體不成立之空性雖是空性然非大，大之詞亦表明彼空性即是智慧，言說空明點亦表明樂明點即離能取所取戲論。所謂無變即應理解為不變智慧，所謂五字等若以字詞表示，則趣入語言不壞之聲故二者皆不相違。 第三，如雲："從最初佛陀起，具貪等垢染心，變化輪迴之因，離彼則清凈，自性無垢凈。"又聖天亦云："如是自性心，為分別彩染，凡俗分別彩，珍寶心若離，本來凈無生，本性無垢染。"如是離戲之心性雖住于不變大樂與具一切殊勝空性不可分之雙運智慧， 然為貪等迷亂顯現所蔽心續之諸有情則趣入輪迴，彼迷亂入于無自性之處而自凈時稱為輪迴還滅。

།དེ་ལ་ཆོས་ཅན་ འཁོར་བའི་ངོ་བོ་ནི། གནས་སྐབས་བཞི་དང་ཕུང་པོ་དྲུག་དང་ཁམས་དྲུག་དང་དབང་པོ་དྲུག་ དང་ཡུལ་དྲུག་དང་ལས་དབང་དྲུག་དང་ལས་དབང་གི་བྱ་བ་དྲུག་རྣམས་ཡིན་ལ། འཇམ་ དཔལ་གྱི་ལྟ་འདོད་མདོར་བསྟན་ལས་ཀྱང་། བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཉེར་སྤྱོད་པ། །རྟག་ཏུ་ ཀུན་རྫོབ་འཁོར་བའོ། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །འཁོར་བ་ལྡོག་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི། རྡོ་རྗེ་བཞི་ དང་། རྒྱལ་བ་རིགས་དྲུག་དང་། ཡུམ་དྲུག་དང་། དོན་དམ་པའི་སེམས་དཔའ་དྲུག་དང་། ལྷ་ མོ་དྲུག་དང་། ཁྲོ་བོའི་དབང་པོ་དྲུག་དང་། རྡོ་རྗེ་མཁའ་འགྲོ་མ་དྲུག་གོ །དེ་ལྟར་ན་དོན་ཚན་ དང་པོ་འཁོར་བ་འཇུག་ལྡོག་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའོ། །འཁོར་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དྲི་མ་དེ་ ཕྱིས་དག་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་། ཇི་སྐད་དུ་དབང་མདོར་བསྟན་ལས། སེམས་ལ་གློ་བུར་ དྲི་མ་མེད། །སེམས་ལས་ཡུན་རིང་དུས་ཅན་མིན། །སེམས་མེད་པར་ནི་སྐྱེ་བ་མེད། །སེམས་ ལ་མི་ཟད་གནས་པ་མིན། །ཞེས་དམ་བཅའི་ཚུལ་དུ་མདོར་བསྟན་ནས། གལ་ཏེ་འདི་ཉིད་ གློ་བུར་བ། །དེ་ཚེ་སྔོན་དུ་སེམས་དྲི་མེད། །གང་ཚེ་སེམས་ལས་དུས་རིང་ཅན། །དེ་ཚེ་དེ་ནི་ ཅི་ལས་སྐྱེས། །གལ་ཏེ་སེམས་མེད་པར་སྐྱེ་ན། །དེ་ཚེ་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན། །གལ་ཏེ་ སེམས་ལ་རྟག་ཏུ་གནས། །དེ་ཚེ་ཀུན་ཏུ་ཐར་པ་མིན། །ཞེས་འཐད་པ་བཀོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ རྒྱས་པར་བཤད། ཇི་ལྟར་ཟངས་ཀྱི་དྲི་མ་ནི། །རོ་ཡི་སྦྱོར་བས་ཉམ་པར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་ སེམས་ཀྱི་དྲི་མ་ནི། །སྟོང་ཉིད་སྦྱོར་བས་རྣམ་ཉམ་འགྱུར། །ཞེས་རང་བཞིན་ལ་གློ་བུར་གྱི་ དྲི་མ་སྤོང་པའི་ཚུལ་གསལ་བར་གསུངས་པ་ལྟར་ཏེ། སེམས་སྔོན་དྲི་མ་མེད་པ་ལས་ཕྱིས་དྲི་ 4-357 མ་གསར་དུ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་འབྱུང་སྲིད་ན་སྒྲིབ་གཉིས་སྤངས་ཟིན་པའི་རྗེས་སུ་ སླར་ཡང་སྐྱེ་སྲིད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། སེམས་ཉིད་མེད་པའི་སྔོན་རོལ་ནས་ཆགས་སོགས་ ཡོད་པའང་མི་སྲིད་དེ། སྲིད་ན་ཆགས་སོགས་རྒྱུ་མེད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར། ཆགས་སོགས་དེ་ སེམས་མེད་པར་ཡང་མི་སྐྱེ་སྟེ། སྐྱེ་ན་ནམ་མཁའ་ལས་ཀྱང་མེ་ཏོག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། རང་གི་ གནས་མེད་པར་སྐྱེ་བ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲི་མ་དང་སེམས་ངོ་བོ་གཅིག་པའམ་མི་གཅིག་ ཀྱང་འབྲལ་མི་རུང་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིན་ན་སེམས་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་ཐར་པ་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་ རོ། །དེས་ན་སེམས་དང་ཆགས་སོགས་གསེར་དང་གཡའ་བཞིན་དུ་སྔོན་གཅིག་གྲུབ་ཙམ་ ན་གཅིག་ཤོས་ཀྱང་གྲུབ་པས་རྟག་ཏུ་འགྲོགས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱང་། དྲི་མ་དེ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ ནམ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དྲི་མ་སྤངས་ཀྱང་སེམས་ཉིད་མི་ཟད་དེ། དྲི་མ་སྤངས་པའི་སེམས་ ཐར་པར་འགྱུར་རོ།

於此，有法輪迴之本性為：四種狀態、六蘊、六界、六根、六境、六業力及六業力之作用等。文殊愿見略說中亦云："享受苦樂者，恒時世俗輪迴。"輪迴還滅之法性為：四金剛、六勝者部、六佛母、六勝義菩薩、六天女、六忿怒尊及六金剛空行母。如是則第一科判為顯示輪迴流轉還滅之本性。 輪迴狀態之垢染后得清凈之因緣亦如灌頂略說中雲："心無暫時垢，心非久時有，無心則不生，心中無盡住。"以立宗方式略說已，"若此是暫時，爾時先心凈，何時心久有，爾時彼何生，若無心而生，爾時如空花，若常住於心，爾時無解脫。"以立理方式廣為宣說，"如銅之垢染，藥物令損壞，如是心垢染，空性修令損。"如是明說以自性離暫時垢染之理。 非是先無垢之心後生新垢，若有如是生起可能，則應成已斷二障之後復當生起。亦不可能在無心之前有貪等，若有則應成貪等無因。貪等亦不離心而生，若生則應從虛空亦生花，以無自處而生相同故。垢染與心非一體或非一亦非不可分，若是則成不可能有離垢解脫。是故心與貪等如金與銹，初成一者時另一亦成而恒時相伴，然彼垢染永非心之本性故，雖斷垢染而心性不盡，斷垢之心成解脫。

།དཔེར་ན་ལྕགས་སམ་ཟངས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཙམ་དང་། དེའི་ཁ་དོག་ནག་ པའམ་དམར་བ་དང་། གྱོང་ཞིང་སྲ་བའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་དང་པོ་ནས་རྟག་ཏུ་འགྲོགས་ཤིང་ དབྱེ་བ་མི་ཕྱེད་པ་ལྟ་བུར་སྣང་ཡང་ལྕགས་ཟངས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཙམ་ནི་དེ་དག་གི་ངོ་བོར་མེད་ པས་གསེར་འགྱུར་རྩིའི་རོ་བཅུད་ཀྱིས་བཙོས་པ་ན་ཁ་དོག་ནག་དམར་མི་མཛེས་པ་དང་། གྱོང་ཞིང་སྲ་བའི་དངོས་པོ་ནི་ཉམས་ཀྱང་ལྕགས་ཟངས་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་མི་ཉམ་སྟེ། དག་ པའི་གསེར་ཁ་དོག་བཟང་ཞིང་རང་བཞིན་མཉེན་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་འཁོར་ བ་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་གཉིས་ཀར་འཐད་དོ། །དོན་ཚན་གཉིས་པ་འཁོར་བ་འཇུག་ལྡོག་ རུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་བཤད་པའོ། ། དེ་ལ་འཁོར་བ་འཇུག་པའི་རྣམ་གཞག་མདོ་ཙམ་བཤད་ན། གོང་དུ་བསྟན་པའི་ཐིག་ལེ་ བཞི་པོ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱི་གཡའ་ལྟ་བུ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ནི་གནས་སྐབས་བཞིའི་ བག་ཆགས་ཡིན་ཅིང་དེ་ལས་འཁོར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སེམས་ 4-358 རང་བཞིན་གྱི་འོད་གསལ་བ་དེ་ནི་ཀུན་གཞི་ཡེ་ཤེས་དང་། མི་ཤིགས་པའི་ཐིག་ལེ་དང་། གཞོམ་དུ་མེད་པ་དང་། འོད་གསལ་དང་། ཨ་ཐུང་གི་བརྡས་བསྟན་པ་ཡིན་ཅིང་། དཔལ་དྲི་ མ་མེད་པའི་འོད་ལས། འདིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་གི་ནང་ན་གནས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་སོ། ། དེ་ཡང་གཞོམ་དུ་མེད་པའི་སྒྲ་སྟེ་རྟག་ཏུ་ནཱ་དའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་འདིར་ སྙིང་གི་ནང་ན་གནས་པ་ཞེས་པ་ནི་སྙིང་པོར་གནས་པ་སྟེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ ཐིག་ལེ་བཞི་དང་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་ཀྱི་དྭངས་མར་གནས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ལས་དེ་ཉིད་དང་ འདྲེས་པ་ལྟར་སྣང་བའི་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་གནས་སྐབས་འགར་རྩ་ བའི་མ་རིག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ། དེ་ལ་ཡང་ལྡོག་ཆས་ཕྱེ་ན་གནས་སྐབས་བཞིའི་བག་ ཆགས་སོགས་ཡོད་ཅིང་། དེའི་རང་སྣང་ལས་གནས་སྐབས་བཞིའི་སྣང་བ་དང་རྣམ་རྟོག་ མངོན་འགྱུར་བ་རྣམས་འཆར་བ་དང་། མུན་རྡུལ་སྙིང་སྟོབས་གསུམ་སྒྲ་རེག་རོ་གཟུགས་དྲི་ སྟེ་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་འབྱུང་ཞིང་། དེ་དག་ལས་ཀྱང་ཁམས་དང་ཕུང་པོ་དབང་པོ་ལས་དབང་ དང་བཅས་པ་རྣམས་འབྱུང་ངོ་། །ཡེ་ཤེས་དེའི་བཞོན་པ་ནི་དེ་ཉིད་དང་ངོ་བོ་གཉིས་སུ་མེད་ པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་ཡིན་ལ། རྩ་བའི་མ་རིག་པ་དེའི་བཞོན་པ་ཡང་ཕྲ་མོའི་རླུང་ཡིན་ཏེ། རྩ་ བའི་མ་རིག་པ་རླུང་དང་བཅས་པ་འདི་ལ་ཡང་སྐབས་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཡེ་ཤེས་དང་། དེའི་རླུང་ གི་མིང་བཏགས་པ་ནི། འབྲས་ཀྱི་སྤུན་པ་ལ་འབྲས་ཀྱི་མིང་བཏགས་པ་དང་མཚུངས་ཤིང་། དགོས་པ་ནི་སྤུན་པ་དང་མ་བྲལ་བའི་འབྲས་ཀྱི་གནས་ལུགས་གོ་དགོས་པ་ལྟར་དྲི་བཅས་ དེ་བཞིན་ཉིད་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ།

譬如鐵或銅之本體，及其黑色或紅色，堅硬之性質雖從初始恒時相伴不可分離而現，然鐵銅之本體並非彼等之本性，故以點金成金藥精煉時，不悅黑紅之色及堅硬之體性雖損，而鐵銅之本體不損，如成清凈金色妙善性柔和。如是則輪迴流轉與還滅二者皆應理。第二科判為解說輪迴流轉還滅之因緣。 於此略說輪迴流轉之建立，上說四明點為法性，其如銹般暫時垢染為四種狀態之習氣，從彼生起一切輪迴諸法。 又彼心之自性光明即為阿賴耶智、不壞明點、不可摧、光明及短阿字之表示，吉祥無垢光中雲："此中眾生心內所住即為智慧。彼亦不可摧之聲，恒時為納達之性相。"此中心內所住者即為住於心要，是法性之義，彼即住於四明點與八功德之精華之緣起中，如與彼相混現之暫時垢染阿賴耶識之本性，于某些狀態稱為大根本無明，彼若分其反體則有四種狀態之習氣等，從其自現生起四種狀態之顯現與顯得分別，生起昏暗、微塵、勇德及聲、觸、味、色、香等八功德，復從彼等生起界、蘊、根與業力等。彼智慧之所依即與彼本性無二之智慧風，彼根本無明之所依亦為細風，此根本無明及風于某些場合亦假名為智慧及其風，如稻穀之糠稱為稻穀相同，其意義如需了知未離糠之稻穀之情況，為抉擇有垢如是性故。

།གྲུབ་ཆེན་ཡུ་མོ་ལ་སོགས་པ་གོང་མ་ རྣམས་ཀྱི་གསུང་གི་རྩ་བའི་མ་རིག་པ་དེ་ལས་རླུང་གི་མཚན་ཉིད་ཅན་གཉིས་འབྱུང་བ་ལས་ དགའ་བའི་རླུང་གིས་བཞི་པའི་གནས་སྐབས་བསྐྱེད་ལ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་རླུང་གིས་སད་ པ་དང་། རྨི་ལམ་དང་གཉིད་འཐུག་པོའི་གནས་སྐབས་གསུམ་བསྐྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ་ 4-359 མ་རིག་པ་དེ་ལས་བེམ་ཆོས་ཀྱི་རླུང་སྐྱེ་བའི་དོན་མ་ཡིན་གྱི། དེ་ཉིད་རླུང་དེའི་ངོ་བོར་གནས་ ཤིང་རླུང་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་གནས་སྐབས་བཞིའི་རྣམ་རྟོག་སྐྱེ་བའི་དོན་ལ་དགོངས་སོ། །དེ་ ལས་རླུང་བཅུ་དང་། དེ་ལས་དུས་སྦྱོར་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རླུང་དང་། དེ་དག་གིས་ཡུལ་ལྔ་འཛིན་ པའི་དབང་ཤེས་ལྔ་དང་། དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། བདག་ ལ་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང་། ཡིད་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པའི་རྣམ་ པར་རྟོག་པ་མཐའ་མེད་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དཀར་དམར་ རླུང་གསུམ་གྱི་དྭངས་མ་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་དྲི་མའི་ཚུལ་གྱི་རྩ་བའི་མ་རིག་པ་དེ་ ཡང་དཀར་དམར་རླུང་གསུམ་ཕྲ་བའི་ངོ་བོར་གནས་ཤིང་རགས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པའི་ས་ བོན་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་བརྟན་གཡོ་ཀུན་ལ་ཀུན་ཁྱབ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་རྩ་བའི་མ་རིག་ པ་དེ་ཡང་འཁོར་བའི་ཆོས་ཀུན་གྱི་རྟེན་དང་གཞི་དང་འཁྲུལ་སྣང་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་ཅན་ ཡིན་མོད་ཀྱི། རེ་ཞིག་སེམས་ཅན་སོ་སོར་རེ་རེའི་སྣང་བ་དང་བསྟུན་ནས་སྐྱེས་བུའི་ལུས་ལ་ ཁྱབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་སོ་ཞེས་བརྗོད་ཅིང་། རྡོ་རྗེ་ལུས་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པའི་ཐབས་ ཀྱི་གཞི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་སྙིང་གའི་འཁོར་ལོའི་དབུས་སུ་དཀར་དམར་ཁ་སྦྱོར་གྱི་ནང་ན་རླུང་ དང་དྲོད་ཕྲ་མོའི་རང་བཞིན་ཅན་གནས་པ་ལ་མ་རིག་པ་ཕྲ་མོ་དེ་ཆོས་ཉིད་དང་བཅས་ཏེ་ གནས་སོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུར་བཤད་པ་དང་། དཀར་དམར་ཁ་སྦྱོར་རླུང་དང་བཅས་པ་དེ་ལ་མི་ ཤིགས་པའི་ཐིག་ལེར་ཡང་བཏགས་ཤིང་། དེ་བཞིན་དུ་རྩ་འཁོར་གཞན་དང་གཞན་ལ་དེ་ལྟ་ བུ་སྦྱར་བ་མང་སྟེ། དེ་དག་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པས་དྲི་མ་སྦྱོང་བ་དང་། ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཁྱད་ པར་ཅན་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་བྱེད་པ་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ།

大成就者瑜摩等諸上師之言：從彼根本無明生起具風之性相二者，其中歡喜風生起第四種狀態，俱生風生起醒時、夢中及熟睡三種狀態。 此非謂從彼無明生起物質之風之義，而是指彼即住于彼風之本性中，從風之分而生起四種狀態分別之義。從彼生十風，從彼生十二時輪之風，彼等執持五境之五根識，隨彼之意識，緣我之煩惱意，隨二意之分別無邊增長。 複次彼智慧為白紅風三之精華法性故，彼垢相之根本無明亦住于白紅風三細微之本性中，是粗者之生因。如彼智慧遍及一切動靜，彼根本無明亦為輪迴諸法之所依、根基及遍及一切迷亂顯現之相，然暫時隨順各別眾生之顯現，以遍及補特伽羅身之相而住。爲了解金剛身擊要之方便之基故，說如住於心輪中央白紅和合之內，具風與細微暖性之彼細微無明與法性俱住，並於彼白紅和合及風假立為不壞明點，如是配合于其他輪脈甚多，彼等意趣在於擊要彼等則能凈除垢染，及為生起殊勝道智之緣。

།དེ་ཡང་ཐིག་ལེ་བཞི་དང་འབྲེལ་བའི་ གནས་སྐབས་བཞིའི་བག་ཆགས་ནི་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་སོ་སོ་ལ་ གནས་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱང་དཔྲལ་བའི་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེའི་བྱེད་པ་ལས་སད་པའི་གནས་སྐབས་ 4-360 ཀྱི་བག་ཆགས་སད་དེ། །སད་དུས་ཀྱི་སྣང་བ་རགས་པ་རྣམ་རྟོག་དང་བཅས་པ་མངོན་འགྱུར་ དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་མགྲིན་པའི་ལས་རྨི་ལམ་དང་། སྙིང་གའི་ལས་གཉིད་ འཐུག་དང་། ལྟེ་བའི་ལས་བཞི་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བག་ཆགས་སད་དེ་ཆགས་རྟོགས་གི་ སྣང་བ་རགས་པ་རྣམ་རྟོག་དང་བཅས་པ་མངོན་འགྱུར་དུ་འབྱུང་བས་ན་འཁོར་ལོ་བཞི་དང་། རྡོ་རྗེ་བཞི་དང་། གནས་སྐབས་བཞི་རྣམས་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །དང་པོའི་སངས་རྒྱས་རྩ་བའི་ རྒྱུད་ལས། ཡེ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་སྦྱོར་བ་ལས། །ལྟེ་བའི་དབུས་ན་གནས་པའི་སེམས། །སྲོག་གི་ ཡོན་ཏན་བརྒྱད་ཀྱིས་བཅིངས། །བདག་སྐྱེས་རྣམས་ཀྱི་དར་སྲིན་བཞིན། །སད་དང་རྨི་ལམ་ གཉིད་ལོག་སྐབས། །རྣམ་གསུམ་ཡེ་ཤེས་དབྱེ་བ་ལས། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་ཞལ་གསུམ་ སེམས། །བཞི་པའི་དུས་ལ་ཞལ་བཞིའོ། །ཞེས་དང་། ལྟེ་བའི་དབུས་ན་ཐིག་ལེ་དང་། །ཚེག་ དྲག་དེ་དག་ཁ་སྦྱོར་ལ། །རྣམ་ཤེས་ཡེ་ཤེས་སྦྱོར་བ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་རྣམ་པར་གནས། ། ཞེས་གསུངས་པ་ལས། ཐིག་ལེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དཀར་ཆ་ཡིན་ལ། ཚེག་དྲག་ནི་མེ་སྟེ་ དམར་ཆའོ། ། རྣམ་ཤེས་ཡེ་ཤེས་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཀུན་ གཞི་ཡེ་ཤེས་ལ་རྩ་བའི་མ་རིག་པ་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་གཡོག་པའི་མིང་ངོ་། །དེས་ན་ ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་དེ་ལ་དཀར་དམར་རླུང་གསུམ་གྱི་བག་ཆགས་ས་བོན་གྱི་ཚུལ་དུ་གནས་ པ་དེའི་སྐབས་ཀྱང་རླུང་གི་མཐུ་ལས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གཏི་མུག་གི་རང་ བཞིན་དང་། དམར་ཆ་རྡུལ་གྱི་བག་ཆགས་ལས་ཆགས་ཤིང་གདུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ དང་། སྙིང་སྟོབས་དཀར་ཆའི་བག་ཆགས་ལས་ཞི་ཞིང་གཡོ་བ་འཛག་བཅས་ཀྱི་བདེ་བའི་ མཚན་ཉིད་དུ་གནས་པས། རྩ་བའི་མ་རིག་པ་དེ་ནི་དུག་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་དང་རྣམ་པས་ བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་དང་། འཕོ་བའི་བག་ཆགས་དང་། འཛག་བདེའི་ 4-361 སེམས་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ལ་རླུང་གཡོ་བ་དང་རྣམ་རྟོག་མངོན་འགྱུར་བ་བསྐྱེད་ པ་དང་། འཛག་བདེའི་དགའ་བ་བཅུ་དྲུག་དང་། རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་རྣམས་རགས་པ་ མངོན་འགྱུར་བ་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་ལ། ས་བོན་གྱི་དུས་ཉིད་ནས་རགས་པ་མངོན་ འགྱུར་བ་མེད་ཀྱང་རླུང་རྣམ་རྟོག་དགའ་བ་རྟེན་འབྲེལ་རྣམས་ཕྲ་བའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ དངོས་སུ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ།

複次，與四明點相關之四種狀態習氣唯是識故，雖不住于身體各個部分，然由額輪脈風明點之作用而醒起醒時狀態之習氣。 醒時粗顯現及分別顯現，如是由喉輪之作用醒起夢境，由心輪之作用醒起熟睡，由臍輪之作用醒起第四種狀態之習氣，生起貪執分別之粗顯現，故配合四輪、四金剛及四種狀態。初佛根本續云："從智慧識之和合，住于臍輪中央心，為命八德所繫縛，如諸自生蠶絲然。醒時及夢熟睡時，三種智慧差別中，眾生三面之心識，第四時中為四面。"又云："臍輪中央明點及，逗點彼等和合中，識智和合相應之，菩提心亦具足住。"其中明點為菩提心白分，逗點為火即紅分。 所謂識智和合者，乃法性如來藏阿賴耶智慧為根本無明阿賴耶識所覆之名。故於彼阿賴耶識中，白紅風三之習氣以種子之相而住，彼時由風力而具分別相之愚癡自性，及從紅分塵習氣而具貪著熱惱之相，及從白分勇識習氣而住于寂靜動搖具漏樂之相，故彼根本無明為三毒之自性及相所加持之變化樂、遷移習氣及漏樂心。 于彼有生起風動及顯現分別、漏樂十六喜及十二緣起等粗顯現之力，雖于種子之時無粗顯現，然風、分別、喜、緣起等細相實有。

།དེ་ལྟ་བུའི་རྩ་བའི་མ་རིག་པ་དེ་ཉིད་རགས་པའི་ལུས་དང་འབྲེལ་ བ་ལས་ཁྱད་པར་འདོད་ཁམས་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་འཁོར་བ་འཇུག་ཚུལ་ནི་འདི་ལྟར་ཡིན་ ཏེ། གཟུགས་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་ཁམས་ལའང་ཕྲ་རགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མ་གཏོགས་ ཕལ་ཆེར་འདྲའོ། །དེ་ཡང་དཀར་དམར་རླུང་གསུམ་གྱི་བག་ཆགས་ལས་རླུང་གི་ནུས་པ་སད་ དེ་འཕོ་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རླུང་རྒྱུ་བར་འགྱུར་ལ། དེས་དམར་ཆ་གཡོ་ཞིང་འབར་བར་འགྱུར། དེས་དཀར་ཆ་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཞུ་བར་བྱེད། རླུང་གཡོ་བ་དང་དམར་ཆ་འབར་བ་དང་དཀར་ ཆ་ཞུ་བ་གསུམ་གྱི་སྤྱི་ཐུན་མོང་དུ་རྣམ་རྟོག་སྣ་ཚོགས་སྐྱེ་ཞིང་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པའི་ ས་བོན་གཞན་རྣམས་སད་པས་རང་གཞན་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་འཆར། ལས་ འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་སྣ་ཚོགས་སྐྱེ། ད་དུང་ཉོན་མོངས་ཏེ་རླུང་དང་བཅས་པ་ལྷག་པར་ འཕེལ་བས་སྐྱེ་བ་འཕེན་འགྱུར་གྱི་ལས་གསོག་ཅིང་། ལས་དེ་ལའང་གཉིས་ཏེ། ཐུན་མོང་ གི་ལས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གཙོ་བོར་འགྲུབ་ལ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ ལས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རང་རང་གི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་འགྲུབ་བོ། །སྣོད་བཅུད་ དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འདུས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རྩ་རྒྱུད་ལས། རྣམ་ཤེས་ ཡེ་ཤེས་སྦྱོར་བ་ཡིས། །ལྔ་དྲུག་ཡུལ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན། །སེམས་ནི་ཞལ་ལྔ་ཞལ་དྲུག་པ། ། སེམས་མིན་སེམས་ཀྱི་གཟུང་བྱ་སྟེ། །ཞེས་གསུངས། དེ་དག་ནི་དོན་ཚན་གསུམ་པ་འཁོར་ བ་འཇུག་ཚུལ་སྤྱིར་བཤད་པའོ། ། 4-362 ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དོན་དེ་གསལ་བར་བརྗོད་པ་ནི་འདི་ལྟར་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འཛག་ བདེ་འཁོར་བའི་རྩ་བ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་མེད་ཁམས་ན་ནམ་མཁའ་དང་། སྒྲ་ཁམས་ཀྱི་ཐིག་ ལེ་འགྱུར་བའི་འཛག་བདེ་དང་། གཟུགས་ཁམས་ན་དེའི་སྟེང་དུ་རླུང་དང་རེག་བྱ། མེ་དང་ གཟུགས་ཀྱི་དེ་དག་ཀྱང་ཡོད། འདོད་ལྷ་རིགས་དྲུག་ལ་ཆུ་དང་རོའི་དེ་དང་། མི་དང་དུད་ འགྲོ་སོགས་ལ་ས་དང་དྲིའི་ཁམས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་འགྱུར་བའི་འཛག་བདེ་ཡང་ཡོད་པས་མིའི་རྟེན་ ལ་ནི་འབྱུང་བ་ལྔ་དང་། ཡོན་ཏན་ལྔ་ཆར་ཚང་བའི་འཛག་བདེ་རགས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ ཡོད་ཅིང་། དེ་འཆིང་དུ་རུང་བའི་ནུས་པ་མཐར་ཐུག་པའང་ཡོད་པས་རྟེན་འདི་ལ་ལྷག་པར་ བསྔགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཁམས་ན་འཛག་བདེ་ཕྲ་མོ་དངོས་ཀྱང་ ཡོད་ལ་རགས་པའི་བག་ཆགས་དང་ས་བོན་ཡོད་པས། སླར་འདོད་ཁམས་ཀྱི་མངལ་སྐྱེས་ སུ་སྐྱེ་བ་དང་། གཟུགས་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཁམས་ཉིད་དུ་ཡང་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་ ཏེ། རང་རང་གི་ཕུང་པོ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཆགས་པ་འབྱུང་བ་ཡང་ཁམས་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ འཛག་བདེའི་རྣམ་འགྱུར་ཡིན་ནོ།

如是根本無明與粗身相關，特別是以欲界為主之輪迴趣入方式如是：於色界及無色界除細粗差別外大致相同。複次，從白紅風三之習氣而醒起風之力，成為十二遷移之風行，由此紅分動搖而燃燒，由此令白分完全融化。風動搖、紅分燃燒及白分融化三者共同普遍生起種種分別，由先業所引之其他種子醒起，顯現自他器情種種顯相。生起引業之種種煩惱，更由煩惱及風增上增長而積集引生後世之業。彼業亦有二：由共業主要成就他生器世間，由不共業成就諸有情各自身體受用等。彼一切器情亦攝於蘊界處。如是根本續云："由識智和合故，五六境性之，心為五面六面，非心心所取。"此等為第三科輪迴趣入方式總說。 不共之義明說如是。複次，漏樂為輪迴根本，于無色界有虛空及聲界明點變化之漏樂，於色界其上覆有風及觸、火及色之彼等，于欲天六類有水及味之彼，於人及旁生等有地及香界明點變化之漏樂，故於人身具足五大及五德之漏樂粗分究竟，且有堪能束縛之究竟力，故特別讚歎此身。於色界及無色界亦有細微漏樂實體及粗分習氣種子，故復生于欲界胎生，於色界及無色界亦結生相續，生起各自執著蘊體及三摩地，此亦是彼等界漏樂之變現。

།དེ་བཞིན་དུ། དྲི་དང་གནས་ལ་མངོན་འདོད་གཞན། ཞེས་ གཞན་ལས་འབྱུང་སྟེ། འདོད་ཁམས་ཀྱི་རྫུས་སྐྱེས་གནས་ལ་སྲེད་པ་དང་། དྲོད་གཤེར་སྐྱེས་དྲི་ ལ་སྲེད་པ་འཛག་བདེའི་རྣམ་འགྱུར་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཐམས་ཅད་ལ་མཚུངས་པར་རླུང་ གིས་དམར་ཆ་སྦར་བས་ཐིག་ལེ་ཞུ་བ་ན། འཛག་བདེའི་དགའ་བ་བཅུ་དྲུག་རིམ་གྱིས་འཆར་ ཞིང་། རེ་རེ་ཡང་དགའ་བ་ཉམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པས་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ཕྲ་མོ་རེ་ ཡོད་ལ། ཁྱད་པར་བཅུ་དྲུག་པའི་མཐར་ཁམས་འགྱུར་ཞིང་འཛག་པས་ཆགས་པ་དང་བྲལ་ ནས་ཞེ་སྡང་དང་། ཆགས་སྡང་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་འཁྲུགས་པས་རྨོངས་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་ གསུམ་འཛོམ་པས་སྔར་གྱི་དུག་གསུམ་གྱི་བག་ཆགས་ལྷག་པར་སྟོབས་སུ་འགྱུར་ལ། དེ་ནི་ མ་རིག་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ལ་ལྷག་པར་སྤྱོད་པའི་སྐབས་ཡིན་ཅིང་། དེས་ལས་བསགས་པས་ 4-363 འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་སོགས་གཞན་རྣམས་འབྱུང་སྟེ། སྲིད་པའི་འཁོར་ལོ་བར་མ་ཆད་དུ་ འཁོར་བ་ཡིན་ལ། རྟེན་འབྲེལ་ཚར་གཅིག་གི་འཕེན་པ་ཟད་མཚམས་སུ་འཆི་འཕོ་བ་ཡིན་ ཅིང་། དེ་ཡང་རླུང་སེམས་རགས་པ་རྣམས་འགགས་རྗེས་འཁོར་བ་པ་རྣམས་ཐབས་མཁས་ དང་བྲལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དམར་པོ་སྟེང་དུ་ལྷག་པར་འབར་བས་ཐིག་ལེ་དཀར་པོ་ལྷག་ མ་མེད་པར་ཞུ། ཆུས་མེ་བསད་པའི་ཚུལ་གྱིས་དམར་པོའི་ནུས་པ་རྩ་བ་ནས་ཉམ། དཀར་ དམར་ཁ་སྦྱོར་ཞིག་པའི་མཚམས་ནས་སྐྱེ་བ་གཞན་འགྲུབ་འགྱུར་གྱི་ལས་ཀྱི་མཐུ་ལས་རླུང་ བསྐྱོད་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སེམས་གཞན་དུ་འཕོའོ། །དེ་མ་ཐག་དཀར་དམར་རླུང་གསུམ་དང་ ཁམས་ལྔ་ཕྲ་མོ་དང་བཅས་པའི་བར་དོ་འགྲུབ་ལ། དེས་མངལ་གཟུང་བ་སོགས་སྐྱེ་བའི་ སྲིད་པ་བླངས་པ་ན་རྩ་བའི་མ་རིག་པ་ས་བོན་གྱི་གནས་སྐབས་ཅན་དེ་ཐ་མལ་པའི་ལུས་ངག་ ཡིད་གསུམ་རགས་པ་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ལེན་པར་འགྱུར་ཞིང་། གོང་དུ་ བཤད་པ་ལྟར་འཕོ་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རླུང་གཡོས་པས་འཛག་བདེ་གསར་པ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་ པར་འགྱུར་རོ། །འདི་དག་ཀྱང་། མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་ཡེ་ཤེས་གྲུབ་པར། མ་རིག་པ་ནི་ འདིར་ཐོག་མ་མེད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་བག་ཆགས་སོ། །དེས་འདོད་ཆགས་རབ་ཏུ་འཇུག་ སྟེ་འདོད་ཆགས་ལས་ཀྱང་འགྱུར་བའོ། །འགྱུར་བ་ལས་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ་ཆགས་པ་ དང་བྲལ་བ་ལས་ཀྱང་ཞེ་སྡང་ངོ་། །ཞེ་སྡང་གི་བདག་ཉིད་ནི་བརྒྱལ་བ་སྟེ་བརྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་ བ་ནི་གཏི་མུག་གོ །དེ་ལྟར་ན་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་བདག་ཉིད་ནི་མ་ རིག་པ་སྟེ། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་ པའོ།

我為您直譯這段藏文內容： 如是，"于香及處所顯欲其他"，如他處所說，應知欲界化生對處所之貪著，暖濕生對香之貪著是漏樂之變現。于彼一切中，同等地由風點燃紅分而明點融化時，漏樂之十六喜依次顯現，每一喜亦具有喜悅衰減之相，故各有細微嗔恨及愚癡，特別是第十六終時明點變化漏流，離貪後生嗔，由貪嗔二者擾亂心而成癡，三者和合令先前三毒習氣更增上力，此是于無明緣起增上行之時，由此積業而 生起行緣起等其他諸支，輪迴于有之輪中不間斷，緣起一輪之引業盡時為死亡遷移，複次，粗分風心滅盡后，輪迴者離善巧方便故，紅分向上熾燃，令白明點無餘融化，如水滅火般令紅分力量從根本衰減，自白紅合一分離之際，由能成就他生之業力，與風動搖俱時心遷移他處。隨即成就具白紅風三及五大細分之中陰，由彼執持胎等受生有時，彼具種子狀態之根本無明攝取由蘊界處所攝之粗分凡常身語意三，如上所說，由十二遷移之風動搖而生起新漏樂等。此等亦如《最勝不變智慧成就》云："無明即是此處無始貪慾習氣，由彼引生貪慾，從貪慾亦成變化，從變化離貪著，從離貪著亦生嗔恨，嗔恨自性即昏厥，所謂昏厥即愚癡。如是貪慾、嗔恨及愚癡之自性即無明，非為空中花鬘，所謂無明即煩惱。"

།མ་རིག་པ་ལས་འདུ་བྱེད་དེ་འདུ་བྱེད་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་བའོ་ཞེས་ སོགས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ཤིང་། མདོར་བསྡུ་ན། འཛག་བདེའི་བག་ཆགས་ཀྱི་སེམས་ལས་ཁུ་ རྡུལ་རླུང་གསུམ་མངོན་དུ་འགྱུར། དེ་གསུམ་གྱིས་ད་ལྟའི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་བསྐྱེད། ལུས་ 4-364 ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེའི་སྣང་བ་ལས་ཕྱི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་ ཤར། ནང་བག་ཆགས་ཀྱི་ནུས་པ་ཁུ་རྡུལ་རླུང་གསུམ་གྱི་རྣམ་པར་ཤར་བའི་ཉེར་ལེན་དང་། ཕྱི་རོལ་སྣང་བ་རང་ལུས་དང་བཅས་པའི་ཡུལ་དང་འཕྲད་པའི་རྐྱེན་གཉིས་འཛོམ་པ་ལས་ སླར་ཡང་ཉོན་མོངས་སྐྱེས་ནས་ལས་བསགས་པས་སྐྱེ་བ་གཞན་འཕེན་ཅིང་། སྔར་ཡོད་པའི་ ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་དེ་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་བྱས་ནས་མ་འོངས་པ་ན་ཉོན་མོངས་སྣ་ ཚོགས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡང་བྱེད་དོ། །དེས་ན་འཁོར་བར་འཁྱམས་པ་ཐམས་ཅད་རང་སེམས་ལས་ བྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་འཁོར་བ་བསྒྲུབས་པ་ ཡིན་པས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པ་པོ་གཞན་ན་མེད་པས་དར་གྱི་སྲིན་བུ་རང་ཉིད་ཀྱི་ ཁ་ཆུས་བཅིངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་དོན་ཚན་བཞི་པ་འཁོར་བ་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་པའི་ཚུལ་ ལོ། ། དེ་ནས་འཁོར་བ་ལྡོག་པའི་ཚུལ་བཤད་ན། དེ་ལྟར་འཁོར་བར་འཁྱམས་པའི་ཚུལ་དེ་ ཐམས་ཅད་ཀྱང་གནས་ལུགས་ལ་ཡོད་ཅིང་བདེན་པར་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་གྱི། མེད་བཞིན་དུ་ སྣང་བའི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ། །འཁྲུལ་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་རྟོག་ པ་དེ་ཡང་བག་ཆགས་ཡོད་པའི་མཐུ་དང་། ལས་རླུང་རྒྱུ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་དེའི་ གཉེན་པོར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ལས་རླུང་དགག་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཉིད་ ལ་མངོན་སུམ་པའི་སྣང་བ་ཅན་གྱི་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་འགྱུར་བདེའི་བག་ཆགས་སྤོངས་ ལ། ལས་རླུང་བཀག་པས་ནི་དཀར་དམར་གྱི་ཚོགས་པ་རང་སར་དེངས་ནས་འཛག་བདེ་ བཅུ་དྲུག་དང་། རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རིམ་པ་དེ་རྣམས་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །ལས་ ཉོན་སྡུག་བསྔལ་སྔར་གྱི་རྒྱུན་རྣམས་དངོས་སུ་འགགས་ཤིང་། རྣམ་རྟོག་སྤངས་པས་སླར་སྐྱེ་ བར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། སྲིད་པར་ལས་ཉོན་གྱི་སྐྱེ་བ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་མེད་བཞིན་ 4-365 དུ་སྣང་བའི་འཁྲུལ་པའི་འཁོར་ལོ་རང་སངས་སུ་སོང་བ་ཙམ་ན་ཐར་པ་སྟེ། སྔར་ཡོད་བདེན་ པ་པོ་བསལ་རྒྱུ་དང་། སྔར་མེད་ཁྱད་པར་ཅན་བཞག་རྒྱུ་མེད་དེ། དེ་ལྟར་ཡང་དྲི་མེད་འོད་ ལས། དེའི་ཕྱིར་བདུད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་བའི་སེམས་ཀྱི་བག་ཆགས་ ཀྱི་དྲི་མའོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བའི་སེམས་ཀྱི་བག་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ སེམས་སོ། །ཞེས་སོགས་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ།

"從無明生行，從行生識，即是苦"等廣說。略說之，從漏樂習氣之心顯現精、塵、風三。彼三生起現在身語意三。 從身語意三之脈、風、明點顯現中，顯現外器世間界之種種顯現。由內習氣力現為精、塵、風三之顯現為近取因，及外顯現與自身等境遇合之二緣和合，復生煩惱而積業引生他生，並令先前煩惱習氣具力而作為未來生起諸煩惱之因。是故，一切輪迴漂泊皆由自心所生煩惱成就種種苦性之輪迴，故生起輪迴苦之作者不在他處，如蠶以自津縛縛自身。此等即是第四科輪迴如何生起之理。 其次，若說輪迴還滅之理，如是一切輪迴漂泊之理皆非實有且真實成就，而是無中顯現之迷亂。彼迷亂僅是分別，彼分別亦由習氣存在之力及業風執行之緣所生，為對治彼故，應以無分別智遮止業風。複次，由具法性現證顯現之無分別智斷除變樂習氣，由遮止業風令白紅聚自然消散而滅十六漏樂及十二緣起之次第。業惑苦先前諸相續直接滅盡，由斷分別亦不復生，有中業惑之生亦盡。此即無中顯現之迷亂輪自然消散之時即為解脫，無所謂先有真實可除遣，先無殊勝可安立。如是，《離垢光》亦廣說："是故所謂魔即是有情輪迴心習氣垢染，所謂佛性即是離輪迴心習氣之心。"等。

།དེ་ལྟར་ན་ཀུན་རྫོབ་སེམས་ཅན་གྱི་གང་ ཟག་ནི་རྣམ་ཤེས་འཁོར་བའི་ཆོས་མཐའ་དག་དང་བཅས་པའི་རྒྱུན་ཙམ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ལ་ དོན་དམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་རྟག་ཏུ་བཞུགས་པའི་ཕྱིར། རྒྱུད་ལས། སེམས་ཅན་རྣམས་ ནི་སངས་རྒྱས་ཡིན་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཆེན་པོ་གཞན་འདིར་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ན་ཡོད་མ་ཡིན། ། ཞེས་སོགས་གསུངས་ཤིང་། རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་གཞན་དང་། མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་ཀྱང་རྒྱ་ཆེར་ གསུངས་སོ། །དོན་འདི་རྒྱས་པར་ལམ་དང་འབྲས་བུ་བསྟན་པས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། ། ༈ རྒྱུ་རྒྱུད་ལ་ལོག་རྟོག་སེལ་བ། གཉིས་པ་རྒྱུ་རྒྱུད་ལ་ལོག་རྟོག་སེལ་བ་དངོས་དང་། འཕྲོས་དོན་ནོ། །དང་པོ་ནི། མཁས་ པ་འགའ་ཞིག་སྐབས་འདིར་གནས་སྐབས་བཞིའི་དྲི་མ་དང་། མ་དག་པའི་ཁམས་དྲུག་དང་། ལས་རླུང་འཕོ་བ་བཅུ་གཉིས་དང་། འགྱུར་བདེའི་དགའ་བ་བཅུ་དྲུག་རྣམས་འབྲས་བུའི་རྡོ་ རྗེ་བཞི་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་རྒྱུད་དངོས་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཤིང་། སྤྱིར་ཡང་རྡོ་རྗེ་རྩེ་མོ་ལས། རྒྱུད་ནི་རྒྱུན་ཆགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། །འཁོར་བ་རྒྱུད་དུ་འདོད་པ་ཡིན། །ཞེས་པའི་དགོངས་པར་ བྱས་ནས་འཁོར་བ་ཉིད་རྒྱུ་རྒྱུད་དུ་བཞེད་དོ། །འོན་ཀྱང་རྣམ་གཞག་འདི་ལེགས་པ་མ་ཡིན་ ཏེ། གནས་སྐབས་བཞི་སོགས་འཁོར་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་སྤང་བྱ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་ ཀྱི་རྒྱུ་གྲུང་པོར་མི་རུང་ལ། འཁོར་བ་སྤངས་པའི་ཚེ་རྒྱུན་ཆད་པས་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་དུ་ རྒྱུན་ཆགས་པར་ཡང་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང་། རྡོ་རྗེ་རྩེ་མོའི་ལུང་དེ་ཡང་རྒྱུ་ཐབས་འབྲས་བུས་ བསྡུས་པའི་རྒྱུད་གསུམ་གྱི་རྣམ་གཞག་འཆད་པའི་སྐབས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། འཁོར་བའི་ 4-366 རང་བཞིན་ལ་བསམ་པ་ཡིན་ན་རང་བཞིན་དེ་འཁོར་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བོད་མང་ པོ་ཞིག་ནི། རྒྱུ་རྒྱུད་འཁོར་བའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ལ་འཁོར་བ་རང་བཞིན་མེད་ཙམ་དེ་འཁོར་ བའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ནོ།

如是，世俗有情之補特伽羅僅是識輪迴一切法及其相續，于彼中恒時安住勝義智慧之佛故，續中雲："諸有情即是佛，此世間界中無有他大佛。"等所說，其他續部王及諸經中亦廣說。此義廣說由道果宣說當知。 除遣因續邪執 第二除遣因續邪執正文及旁義。初者，有些智者於此處說四種狀態之垢及六種不凈界、十二業風執行、十六變樂喜悅等是果位四金剛等之因續本身，且普遍地依據《金剛頂續》云："續即相續之謂，輪迴許為續。"之密意，承許輪迴本身為因續。然而此安立不善，因為四種狀態等輪迴諸法唯是所斷，故不應為佛之正因，且於斷除輪迴時斷絕相續故，亦不應為基、道、果三相續，又彼《金剛頂續》之教證亦非說明因方便果攝之三續安立之處故，若思維輪迴自性，則彼自性非為輪迴故。又諸多藏人說：因續是輪迴之法性，而輪迴僅無自性即是輪迴之法性。

།ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་མི་འཐད་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། མེད་པར་དགག་པའི་མཚན་ ཉིད་ཅན་དངོས་མེད་དེ་ནི་རྒྱུ་དངོས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། རྒྱུར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་མེད་ པའི་ཕྱིར་དགོས་པ་དང་ལྡན་པའི་བཏགས་པ་པར་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །རང་བཞིན་མེད་ཙམ་ དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྱི་ཁྱབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཁོར་བ་ཁོ་ནའི་སྟེང་དུ་གནས་པ་མི་སྲིད་ན། འཁོར་བ་ཁོ་ན་ལ་རང་བཞིན་མེད་པའི་སྒྲ་སྦྱར་བ་དོན་མེད་པ་དང་། འབྲས་བུའི་སངས་རྒྱས་ ཀྱང་འཁོར་བ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡིན་པས་ཁྱེད་ལ་རྒྱུ་རྒྱུད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་ལྟར་ འདོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། དངོས་མེད་ལ་རྒྱུན་ཆགས་པའི་དོན་དངོས་དང་ཕྱོགས་ མཐུན་གང་ཡང་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་དང་། འཁོར་བ་ཁོ་ན་ལ་གནས་པའི་རང་བཞིན་མེད་པ་ ཞིག་ཀྱང་ཡོད་དོ་སྙམ་ན་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་དེ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེས་རྣམ་པར་དཔྱད་པས་དེ་འདྲ་ ཤེས་བྱ་ལ་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འགའ་ཞིག་རྒྱུ་རྒྱུད་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མེད་ དགག་གི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སྟོང་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་རྒྱུད་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་ཅིང་གནས་ལུགས་མཐར་ ཐུག་ཀྱང་ཡིན་ལ། རང་རིག་ཙམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཤིག་ཀྱང་ཁས་ནི་ལེན་ཅིང་། དེ་གནས་སྐབས་ཀྱི་ ཆོས་ཉིད་དང་། གནས་ལུགས་ཕལ་པ་ཙམ་ཡིན་ཅིང་། སྔ་མ་གཏན་ལ་དབབ་བྱ་དང་། བསྒོམ་ བྱའི་གཙོ་བོ་ཡིན་ཀྱང་ཕྱི་མ་ཡང་བསྒོམ་ཞིང་གཏན་ལ་འབེབས་དགོས་ཏེ། གནས་ལུགས་ སྤྲོས་པ་ཉེར་ཞིའི་རྣམ་པ་ཅན་གཞི་ཟག་མེད་ཀྱི་སེམས་དང་འབྲེལ་བ་དེ་ཀུན་གཞི་ཡེ་ཤེས་ ཡིན་ཅིང་གཞི་དུས་ན་ཡོད་ཅིང་། དེ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བདེ་ཆེན་དུ་གནས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས་ ཀྱི་ཉེར་ལེན་དང་། སྟོང་གཟུགས་ལོངས་སྐུའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གཞི་དུས་ནས་ཡོད་ པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་ཉེར་ལེན་ཡིན་ལ། དེ་དག་རྟག་པ་དངོས་མིན་ཅིང་རིགས་པའི་དཔྱད་ 4-367 བཟོད་ཀྱི་བདེན་གྲུབ་མིན་ཀྱང་། རྒྱུན་གྱི་རྟག་པ་དང་དགོས་པའི་དོན་ལ་མི་བསླུ་བའི་བདེན་ པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྒོམ་པའི་ཚུལ་ཡང་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་ཡུལ་ལ་ལས་དང་པོ་པས་དེ་དང་མཐུན་ པའི་འཛིན་སྟངས་དགོས་པས་སྟོང་ཉིད་ནི་འཛིན་སྟངས་ཀྱི་གཟུང་བྱ་དང་། སྟོང་གཟུགས་ནི་ སྟོང་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སྣང་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་བྱས་ན་འཁོར་ལོ་བར་མཐའ་གཉིས་ དང་། ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་གཉིས་ཀྱང་དགོངས་པ་འགལ་མེད་དུ་སྒྲུབ་ནུས་པས། ཆོས་སྤོང་གི་ ལས་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་། དཔྱོད་ལྡན་ཆེན་པོ་གཞན་དང་གཞན་དག་ཀྱང་འདི་ དང་ཕྱོགས་མཐུན་དུ་གསུངས་པ་དག་ཡོད་དོ།

我來為您直譯這段藏文內容： 如此說法實為大不應理，因為無遮性相之無實法既非真實因，又無立為因之理由，故亦不應為具義假立。僅無自性遍一切故，不可能僅住于輪迴之上，若說僅于輪迴安立無自性之名毫無意義，且果位佛亦是輪迴無自性，則于汝成為因續，然亦非如是承許故，且於無實法中相續義之真實及相似二者皆不具足故，若謂有僅住于輪迴之無自性，以觀察如是法為何，則此于所知中不可能故。 又有說因續有二：以無遮為相之空性是因續之主要且是究竟實相，亦承許唯自證之智慧，彼是暫時法性及僅是尋常實相，前者雖是所抉擇及修習之主要，然後者亦需修習及抉擇，因為實相離戲相之無漏心相連者是一切基智慧且於基位存在，彼安住俱生大樂是佛意之親因，具空形報身相者于基位存在是色身之親因，彼等非真實常住且非以理觀察可耐之真實成就，然是相續之常住及於所需義上不欺之諦實。其修習之理亦是，初行者于離戲境需與彼相順之執持，故空性是執持之所取，空形是具空性相之顯境。如此則能成立中后二輪及二大車師無違之密意，是斷除謗法業。如是所說，其他諸大智者亦有與此相順而說者。

།འདི་ནི་སྔ་མ་གཉིས་ལས་ལེགས་ཀྱང་ད་དུང་ མི་འཐད་པ་སྣང་ངོ་། །ཆོས་སྐུའི་ཉེར་ལེན་ཟག་མེད་ཀྱི་སེམས་རྒྱུན་ཁོ་ན་ལ་མི་འཇོག་པར་ སྤྲོས་པ་ཉེར་ཞིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་སེམས་ལ་འཇོག་པ་ནི་རྣམ་དཔྱད་མེད་ པའི་ཚིག་སྟེ། རང་བཞིན་སྤྲོས་པ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཟག་མེད་ཀྱི་སེམས་ཤིག་ཡོད་ན་དེ་གཅོད་ པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་བརྗོད་དགོས་པ་བདེན་ཀྱང་དེ་འདྲ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཟག་མེད་སེམས་ རྒྱུད་ཙམ་དེ་རྒྱུ་རྒྱུད་ཡིན་ན་ནི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཙམ་དེ་རྒྱུ་རྒྱུད་ཀྱི་གཙོ་བོར་བཞག་པ་ཤིན་ ཏུ་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང་། སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཙམ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཡིན་ པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཟག་མེད་ཀྱི་སེམས་ཁོ་ན་དང་འབྲེལ་བ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ ཕྱིར་དང་། ཁྱེད་ལྟར་ན་གདོད་ནས་གྲུབ་པའི་སྟོང་གཟུགས་དེ་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར། དེའི་རང་བཞིན་མེད་པ་ནི་གཟུགས་སྐུའི་རྒྱུར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་། དེ་ཡང་འདོད་ ན། འཁོར་ལོ་བར་པའི་དངོས་བསྟན་བསྟན་བྱས་གཙོ་བོ་ཆོས་ཉིད་མེད་དགག་དེ་ཆོས་སྐུའི་ རྒྱུ་རྒྱུད་གཙོ་བོར་བཤད་པའི་རང་ཚིག་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང་། དངོས་མེད་ལ་རྒྱུའི་དོན་ དང་རྒྱུད་ཀྱི་དོན་གཉིས་ཀ་མ་ཚང་ཞིང་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་གཅིག་ཁོ་ན་ ལ་དམ་པོར་སྡོད་པ་མི་སྲིད་པའི་སྐྱོན་སྔར་བཤད་པ་ཡང་འདིར་འཇུག་པ་དང་། ཟག་མེད་ཀྱི་ 4-368 སེམས་རྒྱུན་དང་མ་འབྲེལ་བའི་སྤྲོས་བྲལ་ཙམ་གྱི་ཆོས་སྐུའི་རྒྱུ་རྒྱུད་དུ་མི་འགྱུར་ཞིང་། གདོད་ མའི་སྟོང་གཟུགས་དང་མ་འབྲེལ་བའི་སྤྲོས་བྲལ་ཡང་གཟུགས་སྐུའི་རྒྱུ་རྒྱུད་དུ་མི་འགྱུར་ན། སྐུ་གཉིས་གང་ལ་ཡང་རྒྱུའི་དོན་མི་བྱེད་པ་དེ་རྒྱུ་རྒྱུད་ཀྱི་གཙོ་བོར་ཁས་ལེན་པ་ཤིན་ཏུ་འགལ་ བའི་ཕྱིར་དང་། སྒོམ་པས་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་ལ། བདག་གཉིས་བཀག་པའི་འཛིན་སྟངས་ ཅན་གྱི་རིག་ཤེས་ངེས་པར་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་པར་འདོད་པ་ནི། རྒྱ་བོད་ཀྱི་དབུ་མའི་གཞུང་ སྨྲ་བ་པོ་ཐེག་ཆེན་གྱི་གྲུབ་མཐའ་བཟུང་ནས་རྟོག་གེ་ལ་དགའ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལུགས་ཁོ་ན་ཡིན་ པའི་ཕྱིར་དང་། རྫོགས་རིམ་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་སྐབས་སུ་སྣང་ཡུལ་དང་། ཞེན་ཡུལ་ གྱི་ཐ་སྙད་སྦྱོར་བ་ཚད་ལྡན་སུས་ཀྱང་མ་བཤད་པའི་རྟོག་བཟོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ།

此雖較前二者為勝，然仍顯不應理。法身之親因不僅安立於無漏心相續，而安立於以離戲所差別之無漏心，此乃無觀察之語，因為若有未離自性戲論之無漏心，為斷彼而如是宣說誠然，然彼不可能故，若僅無漏心續是因續，則安立離戲僅是因續主要極相違故，且離戲僅是一切法之實相故，與唯無漏心相連毫無意義故，依汝見，本來成就之空形亦無自性故，彼無自性成為色身之因故，若承許彼，則與說中輪直顯所詮主要法性無遮是法身因續主要之自語相違故，且於無實法中因義及續義二者皆不具足，且任何皆非唯一堅住於一實法差別之過失如前所說於此亦入故，無漏心續不相連之僅離戲不成為法身因續，且不相連本初空形之離戲亦不成為色身因續，則於二身皆不作因義者承許為因續主要極相違故，于修習所行持之理，許雙我遮止之執持相智慧必須先行，此唯是印藏中觀論述者持大乘宗且樂於論理者之宗故，于圓滿次第抉擇時，安立顯境及執境之名言任何具量者皆未說故成臆造故。

།དེས་ ན་འདི་ལ་གྲུབ་མཐའ་མི་འདྲ་བ་གཉིས་བསྲེས་པའི་སྐྱོན་ཆེན་པོ་བྱུང་ཞིང་། བོད་ཕལ་ཆེར་ རྟག་པ་དང་། བདེན་པ་མི་འདོད་པ་ནི་རུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མདོ་རྒྱུད་རྣམས་ལས། རྟག་པ་དང་ བདེན་པའི་རྣམ་གཞག་མཐའ་ཡས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཀླུའི་ཞབས་ཀྱི་སྒོམ་རིམ་ དུ། དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་དག་པ་ཡིས། །རང་གི་ངོ་བོ་དོན་དམ་འདི། །ཤིན་ཏུ་ཡང་ནི་གྲུབ་པས་ ན། །བརྟགས་པའི་གཞན་དངོས་འབྱུང་མ་ཡིན། །ཞེས་པ་དང་། ཨརྱཱ་དེ་བས་ཀྱང་། ཡོད་ ལ་མེད་པར་འཁྲུལ་དང་མི་རྟག་ཉིད་དུ་འཁྲུལ། །མེད་ལ་ཡོད་པར་འཁྲུལ་དང་རྟག་པ་ཉིད་ དུ་འཁྲུལ། །ཞེས་དང་། ཀླུའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་སྐུ་གསུམ་དུ་འཇུག་པར་ཡང་། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ རྣམ་གསུམ་པོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་དང་སྤངས་དག་པའི། །སྐུ་གསུམ་པོ་ནི་ཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ ཕྱིར་དེ་ནི་དེ་ཡིས་བསྡུས། །ཞེས་དང་། རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལས་ཀྱང་། གང་དག་ས་ལ་དཔག་ བསམ་ཤིང་དང་རོ་དང་མཆོག་གི་རོ་དང་སྨན་དང་རོ་ཡི་དབང་པོ་གཞན། །མཐའ་དག་ནད་ འཕྲོག་རྡུལ་ཕྲན་རྣམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་པ་དེ་རྣམས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མི་མཐོང་སྟེ། ། གང་ཞིག་ཕལ་པའི་རྩ་དང་ཤིང་དང་ཆུ་དང་རྡུལ་དང་རྔོ་བ་དང་ནི་ལྕགས་རྣམས་མཐོང་བར་ 4-369 འགྱུར། །ཞེས་ཡོད་པའི་ཆོས་ཉིད་མི་མཐོང་ལ། མེད་པའི་ཀུན་རྫོབ་མཐོང་བར་གསུངས་ སོ། །མདོ་ལས་ཀྱང་། བྱིས་པ་རྣམས་ནི་མེད་པའི་ཆོས་ལ་སྤྱོད། །ཅེས་གསུངས་ན། ཆོས་ ཉིད་དང་དོན་དམ་པ་ཡང་གནས་ཚུལ་ལ་མེད་ན། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་མེད་པའི་ཆོས་ལ་ སྤྱོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། བྱིས་པ་ཁོ་ན་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་གསུངས། གཞན་ཡང་གནས་ ལུགས་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་ཡིན་ལ། ཡེ་ཤེས་མ་འཁྲུལ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ ཕྱིར་བདེན་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་བདེན་པར་མ་གྲུབ་ན་ཐེག་ཆེན་འཕགས་པའི་ མཉམ་བཞག་ཡེ་ཤེས་རྫུན་པའི་ཡུལ་ཅན་དུ་སོང་བས་འཁྲུལ་པར་ཐལ་བ་དང་། དེ་མི་རྟག་ པ་ཡིན་ན་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་ཐོབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དེ་མི་རྟོག་པར་རྟོགས་པར་ཐལ་བ་ དང་། དེ་ལས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འདུ་ཤེས་འཇུག་པར་ཐལ་བ་དང་། འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ རྒྱུ་རྐྱེན་དུ་མ་ལས་འབྱུང་བར་ཐལ་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པ་དང་། རྒྱུ་གཅིག་ལས་དངོས་པོ་གང་ཡང་ འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་རྒྱས་པར་ལོགས་སུ་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་ཡི་གེ་ མངས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བཞག་གོ །

因此於此混雜了二種不同宗派之大過失，且藏地大多數不許常與真實是不應理，因為諸經續中宣說無邊常與真實之安立故，龍樹之修次中說："如是以清凈慧，此勝義自性，極為成就故，所計他法不生。"聖天亦云："于有誤為無及誤為無常，于無誤為有及誤為常。"龍軍之入三身論亦云："三種自性，遍知及斷清凈，將得三身，故彼為彼攝。"續王亦云："若諸地上如意樹及寶與勝寶及藥與他寶王，一切奪病微塵等所生彼等眾生不見，凡夫見尋常根及樹與水及塵與燒及鐵。"如是宣說不見有之法性而見無之世俗。經中亦云："諸愚者行於無法。"如是所說，若法性與勝義于住理亦無，則諸佛亦成行於無法故，為何唯于愚者如是宣說？複次，因實相無變故是常，因無錯慧之行境故成真實。若彼不成真實，則大乘聖者入定智成持虛妄境故應成錯亂，及若彼無常，則應諸聖者后得智不證解彼無常，及應由彼入苦想，及因是有為故應從眾多因緣生，因無無因及從一因生任何事物故。此等當於他處廣加觀察，於此因成文繁故止。

དེ་བཞིན་དུ་རྩ་བའི་མ་རིག་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་སུ་འདོད་པ་ དང་། མ་རིག་པ་ལ་གཞོམ་མེད་ཀྱི་ཐ་སྙད་མཛད་པ་དང་། གཞིའི་དུས་ན་ཡེ་ཤེས་གཏན་ནས་ མེད་པར་འདོད་པ་དང་། ཡང་ཤིན་ཏུ་འཁྲུལ་པ་ཁ་ཅིག དཔལ་ལྡན་གསང་འདུས་ལས། རྡོ་ རྗེ་འཆང་གི་སྒྲུབ་གཞི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་རླུང་སེམས་གདོད་ནས་རང་ཆས་སུ་ཡོད་པར་གསུངས་ ཤིང་། དེའི་ལུགས་ཀྱི་ལམ་ལ་སྒྲུབ་གཞི་དེ་ཇེ་བཟང་དུ་སོང་བ་ཡིན་པར་འདོད་ཅིང་། དུས་ ཀྱི་འཁོར་ལོ་ནས་སྒྲུབ་གཞི་དེ་འདྲ་མ་གསུངས་ཤིང་ལམ་གྱིས་ཀྱང་དེ་ལ་གནད་དུ་མི་བསྣུན་ པར་སྟོང་གཟུགས་ཤིག་སྔར་མེད་གསར་དུ་བསྒྲུབས་ནས་དེ་ལས་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བའི་ ཕྱིར་དུས་འཁོར་ལ་སྒྲུབ་གཞི་མེད་ཟེར་བ་དང་། ཡང་སོར་སྡུད་ཀྱི་སྐབས་དབུ་མའི་ཡས་སྣ་ ལ་གནད་དུ་བསྣུན་དགོས་པ་རྒྱུ་མཚན་སྐུའི་ཐིག་ལེ་ལ་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་གྱི་སྣང་བ་སྣ་ 4-370 ཚོགས་སུ་འཆར་ཐུབ་པའི་ནུས་པ་རང་ཆས་སུ་ཡོད་པས་དེ་ལ་སེམས་གཏད་ན་སྟོང་གཟུགས་ འཆར་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་ཡིན་ཟེར་བ་སོགས་ནི། སངས་རྒྱས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་མཐར་ཐུག་ གི་ལམ་མི་འདྲ་བ་གཉིས་སུ་ཐལ་བ་དང་། རང་ཚིག་སྔ་ཕྱི་དངོས་སུ་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ མི་འཐད་དོ། །ཡང་གཞན་སྟོང་དབུ་མ་སྔགས་ལུགས་སུ་རློམ་པ་ཁ་ཅིག བདེ་གཤེགས་སྙིང་ པོའམ་གཞོམ་མེད་ཀྱི་ཐིག་ལེ་ཡུངས་འབྲུ་ཙམ་དོན་དམ་པར་ཡོད་ཟེར་པ་ཡང་རྫུན་ཆོས་ཀྱི་ ཁ་སྐད་བློ་ལ་ཞེན་ནས་གསང་སྔགས་ཟབ་མོ་མ་གོ་བར་ཟད་དོ། །འདི་དག་ནི་དཔྱད་པའི་སྒོ་ ཙམ་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། རྒྱས་པར་གཞན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ།

我來為您翻譯這段藏文。這是一段關於佛教哲學和修行的討論： 同樣地，有些人將根本無明視為智慧，將無明稱之為不可破除，認為在基礎階段完全沒有智慧。還有一些極其錯誤的觀點認為，在吉祥密集中說道，金剛持的修行基礎是極其微細的風心本來就存在，並且認為按照這個傳統的修行道路上，這個修行基礎會逐漸變得更好。而時輪金剛則沒有說這樣的修行基礎，修行也不在這一點上著力，而是新創造一個以前沒有的空性之相，從那裡產生佛果，因此說時輪金剛沒有修行基礎。 還有人說，在收攝階段必須在中脈上端著力的原因是，身體的明點本自具有基、道、果三種顯相的能力，所以將心專注於此就能顯現空性之相。這些說法都不合理，因為這會導致成佛的究竟道路有兩種不同的結果，而且前後說法直接矛盾。 還有一些自詡為密宗傳統他空中觀的人說，如來藏或不可破除的明點實際上有芥子般大小。這只不過是虛假教法的說辭，是因為執著于理解上的偏差而沒有真正理解深奧的密咒。 這些只是提供了分析的方向而已，詳細內容應當從其他地方瞭解。 註：這段文字中沒有出現需要四種形式顯示的種子字和咒語，也沒有對仗詩歌體的內容。我已經完整翻譯了全文，保持了原文的整體結構和意思。

གཉིས་པ་ནི། སྐབས་འདི་འཕྲོས་དོན་ལ་རྣམ་གཞག་འདི་ལྟ་བུ་ཡང་ཤེས་དགོས་ཏེ། ཕ་ རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པར་རྒྱུ་རྒྱུད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསལ་རྫོགས་སུ་མ་བཤད་ཅིང་། གསང་ སྔགས་རྣལ་འབྱོར་བླ་མེད་དུ་གསལ་རྫོགས་སུ་བཤད་པའི་ཕྱིར། ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་ ཆར་གྱི་ལྟ་བ་དང་། ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་གཉིས་ཀའི་སྒོ་ནས་མདོ་སྔགས་གཉིས་ལྟ་བ་ མི་གཅིག་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཟུང་འཇུག་གི་གནས་ལུགས་དེ་མ་རིག་པས་བསྒྲིབས་པ་ཙམ་ཞིག་ ཞེ་འདོད་ལ་མཐུན་ཀྱང་། མ་རིག་པའི་ངོས་འཛིན་མི་མཐུན་པར་གྱུར་ཏེ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་འབྲེལ་བའི་སེམས་རྨོངས་ཙམ་དེ་ལ་འདོད་ཅིང་། དེའི་གཉེན་ པོར་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་ཙམ་སྒོམ་པ་དང་། སེམས་ཙམ་པ་རྣམས་ནི་གཟུང་འཛིན་རྫས་ གཞན་ཏུ་འཛིན་ཅིང་། སྣང་བ་ལ་མ་རིག་པ་ཕྲ་བར་བྱས་ནས། དེའི་གཉེན་པོར་གཟུང་བ་རང་ བཞིན་མེད་པར་སྒོམ་པ་དང་། དབུ་མ་ཕལ་པ་རྣམས་ནི། མཚན་འཛིན་གྱི་སྤྲོས་པ་མ་རིག་པ་ ཕྲ་བར་བྱས་ནས། དེའི་གཉེན་པོར་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པའི་སྟོང་ཉིད་སྒོམ་པ་དང་། དབུ་མ་ཆེན་ པོ་མདོ་ལུགས་པ་རྣམས་ནི་བག་ཆགས་ཀྱིས་མ་རིག་པ་ཕྲ་བར་བྱས་ན། དེའི་གཉེན་པོར་ རང་རིག་རང་གསལ་དོན་དམ་གྱི་དབྱིངས་སྒོམ་པ་དང་། དབུ་མ་ཆེན་པོ་གསང་སྔགས་པ་ནི། 4-371 འགྱུར་བདེ་འཕོ་བའི་བག་ཆགས་མ་རིག་པའི་མཐར་ཐུག་ཏུ་བཞག་ནས། དེའི་གཉེན་པོར་ རང་རིག་ཟུང་འཇུག་གི་ཡེ་ཤེས་དབང་བཞི་པའི་ལམ་སྒོམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་སྤྲོས་པ་ བཀག་པའི་འཛིན་སྟངས་ཅན་གྱི་རིག་ཤེས་ཀྱིས་མ་རིག་པ་ཕྲ་མོ་འགོག་མི་ནུས་པས། རྒྱུད་ ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལས་ཀྱང་། དངོས་དང་དངོས་མེད་ཀྱིས་ཕྱེ་སེམས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་དག་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་ བ་ལ་བདེ་ཉམས་སྟེར་བ་མིན། །གང་ཞིག་མཁའ་ཡི་ཤེས་རབ་ལ་འཁྱུད་ལྷན་སྐྱེས་བདེ་བར་ གནས་པའི་རང་སེམས་དེ་ནི་ཐར་པ་སྟེ། །ཞེས་དང་། ལྟ་འདོད་མདོར་བསྟན་ལས་ཀྱང་། ཕུང་ པོ་རྣམ་དཔྱད་སྟོང་པ་ཉིད། །ཆུ་ཤིང་བཞིན་དུ་སྙིང་པོ་མེད། །རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་ལྡན་པའི། ། སྟོང་ཉིད་དེ་ལྟར་འགྱུར་མ་ཡིན། །ཞེས་སོགས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ཤིང་། དགྱེས་རྡོར་ལས་ ཀྱང་། རང་རིག་བདག་ཉིད་དག་པ་སྟེ། །དག་པ་གཞན་གྱིས་རྣམ་གྲོལ་མིན། །ཞེས་གསུངས་ ཤིང་། དེའི་འགྲེལ་པར་གྲུབ་ཆེན་མཚོ་སྐྱེས་ཀྱིས་རང་གིས་རིག་པ་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་བདག་ ཉིད་ཀྱི་དག་པས་དག་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དག་པས་རྣམ་ པར་གྲོལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ།

第二，在這個場合，對於引申的內容也需要了解如下的論述：在波羅蜜多乘中沒有清晰完整地解釋因續的性相，而在無上瑜伽密續中有清晰完整的解釋。因此，從聞思修三者的見解以及對境和有境兩種見解的角度來看，顯密二者的見解是不相同的。同樣地，雖然在意願上一致認為雙運的實相僅僅是被無明所遮蔽，但對無明的認識卻不相同。聲聞們認為無明僅僅是與薩迦耶見相關的心的迷惑，作為其對治，僅僅修持人無我；唯識宗則執著能取所取為實有差別，將顯相視為細微的無明，作為其對治，修持所取無自性；一般中觀派將戲論的執著視為細微的無明，作為其對治，修持空性即無所是；顯教大中觀派則將習氣視為細微的無明，作為其對治，修持自明自覺的勝義界；密續大中觀則將變動安樂流轉的習氣立為究竟無明，作為其對治，修持四灌頂道中的自覺雙運智慧。 如此，遮破戲論的心識無法遮除細微的無明，因此在續部之王中也說："由有無區分的金剛心也不能給予瑜伽士安樂的體驗。所謂解脫就是自心安住于擁抱虛空般智慧的俱生樂中。" 另外，在《見欲略說》中也說："蘊體分析的空性，如同芭蕉樹般無有實質。具一切相之最勝的空性並非如此。"等等有廣泛的論述。 在《喜金剛》中也說："自覺即為清凈性，非由他凈得解脫。"在其註釋中，大成就者蓮生說："由自覺大樂的本性之清凈而清凈，而非由其他波羅蜜

།ཞེས་གསུངས་ཤིང་། རང་རིག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཐུན་མོང་ མ་ཡིན་པ་སྔགས་ནས་བདེ་བ་ཆེན་པོར་བཤད་དེ། རིམ་ལྔ་ལས་ཀྱང་། རང་རིག་ཙམ་གྱི་ཡེ་ ཤེས་ནི། །ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་མཚན་ཉིད་མེད། །འོན་ཀྱང་འདི་ལ་དབྱེར་ཡོད་དེ། །མཚན་མོ་ ཉིན་མོ་མཚམས་བདག་ཉིད། །ཅེས་གསུངས། སྔགས་ལ་ཡིད་མཚན་རྟོག་ལས་སྐྱོབ་པའི་སྒྲ་ བཤད་མཛད་པ་སོགས་ཀྱང་ཕར་ཕྱིན་ཐེག་པས་སྐྱོབ་མི་ཐུབ་པའི་མཚན་རྟོག་ཡོད་པར་སྟོན་ པའི་ཚིག་ཡིན་ལ། སྤོང་རྒྱུའི་སྒྲིབ་པ་ཡང་འཕོ་བའི་བག་ཆགས་དེ་མདོ་ནས་མ་བཤད་ཅིང་། དེ་སྤོང་པའི་ཐབས་ཀྱང་མདོ་ལས་མི་འབྱུང་སྟེ། སློབ་དཔོན་ཀླུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལས་མཐའ་རྣམ་ འབྱེད་ལས། མགོ་དང་རྐང་ལག་སོགས་སྦྱིན་ཀྱང་། །སྣང་བ་རྣམ་པར་མ་དག་ཕྱིར། །བྱང་ ཆུབ་འབྲས་བུ་ཐོབ་མི་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྣང་བའི་སྒྲིབ་པ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པའི་ 4-372 འཕོ་བའི་བག་ཆགས་ཏེ། སྣང་མཆེད་ཐོབ་གསུམ་གྱི་སྣང་བ་གསུམ་དང་། ཉི་ཟླ་སྒྲ་གཅན་གྱི་ སྣང་བ་གསུམ་དོན་གཅིག་གོ །མདོ་ནས་མ་བཤད་པའི་ཚོགས་བསོགས་ཚུལ་ཡང་ལྷག་པོར་ ཡོད་དེ། དེས་ན་གཙོ་བོ་གང་ཞིག་འཕོ་མེད་ལྷན་སྐྱེས་ལུས་ཀྱི་བདེ་བ་དག་ནི་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་ པར་བསྟན། །ཞེས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་གཉིས་ལས་གུད་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ ཚོགས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་དོ། །འདིར་ལུས་ཀྱི་བདེ་བ་ཞེས་གསུངས་པས། ལུས་ཚོར་བདེ་བ་ཟག་ མེད་དུ་སྐྱེ་བ་སྔགས་ཀྱི་ཟབ་ཁྱད་དུ་འདོད་པ་ནི་མུན་སྤྲུལ་ཆེན་པོ་སྟེ། མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ ནི་ལུས་ཚོར་བདེ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འདི་ལ་མང་དུ་དཔྱད་པ་བྱར་ཡོད་དོ། ། དེ་ལྟར་ན་ལྟ་བ་དང་། སྒྲིབ་པ་དང་། བསྒོམ་བྱ་ལམ་དང་། བསྒྲུབ་བྱ་ཚོགས་གསོགས་པ་སྟེ་ བཞི་ཆར་གྱི་སྒོ་ནས་གསང་སྔགས་ཁྱད་པར་དུ་ཕྱེའོ། །འདི་དག་ཏུ་གསང་སྔགས་ཞེས་སྤྱིར་ བསྟན་པ་ཚིག་ཟོར་ཡང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་བླ་མེད་ལ་གོ་དགོས་ཤིང་རྒྱུད་སྡེ་གཞན་འོག་མ་རྣམས་ ལའང་འདི་ལས་དཔགས་ཏེ་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་རྣམས་ལམ་གྱི་རྣམ་གཞག་གཙོ་ཆེ་ཡང་ ལོག་རྟོག་སེལ་བའི་སྐབས་འདིར་འབྲེལ་ཆེ་བས་བཤད་དོ། ། ༈ ལུས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ། གཉིས་པ་ལུས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ། ལུས་ཆགས་པ་དང་། གནས་པ་ དང་། འཇིག་པ་དང་བསྲུང་བའི་ཚུལ་རྣམས་རྒྱས་པར་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ནང་གི་ལེའུ་རྩ་ འགྲེལ་ལས་ཤེས་པར་བྱ་དགོས་ལ། འདིར་སྒོམ་པས་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ཉེར་ མཁོ་རགས་པ་ཙམ་བཤད་ན། ཤེས་བྱ་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེའི་རྣམ་གཞག་དང་། སྤང་བྱ་ཉི་ཟླ་སྒྲ་ གཅན་གྱི་འཆི་ལྟས་བཤད་པའོ།

我來為您完整翻譯這段藏文： 同時說到，密續中解釋了自覺智慧的不共特性為大樂，如《五次第》中也說："唯是自覺的智慧，如同虛空無有相。然而此中有區分，即夜晚白天及其際。"將密咒解釋為能護持遠離執著相的詞源學釋義等，這些也是表明有波羅蜜多乘無法護持的執著相的語句。所要斷除的障礙，即遷移的習氣，在經中未作解釋，斷除它的方法也不見於經中。如阿阇黎龍菩提的《業際分別論》中說："即使佈施頭顱手足等，由於顯相未得清凈，不能獲得菩提果位。"此處的顯相障礙即是前述的遷移習氣，也就是明增得三種顯相和日月羅睺三種顯相是同一意思。經中未說的資糧積累方式也有額外的內容，因此說："主要是無遷俱生身之安樂在密乘中宣說。"除了福德和智慧二資糧外，還廣泛宣說了戒律資糧。這裡說"身之安樂"，若認為身受樂轉為無漏是密續的深義差別，這是大愚癡，因為不變的安樂並非身受樂的緣故。對此還可以作更多的探討。 如此，從見解、障礙、所修之道和所求資糧積累這四個方面區分了密續的特點。在這些內容中泛說"密續"是爲了語言簡潔，應當理解為無上部，對於其他下部續部也應當由此類推了知。這些雖然主要是道的論述，但在遣除邪見的此處由於關係密切而作解釋。 詳細解說身體的情況 第二，詳細解說身體的情況分為：身體形成、安住、毀壞和護持的方式，這些應當從續部之王內續品的根本頌及註釋中詳細了知。在此為修行者作為瑜伽所需的粗略解說，包括所知的脈氣明點的論述和所斷的日月羅睺的死相解說。

།དང་པོ་ལ་རྩ་དང་རླུང་དང་ཐིག་ལེའི་རྣམ་གཞག་གསུམ་ ལས། ༈ རྩའི་རྣམ་གཞག ། ཐོག་མར་རྩའི་རྣམ་གཞག་ནི། རྡོ་རྗེའི་ལུས་འདི་ལ་རྩ་བྱེ་བ་ཕྲག་ཕྱེད་དང་བཞི་ལ་ སོགས་པ་མཐའ་ཡས་པ་གསུངས་ཀྱང་། འདི་ཙམ་ཞིག་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གསང་གནས་ནས་ གཙུག་ཏོར་གྱི་བར་དུ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི་སྲོག་ཤིང་གི་ཚུལ་དུ་གནས་པའི་ཡས་སྣ་དངོས་གཙུག་ཏོར་ 4-373 དུ་ཟུག་ཅིང་། དེ་ལས་གྱེས་པའི་ཡལ་ག་སྦོམ་པ་ཞིག་སྨིན་མཚམས་དང་། ཕྲ་མོ་ཞིག་ཚངས་ བུག་ཏུ་ཟུག་གོ །རོ་རྐྱང་གཉིས་ཀྱང་གཙུག་ཏོར་ནས་གསང་བའི་བར་དུ་དབུ་མ་དང་སུམ་ གཞིབས་སུ་གནས་ལ། གཙུག་ཏོར་དཔྲལ་མགྲིན་སྙིང་ག་ལྟེ་གསང་སྟེ་འཁོར་ལོ་{དག་[དྲུག་] གི་ལྟེ་བའི་གནས་སུ་རོ་རྐྱང་དང་། དབུ་མ་རྩའི་ཡལ་ག་ཕྲ་མོ་རེས་སྦྲེལ་ནས་སྦུབས་འབྲེལ་ བར་ཡོད་ཅིང་། གཙུག་ཏོར་ནས་རོ་རྐྱང་གཉིས་ཡལ་ག་སྣ་ཚོགས་སུ་གྱེས་ཏེ། མིག་དང་རྣ་བ་ དང་སྣའི་བུ་ག་རྣམས་སུ་ཟུག་པ་ལས་རླུང་གི་ལམ་གཙོ་བོར་སྣ་བུག་ཡིན་ནོ། །ལྟེ་བ་སོར་ བརྒྱད་ནས་གསང་བའི་འཁོར་ལོ་ཡོད་ཅིང་། འཁོར་ལོ་དེའི་འོག་མཚམས་ཀྱི་ལྟེ་བ་ནས་དབུ་ མའི་མས་སྣ་སྦོམ་ཤོས་ནི་ཅུང་ཟད་གཡས་ལ་བརྟེན་ཏེ་མདུན་ངོས་སུ་འགྲོ་ཞིང་། རོ་མའི་མས་ སྣ་ཡང་ཅུང་ཟད་གཡོན་ངོས་ལ་བརྟེན་ཏེ། མདུན་དུ་སྣ་བསྟད་ནས་ཆུ་ལམ་དུ་ཟུག་པ་ཡིན་ལ། རྐྱང་མ་ནི་དབུས་ཀྱི་ཆ་བཟུང་སྟེ་རྒྱབ་ཏུ་འཁྱོགས་ནས་བཤང་ལམ་དུ་ཟུག་པའོ། །གཙུག་ཏོར་ ནས་གསང་བའི་བར་ལ་ནི་རོ་མ་གཡས་དང་རྐྱང་མ་གཡོན་དུ་འགྲོ་ལ་ཡལ་ག་ཕྲ་མོ་ནི་ལྟེ་བ་ ནས་རྩ་གསུམ་ལས་གྱེས་པའི་རྩ་ཕྲན་མཁལ་རྩ་ལ་འབྲེལ། དེ་བཞིན་དུ་གསང་བ་ནས་གྱེས་ ཏེ་ལྟེ་བའི་རྩ་རྣམས་དང་ཡང་འབྲེལ་ཞིང་། དེ་གཉིས་ཀ་ལས་དཔྱི་དང་བརླ་སོགས་རྐང་ མཐིལ་གྱི་བར་གྱི་རྩ་རྣམས་གྱེས་པ་ཡིན་ལ། ལྟེ་བ་ནས་ཡར་སོང་སྙིང་ག་དང་འབྲེལ་ཞིང་། སྙིང་ག་ནས་གྱེས་པས་མཆན་ཁུང་གི་རྩ་ལ་སྦྲེལ་ནས་དཔུང་པ་གཡས་གཡོན་སོགས་ལག་ པའི་རྩ་རྣམས་བསྐྱེད། དེ་རྣམས་ཀྱི་སྣེ་མགྲིན་པར་འདུས། དེ་ལས་ལྕེ་ཆུང་དང་། མཆུ་དང་། རྣ་བ་སྣ་ལྕེ་མིག་སོགས་ཀྱི་རྩ་རྣམས་བསྐྱེད་དེ་སླར་ཡང་གཙུག་ཏོར་གྱི་བར་དུ་འབྲེལ་ལོ། །ལྟེ་ བ་ནས་གཙུག་ཏོར་གྱི་བར་གྱི་འཁོར་ལོ་ལྔ་ལ་དབུས་རྩ་གསུམ་འབྲེལ་བའི་ཐད་དུ་ལྟེ་བའི་ འཁྱུད་མོ་ཅུང་ཟད་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་རེ་རེ་ལས་ཕྱོགས་བཞིར་འབྱུང་{བ་}བཞིའི་ནུས་པ་ འཛིན་པའི་རྩ་བཞི་བཞི་རེ་ཡོད་ལ། གཙུག་ཏོར་དུ་དེ་ཉིད་ཁོ་ན་སྟེ་ཕྱི་ནང་རིམ་པའི་དབྱེ་བ་ 4-374 མེད་པ་དང་། གཞན་བཞི་པོ་ལ་རྩ་འདབ་བཞི་རེ་ཡོད་པ་དེ་ལས་གཉིས་གཉིས་སུ་གྱེས་པས་ རིམ་པ་གཉིས་པ་ལ་རྩ་འདབ་བརྒྱད་བརྒྱད་དོ།

我來為您完整直譯這段藏文： 第一分為脈、氣、明點三種論述。 脈的論述： 首先是脈的論述，雖然說此金剛身有七十二萬脈等無量數目，但應當了知如下內容：從密處至頂髻之間，中脈阿瓦杜提如同生命之柱而住，其上端實際插入頂髻，從其分出的粗大支分插入眉間，細小支分插入梵穴。左右二脈也從頂髻至密處與中脈並列而住，在頂髻、額部、喉部、心間、臍部、密處等六輪的中心處，左右二脈與中脈的細小支分相連而成通連的管道，從頂髻處左右二脈分出各種支分，插入眼耳鼻孔等處，其中氣道主要是鼻孔。從臍下八指處有密輪，從該輪下邊緣的中心處，中脈最粗的下端稍依右側而向前行，右脈下端也稍依左側，向前端伸出插入小便道，左脈則保持中間位置向後彎曲插入大便道。從頂髻至密處，右脈行於右側，左脈行於左側，細小支分從臍部三脈分出的細脈連線腎脈，同樣從密處分出與臍部諸脈相連，從這兩處分出髖部、大腿等直至足底的諸脈，從臍部向上與心間相連，從心間分出與腋下脈相連后產生右左肩膀等手臂諸脈，這些末端匯聚于喉部，由此產生小舌、嘴唇、耳鼻舌眼等諸脈，復又連線直至頂髻。從臍部至頂髻的五輪中，在中央三脈相連處有些許蓮花瓣，從每一處向四方各有執持四大種力的四脈，在頂髻處唯有此等，無內外次第之分，其餘四處各有四支脈，由此各分為二，故第二層各有八支脈。

།སྙིང་ག་ལ་དེ་ཉིད་ཁོ་ན་དང་། དཔྲལ་མགྲིན་ གཉིས་ལ་དེ་རྣམས་ལས་ཀྱང་གཉིས་གཉིས་གྱེས་པས་རིམ་པ་གསུམ་པ་ལ་བཅུ་དྲུག་བཅུ་ དྲུག་གོ །དཔྲལ་བ་ལ་དེ་ཉིད་ཁོ་ན་དང་། མགྲིན་པར་བཅུ་དྲུག་ལས་ཀྱང་གཉིས་གཉིས་གྱེས་ ཏེ་རིམ་པ་བཞི་པ་ལ་སུམ་ཅུ་སོ་གཉིས་སོ། །ལྟེ་བར་བརྒྱད་ཀྱི་ཕྱོགས་བཞི་ལས་གཉིས་གཉིས་ གྱེས་ཤིང་། མཚམས་བཞི་ལས་མ་གྱེས་པས་རིམ་པ་གསུམ་པ་ལ་བཅུ་གཉིས་དང་། དེའི་ ཕྱོགས་ཀྱི་གཉིས་གཉིས་ལས་ལྔ་ལྔ་དང་། མཚམས་ཀྱི་བཞི་ལས་དྲུག་དྲུག་གྱེས་པས་རིམ་པ་ བཞི་པ་དྲུག་ཅུ་རེ་བཞི་ཡིན་ལ། དྲུག་ཏུ་གྱེས་པའི་ཐ་མ་རེ་རེ་ནི་སྟོང་པ་འབབ་པའི་རྩ་ཞེས་བྱ། གསང་གནས་ལ་འཁོར་ལོ་དྲུག་ཆར་གྱི་ནུས་པ་འཛིན་པའི་དབང་གིས་འཁྱུད་མོ་ནས་སྐྱེས་ པའི་ནང་སྐོར་རྩ་འདབ་དྲུག དེའི་ལྔ་ལས་གཉིས་གཉིས་སུ་གྱེས་པས་བར་སྐོར་ལ་རྩ་འདབ་ བཅུ། དེའི་བརྒྱད་ལས་གཉིས་གཉིས་སུ་གྱེས་པས་ཕྱི་སྐོར་ལ་རྩ་འདབ་བཅུ་དྲུག་ཅེས་བཤད་ པ་དང་། ཡང་བར་སྐོར་བཅུ་ལས་གསུམ་གསུམ་དུ་གྱེས་པས་སུམ་ཅུ་དང་། དབུས་ཀྱི་ལྟེ་བ་ ལས་གྱེས་པ་གཉིས་ཏེ་ཕྱི་སྐོར་ལ་སོ་གཉིས་སུ་ཡང་བཤད་ན། གཉིས་ཀ་ལྟར་ཡང་མི་འགལ་ ཏེ་བཅུ་དྲུག་ནི་ཁ་སྟེང་དུ་ལྟ་བ་དང་། སོ་གཉིས་ནི་འོག་ཏུ་ཕྱོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་གསུང་། རྩ་འདབ་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་རྩ་དྲུག་བགྲོད་པའི་ཚེ། ཕྱི་སྐོར་བཅུ་དྲུག་པ་ལྟར་ན། འཁོར་ལོ་གཞན་ རྣམས་ཀྱི་ཕྱི་སྐོར་འབའ་ཞིག་དང་། གསང་གནས་ཀྱི་རིམ་པ་གསུམ་ཆར་བགྲངས་པ་སྟེ། ཕྱི་ སྐོར་སོ་གཉིས་པ་ལྟར་འཁོར་ལོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱི་སྐོར་རོ། །གསང་གནས་ལ་འཁོར་ལོ་ གཞན་རྣམས་དང་བགྲོད་ཚུལ་མི་འདྲ་བར་བྱེད་པ་ཡང་མི་འགལ་ཏེ། སྐྱོན་ཡོན་བསྐྱེད་པ་ལ་ འཁོར་ལོ་གཞན་ལྔ་ཆར་དང་གསང་བའི་འཁོར་ལོ་གཅིག་པུ་སྟོབས་མཉམ་པར་འཇོག་པའི་ རྒྱུ་མཚན་བཤད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལས་གྱེས་པ་བད་ཀན་སོགས་དཀར་ཆ་འཛིན་ 4-375 པའི་རྩ་སྟོང་ཕྲག་ཉེར་བཞི་དང་། ཁྲག་མཁྲིས་སོགས་དམར་ཆ་འཛིན་པ་སྟོང་ཕྲག་ཉེར་བཞི་ དང་། མུན་པ་རླུང་གི་ཁམས་འཛིན་པའི་སྟོང་ཕྲག་ཉེར་བཞི་སྟེ་བདུན་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ངོ་། །དེ་ དག་ཁམས་དྲུག་དང་སྦྱར་བ་ནི། སྤྱིར་ཡེ་ཤེས་ཁྱབ་བྱེད་དུ་བྱས། ཁམས་ལྔ་ཁྱབ་བྱར་བྱས་ན། ཡེ་ཤེས་ཁོ་ན་ཤེས་རབ་དང་། ཁམས་ལྔ་ཐབས་སོ། །ཡེ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་ཁ་སྦྱོར་མཚོན་བྱེད་དུ་ བྱས་ནས། ཡེ་ཤེས་ནམ་མཁའ་གཉིས་ཁྱབ་བྱེད་ཤེས་རབ་དང་། འབྱུང་བཞི་ཁྱབ་བྱ་ཐབས་ སུ་བྱས་པའང་ཡོད་དོ། །སྔ་མ་ནི་རྡོ་རྗེ་གསུམ་ལ་བཞི་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་དང་། ཕྱི་མ་ནི་ ལུས་ངག་ལ་སེམས་ཀྱིས་ཁྱབ་པའི་ངེས་པའོ།

心輪處唯有此等，在額部、喉部二處，由這些又各分二，故第三層各有十六。額部唯有此等，而喉部由十六又各分二，故第四層有三十二。在臍部，八支的四方各分二，四隅不分，故第三層有十二，其中四方的二二各分五，四隅各分六，故第四層為六十四，而分六的最後一支各稱為空性流注脈。 密處由於執持六輪一切力的緣故，從蓮花瓣生出的內圈有六支脈，其五支各分二，故中圈有十支脈，其八支各分二，故外圈有十六支脈，如是所說。又說中圈十支各分三成三十，從中央中心分出二支，故外圈有三十二，兩種說法並不相違，因為十六是向上開口，三十二是向下開口的區別。 當行進一百五十六支脈時，若按外圈十六支說，則計其他輪的外圈及密處的三層，若按外圈三十二支說，則是一切輪的外圈。密處與其他輪的行進方式不同亦不相違，因為在產生功過方面，其他五輪與密輪一個力量相等的理由是可以解釋的。從這些分出的執持痰等白分的脈二萬四千，執持血膽等赤分的二萬四千，執持暗氣界的二萬四千，共七萬二千。 這些與六界相配：總的以智慧為能遍，五界為所遍，則唯智慧是般若，五界是方便。若以智慧識的和合為能表，則智慧、虛空二者為能遍般若，四大為所遍方便。前者是三金剛由第四智慧所遍的確定，後者是身語由心所遍的確定。

།དེ་དག་འཁོར་ལོ་དྲུག་དང་སྦྱར་ན། ལྟེ་བ་ས་ དང་སྙིང་ག་རླུང་ཐབས་ཤེས། མགྲིན་པ་མེ་དང་དཔྲལ་པ་ཆུ་ཐབས་ཤེས་ཏེ་དེ་དག་ཆུང་ངུ་ འཁོར་ལོ་ཐར་མ་ཆད་ཀྱིས་ཟུང་འཇུག་མཚོན་པ་དང་། གཙུག་ཏོར་ནམ་མཁའ་དང་གསང་བ་ ཡེ་ཤེས་ཁ་སྦྱོར་ནི་ཆེན་པོ་ཁྱབ་བྱ་རྣམས་ཁོངས་སུ་འཇུག་པའི་ཐབས་ཤེས་སྦྱོར་ཚུལ་ལོ། ། དཔྲལ་པ་རླུང་དང་སྙིང་ག་ཆུར་བཞག་པ་ནི་འབྱུང་བ་བསྐྱེད་བསྡུད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ ལ། དེའི་ལྟེ་བ་དང་དཔྲལ་བ་ས་རླུང་ཐབས་ཤེས་མགྲིན་པ་དང་སྙིང་ག་མེ་ཆུ་ཐབས་ཤེས་སོ། ། གང་ལྟར་ཡང་ས་མེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་གསུམ་ཡུམ་གྱི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་གསུམ་དང་། ཆུ་ རླུང་ནམ་མཁའ་གསུམ་ཡབ་ཀྱི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡིན་པས་ཡབ་ཡུམ་གྱི་རྡོ་རྗེ་གསུམ་སོ་སོར་ བྲང་སྤྲོད་དུ་སྦྱོར་བའི་ལུགས་ཀྱང་འབྱུང་བས་བསྡུས་རྒྱུད་གཞན་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པ་མང་པོ་ ཡང་འདི་ལ་གནས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་རགས་པ་ལུས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ལ། ཕྲ་བ་བསམ་པའི་ དབང་དུ་བྱས་ན། གཙུག་ཏོར་ཡེ་ཤེས། གསང་གནས་ནམ་མཁའ། ལྟེ་བ་རླུང་། དཔྲལ་བ་ས། མགྲིན་པ་ཆུ། སྙིང་ག་མེ་སྟེ་དེའི་ཚེ་འཁོར་ལོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་ལུས་བསམ་གྱི་ཐབས་ཤེས་ཁ་སྦྱོར་ དུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་གི་འཁོར་ལོ་ནི། ལག་པ་གཡས་རླུང་། གཡོན་མེ། རྐང་པ་ གཡས་ཆུ། གཡོན་ས། དེ་རེ་རེ་ཡང་ཚིགས་གསུམ་གསུམ་དང་ལྡན་པས་འཁོར་ལོ་གསུམ་ 4-376 གསུམ་དུ་བཞག་པ་དང་། དཔུང་པ་གཉིས་ནམ་མཁའ། གྲུ་མོ་གཉིས་རླུང་། འཁྲིག་མ་གཉིས་ མེ། དཔྱི་གཉིས་ཆུ། པུས་མོ་གཉིས་ས། ལོང་བུ་གཉིས་ཡེ་ཤེས་སུ་བཞག་པ་ཡོད་དེ་སྐབས་ ཐོབ་སོ་སོ་ལ་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཚིགས་ཆེན་བཅུ་གཉིས་ལ་རྩ་འདབ་སུམ་སུམ་ཅུའི་ འཁོར་ལོ་རེ་ཡོད་དེ། ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་ཞག་གི་གྲངས་དང་མཚུངས་པའོ། །དེ་དག་བྱ་བའི་ འཁོར་ལོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། རྩ་བའི་འཁོར་ལོ་དྲུག་ཡན་ལག་འཁོར་ལོ་བཅུ་གཉིས་བསྡོམས་ པས་རྩ་བ་ཡན་ལག་གི་འཁོར་ལོ་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་གྲགས་སོ། །རྐང་ལག་གི་སོར་མོ་ཉི་ཤུ་ལ་ ཚིགས་ཀྱི་འཕྲེང་བ་གསུམ་གསུམ་ཡོད་པ་རྣམས་སྐུ་གསུང་ཐུགས་གསུམ་གྱི་ངེས་པས་སྙིང་ སྟོབས་རྡུལ་མུན་གསུམ་དང་སྦྱོར་བའམ་ཡང་ན་ཁམས་དྲུག་གི་རིམ་པས་ལག་པའི་སོར་ ཚིགས་དང་པོ་རྣམས་ནམ་མཁའ། བར་བ་རྣམས་རླུང་། གསུམ་པ་རྣམས་མེ། རྐང་པའི་སོར་ ཚིགས་དང་པོ་རྣམས་ཆུ། བར་བ་རྣམས་ས། གསུམ་པ་རྣམས་ཡེ་ཤེས་ཏེ་དེ་དག་རེ་རེ་ལ་རྩ་ འདབ་དྲུག་དྲུག་དང་ལྡན་པའི་འཁོར་ལོ་སྟེ། སོར་ཚིགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དྲུག་ཅུ་ཡོད་ཅིང་། རྩ་ འདབ་ཀྱི་གྲངས་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ཉིད་དོ།

這些若與六輪相配：臍輪為地，心輪為風方便智慧，喉輪為火，額輪為水方便智慧，這些小輪以無間斷表示雙運，而頂髻為虛空，密處為智慧和合，是大輪能遍諸所遍的方便智慧結合方式。 額部為風、心部為水的安立，是依據生收元素的權威而為，其中臍部與額部為地風方便智慧，喉部與心部為火水方便智慧。無論如何，地火智慧三輪是佛母之身語意三，水風虛空三是佛父之身語意，故佛父佛母的三金剛各自相對而結合的傳統也出現，因此許多略續的確定也依於此。 這些是就粗大身體而言，若就細微意念而言，則頂髻為智慧，密處為虛空，臍部為風，額部為地，喉部為水，心部為火，此時每一輪中也都安住為身意的方便智慧和合。 支分輪是：右手為風，左手為火，右足為水，左足為地，每一個都具有三節，故安立為三輪；又有安立兩肩為虛空，兩肘為風，兩胯為火，兩髖為水，兩膝為地，兩踝為智慧，這是依據各自場合而配。如是，十二大節各有三十支脈的輪，與十二月日數相應。這些也稱為事業輪，根本六輪與支分十二輪合計，故稱為根本支分十八輪。 手足二十指各有三節環列，以身語意三的確定而配三德性或者以六界次第：手指第一節為虛空，中節為風，第三節為火，足指第一節為水，中節為地，第三節為智慧，其中每一個都具有六支脈的輪，故指節輪有六十，支脈數目為三百六十。

།རྩ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རོ་རྐྱང་དྷཱུ་ཏི་སྟེ་རྩའི་ གཙོ་བོ་གསུམ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཅིང་། གཞན་ཡང་རྩ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ལ་དཀར་དམར་རླུང་ གསུམ་གྱིས་དབང་བྱས་པའི་རྩ་གསུམ་གསུམ་སྐྱེས་པས་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་དེ་རེ་རེ་ལས་ ཀྱང་སྟོང་ཕྲག་རེ་སྐྱེས་པས་བདུན་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་། དེ་རྣམས་ལས་བ་སྤུའི་མཐས་གཏུགས་པར་ ཕྱེད་བཅས་བྱེ་བ་ཕྲག་གསུམ་གྱི་རྩ་རྣམས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཅིང་། ཡང་རྒྱུད་འདིར་རྩ་སུམ་ཅུ་རྩ་ གཉིས་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མི་འདྲ་བ་འགའ་རེ་གསུངས་ཏེ། གསང་བའི་རྩ་འདབ་སོ་ གཉིས་དང་། གཙུག་ཏོར་གྱི་བཞི་བསྡོམས་ཏེ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་དང་། འཁོར་ལོ་སྡོམ་པ་རྩ་ བཤད་དང་། རྡོ་རྗེ་འཕྲེང་བ་སོགས་ལས་གསུངས་པ་ལྟར་མི་ཕྱེད་མ་སོགས་ཉེར་བཞིའི་སྟེང་ དུ་སྙིང་གའི་རྩ་བརྒྱད། སྤྱི་བོའི་བཞི་བསྣན་པས་སོ་དྲུག་དང་། ཡུལ་ལྔ་དང་། དབང་པོ་ལྔའི་ 4-377 རྩ་སྟེ་བཅུ་མགྲིན་པ་ཡན་ཆད་ན་གནས་པ་དང་། སྙིང་གར་ཐུན་བརྒྱད་ཀྱི་རྩ། ལྟེ་བར་དུས་ སྦྱོར་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རྩ། འཁོར་ལོ་དྲུག་གི་ལྟེ་བའི་མདུད་པ་དྲུག་སྟེ་སོ་དྲུག་གམ། ཕུང་ཁམས་ སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གི་རྩ་དང་། ཕུང་པོ་དྲུག་པོ་རེ་རེ་ལ་ཁམས་དྲུག་དྲུག་གི་དབྱེ་བས་སོ་དྲུག་སྟེ། དེ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་བྱེད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི་བསྣན་པས་རྩ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ནོ། །དེ་ དག་ཀྱང་རིགས་དྲུག་གི་དག་པར་འདུས་པས་ལྟེ་བ་ཡན་ཆད་དུ་རོ་རྐྱང་དབུ་མ་གསུམ། ལྟེ་ བའི་འོག་ཏུ་བཤང་གཅི་ཁུ་བའི་རྩ་གསུམ་སྟེ། རྩ་ཕྲན་མཐའ་དག་ལ་དབང་སྒྱུར་བའི་རྩ་དྲུག་ གོ །དྷཱུ་ཏི་དང་ཁུ་བའི་རྩ་གཅིག་ཏུ་སྡོམ་ན་རིགས་ལྔའི་དག་པ་རྩ་ལྔར་འགྱུར་ཞིང་། གཞན་ གཉིས་ཀྱིའང་སྟེང་འོག་གཉིས་གཅིག་ཏུ་སྡོམ་ན་རྩ་གསུམ་དུའང་འདུས་པ་ཡིན་པས་འཁོར་ འདས་འཇུག་ལྡོག་གཉིས་ཀ་དང་འབྲེལ་བའི་རྣམ་གཞག་བྱེད་པའི་ཚེ་དེ་ལས་ཉུང་དུ་མི་རུང་ ཞིང་དོན་དམ་མྱང་འདས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་སྐབས་རྩ་ཐམས་ཅད་ཨ་ཝ་ དྷཱུ་ཏི་གཅིག་པུར་འདུས་ཏེ། དཔལ་མཁའ་འགྲོ་རྒྱ་མཚོ་ལས། འདི་ལྟར་དབུ་མ་ཐམས་ཅད་ ཀྱི། །ཁྱབ་བྱེད་དུ་ནི་རྣམ་པར་གནས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྩའི་དབང་དུ་ བྱས་ན། གཙུག་ཏོར་དུ་ཐུན་མཚམས་བཞིའི་རྩ་དཔྲལ་བར་ཚེས་བཅོ་ལྔ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆ་སྟེ་ བཅུ་དྲུག མགྲིན་པར་རྒྱུ་སྐར་ཉེར་བརྒྱད་དང་། ཡེ་ཤེས་ཆ་དབྱུག་གུ་བཞི་སྟེ་སོ་གཉིས། སྙིང་ གར་ཐུན་བརྒྱད་དམ་གཟའ་བརྒྱད། ལྟེ་བར་དུས་སྦྱོར་བཅུ་གཉིས་དང་། ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུ་ལ་ཡེ་ ཤེས་སྟོང་པའི་རྩ་བཞི་བསྣན་པ་དང་། གསང་བར་དཀར་དམར་གྱི་འཕེལ་འགྲིབ་ཚེས་བཅུ་ དྲུག་ཚན་པ་གཉིས་དང་། དགའ་བ་བཅུ་དྲུག་ལ་ཡས་བརྟན་མས་བརྟན་གྱི་དབྱེ་བས་སུམ་ཅུ་ རྩ་གཉིས་སོ།

所有這些脈都是從左右中三主脈生出的，此外，二十四脈受白紅風三者支配而各生三脈，成為七十二脈，每一脈又生出一千，成為七萬二千，從這些又生出直至毛孔邊際的三億零五十萬脈。 又在此續中從數目門而言說了一些不同的三十二脈：密處的三十二支脈和頂髻的四支脈合計爲三十六，以及如勝樂根本續和金剛鬘等所說，在不動等二十四脈之上加上心輪八脈、頭頂四脈成為三十六，以及五境和五根的十脈安住在喉部以上，心輪有八時分脈，臍輪有十二時輪脈，六輪的臍部六結，成為三十六，或三十六蘊界之脈，以及六蘊每一個各分六界成為三十六，在這一切之上加上遍主智慧脈阿瓦杜提（ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི，अवधूति，avadhūti，無取）成為三十七脈。 這些也攝於六種姓的清凈中，臍輪以上有左右中三脈，臍輪以下有大小便精液三脈，是統攝一切支脈的六脈。若合阿瓦杜提與精液脈為一，則成為五種姓清凈的五脈，其餘兩者的上下各二也合為一，則攝為三脈，因此在建立輪迴涅槃進退兩者相關的安立時不可少於此，而在抉擇勝義涅槃的安立時，一切脈都攝於唯一阿瓦杜提中，如吉祥空行海中說："如是遍主一切中，安住為中脈。" 若依時輪脈而言，頂髻有四時分際脈，額部有十五日份和智慧分共十六，喉部有二十八宿和智慧分杖四，共三十二，心輪有八時分或八曜，臍輪有十二時輪和六十時，加上四智慧空性脈，密處有白紅增減十六份二組和十六喜，以上穩下穩分類成為三十二。

།སྤྱིར་ལུས་ལ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཆོས་ཅན་རྩ་རྣམས་གནས་པ་ནི། གཙོ་བོར་ འཁོར་བའི་ཆོས་ཡིན་ལ། དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩ་ནི་རང་རིག་རྩའི་ རྣམ་པར་ཤར་བ་ཐ་མལ་གྱི་རྩ་རྣམས་ལ་ཁྱབ་པའི་རྣམ་པས་བཞུགས་ཤིང་། དེ་ཡང་རྣམ་པ་ 4-378 ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུད་སྡེ་ཐ་དད་ལས་གསུངས་པའི་རྩའི་རྣམ་གཞག་མི་འདྲ་བ་ལྟ་ བུ་རྒྱལ་བའི་གསུངས་པའི་ཁུངས་ཤིག་ཡང་ན་རྣམ་གཞག་ཐ་དད་པ་ཐམས་ཅད་མི་འགལ་ ཞིང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩ་དེས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པས་རྣལ་འབྱོར་པའི་སེམས་རྣམ་པ་གང་དང་ གང་ལ་ཡིད་བཞག་པ་དེ་དང་དེ་འདྲ་བར་ཐ་མལ་པའི་རྩ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བྱ་བ་བྱེད་པར་ འགྱུར་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་ཅིང་། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྩ་ཡང་དེའི་རྗེས་སུ་ འབྲང་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། རྒྱུད་སྡེའི་མཆོག་དམན་གྱི་རིམ་པས་ཐབས་ཀྱི་མན་ངག་ལ་ཟབ་མི་ ཟབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་འབྱུང་བ་ཡང་མི་འགལ་ལོ། །གནད་འདི་མ་ཤེས་པས་འགལ་བར་འཛིན་ པའི་ལོག་རྟོག་གིས་ཀུན་ནས་བླངས་ཏེ། སྔ་ཕྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཅ་ཅོ་སྣ་ཚོགས་པ་བྱུང་ངོ་། །འདི་ གསལ་བར་གཞན་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། ། ༈ རླུང་གི་རྣམ་པར་བཞག ། གཉིས་པ་རླུང་གི་རྣམ་པར་བཞག་པ་ནི། རླུང་མཐའ་དག་འཆར་བའི་གཞིར་གྱུར་པ་དོན་ དམ་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྲོག་ཆེན་པོའི་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ ཡུལ་ལ་གཡོ་མེད་ཡིན་ལ། དེ་ལས་ཨ་ཡིག་གི་རང་བཞིན་སྲོག་རླུང་མཁའ་ཁམས་པ་དང་། ཨེ་ཡིག་མཉམ་གནས་རླུང་ཁམས་པ་དང་། ར་ཡིག་གྱེན་རྒྱུ་མེ་ཁམས་པ་དང་། ཨུ་ཡིག་ཁྱབ་ བྱེད་ཆུ་ཁམས་པ་དང་། ལ་ཡིག་ཐུར་སེལ་ས་ཁམས་པ་ཞེས་པའམ། ཨ་ཡིག་ཀླུའི་རླུང་ཡེ་ ཤེས་ཀྱི་ཁམས་པ། རུས་སྦལ་ཨེ་ཡིག་རླུང་ཁམས་པ། རྩངས་པ་ཨར་ཡིག་མེ་ཁམས་པ། ལྷས་བྱིན་ཨོ་ཡིག་ཆུ་ཁམས་པ། ནོར་ལྷས་རྒྱལ་ཨལ་ཡིག་ས་ཁམས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་རླུང་ བཅུའོ། །ཡང་ཐུར་སེལ་ཡེ་ཤེས་དང་། ཀླུ་ས་ཁམས་པར་སྦྱར་བའི་གནས་སྐབས་ཡོད་དེ། ས་ ལས་ཡེ་ཤེས་འཆར་བའི་འབྲེལ་ལས་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་གང་ལ་གནས་པ་ནི། སྲོག་རླུང་ལྟེ་ བ་ཡན་ཆད་ཀྱི་དབུ་མ་དང་། སྙིང་གའི་སྟེང་ངོས་ཀྱི་རྩ་ལ་གནས་ཏེ། སྲོག་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ དང་། ང་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། རྣམ་རྟོག་སྣ་ཚོགས་སྐྱེད་པར་བྱེད། འདི་གཞན་ཏུ་ལོག་པ་ 4-379 སྟེ། འདི་ལ་སྐྱོན་ཞུགས་ན་དྲན་པ་ཉམས་པ་དང་། བརྒྱལ་བ་དང་། སྨྱོ་བ་དང་། འཆི་བའི་བར་ དུ་འགྱུར་རོ། །ཐུར་སེལ་ནི་ལྟེ་བ་མན་ཆད་ཀྱི་དབུ་མ་དང་། སྙིང་གའི་འོག་གི་ངོས་ནས་ བརྩམས་པའི་རྩ་རྣམས་སུ་གནས་ལ། བྱེད་ལས་བཤང་གཅི་ཁུ་བ་གསུམ་འཕེན་བསྡོམས་ བྱེད་ལ། ལོག་པ་ལས་གྲང་བ་དང་སྨད་ཀྱི་ནད་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ།

總的來說，身體中安住著極微塵性的諸脈，主要是輪迴之法，而這些脈的法性勝義智慧脈，是以自證脈相顯現遍及平常諸脈的形式安住。又因為它是具一切相，所以從不同續部所說的脈的不同安立，如佛所說的依據或所有不同安立都不相違，由於智慧脈的加持，瑜伽士心意專注于任何相時，平常諸脈也能如其所應地起作用。雖然智慧脈是具一切相，世俗脈也隨之而行，但以續部勝劣次第而方便竅訣有深淺差別也不相違。由於不知此要義而執為相違的邪見所驅使，前後都出現了各種爭論。這將在他處詳細解說。 風的安立： 第二、風的安立：一切風生起的所依基勝義智慧大命氣的客塵阿賴耶識自性于境無動，從彼生阿字（ཨ，अ，a，無）性命風空界，誒字（ཨེ，ए，e，誒）平住風風界，熱字（ར，र，ra，熱）上行火界，烏字（ཨུ，उ，u，烏）遍行水界，拉字（ལ，ल，la，拉）下行地界；或說阿字龍風智慧界，烏龜誒字風界，鯪鯉阿熱字火界，天授阿烏字水界，財天勝阿拉字地界，如是則為十風。又有下行為智慧、龍為地界的情況，這是從地中生智慧的關聯而來。 這些風的所依：命風安住于臍輪以上的中脈和心輪上部的脈中，作用是持命、執我以及生起各種分別念。若此錯亂，染上過患則會失念、昏厥、發狂乃至死亡。下行風安住于臍輪以下的中脈和從心輪下部開始的諸脈中，作用是放出和收攝大小便精液三者，若錯亂則生寒病和下部疾病。

།མཉམ་གནས་སྙིང་གའི་ མདུན་ངོས་ཀྱི་རྩ་སྣར་མ་ལ་གནས། ལྟོ་བའི་མེ་དྲོད་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྤྱོད་པས་ཕོ་བར་ཟས་ ཀྱི་དྭངས་སྙིགས་འབྱེད། དྭངས་མ་ལུས་ལ་ཁྲེམས་པ་དང་། སྙིགས་མ་འོག་ཏུ་འདོར་བར་ བྱེད། ལོག་པ་ལས་ཕོ་བའི་ནད་སྐྱེད་པར་འགྱུར། གྱེན་རྒྱུ་མེ་མཚམས་ཀྱི་རྩ་ལག་ལྡན་ལ་ གནས་ཤིང་། ངག་སྨྲ་བརྗོད་དང་རོ་མྱོང་བ་དང་། བཟའ་བཏུང་མིད་པ་དང་སྐྱུག་པ་སོགས་ འགུགས་འདྲེན་གྱི་བྱ་བ་རྣམས་བྱེད། ལོག་པ་ལས་ཚ་བ་དང་སྟོད་ཀྱི་ནད་སྐྱེད་དོ། །ཁྱབ་བྱེད་ གཡས་ཀྱི་རྩ་སེར་སྐྱ་ལ་གནས། ལུས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ། རོ་མའི་ནུས་པ་དང་འདྲེས་ཏེ། ཚིགས་རྣམས་ལ་གནས་ནས་ཡན་ལག་བརྐྱང་བསྐུམས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་ཅིང་། ལོག་པ་ལས་ཞ་ འཁུམས་སོགས་ཡན་ལག་གི་ནད་སྐྱེད་དོ། །ཀླུ་ནི་བདེན་བྲལ་གྱི་རྩ་རྒྱལ་ལ་གནས། མིག་གི་ རྣམ་ཤེས་སྐྱེད། སྦོ་འཁྲོག་དང་སྒྲེག་པ་སོགས་འབྱུང་། རུས་སྦལ་རྒྱབ་ཀྱི་རྩ་རྒྱལ་བ་ལ་ གནས། ཡན་ལག་བརྐྱང་བསྐུམ་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད། རྩངས་པ་རླུང་མཚམས་ཀྱི་རྩ་ཀུན་ཏུ་འཕྱང་བ་ ལ་གནས། ཁྲོ་བ་དང་གཡེང་པ་དང་སྨྱོ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་བྱེད། ལྷས་བྱིན་གཡོན་གྱི་རྩ་ ཨི་ཊ་ལ་གནས། གཡལ་བ་དང་རླུང་ནད་སྐྱེད་པའི་བྱ་བ་བྱེད། ནོར་ལྷས་རྒྱལ་དབང་ལྡན་གྱི་ རྩ་ཚུལ་འཆོས་མ་ལ་གནས། འདི་ས་ཁམས་ཀྱི་ནང་ཚན་ཤིན་ཏུ་རགས་པ་ཡིན་པས། སྲོག་ དང་བྲལ་ནས་ཀྱང་ལུས་ཀྱི་ཚོགས་པ་མི་གཏོང་བར་ཡུན་རིང་དུ་གནས་སོ། །རྩ་བཅུ་ནི་རླུང་ རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི། སྤྱིར་ན་རྩ་འཁོར་ཐམས་ཅད་ན་རླུང་བཅུའི་ཆ་ཤས་ ཚང་བ་རེ་རྟག་ཏུ་རྒྱུ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ལྟེ་བར་ས་ཁམས་ཀྱིས་གཙོ་བོར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ 4-380 པ་དང་སྙིང་གར་ཆུ། མགྲིན་བར་མེ། དཔྲལ་བར་རླུང་། གཙུག་ཏོར་དུ་མཁའ་ཁམས། གསང་ བར་ཁམས་དྲུག་གམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཙོ་བོར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཡིན་པས། གནས་དེ་རྣམས་ ཀྱི་རླུང་གིས་བྱ་བ་བྱེད་ཚུལ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལས་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཅུང་ཟད་དང་བཅས་ པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྲོག་འཛིན་སོགས་ལྔ་ལ་རྩ་བའི་རླུང་ལྔ་དང་། ཀླུ་སོགས་ལྔ་ལ་ཡན་ ལག་གི་རླུང་ལྔ་དང་། དེ་རྣམས་ལ་མིང་གི་ཁྱད་པར་ཡང་རབ་ཏུ་རྒྱུ་བ་ལ་སོགས་པར་མིང་ འདོགས་པ་དང་། མིག་ཤེས་སོགས་དབང་ཤེས་རྣམས་སྐྱེད་པ་དང་། དོན་སྣོད་ལྔ་ལ་གནས་ ནས་དེའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱང་གནས་སྐབས་གཞན་དུ་བཤད་པ་ལྟར་འདིར་ཡང་ཅི་ རིགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །རླུང་དེ་དག་ཇི་ལྟར་རྒྱུ་བའི་ཚུལ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ནང་དུ་རྒྱུ་ བའི་ཚུལ་དང་། ཕྱི་རོལ་ཏུ་རྒྱུ་བའི་ཚུལ་ལོ།

平住風安住於心輪前面的鼻脈中，與腹部的暖熱一起執行，在胃中分離飲食的精粗，使精華遍佈身體，將糟粕向下排出。若錯亂則生胃病。上行風安住於火位的持力脈中，能作語言言說、品嚐味道、吞嚥飲食和嘔吐等牽引之作用。若錯亂則生熱病和上部疾病。遍行風安住于右側黃白脈中，遍及全身，與陽脈的力量相合，安住于諸關節中而作伸屈肢體的作用，若錯亂則生癱瘓等肢體疾病。龍風安住于離實脈的勝脈中，生起眼識，並起呵欠、打嗝等。烏龜風安住于背部的勝者脈中，作伸屈肢體的作用。鯪鯉風安住于風位的普垂脈中，作憤怒、散亂、發狂等作用。天授風安住於左側的伊茶脈中，作打噴嚏和生起風病的作用。財天勝風安住于威力脈的持儀脈中，此為地界中極為粗重者，故離命后亦不捨身軀聚合而長時安住。 十脈是就風之生處而言，一般來說，一切脈輪中都有十風的完整部分恒時執行，而且在臍輪處主要由地界加持，在心輪由水界，在喉輪由火界，在額輪由風界，在頂輪由空界，在密處由六界或主要由智慧加持，因此應知彼等處的風作用方式與前述略有差別。命持等五種稱為根本五風，龍等五種稱為支分五風，它們也有稱為極行等之異名，以及生起眼識等諸根識，安住於五臟腑而作其作用等，也應如其他場合所說那樣適當了知。這些風的執行方式有二：內行方式和外行方式。

།དང་པོ་ནང་དུ་རྒྱུ་བའི་ཚུལ་ནི། གཙུག་ཏོར་སྟོང་ པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མི་གསལ་བའི་ཚུལ་ཅན་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཐུན་མཚམས་བཞིའི་རིམ་པས་ འབབ་པ་དང་། དཔྲལ་བར་ཟླ་རྐང་བཅུ་བཞི་ལ། སྔ་རྐང་ཕྱི་རྐང་གི་མཐར་སྟོང་པ་རེ་རེ་སྟེ་ བཅུ་དྲུག་གི་རིམ་པས་འབབ་པ་དང་། མགྲིན་པར་རྒྱུ་སྐར་ཉེར་བརྒྱད་དང་། དབྱུག་གུ་བཞི་ སྟེ་རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཆུ་ཚོད་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུའི་རིམ་པས་འབབ་པ་དང་། སྙིང་གར་གཟའ་ བརྒྱད་ཀྱི་རིམ་པ་དང་། ལྟེ་བའི་རྩ་འདབ་བཅུ་གཉིས་ལ་དུས་སྦྱོར་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རིམ་པ་ དང་། སོ་སོའི་དབུས་ནས་ནམ་མཁའ་དང་ཡེ་ཤེས་མདུན་ནས་རླུང་། གཡས་ནས་མེ། གཡོན་ ནས་ཆུ། རྒྱབ་ནས་ས་ཏེ་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔ་ལྔ་འབབ་པས་ཡོངས་སུ་གྲིལ་པ་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་ དྲུག་ཅུའི་རིམ་པས་འབབ་བོ། །དེའི་ཕྱིར་ལྟེ་བའི་ཕྱི་སྐོར་རྩ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞིའི་རླུང་རྣམས་ལས། དྲུག་ནི་དེ་དག་དང་བྱ་ལས་གཅིག་ལ། མཚམས་ཀྱི་སྟོང་པའི་རྩ་བཞི་ལ་འབབ་པའི་རླུང་ནི། དེ་ཀུན་དང་འདྲེས་པ་ཡིན་ལ། དབུ་མའི་དབུགས་ཀྱི་ཐོབ་སྐལ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། ། གསང་བའི་འཁོར་ལོར་ནི་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆ་ཤས་བསྡོམས་ནས་འབབ་སྟེ། ནང་སྐོར་ནས་ 4-381 ཁམས་དྲུག་དང་། བར་སྐོར་ནས་རླུང་བཅུའམ་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་དང་། ཕྱི་སྐོར་ནས་ཐིག་ལེ་ འཕོ་བ་བཅུ་དྲུག་གམ་ཕྱི་དང་ནང་དུ་ཚེས་བཅུ་དྲུག་དང་དགའ་བ་བཅུ་དྲུག་གི་རིམ་པས་རླུང་ རྣམས་འབབ་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ཕྱི་རོལ་ཏུ་རྒྱུ་བའི་ཚུལ་ནི། རླུང་རྣམས་རོ་རྐྱང་གཉིས་ཀྱི་ དབང་བྱས་ནས་སྣ་བུག་གཡས་གཡོན་དུ་འབབ་ཅིང་། སྣ་བུག་གཡས་རོ་མའི་ཆོས་ལ་ས་ཆུ་ མེ་རླུང་ནམ་མཁའི་རིམ་པས་འབབ་པས་འཕོ་ཆེན་རེ་རེའི་ནང་དུ་ཡང་སྡུད་རིམ་གྱིས་འབྱུང་ ཞིང་། དུས་སྦྱོར་ཡང་གླང་ལ་སོགས་པ་མཉམ་པའི་དུས་སྦྱོར་དྲུག་དང་སྦྱོར་ཞིང་། གཡོན་རྐྱང་ མའི་ཆོས་ལ་ནམ་མཁའ་རླུང་མེ་ཆུ་སའི་དབྱེ་བས་འཕོ་ཆེན་རེ་རེའི་ནང་དུ་ཡང་སྐྱེ་རིམ་གྱིས་ འབབ་ལ། དུས་སྦྱོར་ཡང་ལུག་ལ་སོགས་པ་མི་མཉམ་པ་དྲུག་གོ །དེ་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་རེ་རེ་ ནི་འཕོ་ཆུང་ཡིན་ལ། དབུགས་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་པ་རེ་རེའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལྔ་ལྔ་སྡོམ་པ་ལ་འཕོ་ ཆེན་རེ་དང་དུས་སྦྱོར་རེ་སྟེ། དབུགས་སྟོང་བརྒྱད་བརྒྱ་པ་རེའོ། །དེ་བཅུ་གཉིས་ནི་ཞག་གཅིག་ སྟེ་དབུགས་ཉིས་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱའོ། །དེ་ནི་དབུགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཆ་ཚང་བ་གཅིག་ཡིན་ པས། དེ་ཉིད་ཡང་དང་ཡང་དུ་འཁོར་རོ་ཞེས་རེ་ཞིག་དེ་ཙམ་བརྗོད་དོ།

