taranatha0301_吉祥時輪修法生起次第廣釋近壽悉地

多羅那他大師教言集JT98དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་རྣམ་པར་བཤད་པ་དངོས་གྲུབ་ཉེར་འཚོ་ཞེས་བྱ་བ། 3-5 ༄༅། །དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་རྣམ་པར་བཤད་པ་དངོས་གྲུབ་ཉེར་འཚོ་ཞེས་བྱ་བ། ༄། །དང་པོ། ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་འཇུག་སྒོ་བསྟན་པའི་སྡེ་ཚན། ༄༅། །དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་བསྐྱེད་པའི་ རིམ་པ་རྣམ་པར་བཤད་པ་དངོས་གྲུབ་ཉེར་འཚོ་ ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས། ༄༅། །ༀ་སྭཱསྟི། གུ་རུ་བུདྡྷ་བོ་དྷི་སཏྭེ་བྷྱོ་ན་མོ་ན་མཿ དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་སྒྲུབ་ པའི་ཐབས་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་རྣམ་པར་བཤད་པ་དངོས་གྲུབ་ཉེར་འཚོ་ཞེས་བྱ་བ། དཔལ་ ལྡན་བླ་མ་དམ་པ་རྣམས་དང་དབྱེར་མ་མཆིས་པ་སྐུ་བཞིའི་བདག་ཉིད་དང་པོའི་སངས་རྒྱས་ དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། ། གང་གསུང་བདུད་རྩིའི་ཆ་ཤས་ཙམ། །རྣ་བའི་བུམ་པར་ལྷུང་བས་ཀྱང་། །སྲིད་གསུམ་ མཆོག་ཏུ་བདེ་བའི་སར། །འགོད་མཛད་རྩ་བའི་བླ་མར་འདུད། །མཐའ་དག་བདེ་བར་ གཤེགས་ཀུན་འདུས་པ་དུས་འཁོར་ལོ། །རྩོད་དུས་འགྲོ་ལ་མཁས་བཙུན་བཟང་པོའི་བཤེས་ གཉེན་ཚུལ། །སྟོན་མཛད་སྲིད་གསུམ་འདི་ན་དོལ་པོ་པ་ཞེས་གྲགས། །ཀུན་མཁྱེན་ཤེས་རབ་ རྒྱལ་མཚན་དེ་ལ་སྤྱི་བོས་འདུད། །གང་ཞིག་མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་ལྷན་སྐྱེས་ལང་ཚོ་རྒྱས་པའི་ སྐུ། །རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་འཁོར་ལོའི་དབང་མོར་གདོད་ནས་རྟག་པར་རོལ། །ཀུན་ཁྱབ་སྲིད་ པའི་བདག་པོ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རྡོ་རྗེ་སེམས། །འཁོར་དང་མྱ་ངན་འདས་པའི་དཔལ་གྱུར་དེ་ ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐུགས་རྗེས་གདུལ་དཀའ་འདུལ་མཛད་འཇིགས་བྱེད་ཧེ་རུ་ཀ་དཔལ་ ནི། །རྡོ་རྗེའི་མཁའ་འགྲོ་མ་ཚོགས་དང་བཅས་ཁྲོ་བོའི་རྒྱལ་རྣམས་ལ། །ཡང་དག་བཏུད་ནས་ དེ་རྗེས་དཀྱིལ་འཁོར་འཁོར་ལོ་ཐམས་ཅད་ལའང་། །སྤྱི་བོས་འདུད་དོ་སྲིད་འདིར་བགེགས་ 3-6 རྣམས་ཞི་ཞིང་དགེ་ལེགས་མཛོད། ། ཟླ་བ་བཟང་ལ་ཤཱཀྱ་སེངྒེས་གསུངས་དོན་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ནི་དྲང་སྲོང་ཚོགས་རྣམས་ ལའོ། །མཐའ་དག་གྲོལ་བའི་རྒྱུར་གསུངས་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོས་དེ་དོན་གསལ་བྱེད་རྒྱས་ འགྲེལ་རྒྱ་མཚོ་ལས། །ཐིགས་པའི་ཚུལ་དུ་ཅུང་ཟད་བླངས་ནས་དག་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཆ་ཙམ་ ཡི་གེའི་ལམ་དུ་བྱ། །མཁས་དང་མཁས་མིན་མང་པོས་ཡང་ཡང་བཤད་མོད་གཞན་གྱིས་ བསྐུལ་དང་རང་སེམས་དག་ཕྱིར་ཡིན། །དེ་བས་དེ་རིང་འདི་འདྲ་སྦྱོར་བ་ལ། །བདེན་དང་བློ་ གྲོས་ལྡན་རྣམས་བཟོད་པར་མཛོད། །གང་ལ་སྐྱོན་སྤངས་ཡོན་ཏན་ཀུན་ལྡན་ཚིག །རྒྱ་ཆེར་ སྟོན་དེ་འཕགས་མཆོག་ཁོ་ནས་ཡིན། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཇི་ལྟར་གོ །

我將為您翻譯這段藏文文獻。這是多羅那他大師教言集中的一段內容： 《吉祥時輪金剛修法次第生起次第廣釋·近證成就論》 第一部分：深法入門教授 頂禮語：嗡 吉祥！敬禮上師、佛陀、菩薩！ 《吉祥時輪金剛修法次第生起次第廣釋·近證成就論》。頂禮具德無二上師、四身本性、原始佛陀時輪金剛！ 僅僅是您教言甘露的一滴，落入耳瓶中，也能將眾生安置於三界最勝安樂之地，我敬禮根本上師！ 時輪金剛是一切如來的總集，在末法時代以善巧持戒智者的善知識形象，度化眾生，在三界中以多欽波而聞名，我以頭頂禮敬遍智謝繞嘉參！ 您以最勝不變的俱生青春之身，本來永恒享受具一切相的輪王妃，遍覆輪迴的主尊時輪金剛金剛薩埵，是輪迴涅槃的莊嚴，我向您頂禮！ 以大悲調伏難調者的大威德吉祥黑怖魔王，以及金剛空行母眾和忿怒王眾，我真誠頂禮，隨後也向一切壇城輪眾，以頭頂禮敬，愿在此世間平息一切障礙，賜予吉祥！ 釋迦獅子對月賢所說之義，文殊菩薩又對仙人眾宣說。世間怙主說此為一切解脫之因，從廣釋大海中取其一滴，將清凈瑜伽的少許內容記錄成文。雖然眾多智者與非智者已多次宣說，但應他人勸請及為凈化自心故而作此論。因此，今日作此論著，祈請具真實與智慧者寬恕。唯有聖者能宣說遠離過失、具足功德的廣大教言，我僅是依自己的理解闡述。 註：這段文字中出現的咒語"ༀ་སྭཱསྟི"（梵文：ॐ स्वस्ति，羅馬拼音：oṃ svasti，漢譯：嗡 吉祥）。

དེ་ལྟར་གཞན་ལ་སྟོན་ མོད་ཀྱི། །ཕྱོགས་འཛིན་ཕྲག་དོག་འགྲན་སེམས་དང་། །གཡོ་སྒྱུ་མེད་ཕྱིར་ཡིད་རབ་བདེ། ། དེ་ཡང་སྲིད་ཞི་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཁྱབ་པ་དང་རྟག་པའི་སྐུ་ཅན་ བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་རང་གཟུགས་ནི། ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པའི་ སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལུས་པ་ཟུང་འཇུག་རོ་མཉམ་དུ་བཞུགས་པའི་བདག་ཉིད་ དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་རིས་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཆོས་ ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྲོག་དང་མགོན་དང་དྭངས་མ་དང་བཅུད་དང་སྙིང་སྟོབས་དང་གནས་དང་ གཞི་དང་རྟེན་གྱི་ཚུལ་དུ་གདོད་ནས་རྟག་ཏུ་བཞུགས་པ་ཡིན་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བདེ་ བ་དམ་པའི་རྒྱུར་བརྟན་གཡོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པས་འགྲོ་བའི་དོན་སྤྱོད་པའང་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེ་དག་སོ་སོའི་གནས་སྐབས་དང་ཁྱད་པར་ལ་བལྟོས་ནས་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ སེལ་བ་པོ་དང་། བདེ་བ་སྐྱེད་པ་པོ་རྣམས་དང་སྣ་ཚོགས་པའི་རིག་པ་དང་། གྲུབ་པའི་མཐའ་ དུ་མ་སྟོན་པ་པོ་དང་། སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ལས་དང་བྱ་བ་དང་། ལམ་སྟོན་པ་པོ་མཐའ་ཡས་པ་ བྱུང་བ་དག་ཀྱང་གདོད་མའི་མགོན་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་དུ་གསལ་བར་བསྔགས་ཏེ། 3-7 དེ་སྐད་དུ་ཡང་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། ཐིག་ལེ་ནུས་མ་མིག་སྨན་དག་དང་མཁའ་ལྡིང་ལྷ་ ཡི་ཆུ་བོ་མེ་སྦྱིན་དང་ནི་འདོད་འཇོ་དང་། །རྫོང་དང་གློག་དང་རིག་པ་བཟང་པོ་འགྱུར་མེད་ མཆོག་གི་ཆ་དང་ལྷ་ཡི་སྐད་དང་ལུས་མེད་ཏེ། །ཡང་དག་རྒྱུ་བའི་གཟུགས་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ས་ ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་རྒྱལ་བ་ཡི་ནི་ཡེ་ཤེས་སྐུ། །བྱུང་བར་གྱུར་དང་བྱུང་དང་འབྱུང་འགྱུར་ རིག་བྱེད་རྟོག་གེ་ལ་སོགས་བསྟན་བཅོས་མཐའ་དག་རབ་ཏུ་སྨྲ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། ཕལ་ པོ་ཆེ་དང་དཀོན་མཆོག་ཏ་ལ་སོགས་མདོ་སྡེ་དུ་མ་ཞིག་ལས་ཀྱང་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་མང་དུ་ གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་གྲུབ་མཐའ་བཞི་ལ་སོགས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཕྱི་རོལ་གྱི་གཞུང་ལུགས་ཐ་དད་པ་དང་། བཟོའི་གནས་ལ་སོགས་པ་རིག་པའི་འཇུག་སྒོ་མ་ ལུས་པའང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལས་བྱུང་བའི་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་རྣམ་ འགྱུར་ཙམ་དུ་ནི་རིག་པར་བྱ་ལ། དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་ཡུལ་དང་གངས་རིའི་ཁྲོད་འདིར་ བྱུང་བའི་མཁས་པར་འདོད་པ་མང་པོ་ཞིག་རང་ཉིད་དུལ་བར་རློམ་ཞིང་ཁས་ལེན་ལ། གཞན་ གྱི་ལྟ་བ་དང་རིག་པ་དང་སྤྱོད་ཚུལ་དང་ངང་ཚུལ་ལ་སྡང་སྨྲས་འབའ་ཞིག་གིས་མི་ཚེ་རིལ་པོ་ དུས་འདའ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་མཁས་ཤིང་དམ་པའི་སྤྱོད་ཚུལ་བཏང་བར་གསལ་ལོ།

我將為您翻譯這段文獻： 雖然如此向他人宣說，但因無有偏執、嫉妒、競爭之心和虛偽諂曲，故內心極為喜悅。 彼即遍及輪涅一切的智慧法界，具周遍性與常住身，是如來藏的自性。十方三世一切佛世尊無餘雙運平等安住的本體即是吉祥時輪金剛薩埵無相自性。其本性即是一切法之命脈、怙主、精華、甘露、力量、處所、基礎、所依之相，從本初恒常安住。雖然以動靜一切相為眾生殊勝安樂之因而行利眾事業，但依彼等各自階段和差別而觀，作為眾生除苦者、生樂者、種種明智者、諸多宗義傳授者、眾生事業行為及道路指引者無量無邊出現者，皆明顯讚歎為本初怙主之顯現。 如是《根本續王》中說："明點、能母、眼藥以及金翅鳥、天河、火施及如意、城堡、閃電、善明智、不變勝分及天語、無身，以此等真實執行之色相而入于地者，是佛智慧身。已生、正生及當生，通達宣說明論、因明等一切論典。" 又如《華嚴經》、《寶髻經》等諸多經典中亦多有如是宣說。是故，更何況內道佛教四宗，外道諸宗見解不同，以及工巧明處等一切智慧入門，皆當了知唯是佛世尊智慧所生事業之顯現。因此，于聖地及雪域中出現的許多自詡智者，雖自恃調柔且立宗，卻以唯一誹謗他人見解、智慧、行為和性情度過整個人生，顯然極不智巧且捨棄了聖行。

། འོན་ཀྱང་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་ཡང་བཟང་ཞིང་། དེ་ལས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་གྱུར་པ་དག་ཀྱང་དེ་དང་ འདྲ་བར་བཟང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་སུ་རུང་བ་ལྟ་ག་ལ་ཞིག་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འཕྲིན་ ལས་གང་ལ་གང་འདུལ་དུ་འཇུག་པ་ཡིན་པས་ལོག་པར་མོས་ཤིང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐལ་ བ་མེད་པ་དག་ལ་ཡང་དག་པའི་ལམ་དངོས་སུ་སྟོན་པར་མི་འགྱུར་བར་རྣམ་པ་གཞན་དང་ ཚུལ་གཞན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ཙམ་ཞིག་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོས། ས་སྟེང་གི་སྐྱེ་འགྲོ་ཐམས་ཅད་ལ་བྱ་ དགའ་དང་། ཁ་ཟས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མཐའ་ཡས་པ་དག་སྩོལ་བར་མཛད་པ་ན། ཁྱི་དང་ཕག་ 3-8 ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་དང་། ལྷ་རྫས་ཀྱི་གོས་དང་། གླང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་ པ་དང་ཁ་ཟས་རོ་བརྒྱ་བ་དག་གིས་ཅི་ཞིག་བྱ། གཞན་དུ་ན་ལྷག་མའི་ཟས་དང་སྨད་པའི་ དངོས་པོ་དག་གིས་ཚིམ་པར་བྱེད་དེ། རང་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་དེ་དག་ལ་ལག་བདར་ཏེ་སྟེར་ བར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་འདིར་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ མཛད་པ་ན། བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དེ་དང་དེ་ལ་འགོད་ཅིང་། མཐོ་རིས་ཀྱི་སྐལ་བ་ཅན་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་སྟོན་ལ། དེའི་སྐལ་བའང་མེད་ན་ངན་ འགྲོའི་གནས་ཉིད་དུ་བདེ་བ་ཕྲ་མོ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུར་སྒྱུར་བ་དང་ཆེར་མི་སྐྱེད་པའི་ ཐབས་ཙམ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ།

然而，雖然佛陀教法殊勝，但豈能認為在其之外的也同樣殊勝？因如來事業隨機調伏，對於邪信解且無解脫緣分者，不直接宣說真實道路，而是以其他相及其他方式僅示現世間道。 譬如，轉輪王賜予地上一切眾生無量獎賞及各種飲食時，對於狗、豬等，珍寶、天衣、象乘等交通工具和百味飲食又有何用？否則，以剩餘食物和低劣之物令其滿足，而自己也不會親手撫摸著給予。如是於此，如來利益一切眾生時，對具三種菩提緣分者安置於各自果位，于具天界緣分者示現世間道，若連此緣分也無，則僅作在惡趣中獲得微小安樂、減少少許痛苦、不令痛苦增長的方便。

།དེས་ན་མུ་སྟེགས་བྱེད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྟག་པ་ དང་ཆད་པའི་མཐའ་སྟོན་པའི་གཞུང་ལུགས་དེ་དག་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པའི་གང་ཟག་ལ་བློ་ གྲོས་ཀྱི་འཇུག་པ་གསར་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས། གནས་སྐབས་ཀྱི་བདེ་བ་ཕྲ་མོ་ཡང་སྐྱེད་ལ། བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་བྱང་བའི་ཚེ་ཡང་དག་པའི་ལམ་དང་སྤྱོད་པ་ལའང་འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་ སྐབས་ཡོད་པས། རྒྱལ་བའི་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་འཇུག་པ་ནི་ཡིན་ཅིང་། ཐར་པའི་ལམ་གྱི་སྐལ་ བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བས་དེ་དག་ལ་ཐར་ལམ་བསྟན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། སྐྱོན་ཀུན་སྤངས། ཡོན་ཏན་ཀུན་རྫོགས། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཅེས་འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པའི་སྐུའི་རྣམ་པས་ཀྱང་ དེ་རྣམས་ལ་དངོས་སུ་གསུང་བར་མི་མཛད་དེ། ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་དང་དཀའ་ཐུབ་པ་དང་རྟོག་ གེ་བ་དག་ལ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའམ། དེ་དག་གི་གཟུགས་སུ་སྤྲུལ་ནས་སྟོན་པར་མཛད་ དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རྒྱུད་ལས། རིག་བྱེད་མཐའ་ལས་གསང་བ་འདི་དག་ཚངས་པ་ཡིས་ནི་རྣལ་ འབྱོར་པ་རྣམས་དག་ལ་མངོན་བརྗོད་ཀྱང་། །དུས་ཀྱིས་ཤེས་པ་རབ་ཉམས་ཐུབ་པ་རྣམས་ ཀྱིས་འདིར་ནི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་གསོད་པ་དག་ཀྱང་བསྟན། །མི་རྣམས་མཐོ་རིས་དོན་དུ་ དེ་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་སྟེ་དམྱལ་བ་དར་པའི་འབྲས་བུ་སྟེར་བར་འགྱུར། །སོལ་བ་འོ་མའི་རྒྱུན་ 3-9 གྱིས་མངོན་པར་བཀྲུས་པ་འདིར་ནི་ཟླ་བའི་མདོག་ཏུ་འགར་ཡང་འགྱུར་མ་ཡིན། །ཞེས་རིག་ བྱེད་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་འགའ་ཞིག་སྦས་པའི་དོན་མ་འཁྲུལ་པ་ཡོད་ཀྱང་སྐལ་བ་དང་མི་ ལྡན་པའི་ངོར་ཆེས་ཤིན་ཏུ་གབ་པ་ཐལ་ཆེས་ཏེ། ཚིག་དོན་དངོས་བསྟན་ལ་གྲོལ་བའི་ལམ་ཏེ་ གསལ་བར་མ་བསྟན་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ལོག་པའི་ལམ་དུ་མ་སྟོན་པ་ལྟར་ཡང་བྱུང་བ་སྐལ་མེད་ རྣམས་ཀྱིས་མ་ཤེས་ཏེ། གཞུང་དེ་ལ་ཡིད་བརྟན་འཆའ་བའི་རྗེས་འཇུག་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ལ། དེས་ན་ནང་ལེ་ལས། ཡན་ལག་དང་བཅས་རིག་ བྱེད་དྲན་པའི་གཞུང་དང་བཅས་དང་རྟོག་གེ་གྲུབ་པའི་མཐར་ལྡན་འཇིག་རྟེན་དུ། །སྙན་ངག་ མཁན་པོ་རྒྱས་པ་མེ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱས་པའི་བསྟན་བཅོས་གཞན་ཡང་རིག་པ་ མིན། །རིག་པ་ཞེས་པ་ནང་རིག་འགྱུར་མེད་ཀྱང་སྟེ་འཇིག་རྟེན་འདིར་ནི་ཐུབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ རབ་གསུངས་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། དངོས་སུ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཁོ་ན་ ཐར་བའི་ལམ་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི། གྲོལ་བའི་ཐབས་སྟོན་པ་གཞན་མེད་ལ། དེ་ཡང་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་ཞེས་བརྗོད་མོད་ཀྱི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ ཀྱི་ཐེག་པ་ནི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དང་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་སུ་ལམ་གྱི་ཆ་ཤས་དུམ་བུ་ཉེ་ཚེ་ཙམ་བསྟན་པ་དང་། འབྲས་བུ་ཐར་བའི་ཆ་ཤས་ཙམ་ ཐོབ་པ་ཡིན་པ་དང་།

因此，外道等宣說常見斷見的宗義，對於極為愚昧者也是生起智慧趣入的因，能生暫時微小安樂。當智慧極為成熟時，也有趣入真實道路和行為的機會，故是佛陀事業的趣入。因無解脫道緣分，佛陀未對彼等宣說解脫道，且以斷除一切過失、圓滿一切功德、世間所知的佛陀身相也不直接對彼等宣說，而是加持天人、仙人、苦行者、論師等或化現其身而宣說。 如是續中說："此等密法雖由梵天對瑜伽師明說，時過智衰諸仙人於此亦說殺生。人們為生天而趣入彼，卻得地獄成熟果。以乳流洗煤炭，於此永不成月色。"雖然吠陀等某些論典有不錯的隱義，但對無緣者而言過於隱晦，更何況未明說解脫道的字面意義，甚至如同示現邪道，無緣者不解，依此論典生信的追隨者趣入顛倒。故《內續》說："具支分吠陀憶念論及因明宗義世間中，詩論大師廣火等所造諸論亦非明。所謂明即內明不變，於此世間唯諸仙人所宣說。"如是直接而言，唯佛所說是示現解脫道，別無他法能示解脫方便。 雖說是三乘之道，但聲聞和獨覺乘非圓滿涅槃道與果，因直接僅示現道之部分片段，僅得解脫之部分。

འབྲས་བུ་ཐར་བའི་ཆ་ཤས་ཙམ་ ཐོབ་པ་ཡིན་པ་དང་། མཐར་ཐུག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གཞོལ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རང་སྐྱ་མ་ཐུབ་ པས། དགོས་པའི་དབང་གིས་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་གསུངས་ཀྱང་གཉིས་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ ལམ་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཆེས་ཐ་དད་པའི་རིམ་པ་གསུམ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ ཆེན་པོ་དེ་ལ་ཡང་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་བགྲོད་བྱེད་ཀྱི་ལམ་རྫོགས་པར་མི་འབྱུང་བ་ཕ་རོལ་ ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་དང་། མཐར་ཐུག་བགྲོད་བྱེད་ཀྱི་ལམ་རྫོགས་པ་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་གཉིས་ ཞེས་འབྱུང་བའང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལམ་དང་འབྲས་བུའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སྔགས་ཀྱི་ 3-10 ཐེག་པར་ཚང་ལ། རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་རྣམས་ནི་དེ་ལ་མེད་པའི་ ལྷག་པོ་ཡིན་ཅིང་། དོད་ཐུབ་ཀྱང་བཞག་ཏུ་མེད་པས་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མདོ་སྡེའི་ ཚུལ་ཡང་སྔགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་འདུས་སོ། །དེ་ལ་འདིར་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གསང་སྔགས་ཀྱི་ནང་ ནས་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་རྩེར་གྱུར་པ། དཔལ་ལྡན་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྟེ། དེ་ཡང་རྒྱུད་ ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ཡེ་ཤེས་ལེའུ་ལས། ཤེས་རབ་རྒྱུད་ནི་ཤར་ནས་སླར་ཡང་རྣལ་འབྱོར་རྗེས་སུ་ རིག་པ་ཉིད་ནི་ནུབ་ཀྱི་ཞལ་ལས་སོ། །གཡས་ཀྱི་ཞལ་ནས་རྒྱལ་བའི་བདག་པོས་རྣལ་འབྱོར་ རྒྱུད་གསུངས་གཡོན་གྱི་ཞལ་ནས་བྱ་བ་ལ་སོགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པ་སོགས་ཁོངས་ནས། སྤྱོད་པའི་རྒྱུད་དང་རྟོག་པའི་རྒྱུད་ལ་སོགས་པ་བསྡུས་པ་ཡིན་ལ། རྣལ་འབྱོར་རྗེས་སུ་རིག་པ་ ནི་མཚོན་བྱེད་དེ་རྣལ་འབྱོར་བླ་མེད་ལས་ཐབས་ཀྱི་རྒྱུད་རྣམས་སོ། ། དེ་ལ་བྱ་སྤྱོད་རྟོག་པ་གསུམ་ནི་གཙང་སྦྲ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་གཙོ་བོར་སྟོན་པའི་ ཕྱིར། དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་གཡོན་ཞལ་སྐུ་རྡོ་རྗེའི་འཕྲིན་ལས་ཡིན་པས་དེས་གསུངས་ པ་དང་། རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་རྣམས་ནི་འདོད་ཆགས་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཅུང་ཟད་རྒྱས་པའི་ལམ་ ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཡས་ཞལ་དམར་པོས་ཀྱང་མཚོན་ལ། སྔགས་ཀྱི་ཡིག་འབྲུའི་དངོས་གྲུབ་ཉིད་ མཐར་ཐུག་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར། གཡས་ཞལ་གསུང་རྡོ་རྗེས་གསུངས་པ་དང་། རྣལ་འབྱོར་རྗེས་ སུ་རིག་པ་དང་འདུས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐབས་རྒྱུད་རྣམས་ནི་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་ ཉིད་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་དེ་ཁོང་དུ་སྦས་པའི་ཟ་མ་ཏོག་བསྐྱེད་རིམ་བྱ་བ་དང་བཅས་པ་གཙོ་བོར་ སྟོན་པའི་ཕྱིར། རྒྱབ་ཞལ་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེས་གསུངས་པ་དང་། བདེ་མཆོག་དང་དགྱེས་རྡོར་ལ་ སོགས་པ་རྣལ་འབྱོར་མ་རྒྱུད་རྣམས་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་ཟ་མ་ཏོག་ཐུགས་རྡོ་རྗེའི་ ལམ་ཞུ་བདེ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྤྲོས་པའི་སྣང་བ་ནུབ་པ་ཅན་དེ་ཉིད་གཙོ་བོར་སྟོན་ པའི་ཕྱིར། མདུན་ཞལ་ཐུགས་རྡོ་རྗེའི་འཕྲིན་ལས་ཡིན་པ་དང་དེས་གསུངས་པའོ།

僅得解脫之部分，且最終需要趣入大乘故不能獨立，因此雖然依需求而說三乘，但因二者攝入大乘道中，故無極大差別的三個次第。 於此大乘中，又有不圓滿宣說究竟果位趣入道的波羅蜜多乘，和圓滿宣說究竟果位趣入道的密乘二者。波羅蜜多道和果位的一切相在密乘中圓滿具足，而金剛乘不共特法則是彼所無之餘分，且無法替代，故從意義上說，大乘經的方式也攝入密乘方式中。 此處從大乘密咒中，一切續部之巔即是吉祥時輪金剛。如《根本續王智慧品》所說："般若續從東方，複次瑜伽隨明即從西面。右面佛陀宣說瑜伽續，左面宣說事續等。"此等內攝行續和儀軌續等，瑜伽隨明是能表，即無上瑜伽中的方便續。 其中事續、行續、儀軌續三者主要宣說清凈等身體行為，故由吉祥時輪金剛左面身金剛事業所說。瑜伽續諸續因是貪慾大樂稍廣之道，故以右面紅色表示，因究竟宣示咒字成就，故由右面語金剛所說。瑜伽隨明和集會等方便續，因主要宣說具一切種最勝空性智慧金剛隱藏其中的函盒生起次第及行為，故由後面智慧金剛所說。勝樂、喜金剛等瑜伽母續，因主要宣說不變大樂函盒心金剛道融樂俱生智慧息滅戲論顯現，故是前面心金剛事業並由其所說。

3-11 དེ་ལྟར་ན་བྱ་སྤྱོད་རྣལ་འབྱོར་རྒྱུད་གསུམ་ལས་ཆེས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ། བཞི་པ་རྣལ་ འབྱོར་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ཡང་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུད་གཉིས་ལས་བྱིན་རླབས་ མྱུར་བའི་སྒོ་ནས་རྣལ་འབྱོར་མའི་རྒྱུད་མཆོག་ཡིན་ཅིང་། དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ནི། རྣལ་ འབྱོར་མ་རྒྱུད་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ཡང་གོང་དུ་གསུངས་པ་ལྟར་གྱི་ཞལ་རེ་རེའི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་ བ་མ་ཡིན་པར་ཞལ་བཞིའི་སྤྱི་བོའམ་ཡང་ན་སྐུ་ལུས་དང་མཚུངས་པར་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ དཔལ་གྱི་མགུར་ནས་གསུངས་པའི་རྒྱུད་རྣམས་ལ་སྤྱི་ལྡོག་ནས་བཟང་ངན་གྱི་དབྱེ་བ་མི་ཐུབ་ ཀྱང་། རྗོད་བྱེད་ཚིག་གི་དངོས་བསྟན་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་ལ། བརྗོད་བྱ་ཟབ་མི་ཟབ་དང་རྒྱ་ཆེ་ ཆུང་གི་ཁྱད་པར་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་དུ་རུང་བ་ལས། དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ནི་ལྷག་པར་ཟབ་ཅིང་ རྒྱ་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཕྱི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་སྐར་རྩིས་ཀྱི་རིམ་པ་སོགས་ དང་། ནང་རྡོ་རྗེ་ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་འཇིག་ཚུལ་སོགས་གཞི་གཏན་ལ་འབེབས་ཚུལ་ཡང་ གཞན་པས་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་། གྲུབ་མཐའི་དབྱེ་བ་དང་རང་ལུགས་ཀྱི་འཁོར་བ་འཇུག་ཟློག་སོགས་ གཞིའི་གནས་ཚུལ་གཏན་ལ་འབེབས་ཚུལ་གཞན་པས་ཟབ་པའང་ཡིན་ལ། སྨིན་བྱེད་ དབང་གི་དུས་ན་ཆུ་སོགས་ཀྱི་དབང་ལ་རྒྱུད་གཞན་རྣམས་ལ་རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔ་ཙམ་ལས་མ་ གསུངས་པ་ལ། འདིར་ལྷ་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་སོགས་ཀྱི་དག་པ་མཛད་པས། གཞན་པས་འདི་ རྒྱ་ཆེ་ཞིང་ཟབ་ལ་རྒྱུད་སྨིན་ཚབས་ཆེ་བ་དང་། དབང་གོང་མའི་གནས་སྐབས་ཀུན་ན་བཞི་ པ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་དབང་རྒྱུད་གཞན་དུ་མི་གསལ་ཞིང་བསྡུས་པ། འདིར་རྒྱས་ཤིང་གསལ་ བར་གསུངས་པས་ཆེས་ཟབ་པ་དང་། གཞན་ནས་མ་བཤད་པའི་རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་བདག་པོ་ དང་བདག་པོ་ཆེན་པོའི་དབང་དག་གསུངས་པས། སློབ་དཔོན་གྱི་དབང་ལ་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་ བ་གཉིས་ཀར་གྱི་སྒོ་ནས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དང་། བསྐྱེད་རིམ་ལ་ཡང་ཕ་རྒྱུད་དང་མ་རྒྱུད་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཟབ་གནད་གཅིག་ཏུ་ 3-12 འདུས་པས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དང་། བཟླས་པ་སོགས་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཟབ་གནད་ ཐོར་བུ་དུ་མ་ཡོད་པ་དང་། ཟབ་གནད་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཚེ་གཅིག་ལ་འཚང་རྒྱ་བའི་ཉེ་ལམ་རྡོ་རྗེའི་ རྣལ་འབྱོར་སྦྱོར་བ་ཡན་ལག་དྲུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་ ཉིད་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་། མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་ལམ་དབང་བཞི་པའི་ཡེ་ ཤེས་དེ་ནི་རྒྱུད་རྒྱལ་གཞན་རྣམས་སུ་གབ་ཅིང་མི་གསལ་བ་དང་བརྡ་ཐབས་དང་། ཟུར་ཙམ་ གྱིས་མཚོན་པ་དང་། མིང་ཙམ་དང་། མཚན་ཉིད་མདོར་བསྡུས་ཙམ་གྱིས་མཚོན་པ་ལས་མ་ གསུངས་པ་ལ། འདིར་རྒྱས་ཤིང་གསལ་ལ་ཐང་མར་བརྡལ་བ་ཡིན་ནོ།

如是，較事續、行續、瑜伽續三者更為殊勝的是第四無上瑜伽。其中方便續和智慧續二者中，從加持迅速的角度說瑜伽母續最勝。吉祥時輪金剛雖是殊勝瑜伽母續，但如前所說不偏於任一面，而是四面之頂或與身體相應而說。雖然從共相角度無法分辨吉祥續部的優劣，但在能詮文字的顯義和如實義中，所詮深淺與廣狹的差別必然存在，時輪金剛尤為甚深廣大。 此復，外器世間建立、星算次第等，及內金剛身的生住滅等基礎確立方式較他廣大，宗義差別和自宗輪迴進退等基礎情況確立方式較他深奧。在成熟灌頂時，水等灌頂于其他續部僅說五部佛，此處作四十六尊等清凈，故較他廣大深奧且續部成熟力大。在上位灌頂一切階段中，第四大手印灌頂在其他續部不明顯而簡略，此處廣大明顯宣說故極深奧。宣說他處未說的金剛阿阇黎主尊及大主尊灌頂，故從深奧與廣大兩方面成為阿阇黎灌頂之最勝。 于生起次第中也攝集一切父續和母續的深要而成最勝，于唸誦等有眾多不共深要零散處，深要之主要即一產生佛近道金剛瑜伽支分六支瑜伽，具一切種最勝空性大手印與不變樂雙運道第四灌頂智慧，于其他續王中隱晦不明且以密語方便、略示、僅名或略述性相表示而說，此處則廣大明顯平鋪直敘。

།དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་ བུའི་བཞུགས་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཀྱང་། གཞན་ལས་གསལ་པོར་མི་འབྱུང་བའི་ཟབ་ཁྱད་དུ་མ་ དང་བཅས་པ་གསལ་བོར་གསུངས་པ་ཡིན་ཅིང་། དེར་མ་ཟད་རྒྱུད་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མི་ གསལ་བ་གསལ་བྱེད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་འདི་ཡིན་ལ། ཐེག་པ་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགོངས་ དོན་ཡང་འདིར་གཏན་ལ་ཕབ་པས། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གི་ནང་ན་གཙུག་གི་ནོར་བུ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ནི་རྒྱུད་ རྒྱལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་འདིའོ། །ཡང་བཀའ་རྒྱུད་སྡེ་རྣམས་རྟོགས་དཀའ་བས། དགོངས་ འགྲེལ་མཁན་པོའི་གཞུང་ལ་བརྟེན་ནས་རྟོགས་དགོས་པར་འདོད་པ་ཡང་མང་ན། དགོངས་ འགྲེལ་གྱི་གཞུང་ཡང་ལུགས་འདི་ཉིད་ཆེས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་སྟེ། {རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་གཞན་ རྣམས་ལ་ནི་འཕགས་པའི་ཡུལ་གྱི་པཎྜི་ཏ་ཕལ་པ་དང་། སྒྲུབ་པ་པོ་ནུས་པ་ཅུང་ཟད་ཐོབ་པས་ བཤད་པ་དང་། ཐུན་མོང་གི་དངོས་གྲུབ་ཙམ་ཐོབ་པའི་གྲུབ་ཐོབ་ཀྱིས་བཤད་པའང་མང་ལ། འཕགས་པའི་ས་ཐོབ་པའམ་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པར་གྲགས་པ་རྣམས་ཀྱང་སྔར་མིའི་ འགྲོ་བ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་རྟེན་ལ་སྐབས་དེར་མཆོག་གསར་དུ་བརྙེས་པ། འཕགས་པའི་ས་དང་པོ་ ལྟ་བུ་ཐོབ་པ་ཡང་ཡོད། མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་ཉམས་འོག་ཏུ་ཆུད་པའི་སྦྱོར་ལམ་གྱི་ས་ཐོབ་ 3-13 པ་ལ་མཆོག་ཐོབ་པར་བྱས་པའང་ཡོད་ཀྱི། དགོངས་འགྲེལ་མཁན་བཟང་ཤོས་རྣམས་ཀྱང་ དེ་ཙམ་ཞིག་ཡིན་ལ། འདིར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འགྲེལ་པ་སྐོར་གསུམ་དང་། ལྟ་འདོད་ མདོར་བསྟན་དང་། དོན་དམ་བསྙེན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི། ངེས་པའི་དོན་དུ་རྫོགས་པའི་སངས་ རྒྱས་ཉིད་གདུལ་བྱའི་སྣང་ངོར་ཚུལ་སྟོན་པའི་རྣམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་ས་བཅུའི་དབང་ ཕྱུག་སྤྱན་རས་གཟིགས་དང་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་དང་། ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པ་རྒྱལ་སྲས་ཐུ་བོ་ རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུད་དོན་གསལ་བར་མཛད་པའི་བསྟན་བཅོས་ཡིན་པས་སོ། །དེས་ན་སེམས་ འགྲེལ་སྐོར་གསུམ་སོགས་འདི་དག་ནི། བསྡུས་པའི་རྒྱུད་གཞན་རྣམས་ལ་བཤད་རྒྱུད་ཅེས་ བྱ་བ། རྩ་བའི་རྒྱུད་ཀྱི་དོན་འགྲེལ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་རང་འགྲེལ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ དང་ཁུངས་ཆེ་ཆུང་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པ་ལས་གོ་བདེ་ཞིང་ཚིག་དོན་གསལ་བའི་ཕྱོགས་ནས་ འདི་དག་ངོ་མཚར་ཆེ་ཆེ་ཙམ་ཡིན་ནོ།

同樣，從果位安住方式而言，也明顯宣說了其他處不明顯的眾多深奧特點，不僅如此，此也是一切其他續部不明顯處的無上明顯者，一切其他乘的密意也在此確立。 在八萬四千法蘊中，如頂髻寶珠般的即是續王時輪金剛。又有許多認為因佛語續部難解，需依據註疏大師論典而瞭解，註疏論典中此宗也最為殊勝。其他續王有凡夫印度班智達和獲得少許能力的修行者所解釋，也有僅獲得共同成就的成就者所解釋。傳說獲得聖地或最勝成就者，也有先前以人道異生身而當時新得最勝，如獲得初地者，也有將獲得最勝成就體驗的加行道位稱為獲得最勝者。最好的註疏作者也僅此而已。此處菩薩三解釋輪、《欲見略說》、《勝義近修》等，就確定義而言，是圓滿佛陀于所化機前示現形相而言，是十地自在觀世音、金剛藏、金剛手等殊勝佛子們明顯闡述續義的論典。因此，《心釋三輪》等這些，與其他略續的所謂釋續，即根本續義解釋佛陀自說的自釋等在權威大小上無差別，但從易解且文義明顯的角度，這些較為稀有。

དེ་ལ་དཔལ་ལྡན་འབྲས་སྤུངས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་གནས་སུ་འོ་སྐོལ་གྱི་ སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་སེངྒེས་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་རྒྱལ་པོ་ཟླ་བཟང་སོགས་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པའི་ གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་དངོས་སུ་གསུངས་པའི་རྩ་རྒྱུད་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་པ་དང་། དེའི་རྣམ་ པར་བཤད་པ་ཟླ་བཟང་ཉིད་ཀྱིས་མཛད་པ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་པ་སོགས་ནི། འཕགས་པའི་ ཡུལ་དང་གངས་རིའི་ཁྲོད་སོགས་ཆུ་བོ་སཱི་ཏའི་ལྷོ་ཕྱོགས་འདིར་མི་ཡུལ་གྱི་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་ མ་བྱོན་ཏེ་དབང་མདོར་བསྟན་སོགས་ཆ་ཤས་ཉེ་ཚེ་ཙམ་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །འཕགས་པའི་ ཡུལ་དུ་ཇི་ཙམ་དར་ཞིང་ཡོད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་བོད་ཡུལ་འདིར་བྱོན་པ་མ་ཡིན་མོད། འོན་ ཀྱང་གཙོ་ཆེ་བ་རྣམས་ནི་འདིར་ཡང་ཡོད་པ་ལས། དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། རྩ་བའི་རྒྱུད་ཀྱི་ དུམ་བུ་ངེས་དོན་ཕྱོགས་གཅིག་པ་དབང་མདོར་བསྟན་དང་། བསྡུས་རྒྱུད་ལེའུ་ལྔ་པ་འཕྲེང་ འཛིན་སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་ཚིགས་བཅད་སྟོང་སུམ་ཅུ་ལྷག་བཅས་དང་། བསྡུས་པའི་རྒྱུད་ཕྱི་མ་ 3-14 རྣམས་ནི་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་རྒྱུད་ཀྱི་མཚན་འབྱར་བ་ཡིན་ལ། འཇམ་དཔལ་གྲགས་པའི་ གསུང་ལྟ་འདོད་མདོར་བསྟན་དང་། པདྨ་དཀར་པོའི་གསུང་དོན་དམ་བསྙེན་པ་དང་། གཞན་ ཡང་རྣལ་འབྱོར་གསུམ་གྱི་སྙིང་པོ་གསལ་བ་སོགས་གཞུང་ཕྲན་ཅི་རིགས་དེ་དག་ཀྱང་། རྒྱུད་ ཀྱི་མཚན་མ་འབྱར་མོད། དོན་གྱིས་རྒྱུད་དུ་ནི་གཏོགས་སོ། །དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་འགྲེལ་ཆེན་ དྲི་མེད་འོད་ཤླཽ་ཀ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་པ་རྫོགས་པར་དངོས་སུ་ཡོད་པ་དང་། ཀྱཻ་རྡོ་རྗེའི་ འགྲེལ་པ་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོས་མཛད་པ་དང་། འཁོར་ལོ་སྡོམ་པའི་འགྲེལ་པ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེས་མཛད་ པ་གཉིས་ནི། ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་ཚད་ཤླཽ་ཀ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་པ་རེར་བཤད་ཀྱང་། རྒྱ་བོད་གཉིས་ སུ་འགྲོ་བའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་ནི། སྟོད་ཀྱི་ཆ་ནས་ཉུང་ཟད་རེ་ཡིན་མོད། འདི་གཉིས་རེ་ རེས་ཀྱང་དོན་གྱི་སྙིང་པོའི་ཆ་ནས་རྒྱུད་དོན་རྫོགས་པར་འགྲེལ་བ་སྟེ། གསང་སྔགས་ཀྱི་གཞི་ ལམ་འབྲས་བུའི་རིམ་པ་ཆ་ཚང་རྫོགས་པ་རེ་བསྟན་ནོ། །དེ་དག་དང་འཁོར་ལོ་སྡོམ་པའི་སྒྲུབ་ ཐབས་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེས་མཛད་པ་དང་། རྡོ་རྗེ་ཕག་མོའི་སྒྲུབ་ཐབས་རིགས་ལྡན་ཁྱབ་འཇུག་ སྦས་པས་མཛད་པ་སོགས་ཀྱང་རྒྱུད་ཀྱི་འགྲེལ་བཤད་དང་།} སྒྲུབ་ཐབས་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ ཀྱིས་གོ་བཀག་སྟེ། རྒྱུད་ཀྱི་མཚན་མ་འབྱར་ཡང་དོན་གྱིས་རྒྱུད་དང་མཚུངས་པ་ཉིད་དོ།

於此，在吉祥舍利佛塔法界處，我等導師釋迦獅子對金剛手化身月賢王等密乘所化眾直接宣說的十二千根本續，及其月賢自作六萬釋等，于印度和雪域等恒河南方此人間未傳，除略說灌頂等少許部分外。雖然在印度流傳所有一切並未傳入藏地，然而主要者此處也有。彼等是什麼呢？根本續一部分確定義略說灌頂和略續五品《持鬘韻律》偈頌三千餘首，以及后略續等為衆所周知具有續名者。文殊稱說《欲見略說》和白蓮花說《勝義近修》，以及其他《三瑜伽心要明》等任何小論，雖未具續名，實際也屬續部。時輪大疏《無垢光》完整有一萬二千頌，以及金剛藏造《喜金剛疏》和金剛手造《勝樂輪疏》二者，雖說完整量各有六千頌，但在漢藏二地流通利眾者僅前段少許。然而此二者各自從義理精要處圓滿解釋續義，即各示現密咒基道果次第圓滿完整。彼等及金剛手造《勝樂輪修法》、持種遍入隱造《金剛亥母修法》等，雖以續釋和修法之名遮止，雖具續名，實義與續相等。

དེ་ལ་ཁ་ཅིག་འདི་སྙམ་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་བཞིན་ གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་གོང་དུ་བྱུང་བ་ནི་བཀའ་དང་། དེའི་རྗེས་སུ་བྱུང་བ་ནི་ དགོངས་འགྲེལ་གྱི་བསྟན་བཅོས་སུ་འཇོག་དགོས་པས་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བསྡུས་པའི་རྒྱུད་ ཀྱང་སྟོན་པ་ནས་ལོ་དྲུག་བརྒྱའི་ཕྱིས་སུ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དགོངས་འགྲེལ་ཁོ་ནའོ་སྙམ་ན། འདི་ ནི་ཚིག་དང་དོན་གཉིས་ཀའི་སྒོ་ནས། རྩ་བའི་རྒྱུད་ཉིད་ལས་འབྱུང་བ་བསྡུས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ཉི་ མའི་ཤིང་རྟས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་སོགས་ཁ་སྐོང་གི་ཚིག་ཤོ་ལོ་ཀ་འགའ་ཞིག་མ་གཏོགས་ ཤོ་ལོ་ཀ་སྟོང་དང་སུམ་ཅུ་རྩ་རྒྱུད་ལས་བཏུས་པའི་ཚིག་ཁོ་ན་ལ། སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་དབང་གིས་ 3-15 གོ་རིམ་བསྒྲིགས་མཚམས་བསྒྱུར་བ་ཙམ་ནི་ཡོད་མོད། དེ་ནི་སྡུད་པ་པོའི་བསམ་པས་མདོ་ རྒྱུད་གཞན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཡོད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལས་ཚིག་ཉུང་ངུའི་ ཚུལ་དུ་བསྡུ་བ་དེ་ལྟ་བུ། དུས་ཕྱིས་སོ་སོ་སྐྱེ་བོས་བྱས་ན་བཀའ་ཡིན་པར་མི་འགྲོ་བ་སྲིད་མོད་ ཀྱང་། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་མཛད་པ་ཡིན་པས། སྡུད་པ་པོས་བཀའ་བསྡུས་པ་དང་ ཁྱད་པར་མེད་པས་བཀའ་མ་ཡིན་པར་མི་འགྲོའོ། །དེ་ལས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའི་རྒྱུ་ མཚན་གྱི་གཙོ་བོ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྩ་བའི་རྒྱུད་དུ་ལུང་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཀའ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པར་ལུང་བསྟན་པའི་གང་ཟག་དེ་འཕགས་པ་ཡིན་པར་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། ། དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འཕྲེང་འཛིན་ཚིགས་བཅད་སུམ་ཅུ་ནི། ། ལྷག་པའི་ཕྱོགས་བརྒྱ་ལེའུ་ལྔས། །དཔལ་ལྡན་རྒྱུད་དག་རྫོགས་པར་ནི། །སྨྲ་བའི་རྒྱལ་ པོས་སྟོན་འགྱུར་ཏེ། །སྡུད་པར་བྱེད་པ་པོ་ཡང་འདི། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲི་མེད་ འོད་སོགས་ནི་གོང་དུ་བརྗོད་པ་ལྟར་དོན་གྱིས་ན་བཤད་རྒྱུད་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་སྨྲ་ཡི། སྔོན་ ནས་ད་ལྟའི་བར་དུ་རྒྱུད་ཀྱི་ཐ་སྙད་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། བདག་ཅག་གིས་ཀྱང་རྒྱུད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ གསར་དུ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་དེ་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།

對此，有人作如是想：就佛教而言，如來未涅槃前所出為經，其後所出為註疏論，故時輪略續也是在導師后六百年出現，因此唯是註疏。此從文字和意義二者而言，僅是從根本續中所出之略集，除日車祈請等補充文字幾頌外，一千三十頌皆是從根本續中摘取之文，雖因韻律而有次第編排轉換處，但結集者意趨於一切其他經續亦有此情況。 如是從佛廣大教法中以少文方式結集，若後世異生所作則可能不成為經，然因聖者文殊所作，與結集者結集經教無別，故不成非經。較此更為殊勝的主要原因是導師自身在根本續中授記的緣故而為經，如同對聖者授記之補特伽羅無疑是聖者一樣。 此復如何？"持鬘三十頌，百餘分五品，吉祥續圓滿，語王當宣說，結集者亦此。"因如是說故。《無垢光》等如前所說，實際即成為釋續，因從古至今不作續的名言，故我等也不新立續的名言，因無必要故。

།དེ་ལས་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་འགྲེལ་བ་ དང་བཅས་པ་འདི་ལ་བོད་ཀྱི་ཕྱོགས་འདིར་ལོ་ཙཱ་བ་ཐ་དད་པས་བསྒྱུར་བའི་འགྱུར་མི་གཅིག་ པ་ཤིན་ཏུ་མང་བར་བྱུང་སྟེ། གྱི་ཇོ་རྨ་ལོ་འབྲོ་གཉན་མང་འོར་དང་། །འ་ཞ་རྭ་ལོ་ག་རོང་ཙ་མི་ དང་། །སྤོང་ཞོ་ཁེར་རྒང་ལྡིང་རི་གྲགས་མིང་བཞི། །རོང་གླིང་སེ་ལོ་ལོ་ཆུང་བསོད་ཡེ་དང་། ། བློ་གྲོས་སྙིང་པོ་ཆག་ལོ་ཡར་ལུངས་པ། །དེ་རྣམས་ལོ་པཎ་སྡེབས་པའི་འགྱུར་ཡིན་ཏེ། །ཁ་ ཅིག་གཞི་འགྱུར་ཁ་ཅིག་འགྱུར་བཅོས་ཡིན། །འགོས་ལོ་ཁུག་པས་བསྒྱུར་ཞེས་འགའ་ཞིག་ ཟེར། །ཤོང་སྟོན་ཐང་སྟོན་དཔང་ལོའི་འགྱུར་རྣམས་ནི། །པཎྜི་ཏ་ལ་མ་ཉན་རྩལ་འགྱུར་ཡིན། ། ལོ་ཙཱ་བློ་གྲོས་གཉིས་ཀྱིས་བསྒྱུར་བ་ནི། །དུས་གསུམ་སངས་རྒྱས་ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོ་ཡི། ། 3-16 བཀའ་ཡིས་བསྐུལ་ཞིང་གསུང་དང་བསྟུན་པའི་ཕྱིར། །རྩལ་འགྱུར་ཡིན་ཡང་བྱིན་རླབས་ གཟི་བྱིན་ལྡན། །འགྱུར་གསར་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་འདི་ཉིད་མཆོག །གོ་བདེ་ཚིག་ལམ་ ལེགས་ཤིང་གསལ་བ་ཡིན། །དེ་དག་ཀྱང་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐོག་མ་གྱི་ཇོ་ཟླ་བའི་འོད་ཟེར་གྱི་ འགྱུར་ཏེ་འདི་ལ་འགྱུར་མངས་སུ་གྲགས། དེ་ནས་རྨ་དགེ་བའི་བློ་གྲོས། འབྲོ་ལོ་ཙཱ་བ་གཉེལ་ ཙེར་ཤེས་རབ་གྲགས། གཉན་ལོ་ཙཱ་བ་དར་མ་གྲགས། མང་འོར་བྱང་ཆུབ་ཤེས་རབ། འ་ཞ་ རྒྱ་གར་བརྩེགས། རྭ་ལོ་ཙཱ་བ་ཆོས་རབ། སྟེང་པ་ལོ་ཙཱ་ག་རོང་ཚུལ་ཁྲིམས་འབྱུང་གནས། བུ་ རང་ལོ་ཆུང་གྲགས་འབྱོར་ཤེས་རབ། གྲགས་པའི་མིང་གི་མཐའ་ཅན་བཞི་ནི། ཙ་མི་སངས་ རྒྱས་གྲགས། སྤོང་ཞོ་གསལ་བ་གྲགས། ཁེར་རྒང་འཁོར་ལོ་གྲགས། ལྡིང་རི་ཆོས་གྲགས་སོ། ། ཡང་རོང་གླིང་ལོ་ཙཱ་བ་རྡོ་རྗེ་དབང་ཕྱུག །སེ་ལོ་ཙཱ་བ་ཚུལ་ཁྲིམས་གཞོན་ནུ། ལོ་ཙཱ་བ་བསོད་ ནམས་ཡེ་ཤེས། ལོ་ཙཱ་བ་བློ་གྲོས་སྙིང་པོ། ཆག་ལོ་ཆོས་རྗེ་དཔལ། ཡར་ལུངས་ཤུད་ཀེ་གྲགས་ པ་རྒྱལ་མཚན་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་པཎ་གྲུབ་ལ་དབང་མན་ངག་བཤད་པ་རྣམས་ ཞུས་ཏེ་བསྒྱུར་བ་ཡིན་པས། ཕལ་ཆེར་བྱིན་རླབས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཡང་རྭ་འབྲོ་ཙཱ་མི་ཆག་ ལོའི་ལུགས་རྣམས་མ་གཏོགས། གཞན་རྣམས་ལ་བརྒྱུད་པ་རིང་དུ་མ་དར་བ་འདྲའོ། །པཎ་ ཆེན་ཟླ་མགོན་གྱི་རང་འགྱུར་དང་གཉོས་ཁ་རག་ལོ་ཙཱའི་འགྱུར་དང་ཁྱུང་པོ་ཆོས་བརྩོན་གྱི་ འགྱུར་ཡང་ཡོད་པར་གྲགས་ལ། འབྲོ་སེང་དཀར་དང་། མཚུར་དབྱིག་གི་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་ པས་ཀྱང་སེམས་འགྲེལ་སྐོར་ཅི་རིགས་པར་འགྱུར་ཟེར། དེ་དག་ཀྱང་བར་སྐབས་ཀྱི་མཁས་ པ་ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་ཡངས་འགའ་རེས་གཟིགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ལ། བདག་གིས་མཐོང་བ་ནི་ རྭ་འབྲོ་གྱི་རྨ་འ་ཞ་ལོ་ཆུང་མང་འོར་ཙ་མི་ཆག་ལོ་ཤུད་ཀེ་ཤོང་དཔངས་ཇོ་འགྱུར་རྣམས་སོ།

對此續王及其註疏，在藏地由不同譯師翻譯而有眾多不同譯本。即：吉覺瑪譯卓年芒奧及，阿夏惹譯噶絨扎彌及，朋修卡岡丁日名稱四，絨令色譯羅瓊索耶及，羅珠寧波強譯雅隆巴。彼等譯師班智達合作之譯，有些為基礎譯本有些為修改譯本。有人說果羅庫巴所譯。雄頓湯頓龐譯等，是不依班智達而自力翻譯。兩位羅札智慧所譯，因三世諸佛遍智大者之教敕而隨順教言，雖是自力翻譯但具加持威光。在新譯中此最殊勝，易解詞路善且明晰。 彼等如是：最初吉覺月光譯，此稱為多譯。其後瑪善慧，卓譯師涅澤智慧稱，年譯師達瑪稱，芒奧菩提慧，阿夏嘉嘎札，惹譯師勝法，登巴譯師噶絨戒源，佈讓羅瓊名稱慧。具稱名尾四者是：扎彌佛稱、朋修明稱、卡岡輪稱、丁日法稱。又有絨令譯師金剛自在，色譯師戒童，譯師福慧，譯師智慧心，強羅法王吉祥，雅隆述給名稱勝幢。彼等向印度班智達成就者求受灌頂教授解釋而譯，雖多具加持，但除惹卓扎彌強譯外，其餘似未長久流傳。 又傳說有班欽月護自譯、諾卡繞譯師譯、瓊波法精進譯，卓僧噶及措爾意心等也譯任何心釋輪。彼等是就中間某些廣具法眼智者所見而言，我所見者是惹卓吉瑪阿夏羅瓊芒奧扎彌強譯述給雄龐覺譯等。

བར་སྐབས་སུ་ཙ་མི་དང་ཆག་ལུགས་ཀྱང་དར་རབ་བྱུང་མོད། དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལ་ བོད་ཁམས་འདིར་རྭ་འབྲོའི་ལུགས་གཉིས་པོ་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྒོ་འགྲན་ཟླ་མེད་པ་ཡིན་ཅིང་། 3-17 འབྲོ་བ་ལ་སྒྲུབ་པའི་བཀའ་བབས། རྭ་བ་ལ་བཤད་པའི་བཀའ་བབས་ཟེར་བ་ཡང་ཕྱོགས་ མཐུན་རུང་ཡིན་ཏེ། རྭ་ལུགས་འཛིན་པ་ལ་རྒྱུད་བཤད་ཤིན་ཏུ་དར་ཞིང་འཕྲིན་ལས་ཆེ་ལ། འབྲོ་ལུགས་པ་རྣམས་ལ་གྲུབ་པ་བརྙེས་པ་ཆེས་མང་དུ་བྱུང་བའང་ཡིན་ནོ། །ལོ་ཙཱ་བ་འགོས་ ཁུག་པས་ཕྱག་རྡོར་སྟོད་འགྲེལ་བསྒྱུར་བ་ནི་ཡོད་ལ། དུས་འཁོར་རྩ་འགྲེལ་བསྒྱུར་བའི་ཐོག་ མ་ནི། གྱི་ཇོ་ཉིད་ཡིན་པར་ཀུན་ཏུ་གྲགས་ཤིང་། སྔོན་གྱི་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ཞལ་འཆམ་པས་ འགོས་ཀྱིས་བསྒྱུར་བ་མེད་པར་སེམས་ལ། སློབ་དཔོན་གཞོན་ནུ་དཔལ་བ་སོགས་ཡོད་སྐད་ གསུང་བ་གལ་ཏེ་བདེན་སྲིད་ན་གྱི་ཇོ་དང་དུས་མཉམ་ཙམ་ཡིན་གྱི་ཆེས་སྔ་བ་མིན་ནོ། །ཤོང་ ཐང་དཔང་གསུམ་གྱི་འགྱུར་ནི། རྒྱུད་འགྲེལ་གྱི་དོན་ལ་རང་བློས་དཔྱད་ཅིང་། བོད་སྟེན་ རྣམས་ལ་དྲི་གཏུགས་བྱེད་བཞིན་དུ་སྒྲ་ལ་མཁས་པའི་སྒོ་ནས་འགྱུར་བཅོས་བྱས་པ་ཡིན་གྱི། ། རྭ་འབྲོ་ཙཱ་ཆག་བཞི་ལས་བརྒྱུད་པ་ལོགས་སུ་ནི་མེད་ལ། བློ་གྲོས་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་དཔྱད་པའི་ བཤད་པ་དང་ལག་ལེན་མི་འདྲ་བ་ནི་ཡོད་དོ། །དེ་རྗེས་ཇོ་ནང་འགྱུར་དུ་གྲགས་པ་ལོ་ཙཱ་བ་ རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་བསྒྱུར་བ་ནི། ཤོང་འགྱུར་སྒྲ་དོན་འགྲིག་ཅིང་ཚིག་སྦྱོར་ལེགས་པར་ཡོད་པ་ ལ། ད་དུང་དོན་གྱི་ཆ་གནད་དུ་མ་ཕྱིན་པ་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་འགྱུར་རྙིང་རྣམས་དང་དཔང་ འགྱུར་སོགས་ལའང་གཏུགས། སྒྲ་དོན་ལ་མཁས་པས་ལེགས་པར་དཔྱད་ཅིང་འགྱུར་བཅོས་ ཀྱང་མཛད་ལ། གནད་ཆེ་ས་མང་པོར་ཆོས་རྗེ་ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་འགྱུར་བཅོས་ མཛད་པ་ཡིན་པས་འགྱུར་གསར་གཞན་རྣམས་ལས་ཆེས་བྱིན་རླབས་ཆེའོ། །དེ་ཕྱིན་ཆད་ ནས་ཀྱང་འགྱུར་བཅོས་ཐན་ཐུན་བྱེད་མཁན་བྱུང་ཟེར་ཏེ། བྱུང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་བཤད་སྒྲུབ་ ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་མེད་དོ། །རྒྱུད་ཕྱི་མ་གཉན་ལོ་དང་ཤེའུ་ལོ་ཙཱ་བས་བསྒྱུར་བ། ཕྱིས་ཇོ་ ནང་ལོ་ཙཱ་བ་བློ་གྲོས་དཔལ་གྱིས་ཤོ་ལོ་ཀ་བཅུ་གཅིག་འགྱུར་ཆད་བསབས་ཤིང་། གཞན་ལ་ འགྱུར་བཅོས་ཡང་དག་པར་མཛད་དོ། །དོན་དམ་བསྙེན་པ་པཎ་ཆེན་ཟླ་མགོན་གྱི་རང་འགྱུར་ 3-18 ཉིད་གཙོ་བོ་ཡིན་ལ། འགྱུར་བཅོས་གཞན་ཡང་ཡོད། འཇམ་དཔལ་གྲགས་པའི་ལྟ་འདོད་ མདོར་བསྟན་ནི། ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོ་ཇོ་ནང་པའི་ཐུགས་སྲས་ཀུན་སྤངས་ཆོས་གྲགས་དཔལ་ བཟང་གིས་བསྒྱུར་བའོ།

中間時期扎彌和強派也極為興盛，然于吉祥時輪金剛在此藏地，惹卓二派事業無與倫比。傳說卓巴得修持教授，惹巴得解釋教授，此說也合理，因惹派持者續部解釋極為興盛事業廣大，卓派諸者多出現獲得成就者。 譯師果庫巴譯有金剛手上疏，時輪根本續及疏最初翻譯者是吉覺，衆所周知且古代諸大德皆一致認為果未翻譯，雖說有阿阇黎童吉等，若真實可能與吉覺同時而非更早。雄湯龐三者譯本，是以自智觀察續疏義理，詢問藏地依止者，以通達聲明而作修改翻譯，並非惹卓扎強四者之外的另一傳承，但有以智慧力觀察的不同解釋和實修。 其後稱為覺囊譯的兩位譯師所譯，是在雄譯聲義相合詞句善妙基礎上，仍有諸多義理要點未達處，參考舊譯及龐譯等，以通達聲義者善加觀察並作修改，且在眾多重要處由法王遍智大者親自修改，故較其他新譯加持更大。此後也說有零星修改者，但僅是出現而已，未經講修確立。 後續由年譯和協譯師翻譯，後由覺囊譯師智慧吉補充十一頌缺譯並正確修改其他。《勝義近修》以班欽月護自譯為主，也有其他修改。文殊稱《欲見略說》是遍智大者覺囊之心子遍離法稱吉祥所譯。

།གཞན་ཡང་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་ཕྱོགས་ལ་དགོངས་འགྲེལ་ གྱི་བསྟན་བཅོས་མང་རབ་འགྱུར་ཏེ། དབང་མདོར་བསྟན་གྱི་འགྲེལ་པ་དོན་དམ་བསྡུས་པ་ ཞེས་བྱ་བ། ནཱ་རོ་པས་མཛད་པ་དང་། དུས་ཞབས་པ་ཞེས་བྱ་བས་མཛད་པ་དང་། མཛད་བྱང་ མེད་པ་ཕྱིས་བུ་སྟོན་གྱིས་བསྒྱུར་བ་དང་། རྣམ་རྒྱལ་དཔལ་བཟང་པོས་མཛད་པ་དཔང་ལོས་ བསྒྱུར་བ་དང་། སཱ་དྷུ་པུ་ཏྲས་མཛད་པ་རྗེ་སྦོབ་བརྡར་བའི་འགྱུར་ཏེ་འགྲེལ་པ་ལྔ་ཡོད་པ། ཕྱི་ མ་གསུམ་པོ་ནི་དང་པོའི་རྗེས་འབྲང་ངོ་། །དབང་གི་རབ་བྱེད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་རྒྱ་གར་དཱ་རི་ཀ་ པས་བྱས་པ་དང་། དཀའ་འགྲེལ་པདྨ་ཅན་དང་། དུས་འཁོར་གྱི་སྒྲུབ་ཐབས་ཡན་ལག་བཞི་ པ་དང་། ཡན་ལག་བཅུ་གཅིག་པ་གཉིས་དཀྱིལ་ཆོག་ཡིད་འོང་འཕྲེང་བ་སྟེ། བཞི་པོ་དེ་ རྣམས་པཎྜི་ཏ་དུས་ཞབས་པ་ཞེས་བྱ་བས་མཛད་དོ། །མདོར་བསྡུས་དང་པོ་ལ་སློབ་དཔོན་མི་ གཡོ་སྙིང་པོས་བཤད་སྦྱར་སྙིང་པོ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་མཛད་པ་དང་། སཱ་དྷུ་པུ་ཏྲས་མཛད་པའི་ སྒྲུབ་ཐབས་དང་དཀྱིལ་ཆོག་གཉིས། བལ་བོ་མཻ་ཏྲི་པས་མཛད་པའི་སྒྲུབ་ཐབས་དང་། ལྷན་ སྐྱེས་ཀྱི་སྒྲུབ་ཐབས་རོལ་པའི་རྡོ་རྗེ་དང་དུས་ཞབས་པས་མཛད་པ་གཉིས། མཚན་བརྗོད་ སྒྲུབ་ཐབས་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མཛད་ཟེར་བ་གཅིག སྙིང་པོ་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ་ རྫོགས་རིམ་གཙོ་བོར་སྟོན་པའི་སྒྲུབ་ཐབས་བྲམ་ཟེ་བསོད་སྙོམས་པས་མཛད་པ་དུས་འཁོར་ གྱི་མན་ངག་གི་གཞུང་ཆུང་དུས་ཞབས་པས་མཛད་པ། སྦྱོར་དྲུག་གི་གཞུང་དཔེ་མེད་འཚོས་ མཛད་པ། དེའི་འགྲེལ་བ་ཉི་མ་དཔལ་གྱིས་མཛད་པ། རྣལ་འབྱོར་གསུམ་གྱི་སྙིང་པོ་གསལ་ བ་ཡེ་ཤེས་སྤྱན་སྒྲུབ་ཉི་ཟླ་སྒྲུབ་པ། དུས་ཞབས་སྙན་བརྒྱུད། སྦས་པ་མིག་འབྱེད་རྩ་འགྲེལ། སྦྱོར་དྲུག་གི་མན་ངག་ཙི་ལུ་བས་མཛད་པ། ཤཱ་བཱ་རིའི་གཞུང་ཆུང་། ཙ་མིའི་སྦྱོར་འཕྲེང་། བི་ 3-19 བྷུ་ཏིའི་ནང་གི་སྙེ་མ། རྩ་ལྷུང་གི་གཞུང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མཛད་ཟེར་བ་གཅིག །དུས་ འཁོར་གྱི་སྡོམས་ཚིག་དང་། དུས་འཁོར་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཨ་བྷ་ཡཱ་ཀ་རས་མཛད་པ། ཁ་ཆེ་པཎ་ཆེན་ཤཱཀྱ་ཤྲཱིས་མཛད་པ་རྩིས་ཀྱི་གཞུང་ཆུང་གསུམ། གཞན་ཡང་རབ་གནས་ ཚོགས་འཁོར་སྦྱིན་སྲེག རྣལ་འབྱོར་མའི་གཏོར་ཆོག སཱ་དྷུ་ཀིརྟིས་བྱས་པའི་བསྟོད་པ་རྒྱུན་ ཆགས་རྣམས་ཡོད་ལ། རྒྱུད་གཞན་གྱི་སྐོར་དུས་འཁོར་ལུགས་སུ་བཀྲལ་བ་ལ། མཚན་ བརྗོད་ཀྱི་འགྲེལ་བ་བདུད་རྩིའི་ཐིགས་པ་ཉི་མ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མཛད་པ་ཡོད། དཔེ་མེད་ འཚོས་མཛད་ཟེར་བའི་མཚན་བརྗོད་ཀྱི་འགྲེལ་བ་ཚིགས་བཅད་མ་འདི་ཕལ་ཆེར་དེ་དང་ བཤད་པ་མཐུན་ལ། པདྨ་དཀར་པོས་མཛད་ཟེར་བའི་མཚན་བརྗོད་ཀྱི་འགྲེལ་བ་འདི་བཤད་ སྒྲོས་དེ་དང་མི་མཐུན་ཡང་དུས་འཁོར་ལུགས་ཡིན་ཅིང་། དེ་གཉིས་ཀ་བོད་རྩོམ་ནི་མིན་པ་ འདྲའོ།

此外，吉祥時輪方面有眾多註疏論典譯出：《略說灌頂疏勝義略》那洛巴造，時足者造，無造者記後由布頓譯，勝吉祥造龐譯師譯，善子造由杰索達譯的五部疏，后三者隨順初者。灌頂品疏印度達日嘎巴造，難解疏《蓮華》，時輪成就法四支和十一支二者，壇城儀軌《悅意鬘》，此四者由班智達時足者造。 第一略集阿阇黎不動心造《釋義心要光》，善子造成就法和壇城儀軌二者，尼泊爾彌底造成就法，俱產生就法由遊戲金剛和時足者二人造，稱為菩薩造的《名誦成就法》一部，《心要莊嚴》為主示圓滿次第成就法婆羅門乞食者造，時輪教授小論時足者造，六支軌由無比養造，其疏由日吉造，《三瑜伽心要明》、智慧眼成就、日月成就、時足耳傳、《開秘密眼》根本疏、六支教授齊盧巴造、夏婆日小論、扎彌《瑜伽鬘》、毗布帝《內穗》、稱菩薩造的根本墮論一部，時輪總頌和《入時輪》無畏作造，克什米爾大班智達釋迦室利造三部演算法小論。 又有安住會供火供、瑜伽母食子儀軌、善稱造的相續贊等。在其他續部中依時輪派解釋者，有日吉智慧造《名誦疏甘露滴》。稱無比養造的《名誦疏頌》此多與彼解釋相順，稱白蓮花造的此《名誦疏》雖解說與彼不同但是時輪派，彼二者似非藏人著作。

།རིགས་ལྡན་འཇམ་དཔལ་གྲགས་པས་མཛད་ཟེར་བའི་འགྲེལ་པ་དང་། ཕན་ཡོན་ གྱི་འགྲེལ་པ་ནི་བོད་རྩོམ་ཟངས་མར་འདུག་ཅིང་། བསྟན་འགྱུར་སྒྲིག་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་ དུས་འཁོར་ཕྱོགས་ཀྱི་སྡེབས་སུ་བཅུག་མོད། དུས་འཁོར་གྱི་ལུགས་ཡེ་མིན་ནོ། །ཡང་རྒྱུད་ཀྱི་ ངོ་བོ་མི་གཅིག་པའི་དབང་གིས་བསྟན་བཅོས་འགྱུར་རོ་ཚལ་བསྡུ་བ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དུས་ འཁོར་གྱི་ཆོས་སྐོར་ལ་མ་བཅུག་འདུག་ཀྱང་། དགོངས་པ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་འདིའི་ཆོས་སྐོར་ ཡིན་ངེས་ལ་རྡོ་རྗེ་སྙིང་འགྲེལ་ནི་རྟག་གཉིས་ཀྱི་ལེའུ་ཐོག་མ་ལྔའི་འགྲེལ་བ་ཡིན་ཅིང་། ཕྱག་ རྡོར་སྟོད་འགྲེལ་ནི་བདེ་མཆོག་རྩ་རྒྱུད་ལེའུ་དང་པོའི་ཤོ་ལོ་ཀ་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཅིག་གི་འགྲེལ་ པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདེ་མཆོག་གི་སྒྲུབ་ཐབས་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེས་མཛད་པ་དང་། ཕག་མོ་ བཅུ་གསུམ་མའི་སྒྲུབ་ཐབས་ཁྱབ་འཇུག་སྦས་པས་མཛད་པ་དང་། དེའི་དཀྱིལ་ཆོག་འཇིགས་ མེད་ལྷས་མཛད་པ་དང་། ད་རི་ཀ་པའི་གཞུང་ཕྲན་གཉིས་ཙམ་དང་། དགྱེས་རྡོར་གྱི་དཀའ་ འགྲེལ་ནཱ་རོ་འགྲེལ་ཆེན་དུ་གྲགས་པ་དང་། རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོའི་སྨད་འགྲེལ་དུ་གྲགས་པ་ཁ་ 3-20 འཕངས་ཡིན་པ་དེ་ཡང་སྟེ། དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང་འབྲེལ་བ་ལ་དེ་ཙམ་ཞིག་འགྱུར་བ་ མཐོང་ངོ་། །གཞན་ཕྱིས་བསྒྱུར་བ་དང་། སྔ་རོལ་ནས་འགྱུར་ཡང་མ་རྙེད་པ་གཞན་མང་དུ་ ཡོད་སྲིད་ནའང་གྲགས་ཆེ་བ་ནི་དེ་དག་གོ །ཆོས་འབྱུང་ཞི་བའི་སྒྲུབ་ཐབས་ནི་པཎྜི་ཏ་ནགས་ རིན་གྱི་དུས་སུ་འགྱུར་བར་གྲགས་ཆེ་ཡང་མ་མཐོང་ལ། ཡང་ཙ་མིའི་རྒྱུད་གསུམ་དུ་གྲགས་པ་ བླ་མའི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་བཟུང་དང་། ཅེ་སྤྱང་ཚོགས་རོལ་དང་། གླུ་གར་གྱི་རྒྱུད་ཏེ་གསུམ་པོ་ ནི། མཁས་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་བོད་ཀྱིས་རྩམས་རྒྱུད་ཡིན་པར་བཞེད་པས་ཚིག་གི་ཕྱོགས་ནས་ དེ་ལྟར་ཡིན་ཡང་། དོན་གྱི་ཆ་ནས་སྐུར་པ་གདབ་པར་མི་བྱའོ། །དེ་དག་ལས་དབང་མདོར་ བསྟན་གྱི་འགྲེལ་པ་དོན་དམ་བསྡུས་པ་ནི། ནཱ་རོ་པའི་གསུང་རྒྱུན་ཙམ་ཡིན་ནམ་སེམས་ཏེ་ རྩོམ་པ་རང་ནི་མིན་པ་འདྲ་ལ། སྤྱིར་རྣམ་དཔྱོད་དང་མཐོང་རྒྱ་ཆེ་བའི་པཎྜི་ཏ་ཞིག་གིས་བྱས་ འདུག་ཅིང་། ལེགས་བཤད་ཀྱང་མང་མོད། སྐབས་སུ་མི་བབ་པའི་བཤད་པ་དང་། སེམས་ འགྲེལ་དང་མི་མཐུན་པ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཡོད་དོ།

稱持種文殊稱造的疏和功德疏是藏人純粹著作，雖被譯經院編者列入時輪類中，但完全不是時輪派。又因續部本質不同，雖結集者未將論典譯文列入時輪法類，但因密意相同故定是此法類的金剛藏疏是二諦品前五品疏，金剛手上疏是勝樂根本續第一品十一個半偈的疏。 如是金剛手造勝樂成就法，遍入隱造十三亥母成就法，無畏天造其壇城儀軌，達日嘎巴約二小論，喜金剛難解疏稱為那洛大疏，稱為金剛藏下疏的遺憾者也是，見與吉祥時輪相關譯出如是。其他后譯及先前已譯未發現者雖可能眾多，但著名者即彼等。法源寂靜成就法雖傳說于班智達納欽時譯出但未見。又扎彌三續即上師功德攝持、豺狼眾遊戲、歌舞續三者，諸大智者認為是藏人所造續，故從文字方面如是，但從義理方面不應誹謗。 其中《略說灌頂疏勝義略》似僅是那洛巴的教言傳承而非其著作，總之似是具廣大智慧和見識的班智達所造，雖有眾多善說，但也有少許不應理的解釋及與心釋不符者。

།ནཱ་རོ་པའི་རྩོམ་པ་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་སློབ་ དཔོན་དེ་སྐུ་ཚེ་དེ་ལ་ཕྲ་མོ་རྣམས་གྲུབ་ཅིང་། གྲོང་འཇུག་སོགས་ཐུན་མོང་གི་དངོས་གྲུབ་ཆུང་ ངུ་བརྙེས་པ་ཙམ་ཡིན་པས། སེམས་འགྲེལ་དང་མི་མཐུན་པ་རྣམས་དོར་བྱ་ཡིན་གྱི། འདི་ན་ གཞན་མཁས་པར་གྲགས་པ་གང་དག་སེམས་འགྲེལ་དང་འདྲ་བར་རྩི་བ་མང་པོ་འདུག་ཀྱང་ གནད་མ་དགོངས་པ་སྟེ། གསེར་དང་ར་གན་མཉམ་པར་མ་རྩི་ཤིག རྒྱུད་སྡེ་གཞན་ས་བཅུའི་ བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གསུང་གིས་དགོངས་འགྲེལ་མེད་པ་རྣམས་ལ་ཐེབས་གཞན་མེད་ པའི་ཕྱིར། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་མཁས་པ་ལས་དང་པོ་པ་ལ་ཡང་རྩིས་སུ་བྱེད་པའི་སྐབས་མང་ཞིང་། ནུས་པ་ཅི་རིགས་པ་བརྙེས་པ་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་ཡང་རྩིས་སུ་བྱེད་དགོས་མོད། ཆོས་འདི་ལ་ ནི་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་བཤད་པ་ཐང་མར་བརྡལ་བ་ཡོད་ཕྱིན་ཆད་པན་ཆུང་དང་ གྲུབ་ཆུང་གི་ཚིག་ཟུར་ལ་འཇུ་དགོས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དུས་ཞབས་པས་མཛད་ཟེར་བ་ཀུན་ 3-21 ཡང་རྒྱུད་སྤྱན་འདྲེན་པ་པོ་གྲུབ་ཐོབ་དུས་འཁོར་བ་འཇམ་པའི་རྡོ་རྗེ་དང་། ཙི་ལུ་བར་གྲགས་ པ་གྲུབ་ཐོབ་དྷརྨཱ་ནནྡ་དང་། པི་ཊྭཱ་ཙརྱ་བསོད་སྙོམས་པ་འོད་བྱེད་སྦས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཛད་ པ་ནི་མ་ཡིན་ལ། གལ་ཏེ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་མཛད་ན་རྒྱུད་སྤྱན་འདྲེན་པ་པོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཁུངས་ ཚད་མར་བྱེད་དགོས་ཀྱང་། དེ་རྣམས་ཀྱིས་མཛད་པའི་རྡོ་རྗེའི་གླུ་རེ་རེ་ཙམ་མ་གཏོགས། བསྟན་བཅོས་གཞན་ནི་མེད་པར་གྲགས་ཤིང་དོན་ལ་ཡང་གནས་སོ། །ཡང་རྒྱུད་སྡེ་གཞན་གྱི་ བཤད་སྒྲུབ་ཆེར་མི་མཛད་པར་དུས་འཁོར་ཁོ་ནའི་བཤད་སྒྲུབ་རྩལ་དུ་འདོན་པའི་སློབ་ དཔོན་སུ་བྱུང་ཡང་སློབ་དཔོན་དུས་འཁོར་བ་ཞེས་ཟེར་ལ། དེ་ལ་ཞེ་ས་སྦྱར་བས་སློབ་དཔོན་ དུས་འཁོར་ཞབས་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དུས་ཞབས་པ་ཞེས་པ་འདི་ལ་སྣ་ཚོགས་པ་ཡོད་ ཅིང་། ཙི་ལུ་བ་དང་། བསོད་སྙོམས་པས་མཛད་ཟེར་བའི་གཞུང་ཕྲན་འདི་ཀུན་ཡང་མཚན་ གྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཁོ་ནའོ། །སློབ་དཔོན་ནཱ་རོ་པ་ནི་བདེ་དགྱེས་སོགས་རྒྱུད་སྡེ་ གཞན་ལ་རྩལ་འདོན་མཛད་པར་གྲགས་ཤིང་གྲུབ་ལ། དེ་དང་དེའི་རྒྱུད་འཛིན་ཡང་མང་ ཞིང་། རང་ཡང་ཁས་ལེན་བཞིན་དུ་ནཱ་རོ་པ་དུས་འཁོར་ཞབས་ཆུང་བའོ་ཟེར་བ་ནི་འབྲེལ་ མེད་པའི་ཕྱོགས་ཞེན་ཐལ་ཆེས་པའི་མུ་ཅོར་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་མཐར་ གཏུགས་ན་དུས་འཁོར་མིན་པ་མི་ཤེས་ཟེར་བར་འགྲོ་ཉེན་ཡོད་པས། བསྟོད་ར་མི་གཏོང་ དགུ་གཏོང་བྱེད་པར་འདོད་ཀྱང་སྨད་པར་སོང་བ་ཡིན་ནོ།

即使是那洛巴所造，因該阿阇黎於此生僅成就細微，獲得轉生等共同小悉地而已，故應捨棄與心釋不符者。此處其他著名智者雖多視同心釋，但未領會要點，莫視金銅為等同。其他續部無十地菩薩語解釋者別無歸處，故多須視異生智者初業者，對獲得某些能力者更應重視。然此法既有大菩薩解釋廣陳，則不必依附小班智達和小成就者片言隻語。 凡稱時足者造者，皆非請續成就者時輪成就者文殊金剛，及稱為齊盧巴成就者法喜，毗布阿阇黎乞食者光明隱等所造。若彼等所造，因是請續者本人故應視為權威，然除彼等所造一二金剛歌外，傳說並實際亦無其他論著。 又不多作其他續部講修而唯專精講修時輪的任何阿阇黎均稱為時輪阿阇黎，對此加敬稱而稱時輪足，故此時足者有諸多，齊盧巴和乞食者所造稱的此諸小論也僅是名號加持而已。阿阇黎那洛巴以專精樂喜等其他續部著稱且成就，彼及其傳承者亦多，自己也承認卻說那洛巴是小時輪足，此乃無關偏執過甚妄語。因如是原因，究竟將至說不知非時輪之虞，故雖欲給予讚譽反成誹謗。