首先，內行方式為：頂髻雖因空性本質而呈不明顯狀態，但以四時分的次第而下降；于額部以十四月份，加上前後兩個空位共十六的次第而下降；于喉部以二十八宿及四杖，即宿分水時一千六百八十的次第而下降；於心輪以八曜的次第；于臍輪十二脈瓣以十二宮的次第；于各自中央從空與智，前方風，右方火，左方水，後方地，即五輪五輪而下，總集后以六十輪的次第而下降。因此，臍輪外圈六十四脈的諸風中，六者與彼等作用相同，落於四隅空性脈的風與彼等皆相混合，應知是中脈氣息的分配。於密輪中，彼等一切的部分彙集而下：從內圈以六界，從中圈以十風或十輪，從外圈以十六遷移明點或內外十六月相與十六喜的次第而諸風下降。 其次，外行方式為：諸風由陽陰二脈掌控而於右左鼻孔下降，右鼻孔陽脈之法以地水火風空的次第下降，故於每一大遷移內亦以收攝次第而生，且與牛等六個平宮相配；左陰脈之法以空風火水地的分類，于每一大遷移內亦以生起次第而下，且與羊等六個不平宮相配。其中每一輪為小遷移，即三百六十息。如是五五合計爲一大遷移及一宮，即一千八百息。其十二為一日，即二萬一千六百息。此為一個完整的氣輪，即彼反覆運轉，暫且說到此處。

།ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཐོབ་སྐལ་ དབུ་མའི་དབུགས་ནི་དབུགས་དེ་དག་ལས་ལོགས་སུ་མེད་ཅིང་། དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་སྟེང་ནས་ རྩི་སྟེ། དབུགས་གཅིག་གི་སྟེང་ནས་དབུགས་དེ་ཉིད་ཆ་སུམ་ཅུ་སོ་གཉིས་སུ་བཏང་བའི་ཆ་ གཅིག་སྟེ། འདིའི་མིང་ལ་སོའི་ཆ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་བསགས་པས་དཀྱིལ་འཁོར་གཅིག་ཏུ་ ལོངས་པ་ན་བཅུ་གཅིག་རྐང་བཅས་དང་། དུས་སྦྱོར་གཅིག་ཏུ་ལོངས་པ་ན་ང་དྲུག་རྐང་ བཅས་དང་། ཞག་གཅིག་གི་མཐར་དྲུག་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་ལྔར་ལོངས་ཤིང་། དེ་ལོ་བརྒྱར་ བསགས་ན་ལོ་གསུམ་དང་ཕྱོགས་གསུམ་དུ་ལོངས་སོ། །འཕོ་ཆེན་རེའི་མཚམས་སུ་ང་དྲུག་ རྐང་བཅས་འབབ་པ་ལྟར་གསུངས་པ་ནི། འཕོ་ཆེན་རེ་སོང་པ་ན་དབུ་མའི་དབུགས་དེ་ཙམ་ དུ་ལོངས་པའི་དོན་ཡིན་གྱི། བར་སྐབས་དེར་ལོགས་པ་འབབ་པའི་དོན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ 4-382 མོད་ཀྱི་དབུགས་ཀྱི་གྲངས་ལོགས་པ་མི་འབབ་ཀྱང་འཕོ་བ་གཉིས་པོའི་ཐ་མ་དང་ཐོག་མའི་ དབུགས་མཉམ་རྒྱུ་ཡེ་ཤེས་ཁམས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ནི་ཡོད་དོ། །དབུ་མའི་དབུགས་ འདི་ནི་ཕལ་པ་རྣམས་ལ་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པའི་འཆི་བ་སྟེར་པ་དང་། ནད་དང་རྒུད་པ་ལ་ སོགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ལ། ལམ་དུ་བྱས་ན་འཆི་བ་མེད་པ་དང་། ཡོན་ཏན་མཐའ་དག་གི་ གཞི་ཡིན་ནོ།

智慧的分配中脈氣息並非與那些氣息分開存在，而是從它們之上計算，即在一個氣息之上將該氣息分為三十二份中的一份，這稱為"秒份"。當累積至一輪時，得十一又四分之一；當累積至一宮時，得五十六又四分之一；至一日之末，得六百七十五；若積累百年，則得三年零三月。所說于每一大遷移之際下降五十六又四分之一，是指當一大遷移過去時，中脈氣息積累至彼數量之義，而非指在其間隔中另行下降。雖然如此，即便氣息數量不另行下降，但兩種遷移的末尾與開始的氣息同行時，確實有智慧界的加持。此中脈氣息對凡夫而言會帶來時與非時之死，併產生疾病、衰敗等，但若作為道用，則是無死之因，是一切功德之基礎。

།དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ཐ་མལ་པ་རྣམས་ལ་དབུ་མའི་ཐོབ་སྐལ་གང་ཡིན་པ་དེ་དབུ་ མར་ཡང་བྱ་བ་མི་བྱེད་ལ། གཞན་དུ་ཡང་མི་རྒྱུ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཁུངས་སྟོངས་པས་ རྩའི་ཁྱོན་རླུང་གིས་ཅུང་ཟད་ཁྱབ་པར་མ་ནུས་པས་གང་མ་ཁྱབ་པའི་ནུས་པ་བསགས་པ་ རྣམས་ཉིན་རེ་བཞིན་རྩ་གཉིས་རེ་སྐམ་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་ལ། དེ་ཙམ་ལས་ལོ་བརྒྱའི་མཐར་ དུས་ཀྱི་འཆི་བ་འབྱུང་ཞིང་། རྩ་གནས་རླུང་གིས་མ་ཁྱབ་པའི་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བའི་ཁམས་ འཁྲུགས་ཏེ། ལུས་ལ་ནད་སྐྱེད་པའམ། ཕྱི་རོལ་གྱི་འགལ་རྐྱེན་འབྱུང་ལ། དུས་མིན་གྱི་འཆི་ བ་ཡང་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ལམ་དུ་བྱས་པའི་ཚེ། དབུ་མ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ རླུང་འཆི་བ་མེད་པའི་བྱ་བ་བྱེད་ནུས་དེར་འགྱུར་ལ། དེས་རླུང་གཞན་རྣམས་ཀྱང་རིམ་གྱིས་ དབང་དུ་བྱས་ནས་དབུ་མའི་དབུགས་དེར་ཐིམ་པ་ན་འདོད་པའི་དངོས་གྲུབ་ཏུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ ནོ། །རླུང་རྣམས་རྒྱུ་བའི་ཚུལ་ཕྱི་ནང་སྦྲགས་པ་ནི་འདི་ལྟར་ཡིན་ཏེ། ལྟེ་བའི་རྩ་འདབ་གཡོན་ གྱི་དང་པོ་ལ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དབུས་སུ་པདྨ་འདབ་བཞིའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ལྟེ་བ་ནས་ནམ་མཁས་ དབང་བྱས་པའི་རླུང་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ། [དེ་རྗེས་]དེའི་མདུན་གྱི་འདབ་ཆུང་ནས་རླུང་ཁམས་ ཀྱིས་དབང་བྱས་པ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ། དེ་རྗེས་གཡས་ཀྱི་ནས་མེ་ཁམས་ཀྱིས་དབང་བྱས་པ་ སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ། དེ་རྗེས་གཡོན་གྱི་ནས་ཆུ་ཁམས་ཀྱིས་དབང་བྱས་པ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ། དེ་ རྗེས་རྒྱབ་ཀྱི་ནས་ས་ཁམས་ཀྱིས་དབང་བྱས་པ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རྒྱུ་{བས་[དེས་]ལུག་གི་ དུས་སྦྱོར་རྫོགས་ཤིང་། དེ་རྣམས་སྣ་བུག་གཡོན་ནས་འབབ་ལ། དེ་ཡང་ནམ་མཁའ་སྣ་བུག་ 4-383 གཡོན་གྱི་དཀྱིལ་ནས་འབབ། རླུང་ཁམས་སྟེང་ངོས་དང་། མེ་ཁམས་གཡོན་གྱི་སྣ་གཤོག་ ངོས་དང་། ཆུ་ཁམས་སྣའི་བར་ཀའི་ངོས་དང་། ས་ཁམས་འོག་གི་ངོས་ཏེ་ཡས་མཆུ་ནས་ བརྡར་བའི་ཚུལ་གྱིས་འབབ་ཅིང་། འབྱུང་བ་ལྔ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་འབབ་པ་ཡིན་ཀྱང་སུ་ཞིག་ གིས་དབང་བསྒྱུར་བའི་གཙོ་བོ་བྱེད་པ་པོ་དེ་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔ་ལ་རེ་མོས་ཀྱི་འཕོ་བ་ཡིན་ནོ། ། དེ་ལྟར་ལུག་གི་དུས་སྦྱོར་རྫོགས་མ་ཐག་ཏུ་ལྟེ་བའི་རྩ་འདབ་གཡས་ཀྱི་དང་པོར་འཕོ་ཞིང་། ཕྱི་རོལ་ཏུ་ཡང་སྣ་བུག་གཡས་སུ་འཕོ། དེ་དག་ཀྱང་གཡོན་ལ་བཤད་མ་ཐག་པ་ལྟར་ཕལ་ ཆེར་རིགས་འགྲེ་ཞིང་། ཅུང་ཟད་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་ནི། གཡས་ཀྱི་རྩ་འདབ་དང་པོའི་ དབུས་ན་འདབ་ཆུང་བཞི་པ་ཞིག་ཡོད་པའི་དང་པོར་རྒྱབ་ཀྱི་འདབ་ཆུང་ནས་ས་ཁམས། དེ་ རྗེས་གཡོན་ནས་ཆུ་ཁམས། དེ་རྗེས་གཡས་ནས་མེ་ཁམས། དེ་རྗེས་མདུན་ནས་རླུང་ཁམས། དེ་རྗེས་དབུས་ནས་མཁའ་ཁམས་རྣམས་རྒྱུའོ།

又如是，對於凡夫，中脈所得的分配既不在中脈中起作用，也不在其他處執行。由於其受用來源耗盡，氣未能稍許遍及脈域，凡是未遍及處所積累的能量，每日致使兩脈乾枯，僅此便於百年之末引生時死，且因脈處氣未遍及之緣而發生界紊亂，或於身生病，或生外在違緣，非時死亡亦依彼等而生。當作為道用時，中脈之智慧氣能成為能作無死之事者，彼複次第掌控其他諸氣，當諸氣融入彼中脈氣時，即成所欲悉地。 氣等執行之內外相連方式是如此：臍輪左支第一處，于其中央有四瓣蓮花形相，從其臍心由空行所主之氣三百六十；其後從前小瓣由風界所主之氣三百六十；其後從右處由火界所主之氣三百六十；其後從左處由水界所主之氣三百六十；其後從后處由地界所主之氣三百六十執行，由此圓滿白羊宮，彼等從左鼻孔而降。又空界從左鼻孔中央而降，風界從上際，火界從左鼻翼際，水界從鼻中際，地界從下際，即從上唇處摩擦而降。雖五大種皆於一切處降下，然誰為主控者即是五輪交替遷移。 如是白羊宮圓滿即刻，遷移至臍輪右支第一處，于外亦遷至右鼻孔。彼等大體上類同方纔所說之左側，略有不同之差別是：右支第一處中央有一四小瓣，首先從后小瓣執行地界，其後從左執行水界，其後從右執行火界，其後從前運

།དེས་གླང་གི་དུས་སྦྱོར་རྫོགས་ཏེ། ཡང་ གཡོན་གྱི་རྩ་འདབ་གཉིས་པ་ལ་འཁྲིག་པའི་དུས་སྦྱོར་རྩོམ། དེ་རྫོགས་ནས་གཡས་ཀྱི་རྩ་ འདབ་གཉིས་པ་ལ་ཀརྐཊའི་དུས་སྦྱོར་རྩོམ་པ་སོགས་རིམ་གྱི་སྦྱར་ནས་མཐར་གཡོན་གྱི་རྩ་ འདབ་དྲུག་པ་ལ་བུམ་པའི་དུས་སྦྱོར་དང་། གཡས་ཀྱི་རྩ་འདབ་དྲུག་པ་ལ་ཉའི་དུས་སྦྱོར་ རྣམས་འབབ་བོ། །དེ་ཡང་གཡོན་ནས་གཡས་སུ་འཕོ་བའི་ཚེ་ས་ནས་སར་འཕོ་བ་ཡིན་ལ་དེ་ ལྟར་འཕོ་མཚམས་ཀྱི་ཐོག་མཐའི་རླུང་ང་དྲུག་རྐང་བཅས་ཀྱང་ཕྱི་རོལ་སྣ་སྒོར་མཉམ་རྒྱུའི་ ཚུལ་དུ་འབྱུང་བ་ནི་ཡིན་ལ། ནང་དུ་དེ་དག་ལའང་སོ་ཆ་ལས་ལྷག་པ་དབུ་མར་འབབ་པ་མེད་ ཀྱང་འཕོ་ཆེན་གཅིག་གི་དབུ་མའི་དབུགས་སྡོམ་པ་དེ་ཙམ་དུ་ལོངས་པས་ཕྱི་རྟགས་ལ་མཉམ་ རྒྱུར་སོང་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དབུགས་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལྟེ་བ་ས། སྙིང་ག་ཆུ། མགྲིན་པ་མེ། དཔྲལ་བར་རླུང་། གཙུག་ཏོར་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བས་སྡུད་རིམ་དང་། ནང་དུ་འོང་བའི་ཚེ་དེ་ལས་ཟློག་པའི་སྐྱེ་རིམ་དང་། འབྱུང་བའི་ཁ་དོག་ཀྱང་ས་རླུང་སེར་པོ། 4-384 ཆུ་རླུང་དཀར་པོ། མེ་རླུང་དམར་པོ། རླུང་གི་རླུང་ནག་པོ། ནམ་མཁའི་རླུང་ལྗང་ཁུའོ། །གཞན་ ཡང་གཡོན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔ་ལ་ཞི་གཟའ་དང་། གཡས་ཀྱི་ལྔ་ལ་དྲག་གཟའ་ལྔ། སོ་སོར་ དབྱངས་དང་བཅས་པ་འཆར་ཞིང་། དེ་བཞིན་དུ་རླུང་ལ་བསད་བསྐྲད། མེ་ལ་དབང་དགུག ཆུ་ལ་ཞི་རྒྱས། ས་ལ་རྨོངས་རེངས་ཀྱི་ལས་རྣམས་སྦྱོར་ཞིང་། ཐུར་སེལ་གྱི་ཕྱོགས་ལ་ལྟེ་བར་ སྐུ། གསང་བར་གསུང་། ནོར་བུར་ཐུགས་ཀྱི་རིམ་པས་རྒྱུ་ཞིང་། དེ་ཡང་ཕྱིར་འགྲོ་བ་སྡུད་ རིམ་དང་། ནང་དུ་ཡོང་བ་སྐྱེ་རིམ་ཡིན་ཅིང་། ཐུགས་ནི་ནམ་མཁའ་ཡེ་ཤེས་དང་། གསུང་ནི་ རླུང་མེ་དང་། སྐུ་ནི་ས་ཆུའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔ་དང་དོན་གནད་གཅིག་ལ། ལྟེ་བའི་འོག་ཕྱོགས་ནི་སྟེང་གི་ལྟེ་བ་དང་། གསང་འཁོར་ནི་སྙིང་ག་དང་། རྡོ་རྗེའི་སྐེད་པ་ནི་ མགྲིན་པ་དང་། ནོར་བུའི་རྩ་བ་ནི་དཔྲལ་བ་དང་། རྩེ་མོ་ཡང་གཙུག་ཏོར་དང་མཚུངས་པར་ དགོངས་ཤིང་། སྲོག་རླུང་ཉི་མའི་ཆོས་ཅན་དང་། ཐུར་སེལ་ཟླ་བའི་ཆོས་ཅན། ཅེས་ལུས་ཀྱི་ དབང་ལས་བཞག་ཅིང་། བསམ་པའི་སྒོ་ནས་དེ་དག་གོ་ཟློག་པ་ནི་ཡིན་ནོ།

讓我繼續完整翻譯： 由此圓滿金牛宮。復於左支第二處始雙子宮，彼圓滿後於右支第二處始巨蟹宮等，如是依次相配，最後於左支第六處降水瓶宮，于右支第六處降雙魚宮。又，當從左至右遷移時，是從地至地遷移，如是遷移間首尾之五十六氣連同支分，亦于外在鼻門以等運方式而生。于內，雖彼等亦無過三十分之量降於中脈，然一大遷移之中脈氣積累彼許，故於外相成等運。 複次，一切出息皆以臍為地、心為水、喉為火、額為風、頂為空界之分類而為收攝次第，入息時則與此相反為生起次第。諸大種色相亦是：地風黃色、水風白色、火風紅色、風之風黑色、空之風青色。 又復，於左之五輪現息星與韻母，于右之五輪現惡星五與韻母。如是于風配殺驅，於火配攝召，於水配息增，于地配癡僵諸事業。于下行方分，以臍輪身、密處語、寶珠意之次第而行。又出息為收攝次第，入息為生起次第。意為空智之性，語為風火性，身為地水性，故與五輪義要為一。臍下方分與上方臍輪相應，密輪與心輪相應，金剛腰與喉輪相應，寶珠根與額輪相應，尖端亦與頂輪相應而思，立命氣具日性、下行氣具月性，是依身之力而立，依意樂門彼等則相反。

།དེ་དག་ནི་རག་ པ་ལས་རླུང་གི་རྣམ་གཞག་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་བེམ་པོའི་རླུང་ཡིན་ཅིང་། ཅུང་ཟད་ཕྲ་བའི་རླུང་ ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རླུང་སྟེ། བཤད་རྒྱུད་རྡོ་རྗེ་ཕྲེང་བར། རྣམ་རྟོག་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བའི། ། རླུང་ལ་རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་ཡིན། །སྙིང་པོར་གྱུར་པ་རང་སྲོག་ལས། །ཁམས་གསུམ་ན་ནི་ གཞན་མེད་དེ། །སྒྱུ་མ་རླུང་གི་ཁམས་གསུམ་པོ། །རྨི་ལམ་རྨིས་པ་བཞིན་ཏུ་སྣང་། །ཞེས་པ་ ལྟར་ཡིད་ཀྱི་གཡོ་བ་ཡུལ་སྣང་དང་བཅས་པའི་རྟེན་རླུང་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་འཛིན་ཆ་ ཉིད་དོ། །ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་རླུང་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྲོག་ཆེན་པོ་སྟེ་དགོངས་པ་ལུང་སྟོན་ཞེས་བྱ་ བའི་རྒྱུད་ལས། འདི་ལྟར་མི་མངོན་ཕྲ་བ་ལས། །རྟག་ཏུ་གསལ་བར་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཅེས་ དང་། རླུང་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས། །ཞེས་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་དོན་དམ་ པའི་རླུང་གི་རྣམ་ཆ་སྤྲོས་བྲལ་སྒྲ་སྐད་ཐམས་ཅད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་ཆེན་པོ་རྣམ་ 4-385 པ་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་ཅིང་། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རླུང་རྣམས་ཀྱང་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་འགྱུར་ བས། རྒྱུད་སྡེ་སོ་སོ་དང་གྲུབ་པའི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱི་མན་ངག་ཐ་དད་པ་རྣམས་ལས། རླུང་ གི་རྣལ་འབྱོར་མི་འདྲ་བ་མཐའ་ཡས་པ་བྱུང་ཡང་གནད་གཅིག་ཏུ་འདུ་བ་ཡིན་ནོ། ། ༈ ཐིག་ལེའི་རྣམ་གཞག ། གསུམ་པ་ཐིག་ལེའི་རྣམ་གཞག་ལ། སྤྱིར་ཐིག་ལེ་ལ་དབྱེ་ན། རྣམ་ཤེས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ ཐིག་ལེ་དང་། དོན་དམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཐིག་ལེའོ། །དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཐིག་ལེ་ཇི་ལྟར་ གནས་པའི་ཚུལ་ནི། ལྟེ་འོག་ན་ཁྲག་གི་དྭངས་མ་དམར་ཆ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་པོ་མེ་དྲོད་ ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་བོ་ནང་གི་ཉི་མ་དང་། ལས་ཀྱི་གཏུམ་མོ་དང་། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐིག་ལེ་ཞེས་ བྱ་བ་གནས་ཤིང་། སྤྱི་བོའི་འཁོར་ལོའི་སྟེང་ན་ཁུ་བའི་དྭངས་མ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནང་གི་ཟླ་ བ་དང་། མི་ཤིགས་པའི་ཧཾ་ཡིག་དང་། ཀུན་རྫོབ་པའི་དཔྱིད་ཅེས་བྱ་བ་དཀར་ཆ་ཐམས་ཅད་ ཀྱི་བདག་པོ་ཞུ་བདེའི་རང་བཞིན་ཅན་གནས་སོ།

我會將這段藏文完整直譯成簡體中文： 彼等是依粗相而立之氣之安立，彼即是物質之氣。稍細之氣是識之氣，如《釋續金剛鬘》云："分別菩提所謂氣，如是宣說為殊勝。自命成為心要故，三界中無他異者。幻化氣之三界法，如同夢境而顯現。"如是意之動與境顯之所依顯為氣之識之執著分。極細之氣即法性之大命，如名為《密意授記》續云："如是不顯極細分，恒常明顯而宣說。"又云："所謂氣即菩提心。"即是如來藏勝義氣之行相離戲一切聲音。 如是智慧大氣是一切行相，世俗諸氣亦隨順於彼，故各續部與成就阿阇黎等之差別教授中，雖現無量不同之氣瑜伽，然歸於一要義。 明點之安立： 第三明點之安立中，總之明點分二：識世俗之明點與勝義智慧之明點。初者就明點如何安住之理而言：臍下有血之精華、一切赤分之主、一切火暖之尊、內在日輪、業用猛火及世俗明點；于頂輪之上有精之最勝精華、內在月輪、不壞之吽字及世俗春，是一切白分之主，具融樂自性而住。

།དེ་གཉིས་ཐིག་ལེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསྐྱེད་ གཞི་ཡིན་ཅིང་ཐ་སྙད་དུ་ཨེ་ཝཾ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་ཡང་འཇོག་ལ། དེ་ལས་འབྱུང་བ་བཞི་ དང་འབྲེལ་བར་དཔྲལ་བར་ཆུ་ཁམས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་ཟླ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་སྐུ་དང་། མགྲིན་ པར་མེའི་ཐིག་ལེ་ཉི་མ་གསུང་དང་། སྙིང་གར་རླུང་གི་ཐིག་ལེ་སྒྲ་གཅན་ཐུགས་དང་། ལྟེ་ བར་སའི་ཐིག་ལེ་དུས་མེ་ཡེ་ཤེས་ཏེ་ཐིག་ལེ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་རྣམས་ཡིན་ལ། འདི་རྣམས་ ལའང་མི་ཤིགས་པའི་ཐ་སྙད་ཙམ་འཇོག་ཅིང་། སྐུའི་ཐིག་ལེས་སད་པའི་གནས་སྐབས་དང་། གསུང་གི་ཐིག་ལེས་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་དང་། ཐུགས་ཀྱི་ཐིག་ལེས་གཉིད་འཐུག་པོའི་ གནས་སྐབས་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཐིག་ལེས་བཞི་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་འཁྲུལ་པ་རྣམས་བསྐྱེད་ ཅིང་། ལམ་དུས་སུ་དགའ་བཞི་འཆར་བའི་རྒྱུ་ཡང་བྱེད་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐིག་ལེ་བཞི་པོ་དེ་ དག་ནས་དོན་དམ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཐིག་ལེ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན་སྐུ་བཞི་ཐོབ་པར་འཇོག་གོ །བཞི་ པོ་དེ་ལ་ཁྱབ་བྱེད་ཀྱི་ཚུལ་གྱི་གཙུག་ཏོར་དུ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་དང་། གསང་བར་ 4-386 ཡེ་ཤེས་ཁམས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་སྟེ་དྲུག་ཏུ་འཇོག་ཅིང་། ཕྱི་མ་འདི་གཉིས་གོང་གི་རྩ་བའི་ཐིག་ལེ་ གཉིས་དང་གནད་གཅིག་ལ། ཁྱབ་བྱ་འཁོར་ལོ་ལྔའི་ཐིག་ལེ་དང་། ཁྱབ་བྱེད་གསང་འཁོར་ གྱི་ཐིག་ལེར་འཇོག་པའི་སྐབས་ཀྱང་ཡོད་དོ། །ཁྱབ་བྱེད་དེ་ཡང་ལྟེ་གསང་ནོར་བུའི་དབྱེ་ བས་ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐིག་ལེ་གྲོལ་བ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོར་གནས་ལ། གཞན་ཡང་ ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དྭངས་མ་བཅུ་གཉིས་། སྙིགས་མ་ཉེར་བཞི། ཁྱབ་བྱེད་ཐིག་ལེ་ཆེན་པོ་སྟེ་ སུམ་ཅུ་སོ་བདུན་དུ་འཇོག་ལ། དྭངས་མ་བཅུ་གཉིས་ནི་སྙིང་གའི་རྩ་འདབས་བརྒྱད་དང་། སྟེང་གི་རྩ་གསུམ་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས། འོག་གི་རྩ་གསུམ་སོ་སོར་ཕྱེ་སྟེ་བཞི་པོ་དེ་བསྣན་པས་ རྩ་བཅུ་གཉིས་པོ་ལས་དྭངས་མ་བཅུ་གཉིས་འབབ་པོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་བཞི་དང་སྟེང་ནས་ཕུང་ པོ་ལྔའི་དྭངས་མ་དང་། མཚམས་བཞི་དང་འོག་གི་དྲི་ཆུའི་རྩ་ལས་ཁམས་ལྔའི་དྭངས་མ་དང་། དུང་ཅན་མ་དང་བཤང་བའི་རྩ་ལས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་གཉིས་པོ་འབབ་པོ། །ཕྱི་མ་གཉིས་ པོ་འདི་བླ་མ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱི་མན་ངག་ལས། གྲོགས་དགའ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ རླུང་དང་འགྲོགས་པས་དགའ་བའི་ཐིག་ལེ་དང་། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཐིག་ལེ་ཞེས་འཆད་ དོ། །སྙིགས་མ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ནི་སོ་དང་སེན་མོ་བསྐྱེད་པའི་ཐིག་ལེ་ནས། བེ་སྣབས་སྐྱེད་པའི་ ཐིག་ལེའི་བར་དུ་ཁམས་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ཞེས་མ་རྒྱུད་ཕལ་ཆེར་དུ་གྲགས་པ་དེ་རྣམས་ཡིན་ལ། དེ་དག་ལའང་གནས་སྐབས་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བས་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དེ་རེ་རེ་ལའང་རྩ་ གནས་སོ་སོར་འབབ་ཚུལ་སྟོང་ཕྲག་རེ་སྟེ། ཁམས་བདུན་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་དུ་འདོད་པ་ཡིན་ནོ།

我將為您完整直譯這段藏文： 此二者是一切明點之生基，且在世俗中立為具有誒旺之相。從彼與四大相連，于額間有水界明點，為月之本性身；于喉間有火明點，為日之語；於心間有風明點，為羅睺意；于臍間有地明點，為時火智慧，即所謂四明點。于彼等亦僅立不壞之名相，由身明點生起醒時狀態，由語明點生起夢境狀態，由意明點生起熟睡狀態，由智慧明點生起第四狀態之迷亂，于道位時亦為生起四喜之因。當從彼四世俗明點顯現勝義法性明點時，安立為獲得四身。 于彼四者之上，以遍行方式，于頂髻有虛空界明點，於密處有智慧界明點，如是立為六種。后此二者與前述根本二明點要義相同。亦有立為所遍五輪明點與能遍密輪明點之時。彼能遍復由臍密寶珠之分，安住為身語意自性明點解脫三之體性。複次由界之分，立為十二精華、二十四濁分、遍行大明點，共三十七。十二精華者，心間八支脈與上三脈合為一，下三脈分開，加上彼四，由十二脈流下十二精華。其中從四方及上方流下五蘊之精華，從四隅及下方之小便脈流下五界之精華，從右脈及大便脈流下二智慧界。后此二者，依上師們之教授，因與喜之伴及俱生風相伴，故說為喜之明點及俱生明點。二十四濁分者，從生牙爪之明點乃至生鼻涕之明點，即諸母續中多說之二十四界。彼等復由三種狀態之分為七十二，彼等一一復有千種流入各別脈處之理，故許為七萬二千界。

གནས་སྐབས་གསུམ་པོ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། རྡུལ་དང་རླུང་གི་གྲོགས་བྱས་ནས། ཡར་འཕེལ་ དུ་དར་བ་ནི་བདག་པོའི་གནས་སྐབས། འཕེལ་ཟིན་སྨིན་ཅིང་གནས་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ གནས་སྐབས། གནས་སོ་སོར་བྱ་བ་བྱས་ཟིན་ནས། རྩིགས་མའི་ནང་དུ་དེངས་པ་ནི་ཐིམ་ པའི་གནས་སྐབས། ཐིམ་པའི་རྗེས་སུ་དྭངས་པའི་ཁམས་ཀྱི་ནུས་པ་བག་ལ་ཞ་བའི་ཚུལ་ 4-387 གྱི་གནས་པ་ནི། སླར་ཡང་གནས་སྐབས་གསུམ་པོ་སྟེ། ཡང་ཡང་འབྱུང་བའི་ས་བོན་ཡིན་ པའི་ཕྱིར། བདག་པོའི་གནས་སྐབས་ཞེས་བྱ་སྟེ་གནས་སྐབས་བཞི་པ་ཡིན་ནོ། ཁམས་དེ་ དག་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་པའི་ཚུལ་ནི་བཟའ་བཏུང་རྣམས་ཕོ་བའི་གནས་སུ་བད་ཀན་མྱགས་བྱེད། མཁྲིས་པ་འགྱུར་བྱེད། རླུང་མེ་མཉམ་སྟེ་ནང་གི་མེ་གསུམ་གྱིས་བཞུ་བ་ལས་དྭངས་མ་ཁྲག་ ཏུ་སྨིན་ཅིང་། སྙིགས་མ་བཤང་གཅིར་འགྱུར་རོ། །ཁྲག་དེ་ཡང་བཞུ་བ་ལས་དྭངས་མ་མཆིན་ རྩ་སོགས་བརྒྱུད་ནས་ཟུངས་ཁྲག་ཏུ་འགྱུར་ལ། སྙིགས་མ་ནི་བེ་སྣབས་ནད་ཁྲག་ཏུ་འགྱུར་ རོ། །ཁྲག་གི་དྭངས་མ་ཤ། སྙིགས་མ་མཁྲིས་པ། ཤའི་དྭངས་མ་ཚིལ། སྙིགས་མ་པགས་པ་ དང་རགས་པ། ཚིལ་གྱི་དྭངས་མ་རུས་པ། སྙིགས་མ་རྨེན་བུ་དང་རྡུལ། རུས་པའི་དྭངས་མ་ རྐང་། སྙིགས་མ་སོ་སེན་དང་རྒྱུད་པ། རྐང་གི་དྭངས་མ་ཁུ་བ། སྙིགས་མ་རྐང་སྦུབས་ཀྱི་དྲི་མ་ སྐྱ་སོབ་པོ། ཁུ་བའི་དྭངས་མ་མདངས་དང་སྟོབས། སྙིགས་མ་ཨསྟུ་ཀ་ལ་སོགས་པ། མཁྲིས་ པའི་དྭངས་མ་ཆུ་སེར། སྙིགས་མ་ཀུ་ཡ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མདོར་ན་ལུས་ཀྱི་ཁམས་རྣམ་པ་ སྣ་ཚོགས་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། མདངས་སྟོབས་ལས་ཀྱང་སྙིགས་མའི་ཁམས་རྣམ་པ་ སྣ་ཚོགས་པ་འགྲུབ་པའི་ས་བོན་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་རྩ་གནས་སོ་སོའི་ཐིག་ལེ་དང་། ནང་དུ་དགའ་བ་བཅུ་དྲུག་གི་ཐིག་ལེ་དང་ཕྱི་རོལ་ཏུ་དཀར་ཕྱོགས་དང་ནག་ཕྱོགས་ཀྱི་ཟླ་བ་ འཕེལ་འགྲིབ་ཀྱི་ཆ་བཅུ་དྲུག་བཅུ་དྲུག་དང་སྦྱར་བ། ཁམས་ལྔ་དང་ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་དབྱེ་ བ་རྣམས་དང་། ལུས་ལ་གནད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཐིག་ལེ་འཕོ་ཚུལ་སུམ་ཅུ་སོ་གཉིས་དང་། དེ་རྣམས་ ལ་སོ་སོའི་དབྱངས་འཆར་བའི་ཚུལ་དང་། ལྟེ་བ་ཡན་ཆད་དུ་སྲོག་ནི་ལུས་ཉི་མ་ཡིན་ཀྱང་ བསམ་པ་ཟླ་བ་ཡིན་པས་ཆ་བཅུ་དྲུག་གི་རིམ་པའི་ཐིག་ལེར་གནས་ལ། ལྟེ་བ་མན་ཆད་དུ་ ཐུར་སེལ་ནི་ལུས་ཟླ་བ་ཡིན་ཀྱང་། བསམ་པ་ཉི་མ་ཡིན་པས་ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ དུ་གནས་པའང་ཡིན་ལ། རིམ་པས་དཀར་ཕྱོགས་དང་ནག་ཕྱོགས་ཀྱི་འཕེལ་འགྲིབ་ལ་ཡང་ 4-388 སྦྱོར་རོ།

若問彼三種狀態為何：以微塵與風為伴，向上增長髮展是主人狀態，已增長成熟安住是受用狀態，于各處作業已畢，沉入濁分中是融入狀態，融入之後，精華界之力以潛伏方式安住，是再次三種狀態，因為是再再生起之種子，故稱為主人狀態，是第四狀態。 彼等界形成之理為：飲食等於胃處經由粘液消化、膽汁轉化、風火平等三內火融化，精華成熟為血，濁分變為大小便。彼血復經融化，精華經由肝脈等轉變為營血，濁分則變為鼻涕病血。血之精華為肉，濁分為膽汁，肉之精華為脂肪，濁分為面板及粗分，脂肪之精華為骨，濁分為腺體及微塵，骨之精華為髓，濁分為牙爪及筋，髓之精華為精，濁分為髓腔中濁穢稀薄物，精之精華為光澤與力量，濁分為精液等，膽汁之精華為漿液，濁分為膽汁等。總之，成就身體種種界，且從光澤力量亦成為種種濁分界之種子。 複次，各脈處之明點，及內十六喜之明點與外白分黑分之月增減十六分十六分相配，五界與三德之分別，及於身以要處方式三十二明點流動之理，彼等各自聲音生起之理，臍以上雖命為身之日，然意為月，故住於十六分次第之明點，臍以下雖下行風為身之月，然意為日，故安住為三德之本性，複次配于白分黑分之增減。

།སྒྲ་གཅན་དུས་མེའི་ཐིག་ལེ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་སྡོམ་པ་ནི། མུན་པ་དང་རླུང་གི་ཐིག་ལེ་ ཞེས་བྱ་ཞིང་། གཙུག་ཏོར་དུ་འབྱུང་བ་བཞིའི་དབྱེ་བས་དཀར་ཆ་བཞི་དང་། དཔྲལ་མགྲིན་དུ་ འབྱུང་ཆུང་གི་དབྱེ་བས་བཅུ་དྲུག་བཅུ་དྲུག་དང་། སྙིང་གར་དེའི་ཕྱེད་བརྒྱད་དང་། ལྟེ་བར་དེའི་ ཡང་ཕྱེད་བཞི་སྟེ། དེའི་རྗེས་སུ་དུང་ཅན་མའི་མཐར་གཏུམ་མོ་ལ་དཀར་ཆ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ ནི། ཟླ་བའི་ཆ་ཡོངས་སུ་གང་བར་འཇོག་པ་སོགས་རྣམ་གཞག་ཞིབ་མོ་དག་ནི་སྐབས་འདིར་ ཧ་ཅང་མང་པར་འགྱུར་བས་ཤེས་པར་འདོད་ན་སེམས་འགྲེལ་སྐོར་གསུམ་ཉིད་ལས་རྟོགས་ པར་བྱའོ། །ཐིག་ལེ་མཐའ་དག་ཁུ་རྡུལ་མུན་པ་གསུམ་དུ་འདུས་ལ། ཁུ་བས་འདོད་ཆགས་ རྡུལ་གྱིས་ཞེ་སྡང་། མུན་པས་གཏི་མུག་སྐྱེད་ཅིང་། དེ་དག་ལས་རང་བཞིན་བརྒྱད་ཅུའི་རྣམ་ པར་རྟོག་པ་དང་། དེས་ལས་བསགས་ནས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་པ་འབྱུང་བ་ ཡིན་ཅིང་། དེ་གསུམ་འགྱུར་མེད་དུ་བཅིངས་པས་འཁོར་བ་ཟློག་པར་འགྱུར་བའང་ཡིན་ནོ། ། གཉིས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་ནི། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཐིག་ལེ་མི་ཤིགས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུད་ ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། སེམས་ཙམ་ཐིག་ལེའི་ངོ་བོ་སྔགས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་སྡུག་བསྔལ་དང་ ནི་བདེ་བའི་རང་བཞིན་ཏེ། །ཞེས་དང་། མངོན་བརྗོད་བླ་མ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུད་གཞན་ལས་ ཀྱང་། རྟག་ཏུ་སྙིང་ལ་གནས་པ་ཡི། །ཐིག་ལེ་གཅིག་པུ་འགྱུར་བ་མེད། །དེ་སྒོམ་བྱེད་པའི་ སྐྱེ་བོ་ལ། །ངེས་པར་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་སོགས་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ལས་རྒྱ་ཆེར་ གསུངས་པ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་གདོད་མ་ནས་སྤྲོས་བྲལ་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་ བར་གནས་པ་ཉིད་དེ། འདི་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བརྟགས་པ་དང་མ་ བརྟགས་པའི་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་དངོས་དང་བརྒྱུད་པའི་སྒོ་ནས་ཡང་ དག་པའི་ལམ་དུ་འགྱུར་ཚུལ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ།

羅睺與時火二明點合為一即為：黑暗與風之明點，頂髻處以四大之分類為四白分，額喉處以小界之分類為十六十六，心間為其半八，臍處為其又半四，其後于中脈末端猛火中白分極入，即安立為月分圓滿等細緻建立，於此處若過多則成繁瑣，欲知應從三心釋中了知。 一切明點攝於精、塵、暗三者，精生貪慾，塵生嗔恚，暗生愚癡，由彼等生八十種自性分別，由此積業而生種種輪迴痛苦，若將此三者束縛為不變，則能遮止輪迴。 第二智慧明點即：法性明點大不壞，如續王云："唯心明點之本性，咒所環繞，是苦樂之自性。"又如《勝說續》等他續亦云："常住心中之，唯一不變明點，修習此明點者，定生起智慧。"等於一切續中廣說。即法性如來藏本離戲論安住于不變之樂，此亦具一切相故，應知有相無相明點瑜伽一切皆能以直接間接方式成為真實道路之理。

༈ སྤང་བྱ་ཉི་ཟླ་སྒྲ་གཅན་གྱི་འཆི་ལྟས་བཤད་པ། གཉིས་པ་སྤང་བྱ་འཆི་ལྟས་བཤད་པ་ནི། སྤྱིར་རྒྱུད་རྒྱལ་འདི་ནས་ཁམས་འགྱུར་བའི་ 4-389 འཆི་ལྟས་སོགས་རྣམ་གྲངས་མང་པོ་གསུངས་ཀྱང་གོ་བདེ་ཞིང་གཙོ་བོའི་དོན་མ་ཡིན་ལ། འདིར་རླུང་གི་འཆི་ལྟས་ནང་དུ་ཐུར་སེལ་ལ་གཙོ་བོར་སྐྱོན་ཞུགས་པས་ཟླ་བའི་འཆི་ལྟས་ འབྱུང་སྟེ། ནང་གི་འབྱུང་བའི་ཁམས་མ་སྙོམས་པ་ལས། དུས་སྦྱོར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་རླུང་ སྣ་བུག་ནས་ཡོན་པོར་རྒྱུ་བར་འགྱུར་ཏེ། འཆི་ལྟས་དང་པོ་ཤར་བ་ནས་འཆི་བ་ལ་ཐུག་གི་ བར་དུ་ཟླ་བ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་སྟེ་ལོ་གསུམ་ཡོད་པ་ལས། དང་པོར་གཡོན་ཁོ་ན་ལ་འབབ་པ་ འཆི་ལྟས་ཀྱི་རླུང་ཞག་གཅིག་དེ་ནས་གཡས་གཡོན་རེ་མོས་སུ་འབབ་པ། ཐ་མལ་པའི་ཞག་ གམ་འཚོ་ཞག་ལྔ་བཅུ་ང་དགུ་སྟེ། དེས་ཟླ་བ་གཉིས་སོང་། དེ་འདྲ་ལན་གསུམ་གྱི་ཟླ་བ་དྲུག་ འགྲོ་སྟེ། དེ་ལ་འཆི་ལྟས་ཀྱི་ཞག་གསུམ་འབྱུང་བས་ལྟེ་བའི་དུས་སྦྱོར་གྱི་རྩ་འདབ་དང་པོ་ གཅོད་དོ། །དེ་ནས་ཟླ་བ་རེ་རེ་བཞིན་འཆི་ཞག་རེ་འབྱུང་སྟེ། འཆི་ཞག་གསུམ་གསུམ་གྱི་རྩ་ འདབ་རེ་རེ་བཅད་འགྲོ་བས་ཟླ་བ་གསུམ་གསུམ་ལ་རྩ་འདབ་རེ་རེ་བཅད་དེ། ཟླ་བ་གསུམ་ ལ་བཅུ་ཕྲག་གཅིག་གིས་རྩ་འདབ་བཅུ་གཅོད་པ་དང་། སྔར་གྱི་ཟླ་བ་དྲུག་དང་བཅས་པས་ཟླ་ བ་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག་ལ། དུས་སྦྱོར་གྱི་རྩ་འདབ་བཅུ་གཅིག་བཅད་ཟིན་ཏོ། །དེའི་རྗེས་སུ་སྣ་ བུག་གཡས་ལ་ཞག་གཉིས་རྒྱུ་བས་རྩ་འདབ་བཅུ་གཉིས་པ་གཅོད། དེ་ནས་དབུ་མའི་མཉམ་ རྒྱུ་ཞག་གཅིག་གིས་འཁོར་ལོའི་ལྟེ་བ་བཅད་ནས་སྲིད་པ་གཞན་ཏུ་འཕོའོ། །སྲོག་གི་རླུང་ལ་ གཙོ་བོར་སྐྱོན་ཞུགས་པ་ཉི་མའི་འཆི་ལྟས་ནི། དང་པོ་ཤར་བ་ནས་འཆི་བའི་བར་ལ་ལོ་ གསུམ་སྟེ། དང་པོར་སྣ་བུག་གཡས་ནས་བར་མ་ཆོད་དུ་ཞག་ལྔ་འབབ་པ་ཉི་མའི་འཆི་ལྟས་ ཀྱི་འཆི་ཞག་ཅེས་ཀྱང་བྱ་རྒྱུ་ཞག་ཅེས་ཀྱང་བྱ་བ་ཞག་ལྔ་པོ་དེ་ཐེ་བའི་ཞག་སུམ་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་ སོ་ལྔས་རྩ་འདབ་དང་པོ་གཅོད་དོ། །དེ་ནས་འཆི་ཞག་བཅུ་དང་། ཐ་མལ་པ་སུམ་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་ སོ་ལྔས་རྩ་འདབ་གཉིས་པ་དང་། ཡང་འཆི་ཞག་བཅོ་ལྔ་དང་། ཐ་མལ་པ་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་རྩ་ ལྔས་གསུམ་པ་དང་། ཡང་ཉི་ཤུ་དང་ཐ་མལ་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་བཞི་པ་དང་། ཡང་ཉེར་ 4-390 ལྔ་དང་ཐ་མལ་པ་སུམ་ཅུ་ཐམ་པས་ལྔ་པ་དང་། ཡང་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་དང་ཐ་མལ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ དྲུག་པ་རྣམས་གཅོད་དོ།

所斷日月羅睺死相之說明 第二所斷死相說明：一般而言，此續王雖說界變化之死相等多種，但易解且非主要義。此處因風之死相內部下行風主要生過失而生月死相。由內部界元素不平衡，具時輪相之風從鼻孔歪斜而行，自初現死相至死亡期間有三十六月即三年，其中： 首先僅於左邊降下之死相風一日，之後左右交替而降，平常日或生日五十九日，由此經過二月。如是三次經過六月，於此出現死相日三日，斷臍輪時輪第一脈瓣。之後每月各出現死日一日，每三死日斷一脈瓣，故每三月斷一脈瓣。三月以十斷十脈瓣，加前六月共三十六月中，已斷時輪十一脈瓣。其後右鼻孔行二日斷第十二脈瓣，然後中脈平行一日斷輪轂後轉生他世。 命風主要生過失之日死相：自初現至死亡間三年，首先右鼻孔連續降五日，此亦稱日死相之死日，亦稱行日，含此五日共三百三十五日斷第一脈瓣。之後死日十日與平常日三百三十五日斷第二瓣，又死日十五日與平常日一百五十五日斷第三瓣，又二十日與平常日六十二日斷第四瓣，又二十五日與平常日三十日斷第五瓣，又二十六日與平常日二日斷第六瓣。

།དེ་ནས་འཆི་ཞག་འབའ་ཞིག་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་གྱིས་བདུན་པ་དང་། དེ་ནས་འཆི་ཞག་འབའ་ཞིག་པ་བཅོ་ལྔས་བརྒྱད་པ་དང་། བཅུ་ཡིས་དགུ་པ་དང་། ལྔ་ཡིས་ བཅུ་པ་དང་། གསུམ་གྱིས་བཅུ་གཅིག་པ་བཅད་ནས་གཡོན་དུ་ཞག་གཉིས་རྒྱུས་པས་བཅུ་ གཉིས་པ་གཅོད། དེ་ནས་མུན་པ་ཆེན་པོའི་རླུང་སྟེ་དབུ་མའི་མཉམ་རྒྱུའི་ཞག་གཅིག་གིས་ འཁོར་ལོའི་ལྟེ་བ་བཅད་ནས་སྲིད་པ་གཞན་དུ་འཕོའོ། །སྤྱིར་རྩ་དང་པོ་དྲུག་གཅོད་པ་ལ་རྒྱུ་ འཚོ་བསྡོམས་པའི་ཞག་གྲངས་ནི། སུམ་བརྒྱ་སོ་ལྔ་སུམ་བརྒྱ་ཞེ་ལྔ་དང་། བདུན་ཅུས་ལྷག་ བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་གྱ་གཉིས་དང་། ང་ལྔ་ཉེར་བརྒྱད་རྣམས་སུ་ཤེས་པར་བྱ། འཆི་ཞག་རྒྱུ་བའི་ དུས་ལ་ངེས་མེད་འདོད། འདི་ལ་དབང་མདོར་བསྟན་ལས། གསུམ་གཉིས་གཅིག་ལོ་ཟླ་བ་ ནི། །དྲུག་གསུམ་ཟུང་ཟླ་ཉིན་ཞག་ཚེས། །ཕྱོགས་ལྔ་ཡོན་ཏན་གཉིས་གཅིག་གིས། །ཞེས་ དང་། བསྡུས་རྒྱུད་དུ་ཡང་དེ་ལྟར་དུ་གསུངས་པ་ནི། རགས་རྩིས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ པས་འདབ་མ་གཉིས་པ་སོགས་ལྔ་བཅད་པ་ལ་ཡང་རྒྱུ་ཞག་རྣམས་ཐོག་མར་འབྱུང་བ་ཉིད་ ཡིན་པར་མངོན་ནོ། །དབང་མདོར་བསྟན་གྱི་འགྲེལ་པ་རྣམས་ལས་སྣ་ཚོགས་སུ་བཤད་དེ་ བརྟག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ནི་ཉི་ཟླའི་འཆི་ལྟས་ལུགས་འབྱུང་གི་འཆར་ཚུལ་དུ་གྲགས་པ་དེ་ ཡིན་ལ་ལུགས་ཟློག་ཏུ་གྲགས་པ་ནི་དཔེར་ན་བུ་ཆུང་བཙས་ནས་ཞག་གསུམ་ནས་འཆི་བ་ ཡིན་ན། འཆི་ལྟས་གཉིས་པོ་གང་ཡིན་ཀྱང་ཞག་གཉིས་ཀྱིས་རྩ་འདབ་བཅུ་གཉིས། གཅིག་ དང་གཅིག་ཤོས་ནས་རླུང་རྒྱུ་བས་གཅོད་ཅིང་། ཞག་གཅིག་མུན་པ་ཆེན་པོ་འབབ་སྟེ་འཕོའོ། ། དེ་ཕན་ཆད་ལོ་གསུམ་ཚུན་ལ་སྔར་གྱི་རིགས་འགྲེ་ཞིང་གཞན་ཡང་ཞག་དྲུག་ནས་འཆི་ན་ཉི་ མའི་ཡིན་ཏེ། གཡས་སུ་འཆི་ཞག་གསུམ་གྱིས་རྩ་འདབ་བཅུ་གཅིག་དང་། དེ་ནས་གཡོན་ཏུ་ ཞག་གཉིས་དང་མུན་ཅན་ཞག་གཅིག་གོ །ཟླ་བ་གསུམ་དང་ཞག་གསུམ་ནས་འཆི་ན་ཟླ་བའི་ 4-391 འཆི་ལྟས་ཡིན་ཏེ། གཡས་ནས་འབབ་པ་འཆི་ཞག་གསུམ་ཐེ་བའི་ཟླ་བ་གསུམ་གྱིས་རྩ་འདབ་ བཅུ་གཅིག་དང་། དེ་རྗེས་གཡོན་ནས་གཉིས་ཀྱིས་བཅུ་གཉིས་པ་དང་། དེ་ནས་མུན་ཆེན་ ཞག་གཅིག་གོ །བཙས་ནས་ལོ་གསུམ་ཕན་ཆད་ལ་གདོད་འཆི་ལྟས་འཆར་ན། ལུགས་འབྱུང་ གི་ཚུལ་གྱིས་བཤད་དོ། །ལུགས་འབྱུང་དང་ལུགས་ཟློག་གི་གོ་དོན་ཡང་རྒྱུད་ལས་བཤད་ ཚུལ་ལུགས་འབྱུང་ཟློག་གི་གོ་དོན་ཡིན་གྱི་རྩ་ལ་འཆར་ཚུལ་ལུགས་འབྱུང་ཟློག་གི་གོ་དོན་ མིན་ནོ། །བྱིས་པ་བཙས་མ་ཐག་པ་ལ་གསུངས་པ་ནི་མཚོན་བྱེད་དེ། མཚོན་དང་དུག་ལ་ སོགས་པ་གློ་བུར་དུ་འཆི་བ་རྣམས་ལ་ཡང་ལུགས་ཟློག་དངོས་དང་རྗེས་མཐུན་པ་ཅི་རིགས་ འཆར་བར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ།

之後僅以死日二十七日斷第七瓣，之後僅以死日十五日斷第八瓣，以十日斷第九瓣，以五日斷第十瓣，以三日斷第十一瓣后，於左行二日斷第十二瓣。之後大黑暗風即中脈平行一日斷輪轂後轉生他世。 一般斷前六脈之行日生日總數為：三百三十五日、三百四十五日，超過七十日、一百八十二日，五十五日、二十八日等應當了知。死日行時無定說。此中《略示灌頂》云："三二一年月，六三雙月日，五方二一德。"《略續》中亦如是宣說，此是就粗略計算而言，故斷第二瓣等五瓣時亦顯然是行日初起。《略示灌頂》諸註釋中有多種說法當觀察。 此等即日月死相順行顯現方式之所知，逆行所知者，例如小兒出生三日後死，則不論二死相何者，以二日斷十二脈瓣，由一邊及另一邊風行而斷，一日大黑暗降下而轉生。此後至三年內，依前類推，又如六日後死是日相，右邊死日三日斷十一脈瓣，之後左邊二日和暗日一日。三月零三日後死是月死相，右邊降下含死日三日之三月斷十一脈瓣，其後左邊二日斷第十二瓣，之後大黑暗一日。出生三年後始現死相者，以順行方式說明。 順行逆行之含義亦是依續中所說順逆之義，非脈現方式順逆之義。對初生嬰兒所說是示例，對刀毒等突然死亡者亦必定現逆行本相或隨順相。

།གཞན་ཡང་དང་པོར་ལུགས་འབྱུང་གི་རིམ་པ་ཤར་དུ་ཟིན་ཀྱང་ རྐྱེན་གྱི་ཁྱད་པར་ལས་བར་སྐབས་སུ་རིམ་པ་བརྒལ་ནས་འགྲོ་བ་ཡང་ཡོད་ཅིང་། འཆི་བསླུས་ བཟློག་པར་ཡང་འགྱུར་བས་ལུགས་འབྱུང་གི་རིམ་པ་ལ་ལོ་གསུམ་གྱི་ཚད་དུ་བཞག་པ་ནི། སྤྱིར་བཏང་གི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལུག་ལ་སོགས་པ་མི་མཉམ་པའི་དུས་ སྦྱོར་ལ་སྐྱེས་ན་ཟླ་བ་དང་། གླང་ལ་སོགས་པ་མཉམ་པའི་དུས་སྦྱོར་ལ་སྐྱེས་ན་ཉི་མའི་འཆི་ ལྟས་འབྱུང་བར་བཤད་པ་ཡང་ཤས་ཆེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་གཉིས་ནི་དུས་མིན་ དུ་འཆི་བའི་ལྟས་ཡིན་ལ། སྒྲ་གཅན་གྱི་འཆི་ལྟས་ནི། ཚེ་ལོ་བརྒྱ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་དུས་ འཆི་ལ་སྦྱོར་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དང་པོར་མངལ་དུ་སྐྱེ་བ་བཟུང་བ་ ནས། ཟླ་བ་གཅིག་སོང་མཚམས་ནས་ལོ་གཅིག་གི་བར་དུ་ཞག་རེ་ལ་རྩ་ཉིས་བརྒྱ་རེ་ འཆགས་པས་རྩ་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་རྫོགས་སོ། །རྫོགས་པའི་དུས་དེ་ནི་མངལ་ བཟུང་ནས་ཟླ་བ་བཅུ་གསུམ་སོང་མཚམས་ཡིན་ལ། མངལ་དུ་ཟླ་བ་ངོ་བཅུ་ལྟར་ན། བཙས་ ནས་ཟླ་བ་ངོ་བཞིའི་མཚམས་སོ། །དེ་ནས་བརྩམས་པའི་ལོ་བརྒྱ་སྟེ། ཁ་ཅིག་ཟླ་བ་བཅུ་ གཉིས་རྫོགས་མཚམས་སུ་རྩ་བའི་དུས་ཀྱི་ཕྱི་མཐའ་འཛིན་པ་ཡིན་ཅེས་འདོད་པའང་ཡོད་པ་ 4-392 མི་འགལ་ལོ། །དེ་ལྟར་ན་བཙས་ནས་ལོ་བརྒྱ་དང་ཟླ་བ་གཅིག་{འཆི་[འཚོ་]བའི་དབང་དུ་ བྱས་སོ། །དེ་ཡང་དབུ་མའི་དབུགས་སོ་ཆ་དེས་རྩ་རྣམས་རིམ་གྱིས་བསྐམ་པའི་བྱེད་པས་ཡིན་ ཅིང་། སོ་ཆ་དེ་བསགས་པས་ལོ་གསུམ་ཕྱོགས་གསུམ་དུ་ལོངས་པ་ན་དུས་ཀྱི་འཆིའོ། །ཞེས་ པ་སྟེ། དེ་ཡང་འདི་ལྟར་བཙས་ནས་ཟླ་བ་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཅིག་ལ་བགྲོད་པ་གཉིས་སུ་བརྩིས་ པའི་བགྲོད་པ་གཉིས་པོ་དེ་ལ་འཆི་ལྟས་ཀྱི་རླུང་མི་རྒྱུའོ། །དེ་ནས་ལོ་རེ་རེ་ལ་བགྲོད་པ་ གཉིས་གཉིས་ཏེ་སྔ་མ་གཉིས་དང་སྡོམས་པས་ལོ་བདུན་ལ་བགྲོད་པ་བཅུ་བཞིའོ། །དེ་ལ་ གཡོན་ནས་བརྩམས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན། བགྲོད་པ་གསུམ་པ་ལ་གཡོན་དུ་འཆི་ལྟས་ཀྱི་ དབུགས་ཡོན་པོ་གཅིག་ཏུ་རྒྱུའོ། །དེ་ནས་བགྲོད་པ་རེ་རེ་བར་དུ་བོར་ཏེ་བགྲོད་པ་ལྔ་པ་ལ་ གཡས་སུ་གཉིས། བདུན་པ་ལ་གཡོན་དུ་གསུམ། དགུ་པ་ལ་གཡས་སུ་བཞི། བཅུ་གཅིག་པ་ ལ་གཡོན་དུ་ལྔ། བཅུ་གསུམ་པ་ལ་གཡས་སུ་དྲུག་སྟེ་འཆི་ལྟས་ཆུ་སྲང་གཅིག་ཏུ་ལོངས་སོ། ། བཅུ་བཞི་པ་ལ་མི་རྒྱུའོ།

複次，雖初現順行次第，由緣差別于中間越過次第而行者亦有之，且死相可被遮止轉變，故將順行次第定為三年期限者，是就一般而言。 如是，若生於羊等不均時宿則現月死相，若生於牛等均時宿則現日死相之說，亦是就大部分而言。此二為非時死相，羅睺死相則是就百歲壽命而言，當配於時死。 對此應如是了知：初于胎中結生起，自一月過後至一年間，每日產生二百脈，故圓滿七萬二千脈。圓滿之時即是結胎后十三月過時，若以胎中十個月計，則為出生后四個月時。從此開始百年，有謂十二月圓滿時為根本時之後際者亦不相違。如是則就出生后百年零一月{活}命而言。此亦由中脈氣分漸令諸脈乾涸之作用，積聚氣分時滿三年零三分時為時死。 此復如是，出生后十一個半月計為二行程，此二行程中死相風不行。之後每年二行程，與前二合計，七年為十四行程。就左邊開始而言，第三行程於左行一邪死相氣。之後每隔一行程，第五行程于右二，第七行程於左三，第九行程于右四，第十一行程於左五，第十三行程于右六，成一死相水準。第十四行程不行。

།དེ་ཡན་ཆད་ལ་ལོ་ཧྲིལ་པོ་བདུན་དུ་ཟླ་བ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱི་མ་ ཚང་ངོ་། །དེ་ནས་ལོ་དྲུག་ཅུ་ལ་བགྲོད་པ་གཉིས་གཉིས་ཏེ་དྲུག་ཅུ་པ་ཕྲག་གཉིས་ཡོད་པའི་ལོ་ རེ་རེ་བཞིན་གྱི་བགྲོད་པ་ཕྱི་མ་རྣམས་ལ་འཆི་རླུང་མི་རྒྱུ་ལ། བགྲོད་པ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་པོའི་དང་པོ་ ལ་གཡོན་ནས་ཡོན་པོ་ཆུ་སྲང་གཅིག གསུམ་པ་ལ་གཡས་ནས་ཡོན་པོ་ཆུ་སྲང་གཉིས། གཡོན་ནས་ང་དགུའི་བར་དུ་འཕེལ་བ་དང་། གཡས་ནས་དྲུག་ཅུའི་བར་དུ་འཕེལ་བ་རྣམས་ སྤེལ་མར་སྦྱར་བས་དྲུག་ཅུ་པ་ལ་འཆི་ལྟས་ཀྱི་ཆུ་སྲང་སྟེ་ཆུ་ཚོད་དུ་ལོངས་སོ། །དེ་ནས་ལོ་ སུམ་ཅུའི་བར་དུ་ལོ་རེ་ལ་བགྲོད་པ་གཉིས་ཏེ་བགྲོད་པ་དྲུག་ཅུ་དང་དེ་ལའང་གཉིས་གཉིས་ སུ་བཏང་བས་བགྲོད་པ་ཕྱེད་པའམ། ཟླ་བ་གསུམ་ཚན་པ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ བགྲོད་པ་རེ་རེའི་ཕྱེད་ཕྱི་མ་རྣམས་ལ་འཆི་ལྟས་མི་རྒྱུ། བགྲོད་པ་ཕྱེད་པ་དང་པོ་ལ་གཡོན་ ནས་ཆུ་ཚོད་གཅིག་ནས་བགྲོད་པ་ཕྱེད་པ་གསུམ་པ་ལ་གཡས་ནས་ཆུ་ཚོད་གཉིས། ཞེས་པ་ 4-393 ནས་བརྩམས་ཏེ། བགྲོད་པ་ཕྱེད་པ་བརྒྱ་བཅུ་བདུན་པ་ལ་གཡོན་ནས་ཆུ་ཚོད་ང་དགུ། བཅུ་ དགུ་པ་ལ་གཡས་ནས་ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུ་འབབ་སྟེ་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཏུ་ལོངས་སོ། །དེ་ཡན་ཆད་ ལ་ལོ་དགུ་བཅུ་གོ་དྲུག་དང་། ཟླ་བ་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཅིག་སོང་། ལྷག་མ་འཚོ་ཞག་སྟོང་དང་ བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ང་དྲུག་ལས་སོ། །གཡོན་ནས་རླུང་ཡོན་པོ་ཞག་གཅིག ཐ་མལ་པ་ཞག་གཅིག གཡས་ནས་ཡོན་པོ་ཞག་གཉིས་དང་། ཐ་མལ་པ་ཞག་གཉིས། དེ་བཞིན་ཏུ་སྦྱར་ཏེ། གཡོན་ ནས་ཡོན་པོ་གསུམ་དང་ཐ་མལ་གསུམ། གཡས་ནས་བཞི་དང་། ཐ་མལ་བཞི། གཡོན་ནས་ ལྔ་དང་། ཐ་མལ་ལྔ། གཡས་ནས་དྲུག་དང་། ཐ་མལ་དྲུག་སྟེ། གཡས་གཡོན་དུ་འཆི་བའི་ཞག་ སྡེ་ཚན་གསུམ་གསུམ་དང་། རང་མིང་དང་མཚུངས་པ་སྡེ་ཚན་དྲུག་གིས་ལྟེ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ དྲུག་ཅུ་ལས། གཡོན་མི་མཉམ་པའི་དུས་སྦྱོར་དྲུག་གིས་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་འཁོར་དྲུག་དང་། གཡས་མཉམ་པའི་དུས་སྦྱོར་དྲུག་གིས་སའི་དཀྱིལ་འཁོར་དྲུག་པོ་གཅོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ རིམ་པར་སྦྱར་ནས་རིགས་བསྒྲེས་ཏེ་བདུན་པ་ནས་བཅུ་གཉིས་པའི་བར་དུ་ཡོན་པོ་དང་ཡོན་ པོ་མ་ཡིན་པ་རང་མིང་དང་གྲངས་མཚུངས་སྤེལ་བ་གཡོན་དང་གཡས་སུ་འབབས་པས་ གཡོན་གྱི་རླུང་དྲུག་དང་གཡས་ཀྱི་ཆུ་དྲུག་གཅོད་དོ། །བཅུ་གསུམ་པ་ནས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་ དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བས་གཡོན་གཡས་ཀྱི་མེའི་དཀྱིལ་འཁོར་དྲུག་ཚན་པ་གཉིས་གཅོད་དོ།

至此共缺七整年零二個半月。之後六十年各二行程，即有一百二十行程，每年後一行程死風不行。一百二十行程中，第一行程從左行一水準邪風，第三行程從右行二水準邪風，從左遞增至五十九，從右遞增至六十，交錯相配，至六十時成死相一水準即一時。 之後三十年間每年二行程，共六十行程，又各分為二，成半行程或一百二十個三月段。如是每一行程後半段死相不行，半行程第一從左行一時，半行程第三從右行二時，乃至半行程第一百一十七從左行五十九時，第一百一十九從右行六十時，成一晝夜。 至此已過九十六年零十一個半月，餘存活日一千一百五十六日。從左邪風一日，平常一日，從右邪風二日及平常二日，如是配合，從左邪風三日及平常三日，從右四日及平常四日，從左五日及平常五日，從右六日及平常六日，即左右死日各三組，與自名相等者六組，由臍輪六十中，左不均時宿六斷虛空輪六，右均時宿六斷地輪六。 如是依次配合交錯，從七至十二邪風與非邪風依自名數相等交錯於左右而下，左風六與右水六相斷。十三至十八如是配合，斷左右火輪各六組。

བཅུ་དགུ་ནས་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པའི་བར་ལ་སྔར་བཞིན་སྦྱར་བས་གཡོན་གྱི་ཆུ་དྲུག་དང་གཡས་ ཀྱི་རླུང་དཀྱིལ་དྲུག་གཅོད། ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པ་ནས་སུམ་ཅུ་པའི་བར་ལའང་སྔར་བཞིན་སྦྱར་བས་ གཡོན་གྱི་ས་དྲུག་དང་གཡས་ཀྱི་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་འཁོར་དྲུག་ཚན་པ་གཅིག་གཅོད། དེ་ ནས་གཡོན་ནས་ཡོན་པོ་དང་ཡོན་པོ་མ་ཡིན་པ་ཞག་སུམ་ཅུ་སོ་གཅིག་རེ་རེས་གཡས་ནས་ སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་ཁམས་རྣམས་འདོར་བར་བྱེད། གཡོན་ནས་སོ་གཉིས་པ་རེ་རེས་རྡུལ་གྱི་ ཁམས་འདོར་བར་བྱེད་སོ་གསུམ་པ་རེ་རེས་མུན་པའི་ཁམས་འདོར་བར་བྱེད། དེ་དག་གི་ 4-394 ཞག་པོ་སྟོང་དང་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་སོང་ངོ་། །ལྷག་མ་སུམ་ཅུ་སོ་བཞི་ཡོད་པའི་སོ་གསུམ་ གཡས་འབའ་ཞིག་ལ་འབབ་པས་ཕུང་པོ་ལྔ། ཁམས་ལྔ། དབང་པོ་ལྔ། ཡུལ་ལྔ། ལས་དབང་ ལྔ། བྱ་བ་ལྔ་རྣམས་འདོར་བར་བྱེད། ལྷག་མ་ཞག་གཅིག་པོ་མཉམ་རྒྱུར་བབས་པས། ཕུང་ སོགས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆ་དྲུག་པོ་འདོར་བར་བྱེད། ཚུལ་དེས་སྲིད་པ་གཞན་དུ་འཕོའོ། །དུས་ཀྱི་ འཆི་ལྟས་འདི་དག་འཕོ་མཚམས་སུ་བཙས་པ་ལ་འབྱུང་ཞིང་། གོང་དུ་དེ་དག་གཡོན་གྱི་དུས་ སྦྱོར་དུ་འཕོ་མཚམས་ལ་བཙས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ལ། གཡས་ཀྱི་དུས་སྦྱོར་དུ་འཕོ་མཚམས་ ལ་བཙས་པ་དག་ནི། གཡས་ནས་འབབ་པའི་འཆི་ལྟས་ལ་འགོ་རྩོམ་དགོས་པས་གོང་དུ་ བསྟན་པའི་གཡས་གཡོན་གྱི་རིམ་པ་དེ་དག་གོ་ཟློག་པ་ཡིན་ནོ། །འཆི་བའི་ལྟས་གཉིས་པོ་ ལ། དུས་སྦྱོར་དྲུག་གི་རྩ་འདབ་བཅད་ཟིན་ཏེ། བདུན་པ་ལ་འཆི་ལྟས་ཞུགས་ན་མི་བཟློག་ པར་གསུངས་པ་ཡང་སྤྱིར་བཏང་ཙམ་ཡིན་གྱི། ལྷ་ལ་སོགས་པའི་བྱིན་རླབས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། སྔགས་དང་རྫས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ནུས་མཐུའི་ཁྱད་པར་གྱིས་བཟློག་ཏུ་རུང་བ་ཁོ་ན་སྟེ། ཤི་ཟིན་པ་དང་ལུས་ཐལ་པར་གྱུར་པ་ཡང་སླར་འཚོ་བ་ཡོད་ན་གཞན་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། གཞན་ཡང་སྲོག་འཛིན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ་རྟགས་ཐོབ་པའི་སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་བར་སྐབས་དེར་ བརྩོན་པ་དང་བྲལ་བས་དུས་དང་དུས་མིན་གྱི་འཆི་ལྟས་གང་ཤར་ཡང་རུང་སྟེ། རྡོ་རྗེ་བསླང་ པའི་སྦྱོར་བས་སྲོག་ཐིག་ལེར་དྲག་པ་གཟུང་བ་ལ་འབད་ན། འཆི་བདག་བཅོམ་སྟེ་ངེས་པར་ འཆི་བ་མེད་པའི་གནས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དབང་མདོར་བསྟན་ལས། འཆི་ ལྟས་མཚན་ཉིད་ཤེས་ནས་ནི། །སྲོག་ནི་ཐིག་ལེར་གཞུག་པར་བྱ། །ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏིའི་ཞབས་ བསྟེན་ནས། །མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བསྒོམ་པར་བྱ། །རྟག་ཏུ་རྡོ་རྗེ་བསླང་བར་བྱ། །ཟླ་བ་ཉི་ མའི་བགྲོད་འཇོམས་ལས། །གཞན་དུ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏིའི་ཆར། །སྲོག་གི་རླུང་ནི་འཇུག་པ་མེད། ། འོག་ཏུ་དུང་ཅན་མར་ཐུར་སེལ། །དེ་མ་ཞུགས་ལས་འཆི་བའོ། །འཆི་ལྟས་བསླུ་བ་རྣལ་ 4-395 འབྱོར་པའི། །འདི་ནི་དགའ་བ་རྣམས་ཀྱིས་འགྱུར། །ཞེས་སོ།

從十九至二十四如前配合，斷左水六輪與右風六輪。二十五至三十亦如前配合，斷左地六輪與右虛空輪一組。之後從左邪風與非邪風各三十一日，從右捨棄勇識界。從左三十二日各捨棄塵界，三十三日各捨棄暗界。 此等日數過一千一百二十二日。餘三十四日中，三十三日唯降右邊，捨棄五蘊、五界、五根、五境、五業力、五作業。餘一日平均執行，捨棄蘊等六智分。以此方式遷往他生。 此等時死相發生于遷移際所生者，上述彼等依左時宿遷移際所生者而言。于右時宿遷移際所生者，則應從右降之死相開始，故上述左右次第須倒轉。 二死相中，已斷六時宿脈瓣，若於第七入死相則說不可轉，然此僅為總說。以天等加持力及咒、物、三摩地殊勝威力則定可轉，既連已死及身成灰者亦可復活，何況其他。 複次，得持命瑜伽驗相之士夫，于彼間隔無精進，雖現時非時任何死相，若以金剛舉行持取命明點猛利而勤，則破死主定得無死處。如是《灌頂略示》云："知死相性相，命入于明點，依止阿瓦都帝足，修習最勝不變。常當舉金剛，月日行道破，他處阿瓦都帝分，命風無所入。下龍女命通，彼不入則死。瑜伽師欺死，此由諸喜成。"

གཉིས་པ་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་སྒོམ་པའི་ཚུལ་ནི། སྤྱིར་སྔགས་ ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་རྡོ་རྗེའི་ཐེག་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟར། སྔགས་བླ་མེད་ཀྱི་ལམ་ཚང་ལ་མ་ནོར་བ་ ཐམས་ཅད་ལ་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་དོན་ཚང་ཞིང་། དོན་གྱིས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཐུན་ མོང་གི་སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཅན་ལའང་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་དོན་ཅི་རིགས་པ་ཚང་སྟེ། གནས་ལུགས་འགྱུར་བ་མེད་པའི་དོན་སྒོམ་པ་ནི་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་དོན་ནོ། །དེ་བཞིན་ ཏུ་རྡོ་རྗེ་གསུམ་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ཡང་འདྲ་མཚུངས་ཚང་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསོད་ནམས་ ཀྱི་ཚོགས་དང་། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ བསྒོམ་པ་རྣམས་ལ་སྒྲ་བཤད་དུ་ཡོད་ཅིང་། གསང་སྔགས་ཀྱི་ལྷ་བསྒོམ་པ་དང་སྔགས་བཟླས་ པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱི་ལའང་ཚང་ཞིང་། བླ་མེད་ཀྱི་བསྐྱེད་རིམ་རྣམས་ནི། ངེས་པར་རྫོགས་རིམ་དང་དག་པ་ཡང་སྦྱོར་དགོས་པ་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་དངོས་དང་ཡང་དག་ སྦྱོར་བྱེད་དགོས་སོ། །རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་བཞི་པ་ཡང་རྗེས་མཐུན་པ་ཡོད་པ། མདོ་ལས་ཀྱང་། འཁྲིག་པ་གཞན་ཏུ་གྱུར་ན་ནི། །སངས་རྒྱས་བདེ་བར་གནས་པ་དང་། །མོ་མཐོང་ཉོན་མོངས་ མེད་པ་ལ། །འབྱོར་པ་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། རྒྱུད་སྡེ་འོག་མ་གསུམ་ ལ་ཡང་འདོ་ཆགས་ལམ་བྱེད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་དེ་དག་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་དངོས་ མ་ཡིན་ཏེ། ལ་ལ་རྣམ་རྟོག་གི་སྒོམ་པ་ཡིན་པ་དང་། ཁ་ཅིག་མཚན་ཉིད་རྫོགས་པར་མ་ཚང་ བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་ན་མདོའི་དགོངས་དོན་མཐར་ཐུག་སྔགས་སུ་གནས་པ་དང་། སྔགས་ལམ་ གྱི་མཐར་ཐུག་ཟབ་ལམ་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་ཁོ་ནའོ་ཞེས་རིག་པར་བྱའོ། ། དེ་ཉིད་འཆད་པར་བྱེད་པ་ལ་དོན་ལྔ་སྟེ། ལམ་གྱི་ངོ་བོ། མཚན་དང་དོན་གྱི་རྣམ་གྲངས། ཡན་ལག་དྲུག་གི་རྣམ་པར་ངེས་པ། རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་ལོག་རྟོག་བསལ་བ། ལམ་དང་ 4-396 འབྲས་བུའི་ས་མཚམས་བསྟན་པའོ། ། ༈ ལམ་གྱི་ངོ་བོ། དང་པོ་ནི། གཞིའི་དུས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཟུང་འཇུག་གི་ངོ་བོར་གནས་པས་འབྲས་བུའི་ཡེ་ ཤེས་ཀྱང་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་ལ། རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ པའི་ཐབས་[སམ་]ལམ་ཡང་ཟུང་འཇུག་གི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཞིག་དགོས་ཏེ། མཐུན་པའི་རྒྱུ་ ལས་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།

如何修持之方便金剛瑜伽修習法。 第二、如何修持之方便金剛瑜伽修習法者：總之，如稱密乘為金剛乘，于無上密乘圓滿無誤諸道中具足金剛瑜伽之義，實則于波羅蜜多與共同空性悲心為體性者亦具足金剛瑜伽之義，蓋修習實相不變之義即是金剛瑜伽之義。如是三金剛瑜伽亦相似具足，佈施等福德資糧與四種別正知修持方便及修習空性之義等有詞源解釋，於密咒修天及誦咒，及無相瑜伽總者亦具足，無上生起次第者，必須與圓滿次第及清凈瑜伽相應，須與金剛瑜伽自身清凈相應。 金剛瑜伽第四亦有隨順者，經亦云："若轉為交會，即住佛安樂，見女無煩惱，得勝瑜伽成。"三下續部亦有貪道故。然彼等非金剛瑜伽自身，有些是分別修習，有些不具足圓滿性相故。是故應知經究竟密意住於密，密道究竟唯甚深道金剛瑜伽。 解說彼即有五義：道之體性、名與義異名、六支分決定、遣除金剛瑜伽邪執、顯示道與果位際。 第一、道之體性者：基位法性住于雙運體性故，果位智慧亦是雙運自性，以彼因緣故，能成彼之方便或道亦須具雙運性相，從相應因生相應果是諸法性故。

ན་ཟབ་ལམ་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་ནི་ཟུང་འཇུག་གི་ལམ་སྟེ། ཟུང་འཇུག་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། མི་ འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་དང་། རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་བདག་ཉིད་དེ། དེ་ཉིད་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཟུང་ དུ་འཇུག་པའང་ཡིན་ལ། སྒྱུ་ལུས་དང་འོད་གསལ་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ཡང་འདི་ཁོ་ནའོ། །དེ་ ལྟར་ཡང་གསང་བ་འདུས་པའི་རྒྱུད་ཕྱི་མ་ལས། རྣལ་འབྱོར་ཐབས་ཀྱི་ལུས་དང་ནི། །ཤེས་ རབ་གཅིག་པུས་འགྱུར་མ་ཡིན། །ཐབས་དང་ཤེས་རབ་སྙོམས་འཇུག་པ། །རྣལ་འབྱོར་དེ་ བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུངས། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། འོད་གསལ་དང་། མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་རྣམས་དོན་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ཞིང་། དེ་ཉིད་ཐབས་དང་སྤྱི་ལ་གྲགས་ པ་ལྟར་གྱི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་ཡང་བསྟན་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། སྒྱུ་ལུས་དང་། རྣམ་ཀུན་ མཆོག་ལྡན་གྱི་སྐུ་རྣམས་དོན་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ཞིང་། དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་དང་། སྤྱི་ལ་གྲགས་པ་ ལྟར་གྱི་དོན་དམ་བདེན་པར་ཡང་འཇོག་གོ །དེ་ལ་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ དབྱིངས་རང་བཞིན་འགྱུར་བ་མེད་པ་དང་། རྟེན་ཐིག་ལེ་འཛག་མེད་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་ འདྲེས་པའི་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་དབྱིངས་རང་གིས་རིག་པའི་རྣམ་ པ་ཅན་དེ་ཡིན་ལ། བདེ་བ་ཆེན་པོ་འདིས་རང་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་འཇོམས་པའི་ཕྱིར་འདི་ ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ཅན་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་ནི་སྙིང་རྗེའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ 4-397 པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྙིང་རྗེའི་སྒྲ་བཤད་འཇུག་པ་ཁོ་ན་ཙམ་གྱི་སྒོ་ནས་མ་ཡིན་ཏེ། མ་ ལུས་པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་བརྩེ་བ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པའམ་འཛིན་སྟངས་ཅན་དུ་འཆར་ བ་ཡིན་ཅིང་། དེ་ཡང་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སྣང་འགགས་ཤིང་། སྤྲོས་བྲལ་གྱི་རྒྱ་ལས་མ་ འདས་པས་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན། དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཞེས་བྱའོ། །དེར་མ་ ཟད་ལས་རྒྱའི་བདེ་བ་ཡང་སྙིང་རྗེའི་རྣམ་པར་འཆར་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། མཐའ་དག་ བྱང་ཆུབ་རྒྱུ་རུ་ཤེས་རབ་ཐབས་ཀྱིས་མཆོད་པར་བྱ་སྟེ་རྒྱལ་པོ་བློན་པོ་སྙིང་རྗེ་དང་། །བཅས་ པའི་ཐུགས་ལྡན། ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར་ཏེ། ལས་རྒྱའི་བདེ་བ་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་དང་། ཡེ་རྒྱའི་བདེ་བ་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་དང་། ཕྱག་ཆེན་གྱི་བདེ་བ་དམིགས་པ་མེད་པ་སྟེ་སྙིང་རྗེ་ གསུམ་མོ།

是故甚深道金剛瑜伽即是雙運道，此雙運者何？不變大樂智慧與具一切相最勝空性身雙運自性，彼即大悲與空性雙運，亦是幻身與光明雙運唯此也。如是密集續後續云："瑜伽方便身，唯慧不能成，方便智慧合，瑜伽如來說。"此說大悲與光明及不變樂為一義，彼即是方便及如共稱之世俗諦，空性與幻身及具一切最勝身為一義，彼即安立為智慧及如共稱之勝義諦。其中不變大樂者，即法界自性不變與所依明點不漏二者體性融為一體之大樂智慧，離戲論界自證相，以此大樂摧破自他苦故此即是大悲，蓋救護具苦者是悲之性相故。如是不僅僅是從悲字源解釋入，於一切無餘眾生現為大悲相或執持，彼亦滅盡能所二現，不離離戲廣大故無所緣，故名無緣大悲。不僅如此，事印之樂亦有現為悲相者，如雲："一切菩提因，以慧方便供，王臣具悲心。"如是事印之樂緣眾生，智印之樂緣法，大手印之樂無所緣，即是三悲。

།གཞན་ཡང་རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྐུ་ནི་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་ སུ་ཤར་བའམ་མ་ཤར་བའང་སྲིད་ན། གང་ལྟར་ཡང་གཟུང་འཛིན་གྱི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། གཟུང་འཛིན་གྱི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་འགགས་ཙམ་ན་གཞན་གྱི་ཡང་ སྣང་བ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྟོང་ཉིད་དུ་འགྲོ་འགྲོ་འདྲ་བ་ལས་དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྤྲོས་བྲལ་ དེ་ཉིད་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་འདས་ཁམས་གསུམ་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ ཐམས་ཅད་དུ་འཆར་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ཤར་བ་དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྣང་བའམ། ལས་སྣང་ ངམ། འཁྲུལ་སྣང་མ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བའམ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྣང་བའམ། གདོད་མའི་ སྣང་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་འདི་གཟུགས་སྒྲ་སོགས་དང་རྣམ་པ་མཐུན་པར་ཤར་བ་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ ཀྱི་ཆོས་སུ་དོགས་པ་འབྱུང་བ་ལ་དགོངས་ནས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཆོས་ལས་འདས་པ་ཞེས་ཡང་ ཡང་སྨོས་ཀྱི། ཁ་ཅིག་འདིར་སྟོང་ཉིད་དུ་བཤད་པ་དོན་དམ་སྟོང་ཉིད་དངོས་མ་ཡིན་ཡང་རྡུལ་ ཆོས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་ལ་དགོངས་སོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི། ཟབ་མོའི་དོན་ལ་ཕྱོགས་བསླད་ པའི་གཏམ་མོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་སྟོང་ཉིད་འདི་ལ་དམིགས་བཅས་ཀྱི་སྟོང་ཉིད་ཅེས་ 4-398 གསུངས་པའི་དམིགས་བཅས་ནི་སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། མཚན་མ་དང་བཅས་པ་དང་། རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། རྩོལ་བཅས་རྣམས་མ་ཡིན་གྱི། དམིགས་པ་ནི་དངོས་སུ་མཐོང་ ཞིང་མྱོང་བའི་དོན་ཡིན་པས་ཡེ་ཤེས་མ་འཁྲུལ་བ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་སྣང་བའོ། །འདི་ཉིད་ཆོས་ དབྱིངས་སྟོང་པ་ཉིད་དངོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྤྱི་ལ་གྲགས་པའི་དོན་དམ་བདེན་པ་ཡིན་ལ། བདེ་བ་ཆེན་པོ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བཞག་པ་ནི། བདེ་ཆེན་དེ་ཀུན་རྫོབ་དངོས་མ་ཡིན་ཡང་ཀུན་ རྫོབ་ཞུ་བདེའི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ཉིད་རྟོགས་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཀུན་རྫོབ་དང་འབྲེལ་ བའི་ཚུལ་གྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བཞག་གོ །སྐབས་འདིའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་གཞག་ལ། མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ལ་དོན་དམ་བདེན་པའི་ཐ་སྙད་བཏགས་ཏེ། གཟུང་འཛིན་ལ་ སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་ནུབ་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་ པའི་སྟོང་གཟུགས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོ་ལ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་ཐ་སྙད་སྦྱོར་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་དང་ རྣམ་པ་ཕྱོགས་མཚུངས་པའི་སྒོ་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་དེ་དང་དེའི་ཆོས་ཉིད་དུ་བཞུགས་པའི་ ཕྱིར་རོ།

複次，具一切相最勝身雖可能現為或未現為大樂智慧，然無論如何皆為離一切能所戲論之智慧，非如能所之顯現悉皆滅盡時似乎成為無有任何他顯之空性，而是彼離戲論現為壇城輪等三界輪迴涅槃一切相，如是所現亦非世俗顯現或業顯現或迷亂顯現，乃是智慧顯現或法性顯現或本初顯現。如是此現為色聲等相順時，慮及恐生微塵法之疑故而再三言"超離微塵法"，有謂此中所說空性雖非真實勝義空性而是意指離微塵法之空性者，乃是曲解甚深義之言說。此一切相空性稱為有緣空性，所謂有緣非是有戲論、有相、有分別、有功用諸義，緣者乃是親見親證之義，故為無迷亂智慧之現量顯現。此即是法界空性本身故是共稱之勝義諦，而安立大樂為世俗者，雖彼大樂非實世俗，然須依世俗融樂方便而證悟彼故，以與世俗相關之理安立為世俗。此處不共安立中，以不變大樂冠以勝義諦名稱，以其殊勝于滅盡能所等戲論故。于具一切相最勝空形大手印安立世俗諦名稱，以其從與世俗相貌相順門安住為彼彼世俗法之法性故。

།དེ་ལ་གནས་ལུགས་དོན་དམ་པ་ནི་ཟུང་འཇུག་གི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན། མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ལ་ཆོས་ཉིད་དུ་བཞུགས་པའི་ཕྱིར། ཀུན་རྫོབ་བདེན་ པའི་ཐ་སྙད་བྱེད་དགོས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། སྤྱིར་ངོ་བོར་དབྱེ་བ་མེད་ཀྱང་དགོས་པའི་སྒོ་ ནས་རྣམ་གཞག་ཐ་དད་མཛད་པ་འདིའི་རིགས་ལ་མགོ་བསྒྲེ་བའི་རིགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་མི་འཇུག་ ལ་འདིར་དགོས་པ་ནི་འདི་ལྟར་གོ་དགོས་པ་ཡིན་ཏེ། མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་དང་། རྣམ་ཀུན་ མཆོག་ལྡན་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར། མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ ཆོས་ཉིད་ཡིན་ཀྱང་མི་འགྱུར་བ་དང་། བདེ་བའི་ལྡོག་ཆ་ནས་དོན་དམ་ཁོ་ནའི་རང་ཚུགས་སུ་ གནས་ལ། བདེ་ཆེན་དེ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པར་ཤར་བའི་ལྡོག་ཆ་ནས་ཀུན་རྫོབ་པའི་ ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནམ་ཆོས་ཉིད་དུ་སོང་བའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་ 4-399 ལྡོག་ཆ་ནས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་བཞག་གོ །དེས་ན་དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་འདིར་ དགོས་པའོ། །འདི་ལ་རྒྱུ་འབྲས་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་དབང་མདོར་ བསྟན་ལས། སྟོང་པ་ལས་བྱུང་གཟུགས་བརྙན་རྒྱུ། །མི་འགྱུར་ལས་སྐྱེས་བདེ་བ་འབྲས། །རྒྱུ་ ནི་འབྲས་བུས་རྒྱས་བཏབ་ཅིང་། །འབྲས་བུ་རྒྱུ་ཡིས་རྒྱས་བཏབ་བོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྒྱས་ བཏབ་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པ་སྟེ་ཟུང་འཇུག་གི་དོན་ནོ། །དེ་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ཡིན་ན། གཅིག་ལ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཇི་ལྟར་འཐད་སྙམ་པ་འགའ་ཞིག་གི་བསམ་པ་ལ་འབྱུང་བར་ འགྱུར་ཏེ། འོན་ཀྱང་འདི་ནི་གནས་ལུགས་ཟུང་འཇུག་དེ་ལ་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་ དངོས་མེད་པ་ནི་བདེན་ནོ། །འོན་ཀྱང་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཆོས་དབྱིངས་ནི་སྟོང་གཟུགས་ དང་། འབྲས་བུ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་དབྱིངས་ནི་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་སྟེ། རང་གི་ངོ་བོས་ཀྱང་སྟོང་ པ་ལས་བདེ་བར་འཆར་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་འབྲས་དང་རྣམ་པ་མཚུངས་པ་ཡིན་ལ། རང་བཞིན་ངོ་ བོའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་མེད་ཀྱང་། རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱི་རྟོགས་ཚུལ་ལ་རྣལ་འབྱོར་ཡན་ལག་དང་ པོ་ལྔས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་ཀྱང་མི་འགྱུར་པའི་བདེ་བའི་ཆ་ནས་མ་ རྟོགས་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཕན་ཆད་དུ་དེ་ཡང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་སྟོང་ཉིད་ཙམ་རྟོགས་པའི་ལམ་ ལས་བདེ་བ་ཆེན་པོ་རྟོགས་པའི་ལམ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། རྟོགས་བྱེད་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུ་འབྲས་ སུ་སོང་བས། རྟོགས་བྱ་ཆོས་དབྱིངས་ལ་ཡང་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཐ་སྙད་མཛད་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ ཟུང་འཇུག་ཆེན་པོའི་ལམ་ནི་ཟབ་ལམ་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ངོ་བོའོ།

其中，勝義實相因具雙運之性相故，不變之樂亦安住於世俗之法性故，應作世俗諦之名言耶？雖總體無可分別體性，然從所需門中作不同安立，於此類中不應運用如是比附之理，此處應如是理解所需：不變之樂與具最勝一切相二者體性為一故，不變之樂雖是一切法之法性，然從不變與樂之反體而住于唯勝義之自位，彼大樂現為一切相之反體故成為一切世俗法之自性或法性故，從一切相之反體安立為世俗諦。是故如是領悟即為此處所需。此亦稱為因果雙運，如是《灌頂略示》中說："從空所生影像因，從不變生樂果報，因為果報所印持，果報為因所印持。"所謂印持即是無二，即是雙運之義。若彼二者體性為一，於一者中如何應理因果分別，于某些人心中當生此念，然此于實相雙運中雖無實有能生所生之因果確是真實。然而，諸因之自性法界即是空形，諸果之法界即是不變之樂，以自體亦從空性現為大樂故與因果相貌相順，雖自性體性門中無可分別，然于瑜伽士之證悟方式中，以前五瑜伽支雖證一切相之性相然未證不變樂之分，從三摩地以後乃亦證得彼故，從僅證空性之道生起證大樂之道故，能證道之智慧成為因果故，于所證法界亦作因果之名言。如是則大雙運道即是深道金剛瑜伽之體性。

༈ མཚན་དང་དོན་གྱི་རྣམ་གྲངས། གཉིས་པ་མཚན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ནི། དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྒོམ་པ་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་དང་། དབང་བཞི་པའི་ ཡེ་ཤེས་དང་། མངོན་སུམ་གྱི་ལམ་དང་། རང་བྱུང་གི་ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ དང་། ནང་གི་རིག་པ་དང་། དབུ་མ་ཆེན་པོ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གི་རིམ་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་ 4-400 རྣལ་འབྱོར་དང་། རྫོགས་པའི་རིམ་པ་དང་། ཆགས་ཆེན་གྱི་ལམ་དང་། ཡིད་ཆེས་གསུམ་ལྡན་ གྱི་རིམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་གྲངས་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། ། དང་པོ་ནི། རྩ་རྒྱུད་ལས། སྟོང་ཉིད་གཟུགས་བརྙན་འཛིན་པར་རྒྱུ། །སྙིང་རྗེ་འགྱུར་མེད་ འཛིན་པ་འབྲས། །སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་དབྱེར་མེད་པ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་སུ་དེ་བརྗོད་དོ། །ཞེས་ དང་། འདུས་པ་ཕྱི་མ་ལས་ཀྱང་། ཐོག་མ་མཐའ་མ་མེད་ཞི་བ། །དངོས་པོ་དངོས་མེད་ཟད་ པའི་གཙོ། །སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་དབྱེར་མེད་པ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ། །ཞེས་ གསུངས་ཏེ། སྟོང་གཟུགས་རྒྱུ་དང་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་འབྲས་བུ་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ནི་དོན་ དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ནི་དེའི་སེམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་དེའི་ཁྱད་ པར་ནི་གདོད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐོག་མཐའ་མེད་པ་དང་། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བ་དང་། དངོས་པོ་དངོས་མེད་གཉིས་ཀ་ལས་འདས་པ་དང་། གཙོ་བོ་སྟེ་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་ བདག་ཏུ་འཇུག་པའོ།

名與義之分類 第二、名之分類者：修勝義菩提心與，無分別智慧與，般若波羅蜜多與，第四灌頂智慧與，現證之道與，自生天之瑜伽與，大手印與，內明與，大中觀與，極清凈次第與，極瑜伽與，圓滿次第與，大貪之道與，具三信解之次第等諸多異名所普遍宣說也。 初者，根本續中說："空性影像執持因，悲心不變執持果，空性大悲無可分，說彼即是菩提心。"又《後續》中亦云："無始亦無終寂靜，物非物盡之勝主，空性大悲無可分，應當稱說菩提心。"所說者，空形因與不變之樂果雙運即是勝義菩提，修彼即是彼之心。彼菩提之特徵者，因本初故無始終與，一切戲論寂靜與，超越有無二者與，主尊即遍入一切所知之主也。

གཉིས་པ་ནི། དེ་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ། དེ་ལ་རྣམ་པར་མི་ རྟོག་པའི་འཇོག་མཚམས་མི་འདྲ་བ་མང་དུ་སྣང་སྟེ། རང་གི་ངོ་བོ་དམིགས་པའི་ཡུལ་ལ་རྟོག་ པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཀྱང་དམིགས་པའི་ཡུལ་ལས་གཞན་པའི་རྟོག་པ་མི་བྱེད་པ་ལ་མི་རྟོག་ པར་འཇོག་པ་དང་། གཙང་བདེ་རྟག་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་འགོག་པ་ལ་མི་རྟོག་པར་ འཇོག་པ་དང་། འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་། གནོད་སེམས་ཙམ་འགོག་པ་ལ་མི་རྟོག་པར་ འཇོག་པ་དང་། བདེན་པར་རྟོག་པ་འགོག་ཙམ་ལ་དེར་འཇོག་པ་སོགས་ཡོད་དེ། དེ་དག་ནི་ རྣམ་རྟོག་གི་ནང་ཚན་ཆེས་མ་རུངས་པ་འགའ་ཞིག་སྤོང་བའི་ཐབས་སུ་ཉེ་ཚེ་བའི་མི་རྟོག་པ་ ཡིན་ལ། གཞན་ཡང་མཚན་མར་འཛིན་པའི་འདུ་ཤེས་མངོན་འགྱུར་བ་འགགས་པ་ལ་མི་ རྟོག་པར་འཇོག་པ་དང་། དབང་ཤེས་ལྔ་ལྟ་བུ་སྒྲ་དོན་འདྲེས་འཛིན་གྱི་རྣམ་རྟོག་མ་ཡིན་པ་ 4-401 ལ་མི་རྟོག་པར་བཞག་པ་སོགས་ཡོད་ཀྱང་སྐབས་འདིར་རྣམ་རྟོག་གི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་གི་ གཉེན་པོ་ཙམ་དང་། རྣམ་རྟོག་མེད་ཙམ་དང་། རྣམ་རྟོག་མ་ཡིན་པ་ཙམ་ལ་མི་འཇོག་{པས་ [པར་]ཆོས་དབྱིངས་རང་གི་ངོ་བོ་སེམས་སེམས་བྱུང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་རྟོག་ མཐའ་དག་ལས་འདས་ཤིང་། རྣམ་པར་རྟོག་པས་དམིགས་པ་དང་། རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡང་ མ་ཡིན་ལ། འདི་ལ་དམིགས་ནས་མཉམ་པར་བཞག་ན། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་མཐའ་དག་སྤོང་ བའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ ཡེ་ཤེས་དངོས་ཡིན་ལ། དེའི་ཡུལ་ཅན་དམིགས་ཡུལ་དོན་དམ་དེ་ལ་རྩོལ་བས་རྩེ་གཅིག་ པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་ཡང་། ལྷག་མ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྩོལ་བ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་ བའི་སྒོམ་པ་དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་རྒྱན་གྱི་མདོ་ ལས། རྟོག་པར་མི་བྱེད། རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་པ་ནི། གང་འདས་པའི་ཡིད་ལ་མི་བྱེད། མ་འོངས་པའི་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་ཁྲོ་བར་མི་བྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་ པས་ཡིད་བྱེད་ཐམས་ཅད་བཀག་པ་ཡིན་ནོ།

第二者，彼即亦稱為無分別智慧，其中無分別之界定有多種不同顯現：雖自性緣取之境有分別，然于緣取境外不作他分別而立為無分別者與，遮止執為凈樂常我之分別而立為無分別者與，僅遮止貪慾希求與害心而立為無分別者與，僅遮止實執分別而立為彼者等有之。彼等乃分別之中最為惡劣者若干之對治方便之有限無分別也。復有安立執相之現行覺知滅盡為無分別者與，如五根識非為聲義混執之分別而立為無分別等有之。然此處非僅安立為若干分別之對治與，僅無分別與，僅非分別，故法界自性超越一切非真實心心所分別，且非為分別所緣及所證，若緣此等持，則成一切遍計對治故。所清凈之智慧乃真實無分別智慧，其境者勝義，雖具專注彼所緣境之特徵，然亦稱彼離餘一切分別勤作之修習為無分別智慧。《智慧光明莊嚴經》云："不作分別，不作遍分別者，謂不作意於過去，不妄想于未來，不瞋恚于現在。"所說者遮止一切作意也。

།ཁ་ཅིག་གི་འདོད་པ་ལྟར། ཕལ་པའི་རྣམ་རྟོག་ བཀག་པ་ཡིན་གྱི། དམིགས་པའི་ཡུལ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྗེས་དཔག་གམ་ཡིད་དཔྱོད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ ངེས་ཤེས་ཀྱི་འཛིན་སྟངས་ནི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ ཕྱིན་པ་བསྡུད་པ་ལས་ཀྱང་། ཕུང་འདི་སྟོང་ཞེས་རྟོག་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། །མཚན་ མ་ལ་སྤྱོད་སྐྱེ་མེད་གནས་ལ་དད་མ་ཡིན། །ཞེས་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་དང་སྐྱེ་བ་གཉིས་ཀར་མི་ རྟོག་པ། །འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། འཇམ་ དཔལ་གྱི་རང་གི་ལྟ་བའི་འདོད་པ་མདོར་བསྟན་པ་ལས་ཀྱང་། དགེ་བ་དང་ནི་མི་དགེ་བའི། ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབྱེ་བ་མེད། །དོན་མཆོག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ མི་བྱའོ། །མེ་ཡིས་རབ་ཏུ་སྲེག་བྱེད་ཀྱི། །རྟེན་གྱི་དབྱེ་བས་དབྱེ་བ་མེད། །ཙན་དན་ལས་ནི་ 4-402 འབར་བས་ཀྱང་། །རེག་པར་གྱུར་ན་བསྲེག་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་གང་དུ་ཡང་རྟོག་ པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གང་ཡང་སྣང་བ་མེད་པ་ཉིད་ལམ་མཆོག་གི་སྙམ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་རྟོག་ པ་དང་སྣང་བ་འགྲོ་ལྡོག་གཅིག་མ་ཡིན་པས། མི་རྟོག་ན་མི་སྣང་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་ ཅིང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས། དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་སྣང་བའི་ཏིང་ངེ་ འཛིན་གང་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་གནས་ཤིང་། ཐམས་ཅད་སྣང་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་ སུ་མཐོང་སྟེ། འདི་ནི་ཀུན་ཏུ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དོན་ དམ་པའི་སྣང་བ་རབ་འབྱམས་ཅན་ནི། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁོ་ནའོ། ། གསུམ་པ་ནི་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་འདི་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། རྒྱལ་བའི་ ཡུམ་ལས། དེ་ནས་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ལ་འདི་ སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གང་ཞིག་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་ཡིན། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་དེ་ནམ་མཁའ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱའོ། །ཀོའུ་ཤི་ཀ གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། བླ་གབ་མེད་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱའོ། །ཞེས་ གསུངས་ཏེ། འདི་ཉིད་སོ་སོར་སྡུད་པ་ཁོ་ན་ལ་སྦྱར་བ་ན། ནམ་མཁའ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱ་ བ་ནི་མཚན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། བླ་གབ་མེད་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱ་བ་ནི་ཉིན་མོའི་རྣལ་ འབྱོར་རོ།

如有一些所許，雖遮止世俗分別，然于所緣境空性以比量或意尋門中之決定了知執持則是必要者，此想法非也。《般若攝頌》亦云："若分別此蘊為空，是菩薩也，行於相中，非信無生處。"又云："于無生與生二者皆不分別，此乃般若波羅蜜多最勝行。"又《文殊自見解略說》亦云："善與不善之，分別差別無，殊勝義分別，諸智者勿為。火能遍燒燼，依處差別無，即使栴檀薪，若觸亦燒焚。"如是所說。若問既一切處皆無分別故，是否無任何顯現即為最勝道耶？非也，以分別與顯現趣向非一，無分別則必無顯現之理由不存，且《十萬般若波羅蜜多》云："於此普現三摩地為何？住此三摩地，如實隨見一切顯現，此即名為普現三摩地。"如是所說。具廣大勝義顯現者，唯是無分別智慧也。 第三，此金剛瑜伽即是般若波羅蜜多。《佛母》云："爾時，天主帝釋白具壽善現言：'聖者善現，何者于般若波羅蜜多作瑜伽耶？'善現言：'若於般若波羅蜜多作瑜伽者，當於虛空作瑜伽。憍尸迦，若於般若波羅蜜多作瑜伽者，當於無覆作瑜伽。'"如是所說。此即唯配于勝觀時，于虛空作瑜伽者乃夜瑜伽，于無覆作瑜伽者乃晝瑜伽。

།ཡན་ལག་དྲུག་པོ་མཐའ་དག་ལ་སྦྱར་ན། སོར་བསམ་གཉིས་ཀྱི་སྐབས་སུ་མཚན་ མོ་དང་། ཉིན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་དེ་གཉིས་རིམ་ཅན་དུ་སྦྱར་ཞིང་། སྲོག་འཛིན་ནི་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ ཏིའི་ནམ་མཁའ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་དང་། རྗེས་དྲན་ཡང་སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་རླུང་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་བགྲོད་པ་ མཐའ་དག་སྟེང་ནས་སྟེང་དུ་འགགས་པའི་ཕྱིར་བླ་གབ་མེད་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པའོ། ། 4-403 གཞན་ཡང་ཡུམ་ལས། རིན་ཆེན་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རིན་ཆེན་སྒྲོན་མ་ ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཟླ་བ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྤྱི་གཙུག་རྣམ་ པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འོད་ཟེར་རབ་ཏུ་འགྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་ འཛིན་དང་། ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྒྲ་དབྱངས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ དང་། སྒྲོན་མ་འབར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ དང་། གློག་གི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་དེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེས་རྣམ་པར་སྤྱོད་ པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ འདི་དག་གིས་ཀྱང་རྟགས་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་སྟོང་གཟུགས་ཁོ་ནའི་རྣམ་གྲངས་ཡང་བསྟན་ པར་འགྱུར་ལ། ཡང་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན། རིན་ཆེན་སྣང་བ་ནི་སྟོང་གཟུགས་ལ་རྩེ་གཅིག་པ་ དང་། རིན་ཆེན་སྒྲོན་མ་ནི་སྟོང་གཟུགས་དེ་སེམས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་རྟོགས་པ་དང་། ཟླ་བ་སྣང་ བ་ནི་དེ་ཉིད་ཐིག་ལེ་དང་རོ་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་པ་དང་། སྤྱི་གཙུག་རྣམ་པར་ལྟ་བ་ནི་གཙུག་ཏོར་ འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་ལྟ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གཙུག་ཏོར་དུ་འགགས་པའང་ཡིན་ ལ། འོད་ཟེར་རབ་ཏུ་འགྱེད་པ་ནི་རྗེས་དྲན་ཕན་ཆད་དུ་ལུས་ལས་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲོ་བ་དང་། སྒྲ་དབྱངས་དང་ལྡན་པ་ནི་དྷཱུ་ཏིའི་ནང་གི་གཞོམ་མེད་ཀྱི་སྒྲ་དང་། སྒྲོན་མ་འབར་བ་ནི་གཏུམ་ མོའི་སྣང་བ་དང་། རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ དང་། ནམ་མཁའ་འདྲ་བ་ནི་ནམ་མཁའི་རྣལ་འབྱོར་རྣམ་པ་གཉིས་སམ། དཀར་དམར་རླུང་ གསུམ་གྱི་བགྲོད་པ་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་པ་དང་། གློག་གི་སྒྲོན་མ་ནི་རྟེན་ཐིག་ལེ་གཏུམ་མོའི་ སྣང་བ་དང་རོ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཡིན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་ 4-404 གྲངས་གཞན་མཐའ་ཡས་པ་གསུངས་པ་རྣམས་ཀྱང་འདི་དག་ལས་དཔག་ཏེ་ཤེས་པར་བྱའོ།

若應用於全部六支，則于勝解修二者階段，分別將彼二者次第配于夜瑜伽與晝瑜伽，持命者即于中脈虛空作瑜伽，隨念亦于空色虛空作瑜伽，三摩地則因氣及菩提心一切行於上行皆已止息故，于無覆作瑜伽。 又復《佛母》云："名為寶光三摩地，名為寶燈三摩地，名為月光三摩地，名為觀頂三摩地，名為遍放光明三摩地"，乃至"名為具音聲三摩地，名為燃燈三摩地，名為具一切相最勝三摩地，名為如虛空三摩地，名為電燈三摩地"。具此等三摩地之大菩薩，速疾于無上正等正覺現前圓滿證悟。如是所說。此等三摩地異名亦唯顯示十相等空色之異名，又復一分而言，寶光即緣空色一境性，寶燈即悟彼空色為心性之體性，月光即悟彼與明點為一味，觀頂即轉輪頂輪見解及菩提心於頂處止息，遍放光明即隨念以上從身放出壇城，具音聲即中脈內不壞聲，燃燈即拙火光明，具一切相最勝即三界影像，如虛空即二種虛空瑜伽或紅白氣三者行融入法界，電燈即所依明點與拙火光明一味融合成智慧。此等即是。其餘所說無邊三摩地異名，亦當由此等推知。

འདིར་མཁས་པར་འདོད་པ་ཁ་ཅིག་གི་བསམ་པ་ལ་འདི་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། འོ་ན་ཤེས་ རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་སྡེ་ལས་སྦྱོར་བ་ཡན་ལག་དྲུག་པ་བསྟན་ན། མདོ་སྔགས་ ལ་ཟབ་མི་ཟབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང་། སྔགས་ཀྱི་སྒོར་མ་ཞུགས་པ་ལ་མདོ་དེ་ དག་བསྟན་ན་གསང་སྒྲོགས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་མི་འཐད་དོ་སྙམ་པའོ། །དེ་ལ་ འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་ཙན་དན་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་གསལ་པོར་བརྗོད་པ་ ན། ཙན་དན་ས་མཆོག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་གསལ་པོར་བརྗོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ མི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པས། ཛམ་བུ་གླིང་པའི་མིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བསྟན་པར་འགྱུར་ བ་བཞིན་ཏུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལམ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པས་ རིག་པ་འཛིན་པའི་ལམ་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ཡང་ངེས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ ནོ། །འོན་ཀྱང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་དངོས་བསྟན་གྱི་ཚིག་ལ་གསལ་ པོར་མ་བརྗོད་པས་གསང་སྒྲོགས་འབྱུང་བའང་མིན་ལ། དངོས་བསྟན་ཚིག་ཟིན་གྱི་དོན་ལ་ གསལ་མི་གསལ་དང་རྒྱས་བསྡུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཆེ་བས་མདོ་སྔགས་ཁྱད་པར་མེད་པར་ཡང་ མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་རྣལ་འབྱོར་ཡན་ལག་དྲུག་པའི་ནམ་མཁའ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་ དེ་ཡིན་ན། ཤེར་ཕྱིན་ལས་གསུངས་པའི་ནམ་མཁའ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་དེ་ཡིན་པས་ ཁྱབ་ཀྱང་། ཤེར་ཕྱིན་ལས་གསུངས་པའི་ནམ་མཁའ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་དེ་ཡིན་ན། རྣལ་འབྱོར་ཡན་ལག་དྲུག་པའི་ནམ་མཁའི་རྣལ་འབྱོར་དེ་ཡིན་པས་མ་ཁྱབ་སྟེ། དེའི་ནང་ན་ གསང་བ་ཆེན་པོའི་ལམ་དུ་མི་གཏོགས་པ་ཐུན་མོང་གི་[ལམ་]ནམ་མཁའི་རྣལ་འབྱོར་ཡང་ ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ཚིག་དེའི་དགོངས་པའི་གཏད་སོ་གཙོ་བོ་ནི་གསང་བ་ཆེན་པོའི་ལམ་ ནམ་མཁའི་རྣལ་འབྱོར་འདི་ཡིན་ཡང་དགོངས་དོན་གྱི་གཙོ་བོ་དེ་སྦས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟན་ 4-405 ནས། དངོས་བསྟན་ཚིག་ཟིན་ལ་ཐུན་མོང་གི་ལམ་དེ་ཉིད་གསལ་རྒྱས་སུ་བཤད་པ་ཡིན་ཅིང་། མཆོག་གི་དང་པོའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུད་རྣམས་སུ་ཐུན་མོང་པ་དེ་དག་ཀྱང་བསྟན་ མོད་ཀྱི་དགོངས་དོན་གྱི་གཙོ་བོ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་གསལ་ཞིང་རྒྱས་པར་ བསྟན་ནོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དེ་མདོ་ལམ་མ་ཡིན་ཀྱང་མདོ་ནས་སྟོན་པ་ནི་མི་འགལ་ཏེ། མདོ་ལམ་གྱི་མཐར་ཐུག་སྔགས་ལ་བལྟོས་དགོས་པའི་ཕྱིར་དང་། སྐབས་སུ་བབ་ཅིང་འབྲེལ་ པའི་འཕྲོས་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། རིམ་གྱིས་སྔགས་ལ་བཀྲི་བའི་དགོས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ རོ། །དཔེར་ན་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ངེས་པར་སྔགས་ལམ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་ ཡིན་ཀྱང་། མདོ་སྡེ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་པ་བཞིན་ནོ།

於此處某些欲求精通者心中會生起如是念：若般若波羅蜜多經中宣說六支瑜伽，則顯密將無深淺差別，若對未入密乘之門者宣說彼等經，將成泄密。是故此說不應理。 對此當作如是答：譬如明確宣說旃檀總相時，最勝旃檀之相亦將明確宣說。如是宣說人之總相時，瞻部洲人之相亦將宣說。同樣，明確宣說般若波羅蜜多道總相時，持明道之般若波羅蜜多亦必然宣說。然而由於未在顯說詞語中明確說明某些不共特徵，故不會發生泄密，且由於顯說文字義理之明晰與否及詳略差別甚大，故亦不會使顯密無有差別。 因此，若是六支瑜伽之虛空瑜伽，則必是般若經中所說之虛空瑜伽，然若是般若經中所說之虛空瑜伽，則未必是六支瑜伽之虛空瑜伽，因其中亦有不屬大密道之共道虛空瑜伽故。彼經文之意趣所指主要雖是大密道虛空瑜伽，然以隱蔽方式宣說此主要意義，于顯說文字則詳明闡釋彼共道。 于《勝初佛》等續部雖亦宣說彼等共法，然極其明晰廣說不共主要意義。雖彼不共法非經道，然經中宣說亦無相違，因經道究竟須依密乘故，因是時機相應之關聯內容故，因有漸次引匯入密之必要故。譬如圓滿佛雖必從密乘道中生起之果，然經中廣說亦無相違。

།རིག་པ་འདི་ ནི་རིན་ཆེན་སྣང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སོགས་ལའང་སྦྱོར་ཞིང་། འཕགས་པ་ལྷའི་སྤྱོད་བསྡུས་ སྒྲོན་མེ་ལ་སོགས་པར་སྔགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལམ་རྣམས་མདོ་སྡེའི་ལུང་གིས་སྒྲུབ་ པར་མཛད་པ་ལ་ཡང་སྦྱོར་དགོས་ཏེ། གཞན་དུ་ན། ལུང་གོ་བསྟུན་གྱི་མིང་བཏགས་ནས་ སྔགས་ལ་ལོག་རྟོག་དགག་པའི་ཕྱིར་མིང་མཐུན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཟེར་བ་དང་། ཁ་ཅིག་ ལམ་རིགས་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་དེ་དང་དེ་འགྲུབ་པར་འདོད་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། མིང་གཅིག་ པ་ཙམ་གྱིས་དོན་མཐུན་པ་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཤིང་། དེ་མ་འགྲུབ་ན་མདོ་སྔགས་འགལ་བའི་ལོག་ རྟོག་སེལ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་སྒྲུབ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ ཏེ། དཔེར་ན་ལང་དཀར་གཤེགས་པའི་མདོ་ལུང་གིས་སྔགས་ཀྱི་ལམ་རིམ་པ་ལྔ་རིམ་ཅན་དུ་ སྒྲུབ་པ་ན། མདོ་ལུང་གི་དོན་མདོ་ལམ་ཁོ་ན་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་ན། དེས་སྔགས་ལམ་རིམ་ གྱིས་པར་མི་འགྲུབ་སྟེ། ལམ་ཡིན་པ་ཙམ་དུ་མཉམ་ཡང་མདོ་སྔགས་ཚུལ་ཐ་དད་ཡིན་པའི་ ཕྱིར། བྲམ་ཟེའི་བུ་གཅིག་དཀར་ཤམ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་བྲམ་ཟེའི་བུ་ཐམས་ཅད་དཀར་ ཤམ་ཡིན་པར་མི་འགྲུབ་པ་བཞིན་ནོ། །མདོ་ལུང་དེའི་སྤྱིར་བཏང་ལ་ལམ་རིམ་གྱིས་པ་བསྟན་ 4-406 པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། དེས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་སྟེ་སྔགས་ཀྱི་ལམ་དམིགས་བསལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ རོ། །ཡང་མདོ་ཚིག་དེས་འབྲས་བུ་ལ་ཉེ་བར་བགྲོད་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་རིམ་གྱིས་པར་ བསྟན་པའི་ཕྱིར། རིམ་ལྔ་སོགས་སྔགས་ལམ་རིམ་གྱིས་པའི་རྒྱབ་རྟེན་ཏུ་འདྲེན་ནོ་སྙམ་ན། ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏུ་སྨྲ་སྟེ། འོན་ཀྱང་མདོ་ཚིག་དེས་ལམ་ཐམས་ཅད་རིམ་གྱིས་པར་ བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱབ་རྟེན་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཚིག་དེ་ཁོ་ནས་སྔགས་ལམ་ཡང་རིམ་གྱིས་པར་ བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་དུ་སྔགས་ལམ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་མཚོན་ ཏེ། ངག་དབེན་གྱི་མཐའ་མ་བརྗོད་བྲལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཐུག་པའི་ལུང་དུ་སྒྲ་ཐམས་ཅད་རང་ བཞིན་བརྗོད་བྲལ་དུ་སྟོན་པའི་མདོ་མང་དུ་དྲངས་པ་དང་། སེམས་དབེན་གྱི་རྒྱབ་རྟེན་དུ་ སེམས་སྤྲོས་བྲལ་དུ་སྟོན་བྱེད་དང་། སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་རྒྱབ་རྟེན་དུ་སྣང་བ་སྒྱུ་མ་ལྟར་སྟོན་པའི་མདོ་ དྲངས་པ་སོགས་མཐའ་ཡས་པའི་བར་དུ་བསྒྲེ་བར་བྱའོ། །ཡང་གཞན་དག་སྔགས་ལམ་མདོ་ སྡེའི་ལུང་གིས་བསྒྲུབས་པ་འདི་དག་ལ་མདོ་སྔགས་གཉིས་པོ་མིང་འདོགས་མ་གཏོགས་ངོ་བོ་ ཁྱད་པར་གཏན་ནས་མེད་པར་འདོད་པ་ནི་བླུན་པོའི་བབ་ཅོལ་ཙམ་སྟེ་མི་འཐད་པར་རྟོགས་ བླའོ།

此理亦當應用於寶光三摩地等，亦當應用於聖天所作《修行集明燈》等中以經典教證成立密乘不共道之處。否則，有說僅是為遮遣於密乘之邪見而標以適應經教之名而示相同名稱，又有說由道類相似門而欲成立彼彼，皆不應理。因僅以名稱相同不能成立義理相同，若彼不成則不能遣除顯密相違之邪見故，僅以方面相似亦不能成立，譬如以《楞伽經》教證成立密乘五次第之道時，若經教義理僅緣顯教道，則不能成立密乘道為次第，因雖同爲道，然顯密二者方式不同故，猶如以一婆羅門子著白衣之理由，不能成立一切婆羅門子皆著白衣。 若謂彼經教一般宣說次第道，然以此亦不能成立，因密乘道是特殊者故。又若謂以彼經文顯示一切趣近果位之道皆為次第，故引為五次第等密乘道次第之依據。我等亦如是說，然彼經文既顯示一切道皆為次第，不僅是依據，而是以彼文字身即已顯示密乘道亦為次第，因密乘道已攝於一切道中故。 由此類推，乃至語清凈之究竟離言智慧之教證中引眾多顯示一切聲音自性離言之經，及為意清凈之依據引顯示心離戲論之經，為幻身之依據引顯示顯現如幻之經等，皆當配合無邊。又有諸餘者對此以經教成立密乘道諸事，除名相施設外，認為顯密二者體性全無差別，此乃愚者妄言而已，易知不應理。

བཞི་པ་ནི། ལམ་འདི་ནི་སྤྱིར་དབང་མཐའ་དག་གི་དོན་དང་། དབང་མཐའ་དག་གི་ཡེ་ ཤེས་ཡིན་ལ། དེ་ལས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་སམ། དོན་དམ་པའི་དབང་བཞི་པའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་དག་ ཀྱང་སེམས་དང་དེའི་སྣང་བ་དག་ཀྱང་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །དབང་ནི་དྲི་མེད་རི་ བོང་ཅན་མཚུངས་མེ་ལོང་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་འདི་ལ་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ལས་མྱ་ ངན་འདས་པའི་བདེ་བ་འཕོ་མེད་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་འགྱུར་མེད་ཉིད་ནི་བཞི་པ་སྟེ། །སངས་ རྒྱས་ཞལ་འདི་གང་གི་ཐུགས་དང་ཞལ་ལ་གནས་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་དཔལ་ལྡན་བླ་མའོ། ། 4-407 ཞེས་གསུངས་ཏེ། སོར་སྡུད་དང་བསམ་གཏན་བྱིས་འཇུག་གི་དབང་ལས་ཆུ་ཅོད་དང་། གོང་ མ་བཞི་ལས་བུམ་དབང་གི་ལམ་དུ་འགྱུར་ལ། དེ་བཞིན་དུ་སྲོག་རྩོལ་དང་འཛིན་པ་དར་ དཔྱངས་དྲིལ་བུའི་དབང་དང་། གསང་དབང་གི་ལམ་དུ་ཡང་འགྱུར་ཞིང་། རྗེས་དྲན་བརྟུལ་ ཞུགས་དང་མིང་གི་དབང་དང་། འཇིག་རྟེན་པའི་གསུམ་པའི་ལམ་དུ་ཡང་འགྱུར་ལ། ཏིང་ ངེ་འཛིན་རྗེས་གནང་དང་། འཇིག་རྟེན་པའི་བཞི་པའི་ལམ་དུ་ཡང་འགྱུར་མོད་ཀྱི། དངོས་ སུ་ན་ཡན་ལག་དྲུག་ཀ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དབང་བཞི་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་ བྱིས་འཇུག་གི་དབང་རྣམས་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་དངོས་ཀྱི་སྨིན་བྱེད་མིན་ཡང་བརྒྱུད་པའི་ སྨིན་བྱེད་ཡིན་ཅིང་། ཡན་ལག་དྲུག་གི་རྟོགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེ་བ་དང་། སྐུ་བཞིའི་ས་བོན་ གསོས་འདེབས་པའི་ཐོག་མའི་རྟེན་འབྲེལ་སྒྲིག་བྱེད་རིང་རྒྱུ་ཙམ་ཡིན་པས། བརྒྱུད་ནས་ དབང་དེ་དང་དེའི་དབང་དོན་ཡང་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་ལ། དབང་གོང་མ་འཇིག་རྟེན་ པ་བཞི་པོ་དེ་ཡན་ལག་དྲུག་གི་སྨིན་བྱེད་དུ་འགྱུར་ཞིང་། དབང་དེ་རྣམས་ཀྱང་དབང་དོན་ དང་ཡེ་ཤེས་སུ་ཡང་འགྱུར་ཚུལ་ནི་སོར་བསམ་ཐོག་མར་དགེ་བའི་སྐབས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ རྩོལ་བ་དང་བཅས་ཤིང་། ཞུ་བདེ་ཆུང་ངུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་བུམ་དབང་གི་དོན་དང་། སྲོག་ འཛིན་བར་དུ་དགེ་བའི་སྐབས་དམིགས་པ་དང་བཅས་པས་རླུང་དགག་པ་དང་། ཀུན་རྫོབ་ ཀྱི་གཏུམ་མོ་འབར་བས་ཞུ་བདེ་འབྲིང་དུ་གྱུར་པའི་ཆ་ནི་གསང་དབང་གི་ལམ་དང་། མཐའ་ མར་དགེ་བ་རྗེས་དྲན་གྱི་ཡན་ལག་ཁོ་ན་ལ་གནས་པའི་སྐབས་ནི་ལས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་ རྒྱའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། ཞུ་བདེ་ཆེན་པོར་གྱུར་པའི་ཆ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་གསུམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྐབས་ཀྱང་ཐིག་ལེའི་ཆ་ཤས་ལ་ལ་མི་འགྱུར་བ་ཐོབ་ཀྱང་ཁ་ཅིག་ཞུ་ བདེར་གནས་པ་དང་། ལས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་བདེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ པའི་དབང་བཞི་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ།

第四，此道總為一切灌頂之義及一切灌頂之智慧，其中尤其是出世間般若智慧，或勝義第四灌頂之道。如續部之王說："般若智慧及心與彼顯現皆成十種，無垢如月相似映象之灌頂，於此入者，由彼得無遷不變俱生涅槃樂，即是第四，此佛面住于誰心與面者，彼即具德上師。" 收攝與禪定幼兒入門灌頂成浴冠灌頂，由上四者成瓶灌頂道，如是持命與執持綬帶鈴杵灌頂成密灌頂道，隨念律儀與名灌頂成世間第三灌頂道，三摩地認可成世間第四灌頂道，然實際上六支皆為出世間第四灌頂道。其中幼兒入門諸灌頂雖非金剛瑜伽之直接成熟因，然為間接成熟因，且為生起六支殊勝證悟及播下四身種子之最初緣起安立之遠因而已，故間接為彼彼灌頂之灌頂義亦是金剛瑜伽，而上四種世間灌頂成為六支成熟因。 彼等灌頂成為灌頂義及智慧之理：收攝禪定初善時雖有于空性作功用，微小融樂三摩地即瓶灌頂義；持命執持中善時由具所緣故止風，由世俗猛火燃燒而融樂成中等之分即密灌頂道；最後善時唯住于隨念支時即事業智慧手印瑜伽，大融樂之分即世間第三智慧；三摩地時雖于明點某些分獲得不變，然有些住于融樂，任何事業智慧手印之樂即是世間第四灌頂智慧。

།ཡན་ལག་དྲུག་ཀར་ཡང་རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་ 4-408 པའི་སྟོང་གཟུགས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྒོམ་པ་ལམ་གྱི་མཐིལ་ཡིན་ཅིང་། དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་མའི་ མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་ལ། ཡན་ ལག་དང་པོ་ལྔའི་སྐབས་སུ་འགྱུར་མེད་བདེ་བའི་སྐད་ཅིག་མ་དངོས་མ་གྲུབ་ཀྱང་གང་སྟོང་ གཟུགས་མཐོང་བ་ཚུན་ཆོད་ནས་འགྱུར་མེད་བདེ་བའི་སྐད་ཅིག་གི་ཆ་ཤས་ཡོད་དེ། རིམ་ པ་དྲུག་ལས། སོར་སྡུད་ལ་ཆ་ཤས་ཕྲ་མོ་དང་། བསམ་གཏན་ལ་ཆུང་ངུ་དང་། སྲོག་རྩོལ་ལ་ འབྲིང་པོ་དང་། འཛིན་པ་ལ་ཆེན་པོ་དང་། རྗེས་དྲན་ལ་ཆ་ཤས་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ནི་སྐད་ཅིག་དང་པོ་རྫོགས་པ་ནས་ཉིས་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་རྫོགས་པའི་ བར་དུ་སྟེ། གང་ཐིག་ལེ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་བདེ་བ་དེ་ནི་དོན་དམ་པའི་དབང་བཞི་པ་ཞེས་ བྱའོ། །སྟོང་གཟུགས་ལ་མཆོག་དམན་གྱི་དབྱེ་བ་དང་། མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ལ་རྫོགས་མ་ རྫོགས་སོགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པའི་སེམས་ལ་དེ་ལྟར་སྣང་ཚུལ་ཡིན་གྱི་ཡུལ་སྟོང་ གཟུགས་དང་བདེ་བའི་ངོས་ནས་ཀུན་ཁྱབ་ཀྱི་ཆོས་དབྱིངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་འདྲའི་དབྱེ་བ་ མེད་དོ། །ཡན་ལག་དང་པོ་ལྔའི་རིམ་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་དངོས་གནས་ལ་སྟོང་གཟུགས་དང་ བདེ་ཆེན་ངོ་བོ་གཅིག་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་བའི་བློ་ངོ་ལ་དེ་གཉིས་ཐ་དད་པར་སྣང་ཞིང་། ཏིང་ ངེ་འཛིན་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཉིས་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་གི་རིམ་གྱིས་གཉིས་སྣང་རིམ་པས་ཟད་པར་ འགྱུར་རོ། ། ལྔ་པ་ནི། རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་འདི་ལ་མངོན་སུམ་གྱི་ལམ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་ པོ་ལས། ལྷ་ཡི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་མངོན་སུམ་དང་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ འགྱུར་བ་སྟེ། །མངོན་སུམ་དག་ནི་དེ་ཉིད་སྦྱོར་བས་མཁའ་ལ་སྐར་མ་བཞིན་དུ་དུ་མ་ལོངས་ སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ། །མངོན་སུམ་མེད་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཤི་བའི་ལུས་བཞིན་དེ་ཉིད་མིན་ པ་ཡིས་ནི་བརྟགས་པ་གང་། །དེ་ནི་རི་མོ་སོགས་ལ་བལྟ་བྱ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་བློ་ཅན་རྣལ་ 4-409 འབྱོར་རྣམས་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་དོན། །ཞེས་དང་། དཔལ་དྲི་མ་མེད་པའི་འོད་ལས། དུ་མ་ ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཞེས་པ་ནི་ཤ་ལ་སོགས་པའི་མིག་གིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་སྲིད་ པ་གསུམ་དང་དུས་གསུམ་རྨི་ལམ་མམ་སྒྱུ་མ་དང་མཚུངས་པའོ།

六支皆具一切相之勝空形大手印修持是道之精要，由其即是勝慧母故，是出世間般若智慧之道。雖於前五支時未成就不變樂之剎那本身，然自見空形起即有不變樂剎那之分，如六次第中說：于收攝有極微分，于禪定有小分，于持命有中分，于執持有大分，于隨念有殊勝分。於三摩地則自第一剎那圓滿至二萬一千六百圓滿之間，凡明點不變之樂即名勝義第四灌頂。 空形有勝劣差別，不變樂有圓滿未圓滿等差別，是瑜伽士心中如是顯現方式，而於境空形與樂方面，因是遍一切法界故無如是差別。前五支次第之時，實際上空形與大樂雖一體，然于瑜伽士心識前彼二顯為異體，於三摩地階段以二萬一千之次第漸盡二現。 第五，此金剛瑜伽亦名現量道。如續部之王說："于本尊所緣成現量與比量二種，現量即由彼性瑜伽，如空中星辰般多種受用圓滿身。若無現量，比量如屍體，以彼非真實所計。彼即觀畫等，未成熟慧者瑜伽士等所修之義。"又如具德無垢光說："多種受用圓滿身者，即為肉等眼所取，等同三有三時如夢如幻。"

།ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ བསྐྱེད་རིམ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྒོམ་པ་གོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལྷའི་སྐུ་དང་། ཡིག་འབྲུ་དང་། ཐིག་ལེ་དང་། རྩ་དང་། རླུང་ལ་སོགས་པའི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་རྣམ་པ་ དང་། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་སྟོང་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པ་སྒོམ་པ་ཐམས་ཅད་ ཀྱང་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་བཞིན་དུ་སྟོང་གཟུགས་ཕྱག་ རྒྱ་ཆེན་མོའི་གསལ་སྣང་ཅན་འདི་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ལམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་ ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་གྱི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་སོ། །དེ་ཡང་སྤྱན་ལྔ་ལ་བརྟེན་པའི་མངོན་སུམ་ རྣམ་པ་བཞིར་འགྱུར་ཏེ། མདོ་ཙམ་འོག་ཏུ་བཤད་པར་བྱའོ། ། དྲུག་པ་ནི་ཟུང་འཇུག་འདི་ལ་རང་བྱུང་དོན་དམ་པའི་ལྷ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། བརྟགས་པའི་ ལྷ་སྐུ་ནི་རང་བྱུང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་བདེ་ཆེན་དང་སྟོང་གཟུགས་ཟུང་དུ་འཇུག་ པ་འདི་ནི་དོན་དམ་པའི་ལྷ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་། འདི་ནི་རང་བྱུང་བཅོམ་ལྡན་ འདས། །གཅིག་པུ་རབ་ཏུ་ཆེ་བའི་ལྷ། །ཞེས་སྒྱུ་མ་བདེ་མཆོག་ལ་སོགས་པ་མང་པོར་བསྟན་ ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་དཔལ་གསང་བ་སྒྲུབ་པ་ལས་ཀྱང་། རང་གིས་རིག་པའི་ལྷ་རྫས་ཏེ། །ཕྱག་ རྒྱ་ཆེན་པོ་མཆོག་ཏུ་དགེ།ཞེས་གསུངས་ལ། ལྷ་རྫས་ཀྱི་སྐད་དོད་དི་བྱ་ཞེས་པ་མཆོག་གམ་བླ་ ན་མེད་པའི་དོན་ཡིན་ཏེ་མཆོག་གི་ཕྱག་རྒྱའི་སྐད་དོད་དི་བྱ་མུ་དྲ་ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །སེམས་ཀྱི་ རྡོ་རྗེ་ལ་བསྟོད་པ་ལས་ཀྱང་། སེམས་ཅན་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་རྣམས། །ཐ་དད་ལྷ་ཡི་དམིགས་ པ་ལ། །རིན་ཆེན་སེམས་ནི་རྣམ་གྲོལ་ལས། །ལྷ་གཞན་སྒྲུབ་ཏུ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་ པ་དང་། དཔལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པ་ལས་ཀྱང་། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ལས། །ལྷ་རྫས་ 4-410 དངོས་འགྲུབ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་། སྒྱུ་མ་བདེ་མཆོག་གི་རྒྱུད་ལས་ གསུངས་པའི་ལུང་ཨཱརྱ་དེ་བས་སེམས་ཀྱི་སྒྲིབ་སྦྱོང་དུ་དྲངས་པར་ཡང་། དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ ནི་མ་ཞུགས་པའམ། །སྒྲིབ་པ་ཀུན་དང་བཅས་ཀྱང་རུང་། །རང་གི་ལྷག་པའི་ལྷར་སྦྱོར་བས། ། བསོད་ནམས་ཆུང་ཡང་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དོན་དམ་པའི་ལྷའི་རྣལ་ འབྱོར་འདི་ལ་གནས་ན། དབྱིབས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འཇུག་པ་དང་། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་ སྒྲུབ་ཐབས་དང་། ལམ་གཞན་གྱིས་རྒྱུད་སྦྱངས་པའི་བསོད་ནམས་བསྐྱེད་པ་སྔོན་དུ་མ་སོང་ ཡང་འདོད་པའི་དངོས་གྲུབ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་ཏེ། ཞོར་ལ་འོངས་པའི་དོན་ནོ།

如是所說。其中，生起次第等分別念修習所生之本尊身，以及字母、明點、脈、風等之色與形之相，及以分別念為因之空性、悲心等一切修持，皆是比量瑜伽。而無分別中具空形大手印明顯之此，名為現量道，即一切圓滿次第皆攝於現量道中。此復依五眼之現量成四種，略當下說。 第六，此雙運亦名自生勝義本尊。以觀想本尊身非自生故。是故，大樂與空形雙運此亦名勝義本尊。如是說："此乃自生薄伽梵，唯一最極大本尊。"如是于幻化勝樂等諸多處宣說。如是于具德密集中亦云："自知本尊物，大手印最勝。"本尊物之梵語為帝毗，義為勝或無上，如勝手印之梵語為帝毗母札。又于贊心金剛中亦云："眾生種種意樂，于異本尊所緣中，從珍貴心得解脫，無有成就他本尊。"又于具德攝真實論中亦云："如是無分別中，本尊物成就生。"又如幻化勝樂續所說之教證，聖天於心障凈除中所引："未入壇城或，雖具諸障礙，以自勝本尊，功德小亦成。"所說即於此勝義本尊瑜伽中住，則雖未先行形相壇城之入壇，世俗諦之修法，及以他道凈相續所生之功德，亦當成就所欲悉地。此為順便而來之義。

བདུན་པ་ནི། རྣལ་འབྱོར་འདི་ནི་དཔལ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོའི་རྒྱུད་སྡེ་རྣམས་སུ་ལམ་ དང་འབྲས་བུའི་མཐར་ཐུག་པ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞེས་བསྔགས་པ་དེ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ ལས། ཕྱག་རྒྱ་སྒྱུ་མའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡིད་དང་ནམ་མཁའ་ལ་ནི་མེ་ལོང་དག་ལ་གཟུགས་ བཞིན་ཏེ། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་སྣང་བར་བྱེད་ཅིང་དྲི་མེད་གློག་དང་མཚུངས་པ་འོད་ཟེར་ དུ་མ་འཕྲོ་བར་བྱེད། །ཕྱི་དང་ལུས་ལ་དབྱེར་མེད་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་བྲལ་བ་སྣང་བ་ཙམ་ནི་ མཁའ་ལ་གནས་པ་ཡི། །སེམས་ལ་སེམས་དག་གི་ནི་བདག་གིས་འཁྱུད་དེ་འགྲོ་བ་དུ་མའི་ གཟུགས་ཅན་དེ་ནི་གཅིག་པུའོ། །ཞེས་དང་། སྙིང་ནི་རྙོག་པ་དང་བཅས་ལས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་འདི་ དང་བརྟགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཕྱག་རྒྱ་བཏང་བྱས་ཏེ། །ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེད་དུ་ རྒྱལ་བ་མཆོག་གིས་བསྐྱེད་མ་མཆོག་གི་ཕྱག་རྒྱ་གོས་པ་མེད། །རྣམ་པར་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་ མཁའ་མཉམ་མུན་བཅོམ་ཁྱབ་བྱེད་རྣལ་འབྱོར་དག་གིས་བགྲོད་བྱ་ཐེར་ཟུག་གནས། །ཡེ་ ཤེས་གཟི་བརྗིད་སྲིད་པའི་དྲི་མ་འཕྲོག་ཅིང་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རྗེས་སུ་རིག་པ་བསྒོམ་པར་བྱ། ། ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྟོང་གཟུགས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱག་རྒྱ་མཆོག་སྟེ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའོ། །དྲི་མ་མེད་པའི་འོད་ལས་ཀྱང་། ཕྲ་ 4-411 རབ་རྡུལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་འདས། །ཕྲ་ཕབ་པ་ཡི་རང་བཞིན་ཅན། །རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་ལྡན་ པ། །ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོ་དེ་ལ་འདུད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། དེས་ན་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་མིང་ཅན་ནི་ བསྐྱེད་རིམ་དང་ལག་པའི་ཕྱག་རྒྱ་སོགས་ལའང་ཡོད་མོད་ཀྱི། ངེས་དོན་ཕྱག་ཆེན་འདི་མཚོན་ པར་བྱེད་པའི་བརྡ་ཙམ་ཡིན་ལ། མདོ་སྔགས་ཐུན་མོང་གི་སྟོང་པ་ཉིད་སྒོམ་པ་ཙམ་ལ་ཕྱག་རྒྱ་ ཆེན་པོའི་སྒྲ་འཇུག་པར་ཕྱོགས་འདི་ན་ཤིན་ཏུ་གྲགས་ཆེ་ཞིང་། རྒྱ་གར་གྱི་སློབ་དཔོན་འགའ་ ཞིག་གིས་ཀྱང་བཤད་པ་སྲིད་ནའང་སྔགས་ལམ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་སོགས་ ཕྱག་རྒྱ་བཞི་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་སྐབས་སུ་མདོ་དང་ཐུན་མོང་གི་ལམ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་ ཐ་སྙད་ཅན་ཞིག་ཡོད་སྐད་བྱེད་དེ་ཁུངས་ཙམ་ཞིག་ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་སྐབས་ཀྱི་གཏམ་ལས་ ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་གཞག་བྱེད་པ་ནི་མི་འཛངས་པའི་ལུགས་སོ། །དེ་ ལྟར་ན་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་སྐབས་འདིར་ཡང་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་ངོས་ འཛིན་ཆ་ཤས་མི་འདྲ་བ་ཅུང་ཟད་ཡོད་མོད། གཙོ་བོ་སྟོང་གཟུགས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོའི་རྣལ་ འབྱོར་ཉིད་བསྔགས་པ་ཡིན་ནོ།

第七，此瑜伽即是于具德大持金剛續部中贊為道果究竟之大手印。如續王云："手印幻相應，如意與虛空現鏡中之影像，能現三界無垢如電光，放射眾多光芒。外與身無別，離諸境與相，唯現住虛空，心與心自擁，眾生之形相，彼即是一體。"又云："心具垢業手印此，及觀想智慧手印當捨棄，為正圓滿菩提故，勝佛生起最勝手印無垢染。無有變異等空界，破暗遍行瑜伽者所行永恒住，智慧威光奪輪迴垢，隨知時輪當修習。"所說即空形大手印瑜伽即是生起一切佛陀之勝手印即大手印。無垢光中亦云："超越極微塵法性，具微細性之自性，具足一切相中勝，禮敬彼大手印尊。"是故，雖有大手印之名亦用於生起次第及手印等，然此乃表示勝義大手印之僅是標識而已。於此地方極為盛行將顯密共同之空性修持也稱為大手印之言說，雖有某些印度阿阇黎亦可能如是說，然于抉擇密道不共大手印等四手印之時，謂有顯教共同之道具大手印名相者，縱有些許根據，亦是偏離此處談論之主題，故作如是安立非智者之規。如是，於此抉擇圓滿次第之處，雖有大手印之認定稍有不同部分，然主要是讚歎空形大手印瑜伽本身。

བརྒྱད་པ་ནི། རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་འདི་ལ་ནང་གི་རིག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་ པོ་ལས། རིག་པ་ཞེས་པ་ནང་རིག་འགྱུར་མེད་ཀྱང་སྟེ་འཇིག་རྟེན་འདིར་ནི་ཐུབ་པ་རྣམས་ ཀྱིས་རབ་གསུངས་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་ཤིང་དེའི་འགྲེལ་པར་ཡང་རིག་པ་ཞེས་པ་རྣམ་པར་ མི་རྟོག་པ་ནང་གི་རིག་པ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་ཡང་ འགྱུར་མེད་ཀྱང་རིག་པ་སྟེ་དམིགས་པ་མེད་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །རིག་ པ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཅན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། འོད་དང་སྲེག་པར་བྱེད་པ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པར་གྱུར་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྟོང་ གཟུགས་དང་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་རེ་རེའི་ལྡོག་པ་ནས་ཀྱང་རང་རིག་ཏུ་གསུངས་ཤིང་། 4-412 གཙོ་བོར་ནི་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཉིད་དེར་བསྟན་ནོ། ། དགུ་པ་ནི་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་འདི་ནི་མཐར་ཐུག་གི་དབུ་མ་ཆེན་པོའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་ ཏེ། དམིགས་བཅས་ཀྱི་སྟོང་ཉིད་དང་དམིགས་མེད་ཀྱི་སྙིང་རྗེ་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ཟུང་དུ་ འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི། གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་གསུམ་ཆར་དུ་དབུ་མའི་ མཐར་ཐུག་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། གང་ཞིག་སྟོང་ཉིད་སྙིང་ རྗེ་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྨྲ་པོ་ཕྱོགས་ཉམ་དེ་ནི་མ་ཉམ་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། འདིའི་སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་ཡང་འགྲེལ་ཆེན་ལས། འདིར་གང་ཞིག་སྙིང་རྗེ་དམིགས་པ་མེད་ ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་དུས་ གསུམ་ཤེས་པའི་སླད་དུ་དུས་གསུམ་དུ་འཇུག་པའོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །འོ་ན་གནས་ལུགས་ ཀྱི་དབུ་མ་ནི། ཡོད་མིན་མེད་མིན་ཡོད་མེད་མིན། །གཉིས་ཀའི་བདག་ཉིད་མིན་པའང་མིན། ། མཐའ་བཞི་རྣམ་པ་གྲོལ་བ་ཡི། །དེ་ཉིད་དབུ་མ་པ་ཡིས་རིག །ཅེས་མཐའ་བྲལ་ཙམ་ཞིག་ལ་ དབུ་མའི་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་དང་། གནས་ལུགས་དེ་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པ་ཡང་། འདི་ལྟར་སྣང་ བའི་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །རིག་པས་བཙལ་ན་འགའ་མི་རྙེད། །མ་རྙེད་པ་དེ་དོན་དམ་མོ།

第八，此金剛瑜伽亦稱為內明，如續王云："明者即是內明不變性，於此世間諸佛已善說。"其註釋中亦云："明者即是無分別內明，即具一切相之空性。複次，不變亦是明，即無所緣無漏之自性。明是因果自性，因果合一，如光與燃燒合一。"所說即從空形與不變樂各別方面亦說為自明，主要是顯示具雙運之相性。 第九，此金剛瑜伽是究竟大中觀瑜伽，因為有所緣空性與無所緣大悲不變樂雙運之相性，于基道果三種狀態皆住于中觀究竟故。如是續王亦云："若說空性大悲無二者，衰敗方將成未衰。"此中空性大悲，大疏中解釋道："此中某者大悲無所緣，離諸分別，空性具足一切相之勝，為知三時故，趣入三時。"若然，實相中觀即："非有非無非有無，亦非具有二自性，解脫四邊諸相之，彼性中觀者所知。"如是僅是離邊而假立中觀名相，如是了知彼實相亦："如是所現諸法，以理尋求悉不得，彼不得即勝義。"

།ཞེས་ པ་ལྟར་ཤེས་བྱ་རྣམ་པར་དཔྱད་པས་གང་ཡང་གདོད་མ་ནས་ཡོད་མ་མྱོང་བའི་ཚུལ་དུ་འཛིན་ པའི་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ཞིག་པ་ན། འཛིན་བྱེད་ཀྱི་བློ་ཡང་རང་སར་དེངས་པ་ཙམ་ལ་མཐའ་བྲལ་ དུ་རྟོགས་པའི་ཐ་སྙད་བཞག་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི། མདོར་ན་དོན་དམ་པར་གང་ཡང་མ་གྲུབ་ཅིང་། ཀུན་རྫོབ་འདི་ཡང་སྣང་ཙམ་ཞིག་ལས་ཡོད་མེད་ཡིན་མིན་གང་དུ་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་འདི་ ནི་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་གྱི་དབུ་མར་རིགས་ཀྱི། བདེ་བ་མྱོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་། གཟུགས་ བརྙན་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་དང་། སྒྲུབ་པ་དང་། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཙམ་ཞིག་དབུ་མར་ཡང་མི་རིགས་ལ། གཞན་ཡང་གནས་ལུགས་ནི་རྣམ་བཅད་ཀྱི་ཕྱོགས་ 4-413 ཡིན་པས། ཡོངས་སྤྱོད་དུ་གྲུབ་པའི་ཟུང་འཇུག་དེ་འདྲ་གནས་ལུགས་སུ་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། དེ་ འདྲ་བསྒོམས་པས་དངོས་པོར་འཛིན་པ་ཡང་མི་བཟློག་སྟེ། དངོས་པོ་ཡོད་འཛིན་དང་འཛིན་ སྟངས་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཤིང་སྡོང་ཡོད་པར་ངེས་པས་ནུབ་ཕྱོགས་ སུ་རི་ཡོད་པར་འཛིན་པ་མི་བཟློག་པ་བཞིན་ནོ་སྙམ་པ་འདི་ནི་རྟོག་གེའི་རིག་པས་ཆོས་ཉིད་ རྟོགས་པའི་རློམ་པ་ངེས་དོན་མཐར་ཐུག་གི་གནས་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་གསང་སྔགས་ ཟབ་མོ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་དག་གིས་ལོག་པར་རྟོག་པའི་མུན་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། འདི་དག་ལ་ཤིན་ ཏུ་རྒྱས་པར་དཔྱད་པ་བྱར་ཡོད་མོད་ཀྱི། སྙིང་པོར་བརྗོད་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྲགས་ པར་ཡང་ཕུག་གང་ན་སེང་གེ་ཡོད་པར་ངེས་ན་ཝ་སྐྱེས་མེད་པར་རྟོགས་ནུས་པ་དང་། ཉི་མ་ ཤར་བར་ངེས་ན་མུན་པ་མེད་པར་རྟོགས་ནུས་པ་ལྟར་དོན་དམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྲིད་གསུམ་གདོད་ མ་ནས་ཡོད་པར་ངེས་ན་ཀུན་རྫོབ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སྲིད་གསུམ་གདོད་མ་ནས་ཡོད་མ་མྱོང་བར་ རྟོགས་པར་ནུས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བདེ་བ་དང་སྟོང་གཟུགས་བསྒོམས་པས་དངོས་པོར་འཛིན་པ་ དང་། དངོས་པོར་སྣང་བ་གཉིས་ཀར་བཟློག་གོ །སྟོང་གཟུགས་དང་མི་འགྱུར་པའི་བདེ་བ་ ཟུང་དུ་འཇུག་པ་དེ་ནི་དགག་སྒྲུབ་དང་དངོས་པོ་དངོས་མེད་དང་ཡོད་མེད་ཡིན་མིན་གྱི་མཐའ་ ལས་འདས་པ་དོན་དམ་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་སྒྲུབ་པ་རང་དབང་ཅན་མིན་ མོད། རྒྱུ་མཚན་མེད་ཀྱང་དངོས་པོར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་ནན་གྱིས་འཕུལ་བར་བྱེད་ན་ནི་ཧ་ཅང་ ཐལ་བའི་དབང་གི་སྤྱོད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཁྱེད་ཀྱི་ལུགས་ཀྱི་མཐའ་བྲལ་དེ་ཡང་དངོས་པོའམ་ ཡང་ན་མེད་ངེས་སུ་འཕུལ་བར་བྱེད་ཀྱང་ཅི་ཞིག་ལན་ལྡོན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་མཉམ་ པའི་ཕྱིར་རོ།

如是，以觀察所知諸相，當了知任何法皆本來未曾有之理成為所取境相消失時，能取之心亦自然消散，僅此假立為離邊之證悟。簡言之，勝義中任何皆不成立，世俗此亦僅是顯現而已，不可說為有無是非任何一邊，此即基道果三者之中觀。而有樂可感受，有影像可見，此乃事物、修證及世俗法故，僅此亦不應為中觀。複次，實相是遮遣分，故如是成就受用之雙運亦不成為實相，以如是修習亦不能遮除執實，因為無有與執實相違之執著方式。如同由確定東方有樹，不能遮除執著西方有山一般。此乃以尋思理智增上慢自詡證悟法性，背離究竟了義之處，未通達甚深密咒者等之大黑暗邪見。雖可對此等廣作觀察，然要言之即是：如世間共許，若確定某洞有獅，則能了知無有野狐；若確定日已升起，則能了知無有黑暗。如是，若確定勝義智慧之三有本來存在，則能了知世俗意識之三有本來未曾有。是故，修習樂與空形能遮除執實及實有顯現二者。空形與不變樂之雙運，乃超越遮遣成立、事物非事物、有無是非諸邊，是勝義無為故。雖非自主成立事物，然若強行推為無因亦成事物者，則成太過之說。如是，于汝宗之離邊，若強行推為事物或決定無，亦有何以應答？以無有因故均等故。

།ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་ཞུ་བདེ་དང་རྩོལ་བ་ཅན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་ པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་དང་འདུས་བྱས་ཡིན་ཀྱང་དངོས་པོར་འཛིན་པ་བཟློག་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ ཡིན་ཏེ། ཤིང་ལས་བྱུང་བའི་མེས་ཤིང་བསྲེག་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་མཐའ་ཐམས་ཅད་དང་ 4-414 བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་འདི་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་བྱ་དང་། ལམ་བསྒོམས་པ་རྣམས་ ཀྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་མཁྱེན་བྱ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ བཞུགས་པའི་གནས་ལུགས་སུ་འཐད་ཀྱི། ཁྱེད་འདོད་པའི་མཐའ་བྲལ་ཙམ་དེ་ནི་ཅི་ཡང་མ་ ཡིན་ཞིང་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། རྟོགས་རྒྱུ་དང་། འཐོབ་རྒྱུ་དང་། མཁྱེན་རྒྱུ་དང་། གནས་ ལུགས་ལ་ཞུགས་རྒྱུ་གང་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། རྟོགས་འཐོབ་མཁྱེན་ཞུགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ གང་ཡང་མི་འཐད་དོ། །དོན་དམ་པར་རྟོགས་འཐོབ་སོགས་གང་ཡང་མེད་པས་རྣམ་གཞག་ ཀྱང་མི་འཐད་པ་ཉིད་བཟང་ངོ་སྙམ་ན། གནས་ལུགས་དེ་ལྟར་ཡིན་དུ་ཆུག་ན་རྟོགས་བྱེད་ཀྱི་ ཤེས་པ་མེད་པས་གྲོལ་བ་མི་སྲིད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ལ། རྟོགས་བྱེད་ཀྱི་ཤེས་པ་མེད་ཀྱང་ གྲོལ་ན་ནི་ཐམས་ཅད་གྲོལ་ཟིན་ཏེ། མ་གྲོལ་བ་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ། །འཐོབ་རྟོགས་སོགས་ གང་ཡང་མེད་པ་དེ། མེད་པར་ཤེས་པ་ཙམ་གྱིས་གྲོལ་ལོ་སྙམ་ན། མེད་པར་ཤེས་པ་ཡང་ མི་སྲིད་དེ། ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལ་མེད་པར་ཡང་ཤེས་པར་བྱ་རྒྱུ་ཡང་མེད་ལ། ཤེས་པར་བྱེད་ མཁན་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འགོག་པའི་ ཕྱིར་དུ་ཆོས་རྣམས་ཅི་ཡང་མེད་པར་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི། དེ་འདྲ་དེ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ གཟིགས་ངོ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྟོགས་བྱ་དང་། ཆོས་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། ། དཔེར་བགྱིད་ན་དུག་མེད་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཁ་ཟས་བཟང་པོ་ནི་ཟ་ཞིང་མྱང་བར་ ནུས་པ་ཡིན་གྱི། ཁ་ཟས་ཡེ་མེད་ན་དུག་མེད་པའི་ལྡོག་ཆ་ཙམ་ཞིག་སུས་ཀྱང་ཟ་བར་མི་ནུས་ པ་བཞིན་ནོ། །མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་དང་སྟོང་གཟུགས་དེ་ཡང་ཚོར་བའི་མྱོང་བྱ་དང་། རྣམ་ ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་ཀྱིས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་གྱི། རང་རིག་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་རང་གིས་རིག་པའི་ མྱོང་བྱ་དང་སྣང་བ་ཡིན་ནོ།

我來為您翻譯這段藏文。這是一段關於佛法修行的論述： 在修行道路階段，雖然融化的喜悅和精進的禪定是實有和有為法，但它們是遮遣執著實有的方便，就像從木頭生起的火能燒燬木頭一樣。因此，這個遠離一切邊際的智慧，是瑜伽師們所應證悟的，是修行道路者們所應獲得的，是諸佛所應了知的，是合理安住於一切法中的實相。而你們所承許的僅僅遠離邊際之見，因為什麼都不是且什麼都沒有，所以沒有可證悟的、可獲得的、可了知的，也沒有可安住的實相，因此不合理建立證悟、獲得、了知、安住等安立。 如果認為："勝義中沒有證悟獲得等任何事物，因此不應建立安立，這才是好的。"即便實相是如此，也會有無有能證之智慧則解脫不可能的過失。如果說沒有能證智慧也能解脫，那麼一切眾生都已解脫，不可能有未解脫者。如果認為："只要了知什麼都沒有就能解脫。"這也不可能，因為對於什麼都不是的東西，既沒有可了知其為無的對象，也沒有能了知的主體。 因此，爲了遮遣對諸實有的執著而說諸法皆空無所有，但這種空無並非聖者們的境界、智慧所證和法性。因為法界是諸聖者各自內證的俱生智慧。 舉例來說，就像具有無毒特徵的美味飲食是可以食用和品嚐的，但如果根本沒有飲食，僅僅無毒這一方面誰也無法食用。同樣，不變的大樂和空性相也不是感受的所緣境，也不是八識聚所見，而是自證智慧自身所證知的體驗和顯現。

།དེ་ལྟར་ཡང་ལྟ་འདོད་མདོར་བསྟན་ལས། ཕུང་པོ་རྣམ་དཔྱད་ 4-415 སྟོང་ཉིད་ནི། །ཆུ་ཤིང་བཞིན་དུ་སྙིང་པོ་མེད། །རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་ལྡན་པའི། །སྟོང་ཉིད་ དེ་ལྟར་འགྱུར་མ་ཡིན། །སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་མེད་པའི། །ཤེས་བྱ་གང་ཞིག་འདིར་མཐོང་ བ། །སྟོང་པའི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད། །ཕུང་རྣམས་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་མིན། །ཞེས་གསུངས་ ཏེ། མཐའ་བྲལ་ཙམ་གྱི་སྟོང་ཉིད་དེ་ནི་བློས་འཛིན་སྟངས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བྱེད་ན་སྒོམ་བྱེད་རྟོག་པ་ ལས་མ་འདས་ཤིང་། རྟོག་མེད་ཀྱི་ཤེས་པས་དངོས་མེད་དེ་འདྲ་ནམ་ཡང་ཡུལ་དུ་བྱེད་མི་ནུས་ པའི་ཕྱིར། དེ་འདྲ་དེ་བསྒོམ་བྱ་སྟོང་ཉིད་དུ་ནམ་ཡང་མི་འགྱུར་གྱི། གཞན་དུ་ན་ཐོས་བསམ་ གྱི་ཤེས་པས་གོ་བར་བྱ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། ། བཅུ་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་རིམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔལ་དྲི་མ་ མེད་པའི་འོད་ལས། དཔའ་བོའི་རིམ་དང་བདག་བྱིན་རླབས་པ་ཡི། །རིམ་པ་དག་ཀྱང་ཐར་ པའི་ལམ་མ་ཡིན། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་རིམ་པ་གཅིག་པུ་ནི། །ཐར་པའི་སླད་དུ་སངས་རྒྱས་ རྣམས་ཀྱིས་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། གོང་དུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ལྟར་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་ཡེ་ ཤེས་ནི་གནས་ལུགས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་དང་། དེ་སྒོམ་པའི་ ཐབས་ནི་རིམ་པའོ། །འདིར་དཔའ་བོའི་རིམ་པ་ནི། ལྷ་དྲག་པོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་དུར་ཁྲོད་ ལ་སོགས་པའི་ས་གཞིར་བཞུགས་ཏེ། བསད་བསྐྲད་དབྱེ་རྨོངས་རེངས་པ་ལ་སོགས་པའི་ ལས་སྒྲུབ་པ་དང་། རོ་ལངས་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་དང་། འབྱུང་པོ་རྣམས་མངག་གཞུག་ཏུ་བྱེད་པ་ ལ་སོགས་པ་སྔགས་ལ་གཞོལ་བའི་རིམ་པ་དང་། རྫས་དང་རླུང་ལ་སོགས་པ་རྩོལ་བ་ཅན་གྱི་ སྦྱོར་བས་ལས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་དང་མཉམ་པར་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་གློ་བུར་དུ་ཐིག་ལེ་འགྲོ་འོང་ བཀག་པས་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་བདེ་བ་བསྒྲུབས་ཏེ་ལས་དང་དངོས་{གྲུབ[འགྲུབ་]སྔར་བཤད་ པ་ལྟར་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་ནང་ལ་གཞོལ་བའི་རིམ་པའོ། །བདག་བྱིན་བརླབ་པའི་རིམ་པ་ནི། ལྷ་ ཞི་བའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་བརྟེན་ནས་མཆོད་རྟེན་ལ་སོགས་པའི་གནས་སུ་ཞུགས་ཏེ། ཞི་རྒྱས་ 4-416 དབང་དགུག་གི་ལས་དང་གཏེར་གྱི་བུམ་པ་དང་བཅུད་ལེན་ལ་སོགས་པའི་དངོས་གྲུབ་སྒྲུབ་ པ་སྔགས་ལ་གཞོལ་པའི་རིམ་པ་དང་། རང་ལུས་ལ་རྩ་དང་ཡི་གེ་དང་ཐིག་ལེ་ལ་སོགས་པའི་ རྣམ་པ་ལ་གསལ་སྣང་བསྒྲུབས་ནས། སྔ་མ་ལྟར་གྱི་ལས་དང་དངོས་གྲུབ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི། ནང་ ལ་གཞོལ་བའི་རིམ་པའོ།

我來為您直譯這段藏文： 如是，在《見欲略說》中說道："蘊之分析空性，如同芭蕉樹般無實質。具足一切種最勝之空性，非是如此。無生亦無滅，於此所見知境，空性之事物即是空性，非是對蘊之分析。" 這僅僅遠離邊際的空性，若作為心識所取境，不過是能修的分別念而已，因為無分別智慧永遠不能將如此的無實作為所緣境，所以這種空性永遠不會成為所修空性，否則僅僅是聞思智慧所理解的程度而已。 第十是此瑜伽極其清凈次第。如《吉祥無垢光》中說："勇士次第與加持次第，亦非解脫道。唯一極清凈次第，諸佛為解脫而宣說。"如上所說，雙運智慧因為是無顛倒的實相，故為極清凈，修此之方便即是次第。 此中勇士次第是：依止忿怒本尊瑜伽，安住于尸陀林等地基，成就誅除驅逐分裂迷惑僵直等事業，以及起尸成就、令諸鬼神聽命等密咒專修次第；以及通過物質和氣等精進的瑜伽，與事業手印平等相應等，通過暫時遮止明點往來而修生起次第之樂，如前所說用於事業和悉地，這是內道專修次第。 加持次第是：依止寂靜本尊瑜伽，入住于佛塔等處所，成就息增敬愛等事業和伏藏寶瓶、長壽丹等悉地的密咒專修次第；以及於自身明觀脈、文字、明點等相，如前用於事業和悉地，這是內道專修次第。

།དེ་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དངོས་གྲུབ་མི་ཐོབ་མོད། དེའི་དོན་དུ་དེ་དག་གསུངས་པ་ནི་དགོངས་པའི་སྐད་ཀྱི་བརྡ་ཙམ་སྟེ། དཔའ་བོའི་རིམ་པ་ནི་ སྲོག་འཛིན་གྱི་རིམ་པ་ལ་སོགས་པར་རླུང་དགག་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ལས་རླུང་ཉིས་ཁྲི་ ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་དག་པ་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་ལ། བདག་བྱིན་བརླབ་པ་ནི། སྟོང་གཟུགས་ ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་དགོངས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དཔའ་བོའི་རིམ་པ་ཕྱི་རོལ་ལ་ མིན་ཏེ། །ལུས་ལ་སྲོག་ཟད་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་དགོངས། །བདག་བྱིན་བརླབ་པ་དག་ནི་སྟོང་པ་ ལ། །ཁམས་གསུམ་པ་ནི་མཐོང་བའི་མིང་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། རིམ་ལྔ་ལས་ཀྱང་། བདག་ལ་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པའི་རིམ། །གང་གིས་རྙེད་པར་མ་གྱུར་པ། །མདོ་སྡེ་རྒྱུད་དང་རྟོག་ པ་ལ། །དེ་ཡིས་ངལ་བ་དོན་མེད་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་དཔའ་བོའི་རིམ་པ་ དང་། བདག་བྱིན་བརླབ་པའི་སྦས་དོན་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་རིམ་པའོ། ། བཅུ་གཅིག་པ་ནི། རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དྲི་ མེད་འོད་ལས། དེ་བཞིན་ཁུ་བ་ཤིན་ཏུ་རྣལ་འབྱོར་གྱི། །སྟོབས་ཀྱི་མེ་དང་འཕྲད་ན་ཡང་དག་ འཆིང་། །ཞེས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྩོལ་བ་ཅན་གྱི་སྒོམ་པ་རྣམས་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཙམ་ཡིན་ ལ། རྣམ་པར་མི་རྟོགས་པ་ལས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཁམས་གསུམ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བ་ ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་ནི། རྣལ་འབྱོར་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་རྣལ་འབྱོར་ རོ། །ཤིན་ཏུ་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་པའི་ལེགས་སྦྱར་གྱི་སྐད་དོད་ནི། ཨ་ཏི་ཡོ་ག་སྟེ་ཕྱོགས་འདི་ ན་རྫོགས་པ་ཆེན་པོར་གྲགས་པའི་མན་ངག་འགའ་ཞིག་ལ་རྟགས་སྣང་གི་ལམ་འཁྲིད་པ་ 4-417 རྣལ་འབྱོར་ཡན་ལག་དྲུག་པ་དང་ཕྱོགས་མཐུན་པ་དག་ལ་ཨ་ཏི་ཡོ་གར་གྲགས་པ་ཡང་དོན་ མཐུན་རུང་ཙམ་ཡིན་ལ། རྣལ་འབྱོར་བཞིའི་ཟླས་ཕྱེ་བའི་ཤིན་ཏུ་རྣལ་འབྱོར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ། བཅུ་གཉིས་པ་ནི། རྫོགས་པའི་རིམ་པ་ཞེས་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་ཡང་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་ འབྱོར་འདི་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། རྩ་རླུང་ཐིག་ལེའི་རྣམ་པ་རྟོག་པས་བསྒོམས་པ་ལ་ སེམས་འཛིན་པ་དང་། དྷཱུ་ཏིའི་འགྲོ་འོང་མ་ཐོབ་གོང་གི་ལས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་བདེ་ བ་བསྒོམས་པ་སོགས་ནི་རྫོགས་རིམ་དང་ཉེ་བ་དང་། རྫོགས་རིམ་གྱི་རྣམ་པ་ལམ་དུ་བྱེད་ པར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། རྫོགས་རིམ་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཁྱད་པར་ཅན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྫོགས་རིམ་དུ་ བཏགས་པར་ཟད་ཀྱི། རྣལ་འབྱོར་གྱི་ངོ་བོ་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ཕྲ་ཐིག་ལས་མ་འདས་སོ།

雖然他們不能獲得出世間悉地，為此而宣說這些僅是密意語言的表示而已。勇士次第是指遮止命持等次第之氣，以及三昧中凈化二萬一千六百業氣之密意；加持次第是指空相大手印瑜伽之密意。如是亦說："勇士次第非外境，專于身中命盡思，加持即是于空性，見三界者此為名。" 且《五次第》中亦說："未能獲得加持次第者，于經續及觀修中，彼之勞苦成無義。"因此，勇士次第與加持次第之隱義即是極清凈次第。 第十一是此金剛瑜伽亦稱極瑜伽。《無垢光》中說："如是明點以極瑜伽，力之火相遇則正縛。"具有分別念精進之諸修行僅是瑜伽，而於無分別中安住智慧光明顯現三界影像，因為是諸瑜伽中最勝故為極瑜伽。極瑜伽之梵語原詞為阿底瑜伽（藏文：ཨ་ཏི་ཡོ་ག，梵文：अतियोग，梵文羅馬擬音：atiyoga，漢語字面意思：極瑜伽），在此方某些著名的大圓滿教授中，引導相兆道路與六支瑜伽相類似者被稱為阿底瑜伽，僅是義理相順而已，並非四瑜伽之對舉所分的極瑜伽。 第十二是廣為人知的圓滿次第也僅僅是此金剛瑜伽，以分別念修習脈氣明點相而攝心，以及在未獲得中脈往來之前修習事業和智慧手印之樂等，因為是接近圓滿次第、將圓滿次第之相作為道路，以及作為圓滿次第的殊勝因緣，故假立為圓滿次第而已，瑜伽之本質未超越生起次第的細分。

།རྫོགས་ རིམ་གྱི་སྐད་དོད། ནིཥྤནྣ་ཀྲ་མ་ཞེས་པའི་ཐོག་མར་པ་རི་ཞེས་པ་བསྣན་པས། པ་རི་ནིཥྤནྣ་ནི་ ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། གདོད་མ་ནས་གྲུབ་པའི་གནས་ལུགས་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་བསྒོམ་ པའི་ཐབས་ནི་རིམ་པ་སྟེ། གནས་ལུགས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཡང་སྟོང་གཟུགས་དང་བདེ་ཆེན་ ཟུང་འཇུག་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་བསྒོམ་པའི་ཐབས་རྫོགས་རིམ་དངོས་ནི་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་ འབྱོར་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། ། བཅུ་གསུམ་པ་ནི། ལམ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་ཆགས་ཆེན་གྱི་ལམ་མམ། ཉོན་མོངས་ལམ་དུ་ བྱེད་པའི་རིམ་པ་དང་། རྣམ་རྟོག་ལམ་དུ་བྱེད་པའི་རིམ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་རྒྱུད་ཀྱི་ རྒྱལ་པོ་ལས། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་འཆི་སྟེར་གང་དེ་གྲུབ་པའི་སྔགས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ པ་མཐའ་དག་བདུད་རྩི་སྟེ། །འདོད་པའི་དངོས་གྲུབ་གང་ཞིག་བགྲོད་བྱ་མིན་པ་དེ་ཡང་སྲིད་ གསུམ་གནས་སུ་བསམ་གཏན་བགྲོད་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་གང་ཞིག་རྙེད་དཀའ་དག་ཀྱང་རྡོ་རྗེ་ པདྨར་བདེ་བའི་བྱིན་བརླབས་རྙེད་པ་བླ་བ་ཉིད། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རྡོ་རྗེ་ཅན་ཏེ་སྲོག་ཆགས་ རྣམས་ལ་ཐམས་ཅད་དུས་སུ་བདེ་མཉམ་སྟེར་གྱུར་ཅིག །ཅེས་གསུངས་ཤིང་། དགྱེས་པའི་རྡོ་ 4-418 རྗེ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་གཞན་རྣམས་ལས་ཀྱང་དོན་འདི་མང་དུ་གསུངས་སོ། ། བཅུ་བཞི་པ་ནི། ལམ་འདི་ལ་ཡིད་ཆེས་གསུམ་ལྡན་གྱི་ལམ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དྲི་མ་མེད་ པའི་འོད་ལས། སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་འདི་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། དང་པོར་རེ་ཞིག་རྒྱུད་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། དེ་ནས་བླ་མ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ དང་། དེ་ནས་བདག་ཉིད་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་སྟེ། འདི་གསུམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་ སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། ཁ་སྦྱོར་ཐིག་ལེ་ ལས། བསྟན་བཅོས་ཚད་མ་སློབ་དཔོན་དང་། །ལུང་གི་རྗེས་འབྲང་དེ་ཉིད་དང་། །གསང་ དོན་དེ་ཉིད་དངོས་པོ་ཡང་། །གཅིག་ནས་གཅིག་བརྒྱུད་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། གསང་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རབ་ཏུ་གསལ་བ་ལས། ཡིད་ཆེས་པ་རྣམ་པ་བཞིར་བཤད་པ་སོགས་ གནད་གཅིག་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡིན་པ་ལས་རྒྱུད་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ནི། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ ཞལ་ནས་གསུངས་ངེས་པའི་རྒྱུད་རྣམ་པར་དག་པའི་དངོས་བསྟན་ཚིག་ཟིན་ལས་ཐོན་པའི་ ངེས་དོན་གྱི་མན་ངག་ཏུ་ཡིད་ཆེས་པ་མཁས་གྲུབ་ཚད་ལྡན་གྱིས་བཀྲལ་བའི་དོན་ནོ། །བླ་མ་ ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ནི། དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་དེ་སངས་རྒྱས་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་བླ་མ་བརྒྱུད་པ་ མ་ཆད་ཅིང་། ལམ་འདི་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པའམ། རྒྱུད་དང་མཐུན་པར་ ཉམས་མྱོང་ཁྱད་པར་ཅན་ཤར་བའི་བྱིན་རླབས་མ་ཉམས་པར་ཡིད་ཆེས་པའོ།

圓滿次第的梵語原詞，在尼師般那羯啰瑪（藏文：ནིཥྤནྣ་ཀྲ་མ，梵文：निष्पन्नक्रम，梵文羅馬擬音：niṣpannakrama，漢語字面意思：圓滿次第）之前加上巴利（藏文：པ་རི，梵文：परि，梵文羅馬擬音：pari，漢語字面意思：遍），巴利尼師般那即是遍圓滿，即本初成就的實相真如。修習此之方便即是次第，因為實相究竟唯是空相與大樂雙運，故修習此之方便真實圓滿次第除金剛瑜伽外別無他法。 第十三是此甚深道亦稱大貪道或煩惱轉為道用之次第及分別念轉為道用之次第。如《續部之王》中說："凡是賜死眾生者，一切成就咒加持皆成甘露，凡是不可行欲悉地者，亦成三有處可行禪定。任何難得之智慧，不如金剛蓮花樂之加持易得，如是如是金剛持，愿於一切有情時時賜予樂平等。"且《喜金剛》等其他續部之王中亦多說此義。 第十四是此道亦稱具三信之道。《無垢光》中說："佛說此咒乘有三種信解：首先暫且信解續部，其次信解上師，然後信解自己，由此三者能使正等正覺之道遍凈。"且《合智圓點》中說："論典量及阿阇黎，隨順教言彼性及，密義彼性之事物，應知從一傳一知。"且《密義真實極明》中說四種信解等是同一要義。如是，信解續部即是信解完全清凈續部確係圓滿佛陀親口所說，其顯說文義所顯之了義教授，此為具量智者成就者所解釋之義。信解上師即是信解如是法從佛至自己之間上師傳承不斷，且依此道獲得悉地或生起與續部相順之殊勝證悟而加持未失壞。

།བདག་ཉིད་ ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ནི། རང་གིས་བསྒོམས་པས་ཉམས་མྱོང་ཤར་ཞིང་། ཤར་བ་དེ་ཡང་རྒྱུད་ནས་ བཤད་པ་དང་མཐུན་པ་དང་། བླ་མས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་གྱུར་པས་ཉམས་མྱོང་དང་། རྒྱུད་དང་མན་ངག་གསུམ་ལ་ཡིད་ཆེས་ཐོབ་པའོ། །ཡིད་ཆེས་འདི་གསུམ་དང་ལྡན་ན་ཆོས་ལ་ ཤེས་ནས་དད་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཅིང་། དེ་ལས་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པའི་ལམ་རྣམ་པར་ དག་པར་འགྱུར་ལ། གཞན་དུ་ཕྱོགས་ཞེན་དང་བླུན་དད་ཙམ་གྱིས་ལམ་སྒོམ་པ་དང་། ཡིད་ 4-419 ཆེས་གསུམ་ལས་གཅིག་གམ་གཉིས་སམ་གསུམ་ཀར་མ་ཚང་བ་དག་ལ་ནི་ཕལ་ཆེར་འབྲས་ བུ་མེད་པ་དང་། འགའ་ཞིག་ལ་འབྲས་བུ་ཅུང་ཟད་ཡོད་ཀྱང་ལས་ཚོགས་ཐན་ཐུན་དང་། འཇིག་རྟེན་པའི་དངོས་གྲུབ་ཕྲ་མོ་ཙམ་འགྲུབ་སྲིད་ཀྱི། ཚེ་འདི་ལ་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་ དངོས་དང་རྗེས་མཐུན་པ་གང་ཡང་ཐོབ་པ་མེད་དོ། །སྐབས་འདིར་བདག་ཉིད་ལ་ཡིད་ཆེས་ པ་ནི་ཡུན་རིང་དུ་གོམས་པའི་ཕྱི་ཞིག་ནས་འབྱུང་བ་ཙམ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་རྩ་རྒྱུད་ ལས། བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སྤངས་ནས། །ཉི་མ་གཅིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བརྟག །གལ་ཏེ་ རྟགས་ནི་མ་བྱུང་ན། །དེ་ཚེ་ང་ཡི་རྫུན་ཚིག་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པས། གནད་མ་ནོར་བར་ སྒོམ་ཤེས་ན། ཉིན་གཅིག་ཁོ་ན་བསྒོམས་པས་ཀྱང་ཡིད་ཆེས་པའི་ཚད་མ་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། ། དཔལ་དགྱེས་རྡོར་ལས་ཀྱང་། བསམ་གཏན་ཉོན་མོངས་འཇིག་བྱེད་པ། །རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་ང་ ཡིས་བཤད། །བརྩེ་བས་དངོས་གྲུབ་དོན་དུ་ཡང་། །ཟླ་བ་ཕྱེད་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟག །བསམ་ པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སྤངས་ནས། །ལྷ་ཡི་གཟུགས་སུ་སེམས་དཔའ་ཡི། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ ཉིན་མཚན་གཅིག །བསྒོམས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པར་གྱིས། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ལྷའི་ གཟུགས་ནི་དུ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྟགས་བཅུ་སྟེ། ཉིན་མཚན་གཅིག་ཏུ་བསྒོམས་པས་མཚོན་ པར་ནུས་ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །དེས་ན་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་སྒོམ་པ་འགའ་ཞིག་རྫོགས་ པའི་རིམ་པར་འདོད་ཅིང་། དེ་ཉིད་ཡུན་རིང་དུ་གོམས་པ་ལས། དུས་གཞན་ཞིག་ན་དུ་བ་ལ་ སོགས་པའི་རྟགས་འབྱུང་བར་འདོད་པ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། གང་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་བསྒོམས་ ཀྱང་ཡིད་ཆེས་པའི་རྟགས་མེད་ན་ཡིད་ཆེས་པའི་མཚན་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ ལམ་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། འཕྲལ་དུ་ཡིད་ཆེས་པའི་རྟགས་མེད་པའི་ཕྱིར་སྒོམ་པ་དེ་དག་ཀྱང་ རྫོགས་པའི་རིམ་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་གྲུབ་པའི་དུས་དང་ཉེ་བ་ལ་དུ་བ་ལ་ སོགས་པའི་རྟགས་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་གྱི། ལས་དང་པོ་པ་ལ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་འགོག་ 4-420 པ་ནི། ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེས་མཛད་པའི་འཁོར་ལོ་སྡོམ་པའི་སྟོད་འགྲེལ་ལས། དུ་བ་ལ་སོགས་པའི་ མཚན་མ་ནི་དང་པོར་བསྒོམས་པའི་དུས་སུ་རྟགས་སུ་འགྱུར་རོ།

信解自己即是自己修習而生起證悟，且所生起者與續部所說相順，如上師所教而成就證悟，于證悟、續部及教授三者獲得信解。若具此三信解，即得於法由智而生信，由此能得殊勝悉地之清凈道，否則僅以偏執與愚信修道，或三信解缺一、缺二或三者全缺者，大多無果，或有些雖有少許果報，僅能成就些許資糧及微小世間悉地，於此生中未能獲得真實與隨順之殊勝悉地。 此處信解自己非僅是長期修習後方能生起，如根本續中說："捨棄一切分別，於一日中當觀察，若未生起驗相，彼時即是我妄語。"故若能不錯要訣而善修，僅一日修習亦能獲得信解之量。 吉祥喜金剛中亦說："能破煩惱之禪定，金剛心要我所說，悲憫為獲悉地故，半月之中當觀察。捨棄一切分別已，天尊身相勇士之，不斷相續日與夜，以修當行觀察焉。"所謂天尊身相即是煙等十相，意為以日夜修習能示現。故有些以有分別修習認為是圓滿次第，且認為由長期修習，於他時生起煙等驗相者不應理。因為任何修習圓滿次第若無信解驗相，則因離信解之相故不成真實道路，因無即時信解驗相故，應知彼等修習亦非圓滿次第。 又遮破認為臨近成就時方生煙等驗相，非初業者之想法，如金剛手所造之勝樂輪上疏云："煙等驗相於初修時即成為相。"

།ཁ་ཅིག་གྲུབ་པའི་དུས་ན་ ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དམ་བཅའ་ཉམ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། བསམ་ པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སྤངས་ནས། །ཉི་མ་གཅིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བརྟག །ཅེས་པའི་བཅོམ་ལྡན་ འདས་ཀྱི་བཀའ་སུན་འབྱིན་པའོ། །གྲུབ་པའི་དུས་སུ་གང་ཞིག་འཇིག་རྟེན་པའི་དུ་བ་ལ་ སོགས་པ་དང་། སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་མཚན་མར་མི་འགྱུར་ཏེ། དངོས་སུ་འབར་བ་ དང་། དུ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྲེག་པའི་བྱ་བ་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གུར་གུམ་དང་མེ་ ཏོག་དང་རིན་པོ་ཆེ་དང་གསེར་གྱི་ཆར་པ་ཡང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གང་ཞིག་བསྒོམ་པར་བྱ་ བའི་རྣལ་འབྱོར་དེ་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་ཡིན་ན་དེ་ཉིད་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བསྒོམས་པའི་ཉིན་ཞག་ གཅིག་ལ་རྫོགས་རིམ་གྱི་རྟགས་ཐོག་མ་ནས་འབྱུང་བས་ཁྱབ་བོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ། སྟོད་ འགྲེལ་གྱི་ལུང་དེའི་དོན་ལྟར་ན་ལས་དང་པོ་པའི་དུས་ཀྱི་དུ་སོགས་རྟགས་རྣམས་ནི་སེམས་ འཁྲུལ་པའི་སྣང་བ་རྨི་ལམ་གྱི་གསལ་སྣང་ལྟ་བུ་དང་། གྲུབ་པའི་དུས་ན་སྲེག་པ་ལ་སོགས་ པའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་རྡུལ་གྱི་ཆོས་སུ་འགྱུར་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སེམས་ པ་དག་སྲིད་མོད་ཀྱི། སྤྱིར་འོད་གསལ་རྟགས་བཅུ་རང་ངོས་ནས་བྱ་བ་བྱེད་ནུས་མི་ནུས་ཀྱི་ ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་ལྟར་འབྱུང་སྟེ། དཔེར་ན་མེ་དཔུང་ནི་རྟག་ཏུ་བསྲེག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཡང་ཐག་རིང་པོ་ནས་མཐོང་བ་པོའི་ སྐྱེས་བུའི་ལུས་ཀྱིས་ཚ་བའི་རེག་བྱ་མི་མྱོང་ལ། འཁྲིས་སུ་ཕྱིན་ན་ཚ་བར་མྱོང་སྟེ། མེ་ཕུང་ལ་ དབྱེ་བ་མེད་ཀྱང་ཐག་རིང་ཐུང་གི་དབྱེ་བས་སྲེག་མི་སྲེག་གི་དབྱེ་བ་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ། འོད་ གསལ་རྟགས་བཅུ་ཡང་ལས་དང་པོ་པའི་གང་ཟག་ལ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་འཐུག་པོས་གཡོགས་ པས་ལམ་དང་ཆོས་ཉིད་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་ཐག་རིང་བའི་ཕྱིར་བྱ་བ་མི་བྱེད་ལ། དྲན་ཏིང་གི་ཡན་ 4-421 ལག་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་ནི་དྲི་མ་བསྲབས་པས་ཐག་ཉེ་བའི་ཕྱིར་བྱ་བ་བྱེད་ པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་མེ་ཆེན་པོར་སྣང་བ་ནི། དོན་དམ་པའི་མེ་ཡིན་པས་ དེ་དངོས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསྲེག་པའི་བྱ་བ་མི་བྱེད་ཀྱང་སེམས་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེའི་སྣང་བ་ དེའི་མཐུ་ལས་གདུལ་བྱ་གཞན་སྣང་དུ་བསྲེག་པ་ལ་སོགས་{པར་[པའི་]སྟོན་པར་ནུས་པའི་ དོན་ནོ།

有些人說"成就之時"等言論，皆是損壞世尊之誓言，即違背世尊所說"捨棄一切分別，於一日中當觀察"之教言。成就之時所生起之世間煙等，如幻如夢者非為驗相，因為能實際燃燒，煙等能作焚燒之事故。如是亦說薰黃、花朵、珍寶與金雨等。若所當修之瑜伽為圓滿次第，則遍於專一修持一日夜之始即生起圓滿次第之相。 又作是念：依上疏彼文義，則初業時之煙等諸相是如夢境顯現之迷亂心相，成就時則成為能作焚燒等事之物質法性，雖可作如是思維，然總之光明十相自體雖無能作與不能作之差別，然于瑜伽士之體驗上有差別而生。 譬如火聚恒具焚燒自性，然遠處見者之人身不覺熱觸，近前則覺熱，火聚雖無差別，然由遠近差別而有焚燒與否之別。如是光明十相於初業補特伽羅因厚重暫時垢障覆蔽故，由道與法性體性遠離故不起作用，于具念定支之瑜伽士則因垢障輕薄故近故而起作用。然空相大火之顯現乃勝義火，故彼體雖不於世俗作焚燒之事，然由心性智慧火之顯現力，能于所化他相中示現焚燒等事之義。

འདིར་སྨྲས་པ། སེམས་འགྲེལ་ཟབ་མོའི་དགོངས་དོན་རྟོགས་དཀའ་བས། །ཚིག་འདིའི་ དོན་ཡང་ཇི་བཞིན་འཆད་པ་ཉུང་། །གསལ་ཞིང་མ་ནོར་གོལ་ས་བཅད་པ་འདི། །གང་གིས་ སྨྲ་བ་དེ་ཡང་རྒྱལ་བའི་མཐུ། །གཞན་ཡང་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་འདི་ནི་མཚན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། དཔལ་དྲི་མེད་འོད་ལས་ཀྱང་། དུ་བ་ལ་སོགས་མཚན་ མ་དག་དང་ནི། །སྲོག་རྩོལ་དག་གིས་དབུ་མར་འབབ་པ་དང་། །རིག་མའི་བརྟུལ་ཞུགས་དག་ གིས་རྡོ་རྗེ་ནི། །ལྟུང་མིན་དེ་བཞིན་སྟེང་དུ་ཁུ་བ་ནི། །ལམ་འདི་དག་གིས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ ཀྱི་ནི། །བདེ་བ་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཞེས། །མངོན་པར་བརྗོད་པའམ་ཕོ་ཉ་མོ་ཀུན་གྱི། ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་རྣལ་འབྱོར་པས་ཐོབ་འགྱུར། །ཞེས་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་མི་འགྱུར་བའི་ བདེ་བའི་ལམ་དང་། ཕོ་ཉ་མོ་རྣམས་ཀྱི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ། ཟབ་ གསལ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། གྲོལ་པའི་ཐིག་ལེ་ལས། རྣམ་པར་རྟོག་ པ་ཀུན་བྲལ་བས། །ཤེས་བརྗོད་ཡུལ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས། །མཁའ་ལྟར་དྲི་མེད་ཀུན་འབྱུང་ བ། །བརྟགས་བྲལ་ཟབ་མོ་ཉིད་ཅེས་བྱ། །ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོའི་གཟུགས་འཆང་བ། །སྒྱུ་མ་འཇའ་ ཚོན་ལྟ་བུ་རུ། །རང་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་སྦྱོང་བ། །ཡང་དག་གསལ་བ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཞེས་ ཏེ། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་པའི་ཟབ་མོ་དང་། ཁམས་གསུམ་པའི་གཟུགས་བརྙན་དུ་ སྣང་བའི་གསལ་བ་གཉིས་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་ཟབ་གསལ་གཉིས་སུ་མེད་ 4-422 པའོ། །སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་གུར་ལས། སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་དབྱེར་མེད་པར། །གང་དུ་སེམས་ནི་རྣམ་བསྒོམ་པ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ དང་ནི། །དགེ་འདུན་གྱི་ཡང་བསྟན་པའོ། །ཞེས་སྟོང་གཟུགས་སངས་རྒྱས་དང་། གཞོམ་མེད་ ཀྱི་སྒྲ་ཆོས་དང་། བདེ་བ་ཆེན་པོ་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ཏུ་ཡང་བཤད་དོ། །ཞི་གནས་དང་ ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཐེག་པ་སྤྱི་ལ་གྲགས་པའི་ཞི་ལྷག་ ཟུང་འབྲེལ་ཡིན་པ་ནི་རྟོགས་པར་བླ་ལ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ནི་དགོངས་པ་ལུང་སྟོན་ཞེས་ བྱ་བའི་རྒྱུད་ལས། གཟུགས་སོགས་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ནི། །མཐོང་བས་ལྷག་མཐོང་ཞེས་ བརྗོད་དེ། །མི་བསྐྱོད་ལ་སོགས་གྲངས་བཞིན་དུ། །སྒོམ་པ་དག་ནི་ཞི་གནས་ཡིན། །ཞེས་ གསུངས་ཏེ། སྟོང་གཟུགས་མཐོང་བ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་གཙོ་བོ་ཡིན་ལ། དེའི་རྒྱུར་མི་བསྐྱོད་ པ་ལ་སོགས་པའི་བརྡས་བསྟན་པའི་འབྱུང་བ་ལྔའི་རླུང་འགག་པ་ནི་ཞི་གནས་སོ།

於此言道：心續甚深密意難解故，此文義如實詮釋者少。明晰無誤遮障誤處，能說此者亦是佛力。 複次，此金剛瑜伽具無量異名，如吉祥無垢光中亦云："煙等諸相及，命風入中脈，明妃行金剛，不墮上精液，由此等諸道，諸佛無上樂，宣說或成就，瑜伽士獲得，所有使者女，俱生性瑜伽。" 此乃諸佛不變樂道，亦名使者女俱生瑜伽，亦名甚深光明無二智慧。如解脫明點云："遠離諸分別，超越所知境，如空無垢生，離戲甚深性。大手印持相，如幻如彩虹，凈化自他續，是名真明顯。" 即離一切戲論之甚深與現為三界影像之光明二者雙運之性相，是為甚深光明無二。亦名空性大悲無二瑜伽，如金剛帳云："空性大悲無別中，于彼修習其心者，即是佛陀之法及，僧伽之所教示也。"此說空相為佛，不壞聲為法，大樂為僧寶。 亦名止觀雙運瑜伽。通於諸乘所說止觀雙運易解，不共者如密意顯示續云："內法色等見，說為勝觀慧，不動等次第，修習即是止。"謂見空相是勝觀主，其因不動等表示五大風息滅是為止。

།གཞན་ ཡང་རིམ་པ་ལྔ་དང་ཕྱག་རྒྱ་བཞི་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་འདི་ ཁོ་ནའི་རང་བཞིན་ལས་མ་འདས་ཏེ། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་མཐའ་ཡས་པའི་བར་དུ་སྦྱར་བར་ བྱའོ། ། ༈ ཡན་ལག་དྲུག་གི་རྣམ་པར་ངེས་པ། གསུམ་པ་ཡན་ལག་དྲུག་གི་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལ། རིམ་པ་དྲུག་པོ་གཙོ་བོར་བྱས་ན། ཡན་ ལག་དྲུག་སོ་སོའི་ངོ་བོ། དབྱེ་བསྡུའི་རྣམ་གྲངས། དབྱེ་བ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན། སྒྲ་དོན་བཤད་ པ། གྲངས་ངེས་ཀྱི་རིམ་པ། གོ་རིམ་ངེས་པ། ཚད་མའི་རབ་དབྱེ། དག་བྱ་དག་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་ གཞག་སྟེ་བརྒྱད་ལས། ༈ ཡན་ལག་དྲུག་སོ་སོའི་ངོ་བོ། དང་པོ་ཡན་ལག་དྲུག་གི་ངོ་བོ་ནི། རྩ་བའི་རྒྱུད་དང་། གསང་འདུས་ རྒྱུད་ཕྱི་མ་ལས། སོ་སོར་སྡུད་དང་བསམ་གཏན་དང་། །སྲོག་རྩོལ་དེ་བཞིན་འཛིན་པ་དང་། ། རྗེས་སུ་དྲན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན། །སྦྱོར་བ་ཡན་ལག་དྲུག་ཏུ་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པ་དང་། དཔལ་མཁའ་འགྲོ་རྒྱ་མཚོ་ལས་ཀྱང་། སོ་སོར་སྡུད་དང་དེ་བཞིན་དུ། །བསམ་གཏན་སྲོག་ 4-423 རྩོལ་འཛིན་པ་དང་། །རྗེས་སུ་དྲན་དང་ཏིང་འཛིན་ཏེ། །སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་དྲུག་གོ ། སོ་སོར་སྡུད་པ་ཁྭ་གདོང་མ། །བསམ་གཏན་ཉིད་ནི་འུག་གདོང་མ། །སྲོག་རྩོལ་དུ་ནི་གནས་ པ་ཁྱི། །འཛིན་པ་ལ་ནི་ཕག་མོར་བརྗོད། །རྗེས་དྲན་གནས་པ་ཕོ་ཉ་མོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ བརྟན་མར་བརྗོད། །མཆེ་བ་མ་ནི་རྒྱས་བརྟན་ཐོབ། །འཇོམས་མ་འབྲས་བུ་ཀུན་བདག་ བསྐྱེད། །ཅེས་བསྒོམ་བྱ་ཡན་ལག་དྲུག་དང་། བོགས་འབྱིན་སྤྱོད་པ་དང་། ཐོབ་བྱ་འབྲས་བུ་ སྟེ་དོན་ཚན་བརྒྱད་ཀྱིས་ལམ་འབྲས་རྫོགས་པར་གསུངས་ཤིང་། དཔལ་འཁོར་ལོ་སྡོམ་པ་ རྩ་བའི་རྒྱུད་ཉུང་ངུ་ལས་ཀྱང་། སྔགས་བཟླས་པ་དང་བསམ་གཏན་དང་། །བདེ་བའི་ཀྱང་ནི་ འགྲུབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པའི་སྔགས་བཟླས་པ་ནི་སྲོག་རྩོལ་དང་། བསམ་གཏན་ ནི་དེའི་ཡན་ལག་ཉིད་དང་། བདེ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡན་ལག་སྟེ་དེ་ལྟར་གསུམ་དངོས་ སུ་བསྟན་ཅིང་། ལྷག་མ་གསུམ་ཤུགས་ལ་གོ་བའི་དབང་དུ་མཛད་དོ། །དགྱེས་པ་རྡོ་རྗེ་རྩ་ བའི་རྒྱུད་བརྟག་པ་གཉིས་པ་ལས་ཀྱང་། འདིས་ནི་འཁོར་ལོ་རྣམ་བསྒོམ་ན། །དངོས་གྲུབ་ མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །དང་པོར་ནག་པོ་རབ་ཏུ་བསྒོམ། །གཉིས་པར་དམར་པོ་རྣམ་པར་ བསྒོམ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་སེར་པོ་བསྒོམ། །བཞི་པར་ལྗང་ཁུ་དེ་བཞིན་ནོ། །ལྔ་པར་ཁ་དོག་ སྔོན་པོ་དང་། །དྲུག་པར་དཀར་པོའི་ལུས་ཅན་ཉིད། །ཡན་ལག་དྲུག་བསྒོམ་རྣལ་འབྱོར་པས། ། དགའ་བྲལ་མཐར་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ།

複次，五次第及四印等一切道亦不離此金剛瑜伽之自性，乃至無邊當如是配合。 【六支分決定】 第三六支分決定中，若以六次第為主，則有八項：六支各別體性、開合差別、彼等差別之義、詞義解釋、數量決定次第、次序決定、量之分別、所凈能凈之建立。 【六支各別體性】 第一六支之體性，如根本續及密集後續云："各別攝及禪定與，命風如是執持及，隨念以及三摩地，瑜伽支分許為六。" 復于吉祥空行海中亦云："各別攝及如是禪，命風執持隨念定，瑜伽相之六種性。各別攝為鴉面母，禪定即是鸮面母，命風住為犬面母，執持即說為豬母，隨念住為使者女，三摩地說為堅母，利牙母得廣且堅，勝母生果一切主。" 以修所依六支及增進行持及所得果八項宣說道果圓滿。復于吉祥勝樂根本略續中亦云："咒誦以及禪定及，樂亦當得成就焉。"所說咒誦即命風，禪定即彼支分，樂即三摩地支分，如是顯說三者，餘三則于隱義中理解。 喜金剛根本續第二品中亦云："由此修習輪，速得成就果。初當修黑色，二當修赤色，三當修黃色，四如是綠色，五為青色身，六為白色身。瑜伽士修習六支分，離喜究竟亦復然。"

།ཞེས་གསུངས་ཤིང་། རྡོ་རྗེ་གུར་ལས་ཀྱང་། ཡན་ ལག་དྲུག་བསྒོམ་དེ་ལས་ནི། །སླར་ཡང་རང་བྱིན་རླབས་པ་སྟེ། །རྗེས་མཐུན་ཆོ་གའི་རིམ་ པ་ཡིས། །ཕྱི་ནས་མཚན་མ་མཚོན་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། ཡན་ལག་དྲུག་པོ་རྣམས་ ཀྱི་ངོ་བོ་ཡང་རྩ་རྒྱུད་མཆོག་གི་དང་པོའི་སངས་རྒྱས་ལས། དུ་བ་ལ་སོགས་བསྒོམས་བྱས་ ཤིང་། །སེམས་ནི་གཡོ་བ་མེད་བྱས་ཏེ། །དབུ་མ་སྦྱང་བ་བྱས་ནས་ནི། །མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་ བསྒོམ་པར་བྱ། །པདྨར་རྡོ་རྗེ་རབ་བཀོད་ནས། །སྲོག་ནི་ཐིག་ལེར་གཞུག་པར་བྱ། །འཁོར་ 4-424 ལོ་ཐིག་ལེ་ཐིག་ལེ་ཡི། །གཡོ་བ་རྡོ་རྗེར་དགག་པར་བྱ། །རྟག་ཏུ་རྟགས་རེངས་རྣལ་འབྱོར་ བས། །རྟག་ཏུ་སྟེང་དུ་ཁུ་བར་འགྱུར། །ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་སྦྱོར་བ་ཡིས། །རྡོ་རྗེ་འབེབས་པས་ བྱིན་གྱིས་བརླབ། །མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་སྐད་ཅིག་ནི། །སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་དང་། །དྲུག་ བརྒྱ་རྫོགས་པས་རྒྱལ་པོ་ཆེ། །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔར་རང་ཉིད་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་། དཔལ་གསང་བ་འདུས་པའི་རྒྱུད་ཕྱི་མ་ལས། དབང་པོ་བཅུ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་། །རང་གི་ འཇུག་གནས་ཐམས་ཅད་དུ། །འདོད་པ་སོ་སོར་སྡུད་པས་ན། །སོ་སོར་སྡུད་པ་ཞེས་བཤད་ དོ། །འདོད་པ་ལྔ་ནི་མདོར་བསྡུས་ནས། །སངས་རྒྱས་ལྔ་རུ་སྦྱོར་བ་ཡི། །བརྟག་པ་བསམ་ གཏན་ཞེས་བཤད་དེ། །བསམ་གཏན་དེ་ནི་རྣམ་ལྔར་འགྱུར། །རྟོག་དང་དཔྱོད་དང་དགའ་ བ་དང་། །དེ་བཞིན་བདེ་བ་ཉིད་དང་ཡང་། །སེམས་ནི་རྩེ་གཅིག་ཉིད་དག་སྟེ། །ལྔ་པོ་དེར་ ནི་བསམ་གཏན་བསྡུ། །གསང་བའི་རྒྱུད་ནི་ཐམས་ཅད་དུ། །རྣམ་པ་དུ་མར་ཡོངས་བཤད་པ། ། གསང་བ་གསུམ་བྱུང་རྟོག་པ་སྟེ། །དེ་ཡི་ལོངས་སྤྱོད་སྤྱོད་པའོ། །དགའ་དང་འདྲ་བ་གསུམ་ པ་སྟེ། །བདེ་བས་བསྡུས་པ་བཞི་པའོ། །ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་བྱུང་ཟད་པའི། །རང་སེམས་ལྔ་ པར་ཤེས་པར་བྱ། །སངས་རྒྱས་ཀུན་དངོས་ཞི་བ་ནི། །འདོད་པ་ཀུན་ལ་རབ་ཏུ་གནས། །ཡེ་ ཤེས་ལྔ་ཡི་རང་བཞིན་དབུགས། །འབྱུང་བ་ལྔ་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད། །གོང་བུའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཕྱུང་ ནས་ནི། །སྣ་ཡི་རྩེ་མོར་རབ་ཏུ་བརྟག རིན་ཆེན་ཁ་དོག་སྣ་ལྔ་པ། སྲོག་དང་རྩོལ་བ་ཞེས་བྱར་ བཤད། །རང་སྔགས་སྙིང་གར་བསམས་ནས་ནི། །སྲོག་ནི་ཐིག་ལེར་གྱུར་པར་བཞག །རང་ དབང་རིན་ཆེན་དགག་པ་ཡི། །གཟུང་བ་འཛིན་པ་ཡིན་པར་བཤད། །སེམས་ནི་འགོག་པའི་ རྡོ་རྗེར་འགྱུར། །མཚན་མ་ཉེར་འཛིན་འབྱུང་བར་འགྱུར། །མཚན་མའི་ཁམས་ནི་རྣམ་པར་ ལྔར། །བྱང་ཆུབ་རྡོ་རྗེས་གསུངས་པ་ཡིན། །སྨིག་རྒྱུ་འདྲ་བ་དང་པོ་སྟེ། །དུ་བ་ལྟ་བུ་གཉིས་ པ་ཡིན། །མཁའ་སྣང་འདྲ་བ་གསུམ་པ་སྟེ། །མར་མེ་ལྟར་འབར་བཞི་པའོ། །སྤྲིན་མེད་ནམ་ 4-425 མཁའ་ལྟ་བུར་ནི། །རྟག་ཏུ་སྣང་བ་ལྔ་པའོ།

如是所說。金剛帳續中亦云："由修習六支，複次自加持，隨順儀軌次，后當表徵相。" 如是所說。六支之體性，如根本續殊勝初佛云："修習煙等相，心成無動搖，清凈中脈已，當修最不變。善置蓮金剛，命入于明點，輪及點明點，動止於金剛。恒時相僵住，瑜伽士常時，上升爲精液，大印瑜伽以，金剛下降持。最勝不變剎，二萬又一千，六百圓滿時，大王自身成，金剛薩埵尊。" 如是所說。復于吉祥密集後續中雲："十根一切處，自入住一切，慾望各別攝，故說各別攝。略攝五欲已，配合五佛已，觀察名禪定，彼定成五種。尋伺及喜悅，如是即樂性，心一境性等，定攝於五中。一切密續中，種種廣宣說，三密生分別，彼受用行持。喜同爲第三，樂攝為第四。智與所知盡，自心知第五。諸佛體寂靜，安住一切欲，五智自性息，五大之體性。聚形出已后，當觀鼻尖處。五色寶石相，說為命與勤。自咒觀心已，命成點安住。自在寶遮止，說是為執持。心成金剛止，近執相當生。相界分五種，覺智金剛說。如陽焰為初，如煙相第二，如虛空現三，如燈焰第四，如無雲空性，常時現第五。"

།བརྟན་འགྱུར་རྡོ་རྗེའི་ལམ་ནས་ནི། །ནམ་མཁའི་ ཁམས་སུ་སྤྲོ་བར་བྱ། །རྗེས་དྲན་གང་ཞིག་རྣམ་སྒོམ་པ། །དེ་དང་འདྲ་བར་སྤྲོ་བར་བྱ། །རྗེས་ སུ་དྲན་པ་ཞེས་བཤད་དེ། །སོ་སོར་སྣང་བ་དེ་ལས་སྐྱེ། །ཐབས་དང་ཤེས་རབ་སྙོམས་འཇུག་ པས། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མདོར་བསྡུས་པ། །གོང་བུའི་ཚུལ་གྱིས་བསྡུས་ནས་སུ། །དབུས་ སུ་གཟུགས་ནི་རྣམ་པར་བསྒོམ། །ཡུད་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་རྫོགས་བྱེད་པ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་ བར་བཤད། །སོ་སོར་སྡུད་ལ་སྙོམས་འཇུག་ན། །སྔགས་རྣམས་ཐམས་ཅད་བྱིན་གྱིས་རློབས། ། བསམ་གཏན་ཡེ་ཤེས་སྙོམས་འཇུག་ན། །མངོན་ཤེས་ལྔ་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །སྲོག་དང་ རྩོལ་བས་ངེས་པར་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་གཟིགས། །རྟག་ཏུ་འཛིན་པའི་ སྟོབས་ཀྱིས་ནི། །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་འཇུག །རྗེས་དྲན་མཉམ་པར་སྦྱོར་བ་ཡིས། ། འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཏིང་འཛིན་དབང་གྱུར་ཙམ་གྱིས་ནི། །སྒྲིབ་པ་ རྣམས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་རྒྱུད་སྡེ་ཐམས་ཅད་ལས་ལམ་ འདི་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། ། དེ་ལ་ཡང་སོ་སོར་སྡུད་པ་དང་། བསམ་གཏན་དང་། སྲོག་རྩོལ་དང་། འཛིན་པ་དང་། རྗེས་དྲན་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡན་ལག་སྟེ་དྲུག་ལས། དང་པོ་ནི་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། སོ་ སོར་སྡུད་པ་ལུས་ལ་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་བཅུ་པོ་རྣམས་ནི་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་མེད་པའོ། །ཞེས་ གསུངས་ཏེ། ངོ་བོ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ལ། དེའི་ཁྱད་པར་ནི་ཐ་མལ་གྱི་ གཟུགས་སོགས་ཡུལ་ལྔ་དང་། མིག་སོགས་དབང་པོ་ལྔའི་ཤེས་པ་ཡུལ་ཅན་ལྔ་པོ་རྣམས་ ཡུལ་ཅན་ཡུལ་ལ་འཇུག་པའི་འབྲེལ་བ་བཅད་པ་སྟེ། གཞན་སྟོང་པའི་གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་ བྱ་ལྔ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་མིག་རྣ་བ་སྣ་ལྕེ་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ལྔའི་ཡེ་ཤེས་འཇུག་ཅིང་། དེ་བདེ་བ་ལེན་པར་བྱེད་པ་དང་། {ནང་[གང་]ལ་དམིགས་པའི་ཡུལ་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་སྟོང་པ་ 4-426 ལ་དམིགས་ཤིང་། སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་སྣང་བ་སྔར་མ་ཐོབ་པ་གསར་དུ་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ ཅན་ནི་སོར་སྡུད་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ །དེ་ལ་སྤྱིར་དབང་པོ་ལྔ་དང་ཡུལ་ལྔ་སྟེ་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་ལ་ གཟུགས་ཅན་བཅུ་ཞེས་གྲགས་པ་ལྟར་སྐབས་འདིར་ཡང་སྟོང་པའི་ཡུལ་ལྔ་དང་དབང་པོ་ལྔ་ པོ་ཐམས་ཅད་ལ་སྟོང་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ།

由金剛道穩固，當於虛空界，散射所修何，隨念當如是，散射而修習。說為隨念已，從彼各別現，生起方便智，慧平等入故，一切諸事物，攝略聚相攝，于中觀想相。剎那圓滿智，說名為三昧。入于各別攝，加持一切咒。入于禪智定，當得五神通。由命及勤勇，諸菩薩決定，觀見而證知。由執持力故，金剛薩埵入。由隨念等持，光明壇生起。由得定自在，遠離諸障礙。 如是所說。復於一切續部中皆示此道。 其中復有各別攝、禪定、命勤、執持、隨念、三摩地支等六支。初者，如續王云："各別攝者，身之十種境及境者，無有趣入。"體性為無分別三摩地，其差別為斷除平常色等五境及眼等五根識境者五之境者趣入境之關聯，於他空性之色聲香味觸五中，智慧自性眼耳鼻舌身五根之智慧趣入，彼攝受樂，于所緣境離戲空性作意，獲得先前未得空色相之性相，是為各別攝支。此中總之五根及五境即十處，如所知十色法，此處亦然，一切空境五及根五，名為空色。

།མན་ངག་གི་གཞུང་ཤཱ་ཝཱ་རིས་གསུངས་པ་ལས། མི་གཡོ་བ་ནི་རྣམ་གསུམ་གྱིས། །དྷཱུ་ཏིར་རླུང་བཅུ་ཆུད་གྱུར་པས། །ཕྱི་ནང་རྟོག་འགགས་ རྟགས་བཅུ་འབྱུང་། །སོ་སོར་གཅོད་པའི་ཡན་ལག་ཡིན། །ཞེས་འབྱུང་བ་གནད་ཀྱི་སྙིང་ པོར་སྣང་སྟེ། དེ་ཡང་མདོ་དང་ཐུན་མོང་གི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ལམ་གྱིས་ནི་རླུང་སེམས་ དབུ་མར་གཞུག་མི་ནུས་ལ་འདིར་ནི་སློབ་དཔོན་གྱི་བྱིན་རླབས་དང་། རང་སྟོབས་ཀྱིས་རྡོ་ རྗེ་འབེབས་པ་ཆུང་ངུའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པའི་རྐྱེན་དང་། ལུས་ཀྱི་བྱེད་བཅིངས་དང་། རླུང་ འཆིང་བའི་གནད་དམ་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་མི་གཡོ་བར་ཚང་ བར་བསྒོམས་པས། དེའི་བྱེད་ལས་ལྟེ་བ་ནས་རྒྱུ་བའི་གཟུང་འཛིན་གྱི་རླུང་བཅུ་དང་། དབང་ པོ་ལྔ་ལ་གནས་པའི་རླུང་རྣམས་ཅུང་ཟད་དབུ་མ་ནས་འབབ་པར་འགྱུར་ལ། ཇི་ཙམ་དབུ་ མར་འབབ་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་རོ་རྐྱང་གི་སྟོབས་ཉམ་པར་བྱེད་ཅིང་། རོ་རྐྱང་ཅུང་ཟད་འགགས་ པ་ལས་རྣམ་རྟོག་ཅི་རིགས་པར་འགག་ཅིང་། དབུ་མར་ཅུང་ཟད་ཞུགས་པ་ལས་བདེ་བ་ཕྲ་ མོ་དང་། སྟོང་གཟུགས་ཅི་རིགས་པར་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་ལྟེ་བ་ནས་འབབ་པའི་ གཡས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་ཁམས་ལྔའི་རླུང་སྟེ། འབྱུང་བ་ལྔ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ བརྟེན་པ་ལྔ་པོ་རྣམས་ལས་ས་ཆུ་མེ་རླུང་བཞི་འགགས་པ་ན། དུ་བ་སྨིག་རྒྱུ་མཁའ་སྣང་མར་ མེ་སྟེ་མཚན་རྟགས་བཞི་པོ་དེ་འབྱུང་ལ། གཡོན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྔའི་དཀྱིལ་ འཁོར་ཞེས་བྱ་བ། འབྱུང་བ་ལྔ་ཐབས་ཀྱི་ཕྱོགས་བརྟེན་པ་རྣམས་ལས། ས་ཆུ་མེ་རླུང་བཞི་ རིམ་པ་བཞིན་འགགས་པ་ལས་སེར་པོ་འབར་བ་དང་། ཟླ་བ་དང་། ཉི་མ་དང་། སྒྲ་གཅན་ 4-427 རྣམས་འཆར་རོ། །དེའི་རྗེས་སུ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་བྱ་བ། གཡོན་གྱི་ནམ་མཁའི་ རླུང་འགགས་པས་མཆོག་གི་ཆ་གློག་དང་། ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་བྱ་བ་གཡས་ཀྱི་ ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་འཁོར་འགགས་པས་ཐིག་ལེ་སྔོན་པོའི་རྟགས་འབྱུང་ལ། དཀྱིལ་འཁོར་ དེ་གཉིས་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཡིན་པར་འདྲ་ཡང་གཡོན་གྱི་དེ་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ཡིན་པས་ མཁའ་ཁམས་དངོས་དང་། གཡས་ཀྱི་དེ་འོག་གི་ནམ་མཁའ་ཡིན་པས་སྐབས་འདིར་དགོས་ པའི་དབང་ལས་ཡེ་ཤེས་ཁམས་སུ་འཇོག་གོ །དེ་ལས་དུ་བའི་རྟགས་དངོས་ནི། ཆོས་ཉིད་ དྭངས་མའི་རླུང་ཁམས་ཡིན་ཡང་སྐབས་འདིར་ས་ཁམས་ཐིམ་པ་ལས་ས་ཁམས་ཀྱི་དྭངས་ མའི་སྣང་བར་འཆར་བ་ནི། ལུས་བསམ་གཉིས་ལས་བསམ་པ་གཙོ་ཆེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ སྟེ། ས་ཁམས་ནི་ལུས་ས་ཡིན་ཀྱང་བསམ་པ་རླུང་ཡིན་པས་སོ།

出自夏瓦日所說之口訣論典： 由三種不動，十風入中脈，內外分別滅，十相而生起，此為別斷支。如是所說現為要義心要。此復以經及共同無分別道，不能令風心入中脈，此中由師加持與，自力金剛下降小境界之緣及，身之作繫縛與，風縛要訣具足故，圓滿修持身語意三不動，其作用由臍輪執行之能取所取十風及，安住五根之諸風，稍許從中脈下降，隨其下降中脈之量，令羅揚力減弱，由羅揚稍許阻塞，隨宜止息分別，由稍入中脈，現起細微樂及隨宜空色。又由臍下降之右輪五，謂五界風，即五大依止智慧分五者，其中地水火風四滅時，煙炁陽焰虛空顯現燈光等四種標相生起，左輪五即五蘊輪，謂五大依止方便分等，其中地水火風四依次滅時，出現黃光與月輪與日輪與羅睺。其後識輪謂，由左空風滅故，最勝分電光，空輪謂右空輪滅故，生起青點標相，彼二輪雖同爲空界，然左者為上空故，是為真實空界，右者為下空故，此處由所需力故，立為智慧界。其中煙相之體雖為法性清凈風界，然此處由地界融化，現為地界清凈之顯相，此就身與意二者，意為主要而言，蓋地界雖為身地，然意為風故。

།དེ་བཞིན་དུ་ཆུ་འགགས་པ་ ལས་དྭངས་མ་མེའི་ཁམས་སྨིག་རྒྱུ་དང་། མེ་འགགས་པ་ལས་དྭངས་མ་ཆུའི་ཁམས་མཁའ་ སྣང་དང་། རླུང་འགགས་པ་ལས་དྭངས་མ་སའི་ཁམས་མར་མེ་གཡོ་བ་མེད་པ་རྣམས་འཆར་ བ་ཡང་བསམ་པ་གཙོ་ཆེ་བ་ལས་ཡིན་ཅིང་། དུ་སོགས་བཞི་པོ་རླུང་མེ་ཆུ་སའི་དྭངས་མ་ཡིན་ པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་སྐབས་སུ་དུ་བ་མ་ནག་མོ། སྨིག་རྒྱུ་མ་དམར་མོ། མཁའ་ སྣང་མ་དཀར་མོ། མར་མེ་མ་སེར་མོ་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། སོར་སྡུད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་འབྱུང་བའི་ རིམ་པ་ནི། གཡས་གཡོན་གྱི་གནས་སྐབས་གང་ལ་ཡང་སྡུད་རིམ་ཁོ་ན་དགོས་པས། ས་ ནས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་འགག་དགོས་སོ། །དེས་ན་གཡོན་ཀྱི་ས་ཁམས་འགགས་པས་སེར་ པོ་འབར་བ་ས་ཁམས་ཀྱི་དྭངས་མ་དང་། ཆུ་འགགས་པས་དཀར་པོ་འབར་བ་ཆུ་དང་། མེ་ འགགས་པས་དམར་པོ་འབར་བ་མེ་དང་། རླུང་འགགས་པས་ནག་པོ་འབར་བ་རླུང་གི་དྭངས་ མ་འཆར་བ་ནི། ལུས་གཙོ་ཆེ་བའི་དབང་ལས་ཡིན་ལ། སྐབས་འདིར་མཆོག་གི་ཆ་ཡང་ ནམ་མཁའི་དྭངས་མ་དང་། ཐིག་ལེ་སྔོན་པོ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དྭངས་མ་ཡིན་པས་ལུས་བསམ་ 4-428 གཉིས་ལས་ལུས་གཙོ་ཆེ་བར་བཞག་གོ །གཞན་ཡང་རོ་མ་ཉི་མའི་ཆོས་སམ་ཉིན་མོའི་ཆོས་ ཡིན་པ་མཚན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་འཆིང་བ་དང་། རྐྱང་མ་ཟླ་བའི་ཆོས་སམ་མཚན་མོའི་ ཆོས་ཡིན་པ་ཉིན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་འཆིང་བ་ཡང་ལུས་བསམ་ཐབས་ཤེས་སུ་སྦྱོར་བའི་ དབང་ལས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཉིན་མོ་བཅོམ་ལྡན་དཔའ་བོ་སྟེ། །མཚན་མོ་རྣལ་འབྱོར་མ་རུ་ བརྗོད། །ཅེས་མཚན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་ཤེས་རབ་རོ་མ་དང་། ཉིན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་ དཔའ་བོ་རྐྱང་མ་འཆིང་བའོ། ། གཉིས་པ་ནི་བསྡུས་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་རྒྱུད་ཕྱི་མ་ལས། དེ་ལ་སེམས་ནི་བརྟན་པའི་ བསམ་གཏན་གྱིས་ཀྱང་ཕྱི་རོལ་གྱིས་ནི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་སྤོང་བར་བྱེད། །ཅེས་དང་། དྲི་ མེད་འོད་ལས་ཀྱང་། ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་བཅུ་པོ་རྣམས་གཅིག་ཉིད་དུ་སྣ་ཚོགས་གཟུགས་ལ་ བསམ་གཏན་པའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་སེམས་བརྟན་པ་ཞེས་པའི་དེ་ཞེས་པ་ནི་སྟོང་ གཟུགས་ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་པ་ལ་བསྙེག་པས་སྣ་ཚོགས་གཟུགས་ཞེས་པ་རྟགས་བཅུ་རྫོགས་ ཏེ་ཁམས་གསུམ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་སྣ་ཚོགས་སྣང་བའི་མིང་ཡིན་པ་ནི། དབང་མདོར་བསྟན་ ལས་ཀྱང་། སྣ་ཚོགས་གཟུགས་བརྙན་འོད་གསལ་བའོ།

如是由水滅而生清凈火界陽焰，由火滅而生清凈水界虛空顯現，由風滅而生清凈地界無動燈光等現起，亦是由意為主，煙等四者為風火水地之清凈故，于生起次第時生起煙母黑女、陽焰母紅女、虛空顯現母白女、燈光母黃女。收攝階段之界次第，于右左之任何狀態，唯需收攝次第故，應從地依次滅。故由左地界滅而現地界清凈之黃光，由水滅而現水之清凈白光，由火滅而現火之清凈紅光，由風滅而現風之清凈黑光，是由身為主之力故。此處最勝分亦為空之清凈，青點亦為智慧之清凈故，于身意二者中立身為主。 複次，日脈為日性或晝性，以夜瑜伽而繫縛，月脈為月性或夜性，以晝瑜伽而繫縛，亦由身意方便智慧相合之力故。如是又云："晝為薄伽梵勇士，夜誦為瑜伽母。"以夜瑜伽繫縛智慧日脈，以晝瑜伽繫縛勇士月脈。 第二，攝續王后續中雲："於此由心堅固禪定亦由外而遣除諸事物。"又《無垢光》中雲："境與境者十種等，一性種種色上禪。"其中心堅固之'此'字，指于空色得堅固而趣入故，種種色者即圓滿十相，為三界種種影像顯現之名，如《攝權論》中亦云："種種影像光明也。"

།ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཏེ། དེ་ལྟ་ བུའི་སྟོང་གཟུགས་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ངོ་བོ་སྟེ། ཡུལ་ཡུལ་ཅན་བཅུ་པོ་རྣམས་གཅིག་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་ནི། སྟོང་པའི་གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་བྱ་ལྔ་ པོ་དང་། དེ་རྣམས་མཐོང་བའི་ཤེས་པ་རྣམས་གནས་ཚུལ་ལ་གདོད་མ་ནས་ངོ་བོ་གཅིག་ཡིན་ ཀྱང་། སོར་སྡུད་ཀྱི་རིམ་པའི་སྐབས་སུ་ཐ་དད་གཉིས་སྣང་ཅན་དུ་མཐོང་བ་ལས། སྐབས་ འདིར་བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་དངོས་གཞིའི་ཉམས་རྟོགས་སྐྱེས་པ་ན། གཉིས་སྣང་གི་ སྒྲིབ་པ་ཅུང་ཟད་བསྲབས་པས། བསམ་གཏན་གྱི་རིམ་པའི་མཉམ་བཞག་གི་སྐབས་ན་སྟོང་ གཟུགས་དང་རིག་པ་རོ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་ཉམས་མྱོང་ཤར་བའི་དོན་ཡིན་ལ། སྐབས་ 4-429 འདིར་སྤྱི་ལྡོག་ནས་སྟོང་གཟུགས་དང་རིག་པའི་སྟེང་དུ་གཉིས་སྣང་མངོན་འགྱུར་བ་སྤངས་ པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གཉིས་སྣང་མངོན་འགྱུར་བ་ཡོད་པ་དང་། རོ་གཅིག་ཏུ་མྱོང་བའི་ ཚུལ་གྱིས་རྟོགས་པ་ཡང་མི་འགལ་ལོ། །དེ་ལྟར་བསམ་གཏན་བསྒོམས་པའི་བྱེད་ལས་ལ་ ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་སྟེ། སྟོང་གཟུགས་ཕྱི་རོལ་དོན་དུ་མེད་པར་མྱོང་བས་ དྲངས་པའི་ངེས་ཤེས་སྐྱེ་བའང་ཡིན་ལ། དེར་མ་ཟད་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ལས་སྣང་ཁམས་ གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཕྱི་རོལ་ཏུ་གྲུབ་པ་མེད་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་རྙེད་ཅིང་། མན་ངག་ལས་སྣང་ བའི་སྟེང་དུ་འོད་གསལ་བཟུང་བས་སྟོང་གཟུགས་སྣང་བའི་མཐུ་ལས་མ་དག་པའི་སྣང་བ་ ཡང་ཡང་འགོག་པར་བྱེད་པ་ཡང་འདིས་གསལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སོར་སྡུད་ ཀྱི་སྐབས་སུ། རྟགས་བཅུ་ཁམས་གསུམ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་དང་བཅས་པ་ཆ་ཚང་ཞིག་སྔར་ མ་མཐོང་བ་མཐོང་བར་བྱས་པ་ཡིན་ལ། བསམ་གཏན་གྱི་སྐབས་འདིར་ནི་མཐོང་ཟིན་ལ་རྩེ་ གཅིག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པས་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། ཡན་ལག་ འདི་གཉིས་ཀར་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཁོ་ནའི་ལྡོག་ཆ་ནས་བསྒོམ་པ་གཙོ་ཆེ་ཞིང་། སྤྱིར་ ཡན་ལག་ཕྱི་མ་རྣམས་ཀྱང་རང་གི་ངོ་བོ་མི་རྟོག་པའི་ལམ་ཁོ་ན་ཡིན་མོད་ཀྱི། རླུང་དང་ཐིག་ ལེའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ལྡོག་ཆ་ནས་བསྒོམ་པ་སོགས་གཙོ་ཆེ་བར་འཇོག་གོ །དང་པོ་གཉིས་མི་ རྟོག་པའི་ལྡོག་ཆ་ནས་འཇོག་པ་མཉམ་པོ་ལས་སོར་སྡུད་ནི། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྤྲོས་པས་ སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་ཙམ་སྒོམ་པ་གཙོ་ཆེ་ཞིང་། བསམ་གཏན་ནི་གཟུགས་སེམས་དབྱེར་མེད་ རོ་གཅིག་པའི་རང་བཞིན་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་གཙོ་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ།

我將為您翻譯這段藏文。這是一段關於禪定修持的論述： 如所說，對這樣的空性形相專注一心安住，就是禪定的本質。了知十種境與有境為一體，即五種空性色、聲、香、味、觸及見到這些的意識，雖然從本性上來說本來就是一體，但在圓滿次第階段中顯現為二相差別。到了此處禪定支分正行的證悟生起時，由於稍微減輕了二相的障礙，在禪定次第等持時生起空性形相與覺性融為一味的體驗。 在這個階段，從總的方面來說，並非斷除了空性形相與覺性上顯現的二相。因此，存在顯現的二相與以融為一味的方式來證悟並不相違。如是修持禪定的作用是遠離外在事物，即由體驗到空性形相不是外境而引發的定解，不僅如此，依此而對業顯現三界一切無外在成立生起信解。通過在顯現上持明光，以空性形相顯現的力量而一再遮止不清凈顯現，這也由此明顯宣說。 因此，在圓滿次第階段，完整地見到了未曾見到的十種相及三界影像。而在此禪定階段，則是對已見到的專注一心等持，使其逐漸增長。這兩個支分都主要是從無分別的角度來修持，一般而言，後面的支分雖然本性也都是無分別道，但主要是從氣脈明點瑜伽的角度來修持等。前兩者從無分別的角度來安立是相同的，但圓滿次第主要是修持心的自性離戲空性，而禪定則主要是安住於色心無別一味的自性。

།ཡན་ལག་འདི་གཉིས་ ཀྱིས་ཐོབ་པའི་སྟོང་གཟུགས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་ངེས་པའི་དོན་གྱི་ལྷ་ཡིན་ཏེ། དཔལ་གསང་ བ་འདུས་པ་ལས་ཀྱང་། གཟུགས་སྒྲ་ལ་སོགས་སྔགས་པ་ཡིས། །ལྷ་ཉིད་དུ་ནི་རྟག་ཏུ་བསྒོམ། ། ཡང་ན་དེ་ལ་བསྒོམ་པ་ནི། །རིགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་སྦྱར་བར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ 4-430 ཀྱི་གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་བྱའི་ལྷ་རྣམས་རྫོགས་པའི་རིམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་སྒོམས་པར་ བྱ་ལ། དེ་ལྟར་མི་ནུས་པའི་ལས་དང་པོ་པ་དག་གིས་ནི་བསྐྱེད་རིམ་ལ་སོགས་པ་མོས་པ་ཡིད་ བྱེད་ཀྱི་ཐབས་གཞན་གྱིས་ཀྱང་བསྒོམ་མོ། །ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་སོར་སྡུད་དུ་དབང་པོ་ལྔའི་ བྱེད་པ་བཅིངས་པས་སྟོང་གཟུགས་མཐོང་། བསམ་གཏན་དུ་ཡིད་ཀྱི་བྱེད་པ་བཅིངས་པས། དེ་གསལ་ཞིང་རགས་པར་གྱུར་ཏེ། རང་བྱུང་གི་ལྷ་རྫོགས་པར་མཐོང་བས་སྐུ་རྡོ་རྗེ་རྫོགས་ པའི་ལམ་ཡིན་ཟེར་ཡང་ཇི་བཞིན་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡན་ལག་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་ པའི་སྒྲུབ་པ་པོ་དེའི་རྒྱུད་ལ་ཡང་སོར་སྡུད་དང་བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་ཡོད་པས། དེ་ལས་ སྐུ་རྡོ་རྗེ་རྫོགས་ཞེས་བརྗོད་ན་རུང་ཙམ་ཡིན་ཀྱང་། དེ་ལ་ནི་གཉིས་ཀར་བསྡོམས་པ་ལས་ ཡིན་གྱི། སོར་སྡུད་ཀྱིས་མ་རྫོགས་པ་དང་། བསམ་གཏན་གྱིས་རྫོགས་པའི་རྣམ་དབྱེ་མི་རུང་ ལ། དབང་པོ་ལྔ་དང་ཡིད་ཀྱི་བྱེད་པ་བཅིང་པ་རིམ་ཅན་དུ་སྦྱོར་ཚུལ་ཡང་སྐབས་འདིར་མི་ སྦྱོར་རོ། །སོར་སྡུད་ཁོ་ནའི་ཡན་ལག་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་དང་། བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་ཐོག་ མར་སྐྱེས་པའི་སྐབས་ལ་སྦྱོར་ན་ནི། རང་བྱུང་གི་ལྷ་རྫོགས་པར་མཐོང་བ་དང་། སྐུ་རྡོ་རྗེའི་ ཆོས་སུ་རྫོགས་པ་མི་འཐད་དེ། རྡོ་རྗེ་བཞིན་དུས་མཉམ་དུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། སྐུ་ རྫོགས་ནས་གསུང་མ་རྫོགས་པ་སོགས་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གྱི་ ལམ་ཐོག་མར་ཐོབ་པའི་སྐབས་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་རིམ་པ་ཞེས་བྱ་ལ། སྐབས་འདིར་ཡིད་ ཀྱི་བྱེད་པ་འཆིང་བར་ཡང་མི་རུང་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་བྱེད་པ་ཆ་ཤས་ཅི་རིགས་པ་བཅིངས་པ་ལ་ བསམས་ན་ནི། སོར་སྡུད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱང་བཅིངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡིད་{རྟོག་པ་[རྟོགས་]ཅན་མི་ རྟོག་པའི་དབྱིངས་སུ་རིངས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་དང་། དབང་ཤེས་ལྔ་འཆིང་བའི་རྒྱུད་ལ་ཡང་ ཡིད་རྟོག་དགག་དགོས་ཤིང་། ལྔ་པོ་འགགས་པས་རྗེས་འབྲང་གི་ཡིད་རྣམས་ཀྱང་འགག་ པས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་བྱེད་པའི་གཙོ་བོ་འགགས་པ་ཡིན་ན་ནི། བསམ་གཏན་གྱི་མངོན་སུམ་ཡང་ 4-431 ཡིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་{བསྟོན་[འཇོག་]དགོས་པར་འགྱུར་བ་ལས། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པའི་

我將為您完整翻譯這段藏文： 這兩個支分所獲得的空性形相大手印就是了義之尊，如《吉祥密集》中也說："色聲等由咒師，應當常修為尊眾，或者對此修持時，應當依照種姓法。"這是說，圓滿次第的瑜伽士應當修持空性的色聲香味觸諸尊，而那些不能如此的初業者們則應以生起次第等勝解作意的其他方便來修持。 有些人說：在圓滿次第中束縛五根的作用而見到空性形相，在禪定中束縛意的作用，使其明顯且粗顯，由於完整見到自生尊眾故是圓滿身金剛道。但這並非如實，因為在已生起三摩地支分的修行者相續中也有圓滿次第和禪定支分，若說由此圓滿身金剛雖然可以勉強說得通，但那是由兩者合修而成，而不應區分為圓滿次第未圓滿及禪定已圓滿的差別，在此處也不應用次第束縛五根和意的作用的修持方法。 若是僅在相續中生起圓滿次第支分，或者初次生起禪定支分的階段來配合，則完整見到自生尊眾和圓滿為身金剛法是不合理的，因為會如金剛般同時圓滿的緣故，身圓滿而語未圓滿等是不應理的緣故。同樣，初得禪定道的階段稱為禪定次第，在此階段也不應束縛意的作用。若是考慮到束縛意的作用的某些部分，則在圓滿次第階段也有束縛，因為使具有分別的意迅速趨入無分別界的緣故，在束縛五根識的相續中也必須遮止意分別，且由五識滅盡故隨之的諸意也滅盡。若是意的作用主體已滅，則禪定現量也應成為意現量，但並非如此的緣故。

།ཡན་ལག་དྲུག་པོ་འདི་ཐམས་ཅད་རྫོགས་རིམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལུས་སེམས་གཉིས་ ཀར་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པ་འདི་དགོས་ན། རིམ་པ་དང་པོ་གཉིས་ཀྱི་སྐབས་འདིར་རྡོ་རྗེའི་ ལུས་ཀྱི་མཆོག་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏིའི་གནས་གང་དུ་གནད་དུ་བསྣུན་ཞེ་ན། སྤྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩ་ཨ་ཝ་ དྷཱུ་ཏིར་རླུང་ཐིམ་པ་དགོས་ན། དེ་ནི་ཆ་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆ་ཤས་དུམ་བུ་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་ གནད་དུ་བསྣུན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དུ་མེད་ལ། འོན་ཀྱང་ལྡོག་ཆས་ཕྱེ་ན་དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ ཀྱི་རྩ་དེའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་དྭངས་མར་གྱུར་པའི་ཆ་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་ཅིང་དེར་ཐིམ་པ་ ཡིན་ལ། དེ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཀུན་རྫོབ་རྫས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་གཙུག་ཏོར་གྱི་འཁོར་ ལོ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པས། གསང་བའི་འཁོར་ལོ་ཡེ་ཤེས་ཁམས་ཀྱི་རྩ་ མདུད་ཅུང་ཟད་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་གདགས་པ་ལས་བརྩམས་ན། སྤྱིར་འཁོར་ལོ་དྲུག་ཀར་དུ་རླུང་ཅུང་ཟད་འགགས། [རྩ་]འཁོར་གཞན་བཞི་ལས་གཙུག་ཏོར་ དུ་འགགས་ཚབས་ཆེ་ཞིང་། དེ་ལས་ཀྱང་གསང་བར་འགགས་ཚབས་ཆེ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་གཙུག་ ཏོར་ཏུ་གནད་དུ་བསྣུན་པས་གསང་བར་རེག་པ་ཡིན་ཅེས་བྱ་སྟེ། ནམ་མཁའ་དང་ཡེ་ཤེས་ ཐབས་ཤེས་མཉམ་པར་སྦྱོར་བའི་གནད་ཀྱིས་སོ། །ད་དུང་ཞིབ་ཏུ་ཕྱེ་ན། སོར་སྡུད་ཀྱི་རིམ་ པའི་སྐབས་གཙུག་ཏོར་དུ་བསྒོམས་པའི་མཐུ་ལས་གསང་བར་གནད་དུ་སོང་བ་ཁོ་ན་གཙོ་ ཆེ་ལ། །ཉིན་མཚན་ལ་ཡང་རོ་མ་གཡས་དང་རྐྱང་མ་གཡོན་ལ་བརྟེན་པས། གཡས་གཡོན་ ནས་འགག་ཚུལ་ལ་ཡང་ཅུང་ཟད་སྦྱོར་མོད་ཀྱི་གཙོ་བོར་ཤེས་རབ་རོ་མ་ལ་བརྟེན་པའི་ལྔ་པོ་ མཚམས་བཞི་དང་འོག་ནས་འགག་ལ། ཐབས་རྐྱང་མ་ལ་བརྟེན་པ་ལྔ་པོ་ཕྱོགས་བཞི་དང་ སྟེང་ནས་འགག་གོ ། བསམ་གཏན་གྱི་རིམ་པའི་སྐབས་ནི། གསང་འཁོར་གྱི་རྩ་མདུད་ཅུང་ཟད་གྲོལ་བ་དེས་ 4-432 ཀྱང་རྐྱེན་བྱས་ནས་གཙུག་ཏོར་གྱི་འཁོར་ལོ་སྔ་མ་ལས་གྲོལ་ཚབས་ཆེ་བའང་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ མཚན་དེའི་ཕྱིར་སོར་སྡུད་ཀྱི་མཐར་ཐིག་ལེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྣ་ཚོགས་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་ བ་དང་། བསམ་གཏན་གྱི་མཐར་ཐིག་ལེ་ཆེན་པོའི་དབུས་སུ་ངེས་པ་གསུམ་ལྡན་གྱི་ལོངས་ སྐུ་མཐོང་བ་ཡིན་ཏེ། ཁམས་གསུམ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་དག་པ་གཙོ་ ཆེ་ཞིང་། མཚན་དཔེ་ཅན་གྱི་སྐུ་ནི་མཁའ་ཁམས་ཀྱི་དག་པ་གཙོ་ཆེ་བས་སོ།

由於這六支分都是圓滿次第，如果需要這樣同時在身心二者上擊要，那麼在此第一、第二次第階段，應當在金剛身最勝中脈（藏文：ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི，梵文天城體：अवधूती，梵文羅馬拼音：avadhūtī，漢語字面意思：中脈）的何處擊要呢？一般來說，雖然需要氣融入智慧脈中脈，但由於它是無分的緣故，無法說在某個這樣的部分上擊要。然而若從反體分析，是在勝義智慧脈中智慧界的精華分上擊要並融入其中，從與此相關的世俗實質來說，由於在頂輪虛空界上擊要，使密輪智慧界的脈結稍微解開。 因此，若從世俗言說安立而言，一般在六輪中氣都稍微止息，較其他四輪而言在頂輪中止息程度更大，較頂輪而言在密輪中止息程度更大，因此說由於在頂輪擊要而觸及密輪，這是由於虛空和智慧方便智慧平等雙運的關要之故。更細分的話，在圓滿次第階段，主要是由於在頂輪修持的力量而單獨擊要到密輪，並且由於晝夜依于右側明點脈和左側獨行脈，雖然在從左右止息的方式上也稍作配合，但主要是依于智慧明點脈的五者從四隅和下方止息，依于方便獨行脈的五者從四方和上方止息。 在禪定次第階段，由於密輪脈結稍微解開而作為緣，使頂輪較前更大程度地解開，因為這個原因，在圓滿次第末尾依于明點而見到種種影像，在禪定末尾于大明點中央見到具三決定的報身，這是因為三界影像主要是智慧界的清凈，而具相好之身主要是虛空界的清凈之故。

།དེ་བཞིན་དུ་ སོར་སྡུད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལམ་ཕྱི་དང་ནང་གི་ནམ་མཁའ་སྟེ་མཁའ་ཁམས་ཉིད་གཙོ་བོར་གྱུར་ པ་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པས་འཕར་གཡོ་ལ་སོགས་པ་བདེ་ཉམས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་གསར་ དུ་གྲུབ་པ་དང་། བསམ་གཏན་ནམ་མཁའི་ལམ་གྱིས་ནི་ནང་གི་ནམ་མཁའ་རང་རིག་སྤྲོས་ བྲལ་དེ་ཉིད་སྟོང་གཟུགས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་སུ་ཤར་བ་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པས་ཡུལ་ཡུལ་ ཅན་གཉིས་སྣང་འགགས་པ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་ཉམས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བ་ཡང་ལུས་བསམ་ ཕན་ཚུན་དུ་རྒྱས་བཏབ་པའི་དབང་ལས་ཡིན་ཅིང་། སོར་སྡུད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་དང་བསམ་ གཏན་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་དག་བྱེད་དུ་ཡོང་བའི་རྒྱུ་མཚན་དཔྱིས་ཕྱིན་པ་ཡང་འདི་ཁོ་ནའོ། ། གསུམ་པ་ནི་རྒྱུད་ལས། སྲོག་རྩོལ་དག་ཀྱང་ལམ་ནི་གཉིས་པོ་བསྒྱེལ་ཞིང་དབུ་མར་ སྲོག་ནི་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་དག་ཏུ་འགྱུར། །ཞེས་ཏེ། རོ་རྐྱང་གི་རྒྱུ་བ་འགགས་ཤིང་སྲོག་དང་ ཐུར་སེལ་དབུ་མར་གོང་བུ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་ནི་སྲོག་རྩོལ་གྱི་རིམ་པ་སྟེ། རྒྱུད་ ཕྱི་མ་ལས་ཀྱང་། སྲོག་གི་རྩོལ་བས་རི་བོང་ཅན་དང་ཉི་མ་དང་བྲལ་མུན་པར་སྲོག་གི་རླུང་ ནི་འབབ་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། དེ་ལྟ་བུའི་སྲོག་རྩོལ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ ཀྱང་། ཁ་ཡང་བཙུམ་སྟེ་སྣ་ཡི་བུ་ག་གཉིས་ཀ་དག་ནས་ཕྱི་རོལ་དག་གི་རླུང་རྣམས་མ་ལུས་པ། ། སྲོག་གི་ཤུགས་ཀྱིས་བཀུག་སྟེ་དྲི་མ་མེད་པའི་གློག་དང་མཚུངས་པ་ཐུར་སེར་རླུང་དང་སྦྱར་ 4-433 བྱས་པ། །དུས་ཀྱི་གོམས་པའི་སྦྱོར་བ་དག་ལས་ཟླ་བ་ཉི་མ་མི་ཡི་དབུས་སུ་རོ་ནི་མཉམ་པར་ འགྱུར། །ལུས་ལ་ཟས་ལ་སོགས་པའི་བཀྲེས་པ་དང་ནི་སྐོམ་པ་འཕྲོག་སྟེ་འཆི་བ་མེད་པ་ཉིད་ ཀྱང་སྟེར། །ཅེས་སོགས་དང་། འགྲེལ་ཆེན་ལས་ཀྱང་། དབྱུང་བ་དང་། དགང་པ་དང་། བུམ་ པ་ཅན་གྱི་སྦྱོར་བས་ནི་རྟག་ཏུ་བསྙེན་པའོ།

同樣地，圓滿次第智慧道通過在以外內虛空即虛空界為主要的部分上擊要，而新生起跳動、搖動等樂受智慧界，禪定虛空道則是通過在內虛空自證離戲顯現為空形智慧界上擊要，而令境與有境二現止息的虛空界體驗在相續中生起，這也是由於身和意相互印持的力量之故。圓滿次第成為智慧界的清凈因，禪定成為虛空界的清凈因的究竟理由也正是這個。 第三，如續中所說："持氣也是兩道交融，氣入于中脈中。"即：明點脈和獨行脈的執行止息，將上行氣和下行氣在中脈中成為一團的瑜伽即是持氣次第。後續續中也說："以持氣之力，使離月日之暗中氣降下。"如是修持此持氣的方法也說："閉口從兩鼻孔，以氣力牽引外氣無餘，如無垢電光般與下行氣相合。從時間串習之力，于月日人中明點平等。奪取身體飢渴等，並且賜予不死性。"等等。大疏中也說："以出氣、滿氣、瓶氣之瑜伽而常修。"

།ཞེས་བུམ་པ་ཅན་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་རླུང་གི་རྣལ་ འབྱོར་གསལ་བར་གསུངས་པ་ལ། རླུང་གི་སྦྱོར་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རླུང་འགྲོ་འོང་གནས་ པ་གསུམ་ལམ་དུ་གཏོང་བ་དང་། རོ་རྐྱང་དབུ་མ་གསུམ་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པའི་ཐབས་ལས་ མ་འདས་ལ། རླུང་ནང་དུ་འོང་བ་དང་། རྐྱང་མའི་ལམ་འགོག་པར་བྱེད་པ་ནི་སྐུ་དང་། ཕྱིར་ དབྱུང་བ་དང་། རོ་མའི་ལམ་འགོག་པར་བྱེད་པ་ནི་གསུང་དང་། ནང་དུ་གནས་པ་དང་། དབུ་ མའི་ལམ་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་ནི། ཐུགས་རྡོ་རྗེའི་བཟླས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བུམ་པ་ཅན་ལྟ་ བུའི་རླུང་གི་སྦྱོར་བ་མཐའ་དག་ལ་རྡོ་རྗེའི་བཟླས་པ་མཚན་ཉིད་ཚང་བ་དགོས་པ་ནི། རྒྱུད་ཀྱི་ དགོངས་དོན་དངོས་ཡིན་ལ། གནས་སྐབས་སུ་རླུང་གི་སྦྱོར་བ་རྣམས་རིམ་ཅན་དུ་བྱང་བར་ འགྱུར་བའི་ཕྱིར། འགྲོ་འོང་གནས་གསུམ་ལ་ཡི་གེ་འབྲུ་གསུམ་བློས་སྦྱར་བའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ རྡོར་བཟླས་སྔོན་འགྲོར་བྱེད་པ་ཡང་མན་ངག་ལག་ལེན་དུ་མི་འགལ་ཞིང་ལེགས་པར་འགྱུར་ བའང་ཡིན་མོད་ཀྱི། རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། ཟླ་བ་ཉི་མ་ཨ་སོགས་ཀ་སོགས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་ གསུམ་བགྲོད་གནས་སྐུ་ཡི་རྡོ་རྗེ་སོགས་བཟླས་པ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དགོངས་དོན་ནི། རྩ་ གསུམ་དང་རླུང་འགྲོ་འོང་གནས་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི་སྐུ་གསུང་ ཐུགས་རྡོ་རྗེ་གསུམ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ཤེས་ནས་ཉམས་སུ་བླངས་པས། དེ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ སྐབས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆ་དེ་ཡང་རྡོ་རྗེ་གསུམ་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ལམ་ཐུན་ མོང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་སྟོང་གཟུགས་ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་བས་ བུམ་པ་ཅན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བརྩོན་པར་བྱ་ལ། བུམ་པ་ཅན་དང་སྟོང་གཟུགས་རོ་ 4-434 གཅིག་ཏུ་བསྒོམས་པས་སྟོང་གཟུགས་དང་ལྡང་འཇུག་གནས་གསུམ་བྱེད་པའི་རླུང་གཅིག་ཏུ་ འདྲེས་པའི་སྣང་བ་ཅུང་ཟད་ཤར་བ་{ན་[ནས་]གཡས་གཡོན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུའི་རླུང་ རྣམས་དངོས་སུ་དབུ་མར་འགག་པའི་འགོ་རྩོམ་སྟེ། ནམ་ཞིག་ན་རྣལ་འབྱོར་པའི་སེམས་ཀྱི་ རང་སྣང་ལ་སྲོག་ཐུར་གྱི་རླུང་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སྟོང་གཟུགས་སུ་ཤར་ཞིང་། སྟོང་གཟུགས་ དེ་ཁོ་ན་རླུང་གི་རང་བཞིན་དུ་སྣང་བ་སྟེ། མཉམ་བཞག་གི་དུས་སུ་གཟུགས་དང་རླུང་དབྱེ་བ་ མེད་པར་མྱོང་བ་ནི། སྲོག་གཟུགས་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་གཡས་གཡོན་རོ་རྐྱང་གི་རླུང་ དང་། སྟེང་འོག་སྲོག་ཐུར་གྱི་རླུང་རྫོགས་པར་དབུ་མར་དགག་ནུས་པ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་ དམིགས་པ་ལ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་དུས་སུ་ནི་ཐ་དད་པར་སྣང་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ།

如是明確宣說以瓶氣為主的氣瑜伽。所有這些氣的瑜伽都不外乎將氣的來去住三者轉為道用，以及在明點脈、獨行脈、中脈三者上擊要的方法。氣入內和阻止獨行脈之道是身，向外放出和阻止明點脈之道是語，內住和令中脈增長是意金剛誦。如是，一切如瓶氣般的氣瑜伽都需要具足金剛誦的特徵，這是續部的真實密意。由於暫時中氣的瑜伽將次第熟練，以意加持來去住三者之三字的世俗金剛誦作為前行，在竅訣實修中也不相違且成為善妙。 雖然如此，續王中說："月日阿等迦等三種行住身金剛等誦。"此密意是：三脈和氣的來去住三者的本性勝義法性即是身語意三金剛，如是了知而修持，則彼等暫時的真實世俗相分也成為獲得三金剛的無共道。複次，獲得空形穩固的瑜伽者應當專一精進于瓶氣瑜伽，以瓶氣和空形修為一味，當空形與出入住三者之氣融為一體的顯相稍許顯現時，左右十輪之氣開始直接止息于中脈。某時瑜伽師心的自顯中，凡是上行氣和下行氣皆顯現為空形，而彼空形唯顯現為氣的本性，即在等持時經驗形與氣無別，稱為氣形成就。由此能完全止息左右明點脈獨行脈之氣和上下上行氣下行氣于中脈中，然而在未等持所緣時則顯現為差別。

།དེ་ཡང་ རླུང་གི་རང་བཞིན་ཆོས་ཉིད་སྟོང་གཟུགས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་ངོ་བོར་གདོད་མ་ནས་གནས་ པ་ཡིན་ཀྱང་། སྲོག་གཟུགས་མ་གྲུབ་གོང་དུ་སོར་བསམ་གྱི་རིམ་པའི་སྐབས་ཙམ་ན་སྟོང་ གཟུགས་ཀྱི་ཆ་ནས་ཅུང་ཟད་མཐོང་ཡང་རླུང་གི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་ནས་མ་མཐོང་ ལ། སྲོག་གཟུགས་གྲུབ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། དེའི་ཆ་ནས་ཀྱང་ཅུང་ཟད་མཐོང་བ་ཡིན་ལ། འོན་ ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་བློ་སྟོབས་ཀྱིས་སྟོང་གཟུགས་དེ་རླུང་གི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པར་ མི་ཤེས་ཏེ། ཐ་མལ་གྱི་རླུང་ཉིད་སྟོང་གཟུགས་ཡིན་པ་ལྟར་སྣང་བའི་ཉམས་སྣང་བར་འགྱུར་ རོ། །སྟོང་གཟུགས་འདི་ནི་དོན་དམ་པ་རྫོགས་རིམ་གྱི་སྔགས་ཡིན་པས་རླུང་སྔགས་དབྱེར་ མེད་ཀྱི་བཟླས་པ་ཞེས་ཕྱོགས་གཞན་ལས་བཤད་པའི་ངེས་དོན་ཡང་འདི་ཁོ་ནའོ། །སྐབས་ འདིར་རོ་རྐྱང་ཉི་ཟླའི་རླུང་དངོས་སུ་དབུ་མར་ཞུགས་ཞིང་གནས་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི། དྭངས་མ་ མི་ཤིགས་པའི་ཐིག་ལེ་ལ་ཐིམ་པ་ནི་མ་ཡིན་པས་མཉམ་བཞག་གི་དུས་ན་ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་ བཅུའི་རླུང་གི་རྒྱུན་དེ་ཡལ་བ་མ་ཡིན་པར་དབུ་མའི་ནང་ན་གནས་སོ་ཞེས་ཐ་སྙད་བྱ་ལ། འོ་ ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབུ་མ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་དོན་ལ་ངོ་བོ་གཅིག་པས། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབུ་མར་ 4-435 ཞུགས་ནས་ཐིག་ལེར་མ་ཞུགས་པ་མི་སྲིད་སྙམ་ན། དོན་དམ་གནས་ཚུལ་ལ་དེ་བཞིན་འདོད་ ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་བའི་སྒོམ་ཉམས་ཀྱི་སྣང་ངོ་ལ་ཡེ་ཤེས་དབུ་མའི་ལྡོག་ཆ་དང་འདྲེས་པར་ མྱོང་། ཐིག་ལེའི་ལྡོག་ཆ་དང་འདྲེས་པ་མ་མྱོང་བས་རྣམ་གཞག་འདི་ཡང་མི་འགལ་ལོ། །དེ་ ཡང་ངེས་པར་ན་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་པའི་དབུ་མ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་གི་ངང་དུ་སྲོག་ཐུར་ལ་ སོགས་པའི་རླུང་དེ་ངེས་པ་ནི། ནམ་མཁའ་ལ་སྤྲིན་ཐིམ་པ་ལྟ་བུ་ལ་དབུ་མར་འགགས་ཞེས་ {པ་}དང་ཐིག་ལེར་ཐིམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་པའི་རྩ་རླུང་དེ་ཡང་སེམས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ ཉིད་དེ། དེ་ནི་སྟོང་གཟུགས་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ།