།སློབ་དཔོན་ཨ་བྷ་ཡཱ་ཀ་རས་དུས་ འཁོར་ལ་གཞུང་ཕྲན་མང་དུ་མཛད་པར་གྲགས་ཤིང་། བོད་དུ་ཡང་གོང་དུ་སྨོས་པ་ལྟར་ཐན་ ཐུན་འགྱུར་ལ། ལོ་ཙཱ་བ་གྲགས་པའི་མཐའ་ཅན་བཞི་ཅར་ཁོང་གི་ཐུགས་སྲས་ཡིན་ཅིང་། བཞི་ཀས་འདིའི་གཞུང་འགྲེལ་འབད་ནས་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག་ཨ་བྷ་ཡཱ་ཀ་ར་དུས་ འཁོར་གཙོ་བོར་མི་བྱེད་དོ་ཟེར་བ་ཡང་རྫུན་འབའ་ཞིག་གོ །ཡང་ཀྱཻ་རྡོ་རྗེའི་འགྲེལ་བ་རྡོ་རྗེའི་ ཚིག་བསྡུས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྫོགས་རིམ་ངེས་དོན་གྱི་བཤད་པ་མང་ཞིང་། བཤད་པ་བཟང་ 3-22 བར་ཡང་ཡོད་ལ། རྫོགས་རིམ་ཐམས་ཅད་དུས་འཁོར་ལུགས་ལྟར་བཀྲལ་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འདི་ཡང་ནཱ་རོ་པས་མཛད་པར་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་གཉིས་སྔོན་ཡང་བྱུང་ལ། དེ་ལ་བོད་ ཁ་ཅིག་ས་སྐྱ་པཎྜི་ཏས་དཔྱལ་ལོ་ལ་ཕྲག་དོག་མཛད་ནས་ནཱ་རོའི་གསུང་མིན་ཞེས་བསྒྲགས་ ཟེར་ཡང་མི་བདེན་པར་སྣང་སྟེ། དེའི་རྒྱ་དཔེ་བདག་གིས་མཐོང་བ་གཅིག་ན་ཡང་། ཁ་ཆེ་ ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་རྡོ་རྗེས་མཛད་ཟེར་བ་སྣང་བ་དོན་དུ་གཉེར་ན་རྒྱ་དཔེ་དེ་ཡང་བསྟན་པར་ བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་དགོངས་འགྲེལ་གྱི་གཞུང་རྣམས་ལའང་མཆོག་ དང་མཆོག་མིན་གྱི་དབྱེ་བ་ཤེས་པར་བྱའོ། །བོད་ཀྱི་དུས་འཁོར་བ་མང་པོ་དག་སཱ་དྷུ་པུ་ཏྲ་ དང་འཇིགས་མེད་འབྱུང་གནས་གཉིས། སཱ་དྷུ་པུ་ཏྲ་མཆོག་ཡིན་པར་བཟུང་ནས། ཐ་ན་ལུང་ འདྲེན་ཚུན་ཆོད་ལ་ཡང་། ཨ་བྷ་ཡའི་སྔོན་དུ་དེ་འདྲེན་ཅི་ཐུབ་བྱེད་པ་མཐོང་སྟེ། སཱ་དྷུ་པུ་ཏྲ་དེ་ ནི་ཨ་བྷ་ཡའི་རྗེས་འབྲང་ཡིན་པ་མ་ཤེས་པའོ། །དེ་ཅིས་མངོན་ཞེ་ན། དེས་མཛད་པའི་དུས་ འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་ཆོག་ན། རྡོ་རྗེ་འཕྲེང་བའི་ཁ་སྐོང་ཁོ་ན་མང་བའི་ཕྱིར་དང་། ཚེས་ལྷའི་ཁ་ དོག་རྣལ་འབྱོར་རྫོགས་འཕྲེང་བཞིན་མེད་ཀྱང་། གཞན་ཕལ་ཆེར་མཐུན་ཅིང་། དེ་ནི་ འཇིགས་མེད་འབྱུང་གནས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བྱུང་བའང་ཡིན་པས་སོ། །ཡང་འཇིགས་མེད་ནི་ཤིང་ རྟ་ཆེན་པོ་མཚུངས་བྲལ་ཡིན་ལ། གཅིག་ཤོས་ཕྱོགས་རེའི་བློ་གྲོས་ཅན་ཡིན་པའང་གོ་དགོས་ ལ། དེ་ལྟར་ན་སློབ་དཔོན་ཆེ་ཆུང་དང་། གཞུང་བཟང་ངན་དང་། ཁུངས་ཆེ་ཆུང་གི་དབྱེ་བ་ ཤེས་པ་གལ་ཆེའོ།

阿阇黎無畏作傳說造有眾多時輪小論，在藏地如前所說零星譯出，具稱名尾四位譯師皆是其心子，四者皆勤譯此論疏，故有人說無畏作不以時輪為主也純屬虛言。又喜金剛疏《金剛語略》此中多有圓滿次第了義解釋，解釋亦善，雖圓滿次第皆依時輪派解釋，此亦有主張那洛巴造與否兩說先前已有。對此有藏人說薩迦班智達嫉妒跋譯師而宣稱非那洛語，但似不實，我見其梵本中亦見稱克什米爾大師菩提金剛造，若需求實可示此梵本。 如是于吉祥時輪註疏諸論應知殊勝與否之分。藏地諸多時輪派執善子和無畏生二者中善子為勝，乃至引文亦盡力在無畏前引彼，未知善子是無畏隨行者。此何以明？因其所造時輪壇城儀軌中唯多金剛鬘補充，雖無如瑜伽圓鬘般日天顏色，但其餘多相順，且彼亦是無畏生之後出。又無畏是無與倫比大車，另一是片面智慧者亦應了知，如是知曉阿阇黎大小、論著優劣、權威大小之

།རྒྱུད་འགྲེལ་སྒྱུར་བྱེད་ལོ་ཙཱ་བ་ནི་གོང་དུ་སྨོས་པ་ལྟར་ཡིན་ལ། གཞན་ ཡང་པཎ་ཆེན་ཤཱཀྱ་ཤྲཱི་དང་། བི་བྷུ་ཏི་ཙནྡྲ་དང་། རཏྣ་རཀྵི་ཏ་ལ་སོགས་པ་ཕྱོགས་འདིར་དབང་ དང་རྒྱུད་བཤད་གསལ་བར་མཛད་པ་དང་། རྒ་ལོ་ཙཱ་བ་དང་། ཏྲེ་བོ་ཤེས་རབ་དཔལ་ལ་ སོགས་པ་མན་ངག་རྣལ་འབྱོར་ཡན་ལག་དྲུག་པའི་རྐང་ཚུགས་པ་ཇི་སྙེད་ཅིག་བྱུང་ངོ་། །དེ་ དག་ལས་རིགས་ལྡན་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཆོས་རྗེ་ཡབ་སྲས་བཞི་པོའི་སྐབས་སུ། རྭ་འབྲོ་ཙ་མི་ཆག་ 3-23 ལོ་ཤཱཀྱ་ཤྲཱི་བི་བྷུ་ཏི་ལོ་གྲགས་པའི་ལུགས་སོགས་དབང་བཀའ་དང་རྒྱུད་བཤད་བཀའ་མ་ ནུབ་པ་ཐམས་ཅད་གསན་ཅིང་། རྫོགས་རིམ་བརྒྱུད་པ་མི་འདྲ་བ་བཅུ་བདུན་སོགས་བཀའ་ ཡོད་ལྷད་མེད་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་འདུས་པར་མཛད་པ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་གྲུབ་ཐོབ་བརྒྱུད་ པ་ཡིན་པ་དང་། ཉམས་མྱོང་བྱིན་རླབས་བརྒྱུད་པའི་དབང་ལས་པཎ་ཆེན་ཟླ་མགོན་གྱི་ བཀའ་སྲོལ་འབྲོ་ལུགས་འདི་ཉིད་སྙིང་གི་ཐིག་ལེར་བཀོད་ནས་བླ་མ་རྣམས་ལ་གསོལ་བ་ འདེབས་པར་མཛད་ཅིང་། རྫོགས་རིམ་ནི་བི་བྷུ་ཏི་ཙནྡྲའི་ཉེ་བརྒྱུད་ལ་ཡང་ཤིན་ཏུ་རྩིས་སུ་ མཛད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་གདུལ་བྱ་གཞན་ངོ་དང་བསྟུན་ཏེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་སྤང་ཞིང་། རྩོད་ པའི་དུས་ཀྱི་ཐ་མ་འདི་ལྟ་བུར་མིའི་རྟེན་ཅན་གྱི་བླ་མ་དམ་པ་ཁོ་ན་རྗེས་འཇུག་གདུལ་བྱ་ རྣམས་ལ་བྱིན་རླབས་འཇུག་པའི་སྒོར་གཟིགས་ནས། བརྒྱུད་པ་བཟང་ཚད་འདུས་པར་ མཛད་པ་ཡིན་གྱི། བྱིན་རླབས་བཀའ་བབས་ཀྱི་བརྒྱུད་པ་གཅིག་གིས་ཆོག་མ་ཤེས་པ་ཡང་མ་ ཡིན་ལ། དེ་ལས་ཀྱང་ལྷག་པར་དཔལ་ཇོ་ནང་པའི་ཆོས་རྗེ་ཡབ་སྲས་ལྔའམ་དྲུག་རྣམས་ས་ བཅུའི་དབང་ཕྱུག་རིགས་ལྡན་རྣམས་ཀྱི་སྤྲུལ་པར་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་དང་། ཡང་སྒོས་སུ་དུས་ གསུམ་སངས་རྒྱས་ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོ་དོལ་པོ་པ་ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚན་དཔལ་བཟང་པོ་ཞེས་ ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་སྙན་པའི་སྒྲ་དབྱངས་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་འདི་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔལ་ དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཉིད་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་བཤེས་གཉེན་དམ་པའི་ཚུལ་བཟུང་བ་ཡིན་པས། ཆོས་འདི་དང་ཆོས་གཞན་གང་དག་ལ་བྱིན་རླབས་དང་ལྡན་པའི་བརྒྱུད་པ་ཐ་དད་པ་དང་། ལེགས་པར་བཤད་པའི་ཟབ་དོན་གྱི་རྣམ་གྲངས་གཞན་དེ་ཀུན་ནི་ཆུ་ཀླུང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ལྟ་ བུ། ཆོས་རྗེ་ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོ་རང་ཉིད་ཀྱི་ངེས་དོན་གྱི་བསྟན་པའི་བབས་དང་། བྱིན་རླབས་ ཀྱི་བཀའ་བབས་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་བདུན་དང་འདྲ་བ་ཡིན་པས། རང་ལུགས་ལ་བྱིན་རླབས་ ཀྱི་བཀའ་བབས་གཞན་ལས་འཚོལ་མི་དགོས་སོ། །ཞེས་པ་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་ 3-24 བསྐྱེད་རིམ་གྱི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་འཇུག་སྒོ་བསྟན་པའི་སྡེ་ཚན་ཏེ་ དང་པོའོ།

續疏譯師如前所述，此外大班智達釋迦室利、毗布帝月、寶護等在此方明作灌頂和續部解釋，嘉譯師和澤波智慧吉等多有確立教授瑜伽六支者。 其中於持種化身法王父子四者時期，聽受惹卓扎彌強譯釋迦室利毗布帝譯名稱等派灌頂教授和續部解釋未衰諸傳承，將圓滿次第不同十七等純正教授傳承皆匯為一。然因是成就者傳承及依經驗加持傳承力，將班欽月護教規卓派置於心要而祈請諸上師，圓滿次第亦極重視毗布帝月近傳。 彼等亦隨順其他所化機，斷除過失，見此爭論時期末如是人身依止聖上師唯一是隨學所化入加持之門，故彙集諸善傳承，非不知一加持教授傳承足矣。較彼更殊勝者，吉祥覺囊法王父子五或六者無疑是十地自在持種諸者化身，尤其三世諸佛遍智大者多羅巴智慧勝幢吉祥者聲譽遍滿一切方，此即世尊吉祥時輪為利眾生示現善知識相，故此法及其他諸法具加持不同傳承及善說甚深義諸類如百俱胝河流，法王遍智大者自身了義教法流及加持教授如七大海，故自宗不須從他處尋求加持教授。此為吉祥時輪生起次第廣釋中示入甚深法門品第一。

། །། ༄། །གཉིས་པ། རིམ་པ་གཉིས་ཀྱི་སྤྱིའི་དོན་བཤད་པ་སྟེ་སྡེ་ཚན། དེ་ལྟ་བུའི་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དེ་ཡང་ཕྱི་ནང་གཞན་གསུམ་གྱི་རིམ་པ་ལས་ བརྩམས་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱ་དགོས་ན། འདིར་ནི་གཞན་གྱི་རིམ་པའོ། །དེ་ཡང་སྨིན་བྱེད་ཀྱི་ དབང་དང་། གྲོལ་བྱེད་ཀྱི་ལམ་དང་། གྲོལ་བ་འབྲས་བུ་སྟེ་གསུམ་མམ་ཀུན་ཁྱབ་ཆོས་ཉིད་ བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སྟེ་བཞིའོ། ། སྐབས་འདིར་གཉིས་པ་གྲོལ་བྱེད་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། གྲོལ་བྱེད་ལམ་སྤྱི་ལྡོག་ ནས་གཏན་ལ་དབབ་པ་དང་། སྒྲུབ་ཐབས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་ གྲོལ་བྱེད་ལམ་གྱི་ངོ་བོ། ནང་སེལ་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ། ཕྱེ་བ་སོ་སོའི་རང་བཞིན། རང་བཞིན་ དོན་ལྡན་གྱི་མཚན་ཉིད། ཉམས་ལེན་སྒྲུབ་པའི་དགོས་པ། གྲངས་དང་གོ་རིམ་ངེས་པ། དབང་ ལམ་འབྲས་བུའི་སྦྱོར་ཚུལ་ཏེ་བདུན་ནོ། །དང་པོ་ནི། སྤྱིར་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་ གྲོལ་བྱེད་ཀྱི་ལམ་ཡིན་ཡང་། གསང་སྔགས་རྣལ་འབྱོར་བླ་ན་མེད་པའི་ཕྱོགས་འདིར་སྐབས་ སུ་བབ་པ་སྨིན་གྲོལ་གཉིས་ཀྱི་ཟླས་ཕྱེ་བའི་གྲོལ་བྱེད་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཅི་ཞེ་ན། གཞི་སྒྱུར་བའི་ ལམ་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་འཇོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་སྤྱི་ལ་གྲགས་པའི་གནས་གྱུར་དང་། སྔགས་པ་ཕལ་ལ་གྲགས་པའི་གཞི་སྒྱུར་བ་དང་། ཆོས་འདི་ལ་གྲགས་པའི་སྒྲིབ་བྲལ་དུ་བྱེད་ པ་ཞེས་པ་རྣམས་དོན་གྱི་འགངས་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་གཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཁོར་བ་ སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན། ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ལུས་ངག་སེམས་དང་ཆགས་པའི་ཐིག་ལེ་ ལས་ཉོན་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་འདི་དག་ཡིན་ལ། གཞི་དེ་ལ་དམིགས་ནས་རེ་ རེ་བཞིན་རྣམ་པ་འགལ་བའི་གཉེན་པོས་མཐར་དེ་དང་དེའི་སྣང་བ་འགགས་པའི་སྟོང་པ་ལ་ སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ནི་གཞི་སྤོང་བའི་ལམ་ཡིན་ལ། འདིར་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞིའི་ཆོས་དེ་ 3-25 རྣམས་ཉིད་ལ་དམིགས་ནས། སྣང་ཆ་དེ་རྩ་བ་ནས་བཀག་པའི་སྣང་མེད་ཁོ་ན་ལ་མཐར་སྐྱེལ་ བ་མི་བྱེད་དེ། ལྷ་སྐུ་དང་བདེ་ཆེན་ལ་སོགས་པ་གཞིའི་ཆོས་དེ་ཉིད་དང་རྣམ་པ་ཕྱེད་འདྲ་བ་ ཙམ་དུ་བསྒྱུར་ནས། སྣང་བཅས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་བསྒོམས་པས། གཞིའི་གནས་ཚུལ་རྟོགས་ པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ།

第二、解說二次第總義品 如是吉祥時輪亦須從外內他三次第而了知，此處是他次第。彼復有成熟灌頂、解脫道、解脫果三者，或遍行法性善逝藏四者。 此處就第二解脫道而言，有從總相抉擇解脫道及別說成就法建立。初者有七：解脫道體性、內分二分、分別自性、具義自性相、修行所為、數量次第決定、灌頂道果相合方式。 初者，總之雖三乘一切道皆是解脫道，然於此無上密咒瑜伽分中所說由成熟解脫二者區分的解脫道體性為何？安立於轉基特殊道。其中三乘共稱轉依、諸密咒師共稱轉基、此法中稱離障等，義理要點相同。 所謂基者，即輪迴器情世間、蘊界處身語意及貪慾明點業惑苦三所攝諸法，緣此基而各以相違對治最終令彼彼相滅空相合者是舍基道，此處非如是，緣彼等基法，不究竟趣入從根本遮止彼相唯無相，而是轉為天身大樂等與基法相似一半，由修彼有相智慧而了知基之實相。

།དེ་ལ་འདི་ལྟར་གོ་དགོས་ཏེ། སྤྱིར་མདོ་སྔགས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་ ཀུན་ལ་ཡང་། གཞི་སྤོང་བ་དང་། གཞི་སྒྱུར་བའི་ཆ་ཤས་གཉིས་ཀ་འདྲེས་མར་ཡོད་མོད་ཀྱི། ། ཐེག་དམན་གཉིས་ནི་གཞི་སྤོང་བ་ཁོ་ན་ཤས་ཆེ་ལ། ཐེག་ཆེན་མདོ་ལུགས་སུ་ཡང་ཅུང་ཞིག་ སྤོང་བ་གཙོ་ཆེ་ཞིང་། བྱ་སྤྱོད་རྣལ་འབྱོར་རྒྱུད་གསུམ་དུ་ཆ་མཉམ་པ་ཙམ་ཡིན་ལ། ཐེག་པ་བླ་ ན་མེད་པ་འདིར་སྒྱུར་བ་ཉིད་ཆེས་མང་ཞིང་ལྷག་པར་གཙོ་ཆེ་བས། གང་ཞིག་གཙོ་ཆེ་བ་དེའི་ སྒོ་ནས་བཞག་གོ །དེ་ཡང་དཔེར་ན་དུག་གི་སྡོང་པོ་ཞིག་ལ། ལོ་འདབ་གཅོད་པ་དང་། རྩ་ བ་འབྱིན་པ་དང་། མེས་སྲེག་པ་ལ་སོགས་པས་དུག་མེད་པར་བྱེད་པ་ནི་གཞི་སྤོང་བའི་དཔེ་ ཡིན་ཏེ་དེའི་ལུགས་ལ་ཐ་མལ་གྱི་ལུས་འདི་དག་པར་བྱེད་པ་ལ་དཔེར་མཚོན་ན། དང་པོར་ ལུས་ཀྱི་སྣང་བ་བཀག་པའི་སྣང་མེད་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་མི་ཐུབ་པའི་སྐབས། ལུས་འདི་མི་ གཙང་བ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བྱེད་པ་པོས་སྟོང་པ་སོགས་སྒོམ་ལ། དེ་དག་ཀྱང་ལུས་ཀྱི་སྣང་བ་ནུབ་པར་བྱེད་པའི་རིང་རྒྱུ་ཙམ་ཡིན་ཏེ། མི་གཙང་བས་ལུས་སྲ་བ་ མ་ཡིན་པ་མི་བརྟན་པའི་རྒྱུ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བས་ལུས་ཀྱི་སྣང་བ་མི་འདོད་པ་དང་། མི་རྟག་ པས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་བཞིན་འཇིག་པས་ལུས་ཀྱི་སྣང་བ་ཤར་ནས་སྡོད་ལོང་མེད་པ་དང་། སྟོང་ པས་ན་གང་ཟག་གཅིག་གིས་དབང་བསྒྱུར་ནས་ལུས་ཡོད་པར་བྱེད་པ་འགོག་པའི་ཕྱིར་རོ། ། དེ་དག་གི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་བདག་མེད་ཡིད་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་ཡོད་མོད་ཀྱི། གསལ་བར་ མངོན་དུ་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལ་གོམས་ནས་ཕྱིས་ཐེག་དམན་ལྟར་ན་གང་ཟག་གི་བདག་ མེད་དེ། ལུས་དེ་མི་བརྟན་པར་མ་ཟད། དེ་ལ་དངོས་པོ་གཅིག་པུ་རང་རྐང་ཚུགས་པ་མེད་ 3-26 པས་ང་བདག་མེད་པར་མཐོང་ནས་དེར་སྣང་བ་ཟད་པ་དང་། ཐེག་ཆེན་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་ མེད་ཏེ། དེ་ཡང་མི་གཙང་མི་རྟག་སྡུག་བསྔལ་སྟོང་པའི་ཕྱིར་སྣང་བ་ཙམ་མ་གཏོགས། རྟག་ ཚུགས་ཐུབ་པ་མེད་པར་ཤེས་ཏེ། ལུས་ནམ་ཡང་གདོད་ནས་མ་གྲུབ་པ་ཙམ་ལ་བློ་བཞག་པ་ ན། ཡིད་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཞིག་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དམིགས་པའི་ རྣལ་འབྱོར་རེ་རེ་བཞིན་ཐོག་མར་ཁྱད་གཞི་ལུས་ལ་དམིགས་ནས་བསྒོམས་ཀྱང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ ལུས་ཀྱི་སྣང་བ་འགགས་པའི་སྣང་མེད་ལ་ཡང་ཡང་གཏོད་པར་བྱེད་ཅིང་། དེ་ཉིད་དང་པོར་ གསལ་སྣང་ཙམ་དང་། ཕྱིས་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། དུག་རྩ་བ་ནས་བཅོམ་ སྟེ་མི་སྣང་བར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །ཐེག་དམན་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་ཙམ་སྒོམ་པར་བྱེད་ པ་ལ་ལུས་གདོད་ནས་སྟོང་པར་རྟོགས་པ་ནི་མེད་མོད། དེའི་འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་མཉམ་ གཞག་ཏུ་ཐ་མལ་ལུས་ཀྱི་སྣང་བ་དམིགས་པར་མི་བྱེད་དོ།

對此應如是了知：總之雖于經咒三乘一切道中，舍基和轉基二分皆有交雜，然二小乘唯以舍基為主，大乘經派亦略以舍為主，事行瑜伽三續則大致平等，於此無上乘轉基更多且尤為主要，故從主要者立名。 又如毒樹，以砍枝葉、拔根、火燒等令無毒是舍基之喻，其派為凈化此凡常身，譬如初時不能安住于遮止身相的無相等持時，修身不凈、無常、苦、無作者等，彼等亦僅是令身相隱沒的遠因，以不凈令身非堅實不穩固，以苦令不欲身相，以無常令剎那剎那壞滅故身相生已無暇住，以空故遮止一補特伽羅主宰而有身。彼等階段雖亦作意無我，然不能明顯現證。 熟習彼已，后如小乘見補特伽羅無我，即不僅身不穩固，且無一獨立自主事物，見我無我而盡彼相，大乘見法無我，即因不凈無常苦空故除現相外無堅實，知身本來無成就而住心時，成住于意境毫無顯現。故每一緣境瑜伽雖初緣身相而修，然隨即令趣入身相滅盡的無相，彼初僅明相，后趨現證而成就，如從根本摧毀毒令不現。小乘修唯補特伽羅無我者雖無了知身本空，然其出世等持不緣凡常身相。

།དེ་ལྟར་ན་ལུས་ནི་མཚོན་བྱེད་དེ་ ཆོས་ཐམས་ཅད་སྦྱར་རོ། །གཞི་མི་སྤོང་བར་སྒྱུར་བའི་དཔེ་ནི། དུག་གི་སྡོང་པོ་ལ་སྔགས་དང་ སྨན་སོགས་རེག་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་བསྒྲུབས་པས། དེའི་ཉེས་པ་རྣམས་ནི་སངས། ཡོན་ཏན་ དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་སྨན་མཆོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སྡོང་པོར་གྱུར་པ་ནི། དུག་ ལ་སྐྱོན་དུ་མི་བལྟ་ཞིང་། བསྲེག་བཅད་ལ་སོགས་པ་མ་དགོས་པར་སྡོང་པོ་དེའི་རིགས་རྒྱུན་ ཡང་མ་ཆད་ལ། ཡལ་ག་ལོ་འདབ་ཀྱི་ཕྱི་དབྱིབས་ལ་རྣམ་འགྱུར་ཆེན་པོ་མེད་ཀྱང་། ནུས་པ་ དང་བྱེད་ལས་ཤིན་ཏུ་མི་འདྲ་བར་བསྒྱུར་བས་གཞི་དུག་གི་སྡོང་པོ་བསྲེག་བཅད་ཀྱིས་སྤོང་བ་ མི་དགོས་པར་རྫས་སྔགས་ཀྱི་སྦྱོར་བས་ནུས་པ་དང་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ནོ། ། དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་སྤོང་སེམས་ཞེ་བཅད་དང་། ཉེས་དམིགས་མཐོང་བའི་ཆགས་བྲལ་ དང་། སྟོང་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྣང་བ་ཡལ་དུ་གཞུག་པ་སོགས་གཙོ་བོར་མི་སྤྱོད་དེ། དགོས་པའི་ དབང་གིས་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་ཕྲ་མོ་རེ་རེ་ཙམ་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །དེས་ན་རང་གི་ལུས་ལ་ 3-27 དམིགས་ནས་དག་སྣང་ལྷའི་རྣམ་པ་དམིགས་པས་སྒོམ་པ་དང་། རྫོགས་རིམ་གྱི་སྐབས་ལུས་ སྟོང་གཟུགས་དང་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བར་སྒྲུབ་པ་སོགས་གཞི་དུས་ལུས་ཀྱི་སྣང་བ་དང་ཕྱེད་ ཙམ་རྣམ་པ་མཐུན་ཏེ། བསྐྱེད་རིམ་ལ་ཞལ་ཕྱག་གཞལ་མེད་ཁང་སོགས་གནས་དང་ལུས་ ཀྱི་རྣམ་པར་མཚུངས་པ་དང་། རྫོགས་རིམ་ལ་སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཞིང་ཁམས་འཆར་བ་ དང་། བདེ་བ་ལུས་དང་མཉམ་པ་སོགས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱེད་ཙམ་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་ཆ་ནས་རྣམ་པ་ འགལ་ཏེ། བསྐྱེད་རིམ་ལ་ཐ་མལ་གྱི་རྣམ་པ་དང་འགལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རྣམ་པ་དང་། རྫོགས་རིམ་ལ་རྡུལ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་འགལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་། འགྱུར་བའི་རྣམ་ པ་དང་འགལ་བའི་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་མཚན་དེས་ན་ སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀྱང་། རྣམ་པ་འགལ་བ་དང་འཛིན་སྟངས་མི་མཐུན་ པའི་ཐ་སྙད་མཛད་དེ། དེ་དང་རྣམ་པ་འགལ་བར་གྱུར་པའི་ཡིད། །ཅེས་དང་། གང་ཞིག་ གང་དང་མི་མཐུན་པ་དག་ཏུ། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་རྣམ་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་གཞི་ སྤོང་བར་མི་འགྱུར་རམ་སྙམ་ན། གཞིའི་ཆོས་ལ་སྤོང་སེམས་དང་མི་མཐུན་པར་འཛིན་པ་ མེད་དེ། གཞིའི་ཆོས་དེ་ཉིད་ལ་དམིགས་གཏད་བྱས་ནས་དེ་དག་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམ་ པའི་ཕྱིར། གཞི་སྤོང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་དབུལ་པོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་སྲོག་ཕྲལ་ནས་ མི་དབུལ་པོ་མེད་པར་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་གྱི། དབུལ་པོ་ལ་ནོར་དང་ཡོ་བྱད་མང་པོ་སྦྱིན་ ཏེ། ཕྱུག་པོར་བསྒྱུར་ནས་དབུལ་པོ་མེད་པར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ།

如是身為能喻，應配一切法。不捨基而轉基之喻為：以咒藥等特殊接觸毒樹，修成后其過失盡除，成為具無量功德殊勝圓滿藥樹，不視毒為過患，無需燒斬等，樹之種類相續不斷，枝葉外形雖無大變，然功能作用極不相同，故不需以燒斬舍基毒樹，而以物咒相合轉變一切功能性相。 如是此中亦不主要行持斷心絕意、見過患離貪、由空性令相消逝等，除因需要而有道支少許。故緣自身修清凈相天身及圓滿次第時成就身為空形及不變樂等，與基位身相半分相順，生起次第面臂宮殿等與處所身相相同，圓滿次第現空形身及剎土，樂與身等故。另半分相違，生起次第與凡相違之壇城相，圓滿次第與微塵法相違之智慧相，與變化相違之不變樂等故。 因此理由，阿阇黎佛智亦作相違及執持不順之言，如說："與彼相違轉之意"及"何者與何不順者"等。 若念因相違故應成舍基耶？于基法無斷心及不順執，以緣彼基法而以成就方式修故，不成舍基，如非殺諸貧者令無貧人，而是施貧者眾多財物資具，轉為富者而令無貧人。

།དེས་ན་མི་དབུལ་པོ་དེའི་ སྟེང་གི་མིའི་དངོས་པོ་ཙམ་ཞིག་ནི་གཞི་དངོས་ཡིན་ལ། དེའི་ཁྱད་ཆོས་སྐྱོན་དུ་གྱུར་པ་བཀྲེན་ པ་དེ་བཟློག་ཅིང་། ཁྱད་གཞི་མིའི་དངོས་པོ་ལ་ནམ་ཡང་གནོད་པ་མེད་པར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ པ་གཞན་ཡང་ཐོབ་པ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་འོ་ན་མི་སྤོང་བ་ཞེས་པས་སྐྱོན་མི་སྤོང་བའི་ ཕྱིར་ལམ་དུ་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། སྐྱོན་མི་སྤོང་བ་ག་ལ་ཞིག་སྟེ། གཞི་སྤོང་བའི་ལམ་ལས་ 3-28 ཀྱང་འདི་ལྷག་པར་སྐྱོན་སྤོང་ཚུལ་སྟོབས་ཆེའོ། །དེས་ན་མི་སྤོང་བ་ཞེས་པ་ནི། སྐྱོན་དུ་བལྟ་བ་ དང་། མི་འཕྲོད་པར་འཛིན་པ་དང་། སྤོང་སེམས་ཀྱིས་ཆེད་དུ་གཉེར་ནས་སྤོང་བ་མ་ཡིན་པའི་ དོན་ཏེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ཞིག་གིས་སྐྱེས་བུ་གང་ཡང་རུང་བ་ལ། སྐྱོན་རྟོག་པ་དང་། འཁོན་ པ་དང་། དེ་ལས་གུད་དུ་འགྲོ་བ་ལ་དེས་དེ་སྤངས་སོ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི། སྐྱེས་བུ་དེ་དེ་ལ་དགའ་ བའི་བློ་མ་དོར་བཞིན་དུ་རང་བོར་པ་ལ་སྤངས་བའི་ཐ་སྙད་མི་འཇུག་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ ལུས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལྷ་སྐུར་གདོད་ནས་གྲུབ་ཅིང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་དྲི་མ་ ཡིན་པའི་ཕྱིར། མེ་ལོང་གི་གཡའ་མེ་ལོང་གི་གཟུགས་དང་ཕྱོགས་འདྲ་ཙམ་དུ་འབྱུང་བ་ལྟར། ། རྡོ་རྗེའི་སྐུ་དང་རྣམ་པ་ཕྱོགས་འདྲ་རུང་ཙམ་དུ་ལུས་དེ་ཡང་བཞིན་ལག་དབང་པོ་དང་བཅས་ པའི་རྣམ་པར་ཤར། དེའི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པས་ལུས་དང་ལུས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་གཉིས་རྣམ་པ་འདྲ་ བའི་འདྲ་ཆོས་ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམས་པས་ཐ་མལ་གྱི་ལུས་ཀྱི་རིགས་རྒྱུན་དེ། གནས་གྱུར་ ནས་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྷ་སྐུའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ནི། དཔེར་ན་སྔགས་བཏབ་ པས་དུག་གི་ནུས་པ་སྨན་མཆོག་གི་ནུས་པ་གྱུར་པ་ལྟ་བུའོ། ། ལམ་དུས་ཀྱི་ལྷ་སྐུ་དེ་གོམས་པ་ན། ཐ་མལ་ལུས་ཀྱི་སྣང་བའི་དྲི་མ་ཀུན་དག་པའི་ཚེ། ལམ་ཡང་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་ནས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་རྡོ་རྗེ་མངོན་འགྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚུལ་འདི་ཆོས་གཞན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་རིགས་བསྒྲེའོ།

故彼貧人上之人體性即是實基，其特性過患貧窮轉除，而基體人體性永不損害而得其他圓滿，如是。 若念謂不捨故不捨過患則不成道耶？豈有不捨過患，較舍基道此更勝過患舍除方式力大。故不捨者，謂非視為過患、執為不宜、以斷心專意舍除之義，如某人于任一人起過患想、怨恨、遠離彼時說彼舍彼，然彼于彼未舍歡喜心而自離者不立舍名。 故身法性本成智慧天身，依彼所生垢故，如鏡垢與鏡形略似，金剛身相略似故身亦現面肢根相。爾時瑜伽師修身與身法性二者相似之相似法天瑜伽，令凡常身種類相續轉依而成道攝智慧天身相，如以咒力令毒性轉成勝藥性。 修習道位天身時，凡常身相垢盡凈時，道亦融于界而得法性身金剛現證，此理于餘一切法亦類推。

།དཔེར་ན་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ བདེ་བ་འགྱུར་མེད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། འདོད་ ཆགས་ཉིད་ཀྱང་བདེ་བ་གནས་ལུས་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་ཤར། དེ་ཡང་བདེ་བ་ འགྱུར་བཅས་དང་། རྣམ་པ་ཐ་མལ་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། རྣལ་འབྱོར་པས་འདོད་ཆགས་དང་ ཆོས་ཉིད་བདེ་བ་རྣམ་བཅས་ཙམ་དུ་མཚུངས་པའི་ཆ་ནས་གཟུང་སྟེ། ཞུ་བདེ་འགྱུར་མེད་ དང་། སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའམ། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ལྷ་སྐུ་གནས་དང་མཆོད་པར་བཅས་པའི་རྣམ་ 3-29 པ་ཅན་ཚོགས་པ་གཅིག་ཏུ་ཡང་ཡང་བསྒྲུབས་པས་སྔར་གྱི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རིགས་རྒྱུན་དེ་ ཡོན་ཏན་དུ་གྱུར་ནས་ཞུ་བདེ་འགྱུར་མེད་ཀྱི་ལྷ་སྐུའམ། ལམ་གྱི་ཆས་བསྡུས་པའི་མི་འགྱུར་ བའི་བདེ་བར་འགྲོ་ཚུལ་སྒྲུབ་པ་པོ་ཉམས་རྟོགས་མཐོ་དམན་དང་བསྟུན་མོད། གང་ལྟར་ཡང་ ལམ་གྱི་བདེ་བ་རྣམ་བཅས་དེ་བསྒོམས་པས་ནམ་ཞིག་འདོད་ཆགས་ཀྱི་བག་ཆགས་རང་ཟད་ པ་ན། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདེ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་དེ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་ལམ་བྱེད་ ཀྱི་གནད་མཐར་ཐུག་པ་ཡང་འདི་ཁོ་ནའོ། །དེ་དག་གི་ཚེ་ལུས་དང་འདོད་ཆགས་ལ་སྨོད་པ་ དང་། མི་མཐུན་པར་བལྟ་བ་དང་། སྤོང་སེམས་ཀྱིས་སྤོང་པ་དང་། བློ་ཐག་བཅད་ནས་རྒྱང་ སྐྱུར་གྱི་ཚུལ་མི་བྱེད་པས་ཉོན་མོངས་མི་སྤོང་བ་དང་། ལུས་མི་སྤོང་བ་ཞེས་ཐ་སྙད་བྱེད་ལ། ལུས་དང་འདོད་ཆགས་ནམ་གནས་གྱུར་པའི་མཚམས་ནས་ཆེས་ཤིན་ཏུ་སྤངས་པའང་ཡིན་ མོད་ཀྱི། རང་སྤངས་ལ་སོང་བ་ལས་གཞན་དུ་ཆེད་གཉེར་གྱིས་སྤངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞིའི་ མཆོག་ལུས་དང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་དམིགས་ནས་སྤོང་བའི་དམིགས་གཏད་མི་ བྱེད་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ལུས་དང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྫས་རྒྱུན་ལ་དམིགས་ནས་ཆེད་ དུ་སྤོང་བ་དང་མི་མཐུན་པར་འཛིན་པ་མེད་པས། གཞི་ལུས་དང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྫས་རྒྱུན་ མི་སྤོང་ལ། ལུས་དང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྟེང་དུ་སྣོན་ཁ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་དགའ་སྟོན་གྱི་ཚུལ་ དུ་ལྷ་སྐུ་དང་བདེ་བ་རྣམ་བཅས་བསྒོམས་པས། ལུས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་། འདོད་ཆགས་ ཀྱིས་སེམས་རྒྱུད་མ་རུངས་པར་བྱེད་པའི་ཆ་དེ་བཟློག་ནས། ལྷ་སྐུ་དང་བདེ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་ རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཤར་བ་ན། ལུས་དང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྫས་རྒྱུན་དེ་གཉིས་ཀྱང་། ལྷ་སྐུ་ དང་བདེ་བར་གནས་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གཞི་བསྒྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན། གཞི་བསྒྱུར་ བའི་མིང་ཙམ་ཞིག་སྔགས་པར་འདོད་པ་ཀུན་གྱི་ཁ་ན་རྒྱུ་ཡང་དོན་ནི་མཁས་རློམ་ཕལ་གྱིས་ ཀྱང་ཕྱོགས་མཐོང་ཙམ་ལས་གསལ་དག་ཏུ་གོ་བ་ཞིག་མི་འདུག་པས་འདིར་རྗེན་ཆེར་དུ་ 3-30 བཤད་དོ།

例如貪慾法性是不變遍一切相樂，因依彼而生故，貪慾亦現為樂處身受用相。彼雖是有變樂及凡常相，然瑜伽師從貪慾與法性樂僅具相似分而執持，修集融樂不變及空形身或生起次第天身具處所供養相，由此先前貪慾種類相續轉為功德，成不變融樂天身或道攝不變樂，修行者依高下證悟而修，然不論如何，由修彼道樂具相故，一旦貪慾習氣自盡時，得彼法性遍一切相樂，煩惱成道之究竟要訣亦唯此耳。 彼等時于身及貪慾不誹謗、不視為不順、不以斷心舍除、不以絕意遠棄方式行持，故稱不捨煩惱、不捨身，身與貪慾雖轉依之際極為舍除，然非專意舍除而是自然捨去。何須說于勝基身與貪慾法性不作舍除執著，于身與貪慾實相續亦無專意舍除及執為不順，故不捨基身與貪慾實相續，于身與貪慾上增益並以受用歡宴方式修天身及具相樂，遮除身之苦及貪慾令心續惡作分，現不斷天身及殊勝樂時，彼身與貪慾實相續二者亦轉依為天身與樂故名轉基。 如是轉基之名雖流於一切欲為密咒師者口中，然義理連諸自詡智者亦僅略見一分而無明凈瞭解，故此處赤裸開說。

།གཞི་བསྒྱུར་བའི་ལམ་ཞེས་པའི་དོན་དེ་ལྟར་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ ནི། འདོད་ཆགས་ཆེན་པོའི་ལམ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཐེག་དམན་གྱི་ལམ་ནི་ཆགས་བྲལ་ཁོ་ན་ དང་། ཐེག་ཆེན་མདོ་ནི་ཆགས་བྲལ་ཤས་ཆེ་བ་དང་། རྒྱུད་སྡེ་འོག་མའི་ལམ་ནི་ཆ་མཉམ་པ་ ཙམ་དང་། འདིར་ནི་ཆགས་ཆེན་གྱི་ལམ་ཆེས་གཙོ་བོར་གྱུར་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་འདུས་པ་ཕྱི་མ་ ལས། གསང་སྔགས་ཀྱི་དོན་ཡིད་སྐྱོབ་པ་ལ་བཤད་པ་དང་། དཔལ་དྲི་མ་མེད་པའི་འོད་ལས་ ཀྱང་། རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་ཞེས་པའི་རྡོ་རྗེའི་དོན་ཆོས་འདི་ཉིད་ཀྱི་རང་ལུགས་ལས་བྱུང་བའི་སྟོང་ ཉིད་སྙིང་རྗེ་དབྱེར་མེད་དམ། བདེ་སྟོང་དབྱེར་མེད་ལ་བཤད་དེ། ཡིད་སྐྱོབ་པའི་དོན་ནི་ལམ་ སྒྱུར་བ་དང་། བདེ་སྟོང་དབྱེར་མེད་ནི་ཆགས་ཆེན་གྱི་དོན་ཡིན་ནོ། ། གཉིས་པ་ནང་སེལ་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་ནི། འོ་ན་དེ་འདྲ་བའི་ལམ་དེ་ལ་རང་འབྲས་དངོས་ གྲུབ་སྒྲུབ་ཚུལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་དང་། རྫོགས་ པའི་རིམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་སྒྲ་དོན་ནི། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་སྐད་དོད་ཨུཏྤཏྟི་ཀྲ་མ་ ཞེས་པ་ལ། ཨུཏྤཏྟི་བསྐྱེད་པ་སྟེ་གསར་དུ་བཅོས་པའི་དོན་ཡིན་པ་དང་། རྫོགས་རིམ་གྱི་སྐད་ དོད་ནིཥྤནྣ་ཀྲ་མ་ཞེས་པའི་ནིཥྤནྣ་ནི་རྫོགས་པ་སྟེ། རྩོལ་མེད་ཤུགས་བྱུང་དུ་འབྱུང་བའི་དོན་ ཡིན་ལ། དེ་གཉིས་ཀའི་ཀྲ་མ་ནི་རིམ་པ་སྟེ་ལམ་གྱི་གོ་རིམ་མམ། ཐབས་ཡིན་པའི་དོན་ནོ།། །། གསུམ་པ་དབྱེ་བ་སོ་སོའི་རང་བཞིན་ནི། རྒྱུད་ལས། ལྷ་ཡི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་མངོན་ སུམ་དང་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་བ་སྟེ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། བསྐྱེད་ རིམ་གྱི་ངོ་བོ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་ལ། རྫོགས་རིམ་གྱི་ངོ་བོ་ནི། མངོན་ སུམ་གྱི་ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །དེ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་དོན་ནི། གཞན་ལས་རྒྱུ་མཚན་དྲན་ པའི་ངེས་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་འཇོག་པ་ལྟར། འདིར་ཡང་བྲིས་སྐུ་སོགས་ལ་བལྟ་བ་དང་། 3-31 ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་ལས་དངོས་སུ་ཐོས་པའི་དོན་བསམས་ཏེ། སྔར་གྱི་མཐོང་ཐོས་དང་རྗེས་སུ་ མཐུན་པར་དེ་མ་ཡིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བའི་རྣམ་པ་ཤར་བའོ། །དེ་ནི་རྒྱུད་ལས། མངོན་སུམ་ མེད་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཤི་བའི་ལུས་བཞིན་དེ་ཉིད་མིན་པ་ཡིས་ནི་བརྟགས་པ་གང་། །དེ་ ནི་རི་མོ་སོགས་ལ་བལྟ་བྱ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་བློ་ཅན་རྣལ་འབྱོར་རྣམས་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་དོན། ། ཅེས་གསུངས་ཏེ། བྲིས་སྐུ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ལས་རྗེས་སུ་དཔགས་ནས། ལྷའི་སྐུ་ནི་ འདི་འདྲའོ་ཞེས་ཡིད་ཀྱི་སྣང་ངོར་གསར་དུ་བཅོས་པ་ཙམ་ལས། གནས་ལུགས་ལ་ཞུགས་ པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ།

轉基道之義如是。所謂殊勝者，即大貪道，小乘道唯離貪，大乘經較多離貪，下部續道則平等，此中大貪道最為主要。如後續集解釋密咒義為護意，吉祥無垢光亦解釋金剛乘之金剛義為此法自宗所生空性悲無別或樂空無別，護意義即轉道，樂空無別即大貪義。 第二分為內分二者：如是道中爲了解證得自果悉地二種方式差別，分為生起次第與圓滿次第二者。二者聲義，生起次第梵語utpattikrama，utpatti謂生起即新造義，圓滿次第梵語niṣpannakrama，niṣpanna謂圓滿即無勤自然生義，二者之krama謂次第即道次第或方便義。 第三分別自性：如續云："天之所緣現量及比量成二種"，生起次第體性是比量天瑜伽，圓滿次第體性是現量天瑜伽。其中比量義，如安立於從他因相憶念之定解差別，此中亦觀畫像等及從語言直接聽聞義思維，隨順前見聞而現非彼然與彼相似相。如續云："無現量則比量如死身非真實所計，彼于畫像等觀視未成熟慧者瑜伽師修行義"，即從畫像等相比度，天身如是而僅于意現新造，非入實相真如。

།རྫོགས་པའི་རིམ་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། མངོན་སུམ་དག་ནི་དེ་ཉིད་ སྦྱོར་བས་མཁའ་ལ་སྐར་མ་བཞིན་དུ་དུ་མ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ། །ཞེས་ནམ་མཁའ་ལ་ སྐར་མ་ཤར་བའི་དཔེ་འདིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་མ་གཡོས་བཞིན་དུ་ཤར་བའི་དོན་དང་། སྐར་ མའི་གཟུགས་བརྙན་རྟོགས་པས་བསྒོམ་མི་དགོས་པར་མིག་གིས་དངོས་སུ་མཐོང་བ་ལྟར་ རྫོགས་རིམ་གྱི་ལྷ་ནི་སྟོང་པར་བློས་གསར་དུ་སྒོམ་པ་ལ་མ་བལྟོས་པར་སྟོང་པའི་ངང་ལས་ ཤར་ཞིང་ཤར་ནས་ཀྱང་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་ལས་མ་འདས་པར་གནས་པ་དང་། སྟོང་པ་དང་ ལྷ་སྐུ་གཉིས་ཀར་རྣམ་རྟོག་གིས་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པར་དངོས་སུ་མྱོང་བའི་ཡུལ་དུ་བྱུང་བས་ ན། མོས་པ་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ཙམ་མ་ཡིན་པར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །ཡང་ འགའ་ཞིག་འདི་སྙམ་དུ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ དེ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་ལ་བྱེད་ན་ནི། སོ་སྐྱེའི་རྫོགས་རིམ་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང་། དམིགས་པའི་ཡུལ་མ་ནོར་བའི་སྒོ་ནས་བྱེད་ན་ནི། བསྐྱེད་རིམ་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཡིད་བྱེད་ དུ་མི་འགྱུར་རམ། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་ཡོད་པས་སོ་སྙམ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་འདིར་ རེ་ཞིག་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་པ་དོན་དམ་བདེན་པ་ཉག་གཅིག་ལ་འཇོག་མི་དགོས་ཏེ། འདུས་ བྱས་མི་རྟག་པར་སྒོམ་པ་སོགས་དེ་ཡིན་པ་ལྟར། ཀུན་རྫོབ་འཁོར་བའི་རང་བཞིན་གནས་ 3-32 ལུགས་ནི་སྣང་བཅས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པ་ལ། དེ་དང་མཐུན་པའི་གསལ་སྣང་ཤར་བ་གནས་ ཚུལ་དང་ཤིན་ཏུ་མཐུན་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་ལ། སྣང་ཆ་དེ་མ་བརྟགས་ པར་དངོས་སུ་སྣང་བའི་ཕྱིར། རྫོགས་པའི་རིམ་པ་ལ་མངོན་སུམ་ཞེས་བྱའོ། །བསྐྱེད་རིམ་ ནི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་གནས་པ་དེ་ལ་དམིགས་པ་ཙམ་ཡིན་ཀྱང་། དེ་ དང་རྣམ་པ་དང་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ་ཆེ་བའི་ཕྱིར། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མིན་པ་ཞེས་གསུངས་ལ། གོང་དུ་སྨོས་པ་ལྟར་རྟོག་སྒོམ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། མཆོག་ཏུ་བཟང་ཡང་རྗེས་དཔག་ལས་མ་འདས་ སོ། །འོ་ན་ལུས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལྷ་སྐུའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་གནས་པར་ཁྱེད་འདོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བསྐྱེད་ རིམ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་བྱེད་མ་ཡིན། འཛིན་སྟངས་དང་གནས་ཚུལ་མཐུན་པས་སོ་སྙམ་ན། དེ་ ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་བྱེད་ཙམ་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རབ་རིབ་ཅན་གྱི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ ན་ཉིད་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་མི་ནུས་ལ། སྒྲུབ་པ་པོ་དེས་ལུས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་ནི་མ་ མཐོང་། གསལ་སྣང་ཡང་མ་སྐྱེས་པས་ཆོས་ཉིད་ལྷ་སྐུར་སྒོམ་པ་སོགས་སུ་རློམ་ཀྱང་། ཆོས་ ཉིད་ལ་བསྒོམས་པར་མ་སོང་དེའི་དོན་སྤྱི་ལ་བསྒོམས་པར་སོང་བས། དོན་སྤྱི་ནི་ལྷའི་སྐུར་ མེད་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་དང་རྣམ་པ་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ནོ།

圓滿次第如雲："現量即真實瑜伽如空星眾多受用圓滿身"，此以空中現星喻表示不離空性而現之義，如見星影無需修觀而眼直接見，圓滿次第天不待心新修空而從空性中現，現已亦住不離空性自性，空性與天身二者非分別所計而成直接經驗境，故非唯勝解作意瑜伽而是真如瑜伽。 若有人作是念：真如是勝義，若說真如瑜伽是現證，則無凡夫圓滿次第，若從所緣境無誤而作，則生起次第亦應成真如作意，因有了知自性空性故。非也，此處暫不必安立真如唯于勝義諦，如修無常等是彼，世俗輪迴自性實相是有相智慧，與彼相順明相現為極順實相之真如瑜伽，因彼相分無計而直接顯現故，名圓滿次第為現量。生起次第雖是緣事物自性住為壇城，然與彼相及性相不順較大故說非真如，如上所說因是分別修故雖最勝然不出比量。 若謂汝許身法性住為天身相，何故生起次第非真如作意，因執持與實相相順耶？縱是真如作意，然因有分別翳障故不能作真如瑜伽，彼修行者未現見身法性，明相亦未生，故雖自詡修法性天身等，然未修於法性而修于彼義總，義總非天身故，境與相不順。

།ཡང་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་མིང་རྐྱང་ གཅིག་ལ་དམིགས་ན་དེ་ལྟར་འགྱུར་ཡང་། ལུས་འདི་ཉིད་ལྷར་སྒོམ་པའམ། འདི་སྟོང་པར་ སྦྱངས་པའི་ཤུལ་དུ་ལྷ་བསྒོམས་པས་གནས་ལུགས་ལ་རེག་པར་འགྱུར་སྙམ་ནའང་། མ་དག་ པའི་ལུས་འདི་ཡང་ལྷ་སྐུ་མ་ཡིན་ལ། འདི་སྦྱངས་པའི་ཤུལ་ཡིད་ངོའི་སྟོང་པ་དེ་ཡང་ལྷ་སྐུ་མ་ ཡིན་པས། དེ་འདྲ་དེ་ལྷ་སྐུར་སྒོམ་པ་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྫོགས་རིམ་མ་ བརྟགས་པར་རང་ཤར་བའི་ལྷ་སྐུ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གནས་ལུགས་དོན་དམ་པའི་ལྷ་སྐུའི་ ཆ་ཤས་ཙམ་དངོས་སུ་ཤར་བའང་ཡིན་ལ། འགའ་ཞིག་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བ་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་། གནས་ལུགས་ཀྱི་ལྷ་དེ་དང་ཤིན་ཏུ་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དང་། རྣམ་རྟོག་གི་རྩོལ་བ་དང་བྲལ་བའི་ 3-33 ཕྱིར། སྔ་མ་དང་མི་འདྲ་སྟེ་ལུས་དང་ལུས་ཀྱི་བཤུལ་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་སྤྱི་སོགས་ལ་མི་ བསྒོམ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་དངོས་སམ་དེའི་སྣང་བརྙན་ལ་རྗེན་པར་སྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་ འདི་ལ་ཁྱད་པར་དུ་ཡང་དོན་དམ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལྷ་སྐུ་རྣམ་བཅས་མི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ནི། བསྐྱེད་རིམ་ནམ་དུ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་བྱེད་དུ་འགྱུར་བའི་དྲི་ཙམ་ཡང་མེད་དེ། ཐ་མལ་གྱི་ ལུས་སམ། དེ་སྦྱངས་པའི་ཤུལ་ཙམ་མམ། དེའི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཙམ་མམ། རིག་སྟོང་ཟུང་ འཇུག་ཙམ་མམ། འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བའི་ནུས་པ་ཙམ་མམ་གང་ལ་དམིགས་ནས་ བསྒོམས་ཀྱང་འདྲ་སྟེ། མཚན་དཔེའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ལྷ་སྐུར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགའ་ཞིག་ ལྟར་མ་འོངས་པ་ཐོབ་འགྱུར་གྱི་ལྷ་སྐུ་ལ་བསྒོམ་སྙམ་ན། མ་འོངས་པའི་ཆོས་ད་ལྟ་བའི་དུས་ ན་ནམ་དུའང་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། འདི་ནི་དུས་ཤིན་ཏུ་རིང་པོས་ཆོད་པའི་ཕྱིར། ཡིན་པ་ལ་ ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་བྱེད་དེ་ཕྱོགས་སུ་ཡང་མ་བྱུང་སྟེ་མ་འོངས་པ་ད་ལྟ་ བར་སྒོམ་པའམ། ད་ལྟ་བ་དེ་མ་འོངས་པར་བསྒོམ་པའི་ལོག་རྟོག་ཤིན་ཏུ་ཐ་ཆད་པར་འགྱུར་ རོ།། །། བཞི་པ་རང་བཞིན་དོན་ལྡན་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི། མངོན་སུམ་དང་རྗེས་དཔག་གི་ལམ་དེ་ དག་ལ་ཁྱད་ཆོས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བསྐྱེད་རིམ་ལ་རྣམ་རྟོག་གིས་བརྟགས་པའི་ལྷ་སྐུ་ཡིན་པ་ ཙམ་གྱིས་བསྐྱེད་རིམ་དུ་མ་ངེས་ཀྱང་། ཁྱད་གཞི་རྣམ་རྟོག་གིས་བརྟགས་པའི་ལྷ་སྐུ་ལ་ཁྱད་ ཆོས་ཆོ་གའི་ཁྱད་པར་རྒྱལ་བས་སྔགས་རྒྱུད་ལས་གསུངས་པའི་བསྐྱེད་ཆོག་གི་རིམ་པ་ཚང་ བ། ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཞུ་བདེའི་ཆ་ཤས་དང་སྟོང་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱས་བཏབ་ པ། བྱེད་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དག་རྫོགས་སྨིན་གསུམ་ཚང་བ། རང་འབྲས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྔགས་ ཀྱི་མཐུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཁྱད་པར་བཞི་ལྡན་ནམ། འཇུག་པའི་ཁྱད་པར་སློབ་དཔོན་གྱིས་ བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་སྟེ་ལྔ་ལྡན་ནོ།

若僅緣法性一空名，雖如是，然若念修此身為天或於此凈空處修天則觸實相耶？此不凈身非天身，此凈后意前空性亦非天身，故如是修天身不順實相。圓滿次第無計自現天身皆是實相勝義天身份直接顯現，縱有些由緣生，然與實相天極相似故，離分別勤作故，不同前者，不修于身及身跡、法性義總等，因修於法性自體或彼影像故。 於此處尤其不許勝義法性具相天身諸者，生起次第永無真如作意之絲毫，凡常身或彼凈跡或彼法性空性或明空雙運或生佛功能，緣何而修皆同，因無相好相天身故。若如有謂修未來當得天身，因未來法于現在時永無故，此隔極長時故，於是作是想之真如作意亦未生一分，成修未來為現在或修現在為未來極劣邪見。 第四具義自性相：彼現量比量道有何差別？生起次第雖不定於唯是分別所計天身，然基體分別所計天身具四差別：儀軌差別具佛說密續生起儀軌次第，體性差別具不共融樂分及空性印持，作用差別具凈圓熟三，自果差別能生密咒力，具四差別或加入差別阿阇黎加持成五差別。

།ཁྱད་པར་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་ནི། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ 3-34 ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཡིན་ལ། གཞན་རྣམས་ནི་རྒྱུད་སྡེ་བཞིའི་ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་ ཐམས་ཅད་ལ་དགོས་སོ། །དག་རྫོགས་སྨིན་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཞི་འཁོར་བའི་སྲིད་པ་ སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་རྣམས་འདྲ་མཚུངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དག་པར་བྱེད་པ་དང་། འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ ཀྱི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་མཚུངས་པའི་སྒོ་ནས་རྫོགས་པ་སྟེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དང་། ལམ་ གོང་མ་རྫོགས་རིམ་བསྒོམ་པའི་གཞི་འདིངས་ཤིང་རྒྱུད་སྨིན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་སོ། །རྫོགས་ པའི་རིམ་པ་ལ་ནི། ངོ་བོ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཁྱད་ཆོས་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་རྡོ་རྗེ་ ལུས་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པ། བྱེད་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེ་དབུ་མར་དག་བྱེད། རྣམ་ པའི་ཁྱད་པར་བདེ་བ་ཆེན་པོ་དང་སྟོང་གཟུགས་ལྷན་ཅིག་པ་སྟེ། ཁྱད་པར་གསུམ་ལྡན་ནོ། ། འདིའི་རང་བཞིན་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཡན་ལག་དྲུག་པའི་མན་ངག་གི་ཡི་གེ་དང་། བཤད་འབུམ་ དུ་གཏན་ལ་ཕབ་ཟིན་པ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ།། །། ལྔ་པ་ཉམས་ལེན་སྒྲུབ་པའི་དགོས་པ་ནི། དཔལ་དྲི་མ་མེད་པའི་འོད་ལས། དེ་ནས་ དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཞུགས་པ་ལས་འཇིག་རྟེན་པའི་དབང་སྦྱིན་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་ དོན་བྱེད་པ་ནི་དགོས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དབང་བཞི་པ་ སྦྱིན་པས་རིས་མེད་པ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པ་དང་། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་ནི། དགོས་པའི་དགོས་པ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་། གཞན་ཡང་སྔ་ ཕྱིར་དེ་ལྟར་གསུངས་པ་མང་སྟེ། ལས་ཚོགས་དང་ཐུན་མོང་གི་དངོས་གྲུབ་སྒྲུབ་པ་གཙོ་བོར་ བྱས་པས་རང་གཞན་གྱི་བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་གསོག་པ་དང་། གང་ཟག་གི་དབང་པོའི་ ཁྱད་པར་ལས་མང་པོ་ཞིག་བསྐྱེད་རིམ་མེད་པར་རྫོགས་རིམ་གྱི་རྟོགས་པ་བསྐྱེད་མི་ནུས་ པའི་རིགས་ལ་རྫོགས་རིམ་གྱི་རྟོགས་པའི་རྒྱུད་སྦྱང་བའི་དོན་དང་། ཁ་ཅིག་རྫོགས་རིམ་ཁོ་ ན་བསྒོམས་པས་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་རུང་ཙམ་ཡིན་ཡང་། བསྐྱེད་རིམ་སྔོན་དུ་སོང་བའམ། སྦྲགས་ཏེ་ 3-35 བསྒོམས་ན་རྫོགས་རིམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་མྱུར་དུ་སྐྱེ་བ་དང་། བོགས་ཆེ་བའི་རིགས་ཅན་ལ་རྫོགས་ རིམ་མྱུར་དུ་སྐྱེད་པ་དང་། ལྷག་པར་སྐྱེད་པའི་དོན་དང་། འགའ་ཞིག་ཚེ་དེ་ལ་རྫོགས་རིམ་ སྒོམ་པར་མི་ནུས་པ་དང་། མི་མོས་པའི་རིགས་ཅན་དག་རྗེས་སུ་བཟུང་བ་དང་། རྫོགས་པའི་ རིམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ལའང་བསྐྱེད་རིམ་གྱིས་བོགས་འབྱིན་པའི་གནས་སྐབས་ཡོད་པས་ བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་བསྒོམ་པར་བསྟན་པའི་དགོས་པ་ནི་དེ་དག་ཡིན་ནོ། །སྐབས་འདིར་ལས་ ཚོགས་ནི། ལས་ཆེན་བརྒྱད་དང་བཅུ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་སོ།

第二、第三差別是生起次第不共差別，其餘則四續部一切天瑜伽皆需。所謂凈圓熟三者，以相應方式凈化基輪迴有生起次序，以相應方式圓滿即獲得佛果諸法之因，奠基併成熟修上道圓滿次第之心續。 圓滿次第則于無分別智慧體性具三差別：因之差別金剛身要點選打，作用差別凈化脈氣明點于中脈，相之差別大樂與空形同時，具此三差別。此自性應從六支瑜伽口訣文字及廣釋中了知。 第五修行證得必要：如吉祥無垢光云："其後入壇城授世間灌頂作福德資糧義利為必要。以授第四齣世大慧灌頂故得無別大手印悉地及作福慧資糧義利為必要之必要"。又前後多處如是說，以事業集及共同悉地成就為主積集自他廣大福德，由補特伽羅根機差別故，多數無生起次第不能生圓滿次第證悟之類修習圓滿次第證悟相續，某些雖唯修圓滿次第堪生智慧，然先修或同時修生起次第令圓滿次第智慧速生，于利根類速生及殊勝生圓滿次第，攝受某些今生不能修及不欲修圓滿次第之類，于圓滿次第瑜伽師亦有生起次第助益之時，示修生起次第必要即彼等。此處事業集，即無邊八大事業、十二事業等。

།དངོས་ གྲུབ་ནི་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོ་སྟེ་ཐུན་མོང་གི་དངོས་གྲུབ་འབའ་ཞིག་གོ །ཆུང་ངུ་ནི་ གྲུབ་པ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པའོ། །འབྲིང་པོ་ནི་ལྷ་མིན་ནམ་ཀླུ་སོགས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་ས་ འོག་གི་རིག་འཛིན་དང་། གནོད་སྦྱིན་སྲིན་པོ་དྲི་ཟ་མིའམ་ཅི་སོགས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་ ས་སྟེང་གི་རིག་འཛིན་དང་། འདོད་ལྷ་རིགས་དྲུག་སོ་སོ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་ས་བླའམ། མཁའ་སྤྱོད་ཀྱི་རིག་འཛིན་གསུམ་མོ། །ཆེན་པོ་ནི་འོག་མིན་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་གཟུགས་ ཁམས་གནས་རིགས་བཅུ་དྲུག་གི་ལྷ་སོ་སོ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རིག་འཛིན་ནོ། །རྣམ་པར་ སྨིན་པའི་མི་ལུས་འདི་མ་སྤངས་པར་གནས་གྱུར་ཏེ། གཟུགས་མེད་ཁམས་ཀྱི་ལྷར་འགྱུར་ བ་གསལ་བར་མ་བཤད་པས། དེའི་རིག་འཛིན་གྱི་ཐ་སྙད་མི་འཆད་མོད། རྗེས་མཐུན་པ་ནི་ ཡོད་པར་མངོན་ཏེ། འོན་ཀྱང་ལུགས་འདི་ལ་འོག་མིན་གྱི་རིག་འཛིན་ལས་རྟོགས་པ་མཐོ་ བ་ནི་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་དག་གཟུགས་མེད་ཁམས་ལ་གཟུགས་ཅན་གཏན་ ནས་མེད་པ་དང་། བར་དོ་མེད་པ་སོགས་ཉན་ཐོས་སྡེ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོད་སྨྲའི་གྲུབ་མཐའ་ དུས་འཁོར་གྱི་སྐབས་སུ་ཡང་ཨུ་ཚུགས་སུ་འཁྱེར་བ་ནི། རྒྱུད་ལས། གཟུགས་མེད་ཁམས་ལ་ གནས་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་ངེས་པ་བཤད་པ་དང་། འགྲེལ་ཆེན་མདོར་བསྡུས་གཉིས་པར། ཁམས་གསུམ་གྱིས་ཕྱག་བྱས་པ། ཞེས་པའི་སྐབས་སུ། གཟུགས་མེད་ཁམས་པས་ཀྱང་ཕྱག་ 3-36 བྱས་པར་བཤད་པ་སོགས་དང་འགལ་ཏེ་ལུས་གཏན་ནས་མེད་ན། གནས་ཀྱི་དགོས་པ་སྟོང་ པ་དང་། ཕྱག་ཇི་ལྟར་འཚལ། འདི་དག་གིས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ངེས་པོར་མ་ བཀླགས་ཤིང་། ཐེག་ཆེན་རྒྱུད་བླའི་འགྲེལ་བར་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་དྲངས་པའི་མདོ་སྡེའི་ལུང་ མང་པོ་ལའང་རང་བཟོའི་ཞུས་དག་བྱས་ཏེ་དག་པ་རྣམས་མ་དག་པར་བཅོས་སོ། །ལས་དང་ དངོས་གྲུབ་འདི་དག་བསྐྱེད་རིམ་པས་ཆེད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་དགོས་ལ། རྫོགས་རིམ་པས་སྲོག་ གཟུགས་གྲུབ་ན་ལས་ཚོགས་རྣམས་འབད་མེད་དུ་འགྲུབ་ཅིང་། གྲུབ་པ་བརྒྱད་སོགས་ཀྱང་ འདོད་ན་ཅི་བདེར་འགྲུབ་ལ། རྗེས་དྲན་ཚུན་ཆད་ཐུན་མོང་གི་རིག་འཛིན་དེ་དག་ཀྱང་འགྲུབ་ པ་ཡོད་དོ། །རྫོགས་པའི་རིམ་པ་བསྒོམས་པའི་དགོས་པ་ནི། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དངོས་ གྲུབ་ཀྱི་གོ་འཕང་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཡང་གཞན་དུ་བཤད་ཟིན་ཏོ།

悉地有小、中、大，唯是共同悉地。小者即八成就等。中者即與阿修羅或龍等同分地下持明，與夜叉羅剎乾闥婆緊那羅等同分地上持明，與欲天六類各同分之天空或空行持明三者。大者即與色界十六處類天各同分至色究竟持明。 未舍此異熟人身而轉依成無色界天未明說，故不說彼持明名，然似有隨順，然應知此宗無高於色究竟持明之證悟。某些于無色界全無色者及無中有等一切聲聞部有部宗義於時輪時亦執持，與續說無色界處世界確定及大疏第二攝略中說三界作禮相違，因若全無身則處所無義且如何禮拜。此等定未讀大乘經，于大乘寶性論釋中無著所引經中亦以臆造校訂使凈者成不凈。 此等事業與悉地，生起次第者需專意成就，圓滿次第者若成命形則事業集無勤成就，若欲八成就等亦隨欲成就，乃至隨念亦有成就彼等共同持明。修圓滿次第必要者，為成就大手印勝悉地果位，彼亦已於他處說訖。

དྲུག་པ་གྲངས་དང་གོ་རིམ་ངེས་པ་ནི། སྤྱིར་གཞི་སྒྱུར་བའི་ལམ་རིམ་པ་གཉིས་པོ་འདི་ ལ་གནས་སྐབས་བཞི་དང་། ཕྱི་ནང་གི་ཟླ་བའི་ཆ་བཅུ་དྲུག་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་ལམ་ཚང་བ་ དང་། རྡོ་རྗེ་བཞི་ལམ་བྱེད་དང་། འགྱུར་མེད་ཀྱི་དགའ་བ་བཅུ་དྲུག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ རྣམས་རྣམ་གྲངས་ཆ་ཚང་བའི་གྲངས་ངེས་ནི་ངེས་པར་དགོས་ཏེ། རྫོགས་རིམ་ལ་ནི་དེ་དག་ དངོས་སུ་ཡོད་ཅིང་། བསྐྱེད་རིམ་ལ་ནི་རྣམ་པ་འདྲ་བ་དང་གཞི་འདིངས་པའི་སྒོ་ནས་འབྲེལ་ པས་ལམ་དུ་བྱེད་པ་དགོས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྣ་ཚོགས་རྣམ་རྟོག་ལ་སོགས་ལམ་གྱི་ནི། །དེ་ ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གང་གསུངས་པ། །བཅུ་དྲུག་བཞི་ཡི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཅན། །ལམ་ དང་བྲལ་བས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྫོགས་རིམ་གྱི་སྒོ་ནས་འབྲས་བུ་མཆོག་ གི་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པ་ལ་གནས་སྐབས་བཞི་སྦྱོང་བྱེད་དང་། རྡོ་རྗེ་བཞི་ལམ་དུ་བྱེད་པ་དང་། འགྱུར་བཅས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་བཅུ་དྲུག་བཀག་ནས་འགྱུར་མེད་ཀྱི་ཐིག་ལེ་བཅུ་དྲུག་སྒྲུབ་པའི་ ཐབས་རྣམས་མང་མི་དགོས་ཤིང་ཉུང་ན་མི་འདུ་བའི་གྲངས་ངེས་སོ། །བསྐྱེད་རིམ་གྱི་སྒོ་ནས་ 3-37 རིག་པ་འཛིན་པའི་དངོས་གྲུབ་སྒྲུབ་པ་ལའང་མོས་སྒོམ་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་གསལ་སྣང་ཅན་ གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ། དེ་དག་གི་རྣམ་པ་ལམ་བྱེད་ཚང་དགོས་པ་ཡང་མང་མི་དགོས་ཤིང་ཉུང་ ན་མི་འདུ་བའི་གྲངས་ངེས་སོ། །འདི་དག་ནི་ངེས་ཅན་ཡིན་ལ། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་ པར་བྱེད་པ་ལ་ལམ་བསྐྱེད་རྫོགས་གཉིས་སུ་གྲངས་ངེས་པར་བྱེད་པ་ནི་དགོས་པ་ལ་བལྟོས་ པའི་གྲངས་ངེས་ཏེ། འགའ་ཞིག་ལ་རྫོགས་རིམ་ཁོ་ནས་ཆོག་པའི་ཕྱིར། ཉུང་ན་མི་འདུ་བ་ ཡང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མ་ཡིན་ལ། ཚོགས་ཀྱི་སྒོ་དུ་མ་ནས་གསག་དགོས་པའི་ཕྱིར་དང་། རྒྱུད་ སྦྱང་བ་སྔོན་དུ་གཏོང་དགོས་པའི་རིགས་ཅན་སོགས་ལ་གཉིས་པོ་ལས་མང་བ་མི་དགོས་པ་ ཡང་མ་ཡིན་ནོ།

第六數量與次第決定：總之此二轉基道次第，有四階位及凈化外內月十六分之圓滿道，四金剛成道，成就十六不變喜之方便等，必須具足名數決定，圓滿次第實有彼等，生起次第則需以相似及奠基方式關聯而成道。如是亦云："種種分別等道之，如來所說彼真實，十六四之分別分，離道不得所得果。"謂由圓滿次第得勝果悉地需凈化四階位及四金剛成道，遮十六有變明點而成就十六不變明點方便等，不需多而少則不足之數決定。由生起次第成就持明悉地，亦需于勝解修因所生具明相三摩地中具彼等相成道，不需多而少則不足之數決定。 此等是決定，而成就圓滿佛果以道定數為生圓二次第是依必要之數決定，因某些唯圓滿次第即可，故少亦不定唯一不足，因需從多門積資及需先修習凈相續之類故，亦非不需二者之外更多。

།འོན་ཀྱང་ཐེག་པ་འདིའི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་གདུལ་བྱ་ནི་ཡིན་ལ། དབང་པོ་རྣོ་ བརྟུལ་གཉིས་ཀྱི་ཟླས་ཕྱེ་བའི་བརྟུལ་པོར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བསྐྱེད་རིམ་ ལམ་གྱི་སྔོན་འགྲོ་དང་། རྫོགས་རིམ་ལམ་དངོས་གཞི་ཡིན་པའི་རིམ་པ་དང་། སྤྱིར་ཡེ་ཤེས་ ཚོགས་ཀྱི་གཞི་འདིངས་པ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཡིན་ཞིང་། འདིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཁྱད་ པར་ཅན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་གེགས་བསལ་བའི་རྒྱུར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ ཚོགས་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་བསྒོམ་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། སྔོན་འགྲོ་དངོས་གཞིའམ། རྟེན་ བརྟེན་པའི་སྒོ་ནས་གཉིས་སུ་གྲངས་ངེས་དང་། ཚོགས་གཉིས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གཉིས་ སུ་གྲངས་ངེས་པའང་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རིམ་པས་ཀྱང་གྲངས་ངེས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ། །བདེན་པ་གཉིས་ལ་ཡང་དག་གནས། ། འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དང་། །དམ་པའི་དོན་གྱི་བདེན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ། རྡོ་རྗེ་ ཅན་དག་གིས་བསྟན་པ། རིམ་པ་གཉིས་ལ་ཡང་དག་གནས། །བསྐྱེད་པ་ཡི་ནི་རིམ་པ་དང་། ། རྫོགས་པ་ཡི་ཡང་རིམ་ཉིད་དོ། ཞེས་གསུངས་ནས། དེ་ལ་དེང་སང་ཕལ་གྱིས་གོ་ལུགས་ལྟར་ ཀུན་རྫོབ་དང་། དོན་དམ་ཞེས་བྱ་བ། ཀུན་རྫོབ་རྟེན་འབྲེལ་སྣ་ཚོགས་དང་། དོན་དམ་སྤྲོས་ 3-38 བྲལ་ཙམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་རིམ་པ་གཉིས་འཇོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་ཀས་ གཉིས་ཀ་དམིགས་པའི་ཡུལ་དུ་ནི་བྱེད་ཅིང་། བདེན་གཉིས་འཇོག་བྱེད་མཐར་ཐུག་ཡང་དེ་ ཙམ་ལ་མ་བལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་རྫོབ་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་ཉིད་དང་། དོན་དམ་ མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ལ་ཡང་མི་བཞག་སྟེ། ཐེག་པ་འདིའི་བདེན་གཉིས་མཐར་ཐུག་དེ་ཡིན་ ཀྱང་། དངོས་སུ་ལམ་དུ་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས། དེ་གཉིས་ཀར་རྫོགས་རིམ་གྱིས་གཙོ་ཆེ་ཆུང་མེད་ པར་སྒྲུབ་དགོས་ལ། བསྐྱེད་རིམ་གྱིས་དངོས་སུ་ནི་གཉིས་ཀར་བྱེད་མི་ནུས། མོས་པས་ལམ་ དུ་བྱེད་པ་ལ་ནི། གཙོ་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱད་པར་མེད་པར་ཆ་མཉམ་དུ་སྤྱོད་དགོས་པས་སོ། །དེས་ན་ ཀུན་རྫོབ་འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་དང་། དོན་དམ་འཇིག་རྟེན་འགག་པའི་རིམ་པ་ལ་སྦྱར་ ཏེ། བསྐྱེད་རིམ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། རྫོགས་རིམ་དོན་དམ་བདེན་པའི་ རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱའོ། །འོ་ན་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ཆ་འགའ་ཞིག་ཀྱང་འཆི་བ་དང་སྦྱོར་བ་སོགས་ ཡོད་པས་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་ཀུན་རྫོབ་ཁོ་ན་སྦྱོང་བྱེད་དུ་ཇི་ལྟར་འཐད་སྙམ་ན། བདེན་ཏེ་འོན་ ཀྱང་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ཞེས་བྱ་བ། གནས་སྐབས་དེ་དང་དེའི་ཁྱད་པར་ཙམ་ཡིན་གྱི། གཞི་ དང་དངོས་པོ་སོ་སོར་གྲུབ་པ་མེད་དོ།

然此乘所化機雖是，為利根鈍根二者中鈍根者，生起次第為道前行、圓滿次第為道正行之次第，及總之智慧資糧奠基是福德資糧，此中修生起次第為除一切相智生障特殊智慧資糧因之福德資糧故，依前行正行或能依所依分二決定數，及由資糧二種因果門分二決定數，如是亦由二諦次第決定數，如雲："諸佛所說法，安住於二諦，世間世俗諦，及勝義諦也。"如是"金剛持所說，安住於二次，生起之次第，及圓滿次第。" 對此，今時多數如是理解世俗與勝義，非依唯世俗緣起種種與勝義離戲而安立二次第，因二者皆作二者所緣境，且究竟二諦安立不僅觀待彼故。亦不立於世俗具一切相殊勝空性及勝義不變樂，雖彼是此乘究竟二諦，然由直接成道門，圓滿次第於二者皆需無大小主次而成就，生起次第則不能直接成二者，于勝解成道則需無大小差別平等而行故。故配世俗世間生起次第與勝義世間滅次第，名生起次第為世俗諦瑜伽，圓滿次第為勝義諦瑜伽。 若謂生起次第某分亦有合死等，如何應理唯凈化生起次第世俗耶？誠然，然生滅所謂彼彼階位差別而已，無基與事物各別成立。

།དེ་ལྟ་ན་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་རྟག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ཡང་ ཡིན་ཞིང་། རྟག་ཏུ་འཇིག་པ་ཡང་ཡིན་པས་སྐྱེ་འཇིག་འདི་དག་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་གྱི། རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སམ་རྫས་ཀྱི་མཚན་གཞིའི་ཆོས་སུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་འགྲོ་བ་གང་ ཞིག་སྐྱེ་བ་བཟུང་ནས་ཚེ་ཟད་པའི་མཐར་ཐུག་པ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་རང་རང་གི་ངོ་ཐོག་དེ་ན་སྐྱེ་ བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཤ་དག་ཀྱང་ཡིན་ལ། ཡང་དུས་དེ་ཉིད་དུ་འགག་ཅིང་འཇིག་པའི་མཚན་ ཉིད་ཅན་འབའ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེས་བུའི་སྐྱེ་བ་དེ་ལ་ཚེ་སྟོད་སྨད་ལྟ་བུར་ཁྱད་གཞི་ སོ་སོར་ཕྱེ་ནས། སྐྱེ་འཇིག་གི་ཆ་སོ་སོ་ལ་སྦྱོར་རྒྱུ་མེད་དོ། །དེས་ན་འཆི་བ་ནི་འཇིག་པའི་ མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པར་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་ཀུན་ཏུ་གྲགས་པ་ལྟར་ཡང་ 3-39 ཡིན་མོད་ཀྱི། རིགས་པར་ན་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡང་ཡིན་ཏེ། འཆི་བའི་གནས་སྐབས་ རང་ཉིད་གསར་དུ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འཆི་བ་ནི་དངོས་པོ་གཞན་ཞིག་པའི་གནས་ སྐབས་ལ་བཏགས་མོད། འཆི་བ་རང་ཉིད་ཞིག་པའི་ཆ་ལ་མི་འདོགས་ཏེ། འཆི་བ་ཉིད་སྐྱེ་ ཞིང་གནས་པའི་ཆ་ལ་འཇོག་པས་ན། ཀུན་རྫོབ་འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་ཉིད་དུ་འཇོག་པ་ ལ་མི་འགལ་ལོ། །དེའི་ཕྱིར་སྦྱང་བྱ་སེམས་ཅན་གྱི་འཆི་བ་བར་དོ་སྐྱེ་བ་གསུམ་འབྲེལ་ཆགས་ སུ་འབྱུང་བ་གཅིག་ལ་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེད་པའི་བྱ་བ་ཡང་རྒྱུན་མི་ཆད་ཅིང་། རང་དུས་ཀྱི་ སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་འཇིག་པའི་ཆོས་ཀྱང་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་ཡོད་པ་ལས། སྐྱེད་ཅིང་སྐྱེ་བའི་ ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་མཐུན་པར་མོས་སྒོམ་བྱེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་ནི་བསྐྱེད་རིམ་ཡིན་ལ། སྐད་ཅིག་རེ་རེར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་རྣམས་འགག་ཅིང་སྟོང་པར་ཐིམ་པའི་རིམ་པ་དང་ རྣམ་པ་མཐུན་པར་མངོན་སུམ་དངོས་སམ་རྗེས་མཐུན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་སྒོམ་པ་ནི་རྫོགས་པའི་ རིམ་པའོ། །དངོས་སུ་ན་སྐྱེ་འཇིག་གཉིས་ཀར་ཀུན་རྫོབ་དང་འཁོར་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། གསར་ དུ་སྐྱེ་བ་ནི་འཁོར་བ་བྱུང་བ་དངོས་ཡིན་ལ། དེ་དང་དེ་འགགས་པ་ནི་འགགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ ཆ་ནས་འཁོར་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཐིམ་པ་ཡིན་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་ཆོས་འདྲ་ཞིང་། རྣམ་པ་ཕྱོགས་མཚུངས་པའི་སྒོ་ནས་དོན་དམ་ཞེས་བཞག་གོ །འོ་ན་རྫོགས་རིམ་གྱི་སྐབས་ སུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་ཡིན་མོད་ཀྱི། རྣམ་རྟོག་གི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེད་པ་ནི་ ཀུན་རྫོབ་འབའ་ཞིག་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། མ་བརྟགས་པར་ཤར་བའི་ ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡང་ངེས་པར་དཔྱད་ན་ཀུན་རྫོབ་དོན་དམ་གཉིས་ཀའི་ཆ་ཡོད་མོད་ཀྱི། དོན་དམ་གཙོ་བོ་ཡིན་ཅིང་། སྲིད་པ་སྐྱེད་པའི་རིམ་པ་མ་ཡིན་ནོ།

如是一切有為法恒時是生亦恒時是滅，故此生滅是相之法，非以自性或實體之事相法。故某眾生從取生至壽盡際，每一剎那各自當下皆唯是生相，又即彼時亦唯是滅壞相故，于彼補特伽羅之生，不應如前後生般分別事相，于生滅分各別配合。故死雖依凡夫現量成立及共稱是滅相，然依理亦是生相，因死位自身新生故。故死雖假立於他法壞滅位，然不立於死自壞滅分，因死即立於生住分故，不違立為世俗世間生起次第。 是故所凈眾生死中有生三相續而生一者，諸法生起作用不斷，且自時第二剎那壞滅法亦相續不斷，從此以生起面相順而勝解修之瑜伽是生起次第，以現證或隨順方式修彼等世俗事物于每一剎那滅入空性次第與相順者是圓滿次第。實則生滅二者皆是世俗及輪迴，然新生是輪迴生起實體，彼彼滅者由滅分即是彼等輪迴法融入故與涅槃相類，由相分相順門立為勝義。 若謂圓滿次第時豈非生智慧現相耶？雖是，然從分別因生者唯是世俗及唯是世間生，無計而生之智慧現相若決定觀察雖有世俗勝義二分，然勝義為主且非有生次第。

།དེས་ན་སྐབས་འདིར་ཀུན་ རྫོབ་དོན་དམ་ཞེས་པ། སྦྱང་བྱ་གཞི་འཁོར་བའི་ཆོས་ཁོ་ན་ལས་ཕྱེ་བའི་སྐྱེ་བ་ཀུན་རྫོབ་དང་། འཇིག་པ་དོན་དམ་ཉིད་ཡིན་པ། སྦྱོང་བྱེད་ལམ་རིམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྦྱོང་བས། སྐབས་འདིའི་ 3-40 བདེན་གཉིས་ཀྱི་གྲངས་ངེས་ནི་དེ་ལྟར་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་གཙོ་བོའི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི་གཉིས་ ཀས་གཉིས་ཀ་མི་སྦྱོང་བ་ནི་མ་ཡིན་མོད། ཤིན་ཏུ་མཐར་གཏུགས་པ་ན་སྐྱེ་འཆི་གཉིས་ཀར་ རྫོགས་རིམ་གྱིས་སྦྱོང་བ་ཡིན་མོད་ཀྱང་། རེ་ཞིག་དེ་སྒོམ་པའི་སྐལ་བ་མེད་པ་ལ་དང་པོ་ཉིད་ ནས་ཀྱང་བསྐྱེད་རིམ་ནི། འཁོར་བ་སྐྱེད་པའི་རྣམ་རྟོག་མགོ་གནོན་གྱི་གཉེན་པོ་སྟོབས་ཆེན་ པོ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། འཇིག་པའི་རྣམ་རྟོག་གི་ཡང་གཉེན་པོ་ཅི་ཡང་ཅུང་ཟད་ཙམ་བྱེད་ མོད་ཀྱི། སྐྱེད་པའི་ཕྱོགས་ལ་འཇུག་པ་ཙམ་གྱི་སྟོབས་མི་བྱེད་པ་དང་། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ལམ་ ཡང་གང་ཟག་འགའ་ཞིག་ལ་གནས་སྐབས་འགའ་ཞིག་ཏུ་ངེས་པར་དགོས་པའི་ཡང་ཕྱིར། དགོས་པ་འདི་ལ་བལྟོས་ནས་རིམ་པ་གཉིས་ཞེས་གྲངས་ངེས་སུ་མཛད་པའོ།། །། གཉིས་པོའི་གོ་རིམ་ངེས་པ་ནི། རྡོ་རྗེ་སྙིང་འགྲེལ་ལས། དང་པོར་རེ་ཞིག་ཞིང་དག་ཕྱིར། ། ཁྲེ་ཙེ་རྣམས་ནི་བཏབ་པར་འགྱུར། །ཕྱི་ནས་དག་པའི་ཞིང་ལ་ནི། །ས་ལུའི་འབྲས་ནི་ཐོབ་ པའོ། །ཞེས་སོགས་དཔེར་མཛད་པ་དང་། རྣམ་རྟོག་རྒྱ་རུ་ཚུད་པ་ཡི། །འགྲོ་བ་གསུམ་པོ་རྣམ་ གཟིགས་ནས། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་གྲོལ་འགྱུར་བ། །དེ་དང་དེའི་ཐབས་བསྟན་ནོ།