複次，雖然氣的本性法性本來就安住為空形大手印的本質，但在氣形成就之前，僅在圓滿次第分位階段，從空形的方面稍許見到，但從是氣的法性的方面未見到。從氣形成就開始，從那方面也稍許見到，然而瑜伽師自身的智力無法了知彼空形是氣的法性，而成為如同普通的氣就是空形般顯現的覺受。此空形是勝義圓滿次第的咒，故他處所說的氣咒無別誦的了義也唯是此義。此階段僅是明點脈獨行脈日月之氣直接入住中脈，並非溶入不壞明點，故即使在等持時，十輪之氣的相續也並非消失，而說是住于中脈內。 那麼，由於智慧中脈和智慧明點實際上本質相同，入于智慧中脈而未入明點是不可能的，雖然如此認為，但就瑜伽師的修證覺受境相而言，經驗到與智慧中脈的反體相融，未經驗到與明點的反體相融，故此建立也不相違。複次，確實而言，上行氣下行氣等之氣決定於法性勝義中脈和智慧氣的自性中，猶如雲溶於虛空般稱為止息于中脈和溶於明點。彼勝義脈氣也即是心的實相，此即不異於空形。

།གཞན་ཡང་དཔེར་ན་སྤྲིན་དཀར་ནག་ འཐུག་པོ་ལང་ལོང་སྣ་ཚོགས་པ་དག་རིམ་གྱིས་ཇེ་སྲབ་ཏུ་སོང་ནས་ནམ་མཁའི་ཁ་དོག་ཀྱང་ ཅི་རིགས་པར་མཐོང་ལ། དེ་ལ་ཞག་སྤྲིན་ཕྲ་མོ་སྣང་བ་ལྟར་སྲོག་ཐུར་ལ་སོགས་པའི་རླུང་ གནས་དང་ངོ་བོ་དང་བྱེད་པ་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ཅན་དེ་སངས་ནས་དེ་རྣམས་སོ་སོའི་རིགས་ རྒྱུན་རྣམས་ངོ་བོ་དང་བྱེད་པ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་ཤིང་ཤིན་ཏུ་ཆ་ཕྲ་བར་གྱུར་པས་རང་བཞིན་ གནས་ཚུལ་འོད་གསལ་གྱི་རླུང་གི་རང་གཟུགས་ཅུང་ཟད་མཐོང་བ་ཡང་མི་སྒྲིབ་པར་གནས་ པ་ནི། སྲོག་རྩོལ་གྱི་ཡན་ལག་དང་པོར་ཐོབ་པའམ་སྲོག་རྩོལ་གྱི་རིམ་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་མཉམ་བཞག་གི་སྣང་ཚུལ་ཡིན་ལ། ཀུན་རྫོབ་ལུས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཡང་ སྐབས་འདིར་རོ་རྐྱང་གཉིས་ལ་སྤྱིར་རླུང་རྒྱུ་བའི་བྱ་བ་ཙམ་ནི་ཡོད། འོན་ཀྱང་དེ་དག་མཉམ་ བཞག་ཏུ་དབུ་མ་ཁོ་ནས་དབང་བྱེད་ཅིང་། རྩ་གཉིས་ལ་རྒྱུ་བའི་རླུང་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་བོ་རླུང་ རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་པོ་དེ་དབུ་མ་ལ་རྟག་ཏུ་གནས་ཤིང་། རོ་རྐྱང་དུ་རྒྱུ་བའི་སྐབས་ལྟར་དེ་ གཉིས་བྱ་བ་ཐ་དད་མི་བྱེད་པར་རྫས་ཀྱང་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་ཤིང་། བྱ་བ་ཡང་དབུ་མའི་བྱ་བ་ བྱེད་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དབུ་མ་གཟུགས་ཅན་ཏུ་སྣང་བ་ཞིག་ཏུ་རྫས་ཀྱི་རླུང་འགག་ཚུལ་བྱེད་ པ་ཡང་མི་འགལ་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་པའི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ལ་ཉམས་ཀྱི་འཆར་ཚུལ་ཡིན་ 4-436 པས་སོ། །དེ་ཡང་རྐྱང་མ་སྤྱི་བོ་དང་འབྲེལ་བས་དཀར་ཆའི་རླུང་དང་ཐིག་ལེ་འཕེལ་འགྲིབ་ བྱེད། རོ་མ་ལྟེ་བ་དང་འབྲེལ་བས་དམར་ཆའི་རླུང་དང་ཐིག་ལེ་འཕེལ་འགྲིབ་བྱེད། དེ་གཉིས་ ཀྱིས་རྫས་ཀྱི་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེ་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བས། སེམས་ལ་གཉིས་སྣང་དང་ འཁྲུལ་པའི་རྣམ་རྟོག་སྐྱེ་ཞིང་། ལུས་ངག་ལ་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་པ་འཆར། དེས་ན་མ་དག་པའི་ལུས་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རོ་རྐྱང་གཉིས་པོ་དེ་བཅིངས་པས་རྫས་ཀྱི་རྩ་རླུང་ ཐིག་ལེ་ཀུན་ཡང་བཅིངས་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་ལས་གཉིས་སྣང་འགག་པ་དང་ནད་དང་རྒ་ ཤི་སོགས་སྡུག་བསྔལ་བཟློག་ཅིང་། དབུ་མའི་དབང་ཐང་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ རྫོབ་རྫས་ཀྱི་རྩ་དབུ་མ་དེ་ཡང་ངེས་པར་མཐར་ཐུག་པ་ན། སྤང་བྱ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ཡིན་ཡང་ གནས་སྐབས་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་མཐའ་དག་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས། རྫས་ཀྱི་རོ་རྐྱང་བཅིངས་ པས་རྫས་ཀྱི་རྩ་དབུ་མ་རྒྱས། དེ་ལས་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་རྒྱས་པས་མ་དག་པའི་སྣང་བ་བྲི་ ཞིང་། གནས་ལུགས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྣང་བ་ཇེ་འཕེལ་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ།

複次，以喻來說，如同濃厚的黑白雲團種種相續漸漸變薄后，虛空的顏色也各自可見，而後如同出現細微夜云般，上行氣下行氣等諸氣，其處所、本質及作用各不相同的種種相，清凈后，彼等各自的種類相續，本質和作用融為一體且變得極其細微，因此不障礙稍許見到自性實相光明氣的自形而住，這是獲得第一支分氣功，或是氣功次第階段的瑜伽師們等持的顯現方式。在世俗身法上，此時明點脈獨行脈二者雖然普遍還有氣流動的作用，然而在等持中唯由中脈主導，而在二脈中流動的諸氣中的主要諸氣的作用主體恒時安住于中脈，且不如在明點脈獨行脈中流動時那樣二者作用各異，而是實質融為一體，作用也行持中脈的作用，故世俗中於現為有形中脈中實質之氣的止息方式也不相違，因為這是瑜伽師身語意三者的覺受顯現方式。 複次，由於獨行脈與頂輪相連而增減白分之氣和明點，明點脈與臍輪相連而增減紅分之氣和明點，彼二者掌控一切實質脈氣明點，故於心中生起二現和迷亂分別，于身語顯現種種生老病死苦。因此，在不清凈身上，世俗的明點脈獨行脈二者被束縛，則一切實質脈氣明點也將被束縛，由此遮止二現、遣除病老死等諸苦，而中脈的威力將增長。世俗實質中脈雖然決定究竟時是所斷暫時垢染，但在階段性上是產生一切道智的因，故由束縛實質明點脈獨行脈，實質中脈增長，由此道智增長，而不清凈顯相減少，實相法性的顯相漸次增長。

།ངེས་པའི་{གདོད་ [གནད་]དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ཅན་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བས་མ་དག་པའི་ལུས་ལ་གནད་དུ་ བསྣུན་པ་ལས་གདོད་མའི་གནས་ལུགས་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རླུང་པོ་གློ་ བུར་བས་ནམ་མཁའ་གསར་དུ་བསྐྱེད་པ་མིན་ཡང་སྤྲིན་གློ་བུར་བ་གཏོར་བས་གདོད་མའི་ ནམ་མཁའ་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །འདིར་ལུས་བསམ་གྱི་དབྱེ་བས་སྲོག་གཅིག་པུ་ ཞིག་ཉི་ཟླ་གཉིས་དང་། ཐུར་སེལ་གཅིག་པུའང་ཉི་ཟླ་གཉིས་ཀར་དུ་འཇོག་པའི་སྐབས་ཡོད་ མོད་ཀྱི། སྐབས་འདིར། ཐུར་སེལ་ཟླ་བ་དང་སྲོག་ཉི་མའི་རླུང་དུ་བྱའོ། །རྩ་གཉིས་ཀྱི་སྐབས་ ལའང་རོ་མ་དམར་ཆ་དང་འབྲེལ་བའི་ཚེ་ཐུར་སེལ་དང་འབྲེལ་ལ། རྐྱང་མ་དཀར་ཆ་དང་ འབྲེལ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྲོག་དང་འབྲེལ་མོད་ཀྱི། ཕུན་ཚུན་གྲོགས་བྱེད་པའི་དབང་དུ་ བྱས་ནས་རོ་མ་དང་སྲོག་གཉིས་གནད་གཅིག་ཅིང་། རྐྱང་མ་དང་ཐུར་སེལ་གནད་གཅིག་གོ 4-437 དེས་ན་རོ་རྐྱང་གི་རླུང་དབུ་མར་འདྲེས་པ་དང་། སྲོག་ཐུར་གོང་བུ་གཅིག་ཏུ་འབྲེས་བ་དུས་ མཉམ་ཞིང་གནད་གཅིག་གོ ། བཞི་པ་ནི་རྒྱུད་ལས། ཐིག་ལེར་སྲོག་ནི་རབ་ཏུ་ཞུགས་ཤིང་གཉིས་ཀའི་བགྲོད་པ་བཅོམ་ པས་རྩེ་གཅིག་སེམས་པ་འཛིན་པའོ། །ཞེས་དང་། ཕྱི་མ་ལས་ཀྱང་། འབྱུང་བ་དང་ནི་འཇུག་ པས་དམན་པར་སླར་ཡང་བྱེད་དེ་འཛིན་པའི་ཡན་ལག་གིས་ནི་ཐིག་ལེར་རོ། །ཞེས་དང་། དྲི་ མེད་འོད་ལས་ཀྱང་། འདིར་ཐིག་ལེར་ཞེས་པ་དཔྲལ་བར་སྲོག་ནི་རབ་ཏུ་ཞུགས་ཤིང་གཉིས་ ཀའི་བགྲོད་པ་བཅོམ་པ་ཞེས་པ་འགྲོ་འོང་དང་བྲལ་བ། རྩེ་གཅིག་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ དཔྲལ་བར་སྲོག་འཛིན་པའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ནི་སྲོག་རྩོལ་གྱི་སྐབས་ སུ་དབུ་མར་གནས་པའི་རླུང་གཡས་གཡོན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་སྔོན་ཡོད་པའི་རིགས་རྒྱུན་ ལས་བྱུང་ཞིང་། ད་ལྟ་གོང་བུ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་སྲོག་ཐུར་གྱི་རླུང་དེ་སྐབས་འདིར་ཤིན་ ཏུ་བརྟན་པའི་བུམ་པ་ཅན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་རྩ་དབུ་མའི་ནང་གི་མི་ཤིགས་པའི་ཐིག་ ལེའམ། གཞོམ་མེད་ཀྱི་ཐིག་ལེ་ལ་ཞུགས་ཤིང་། དེར་འགྲོ་འོང་གི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་རླུང་དེ་ ཐིམ་པའམ་ཡལ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་འཁོར་ལོ་དྲུག་ཆར་དུ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འདི་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ ཐུག་པའི་གནས་ནི་དཔྲལ་བའི་འཁོར་ལོ་ཡིན་པས་འདི་ཉིད་གཙོ་ཆེའོ། །དེ་ཡང་འགྲེལ་ཆེན་ ལས། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་གཟུང་བའི་སེམས་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། འཛིན་པའི་ སྟོབས་ཀྱིས་སོ།

由於如此決定的要點，通過瓶氣等瑜伽法門于不清凈身上擊中要害，將見到本初實相。譬如，雖然暫時的風不是新生虛空，但由驅散暫時的雲彩而得見本初虛空一般。此處，依身份類，有時將單獨的上行氣安立為日月二者，單獨的下行氣也安立為日月二者，但在此處，應當將下行氣作為月之氣，上行氣作為日之氣。在二脈時，明點脈與紅分相連時與下行氣相連，獨行脈與白分相連時依據上行氣相連，但就相互輔助而言，明點脈與上行氣二者同一要點，獨行脈與下行氣同一要點。因此，明點脈獨行脈之氣融入中脈，以及上行氣下行氣融為一體，這是同時且為一要點。 第四，經中說："氣息入于明點，摧毀二者之行，即持一心專注。"後續經中也說："由出入減劣，複次以持分于明點。"《無垢光》中也說："此中'于明點'即于額間，'氣息入于'即摧毀二者之行，謂離往來，'一心專注'即于額間持氣。"所說持的本質是，氣功階段中，從安住于中脈的左右十輪先前存在的種類相續中而生，如今融為一體的上行氣下行氣，在此時依靠極其穩固的瓶氣瑜伽，入于中脈內的不壞明點或不滅明點中，並且具有往來特徵的氣于彼處融化或消失。雖然這在六輪中皆是如此，但此法的究竟處是額輪，故此最為重要。複次，大疏中說："由持力故，心將趣入空性之相。"

།ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། དོན་དམ་པར་སྟོང་གཟུགས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་བདེ་ བའི་རང་བཞིན་ཅན་ལ་ལུང་ཐིམ་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ནི་ཀུན་རྫོབ་རྫས་ཀྱི་ དབང་ལས་ཏེ། དབུ་མའི་ནང་གི་འབྱུང་བ་ལྔའི་དྭངས་མ་ལ་གོང་བུ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་སྲོག་ ཐུར་གྱི་རླུང་རྣམས་རིམ་པས་ཐིམ་ཞིང་འགྲོ་འོང་མེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པས་ན། སྔར་སྲོག་རྩོལ་གྱི་རིམ་པའི་སྐབས་སུ་རླུང་དང་སྟོང་གཟུགས་རོ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པར་སྣང་ 4-438 [བ་]ཙམ་ལས་མེད་ལ། འདིར་དེ་ཡང་ཉམས་བདེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཏུ་འཆར་བས་སྟོང་ གཟུགས་ལ་ཐིག་ལེའི་སྒྲས་བསྟན་ཞིང་། དེ་ཉིད་གཏུམ་མོ་འབར་བའི་སྣང་བར་ཡང་རིམ་ པས་འགྱུར་ཏེ། འདི་མཐར་ཕྱིན་པ་ན་འབར་སྣང་ལས་བྱུང་བའི་ལྷ་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡང་ཅི་ རིག་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ནི་རྗེས་དྲན་ལ་མཚམས་སྦྱོར་བར་ནུས་པས་ལྷ་སྐུ་དེ་ ལ་འཛིན་པས་དྲངས་པའི་རྗེས་དྲན་དུ་མིང་འདོགས་ལ། འོན་ཀྱང་སྔར་སྟོང་གཟུགས་དེ་ཉིད་ བདེ་{བར་[ཆར་]ཤར་བ་ཙམ་གྱི་བདེ་བ་ལས་ལྷག་པའི་བདེ་བར་རིམ་པ་འདི་ཉིད་ཀྱི་མཐའི་ སྐབས་འདིར་ཡང་ལྷ་སྐུས་བསྐྱེད་ཐུབ་པ་མ་ཡིན་པས། རྗེས་དྲན་གྱི་ཡན་ལག་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་ པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ། ལྔ་པ་ནི་རྒྱུད་ལས། གཏུམ་མོའི་སྣང་བར་གང་ཞིག་གྱུར་པ་ངེས་པར་ལུས་དང་ནམ་ མཁའ་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་དྲན་པར་འགྱུར། །ཞེས་དང་། ཕྱི་མ་ལས་ཀྱང་། རྗེས་སུ་དྲན་པས་ མཁའ་ལ་རི་བོང་ཅན་བཞིན་རང་གི་ལུས་ལ་འོད་ཟེར་ཆེན་པོ་ངེས་པར་རྒྱུ། །ཞེས་གསུངས་ ཤིང་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རང་འདོད་པའི་ལྷ་ མཐོང་བ་སྟེ། གཟུགས་བརྙན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ལས་འོད་ཟེར་དུ་ མ་འཕྲོ་བའི་རང་བཞིན་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཏེ། དེ་ལས་རྣམ་པ་དུ་མ་འཕྲོ་བའི་གཟུགས་ ཁམས་གསུམ་པ་སྤྲོ་བ་ཞེས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་བརྗོད་དོ།

如是所說，勝義中空相大手印樂性將融入，如是轉變之因是從世俗實物之力，即是從中脈內五大精華融為一體的上行氣下行氣諸氣依次融入且無往來而生之智慧，故先前在氣功次第時僅僅顯現氣與空相融為一味，此處彼亦顯現為具樂受特徵，故以明點之聲詮顯空相，其本身也依次轉變為猛火燃燒之相，當此究竟時，從燃相所生之本尊身壇城亦將隨意成就。從此能銜接隨念，故於彼本尊身以持所引之隨念而命名，然而先前彼空相僅顯為樂時之樂受，在此次第究竟階段，本尊身也無法生起勝過彼樂之樂受，故未生起隨念支分。 第五，經中說："凡成猛火之相，必定隨念于身及虛空。"後續經中也說："由隨念故，如月于空中，于自身中大光明必定執行。"金剛手前亦說："所謂隨念，即見所欲本尊，遠離影像分別。從彼放射眾多光芒之自性光明壇城，從彼放射眾多相之三界色身顯現，是謂隨念支分。"

།ཞེས་པ་ལྟར། རྗེས་ དྲན་གྱི་ཡན་ལག་གི་ངོ་བོ་ནི། སྟོང་གཟུགས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་པ་པོའི་ལུས་ཀྱི་དོད་དུ་གྱུར་ ཏེ། སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་ལྷ་སྐུ་ཡབ་ཡུམ་མཉམ་པར་སྦྱར་བས། སྒྲུབ་པ་པོའི་རགས་པའི་ལུས་ ལ་དཀར་དམར་འབར་འཛག་ལ་བརྟེན་ནས། དགའ་བཞི་ལུགས་འབྱུང་ལུགས་ཟློག་རྫོགས་ པ་རེ་ཡང་ཡང་བསྒོམས་ཤིང་། དེ་འདྲ་བ་རེ་རེས་བདེ་བ་གོང་འཕེལ་དུ་འགྱུར་བར་མ་ཟད། སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡང་གོང་འཕེལ་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་རང་ཉིད་འདོད་པའི་ལྷ་ 4-439 སྟེ་འཁོར་ལོའི་བདག་པོ་ཡབ་ཡུམ་དུ་ཤར་བ་དང་། དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ གྱིས་ཕྱི་ནང་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པ་དང་། དེས་ཁྱབ་ཚད་དུ་ཁམས་གསུམ་པའི་གཟུགས་བརྙན་ མཐའ་ཡས་པ་འཆར་བ་སྟེ། སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་འཆར་ཚུལ་རིམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གོང་དུ་ དྲངས་པའི་སྟོད་འགྲེལ་གྱི་ཚིག་ལས་གསལ་བ་དང་། ལུས་དང་ཞེས་པས་རང་འདོད་པའི་ལྷ་ རྩ་བའི་སྟོང་གཟུགས་དེ་དང་། ནམ་མཁའ་ཞེས་པས་ཡན་ལག་གི་སྟོང་གཟུགས་ཕྱི་མ་གཉིས་ པོ་བསྟན་ཅིང་། སྟོང་གཟུགས་རང་ངོས་ནས་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྩ་བ་དང་ཡན་ལག་གི་ དབྱེ་བ་མེད་ཀྱང་། སྐབས་འདི་ཉིད་ཀྱི་རིམ་པ་ལ་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་བའི་བློ་ལ་འཆར་ ཚུལ་དེ་ལྟར་ཡིན་པས། རྒྱུད་ལས་ཀྱང་། རྗེས་སུ་དྲན་པས་ལེགས་པར་དག་པ་དྲི་མེད་འོད་ཀྱི་ དཀྱིལ་འཁོར་དག་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་གཟུགས་ལས་སོ། །ཞེས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ལས་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་ འཁོར་འབྱུང་བར་གསུངས་ཤིང་། དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་པའི་ཚིག་ཟུར་གྱིས་དོན་དམ་སྲིད་ གསུམ་མཐའ་དག་བསྟན་པའང་ཡིན་ནོ། །སྐུ་ལས་འཕྲོ་བའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་པོའི་སྣང་ངོ་ལ་ལུས་ ཀྱི་ཕྱི་རོལ་ཁོ་ན་ཡིན་ནམ་སྙམ་ན། རང་འདོད་པའི་ལྷའི་སྐུ་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་ལ་འོད་ ཟེར་ཆེན་པོ་ཟླ་བ་ལྟར་འཆར་བའང་བཤད་པས། སྤྱིར་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀར་དུ་འཆར་བ་ཡིན་ ཀྱང་ཚིག་དེས་རང་ལུས་ལ་འཆར་བ་ཉིད་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་གསལ་ལོ། ། རྗེས་དྲན་གྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་སྟོང་གཟུགས་ཀྱིས་ཞུ་བདེ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ཀྱང་། གྲོགས་ ཕྱག་རྒྱ་གཞན་མེད་ན་དགའ་བཞི་རྫོགས་པར་བསྐྱེད་ཐུབ་པ་དང་མི་ཐུབ་པའི་གནས་སྐབས་ གཉིས་ཡོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཅི་སྟེ་གཟུགས་བརྙན་གྱི་དགའ་བར་མ་གྱུར་ན། ཞེས་གསུངས་ པའང་། གཟུགས་བརྙན་ཁོ་ནས་དགའ་བཞི་རྫོགས་པའི་ཚུལ་གྱི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཐོབ་ པར་མ་གྱུར་ན་ཞེས་པ་ཡིན་གྱི། གཟུགས་བརྙན་གྱིས་བདེ་བ་སྐྱེ་བ་ཙམ་ནི་སོར་སྡུད་ཀྱི་རིམ་ པ་ཁོ་ན་ལའང་ཡོད་ན། རྗེས་དྲན་གྱི་རིམ་པའི་ཐོག་མར་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་སོ།

如是，隨念支分的本性是：空相大手印成為修行者身體的溫度，通過空相本尊身父母雙運，依託修行者粗身的白紅燃滴，反覆修習順逆圓滿四喜，不僅每次如是都令樂受增上，空相壇城也得增上，其又顯現為自身所欲之本尊即輪王父母，從彼放射之光明壇城遍及內外一切，所遍及處顯現無邊三界影像，空相顯現之此三次第在上引前釋文中明顯，"身"之說表示所欲本尊根本空相，"虛空"之說表示后二支分空相，因空相本身是法性故，雖無根本與支分之分，然此階段中住于次第的瑜伽士心中顯現如是，故經中亦說："由隨念故，從智慧身亦有清凈無垢光明壇城。"說從智慧身生起光明壇城，且以"壇城"之詞邊顯示勝義三界一切。 若想：從身放射故，于修行者顯現中是否唯是身外？說本尊身如虛空而大光明如月顯現，故雖總于內外二者顯現，然彼詞明示于自身顯現為主。 雖隨念道皆由空相生起融樂，然無他手印伴侶時，有能否圓滿生起四喜兩種情況。為此所說"若未成為影像之喜"，是說若未由影像單獨獲得四喜圓滿方式的喜樂，並非僅指由影像生樂，因為僅攝心次第就有此等，何況隨念次第之初。

།སྐབས་ 4-440 འདི་དག་ཏུ་ཁ་ཅིག་ཟབ་དོན་ཡིན་རློམ་གྱིས་མྱོས་ནས་རང་འདོད་པའི་ལྷ་ཞེས་པ་ནི། ཞལ་ ཕྱག་གི་རྣམ་པ་ཅན་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་མི་འདོད་པ་ཁམས་གསུམ་པའི་ གཟུགས་བརྙན་ཁོ་ན་ལ་ངོས་འཛིན་པ་ནི་སྟོད་འགྲེལ་ལས། དེ་འདྲ་དེ་ལས་འོད་ཟེར་དང་ དེ་ལས་ཁམས་གསུམ་སྤྲོ་བར་བཤད་པ་རྣམ་དཔྱད་མེད་པར་ཐལ་བའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བས། རང་ལུགས་ནི་སྐྱོན་དང་བྲལ་བའོ། ། དྲུག་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་འགྱུར་མེད་བདེ་བའི་དབང་གིས་ཡེ་ ཤེས་གཟུགས་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན། །ཅེས་དང་། བདེ་མཆོག་སྟོད་འགྲེལ་ལས་ཀྱང་། དེ་ནས་ ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདོད་པའི་ལྷ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ལས། གང་ཞིག་འགྱུར་བ་ མེད་པའི་བདེ་བ་ཐོབ་པ་སྟེ། དེ་ལ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་སེམས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་ བྲལ་བ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡན་ལག་ཏུ་བརྗོད་དོ། །ཞེས་ སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ལྷའི་རྗེས་ཆགས་ལས་འགྱུར་མེད་བདེ་བ་སྐྱེ་བ་དང་། ཤེས་རབ་ ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅེས་པ་དང་། གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་སྟོང་གཟུགས་དང་བདེ་བ་རོ་ གཅིག་པར་བཤད་པ་དང་། ཕྱི་མ་ལས། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཁུ་བ་རྡོ་རྗེ་ལས་ནི་མགོ་བོར་བགྲོད་ བྱེད་དྲི་མེད་བདེ་བ་རབ་ཏུ་རྫོགས། །ཞེས་རྡོ་རྗེ་ནས་གཙུག་ཏོར་གྱི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ སེམས་ཀྱི་གང་བའི་ཚུལ་རྣམས་གསལ་བར་བསྟན་པ་དང་། མི་ཟད་མཆོག་གི་བདེ་བ་གཞོམ་ དུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐུ་ཞེས་པའི་འགྲེལ་པར་གཟུགས་ཀྱང་འགྱུར་བ་མེད་པའི་བདེ་བར་ འགྱུར་ཏེ། དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཞེས་རྟེན་རྫས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་ སྟོང་གཟུགས་དང་བསྲེས་ཏེ་མཉམ་པར་བཞག་པས་ཐ་མལ་རྫས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་སྟོང་གཟུགས་ སུ་ཐིམ་ཞིང་དག་ནས། སྟོང་གཟུགས་དེ་ཉིད་ཐིག་ལེར་གྱུར་པ་ན། དེ་ཉིད་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་ བར་གྱུར་པ་ནི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་དང་ཐབས་ཤེས་དབྱེར་མེད་ཀྱི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ 4-441 ལྟར་ཡང་དྲི་མེད་འོད་ལས། ཤེས་རབ་ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཞེས་པ་ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་ པ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། འགྱུར་མེད་བདེ་བའི་དབང་གིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟུགས་ ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །ཞེས་སོ།

於此諸處，有些人因陶醉於自認為是甚深義理，不承認"所欲本尊"是以面臂形相為主的壇城，而僅認定為三界影像，此乃未加觀察前釋所說"從如是放光，從彼放射三界"之過失，故自宗離此過失。 第六者，如說："以智慧方便自性故，由不變樂力于智慧身三摩地。"又如勝樂前釋中說："其後所謂三摩地者，由於所欲本尊生起貪著，獲得不變之樂，于彼一味之心離能取所取，即諸如來所說三摩地支分。"說由空相欲尊貪著生不變樂，且說"智慧方便自性"及能取所取離之空相與樂一味，又後者說："三摩地精液金剛從頂行無垢樂圓滿。"明示從金剛至頂髻皆以菩提心充滿之理，又于"無盡勝樂不壞智慧身"之釋中說："色亦成不變樂，彼即般若波羅蜜多智慧。"說依處精滴與空相和合等持，令凡常實物精滴融入空相而清凈，當彼空相成為精滴時，彼即成為不變樂，此乃離能取所取二者及方便智慧無別之義。如是《無垢光》中說："'以智慧方便自性'者，謂所知與能知成一味，由不變樂力于智慧身三摩地。"

།དེས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་ཡང་རྗེས་དྲན་བཞིན་དུ་སྟོང་ གཟུགས་ཡབ་ཡུམ་མཉམ་པར་སྦྱར་བས་རགས་པའི་ལུས་ལ་དགའ་བཞི་འབྱུང་ཟློག་རྫོགས་ པ་དྲངས་པའི་སྐབས་སུ་སྟོང་གཟུགས་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཁོ་ནས་ཐིག་ལེ་བཅིངས་ པའི་ཚེ་ཐིག་ལེའི་ཆ་ཤས་ཤིག་སྟོང་གཟུགས་ལ་ཐིམ་པས་ཐིག་ལེ་ཐིམ་པའི་སྟོང་གཟུགས་དེ་ བདེ་བ་སྐྱེད་བྱེད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་ཡང་ཡིན་པར་སོང་ལ། མྱོང་བྱ་བདེ་བ་ཡང་དེ་ཀ་ཡིན་ ཞིང་། སྟོང་གཟུགས་སུ་ཤར་བའི་ཐིག་ལེ་དེ་ཉིད་ལ་འགྱུར་བའང་མེད་པས་སྟོང་གཟུགས་ དང་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ཟུང་འཇུག་ཅེས་བྱ་ཞིང་གཟུང་བ་ཡུལ་ཤེས་བྱ་སྟོང་གཟུགས་དང་། འཛིན་པ་ཡུལ་ཅན་ཤེས་པ་བདེ་བ་ཡིན་ལ། སྟོང་གཟུགས་ཤེས་རབ་དང་བདེ་བ་ཐབས་ཡིན་ ཞིང་། རྟེན་ཐིག་ལེ་ལུས་དང་། བརྟེན་པ་ཡེ་ཤེས་སེམས་ཡིན་པས་གཟུང་འཛིན་ཟུང་འཇུག་ དང་། ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་པ་ཟུང་འཇུག་དང་། ཐབས་ཤེས་ཟུང་འཇུག་དང་། རྟེན་བརྟེན་པ་ ཟུང་འཇུག་དང་། ལུས་སེམས་ཟུང་འཇུག་ཅེས་བྱ་སྟེ། སྐབས་འདིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཟུང་ འཇུག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུའོ། །དེ་ལའང་ཇི་སྲིད་ས་བཅུ་གཉིས་མ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་སློབ་པའི་ཟུང་ འཇུག་སྟེ་ཆ་ཤས་མ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་ནས་ནི་ཆ་ཤས་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཟླ་ བ་ཉ་གང་བ་ལ་ཟླ་བ་རྫོགས་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟར་ཆ་ཚང་བ་ལ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་ཡི། གོང་ དུ་འགྲོར་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་རྒྱུད་ལས། དེ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དག་པ་ཉིན་ཞག་ འགའ་ཞིག་དབང་གིས་ཡེ་ཤེས་སྐུ་ནི་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་དང་། དབུས་སུ་སྲོག་ནི་རབ་ ཏུ་ཞུགས་པ་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་བྲལ་བའི་སྣ་ཚོགས་ཡུམ་ལ་འཁྱུད་པ་སྟེ། །པདྨར་ཞུགས་པའི་ རང་གི་རྡོ་རྗེ་སྤྲོ་བ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉི་ཟླའི་དབུས་སུ་རབ་ཞུགས་པའོ། །བདེ་བའི་ས་བོན་ 4-442 མ་ལྟུང་བ་ལས་རབ་དགའི་དགའ་བར་གནས་པ་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡི་རྣལ་འབྱོར་འདི། །ཕྱག་ རྒྱའི་དངོས་གྲུབ་དོན་སླད་ཁྱབ་བདག་གི་ནི་དཔལ་ལྡན་གསང་བ་ལས་ཀྱང་མཆོག་ཏུ་གསང་ བའོ། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། ས་བོན་མ་ལྟུང་བ་ནི་སྟོང་གཟུགས་ཀྱིས་ཐིག་ལེ་བཅིངས་པ་ དང་། དེ་ལས་རླུང་འགགས་པ་ནི་སྲོག་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ཞེས་པས་བསྟན། པདྨ་ནི་རྩ་རྡོ་རྗེ་ནི་ ཐིག་ལེ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་ལོ་དྲུག་ལ་མས་བརྟན་པའི་ཐིག་ལེ་བཅིངས་པའོ།

因此，三摩地之體性亦如隨念，以空相父母和合，于粗身引生四喜上下圓滿之時，唯以等持于空相而繫縛明點之際，明點之一分融入空相，由此融入明點之空相既成為生樂之智慧明點，且所經驗之樂亦即是彼，而現為空相之明點本身亦無變異，故稱空相與不變樂雙運，所取境所知即空相，能取境者能知即樂，空相為智慧而樂為方便，所依為明點身，所依為智慧心，故稱能取所取雙運、所知能知雙運、方便智慧雙運、能依所依雙運、身心雙運，於此處三摩地即是雙運智慧身。其中乃至未圓滿十二地之間為有學雙運，即稱未圓滿分，其後則為圓滿分。又如稱滿月為圓滿月，謂具足分位而稱圓滿，非為無可超越。又續部說："其後由三摩地清凈數日之力，智慧身得成就。"又說："中央氣息善入離諸境相種種母相擁抱，入于蓮花自身金剛放射亦如是入于日月中央。無漏樂種子安住極喜喜樂瑜伽士之此瑜伽，為印契成就義故普主之吉祥秘密中更極秘密。"所說無漏種子即是以空相繫縛明點，由此氣息止息即"氣息善入"所示。蓮花即脈，金剛即明點，謂於六輪以下固持明點。

།དེ་ལྟར་བཅིངས་ པས་རྫས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་རྣམ་པར་དག་ནས་སྟོང་གཟུགས་སུ་གྱུར་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ། མས་ བརྟན་གྱི་ཐིག་ལེ་བཅིངས་པས་དཀར་པོའི་བགྲོད་པ་ནོར་བུ་ནས་འགགས་པ་དང་། དམར་ པོའི་བགྲོད་པ་གཙུག་ཏོར་ནས་འགགས་པ་ནི། ཉི་ཟླའི་དབུས་སུ་ཞུགས་པ་ཞེས་པས་བསྟན་ ཅིང་། རབ་དགའི་དགའ་བ་ནི་མི་འགྱུར་བས་བདེ་བར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་རྒྱུ་ནི། ཡུལ་ དང་རྣམ་པར་བྲལ་བ་སྟེ་རང་སེམས་ཙམ་གྱི་སྣང་བ་སྟོང་གཟུགས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོ་སྣ་ཚོགས་ ཡུམ་ལ་འཁྱུད་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ཡང་རགས་པའི་ལུས་འདི་སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་ལྷ་མོ་དང་ སྦྱོར་བ་མ་ཡིན་གྱི། སྟོང་གཟུགས་ཉིད་ཀྱི་ལྷ་སྐུ་ཡབ་ཡུམ་མཉམ་སྦྱོར་རོ།

如是繫縛后，實質明點清凈而轉為空相即是瑜伽。以下固持明點繫縛，白分之行從寶珠處止息，紅分之行從頂髻處止息，以"入于日月中央"所示。極喜之喜即成不變之樂，彼等之因乃離諸境相，即從擁抱唯自心顯現空相大手印種種佛母而生。此亦非以此粗身與空相天女交合，而是空相本身之天尊父母等持交合。

།དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ གྱི་སྙིང་པོ་ནི། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒྲུབ་པ་དེ་ཉམས་སུ་བླངས་པ་ན། སྟོང་ གཟུགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཆགས་པས་རྐྱེན་བྱས་ནས་ལུས་ལ་ལས་ཀྱི་གཏུམ་མོ་འབར་བའི་རྩ་སྟོང་ ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་དྭངས་མ་ཧཾ་ཡིག་ལ་འདུས་ནས་ཞུ་བར་འགྱུར་ཞིང་། ཞུ་བའི་ཐིག་ ལེ་ནོར་བུར་སླེབ་སླེབ་ཀྱི་བར་ལ་རྩ་འཁོར་རྣམས་སུ་དགའ་བའི་སྐད་ཅིག་མ་འཆིང་བ་ཡང་ སྟོང་གཟུགས་ཀྱིས་འཆིང་། བདེ་བ་མྱོང་བ་ཡང་སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་སྣང་བ་དང་བསྲེ། ཁྱད་པར་ ནོར་བུར་སྟོང་གཟུགས་ཀྱིས་དྲག་ཏུ་བཅིངས་ཤིང་། ཟློག་པ་དང་ཁྱབ་པ་ཡང་སྟོང་གཟུགས་ ཀྱི་བྱེད་པ་ལས་འབྱུང་། སྤྱི་བོ་ནས་ནོར་བུའི་བར་དུ་ཞུ་བའི་སྐབས་ན་སྟོང་གཟུགས་དང་ བསྲེས་པས་ཁམས་དེ་ཤིན་ཏུ་དྭངས་མར་འགྱུར། སྤྱིར་ནོར་བུར་བཅིངས་པས་ཐམས་ཅད་དུ་ 4-443 བཅིངས་པར་འགྱུར་བར་ཡང་བཤད་ལ། འོན་ཀྱང་ནོར་བུ་བཅིངས་པ་ནས་ཁྱབ་པའི་བར་དུ་ སྟོང་གཟུགས་དང་བསྲེས་པས། ལས་རླུང་གི་བགྲོད་པ་གཅིག་འགགས། དཀར་པོའི་བགྲོད་ པ་གཅིག་ནོར་བུ་དང་། དམར་པོའི་བགྲོད་པ་གཅིག་གཙུག་ཏོར་གྱི་ཕྱོགས་ནས་འགག་ སྟེ། དཀར་དམར་རླུང་གསུམ་གྱི་བགྲོད་པ་འགགས་པ་དེ་རྣམས་སྟོང་གཟུགས་ལ་ཐིམ་ པས། སྟོང་གཟུགས་དེ་མི་འགྱུར་བའི་ཐིག་ལེར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ངེས་པར་ན་སྟོང་ གཟུགས་དང་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་གདོད་མའི་གནས་ལུགས་ཡིན་པས་ཡེ་ ནས་བཞུགས་ཀྱང་སྔར་ཁུ་རྡུལ་རླུང་གསུམ་གྱི་སྒྲིབ་པས་བསྒྲིབས་ཏེ་མ་མཐོང་། སྐབས་དེར་ དཀར་དམར་རླུང་གསུམ་དུ་སྣང་བའི་འཁྲུལ་སྣང་གི་ཆ་ཤས་རེ་རེ་དབྱིངས་སུ་ཡལ་བས་ཆོས་ ཉིད་བདེ་ཆེན་དུ་མཐོང་བ་ནི་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་སེམས་ཀྱི་གནས་ལུགས་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ ལྡན་གྱི་སྟོང་གཟུགས་ཕྱག་ཆེན་ཏེ། མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བར་ཡེ་ནས་གནས་པ་ཡིན་མོད། རྣལ་འབྱོར་པས་བདེ་བ་ཆེན་པོར་རྟོགས་ཡུལ་ཇེ་ཆེ་ཇེ་ཆེར་སོང་བ་དེ་ཀ་ལ་མི་འགྱུར་བའི་ བདེ་བ་འཕེལ་བར་བཏགས་པ་ཡིན་ཀྱང་། སྒྲུབ་པ་པོའི་སེམས་ལ་སྣང་ཚུལ་ནི་དཀར་དམར་ རླུང་གསུམ་སྔར་ཡོད་པ་རྣམས་སྟོང་གཟུགས་དེ་ལ་ཐིམ་པས། དཀར་དམར་རླུང་གསུམ་ གྱི་རྫས་དང་དངོས་པོ་ནི་འགགས། དེའི་རིགས་རྒྱུན་སྟོང་གཟུགས་ལ་དེ་གསུམ་གྱི་རོ་བྲོ་བ་ ལྟར་གྱུར་ནས་སྔར་སྟོང་གཟུགས་འགྱུར་མེད་ཀྱི་བདེ་བ་མིན་པ་ལས་ད་ནི་སྟོང་གཟུགས་ཉིད་ བདེ་བའི་རོར་གྱུར་ཏོ་སྙམ་པ་འཆར་རོ། །དེ་བས་ན་བཤད་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་རྣལ་འབྱོར་པ་ ལ་སྣང་ཚུལ་དང་བསྟུན་ནས་བཤད་པ་ཡོད་པས་དེ་ལྟར་གོ་བར་གྱིས་ཤིག རྟེན་ཐིག་ལེ་སྟོང་ གཟུགས་སུ་གྱུར་ཞེས་པ་ཡང་དཀར་པོ་ཁོ་ན་ལ་མི་གཟུང་གི ། ཁམས་ཀྱི་དྭངས་མ་མཐའ་དག་ ལ་གོ་དགོས་སོ།

彼等之義要者，如前所說，當修習彼等持之修持時，以空相之貪愛為緣，于身中燃起業用猛火，七萬二千脈之精華融入吽字，而成融化。融化之明點至寶珠時，于諸脈輪中繫縛喜之剎那亦由空相所繫，領受樂亦與空相顯現相融。尤其于寶珠處為空相所猛烈繫縛，返回與遍滿亦從空相之作用而生。從頂至寶珠融化之時，以與空相相融而彼界極為清凈。總之，已說由繫縛寶珠而於一切處成繫縛，然而從繫縛寶珠至遍滿期間與空相相融，業風之行一者止息，白分之行一者于寶珠，紅分之行一者于頂髻方向止息，白紅風三者之行止息彼等融入空相故，彼空相成為不變明點。此亦確定而言，空相與不變樂雙運乃本初實相，雖本來安住然先為精血風三者之障所障而未見。爾時，顯現為白紅風三者之迷亂顯現之各分于界中消融故，見法性大樂即是不變樂心性具一切最勝之空相大手印。雖本來住于不變樂中，瑜伽士對大樂之覺知境漸次增大，即于彼上假立不變樂增長，然于修行者心中之顯現方式，即先前所有白紅風三者融入彼空相故，白紅風三者之實質與事物皆止息，彼之相續于空相中如彼三者之味嘗般，從先前非空相不變樂轉而今空相本身成為樂味，如是顯現。是故有諸多說法是依瑜伽士之顯現方式而說，應如是了知。所謂依處明點成空相者，亦不當僅執白分，當了知為一切界之精華。

།དེ་ལྟ་བུའི་ཁུ་རྡུལ་རླུང་གསུམ་པོ་དེ་རིམ་པས་འགག་ཚུལ་ལ་བརྟེན་ནས་ མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་སྐད་ཅིག་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ས་བཅུ་ 4-444 གཉིས་སུ་རྣམ་པར་བཞག་པ་མཛད་དོ། ། ༈ དབྱེ་བསྡུའི་རྣམ་གྲངས། དོན་ཚན་གཉིས་པ་ཡན་ལག་དྲུག་གི་དབྱེ་བ་དང་བསྡུ་བའི་རྣམ་གྲངས་བཤད་པ་ལ། སོ་ སོའི་དབྱེ་བ་དང་། རིགས་མཐུན་བསྡུས་ཚུལ་དང་། བསྡུས་དོན་སྣ་ཚོགས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་ བ་སྟེ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། སོ་སོར་སྡུད་པ་རྒྱལ་བའི་དབང་པོར་ འགྱུར་ཞིང་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ་བསམ་གཏན་མི་བསྐྱོད་པ་ཉིད་དོ། །སྲོག་རྩོལ་དག་ཀྱང་རལ་གྲི་ ཅན་ནོ་སླར་ཡང་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ་འཛིན་པ་ཕྱག་ན་རིན་ཆེན་ནོ། །གཡུང་མོ་ལ་ནི་རྗེས་སུ་དྲན་ པ་པདྨ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ་དཔལ་ལྡན་ཏིང་འཛིན་འཁོར་ལོ་ཅན། །རེ་རེ་དབྱེ་བ་ལྔ་རྣམས་ ཀྱིས་ཏེ་སླར་ཡང་གང་ལས་ཨ་སོགས་ཀ་སོགས་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱེ་བའོ། །ཞེས་ཚིག་རྐང་དང་པོ་ གཉིས་ལ་རྣམ་པ་བཅུ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་དབུས་ཀྱི་གསལ་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ཡན་ལག་དང་ པོ་བཞི་ལ་དབྱེ་བ་བཅུར་གསུངས་པས་ཕྱི་མ་གཉིས་ལའང་གོ་བར་འགྱུར་ཞིང་། རྒྱུད་འགྲེལ་ གྱི་གནས་སྐབས་གཞན་ནས་དེ་གཉིས་ལའང་དབྱེ་བ་བཅུ་གསལ་བར་ཡང་གསུངས་པས་ ཡན་ལག་དྲུག་པོ་རེ་རེ་ཡང་ནང་ཚན་བཅུ་བཅུས་ཕྱེ་བ་དང་། རེ་རེ་དབྱེ་བ་ལྔ་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ་ ཞེས་པས་ཡན་ལག་དྲུག་པོ་རེ་རེ་ཡང་ནང་ཚན་ལྔ་ལྔར་འབྱེད་པ་བསྟན་ཅིང་། ཨ་སོགས་ཀ་ སོགས་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་པས་ནི། དབྱེ་བ་ལྔའི་ཁྱད་པར་ལ་སྦྱོར་བ་ལྟར་ཡང་རུང་མོད། སླར་ ཡང་ཞེས་པའི་ཚིག་གི་ནུས་པས་རོ་རྐྱང་གི་ལམ་འགོག་པར་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་གཉིས་ཚན་གྱི་ དབྱེ་བར་བྱས་ཏེ། ཡན་ལག་དྲུག་གི་དོན་བསྡུས་སྔ་མ་གཉིས་ལས་གཞན་དུ་སྦྱར་ན་ལེགས་ སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡན་ལག་དྲུག་ལ་གཉིས་ཚན་དུ་དབྱེ་བ་དང་། ལྔ་ཚན་དུ་དབྱེ་བ་དང་། བཅུ་ ཚན་དུ་དབྱེ་བ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། སོར་སྡུད་ལ་དབྱེ་ན་རྩ་རཱ་ས་ན་འཆིང་བྱེད་མཚན་ མོའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། ལ་ལ་ན་འཆིང་བྱེད་ཉིན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གཉིས་སོ།

依如是精血風三者之漸次止息方式，而安立為最極不變之二萬一千六百剎那，以及等持十二地。 分類之類別 第二科分六支分支與歸攝之類別中分說：各別之分支、同類歸攝方式、以及歸攝義之種種分類三者。其中初者，續之王云："各別攝收成佛王，分為十種即禪定不動尊。氣功亦為持劍者，複次分十即持寶。于乳女中隨念即持蓮，具德等持持輪者。各各分為五種數，複次由彼阿等迦等分。"前二偈頌中所說"十種"者，指中間明顯，如是宣說初四支分各有十分，后二支分亦可了知，且於續釋其他時處亦明說彼二各有十分，故六支分各各皆分為十種，"各各分為五種數"之句說明六支分各各分為五種，"阿等迦等"之句，雖可配於五分之差別，然由"複次"之詞力，從遮止羅薩那道之門成為二分之分類，若將六支之義攝為異於前二者作解甚善。如是則六支有二分之分類、五分之分類、十分之分類三者。其中初者，各別攝收若分則有：羅薩那繫縛夜瑜伽與拉拉那繫縛晝瑜伽二者。

།བསམ་གཏན་ ལ་དབྱེ་ན་དམིགས་པའི་ཡུལ་སྟོང་གཟུགས་ལ་གཟུང་ཆར་སྣང་བ་སྤོང་བའི་ལམ་ནི་རྩ་རྐྱང་ 4-445 མ་དག་བྱེད་དང་། སྟོང་གཟུགས་སྤྲོས་བྲལ་དུ་རྟོགས་པས་འཛིན་ཆར་ཞེན་པ་སྤོང་བའི་ལམ་ ནི་རོ་མ་དག་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་གཉིས་ཡིན་ལ། སོར་སྡུད་ཀྱི་དབྱེ་བ་གཉིས་ནི་བསམ་པ་གཙོ་ ཆེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དག་བྱེད་ཉི་མའི་ཆོས་ཀྱིས་དག་བྱ་ཟླ་བ་སྦྱོང་ཞིང་། དག་བྱེད་ཟླ་ བའི་ཆོས་ཀྱིས་དག་བྱ་ཉི་མ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ལ། བསམ་གཏན་གྱི་སྐབས་འདིར་ནི་ལུས་ཀྱི་ཆ་ ནས་སྦྱོང་བ་གཙོ་བོར་བྱེད་དེ། ཡུལ་སྟོང་གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་གཟུང་ ཆ་སྦྱོང་བ་ནི། གཟུང་ཆ་རོ་མའི་ཆོས་ཡིན་ཅིང་། དེ་ཉིད་ཀྱིས་དག་པར་བྱེད་པ་དང་། ཡུལ་ ཡུལ་ཅན་དབྱེར་མེད་དུ་འདྲེས་པའི་སེམས་ཏེ་སྤྲོས་བྲལ་དུ་ཤར་བས་འཛིན་ཆ་སྤོང་བ་ནི། འཛིན་པ་རྐྱང་མའི་ཆོས་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དག་པར་བྱེད་པས་སོ། །སྲོག་རྩོལ་གྱི་རིམ་པ་ ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། སྟེང་འོག་གི་ལམ་དྲུག་ལས་སྟེང་གི་གཡས་གཡོན་གྱི་རྒྱུ་བ་ བཀག་ནས། དབུས་ཀྱི་རླུང་འོག་དུང་ཅན་མའི་གནས་སུ་བསྲེས་པས་ཉི་མའི་ལམ་དག་པར་ བྱེད་པ་དང་། འོག་གི་གཡས་གཡོན་གྱི་ལམ་བཀག་ནས་དབུས་ཀྱི་རླུང་སྟེང་མུན་ཅན་ཨ་ཝ་ དྷཱུ་ཏིའི་ནང་དུ་བསྲེས་པས། རྐྱང་མ་ཟླ་བའི་ལམ་དག་པར་བྱེད་པའོ། །གཉིས་པོ་འདིའི་གོ་ རིམ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་ཀྱང་། ཕལ་ཆེར་སྟེང་ཐོག་མར་འགག་པ་ཤས་ཆེ་ཞིང་། གོ་རིམ་ ཇི་ལྟར་ཡང་སྔ་མའི་གནས་སྐབས་སུ་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་འགག་པའི་འགོ་བརྩམས་ཏེ། ཕྱི་ མའི་མཐར་གོང་བུ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། ། འཛིན་པའི་རིམ་པ་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ། ལྟེ་བ་ནས་སྤྱི་བོའི་བར་དུ་ལུགས་ཟློག་གི་རིམ་པ་ བསྒོམས་པས། གཙོ་བོར་ཉི་མའི་ཆོས་རྣམས་འགག་པ་དང་། ཡང་གཙུག་ཏོར་ནས་ལྟེ་བའི་ བར་དུ་ལུགས་འབྱུང་གི་རིམ་པ་བསྒོམས་པས་ཟླ་བའི་ཆོས་རྣམས་དག་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ ན་རིམ་པ་འདི་[ཉིད་]གཉིས་ལས་སྔ་མའི་དབྱེ་བ་བསམ་པ་གཙོ་ཆེ་བའི་རིམ་པ་དང་། འཛིན་ པའི་དབྱེ་བ་འདི་ལུས་གཙོ་ཆེ་བའི་རིམ་པ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རིམ་པ་ལ་ཡང་གཉིས་ 4-446 ཏེ། སྟོང་གཟུགས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོས་དགའ་བཞི་རྫོགས་པར་འདྲེན་མི་ཐུབ་པའི་གནས་སྐབས་ ནི། གཏུམ་མོའི་འབར་སྣང་ལ་གཙོ་བོར་སྤྱོད་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་ཟླ་བ་དག་བྱེད་དང་། དེས་དགའ་བཞི་རྫོགས་པར་འདྲེན་ཐུབ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཞུ་བདེ་འགྱུར་མེད་ཀྱི་རྟེན་བྱང་ ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་གཙོ་བོར་སྤྱོད་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་ཉི་མ་དག་བྱེད་དོ།

禪定若分，則以所緣境為空形而現為所取相之遮除道為脈右分清凈，以及通達空形離戲而遮除執著能取之道為脈左分清凈，如是為二。各別攝收之二分是依主要意樂而言，以清凈日法清凈所凈月，以及以清凈月法清凈所凈日，而此禪定階段則主要從身份凈治，即以緣空形之瑜伽凈治所取相，所取相為左脈之法，由彼而得清凈，以及由境與有境無別和合之心即離戲顯現而遮除能取，能取為右脈之法，由彼而得清凈。氣功次第亦成二分：于上下六道中，遮止上方左右之行，而融合中風于下具鈴處以清凈日道，以及遮止下方左右之道，而融合上方具暗之中脈內以清凈月道。此二之次第雖非決定，然多數上方先止較多，無論次第如何，於前者階段開始止息十輪，至後者終成一團。 執持次第亦二：從臍至頂修逆次第，主要止息日法等，以及從頂髻至臍修順次第而月法等得清凈。故此次第二者中，前者分類是主要意樂之次第，而此執持分類是主要身體之次第。隨念次第亦二：空形大手印未能圓滿引生四喜之階段，是主要運用猛火熾燃顯現之階段故為月清凈，以及由彼能圓滿引生四喜開始，主要運用融樂不變之所依菩提心之階段故為日清凈。

ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རིམ་པ་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ། གསང་བ་ནས་དཔྲལ་བའི་བར་འཁོར་ལོ་ ལྔ་ལ་ཁམས་ལྔ་འགག་པ་ནི་ཉི་མ་དག་བྱེད་དང་། གཙུག་ཏོར་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་སོགས་འགགས་ པ་ནི་ཟླ་བ་དག་བྱེད་དེ། ཁམས་ལྔ་ཤེས་རབ་དང་། ཕུང་པོ་ལྔ་ཐབས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ ཡན་ལག་ཕྱི་མ་འདི་གཉིས་ལ་ཡང་། སྔ་མ་རྗེས་དྲན་བསམ་པ་གཙོ་བོར་བཞག་པའི་དག་ ཚུལ་གྱི་དབྱེ་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབྱེ་བ་འདི་ལུས་གཙོ་བོར་བཞག་པའི་དག་ཚུལ་ལོ། ། དབྱེ་བ་འདི་དག་ལམ་རིམ་གྱིས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བ་སྔ་ཕྱིར་འབྱུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ན་དེ་ལྟར་ ཡིན་ལ། རྣལ་འབྱོར་སྒོམ་པའི་ཚུལ་རེ་རེ་བཞིན་ཡང་། ཐབས་ཤེས་ཟུང་འཇུག་གི་ཚུལ་དུ་ བསྒོམ་དགོས་པས་དེ་ལྟ་བུའི་དབྱེ་བར་བྱས་ཀྱང་རུང་སྟེ། སོར་སྡུད་ལ་ནི། ནམ་མཁའ་ལ་ སེམས་གནས་པའི་བདེ་བ་ཟླ་བའི་ཆོས་དང་། སྟོང་གཟུགས་ཉི་མའི་ཆོས་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ ཡིན་ལ། བསམ་གཏན་ལ་སེམས་སྤྲོས་བྲལ་དང་དེ་ཉིད་སྟོང་གཟུགས་སུ་ཤར་བ་གཉིས་ཟླ་ ཉི་དང་། སྲོག་རྩོལ་ལ་སྲོག་དང་ཐུར་སེལ་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པ་ཟླ་ཉི་དང་། འཛིན་པ་ལ་རླུང་ ཐིག་ལེར་ཐིམ་པ་དང་གཏུམ་མོ་འབར་བ་ཟླ་ཉི་དང་། རྗེས་དྲན་ལ་སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་། ཞུ་བདེ་འགྱུར་མེད་ཟླ་ཉི་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཁམས་དཀར་པོ་དང་དམར་པོའི་བགྲོད་པ་ འགག་ཚུལ་ཟླ་ཉིའི་ཆོས་ལ་སྦྱར་རོ། །དེས་ན་རྒྱུད་ལས་ཨ་སོགས་ཞེས་པས་ཟླ་བ་དང་། ཀ་ སོགས་ཞེས་པའི་ཉི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་རྩ་རོ་རྐྱང་རླུང་ཉི་ཟླ་ཁམས་ཁུ་རྡུལ། ཡུལ་ཡུལ་ ཅན་། ཐབས་ཤེས་རབ་སོགས་ཅི་རིགས་པ་ལ་སྦྱོར་དགོས་སོ། །ཨ་སོགས་ཀ་སོགས་ཞེས་པ་ 4-447 ལྔ་ཚན་གྱི་དབྱེ་བའི་ཁྱད་ཆོས་སུ་སྦྱོར་ཚུལ་ནི། གཉིས་ཚན་དང་ལྔ་ཚན་གྱི་དབྱེ་སྒོ་འདི་གཉིས་ བཤད་པས་ཤུགས་ལ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། ། གཉིས་པ་ལྔ་ཚན་གྱི་དབྱེ་བ་ནི། སོར་སྡུད་ལ་དབྱེ་ན་ལྔ་སྟེ། དུ་བའི་སྣང་བ་ཙམ་ལ། གནས་པའི་སོར་སྡུད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྨིག་རྒྱུ་དང་། མཁའ་སྣང་དང་། མར་ མེ་གཡོ་བ་མེད་པ་དང་། སྤྲིན་མེད་པའི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་སྣང་བ་ལ་གནས་པའི་སོར་སྡུད་ ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །བསམ་གཏན་ལ་ཡང་ལྔ་སྟེ། ཐིག་ལེའི་དབུས་སུ་དུ་སྣང་རབ་འབྱམས་ ཤར་བ་ནས། སྤྲིན་མེད་ནམ་མཁའ་ཤར་བའི་བར་ལྔའོ། །ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ ལག་ལྔ་ནི་སྐབས་འདིར་མི་བགྲོང་སྟེ། དེ་ནི་བཅུ་ཚན་དུ་དབྱེ་བའི་སྐབས་ཡིན་ལ། ཡན་ལག་ ལྔ་འབྱུང་བའི་ཁམས་ལྔ་ལ་རིམ་ཅན་དུ་སྦྱོར་བའི་རྒྱུ་མཚན་འཐད་ལྡན་ཡང་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་ རོ། །སྲོག་རྩོལ་ལ་ཡང་ལྔ་སྟེ། སྟེང་འོག་གཡས་གཡོན་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ཏེ། ས་རླུང་དབུས་ ཀྱི་རྩར་བཅིངས་པ་ནས། ནམ་མཁའི་རླུང་དབུས་ཀྱི་རྩར་བཅིངས་པའི་བར་རོ།

三摩地次第亦二：從密處至額間五輪五大界止息是為日清凈，以及頂髻處五蘊等止息是為月清凈，五大界是智慧，五蘊是方便。如是則此後二支亦復，前者隨念主要建立意樂之清凈方式分類，而此三摩地分類是主要建立身體之清凈方式。此等分類若依道次第生起于相續前後而言則如是，而每一瑜伽修法，亦須以方便智慧雙運之方式修持，故作如是分類亦可：于各別攝收，則空中心住之樂為月法，與空形日法雙運；于禪定，心離戲與彼顯現為空形二者為月日；于氣功，于命氣與下行氣作要處擊中為月日；于執持，風融入明點與猛火熾燃為月日；于隨念，空形身與融樂不變為月日；於三摩地，白赤界趣止息方式配于月日法。故續部所說"阿等"是為月，"卡等"是為日，彼二應配於左右脈、風日月、界精明點、境有境、方便智慧等任何相應者。"阿等""卡等"作為五組分類特徵之配法，由解說二組與五組分門此二者而間接可知。 第二、五組分類者：各別攝收若分則五，即安住于唯煙相顯現之各別攝收瑜伽，如是亦復陽焰、虛空顯、無動油燈、如無雲空之顯現安住之各別攝收瑜伽。禪定亦五，從明點中現廣大煙相直至現無雲虛空之間五者。智慧等五支於此不計，彼乃十組分類之處，且五支配於五界次第之理由亦不見應理故。氣功亦五，即合上下左右為一，繫縛地風于中脈，乃至繫縛空風于中脈之間。

འཛིན་པ་ལ་ཡང་ལྔ་སྟེ། རླུང་རྣམས་ས་ཁམས་ཀྱི་དྭངས་མའི་ཐིག་ལེ་ལ་ཐིམ་པ་ནས། མཁའ་ཁམས་ཀྱི་དྭངས་མའི་ཐིག་ལེ་{ལ་}ཐིམ་པའི་བར་རོ། །རྗེས་དྲན་ལ་ཡང་ལྔ་སྟེ། རྟགས་ལྔའི་རང་བཞིན་གྱི་སྟོང་གཟུགས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོའི་ཞི་བདེ་རྫོགས་པར་བསྐྱེད་པའི་ དབྱེ་བས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡང་ལྔ་སྟེ། ས་སོགས་འབྱུང་བ་ལྔ་གནས་གྱུར་པའི་དབྱེ་བས་ སོ། །འདི་ལ་གསང་བའི་འཁོར་ལོའི་ས་གཉིས་ནི། སྔོན་འགྲོར་སྦྱར་ནས། ལྷག་མ་འཁོར་ལོ་ ལྔ་ལ་ས་ཆུ་མེ་རླུང་ནམ་མཁའ་གནས་གྱུར་པ་སྦྱོར་ཏེ། དེ་ཡང་གཙོ་ཆེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི། ཆ་ཤས་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། ། ལྔ་ཚན་གྱི་དབྱེ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཀྱང་ གཡས་གཡོན་སོ་སོར་མ་བགྲངས་པར་རིགས་མཐུན་ཕན་ཚུན་བསྡེབས་ནས་ལྔར་བྱས་ 4-448 པའམ། མཁའ་ཁམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཕུང་པོ་ལྔའི་དཀྱིལ་ཁོར་བསྡུས་པ་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། ། གསུམ་པ་བཅུ་ཚན་གྱི་དབྱེ་བ་ནི། སོར་སྡུད་སོགས་སྔ་ཕྱིར་ལམ་གྱི་རྟོགས་པ་མི་འདྲ་བ་ བཅུ་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་དང་། བསམ་གཏན་གྱི་དབྱེ་བ་བཅུ་ལྟ་བུ་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གྱི་ལྡོག་ཆས་ཕྱེ་ བ་སོགས་སྦྱོར་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་ཅི་རིགས་པ་ཡོད་པ་རིགས་པས་དཔྱད་དེ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ ཡང་སོར་སྡུད་ལ་བཅུ་སྟེ། དུ་བ་ལྟ་བུའི་རྟགས་སྣང་དང་པོར་ཤར་བ་ནས། ཐིག་ལེ་ཆེན་པོའི་ རྟགས་སྣང་ཤར་བའི་བར་རྟགས་བཅུའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཅུའོ། །བསམ་གཏན་གྱི་དབྱེ་ བ་ལའང་བཅུ་སྟེ། འགྲེལ་ཆེན་ལས། དེ་ལྟར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དབྱེ་བས་བསམ་ གཏན་རྣམ་པ་བཅུའོ། །ཞེས་ཏེ་འཛིན་པའི་སྒྲས་ཡུལ་ཅན་ཏེ་བསམ་གཏན་ཡན་ལག་ལྔ་དང་། གཟུང་བའི་སྒྲས་ཡུལ་ཏེ་བསམ་གཏན་ཡན་ལག་ལྔ་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ གྱུར་པ་སྟོང་གཟུགས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གསར་དུ་ཐོབ་པའི་ཡུལ་གྱི་སྟོང་གཟུགས་ ནས། གཡོ་མེད་བདེ་བའི་ཡན་ལག་གི་བར་གྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་སྟོང་གཟུགས་ཏེ་ལྔའོ།

執持亦五，即從諸風融入地界精華明點，乃至融入空界精華明點之間。隨念亦五，以五相自性空形大手印寂樂圓滿生起之分類。三摩地亦五，以地等五大轉依之分類。於此密輪二地配於前行，餘五輪配于地水火風空轉依，然此是就主要而言，應知支分則一切中具一切。 此等五組分類雖皆依五輪而立，然不分別計左右，而是合併同類為五，或隨應配于空界中攝五蘊壇城。 第三、十組分類者：各別攝收等前後道之不同證悟十種生起次第，以及如禪定十分類以境有境反體分等，有種種不同配法，應以理觀察而知。其中各別攝收有十，即從初現如煙相直至現大明點相間十相分類為十種。禪定分類亦十，如《大疏》云："如是以所取能取分類，禪定有十種。"能取聲謂所緣，即禪定五支，所取聲謂境，即彼禪定五支所見行境之空形；從智慧支新得之境空形，乃至不動樂支之境空形等五。

།དེ་ ལྟར་ཡུལ་ཅན་ལྔ་དང་ཡུལ་ལྔའི་དབྱེ་བས་བསམ་གཏན་བཅུ་སྟེ་འདི་ཡང་ངེས་པར་ན། སྟོང་ གཟུགས་ཆོས་ཉིད་སྤྲོས་བྲལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཆ་མེད་ཀུན་འགྲོ་ཁྱབ་པ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཕྱོགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང་དུས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མེད་པས་བསམ་གཏན་ཡན་ལག་ལྔ་སོ་སོའི་དུས་ཀྱི་ དབྱེ་བ་མི་འབྱུང་ཡང་སྒྲུབ་པ་པོ་ཉིད་ཀྱི་བློ་ལ་འཆར་ཚུལ་ལ་ཡན་ལག་ལྔའི་ཉམས་མྱོང་རིམ་ ཅན་དུ་སྐྱེས་པ་ན། སྟོང་གཟུགས་ཀྱང་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་ཞུགས་ལྟར་མཐོང་བའི་དབང་ དུ་མཛད་ནས། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་བཞག་གོ་ཡན་ལག་གཞན་རྣམས་ལ་སྔ་ཕྱི་རིམ་པ་བཅུའི་ དབྱེ་བ་མཛད་ཅིང་ཡན་ལག་འདི་ལ་སྔ་ཕྱི་རིམ་པ་ལྔ་ཁོ་ན་ལ་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་དུས་མཉམ་པ་ གཉིས་གཉིས་སོ་སོར་ཕྱེ་ནས་བཅུར་མཛད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཞེ་ན། སྤྱིར་དངོས་པོའི་གནས་ ཚུལ་ལ་བསྒོམ་བྱ་སྟོང་གཟུགས་ནི་རང་ཉིད་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་རྟག་ 4-449 ཏུ་དབྱེ་བ་མེད་དེ་དེའི་ངོ་བོར་གནས་པ་ཡིན་མོད། སྒྲུབ་པ་པོ་ལ་སྣང་ཚུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ ན། སོར་སྡུད་ཀྱི་རིམ་པ་ཁོ་ནའི་སྐབས་ན། སྟོང་གཟུགས་ཕྱི་རོལ་རྒྱང་ཆད་དུ་སྣང་བས་ཡུལ་ སྟོང་གཟུགས་བཅུ་པོ་རྟོགས་བྱེད་ལམ་གྱི་དབྱེ་བར་མ་མཛད་ལ། བསམ་གཏན་གྱི་རིམ་པའི་ སྐབས་འདིར་སྟོང་གཟུགས་སེམས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་ཤེས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། སྟོང་གཟུགས་ དེ་ཉིད་ཀྱང་བསམ་གཏན་གྱི་ལམ་དུ་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་འདིར་སྟོང་གཟུགས་ལམ་དུ་ བཤད་པས་འོག་མ་རྣམས་ལའང་སྟོང་གཟུགས་སེམས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་ཤེས་པ་གོ་བར་བྱས་ ལ། བསམ་གཏན་མ་ཐོབ་གོང་དུ་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་མེད་པར་ཡང་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ ཕྱིར་ཡན་ལག་འདི་ལ་དབྱེ་བ་དེ་ལྟར་གསུངས་སོ། །ཞིབ་མོར་ན་སྟོང་གཟུགས་དངོས་ནི། བསམ་གཏན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་ཀྱང་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་མིན་ མོད་ཀྱི། སྟོང་གཟུགས་དེ་ཉིད་གསར་ཐོབ་ཏུ་སྣང་བ་དང་། འཕེལ་བར་སྣང་བའི་ཆ་དེ་ལམ་ བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་ཡིན་པ་ལ་དགོངས་ཤིང་། སྒྲུབ་པ་པོས་སྟོང་གཟུགས་དེ་ཉིད་ ལམ་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡང་འབྱུང་བས་དེ་ལྟར་བཤད་དོ། །སྲོག་རྩོལ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ་ལྟེ་ བའི་དུས་སྦྱོར་གྱི་རྩ་འདབ་རྣམས་ལ་གནས་བཅས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་ སུ་རྒྱུ་བ་འབྱུང་བ་ལྔའི་རླུང་དེ་རྣམས་ལས་གཡས་ཀྱི་རྩ་འདབ་དྲུག་ལ་རེ་རེ་བཞིན་ཁམས་ལྔ་ ལྔ་འབབ་པའི་ས་ཁམས་དྲུག་གཅིག་ཏུ་སྡོམ་པ་སའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན་པ་ནས། ཆུ་མེ་རླུང་ མཁའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་བྱ་ཞིང་། གཡོན་གྱི་རྩ་འདབ་དྲུག་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལྔ་འཆར་བ་ཡང་ སྔ་མ་དང་འདྲ་བར་བསྡོམས་ནས་གཡས་གཡོན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་ཞེས་བྱའོ།

如是以所緣五和境五之分類為禪定十，此若確定，因空形法性離戲故，因無分遍行周遍故，無方位分別與時分分別，故禪定五支各別時分雖不生起，然于修行者心中顯現方式，生起五支漸次體驗時，空形亦如上上殊勝而見之故，如是安立。其他支分皆作前後次第十分類，而此支分唯於前后次第五中，分別境有境同時二二為十之因由為何？一般於事物情況，所修空形即是自身所體驗心之自性中恒無分別而住，然于修行者顯現方式而言，唯于各別攝收階段，空形現為外境隔離故，不立十種空形為能證道之分類。於此禪定階段，因有知空形為心性自體故，彼空形亦說為禪定道。如是此中說空形為道，亦令知下諸者知空形為心性自體，亦示未得禪定前無如是了知。是故此支如是說分類。若細觀察，雖空形本身是禪定瑜伽，然非道所攝禪定支分，然彼空形顯現新得及顯現增長之分即是道禪定支分，心中如是思及修行者亦生起執空形為道之想故如是說。 命力運作亦十種，于臍輪支脈安住，周遍執行一切身份之五大風，其中右支脈六各自流注五界，集六地界為一即是地輪，乃至水火風空輪，左支脈六現五蘊亦如前合，稱為左右十輪。

།འདིར་ གཙོ་ཆེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྲོག་ཐུར་སེལ་ལ་འདྲེ་བའི་སྐབས། སྟེང་གི་ལམ་གཉིས་དབུ་ མར་འགོག་དགོས་པ་ཡིན་ཅིང་། དེའི་ཚེ་གཡས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔ་རིམ་གྱིས་འགག་པར་ འགྱུར་ལ། དེས་སྲོག་ཐུར་ཕྱེད་ཙམ་འདྲེས་པ་ཡིན་ཅིང་། དེ་ལྟར་སྔོན་ཏུ་སོང་བས་ཐུར་སེལ་ 4-450 སྲོག་ལ་བསྲེ་བ་ན། འོག་གི་གཡས་གཡོན་དུང་ཅན་མར་འགོག་དགོས་ཤིང་། དེས་ནི་དབུས་ ཀྱི་རྩ་སྟེང་འོག་ལ་གནས་པའི་སྲོག་དང་ཐུར་སེལ་རྫོགས་པར་འདྲེས་ཏེ་གོང་བུ་གཅིག་ཏུ་ འགྱུར་ལ། ཐུར་སེལ་སྲོག་ལ་བསྲེས་པའི་སྐབས་འདིར་གཡོན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔ་རིམ་གྱིས་ འགག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སྲོག་རྩོལ་གྱི་ཕྱེད་སྔ་མ་ལ་གཡས་ཀྱི་སའི་དཀྱིལ་འཁོར་ ཙམ་འགགས་པ་ན་ས་ཆུ་མེ་རླུང་ནམ་མཁའ་རྣམས་འགགས་པའི་བར་དུ་ལྔ་དང་། ཕྱེད་ཕྱི་ མ་ལ་གཡོན་གྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཙམ་འགག་པ་ནས་འདུ་བྱེད་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་ གཟུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འགགས་པའི་བར་དུ་ལྔ་སྟེ། སྔ་ཕྱི་བསྡོམས་པས་གནས་སྐབས་ བཅུའོ། །དྲི་མེད་འོད་ལས། དེ་ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་འགོག་པ་ལས་རྣམ་པ་བཅུའོ། །ཞེས་ སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཛིན་པ་ལ་ཡང་དབྱེ་བ་བཅུ་སྟེ། འགྲེལ་ཆེན་ལས། སྲོག་གི་འཛིན་པ་ལྟེ་ བ་དང་། སྙིང་ག་དང་། མགྲིན་པ་དང་། དཔྲལ་བ་དང་། གཙུག་ཏོར་གྱི་པདྨ་ལ་འགྲོ་བ་དང་ འོང་བའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཅུའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། གོང་བུ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་ཤིང་ལས་རླུང་ གི་མཚན་ཉིད་མ་དོར་བའི་སྲོག་ཐུར་རྫས་ཀྱི་རླུང་སྟེ། ལྟེ་བར་ས་ཁམས་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ ཁམས་ལྔའི་དྭངས་མ་ཐིག་ལེ་ལ་ཐིམ་པར་བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་དང་། དེ་ནས་རིམ་པའི་ སྙིང་གར་ཆུ། མགྲིན་པར་མེ། དཔྲལ་བར་རླུང་། གཙུག་ཏོར་དུ་ནམ་མཁའ་གཙོ་བོ་གྱུར་པའི་ ཁམས་ལྔའི་དྭངས་མ་ཐིག་ལེ་ལ་རྫས་ཀྱི་རླུང་དེ་རྣམས་ཐིམ་པར་བྱེད་པའི་བར་དུ་ལྔ་དང་། སླར་ཡང་དེ་ལྟར་ཐིམ་ཟིན་པ་བརྟན་ཞིང་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སླར་ཡང་གཙུག་ཏོར། སྤྱི་ བོ། མགྲིན་པ། སྙིང་ག ལྟེ་བ་རྣམས་སུ་རིམ་པས་བསྒོམ་པ་ལྔ་སྟེ་བཅུའོ།

此中就主要而言，當命氣與下行氣融合時，上方二道須于中脈阻斷，彼時右輪五漸次阻斷，以此命氣與下行氣半分融合。如是先行后，當下行氣融入命氣時，須阻斷下方左右貝殼道，由此令住于中脈上下之命氣與下行氣完全融合而成一團，於此下行氣融入命氣之際，左輪五漸次阻斷。如是則命力運作前半，唯右地輪阻斷時，乃至地水火風空阻斷為五，後半左識輪阻斷時，乃至行受想色輪阻斷為五，前後合計爲十位。 《無垢光》云："彼亦由阻斷十輪為十種。"如是執持亦分十種，大疏云："命氣執持于臍輪、心輪、喉輪、額輪、頂髻輪蓮花往來之分為十種。"即融為一團而未舍業風相之命氣下行氣實質風，于臍輪地界為主之五界精華明點融入之階段，其後依次於心輪水、喉輪火、額輪風、頂髻空為主之五界精華明點，彼等實質風融入為五，複次為令如是已融穩固增長，依次復于頂髻、頭頂、喉部、心間、臍輪修習為五，共十種。

།ཡང་ན་གཙུག་ཏོར་ དུ་ལན་གཉིས་སྤངས་ཏེ་སྔ་མ་ལ་གཙུག་ཏོར་དང་། ལྔ་ཚན་ཕྱི་མ་ལ་གསང་བའི་འཁོར་ལོ་ བསྒོམ་པ་སྣོན་པར་ཁ་ཅིག་བཞེད་དེ། བགྲོད་ཚུལ་ལུགས་དེ་ལ་ཡང་གསང་བའི་འཁོར་ལོ་སྤྱི་ ཁྱབ་ཏུ་འགྲོ་བར་འདོད་པ་དང་། གཙུག་ཏོར་དངོས་སུ་སྐབས་འདིར་བརྟན་པར་མི་ནུས་པས། 4-451 གསང་བར་བསྒོམས་པའི་གཙུག་ཏོར་དུ་དོན་གྱིས་བརྟན་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར། དེའི་དོད་དུ་ བཞག་སྟེ། དབྱེ་བ་བཅུའི་ཡ་གྱལ་དུ་བགྲོད་པའི་ལུགས་འདོད་ཚུལ་གཉིས་སྣང་བ། ཕྱོགས་ རེ་ནས་གཉིས་ཀ་འགལ་བ་མེད་པར་ཡང་མཐོང་ངོ་། །རྗེས་དྲན་ལ་ཡང་དབྱེ་བ་བཅུ་སྟེ། དེ་ ལྟར་ཡང་། རྒྱུད་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། བསམ་དང་འདོད་དང་ལུས་ལ་རིམ་དང་ཁ་མཆོག་པདྨ་ སྐམ་དང་ཟས་ལ་རབ་ཏུ་མི་འཇུག་དང་། །འདར་དང་སྨྱོ་དང་རབ་ཏུ་རྨོངས་པར་འགྱུར་དང་ ཡིད་ནི་རྣམ་པར་འཁྲུལ་དང་དྲག་ཏུ་བརྒྱལ་བ་དག །རྡོ་རྗེ་ཅན་གྱི་དུ་བ་ལ་སོགས་རབ་གསལ་ རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ་སྲོག་ཆགས་ལུས་ལ་འཇིག་རྟེན་དུ། །རབ་ཏུ་གསལ་ཞིང་ངེས་པ་དེ་རྣམས་ཡིད་ སྲུབས་གནས་སྐབས་སུ་ཞིག་བརྒྱལ་བར་འདོད་པ་དེ་ནི་སུ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐ་མལ་ བ་འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་འདོད་པའི་གནས་སྐབས་ རྣམ་པ་བཅུ་དང་འབྲེལ་བའི་ཆགས་པ་ཡོད་པ་སྟེ། གནས་སྐབས་བཅུ་ནི། ཆགས་ཡུལ་ཡིད་ ལ་བསམ་པ་དང་། འཁྲིག་སྦྱོར་འདོད་པ་དང་། ལུས་ལ་དྲོད་སྐྱེ་བ་དང་། ཁ་སྐམ་པ་སོགས་ བཞིན་འགྱུར་པ་དང་། ཟས་སོགས་བྱ་བ་གཞན་ལ་བློ་མི་འཇུག་པ་དང་ལུས་འདར་ཞིང་ སེམས་མི་བརྟན་པ་དང་། སྤྱོད་པ་རང་བཞིན་དུ་མི་གནས་ཤིང་འཁྲུགས་པས་སྨྱོས་པ་ལྟར་ གྱུར་པ་དང་། ཆགས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པས་བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་ཤེས་ཤིང་རྨོངས་པ་ དང་། ཟླ་འོད་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་གཞན་གྱིས་ཀྱང་གནས་མ་ཡིན་པར་ཆགས་པ་གཡོ་ བ་སྟེ་འཁྲུལ་བ་དང་། མཐར་འཁྲིག་སྦྱོར་ལ་ཞུགས་པའི་ཚེ་འཛག་བདེ་ཁོ་ནའི་གཞན་དབང་ དུ་སོང་བས་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ཉམས་པས་བརྒྱལ་བ་སྟེ། གནས་ སྐབས་བཅུ་པོ་དེ་དག་སོ་སོའི་དུས་ན་འཛག་བདེའི་ཆ་ཤས་རེ་དང་། དེ་མྱོང་བའི་འདོད་ ཆགས་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་མི་འདྲ་བ་རེ་རེ་ཡོད་པ། དེ་རྣམས་ནི་སྐབས་འདིར་སྦྱང་བྱ་ཡང་ཡིན་ལ། དེ་རྣམས་དཔེར་བྱས་ནས་དེ་དག་དང་རྣམ་པ་མཚུངས་པའི་ཞུ་བདེ་འགྱུར་མེད་ཀྱི་རིམ་པ་ 4-452 བཅུ་འབྱུང་བ་ནི། རྗེས་དྲན་གྱི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བཅུའོ།

或者有些人主張，于頂髻處省略兩次，前五組于頂髻，后五組增修密輪，於此行進方式中，亦有認為密輪普遍執行，因頂髻於此際不能直接穩固，故於密輪修習而於頂髻間接穩固，故以此替代，作為十分之一支的行進方式有兩種見解，從某些方面看兩者亦無相違。隨念亦有十分，如是《續王》云："思維與欲求及身熱和口乾蓮花枯與不入食，顫抖與狂亂及沉迷變亂心與激烈昏厥等，金剛持者煙等十種極明相，于眾生身世間中，極為明顯確定彼等心於攪動位昏厥中誰愿求。"即凡常人為淫慾貪著所支配者，有與欲境十種狀態相關之貪著，十種狀態即：思維貪境、欲求交合、身生暖意、口乾等面容改變、于飲食等他事心不入、身顫心不穩、行為不住本性紛亂如瘋狂、為貪所制不知應作不應作而愚癡、月光及聲等他緣亦于非處引動貪著即迷亂、最終入于交合時唯為漏樂所制而失念知及觀察即昏厥，於此十種狀態各自時有漏樂之一分，及經歷彼之不同貪慾分別念，彼等於此際亦是所凈，以彼等為喻而生起與彼等相似之十種不變融樂次第，即為隨念之十種分別。

།དེ་ཡང་ལས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ ལ་བལྟོས་པའི་རྗེས་དྲན་གྱི་སྐབས་ན་ཡང་། འདོད་པའི་གནས་སྐབས་བཅུ་དང་མཚུངས་པའི་ བདེ་བ་བཅུ་བཅུ་རིམ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཡང་སྟོང་གཟུགས་ཁོ་ནས་ཞུ་བདེ་རྫོགས་པར་འདྲེན་ མ་ཐུབ་ཀྱི་བར་དུ་རྗེས་དྲན་གྱི་དངོས་གཞི་ལ་མ་སླེབ་སྟེ། རྗེས་དྲན་གྱི་སྒྲུབ་པའམ་སྦྱོར་བ་ སྔོན་འགྲོ་ཙམ་ལ་རྗེས་དྲན་དུ་བཏགས་པར་ཟད་དོ། །དེས་ན་རྗེས་དྲན་དངོས་གཞིའི་སྐབས་ ལ། དུ་རྟགས་ཀྱི་ལྷ་མོས་ཞུ་བདེ་རྫོགས་པར་བསྐྱེད་པ་ན། བསམ་པའི་གནས་སྐབས་སྦྱོང་ ཞིང་། དེ་དང་རྣམ་པ་མཚུངས་པའི་ཞུ་བདེ་འགྱུར་མེད་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་སྣང་ བ་ལྟར་འབྱུང་བ་ནས་བར་མ་བརྒྱད་ལའང་རིམ་པས་སྦྱར་ནས། མཐར་ཐིག་ལེའི་རྟགས་ཀྱི་ ལྷ་མོས་ཞུ་བདེ་རྫོགས་པར་བསྐྱེད་པ་ན། བརྒྱལ་བའི་གནས་སྐབས་སྦྱོར་ཞིང་། དེ་དང་རྣམ་ པ་མཚུངས་པའི་ཞུ་བདེ་འགྱུར་མེད་ཀྱི་བདེ་བ་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་འབྱུང་བའི་བར་དུ་ རྣམ་པ་བཅུའོ། །ཡན་ལག་གཞན་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཅུའི་དབྱེ་བ་ལ་དངོས་གཞིའི་དབྱེ་བ་ཁོ་ ནར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ལས། རྗེས་དྲན་གྱི་སྐབས་འདི་ལ་དེ་ལྟར་སྦྱོར་བ་ནི་བཅུ་ ཚན་དུ་གྲངས་མཉམ་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་གནས་སྐབས་གསུམ་ལ་བཅུ་ཚན་རེ་རེ་ངོ་བོ་ ཐ་དད་པར་གནས་ཀྱང་རིགས་མཐུན་དུ་བསྡེབས་ནས་བཅུར་བསྡུས་ཀྱང་རུང་ངོ་ཞེས་བླ་མ་ གསུང་ངོ་། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རིམ་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། འགྲེལ་ཆེན་ལས་དེ་ཡང་སྲོག་ལ་ སོགས་པ་རྣམས་མེད་པ་ལས་རྣམ་པ་བཅུའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། འཁོར་ལོ་འོག་མ་ལྔ་ ལ་རྩ་བའི་རླུང་ལྔ་ཕྱིན་ཆད་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་རིམ་གྱིས་འགགས་པ་དང་། གཙུག་ཏོར་དུ་ ཀླུ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་གི་རླུང་ལྔ་ཡང་རིམ་ཅན་དུ་འགགས་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཅུའོ། ། སྤྱིར་ཐུར་སེལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་སོགས་རླུང་བཅུ་ཁམས་སོ་སོ་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཀྱང་། ཞིབ་ མོར་ན་ཐུར་སེལ་ཡང་ཁམས་ལྔ་ཆར་འདུས་པ་སོགས་རླུང་དེ་དང་དེ་ལ་འབྱུང་བའི་ཁམས་ 4-453 དེ་དང་དེས་མ་ཁྱབ་ཅིང་། སྲོག་འཛིན་སོགས་རླུང་བཅུས་ཕུང་ཁམས་ཀྱི་རླུང་བཅུ་ལ་ནམ་ ཡང་མི་ཁྱབ་སྟེ། དེས་ན་སྤྱིར་འབྱུང་བ་ལྔའི་རླུང་གི་འགགས་ཚུལ་དང་། སྒོས་སྲོག་འཛིན་ལ་ སོགས་པའི་རླུང་འགག་ཚུལ་དེ་སྐབས་འདིར་འབྱུང་བའི་རིམ་པ་མི་འདྲ་བ་གཉིས་འབྱུང་ཡང་ མི་འགལ་ལོ། ། གཉིས་པ་རིགས་མཐུན་བསྡུ་ཚུལ་ནི། རྣལ་འབྱོར་གྱི་གླུ་ལས། ཨ་རེ་ཨཱ་ཧོ་ཉོན་ཅིག་ བུ་ཚུར་ཉོན། །སེམས་ནི་རིངས་ཤིང་སྣང་བ་ཐོབ་པ་དང་། །གནས་པ་དང་ནི་འགགས་དང་ འབར་བ་དང་། །བདེ་བའི་ཕྱིར་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གོ །

複次于業印及智印相關的隨念階段中，雖生起與欲境十種狀態相應的十個十重次第之樂，然于空形相單獨未能圓滿引發融樂之前，未至隨念正行，僅是隨念加行或前行而假名為隨念而已。是故於隨念正行階段，當煙相天女圓滿生起融樂時，清凈思維狀態，及與彼相似之不變融樂遍現一切顯相而生起，乃至中間八者亦依次配合，最終當明點相天女圓滿生起融樂時，清凈昏厥狀態，及與彼相似之不變融樂等同虛空而生起，如是共有十種。其他支分之十種分別雖不唯一確定為正行分別，於此隨念階段如是配合，乃因十數相等之故。或者上師說，於三種狀態中各有十重，雖自性各異，然合為類同而攝為十者亦可。三摩地次第亦有十種，如《大疏》云："彼亦從無命等諸法而有十相。"如是，于下五輪中五根本氣依次滅盡為無生法性，于頂髻中龍等五支分氣亦次第滅盡之分別為十種。總之，雖然下行智慧界等十種氣配于各別界，細詳而言，下行氣亦攝集五界等，彼彼氣中所生彼彼界不遍，生住等十氣于蘊界之十氣亦永不遍，是故總的五大種氣滅盡方式及別的生住等氣滅盡方式，於此處生起不同次第二者亦無相違。 第二、類同攝集方式，如《瑜伽歌》云："嗚呼聽啊子且聽，心急而得現相及，住與滅及燃燒及，為樂故有三十六。"

ཞེས་གསུངས་ཤིང་དུས་ཞབས་སྙན་ བརྒྱུད་དུ་གྲགས་པའི་མན་ངག་གི་གཞུང་ལས་ཀྱང་། ཀུན་ལའང་དྲུག་ཏུ་ཤེས་བྱ་ཏེ། །ཞེས་ འབྱུང་བ་ལྟར་ཏེ། དེ་ཡང་སོ་སོར་སྡུད་པའི་ཡན་ལག་ཉིད་ལ་དབྱེ་ན། ནང་ཚན་དུ་ཡན་ལག་ དྲུག་ཚང་བ་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡན་ལག་ལ་ཡང་སོར་སྡུད་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་དྲུག་ ཚང་བའི་བར་དྲུག་དྲུག་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གོ །དེ་ཡང་སོར་སྡུད་ཀྱི་ངོ་བོ་སེམས་རེངས་པ་སྟེ་རྣམ་ པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་ལ། བསམ་གཏན་གྱི་ངོ་བོ་སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་སེམས་གནས་པ་ ཡིན་པ་དང་། སྲོག་རྩོལ་གྱི་ངོ་བོ་ནི་ལས་རླུང་ཕྱི་རོལ་དུ་མི་རྒྱུ་བ་དང་། འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ནི་ རླུང་སྟོང་པར་འགགས་པ་དང་། རྗེས་དྲན་གྱི་ངོ་བོ་ནི་གཏུམ་མོ་འབར་བའི་འདོད་ཆགས་ཆེན་ པོ་ཡིན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་ནི་ཐིག་ལེ་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དོན་ གྱི་མདོ་འདི་རྣམས་བློ་ལ་བཟུང་ནས་སོ་སོར་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། སོ་སོར་སྡུད་པའི་ཡན་ལག་ གི་རིམ་པའི་སྐབས་སུ། མི་གཡོ་གསུམ་ལྡན་དུ་འཇོག་པའི་སོར་སྡུད་ཀྱི་རིམ་པའི་སོར་སྡུད། སྟོང་གཟུགས་མཐོང་བ་སོར་སྡུད་ཀྱི་བསམ་གཏན། རླུང་ཅུང་ཟད་འགགས་པས་རྒྱུ་བ་ཞན་ པར་གྱུར་པ་ནི་སོར་སྡུད་ཀྱི་སྲོག་རྩོལ། ནང་དུ་ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུའི་རླུང་གི་ཆ་ཤས་ནས་ ཅུང་ཟད་ཡལ་བ་ནི་སོར་སྡུད་ཀྱི་འཛིན་པ། ལུས་ལ་ལས་ཀྱི་གཏུམ་མོ་ཅུང་ཟད་འབར་བས་ 4-454 ཆགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཅུང་ཟད་སྐྱེས་པ་ནི་སོར་སྡུད་ཀྱི་རྗེས་དྲན། ཐིག་ལེ་ཅུང་ཟད་བརྟན་པའི་ བདེ་བ་ཆ་ཕྲ་མོ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་སོར་སྡུད་ཀྱི་རིམ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། བསམ་གཏན་གྱི་རིམ་པ་ཉིད་ལས་{སྐྱེ་[ཕྱེ་]བའི་ཡན་ལག་དྲུག་ཀྱང་འདི་ལྟར། སོར་སྡུད་ ནི་འདྲ། གཟུགས་སེམས་རོ་གཅིག་པ་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་རིམ་པའི་ བསམ་གཏན་ཡིན་ལ། ལྷག་མ་རྣམས་གོང་དང་འདྲ་བ་ལས་སྟོབས་ཆེར་སོང་བས་ལྷག་པར་ གྱུར་པའོ། །སྲོག་རྩོལ་གྱི་ཡན་ལག་ལ་ཡང་དྲུག་ལས། དང་པོ་གཉིས་བསམ་གཏན་གྱི་རིམ་ པའི་སྐབས་དང་འདྲ་ཞིང་། གཡས་གཡོན་སྲོག་ཐུར་གྱི་རླུང་འགགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་སྲོག་ རྩོལ་གྱི་རིམ་པའི་སྲོག་རྩོལ་ཡིན་ལ། ལྷག་མ་གསུམ་ཡང་སྔར་བས་སྟོབས་ཆེ་བར་གྱུར་པའོ། ། དེ་བཞིན་དུ་འཛིན་པའི་ཡན་ལག་གི་རིམ་པ་ལའང་། དེའི་དང་པོ་གསུམ་པོ་སྔ་མ་དང་འདྲ། རླུང་རྣམས་འབྱུང་བ་ཐིམ་རིམ་གྱི་སྒོ་ནས་དབུ་མའི་ནང་གི་བདེ་བའི་ཐིག་ལེ་ལ་ཐིམ་པའི་ཡེ་ ཤེས་ནི། འཛིན་པའི་རིམ་པའི་འཛིན་པ་ཡིན་ལ། ལྷག་མ་གཉིས་ཀྱང་སྔར་བས་ལྷག་པར་ སྟོབས་ཆེ་བར་གྱུར་པའོ།

如是所說，並如時輪耳傳所知之竅訣論中亦云："於一切中當知為六。"如是，若分別別攝支分本身，內分中具足六支，乃至於三摩地支中亦具足別攝等六支，如是六六共三十六。複次，別攝之自性為心僵直即無分別，禪定之自性為心住于空形相顯現，調息之自性為業氣不行於外，執持之自性為氣滅于空性，隨念之自性為大貪慾之猛火燃燒，三摩地之自性為不變明點之樂，故當持此等義要於心而各別配合。于別攝支次第階段中，安立於三種不動之別攝次第之別攝，見空形相為別攝之禪定，由氣稍滅而行動微弱者為別攝之調息，內中十輪氣之分位稍微消散者為別攝之執持，由身中業之猛火稍燃而生起少許貪智者為別攝之隨念，明點稍固之樂之微細分位存在者為別攝次第之三摩地。如是配合，從禪定次第本身分出之六支亦如是：別攝同前，色心一味等持者為禪定次第之禪定，餘者與前相同然力增上故而超勝。于調息支中亦有六，初二與禪定次第階段相同，左右生下氣滅盡之智慧為調息次第之調息，餘三亦較前增上。如是于執持支次第中，彼之前三與前相同，諸氣由大種融入次第而融于中脈內樂明點之智慧，為執持次第之執持，餘二亦較前增上力更大。

།དེ་བཞིན་ཏུ་རྗེས་དྲན་གྱི་རིམ་པ་ལ་དབྱེ་ན། དང་པོ་བཞི་པོ་འཛིན་ པའི་སྐབས་དང་འདྲ། གཏུམ་མོ་འབར་སྣང་གི་ལྷ་མོ་དང་མཉམ་པར་སྦྱོར་བའི་རྗེས་ཆགས་ ལས་ཁམས་ཞུ་བའི་བདེ་བ་ནི། རྗེས་དྲན་གྱི་རིམ་པའི་རྗེས་དྲན་ཡིན་ལ། ལྷག་མ་གཅིག་པོ་ ཡང་སྔར་ལས་{འགྲོལ་[འཕེལ་]བར་གྱུར་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡན་ལག་གི་རིམ་པ་ལ་ དབྱེ་ན། དང་པོ་ལྔ་པོ་རྗེས་དྲན་གྱི་སྐབས་དང་འདྲ་ལ། ཐིག་ལེ་དང་སྟོང་གཟུགས་རོ་གཅིག་ ཏུ་འདྲེས་པའི་བདེ་བ་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རིམ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་ཡན་ ལག་སྔ་མ་སྔ་མ་འདྲའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་རྣམས་ཀྱང་། ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་སུ་གོང་ནས་ གོང་དུ་འཕེལ་བ་ཡིན་ཀྱང་མཚན་ཉིད་དང་རིགས་རྒྱུན་མི་འདྲ་བ་མེད་ལ། ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་སྔར་ དང་འདྲ་བ་ལས་འཕེལ་ལོ་ཞེས་བརྗོད་པ་རྣམས་ནི། འཕེལ་བར་མ་ཟད་རིགས་ཀྱང་ཅུང་ 4-455 ཟད་མི་འདྲ་བར་འགྲོའོ། །དེ་རྣམས་ལ་དངོས་དང་བཏགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི། སོར་སྡུད་ཀྱི་ སྐབས་མི་གཡོ་གསུམ་ལྡན་ནི་སོར་སྡུད་དངོས་ཡིན་ལ། གཞན་རྣམས་རྗེས་མཐུན་བཏགས་ པ་བ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་གྱི་དང་པོ་གཉིས་དང་། སྲོག་རྩོལ་གྱི་གསུམ་དང་། འཛིན་པའི་ བཞི་དང་། རྗེས་དྲན་གྱི་ལྔ་རྣམས་དངོས་ཡིན་ལ། ལྷག་མ་བཏགས་པ་བ་ཡིན་ཅིང་། ཏིང་ངེ་ འཛིན་གྱི་ཡན་ལག་དྲུག་ཀར་ཡང་དངོས་ཡིན་ནོ། །སྐབས་འདི་དག་ཏུ་ངེས་པར་གོ་དགོས་ པའི་དོན་གྱི་འགག་འདི་ལྟ་བུ་ཡང་ཡོད་དེ། སོ་སོར་སྡུད་པ་དང་། སོ་སོར་སྡུད་པའི་སྦྱོར་བ་ དང་། སོ་སོར་སྡུད་པའི་སྒྲུབ་པ་དང་། སོ་སོར་སྡུད་པའི་ཡན་ལག་དང་། སོ་སོར་སྡུད་པའི་ རིམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་། སྲོག་རྩོལ་དང་། འཛིན་པ་ དང་། རྗེས་དྲན་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱར་ཞིང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྦྱོར་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒྲུབ་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡན་ལག་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རིམ་པ་ རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཤེས་དགོས་སོ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡན་ལག་དེ་དང་དེའི་རྟོགས་ པ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དུ་རྒྱུ་ཚོགས་ལ་འབད་པའི་དུས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་ཡན་ལག་དེ་དང་དེའི་རྟོགས་ པ་མ་སྐྱེས་གོང་དུ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། སྒྲུབ་པ་ཞེས་པ་ནི་མ་སྒྲུབ་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང་། གྲུབ་ ཟིན་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བ་གཉིས་ཀར་ལ་འཇུག་ཅིང་། དེ་དང་དེའི་ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་བ་ ནི། ཡན་ལག་སོ་སོའི་དངོས་གཞིའི་རྟོགས་པ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། སོ་སོའི་རིམ་པ་ ཐོབ་ནས་ཇི་སྲིད་སངས་རྒྱས་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ།

同樣，如果分析隨念次第，則與前四種執持階段相同。與猛火燃燒之本尊天女雙運隨貪所融化的精華之樂，是隨念次第之隨念，其餘一種也如前更加增長。若分析三摩地支分次第，則前五種與隨念階段相同，明點與空相融為一味之樂，是三摩地次第之三摩地。 對於其中所說"與前支分相同"的內容，雖然在後后階段中逐漸增上，但特徵和種類相續並無不同。而所說"與前相同並增長"的後後內容，不僅增長，種類也略有不同。 這些內容的實際與假名區別是：收攝階段的不動三相是實際收攝，其餘為隨順假名。禪定的前二種、氣功的三種、執持的四種、隨唸的五種是實際的，其餘為假名。而三摩地支分六種都是實際的。 在這些階段中必須瞭解的要點如下：需要理解收攝、收攝加行、收攝成就、收攝支分、收攝次第之間的差別。同樣也要應用於禪定、氣功、執持、隨念等，還要了解三摩地、三摩地加行、三摩地成就、三摩地支分、三摩地次第之間的差別。 其中，所謂加行是爲了生起該支分的證悟而努力于因緣聚集時的修持，是在尚未生起該支分證悟之前所具有的。所謂成就，是指成就未成就和已成就后的進一步增上這兩種情況。所謂某某支分，是指各別支分正行證悟在相續中所生起的智慧，從獲得各別次第直至成佛之間恒常存在。

།རིམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ ཡན་ལག་སྔ་མ་ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་ཟིན་ནས་ཡན་ལག་དེ་དང་དེའི་དངོས་གཞི་ཐོབ་པའི་དོན་དུ་ སྒྲུབ་པ་དང་། གྲུབ་ཟིན་ནས་བརྟན་པ་དང་འཕེལ་བ་དང་མཐར་ཕྱིན་པའི་དོན་དུ་སྒོམ་པའི་ གནས་སྐབས་ཏེ། ཡན་ལག་གོང་མ་རྣམས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་མ་ཞུགས་ ཀྱི་བར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་དཔེར་མཚོན་ན། སོར་སྡུད་ཀྱི་རྟགས་བཅུ་མ་རྫོགས་ཀྱི་བར་སྟེང་ 4-456 འོག་གི་ནམ་མཁའ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་ནི་སོར་སྡུད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་ལ། རྟགས་བཅུ་ པོ་ཤར་བ་ནས་དེ་དག་བརྟན་པ་དང་། འཕེལ་བ་དང་། སྣ་ཚོགས་གཟུགས་བརྙན་མཐར་ ཕྱིན་གྱི་བར་ནི་སོ་སོར་སྡུད་པའི་རིམ་པ་ཡིན་ནོ། །རྟགས་བཅུ་རྫོགས་ནས་རྟགས་སྣང་མཐོང་ བའི་ཤེས་པ་དེ་ལ་རྟགས་བཅུ་རྫོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་ནས་བརྩམས་ཏེ་སངས་ རྒྱས་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་རྟགས་བཅུའི་སྣང་བ་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པ་ དེ་ནི་སོ་སོར་སྡུད་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་ལ། དེ་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་སྡུད་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཙམ་ ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྤྱི་ཁྱབ་ཀྱི་མིང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་ཡན་ལག་དང་པོ་གསུམ་གྱི་གནས་སྐབས་ ན་ཡང་། རླུང་ཐིག་ལེར་འཆིང་བའི་དམིགས་པ་བྱེད་པ་དང་། སྲོག་རྩོལ་མཐར་ཕྱིན་ནས་ལྟེ་ བའི་ཐིག་ལེ་མ་འཆིངས་ཀྱི་བར་དུ་འཛིན་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། དེ་ནས་བཟུང་ནས་རིམ་པ་བཅུ་ ཀར་རྫོགས་ནས། འབར་སྣང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གྲུབ་ཟིན་པ་མན་ཆད་འཛིན་པའི་རིམ་པ་ དང་། ལྟེ་བར་འཛིན་པ་གྲུབ་པ་ནས། སངས་རྒྱས་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་དེའི་རིགས་རྒྱུན་ཡོད་པ་ ནི་འཛིན་པའི་ཡན་ལག་སྟེ་འཛིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ནི་སྤྱི་ཁྱབ་ཀྱི་མིང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་རྗེས་ དྲན་ཕན་ཆད་དུ་འཛག་མེད་ཀྱི་ཐབས་སྒྲུབ་པ་དང་། ཁྱད་པར་རྗེས་དྲན་མཐར་ཕྱིན་པ་ན། སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་ཞུ་བདེ་འདྲེན་པའི་སྐབས་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྦྱོར་བའམ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ ཅིང་། དེ་དང་སྐད་ཅིག་མ་རྫོགས་ཀྱི་བར་ནི་རིམ་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་རྣམས་ལའང་འདྲའོ། ། སོར་སྡུད་ཀྱི་རིམ་པའི་སྐབས་སུ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སོར་སྡུད་ལ་གཙོ་བོར་སྤྱོད་ཅིང་། བསམ་གཏན་ གྱི་རིམ་པའི་སྐབས་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཀྱི་བསམ་གཏན་ལ་གཙོ་བོར་སྤྱོད་པ་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ རིམ་པའི་སྐབས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གཙོ་བོར་སྤྱོད་པའི་བར་དུ་ཡིན་ཏེ། དབྱེ་བ་ལྷག་ མ་དེ་རྣམས་ལ་ནི་ཤུགས་ལ་སྤྱོད་པ་དང་ཞོར་ལ་འབྱུང་ངོ་། །དུས་ཞབས་སྙན་བརྒྱུད་ཀྱི། རབ་ ཀྱིས་དང་པོས་རྟོགས་པའོ། །འབྲིང་གིས་སྲོག་རྩོལ་ལ་སོགས་པའོ།

所謂次第，是指在獲得前支分穩固后，為獲得該支分的正行而修持，並在獲得后為穩固、增長和究竟而修持的階段，直至未進入上支分的不共加行為止。 這些若舉例說明：在未圓滿收攝的十種相之前，于上下虛空中修瑜伽，稱為收攝加行。從顯現十種相開始，直至這些穩固、增長和種種影像究竟為止，是收攝次第。圓滿十種相后，見到相顯現的智慧稱為圓滿十相智慧，從此開始直至未獲得佛果之間，具有十相顯現的無分別智慧，這是收攝支分，這一切都是收攝瑜伽而已，此為總名。 同樣，在前三支分階段時，修持風入明點的所緣，從氣功究竟到臍輪明點未執持之間為執持加行，從此開始直至十種次第圓滿，下至成就燃相壇城是執持次第，從臍輪執持成就開始直至未獲得佛果之間具有其種類相續，是執持支分，執持瑜伽是總名。 同樣，從隨念以上修持無漏方便，特別是在隨念究竟時，引生空相融化之樂的階段是三摩地加行或成就，直至剎那圓滿是次第，其他諸方面也相同。 在收攝次第階段時主要修習其收攝，在禪定次第階段也主要修習其禪定，乃至在三摩地次第階段主要修習其三摩地。其餘分類則隨勢而修持、附帶而生起。 時輪口傳說："最上者以初而證悟，中等者以氣功等。"

།ཐ་མས་དྲུག་པོ་རིམ་ 4-457 བཞིན་བསྒོམ། །ཞེས་རབ་འབྲིང་ཐ་མ་གསུམ་ལ་རིམ་པས་བསྡུས་འབྲིང་རྒྱས་གསུམ་རིམ་ ཅན་དུ་སྦྱར་ཆོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ། ཀུན་ལའང་དྲུག་ཏུ་ཤེས་བྱ་སྟེ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ པས། ཀུན་ལའང་དྲུག་གི་གོ་དོན་རྣལ་འབྱོར་གྱི་གླུའི་དགོངས་པ་དང་གཅིག་སྟེ། སོར་སྡུད་ ཉིད་ལའང་མཚན་ཉིད་དྲུག་ཚང་བའི་ཕྱིར། དབང་པོ་རབ་ལ་ཡན་ལག་དྲུག་ཀར་གྱི་རྟོགས་ པ་མན་ངག་འདི་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་ནས་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་གྱི། ཕྱིས་ཀྱི་ཤེས་རབ་འཆལ་བ་འགའ་ཞིག་འདོད་པ་ལྟར་ཡན་ལག་དང་པོ་ཁོ་ན་བསྒོམས་ཤིང་། དེའི་ཉམས་རྟོགས་སྐྱེས་པ་ཁོ་ནས་ལམ་ལྷག་མ་བགྲོད་མི་དགོས་པར་གྲོལ་བར་འདོད་པ་ནི་ ཤིན་ཏུ་འཁྲུལ་ལོ། །དེ་དག་ནི་དབྱེ་བའི་རྣམ་གཞག་གཙོ་ཆེ་བ་ཡིན་ལ། ད་ནི་ཡན་ལག་དྲུག་ པོ་དེ་དག་ཆིངས་གཞན་གྱིས་བསྡུ་བའི་ཚུལ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་གསུམ་པ་བསྡུས་དོན་སྣ་ཚོགས་ པའི་རབ་དབྱེ་ལ། སྡོམས་ནི། རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་གསུམ། །དགེ་གསུམ་གཞི་ དང་སྐབས་གསུམ་མམ། །ཐིག་ལེ་བཞི་དང་གནས་སྐབས་བཞི། །བསྙེན་སྒྲུབ་བཞི་དང་རྣལ་ འབྱོར་བཞི། །སྦྱོར་བ་བཞི་དང་སྐུ་བཞིའི་ལམ། །རྡོ་རྗེ་རྣམ་བཞིའི་ལམ་གྱིས་དབྱེ། །དེ་ལྟར་ བཅུ་གཉིས་འདིར་བཤད་དེ། །ཕྱིན་དྲུག་ཁམས་དྲུག་སོགས་ཀྱང་ཡིན། །ཅེས་སོ། །དེ་ཡང་རྒྱུ་ འབྲས་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ། བརྟུལ་ཞུགས་གསུམ། དགེ་བ་གསུམ། གཞི་གསུམ་གནས་སྐབས་ གསུམ། ཐིག་ལེ་བཞི། གནས་སྐབས་བཞི། བསྙེན་སྒྲུབ་བཞི། རྣལ་འབྱོར་བཞི། སྦྱོར་བ་བཞི། སྐུ་བཞི། རྡོ་རྗེ་བཞི་དང་སྦྱར་བ་སྟེ་དོན་ཚན་བཅུ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། རྒྱུ་འབྲས་ཕྲུགས་ གཅིག་ལ་སྦྱར་ན། ཡན་ལག་དང་པོ་ལྔ་ནི། སྟོང་གཟུགས་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱུའི་ལམ། ཏིང་ ངེ་འཛིན་ནི་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། འབྲས་བུའི་ཡན་ལག་གོ །ཕྲུགས་གསུམ་ ལ་སྦྱར་ན། སོར་སྡུད་རྒྱུའི་ཡན་ལག བསམ་གཏན་འབྲས་བུའི་ཡན་ལག དེ་བཞིན་དུ་སྲོག་ རྩོལ་རྒྱུ། འཛིན་པ་འབྲས་བུ། རྗེས་དྲན་རྒྱུ། ཏིང་ངེ་འཛིན་འབྲས་བུའི་ཡན་ལག་ཏུ་འཇོག་སྟེ། 4-458 ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེའི་དགོངས་པའོ། ། གཉིས་པ་ནི། དཔལ་དོན་དམ་བསྙེན་པ་ལས། རྡོ་རྗེ་བསླང་བ་འདི་ནི་དང་པོར་གསུངས་ པ་སྟེ། །རྡོ་རྗེ་མེ་ལ་སྲོག་ཞུགས་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །དཔལ་ལྡན་བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་མི་ལྟུང་ གསུམ་པའོ། །འདི་དག་རྣམས་ནི་དགེ་བའི་བརྟུལ་ཞུགས་གསུམ་ཉིད་དོ། །ཞེས་ཡན་ལག་ དྲུག་བརྟུལ་ཞུགས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་ཏེ། ཡན་ལག་དང་པོ་གཉིས་ནི་རྡོ་རྗེ་བསླང་བའི་ བརྟུལ་ཞུགས་ཏེ། དབུ་མར་རྟགས་བཅུའི་རྡོ་རྗེ་བརྟན་པར་བརྩེགས་པའི་ཕྱིར་རོ།

下等者次第修持六者。這是對上中下三者分別可以次第應用略中廣三種的原因，所說"於一切亦應知為六"，其含義與瑜伽之歌的密意相同，因為在收攝本身也具足六種性相。對上等根器者，六支分的證悟將依僅此口訣而次第生起，這是其密意。而非如後來一些智慧錯亂者所主張，僅修持第一支分，僅憑其生起之體驗證悟，便認為無需趨入余道而能解脫，這是極其錯誤的。 這些是主要的分類建立，現在是以其他方式歸攝六支分的方法。在第三雜多攝義分別中，總括：因果二者與三種律儀，三善與基及三階段，或四明點與四個階段，四親近成就與四瑜伽，四種加行與四身之道，以四金剛道而分。如是此處說明十二種，也包括六度、六界等。 其中，因果二者之分別，三種律儀，三善，三基三階段，四明點，四階段，四親近成就，四瑜伽，四加行，四身，配合四金剛，共十二項。 第一，若配合一對因果，前五支分因為成就空形故為因道，三摩地因為成就不變樂故為果支分。若配合三對，收攝為因支分，禪定為果支分，同樣，氣功為因，執持為果，隨念為因，三摩地為果支分，這是金剛手的密意。 第二，如勝義親近中說："此金剛升起說為初，金剛入於火為第二，吉祥菩提心不墜為第三，這些即是三種善律儀。"以三種律儀攝六支分，前二支分是金剛升起律儀，因為在中脈中堅固建立十相金剛之故。

།བར་པ་ གཉིས་ནི་རྡོ་རྗེ་མེའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཏེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཏུམ་མོ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་མ་གཉིས་ ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བརྟུལ་ཞུགས་ཏེ། ཞུ་བདེ་འགྱུར་མེད་དང་མི་འགྱུར་པའི་ཐིག་ལེ་སྒྲུབ་ པའི་ཕྱིར་རོ། ། གསུམ་པ་ནི། ཡན་ལག་དྲུག་དགེ་བ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། སོར་བསམ་གཉིས་ ཐོག་མར་དགེ་བ་དང་། སྲོག་འཛིན་གཉིས་བར་དུ་དགེ་བ་དང་། དྲན་ཏིང་གཉིས་ཐ་མར་དགེ་ བའི་ལམ་མོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས། དེ་སྐད་དུ་ བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། {དེའི་[ངའི་]གསུང་ནི་དང་པོར་དགེ་བ། བར་དུ་དགེ་ བ། ཐ་མར་དགེ་བ་ཁོ་ན་ཏེ། དང་པོར་དགེ་ལ་བར་དང་ཐ་མར་མི་དགེ་བའང་མ་ཡིན་ཅིང་། དང་པོ་དང་བར་དུ་མི་དགེ་བ་ཐ་མར་དགེ་བའང་མ་ཡིན་ལ། དང་པོ་དང་ཐ་མར་མི་དགེ་བ་ བར་དུ་དགེ་བ། ཇི་ལྟར་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་བཏགས་པ། དང་པོར་རྣམ་པར་ རྟོག་པའི་སྒོམ་པ་དང་། བར་དུ་དབང་པོ་གཉིས་ཀྱི་བདེ་བ་སྒོམ་པ་དང་། ཐ་མར་རྣམ་པར་ མི་རྟོག་པ་སྟོང་པ་ཉིད་སྒོམ་པ་བདེ་བ་ཆེན་པོ་བསྒོམ་པའོ། །ཞེས་པ་ནི་མ་རུངས་པའི་ཚིག་སྟེ། རྒྱུ་འདྲར་དེ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡི། །འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་དུ་མཐོང་གི །ཀོ་ཊ་པ་ཡི་ས་བོན་ལས། །ས་ ལུའི་འབྲུ་ནི་འབྱུང་བ་མེད། །རྣམ་རྟོག་ས་བོན་ལས་བྱུང་བའི། །འབྲས་བུ་རྣམ་རྟོག་བཅས་ 4-459 པར་འགྱུར། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ལས་སྐྱེས་པའི། །འབྲས་བུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་འགྱུར། །རྒྱུ་དེའི་ ཕྱིར་དང་པོར་དགེ་བ། བར་དུ་དགེ་བ། ཐ་མར་དགེ་བའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྤྱིར་སྟོན་པའི་ བསྟན་པ་རྒྱུ་སོ་སོར་སྐྱེ་བོའི་དུས་སུ་དགེ་བ་འབའ་ཞིག་ལ་བསླབས་པས། ལམ་འཕགས་པའི་ ཆོས་དགེ་བ་རྣམས་ཐོབ་ཅིང་། འབྲས་བུ་ཆོས་ཉིད་དགེ་བ་མངོན་དུ་འགྱུར་བས་ཀྱང་ཐོག་ མཐའ་བར་གསུམ་དུ་དགེ་ལ། ཡང་ན། དད་དང་དགའ་དང་བློ་རྣམས་ཀྱི། །རྒྱུ་ཕྱིར་ཆོས་འདི་ དགེ་བ་ཡིན། །ཅེས་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་ལ་སྦྱར་བའང་སྣང་ཞིང་། དེ་དག་ཀྱང་འདི་ལ་ ཚང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སྐབས་འདིར་ནི། རྣམ་པ་གཞན་རྣམས་དགེ་བར་ ལྡན་དུ་ཟིན་ཡང་རྣམ་པར་རྟོགས་པའི་སྒོམ་པ་དང་། ལས་རྒྱའི་བདེ་བ་དོན་དམ་དུ་འཛིན་པ་ དང་། དཔྱད་མཐར་མི་རྟོག་པའི་སྟོང་ཉིད་སྒོམ་པ་རྣམས་ཀྱང་ངེས་དོན་མཐར་ཐུག་འདིའི་ དབང་དུ་བྱས་ན། ཀུན་རྫོབ་འཁོར་བའི་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་དགེ་བ་མ་ ཡིན་ཅིང་། དོན་དམ་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། བདེ་ཆེན་དང་སྟོང་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ།

中間二者是金剛火律儀，因為成就智慧火熱之故。最後二者是菩提心律儀，因為成就融樂不變和不變明點之故。 第三，六支分由三善所攝，即收攝、禪定二者是最初之善，氣功、執持二者是中間之善，隨念、三摩地二者是最後之善道。如是，菩薩金剛心親口說："如是世尊所說：'我之言教唯初善、中善、后善，非初善而中后不善，亦非初中不善而後善，亦非初后不善而中善。如同凡夫眾生所遍計：初修有分別觀想，中間修二根之樂，最後修無分別空性大樂之觀修。'這是不當之語。 因相同故從彼所生，見一切果皆如是，從棉花種子中，稻穀之實不會生起。從有分別種子所生之果必有分別，從無分別所生之果必無分別。因此之故，初善、中善、后善。" 如是所說，總之，教主之教法在因位凡夫之時唯學善法，故獲得聖道善法，並現證果位法性善，故始中終三時皆善。或者，如說："因信解歡喜智，故此法為善。"配合聞思修三者亦見之，此等於此皆具足。此處不共特殊者，其他諸相雖具善法，然有分別之觀修、執著勝義業印之樂、觀修抉擇終極無分別空性等，就此究竟了義而言，皆是世俗輪迴因之性相，故非極善，亦非勝義壇城、大樂與空性。

།ལམ་ འདི་ནི་ཐོག་མར་སྟོང་གཟུགས་དོན་དམ་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་ཐོག་མར་ དགེ་བ་དང་། བར་དུ་རྣམ་རྟོག་གི་རྒྱུ་ལས་རླུང་འགོག་པར་བྱེད་པས་བར་དུ་དགེ་བ་དང་། ཐ་ མར་དོན་དམ་པའི་ཐིག་ལེ་མི་འགྱུར་བར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་ཐ་མར་དགེ་བ་སྟེ་གསུམ་དང་། ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་ཐམས་ཅད་དཔྱད་པ་སྤངས་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡང་དག་པའི་ ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའོ། །སྤྱིར་དགེ་བའི་དོན་བདེ་བ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ ལ་ངོས་འཛིན་ནོ། ། བཞི་པ་ནི་གནས་པ་རྩ། གཡོ་བ་རླུང་། བཀོད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྣམས་ལ་གཞི་ གསུམ་དུ་གྲགས་པ་ཡིན་པ་ལས། སོར་བསམ་གཉིས་ནི་རྩའི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ། རྩ་ལམ་སྦྱང་ བའི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། སྲོག་འཛིན་གཉིས་ནི། ཉི་ཟླའི་རླུང་འགོག་པར་བྱེད་པའི་ 4-460 ཕྱིར་དང་། དྲན་ཏིང་གཉིས་ནི་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ། ཞུ་བདེ་དང་མི་འགྱུར་བའི་ཐིག་ལེའི་ ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། རིམ་པ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པའི་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེ་གསུམ་རྟོགས་པར་ བྱེད་པའི་ཐབས་ཡིན་པས་སོ། ། ལྔ་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། འདི་དག་དམན་པ་ལ་སོགས་དབྱེ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྣ་ཚོགས་གཙོ་བོའི་ སྒྲུབ་ཐབས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར། །ཕྱག་རྒྱ་གསུམ་དང་གནས་སྐབས་གསུམ་ནི་རྣམ་ གསུམ་བགྲོད་པའི་དབང་གི་ལས་དང་ཀུན་རྟོག་མཆོག་རྣམས་སོ། །ཞེས་དང་། འགྲེལ་པར་ ཡང་འདིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་{འཇུག་[འཛག་]པའི་བགྲོད་པ་ནི་དམན་པའི་གནས་སྐབས་ དང་། གཡོ་བའི་བགྲོད་པ་ནི་འབྲིང་པོའི་གནས་སྐབས་དང་། མི་གཡོ་བའི་བགྲོད་པ་ནི་ མཆོག་གི་གནས་སྐབས་སོ། །འདི་རྣམས་ལ་ལས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ནི་འཛག་པའི་བདེ་བ་སྦྱིན་པ་མོ་ དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ནི་གཡོ་བའི་བདེ་བ་སྦྱིན་པ་མོ་དང་། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོ་ནི་མི་གཡོ་པའི་ བདེ་བ་སྦྱིན་པ་མོའོ། །དེ་ལྟར་སྦྱོར་བ་ཡན་ལག་དྲུག་ལ་ཕྱག་རྒྱ་གསུམ་བསྒོམ་པར་བཅོམ་ ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། རྣལ་འབྱོར་པས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་སླད་དུ་སྦྱོར་བ་ ཡན་ལག་དྲུག་བསྒོམ་པར་བྱའོ།

此道因為最初成就空形勝義壇城故為最初善，中間因遮止分別之因風故為中間善，最後因成就勝義不變明點故為最後善，此三者及始終中三時皆具離觀察之無分別真實智慧光明相故為善。總之，善之義定義為具因之樂。 第四，住處脈、動搖風、安立菩提心等稱為三基，其中收攝、禪定二者是脈瑜伽，因為是清凈脈道之勝法故。氣功、執持二者是遮止日月風故。隨念、三摩地二者是明點瑜伽，因為是融樂和不變明點之道故。依次是證悟勝義脈風明點三者之方便故。 第五，如說："此等下中上等差別諸相之主尊成就法分為三種。三印及三階段即是三種趣入之作業與殊勝分別。"釋中亦云："此中菩提心流注趣入是下等階段，動搖趣入是中等階段，不動趣入是上等階段。於此等中，事業印是賜予流注之樂者，智慧印是賜予動搖之樂者，大手印是賜予不動之樂者。如是，世尊說於六支瑜伽中修三印，故瑜伽士為成佛故應當修習六支瑜伽。"

།ཞེས་གསུངས་ཤིང་། གཞན་ཡང་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཉིད་ལས། རྒྱལ་བའི་ལྷན་སྐྱེས་བདེ་བ་འདི་ནི་འཕེལ་བའི་དོན་སླད་དང་པོར་ལས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་བརྟེན་པར་ བྱ། །དེ་ནས་ཉི་མའི་གཟུགས་ནི་ལུས་དང་གདོང་དང་རྐང་པ་གཙུག་ཏོར་ཡན་ལག་ཐམས་ ཅད་རྫོགས་པ་སྟེ། །གློག་གི་དབྱུག་པའི་རྗེས་མཐུན་འཕོ་མེད་བདེ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་མ་མཚན་ ཉིད་ཡན་ལག་རབ་ཏུ་རྫོགས། །རྡོ་རྗེ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་སྣང་བར་བྱེད་མ་སྲིད་གསུམ་གནས་ ལུས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་དེ་ནས་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་ལས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་སྔོན་ དུ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་བདེ་བ་ལམ་དུ་བྱེད་དགོས་པ་སྲིད་ལ། འོན་ཀྱང་དེ་ནི་ལས་རྒྱའི་ ལམ་གྱི་སྔོན་འགྲོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེར་གཏོགས་སོ། །དེས་ན་འཛིན་པ་ཡན་ཆད་ནས་རྗེས་དྲན་ 4-461 གྱི་ཐོག་མའི་བར་ནི་ཐིག་ལེ་སླ་བའི་གནས་སྐབས་དང་། དབང་པོ་དམན་པའི་གནས་སྐབས་ དང་། ལས་རྒྱའི་ལམ་གྱིས་བགྲོད་དགོས་པའི་སྐབས་སོ། །དེ་ལ་ཡང་ནང་ཚན་གསུམ་སྟེ་ ལས་རྒྱ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞུ་བདེ་བཙན་ཐབས་སུ་འཆིང་དགོས་པའི་སྐབས་དང་། ལས་རྒྱ་ལ་ བརྟེན་པའི་ཞུ་བདེ་འཛག་མེད་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང་། ཕྱག་ཆེན་གྱི་ལམ་གྱི་སྙིང་པོར་བཞག་ པའི་ལས་རྒྱས་ཞུ་བདེ་འགྱུར་མེད་དུ་བསྐྱེད་པའི་གནས་སྐབས་སོ། ། དང་པོ་ནི། སོར་བསམ་སྲོག་རྩོལ་གསུམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ། ནཱ་ད་གོམས་པའི་བཙན་ ཐབས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དགོས་པའི་སྐབས་ཡིན་ལ། གཉིས་པ་ནི་འཛིན་པའི་སྐབས་དང་། གསུམ་ པ་ནི་རྗེས་དྲན་གྱི་གནས་སྐབས་དང་པོའོ། །དེ་དག་གི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་། ཡེ་རྒྱས་བདེ་བ་ འདྲེན་པའི་སྐབས་མང་དུ་ཡོད་ཀྱང་ལས་རྒྱའི་ཡན་ལག་ཡིན་ནོ། །རྗེས་དྲན་གྱི་གནས་སྐབས་ བར་པ་ནི། ཐིག་ལེ་བར་མ་དང་། དབང་པོ་འབྲིང་གི་སྐབས་ཏེ། ལས་རྒྱ་མི་དགོས་ཤིང་། ཕྱག་ཆེན་ཁོ་ནས་མི་ཆོག་ལ། ཡེ་རྒྱ་ཉིད་གཙོ་བོར་བསྟེན་དགོས་པའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་ལམ་མོ། །རྗེས་དྲན་གྱི་གནས་སྐབས་ཐ་མ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། ཐིག་ ལེ་བསྐ་བ་དང་། དབང་པོ་རྣོན་པོའི་གནས་སྐབས་ཏེ། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ཡིན་ནོ། ། དེ་ལྟར་ན་ཡན་ལག་དྲུག་ཕྱག་རྒྱ་གསུམ་གྱི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པས་སྣ་ཚོགས་གཙོ་བོ་རྡོ་རྗེ་ སེམས་དཔའི་སྒྲུབ་ཐབས་ལ་གནས་སྐབས་གསུམ་དུ་འགྱུར། ཞེས་པའོ།