故此處所謂世俗勝義，唯從所凈基輪迴法分生為世俗、滅為勝義，由能凈二次第凈化，此處二諦決定數即如是，此亦依主要而立，非二者不凈化二者，究竟時雖生死二者皆由圓滿次第凈化，然暫無修彼緣者從初始生起次第即具足對治生輪迴分別之大力對治，雖亦稍作滅分別之對治，然不作入生起面之力，且生起次第道于某些補特伽羅某些時位定須故，觀待此必要立二次第決定數。 二者次第決定，如金剛心釋云："初且為凈田，播種諸雜谷，後於清凈田，獲得稻穀實。"等為喻，又云："見三界眾生，為分別所縛，隨其如何解，示彼彼方便。"

།རྣམ་རྟོག་བག་ ཆགས་ཀྱིས་བཅིངས་ལ། །ཐོག་མར་རྟོག་པའི་ཆོ་ག་སྟོན། །རྣམ་རྟོག་རང་བཞིན་ཤེས་པ་ན། ། མི་རྟོག་པ་ལ་རྣམ་འཇུག་བྱ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། དགྱེས་རྡོར་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུད་གཞན་ ལས་ཀྱང་། དེ་ལྟར་གསུངས་པ་མང་སྟེ། དབང་རྟུལ་དང་པོའི་ལས་ཅན་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་ཞིག་ ཚེ་འདིར་རྫོགས་རིམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་སྐལ་བ་མེད་པ་དང་། ཅུང་ཟད་ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་ བསྐྱེད་རིམ་སྔོན་དུ་མ་སོང་བར་རྫོགས་རིམ་གྱི་རྟོགས་པ་དངོས་མི་སྐྱེ་བའི་དབང་དུ་མཛད་ ནས། དང་པོར་བསྐྱེད་རིམ་བརྟན་པ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་བསྒོམས། དེ་ནས་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་ སྒོམ་པ་སྟེ། བརྟེན་པའི་ཚུལ་དུ་ཉམས་སུ་ལེན་པའམ། དང་པོར་བསྐྱེད་རིམ་ཅུང་ཟད་གོམས་ པར་བྱས་ནས། ཕྱིས་བསྐྱེད་རྫོགས་སྦྲགས་ཏེ་སྒོམ་པ་སྔོན་འགྲོ་དངོས་གཞིའི་ཚུལ་དུ་བྱེད་ 3-41 པའམ། དང་པོ་ཉིད་ནས་ཐུན་གྱི་སྟོད་ལ་བསྐྱེད་རིམ་དང་། སྨད་ལ་རྫོགས་རིམ་སྒོམ་པ་ལྟ་བུ་ གཅིག་གྲོགས་གཅིག་ཤོས་ཀྱིས་བྱེད་པ་གྲོགས་དང་གྲོགས་ཅན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་སྒྲུབ་པ་རྣམས་ ཀྱང་། དང་པོར་བསྐྱེད་རིམ་བསྒོམས་ཤིང་། ཕྱིས་རྫོགས་རིམ་སྒོམ་པའི་ཚུལ་ཁོ་ན་ལས་ཕྱེ་བ་ ཡིན་ལ་ཤིན་ཏུ་དམན་པ་ཚེ་འདིར་རྫོགས་རིམ་གཏན་ནས་བསྒོམ་མི་ནུས་པ་དག ཚེ་འདིར་ བསྐྱེད་རིམ་བསྒོམས་ཤིང་། ཕྱི་མ་རྫོགས་རིམ་སྒོམ་པ་ཡང་ཡོད་པ། དེ་ཡང་བསྐྱེད་རྫོགས་ གོ་རིམ་སྔ་མ་དང་འདྲ་སྟེ། རིག་པ་ནི་སུ་ཞིག་རྫོགས་རིམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་རྒྱུད་ ལ་སྐྱེས་ཟིན་པ་དེ་ལ་བོགས་འབྱིན་གྱི་གནས་སྐབས་སྲིད་མཐའ་ཙམ་ལ་དུས་ཡུད་ཙམ་ལན་ རེ་ལན་གཉིས་མ་གཏོགས། བསྐྱེད་རིམ་སྒོམ་པ་མི་འབྱུང་སྟེ། རྫོགས་རིམ་དངོས་གཞིའི་ཡེ་ ཤེས་སྐྱེས་ནས། བསྐྱེད་རིམ་བསྒོམས་པ་ལ་ཕལ་ཆེར་དུ་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ ན་རིམ་པ་གཉིས་ཀར་བསྒོམ་དགོས་ཕྱིན་ཆད། སྤྱིར་བཏང་དུ་དང་པོར་བསྐྱེད་རིམ་དང་ཕྱིས་ རྫོགས་རིམ་བསྒོམ་པ་ཡིན་ཞིང་། ཞིང་ཐ་རྒོད་བཏུལ་ནས་དང་པོར་འབྲུ་ངན་པ་བཏབ་སྟེ་ ཞིང་དུལ་བར་བྱས་པའི་རྗེས་སུ་ས་ལུ་ལ་སོགས་པའི་བཟང་འབྲུ་འདེབས་པར་བྱེད་པ་བཞིན་ དུ། རྫོགས་རིམ་གྱི་སྔོན་དུ་བསྐྱེད་རིམ་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའམ། བསྐྱེད་རིམ་ཅི་རིགས་པ་ སྔོན་དུ་གཏོང་པ་ཡིན་ལ། སྐྱེ་བ་དང་པོ་ལ་བསྐྱེད་རིམ་ཁོ་ན་བསྒོམས་ཤིང་། ཕྱི་མ་ལ་རྫོགས་ རིམ་སྒོམ་པ་ཡང་དེའི་རིགས་ཡིན་ནོ།

"為分別習氣所縛故，初示分別儀軌法，了知分別自性已，則趣入無分別中。"又喜金剛等其他續亦多如是說，為鈍根初業極多者今生無生圓滿次第智慧緣分，縱少許有之，未先修生起次第則不生圓滿次第實證，故依此，先修生起次第至得穩固，后修圓滿次第，即依止方式修持，或先稍習生起次第，后修生圓雙運，即前行正行方式，或從初于座前修生起次第、座后修圓滿次第等以一為余助伴方式修持，亦皆唯從先修生起次第后修圓滿次第方式分出，極劣者今生全不能修圓滿次第者，今生修生起次第而後世修圓滿次第亦有之，此亦與前生圓次第相同。 誰已生圓滿次第不共智慧，于彼助益位除有邊際時剎那一二外，不修生起次第，因生圓滿次第正行智慧后多無需修生起次第故。故需修二次第以後，總之先修生起次第后修圓滿次第，如調伏荒田已先種劣谷令田調順后種稻等勝谷，于圓滿次第前圓滿生起次第或隨宜先修，于初生唯修生起次第後世修圓滿次第亦是彼類。

།དང་པོ་ཉིད་ནས་ཆ་མཉམ་དུ་སྒོམ་པ་རྣམས་ཀྱང་དཔེ་ དེས་མཚོན་པའི་རིགས་སུ་ཡང་ཅུང་ཟད་ནི་འགྱུར་ཏེ། ཐུན་སྟོད་དང་ཐུན་སྨད་ཀྱི་དུས་སྔ་ཕྱི་ ལ་ཡང་རྒྱུད་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་བསྟེན་པས་སེམས་རྒྱུད་སྨིན་པའི་ཚུལ་ཡོད་དགོས་པའི་ ཕྱིར་ཏེ། ཕྲ་མོ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ནས་རྒྱུད་སྨིན་ཚུལ་མི་འབྱུང་ན། ཡུན་རིང་ལོན་པ་ལ་ཡང་མི་ འབྱུང་བའི་རིག་པས་སོ། །འོན་ཀྱང་གཙོ་བོར་དཔེ་དེས་བསྟན་པའི་དོན་དུ་མི་འཇོག་ཀྱང་། དགོས་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་འདྲ་བ་ཡིན་ཏེ། བསྐྱེད་རིམ་བརྟན་པའི་རྗེས་སུ་རྫོགས་རིམ་བརྟན་ 3-42 ན་མི་རིང་བར་རྫོགས་རིམ་གྱི་དངོས་གཞི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་བསྐྱེད་ རྫོགས་འབྲེལ་ཆགས་སུ་བསྒོམས་པས། ནམ་ཞིག་བསྐྱེད་རིམ་ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་པ་དང་ རྫོགས་རིམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བ་དུས་མཉམ་དུ་འབྱུང་བ་དེ་དུས་ཀྱི་རྫོགས་རིམ་དངོས་གཞིའི་ ཉམས་རྟོགས་དེ་དང་། བསྐྱེད་རིམ་བརྟན་རྗེས་ནས་རྫོགས་རིམ་འགོ་བརྩམས་པ་ལས་བྱུང་ བའི་དངོས་གཞིའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་བཟང་ངན་ཁྱད་པར་ཡེ་མེད་དོ། །དེས་ན་འདི་ནི་རྫོགས་རིམ་ གྱི་དམིགས་པ་ས་བོན་ལྟ་བུ་དང་། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་སྒོམ་པ་ཆུ་ལུད་ལྟ་བུའི་དཔེ་དང་སྦྱར་བར་ བྱའོ། །དེ་ཚེ་གཉིས་པོ་ཆ་མཉམ་དུ་སྒོམ་མམ། བསྐྱེད་རིམ་ཤས་ཆེ་བ་ཙམ་སྒོམ་ཀྱང་རུང་། རྫོགས་རིམ་ཉིད་གཙོ་བོར་བསྒོམས་པར་འགྲོ་སྟེ། རྒྱལ་རིགས་གཅིག་དང་། སྐྱེ་བོ་ཕལ་པ་ གཅིག་གམ་མང་པོ་འཛོམ་ཡང་རུང་སྟེ། ཕྲད་མ་ཐག་པ་ནས་རྒྱལ་རིགས་གཙོ་བོར་འགྱུར་བ་ བཞིན་ནོ།

從初即平等修者亦稍成彼喻所表之類，因於座前座后時前後亦須有依止相續轉變差別而心相續成熟之理，因若不生剎那微細相續成熟理，則以長時亦不生之理故。然雖不立為彼喻所示之主要義，由必要門相同，如生起次第穩固后圓滿次第穩固則不久生圓滿次第正行智慧，如是從初生圓相續而修，某時得生起次第穩固與生圓滿次第智慧同時生起時之圓滿次第正行證悟，與生起次第穩固后始修圓滿次第所生正行智慧全無優劣差別。 故此應配如圓滿次第所緣如種子、生起次第修如水肥之喻。爾時或平等修二者，或修偏重生起次第亦可，皆成主修圓滿次第，如一王族與一或多凡夫聚集，從初相遇即以王族為主。

།ད་ལྟའི་གང་ཟག་ལ་སྒོམ་ཚུལ་འདི་ཡང་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པ་ཡིན་མོད། འགའ་ཞིག་ འདི་སྙམ་དུ། རྒྱུད་གཞུང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགོངས་པ་ནི། བསྐྱེད་རིམ་བརྟན་ནས་རྫོགས་རིམ་ སྒོམ་པ་ཡིན་ལ། ཆ་མཉམ་དུ་སྒོམ་པ་འདི་འདྲ་བསྐྱེད་རིམ་མི་སྒོམ་པར་རྫོགས་རིམ་ལ་ཅང་ འཇུས་བྱེད་པ་ལས་བཟང་ཞིང་དགག་བྱ་ཆུང་ཡང་། སྔ་མ་ལྟ་བུའི་ཕན་ཡོན་མེད་ལ། བོད་ ཀྱི་གསང་སྔགས་པ་ཕལ་ཆེར་དང་། རྒྱ་གར་བ་འགའ་ཞིག་འདོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་རང་འདོད་ དང་བླ་ཆོས་ཙམ་མོ་སྙམ་པ་དག་ཀྱང་སྣང་མོད། རེ་ཞིག་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་འདི་ཉིད་ཀྱི་སྒྲུབ་ ཐབས་ལེའུ་ལས། བསྐྱེད་རིམ་དངོས་གཞི་ཡན་ལག་བཞི་པོ་ནི་སོང་། དཀྱིལ་འཁོར་བསྡུ་བ་ སོགས་རྗེས་ཀྱི་ཆོ་ག་མ་གསུངས་པའི་སྐབས་དེར་རྫོགས་རིམ་སྒོམ་ཚུལ་རྒྱས་པར་གསུངས་ པའི་ཕྱིར་དང་། དུས་འཁོར་ཉིད་ཀྱི་སྒྲུབ་ཐབས་སཱ་དྷུ་པུ་ཏྲས་མཛད་པ་དང་། དགྱེས་རྡོར་གྱི་ སྒྲུབ་ཐབས་མཚོ་སྐྱེས་དང་། བདག་མེད་མའི་སྒྲུབ་ཐབས་བདུད་རྩི་འོད་དང་། སྒྱུ་འཕྲུལ་ ཆེན་པོའི་སྒྲུབ་ཐབས་ཀུ་ཀུ་རི་པས་མཛད་པ་གསུམ་སོགས་སྒྲུབ་ཐབས་ཁུངས་ཅན་ཤིན་ཏུ་ 3-43 མང་བ་ལས་གནས་སྐབས་དེར་རྫོགས་རིམ་གྱི་རྣམ་གཞག་གསུངས་པས་རྫོགས་རིམ་དེ་དག་ བར་སྐབས་དེར་བསྒོམ་རྒྱུ་མ་ཡིན་ན། དེར་གསུངས་པ་དགོས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ རོ། །གལ་ཏེ་གཞུང་དེ་དག་ཏུ་བསྐྱེད་རིམ་དང་རྫོགས་རིམ་ཞེས་ལམ་རིམ་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་ གཞག་སྟོན་པ་ཙམ་ཡིན་ན་ནི། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་བྱ་བ་རྣམས་རྫོགས་པའི་རྗེས་སུ་རྫོགས་རིམ་ སྟོན་པར་རིགས་ཀྱི། གསེབ་ཚགས་སུ་བསྟན་པ་འདིས་ནི་དོན་ཚན་འཁྲུགས་ཤིང་། གཞུང་ དགོད་པ་ལ་མི་མཁས་པའི་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་གདུལ་ བྱའི་ནང་ཚན་དབང་པོ་བརྟུལ་འབྲིང་རྣོན་པོ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི། ད་ལྟའི་སྔགས་པ་ ཕལ་ཆེར་ཐོས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་ཙམ་སྟེ། ཐེག་པ་གང་དུ་ཡང་རིགས་མ་ངེས་པ་སྟེས་དབང་ གིས་སྔགས་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་པས། འདི་དག་ལ་ནི་རྫོགས་རིམ་དངོས་གཞི་སྐྱེད་དཀའ་བ་ བཞིན་དུ་བསྐྱེད་རིམ་དངོས་ཀྱང་སྐྱེ་དཀའ་ལ་རྗེས་མཐུན་ཙམ་ནི་གཉིས་ཀར་སྐྱེར་རུང་བས་ གང་མོས་པ་ལ་ཞུགས་པས་གདུལ་བྱ་དེ་ཉིད་ལ་བལྟོས་པའི་དོན་ཁྱད་པར་ཅན་འགྲུབ་ཀྱི། སྔ་ ཕྱིའི་གོ་རིམ་ངེས་པ་མེད་དེ། གཽ་ཌ་བཞད་གད་མཁན་གྱི་རྩོད་པའི་དཔེ་བཞིན་ནོ།

今時補特伽羅此修法雖極善，然有人作是念：一切續典意趣皆是生起次第穩固后修圓滿次第，如是平等修雖較不修生起次第而執著圓滿次第為勝且過患小，然無如前之利益，雖許多藏密師及某些印度師許此，然僅是自許及上師法而已。暫且此勝續之修法品中，生起次第正行四支已過，未說壇城收攝等後續儀軌處廣說圓滿次第修法故，及時輪自之修法善子所造，喜金剛修法海生，無我母修法甘露光，大幻化修法俱俱黎巴所造三等極多有據修法中，于彼階位說圓滿次第建立，若彼等圓滿次第非於彼中間修習，則說彼無義故。 若謂彼等論中僅示生起次第與圓滿次第二道次第建立，則應于生起次第諸事圓滿后示圓滿次第，而如是間雜而示則成錯亂科判及不善立論之過。彼等亦依所化機中鈍中利三根，非今時多數密咒師僅具聞法緣分，于任何乘未定種性而偶入密咒者，于彼等如難生圓滿次第正行，生起次第實相亦難生，然隨順分二者皆可生，故入隨所欲，于彼所化機成就殊勝義利，無定前後次第，如高德笑者諍論之喻。

བདུན་པ་དབང་ལམ་འབྲས་བུའི་སྦྱོར་ཚུལ་ནི་རྒྱས་པར་གཞན་ལས་ཤེས་པར་བྱ་དགོས་ མོད། འདིར་ཟུར་ཙམ་བརྗོད་ན། དབང་གིས་ཇི་ལྟར་སྨིན་པ་ལྟར་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ ལམ་བསྒོམ་པས། འབྲས་བུ་ཡང་དེ་དང་མཐུན་པ་འགྲུབ་ལ། ལམ་ཉིད་ལ་རིམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ཡན་ལག་ཇི་ལྟར་བསྒོམས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་རིམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བར་ འགྱུར་བའི་རྒྱུད་སྦྱང་ཐབས་སུ་འགྲོ་ཚུལ་ཤེས་དགོས་ཏེ། བསྐྱེད་རིམ་ལ་བཅུ་དྲུག་བཞིའི་ རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བྱིས་པ་འཇུག་པའི་དབང་བདུན་ནི། བསྐྱེད་ རྫོགས་གཉིས་ཀའི་ཐུན་མོང་དུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཡང་གཙོ་བོར་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་སྨིན་བྱེད་ ཡིན་ལ། བསྐྱེད་རིམ་དངོས་ཀྱི་སྨིན་བྱེད་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། སོ་སོར་ཕྱེ་ན་ཆུ་དང་ཅོད་པན་གྱི་ 3-44 དབང་ནི་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་དང་། དར་དཔྱངས་དང་དྲིལ་བུའི་དབང་ནི་ལས་རྒྱལ་ མཆོག་དང་། བརྟུལ་ཞུགས་དང་མིང་གི་དབང་གི་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། རྗེས་གནང་ནི་ ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་སྨིན་བྱེད་དོ། །དབང་གོང་མ་རྣམས་ནི་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་སྨིན་བྱེད་མ་ཡིན་ ཀྱང་། བསྐྱེད་རིམ་ལ་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་གོང་མ་བཞི་བླངས་པ་ན། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ དྲི་མ་སྦྱོང་བའི་དག་བྱེད་ཀྱི་དབང་དུ་ནི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཡང་དག་གཙོ་བོར་བསྐྱེད་རིམ་ ཡན་ལག་བཞི་དང་དབང་བཞི་རིམ་ཅན་དུ་སྦྱར་རོ། །རྫོགས་རིམ་གྱི་གཞི་འདིངས་པའི་སྨིན་ བྱེད་དུ་འགྲོ་ཚུལ་ནི། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་སོར་བསམ་གྱི་སྨིན་བྱེད། ལས་རྒྱལ་མཆོག་ སྲོག་འཛིན་གྱི་སྨིན་བྱེད། ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་རྗེས་དྲན་གྱི་སྨིན་བྱེད། ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྨིན་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་གྲོལ་བྱེད་དངོས་རྫོགས་རིམ་ཡིན་ལ། བསྐྱེད་རིམ་ ནི་དེའི་སྔོན་འགྲོའམ་ཆ་ལག་ལྟ་བུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེའི་ཁོངས་སུ་བསྡུ་བ་ཡིན་གྱི་གྲོལ་ བྱེད་དངོས་མ་ཡིན་ནོ།

第七灌頂道果相合理雖應詳知於他處，此略說之：如何由灌頂成熟，如是修順彼之道，亦成就順彼之果，于道自二次第中，應知如何修生起次第諸支皆成圓滿次第智慧生起之相續凈化方便理，因生起次第須有十六四之分故。 其中童子入七灌雖是生圓二者共同成熟，然主為生起次第成熟，亦名生起次第實成熟。分別之，水與寶冠灌頂配壇城勝王，綢帶與鈴杵灌頂配事業勝王，律儀與名灌頂配點滴瑜伽，灌許配細微瑜伽之成熟。上灌頂等雖非生起次第成熟，然住生起次第瑜伽師受四上灌時，成為凈化生起次第垢染之凈化灌頂，爾時亦主要配生起次第四支與四灌次第。 成為圓滿次第奠基成熟理：壇城勝王為遍思成熟，事業勝王為持命成熟，點滴瑜伽為隨念成熟，細微瑜伽為三摩地成熟。如是則實解脫為圓滿次第，生起次第成為彼前行或支分故，攝於彼中，非實解脫。

འབྲས་བུའི་སྐབས་ས་ལ་སྦྱར་ན། དབང་བདུན་ས་བདུན་གྱི་དག་པ་དང་སྦྱར་བ་ལྟར་ མངོན་བྱང་ལྔ་དང་སྙིང་རྗེའི་དབང་དང་དམ་ཚིག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། ཡེ་ཤེས་པ་གཞུག་ པ་དང་། མཁའ་གསང་གནས་དྲུག་དང་བཅས་པ་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ་དང་། ཐིག་ལེའི་རྣལ་ འབྱོར་དངོས་དང་། ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ། བདུན་པོ་དེ་རྣམས་ས་བདུན་དང་སྦྱོར་ཞིང་། ཆུ་ ཅོད་བུམ་དབང་གི་སྔོན་འགྲོ་དང་། དར་དྲིལ་གསང་དབང་དང་། མིང་བརྟུལ་ཤེར་དབང་ དང་། རྗེས་གནང་བཞི་པའི་སྔོན་འགྲོ་ཡིན་པའི་རིག་པ་སྦྱར་ཏེ། ས་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ནི་ རང་ས་དེར་བརྒྱད་པ་དང་རྣམ་པ་མཐུན་པ་དང་། གསུམ་བཞི་གཉིས་ནི་དགུ་པ་དང་། ལྔ་དྲུག་ གཉིས་ནི་བཅུ་པ་དང་། བདུན་པ་ནི་བཅུ་གཅིག་བཅུ་གཉིས་དང་ཆོས་མཚུངས། དེ་ལ་འཇིག་ རྟེན་པའི་དབང་བཞི་པ་དང་ས་གཉིས་སྦྱོར་ཚུལ་ནི། འདི་ལྟར་གོ་དགོས་ཏེ། ལམ་གྱི་ས་ 3-45 བཅུ་གཅིག་ལ་དབང་བཅུ་གཅིག་གིས་ཐོབ་ཐང་བགོས་པས་དབང་རེས་ས་རེ་ཐོབ་པ་ལས། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བཞི་པའི་སྐལ་བ་ས་བཅུ་གཅིག་པ་ཡིན་ཞིང་། ས་གཞན་རྣམས་ སྔ་མ་རྫོགས་ནས་ཕྱི་མ་ལ་མུ་འབྱོར་འགྲོ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་གཞན་པའི་བར་དེར་འབྲས་བུ་ ཐོབ་སྐལ་མེད་དེ། ས་ཕྱི་མ་ཉིད་སྔ་མའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ས་བཅུ་གཅིག་པ་ལ་ནི། དེའི་རྗེས་སུ་སློབ་ལམ་གྱི་ས་ཐོབ་རྒྱུ་མེད་ཅིང་། དབང་ཡང་ བཞི་པ་ལས་བཟང་བའི་ལྷག་པོ་བསྐུར་རྒྱུ་མེད་པས། ད་དུང་བགྲོད་བྱའི་ལམ་གྱི་ས་ལ་དབང་ སྦྱོར་རྒྱུ་ཡོད་དམ་སྙམ་ན་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་ས་དེ་དང་འབྲེལ་ཆགས་སུ་མི་སློབ་པའི་ལམ་ བྱུང་བ། དེ་ནི་ལམ་གྱི་མི་བཏགས་ཀྱང་འབྲས་བུ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དང་། འབྲས་བུ་དེ་ཡང་དངོས་ སུ་ས་བཅུ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་འབྲས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་ས་བཅུ་གཅིག་པ་དང་། འབྲས་ བུ་ས་བཅུ་གཉིས་གཉིས་ཀར་འདས་པའི་དབང་བཞི་པ་ཁོ་ནའི་ཐོབ་སྐལ་དུ་བྱུང་ངོ་། །འཇིག་ རྟེན་པའི་དབང་རྣམས་དང་མི་མཚུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ས་བརྒྱད་པ་བུམ་དབང་གི་ཐོབ་བསྐལ་ ཡིན་ལ། བརྒྱད་པའི་དངོས་འབྲས་དགུ་པ་ཡིན་ཡང་། དེ་གསང་དབང་གིས་ཐོབ་པས་བུམ་ དབང་ལ་མི་སྦྱོར་ལ། འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་དབང་བཞི་པ་ལ་ནི། རང་གིས་ཐོབ་སྐལ་བཅུ་ གཅིག་པའི་དངོས་འབྲས་བཅུ་གཉིས་པ་ཡིན་ལ། བཞི་པ་ལས་བཟང་བའི་དབང་གཞན་ཞིག་ ཡོད་ན། དེའི་ཐོབ་སྐལ་དུ་དེ་འགྱུར་ཡང་དེ་འདྲ་མེད་པས་སོ། །དེས་ན་བཞི་པའི་དངོས་ཀྱི་ སྐལ་བ་ལམ་བཅུ་གཅིག་པ་དང་། རྒྱུ་ལམ་ལས་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཤུགས་ ཀྱིས་ཐོབ་པ་བཅུ་གཉིས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ།

果位時配地，如七灌配七地清凈，如是五現證、悲灌頂、三昧耶壇城、入智慧尊、加持虛空密處六處、實點滴瑜伽、細微瑜伽，彼七配七地，水冠為瓶灌前行，綢鈴為密灌，名律為慧灌，灌許為第四前行之理配合。初地與二地與八地相順，三四二者與九地，五六二者與十地，七地與十一十二相同。 其中世間第四灌與二地配合理應如是了知：道之十一地由十一灌分配所得，各灌得各地中，出世間第四分得十一地，餘地由圓滿前者而趣入後者，除此中間無得果分，因后地即是前地之果故。 於十一地，其後無得學道地，灌頂亦無勝於第四灌可授，則思是否仍有所趣道地配灌耶？無也。然與彼地相續而生無學道，彼雖不立為道而唯是果，且彼果亦是十一地之直接果故，因地十一地與果地十二二者皆為出世第四灌所得分。與世間諸灌不同，如第八地是瓶灌所得分，八地直接果雖是九地，然由密灌得故不配瓶灌，而出世第四灌，自所得分十一地之直接果是十二地，若有勝於第四之他灌，則彼成為其所得分，然無此故。故第四直接分為道十一地，因由因道生果佛故，亦是由力得之十二地。

།དེས་ན་དབང་རྣམས་སློབ་པའི་ས་ཁོ་ན་ལ་སྦྱོར་ བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དབང་བཅུ་གཅིག་ས་བཅུ་གཅིག་དང་སྦྱོར་དགོས་པས། འཇིག་ རྟེན་པའི་བཞི་པ་བཅུ་གཅིག་པ་དང་སྦྱོར་བ་ཤིན་ཏུ་མི་འཐད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་སུ་མི་སྦྱོར་ ཡང་བརྒྱུད་པས་འབྲེལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་དང་བརྒྱད་པ། 3-46 ལས་རྒྱལ་མཆོག་དང་དགུ་པ། ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་དང་བཅུ་པ། ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་དང་ བཅུ་གཅིག་པ། དེའི་ཤུགས་ལས་བཅུ་གཉིས་པ་དང་ཡང་སྦྱོར་རོ། །འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་ གི་སྐབས་དང་སྦྱར་ན། བསྐྱེད་རིམ་ཡན་ལག་བཞི་པོ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་གསུང་ ཐུགས་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་དང་སྦྱོར་ཏེ། འོག་ཏུ་རྒྱས་པར་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པ་དཔལ་ དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་རིམ་པ་གཉིས་ཀྱི་སྤྱིའི་དོན་ བཤད་པ་སྟེ་སྡེ་ཚན་གཉིས་པའོ།། །། ༄། །གསུམ་པ། སྤྱི་ཆིངས་དང་སྔོན་འགྲོ་སྣ་ཚོགས་པའི་སྡེ་ཚན། ད་ནི་གཉིས་པ་སྒྲུབ་ཐབས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ། གང་གིས་སྒྲུབ་པའི་ གང་ཟག་གང་དུ་སྒྲུབ་པའི་གནས། ཇི་ཙམ་བར་དུ་སྒྲུབ་པའི་དུས། ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་ཐབས། དེ་ལྟར་བསྒྲུབས་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ་ལྔ་ལས། དང་པོ་ནི། རྒྱུད་ལས། ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་ལ་སེམས་བླ་མའི་ངེས་པ་ལ་དགའ་གཏོང་བའི་ ངང་ཚུལ་དང་ལྡན་ཡོན་ཏན་ཤེས། །ཐར་པ་དོན་གཉེར་རྒྱུད་ལ་གུས་ཤིང་གཡོ་བ་མིན་པའི་ སེམས་ལྡན་དེ་ཉིད་ཐོབ་པ་ཤིན་ཏུ་སྦེད། །གདུག་པ་རྣམས་ཀྱི་གྲོགས་ཉམས་སློབ་མ་དེ་ཉིད་ བླ་མ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུ་བྱ་བ། །ཤེས་རབ་དབང་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུར་ཏེ་ གཞན་ཞེས་བྱ་བ་སླར་ཡང་འབྲིང་པོ་བསོད་ནམས་དག་གི་རྒྱུར། །ཞེས་སློབ་མའི་མཚན་ཉིད་ གསུངས་པ་རྣམས་ཕལ་ཆེར་ཚང་བ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ཡང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་ སུ་སོང་ཞིང་། འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་གཏིང་མཐའ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་བྱེད་པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་འགོད་པར་འདོད་པའི་ཁུར་ཁྱེར་བ། རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་ཚུལ་ལ་ལྷག་པར་ མོས་པ་དང་ལྡན་པས། དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོར་རབ་ཏུ་ཞུགས་ཏེ་ དབང་བསྐུར་བ་རྣམ་པ་བདུན་ཐོབ་ཅིང་། རྩ་བའི་ལྟུང་བ་བཅུ་བཞི་ཕྱོགས་མཐུན་དང་བཅས་ པས་ཤིན་ཏུ་མ་གོས་ཤིང་། བརྟུལ་ཞུགས་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་དམ་ཚིག་དང་སྡོམ་པ་ 3-47 ལ་ཡང་དག་པར་གནས་པའོ།

故依諸灌僅配學地，須配十一灌與十一地，故世間第四配十一地極不應理。因此雖不直接配合而依間接相連，壇城勝王配八地，事業勝王配九地，點滴瑜伽配十地，細微瑜伽配十一地，由彼力亦配十二地。配究竟果位時，生起次第四支配佛陀身語意智金剛，如下當廣說。以上乃吉祥時輪生起次第廣解中說二次第總義，為第二部分。 第三、總綱與雜前行部分。 今第二修法建立別說中有修者補特伽羅、修處、修時、修方便、修所成果五。 初者，續云："于深廣喜樂上師決定心，具舍心性了知功德，求解脫敬重續典心不動，能善守秘密，離惡友伴弟子，當爲諸極善巧上師所攝取，為慧灌等因，餘者復為中等福德之因。"諸弟子相多圓滿，特別皈依三寶、擔負欲安立無邊際輪迴大海眾生於殊勝菩提擔子，于金剛乘道特別信解，入吉祥時輪大壇城得七種灌頂，未為十四根本墮及眷屬所極染，住二十五律儀等三昧耶及戒律。

།ཡན་ལག་བཞི་ཚང་བའི་བསྐྱེད་རིམ་བསྒོམ་དུ་རུང་བ་ཙམ་ ལ། དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་ལ། དག་བྱ་དག་བྱེད་ཁྱད་པར་ཅན་སྦྱར་ཏེ་སྒོམ་ན་ནི་བསྐྱེད་རིམ་ འབའ་ཞིག་སྒོམ་ནའང་། གོང་མ་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དེ་དག་ཐོབ་པ་ ནི་དགོས་ཏེ། གཞི་འབྲས་ཀྱི་བཞུགས་ཚུལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་རྣམས་དང་། རྫོགས་རིམ་གྱི་ རྟེན་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་ཤེས་ནས། དེ་དག་སྦྱར་ཏེ་མོས་སྒོམ་དུ་བྱེད་པ་ལ། དེ་རྣམས་ ལེགས་པར་ཐོས་ཤིང་གོ་བ་ཅིག་དགོས། དེ་ལ་དབང་དེ་དག་བསྐུར་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ ལས་ཀྱང་བསྐྱེད་རིམ་ལ་གཙོ་བོར་བྱེད་ཀྱང་རིམ་གཉིས་འབྲེལ་ཅན་སྒོམ་པ་ལ་ནི། དབང་ བཅུ་གཅིག་པོ་ཐོབ་པ་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་ཡན་ལག་གོ ། །། གཉིས་པ་ནི་གནས་སྤྱིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རྩ་རྒྱུད་ལས། གང་ན་ས་སྐྱོང་ཆོས་ལྡན་ ཞིང་། །གང་ཞིག་ཁོ་ནར་སྐྱེ་དགུ་རྣམས། །བདེར་གནས་ས་འཛིན་རྩོད་མེད་པ། །དེར་ནི་རྣལ་ འབྱོར་ཡང་དག་བརྩམ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། སྒོས་ཀྱི་གནས་ནི་བསྡུས་རྒྱུད་ལས། གང་དུ་ སེམས་ནི་རབ་ཏུ་ཚིམ་པར་འགྱུར་བ་དེར་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་མི་ཡི་བདག་པོ་ཀྱེ། ངེས་པར་འཇམ་ པའི་མལ་ཆ་དག་དང་གདན་ལ་ཉེ་བར་འདུག་ནས་སྔར་བརྗོད་བསྲུང་བ་བྱས་ནས་ནི། །ཞེས་ གསུངས་ཏེ། རྒྱུན་གྱི་ཉམས་ལེན་དང་བསྙེན་པའི་སྐབས་སུ། སྐྱེད་མོས་ཚལ་ལ་སོགས་པའི་ གནས་ངེས་པ་མི་དགོས་ཏེ། གང་དུ་ཡིད་དགའ་ཞིང་ཉེར་འཚེ་མེད་པ་དེར་བསྒོམ་མོ།། །། གསུམ་པ་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་ཀྱང་། བསྐྱེད་རིམ་ཉིད་གཙོ་བོར་བྱེད་པ་དང་། ཐུན་ མོང་གི་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དང་། ལས་ཕྲ་མོ་ཙམ་ལ་དམིགས་ཀྱང་འགྲུབ་ཚུལ་ ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྲུབ་པར་འདོད་པ་དག་གིས་ཇི་སྲིད་ལྷའི་གསལ་སྣང་ལ་བརྟན་པ་མ་ཐོབ་ བར་དུ་བསྒོམ་མོ། །འཁྲུལ་འཁོར་དང་སྦྱིན་སྲེག་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཕལ་པ་ཙམ་ཞིག་སྒྲུབ་ པར་བྱེད་པ་ལ་ནི། དམ་ཚིག་དང་ལྡན་ཞིང་བརྟུལ་བ་དང་བཅས་པས་དམིགས་པ་ལ་ཡིད་ 3-48 ཤུགས་དྲག་པོ་ཡོད་ན། གསལ་སྣང་ལ་བརྟན་པ་མ་ཐོབ་ཀྱང་། སྔགས་བྱེ་བ་བཟླས་ན་འགྲུབ་ པར་འགྱུར་བས་དུས་དེ་སྲིད་དུ་བསྒོམས་པར་བྱའོ།། །། བཞི་པ་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ལ་གང་གིས་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ཆོ་གའི་རིམ་པ་དང་། གང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། གོ་རིམ་ལ་གཞན་གྱིས་ བརྟགས་པའི་མཐའ་འགོག་པའོ།། །། དང་པོ་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ། སྒྲུབ་ཐབས་ཀྱི་ཆིངས་ཟུར་ཙམ་སྨོས་པ་དང་། མངོན་རྟོགས་ རྒྱས་པའི་རིམ་པ་རྣམ་པར་ངེས་པའོ།

僅于適合修四支圓滿生起次第者，雖僅此即可，若配特殊能凈所凈而修，則雖唯修生起次第，亦須得彼等世間出世間上灌，因須善聞了解彼等基果不共安住理及如何成為圓滿次第所依之理，而配合作信解修，為此須彼等灌頂故。其中雖以生起次第為主而修二次第相連者，得十一灌頂乃不可缺支分。 第二、就總處而言，根本續云："何處有持法地主，唯於何處諸有情，安樂無諍持地處，彼處當修真瑜伽。"別處者，略續云："心於何處能生喜，彼處應修人主啊，確定安坐柔軟床鋪墊，先作如前所說守護。"日常修持及近修時，不須定處如遊樂園等，於何歡喜無損害處修習。 第三、雖非一向決定，然以生起次第為主者，及欲得共同悉地者，雖緣微細事業亦欲成就殊勝成就理者，應修至得deity明顯相穩固。若僅成辦輪及火施等小事業，具誓言及律儀者若有猛利意趣緣，雖未得明顯相穩固，誦咒一億即成就，故當修至彼時。 第四、如何修習方便中有：能修方便儀軌次第，所修對境壇城分類，遮他所計次第。 初中亦二：略說修法綱要及決定廣修現觀次第。

།དང་པོ་ནི། སྤྱིར་རྣལ་འབྱོར་ཕྱི་ནང་གི་རྒྱུད་ཀུན་ལས། དང་པོ་ལ་སྦྱོར་བ་དང་། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་དང་། ལས་རྒྱལ་མཆོག་སྟེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ གསུམ་དུ་གསུངས་བ་མང་པོ་ཡོད་ལ། རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོ་ཐབས་ཀྱི་རྒྱུད་དཔལ་གསང་བ་ འདུས་པའི་རྒྱུད་ཕྱི་མ་ལས། བསྙེན་པའི་ཆོ་ག་དང་པོ་སྟེ། །ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་གཉིས་པ་ཡིན། ། སྒྲུབ་པ་ཡང་ནི་གསུམ་པ་སྟེ། །སྒྲུབ་པ་ཆེན་པོ་བཞི་པའོ། །ཞེས་བསྙེན་པ། ཉེར་སྒྲུབ། སྒྲུབ་ པ། སྒྲུབ་ཆེན་བཞི་གསུངས་ཤིང་། དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཕྲུགས་གཅིག་གི་རིམ་པ་དང་། བྱ་བའི་ རིམ་པ་ལ་བལྟོས་པ་གཉིས་ཡོད་ཀྱང་། སྐབས་འདིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཕྲུགས་གཅིག་གི་རིམ་ པ་ལ་བལྟོས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཤིན་རྗེ་གཤེད་དམར་ནག་གི་རྒྱུད་ལས། དང་པོར་རྣལ་ འབྱོར་བསྒོམ་པར་བྱ། །རྗེས་སུ་རྣལ་འབྱོར་གཉིས་པར་རོ། །ཤིན་ཏུ་རྣལ་འབྱོར་གསུམ་པར་ ཏེ། །རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོ་བཞི་པར་རོ། །ཞེས་རྣལ་འབྱོར་དང་། རྗེས་སུ་རྣལ་འབྱོར་དང་། ཤིན་ ཏུ་རྣལ་འབྱོར་དང་། རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོ་སྟེ་བཞི་གསུངས་སོ། །རྒྱུད་དེ་དག་ལས་འབྱུང་བའི་ མན་ངག་གི་རིམ་པ་རྣམས་དང་། རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་འདིར་གསུངས་པ་རྣམས་ནི་མིང་མཚུངས་ ཀྱང་དོན་མི་འདྲ་བར་བྱུང་མོད། འོན་ཀྱང་འདི་ནས་གསུངས་པའི་ཡན་ལག་བཞིའི་སྒྲུབ་ ཐབས་ལ། རྒྱུད་གཞན་དེ་དག་ལས་འབྱུང་བའི་མན་ངག་གི་དོན་དེ་དག་ཀྱང་ཚང་བ་ནི་ཡིན་ 3-49 ནོ། །དེ་ཡང་སྨྲོས་ཤིག་ཅེ་ན། རྒྱུད་འདི་ལས་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་བཞི་ནི། སྟོང་པ་སྔོན་དུ་ འགྲོ་བའི་མངོན་བྱང་ལྔ་ལས་གཙོ་བོ་སྐྱེད་ཅིང་། འཁོར་གྱི་ལྷ་ཚོགས་སྤྲོ་བ་ནི། དག་བྱ་ལུས་ ཀྱི་རྩ། དག་བྱེད་དཀྱིལ་འཁོར་རྫོགས་པར་སྤྲོ་བ་ཙམ་ཡིན་པས་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་ ཅེས་བྱ། ཡང་ཞུ་བ་གླུས་བསྐུལ་ནས་འབྲས་བུ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པར་བཞེངས་ཏེ་དམ་ཚིག་པའི་ ལྷ་ཚོགས་སྤྲོས། ཡེ་ཤེས་པ་དགུག་གཞུག་བྱས། རིགས་དྲུག་དང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་བྱིན་གྱིས་ བརླབས། དབང་བསྐུར་བ་དང་རྒྱས་བཏབ་རྣམས་བྱེད་པ་ནི། སྦྱང་བྱ་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་རླུང་རྒྱུ་བ་ དང་། ལས་དབང་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར་དང་། གནས་སྐབས་སུ་ཡང་ཡེ་ཤེས་སྤྱན་ འདྲེན་དང་དབང་བསྐུར་སོགས་ལས་ཀྱི་ཆོ་ག་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། ལས་རྒྱལ་ མཆོག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ནས་རིག་མ་དང་མཉམ་པར་སྦྱར་བའི་རྗེས་ཆགས་ཀྱི་བདེ་བ་ཙམ་སྒོམ་ པ་ནི། ཐིག་ལེའི་བདེ་བ་མྱོང་མ་གྲུབ་གོང་དུ་ཆེད་དུ་དོན་གཉེར་གྱི་ཡུལ་བདེ་བ་ཡིན་ཀྱང་། དེ་ ལ་དངོས་སུ་དམིགས་མི་ཐུབ་ལ། རྒྱུ་ཐིག་ལེ་གཡོ་བ་ལ་དངོས་སུ་དམིགས་ནུས་ཤིང་རྩོལ་ བའི་ཕྱིར། ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱའོ།

初者，總之於諸瑜伽外內續中，多說為初加行、壇城勝王、事業勝王三三摩地，大瑜伽方便續吉祥密集後續中雲："親近儀軌為初者，近成就為第二者，成就復為第三者，大成就為第四者。"說親近、近成就、成就、大成就四者，彼中雖有依單一三摩地次第及依作業次第二者，此處依單一三摩地次第。如是于紅黑閻魔續中雲："初當修瑜伽，其次第二瑜伽，勝義瑜伽第三者，大瑜伽為第四者。"說瑜伽、隨瑜伽、勝義瑜伽、大瑜伽四者。 彼等續中所生教授次第與此勝續所說，雖名同義異，然此所說四支修法中，亦具足彼等他續所生教授義。若問彼復云何？此續所生四支者：由空性為先之五現證生起主尊，放射眷屬天眾是：所凈身脈，能凈放射圓滿壇城故名壇城勝王。復融化由歌勸請而起為果位持金剛，放射三昧耶天眾，召入智慧尊，加持六種姓及身語意，灌頂及印封等，為凈化所凈業因風行及業用趣入故，及暫時亦入召請智慧眼及灌頂等諸異類事業儀軌故，名事業勝王。其後與明妃等合後貪之樂僅修者，雖于未成明點樂受之前樂為所求之境，然不能直接緣彼，而因能直接緣及勤修因明點動故，名點滴瑜伽。

།དེ་ནས་ཕྲ་མོ་ནི་སྤང་བྱའི་དབང་དུ་བྱས་ན། འཕོ་ བའི་བདེ་བ་ལན་ཅིག་མྱོང་ཟིན་པ་ན། བདེ་བ་དེ་ལ་དམིགས་ཐུབ་པས་འཕོ་བའི་བདེ་བ་ཡང་ ཡང་མྱོང་བར་བྱེད་པས་ན་བདེ་བ་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ། ལམ་གྱི་དུས་ན་འཕོ་བ་བཀག་སྟེ། བདེ་བ་ལ་སེམས་གཏང་ནས་ལྷ་སྐུ་ཕྲ་མོ་སྤྲོ་བའི་ཕྱིར། བདེ་བ་ལ་དམིགས་པ་ཕྲ་མོའི་རྣལ་ འབྱོར་ཞེས་བྱའོ། །དེ་རྣམས་བསྙེན་སྒྲུབ་ཡན་ལག་བཞི་ཞེས་བྱ་སྟེ་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་ བསྙེན་པ། ལས་རྒྱལ་མཆོག་ཉེར་སྒྲུབ། ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་སྒྲུབ་པ། ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ སྒྲུབ་པ་ཆེན་པོའོ། །རྒྱུད་གཞན་དེ་དག་གི་ལུགས་ནི། གཙོ་བོ་སྐྱེད་པའི་ཆོ་ག་དང་པོ་སྦྱོར་བ། འཁོར་ཚོགས་སྤྲོ་བ་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག ཆོ་ག་ལྷག་མ་རྣམས་ལས་རྒྱལ་མཆོག་ཡིན་ན། དེ་དག་གི་ལུགས་ཀྱི་དང་པོ་སྦྱོར་བ་ནི། འདིར་ཡང་རྒྱུ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གཙོ་བོ་ནུས་མ་དང་བཅས་ 3-50 པ་སྐྱེད་པ་ལ་ཚང་། དེའི་རྗེས་ནས་ཡེ་ཤེས་པ་གཞུག་པའི་བར་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་ དང་། དེ་མན་ཆད་ལས་རྒྱལ་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གསང་བ་འདུས་པ་བ་རྣམས་ ཀྱི་ལུགས་ལ་གཙོ་འཁོར་གང་ཡིན་ཡང་རུང་དམ་ཚིག་པ་བསྐྱེད་ཅིང་ཡེ་ཤེས་པ་བསྲེ་བ་ནི་ བསྙེན་པ། སྐྱེ་མཆེད་བྱིན་རླབས་ནི་ཉེར་སྒྲུབ། སྐུ་གསུང་ཐུགས་བྱིན་རླབས་སྒྲུབ་པ། དབང་ བསྐུར་བ་སྒྲུབ་ཆེན་དུ་བཞེད་པས། འདིའི་ལུགས་ཀྱི་རྒྱལ་མཆོག་དང་པོ་དང་། གཉིས་པའི་ ཡང་ཡེ་ཤེས་པ་གཞུག་པ་ཡན་ཆད་དེའི་ལུགས་ཀྱི་བསྙེན་པའི་ཡན་ལག །ཡི་གེ་དགོད་པ་ དང་རྒྱས་བཏབ་བཞི་ཉེར་སྒྲུབ། སྐུ་གསུང་ཐུགས་བྱིན་རླབས་སྒྲུབ་པ། རིགས་བདག་གི་རྒྱས་ འདེབས་སྒྲུབ་ཆེན་དུ་འགྱུར་རོ།

其後細微者，就所斷而言，一旦已經歷遷移樂，則能緣彼樂故，令再再經歷遷移樂，故名緣樂。道位時遮止遷移，放心於樂而放射細微天身故，名緣樂細微瑜伽。彼等名為親近成就四支：壇城勝王為親近，事業勝王為近成就，點滴瑜伽為成就，細微瑜伽為大成就。 彼等他續之規：生起主尊儀軌為初加行，放射眷屬眾為壇城勝王，余儀軌為事業勝王。若爾，彼等規之初加行，此中亦具足於生起因位持金剛主尊及具力母，其後至入智慧尊為壇城勝王，其下為事業勝王。如是密集部諸師規中，無論主眷任何，生起三昧耶尊及融合智慧尊為親近，加持生處為近成就，加持身語意為成就，灌頂為大成就。故此規之第一勝王及第二至入智慧尊以上為彼規親近支，安立文字及四印封為近成就，加持身語意為成就，種姓主印封為大成就。

ཡང་གཤིན་རྗེ་གཤེད་ལས་གསུངས་པའི་རྣལ་འབྱོར་བཞི་ནི། རྒྱུ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པའི་སྐོར་ རྣལ་འབྱོར་དང་པོ། འབྲས་བུ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པར་བཞེངས་པ་རྗེས་སུ་རྣལ་འབྱོར། འཁོར་ ཚོགས་སྤྲོ་བ་ཤིན་ཏུ་རྣལ་འབྱོར། ལྷག་མ་དབང་བསྐུར་མཆོད་བསྟོད་སོགས་རྣལ་འབྱོར་ཆེན་ པོར་གསུངས་ན། འདིའི་རྒྱལ་མཆོག་དང་པོ་དེའི་ལུགས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དང་། ཞུ་བ་གླུས་ བསྐུལ་བ་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་བཞེངས་པ་དང་བཅས་པ་རྗེས་སུ་རྣལ་འབྱོར། འཁོར་ཚོགས་སྤྲོ་ བ་དང་ཡེ་ཤེས་པ་གཞུག་པ་ཤིན་ཏུ་རྣལ་འབྱོར། དེ་མན་ཆད་རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོ་དང་འབྱོར་ རོ། །ཡང་རྡོ་རྗེ་གུར་ལས། ཕོ་བྲང་སངས་རྒྱས་རྣམ་སྣང་མཛད། །རྗེས་སུ་ཆགས་པ་རྡོ་རྗེ་ སེམས། །དབང་ནི་མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེ་དག །བདུད་རྩི་མྱང་བ་འོད་དཔག་མེད། །མཆོད་པ་དོན་ ཡོད་གྲུབ་པ་སྟེ། །བསྟོད་པ་རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན་ཡིན། །ཞེས་ཡན་ལག་དྲུག་བཤད་པ་རྣམས་ འདི་ལ་ཚང་ཚུལ་གཞན་རྣམས་གོ་བླ། བདུད་རྩི་མྱང་བ་ནི། སྔོན་འགྲོ་དང་རྗེས་ཀྱི་སྐབས་ ན་ཡོད་ཅིང་། གཞན་ཡང་འདི་ནི་དོན་གྱི་གནས་ལ་གནད་ཆེ་ཤོས་མིན་ནོ། །ཡང་གསང་ བ་འདུས་པའི་རྒྱུད་ཕྱི་མ་དང་། དགྱེས་རྡོར་དང་། གཤེད་དམར་གྱི་རྒྱུད་རྣམས་ལས། དང་ 3-51 པོ་སྟོང་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སྟེ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་ས་བོན་བསྡུ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་གཟུགས་བརྙན་ རྫོགས། །བཞི་པ་ལ་ནི་ཡིག་འབྲུ་དགོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་འདི་ལས་ ཀྱང་། དང་པོར་སྟོང་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ངེས་པར་སླར་ཡང་དེ་ནས་ཟླ་བ་ཐིག་ལེ་དག་ནི་ཡང་དག་ འཛིན། །དེ་ནས་གཟུགས་ནི་སྐྱེད་ཅིང་རབ་མཆོག་རོ་ཡི་རིགས་རྣམས་དག་གིས་ཡི་གེ་དགོད་ པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །ཆུ་ཡི་གཏེར་གྱི་རྡོ་རྗེ་འདི་ནི་སྤྱི་ཡི་བསྙེན་པར་འགྱུར་བ་སྒྲུབ་པ་དག་ནི་དབུ་ མ་ཡང་། །འདི་ལ་ཐབས་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་འགྱུར་དམན་པ་བརྟན་པ་སྒྲུབ་པ་ཡན་ལག་དག་ ལ་དེ་བཞིན་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། དང་པོ་སྟོང་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ནི་འཆི་སྲིད་དང་བར་སྲིད་ དག་བྱེད། སྟོང་ཉིད་རྣམ་བཅས་སུ་སྒོམ་པ་སྟེ་འདིར་འགྲེལ་ཆེན་ལས། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ ཅིག་མ་གཅིག་པོ་སྲིད་པ་གསུམ་མཐོང་བ་ཞེས་གསུངས་པས། དཔྱད་པའི་ཡུལ་གྱི་སྟོང་ཉིད་ མ་ཡིན་ནོ།། །། གཉིས་པ་ས་བོན་བསྡུ་བ་ནི། ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཟླ་བ་ཐིག་ལེ་འཛིན་པ་སྟེ། མངལ་ དུ་ཐིག་ལེའི་དབུས་སུ་བར་དོའི་རྣམ་ཤེས་ཞུགས་ཟིན་པ་མཚོན་བྱེད་ས་བོན་ཕྱག་མཚན་ནམ། ཆོ་ག་གསུམ་མམ། མངོན་བྱང་ལྔའི་དང་པོ་བཞི་ལ་སོགས་པའོ།། །། གསུམ་པ་གཟུགས་རྫོགས་པ་ནི་མངལ་དུ་ཟླ་བ་བདུན་གྱིས་ལུས་རགས་པ་རྫོགས་པ་ སྦྱོང་བྱེད་ལྷའི་སྐུ་རྫོགས་པ་སྟེ་མངོན་བྱང་དང་སྦྱར་ན་ལྔ་པའོ།

複次，閻魔續所說四瑜伽：因位持金剛部分為初瑜伽，起為果位持金剛為隨瑜伽，放射眷屬眾為勝義瑜伽，余灌頂供贊等為大瑜伽。此中第一勝王為彼規之瑜伽，融化歌勸請主尊父母起為隨瑜伽，放射眷屬眾及入智慧尊為勝義瑜伽，其下為大瑜伽。 複次金剛帳續云："宮殿毗盧遮那佛，隨貪金剛薩埵尊，灌頂不動金剛尊，品嚐甘露無量光，供養不空成就尊，讚歎寶生怙主尊。"所說六支於此具足之理餘者易解。品嚐甘露於前行及后時有之，且此非為義理中最要處。複次密集後續、喜金剛及紅閻魔諸續中雲："初為空性菩提者，第二則為攝種子，第三圓滿影像相，第四則為安文字。"如是此勝續中亦云："初定空性菩提複次持月點，其後生起形相以最勝味種安立文字，此水藏金剛為共親近成就中脈，此中方便成四種下劣堅固成就支亦如是。" 初空性菩提為死有及中有能凈，修空性具相，此中大疏云："一剎那空性見三有。"故非觀察對境之空性。 第二攝種子者，持藏識月點，表中有識已入明點中之種子手印或三儀軌或五現證初四等。 第三圓滿形相者，為凈化胎中七月圓滿粗身之圓滿天身，配現證則為第五。

བཞི་པ་ཡི་གེ་འགོད་པ་ནི། རོ་ཡི་རིགས་ཏེ་རིགས་དྲུག་རྣམས་ཀྱི་ཡི་གེ་དྲུག་སྐུ་ལ་དགོད་ པར་བཤད་པ་མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ དང་། ཕུང་ཁམས་དྲུག་ལ་སོགས་པ་སྦྱོང་བ་སྟེ། དེ་རྣམས་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་བྱང་ཆུབ་པ། ས་བོན་བསྡུ་བ་ལས་བྱང་ཆུབ་པ། གཟུགས་རྫོགས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་པ། ཡི་གེ་འགོད་པ་ ལས་བྱང་ཆུབ་པ་ཞེས་བྱ་ན། དེ་དག་འདི་རང་ལ་བལྟོས་པའི་ཐུགས་གསུང་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ 3-52 རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར། བསྙེན་པ། ཉེར་སྒྲུབ། སྒྲུབ་པ། སྒྲུབ་ཆེན་གྱི་ཆ་ཤས་ཏེ། འདི་ཅུང་ཟད་ རྒྱས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དུས་འཁོར་ལས་གསུངས་པའི་ལྷ་དཔའ་བོ་གཅིག་པ་རེའི་རྣལ་ འབྱོར་ཚུན་ཆོད་ལ་ཚང་བར་བྱེད་དགོས་པའི་མངོན་རྟོགས་ཀྱི་ཆིངས་ཡིན་ལ། དེ་ཙམ་ནི་སྤྱི་ ལྡོག་ནས་བསྙེན་པ་སྟེ། དམན་པའམ་བསྡུས་པ་ཡིན་ཅིང་། དེའི་སྟེང་དུ་སྒྲུབ་པ་དག་ནི་ཞེས་ པ་དག་གི་སྒྲས་ཉེར་སྒྲུབ་དང་། སྒྲུབ་པ་གཉིས་བསྣན་པ་སྟེ། སྒྲུབ་ཆེན་ཡང་ཤུགས་ལ་བསྟན་ ནོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་སྙམ་ན། དང་པོ་སྲོག་རྫོགས་པའི་དོན་དུ་ཡེ་ཤེས་དགུག་གཞུག་དང་། གཉིས་པ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་བྱིན་རླབས་དང་། གསུམ་པ་དབང་བསྐུར་རིགས་བདག་གིས་ རྒྱས་བཏབ་པ་དང་། བཞི་པ་ཕྲ་ཐིག་སོགས་ཇི་ལྟར་འོས་པ་བསྣན་ན། དབུ་མ་སྟེ་ཆོ་ག་འབྲིང་ པོའམ་བརྟན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྒྲུབ་པ་དེ་ཡང་སྦྱང་བྱ་བཞིར་འདུས་ཏེ། དམ་ཡེ་བསྲེ་བ་ནི་བཙས་པའི་དུས་ཀྱི་བྱིས་པ་དང་། སྐུ་གསུང་ཐུགས་བྱིན་རླབས་ནི་སོ་སྐྱེས་ པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་འབྲིང་པོའི་བྱིས་པ་དང་། དབང་བསྐུར་ནས་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ བར་ནི། སོ་ལྷུངས་ནས་གཞོན་ནུའི་གནས་སྐབས་དང་། ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ནི་སོ་སྐྱེས་ནས་ ལོ་བཅུ་དྲུག་གི་མཐར་རིགས་བརྒྱུད་སྤྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་སྦྱོང་ངོ་། །འདི་དག་ནི་གཙོ་བོ་འཁོར་ དང་བཅས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་མི་སྒོམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའམ། གཙོ་འཁོར་ཡོད་ཀྱང་ཞུ་ བ་གླུས་བསྐུལ་དང་། དཀྱིལ་འཁོར་ལན་གཉིས་སྤྲོ་བ་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཐབས་ རྣམ་པ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྒྲུབ་པ་གསུམ་གྱི་སྐབས་རྣམས་བྱིས་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་ སྐབས་བཞི་པོ་སྦྱོང་བྱེད་དེ། དམན་པ་ཞེས་པ་སྔར་གྱི་བྱང་ཆུབ་བཞི་བསྐྱེད་ཀྱི་སྟེང་དུ། ཆོ་ག་ བཞི་པོ་དེ་བསྣན་པ་ནི་བརྟན་པ་སྟེ་འབྲིང་པོའོ། །འགྲེལ་ཆེན་ལས། ལྷ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡན་ ལག་རྣམ་པ་བཞིར་རྣལ་འབྱོར་པས་བསྒོམ་པར་བྱའོ།

第四安立文字者，說味種即六種姓之六字安立於身，眼等趣入色等境，凈化六蘊界等，彼等名為從空性中現證、從攝種子中現證、從圓滿形相中現證、從安立文字中現證。彼等於此自身相應之心語身及智慧金剛瑜伽為親近、近成就、成就、大成就之支分。稍廣說此，即時輪所說單尊瑜伽以下皆應圓滿之現觀綱要，此為從總方面親近，即下劣或略，其上加"成就"字所表之近成就及成就二者，大成就亦顯于力。 復若問如何？初為圓滿命故召入智慧尊，二為加持身語意，三為灌頂種姓主印封，四為加點滴等隨應，名中脈即中等儀軌或堅固瑜伽。如是成就攝於四種所凈：合三昧耶智為生時嬰兒，加持身語意為生齒始至中等嬰兒，從灌頂至點滴瑜伽為落齒至少年階段，細微瑜伽為生齒至十六歲末放射種姓等凈化。此等是就不修主尊及眷屬壇城而言，或雖有主眷然無融化歌勸及兩次放射壇城而言。四種方便即三種成就時清凈嬰兒等四種階段，下劣謂於前四現證生起上加彼四儀軌為堅固即中等。大疏云："瑜伽師應於一切天修四支分。"

།ཞེས་གསུངས་པས། ལྷ་རེ་རེའི་རྣལ་ འབྱོར་ལ་ཡང་བསྡུས་འབྲིང་དེ་གཉིས་གང་རུང་རེ་སྒོམ་དགོས་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་པ་དང་། 3-53 ཆོ་ག་རྒྱས་པ་ལའང་དེ་དག་ཤུགས་ལ་ཚང་བ་དགོས་ཞེས་པ་སྟེ། ཚང་ཚུལ་ཇི་ལྟར་བྱེད་ཅེ་ན། ཞུ་བ་གླུས་བསྐུལ་དང་། འཁོར་ཚོགས་ལན་གཅིག་གམ། ལན་གཉིས་གང་སྤྲོ་ཡང་གསུམ་པ་ གཟུགས་བརྙན་རྫོགས་པའི་ཡན་ལག་གི་སྐབས་དེར་བསྣོན་པ་ཡིན་ཅིང་། ཡི་གེ་དགོད་པ་ནི་ ཡེ་ཤེས་པ་གཞུག་པའི་སྔ་ཕྱི་གང་དུ་བྱས་ཀྱང་འདྲ་སྟེ། མངོན་རྟོགས་ཆེན་མོ་གཅིག་ལ་སྤྱིར་ ནས་ཚང་བ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་གོ །ཁ་ཅིག་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་གི་སྐབས་སུ་ངེས་པར་ ཆུག་དགོས་ཞེས་པ་ནི། སྤྱིའི་བསྙེན་པ་ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་མ་གོ་བའོ། །དེས་ན་འོག་ཏུ་ འཆད་འགྱུར་གྱི་ཡན་ལག་བཞིའི་དབང་དུ་བྱས་ན། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་ཡོངས་རྫོགས་ དང་། ལས་རྒྱལ་མཆོག་གི་དམ་ཚིག་པ་སྐྱེད་པ་ཡན་ཆད་བྱང་ཆུབ་དང་པོ་གསུམ་ཡིན་ལ། དེ་ མན་ཆད་ཡི་གེ་དགོད་པའི་རིགས་སུ་གཏོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་བསྙེན་པ་བྱང་ཆུབ་བཞི་དང་ སྒྲུབ་པ་ཆོ་ག་བཞི་སྟེ། བརྒྱད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོ་ག་འབྲིང་པོ་ཡང་ཡན་ལག་བཞིའི་རྣལ་ འབྱོར་རྒྱས་པ་དང་སྦྱོར་ཚུལ་སྔ་མས་རིགས་བསྒྲེས་ཏེ་གོ་ནུས་ལ། ཡན་ལག་བཞི་རྒྱས་པའི་ ཆིངས་ནི་འོག་ཏུ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ།

故說于每一天尊瑜伽亦須修略中二者之一，于廣壇城及廣儀軌亦須力具彼等。若問如何具足？融化歌勸及一次或二次放射眷屬眾任何，皆加於第三圓滿影像支分時，安立文字于入智慧尊前後任作皆同，於一大現觀總具足即可。有謂于壇城勝王時必須入者，乃未解"共親近"所說義。 故就下當說四支而言，壇城勝王圓滿及事業勝王生起三昧耶尊以上為初三現證，其下屬安立文字類。複次親近四現證及成就四儀軌，即以八攝之中等儀軌與廣四支瑜伽合修之理，可由前例類推而解，廣四支綱要當下說。

།སྐབས་འདིར་སྟོང་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སོར་སྡུད་དང་། དེ་ ནས་བསམ་གཏན་དང་སྲོག་འཛིན་པར་ས་བོན་བསྡུ་བ་དང་། རྗེས་དྲན་གཟུགས་བརྙན་ སྐྱེད་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡི་གེ་དགོད་པའི་བར་དུ་སྦྱོར་བར་མཛད་པ་འདི་ལྟ་བུ་གཞན་ ཡང་མང་སྟེ། བསྐྱེད་པའི་རིམ་པའི་གནས་སྐབས་གང་དང་གང་ཡིན་པ་རྣམས་རྫོགས་རིམ་ གྱི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེད་པའི་རྒྱུད་སྦྱང་ཐབས་སུ་སྟོན་པའི་ཁུངས་མང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ། བདུད་རྩི་ ལྔ་ལ་སོགས་དང་ཆུ་གཏེར་རྡོ་རྗེ་རྣམས་དང་སྔགས་ཀྱི་བཟླས་པ་སོགས་ཀྱིས་བསྙེན་པ་སྟེ། ། སོ་སོར་སྡུད་པ་ལ་སོགས་རྡོ་རྗེ་པདྨ་ལས་སྐྱེས་བདུད་རྩི་ཡིས་ནི་ཉེ་བའི་སྒྲུབ་པར་འགྱུར། ། དགའ་བ་ལ་སོགས་རྣམས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་གསུམ་དང་ཆུ་སྐྱེས་རོ་མཉམ་གྱུར་པ་སྒོམ་པ་སྒྲུབ་པར་ འགྱུར། །ཤེས་རབ་ལ་སྦྱར་གང་ཚེ་འཕོ་མེད་ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་དག་ལས་ངེས་པར་སྒྲུབ་པ་ 3-54 ཆེན་པོར་འགྱུར། །ཞེས་རྫོགས་རིམ་གྱི་སྐབས་སུ་བལྟོས་མེད་བཞི་དང་བུམ་ཅན་སོགས་སྔོན་ འགྲོ་བསྙེན་པ་དང་། རྫོགས་རིམ་ཡན་ལག་དང་པོ་བཞི་ཉེར་སྒྲུབ་པ་དང་། རྗེས་དྲན་སྒྲུབ་ པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒྲུབ་ཆེན་དུ་བཤད་པའང་བྱུང་ལ། ཡང་བཤད་ཚུལ་གཅིག་ལ་དམ་རྫས་ བསྟེན་ཅིང་ཁ་དག་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་རྡོ་རྗེ་བཞི་པོ་ལམ་དུ་བྱེད་པའི་ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་རྒྱས་ བསྡུས་གང་རུང་བསྒོམས་ཏེ། བཟླས་པ་བྱེད་པ་བསྙེན་པར་གསུངས་ཤིང་། གཞན་རྣམས་ སྔ་མ་དང་འདྲ་བས་བསྐྱེད་རྫོགས་གཉིས་ཀ་བསྙེན་སྒྲུབ་ཡན་ལག་བཞི་ཕྲུགས་གཅིག་གིས་ བསྡུས་པ་ཡང་མཛད་དོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་བྱང་ཆུབ་བཞི་བསྐྱེད་ནི། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་ མཆོག་ཁོ་ན་ལས་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་ན། བསྙེན་སྒྲུབ་ཡན་ལག་བཞི་བཞི་བཅུ་དྲུག་ཏུ་རྩི་བ་མེད་ པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་གི་བསྙེན་པ་ཉེར་སྒྲུབ་ཅེས་སོགས་བཞི་ བཞི་བཅུ་དྲུག་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་རྩི་ཡང་མི་དགོས་ལ། བརྩིས་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་དེ་ཡི་གེ་ འགོད་པའི་དོད་ང་རྒྱལ་བཟུང་བའམ། སྙིང་རྗེའི་དབང་བསྐུར་སོགས་གཞན་ཡོད་པས་དེ་ཁོ་ ན་ལ་བློ་རྩེ་གཏོད་མི་དགོས་སོ། །རྡོ་རྗེ་བཞི་ལ་ནང་ཚན་རྡོ་རྗེ་བཞི་བཞིས་ཕྱེ་བ་ནི་ངེས་པར་ རྩི་དགོས་མོད། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་ལ་བྱང་ཆུབ་བཞི་མ་ཚང་ཡང་དེ་ལ་ཁྱད་མེད་དོ། ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཁོར་གྱི་ལྷ་ཚོགས་སྤྲོ་བ་མན་ཆད་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེའི་ལམ་ཡིན་པས། ཐུགས་ གསུང་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རིམ་པ་ཚང་བ་དང་། རྒྱལ་མཆོག་གཉིས་པར་དམ་ཡེ་དབང་བསྐུར་ རྒྱས་གདབ་རྣམས་ལ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རིམ་པ་ཚང་བ་དང་། ཐིག་ལེའི་རྣམ་འབྱོར་ དང་། ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་དགའ་བ་བཞི་དང་འབྲས་བུ་བཞི་ལའང་དེ་དག་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ བཅུ་དྲུག་གོ །

此處空性菩提配收攝，其後禪定及持命配攝種子，隨念配生起影像，三摩地配安立文字等如是配合者亦多，說明生起次第諸階段為生圓滿次第智慧之續凈化方便之教源甚多。如是："以五甘露等及水藏金剛等及咒誦等為親近，收攝等金剛蓮生甘露為近成就，以喜等諸金剛三及蓮等味為成就，合慧無移細微瑜伽定為大成就。" 說圓滿次第中四無依及有瓶等前行為親近，圓滿次第初四支為近成就，隨念為成就，三摩地為大成就。復一說法：以享用誓物及凈口為先，修任廣略金剛四為道之天瑜伽而誦咒為親近，余如前，故以一組四支親近成就攝生圓二者。 復若思：四菩提生起非唯從壇城勝王分出，則無計親近成就四支為十六。答：壇城勝王之親近近成就等四四十六不必一向計，雖計亦無違，因有持我慢或大悲灌頂等他者替代安立文字，故不須專注彼。四金剛以內分四金剛分者定須計，然壇城勝王雖不具四菩提亦無差。何故？放射眷屬天眾以下為智慧金剛道故，具足心語身及智慧次第，第二勝王合三昧耶智灌頂印封等具足身語意智慧次第，點滴瑜伽及細微瑜伽之四喜及四果亦配彼等故為十六。

ཡང་འགྲེལ་ཆེན་ལས་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་དང་། ཆོས་ ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་དོན་དུ་མངལ་དུ་འཇུག་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པས་བཅོམ་ ལྡན་འདས་ཀྱི་སྒྲུབ་ཐབས་གསུངས་པ། ཞེས་པའང་འདིས་འབྲས་བུ་ལ་སྦྱོར་ཚུལ་གསལ་ 3-55 བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་ཅེས། ཚོགས་གསོག་དང་པོ་གྲངས་མེད་ གསུམ་དང་། གཉིས་པ་དགའ་ལྡན་ནས་འཕོ་བ། གཞལ་ཡས་ཁང་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་ཙན་ དན་གྱི་ཁང་བཟངས་གྲུབ་པ། མངོན་བྱང་ལྔས་སྐུ་རྫོགས་པ་ལྷུམས་ན་བཞུགས་པ། ཞུ་བ་ གླུས་བསྐུལ་ནས་བཞེངས་ཏེ་དམ་ཚིག་གི་འཁོར་ལོ་སྤྲོ་བ་ནི་སྐུ་བལྟམས་པ། ཡེ་ཤེས་པ་དང་ རོ་མཉམ་པ་ནི། ཕྱོགས་ཕྱོགས་སུ་གོམས་པ་བདུན་པོར་ནས་སེངྒེའི་སྒྲ་བསྒྲགས་པ། དབང་ བསྐུར་རྒྱས་བཏབ་ནི་སྐུ་ཁྲུས་གསོལ་ནས་ཁྱིམ་དུ་བཞུགས་པའི་མཐའི་བར་དང་། ཐིག་ལེའི་ རྣལ་འབྱོར་ནི་དཀའ་ཐུབ་ནས་བདུད་བཅོམ་པའི་བར་དང་། ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ནི་སངས་ རྒྱས་ནས་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བའི་བར་རོ། །ཞེས་འདོད་ཀྱང་གཞལ་ཡས་ཁང་ལ་མངལ་སྦྱང་ བའོ་ཞེས་གསུངས་པས། དེ་ཡན་ཆད་ཙམ་མི་འགལ་ཡང་གཞན་རྣམས་ཤིན་ཏུ་མི་འགྲིག་ པས་བློས་བཏགས་སུ་ཟད་དོ། །རང་ལུགས་ནི་སྦྱང་བྱ་དང་། རྫོགས་རིམ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ དང་དེའི་འབྲས་བུ་གོ་བར་ནུས་པས་དོན་གྱི་གཙོ་བོ་ནི་འོག་ནས་རྒྱས་པར་འཆད་པ་བཞིན་ ཡིན་ལ། འདིར་ཞོར་བྱུང་དུ་བཤད་ན་སྔར་གྱི་ལུང་གི་འཕྲོས་དང་སྦྱོར་ཏེ། གཙོ་བོ་བསྐྱེད་པ་ སྐུ་བལྟམས་པ་དང་། འཁོར་གྱི་ལྷ་ཚོགས་སྤྲོ་བ་ཁྱིམ་ན་གནས་པའི་མཛད་པ་དང་། ཞུ་བ་གླུས་ བསྐུལ་དཀའ་སྤྱད་དང་། སླར་བཞེངས་པ་སངས་རྒྱས་པ་དང་། དམ་ཚིག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲོ་ བ་འཁོར་ཚོགས་སྐྱེད་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་པ་བསྲེ་བ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང་། དབང་ བསྐུར་རྒྱས་བཏབ་འགྲོ་བ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་གསུམ་ལ་བཀོད་པ་དང་། ཐིག་ཕྲ་གཉིས་ཆགས་ ཆེན་གྱི་གདུལ་བྱ་འདུལ་བའི་དོན་དུ་སྔགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྐོར་བའོ། །ཞེས་སྦྱར་ན་འཛམ་བུའི་ གླིང་དུ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་བྱུང་བ་དང་མཚུངས་པར་བསྟན་པས་ལེགས་ལ། སྤྱིར་ནི་དཔལ་དུས་ ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱུད་གསུངས་པ་ན་རྣམ་ཐར་བཞི་ནས་ཉེར་བསྡུའི་བར་གྱི་རིམ་པ་འདི་དག་ མངོན་སུམ་དུ་བསྟན་ཅིང་། བཟླས་པའི་ཐད་དུ་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་དབང་བསྐུར་ཞིང་རྒྱུད་ 3-56 བཤད་པ་ཡིན་པས་མངོན་རྟོགས་འདི་ལྟར་སྒོམ་པ་འདི། སངས་རྒྱས་ཆགས་བྲལ་གྱི་མཛད་ པའི་གསེབ་ནས་རིགས་མཐུན་རྟགས་ཏེ་སྦྱོར་དགོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཉིད་ཡོངས་རྫོགས་ སྤྲུལ་སྐུའི་མཛད་པ་དང་མཐུན་པའི་རྣམ་པ་ལམ་བྱེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།

複次大疏云："為圓滿往昔愿及為轉法輪故，以入胎方式說生起次第之薄伽梵修法。"此亦明示配合果位之理。然有謂：初積資三無數劫，二從兜率天降，宮殿成就母胎旃檀殿，以五現證圓滿身住胎中，融化歌勸請而起放射三昧耶輪為誕生，與智慧尊等味為向諸方七步至師子吼，灌頂印封為沐浴至住王宮末，點滴瑜伽為苦行至降魔，細微瑜伽為成佛至轉法輪。雖說宮殿凈化胎藏，故彼以上不相違，然餘者極不合理，僅是臆想而已。 自宗則依所凈及圓滿次第能了知彼彼果，義之主要如下當廣說。此處旁說則配前文：生起主尊配誕生，放射眷屬天眾配住家事業，融化歌勸請配苦行，復起配成佛，放射三昧耶壇城配生起眷屬眾，合智慧尊配轉法輪，灌頂印封配安立諸眾生於三菩提，點滴二者配為調化大貪所化故轉密輪。如是配合則善顯同於贍部洲現化身。總之，說吉祥時輪續時，從四解脫至攝收間之此等次第明顯宣說，于誦咒處為所化灌頂及說續，故如是修現觀，不須從離貪佛事間尋相同相配，因此即是圓滿化身事業相順之道相故。

གཉིས་པ་མངོན་རྟོགས་རྒྱས་པའི་རིམ་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི། རེ་ཞིག་དཀྱིལ་འཁོར་ རྒྱས་པ་ཆོ་ག་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བཤད་ན། མཆོག་ཏུ་མི་ འགྱུར་བའི་ཡེ་ཤེས་གྲུབ་པ་ལས་འདི་སྐད་ཅེས། འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་ པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རིག་པས་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཐམས་ཅད་ལས། དང་པོར་བསྲུང་བའི་འཁོར་ལོ་ བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་རང་གི་སྙིང་གར་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ལྷའི་ས་བོན་གྱི་ཡི་གེ་ བསམ་ཞིང་། རྣམ་པར་ཐར་བའི་སྒོ་ལ་སོགས་པ་དག་པར་བྱས་ནས་ནམ་མཁའི་མཐིལ་དུ་ཡེ་ ཤེས་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་འོད་ཟེར་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་སད་པར་བྱས་ཏེ། དེ་ རྣམས་ལ་སྔགས་པས་མཆོད་པ་བྱས་ནས་སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང་། བསོད་ནམས་ལ་རྗེས་ སུ་ཡི་རང་བ་དང་། གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་དབུལ་བ་ དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། ལམ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། སྟོང་ཉིད་ལ་དམིགས་པར་ བྱའོ། །དེ་ནས་ཆོས་འབྱུང་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་དབུས་ སུ་ཧཱུཾ་ཡིག་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ལས་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞིའོ། །ཡང་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་དགོངས་ པས། རླུང་ལ་སོགས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་དང་ལྷུན་པོའི་སྟེང་དུ་ཁང་པ་བརྩེགས་པའམ་ རྡོ་རྗེའི་གུར་རོ། །དེ་ནས་སྐུ་རྡོ་རྗེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ལས་དཀྱིལ་འཁོར་མཚན་ཉིད་ཐམས་ ཅད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་ཟླ་བ་དང་ཉི་མའི་གདན་དང་ལྡན་པའོ། །ཡང་ན་པཾ་ཡིག་ཡོངས་ སུ་གྱུར་པ་ལས་པདྨ་དང་། ཨ་ཡིག་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ལས་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་རམ། ར་ ཡིག་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ལས་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་རོ། །དེའི་སྟེང་དུ་ཨཱ་ལི་དང་ཀཱ་ལི་ལས་ཟླ་ 3-57 བ་དང་ཉི་མ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་ཡི་གེ་རྣམས་ཀྱིས་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་དང་། མཉམ་པ་ཉིད་ དང་། སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་། བྱ་བ་སྒྲུབ་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ ཏེ་། ཡེ་ཤེས་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལྷའི་གཟུགས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་སྐུ་དང་གསུང་དང་ ཐུགས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆགས་པས་ཞུ་བ་ལ་ལྷ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་རྡོ་རྗེའི་གླུ་རྣམས་ཀྱིས་ རབ་ཏུ་བསྐུལ་ཏེ་། སླར་ཡང་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་རང་གི་མཚན་ མ་ལས་རྫོགས་པའོ།

第二、確定廣現觀次第者，且就依廣壇城廣儀軌修持而言，無上智成就云："然則薄伽梵如來真實智於一切續王中，初當修護輪。其後于自心月輪觀想天種子字，清凈解脫門等已，于虛空界以智慧種子光明喚醒諸如來，咒師供養彼等已，懺悔罪業、隨喜福德、皈依三寶、奉獻自身、發菩提心、依道、緣空性。 其後當修法生虛空界自性，其中央從吽字變化為金剛地基。或依般若續意趣，風等諸輪及須彌山上重樓或金剛帳。其後從身金剛變化圓滿一切壇城相具足月日座。或從帕字變化為蓮花，從阿字變化為月輪，或從惹字變化為日輪。其上從阿里迦里生月日及智慧種子字等，當修如鏡、平等性、妙觀察、成所作及極清凈法界五智自性天身。其後身語意金剛以般若貪融化，天女以金剛歌勸請，復加持身語意從自相圓滿。"

།དེ་ནས་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ལྷའི་ཚོགས་སྤྲོ་བ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་ འཁོར་ལོ་དགུག་པ་དང་། གཞུག་པ་དང་། བཅིང་བ་དང་། མཉེས་པ་དང་། དམ་ཚིག་གི་ དཀྱིལ་འཁོར་ལ་རོ་མཉམ་པར་བྱེད་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་། ལྷ་ མོ་རྣམས་ཀྱིས་དབང་བསྐུར་བ་དང་། རྡོ་རྗེའི་ཅོད་པན་དང་། རྒྱན་དང་ལྡན་པ་དང་། རྡོ་རྗེ་ སེམས་དཔའི་ང་རྒྱལ་གཟུགས་སུ་སྔགས་པས་བདག་ཉིད་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་ པ་ནི། རྒྱུད་འདིའི་ལུགས་ཀྱི་བསྐྱེད་རིམ་རྒྱས་པའི་རྐང་གྲངས་མཐའ་དག་གསལ་བར་བསྟན་ པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཙམ་ནི་རྒྱུད་འདི་ཉིད་ལས་གསུངས་པའི་ཚིག་ཟིན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གསལ་ བར་བསྟན་པ་བཅུ་གཉིས་པོ་མཐའ་དག་ལ་ཆོ་ག་རྒྱས་པ་སྦྱོར་ཚུལ་ཡིན་ལ། གསང་འདུས་ དང་སྒྱུ་དྲ་སོགས་ཐབས་རྒྱུད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་འབྱུང་བཞི་ཡོངས་སུ་བྱུང་བ་ལས་གཞལ་ ཡས་ཁང་དང་། སྡོམ་པ་ཆེ་ཆུང་མ་རྒྱུད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་འབྱུང་བཞི་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་དུ་ གཞལ་ཡས་ཁང་བསྒོམ། གཙོ་བོའི་གདན་པདྨ་ཟླ་ཉི་ཙམ་དུ་གསུངས་པ་ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་ བཅུ་གཉིས་པོ་སྤྱི་འགྲོའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །རྒྱུད་འདི་ལས་འབྱུང་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་མཐའ་ དག་ལ་རིམ་པ་ནི་ཁོ་ན་དགོས་པ་མ་ཡིན་ཅིང་། དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་གཉིས་པོ་ཐུགས་དཀྱིལ་ ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཆོ་ག་འབྲིང་དང་བསྡུས་པའི་སྐབས་འདི་དག་མཐའ་དག་ཚང་བར་སྦྱོར་ མི་དགོས་པའི་སྐབས་མང་ངོ་། །འོན་ཀྱང་སྐབས་འདིར་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ 3-58 ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་སྒྲུབ་ཐབས་ཆོ་གའི་རིམ་པ་རྒྱས་པ་སྦྱར་བའི་དབང་ དུ་བྱས་ནས། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་རིམ་པ། དངོས་གཞི་ཡན་ལག་བཞིའི་རྣལ་ འབྱོར། རྗེས་བཟླས་པ་མཆོད་གཏོར་དང་བཅས་པའོ།། །། དང་པོ་ལ་ཐུན་མོང་གི་སྔོན་འགྲོ་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྔོན་འགྲོ་གཉིས་སོ། །ཐུན་ མོང་བ་ནི། རྒྱུད་གཞུང་ལས་གསལ་བར་མེད་ཀྱང་། བླ་མ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་མན་ངག་སྟེ། དུས་ད་ལྟའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ལ་གལ་ཆེ་བའང་ཡིན་ནོ།