如是所說。複次于續部之王中雲："為增長此勝者俱生樂故，首先應當依止事業印。然後日相身及面足頂髻一切支分圓滿，如電杖隨順無遷樂生起者，具相支分圓滿。金剛遍照者三界所住身法界爾後成就。" 如是所說。其中，在事業印之前也可能需要將智慧印之樂作為道用，然而因為那是事業印道之前行故屬於彼。因此，從執持以上至隨念初期為明點柔軟階段、根器下等階段及需以事業印道趣入之階段。其中又有三種分類：依止事業印需要強行束縛融樂之階段、依止事業印之融樂無漏階段、將事業印所生之融樂安立為大手印道心要而成就不變之階段。 第一是在收攝、禪定、氣功三者階段中，需要修習細音熟習之強行修法階段。第二是執持階段。第三是隨念初期階段。雖然在彼等階段中，也有多處以智慧印引生樂之階段，然屬於事業印支分。隨念中期階段是明點中等及根器中等階段，因為是不需要事業印，僅大手印不足，主要需依止智慧印之階段故，是智慧印之道。隨念後期階段及三摩地是明點堅固及利根階段，是大手印本身之道。 如是，六支為三印道所攝，故種種主尊金剛薩埵之成就法分為三個階段。

།ལྷན་སྐྱེས་འཕེལ་ བའི་དོན་དུ་ལས་རྒྱ་བསྟེན་པས་སྟོང་གཟུགས་ལྷ་སྐུའི་རྣམ་པའི་ཞལ་ཕྱག་སོགས་སྐུའི་མཚན་ ཉིད་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པ་སྨིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་སྒྲུབ་པ་པོའི་ལུས་ཀྱི་དོད་བཟུང་ནས་སྟོང་ གཟུགས་ཉིད་ཀྱི་རིག་མ་དང་སྦྱོར་བས་བདེ་བ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནས་ཉི་མའི་གཟུགས་ཞེས་ པས་ཡབ་དང་། གློག་གི་དབྱུག་པའི་རྗེས་མཐུན་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་ཡུམ་གྱི་སྐུ་བསྟན་པའང་ ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དབྱུག་པའི་གཟུགས་ཀྱི་དོན་ནི་དབུ་མ་གང་བའི་དོན་ཡིན་ལ། སྐབས་འདིར་ 4-462 ཕྱིས་ཀྱི་འགའ་ཞིག་ཕྱག་ཆེན་ལྷའི་གཟུགས་སུ་མི་འདོད་པ་ལུང་འདིས་གསལ་བར་བཀག་ ཅིང་། ཁྱད་པར་རང་ལུགས་ལ་ཡང་འདིར་ངེས་པར་འདོད་དགོས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ལྔའི་བསྟོད་ པའི་སྐབས། ཤོང་སྟོན་གྱི་འགྱུར་ཡན་ཆད་ལ། སྤྲོས་བྱེད་ནུས་པའི་ངོ་བོར་ཞེས་བསྒྱུར་བ་ ལས། ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོའི་དགོངས་པས་འགྱུར་གསར་དུ། སྤྲོས་བྱེད་ནུས་ མའི་གཟུགས་ཅན་གློག་གི་མེ་དང་མཚུངས་ཤིང་ཉི་མ་བཅུ་གཉིས་དག་གི་གཟི་བརྗིད་ཅན། ། ཞེས་ནུས་པའི་གཟུགས་ཅན་ཞེས་པར་འགྱུར་བཅོས་པའི་དགོས་པའང་འདི་ཁོ་ནར་སྣང་ངོ་། ། དྲུག་པ་ནི། སོར་བསམ་གཉིས་ཀྱིས་ལུས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་སྒྲིབ་བྲལ་དུ་བྱེད། སྲོག་འཛིན་ གཉིས་ཀྱིས་ངག་གི་ཐིག་ལེ་སྒྲིབ་བྲལ་དུ་བྱེད། རྗེས་དྲན་གྱིས་ཡིད་ཀྱི་ཐིག་ལེ་སྒྲིབ་བྲལ་དུ་ བྱེད། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་སྒྲིབ་བྲལ་དུ་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ ས་བཅུ་གཉིས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡན་ལག་དྲུག་པོ་དེས་དངོས་སུ་བྱེད་ཅིང་། དེའི་སྔ་རོལ་ རྣམས་ཀྱིས་བརྒྱུད་ནས་བྱེད་པའོ།

為俱生增長之故依止事業印，則能成熟增長空形本尊身相之面臂等身之特徵，彼持取修行者身之暖而與空形本身之明妃合修故生起樂，其中"日相"表示父尊，"如電杖隨順"等表示母尊身。其中杖相之義為中脈充滿之義，於此時期後來某些不認為大手印為本尊相者為此經文明顯遮破，特別于自宗也於此處必須承許，於五智讚頌時，從雄頓譯文以上譯為"具有能莊嚴之體性"，而法王遍智大者之密意新譯為"具有能莊嚴之形相如電火併具十二日威光"，將"能力之體性"改譯為"能力之形相"之必要也唯在於此。 第六，以收攝、禪定二者令身之明點離障，以氣息、執持二者令語之明點離障，以隨念令意之明點離障，以三摩地令智慧之明點離障。此亦由三摩地第十二地階段之六支分直接成辦，其前諸位則由間接成辦。

བདུན་པ་ནི། ཐོག་མར་དགེ་བས་སད་པའི་གནས་སྐབས་སྦྱོང་། བར་དུ་དགེ་བས་རྨི་ ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སྦྱོང་། ཐ་མར་དགེ་བའི་རྗེས་དྲན་གྱིས་གཉིད་འཐུག་པོའི་གནས་ སྐབས་སྦྱོང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བཞི་པའི་གནས་སྐབས་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་ཡང་སྟོང་ གཟུགས་ཀྱི་སྣང་བས་སད་དུས་ཀྱི་སྣང་བ་རགས་པ་འདི་སྦྱོང་བ་ནི། གཟུགས་བརྙན་སྣ་ ཚོགས་སུ་གསལ་བར་སྣང་བ་ཡིན་པར་མཚུངས་པའི་སྒོ་ནས་སྦྱོང་བ་དང་རླུང་བཀག་པས་རྨི་ ལམ་སྦྱོང་བ་ནི། རྨི་ལམ་དང་བར་དོ་སོགས་ཕྲ་བའི་གསལ་སྣང་གི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་རླུང་གཡོ་ བའི་མཐུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པས་རྒྱུ་བཀག་པའི་སྒོ་ནས་སྦྱོང་བ་ཡིན་པ་དང་། ཞུ་བདེ་ལྷན་ སྐྱེས་ཀྱིས་གཉིད་འཐུག་སྦྱོང་བ་ཡང་རླུང་ཐིམ་པའི་མི་རྟོག་པར་མཚུངས་པས་སྦྱོང་བ་ཡིན་པ་ དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བཞི་པ་སྦྱོང་བ་ནི། རྒྱུ་འགྱུར་བའི་ཐིག་ལེ་བཅོམ། ངོ་བོ་ཆོས་ཉིད་ 4-463 མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དངོས་གཉེན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཚུལ་ གྱིས་{སྤྱོད་[སྤོང་]པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཐོག་བར་དུ་དགེ་བའི་མིང་སྨོས་པ་ནི། ཐོག་བར་དུ་ དགེ་བར་འགྱུར་བའི་རིགས་མཐུན་པ་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་གྱི་སྒྲིབ་པ་བཞི་སྤོང་བའི་དངོས་ གཉེན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ས་བཅུ་གཉིས་པའི་དུས་ཀྱི་ཡན་ལག་དྲུག་པོ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེས་ ན་སོར་བསམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཐའ་དག་ལ་ཐོག་དགེ་ཞེས་སྨོས་པ་སྲིད་ན། ཐོག་དགེའི་ རིགས་སུ་གནས་པ་ལ་དེ་ལྟར་བཏགས་པ་ཡིན་གྱི། ཐོག་དགེ་དངོས་ནི་སོར་བསམ་གྱི་རིམ་ པ་སྟེ། སོར་བསམ་ཁོ་ནའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་སྐབས་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། ། བརྒྱད་པ་ནི། སོར་བསམ་གྱི་རིམ་པ་གཉིས་བསྙེན་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ སྐུའི་གཞི་འདིངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲོག་འཛིན་གྱི་རིམ་པ་གཉིས་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་ཡན་ལག་ ཡིན་ཏེ། གསུང་རྡོ་རྗེའི་ལམ་གྱི་གཞི་གདིངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་དྲན་གྱི་རིམ་པ་སྒྲུབ་པའི་ ཡན་ལག་ཡིན་ཏེ། ཐུགས་རྡོ་རྗེའི་ལམ་གྱི་གཞི་འདིངས་ཤིང་། མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་འཕྲལ་ དུ་སྒྲུབ་བྱེད་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རིམ་པ་སྒྲུབ་པ་ཆེན་པོའི་ ཡན་ལག་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ཁྱད་པར་དུ་བསྒྲུབས་ནས་སྤྱིར་རྡོ་རྗེ་བཞིའི་དངོས་འགྲུབ་ དངོས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་བསྙེན་སྒྲུབ་ཡན་ལག་བཞི་ཡང་ འདི་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་འབྲེལ་ཞིང་། འདི་རྣམས་ཀྱི་སྒྲ་དོན་ཡང་མཆོག་གི་ དངོས་འགྲུབ་ལ་ཁད་ཉེ་བར་འགྲོ་བས་བསྙེན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་ དམིགས་པ་བཞིན་ནོ།

第七，以最初善修習覺醒狀態，以中間善修習夢境狀態，以最後善之隨念修習深度睡眠狀態，以三摩地修習第四狀態。其中，以空形之顯現修習覺醒時之粗顯現，是由相似門而修習，因顯現為種種影像清晰顯現；以氣息遮止而修習夢境，是由遮止因門而修習，因為夢境、中陰等細微明顯顯現之諸障礙是從氣息動搖之力而生；以融化俱生樂修習深度睡眠，亦是由氣息融入無分別而相似故修習；以三摩地修習第四者，因為摧毀因變化之明點，本體為現證法性之智慧，故以圓滿對治方式而斷除。其中提及最初中間善之名，是安立於最初中間將成為善之同類，而四障礙之真實對治唯是三摩地第十二地時之六支分。因此，若於一切收攝、禪定之三摩地中提及最初善，是于安住最初善類中如此安立，而真實最初善即是收攝、禪定次第，除住于唯收攝、禪定道位之時外更無他。 第八，收攝、禪定二次第是親近支分，因為奠定智慧身之基故。氣息、執持二次第是近修支分，因為奠定語金剛道之基故。隨念次第是修習支分，因為奠定意金剛道之基並且是即刻成辦不變樂之殊勝方便故。三摩地次第是大修習支分，因為特別成就智慧金剛而普遍直接成辦四金剛事業成就故。複次，生起次第之親近、修習四支分亦與令此等相續成熟相關，此等之詞義亦漸次趨近殊勝成就故為親近，如同趣往城市之道路所緣。

།ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་ནི་སྒྲུབ་པ་ལ་ཉེ་བའི་དོན་ཏེ། ལམ་དེར་འགྲོ་བའི་ གྲབས་བྱེད་པ་དང་འདྲའོ། །སྒྲུབ་པ་ནི། འབྲས་བུ་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ལ་ འཇུག་པའི་མགོ་བརྩམས་པ་ཙམ་ཏེ། ལམ་དེར་ཞུགས་ནས་འགྲོ་བ་དང་འདྲའོ། །སྒྲུབ་པ་ ཆེན་པོ་ནི་བར་མ་ཆད་པར་འབྲས་བུ་ལ་སྦྱོར་བའི་དོན་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོ་ལ་འཇུག་པ་དང་ 4-464 འདྲའོ། །དེས་ན་ཡན་ལག་དྲུག་གར་སྒྲུབ་པ་ཆེན་པོའི་དུས་ན་ཡོད་མོད་ཀྱི། དེ་དག་བསྙེན་ སོགས་གསུམ་པོ་དངོས་སུ་མི་འཇོག་པས་ཐོག་དགེ་བསྙེན་པ་དང་། བར་དགེ་ཉེར་སྒྲུབ་ དང་། རྗེས་དྲན་གྱི་རིམ་པ་སྒྲུབ་པར་འཇོག་གོ །སྒྲུབ་ཆེན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་དེ་ཡང་གཙོ་ བོར་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི་སྐབས་དེའི་ཡན་ལག་དྲུག་ཀར་ཡང་དངོས་སུ་ནི་སྒྲུབ་ཆེན་ཡིན་ནོ། ། འདི་དག་ལ་ལྟ་སྟངས་དང་དམིགས་པའི་ཡུལ་{ལྟ་བ་དང་བར་[ཐ་དད་པར་]ཡང་ཡོད་དེ། བསྙེན་པ་ལ་ནི་དང་པོའི་རྣལ་འབྱོར་རྣམ་བཅུ་མཁའ་ལ་འཁོར་ལོ་ཅན་གྱི་ཁྲོ་བོའི་ལྟ་བས་སོ། ། བགེགས་མཐར་བྱེད་པའི་ལྟ་བ་བདུད་རྩིའི་ལམ་དུ་སོན་པ་ཡིས་ཀྱང་ཉེ་{བའི་[བར་]སྒྲུབ་ ལ་ཡན་ལག་དྲུག །ཤེས་རབ་ལ་སྤྲོས་ཟླ་བ་ཐིག་ལེ་རྡོ་རྗེ་ནོར་བུར་གནས་པའི་འགྱུར་མེད་ གསུམ་ནི་སྒྲུབ་པ་ལ། །བདེ་བ་མ་ཉམ་གཅིག་པུ་ཞི་བ་ལྷན་སྐྱེས་ཡེ་ཤེས་རྣལ་འབྱོར་འདིར་ ནི་སྒྲུབ་པ་ཆེན་པོ་ལ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དྲང་དོན་དུ་གཙུག་ཏོར་གྱི་ཐད་ཀྱི་ནམ་མཁའ་དང་། སྨིན་མཚམས་ལ་ལྟ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཟིགས་སྟངས་དང་། རྣམ་པར་སྣང་ མཛད་ཀྱི་ལྟ་སྟངས་རྣམས་ཡིན་ལ། ངེས་དོན་དུ་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་སྟོང་ཉིད་དང་། རླུང་སྔགས་ དབྱེར་མེད་དང་། ཞུ་བདེར་བཅས་པའི་སྟོང་གཟུགས་དང་། འགྱུར་མེད་གྱི་ཐིག་ལེ་ལ་ལྟ་བ་ རྣམས་ཡིན་ནོ། ། དགུ་པ་ནི། སོར་བསམ་དབྱིབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ་གཟུགས་བརྙན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ དང་། སྲོག་འཛིན་སྔགས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ། རླུང་དག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། རྗེས་དྲན་ ཆོས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པས་བདེ་བ་དང་། དེ་ལས་མི་རྟོག་པ་ མཐར་ཕྱིན་པའི་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དག་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ། སྒྲིབ་ པ་རྣམས་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་རྣལ་འབྱོར་བཞི་ནི་སྐུ་བཞིའི་མིང་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ།

近修即是趣近修習之義，如同預備前往彼道。修習即是僅開始趣入獲得果位之殊勝因，如同進入彼道而行走。大修習即是無間相續趣向果位之義，如同趣入城門。因此，雖然六支分皆存在於大修習時，然彼等不直接安立為親近等三者，故安立最初善為親近，中間善為近修，隨念次第為修習。大修習即是三摩地，此亦是主要宣說，然彼時之六支分一切皆是真實大修習。 此等有不同之見解和所緣境，于親近則以初瑜伽十種虛空輪忿怒尊之見解。如所說："以遣除障礙之見解趣入甘露道者，于近修有六支分。智慧放光月輪明點金剛寶珠所住之三種不變，是為修習。唯一無減之樂、寂靜、俱生智慧瑜伽，此為大修習。"就世俗義而言，是指頂髻正上方虛空、眉間注視、菩薩注視、毗盧遮那注視等；就勝義義而言，是指離戲空性、氣息咒語無二、具融化樂之空形、及觀照不變明點。 第九，收攝、禪定是形相瑜伽，因為成就影像故；氣息、執持是咒瑜伽，因為清凈氣息故；隨念是法瑜伽，因為緣取一切相而得樂，從彼證得究竟無分別空性故；三摩地是清凈瑜伽，因為斷除諸障礙故。或者，四瑜伽即是四身之名，因為成就彼等故。

4-465 བཅུ་པ་ནི། ཐོག་དགེ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་རིང་རྒྱུའི་ཕྱིར་དང་། བར་དགེ་ ནི་རྗེས་སུ་རྣལ་འབྱོར་ཏེ་སྔ་མའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཅིང་། བདེ་བའི་རྒྱུ་ཚོགས་གསོག་པའི་ཕྱིར་ དང་། མཐའ་དགེའི་ཕྱེད་སྔ་མ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣལ་འབྱོར་ཏེ། བདེ་བ་མ་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ པའི་ཐབས་དངོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཕྱེད་ཕྱི་མ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོ་སྟེ། བདེ་བ་ཆེན་པོ་ གྲུབ་ཟིན་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། ། བཅུ་གཅིག་པ་ནི། སྤྲུལ་སྐུ་ལམ་དུ་བྱེད་པ་སོར་བསམ་གཉིས། ལོངས་སྐུ་ལམ་དུ་བྱེད་པ་ སྲོག་འཛིན་གཉིས། ཆོས་སྐུ་ལམ་དུ་བྱེད་པ་རྗེས་དྲན། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སྐུ་ལམ་དུ་བྱེད་པ་ ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། ། བཅུ་གཉིས་པ་ནི། སོར་སྡུད་དང་བསམ་གཏན་སྐུ་རྡོ་རྗེ་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། སྲོག་ རྩོལ་དང་འཛིན་པ་ནི་གསུང་རྡོ་རྗེ་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ ནི་གཞོམ་མེད་ཀྱི་ནཱ་ད་ཉིད་སྒྲ་སྐད་ཐམས་ཅད་དུ་འཆར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། རྗེས་དྲན་ནི་ ཐུགས་རྡོ་རྗེ་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ། རྒྱལ་བའི་ཐུགས་ནི་སྟོང་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ ཅད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེ་ཆེན་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །སྐུ་ བཞི་དང་རྡོ་རྗེ་བཞི་ཡང་ཕལ་ཆེར་དོན་གཅིག་པས་ཡན་ལག་དྲུག་སྐུ་བཞིའི་ལམ་ཡིན་པའི་ རྒྱུ་མཚན་ཡང་དེ་རྣམས་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ{བུ་[ར་]རབ་དབྱེ་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་རྣམས་ལས་ སྤྲོས་ཏེ་བཤད་ན་མང་དུ་འབྱུང་མོད་ཀྱི། སྙིང་པོ་ཙམ་ཞིག་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། ། གཞན་ཡང་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་གྲངས་ངེས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྣམས་ཀྱང་དབྱེ་བསྡུའི་སྐབས་ འདིར་འབྲེལ་བ་ཡིན་{པས[ལ]། རྒྱ་བོད་ཀྱི་གྲུབ་ཆེན་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་གཞན་གྱིས་བཤད་ 4-466 པའི་ལམ་རྣམས་ཀྱང་འདིར་འདུས་པ་ཡིན་ཏེ། རེ་ཞིག་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་ཀྱིས་ལམ་སྲོལ་ཕྱེ་ བར་གྲགས་པའི་རིམ་ལྔ་སྤྱོད་བསྡུས་སོགས་ལས་འབྱུང་བའི་ལམ་རིམ་དང་སྦྱར་ན། སོར་ བསམ་གཉིས་ནི་ལུས་དབེན་ཏེ། བདེ་སྟོང་ཕྲ་མོའི་མཐུ་ལས་མ་བརྟགས་པར་ཤར་བའི་ལྷ་སྐུ་ ཡིན་པས་སོ། །སྲོག་རྩོལ་ནི་ངག་དབེན་རྡོ་རྗེའི་བཟླས་པ་ཡིན་པ་རྟོགས་བླ་ལ། འཛིན་པ་ནི་ སེམས་དབེན་རྒྱས་པ་མཐར་ཐུག་པ་སྟེ་ཁམས་ལྔ་ཐིམ་རིམ་གྲགས་ཆེ་ཤོས་དེ་དང་། མཉམ་ བཞག་ཏུ་རང་བཞིན་བརྒྱད་ཅུའི་རྣམ་རྟོག་ཐིམ་པའི་གནས་སྐབས་ཐོག་མ་ཡིན་པ་དང་། སྣང་ གསུམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ཐོག་མར་ཐོབ་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་སོ།

第十，最初善是瑜伽，因為是大樂之遠因故；中間善是隨瑜伽，因為是前者之果，且積集樂之因緣故；最後善之前半是勝瑜伽，因為是成就未成就樂之真實方便故；後半是大瑜伽，因為是已成就大樂增長故。 第十一，以化身為道者是收攝、禪定二者，以受用身為道者是氣息、執持二者，以法身為道者是隨念，以俱生身為道者是三摩地。 第十二，收攝和禪定是成就身金剛方便之瑜伽，因為如來身是空形之自性故；氣息用功和執持是成就語金剛方便之瑜伽，因為佛語是不可壞之響音自身顯現為一切音聲故；隨念是成就意金剛方便之瑜伽，因為佛意是具一切相空性故；三摩地是成就智慧金剛方便之瑜伽，因為諸世尊之智慧金剛即是勝義大樂故。四身與四金剛大多為一義，六支分是四身之道的原因亦即是彼等。若從如是十二種分類廣說則有多種，然此僅說其精要。 複次，將要解說之數量決定分類亦與此分類歸攝處相關。印藏諸大成就者大車前驅所說諸道亦攝於此，且如衆所周知由龍樹父子開創道軌之五次第、攝行論等所說道次第相配：收攝、禪定二者是身遠離，因為是從微細樂空之力不加觀察而顯現之尊身故。氣息用功是語遠離金剛唸誦，這是容易瞭解的，執持是究竟廣大之心遠離，即是最為著名之五界融入次第，及為初得等持中自性八十分別念融入之階段，及初得極為明顯之三顯智慧之階段故。

།རྗེས་དྲན་ནི་ སྒྱུ་ལུས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་རིམ་པ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་སྟེ། རླུང་སེམས་ཙམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ལྷའི་ འཁོར་ལོ་ལ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་འོད་གསལ་དོན་དམ་བདེན་པའི་ རིམ་པ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཡིན་ཏེ། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་ཟུང་འཇུག་གི་རིམ་པ་ཡིན་ཏེ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་ དུ་སམྦུ་ཊི་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུད་དོན་སློབ་དཔོན་ནག་པོ་སྤྱོད་པས་བཀྲལ་བའི་དགོངས་དོན་ དང་སྦྱར་ན། དང་པོ་གཉིས་ནི་རྩ་དག་བྱེད་ཡིན་པས་རྒྱུད་ཀྱི་རིམ་པ་དང་། སྲོག་རྩོལ་དང་ འཛིན་པའི་ཕྱེད་སྔ་མ་ནི་རླུང་དག་བྱེད་དང་། རྫས་ཀྱི་གཏུམ་མོ་འབར་བའི་ལམ་ཡིན་པའི་ ཕྱིར་སྔགས་ཀྱི་རིམ་པ་དང་། འཛིན་པའི་ཕྱེད་ཕྱི་མ་དང་། རྗེས་དྲན་ནི་ཞུ་བདེ་ཤིན་ཏུ་བརྟན་ པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རིམ་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ སྐུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གསང་བའི་རིམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གྲུབ་ཆེན་རྡོ་རྗེ་དྲིལ་བུ་པའི་གཞུང་གི་ རིམ་ལྔ་དང་སྦྱར་ན། ས་བོན་དང་བཅས་པའི་བདག་བྱིན་བརླབ་པ་ནི་དང་པོ་གཉིས་དང་། ས་ བོན་མེད་པའི་བདག་བྱིན་བརླབ་པ་ནི་སྲོག་རྩོལ་དང་། སྣ་ཚོགས་རྡོ་རྗེའི་རིམ་པ་ནི་འཛིན་པ་ དང་། ནོར་བུ་འགེངས་པ་དང་ཛཱ་ལནྡྷ་རའི་རིམ་པ་ནི་རྗེས་དྲན་དང་། བསམ་མི་ཁྱབ་ཀྱི་རིམ་ 4-467 པ་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་འབྲས་བུར་བཅས་པའོ་ཞེས་མཁས་པ་འགའ་ཞིག་བཞེད་པ་དམིགས་ པ་རྣམས་ཕྱོགས་མཚུངས་པའི་རིམ་པ་སྦྱར་བ་ཡིན་ལ། ས་ལམ་གྱི་རིམ་པ་དང་སྦྱར་ན་འདི་ ལས་ཅུང་ཟད་མི་འདྲ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱར་ན་ལེགས་པར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་བཞིན་ དུ་ཕྱག་རྒྱ་བཞིའི་རིམ་པས་འཁྲིད་པ་སོགས་ཀྱང་འདིར་འདུས་ཏེ། དམིགས་པ་སྐྱོང་ཚུལ་དང་ ཡན་ལག་དྲུག་པོ་རྗེས་མཐུན་པ་བསྒོམ་ཚུལ་དང་སྦྱར་ན་གོ་རིམ་མ་ངེས་པ་ནི་ཡོད་ཀྱི། ཡེ་ ཤེས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་གོ་རིམ་ནི། འདི་ཁོ་ནར་ངེས་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་དང་འདི་དགོངས་པའི་ གནད་ནི་གཅིག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་མོད་དངོས་བསྟན་ཚིག་ཟིན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། རིམ་ལྔ་ལ་ སོགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མ་ཚང་བ་མེད་པ་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་འདིར་འདུས་ཤིང་། འདིའི་ ལམ་དང་འབྲས་བུ་མཐའ་དག་དེ་རྣམས་ལ་མ་རྫོགས་པར་མངོན་ནོ། །དེས་ན་ཡན་ལག་དྲུག་ པོ་ལ་ཡང་རིམ་ལྔ་རིམ་བཞི་སོགས་ཀྱིས་བསྡུ་བའི་རྣམ་གཞག་མཛད་པ་རྣམས་ཀྱང་འཐད་པ་ ཁོ་ན་ཡིན་ནོ།

隨念是極為廣大的幻身世俗諦次第，因為是唯有氣心之智慧于天輪普遍行故。三摩地亦是極為廣大的光明勝義諦次第，因為是具因之現證菩提故。三摩地之果是雙運次第，將予解說。如是，若與三部等續義由阿阇黎黑行師解釋之密意相配：前二者是脈清凈故為續之次第，氣息用功和執持前半是氣清凈和實質猛火燃燒之道故為咒之次第，執持後半和隨念是令融樂極為穩固故為智慧次第，三摩地是成就不二智慧身故為秘密次第。如是，若與大成就者金剛鈴論典之五次第相配：具種子之自加持是前二者，無種子之自加持是氣息用功，種種金剛次第是執持，充滿珍寶和札蘭達哈次第是隨念，不可思議次第是具果之三摩地，如是某些智者所許，是將諸所緣相同之次第相配。若與地道次第相配，則以與此稍有不同之方式相配亦為善。如是，以四印次第引導等亦攝於此，若配以修所緣之方式和修六支分相順之方式，則無定序，然於心續生起智慧之次序唯定於此，彼等與此密意之要義雖是一致，然若就顯說文句而言，則五次第等彼等一切無不圓滿攝於此金剛瑜伽中，而此道與果之一切似未圓滿於彼等中。是故，於六支分亦以五次第、四次第等攝歸之安立者，唯是合理。

༈ དབྱེ་བ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན། གསུམ་པ་དབྱེ་བ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བཤད་པ་ནི། དེ་ལ་སྤྱིར་མ་དག་པའི་རྩ་རླུང་ཐིག་ ལེའི་བྱེད་པ་བཅིངས་པས། གདོད་ནས་རྣམ་པར་དག་པའི་རྡོ་རྗེ་བཞི་མཐོང་བ་ནི། རྡོ་རྗེའི་ རྣལ་འབྱོར་གྱི་ཐབས་ལ་རགས་ལས་ཤིང་། དེ་ཡང་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཐམས་ཅད་དང་། གྲུབ་ པའི་དབང་ཕྱུག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལེགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་པས་དགོངས་པ་ནི་གཅིག་ལ། འོན་ཀྱང་གབ་ཅིང་མི་གསལ་བ་མང་དུ་ཡོད་དེ། བླ་མ་དམ་པའི་ཞལ་ལ་རག་ལས་པར་མཛད་ པ་ལས། དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱུད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འགྲེལ་པ་སྐོར་གསུམ་ ན་ནི་མ་སྦས་པར་ཤིན་ཏུ་གསལ་ཞིང་རྒྱས་པར་བསྟན་པས་རྒྱུད་རྒྱལ་འདི་ཉིད་གཞན་པས་ མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའང་ཡིན་པས། དྲི་མེད་འོད་ལས་ཀྱང་། གང་མཆོག་གི་དང་པོའི་སངས་རྒྱས་ མི་ཤེས་པ་དེས་ནི་མཚན་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་མི་ཤེས་སོ། །གང་གིས་མཚན་ཡང་དག་ 4-468 པར་བརྗོད་པ་མི་ཤེས་པ་དེས་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་མི་ཤེས་སོ། །གང་གིས་རྡོ་རྗེ་ འཛིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་མ་ཤེས་པ་དེས་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་མི་ཤེས་སོ། །གང་གིས་སྔགས་ཀྱི་ ཐེག་པ་མི་ཤེས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་འཁོར་བ་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པའི་ལམ་ དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མཆོག་གི་དང་པོའི་སངས་རྒྱས་ནི་བླ་མ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ བསྟན་པར་བྱ་ཞིང་། ཐར་པ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་སློབ་མ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཉན་པར་བྱའོ། ། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་སོ་སོར་སྡུད་པ་མདོ་ཙམ་བཤད་ན། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ ཡིན་པ་ལས། དེ་ཡང་རྣམ་རྟོག་བཀག་ཙམ་གྱི་མི་རྟོག་པའི་སེམས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གདོད་ནས་ རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་བཟོ་བཅོས་མེད་ པའི་ཚུལ་དུ་བཞག་པས་རྐྱེན་རྣམ་རྟོག་གི་རབ་རིབ་འགགས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་གདོད་མ་ནས་ལྷུན་ གྱིས་གྲུབ་པ་དེ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱང་མ་རིག་པའི་ཆོས་ཉིད་ ཡིན་པའི་ཕྱིར། རིག་པ་དེ་ཉིད་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པས་མ་རིག་པ་རང་ཡལ་དུ་འགྱུར་ལ། མ་རིག་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ་དེ་ཉིད་དབང་དུ་བསྡུས་ཤིང་བཅིངས་པས་ཀྱང་རིག་པའི་ཡེ་ ཤེས་མངོན་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ནམ་མཁའི་རྣམ་པ་སེམས་ལ་ཤར་བས་རྐྱེན་ བྱས་ཏེ། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པ་{ཅན་[ཐམས་ཅད་]སྟོང་ཉམས་ཀྱི་སྣ་ འདྲེན་པ་ཡིན་ནོ།

分類之義。 第三、解說彼等分類之義：一般而言，由束縛不清凈之脈氣明點作用，見本來清凈之四金剛，全依于金剛瑜伽之方便。其亦是一切續部之王和一切成就自在者所善說，故密意為一。然而有許多隱晦不明之處，令其依于殊勝上師之教言。於時輪續和菩薩釋三篇中無隱而極為明晰廣說，此續王亦勝於其他，故無垢光中亦云："不知最勝本初佛者，則不知正說真實名，不知正說真實名者，則不知金剛持智慧身，不知金剛持智慧身者，則不知咒乘，不知咒乘者，彼等皆是輪迴者，離於世尊金剛持之道。是故，最勝本初佛應由諸殊勝上師宣說，求解脫之殊勝弟子應當聽聞。" 其中略說初之收攝，是無分別，然非僅遮分別之無分別心，而是將本來自性無分別之智慧法性安住于無造作方式中，分別之翳障滅盡，即住于本初任運成就之智慧中。因為覺性智慧本身即是無明之法性故，等住于彼覺性中則無明自然消逝。無明即是分別，攝伏束縛彼即可顯現覺性智慧。其亦因外在虛空相於心中顯現而作為緣，引導離一切戲論之相[一切]空性體驗。

།མི་རྟོག་པའི་སེམས་སྤྲོས་བྲལ་དུ་རང་ཤར་བ་དེ་ནི་ནང་གི་ནམ་མཁའ་སྟེ། སོར་སྡུད་ཀྱི་དམིགས་པའི་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི། ནང་གི་ནམ་མཁའ་དང་ཡན་ལག་ནི་ཕྱིའི་ནམ་ མཁའ་འོ། །དེ་ཡང་རྒྱུད་ལས། ནམ་མཁའ་ཆུ་འཛིན་བྲལ་བ་དག་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡི་བགྲད་ པའི་མིག་གིས་ཞེས་ཉིན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་སྐབས་སུ་ཕྱིའི་ནམ་མཁའ་སྨོས་པས། མཚན་ མོའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་ཡང་དོན་གྱིས་གོ་བ་དང་། ནམ་མཁར་ཀུན་ནས་ཞེན་པའི་སེམས་དང་ ཞེས་ནང་གི་ནམ་མཁའ་སྨོས་པས། ཉིན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་ཡང་གོ་དགོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན། 4-469 སོ་སོར་སྡུད་པ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེ། །ནམ་མཁའ་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ ལ་མན་ངག་གི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དམ་པ་ཁ་ཅིག་ན་རེ། ཕྱི་རོལ་ནམ་མཁའ་མ་ཡིན་ཏེ། ། ནང་གི་ནམ་མཁའི་དབུས་གནས་པར། །མི་རྟོག་པ་ལ་མཉམ་བཞག་ན། །མ་བརྟགས་རྨད་ བྱུང་བདེ་བ་འཆར། །ཞེས་གསུངས་ཏེ་དོན་དང་མཐུན་ནོ། །འོ་ན་རྩ་རྒྱུད་ལས། དུང་ཅན་མ་ནི་ ཕྱག་རྒྱ་ཆེ། །དེ་ནི་གཏུམ་མོར་རབ་ཏུ་བརྗོད། །ལྟེ་བའི་སྟེང་དུ་གཡུང་མོ་ནི། །ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི་མི་ཡི་ སྣ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། སྣ་དེ་ཡི་ནི་ཕྱོགས་སུ་ཡང་། །གང་ཞིག་ཁོ་ནར་ཡིད་བཀོད་པ། ། མཚན་མའི་མཐའ་མར་རེ་ཁཱ་གང་། །ཞེས་སོགས་བཤད་པས། རྩ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏིའི་དབྱིབས་ གཟུགས་ཁ་དོག་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བསྒོམས་ཏེ། དེའི་སྨིན་མཚམས་ཀྱི་སྣ་རྩེར་སེམས་ གཏོད་དགོས་{པ་[པས་]མ་ཡིན་ནམ། མི་རྟོག་པ་ལ་བཞག་པས་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏིའི་སྣ་རྩེ་ལ་ཡིད་ བཀོད་པ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དེ་ཙམ་གྱིས་དེར་འགྲོ་ན་མུ་སྟེགས་བྱེད་དང་། ཧྭ་ཤང་མཧཱ་ཡ་ནའི་ ལུགས་སོགས་ཀྱང་སོར་སྡུད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་། དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་རང་ ལུགས་ལ་སྨིན་མཚམས་སུ་རྩ་དབུ་མའི་བུ་ག་དང་དེ་བ་སྨྱུག་མ་བཅད་ཁའི་ཁོང་སྟོང་ལྟ་བུ་ལ་ སེམས་གཏད་ནས། དེ་དག་བདེན་མེད་དུ་འདུ་ཤེས་པ་དང་བཅས་པས་བསྒོམ་པར་འདོད་དེ། དེ་དག་ནི་ཡང་དག་པའི་སྒོམ་པ་ལ་ཁོང་འཁྲུགས་ཤིང་། ངེས་པའི་དོན་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་ པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལ་སྨྲས་པ། མུ་སྟེགས་བྱེད་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་སྒོམ་བྱེད་པ་ ཁྱེད་དང་མཚུངས་པའང་ཡོད་མོད་ཀྱི། འགའ་ཞིག་ལ་ནི་རྩ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏིའི་རྣམ་པ་ཡིད་ལ་བྱས་ ནས། དེ་ལ་གནད་དུ་སྣུན་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམ་པ་དང་། རྟགས་ཅི་རིགས་པ་ཐོན་པའང་ ཡོད་པས། ཁྱེད་ཅག་དང་དེ་དག་ཕལ་ཆེར་འདྲ་བ་ལས་རྟགས་མངོན་གྱུར་གྱི་སྒོ་ནས་དེ་དག་ མཆོག་ཏུ་གྱུར་ལ། ཁྱད་པར་ལྷག་མ་དེ་དག་དང་ཁྱེད་མཚུངས་ཀྱི་ཁོ་བོ་ཅག་མ་ཡིན་ནོ།

無分別心自然顯現離戲論，即是內空。收攝之主要所緣境是內空，支分是外空。如續中雲："離云之虛空，以瑜伽士睜開之眼"，于日瑜伽時說及外空，于夜瑜伽也應由義理理解。又說"于空普遍執著之心"，說及內空，于日瑜伽也應理解。如是說道："收攝即大手印，空性虛空之相"。對此，有些隨循教授之賢者說："非為外在虛空，住于內空之中，若等持于無分別，未觀察稀有樂顯現。"此與義理相符。 然則根本續云："準提母即大手印，彼即稱為拙火，臍上之青脈，阿瓦杜提人之鼻。"又說："于彼鼻之方向，唯獨安置其意，相之邊際一線。"等等所說，豈非應觀想中脈阿瓦杜提之形狀、顏色，應將心置於其眉間鼻尖？以安住無分別，如何成為將意安置於阿瓦杜提鼻尖？若僅此便成彼者，外道與和尚大乘之宗等亦應成為收攝。 彼等自宗主張：于眉間將心專注于中脈孔及如切斷竹子之空腔，伴隨觀想彼等無實，然彼等於真實修行擾亂，背離了義。對彼等所說：雖有許多外道行有尋有伺之修，與汝等相同，然有些于中脈阿瓦杜提之相作意，以擊要之方式修持，也有生起某些相驗，故汝等與彼等大致相同中，彼等從現相徵驗而言更為殊勝。余殊勝處，彼等與汝相同，而我等則不然。

།མུ་ སྟེགས་ཁ་ཅིག་མི་རྟོག་པ་སྒོམ་པའང་ཡོད་མོད་ཀྱི། དེ་དག་ཀྱང་ལྟ་སྤྱོད་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་ 4-470 ནོར་བ་ཡིན་གྱི། མི་རྟོག་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱོན་དུ་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཧྭ་ཤང་མཧཱ་ཡ་ན་ཡང་ རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་འཁྲུལ་པ་མ་ཡིན་ལ། རྒྱལ་པོའི་བཀའ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བཀག་པ་ཙམ་གྱིས་གྲུབ་ མཐའ་ནོར་བར་ག་ལ་འགྱུར་ཞིང་། ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལའི་སྒོམ་རིམ་ཐ་མར་བཤད་པའི་ལུང་རིག་ གི་གནོད་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དེའི་ལུགས་ལ་འཇུག་པ་ཁོ་ན་ཡང་མ་ཡིན་ པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་ལུགས་ལ་ལུང་རིག་གི་སྒྲུབ་བྱེད་རྣམ་པར་དག་པའང་ཅི་རིགས་པ་ ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་། རྩོད་པ་ཕམ་པ་ཡང་གྲུབ་མཐའ་ནོར་བའི་སྐྱོན་ཡིན་པར་མ་ངེས་ཏེ། རྒོལ་བ་མི་མཁས་པ་དང་སྟེས་དབང་གིས་ཀྱང་རྩོད་པ་ཕམ་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ ན་གཞན་གྱི་གྲུབ་མཐའི་རང་ལུགས་གསལ་བར་མི་ཤེས་བཞིན་དུ་དེ་དང་འདི་མཚུངས་སོ་ ཞེས་ཅི་བརྟོལ་དུ་སྨྲ་བར་མི་བྱ་བ། གནོད་བྱེད་གཞན་མེད་ན་དེ་དག་དང་མཚུངས་པ་ཙམ་ གྱིས་སྐྱོན་ཡོན་གང་དུའང་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཁྱེད་ཀྱི་འདོད་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་རྩ་དབུ་མ་ ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། ཆོས་དབྱིངས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྒོམ་པར་ཡང་མི་ འགྱུར་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་བཀོད་པ་བློས་བཅོས་པའི་རྣམ་འགྱུར་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཀུན་ཏུ་ བཏགས་པའི་མཚན་མ་ཡིད་བྱེད་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་བསྒོམ་བྱ་རྣམ་ རྟོག་ཡིན་ཀྱང་ལུས་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བས་སོ་སྙམ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྫས་ཀྱི་རྩ་དབུ་མ་ལ་ གནད་དུ་རེག་པའི་སྐབས་ཅུང་ཟད་སྲིད་དུ་ཆུག་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབུ་མའི་ཕྱོགས་སུ་མ་ཕྱིན་ ལ། སེམས་འགྲེལ་རྣམས་ལས་ཡིག་འབྲུ་ཐིག་ལེ་སོགས་རྟོག་པས་སྒོམ་པ་སྨད་ནས། ནམ་ མཁའ་ལ་སྒོམ་པ་བསྔགས་ན། ཁྱེད་ཀྱི་ལྟར་ནམ་མཁའ་དེ་རྩ་ནང་གི་སྦུགས་སྟོང་རྟོག་པས་ བསྒོམས་པ་དེ་ལ་ངོས་འཛིན་ན་ནི། ཡང་ན་སེམས་འགྲེལ་མི་འཐད་པར་འགྱུར་ཞིང་། འཐད་ ན་ཡིག་འབྲུ་ཐིག་ལེ་སོགས་ཡོད་པའི་རྩ་དབུ་མ་བསྒོམས་པ་ལས། དེ་དག་མེད་པའི་དབུ་མ་ སྟོང་པ་བསྒོམས་པ་ཆེས་ཟབ་པར་འགྱུར་བས་ཤིན་ཏུ་བཞད་གད་ཀྱི་གནས་སོ། །དེས་ན་ 4-471 འདིར་རང་ལུགས་ནི། མི་གཡོ་བ་རྣལ་འབྱོར་བླ་ན་མེད་པའི་རྒྱུད་ལས། སེམས་ནི་བཅིངས་ པར་གྱུར་པ་ཡིས། །རླུང་ཡང་འཆིང་བར་འགྱུར་བའོ།

雖然有些外道也修無分別，但他們是從其他見行方面有誤，並非從無分別方面成為過失。和尚大乘也並非在一切方面都錯誤，僅僅因為王法禁止，怎能成為宗義錯誤？且迦摩羅戒在《修次第後篇》中所說的一切教理破斥，也並非全然如實適用於其宗派，因為在其宗派中也有某些清凈的教理證成，且辯論失敗也不一定是宗義錯誤的過失，因為辯論失敗也可能由辯論者不善巧和偶然因素所致。因此，在不清楚他人宗義自宗的情況下，不應妄言"此與彼相同"，若無其他破斥，僅僅與彼等相同並不會成為過失或功德。 再者，你們的主張僅此並不會成為擊中中脈要害，也不會成為修習法界空性，因為這僅是意識安立、心造作的變化相，僅是遍計所執相的作意。若想"雖是所修分別，但因與身相關"，即便如此，稍許可能觸及實質中脈要害之處，但未至智慧中脈方向。諸心釋中呵斥以分別修持文字、明點等，讚歎修習虛空，若如你們那樣將彼虛空認定為以分別修持中脈內空腔，則要麼心釋不應理，要麼較之修持有文字明點等的中脈，修持無彼等的空中脈更為甚深，這實在令人發笑。 因此，此處自宗：如《不動瑜伽無上續》云："以心成束縛，風亦成束縛。"

།ཞེས་གསུངས་པ་དང་། བྲམ་ཟེ་ཆེན་ པོས་ཀྱང་། མཁའ་འདྲར་བྱས་ན་རླུང་ནི་རབ་ཏུ་འཆིང་། །མཉམ་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་ན་རྣམ་ པར་གྲོལ། །ཞེས་གསུངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་དང་། རྩའི་སྣ་རྩེར་ཡིད་བཀོད་པ། ཞེས་ བཤད་པ་ཡང་། བླ་མ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་མན་ངག་ལས། སྣ་རྩེ་གསུམ་གཅིག་ཏུ་བསྡུ་བའི་ གདམས་ངག་ཅེས་བཤད་པ་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། བྱེད་བཅིངས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་གནད་ལྟ་སྟངས་ ལ་སོགས་པ་དང་། ནང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པ་གཉིས་འཛོམ་པས། དེའི་ རྗེས་ཐོགས་སུ་རླུང་ཕྲ་མོ་ཅུང་ཟད་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ཐིམ་པའི་རྐྱེན་ལས་ ཐོབ་པའི་ཤེས་པ་བདེ་བ་ཕྲ་མོ་ཅན་ནང་གི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲེས་པ་དེ་ནི་དེ་མ་ཐག་རླུང་དབུ་ མར་སྡུད་པའི་ནུས་པ་ཅན་ཡིན་པ་དང་། དབང་ཡུལ་ཐ་མལ་བའི་འབྲེལ་བ་འཕྲལ་དུ་གཅོད་ པ་དང་། རྟགས་བཅུ་སོགས་གསལ་བར་མཐོང་བའི་ནུས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་སྟོང་ གཟུགས་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་ནུས་ན་དེ་ནི་ཕྱིར་དང་། ལུས་གཞན་ལ་ཤར་བ་ལྟར་སྣང་ཡང་ དངོས་གནས་ལ་དོན་དམ་པའི་རྩ་དབུ་མ་ལ་ཤར་བ་ཡིན་པས། དེ་ཉིད་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ པས་ལུས་སེམས་དབུ་མར་སྡུད་པའི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་གྲོགས་ཕྱིའི་རྐྱེན་དུ་སངས་ རྒྱས་ཉིད་ནས་བརྩམས་ཏེ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་ལམ་འདི་ཉིད་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་སྐྱེས་པའི་བླ་མ་དམ་ པའི་བྱིན་རླབས་འཇུག་པ་དགོས་ཤིང་། དེ་ནི་གཞན་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་པའི་རྡོ་རྗེ་འབེབས་པ་ ཡིན་ལ། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་རང་རྒྱུད་ལ་གནས་པའི་ལྷ་རྣམས་དགྱེས་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་ འབེབས་པར་འགྱུར་ཏེ། སོར་སྡུད་ཀྱི་དང་པོ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྫོགས་པའི་ མཐར་ཐུག་པར་རྡོ་རྗེ་འབེབས་པའི་བྱིན་རླབས་གོང་འཕེལ་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ།

如是所說。大婆羅門亦云："若如虛空則風極束縛，若善通達平等性則得解脫。"如是所說諸義，以及所說"將意安立於脈尖"，此即諸殊勝上師口訣中所說的"三尖合一教授"，由殊勝作意束縛的要訣——注視等與內虛空等持二者彙集，其後細微氣息稍許融入法界，由彼融入之緣所得的具微細安樂之智與內虛空相融合，此即具有立即攝氣入中脈的力量，能立即切斷與平常根境的聯繫，且具有清晰見到十相等的力量。 若能等持于空性相，彼即因為雖現似生於其他身，但實際上是生於勝義中脈，故於彼等持即是攝身心入中脈之最勝。彼等之助伴外緣需要從佛陀開始相續不斷獲得此道之證悟經驗的殊勝上師加持融入，彼即是依他緣之金剛降臨，由彼之緣故自相續所住諸本尊歡喜而智慧金剛降臨，從最初收攝乃至等持圓滿終際，金剛降臨之加持漸次增上。

།དེ་ལྟར་ན་རྡོ་ རྗེ་འབེབས་པ་དང་། རླུང་ཕྲ་མོ་དབྱིངས་སུ་ཡལ་བ་ལས་སྐྱེས་པའི་བདེ་སྟོང་དང་། བྱེད་ 4-472 བཅིངས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ་གསུམ་འཛོམ་པ་ལས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩ་རབ་ཏུ་རྒྱས་པར་བྱེད་ཅིང་། ཀུན་རྫོབ་རྗེས་ཀྱི་རྩ་ལམ་སྦྱངས། རྩ་མདུད་ལྷོད་པོར་འགྱུར། གཟུང་འཛིན་གྱི་རླུང་ཡང་ཆ་ ཤས་ནས་དབུ་མར་ཐིམ། རྫོགས་པའི་རིམ་པའི་ཡེ་ཤེས་དངོས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི། བློ་རྣམ་ རྟོག་གིས་བཀོད་པའི་རྩ་{མིག་[ཡིག་]འབྲུ་ཐིག་ལེ་སོགས་ཐ་མལ་གྱི་ལུས་ཉེ་ཚེ་བ་འདིའི་ སྟེང་དུ་བསྒོམས་པས་རགས་པ་རྫས་ཀྱི་རྩ་ཙམ་ལ་གནད་དུ་རེག་པ་ནི་སྲིད་ཅིང་། དེ་ལས་ རིང་ཞིག་ལོན་པའི་དུས་འགའ་ཞིག་ན་རྫོགས་པའི་རིམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣ་འདྲེན་བྱེད་པ་ ཙམ་ཡང་ཡོད་སྲིད་ཀྱང་། དེ་ཉིད་ངེས་དོན་དང་ཟབ་ལམ་མཐར་ཐུག་དངོས་ཡིན་པར་འཛིན་ པ་ནི། བློ་གྲོས་ཆེན་པོར་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཁེངས་པ་རྣམས་བློ་ཆུང་མཐར་ཐུག་པའི་ རང་མཚང་སྟོན་པར་ཟད་དེ། རྨོངས་པ་འགའ་ཞིག་ཛམྦི་རིའི་འབྲས་བུ་ལ་ནོར་བུར་འཛིན་པ་ དང་འདྲའོ། །ཡང་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ལྷ་ནི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡིན་ལ། དེ་ནི་ ཤེས་བྱ་ཀུན་ཁྱབ་ཡིན་ན་སྒྲུབ་པ་པོ་གཅིག་གི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ལ་ཇི་ལྟར་འབེབས་སྙམ་ ན། ཁྱབ་བྱེད་ལྷ་དེ་ནི་ཀུན་ཁྱབ་ཡིན་ཡང་། ཁྱབ་བྱ་སེམས་ཅན་སོ་སོ་ཀུན་ཁྱབ་མ་ཡིན་པས་ གཅིག་ལ་ཕེབས་ཤིང་གཞན་ལ་མི་ཕེབས་པ་མི་འགལ་ལ་སྒྲུབ་པ་པོ་དེའི་ལུས་ངག་ཡིད་ གསུམ་གྱིས་སློབ་དཔོན་མཉེས་པར་བྱས་པ་སོགས་ལས་བླ་མའི་བྱིན་རླབས་དེའི་ལུས་ངག་ ཡིད་གསུམ་ལ་ཞུགས་པ་ན། དེའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཅུང་ཟད་བསྲབས་པས། མཚམས་ ཐད་དེ་ཀ་ནས་ཀུན་ཁྱབ་ཀྱི་ལྷའི་འོད་དམ་སྣང་བ་ཅུང་ཟད་ཤར་བ་ནི། དོན་དམ་ལྷའི་རྡོ་རྗེ་ འབེབས་པ་ཡིན་ལ། དངོས་པོར་ན་དེ་ལྟར་ཡིན་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་ཅན་ཆེན་པོར་རང་ངམ་ གཞན་འགའ་ཞིག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་སྣང་བ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལྷ་དེ་སྒྲུབ་པ་པོ་ རང་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ལ་གནས་ཏེ། ལམ་བསྒོམས་པས་དེ་སྟོབས་ཇེ་འཕེལ་དུ་ སོང་བ་ལྟར་གྱུར་ནས། དེས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པའི་སྣང་བ་འཆར་བ་ཡང་ཡིན་ནོ།

如是則金剛降臨、細微氣息融入法界所生之樂空、清凈作意束縛三者彙集，由此令智慧脈極為開展，清凈世俗隨後之脈道，脈結變鬆，能執所執之氣也從部分融入中脈，圓滿次第之真實智慧生於相續，若以分別意識安立脈、字、明點等於此平凡身之上而修，雖可能觸及粗大實質脈要處，且或許在經過長時之後的某些時候也可能僅做圓滿次第智慧之引導，然執此即是了義與究竟深道者，僅是顯示自以為具大智慧之慢心者究竟小智之過失而已，如同某些愚者執瞻部樹果為如意寶。 複次，自相續之本尊是善逝藏性法界，彼遍一切所知，則於一修行者之身語意三如何降臨？雖彼能遍之本尊是遍一切，然所遍之各別有情非遍一切，故於一者降臨而於他者不降臨無有相違。由彼修行者之身語意三令師歡喜等，當上師加持融入其身語意三時，由其三門障礙稍許變薄，即從彼時現出遍一切本尊之光或現相，此即是勝義本尊之金剛降臨。雖實際如是，然于大瑜伽士而言，由自或他人等持之境相中，法性本尊住于修行者自身之身語意三，如同以修道令其力量漸次增長，亦現起彼加持之相。

།འོ་ན་མཆོག་ 4-473 ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་ཡེ་ཤེས་གྲུབ་པར་བླ་མའི་བཀས་གྲོལ་བར་འདོད་པ་བཀག་པ་མ་ཡིན་ནམ། བྱིན་རླབས་ཀྱི་མཐུ་ལས་རླུང་དབུ་མར་ཇི་ལྟར་འགག་སྙམ་ན། དེ་ནི་ཕྱག་རྒྱ་གསུམ་གྱི་སྒྲུབ་ པ་སོགས་གང་ཡང་མེད་པར། བླ་མའི་སྨོན་ལམ་མམ་བྱིན་རླབས་ཁོ་ནས་གྲོལ་བར་འདོད་པ་ བཀག་པ་ཡིན་གྱི། དང་པོར་བྱིན་རླབས་ཞུགས་པས་ལམ་གྱི་སྣ་འདྲེན་པ་དང་། དེ་ནས་བྱིན་ རླབས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ལམ་མྱུར་དུ་བགྲོད་པ་མི་འགོག་པར་མ་ཟད་ཤིན་ཏུ་ཆེས་ཆེར་ བསྔགས་པར་ཡང་མཛད་དེ། ཡིད་ཆེས་གསུམ་ལྡན་བཤད་པ་དང་། འདི་སྐད་དུ། སློབ་མ་ དམ་པ་རྣམས་ལ་ལམ་དག་ནི། བླ་མ་དམ་པའི་དྲིན་ལས་འབྱུང་བ་ཡིན། །ཞེས་སོགས་རྒྱ་ཆེར་ གསུངས་ཤིང་། རྒྱས་པར་དོན་དམ་བསྙེན་པ་ལས་ཀྱང་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེས་ན་དེ་འདྲ་ནི་ འདིར་མ་ཟད་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་སྤྱིའི་ལུགས་ཡིན་ལ། སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་མཐའ་དག་ཏུ་མ་ཟད་ ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་མཐའ་དག་ལ་དགོས་ཏེ། མུ་སྟེགས་བྱེད་དང་ཐེག་པ་འོག་མ་རྣམས་ལའང་མི་ རྟོག་པ་ཙམ་ཡོད་ལ། དེས་སྐྱོན་དུ་གྱུར་པའང་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་སྒྲུབ་ པའི་ཉེ་ལམ་དུ་མི་འགྱུར་མོད། འདིར་སངས་རྒྱས་སྒྲུབ་པའི་ཉེ་ལམ་མྱུར་ལམ་ཁྱད་པར་ཅན་ འགྱུར་བའི་གནད་ནི། གོང་དུ་བཤད་པའི་གནད་གསུམ་པོ་དེ་འདི་ལ་ཚང་ལ། དེ་རྣམས་ལ་ནི་ ཕལ་ཆེར་ལ་གནད་གསུམ་ཀར་མེད་ལ། འགའ་ཞིག་ལ་བྱེད་བཅིངས་ཙམ་ཡོད་ཀྱང་གཞན་ རྣམས་མེད་པས་སོ། །གཞན་ཡང་འདི་དག་ལ་མང་དུ་སྤྲོར་ཡོད་ཀྱང་། ད་ནི་ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་པས་ ཆོག་གོ །དེ་ལྟར་ན་སོ་སོར་སྡུད་པ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལམ་མདོ་ལུགས་ ཀྱི་མན་ངག་གི་གནད་ཐམས་ཅད་ཚང་བ་ལ། སྔགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཤེར་ཕྱིན་གྱིས་ བརྒྱན་པ་ཡིན་པས། ལུགས་འདིའི་ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་ བུའི་སོར་སྡུད་ལ་དབྱེ་ན། གོང་དུ་བསྟན་པ་ལྟར་རྟགས་ལྔའི་དབྱེ་བས་ལྔ་ཡོད་པ་ལས། ནམ་ མཁའ་སྤྲིན་མེད་པའི་རྟགས་ལས་ཕྱེ་ན། ཉིན་རྟགས་དྲུག་དང་། སྣ་ཚོགས་གཟུགས་བརྙན་ནོ།

那麼，認為由上師教言而解脫成就無上智慧，豈非已遮止？由加持力氣息如何能阻於中脈？此是遮止無有三印修持等，僅由上師發願或加持而解脫之見，並非遮止初由加持融入而引導于道，其後由加持力速疾趣入道路，不但不遮止且極為讚歎。如所說具三種信解，又如是說："諸善弟子之清凈道，從殊勝上師恩中生。"等廣說，詳細內容亦當觀勝義近修。 如是此非僅是此處，乃金剛乘共同教規，不僅一切密乘，于大小諸乘皆應具足。外道與下乘雖亦有無分別，此非成過失，然非成佛近道。此中成佛近道殊勝速道之要訣，即具足前說三要訣，彼等大多皆無三要訣，有些雖有作意束縛，然無餘者故。 複次，此等雖可廣說，今當止其極廣。如是，此攝集禪定具足般若波羅蜜多道經典傳承之一切教授要訣，復以密乘不共般若莊嚴，當知是此傳承一切道之根本。如是攝集禪定分類，如前所示由五相分為五種，若由無雲虛空相分，則有日相六種與種種影像。

4-474 དེ་རྣམས་རིམ་གྱིས་མཐོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། རྟགས་ཀྱི་དབྱེ་བས་བཅུ་གཅིག་དང་། ཀུན་ གྱི་ཐོག་མར་དེ་རྣམས་འཆར་བའི་གཞི་ནང་གི་ནམ་མཁའ་ཙམ་ལ་བློ་གནས་པ་ནི་མི་བཟད་ མུན་པ་ལྟ་བུའི་ཉམས་ཏེ། མཐོ་དམན་གྱི་དབྱེ་བ་བཅུ་གཉིས་སུ་ཡང་འགྱུར་ལ། ཡང་མདོར་ བསྡུས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། མཚན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་དང་ཉིན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གཉིས་ འབྱུང་བ་ནི། ལམ་འདི་ཉིད་ཁོ་ན་ལ་ཡང་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ཀྱི་ཆ་སྟོན་པ་དང་། རོ་ རྐྱང་གི་རྩ་བཅིང་བ་དང་། ཞག་གཅིག་ལ་ཉིན་དང་མཚན། ཟླ་བ་གཅིག་ལ་དཀར་ཕྱོགས་ དང་ནག་ཕྱོགས། ལོ་གཅིག་ལ་ལྷོ་བགྲོད་དང་བྱང་བགྲོད་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ དང་དེ་དག་ནང་ལུས་ལ་སྦྱར་བ་རྣམས་ཀྱི་དྲི་མ་སྦྱོང་ཞིང་། གཙོ་བོར་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བའི་བག་ ཆགས་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ལ། གནས་སྐབས་སུ་མཚན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་སྟོང་གཟུགས་ སྒྲུབ་བླ་བའི་ཕྱིར་དང་། དེ་གྲུབ་ནས་ཉིན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ནི་རྩལ་ཕྱོགས་མེད་དུ་སྦྱོང་བའི་ ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སོར་སྡུད་ཐོབ་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི། དེ་སྐད་དུ་ཡང་། སོ་ སོར་སྡུད་པས་རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་བྲལ་བ་སྔགས་རྣམས་ཀུན་གྱིས་བྱིན་གྱིས་ རློབས། །ཞེས་བདེན་ཚིག་འགྲུབ་པར་བཤད་དོ། ། ད་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི། དབང་མདོར་བསྟན་གྱི་འགྲེལ་པ་ དོན་དམ་བསྡུས་པ་ལས། གཟུགས་ནི་སྣ་ཚོགས་གཟུགས་ཏེ། བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ནི་བསམ་ གཏན་གྱི་ཡན་ལག་གིས་བརྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་པའི་དོན་སོར་སྡུད་ཀྱིས་སྟོང་གཟུགས་ མཐོང་བ་བསམ་གཏན་གྱིས་བརྟན་པར་བྱེད་པའོ། །ཞེས་འདོད་པ་ཡོད་ན། བརྟན་པའི་ དོན་གང་ལ་བྱེད་ལ་རག་སྟེ། འདིར་ཁ་ཅིག་སྟོང་གཟུགས་འཆར་བ་ཉམ་མི་འགྲོ་བ་ལ་བྱེད་ ན། དེ་ནི་སོར་སྡུད་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་པས་སྐབས་འདིར་བསྐྱར་ཏེ་འཆད་དགོས་པ་མེད་ དོ། །དེས་ན་བརྟན་པའི་དོན་ནི། སྟོང་གཟུགས་འགག་མི་སྲིད་པའི་དོན་ཏེ། གཟུགས་སེམས་ 4-475 དབྱེར་མེད་དུ་རྟོགས་པས་ཇི་སྲིད་སེམས་ཉིད་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ་སྟོང་གཟུགས་ཀྱང་ཡོད་པ་ལ་ བྱའོ། །མདོར་ན་འདིའི་དམིགས་པའི་ཡུལ་གཙོ་བོ་སྟོང་གཟུགས་ཡིན་ལ། རང་གི་བློ་ངོར་དེ་ དང་སེམས་ཉིད་གཅིག་ཏུ་བསྲེ་བཞིན་པ་དང་། འདྲེས་ཟིན་པའི་གནས་སྐབས་ཐོག་མར་ཐོབ་ པ་ནི། བསམ་གཏན་གྱི་རིམ་པའམ་བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་དང་པོར་ཐོབ་པའི་སྐབས་ ཡིན་ཅིང་། དེ་ཡང་སོར་སྡུད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་ནང་གི་ནམ་མཁའ་དེ་ཁོ་ན་སྟོང་གཟུགས་སུ་ཤར་ བ་སྟེ། སྟོང་གཟུགས་དེ་ནི་མཆོག་གི་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱའོ།

由於彼等次第顯現故，由相分類有十一種，於一切之初，心住于彼等顯現之基內虛空時，如難忍黑暗之體驗，又可分為高低差別十二種。又依略攝分為夜瑜伽與日瑜伽二者，此即唯於此道亦顯示方便智慧二分，束縛左右脈，一日中之晝夜，一月中之白分黑分，一年中之南行北行等外世界，及彼等配于內身諸垢得以清凈，主要為清凈生死習氣故。暫時以夜瑜伽易於成就空形，彼成就后，日瑜伽為修習無偏勢力故。如是獲得攝集禪定之果位時，如是說："攝集禪定瑜伽師，離諸境相一切咒語加持。"說為成就諦語。 今當確定禪定支分。灌頂略示釋勝義攝中說："形即種種色相，應當修習者，應以禪定支分令堅固。"此義謂以攝集禪定見空形，以禪定令堅固。若有人如是認為，須視堅固之義何指。此中若有人說令空形顯現不退失，彼乃由攝集禪定本身成就，故此處不須重複解說。是故堅固之義，謂空形不可能滅，由證知色心無別，乃至心性存在之間空形亦存在。略言之，此之所緣境主要為空形，于自心前與彼及心性正在融合，及已融合之階位初得者，即為禪定次第或禪定初支獲得之時，彼亦即攝集禪定階位之內虛空顯現為空形，彼空形即名勝義虛空。

།དེ་ལྟ་བུའི་བསམ་གཏན་དེ་ལ་ དབྱེ་ན་སྣ་ཚོགས་གཟུགས་བརྙན་དང་བཅས་པའི་ཐིག་ལེའི་དབུས་སུ་དུ་རྟགས་ཤར་བའི་ སྐབས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྨིག་རྒྱུ་ནས་སླར་ཡང་ཐིག་ལེའི་རྟགས་གཉིས་པ་ཤར་བའི་བར་དུ་ རིམ་པ་བཅུ་དང་། རྟགས་བཅུ་པོ་དུས་གཅིག་ཏུ་ཚང་ཞིང་། སྣ་ཚོགས་གཟུགས་བརྙན་གྱིས་ བརྒྱན་པའི་ཐིག་ལེ་ཆེན་པོ་འཕེལ་གྲིབ་བྱེད་པའི་སྐབས་དང་། དེར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་ ཤར་བའི་སྐབས་དང་། རེ་ཁཱ་ནག་པོ་རྗེས་མཐུན་པ་ཤར་བའི་སྐབས་ཏེ། མཐོ་དམའི་རིམ་ པ་བཅུ་གཉིས་འབྱུང་ལ། འདི་རྣམས་ཀྱང་དཔྱོད་པའི་ཡན་ལག་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་ཕྱིན་ཆད་ནས་ འབྱུང་བས་རྟགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བཅུ་གསུམ་དང་། ཐོག་མའི་ཤེར་རྟོག་གཉིས་ཏེ། བཅོ་ལྔར་ བྱས་ཀྱང་རུང་ངོ་། །བསྡུ་ན་ཡན་ལག་ལྔར་འདུས་ཏེ། དེ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་རིམ་ པ་དང་། རྟོག་པའི་ཡན་ལག་གི་དང་། དཔྱོད་པའི་ཡན་ལག་གི་དང་། དགའ་བའི་ཡན་ལག་ གི་དང་། གཡོ་མེད་བདེ་བའི་ཡན་ལག་གི་རིམ་པ་སྟེ་ཡན་ལག་ལྔ་དང་རིམ་པ་ལྔ་ཡོད་པ་ནི། རྒྱུད་ལས། བསམ་གཏན་དག་ཀྱང་ཤེས་རབ་རྟོག་དང་དཔྱོད་པ་དགའ་དང་གཡོ་མེད་བདེ་ བ་རྩེ་གཅིག་སེམས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་གི་ངོས་འཛིན་འགྲེལ་ཆེན་ལས། དེ་ བཞིན་དུ་གཟུགས་དེ་ཉིད་ལ་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བའོ། །རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་ པོར་འཛིན་པའོ། །དཔྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་དོན་ངེས་པར་བྱེད་པའོ། །དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ 4-476 ནི་གཟུགས་ལ་ཆགས་པའོ། །གཡོ་མེད་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང་ལྷན་ཅིག་སེམས་ གཅིག་ཏུ་བྱེད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཤེས་རབ་ནི་འོད་གསལ་རྟགས་བཅུ་ལ་རྩེ་ གཅིག་ཏུ་སེམས་པ་ཡིན་ལ། རྟོག་པའི་སྐབས་སུ་སྟོང་གཟུགས་ལ་དངོས་པོའི་མིང་གིས་ བཏགས་ཤིང་། འཛིན་པ་ནི་ཤེས་པའི་དོན་ཏེ། དེའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་ཡིན་པས་རྟོག་པའི་ ཡན་ལག་ནི་སྟོང་གཟུགས་དེ་རང་གི་སེམས་སུ་ཤེས་པའོ།

如是禪定若分類，于種種影像俱足明點中央煙相顯現之時，如是從陽焰乃至再次明點第二相顯現之間次第十種，十種相於一時具足，種種影像莊嚴大明點增減之時，于彼顯現圓滿受用身之時，顯現黑色線相隨順之時，高低次第十二種生起，此等亦于察察支分生起于相續之後顯現，故由相分類十三種，及最初二智察，亦可作十五。攝之歸納為五支，即慧支之次第、尋支之次第、察支之次第、喜支之次第、及無動樂支之次第，具足五支與五次第，如續中說："禪定亦即慧、尋、察、喜及無動樂，專一心也。"彼等之認定，大疏中說："如是于彼色相，所謂慧即見也。所謂尋即執為事物也。所謂察即決定彼義也。所謂喜即貪著於色也。所謂無動樂即與色一處成一心也。"其中慧即于光明十相專一作意，于尋之時以事物名安立空形而執持，執持即了知之義，由彼相了知故，尋支即了知彼空形為自心。

།རྟོག་པས་ནི་སེམས་སུ་ཤེས་པ་ ཙམ་ཡིན་གྱི། རྟོག་པའི་རིམ་པ་འདིར་སེམས་ལས་གཞན་ཏུ་གཏན་ནས་མེད་པར་མཐའ་མ་ ཆོད་པ་ལས། དཔྱོད་པས་ནི་དེ་ཡང་ཤེས་པས་དོན་ངེས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་གསུངས། དཔྱོད་ པས་ནི་སྟོང་གཟུགས་དེ་སེམས་ཉིད་གཅིག་པུ་ལས་གཞན་དུ་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་ནམ་གཟུང་ འཛིན་ནམ་རྟོག་བྱ་རྟོག་བྱེད་སོ་སོའི་དབྱེ་བ་མེད་པ་ཁོ་ནར་རྟོགས་ཤིང་། དུ་བའི་སྣང་བ་ལ་ དུ་བ་མེད་པ་དང་། དཀར་པོ་འབར་བ་ལ་དཀར་པོ་མེད་པ་སོགས་གཟུང་བ་དང་བྲལ་བའི་ རྟོགས་ཚུལ་དང་། ཤེས་པའི་ངོ་བོ་རྟོག་བཅས་རྟོག་མེད་སྣ་ཚོགས་པ་ཡང་མེད་ཀྱི། སེམས་ ཉིད་གཅིག་པུར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བའི་རྟོགས་ཚུལ་ཡིན་ལ། ཐ་དད་ པའི་གཉིས་སྣང་ཅུང་ཟད་འཆར་དུ་ཟིན་ཀྱང་། སྟོང་གཟུགས་དེ་ལ་གཉིས་འཛིན་མངོན་གྱུར་ པ་འཕྲལ་འཕྲལ་དུ་ནུབ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དཔྱོད་པའི་ཡན་ལག་ནི། མཉམ་བཞག་ ཏུ་སྟོང་གཟུགས་ལ་ཐ་དད་པའི་གཉིས་སྣང་འགགས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དགའ་བའི་ཡན་ ལག་ནི་སྟོང་གཟུགས་ལ་དམིགས་པས་ལུས་སེམས་ལ་དགའ་བདེ་འཆར་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ ནང་དུ་བདེ་བ་ཅུང་ཟད་ཤར་བའི་ཚེ། འདི་བདེའོ་སྙམ་རྗེས་སུ་ཅུང་ཟད་འཛིན་པ་དང་ཆགས་ པ་དང་བཅས་པ་འཆར་རོ། །འདི་ལ་ཁ་ཅིག་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་མ་ཆགས་ པའོ། །ཞེས་འདོན་ཅིང་། མ་ཆགས་པའི་སྐད་དོད་དགག་པའི་ཨ་ཡིག་ཡི་གེ་སྔ་མའི་ནང་ དུ་མཚམས་སྦྱར་བ་མ་ཤེས་པར་ལོ་ཙཱ་བ་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཆགས་པ་ཞེས་བསྒྱུར་བ་ནི་ནོར་ 4-477 བའོ་ཞེས་སྨྲ་ཞིང་རང་ལུགས་ལ་ཡང་གཟུགས་སེམས་དབྱེར་མེད་དུ་རྟོགས་པས་གཟུགས་ ལ་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བའི་དོན་དུ་འཆད་ལ། བོད་པ་སྔ་མ་ཕལ་ཆེར་ནི་གཟུགས་ལ་ཆགས་ པའི་དོན་རྣལ་འབྱོར་བའི་བློ་ངོ་ལ་སྟོང་གཟུགས་དང་སེམས་གཉིས་{འབྲེལ་[འབྲལ་]མ་ ཤེས་ཤིང་། སྟོང་མི་བྲ་བའི་དོན་ནོ། །ཞེས་འཆད་པ་ལས། གང་ལྟར་ཡང་དེ་དང་དེས་དྲངས་ པའི་བདེ་བ་ལ་བཤད་ན་གཉིས་ཀ་འགྲིག་ཏུ་རུང་ཞིང་། དེ་དང་དེའི་ངོ་བོ་ཙམ་ལ་འཆད་ན་ ནི། གཉིས་ཀའང་དགའ་བ་ཞེས་པ་དང་མི་འགྲིག་གོ །འོན་ཀྱང་འདི་ལྟར་བྱ་སྟེ། དགའ་བ་ འདི་སྟོང་གཟུགས་ཀྱིས་དྲངས་པའི་དགའ་བདེ་ཡིན་ལ། དེ་ལའང་ཞེན་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ པས་ཆགས་པའི་སྒྲས་སྨོས་སོ། །འདི་ནི་བདེ་བ་ཕྱི་མ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕྱི་ཞེས་བྱ་བའི་ དོན་ཡང་ཕྱི་རོལ་གཟུགས་སོགས་ལ་མི་བྱ་སྟེ། བདེ་བ་ལ་རྣམ་རྟོག་གིས་ཕྱི་ནས་དམིགས་ པའི་དོན་ནོ། །དེས་ན་ཡན་ལག་འདི་ངོ་བོ་ནི་སྟོང་གཟུགས་ལས་བྱུང་བའི་བདེ་བ་ཙམ་ཡིན་ ལ། དགའ་བའི་རིམ་པའི་སྐབས་འདིར་འཛིན་བཅས་སོ།

尋則僅是了知為心，於此尋之次第中尚未決定除心之外全無他物，察則如說以了知決定其義。察則即通達彼空形唯一心性之外，無有境與有境或能取所取或所思能思之別，且於煙相中無煙，于白色光明中無白色等，是離所取之證悟方式，及知之體性亦無有伴隨分別或離分別等種種，唯一心性之體驗是離能取之證悟方式，縱然稍許顯現差別二現，于彼空形之二取顯現亦剎那剎那趨於泯滅。是故察支，即于等持中空形滅除差別二現之自性。喜支即緣空形而於身心顯現喜樂，且當內生稍許樂時，生起"此樂"之念后稍許執著及貪著。於此有謂"所謂喜即於色無貪著"，不知無貪著之對應詞否定字母阿於前字中相連，而前諸譯師譯為貪著是錯誤，並於自宗亦解釋為通達色心無別故離於色之執著義，前諸藏人大多解釋貪著於色之義為于瑜伽師心前不知空形與心二者分離，及不離空之義。無論如何，若解釋為彼及彼所引生之樂則二者皆可相合，若解釋為彼及彼之體性，則二者皆不符合喜之名。然應如是，此喜乃由空形所引生之喜樂，且有執著，故以貪著詞說。此即后樂所緣，所謂后之義亦不指外境色等，是以分別後緣樂之義。故此支之體性僅是從空形生起之樂，於此喜之次第有執著。

།དེ་ནས་གཡོ་མེད་བདེ་བ་ནི། ཏིང་ ངེ་འཛིན་དེ་ཉིད་བདེ་བའི་ངོ་བོར་གྱུར་ཅིང་། དེ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་ཡང་མེད། སྟོང་ གཟུགས་དང་བདེ་བ་དང་སེམས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། མཉམ་བཞག་ཏུ་ཐ་དད་དུ་འཛིན་པ་ ནུབ་ཅིང་ཐ་དད་པར་སྣང་བ་ཡང་བསྲབས་པའི་བདེ་བ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ ནོ། །དེས་ན་གཡོ་མེད་བདེ་བའི་སྐབས་སུ། གཟུགས་སེམས་ལྷན་ཅིག་པར་བཤད་པ་ཡང་ གཟུགས་སེམས་བདེ་བ་གསུམ་དབྱེར་མེད་པར་བཤད་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ དང་རྟོག་པའི་རིམ་པ་གཉིས་ནི་གཟུགས་སེམས་དབྱེར་མེད་མ་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ ཅིང་། དཔྱོད་པའི་རིམ་པ་ནི་དབྱེར་མེད་གྲུབ་ཙམ་གྱི་རྣལ་འབྱོར་དང་། དགའ་བདེ་གཉིས་ ཀྱི་རིམ་པ་ནི་གྲུབ་པ་བརྟན་ཅིང་རྫོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །དེ་དག་ལས་དཔྱོད་པའི་སྐབས་ སུ་དོན་ངེས་པར་གསུངས་པ་ནི། རྣམ་རྟོག་གི་ངེས་བློ་མ་ཡིན་གྱི། ངེས་པའི་དོན་ཁྱབ་པ་ཡིན་ 4-478 ལ། ཁྱབ་པ་ཡང་འདྲེས་པའི་དོན་ཏེ། གཟུང་འཛིན་ཐ་དད་དུ་མེད་པར་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་ དོན་ནོ། །འགའ་ཞིག་དཔྱོད་པའི་སྐབས་འདིར་གནས་ལུགས་རྟོགས་པའོ་ཞེས་བཞེད་པ་ དང་། ཁ་ཅིག་གཡོ་མེད་བདེ་བ་ཡང་། མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི། འདི་ལྟར་ བརྟག་སྟེ་གནས་ལུགས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའི་ཆ་ཤས་ཕྲ་མོ་དང་། འགྱུར་མེད་བདེ་བའི་ ཆ་ཤས་ཕྲ་མོ་ལ་བསམས་ན་ནི། རིམ་པ་དང་པོ་ཉིད་ནས་ཀྱང་ཡོད་ལ། དེ་གཉིས་ལམ་འདི་ ལས་མཐར་ཕྱིན་པར་འདོད་ན་ནི་ཧ་ཅང་ཐལ་བས་མི་འཐད་དོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་བདེ་བ་ལུས་ ཚོར་ཡིན་ནམ། སེམས་ཚོར་ཡིན། དབང་ཤེས་ཡིན་ནམ། ཡིད་ཤེས་ཡིན་ཞེས་དཔྱོད་པ་ དང་། ཕྱག་རྒྱ་པར་གྲགས་པ་གྲུབ་མཐའ་ཁོ་ན་བློ་ལ་ཞེན་པའི་སྦྱོར་དྲུག་སྨྲ་བ། ཁ་ཅིག་ཚོར་ བ་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་དོན་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པས་གཡོ་མེད་བདེ་བ་ཚོར་བ་མིན་ཀྱང་ཚོར་ བ་བདེ་བ་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་བདེ་ཆེན་མི་རྙེད་པས། ལས་དང་པོ་པས་དེ་ལ་ཀ་བདེ་ཆེན་ དུ་ངོ་སྤྲོད་ཟེར་བ་དང་། རིག་པ་སྐད་ཅིག་མའི་ངོར་བདེ་སྡུག་རོ་སྙོམས་པ་ཙམ་ལ་འདི་སྐབས་ ཀྱི་དགའ་བདེ་དང་བདེ་ཆེན་དུ་འདོད་ཅིང་། དེ་ཉིད་གནས་པ་དང་འགྱུ་བ་སོགས་ལ་ཁྱད་པར་ མེད་ཙམ་ལ་མི་འགྱུར་བའི་དོན་དུ་འདོད་པ་དང་། ད་ལྟའི་འཇུག་ཤེས་དྲུག་ལ། སྣང་བ་སྣ་ ཚོགས་པ་འཆར་དུ་རུང་བ་འདི་ཀ་རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་གཟུགས་ཕྱག་ རྒྱ་ཆེན་མོ་ཡིན་པར་འདོད་པ་སོགས་ནི་ཚིག་གི་བརྗོད་ཚུལ་ཕྱོགས་འདྲ་བ་དང་། མཚན་ཉིད་ དང་རྣམ་པའི་ཕྱོགས་རེ་ཙམ་འདྲ་བ་ལས་དོན་གཅིག་པར་རྗེས་སུ་དཔོག་པར་སྣང་བས་བུང་ བ་མཁའ་ལྡིང་གི་རྒྱལ་པོར་འཛིན་པ་བཞིན་ཏེ། རང་ལྟ་མཆོག་འཛིན་གྱིས་ཀུན་ནས་བསླད་ པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ།

其後不動樂者，即彼三摩地轉為樂之體性，于彼亦無顯著貪著。于所謂空形與樂及心性，等持中泯滅差別執著且差別顯現亦微弱之樂，具極為調柔之特徵。是故於不動樂階段，所說色心俱在亦是說明色心樂三者無別之義。其中慧與尋二次第是成立色心無別之能立，察次第是僅成就無別之瑜伽，喜樂二次第是成就堅固圓滿之瑜伽。其中於察階段所說決定義者，非是分別之決定心，決定義即遍及，遍及亦即混合之義，即能取所取無有差別而為一味混合之義。有謂於此察階段通達實相，及有謂不動樂亦是不變之樂者，應如是觀察：若思及現見實相之微細分與不變樂之微細分，則自初次第即有之，若許此二於此道得究竟者，則太過分故不應理。又有觀察樂是身受抑或心受，是根識抑或意識，及著稱手印派唯執宗見之說六加行者，有謂一切樂受事實皆是苦故不動樂雖非受，然離樂受彼岸不得大樂，故初業者于彼且示為大樂，及於剎那覺知前僅平等苦樂，即許為此階段之喜樂與大樂，且許彼于住與變等無差別即是不變之義，及許今六轉識于其中可顯現種種顯相即是具一切種最勝之空形大手印等，皆是由語詞說法相似及相似少許相與行相而推度為一義，如執蜂為金翅鳥王，應知是為見執為勝之所染污。

།འདི་ལའང་བརྗོད་པར་བྱ་རྒྱུ་མང་མོད་ཀྱི། གཞན་དུ་བཤད་ པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡན་ལག་ལྔ་པོ་དེ་ཐམས་ཅད་གང་ཟག་གཅིག་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་ཟིན་པ་ན། ལྡོག་ཆ་ཐ་དད་ཙམ་ལས་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་མེད་ལ། དང་པོར་ཐོབ་པའི་དུས་ཐ་དད་ཡིན་ 4-479 པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྐྱང་པའི་བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་ཀྱི་རིམ་པ་དང་། ཤེས་རབ་ རྟོག་པ་གཉིས་འདུས་ཀྱི་བསམ་གཏན་རྟོག་པའི་རིམ་པ་དང་། ཤེས་རབ་རྟོག་དཔྱོད་གསུམ་ འདུས་ཀྱི་བསམ་གཏན་དཔྱོད་པའི་རིམ་པ་དང་། དེ་གསུམ་དང་དགའ་བ་བཞི་འདུས་པའི་ བསམ་གཏན་དགའ་བའི་རིམ་པ་དང་། ཡན་ལག་ལྔ་ཀར་ཚང་བའི་བསམ་གཏན་བདེ་བའི་ རིམ་པ་སྟེ། བསམ་གཏན་དབྱེ་བ་ལྔའོ། །དེ་ལྟར་ན་བསམ་གཏན་གྱི་རིམ་པ་ལྔ་པོ་ཐོབ་ནས་ སྟོང་གཟུགས་མཐོང་བ་དང་སེམས་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་དང་། དེ་དག་ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་སྤྲོས་ བྲལ་དུ་ཐག་ཆོད་པ་དང་། གཟུང་འཛིན་སྤངས་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སྟོང་གཟུགས་ལ་ དམིགས་པ་དེས་དྲངས་པའི་དགའ་བདེ་དང་། གཟུགས་ཉིད་བདེ་བར་ཤར་བ་སྟེ། དེ་རྣམས་ རྣལ་འབྱོར་བའི་སེམས་གཅིག་ལ་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ཀྱང་། མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་ བས་རྣམ་པ་ལྔའོ། །གཟུགས་སེམས་སུ་ཤེས་ཙམ་རྟོགས་ཚུལ་རགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་གཟུང་ འཛིན་གཏན་ནས་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི། རྟོགས་ཚུལ་ཕྲ་བ་ཡིན་པས། རྟོག་དང་དཔྱོད་པ་རྩིང་ ཞིབ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་པ་དང་། ཡང་ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ཙམ་ཡིན་ཅིང་། བདེ་བ་ཡང་ཤིན་ ཏུ་སྦྱངས་པའི་རིགས་སུ་འཇོག་པ་ལེགས་ལ། འོན་ཀྱང་ཆོས་མངོན་པ་སོགས་ནས་བཤད་ པའི་མཚན་ཉིད་དང་ཇི་བཞིན་སྒྲིག་པ་ནི་མི་དགོས་སོ། །དེ་ལྟར་བསམ་གཏན་ཡན་ལག་ལྔ་ མཐར་ཕྱིན་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། དེ་ལྟར་ཡང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ་མི་ ཡི་བདག་པོ་བསམ་གཏན་སྦྱོར་བས་དག་པའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། མངོན་ཤེས་ལྔ་གྲུབ་པ་ནི་ གནས་སྐབས་ཀྱི་འབྲས་བུའོ།

於此雖有諸多應說事項，當於他處說明。如是，彼五支悉數於一補特伽羅相續中生起已，僅是返體差別而無以體性分別，初時獲得時間有別，故唯慧支之禪定為慧次第，慧與尋二合之禪定為尋次第，慧尋察三合之禪定為察次第，彼三與喜四合之禪定為喜次第，五支具足之禪定為樂次第，即禪定五分。如是，獲得五種禪定次第后，見空形及緣心性，及決定彼等體性無別離戲，以離能取所取為差別之緣空形所引生之喜樂，及形itself顯現為樂，彼等於瑜伽師一心中雖住為一體性，然以相之分別而為五種。了知色即是心僅是粗分通達方式，于彼了知全無能取所取是細分通達方式，故說"尋與察即粗細"，又僅是相似方面，且善立樂為極為調柔之類，然不必如阿毗達磨等所說相完全對應。如是圓滿禪定五支之功德者，如是亦云："將獲五種神通，人主以禪定加行清凈。"獲得五神通是暫時果。

ད་ནི་སྲོག་རྩོལ་གྱི་ཡན་ལག་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། སྲོག་རྩོལ་གྱི་ངོ་བོ་མ་དག་པའི་རླུང་ཉི་ ཟླའི་མཚན་ཉིད་ཅན་འདི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་དུ་འགོག་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཡིན་ལ། ཡེ་ཤེས་ ཀྱི་རླུང་དེ་ཡང་སྟོང་གཟུགས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོ་དང་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ལ། སྒྲུབ་པ་པོས་སྔོན་ཆད་ 4-480 སྟོང་གཟུགས་དེ་རླུང་གི་དྭངས་མར་མ་ཤེས་པས། དེ་ལྟ་བུའི་སྟོང་གཟུགས་ལ་དམིགས་ནས། བུམ་པ་ཅན་སོགས་ཐབས་རྣམས་ཀྱིས་ཉི་ཟླའི་རླུང་རྒྱུ་བ་ཡང་ཡང་བཀག་པས། སྔར་རླུང་ གི་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བའི་གེགས་ཉི་ཟླའི་རླུང་ཡིན་པ་ལས་དེ་དངོས་སུ་ཅུང་ཟད་འགགས་ཤིང་ དབྱིངས་སུ་ཡང་ཡང་ཐིམ་པས། སྟོང་གཟུགས་རླུང་གི་ཆོས་ཉིད་དུ་ཉམས་མྱོང་སྐྱེས་ཤིང་། རང་གི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་ཡང་རླུང་དང་སྟོང་གཟུགས་ཚོགས་པ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས། དེ་ཡང་ རླུང་དབང་མི་བཙན་པར་སྟོང་གཟུགས་དབང་བཙན་པའི་ཉམས་ཤར། སྟོང་གཟུགས་སེམས་ དང་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཀྱིས་གང་འདུན་པ་བསྒྱུར་བ་དེར་སྟོང་གཟུགས་ ཡང་སྣང་ཞིང་། རླུང་ཡང་རྣམ་པ་དེར་འགྱུར་བ་ལ་ནི་སྲོག་གཟུགས་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ འགྲུབ་ན་སྲོག་རྩོལ་ཁོ་ནས་ལས་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཐོག་མེད་དུ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །སྲོག་ རྩོལ་དེ་ལ་དབྱེ་ན། སྔར་སྨོས་པ་ལྟར་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུའི་དབྱེ་བས་བཅུ་ཡིན་མོད། ཞིབ་མོར་ ན་གཡས་ཀྱི་ས་ཁམས་ཐིམ་ཚུལ་ལ་ཡང་གླང་ལ་སོགས་པ་དུས་སྦྱོར་དང་པོའི་ས་ཁམས་ཐིམ་ པ་ནས། དུས་སྦྱོར་དྲུག་པའི་ས་ཁམས་ཐིམ་པའི་བར་དུ་ཉམས་རྟོགས་མཐོ་དམན་རྣམ་པ་ དྲུག་ཏུ་འགྱུར་ཞིང་། དེས་གཞན་བཅུ་ལའང་རིགས་འགྲེ་བས་ནང་སེལ་དབྱེ་བ་དྲུག་ཅུ་ཡོད་ དོ། །སྲོག་རྩོལ་གྱི་རིམ་པ་འདི་སྤྱིར་ཡུལ་ནི་རྩ་གསུམ་རླུང་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྩ་ རླུང་ཐིག་ལེ་མཐའ་དག་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པ་ཡིན་ཡང་གཙོ་བོར་གང་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་ཞེ་ ན། ལྟེ་བའི་འཁོར་ལོ་ལ་ཏེ་ལྟེ་བ་སའི་གནས་ཡིན་པས་ཐིམ་རིམ་གྱི་འགོ་རྩོམ་པ་ལ་བསྔགས་ པའི་ཕྱིར་དང་། རྩ་དྲུག་གི་འདུས་མདོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།

現在將解說命力之支分，命力之體性即不清凈風具日月之相，此是轉為智慧風之方便，彼智慧風亦與空形大手印為一體性，然修行者先前未知空形是風之清凈分，故緣如是空形，以瓶氣等諸方便反覆遮止日月風之執行，先前見風之法性之障礙是日月風，從彼稍許直接止息並反覆融入界中，生起空形是風之法性之體驗，于自心顯現中亦風與空形和合為一，又生起不以風為主而以空形為主之體驗。因空形與心融為一故，心所欲轉處空形亦顯現，風亦轉為彼相，此即名為成就命形。若成就此，僅由命力一切事業無礙成就。彼命力若分，如前所說以十輪分為十種，細分則右側地界融入方式中，從牛等初時輪地界融入乃至第六時輪地界融入之間，體驗證悟有六種高低差別，以此類推于其餘十種，則有內部細分六十種。此命力次第總之境是三脈風，如是以此方式雖皆于脈風明點作為要點，然主要於何處作為要點耶？即于臍輪，因臍是地之處故讚歎為融入次第之始，又因是六脈之匯聚處故。

།སྲོག་རྩོལ་འདི་མཆོག་ཏུ་གོམས་ པར་བྱས་པས། དབང་པོ་དྲུག་གི་རླུང་རྣམས་ལས་སུ་རུང་བས། སྔར་བསམ་གཏན་གྱི་དུས་ སུ་ཐོབ་པའི་མངོན་ཤེས་ལྔ་ལས་ལྷག་པ་མིག་སོགས་དབང་པོ་དྲུག་གི་མངོན་ཤེས་འབྱུང་བ་ དང་། སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་བྱ་ཆོས་ཁམས་ཀྱི་བདེ་བས་རྟག་ཏུ་ཚིམ་པར་ 4-481 བྱེད་པ་འབྱུང་། ནང་དུ་དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བའི་རྟེན་འབྲེལ་ལས་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ རྣམས་ཀྱིས་ལུང་སྟོན་ཞིང་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་དང་། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པའི་སྐྱེ་བོ་དབང་དུ་འདུ་ བ་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་འབྱུང་ངོ་། །གཞན་ཡང་རྡོ་རྗེ་འཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུད་ལས། རྣམ་ པར་རྟོག་པའི་རླུང་གཉིས་ནི། །སྣ་ཡི་བུ་ག་དག་ནས་རྒྱུ། །ཡང་དག་ཟླ་བ་ཉི་མ་གཉིས། །སྦས་ པ་ནང་ནས་རྒྱུ་བར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལ་རླུང་རགས་པ་ནི་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུའི་ རླུང་རྣམས་ཡིན་ལ། ཕྲ་བ་ནི་སེམས་ཡུལ་ལ་འཕྲོ་བའི་བྱ་བྱེད་ཅན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཕྲ་མོ་ ཚུན་ཆད་ཀྱི་བཞོན་པར་ཡོང་བ་དེ་ཡིན་ཅིང་། ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ནི། འོད་གསལ་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ ལྡན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་རླུང་གི་དྭངས་མར་སོང་བའི་ཆ་དེ་ཡིན་པས། ཕྱི་མ་རྟོགས་བྱ་དང་། སྔ་ མ་གཉིས་སྤང་བྱའོ། །དེ་ལ་རགས་པ་དེ་བུམ་པ་ཅན་དང་བྱེད་བཅིངས་ཀྱིས་འཆིང་བ་དང་། བར་བ་དེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་འཆིང་ལ། སྟོང་གཟུགས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོ་ལ་དམིགས་པས་ ནི་དེ་གཉིས་ཀའི་དག་བྱེད་དུ་འགྱུར་ཞིང་། གང་ལ་དམིགས་པའི་ཡུལ་དེའི་ངང་དུ་དེ་གཉིས་ དར་ཅིག་རེ་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །འདིར་རླུང་དགག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། ཨ་ཡིག་གིས་མཚོན་པའི་ དབྱུང་བ་དང་། ༀ་ཡིག་གིས་མཚོན་པའི་གང་བ་ཅན་དང་། ཧཱུཾ་ཡིག་གིས་མཚོན་པའི་བུམ་པ་ ཅན་དང་། ཧོཿཡིག་གིས་མཚོན་པའི་གཞིལ་བ་ཅན་ཏེ། དེ་ཡང་ཨཱཿཡིག་གིས་ཉི་མ་དང་། ༀ་ གྱིས་ཟླ་བ་དང་། ཧཱུཾ་གིས་སྒྲ་གཅན་དང་། ཧོཿཡིས་དུས་མེ་རྣམས་དག་ཅིང་སྦྱོང་བར་བྱེད་པ་ ཡིན་ལ། ཡི་གེ་བཞི་པོའི་དོན་རླུང་སྦྱོར་སོ་སོ་ལ་སྦྱོར་བ་ལའང་མི་རུང་བ་མེད་མོད་ཀྱི། འགྲོ་ འོང་གནས་གསུམ་ཚང་མ་ལ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཚང་བས་བུམ་པ་ཅན་ལྟ་བུ་གཅིག་ལ་བཞི་ ཆར་ཚང་བ་ཉིད་དོན་གྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །པཎྜི་ཏ་བཱ་ན་རཏྣའི་རྗེས་འབྲང་རྣམས་ཡི་གེ་བཞི་ པོ་ལ་ཡང་ནཱ་ད་རེ་བསྣན་ནས། ནང་ཚན་དུ་ཡང་རྡོ་རྗེ་བཞི་བཞིར་དབྱེ་བའི་བཤད་པ་བྱེད་ ཅིང་། དྲག་རླུང་གིས་རོ་མ། ཞི་བས་རྐྱང་མ་ཤིན་ཏུ་ཞི་བས་དབུ་མ་འཆིང་ཟེར་ཞིང་། དེ་དག་ 4-482 དང་མཐུན་པའི་ལག་ལེན་སྣ་ཚོགས་པ་དང་བཙན་ཐབས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་སྣ་ཚོགས་པ་སྟོན་པར་ བྱེད་དེ། རྒྱུད་དོན་ཡིན་མིན་དཔྱད་པར་བྱའོ།

通過最勝修習此命力，六根之風堪能，則生起較先前禪定時所得五神通更勝之眼等六根神通，以及以空形之色聲香味觸法界之樂常時令滿足。由內生起如是之緣起，諸佛菩薩授記並加持，人與非人眾生歸順等功德生起。複次，《金剛鬘》續中說："分別分別風二者，從鼻孔中而流轉，圓滿月與日二者，從隱密內部而流轉。"於此粗風即是十輪之諸風，細者即是心於境散動之作用者，乃至細微分別之乘，極細者即是光明具一切最勝之智慧本身成為風之清凈分之分，故後者是所證，前二者是所斷。其中彼粗者以瓶氣及作繫縛之，中者以無分別縛之，以緣空形大手印則成為彼二者之凈化，于所緣境界中彼二者暫時寂滅。此中遮止風之瑜伽即：以阿字（藏文：ཨ་，梵文天城體：अ，梵文羅馬拼音：a，漢語字面義：阿）所表盈出，以嗡字（藏文：ༀ，梵文天城體：ॐ，梵文羅馬拼音：oṃ，漢語字面義：嗡）所表盈滿，以吽字（藏文：ཧཱུཾ，梵文天城體：हूँ，梵文羅馬拼音：hūṃ，漢語字面義：吽）所表瓶氣，以吙字（藏文：ཧོཿ，梵文天城體：होः，梵文羅馬拼音：hoḥ，漢語字面義：吙）所表壓制。又以阿字凈化日，以嗡凈化月，以吽凈化羅睺，以吙凈化時火，雖于各別風瑜伽配合四字之義亦無不可，然于出入住三者皆具彼等之義，故如瓶氣一者具足四者即是義之主要。班智達瓦那拉那之隨行者們於四字各加納達（藏文：ནཱ་ད，梵文天城體：नाद，梵文羅馬拼音：nāda，漢語字面義：聲），並於內部各分四金剛而作解說，說猛風縛右脈，寂風縛左脈，極寂風縛中脈，並示現與彼等相應之種種實修及種種強制方便，應觀察是否續義。

།དེ་ལྟར་སྲོག་རྩོལ་ལ་སོགས་པ་རྩ་དང་རླུང་ལ་ གནད་དུ་བསྣུན་པ་འདི་དག་གིས་རྩ་རླུང་དག་པར་འགྱུར་ཚུལ་ནི། དགྱེས་པ་རྡོ་རྗེ་ལས། སྲིད་ གསུམ་ཡོངས་གྱུར་ཐམས་ཅད་ནི། །གཟུང་དང་འཛིན་པ་རྣམ་པར་སྤངས། །ཡང་ན་ཐབས་ནི་ ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དུ་ནི་རྟག །ཅེས་པ་དང་། མཁའ་འགྲོ་རྒྱ་མཚོར་ ཡང་། འདི་ལྟར་དབུ་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །ཁྱབ་བྱེད་དུ་ནི་རྣམ་པར་གནས། །ཞེས་གསུངས་ པ་ལྟར། ནམ་མཁའ་ནི་བརྟན་གཡོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁྱབ་བྱེད་ཡིན་པ་ལས། དངོས་པོ་རྣམས་ ཡོངས་སུ་ཞིག་སྟེ་ཐིམ་པ་ན་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་གསལ་བར་སྣང་བ་བཞིན། རྩ་ཐམས་ ཅད་ལ་དོན་དམ་པའི་དབུ་མ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་གནས་པ་ལས་རོ་རྐྱང་གི་རྩ་རླུང་དག་ཅིང་སྦྱོང་བའི་ ཐབས་བྱས་པས། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩ་རླུང་རིམ་པས་མངོན་དུ་འགྱུར་ཞིང་། མཐར་ཟག་བཅས་ཀྱི་ ཆོས་ཐམས་ཅད་འགགས་པ་ན་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་མངོན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་སྲོག་རྩོལ་གྱི་ རིམ་པས་འདིར་སྤང་བྱའི་རླུང་མཐའ་དག་འགགས་པ་ཡང་ཡིན། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་མཐའ་དག་ མངོན་དུ་གྱུར་པའང་མིན་མོད་ཀྱི། དེ་དག་དང་པོར་ཐོབ་པའམ། ཆུང་ངུའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་ པ་ཡིན་ནོ། ། ད་ནི་འཛིན་པའི་ཡན་ལག་མདོ་ཙམ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཧེ་རུ་ཀ་མངོན་པར་འབྱུང་བའི་ རྒྱུད་ལས་ཀྱང་། པདྨའི་སྣ་རྩེར་ཉུང་ཀར་བསམ། །རྒྱུ་དང་མི་རྒྱུའི་རང་བཞིན་ཀུན། །ཡིད་ཀྱི་ བཟླས་པ་ཡང་དག་བཟླས། །ཕྱི་ཡི་དབྱིབས་ནི་རྣམ་པར་སྤངས། །དེ་ཡི་ཡེ་ཤེས་སངས་རྒྱས་ ཏེ། །གཞན་གྱིས་སངས་རྒྱས་མི་འགྱུར་རོ། །རྟག་ཏུ་སེམས་དཔའ་དངོས་པོ་ཤེས། ཁྲུས་མེད་ དྲི་མ་མེད་པ་སྟེ། །བདེ་བའི་ཆོས་ནི་དེ་བཞིན་ཤེས། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་རང་བཞིན། ། ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྣ་རྩེ་ནི་རྩ་འཁོར་ལོ་དྲུག ཡུངས་ཀར་ནི་སྲོག་ཐུར་འདྲེས་པའི་གོང་བུ་ 4-483 དེར་གནས་པ། ཡིད་བཟླས་ནི་རླུང་སྔགས་དབྱེར་མི་ཕྱེད་པ་སྟེ། སྲོག་མི་ཤིགས་པའི་ཐིག་ལེ་ ལ་ཐིམ་པས་གཞོམ་མེད་ཀྱི་སྒྲ་དབྱངས་རྫོགས་པར་འབྱུང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེས་ མཛད་པའི་སྟོད་འགྲེལ་ལས་ཀྱང་། དེ་ནས་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལྟེ་བ་དང་། སྙིང་ག་དང་། མགྲིན་པ་དང་། དཔྲལ་བ་སྟེ། དབང་ཆེན་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་སུ་ སྲོག་ཞུགས་པ་ཕྱི་རོལ་དུ་འགྲོ་བ་མེད་པར། ཐིག་ལེ་ལ་སྲོག་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཛིན་ པའི་ཡན་ལག་ཏུ་བརྗོད་དོ།

如是由命力等脈與風要害擊中等，以此等方便清凈脈風之方式，如《喜金剛》中雲："三有普變一切者，斷除能取所取相，或以一切諸方便，恒時住於事物相。"又《空行海》中雲："如是一切中脈之，遍主而為諸安住。"如是，如虛空是動靜一切之遍主，當諸事物盡皆壞滅融入時，虛空之相明顯顯現一般，一切脈中勝義中脈遍主安住，由此凈化清凈左右二脈之脈風方便作已，智慧脈風漸次顯現，最終一切有漏法滅盡時，自性如實顯現。於此由命力次第，此中一切所斷風滅盡亦非，一切智慧風現前亦非，然為初得彼等或得小分位也。 今當略說持分支，如《勝樂現起續》中亦云："于蓮花尖想芥子，行不行性一切相，意誦誦持最勝妙，外形相貌悉斷除。彼之智慧即佛陀，非由他法成佛陀。恒時勇識知事物，無浴無垢最清凈，如是了知安樂法，圓滿受用身自性。"蓮花尖即六輪脈，芥子即命風下風和合之聚于彼處安住，意誦即風咒不可分，由命風融入不壞明點故圓滿生起不壞音韻。如是金剛手所造《上疏》中亦云："其後所謂持分者，臍心喉額四處中，大自在水火風壇城中，命風入已無外出，命住明點者，即說為持分支。"

།ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་དོན་དམ་པའི་ཐིག་ལེ་ནི་སྟོང་ གཟུགས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོ་བདེ་བའི་ངོ་བོར་གནས་པ་དེ་ཡིན་ལ། ཆོས་ཉིད་བདེ་བར་གནས་ པའི་རང་བཞིན་ལས་གློ་བུར་གྱི་སྣང་ཆ་འཆར་ཚུལ་ལ་ཀུན་རྫོབ་རྩ་འཁོར་ལོ་རྣམས་ཀྱི་ལྟེ་ བར་རྫས་ཀྱི་ཐིག་ལེའི་དྭངས་མ་གནས་ཤིང་། ཕྲ་རགས་ཀྱི་རླུང་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་རྟེན་འཆའ་ བ་དང་། དུས་དང་པོ་དེ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་དང་པོ་གང་ལས་བྱུང་བ་དེ་ལ་ མཐར་དེ་རྣམས་ཐིམ་པར་འགྱུར་བ་ཡང་། ཕལ་ཆེར་གྱི་ལུགས་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཐིག་ལེ་དེ་ལ་ གནད་དུ་བསྣུན་པས་རླུང་འགག་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་འགགས་པས་ཐིག་ལེ་དེ་རྣམས་ཀྱང་ རབ་ཏུ་ཕྲ་བར་འགྱུར་རོ། །དོན་དམ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེའི་དབྱེ་བ་མེད་ ཅིང་། རྟེན་བརྟེན་པ་དང་སྐྱེ་འགག་གནས་གསུམ་གྱི་རིམ་པ་མེད་ཀྱང་། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྩ་ལ་ ཐིག་ལེ་གནས། དེ་ལ་རླུང་བརྟེན་པའི་ཚུལ་དུ་ཡོད་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དབྱེ་བས་དོན་དམ་ལ་ ཡང་རྟེན་བརྟེན་པར་འཇོག་ཚུལ་གྱི་ཐ་སྙད་བཤད་པའང་རེས་འགའ་འབྱུང་བ་ནི། བརྡའ་ ཐབས་ཙམ་དུ་གོ་བར་བྱ་ལ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་གནས་པའི་ཆ་ནི། རྩ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཉིད་དུ་ སོང་བ་དང་། གསལ་བའི་ཆ་ནི་རླུང་རྣམས་ལ་ཆོས་ཉིད་དུ་སོང་བ་དང་། བདེ་བའི་ཆ་ནི་ཐིག་ ལེའི་ཆོས་ཉིད་དུ་སོང་བ་ཡིན་པས། རྩ་རླུང་ཐིག་ལེ་རྣམས་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ཡིན་ཡང་དེ་རྣམས་ ཉིད་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པས་དེ་དག་འགག་ཅིང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གསལ་སྣང་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། 4-484 དེའི་ཕྱིར་རྩ་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་པའི་ཆ་དང་། རླུང་ལ་གསལ་བ་ དང་། ཐིག་ལེ་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པས་བདེ་བའི་ཆ་ནས་གསལ་སྣང་འཆར་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ ན་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ནི། ཕྲ་རགས་ཀྱི་རླུང་རྣམས་རྫས་ཀྱི་ཐིག་ལེར་བཅུག་པ་ལས། སྔར་སྲོག་ གཟུགས་གྲུབ་པ་དེ་ཉིད་བདེ་བའི་ཐིག་ལེར་འཆར་བར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཡིན་ལ། དེ་ལ་དབྱེ་ ན་འཁོར་ལོ་དྲུག་གི་དབྱེ་བས་དྲུག་ཏུ་ཡང་བྱ་སྟེ། ཉེ་བའི་སྒྲུབ་པ་ཡན་ལག་དྲུག །ཅེས་བྱ་བ་ ལ། འགྱུར་ཚིག་འདི་ཉིད་ལྟར་ན། སྲོག་རྩོལ་ཡོངས་རྫོགས་དང་འཛིན་པའི་ནང་ཚན་དབྱེ་བ་ གཅིག་ལྟེ་བ་ཁོ་ནར་ཡིན་ལ། ལྷག་མ་འཁོར་ལོ་གཞན་ལྔ་ལ་འཛིན་པ་ཉིད་དེ། ཉེར་སྒྲུབ་ལ་ རྩ་འཁོར་ལོའི་དབྱེ་བས་དྲུག་ཏུ་འཇོག་ལ། ཡང་ཁ་ཅིག་ཡན་ལག་དྲུག་གི་ཉེར་སྒྲུབ་བོ།

如是亦云，其中勝義明點即是空形大手印安住樂之體性，從法性樂安住之自性中暫時顯相生起方式中，於世俗脈輪等之中心處，實質明點精華安住，粗細諸風亦依止於彼，且從最初時即從彼生。凡初始從何處生者，最終彼等融入于彼處，亦是大多數宗規，故於彼明點要害擊中則風得止息，由彼止息故彼等明點亦成極細。勝義法性方面無脈風明點之分，亦無能依所依及生滅住三之次第，然於世俗中，明點安住于脈，風依止於彼之方式而有，故由世俗差別于勝義亦有安立能依所依之術語說法偶爾出現者，當知僅是方便言說。法界安住分即諸脈趣入法性，明分即諸風趣入法性，樂分即明點趣入法性，故脈風明點雖是暫時垢染，然于彼等要害擊中則彼等止息，而生法性明顯顯現。 是故由於脈要害擊中故從法性安住分，由於風要害擊中故從明分，由於明點要害擊中故從樂分生起明顯顯現。故持之體性者，由粗細諸風納入實質明點故，令先前所成命相顯現為樂明點之方便，彼若分類則由六輪差別亦可分為六，所謂"近修支分六"者，若依此譯詞，則命力圓滿與持之一分類唯在臍輪，餘五于其他輪為持自身，于近修以脈輪差別安立為六。又有一說為支分六之近修。

འདོན་ཞིང་དོན་ཡང་དེ་ལྟར་འཆད་པའང་སྣང་མོད་ཀྱི། སྔ་མ་ཉིད་ལེགས་པར་མཐོང་ངོ་། ། ཡང་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་ཡོད་པ་ལས། རེ་རེ་ལའང་ནང་ཚན་ལྔ་ལྔར་ འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། ལྟེ་བར་ས་ཁམས་གཙོ་བོར་བྱུང་བའི་དྭངས་མ་ལ། འབྱུང་ཆེན་རགས་པའི་ དབང་དུ་བྱས་ན། ས་ཁམས་ཕྲ་རགས་རྣམས་ཐིམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཀྱང་། ནང་ཚན་འབྱུང་ ཆུང་ཕྲ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ན། དེ་ལ་ཡང་ཐིམ་རིམ་ལྔ་ཆར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་དག་ཀྱང་ རིམ་ཅན་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ན། ལྟེ་བར་འཛིན་པ་སྒྲུབ་པ་གཅིག་པུ་ལ་ཡང་། མཐོ་དམན་གྱི་ རིམ་པ་ལྔ་ཡོད་ལ། དེས་གཙུག་ཏོར་གྱི་བར་དུ་འཁོར་ལོ་ཀུན་ལ་རིགས་འགྲེའོ།

如是誦讀，且意義亦如是解釋者雖有所見，然前者更為殊勝。又如上所說有十種差別中，每一種亦各成五種內分，于臍輪地大為主所生之精華，就大種粗相而言，雖是令地大粗細諸相融入，然就內分小種細相而言，于彼亦具五種融入次第故，且彼等亦次第生起故，即便是臍輪一個修持成就，亦有高低五種次第，由此類推至頂輪一切輪。

།སྔར་ཐིམ་ ཟིན་པ་དེ་ཉིད་ལས། རང་རང་སོ་སོའི་དྭངས་མའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་སྤྲོ་བའི་དོན་དུ། བརྟན་ བྱེད་ཀྱང་གཙུག་ཏོར་མ་གཏོགས་པའི་འཁོར་ལོ་ལྷག་མ་བཞི་དང་། རྩ་[འཁོར་]འཁོར་ལོ་སྤྱི་ ཁྱབ་ཏུ་སྒྲུབ་པ་སྟེ་ལྔ་ལ་ནང་ཚན་འབྱུང་བ་ལྔ་ལྔས་དབྱེ་བ་སྔ་མ་དང་མཚུངས་པར་སྦྱར་ཏེ། མདོར་ན་འཛིན་པའི་ཡན་ལག་གི་རིམ་པའི་སྐབས་འདིར་མཐོ་དམན་གྱི་རིམ་པ་ལྔ་བཅུ་ཡོད་ དོ། །དེ་དག་ལས་རླུང་ཐིམ་པར་བྱས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའི་འབྲས་བུ་ལ་གཞོམ་མེད་ཀྱི་ནཱ་དའི་སྒྲ་ 4-485 དབྱངས་དང་། གཏུམ་མོའི་འབར་སྣང་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་རེ་རེ་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། དྭངས་མ་ བསྐྱོད་ཅིང་བརྟན་པར་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་དཔྲལ་བའི་ཧཾ་ཡིག་ཞུ་བའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ འབབ་པའི་བདེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་འབྱུང་ངོ་། །རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ ལས། ཟླ་བ་ཉི་མ་འགོག་པ་མཉམ་དང་མི་མཉམ་བགྲོད་པ་ལ་སྟེ་དབུ་མ་མེ་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས། ། སྲོག་དང་ཐུར་སེལ་གཉིས་པོ་དག་ཀྱང་ཉིན་ཞག་དང་པོ་སོང་ནས་དུས་མིན་འཆི་བ་བསླུ་བ་ སྟེ། །ལག་པ་དང་བཅས་རྐང་པའི་མཐེ་བོའི་ཚིགས་དང་སེན་མོའི་མཐར་ནི་སྲོག་གིས་ཀུན་ཏུ་ གང་བྱས་ནས། །འཁོར་ལོ་དྲུག་ལ་སངས་རྒྱས་ལྷ་མོ་འཇིགས་བྱེད་ཕྱག་གི་པདྨ་རྣལ་འབྱོར་ པས་ནི་བསྒོམ་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་ནས། དྲང་དོན་ནང་དུས་འཁོར་གྱི་སྐབས་དང་སྦྱོར་ན། རྒྱུད་འགྲེལ་དངོས་བསྟན་ལྟར་རླུང་དང་བསྐྱེད་རིམ་སྦྱར་བའི་འཆི་བ་བསླུ་[བ་]སྟེ། རྩ་དབུ་ མ་དང་མེ་དུང་ཅན་མར་སྲོག་བཀག་པ་དང་འཁོར་ལོ་དྲུག་པོ་ལ་འཆི་བསླུའི་ཡབ་ཡུམ་ བསྒོམས་པས་ཉིན་ཞག་དང་པོ་སྟེ། ཞག་གཅིག་དབུ་མར་རླུང་བར་མ་ཆད་དུ་འབབ་ཐུབ་ན་ ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ལ་སྲོག་འབབ་པས་དུས་མིན་འཆི་བ་བསླུ་ཐུབ་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ ལ། གཞན་ངེས་དོན་ལ་སྦྱར་[ན་]དུས་ཀྱི་འཆི་བའང་བསླུ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་རྩ་དབུ་མའི་ནང་ ལས་ཀྱི་གཏུམ་མོ་འབར་རུང་ལ་རླུང་ཐིམ་པས་ལས་ཀྱི་གཏུམ་མོ་ཡང་འཕྲལ་དུ་འབར་ཞིང་། རྟེན་ལུས་ལ་གཏུམ་མོའི་ཐིག་ལེ་དེ་རྣམས་དྭངས་མར་གྱུར་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྟོང་གཟུགས་དེ་ ཉིད་བདེ་བའི་ཐིག་ལེའི་རང་བཞིན་གཏུམ་མོའི་འབར་སྣང་དུ་འཆར་བ་ནི། དཀྱིལ་འཁོར་ བཅུའི་རང་བཞིན་ཉི་ཟླའི་རླུང་མེ་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པའི་དོན་ཡིན་ཅིང་། ཉིན་ཞག་དང་པོ་སོང་ ནས་ཞེས་པ་ཡང་སྲོག་ཐུར་གོང་བུ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་ཉིན་ཞག་དུས་སྐབས་དང་པོ་ཞེས་པ་ སྲོག་རྩོལ་དང་པོར་ཐོབ་པའི་སྐབས་ཏེ། སྲོག་རྩོལ་གྱི་རིམ་པའི་མིང་ཡིན་པས་སྐབས་དེར་ ཡང་ཤས་ཆེར་འཆི་བ་བསླུ་ནུས་མོད། ཤིན་ཏུ་གོམས་པ་མ་ཡིན་པས་ངེས་པར་འཆི་བ་བསླུ་བ་ 4-486 ཡིན་པའི་ངེས་པ་མེད་ལ། དེ་རྗེས་དབུ་མའི་ཐིག་ལེར་ཐིམ་པའི་འགོ་བརྩམས་པ་ནས་བཟུང་།

從前已融入者中，爲了各自散射清凈智慧之相，除頂髻輪外之餘四輪及脈輪總遍修持等五者，以各五種內分小種分類，如前相同配合。總之，在此執持支分次第時有五十種高低次第。其中，令風融入之二十五種果，各出現一種不壞那達音韻及具特殊相之拙火光相，令清凈精華動搖及穩固之果，有二十五種額間吽字融化菩提心降下之樂智特殊相出現。續王中說："月日遮止，等行不等行，入于中脈火，命氣及下行二者，初日夜過後，欺誑非時死，手及足大指節與爪尖命氣遍充已，六輪佛母怖畏手蓮瑜伽者當修。"言已，若與了義內時輪相配，則依據續釋顯說，配合風與生起次第之欺死，即于中脈火母中遮止命氣及於六輪修死欺父母尊，初日夜即一日中若能令風不間斷入中脈，則命氣遍入一切支分，說能欺誑非時死。若配其他了義，則能欺誑時死，如是則由風融入中脈內業拙火而能速燃，且由所依身中拙火明點等成為清凈精華之緣，彼空相即現為樂明點自性拙火光相，此乃十壇城自性日月風火極入之義。言"初日夜過後"者，即命氣與下行氣合為一團之日夜初時分，謂初得氣功用時分，乃氣功用次第之名，爾時雖多能欺死，然非極為熟習故，無定能欺必死之定，其後始入中脈明點融入。

དེ་རྗེས་དབུ་མའི་ཐིག་ལེར་ཐིམ་པའི་འགོ་བརྩམས་པ་ནས་བཟུང་། ངེས་པར་འཆི་བ་བསླུ་བ་ཡིན་ཏེ་འཁོར་ལོ་དྲུག་དང་། རྐང་ལག་གི་ཚིགས་དང་སོར་མོའི་ ཚིགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རྣམས་ཀྱང་སྲོག་གི་རླུང་གིས་གང་བར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་ལོ་ དྲུག་ལ་སངས་རྒྱས་ལྷ་མོ་ཞེས་གསུངས་པས། གཏུམ་མོའི་འབར་སྣང་དེ་ཉིད་ལྷ་སྐུའི་དཀྱིལ་ འཁོར་དུ་ཤར་བ་སྟེ། འཛིན་པའི་ཤུགས་ལས་འཕངས་པའི་རྗེས་དྲན་ནོ། །སོར་སྡུད་ནས་ སྲོག་རྩོལ་གྱི་རིམ་པའི་བར་དུ་འབྱུང་བ་ཐིམ་རིམ་ཡང་ཡང་བྱུང་མོད་ཀྱང་། སྟོབས་ཆུང་ལ་ དྲན་ཏིང་གཉིས་ཀྱི་སྐབས་སུའང་ཆེས་ཆེ་བ་མང་དུ་འབྱུང་མོད། ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འཆི་སྲིད་ དང་ཤེད་མཚུངས་པའི་འབྱུང་བ་ཐིམ་རིམ་གྱི་གཙོ་བོ་དེ་ནི་སྐབས་འདིར་འབྱུང་སྟེ་ལྟེ་བ་ནས་ གཙུག་ཏོར་གྱི་བར་གྱི་འཛིན་པ་བསྒྲུབས་པས་ས་ཆུ་ལ་ཐིམ་པ་སོགས་ཐིམ་རིམ་ཆེན་པོ་ལྔ་ འབྱུང་ལ། ཆུང་ངུ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ཡོད་དོ། །ཡང་བརྟན་བྱེད་ཀྱི་འཛིན་པ་ལྔས་ནམ་མཁའ་རྣམ་ ཤེས་དང་། དེ་འོད་གསལ་ལ་ཐིམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ས་ནི་ཆུ་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་ ཅིང་ཆུ་ཡང་འབར་བྱེད་ལ་སྟེ་གཙང་བར་བྱེད་པ་རླུང་ལའོ། །རླུང་ནི་སྟོང་པ་ལ་སྟེ་སྟོང་པ་ངེས་ པར་མཚན་མ་རྣམ་པ་བཅུ་རུ་འགྱུར་ཏེ་མཚན་མ་ནི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་རུ་འགྱུར་ཏེ་མི་ ཟད་མཆོག་གི་བདེ་བ་གཞོམ་དུ་མེད་པ་ཡེ་ཤེས་སྐུ། །ཡེ་ཤེས་ལས་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་དངོས་གྲུབ་ ཏུ་འགྱུར་མི་བདག་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་འདི་ཉིད་ལའོ། །ཞེས་གསུངས། མཚན་མ་རྣམ་པ་ བཅུ་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི། ནམ་མཁའ་རྣམ་ཤེས་ལ་ཐིམ་པའི་སྐབས་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ པ་རུ་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་ཤེས་འོད་གསལ་ལ་ཐིམ་པས་འབར་སྣང་གྲུབ་པའི་སྐབས་ཡིན་ ནོ། །ཡན་ལག་གི་རིམ་པ་འདི་གྲུབ་པའི་ཚེ། རྒྱུད་ལས། བདུད་དང་ཉོན་མོངས་ལ་སོགས་ ཉམས་ཞིང་སྟོབས་བཅུ་ལ་ནི་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ་འཛིན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །ཞེས་ གསུངས་པ་ལྟར། རླུང་བཅུ་ཐིག་ལེར་ཐིམ་པའི་མཐུ་ལས་རྒས་པ་དང་ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ 4-487 སེལ། ཉོན་མོངས་པའི་རང་བཞིན་ཤེས་པས་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་མི་འཆིང་། རྒྱུད་ལས། ངེས་ པར་རྡོ་རྗེའི་རིགས་དག་ལ་ནི་སྲོག་གཅོད་བྱ་སྟེ། ཞེས་གསུངས་པ་སོགས། དགོངས་ཏེ་ གསུངས་པའི་དམ་ཚིགས་རྣམས་གཞན་དོན་དུ་ཅི་བདེར་སྤྱོད་པ་ལ་དབང་བས་ཉོན་མོངས་ ལམ་དུ་བྱེད་ནུས་པར་འགྱུར། བདུད་བཞི་ཅུང་ཟད་ཆོམས་པ་དང་། རླུང་བཅུ་ཐིམ་པའི་མཐུ་ ལས་ལུས་ངག་སེམས་ཀྱི་སྟོབས་ཁྱད་པར་ཅན་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ།

從那之後開始進入中脈明點融入。必定能欺誑死亡，因為能以命氣充滿六輪及手足關節與指節諸輪。由說"六輪佛母"，即彼拙火光相顯現為天身壇城，此乃由執持力所引生之隨念。從收攝至氣功用次第期間雖多次出現界融入次第，然力微弱，且於念定二位時亦多現極大者，然與有情死有等勢之界融入次第之主要者則於此位出現，由修持從臍至頂髻間之執持，出現地融入水等五大融入次第，小者有二十五。復由五種穩固執持令空融入識，復令其融入光明，如說："地入於水中，水復入火中，凈化入風中，風入空性中，空性定成為十種相，相成一切相，無盡最勝樂不壞智慧身，由智成神通悉地，人主眾生於此生。"所說"成十種相"者，乃空融入識位，"成一切相"者，乃識融入光明而成就光相之位。此支分次第成就時，續中說："魔與煩惱等損壞，趣入十力，由執持力。"如是所說，由十風融入明點之力，能除老病之苦，知煩惱自性故不為煩惱所縛。續中說："定於金剛種性中當行殺生。"等，乃密意所說諸誓戒，為利他而隨樂受用得自在，故能以煩惱為道。稍降伏四魔，由十風融入之力，成就殊勝身語意力。

།རིམ་པ་དང་པོ་བཞི་པོ་ འདི་རྣམས་ཀྱི་སྐབས་སུ་དཀྱུས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམས་པས། རང་རང་གི་ལམ་ཡན་ལག་ ཚང་བ་འཕྲལ་དུ་{སྐྱེད་[སྐྱེས་]མ་འདོད་ན། བཙན་ཐབས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། རྒྱུད་ ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། སོ་སོར་སྡུད་པ་ལ་སོགས་རྣམས་ཀྱིས་གལ་ཏེ་སྔགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པ་ གྲུབ་པ་མ་གྱུར་ན། །ནཱ་ད་གོམས་པས་བཙན་ཐབས་ཆུ་སྐྱེས་སུ་གནས་རྡོ་རྗེ་ནོར་བུར་ཐིག་ལེ་ བཀག་ནས་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །ཞེས་ཐིག་ལེའི་བཙན་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དང་། ནུས་མ་གང་ ཞིག་ལྟེ་བའི་དབུས་ནས་གཞན་གྱི་གནས་སུ་བཅུ་གཉིས་མཐའ་དང་ཆ་ཡི་མཐར་འགྲོ་བ། །དེ་ ནི་ལྟེ་བར་འགོག་པ་དང་བཅས་དྲི་མེད་གློག་དང་མཚུངས་པ་དབྱུག་པའི་གཟུགས་ཅན་ལངས་ པ་ཡང་། །འཁོར་ལོ་ནས་ནི་འཁོར་ལོའི་བར་དུ་ངེས་པར་དམན་ཞིང་རོལ་པའི་བགྲོད་པས་ དབུ་མའི་རྩ་ལ་བསྐྱོད། །ཇི་སྲིད་གཙུག་ཏོར་བུག་པར་བཙན་ཐབས་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ནི་ པགས་པ་དག་ལ་ཁབ་བཞིན་རེག །དེ་ཡི་དབུས་སུ་ཐུར་དུ་སེལ་བ་མཆོག་གི་བཙན་ཐབས་ ཉིད་ཀྱིས་སྟེང་གི་ལམ་དུ་བསྐུལ་བར་བྱ། །ཞེས་པས་རླུང་གི་བཙན་ཐབས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དང་། ཟུང་གི་རླུང་དག་འགགས་པ་ན་ནི་གཙུག་ཏོར་ཕུག་ནས་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་དག་ཏུ་འགྲོ་བར་ འགྱུར། །ཞེས་རྩའི་བཙན་ཐབས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དང་། དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་རྡོ་རྗེ་རབ་ཏུ་སད་པས་ཡུལ་ དང་བཅས་པ་མཁའ་ལ་སྤྱོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །སླར་ཡང་འདིས་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ མངོན་ཤེས་ལྔའི་རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་ཡུམ་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཞེས་བཙན་ཐབས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ 4-488 གསུམ་གྱི་ཕན་ཡོན་ཡང་གསུངས་ཏེ། ཟུང་གི་རླུང་དག་འགགས་པ་ཞེས་པ་ནི། རྩའི་སྦྱོར་ བས་རོ་རྐྱང་གི་རླུང་བཙན་ཐབས་སུ་བཀག་པའི་དོན་ཡིན་ལ། ཡིད་ལ་རྡོ་རྗེ་རབ་ཏུ་སད་པ་ནི་ བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མ་ཉམ་པ་གྱེན་དུ་དྲངས་པའི་དོན་ཡིན་ལ། མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འགྲོ་བ་ ནི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་གྲུབ་པའོ། །སྐབས་འདིར་འཁོར་ལོ་དྲུག་ལ་སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་འཇུག་པའི་འཛིན་པ་ ནི། གསང་བའི་བུམ་ཅན་ཡིན་ལ། འཁོར་ལོ་གཞན་རྣམས་ལ་འགྲོ་འོང་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་ གཙུག་ཏོར་དུ་འོང་བའི་བྱ་བ་དེས་བྱེད་དེ། ནང་གི་ལེའུ་ལས། གཙུག་ཏོར་ཕུག་ཅིང་ཕུང་པོ་ དག་དང་ཁམས་རྣམས་རྣམ་པར་སྤངས་ནས་འཆི་བ་ཉིད་དུ་འགྲོ་འགྱུར་ཏེ། །ཕྱག་རྒྱ་ འགྲོགས་པ་རབ་ཉམ་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་འདི་ཉིད་ལ་ནི་བདེ་འབྲས་སྟེར་བ་མེད། །ཅེས་ གསུངས་པས་བསྟན་ཏེ། གསང་བའི་བུམ་ཅན་འདི་ནི་གཙོ་བོར་ལས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ལ་བརྟེན་པ་ ཡིན་ནོ།

在此四種初次第時修習正常瑜伽，若不願立即生起各自圓滿道支，當修習強制方便瑜伽。如《續王》所說："若諸咒師以收攝等，所欲未成就，由修習納達強制蓮花中住金剛寶珠，阻止明點而修成。"此說明點強制瑜伽，又說："某一能母從臍中心至他處，行於十二邊際分際，彼具阻止於臍中，無垢如電杖形而起，從輪至輪間必定減弱遊戲而行，運于中脈，乃至頂髻孔穴以強制觸及外皮如針，于其中央下行勝上強制令上行。"此說風之強制方便瑜伽，又說："二風阻止時，穿頂髻往勝城。"此說脈之強制方便瑜伽。又說："如是心金剛極醒，與境于空中行，復由此諸瑜伽師成五神通自性種種佛母。"亦說三種強制方便瑜伽之利益。所說"二風阻止"者，乃以脈瑜伽強制阻止左右脈之風之義，"心金剛極醒"者，乃不壞菩提心向上牽引之義，"往勝城"者，乃成就大樂。此處遍入六輪之執持，乃秘密瓶氣，于其餘輪中，往來二者之內，以來至頂髻之作用而作，如《內品》所說："穿頂並舍離蘊界已趣死亡，伴印極衰諸士夫於此生無樂果施。"此秘密瓶氣主要依於事業手印。

།འོ་ན་རྒྱུད་ཚིག་འདི་སྲོག་རྩོལ་གྱི་སྐབས་མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་ན། འདི་སྲོག་གེགས་ སེལ་བའི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་ཡིན་ཅིང་། ཡན་ལག་གི་རིམ་པ་དྲུག་ཏུ་ཕྱེ་བའི་སྲོག་འཛིན་ ཐུན་མོང་གི་སྐབས་སུ་འཇུག་པ་དང་། ཡན་ལག་དྲུག་བསམ་གཏན་སྲོག་རྩོལ་ཏིང་འཛིན་ གསུམ་དུ་བསྡུ་བའི་སྐབས། འཛིན་པ་ཡང་སྲོག་རྩོལ་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར། སྲོག་རྩོལ་རབ་ཏུ་ བྱ་སྟེ་སྙིང་ག་ཞེས་སོགས་དང་མི་འགལ་ལོ། །རྒྱུད་ཚིག་འདིས། གསང་བར་གནད་དུ་བསྣུན་ པས་གཙུག་ཏོར་དུ་གནད་དུ་རེག་པར་གསལ་བར་བསྟན་ལ། གཙུག་ཏོར་དུ་ཐིག་ལེ་བསྟན་ པ་རིམ་པ་འདིའི་སྐབས་སུ་མི་འཆད་ཅིང་དཔྲལ་བའི་ཐིག་ལེར་སྲོག་འཇུག་པ་དང་དེར་ བརྟན་པ་འཛིན་པའི་རིམ་པ་མཐར་ཐུག་ཏུ་འཆད་པ་རྣམས་གུང་བསྒྲིགས་ན་རྒྱུད་ཀྱི་ཚིག་ གིས་ཀྱང་ཟིན་ཅིང་། བླ་མ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་མན་ངག་ལས་ཀྱང་འབྱུང་ངོ་། ། ད་ནི་རྗེས་དྲན་གྱི་དོན་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཅུང་ཟད་བཤད་དེ། དེ་ལ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་སྟོང་ གཟུགས་སླར་ཡང་དྲན་པ་དང་། ཡང་ཡང་དྲན་པ་དང་། ཆེས་ཤིན་ཏུ་དྲན་པའི་དོན་ཡིན་ཏེ། 4-489 དེ་ཡང་སོར་སྡུད་ཀྱིས་རོ་རྐྱང་གི་རྩ་ཅུང་ཟད་བཅིངས་། དབུ་མའི་ཆོས་སུ་ཅུང་ཟད་རྒྱས་པས་ སྔར་མ་མཐོང་བའི་སྟོང་གཟུགས་གསར་དུ་མཐོང་ནས། བསམ་གཏན་གྱིས་དེ་ཁའི་རྒྱུན་ བསྲིངས་ཏེ་བསྒོམས་པས་རོ་རྐྱང་སྔ་མ་ལས་ཆེས་བཅིངས་ཚབས་ཆེ། དབུ་མའི་ཆོས་སུ་ཡང་ འགྱུར་ཚབས་ཆེ་བས་སྟོང་གཟུགས་ཀྱང་སྔར་ལས་བཅུ་འགྱུར་སོགས་སུ་འཕེལ་ཞིང་། སོར་ སྡུད་ཀྱི་སྐབས་བདེ་ཉམས་ཕྲ་མོ་ལས་མེད་པ་ལས། སྐབས་འདིར་སྟོང་གཟུགས་འཕེལ་བའི་ མཐུ་ལས་ལམ་གྱི་རྐང་ཚུགས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་འབྱུང་། དེ་ཚུན་ཆད་དུ་རོ་རྐྱང་གི་རྒྱུ་ བ་གཏན་ནས་འགགས་པའི་སྐབས་མེད་པ་ལས། སྲོག་རྩོལ་གྱི་ཉིན་ཞག་སོ་སོར་ཐུན་རེ་ཐུན་ རེ་ལ་རོ་རྐྱང་གི་རྒྱུ་བ་རྫོགས་པར་འགགས་པས། དུས་ཇི་ཙམ་དུ་འགགས་པ་དེའི་རིང་ལ་རླུང་ ཐམས་ཅད་དབུ་མའི་ཆོས་སུ་བྱས། སྟོང་གཟུགས་ཏེ་སྲོག་གཟུགས་སུ་གྲུབ་པས་སྔ་མ་ལས་ ཀྱང་བརྒྱ་འགྱུར་དུ་འཕེལ། སྲོག་ཐུར་འདྲེས་པའི་བདེ་ཉམས་འུར་ལངས་ནས་སྣང་བ་ཐམས་ ཅད་བན་བུན་དུ་འགྲོ་བ་འབྱུང་། འཛིན་པས་དེ་འཁོར་ལོ་དྲུག་གི་ལྟེ་བར་ཐིམ། གཏུམ་མོ་ འབར་བས་རྗེས་ཆགས་དྲག་པོ་དང་། ཞུ་བདེའི་ཉམས་དང་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པ་འདྲ་ བ་འབྱུང་སྟེ། འདིར་ཞུ་བདེ་རྒྱས་པར་བྱེད་པའི་གཏུམ་མོ་ནི་ལས་ཀྱི་གཏུམ་མོ་ཡིན་ལ། འོན་ ཀྱང་སྔར་གྱི་སྲོག་གཟུགས་ཏེ་གཏུམ་མོའི་འབར་སྣང་དང་། དག་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འགྱུར་ བས། སྟོང་གཟུགས་དེ་སྔ་མ་ལས་ཀྱང་བརྒྱ་སྟོང་འགྱུར་དུ་འཕེལ་ལོ། །དེའི་རྗེས་སུ་རྗེས་དྲན་ ནི་སྟོང་གཟུགས་ཡང་ཡང་བརྟན་ཅིང་། ཆེད་ཆེར་བསྒོམས་པས་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ།

若想"此續文不是屬於氣脈修持階段嗎"，此是在遣除氣障階段中解說，且在分為六支次第的共同持氣階段中趣入，以及在六支攝為禪定、氣脈修持、三摩地時，執持也攝於氣脈修持中，故不違背"當勝修氣脈修持於心間"等說法。此續文明顯宣說由密處打要害而觸及頂髻要害，而在此次第中不解說頂髻明點，而解說氣入額輪明點及彼處穩固執持為究竟次第，若配合此等，不僅有續文依據，且出現于諸聖上師口訣中。 今當略說隨念義之決定。其中，隨念是再次憶念空形、數數憶念、極為憶念之義。此復，由收攝略微束縛左右脈，中脈性略微增長，故見前未見之空形新顯，由禪定延長彼相續而修，較前更甚束縛左右脈，中脈性亦轉變更大，故空形較前增長十倍等。收攝階段僅有微細樂相，此處由空形增長力故，生起道位確立之喜樂。在此之前無完全阻斷左右脈執行之時分，而氣脈修持每日各座中完全阻斷左右脈執行，于彼阻斷期間內令一切氣成中脈性，由成就空形即氣形故較前增百倍。上下氣交融之樂相驟起，一切顯相成混沌。由執持令彼融入六輪臍中，猛火燃燒故生劇烈貪著及融樂之相，似遍一切顯相。此處令融樂增長之猛火是業猛火，然由前氣形即猛火燃相及轉為清凈壇城故，彼空形較前更增百千倍。其後隨念由數數穩固空形，極為修習故而如是稱。

།ཡང་དེ་ ལྟར་ཡུན་ན་བསམ་གཏན་ཡན་ཆད་རྗེས་དྲན་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། སྟོང་གཟུགས་ཡང་ཡང་དྲན་ པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་ན། སྤྱིར་སྒྲ་བཤད་པ་ལ་མ་ཁྱབ་པ་དང་ཁྱབ་ཆེས་པའི་སྐྱོན་སེལ་ མི་དགོས་ལ། འོན་ཀྱང་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཡན་ལག་དྲུག་ཀར་སྟོང་གཟུགས་སྒོམ་པ་ ཡིན་པས་བསམ་གཏན་གྱི་རིམ་པ་སོགས་ལྔ་ཆར་དེ་ཉིད་ཡང་ཡང་དང་སླར་ཡང་སྒོམ་པ་ཡིན་ 4-490 ཅིང་། རྗེས་དྲན་ལས་ཀྱང་ལྷག་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་སྟོང་གཟུགས་ཡང་ ཡང་གོམས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འཛིན་པ་མན་ཆད་དུ་སྟོང་གཟུགས་ཀྱིས་ཞུ་བདེ་ རྫོགས་པར་མ་འདྲེན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྐབས་དེ་ལྟར་འདྲེན་ཀྱང་གསར་ཐོབ་མ་ཡིན་ པའི་ཕྱིར་སྐབས་དེ་དག་ཏུ་མ་སྨོས་ལ། གནས་སྐབས་འདིར་སྟོང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཞུ་ བདེ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་གསར་དུ་ཐོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལམ་གྱི་རིམ་པ་འདི་ལ་རྗེས་སུ་དྲན་ པའི་མིང་གིས་བཏགས་སོ། །སྤྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རིམ་པ་ཐོབ་པའི་དུས་ན་རྗེས་དྲན་གྱི་ཡན་ ལག་ཡོད་པས། ཡན་ལག་དྲུག་པོ་འདི་ཐམས་ཅད་ལ་ཡན་ལག་ཙམ་དང་། དེའི་རིམ་པའི་ དབྱེ་བ་ཤེས་པ་གལ་ཆེའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རྗེས་དྲན་ལ་དབྱེ་ན། ལས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ལ་བལྟོས་པའི་ རྗེས་དྲན་དང་། དེ་ལ་མི་བལྟོས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ལ་བལྟོས་པའི་རྗེས་དྲན་དང་། ཕྱག་ རྒྱ་ཆེན་མོ་ཁོ་ནའི་རྗེས་དྲན་ཏེ། རྩ་བའི་དབྱེ་བ་གསུམ་མོ། དེ་ལྟར་ཡང་རྩ་བའི་རྒྱུད་ལས། ལས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་སྙོམས་འཇུག་དང་། །ཡེ་ཤེས་ཕྱག་རྒྱའི་དམིགས་པ་དང་། །ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོ་ གཅིག་སྦྱོར་བས། །མི་འགྱུར་བ་སྟེ་འཕེལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དང་པོ་ལ་ཡང་ཞུ་བའི་ ཐིག་ལེ་བརྟན་པས། ལམ་གྱི་ཆགས་པའི་ཡེ་ཤེས་འཕེལ་ཏེ། འདོད་པའི་གནས་སྐབས་བཅུ་ དང་མཚུངས་པའི་བདེ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབྱེ་བ་བཅུ་རིམ་གྱིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས། འདིའི་ནང་ཚན་དབྱེ་བ་བཅུ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་པ་ལ་ཡང་འདོད་པའི་གནས་སྐབས་ བཅུ་རྣམ་པར་དག་པའི་བདེ་བ་ལས་རྒྱ་ལ་མ་བལྟོས་པར་ཡེ་རྒྱས་བསྐྱེད་པ་རིམ་ཅན་དུ་བཅུ་ ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། གསུམ་པ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོ་ཁོ་ནས་བསྐྱེད་པ་ལ་ཡང་འདོད་པའི་ གནས་སྐབས་བཅུ་རྣམ་པར་དག་པ་བདེ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཅུ་ཕྲག་གཅིག་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་ བར་འགྱུར་བས། དེས་ན་སྤྱིར་རྗེས་དྲན་ལ་ལམ་མཐོ་དམན་གྱི་རིམ་པ་སུམ་ཅུར་དབྱེ་བར་ བྱའོ།

若作是念"如是則從禪定以上皆成唯隨念，因為數數憶念空形故"。一般而言，于詞義解釋中不需遣除不周遍及過遍之過，然應如是了知：六支皆是修空形，故禪定次第等五者皆是數數及再次修習彼，雖然較隨念更為殊勝的三摩地階段中亦是數數串習空形，然執持以下未能由空形圓滿引生融樂，雖三摩地階段如是引生，然非新得，故於彼等階段中未說。於此階段由依空形新得俱生融樂，故以隨念之名安立此道次第。總之，得三摩地次第時有隨念支，故於此六支一切中，了知僅為支分及其次第差別極為重要。如是隨念若分類，有依止業印之隨念、雖不依彼然依智印之隨念、及唯大印之隨念，共三種根本分類。如是根本續中說："業印交合及智印所緣，大印一合故，成不變增長。"初者又由穩固融化明點，道貪智增長，漸得等同欲界十種狀態之樂三摩地十種差別，故此分類內有十種分類。如是第二亦有不依業印而由智印生起漸得清凈欲界十種狀態之樂十種分類，第三唯由大印生起亦有漸生清凈欲界十種狀態之樂三摩地十種分類，因此，總之應將隨念分為三十種高低道次第。

།འདི་དག་དམན་པ་ལ་སོགས་དབྱེ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྣ་ཚོགས་གཙོ་བོའི་སྒྲུབ་ཐབས་རྣམ་ 4-491 པ་གསུམ་དུ་འགྱུར། །ཞེས་པ་སྤྱི་ལྡོག་ནས་ཡན་ལག་དྲུག་པོ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་གོང་དུ་ བཤད་པ་ལྟར་ཡིན་མོད་ཀྱི། སྐབས་འདི་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་གསུམ་པོ་ཡང་དོན་གྱིས་ འཕངས་པ་ཡིན་ཏེ། རྩ་རྒྱུད་ལ་སོགས་པ་ལུང་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ གནས་སྐབས་དང་པོ་གཉིས་ནི་རྗེས་དྲན་གྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་དེ་ཉིད་སྟོབས་ ཆུང་བའི་ཕྱིར་རྗེས་དྲན་ལ་ཞུགས་པའམ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ལ། གནས་སྐབས་གསུམ་པ་ནི། རྗེས་ དྲན་དངོས་གཞི་དག་པ་བ་ཡིན་པས་གཙོ་བོའི་དོན་དུ་འདི་ཉིད་གཟུང་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ ལ་ཡང་རྟེན་ཞུ་བདེའི་ཐིག་ལེ་ཀུན་རྫོབ་ཀུན་ད་ལྟ་བུ་ནི་ཇི་ཙམ་དུ་དྭངས་མ་དྭངས་མར་གྱུར་ པ་དེ་ཙམ་དུ་ཇེ་སྲ་ཇེ་སྲ་རུ་འགྱུར་བས་བསྐ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་འཇོག་གོ །ཇི་ ཙམ་དུ་བསྐ་ཞིང་སྲ་བར་གྱུར་པ་དེ་ཙམ་དུ་རྗེས་ཆགས་ཀྱིས་བཞུ་བ་ཡང་བླ་ཞིང་། བཟུང་ བཟློག་ཁྱབ་པ་ལ་ཡང་དཀའ་ཚེགས་ཇེ་ཆུང་དུ་འགྱུར་རོ།

"此等下劣等諸分類由雜多成為主尊修法三種。"如是從總相方面攝集一切六支如上所說，然此處三種狀態亦是義理所引，依根本續等其他教證而了知。其中初二狀態因彼隨念不共特質力微弱故，是隨念加行或相應，第三狀態是隨念正行清凈，故應執持此為主要義。其中所依融樂明點世俗白色猶如茉莉，愈加澄清則愈加堅實，故安立濃厚之言說。愈加濃厚堅實則愈易隨貪融化，于持轉遍滿亦漸次減少艱難。

།རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་ན་རྗེས་དྲན་གྱི་ སྐབས་འདི་ཉིད་ལ་བལྟོས་པའི་ཡང་གནས་སྐབས་དང་པོ་སྙིགས་མ་ཤས་ཆེ་བས་ལས་རྒྱ་ལ་ བལྟོས་ལ། བར་དུ་དེ་ལ་མི་ལྟོས་ཀྱང་ཡེ་རྒྱ་ལ་བལྟོས་པ་དང་། ཐ་མར་དེ་དག་གང་ལ་ཡང་མ་ བལྟོས་པར་སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཁོ་ནས་ཆོག་པ་གསུམ་དུ་བཞག་པ་ཡིན་ལ། ཡེ་རྒྱ་ཁོ་ནས་ བདེ་བ་རྫོགས་པར་བསྐྱེད་པ་ལ་རེག་མཐོང་གི་མཚན་མ་རྙེད་པའི་གསལ་སྣང་དགོས་ཤིང་། རྗེས་དྲན་གྱི་རིམ་པའི་ལམ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་ལ། དེ་མ་ཐོབ་པ་ཡང་མི་སྲིད་དེ། སྟོང་གཟུགས་ དང་འདི་གཉིས་ཀར་གསལ་སྣང་དུ་ཤར་བ་ཙམ་དུ་མཉམ་པ་ལས་ཀྱང་སྟོང་གཟུགས་ཉིད་ ལྷག་པར་གསལ་བ་ཡང་ཡིན་ལ། ལུས་ཀྱི་རེག་སྦྱོར་ནི་གཉིས་ཀ་ལ་མེད་མཉམ་ཡིན་ན་ཡེ་ རྒྱས་དགའ་བཞི་རྫོགས་པར་འདྲེན་ཐུབ་ལ་སྟོང་གཟུགས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པའི་གནས་ སྐབས་དེ་ཡང་ཅི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། སྟོང་གཟུགས་ནི་སྦྱོར་བ་དང་དངོས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ ཐམས་ཅད་དུ་རྟོག་བྲལ་གྱི་སྣང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། ཡེ་རྒྱ་ནི་དངོས་གསལ་སྣང་ཡིན་ཡང་ 4-492 གྲོགས་རང་དུས་ན་ཆགས་པའི་རྟོག་པ་དང་ཡང་བཅས་ཤིང་། རང་རྒྱུ་ཡང་རྣམ་རྟོག་གིས་ བསྐྱེད་དགོས་པ་ཡིན་པས་ཆགས་རྟོགས་དང་བཅས་པ་ལས་ཞུ་བདེ་འཕྲལ་དུ་བསྐུལ་ནུས་པ་ ནི་སྤྱིའི་ལུགས་ཡིན་པ་དང་། ཆགས་རྟོག་མངོན་འགྱུར་བ་མེད་ཀྱང་ཞུ་བདེ་འཕྲལ་དུ་བསྐྱེད་ ནུས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཅན་མཆོག་འགའ་ཞིག་ཁོ་ནའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྐབས་འདིའི་ དབང་པོ་འབྲིང་ལ་ཡང་བདེ་བ་སྐུལ་བྱེད་ཆགས་རྟོག་མངོན་འགྱུར་བ་དགོས་པ་ལ་དགོངས་ སོ། །འོ་ན་འདོད་པའི་གནས་སྐབས་བཅུས་རྣམ་པར་དག་པའི་བདེ་བ་ནི། དུ་བ་ལ་སོགས་ པའི་རྟགས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པར་གསུངས་ན། ལས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ལ་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་ དབྱེ་བ་བྱེད་པ་འགལ་ལོ་སྙམ་ན་མི་འགལ་ཏེ། གནས་སྐབས་འདིར་ལས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ ཕྱག་རྒྱ་ལ་བལྟོས་པའི་རྣམ་གཞག་བྱུང་བ་ནི། ལམ་གྱི་ཆ་ལག་གམ་གྲོགས་སུ་དགོས་པ་ཡིན་ གྱི། དེ་དག་ལ་ཡང་ལམ་གྱི་སྙིང་པོ་སྟོང་གཟུགས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོས་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ ཀྱང་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོས་བསྐྱེད་པའི་བདེ་བ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོས་བདེ་བ་བསྐྱེད་ མཉམ་ལ་གཞན་ཡང་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་མཆོག་མ་ཡིན་ནམ། {ཅི་ལ་ཕ་རོལ་པོ་[ཅིའི་ཕྱིར་ ལས་]དང་ཡེ་ཤེས་རིམ་པས་སྤོང་བར་བྱེད་སྙམ་ན། དེ་དག་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ལམ་ {དེ་[ནི་]ཐོབ་ལ། དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པ་ནི་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་ལམ་དམན་པ་དེ་དག་ལམ་ མཆོག་སྒོམ་པ་{ལ་[ལས་]གཡེང་བའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གནས་སྐབས་དེ་དག་ཏུ་ སྤོང་དགོས་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ལམ་དངོས་གཞིའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་གྱི། བོགས་འདོན་ སོགས་ལ་མ་ངེས་སོ།

由此因緣，於此隨念階段，就其所依狀態而言，初始因垢重分較大故依止業印，中間雖不依彼然依智印，最後不依彼等任何，唯以空形身而足，如是安立三種。唯由智印圓滿生起樂受，需要觸見相得之明顯顯現，于隨念次第道生起于相續中，不得彼亦不可能，因空形與此二者同爲明顯顯現，且較之空形更為明顯，身之觸合於二者皆無差別時，智印能圓滿引生四喜，而空形則不如是之狀態云何？空形於加行與正行一切狀態中唯是離分別顯現，智印雖是實相明顯顯現，然伴隨自時貪分別，且其因亦需由分別生起，故具貪分別而能立即引發融樂是為共同規律，雖無現行貪分別然能立即生起融樂唯是少數最勝瑜伽士之境界，故於此處中根者亦需現行貪分別以引發樂受，此乃密意。 若謂，欲之十種狀態清凈樂受，說由煙等相而生起，則于業智二印亦作如是分別相違耶？不相違。於此狀態中生起業智二印之安立，是為道支分或助伴所需，然于彼等亦由道之心要空形大手印所作，故彼等亦是大手印所生樂受。若謂，大手印生起樂受相等，其他亦成為殊勝助伴，何故漸次舍離彼二印耶？已得彼等最勝之道，然于彼未得極為堅固之間，彼等劣道成為修習勝道之散亂緣故，于彼等狀態中須舍離。此復就正行道而言，于助緣等則不定。

།དེ་ལ་འདིར་རྗེས་ཆགས་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་གཏུམ་ མོ་རྫོགས་པར་འབར་བས་ཞུ་བདེ་མཐར་ཐུག་པའི་དགའ་བཞི་རྫོགས་པར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུད་རྒྱལ་ལས། རླུང་ནི་ཡང་དག་ཕྲད་པ་རྣམས་ཀྱི་གློག་གི་མེའི་རྩེ་མོས་སྤྱི་བོའི་ཟླ་བ་ཞུ་བར་ བྱེད། །ཐིག་ལེ་གང་གང་ཞུ་བ་འདི་ནི་མགྲིན་པ་སྙིང་ག་ལ་སོན་ལྟེ་བ་གསང་བ་རྣམས་ལ་ 4-493 འགོག །ཐིག་ལེ་ལས་ནི་གཡོ་པའི་ཁུ་བ་རྡོ་རྗེ་ནོར་བུ་ལ་གནས་རྒྱལ་མཚན་རྩེ་ལ་འགོག་པ་ གང་། །དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་ཐིག་ལེའི་འཕྲེང་བ་འཕོ་བ་མེད་པས་བདེ་བ་སྟེར་ ནའོ། །ཞེས་ཏེ། རྒྱལ་མཚན་རྩེ་ལ་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཞུ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་དཔྲལ་བ་དང་སྤྱི་ བོར་གནས་པ་དེ་དག་ལས་ཀྱང་ཆེས་དྭངས་མར་གྱུར་པའི་ཐིག་ལེ་ཞིག་གོ །དེ་ལ་གཙུག་ཏོར་ ནས་ཞུ་བ་ནི་དགའ་བ་དང་པོ། དཔྲལ་བ་ནས་ཞུ་བ་ནི་མཆོག་དགའ། སྙིང་ག་ནས་ཞུ་བ་ གསང་བའི་བར་དུ་ཁྱད་དགའ། དེ་ནས་ནོར་བུའི་བར་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་དགའ་འོ། །མས་ བརྟན་ལ་ཡང་དེ་ཉིད་གོ་ཟློག་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་བཅུ་དྲུག་གི་དྭངས་ མ་ཞུ་བ་དང་། དབང་བཅུ་དྲུག་གི་ཡེ་ཤེས་དང་། སྐུ་བཅུ་དྲུག་སྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་དགའ་བ་བཅུ་ དྲུག་ཏུ་ཡང་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་དགའ་བ་བཞི་ལ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ ཐིག་ལེའི་ལྡོག་ཆས་ཕྱེ་བས་བཅུ་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་བ་གཅིག་དང་། ཇི་སྐད་དུ། འདོད་དང་དགའ་བ་ དང་ནི་འདར་དང་འགྱུར་མེད་དག་དང་བཞི་པོ་ཡི་ནི་སྦྱོར་བ་དེ་གཅིག་སྟེ། །གང་བ་དང་ནི་ ནུས་དང་སྐྱེ་བ་དག་དང་མཆོག་གི་དགའ་བ་ཉིད་ནི་གཉིས་པར་ངེས་པར་འགྱུར། །འབར་བ་ དང་ནི་ཐིག་ལེ་གཉིད་ཡུར་དག་ཀྱང་སླར་ཡང་ཁྱད་པར་དགའ་བ་ཉིད་ནི་གསུམ་པའོ། །ཨོཊྚ་ དང་ནི་ནཱ་ད་དག་དང་གཉིད་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་ཉིད་ནི་བཞི་པར་འགྱུར། ། ཞེས་སྔ་ཕྱི་གོ་རིམ་ཅན་གྱི་དགའ་བ་བཅུ་དྲུག་དང་། མས་བརྟན་ལ་ཡང་དེ་ཉིད་རྩ་འཁོར་ལོ་ རྣམས་ལ་གོ་ཟློག་པའི་ཚུལ་དུ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ཡང་། བཅུ་དྲུག་བཞི་ཡི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ ཅན། །ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་དང་། སྤྱན་མ་བདག་ནི་འགྲོ་བའི་ཡུམ། །ཞེས་སོགས་ཞུ་བ་ གླུས་བསྐུལ་གསུངས་པའི་སྦས་དོན་རྣམས་ཀྱང་མས་བརྟན་གྱི་དགའ་བ་བཅུ་དྲུག་ལ་སྦྱོར་རོ།

於此，對於這三種隨貪，皆由猛火圓滿燃燒而生起融樂究竟之四喜圓滿。如勝續所說："由諸風正相遇之電火尖端令頂月融化。滴滴融化者止於喉心臍密處。由滴動之精住于金剛寶珠而止於勝幢尖端。彼由般若智慧剎那滴串無遷而予樂。"所謂"止於勝幢尖端"者，即由融化之緣而住于額頂等處更為精華之一滴。其中自頂髻融化為初喜，自額融化為勝喜，自心融至密處為殊喜，自彼至寶珠為俱生喜。于下固亦當知即彼逆轉。如是亦說十六界精華融化與十六種智慧及成就十六身之義而為十六喜。複次，於四喜中由身語意智慧滴之分位分而分為十六之一種，如說："欲與喜及顫與無變四者之瑜伽此為一，盈及能與生及勝喜性定成第二，燃及滴睡眠複次殊喜性為三，烏荼及納達與睡眠及俱生喜性成第四。"如是有次第之十六喜，于下固亦于諸脈輪以逆轉方式而生。如是亦說："十六四之殊勝分別"等，及"眼母我為眾生母"等融化勸請歌所說之密意亦配于下固之十六喜。

དགྱེས་རྡོར་གྱི་དངོས་བསྟན་འགའ་ཞིག་ལས་འབྱུང་བ་ལྷན་སྐྱེས་གསུམ་པར་འཇོག་པ་ཡང་ རྒྱུད་འདིའི་ཚིག་དོན་གྱི་སྐབས་འགའ་ཞིག་ལ་ནི་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆགས་དང་ཆགས་བྲལ་ 4-494 ཐོག་མཐའ་ཞེས་པའི་ཚིགས་གིས་ཀྱང་བསྟན་ཅིང་། གཞན་ཡང་ཨོཊྚ་འབར་བའི་བར་དང་ ཁྱད་པར་དགའ་བ་ལྷན་སྐྱེས་དག་དང་རྣམ་ཤེས་ཡེ་ཤེས་དག་གི་དབུས། །གཉིད་དང་གཉིད་ ཡུར་མཚམས་སུ་རྡོ་རྗེ་པདྨ་དག་གི་གཉིས་གཉིས་སྦྱོར་བ་ལ་ནི་བདེ་བ་གང་། །དེ་ཡི་འཕེལ་བ་ རབ་ཏུ་བྱ་སྟེ་བླ་མའི་ངེས་པའི་དབང་གིས་འཕེལ་འགྱུར་འདི་ལ་ངོ་མཚར་མེད། །ཉོན་མོངས་ བདུད་རྣམས་བཅོམ་ནས་རྒྱལ་བའི་བདག་པོར་འཇུག་སྟེ་ལོ་ཡི་སྦྱོར་བས་རྣལ་འབྱོར་བཟང་ པོའོ། །ཞེས་སོ། །འདིའི་ལྷན་སྐྱེས་གསུམ་པ་དང་དགའ་བྲལ་བཞི་པར་འཇོག་པའི་དུས་ཀྱི་ དགའ་བྲལ་དང་། ལྷན་སྐྱེས་བཞི་པར་འཇོག་པའི་སྐབས་ཀྱི་དགའ་བྲལ་གཉིས། འཇོག་ མཚམས་མི་འདྲ་བས་དེ་གཉིས་དོན་ལ་མི་འགལ་བར་མ་ཟད་གནད་གཅིག་གོ །ཡེ་ཤེས་ཐིག་ ལེ་སོགས་རྒྱུད་གཞན་ལས། རྩ་སོ་གཉིས་ཀྱི་ནུས་པ་ལས་རྩ་མདུད་སོ་གཉིས་ཡོད་ཅིང་། དེའི་ མཐུ་ལས་དགའ་བའི་སྐད་ཅིག་མ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་འབྱུང་བར་བཤད་པ་དང་ཡང་གནད་ གཅིག་ལ། ཞུ་བདེ་འདི་རྣམས་རང་བཞིན་གྱི་བདེ་བའི་དཔེ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་འདྲ་ཤོས་ མཐར་ཐུག་ཡིན་པས་མཚོན་བྱེད་དཔེའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དགའ་བ་བཞི་དང་ བཅུ་དྲུག་ཡིན་ལ། དོན་དམ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདེ་བ་ནི། གནས་ལུགས་གདོད་མ་སྤྲོས་བྲལ་ཡིན་ པས་མཚོན་བྱ་དོན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་ཞིང་། དེ་ལ་དོན་གྱི་དབྱེ་བ་མེད་ཀྱང་ལྡོག་ཆ་དང་ བརྡའ་ཐབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཞི་དང་བཅུ་དྲུག་གི་རབ་དབྱེ་ཅན་ནོ། །ཡང་ཀུན་རྫོབ་གནས་ སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཁོ་ན་ལ། ཡས་བབས་ཀྱི་དགའ་བ་རྣམས་དོན་དམ་མཚོན་ཕུལ་ཆུང་ཞིང་། སྲེད་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་དང་། མས་བརྟན་རྣམས་དོན་དམ་མཚོན་ཕུལ་ཆེ་ཞིང་ སྲིད་པ་འཇོམས་པའི་ཕྱིར་དགོས་པ་ལ་བལྟོས་ནས་དོན་དམ་དུ་འཇོག་པའི་སྐབས་ཀྱང་ཡོད་ དོ། །རྗེས་དྲན་གྱི་རིམ་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་སྐབས་འདིར་ནི་སྟོང་གཟུགས་དང་བདེ་བ་གཉིས་ ཀར་སྔར་ལས་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོར་འཕེལ་བས་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་གཞན་རྣམས་ཀྱང་ 4-495 མཐའ་ཡས་པར་འཕེལ་བ་ཡིན་ལ། དངོས་སུ་ན་ཞུ་བདེ་འགྱུར་མེད་དུ་བརྟན་པ་དང་། རང་ ལུས་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐུག་མེད་དུ་སྣང་བ་དང་། དག་པའི་སྲིད་གསུམ་གྱི་གཟུགས་ བརྙན་ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ལས། མ་དག་པའི་སྲིད་གསུམ་གྱི་སྤྱོད་ཚུལ་མང་པོ་ཤེས་པར་ འགྱུར་ཞིང་། རང་གཞན་གྱི་རྡོ་རྗེ་ལུས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་མཐའ་དག་ཤེས་པས་རྟེན་འབྲེལ་ ཕྱོགས་མེད་དུ་སྒྲིག་ནུས་ཤིང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྒྱ་ཆེར་ནུས་པའོ།

在喜金剛某些明顯顯示中將俱生置為第三者，在此續部某些文義處亦是合理的，以"貪與離貪始終"之偈頌亦已顯示，複次："自烏荼燃燒乃至殊喜俱生及識智慧之中，于睡眠與睡眼之際金剛蓮花二二交合之樂，彼之增長當善為之，由上師決定力增長此中無有稀奇，摧毀煩惱魔眾而入勝者主尊，以年之瑜伽成勝瑜伽。"此中將俱生置為第三與離喜置為第四之時的離喜，以及將俱生置為第四時之離喜二者，由安立界限不同，此二者不僅于義不相違，且為一要義。如智慧滴等其他續部所說：由三十二脈之力而有三十二脈結，由其力而生三十二剎那喜，此亦為一要義。此等融樂於自性樂之諸喻中為最相似究竟，故名能表喻智慧，為世俗四喜與十六喜，而勝義法性之樂，乃是本來之理離戲，故名所表義智慧，彼雖于義無分，然由分位與表示方便門而有四與十六之殊分。複次，唯於世俗階段之分別中，上降之諸喜于勝義表徵微弱且具貪著故為世俗，下固諸喜于勝義表徵殊勝且摧壞輪迴故，依所需而安立為勝義之時亦有之。於此圓滿隨念次第之時，于空形與樂二者較前增長百千倍，故其他功德差別亦無邊增長，實則獲得融樂無變堅固，及自身顯為無盡光明壇城，獲得清凈三有影像堅固之因，由此了知眾多不凈三有行相，由遍知自他金剛身之一切情狀而能無偏安立緣起，並能廣大利益有情。

ད་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རིམ་པའི་རྣམ་ངེས་ཅུང་ཟད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རྗེས་དྲན་དང་ཏིང་ ངེ་འཛིན་ནི་ཕལ་ཆེར་དམིགས་རྣམ་མཐུན་པའི་ཕྱིར། ཕྱག་རྒྱ་གསུམ་དང་དགའ་བའི་རབ་ དབྱེ་སོགས་ལས་བརྩམས་ཏེ། རྗེས་དྲན་བཤད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་བཤད་པར་འགྱུར་རོ། ། འོན་ཀྱང་རྗེས་དྲན་གྱི་རིམ་པ་ནི་མི་འགྱུར་བའི་ཐིག་ལེ་མ་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ལ། གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ནི་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོ་རྟགས་བཅུ་ཡོངས་ རྫོགས་ཀྱིས་ཞུ་བདེ་ལུགས་འབྱུང་ལུགས་ཟློག་རྫོགས་པར་བསྐྱེད་ཐུབ་ནས་མི་རིང་བ་ནི་མི་ འགྱུར་བའི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། རྗེས་དྲན་གྱི་རིམ་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ གྱི་རིམ་པའི་མཚམས་སྦྱོར་ལུགས་ནི་དེ་ལྟར་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། སྲོག་ དང་ཐུར་སེལ་འགགས་པར་གྱུར་ན་རི་བོང་འཛིན་པ་བསྐྱོད་པ་ཉི་མའི་གཟུགས་སུ་རབ་ཏུ་ འགྱུར། །རྡོ་རྗེ་པདྨ་རབ་ཏུ་སད་ན་སླར་ཡང་འདི་ནི་ཉི་མའི་གཟུགས་ཀྱི་མེ་ལྕེས་ཞུ་བར་བྱེད། ། རླུང་དང་ཟླ་བ་ཉི་མ་འགགས་པར་གྱུར་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ནི་ཡེ་ཤེས་གཅིག་ཏུ་འགྱུར། ། དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་དང་ནི་དེ་བཞིན་དེ་ལྟར་རྣམ་གསུམ་དུ་འགྱུར་གཞན་ནི་ཅུང་ཟད་ཡོད་མ་ཡིན། ། ཅེས་གསུངས་ཏེ། ཁ་ཅིག་འདི་དག་གིས་ཡན་ལག་ཕྱི་མ་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་གོ་རིམ་ བསྟན་པར་འདོད་མོད་ཀྱི། ཚིག་རིགས་ལ་འགྲིག་ཏུ་རུང་ཙམ་ཡོད་ཀྱང་དོན་ནི་མ་ཡིན་ལ། འདིས་གཙོ་བོར་མངོན་བྱང་འོག་མའམ་དང་པོ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང་། དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ 4-496 སྐད་ཅིག་མ་ཐ་མ་ཡིན་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པ་གཅིག་ཁོ་ ནར་མཚུངས་པས་འདིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་གསལ་ཞིང་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ ནོ། །དེ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་རྗེས་དྲན་གྱི་སྐད་ཅིག་ཐ་མ་དང་། གཞན་ རྣམས་ལ་རང་རང་གི་སྐད་ཅིག་སྔ་མའི་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བས་རྐྱེན་བྱས་ཏེ། སྲོག་ཐུར་ སོགས་རླུང་བཅུའི་ཆ་ཤས་ནས་འགགས་པས་རི་བོང་འཛིན་པའི་བསྐྱོད་པ་སྟེ་ཐིག་ལེ་ཞུ་བ་ ཉི་མ་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ་ ཐིག་ལེ་སྟོང་གཟུགས་སུ་སོང་བའོ། །སླར་ཡང་མཉམ་བཞག་ཏུ་སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཁོ་ ན་དང་། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་གཞན་གཉིས་ཀྱང་སྟེ། རྗེས་ཆགས་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ སྐད་ཅིག་སྔ་མར་ཐིག་ལེ་ཡིན་པ་ཕྱི་མ་ལ་སྟོང་གཟུགས་སུ་གྱུར་པ་འདི་ནི། ཡང་གཏུམ་མོ་ འབར་བའི་རྣམ་པར་གྱུར་ཏེ་སླར་ཡང་ཐིག་ལེ་འཇུ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་ཟུགས་ཀྱི་ གཏུམ་མོ་དེ་དང་ལས་ཀྱི་གཏུམ་མོ་ལྷན་ཅིག་པར་འབར་བས་སོ།

現在我將為您直譯這段藏文： 今當略說三摩地次第之決定，由隨念與三摩地多分所緣行相相同故，從三印及喜之差別等而說，由說隨念亦將說明三摩地。然而隨念次第是為成就未成就之不變明點，非為已成就。此中則為已成就，即由具足大手印十相而能圓滿生起順逆融樂后不久，即將獲得一剎那之不變，隨念次第與三摩地次第之銜接方式即是如此。如續部之王所說："若命氣與下行氣止息，則兔持動搖成為日形，若金剛蓮花極醒覺，複次此由日形火焰而融化，若風與月日止息，則識與智慧成為一體，如是如是及如是如是成為三種，其他則毫無所有。"有些人認為此等顯示后四支之體性與次第，雖于文理稍可相合然實非是，此主要顯示下方圓滿菩提或初圓滿菩提，彼即是三摩地最後剎那，由三摩地前後一切剎那唯一相同，故此明顯廣大地顯示三摩地之性相。複次於三摩地初剎那有隨念最後剎那，于其他諸剎那則由各自前剎那之不變樂為緣，由命氣下行氣等十風之分而止息，故兔持之動搖即明點融化成為日即智慧方分空性之一切行相形，即明點成為空形。複次于等持中唯有空形手印，於後得中則有餘二者，由貪慾交合之緣故，前剎那為明點於後剎那成為空形，此覆成為猛火燃燒之相而再次融化明點，由與業之猛火同時燃燒故。

།དེ་ལྟར་ཞུ་བ་དེ་ཡང་སྟོང་ གཟུགས་ཀྱིས་བཅིངས་པ་ན། རླུང་བཅུའི་ཆ་ཤས་ནས་ལས་རླུང་གཅིག་དང་། ནོར་བུའི་ ཕྱོགས་སུ་དཀར་པོ་གཅིག་དང་། གཙུག་ཏོར་གྱི་ཕྱོགས་སུ་དམར་པོ་གཅིག་འགགས་པས་ཡེ་ ཤེས་སྟོང་གཟུགས་ལ་རྣམ་ཤེས་དཀར་དམར་རླུང་གསུམ་གྱི་ཁམས་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ ཐིམ་པར་གྱུར་པས་སྟོང་པ་དང་བདེ་བ་དང་གསལ་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་སྔ་མ་ལས་ ཆེས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་རེ་རེ་ཐོབ་པ་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ཡིན་པར་ ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཐིག་ལེ་སྟོང་གཟུགས་ཡིན་པ་ནི། གཟུགས་ཅན་ལས་གྲོལ་བ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཕོ་འགྱུར་མེད་ལ། དེའི་ཕྱིར་ཐིག་ལེ་བརྟན་པར་འགྱུར་བ་ ཞེས་འཇོག་ཅིང་། དེ་ཡང་ཡས་བབས་ཀྱི་ཐ་མར་ཡོངས་སུ་བཅིངས་པས་མས་བརྟན་གྱི་ འཇུག་ཏུ་ཐོག་མར་རླུང་འགགས། དེ་ནས་དམར་པོའི་ཆ་ཤས་གཅིག་སྤྱི་བོར་བརྟན་པས་ 4-497 དམར་པོ་ཐུར་དུ་འབར། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་དཀར་པོའི་ཆ་ཤས་གཅིག་ནོར་བུར་བརྟན་པ་ཡིན་ ནོ། །དེ་ལ་སྐད་ཅིག་ཉིས་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་ཐམས་ཅད་ལ་འཆིང་བ་ནི་ནོར་བུ་ཁོ་ནར་ཏེ། དང་པོར་ བརྟན་པའི་གནས་ཀྱང་དཀར་པོ་ནོར་བུ་དང་དམར་པོ་གཙུག་ཏོར་ཁོ་ནར་ངེས་ལ། དེར་ བརྟན་པར་བྱས་པ་རྣམས་སྔ་མ་སྔ་མ་དང་བསྡོམས་པས་རིམ་པས་གང་བ་ལྟར་སྣང་བ་ལས་ གསང་བའི་འཁོར་ལོའི་ཕྱེད་གང་། ཞེས་པ་ནས་གཙུག་ཏོར་གྱི་འཁོར་ལོ་ཧྲིལ་གྱིས་གང་ཞིང་ བརྟན་ཞེས་བྱ་ཞིང་། དམར་པོ་ཡང་གཙུག་ཏོར་ནས་ནོར་བུའི་བར་ལ་གནས་སོ་སོར་བརྟན་ ཅེས་འཇོག་གོ །རླུང་ནི་ཆ་ཤས་ཙམ་ཁམས་དཀར་དམར་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གཙུག་ཏོར་དང་ ནོར་བུ་ཡང་བརྟན་པར་འགྱུར་མོད་ཀྱི། གཙོ་བོར་ནི་སྔར་སྙིང་ག་ཡན་ཆད་དུ་གནས་པའི་ སྲོག་གིས་དབང་བྱས་པ། མུན་པ་ཅན་སྒྲ་གཅན་གྱིས་ལོངས་སྤྱོད་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ལྟེ་བར་ ཐིམ་ཞིང་། སྔོན་ཆད་ལྟེ་བ་མན་ཆད་དུ་གཙོ་བོར་གནས་ཤིང་ཐུར་སེལ་གྱི་དབང་བྱེད་པ་མུན་ བྲལ་མེ་སྟེ་དུས་མེའི་རླུང་རྣམས་སྙིང་གར་ཐིམ་ཞིང་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་དག་ཀྱང་ གནས་ཀྱི་གཙོ་བོ་སྨོས་པ་ཡིན་གྱི། སྤྱིར་ཁུ་རྡུལ་རླུང་གསུམ་ཐམས་ཅད་ལུས་ཀྱི་ཆ་ཐམས་ ཅད་དུ་འགག་པ་འགྱུར་རོ། །རླུང་ཐིམ་ཚུལ་ནི་དེ་ལྟར་ཡང་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། ཕྱི་རོལ་ཏུ་ ནི་གང་ཞིག་ཆུ་ཚོད་བརྒྱད་པའི་ཕྱེད་འགྱུར་སྒྲ་གཅན་ལོངས་སྤྱོད་དག་ལས་གཞན་དུ་གནས། ། དེ་ནི་རང་གི་ལུས་ལ་དབུགས་ཕྱེད་ངེས་པར་མུན་པ་དང་བྲལ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་སྣང་བ་ སྟེ། སྔ་མ་ཕྱེད་ནི་མུན་པ་དང་བཅས་སྲིད་པ་གསུམ་པོ་མཐའ་དག་སྟོང་པ་གང་དུ་ཐིམ་པའོ། ། དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་{ཕྱི་[ཕྱེད་]ནས་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རྣལ་འབྱོར་ལྡན་པ་གཅིག་པུ་མུན་པ་བྲལ་ བར་འཇུག །ཅེས་སོ།

我將為您直譯這段藏文： 如是融化時由空形所束縛，由十風之分而業風一者、寶處之白一者、頂髻處之紅一者止息，故由智慧空形而識之白紅風三界生法融入，故由獲得較前前剎那更為殊勝之空性樂明智慧，應知此即是後後三摩地剎那。複次明點即空形者，由離有形及為智慧體性故無遷變，是故安立為明點堅固，複次于上降之末由遍束縛故，于下堅之初先止息風，爾後紅分一者于頂髻堅固故紅向下燃燒，由彼緣故白分一者于寶珠堅固。 于其二萬一千剎那一切束縛唯在寶珠，初堅固處亦唯定於白于寶珠及紅于頂髻，由彼等堅固者與前前合故漸次充滿如顯現，從"密輪半滿"乃至"頂髻輪圓滿堅固"，紅亦于頂髻至寶珠處於各處堅固而安立。風雖以分之量與白紅界同時于頂髻與寶珠亦成堅固，然主要者先前心間以上所住之命氣所主，黑暗羅睺所受用者融于臍輪，先前臍輪以下主要安住而為下行氣所主之離闇火即時火之諸風，融於心間而止息。此等亦說主要處所，總之精氣明點風三者一切于身一切分位皆成止息。風融入方式即如是，如續部之王所說："于外何者八時半成羅睺受用住於他處，彼于自身氣半定離暗顯現一切世間，前半具暗三有一切空性何處融入，是故彼半時輪瑜伽具足獨一離暗而入。"

།དེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་དབྱེ་ན་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཕྱི་མ་ལས། འཛག་མེད་དགའ་བ་ཁུ་བ་རྡོ་རྗེ་ཡང་སྟེ་དེ་འཛིན་པ་ལས་ངེས་པར་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པའོ། །ས་ བོན་ལུས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་ཡབ་སྟེ་ལྟེ་བའི་འཁོར་ལོ་བདེ་བ་གང་ཞིག་ཛི་ན་ཛིཀ་ཅེས་པའོ། །དེ་ནི་ 4-498 མཚོན་བྱ་མཚོན་པར་བྱེད་པ་སྙིང་གར་མཆོག་གི་བདེ་བ་མགོན་པོ་ཨ་རོ་ལིཀ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་ རིག་བྱ་རིག་བྱེད་གང་གི་མགྲིན་པར་གཡོ་མེད་བདེ་བ་འཛིན་པ་དེ་ཡང་རཏྣ་དྷྲྀཀ །གང་གི་སྤྱི་ བོའི་རྒྱུད་དུ་ཁུ་བ་དྲི་མ་མེད་པའི་བདེ་བ་འཛིན་པ་འདི་ནི་པྲཛྙཱ་དྷྲྀཀ །གཙུག་ཏོར་ཚངས་པའི་ བུ་གར་འགྱུར་བ་མེད་པ་མཆོག་གི་བདེ་བ་དགའ་བ་བཅུ་དྲུག་གང་བ་ནི། །གང་ཞིག་ཤེས་ རབ་རང་བཞིན་མེད་པ་མཆོག་གི་རི་བོང་ཅན་ཆ་བཅུ་དྲུག་པ་སྟེ་ཉ་ཡི་མཐར། །གང་གི་རིག་ མ་དགའ་བ་དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་དང་བཅས་མགོ་བོར་དྲུག་པ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་འོ། །ཞེས་གསུངས་ ཏེ། ལས་ཀྱི་རླུང་གཅིག་འགགས་དམར་ཆ་གཅིག་དང་དཀར་ཆ་གཅིག་བརྟན་པས་མི་འགྱུར་ བའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་སྐྱེས་པ་ནས་གཟུང་དེ་འདྲ་བ་སྟོང་བརྒྱད་བརྒྱ་ཐོབ་པ་ན། གསང་བའི་ འཁོར་ལོའི་ཕྱེད་བརྟན་ཅིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ས་དང་པོ་ཐོབ་པ་ཡིན་ལ། སླར་ཡང་སྟོང་བརྒྱད་ བརྒྱས་གསང་བའི་འཁོར་ལོའི་ཕྱེད་ཕྱི་མ་གང་བས་འཁོར་ལོ་དེ་ཡོངས་རྫོགས་བརྟན་ཏེ་ས་ གཉིས་པའོ། །དེ་གཉིས་ལ་ཁུ་བ་འཛག་མེད་ལས་ཆགས་བཅས་ཀྱི་བདེ་བའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ ཡེ་ཤེས་ཤས་ཆེ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། སྟོང་བརྒྱད་བརྒྱས་ལྟེ་བའི་ཕྱེད་བརྟན་པས་ས་ གསུམ་པ་དང་། ཕྱེད་ཕྱི་མ་གང་ལྟེ་བ་ཡོངས་རྫོགས་བརྟན་པས་ས་བཞི་པའོ། །དེར་ནི་ཐབས་ ལུས་ཀྱི་ཆོས་རྣམ་པར་དག་པས་སྣོད་བཅུད་དུ་སྣང་བའི་ས་བོན་ལུས་ལ་གནས་པ་གཞན་དུ་ གྱུར་པས་ཕྱི་རོལ་ཡུལ་སྣང་རྣམས་ཀྱང་བཟང་པོ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རོ།

如是三摩地若分別，如續部之王后續所說： "無漏喜精金剛亦即由彼持故定為金剛持，種子身之明點父即臍輪樂何者即勝者持，彼即所詮能詮心間最勝樂怙主無垢持，彼即所知能知何于喉間無動樂持彼即寶持，何于頂之續中精無垢樂持此即慧持，頂髻梵穴無變最勝樂十六喜圓滿者，何等智慧無自性最勝月十六分即滿月末，何之明妃喜彼即具金剛頂六金剛薩埵。" 此說由業風一止息、紅分一與白分一堅固故，從生起無變一剎那而執，獲得如是一千八百時，密輪半堅固而獲得三摩地初地，復由一千八百而密輪後半充滿故輪彼圓滿堅固即第二地。彼二于無漏精中具貪樂相之智慧分大，如是配合，由一千八百臍輪半堅固故第三地，後半充滿臍輪圓滿堅固故第四地。于彼由方便身法清凈故，器情顯現之種子住于身成他性故，外境顯現等亦唯成善妙。

།དེ་ནས་སྟོང་ བརྒྱད་བརྒྱས་སྙིང་གའི་ཕྱེད་བརྟན་པས་ས་ལྔ་པ་དང་། ཕྱེད་ལྷག་མ་གང་ཞིང་བརྟན་པས་ས་ དྲུག་པ་སྟེ། འདི་དག་ལ་མཚོན་བྱ་ཀུན་རྫོབ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་ལ། མཚོན་བྱེད་སྤྲོས་བྲལ་ ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་གསལ་སྣང་གཙོ་བོར་འཆར། ཡང་སྟོང་བརྒྱད་བརྒྱས་མགྲིན་པའི་ཕྱེད་ བརྟན་པས་ས་བདུན་པ་དང་། ཡང་སྟོང་བརྒྱད་བརྒྱས་ཕྱེད་ཕྱི་མ་གང་། མགྲིན་པ་རྫོགས་པར་ བརྟན་པས་ས་བརྒྱད་པ་སྟེ། འདི་དག་ཏུ་རིག་བྱ་རིག་བྱེད་དེ་སྤྲོས་བྲལ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་ 4-499 དབྱིངས་དེ་ཡང་རིག་པ་དང་གསལ་བ་དེ་བདེ་བ་ཆེན་པོས་རིག་ཅིང་མྱོང་བའི་ཉམས་གཙོ་ བོར་འཆར། དེ་ནས་སྟོང་བརྒྱད་བརྒྱས་དཔྲལ་བའམ་སྤྱི་བོའི་འཁོར་ལོའི་ཕྱེད་བརྟན་པས་ས་ དགུ་པ་དང་། ཡང་ཕྱེད་ཕྱི་མ་གང་སྤྱི་བོ་རིམ་གྱི་བརྟན་པས་ས་བཅུ་པ་ཐོབ་སྟེ། འདི་དག་ལ་དྲི་ མ་མེད་པའི་བདེ་བ་སྟེ་ཆགས་རྟོག་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་པའི་བདེ་ཆེན་གྱི་ཉམས་གཙོ་བོར་འཆར་ རོ། །ཡང་སྟོང་བརྒྱད་བརྒྱས་གཙུག་ཏོར་གྱི་ཕྱེད་བརྟན་པས་ས་བཅུ་གཅིག་པ་དང་། སྟོང་ བརྒྱད་བརྒྱས་ཕྱེད་ཕྱི་མ་གང་གཙུག་ཏོར་ཧྲིལ་གྱིས་བརྟན་པས་ས་བཅུ་གཉིས་པ་སྟེ། འདི་ དག་ལ་ཐིག་ལེ་ཕལ་ཆེར་འགྱུར་མེད་དུ་གྱུར་པ་དང་། མཐར་འགྱུར་མེད་ཀྱི་ཐིག་ལེ་ཡོངས་སུ་ རྫོགས་པའི་དབང་གིས་འགྱུར་བ་མེད་པའི་བདེ་བའི་ཉམས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཁྱད་པར་སྔ་ མ་ཐམས་ཅད་འདི་ལ་རྫོགས་པར་ཚང་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབྱེ་ན། འཁོར་ལོ་ དྲུག་གི་དབྱེ་བས་དྲུག་དང་། སའི་དབྱེ་བས་བཅུ་གཉིས་དང་། འགྱུར་མེད་བདེ་བའི་སྐད་ཅིག་ མའི་དབྱེ་བས་ཉིས་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་ཡིན་ནོ། །མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བའི་རང་ངོས་ནས་ནི་ དབྱེ་བ་གཏན་ནས་མེད་མོད་ཀྱི། རྣལ་འབྱོར་བློའི་རྟོགས་ཚུལ་ལ་སྐད་ཅིག་ཉིས་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་ དྲུག་བརྒྱ་ཡིན་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལམ་སྐད་ཅིག་དང་པོས་རྟོགས་བྱ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྐད་ ཅིག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟོགས་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་འཁོར་ལོ་རེ་རེ་ལ་ས་གཉིས་གཉིས་སྦྱོར་བར་ ཡང་རྒྱུད་ཕྱི་མ་ལས་གསུངས་པ། སྲོག་དང་རྩོལ་བ་བཀག་པས་སངས་རྒྱས་གཟུགས་བརྙན་ དྲི་མ་བྲལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡང་དག་པ། །གསང་བ་ལྟེ་བ་སྙིང་ག་མགྲིན་པ་མགོ་བོ་རྡོ་རྗེ་ རྣམས་སུ་རིམ་བཞིན་ས་ཟུང་རེ། ཁུ་བ་གྱེན་དུ་སོང་ཞིང་ཁྲག་ཀྱང་འོག་ཏུ་འགྲོ་ལ་ཚངས་ དབྱངས་གཞོམ་དུ་མེད་པ་ལས། །སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་གསུམ་དང་དྲི་མ་བྲལ་བ་གང་གི་ སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ཉིད། །ཅེས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་བསྟན་པ་ཉིད་དོ།

然後由一千八百而心輪半堅固故第五地，余半充滿而堅固故第六地，於此等中所詮世俗緣起法上，能詮離戲如虛空之明顯為主要顯現。復由一千八百而喉輪半堅固故第七地，復由一千八百而後半充滿，喉輪圓滿堅固故第八地，於此等中所知能知即離戲如虛空之界彼亦由覺與明彼大樂了知及體驗之相為主要顯現。然後由一千八百而額輪或頂輪半堅固故第九地，復由後半充滿頂輪漸次堅固故獲得第十地，於此等中無垢樂即貪執念融入法界之大樂相為主要顯現。復由一千八百而頂髻半堅固故第十一地，由一千八百而後半充滿頂髻完全堅固故第十二地，於此等中明點大部分成為無變，最終由無變明點圓滿之力而說無變樂相，前述一切殊勝於此圓滿具足。如是若分別三摩地，

།དེ་དག་ནི་ལས་རླུང་ 4-500 སྟོང་བརྒྱད་བརྒྱ་འགགས་པ་ལས་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བར་ཡང་། རྒྱུད་ལས། ཆགས་དང་ཆགས་ བྲལ་ཐོག་མཐའ་ལ་གནས་སྐད་ཅིག་མ་ཡང་ཁྱབ་བདག་གིས་ནི་དབུགས་ཀྱི་གྲངས་འཕེལ་ ལོ། །ཞེས་པས་གསལ་བར་བསྟན་ཅིང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྐད་ཅིག་མའི་གྲངས་ནི་གོང་དུ་ དྲངས་པ་ལྟར་རྩ་བའི་རྒྱུད་ལས། མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་སྐད་ཅིག་ནི། །སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ དང་། །དྲུག་བརྒྱ་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱལ་པོ་ཆེ། །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་རང་ཉིད་འགྱུར། །ཞེས་སོ། ། དེ་ལས་དེ་དག་ཏུ་སྤང་བྱ་རླུང་བཅུ་འགགས་ཚུལ་ནི། གསང་བའི་ས་གཉིས་ལ་ཐུར་སེལ་ དང་། ལྟེ་བའི་ས་གཉིས་ལ་མཉམ་གནས་དང་། སྙིང་གའི་ས་གཉིས་ལ་སྲོག་འཛིན་དང་། མགྲིན་པའི་ས་གཉིས་ལ་གྱེན་རྒྱུ་དང་། དཔྲལ་བའི་ས་གཉིས་ལ་ཁྱབ་བྱེད་དང་། གཙུག་ཏོར་ གྱི་ས་གཉིས་ལ་ཀླུ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་གི་རླུང་ལྔ་དང་། གཞན་ཡང་དབང་པོ་དང་ཡུལ་ དང་ལས་དབང་དང་། བྱ་བའི་རླུང་རྣམས་ཐམས་ཅད་འགག་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་གཙོ་བོའི་དབང་ དུ་བྱས་ཀྱི་གཞན་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐམས་ཅད་དུ་འགག་གོ །ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི། ས་ དང་པོ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་གི་མ་མཐོང་བའི་དོན་ཡང་དག་པར་ མཐོང་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་པ་ལ་གཉིས་དང་། གསུམ་པ་ལ་བཞི་དང་། བཞི་པ་ལ་ བརྒྱད་དང་། ལྔ་པ་ལ་བཅུ་དྲུག་དང་། དྲུག་པ་ལ་སོ་གཉིས་དང་། བདུན་པ་ལ་དྲུག་ཅུ་རེ་བཞི་ དང་། བརྒྱད་པ་ལ་བརྒྱ་ཉེར་བརྒྱད་དང་། དགུ་པ་ལ་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ང་དྲུག་དང་། བཅུ་པ་ ལ་ལྔ་བརྒྱ་བཅུ་གཉིས་དང་། ས་བཅུ་གཅིག་པ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྟོང་ དང་ཉེར་བཞིའི་སྔར་མ་མཐོང་བའི་དོན་ཡང་དག་པར་མཐོང་ནས། ས་བཅུ་གཉིས་པ་ལ་ནི་ མཐའ་ཡས་པར་བཤད་དེ། སྔར་མ་མཐོང་བའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་རང་གི་མཉམ་བཞག་གི་ གསལ་སྣང་ལ་ཚད་དེ་དང་དེ་ཚུན་ཆད་ལ་སྣང་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང་། རང་བཞིན་སྤྲོས་བྲལ་དུ་ འཆར་ཞིང་། དེ་དང་དེ་ཕན་ཆད་ལ་ནི་ཤེས་པའི་འཇུག་པ་མི་གསལ་བའོ། །རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ནི་ 4-501 མཉམ་བཞག་དེའི་ཤུགས་ལས་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དང་དེ་ཚུན་ཆད་ ཀྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང་འགྲོ་བའི་སྤྱོད་ཚུལ་རགས་པ་རྣམས་ཤེས་པར་ནུས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ ཡེ་ཤེས་གཅིག་གིས་དུས་ཅིག་ཅར་རྟོགས་པར་མ་ངེས་ཀྱང་རིམ་པས་བསམས་ན་ཤེས་པའོ།

然後由一千八百而心輪半堅固故第五地，余半充滿而堅固故第六地，於此等中所詮世俗緣起法上，能詮離戲如虛空之明顯為主要顯現。復由一千八百而喉輪半堅固故第七地，復由一千八百而後半充滿，喉輪圓滿堅固故第八地，於此等中所知能知即離戲如虛空之界彼亦由覺與明彼大樂了知及體驗之相為主要顯現。然後由一千八百而額輪或頂輪半堅固故第九地，復由後半充滿頂輪漸次堅固故獲得第十地，於此等中無垢樂即貪執念融入法界之大樂相為主要顯現。復由一千八百而頂髻半堅固故第十一地，由一千八百而後半充滿頂髻完全堅固故第十二地，於此等中明點大部分成為無變，最終由無變明點圓滿之力而說無變樂相，前述一切殊勝於此圓滿具足。如是若分別三摩地，由六輪之分別而為六，由地之分別而為十二，由無變樂之剎那分別而為二萬一千六百。從無變樂自體而言雖全無分別，然瑜伽心之證悟方式為二萬一千六百剎那，由三摩地道第一剎那所證何者即為一切剎那所證故，說由一剎那無變樂而現前證悟。如是每一輪配合二地，復於後續續中所說：由阻止命氣與勤勉而佛影像離垢壇城真實，秘密臍心喉頭金剛處次第各二地，精液上行血亦下行梵音不可壞，由此身語意三金剛與離垢何者即是師佛。 此等由一千八百業氣阻止而漸次生起，如續中："貪與離貪住始終，剎那亦由遍主增氣數。"而明顯宣說，三摩地剎那數如上所引根本續中："最勝無變剎那，二萬一千及六百圓滿大王，金剛薩埵自成。"由此彼等中所斷氣十種阻止方式：于秘密二地阻下行氣，于臍二地阻平住氣，於心二地阻持命氣，于喉二地阻上行氣，于額二地阻遍行氣，于頂髻二地阻龍等支分五氣，復有根境業力及作業諸氣皆阻，彼等亦就主要而言，其餘一切亦皆阻止。功德差別者：于初地見十方世界一界未見義真實，如是第二地二界，第三地四界，第四地八界，第五地十六界，第六地三十二界，第七地六十四界，第八地一百二十八界，第九地二百五十六界，第十地五百十二界，于第十一地見十方世界一千二十四界未見義真實，于第十二地說為無邊，所謂未見義者，即于自等持明顯中至彼彼量現如幻，自性離戲而顯，于彼彼以上則心行不明。后得中由等持彼力所得功德，能知彼彼量世界器世間及眾生行為粗相，彼亦非定由一智慧同時證悟，然次第思維則能知。

ཡང་རྒྱུད་ལས་དེ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དག་པ་ཉིན་ཞག་འགའ་ཞིག་དབང་གིས་ཡེ་ཤེས་སྐུ་ ནི་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་ཉིན་ཞག་འགའ་ཞིག་སྟེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ ཐོབ་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ལོ་གསུམ་དང་ཕྱོགས་གསུམ་དུ་བརྩོན་པར་བསྒོམས་ན། ཏིང་ངེ་ འཛིན་གྱི་ཐ་མའི་མཐར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུའམ་ཟུང་འཇུག་གི་སྐུར་གྲགས་པ་ཐོབ་པ་ནི། སངས་ རྒྱས་ཀྱི་ས་ཆུང་ངུ་དང་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པའི་ས་ཐོག་མར་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ས་བཅུ་ གཉིས་པ་རྫོགས་པར་མ་ཐོབ་བར་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་མ་ཐོབ་པར་བཤད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ ས་རྣམས་ནི་འཕགས་ས་མ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པའི་ས་དང་པོ་ཐོབ་ན་ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ ལུས་ངེས་པར་ཐོབ་པར་དཔལ་གྱི་མགུར་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་ པའི་ས་བཅུ་པའི་ཡོན་ཏན་གཞལ་དུ་མེད་པར་གསུངས་ན། བཅུ་གཅིག་པའི་ཡོན་ཏན་གཞལ་ དུ་ཡོད་པ་དང་ཡང་འགལ་བའི་ཕྱིར། འདི་དག་ནི་སྦྱོར་ལམ་གྱི་ནང་ཚན་ཞིག་ལས་ཕྱེ་བའི་ས་ ཁོ་ནའོ། །འོན་ཀྱང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་རྣམས་དང་རྣམ་པ་མཐུན་ཅིང་དེ་དག་ གི་སྦྱོར་བའམ་སྔོན་འགྲོའི་ཚུལ་དུ་གནས་པ་ཡིན་པས། རྒྱུ་འབྲས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་དང་ མཚུངས་པར་བསྟན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡན་ལག་དྲུག་གི་རིམ་པ་དྲུག་ལ་སྟོང་གཟུགས་འཆར་ཚུལ་ ནི། སོར་སྡུད་ལ་གཟུགས་བརྙན་ཙམ་དང་། བསམ་གཏན་ལ་དེ་ཉིད་སེམས་སྤྲོས་བྲལ་དུ་ ཤེས་པ་དང་། སྲོག་རྩོལ་ལ་སྲོག་གཟུགས་སུ་ཤར་བ་དང་། འཛིན་པ་ལ་ཐིག་ལེའི་དྭངས་མར་ ཤར་བ་དང་། རྗེས་དྲན་ལ་འབར་འཛག་གི་གཏུམ་མོའི་ངོ་བོར་ཤར་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ མི་འགྱུར་བའི་ཐིག་ལེར་ཤར་བའོ། །བདེ་བ་ཡང་དྲུག་སྟེ་ཡིད་བདེ་ཕྲ་མོ་ཙམ་དང་། ཤིན་ཏུ་ 4-502 སྦྱངས་པའི་དགའ་བདེ་དང་སྲོག་ཐུར་འདྲེས་པའི་བདེ་བ་དང་། ལས་ཀྱི་གཏུམ་མོའི་འབར་ འཛག་གི་བདེ་བ་དང་། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོའི་འབར་འཛག་གི་བདེ་བ་དང་། མི་འགྱུར་བའི་བདེ་ བ་རྣམས་རིམ་པས་སྦྱར་རོ།

又從續中說："然後由三摩地清凈數日之力，智慧身將得成就。"所謂數日即從獲得三摩地第一剎那開始，精進修持三年零三月，至三摩地最後終際獲得智慧身或稱雙運身，此即獲得小佛地和初得金剛持地。在未圓滿獲得三摩地第十二地之前說未得智慧身，故三摩地諸地非聖地，因吉祥歌中說若得聖者初地必定獲得意之自性身故。複次，若說聖者第十地功德不可測量，則與第十一地功德可測量相違故。此等唯是從加行道分出之地。然與極喜等地相類，且住于彼等加行或前行之理，因為是因果行故，說與彼等相同。如是六支次第六中空形顯現方式：于收攝中僅顯影像，于禪定中知彼即心離戲，于持命中現為命形，于執持中現為明點精華，于隨念中現為燃滴猛火之體性，於三摩地中現為無變明點。樂亦有六：僅微細意樂，極凈喜樂，命與下行氣和合之樂，業猛火燃滴之樂，大手印燃滴之樂，無變之樂，依次配合。

གཉིས་སྣང་སྤོང་ཚུལ་ཡང་དྲུག་སྟེ་སོར་སྡུད་ལ་མི་རྟོག་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤོང་། བསམ་ གཏན་ལ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་རྟོགས་པས་སྤོང་སྟེ། དེ་གཉིས་སྟོང་གཟུགས་ཁོ་ནའི་སྟེང་དུ་ ཡིན། སྲོག་རྩོལ་ལ་གཡས་གཡོན་གྱི་རྒྱུ་བ་བཀག་པའི་སྒོ་ནས་སྤོང་། འཛིན་པ་ལ་དེ་གཉིས་ རང་སར་ཡལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སྤོང་། དེ་གཉིས་ཀྱིས་གཟུང་འཛིན་མཐའ་དག་ཅུང་ཟད་མགོ་ གནོན། རྗེས་དྲན་ལ་བདེ་སྟོང་རྒྱས་འདེབས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་སྤོང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རང་རྒྱུད་ ཀྱིས་བསྡུས་པ་རྣམས་གནས་གྱུར་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤོང་སྟེ། འདི་གཉིས་ཀྱིས་མཉམ་བཞག་ ཏུ་གཟུང་འཛིན་གྱི་སྣང་བ་མངོན་གྱུར་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤོང་ངོ་། །ཞེས་པ་དྲུག་ གསུམ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་གནད་འདི་རྣམས་ཀྱང་གོ་དོན་གལ་པོ་ཆེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བདེ་བ་ཆེན་ པོ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ལ། འཁོར་ལོ་སྡོམ་པ་ལས་ཀྱང་། ལྷ་དང་མི་ཡི་བདེ་བ་ནི། །བསྡུས་བྱས་ རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ཡི། །དེ་ལྟ་བུར་ནི་བྱེད་པ་ཡི། །བཅུ་དྲུག་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་ པ་དང་། སྡོམ་འབྱུང་ལས། ཨེ་མ་ཧོ་བདེ་ཆེན་འདོད་པ་ཡིས། །ས་གསུམ་པོ་ནི་གང་བ་སྟེ། ། ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ལ། ཀྱཻ་རྡོ་རྗེ་ལས་ཀྱང་། འདིར་ནི་ཐོག་མ་དབུས་ཐ་མེད། །སྲིད་མེད་ མྱ་ངན་འདས་པ་མེད། །འདི་ནི་མཆོག་ཏུ་བདེ་ཆེན་ཉིད། །བདག་མེད་གཞན་ཡང་མེད་པ་ ཉིད། །ཅེས་དང་། བྲམ་ཟེ་ཆེན་པོས་ཀྱང་། ནམ་ཞིག་སྦྱོར་གཞི་གནས་གཅིག་ལ་ནི་ཞུགས་པ་ ཡི། །བདེ་ཆེན་མཆོག་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་མི་ཤོང་ངོ་། །ཞེས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཚོར་ བས་མྱོང་བྱ་མ་ཡིན་པ་དང་། མཁའ་ཁྱབ་དང་སྤྲོས་བྲལ་དང་རྟག་པར་བཤད་ཅིང་། ཨིནྡྲ་བྷུ་ ཏིའི་ཡེ་ཤེས་གྲུབ་པ་ལས་ཀྱང་། དབང་པོ་གཉིས་སྐྱེས་བདེ་བ་ནི། །དེ་ཉིད་ཡིན་ཞེས་སྐྱེ་ངན་ 4-503 སྨྲ། །དེ་ནི་བདེ་བ་ཆེན་ཡིན་ཞེས། །རྒྱལ་བ་མཆོག་གིས་མ་གསུངས་སོ།

二現遣除方式亦有六：于收攝中以無分別方式遣除，于禪定中以了悟心之本性而遣除，此二唯在空形之上。于持命中從遮止左右執行門中遣除，于執持中以彼二自然消融方式遣除，此二稍能降伏一切所取能取。于隨念中以樂空印持方式遣除，於三摩地中以自相續所攝諸法轉依方式遣除，此二以等持中不生所取能取現行方式遣除。此六三十八要訣亦是極為重要之義。其中大樂是常，勝樂輪中亦說："天人之樂聚，金剛持如是，所作十六分，亦不及其一。"生起續中亦說："奇哉大樂欲，遍滿三界中。"喜金剛中亦說："此中無始中后際，無有輪迴涅槃別，此即最勝大樂性，無我亦無彼他性。"大婆羅門亦說："何時趣入瑜伽基一處，大樂勝者不容於虛空界。"說非諸有情覺受所領受，且說遍空離戲及常，因陀羅菩提智慧成就中亦說："根二生樂性，劣者說是彼，彼非大樂也，勝佛未曾說。"

།ཞེས་དང་། བདེ་ ཆེན་མི་རྟག་མ་ཡིན་ཏེ། །བདེ་བ་ཆེན་པོ་རྟག་ཏུ་རྟག །ཅེས་ཞུ་བདེ་མི་རྟག་ཅིང་བདེ་ཆེན་ རྟག་པ་དང་། ཞུ་བདེ་ཀུན་རྫོབ་འཁྲུལ་སྣང་དང་། བདེ་ཆེན་དོན་དམ་དུ་གསུངས་པས་ངོ་བོ་ ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་ཀྱང་། དོན་དམ་དེ་རྟོགས་པའི་ཐབས་སུ་ནི་སྤྱིར་ཞུ་བདེ་དང་། ཁྱད་པར་ལས་ ཀྱིས་ཕྱག་རྒྱའི་བདེ་བའང་འདི་སྐབས་འགའ་ཞིག་ཏུ་ངེས་པར་དགོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡང་མེ་ནི་ དངུལ་ཆུའི་དགྲ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་མེ་དང་རྣམ་པར་བྲལ་ན་ནམ་ཡང་དངུལ་ཆུ་འཆིང་བ་མེད། །མ་ བཅིངས་ན་ནི་གསེར་བྱེད་མེད་དེ་གསེར་དང་བྲལ་ན་སྨྲ་བོ་རྣམས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་མེད་པ་ཉིད། ། དེ་བཞིན་བུད་མེད་སྦྱོར་བ་བྲལ་ན་རྟག་ཏུ་རྣལ་འབྱོར་བ་རྣམས་དག་གི་སེམས་ནི་འཆིང་ མི་འགྱུར། །བཅིངས་པ་མེད་ན་ལུས་འབིགས་མེད་དེ་མ་ཕུག་ལུས་ཀྱིས་འདིར་ནི་ལྷན་སྐྱེས་ བདེ་བ་སྟེར་བ་མིན། །དེ་ལྟར་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྐད་ཅིག་ཐ་མས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་ པ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་དངོས་སུ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཅིང་། དེ་སྔོན་མན་ཆད་འཇིག་ རྟེན་པ་ཡིན་པས་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དང་། འཕགས་པའི་གནས་སྐབས་ལ་འཇོག་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཐོག་ མཐའ་བར་གསུམ་གྱི་མཚན་མའི་ནང་ནས་ཐ་མའི་མཚན་མ་ཡིན་པར་གསུངས་པས་ཀྱང་ འབྲས་བུའི་མཐར་ཐུག་ཏུ་མི་འགྱུར་ཏེ། བདེན་པ་མཐོང་བ་ལ་ཆོས་སྐུ་མཐོང་བར་བཤད་ པ་ལྟར་འདིས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་དང་ཆོས་{སུ་[སྐུ་]མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཐ་མའི་མཚན་མའོ། ། དེ་ལྟར་ཡང་དྲི་མ་མེད་པའི་འོད་ལས། དང་པོའི་མཚན་མ་ནི་དུ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་དང་། སྦྱོར་བ་ཡན་ལག་དྲུག་གི་སྐུ་རྫོགས་པ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་ཐོབ་པའོ། །བར་བའི་ མཚན་མ་ནི། མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་སྐད་ཅིག་བརྒྱ་ཕྲག་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ས་དང་པོ་ཐོབ་པ་ དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དང་། མ་མཐོང་བའི་དོན་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་དང་། འཇིག་ 4-504 རྟེན་པའི་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པའོ། །ཐ་མའི་མཚན་མ་ནི། སངས་རྒྱས་ཉིད་དང་། རྡོ་རྗེ་འཆང་ ཉིད་དང་། བདེ་བ་མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་སྐད་ཅིག་དྲུག་བརྒྱ་ལྷག་པའི་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ གཅིག་གིས་ས་བཅུ་གཉིས་པ་ཐོབ་ནས། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པའོ། །ཞེས་སོ། ། དེ་ལྟར་ན་ཡན་ལག་དྲུག་ལས་དཀའ་བ་མེད་པར་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པའི་ས་ཆུང་ངུ་ཐོབ་ནས། སླར་ ཡང་འཕགས་པའི་ས་གཞན་རྣམས་བགྲོད་དེ་མཐར་རྡོ་རྗེ་འཛིན་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་ དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྐུ་བཞི་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་བདག་ཉིད་དེ་ཡང་དུས་མྱུར་དུ་ཐོབ་ པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས། ལམ་འདི་ལ་འབད་པ་ཆེན་པོས་ནན་ཏན་སྙིང་པོར་བྱའོ།

如是說道："大樂非無常，大樂恒常常。"所說融樂無常而大樂常住，融樂是世俗迷現，大樂是勝義，雖體性極為不同，然為證悟勝義之方便，則普遍需要融樂，特別是在某些場合中業印之樂亦確實需要。如是所說：火乃水銀之敵，若離火則永無束縛水銀，若不束縛則無鍊金，若無金則說者無受用。如是若離女人瑜伽，瑜伽士之心永不能縛，若無束縛則無身穿，若身不穿則此不能予俱生樂。如是由三摩地最後剎那，現證出世間大手印殊勝悉地，此前則為世間，故世間與出世間之差別亦安立於凡夫與聖者之階位，此是一切宗派所許故。且說是始中后三相中后相，故非究竟果，如說見真諦即見法身，此亦因見佛性與法身故為后相。如是《無垢光》中說："初相謂煙等道及圓滿六支瑜伽身，獲得無變剎那。中相謂以最勝不變百十八剎那獲得初地，及獲五神通、如實見未見義、獲得世間悉地。后相謂佛性、金剛持性，以殊勝不變六百餘二萬一千剎那獲得第十二地后，獲得大手印悉地。"如是由六支無難獲得小金剛持地后，復經其他聖地，最終迅速獲得無上正等正覺四身五智自性大金剛持，故於此道應當以大精進修持為要。

༈ སྒྲ་དོན་བཤད་པ། བཞི་པ་སྒྲ་དོན་ནི་ཚིག་ལ་རྟོན་ཅིང་། སྒྲ་ཚད་ཀྱི་སྤྲོས་པས་ཡིད་དྲངས་པ་རྣམས་ལ་མོས་ པ་སྐྱེ་བའི་དགོས་དོན་ཅུང་ཟད་ཡོད་པས་སྒྲ་སྒྲུབ་རགས་པ་ཙམ་དང་བསྲེས་ཏེ་བཤད་ན། སྤྱིར་བྱིངས་དང་རྣམ་དབྱེ་བོར་བའི་དོན་དང་ལྡན་པ་རྟགས་སོ་ཞེས། བྱིངས་ལ་མིང་དུ་སྒྲུབ་ པའི་རྐྱེན་བྱིན་ཏེ་{རྣམ་[ནམ་]འགྱུར་རྫོགས་པ་ལ་མིང་དང་རྟགས་ཟེར། མིང་དུ་གྲུབ་ཟིན་ དེ་ལ་དེ་ལས་ཕ་རོལ་ན་རྣམ་དབྱེའོ། །ཞེས། དེ་ཚིག་ཏུ་སྒྲུབ་པ་ལ་རྣམ་དབྱེ་སྟེར་དགོས་ཤིང་། དེ་ཡང་དང་པོ་ངོ་བོ། གཉིས་པ་བྱ་བ། གསུམ་པ་བྱེད་པ། བཞི་པ་དགོས་ཆེད། ལྔ་པ་འབྱུང་ ཁུངས། དྲུག་པ་འབྲེལ་བ། བདུན་པ་གནས་གཞི་བརྗོད་པ་སྟེ་བདུན་ཡོད་པ་ལས། དེ་རེ་རེ་ ལ་ཡང་གཅིག་ཚིག་གཉིས་ཚིག་མང་ཚིག་གི་རྐྱེན་གསུམ་གསུམ་ཡོད་དོ་ཞེས་ངེས་པར་བྱས་ ནས། སྐབས་འདིར་སོར་སྡུད་ཀྱི་སྐད་དོད་པྲཏྱཱཧཱ་རཿཞེས་པ་ཡིན་པ་ལས། ཧྲ ཉ་འཕྲོག་པ་ ལའོ། །ཞེས་པའི་བྱིངས་ལ། རྐྱེན་གྷཉ་བྱིན། ཉེར་བསྒྱུར་ཨཱར་སྔོན་དུ་བཞག ཉ་གཉིས་དང་ ང་རྣམས་རྗེས་འབྲེལ་ཡིན་པས་ཕྱིས། གྷ་ཡང་རྗེས་འབྲེལ། རྐྱེན་གྱི་ཉའི་ནུས་པ་ཧྲ་ཡི་སྲོག་ གི་ར་ཡིག་འཕེལ་བར་འགྱུར་ལ། ར་ཡིག་གི་འཕེལ་བ་ནི་ཨཱར་ཡིག་གོ །དེ་རྐྱེན་གྱི་ཨ་དང་ མཚམས་སྦྱར་བས་ཨཱ་ཧཱ་ར་ཞེས་པ་གྲུབ་ཅིང་དེ་ནི་གཅོད་པ་དང་སྤོང་བ་དང་། སྡུད་པ་དང་ 4-505 ཟས་རྣམས་ལ་འཇུག་གོ །ཕ་རོལ་ཏུ་པྲ་ཏི་བཞག་པ་ལ། རྣམ་དབྱེ་དང་པོའི་སི་བྱིན། རྣམ་དབྱེ་ རྣམས་བསྡུ་བ་བྱས་ཏེ་ཕྱིས་པའི་རྗེས་སུ་པྲ་ཏི་གོང་དུ་དྲངས་ནས་མཚམས་སྦྱར་བས། པྲ་ཏྱཱ་ཧཱ་ ར་ཞེས་པ་འབྱུང་ལ། དེའི་མཐར་རྣམ་དབྱེ་དང་པོའི་སི་བྱིན། ཨི་བརྗོད་དོན་དེ་ཕ་དང་ས་དག་ གི་རྣམ་པར་བཅད་བྱའོ་ཞེས་རྣམ་བཅད་དུ་བྱས་པའི་ཚིག་ཏུ་གྲུབ་པའོ། །དེས་ན་མིག་སོགས་ དབང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་འཛིན་པ་ནི། འཁོར་བ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཟས་ཡིན་ ལ། ཟས་དེ་ཕྱིར་སྤོང་བ་ནི་པྲ་ཏྱཱ་ཧཱ་རཿསྟེ་སོ་སོར་སྤོང་བའོ། །ཡང་ན་ཨཱ་ཧཱ་ར་སྡུད་པ་དང་། བཟའ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཁྲལ་སྡུད་པ་དང་། ཟས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། པྲ་ཏི་ཕྱི་ ཕྱིར་རམ་སོ་སོར་ཏེ་ཤིན་ཏུ་ལོངས་སྤྱོད་པའམ་རང་གནས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་སྟེ། གཞན་ཡེ་ ཤེས་ཀྱི་དབང་པོ་ལྔ། གཞན་སྟོང་པའི་གཟུགས་སོགས་ལྔ་ལ་ཡང་ཡང་འཇུག་པ་དང་སོ་སོར་ འཇུག་པའི་དོན་ནོ། །ཡང་ཐ་མལ་གྱི་མིག་དང་གཟུགས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་གཅོད་པ་ནས་ལུས་དང་ རེག་བྱའི་འབྲེལ་བ་གཅོད་པའི་བར་དུ་སོ་སོར་འབྲེལ་བ་གཅོད་པས་སོ་སོར་གཅོད་པའོ། ། བསམ་གཏན་གྱི་སྐད་དོད་དྷྱ་ནཾ་ཞེས་པ་ལས། དྷྱཻ་སེམས་པ་ལའོ།

名音釋義 第四、名音，由於依靠言詞，為令被音聲量廣說所攝受者生起信解，略有必要，故當略攝音聲學而解說。 總之，舍根詞及格助詞之有義者為詞根。如是說：于根詞加名詞化詞綴而成名詞與詞根。于已成名詞之後有格助詞。如是說：為成句須給予格助詞。彼復有七：第一體性、第二作用、第三作者、第四目的、第五來源、第六關係、第七處所。其中每一又各有單數、雙數、複數三詞綴。如是確定后。 此處，等引之梵文為"པྲཏྱཱཧཱ་རཿ"，其中"ཧྲ"為取奪義。於此根詞加詞綴"གྷཉ"，前加字首"ཨཱར"，因"ཉ"二者與"ང"為後續，故除去。"གྷ"亦為後續。由詞綴"ཉ"之力，"ཧྲ"之命氣"ར"字增長，"ར"字之增長為"ཨཱར"字。與詞綴"ཨ"相連，成"ཨཱ་ཧཱ་ར"，此可用於切斷、舍離、攝集及飲食。 後加"པྲ་ཏི"，加第一格助詞"སི"，攝集諸格助詞而除后，上引"པྲ་ཏི"相連，成"པྲ་ཏྱཱ་ཧཱ་ར"。其末加第一格助詞"སི"，"ཨི"所詮義當以"ཕ"與"ས"二者為音分別，如是成句。 因此，眼等諸根取色等境是輪迴者之食，舍彼食即是"པྲ་ཏྱཱ་ཧཱ་རཿ"，即各別舍離。或"ཨཱ་ཧཱ་ར"為攝集與食用義，如徵收賦稅及受用飲食。"པྲ་ཏི"為向外或各別，即極受用或於自處受用，即五智慧根於五離他空色等屢次趣入及各別趣入之義。又斷除凡俗眼與色之關係乃至身與觸之關係，各別斷除關係故名各別斷除。 禪定之梵文"དྷྱ་ནཾ"中，"དྷྱཻ"為思維義。

།ཞེས་པའི་བྱིངས་ལ་ ཡུ་ཊ་ཡང་ངོ་ཞེས་པས། མ་ནིང་གི་དོན་ལ་ཡུཊ་བྱིན། ཊ་ཡིག་ནིཥྚ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ལས་ ཨིའི་འོ་ཞེས་ཁྱད་དོན་ཡིན་པ་ཕྱིས། ཡུ་ཝུ་ཛྷ་རྣམས་ཀྱི་ཨ་ན་ཨ་ཀ་ཨ་ན་ཏ་རྣམས་སོ། །ཞེས་ པས་ཡུ་ཨ་ནར་སོང་། མཚམས་སྦྱོར་གྱི་ཡི་གེའི་མཐའ་རྣམས་ཀྱི་བི་ཀར་ཎ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཨཱ་ ཡིག་གོ །ཞེས་པས་ཨཻ་ཨཱ་རུ་སོང་། མཚམས་སྦྱར་བས་དྷྱ་ན་ཞེས་པ་མིང་དུ་གྲུབ། དེ་ལ་སི་ བྱིན་ཨི་རྗེས་འབྲེལ། མ་ནིང་ལས་སི་ཨམ་དག་གི་དབྱི་སྟེ། དེ་ལ་བརྗོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། ། ཞེས་པས་ས་ཡང་ཕྱིས། ཨ་ཡིག་ལས་སམ་བུད་དྷི་མ་ཡིན་པ་ལ་མུ{རང་[འང་]ངོ་། །ཞེས་ པས་མུ་ཨཱ་ག་མ་བྱིན། ཨུ་རྗེས་འབྲེལ། མ་སྲོག་མེད་རྗེས་སུ་ང་རོར་བྱས་པས་དྷ་ནཾ་ཞེས་པ་ གྲུབ་སྟེ། སེམས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །དེ་ཡང་མཐོང་བ་རབ་ཏུ་བརྟན་པར་གྱུར་ 4-506 པའི་སྟོང་གཟུགས་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་སེམས་པར་བྱེད་པའི་དོན་ཏེ། རྩ་རྒྱུད་ལས། མཚན་མའི་ མཐར་ནི་རེ་ཁཱ་གང་། །དེ་ལ་སྣ་ཚོགས་རྒྱུ་མི་རྒྱུ། །མ་ལུས་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ་ལ། །རྣལ་འབྱོར་ བསམ་གཏན་སོགས་དེ་ཡང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བསམ་གཏན་ཡན་ལག་ལྔའི་ཤེས་རབ་ ལ་པྲཛྙཱ་རྟོག་པ་ལ་ཏ་ར་ཀཿ དཔྱོད་པ་ལ་བི་ཙ་རཿ དགའ་བ་ལ་ར་ཏིཿ གཡོ་མེད་བདེ་བ་ལ་ ཨ་ཙ་ལ་སུ་ཁཾ་ཞེས་པ་ཡིན་པ་ལས། འདི་དག་ལ་ཕོ་མོ་མ་ནིང་གི་རྟགས་མཐའི་དབྱེ་བ་ལས། ཐབས་ཤེས་སྦྱོར་ཚུལ་གྱི་བཤད་པ་བྱེད་པའང་ཡོད་མོད་ཀྱི། དོན་ཐོག་ཏུ་ཁེལ་བ་དཀའ་བར་ སྣང་བས་འདིར་མི་འཆད་དོ། ། སྲོག་རྩོལ་གྱི་སྐད་དོད་པྲཱ་ཎཱ་ཡཱ་མཿ ཤྭས་སྲོག་ལའོ། །ཨ་ན་ཡང་ངོ་། །ཞེས་པས་ཨ་ན་ བཞག ཉེར་སྒྱུར་པྲ་གོང་དུ་བཞག སི་བྱིན་ནས་ཕྱིས། བ་ཙ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཨ་ཙའོ། ། རྐྱེན་ཨ་ཙ་བྱིན། ཙ་དབྱངས་དོན་པྲ་དང་བྱིངས་ཀྱི་ཨ་མཚམས་སྦྱར། ནའི་སྲོག་ཏུ་རྐྱེན་ཀྱི་ཨེ་ བཅུག ར་ཥ་ར་ཡི་གེ་རྣམས་ལས་མཐའ་མ་ཡིན་པའི་ནའི་ཎ་སྟེ་ཞེས་པས་ན་ཎར་གྱུར་པས་པྲཱ་ ཎ་སྟེ་སྲོག་གི་སྐད་དོད་མིང་དུ་གྲུབ་བོ། །དེ་ལ་རྣམ་དབྱེ་དྲུག་པའི་གཅིག་ཚིག་བར་བྱིན། ངེས་ སྱའོ། །ཞེས་པས་པྲཱ་ཎ་སྱ་སྟེ་སྲོག་གི་ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །ཡ་མུ་ཉེ་བར་འགོག་པ་ལའོ། །ཉེར་ སྒྱུར་ཨཱང་སྔོན་དུ་བཞག བྱིངས་ལ་རྐྱེན་གྷཉ་བྱིན། ང་དང་ཨུ་དང་ཉ་རྣམས་རྗེས་འབྲེལ་ཡིན་ པ་ཕྱིས། ཨི་ན་ཨ་ཙ་ཨཊ་རྣམས་ལ་ཨ་ཡི་ཨུ་པ་དྷཱ་རིང་པོ་སྟེ་ཞེས་པས་ཡའི་སྲོག་རིང་པོ་སོང་། གྷ་རྗེས་འབྲེལ། མའི་སྲོག་ཏུ་ཨ་བཅུག ཨཱ་ཡཱ་མ་ཞེས་པ་གྲུབ་བོ། །སྔར་གྱི་དང་མཚམས་སྦྱར་ བས་པྲ་ཎཱ་སྱ་ཡཱ་མ་ཞེས་པའོ། །དེར་གནས་རྣམ་དབྱེ་རྣམས་དབྱི་བར་བྱའོ་ཞེས་པས་སྱ་ཕྱིས། མའི་ཐ་མར་སི་རྣམ་དཔྱོད་བྱས་པས་པྲཱ་ཎཱ་ཡཱ་མཿ ཞེས་པ་གྲུབ་བོ།

於此根詞，依"又有ཡུ་ཊ"之句，于中性義加ཡུ་ཊ。ཊ字因後續ནིཥྚ故，依"ཨི之斷"為修飾義而除。依"ཡུ་ཝུ་ཛྷ諸字之ཨ་ན་ཨ་ཀ་ཨ་ན་ཏ等"之句，ཡུ成ཨ་ན。依"諸連線字末非བི་ཀར་ཎ者為ཨཱ字"之句，ཨཻ成ཨཱ。相連而成དྷྱ་ན為名詞。彼加སི，ཨི後續。依"中性之སི་ཨམ二者當斷，于彼亦不言說"之句，又除ས。依"除ཨ字སམ་བུད་དྷི外亦有མུ"之句，加མུ་ཨཱ增字。ཨུ後續。མ無命氣隨鼻音化而成དྷ་ནཾ，即思維之義。 此復于所見極堅固之空形專一思維之義。如根本續云："相邊有幾線，彼中種種行不行，皆當修習彼，瑜伽禪定等即是。" 禪定五支之智慧為པྲཛྙཱ，尋為ཏ་ར་ཀཿ，伺為བི་ཙ་རཿ，喜為ར་ཏིཿ，不動樂為ཨ་ཙ་ལ་སུ་ཁཾ。於此等從陽性、陰性、中性詞尾差別，雖有作方便智慧和合之解釋，然似難契實義，故此不說。 氣功之梵文པྲཱ་ཎཱ་ཡཱ་མཿ，"ཤྭས為命"。依"又有ཨ་ན"之句，置ཨ་ན。前置字首པྲ。加སི后除。依"བ་ཙ等為ཨ་ཙ"，加詞綴ཨ་ཙ。ཙ母音義པྲ與根詞之ཨ相連。于ན之命加詞綴ཨེ。依"從ར་ཥ་ར諸字非末尾之ན為ཎ"之句，ན成ཎ，故成པྲཱ་ཎ為"命"之梵文名詞。彼加第六格單數བར。依"定為སྱ"之句，པྲཱ་ཎ་སྱ即"之命"之義。ཡ་མུ為近滅義。前置字首ཨཱང。于根詞加詞綴གྷཉ。除去後續之ང與ཨུ及ཉ。依"于ཨི་ན་ཨ་ཙ་ཨཊ等，ཨ之ཨུ་པ་དྷཱ為長音"之句，ཡ之命成長音。གྷ後續。于མ之命加ཨ，成ཨཱ་ཡཱ་མ。與前者相連為པྲ་ཎཱ་སྱ་ཡཱ་མ。依"彼處當斷諸格助詞"之句，除སྱ。于མ末作སི語分別，成པྲཱ་ཎཱ་ཡཱ་མཿ。

།དེ་ལྟར་ན་སྲོག་གི་ཀུན་ ནས་འགོག་པ་ཞེས་པར་འགྱུར་ཞིང་། འགོག་པ་དང་རྩོལ་བ་ནི་སྒྲ་བསྒྱུར་བའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ པས་སྲོག་འགོག་གམ་སྲོག་རྩོལ་ལོ། །སྲོག་གི་དོན་ཡང་རླུང་ཡིན་པས་ཉི་ཟླའི་རླུང་གི་ནུས་པ་ 4-507 ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏིར་ཀུན་ནས་འགོག་པའི་དོན་ནོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་དཱིར་གྷཱི་ག་ར་ཎཿཞེས་པ་ཡང་སྲོག་ རྩོལ་གྱི་སྒྲ་དོན་དུ་བསྒྱུར་ནས་འཆད་མོད་ཀྱི། དཱིར་གྷཱི་ཀ་ར་ཎཿནི་བོད་སྐད་དུ་རིང་པོར་བྱེད་ པ་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ནི་སྲོག་རྩོལ་ཞེས་པར་བསྒྱུར་ན་ནི་འབྲེལ་མེད་དུ་འགྱུར་ལ། འོན་ཀྱང་ཨཱ་ ཡཱ་མཿའི་དོན་དཱིར་གྷཱི་ཀ་ར་ཎཿཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ནི་ཡོད་དེ། དེ་ཡང་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ དོན་གྱི་བྱིངས་ལ་ཉེར་སྒྱུར་ཨཱ་ཡིག་སྦྱར་བས། སྔར་འགོག་པའི་དོན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་ནས། མི་འགོག་པར་མ་ཟད་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་ལ་རིང་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པ་སྟེ། དེ་སྐད་དུ་ ཡང་། སྐད་ཀྱི་བྱིངས་ནི་སྟོབས་ལྡན་ཡང་། །ཉེ་བར་སྒྱུར་བ་ཟིལ་གནོན་འགྱུར། ཞེས་སོ། །དེ་ ནི་སྒྲ་སྒྲུབ་ཚུལ་གཅིག་ལ་དོན་མི་འདྲ་བའི་བཤད་པ་གཉིས་བྱས་པ་ཡིན་ལ་ཡང་ན་སྒྲུབ་ཚུལ་ མི་འདྲ་བ་ནི་ཡ་མུའི་སྔོན་དུ་ཉེར་སྒྱུར་མ་བཞག་པར་དགག་པའི་ཨ་བཞག་པ་ནི་འགོག་པ་ ལས་ལོག་པ་རིང་པོར་བྱེད་པའི་དོན་ཏེ། པྲཱ་ཎ་ལ་དྲུག་པའི་ངས་མ་བྱིན་པ་དང་མཚམས་སྦྱར་ བས། པྲཱ་ཎཱ་ཡ་མ་སྲོག་རིང་པོར་བྱེད་ཅེས་པར་འགྱུར་བས་རླུང་རྣམས་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏིའི་ནང་དུ་ རིང་པོར་གནས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །བོད་ཀྱི་མཁས་ཆེན་འགའ་ཞིག་ནི། དཱིར་གྷཱི་ ཀ་ར་ཎཿ སྲོག་རྩོལ་གྱི་སྐད་དོད་གྱི་རྣམ་གྲངས་སུ་འདོད་ལ། ཁོ་བོས་དྲི་མེད་འོད་དང་། སྒྲོན་ གསལ་དང་། མི་འཇིགས་པའི་གཞུང་འགྲེལ་དང་། མན་ངག་སྙེ་མའི་རྒྱ་དཔེ་མཐོང་བ་རྣམས་ ན་སྲོག་རྩོལ་གྱི་དོན་བཤད་པའི་སྐབས་མ་གཏོགས། སྲོག་རྩོལ་གྱི་སྐད་དོད་དང་། མིང་གི་ རྣམས་གྲངས་ལ་དེ་འདུག་པ་མ་མཐོང་ཞིང་། རྒྱ་གར་གྱི་མཁས་པ་རྣམས་དངོས་སུ་གསུང་པ་ ཡང་མ་ཐོས་ལ། ཕྱི་རོལ་གྱི་ལུགས། གྲངས་ཅན་གྱི་གཞུང་དང་། ཨཱ་ག་མའི་གཞུང་རྣམས་ ལས་ཀྱང་སྲོག་རྩོལ་གྱི་བརྡའ་དོན་མང་དུ་བཤད་འདུག་པ་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་རྣམས་ལས་ ཀྱང་དེ་ལྟར་བཤད་པ་ནི་མི་སྣང་ངོ་། ། འཛིན་པའི་སྐད་དོད་དྷཱ་ར་ཎཱ་ཞེས་པ་ཡིན་ཏེ། ཊུ་དྷྲྀཉ་འཛིན་པ་ལའོ། །ཊུ་དང་ཉ་རྗེས་ 4-508 འབྲེལ། །རྐྱེན་ཎྱུཊ་བྱིན་ཎ་དང་ཊ་རྗེས་འབྲེལ། ཎ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཨི་ཙ་བཞིན་དུ་འགྱུར་ བའི་ཕྱིར། དྷ་འཕེལ་བར་སོང་སྟེ་དྷཱ་ར། རྐྱེན་གྱི་ཡུ་ཨ་ནར་འགྱུར་བ་དང་། ན་ཎ་ཡིག་གོ་ ཞེས་པས་དྷཱ་ར་ཎ་བུད་མེད་ལ་ཨ་ལས་ཨ་བ་ཏིའོ།

如此則成為"命之普滅"。滅與勵乃是轉譯之差別，故為"命滅"或"命勵"。命之義亦為風，故為于ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི中普滅日月風之力之義。 又有些人將དཱིར་གྷཱི་ག་ར་ཎཿ亦譯為命勵之音義而解釋，然དཱིར་གྷཱི་ཀ་ར་ཎཿ于藏語為"作長"之義。若譯為命勵則成無關，然有說ཨཱ་ཡཱ་མཿ之義為དཱིར་གྷཱི་ཀ་ར་ཎཿ。此亦于趨向滅義之根詞前加字首ཨཱ字，則前滅義顛倒而轉，非但不滅且成增長廣大而作長。如雲："語根雖具力，字首則勝之。" 此乃於一音成法作不同義之二解，或不同成法者，即于ཡ་མུ前不置字首而置遮止之ཨ，是從滅義轉為作長之義。于པྲཱ་ཎ不加第六格ངས而相連，則成པྲཱ་ཎཱ་ཡ་མ即"作命長"之義，故為令諸風于ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི中作長住之義。 藏地某些大智者認為དཱིར་གྷཱི་ཀ་ར་ཎཿ為命勵梵文之異名，然我于無垢光、燈明、無畏論釋及竅訣藏之梵本所見者中，除說命勵義處外，未見此于命勵梵文及異名中，亦未親聞印度諸智者如是宣說。于外道數論派之論及ཨཱ་ག་མ諸論中亦多說命勵之義，然于所見所聞中亦不見如是說。 執持之梵文為དྷཱ་ར་ཎཱ。"ཊུ་དྷྲྀཉ為執持"。ཊུ與ཉ後續。加詞綴ཎྱུཊ，ཎ與ཊ後續。因ཎ後續如ཨི་ཙ而變，དྷ增而成དྷཱ་ར。詞綴ཡུ成ཨ་ན，依"ན為ཎ字"之句成དྷཱ་ར་ཎ。于陰性從ཨ至ཨ་བ་ཏི。

།ཨ་བྱིན་ནས་མཚམས་སྦྱར་བས་ཎ་རིང་ པོར་སོང་། སི་བྱིན་ཏེ་ཕྱིས་པས་དྷཱ་ར་ཎཱ་སྟེ་འཛིན་པར་བྱེད་ཅེས་པའོ། །དེ་ཡང་དབུ་མས་ དབང་བྱས་པའི་ཉི་ཟླའི་རླུང་གི་རྫས་རྒྱུན་དེ་ཡང་ཐིག་ལེའི་དབུས་སུ་བཟུང་ནས་གཡོ་བ་མེད་ པར་བྱེད་པའི་དོན་ནོ། །འཛིན་པའི་དོན་ལ་ཁ་ཅིག་འདི་སྙམ་དུ་སྲོག་རྩོལ་གྱི་དུས་སུ་གཡས་ གཡོན་གྱི་རྒྱུ་བ་བཀག་ལ། སྟེང་གི་གཡས་གཡོན་བཀག་པའི་རླུང་དབུས་སུ་གནས་པ་དང་། འོག་གི་གཡས་གཡོན་བཀག་པའི་རླུང་དབུས་སུ་གནས་པར་གྱུར་པའི་སྟེང་འོག་སྲོག་ཐུར་ གཉིས་པོ་དེ་འཛིན་པའི་སྐབས་སུ་བསྲེ་དགོས་པ་ཡིན་ཞིང་། གཞུང་འགྲེལ་མན་ངག་མང་ པོ་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བས་སྲོག་ཐུར་གཉིས་གོང་བུ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། ། ཞེས་པའི་དོན་ནོ་སྙམ་པར་འབྱུང་ངོ་། །འོན་ཀྱང་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། གཡས་གཡོན་དང་སྟེང་ འོག་གནད་གཅིག་པས་གཡས་གཡོན་འགགས་ནས་སྟེང་འོག་མི་འདྲེ་བ་མི་སྲིད་ལ། འོན་ ཀྱང་སྐབས་འགའ་རེར་འཛིན་པའི་སྐབས་སུ་བསྲེ་བ་ལྟར་བཤད་པ་འབྱུང་བ་ནི། བསྲེས་པ་ དེ་ཉིད་ཆེར་བསྲེས་ཤིང་སླར་མི་ལྡོག་ཅིང་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པར་བྱེད་པའི་དོན་དུ་འགྱུར་ལ། དེ་ ནི་སྟེང་འོག་ཏུ་མ་ཟད་གཡས་གཡོན་ལ་ཡང་སྦྱར་ཏེ། གཡས་གཡོན་ཡང་ཆེར་འགགས་པ་ དང་། སླར་མ་ལྡོག་པ་དང་བརྟན་པར་བྱས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །སྔར་སྲོག་རྩོལ་གྱི་སྐབས་སུ་གོང་ བུ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་ཀྱང་། སྔར་གྱི་རྫས་རྒྱུན་བྱེ་མ་དཀར་ནག་འདྲེས་པར་བསྲེས་པ་བཞིན་ དུ་གནས་དང་སྤྱོད་ཡུལ་འདྲེས་ཀྱང་དངོས་པོ་ཐ་དད་པར་གནས་པ་ལས། འདིར་ནི་འདྲེས་ པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཉི་ཟླའི་དངོས་པོ་དེ་ཡང་ཉི་ཟླའི་དངོས་པོ་སྤངས་ནས་ཐིག་ལེའི་ངོ་ བོར་གྱུར་པ་ནི། ཟངས་ལྕགས་ཀྱི་ཕྱེ་མ་བསྲེས་ཟིན་པ་དེ་རོ་བཅུད་ཆེན་པོས་གསེར་གྱི་ངོ་བོ་ 4-509 གཅིག་ཏུ་བསྒྱུར་བ་ན། ད་ནི་གསེར་གྱི་ངོ་བོར་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་སོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། སྲོག་ རྩོལ་དང་འཛིན་པའི་སྐབས་འདི་གཉིས། འདྲེས་ལུགས་མི་འདྲའོ། ། རྗེས་དྲན་གྱི་སྐད་དོད་ཨ་ནུ་སྨྲ་ཏིཿཞེས་པ་ཡིན་པ་ལས། སྨྲ་སེམས་པ་ལའོ། །བུད་མེད་ ལས་ཀྟིའོ། །ཞེས་པས་རྐྱེན་ཀྟི་བྱིན། ཀ་ལ་ཡཎ་བཞིན་ཏེ་ཡ་ལ་བརྗོད་པ་བོར་བའོ། །ཞེས་ པས་ཀ་ཕྱིས། ཉེར་སྒྱུར་ཨ་ནུ་སྔོན་དུ་བཞག ཏིའི་མཐར་སི་བྱིན་ཏེ་རྣམ་དཔྱད་སྦྱར་བས་ ཨ་ནུ་སྨྲ་ཏིཿཞེས་པ་གྲུབ་བོ། །རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱེད་རྗེས་སུ་སེམས་པར་བྱེད་ཅེས་པའི་དོན་ ཏེ་སྔར་གོམས་ཤིང་འདྲིས་པའི་ཆོས་ལ་ད་དུང་སླར་ཡང་སེམས་པ་སྟེ། སྔར་ཡུན་རིང་དུ་ བསྒོམས་པའི་སྟོང་གཟུགས་ལ་སླར་ཡང་སེམས་པ་དྲག་ཏུ་འཇུག་པའོ། ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྐད་དོད་ས་མཱ་དྷིཿཞེས་པ་ཡིན་པ་ལས། དྷི་འཛིན་པ་ལའོ།

我來為您翻譯這段藏文。這是一段關於修行和語法分析的文字： 將a加上后連線，變成長音ṇa。加上si后消除，就成為dhāraṇā，意思是"執持"。這裡的含義是：由中脈主導的日月風的物質流，要將其攝持于明點中心，使其不動。關於"執持"的含義，有些人這樣認為：在修習調息時，阻止左右的流動，上方的左右風阻止后安住于中央，下方的左右風阻止后安住于中央，這上下的上行氣和下行氣二者在執持階段需要合一。許多論典、註釋和口訣中也是如此說明，即將上行氣和下行氣執持為一體。 然而事實並非如此。因為左右和上下是同一要訣，所以左右堵塞後上下不相混合是不可能的。不過在某些場合解釋執持階段要合一，是指那個合一更加融合，不再倒退，變得極其穩固的意思。這不僅適用於上下，對左右也同樣適用：左右也更加阻塞、不再倒退且變得穩固。 雖然在先前調息階段已經融為一體，但之前的物質流就像黑白沙子混合一樣，雖然處所和境界混合但實體仍然各異。而在這裡，具有混合性質的日月實體也捨棄了日月的實體性，轉變為明點的本性，就像銅鐵粉末混合後用大藥精華轉化成純金性質時，說"現在已融為一體成為金的本性"一樣。調息和執持這兩個階段的融合方式是不同的。 "隨念"的梵文原詞是"anusmṛtiḥ"。其中"smṛ"是思維義，從女性詞根加"kti"詞綴，像"k"變成"y"一樣去掉髮音，前加字首"anu"，"ti"後加"s"並連線格助詞，形成"anusmṛtiḥ"。意思是隨後憶念、隨後思維，即對先前熟悉的法再次思維，也就是對之前長期修習的空性影像再次強烈作意。 "三摩地"的梵文原詞是"samādhiḥ"，其中"dhi"是執持義。

།ཞེས་པ་ ལས་བསྒྲུབས་ཀྱང་རུང་ལ། ཡང་ཌུདྡཱ྅་འཛིན་པ་ལའོ། །ཌུ་དང་ཉ་རྗེས་འབྲེལ་ལོ། །ཉེར་སྒྱུར་ སམ་དང་ཨཱང་རིམ་པས་སྔོན་དུ་བཞག ང་རྗེས་འབྲེལ། ས་ཁི་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་ པས་རྐྱེན་ཌི་བྱིན། ཌ་རྗེས་འབྲེལ་ཡིན་པས་ཕྱིས། ཌ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ལ་མཐའི་དབྱངས་ ལ་སོགས་པར་དབྱེའོ། །ཞེས་པས་དྷཱའི་སྲོག་གི་ཨང་རིང་པོ་ཕྱིས། རྐྱེན་གྱི་ཨི་བཅུག་པས་དྷི། སམ་གྱི་མ་གསལ་བྱེད་དབྱངས་མེད་ཕ་རོལ་གྱི་ཡི་གེར་དྲངས་པས། ས་མཱ་ཞེས་པའོ། །དྷིའི་ མཐར་སི་བྱིན་ནས་རྣམ་དཔྱད་དུ་བྱས་པས། ས་མཱ་དྷིཿཞེས་པ་འགྲུབ་པ་ལས། སམ་ནི་ཡང་ དག་པ། ཨཱ་ནི་ཀུན་ནས། དྷི་འཛིན་པའི་དོན་ཡིན་པས་ཡང་དག་པར་ཀུན་ནས་འཛིན་པའི་ དོན་ཡིན་ལ། ཡང་དག་པར་ཀུན་ནས་འཛིན་ཞེས་པའམ། སམ་ནི་རྫོགས་པའི་དོན་དུ་འགྱུར་ བས་རྫོགས་པར་ཀུན་ནས་འཛིན་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། གནས་ལུགས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ ཐམས་ཅད་རྫོགས་པ་ལ་བྱའོ། །གནས་ལུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྫོགས་པ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ན། རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ 4-510 ལ་བྱའོ། ། ༈ གྲངས་ངེས་ཀྱི་རིམ་པ། ལྔ་པ་གྲངས་ངེས་ནི། སྦྱང་བྱ་ཁམས་དྲུག་ཡིན་པས། སྦྱོང་བྱེད་ཡན་ལག་དྲུག་དགོས་ ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་དྲུག་དང་། དབང་པོ་དྲུག་དང་། ཡུལ་དྲུག་དང་། ལས་དབང་དྲུག་ དང་། བྱ་བ་དྲུག་རྣམས་སྦྱོང་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཡན་ལག་དྲུག་ཏུ་ངེས་ལ། སྦྱོང་བྱེད་ལམ་གྱི་ ངོས་ནས་སྔགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་རྫོགས་པ་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཡན་ ལག་དྲུག་ཏུ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། སོར་སྡུད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལམ་དང་། བསམ་ གཏན་ནི་བསམ་གཏན་ཉིད་དང་། སྲོག་རྩོལ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། འཛིན་པ་ནི་བཟོད་པ་ དང་། རྗེས་དྲན་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལམ་ ཡིན་པས་སོ། །སྦྱངས་འབྲས་རྒྱལ་བ་རིགས་དྲུག་གི་གོ་འཕང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཡན་ལག་ དྲུག་གི་ལམ་བསྒོམ་དགོས་ཤིང་། དྲི་མ་སྦྱང་བའི་གཞི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཡང་སྟོང་པ་ ཆེན་པོ་འགྱུར་མེད་དྲུག་གི་ངོ་བོར་གནས་པའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་དྲུག་དང་། འགྱུར་མེད་ལྔའི་ངོ་ བོར་གནས་པའི་ཕྱིར། སོར་བསམ་གཉིས་སྟོང་གཟུགས་སྒྲུབ་པའི་ལམ་དུ་གཅིག་པར་བྱས་ ཏེ། ཡན་ལག་ལྔར་གྲངས་ངེས་སུ་བྱེད་དེ། ཡེ་ཤེས་ལྔའི་རིམ་པས་སོ། །དེ་ལ་སོར་བསམ་ གཉིས་ནི་ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལམ་སྲོག་རྩོལ་བྱ་སྒྲུབ་དང་། འཛིན་པ་མཉམ་ཉིད་དང་། རྗེས་དྲན་སོར་རྟོག་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལམ་མོ།

我來為您完整翻譯這段藏文。這是關於語法分析和道次第的內容： 這樣解釋也可以。另外，"ḍuddā"是執持義。"ḍu"和"ña"相連。依次前加字首"sam"和"āṅ"。"ṅa"相連。根據"sa khi"等規則加"ḍi"詞綴。由於"ḍa"相連而去除。根據"ḍa相連時末尾元音等分"的規則，去除"dhā"的長音"ā"。插入詞綴"i"成為"dhi"。"sam"的輔音無元音而引入後續字母，成為"samā"。"dhi"後加"s"作為格助詞，形成"samādhiḥ"。其中"sam"是正確、"ā"是遍、"dhi"是執持的意思，所以是"正確遍執持"的意思。或者說是"正確遍持"，又因為"sam"有圓滿義，也可說是"圓滿遍持"，是指圓滿一切實相真如的特徵。如果問實相的特徵圓滿是什麼樣的，就是具足一切最勝相的空性與不變大樂雙運。 數量決定次第： 第五、數量決定：由於所凈化的是六界，所以能凈化的支分需要六個。同樣，由於需要凈化六蘊、六根、六境、六業根、六作業，所以必定是六支。從能凈化道的角度來說，需要圓滿六種密咒不共之波羅蜜多，所以必定是六支。也就是：攝訣是般若波羅蜜多道，禪定即是禪定波羅蜜多，調息是精進波羅蜜多，執持是忍辱波羅蜜多，隨念是持戒波羅蜜多，三摩地是佈施波羅蜜多道。又因為修習所得果位是獲得六部佛的果位，所以也需要修習六支道。又因為所凈化基礎的如來藏也是以六種大空性不變的本性而住，所以是六支。又因為住於五種不變的本性，所以將攝訣、禪定二者合為一個成就空性影像之道，而定數為五支，這是依五智的次第。其中，攝訣禪定二者是法界智慧道，調息是成所作智道，執持是平等性智道，隨念是妙觀察智道，三摩地是大圓鏡智道。

།ཡན་ལག་དྲུག་བསྙེན་ སྒྲུབ་བཞིར་བསྡུས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། སྦྱང་བྱ་གནས་སྐབས་བཞི་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར་དང་། བསྐྱེད་རིམ་ལ་ཡང་གནས་སྐབས་བཞི་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་། སྨིན་བྱེད་དབང་གནས་ སྐབས་བཞི་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་འབྲས་བུ་སྐུ་བཞི་དང་རྡོ་རྗེ་བཞི་སྒྲུབ་དགོས་པའི་ཕྱིར་ དང་། སྦྱང་གཞི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དོན་དམ་པའི་ཐིག་ལེ་བཞིའི་ངོ་བོར་གནས་པའི་ཕྱིར་ ཡང་རྫོགས་རིམ་གྱི་བསྙེན་སྒྲུབ་ཡན་ལག་བཞི་བསྒོམས་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ 4-511 མངལ་གྱི་གནས་སྐབས་ལུས་རྫོགས་པ་དང་། བཙས་པའི་གནས་སྐབས་ངག་རྫོགས་པ་དང་། ལོ་བཅོ་ལྔའི་མཐའི་གནས་སྐབས་སེམས་རྫོགས་པ་དང་། བཅུ་དྲུག་ཕན་ཆད་བདེ་བ་རྫོགས་ པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཡན་ལག་བཞི་རིམ་པས་སྦྱོར། གཞན་ཡང་ སོར་སྡུད་ལ་ཉིན་མཚན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་གཉིས་དགོས་པ་དང་། བསམ་གཏན་ལ་ཡན་ལག་ལྔ་ དགོས་པ་དང་། སྲོག་རྩོལ་ལ་ཉི་ཟླ་གཉིས་དགག་དགོས་པ་དང་། འཛིན་པ་ལ་འཁོར་ལོ་དྲུག་ ཏུ་བསྒོམ་དགོས་པ་དང་། རྗེས་དྲན་ལ་གནས་སྐབས་གསུམ་གྱི་རིམ་པ་དང་། གནས་སྐབས་ བཅུའི་དབྱེ་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་འཁོར་ལོ་དྲུག་ཏུ་བསྒོམ་པ་རྣམས་ལ་སོ་སོར་དེ་དང་ དེའི་གྲངས་ངེས་དགོས་མོད་ཀྱི། སྔར་དབྱེ་བ་སོ་སོའི་དོན་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གོ་བར་འགྱུར་ རོ། ། ༈ གོ་རིམ་ངེས་པ། དྲུག་པ་གོ་རིམ་ངེས་པ་ནི། རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། སྟོང་པ་ལས་ནི་དུ་བ་སོགས་ལམ་བླ་ མའི་ངེས་པའི་དབང་གིས་གཟུགས་བརྙན་མཚམས་སུ་བསྒོམ་པར་བྱ། །དེ་ནས་རྩ་ཡི་འཁོར་ ལོ་རྣམས་སུ་སྲོག་དང་ཐུར་སེལ་རླུང་ནི་བརྟན་པ་དག་ཀྱང་བྱེད་པ་སྟེ། །ཕྱི་ནས་ཟླ་བ་ངེས་ པར་འགོག་པ་གཟའ་བཞིན་བྱེད་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་སོ།