其後于壇城放射天眾，召請智慧壇城、入、縛、悅、與三昧耶壇城等味，一切如來及天女灌頂，具金剛冠及莊嚴，咒師當修自身為金剛薩埵慢相。此明示本續規之廣生起次第一切專案。此是于本續所說文字明示十二壇城一切之廣儀軌配合法。 密集及幻網等方便續壇城從四大遍生起宮殿，大小二誓母續壇城於四大須彌山上修宮殿，主尊座僅說蓮月日者，是就十二壇城共通而言。本續所出一切壇城不必皆如是次第，且心壇等十二壇城于中略儀軌時，亦多不須圓滿配合此等一切。然此處就配合時輪身語意圓滿壇城修法廣儀軌次第而言，生起次第前行次第、正行四支瑜伽、後行誦咒及供食子。 初分共通前行及不共前行二。共通者，雖續文未明示，然為諸聖上師教授，於今時瑜伽師亦極重要。

།དེ་ལ་སྐྱབས་འགྲོ་སེམས་ བསྐྱེད་སྤྱི་དང་མཐུན་ཅིང་། གོ་དོན་རྣམས་འཁྲིད་ཡིག་ལས་འབྱུང་བ་ལྟར་ཡིན། རྡོར་སེམས་ ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ནི། རྒྱུད་རྣམས་ལས་ཐུན་མཚམས་སུ་སྒོམ་བཟླས་བྱེད་པར་གསུངས་ཏེ། ལྷག་ཆད་ཁ་བསྐང་བ་དང་། ཐུན་གྱི་སྐབས་སུ་སྒོམ་བཟླས་བྱས་པའི་བྱིན་རླབས་བརྟན་བྱེད་ དང་། ལྷའི་ཐུགས་རྒྱུད་སྐུལ་བའི་གསོལ་འདེབས་ཀྱི་དོན་དུ་ཡིན་ལ། གཙོ་བོར་སྡིག་སྒྲིབ་ དང་ཉེས་ལྟུང་སྦྱང་ཕྱིར་དུ་ཡིན་པ། སྤྱིར་ཐུན་མཚམས་གང་ལ་བྱས་ཀྱང་རུང་མོད་ཀྱི། ཐུན་ མཚམས་གཞན་ལ་ལོང་སྐབས་དང་བསྟུན་ཅིང་། ཐུན་ལ་འཇུག་པའི་ཐོག་མར་ངེས་ཅན་དུ་ སྦྱོར་བ་བླ་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱག་ལེན་དུ་བཏབ་པའི་རྒྱུན་ཡིན་པས། འདི་ཉིད་ཁོ་ན་ཁུངས་སུ་ ཆེ་ཡི། གནས་གཞི་རྙིང་པའི་དཔེ་འཁྱམས་གཡེངས་པའི་ཁུངས་འཚོལ་མི་དགོས་སོ། །འདི་ ལ་རིགས་ལྡན་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཀུན་སྤངས་ཆེན་པོའི་འཁྲིད་ཡིག་ན་ཡུམ་དམར་མོར་མཛད་པ་ ཞིག་ཡོད་དེ། མཆོག་བརྙེས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་དང་། རིགས་ལྡན་རྣམས་ཀྱི་གསུང་ གི་སྣང་བ་ལས་བྱུང་བའི་མན་ངག་ཡིན་པས་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་བསྒོམ་པར་བྱ་ལ། ཡང་འབྲོ་བའི་ བླ་མ་གོང་མ་རྣམས་དང་སྲེག་པ་ལུང་པའི་ཡི་གེ་དང་། ཙ་མི་དང་རྒ་ལོའི་མན་ངག་གི་རྒྱུན་ སོགས་ཡིག་བརྒྱའི་སྒོམ་བཟླས་རྙིང་མ་ཕལ་ཆེར་ན་སྤྱི་དང་མཐུན་པ་ཉིད་ཡོད་པ་ལྟར་ཀུན་ མཁྱེན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཐུགས་སྲས་རྣམས་དང་བཅས་པའང་ཕྱག་ལེན་ལ་འདེབས་པར་ 3-59 མཛད་པ་ནི་དཀྱུས་སུ་བཤད་པ་ལྟར་ཡིན་ཅིང་། དེ་ལ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཞི་བར་བྱས་ནས་ བཛྲ་ས་ཏྭའི་མཚན་བཅུག་པ་དང་། རྡོར་སེམས་རོལ་པའི་ཁྲོ་བོ་ཧེ་རུ་ཀར་བྱས་ནས། ཧེ་རུ་ ཀའི་ཡིག་བརྒྱ་བཟླ་བ་གདམ་ཁ་ཡིན་པས་གཉིས་པོ་གང་བྱས་ཀྱང་འདྲ་མོད། གཙོ་བོ་དུས་ ཀྱི་འཁོར་ལོ་རོལ་པའི་ཁྲོ་བོའི་ཚུལ་དུ་བཞུགས་པས། འདིར་ཡང་རྡོར་སེམས་ཧེ་རུ་ཀ་ཉིད་ གཙོ་བོར་མཛད་དོ། །དེས་ན་འདིར་ཧེ་རུ་ཀའི་ཡིག་བརྒྱའི་སྒོམ་བཟླས་འདི་ནི། བདེ་མཆོག་ མངོན་བརྗོད་བླ་མ་ལས་གསུངས་ཤིང་། རྒྱ་བོད་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ཕལ་ཆེར་ལ་སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་ གྲགས་པའི་ཉི་ཟླ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་འདི་ལ་གོལ་ས་ཡེ་མེད། དེ་ཉིད་གསང་བ་སྤྱིའི་ཆོ་ག་ཡིན་ པས་རིགས་མཐུན་མི་མཐུན་གྱི་རྒྱུད་སྣ་ཚོགས་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་འདི་ཁོ་ན་བསྒོམ་པ་ རིགས་སོ།

其中皈依發心與通常相同，義理如引導文所說。金剛薩埵瑜伽，諸續中說于座間修誦，為補缺漏及令座中修誦加持堅固，及為啟請天意之祈請故，主要為凈罪障及墮罪故。通常于任何座間修皆可，然依其他座間閑暇，諸上師以恒常于入座開始修持為傳承，故唯此為大源，不須尋求游散舊寺之依據。 此中有持明化身大離欲者引導文作紅色佛母者，乃從彼勝者智慧顯現及諸持明語顯現所出教授，故當如是修。復如卓瓦上師等及燒施龍巴之文，以及札彌、嘎洛教授傳承等，百字明修誦多與通規相同，如遍智法王及心子等亦如是修持，如正文所說。其中可作寂靜金剛薩埵而入"嚩日薩埵"名，或作金剛薩埵游舞忿怒賀魯迦而誦賀魯迦百字明，二者任擇其一皆可。然主尊時輪金剛住游舞忿怒相，故此亦主要作金剛薩埵賀魯迦。 故此賀魯迦百字明修誦，說于勝樂現說上續，為印藏金剛持者普遍周知如日月，故此全無錯處。此為共通密續儀軌，故入種種相似不相似續，應唯修此。

།འོ་ན་ལྟེ་བར་ཧོཿཡིག་བྱེད་པས་དུས་འཁོར་ཁོ་ནའི་ལུགས་སུ་བཀྲལ་བ་མིན་ ནམ་སྙམ་ན། ཁ་སྐོང་ཕྲ་མོ་ནི་སྣ་ཚོགས་ནས་བྱས་ཀྱང་ཆོག་པའི་སྐབས་ཡོད་པས། མངོན་ བརྗོད་བླ་མའི་ཆོ་ག་ལ་དུས་འཁོར་གྱིས་ཁ་སྐོང་དུ་ཅིས་ཀྱང་རུང་སྟེ། དུས་འཁོར་ལ་ཡང་དེ་ ཉིད་བསྡུས་པ་སོགས་རྒྱུད་སྡེ་གཞན་གྱིས་ཁ་སྐོང་དུ་རུང་གིན་འདུག་པའི་ཕྱིར་དང་། ཡང་ལྟེ་ བར་ཧོཿ ཡིག་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེའི་ངོ་བོ་ནི། མངོན་བརྗོད་བླ་མ་ཉིད་ལས་ཀྱང་བཤད་པས་དུས་ འཁོར་ལས་ཁ་བསྐང་བ་ཡིན་པར་ཡང་མ་ངེས་སོ། །དེས་ན་གང་དག་འདིའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ ལྷ་ཚོགས་ལས་བྱུང་བའི་རྡོར་སེམས་སྔོན་པོ་ཞལ་གསུམ་ཕྱག་དྲུག་པ་བསྒོམས་ནས་སྔགས་ ཡིག་བརྒྱ་བཟླ་བ་ནི། གང་ནས་ཀྱང་མ་བཤད་ཅིང་གཉིས་བསྲེས་པས་གཉིས་མིན་དུ་སོང་བ་ ནགས་ཀྱི་མི་བླུན་པོས་མེ་དང་ཆུ་བསྲེས་པའི་དཔེ་དང་འདྲའོ། །དེས་ན་སྔགས་ཡི་གེ་བརྒྱ་པ་ གསུངས་པའི་རྒྱུད་ལས་སྒྲུབ་ཐབས་སྐུའི་རྣམ་འགྱུར་དེ་འདྲ་གསུངས་པ་མེད་ལ། རྡོར་སེམས་ སྔོན་པོ་ཞལ་གསུམ་ཕྱག་དྲུག་པ་གསུངས་པའི་སྐབས་ཀྱི་སྔགས་ལ་ཡིག་བརྒྱ་གསུངས་པ་ ནམ་ཡང་མེད་པས་འབྲེལ་མེད་ཁོ་ན་དང་། འཁོར་ལོ་སྒྱུར་དྲུག་གི་གཙོ་བོ་རྡོར་སེམས་ཧེ་རུ་ 3-60 ཀ་དཀར་པོ་འདི་དང་། སྔགས་ཧེ་རུ་ཀའི་ཡིག་བརྒྱ་སྦྱར་ནས་དབང་གི་ཆུ་རྒྱུན་གྱིས་སྡིག་སྒྲིབ་ བཀྲུ་བའི་དམིགས་པ་བྱས་ན། ཉེས་ལྟུང་སྦྱོང་བ་ལ་བསྔགས་པར་བཤད་པ་ཡིན་གྱི། སྤྱི་ལྡོག་ ནས་ལྷ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་མི་བསྐྱོད་པ་དང་རྣམ་སྣང་སོགས་ལས་སྒྲིབ་ སྦྱོང་ལ་བསྔགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་དེ། མི་འཁྲུགས་པ་དང་ཀུན་རིག་རྣམ་སྣང་གིས་མཚོན་ ནོ། །སྔགས་ཀྱང་ཧེ་རུ་ཀའི་ཡིག་བརྒྱ་དེ་གོང་དུ་སྨོས་པའི་རྡོར་སེམས་དེའི་སྔགས་སུ་འགྱུར་ ལ། རྡོར་སེམས་ཡིན་ཚད་ལ་སྦྱོར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁ་སྦྱོར་དང་མཉམ་སྦྱོར་དང་ཟླ་གསང་ཐིག་ ལེ་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་ནོ། །དེས་ན་དེ་འདྲའི་རིགས་ཀྱི་བློ་བཟོ་སྤངས་ཏེ། བླ་མའི་མན་ངག་ ཁུངས་དང་ལྡན་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱའོ།། །། གཉིས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྔོན་འགྲོ་ལ། སྲུང་བའི་འཁོར་ལོ་ཡན་ལག་དང་བཅས་ པ་དང་། ཚོགས་བསག་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དང་པོ་ལ་གོ་རིམ་ངེས་པ་དང་། སོ་སོའི་གོ་དོན་ གཉིས་སོ།

若問：以臍處用吙字豈非唯釋為時輪規？答：可從種種補小缺故，可以時輪補充現說上續儀軌，因時輪亦可以總續等他續部補充，且臍處吙字智慧金剛體性于現說上續亦有說故，不定是從時輪補充。 故有修持此壇城天眾所出藍色三面六臂金剛薩埵而誦百字明者，無處說此，且由混合二者成非二者，如林中愚人混合水火之喻。故說百字明咒之續中未說如是修法身相，說藍色三面六臂金剛薩埵處之咒亦從未說百字明，故全無關聯。若配此白色金剛薩埵賀魯迦六輪主尊與賀魯迦百字明，以灌頂水流洗罪障作意，說贊凈過失墮罪，非僅由總的屬於金剛薩埵天故，而贊不動佛及毗盧遮那等凈障，無此理由，以不動佛及遍知毗盧遮那為例。 且賀魯迦百字明成為上說彼金剛薩埵之咒，非配一切金剛薩埵，以合部、等合、月密點等為例。故應舍如是類臆造，入具來源之上師教授。 第二不共前行分護輪及支分、二種資糧積集。初分確定次第及各自義理二。

།དང་པོ་ནི་སྤྱིར་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་སྐྱོན་སྦྱང་བའི་དོན་དུ་རྡོ་རྗེའི་ཞལ་དག་ པ་དང་། གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་རང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་མཐའ་དག་ལས་རིགས་ བྱེ་བྲག་པ་རྣམས་རིགས་དྲུག་ཏུ་མ་འདུས་པ་མེད་ཅིང་། དེ་དག་ཁྱབ་བྱེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་བྱིན་ གྱིས་རློབ་པའི་ཕྱིར་རིགས་དྲུག་དགོད་པ་དང་། རིགས་ཁྱབ་བྱེད་རྣམས་སྤྱིར་རྡོ་རྗེ་བཞི་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ཉིད་དུ་འདུས་ལ། དེ་ཐམས་ཅད་སྤྱིར་རྡོ་རྗེ་བཞི་དང་། ཁྱད་པར་ཡེ་ ཤེས་རྡོ་རྗེའི་རང་བཞིན་དུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་བཞིས་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པའམ། མཆོག་ གི་ཕྱག་རྒྱས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པའོ། །སྤྱི་ལྡོག་ནས་འདི་རྣམས་བསྒོམས་པས་ཀྱང་བར་ཆད་ སེལ་བྱེད་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྲུང་ཞིང་བཟློག་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཡིན་མོད་ཀྱང་། སྲུང་ བ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པས། དེ་དག་སྲུང་འཁོར་གྱི་ཆོ་ག་དངོས་སུ་མི་འགྱུར་མོད། །ཆོ་ག་ ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་ལུགས་ལ་གང་ལ་སྲུང་བ་བྱེད་རྒྱུའི་གཞི་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པས་སྲུང་འཁོར་གྱི་ 3-61 སྔོན་འགྲོའི་ཚུལ་དུ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་དྲུག་འགོད་པ་ནི། སྲུང་འཁོར་དངོས་གཞིའི་ ཆོ་གའི་ཆ་ལག་དངོས་མིན་ཀྱང་། སྤྱིར་ནས་འདི་རང་སྲུང་བའི་ཆོ་ག་ཁྱད་འཕགས་ཡིན་ལ། བདུད་ཚོགས་སྲེག་པའི་སྔོན་འགྲོར་བདག་ཉིད་སྲུང་བ་བརྟན་པོ་དགོས་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་ འབྲེལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོ་ག་རྒྱས་པའི་སྐབས་འདིར་སྔར་ཡོད་ཀྱི་བདུད་རྣམས་བསྲེགས་པའི་ རྗེས་སུ་ཕྱིན་ཆད་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སྲུང་འཁོར་སྒོམ་པ་ཡིན་པས། བདུད་ཚོགས་སྲེག་པའང་ སྲུང་འཁོར་དངོས་གཞིའི་ཡན་ལག་ཏུ་འབྲེལ་ཞིང་གོ་རིམ་ཀྱང་ཐོག་མ་སྲེག་པ་ལེགས་སོ། ། ཕྱིས་ཀྱི་ཕལ་ཆེར་ཞིག་བསྲེགས་པས་མ་ཚིག་པར་བྲོས་པ་རྣམས་ཕྱིས་ཕུར་བུས་འདེབས་ ཟེར་ཏེ། དངོས་པོ་ལ་ཚིག་མི་དགོས་ཤིང་། ཕུར་བུས་འདེབས་ཀྱང་མི་དགོས་ལ། སྒྲུབ་པ་ པོའི་བློ་སྣང་ལ་ཐམས་ཅད་བསྲེགས་པ་དང་ཐམས་ཅད་ཕུར་བུས་གདབ་པ་ཡིན་པས་བར་ ཆད་བཟློག་པའི་སྒོ་མི་འདྲ་བ་ཡང་ཡང་སྒོམ་པ་ཡིན་གྱི། ཁ་ཅིག་བསྲེགས་ཁ་ཅིག་ཕུར་བུས་ གདབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་དགོས་ན་ཐུག་མེད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ།

初者，總為凈身語意三過故清凈金剛口，基道果三自他相續所攝一切種別無不攝於六種，為加持彼等為遍主智慧故安立六種，遍主種性總攝於四金剛，特於智慧金剛，彼一切總加持為四金剛，特加持為智慧金剛自性，是四金剛加持或勝印加持。 從總的角度，雖修此等亦能遣除障礙及護御違緣，然非唯為護故，彼等非成為護輪儀軌正行，然于極廣儀軌規，是所護之基故，配為護輪前行。 安立六支雖非護輪正行儀軌支分，然此本來即為殊勝護輪儀軌，為焚燒魔眾前行需堅固自護故，與彼相關。於此廣儀軌處，焚燒先有諸魔后為不再入故修護輪，故焚燒魔眾亦相關於護輪正行支分，次第亦先焚燒為善。 后多謂燒未盡而逃者后以橛釘，然實無須燒盡，亦無須橛釘，于修行者意相一切已燒及一切已釘故，是修種種遣除障礙門，非燒一部分釘一部分，因若如是需則成無盡故。

།དེ་ལ་སྲུང་འཁོར་ སྟོན་བྱེད་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཀུན་ཏུ་གནས་ མཐའ་དག་བདུད་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ངེས་པར་བསྲེག་བྱ་སྟེ། །ཕྱིས་ནས་འཁོར་ལོའི་རྩིབས་བཅུ་ རྣམས་ལ་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་བྲལ་དུ་གནས་ཁྲོ་བོའི་ཚོགས་ནི་བསྒོམ་པར་བྱ། །འཁོར་ལོའི་ དབུས་སུ་གཉིས་ལྷག་རྒྱལ་བའི་ཕྱག་དང་དུས་ཀྱི་ཞལ་ལྡན་ཁྲོ་བོའི་དབང་པོ་རྡོ་རྗེ་ཤུགས། ། དེ་ནས་བླ་མའི་ངེས་པ་དང་ལྡན་གང་ཞིག་ཅུང་ཟད་འདོད་པ་སྒྲུབ་པ་པོ་ཡིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ། ། རྡོ་རྗེ་གསུམ་གྱི་ས་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་གནས་རྭ་བ་གསུམ་ནི་རིང་དུ་མཐོང་བའི་མཐའ་རུ་ སྟེ། །ཐོ་རངས་གྲིབ་མ་ཡི་ནི་མཐའ་རུ་ས་གཞིའི་གནས་ལས་ནམ་མཁའ་དག་ལ་རྡོ་རྗེ་ བརྩེགས་པའོ། །དབུས་སུ་ཆུ་སྐྱེས་ཉི་མའི་ཁྲུ་སྟེ་ལྟེ་བ་གདན་དང་བཅས་པ་དག་ཀྱང་དུས་ཀྱི་ ཁྲུར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡི་སྟེང་དུ་བདག་ཉིད་ཉེས་པ་དག་དང་རྣམ་པར་བྲལ་བ་རྣལ་འབྱོར་པ་ 3-62 ཡིས་བསྒོམ་པར་བྱ། །ས་ཡི་ཕྱོགས་རྣམས་སུ་འདིར་དང་པོ་རྡོ་རྗེ་གསུམ་གྱིས་ཞིང་སྐྱོང་རྣམས་ ལ་གཏོར་མ་སྦྱིན་བྱ་སྟེ། །ཕྱི་ནས་རྡོ་རྗེ་བཞི་ཡིས་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་བྲལ་ལ་གནས་བདུད་ཀྱི་ ཚོགས་ནི་ངེས་པར་བསྲེག་པར་བྱ། །ཞེས་ས་ཆོག་གི་སྐབས་སུ་གསུངས་ཏེ། དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་ སོགས་ཀྱིས་ལུས་ལ་རྡོ་རྗེ་བཀོད་ནས་བདུད་སྲེག་པ་བསྟན། ཕྱི་ནས་འཁོར་ལོ་སོགས་ཀྱིས་ སྲུང་འཁོར་གྱི་ལྷ་ཁྲོ་བོ་བཅུ་བསྟན་པས་ཤུགས་བསྟན་འགྲེལ་བར་གསུངས་པ་སྲུང་མ་དྲུག་ཅུ་ གང་ཡིན། འཁོར་ལོའི་དབུས་སུ་སོགས་ཀྱིས་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་སྒོམ་པ་དང་། དེ་ལས་དང་དངོས་ གྲུབ་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བསྟན་ནོ། །འདིར་ཅུང་ཟད་འདོད་པ་ཞེས་གསུངས་པ། འཁོར་ གང་འདོད་སྤྲོ་བ་དང་། ས་ཆོག་ཙམ་ལ་འབྲུ་གནོན་པ་ནི། འགྲེལ་ཆེན་དུ་སྐབས་དེར་དགོས་ པའི་དབང་གིས་ཅུང་ཟད་འདོད་པའི་མཚན་གཞི་བཟུང་བ་ལ་མཚན་ཉིད་བསྟན་པར་འཁྲུལ་ པ་སྟེ། རྒྱུད་དོན་རྒྱ་ཆེན་པོ་དེ་ཕྲ་མོ་ཕྱོགས་གཅིག་པར་བསྡུས་པ་ནི་ལེགས་པར་མི་འགྱུར་ལ། རྡོ་རྗེ་གསུམ་གྱི་སོགས་སྲུང་འཁོར་གྱི་རྭ་བ་དང་ཁང་བརྩེགས་གཙོ་བོའི་གདན་དང་བཅས་ པའོ། །སའི་ཕྱོགས་ཞེས་སོགས་གཏོར་མ་སྦྱིན་པ་དང་། དེ་རྗེས་བདུད་སྲེག་པའི་སྔ་ཕྱིའི་ འབྲེལ་ཡང་བསྟན་ནོ།

其中顯示護輪之金剛語如是："吉祥諸金剛于遍處必當焚燒魔眾。其後于輪十輻方隅應修忿怒眾。輪中二勝手及時面具忿怒主金剛力。其後具上師決定任誰隨欲修行者當修。 住於三金剛地壇城三圍墻遠見際，晨影際從地處至空有金剛層疊。中央蓮花日肘量及臍座時之肘量。其上自身離諸過失瑜伽者當修。于地方處此中先以三金剛施食于護地神，后以四金剛定當焚燒住于方隅魔眾。" 如是于地儀處說。以"吉祥金剛"等顯示安立身金剛后焚燒魔，以"其後輪"等顯示護輪十忿怒天，以勢顯所釋所說六十護法為何，以"輪中"等顯示脩金剛力及從彼成辦一切悉地。 此中所說"隨欲"，放射所欲眷屬及僅于地儀押種，是于大疏彼處由所需而執少許所欲為相而誤顯為相，攝續義廣大為一面細微非善。"三金剛"等是護輪圍墻及樓閣具主尊座。"地方"等亦顯示施食及其後焚燒魔前後關聯。

།ཡང་རྒྱུད་ལས། དེ་དག་ཀུན་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་ནས་སེང་ལྡེང་རང་ བཞིན་སྲ་བའི་ཕུར་བུ་རྣམས་ཀྱིས་ས་ལ་གདབ། །ཕྱོགས་ཀྱི་ཁྲོ་བོ་མཚོན་ཆ་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་ ཕྱོགས་ཀྱི་ཆ་རུ་བསྲུང་བའི་དོན་དུ་དགོད་པར་བྱ། །ཞེས་ས་ཆོག་གི་སྐབས་སུ་ཕུར་གདབ་ གསུངས་པའི་ཆོ་ག་དེ་ཉིད་དགོས་དོན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། སྲུང་འཁོར་རྒྱས་པའི་སྐབས་སུ་ སྦྱོར་དགོས་ཏེ། སྲུང་མ་དྲུག་ཅུ་བསྒོམས་པའི་མཛད་པའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་ འགྲོའི་ཆོས་འདི་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམ་ངེས་པ་ནི། དྲི་མེད་འོད་ཀྱི་ལུང་གིས་རྟོགས་པར་ཡང་བྱ་ དགོས་ན། དེ་ཡང་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་དང་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་སྔགས་ ཀྱི་ཚིག་རྣམས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཞེས་པ་ནས། མགོ་བོ་ལ་སོགས་པས་བཟུང་བར་བྱའོ། །ཞེས་ 3-63 པའི་བར་དུ་རྡོ་རྗེའི་ཞལ་དག་པ་དང་། རིགས་དྲུག་དགོད་པ་དང་། རྡོ་རྗེ་བཞི་ཡིས་དག་པར་ བྱེད་པ་དང་། ཡན་ལག་དྲུག་དགོད་པ་རྣམས་བར་མ་ཆད་པར་སྔ་ཕྱིར་རིམ་ཅན་དུ་གསུངས་ པས། དེ་བཞི་པོའི་གོ་རིམ་ངེས་པ་དང་། ཆོ་ག་འདི་དག་རྩ་བའི་རྒྱུད་ལས་གསུངས་པའི་དོན། འགྲེལ་ཆེན་དུ་ནག་དུམ་གྱི་ཚུལ་དུ་གསུངས་པ་མ་གཏོགས། བསྡུས་རྒྱུད་དུ་དངོས་བསྟན་གྱི་ ཚིག་གིས་ཟིན་པ་ནི་མེད་ལ། འོན་ཀྱང་དང་པོ་རྡོ་རྗེ་གསུམ་གྱི་ཞེས་པ་དང་། ཕྱི་ནས་རྡོ་རྗེ་ བཞི་ཡིས་ཞེས་པའི་འགྲེལ་བ་ལ་གཙོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གསུངས་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་རྣམས་ ཀྱིས་ཤུགས་ལ་འཕངས་པ་ནི་ཡིན་ནོ། །ཡང་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་རྣམས་ཡན་ལག་ལ་དགོད་ པར་བྱ་སྟེ། དཔྲལ་བར་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་པ་ནས། སྒྲུབ་པ་པོ་ཡིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ ཞེས་པ་ནི་ངེས་པའོ་ཞེས་པའི་བར་ཏེ། ཕུར་གདབ་མ་གཏོགས་སྲུང་འཁོར་གྱི་ཆོ་ག་ལྷག་མ་ རྣམས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ལས་གོ་རིམ་དངོས་ནི་འདི་སྐད་ཅེས། དེ་ལྟར་གཏོར་མ་བྱིན་ ནས་གནས་ཀྱི་བདག་པོ་གཤེགས་ཏེ། དེ་ནས་སྔར་གསུངས་པའི་ཆོ་གས་བདུད་ཀྱི་ཚོགས་ བསྲེགས་ནས་སྲུང་བའི་འཁོར་ལོ་རྣམ་པར་བསམ་མོ།

又續云："于彼一切祈請已，以堅性紫檀橛釘于地。具兵器方位忿怒尊，于方分安立為護故。"于地儀處說釘橛儀軌，因需義相同，故於廣護輪處應配，因是修六十護法之主要事業故。 此等前行法之次第決定，雖亦須由無垢光教了知，彼亦成為清凈身語意智慧咒語，從"乃至"至"以頭等執持"，無間宣說清凈金剛口、安立六種、以四金剛清凈、安立六支等前後次第，故定此四次第。 此等儀軌于根本續所說義，除大疏以零散方式說外，略續無直顯文句，然由"初以三金剛"及"后以四金剛"之釋中說"因是主要故"等，以勢引出。 又"吉祥諸金剛安立於支分，額月輪"乃至"修行者當修是決定"，除釘橛外廣說余護輪儀軌，其中直接次第如是說："如是施食已，處主離去，其後以前說儀軌焚燒魔眾已，觀想

།ཞེས་གཏོར་མ་སྦྱིན་པ་དང་། བདུད་ ཚོགས་སྲེག་པ་དང་། སྲུང་འཁོར་རྒྱས་པ་སྒོམ་པ་རྣམས་རིམ་ཅན་དུ་གསུངས་ལ། དེའི་དེ་མ་ ཐག་པའི་རྗེས་སུ་སྲུང་མ་དྲུག་ཅུ་ལ་གཏོར་མ་འབུལ་བ་དང་། སྲུང་འཁོར་གྱི་ལྷ་རྣམས་ གཤེགས་པ་གསུངས་པས། སྲུང་འཁོར་གྱི་རྗེས་ཆོག་གཉིས་པོ་གསལ་བར་བྱུང་ལ། འོག་ཏུ་ སྲུང་འཁོར་གྱི་སྔགས་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པའི་སྐབས། ༀ་ཧཱུཾ་ཀྲོ་དྷ་ཨིནྡྲོ྅་ཧཾ། སོགས་གཙོ་བོའི་ང་རྒྱལ་བཟུང་བའི་སྔགས་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཕུར་གདབ་ལ་སོགས་པའི་ སྔགས་མེད་པར། ༀ་ཧཾ་སོགས་ཁྲོ་བོ་རྣམས་ལ་བཀའ་བསྒོ་བ་དང་། སྲུང་འཁོར་གྱི་ང་རྒྱལ་ བཟུང་བའི་སྔགས་གསུངས་པས། དེ་དག་སྲུང་འཁོར་གྱི་ལྷ་རྣམས་བསྐྱེད་ཟིན་ཕུར་གདབ་ སོགས་ཀྱི་ལས་མ་བྱས་པའི་སྔོན་རོལ་ཏུ་དེ་རྣམས་བྱེད་དགོས་པར་གསལ། ཁ་ཅིག་ཕུར་ 3-64 གདབ་བྱས་པའི་རྗེས་སུ་གཙོ་བོའི་ང་རྒྱལ་འཛིན་པ་དང་། ཁྲོ་བོ་ལ་བཀའ་བསྒོ་བ་ནི། ལས་ ཟིན་པའི་རྗེས་སུ་སླར་ཡང་ལས་ལ་བསྐུལ་བ་འབྲེལ་མེད་ཅིང་། སྐབས་འདིར་སྲུང་བའི་ལས་ བྱེད་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཕུར་གདབ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །སྔགས་གསུངས་པའི་རིམ་པ་ཙམ་ ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་གོ་རིམ་ངེས་པ་མེད་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་གོ་རིམ་དུ་གནས་སོ། །ཕུར་བུ་རྣམས་ བསྲུངས་པའི་དོན་དུ་ཁྲོ་བོ་བཅུ་འགོད་པར་གསུངས་པ་ནི། ས་ཆོག་གི་སྐབས་སོགས་ཕྱི་རོལ་ མཚན་མ་རྫས་ཀྱི་ཕུར་བུ་བཏབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་ལ་སྲུང་བ་དགོས་པས་དེ་ལྟར་ མཛད་པ་ཡིན་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁོ་ནས་བཏབ་པའི་ཕུར་བུ་ལ་ཡང་སྲུང་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་འགོད་ དགོས་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། གཞལ་མེད་ཁང་དང་ལྷ་ཚོགས་རེ་རེ་ལ་ཡང་སྲུང་ མཁན་དགོས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འགའ་ཞིག་དེ་འདྲ་བྱེད་པ་ཐལ་ཆེས་ལ་ཏིང་ངེ་ འཛིན་གྱི་ཕུར་བུ་ནི་གཏན་དུ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པ་བགེགས་ཀྱིས་མཐོང་བར་མི་ནུས་ ཤིང་། མཐོང་ཡང་ཕུར་བུ་འདོན་པ་སོགས་ཅི་ལྟར་ནུས་བསམ་པར་བྱའོ། །ཁ་ཅིག་ཕུར་ གདབ་བྱེད་པ་ནི། ས་ཆོག་སོགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཡིན་གྱི་སྲུང་འཁོར་གྱི་ཡན་ལག་ཏུ་འབྲེལ་བ་ མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི། འགྲེལ་ཆེན་ལས། འཆད་བར་འགྱུར་བའི་རིམ་པས་བདུད་དང་ བགེགས་དང་ལོག་འདྲེན་རྣམས་ཕུར་བུས་གདབ་པའི་དོན་དང་། གནས་སྲུང་བའི་དོན་དུ་ བསྔགས་པས་སྲུང་བའི་འཁོར་ལོ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་མ་རྟོགས་པར་ ཟད་ལ། ཁ་ཅིག་བདུད་བསྲེགས་པའི་དེ་མ་ཐག་སྲུང་འཁོར་གྱི་སྔོན་དུ་ཕུར་གདབ་བྱེད་ དགོས་ཏེ། བདུད་གཞོམ་པའི་སྔགས་གསུངས་པའི་རྗེས་ཉིད་དུ་ཕུར་གདབ་གསུངས་པའི་ ཕྱིར་རོ།

如是次第說施食、焚燒魔眾及修廣護輪，其後即說供食於六十護法及護輪諸天離去，故明顯護輪二后儀。下文一處說護輪咒時，"嗡吽卡若達印德若杭"等主尊我慢持咒之後，無釘橛等咒，而說"嗡杭"等令忿怒眾及持護輪我慢咒，故明顯彼等於生起護輪諸天后、未作釘橛等事業前須作。 有謂于釘橛后持主尊我慢及令忿怒眾，是於事畢后復催事業無關，且此處護事業主要即釘橛故。雖說咒次第非定一向次第，然多住次第中。 說為護橛故安立十忿怒尊者，是就地儀等外相物質橛釘而言，因彼需護故如是作。若唯以三摩地釘橛亦需安立護天，則成太過，因每一宮殿天眾亦需護者故。故有作如是者太過，應思三摩地橛全無障礙魔不能見，縱見亦如何能拔橛等。 有謂作釘橛是于地儀等處，非關護輪支分者，是未解大疏所說："以當說次第為釘橛魔障礙邪引及為護處故，以贊護輪當修。"有謂焚魔后即于護輪前須作釘橛，因說破魔咒后

།ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ས་ཆོག་དང་བདག་བསྐྱེད་ཀྱི་དབྱེ་བ་མ་ཕྱེད་པར་ཟད་དེ། དེའི་ཐད་ ནས་གསུངས་པའི་རིམ་པ་འདི་རྣམས་བདག་བསྐྱེད་སྲུང་འཁོར་གྱི་སྐབས་སུ་ཡང་དགོས་ན། དེ་དག་གི་སྔོན་དུ་སའི་ལྷ་མོའི་ཆོ་ག་དང་། ཕུར་གདབ་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྟང་སྟབས་གསུངས་ 3-65 པ་རྣམས་ཀྱང་དགོས་པར་འགྱུར་ལ། གོང་དུ་དྲངས་པའི་འགྲེལ་ཆེན་གྱི་ལུང་དང་ཤིན་ཏུ་ འགལ་ཏེ། ཕུར་བུས་གདབ་པའི་དོན་དུ་སྲུང་འཁོར་བསྒོམ། ཞེས་པ་སྔར་སྲུང་འཁོར་ བསྒོམས་པ་དེ་ཕྱིས་ཕུར་གདབ་བྱེད་པའི་དོན་དུ་ཡིན་ཞེས་པ་ཡིན་པ་ལ། ཕྱིས་སྲུང་འཁོར་ བསྒོམ་པའི་དོན་དུ་སྔར་ཕུར་བུ་འདེབས་ཞེས་རིམ་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སོང་འདུག་པའི་ཕྱིར་རོ། ། དེས་ན་སྲུང་འཁོར་གྱི་ཆོ་ག་མཐའ་རྒྱས་ཀྱི་སྐབས་སུ། ཁྲོ་བོ་རྣམས་ལ་བཀའ་བསྒོ་བ་ནི་ཟིན། གཏོར་མ་འབུལ་བ་མ་བྱས་པའི་སྔོན་དུ་ཕུར་གདབ་བྱེད་དགོས་པར་གྲུབ་བོ།

此說僅是未分地儀與自生起之別，若此處所說次第于自生起護輪處亦需，則彼等之前亦需地天女儀軌，及釘橛后即說站姿等，與上引大疏極相違。因"為釘橛故修護輪"是說先修護輪為後作釘橛故，而成為后修護輪為先釘橛之倒次第故。 故於護輪儀軌極廣處，已令忿怒眾，應于未作供食前作釘橛已成。

།ཡང་རྡོ་རྗེའི་ ཞལ་དག་པའི་སྔོན་དུ་འགྲེལ་ཆེན་ལས་འདི་སྐད་ཅེས་འབྱུང་སྟེ། འདིར་དང་པོར་སྒྲུབ་ཐབས་ ཀྱི་ལེའུ་ལས་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་རིམ་པས་ཁ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་ པ་རྣམས་མཆོད་པ་དང་། སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང་། བསོད་ནམས་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་། གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་འབུལ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། ལམ་ལ་བརྟེན་པ་བྱས་ཏེ། དེ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་བྱས་ ནས། ལྷ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་དང་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་སྦྱོང་བ་ ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་ལ་རྒྱ་བོད་མང་པོ་ཞིག་གོ་བ་ལོག་སྟེ། རྡོ་རྗེའི་ཞལ་དག་པའི་སྔོན་དུ་ ཁ་དག་པ་དང་། བསོད་ནམས་ཚོགས་གསོག་དང་། སྟོང་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་རྣམས་བྱེད་པ་ ནི། ཁ་དག་པ་ལན་གཉིས་སུ་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་དང་བཅས་ཤིང་། ཚིག་དོན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གོ་ བ་སྟེ། འདིར་དོན་དངོས་ནི་རྒྱུན་བཤགས་དང་སྟོང་ཉིད་སྒོམ་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་དངོས་གཞི་ དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་རྣམས་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ལ། རྡོ་རྗེའི་ཞལ་དག་པ་ནས་ཡན་ལག་དྲུག་ དགོད་པའི་བར་འདི་དེ་རྣམས་ཀུན་གྱི་ཐོག་མར་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས། ཞེས་པ་ཙམ་ཞིག་ཡིན་ པས་དོན་དུ་ཞེས་པའི་ཚིག་གི་ནུས་པ་མ་གོ་བ་དེ་དག་ལྷ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་རྡོ་རྗེ་བཞི་ སྦྱོང་བར་བྱེད་ཅེས་རྡོ་རྗེའི་ཞལ་དག་པའི་གྲུབ་འབྲས། རང་ལྷ་གཙོ་རྐྱང་ཕྱག་གཉིས་པའི་ 3-66 གཅིག་ཏུ་སོང་བར་འདོད་པ་ནི་ཆེས་བླུན་ཅིང་། སྟོང་པར་སྦྱངས་མ་ཐག་པའི་རྗེས་སུ་སླར་ ཡང་ཐ་མལ་པའི་ལུས་ཟླ་འོད་ཀྱིས་སྦྱངས་ནས་ལྷར་བསྒྱུར་ཞིང་། ཡང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྭ་བྷཱ་ ཝས་སྦྱོང་བ་སོགས་ཆོ་ག་མ་དག་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བླ་ལ། འགའ་ཞིག་བསོད་ནམས་ ཚོགས་གསོག་དང་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་གསོག་གི་བར་དུ་ཡིག་བརྒྱའི་སྒོམ་བཟླས་བྱེད་ཅིང་། དེ་ མ་ཐག་སྟོང་པར་སྦྱངས། ཡང་རང་ཉིད་ལྷར་བསྐྱེད་ནས་ཞལ་དག་པ་བྱེད་པའང་མཐོང་སྟེ། འདི་འདྲ་རྒྱ་བོད་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་སུས་ཀྱང་མཐོང་ཐོས་མ་བྱུང་བའི་ཆོ་གའི་གོ་རིམ་སྟེ། ཆེས་ གད་མོའི་གནས་སོ། །དེས་ན་སྒྲུབ་ཐབས་ལེའུ་ལས་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཁ་དག་པ་ཞེས་པ་ ནི། རྒྱུད་ལས། ངེས་པར་འཇམ་པའི་མལ་ཆ་དག་དང་གདན་ལ་ཉེ་བར་འདུག་ནས་སྔར་ བརྗོད་སྲུང་བ་བྱས་ནས་ནི། །དང་པོར་སྙིང་གར་ཟླ་བའི་དབུས་སུ་དེ་ཉིད་འོད་ཟེར་སྣ་ཚོགས་ རྣམས་ནི་ཕྱོགས་བཅུར་བསྒོམ་པར་བྱ། ཁ་ལ་སོགས་པ་དག་པ་བྱས་ནས་སླར་ཡང་ནམ་ མཁའ་དག་ལ་སྤྲོས་པའི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ལ་ནི། །མཆོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱ་སྟེ་ཞེས་སོགས་ གསུངས་ཤིང་། འགྲེལ་པར་སྔོན་དུ་ཁ་ལ་སོགས་པ་དག་པར་བྱས་ནས་ཏེ་བདུད་རྩི་ལྔའི་ རིལ་བུ་ཁ་རུ་བཅུག་པས་ཁ་དག་པར་འགྱུར་རོ།

又于清凈金剛口前，大疏中如是說："此中初以修法品中當說次第凈口、供養諸如來、懺悔罪、隨喜福德、皈依三寶、奉獻自身、發菩提心、依道。其後緣空性已，為圓滿天故清凈身語意智慧"等。 許多漢藏誤解此義，于清凈金剛口前作凈口、積集福德資糧、緣空性等，有凈口重複過失，且誤解文義。此中實義僅是常行懺悔及修空性為前行之正行圓滿壇城諸天時，此從清凈金剛口至安立六支，皆須于彼等一切之初作前行。因不解"為"字之力，彼等執為圓滿天故清凈四金剛為清凈金剛口之果，認為自成僅有二臂主尊一者實極愚，且易知于凈空性后復以月光凈凡身成天，其後又以自性空凈等是不凈儀軌。 見有于福德資糧積集與智慧資糧積集間修誦百字明，其後凈空，復生起自為天作凈口者，此是漢藏金剛持未見聞之儀軌次第，極為可笑。故修法品中當說凈口者，續中雲："當坐柔軟床座，作前說護已，初當於心月輪中修彼自性放種種光於十方。凈口等已復于空中放諸佛。作種種供養"等。疏中說先凈口等，即以甘露五丸置口成凈口。

།དེ་བཞིན་དུ་སྔར་གསུངས་པའི་མཆོག་གི་ ཕྱག་རྒྱས་མགོ་བོ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་ནི། དབང་ལེར་རྡོ་རྗེའི་ཞལ་དག་ པའི་སྔགས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུངས་ཀྱང་། རྫས་མ་གསུངས་པ་དེ་འདིར་བདུད་རྩི་རིལ་བུ་ རྫས་སུ་གསུངས་ཤིང་། མཆོག་གི་ཕྱག་རྒྱས་སྦྱང་བ་མཚོན་བྱེད་དུ་བྱས་ནས། ཆོས་བཞི་པོ་དེ་ དག་སྲུང་འཁོར་གྱི་སྔོན་དུ་གཏོང་བ་དང་། སྔར་བརྗོད་སྲུང་བ་བྱས་ནས་ཞེས་གསུངས་པས་ དེ་རྗེས་སྲུང་བ་བྱེད་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནས་སྲུང་བའི་རྗེས་སུ་བསོད་ནམས་ཚོགས་ གསོག་ཡན་ལག་བདུན་པ་དང་། སྟོང་ཉིད་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་དངོས་གཞི་ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་ བསྒོམ་དགོས་པ་ཡིན་པ་ལ། སྟོང་པ་དང་ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམ་པའི་སྔོན་དུ་ཆོ་ག་རྒྱས་པའི་ 3-67 སྐབས། སྟོང་པ་དང་ལྷ་སྒོམ་པའི་བར་ཆད་ཞི་བ་སོགས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྡོ་རྗེའི་ཞལ་དག་པ་ སོགས་འདི་ལྟར་བསྒོམ་དགོས་སོ་ཞེས་རྒྱས་བཤད་མཛད་པ་ཡིན་གྱི། ཡན་ལག་བདུན་པ་ དང་སྟོང་ཉིད་སོགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སླར་ཡང་ཞལ་དག་པ་སོགས་བསྒོམ་དགོས་པའི་དོན་ཡིན་ ན། སྒྲུབ་ཐབས་ལེའུ་ལས་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ལྷ་སྒོམ་པ་ནི། དངོས་གཞི་དཀྱིལ་འཁོར་ གྱི་འཁོར་ལོ་ཉིད་ཡིན་པས། རྡོ་རྗེའི་ཞལ་དག་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་དངོས་གཞིའི་རྗེས་ སུ་བྱེད་དགོས་པར་ཐལ་བས་རྗེས་ཀྱི་ཆོ་གར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སཱ་དྷུ་པུ་ཏྲ་སོགས་ཀྱིས་ བཤད་པ་ནི། རྒྱ་གར་གྱི་པཎྜི་ཏ་ཕལ་པ་ལ་ཉེས་བཤད་ཀྱང་མང་དུ་ནི་འབྱུང་ལ། འོན་ཀྱང་པཎྜི་ཏ་དེས་འགྲེལ་ཚིག་འདི་དག་མ་རྟོགས་པ་ནི་མིན་ལ་རག་ཀྱང་། དཀྱིལ་ འཁོར་དངོས་གཞི་ཐུགས་དཀྱིལ་ལམ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོངས་རྫོགས་ལྟ་བུ་མི་སྒོམ་པར་ རྡོ་རྗེ་ཤུགས་སྲུང་མ་དྲུག་ཅུ་དང་བཅས་པའི་སྲུང་འཁོར་ཉིད་ཀྱི་མངོན་རྟོགས་ཉམས་ལེན་ མཐིལ་དུ་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ཕན་ཐོགས་པའི་ཕྱིར་དུ་དེ་ལྟར་མཛད་དམ་སེམས་མོ། །འོན་ཀྱང་ དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་ལ་ཁ་དག་པའི་སྔོན་དུ་ཚོགས་གསོག་བྱེད་པ་མི་ལེགས་ལ། དེ་ནི་བདུད་སྲེག་ པའི་ཆོ་གའི་གོང་འོག་གང་རུང་དུ་སྦྱར་ན་ལེགས་པ་ལས། དེའི་ནང་ནས་ཀྱང་འོག་ཏུ་སྦྱར་ བ་ཉིད་ལྷག་པར་བཟང་ངོ་། །ཡང་འགྲེལ་ཆེན་ལས། དང་པོར་རེ་ཞིག་སློབ་དཔོན་གྱིས་རང་ གི་ལུས་དང་གནས་སྲུང་བ་བསམ་པར་བྱ་སྟེ། ཞེས་སྲུང་བ་སྔ་ཕྱི་འདི་དག་ཐམས་ཅད་བདག་ སྲུང་དང་། གནས་སྲུང་གཉིས་སུ་བསྡུས་ཏེ་གསུངས་ལ། སྲུང་འཁོར་དངོས་གཞི་གནས་སྲུང་ བ་ཡིན་པར་གསུངས་པས། ཤུགས་ལ་ཡན་ལག་དྲུག་འགོད་པ་དང་བདུད་ཚོགས་གཞོམ་པ་ གཙོ་བོར་བདག་སྲུང་ཡིན་པར་གྲུབ་བོ། །གཞུང་འགྲེལ་ལས་གསལ་ཁ་མེད་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་ སྲུང་བ་ནི། གཙོ་བོར་ཕུར་གདབ་ཡིན་པར་གསལ་ཞིང་། སྔ་མ་འགའ་ཞིག་ཀྱང་བཞེད་ལ། གཞན་རྣམས་ཆོ་གའི་ཡན་ལག་གོ །

如是先說"以勝印從頭"等者，雖灌頂品中說清凈金剛口咒及三摩地，未說物，此中說甘露丸為物，以勝印凈為能表，以彼四法于護輪前作，由說"作前說護已"故說其後作護。 其後于護后應修七支供等積集福德資糧及以空性為前行之正行天瑜伽，于空性及修天瑜伽前廣儀軌處，為息滅修空性與天之障礙等支分，須如是修清凈金剛口等之廣說，非是於七支及空性等后復須修凈口等之義。若是彼義，修法品中當說修天即是正行壇城輪故，應成清凈金剛口等此等須于正行後作，故成后儀。 故薩度子等之說，雖印度尋常班智達多有惡說，然彼班智達非不解此等疏文，或為利益不修正行壇城心輪或身語意圓滿等，而以金剛力及六十護法護輪本身為修持心要者故如是作耶。然于如是理趣，于凈口前作積資不善，彼應配于焚魔儀軌上下任一處為善，其中尤以配下更勝。 又大疏云："初且阿阇黎當思維護自身及處"，說此等一切前後護攝於自護及護處二，說護輪正行是護處故，以勢成立六支安立及摧魔眾主要是自護。雖論疏無明說，然瑜伽護主要是釘橛明顯，有前代亦許，餘者是儀軌支分。

གཙོ་བོར་དེ་བཞིན་ཡིན་ཡང་བདུད་སྲེག་པ་དང་། སྲུང་ 3-68 འཁོར་དངོས་དང་། ཕུར་གདབ་རྣམས་ལ་ཆ་ཤས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་རེ་རེ་བཞིན་ཡང་སྲུང་བ་ གསུམ་ཀ་ཚང་ངོ་། ། དེ་ལ་བདག་སྲུང་བ་ནི། རང་གི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ལ་གདོན་གྱིས་བསྐུལ་བའི་གནོད་ པ་དང་། ནད་ལ་སོགས་པ་ལུས་ངག་གི་གནོད་པ་གཞན་ཡང་སྲུང་བའོ། ། གནས་སྲུང་བ་ནི། ཇི་ཙམ་འདོད་པའི་ཡུལ་ཕྱོགས་དེ་ཚུན་ཆད་དུ་རྣལ་འབྱོར་པ་རང་ཉིད་ ལ་བརྟེན་པ་རྣམས་ལ་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་དང་འབྱུང་བའི་གནོད་པ་སྲུང་བ་སྟེ། ནོར་དང་ གཡོག་འཁོར་དང་གྲོགས་དང་ཡོ་བྱད་སོགས་ལ་བརྟེན་པའི་བར་ཆད་སྲུང་བའོ། །སེམས་ ཅན་ལས་ཐ་དད་ལ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར། རང་ལ་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྲུང་བའི་རྣམ་གཞག་མི་ བྱེད་ཅིང་། ཡམས་ནད་དང་ལོ་ཉེས་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པའི་བར་ཆད་ཡིན་པས་བསྲུང་ཞེས་ ཀྱང་ཁ་ཅིག་འདོད་དོ། །རྣལ་འབྱོར་སྲུང་བ་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་སེམས་ཀྱི་བར་ཆད་སྔོན་གྱི་ ལས་དང་བག་ཆགས་ལས་བྱུང་བ་ཁོ་ནའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ཏེ། སྲུང་བ་དེའི་གཙོ་བོ་ནི་སྟོང་ཉིད་ སྙིང་རྗེ་གཉིས་ཡིན་པར་བཤད་ལ། དེས་ན་བདག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི། འདིར་ཞལ་དག་ པ་སོགས་གསུམ་ཡང་རྣལ་འབྱོར་སྲུང་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་མོ། །དེ་ལྟར་ན་སྲུང་འཁོར་གྱི་གོ་ རིམ་ངེས་པས་སྤྱིའི་གོ་བ་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ།། །། གཉིས་པ་སོ་སོའི་གོ་དོན་བཤད་པ་ནི། སྲུང་འཁོར་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་ཆོ་ག་ལ། སྔོན་ འགྲོ་དངོས་གཞི་རྗེས་གསུམ་མོ། །དང་པོ་ལ་རྡོ་རྗེའི་ཞལ་དག་པ། རིགས་དྲུག་དགོད་པ། རྡོ་ རྗེ་བཞི་དག་པ། ཡན་ལག་དྲུག་དགོད་པ། གནས་ཀྱི་བདག་པོ་ལ་གཏོར་མ་སྦྱིན་པ། བདུད་ ཚོགས་གཞོམ་པ་སྟེ་དྲུག་གོ ། །། དང་པོ་ནི་ཐོག་མར་ནང་མཆོད་བྱིན་རླབས་བྱ་སྟེ། རྒྱས་པ་དང་འབྲིང་པོ་འོག་ཏུ་འཆད་ ལ། བསྡུས་པ་ནི། བསངས་སྦྱངས་ཡི་གེ་བཞིས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ཡིན་ན། སྤྱིར་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་ 3-69 པོ་འདིའི་ལུགས་ལ་སྦྱང་སྤེལ་སྤར་བདུད་རྩིར་བྱེད་པ་བཞི་པོའི་ཕྱག་རྒྱ་དང་སྔགས་དང་། ཡི་ གེ་འབྲུ་བཞིའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཉིད་བྱིན་རླབས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་གྱི། དམ་རྫས་བསྐྱེད་ པ་དང་བུད་པ་དང་འབར་བ་དང་བསྐོལ་བ་སོགས་ནི། ཆོ་ག་རྒྱས་པའི་ཡན་ལག་ཙམ་ཡིན་ མོད་གཙོ་ཆུང་བར་བཞེད་ལ། ལག་མཐིལ་དུ་རྡོ་རྗེའི་བཞི་ཞལ་གསུམ་ཕྱག་དྲུག་པ་བསྐྱེད་ པ་སོགས་ནི་སྤྲོས་པ་ལ་དགའ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་ངེས་པར་དགོས་པ་མིན་ཅིང་། དེས་ན་ སྣོད་གང་ཡང་རུང་བར་རྫས་གཅིག་གམ་ཇི་ལྟར་འོས་པ་ཚོགས་པ་ལ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ པས་ཆོག་གོ །

雖主要如是，然焚魔、正護輪及釘橛等從分支門中，一一皆具三護。 其中自護者，護自身語意三為魔所驅之害及病等其他身語害。 護處者，護至隨欲方域中依止瑜伽師自身者免人非人及大種害，即護依止財物、僕從眷屬、友伴、資具等之障礙。因行於異於有情故，不立護非依止者之建立，有謂亦護瘟疫、歉收等修行障礙。 護瑜伽者，是三摩地心障唯從前業習氣所生之對治，說彼護主要是空性悲心二，故我分別以為此中凈口等三即是護瑜伽。如是由定護輪次第當得總體理解。 第二別說義理者，極廣護輪儀軌有前行、正行、後行三。初有清凈金剛口、安立六種姓、清凈四金剛、安立六支、施食處主、摧魔眾六。 初者先加持內供，廣中當下說，略則以凈化四字加持。總之此勝續王規，以凈增長增盛成甘露四之印咒及四字三摩地即是加持主要，生起誓物、燃、燃熾、煮等僅是廣儀軌支分而許為次要，于掌中生起三面六臂金剛僅是喜繁瑣而已，非定須要，故於任何器中加持一物或如理和合即可。

དེ་ནས་ནང་མཆོད་མྱངས་ཏེ། ༀ་ཨཱཿཧཱུྃ་སོགས་ཀྱི་སྔགས་བརྗོད། གཙུག་ཏོར་ གྱི་སྟེང་དུ་བཾ་ཡིག་སོགས་ཀྱི་དམིགས་པ་བསྒོམ། སྔགས་ལན་གསུམ་བརྗོད་པ་གལ་ཆེ་ཞིང་ དམིགས་པ་ཡང་ལན་གསུམ་བྱེད་པ་ཡིན། བོད་ཀྱི་ལུགས་ལ་དམིགས་པ་ངག་ཏུ་འདོན་པ་ ལྟར་ན་ཚིག་བྱང་ལན་གཅིག་གིས་ཆོག་གོ ། འདིར་ལས་སོ་སོའི་སྐབས་སུ་ཞི་རྒྱས་ལ་ཟླ་བ་སྒོམ་པ་ཡིན་ལ། ཟླ་བའི་དོད་ལ་བསད་ བསྐྲད་ལ་ཡཾ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲ་གཅན། རྨོངས་རེངས་ལ་ལཾ་ལས་བྱུང་བའི་དུས་མེ། དབང་ དགུག་ལ་རཾ་ལས་བྱུང་བའི་ཉི་མ་རྣམས་སོ་སོའི་ཁམས་ཀྱི་མདོག་ཅན་དང་། །སླར་གསོ་བ་ ལ་ཧཾ་ལས་བྱུང་བའི་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྗང་ཁུ་སོགས་གསུངས་པས། ཁ་ཅིག་གནས་ སྐབས་ཀུན་ཏུ་ཟླ་བ་ཁོ་ན་བྱེད་པར་འདོད་པ་དང་། གཞན་དག་ལས་ཐམས་ཅད་པ་ལ་ལྗང་གུ་ ཡིན་པས་དཀྱུས་སུ་སྒོམ་པ་ལ་ལྗང་ཁུ་འཐད་ཅེས་ཟེར་བ་གཉིས་ཀ་མི་རུང་སྟེ། བསད་བསྐྲད་ སོགས་ལ་དཀར་པོ་མི་རུང་བ་དང་། སླར་གསོ་བ་ཁོ་ན་ལ་ལྗང་ཁུར་བཤད་པས་ལས་ཐམས་ ཅད་པའི་དོན་སླར་གསོ་བ་ཙམ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འདི་ཡིག་བརྒྱའི་སྒོམ་བཟླས་ ཀྱི་ཚབ་ཡིན་ཟེར་བ་ཡང་མི་འཐད་དེ། འདི་ནི་བདུད་རྩི་མྱངས་བས་ཁ་དག་པར་བྱེད་པའི་ སྐབས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། སྔགས་འདི་ལ་རིང་དུ་བཟླས་བརྗོད་བྱེད་པ་ 3-70 ཡང་མ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་རང་ཉིད་དུས་འཁོར་དུ་གསལ་བ་ལ་དེ་ལྟར་བསྒོམས་ པས། ལུས་ཟླ་དཀྱིལ་གྱི་རྣམ་པར་སོང་བར་བྱེད་པ་ཡང་དཔེ་དང་དོན་ནོར་ནས་རང་གར་ སྨྲས་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །འདིར་དྲི་མ་མེད་པའི་ལུས་སུ་གྱུར་པའི་དོན་ནི། རྣམ་པ་ཐ་མལ་གྱི་ ལུས་ལ་ཤ་ཁྲག་སོགས་སྤངས་པའི་འོད་ལུས་དཀར་པོར་བསམ་པའོ། །ཞི་རྒྱས་ཀྱི་ལས་ལ་བཾ་ ཡིག་ལས་སྐྱེས་པའི་ཟླ་བ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ལ། དཀྱུས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་མཆོག་སྒྲུབ་ཅེས་གྲགས་ པའི་སྐབས་འདིར་ཡང་ཕལ་ཆེར་ཞི་རྒྱས་དང་མཐུན་པར་མཛད་པ་མང་གི ། ལས་ཐམས་ཅད་ པ་དང་བསྟུན་པ་ཉུང་བས་དཀར་པོ་ཉིད་རིགས་སོ། །འོ་ན་མཆོག་སྒྲུབ་པ་ཞེས་པ་ཅི་སྙམ་ན། རིང་རྒྱུའི་རྣམ་གྲངས་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་ལ་བཤད་ཀྱང་མི་རུང་བ་ མེད་མོད། འདིར་དངོས་གྲུབ་སྤྱི་ཁྱབ་ལ་མཆོག་གི་མིང་བཏགས་པ་ཡང་མང་བ་ལྟར་ལས་ཕྲ་ མོ་ཙམ་ལ་རག་མ་ལུས་པར་ཐུན་མོང་གི་དངོས་གྲུབ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་དམིགས་པའི་དོན་ཡང་ ཡིན་ནོ། །འདི་དང་ཕྱི་མ་རིགས་དྲུག་དགོད་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚུལ་དུ་མཐར་སྭ་བྷཱ་ཝའི་ སྔགས་བརྗོད་དེ་སྟོང་པར་བསམ་མོ།

其後嘗內供，誦"嗡阿吽"等咒，于頂髻上修觀"邦"字等，誦咒三遍極重要，觀想亦作三次。藏地規若如誦出觀想，則文句一遍即可。 此中各別事業處，寂增修月輪，月輪替代者：于殺驅以"央"所生羅睺，于昏縛以"藍"所生時火，于攝召以"讓"所生日輪，各具各自界色，于還生說以"杭"所生青色虛空輪等。有謂一切時中唯作月輪，余謂遍行事業是綠故於正修中綠色應理，二者皆不應理，因殺驅等不應白色，且唯還生說為綠色故，遍行事業義非僅還生故。 又說此是百字明修誦替代者亦不應理，因此僅是嘗甘露凈口處之觀想故，且未說此咒長時誦持故。有謂自明為時輪而如是修，令身成月輪相者，亦僅是錯解喻義而自說。此中成無垢身之義，是于尋常身相舍肉血等觀想白色光身。 于寂增事業，生起"邦"字所生月輪，於此正修勝成就之稱常規處，多隨順寂增而作，少隨順遍行事業，故應白色。若問何為勝成就？雖因僅是長因之異名故，解釋為勝悉地亦無不可，然此中多如遍行悉地冠以勝名，亦是不僅依微細事業而緣大共同悉地之義。此與后安立六種姓之銜接方式，最後誦自性咒觀空。

གཉིས་པ་ནི་སྟོང་པའི་ངང་ལས་རང་སྐད་ཅིག་གིས་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཕྱག་གཉིས་པ་ ཐུན་མཚམས་ཀྱི་ལྷ་སྐུ་ལྟ་བུར་བསྒོམས་པའི་གནས་དྲུག་ཏུ་རིགས་དྲུག་གསལ་འདེབས་པ་ ཡིན་ལ། སྐབས་འདིར་རིགས་དྲུག་པོ་ཡབ་རྐྱང་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལུས་ཀྱི་རྣམ་དག་གི་རྩ་ བ་ཁོ་ན་སྒོམ་པའི་སྐབས་ཡིན་པས། ཡལ་ག་རྣམ་གྲངས་སྤྲོ་བའི་སྐབས་མིན་ལ། འདི་སྐབས་ ཀྱི་དྲུག་ཀར་ཁྱབ་བྱེད་རིགས་དྲུག་ཡིན་ཏེ། རྡོ་རྗེ་བཞི་རིགས་ཀུན་ལ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་ངེས་ལ། འདིའི་དང་པོ་བཞི་པོ་རྡོ་རྗེ་བཞིར་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་སོ། །དེས་ན་འདི་ནི་ཕུང་པོ་དྲུག་ ཁོ་ན་སྦྱོང་བྱེད་ཀྱི་རྒྱལ་བ་རིགས་དྲུག་མ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་མ་ལུས་པ་གཅིག་ཏུ་ བསྡོམས་པ་ལུས་ངག་ཡིད་བདེ་བ་སྟོང་པ་རིག་པ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པའི་རིགས་དྲུག་ཡིན་ 3-71 པས། དཔེར་མཚོན་ན་འདིའི་སྐབས་ཀྱི་འོད་དཔག་མེད་ལ། རིགས་བྱེ་བྲག་པའི་རྡོར་སེམས་ ལྷ་སོ་དྲུག་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆ་ཤས་གཙོ་ཆེ་ཆུང་མེད་པར་ཚང་བ་སྟེ། དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུའི་ སྣང་ཆ་ཡིན་པ་སོགས་གཞན་ལའང་སྦྱར་ཏེ། མདོར་ན་སྐབས་འདིར་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ དབྱེ་བ་གཏན་ནས་མེད་པ་མཚོན་ཕྱིར་རེ་རེ་བཞིན་གཅིག་པུའི་སྐུའོ། །ཞེས་པ་ནི་བྱིན་རླབས་ བརྒྱུད་པའི་མན་ངག་གོ ། །། གསུམ་པ་ནི། མཆོག་གི་ཕྱག་རྒྱས་དག་པར་བྱེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། འདི་ལ་ལག་པ་ སྦྱོང་བ་དངོས་དང་། ཡི་གེ་འགོད་པས་ལག་པ་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ་དང་། རྡོ་རྗེའི་ཕྱག་རྒྱས་ ལུས་སྦྱང་བ་དང་། ང་རྒྱལ་བཟུང་བ་སྟེ་དོན་ཚན་བཞི་ཡོད་པ་ལས། ༀ་ཧྲ་སརྦ་ཨ་ཏྲ་སོགས་ སྔགས་བརྗོད་ཅིང་ལག་པ་ཉེད་པ་ནི་ལག་པ་སྦྱོང་བའོ། །གསུམ་པའི་སྐབས་སུ་རྡོ་རྗེའི་ཕྱག་ རྒྱ་གཙུག་ཏོར་ནས་རྐང་སེན་གྱི་བར་དུ་རེག་པ་ནི། དང་པོ་སྤྱི་གཙུག་ཏུ་རྡོ་རྗེ་རྩེ་ལྔ་པའི་རྩེ་མོ་ རེག་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་གཡོན་དང་རྐང་པ་དང་། ཡང་ཡར་ལྡོག་སྟེ་གཡས་ཀྱི་ཆ་ ལ་རེག་པའི་གཡས་སྐོར་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། གཞན་རྣམས་གོ་བླ་ཞིང་། འགའ་ཞིག་ལག་པ་ ལ་བཀོད་པའི་ཡི་གེ་རྣམས་དང་། ཉི་ཟླ་སྒྲ་གཅན་ལ་དག་སྦྱོར་མང་པོ་བྱེད་པ་ནི་སྤྲོས་བཤད་ ཙམ་དུ་ཟད་དེ་འདིར་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞག་མོད། དོན་ལ་ལག་པ་བྱིན་རླབས་ཉིད་ཡིན་གྱི། སྦྱང་བྱ་སྦྱོང་བྱེད་མང་པོ་བྱེད་པ་དོན་མེད་དོ། །སྤྲོས་བཤད་བྱས་ན་ཨ་ཨི་རི་ཨུ་ལའི་དོན་ཁོ་ན་ ལ་ཟད་པ་མེད་མོད། སྐབས་སུ་གང་བབ་པ་དེ་ཙམ་བཤད་ན་ལེགས་སོ།

第二，從空性中剎那自成二臂時輪如中間天身而修，於六處明顯安立六種姓，此處六種姓唯是單尊，因此是唯修身清凈根本之處，非是支分異名廣說處。此處六者皆是遍行六種姓，因四金剛定為遍行一切種姓，由說此初四為四金剛即知。故此非唯凈六蘊之勝者六種姓，是蘊界處無餘總攝之身語意樂空覺清凈六種姓，如以喻例，此處無量光具一切別種金剛薩埵三十六天之分，無大小主次，如是亦配餘者。總之此處為表無絲毫方便智慧分別故一一皆是單身，此是加持傳承口訣。 第三，亦稱以勝印清凈，此有凈手本身、以安立字加持手、以金剛印凈身、持我慢四科。其中誦"嗡哈薩兒瓦阿札"等咒揉手是凈手。第三處以金剛印從頂髻至足爪觸控，是從初于頂髻觸五股金剛尖端始，于身左分及足，復返上于右分觸控作右繞。餘者易解。有于手安立諸字及日月羅睺作多凈相應，僅是繁說而已，此處置之不理，實是手加持，作多所凈能凈無義。若作繁說，雖"阿伊日烏拉"義非唯盡，然說處所相應者為善。

གསུམ་པ་ཡན་ལག་དྲུག་དགོད་པ་ལ། ཧྲ་ནི་གཞོམ་དུ་མེད་པ་དྲག་པོའི་ས་བོན་ཡིན་ པས། དུས་འཁོར་ཁྲོ་བོའི་སྔགས་ཀྱི་རྩ་བར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་ཉིད་སྲོག་ཏུ་དབྱངས་དྲུག་སྟེང་ དུ་ཀླད་སྐོར་ཡེ་ཤེས་སྟོང་པ་དང་སྦྱར་བས། འབྲུ་རེ་རེ་བཞིན་དབྱངས་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་དབྱངས་ ཟླ་ཕྱེད་ཐིག་ལེ་སྟེ་རྡོ་རྗེ་གསུམ་དང་། གསལ་བྱེད་ཧ་དང་ར་བརྩེགས་པ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེའོ། ། 3-72 དེས་ན་དཀྱུས་སུ་བཤད་པ་འདི་མཁའ་འགྲོ་རྒྱ་མཚོར་གོ་ཆ་དྲུག་གིས་གནས་དྲུག་བྱིན་གྱིས་ རློབ་པ་བཤད་པ་དང་གནད་གཅིག་གོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་ཟེར་བ་ཡང་དོན་དང་མཐུན་ཏེ་གོ་ཆའི་ དཔའ་བོ་དྲུག་དང་གནད་གཅིག་གོ །དེ་ཡང་སྙིང་ཁ་དང་། སྤྱི་བོ་དང་། སྤྱི་གཙུག་རྣམས་ གནས་དང་གོ་རིམ་གཅིག་ཅིང་། དེར་བཞི་པ་ཕྲག་པའི་དོད་དུ་འདིར་ལྔ་པ་ཡན་ལག་སྟེ་ལུས་ ཐམས་ཅད་ལ་རེག་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ལྔ་པ་དང་འདིའི་བཞི་པ་མིག་སྟེ་གནད་གཅིག་པ་དང་། དྲུག་པ་ནི་འདིར་དངོས་སུ་དགེ་བའི་ལས་ལ་གཡོན་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་ལ་གཡས་ པའི་མཐེབ་འཛུག་གིས་སེ་གོལ་ཕྱོགས་བཅུར་བརྡབ་པ་ཡིན་ཡང་། ཚིགས་ཆེན་བརྒྱད་ལ་ འགོད་པ་དང་གནད་གཅིག་སྟེ། འདིར་མཚོན་ཆ་ཞེས་གསུངས་ཤིང་། སྡོམ་པའི་བཤད་རྒྱུད་ རྣམས་ལས་ཕཊ་ཧཾ་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ལ་མཚོན་ཆའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གོ་ ཆ་ཙམ་ནི་རང་ཉིད་སྲུང་བའི་དོན་ཡིན་ལ། མཚོན་ཆ་ནི་དེར་མ་ཟད་ཕ་རོལ་པོའི་དུག་མཚོན་ མེ་སོགས་སམ། དེ་དང་འདྲ་བའི་སྔགས་དང་སྦྱོར་བ་ངན་པ་ཉིད་འཇིག་པའོ། །དེའི་ཆེད་དུ་སེ་ གོལ་ཕྱི་རོལ་ཏུ་བརྡབ་པ་ཡིན་གྱི། བསྲུང་རྒྱུ་ནི་འདིར་ཡང་རང་ལུས་ཉིད་ཡིན་པས་ཡན་ལག་ དྲུག་ཅེས་པ་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཉིད་ལ་འཇོག་པ་འཐད་ཀྱི། ཕྱིས་བྱུང་ཁ་ཅིག་ལྟར་དང་པོ་ལྔ་ པོ་རང་ལུས་སྲུང་བར་འདུག་ཀྱང་ཕྱི་མ་འདི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་བསྲུང་རྒྱུ་ཞིག་ཡིན་ནམ་སྙམ་ནས། ཕྱོགས་མཚམས་སྲུང་བ་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་མི་རུང་ཞེས་ཟེར་ཞིང་། གཙོ་བོའི་ལས་རྣམས་ སྒྲུབ་པའི་སྔགས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན་ཞེས་ཟོལ་ཐབས་ཀྱིས་སྨྲ་སྟེ་གཡོ་སྒྱུའི་སྦྱོར་བ་ཤིན་ཏུ་མི་ འཐད་མོད། དེ་སྐད་སྨྲ་བ་དེ་ལ་རང་ལུགས་འཇོག་རྒྱུ་མི་འདུག་པས་འགོག་ཀྱང་མི་དགོས་སོ།

第三，安立六支中，"哈"是不可摧猛烈種子，成為時輪忿怒咒根本，彼即以命六母音上加頂圈智慧空性相合，每字于母音方面有母音、月半、點即三金剛，輔音"哈"與"日"疊即智慧金剛。 故有謂此常規所說與空行海中以六鎧甲加持六處所說同一要義者，亦與義相順，與六鎧甲勇士同一要義。又心間、頭頂、頂髻處所次第相同，彼中第四肩替代此中第五支分即觸遍全身，彼第五與此第四眼同一要義，第六此中實于善業以左，不善業以右大拇指彈指十方，雖然與安立於八大關節同一要義，因此中說兵器，諸三昧耶釋續中說"帕特杭"是一切支分兵器故。 故僅鎧甲是為護自義，兵器不僅如此，是摧毀他方毒兵火等或如是惡咒相應。為此向外彈指，所護此中亦是自身故，安立六支于身支分應理。如後來有謂初五護自身，然思此後者是護外境耶，說護方隅不應為身支分，以詭計說是成辦主要事業咒之支分，極不應理此詐偽相應，然彼如是說者無自宗可立故不須破。

འདིར་འགྲེལ་ཆེན་དུ་ཡན་ལག་དྲུག་དགོད་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་གཉིས་གསུངས་ཤིང་། དཀྱུས་ ལ་བྱེད་པ་འདི་ནི་བསྲུང་བའི་དོན་དུ་རྩ་རྒྱུད་ནས་གསུངས་པའི་དགོངས་པ། འགྲེལ་པར་ ནག་དུམ་དུ་བཀོད་པ་ཡིན་ལ། ལུགས་གཅིག་ཤོས་དེ་སྒྲུབ་ལེར། མགོ་དང་མགྲིན་པ་སྙིང་ 3-73 ག་ལྟེ་གསང་གཙུག་ཏོར་དུ་ནི་རང་གི་རྡོ་རྗེ་རྣམས་ཀྱི་ཡན་ལག་དགོད། །གཉིས་ཀའི་རིགས་ ལ་གནས་པའི་ཡན་ལག་སྒོ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གཉིད་ཀྱི་དུས་དང་མཆོད་དང་འཁྲིག་པ་ལ། ཞེས་ གསུངས་ཏེ་སྙིང་གའི་སྒྲས་ལྟེ་བར་ཧྲཱ་དང་། མགོ་བོའི་སྒྲས་སྙིང་གར་ཧཱུཾ་དང་། སྤྱི་གཙུག་གི་ སྒྲས་མགྲིན་པར་ཧྲཱ་དང་། ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བརྡས་མགོ་བོར་ཧྲིཾ་དང་། མིག་གི་བརྡས་ གཙུག་ཏོར་དུ་ཧྲཾ་དང་། མཚོན་ཆའི་བརྡས་གསང་གནས་སུ་ཧྲཱཿསྟེ། འཁོར་ལོ་དྲུག་ལ་སྲོག་གི་ ཡི་གེ་རྣམས་འབྱུང་བ་ཁམས་མཐུན་གྱི་སྦྱོར་ཚུལ་གཅིག་ཀྱང་མཛད་དེ། རྩ་རྒྱུད་ལས་སྙིང་ག་ སོགས་སུ་གསུངས་པ། དངོས་བསྟན་དེ་ཡང་དྲང་དོན་མཚོན་ཆ་ཙམ་གྱི་དོན་ཡིན་མོད། ངེས་ དོན་ནང་ཁམས་དྲུག་གི་དག་པ་དང་སྦྱར་ན། ཕྱི་མ་ལྟར་དགོས་པ་ལ་རྩ་རྒྱུད་ལས་སྙིང་ག་ སོགས་དྲུག་གི་སྒྲས་བསྟན་པ་དགོངས་པ་ཅན་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པར་བཀྲལ་ན་ཕྱི་མ་ ལྟར་འོང་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་གྱི། ཁ་ཅིག་སྨྲ་བ་ལྟར་འགྲེལ་པས་འགྲེལ་པ་རང་ཉིད་དགོངས་ པ་ཅན་དུ་འཆད་པ་དང་། སྙིང་གའི་སྒྲས་ལྟེ་བ་བསྟན་ཞེས་པ་ལྟེ་བའི་སྒྲས་སྙིང་ག་བསྟན་པའི་ དོན་དུ་འཆད་པའི་གོ་ཟློག་ཏུ་སྨྲ་བ་དེ་འདྲ་སྤང་བར་བྱ་ལ། རྩ་རྒྱུད་ལས་སྙིང་ག་སོགས་སུ་ བཤད་པ། བསྡུས་རྒྱུད་ལས་ལྟེ་བ་སོགས་སུ་གསུངས་པ་དང་སྦྱོར་བས་དོན་གྱི་གནད་གཅིག་ གོ་ཞེས་པའོ། །འོན་ཀྱང་འཁོར་ལོ་དྲུག་ཏུ་རིགས་དྲུག་གི་སྔགས་དངོས་ནི། ཐབས་ཤེས་ རིགས་དྲུག་གི་དབྱངས་དྲུག་པོ་རྣམས་ངེས་པའི་དོན་ཞེས་གསུངས་ཏེ་ངེས་པ་ཅན་གྱི་དོན་ ཡིན་ལ། དགོས་པའི་དབང་གིས་གཞན་སྣ་ཚོགས་སུ་སྦྱར་བ་ལ་ངེས་པ་མེད་དོ། །ཞེས་འཆད་ པ་ནི་གཉིས་ཀའི་རིགས་ལ་གནས་པའི་ཞེས་སོ། །གཉིས་པོ་དེ་ལ་དགོངས་པ་དགོངས་མིན་ དྲང་ངེས་སོ་སོར་འཇོག་པའི་དོན་གཞན་མེད་ཀྱང་སྔ་མ་རྒྱུད་སྡེ་གཞན་ལས་འབྱུང་བ་དང་གོ་ བསྟུན་པ་དང་། ཕྱི་མ་དུས་འཁོར་ཉིད་ཀྱི་ངེས་གནས་ཀྱི་དོན་ཡིན་ཞེས་པ་ཙམ་ཞིག་ཡིན་པས་ གཉིས་པོ་གང་རུང་རེས་ཆོག་ཀྱང་། འདི་ན་ཁ་ཅིག་གཉིས་ཀ་བྱེད་པ་ནི་སྤྱིར་ཡང་ལྷག་པོ་ 3-74 ཤོར་བ་ཡིན་ཅིང་། སྒོས་སུ་ཡང་གང་རུང་གཅིག་ལ་ཡིད་མ་ཆེས་པའི་རྣམ་འགྱུར་དུ་སྣང་བས་ སྤང་བར་བྱའོ། །ༀ་སརྦ་ཏ་ཐཱ་སོགས་སྔགས་ཕྱི་མ་ནི། དྲུག་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ང་རྒྱལ་ཕྱོགས་ གཅིག་ཏུ་བཟུང་བ་ཙམ་མོ།

此中大疏說六支安立方式有二不同，此常規所作是為護故根本續所說意趣，于疏中零散安立。另一規則于修品說："于頭、喉、心、臍密、頂髻安立自金剛等支分。二種姓住支分諸門于睡時及供養交合。" 以心聲表臍處"哈"，以頭聲表心間"吽"，以頂髻聲表喉處"哈"，以一切支分表示頭部"哈日"，以眼表示頂髻"杭"，以兵器表示密處"哈"，於六輪安立命字等亦作界相順相應方式。根本續雖說心等，彼顯說亦是表義兵器之義，然若配內六界清凈勝義，如後者須要，根本續以心等六聲所示是有密意非如言解釋則如後者，非如有謂疏解釋疏自為有密意，及說以心聲表臍是以臍聲表心義之倒說應斷。根本續說心等，略續說臍等相配為一要義。 然六輪六種姓咒本身，說方便智慧六種姓六母音是勝義，為有密意義，隨需配其他種種無定。說"住於二種姓"者，彼二無別立密意非密意、了不了義之他義，僅是前者隨順他續部所出，後者是時輪自定住義。雖二者任一可，此中有作二者，總是過多，別亦顯為不信任一之相故應斷。"嗡薩兒瓦達他"等后咒，僅是總持彼等六

ལྔ་པ་ནི་སྤྱིར་བདག་བསྐྱེད་སྒྲུབ་ཐབས་ཉམས་ལེན་ཙམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ། ཡུལ་ བདག་གྲོང་བདག་གི་གཏོར་མ་སྐབས་འདིར་མ་བྱས་ཀྱང་ཆོག་མོད། བྱས་ན་ལེགས་པའི་ ཡན་ལག་ཡིན་ནོ། །འགའ་ཞིག་ལྟར་ཡུལ་བདག་གྲོང་བདག་གི་གཏོར་མ་ནི་ས་ཆོག་གི་ སྐབས་སུ་ཡིན་གྱི། སྐབས་འདིར་བྱེད་དུ་མི་རུང་ཟེར་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་འདོད་པ་པོ་ ཉིད་སྒྲུབ་ཐབས་ཀྱི་འགོར་སྔོན་འགྲོ་གཏོར་མ་ངེས་པར་བྱེད་པ་དང་ནང་འགལ་ལོ། །སྒྲུབ་ མཆོད་ལྟ་བུའི་བདག་བསྐྱེད་ལ་ནི་ངེས་པར་དགོས་ལ། དཀྱུས་ལ་ཡང་སྔོན་འགྲོ་གཏོར་མའི་ ཆོ་ག་ཡིན་པས་འགྲུབ་ན་ལེགས་སོ། །འདིའི་གཏོར་མ་བྱིན་རླབས་ནི། བསངས་སྦྱངས་སྔོན་ དུ་འགྲོ་བས་དམ་རྫས་ཉིད་ལ་དམིགས་ཏེ། ༀ་ༀ་བཛྲ་ཙནྡྲ་སོགས་སྔགས་བཞི་དང་། ཕྱག་རྒྱ་ བཞི་དང་། ཡིག་འབྲུ་བཞིའི་ཏིང་འཛིན་གྱིས་ཆོག་གི ། འཇིག་རྟེན་ཕལ་པ་ལ་དམ་རྫས་བཅུའི་ དབྱེ་བ་མི་དགོས་སོ། །དེ་ཡང་ཟླ་བས་རྩྭ་ཤིང་སོགས་དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་དུག་སེལ་བ་དང་འདྲ་ བར། ༀ་གྱིས་རྫས་སྦྱོང་བ་དང་། ཉི་མས་རོ་ནུས་སྨིན་ཅིང་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་དང་འདྲ་བར་ ཨཱཿཡིས་སྤེལ་བ་དང་། སྒྲ་གཅན་གྱིས་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་མདངས་དང་ནུས་པ་མ་འདྲེས་པ་ གསེལ་བར་བྱེད་པ་ལྟར་ཧཱུཾ་གིས་འབར་བ་དང་། མཁའ་ལྡིང་དང་དུས་མེ་གཉིས་ཀར་དུག་ བདུད་རྩིར་བྱེད་པ་སོགས་དངོས་པོ་སྒྱུར་བའི་ནུས་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མཁའ་ལྡིང་གི་ ཕྱག་རྒྱ་དང་ཧོཿཡིག་གིས་བདུད་རྩིར་བྱེད་པའོ། །འགའ་ཞིག་ཟླ་བ་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བས་ འགྱུར་བཅས་སྦྱོང་བ་དང་། གཏུམ་མོ་འབར་བས་བདུད་རྩི་ཞུ་བ་དང་། དུས་མེ་གཏུམ་མོའི་ མེས་བདེ་བ་འབར་བར་བྱེད་ཅེས་སོགས་ངེས་དོན་གྱི་བཤད་པར་རློམ་པ་ནི་རྟོག་བཟོ་འབའ་ 3-75 ཞིག་གོ །ཡུལ་བདག་གྲོང་བདག་ལ་མིང་མི་ཤེས་ན། ཡུལ་བདག་ཅེས་སམ། གནས་འདིའི་ བདག་པོ་ཞེས་སོགས་བརྗོད་པས་ཆོག་ཅིང་། ཤེས་ན་མིང་དངོས་བརྗོད་ཀྱང་རུང་མོད། ཡང་ འགྲེལ་པ་ལས། མིང་གི་ཡི་གེ་མཉམ་པ་སྟེ་ཁ་འཆམ་ན། ཡི་གེ་ཐོག་མཐའ་གཉིས་བསྡུས་ པ། མ་ཧཱ་ཀཱ་ལ་ལ། མ་ལ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་དང་། མིང་གི་ཡི་གེ་མི་མཉམ་ཞིང་། ཡི་གེ་མང་ན་ ཐོག་བར་མཐའ་གསུམ་ནས་ཡི་གེ་རེ་བསྡུས་པ། དཎྜ་བྷཻ་ར་བ་ཞེས་པ་ལ་ད་བྷེ་བ་ཞེས་པ་ལྟ་ བུ་བརྗོད་པ་ཡིན་པར་བཤད་ལ། དེ་ལས་ཡུལ་བདག་ནི་མ་ག་དྷ་ན་གནས་པའི་ཡུལ་བདག་ ས་པ་རི་ཝ་ར་ཞེས་པ་ལྟ་བུ། གྲོང་བདག་ནི་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་གནས་པ་ས་པ་རི་ཝ་ར་ཞེས་ པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཡུལ་དང་གྲོང་ནི་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གི་ཁྱད་པར་རོ།