從六支攝入四種近修成就的角度來說，因為要凈化四種暫時所凈，以及生起次第也有四種暫時的緣故，以及成熟因緣灌頂有四種暫時的緣故，需要成就四身和四金剛的果位，又因為所凈基礎如來藏住于勝義四滴的本性，所以也需要修習圓滿次第的四支近修成就。 此外，由於要相應胎中階段身圓滿、出生階段語圓滿、十五歲末階段心圓滿、十六歲以上樂圓滿的階段，所以也依次相應四支。又因為攝訣需要日夜二種瑜伽，禪定需要五支，調息需要遮止日月二者，執持需要修習六輪，隨念有三種階段次第和十種階段分類，三摩地需要修習六輪，這些都各自需要其相應的數量決定，但從前面分別解釋的內容已經可以理解。 次第決定： 第六、次第決定：如續部之王所說："由空性而起煙等道，依上師決定力，于影像際而修。然後于諸脈輪中，令上行氣下行氣堅固。之後如同羅睺遮月般決定遮止，是為菩提心瑜伽士。"

།དེ་ནས་གང་ ཞིག་ཅུང་ཟད་འདོད་པ་དག་ནི་ཉིན་ཞག་འགའ་ཡིས་སྐྱེ་བ་འདིས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་ དང་། དུ་བ་ལ་སོགས་སྒྲུབ་པ་བྱས་ནས་འཆི་བ་འཇིག་པར་བྱེད་པའི་དབུ་མ་དག་ནི་བསྒྲུབ་ པར་བྱ། །སྲོག་ལ་སོགས་རྣམས་སྒྲུབ་པ་བྱས་ནས་རི་བོང་འཛིན་པ་ཞུ་བའི་ཐིག་ལེ་རྣམས་ ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །དམ་པའི་བདེ་བ་བསྒྲུབས་ནས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་རྒྱལ་བའི་སྐུ་ནི་ཀུན་དུ་ འགྲོ་བ་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། དབང་མདོར་བསྟན་ལས་ཀྱང་། རྨི་ལམ་བཞིན་ དུ་གཟུགས་མཐོང་འགྱུར། །རྟག་ཏུ་གཟུགས་དེ་བསྒོམ་པར་བྱ། །ཞེས་དང་། གཟུགས་བརྙན་ མཐོང་ན་དེ་ནས་ནི། །བར་མ་ཆད་པར་སྲོག་རྩོལ་བྱ། །ཞེས་དང་། ཟླ་ཉིའི་བགྲོད་པ་འཇོམས་ 4-512 པ་ལས། །གཞན་དུ་ཀུན་འདར་ཡན་ལག་ལ། །སྲོག་གི་རླུང་ནི་འཇུག་པ་མེད། །ཅེས་དང་། འཆི་ལྟས་བསླུ་བ་རྣལ་འབྱོར་པའི། །འདི་ནི་དགའ་བ་རྣམས་ཀྱི་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་ པས་ཀྱང་གོ་རིམ་གསལ་བར་བསྟན་ཏེ་དེ་དག་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཡང་མང་དུ་གསུངས་སོ། ། དེ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མི་འགྱུར་བའི་ཐིག་ལེ་སྒྲུབ་པ་ལ། རྟེན་ཐིག་ལེ་འབྱུང་ཆོས་ཤིན་ཏུ་ དྭངས་མར་བྱེད་པའི་རྗེས་དྲན་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་ཏེ། དྭངས་མར་མ་གྱུར་ན་དྭངས་མ་ཆེན་ པོ་སྒྲུབ་ཏུ་མེད་དེ། སྙིགས་མའི་ཁམས་དེ་ཀ་བར་དུ་གནས་སྐབས་གཞན་མ་བརྒྱུད་པར་ དྭངས་མ་ཆེན་པོར་འགྲོ་བའི་ཐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞུ་བའི་ཁམས་དྭངས་མ་དེ་འགྲུབ་པ་ ལ་ཞུ་བདེ་འཛག་མེད་ཀྱི་འཛིན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་ཏེ། ཐིག་ལེ་ཕྲ་རགས་སྒོ་ཐམས་ཅད་ ནས་གཏན་དུ་ལེགས་པ་ལས་སྙིགས་མ་ཉམ་ཞིང་དྭངས་མ་འཕེལ་བར་འགྱུར་གྱི་མ་{ཁེགས་ [ལེགས་]ན་སྙིགས་མ་འཕེལ་ཞིང་དྭངས་མ་འགྲིབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐིག་ལེར་རླུང་ཐིམ་པས་ ཐིག་ལེ་འཛག་མེད་འགྲུབ་པ་ཡིན་ལ། རླུང་མ་ཐིམ་ན་དེ་མི་འགྲུབ་སྟེ། རླུང་ཐིག་ལེར་ཐིམ་ པར་བྱེད་པ་ལ། དབུ་མའི་རླུང་འཇམ་ཞིང་ཕྲ་བ་འབའ་ཞིག་དགོས་པས། དེ་ལ་སྟེང་འོག་ནས་ རོ་རྐྱང་གི་ཤེད་བཟུང་བའི་རླུང་རྩུབ་ཅིང་གྱོང་བ་དེ་ཉིད་ཕྲ་ཞིང་འཇམ་པར་འདུལ་བའི་སྲོག་ རྩོལ་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་མ་བྱས་ན་ཐབས་གང་གིས་ཀྱང་སྲོག་ཐིག་ལེར་ གཞུག་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རོ་རྐྱང་གི་རླུང་རྩུབ་པོ་འདུལ་བ་ལ། རྩ་ལམ་བྱང་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ ཀྱི་དབུ་མ་ལ་རེག་ནུས་པའི་བསམ་གཏན་སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་བསམ་གཏན་གྱི་རིམ་ པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་ཏེ། གཞན་དུ་ན་དམིགས་པ་དང་བུམ་པ་ཅན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པས་ ཀྱང་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབུ་མ་ལ་རེག་མི་ནུས་པས་གཟུང་འཛིན་རོ་རྐྱང་གི་སྟོབས་མི་ ཉམ་པར་རླུང་རྣམས་དབུ་མས་དབང་བྱེད་པ་མི་འབྱུང་བས་སོ།

然後說道："凡是稍有所愿者，經過數日即可在此生獲得。"又說："修持煙等成就后，應當成就能破除死亡的中脈。修持氣等諸成就后，應當成就月亮融化的諸滴。修持殊勝樂后，應當成就遍行的俱生勝身。" 在《灌頂略說》中也說："如夢般見到形相，應當常時修習彼相。"又說："見到影像之後，當無間斷地修習調息。"又說："從破除日月執行外，於一切顫動支分中，生氣不能入。"又說："瑜伽士欺騙死兆，此乃諸喜之轉變。"等等也清楚地顯示了次第，此外還有許多其他開示。 又，為成就三摩地不變的明點，需要以凈化所依明點極其清凈的隨念為前行。若不清凈，則無法成就大清凈，因為雜質界若不經過其他階段，無有方便直接轉為大清凈的緣故。為成就融化界的清凈，需要以無漏樂融的執持為前行，因為從一切門徹底善巧細粗明點后，雜質減弱而清凈增長，若不善巧，則雜質增長而清凈減弱的緣故。由氣融入明點而成就無漏明點，若氣不融入則不能成就。為使氣融入明點，唯需中脈柔細之氣，為此需要以調伏上下行於左右脈中粗硬之氣的調息為前行，若不如此修持，以任何方便也無法令氣融入明點的緣故。為調伏左右脈粗氣，需要以脈道清凈且能觸及智慧中脈的禪定空形相瑜伽禪定次第為前行，否則即便以觀想和瓶氣等瑜伽也無法觸及真實智慧中脈，因此執取所取能取的左右脈之力不減弱，諸氣不能為中脈所主導。

།བསམ་གཏན་སྟོང་གཟུགས་ ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་སྒོམ་པ་ལ་ནི། སོ་སོར་སྡུད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་ཏེ། སོར་སྡུད་མ་བསྒོམས་ 4-513 ན་སྟོང་གཟུགས་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་དྲུག་གསུམ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་གནད་ རྣམས་ཀྱང་གོ་རིམ་ངེས་པའི་སྐབས་འདིར་བླང་བར་བྱའོ། ། ༈ ཚད་མའི་རབ་དབྱེ། བདུན་པ་ཚད་མའི་རབ་དབྱེ་ལ། མཐོང་བྱ་རྟགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་དང་། མཐོང་བྱེད་ཚད་ མའི་དབྱེ་བ་དང་། རྟེན་དབང་པོའི་རིམ་པའོ། །དང་པོ་ནི། རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། ནམ་མཁར་ ཀུན་ནས་ཞེན་པའི་སེམས་དང་མིག་ནི་མི་འཛུམ་རྡོ་རྗེའི་ལམ་དུ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ཡིས། ། སྟོང་པ་ལས་ནི་དུ་བ་སྨིག་རྒྱུ་རབ་གསལ་དྲི་མ་མེད་པའི་མཁའ་སྣང་ཉིད་དང་མར་མེ་དང་། ། འབར་བ་དང་ནི་ཟླ་བ་ཉི་མ་རྡོ་རྗེ་རྣམས་དང་མཆོག་གི་ཆ་དང་ཐིག་ལེ་མཐོང་བར་འགྱུར། ། དེ་ཡི་དབུས་སུ་སངས་རྒྱས་གཟུགས་ནི་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་བྲལ་བ་དུ་མ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་ པའི་སྐུ། །ནམ་མཁའ་ཆུ་འཛིན་བྲལ་བ་དག་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡི་བགྲད་པའི་མིག་གིས་བལྟ་ བར་བྱ་བ་སྟེ། །རེ་ཁཱ་ནག་པོ་དྲི་མེད་འོད་ཟེར་འཕྲོ་བ་དུས་ཀྱི་རྩ་ལ་མཐོང་བར་གྱུར་གྱི་བར་ དུའོ། །དེ་ལ་ཀུན་མཁྱེན་གཟུགས་ནི་ཆུ་ལ་ཉི་མ་ལྟ་བུ་གོས་པ་མེད་པ་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་ཏེ། ། རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་རང་སེམས་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་བྲལ་བ་དག་གོ་གཞན་གྱི་སེམས་ནི་མིན་པ་ ཉིད། །ཅེས་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་འདི་ལས་རྟགས་བཅུ་རྫོགས་པར་གསུངས་ཤིང་། དཔལ་གསང་ བ་འདུས་པ་ལས། སྨིག་རྒྱུ་འདྲ་བ་དང་པོ་སྟེ། །ཞེས་སོགས་གོང་དུ་དྲངས་པ་ལྟར་མཚན་ རྟགས་བཞི་གསལ་བ་དང་། ར་གི་ཨ་རལླི་ལས་ཀྱང་། དང་པོར་མུན་པ་མཐོང་བར་འགྱུར། ། གཉིས་པ་དཀར་དྭངས་དུ་བ་མཚུངས། །གསུམ་པ་མེ་ཁྱེར་རྣམ་པར་བལྟ། །བཞི་པ་ཡ་བའི་ མེ་ཏོག་བཞིན། །ལྔ་པ་སྤྲིན་མེད་ཡེ་ཤེས་ནི། །རང་གཞན་ཡང་དག་རིག་པ་སྤངས། །སྤྲིན་མེད་ ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ནི། །དེ་ཡོད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྒྱུ། །རྟག་ཏུ་གོམས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ གྱི། །རྩེ་གཅིག་སེམས་ཀྱིས་རི་ཥིར་འགྱུར། །ཞེས་མཚན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྟགས་རྣམས་ གཙོ་བོར་གསུངས་ཤིང་། མཚན་བརྗོད་ལས། ནམ་མཁའ་ལས་བྱུང་རང་བྱུང་བ། །ཤེས་རབ་ 4-514 ཡེ་ཤེས་མེ་བོ་ཆེ། །འོད་ཆེན་རྣམ་པར་སྣང་བར་བྱེད། །ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་ལམ་མེ་བ། །འགྲོ་བའི་ མར་མེ་ཡེ་ཤེས་སྒྲོན། །གཟི་བརྗིད་ཆེན་པོ་འོད་གསལ་བ། །སྔགས་མཆོག་སྔགས་བདག་ རིགས་སྔགས་རྒྱལ། །གསང་སྔགས་རྒྱལ་པོ་དོན་ཆེན་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། རྟགས་ཀྱི་ རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྒྱས་པར་ནི་གཞན་དུ་བསྟན་ཟིན་ཏོ།

修持禪定空形相瑜伽需要以別攝為前行，因為若不修持別攝則無法見到空形相的緣故。其他六三十八要點也應在此確定次第的時候修持。 量的差別 第七、量的差別分三：所見相的建立、能見量的分類、所依根的次第。 第一，在《續部之王》中說："于虛空中心意完全執著且眼睛不眨入于金剛道已，從空性中見到煙、陽焰、極明無垢虛空顯現、燈火、燃燒、月亮、太陽、諸金剛、勝分及明點。于其中央見到離境相的多種佛身圓滿報身。瑜伽士以張開的眼睛觀看離開雲彩的虛空，直至見到發出無垢光芒的黑線於時輪脈。於此，遍知身如水中日輪般無染雜，種種顏色，具一切相，離境相的自心，非為他心。"此續王中完整宣說了十相，在吉祥《密集》中也說："第一如陽焰"等如上所引般明示四種相征，在《喜金剛》中也說："首先見到黑暗，其二白凈如煙，其三觀見飛火，其四如亞麻花，第五無雲智慧，離開了知自他，如同無雲虛空，彼有一切智因。恒時修習瑜伽，以專一心成仙。"主要宣說了夜瑜伽的諸相，在《贊說》中說："從虛空生自生，般若智慧大火焰，大光普遍照明，智慧光明耀眼，眾生明燈智燈，大威光明清凈，咒中最勝咒主明咒王，密咒之王成辦大義。"相的廣大差別已在他處宣說完畢。

།འདི་ནི་བློ་ངན་མང་པོ་ཞིག་འདི་དག་ རྟགས་སུ་བཤད་པས་འཁྲུལ་སྣང་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པ་སྟེ། དཔག་ཚད་མང་ པོའི་ཕ་རོལ་ནས་མཐོང་བའི་གངས་རི་དེ་ནི་གངས་རི་དངོས་ཀྱང་ཡིན་{ལ[པས]། ཉིན་ ཞག་འགའ་ཞིག་གིས་བགྲོད་ན་གངས་རི་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་བ་ལ་བསླུ་བ་མེད་པའི་རྟགས་ ཀྱང་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ལ། ཆོས་ཉིད་དེ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པའི་ རྟགས་ཀྱང་ཡིན་ནོ། ། གཉིས་པ་ནི། རྡོ་རྗེ་སྙིང་འགྲེལ་ལས། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱི་སྣང་ བརྙན་མཐོང་བའོ། །རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཞིང་མ་འཁྲུལ་བ་ནི་མངོན་སུམ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། ། དེ་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དབང་པོའི་མངོན་སུམ་དང་། ཡིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དང་། རྣལ་ འབྱོར་གྱི་མངོན་སུམ་དང་། རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་ཞེས་པ་སྟེ། ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ནི་ཉེ་བར་ སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང་། འཇུག་པར་བྱེད་པ་དང་། ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དང་། ཉམས་སུ་{མེད་ པའི་[མྱོང་བའི་]མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིའི་རྟོག་བྲལ་གྱི་རྟོག་པ་ནི་ཡང་ དག་མིན་རྟོག་གོ །ཉེ་བར་སྟོན་པ་ནི། མངོན་སུམ་དུ་གསལ་བར་མཐོང་བ་ཙམ་གྱི་དོན་ཡིན་ ལ། འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནི་སྲོག་རླུང་བཀག་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ལས་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་འབྲེལ་ བའི་གཉིས་སྣང་བསྲབས་ཏེ། སེམས་ཉིད་བདེ་བ་དམ་པ་ལ་རྟག་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ དོན་ནོ། །ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི། རང་བཞིན་གྱི་བདེ་བ་དངོས་སུ་མཚོན་ནུས་པའི་ཞུ་བདེ་དང་ ལྷ་སྐུ་སྦྱོར་བའི་སྐུ་ཐོབ་ཅིང་། སྟོང་གཟུགས་རབ་འབྱམས་ལྷག་པར་མཐོང་བའོ། །ཉམས་སུ་ 4-515 མྱོང་བ་ནི། དཔེ་ལས་མཚོན་པ་མ་ཡིན་པར་རང་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །དེ་ལ་སྟོན་པར་ བྱེད་པ་ནི་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་དང་། འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་དང་། ཐོབ་ པར་བྱེད་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་དང་། ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི། རང་རིག་མངོན་སུམ་མོ། ། དེ་ལྟར་མངོན་སུམ་བཞིས་ཟླས་ཕྱེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ན་དེ་ལྟར་ཡིན་ལ། སོར་བསམ་གྱི་ རིམ་པར་དབང་མངོན་དང་། སྲོག་འཛིན་གྱི་རིམ་པར་ཡིད་མངོན་དང་། རྗེས་དྲན་གྱི་རིམ་ པར་རྣལ་འབྱོར་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རིམ་པར་རང་རིག་གོ །

有許多智慧淺薄者認為這些所說的相是迷亂顯現，這是錯誤的分別。譬如從多由旬遠處所見的雪山，既是實際的雪山，走幾日路程必定會遇到雪山，是不會欺誑的相；同樣，這所見既是法性，也是迅速獲得法性的相。 第二，在《金剛心釋》中說："見到離開分別的心的影像。離開分別且不迷亂稱為現量。其分為四種：根現量、意現量、瑜伽現量、自證現量。彼等智慧具有顯示、趣入、獲得、體驗之相。"此中所說離開分別的分別是指非真實分別。顯示是指僅僅明顯現量見到的意思。趣入是指由持氣緣起而減弱意和法的二相顯現，令心性恒時趣入殊勝樂的意思。獲得是指能直接顯示自性樂的融樂與deity身相應而獲得身，並殊勝見到浩瀚空形相。體驗是指非由比喻顯示而是自己親身體驗。其中，顯示是根現量，趣入是意現量，獲得是瑜伽現量，體驗是自證現量。 如是以四現量區分則如上所述，在別攝、禪定次第中是根現量，在持氣次第中是意現量，在隨念次第中是瑜伽現量，在三摩地次第中是自證現量。

དེ་དག་ཀྱང་གནས་སྐབས་ དེ་དང་དེར་གཙོ་བོར་སྤྱོད་པ་དང་གསར་ཐོབ་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ལ། སྤྱིར་ནི་ཡིད་རྣམ་རྟོག་ {འཕགས་[འགགས་]ཤིང་ཐིག་ལེའི་བདེ་བ་དང་འབྲེལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་ མངོན་སུམ་དང་། དོན་དམ་པའི་དབང་པོའི་ཤེས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་འཛིན་ པའི་ཕྱིར་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་དང་། ཆོས་ཉིད་ལ་མངོན་སུམ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་པའི་ ཕྱིར། རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་དང་། གནས་ལུགས་རིག་བྱ་རིག་བྱེད་གཉིས་མེད་པའི་རིག་ པ་ཡིན་པས་རང་རིག་མངོན་སུམ་དང་། རིམ་པ་དྲུག་ཀར་ལ་མངོན་སུམ་བཞི་ཆར་ཚང་ངོ་། ། འོ་ན་རིམ་པ་དང་པོ་ལ་ཡང་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་ཡོད་ན། དེ་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་དེ་ ཅིའི་ཕྱིར་འཕགས་པར་མི་འགྱུར་སྙམ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ་ངོས་སྐལ་གྱི་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་སྤངས་ པའི་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་ནི་འཕགས་པ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་ཀྱི། འདིར་དེ་མེད་པས་སྐྱེ་འཕགས་ ཀྱི་མངོན་སུམ་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་དེ་ཡིན་ལ། སྤྱིར་སྐབས་འདིའི་མངོན་སུམ་བཞི་ལ་འདི་ཉིད་ཀྱི་ རང་ལུགས་ལྟར་དཔྱད་ན་{མངས་[མཛེས་]ཀྱི་རྟོག་གེའི་ཆོས་སྐད་དང་སྒྲིག་པ་སྐབས་འདིར་ དགོས་པ་མ་ཡིན་ནོ། ། གསུམ་པ་ནི། མཚན་བརྗོད་ལས། སྤྱན་ལྔ་ཆགས་པ་མེད་པ་འཆང་། །ཞེས་གསུངས་ ཤིང་། དྲི་མེད་འོད་ལས་ཀྱང་། འདིར་དང་པོར་ལས་དང་པོ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་མངོན་ 4-516 པར་ཤེས་པ་མེད་པར་ཤའི་མིག་གིས་སྣ་ཚོགས་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ མཚམས་ཀྱི་དབང་གིས་ལྷའི་མིག་གིས་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའི་མཚམས་ ཀྱི་དབང་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་སོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ མཚམས་ཀྱི་དབང་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་སོ། །དེ་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་ པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚམས་ཀྱི་དབང་གིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་ཏེ། ཞེས་གསུངས་ པས། སོར་སྡུད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཤའི་སྤྱན་དང་། བསམ་གཏན་གྱི་མཐར་ལྷའི་སྤྱན་དང་། འཛིན་ པའི་མཐར་འཛག་མེད་གྲུབ་པས་དགྲ་བཅོམ་རྣམས་དང་ཡང་སྐལ་བ་མཉམ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ ཆུང་ངུ་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་དང་། རྗེས་དྲན་ནི་འགྲོ་བའི་དོན་རྒྱ་ཆེན་སྤྱོད་ནུས་པའི་ ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཐོབ་པ་དང་གནས་ལུགས་མཚོན་ཐུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ ལྡན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཆུང་ངུ་ཐོབ་ པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚམས་ཞེས་གསུངས་ཤིང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དངོས་ རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱན་ནོ།

這些也是就彼彼階段中主要修習和新獲得而言。總的來說，因為是意分別止息並與明點樂相應的智慧，故是意現量；因為是以勝義根識執取空性色等，故是根現量；因為是現證法性的三摩地，故是瑜伽現量；因為是實相所知能知無二的覺知，故是自證現量。六次第中皆具足四現量。 若問：既然初次第中也有瑜伽現量，為何安住彼中之補特伽羅不成為聖者？答：不成為聖者，因為斷除所對應的種子障礙的瑜伽現量唯聖者有之，此處無彼，凡聖現量的差別即是此。總的來說，若依自宗觀察此處之四現量，則說理論術語於此無必要。 第三，在《名號贊》中說："持無貪五眼。"《無垢光》中亦云："此中，初業瑜伽師最初無神通，以肉眼見種種。其後以神通邊際力，以天眼見。其後以離貪邊際力，以佛眼見。其後以菩薩邊際力，以慧眼見。其後以正等覺邊際力，以智眼見。"故於別攝時以肉眼，禪定終時以天眼，持氣終時因成就無漏而與阿羅漢同等，是小佛故有佛眼。隨念能行廣大利他事業故獲得菩薩名，具有能表實相的智慧故有慧眼。三摩地終時獲得小正等覺故說佛邊際，因為是出世間直接因故有智眼。

༈ དག་བྱ་དག་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་གཞག ། བརྒྱད་པ་དག་བྱ་དག་བྱེད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི། གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་ཐམས་ཅད་ལ་ཀུན་ ཏུ་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཉིད་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་པས་མཚན་ཉིད་ ཀྱི་ལྡོག་ཆ་མཐའ་ཡས་ཀྱང་སྐབས་འདིར་དགོས་པ་ལ་བལྟོས་ནས་དོན་དམ་པའི་ཕུང་ཁམས་ སོ་དྲུག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་ཞེས་དེ་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ ལྷ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རབ་འབྱམས་སུ་གདོད་ནས་བཞུགས་པའོ། །སྦྱང་བྱ་ ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྣང་བའི་མ་དག་པའི་ཕུང་ཁམས་སོ་དྲུག་སྟེ། དེས་སྦྱང་གཞི་ བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བསྒྲིབས་པའོ། །སྒྲིབ་པ་དེ་སྤོང་བྱེད་དམ། སྦྱོང་བྱེད་དམ། དག་བྱེད་ནི་སྦྱོར་བ་ཡན་ལག་དྲུག་གོ །དེས་སྦྱངས་པའི་འབྲས་བུ་ནི། བྲལ་ 4-517 འབྲས་ཆོས་སྐུའི་རང་བཞིན་གདོད་ནས་བཞུགས་པའི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་དཀྱིལ་འཁོར་ གྱི་འཁོར་ལོ་རྡོ་རྗེ་དབྱིངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རབ་འབྱམས་དེ་ཡང་སྒྲིབ་གཡོགས་བྲལ་ཏེ་ མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ས་བཅུ་གཉིས་ ཐོབ་ཟིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་བའི་རྒྱུད་ལ་གནས་པའི་ཡན་ལག་དྲུག་གི་འབྲས་བུ་ལ་གཉིས་སུ་ མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་དང་པོ་གྲུབ། དེ་ནས་འཕགས་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཡན་ལག་དྲུག་ བསྒོམས་པ་ལས་ས་བཅུ་གཉིས་སུ་གོང་འཕེལ་དུ་སོང་ནས། མཐར་རྒྱུན་མཐའི་ཡེ་ཤེས་སུ་ གྱུར་པའི་ཡན་ལག་དྲུག་གི་རྣལ་འབྱོར་ལས་བྲལ་འབྲས་ཆོས་སྐུ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་དཀྱིལ་ འཁོར་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ལམ་དྲུག་གམ་ཡན་ལག་དྲུག་གི་མཐར་ཐུག་གི་ འབྲས་བུ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི། རིམ་པ་དྲུག་གི་གནས་སྐབས་སུ་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ ཡན་ལག་དྲུག་ལ་སོ་སོར་སྦྱོར་ཚུལ་ནི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྒྲིབ་བྲལ་དུ་གྱུར་པ་རྡོར་སེམས། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ཡུམ། ཡིད་ཀུན་བཟང་། སྒྲ་སྒྲ་རྡོ་རྗེ་མ། མཆོག་གི་དབང་པོ་གནོད་མཛེས། དྲི་ཆུ་འདོར་བ་ཤིན་ཏུ་སྔོན་མོ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རིགས་དྲུག་ ཚན་གཅིག་པོ་དེ་སོར་སྡུད་ཀྱིའོ། །མཁའ་ཁམས་རྡོར་དབྱིངས་དབང་ཕྱུག་མ། རྣམ་ཤེས་མི་ བསྐྱོད་པ། རྣ་བ་ཕྱག་རྡོར། ཆོས་ཁམས་ཆོས་ཁམས་རྡོ་རྗེ་མ། གསང་བའི་དབང་པོ་གཙུག་ ཏོར་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བ་ཁུ་བ་འདོར་བ་དྲག་མིག་མ་སྟེ། དེ་ལྟར་ནམ་མཁའི་རིགས་དྲུག་ནི། བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་གིའོ།

所凈所凈者之建立 第八、所凈所凈者之分類：基道果三一切遍及之法性如來藏，是具一切相故，雖有無邊性相差別，此處依需要而言，是勝義三十六蘊界之自性。彼即是金剛薩埵三十七尊壇城本來安住。 所凈即是有情相續中顯現的不凈三十六蘊界，彼遮蔽有情如來藏之所凈基。 彼障礙之能斷者或能凈者或能清凈者即是瑜伽六支。彼所凈之果即是離果法身自性本來安住之如來藏壇城之輪金剛界廣大壇城，彼亦離障蔽而現前。 又當如是配合：已得十二三摩地地之瑜伽師相續中安住之六支果中，成就初無二智慧身。其後修習聖道所攝六支，於十二地漸次增上，最後成為道末際智之六支瑜伽，由此現前離果法身金剛薩埵壇城。故說是六道或六支究竟果，而非於六次第階段所得。 彼等於六支各自配合方式是：智慧蘊離障即金剛薩埵，如是配合，智慧界種種即佛母，意即普賢，聲即聲金剛母，勝根即黑天，小便即極青母，此智慧一類六尊是別攝支之屬。 空界即金剛界自在母，識即不動佛，耳即金剛手，法界即法界金剛母，密根即輪王佛頂，精液即暴目母，如是虛空類六尊是禪定支之屬。

།འདུ་བྱེད་དོན་གྲུབ། རླུང་ཁམས་སྒྲོལ་མ། སྣ་མཁའ་སྙིང་། རེག་བྱ་རེག་རྡོ་རྗེ་མ། ངག་གི་དབང་པོ་བགེགས་མཐར་བྱེད། བཤང་བ་འདོར་བ་ཤིན་ཏུ་ བརྩོན་འགྲུས་མ་སྟེ། དེ་ལྟར་རླུང་ཁམས་ཀྱི་རིགས་དྲུག་སྲོག་རྩོལ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཚོར་ བ་རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན། མེ་གོས་དཀར་མོ། མིག་ས་སྙིང་། རོ་རོ་རྡོ་རྗེ་མ། ལག་པའི་དབང་ པོ་ཤེས་རབ་མཐར་བྱེད། འགྲོ་བ་ཁྲོ་མོ་རྨུགས་བྱེད་མ་སྟེ། དེ་ལྟར་མེ་ཁམས་ཀྱི་རིགས་དྲུག་ 4-518 རྣམས་འཛིན་པའི་འོ། །འདུ་ཤེས་འོད་དཔག་མེད། ཆུ་ཁམས་མཱ་མ་ཀཱི། ལྕེ་འཇིག་རྟེན་དབང་ ཕྱུག གཟུགས་གཟུགས་རྡོ་རྗེ་མ། རྐང་པའི་དབང་པོ་པདྨ་མཐར་བྱེད། ལེན་པ་ཁྲོ་མོ་ཁེངས་ བྱེད་མའོ། །དེ་ལྟར་ཆུ་ཁམས་ཀྱི་རིགས་དྲུག་ནི་རྗེས་དྲན་གྱིའོ། །གཟུགས་ཕུང་རྣམ་སྣང་། ས་ ཁམས་སྤྱན་མ། ལུས་སྒྲིབ་སེལ། དྲི་དྲི་རྡོ་རྗེ་མ། བཤང་ལམ་གཤིན་རྗེ་མཐར་བྱེད། སྨྲ་བ་ རེངས་བྱེད་མ་སྟེ་དེ་ལྟར་ས་ཁམས་ཀྱི་རིགས་དྲུག་པོ་དེ་དག་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྦྱོར་ཏེ། དེ་ ལྟ་བུའི་ཕུང་ཁམས་སོ་དྲུག་སྒྲིབ་བྲལ་དུ་གྱུར་པ་ནི་ལྷ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རབ་ འབྱམས་ཡིན་ལ། ཀུན་ཁྱབ་ཡེ་ཤེས་ནི་སྣ་ཚོགས་གཙོ་བོ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའོ།

行蘊成就佛，風界度母，空藏，觸即觸金剛母，語根即除障，大便即極精進母。如是風界類六尊配于調息。 受蘊寶生佛，火界白衣母，眼即地藏，味即味金剛母，手根即慧除，行即忿母昏迷母。如是火界類六尊是執持支之屬。 想蘊無量光，水界瑪瑪基，舌即世自在，色即色金剛母，足根即蓮花除，取即忿母傲慢母。如是水界類六尊是隨念支之屬。 色蘊毗盧遮那，地界眼母，身即除障，香即香金剛母，糞道即閻魔除，語即令僵母。如是地界類六尊配於三摩地。如是三十六蘊界離障即是三十六尊廣大壇城，遍主智慧即是種種主尊時輪。

༈ རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་ལོག་རྟོག་བསལ་བ། ད་ནི་བཞི་པ་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་ལོག་རྟོག་བསལ་བ་ནི། དེ་ལ་སྔོན་བྱུང་བ་མང་པོ་ དང་ཕྱིས་ཀྱི་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ་སྨྲ་སྟེ། ལང་ཀར་གཤེགས་པ་དང་། རྒྱན་སྟུག་པོའི་མདོ་ལས་ དགོངས་པ་གཅིག་དང་དབྱངས་གཅིག་པས་འདི་སྐད་དུ། དོན་རབ་འབྱེད་པའི་བསམ་གཏན་ དང་། །བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད་བསམ་གཏན་དང་། །དེ་བཞིན་ཉིད་དམིགས་བསམ་གཏན་དང་། ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགེ་བསམ་གཏན། །རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱིས་བརྩོན་བྱས་ན། །ཟླ་བ་ ཉི་མའི་དབྱིབས་འདྲ་དང་། །འོད་དང་པདྨ་ལྟ་བུ་དང་། །རི་མོའི་ནམ་མཁའི་མེ་འདྲ་མཐོང་། ། མཚན་མ་སྣ་ཚོགས་དེ་དག་ནི། །མུ་སྟེགས་ཅན་ལམ་འཁྲིད་པར་བྱེད། །ཉན་ཐོས་དང་ནི་ རང་རྒྱལ་གྱི། །སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ཡང་ལྟུང་བར་བྱེད། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་རྣམ་སྤངས་ཤིང་། ། སྣང་བ་མེད་པར་ནམ་གྱུར་པ། །དེ་ཚེས་སངས་རྒྱས་ལྷ་ཡི་ཕྱག །ཞིང་རྣམས་ཀུན་ནས་ཕྱུང་ ནས་ནི། །དེ་ཡི་མགོ་ལ་བྱུག་མཛད་དེ། །ཡང་དག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ལྟས། །ཞེས་བཀའ་སྩལ་ པས། རྟགས་སྣང་གིས་འཁྲིད་པ་འདི་དག་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་ནམ་ཐེག་པ་དམན་པའི་ལམ་དུ་ འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྒོམ་ནི་སྣང་བ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཞིག་གོ་སྙམ་ཞིང་སྨྲ་བ་ དག་སྣང་ངོ་། །དེ་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་མདོའི་དོན་ཡང་མ་གོ་ཞིང་། མདོ་དེ་དག་གི་ 4-519 དོན་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་པ་ཡང་མ་མཐོང་བར་སྣང་ལ། དེ་དང་འདི་དག་གི་མི་འདྲ་ བའི་ཁྱད་པར་ཡང་མ་ཕྱེད་པར་སྣང་ངོ་། །དེ་ལ་མདོ་ཚིག་དེ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་ནི། འདུས་ བྱས་མི་རྟག་པ་དང་། མི་སྡུག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སོགས་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ བཞིའི་གཉེན་པོ་སྒོམ་པ་ནི་བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད་དང་། བདག་མེད་གཉིས་ཀྱི་དོན་རྟོགས་དཔྱོད་ ཀྱིས་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་དང་། སྦྱོར་ལམ་ཡན་ཆད་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ གསལ་སྣང་ཐོབ་པ་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་དམིགས་དང་། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ རྟག་ཏུ་དགེ་བ་དང་མཚུངས་པར་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱི་མཉམ་ བཞག་རྟག་ཏུ་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགེ་བའི་བསམ་གཏན་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་དག་གོམས་པ་ལས་ཉི་ཟླའི་དབྱིབས་སོགས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་ བརྙན་མང་དུ་འབྱུང་ངོ་། །གཞན་ཡང་ས་གསུམ་པ་ལ་ཟངས་ཀྱི་འོད་ལྟ་བུའི་སྣང་བ་བཤད་པ་ ཡང་འདི་དག་དང་འདྲ་བས་མཚན་མ་དེ་དག་ལ་རྟེན་ནས་མུ་སྟེགས་ཅན་དང་ཐེག་དམན་གྱི་ ལམ་དུ་གོལ་ཞིང་འགྲོ་ཞེས་པའི་དོན་མ་ཡིན་གྱི། བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད་སོགས་བསམ་གཏན་དང་ པོ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་གནས་སྐབས་ན་མཐོང་སྣང་གི་རྟགས་དེ་དག་དང་།

金剛瑜伽遣除邪解 現在第四，遣除金剛瑜伽的邪解：對此，古時許多人及後來一些人這樣說道：《入楞伽經》和《華嚴經》以一心一音如是說： "分別義之禪定， 及凡夫所修禪， 如是真如禪定， 如來善妙禪定。 若瑜伽者精進， 見如日月形相， 及見光與蓮華， 如繪空中火相。 彼等種種相狀， 引入外道之道， 聲聞緣覺二者， 境界中亦墮落。 悉皆遠離此等， 無有顯現之時， 諸佛天之手印， 從諸剎土中出， 塗抹彼之頭頂， 此為隨順征相。" 如是宣說，故由相狀引導者，此等即成外道或小乘之道，而大乘之修即是無有任何顯現。如是說者有之。 對此回答：汝等既未了解經義，似亦未見諸智者對彼等經典之解釋，且似未能區分彼此之差別。其中，彼等經文之密意是：修習有為無常及不凈三昧等凡夫四顛倒對治，是凡夫所修；以觀察慧分別了知二無我義，是分別法義；從加行道以上獲得真如明相，是緣真如；諸佛三昧恒時與善相應，現見真如者等之等持恒離垢染，是如來善妙禪定。由熟習此等，生起如日月形相等三昧境界諸多影像。 又如說第三地有如銅光之相，與此等相似，非謂依止彼等相狀而墮入外道與小乘之道。初三禪定即凡夫所修等之階段所見顯相之徵相彼等與。

བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད་སོགས་བསམ་གཏན་དང་ པོ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་གནས་སྐབས་ན་མཐོང་སྣང་གི་རྟགས་དེ་དག་དང་། མུ་སྟེགས་དང་ རིགས་མཐུན་ཐུན་མོང་པ་བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་བཞི་དང་། མུ་སྟེགས་ཅན་ གྱི་གྲུབ་མཐའ་དང་མཐུན་པའི་ཉམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཐའ་ཡས་པ་འཆར་ཞིང་། དེ་བཞིན་ གཤེགས་པ་དགེ་བའི་བསམ་གཏན་དེ་ནི་སྤྱིར་ཐེག་ཆེན་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་ཀྱང་ མ་དག་ས་བདུན་དུ་དེ་བསྒོམས་པས། འདིར་ཡང་མཐོང་སྣང་གི་མཚན་མ་དེ་རྣམས་དང་། རང་དོན་ཡིད་བྱེད་ཕྲ་མོ་སོགས་ཉན་རང་གི་ལམ་དང་རྣམ་པ་མཐུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ ཉམས་མང་དུ་འབྱུང་། ཉམས་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྣང་བ་ཡིན་ཅིང་། སྔར་གྱི་མཚན་ མའི་རྣམ་རྟོག་དང་འབྲེལ་བའི་འཁྲུལ་སྣང་གི་ཆ་ཤས་ཀྱང་ཡིན་མོད་ཀྱི། རེ་རེས་ཀྱང་འདྲ་ 4-520 མཚུངས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མང་པོ་སྦྱོང་ཞིང་། ཡོན་ཏན་མང་པོ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའང་ ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ས་བདུན་པའི་མཐར་དེ་ཀུན་ཡང་སྤངས་ནས་སྣང་མེད་དུ་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྣང་བ་མེད་པའི་གནས་ལུགས་ལ་སེམས་གནས་པ་ནི། ས་བརྒྱད་པར་འགྱུར་ཏེ་ དེ་ཚེ་སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པས་ཕྱག་གིས་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་བོ། །དེ་ནས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་ འཛིན་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ལ་བལྟོས་པའི་མཉམ་རྗེས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ལྡང་འཇུག་ཡོད་ ཀྱང་། སྤྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སྐབས་མེད་ཅིང་། དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ སྤྲོས་བྲལ་ལ་དམིགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་སེམས་ནི་རྟག་ཏུ་ཡང་དག་པར་སོང་བ་ ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་ལ། སྣང་བ་མེད་པ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྣང་བ་མེད་པ་ཁོ་ན་ལ་བྱ་ སྟེ། གཞན་དུ་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཕྱག་གིས་དབང་བསྐུར་བ་ཡོད་པས་དང་། ཡང་མདོ་ ལས། ནམ་ཞིག་སེམས་ནི་གྱུར་པ་ན། །པདྨོ་འདྲ་བའི་གཞལ་མེད་ཁང་། །སྒྱུ་མའི་སྤྱོད་ཡུལ་ བྱུང་བ་ན། །དེ་ཡི་ཚེ་ན་ཐེར་ཟུག་གནས། །ཞེས་སོགས་དོན་དམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་མཐའ་ ཡས་པ་ཡོད་པར་བཤད་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ།

凡夫所修等初三禪定之階段所見顯相之徵相彼等，及與外道同類共通之四禪定與四無色定，以及隨順外道宗義之無量三昧境界顯現。如來善妙禪定雖普遍存在於一切大乘聖者，然於七不凈地中修習彼等，於此亦有彼等顯相征相，及微細自利作意等與聲聞緣覺道相隨順之諸多三昧境界生起。 彼等境界亦是世俗顯現，且是前述相狀分別念相關之迷亂顯現之部分，然每一者皆能清凈眾多相似之障，並能生起眾多功德，故亦攝於道中。此後，七地末際悉皆斷除彼等而成無顯現者，即心安住于無世俗顯現之實相，即成第八地。爾時獲得無量諸佛手印灌頂。 此後雖有依止種種三昧之等持與后得，以及入住出定，然總之無有不入等持之時，且彼一切唯緣離戲，故其心恒時隨順正道。此為其義。 無顯現者亦唯就無世俗顯現而言，否則，因有諸佛手印灌頂，且經中說："何時心轉變，如蓮妙宮殿，幻境界生時，爾時住究竟。"等說有無量勝義智慧顯現，將成相違。

།འོན་ཀྱང་དོན་རབ་འབྱེད་པའི་ བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་བསམ་གཏན་དང་། དེའི་རྒྱུན་ ལས་བྱུང་ཕྱིན་ཆད་དེ་བཞིན་ཉིད་དམིགས་སམ་མི་རྟོག་པ་ཡིན་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་དག་ལས་ བྱུང་བའི་རྟགས་སྣང་དེ་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་གསར་དུ་སྣང་བའི་འཇའ་ཚོན་ལྟར་ཤར་བ་ ཡིན་པས་ལམ་རྟགས་ཡིན་ཡང་འཁྲུལ་སྣང་ངོ་། །གཞན་ཡང་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་བཤད་ པའི་ལུས་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཡང་ལྷ་སྐུ་དང་ཐིག་ལེ་དང་ཡིག་འབྲུ་དང་མེ་ དམིགས་ལ་སོགས་པ་རྟོག་བཅས་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྟགས་སྣང་རྣམས་ཀྱང་རགས་ པའི་རླུང་བཙན་ཐབས་སུ་འགགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། ཕལ་ཆེར་སྔ་མ་དང་ཕྱོགས་འདྲ་ སྟེ། རྩ་རླུང་ཐིག་ལེ་རགས་པའི་མདངས་ཀྱི་སྣང་བས་གཡོགས་པ་ཡིན་པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྣང་ 4-521 བ་ཧ་ཅང་གསལ་བ་མིན་ནོ། །རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་འདི་ནི། དུ་སོགས་རྟགས་རྣམས་རྣམ་པར་ མི་རྟོག་པས་ལུས་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པ་དང་། ཕྱི་ནང་གཞན་གསུམ་གྱི་ནམ་མཁའི་གནད་ དང་། རྡོ་རྗེ་འབེབས་པའི་སྟོབས་ལས་འབྱུང་ངོ་། །དེའི་ཕྱིར་སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་གཙོ་བོ་རྣམས་ ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་མདངས་སོ། །དེ་ལ་སོ་སྐྱེའི་སྐབས་སུ་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེ་རགས་པའི་མདངས་ ཅུང་ཟད་འདྲེས་པ་སྲིད་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་ལས་དང་པོ་པ་ཉིད་ནས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྣང་བ་གསལ་ བར་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལུགས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་དེ་དག་ཆོས་ ཉིད་ཀྱི་སྣང་བ་རང་ནི་མིན་མོད་ཀྱི། རྣལ་འབྱོར་ཅན་མཆོག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་བཤད་དེ། །མ་ དག་ས་བདུན་མན་ཆད་དུ་སྤང་བྱ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མདོ་དོན་གྱི་དེ་དག་དང་། སྔགས་ཀྱི་ལམ་ མཚན་མའི་རྣལ་འབྱོར་རྣམས་དང་། རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་ གྱིས་ཤིག འདིར་སྨྲས་པ། མདོ་འདིའི་དོན་ཡང་དཔྱོད་མཁན་མང་མོད་ཀྱི། །མཁས་པའི་ཁྲོད་ ནའང་ཕལ་ཆེར་ལྡབ་ལྡིབ་སྨྲ། །རིན་ཆེན་མཆིང་བུའི་དབྱེ་བ་ཤེས་པ་འགའ། །དེང་སངས་ས་ སྟེང་འདི་ན་ཡོད་དམ་ཅི། །ཞེས་རྩོད་པ་དང་པོ་བསལ་ཟིན་ཏོ། །གཞན་ཡང་སྟོང་གཟུགས་ ཉིད་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་འདི་ལྟ་བུ་དག་ཡོད་དེ། འཁྲུལ་སྣང་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་། ལམ་བདེན་ཙམ་ཏེ་ཆོས་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བའོ།

然而，無論是具有分別唸的善分別禪定等禪定，還是從其相續所生之後的緣真如或無分別，從彼等所生之相顯現，如同因緣和合新生顯現之彩虹般顯現，故雖是道相卻是迷亂顯現。 複次，即便是密乘所說之身要點壓迫，從修持天身、明點、文字及火焰等具分別觀想所生之相顯現等，亦因粗大氣脈強制阻塞而生，大多與前者相似，因為被粗大脈氣明點光芒之顯現所覆，故法性顯現不甚明顯。 此金剛瑜伽，煙等諸相以無分別而壓迫身要點，及外內他三之虛空要點，以及金剛降下之力而生。是故，空相之主要者是法性自光明。於此，凡夫階段雖可能稍許摻雜粗大脈氣明點之光明，然大多從初業者開始即能明見法性顯現。 經教之三摩地境界諸色雖非法性顯現自體，然說為殊勝瑜伽士之境界，於七不凈地以下非為所斷。當如是了知經義之彼等，及密乘道相瑜伽等，以及金剛瑜伽之差別。 此中所說：雖有眾多思察此經義者，然于智者中亦多含糊而說。能辨寶石與青金差別者，今時此地上豈有幾人？ 如是已經遣除第一諍論。複次，對於空相本身有如是邪執：說唯是迷亂顯現，及說僅是道諦非為法性。

།དང་པོ་ནི་བོད་དུ་ཕྱག་ཆེན་པར་ གྲགས་པ་ཕལ་ཆེར་རྣམས་དེ་ནི་ཉམས་ཀྱི་ཟ་ཟི་ཙམ་ཡིན་གྱི། ཡིན་ལུགས་ཀྱི་སྒོམ་རྣལ་མའི་ ཐོག་ཏུ་ཕེབས་དུས་འདི་འགག་དགོས་ཟེར་བ་དང་། རྒྱ་བོད་ཀྱི་དབུ་མ་པར་ཁས་འཆེ་བ་ཕལ་ ཆེར་ཡང་གནས་ལུགས་སྤྲོས་བྲལ་ལ་རྟགས་འཆར་རྒྱུ་མེད། སྣང་བ་གང་ཤར་ཡང་སེམས་ ཀྱི་འཁྲུལ་སྣང་ཡིན་ཟེར་བ་དང་བུ་སྟོན་ཆེན་པོའི་ཁྲིད་ཡིག་ནའང་། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་མེད་བཞིན་ དུ་སྣང་བ་ཡིན་པས་ཞེན་པར་མ་བྱེད་ཅེས་སོགས་བྲིས་སོ། །དེ་དག་ནི་སྤྱན་རས་གཟིགས་ 4-522 ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་མངོན་སུམ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བས་མཁའ་ལ་སྐར་ མ་བཞིན་དུ་འགྱུར་ཏེ་སྐར་མའི་ཚོགས་བཞིན་དུ་དུ་མ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ། ཞེས་པ་ ནི་ཤ་ལ་སོགས་པའི་མིག་གིས་གཟུང་བར་བྱ་བ། སྲིད་པ་གསུམ་མེ་ལོང་ལ་མཐོང་བ་ལྟར་ སྟོང་པ་ལ་མ་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་ནི། སོ་སོར་སྡུད་པའི་ཡན་ལག་ སྟེ་ཁམས་གསུམ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ དང་འགལ་ཏེ་དེ་ལ་སོགས་པ་ལུང་འབྱམས་ཀླས་པ་ཡོད་དེ་འདི་ཁོ་ནས་དོན་སྟོན་ཏོ། ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཞེས་པ་གནས་ལུགས་སྒོམ་པའི་དོན་ཡིན་ལ། འཁྲུལ་སྣང་ཙམ་ ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ན་གནས་ལུགས་སྒོམ་པར་འགལ་བས་སོ། །གཞན་ཡང་མཁས་མཆོག་ དེ་ལ་བརྗོད་པ་ཉིད་ཅག་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་ཚད་མར་མཛད་བཞིན་དུ་དེ་ལྟར་འདོད་པ་ནི་ ཆེས་ཤིན་ཏུ་འགལ་བ་ནི་སོར་སྡུད་མངོན་སུམ་གྱི་ལམ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་ པ་དེ་ལ་སྣང་ཚང་འཁྲུལ་སྣང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་མེ་བོ་ཆེ་དང་ སྔགས་མཆོག་སྔགས་བདག་སོགས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐ་མལ་ལས་དང་པོ་པའི་འཁྲུལ་ སྣང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་རྟགས་བཅུ་དེ་སྣང་མཁན་གྱི་འཁྲུལ་ཤེས་ཡིན་ནམ་ཟླ་བ་ གཉིས་སྣང་ལྟ་བུ་ཡུལ་ལ་ལྟོས་ནས་གཏན་མེད་ཡིན་ནམ། ཆོས་གཞན་ཞིག་གི་རྣམ་པ་དེ་ལ་ ཤར་བ་ཡིན། དང་པོ་གཉིས་ཀ་མི་འཐད་དེ། ནཱ་རོ་པས་འདི་སྐད་ཅེས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ མ་བྱས་པ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་རང་བཞིན་མེད་པའི་དངོས་པོའི་གཟུགས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཅེས་དང་། དཔལ་དྲི་མེད་འོད་ལས། འདིར་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་རྣམ་ པར་དག་པའི་སེམས་ཞེས་གསུངས་པས་སོ།

第一，在藏地大多數著名的大手印者說，那只是經驗的朦朧而已，說當抵達真實修行的正道時這必須中斷；以及大多數自稱為漢藏中觀師者也說實相離戲無有相現，任何顯現皆是心的迷亂顯現；布敦大師的引導文中也寫道："如幻，無而顯現，故莫執著"等。 這些與觀世自在前所說"現前者即以真如瑜伽如空中星辰般，如群星般諸多受用圓滿身"相違。此說肉眼等所取，如鏡中見三有，于空性未觀察的一切事物所見，是別攝支，因見三界佛影像故。與此等有無量教證相違，僅此便已顯示其義。 "真如瑜伽"即是實相修持之義，若緣唯迷亂顯現則與修持實相相違故。複次，對彼等智者中最勝者而言，我等以金剛瑜伽為量的同時如是承許，極其相違，因為攝集非為現量道故，因為彼心之顯現皆為迷亂顯現故。如是，智慧智火大及最勝咒主等亦成非是，因為是凡夫初業者之迷亂顯現故。 複次，十相是顯現者的迷亂知，還是如雙月般就境而言完全不存在，還是其他法之行相現於彼處？前二者皆不應理，因為那若巴說："於一切相無作稀有，因為是無自性事物之色相故"；以及吉祥無垢光說："此中亦說空性與大悲自性之色相為清凈心"故。

།གསུམ་པ་ལྟར་ན། དུ་སོགས་ཏེ་ཆོས་གཞན་ གང་ཞིག་གི་རྣམ་པ་ཡིན་སྨོས་ཤིག ཆོས་ཅན་སོ་སོའི་རྣམ་པ་ཡིན་ན། རྣམ་པ་གཏོང་བྱེད་ཡོད་ དམ་མེད། ཡོད་པ་ཡིན་ན་མཚན་མོ་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་མཐོང་བ་སོགས་དང་འགལ། མེད་ 4-523 ཀྱང་སེམས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱིས་སྣང་ངོ་སྙམ་ན། ཐིག་ལེ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་བག་ཆགས་ཅི་ ཞིག་ལས་འབྱུང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་དེའི་ཆ་ཤས་ལ་ཟེར་རམ། བློ་ཉིད་དེའི་ རྣམ་པར་ཤར་བ་ལ་ཟེར། དང་པོ་ལྟར་ན་འཁྲུལ་སྣང་ཡིན་པ་ཉམ། གཉིས་པ་ལྟར་ན་གོང་ དུ་བཀག་པ་ཉིད་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཡུལ་ཅན་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པར་འགྱུར་བས་བློ་དེ་ ཡུལ་ཡང་ཆོས་ཉིད་དུ་འགྱུར། རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་སྤོང་བ་དེ་དག་ལ་སྨྲས་པ། ཅི་དུ་སོགས་ འདི་དག་འཁྲུལ་སྣང་ཡིན་ཡང་འདི་བསྒོམས་པས་ཅི་སྐྱོན། འཁྲུལ་པ་བསྒོམས་པས་གནས་ ལུགས་ལ་མི་སླེབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ད་ལྟའི་གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་བྱ་ཟས་གོས་སྐྱེས་པ་བུད་ མེད་རྟ་གླང་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་མ་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ནམ། ཅི་སྟེ་མ་འཁྲུལ་ན་འདི་རྣམས་ཉིད་ ཁོ་ན་བདེན་པ་དང་གནས་ལུགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གནས་ལུགས་ མཐོང་བར་ཐལ་བ་དང་། གྲོལ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་འདི་རྣམས་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ ནོ་ཞེ་ན། འོ་ན་དབུ་མ་པ་ཁྱེད་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་བསྒོམས་པས་དངོས་ཞེན་ ལས་གྲོལ་བར་འདོད་པ་ཡང་མི་འཐད་ཅིང་། ཕྱག་ཆེན་པ་རྣམས་ཀྱང་སྣང་བ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་ པ་བསྒོམས་པས་རང་གྲོལ་དུ་འགྱུར་བ་མི་འཐད་དེ་འཁྲུལ་སྣང་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར། གནས་ ལུགས་ལ་མི་སླེབ་པས་སོ། །དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ་སྐྱོན་དེ་མེད་དེ་འཁྲུལ་སྣང་ཡིན་ཡང་ཞེན་ པར་མི་བྱེད་ཅིང་སྟོང་པར་རིག་པས་སོ།

根據第三種情況，對於諸如"杜"等是其他法相的什麼相，請說明。如果是各個有法的相，那麼是否有能捨棄相的東西？如果有，則與夜晚見到日輪等相矛盾。即便沒有，如果認為是由心的習氣所顯現，那麼大明點等是從什麼習氣中產生的？如果說是法性的相，是指其部分還是說心本身顯現為其相？如果是第一種情況，則成為迷亂顯現。如果是第二種情況，雖然就是上文所破的，但是由於所緣境成爲了證悟法性，所以該心的對境也成為法性。 對於那些捨棄金剛瑜伽的人們說道：即便這些"杜"等是迷亂顯現，修習它們有什麼過失呢？他們回答說：因為修習迷亂不能達到實相。那麼，現在的色、聲、香、味、觸、飲食、衣服、男人、女人、馬、牛等這些是不迷亂的嗎？如果不迷亂，由於這些本身就是真實和實相，則應成一切眾生都見到實相，應成解脫。如果說這些是迷亂的，那麼，你們中觀派認為修習如幻般的世俗能從實執中解脫的觀點也不合理，大手印派認為修習俱生顯現能自解脫的觀點也不合理，因為修習迷亂顯現不能達到實相。他們回答說沒有這些過失，因為雖然是迷亂顯現，但不執著而且通達為空性。

།ཡང་བརྗོད་པ། འོ་ན་ངེད་ཀྱང་སྟོང་གཟུགས་ལ་ ཞེན་པར་མི་བྱེད་ཅིང་སྟོང་པར་རིག་པས་ཅིའི་ཕྱིར་ལམ་དུ་མི་འགྱུར། དེ་བས་ན་རེ་ཤིག་ ཁྱེད་ཀྱི་ངོར་འཁྲུལ་པ་ཡིན་མཉམ་ཞིག་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་ལམ་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ སྣང་བ་འདིས་ནི་གནས་ལུགས་ལ་སྒྲིབ་ཅིང་། མ་དག་ལས་སྣང་འདིས་ནི་མི་སྒྲིབ་པོ་ཞེས་པ་ འདི་དང་། སྤྱོད་པ་བཟང་ངན་རྣམས་སྟོང་པར་རྟོགས་ན་རྟོགས་མཉམ་དང་། མ་རྟོགས་ན་མ་ རྟོགས་པར་མཉམ་པ་ཡིན་ཡང་རྟོགས་མ་རྟོགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་འབྱེད་པའི་སྤང་བླང་མི་བྱེད་པར་ 4-524 མི་དགེ་བ་ལ་མངོན་པས་ཆགས་པ་ལྷ་སྒོམ་དང་། བཟླས་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ དང་། ཉམས་ཀྱི་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་པ་དག་ནི་བཟོ་མེད་ལས་མེད་དང་འགལ་བས་ལམ་གོལ་ བར་འདོད་ཅིང་། སྡིག་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་འཐབ་རྩོད་དང་། རྣམ་གཡེང་དང་། འདོད་ སྲེད་དང་། ཆགས་སྡང་འདི་དག་བཟོ་མེད་དུ་སྦྱང་བས་གྲོལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་འདི་ དག་ནི། རྒྱལ་བའི་དགོངས་དོན་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ། མུན་པ་ནས་མུན་པར་འཇུག་པ། ལག་ འགྲོ་ལྷ་མིན་གྱི་རིགས་སོ། །དེ་འདྲ་ལུགས་དེ་དག་གི་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོའི་གྲུབ་མཐའ་ལ་མེད་དོ་ སྙམ་ན། དེ་ནི་བདེན་ཏེ། འོན་ཀྱང་སྔོན་ནས་ད་ལྟའི་བར་གྱི་ལུགས་དེ་འཛིན་པའི་སྐྱེ་བོ་ཤས་ ཆེ་བ་ཞིག་གི་ཁ་དང་སྙིང་ལ་རྟག་ཏུ་གནས་ཏེ་སྐྱེ་བོ་ལོག་པའི་ལམ་ལ་འཁྲིད་པར་མངོན་སུམ་ གྱིས་གྲུབ་ལ། དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་རྩ་བའི་གྲུབ་མཐའ་མེད་ན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱེད་ཅག་ཕུང་སྟེ་ ཆོས་དང་འགལ་བར་མ་ཟད། རང་ལུགས་དང་ཡང་འགལ་བས་སོ། །ཡང་དེ་དག་ལ་བརྗོད་ པ། ཅི་མ་འཁྲུལ་པའི་སྣང་བ་ཡོད་དམ་མེད། མེད་ན་ནི་ཐར་པ་མེད་པའམ། ཐར་པ་འཁྲུལ་ པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར། ཡིད་བརྟན་མེད་པར་འགྱུར། ཅི་སྟེ་སྣང་ཚད་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ལ། མི་ སྣང་བ་ནི་མ་འཁྲུལ་བའོ། །སྙམ་ན། སྣང་བ་གཏན་ནས་མེད་པ་ནི་མ་འཁྲུལ་བ་ག་ལ་ཡིན་ཏེ། རི་བོང་རྭ་ལྟར་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འདི་སྐད་ཅེས། མ་འཁྲུལ་བ་ནི་ཡོད་དེ་སེམས་ སྐད་ཅིག་མ་རང་ཚོ་ཟིན་པའི་སྣང་བ་འདིའོ་སྙམ་ན། རྟགས་བཅུ་ཡང་མ་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་ ཏེ། རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་རོ། །ཉམས་ཀྱི་བདེ་སྟོང་དང་མི་རྟོག་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར། །སེམས་ ཉིད་རང་ཚོ་མ་ཟིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་ན། བཟའ་བ་དང་། བཏུང་བ་དང་། བགོ་བ་ལ་ སྤྱོད་པ་དང་། འགྲོ་བ་སོགས་མི་བྱེད་པའང་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། ཁྱེད་ལའང་དེ་འདྲ་མི་སྲིད་ པར་འགྱུར་རོ།

又說道：那麼，我們也不執著于空色且通達空性，為什麼不成為道呢？因此，暫且讓我們承認在你們看來這是同樣的迷亂，但由修道所生的這些顯現會障礙實相，而不清凈的業力顯現卻不會障礙，這種說法以及善惡行為若通達為空性則通達平等，若未通達則未通達平等，但在通達與未通達的區分上不作取捨，而明顯貪著不善的修deity、唸誦、持戒行為和各種覺受顯現，這與無作為相違背，認為是邪道；而明顯貪著罪業的鬥爭、散亂、貪慾、貪嗔這些，通過無作為來修習就是解脫的因。這些說法是違背佛陀密意的，從黑暗趨入黑暗的，是手行阿修羅的種類。 如果認為這種說法在那些大車軌的宗派中沒有，這是對的。然而，從古至今持這種觀點的大多數人的言行中一直存在，明顯成立引導眾生入邪道，如果說他們自身的根本宗派中沒有這些，正因為沒有，你們就糟糕了，不僅違背佛法，也違背自宗。 又對他們說道：是否有不迷亂的顯現？如果沒有，則無解脫，或解脫成為迷亂，因此成為不可靠。如果認為所有顯現都是迷亂，而不顯現則是不迷亂，那麼完全無顯現怎麼會是不迷亂呢？因為如兔角般什麼都沒有。又如此說：有不迷亂，即心的剎那自證的這些顯現。如果這樣想，則十相也應成為不迷亂，因為具有同樣的理由。如果說因為行於覺受的樂空和無分別，所以心自身沒有自證，那麼也未見到不做飲食、著衣、行走等，所以你們也不可能有那樣的情況。

།དེ་དག་སྒོམ་གྱིས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ་སྙམ་ན། ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་སྒོམ་ གྱིས་ཟིན་པར་བྱེད་ན་དེ་ལ་ཅི་ཞིག་སྐྱོན་ཡོད་པར་འགྱུར། དེ་ལྟར་ན་སྟོང་གཟུགས་འཁྲུལ་པ་ 4-525 ཡིན་པ་ཁེགས་ལ། མ་འཁྲུལ་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ནི་འདི་ལྟར་སྟོང་གཟུགས་འདི་ནི་མ་འཁྲུལ་པའི་ སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ལས་སྣང་ འདི་ལ་ཆགས་པ་ནི་འདིས་སྤོང་བའི་ཕྱིར་དང་། རྣལ་འབྱོར་མཆོག་རྣམས་ལ་སྣང་བ་འདི་ཇེ་ རྒྱས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྩོད་པ་གཉིས་པ་བསལ་ཟིན་ཏོ། ། གསུམ་པ་ནི་སྔ་རབས་པ་ཕལ་ཆེར་ཞིག་དང་། ཆོས་རྗེ་བསོད་ནམས་རྒྱལ་མཚན་སོགས་ ཁ་ཅིག་ཀྱང་སྟེ། སྟོང་གཟུགས་རྟགས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་འདི་རྣམས་འཁྲུལ་སྣང་ཡང་མིན་ལ་ དོན་དམ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་མཁན་གྱི་བློའི་རང་སྣང་ཡིན་པས་ལམ་གྱི་བདེན་པ་འདུས་ བྱས་སོ་ཞེས་གསུང་ངོ་། །འདི་ནི་འདོད་ཚུལ་སྔ་མ་ལས་བཟང་ཡང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་ཏེ། རྩ་རྒྱུད་ལས། སོ་སོར་སྡུད་པ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེ། །ནམ་མཁའ་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་དང་། རྗེ་ བཙུན་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱིས་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་ནམ་མཁའ་ལས་བྱུང་བ། ཀུན་ཏུ་ བཟང་པོ་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པ། ལྷན་ ཅིག་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ། ཞེས་སོགས་སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ་རྣམས་དང་། ནཱ་རོ་པས་ཀྱང་། སེམས་ཀྱི་དུས་གསུམ་པའི་སྣ་ཚོགས་གཟུགས་ཀྱང་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ རྣམས་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ ཆོས་ཉིད་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་ཏེ། འདུས་བྱས་ཡིན་པ་བཀག་གོ །སློབ་དཔོན་ཉི་ མ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་སྣ་ཚོགས་གཟུགས་རྣམས་ཐམས་ ཅད་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པའོ། །ཞེས་སོ། །བཤད་སྦྱར་སྙིང་པོ་སྣང་བར། དེ་ལྟར་སེམས་ཀྱི་ སྣང་བ་ཙམ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། ཞེས་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡུལ་སྟོང་ གཟུགས་དེ་དག་ཆོས་ཉིད་དུ་བཤད་པས་དེ་དག་ལམ་བདེན་མིན་པར་ཆེས་བསལ་བར་གྲུབ་ བོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་འདི་སྙམ་དུ། རང་གི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཙམ་ཞེས་དང་སྒྱུ་མ་རྨི་ལམ་སོགས་ 4-526 དང་མཚུངས་པར་བཤད་པས་རྣམ་ཤེས་དང་བདེན་མེད་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། དཔེ་རྣམས་ ནི་ཕྱོགས་རེ་ནས་ལེན་པ་ཡིན་གྱི། ཐམས་ཅད་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་འདིར་ཡང་སྒྱུ་མ་ རྨི་ལམ་སོགས་ཀྱི་དཔེས་བསྟན་པ་ནི། གསལ་བར་སྣང་ཡང་རྡུལ་ཕྲ་རབས་ཀྱི་ཆོས་མེད་པ་ དང་། འདུས་བྱས་དང་དངོས་པོས་སྟོང་པའི་དོན་ཡིན་གྱི། འཁྲུལ་སྣང་ཡིན་པའམ། རང་གི་ ངོ་བོས་བདེན་པར་མེད་པའི་དཔེར་མི་ལེན་ནོ།

如果認為因為這些被禪定攝持所以無過失，那麼我們也能以禪定攝持，這有什麼過失呢？如此則否定了空色是迷亂，證明不迷亂的理由是這樣的：這空色是不迷亂的顯現，因為是聖者們所親證的對境，因為能斷除對業力顯現的貪著，因為在殊勝瑜伽師處這種顯現會逐漸增長。第二種諍論已經遣除。 第三，大多數古代論師和法主索南嘉參等一些人說：空色、十相等這些既不是迷亂顯現也不是勝義，而是見者心識的自顯，是道諦有為法。這種觀點雖比前說較好但不如實，因為根本續中說："普攝(所作)大手印，是虛空空性相。"以及尊者觀世音也說："一切相從虛空中生起，普賢具一切根，住於一切眾生的自性，俱生喜"等所說的空色的性相，以及那洛巴也說："心的三時種種色相也非事物，因為它們無過去等事物的體性，因為超越微塵的法性。"這否定了是有為法。堪布日光吉祥智說："法界即是具足一切種種色相的空性虛空。"在《釋論心要顯》中說："如是唯心顯現，法界即大手印。"如此解釋境空色為法性，由此極為成立它們不是道諦。 又有人這樣想：因為說是唯自心顯現以及與幻化、夢等相同，所以成為識和無實。對此，諸譬喻是從某一方面取的，不是一切方面。因此這裡以幻化、夢等譬喻所顯示的含義是：雖然明顯顯現但無微塵的法性，是空無有為和實法的意思，而不取為迷亂顯現或自性無實的譬喻。

།ཨིནྡྲ་བྷཱུ་ཏིའི་ཡེ་ཤེས་གྲུབ་པ་ལས་ཀྱང་། སྒྱུ་ མ་ལ་སོགས་དཔེ་རྣམས་ནི། །སྲས་བཅས་རྒྱལ་བའི་བསྟན་མཛད་པ། །བཏགས་པ་ཙམ་ནི་ དངོས་པོ་མེད། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་འགོག་མ་ཡིན། །དཔེ་ཉིད་དང་ནི་མཚུངས་པ་རུ། །རྣམ་ པ་ཀུན་ཏུ་ཆོས་བཤད་ན། །བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །དཔེ་ཉིད་དུ་ནི་མི་འགྱུར་རོ། ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་སེང་གེ་ཡི། །དཔེ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ཡོད། །དཔའ་སོགས་ཡོན་ཏན་ལྡན་ པས་ཏེ། །མཇུག་མ་ལ་སོགས་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་བས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་ ཀྱི་ཐམས་ཅད་མིན། །ལུང་དང་རིག་པའི་རྗེས་འབྲངས་ཏེ། །སྐྱེས་བུ་མཆོག་གིས་རྟོགས་པར་ བྱ། །དེས་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་གང་སྨྲས་པ། །བྱིས་པ་འབྲིད་པའི་ཐབས་ཡིན་གྱི། །འགྲོ་བ་འདོད་ པའི་བསམ་པ་ཡིས། །བདེན་པར་སྨྲས་པ་དེ་མ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་རི་བོང་རྭ་དང་ནི། །དེ་བཞིན་ མོ་གཤམ་བུ་ལྟ་བུ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གང་དུ་ཡང་། །རྒྱལ་བས་དངོས་མེད་མ་གསུངས་ སོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྒྱུ་མ་སོགས་ཀྱི་དཔེས་བསྟན་པས་བདེན་མེད་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ སྨྲས་པ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་བསླུ་བའི་ཐབས་ཡིན་གྱི། གཞན་ཕན་གྱི་བསམ་པས་བདེན་པར་ སྨྲས་པ་མིན་ནོ། །ཞེས་པའོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ཏུ་སྣང་བ་འདི་དུ་བ་ཡིན་ནམ་མིན། ཡིན་ན་ནི་ ཕྱི་དོན་དང་འདུས་བྱས་སུ་འགྱུར་བས་བདེན་པ་ག་ལ་ཞིག །མིན་ན་ནི་དུ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་དུ་ བར་སྣང་བའི་ཕྱིར། དེ་ལས་འཁྲུལ་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། ཅེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ལ་སྨྲས་པ། དུ་བའི་ སྟོང་གཟུགས་འདི་ཀུན་རྫོབ་སྣང་ཞིང་གྲགས་པའི་དུ་བ་ནི་མ་ཡིན་ལ། དེར་སྣང་ཡང་མི་སྣང་ 4-527 བས་མ་ཡིན་པ་ལ་མ་ཡིན་པར་སྣང་བ་ནི་ཅི་ཞིག་འཁྲུལ། དོན་དམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དུ་བར་ནི་སྣང་ མོད་ཀྱི། ཡིན་ཡང་ཡིན་པས་ཡིན་པ་ལ་ཡིན་པར་མཐོང་བ་ཡང་འཁྲུལ་བའི་མཐོང་ཚུལ་ག་ལ་ ཡིན། ཀུན་རྫོབ་སྣང་གྲགས་ཀྱི་ཆོས་མ་ཡིན་པས་འདུས་བྱས་ཀྱི་དྲི་མ་ཡང་མེད་དོ། །ཡང་འདི་ སྐད་ཅེས། རྗེ་བཙུན་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེའི་ཞལ་སྔ་ནས། འདིར་རང་བྱིན་རླབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སོར་ སོར་སྡུད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་མཐོང་བའོ།

從因陀羅菩提的《智慧成就》中也說： "幻等諸譬喻，佛及佛子說， 僅是假立無實體，非遍一切處皆遮。 若說諸法皆相同，等同譬喻各方面， 一切所立應成者，皆不能成為譬喻。 譬如世間獅子喻，用來形容勇士時， 雖具勇猛等功德，卻無尾巴等其他。 是故一切諸事物，非具一切自性相， 隨順經教與正理，應由勝者來了知。 故汝所說諸言論，只是愚童欺誑法， 並非為利諸眾生，如實宣說真諦義。 如同兔角與石女，所生子等諸譬喻， 於一切法任何處，佛未說為無實體。" 這表明：說以幻化等譬喻顯示僅是無實，這是欺騙愚童的方便，而不是出於利他的發心如實宣說。 又有人說這個顯現是煙還是不是煙？若是煙則成為外境和有為法，怎麼會是真實？若不是煙，則因為非煙顯現為煙，有什麼比這更迷亂的呢？對此回答說：這煙的空色不是世俗顯現言說的煙，雖然顯現為煙卻不是煙，非煙顯現為非煙有什麼迷亂？雖然顯現為勝義智慧的煙，是煙也是煙，所以見到是煙為是煙怎會是迷亂的見法？因為不是世俗顯現言說的法，所以也無有為法的過失。 又如是說：尊者金剛手說：此處所謂自加持，即是見到普提(所作)世俗空性。

།ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། བདེན་མེད་ དང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གྲུབ་པོ་སྙམ་ན། འདིར་ཀུན་རྫོབ་སྟོང་ཉིད་ནི་དམིགས་བཅས་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ མིང་ངོ་། །གོང་དུའང་བཤད་པ་ལྟར་ཏེ། འདིའི་དམིགས་བཅས་ཀྱང་འཁྲུལ་བའི་སྣང་བ་དང་། གཟུང་འཛིན་གྱི་སྣང་བ་དང་། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། སྤྲོས་པ་ལ་མི་ཟེར་གྱི་དམིགས་པ་ཞེས་ པ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའམ། ཚད་མས་དམིགས་པའམ། མཐོང་རྒྱུ་དང་། རྟོགས་རྒྱུ་དང་། མྱོང་རྒྱུ་དང་། རིག་རྒྱུ་ཡོད་པའི་མིང་ངོ་། །དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་འདོགས་པ་ནི། བདེན་གཉིས་ དབྱེར་མེད་དམ་བདེན་གཉིས་ཟུང་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་དུས་ཀྱི་བློ་ངོར་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་ཡ་ གྱལ་དུ་འཇུག་པའི་ཀུན་རྫོབ་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དོན་དམ་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ དང་། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ནི་བདེན་གཉིས་ཟུང་འཇུག་ཡིན་གྱི། གཞན་ནི་བདེན་གཉིས་ཟུང་འཇུག་ཏུ་སོང་བ་མི་སྲིད་དེ། དོན་དམ་གདོད་མ་དང་། ཀུན་རྫོབ་ གློ་བུར་སྒྲིབ་པའི་སྣང་བ་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་པའི་གོ་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཁྱེད་ཅག་ གི་འདོད་པ་ལྟར་དེ་གཉིས་རང་བཞིན་མེད་པར་མཉམ་པ་ཙམ་དེ་ནི་ཟུང་འཇུག་ཏུ་མི་འགྱུར་ ཏེ། རང་བཞིན་མེད་པའི་ངོས་ཙམ་ནས་ཟུང་འཇུག་ཏུ་འཇོག་དགོས་པ་བྱུང་འདུག་པའི་ཕྱིར། བུམ་པ་དང་བུམ་པའི་དོན་སྤྱི་ཟུང་འཇུག་དང་། མིའི་དོན་སྤྱི་དང་ཆུའི་དོན་སྤྱི་ཟུང་འཇུག་དང་། ལྷས་བྱིན་དང་མཆོད་སྦྱིན་ཟུང་འཇུག་དང་། མཐར་གཏུག་ན་རི་བོང་གི་རྭ་དང་མོ་གཤམ་གྱི་ བུ་ཡང་ཟུང་འཇུག་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་ལྟར་འདོད་ཀྱང་སྲིད་ན། ཁྱེད་ཀྱི་ཟུང་འཇུག་ 4-528 གི་རྣམ་གཞག་འདི་ནི་ངོ་མཚར་ཅན་ཞིག་སྟེ། ངོ་བོ་མི་འདྲ་བ་མང་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གང་ ལ་དམིགས་པས་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བའི་གཞིའི་གནས་ལུགས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ་བསྒོམ་ པར་ཡང་མི་འགྱུར། འབྲས་བུ་གཏན་ལ་ཡང་མི་འབེབས་ཤིང་ཆོས་སྐད་མཐོན་པོ་ཞིག་ཡིན་ རློམ་ལས། གཞན་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ལ་གནས་སྐབས་ འགའ་ཡང་ཉེར་མཁོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཆོས་ཉིད་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་ཡིན་པའི་ཆ་ ནས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་གྱི་སྟོང་གཟུགས་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ བདེན་པ་ཞེས་བྱ་ལ། དོན་དམ་རང་ངོས་ནས་བདེ་བ་ཆེན་པོ་དང་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མི་ འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ལ་ནི་དོན་དམ་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྒྲ་དོན་སམ་བྲ་ཏ་ཞེས་ པ་ལ། སམ་ནི་ཡང་དག་པའམ་རབ་ཏུ་ཞེས་པ་ཡིན་ལ། བྲ་ཏ་ནི་སྒྲིབ་པ་སྟེ་ཡང་དག་པ་ལ་ སྒྲིབ་པའམ། རབ་ཏུ་སྒྲིབ་པ་སྟེ་མ་དག་ལས་སྣང་རྣམས་སོ།

因此所說，如果認為是無實且世俗成立的話，此處世俗空性是有所緣空性的異名。如前所說，此處的有所緣也不是指迷亂顯現、能取所取顯現、分別念和戲論，所謂所緣是指現量所見或量所緣或可見、可證、可經驗、可知的名稱。稱為世俗是因為在二諦無別或二諦雙運所說的時候，在心境中作為二諦之一支的世俗的緣故。 其中勝義法性智慧和世俗法性智慧雙運即是二諦雙運，其他不可能成為二諦雙運，因為本初勝義和暫時世俗遮障顯現二者無法成為一體的機會，以及按照你們的主張，這兩者僅僅等同於無自性，這不能成為雙運，因為只從無自性的角度必須安立為雙運。 瓶子與瓶子的總義雙運、人的總義與水的總義雙運、提婆達多與耶若達多雙運，最終也將成為兔角與石女子也成雙運，如果這樣承認的話，你們這個雙運的安立真是稀奇，雖有眾多不同體性但都不是以所緣而得清凈的基礎實相，也不能修習，也不能決定果，只是自詡為高深的佛法術語，因為對追求解脫和一切智的人們在任何時候都毫無必要。 因此，法性從具一切相的方面是世俗法性的緣故，對具一切相的空形稱為世俗諦，從勝義自身是大樂和常的緣故，對不變的大樂稱為勝義諦。世俗的詞義samvṛta中，sam是真實或極其的意思，vṛta是遮蔽，即遮蔽真實或極其遮蔽，也就是從不清凈而顯現的諸法。

།ཡང་ན་བསྒྲིབས་པ་རྣམས་ཀྱི་ ཡང་དག་པའམ་བསྒྲིབས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཞེས་པར་ཡང་འགྱུར་བས། སྒྲིབ་བྱེད་ཀུན་རྫོབ་ རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་ཡང་སཾ་བྲ་ཏ་ཞེས་བྱ་བས་འདིར་དེ་ཡིན་ནོ། །ཡང་འགའ་ཞིག་དུ་བ་ལ་ སོགས་པའི་ལམ་ཞེས་གསུངས་པས། ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་སོ་སྙམ་ན། འདིས་ནི་ དུ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ལམ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་དོན་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ངེས་པར་ ཡིན་དགོས་སོ་སྙམ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཞེས་གསུངས་པས། ལམ་ལྔ་དང་ས་ བཅུ་སོགས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་ཡིན་ལ། ལམ་ཡང་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་སོགས་ མཐའ་ཡས་པའི་བར་དུ་བསྒྲེ་བར་བྱའོ། །དེས་ན་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་སྦྱོར་བ་ཡན་ལག་ དྲུག་པོ་དེ་དག་དམིགས་ཡུལ་རྟག་བཅུ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པས། ལམ་ཡན་ལག་དྲུག་པོ་དེ་ ལ་དུ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི། ཡུལ་རྟགས་བཅུ་{ལ་}ལམ་དུ་བཤད་པ་ མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་སྡུད་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་ལམ་གྱིས་བསྡུས་ 4-529 པ་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་རྣམས་ནི་གདོད་ མ་ནས་གནས་པ་དང་། ལམ་གྱིས་རྟོགས་བྱ་དང་། འབྲས་བུའི་དུས་ན་དེ་ཉིད་འབའ་ཞིག་ ཏུ་སོང་ཚུལ་གྱི་མངོན་དུ་འགྱུར་བར་བྱ་བའོ། །ལམ་གྱི་ཆ་རྣམས་ནི་ལས་དང་པོ་པ་ནས་རྒྱུན་ མཐའི་བར་གྱི་སྒྲུབ་པ་པོའི་སེམས་རྒྱུད་ཀྱི་སྣང་བ། རང་གི་ངོ་བོ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཆས་བསྡུས་ ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ལ་དམིགས་པ་དོན་དམ་པ་དང་མཚུངས་པ་རྣམས་སོ། །དེས་ན་རང་གི་སེམས་ ཀྱི་སྣང་བ་ཞེས་གསུངས་པས་ཀྱང་། རྣམ་ཤེས་དང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མི་འགྱུར་ཏེ། རང་ཞེས་པ་ བདག་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་འཆད་དགོས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དམ་གནས་ལུགས་ སུ་ཞུགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ལ་རང་སེམས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནས་གཞན་སེམས་ དང་སེམས་བྱུང་ཀུན་རྟོག་གི་ཚོགས་ལ། རང་གི་སེམས་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་ཉུང་ངོ་། །དེས་ ན་མངོན་སུམ་དུ་གསུངས་པ་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ལ་མངོན་སུམ་པའི་ཤེས་པ་གཞན་ནོ།

或者也可解釋為被遮障諸法的真實或被遮障諸法的義，因此遮障世俗諸法的法性也稱為samvṛta，此處就是這個意思。又有人說因為說是煙等道，認為是道故是有為法。這並非是說既是煙等又是道的意思。如果認為一定要如此理解，那麼因為說是佛道，五道和十地等也將成為既是佛又是道等，應當無盡地類推。 因此，道所攝的六支瑜伽以十相為所緣境，對六支道稱為煙等道，而不是將十種相說為道。同樣，對於遍攝等六種也有道所攝和法性所攝兩種。法性所攝諸法是本來安住、為道所證、在果位時唯一成就的方式而現前。道的諸分是從初業直至最後心的修行者心續的顯現，雖其自性為識的部分所攝，但緣于智慧與勝義相等。 因此，雖說是自心顯現，也不成為識和世俗，因為"自"字必須解釋為自體義，所以說入於一切法的自體或實相的法性心為自心，此外對他心和心所分別念聚，很少說是自心。因此所說的現量也非八識聚所攝，而是對法性現量的其他智。

།འོ་ན་ཆོས་ཉིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་སུམ་ མཐོང་བའི་ཕྱིར། སོར་སྡུད་དང་པོ་སྐྱེས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ། འཕགས་པ་ཡིན་པར་ཐལ་ལོ་ སྙམ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་མཐོང་ལམ་ཡན་ཆད་ནི་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཐོང་བ་ཡིན་ལ། ལས་དང་པོའི་ས་ནས་མཐོང་ལམ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་ནི་ཆོས་སྐུ་དང་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བ་ཙམ་ ཡིན་གྱི། དེའི་རྣམ་པ་མཐའ་དག་མཐོང་བ་ཡང་མིན་ལ། ཐོབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ ནོ། །བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ནི། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་ཉིད་དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ པའི་ཚུལ་གྱིས་མཐོང་བ་དང་ཐོབ་པ་ཡིན་ལ། མཐོང་ལམ་དང་སྒོམ་ལམ་དུ་ནི་མཐོང་ཐོབ་ ཙམ་ཡིན་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཚུལ་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །རྩོད་པ་གསུམ་པ་{ལས་ལ་[བསལ་ ]ཟིན་ཏེ་དེ་དག་ནི་རེ་ཞིག་སྟོང་གཟུགས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་དོན་དམ་པ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ རགས་པ་དག་བསལ་བའོ། ། 4-530 གཞན་ཡང་སྤྱིར་ཟུང་འཇུག་གི་ལམ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་པ་ཡོད་དེ། རྣམ་ པར་རྟོག་པ་ངེས་པའི་ལམ་དུ་འདོད་པ་དང་། འཛག་བདེ་དང་བཅས་པའི་སྒོམ་པ་ངེས་པའི་ ལམ་དུ་འདོད་པ་དང་། བེམ་པོའི་སྟོང་པ་ཉིད་ངེས་པའི་ལམ་{དུ་[དང་]འདོད་པ་ལ་སོགས་ པའོ། །དང་པོ་ནི་རྣམ་པར་རྟོགས་པས་བསྒོམས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོ་དང་ཡིག་ འབྲུ་ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་པས་གསལ་སྣང་མཐར་ཕྱིན་པ་ན་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བར་འདོད་ པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་འབྲས་བུའི་སངས་རྒྱས་དེ་ཡང་མཐར་འཇིག་ཅིང་མི་རྟག་པར་འགྱུར་ཏེ། གསར་དུ་འདུས་བྱས་པའི་རྒྱུ་ཁོ་ན་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་དུས་ན་ཡང་རྟོག་པ་དང་ བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུའི་གཙོ་བོ་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་འདོད་ན་ཅིག་ཅར་ གཞན་དོན་མཛད་པ་སོགས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་མཛད་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། རྟོག་པ་ཡོད་ ན་ཉེ་ཚེ་བའི་ཡུལ་དང་ཉེ་ཚེ་བའི་དུས་ལ་འཇུག་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་དང་། དམིགས་རྣམས་མི་ འདྲ་བ་མང་པོ་དུས་གཅིག་ལ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྡོ་རྗེ་ སྙིང་པོས་ལུང་དྲངས་པར་ཡང་། ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེའི་ཆོས་རྣམས་ལ། །སྐལ་བ་བྲལ་བའི་བདག་ ཉིད་ལ། །ཕྱག་རྒྱ་དཀྱིལ་འཁོར་སྔགས་སོགས་གང་། །ཡིད་འོང་བདག་གིས་བསྟན་པ་ཡིན། ། ཕྱག་རྒྱ་དཀྱིལ་འཁོར་སྔགས་སོགས་ཀྱིས། །སངས་རྒྱས་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཉིད། །སྟོན་ པར་བྱེད་པ་མ་འོངས་པའི། །སློབ་དཔོན་རྣམས་ནི་བདུད་ཀྱི་རིགས། །ཞེས་གསུངས་ལ། དེ་ བཞིན་དུ་དྲི་མ་མེད་པའི་འོད་ལས་ཀྱང་། སྣ་ཚོགས་རྣམ་རྟོག་ལ་སོགས་ལམ་གྱི་ནི། །དེ་ཉིད་ དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གང་གསུངས་པ། །བཅུ་དྲུག་བཞི་ཡི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཅན། །ལམ་དང་ བྲལ་བས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ།

那麼，因為現見法性和法身，是否有過失：初生起遍攝的瑜伽師就應成為聖者？不是的，因為見道以上是以證得法性的方式而見，從初業地直至未得見道之間僅僅是見到法身和法性，而非見到其一切行相，也非以證得的方式。 在無上佛地，是以圓滿的方式見到和證得法身與法性，而在見道和修道中雖然有見證，但非以圓滿的方式。第三種諍論已經遣除，這些暫時是遣除對空形大手印勝義的粗大邪分別。 此外，一般對於雙運道有各種邪解：認為分別念是決定道，認為有漏樂的修習是決定道，認為物質性的空性是決定道等。第一種是認為修習分別觀想的壇城輪和種字等，當明顯顯現究竟時成佛，如是則果位佛陀也將成為最終毀滅而無常，因為唯從新造作的因而生故。在果位時也將成為有分別，因為因的主要是分別故。若也承許這點，則將無有一時利他等任運成就的事業，因為有分別必定趣入區域性境和區域性時間，及眾多不同所緣不能同時趣入故。 因此金剛藏菩薩所引經中也說："于甚深廣大諸法中，離緣分者之自性，手印壇城咒等任，可意我所作宣說。以手印壇城咒等故，開示佛金剛薩埵，未來諸阿阇黎眾，即是魔羅之種性。"同樣，在無垢光中也說："種種分別等道之，如來所說彼真實，十六四之分別相，離道故非能獲得。"

།བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་ལས་གྲོལ་ཧཱུཾ་དང་ནི། །ཕཊ་ཡིག་ལ་སོགས་ རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ། །རྫོགས་པའི་རིམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་དེ་ཉིད་དེ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སྒྲུབ་ ཐབས་གཞན་ཡོད་མིན། །ཅེས་དང་། ཇི་ལྟར་མེ་ནི་ཤིང་ལ་རྟག་གནས་ཀྱང་། །བཅད་པར་ 4-531 དབྱེ་བའི་ཐབས་ཀྱི་མི་མཐོང་སྟེ། །གཙུབ་ཤིང་གཙུབ་སྟན་ལག་པས་བསྲུབས་པ་ལས། །དེ་ ལ་གནས་པ་ཡང་ནི་མཐོང་བར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་སེམས་ཀྱི་འོད་གསལ་རྟོག་པ་ཡི། །སྒོམ་ པའི་ཐབས་དག་གིས་ནི་མི་མཐོང་སྟེ། །དེ་ཉིད་དུ་འདིར་རྐྱང་མ་དག་དང་ནི། །རོ་མ་གཅིག་ ཏུ་སྦྱོར་བས་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །འོན་ཀྱང་རྟོག་བཅས་གསུངས་པའི་དགོས་པ་ ནི། སྙིང་འགྲེལ་ལས། རྣམ་རྟོག་རྒྱ་རུ་ཚུད་པ་ཡི། །འགྲོ་བ་གསུམ་པོ་རྣམས་གཟིགས་ནས། ། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་གྲོལ་འགྱུར་བ། །དེ་དང་དེ་ཡི་ཐབས་བསྟན་ནོ། །རྣམ་རྟོག་བག་ཆགས་ཀྱིས་ བཅིངས་ལ། །ཐོག་མར་རྟོག་པའི་ཆོ་ག་བསྟན། །རྣམ་རྟོག་རང་བཞིན་ཤེས་པ་ན། །མི་རྟོག་ པ་ལ་འཇུག་པར་བྱ། །ཞེས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་དྲི་མེད་འོད་ལས་ཀྱང་། གཟུགས་ལ་སོགས་ པ་རྟོག་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི། །འཁོར་ལོ་སྒོམ་པ་གོམས་པར་གྱུར་པས་ནི། །གྲུབ་པ་འཇིག་ རྟེན་པ་དག་འགྲུབ་འགྱུར་གྱི། །འདོད་པའི་དངོས་གྲུབ་ཆེན་པོ་ག་ལ་ཞིག །ཅེས་གསུངས་ པ་ལྟར། དབང་པོ་དམན་པ་རྣམས་ལ་རིམ་པས་རྫོགས་རིམ་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུད་སྦྱང་བའི་ དོན་ནམ། རེ་ཞིག་ཐུན་མོང་གི་དངོས་གྲུབ་ཀྱི་དོན་དུ་དེ་དག་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་འགྲུབ་པར་ཡང་། མངོན་བརྗོད་འབུམ་པ་ལས་ གསུངས་པ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེས་ལུང་དྲངས་པ་ནི། ཡེ་ཤེས་སྐུ་ནི་རབ་སྒྲུབ་ཕྱིར། །ཀུན་རྟོག་ཐམས་ ཅད་སྤངས་པ་ཡི། །སྒོམ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས། །ཞེས་སོ།

我來為您直譯這段藏文。在遇到詩歌對仗時，我會盡量保持對仗結構。特別注意種子字的處理方式。以下是完整的中文直譯： 從生起次第中解脫的吽（ཧཱུཾ，हूं，hūṃ，吽）和啪德（ཕཊ，फट्，phaṭ，啪德）等字，遠離分別，是圓滿次第的瑜伽真實性，以此真實性外無他成就方便。 又說：如同火雖常住于木中，以砍斷分解方便不見，從以手揉搓燧木與燧臺，即能見到住于其中者。如是心之光明以分別念，修習方便等亦不能見，於此唯一以左脈與右脈，合一而得見。 然而宣說有分別的必要，如心釋中說：觀見三界眾生，陷於分別網中，隨其如何得解脫，即示現彼彼方便。為被分別習氣所縛者，最初宣說分別儀軌，當知分別自性時，應當趣入無分別。 同樣，無垢光中也說：色等分別壇城之，輪修習而得串習，則成就世間成就，何有所欲大成就？ 如是所說，是爲了令劣根者次第趣入圓滿次第而調習相續的緣故，或者暫時爲了共同成就的緣故而宣說這些。 其他以無分別本身成就智慧身，如十萬顯說續中所說，金剛手所引：為成就智慧身，須斷除一切分別，如來說此修習。

གཉིས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་འཕོས་པའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པའི་དབང་ གསུམ་པའི་ཉམ་མྱོང་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་འདོད་པའི་གྲུབ་མཐའ་རྒྱ་བོད་ཐམས་ཅད་དུ་ མང་དུ་བྱུང་བ་སྟེ། ཀུནྡ་མ་འཕོས་རུང་པདྨ་ཅན་སོགས་ལས་རྒྱ་དང་ཡིད་རིག་ལས་བྱུང་བའི་ བདེ་བ་བདེན་མེད་དུ་ངོ་འཕྲོད་པ་ཙམ་བཞི་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་འདོད་པ་ནི་ཆེན་པོར་གྲགས་པ་ རྣམས་ལ་ལྷག་པར་གྲགས་པ་ཡིན་པས་དེ་དག་སྟེ། ཡང་དག་པའི་གནས་ལ་ཆེར་འཁྲུལ་ 4-532 ལོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བཞི་པ་དེ་ཉིད་ནི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ ཡེ་ཤེས་ཏེ། །གང་ཞིག་དེ་ནི་སླར་ཡང་དེ་བཞིན་འདིས། །ལམ་གྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོར་རྒྱལ་ བས་གསུངས། །ཤེས་རབ་འགྲོགས་ལས་གང་གི་དཀར་པོ་ཟགས། །དེ་ཡིས་བདེ་བ་ཅི་ཡིས་ འཕེལ་བར་འགྱུར། །དཔྱིད་དང་འགྲོགས་ལས་མེ་ཏོག་མ་རྒྱས་པ། ལྷུང་ན་ཙུ་ཏའི་འབྲས་ བུ་གང་གིས་འབྱུང་། །ཞེས་དང་། ཇི་ལྟར་གཉིད་ལོག་ན་ཡང་སྦྲུལ་གྱིས་ནི། །སོས་བཏབ་མི་ འཚོ་དེ་བཞིན་དཀའ་ཐུབ་པ། ཁུ་བ་སྡུད་པ་མེད་ཕྱིར་སྟོབས་མེད་མའི། །སྐྱེ་གནས་དེ་ཡིས་ ཉམ་པར་བྱས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་ཐིག་ལེ་འཕོ་བ་ཐོབ་པའི་གནས་སྐབས་དེ་ ཐབས་གཞན་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་ཀྱང་ཐར་པའི་ལམ་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། འཕོས་པ་ ལས་ནི་ཆགས་བྲལ་འགྱུར། །ཆགས་བྲལ་ལས་ནི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་། །སྡུག་བསྔལ་སྐྱེས་ བུའི་ཁམས་ཟད་བྱེད། །ཅེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཕུང་ ཁམས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཟིར་བར་བྱས་པའི་ཕྱིར་དང་། ལྟུང་བས་ཉམ་སྨད་པའི་ཕྱིར་དང་། རྩ་རླུང་ཐིག་ལེའི་ནུས་པ་དང་། སེམས་ཀྱི་ཤུགས་ཉམ་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་རོལ་ཏུ་ འཕོས་པ་མ་ཡིན་ཀྱང་ལས་ཡེ་ཙམ་གྱིས་དམ་པའི་བདེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཕྱག་རྒྱ་དེ་གཉིས་ ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་ཐིག་ལེ་མི་འགྱུར་བར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ངག་གི་ བྱེད་བཅིངས་ཙམ་གྱིས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་འཕོ་བ་བཀག་པ་ཁོ་ན་ལས། མི་འགྱུར་བའི་གནས་སྐབས་ ཐོབ་པ་མེད་དེ། བྱེད་བཅིངས་ཀྱི་རྐྱེན་དེ་མ་ཚང་བའི་སྐབས་སུ་འཕོ་བའི་གནས་སྐབས་སྲིད་ པའི་ཕྱིར་ན། དཀའ་ཐུབ་པ་དྲང་སྲོང་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ།

我來為您直譯這段藏文，保持對仗結構並完整翻譯： 第二：菩提心外流時獲得的第三灌頂體驗為真實智慧的宗派，在印藏一切處多有出現。如在俱穆達（白蓮）未流出時，從蓮花女等所生起的事業手印和意手印之樂，僅僅領悟為無實有，認為是第四智慧，這在諸大成就者中尤其盛行。他們于真實義中大為錯亂。 如是說道：最勝不變第四真實性，是諸佛陀的智慧，彼復如是此，勝者說為道之大手印。與智慧交合令白體流失，彼之樂受因何能增長？與春季交合花未開放，若落下時如何生庵羅果？ 又說：如同睡眠時被毒蛇，咬傷不活，如是苦行者，因無攝精力故，由無力女根處，令其衰損。 複次，獲得明點外流境界時，雖與其他方便共同運用，亦不成為解脫道。如雲：從流出生離欲，從離欲生苦惱，苦惱令人界枯竭。以此道理，因捨棄智慧之所依故，因蘊界為苦所逼惱故，因墮罪令衰損故，因脈氣明點之力及心力衰損故。 即使不是外流，僅以事業手印亦不成為殊勝樂，因為彼二手印無使明點成為不變智慧所依之力故。僅以身語作束縛遮止外流alone，不能獲得不變的境界，因為在缺少作束縛之緣時可能有流出的情況，如同苦行者仙人迦葉等。

གསུམ་པ་ནི། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་ཙམ་མམ། གཟུང་བ་མེད་ཙམ་སོགས་ཉེ་ཚེ་བའི་ སྟོང་ཉིད་སྒོམ་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་སྒོམ་པ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་ རབ་ཙམ་དང་། རྒྱ་བོད་མང་པོ་ཞིག་ལྟ་བ་མཐོ་མཐོ་པོ་དང་། སྤྲོས་པ་མེད་མེད་པོ་འདོད་ནས་ 4-533 ཡོད་མེད་ཡིན་མིན་གང་ཡང་མིན་པའི་བློ་འདས་ཙམ་དེ་གནས་ལུགས་ཡིན་པས། ཅི་ཡང་ ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ཙམ་གྱིས་གྲོལ་བར་འདོད་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ཐར་པའི་ལམ་མཆོག་མིན་ པ་ཡང་། དཔལ་མཁའ་འགྲོ་མ་རྡོ་རྗེ་གུར་ལས། གལ་ཏེ་སྟོང་པ་ཐབས་ཡིན་ན། །དེ་ཚེ་སངས་ རྒྱས་ཉིད་མི་འབྱུང་། །འབྲས་བུ་རྒྱུ་ལས་གཞན་མིན་ཕྱིར། །ཐབས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན། ། ལྟ་བ་རྣམས་ལས་ལོག་པ་དང་། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་འཚོལ་རྣམས་ཀྱི། །བདག་ཏུ་ཞེན་པ་བཟློག་ པའི་ཕྱིར། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པ་བསྟན། །དེ་ཕྱིར་དཀྱིལ་འཁོར་འཁོར་ལོ་ཞེས། ། ཐབས་ནི་བདེ་བའི་སྡོམ་པ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་ང་རྒྱལ་རྣལ་འབྱོར་གྱིས། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ ངེས་པར་འགྲུབ། །སྟོན་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན། །མངའ་བདག་དཔེར་བྱད་བརྒྱད་ཅུར་ ལྡན། །ཞེས་པ་དང་། བསྡུས་པའི་རྒྱུད་ལས། སངས་རྒྱས་བྱ་བ་དེ་སྤངས་ནས་ནི་བདེ་མཉམ་ དང་བྲལ་སྟོང་པ་གཞན་དག་གང་ཞིག་སྒོམ་བྱེད་པ། །དེ་ཡིས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་དུ་མ་རྣམས་ ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དང་ལྷན་སྐྱེས་བདེ་བ་དག་ཀྱང་རིང་། །ཞེས་དང་། རང་གི་སེམས་ནི་ བརྒྱལ་དང་གཉིད་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་མི་ཡི་བདག་པོ་རང་བཞིན་མེད་པར་འགྱུར། །སད་ལ་ རང་བཞིན་དང་བཅས་གསལ་བར་བྱེད་དེ་དེ་དག་སྲོག་ཆགས་ཐར་པའི་ལམ་མ་ཡིན། ། དངོས་དང་དངོས་མེད་ཀྱིས་ཕྱེ་སེམས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་དག་ལ་བདེ་མཉམ་སྟེར་ བ་མིན། །གང་ཞིག་མཁའ་ཡི་ཤེས་རབ་ལ་འཁྱུད་ལྷན་སྐྱེས་བདེ་བར་གནས་པའི་རང་སེམས་ དེ་ནི་ཐར་པ་སྟེར། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉེ་ཚེ་བ་བསྒོམས་པས་སངས་རྒྱས་སུ་མི་འགྱུར་ ཏེ་དམིགས་པ་དང་ལམ་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་དང་། སྤྲོས་བྲལ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་མི་འགྱུར་ཏེ་སྤྲོས་ བྲལ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་དེར་འགྱུར་ན་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྔོན་ཉིད་ནས་སངས་ རྒྱས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་དང་། བསྒོམས་པས་དེར་འགྱུར་ན་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་དང་ དོན་སྤྱི་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་མཐར་ཐུག་གི་ལམ་དུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་ 4-534 པའི་བརྗོད་བྲལ་ཙམ་མམ་སྤྲོས་བྲལ་ཙམ་དེ་རྟོག་མེད་ཀྱི་ཤེས་པས་ནི་བསྒོམ་པས་ཐབས་ མེད་དེ། དེ་ལ་དེ་གཏན་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྒྱལ་བས་སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་པར་ཡང་ ཡང་གསུངས་པ་ནི་སྟོང་ཉིད་སྣང་བཅས་ཡིན་གྱི། རྣམ་མེད་ཁོ་ན་ལ་ནི་བསྒོམ་རྒྱུ་མེད་པའི་

我來為您直譯這段藏文，保持完整性和準確性： 第三：僅修習人無我或僅無所取等區域性空性，以及僅以分別觀察智慧修習一切法無自性，以及許多印藏論師追求高深見解和無戲論見，認為超越有無是非的離心即是實相，僅以不作意于任何即可解脫的諸見解。這些非為解脫殊勝道，如吉祥空行母金剛帳續中說： 若謂空性為方便，則彼不生佛果位，果不異因之故故，方便非是空性也。背離諸見解，及尋我見者，為遣除執我，諸佛說空性。是故壇城輪，方便乃樂誓，以佛慢瑜伽，定證佛果位。導師具三十二相，自在具八十種好。 又攝續中說：捨棄佛事彼，離樂平等空，何人修彼者，彼以多俱胝劫，佛果與俱生樂，亦遠矣。 又說：自心昏迷與沉睡深入時，人主無自性，醒時有自性且明顯，彼等非有情解脫道。有無所分別心金剛瑜伽者，不得樂平等，何者擁抱虛空智慧安住俱生樂之自心，彼得解脫。 如是所說，修習區域性空性不能成佛，因為所緣和道不圓滿故。僅以離戲亦不能成佛，若以是離戲之因由而成佛者，則一切有情早已成佛，若由修習而成就者，則如是行相與總義執持之分別將成為究竟道。其原因是，僅以無所是之離言說或僅以離戲，無分別智無法修習，因為彼於此全不顯現故。因此，雖然佛陀再三宣說修習空性，但是指有顯現空性，若僅無相則無可修習故。

།ཡང་འདི་སྐད་ཅེས། བསྒོམ་རྒྱུ་མེད་པ་ནི་འདོད་དེ། བློའི་རྩ་བ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ་ སྙམ་ན། འོ་ན་བརྒྱལ་བ་དང་གཉིད་འཐུག་པོ་ཡང་ཐར་པའི་ལམ་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། ། སྔོན་དུ་སྟོང་ཉིད་ཐོས་བསམ་གྱིས་གོམས་པས་སོ་སྙམ་ན། ཐོས་བསམ་བྱས་པའི་རྗེས་ཀྱི་ བརྒྱལ་བ་དང་གཉིད་ཀྱང་དེར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། གོ་བ་སྔོན་དུ་སོང་མཉམ་དང་། དངོས་ གཞི་རྟོག་པ་བག་ཙམ་དུ་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ད་ལྟའི་སྣང་བ་གང་ཤར་བ་འདི་ཀ་དབྱིབས་ མ་བཅོས་མདོག་མ་བསྒྱུར་བ་འདི་ཁོ་ནས་ཐར་པ་ཐོབ་པ་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཐར་ལམ་ ཡིན་ན། འགྲོ་བ་རྣམས་གཉིད་སད་དུས་ཀྱི་སྣང་བ་རགས་པའི་འཁྲུལ་བ་འདི་དང་། འདོད་ ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་འགྱུར་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་རང་གི་བློས་རྣམ་པར་ དཔྱད་ཅིང་། མྱོང་རིག་ཏུ་བྱེད་པར་སྣང་བས་འདི་ཀུན་སྔོན་ཉིད་ནས་འབད་མེད་དུ་གྲོལ་བར་ ཐལ་བས་སོ། །དངོས་པོ་གཅིག་དུ་བྲལ་དང་། རྟེན་འབྱུང་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་དཔྱད་དེ། དངོས་པོ་མེད་པར་ཕྱེ་ཞིང་དཔྱད་ནས་སྒོམ་པ་ནི་ཐར་པ་མཆོག་གི་ལམ་དངོས་མ་ཡིན་ཏེ། སྤྲོས་པ་དུ་མ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང་། རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་འདུས་པའི་རང་བཞིན་ ཅན་གྱི་ཕྱིར་དང་། གནས་ལུགས་ཅིར་ཡང་གཟུང་དུ་མེད་པ་ཡིན་ན། འདིས་ནི་སྣ་ཚོགས་པ་ འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སྟོང་རྐྱང་བསྒོམ་པར་འདོད་པའི་རྣམ་གྲངས་མི་འདྲ་བ་དེ་ དག་གིས་མཚན་མར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་ཅུང་ཟད་ཕན་དུ་ཆུག་ཀྱང་། རྫོགས་པའི་སངས་ རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རང་བཞིན་བདེ་བ་ཆེན་པོ་བསྒོམ་པ་མེད་ ཅིང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་བསྒོམ་པ་ཡང་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་བདེ་བར་གཤེགས་ 4-535 པའི་ལམ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་བསྒོམ་པ་དང་། མི་འགྱུར་ བའི་བདེ་བ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ལ་སྤྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ལས་ཀྱང་། བསྒོམ་བྱ་སྟོང་ ཉིད་སྣང་བཅས་ལ་བསྔགས་ཏེ། དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལས་གསུངས་པ། བྱམས་པ་ ཞི་གནས་ཀྱི་དམིགས་པ་གཟུགས་བརྙན་དམིགས་པའི་སེམས་གང་ཡིན་པའོ། །ཞེས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་དེ་ལ་འདི་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ།

又如是說：若想"無可修習，因為已盡心之根本"者，則昏迷與深度睡眠亦應成為解脫道。 若想"因為先前以聞思修習空性熟習故"者，則聞思之後的昏迷與睡眠亦應成為彼，因為前行的理解相同，正行僅有微細分別故。 又非如現今所顯現之此等，不改其形不變其色，僅以此得解脫。若彼為解脫道，則眾生醒時粗顯現之迷亂，以及貪慾、嗔恨等諸變化，皆由自心觀察體驗顯現，則應成一切從本已無勤解脫。 以一多離等及緣起等觀察，辨析無實有後修習，非為殊勝解脫正道。因緣于眾多戲論故，因是種種分別聚集自性故，若實相不可執取，此則執取種種故。 如是，雖令執著相好者些許獲益，然諸種不同的唯空修習，不成無倒圓滿佛道，因無修習本性大樂，亦不顯現修習一切行相故。 若問："如何是善逝不共道？"即修習具一切行相，修習不變之樂。其中，一般而言，波羅蜜多乘中亦讚歎所修有顯空性，如解深密經所說："慈氏，奢摩他所緣即緣影像之心。"又說："於三摩地行境之影像，此唯是識。"

ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཤིང་། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་རིག་ པ་དྲུག་ཅུ་པ་ལས་ཀྱང་། གང་རྣམས་ཀྱི་བློ་རྟེན་དང་བྲལ། །ཡོད་དང་མེད་ལས་རྣམ་པར་ འདས། །ཟབ་མོ་དམིགས་མེད་དེ་རྣམས་ཀྱིས། །མཚན་མའི་དོན་ནི་རྣམ་པར་བསྒོམ། །ཞེས་ མཚན་མ་རྟགས་སྣང་བསྒོམ་པར་བཤད་པ་དང་། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱི་གཏན་ལ་ དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས་ཀྱང་གཟུགས་བརྙན་བསྒོམ་པ་གང་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ གྱི་གཟུགས་བརྙན་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་དང་ཆ་མཐུན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ལྷག་ མཐོང་གི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའམ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་ བརྙན་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་དང་ཆ་མཐུན། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་ པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྒོམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་བརྙན་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་ གསུངས་པས། མདོ་ལས་ཀྱང་སྣང་བཅས་ལ་བསྔགས་པས་ལུགས་དེའི་ལམ་དག་པ་བ་ལ་ ཡང་སྣང་བཅས་དགོས་ཤིང་། འོན་ཀྱང་དེ་དག་ཏུ་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་ཆ་ཚང་བ་དང་མི་ འགྱུར་བའི་བདེ་བ་རྫོགས་པར་ནི་མ་བསྟན་མོད། འདི་དག་དང་ཕྱོགས་འདྲ་བ་རྣམས་ལ་ བསྔགས་པ་ཆེར་མཛད་དོ། །དེས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས། གང་ཞིག་སྣང་བ་གཏན་ནས་མེད་ པར་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་གཟུང་འཛིན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྣང་བ་མེད་པ་དང་། དེ་དག་ཏུ་མངོན་ ཞེན་མེད་པའི་དོན་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བསྒོམ་བྱའི་སྟོང་ཉིད་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །འདིར་སྟོང་ 4-536 གཟུགས་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཡང་སྤྲོས་བྲལ་སྟོང་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དཔལ་དོན་དམ་བསྙེན་པ་ལས། མངོན་སུམ་དག་ཏུ་གཟུགས་ནི་དངོས་པོས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། ། དངོས་པོ་དང་ནི་དངོས་མེད་དེ་རུ་མེད་པ་ཡིན། །སྒྱུ་མ་དང་ནི་རྨི་ལམ་མིག་འཕྲུལ་མཚུངས་ པ་ནི། །འབྲས་བུ་དེ་རུ་ཡོད་ཅིང་དངོས་པོ་མེད་པའོ།

如是了知等等所說。且聖龍樹《六十正理論》中亦云："諸智離所依，超越有與無，彼等無所緣，甚深而修習，相好諸義利。"如是說明修習相好標誌顯現。 聖無著《抉擇攝》中亦云："何為修習影像？即修習三摩地行境影像，與所知事物相順，具有分別，隨順勝觀而作意；或修習三摩地行境影像，與所知事物相順，無有分別，隨順止而作意，此即名為修習影像。" 由此，經中亦讚歎有顯，故彼宗清凈道中亦需有顯，然彼等未完整宣說具足一切殊勝行相及不變之樂，對此等相似諸法多作讚歎。 是故大乘所說一切全無顯現者，唯是無能取所取世俗顯現及無執著彼等之義。故所修空性如幻。 若想："此處空色雖如幻，然不成離戲空性"者，非也。如吉祥勝義修習中說："現前諸色因空實，彼中無有實非實，如幻如夢如幻術，彼果住此無實法。"

།རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྗེས་སུ་རིག་པའི་ འབྲས་བུ་ནི། །མ་སྐྱེས་ཆོས་རྣམས་ལས་ནི་སྐྱེས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར། །རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་ ཀུན་གནས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། །དབང་པོ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་ཀུན་གྱི་སྙིང་གར་གནས། ། ཇི་ལྟར་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་དཔག་བསམ་ཤིང་དང་ནི། །སེམས་ཅན་བསམ་པའི་དབང་གིས་ ཀུན་ནས་འདོད་རྫོགས་བྱེད། །དེ་བཞིན་བསམ་པའི་དབང་གིས་རྫོགས་པ་དེ་ཉིད་ནི། །ཤིན་ ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །སྟོང་པ་ཡིས་ནི་རྒྱུ་ལ་གསལ་བར་རྒྱུ་ཡིས་ནི། ། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ལ་ནི་ངེས་པར་རྒྱས་གདབ་སྟེ། ཕྱི་དང་ལུས་པོ་དག་དང་གཞན་དུ་གཅིག་ པུ་སྟེ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཉིད་དུ་མའི་གཞུང་གིས་བརྟགས། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། དབང་མདོར་བསྟན་ལས་ཀྱང་དེ་དང་མཚུངས་པར་གསུངས་པ་དང་། བསྡུས་རྒྱུད་ལས་ཀྱང་། ས་ཡི་རྣམ་པ་སྲ་བ་མིན་ཞིང་ཞུ་བ་ཆུ་ལུས་ཁུ་བ་མིན་ཏེ་གཤེར་བ་ཉིད་མིན་ཕྱིར། །མེ་ཡི་རྣམ་ པ་མེ་མིན་གཡོ་བ་རླུང་གི་ལུས་ནི་གང་ཞིག་གཡོ་བ་མིན་པས་རླུང་མ་ཡིན། །སྟོང་པའི་རྣམ་པ་ ཡིན་ཡང་མཐོང་སྟེ་དཀར་དང་ལྗང་དང་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཁ་དོག་མིན། །རྣམ་པ་ཀུན་ ལྡན་ཡིན་ཡང་མཐོང་བ་མིན་ཏེ་རང་ཉིད་དྲི་མ་ཉོན་མོངས་བདུད་ཀྱི་མཐུ་ལས་སོ། །ཞེས་ གསུངས་ཏེ། སྟོང་གཟུགས་འདི་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། འབྲས་བུ་སྟེ་གནས་ཚུལ་ལ་སྙིང་ པོ་ཡོད་པ་དང་། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཞིང་། དངོས་པོ་དངོས་མེད་ལས་གྲོལ་བ་དང་། རང་བཞིན་རྣམ་པར་དག་ཅིང་གདོད་མ་ནས་ཆོས་ཀུན་ལ་ཆོས་ཉིད་དུ་གནས་པ་དང་། སེམས་ ཅན་ཀུན་གྱི་སྙིང་གར་གནས་པ་སྟེ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་པར་འདུག་པ་དང་། ཕྱི་ནང་ཐམས་ 4-537 ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་དང་། དབང་པོ་ཐམས་ཅད་པ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་པས་མུ་སྟེགས་ ནས་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་བར་གྱི་གཞུང་ལུགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བརྗོད་བྱའི་སྙིང་པོ་དང་བློ་རྩེའི་ བརྟད་སོ་འདི་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ལུང་སྔ་མས་བཤད་ཅིང་། ཕྱི་མར་ས་སོགས་སྣ་ཚོགས་ པར་སྣང་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དེ་རྣམས་མ་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་དུ་གདོད་ནས་བཞུགས་པ་ ཡིན་ཡང་སྒྲིབ་པས་བསྒྲིབས་ཏེ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་པའོ། །དཔལ་སྡོམ་པ་འབྱུང་བ་ལས་ཀྱང་། བེམ་པོ་མིན་ཕྱིར་བདག་ཉིད་རིག །རྣམ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་མཐོང་བ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། རྒྱུད་གཞན་ལས་ཀྱང་། མཁའ་ཁམས་བེམ་མིན་དང་བ་དང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་ སྣང་བ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་སྟོང་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འདོད་ན་ནི། རྐྱེན་ལས་དག་ལས་གང་དེ་ སྟོང་པར་མཐོང་། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་ལུང་འདྲེན་ཅིང་། སྟོང་པ་དང་རྟེན་འབྲེལ་ཟུང་འཇུག་ཅེས་ ངོ་སོར་སྒྲོག་པ་ལའང་བཀག་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལས་གཞན་དུ་སྟོང་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ མཚན་བཤད་དུ་མེད་དོ།

因果隨識之果，將見從無生法中生。具足一切行相、遍住清凈，具足一切根，住於一切心間。如同如意寶珠、如意樹，隨眾生意樂普遍圓滿所欲；如是隨意樂圓滿彼性，從極清凈法中生起。以空性于因明顯，以因於自性空性印定，外與身及他唯一，諸智者以眾多論典觀察。 如是所說，《略示灌頂經》中亦如是說，《攝續》中亦云："地之行相非堅實，水身精液非濕性，火之行相非是火，動搖風身何非動，空性行相雖可見，白與綠及大種色，非為顏色具諸相，雖見非見因自身，垢染煩惱魔力故。" 此空性相無有實法，有果即實相之精要，自性即是空性，超離實非實，自性清凈且本來住于諸法法性中，住於一切眾生心間即為心之自性，遍及內外一切，具足一切根，具足一切行相，故從外道乃至金剛乘一切論典所詮之精要及智慧所觀察處唯有此。如前引文所說，後文說雖現為地等種種，然非世俗彼等，雖本具足一切行相，然為障所障而不見。 《吉祥三昧出生》中亦云："非物故自知，不見諸分別。"其他續部亦云："空界非物且明凈。"是故若執由有顯現故非空性者，則引"從緣等見彼空性"等教證，且於空性緣起雙運之義亦成遮破，除此之外無法說明非空性之理由。

།སྟོང་ཉིད་ཡིན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ནི། འོད་གསལ་རྟགས་བཅུ་ལ་ སོགས་པའི་སྟོང་གཟུགས་འདི་རྣམས་དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་ཡིན་ཏེ། གནས་ལུགས་ལ་ ཤིན་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་གནས་སྐབས་ན་མི་མཐོང་ཞིང་། སྒྲིབ་པ་བསྲབ་པའི་འགོ་བརྩམས་ པ་ནས་མཐོང་ལ། སྒྲིབ་པ་ཇེ་ཆུང་དུ་སོང་བ་ན། འདིའི་སྣང་བ་ཇེ་འཕེལ་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ཐོབ་བྱ་མཐར་ཐུག་ཡང་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་དང་། མཐར་ཐུག་འདི་ཁོ་ན་གནས་ པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་གཟུགས་འདི་ནི་མི་རྟོག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སེམས་བྱུང་གིས་ ཀྱང་སྟོང་ལ་ཡུལ་གང་ལ་ཡང་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། དབང་ཡུལ་བཅུ་པོ་གང་དུ་ཡང་མི་གནས་པས་དངོས་པོ་གང་ཡང་མ་ཡིན་ཅིང་། མངོན་སུམ་ དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་དངོས་མེད་ཀྱང་མ་ཡིན་པས་འདུས་བྱས་ལས་འདས་ཤིང་སྤྲོས་པ་དང་ བྲལ་ལ། གསལ་ཞིང་རིག་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པར་འཆར་བའི་ཕྱིར། བེམ་སྟོང་དང་ཆད་ 4-538 སྟོང་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། བསྒོམ་བྱ་དང་རྟོགས་བྱ་གནས་ལུགས་མཐར་ཐུག་པའོ། །དེ་བས་ན། དྲི་ མེད་འོད་ལས། གཟུགས་ལས་འགྱུར་བ་མེད་པའི་བདེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཉིད་ནི་ཤེས་རབ་ ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པས། ལམ་རྟགས་ཙམ་མོ་སྙམ་པའི་ཕྲ་མ་ སྔ་བཙན་དང་། ཕྱོགས་ལྷུང་གི་རྟོག་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་མི་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། སེམས་ཀྱི་ སྣང་བ་ཙམ་སྟེ་རང་གི་ཡིད་ལ་སྐྱེས་པ་མེ་ལོང་གི་ནི་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་ཉིད། །གང་ཞིག་ མཐའ་དག་རྒྱལ་བའི་སྲས་དང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྟེན་པ་རྣལ་འབྱོར་དབང་པོས་ བསྟེན་བྱ་སྟེ། །ཡེ་ཤེས་མེ་ལྕེ་དེ་ནི་རབ་ཏུ་རྒྱས་པས་བདུད་ཚོགས་ཡུལ་དང་བཅས་པ་མཐའ་ དག་རབ་ཏུ་སྲེག་བྱེད་ཅིང་། །ལུས་ལ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་ཀྱང་སྟེ་རྣལ་འབྱོར་རྣམས་ལ་ལོ་ཡི་ སྦྱོར་བས་བདེ་མཉམ་སྟེར་བར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་སྲས་བཅས་ཐམས་ཅད་ ཀྱིས་བསྟེན་ཅིང་བསྒོམས་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཡིན་པ་དང་། བདུད་བཞི་འཇོམས་པ་དང་། དེ་ལ་ དམིགས་ན་ཆགས་སོགས་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བར་བཤད་པས་དེ་དག་ཡིན་ན། དབང་པོ་བསླད་ པའི་འཁྲུལ་སྣང་ཙམ་ཡིན་ནམ། ལམ་རྟགས་ཀྱི་སྣང་བ་ཙམ་ཡིན་ནམ། ཡང་དག་པའི་གནས་ ལུགས་ཡིན་ཤེས་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱོགས་ལྷུང་སྤངས་ལ་ལེགས་པར་དཔྱོད་ཅིག ཁྱད་ཆོས་ དེ་དག་དང་ལྡན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་འཁྲུལ་སྣང་ཙམ་ཡིན་པར་འདོད་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་མོད་ཀྱི། དོན་ དམ་གནས་ལུགས་རྟོགས་པ་ལ་ཡོད་ཅིང་འཁྲུལ་སྣང་ལ་མེད་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་ དྲི་བར་བྱའོ།

空性之證成為：此等光明十相等空形是實相，因為在極顛倒實相之時不見，從障礙變薄開始之時得見，當障礙漸減時，此相漸增故。亦是究竟所得，因為彼等理由及究竟唯此安住故。此空形因是無分別自性故，離心所且不入任何境故非八識聚，不住十根境故非任何實法，由現前領受故亦非無實，超越有為離戲論，明顯覺知現為一切行相故，非頑空與斷空，是所修所證究竟實相。 是故，《無垢光》中說："從色無變成樂，此即般若波羅蜜智慧。"故不應成為僅是道相之輕視先入及偏見分別之所轉。如是亦云："唯是心現且於自意所生如鏡中影像，一切佛及佛子所依止瑜伽自在者應依止，彼智慧火焰廣大燃燒魔眾及境界一切，于身貪著等亦以年修習于諸瑜伽師平等賜予安樂。" 此說諸佛及佛子一切依止修習，是智慧，摧毀四魔，緣此能斷貪等障礙，若是如此，是否僅是根識錯亂顯現？是否僅是道相顯現？是否真實實相？具慧者當離偏見善加觀察。若許具彼等特徵然僅是世俗錯亂顯現則太過，當問究竟實相了悟與錯亂顯現有何利益之差別。

།དེ་ལའང་ཁྱད་མེད་ན། འབད་པ་དུ་མས་དོན་དམ་རྟོགས་པར་བྱས་པས་ཅི་ ཞིག་བྱ། དེས་ན་རྒྱུད་གཞན་ལས་ཀྱང་། སེམས་ནི་ཆེན་པོ་གཅིག་ཉིད་ལ། །ལྔ་ཡི་གཟུགས་ ཀྱི་རྣམ་པར་མཚོན། །ཞེས་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དང་། དུས་གསུམ་མཁྱེན་པས་མ་ བྱས་པའི། །རྟོགས་པ་ནམ་མཁའ་དབྱེར་མེད་མཚོན། །འདི་ཉིད་ཁོ་ན་དོན་དམ་སྟེ། །སོ་སོར་ རང་རིགས་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་འདུས་མ་བྱས་པ་དང་། སྤྲོས་བྲལ་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ 4-539 དང་། དོན་དམ་བདེན་པ་དང་། སོ་སོ་རང་གིས་རིག་བྱ་ཡིན་པར་བཤད་ཅིང་། ཡང་ཇི་སྐད་ དུ། གང་དུ་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་མཐའ་དག་ཏུ་འགྱུར་མི་ཡི་བདག་པོ་སླར་ཡང་གང་དུ་ཐིམ་ པའོ། །ཞེས་ནམ་མཁའ་ལ་སྤྲིན་འབྱུང་འཇིག་བྱེད་པ་ལྟར་ཆོས་ཉིད་འདི་འཁོར་བ་འབྱུང་ འཇིག་བྱེད་པའི་གཞིར་འགྱུར་ཏེ། སྟོང་གཟུགས་ཆོས་ཉིད་འདིའི་རང་བཞིན་མ་ཤེས་པས་ བར་དོའི་འཁྲུལ་བ་ལ་སོགས་པ་གནས་སྐབས་བཞིའི་འཁྲུལ་སྣང་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་ཅིང་། འདི་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པ་ལས་དེ་རྣམས་རང་སར་དེངས་པར་འགྱུར་རོ། །ཀྱཻ་རྡོ་རྗེ་ལས་ ཀྱང་། ང་ལས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་བྱུང་། །ང་ལས་གནས་གསུམ་པོ་ཡང་བྱུང་། །ང་ཡིས་འདི་ ཀུན་ཁྱབ་པ་སྟེ། །འགྲོ་བའི་རང་བཞིན་གཞན་མ་མཐོང་། །ཞེས་པ་དང་། བསྡུས་པའི་རྒྱུད་ ལས་ཀྱང་། དཔག་ཡས་སངས་རྒྱས་ཞིང་རྣམས་དང་ནི་དཔག་མེད་ཡོན་ཏན་རྣམས་དང་ནམ་ མཁའ་ལ་སོགས་ཁམས་རྣམས་དང་། །སྐྱེ་དང་གནས་དང་ཉམ་པ་རྣམ་གསུམ་ཞེས་བྱ་སྲིད་པ་ འདིར་ནི་འགྲོ་བ་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་རྣམས། །སངས་རྒྱས་ཁྲོ་བོ་ལྷ་མོ་རྣམས་དང་སྙིང་རྗེའི་ ཐུགས་ལྡན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཙུན་མོར་བཅས་རྣམས་དང་། །འདི་རྣམས་མཐའ་དག་ སྲིད་པ་གསུམ་གྱིས་ཕྱག་བྱས་རྒྱལ་བ་བདེ་འབྱུང་གཅིག་པུའི་འཁོར་ལོ་གཅིག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་འགྱུར་མེད་བདེ་བ་ནི་དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་ཡིན་ལ། དེ་ཐོབ་ པར་བྱེད་པའི་ཐབས་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡིན་ཏེ། མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ ཐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྱུར་མེད་བདེ་བ་དེ་ཡང་སྙིང་རྗེ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་གནས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཆོས་དང་དམིགས་པ་མེད། སྙིང་རྗེ་འདི་ནི་རྣམ་གསུམ་བཤད། །ཅེས་སོགས་རྡོ་ རྗེ་སྙིང་འགྲེལ་ལས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལྟར་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྩ་བ་འགྱུར་ བདེ་ཡིན་ལ། དེའི་གཉེན་པོ་ནི་འགྱུར་མེད་ཀྱི་སྙིང་རྗེའོ། །གཞན་ཡང་འགྲེལ་ཆེན་ལས། འདིར་ཆགས་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་དུས་ནའོ། །འཕོ་བ་ནི་འགོག་པའི་དུས་ནའོ། །དེ་དག་མཉམ་པར་ 4-540 ཞུགས་པ་ནི་མི་འགྱུར་པའི་དུས་སུའོ། །ཞེས་གསུངས་ལ། འདིར་མཉམ་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་ པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངང་དུ་བཅོམ་པའོ།

對此若無差別，那麼以諸多努力證悟勝義有何用處呢？因此，其他續部中也說："於一大心性中，以五種形相表示。"這說明是五智的自性。又說："三世遍知所未造，證悟等同虛空表，此即唯一勝義諦，自證自明為其相。"這說明是無為法、離戲虛空之相、勝義諦，以及是自證自明的。 又如所說："一切三界何處轉，人主復於何處融。"就像虛空中雲起云滅一樣，法性是輪迴生滅的基礎。由於不了知空相法性的自性，產生中陰迷亂等四種狀態的一切迷亂顯現，而從這裡下手則能使那些自然消融。 《喜金剛》中也說："一切眾生從我生，三界也是從我生，我遍及此一切處，未見眾生異自性。" 《攝續》中也說："無量佛剎及無量功德與虛空等界，生住滅三相所說此有中六道眾生等，佛陀忿怒天女等具悲心菩薩及眷屬，此等一切三界所敬大樂勝者唯一輪。" 此外，不變大樂是事物的實相，而獲得它的諸方便是成佛的主要因，因為是不可或缺的方便。那不變大樂也是三種悲心的本性所住，如《金剛心釋》中廣說："眾生法及無所緣，此悲說為三種相。"等等。 其中，痛苦的根源是變化之樂，其對治是不變的悲心。另外，《大疏》中說："此中貪著是生起時，遷移是滅時，彼等平等趣入是不變時。"這裡"平等趣入"是指在空性中摧毀。

།དེ་ལྟར་ན་འགྱུར་བ་ལ་སྲེད་པའི་ཆགས་པ་ལས་ནི། སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་འགྲུབ་ཅིང་། སྐྱེ་སྲིད་ལས་རྩ་ཁམས་རླུང་སོགས་འགྲུབ་པས། དེའི་སྣང་བ་ ལས་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང་བདེ་སྡུག་སྣ་ཚོགས་སོ། །འཕོས་པས་ནི་ལུས་ངག་ཡིད་ གསུམ་ཉམ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འཆིའོ། །མི་འགྱུར་བས་ནི་ཆགས་པ་དང་འཕོ་བ་དེ་གཉིས་ ཀར་འཇོམས་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བའི་སྐྱེ་ཤི་ཟད་པར་བྱེད་ཚུལ་ནི་དེ་ལྟར་ཡིན་ལ། སྐྱེ་ཤི་མེད་ པའི་གནས་ལུགས་བདེ་བར་ཤར་བ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་སྤྲོས་བྲལ་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ དང་། དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེའི་ངོ་བོར་རྟོགས་ནས་ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པར་ཤར་བས་ཇི་སྙེད་པ་མ་ལུས་པ་ཡང་མཁྱེན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན། གང་ཞིག་སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྨྲ་བོ་ཕྱོགས་ཉམ་དེ་ནི་མ་ཉམ་པར་འགྱུར་རོ། ། ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་མི་འགྱུར་བ་མ་ཐོབ་ཀྱང་། སྐྱེ་ཤི་ ཟད་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་མི་འགྱུར་བ་མ་ཐོབ་པས་སྐྱེ་ཤི་མཐའ་དག་ཟད་པའང་མ་ ཡིན་ལ། ཁམས་གསུམ་གྱི་སྐྱེ་ཤི་ཟད་པའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་བ་ཕྲ་མོ་ཐོབ་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ ཡང་དངུལ་ཆུ་བདུག་པ་དང་དགོད་པའི་སྦྱོར་བས་ཅུང་ཟད་བཅིངས་ན། ཁམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ འགའ་ཞིག་ཟོས་ནས་གནས་སྐབས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་ཐིག་ལེ་ཆགས་བྲལ་གྱི་ ལམ་གྱིས་བཅིངས་པས་དགྲ་བཅོམ་རང་རྒྱལ་སོགས་སུ་འགྱུར་ལ། དངུལ་ཆུའི་གནས་ སྐབས་དེ་ཡང་མེ་དྲག་པོས་བཞུ་ན་ཅུང་ཟད་གནས་ན་མཐར་འབྲོས་པ་དང་འདྲ་བར་ཅུང་ཟད་ མི་འགྱུར་བ་ཡིན་གྱི། ཤིན་ཏུ་མི་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དངུལ་ཆུ་ལྕགས་ཐམས་ཅད་ བསྐོལ་བས་བཅིངས་པ་ནི། གནས་སྐབས་ལྔ་ཐོབ་པའི་མཐར་རོ་བཅུད་ཆེན་པོ་འགྱུར་རོ། ། དེ་ལ་གནས་སྐབས་ལྔ་ནི། ངུ་བ་དང་ནི་ཙེག་ཙེག་ཉིད། །སྦལ་བ་འཕྱོང་བ་ཉིད་དང་ནི། ། 4-541 འདར་དང་མི་འདར་བ་ཉིད་དེ། །དངུལ་ཆུ་ཡི་ནི་གནས་སྐབས་ལྔ། །ཞེས་ཏེ། དངུལ་ཆུ་བྱིས་ པའི་གནས་སྐབས་སུ་ངུ་བར་བྱས་ནས་འབྲོས་པ་དང་འདྲ་བར་ཐིག་ལེ་སོར་བསམ་གྱི་རིམ་ པས་བཅིངས་པའི་དུས་སོ། གཞོན་ནུའི་གནས་སྐབས་ན་ཙེག་ཙེག་ཟེར་ནས་འཐོར་བ་དང་ འདྲ་བར་སྲོག་རྩོལ་གྱི་རིམ་པའི་དུས་སོ། །ལང་ཚོའི་གནས་སྐབས་ན་འཕར་བ་དང་འདྲ་བར་ འཛིན་པའི་རིམ་པ་ལ་གནས་པའི་དུས་སོ། །རྒན་པོའི་གནས་སྐབས་ན་འདར་བ་དང་འདྲ་ བར་རྗེས་དྲན་གྱི་རིམ་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །སྨིན་པའི་གནས་སྐབས་ན་མི་འདར་བ་དང་ འདྲ་བར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རིམ་པའི་གནས་སྐབས་ཏེ། སྐབས་འདིར་ནི་ཕུང་ཁམས་རྣམས་ལ་ རེག་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལུས་སུ་བསྒྱུར་བའོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་འཕོ་བ་མེད་པའི་ལམ་ལ་ འབད་པར་བྱའོ།

如此，從對變化的貪著而成就生有，從生有而成就脈、界、風等，從其顯現而有器世間和種種苦樂。由遷移則使身語意三者衰敗而死。由不變則摧毀貪著和遷移這兩者，因此滅盡輪迴生死的方式即是如此。而無生死的實相現為安樂，即證悟一切法自性離戲大樂與無緣大悲的本性，這就是如實遍知。由此現為一切相，即是遍知所有無餘。因此說："若誰說空性悲心無二者，衰敗之方將成未衰敗。" 那麼，聲聞等雖未得不變，如何能盡生死呢？由於未得極不變故，並非盡除一切生死，而是僅得微細不變，從而滅盡三界生死。又如水銀經燻制和笑藥配製略作約束，則吞噬某些界的差別而轉變為其他狀態一般，由明點離貪之道約束而成阿羅漢、獨覺等。如同那水銀狀態被猛火熔化，稍住后終將逃逸，僅是些微不變，而非極不變。又如水銀經煉煉所有鐵約束，則最終於得五種狀態后成大精華。 其中五種狀態是："哭泣及格格聲，跳躍與弓曲性，顫抖與不顫動，水銀之五狀態。"即：如水銀嬰兒狀態時哭泣逃逸般，是以明點生起次第約束之時。少年狀態時如格格作響散開般，是生起次第之時。青年狀態時如跳躍般，是住于執持次第之時。老年狀態時如顫抖般，是隨念次第的狀態。成熟狀態時如不顫動般，是三摩地次第的狀態。此時，觸及諸蘊界則轉為智慧身。如此，應當精進于無遷移之道。

༈ ལམ་དང་འབྲས་བུའི་ས་མཚམས་བསྟན་པ། ད་ནི་ལྔ་པ་ལམ་དང་འབྲས་བུའི་ས་མཚམས་བསྟན་པ་ལ། ལམ་ལྔའི་ས་མཚམས་བསྟན་ པ་དང་། བོགས་འདོན་རིག་པ་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། སྤྱིར་འདི་ དག་ལ་འདོད་ཚུལ་མི་གཅིག་པ་མང་ན་ཡང་རང་ལུགས་འདི་ལྟར་ཁས་བླང་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ ཡང་སོར་སྡུད་ཀྱི་རིམ་པས་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཅུང་ཟད་དག་སེམས་གནས་པ་ལ་རང་དབང་ ཐོབ། འོད་གསལ་རྟགས་བཅུ་རྫོགས། བསམ་གཏན་གྱི་རིམ་པས་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཤིན་ཏུ་ སྦྱངས། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲོས་བྲལ་དུ་ཤེས། འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་རབ་འབྱམས་མཆེད། སྔར་བསྐྱེད་རིམ་ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་པའི་གང་ཟག་གིས་ནི་ལམ་འདི་གཉིས་བསྒོམས་ན་མྱུར་ དུ་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་ལྟ་བུས་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ན། སྦྱོར་ལམ་དྲོད་ཀྱི་ཐོག་ མའི་ཆ་ལ་སླེབ་སྟེ། སོར་སྡུད་ཀྱི་རིམ་པས་ནི་ཚོགས་ལམ་ཆེན་པོ་དང་། བསམ་གཏན་གྱི་ རིམ་པས་ནི་སྦྱོར་ལམ་དྲོད་ལ་སྦྱོར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་བསྐྱེད་རིམ་ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་པ་ སྔོན་དུ་མ་སོང་ན། འདི་གཉིས་ཀྱང་ཡུན་རིང་དུ་གོམས་པས་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ 4-542 ཚེ་ཚོགས་ལམ་ཆེན་པོ་ལ་རེག་པ་ཙམ་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་སྲོག་རྩོལ་གྱི་རིམ་པས་དཀྱིལ་ འཁོར་བཅུ་དབུ་མར་ཐིམ། མཉམ་བཞག་ཏུ་གཟུང་འཛིན་ཐ་དད་པར་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་ མངོན་འགྱུར་བ་འགགས། ནུས་པ་ཅུང་ཟད་རྙེད། བདེ་སྟོང་གི་ཉམས་གསལ་པོར་འཆར་ བ་ཡིན་ཏེ། བསྐྱེད་རིམ་སྔོན་དུ་སོང་བའམ་མ་སོང་ཡང་རུང་སྟེ། བར་དེར་ཡུན་རིང་ཐུང་གི་ ཁྱད་ཙམ་མ་གཏོགས་འབྲས་བུ་འདྲ་བས། དྲོད་འབྲིང་མན་ཆད་ངེས་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར་ རོ། །འཛིན་པའི་ཡན་ལག་ལ་སྲོག་དབུ་མའི་ཐིག་ལེར་བཅིངས་ནས། ལས་ཀྱི་གཏུམ་མོ་ འབར་བས་ཞུ་བདེ་རྒྱུན་མི་འཆད་ཅིང་། སྟོང་གཟུགས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཏུམ་མོ་འབར་སྣང་ དུ་འགྱུར། ནུས་པ་དང་ཡོན་ཏན་ཆེར་ཐོབ། དྲོད་ཆེན་པོའི་སྐབས་ཡིན་ལ། རིམ་པ་འདིའི་ཐ་ མར་སྦྱོར་ལམ་རྩེ་མོ་ལ་མཚམས་སྦྱོར་བར་འགྱུར་རོ། །རྗེས་དྲན་གྱི་ཐོག་མ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ སྐུ་ཆུང་ངུ་འགྲུབ་ཅིང་། སྟོང་གཟུགས་ཀྱིས་བདེ་བ་རྫོགས་པར་འདྲེན། ཡས་མཐའ་སྦྱོར་ལམ་ རྩེ་མོ་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་མཉམ་མོ།

道果分際教授 現在第五道與果的分際教授分為：宣說五道分際與增進勝解行為教授。 首先，雖然對此等有諸多不同觀點，但自宗應當如此承許：由總集次第略微清凈中脈道，獲得心住自在，圓滿光明十相。由禪定次第極善修習中脈道，了知一切法離戲，光明顯相廣大遍滿。先前獲得生起次第穩固之補特伽羅，若修習此二道則將迅速圓滿，若如是圓滿，則抵達加行道暖位初分。因為由總集次第可入大資糧道，由禪定次第可入暖位加行道。若未經生起次第穩固為先導，此二者亦由長期串習而得圓滿，爾時僅能觸及大資糧道。 其後由氣脈修持次第，十輪融入中脈，等持中能止現行二取差別分別念，獲得些許力用，明顯顯現樂空之覺受。無論是否先修生起次第，除了時間長短差別外果相相同，必定獲得中暖以下。 在執持支分中，繫縛氣息于中脈明點，由業用猛火燃燒而融化之樂不斷，且空相亦現為智慧猛火燃燒相，獲得廣大力用與功德，此為大暖位階段。此次第最後將銜接加行道頂位。從隨念初始即成就小智慧身，由空相圓滿引生安樂，其上際與加行道頂位圓滿同等。

།ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་བཟོད་པ་དང་ཆོས་མཆོག་སྟེ། དེ་ཡང་ ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ས་དང་པོར་རྒ་ཤི་དང་། གཉིས་པར་སྐྱེ་བ། གསུམ་པར་སྲིད་པ་འགག་སྟེ་ཐ་ མལ་བའི་ལུས་སྤོང་། ལམ་གྱི་སྐུ་རྡོ་རྗེ་བསྒྲུབས་། བཞི་པར་ལེན་པ། ལྔ་པར་སྲེད་པ། དྲུག་ པར་ཚོར་བ་འགག་སྟེ། ཐ་མལ་བའི་ངག་སྤོང་ཞིང་། ལམ་གྱི་གསུང་རྡོ་རྗེ་བསྒྲུབས། བདུན་ པར་རེག་པ། བརྒྱད་པར་སྐྱེ་མཆེད། དགུ་པར་མིང་གཟུགས་འགག་སྟེ། ཐ་མལ་པའི་ཡིད་ སྤོང་། ལམ་གྱི་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་བསྒྲུབས། བཅུ་པར་རྣམ་ཤེས། བཅུ་གཅིག་པར་འདུ་བྱེད། བཅུ་ གཉིས་པར་མ་རིག་པ་རྣམས་འགག་སྟེ། ཐ་མལ་གྱི་བཞི་པའི་གནས་སྐབས་ཆགས་རྟོགས་ སྤོང་ཞིང་། ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་བསྒྲུབས་སོ། །དེ་ཡང་དེ་དག་རྣམས་སུ་རིམ་ཅན་གྱིས་རྡོ་རྗེ་ བཞི་བསྒྲུབས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་། དེ་དག་གི་རྒྱུ་ཚོགས་ཚང་བར་བསགས་པའི་དོན་ཡིན་ལ། ཐ་ མལ་པའི་ལུས་ངག་ཡིད་དང་ཆགས་རྟོག་སྤངས་པ་དང་། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་འགགས་པ་ 4-543 ཡང་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་རླུང་ཐིམ་པ་སོགས་ཀྱིས་དེ་རྣམས་འགག་རུང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ལ། ཏིང་ ངེ་འཛིན་གྱི་སྐད་ཅིག་ཐ་མ་ནི་མཐོང་ལམ་ཡིན་པས། དེའི་དུས་སུ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཅིག་ ཅར་དངོས་སུ་འགགས་ཏེ་ས་བོན་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་དང་དུས་མཉམ་དུ་རྡོ་རྗེ་བཞི་ པོ་ཡང་ཐོབ་པ་ཡིན་མོད། དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་ལས་རྣམ་པར་འཕྲུལ་བ་ནི། མཐོང་ལམ་གྱི་སྐད་ ཅིག་དེ་འདས་མ་ཐག་པ་ནས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེ་དུས་ཐོབ་ཅེས་ཐ་སྙད་བྱེད་པའང་ཡོད་དོ། ། དེས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ས་བཅུ་གཅིག་པ་མན་ཆད་ནི་སྦྱོར་ལམ་བཟོད་པ་ཡིན་ལ། ས་བཅུ་ གཉིས་པའི་སྐད་ཅིག་སྟོང་བདུན་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་གོ་དགུ་ནི་སྦྱོར་ལམ་ཆོས་མཆོག་ཡིན་ཅིང་། སྐད་ཅིག་ཐ་མ་ནི་མཐོང་ལམ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་འཁོར་བའི་ལུས་ངག་ཡིད་ གསུམ་སྤངས་པའི་སྐབས་དེར་ཕུང་ཁམས་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། གང་དུ་ངེས་པར་རིགས་ཀྱི་གཟུགས་ནི་ཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ པ་དེ་ནི་ཆེན་པོའི་གཟུགས་སུ་གསུངས། །གང་དུ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ པ་དེ་ནི་ཚོར་བ་ཆེན་པོར་གསུངས་པ་སྟེ། །གང་དུ་འཁོར་བའི་འདུ་ཤེས་ཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ པ་དེ་ནི་རྡོ་རྗེའི་འདུ་ཤེས་ཆེན་པོའོ། །གང་དུ་འཁོར་བའི་འཕེལ་བ་ཉམ་པ་ཉིད་གྱུར་པ་དེ་ནི་ རྡོ་རྗེའི་འདུ་བྱེད་ཁོ་ནའོ།

三摩地即忍位與勝法位。其中，于第一三摩地地中滅除老死，第二滅除生，第三滅除有，舍離凡俗身，成就道之金剛身。第四滅除取，第五滅除愛，第六滅除受，舍離凡俗語，成就道之金剛語。第七滅除觸，第八滅除處，第九滅除名色，舍離凡俗意，成就道之金剛意。第十滅除識，第十一滅除行，第十二滅除無明，舍離凡俗第四位執著分別，成就道之金剛智慧。 其中所謂于彼等處次第成就四金剛者，是指圓滿積累彼等之因聚之義。舍離凡俗身語意與執著分別，以及十二支滅除，乃是由彼等之因氣息融入等令彼等堪能滅除。三摩地最後剎那即見道，爾時彼等一切同時實際滅除，斷除種子。 雖然與彼等同時獲得四金剛，然彼等之事業變化，從見道剎那剛過後開始顯現，故亦有說彼時獲得之言說。 因此，三摩地第十一地以下是加行道忍位，第十二地之一千七百九十九剎那是加行道勝法位，最後剎那是見道，應當了知。如是于舍離輪迴身語意三之時，一切其他蘊界亦轉變。 如《續王》所說："於何處種姓色確定衰損，即說為大色。於何處輪迴苦確定衰損，即說為大受。於何處輪迴想確定衰損，即為金剛大想。於何處輪迴增長確定衰損，即唯金剛行。"

།གང་དུ་གཉིད་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ དེ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པར་གསུངས། །གང་དུ་ཤེས་པ་མིན་པའི་དངོས་པོ་ཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ པ་དེ་ནི་ཐུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད། །འདི་རྣམས་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ལ་སོགས་དམ་པའི་རྒྱལ་ བ་མཆོག་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ་རིགས་དྲུག་རྣམས། །གཞན་ནི་ཁམས་དྲུག་དབྱེ་བ་རྣམས་ཏེ་ས་ དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་དང་ནམ་མཁའ་ཞི་བ་རྣམས། །གང་དུ་གཏི་མུག་མཐའ་དག་ཉམ་པ་ ཉིད་དུ་གྱུར་པ་སྤྱན་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ནི་འཛིན་མའོ། །གང་དུ་ང་རྒྱལ་མཐའ་དག་ཉམ་པ་ཉིད་དུ་ གྱུར་པ་མཱ་མ་ཀཱི་སྟེ་དེ་ནི་ཆུ་ཉིད་དོ། །གང་དུ་ཆགས་པ་མཐའ་དག་ཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་གོས་ 4-544 དཀར་མོ་སྟེ་དེ་ནི་མེ་ཡིན་ནོ། །གང་དུ་ཕྲག་དོག་མཐའ་དག་ཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་སྒྲོལ་མ་ ཡིན་ཏེ་དེ་ནི་རླུང་ཡང་ངོ་། །གང་དུ་ཞེ་སྡང་མཐའ་དག་ཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་རྡོ་རྗེ་དབྱིངས་ ཀྱི་དབང་ཕྱུག་མ་སྟེ་མཁའ། །གང་དུ་སེར་སྣ་ཐམས་ཅད་ཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་སྣ་ཚོགས་ ཡུམ་སྟེ་དེ་ནི་འགྱུར་མེད་དོ། །མཐོང་དང་མ་མཐོང་གཟུགས་ནི་ཡིད་དང་ནམ་མཁའ་ལ་ཡང་ ལྟ་བུར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་དེ་ནི་མིག །རིང་ནས་རབ་ཏུ་གསལ་བ་བཞིན་དུ་སྒྲ་ནི་ཐོས་པ་འདི་ ནི་རྒྱལ་བའི་རྣ་བ་ཆེན་པོའོ། །མཆོག་གི་བདེ་བ་བྱེད་པའི་དྲི་རྣམས་ཐམས་ཅད་འཛིན་པ་དེ་ནི་ ཁྱབ་བདག་གི་ཡང་སྣ་བཟང་པོ། །རང་གི་ཟླ་བའི་བདུད་རྩི་བདེ་སྟེར་དག་ཀྱང་རྟག་ཏུ་མྱང་ བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་དེ་ནི་ལྕེ། །རྡོ་རྗེའི་རེག་བྱ་ཀུན་ནས་འཕྲོག་པ་གང་ཡིན་དེ་ནི་རྟག་ཏུ་རྡོ་ རྗེའི་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་སྟེ། །ཐབས་དང་ཤེས་རབ་རབ་ཏུ་འདུས་པ་འདི་ཡི་ཆོས་ཏེ་བདེ་མཉམ་ ལ་འཇུག་གང་ཡིན་དེ་ནི་ཡིད། །ཅེས་གསུངས་ཤིང་། དེ་བཞིན་དུ་རྩ་དྲུག་རྣམ་པར་དག་པའི་ མངོན་ཤེས་དྲུག་ཀྱང་སྐབས་འདིར་ཐོབ་སྟེ། གཙོ་བོའི་སྐུ་ཡི་མཐུ་ལས་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ དག་གི་མཆོག་གི་ལུས་ལ་ལྷ་ཡི་སྤྱན་དུ་འགྱུར། །དེ་ཡི་གསུང་གི་མཐུ་ལས་རྣ་བ་དེ་ཡི་ཐུགས་ ལས་གཞན་གྱི་སྙིང་ལ་གནས་པ་ཤེས་པར་འགྱུར། །ཤེས་རབ་སྐུ་ཡི་མཐུ་ལས་རྣམ་གསུམ་ སྲིད་པ་ལ་གནས་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པར་འགྱུར། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ནི་གསུང་གི་མཐུ་ལས་ མཁའ་མཉམ་ཐམས་ཅད་དུས་སུ་ཀུན་འགྲོའི་རྫུ་འཕྲུལ་དུ་རབ་འགྱུར། །ཤེས་རབ་ཐུགས་ཀྱི་ རང་བཞིན་ལས་ནི་གང་ཞིག་བདེ་མཉམ་ཐམས་ཅད་དུས་སུ་གཞོམ་དུ་མེད་པར་གྱུར། །ཞེས་ གསུངས་པ་ལྟར་རོ།

於何處睡眠等位確定衰損，即說為識。於何處非心之事物確定衰損，即為能仁智慧。此等即毗盧遮那等殊勝佛陀六種，即六種姓。其他即六界差別，即地水火風虛空寂靜等。 於何處一切愚癡確定衰損，是佛眼母即持地母。於何處一切我慢確定衰損，是瑪瑪吉即為水。於何處一切貪慾確定衰損，是白衣母即為火。於何處一切嫉妒確定衰損，是度母即為風。於何處一切嗔恨確定衰損，是金剛界自在母即為空。於何處一切慳吝確定衰損，是種種佛母即為不變。 能如對意與虛空般觀見所見未見色者，即為眼。如從遠處極為明顯般聞聲者，即為佛之大耳。能持一切作勝樂香者，即為遍主之妙鼻。常時品嚐自月甘露賜樂者，即為舌。能奪一切金剛觸者，即為常時金剛身根。方便智慧極為和合此之法即入樂平等者，即為意。 如是所說，同樣於此時獲得六脈清凈之六神通。由主尊身之力，瑜伽師等殊勝身成為天眼。由其語之力得耳，由其意了知他心所住。由智慧身之力，憶念三有中所住之前生。由智慧語之力，于等虛空一切時中成就普行神通。由智慧意之自性，於一切時樂平等成不可壞。如是所說。

།གནས་སྐབས་དེར་མ་དག་པའི་ལུས་གནས་གྱུར་པས་འཇའ་ལུས་རྡོ་ རྗེའི་སྐུ་འགྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་ཞིང་། རྡོ་རྗེ་རྣམ་བཞི་རོ་མཉམ་པ་ཐོབ་པས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ ཤེས་ཀྱི་སྐུ་འགྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་ཞིང་། འདི་ནི་ཡང་དག་པར་ན་ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཡིན་ ཅིང་། གསང་སྔགས་ཀྱི་ལམ་ནི་རབ་ཏུ་ཉེ་བ་ཡིན་པས། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་ཤིན་ 4-545 ཏུ་ཉེ་བའི་ཕྱིར་དང་། འདི་ཕྱིན་ཆད་ནས་ལམ་རིགས་འདྲ་ཁོ་ནས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ དང་། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དང་རྣམ་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། འགྱུར་མེད་བདེ་ བའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་རྫོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཉིད་དང་། རྫོགས་པའི་སངས་ རྒྱས་དང་། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཡང་གསོལ་ལོ། །དེ་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་ བ་ལ་སོགས་པའི་ས་བཅུ་གཉིས་སམ། གནས་ལ་སོགས་པའི་ས་བཅུ་གཉིས་གོང་མ་རྣམས་ རིམ་གྱིས་བགྲོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཐམས་ཅད་དུ་བསྒོམ་བྱ་ནི། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ ཡན་ལག་དྲུག་ཆ་མཉམ་པར་སྤྱོད་ཅིང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་རིག་ པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པས་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་སྨིན་ཅིང་གྲོལ་བར་བྱས་ནས། མཐར་སངས་རྒྱས་དངོས་དང་། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་དངོས་དང་། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ དངོས་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་དག་ཏུ་འབྱུང་བའི་ས་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་ པ་གཞན་ནི། མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་ཡེ་ཤེས་གྲུབ་པ་ལས། དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ཏུ་འོད་ཉི་མའི་ དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་མཛེས་པའི་ས་དང་། བདུད་རྩི་འོད་ཟླ་བ་ཆེན་པོ་འོད་གསལ་བའི་ས་ དང་། ནམ་མཁའི་འོད་ནམ་མཁའ་ལྟར་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ས་དང་། རྡོ་རྗེའི་འོད་ཡིད་དགའ་ བའི་ས་དང་། རིན་ཆེན་འོད་མངོན་པར་དབང་བསྐུར་བ་ལ་གནས་པའི་ས་དང་། པདྨའི་འོད་ རང་བཞིན་གྱིས་དག་པའི་ཆོས་དྲི་མ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ ལས་བྱེད་པའི་ས་དང་། དཔེ་མེད་པའི་ས་དང་། དཔེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དཔེ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་ བྱེད་པའི་ས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་འོད་བླ་ན་མེད་པའི་ས་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འོད་ གསལ་བ་ཆེན་པོའི་ས་དང་། སོ་སོའི་བདག་ཉིད་རིག་པ་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཡེ་ཤེས་རྫོགས་ པར་བྱེད་པའི་སའོ། །ས་འདི་རྣམས་གཙོ་བོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་སྐབས་ སུ་གསུངས་ལ། འོན་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ས་བཅུ་གཉིས་པའི་མཐར་ཐོབ་སྟེ། གོང་མའི་ 4-546 ཡོན་ཏན་གྱི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བཅུ་གཉིས་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ།

于彼時位，由不凈身住轉變故，稱為成就虹身金剛身，由獲得四種金剛等味故，稱為成就無二智慧身。此即真實為第一極喜地，密咒道為極近故，以至極接近圓滿佛故，從此以後由唯相似道獲得佛故，與圓滿佛相同故，以圓滿不變樂剎那故，亦授予佛、圓滿佛、金剛薩埵等名號。 其後漸次趨入極喜等十二地或住等上位十二地。于彼一切中所修為：平等行持出世間六支，以不可思議自性明行之行為令無邊有情成熟解脫后，最終獲得真實佛、真實金剛薩埵、真實圓滿佛。 此中所說十二地之建立其他者，如最勝不變智慧成就中所說：如是普光日輪大曼荼羅莊嚴地、甘露光大月明地、虛空光如虛空極住地、金剛光悅意地、寶光住現前灌頂地、蓮花光持自性清凈無垢法地、作佛事業地、無譬喻地、通達一切譬喻之譬喻地、無上慧光地、遍智大光明地、了知各自自性瑜伽智慧圓滿地。此等諸地主要于如來功德時說，然于第十二三摩地地末獲得，即獲得成為上位功德基礎之十二種智慧差別。

།དེས་ན་རབ་ ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་རེ་རེ་བཞིན་ཡང་འདི་དག་བཅུ་གཉིས་པོ་ཐམས་ཅད་ཚང་ལ། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལའང་བཅུ་གཉིས་ཀར་ཡོད་དེ། ཆོས་ཉིད་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་རང་ བཞིན་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི་གདོད་ནས་ལྷུན་རྫོགས་ཡིན་ལ། དེ་དང་དེས་རྟོགས་པར་ ནུས་པའི་ལམ་གྱི་ས་ཀུན་དུ་འོད་སོགས་བཅུ་གཉིས་ནི། སྒྲིབ་པ་སྦྱོང་བྱེད་ལམ་གྱིས་བསྡུས་ ཤིང་། དེ་ཡང་འཕགས་པའི་སློབ་ལམ་གྱི་སྐབས་ན། མཉམ་རྗེས་ཆ་ཚང་རེ་ལ་ཚང་བར་ཡོད་ དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་ནི་གདོད་མའི་ས་དེ་རྣམས་མངོན་གྱུར་དུ་ཐོབ་པ་ཡིན་ གྱི། ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའང་མིན་ལ། གསར་བྱུང་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སྤྱིར་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་རྒྱན་ ལས་གསུངས་པའི་ས་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་དག་གི་རྣམ་གཞག་ལ། ཁ་ཅིག་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ ས་བཅུ་གཉིས་དང་གཅིག་པར་འདོད། ཁ་ཅིག་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་རྗེས་ལ་སྔགས་ལམ་ཁོ་ནས་ རིམ་གྱིས་བགྲོད་དགོས་པའི་ས་ཡིན་ཟེར། འགའ་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཁོ་ནའི་ཡེ་ཤེས་ལས་ཕྱེ་ བར་འདོད། ཁ་ཅིག་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་གཉིས་ཡིན་ཟེར་རོ། །དང་པོ་གཉིས་ ཤིན་ཏུ་མི་འཐད་ལ། འདོད་ཚུལ་གསུམ་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ཡོད་པ་འཐད་ཀྱང་། སློབ་ལམ་ དུ་མེད་པ་མི་འཐད། བཞི་པ་དེ་ནི་བཤད་པའི་རྣམ་གྲངས་གཅིག་ལ་རུང་ཙམ་དུ་མཐོང་མོད། གཙོ་བོའི་དོན་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་དུ་བཟུང་ངོ་། ། གཉིས་པ་རིག་པ་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་རྣམ་གཞག་ལ། རིག་བརྟུལ་གྱི་སྤྱོད་པ་སྤྱིར་ བཤད་པ་དང་། ཉེ་རྒྱུའི་རྣམ་གཞག་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ ལོའི་བསྡུས་པའི་རྒྱུད་འདིར། སྤྱོད་པའི་རྣམ་གཞག་འཐོར་ཐབས་སུ་གསུངས་པས་འདིར་ ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་དབང་གི་ལེའུར། རྣལ་འབྱོར་མ་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་ ལོའི་མཆོད་པ་ལས་འཕྲོས་ནས་འཁོར་ལོའི་མཆོད་པ་རྒྱས་པའི་རྣམ་གཞག་དང་། ཕོ་ཉ་མོ་ 4-547 རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། ཕྱག་རྒྱ་དང་ཕྱག་རྒྱའི་ལན་དང་། བརྡའ་དང་བརྡའི་ལན་སོགས་ རྒྱས་པར་གསུངས་ཏེ། གཙོ་བོར་སྤྲོས་བཅས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་འབྲེལ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་ ལེའུའི་རྣལ་འབྱོར་མའི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྐབས་དང་། སེམས་འགྲེལ་གཞན་ཕྱག་རྡོར་སྟོད་ འགྲེལ་ལས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་གི་དངོས་བསྟན་ནི། རྫོགས་རིམ་གྱི་སྤྱོད་པ་ལ་ཡང་ཅི་ རིགས་པར་འབྲེལ་མོད་ཀྱི། གཙོ་བོར་ནི་བསྐྱེད་རིམ་ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་པས་འདོད་ཁམས་ དང་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་རིག་པ་འཛིན་པ་སྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་སྤྱོད་པ་སྤྱོད་ཚུལ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ ལས་རྒྱ་ལ་བརྟེན་པ་རྒྱས་བསྡུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་སྤྲོས་བཅས་སྤྲོས་མེད་གཉིས་ཡིན་ཅིང་། དེས་འདོད་ཁམས་ཀྱི་རིག་འཛིན་སྒྲུབ་བོ།

是故極喜等每一地中亦具此等十二全部，于圓滿佛亦具全部十二。法性善逝藏性無別之功德本來任運圓滿，于彼及能證彼之一切道地中，普光等十二為凈障道所攝，而於聖者學道位時，于每一等持行相中皆圓滿具足。彼佛十二地是現得本初諸地，非為道所攝，亦非新生。 總之，對於金剛心莊嚴所說此等十二地之建立，有謂與十二三摩地地相同，有謂於法云地后唯由密咒道漸次趨入之地，有謂唯從佛智分出，有謂即極喜等十二地。初二極不應理，第三說雖佛有之應理，然謂學道中無不應理。第四說雖見僅可用於一種解說，然主要義理當如前說而持。 第二、明行之行為建立分二：總說明行之行為，別說近因之建立。初者，於此吉祥時輪攝略續中，零散宣說行為建立，今當攝為一分。其中，于灌頂品中，從瑜伽母眾輪供引申，廣說輪供建立及使者女眾相、手印與手印答、密語與密語答等，主要與有戲論行為相關。如是于智慧品瑜伽母普行時，及他心續釋金剛手上釋中亦說。彼等顯說雖于圓滿次第行為亦隨應相關，然主要是為獲得生起次第穩固者成就欲界及色界持明而行持行為之理。又依事印之廣略差別為有戲論、無戲論二者，以此成就欲界持明。

།འདི་དག་བསམ་གཏན་ཁོ་ནའི་བྱ་བས་བསྒྲུབ་ན་ ནི། གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་རིག་པ་འཛིན་པར་འགྱུར་བར་གསུངས་པ་ལྟར་ཀུན་ཏུ་གྲགས་པ་ ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་འདི་སྔ་མ་དེ་སྔོན་སོང་གི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དཔལ་ ལྡན་སྤྱོད་པ་དངོས་གྲུབ་རྒྱུར་ཏེ་མཚན་མོ་དུར་ཁྲོད་འཁྱམ་པ་དག་ཀྱང་རྩེད་མོའི་དོན་མ་ཡིན། ཞེས་པས་གསང་སྟེ་སྤྱོད་པ་ཀུན་འདར་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏིའི་རིག་བརྟུལ་འཕྲོས་དོན་དུ་བསྟན་ལ། རྒྱུད་ཕྱི་མ་ལས། བྱམས་པས་ཐོ་རངས་དུས་སུ་ཆང་གི་དོན་ལ་ཆང་འཚོང་གནས་སུ་རྒྱུ་ཡང་ སྡོམ་བརྩོན་རྣམས་ཀྱི་མཆོག །ཉི་མ་གུང་ལ་ཉ་ཡི་དོན་དུ་ཉ་བའི་ཚོང་འདུས་རྣམས་སུ་འཇུག་ ཀྱང་སྙིང་རྗེ་ཁྱད་པར་འཕགས། །ཕྱི་དྲོ་བུད་མེད་དགའ་བའི་དོན་དུ་བྲན་མོ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ སུ་འཇུག་ཀྱང་སྐྱོན་གྱི་གོས་པ་མེད། །ཆང་ཉ་བུད་མེད་རྣམས་ཀྱི་དྲི་མ་རྣམ་གསུམ་བྲལ་ཕྱིར་ ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏིའང་དམན་པ་ཅིས་མ་ཡིན། །ཅེས་དང་། བུ་མོ་རྒན་མོ་དར་མ་རྣམས་དང་ལུས་ནི་དྲི་ མ་དང་བཅས་བྲམ་ཟེ་མོ་དང་རྒྱལ་རིགས་མོ། །རྗེ་མོ་དམངས་མོ་མཐར་སྐྱེས་རྣམས་སམ་ མིག་ལག་དང་བྲལ་རྣ་བ་མཆུ་དང་སྣ་ནི་ཆད་མ་རྣམས། །མཐའ་དག་བྱང་ཆུབ་རྒྱུ་རུ་ཤེས་རབ་ ཐབས་ཀྱིས་མཆོད་པར་བྱ་སྟེ་རྒྱལ་པོ་སློབ་དཔོན་སྙིང་རྗེ་དང་། །བཅས་པའི་ཐུགས་ལྡན་དྲི་ 4-548 མ་དག་དང་རྣམ་པར་བྲལ་ཞིང་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་ལ་རྗེས་སུ་གནས་པས་སོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ་ བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ནི་རིག་བརྟུལ་ཡིན་ལ། དྲི་མ་བྲལ་བ་ཞེས་པ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏིའོ། །དེ་ལྟར་ཨ་ཝ་ དྷཱུ་ཏི་འཇིག་རྟེན་པའི་མངོན་དུ་སྤྱོད་པའང་བསྟན་པ་དང་། དཔལ་དོན་དམ་བསྙེན་པ་ལས་ ཀྱང་། ན་ཆུང་མ་ལ་སྦྱོར་བས་དཔལ་ལྡན་བྱང་ཆུབ་སེམས། །གང་ཞིག་བདག་དང་གཞན་གྱི་ དོན་དུ་སྲུང་མཛད་ཅིང་། །ཉིན་དང་མཚན་དུ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་མཛད་པ། །དེ་རྣམས་ ཞབས་ཀྱི་པདྨོ་ལ་ནི་ཕྱག་བགྱིའོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་བདེ་བ་དཔག་མེད་ཐོབ་ན་ཡང་། ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཕྱིར་འདོར་བར་མཛད་འགྱུར་ཞིང་། །འཁོར་བའི་ནང་དུ་རབ་ཏུ་ འཇུག་པའི་དཔའ་བོ་སྟེ། །དེ་རྣམས་ཞབས་ཀྱི་པདྨོར་སྤྱི་བོས་ཕྱག་བགྱིའོ། །ཉིན་དང་མཚན་ དུ་བསམ་གཏན་སྟོབས་ཀྱི་རིམ་པ་ཡིས། །གང་རྣམས་རང་གི་སེམས་ནི་རྩ་དབུས་གནས་པར་ འགྱུར། །མཐའ་ཡས་གཟུགས་ལ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་སྐུ། །དེ་ནི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྡོ་ རྗེ་རྩེ་གཅིག་པའོ།

若以唯靜慮之行為成辦此等，如說將成為色界持明，此為衆所周知，然此是就前者之前行而言。 複次，如吉祥行為成就因中說："夜晚遊行尸林等亦非遊戲之義"，由此密行一切皆顯示為（藏文：ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི，梵文天城體：अवधूति，梵文羅馬擬音：avadhūti，漢語字面意思：離垢）明行之支分義。 後續續中說："慈者于晨時為酒至酒肆遊行，亦為持戒者之最勝。日中為魚至漁市而入，亦為大悲殊勝。傍晚為女歡喜而入婢女處，亦無過失所染。酒魚女人三垢離故，（藏文：ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི，梵文天城體：अवधूति，梵文羅馬擬音：avadhūti，漢語字面意思：離垢）何不為下？" 又云："老女少女壯年女及具垢身婆羅門女與王族女，主婦平民邊生女或無目手、斷耳唇鼻諸女，當知一切為菩提因，以慧方便供養。具王師悲心者，離諸垢染，安住隨順菩提行故。" 所謂菩提行即明行，離垢即（藏文：ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི，梵文天城體：अवधूति，梵文羅馬擬音：avadhūti，漢語字面意思：離垢）。如是亦說（藏文：ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི，梵文天城體：अवधूति，梵文羅馬擬音：avadhūti，漢語字面意思：離垢）世間現行。 吉祥勝義親近中亦云："以與少女交合吉祥菩提心，為自他利益而護持，晝夜成辦自他利益，我于彼等蓮足作禮。雖得無量佛陀安樂，為諸有情利而捨棄，勇士深入輪迴之中，我以頂禮彼等蓮足。晝夜由於禪定力次第，彼等自心住于中脈，無邊色相極清凈身，此即諸佛一味金剛。"

།ཞེས་ཀུན་བཟང་གི་སྤྱོད་པའི་སྒོམ་བསམ་གཏན་པ་ཡིན་ལ། འདིར་རང་ གི་སེམས་རྩ་དབུས་གནས་པའི་དོན་ཐིག་ལེ་དབུ་མར་འགགས་པ་ཡིན་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུར་ སྒྱུར་བ་ལ་འདི་དགོས་པ་དང་། སྤྱིར་ཐིག་ལེ་མ་བཅིངས་པར་ལུས་གནས་གྱུར་པའི་དངོས་ གྲུབ་མེད་པས། བསྐྱེད་རིམ་པའི་རིག་འཛིན་གཉིས་ཀྱང་ཐིག་ལེ་བཅིངས་པས་ནི་སྒྲུབ་དགོས་ ན། རྩ་དབུ་མར་མིན་ཏེ། སྤྱིར་རྩ་ཕྲན་ཀུན་དང་ལུས་ཐམས་ཅད་ལ་བཅིངས་པ་ནི་ཡིན་ནོ། ། ཡང་བསྡུས་པའི་རྒྱུད་ལས། དབུགས་ནི་བཅད་པའི་མཐའ་རུ་རྣམ་གསུམ་བགྲོད་པ་འདི་དང་ རྣམ་པར་དྲུག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཐིག་ལེ་བཀག་པར་གྱུར་ན་ཀུན་ནས་མཆོག་གི་ཁྱབ་ བདག་བདེ་བ་མཐའ་ཡས་དུས་སུ་འཇུག་པར་འགྱུར། །འཁོར་བ་དག་གི་བདེ་བ་སྤངས་ནས་ མཆོག་གི་བླ་མའི་ཞལ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་བསྒོམ་པར་བྱ། །སྤྱོད་པ་སྒེག་པའི་གཟུགས་ དང་མཆོག་ཏུ་འཇིགས་པ་བྱེད་ལ་རྣལ་འབྱོར་མ་རྣམས་དགྱེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཤིན་ཏུ་ 4-549 སྤྲོས་མེད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་གསུངས་ཏེ། གཙོ་བོར་འདི་ཡང་ཀུན་བཟང་གི་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། ། གཞན་ཡང་། རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་ཉིན་དང་མཚན་མོར་སྲོག་གཅོད་བྱ་བ་དེ་ནི་སྲོག་ཉམ་པ་ ལ་གསུངས་པ་སྟེ། །སྒྲ་ནི་གང་ཞིག་ཞལ་གྱིས་དམན་པ་དག་ཀྱང་སྙིང་ལ་གྱུར་པ་དེ་ནི་རྫུན་དུ་ སྨྲ་བ་ཉིད། །གང་ཞིག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ས་ནི་འཛིན་པ་དག་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་པ་ ཡིས་རྐུ་བར་གསུངས། །ཐིག་ལེ་མ་ལྷུང་བ་ལས་བདེ་བར་འགྱུར་བ་ཆགས་བྲལ་མི་ལས་ གཞན་གྱི་བུད་མེད་བསྟེན་པའོ། །སྲོག་རྩོལ་མེ་ཡིས་རི་བོང་ཅན་ནི་ཞུ་བ་དག་ཀྱང་བཏུང་བ་ ཉིད་ནི་ཆང་གི་བཏུང་བའོ། །མཐེ་བོའི་ཚིགས་ནས་གཙུག་ཏོར་དག་ཏུ་ཉ་ཡི་མཐར་ནི་རང་ སེམས་འགྲོ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་དབང་གིས་སོ། །གཙུག་ཏོར་ནས་ནི་སོར་མོ་རྣམས་སུ་སླར་ཡང་འདི་ ནི་འགྲོ་སྟེ་ནག་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མཐའ་རུའོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་སྤྱོད་པ་གང་ནི་ཉིན་ཞག་སོ་ སོའི་དུས་སུ་འདོད་པའི་དངོས་གྲུབ་རབ་སྟེར་བའོ། །ཞེས་པ་འདི་ཡང་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་ སྤྱོད་པ་སྤྱིའི་སྒོམ་པའི་རིམ་པ་དང་། ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི་འཇིག་རྟེན་པའི་མངོན་དུ་སྤྱོད་པའི་སྒོམ་པ་ ཡང་ཁྱད་པར་མང་པོ་དང་བཅས་ཏེ་གསལ་བར་བསྟན་ནོ།

此即普賢行的修習禪定，於此自心住于中脈之義為明點堵塞中脈，故此為轉化為智慧身所需，且總之若不束縛明點則無身體轉變成就，故生起次第二種持明亦需以束縛明點而成就，然非於中脈，總之是於一切細脈及全身束縛。 又《攝續》云："氣斷邊際三道行此及六種亦不存，若明點得阻，遍主勝樂無邊時中入。舍輪迴樂已，瑜伽師當觀勝上師面。行持妖嬈相及極恐怖中，諸瑜伽母不喜。"此說極無戲論之行，此主要亦即普賢行。 複次："瑜伽師于晝夜斷命所作，此說于命衰敗，何等音出口成下劣於心者，即為妄語，持一切智智地者亦說瑜伽師盜取，明點不漏故得樂，離欲人外女人依止。以命氣火融月亦飲，即為飲酒。從拇指節至頂髻，至魚儘自心行，由法力故。自頂髻至諸指復行此，至黑分邊際。瑜伽師諸行於日夜各時所欲成就善施。"此亦明示普賢行總的修習次第及（藏文：ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི，梵文天城體：अवधूति，梵文羅馬擬音：avadhūti，漢語字面意思：離垢）世間現行修習具多殊勝。

།དེ་བཞིན་དུ་དཔལ་དོན་དམ་ བསྙེན་པ་ལས། ཡན་ལག་བཟང་མོ་ཆགས་པ་ལ་ནི་མང་དུ་ཞེན། །གཙོ་བོ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དུ་ དེ་ནི་བཙལ་བར་བྱ། །ཕྱོགས་གཅིག་གནས་སུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དུ་མ་ཡིས། །དངོས་གྲུབ་ རབ་སྟེར་དེ་ནི་མང་དུ་མཆོད་པར་བྱ། །གཙང་མ་རྣམ་པར་དབེན་བའི་ས་ཕྱོགས་དག་དང་ནི། ། རྒྱལ་བའམ་ནི་ཞི་གྱུར་བདེ་འབྱུང་གནས་དག་ཏུ། །རྟག་པའི་རྒྱལ་བ་མཆོད་ཕྱིར་དྲི་ཆེན་དྲི་ཆུ་ དང་། །ཆུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱུག་པ་བྱས་ནས་ནི། །སྙིང་ག་ལྟེ་མགྲིན་དང་ནི་སྤྱི་གཙུག་ གསང་བ་ལ། །རིགས་ཀྱི་ལྷ་མོ་རྣམས་ནི་རབ་ཏུ་དགོད་པར་བྱ། །དེ་བཞིན་མིག་ལ་སོགས་ པར་རིགས་ནི་དྲུག་པོ་སྟེ། །སྟོང་པ་ལ་སོགས་ས་བོན་སྣ་ཚོགས་རིམ་པས་སོ། །མཆོད་པ་ལྔ་ ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་བྱས་ནས། །དེ་ནས་ཆུ་སྐྱེས་སུ་ནི་རྡོ་རྗེ་རབ་ཏུ་གཞུག །ཡན་ 4-550 ལག་དྲུག་སྦྱོར་དང་ནི་སྨིག་རྒྱུ་ལ་སོགས་པས། །ཡེ་ཤེས་དག་གི་མེ་ནི་རབ་ཏུ་བཞེངས་པར་ བྱ། །རིམ་གྱི་རིམ་གྱིས་རྣལ་འབྱོར་སྟོབས་ཀྱིས་ཁྱད་འཕགས་པའི། །རྒྱལ་བ་ལ་སོགས་ཤེས་ རབ་མེ་ཡིས་རབ་ཏུ་བསྲེག །དེ་རྣམས་རབ་བསྲེགས་ཟླ་བའི་གཟུགས་ནི་བཞུ་བ་ལས། ། བདུད་རྩི་བཟང་པོ་གང་འཛག་དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་ཅན། །ཞེས་རྫོགས་རིམ་ལ་བརྟེན་པའི་སྤྲོས་བཅས་ སྤྲོས་མེད་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་སྤྱོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཡང་གསུངས་པ། འགྲོ་བའི་མགོན་གཅིག་ སྟོན་པ་གཞན་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །ཁམས་གསུམ་དག་ན་བདེ་བ་ཁྱད་འཕགས་གཞན་ནི་མེད། ། བདེ་མཉམ་སྟེར་བའི་དངོས་གྲུབ་གཞན་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །ལུས་བསྲུང་དོན་དུ་སྲུང་བ་གཞན་ ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །འདིར་ནི་དཀྱིལ་འཁོར་དག་དང་སྐུ་གཟུགས་ཏིང་འཛིན་མེད། །ལག་པའི་ ཕྱག་རྒྱ་སྟངས་སྟབས་དང་ནི་གདན་རྣམས་མེད། །སྔགས་དང་གཏོར་མ་སྦྱིན་སྲེག་ཆོ་ག་རབ་ གནས་དང་། །གཤེགས་སུ་གསོལ་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ལ་མེད། །རང་བཞིན་གྱིས་ དག་འགྲོ་བ་ཡི་ནི་རྗེ་དཔོན་གཅིག །ཤེས་རབ་མེ་ཡིས་གལ་ཏེ་རབ་ཏུ་བསླང་བ་ན། །དེ་ཕྱིར་ རང་གི་ལུས་པོ་ལ་ནི་བདུད་སྟོབས་བཞིན། །དེ་ཉིད་གཅིག་པུ་ཡིས་ནི་ཉམ་པར་མཛད་པ་ ཡིན། །ཇི་སྲིད་དེ་མ་བཞེངས་པར་བདེ་བ་སྟེར་བ་མེད། །རབ་ཏུ་བཞེངས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་ བྲལ་ཉིད་འགྱུར་བ་ཡིན། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་ལམ་གཅིག་འདི་ཉིད་དཀའ་བ་སྟེ། །མ་ལུས་ སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ལམ་གཉིས་དག་ལ་འགྲོ། །ཞེས་རྫོགས་རིམ་པའི་ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་མེད་ཀྱི་ སྤྱོད་པ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཉིད་དོ།

如是于《勝義修持》中雲："善肢貪著多執著，為修勝主當尋求，一方住處諸多種，善施成就當多供。 清凈極靜處地方，及勝或寂樂生處，為常供勝大小便，及水等物塗抹已。心喉臍頂及密處，當善安立種姓母。如是眼等六種姓，空等種子種種序。以五供養等供已，蓮中金剛善入住。 六支瑜伽及陽焰等，智慧火焰當善起。漸次瑜伽力殊勝，佛等智慧火善燒。彼等善燒月形融，善甘露降金剛持。"此說依圓滿次第之有戲無戲共同行。 如是復說："眾生怙主導師一，無有他者，三界中殊勝樂，無有他者，施樂平等成就，無有他者，為護身故護持，無有他者。 於此無有壇城像，三摩地，手印姿勢及諸座，咒語食子火供儀軌加持及，請走清凈法中無。自性清凈眾生之一主，若以智慧火善起，故於自身如魔力，彼一性者令衰敗。 乃至未起無施樂，雖善起亦成離欲，無二一道此艱難，一切有情行二道。"此即廣說圓滿次第極無戲論之行。

།ཡང་བསྡུས་པའི་རྒྱུད་ལས། འགྱུར་བ་མེད་པའི་བདེ་ བའི་འབྲས་སྟེར་ཕྱག་རྒྱ་བཞི་པོ་འདི་རྣམས་གྲོང་དང་འབྲོག་དགོན་དུར་ཁྲོད་དང་། །མི་ གཙང་བ་དང་གཙང་བའི་གནས་དང་ཁྱིམ་དང་ལྷ་ཡི་ཁང་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་དུས་ཀུན་ཏུ། ། ཤིན་ཏུ་དགའ་བའི་དགའ་བ་ལ་གནས་འཇིག་རྟེན་ལམ་ལས་རབ་གྲོལ་རིགས་དང་རིགས་ མིན་མངོན་སྤྱོད་ཅིང་། །ལུས་སྟོབས་བདེ་སྟེར་བཟའ་བ་བཏུང་བ་ལ་སོགས་ལོངས་སྤྱོད་དང་ 4-551 ལྡན་རྣལ་འབྱོར་རྣམས་ཀྱིས་བསྒོམ་པར་བྱ། །ཞེས་པ་འདིས་ཀྱང་། སྤྲོས་བཅས་སྤྲོས་མེད་ཀྱི་ སྤྱོད་པ་གཉིས་ཀྱི་གནས་དང་ཕྱག་རྒྱ་དང་། ཚོགས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ དང་། དེའི་སྡོམ་པ་རྣམས་གསལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་རྗེས་དྲན་སྟོན་བྱེད་ཙམ་མམ། ཕྱག་རྒྱ་བསྟེན་ཚུལ་སྤྱི་ལྡོག་ཙམ་ནས་སྟོན་བྱེད་ཡིན་པར་བོད་རྣམས་འདོད་པ་ནི་དོན་མ་ཡིན་ ཏེ། དེ་དག་ལ་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བརྗོད་མི་དགོས་པ་དང་། དེ་ཙམ་ལ་རིགས་དང་རིགས་ མིན་མཉམ་པར་སྤྱོད་དགོས་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་བསྙེན་པའི་ཡན་ལག་ བཟང་མོ་ཞེས་སོགས་དང་། རྒྱུད་ཚིག་འདིས་ནི་གཙོ་བོར་གནས་གཅིག་ཏུ་སྒོམ་པ་བསྟན་ལ། དབང་ལེར། ཞིང་གི་མཁའ་འགྲོ་མ་རྣམས་ཀྱི་བརྡའ་དང་བརྡའི་ལན་གསུངས་པས་ནི། ཕོ་ཉ་ སྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་སུ་རྒྱུ་བའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏེ་ཕོ་ཉ་མོ་སྒྲུབ་དགོས་པར་ གསུངས་ནས་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་ཚུལ་མི་གསལ་པ་ནི། དཔལ་སྡོམ་པ་སོགས་སུ་འབྱུང་བ་གྲགས་ ཆེ་བ་ལ་དགོངས་སོ། །དེ་དག་ནི་རྒྱུད་ལས་བསྟན་ཚུལ་མདོ་ཙམ་སྟེ། གཞན་ཡང་དཔལ་དྲི་མ་ མེད་པའི་འོད་ལས་འདི་སྐད་ཅེས། ད་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་སྤྱོད་པ་གསུངས་པ། རྣལ་འབྱོར་པ་ ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདིར་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་སྤྱོད་པ་རྣམས་པ་ གཉིས་གཅིག་ནི་ཕྱིའི་དང་གཉིས་པ་ནང་གིའོ། །དེ་ལ་ཕྱིའི་གང་ཡིན་པ་དེ་འཇིག་རྟེན་པའི་ འབྲས་བུའི་རྒྱུ་དང་། ནང་གི་གང་ཡིན་པ་དེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འབྲས་བུའི་རྒྱུད་ རྣལ་འབྱོར་པས་བྱའོ། །ཞེས་པ་ནས། རྩའི་སྤྱོད་པའི་ངེས་པའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་རིག་པའི་ བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་སྒོམ་བསམ་དང་། དགོས་པ་དང་། ཉམས་ལེན་རྣམས་འཁོར་ལོ་སྡོམ་པའི་ དམ་ཚིག་བརྒྱད་དང་བསྟུན་ནས་གསལ་ཞིང་ཚང་བར་གསུངས་ལ། ཡང་སྐབས་འདིར་ཕྱི་ རོལ་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྔའི་རིགས་ཅན་གྱི་བུད་མེད་རྣམས་འཛིན་པ་ནི་བུད་མེད་ ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྟེ། ཞེས་གསུངས་པས། ཚོགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་པ་མ་གྲུབ་ན། ལྷ་ལྔ་ལ་ 4-552 སོགས་པ་ཇི་ལྟར་བདེ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡང་བསྟན་ནོ།

複次，《略續》中雲："此四手印能施無變樂果，于城鄉寂處尸林中，不凈凈處家宅及一切天宮時時中，極喜歡樂中安住出世間道解脫種非種顯行，身力樂施飲食等受用具足諸瑜伽師當修習。" 此亦明示有戲無戲二行之處所與手印，資具受用，智慧體性及其律儀等。藏人認為此僅顯示隨念或顯示依止手印之總相方式，實非其義。因彼等不須說處所差別，若僅彼等須平等行種非種則太過之故。"勝義修持善肢"等及此續文主要顯示一處修習，在攝權續中說田空行母之暗號與暗號迴應，顯示為成就使者于種種地方遊行之行，說須成就使者女，未明示如何成就方式者，是觀待吉祥三昧耶等中廣為人知之內容。 此等是續中略說方式。複次，于吉祥無垢光中如是說："今說瑜伽行，瑜伽師"等。此中瑜伽師之瑜伽行有二種：一為外行，二為內行。其中外行為世間果因，內行為出世間果因，瑜伽師當行持。"乃至"根本行之決定"為止，依勝樂輪八誓言，明晰完整地宣說明智苦行之思維修習、意義及實修等。復於此處說："于外亦攝持五如來部之女人，是為女人行。"由此說明若廣大集會壇城未成就，亦顯示五尊等隨宜壇城。

།དེ་བཞིན་དུ། ཉིན་དང་མཚན་དུ་ ཐིག་ལེ་དག་ལས་དཀར་པོའི་རྒྱུན་འབབ་གང་ཞིག་མཱ་མ་ཀཱི་དེ་ཆང་མ་ཡིན། །ཅེས་སོགས་ དམ་ཚིག་བཞིའི་སྤྱོད་པ་དང་། ནོར་རྣམས་སྤངས་ལས་སྦྱིན་པ་ཡིད་དང་བུད་མེད་འགྲོགས་པ་ ལས་ཀྱང་འཕོ་བ་མེད་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ། །ཞེས་སོགས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུའི་སྤྱོད་པ་ཡང་ རིག་བརྟུལ་གྱི་སྤྱོད་པའི་སྒོམ་བསམ་སྟེ། ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ མ་འགྲུབ་ཀྱི་གོང་དུ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི་དང་ཀུན་བཟང་གི་སྤྱོད་པ་ལ་ཅི་རིགས་པ་སྦྱར་ཞིང་། ལྷག་མ་ བཞིས་ནི་དེ་གྲུབ་པའི་གང་ཟག་གི་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་སྤྱོད་པ་བྱེད་ཚུལ་བསྟན་པ་ཡིན་ ནོ། །ངེས་པར་རྡོ་རྗེའི་རིགས་དག་ལ་ནི་སྲོག་གཅོད་བྱ་སྟེ་རལ་གྲི་ལ་ཡང་བདེན་པ་མིན་པའི་ ཚིག །ཅེས་སོགས་དབང་གི་སྐབས་སུ་དག་པའི་ཚིག་བརྗོད་པ་འདིས་ཀྱང་བསྐྱེད་རིམ་པའམ་ རྫོགས་རིམ་པའི་རིག་པ་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་འཕྲིན་ལས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོ་གའི་ཡན་ལག་ དེ་ཡང་དབང་ཆོག་གཞན་མང་པོར་འབྱུང་བའི་སྤྱོད་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཉིད་དང་དོན་གཅིག་ པ་དང་། སྤྱོད་བསྡུས་སྒྲོན་མེ་ལས་ཀྱང་སྤྲོས་བཅས་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་སྐབས་ན། ཧེ་རུ་ཀ་སོགས་ རིགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྒྱུར་བ་ཐ་དད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲུལ་ནས་མངོན་སྤྱོད་ལ་སོགས་པའི་ ལས་སྒྲུབ་པར་གསུང་པ་དང་ཡང་དོན་གཅིག་ཅིང་། སེམས་ཅན་དོན་གྱི་སླད་དུ་ནོར་དང་ བཅས་པའི་ལུས་ནི་སྦྱིན་པར་བྱ་སྟེ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྲུང་མི་བྱ། །ཞེས་པ་ཡང་། ཀྱཻ་རྡོ་རྗེ་ལས། ལུས་ ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་ནས་ནི། །ཕྱི་ནས་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་སྤྱོད། །ཅེས་སོགས་དང་དོན་གཅིག་པ་ དང་། འདི་ལ་དག་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ལམ་གྱི་བོགས་འབྱིན་ཏེ། དག་བྱེད་ཀྱི་ ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་པས་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་མིང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ན་རྫོགས་རིམ་ གྱི་སྤྱོད་པ་ལ་སྲོག་སྩོལ་གྱི་རིམ་པ་མཐར་ཕྱིན་ན། འཛིན་པ་སྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་བརྟུལ་ཞུགས་ ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྤྱོད་དུ་རུང་ཙམ་ཡིན་ཀྱང་མི་སྤྱོད་པ་ཤས་ཆེ་ལ། འཛིན་པའི་དང་པོ་གྲུབ་པ་ནས་ 4-553 མཐར་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གལ་ཏེ་སྤྱོད་ན་ཡང་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏིའི་སྤྱོད་པ་ཡིན་ ཞིང་། སྤྲོས་བཅས་སྤྲོས་མེད་གསུམ་ལས་གང་ཞིག་སྤྱོད་པ་ནི་རང་གི་མོས་པ་དང་སྦྱོར་ལ། གཙོ་བོར་གནས་གཅིག་ཏུ་བསྒོམ་པ་གཙོ་ཆེའོ།

如是說："晝夜中，從明點流出白色相續者，即彼摩摩基非為酒。"等，四誓言之行，及"舍諸財為佈施，與女人相伴亦無所移為戒"等，十波羅蜜多之行亦為明智行之思維修習。六波羅蜜多在未成就不二智慧身之前，隨宜配合阿瓦度帝及普賢行，餘四則顯示已成就者之方分勝行方式。 "于金剛部定當殺生，劍上亦無不實語"等，灌頂時所說清凈語，亦顯示生圓次第明智行之事業。此儀軌支分與諸多其他灌頂儀軌中所說行之明智即為一義，復于《行集明燈》中有戲行時亦說，變化黑熱嘎等部類轉輪王各別壇城而成就諸事業等亦為一義。"為利有情當佈施具財之身，汝不應護"者，亦與《喜金剛》中"佈施身已后，然後正行行"等為一義。此中所說清凈法者亦為道之增上，即凈化之法之義，故為明智行之名。如是，圓滿次第行中，若氣脈圓滿，為成就執持而堪能行明智行，然多不行。從初成就執持乃至圓滿期間亦復如是。若行亦為阿瓦度帝行，于有戲無戲三者中行何者，則隨自意樂而配合，主要是一處修習為主。

།འཛིན་པ་རྫོགས་ནས་རྗེས་དྲན་སྒྲུབ་པའི་ དོན་དང་། རྗེས་དྲན་དང་པོ་སྐྱེས་ནས་མཐར་ཕྱིན་པའི་དོན་ནི། ཨ་ཝ་དྷཱ་ཏི་འཇིག་རྟེན་པའི་ མངོན་དུ་སྤྱོད་པ་གཙོ་ཆེ་ཞིང་། རྗེས་དྲན་གྱི་ཕྱེད་མན་ཆད་ནས་ཀུན་བཟང་གི་སྤྱོད་པ་ཡང་ འབྱུང་ལ། རྗེས་དྲན་གྱི་གནས་སྐབས་དང་པོ་གཉིས་ལ་སྤྲོས་བཅས་སྤྲོས་མེད་གང་རུང་དང་། ཕྱི་མ་ལ་ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་མེད་སྦྱོར་ཏེ། འདི་རྣམས་ཀྱང་གནས་གཅིག་ཏུ་འདུག་པ་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། ། དེ་ཡན་ཆད་དུ་ཕོ་ཉ་མོའི་འདུ་བ་སྒྲུབ་ན། ཞིང་དུ་སྤྱོད་དགོས་པ་ཡིན་ཀྱང་དེ་སྒྲུབ་དཀའ་ བའམ། སྒྲུབ་མི་དགོས་པའམ། གཡེང་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བ་ཤས་ཆེ་བས་ཕལ་ཆེར་མི་སྒྲུབ་པ་ གཙོ་ཆེའོ། །རྗེས་དྲན་རྫོགས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒྲུབ་པའི་དོན་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་པོ་ སྐྱེས་པ་ནས་སྐད་ཅིག་ཐ་མ་མ་གཏོགས་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཐར་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་ནི། ཀུན་བཟང་ གི་སྤྱོད་པ་ཁོ་ན་ཏེ། སྤྲོས་བཅས་སོགས་གསུམ་ནི་རང་གི་མོས་པ་དང་སྦྱོར་བ་དང་། ཕོ་ཉ་ མོའི་འདུ་བ་ནི་ངེས་པར་དགོས་ལ་འགྲུབ་པར་ཡང་ངེས་མོད་ཀྱི། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རིམ་པའི་ ཉམས་རྟོགས་དང་ལྡན་པས། ཕོ་ཉ་འགྲུབ་པ་ལ་ཞིང་རྣམས་སུ་ངེས་པར་འགྲོ་དགོས་པའང་ མིན་པས་གནས་གཅིག་ཏུ་འདུག་པ་དང་། ཞིང་རྣམས་སུ་རྒྱུ་བ་རང་གི་མོས་པ་དང་སྦྱར་བའི་ འདམ་ཁ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྐད་ཅིག་[མ་]ཐ་མ་ནི་ཀུན་བཟང་ནས་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་ རྒྱལ་གྱི་སྤྱོད་པར་འཕོ་བའི་མཚམས་ཉེ་རྒྱུ་མངོན་བྱང་གི་སྤྱོད་པས་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ལ། དེས་ གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་འགྲུབ་ནས་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་འཕགས་པའི་མཆོག་རྣམས་ ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྒྱ་ཆེར་སྤྱོད་པ་ནི། རང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཁོ་ནས་གཞན་ ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཅིང་གཞན་གྱིས་ཚུར་ཕན་པར་ནུས་པ་འགའ་ཡང་མེད་དེ། ས་ 4-554 གོང་མ་ལ་གནས་པའི་འཕགས་པ་རྣམས་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །འདི་ལ་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་ གིས་སྤྲོས་བཅས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་དང་། གནས་གཅིག་དང་ཞིང་དུ་རྒྱུ་བའི་དབྱེ་བའི་ཐ་ སྙད་ཙམ་བྱེད་མོད་ཀྱི། ལྡོག་ཆ་ཙམ་མ་གཏོགས་དོན་ལ་དབྱེ་བ་མེད་དེ། མཐའ་ཡས་པའི་ སྤྲུལ་པ་ཅིག་ཅར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པའི་ས་བཅུ་གཅིག་པའི་མཐར། ཉེ་རྒྱུའི་སྤྱོད་ པ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཆེན་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱུན་གྱི་མཐའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ། བླ་ ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །མངོན་བྱང་སྔ་ཕྱི་འདི་གཉིས་ཀར་ཕྱོགས་ ལས་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་སྤྱོད་པར་བསྡུའོ།

執持圓滿后為成就隨念之故，及從初生隨念乃至圓滿之時，以阿瓦度帝世間現行為主，從隨念一半以下亦生普賢行。于隨念初二階位配合或有戲或無戲任一，後者則配合極無戲，此等亦以一處安住為主。 若於此前成就使者女之集會，雖須于田地中行持，然或難成就，或不須成就，或多成為散亂因緣，故多以不成就為主。 從隨念圓滿后為成就三摩地之故，及從初生三摩地乃至最後剎那以外三摩地圓滿期間，唯有普賢行，有戲等三者則隨自意樂配合。使者女之集會雖定須要且必定成就，然具三摩地次第之證悟故，于成就使者亦不定須往諸田地，是故一處安住與遊行諸田地，皆隨自意樂配合之選擇。 三摩地最後剎那是由普賢行轉入方分勝行之際，近因現證菩提行而成就，由此成就不二智慧身後，諸殊勝聖持金剛者廣行有情之利，唯以自三摩地力而降伏一切他者，無有任何他者能反施利益，除上地所住諸聖者外。 於此雖以言說之力而作有戲等三者及一處與遊行田地分類之言說，然除反體之外實無分別，以同時行持無量化現故。于聖十一地末，依近因行大現證菩提，現證相續末際智慧，即趣入無上殊勝菩提。此前後二現證皆攝於方分勝行中。

གཉིས་པ་ཉེ་རྒྱུའི་སྤྱོད་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ནི། དཔལ་ལྡན་རྒྱུད་ལས། སྲོག་དང་ཐུར་ སེལ་འགགས་པར་གྱུར་ན་རི་བོང་འཛིན་པའི་བསྐྱོད་པ་ཉི་མའི་གཟུགས་སུ་རབ་ཏུ་འགྱུར། ། ཞེས་སོགས་གོང་དུ་དྲངས་པ་ལྟར་དང་། ཟླ་བ་ཉི་མའི་གཟུགས་ནི་ཟོས་ན་མཁའ་ལ་ཉིན་མོ་ དང་ནི་མཚན་མོ་ནམ་ཡང་མིན་པ་ཉིད། །ཐུན་མཚམས་དེ་ནི་རྣལ་འབྱོར་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་ དབུས་སུ་དུས་ཀུན་བདུད་རྩིའི་གོ་འཕང་ལ་གནས་པའོ། །ཕྱོགས་ཟད་ཟླ་བ་མཁའ་ལ་གནས་ པ་ཉི་མའི་གཟུགས་ལ་རོ་ནི་མཉམ་པར་གྱུར་པ་ཇི་ལྟ་བར། །སྲོག་དང་ཐུར་སེལ་ཟད་པར་ གྱུར་ན་གསལ་བར་ཡང་ནི་ལུས་ལ་དངོས་གྲུབ་དུས་སུ་དེ་འགག་གོ །ཞེས་སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་ པའི་སྐུ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོར་དངོས་སུ་དབང་བསྐུར་ ཏེ། དེའི་དུས་སུ་སྟོང་གཟུགས་ཉིད་ཀྱི་རིག་མ་གྲངས་མེད་པ་དང་། ཡིད་ཀྱི་ལུས་ཅན་གྱི་ལས་ གྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཡང་མཆོག་རྣམ་པ་མང་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པའི་དབང་གི་ཡེ་ཤེས་ལ་ བརྟེན་ནས། ཁུ་རྡུལ་རླུང་གསུམ་གྱི་བགྲོད་པ་དབྱིངས་སུ་དག་པའི་མངོན་བྱང་ལྔ་ལས་ཟུང་ འཇུག་གི་ལྷ་སྐུར་བཞེངས་པའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པ་དེ་ནི་འདོད་པའི་དངོས་གྲུབ་དང་། ཕྱག་ རྒྱ་ཆེན་པོའི་དངོས་གྲུབ་དང་། མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་ཅེས་བྱ་སྟེ་གཞན་ལས་སློབ་པའི་ཟུང་ 4-555 འཇུག་ཅེས་གསུངས་པ་ཡང་འདི་ཁོ་ནའོ། །ཟུང་འཇུག་གི་སྐུ་དེའི་ངོ་བོ་གང་ཞེ་ན། ཇི་སྐད་ དུ། ལུས་ནི་དྭངས་ཤིང་རྡུལ་ཕྲན་ཉམ་པ་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་མཚན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ ཀྱིས་རབ་རྫོགས་འགྱུར། །སྣ་ཚོགས་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ཉིད་ནི་དྭངས་ཤིང་སྒྲིབ་པ་རྣམ་ པར་བྲལ་བ་རྨི་ལམ་བཞིན་དུ་སྣང་། །སྐད་ནི་ཀུན་ནས་ཆད་པ་མེད་ཅིང་དུ་མའི་སྐད་གཞན་ དག་གིས་གཞན་གྱི་སྙིང་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། །སེམས་ནི་དམ་པའི་བདེ་བས་གང་ཞིང་མི་གཡོ་ ཐམས་ཅད་དུས་སུ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པས་འཁྱུད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྣ་ཚོགས་འཇིག་ རྟེན་གསུམ་པོ་ཉིད་ཅེས་པས་ནི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བའི་ཞིང་ཁམས་དང་འབྱོར་བ་གསལ་བར་ བསྟན་ལ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པས་འཁྱུད་པ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་རིག་མས་འཁྱུད་ པ་སྟེ་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ཡིན་ལ། གཞན་རྣམས་གོ་བླ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་བཞི་དབྱེར་མི་ཕྱེད་པའི་སྐུ་ཞིང་ ཁམས་མཆོད་པ་དང་བཅས་པའོ། །མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཆེན་པོ་ནི་མཉམ་གཞག་ལམ་ སྦྱོར་བ་ཡན་ལག་དྲུག་མཐར་ཐུག་པ་དང་། རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་མིང་ཅན་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་ བའི་སྤྱོད་པ་མཐར་ཐུག་པ་ཚོགས་པ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པ་སྟེ། སྔར་གྱི་མངོན་བྱང་དང་རྣམ་ གཞག་མཚུངས་པ་ལས། སྐབས་འདིར་ནི། སངས་རྒྱས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་འཁོར་ དང་བཅས་པས་དབང་བསྐུར་བ་ནི་ཁྱད་པར་རོ།

第二、別說近因行者：如吉祥續中雲："若命氣與下行氣阻塞，持兔者之運動轉為日形。"如前所引，又云："月日之形若食，虛空中既非晝亦非夜，其間際瑜伽者身中恒住甘露之位。如盡方月住于虛空與日形等味，若命氣與下行氣盡，明顯于身成就時彼阻塞。" 由諸佛化身於真實智慧大曼荼羅中直接灌頂，爾時與無數空形明妃及眾多殊勝意身業印同時隨行之灌頂智慧為依，由氣界點三者之行於界中清凈之五現證而現為雙運天身之階位，此即欲成就、大手印成就及勝成就，所說從他學之雙運亦唯此也。 彼雙運身之體性為何？如雲："身明凈無塵等同虛空，圓滿相好等，三界種種明凈離障如夢顯，音無斷復以多種異語入他心，心充滿勝樂不動一切時為俱生所抱。"其中"三界種種"即顯明智慧顯現之剎土與受用，"為俱生所抱"即為具一切相之明妃所抱，是為智慧金剛，餘者易解，即為四金剛不可分之身及剎土供養。 大現證菩提即等持道六支瑜伽究竟與后得名之方分勝行究竟合為一聚，與前現證及安立相同，此處之差別即由具眷屬圓滿報身佛灌頂。

།དེ་ལྟར་ཡང་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། ཟླ་བ་ ཉི་མའི་རྒྱུ་བ་ཉམ་ཞིང་ལམ་ནི་གཉིས་ཀ་ཡི་ཡང་སྲོག་གི་རླུང་ནི་ཆེན་པོ་འགགས། །ཆུ་སྐྱེས་ རྡོ་རྗེ་རབ་ཏུ་སད་ཅིང་རི་བོང་ཅན་ཞུ་ཉི་མའི་གཟུགས་ཅན་ལ་ནི་རབ་ཏུ་ཞུགས། །དངོས་དང་ དངོས་མེད་གཅིག་གྱུར་རྣམས་གསུམ་སྲིད་པར་གནས་པའི་གཞོམ་མེད་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ རྟོགས་གྱུར་པ། །དེ་ཡི་དུས་སུ་རྣལ་འབྱོར་པ་སྟེ་གང་ལ་གཉིས་ནི་ཅུང་ཟད་མེད་པ་མཆོག་གི་ གོ་འཕང་འགྲོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། མངོན་བྱང་སྔ་མའི་དུས་སུ་མེད་པའི་ཁྱད་ཆོས་རླུང་ནི་ཆེན་ པོ་ཞེས་པ་དང་། ཉི་མའི་གཟུགས་ཅན་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་དང་། དངོས་དང་དངོས་མེད་གཅིག་ 4-556 གྱུར་ཞེས་དང་། གཉིས་ནི་ཅུང་ཟད་མེད་པ་མཆོག་གི་གོ་འཕང་ཞེས་ཟུང་འཇུག་གི་མཆོག་ཏུ་ བཤད་དེ། ཚིག་ཟུར་དེ་རྣམས་ཀྱི་ནུས་པ་སོ་སོར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་དུ་དབང་བསྐུར་བའི་ དཀྱིལ་འཁོར་དང་མཆོད་པའི་བཀོད་པ་བསྟན་པ་ནི། ཁྲོ་བོ་སངས་རྒྱས་ལྷ་མོ་དང་བཅས་ ངེས་པར་རོ་ཡི་རྡོ་རྗེ་རྣམས་དང་ས་ཡི་སྙིང་པོ་སོགས། །རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ཐུགས་རྣམས་རྣལ་ འབྱོར་པ་ལ་གྲུབ་པའི་དུས་སུ་ནམ་མཁའ་ལ་ནི་མངོན་སུམ་གྱུར། །དེ་ཡིས་འདོད་པའི་དངོས་ གྲུབ་རི་བོང་ཅན་གྱི་ཞག་གི་ཐོ་རངས་དང་ནི་མཚན་མོ་ཕྱེད་ལ་འགྱུར། །རིན་པོ་ཆེའམ་མེ་ཏོག་ ཆར་ནི་མཆོག་གྱུར་དུས་ཀྱི་སྦྱོར་བས་ས་ཡི་སྟེང་དུ་འབབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། དུས་ཀྱི་གནད་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་ཅན་འདི་ནི་དངོས་སུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་སྔ་མ་ཆུང་ ངུའི་སྐབས་ཀྱི་ཡིན་མོད་ཀྱི། གདུལ་བྱ་གཞན་སྣང་དུ་མངོན་བྱང་ཆེན་པོའི་གནས་སྐབས་སུ་ ཡང་དེ་དང་མཐུན་པར་སྟོན་ཞིང་། རང་སྣང་ལ་ནི་འོག་མིན་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་ཞིང་དུ་རྒྱལ་ སྲས་མཐའ་དག་གི་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བ་ཆེན་པོར་དབང་བསྐུར་བ་ཡིན་པས། དེའི་བཀོད་ པ་མཐའ་ཡས་པ་སུ་ཞིག་གིས་བརྗོད་པར་ནུས། གཞན་ཡང་སྐབས་འདིར་{དོགས་[དགོས་ ]པའི་གནས་སྐབས་འདི་ཡོད་དེ། རྒྱུད་ལས། རྫུ་འཕྲུལ་ཀུན་མཁྱེན་ས་དང་སྲིད་གསུམ་བླ་ མ་ཉིད་ནི་རྣལ་འབྱོར་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་འདི་ལ་སྟེ། །གལ་ཏེ་ལམ་དུ་རབ་ཞུགས་ཤི་བར་གྱུར་ ན་དེ་ཚེ་དེ་ཡི་འཛིན་པས་སྐྱེ་བ་གཞན་ལའོ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། འགྲེལ་ཆེན་ལས། བརྩོན་ འགྲུས་དང་མི་ལྡན་ཞིང་ཡེ་ཤེས་མ་བསྒོམས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་བདུན་གྱི་མཐར་ཐུག་པའོ། །ཞེས་ གསུངས་པ་ལ། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པས་སྐྱེ་བ་འདི་ཉིད་ལ་སངས་རྒྱ་བར་གསུངས་ཤིང་། དེ་ཡང་ཚེ་གཅིག་ལུས་གཅིག་ལ་སངས་རྒྱ་བར་གྲགས་ན། ལུས་འདི་ཉིད་དང་བཅས་བཞིན་ དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་པའོ།

如是續王中亦云："月日執行衰，二道之大命氣阻塞，蓮花金剛極醒，入于融化兔者之日形，實與非實一體三有住之不可摧善得通達，爾時瑜伽士，于彼少許無二者趣入勝位。" 此說前現證時所無之殊勝特質："大命氣"、"大日形"、"實與非實一體"及"少許無二之勝位"即說為雙運之勝，應當各別了知彼等語詞之義。 顯示所灌頂之曼荼羅及供養莊嚴曰："忿怒佛及佛母，定持金剛與地藏等，極喜心諸瑜伽士，成就時于虛空中現前。由彼欲成就於兔者晝末夜半成就，珍寶或妙花雨以勝時瑜伽降於地上。" 此等時機等決定事雖是前小現證菩提階段之事，然于所化他相中亦如是顯示為大現證菩提階段，于自相則是於密嚴凈土中由一切王子之轉輪王灌頂，故彼莊嚴無邊，誰能宣說？ 複次此處有所疑處，如續云："神通遍智地及三有上師，即是諸瑜伽者此生中，若入道而死，爾時由彼執持於他生。"大疏中雲："雖無精進未修智慧，然至七生邊際。"對此，說具精進者於此產生佛，且聞說一生一身成佛，豈非即以此身現前佛果耶？

།དེ་ལ་སྨྲས་པ། མ་དག་པའི་ ལུས་འདི་ནི་མེད་བཞིན་དུ་འཁྲུལ་བའི་སྣང་བ་ཡིན་ན། འཁྲུལ་པ་ཟད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ 4-557 རྟེན་དུ་ག་ལ་འགྱུར། ཁྱེད་ཀྱི་འདི་ནི་རབ་རིབ་སངས་པ་ན། སྐྲ་ཤད་ཀྱི་སྣང་བ་དང་བཅས་ བཞིན་དུ་གཟུགས་ཕྲ་མོ་རྣམས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་ཟེར་བ་དང་འདྲའོ། །དེས་ན་མ་ དག་པའི་རྣམ་སྨིན་གྱི་ལུས་མཐོང་ལམ་དུ་སྤངས་པ་དེ་ཡང་གདོས་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཞག་ པ་མ་ཡིན་པས། ཚེ་གཅིག་གི་{རྒྱུན་[རྒྱུ་]ཁོ་ན་ཡིན་ལ། རྣམ་སྨིན་འཁོར་བའི་ལུས་གཉིས་ པ་མ་བླངས་པས་ལུས་གཅིག་གི་ཐ་སྙད་ཀྱང་རུང་ལ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་ པ་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ ཆོས་འདི་ལ་མཁས་པར་གྲགས་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཀྱང་སྤྱོད་པའི་རྣམ་གཞག་རྒྱུད་ལས་ཇི་ ལྟར་བསྟན་ཚུལ་གྱི་ཕྱོགས་མཐོང་ཙམ་ཡང་དཀོན་པར་འབྱུང་སྣང་བས་འདིར་ཁུངས་ཙམ་ བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། སྐབས་དོན་གྱི་གཙོ་བོ་མིན་པས་ཞིབ་ཏུ་མ་བསྟན་ནོ། །ཕྱིས་ཀྱི་མཁས་ པ་ཁ་ཅིག་གིས་རྫོགས་རིམ་གྱི་ལམ་སྲོལ་འདི་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དུ་མ་བྱས་ ཤིང་། སྐབས་འདིར་ཡང་། རྒྱུད་འདིར་སྤྱོད་པ་བཤད་ཀྱང་བོགས་འབྱིན་གྱི་སྤྱོད་པ་མེད་ཟེར་ བ་སོགས་སྒྲོ་བཏགས་དུ་མ་ཞིག་འདུག་ཀྱང་ཡི་གེ་མངས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་དཔྱད་ པ་རྣམས་མ་བྲིས་སོ། ། རྩ་བའི་གསུམ་པ་དེ་ལྟར་བསྒྲུབས་པའི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་རང་བཞིན་ནི། དེ་ ལ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཆེན་པོས་ཁུ་རྡུལ་རླུང་གི་བག་ཆགས་ཕྲ་མོ་རྣམས་ཞིག་ནས་འཛག་ བདེའི་བག་ཆགས་གཏན་ནས་སྤངས་ཤིང་། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་བཞི་ནི། ཤེས་རབ་མ་ཡིན་ཐབས་ཀྱང་མིན་པ་འདི་ནི་ལྷན་ཅིག་ སྐྱེས་པའི་སྐུ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་གྱུར་པ། ཤེས་རབ་ཐབས་ཀྱི་རང་བཞིན་ངེས་པར་མུན་པ་དང་ བྲལ་ཡེ་ཤེས་དང་ནི་རྣམ་ཤེས་དབྱེ་བ་ལས། འདི་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་སྟེ་སྒྲ་བརྙན་ ལྟ་བུ་སེམས་ཅན་དུ་མའི་དོན་ནི་བྱེད་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སྨིན་པའི་སླད་དུ་སླར་ཡང་ 4-558 འདི་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་རུ་འགྱུར། །ཞེས་སྐུ་བཞི་དང་། རྒྱལ་བའི་སྐུ་ཡི་རྡོ་ རྗེ་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་བགྲོད་བྱ་མིན་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ། །གསུང་གི་རྡོ་རྗེ་ སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རང་སྙིང་སྐད་རྣམས་དག་གིས་ཆོས་ནི་གོ་བར་བྱེད་པའོ། །རྡོ་རྗེ་ཅན་ གྱི་ཐུགས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐའ་དག་ས་ལ་གནས། །དྲི་ མེད་ནོར་བུ་ལྟ་བུར་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་འཛིན་བྱེད་གང་ཡིན་དེ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེའོ།

對此回答說：若此不凈身是無而現為迷亂顯現，則如何能成為斷除迷亂之佛之所依？此如同你所說：眼翳消除時，伴隨髮絲顯現而見細微諸色。 因此，于見道中斷除不凈異熟身時，也並非捨棄有質礙之蘊，僅是一生之相續，因未取第二輪迴異熟身故稱一身，獲得無二智慧身故亦假立名為現前圓滿成佛。 如是，於此法中雖有許多號稱精通者，然甚少見到續中所示行為安立之略分，故此僅示根據，非是此處正義主要內容，未詳細闡釋。 後來某些智者對此圓滿次第道路作諸顛倒分別，於此處亦說："此續雖說行為，然無增進行為"等諸多增益，因文字將繁多故暫不書寫諸觀察。 根本第三，如是所修之果佛地自性者：由此大現證菩提，精液、紅點、風之細微習氣滅盡，永斷漏樂習氣，成就圓滿佛陀。其中諸佛四身：非是智慧亦非方便，此乃俱生身即法身；智慧方便自性定離暗，由智慧與識之分別，此乃圓滿受用身，如迴響作諸眾生利益；為令眾產生熟，複次此成諸佛化身。 又云："勝者身金剛，境與有境等所不能行，具一切相；語金剛以一切眾生自心語言令解法義；持金剛之意金剛，住於一切眾生心性諸地；無垢摩尼寶般執持諸事之彼即是智慧金剛。"

།ཞེས་རྡོ་ རྗེ་བཞི་དང་། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་སྐུར་གྱུར་བདེ་བ་གཅིག་པུའི་རང་བཞིན་ཕྱིར་ན་འཆི་བར་ ཡང་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་གཅིག་པུ་ལས་མཐའ་དག་རྒྱལ་བ་མཆོག་འདི་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལྔ་ ཡི་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ་དང་། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུའི་རང་བཞིན་དང་ནི་སླར་ཡང་དེ་ནས་སྒྱུ་ འཕྲུལ་དུ་མའི་རང་གི་ངོ་བོའོ། །ཞེས་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་བཞི་དང་། གཞན་ཡང་ལྟ་བའི་འདོད་ པ་མདོར་བསྟན་པ་ལས། སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་སེངྒེ་ཡིས། །སེམས་ཅན་བསམ་པའི་དབང་དག་ གིས། །སྐུ་ནི་གཅིག་གཉིས་གསུམ་དང་ནི། །བཞི་དང་ལྔ་རུ་གསུངས་པ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་ ཐོག་མ་ཐ་མ་མེད། །དང་པོའི་སངས་རྒྱས་རིས་མེད་པ། ཡེ་ཤེས་མིག་གཅིག་དྲི་མ་མེད། །དེ་ བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་སྐུ། །ཇི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་ནི། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཆོས་སྐུ་ སྟེ། །སེམས་ཅན་བསམ་པའི་དབང་གི་ཕྱིར། །བསྟན་བཅོས་སྐྱབས་གནས་གསུམ་པོས་ གསུངས། །ཐུགས་གསུང་སྐུ་ཡི་དབྱེ་བ་ཡིས། །སྐུ་གསུམ་དུ་ནི་རབ་ཏུ་བསྒྲགས། །ཆོས་དང་ ལོངས་སྤྱོད་སྤྲུལ་པ་རྣམས། །སྔགས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་མི་ཡིས་སྒྲུབ། །ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་ བཅས་དང་། དེ་བཞིན་གཞན་པ་སྤྲུལ་པ་དང་། །ཆོས་སྐུ་མཛད་པར་བཅས་པ་སྟེ། །རྣམ་པ་ བཞིར་ནི་ཡང་དག་བཤད། །སངས་རྒྱས་སྐུ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཅན། ཁྱབ་བདག་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡི་ བདག །སངས་རྒྱས་ལྔ་བདག་ཅོད་པན་ཅན། །སྤྱན་ལྔ་ཆགས་པ་མེད་པ་འཆང་། །གཟུགས་ ཀྱི་ཕུང་པོ་མཐའ་ཡས་པ། །བདག་གི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་མཆོག་གོ །སྒྲ་ཡི་ཕུང་པོ་མཐའ་ཡས་པ། ། 4-559 བདག་གི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་མཆོག །ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མཐའ་ཡས་པ། །བདག་གི་ཆོས་ཀྱི་ སྐུ་རབ་བསྒྲགས། །ཡེ་ཤེས་ཕུང་པོ་མཐའ་ཡས་པ། །བདག་གི་ཡེ་ཤེས་སྐུ་རབ་བསྒྲགས། ། བདེ་བའི་ཕུང་པོ་མཐའ་ཡས་པ། །བདག་གི་བདེ་སྐུ་འགྱུར་མེད་མཆོག །གོང་བུ་ཕུང་པོ་དེ་ བཞིན་སྐུ། །ཡང་དག་བསགས་པར་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས། །ཞེས་སྐུ་གཅིག་དང་། སྐུ་གཉིས་ དང་། སྐུ་གསུམ་དང་། སྐུ་བཞི་དང་། སྐུ་ལྔའི་བར་དུ་གསུངས་ལ། སྤྱིར་སྐུ་བཅུ་དྲུག་ལ་སོགས་ པ་མཐའ་ཡས་པའི་བར་དུའང་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་ཐབས་མི་འགྱུར་པའི་བདེ་བ་དང་། ཤེས་རབ་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་གཟུགས་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ནི། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སྐུ་ ཡིན་ལ། ཟུང་འཇུག་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བའི་ཆ་དང་། ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་ པའི་ཆ་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་གསུངས་དབྱངས་སྒྲ་སྐད་ཐམས་ཅད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ ཞིང་། གཞན་སྣང་དུ་ཆོས་འཁོར་མ་ལུས་པ་སྐོར་བར་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པའི་ཆ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ རྫོགས་སྐུ་དང་། སེམས་ཅན་སྨིན་པའི་སླད་དུ་སྐུའི་བཀོད་པ་སྣ་ཚོགས་པར་སྟོན་པ་ནི་སྤྲུལ་ པའི་སྐུའོ།

如是說四金剛。如是成就佛身，以唯一樂之自性故不會死亡。由此唯一，此等一切殊勝佛陀之五種現前圓滿菩提，及二十種自性，複次其後諸幻化之自性。 如是說四種菩提。複次，于《見解愿求略說》中說：釋迦獅子佛，隨諸眾生意樂力，說一身二身三，及四身與五，佛無始無終，無類別本初佛，一智慧眼無垢，如來智慧身。如是色身，如是佛法身，隨眾生意樂力，論說三所依處。由意語身份，宣說三身。法身受用身化身，於密咒道由人成就。自性身具圓滿受用，如是他化身，及具事業法身，如實說為四種。佛具五身自性，遍主五智慧主，五佛主持冠，持無著五眼。無邊色蘊，我之殊勝化身。無邊聲蘊，我之殊勝圓滿受用身。無邊法蘊，宣說我之法身。無邊智慧蘊，宣說我之智慧身。無邊樂蘊，我之無變殊勝樂身。如是蘊聚身，宣說為圓滿積聚。 如是說從一身乃至五身，總之亦說至十六身等無邊。複次，方便不變之樂與具一切種最勝智慧之空形雙運，即是俱生身。彼雙運離障礙之分及如所是如所有智之分即是法身。彼即是一切音聲語言之自性，於他顯中轉無餘法輪之作者分即是圓滿受用身。為令眾產生熟示現種種身之安布即是化身。

ཁམས་གསུམ་དུ་སྐུའི་བཀོད་པ་སྟོན་པ་ལ་སྤྲུལ་སྐུ་དང་། འོག་མིན་སོགས་དག་ པའི་ཞིང་མཆོག་ཏུ་སྐུའི་བཀོད་པ་སྟོན་པ་ལོངས་སྐུ་ཞེས་ཐེག་པ་སྤྱི་ལ་གྲགས་པ་ཡང་འདིར་ འདོད་ལ། གདུལ་བྱ་གཞན་སྣང་དུ་སྐུའི་བཀོད་པ་སྟོན་ཚད་ལ་སྤྲུལ་སྐུར་འཇོག་པའི་སྐབས་ ཀྱང་ཡོད་དེ། གང་ལྟར་ཡང་གཞན་སྣང་དུ་སྐུའི་བཀོད་པ་སྟོན་ཚུལ་གསུམ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྔ་ཡི་ རང་བཞིན་རྣམས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་བཙུན་མོའི་བྷ་ག་རྣམས་ལ་བཞུགས་པ་བརྩེ་བ་ཡིས། །ངེས་པ་ རྣམ་པར་མ་བསྒྲུབས་བསོད་ནམས་བསགས་པ་མིན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སྨིན་པའི་ དོན་དུ་སྟེ། །ཞེས་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཡབ་ཡུམ་སོགས་བསྟན་པའི་སྐུ་དང་། གཙང་མའི་ གནས་ལ་སོགས་པར་བཅོམ་ལྡན་གང་ཞིག་རྣམ་པར་བཞུགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་སླད་ དུའོ། །ཞེས་གནས་གཙང་མ་ཆེན་པོར་བཞུགས་པ་དང་། གང་ཞིག་ཨེ་ཝཾ་ཡི་གེ་ལ་གནས་ 4-560 མཆོག་ཞི་ངེས་པར་ཅན་རྣམས་མཆོག་ལ་འགོད་པའི་དོན་དུའོ། །ཞེས་འོག་མིན་སྟུག་པོ་ བཀོད་པའི་ཞིང་དུ་རྒྱལ་སྲས་མཆོག་རྣམས་ལ་ཆོས་གསུང་པའི་སྐུ་སྟེ་གསུམ་མོ། །གཞན་ཡང་ རིགས་དྲུག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲུལ་ཞིང་བཤད་པ་མཛད་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ གཅིག་པུ་འདི་ནི་དུས་མཐའི་སྤྲིན་དང་མཚུངས་པ་ཧེ་རུ་ཀར་ནི་བྱུང་བར་གྱུར། །གདུག་པ་ རྣམས་ནི་སྨིན་པའི་དོན་ཏེ་དེ་ཡང་དམ་ཚིག་རྒྱལ་བ་རྨོངས་པ་རྣམས་ནི་བདེ་བའི་དོན། །རིན་ ཆེན་དབང་པོ་སྡུག་བསྔལ་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཡང་པད་འཛིན་ཆགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཆགས་ པའི་སླད། །བགེགས་རྣམས་དག་ནི་གཞོམ་པའི་དོན་དུ་ཕྱག་གི་པདྨ་རལ་གྲི་དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་ བྱུང་བར་གྱུར། །ཞེ་སྡང་ལས་ནི་སྣ་ཚོགས་ཡུམ་གང་དུས་མཐའི་རྩེ་མོ་ཅན་མཚུངས་དེ་ནི་ མཁའ་འགྲོ་མར་བྱུང་གྱུར། གཏི་མུག་དག་ལ་སྤྱན་མ་ཞེས་བྱ་མཆོག་གི་སྙིང་རྗེ་མཱ་མ་ཀཱི་ནི་ང་ རྒྱལ་རྒྱུ་ལས་སོ།

我來直譯此段藏文： 於三界示現身之安布為化身，於色究竟等清凈殊勝剎土示現身之安布為受用身，此為乘共所知，此處亦許。于所化他顯示現身之安布量為化身之時亦有。無論如何，於他顯示現身之安布有三種：以慈憫安住於五蘊自性諸金剛佛母之佷伽中，為令未修定未積福德諸眾產生熟故。如是于南瞻部洲示現父母等之身；于凈居等處，薄伽梵隨何安住，為聲聞等故。如是安住于大凈居天；為令隨何安住于誒縛字之殊勝寂定者安立於殊勝故。如是於色究竟密嚴剎土對殊勝菩薩說法之身，共三種。 複次，變化六趣壇城並作解說，如雲：此唯一金剛薩埵，如劫末云，現為訶嚕嘎。為令惡者成熟故，彼復為三昧耶勝王，為愚者樂故。寶生王為諸具苦者故，彼復為持蓮者為諸具貪者貪故。為摧諸魔故，現為手蓮劍成就勝。從嗔現諸母，如劫末極頂，彼現為空行母。于癡現為眼母，最勝悲為摩摩計，從慢因故。

།ཆགས་ལས་དེ་ནི་གོས་དཀར་ཞེས་བྱ་མཐའ་དག་ཡོན་ཏན་གཏེར་ཏེ་སྒྲོལ་ མ་ཡང་ནི་ཕྲག་དོག་ལས། །སྣ་ཚོགས་གཟུགས་ཅན་གཉིས་པོ་འདི་དག་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ གཞན་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་བྱུང་བར་གྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། སངས་རྒྱས་རང་སྣང་ གི་སྐུ་དང་ཞིང་ཁམས་ནི་གཞན་ལ་བསྟན་ཡང་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། གསལ་པོར་མ་ བརྗོད་དོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ལ་ཚད་གསུངས་གང་ཡིན་དེ་ ཡང་མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཡེ་ཤེས་མིན། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ལྷན་སྐྱེས་ལུས་ཀྱི་དབང་གིས་ཁྲུ་ནི་ གཅིག་དང་དུ་མ་དག་གི་ཚད་མེད་དེ། །ལས་ཀྱི་སར་ནི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་སེམས་ཅན་ རྗེས་མཐུན་ཚད་དག་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་གསལ་བར་མཛད། །གལ་ཏེ་ཚད་འདི་བདག་གི་འདོད་ པ་བརྗོད་ན་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་འདི་མེད་པ་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། སངས་ རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་སྐུ་དང་། ཞིང་ཁམས་སོགས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་གཅིག་གི་ངོ་བོ་ ཡིན་ལ། གནས་སྐབས་དེ་དང་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོད་ལ། གཉིས་སུ་མ་གྲུབ་ཅིང་གཉིས་སུ་ 4-561 སྣང་བ་ཡང་མེད་པ་དང་། ཁ་ཅིག་གི་འདོད་པ་ལྟར་ལྡོག་ཆ་ཙམ་མ་གཏོགས། དོན་དམ་པའི་ མཚན་དཔེ་དང་གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་བྱ་སོགས་དངོས་གནས་ལ་མེད་ཅེས་ཟེར་བ་དེ་ཡང་མ་ ཡིན་ཏེ། གཅིག་ཀྱང་ཡིན་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྣང་ཞིང་། གཅིག་ཏུའང་སྣང་བ་སོགས་འགལ་ འདུས་སྐྱོན་མེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡིན་པས། ཚིག་ཏུ་བརྗོད་ཀྱང་ལྷ་མི་རྣམས་ཀྱིས་མི་རྟོགས་པའི་ ཕྱིར་ཚད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཀྱང་མཛད་དོ། །དོན་ལ་འོག་མིན་ལ་སོགས་པའི་གནས་དེ་དག་ཀྱང་ ཕྱོགས་འདི་ལྟ་བུ་ན་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་དུ་མེད་ཅིང་། སྐུ་དང་ཞིང་ཁམས་གཅིག་པུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ མ་ཁྱབ་པའི་ནམ་མཁའི་ཁམས་གང་ཡང་མེད་དེ། ཤིན་ཏུ་ཞིབ་མོར་དཔྱད་ན་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་ དངོས་པོ་གང་ཡང་གདོད་ནས་མ་གྲུབ་པར་མ་ཟད། ཕྱོགས་ཙམ་དང་དུས་ཙམ་ཡང་འཁྲུལ་ སྣང་ལ་ཤར་བ་མ་གཏོགས་དངོས་གནས་ལ་མེད་པས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ ཞིང་ཁམས་དང་སྐུ་དེ་མ་དག་པའི་སྣོད་བཅུད་འདི་དང་འདིའི་ཐད་ཀ་{འདི་དང་}འདི་ལྟ་བུ་ ན་ཡོད་དོ་ཞེས་ག་ལ་བརྗོད་ནུས་ཏེ། དཔེར་ན་གཉིད་སད་དུས་ཀྱི་ཤིང་སྡོང་དེ་རྨི་ལམ་གྱི་སྐྱེད་ མོས་ཚལ་དང་། ཆེ་ཆུང་འཚམ་མི་འཚམ་མམ་དེའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆ་ག་ལས་སྐྱེས་ཞེས་དཔྱད་པ་ བྱར་མེད་པ་དང་། མཚན་མོ་གཉིད་ལོག་པའི་རྨི་ལམ་དུ་ཉིན་མོའི་སྣང་བ་ཤར་ན། གཉིད་དུ་ མ་སོང་བའི་སྐྱེས་བུ་ཉིན་མོ་ལམ་དུ་འགྲོ་བ་དེ་རྨི་ལམ་གྱི་ཉིན་མོའི་སྔ་དྲོའམ་ཕྱི་དྲོ་གང་ལ་ འགྲོ་སྟོན་དུ་མེད་པ་བཞིན་ནོ།

從貪者現為白衣，一切功德藏，度母復從嫉妒而現。此二種種形相，於一切境與有境等處亦皆現起。 又說，佛陀自顯之身與剎土，雖示於他卻不能了知，故未明說，如雲：諸佛所說世界量，亦非人之智；諸佛俱生身之力，一肘與多量皆無；于業地中，對諸有情，常能明顯示現隨順眾生之量；若說此量為我欲說，諸天將說此無有。 諸佛之俱生身與剎土等一切皆為一智之體性，一切彼彼時位亦有，未成二且無二現，非如一些所許唯除反體外，勝義相好與色聲香味觸等實際無有。非是如此，乃是一亦是而一切亦現，一亦現等無有違聚過失之蘊，故雖以言說，天人亦不能了知，是故亦立量之安立。 實際上，色究竟等處所亦不可說在如是方位，一體之身與剎土亦無未遍之虛空界。極細觀察，不僅器情任何事物本來未成，乃至方位分及時分亦唯現於迷亂顯現而實際無有，故諸佛俱生剎土與身豈能說在此不凈器情之某處某處。譬如醒時之樹木與夢中園林，大小相稱不相稱或從其方位生等不可觀察，又如夜晚入睡夢中顯現白晝，則不能指示未睡者白晝行路者是在夢中晨朝或傍晚何時而行。

།ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་བཤད་ན། གཞན་ལྟ་ཅི་སྨོས་འདས་པ་དང་མ་ འོངས་པ་དང་སྔོན་དང་ཕྱི་མ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་མ་གྲུབ་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་མེད་ ལྟ་ཆེན་པོ་ལས་ཀྱང་ཆེན་པོའོ་ཞེས་མ་དད་པར་འགྱུར་བས་མ་སྦྱངས་པའི་འཁོར་རྣམས་ལ་མ་ བསྟན་ནོ། །ཞེས་པའོ། །འོ་ན་ཚད་མེད་པ་ལ་ཚད་གསུངས་ན་རྫུན་དུ་མི་འགྱུར་རམ་སྙམ་ན་ མི་འགྱུར་ཏེ། དོན་དམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་ཚད་མེད་པ་ལ་དཔག་ཚད་བྱེ་བའི་ཚད་དུ་ གསུངས་སྲིད་ན། དོན་དམ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ 4-562 དཔག་ཚད་བྱེ་བའི་རྣམ་པར་ཡང་གནས་པས་འགལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ལ། དེ་དང་དེར་གསུངས་ པ་ལ་དགོས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ཡང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རྒྱུད་ལས། དཔལ་ལྡན་ཟླ་བ་ དང་ནི་ཟླ་བ་ཆུ་ཤེལ་རྣམ་རྟོག་མེད་པའི་རང་བཞིན་ལས་ནི་ཆུ་འབྱུང་བ། །དེ་བཞིན་འཇིག་ རྟེན་དུ་ནི་རྒྱལ་བའི་བདག་པོའི་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཆོས་འཛག་སྟེ། །ཆུ་ ནི་ས་བོན་ཁམས་ལ་ཀུན་ཏུ་བརྟེན་ནས་རོ་མཉམ་འགྱུར་བ་ཇི་བཞིན་ཉིད་དུ་ཆོས་དག་ནི། ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དག་པའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་མང་པོར་འགྱུར་ཏེ་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་མཐུ་ ལས་སོ། །ཞེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་འཕྲིན་ལས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ ཡང་། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པས་གཟུགས་ཅན་རྣམས་དང་མཁའ་ལ་རྒྱལ་བའི་སྲས་སོགས་ དགྲ་བཅོམ་རྣམས་ལ་ཆོས་སྐུ་ཡི། །ཞེས་གསུངས་པས། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ལོངས་སྤྱོད་ རྫོགས་སྐུ་བཞུགས་སོ་ཞེས་རྟོག་གེ་འབར་བ་སོགས་ལས་འཆད་པ་ལྟར་མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་འདི་ནི་སྐུ་གསུམ་གྱི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས་འཕྲིན་ལས་ཁམས་གསུམ་ལ། འཇུག་ཚུལ་ བསྟན་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་དེར་བཞུགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་མ་འབྲེལ་ལ། གཞན་དུ་ན་ སྔར་དྲངས་པ་ལྟར་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་སླད་དུ་ཞེས་འབྱུང་བས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལོངས་སྐུ་མཐོང་ བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་འདི་དག་རྣམས་ཀྱི་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཞེས་སོགས་དེ་རྣམས་ ཀྱི་དོན་ནི། འདོད་པའི་ཁམས་ལ་སྤྲུལ་སྐུ་དང་། གཟུགས་ཁམས་ལ་ལོངས་སྐུ་དང་། ནམ་ མཁའ་སྟེ་གཟུགས་མེད་ཁམས་དང་རྒྱལ་སྲས་དང་དགྲ་བཅོམ་གྱི་ཞིང་ཁམས་དག་པ་རྣམས་ སུ་ཆོས་སྐུའི་བྱིན་རླབས་གཙོ་བོར་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དག་སྦྱོར་གྱི་ དགོས་པའི་དབང་གིས་སོ།

若說如是方式，更遑論他，過去、未來、前後等任何皆未成立故，此較無見大者更大也，將生不信，故未示于未修習之眷屬。 若念無量中說量豈不成妄？不會成妄。若於勝義智慧剎土無量中說十億由旬之量是可能的，因彼勝義具一切相故，從一方面住於十億由旬相亦無相違，且於彼彼所說具殊勝意義故。 複次，續中雲：具德月亮與月水晶無分別自性中出水，如是世間依勝者主之蘊，遍知法流瀉。如水依種子界普遍后成一味，如是諸法于眾生清凈心諸多相中變化，乃由昔業力故。此說無分別任運成辦事業。 又復如是：圓滿受用具色者及虛空中，對佛子等諸阿羅漢之法身。如是所說，難道不是如《理炬論》等所說：色界中安住受用圓滿身耶？ 非也。此乃三身加持事業於三界趣入方式之章節，故與彼處安住之因由無關。若不爾，如前所引"為聲聞故"而說，則成聲聞見受用身之過。 故此等之時輪等彼等之義為：欲界中化身，色界中受用身，虛空即無色界與佛子、阿羅漢清凈剎土中，主要趣入法身加持，此乃依凈相之需要也。

།དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལས་འབྱུང་བ་ལྟར་ཡན་ལག་བདུན་དང་རོ་ མྱང་བརྒྱད་དང་། དབང་ཕྱུག་བརྒྱད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་ གསུངས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དང་། ཟག་མེད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སྡེ་ཚན་ཉེར་གཅིག་ལ་སོགས་པ་ 4-563 ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་གཞུང་ལས་འབྱུང་བའི་ཐུན་མོང་བ་རྣམས་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་། སངས་ རྒྱས་རྣམས་ཀྱིའང་རྟོགས་བྱ་མིན་པ་དཔག་མེད་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་པ་སྒྱུ་མ་ ནི། །སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་གནས་སུ་བདག་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་དེ་བརྒྱ་བྱིན་དྲ་བ་ཇི་བཞིན་ཉིད་ དུའོ། །ཞེས་སོགས་སྔ་ཕྱི་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱས་པར་གསུངས་ཤིང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ རྣམས་སུ་འགྲོ་བའི་དོན་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་ཡང་། དོན་གཅིག་དུ་མའི་སྐད་ནི་རང་རང་དངོས་པོ་ རྣམས་ཀྱིས་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག །གནས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ ནམས་སླད་དུ་འཁོར་ལོར་གནས་པ་བསོད་སྙོམས་ལ་ནི་རྣམ་པར་རྒྱུ་རུ་གཤེགས། །དུད་འགྲོ་ ཡི་དྭགས་ལྷ་མིན་རྣམས་དང་ལྟོ་འཕྱེ་ལྷ་དང་མི་ནི་འཕགས་པ་བོད་ལ་སོགས་རྣམས་ལ། ། བྱུང་དང་འབྱུང་འགྱུར་ད་ལྟ་བྱུང་བ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་རྟག་ཏུ་བདེན་པའི་ཆོས་ནི་གསུངས་ བྱེད་ཅིང་། །རང་རང་སྐད་གཞན་དག་གིས་སྲིད་པ་གསུམ་པོ་མ་ཚང་མེད་པ་ལམ་ལ་ཡང་དག་ འགོད་བྱེད་པ། །ལྷ་ཡི་སྐད་ཀྱང་མིན་པ་འདི་ནི་བདེ་མཉམ་འབྲས་བུ་སྟེར་བ་ཐམས་ཅད་ མཁྱེན་པའི་གསུངས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་མཐའ་ ཡས་པས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པ་དང་། ནམ་མཁའ་ཇི་སྲིད་པའི་བར་དུ་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་ རྟེན་ལས་གྲོལ་བའི་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གཞལ་བ་ལས་འདས་ཤིང་ དཔག་ཏུ་མེད་པས་ཕྱོགས་བཅུ་རབ་འབྱམས་མུ་མེད་པ་ཁྱབ་པར་མཛད་པའི་འཕྲིན་ལས་ རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ།

我來直譯這段藏文： 如是，如其他所說，七支與八味、八自在等特徵從密乘所說不共者，以及無漏功德二十一類等從波羅蜜多論典所出共者。如是所說：諸佛亦不能證知，具無量功德佛幻化，於三界處示現自身，如帝釋網然。如是前後一切廣說。 于諸世界行利眾生之方式亦復：一義多語以各各事物入諸有情心，為具處者福德故住輪中而行乞食。于傍生、餓鬼、非天等及半天神、人、聖藏等處，宣說過去、未來、現在三種及恒時真實法。以各各他語於三有無缺道中正立，此非天語，是賜樂平等果報遍知語。 以無邊身語意變化，乃至輪迴盡際、虛空盡際，以出世間世間利樂圓滿超越度量不可計數，遍滿十方無邊際之事業相續不斷而行。

འདིར་སྨྲས་པ། སྟོབས་བཅུ་མངའ་བའི་འཕྲིན་ལས་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཡངས་པ། །མཐའ་ དག་དམ་པའི་ལམ་ལ་འགྲོ་རྣམས་འགོད་པ་ཉིད། །གཞན་ནི་འགྲོ་བ་བདེ་མཛད་བསམ་གྱིས་ མི་ཁྱབ་མོད། །དེ་ཀུན་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་དགོས་པ་གཞན་མ་མཐོང་། ཐབས་གཞན་གྱིས་ ཀྱང་གྲོལ་བར་སྤྱོད་པ་ཡོད་མིན་པས། །མཆོག་གི་གནས་ཐོབ་རྒྱུ་ནི་ལམ་སྟོན་ཁོ་ན་ཡིན། །དེ་ 4-564 བས་བརྩེ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་དོན་དུ་གཉེར་བྱ་ནི། །ཟབ་མོའི་ལམ་མཆོག་འཚོལ་བ་ཉིད་ལས་ གཞན་དུ་མེད། །ཐ་དད་བསམ་པ་དང་མཚུངས་ཆོས་སྒོ་མཐའ་ཡས་ཀྱང་། །ཀུན་གྱི་མཐར་ ཐུག་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་ཁོ་ན་ཏེ། །ལམ་གཞན་ཀུན་གྱི་གནད་ཀྱང་འདི་ལས་རྟོགས་པར་ འགྱུར། །གཞན་ལས་མི་གསལ་ངེས་པའི་དོན་ཀུན་འདིར་གསལ་བ། རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་ འདི་ནི་རྒྱལ་བའི་བགྲོད་གཅིག་ལམ། །དཔག་ཡས་རྣལ་འབྱོར་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟེན་ པ་སྟེ། །མཚན་ཙམ་ཐོས་ཀྱང་མ་རིག་འཁྲུལ་འཁོར་ལན་བརྒྱར་འཇིག །བསམ་དང་ཅུང་ཟད་ བསྒོམས་ན་གོ་འཕང་མཐོན་པོར་བགྲོད། །ལམ་འདི་འཆད་དང་ཉན་དང་ཡི་གེར་འབྲི་བ་ དང་། །སྨྲ་བ་དེ་ཡང་མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་འགྱུར་ལ། །རྩེ་གཅིག་བསྒོམས་ན་ཚེ་འདིར་སངས་ རྒྱས་ཉིད་སྩོལ་བ། འདི་དང་མཇལ་བ་སྐལ་མཆོག་ཡིན་གྱི་དགའ་བར་གྱིས། །དེ་ལྟར་རྡོ་རྗེའི་ རྣལ་འབྱོར་ཅུང་ཟད་བཤད་པའི་དགེ་བས་ཀྱང་། སྲིད་འདིར་ཉོན་མོངས་དགྲ་རྣམས་མ་ལུས་ རྩད་ནས་ཕྱུང་གྱུར་ཏེ། ཁྱབ་བདག་བདེ་བ་དམ་པའི་རྒྱལ་སྲིད་བླ་ན་མེད་པ་ལ། །རྟག་པར་ རོལ་པའི་དགའ་བ་དང་བཅས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོར་ཤོག ། ཟབ་ལམ་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་སྦྱོར་བ་ཡན་ལག་དྲུག་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། སྣ་ཚོགས་གཙོ་ བོའི་སྒྲུབ་ཐབས་ཞིབ་མོར་བསྟན་པ། ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་གྱི་རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་དཔའ་ བོ་དང་རྣལ་འབྱོར་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་ཐུགས་ཀྱི་ཉིང་ཁུ་དང་། ཞལ་གྱི་བདུད་རྩི་ཟུང་འཇུག་རབ་ཏུ་གསལ་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི། རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་རྣལ་ འབྱོར་པ་ཏཱ་ར་ནཱ་ཐ་ཞེས་བྱ་བས། རང་ལོ་བཞི་བཅུ་ཞེ་གཉིས་པ་ལ་ནགས་རྒྱལ་གྱི་དབེན་ གནས་ཇོ་ནང་དཔལ་གྱི་རི་ཁྲོད་དུ་སྦྱར་བའོ།

我來直譯這段藏文文字： 於此所說：具十力者事業如虛空廣大，悉皆安立諸眾于聖道。其他雖作眾生安樂不可思議，然彼一切為解脫故，未見他需。以其他方便亦無解脫行，獲最勝處因唯示道。是故具悲者所當勤求者，唯尋勝深道外別無他。 雖有隨異心願無邊法門，一切究竟唯金剛瑜伽。其他諸道要義亦從此悟，他處不明決定義皆此明。此金剛瑜伽乃佛一道徑，無量瑜伽自在者所依，僅聞名號亦破百次無明輪，稍加思維修習趣至高位。 此道講說聽聞書寫及言說，彼等亦當速得菩提果，專一修習此生即得佛果，值遇此者乃勝緣故當歡喜。如是略說金剛瑜伽功德已，愿此世煩惱敵盡皆拔除，于遍主無上勝樂王位中，恒時遊戲具喜為法王。 深道金剛瑜伽相應六支分所造，細示種種主尊修法，十方三世諸佛及子勇士瑜伽母眾一道徑心要及口甘露雙運大明顯論者，是為金剛乘瑜伽者達拉那他，於己年四十二歲時，于森林王隱處覺囊吉祥山寺所造。

། །། འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཇོ་ནང་པ་ཡབ་སྲས་ཀྱི་གསུང་རབ་མཐའ་དག་ལ་ངེས་པ་རྙེད་ ཅིང་། ཁྱད་པར་དུ་ཀུན་མཁྱེན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་གསུང་ཐེག་པ་ཀུན་གྱི་སྤྱི་གནད་ཆེན་པོ་ 4-565 སྦྱོར་བ་ཡན་ལག་དྲུག་པའི་མན་ངག་ཁྱད་འཕགས་སུ་གྲགས་པ་དང་། ངོ་སྤྲོད་ཁྱད་འཕགས་ དང་། འཕོ་བ་ཆེན་པོ་དང་། ངེས་དོན་རྒྱ་མཚོ་དང་རྒྱུད་འགྲེལ་གྱི་མཆན་བུ་སོགས་ལ་བརྟེན་ ཅིང་། ལྟ་བའི་གནད་དང་ལམ་གྱི་སྲོག་གཞན་དུ་ཡེ་མ་འཁྱོགས་པ་དང་། རྣལ་འབྱོར་གྱི་གླུ་ དང་ཚིགས་བཅད་བཅུ་པ་སོགས་གྲུབ་ཐོབ་རྣམས་ཀྱི་མན་ངག་ལམ་རིམ་གྱིས་ཀྱང་གནད་ ནས་བཟུང་ཞིང་། དུས་འཁོར་པ་ལུགས་ཐ་དད་ཐམས་ཅད་དང་། སྤྱིར་གསང་སྔགས་ཀྱི་ ངེས་དོན་མཐའ་དག་ལ་འདྲིས་པར་བྱས་པ་དང་། ཁྱད་པར་སེམས་འགྲེལ་སྐོར་གསུམ་ཉིད་ ཀྱི་དགོངས་པའི་གནད་ཅུང་ཟད་ལོངས་ནས་དཔྱིས་ཕྱིན་པར་སྨྲས་པའོ། །ལུང་འདྲེན་མང་ པོ་དང་། དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་སྤྲོས་པའང་མང་དུ་བྱར་ཡོད་ཀྱི། ཕལ་གྱིས་གོ་དཀའ་ཞིང་ཡི་གེར་ འབྲི་བའང་དཀར་བར་འགྱུར་བས་སྤྲོས་བཤད་དོར་ཏེ། སྙིང་པོ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་གསལ་ལ་ འདྲིལ་བ་མ་འཛིང་ཤིང་ཞིབ་མོའི་ཡི་གེའོ།

此乃法王覺囊巴父子一切教言中獲得定解，尤其于遍知法王所說諸乘共大要義六支分相應殊勝教授聞名者，及殊勝引導、大遷轉、了義海、續釋科判等為依，見地要義及道命於他處從未偏離，復由瑜伽歌及十偈等諸成就者教授道次第亦握其要，並於時輪派諸異規及普密續一切了義皆熟習，尤其心釋三續之密意要義稍得所解而詳述焉。引證文句眾多，破立戲論亦可廣述，然凡人難解且書寫亦難，故舍繁說，無遺心要明而攝要，不繁詳細之文也。

། །།{གཅིག་ཞུས་དག འདི་བྲིས་དགེ་བས་ཚེ་ རབས་ཐམས་ཅད་དུ། །རྗེ་བཙུན་ཞལ་གྱི་བདུད་རྩི་ལ་བརྟེན་ནས། །རྡོ་རྗེ་རྣལ་འབྱོར་ཉམས་ མྱོང་རྟོགས་པ་ཀུན། །མཐར་ཕྱིན་ཟུང་འཇུག་གོ་འཕང་མྱུར་ཐོབ་ཤོག །དགེ་ལེགས་འཕེལ།} [འདིར་སྨྲས་པ།

已校對完成。以寫此善業愿於一切生世，依止尊者語甘露，金剛瑜伽諸覺受證悟，圓滿雙運果位愿速得。善妙增上。