第五，總于僅修自生修法時，雖不作此處地主城主食子亦可，作則為善支。如有謂地主城主食子是于地法處，此處不應作者非理，彼欲樂者自於修法初必作前行食子與內相違。于如成就供養之自生則定須要，于常規亦是前行食子儀軌故成則善。 此食子加持，以凈化為前行緣誓物，以"嗡嗡班雜燦札"等四咒、四印及四字三摩地即可，於世間尋常不須十誓物分別。又如月消除草木等一切物毒，以"嗡"凈物，如日成熟增長味力，以"阿"增長，如羅睺分辨諸物光澤力用不雜，以"吽"燃熾，因金翅鳥與時火二者皆能轉毒為甘露等有轉物力用故，以金翅鳥印及"吙"字成甘露。有謂月不變樂凈變異，燃烈母融甘露，時火燃烈母火令樂燃等自詡勝義解釋僅是臆造。 于地主城主不知名，說"地主"或"此處主"等即可，若知說實名亦可。又疏說：名字相等即相合，攝首尾二字，如"瑪哈嘎拉"為"瑪拉"，名字不等且字多則攝首中末三字各一，如"丹札貝熱瓦"為"達貝瓦"。其中地主如住摩揭陀地主薩帕日瓦熱，城主如住王舍城薩帕日瓦熱，地與城是總別差別。

།ས་ཆོག་སོགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ འདི་བྱེད་པ་ནི། བདུད་སྲེག་པ་དང་། ཁྲོ་བོ་སྤྲོ་བ་དང་། ཕུར་བུས་བཏབ་པ་དང་། སྟང་སྟབས་ བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་གནོད་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཞིར་གནས་རྣམས་ལ། འཕོག་ཐུག་མི་ འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང་། ལས་ཀྱི་གྲགས་འཆོལ་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཡིན་ནོ། །གོང་དུ་དྲངས་པ་ལྟར་ རྒྱུད་ལས་རྡོ་རྗེ་གསུམ་གྱི་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི། རྡོ་རྗེ་གསུམ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ པས་གཏོར་མ་སྦྱིན་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་ན། དེ་ནི་ཡན་ལག་དྲུག་དགོད་པ་ཡན་ཆད་བྱས་པས་ འགྲུབ་བོ། །ཡང་ན་ༀ་ཨཱཿཧཱུྃ་གིས་མགོ་དྲངས་པའི་གཏོར་སྔགས་ཀྱིས་སྦྱིན་ཞེས་པའི་དོན་དུ་ ཡང་འགྱུར་རོ།། །། དྲུག་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་འབྱུང་བ། མདོར་བསྡུ་ན་གཙོ་བོའི་དོན་ལ། དཔྲལ་མགྲིན་སྙིང་ལྟེ་བཞིའི་རྡོ་རྗེ་ལས་མེ་སྤྲོས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ཆོག་ལ། གཞན་དུ་ན་ དཀྱུས་བཞིན་ཐམས་ཅད་སྒོམ་མོ། །དེ་ཡང་ཕལ་ཆེར་གོ་བླ་ལ། དོན་བསྡུ་ན་འཁོར་ལོ་དྲུག་ གི་རྩ་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ། ལས་དང་བྱ་བའི་འཁོར་ལོ་ལྷན་ཅིག་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ། དབང་ པོ་དྲུག་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ། ལས་དབང་དྲུག་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་དགོད་པ་ལ་དོན་ 3-76 ཚན་བཞི་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་བདག་ཉིད་ཅེས་པ་མན་ཆད་བདུད་སྲེག་པ་དངོས་སོ། །འདིའི་ སྔགས་ནི་རྡོ་རྗེ་མེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྲོ་བོའི་སྔགས་ཡིན་པས། ཁྲོ་བོའི་རྒྱལ་པོ་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་དང་ གཅིག་པར་བླ་མ་གོང་མ་རྣམས་བཞེད་དོ། །རྡོ་རྗེའི་རྭ་རྣམས་ཀྱི་གྲངས་ནི་ལྷག་པོ་རེ་རེ་རྩ་ འཁོར་གྱི་ལྟེ་བའི་ཡིན་ལ། གཞན་རྣམས་རྩ་འདབ་ཀྱི་གྲངས་སོ། །ལྕེ་དང་ལྕེ་ཆུང་ཞེས་པའི་ ལྕེ་ནི་རོ་མྱོང་བྱེད་ལྕེ་དབང་ཡིན་ཞིང་། དེའི་རྡོ་རྗེའི་ལྕེའི་རྩ་བའི་ཕྱོགས་སུ་འགོད་ལ། ལྕེ་དང་ རྐན་དག་ལ་ཞེས་པ་ནི། ངག་སྨྲ་བའི་ལས་དབང་གི་ལྕེ་སྟེ། དེའི་རྡོ་རྗེ་ལྕེའི་རྩེ་མོ་ལ་འགོད་ ཅིང་། ཡིད་ཀྱི་རྩ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི་དང་། ཁུ་བའི་རྩ་དུང་ཅན་མ་དང་། གཙུག་ཏོར་དང་མགོ་བོ་ཞེས་ པའི་མགོ་བོ་ནི། འཚོགས་ཀའམ། སྐྲ་མཚམས་དང་། གསང་བ་ནི་ལྟེ་འོག་སོར་བརྒྱད་ཀྱི་ལུས་ ཀྱི་དབུས་ཡིན་ཅིང་། དཔྲལ་བའི་རྡོ་རྗེ་རྩེ་མོ་བཅུ་བདུན་པ་ནི། རྩ་འཁོར་དངོས་སྤྱི་བོ་བདེ་ བ་ཆེན་པོའི་འཁོར་ལོ་ཡིན་པས། དཔྲལ་བའི་དཀྱིལ་དང་མཐོ་དམན་མཉམ་པ་ལ་དཔྲལ་ བ་ཞེས་བརྗོད་མོད། རྩ་འཁོར་དེ་དཔྲལ་བའི་ངོས་ལ་ཟུར་ལངས་སུ་གནས་པ་མ་ཡིན་ཀྱང་། འདིར་དམིགས་པས་བསྒྱུར་ཏེ། མེ་སྤྲོ་བ་བླ་བའི་དོན་དུ་དེ་ལྟར་བསྒོམ་དགོས་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་ རོ། །ཞེས་པ་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བསྐྱེད་རིམ་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། སྤྱི་ཆིངས་དང་ སྔོན་འགྲོ་སྣ་ཚོགས་པའི་སྡེ་ཚན་ཏེ་གསུམ་པའོ།

我將為您翻譯這段藏文。以下是完整的中文翻譯： 在地法等時所做的這些，即焚燒魔鬼、顯現忿怒尊、釘橛及作威儀等時，爲了不傷害非所損害的基處眾生，以及爲了不混亂事業的聲勢而做。如上所引，續中所說"以三金剛"之意，若是指經三金剛加持的瑜伽師施食的意思，則修至安立六支分即可成就。或者也可解釋為以"嗡阿吽"開頭的食子咒語來施食的意思。 第六，所說"以四金剛"，簡言之，就主要意義而言，僅以額、喉、心、臍四處金剛放光即可，若不然則如常規般修一切。這些大多容易理解，總結來說，加持六輪之脈、加持事業輪及作業輪、加持六根、加持六種業用，即安立金剛有四個要點。如是"自身"以下為實際焚魔。此處的咒語是金剛火忿怒尊咒，上師們認為與忿怒王金剛勢同一。 金剛角的數目，每個輪脈中心各一，其餘為脈瓣數。所說"舌與小舌"中的舌是指嘗味的舌根，其金剛安置於舌根部位，"于舌與上顎"是指言語業用根的舌，其金剛安置於舌尖。意之脈中脈、精液之脈右脈，頂髻與頭部中的頭部是指後腦勺或髮際線，密處是指臍下八指處身體中央。額部十七尖金剛是指實際的脈輪——頂部大樂輪，雖說在額部，是指與額部中央等高處，但此脈輪並非斜置於額面，然此處為便於觀想，為易於放光之故，應當如是修習。 這是從《吉祥時輪金剛生起次第廣釋》中第三品——總綱及各種前行部分。

༄། །བཞི་པ། སྲུང་བའི་འཁོར་ལོའི་སྡེ་ཚན། གཉིས་པ་སྲུང་འཁོར་དངོས་གཞི་ལ། རྟེན་གྱི་སྲུང་འཁོར་བསྐྱེད་པ། གཙོ་བོ་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ བསྐྱེད་པ། ཕྱག་རྒྱ་དང་ཕྱག་མཚན་དགོད་པ། བཀའ་སྦྱིན་པོའི་ང་རྒྱལ་འཛིན་པ། འཁོར་ ཚོགས་སྤྲོ་བ། སྲུང་འཁོར་གྱི་ང་རྒྱལ་བཟུང་སྟེ་བཀའ་བསྒོ་བ། གནོད་བྱེད་ལ་ཕུར་བུས་ གདབ་པ་སྟེ་བདུན་ནོ།། །། དང་པོ་ནི། ཧཾ་ལས་བྱུང་བའི་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ཞེས་པ་ནས། དེ་དང་མཉམ་པའི་ཉི་ མའི་གདན་ཞེས་པའི་བར་ཏེ། འབྱུང་བཞིའི་དཀྱིལ་འཁོར་འོག་གཞལ་ཡས་ཁང་གི་སྐབས་ 3-77 སུ་འཆད་པར་འགྱུར་བ་དང་འདྲ་ལ། སྣ་ཚོགས་རྡོ་རྗེ་ཁ་སྦྱར་བས་ཞེས་པ་ཡང་ཁ་ཅིག་དཀྱིལ་ འཁོར་རེ་རེའི་སྟེང་དུ་ཁ་སྦྱོར་རེ་དང་། འོག་ཏུ་ཁ་སྦྱོར་རེ་འདོད་པ་དང་། གཞན་དག་འོག་དང་ སྟེང་དུ་རེ་རེ་ཀ་ཡིན་ཀྱང་ཆོད་ཆེ་བས་འབྱུང་བཞི་སོ་སོའི་དབུས་སུ་རྒྱ་གྲམ་གཉིས་པོ་རེག་པ་ དེ་གཉིས་ཁ་སྦྱོར་ཞེས་བྱ་ལ། འོག་དངོས་གཞིའི་སྐབས་སུ་མ་རེག་པའོ། །ཞེས་འདོད་ཀྱང་། འདི་དང་འོག་གི་དངོས་གཞིའི་སྐབས་ལ་ཚིག་གི་བརྗོད་ཚུལ་མི་གཅིག་པ་ཙམ་ལས་དོན་ལ་ ཁྱད་པར་མེད་དོ། །དཀྱིལ་འཁོར་བཞི་པོ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པ་ཞེས་སོགས་ནི། དངོས་གཞིའི་ སྐབས་སུ་འབྱུང་བཞི་རི་རབ་དང་བཅས་པའི་སྟེང་དུ་གཞལ་མེད་ཁང་སྒོམ་པ་འཁོར་ལོ་སྡོམ་ པ་སོགས་མ་རྒྱུད་མང་པོ་དང་མཐུན་ཅིང་། སྲུང་འཁོར་གྱི་སྐབས་འདིར་འབྱུང་བཞི་ཡོངས་ སུ་གྱུར་པ་ལས་ཁང་བརྩེགས་སོགས་སྒོམ་པ། གསང་འདུས་ལ་སོགས་པ་ཕ་རྒྱུད་གྲགས་ཆེ་ བ་རྣམས་དང་མཐུན་ཞེས་གསུངས་པ་ནི། རྒྱུད་སྡེ་གཞན་གྱི་ཆོ་ག་འདིར་དྲངས་པའི་དོན་མ་ ཡིན་གྱི། དུས་འཁོར་རང་གི་ཆོ་གའི་བབས་ལ་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ། རྒྱུད་དེ་དག་ལས་འབྱུང་ བ་དང་ཚུལ་འདྲའོ་ཞེས་འདྲ་ཚུལ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རིན་པ་སོགས་འབྱུང་བཞི་གྱུར་ པའི་གཞལ་ཡས་ཁང་དང་། འབྱུང་བཞིའི་སྟེང་དུ་གཞལ་ཡས་ཁང་སྒོམ་པ། ཕ་མ་སོ་སོའི་ རྒྱུད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཡིན་ཚུལ་སོགས་སྨིན་གྲོལ་གྱི་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་ བླ་མེད་རིགས་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་ཤིན་ཏུ་མང་བ་ཡོད་སྐད་དང་། ཕན་ཚུན་གོ་བསྟུན་པ་མང་ པོ་ཡོད་ཚུལ་སོགས་དོན་མེད་ཀྱི་བཤད་པ་མང་པོས་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་བློ་གྲོས་གྲོན་དུ་བྱེད་ པ་མང་དུ་བྱུང་མོད། དེང་སང་རྗེས་འཇུག་མེད་ཅིང་དགོས་པ་ཆུང་བས་འདིར་དགག་སྒྲུབ་ མ་སྨོས་སོ།

第四、護輪部分 第二、正護輪有七：生起所依護輪、生起主尊金剛勢、安立手印與手持物、持授權慢、放射眷屬眾、持護輪慢而作教令、以橛釘刺損害者。 第一，從"從吽字生起虛空自性"至"與其等同的日輪座"，四大種輪與下面宮殿時將要解說的相同。關於"以雜色金剛相合"，有些人認為每一輪上有一個相合，下面有一個相合；其他人認為雖然上下各一，但分隔較大，即在四大種各自中央，十字金剛二者相觸稱為相合，而在下面正行時不相觸。雖然如此認為，但此處與下面正行時雖然文詞說法不同，但實際意義無別。 所說"四輪融為一體"等，在正行時，在四大種及須彌山上修觀宮殿，與勝樂輪等許多母續相順，而在此護輪時，從四大種完全轉變而修樓閣等，與密集等著名父續相順。這並非是引述其他續部儀軌之義，而是說明時輪自身儀軌的內容與那些續中所說的方式相似。 雖然有些如智寶等人說四大種所成宮殿與在四大種上修觀宮殿是父母各自續部不共的特徵等，在一切成熟解脫時說有無上三部種姓的眾多區分，以及說有許多相互印證等無義之說使眾多學人心智疲憊，但如今無有追隨者且益處甚小，此處不作破立。

།གང་ལྟར་ཡང་འདིར་འབྱུང་བཞི་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ལས་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞི་ཤིན་ཏུ་ ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་ལ་འཐུག་ཅིང་དཔངས་མཐོ་བ་དབུས་ཀྱི་ཆ་ལ་རྡོ་རྗེའི་ཁང་བརྩེགས་སུམ་ ཐོག་ཅན་དང་། དེའི་ཕྱི་རོལ་རྡོ་རྗེའི་རྭ་བ་སྟེ་ལྕགས་རི་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཡོད་པ་ལས། ནང་མ་ 3-78 རྩིག་པ་རིམ་པ་གསུམ་དང་། ཕྱི་མ་རྩིག་པ་རིམ་པ་ལྔ་ཡོད་པ། དེ་དག་དཀྱིལ་འཁོར་དངོས་ གཞིའི་སྐབས་ཀྱི་རྩིག་པ་དང་འདྲ་ལ། འོན་ཀྱང་རྩིག་པ་ཕྱི་ནང་གི་རིམ་པ་ལ་ནི། ལུགས་ འབྱུང་ལུགས་ཟློག་གི་རིམ་པ་གང་བྱས་ཀྱང་འདྲ་བར་མངོན་ཏེ། སྲུང་བ་ནི་ཞི་བར་འདུས་ལ། བཟློག་པ་ལ་ཞི་དྲག་གཉིས་ཀར་ཡོད་ཅིང་། ཕུར་གདབ་ནི་དྲག་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ རྭ་བ་ལྔ་པའི་ལྕགས་རི་ནི་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞི་དེ་ཉིད་ཀྱི་མཐའ་སྐོར་མཚམས་སུ་ཡོད་ཅིང་། རྡོ་ རྗེའི་ས་གཞི་དེ་ཡང་ཟླུམ་པོ་ཕྱེད་གཤགས་ཁ་གྱེན་དུ་བསྟན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་ལ། རྭ་བའི་ སྟེང་དུ་གུར་ཕུབ་པས་གུར་རྭ་བ་དང་བཅས་པ་ཡང་ཕྱི་ནས་བལྟས་ན་ཟླུམ་པོ་ཕྱེད་གཤགས་ ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་ལྷུང་བཟེད་རྒྱ་གར་མ་ལྟ་བུ་སྟེ་དེ་གཉིས་ཁ་སྦྱར་བས་དབྱིབས་ཟླུམ་པོ་ཡིན་ ལ། དྲ་བའི་འགྲམ་མན་ཆད་ཀྱི་ས་གཞིའི་ཕྱི་རོལ་ཐམས་ཅད་དུ་མདུང་གི་རྭ་བ་རྩེ་མོ་ཕྱིར་ བསྟན་དང་། སྟེང་གི་གུར་མཐའ་སྐོར་གྱི་རྭ་བ་དང་བཅས་པའི་ཕྱི་རོལ་ཐམས་ཅད་མདའི་དྲ་ བས་བསྐོར་བ་སྟེ་མདའ་དྲ་ནི་སྤྱི་དང་འདྲའོ། །དེའི་དབུས་སུ་རྡོ་རྗེའི་ས་སྟེགས་ཕྱོགས་བཞི་ མཚམས་བཞིར་སྒོ་གཏོད་པ། འོག་གཞི་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞིའི་སྟེང་དུ་ཁོང་སྟོང་ཁང་པ་འདྲ་བ་ མཐའ་སྐོར་ཟླུམ་པོ། དེའི་སྟེང་གི་མཐའ་སྐོར་དུ་ལྕགས་རི་རྩིག་པ་རིམ་གསུམ་ཅན་དེའི་སྟེང་ གི་ཡང་གུར་སོགས་སྔར་དང་འདྲ། འདི་ལ་ཡང་མདུང་དང་མདའི་རྭ་བ་སྔར་བཞིན་འགོད་ པའམ། བསྡུ་ན་མ་བཀོད་ཀྱང་ཆོག་གོ །དེ་ལྟར་བྱེད་པའི་ལུགས་ལ་དེའི་ནང་ཟླུམ་པོའི་ཚད་ དུ་ས་གཞི་ཟླུམ་པོ་ཕྱེད་བཀས་ལྟ་བུའི་འོག་མཐའ་དང་ས་གཞིའི་བར་ལ་མདུང་དང་། སྲུངས་ མ་ཉིས་སྦྲག་བར་མཚམས་དང་བཅས་པ་ཤོང་བའི་བར་སྟོངས་ཡོད་པ། དེས་ན་ས་སྟེགས་ ལ་རྒྱའི་ཕྱེད་ལ་བར་སྟོངས་དེས་ལྷག་པའི་དཔངས་སོ། །དེའི་སྟེང་གི་དབུས་ཀྱི་ས་གཞི་ལ་སྔ་ མ་དང་འདྲ་བའི་རྡོ་རྗེའི་ས་སྟེགས་ཁོང་སྟོང་གི་སྟེང་དུ་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་བསམ་མོ། །ཁང་ པ་བརྩེགས་པའི་ཁ་དོག་ནི། ཕྱོགས་མདོག་གམ་ལྗང་ཁུའོ།

無論如何，此處從四大種融為一體而成極其廣大寬闊、厚實高聳的金剛地基，其中央部分有三層金剛樓閣，其外有內外兩重金剛圍墻即鐵墻。內墻有三層，外墻有五層，這些與正行壇城時的墻相同。然而對於內外墻的次第，似乎順逆次第如何修都可以，因為護持歸於寂靜，而遣除有寂靜、忿怒二者，釘橛是忿怒的緣故。 其中，五重圍墻的鐵墻位於金剛地基的周邊界處，這金剛地基呈現圓形一半向上開口的形狀。圍墻上覆蓋帳幕，帳幕連同圍墻從外看呈現半圓形狀，如印度缽形，二者相合則成圓形。網簾以下地基外圍一切處有矛圍墻尖端向外，上方帳幕周邊圍墻外一切處以箭網環繞，箭網與通常相同。 其中央有金剛座臺，四方四隅開門，下基金剛地基之上有如空心房屋般圓形周邊，其上週邊有三層鐵墻，其上帳幕等如前相同。此處也可如前安置矛與箭圍墻，或簡略時不設也可。如是修持時，其內圓形範圍內有如半切圓形地基，其下邊緣與地基之間有容納矛與雙重守護神及其間隔的空間，因此座臺的高度比寬度的一半多出這個空間。其上中央地基上觀想如前的空心金剛座臺上有樓閣。樓閣的顏色是方位色或綠色。

།དེ་ལ་ཡུལ་འཁོར་གྱི་མཚམས་ 3-79 སུ་རྭ་བ་ལྔ་དང་། ས་དང་ནམ་མཁའ་འབྱར་བར་སྣང་བའི་མཚམས་སུ་རྭ་བ་གསུམ་དང་། ཁང་བརྩེགས་ཁྲུ་ཉིས་བརྒྱ་པ་ཞེས་པ་རྣམས་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ས་ཆོག་སོགས་ཕྱིའི་བྱ་བ་དང་ འབྲེལ་བ་རྣམས་ལ་ཆོ་ག་མ་གྲོལ་གྱི་བར་དུ་ཡུལ་ཕྱོགས་དེར་བགེགས་མི་འཇུག་པའི་དོན་དུ། དེ་ལྟར་བཤད་པ་ཡིན་གྱི་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ་ཚད་དེ་ལྟར་ངེས་པ་མེད་མོད། དེ་ལྟར་བྱེད་ ནའང་མི་འགལ་ལོ། །འདིར་གྱི་ཇོ་སོགས་འགྱུར་རྙིང་འགའ་ལས། ཁང་བརྩེགས་ཁྲུ་ཉིས་ སྟོང་པ་ཞེས་པའང་ཡོད་པ་ཉིས་བརྒྱ་དང་ཉིས་སྟོང་གང་ཡིན་བརྟག་པར་བྱ་བའི་གནས་ཅུང་ ཟད་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་ས་དང་ནམ་མཁའ་འབྱར་བར་སྣང་བ་ཞེས་པ་དང་། ཐོ་རངས་ནས་ནི་ གྲིབ་མའི་མཚམས་སུ་ཞེས་པའི་དོན་བོད་འདིར་ཕྱིས་རྣམ་གྲངས་ཅལ་ཅོལ་སྨྲ་བ་མང་ཡང་། སྙིང་པོ་འདི་ཡིན་ཏེ། རྒྱ་གར་ལྟ་བུ་ས་སྙོམས་ཤིང་རི་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རི་རྩེ་དང་ མཁར་གྱི་རྩེ་སོགས་མིན་པ་ཐང་དཀྱིལ་ནས་བལྟས་ན་ཐོ་རངས་ཀྱི་མཐར་ཉི་མ་འཆར་བའི་ ཚེ་ས་འདི་ལྟ་བུའི་ཐད་ནས་ཉི་མ་ཤར་རོ། །གྲིབ་མ་སྟེ་ཉི་མ་ནུབ་པའི་ཚེ་ས་འདིའི་ཐད་ཀར་ཉི་ མ་ནུབ་བོ་སྙམ་པ་འབྱུང་བའི་ས་ཐང་དེ་ཉིད་ཤར་ནུབ་ཏུ་གནམ་ས་འབྱར་བ་ལྟ་བུར་སྣང་བའི་ ས་མཚམས་ཡིན་ཞིང་། ལྷོ་བྱང་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བས་ཟླུམ་པོར་སྣང་ངོ་། །ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ ལ་དཔག་ཚད་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཚད་ཟླུམ་པོར་བསྐོར་བ་ཡོད་ཅེས་པཎྜི་ཏ་གང་བའི་རྡོ་རྗེ་གསུང་ ངོ་། །ཡུལ་འཁོར་ནི་ཁ་ཅིག་རང་དང་སྡེ་གཅིག་པས་བཟུང་བའི་ཡུལ་འཁོར་ལ་འཇོག་དགོས་ ཟེར་ཏེ། དེ་ནི་སྤྱིར་ཡང་ཚད་མ་ངེས་ཤིང་། སྒོས་སུ་སྒྲུབ་པ་པོ་མཐའ་དབུས་གང་དུ་སྡོད་ མ་ངེས་པས་ཚད་བཟུང་དཀའ་ན། འོན་ཀྱང་འདི་ནི་དེ་འདྲ་མ་ཡིན་པར་ངེས་ཅན་ཏེ། སྔོན་ མ་ལས་ཉིས་འགྱུར་གྱི་ཚད་ཙམ་ཕྱི་རོལ་ཏུ་བསྐོར་བར་བྱས་ན་ལེགས་ཏེ། རྒྱ་གར་རྒྱ་ནག་ སོགས་ཡུལ་བཟང་པོ་རྣམས་སུ་རྒྱལ་ཁམས་ཞེས་པ་གྲོང་འབུམ་གྱི་ས་ཡུལ་ཡང་དེ་ཙམ་ཡོད་ དོ་ཞེས་གསུང་ངོ་། །ཚད་ངེས་ཅན་བྱེད་ན་དེ་ལྟར་འཐད་ལ། དེ་དག་ཚད་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི་རང་ 3-80 སྡོད་སའི་མཐོང་ཡུལ་དང་བསྟུན་པ་མིན་པས། ཡུལ་གང་དུ་སྒོམ་ཀྱང་འདྲའོ། ཁ་ཅིག་ཡུལ་ འཁོར་གྱི་མཚམས་བསྲུང་བྱ་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་དང་། གནམ་ས་འབྱར་བར་སྣང་བའི་མཚམས་ལུང་པ་ ཡངས་དོག་གིས་མ་ངེས་པར་འགྲོ་ཟེར་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་འཁྲུལ་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཕུག་པ་ཟབ་མོ་ན་ གནས་པ་ན། གནམ་ས་འབྱར་བར་སྣང་བ་གཏན་ནས་མེད་པ་དང་། རི་དྲུང་ན་གནས་པ་ལ་ ཡོན་པོར་སྣང་བ་དང་། རྭ་བ་ལྔ་པ་དང་། གསུམ་པ་དེ་དང་དེའི་མཚམས་སུ་གསུངས་པ་ཡིན་ པས། རྭ་བ་དེ་གཉིས་ཕྱི་ནང་ངེས་མེད་དང་། བསྣོལ་མ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་

在地區邊界處有五重圍墻，在地與天相接處顯現有三重圍墻，樓閣高二百肘等說法，是爲了在與壇城地法等外事相關的一切中，在儀軌未完成之前不讓障礙進入該地區而如是說明，並非日常瑜伽修持一定要如此尺度，然而如是而修也無違背。 此處覺氏等一些舊譯中也有"樓閣二千肘"的說法，是二百還是二千需要稍加考察。關於"地與天相接顯現"和"從黎明至暮影時分"的含義，雖然後來在藏地有許多雜亂說法，但要點是這樣：以如印度般平坦無山為依據，從平地中央觀看，非山頂與城堡頂等處，而是在黎明末時日出時，從這樣的地方升起太陽，在日落即影時，覺得從這地方正上方太陽落下，這片平地就是東西方向天地相接般顯現的邊界。南北方向也相同，故顯為圓形。班智達崗瓦多杰說此處周圍有十二由旬的圓形範圍。 有些人說地區必須安立在與自己同部落所佔據的地區，這不僅一般無確定尺度，特別是修行者住在邊緣或中央皆不確定，難以確定尺度。然而這並非如此，而是確定的，說從前者向外延伸二倍尺度環繞較好。說在印度、中國等勝地中，所謂王國即十萬聚落之地區也有如此大小。若要確定尺度則如是合理，這些是顯示尺度，並非隨順自己居處的視野，故在任何地方修都相同。 有些人說地區邊界所護範圍大小與天地相接顯現的邊界隨山谷寬窄不定，這極為錯誤。因為若如此，則住在深洞穴中時，完全無有天地相接顯現，住在山腳下時顯為傾斜，且說五重圍墻與三重圍墻在彼彼邊界處，則這兩重圍墻將成為內外不定及交錯等過失。

།དེས་ན་ཐང་ཡངས་ལ་ས་གཞི་ཟླུམ་པོར་སྣང་བའི་ཚད་དང་ཡུལ་འཁོར་བཟང་པོ་ ཞིག་ཏུ་གྲོང་ཁྱེར་མ་ཡིན་པའི་ཐོར་བུ་གྲོང་འབུམ་འཆགས་ཐུབ་པའི་ཡུལ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཚད་ཙམ་ བསྒོམ་པའི་དོན་ཡིན་ཅིང་། དེས་ན་གྲིབ་མ་ཞེས་པའང་། ཉི་མ་ནུབ་སའི་མཚམས་ལ་ཟེར་གྱི། ཁང་པའི་གྲིབ་མས་གང་དུ་སླེབ་པ་ལ་ངོས་འཛིན་པ་ནི། ཟླུམ་པོར་སྣང་བ་དང་ཤིན་ཏུ་འགལ་ ལོ། །དེས་ན་སྐབས་འདིའི་ས་གཞི་དང་རྭ་བ་རིམ་གསུམ་དང་ཚད་འདི་དག་ལ། བོད་ཀྱི་ ཕྱོགས་འདིར་ཕྱི་རབས་ཀྱི་དུས་སུ་རྣམ་རྟོག་མི་འདྲ་བ་ཇི་སྙེད་ཅིག་བྱུང་འདུག་ཀྱང་། དོན་ལ་ མི་གནས་པ་ཤ་སྟག་ཏུ་འདུག་ཅིང་། དགག་སྒྲུབ་ཀྱང་འགངས་ཆུང་བས་འདོད་པ་བསྐྱར་བ་ ལ་དགོས་པ་མི་སྣང་ངོ་། །རྭ་བ་འགོད་པའི་སྔགས་ལ་ༀ་ཨཱཿཧཱུྃ་རཿཞེས་འབྱུང་བ་ནི་རྡོ་རྗེ་བཞི་ དང་ཉི་ཟླ་སྒྲ་དུས་བཞིའི་ས་བོན་ཡིན་པས། ལྕགས་རི་གཉིས་ཅར་རྡོ་རྗེ་བཞིའི་རང་བཞིན་དུ་ བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་བྱས་ཀྱང་རུང་། ཡང་ན་འབྲུ་གསུམ་རྭ་བ་ནང་མ་དང་། རཿཡིག་ཡེ་ཤེས་ རྡོ་རྗེ་རྭ་བ་ཕྱི་མའི་ས་བོན་དུ་བྱས་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་དོ། །ཁང་བརྩེགས་ཁྲུ་ཉིས་བརྒྱ་པ་ཞེས་ པ་ནི། ཞིབ་རྩིས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཁྲུ་བརྒྱད་ཀྱིས་དམན་པ། ཞེས་གསུང་པའང་ཡོད་ལ། འོན་ཀྱང་འདིར་ཁྲུ་ཉིས་བརྒྱ་ཞེས་པ། རྒྱ་དཔངས་གཉིས་ལས་རྒྱ་ཚད་སྟོན་པར་གསལ་ཏེ། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཚད་རྣམ་པར་གཞག་པ་སོགས་ཀྱིས་རིགས་འགྲེ་བས་ 3-81 སོ། །ཐོག་རིམ་པ་གཅིག་ལ་དེའི་རྒྱ་ཕྱེད་དཔངས་སུ་བྱ་ལ། བརྩེགས་མ་གསུམ་ཀར་ཡང་དེ་ དང་འདྲ་ཞིང་། སོ་སོའི་ཐོག་གི་རྔམས་དང་། སྟེང་མ་ལ་ཧར་མི་སོགས་བཀོད་ན། ཉིས་འགྱུར་ གྱིས་དཔངས་མཐོ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁྲོ་བོ་བཅུའི་བཞུགས་གནས་རྩིབས་བཅུའི་འཁོར་ལོ་མི་ བྱེད་ན། ཁང་བརྩེགས་བར་མའི་དབུས་སུ་གཙོ་བོའི་གདན་ཉིད་བྱེད་ལ། དེའི་ཚེ་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ ཀྱི་བཞུགས་གདན་འཁོར་ལོ་རྩིབས་བརྒྱད་དང་། པདྨ་འདབ་བརྒྱད་འདམ་ཁ་ཡིན་ཅིང་། རྩིག་པའི་ནང་ལ་མ་རེག་ཙམ་གྱི་ཕྱོགས་མཚམས་བརྒྱད་དུ་ཁྲོ་བོ་བརྒྱད་དང་། གཙོ་བོའི་དབུ་ ཐོག་དྲང་ཐད་མ་ཡིན་པར་ཅུང་ཟད་ཤར་དུ་འཕགས་པའི་སྟེང་ཁང་ནང་དུ་ཁྲོ་བོ་གཙུག་ཏོར་ གྱི་གདན་དང་། དེ་བཞིན་དུ་འོག་ཁང་ནང་གི་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞིའི་མིང་ཅན་ས་མཐིལ་ལ་ཉེ་བར་ ཁྲོ་བོ་གནོད་མཛེས་ཀྱི་གདན་བྱའོ།

因此是修持廣闊平原上顯現圓形地基的尺度和在一處勝地區域中可以建立十萬非城市零散聚落的地區尺度的意思。因此"暮影"也是指太陽落下的邊界，而不是指房屋陰影所及之處，這與顯為圓形極其矛盾。 因此對於此處的地基、三重圍墻和這些尺度，雖然在藏地這方面後來時期出現了多少不同臆想，但都完全不合實際，辯破也無甚重要，重述諸說似無必要。 圍墻安立咒語中出現"嗡阿吽囸"（藏文：ༀ་ཨཱཿཧཱུྃ་རཿ），是四金剛及日月聲時四種種子字，可以加持兩重鐵墻皆為四金剛自性，或者以三字為內圍墻，以囸字智慧金剛為外圍墻的種子字也無違。 所說"樓閣二百肘"，若按細算則少八肘的說法也有，然而此處說二百肘，在寬度和高度二者中顯然是表示寬度，這可由身語意壇城尺度安立等類推而知。一層的高度為其寬度之半，三層皆同，若各層屋頂厚度及上層設定寶頂等，則高度增至二倍。 若不修十忿怒尊住處十輻輪，則在中層樓閣中央作主尊座，此時金剛勢的座墊可選擇八輻輪或八瓣蓮花，在墻內略不相觸的八方八隅安置八忿怒尊，在主尊頭頂正上方稍偏東的上層房內為忿怒尊頂髻的座墊，同樣在下層房內近金剛地基名稱的地面處為忿怒尊妙嚴的座墊。

།གལ་ཏེ་ཁང་བརྩེགས་ཀྱི་ནང་དུ་འཁོར་ལོ་རྩིབས་བཅུ་ པ་ཡང་སྒོམ་ན། ཁང་བརྩེགས་འོག་མ་དང་བར་མ་གཉིས་ཀའི་ཐོག་གི་དབུས་སུ། ཁང་པའི་ ཐོག་རྒྱའི་སུམ་ཆའི་ཚད་ཙམ་གྱི་མཐོངས་ཀ་ཟླུམ་པོ་བྱ། མཐོངས་ཀ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་འཁོར་ ལོའི་ལྟེ་བ་ཟླུམ་པོ་དང་། བར་ཁང་གི་དབུས་སྐེད་མཚམས་དྲང་ཐད་དུ་འཁོར་ལོའི་རྩིབས་ བརྒྱད་པོ་རྣམས་རྩེ་མོ་རྩིག་པ་ལ་མ་རེག་ཙམ་དང་། སྟེང་འོག་གི་རྩིབས་སྦུབས་ཅན་གཉིས་ སྟེང་འོག་གི་ཁང་བརྩེགས་ཀྱི་ནང་དུ་བྱུང་ནས། སྟེང་གི་རྩེ་མོ་སྟེང་ཐོག་ལ་ལྟེ་ཁུང་དང་། འོག་ གི་རྩེ་མོ་ས་གཞིའི་ནང་དུ་ལྟེ་ཁུང་ཡོད་པ་ལ་ཆུག་པའོ། །འཁོར་ལོ་དེའི་ལྟེ་བ་སྦུབས་སྟོང་གི་ ནང་དུ་གཙོ་བོའི་གདན་དང་། འོག་གི་རྩིབས་ཀྱི་སྦུབས་སྟོང་གི་ནང་འོག་ཕྱོགས་ལ་ཉེ་བ་སྦོམ་ ཕྲའི་མཚམས་ཙམ་དུ་འོག་གི་ཁྲོ་བོ་དང་། སྟེང་གི་ཐོག་ལ་ཉེ་བའི་རྩིབས་སྦོམ་ཕྲའི་མཚམས་ ཙམ་དུ་སྟེང་གི་ཁྲོ་བོ་བཞུགས་པས་དེ་དང་མཚམ་པའི་གདན་དང་། ཕྱོགས་མཚམས་ཀྱི་ རྩིབས་རལ་གྲིའི་རྩེ་མོ་བཅད་པ་ལྟ་བུའི་སྟེང་སོ་སོའི་དཀྱིལ་དྲང་ཐད་དུ་ཕྱོགས་མཚམས་ཀྱི་ ཁྲོ་བོ་རྣམས་ཀྱི་གདན་ནོ། །པདྨ་ཁྲུ་བཅུ་གཉིས་པ་དང་། ཉི་མ་ཁྲུ་བཞི་པ་ཞེས་པ་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ 3-82 ཀྱི་སྐུ་ཚད་ཇི་ཙམ་ཡིན་པ་དེའི་ཁྲུའོ། །ལྷག་མ་དཀྱུས་ཉིད་ཀྱིས་གོ་བླའོ།། །། གཉིས་པ་ནི་སྒྲུབ་ལེ་ལས། ཁྲོ་བོའི་དབང་པོ་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ནི་གཉིས་ལྷག་རྒྱལ་བའི་ཕྱག་ དང་རིག་བྱེད་ཞལ་དང་ཞབས་གཉིས་པ། །དམར་སེར་སྤྱན་དང་དབུ་སྐྲ་དམར་སེར་རྒྱལ་ བའི་བདག་པོའི་ཅོད་པན་མཆེ་བ་རྣོན་པོ་གཙིགས་པ་སྟེ། །སྦྲུལ་གྱི་རྒྱན་དང་རབ་མཆོག་སྟག་ གི་པགས་པའི་ཤམ་ཐབས་དང་ནི་གཙོ་བོ་བཞིན་དུ་མཚོན་ཆའི་ཕྱག །སྤྱི་བོར་མཐའ་དག་ རྒྱལ་བའི་རིགས་ཀྱི་ཐོད་པ་ཁ་དོག་ལྔ་རྣམས་དག་གི་འཕྲེང་བ་ངེས་པར་བཅིངས། །དྲི་མེད་ འོད་ཟེར་འཕྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་ཆུ་སྐྱེས་ཉི་མའི་སྟེང་དུ་དཀྱིལ་འཁོར་སྣ་ཚོགས་མདོག་ལ་ནི། ། ཞབས་གཉིས་དག་གིས་འབྱུང་པོའི་མགོན་པོ་ལྷག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མནན་ཅིང་གཡས་ བརྐྱང་སྟབས་ཀྱིས་ཡང་དག་གནས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཏེ། དེ་ལ་རྒྱུད་ཚིག་འདི་ཁོ་ནའི་ འགྲེལ་པར་ཧཱུཾ་དང་རྡོ་རྗེ་ལས་བསྐྱེད་པ་ཡང་བཤད་ཅིང་། དེ་ནི་སྒྲུབ་ཐབས་ལོགས་པའི་ དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ལ། སྲུང་འཁོར་གྱི་སྐབས་སུ་ས་བོན་འབའ་ཞིག་ལས་བསྐྱེད་པས་ཀྱང་ ཆོག་སྟེ། ལར་དེ་གཉིས་འདམ་ང་ཡིན་མོད། མངོན་བྱང་ལྔ་བསྐྱེད་སོགས་ཐོབ་ཐང་མེད་དོ། ། དེ་ལ་གཞན་རྣམས་གོ་བླ་ལ། རྒྱལ་བའི་བདག་པོ་མི་བསྐྱོད་པར་ཡིན་པར་བཤད་པས་མི་ བསྐྱོད་པའི་ཅོད་པན་ཅན་ནོ། །མཆེ་བ་རྣོན་པོ་གཙིགས་པ་ཞེས་པས་ཤིན་ཏུ་ཁྲོས་པར་བསྟན་ པའི་ཕྱིར་རོ།

若在樓閣內也修十輻輪，則在下層和中層樓閣兩者頂部中央，做屋頂寬度三分之一大小的圓形天窗。在兩天窗之間有輪的圓形輪轂，在中層房屋的中央腰部高度正對處有八輻，輻端略不觸墻，上下有空心輻各一，延伸至上下樓閣內，上端之尖插入上層天窗，下端之尖插入地基內的輪孔。 在此輪的空心輪轂內為主尊座墊，在下方輻的空心內靠近下方粗細交界處為下方忿怒尊，在上方近頂處輻的粗細交界處為上方忿怒尊的相應座墊，方隅諸輻如劍尖般截斷，其上各自正中為方隅諸忿怒尊之座墊。所說"十二肘蓮花和四肘日輪"是指金剛勢身量的肘量。其餘依常規易知。 第二，修行品中說："忿怒王金剛勢具十二手臂、四面、雙足，紅黃眼睛和紅黃髮，佩戴勝主冠，呲露銳利牙齒，以蛇為莊嚴，最勝虎皮為裙，如主尊般持諸兵器，頂上繫縛一切勝部五色髑髏鬘，放射無垢種種光芒，立於蓮花日輪上的種種色壇城中，以雙足以勝力踩伏諸部怙主，右展姿勢而安住。" 對此，僅在此續文的註釋中也說明從吽和金剛生起，這是依據別修法而說，在護輪時僅從種子字生起也可以。總之這二者可選，但不必修五現證等。其中其他易解，說勝主是指不動佛，故戴不動佛冠。"呲露銳利牙齒"表示極為忿怒。

།སྐུ་ཡང་ཅུང་ཟད་སྦོམ་ཐུང་ངོ་། །གཉིས་ཀྱིས་ལྷག་པའི་རྒྱལ་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིའི་ ཕྱག་ཞེས་པས་ཕྱག་ཉེར་དྲུག་ཐ་མ་གཉིས་ཀྱིས་གླང་ལྤགས་འཛིན་པའོ། །དམར་སེར་སྤྱན་ ཞེས་པ་ནི་གུར་གུམ་མདོག་མ་ཡིན་གྱི་མེ་འོད་ལྟར་དམར་པོའོ། །ཐོད་པ་ཁ་དོག་ལྔ་ཞེས་པ་ཁ་ དོག་རིགས་ཀྱི་དོན་ཡིན་པས། རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔ་མཚོན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཁ་དོག་ རང་ཡང་ལྔར་བྱེད་པ་མི་འགལ་ལོ། །དཀྱིལ་འཁོར་སྣ་ཚོགས་མདོག་ལ་ཞེས་པ་ནི། རྡོ་རྗེ་ ཤུགས་ཉིད་ལོགས་སུ་སྒོམ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། གཞལ་ཡས་ཁང་ཕྱོགས་མདོག་གི་ 3-83 དོན་ཡིན་མོད། སྐབས་འདིར་ཡང་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞི་དང་ཁང་བརྩེགས་ལ་སྦྱོར་དུ་རུང་ངོ་། ། འབྱུང་པོའི་མགོན་པོ་ནི། ཡི་དྭགས་ཀྱི་མགོན་པོ་གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པར་ གསུངས་ཤིང་། འདིའི་རྗེས་སུ་འབྱུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་དེ་ཞབས་འོག་ ཏུ་མནན་པ་བསྒོམས་པས། དེ་རྣམས་འཁོར་བཅས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་ལོགས་སུ་ གསུངས་པས། གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་པ་ཞབས་འོག་ཏུ་གནོན་པ་ནི། དཀྱུས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ་ ཡིན་གྱི། འགའ་ཞིག་གི་འདོད་པ་ལྟར་འབྱུང་པོ་སྒྲུབ་པ་ཁོ་ནའི་སྐབས་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྒྲུབ་ ལེའི་བརྒྱ་སོ་གཅིག་པ་དང་སོ་གཉིས་པར། རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་ཐོད་པ་ཅན་གྱི་སྒྲུབ་ཐབས་ གསུངས་པ་ན་འདི་སྐད་ཅེས། ཕྱོགས་ནི་ལྷག་པ་ལས་བྱུང་བུང་བ་དང་ནི་གསེར་དང་མཚུངས་ པ་གཡས་དང་གཅིག་ཤོས་དག་གིས་ནི། ཕུང་པོའི་བདུད་ཉིད་གླང་ཆེན་པགས་པ་དག་ཀྱང་ མ་ལུས་བཤུས་ཏེ་རྐང་པ་ཟུང་ཞིག་དག་ནས་འཛིན། །ལྷ་མིན་དབང་པོའི་ཁྲག་གི་ཐོད་པ་རབ་ མཆོག་ཕྱག་མཐིལ་ན་ཏེ་འཆི་བདག་བདུད་ཀྱི་གདོང་གི་ཕྱག །ཉོན་མོངས་བདུད་ནི་ཞབས་ ཀྱིས་བསྒྱེལ་བ་གཉིས་ལྷག་རྒྱལ་བའི་ཕྱག་ཅན་གཞན་གྱི་དོན་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ། །དེ་ལ་ཡུམ་ ནི་ཞལ་གཅིག་ཟུང་གི་ཕྱག་གི་པདྨ་དག་ལ་གྲི་གུག་དཔལ་ལྡན་ཐོད་པ་སྟེ། །ཞེས་གསུངས་ ཤིང་། ཡུམ་གྱི་མཚན་ཡང་སྐབས་འདིར་སྣ་ཚོགས་ཡུམ་ཉིད་དོ། །འདི་དང་སྡོམ་ཆེན་གྱི་གཙོ་ བོ་ཕལ་ཆེར་རྣམ་པ་མཚུངས་ཤིང་། དེ་དང་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་རྣམ་པ་མཚུངས་པར་ གསུངས་པས། ཡུམ་གྱིས་འཁྱུད་པའི་ཁྱད་པར་མ་གཏོགས། འཇིགས་བྱེད་ཐོད་པ་ཅན་གྱི་ སྐབས་སུ་གསུངས་པ་རྣམས་འདིར་ཡང་ཚང་བར་བྱའོ།

身形稍顯粗短。"二十四勝手加二"即二十六手，最後二手持象皮。"紅黃眼"不是鬱金色，而是如火光般紅色。"五色髑髏"是指色類之義，表示五部如來，因此本身也可以做五色無違。"種種色壇城"是就單獨修持金剛勢而言，是指宮殿方位色之義，但此處也可用於金剛地基和樓閣。 "部多怙主"說是名為"鬼王不能勝"，此後另說修持諸部多之主各自被足下踩伏，則彼等眷屬皆得成就，因此踩伏不能勝是常規瑜伽所為，不是如某些人所想僅是成就部多時的情形。 又在修行品第一百三十一和三十二中，說金剛怖畏持髑髏修法時如是說："從勝方生如蜂及金色之右與左，蘊魔象皮盡皆剝下自雙足而持。天魔王血最勝髑髏在掌中，死主魔面手，煩惱魔以足擊倒，具二十六勝手為利他而修。其佛母一面二手，蓮上持彎刀吉祥髑髏。" 佛母名號此處即種種佛母。此與大手印主尊大多形相相同，說彼與金剛勢也大多形相相同，故除佛母擁抱的差別外，怖畏持髑髏處所說諸相此處也應具足。

།དེས་ན་ཕྱག་ལྷག་མ་གཉིས་ཀྱི་ གཡས་པ་བུང་པ་ལྟར་གནག་པ་དང་། གཡོན་པ་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་དང་མཚུངས་པ། དེས་ཕུང་ པོའི་བདུད་བཅོམ་ཡང་ཕུང་པོའི་བདུད་ཀྱི་ཤུལ་ལམ་གནས་ངན་ལེན་གྱི་དྲི་མའི་ལྷག་མ་ཆ་ ཙམ་ཡོད་དོ་ཞེས་པའི་བརྡ་གླང་ལྤགས་འཛིན་པ་དང་། ལྷའི་བུའི་བདུད་བཅོམ་པའི་ཆ་ཤས་ 3-84 ལུས་པའི་བརྡར། ལྷ་མིན་དབང་པོའི་ཐོད་པ་ལྷ་མིན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁྲག་གིས་གང་བ་གཡས་ནག་ པོས་འཛིན་པ་དང་། འཆི་བདག་གི་བདུད་བཅོམ་ཟིན་ཀྱང་དེའི་ཆ་ཤས་གནས་པས་ནི། འཆི་ བདག་བདུད་ཉིད་ཀྱི་གདོང་སྟེ་མགོ་བོ་ཕྱག་གཡོན་པ་ན་གནས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ བདུད་བཅོམ་པའི་ལྷག་མ་ཆ་ཙམ་ནི། ཡི་དྭགས་ཞབས་འོག་ཏུ་བསྒྱེལ་བར་བཤད་པའི་ཡི་ དྭགས་ནི། རྡོར་ཤུགས་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཡི་དྭགས་ཀྱི་དབང་པོ་གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་པ་ལ་ བཤད་པའི་ཉིད་ཡིན་པས། ཉོན་མོངས་བདུད་ཅེས་པ་སྐབས་གཞན་དུ་དྲག་པོ་དང་འདོད་ལྷ་ ལ་ཟེར་བའི་ཁ་སྐྱུགས་འདིར་འཁྱེར་བར་མི་བྱ་སྟེ། དེས་ན་རྐང་པ་བཅུ་དྲུག་པའི་མཱ་ར་ཀླེ་ཤ་ ཞེས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་འདིར་ཉོན་མོངས་བདུད་ཅེས་པ་དང་དོན་གཅིག་ཏུ་རུང་བས་ ང་རྒྱལ་ཅན་རྣམས་བག་ཡོད་འཚལ་ལོ། །སྤྱིར་ནི་དུས་འཁོར་ཁྲོས་པ་འདི་དག་ལ་ཡང་དྲག་ པོ་དང་འདོད་ལྷ་ཙམ་ཞབས་འོག་ཏུ་མནན་པ་དང་། ཡི་དྭགས་དབང་པོ་ཁོ་ན་ཞབས་འོག་ཏུ་ མནན་པ་དང་། གསུམ་ག་མནན་པ་རྣམས་འདམ་ཁ་ཙམ་དུ་འགྱུར་ཡང་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ལ་ དམིགས་ཀྱི་བསལ་བ་ཡི་དྭགས་ཀྱི་གདན་ཡིན་པས། འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་ལ། ཐུན་མོང་མ་ ཡིན་པ་འདི་དག་ལྷག་པོར་བྱས་ནས། ལྷག་མ་དུས་འཁོར་དཀྱུས་དང་མཚུངས་པར་བྱེད་ དགོས་པས་དྲག་པོ་འདོད་ལྷ་གཉིས་ཀྱང་ཞབས་འོག་ཏུ་གནོན་པ་ལེགས་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་ ནོ། །དེའི་ཚེ་ཡི་དྭགས་ཀྱི་གདན་ཉི་གདན་ལ་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་གྱི་འོག་ཏུ་བྱ་ལ། དེའི་སྟེང་དུ་ལྷ་ གཉིས་པོ་ཞབས་གཡས་གཡོན་རེ་རེས་བརྫིས་པར་བྱ་སྟེ། ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ ཐུགས་དཀྱིལ་སྒྲུབ་ཐབས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཡང་ཡིན་ལ། ཐུགས་དམ་བྲིས་སྐུ་ལ་ཡང་ཡོད་ཅིང་། ཡང་ན་བདུད་ཉོན་གྱི་ངོ་བོ་ཡི་དྭགས་ཆེན་པོར་བྱེད་པར་ཡང་གསུངས་སོ།

因此餘下二手中，右手如蜂般黑色，左手如金色，雖已降伏蘊魔但表示蘊魔遺蹟或習氣垢染略有殘餘之相而持象皮，為表示已降伏天子魔但其部分尚存之相，右黑手持天魔王髑髏盛滿天魔自身之血，雖已降伏死主魔但其部分尚存，故左手中有死主魔自身之面即頭。 煩惱魔已降伏略有殘餘，說所踩倒的餓鬼，在金剛勢處即解釋為餓鬼王不能勝，因此"煩惱魔"在他處說是忿怒尊和欲天的說法不應帶到此處，因此十六足的"摩羅克勒夏"（mārakleśa）在某種意義上此處可與"煩惱魔"同義，傲慢者應當謹慎。 一般而言，對於這些時輪忿怒尊，可選擇僅以足下踩伏忿怒和欲天，或僅踩伏餓鬼王，或三者皆踩伏，但金剛勢特別指定為餓鬼座墊，這點極其重要。應當突出這些不共特點，其餘應與常規時輪相同，所以踩伏忿怒和欲天二者也是善妙支分。 此時應以遍覆日輪座墊之式做餓鬼墊于下，其上以左右足各自踩伏二天。這也是大遍智者心壇城修法的密意，心修所繪像中也有，或者也說可將煩惱魔的本體做為大餓鬼。

།ཕྱིས་བྱུང་བ་ བྱམས་གླིང་པ། ཤེས་རིན་པ། སྒྲུབ་ཐབས་པད་ཞལ་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པ། ཆོས་གྲགས་ པ་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་རྣམ་བཤད་བྱེད་པ་མང་པོ་ཞིག །འཆི་བདག་བདུད་ཀྱི་མགོ་བོ་ 3-85 ནི་ཕྱག་ཉེར་བཞི་པོའི་ནང་གི་ཚངས་མགོ་དང་། ལྷ་མིན་དབང་པོའི་ཐོད་ཁྲག་ཕྱག་གཡོན་ གཉིས་པ་ན་འཛིན་པའི་ཐོད་ཁྲག་དང་། ཞབས་འོག་ཏུ་མནན་པ་ཡང་དྲག་པོ་འདོད་ལྷ་གཉིས་ ཁོ་ནར་ནན་གྱིས་སྒྲུབ་པའི་ཉེས་བཤད་ཀྱི་འཕྲེང་བ་རིང་པོར་སྤེལ་བ་དེ་དག་ནི་རིགས་ལྡན་ ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོའི་ལེགས་བཤད་ལ་ཕྲག་དོག་གི་དབང་གིས་རྒྱུད་འཁྲུགས་ཤིང་། རང་ ཉིད་བག་ཙམ་མོས་ཕྱོགས་ཡོད་པའི་མཁས་པ་འགའ་ཞིག་གིས་ཕོ་རུས་སུ་བྱས་པར་སྣང་ ཡང་བྱུང་རྒྱལ་དུ་སྨྲ་བ་ཞིག་སྟེ། ཕྱོགས་ནི་ལྷག་པ་ཞེས་སོགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་རྣམས་ཀྱིས་དུས་ འཁོར་ཕྱག་ཉེར་བཞི་པ་ལ་མེད་པའི་ལྷག་པོའམ་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་སྟོན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ པའི་ཕྱིར་དང་། ཁྱེད་ལྟར་ན་ཕྱག་ཉེར་བཞི་པ་འཆི་བདག་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ལྷའི་བུའི་ བདུད་ཀྱི་ལྷག་མ་ནི་ཡོད། ཕུང་པོའི་བདུད་ཀྱི་ལྷག་མ་གཏན་ནས་མེད་པ་མཚོན་བྱེད་དུ་ འདོད་དགོས་པ་ལས། བདུད་བཞི་པོ་བཅོམ་ན་བཅོམ་མཉམ་ཡིན་པས་མོ་གཤམ་གྱི་བུའི་ མཚོན་བྱེད་དམ་ཅི། ཡང་དངོས་སུ་དེ་ལྟར་མི་སྲིད་ཀྱང་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་མཚོན་དོན་ཡོད་སྙམ་ན། འདི་ལ་ཁྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་གོ་ལོག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་ལས་ཉོན་ལས་འབྲས་བུ་ཕུང་པོ་ འབྱུང་བས་སྔར་གྱི་འབྲས་བུའི་འཕྲོས་ལས་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ཡོད་ལ། ཉོན་མོངས་འགགས་ཟིན་ པ་ནི་སྲིད་ཀྱི། ཕུང་པོ་སྤངས་ཤིང་འགགས་ནས་ཉོན་མོངས་ཡོད་པའང་མི་སྲིད་ལ། ཁྱད་པར་ དུ་ཡང་ཕུང་པོ་སྤངས་ནས་འཆི་བདག་མ་སྤངས་པ་ནམ་ཡང་མི་སྲིད་དེ། ཕུང་པོ་མེད་ན་སུ་ ཞིག་འཆི་བར་འགྱུར། ཚུལ་སྟོན་པའོ་སྙམ་ན། རི་བོང་རྭའི་ཚུལ་བསྟན་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི། ཚུལ་སྟོན་པར་ཁྱེད་ཅག་ཐམས་ཅད་དང་འོ་སྐོལ་མཚུངས་ཤིང་། གཞན་ཡང་སྔགས་པ་ཐམས་ ཅད་མཚུངས་པར་སྨྲ་མོད་ཀྱི། དེ་ལའང་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པའི་ནང་འགལ་མེད་པ་ དགོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་སྨད་འཚོང་མར་བསྟན་པ་དེས། ཚུལ་དེ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་ ཆགས་བྲལ་གྱི་ཆོས་སྟོན་པ་པོ་དང་། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་མཁན་པོ་དང་། སློབ་དཔོན་ 3-86 བྱེད་པར་ནམ་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །གང་དག་སངས་རྒྱས་རྣམས་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཚུལ་བཟུང་ ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་དེས་ནི། སྐུ་དེས་མཚོན་ཆ་ཐོགས་ནས་གཡུལ་དུ་ཞུགས་ཏེ་ གདུག་པ་ཅན་གསོད་པར་ནམ་ཡང་མི་སྲིད་དོ།

後來的慈氏巴、謝仁巴、修法蓮面及其追隨者、法稱等許多解釋生起次第者，將死主魔頭說成是二十四手中的梵天頭，天魔王血髑髏說成是第二左手所持的血髑髏，並極力主張足下所踩僅是忿怒和欲天二者，這些長篇錯誤解釋，是因嫉妒持明遍智者的善說而心亂，雖然似乎是某些略有偏向的學者作為傳承，但實為隨意而說。 因為"從勝方"等這些文句僅是顯示時輪二十四手所無的額外或不同特點，若如你們所說，二十四手尊有死主、煩惱和天子魔的殘餘，而完全無蘊魔殘餘作為表示，既然降伏四魔是同時的，難道是石女兒的表示嗎？若想或許雖實際不可能但有因果表示義，則你們的因果將顛倒，因為從因煩惱業生果蘊，故先前果的延續中有蘊的相續，煩惱已滅是可能的，但蘊已斷滅而有煩惱是不可能的，特別是斷蘊而未斷死主更是永不可能，因為無蘊誰將死亡？ 若想是顯示方式，兔角的方式顯示有何必要？顯示方式我們與你們所有人相同，其他密咒師也都說相同，但這也需要無有違背世間的內在矛盾。佛陀化現為妓女顯示那種方式，因此永不會成為宣說離欲法者和出家眾的和尚、阿阇黎。諸佛示現阿羅漢相而利益眾生，則彼身持武器入陣殺害惡者永不可能。

།དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དངོས་ནི་ སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱོང་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་ལ། སྨད་འཚོང་མར་སྤྲུལ་པ་དང་། ཆགས་བྲལ་ གྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་གཉིས་ཀར་ཚུལ་སྟོན་ཡིན་པར་མཉམ་ཡང་གཞི་གཅིག་ལ་མི་འདུ་ཞིང་། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་དམག་དཔོན་དུ་སྤྲུལ་པ་གཉིས་ཚུལ་ཙམ་བསྟན་པར་མཚུངས་ཀྱང་དངོས་ པོ་གཅིག་ལ་མི་འདུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་ཕུང་པོའི་ལྷག་སྤངས་པ་དང་། འཆི་བདག་ དང་ཉོན་མོངས་པའི་ལྷག་མ་མ་སྤངས་པ་གཉིས་ཚུལ་སྟོན་མཉམ་པོ་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་བསྒོམ་ བྱ་ལྷའི་རྣམ་པ་གཅིག་གི་དག་པ་ལ་མི་འགྲིག་པ་གོ་བར་གྱིས་ཤིག །གཞན་ཡང་དུས་ཀྱི་ འཁོར་ལོའི་བསྐྱེད་རིམ་རྣམ་བཤད་བྱེད་པ་པོ་དུས་ཕྱིས་བྱུང་བ་ཕལ་ཆེར་འདི་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ མཁས་སོ་ཞེས་གྲགས་པ་དང་ལྡན་ཡང་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུན་མོང་དུ་གནས་པའི་སྐྱོན་ནི་དངོས་ གནས་དང་། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་མོས་སྒོམ་གཉིས་པོ་དབྱེ་བ་མ་ཕྱེད་པར་ཆོས་སྐད་དམུ་མ་གོ་བའི་ དགག་སྒྲུབ་ཅལ་ཅོལ་མང་པོ་ཞིག་འདུག་པ་འཆད་པར་འགྱུར་བ་འདི་ལྟར་གོ་ན་མུན་པ་ སངས་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་ཅི་ཞེ་ན། བསྐྱེད་རིམ་ལ་གསལ་སྣང་མ་ཐོབ་པའི་མོས་སྒོམ་ རབ་རིབ་ཙམ་ནི་རྣམ་པ་དང་དོན་སྤྱི་འདྲེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། སྐྱེས་བུ་གཅིག་ལ་དུས་སྐབས་ གཅིག་ཏུ་གསལ་སྣང་ཤར་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་ཚོགས་རྣམས་ལ་ཡང་རྒྱུད་ཚོད་བཟང་ ངན་ནི་མེད་དེ་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པ་པོ་རང་གི་སེམས་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་རང་གི་ཡིད་ལ་ཤར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་ཙམ་ཡིན་ པས། དངོས་གནས་ལ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་ རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བ་པའི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བརྙན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། 3-87 འཇིག་རྟེན་པའི་ལྷ་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ལ་རྒྱུད་སོ་སོ་བ་གཞན་གྱིས་བསྡུས་པ་མེད་ པས་རྣལ་འབྱོར་བ་དེའི་རང་གི་སེམས་སྣང་ཁོ་ན་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལྷའི་ཐ་སྙད་མི་འཇུག་ པའི་ཕྱིར་དང་། གཞན་ཡང་གསུང་རབ་རྣམས་རྣམ་བྱང་གི་དམིགས་པར་བཤད་པ་དང་འདི་ འདྲ་བས་ཟག་བཅས་དངོས་དང་འཇིག་རྟེན་པ་དངོས་སུའང་མི་འཇོག་གོ །རེ་ཞིག་འཇིག་ རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཐུན་མོང་གི་གྲུབ་པ་ཆེན་པོའམ། མཆོག་མ་ཐོབ་ཀྱི་ བར་དུ་སྒྲུབ་པ་པོ་རང་ཉིད་ལྷ་ཡིན་པར་མི་འཇོག་ལ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལྷ་དང་འཇིག་རྟེན་པའི་ལྷ་ ཞེས་བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པ་པོ་ཉིད་ལས་རྒྱུད་གཞན་པ་ལ་ཐ་སྙད་འདོགས་སོ།

因此，佛陀的真實智慧非眾生所能修習的對境，化現為**和以離欲說法二者雖同爲示現方式，但不能聚於一基，化現為阿羅漢和軍隊統帥二者雖同爲僅示現方式，但不能聚於一事物。 同樣此處也應了知，斷除蘊的殘餘與未斷死主和煩惱的殘餘二者，縱使同爲示現方式，也不符合于所修本尊一個形相的清凈。 此外，後來大多數解釋時輪生起次第者，雖享有極為智慧的盛名，但共同的過失是未能區分實際與生起次第的勝解修習二者，有許多不懂佛法語言的雜亂辯破，若如此理解將要說明的內容則能除暗。 這是什麼呢？生起次第未得明顯顯現的勝解修習僅是模糊的，唯是形相與義總混雜，一個人在一時中顯現明顯的壇城諸尊眾也無上下品差別，因為一切皆為修行者自心所攝。這些僅是瑜伽士自心所現的三摩地行境之色相，故於實際非佛非菩薩。也非出世間，因為是輪迴者心的影像。也不說是世間天，因為彼等無有為他相續所攝，唯是彼瑜伽士自心顯現不立世間天名言故，且諸經論說為清凈所緣，如此也不立為實有漏和實世間。 暫就世間世俗而言，在未得共同大成就或殊勝之前，不立修行者自身為天，一切所謂智慧天和世間天的假名，皆安立於異於修行者自身的相續。

།ཐུན་ མོང་གི་གྲུབ་པ་ཆེན་པོ་དེ་ཐོབ་ན་ནི། སྒྲུབ་པ་པོ་རང་ཉིད་སྔགས་ཀྱི་ལྷར་འགྱུར་ལ། དེ་རང་གི་ ངོ་བོ་འཁོར་བ་ལས་མ་འདས་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པ་ཡིན་ཡང་། སྔར་བཤད་པ་དང་རྒྱུ་ མཚན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པའི་ལྷ་ཞེས་ཀྱང་མི་བརྗོད་དོ། །མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་ ཐོབ་པ་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལྷ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལའང་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ གཉིས་ཡོད་མོད། སློབ་པས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་གཅིག་ལས་དཀྱིལ་འཁོར་མཐའ་ཡས་པ་སྤྲོ་ནི་ནུས་ སོ། །ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཙམ་ཞེས་བརྗོད་པ་ན། ཁ་ཅིག་འདི་ལྟར་སེམས་པ་ སྲིད་དེ། ཕྱི་རོལ་དོན་འགོག་གི་རིག་པས་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་རང་སེམས་གཅིག་པུ་ལས་མ་ འདས་པར་འཇོག་དགོས་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་པའི་ལྷར་འགྱུར་བ་ལ་རང་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ མ་ཡིན་པ་མི་དགོས་སྙམ་ན། འདིར་འཆད་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དང་ བསྟུན་དགོས་ཀྱི། ཕྱི་རོལ་དོན་འགོག་གི་རིག་པ་སོགས་བརྟགས་དོན་འཚོལ་བྱེད་ཀྱི་རིག་པ་ དང་བསྟུན་པ་མི་དགོས་སོ། །སྤྱིར་རིག་པ་དེ་དང་བསྟུན་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ལྷ་ཞེས་བྱ་བ་མ་ གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་དེར་འགྱུར་བ་ག་ལ་སྲིད། ཡང་དོན་དམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལྷའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ ནམ་དུ་ཡང་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་མོད། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གྲངས་དང་ཁ་ 3-88 དོག་ཚད་དང་ས་བོན་ངེས་པ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འཇོག་མི་ནུས་ལ། ཀུན་རྫོབ་གཟུགས་སྐུའི་ དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོ་ལ་ནི། ཡེ་ཤེས་གཅིག་གི་རྣམ་འཕྲུལ་ཐ་དད་པར་བསྟན་པ་ཡང་ ཡོད། སྔོན་གྱི་ལུས་རྗེས་འབྲང་བའི་སྒོ་ནས་རྒྱུད་ཐ་དད་པའི་ཐ་སྙད་གདགས་སུ་རུང་བ་ཡང་ ཡོད། གཙོ་བོ་སངས་རྒྱས་ལ་འཁོར་སློབ་པ་དང་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའང་ཡོད་པའི་ཕྱིར། རྒྱུད་ཐ་དད་ པའི་ལྷ་ཚོགས་ཀྱང་ཡོད་པས་ཐམས་ཅད་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་སོ། །དེས་ན་ཁ་ཅིག་གསང་ སྔགས་དཀྱིལ་འཁོར་གཅིག་གི་ལྷ་ཚོགས་ཡིན་ན། རྒྱུད་གཅིག་པ་ཁོ་ནས་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ་ ཞེས་རྒྱུ་མཚན་དང་། རྣམ་དབྱེ་གང་ཡང་མི་ཤེས་ཤིང་མ་གོ་བཞིན་དུ་ཡུས་ཆེན་པོས་འོ་དོད་ འབོད་པ་ནི། བླུན་ཅིང་བློ་ཁུལ་དོག་པའི་རྣམ་འགྱུར་ཁོ་ནའོ། །ཡང་རྣལ་འབྱོར་བླ་ན་མེད་པ་ ཁོ་ནའི་དབང་དུ་བྱས་ན། སྔོན་སྟོན་པས་རྒྱུད་གསུངས་པའི་དུས་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་གདུལ་བྱ་ རྣམས་དཀྱིལ་འཁོར་གང་དུ་དབང་བསྐུར་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ན། གང་ལ་ དབང་བསྐུར་བའི་ཡུལ་གྱི་འཁོར་དེ་དག་ཕལ་ཆེར་རང་རྒྱུད་པ་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཡང་། དབང་བསྐུར་གང་ལས་ཐོབ་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་ཚོགས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྒྱུད་གཅིག་ པའི་རྣམ་གཞག་གཙོ་ཆེ་ཡང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་གསང་བ་ལས་བཤད་པ་ལྟ་བུ་རྒྱུད་ཐ་དད་ པར་བཤད་པའང་ཡོད་དོ།

若得共同大成就，則修行者自身成為密咒天，雖因其本性未超輪迴而是世間的，但因與前說理由相同，也不稱為世間天。獲得殊勝成就時，彼瑜伽士即是智慧天，其中雖有有學和無學二種，但有學者也能從一智慧中放射無邊壇城。 又說壇城僅是心的顯現時，有人可能如此思維：由破除外境的正理必須安立一切顯現不出自心一者，故成為世間天不需要非自心顯現。此處諸說應隨順世間世俗諦，不必隨順破除外境等尋求所觀察義的正理。若總的隨順彼正理，則所謂世間天不成立故，怎能成為彼？ 又勝義智慧天壇城雖永無分別，但因具一切相故，不能一向安立數量、顏色、尺寸和種子字的決定。於世俗色身壇城輪中，有說是一智慧的不同幻化，也有依隨前身而可安立不同相續名言，因為主尊佛陀的眷屬中有學者和凡夫，故也有不同相續天眾，非一切定為一相續。 因此，有人說若是密咒一罈城天眾，必定唯是一相續，不知任何理由和分別而不解地大聲喊叫，僅是愚昧心量狹小的表現。又若僅就無上瑜伽而言，就昔日導師說續時所化機在何壇城灌頂的壇城而言，雖受灌頂的眷屬對境大多是自相續不同相續者，但從何灌頂所得的壇城諸天眾，雖主要安立為一相續，但如不共秘密所說般也有說為不同相續。

།ཡང་འཁོར་ཚོགས་གཞན་ཐམས་ཅད་གཙོ་བོས་སྤྲུལ་པ་ངེས་ པར་ཡིན་པ་རྣམས་ལའང་དཀྱིལ་འཁོར་འདིའི་དབང་དུ་བྱས་ན་རིགས་དང་རིགས་ཅན་གྱི་ སྤྲུལ་པའི་རིམ་པ་རྣམས་ཀྱང་མ་འཆོལ་བར་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་སྒྲུབ་པ་ པོས་མོས་པ་སྒོམ་པའི་ཚུལ་ཡང་། སྔོན་སྟོན་པས་ཇི་ལྟར་དཀྱིལ་འཁོར་བསྟན་པ་ལྟར། རང་ གི་ཡིད་ཀྱིས་བསྒོམས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་ཡང་རྒྱལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དངོས་ ཡིན་པ་དང་། གཙོ་བོས་ཀྱང་འཁོར་རྣམས་སྤྲུལ་པ་ཡིན་པ་དང་། འཁོར་རྣམས་ནང་ཚན་དུ་ ཡང་རིགས་དང་རིགས་ཅན་དམིགས་བསལ་གསུངས་པ་རྣམས་བློ་སྦྱོང་བའི་དོན་དུ་དེ་དང་ 3-89 དེའོ་ཞེས་རློམ་ཚོད་དུ་ཡེ་ཤེས་གཅིག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་གོ་ ཞིང་ནུས་ན་རང་གི་ཡིད་ངོར་ཤར་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ། སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དུས་འཁོར་གྱི་ དཀྱིལ་འཁོར་དུ་བཞེངས་པ་དེ་ཡིན་པར་རློམ་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། དེ་ཡང་ལོངས་སྐུ་དང་། ལོངས་སྐུ་ཡང་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རིམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པས་གནས་ སྐབས་ཀྱི་ལོངས་སྐུ་དང་། ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན་པར་ཡང་མོས་དགོས་མོད། དེ་ཐམས་ཅད་མོས་པས་སྒོམ་ཚུལ་ཡིན་པས། དངོས་གནས་ལ་སྒྲུབ་པ་པོ་རང་གི་ཤེས་པའི་ སྣང་བ་ཙམ་ཡིན་གྱི། སྤྲུལ་ལོངས་ཆོས་གསུམ་པོ་གང་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དེ་དག་རྒྱུད་ལ་སྣང་ བའི་ཆ་ཡིན་གྱི། སྐྱེས་བུའི་རྒྱུད་དངོས་མ་ཡིན་པས་གཙོ་འཁོར་དེ་དག་ལ་རྒྱུད་གཅིག་དང་ཐ་ དད་ཀྱི་ཐ་སྙད་གང་ཡང་མི་འཇུག་སྟེ། གཙོ་འཁོར་རེ་རེ་ཞིང་རྣལ་འབྱོར་བའི་རྒྱུད་གཅིག་ལ་ གནས་པ་ཙམ་ཡིན་མོད། རེ་རེ་བཞིན་རྒྱུད་དུ་གྲུབ་པ་ཙམ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲུབ་པ་ པོའི་རྒྱུད་གཅིག་པོས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཀྱང་གང་ཟག་གཅིག་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་ཡིད་ངོར་ཤར་ བའི་ལྷ་མཉམ་པོ་ལ་མོས་པ་སྦྱོར་ཚུལ་མ་གཏོགས་དངོས་གནས་ལ་གཙོ་བོས་འཁོར་སྤྲུལ་པ་ ལ་སོགས་པ་མི་འཐད་དོ།

又對於確定一切其他眷屬皆為主尊所化現者，就此壇城而言，本尊和部類的化現次第也是不紊亂的。同樣，瑜伽行者修行者勝解修習的方式也如昔日導師所示壇城那樣，自心所修的壇城即是佛智壇城本身，主尊也化現眷屬，眷屬中也特別說明本尊和部類，為修心之故，作"是此是彼"勝解，以一智慧壇城而作我慢。 若能理解且能做到，不僅僅是勝解自心所現壇城為釋迦牟尼佛現為時輪壇城，而且也應勝解彼為報身，報身也從法性勝義壇城次第而生，故應勝解為暫時報身和法界壇城，這一切是以勝解修習方式，于實際僅是修行者自心顯現，非化身報身法身三者任何一個，是彼等現於相續的部分，非補特伽羅真實相續，故於彼等主尊眷屬不立一相續和異相續的名言，因為雖僅是主尊眷屬一一住于瑜伽士一相續，但一一皆無相續成立故。 雖為修行者一相續所攝，除了對一補特伽羅同時顯現意識中的諸天平等作勝解加行的方式外，于實際不應理主尊化現眷屬等。

།དེ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་ལ་ཡང་ཆོས་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཨཱ་ལི་ཀཱ་ལི་ དང་། ལྷ་སྐུ་ངོ་བོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་སྔ་ཕྱི་དང་རྒྱུ་འབྲས་མེད་མོད་ཀྱི། རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱུ་དང་ འབྲས་བུའི་ཚུལ་དུ་གནས་ལ། གཞན་སྣང་ལོངས་སྤྲུལ་གཉིས་ཀར་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་རྒྱུ་ ཨཱ་ལི་ཀཱ་ལིའི་ཡེ་ཤེས་ལས་འབྲས་བུ་ལྷ་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་དངོས་སུ་བྱུང་བར་ཁས་ལེན་མོད། རྣལ་ འབྱོར་པས་དེ་དང་རྣམ་པ་མཐུན་པ་ལམ་དུ་བྱེད་དུས་སྐད་ཅིག་དང་པོར་ཨཱ་ལི་ཀཱ་ལི་ བསྒོམས། གཉིས་པར་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པ་བསྒོམས། གསུམ་པར་ལྷ་སྐུ་བསྒོམས་ནས་སྔ་མ་ སྔ་མ་རྒྱུར་བྱས་ནས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་འབྲས་བུར་བྱུང་དེ་སྙམ་དུ་གཟུགས་སྐུའི་རྣམ་འཕྲུལ་དང་ མཐུན་པར་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། སྐད་ཅིག་དང་པོར་ཨཱ་ལི་ཀཱ་ལིའི་རྣམ་པ་ཤར་བ་དེའི་ 3-90 རིགས་རྒྱུན་གཉིས་པ་འདྲེས་པ་དང་། གསུམ་པ་ལྷ་སྐུའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་སོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ གསུམ་པོ་ནི་རང་རང་གི་སྐད་ཅིག་སྔ་ལོགས་ཀྱི་རིག་པ་དང་ཡིད་བྱེད་འཛོམ་པས་རྒྱུ་བྱས། རང་དང་དུས་མཉམ་གྱི་རིག་པ་ལ་འབྲས་བུ་གསལ་བ་གསལ་སྣང་དུ་ཤར་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་ནགས་ཚལ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བས་ས་ཕྱོགས་སྟེང་ཤོད་མེད་པར་ཁྱབ་ཀྱང་ཤིང་ སྡོང་གཅིག་གི་ཡལ་འདབ་ལས་ཤིང་སྡོང་གཅིག་ཤོས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་གྱི། ཤིང་ཐམས་ཅད་ས་ ལས་སྐྱེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། ཤིང་རྣམས་འབྲེལ་པ་ལྟར་སྣང་བ་འཁྲུལ་བ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ། གསལ་སྣང་ངམ་མི་གསལ་བའི་སྣང་བ་ཅན་གང་ཡིན་ཀྱང་། ཡུལ་སྣང་བའི་བློ་ཐམས་ཅད་ ནང་གི་རིག་པ་ལས་རེ་རེ་བཞིན་གཅིག་སྐྱེས་གཉིས་སྐྱེས་སུ་བྱུང་བ་ཡིན་གྱི། ཡུལ་སྣང་སྐད་ ཅིག་མ་སྔ་མ་ལས་ཡུལ་སྣང་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མ་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་པས་སྒོམ་ཆེན་པ་མང་པོ་ དག་རྟོག་པ་ལ་རྗེས་འཐུད་མེད་པར་འདོད་པ་ཡང་དོན་འདིའི་སྒོ་ནས་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། ། དེས་ན་སྒྲུབ་པ་པོས་དངོས་སུ་བསྒོམས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་ནི་རང་གཅིག་པུའི་སེམས་ཀྱི་ སྣང་བ་ཡིན་པས། ལྷ་ཚོགས་ལ་ངོ་བོ་བཟང་ངན་མེད་ཀྱང་སྔགས་དང་རྣམ་པ་སོ་སོ་ཡིན་པའི་ རྟེན་འབྲེལ་གྱིས་ལྷ་དེ་དག་ལ་བྱེད་ལས་དང་ཕན་ཡོན་སོ་སོར་ཡོད་དོ། །འབྲས་བུ་སྤྲུལ་སྐུ་ལ་ དུས་སྐབས་དང་རྣམ་པ་ཐ་དད་འབྱུང་བ་དང་། རྒྱུད་གཅིག་ཀྱང་འཕྲིན་ལས་ཐ་དད་དུ་འབྱུང་ བ་ཀུན་ལ་གྲགས། དེ་བཞིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་པས་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ལྷ་སྐུར་མོས་དགོས་ཀྱང་ མཚན་ཉིད་གཏན་ལ་འབེབས་དུས་མོས་དེ་དབང་བཙན་པར་བྱས་ན་ཤིན་ཏུ་འཁྲུལ་ཏེ། མ་ དག་པའི་སྣང་བ་འདི་དག་དངོས་གནས་ལ་ལྷ་སྐུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ།

同樣，于勝義中雖因法性智慧的阿里嘎里和天身本性為一故無前後和因果，但從相而言住于因果方式，於他現報化二身階段雖承許從因阿里嘎里智慧直接生起果天身智慧，瑜伽士以彼相順為道時，第一剎那修阿里嘎里，第二剎那修融合爲一，第三剎那修天身，以前前為因生後後為果，如是作與色身幻化相順的我慢，並非第一剎那現阿里嘎里相的種類相續成為第二融合和第三天身相，因為彼三者各以自前剎那的覺知和作意聚合為因，于自同時覺知中果明顯地顯現為明顯顯現而已。 譬如極大森林雖遍覆地方上下，但非從一樹枝葉生另一樹幹，而是一切樹皆從地生，樹木相連如是顯現是錯亂，如是不論明顯顯現或不明顯顯現，一切境顯現的心識皆從內覺知一一生為一生二生，而非從前剎那境顯現生后剎那境顯現，故許多大修行者認為分別無相續也從此義應理。 因此修行者直接所修壇城僅是自己一人心的顯現，故雖天眾本性無優劣，但由咒語和相各異的緣起，彼等諸天有各自事業和利益。果報身於時位和相有差別生起，一相續亦有不同事業生起，衆所周知。同樣，瑜伽士雖應勝解一切顯現為天身，但抉擇性相時若執著彼勝解則極為錯亂，因為這些不清凈顯現於實際非天身。

།ལས་སྣང་ཀུན་རྫོབ་དང་ལྷ་ སྐུ་དོན་དམ་ལྟར་ན་དེ་དེ་ཡིན་པའི་གོ་སྐབས་མེད་ལ། གཉིས་ཀ་ཀུན་རྫོབ་མཉམ་པོ་ཡིན་པ་ ལ་ཡིན་མིན་གྱི་ཁྱད་བྱེད་ན། ཟླ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་དེ་ཟླ་གཉིས་མིན་སྐྲ་ཤད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་ འདྲ་ཞིང་། ཀུན་རྫོབ་ཡང་ལོག་གི་དབྱེ་བ་ཡོད་ནའང་དེ་དེ་ཡིན་མི་སྲིད་དོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། 3-91 འདི་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་པས་ཆོས་ཉིད་ དངོས་སུ་མ་དམིགས་ཀྱང་དངོས་པོ་དེ་དང་དེའི་ཐད་ན་ཆོས་ཉིད་རེ་རེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རིམ་ གྱིས་མོས་པ་ཡིད་བྱེད་དང་གནས་ལུགས་གཉིས་ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ལྟག་འཕྲོད་དེ། མ་དག་ པའི་སྣང་བ་དབྱིངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་མོས་པ་ཡིད་བྱེད་དང་། དེ་ཁོ་ན་ ཉིད་ཡིད་བྱེད་ཅེས་གསུང་རབ་ཀུན་ལ་གྲགས་པ་ཡིན་པས། དེའི་དབྱེ་བ་མ་ཤེས་ན་བོད་རྒྱུག་ ཀྱཻ་རྡོར་དུ་འདོད་པའི་དཔེར་འགྲོའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པ་ན་རྣལ་འབྱོར་པས་བསྒོམས་པའི་རྡོ་རྗེ་ ཤུགས་ལ་སྒྲིབ་པའི་ལྷག་མ་དངོས་གནས་ལ་ཡོད་མེད་དང་། ཚུལ་སྟོན་ཡིན་མིན་སོགས་ཀྱི་ དགག་སྒྲུབ་མཐའ་ཡས་པ་བྱུང་བ་རྣམས་འདི་ལའང་རྗེས་སུ་བརྗོད་པ་ཡོད། དེས་ན་ངན་པའི་ མུན་པས་ཁྱབ། ཅེས་པ་དེའོ། །དེས་ན་ཡང་དག་པའི་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང་། རྡོ་རྗེ་འཇིགས་ བྱེད་དང་། རྡོ་རྗེ་ཤུགས་སོགས་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ ཁོ་ན་གནས་པ་སྨོས་ཀྱང་མ་དགོས་ལ། དེ་ནི་ཀུན་ལ་སྔོན་ཉིད་ནས་གྲགས་པ་ཡིན་པས། རྡོ་ རྗེ་འཇིགས་བྱེད་དང་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་གཅིག་པར་ཐང་བརྡོལ་བ་ཁྱེད་རྣམས་དེ་སྐད་སྨྲ་བ་དེ་ གཞན་གྱི་སྐྱོར་བཟློས་རྟིང་མ་ཞིག་ཡིན་པ་འདུག་ལ། རྣམ་པ་ཐ་དད་དུ་སྒོམ་པའི་སྐབས་ འདིར་གཟུགས་སྐུའི་སྐབས་སུ་ཡང་ཚུལ་ཐ་དད་དུ་སྟོན་ཅིང་། རྣལ་འབྱོར་བས་མ་བཅོས་པ་ ལ་ཡང་དེ་དང་དེར་མོས་པ་བྱེད་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དུས་འཁོར་ཕྱག་ཉེར་བཞི་པ་ནི། སྒྲིབ་གཉིས་ཐམས་ཅད་དངོས་གནས་ལ་ཡང་སྤངས་ཤིང་། སྤངས་པའི་ཚུལ་ཡང་སྟོན་པའི་ ལོངས་སྐུ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ལ། ཡིན་པ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་ བས་སྒོམ་པ་ལ་ཡང་དེར་མོས་པ་བྱེད་དགོས་སོ།

若如業顯現世俗和天身勝義，則無彼是彼的機會，若於二者同爲世俗而作是非差別，則如說雙月顯現非雙月而是毛髮，雖有世俗真偽分別，但彼不可能是彼。 那麼如何？雖瑜伽士未直接緣取這些法性勝義壇城，但因彼彼事物處各有法性，故漸次勝解作意和實相二者方向相順相對，不凈顯現將凈化為法界。因此，勝解作意和真如作意於一切經論中皆有說明，若不知其差別，則如藏人奔波認為是喜金剛的比喻。 如是了知時，對瑜伽士所脩金剛勢有無實際障礙殘餘，是否示現等無邊破立，此中也有隨說。故說"遍覆惡暗"。因此，真實時輪和金剛怖畏、金剛勢等一切壇城天眾唯一自性，不必贅言，此為衆所周知，你們說金剛怖畏和金剛勢為一的粗淺之語，似是他人後說的重複，於此修不同相時，於色身階段也示現不同方式，瑜伽士于未改造者也應作彼彼勝解。 因此，二十四手時輪于實際亦斷一切二障，斷除方式也是表示導師報身時輪的相，如其所是瑜伽士修習時也應作

ཕྱག་ཉེར་དྲུག་པ་ནི། བདུད་བཞི་སོགས་སྒྲིབ་གཉིས་དོན་ལ་སྤངས་ཀྱང་། གཞན་སྣང་དུ་ སྤངས་ལྡན་གྱི་ཚུལ་དུ་དེའི་ལྷག་མ་ཅུང་ཟད་དང་འགྲོགས་པའི་ཚུལ་སྟོན་པ། སྤྲུལ་སྐུ་འགྲོ་བ་ 3-92 དྲུག་ཏུ་སྟོན་པའི་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་མཚོན་བྱེད་དུ་བྱས་ནས། ཕྱག་ཉེར་དྲུག་པ་སྒོམ་པའི་ཚེ། བདག་དུས་འཁོར་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡིན་ཅིང་། དངོས་གནས་ལྷག་བཅས་མིན་ཡང་ཚུལ་སྟོན་ ལྷག་བཅས་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཞན་ལ་བརྡ་སྟོན་པའི་ཚུལ་ཡང་འདི་དང་འདི་དག་གོ་ཞེས་ང་རྒྱལ་ བཟུང་དགོས་ལ། གཞན་གྱི་དོན་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་པ་ཡང་མ་རུངས་བ་འདུལ་བ་སོགས་ ཀྱི་ཕྱིར། ད་ལྟ་ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་སྒོམ་པ་ལའང་། གཞན་དོན་གྱི་འཕྲིན་ལས་སྣ་ཚོགས་སྒྲུབ་པ་ ལ། ཕྱག་ཉེར་དྲུག་པ་བསྔགས་པའི་དོན་ཏེ་གསད་བསྐྲད་རྨོངས་རེངས་དང་དཔའ་བོའི་རིམ་ པ་ལ་ངེས་པ་ཁོ་ནའོ། །དེའི་ཤུགས་ལས་མ་དག་པའི་འགྲོ་བའི་དོན་སྤྱོད་པ་ལ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ བསྔགས་པ་བསྟན་མོད། སྤྱིར་ནས་ལོངས་སྐུ་དང་སྤྲུལ་སྐུ་གཉིས་ཀར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ པའི་སྐུ་ཡིན་ཅིང་། འདིར་སྐབས་སུ་བབ་པ་དུས་འཁོར་གྱི་ལྷའི་དབང་དུ་བྱས་ན། ཞི་དྲག་དང་ ཕྱག་མང་ཉུང་གི་དབྱེ་བས་ངེས་པ་སོགས་ངོ་བོའི་སྟེང་ནས་བཞག་ཏུ་མེད་ཀྱང་། སྟོན་པ་ཉིད་ ཀྱི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་སྒོམ་ན་འདི་ལྟར་སྒོམས། སྤྲུལ་སྐུ་ལམ་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་སྒོམ་ན་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་གྱིས་ཤིག་ཅེས་གདམས་ཤིང་བྱིན་གྱིས་ བརླབས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་དགོས་པ་ཡིན་པས། ཕྱག་ཉེར་བཞི་པ་སྣ་ཚོགས་གཙོ་བོ་ བསྒོམས་ན། ལོངས་སྐུ་ལམ་དུ་བྱས་པར་འགྱུར་ཞིང་། ཉེར་དྲུག་པ་ཧེ་རུ་ཀ་བསྒོམས་ན་སྤྲུལ་ སྐུ་ལམ་དུ་བྱས་པར་འགྱུར་བ། སྔགས་རྒྱུད་སྦྱོར་བ་པོ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་བྱིན་རླབས་ཀྱི་མཐུ་ ལས་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་དུས་འཁོར་ཧེ་རུ་ཀའི་སྐབས་འདིར་གླང་ལྤགས་ཕུང་པོའི་བདུད་ཀྱི་ ལྷག་མ་མཚོན་བྱེད་དུ་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ཐུགས་ཀྱིས་སྦྱར་བས་དེ་ལྟར་འགྲོ་བ་ཡིན་ གྱི། སྤྱིར་ཁྲོ་བོའི་ན་བཟའ་གླང་ལྤགས་ཐམས་ཅད་དེར་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གླང་ལྤགས་དང་ ཕུང་པོའི་བདུད་ལ་དངོས་པོའི་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།

二十六手尊雖實際已斷四魔等二障，但於他現中示現與斷俱的方式中略與其殘餘相伴的示現方式，以化身示現六道時輪為表示，修二十六手尊時，應作"我是時輪化身，雖實際非有餘但示現有餘"如是如是向他表示方式的我慢，為利他而修也是為調伏惡者等故，現在修天瑜伽時，為成辦利他種種事業，讚歎二十六手尊之義，即于殺驅愚遲和勇士次第決定。 由此力說明讚歎化身於不凈眾生利行，但總的報身和化身二者皆為具一切相身，此處就時輪本尊而言，雖不能從本性上安立寂猛和手多少差別等決定，但導師自身對所化眾若修表示圓滿報身的本尊如是修，若修化身道用本尊如是作，如是教授加持，故修二十四手尊種種主尊則成報身為道，修二十六手尊嘿汝嘎則成化身為道，此乃密續相應者佛陀自身加持力所致。 爾時於此時輪嘿汝嘎中，示現象皮為蘊魔殘餘表示是佛陀自心所配，故如是而行，但總的忿怒尊衣象皮非皆如是，因為象皮與蘊魔無事物聯繫故。

།འདིར་སྒྲིབ་པའི་ཆ་ཙམ་ཞེས་ པས་རང་རྒྱུད་ལ་སྒྲིབ་པའི་ཆ་ཤས་ཅུང་ཟད་ལུས་པ་མཚོན་པར་བྱེད་ན་ས་བཅུ་པ་པ་དང་ 3-93 འགྲིག་ཅིང་། སྒྲིབ་པའི་ལྷག་མ་ཡོད་པར་གཞན་སྣང་དུ་སྟོན་པ་ཁོ་ན་དང་སྦྱར་ན། སངས་ རྒྱས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་འགྲིག་པས་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་དང་རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་གཉིས་གཅིག་མི་ གཅིག་གཞི་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དཔྱད་པ་བྱ་དགོས་ཀྱི་ཚིག་ཙམ་ལ་སྙིང་པོ་མེད་དེ། དཔལ་དུས་ འཁོར་ཉིད་ཀྱང་རང་སྣང་དུ་སངས་རྒྱས་ཀུན་འདུས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། གཞན་སྣང་དུ་སངས་ རྒྱས་ལོངས་སྐུ་དང་། སྤྲུལ་སྐུ་དང་། ས་བཅུ་པ་སོགས་དཀྱིལ་འཁོར་གཅིག་ཉིད་དུའང་སྣ་ ཚོགས་སྟོན་པར་འགྱུར་ལ། དེའི་ཚེ་རྒྱུད་གཅིག་ཀྱང་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་གཞི་ཐ་དད་ཡིན་པས། རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཨུར་གནོན་མི་རུང་སྟེ། ནུས་མ་བརྒྱད་དང་རབ་གཏུམ་ མ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སྒྲ་པ་ཤེས་རབ་རིན་ཆེན་པ། རྡོ་རྗེ་ཤུགས་དང་འཇིགས་བྱེད་ལ་ལྡོག་ པ་ཐ་དད་ཀྱང་མེད་དོ་ཟེར་བ་ནི། རྟོག་གེ་པའི་སྟོང་ཤོབ་ཁ་ཐལ་ནས་རྟོག་གེའི་ལུགས་དང་ འགལ་བ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཆོས་ཅན་ལྡོག་པ་ཐ་དད་ཏེ། མིང་གི་དོན་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། བྱས་པ་ དང་མི་རྟག་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱའོ། །གདུག་པ་སྐྲག་པར་བྱེད་པ་དང་། ཤུགས་སྟོབས་ཆེན་ པོ་དང་ལྡན་པ་གཉིས་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པར་མངོན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། འདིས་ནི་མཚན་གཞི་གཅིག་ པ་དང་ལྡོག་པ་གཅིག་པའི་དབྱེ་བ་མ་ཕྱེད་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལ་རང་ལུགས་རྣམ་པར་གཞག་ ན། སྤྱི་ལྡོག་ནས་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་དང་། རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་དང་། སྡོམ་པ་ཆེན་པོའི་དུས་འཁོར་ཧེ་ རུ་ཀ་རྣམས་སྐབས་དེ་དང་དེའི་སྒྲུབ་ཐབས་ཅུང་ཟད་མི་འདྲ་བ་ཙམ་ལས་ཐུགས་རྒྱུད་གཅིག་ པ་སྨོས་མ་དགོས། ལྷའི་ངོ་བོ་ཡང་གཅིག་ཏུ་འཇོག་ཅིང་། སྐབས་ཐོབ་སོ་སོ་དང་སྦྱར་ན་རྣམ་ གྲངས་ལྷ་རིགས་ཐ་དད་དེ། འཇིགས་བྱེད་ཧེ་རུ་ཀ་ནི་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཧེ་རུ་ཀ་ཡིན་ཅིང་། རྡོར་སེམས་ཀྱི་རིགས་གཙོ་ཆེ་བས་དུས་འཁོར་ཁོ་ན་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བཙུན་མོ་ལ་ཡང་སྣ་ཚོགས་ ཡུམ་ལས་གཞན་པའི་ཐ་སྙད་མི་མཛད་ལ། སྡོམ་པ་ཆེན་པོ་ནི་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་འགྱུར་ཏེ་ཧེ་ རུ་ཀ་དངོས་ཡིན་པས་མི་བསྐྱོད་པའི་རིགས་གཙོ་ཆེ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་ཡུམ་ལའང་རྡོ་རྗེ་མཁའ་འགྲོ་ 3-94 མའི་ཐ་སྙད་གཙོ་བོར་འཇུག་གོ །

此處"障的部分"若表示自相續略余障的部分則符合十地菩薩，若僅配合於他現中示現有障礙殘餘，則符合佛陀化身，故金剛勢和金剛怖畏二者是否為一應依此基礎觀察，單純詞句無實義，因吉祥時輪自身于自現為諸佛總集智慧，於他現為佛報身和化身及十地等，即使同一壇城也示現種種，爾時雖一相續但化現與所化基不同，故不應強調一切方面唯一，如八能女和極暴母。 因此聲論師智慧寶說金剛勢和怖畏無異反體，是詭辯者空談過度而違背詭辯規則，彼二事相異反體，因名義不同故，如所作和無常。令惡者恐懼和具大勢力二者明顯為異反體，此僅是未分辨事例一和反體一的差別。 若立自宗，總的金剛勢、金剛怖畏和大誓時輪嘿汝嘎等，除彼彼時修法略有不同外，不必說心相續為一，本尊本性也立為一，若配合各別時機則異名本尊部類，怖畏嘿汝嘎是金剛薩埵嘿汝嘎，因金剛薩埵部為主故唯是時輪，因此佛母也除種種佛母外不作其他名言，大誓是金剛薩埵的變化即真實嘿汝嘎，故不動部為主，因此于佛母也主要安立金剛空行母名言。

རེ་ཤིག་དེ་གཉིས་སངས་རྒྱས་ཁོ་ནར་བྱ་ལ། ཁྲོ་བོའི་དབང་ པོ་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ནི་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱི་ཁྲོ་བོར་གྱུར་པས་རིགས་ཐམས་ཅད་པ་ཉིད་ ཀྱི་ཕྱིར་དང་། སངས་རྒྱས་དང་ཁྲོ་བོའི་ཆ་བྱད་གཉིས་ཀར་འཛིན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཁྲོས་ པའི་ཧེ་རུ་ཀ་ཡང་ཡིན་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྲོས་པའི་ཁྲོ་བོའི་སྡེ་ཚན་ལ་ཡང་གཏོགས་ པས། རྡོར་སེམས་དང་ཀུན་བཟང་གཉིས་ཀར་གྱི་རིགས་སུ་གསུངས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ཡིན་ ལ། ཡུམ་ལའང་ཁྲོ་མོའི་དབང་ཕྱུག་ཅེས་ལོགས་སུ་ཐ་སྙད་མཛད་དོ། །དེས་ན་འདིར་རྗེ་ ཕྱོགས་པ་སོགས་ཀྱིས་ཁྲོ་བོ་རྣམས་ས་བཅུ་པ་སྒྲིབ་པའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ཞེས་གསུངས་ པ་ལ། བླུན་པོ་མཁས་འདོད་ཅན་རྣམས་རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་ཀྱང་དེར་ཐལ་ཏེ། ཁྲོ་བོ་ཡིན་ པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་བ་ནི། དོན་མ་གོ་བའམ་ཚིག་འཁྲི་ཙམ་མོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་ལྷ་ཞི་ཁྲོ་ གཉིས་ཀྱིས་ཟླས་ཕྱེ་བའི་ཁྲོ་བོ་དང་། གཤེགས་ཁྲོ་སེམས་དཔའ་གསུམ་གྱིས་ཟླས་ཕྱེ་བའི་ཁྲོ་ བོའི་དབྱེ་བ་ཕྱེ་སྟེ་སྨྲ་དགོས་པ་ལས། རྗེ་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་པས་ཁྲོ་བོ་རྣམས་ས་བཅུ་པའི་ ཕྱིར་སྒྲིབ་པའི་ཆ་ཙམ་ཡོད་གསུང་པ་ནི་གསུམ་གྱིས་ཟླས་ཕྱེ་བའི་ཁྲོ་བོ་ལས་དགོངས་པ་ལ། ཁྱེད་ཀྱིས་ཞི་ཁྲོ་གཉིས་ཀྱིས་ཟླས་ཕྱེ་བའི་ཁྲོ་བོ་ལས་བརྩམས་ཏེ་སྨྲས་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ སྡོམ་ཆེན་དགྱེས་རྡོར་འཇིགས་བྱེད་ཐོད་པ་ཅན་སོགས་ཞི་ཁྲོ་གཉིས་ཀྱིས་ཟླས་ཕྱེ་བའི་ཁྲོ་བོ་ ཡིན་ཀྱང་། གཤེགས་ཁྲོ་སེམས་གསུམ་གྱིས་ཟླས་ཕྱེ་བའི་གཤེགས་པ་ཡིན་གྱི་ཁྲོ་བོ་མ་ཡིན་ ནོ། །གཞན་ཡང་དགྱེས་རྡོར་ལ་སོགས་པ་ལ་སྒྲིབ་པའི་ཆ་ཙམ་ཡོད་པར་གསུངས་པ་ཡང་གཙོ་ བོར་སྤྲུལ་སྐུ་མཚོན་བྱེད་དུ་འཇོག་དགོས་ཤིང་། ས་བཅུ་པ་མཚོན་བྱེད་དུ་བཞག་ཀྱང་སྤྱིར་ནི་ འགལ་བ་མེད་དེ། ས་བཅུ་པ་བ་མཚོན་བྱེད་ཡིན་ན་དངོས་གནས་ལ་ས་བཅུ་པ་བ་ཡིན་མི་ དགོས་པའི་ཕྱིར་དང་། རྒྱུད་སྟོན་པ་པོ་ལ་ནི་འགལ་བ་མེད་དེ། འཇམ་དཔལ་གྲགས་པ་ཚུལ་ སྟོན་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ཡང་བསྡུས་རྒྱུད་སྟོན་པ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྡོ་ 3-95 རྗེ་སྙིང་འགྲེལ་གྱི་མཆོད་བརྗོད་དུ། ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱ་བསྡུས་དང་སྦྱར་བ་བྲང་འགྲོ་ཕྱག་རྒྱ་ སྟག་གི་པགས་པ་ཡིས། གང་ལ་བདུད་སོགས་སྒྲིབ་རྣམས་ཆ་ཙམ་ལྟ་བུ་སེམས་ཅན་དོན་དུ་ བརྒྱན་དེ་ལ། །ཞེས་འབྱུང་བ་ནི། སེམས་ཅན་དོན་དུ་ཞེས་པས་གདུལ་བྱ་གཞན་སྣང་དུ་སྟེ། སྤྲུལ་སྐུ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་གསལ་བས་གཞུང་ཚིག་འདིས་ཕྱིས་ཀྱི་གྲགས་པ་ཅན་གྱི་བླུན་པོ་ རྣམས། ཀྱཻ་རྡོར་ལོངས་སྐུ། བདེ་མཆོག་སྤྲུལ་སྐུ་ཟེར་བའི་རང་འཚང་བསྒྲགས་པ་ཡིན་ནོ།

暫且應視彼二為佛陀，忿怒主金剛勢成為金剛薩埵部忿怒故，因具一切部故，持佛陀和忿怒二種形相，既是佛陀忿怒的嘿汝嘎，也屬菩薩忿怒的忿怒部類，此是說為金剛薩埵和普賢二部之因，于佛母也另立忿怒自在母名言。 因此此處尊勝方等說諸忿怒是具障殘餘十地，愚者欲通者說金剛怖畏也應成彼，因是忿怒故，此是不解義或僅執文。其原因也是應分寂忿二分的忿怒和佛忿菩薩三分的忿怒而說，勝方尊者說諸忿怒因十地故有障分是從三分忿怒而密意，你從寂忿二分忿怒而說故。 因此大誓喜金剛怖畏持顱等雖是寂忿二分的忿怒，卻是佛忿菩薩三分的佛，非忿怒。又說喜金剛等有障分也主要應安立為表示化身，即使安立為表示十地總的也無相違，因為若是表示十地者不必實際是十地故，于續部說者也無相違，因文殊稱譽雖是菩薩而是略續說者故。 因此金剛心釋禮讚中說："煩惱所知聚相應爬行手印虎皮，為眾生義以魔等障分如許裝飾者。"此中"為眾生義"表明于所化他現即化身顯示，此經文宣示後來著名愚者們說喜金剛是報身、勝樂是化身的自誇。

།དེ་ ལ་འདིར་དུས་འཁོར་བ་སྔ་ཕྱི་ཕལ་ཆེར་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་དང་འཇིགས་བྱེད་གཅིག་པར་འདོད་ལ། དེ་ཡང་སྔ་རབས་པ་རྣམས་དཔྱད་པ་མ་བྱས་པར་ཁས་ལེན་ཅིང་། ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་ ལྟར་བཞེད་ལ། ཕྱི་རབས་པ་རྣམས་དཔྱད་པ་ཆེ་ཞིང་དཔྱད་འབྲས་མ་དག་ལ། རིག་པ་ལྟར་ སྣང་གི་སྒོ་ནས་གཅིག་པར་ཁས་ལེན་ནོ། །ཆོས་རྒྱལ་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་དང་། གཞན་ བདག་ཆེན་པ་སོགས་ཁ་ཅིག་ནི་སྒྲུབ་ཐབས་དང་ཆོ་གའི་སྒོ་ནས་དེ་གཉིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ དུ་མི་གཅིག་པར་བཞེད་དོ། །སྤྲུལ་གཞི་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལས་དེ་དག་སྤྲུལ་པ་དང་། ཐུགས་ རྒྱུད་ཀྱི་སྒོ་ནས་གཅིག་པར་ནི་སྔ་ཕྱི་ཐམས་ཅད་འདོད་པས་གོང་དུ་སྨོས་པའི་རྣམ་བཤད་ མཁན་དེ་རྣམས་ཐུགས་རྒྱུད་མི་གཅིག་པའི་ཁས་བླངས་ལ་སྐྱོན་གཏོང་པ་ནི་ཕྱོགས་སྔ་མེད་ པའི་ཐལ་འགྱུར་ཡིན་ལ། སྐབས་དེར་ཐུགས་རྒྱུད་གཅིག་ཀྱང་སྐུའི་རྣམ་པ་ཐ་དད་འབྱུང་བའི་ སྒྲུབ་བྱེད་མང་པོ་འགོད་ཅིང་། དེ་འདྲ་མི་འབྱུང་བར་འདོད་མཁན་ཡོད་པ་ལྟར་བྱས་ནས་ དགག་པ་མང་པོ་གཏོང་བའང་དེ་དང་འདྲའོ། །སྐབས་འདིར་རང་ལུགས་ནི་རིགས་ལྡན་སྤྲུལ་ པའི་སྐུ་ཀུན་མཁྱེན་དོལ་པོ་པ་གང་བཞེད་པ་དེ་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁས་ བླངས་དགོས་ཏེ་སྤྱིར་ཆོ་ག་དང་སྒྲུབ་ཐབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་དང་རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་ཐ་ དད་དུ་བྱེད་དགོས་པའི་གནས་སྐབས་ཅུང་ཟད་ཡོད་ཀྱང་ཆོ་གའི་གནས་སྐབས་ཕལ་ཆེར་དུ་ གཅིག་པར་བྱ་སྟེ། རྗེ་ཕྱོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་འཁོར་ལོ་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ཀྱིས་བཀུག་ 3-96 པའི་སྐབས་ༀ་བཛྲ་བྷཻ་ར་བ་ཨ་ཀཪྵ་ཡ་ཛཿ ཞེས་རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་ཀྱི་མཚན་གྱིས་གསུངས་ པའི་ཕྱིར་དང་། འགྲེལ་ཆེན་ལས། སྡོམ་ཆེན་དང་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་གཅིག་པར་གསུངས་པས་ཀྱང་ གྲུབ་བོ། །སྐབས་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཆོ་གའི་སྒོ་ནས་མི་གཅིག་པའི་ཚུལ་དུ་སྒྲུབ་པ་ལའང་འགལ་ བ་མེད་དེ། དཔེར་ན་ནག་པོ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་ཕོ་ཉ་གཅིག་ཉིད་ལའང་ལྷ་དང་ཀླུ་དང་བདུད་དང་ གནོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་དུ་སྒྲུབ་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་པ་ལྟར་སྒྲུབ་པ་དང་། འདས་པ་ ལྟར་སྒྲུབ་པ་སོགས་སྣ་ཚོགས་པ་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །སྒྲུབ་ཚུལ་ཐ་དད་པའི་ཚེ་ཐ་དད་པའི་ རྣམ་གཞག་དང་། གཅིག་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་ཚེ་གཅིག་པའི་རྣམ་གཞག་བྱ་དགོས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ནི་ བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ།

此處前後諸時輪師大多認為金剛勢和怖畏為一，且前代諸師未作觀察而承許，大遍智者也如是認為，後代諸師雖多作觀察但觀察結果不清凈，以似理而承許為一。法王勝方及其他大自在等有些認為從修法和儀軌而言彼二於一切方面不為一。 從所化基時輪化現彼等及心相續而言為一是前後諸師皆認可，故上述諸釋論師認為心相續不一的承許之過失是無前提之應成，彼時雖心相續為一但身相差別生起的眾多證成，及如有人認為不生如是而作眾多破斥也是如此。 此處自宗是應承許持明化身遍知多羅巴所認為者即是無倒故，總的雖略有從儀軌和修法而言金剛勢和金剛怖畏須作差別的時位，但于大多儀軌時位應作為一，因勝方尊者自身也于智慧輪被金剛勢召請時說"嗡班匝貝日巴阿卡夏雅匝"以金剛怖畏名說故，又由大疏說大誓和金剛勢為一故也成立。 于某些時位從儀軌而說不為一也無相違，如大黑天等同一使者亦有如天、龍、魔、夜叉等方式修持，如世間般修持，如出世間般修持等種種生起。修持方式差別時應作差別建立，一體修持時應作一體建立的情況不可思議。

།སྒྲུབ་ཚུལ་ཐ་དད་དེ་ལྟར་ཡིན་ཀྱང་ཐུན་མོང་གི་ཆོ་ག་རྣམས་གཅིག་ གིས་བསྒྲུབས་པས་ཆོག་པ་བཞིན། ཕྱག་རྒྱ་རྒྱན་བཀོད་ལ་སོགས་པའི་ཆོ་གའི་ཡན་ལག་ རྣམས་འདྲ་བར་སྦྱོར་དུ་རུང་ངོ་། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་དགུག་གཞུག་དང་། ཀླུ་དང་འབྱུང་པོ་སྒྲུབ་པ་ སོགས་དང་། ལས་ཚོགས་རྒྱས་པ་སོགས་ལ་སེམས་དཔའ་ཁྲོ་བོའི་ཚུལ་གྱིས་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ པས་འཇིགས་བྱེད་དང་སོ་སོ་ཡིན་ལ། སྲུང་འཁོར་གྱི་གཙོ་བོའམ། རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ཉིད་དཀྱིལ་ འཁོར་གྱི་གཙོ་བོར་བྱེད་པ་དང་། སྡོམ་ཆེན་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་སངས་རྒྱས་ཁྲོ་བོ་ ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པས། འཇིགས་ཤུགས་དེ་གཉིས་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་དོ། །གནད་འདི་ ཤེས་ན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོ་དང་། རྗེ་ཕྱོགས་པ་གཉིས་དགོངས་པའི་གཏད་ མཚམས་ལ་འགལ་བ་མི་འདུག་མོད། གནས་སྐབས་བརྗོད་ཚུལ་ཐ་དད་དུ་བྱུང་བ་སྔ་མའི་ གསུང་བཞིན་སྐྱོང་དགོས་ཏེ། ཕྱོགས་དང་སྒོ་ཐམས་ཅད་ནས་ཚད་མར་གྱུར་པ་དང་། ཤིང་ རྟའི་སྲོལ་འབྱེད་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་ཚོགས་རྣམས་ཀྱང་ཚུལ་ སྟོན་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་གཙོ་བོ་སངས་རྒྱས་ཀུན་འདུས་དང་། གཤེགས་པ་ཡབ་ཡུམ་རྒྱུད་ སོ་སོ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་དང་། སེམས་དཔའ་ཡབ་ཡུམ་ས་བཅུ་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་གནས་ 3-97 པ་དང་། ཁྲོ་བོ་ཁྲོ་མོ་རྣམས་ས་བཅུ་དབང་བསྐུར་ཐོབ་པ་ཙམ་པོ་ལ་གནས་པ་དང་། གསུང་གི་ རྣལ་འབྱོར་མ་ནས་རབ་གཏུམ་མའི་བར་རྣམས་ལུས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ལྷ་ལ་སེམས་རྒྱུད་འཇིག་ རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཇི་ལྟར་འོས་འོས་སུ་སྐྱེས་པའི་ཚུལ་ དང་། གྲུབ་པ་དང་འབྱུང་པོ་རྣམས་ཕལ་ཆེར་འཇིག་རྟེན་ལས་མ་འདས་པའི་ཚུལ་དུ་བྱས་ ནས། ངོ་བོ་རྒྱལ་བའི་ཡེ་ཤེས་གཅིག་ཉིད་རྣམ་པ་གང་ལ་གང་འདུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཚུལ་སྟོན་ལ་ དེ་དང་དེར་བསྟན་པའོ་ཞེས་ང་རྒྱལ་བསྐྱེད་དགོས་པ་ཡིན་པས། ཀུན་རྫོབ་གནས་སྐབས་ཀྱི་ རིམ་པ་ལ་བཟང་ངན་གཏན་ནས་མེད་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། གཙོ་བོའི་གནས་སུ་ཀླུ་ལྟ་བུ་ཞིག་ བཀོད་དེ་སྒོམ་བཟླས་བྱས་ན་དངོས་གྲུབ་མི་འགྲུབ་པར་མ་ཟད་བྱུར་ཆགས་ཆེན་པོའི་རྒྱུར་ འགྱུར་བ་དག་ཡོད་དོ། །ཁྲོ་བོའི་རྒྱལ་པོ་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ནི། ཁྲོ་བོའི་སྡེ་ཚན་དུ་བྱེད་པའི་ཚེ་ རིགས་གཉིས་བཟུང་བའི་དགོས་པ་ལ། ཁྲོ་བོ་གཞན་ལས་རྒྱུད་མཐོ་བ་སྟེ་བྱང་སེམས་ཞི་བ་ རྣམས་དང་མཉམ་པར་བྱེད། དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་རྗེས་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཁྲོ་ བོ་ཧེ་རུ་ཀའི་མཚན་ཡང་འདོགས་ལ། ཁྲོ་བོ་གཞན་རྣམས་ལ་ནི་ཧེ་རུ་ཀའི་མཚན་མི་སྦྱོར་རོ།

雖有如是不同修法，但如共同儀軌以一即可成辦，手印莊嚴等儀軌支分可同樣配合。其中召請智慧和修持龍及部多等，及廣大事業等是以菩薩忿怒方式修持故與怖畏各異，若作護輪主尊或以金剛勢自身為壇城主尊，及大誓等時位是修為佛陀忿怒故，作怖畏勢二者為一。 若知此要則法王大遍智者和勝方尊者二人密意指向無相違，但應依前者所說護持時位不同說法，因是一切方向和門中皆為量及開啟車道故。其中對壇城諸天眾也應以示現名言方式生起我慢：主尊為諸佛總集，雙運父母為各續部佛陀方式，菩薩父母住于殊勝十地，諸忿怒父母僅住于獲得十地灌頂，從語瑜伽母至極暴母等身為世間天而心相續生起世間和出世間道智慧隨其所宜的方式，成就者和部多等大多作未出世間方式，本性即佛智一體以隨何所化門而示現而示為彼彼。 因此於世俗階段次第也非全無優劣，如若置龍等於主尊處而作修誦，不僅不成悉地且有成為大衰損因者。忿怒王金剛勢，于作為忿怒部類時持二部的必要是較其他忿怒高品，令等同寂靜諸菩薩，爾時因是隨順佛陀故，也安立佛陀忿怒嘿汝嘎名，而於其他諸忿怒不配嘿汝嘎名。

དེ་ལྟར་བཤད་པ་རྣམས་གོ་ན། འདི་དག་གི་སྐབས་ཀྱི་དགག་སྒྲུབ་རྩོད་པ་མང་པོ་དེ་རྣམས་ བརྒལ་ལན་གྱི་སྤྲོས་པ་མི་དགོས་པར་དབྱིངས་སུ་ཞི་འགྲོ་བའི་ཕྱིར། ཅུང་ཟད་ཞིབ་ཏུ་བཤད་ པ་ཡིན་གྱི། ད་ནི་ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ ། དམིགས་པའི་རིམ་པ་རྣམས་དཀྱུས་ཀྱིས་གསལ་ ལ་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ཀྱི་སྐུ་མདོག་ནི་མཐིང་ནག་ཏུ་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དུས་འཁོར་དུ་སྔོན་པོ་དང་ནག་ པོ་ཁམས་ཐ་དད་པའི་དབང་གིས་ཐ་དད་དུ་བཞག་པ་ཤས་ཆེ་ཡང་རེས་འགའ་གཅིག་ཏུ་ གསུངས་པའང་ཡོད་མོད་ཀྱི། སྲུང་འཁོར་གྱི་སྐབས་འདིར་ནག་པོ་བསྔགས་སོ།། །། གསུམ་པ་ནི། ཕྱག་རྒྱ་མཚོན་ཆ་རྒྱན་རྣམས་དགོད་པའི་དོན་ལ་མང་པོ་ཞིག་གི་བློ་ལ་ ཐོག་མར་རྒྱན་དང་ཕྱག་མཚན་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཞིག་བསྒོམས་ནས། སྔགས་དེ་དང་དེས་གོས་ 3-98 རྒྱན་མཚོན་ཆ་རྣམས་བསྐྱེད་དེ། སྐུ་ལ་བསྐོན་ཅིང་ཕྱག་ཏུ་གཏོང་བའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི། དགོངས་དོན་མ་གོ་ཞིང་དམ་པའི་གསུང་ངག་མེད་པར་དཔེ་སྒྲོགས་ཙམ་ལ་ང་རྒྱལ་ཞིང་ཡིད་ ཚིམ་པའི་སྐྱོན་ཡིན་ལ། དེས་ན་དེ་དང་དེར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཤིང་ས་བོན་དང་སྔགས་ཀྱི་ སྟོབས་ལས་མཐུ་ཆེན་དུ་བྱས་པ་ཉིད་བྱིན་རླབས་དགོད་པ་ཡིན་པས་དགོད་པའི་དོན་དེ་ལྟར་ དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྣ་རྒྱན་གཉིས་ཀྱི་ས་བོན་ཧཾ་ཧཿསྐེ་རགས་ཀྱི་ས་བོན་ཨཾ། མགུལ་རྒྱན་གྱི་ ས་བོན་ཨཿལག་གདུབ་ཀྱི་ས་བོན་ཨ་ཨཱཿཞབས་གདུབ་ཀྱི་ས་བོན་ཧ་ཧཱ། ཐོད་སྐམ་གྱི་དབུ་ རྒྱན་དང་། གཙུག་གི་ནོར་བུ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་པའི་ས་བོན་ཧཾ་ཡིན་ལ། སྐུ་ལ་བྱུགས་ པའི་ཐལ་ཆེན་གྱི་ས་བོན་ནི་བཾ་ཡིན་ནོ། །ས་བོན་བཅུ་པོ་ནི། ཁམས་ལྔ་དང་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམ་ པར་དག་པའམ། རླུང་བཅུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དང་། གནས་ཀྱི་དབྱེ་བས་དེ་རྣམས་ཕྱག་རྒྱ་བཅུ་ཡིན་ལ། རིགས་མཚུངས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་རྣ་ རྒྱན་མགུལ་རྒྱན། སྐེ་རགས། ཕྱག་གདུབ། ཞབས་གདུབ། སྤྱི་བོའི་ནོར་བུ་ཐལ་བ་སྟེ་རྣམ་ གྲངས་བདུན་བྱུང་ནའང་། ལག་གདུབ་རྐང་གདུབ་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་པས་ཕྱག་རྒྱ་དྲུག་གོ །

若瞭解如是所說，則此等時位眾多破立諍論無需問答增益而歸於法界，故略作詳說，今當止息極大增益。觀想次第諸項明顯，金剛勢身色應作深藍，雖於時輪中因青色和黑色界不同而多立為異，有時也說為一，但此護輪時位讚歎黑色。 第三，關於佈設手印武器莊嚴義，許多人心中想：初修無任何莊嚴和手印，以彼彼咒語生起衣飾莊嚴武器，披于身上置於手中。此是未解密意且無聖者教言而僅誦讀文句生慢心滿足之過。因此應知彼彼加持及由種子咒力成大威力即是加持佈設之義。 兩耳飾種子為"杭哈"，腰帶種子為"昂"，項飾種子為"阿"，手鐲種子為"阿阿"，足鐲種子為"哈哈"，干顱冠飾和頂寶合一之種子為"杭"，涂身骨灰種子為"榜"。此十種子是五界和五蘊清凈或十風清凈為十度本性，由處分類彼等為十手印，就類同而言：耳飾、項飾、腰帶、手鐲、足鐲、頂寶、骨灰雖成七種，但手鐲足鐲合一故為六手印。

དེ་དག་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་དག་པ་སྟེ། གཙུག་གི་ནོར་བུ་སྦྱིན་པ། རྣ་རྒྱན་བཟོད་པ། གདུབ་བུ་ ཚུལ་ཁྲིམས། མགུལ་རྒྱན་བརྩོན་འགྲུས། སྐེ་རགས་བསམ་གཏན། ཐལ་ཆེན་ཤེས་རབ་ཅེས་ བྱ་བའམ། ཡང་ན་སྐེ་རགས་དང་མགུལ་རྒྱན་ཡང་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ནས་བརྩོན་འགྲུས་དང་ སྦྱར། མཆོད་ཕྱིར་ཐོགས་བསམ་གཏན་དུ་བྱེད་པའང་སྣང་ངོ་། །རྡོ་རྗེ་དར་དཔྱངས་ཀྱི་སྟེང་ དུ་རྡོ་རྗེ་ཟླ་བ་ཕྱེད་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཟླ་ཕྱེད་དར་དཔྱངས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དར་དཔྱངས་ ནི་ཐོད་པའི་འཕྲེང་བའི་རྩ་བཅིངས་ཀྱི་འོག་ཏུ་ཆུག་པའི་སྣམ་བུའི་ངོས་ནས་རྣ་ལྟག་གཡས་ གཡོན་དུ་དར་དཔྱངས་པ་ཡིན་ལ། ཟླ་ཕྱེད་ཀྱང་རལ་པའི་གཡོན་ངོས་ཀྱི་ཟླ་བ་ཕྱེད་པ་མ་ ཡིན་ཏེ། དར་དཔྱངས་དང་འབྲེལ་བར་དབུས་སུ་དབྱུག་པ་བསྒྲེང་བའི་རྩེ་ལ་ཟླ་ཕྱེད་ནོར་བུས་ 3-99 མཚན་པའོ། །དེའི་ས་བོན་ཨཾ་ཡིག་ཡིན་ལ། མཆོད་ཕྱིར་ཐོགས་ཏེ་སེ་རལ་ཁ་ནི། ཨ་ཨཱཿཨཾ་ ཞེས་རྡོ་རྗེ་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཡི་གེ་ལས་བྱུང་བའི་དོན་ཏེ། སྔགས་དོན་ ལ་སརྦ་སྭཱ་ར་ཨེ་ཀ་ཞེས་པ་ལྟར་ན་དབྱངས་ཐམས་ཅད་གཅིག་པ་ཞེས་པ་ཡིན་ན། དབྱངས་ ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཨ་ཡིག་ཡིན་ཞེས་པའོ། །ཡང་རྒྱ་བོད་ཀྱི་དཔེ་གཞན་དུ་བཛྲ་སྭཱ་ར་ཨེ་ཀ་ ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར་ན། རྡོ་རྗེའི་དབྱངས་གཅིག་པུ་སྟེ་རྩ་བ་མི་འགྱུར་བའི་དབྱངས་ཨ་ཐུང་ཁོ་ ན་ལ། ཏྲི་སྭཱ་ར་ཞེས་དབྱངས་གསུམ་སྟེ་ཚེག་དྲག་དང་ཀླད་སྐོར་བསྣན་པ་དང་། མ་བསྣན་ པའི་ངེས་པས་གཅིག་ལས་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ཞེས་པའོ། །དེ་ཡང་དོན་དམ་མི་འགྱུར་བའི་ཡེ་ཤེས་ གཅིག་ཉིད་རྡོ་རྗེ་གསུམ་དུ་སྣང་བའི་བརྡ་སྟེ། ཚངས་སྐུད་ལ་མདུད་པ་གསུམ་ཡོད་པའི་ངེས་ པས་ས་བོན་གསུམ་མོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣ་རྒྱན་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་པ་དང་། མགུལ་རྒྱན་ སྐེ་རགས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་པ་དང་། གདུ་བུ་བཞི་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་པ་དང་། ནོར་བུ་དང་ ཐལ་བ་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་པ་དང་། ཟླ་ཕྱེད་དར་དཔྱངས་དང་ཚངས་སྐུད་རྣམས་ལ་ཕྱག་ རྒྱ་དྲུག་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཕར་ཕྱིན་དྲུག་དག་པའོ། །དེ་ཡང་ནོར་བུ་དང་ཐལ་བ་སྦྱིན་པ། རྣ་རྒྱན་ བཟོད་པ། གདུབ་བུ་ཚུལ་ཁྲིམས། མགུལ་སྐེད་བརྩོན་འགྲུས། མཆོད་ཕྱིར་ཐོགས་བསམ་ གཏན། དར་དཔྱངས་ཤེས་རབ་བོ། །ཡང་ཕྱག་རྒྱ་ལྷག་མ་བཞི་ནི། སྟག་ལྤགས་ཀྱི་ས་བོན་ ཀྵཿཡིག་མ་རུངས་པ་འཇོམས་པའི་ཕྱིར་སྲིན་པའི་ས་བོན་དང་། ལྟེ་འོག་ནས་སྐུལ་བྱེད་ཀྱི་ གཏུམ་མོ་སྦར་བར་བྱེད་པ་མཚོན་ནོ།

彼等為六度清凈：頂寶為佈施，耳飾為忍辱，手鐲為持戒，項飾為精進，腰帶為禪定，骨灰為智慧。或者腰帶和項飾合一配精進，供養具配禪定亦可見。 金剛垂帶上有金剛月半，稱為月半垂帶，其中垂帶是在顱鬘根系下插入的布條邊從兩耳後垂下的帶子，月半非髮髻左側的半月，而是與垂帶相連於中央豎杖頂端以半月寶珠為標記。其種子為"昂"字，供養具即虎皮帶是從"阿阿昂"即三金剛清凈本性字而生之義。 若如咒義"薩日瓦娑瓦日阿葉嘎"即"一切元音為一"，表示一切元音根本為"阿"字。又如其他漢藏本中出現"班匝娑瓦日阿葉嘎"，則為金剛元音唯一，即根本不變元音唯短"阿"，"底日娑瓦日"即三元音，表示加頓號和頭圈及不加的決定而從一分為三。此亦是勝義不變智慧一體顯現為三金剛之符號，由梵線有三結決定故為三種子。 如是兩耳飾合一，項飾腰帶合一，四手鐲合一，寶珠和骨灰合一，月半垂帶和梵線等稱為六手印，即六度清凈。即寶珠和骨灰為佈施，耳飾為忍辱，手鐲為持戒，項腰為精進，供養具為禪定，垂帶為智慧。又餘四手印：虎皮種子為"叉"字，為降伏惡者故為羅剎種子，表示從臍下激發猛火。

།བདུད་རིགས་བརྒྱའི་མགོ་བོའི་འཕྲེང་བ་ལ་ས་བོན་ ཧཾ་ཀྵཿནི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་དང་། སྟོང་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པས་བདུད་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པ་མཚོན་ ལ། སྐབས་གཞན་དུ་མགོ་འཕྲེང་གི་སྔགས་དང་མཁའ་འགྲོ་མའི་འཕྲེང་སྔགས་གཅིག་པར་ གསུངས་པའང་ཡོད་ཅིང་། འདིར་ཡང་སུམ་ཅུ་དང་བདུན་ཅུ་ཞེས་འབྱུང་ལ། དང་པོར་སྡེ་ པ་དྲུག་གི་གསལ་བྱེད་སུམ་ཅུ་དབྱེ་གཞི་རྩ་བའི་ཚུལ་དུ་བཞག་པ་དང་། དེའི་སྟེང་དུ་ཧ་སྡེ་ 3-100 བསྣན་ཏེ་སུམ་ཅུ་སོ་ལྔ་ལ་རིང་ཐུང་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱེ་བའི་བདུན་ཅུ་ནི་ནང་སེལ་དབྱེ་བའི་ཚུལ་ ཏེ། བདུན་ཅུ་དང་སུམ་ཅུ་བསྡོམས་པའི་གསལ་བྱེད་བརྒྱ་ཐམས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་མགོ་ འཕྲེང་ངོ་། །དབུ་རྒྱན་ཐོད་སྐམ་ལྔའི་ས་བོན་ནི། ཧ་ཡིག་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་ལ་རྩ་ བའི་དབྱངས་ལྔ་ཞུགས་པ་ཕུང་པོ་ལྔ་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་མཚོན་ནོ། །དེ་ལྟར་གསུམ་གྱི་སྟེང་དུ་ འོག་གི་གླང་ལྤགས་བསྣན་པས་འདིར་བཞི་དང་། གོང་གི་དྲུག་སྟེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་དག་ པའི་ཕྱག་རྒྱ་བཅུ་ལས་དྲུག་ནི་བཤད་ཟིན། སྟག་ལྤགས་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཏེ་དངོས་པོར་ འཛིན་པ་སྤངས་པའི་སྒོ་ནས་ཐབས་མཁས་ཀྱི་འགྲོ་བའི་དོན་སྤྱོད་པ་ཐབས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་དང་། མགོ་འཕྲེང་ནི་བདུད་བཞི་འཇོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་ཏེ། རླུང་བཅུ་རྣམ་པར་དག་ པའི་སྟོབས་བཅུ་ལ་ཁམས་ལྔ་ཐབས་ཤེས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བཅུས་རེ་རེ་བཞིན་ཕྱེ་བ། སྟོབས་བརྒྱ་ སྟེ་དེས་བདུད་རིགས་མ་དག་པའི་ཕུང་ཁམས་བཅུ་ལ་རེ་རེ་བཞིན་ལས་རླུང་བཅུའི་བྱེད་པ་ འཇུག་པ་བརྒྱ་ཕྲག་རྣམས་བཅོམ་པ་དང་། ཐོད་སྐམ་གྱི་དབུ་རྒྱན་ནི་ཤའི་ར་རི་བྲལ་ཞིང་རུས་ པ་སྲ་བ་ལྟར། སྐྱོན་དག་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བས་སྨོན་ལམ་ གྱི་ཕར་ཕྱིན་དང་། གླང་ལྤགས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་ནོ། །དེ་རྣམས་གནས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ ཕྱག་རྒྱ་བཅུ་དྲུག་སྟོང་ཉིད་བཅུ་དྲུག་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། རྣ་རྒྱན་གཉིས་ཕྱག་གདུབ་ གཉིས། ཞབས་གདུབ་གཉིས། མགུལ་སྐེད་གཉིས་སོ་སོ་དང་། ནོར་བུ་ཐལ་བ་གཉིས་སོ་སོ་ དང་། ཟླ་ཕྱེད་དང་དར་དཔྱངས་སོ་སོར་བགྲངས་པས་གྲངས་བཅུ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །ཕྱག་ མཚན་རྣམས་ལ་གཡས་ཀྱི་ཕྱག་མཚན་རྣམས་དམར་ཆ་མཚོན་པའི་ཀྵཿཡིག་དང་། ཤེས་རབ་ ཀྱི་ཕྱོགས་མཚོན་པའི་རྣམ་བཅད་དང་། དྲག་པོ་མེ་མཚོན་པའི་རཾ་ཡིག་གོ །གཡོན་གྱི་ཕྱག་ མཚན་རྣམས་དཀར་ཆ་མཚོན་པའི་ཧ་ཡིག་དང་། ཐབས་ཀྱི་ཀླད་སྐོར་དང་ཞི་བ་ཆུ་མཚོན་ པའི་བ་ཡིག་རྣམས་ཚོགས་པ་ཡིན་ལ། ཤེས་རབ་རྣམས་བསམ་པ་ཐབས་མཚོན་པའི་ཕྱིར་ས་ 3-101 བོན་རྣམས་ཐུང་ངུ་དང་། ཐབས་ཀྱི་ཡི་གེ་ཧོཿཡིག་སྦྱར་ལ། ཐབས་རྣམས་བསམ་པ་ཤེས་རབ་ ཡིན་པའི་ཕྱིར། ས་བོན་རིང་པོ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡི་གེ་ཧོཿཕྲཻཾ་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ།

百魔頭鬘種子"杭叉"表示大樂和空性雙運而降伏一切魔，于其他時說頭鬘咒與空行母鬘咒為一，此處也說三十和七十，初立六類三十輔音為分基根本方式，其上加"哈"類成三十五，以長短二分為七十是內分類方式，七十和三十合計百輔音本性頭鬘。 五干顱冠種子是大樂本性"哈"字入五根本元音表示五蘊清凈智慧。如是三上加下象皮成此四，及上六即十度清凈十手印中六已說訖。虎皮是現前我慢，由斷執實而以方便行利眾生為方便度，頭鬘是降伏四魔為力度，即十風清凈十力以五界方便智慧十分別各分，百力即以彼降伏不凈蘊界十各入十業風作用百數，干顱冠飾如離血肉筋骨堅實，表示離過愿果不變異為愿度，像皮為智慧度。 彼等由處分類成十六手印表十六空性清凈：兩耳飾、兩手鐲、兩足鐲、項腰各二、寶珠骨灰各二、月半垂帶各別計數成十六數。 手印中右手印以"叉"字表赤分，以頓號表智慧分，以"讓"字表猛烈火。左手印以"哈"字表白分，以頭圈表方便和以"巴"字表寂靜水等聚集，智慧諸表示思維方便故種子短，配方便字"吙"，方便諸表示思維智慧故種子長，配智慧字"吙啤"。

།གཞན་ཐམས་ ཅད་ལ་བཛྲ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པ་ལ་ཚངས་མགོ་ལ་མེད་པ་ནི། ཙ་ཏུར་བེ་ཏ་སྭ་བྷཱ་ཝ་ཞེས་ པ་ཉིད་བཛྲ་གྱི་དོད་དེ། རིག་བྱེད་བཞིའི་རང་བཞིན་ཞེས་པའོ། །གླང་ལྤགས་ཀྱི་ས་བོན་ལ་ ཀྵཿཡིག་བཅུ་གཉིས་གཡས་ཀྱི་ཕྱག་མཚན་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ས་བོན་དང་། ཧ་ཡིག་བཅུ་གཉིས་ གཡོན་གྱི་ས་བོན་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱག་མཚན་ཡིན་པས་ཕྱག་ཐ་མ་གཉིས་ཕྱག་གཞན་རྣམས་ ཀྱི་ཆ་ཤས་ལས་བྱུང་བ་དང་། ཕྱག་མཚན་གླང་ལྤགས་ལ་ཕྱག་མཚན་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆ་ ཤས་ཚང་བ་སྟེ། དེ་ཡང་དུས་སྦྱོར་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རླུང་དང་། ལས་རླུང་འཕོ་ཆེན་བཅུ་གཉིས་ འགགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ས་བཅུ་གཉིས་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་རྣམས་མཚོན་ཅིང་ ཧ་ཀྵ་རེ་རེ་བཞིན་དབྱངས་རིང་ཐུང་དྲུག་དྲུག་སྟེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་ནི། འགྱུར་མེད་ཀྱི་ ཐིག་ལེ་དྲུག་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཕྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དོན་དམ་ཐབས་ཤེས་ དབྱེར་མེད་ཀུན་ཏུ་འོད་ལ་སོགས་པའི་ས་བཅུ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཡེ་ཤེས་ ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་དངོས་ཡིན་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཁྲོ་བོ་ཆེན་པོས་བགེགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལོག་འདྲེན་ བཅོམ་པ་དང་། དོན་དམ་པར་ཡེ་ཤེས་དེས་སྒྲིབ་པ་གསུམ་པོ་ཆར་གཏོགས་དང་བཅས་པའི་ བགེགས་བཅོམ་པ་ནི་གླང་ལྤགས་ཀྱིས་མཚོན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀླུ་བཅུ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བརྒྱན་ པ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་ཚན་གྱི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པར་དོན་ གྱི་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིར་ཀླུ་རྒྱལ་བའི་ས་བོན་ཧུཾ་ཐུང་དང་། རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ས་བོན་ཧཱུྃ་ ཡིག་རིང་པོར་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་ཕྱག་རྒྱ་དྲུག་ནི་རུས་རྒྱན་ཡིན་ལ། ཀླུ་རྣམས་ནི་སྦྲུལ་གདུག་ པའི་གཟུགས་ཁ་དོག་མངོན་རྟོགས་ནས་འབྱུང་བ་དང་མཐུན་པ། ཕྱག་རྒྱ་དྲུག་པོ་ལ་སྦྲུལ་གྱི་ ལུས་རྣམས་ཅུང་ཟད་དཀྲིས་ཤིང་མགོ་རྣམས་གདེངས་ཀ་བྱས་ཏེ་ཕྱིར་ལྟ་བའོ། །ཞལ་ཕྱག་ལ་ 3-102 སོགས་པའི་དག་པ་གཞན་རྣམས་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཉིད་དང་འདྲ་ལ། འདིར་ས་བོན་ ཅན་གྱི་སྔགས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་རློབས་པ་ཡིན་གྱི། སྐབས་འདིར་ས་བོན་ལས་བསྐྱེད་པ་ནི་མ་ ཡིན་ནོ།། །། བཞི་པ་ནི། ༀ་ཧཱུྃ་ཀྲོ་དྷ་ཨིནྡྲོ་ཧཾ། ཞེས་སོགས་ཏེ། ང་ཉིད་ཁྲོ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་པོ་ ཡང་ཡིན་ལ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྲོ་བོ་གཞན་རྣམས་ལ་བཀའ་སྦྱིན་པ་པོའོ། །ཞེས་ང་རྒྱལ་བཟུང་བ་ ཉིད་དེ་འདི་ནི་གཙོ་བོ་ཁོ་ནའི་ང་རྒྱལ་འཛིན་པ་ཡིན་པས་འཁོར་རྣམས་མ་སྤྲོས་པའི་སྔོན་དུ་ བྱེད་པ་ཉིད་བཟང་ངོ་།། །། ལྔ་པ་འཁོར་ཚོགས་སྤྲོ་བ་ལ། འཁོར་ཚོགས་མཁའ་ནང་ནས་སྤྲོ་ན། རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ཡུམ་ ཅན་དུ་དགོས་ཀྱང་། འདིར་ཐུགས་ཀ་ཁོ་ན་ནས་སྤྲོ་བར་གསུངས་པས་གཙོ་བོ་ཡང་ཡབ་རྐྱང་ ཡིན་པར་ཞོར་ལ་རྟོགས་སོ།

其他一切前有"金剛"而梵頭無者，是"遮圖爾韋達娑婆瓦"即金剛之替代，意為四明本性。像皮種子中十二"叉"字是右手印十二種子，十二"哈"字是左手印十二種子，故最後二手從其他手分出，手印象皮具其他一切手印分。 此亦表示十二時合風和十二大遷業風滅盡的十二智慧地由方便智慧分別，每個"哈叉"以六長短元音即十二分別，是不變明點六由方便智慧分別的智慧，如是勝義方便智慧無別遍光等十二地合一智慧是真實智慧度，世俗中大忿怒降伏魔王邪引，勝義中彼智慧降伏三障及其所屬魔由象皮表示。 如是十龍莊嚴也應知義為十度等十類法清凈。此中龍王種子為短"吽"，遍勝種子為長"吽"。如是六手印是骨飾，諸龍是毒蛇形色如現觀所說相應，六手印略纏蛇身諸頭昂首外望。面手等其他清凈與吉祥時輪相同，此處以有種子咒加持，非此處從種子生。 第四，"嗡吽卓達印卓杭"等，即我是一切忿怒自在且是賜令其他智慧忿怒者，即持此我慢，此是唯持主尊我慢故於未放眷屬前作為善。 第五，放眷屬眾中，若從虛空內放眷屬眾，金剛勢須具佛母，此處說唯從心間放故順便了知主尊也是單父。

།དེ་ལ་ཁྲོ་བོའི་སྡེ་ཚན་ནས་འབྱུང་པོའི་སྡེ་ཚན་གྱི་བར་དུ་རིམ་ པ་དྲུག་ཡོད་པ་ལས། དང་པོ་ཁྲོ་བོ་བཅུ་སྤྲོ་བ་ནི། རང་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ཀྱི་ང་རྒྱལ་དུ་གནས་ པའི་ཐུགས་ཀར་ཧ་ཡ་ར་ཝ་ལ་བརྩེགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཡི་གེའི་གོང་བུ་བསྒོམ་པར་བྱ་ སྟེ། འདིའི་དོན་ལ་ལྔ་བརྩེགས་གཅིག་ཏུ་སྒོམ་པ་དང་། ཧ་ཧ་ཡ་ཡ་སོགས་བརྩེགས་པ་བསྒོམ་ ཞེས་པ་དང་། ཧ་ཧ་ཡི་ཡི་སོགས་སྒོམ་པར་འདོད་པ་དང་། བརྩེགས་མའི་ཡི་གེ་དེ་ཉིད་ནས་ ལྷ་གཉིས་ཚན་གཉིས་ཚན་བསྐྱེད་ཟིན་པ་ན། རིམ་པས་ཟད་ནས་བཅུ་ཅར་སྤྲོས་ཟིན་པ་ན། ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་སྟོང་པར་སོང་བར་འདོད་པ་མང་མོད་ཀྱང་། ཐུགས་ཀའི་ས་བོན་ལས་ ཧ་ཧ་སོགས་ཡི་གེ་དེ་དག་སྤྲོ་བ་ཡིན་གྱི། ཐུགས་ཀའི་ས་བོན་ཉིད་བགོ་བཤའ་བྱས་ནས་ལྷར་ འགྲོ་བ་མིན་ནོ། །དེས་ན་ཧ་ཡ་ར་ཝ་ལ་ཐུང་ངུ་བརྩེགས་པ་ནི། གཙོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ས་བོན་ཧཱུྃ་ཡིག་ གི་རྣམ་འགྱུར་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ལྷ་སོ་སོ་སྤྲོ་བའི་དོན་དུ་ཡི་གེའི་གཟུགས་ཐ་དད་ པར་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ལྔ་བརྩེགས་ཀྱི་སྟེང་མ་ཧ་ཡིག་ལས་ཧ་ཐུང་ལྗང་ཁུ་དང་། ཧཱ་ 3-103 རིང་སྔོན་པོ་སྤྲོས། སྟེང་འོག་གི་ཁྲོ་བོར་གྱུར་ཏེ་རྣ་བ་གཡོན་ནས་སྟེང་གི་དང་། གཡས་ནས་ འོག་གི་ཁྲོ་བོ་སྤྲོས་ཏེ། སྟེང་འོག་གི་རྩིབས་ལ་བཀོད་ཟིན་པ་ན། ཧཱ་ཡིག་གི་འོག་གི་ཡ་ལས་ ཡི་རིང་ཐུང་གཉིས་སྤྲོས། ཐུང་ངུ་ཤར་གྱི་ཁྲོ་བོ་དང་། རིང་བོ་ཤར་ལྷོ་མཚམས་ཀྱི་ཁྲོ་བོར་ གྱུར། ཤར་བ་སྣ་བུག་གཡོན་དང་། ཤར་ལྷོ་བ་སྣ་བུག་གཡས་ནས་སྤྲོས་ཏེ། སོ་སོའི་ཕྱོགས་ སུ་རང་རང་གི་གདན་ལ་འགོད་དོ། །དེས་གཞན་རྣམས་ལའང་མཚོན་ཏེ། བྱང་གི་ཁྲོ་བོ་ལྕེའི་ དབུས་རོ་མྱང་བའི་སྒོ་དང་། བྱང་ཤར་བ་ཆུ་ལམ་དང་། ནུབ་པ་བཤང་ལམ་དང་། ནུབ་བྱང་ པ་གཙུག་ཏོར་གྱི་བུ་ག་རྩ་དབུ་མའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྒོ་ནས་སྤྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །ཁྲོ་བོ་སྤྲོ་བའི་བྱ་བ་ རྫོགས་ནས་ཟད་པར་སྤྲོ་བ་ལ་བབ་པ་ན། སྔར་གྱི་ཧ་ཡ་ར་ཝ་ལ་བརྩེགས་པའི་གོང་བུ་དེ། ང་ ཉ་ཎ་མ་ན་བརྩེགས་པའི་གོང་བུར་གྱུར་ཏེ། ཡི་གེ་སྟེང་མ་ང་ལས་ང་ངཱ་གཉིས་སྤྲོ་བ་དང་། ཉ་ ལས་ཉི་ཉཱི་སྤྲོ་བ་སོགས་ཐུགས་ཀའི་ས་བོན་བསྒྱུར་བ་དང་། ཇི་ལྟར་སྤྲོ་བའི་ཚུལ་རྣམས་འབྱུང་ པོའི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་རིགས་འགྲེའོ། །བརྩེགས་མའི་ཡི་གེ་ལྔ་པོའི་ཁ་དོག་ནི། སྟེང་ནས་ རིམ་པས་ལྗང་ནག་དམར་དཀར་སེར་བའི་རིམ་པ་ཁོ་ནའོ།

其中從忿怒部類至部多部類有六次第，首先放十忿怒：住于自身金剛勢我慢心間修"哈雅日瓦拉"疊字本性文字團。此義有修一個五疊，修"哈哈雅雅"等疊字，欲修"哈哈宜宜"等，及從彼疊字生二尊二尊已，次第盡已放十尊已，許多認為日輪成空，然是從心間種子放"哈哈"等彼等文字，非心間種子自分為天。 故應知短"哈雅日瓦拉"疊字是主尊種子"吽"字變化，為放各天而轉為不同文字形。故從五疊上"哈"字放綠短"哈"和藍長"哈"，成上下忿怒，從左耳放上者，從右耳放下者，置於上下輻已，從"哈"字下"雅"放長短"宜"二，短者成東方忿怒，長者成東南隅忿怒，東者從左鼻孔，東南者從右鼻孔放出，置於各自方位各自座。 以此類推其他：北方忿怒從舌中嘗味門，東北者從水道，西者從糞道，西北者從頂髻孔中脈外門放出。忿怒放出事業圓滿後輪到放盡時，前"哈雅日瓦拉"疊字團變為"昂娘納瑪納"疊字團，從上字"昂"放"昂昂"二，從"娘"放"尼尼"等心間種子變化，及如何放出方式至部多一切類推。五疊字顏色從上依次唯綠黑紅白黃次第。

།སྐབས་འདིར་ནུབ་བྱང་གི་ལྷ་ རྣམས་ཐམས་ཅད་ས་ཆུ་འདྲེས་མ་ལས་གཙོ་བོར་ས་ཁམས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ལ། གཙུག་ཏོར་ གྱི་སྒོ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ལས་སྤྲོ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དོན་གྱི་གཙོ་བོ་སྒོ་བཅུ་པོ་ལ་ལྷ་བཅུས་ བགོ་བཤའ་བྱས་པའི་ཐོབ་སྐལ་དུ་བྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་ཡང་། འདྲ་ཆོས་ཅུང་ཟད་སྦྱོར་ལུགས་ ལ། ཁ་ཅིག་མཁའ་ཁམས་ཐབས་ཀྱི་ཐུགས་ཡིན་ལ། ཐབས་ཀྱི་བསམ་པ་ཤེས་རབ་ཡིན་ ཅིང་། ཐུགས་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་བསམ་པ་ལུས་ཡིན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ལུས་ས་ཁམས་པའི་ལྷ་དེ་ ཐབས་ཀྱི་ཐུགས་ནམ་མཁའི་སྒོ་ནས་སྤྲོའོ། །ཞེས་འཆད་པའང་ཡོད་ལ། ཡང་ནོར་ལས་རྒྱལ་ གྱི་རླུང་གཙུག་ཏོར་དུ་གནས་བཅས་ནས་ལུས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཅིང་། དེ་ས་ཁམས་གཙོ་ཆེ་བ་ཡིན་པས་རྒྱུ་མཚན་དེའི་སྒོ་ནས་སྐབས་འདིར་གཙུག་ཏོར་གྱི་སྒོ་ས་ 3-104 ཁམས་སུ་འཇོག་པ་ཡིན། ཞེས་འཆད་དེ་གཉིས་ཀ་ལྟར་ཡང་མི་འགལ་བ་འདྲ་མོད། ད་དུང་ ཁུངས་དཔྱད་པར་བྱའོ། །ཁྲོ་བོ་བཅུ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཞལ་ཕྱག་གི་གྲངས་ལ་དཔྱད་ན། ཁ་ཅིག་ མཚམས་དང་སྟེང་འོག་གི་ཁྲོ་བོ་རྣམས་ཞལ་གཅིག་ཕྱག་བཞི་པ་ཁོ་ནར་བྱེད་དགོས་ཞེས་དེ་ རྣམས་ཞལ་གསུམ་ཕྱག་དྲུག་པ་མ་བཤད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དང་། འགའ་ཞིག་བཅུ་ཀར་ ཞལ་གསུམ་ཕྱག་དྲུག་པ་ཁོ་ན་ལས་གཞན་མི་རུང་པའོ་ཞེས་སེམས་པ་དང་། གཞན་དག་ ཕྱོགས་དང་སྟེང་གི་ཁྲོ་བོ་ཞལ་གསུམ་པ་དང་། མཚམས་དང་འོག་གི་རྣམས་ཞལ་གཅིག་པའོ་ ཞེས་སེམས་ན། རེ་རེ་ཞིང་རང་རང་གི་འདོད་པ་ལ་འགལ་བ་ཆེར་མེད་ཀྱང་། དེ་དག་མཐའ་ གཅིག་ཏུ་སོ་སོར་ཞེན་ནས། གཞན་དག་འགོག་པ་ནི་མི་རིགས་སོ། །དེ་ཡང་འགྲེལ་ཆེན་ལས། སྲུང་འཁོར་གྱི་སྐབས་ཁྲོ་བོ་གཙུག་ཏོར་ལ་འཆང་པར་འགྱུར་བའི་སྐུ་མདོག་ཕྱག་མཚན་ཞེས་ གསུངས་པ་ནི། སྒྲུབ་ལེར་གསུངས་པའི་གནས་སྐབས་གཉིས་ཀར་ལ་ཡང་ཁ་འཕངས་པ་ ཡིན་མོད་ཀྱི། གཙོ་བོར་སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་སྐབས་ལ་སྦྱོར་དགོས་པས་སྟེང་སོགས་ཁྲོ་བོ་དྲུག་པོ་ རྣམས་ཕྱག་བཞི་པའང་ཡིན་ལ། ཐུགས་དཀྱིལ་གྱི་ཁྲོ་བོ་གཙུག་ཏོར་ཞལ་གསུམ་ཕྱག་དྲུག་ པར་བཤད་པས་སྟེང་དང་ཕྱོགས་བཞི་ཞལ་གསུམ་པ་དང་། འོག་དང་མཚམས་བཞི་ཞལ་ གཅིག་པར་བྱས་ཀྱང་རུང་བ་དང་། སྒྲུབ་ལེའི་རོ་ལངས་སྒྲུབ་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་སྐབས་ནས། ཕྱི་རོལ་རེ་ཁ་གསུམ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་ཁྲོ་བོའི་མཚན་མ་རྣམས། ། ཞེས་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་རྣམས་སུའོ། །ལྷ་མོ་ རྣམས་ཀྱི་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་ཕྱོགས་བྲལ་རྣམས་སུའོ།

此處西北諸天皆從地水和合主要為地界，從虛空界頂髻門放出如何？雖實為十門由十天分得之份，然略配相似法，有說虛空界是方便心，方便思維是智慧，心種類思維是身，故智慧身地界天從方便心虛空門放出。又有說勝財風住于頂髻遍及一切身，彼主要為地界故，以此因緣此處立頂髻門為地界。說此二者似無相違，然尚需考究來源。 考察十忿怒面手數量，有謂隅及上下忿怒唯應一面四臂，認為彼等未說三面六臂，有謂十者唯三面六臂不應其他，其他認為方及上忿怒三面，隅及下者一面。雖各各自宗無大相違，然執一偏而破他不應理。 又大疏說："護輪時頂髻忿怒所持身色手印"，雖指成就品所說二時位，然主要應配身壇城時位故上等六忿怒亦四臂，心壇城頂髻忿怒說為三面六臂故上及四方三面，下及四隅一面亦可，從成就品起尸成就壇城時："外三線於十方壇城如是忿怒標幟"，即如諸如來般于諸方，如諸天母般于離方。

།སྟེང་དུ་གཙུག་ཏོར་གྱི་རྡོ་རྗེ་དང་། འོག་ ཏུ་གནོད་མཛེས་ཀྱི་དགྲ་སྟ་སྟེ་ཞེས་འབྱུང་བས་མཚམས་དང་སྟེང་འོག་གི་ཁྲོ་བོ་རྣམས་ཀྱང་ ཞལ་གསུམ་ཕྱག་དྲུག་པ་མཚམས་རྣམས་རང་རང་གི་ཕྱོགས་དང་མཚུངས་ཤིང་། གཙུག་ཏོར་ མི་བསྐྱོད་པ་དང་གནོད་མཛེས་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་དང་འདྲ་བར་འདིས་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། 3-105 སྟེང་འོག་མཚམས་རྣམས་ཁྲོ་བོ་ཕྱག་བཞི་པ་ཡིན་ན། སྟེང་དུ་རྡོ་རྗེ་དང་འོག་ཏུ་དགྲ་སྟ་དང་། མཚམས་རྣམས་སུ་ཡུམ་བཞི་དང་མཐུན་པའི་ཕྱག་མཚན་འབྱུང་བ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། གཞན་ཡང་སྲུང་འཁོར་གྱི་སྐབས་སུ་ཁྲོ་བོ་བཅུ་བཀོད་པའི་རྗེས་སུ་སྙིང་པོའི་དཀྱིལ་འཁོར་ དགོད་པའོ་ཞེས་ཐུགས་དཀྱིལ་གྱི་དོད་ཐུབ་པའི་ལྷར་བཤད་པ་དང་། དུས་འཁོར་ནས་བཤད་ པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རིམ་པ་གཅིག་པ་ལ། ཕྱོགས་དང་མཚམས་ ཀྱི་དབྱེ་བ་ཕྱེད་ནས་ཞལ་ཕྱག་གི་གྲངས་སྡེ་ཚན་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བ་གནས་སྐབས་གཞན་ན་མི་ འདུག་ཅིང་། མཐར་བྱེད་བཞི་ལ་ཞལ་གསུམ་པར་ངེས་པའི་རིག་པ་སྦྱར་ན། སྲུང་འཁོར་གྱི་ ཁྲོ་བཅུ་ནི། ཞལ་གསུམ་ཕྱག་དྲུག་པར་བྱེད་པ་ཉིད་འཐད་པ་བཟང་ཞིང་། འཇུག་པའང་བདེ་ བས་འདི་ཉིད་གཙོ་བོར་བྱའོ། །རྣལ་འབྱོར་རྫོགས་འཕྲེང་ལས་ཀྱང་། ཞལ་གསུམ་ཕྱག་དྲུག་ པ་ཉིད་དུ་མཛད་དེ། དེས་ན་གང་དག་སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་ལྷའི་ཕྱོགས་མདོག་འཐད་པ་ཅུང་ཟད་ཆུང་ བའི་ཕྱོགས་དེ། རྫོགས་འཕྲེང་གི་ལུགས་སུ་གཞུང་འཛུགས་ཤིང་། སྲུང་འཁོར་གྱི་ཁྲོ་བཅུ་ ཐམས་ཅད་ཞལ་གསུམ་པ་རྫོགས་འཕྲེང་ལས་འབྱུང་བ་འཐད་པ་མང་བའི་ཕྱོགས་དེ་འགོག་ པ་ནི། གཞུང་གཞན་དང་འཕྲེང་བ་གཉིས་ལ་གདམ་ང་བྱས་རེས་ཀྱིས་འདམ་ཁ་ཤིན་ཏུ་ནོར་ བའོ། །ཁྲོ་བོ་བཅུ་པོ་རྣམས་ཀྱི་གདན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི། ཉི་མའི་བུ་ལོན་དག་པས་ཐམས་ཅད་ ཉི་མའི་གདན་དང་། ཚེས་ཀྱི་ནོར་དང་བུ་ལོན་གྱི་དབྱེ་བས་ཁྲོ་བོ་བཅུ་པོ་ཐམས་ཅད་ཟླ་བའི་ གདན་ལ་གནས་པ་དང་། ལུས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཕྱོགས་རྣམས་ཟླ་བ། མཚམས་རྣམས་ཉི་མ། བསམ་པའི་དབྱེ་བས་དེ་གོ་ཟློག་པ་དང་། ལྷོ་དང་ལྷོ་ནུབ། ནུབ་དང་ནུབ་བྱང་དུ་ཉི་མ། ཤར་ དང་ཤར་ལྷོ། བྱང་དང་བྱང་ཤར་ཟླ་བའི་གདན་ཏེ་གདན་གྱི་རྣམ་གྲངས་འགོད་ཚུལ་གདམ་ ང་ཅན་ལྔ་གསུངས་ཀྱང་། ཉི་རྐང་བཅུ་གཅིག་རྣམ་པར་དག་པ་མཚོན་པའི་ཁྲོ་བོ་གཙོ་འཁོར་ བཅུ་གཅིག་ཉི་གདན་ལ་བཞུགས་པ་ཉིད་གཙོ་བོར་མཛད་དོ།

"上為頂髻金剛，下為善妙斧"之句說明隅及上下忿怒亦三面六臂，諸隅與各自方位相同，頂髻如不動佛，善妙如金剛薩埵，此中顯示。若上下隅諸忿怒為四臂，則上現金剛下現斧及諸隅現四佛母相應手印不應理。 又于護輪時布十忿怒后說布心要壇城，說為心壇城可替代之天，且時輪所說壇城于眷屬壇城一次第中，分別方隅而分面手數量為二部類于其他時位不存在，若配四究竟定三面之理，護輪十忿怒作三面六臂即善妙應理，且入易故此為主要。瑜伽圓鬘中亦作三面六臂，故有謂身壇城天方色稍不應理之分，立為圓鬘宗義，而破護輪十忿怒皆三面出自圓鬘多應理之分，是於他論與鬘二擇一而極錯選擇。 十忿怒座之差別：以日債清凈故皆日座，以月財債差別故十忿怒皆住月座，以身差別故諸方月座諸隅日座，以意差別故彼相反，南及西南、西及西北為日座，東及東南、北及東北為月座，雖說五種擇一布座差別，然表十一唯日清凈之十一主眷忿怒住日座為主。

།དོན་ཚན་གཉིས་པ་ཟད་པར་ 3-106 སྤྲོ་བའི་སྐབས། རྭ་བ་སྔ་མ་རྣམས་ནི། ཟད་པར་རྣམས་ནི་རྣལ་འབྱོར་མ་བརྒྱད་དང་ཕོ་མོ་མ་ གཏོགས་རྣམ་པ་མཚུངས་པར་མཛད་པ་དང་། རོང་པ་རྣམས་ཐབས་ཤེས་སུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ ཁྲོ་བོ་བཅུ་དང་མཚུངས་པར་མཛད་པ་དང་། ལྷོ་པ་གྲུབ་སེང་སོགས་མཉམ་གཞག་གི་ཕྱག་ རྒྱ་ཅན་དུ་མཛད་པ་དང་། ཤོང་བློ་བརྟན་སོགས་གྲུབ་པའི་གཟུགས་སམ་འབྱུང་བའི་དཀྱིལ་ འཁོར་འདམ་ཁ་མཛད་པ་དང་། ཁ་ཅིག་ཞི་བའི་ལས་ཀྱི་ལྷ་མོ་སོགས་ལས་བཞིའི་ལྷ་མོ་དང་ མཐུན་པར་བཞེད་པ་དང་། བླ་མ་བསོད་ནམས་འོད་ཟེར་པ་ཡུམ་ལྔ་དང་རྣམ་པ་མཐུན་པར་ མཛད་པ་སོགས་སྔ་རབས་པ་རྣམས་ལ་ལུགས་སྣ་ཚོགས་བྱུང་འདུག་ཅིང་། བི་བྷཱུ་ཏི་ཙནྡྲའི་ མཆན་བུ་ལ་ཕྱག་གཉིས་ཀར་གྱིས་གྲི་གུག་འཛིན་པར་བཤད་ཅེས་མཁས་མཆོག་བུ་སྟོན་ གསུང་ངོ་། །དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱི་མ་རྣམས་ཀྱིས་དགག་སྒྲུབ་མང་དུ་བྱེད་པ་ཞིག་སྣང་ ན་ཡང་། ཕལ་ཆེར་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་ལ་གཅེས་སྤྲས་སུ་མཛད་པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཡིན་ པས། རང་རང་གི་བླ་མའི་མན་ངག་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ཏེ་འོང་བས་དེ་ལྟར་སོ་སོར་སྒོམ་པ་ལ་ འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ཡང་རྒྱུད་ཀྱི་དངོས་བསྟན་གསལ་པོར་གསུངས་པ་དང་འགལ་ན་ནི་ ཤིན་ཏུ་མི་འཐད་པས་འགོག་དགོས་ཀྱང་། དངོས་བསྟན་མི་གསལ་བ་རྣམས་ལ་མན་ངག་ཁོ་ ན་གཙོ་བོར་བྱེད་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ།། །། རང་ལུགས་ནི། ཟད་པར་རྣམས་མཉམ་གཞག་གི་ཕྱག་རྒྱས་གསུངས་པ་ཉིད་འཐད་དེ། ཟད་པར་གཞན་རྣམས་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་དང་། ཟད་པར་སྟོང་པ་གཉིས་པོ་གཟུགས་ མེད་ཁམས་ཀྱི་ལྷའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཅིང་། ཁམས་དེ་དག་གི་ལྷ་རྣམས་ལུས་ཀྱི་བྱ་བྱེད་རྣམ་འགྱུར་ སྣ་ཚོགས་མེད་པར་སྐྱིལ་ཀྲུང་དང་མཉམ་གཞག་གི་ཚུལ་གྱིས་རྟག་ཏུ་གནས་སོ་ཞེས་གྲགས་ ཤིང་། གྲགས་པ་དེ་ཡང་རྣལ་འབྱོར་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བ་བརྒྱུད་པའི་གཏམ་ཡིན་པ་ དང་། རང་གཞན་སྡེ་པ་ཕྱི་ནང་གི་བསམ་གཏན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། སྤྱོད་ལམ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ 3-107 མཚུངས་པ་ཡང་ཐུན་མོང་གི་སྒྲུབ་བྱེད་ལྷ་མཉམ་གཞག་པ་དེ་དག་དང་སྤྱོད་ལམ་མཚུངས་ པར་སྟོན་པ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་ལུགས་ཀྱི་བླ་མ་བརྒྱུད་པའི་མན་ངག་ཀྱང་གཙོ་ བོར་འདི་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྟེང་གི་ཟད་པར་ནི། ཁང་བརྩེགས་ཀྱི་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་ འགོད་ཅིང་། འོག་གི་ཟད་པར་ནི། ཁང་བརྩེགས་ཀྱི་ས་སྟེགས་ཁོང་སྟོང་དུ་གནས་པའི་ནང་དུ་ འགོད་དོ།

第二項遍盡放出時，早期惹瓦等將遍盡諸天除八瑜伽母及男女外作相同，絨巴等為配方便智慧故作與十忿怒相同，南方成獅等作等持手印，雄洛丹等擇一成就形或界壇城，有欲與四業天母相應，上師索南沃色作與五佛母相應等，古代有諸多傳統，毗布帝月之注說雙手皆持彎刀，如智者布頓所說。 後人雖對彼等多作破立，然多為于佛教珍重之聖者，依各自上師口訣而修故無相違。若違背續部明顯直說則極不應理須破，因不明顯者須以口訣為主。 自宗：遍盡諸天說以等持手印為應理，因其他遍盡為色界天形，二空遍盡為無色界天形，彼等界天無種種身業作為變化，常以跏趺等持方式而住為共稱，此稱亦是瑜伽者所見傳承之語，內外諸部禪修者皆與如是行相同亦是共同能立，表示與彼等等持天行相同故。如是自宗上師傳承口訣亦主要是此。其中上遍盡佈於樓閣上空，下遍盡佈於樓閣基臺空處內。

།ཕྱོགས་སྐྱོང་སྤྲོ་བའི་སྐབས་ཚངས་པ་ལྗང་ཁུ་སོགས་སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་ལྷ་དང་ཁ་དོག་ མི་འདྲ་བ་འབྱུང་བ་ལ་དོགས་དཔྱོད་བྱེད་པ་མང་པོ་སྣང་བ་ནི། རྟོག་དཔྱོད་ཁ་ཐལ་བའི་ དོགས་པ་མ་ལངས་དགུ་ལངས་པའི་ཚུལ་མ་གཏོགས། གནས་སྐབས་དང་དགོས་པ་ཐ་དད་ ཡིན་པས་དོགས་སེལ་འགལ་སྤོང་མི་དགོས་ལ། ནོར་སྦྱིན་གྱི་གདན་ལ་གཞལ་མེད་ཁང་པ་ དང་། ཤིང་རྟ་དང་འཁོར་ལོ་སོགས་འགྱུར་མི་གཅིག་པ་རྣམས་སུ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བའི་དོན་ ནི། དེའི་རྒྱ་སྐད་བི་མཱ་ན་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ཡང་ལྷའི་གནས་ན་ཉི་ཟླ་སྐར་གསུམ་བཞིན་དུ་ རང་གང་འདོད་སར་གཞལ་མེད་ཁང་ཉིད་འགྲོ་བ་ཞིག་ཡོད་པ། དཔེར་ན་དཔུང་བཟང་ནས་ བཤད་པ་བཞིན་ཏེ་ཕྱི་ནང་ཀུན་ལ་གྲགས་སོ། །དེ་ལ་ཤིང་རྟ་འཁོར་ལོ་མེད་པ་དང་། ཡོད་ ཀྱང་འདྲེན་བྱེད་མེད་པ་དང་། འདྲེན་བྱེད་ཀྱང་ཡོད་པ་སོགས་ཅི་རིགས་པའོ། །མིའི་ཡུལ་དུ་ ནི་དེ་དང་མཚུངས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་བི་མཱ་ནར་གྲགས་པ་ནི། འཁོར་ལོ་དང་འདྲེན་བྱེད་མེད་ པར་འགྲོ་མ་ཐུབ་པས་ངེས་པར་སྨད་ཤིང་རྟ་འཁོར་ལོའི་རྣམ་པ་ལ་དངོས་ཤིང་ཁང་ངམ། ཡོལ་ཁང་བྱས་པ། ཐོག་གཅིག་གམ། གཉིས་སམ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་སྟེ། འདྲེན་བྱེད་ ཀྱིས་འདྲེན་པར་བྱེད་དོ། །འདིར་ཡང་འཁོར་ལོ་མེད་ན་ཁང་པ་ཙམ་གྱིས་བཞོན་པ་ཡིན་པར་ མི་མཚོན་པས་འཁོར་ལོས་དྲངས་པའི་ཁང་བརྩེགས་སོ། །གཟའ་རྣམས་སྤྲོ་བའི་སྐབས་སུ་རྭ་ བ་རྙིང་པ་རྣམས་ཐབས་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟའ་ཕྱོགས་སྐྱོང་དང་འདྲ་བར་བཞེད། ཡང་ རོང་པ་ཤེར་སེང་སྦྱིན་སྲེག་གི་ལས་སོ་སོའི་མེ་ལྷ་དང་ཕྱག་མཚན་མཐུན་པ་ལ་ཁ་དོག་བསྒྱུར་ 3-108 བར་བཞེད་པ་དང་། ཁ་ཅིག་གཟའ་སྐར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རྣམ་པ་ཟླུམ་པོར་བཞེད་པ་ སོགས་སྣ་ཚོགས་བྱུང་ཡང་ཞལ་ཕྱག་གི་རྣམ་པ་མེད་པ་ནི་ཟླ་སྟོབས་ཀྱི་རིག་པས་མི་འཐད་ལ། གཞན་རྣམས་མན་ངག་ངེས་ཅན་ཡིན་ན་མི་འགལ་ཞིང་། ཡིག་རིགས་ཀྱི་འགྲོས་དེད་པའི་ཕོ་ ཚོད་ཙམ་ཀ་ཡིན་ན་ཅིར་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །དེས་ན་རང་ལུགས་ནི་གཟའ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱག་མཚན་ སོགས་གསང་སྔགས་པ་སྤྱི་ལ་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་དང་མཐུན་པ་ལ་སྐུ་མདོག་དངོས་བསྟན་ དུ་གསལ་བ་ལྟར་མཛད་ཅིང་། འདི་ཉིད་འབྲོ་ལུགས་པ་སོགས་ལོ་པཎ་མཁས་པ་མང་པོའི་ མན་ངག་ཞལ་མཐུན་པའང་ཡིན་ནོ། །བོད་དུ་ཕྱིས་བྱུང་བ་དུས་འཁོར་གྱི་བསྐྱེད་རིམ་ལ་རྣམ་ བཤད་བྱེད་པ་རྣམས་ནི། སྔར་གྱི་ལུགས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཅི་ལྕོགས་ཀྱིས་ བྱས་ནས་རང་ལུགས་འཇོག་པ་ན། སྒྲུབ་ཐབས་པད་ཞལ་པ་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པ་ནི། འགྲེལ་ཆེན་དུ་ཨི་ཡིག་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ལས་རལ་གྲི་སྟེ། དེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ལས་ལྷའམ་ ལྷ་མོ་ཕྱག་ན་རལ་གྲིར་འགྱུར་རོ།

方位護法放出時，梵天綠色等與身壇城天顏色不同，雖見多有疑慮觀察，除過分思慮而生無端疑慮外，因時位及需要不同故不須解疑除違。財神座有宮殿、車輪等諸不同譯法，其梵語為"毗摩那"，即如天界日月星三般隨欲往處宮殿能行，如《賢軍經》所說內外皆知。其中有無車輪、有輪無駕、亦有駕等隨宜。 人間與此相似形狀稱毗摩那者，因無輪無駕不能行故必有下車輪形狀而實為木殿或帳殿，一層或二層或三層等，由駕者馭之。此處亦因無輪不表乘具故為輪引樓閣。 放諸星宿時，早期惹瓦等許為方便智慧故同星宿方位護法，又絨巴謝桑許護摩各業火天及手印相應而改色，有許星宿壇城形圓等雖有種種，然無面手形相以月力理不應理，余若是定要口訣則不相違，若僅依文字推測臆測則一切不應。故自宗諸星宿手印等順密咒師共稱，身色如直說而作，此亦卓派等眾多譯師智者口訣相合。 後來西藏造時輪生起次第諸解釋者，對前諸傳統盡力訶責后立自宗，蓮面成就法及隨行者在大疏中說："從伊字變為劍，從彼變為持劍天或天母。"

།ཞེས་སོགས་གསུངས་པས་དམིགས་བསལ་མེད་པའི་ལྷ་ རླུང་ཁམས་པ་རྣམས་རལ་གྲི་དང་། མེ་ཁམས་པ་རྣམས་ནོར་བུའམ་མདའ་དང་། ཆུ་ཁམས་པ་ རྣམས་པདྨའམ་ཨུཏྤལ་དང་། ས་ཁམས་པ་རྣམས་འཁོར་ལོ་དང་། མཁའ་ཡེ་གཉིས་ལའང་རྡོ་ རྗེ་དང་གྲི་གུག་ཐོབ་པས་ཟད་པར་རྣམས་མཁའ་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ཡིན་པས་ཕྱག་མཚན་གྲི་གུག་ ཡིན་ཅིང་། །བི་བྷཱུ་ཏའི་མཆན་བུ་ལ་ཡོད་ཟེར་བ་དེའང་སྟེས་དབང་འགྲིག་ནས་རྒྱབ་རྟེན་དུ་ སྦྱོར་ལ། གཟའ་རྣམས་མེ་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ཡིན་པས་རིན་པོ་ཆེའམ་མདའ་འཛིན་པའོ། །ཞེས་ ཟེར་ཞིང་བདག་ཉིད་སྒྲོག་པ་ལྷུར་བྱེད་དོ། །ཡང་བྱམས་གླིང་ཤེས་རིན་ཆོས་གྲགས་པ་སོགས་ མགྲིན་གཅིག་པར་ལུགས་དེ་ཡང་བཀག་ནས་ལུང་ཁུངས་དེ་ཉིད་ལ་གོ་བ་མི་འདྲ་བ་བཙལ་ ནས་ཟད་པར་དང་གཟའ་ཕྱོགས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ནག་པོ་གཉིས་རལ་གྲི་དང་། དམར་པོ་གཉིས་ མདའ་འཛིན་པ་སོགས་འདོད་ཅིང་། དེ་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་བྲིས་བཤུས་ལྟ་བུར་འདུག་ 3-109 ཀྱང་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུད་འགྲེལ་གྱི་དོན་མ་ཤེས་ལ། རང་རང་གི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་གསར་དུ་ རྙེད་པ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་སྤྱོམས་པར་སྒྲོག་གོ །ཆེན་པོ་རྣམ་རྒྱལ་གྲགས་པ་ནི་ཁྲོ་བོ་ལ་ཕྱག་མཚན་ གསུངས་ཟད་པར་ལ་མ་གསུངས། ཕྱོགས་སྐྱོང་ལ་གསུངས། གཟའ་ལ་མ་གསུངས། ཀླུ་ལ་ གསུངས་ནས་འབྱུང་པོ་ལ་མི་གསུང་བར་རིགས་པ་ལ་དེར་ཕྱག་མཚན་གསུངས་པས་འདི་ཐ་ མའི་གསལ་བྱེད་དུ་སྦྱར་ནས། སྔར་མ་གསུངས་པ་གཉིས་པོ་ཡང་འདི་དང་འདྲའོ། །ཞེས་གོ་ བའི་ཆེད་ཡིན་ཅིང་། སྔ་རབས་པ་ཁ་ཅིག་ཀྱང་དེ་ལྟར་བཞེད་དོ། །ཞེས་འཆད་དོ། །སྔ་རབས་ པ་དེ་སུ་ཞིག་ཞེས་བཙལ་བར་བྱ་ལ། ཚད་ལྡན་གཞན་གྱི་བཤད་པ་དང་མན་ངག་བརྒྱུད་པ་ ཡིན་ན། དེ་ཡང་མི་འགལ་ཞིང་ལེགས་ལེགས་འདྲ་བ་ཞིག་སྣང་ངོ་། །འོན་ཀྱང་ཕྱི་རབས་པའི་ ལུགས་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་རང་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུད་འགྲེལ་སྒྲུབ་དཀྱིལ་སྣ་ཚོགས་ལ་བལྟས་ནས་ བློས་དཔྱད་དེ་དོན་ཐོབ་ལ་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་དགོས་སོ་ཞེས་མཐའ་གཞན་འགོག་པའི་ཚུལ་ གྱིས་བསྒྲུབ་པ་ལས། གཞན་ཚད་ལྡན་གྱི་ལུང་གི་ཁུངས་དང་རིག་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དང་། མན་ ངག་གི་རྒྱུན་སོགས་ཡེ་མི་སྣང་བས་ཡིད་བརྟན་ཐུབ་པར་མི་འདུག་གོ །ཁྱད་པར་དུ་ཡང་ དམིགས་བསལ་མེད་པའི་ལྷ་རྣམས་ལ་འབྱུང་བའི་ཁམས་ཀྱི་རིགས་དེད་ནས་ཕྱག་མཚན་དེ་ བཞིན་དུ་བྱེད་ཅེས་པ་ནི། སྒྲུབ་ལེའི་ཚིགས་བཅད་བརྒྱ་ཞེ་གསུམ་པར་ཨི་ར་ཨུ་ལཱི་དེ་བཞིན་ ཉིད་དུ་རབ་གསལ་ཡ་ར་ལ་ཝ་རླུང་མེ་ཆུ་དང་ས་རྣམས་སོ། །ཞེས་པའི་འགྲེལ་བ་ལ་བསམ་ པར་སྣང་ཡང་འདི་ནི་ཞི་སོགས་ལས་རྣམས་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་ཀྱི་མཁའ་ནང་ནས་སྤྲོས་པའི་ལྷ་ ཚོགས་འགའ་ཞིག་གི་ཕྱག་མཚན་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི། དུས་འཁོར་གྱི་རྒྱུད་ལས་གསུངས་པའི་ལྷ་ དམིགས་བསལ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱག་མཚན་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ནོ།

如是所說故無例外諸風界天持劍，火界天持寶或箭，水界天持蓮或青蓮，地界天持輪，虛空智二者得金剛及彎刀，因遍盡諸天是虛空界天故手印為彎刀。稱毗布提注中有者也巧合配為教證，諸星宿是火界天故持寶或箭。如是自誇宣說。 又賢令希仁法稱等異口同聲破彼宗已，尋求彼教證不同理解，以遍盡及星宿方位差別，許二黑持劍，二紅持箭等，彼等雖似互相抄寫，然稱他人不知續疏義，以各自智慧新得者極為誇耀宣說。 大師南嘉扎巴說："說忿怒手印未說遍盡，說方護未說星宿，說龍未說部多，理應如是，由說此手印作為最後明瞭，亦爲了解二未說者同此。有古者亦如是許。"如是解說。應尋彼古者為誰，若是他量者說法及口訣傳承則亦不違且似善。 然後期諸宗皆自觀續疏諸成壇，以智觀察得義應如是，以遮他邊方式成立，全無他量教源及理證和口訣傳承等故不可信賴。尤其無例外諸天隨界類而如是作手印者，似思成品第一百四十三偈："伊日烏梨如是明顯雅日拉瓦風火水與地"之注，然此是示寂等諸業成就時從空內放天眾某些手印，非示時輪續所說一切無例外天手印。

།དེའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་ཐབས་ པད་ཞལ་བས་དམིགས་བསལ་མེད་པའི་ལྷའི་ཕྱག་མཚན་སྟོན་པ་ཡིན་ཞེས་བསྒྲགས་པ་ན། གཞན་མང་པོའང་དཔྱད་པ་མེད་པར་འུར་ལངས་ཏེ་དེ་ཡིན་པ་གཞིར་བཞག་ཏུ་ནི་བྱས། 3-110 ལུགས་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་ཡང་མ་འདོད་དེ། ལུགས་དེའི་ཕྱེད་ལ་དགག་པ་མང་དུ་བྱས་ ནས་ཕྱེད་རང་ལུགས་སུ་བྱས་པར་སྣང་ངོ་། །ལུགས་ཕྱི་མ་དེའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱང་རིགས་པ་མ་ ཡིན་ཏེ། འགྲེལ་ཆེན་དུ། སྲུང་འཁོར་གྱི་སྐབས་འདིར་གཙུག་ཏོར་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བ་དང་ འབྱུང་པོ་མ་བཏོགས། གང་ལའང་ཕྱག་མཚན་མ་གསུངས་པས་ཕྱོགས་སྐྱོང་ལ་གསུངས་ གཟའ་ལ་མ་གསུངས་སོགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་མི་འཐད་ཅིང་། དེའི་ཕྱིར་འབྱུང་པོའི་དེ་མཐའི་ གསལ་བྱེད་ཡིན་ན། ཁྲོ་བོ་གཙུག་ཏོར་མ་གཏོགས་སྲུང་མ་སྡེ་དྲུག་ཐམས་ཅད་གྲི་ཐོད་འཛིན་ པར་འགྱུར་ལ། ཡང་ཁྲོ་བོ་ཕྱོགས་སྐྱོང་ཀླུ་སོགས་ལ་སྐབས་གཞན་དུ་བཤད་པས་སོ་སྙམ་ན། འདི་ནི་དང་པོ་དབང་ལེར་བཤད་ལ། དེ་དག་སྒྲུབ་ལེར་གསུངས་པ་ཡིན་པས་ཐ་མའི་གསལ་ བྱེད་དང་པོར་འབྱུང་བ་ངོ་མཚར་ཆེའོ། །དེས་ན་གཟའ་དང་ཟད་པར་སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་གྲགས་པ་ལ་ དགོངས་ནས་གསལ་བར་མ་མཛད་པའོ། ཁ་ཅིག་མེ་ལྷ་གཟའ་དག་དང་བསྟུན་དུ་མི་རུང་ བའི་རྒྱུ་མཚན་བོད་སྐད་དུ་གཟའ་ཞེས་གཅིག་ལས་མེད་ཀྱང་རྒྱ་སྐད་དུ་བ་ར་དང་གྲ་ཧ་ཞེས་ པ་དོན་ཡང་ཐ་དད་དེ། གཟའ་བདུན་མེ་ལྷའི་ལྕེར་བཤད་པ་ལྟ་བུ་ཝ་ར་ཏེ་རེས་གཟའ་ཡིན་ ལ། རེས་གཟའ་རྣམས་ཉི་མ་ཉིད་ཀྱི་ནང་ཚན་ལས་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཅིང་། ཁྱིམ་བདག་གི་མེ་ལྕེ་ བདུན་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ། །འདིར་བཤད་པ་འདི་རྣམས་གྲ་ཧ་སྟེ། རྒྱ་སྐད་ ལ་སྤྱོད་པའི་གཟའོ་ཞེས་འཆད་དེ་ཅུང་ཟད་དོན་དང་འབྲེལ་བར་ཡང་སྣང་ངོ་། །འབྱུང་པོ་སྤྲོ་ བའི་སྐབས་རོ་ལངས་ནི་ལྷའི་སྲིན་པོ་སྟེ་འཇིགས་བྱེད་དགུའམ་མགོན་པོ་ནག་པོ་ལྟ་བུ་ཡིན་ ལ། གྲུལ་བུམ་ནི་གཤིན་རྗེ་སྟེ་གཏོར་སྔགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་བི་ཀྲི་ཏ་མུ་ཁ་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་ གདོང་སྟེ། གཤིན་རྗེའི་སྔགས་དང་མཐུན་པར་ཡང་མཛད་དོ། །མིའམ་ཅི་དང་སྐྱེས་བུའམ་ཅི་ བྲམ་ཟེའི་གཞུང་ལུགས་ལས་དོན་གཅིག་པར་བཤད་ཀྱང་། འདིར་ནི་དེ་གཉིས་འགྲོ་བའི་ རིགས་དང་སྤྱོད་ཡུལ་གཅིག་པ་ལས་གཟུགས་མཛེས་ཤིང་སྤྱོད་པ་ལྷ་དང་མཚུངས་པ་ནི་ 3-111 མིའམ་ཅི་དང་། མགོ་བརྙན་སོགས་གཟུགས་མི་གདུག་ཅིང་སྤྱོད་པ་སྲིན་པོ་དང་མཚུངས་པ་ནི་ སྐྱེས་བུའམ་ཅིའོ། །འབྱུང་པོ་བྱ་རྒོད་ཀྱི་གདོང་པ་ཅན་ཞེས་པའི་འབྱུང་པོ་ནི། སྤྱི་མིང་བྱེ་བྲག་ ལ་ཐོགས་པ་སྟེ། ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་བའི་བགེགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའོ།

故蓮面成就法宣稱示無例外天手印時，其他許多未加觀察而隨聲附和，以此為基礎，又不願隨彼宗，似破其半而立半為自宗。 后宗彼語亦非理，因大疏護輪時除頂髻轉輪王及部多外，于任何處未說手印故，不應理說方護說星宿未說等安立，故若部多是最後明瞭，則除忿怒頂髻外一切護法六部應持劍顱，若謂忿怒方護龍等他處說故，此初說于灌頂品，彼等說于成就品，最後明瞭初出甚為稀有。故於星宿及遍盡共稱而未明說。 有謂火天不應配星宿之因：藏語"扎"唯一，然梵語"瓦日"及"格日哈"義亦異，如說七星為火天舌是"瓦日"即星期，星期諸天是從日自分出，家主火舌七者之因亦是此。此處所說諸天是"格日哈"即梵語星宿，如是解說亦略與義相關。 放部多時，尸起是天羅剎即九怖畏或如黑怙主，部多是閻羅，如食咒時"毗訖利達目卡"變面，亦順閻羅咒。婆羅門論說人非人及士夫非人義同，然此二者雖行境相同，形美行同天者是人非人，頭顱等形醜行同羅剎者是士夫非人。部多鷲面者之部多是總名用於別，即遍行障礙王。

།ཡི་དྭགས་ནི་ཡི་དྭགས་དམངས་ རིགས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་ཅིང་། འབྱུང་པོ་བརྒྱད་གཞན་རྣམས་གདོང་བརྙན་ཡིན་ལ། མཁའ་ ལྡིང་ནི་འདབ་ཆགས་ཀྱི་མཆུ་སོགས་གདོང་བརྙན་གྱི་དོད་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་མོད། སྐྱེས་ བུའི་ལུས་ལ་གཤོག་པ་དང་འཇུག་སྒྲོ་ཡོད་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྲུང་མ་འདི་རྣམས་ལས་ཁྲོ་བོ་ རྣམས་འཁོར་ལོ་རྩིབས་བཅུ་བསྒོམས་ན་འཁོར་ལོའི་རྩིབས་དང་། མ་བསྒོམས་ན་ཁང་ བརྩེགས་ཀྱི་རྩིག་པ་ལ་ཅུང་ཟད་ཉེ་བར་བཞུགས་ཤིང་། ཟད་པར་ལ་སྟེང་འོག་བཤད་ཟིན། ཟད་པར་གཞན་རྣམས་ཁང་བརྩེགས་བར་མའི་ཐད་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྩིག་པ་དང་ཧ་ཅང་མི་རིང་ བའི་ཕྱོགས་མཚམས་བརྒྱད་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ལ་འབྱུང་བའི་གདན་ལ་བཞུགས་པ་ཡིན། དེ་ བཞིན་དུ་ཕྱོགས་སྐྱོང་རྣམས་རྩིག་པ་རིམ་པ་གསུམ་པའི་རྭ་བའི་ནང་ལ་མ་རེག་ཙམ་དང་། གུར་ནང་མའི་སྟེང་ཕྱོགས་ལ་མ་རེག་ཙམ་གྱི་ནམ་མཁའ་དང་། རྭ་བ་གསུམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྡོ་ རྗེའི་ས་སྟེགས་ཁོང་སྟོང་གི་ནང་འོག་གཞི་ལ་རེག་པར་བཞུགས་པ་ཡིན་ལ། གཟའ་རྣམས་དེ་ དག་གི་ཐད་ཀྱི་རྭ་བའི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་བཞུགས་པས་གཞན་རྣམས་གོ་སླ། འོག་གི་དུས་མེ་ནི་འོག་ གི་ཕྱོགས་སྐྱོང་བཞུགས་ས་ནས་ཐོག་གི་རིམ་པ་གཅིག་གི་འོག་རྡོ་རྗེ་ས་གཞིའི་ནང་དུ་ཆུག་ ཙམ་ན་བཞུགས་པའོ། །དེའི་རིག་པ་ཀླུ་ལ་སྦྱར་ཏེ་གཞན་རྣམས་རྭ་བ་ལྔ་པའི་ནང་དང་གུར་ འོག་ན་བཞུགས་པ་གོ་བླ་ཞིང་། འོག་གི་ཀླུ་ནི་སྒོ་ང་ཕྱེད་པ་འདྲ་བའི་རྡོ་རྗེའི་གཞིའི་དབུས་ཀྱི་ སྦུབས་སྟོང་ལ་གནས་ཏེ། འབྱུང་པོ་བཅུ་ཡང་གཞན་རྣམས་སྔ་མ་གཟའ་དང་འདྲ་ལ། གྲུལ་ བུམ་ནི་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞི་ཟླུམ་པོའི་མཐའ་རང་གི་ཕྱོགས་ལ་ནང་དུ་སྦུབས་སྟོང་ཕྱི་ངོས་ལ་ གནམ་སྒོ་ལྟ་བུ་ཡོད་པའི་སྟེང་དུ་བཞུགས་པ་སྟེ། འོག་ཕྱོགས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ས་འོག་ 3-112 ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ཅིང་། ས་འོག་གི་འཇིག་རྟེན་ནི་བར་བར་ན་སྦུབས་སྟོང་ཕུག་པའི་རྣམ་པ་ལྟ་ བུ་ཡིན་པས། དེ་དང་མཐུན་པར་འདིར་ཡང་སྒོམ་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཟད་པར་དང་ཁྲོ་བོ་ གཟའ་དང་ཕྱོགས་སྐྱོང་། ཀླུ་དང་འབྱུང་པོ་རྣམས་ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བས་སྦྱོར་ཞེས་གསུངས་ པས། བོད་ཕལ་ཆེར་ཁང་བརྩེགས་དང་རྭ་བའི་ནང་གི་ལྷ་རྣམས་ཞལ་ཕྱིར་བསྟན་ཏེ་རྩིག་པ་ ལ་ཕྱོགས་པ་དང་། ཕྱིའི་ལྷ་རྣམས་ནང་དུ་བལྟས་ཏེ་རྩིག་པ་ལ་ཕྱོགས་པའོ། །ཞེས་འདོད་པ་ ནི། ལུགས་དང་ཤིན་ཏུ་མི་མཐུན་ལ། ཡང་ཁ་ཅིག་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀར་གྱི་ལྷ་རྒྱབ་རྩིག་པ་ལ་ བརྟེན་པ་ཡིན་པས་སྦྱོར་བའི་དོན་རྒྱབ་སྦྱོར་བའོ་ཞེས་པ་ཡང་། སྔ་མ་ལས་ཅུང་ཟད་ལེགས་ ཀྱང་དོན་དང་འགལ་ཞིང་། སྦྱོར་བའི་དོན་ལྷ་སྐུ་སྦྱོར་བ་ལ་འདོད་ཕྱིར་ལུགས་དེ་གཉིས་ཀ་ ཡང་རྩིག་པས་བར་ཆོད་པས་ལྷ་སྐུ་ལ་ཁ་སྦྱོར་གྱི་དོན་མི་འགྲིག་གོ །

餓鬼是餓鬼族民主尊，其他八部多是頭面顯現，金翅鳥雖飛禽之喙等頭面顯現自然成就，然人身有翅及尾羽。如是此等護法中，諸忿怒若修十輻輪則住輪輻，若不修則略近樓閣墻，遍盡上下已說，其他遍盡住于中樓閣對面外墻不遠八方隅天空現界座上。 如是諸方護住第三重墻圍內略不觸及，及內帳上方略不觸及天空，及第三圍自金剛基臺空處內著地而住，諸星宿住彼等處圍外故余易知，下方時火從下方護位上一層下金剛地基內稍入而住。此理配龍余住第五圍內及帳下易知，下龍住如半卵形金剛基中央空處，十部多餘如前星宿，部多住于圓形金剛基邊自方向內空處外有天門處上，一切下方諸天皆住地下，地下世間如中有空洞形狀，此處亦順彼而修。 此說遍盡及忿怒星宿與方護，龍與部多以真實瑜伽而合，藏人多許樓閣及圍內諸天面向外向墻，外天向內向墻，極不順法，又有謂內外諸天背靠墻故合義為背合者，雖較前稍善然違義，因許合義為天身合故，此二宗皆以墻隔故天身合義不成。

དེས་ན་ཁ་སྦྱོར་གྱི་དོན་ ནི། ལྷ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཁམས་མཁའ་ཡེ་ཐབས་ཤེས། རླུང་མེ་ཐབས་ཤེས། ས་ཆུ་ཐབས་ཤེས་ཏེ་ དེ་ཡང་མཐུན་སྦྱོར་ཡིན་པས། སྒྲུབ་པ་པོའི་ལུས་ཀྱི་ཁམས་མི་འཁྲུག་ཅིང་ཁ་སྦྱོར་དུ་གནས་ པའི་རྟེན་འབྲེལ་དུ་འཆད་པའི་དོན་ཡིན་གྱི། ལྷ་ཞལ་སྤྲོད་དང་རྒྱབ་སྤྲོད་གང་གི་དོན་དུ་ཡང་ མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་འཁོར་དྲུག་ཅུ་དང་པོར་བསྐྱེད་པའི་དུས་ཞལ་ནང་བསྟན་ཁོ་ན་བསྐྱེད་ ནས་སྲུང་བ་ཡིན་ན་རེ་ཁའི་རྒྱུན་ལ་གནས་པ་དང་། བཟློག་པ་ཡིན་ན་བཀའ་བསྒོས་པའི་རྗེས་ སུ་ཞལ་ཕྱིར་བསྒྱུར་བའོ།། །། དྲུག་པ་འཁོར་ལོའི་ང་རྒྱལ་བཟུང་ཞིང་བཀའ་བསྒོ་བ་ནི། ༀ་བཛྲ་རཀྵ་ཙཀྲ་སོགས་ཏེ་ འདི་ལ་མང་པོ་ཞིག་ཁྲོ་བོ་ལ་བཀའ་བསྒོས་པའི་རྗེས་སུ་ང་རྒྱལ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང་། དེའི་ཡང་སྔོན་དུ་ཕུར་གདབ་བྱེད་པ་སོགས་ནི་འགྲེལ་པའི་དངོས་བསྟན་ལ་སྔགས་གོ་རིམ་ མ་ངེས་པར་སྣ་ཚོགས་གསུངས་པ་རྣམས་གོ་རིམ་ངེས་ཅན་དུ་བཟུང་བའི་སྐྱོན་ཏེ་དེ་ནི་སྤྱིར་ ཉེར་མཁོའི་སྔགས་རྣམས་སྡེ་ཚན་དུ་མཛད་པ་ཙམ་ཡིན་ཅིང་། ད་ལྟ་གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་ 3-113 པའི་གོ་རིམ་ཇི་ལྟ་བ་ཁོ་ན་རང་བྱེད་དགོས་ན། རྭ་བ་དང་ཁང་བརྩེགས་བསྐྱེད་པའི་རྗེས་སུ་ འབྱུང་བཞིའི་དཀྱིལ་འཁོར་བསྐྱེད་དགོས་པར་འགྱུར་ཏེ། འགྲེལ་པར་སྔགས་རྣམས་སྔ་ཕྱི་ དེ་བཞིན་དུ་བཀོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གཙོ་བོའི་ང་རྒྱལ་འཛིན་པ་སྐབས་འདི་དག་ཏུ་བྱེད་ པ་ཡང་མི་ལེགས་ཏེ། འཁོར་རྣམས་བསྐྱེད་ཟིན་པའི་རྗེས་སུ་གཙོ་བོ་རང་ཉིད་གཅིག་པུའི་ང་ རྒྱལ་འཛིན་པ་ནི། ལུགས་དང་ཡང་མི་མཐུན་ཞིང་སྒྲུབ་ཐབས་གཞན་ལའང་དེ་འདྲའི་རིགས་ མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐབས་འདིའི་སྲུང་འཁོར་གྱི་ང་རྒྱལ་འཛིན་པ་ནི། འདི་མན་ཆད་ཕུར་ འདེབས་ལ་སོགས་པ་སྲུང་འཁོར་གྱི་མཛད་པ་ཡིན་གྱི། སྲུང་བའི་འཁོར་ལོ་དངོས་ནི་སྲུང་མ་ དྲུག་ཅུ་བསྐྱེད་ཟིན་པ་ན་གྲུབ་པ་ཡིན་པས། སྐབས་འདི་ཉིད་དུ་སྲུང་འཁོར་གྱི་ང་རྒྱལ་འཛིན་ པ་ཉིད་ལེགས་ཏེ། དེ་དང་དེའི་བྱ་བའི་གཙོ་བོ་གྲུབ་པ་ན་དེ་དང་དེའི་ང་རྒྱལ་འཛིན་པ་འབྱུང་ བ་ནི། གཞན་མང་པོ་ཞིག་ལའང་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ།

故合義者，彼等諸天界空智方便智慧，風火方便智慧，地水方便智慧，彼亦相順合故，說為修行者身界不亂而住合之緣起義，非為天面合或背合義。故初生六十眷屬時唯面向內而生為護，若住線續，若反則受教後轉面向外。 第六持輪慢及教敕：唵金剛護輪等，於此多於忿怒教敕后持慢，及其前作釘打等，是于註釋直說咒次第不定而說種種執為定次第之過，彼僅是總攝所需咒為類別，若今須如經函所寫次第，則須于生圍墻及樓閣後生四界壇城，因注中如是前後安置咒故。 故於此等處持主尊慢亦不善，因生眷屬后持唯一主尊自慢，不順法且於他成就法亦不見如是類故。此處持護輪慢者，此下釘打等是護輪事業，然護輪體于生六十護法時成就，故於此處持護輪慢善，因於彼彼事業主成就時持彼彼慢，于其他許多處亦見故。

།དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་གྲུབ་པ་ཡིན་སྙམ་ན། ཡུལ་འཁོར་སྲུང་བ་ནས་འབྱུང་པོ་རྣམས་བཀོད་པའི་བར་གྱི་གནས་སྲུང་བ་རྒྱས་པར་གྲུབ་ པ་ཁོ་ནར་མ་ཟད་སྒྲུབ་པ་པོ་རང་ཉིད་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་བསྲུང་བྱ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ངག་ཡིད་ གསུམ་གྱི་སྲུང་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཡིད་གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཀྱི་དྲི་མ་གདོད་ནས་ དག་པ་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་རྡོ་རྗེ་ལྟར་འགྱུར་བ་མེད་པ་མཚོན་པ་ནི་ཁང་བརྩེགས་ ཡིན་ལ། སེམས་དེ་ལ་ནམ་མཁའ་དང་ཡེ་ཤེས་རོ་མཉམ་དུ་འཇུག་པ་ལྟར་ཁམས་དེ་གཉིས་ རྣམ་པར་དག་པའི་རང་བཞིན་ཁྲོ་བོ་དང་ཟད་པར་གྱི་སྐུར་བཞེངས་ནས་ཡིད་ལ་བརྟེན་པའི་ སྐྱོན་དང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་མཐའ་དག་སྲུང་བར་འགྱུར་བ་དང་། ངག་གི་རང་བཞིན་ཉི་ཟླ་སྒྲ་ གཅན་གྱི་དབུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་རྭ་བ་གསུམ་ལྡན་གྱི་ལྕགས་རི་ས་སྟེགས་གུར་དང་བཅས་པ་ཡིན་ ལ། ངག་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་ནི་ངག་གི་རྒྱུའི་རླུང་དྲོད་ཀྱི་རང་བཞིན་རྣམས་བསྐྱོད་པ་ལས་འབྱུང་ བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མེ་རླུང་ཕྱོགས་སྐྱོང་དང་གཟས་ངག་ལ་བརྟེན་པའི་མི་མཐུན་ 3-114 ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་སྲུང་ཞིང་སེལ་བ་དང་། ལུས་ནི་འབྱུང་བ་ལྔ་རགས་པ་འདུས་པའི་བདག་ ཉིད་ཡིན་པས་དེ་མཚོན་པ་རྭ་བ་ལྔ་ལྡན་གྱི་ལྕགས་རི་ས་གཞི་གུར་བཅས་ལ་ལུས་བརྟན་པའི་ བྱ་བ་བྱེད་པ་ས་དང་། འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ཆུ་ཡིན་པ་ལྟར་དེ་གཉིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆ་ཀླུ་ དང་འབྱུང་པོར་བཞེངས་ནས་ལུས་ལ་བརྟེན་པའི་བར་ཆད་ཐམས་ཅད་སྲུང་ཞིང་བཟློག་པར་ མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །མཐར་གཏུགས་ན་དངོས་བརྒྱུད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་བཞག་པ་ཙམ་མ་ གཏོགས་བར་ཆད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིད་ཀྱི་བར་ཆད་དུ་འདུས་པ་ལྟར་སྲུང་བཟློག་ཐམས་ ཅད་ཀྱང་ཡིད་ཀྱི་སྲུང་བཟློག་ཏུ་འདུས་ཤིང་། ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བའི་ཁྱད་པར་སོགས་རྒྱས་པ་ སྒོམ་པར་ནུས་ན། ཕན་ཡོན་རྣམ་གྲངས་དུ་མ་འབྱུང་བ་ལ་རྣོ་མྱུར་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་མ་ཡོད་པ་ མ་གཏོགས། སྤྱིར་གཞན་ལྔ་བཅུ་པོ་ཡང་ཁྲོ་བོ་བཅུར་འདུས་པས་སྲུང་འཁོར་བསྡུས་པའི་ གནས་སྐབས་སུ་ཁྲོ་བོ་བཅུ་གཅིག་ཁོ་ནས་ཆོག་པ་ཡིན་ནོ། ཁྲོ་བོ་རྣམས་ལ་བཀའ་བསྒོ་བ་ནི། བཀའ་སྩོལ་བ་པོ་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པ་སྟེ། སྔགས་དོན་ནི་གོ་བླ་ཞིང་གཞན་དུ་ འཆད་པར་འགྱུར་རོ།

如何成就耶？不僅廣成護持從持國天王至部多諸天安立處所，且是修行者自為主尊之諸所護身語意三無上護持。心離能所二垢本凈自性明現如金剛不變之表徵是樓閣，如是心中虛空智慧等味而入般，彼二界清凈自性現為忿怒及遍盡身而護一切依心之過患違品，語自性日月羅睺氣息本體是具三重鐵圍基臺及帳，如語說是從語因風暖自性動而生般，清凈火風方護及星宿護遣一切依語違品，身是五大粗聚自性故表彼之五重鐵圍地基及帳，如身穩固事業作者地、增長作者水般，彼二清凈分現為龍及部多而護遣一切依身障礙。 究竟除立少許直間之別外，如一切障礙亦攝於意障般，一切護遣亦攝於意護遣，若能修界分差別等廣者，雖有多種利益差別之快猛，然總之餘五十亦攝於十忿怒故，略護輪時唯十一忿怒即可。忿怒教敕者，教敕者金剛勇所說，咒義易知且將於他處說明。

བདུན་པ་ཕུར་བུས་གདབ་པ་ནི། དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཞེས་པ་ནས། བྲོས་པར་གྱུར་གྱི་བར་ ཡིན་ཏེ་དཀྱུས་ཙམ་གོ་བླ་ལ། དོན་གྱི་ཁོག་འདི་ལྟར་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ལེ་ལས། སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་ གནས་སུ་བདུད་རྣམས་དག་ལ་བསྣུན་པ་ངེས་པར་དབྱུག་པ་སྔོན་པོས་བྱེད་པ་སྟེ། །བཅིང་ བ་ཁྲོ་བོ་མི་གཡོ་དུས་མཐའི་ཉི་མ་དང་མཚུངས་མཐའ་ཡས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་ཕུར་བུས་ གདབ། །འདོད་པས་དེ་ཡི་བརྩོན་འགྲུས་ཉམས་པར་ས་གཞི་ལ་གནས་རེངས་པར་བྱེད་པ་ གནོད་མཛེས་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །གཙུག་ཏོར་གྱིས་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་ཉམས་པ་རབ་ཏུ་གསལ་ཞིང་ ངེས་པར་སྔར་བཞིན་ཁྲོ་བོའི་ལྷ་མོ་རྣམས། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དངོས་སུ་བགེགས་འཇོམས་ པའི་ཚུལ་ཡིན་ལ། བགེགས་རྣམས་འགུགས་པར་བྱེད་པ་བགེགས་མཐར་བྱེད་ཀྱི་ཐུགས་ཀ་ 3-115 ནས་ཕོ་ཉ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྤྲོས། དབྱུག་སྔོན་གྱི་ཐུགས་ཀ་ནས་དབྱུག་སྔོན་མང་པོ་སྤྲོས་ཏེ། བགེགས་རྣམས་ལ་བསྣུན་པས་བརྒྱལ་ཞིང་འགྱེལ་བ། མི་གཡོ་བ་ལས་མི་གཡོ་བ་སྤྲོས་པ་ རྣམས་ཀྱིས་ཞགས་པས་བཅིངས། ཕོ་ཉ་རྣམས་ཀྱི་ལྕགས་ཀྱུ་བཏབ་སྟེ་ཚུར་དྲངས། གཙུག་ ཏོར་ལ་གཙུག་ཏོར་སྤྲོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་གི་རྫུ་འཕྲུལ་ཉམས་པར་བྱས་ཤིང་། འདོད་ རྒྱལ་སྤྲོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་གི་བརྩོན་འགྲུས་ཏེ། ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་སྟོབས་ བཅོམས་ནས་རྭ་བ་ལྔ་པའི་ཕྱི་འཚམས་ཀྱི་ས་གཞི་ལ་ཁྲོན་པ་གྲུ་གསུམ་ཟབ་མོ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ དུ་བཅུག གནོད་མཛེས་སྤྲུལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདུད་བགེགས་དེ་དག་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ སྒུལ་བསྐྱོད་མི་ཤེས་པར་རེངས་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་གཙོ་བོའི་ཐུགས་ཀ་ནས་སྤྲོས་པའི་ཕུར་ བུའི་ལྷ་བྱུང་བ་རྣམས་ཁྲོ་བོ་མཐའ་ཡས་བརྩོན་འགྲུས་སྟོབས་པོ་ཆེས་བླངས་ནས། བགེགས་ རྣམས་ཀྱི་ལུས་ལ་ཕུར་བུས་འདེབས་ཤིང་། རེངས་བྱེད་གཤིན་རྗེ་མཐར་བྱེད་ཀྱིས་ཐོ་བས་ རྡུང་བ་ཡིན་ནོ། །གསལ་ཁ་མེད་ཀྱང་རྨུགས་བྱེད་ཀྱིས་བགེགས་རྣམས་ཕྱིན་ཆད་ལྡང་དུ་ མེད་པ་དང་། ཁེངས་བྱེད་ཀྱིས་དེ་རྣམས་འོད་གསལ་དུ་བཅུག་ནས་གནས་སྤོར་བ་ཡིན་ནོ། ། ཞེས་གྲུབ་ཆེན་ཡུ་མོ་ཡབ་སྲས་ཀྱི་གསུང་སྒྲོས་དང་བླ་མའི་མན་ངག་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། མཆོག་ཏུ་ཡིད་ཆེས་པས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་ཕྱོགས་བཅུའི་ཕུར་བུ་ཕྱོགས་བཅུའི་ཁྲོ་ བོས་འདེབས་པ་ཡང་བཤད་དེ་གདམ་ཀའོ། །སྐབས་འདིར་རྫས་ཀྱི་ཕུར་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར། བསངས་སྦྱངས་སོགས་ཆོ་གའི་ཡན་ལག་རྣམས་མི་དགོས་ལ། ས་བོན་ཙམ་དང་ཆོ་ག་གསུམ་ བསྐྱེད་དང་། སྐད་ཅིག་གིས་བསྐྱེད་པ་གང་འོས་བྱེད་པ་ཡིན། ཕུར་བུའི་ཁྲོ་བོའི་སྐུ་ནི་ཁ་ཅིག་ ཁྲོ་བོ་བཅུ་པོ་ཉིད་ལ་ཞལ་མདོག་ཉིས་འགྱུར་བྱེད་པ་ནི། གང་ནས་ཀྱང་མ་བཤད་ཅིང་རིག་ པས་ཀྱང་མི་ཐོབ་ལ། ལུང་དང་ཡང་འགལ་ལོ།

第七釘打者，從"彼等亦"至"逃逸"易解，義理如是：根本續云："三有處必以青杖擊諸魔，縛以忿怒不動如時末日無邊精進釘，欲彼精進損地住僵硬即妙賢，頂髻令神通損極明如前忿怒天女等。"此是實際降伏障礙之法。 障礙終盡者心放無量使者，青杖心放多青杖，擊諸障礙令昏倒，從不動放不動等以索縛，諸使者鉤引，從頂髻放頂髻等令彼神通損，從遂欲放者令彼精進即身語意力損已，入第五圍外隅地基深三角井中，妙賢化身令魔障彼等身語意三不能動搖僵硬，於此從主尊心放生釘打天，無邊精進大力取已，以釘打諸障礙身，僵硬作者閻羅終盡以槌擊。 雖未明說，昏昧作者令障礙永不復起，傲慢作者令彼等入光明而遷處。因出自大成就者瑜摩父子語錄及上師口訣故，應以最勝信心修持。或說十方釘由十方忿怒打亦可擇一。此處因無實物釘故，不須凈化等儀軌支分，僅種子及三儀軌生或剎那生隨宜而作。釘打忿怒身，有謂即十忿怒面色加倍者，任何處未說且理不得，亦違教證。

།ཁུངས་མེད་པ་དངོས་སུ་གྲུབ། རིག་པས་ མི་ཐོབ་སྟེ་སྟོབས་པོ་ཆེ་ཉིད་སྟོབས་པོ་ཆེས་འདེབས་པ་མི་མཛེས་ཤིང་། ཁྲོ་བོ་གཞན་རྣམས་ 3-116 ཀྱི་འཕྲིན་ལས་དེ་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་གཙོ་བོའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་འཕྲིན་ལས་ཅིག་དགོས་པ་ ཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་དང་ཡང་འགལ་ཏེ་སྔགས་དོན་ལ་བསམས་ན། ཕུར་བུའི་ ཁྲོ་བོ་ནི་ཁྲོ་བོ་ལོགས་པ་ཡིན་གྱི། བཅུ་པོ་གང་དུའང་མི་གཏོགས་པར་གསལ་བ་དང་། ཇི་ སྐད་དུ། ཁྲོ་བོའི་རྒྱལ་པོ་གདོང་དྲུག་འཇིགས། །རིགས་དྲུག་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་དག་པ། །ཞེས་ ཞལ་དྲུག་པོ་རིགས་དྲུག་དང་ཁམས་དྲུག་དག་པ་ཡིན་པ་ལ། ལྗང་དམར་དཀར། ལྗང་དམར་ དཀར་བའི་ཞལ་དྲུག་ཅེས་བྱས་ན་ལྗང་ཁུ་གཉིས་ནམ་མཁའ། དམར་པོ་གཉིས་མེ། དཀར་པོ་ གཉིས་ཆུར་སོང་བས་ཁམས་དྲུག་གི་དག་པ་བརྩི་རྒྱུ་མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཁྲོ་བོ་འདི་ ནི་གཙོ་བོ་དུས་འཁོར་རམ། རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་འཕྲུལ་རྡོ་རྗེ་ཕུར་བུ་ཞེས་ཁྲོ་བོ་ལོགས་ པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་དབང་ཆོག་ཏུ་བཤད་ཟིན་པ་ལྟར་རམ། ཡང་ན། ཞལ་བཞི་ཕྱོགས་མདོག ཞལ་སྟེང་མ་གཉིས་ལྗང་ཁུ། ཕྱག་མཚན་རྡོར་སེམས་དང་འདྲ། ཐོག་མར་ཞབས་དྲུག་ཡོད་ པ་བསྒོམ། ཕྱིས་དེ་བསྒྱུར་ཏེ་ལྟེ་བ་མན་ཆད་ཕུར་ཤམ་དུ་སོང་ནས་བགེགས་ལ་འདེབས་པ་ ཡིན་ལ། དེས་ན་ཕུར་བུ་སྒྲུབ་པ་ནི་གཙོ་བོའི་འཕྲིན་ལས་ཏེ་འདི་ལ་བར་སྐབས་སུ་བྱུང་བ་ ལ་ལ་ཞབས་དྲུག་པོ་བགེགས་གན་ཀྱལ་དུ་བསྒྱེལ་བའི་འཁོར་ལོ་དྲུག་ལ་མནན་པའི་ཚུལ་ གྱིས་ཕུག་པ་ལ་ཕུར་བུའི་དོན་དུ་འདོད་པ་དང་། ཞབས་རེ་རེ་ཕུར་བུའི་དཔལ་དུ་སོང་བར་ འདོད་པ་དང་། གཞན་དག་ཞབས་གཉིས་བརྐྱང་སྟེ་རྩེ་མོ་སྤྲད། བཞི་པོས་གར་སྟབས་བྱས་ པས་ཕུར་བུའི་གཟུགས་ཡིན་ཞེས་རྡོ་རྗེ་མཁའ་འགྲོ་རྩ་འགྲེལ་ན། ཕུར་བུའི་གཟུགས་ཞེས་པ་ གར་སྟབས་སུ་བཀྲལ་བ་ཞིག་ཡོད་པ། བློ་ལ་བཞག་པའི་འཆལ་གཏམ་དེ་དག་མི་འཐད་པ་ རྟོགས་པ་བླའོ། །ཅི་ཡིས་ཞེ་ན། ཡུ་བ་གཅིག་ལ་རྩེ་མོ་དྲུག་ཡོད་པའི་ཕུར་བུ་སྔོན་མ་བྱུང་བའི་ གཏམ་ཡིན་ཅིང་། མཚོན་ཆའི་གཟུགས་སུ་མེད་པར་ཞབས་དངོས་ཀྱིས་འབིགས་པར་བྱེད་ པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཚུལ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ།

直證無依據，理不得，因大力即大力打不雅，且如其他忿怒有彼事業般，主尊須特殊事業則缺失故。又違教證，思咒義則釘打忿怒是別忿怒，顯非屬十忿怒任何，如雲："忿怒王六面怖，六種皆遍凈。"謂六面是六種六界清凈，若說綠紅白、綠紅白六面，則二綠為空、二紅為火、二白為水，無法算六界清凈故。 故此忿怒應作主尊時輪或金剛勇變現金剛釘別忿怒，形相如灌頂儀軌已說，或四面方色，上二面綠，手印如金剛薩埵，初修六足，後轉臍下成釘形打入障礙，故釘打成就是主尊事業。此中間有謂六足成壓伏仰臥障礙六輪形式釘入為釘義，及謂各足成釘輝，其他謂二足伸交尖，四足作舞勢為釘形，如金剛空行母根本續釋有"釘形"解為舞勢者，了知彼等置於心中妄語不應理為勝。何以故？一柄六尖釘前無此說，且無兵器形而以實足穿刺亦不順世間理故。

།མཚན་བརྗོད་དང་དུས་འཁོར་ལས། ཁྲོ་ 3-117 བོ་གདོང་དྲུག་ལ་བསྔགས་པ་ཆེ་བ་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལྟ་ལག་ལེན་ལ་ཐེབས་ངེས་ཤེས་པ་ ཕུར་བུའི་ཁྲོ་བོ་འདི་གཅིག་པུ་ཡིན་པས། གནད་ཆེ་ས་ནས་མ་འཆུགས་པ་གལ་ཆེ་ཞིང་། སྐྱོ་ མ་སྔ་བཙན་གྱི་ཞེན་པས་བསླུ་བར་འགྱུར་ཏ་རེ། ས་ཆོག་གི་སྐབས་སྤྲོས་པ་བྱེད་པའི་སྐབས་ ཀྱང་ཕུར་བུ་བཅུ་སྲུང་མཁན་ཁྲོ་བོ་བཅུས་བྱེད་པས་འདེབས་མཁན་ཀྱང་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བྱེད་ པ་ཚུལ་དང་མཐུན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་གྱི། གང་འདེབས་རྒྱུའི་ཕུར་བུ་ནི་འདི་ཡིན་ གྱི་ཁྲོ་བོ་བཅུ་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཕྱིས་ཀྱི་རྒྱ་དཔེ་འགའ་ལས་ཀྱང་། ཞབས་དྲུག་དང་ཕུར་ བུའི་རྣམ་པ་འགལ་བར་བསམས་ཏེ། ཥཊ་ཙ་ར་ཎ་ཞེས་པ་སརྦ་ཙ་ར་ཎ་ཞེས་པ་དང་། སརྦཱ་ བྷ་ར་ཎ་ཞེས་བཅོས་ཏེ། སྦྲུལ་གྱི་ཞབས་ཞེས་ཕུར་ཤམ་དང་། སྦྲུལ་གྱིས་བརྒྱན་པ་ཞེས་པར་ བྱས་སྣང་ཡང་སྔོན་གྱི་ལོ་པཎ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་དཔེ་ལ་གང་ཡོད་པ་དེ་དག་པ་ཤས་ཆེ་ཞིང་། འདིར་དྲུག་ཚན་དུ་མཉམ་པའི་ཕྱིར། ཞལ་དྲུག་ཕྱག་དྲུག་གི་ཟླ་སྡེབས་སུ་ཞབས་དྲུག་ཀྱང་ ཐོབ་ལ། སྡོམ་གསུམ་པ་དང་སྒྱུ་འཕྲུལ་དྲྭ་བ་སོགས་ལས་ཀྱང་ཁྲོ་བོ་འདི་ལྟར་གསུངས་པ་ དང་གནད་གཅིག་པ་ཞིག་ཡོད་དོ། །དེ་ཡང་སྨོས་ཤིག་ཅེ་ན། དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ནི། སེམས་ དཔའ་རིགས་ཉི་ཚེ་བ་ཙམ་མ་ཡིན་པའི་རིགས་ཀུན་ཁྱབ་བདག་འཇམ་དཔལ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ གི་ངོ་བོ་ཡིན་པས། དེའི་རིགས་ཀྱི་ཁྲོ་བོ་ཡང་མཐར་བྱེད་བཞིའི་ནང་ཚན་ལྟ་བུ་རིགས་ཉི་ཚེ་ བ་མ་ཡིན་པས་འཁོར་ལོའི་དབང་ཕྱུག་གཤིན་རྗེ་གཤེད་དང་དགོས་དོན་བྱ་བ་ངོ་བོ་རྣམས་ གཅིག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འགྲེལ་ཆེན་ལས་མཚན་བརྗོད་ཁོ་ན་དཔང་པོར་ མཛད་པ་དང་། འཇམ་དཔལ་ཇི་ལྟར་བ་བཞིན་དུ་སློབ་དཔོན་ཡང་དེ་ལྟར་བལྟ་ཞེས་གསུངས་ པ་དང་། བསྡུས་རྒྱུད་གསུང་པ་པོ་ཡང་འཇམ་དཔལ་ཡིན་པ་དང་། འཁྲུལ་འཁོར་གྱི་སྐབས་ ཀྱང་འཇམ་དཔལ་དང་གཤིན་རྗེ་གཤེད་ཀྱི་སྔགས་ཁོ་ན་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ལྟར་ཡིན་ ནོ། །རིགས་ཉི་ཚེ་བ་དང་འཁོར་ལོའི་དབང་ཕྱུག་དེ་དག་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་མིན་ཀྱང་སྔགས་རྒྱུད་ 3-118 སྦྱོར་ལུགས་དང་། སྒྲུབ་ཚུལ་ཐ་དད་པའི་དབང་གིས་སོ་སོར་གྱུར་པར་ཤེས་པར་བྱའོ།

雖讚歎名稱和時輪中六面忿怒甚大，然今修法確定知者唯此釘打忿怒，故於要處不錯為要，莫為陳舊粗陋執所惑。地儀軌廣修時亦十釘由十護忿怒作故打者亦彼等作順理，然所打釘是此非十忿怒。 又後有梵本思六足與釘形相違，將"六足"改為"一切足"及"一切飾"，似作蛇足即釘形及蛇飾，然前譯師大德版本所有較凈，此因六數相等故，六面六臂相對得六足，三續部及幻化網等說此忿怒亦一要義。 若問彼復如何？時輪非僅一部分菩薩種性，是遍一切種具主文殊金剛持體性，故其種忿怒亦非如四終盡等一部分種，故與輪王閻魔怖所需事業體性成一。因此大疏唯以名稱為證，及云如觀文殊亦如是觀上師，及略續說者亦是文殊，及機輪處亦唯有文殊及閻魔怖咒，因緣即是此。應知雖一部分種及輪王彼等體性非異，然因咒續合法及修法異而成別。

།སྨད་ ཕུར་བུའི་དབྱིབས་ནི། མདུང་གི་དབྱིབས་ཅན་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཟླུམ་པོ་ཟླ་ཁམ་གྲུ་གསུམ་ལ་ སོགས་པའང་ཡིན་མོད་ཀྱི། སྐབས་འདིར་རེངས་པའི་ལས་ལ་བསྔགས་པའི་ཕྱིར། ཟུར་བཞི་ པར་འདོད་ཅིང་། ཕུར་བུ་ཐོ་བས་བརྡུང་ཚུལ་དུ་བྱས་པས་བགེགས་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དྲུག་ གི་འབིགས་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་ནི། བགེགས་རྣམས་བཅིངས་ཏེ་ཙོག་ཙོག་པུར་འདུག་པའི་ སྤྱི་བོ་ནས་བཏབ་པས། གསང་གནས་ཀྱི་བར་དུ་འཁོར་ལོ་དྲུག་གི་ལྟེ་བ་ཐལ་ཕྱུང་དུ་སོང་ ནས་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞི་ལ་སྦྲགས་པར་བསམ་པའོ། །འདིར་ཐོག་མའི་མེ་སྔགས་དང་། བར་དུ་ རྒྱན་དང་ཕྱག་མཚན་དགོད་པ་དང་། ཕུར་བུ་དང་ཐོ་བའི་སྔགས་ཀྱིས་སྐབས་འདི་དག་ཏུ་སོ་ སོའི་ཕྱག་རྒྱ་འཆའ་བའི་ལུགས་ཀྱང་འདུག་སྟེ། བཤད་ཚོད་མེད་པས་ངེས་པར་དགོས་པ་ནི་ མ་ཡིན་ཀྱང་མི་འབྲེལ་པའང་མིན་པས་ཇི་ལྟར་མོས་པར་བྱའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་སྤྲོ་ན་བགེགས་ རྣམས་འཇོམས་པའི་ཕྱིར། རྐང་པ་བཅུ་དྲུག་པ་དང་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་པ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་ བཟླའོ། །སྤྱིར་སྲུང་འཁོར་གྱི་སྐབས་ནས་བཟླས་པ་མ་གསུངས་པས་ངེས་པར་བཟླ་དགོས་ པ་ནི་མིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་མཚན་མ་ངན་པ་བཟློག་པའི་སྐབས། སྲུང་འཁོར་ཚོགས་བསག་ སྔོན་འགྲོར་བྱས་པའི་རྗེས་ལ་དངོས་གཞི་རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་སྒོམ་པའི་སྐབས། སྔགས་དབང་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་དེ་འདིར་ཡང་སྦྱོར་མོད་ཀྱི་མི་རུང་བ་རང་ཏ་མ་ཡིན་ཀྱང་། ཧ་ཅང་སྤྲོས་པ་ལ་དགའ་ཆེས་བར་ཟད་དེ་དངོས་གཞི་ལས་རྒྱལ་མཆོག་གི་སྐབས་སུ་ཡང་ སྔགས་དབང་རྒྱས་པ་ལེན་པ་དང་མི་ལེན་པ་འདམ་ཁ་ཅན་ཡིན་ན། སྲུང་འཁོར་ནི་ཆོ་གའི་ ཡན་ལག་ཡིན་པས་རྒྱས་པ་དེ་སྐབས་སུ་བབ་མ་བབ་བསམ་དགོས་ཤིང་། འདིའི་རིགས་ མཐར་གཏུགས་ན་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་སྒོམ་བཟླས་དང་། ཐུན་མཚམས་ཀྱི་ལྷའི་སྐབས་སུ་ ཡང་བདག་འཇུག་རྒྱས་པ་ལེན་པའི་ལག་ལེན་ཡོད་ཉེན་གདའོ། །དེས་ན་ཉམས་ལེན་ལ་བློ་ 3-119 རྩེ་མི་གཏོང་བར་གསང་སྒྲོགས་ཀྱི་གཞི་རྩ་ཆོག་གྲྭ་སྒྲིག་པར་གྲགས་པ་ལ་བློ་རྩེ་གཏད་ནས་ བོད་ཀྱི་ཕྱོགས་འདིར་བར་སྐབས་ཤིག་ཁྱེད་ཅག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་འདི་ནི་ཆོ་ག་ཡང་སྟེ་ཞེས་ ཁྱད་དུ་གསོད་ཅིང་། ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཆོ་ག་འདི་བརྫིའོ། །དེ་བས་ཀྱང་འདི་ཚོགས་ཆེའོ།

下釘形如矛形，雖亦圓形月牙三角等，然此處因贊僵硬業，許為四角，釘以槌擊法令穿諸障礙六輪之法：縛諸障礙蹲坐，從頂打入，至密處穿透六輪中心，想釘于金剛地基。此中初火咒及中飾及手印安立，及釘槌咒於此等處結各印法亦有，雖無說量非必要然亦非無關，隨樂而作。 其後若廣為破諸障礙，亦隨宜誦十六句及七十二句。總護輪處未說誦咒故非必誦，如是于遣除惡相時，護輪資糧前行后正行脩金剛怖畏瑜伽時，雖說廣咒灌頂此亦可用，雖非不可然過喜廣，正行勝次第時亦有取不取廣咒灌頂選擇，護輪是儀軌支分故應思廣者時宜，此類究竟則有金剛薩埵修誦及座間天時亦取廣自入修法之虞。 故不專注修持而專注所謂法會編排之密宣基礎，此藏地一時有謂汝等此壇城儀軌輕且輕蔑，我等儀軌大，較此更大眾。

།འདི་ ལ་ནི་ཞག་འདི་སྙེད་ཅིག་འགོར་རོ་ཞེས་འདོན་པ་མང་བ་ཁོ་ན་ངོམ་ཞིང་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཞིག་ བྱུང་སྣང་ངོ་། །འདི་ལྟ་བུ་བོད་དུ་མ་ཟད། ཕྱིས་བྱུང་བའི་རྒྱལ་བལ་གྱི་པཎྜི་ཏ་ཅི་རིགས་ལ་ ཡང་སྣང་སྟེ། མདོར་ན་ཚིག་འདོན་མང་བ་དང་། ལག་ལེན་གྱོང་བ་ཙམ་གྱིས་སྐྱོན་ཡོན་གང་ དུའང་སྒྲུབ་མི་ཐུབ་པས། དགོས་ངེས་ཤེས་པ་མ་ཆད་ཅིང་། མི་དགོས་པ་མ་ལྷག་པའི་འཚམ་ པ་ཉིད་བཟང་ངོ་།། །། གསུམ་པ་སྲུང་འཁོར་གྱི་རྗེས་ཀྱི་ཆོ་ག་ནི་གཏོར་མ་འབུལ་བ་དང་། མཆོད་བསྟོད་ གསོལ་བཏབ་དང་། གཤེགས་སུ་གསོལ་བ་རྣམས་ཡིན་པ་ལས། གཞན་རྣམས་དཀྱུས་བཞིན་ གོ་བླ་ལ། གཏོར་མ་ཐུན་མོང་དུ་གཅིག་གམ། གཙོ་བོ་དང་སྡེ་དྲུག་སྟེ་བདུན་ནམ། ལྷ་གྲངས་ དང་མཉམ་པ་སོགས་ཇི་ལྟར་འོས་པའོ། །དམིགས་པ་ནི། སྤྱན་འདྲེན་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ཡོད་པ་ ལྟར། རང་རང་གི་སྐུ་ལས་སྐུ་གཉིས་པ་རེ་ཆད་ནས་བྱོན་ཏེ། གཏོར་སྣོད་དང་ཉེ་བའི་སྟེང་ གི་ཆ་ལ་བཞུགས་ནས། ལྗགས་རྡོ་རྗེའི་སྦུ་གུས་གཏོར་མ་དྲངས་ཏེ་གསོལ། དེ་མ་ཐག་རྩ་ བའི་སྐུ་ལ་ཐིམ་པར་བསམ་མོ། །གཞུང་ནས་གསལ་བར་མ་གསུངས་ཀྱང་བླ་མའི་མན་ངག་ ཏུ། ༀ་ཨཱཿཧཱུྃ་བཛྲ་བྷཻ་ར་ཝ་སོགས་ཀྱིས་གཙོ་བོ་ལ་འབུལ་བ་ནི་རྒྱུད་འགྲེལ་ལས་ཁྲོ་བོ་བཅུ་ ལ་འབུལ་བར་གསུངས་པའི་ཤུགས་བསྟན་ལ་ཐོབ་པའང་ཡིན་ཅིང་། ཤིན་ཏུ་གལ་ཡང་ཆེ་ སྟེ། ཁྲོ་བོའི་མཆོད་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་གཏོར་མ་ཡིན་པར་གསུངས་ལ། རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ཁྲོ་ བོའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱིར་རྗེས་ཀྱི་སྐབས་འདིར་མཆོད་བསྟོད་ནི་མེད་མི་རུང་ཡིན་ ལ། གཏོར་མ་དང་གསོལ་གདབ་ནི་འགྲུབ་ན་ལེགས་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་པས་ངེས་པར་བྱེད་ 3-120 དགོས་ཀྱང་། མ་བྱས་ན་ཆོ་ག་ཆད་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་མི་འགྱུར་བས་རྒྱུན་གྱིས་ཉམས་ལེན་ ལ་མ་གྲུབ་ཀྱང་བླའོ། །དེ་ནས་གཤེགས་སུ་གསོལ་བ་ཡང་དཀྱུས་བཞིན་ལས་སྲུང་འཁོར་ ཙམ་མ་གཏོགས་དངོས་གཞི་གཞན་མི་བསྒོམ་ན། རྭ་གུར་ས་གཞི་ཁང་བརྩེགས་རྣམས་ཀྱང་ ལྷ་རྣམས་བསྡུས་པའི་རྗེས་སུ་རང་ལུས་ལ་བསྡུ་བའམ་རང་རང་གི་ལྷ་དང་ལྷན་ཅིག་བསྡུ་བ་ གཉིས་བྱུང་བ་ལས་སྔ་མ་ལེགས་སོ། ། སྒྲུབ་ཐབས་དངོས་གཞི་དང་སྦྲེལ་ཏེ་སྒོམ་པ་ལ་ནི། སྐབས་དེར་དེ་དག་བསྡུ་བ་མི་དགོས་ ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཚོགས་བསོག་གི་སྐབས་སུ་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་སྣང་བ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྦྱངས་ བས་ཆོག་གོ །

於此似曾出現唯炫耀及追求誦多，謂需幾日時間者。此不僅藏地，後來印尼諸班智達亦有，總之僅以誦多及修法強硬無法成就過失功德，故知必要不缺、無需不增之適中為善。 第三護輪后儀軌是獻朵瑪、供贊祈請及請回等，余如常易解。朵瑪或共一，或主尊六部七，或同天數等隨宜。觀想如請迎手印，各自身出第二身降臨，住供器近上分，以金剛吸管舌引朵瑪享用，立即融入根本身中。雖未明說，然上師口訣以"唵阿吽金剛怖畏"等獻主尊，是從續釋說獻十忿怒之義得，且極重要，因說忿怒不共供為朵瑪，且金剛勇為忿怒主故。 總此後供贊不可無，朵瑪及祈請是成則善之支分，雖須作然不作不成儀軌缺支，故常修不成亦可。然後請回亦如常，若僅修護輪不修他正行，則鐵圍帳地基樓閣等，或於收天后收于自身，或與各自天同收二者，前者為善。 若配正行修持則彼時不須收彼等，因智慧資糧時與器情顯現同凈即可。

དེ་ལྟར་ན་སྒྲུབ་ཐབས་འདིའི་སྲུང་འཁོར་གྱི་རིམ་པ་ལ། བསྡུས་རྒྱུད་ཀྱི་དངོས་ བསྟན་བསྡུས་པ། ཁྲོ་བོ་བཅུ་ཙམ་དང་། རྩ་རྒྱུད་ཀྱི་དགོངས་པ་བཞིན་འགྲེལ་བས་རྒྱས་པར་ ཁ་བསྐང་བ། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་མཐའ་རྒྱས་སུ་བྱེད་པ་གཉིས་ཡིན་ལ། དེའི་བསྡུས་པ་ ནི། སྲུང་འཁོར་རྟེན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སྔར་བཤད་པ་ལྟ་བུའི་རྒྱས་པ་དང་མཐུན་པར་བསྒོམས་ ཀྱང་རུང་བ་བསྡུས་རྒྱུད་ཀྱི་དངོས་བསྟན་ཡང་ཡིན་ལ། འདི་ལའང་འཁོར་ལོ་ཡོད་མེད་གདམ་ ཀའོ། །ཡང་འབྱུང་བཞི་ལས་གྱུར་པའི་རྡོ་རྗེའི་གུར་དང་ས་གཞི་ཙམ་གྱི་དབུས་སུ་སྒོམ་པའམ། འབྱུང་བཞི་ཙམ་ཡང་མི་བྱེད་པར་ཧཱུྃ་ལས་ས་གཞི་རྭ་གུར་བསྐྱེད་དེ། དེའི་དབུས་སུ་འཁོར་ ལོ་རྩིབས་བཅུ་པ་བསྒོམས་པས་ཀྱང་རུང་ངོ་། །བསྡུས་པ་ཕྱི་མ་འདི་ལ་ངེས་པར་འཁོར་ལོ་ རྩིབས་བཅུ་བསྒོམ་དགོས་ཤིང་། ལྷག་མ་སྔར་བཞིན་སྦྱོར་བའམ། ཆོ་ག་བསྡུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ ཕྱིར་ཕྱག་མཚན་རྒྱན་བཀོད། ཕུར་གདབ་བཟླས་པ་སོགས་སྤངས་ཤིང་། གཏོར་མའང་ཁྲོ་ བཅུ་ཉིད་ལ་ཕུལ་བས་ཆོག་ལ། ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཚེ། ཁྲོ་བོ་བཅུ་ཀར་གསང་བའི་འཁོར་ལོར་ བསྡུ་བ་དཀྱུས་བཞིན་ནམ། ཡང་ན་འདི་ལ་ལྷ་རྣམ་གྲངས་གཞན་མེད་པས་ཁྲོ་བོ་བཅུ་པོ་ཉིད་ ཁམས་དྲུག་དང་བསྟུན་ཏེ་འཁོར་ལོ་དྲུག་ཏུ་བསྡུའོ། །གལ་ཏེ་སྲུང་འཁོར་དེ་གཉིས་ཀ་སྒོམ་པ་ 3-121 ལ་མི་སྤྲོ་ན། གོང་གི་བདུད་སྲེག་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་གོ་ཆོད་ལ། རང་ཉིད་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོར་ གསལ་བའི་ཐུགས་ཀ་ནས་ཁྲོ་བོ་བཅུ་དང་ཕུར་བུ་སྤྲོས་ཏེ། ཕུར་གདབ་ཙམ་བྱས་པས་ཀྱང་ སྲུང་འཁོར་གྱི་བྱ་བ་འགྲུབ་པ་དང་། ཡང་ཁ་དག་པ་ནས་ཡན་ལག་དྲུག་དགོད་པའི་བར་གྱིས་ ཀྱང་བདག་དང་རྣལ་འབྱོར་བ་སྲུང་བ་འགྲུབ་ཅིང་། དེ་རྗེས་ཚོགས་གསག་གཉིས་ལ་འཇུག དངོས་གཞིའི་སྐབས་རྡོ་རྗེའི་གུར་བསྒོམས་པས་གནས་སྲུང་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། བསྡུས་པ་ལ་ དེ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ཆོག་པའི་ལུགས་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་དཀྱིལ་འཁོར་སྒོམ་པའི་དབང་དུ་ བྱས་ཀྱི་གཙོ་རྐྱང་སོགས་ལ་སྒྲུབ་ཐབས་ཕྲ་མོ་གཞན་གྱིས་རིགས་འགྲེ་བ་ལས་ཁྲིགས་བཀོད་ ཀྱི་སྤྲོས་པ་མི་དགོས་སོ། །ཞེས་པ་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བསྐྱེད་རིམ་རྣམ་པར་བཤད་པ་ ལས། སྲུང་བའི་འཁོར་ལོའི་སྡེ་ཚན་ཏེ་བཞི་པའོ།། །། ༄། །ལྔ་པ། ཚོགས་གསག་གཉིས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་རྟེན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བཤད་པའི་སྡེ་ཚན། གཉིས་པ་ཚོགས་གསག་པ་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་གསག་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ ཚོགས་གསག་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། རྟེན་ངེས་པ་སྒྲུབ་པ། ཚོགས་ཞིང་སྤྱན་འདྲེན་པ། བདུན་རྣམ་པར་དག་པ། ལམ་བསྟེན་པ་སྟེ་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི་རང་ཉིད་སྔར་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་དེ་ཉིད་སྐད་ཅིག་གིས་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་སྐུར་གྱུར་པར་བསམ་མོ།

如是此修法護輪次第有：略續直說略修十忿怒，及根本續意趣釋廣補如上說極廣二者。其略者，護輪所依壇城如前說雖修廣亦可，是略續直說，此亦有無輪可選。又修四大所成金剛帳及地基中，或不作四大僅從吽字生地基鐵圍帳，其中修十輻輪亦可。后略者必須修十輻輪，余如前配或因略儀故，除手印飾立、釘打誦等，朵瑪亦僅獻十忿怒即可。收攝時，或如常收十忿怒於密輪，或因此無他天數故配六界收十忿怒於六輪。 若不樂修彼二護輪，僅前燒魔亦可，自明為時輪心放十忿怒及釘，僅作釘打亦成護輪事業，又從凈口至安立六支亦成護自及瑜伽者，后入二資糧，正行時脩金剛帳成處護故，略修亦可如是。彼等就修壇城而言，于單修主尊等由他小修法類推，不須排列廣。此乃吉祥時輪生起次第廣說中護輪品第四。 第五 二資糧前行所依壇城說品 二、積資中，積福德資糧及積智慧資糧二。初者：成就所依決定、請迎資糧田、七種清凈、依道四，初者：自前金剛勇形相即剎那成吉祥時輪身想。

སྐབས་འདིར་ཞལ་ཕྱག་མང་ཉུང་ངེས་པ་ནི་མེད་དེ། རང་གི་བློ་ནུས་དང་བསྟུན་པས་ཆོག་ པས་ཕྱག་གཉིས་པ་ནས་ཉེར་བཞི་པའི་བར་ཇི་ལྟར་འོས་པ་ཡིན་ལ། ཁ་སྦྱོར་གྱི་སྐུ་མ་ཡིན་ཏེ་ ཡབ་རྐྱང་ཁོ་ནའོ། །དེའི་ཐུགས་ཀར་འགོད་རྒྱུ་ལ། དབང་ལེ་ལས་སྣ་ཚོགས་པདྨ་དང་ཟླ་བ་ གསུངས་ཤིང་། སྒྲུབ་ལེ་ལས། པདྨ་དམར་པོ་གསུངས་པ་གཉིས་སྤྱིར་འདམ་ཁ་ཡིན་ཀྱང་། ལྷ་ དབང་དུ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་། མངོན་རྟོགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་སྒྲུབ་ལེ་གཙོ་ཆེར་བྱེད་དགོས་ པ་མང་བས་དཀྱུས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་ལ་དམར་པོར་སྒོམ་མོ། །གཞན་རྣམས་གོ་བླ། ཡན་ལག་ དང་པོ་ཕྱག་འཚལ་བ་སོང་བའི་རྗེས་སུ། རང་གི་སྙིང་གར་ཟླ་བའི་སྟེང་དུ་གཟུངས་མ་བཅུ་ 3-122 གཉིས་ཀྱི་ས་བོན་སྡེ་པ་དྲུག་གི་ཡི་གེ་བརྩེགས་པ་རིང་ཐུང་གི་དབྱེ་བས་བཅུ་གཉིས་པོ་རྣམས་ བཀོད་དེ་དེ་རྣམས་མཆོད་ལྷ་བཅུ་གཉིས་སུ་སོང་། སྙིང་ག་ནས་ཕྱིར་སྤྲོས་པ་ན། ལྷ་མོ་རེ་ ལས་ཀྱང་གཟུངས་མ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྤྲུལ་ཏེ། མདུན་དུ་བཞུགས་པའི་བླ་མ་དང་། དཀྱིལ་ འཁོར་གྱི་ལྷ་ཚོགས་ལ་མཆོད་པར་བསམ་དགོས་ཤིང་། ཡན་ལག་ལྷག་མ་རྣམས་དཀྱུས་ཉིད་ ན་གསལ་བ་བཞིན་ནོ།། །། བཞི་པ་ལམ་བསྟེན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་སེམས་དང་ནི། །ཞེས་སོགས་ཏེ། བྱང་ ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། གཞན་དོན་གྱི་ཁུར་ཁྱེར་བའི་ལྷག་བསམ་དང་། བདག་དང་ བདག་གིར་འཛིན་པ་སྤངས་པའི་ཡེ་ཤེས་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ་རྩ་བ་གསུམ་ པོ་དྲན་པར་བྱས་ནས་སློབ་པར་དམ་འཆའ་བ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་དང་། ཚངས་པའི་ གནས་པ་ཚད་མེད་བཞི་དང་། སྦྱིན་པ་དང་། སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང་། དོན་སྤྱོད་པ་དང་། དོན་ མཐུན་པ་སྟེ་བསྡུ་དངོས་བཞི་དང་། མི་དགེ་བ་བཅུ་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། འགྱོད་པ་ དང་། ལེ་ལོ་དང་། གཉིད་དང་། རྒོད་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་སྟེ་སྒྲིབ་པ་ལྔ་སྤངས་པ་དང་། འདོད་ ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་ང་རྒྱལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་བཞི་སྤོང་བ་དང་། འདོད་པའི་ཟག་པ་དང་། སྲིད་པའི་ཟག་པ་དང་། མ་རིག་པའི་ཟག་པ་དང་། ལྟ་བའི་ཟག་པ་སྟེ་ཟག་པ་བཞི་སྤོང་བ་ ལ་བསླབ་པར་དམ་འཆའ་བའོ།

此處面臂多寡無定，可隨自心力，從二臂至二十四臂隨宜，非雙運身唯獨父尊。其心間所立，灌頂品說雜色蓮月，成就品說紅蓮二者雖總可選，然因攝天因緣及現觀處多須主要依成就品故，常修時修紅色。余易解。第一支禮敬后，自心月上立十二持咒母種子，六部字積長短分十二安立，彼等成十二供養天，從心放出時，每天女亦化無量持咒母，想供養前住上師及壇城天眾，余支如常明。 四、依道即："菩提勝心等"，憶念發菩提心、利他擔負增上意樂、斷我我執智慧證無我慧三根本后立誓學，及誓學十波羅蜜多、四無量梵住、佈施、愛語、利行、同事四攝事、斷十不善戒律、斷悔、懈怠、睡眠、掉舉、疑惑五蓋、斷貪慾、嗔恚、愚癡、我慢四煩惱、斷欲漏、有漏、無明漏、見漏四漏。

།དེ་ལྟར་ལམ་བསྟེན་པ་ལ། རྩ་བ་གསུམ་དང་ཕྱིན་བཅུ་ ཚད་མེད་བཞི། །དགེ་བཅུ་སྒྲུབ་དང་སྒྲིབ་ལྔ་ཉོན་མོངས་བཞི། །ཟག་བཞི་སྤོང་བ་ཞེས་པ་སྡེ་ ཚན་བདུན། །བརྒྱད་པ་ཚོགས་གསུམ་སྒྲུབ་པའི་ཡན་ལག་ཡིན། །ཞེས་སྡོམས་སུ་བྱ་སྟེ། དེ་ ལྟར་ལམ་གྱི་སྡེ་ཚན་བརྒྱད་ལས། རྩ་བ་གསུམ་པོ་ནི། ཚོགས་གསུམ་པོ་རེ་རེའི་རྒྱུར་སྦྱར་ཏེ། སེམས་བསྐྱེད་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ལྷག་བསམ་ནི་བསོད་ནམས་དང་། བདག་འཛིན་སྤོང་ བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་ལ། མི་དགེ་བཅུ་སྒྲིབ་པ་ལྔ་ཉོན་མོངས་བཞི་རྣམས་སྤོང་ 3-123 བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཚད་མེད་དང་བསྡུ་དངོས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ ཚོགས་དང་། ཟག་བཞི་སྤོང་བ་དང་། ཕྱིན་བཅུ་ལ་བསླབ་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །ཕར་ ཕྱིན་བཅུ་ལ་ཐུན་མོང་བ་སྤྱི་དང་། ཁྱད་པར་བ་ནོར་རྣམས་སྤངས་པས་སྦྱིན་པ་ཞེས་སོགས་ དང་སྦྱོར་ཞིང་། གཞི་རྩ་བ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་གཞན་ཕན་གྱི་བསོད་ནམས་ དང་། བདེ་སྟོང་གི་ཡེ་ཤེས་དང་། འཕོ་མེད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་གསུམ་ལ་སློབ་ཅིང་། དེའི་ཕྱིར་དུ་ བླང་དོར་གྱི་ཡུལ་ཐབས་སམ་ལམ་གྱི་རྣམ་གྲངས་དེ་དག་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་ཡིན་ནོ། ། འདིར་སྒྲིབ་པ་ལྔ་ལ། ཐེ་ཚོམ་འགྱོད་པ་དག་དང་གཉིད་དང་ནི། །ལེ་ལོ་རྒོད་པའི་ཆོམ་རྐུན་ རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་། །ཞེས་མདོར་བསྡུས་དང་བོར་གསུངས་ཤིང་། འགྱོད་གཉིད་རྨུགས་རྒོད་ ཐེ་ཚོམ་ཞེས་སྐབས་འདིར་གསུངས་ལ། མདོ་ལས། རྒོད་འགྱོད་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས། གཉིད་རྨུགས་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས། འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་། གནོད་སེམས་དང་། ཐེ་ཚོམ་སྟེ་བློ་རིས་བདུན་ལ་སྒྲིབ་པ་ལྔར་གསུངས་ན། ཁ་ཅིག་འདིར་འདོད་འདུན་གནོད་ སེམས་གཉིས་པོ་རྒོད་པའི་ནང་དུ་འདུས་པར་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་པ་དང་། ཁ་ ཅིག་དེ་གཉིས་ཐེག་པ་འདིར་བསམ་གཏན་གྱི་སྒྲིབ་པར་མ་ངེས་ཞེས་འཆད་པ་བྱུང་ནའང་སྔ་ མ་ལེགས་སོ། །ཟག་པ་ཡང་མངོན་པ་ལས། ཟག་པར་མ་ཡིན་གྲོགས་མེད་རྣམས། །འཇོག་ པའི་རྗེས་སུ་མི་མཐུན་ནོ། །ཞེས་ཟག་པ་གསུམ་གྱི་རྣམ་གཞག་ཁོ་ན་བྱེད་པའང་ཡོད་མོད་ ཀྱི། འདིར་ནི་ཆུ་བོ་སྦྱོར་བ་སོགས་དང་མཚུངས་པར། ཟག་པ་བཞིའི་རྣམ་གཞག་མཛད་པ་ ལས་ཐོག་མས་འདི་མི་འགོག་སྟེ། ཐེག་པའི་ཁྱད་པར་ལས་བརྩམས་ཏེ་གོང་མ་ཉིད་མཆོག་ ཏུ་གོ་དགོས་སོ།

如是依道中："三根本及十度四無量，修十善及斷五蓋四煩惱，斷四漏"即七類，第八是成就三資糧支分。總結如是。 如是道八類中，三根本各配三資糧因：發心是戒律，增上意樂是福德，斷我執是智慧資糧根本，斷十不善五蓋四煩惱是戒律資糧支分，無量及四攝是福德資糧，斷四漏及學十度是智慧資糧。十波羅蜜有共通及特別，以舍諸財稱佈施等相配，依三根本基礎修學道體性利他福德、樂空智慧、無變戒律三者，為此當修彼等取捨境界方便或道品。 此中五蓋："疑惑悔兩者及睡眠，懈怠掉舉賊等"，此處說為悔、睡眠、昏沉、掉舉、疑惑。經中合掉舉悔為一，合睡眠昏沉為一，欲貪、害心、疑惑七心所說為五蓋，有謂此處欲貪害心二者含攝於掉舉中，有謂此二於此乘非定為禪定蓋障，然前說為善。 漏者，如俱舍："非漏無伴者，隨立不相順。"雖有唯立三漏，然此如暴流結等同立四漏，初者不違，當知依乘差別上者為勝。

།དེ་ལྟར་ན་བསོད་ནམས་ཚོགས་གསོག་འདི། ཏིང་ངེ་འཛིན་དངོས་གཞི་ ལ་འཇུག་པའི་སྔོན་དུ་ཕྱག་མཆོད་བསྐུལ་བ་གསོལ་གདབ་སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལྷ་ མཉེས་པ་དང་། སྡིག་བཤགས་ཡི་རང་བསྔོ་བ་ལམ་བསྟེན་སོགས་ཀྱིས་རྒྱུད་སྦྱོང་ཞིང་། དེ་ 3-124 ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྔགས་ཀྱི་ལྷ་དང་སྔགས་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་དགེ་རྩ་གསར་པ་གསོག རྙིང་པ་ ལ་ལ་གསོས་འདེབས་ཤིང་རྒྱས་པར་བྱེད། ལ་ལ་སྔར་དགེ་རྩ་ཕལ་པ་ཡིན་པ་དེ་སྔགས་ཀྱི་ དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་སོགས་སྒོམ་བཟླས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ ལ་འཕྲལ་ཉིད་དུ་ཕན་འདོགས་པའི་ཐབས་བླ་ན་མེད་པའོ། །རྡོ་རྗེའི་ཞལ་དག་པ་ནས་འདིའི་ བར་དུ་སྤྱིར་ཆོ་ག་དེ་དང་དེ་ལ་དགོས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་རེ་ཡོད་ཀྱང་། སྦྱང་བྱ་སྦྱོང་བྱེད་སྦྱངས་ འབྲས་སྦྱོར་བར་བཤད་པ་མེད་པས་ངེས་ཅན་སྦྱོར་ནི་མི་དགོས་ལ། ཡང་བསྐྱེད་རིམ་གཞན་ གྱི་བཤད་སྒྲོས་དང་བསྟུན་ནས། སྦྱང་བྱ་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་གསོག་པ་དང་། སྦྱངས་འབྲས་སློབ་ལམ་དུ་ཚོགས་གསུམ་རྫོགས་པའི་ཐབས་ལ་སློབ་པ་དང་། རྫོགས་རིམ་ གྱི་སྔོན་འགྲོའི་རྟོགས་པ་བསྐྱེད་པའི་གཞི་འདིངས་པའོ། །ཞེས་བཤད་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་ དོ། །དེ་ཡན་ཆད་སྔོན་འགྲོའི་རྐང་གྲངས་ལ། སྐྱབས་འགྲོ་སེམས་བསྐྱེད་ཡིག་བརྒྱ་ཞལ་དག་ དང་། །རིགས་དྲུག་ལག་སྦྱོང་ཡན་ལག་དྲུག་དགོད་དང་། གནས་བདག་གཏོར་མ་ལུས་ལ་རྡོ་ རྗེ་དགོད། །བདུད་གཞོམ་སྲུང་འཁོར་རྟེན་དང་གཙོ་བོ་བསྐྱེད། །རྒྱན་དགོད་འཁོར་ཚོགས་ སྤྲོ་དང་བཀའ་བསྒོ་དང་། །ཕུར་གདབ་བཟླས་པ་གཏོར་མ་མཆོད་བསྟོད་དང་། །གཤེགས་ གསོལ་ཚོགས་ཞིང་སྤྱན་འདྲེན་མཆོད་པ་བདུན། །ལམ་བསྟེན་ཞེས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་ལ། ། སྲུང་འཁོར་སྐབས་སུ་ང་རྒྱལ་བཟུང་བ་གཉིས། །འཁོར་ཚོགས་སྤྲོ་ལ་དབྱེ་ན་སྡེ་ཚན་དྲུག །ཁ་ ཅིག་ཁ་དག་པ་དང་རྡོ་རྗེས་སྦྱོང་། །སོ་སོར་འདྲེན་པ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཕྱིར་སྤང་། །ཞེས་བྱ་ལ། ཡང་ན་འཆད་འགྱུར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱང་བསྣན་ཏེ། རྡོ་རྗེའི་ཞལ་དག་རིགས་དྲུག་དགོད་ པ་དང་། །རྡོ་རྗེ་བཞི་དང་ཡན་ལག་དྲུག་རྣམས་དགོད། །བདུད་ཚོགས་གཞོམ་ཞིང་སྲུང་བའི་ འཁོར་ལོ་བསྒོམ། །མཁའ་ལ་རྒྱལ་བའི་ཚོགས་རྣམས་རྟོགས་བྱས་ཏེ། །བླ་མེད་མཆོད་པ་རྣམ་ པ་བདུན་གྱིས་མཆོད། །ལམ་བསྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པའོ། །ཞེས་སྔོན་འགྲོ་བཅུའི་ཐ་ 3-125 སྙད་མཛད་དེ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ།

如是此積福德資糧，于入正行三摩地前以禮供勸請祈請等門令智慧天歡喜，以懺罪隨喜迴向依道等凈相續，彼一切為咒天及成就咒因積新善根，復興舊者令增長，令某些先為普通善根者轉為得咒悉地不共因等，是修誦瑜伽當下助益無上方便。 從金剛口凈至此，雖總各儀軌有殊勝必要，然未說所凈能凈凈果相配故不須定配。又依他生起次第說法，說為所凈積後世投生業，凈果於學道圓滿三資糧方便學習，及圓滿次第前行立覺基礎，說此亦無違。 此前行數目："皈依發心百字咒口凈，六種手凈安立六支分，處主朵瑪身立金剛尊，破魔護輪所依生主尊，安飾放眷眾及教令眾，釘打誦咒朵瑪供讚頌，請回迎請資糧田七供，依道"即二十三，護輪時持二慢，放眷眾分六類。有分口凈及金剛凈，各別引述為錯故應斷。 或加后說智慧資糧："金剛口凈安立六種，四金剛及安立六支分，破魔眾修護輪，空中證諸佛眾，以七無上供養供，依道緣空性。"立前行十名極善。

གཉིས་པ་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་གསོག་ནི། བཤད་མ་ཐག་པའི་སྔོན་འགྲོ་བཅུ་ལས། བཅུ་པ་ སྟོང་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་སྟེ། དངོས་གཞི་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་གི་ནང་དུ་བསྡུས་ཀྱང་ རུང་མོད་ཀྱི། འདི་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་གསོག་ཡིན་ལ། ཚོགས་གསག་རྣམས་སྔོན་འགྲོའི་ཆོས་ སུ་སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་གྲགས་པ་དང་། རྒྱུད་འགྲེལ་འདི་ཉིད་དུ་ཡང་སྔོན་འགྲོའི་རྣམ་གྲངས་ཉིད་དུ་ གསུངས་བའི་ཕྱིར། རེ་ཞིག་སྔོན་འགྲོ་ཉིད་ཀྱི་ཐ་སྙད་འདོགས་ཤིང་། སྔོན་འགྲོ་རྣམ་པ་བཅུ་ ལས་གཞན་རྣམས་འཁོར་དང་འདི་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལའང་བཞི་སྟེ། སྟོང་ཉིད་ཀྱི་དོན་བསམ་པ། འོད་གསལ་དུ་བསྡུ་བའི་རིམ་པ། དངོས་གཞི་སྟོང་ཉིད་ལ་མཉམ་ པར་འཇོག་པ། རྗེས་ང་རྒྱལ་བཟུང་བ་སྟེ་བཞིའོ། །དང་པོ་ནི་འགྲེལ་ཆེན་ལས། དེ་ནས་རྣམ་ པར་ཐར་པ་བཞི་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་ པ་དང་། མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །རྒྱུ་བ་དང་མི་རྒྱུ་བ་དང་བཅས་པའི་ ཁམས་གསུམ་པོ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་རྣམ་པར་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་ལ་ སྒོམ་པ་མེད། །སྒོམ་པ་སྒོམ་པ་ཉིད་མ་ཡིན། །དེ་ལྟར་དངོས་པོ་དངོས་མིན་པས། །སྒོམ་པ་ དམིགས་སུ་མེད་པའོ། །ཞེས་པའོ། །འདིའི་དོན་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ལས་བརྗོད་པར་ བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྣམ་ཐར་བཞིའི་དོན་ཡིད་ལ་བསམས་ཤིང་། ཚིགས་བཅད་དེ་དག་ ནས་བརྗོད་དགོས་པར་གསུངས་ལ། དེ་ཡང་སྟོང་ཉིད་གོ་ཡུལ་དུ་གཏན་ལ་ཕབ་སྟེ། རང་ གཞན་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་ཐར་བཞིའི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ལྷང་སྟེ་ཤར་བ་ཞིག་དགོས་ སོ། །དེ་ཡང་བསྡུས་རྒྱུད་ལས། སྟོང་པ་དངོས་པོའི་ངོ་བོའི་རང་བཞིན་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ འདི་ནི་དངོས་པོ་དག་གིས་རྣམ་པར་དམན། །དེ་ལས་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་མེད་ཅིང་གཞན་ ཕན་སྙིང་རྗེ་དག་དང་མཚན་མའི་དམ་བཅའ་མེད་པ་སྟེ། །ཞེས་རྣམ་ཐར་གསུམ་པོའི་ངོས་ 3-126 འཛིན་གསལ་བར་གསུངས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི། བརྟན་གཡོའི་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ འདི་རྣམས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་རྟོག་གི་འཁྲུལ་འཁོར་དངོས་པོ་སོ་སོའི་ངོ་བོ་མཚན་ ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་སྣང་ཡང་གཟུགས་སོགས་དངོས་པོ་སོ་སོ་དེ་དང་དེ་དག་རང་གི་ངོ་བོར་ མ་གྲུབ་པས་དངོས་པོ་རང་ཉིད་རང་གི་ངོ་བོས་རྣམ་པར་དབེན་པའོ།

第二、積智慧資糧：剛說十前行中，第十緣空性，雖可攝入正行壇城勝次第中，然此是積智慧資糧，諸資糧普遍聞名為前行之法，且此續釋中亦說為前行品類故，暫立前行名，當知十前行中余為眷屬此為主要。此亦有四：思空性義、收入光明次第、正行等持空性、后持慢四。 初者，大疏云："然後當修四解脫：修空性、無相、無愿、無為。當以此偈觀察三界有動無動：'無物故無修，修修非修性，如是物非物，修無所緣境。'此義當從后說說。"說當思維四解脫義及誦彼偈頌，且須令空性在解境中抉擇，于自他一切顯現令四解脫義相分明顯現。 又略續云："空性事物體性自性諸眾生，此以諸事物悉皆劣，彼中無佛菩提及利他悲心無相決定。"明說三解脫識別。空性義者，動靜諸眾生雖顯為非真實分別輪中事物各別體性相之自性，然色等各別事物于自體不成，故事物自身以自體遠離。

།མཚན་མ་མེད་པ་ནི་ སྣང་གྲགས་ཐམས་ཅད་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ གསར་དུ་ཐོབ་པར་སྣང་བ་ཡང་སྣང་བ་དེ་འཁྲུལ་པའི་ཆ་ཤས་སུ་རྟོགས་ཏེ། གདོད་མའི་ཆོས་ དབྱིངས་ཁོ་ན་སངས་རྒྱས་ཡིན་པ་མ་གཏོགས། ཐོབ་བྱ་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སངས་ རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་བདེན་པར་མེད་ཅིང་། འཁོར་བ་ལུས་སེམས་གནས་དོན་ཐམས་ཅད་ ཀྱང་འཁྲུལ་སྣང་ཙམ་མ་གཏོགས། གནས་ཚུལ་ལ་གང་ཡང་མ་གྲུབ་པས་སེམས་ཅན་གཞན་ ལ་ཕན་འདོགས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་སྤོང་འདོད་ཀྱི་སྙིང་རྗེ་ཡང་འཁྲུལ་ངོར་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སྣང་ བ་ཤར་བ་མ་གཏོགས། གཞན་དངོས་པོ་གང་ཡང་མེད་ཅེས་པ་ནི་མཚོན་བྱེད་དེ། །རྒྱུ་འཁོར་ བའི་གནས་སྐབས་ལས་འབྲས་བུ་མྱང་འདས་དང་། རྒྱུ་རང་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པས་འབྲས་ བུ་སེམས་ཅན་སྨིན་གྲོལ་བྱེད་པ་སོགས་སྤྱིར་རྒྱུ་འབྲས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ མེད་པ་དང་། སྒོས་སུ་འབྲས་བུའི་མཚན་མ་རྣམས་ཀྱང་ལྟོས་འཇོག་གི་དབང་གིས་རྒྱུར་ བསྡུས་ནས། རྒྱུའི་མཚན་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྨོན་པ་མེད་པ་ནི། སེམས་ཅན་སྒྲོལ་བའི་ ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུས་མཚོན་པའི་གང་དང་གང་གི་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ སྟེ་ཐོབ་བྱ་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གནས་ཚུལ་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་གྲུབ་པས་མཚན་ མ་ལ་དམིགས་ཤིང་སྨོན་པའི་དམ་བཅའ་མེད་པ་སྟེ། གསུམ་པོ་དེ་ཡང་གནས་ཚུལ་ལ་དེ་དང་ དེ་མེད་ཙམ་མ་ཡིན་ཏེ། སྤྲོས་པ་དེ་དག་སྤངས་བའི་དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་དབྱེར་མེད་དེ་ཡིན་ ལ། དེ་འདྲ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་ཐར་གསུམ་དངོས་ཡིན་ན་སྐབས་ 3-127 འདིར་གསུམ་པོའི་དོན་ལ་སེམས་ངེས་པར་འཛིན་པས་འཇོག་པ་དེ། རྣམ་ཐར་གསུམ་གྱི་ སྒྲུབ་པའམ་རྗེས་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་མེད་ལ་སོགས་ཚིགས་བཅད་ཀྱི་དོན་ལ། །ཐུན་ མོང་ལྟར་ན་ཚིག་རྐང་དང་པོས་སྟོང་པ་ཉིད། གཉིས་པས་མཚན་མེད། གསུམ་པས་སྨོན་ མེད་བསྟན་ཅིང་། བཞི་པ་དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ནི། དངོས་པོ་ལྟ་ཞོག་དངོས་མེད་དེ་ཡང་ མི་བསྒོམ་ཞེས་པ་དང་། གཉིས་པ་ནི་རྒྱུ་འབྲས་སུ་ཞེན་ནས་མི་བསྒོམ་སྟེ། རྒྱུ་འབྲས་མ་གྲུབ་ པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་སྒོམ་པ་ནི་མཚན་མ་སྒོམ་པ་མིན་ཞེས་དང་། གསུམ་པ་ནི་རང་ལས་ཕྱི་རོལ་ ཏུ་སྣང་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་གདོད་ནས་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། བྱ་བྱེད་འདིས་འབྲས་ བུ་འདིར་འགྱུར་བར་བྱའོ་སྙམ་པའི་སྨོན་པའི་ཡུལ་སྟོང་པའོ། །བཞི་པ་ནི། དངོས་པོའི་སྒོམ་ པ་དབྱིངས་སུ་ཞིག་སྟེ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་པའི་དོན་དུ་སྒྲོན་གསལ་ལས་བཤད་པ་ དང་དོན་གཅིག་གོ །

無相者，因一切顯聞以自體空故，所顯新得佛菩提亦了知為迷亂分，除本初法界即是佛外，所得果相之佛菩提亦無真實，輪迴身心處事一切亦除迷現外，實相中皆不成故，於他眾生利益欲除苦之悲心亦除如幻顯現外，無餘一切事物。此為能表，從因輪迴位至果涅槃，及因自得菩提果成熟解脫眾生等，總之無一切因果等相，別言攝諸果相入因依待安立，稱為無因相。 無愿者，如為解脫眾生當得成佛等所表，任何所作果即所得果事一切，實相中絲毫不成故，無緣相發願決定。彼三者亦非僅實相中無彼等，乃離彼等戲論之界智無別，若如是現證智慧是三解脫自體，則此處以心決定安住三者義，是三解脫修習或隨順。 無物等偈義，隨共者，初句示空性，第二示無相，第三示無愿，第四攝義。初者，且不說有事，無事亦不修。二者，不耽著因果而修，因因果不成故，修彼即非修相。三者，顯為離自外之諸事物本來不成事故，以此作此而成此果之愿境空。四者，事物修融入界故不成所緣，如燈明釋說同一義。

འོན་ཀྱང་འདིའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ལྷག་པོ་ནི། དངོས་པོ་མེད་པ་ནམ་ མཁའ་དང་སྟོང་གཟུགས་ལ་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་སྒོམ་པ་མེད་པར་འཇོག་ཅིང་། མཚན་མའི་སྒོམ་ པ་ནི་ཡང་དག་པའི་སྒོམ་པ་མ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་སྟོང་གཟུགས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་ བ་དེ་ནི་དངོས་པོ་ཡིན་ན་དམིགས་པ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཡང་འདི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པས་ འདི་ལ་སྒོམ་པ་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པའོ། །ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་ཏེ། སྔར་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྣམ་ རྟོག་གིས་ཡིད་ལ་དྲན་པར་བྱས་ནས། འཆད་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་འོད་གསལ་དུ་བསྡུས་པའི་ འཇུག་ཏུ་གོ་ཡུལ་ཙམ་ལ་མ་བཞག་པར་དབྱིངས་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་དེ་ལ་འཛིན་པ་རྣམ་ རྟོག་མེད་པར་འཇོག་ཅེས་པའི་དོན་ཡིན་ལ། འཆད་པར་འགྱུར་བ་ལས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་ གསུངས་པའི་འཆད་འགྱུར་ནི། སྒྲུབ་ལེའི་སོར་སྡུད་སོགས་དང་། ཡེ་ཤེས་ལེའུའི་མཆོག་མི་ འགྱུར་དང་། གཞན་ཡང་རྒྱུད་ཚིག་གི་གནས་སྐབས་མང་པོ་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། གཙོ་བོར་ སོར་སྡུད་མི་རྟོག་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་དགོངས་ཀྱི། གྲུབ་མཐའ་སྡེ་བཞིའི་ནང་གི་དབུ་མའི་སྡེ་ 3-128 པ་པ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་ཚུལ་ཙམ་ལ་དགོངས་པ་ནི་ག་ལ་ཞིག་སྟེ། དེ་ཡིན་ན་སྔར་བཤད་ཟིན་ པ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུང་པར་རིགས་ཏེ། ལྟ་བ་དེ་ནི་ནང་ལེའི་འཇུག་ཏུ་ཅི་རིགས་ པར་གསུངས་ཀྱི། འདི་མན་ཆད་དུ་མ་གསུངས་ཤིང་། དེར་མ་ཟད་འགོག་པར་ཡང་མཛད་དོ། ། ཡང་རྒྱུད་ཚིག་སྔ་མའི་འཕྲོས་ལས། མཐའ་དག་དེ་ལྟར་ཤེས་ནས་དེ་ལྟ་ན་ཡང་མི་ཡི་བདག་ པོ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་ནི། །དཔག་མེད་ཡོན་ཏན་དཀྱིལ་འཁོར་དབང་པོ་དཀྱིལ་འཁོར་ ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒོམ་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། མཐའ་དག་དེ་ ལྟར་ཤེས་ནས་ཞེས་པས་བཞི་པ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་རྣམ་ཐར་ཟུར་གྱིས་འཕངས་སོ། །འདུས་ མ་བྱས་ཀྱི་དོན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་གདོད་ནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ། རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་ གྲོལ་ཞིང་། སྤྲོས་བྲལ་རྟག་པའི་གནས་ལུགས་དེ་ཡིན་ཀྱང་དེ་ཉིད་རྣམ་ཐར་གསུམ་ཀར་ལ་ ཁྱབ་ཅིང་དབྱེ་བ་མེད་པས་གསུམ་པོ་ཉིད་འདི་ཡིན་ལ་འདི་ཡང་གསུམ་པོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཞེས་སྔ་མ་དང་འདྲ་བར་གསུངས་པ་ཡིན་ཅིང་། གནས་ལུགས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་ པོ་དེ་ཉིད་སྤྲོས་བྲལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྟོང་ཉིད་དང་། གང་གིས་ཀྱང་མ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་མཚན་ མེད་དེ་རྒྱུ་འབྲས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཡང་དེ་ཉིད་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་གདོད་ནས་ བཞུགས་པའི་ཕྱིར། དགོས་དོན་གསར་དུ་སྒྲུབ་པའི་བྱ་བྱེད་སྤངས་པས་སྨོན་མེད་དོ།

然此不共殊勝者，即無事如虛空及空形作意之修無而安立，相之修非真實修，如是稱為空形智慧事者，若是事則成有所緣，然此非事故此修無所緣。義為先以分別憶念空性義，如后說入收攝光明時，不僅安住解境，而於離戲論界無分別執持安立，所說后說者，指成就品收攝等及智慧品無上及余多續文處，主要指收攝無分別瑜伽，豈是僅指四宗派中中觀派諸師宗許，若是彼應說從前已說當知，因彼見於內品入時隨宜說，此下未說且亦作破。 又從前續文："一切如是知已如是人主身語意金剛，無量功德壇城主壇城中諸菩薩當修。"以"一切如是知已"間接說第四無為解脫。無為義雖是本來任運成就、離因緣、離戲論常住實相如來藏，然彼遍於三解脫無別故，即此三者此亦即三者故，說"如是"同前，實相善逝藏即離戲故空性，無所生故無相即離因果故，又彼本住圓滿菩提故，離新成辦事業故無愿。

།དེས་ ན་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་གཅིག་ཡིན་ཀྱང་རྣམ་པ་ལྡོག་ཆའི་སྒོ་ནས་སྔ་མ་གསུམ་དགག་ཕྱོགས་དང་། འདི་སྒྲུབ་ཕྱོགས་ཡིན་ལ། གཞན་དག་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དོན་སབ་ཏ་སུབ་ཏ་གཞན་དུ་འཆད་ པ་ལ་སྙིང་པོ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྩ་བྲལ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྤོང་རྒྱུ་མེད་ ལ། དོན་དམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་གདོད་ནས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། སྒྲུབ་རྒྱུ་མེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་གནས་ལུགས་ ལ་ཡིན་ན་ཡང་འཁྲུལ་ངོར་སེམས་ཀྱི་དྲི་མ་སྦྱང་བ་དང་། གནས་སྐབས་སུ་ལས་དང་དངོས་ གྲུབ་འཇིག་རྟེན་པ་སྣ་ཚོགས་པས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཕུགས་སུ་ 3-129 ཡང་གཟུགས་སྐུ་གསར་དུ་བསྒྲུབས་ཏེ་སེམས་ཅན་ལ་ཆོས་སྟོན་པའི་རྒྱུ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་ འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དུ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བསྐྱེད་རིམ་རྣམ་རྟོག་གི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་གསོག་རྣམ་ཐར་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་བྱེད་ པའི་རྒྱུ་མཚན་དེའི་འབྲས་བུ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སྒོམ་པར་སྦྱར་ཏེ་གསུངས་པ་ ཡིན་པས་མདོར་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། ང་རྒྱལ་བཟུང་བ་ལ་བཞི་པ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་གསུངས་ པ་བཞིན་དཀྱིལ་འཁོར་ཡང་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་འཁོར་ལོ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་ན་ལྷ་སྐུ་དང་ ས་བོན་དང་སྟོང་པ་དང་བདེ་བ་རྣམས་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་བཞི་ཞེས་བཤད་ཀྱང་རུང་ངོ་།། །། གཉིས་པ་ནི། རྣམ་ཐར་བཞིའི་དོན་བསྒོམས་པ་དེས་ཕྱི་སྣོད་བཅུད་གཞན་རྣམས་རང་ ཤུགས་ཀྱིས་མི་དམིགས་པར་འགྱུར་ལ། ནང་ལུས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ ལ་གནས་པའི་ཆུ་ཁམས་ཀྱིས་མི་ཉམས་པ་སོགས་གོ་སླ་ལ། རླུང་ནམ་མཁའ་ལ་ཐིམ་པའི་ རྗེས་སུ། རྒྱུད་ལས། སེམས་ནི་མེ་དང་མུན་པའི་མཐའ་སྟེ་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་བྲལ་བ་དབུས་ ཀྱི་ས་ལ་བཞག་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་པས། མེ་དང་མུན་པའི་མཐའ་ཞེས་པ་ཡན་ ཆད་འོད་གསལ་དུ་འཇུག་པའོ།

故雖體性門中為一，然相返體門中前三為遮分，此為立分，餘者解釋無為義為sabta subta他者無義。如是一切世俗法本離故無所斷，勝義智慧本成故無所修，雖實相如是，然迷亂中為凈心垢及暫以種種世間事業悉地利益眾生故，究竟亦新成色身為示眾生法殊勝因故，當以分別修身語意壇城生起次第。 此中以三解脫門積智慧資糧之因果配說修身語意壇城，是略說，持慢亦如說第四無為，壇城亦當配大樂輪。或說為天身、種子、空性、大樂四壇城亦可。 第二，修彼四解脫義，則外器情餘者自然無所緣，內身份中自身住水界不壞等易解，風融入虛空后，續云："心於火暗邊，離境相中央地當安。"故至"火暗邊"為入光明。

།དེ་དག་གི་སྦྱང་བྱ་ནི། ལུས་ཅན་རྣམས་འཆི་བ་དང་ཉེ་བའི་ གནས་སྐབས་སུ་བབ་པ་ན། གཟུགས་སོགས་ཡུལ་དང་མིག་སོགས་དབང་པོ་དང་། གནས་ འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་སྣང་བ་རྣམས་རིམ་གྱིས་ཐིམ་པ་ནི། རྣམ་ཐར་བཞིའི་དོན་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་ སྒོ་ནས་བསྒོམས་པས་སྦྱོང་ལ། དེ་ནས་ལུས་ཀྱི་ཆུ་ཁམས་བསིལ་ལ་རྩུབ་པ་དེ་ཁྱབ་བྱེད་ཀྱི་ རླུང་གིས་ལུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཀུན་དང་། ཁྱད་པར་སྲོག་འཛིན་པའི་གནས་ཀུན་ཏུ་དྲངས་བས་ཁ་ ཟས་ཀྱི་དྭངས་སྙིགས་ཕྱེ་སྟེ་དྭངས་མ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་དང་། མདངས་སྟོབས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་ པའི་མེ་དྲོད་རྣམས་ཉམས་པར་བྱེད་ཅིང་། དེ་ཉམས་པས་རུས་པ་དང་ས་ལ་སོགས་པ་སྲ་བའི་ ཁམས་ཀྱི་སྟོབས་ཉམས་སྟེ་དེ་དག་གིས་སེམས་རྟེན་ཅིང་འཚོ་བར་ནུས་པ་ཡང་རིམ་གྱིས་ 3-130 ཉམས། དེ་ལྟར་སའི་སྟོབས་ཉམས་པ་ན། ཆུའི་དྭངས་མ་ལུས་སེམས་སྡུད་ཅིང་འཚོ་བར་ བྱེད་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དེའང་གསར་བ་མ་འཕེལ་ཞིང་སྔར་རྒྱུན་ཡོད་པ་རྣམས་རླུང་གིས་སྐམ་ པར་བྱེད། དེ་ནས་རླུང་དེ་དག་ཀྱང་སྡོང་ཟླ་གཞན་མེད་པས་རིམ་གྱིས་དེངས་པར་འགྱུར་ཏེ་ རྩ་སྦུབས་ཀྱི་ནམ་མཁར་ཐིམ་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡན་ཆད་ལ་ཆུའི་ཁམས་ཀྱིས་མེ་ཉམས་པ་ནི། ཆུ་ཁམས་ནད་རིགས་ཀུན་དང་འདྲེས་པས་མེ་དྲོད་ཉམས་པར་བྱེད་པ་ཙམ་ཡིན་པས་འཆི་ བའི་སྔ་རོལ་སྔ་མོ་ནས་འབྱུང་སྟེ། དབང་ཡུལ་ཅུང་ཟད་ཐིམ་པའི་སྐབས་མན་ངག་གཞན་ ལས་རགས་པ་ཐིམ་པར་འཆད་པའི་དུས་དེ་ཙམ་ཡིན་ལ། ས་ཆུ་ལ་ཐིམ་པ་ནི་སྤྱི་དང་འདྲ་ བའི་འབྱུང་བའི་ཐིམ་ཚུལ་དང་། ཆུ་རླུང་གིས་བསྐམས་པར་བྱས་པ་ན། མེ་རླུང་སྟེ་སྦྲགས་ པས་བསྐམས་པ་ཡིན་ཅིང་། སྔར་ཉམས་པར་བཤད་པའི་མེ་ནི་མེ་རགས་པ་ཕོ་བའི་མེ་དྲོད་ སོགས་ཡིན་ལ། འདིར་མེ་དང་རླུང་སྡེབས་པའི་མེ་ནི་ཕྲ་བ་རྩ་ནང་གི་དྲོད་ཡིན་པས་མི་གཅིག་ ལ། ཆུ་ཐིམ་ཞིང་བསྐམས་པའི་རྗེས་སུ་མེ་དེ་ཡང་རང་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་རླུང་གི་ནང་དུ་བག་ ལ་ཞ། དེ་རྗེས་རླུང་ཡང་དེངས་པ་ཡིན་པས་རླུང་གིས་ཆུ་བསྐམས་ཞེས་པས་ཆུ་ཁམས་དེ་མེ་ རླུང་གཉིས་ཀར་ལ་ཐིམ་པ་ཡིན་ཡང་མེའི་བགོ་སྐལ་དུ་བྱས་རླུང་ནམ་མཁའ་ལ་ཐིམ་ཞེས་པ་ མེ་རླུང་དང་རླུང་ནམ་མཁའ་ལ་ཐིམ་པས་གཉིས་ཀ་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། མེ་རླུང་འདྲེས་པ་དེ་ སྟོབས་ཇེ་ཆུང་ཇེ་ཆུང་ལ་སྔོན་ལ་མེའི་ནུས་པ་ཟད། དེ་རྗེས་མི་རིང་བར་རླུང་ཡང་ཐིམ་པ་ཡིན་ པས་སྐབས་དེའི་ཐོག་མ་མེ་རླུང་གཉིས་ཀའི་ཐིམ་ཚུལ་ཡོད་ཀྱང་། མེའི་སྐལ་བར་ཐོབ་པས་ མེ་རླུང་ལ་ཐིམ་པའི་སྐབས་ཡིན་པ་དང་། མེ་ཟད་པའི་རྗེས་སུའང་ལུས་པའི་རླུང་རྣམས་ནམ་ མཁའ་ལ་ཐིམ་པ་ནི་རླུང་ཁོ་ནའི་སྐལ་བ་ཡིན་པས་རླུང་ནམ་མཁའ་ལ་ཐིམ་པའོ།

彼等所凈者：有情臨近死亡時，色等境及眼等根與住處世界顯現漸次融入，以修四解脫義作意而凈。其後身水界冷澀，遍行風引至身一切分及尤其命持諸處，分飲食精滓，遍精華，及為光明力因之火暖皆壞，彼壞故骨及地等堅界力壞，彼等能持心存活者亦漸壞。 如是地力壞時，水精能攝持身心存活者，新者不增舊者為風乾。其後彼等風亦無他對應故漸散，融入脈隙虛空。此前水界壞火者，水界與一切病種和合令火暖壞而已，故於死前早起，根境稍融時，他竅訣說粗分融入之時，地融水同一般大種融入方式，水為風乾時，火風合干，前說壞之火是粗火如胃火暖等，此處火風合之火是細分脈內暖故不同。 水融干后彼火亦隱沒于俱生風中，其後風亦散故，說風乾水即水界融入火風二者，雖歸火分說風融虛空即攝火風及風融虛空二者，火風和合漸弱先盡火力，其後不久風亦融入，故彼時初有火風二融方式，然得火分故是火融風時，火盡后餘風融虛空是唯風分故風融虛空。

།དེས་ན་ སྐབས་གཞན་དུ་ས་ཆུ་མེ་རླུང་གི་ཐིམ་ཚུལ་གསུངས་པ་དང་འདི་མི་འགལ་བར་མ་ཟད་འདིས་ དེ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དེ་བཞིན་ཡིན་ནོ། །འདིར་མེ་ལོགས་སུ་མི་སྨོས་པའི་ 3-131 རྒྱུ་མཚན་མེ་རགས་པ་རྣམས་སྔ་རོལ་ཏུ་ཉམས་ཟིན་ནས་རིང་ཞིག་ལོན་པས་སྐབས་འདིར་ སྟོབས་ཆུང་བ་ལ་དགོངས་པའོ། །དེས་ན་དམིགས་པས་སྒོམ་ཚུལ་ལ་གནོད་བྱེད་ཆུ་དང་ གཞོམ་བྱ་མེ་ས་ཆུ་རླུང་བཞིའི་རིམ་པ་ལས་མི་དགོས་ཀྱང་སྦྱང་བྱའི་སྐབས་འདིར་གནོད་བྱེད་ རགས་པ་རླུང་ཆུ་གཉིས་དང་། ཐིམ་རིམ་འབྱུང་བ་ལྔ་ཅར་ཚང་བ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་དབུ་མའི་ ནང་གི་ཆུ་མེ་ས་རླུང་གི་ཟློག་ཚུལ་དང་སྦྱོར་བ་ནི་སྤྱིར་མི་ལེགས་པ་མིན་ཀྱང་། སྐབས་འདིའི་ རྒྱུད་འགྲེལ་དང་མི་མཐུན་ནོ། །དེ་ལྟར་ནམ་མཁའ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ལ་ཐིམ་པའི་འོག་ཏུ་བཤང་ གཅིའི་རྩ་དུང་ཅན་མར་འགགས་ཤིང་། རོ་རྐྱང་ཡང་དབུ་མར་འགགས་པ་ན་མུན་པ་དབུ་མ་ དང་མེ་དུང་ཅན་ཡང་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་མཐའ་སྟེ། གནས་སྐབས་དེར་འཆི་བ་འོད་གསལ་ སྣང་མེད་ཀྱི་ཆ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་དག་སྦྱངས་འབྲས་ལ་སྦྱར་ན། ཀུན་རྫོབ་ཐམས་ཅད་ བདེན་མེད་དུ་གཟིགས་ཤིང་། མ་དག་པའི་ཕུང་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་དུ་ཐིམ་པ་ཙམ་ མཚོན། རྫོགས་རིམ་གྱི་སྨིན་ཚུལ་ནི། རྣམ་ཐར་སྒོ་བཞི་ལྟོས་མེད་བཞི་ལྡན། ཐིམ་རིམ་གྱི་ མཐར་ནམ་མཁའ་སྒོམ་པ་ཕྱིའི་ནམ་མཁའ། མེ་དང་མུན་པའི་མཐའ་ནང་གི་ནམ་མཁའ་སྟེ་ སོར་སྡུད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་རོ།། །། གསུམ་པ་འོད་གསལ་སྟོང་ཉིད་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་ནི། ཡུལ་དང་རྣམ་པར་བྲལ་བ་ དབུས་ཀྱི་ས་ལ་བཞག་པར་བྱ་ཞེས་པས་བསྟན་ཏེ། ཡུལ་དང་རྣམ་པར་བྲལ་བ་ནི་སྤྲོས་བྲལ་ དང་སྟོང་གཟུགས་རོ་གཅིག་པ་དངོས་པོ་དང་དངོས་མེད་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པའི་དབུས་ཀྱི་ ས་ལ་བཞག་ཅེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྟོང་པ་འདི་ནི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཙམ་མ་ཡིན་ཏེ། དབུས་ ཀྱི་ས་ཞེས་པས་དོན་དམ་པའི་སྣང་སྟོང་ཟུང་འཇུག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། ། འདིས་སྦྱང་བྱ་འཆི་བ་འོད་གསལ་སྣང་བཅས་ཀྱི་ཆ་རྣམས་སྦྱོང་ཞིང་། སྦྱངས་འབྲས་སྤྲོས་པ་ ཐམས་ཅད་སྤངས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་རྒྱས་པའི་ཆོས་སྐུ་དངོས་མཚོན་ལ། རྫོགས་རིམ་ལ་ 3-132 སོར་སྡུད་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང་པོ་མུན་པ་ལས་འདས་ནས་རྟགས་སྣང་སྣ་ཚོགས་པ་འཆར་བ་ མཚོན་ནོ།། །། བཞི་པ་ནི། དེ་ལྟར་བསྒོམས་པ་ལ་དམིགས་ནས། ཤུ་ནྱ་ཏ་སོགས་རྣམ་ཐར་བཞིའི་ང་ རྒྱལ་བྱེད་པ་ཡིན་པ། སྔ་མ་ལས་ལངས་པའི་རྗེས་ཐོབ་ཡིན་པས་བར་དོ་སྦྱོང་བྱེད་དེ་དོན་ འབྲེལ་ཆགས་པའི་སྒོ་ནས་འདིར་ཡང་བརྗོད་ཀྱི། དངོས་གཞི་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་ དངོས་སུ་གཏོགས་པས་ད་ལྟ་ཉིད་དུའང་ཅུང་ཟད་འཆད་པར་འགྱུར་རོ།

故他處說地水火風融入方式與此不僅不違，且此能明彼之理亦復如是。此處不別說火之因由，粗火已於前壞久故，此時力弱故。故修觀點雖不須能害水與所害火地水風四次第，然此所凈處具能害粗風水二及五大融入次第。有配中脈內水火地風逆次第者，雖總非不善，然不符此處續釋。 如是虛空亦融智慧后，大小便脈筒阻塞，左右脈亦阻於中脈時，暗中脈與火筒亦合一邊，彼時顯現死光明無現分。彼等配凈果則表一切世俗見無諦及不凈蘊界皆融法性。圓滿次第成熟方式：四解脫門具四無依，融次第末修虛空是外虛空，火暗邊是內虛空即收攝瑜伽。 第三、等持光明空性：以"離境相中央地當安"而示，離境相即離戲論與空形一味，非事非無事中央地安立。如是此空非僅離戲，中央地表勝義顯空雙運一切相空性。此凈死光明有現分，凈果雖離一切戲論然表正法身廣智慧顯現，于圓滿次第表收攝初位過暗后現種種相。 第四：如是修已緣彼，持空性等四解脫慢，是前起后得故凈中陰，以義相連故此亦說，然正屬正行壇城勝次第故今亦稍說。

།ཡང་དེ་ཙམ་དུ་མ་ ཟད་སྟོང་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་སྐོར་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དངོས་གཞིར་ཡང་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ མཚན་ནི་འདི་རྣམས་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་བཞིའི་ནང་ནས་སྟོང་ཉིད་བྱང་ཆུབ་དངོས་ཡིན་ཅིང་། དེ་ཉིད་ནང་རྫོགས་རིམ་ལ་སོར་སྡུད་དང་སྦྱོར་བར་ཡང་གསུངས་པས་ཤེས་སོ།། །། གཉིས་པ་དངོས་གཞི་ལ། ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རིམ་པ་ཇི་ལྟར་སྒོམ་པའི་ཚུལ་གྱི་རིམ་ པའི་གཙོ་བོ་ནི་སྐབས་འདིར་བསྙེན་སྒྲུབ་ཡན་ལག་བཞིར་གསུངས་ཏེ། ཡེ་ལེའི་བཅུ་གཉིས་ པར་མངལ་གྱི་ལུས་བསྐྱེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ལྷ་བསྐྱེད་པ་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་ བསྙེན་པའི་ཡན་ལག་གོ །ངག་བསྐྱེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ལས་རྒྱལ་མཆོག་དང་ཉེ་བར་ སྒྲུབ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་བསྐྱེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་ དང་སྒྲུབ་པའོ། ཁུ་བ་འཕོ་བ་ན་བདེ་བ་བསྐྱེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་དང་ སྒྲུབ་པ་ཆེན་པོའོ། །ཞེས་འགྲེལ་ཆེན་ལས་འབྱུང་སྟེ། དེས་ན་སྐུ་རྫོགས་པ་བསྙེན་པའི་ཡན་ ལག་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག གསུང་རྫོགས་པ་ཉེར་སྒྲུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལས་རྒྱལ་མཆོག ། ཐིག་ལེ་རྫོགས་པ་སྒྲུབ་པའི་ཡན་ལག་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར། བདེ་བ་རྫོགས་པ་སྒྲུབ་པ་ཆེན་ པོའི་ཡན་ལག་ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ་བཞིའོ།། །། དང་པོ་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་དངོས་བཤད་པ་དང་། དེའི་ངག་དབྱེའི་རིམ་པ་ 3-133 རྣམས་བཤད་པ་གཉིས་སོ།

且不僅如此，此等緣空性諸品亦作正行之因由，是此等為四菩提中空性菩提自體，且說彼配內圓滿次第收攝故知。 第二正行中，天瑜伽次第如何修習方式主要者，此處說為四支親近成就，如智慧品第十二云："如生胎身，如是生天為壇城勝次第親近支。如生語，如是業勝次第與近成就。如生菩提心明點，如是明點瑜伽與成就。如射精時生樂，如是細瑜伽與大成就。"如大疏所出。 故圓滿身親近支壇城勝次第，圓滿語近成就支業勝次第，圓滿明點成就支明點瑜伽，圓滿樂大成就支細瑜伽四者。 初中說正壇城勝次第及彼語分次第二。

།དང་པོ་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྟོང་ཉིད་སྒོམ་པ། རྟེན་གཞལ་ ཡས་ཁང་བསྐྱེད་པ། བརྟེན་པ་ལྷ་རྫོགས་པ། མཛད་པ་སྙིང་རྗེའི་དབང་བསྐུར་ཏེ་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི། གོང་དུ་བཤད་མ་ཐག་པ་ལྟར་གང་ཡང་མི་དམིགས་པ་རྣམ་མེད་ཀྱི་སྟོང་ཉིད་ལས་ ལངས་ཏེ། རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་ཉིད་ལ་དམིགས་ནས་སྔགས་ཀྱི་ང་རྒྱལ་བཟུང་བ་ བཞི་པོ་བྱེད་ཅིང་། དེའི་རྒྱུན་ཅུང་ཟད་སྐྱོང་བ་སྟེ། འདི་དག་ལ་རྣལ་འབྱོར་པ་སོ་སོར་སྡུད་ པའི་ཉམས་མྱོང་ཅུང་ཟད་སྐྱེས་པ་ཞིག་གིས། འདི་བསྒོམས་ན་སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་སྣང་བ་ཁྱད་ པར་ཅན་དངོས་སུ་འབྱུང་བས་དེ་ལ་དམིགས་ཏེ་སྒོམ་པ་ཡིན་ལ། རྫོགས་རིམ་མ་བསྒོམ་པ་ དག་གིས་རྫོགས་རིམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་དེ་ལྟ་བུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེར་མོས་པ་བྱེད་པ་ སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པའི་སྟོང་གཟུགས་སུ་མོས་པ་འདི་ནི། འོག་ ནས་འབྱུང་བ་ལྟར་བསྒོམ་རྒྱུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་སྟོང་གཟུགས་ལས་གྲུབ་པ་དག་པ་ ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བར་མོས་པའི་ཚུལ་དུ་ཤུགས་ལ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ལ། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ སྐབས་འདིར་ཐོག་མར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་མོས་སྒོམ་ཁོ་ན་དང་། ཕྱིས་གོམས་ནས་ ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྗེས་མཐུན་པའམ་འདྲ་འབག་ལམ་དུ་བྱེད་ནུས་པ་ཡིན་ནོ།། །། གཉིས་པ་རྟེན་གཞལ་ཡས་ཁང་བསྐྱེད་པ་ལ། རྟེན་གཞལ་ཡས་ཁང་ཉིད་སྒོམ་ཚུལ་དང་། དེའི་ཕྱི་ནང་གཞན་གསུམ་གྱི་དག་སྦྱོར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ་འོག་གཞི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ ཁམས་བཤད་པ། བཞུགས་གནས་གཞལ་མེད་ཁང་བཤད་པ། སོ་སོའི་གདན་གྱི་རིམ་པ་སྟེ་ གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། རྡོ་རྗེའི་རང་བཞིན་རྩིབས་བཅུ་པ་སྒོམ་པ་ནས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ ཁམས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་གྲུབ་པར་གྱུར་ཞེས་པའི་བར་རོ། །ཆོས་འབྱུང་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཞེས་ པའི་སྐབས་སུ། འགྲེལ་བར། འདིར་ཕྱི་དང་ནང་དུ་བསྐྱེད་པའི་མཚན་མ་ནི། ནམ་མཁའི་ ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་གྲུ་གསུམ་མོ། །ཕྱི་རོལ་ཏུ་མིའི་ཡུལ་ལ་ 3-134 རྡོ་རྗེའི་རང་བཞིན་རྩིབས་བཅུ་ཟླུམ་པོ་སྟེ་ནང་དུ་མའི་ལུས་སོ།

初中有不共空性修習、所依宮殿生起、能依圓滿天尊、事業悲心灌頂四者。 初者，如前剛說，從無所緣無相空性起，緣具一切殊勝空性持四咒慢，稍修彼續。此等由生起少許收攝瑜伽士經驗者，修此則直接生起殊勝空形顯現故緣彼而修，未修圓滿次第者，于圓滿次第位將生如是故作信解。如是遍一切方空形信解此，如下所說，爲了解修習一切壇城皆成就於空形清凈智慧顯現信解方式故。生起次第此處初唯作智慧壇城信解修，后熟習能作隨順智慧壇城或似像道。 第二生起所依宮殿中，修習所依宮殿自體方式及說彼外內他三清凈瑜伽。初中說下基世界、說住處無量宮、說各自座次第三者。初者，從修十輻金剛自性至如前成就世界。法生虛空界處，釋中："此處外內生起相為無邊虛空界及三角智慧法生。外於人界為圓形十輻金剛自性，內為母身。"

།ཞེས་འབྱུང་བས་ཆོས་འབྱུང་ གྲུ་གསུམ་ངེས་པར་བསྒོམ་དགོས་པ་དང་། དེའི་ནང་དུ་རྩིབས་བཅུ་པ་ངེས་པར་བསྒོམ་དགོས་ པ་ཡིན་ནམ་སྙམ་ན། ལར་ནི་དེ་ལྟར་སྒོམ་པ་ཡང་མི་འགལ་མོད། གྲུ་གསུམ་ཞེས་གསུངས་པ་ བསྐྱེད་རིམ་གྱི་སྐབས་སུ་ཆོས་འབྱུང་གྲུ་གསུམ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བསྒོམ་དགོས་པའི་ངེས་པ་ སྟོན་པ་མིན་ཏེ། འདིར་ཆོས་འབྱུང་ནམ་མཁའི་ཁམས་སྒོམ་པ་ནི། སྦྱང་བྱ་ཕྱི་འཇིག་རྟེན་ ཁམས་ལ་སྦྱར་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འཆགས་པའི་གནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་མེད་དང་ སྦྱོར། ནང་ལུས་ལ་སྦྱར་ན་ཤེས་རབ་སྟེ་མའི་ཆོས་འབྱུང་སྐྱེ་གནས་གྲུ་གསུམ་དང་སྦྱོར་ཞེས་པ་ ཡིན་ལ། རྩིབས་བཅུ་ཟླུམ་པོ་སྒོམ་པ་ནི། མིའི་ཡུལ་ཞེས་ཐ་སྙད་མཛད་པའི་དོན་ཕྱི་འཇིག་ རྟེན་ཁམས་ལ་སྦྱར་ན། རྒྱུད་ལས། དེ་ཡི་ཕྱི་རོལ་སྟོང་པ་གཅིག་པུ་སྲིད་པ་གསུམ་བྲལ་ཡོན་ ཏན་མེད་ཅིང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དམན་པ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་མཐའ་ སྟོང་པའི་ཁོར་ཡུག་གིས་བསྐོར་བ་དང་། ནང་ལ་སྦྱར་ན་མའི་ལུས་པོ་ཞེས་པའི་དོན་ནོ། ། འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་སྟོང་པའི་ཁོར་ཡུག་ལ་རྩིབས་བཅུ་ཟླུམ་པོ་ཇི་ལྟར་འཐད་སྙམ་ན། ཟླུམ་ པོ་ནི་དེའི་གཟུགས་དངོས་ཡིན་ལ། རྩིབས་བཅུའི་མཚོན་དོན་ཕྱོགས་བཅུའོ། །ནམ་མཁའ་དེ་ ནི་རྡོ་རྗེའི་གུར་གྱི་མིང་ཅན་ཏེ། གཞོམ་གཞིག་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེ་དང་། སྟེང་འོག་ ཕྱོགས་མཚམས་ཀུན་ཏུ་བསྐོར་བའི་ཕྱི་གུར་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱང་བཞག་གོ །དེས་ན་སྒྲུབ་ཐབས་ དཔག་བསམ་ལྗོན་ཤིང་ལས། དེ་ཡང་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་གནས་ནི། ནམ་ མཁའི་ཁམས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཕྱི་རོལ་ཏུ་མི་ཡུལ་ལ་རྡོ་རྗེའི་ གུར་དང་། ནང་དུ་མའི་ལུས་ཏེ་ཞེས་རྒྱུད་འགྲེལ་གྱི་དགོངས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསུངས་ སོ། །དེས་ན་ཕྱི་ནང་གི་དབྱེ་བ་ཡང་། ཕྱི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་དང་བསྟུན་ན་རྩིབས་བཅུའི་ཕྱི་ རོལ་གྱི་ནམ་མཁའ་ཆོས་འབྱུང་དང་། རྩིབས་བཅུ་པ་ཉིད་དེའི་ནང་དུ་སྒོམ་པ་ཡིན་ཏེ། ནམ་ 3-135 མཁའ་མཐའ་མེད་ཀྱི་དབུས་ན་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་ནམ་མཁའི་ཁོར་ཡུག་ཡོད་པས་སོ། ། ནང་ལུས་དང་བསྟུན་ན། རྩིབས་བཅུའི་ནང་གི་ནམ་མཁའ་ཆོས་འབྱུང་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་གནས་ ལུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ནང་ཚན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལུས་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་འཐད་པ་མ་ཡིན་པས་སོ། །དེས་ ན་དེ་གཉིས་འདམ་ཁ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཅིག་གིས་གཅིག་ཤོས་མི་འགོག་ཀྱང་དུས་མཉམ་དུ་ སྒོམ་མི་དགོས་པས་ཆོས་འབྱུང་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཉིས་སྦྲག་གི་རྣམ་པ་མི་སྒོམ་ཞིང་། མན་ ངག་གི་ཁྱད་པར་ཡིན་ན་མ་གཏོགས། གྲུ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ཡང་བསྒོམ་མི་དགོས་ཏེ། ནམ་ མཁའི་ཁམས་ཟླུམ་པོ་ཉིད་ཆོས་འབྱུང་ཟླུམ་པོའོ།

如是所說，是否必須修三角法生及其內必須修十輻？雖然如是修亦不相違，然說三角非表生起次第中必須定修三角法生，此處修法生虛空界，配外世界則配世界形成處無邊虛空，配內身則配智慧即母法生三角產處。修圓形十輻者，說人界義配外世界，如續云："彼外唯空離三有無功德彼性劣。"如是世界邊空輪圍，配內則為母身義。 若問世界空輪如何合理有圓形十輻？圓形是彼實形，十輻表十方。彼虛空名金剛帳，因離毀壞故金剛，遍覆上下方隅故立外帳名。故成就法如意樹云："彼亦外內諸事生處為虛空界及智慧法生。故外於人界為金剛帳，內為母身。"如是如續釋意而說。 故外內分別亦，隨外世界則十輻外虛空法生，十輻自修于內，因無邊虛空中有世界虛空輪故。隨內身則十輻內虛空法生，因產處為身份內故，于身外不合理故。故彼二擇一故，雖一不遮他，然不須同時修故不修法生虛空界雙重相，除特殊竅訣外亦不須修三角相，因虛空界圓形即圓形法生。

།ཡང་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་རྩིབས་བཅུ་ཟླུམ་ པོ་ཉིད་ཆོས་འབྱུང་ཟུར་བཅུ་པར་བཤད་ཀྱང་ཆོག་པའི་སྐབས་ཤིག་ཡོད་དེ། རྒྱལ་བའི་བདག་ པོ་ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོའི་ཐུགས་དཀྱིལ་སྒྲུབ་ཐབས་ལས། སྟོང་པའི་ངང་ལས་ནམ་མཁའི་ དབྱིངས་སུ་ཡཾ་ལས་རླུང་ཞེས་སོགས་གསུངས་པའི་དགོངས་པའང་ཡིན་མོད། རེ་ཞིག་མི་ འཆད་དོ། །དེས་ན་སྔར་གྱི་སྟོང་ཉིད་རྣམ་བཅས་ཕྱོགས་ཆ་ཉེ་རིང་མེད་པ་དེའི་ངང་ནས་འོད་ ཀྱི་རང་བཞིན་ཟླུམ་པོ་ཁོང་སྟོང་ཕྱི་ལ་འཁོར་ལོ་རྩིབས་བཅུ་འདྲ་བའི་རྩིབས་སྐྱེས་པ། ནམ་ མཁའི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱིར་ཁ་དོག་ལྗང་ཁུའམ། དྭངས་ཤིང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཁ་དོག་མི་ གསལ་བར་བྱས་ཀྱང་རུང་། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་ཡོད་པའི་དག་པ་དང་སྦྱར་བའི་ཚད་ནི། དཔག་ཚད་འབུམ་ཕྲག་ཕྱེད་དེ་རྩིབས་སོ་སོའི་རྩེ་མོ་ནས་ཟླུམ་པོའི་ནང་མཐའི་བར་གྱི་ཕྱི་ནང་ ལ་སྲབ་འཐུག་གི་ཚད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྤྱིར་དེའི་ཤར་མཐའ་ནས་ནུབ་མཐའི་བར་གྱི་ཚད་ ནི། དཔག་ཚད་འབུམ་ཕྲག་ལྔའི་དག་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། ཟླུམ་པོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕྱོགས་གང་ལ་ གཞལ་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་མཐའ་སྐོར་དུ་འབུམ་ཕྲག་བཅོ་ལྔའོ། །འདིའི་ནང་གི་ཁོང་སྟོང་ ཟླུམ་པོ་ཡིན་ཅིང་། དེའི་ནང་གི་ཚད་ཀྱང་དཔག་ཚད་འབུམ་ཕྲག་བཞིའི་དག་པ་ཅན་ཡིན་པ་ དང་། ཕྱི་རོལ་ཡང་རྩིབས་ཀྱི་རྩེ་མོ་དང་ཚད་མཉམ་པར་བསྐོར་བ་འོད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཟླུམ་པོ་ 3-136 ཡིན་ལ། དེའི་བར་དུ་ཁ་དོག་མི་གཅིག་པའི་འོད་རྩིབས་ཀྱི་གཟུགས་ཅན་སྒོམ་པ་ཡིན་པས། རྩིབས་དང་ཟླུམ་པོ་ཐོགས་བཅས་དང་། བར་སྟོངས་ཐོགས་མེད་ཀྱི་དབྱེ་བ་མི་བྱེད་པར་ ཐམས་ཅད་འོད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ཡོད་ལ། རེག་ཐོགས་མེད་པར་འཇའ་ ཚོན་ཁ་དོག་མི་འདྲ་བ་ལྟ་བུའི་འོད་ཀྱི་རེ་ཁའི་རྩིབས་སྒོམ་པའོ། །དེའི་ནང་དུ་ཆོས་འབྱུང་དང་ སྦྱོར་ན་སྟོང་པ་ཟླུམ་པོ་དེ་ཉིད་ཡིན་ལ། ཕྱི་རོལ་ཏུ་སྒོམ་ན་ནམ་མཁའ་མཐའ་མེད་པར་མོས་ ཏེ། ཟླུམ་པོའི་རྣམ་པ་སྒོམ་མོ། །དེ་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་མཚོན་པའི་གྲུ་གསུམ་དུ་གཞན་ལས་ བཤད་མོད། འདིར་ནི་ནམ་མཁའ་མཐའ་མེད་པ་ལ་ཕྱོགས་མཚམས་གང་ལའང་ཐག་རིང་ ཐུང་མེད་པའི་ཕྱིར། མཚོན་བྱེད་ཟླུམ་པོར་བྱེད་པ་འོས་སོ། །རྩིབས་བཅུ་བྱས་པའི་དགོས་པ་ ཕྱོགས་བཅུ་སྦྱོང་བ་དང་། བར་ཆད་སྲུང་བའི་དོན་ཡང་ཡིན་ཏེ། སྔར་སྲུང་འཁོར་གྱི་དུས་སུ་ རྩིབས་བཅུ་བསྒོམས་ན་ནི། བར་སྐབས་སུ་སྟོང་པར་སྦྱངས་ཀྱང་སླར་ཡང་རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་ གྱི་སྟོང་པར་ཤར་བའི་ཚེ། དེའི་དྭངས་མའི་གཟུགས་གྲུབ་པ་ཡིན་པས་སྔ་རབས་པ་འགའ་ ཞིག་འདིའི་རྩིབས་བཅུ་སྔར་གྱི་སྲུང་འཁོར་གྱི་རྩིབས་བཅུའི་རྒྱུན་གནས་པ་ཡིན་པར་བཞེད་ པའང་ནོར་བ་མ་ཡིན་ནོ།

又一方面，有時亦可說十輻圓形即十角法生，如勝主遍智大者心壇成就法雲："空性中虛空界中，由yam生風"等所說意趣亦是，暫不解說。故從前說具相空性無遠近分位中，生起如光性中空圓形外生如十輻輪之輻，因虛空界故綠色，或因清凈無礙故色不明亦可。配器世間清凈量者，量為五萬由旬，應知各輻尖至圓形內邊間外內厚薄量。 總之彼東邊至西邊量為五十萬由旬清凈，因圓形故任何方向量皆如是，故周圍一百五十萬。此內中空圓形，其內量亦為四十萬由旬清凈，外亦與輻尖等量環繞光性圓形，其間修不同色光輻形，故輻與圓形有礙及中空無礙不分，皆為光性見境，修如不同色彩虹般無礙光線輻。其內配法生則即彼空圓形，外修則信解無邊虛空，修圓形相。他說彼表三解脫門三角，然此因無邊虛空于任何方隅無遠近故，表相作圓形適宜。 作十輻之必要為凈十方及護障礙義，若前護輪時修十輻，則雖中間凈空，復現為具一切相空時，成彼精華形故，有古德說此十輻為前護輪十輻續住者亦非錯。

།ཁ་ཅིག་རྩིབས་བཅུ་འདི་ཨ་ལས་བསྐྱེད་དགོས་ཏེ། རྒྱ་གཞུང་གི་ བཤད་ཁུངས་ཀྱང་ཡོད་ལ། འདི་མེད་ན། ན་དཱའི་མཚོན་དོན་ཨ་ཡིག་མ་ཚང་པའི་ཕྱིར། རྣམ་ བཅུ་དབང་ལྡན་མ་ཚང་བར་འགྱུར་རོ་ཟེར་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་རྩིབས་བཅུའམ་ཆོས་འབྱུང་ནི་ ཕྱི་རོལ་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ཡིན་ལ། རྣམ་བཅུ་དབང་ལྡན་གྱི་ནམ་མཁའ་ནི་ཕྱི་རོལ་མ་ཡིན་པར་ གཞན་དགུ་པོ་ལ་འདྲེས་ཏེ་གནས་པ་ཡིན་པས། ན་དཱའི་བརྡ་ཐབས་ཀྱིས་མཚོན་དགོས་པ་ བྱུང་བ་ཡིན་ཞིང་། འདིར་ཡང་ཡ་སོགས་ཡི་གེ་བདུན་པོ་སྲོག་མེད་མ་ཡིན་པར་རེ་རེ་བཞིན་ དབྱངས་ཨ་ཡིག་དང་སྦྱར་བ་ཉིད་ཡི་གེའི་རྣམ་བཅུ་དབང་ལྡན་གྱི་ཨ་ཡིག་གོ །འོ་ན་དེ་དག་ ལ་ཟླ་ཕྱེད་ཐིག་ལེ་ན་དཱའང་ཡོད་པས་ཉི་མ་དང་སྒྲ་གཅན་གྱི་ས་བོན་ལྷག་པར་འགྱུར་སྙམ་ན། 3-137 ཀུན་ཏུ་ཡེ་ཤེས་དང་ནི་སྟོང་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་གྱིས་དེ་དག་ལ་ཀླད་སྐོར་སྦྱར་བ་ ཡིན་གྱི། རྣམ་བཅུ་དབང་ལྡན་གྱི་ནང་ཚན་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ནམ་མཁའ་གསུམ་མཚོན་བྱེད་མ་ ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་དེ་མེད་དོ། །སྤྱིར་རྩིབས་བཅུའི་ནམ་མཁའ་མའི་ལུས་དང་། དེའི་ནང་སྐྱེ་ གནས་སུ་སྦྱར་བའི་ལུགས་གཅིག་དང་། ནམ་མཁའ་མཐའ་མེད་ལུས་དང་རྩིབས་བཅུ་སྐྱེ་ གནས་ལ་སྦྱར་བ་དང་། དེ་གོ་ཟློག་པ་སོགས་སྦྱོར་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་ཡོད་དོ། །འབྱུང་བཞིའི་ དཀྱིལ་འཁོར་བསྐྱེད་ཚུལ་གཞན་ནི་གོ་བླ། དཀྱིལ་འཁོར་བཞི་ཅར་ཟླུམ་པོ་ཡིན་ཅིང་། དཔངས་སུ་འབུམ་ཕྲག་ཕྱེད་ཕྱེད་དོ། །བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་མཚོན་པ་ཞེས་པའི་བཀྲ་ཤིས་ནི་སྭ་སྟི་ ཀ་སྟེ་གཡུ་དྲུང་རིས་སོ། །འདི་རྣམས་ཕྱི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ལ་ཡོད་པ་ལྟར་གཅིག་ནང་དུ་ གཅིག་ཆུག་ཅིང་སྟེང་ཁང་མཉམ་པ་སྒོ་ང་ཕྱེད་གཤགས་ཀྱི་རྣམ་པ་བསྒོམས་ཀྱང་ལེགས་ལ་ ལོ་ཙཱ་བ་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་བཞེད་པ་ལྟར་དཀྱིལ་འཁོར་སྒོམ་པའི་ཚེ་མཆོད་རྟེན་བང་རིམ་ བཞི་པ་ཟླུམ་པོ་ལྟར་བསྒོམས་ཀྱང་རུང་ངོ་། །ཇི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་དེ་བཞིན་ནང་། །ཇི་ལྟར་ལུས་ལ་ དེ་བཞིན་གཞན། རྡུལ་ཚོན་གྱི་ནི་དཀྱིལ་འཁོར་ལའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ནི། ཕྱི་ནང་གཞན་ གསུམ་ལ་དེ་དང་དེའི་དོད་རེ་ཡོད་པའི་དོན་ཡིན་གྱི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འདྲ་བ་དགོས་ པའི་དོན་མ་ཡིན་ནོ། །སྟེང་འོག་ཏུ་སྣ་ཚོགས་རྡོ་རྗེ་རེ་རེས་མཚན་པ་ནི། ཕྱི་འཇིག་རྟེན་ལྟར་ན་ བསྐལ་པའི་བར་དུ་བརྟན་པར་གནས་པ་དང་། གཞན་ཡེ་ཤེས་ལྟར་ན་དྭངས་མ་མི་འགྱུར་ བའི་ངོ་བོར་གནས་པ་མཚོན་ནོ། །དེའི་སྟེང་དུ་རི་རབ་ཉིད་བསྒོམ་གྱི་རི་མཚོ་གླིང་གཞན་ རྣམས་བསྒོམ་མི་དགོས་སོ།

有謂此十輻須從A字生，因有印度論典依據，若無此，則缺半音表義A字故，將缺十相具力。此非然，因十輻或法生是外虛空，十相具力虛空非外而與餘九和合住，故須以半音表示，此處亦七字ya等非無命，各各配元音A字即是字十相具力A字。若謂彼等有月半點半音故，日羅睺種子將多餘，由說"一切智慧及空性"義，于彼等配頭圈，非十相具力分身智慧虛空三表示故無彼過。 總之十輻虛空配母身及其內產處一派，無邊虛空配身十輻配產處，及彼相反等有種種配法。四大壇城生起他法易解，四壇城皆圓形，高各二萬五千由旬。吉祥表示者，吉祥即卐字相。此等如外世界一入一內，上平如蛋殼半開形修亦善，如譯師智慧勝幢所許，修壇城時如四層圓形塔亦可。 如說："如外如是內，如身如是他，于粉壇城中。"此義為外內他三各有彼彼相應，非謂一切相須相同。上下各以雜金剛標示者，如外世界表住劫堅固，如余智慧表精華住不變性。其上唯修須彌，不須修余山海洲。

།རི་རབ་རྩ་བ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་དྲུག་པ་རྩེ་མོ་ཇེ་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་ བཅུ་པ་ཞེས་བརྗོད་དགོས་ཀྱང་རྩ་བ་ནས་ཅུང་ཟད་ཇེ་རྒྱས་སུ་སོང་ཞིང་། དབུས་ཀྱི་རྩེ་མོའི་ གནས་རི་རབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡིན་པས་སྟོང་ཕྲག་ཉེར་ལྔ་ཡིན་ལ། སྟོང་ཕྲག་ལྔ་བཅུ་ ནི་རྭ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱི་མཐའི་ནམ་མཁའ་ལ་བསྐོར་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ལ་གུང་ནས་ཕྱེད་ 3-138 གཤགས་ཀྱི་ཚད་དང་། རྭ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་གཞི་རྟེན་ཟླུམ་པོའི་རྒྱ་ལ་བརྩིས་པ་ཡིན་ཏེ། ལྷུན་ པོའི་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་ལས། ཕྱེད་སྟེང་མ་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་བཅུའི་མཚམས་ནས་རྭ་རྣམས་ སྐྱེ་བའི་གཞི་འཕེལ་ཁ་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ། དེའི་སྟེང་དུ་རྩེ་མོ་ལྔ་པ་བྱུང་བའོ། །དེ་ཙམ་ཞིག་ སྒོམ་དོན་གོ་བ་ལ་གལ་ཆེ་བས་སྨོས་ཀྱི་རྒྱས་པར་གཞན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །རི་རབ་དེའི་ཤར་ ཕྱོགས་ཨིནྡྲ་ནཱི་ལ་དང་། ལྷོ་པདྨ་རཱ་ག བྱང་ཟླ་བ་ཆུ་ཤེལ། ནུབ་ཀརྐེ་ཏ་ན་ཏེ་དྭངས་ཤེལ་སེར་ པོ། དབུས་ཏེ་རྩ་བ་ནས་རྩེ་མོའི་བར་གྱི་རི་རབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ན་རིན་པོ་ཆེ་མ་ར་ཀ་ཏ་ཏེ་ལྗང་ ཁུའོ། །དེའི་སྟེང་དུ་སྣ་ཚོགས་པདྨ་ནི་རི་རབ་ཀྱི་ལྟེ་བ་ཉིད་དང་རྒྱ་མཉམ་པ་སྟེ། ལྷག་མ་ནི་གོ་ བླ། དེ་ནས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་འདུས་ཏེ། རྣམ་བཅུ་དབང་ལྡན་བརྩེགས་པའི་ཡི་གེ་ ཉིད་དུ་གྱུར། དེ་ལས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པ་སྔ་མ་ལྟ་བུ་གཅིག་ཅར་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཡཾ་ རཾ་སོགས་སོ་སོ་ལས་རེ་རེ་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན། རེ་རེ་བཞིན་ཡི་གེ་བཅུ་པོའི་ཆ་ཐམས་ཅད་ལས་ སྐྱེས་པའོ། །སྤྱིར་ལྔར་དྲངས་པ་ལྟར་རླུང་ལ་སོགས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་དང་ལྷུན་པོའི་ སྟེང་དུ་ཁང་པ་བརྩེགས་པའམ། རྡོ་རྗེའི་གུར་རོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལན་ཅིག་བསྐྱེད་ པས་ཆོག་པའི་སྐབས་ཀྱང་ཡོད་མོད་ཀྱི། སྒྲུབ་ཐབས་ལེའུའི་རྒྱས་བཤད་ཀྱི་སྐབས་འདིར་ ལན་གཉིས་བསྐྱེད་ཚུལ་གསུངས་པ་བསྙོན་དུ་མེད་པས། རྩེས་ཐང་པ་གཞོན་ནུ་དཔལ་བ་ ཚིག་དེ་དག་རྒྱས་བཤད་དང་དོན་བསྡུ་ཡིན་ཞེས་ཚར་གཅིག་ལས་མི་བསྐྱེད་པར་འདོད་པ་ནི། སྐྱོགས་བཤད་ཟད་མའོ། །ཡང་སྐབས་འདིར་འགྲེལ་ཆེན་ལས། དེ་རྣམས་ཀྱི་ནང་གི་དག་པ་ གསུངས་པའི་སྐབས། གསང་བའི་པདྨ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་པདྨ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་ གསུངས་པ་ནི། པདྨའོ་ཞེས་མི་གསུང་བར་བཞིན་ནོ་ཞེས་འདྲ་བར་བཤད་པ་ཁོ་ནས་རི་རབ་ ཀྱི་སྟེང་གི་པདྨའི་མཚོན་དོན་མའི་གསང་བའི་པདྨ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཞུགས་གདན་ པད་གདན་དང་མཚོན་དོན་འདྲའོ།

須彌根一萬六千由旬，頂漸廣五萬由旬雖如是說，然從根稍漸廣，中央頂處名須彌心故二萬五千由旬，五萬由旬是就角外圍虛空環繞中份量及角生圓形基量計，因從須彌十萬由旬中，上半五萬由旬處角基增向外生，其上生五峰。此等於解修義重要故說，廣當於他處了知。 彼須彌東方因陀尼藍，南蓮花赤，北月水晶，西迦雞檀那即黃透晶，中即從根至頂須彌心有摩羅羯陀即綠寶。其上雜色蓮花與須彌臍同量，余易解。次彼等皆合一，成十相具力積字，從彼同時成如前相世界，非從yam ram等各各生一，是從各各十字一切分生。 總如五引風等壇城及須彌上重樓或金剛帳，雖有一次生世界足處，然此成就法品廣說處說二次生起方式無可否認，故則塘巴尊勝童子謂彼等語為廣說攝義而許唯一次生起者，是窮盡偏說。又此處大疏說彼等內清凈處云："秘密蓮花如薄伽梵蓮花。"此不說是蓮花而說如者，唯以相似說表須彌上蓮花表義母秘密蓮花與薄伽梵座蓮座表義相似。

།ཞེས་པ་ཙམ་ཡིན་པས། རྣམ་བཅུ་དབང་ལྡན་གྱི་པདྨ་ 3-139 དང་། གཙོ་བོའི་གདན་གྱི་པདྨ་གཅིག་པ་དང་མི་གཅིག་པའི་ལུགས་གཉིས་ཀ་ལ་མི་འགལ་ ཞིང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲུབ་ཅེས་གསུངས་པ་དང་། སྔ་མ་བཞིན་དུ་གྲུབ་ཅེས་བཞེད་པ་ ལའང་འདི་དག་འགལ་བ་མེད་དེ། འབྱུང་བཞི་རི་རབ་དང་བཅས་པ་ཙམ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ ཁམས་ཀྱི་ཐ་སྙད་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་པདྨ་ཉི་ཟླ་གསུམ་གཙོ་བོའི་གདན་ཡིན་ན། གཙོ་བོའི་གདན་ༀ་ལས་བསྐྱེད་པ་སོགས་གསུངས་པས་རྣམ་བཅུ་དབང་ལྡན་མ་ཚང་བར་ འགྱུར་རོ་ཟེར་བ་ནི། བསྐྱེད་ཐེངས་སྔ་མ་ཇི་ལྟར་བྱས་མ་དྲན་པ་དང་། ཕྱི་མ་རྣམ་བཅུ་དབང་ ལྡན་ཡོངས་རྫོགས་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པ་ལས་འབྱུང་བཞི་རི་རབ་བསྐྱེད་པའི་ཚུལ་མ་གོ་བའི་ བབ་ཅོལ་ཡིན་ནོ། ། འོན་ཀྱང་པདྨ་ཉི་ཟླ་སྒྲ་གཅན་རྣམས་གཞལ་ཡས་ཁང་གུར་དང་བཅས་པའི་གདན་དུ་ བྱེད་པ་དང་། འབྱུང་བཞི་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་དུ་གུར་བྱས་ནས། པདྨ་སོགས་གཙོ་བོའི་གདན་ དུ་བྱེད་པ་ལུགས་གཉིས་ཅར་ཡང་རུང་བ་ཡིན་པས་གཅིག་གིས་གཅིག་དགག་པར་མི་བྱའོ། ། པདྨ་སོགས་རྡོ་རྗེའི་གུར་གྱི་གདན་དུ་བྱེད་ཀྱང་ལྷུན་པོའི་སྟེང་གི་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞི་ཞེས་བརྗོད་ པ་ལ་འགལ་བ་མེད་པའི་སྐབས་ཀྱང་སྲིད་དེ། དེ་རྣམས་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞི་ཆེན་པོས་ནོན་ཏེ། དབུས་ཀྱི་ཆ་པདྨ་སོགས་ཡོད་སའི་ཐད་དེ་མ་གཏོགས། རྡོ་རྗེའི་གཞི་ཐམས་ཅད་ལྷུན་པོ་ལ་ ཐུག་ཅིང་པདྨ་སོགས་མི་མངོན་པར་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་རོ།། །། གཉིས་པ་བཞུགས་གནས་གཞལ་མེད་ཁང་བཤད་པ་ལ། རྡོ་རྗེའི་གུར་བཤད་པ། དཀྱིལ་ འཁོར་གྱི་རྒྱ་ཚད་བཤད་པ། དཔངས་ཚད་བཤད་པ། རྒྱན་བཤད་པ། ཁ་དོག་བཤད་པ་སྟེ་ལྔ་ ལས། དང་པོ་ནི་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཧཱུཾ་ལས་རྡོ་རྗེའི་གུར་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། དཔལ་དྲི་མེད་འོད་ ལས། དེ་བཞིན་དུ་དེའི་སྟེང་དུ་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་ཀུན་ནས་དྲི་མེད་འོད་ཟེར་འཕྲོ་བའམ། རྡོ་རྗེ་ལས་སྐྱེས་ཏེ་ཧཱུཾ་ཡིག་ལས་སྐྱེས་པའི་རྡོ་རྗེའི་གུར་ཏེ་ཡུམ་གྱི་སྐྱེ་གནས་སུ་ནི་རྡོ་རྗེ་དང་ 3-140 བཅས་པདྨ་ཞེས་པའི་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ལས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཡང་ན་རྡོ་རྗེའི་རང་བཞིན་ གྱི་གུར་རོ།

僅此而已，故於十相具力蓮花與主尊座蓮花一同與否二派皆不相違，說"世界成就"及許"如前成就"於此等亦無相違，因四大及須彌僅此亦立世界名故。有謂若蓮日月三為主尊座，說主尊座從Om生等故將缺十相具力者，是不憶前次生起如何作及不解后次十相具力圓滿和合生四大須彌方式之妄說。 然以蓮日月羅睺為宮殿帳座，及於四大須彌上作帳后以蓮等為主尊座二派皆可，故不應互相否定。以蓮等為金剛帳座亦說須彌上金剛地基無相違處亦有，因彼等為大金剛地基所壓，除中分蓮等處外，金剛基皆至須彌且覆蓮等不顯故。 第二說住處無量宮中，說金剛帳、說壇城量、說高量、說莊嚴、說顏色五者。初者，于須彌上從Hūṃ脩金剛帳，如吉祥離垢光云："如是其上重樓遍放無垢光明，或從金剛生即從Hūṃ字生金剛帳，于母產處具金剛蓮花。"由此知。彼亦或金剛自性帳。

།ཞེས་གསུངས་པས་དགོས་དོན་གཅིག་པ་ལ་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བ་གཉིས་གདམ་ཁ་ ཡིན་ཏེ། སྲུང་བའི་དོན་དུ་རྡོ་རྗེའི་ཁང་བརྩེགས་ཏེ་ཁང་བཟང་སྒོ་བཅད་པ་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་ བ་སྒོམ་པ། དེའི་ཚེ་ཁང་པའི་འོག་གཞི་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞི་དང་། རྩིག་པ་དང་ཐོག་རྭ་གུར་གྱི་དོད་ དུ་འགྱུར་ལ། ཡང་ན་རྡོ་རྗེའི་གུར་ཉིད་བསམ་སྟེ། དེ་ལ་གུར་གྱི་སྐད་དོད་པཉྩར་ཞེས་བྱ་བ་དྲ་ བ་དང་། གཟེབ་མ་དང་། ཟ་མ་ཏོག་ལྟ་བུའི་སྣོད་ལའང་འཇུག་ཅིང་། དེ་ལྟ་བུ་རྒྱ་གར་བ་ཕལ་ པ་ཀུན་ལའང་གྲགས་པ་ལྟར་ཡིན་པས། རྡོ་རྗེའི་ས་གཞི་གཞལ་ཡས་ཁང་གི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ དེ་དང་། རྡོ་རྗེའི་རྭ་བ་ཡང་ཡོད་མོད། སྐབས་འདིར་ཐམས་ཅད་ལ་གུར་གྱི་སྒྲས་བརྗོད་པར་ མཛད་དེ། དཔེར་ན་ཟ་མ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་སྤྱི་མིང་ཡིན་པས། དེའི་མཐིལ་དང་ལོགས་དང་ཁ་ ཁེབས་ལ་སོ་སོར་དབྱེ་བ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྱི་དང་མཐུན་པར་རི་རབ་ ཀྱི་རྩེ་མོ་ལ་རེག་མཚམས་སུ་རྡོ་རྗེ་ཁོ་ན་འབྲེལ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་ས་གཞི་དང་། ཐད་ཀར་ ཡང་དེ་ཉིད་རྩིག་པའི་ཚུལ་དུ་གྱེན་དུ་ལངས་པའི་རྣམ་པ་དང་། རྩེ་མོ་ནང་དུ་གུག་ཅིང་སྟེང་ ཕྱོགས་སུ་འདུས་ནས་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་སྟེང་ཐོག་སྟེ་རྒྱུད་གཞན་གྱི་སྒྲུབ་ཐབས་རྣམས་ ལས་གུར་དུ་གྲགས་པ་དེ་ཡང་ཡིན་ཅིང་། ཁ་དོག་ནི་ལྗང་ཁུ་ཁོ་ནའམ་སྔོན་པོ་ཁོ་ནའམ་འོག་ གཞི་སྔོ་ལ་འཁོར་ཡུག་དང་སྟེང་ལྗང་ཁུར་བྱས་ཀྱང་རུང་ལ། ཕྱིས་གཞལ་མེད་ཁང་རྫོགས་པ་ ན་འདིའི་རྭ་བ་ཉིད་རྡོ་རྗེའི་འཕྲེང་བ་ཡིན་པར་ཤེས་ཏེ། གལ་ཏེ་གུར་གྱི་ནང་དུ་བར་ཆད་པའི་ རྡོ་རྗེའི་རྭ་བ་གཞན་ཡིན་ན། དེ་ལས་མེ་དཔུང་མཐའ་མེད་དུ་འཕྲོ་བ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང་། རྡོ་རྗེའི་གུར་ལ་མེ་འབར་བ་ནི། དཀྱིལ་འཁོར་ཀུན་གྱི་སྤྱི་ལུགས་སུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ།

如是所說，同一必要而有二種不同形相可選：為護持脩金剛重樓即廣大宮殿閉門，彼時樓下基為金剛地基，墻與頂替代角帳，或者即觀金剛帳，彼帳梵文pañjar亦用於網、籃、盒狀器，如是印度凡俗皆知故，雖有金剛地基為宮殿依及金剛圍墻，然此處皆以帳聲說，如盒為總名，其底、邊、蓋無別分別。 故隨順總壇城，于須彌頂接處唯金剛相連自性地基，直上亦彼豎立如墻相，頂內彎上聚合一之頂，即他續成就法中所說帳，顏色或唯綠或唯藍或下基藍周圍及上綠皆可，後宮殿圓滿時知此圍墻即金剛鬘，若是帳內隔斷他金剛圍墻，則不應從彼放無邊火聚故，金剛帳燃火顯為一切壇城共軌故。

ནས་གུར་ཞེས་པ་སྟེང་འོག་ཐད་ཀ་གསུམ་ལ་སྤྱི་མིང་དུ་འཇུག་པ་གོ་བའི་ཚེ། སྐབས་འདིར་ཁ་ ཅིག་གུར་མ་གཏོགས་ས་གཞི་དང་རྭ་བའི་གསལ་ཁ་མ་གསུངས་ཞེས་པ་དང་། ས་གཞི་ཡང་ 3-141 དོན་གྱིས་ཐོབ་ཅེས་པ་དང་། རྡོ་རྗེའི་ས་གཞི་བྱ་བ་གཞན་མེད་དེ་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་གི་གཞི་ཡིན་ ཞེས་པ་དང་། དེའི་རྒྱུ་མཚན་རླུང་དཀྱིལ་ནས་རི་རབ་ཀྱི་བར་རྡོ་རྗེར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ ཕྱིར་ཟེར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། རྡོ་རྗེ་ས་གཞི་ནི་པདྨ། གུར་ནི་རྡོ་རྗེ་དག་པའོ་ཞེས་སོགས་ངེས་ མེད་རང་ག་བའི་འཁྲུལ་པ་རྣམས་གཞི་མེད་དུ་སངས་པར་འགྱུར་ལ། ཁང་པ་བརྩེགས་པ་ ནི་འགྱུར་རྙིང་གཞན་འགའ་རེར་གཞལ་མེད་ཁང་ཉིད་ལ་གསུང་པ་ལྟ་བུར་ཡོད་ཅིང་། དེའི་ དོན་འཆད་པ་ན། བོད་སྔ་མ་རྣམས་ཡང་ན་སྲུང་འཁོར་རྡོ་རྗེའི་གུར་མེད་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་ བསྒོམ་ཞེས་པའི་དོན་དུ་འཆད་ཅིང་གུར་བསྒོམས་པའི་ཚེ། དེ་ཉིད་ཐབས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་དག་པ་ བཞིན་དུ་གུར་མ་བསྒོམས་ན་གཞལ་མེད་ཁང་རྡོ་རྗེའི་དག་པའོ། །ཞེས་འཆད་དོ། ། རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་དེ་ཡང་དཔྱད་གཞིར་འགྱུར་བར་སྣང་མོད། རེ་ཞིག་དཔྱད་པ་དོར་ རོ། །འོན་ཀྱང་ཉམས་ལེན་གྱི་རྒྱུན་ལ། དེ་འདྲ་མི་མཛད་ཅིང་། འདམ་ཁ་སྔ་མ་ཁང་པ་ཡང་མི་ མཛད་པར་གུར་ཁོ་ནར་མཛད་ལ། རྡོ་རྗེའི་དྲ་མིག་དང་མདའ་དྲ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལུགས་འདི་ ལ་མ་བཤད་པས་མི་དགོས་སོ། །ཁ་ཅིག་ཁང་བརྩེགས་བྱ་བ་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་ འཁོར་གྱི་གཞི་རྡོ་རྗེའི་ས་སྟེགས་ཁོང་སྟོང་ཅན་ལ་འདོད་པ་ཡང་མི་ལེགས་ཏེ། དེ་ནི་གཞལ་ ཡས་ཁང་ཉིད་ཀྱི་ནང་ཚན་ཡིན་པས། ཕྱིས་གཞལ་མེད་ཁང་ཉིད་དང་ལྷན་ཅིག་བསྐྱེད་པར་ བྱ་དགོས་ཀྱི་འདིར་མི་བསྐྱེད་པས་སོ།། །། གཉིས་པ་གཞལ་ཡས་ཁང་པའི་རྒྱ་ཚད་བཤད་པ་ནི། གུར་བསྐྱེད་པའི་རྗེས་སུ་ༀ་དང་ བྷྲཱུྃ་ལས་གཞལ་ཡས་ཁང་བསྐྱེད་དགོས་ཤིང་། དེ་ཡང་ཡི་གེ་གཉིས་པོ་གདམ་ཁ་ཡིན་གྱི། ཕྱི་ རོལ་ཁང་བརྩེགས་དང་གུར་གྱི་དབྱེ་བ་ལ་སྦྱོར་རྒྱུ་མེད་དོ། །མཆོད་པའི་ས་གཞིའི་བཅལ་ དང་། འཁོར་ཡུག་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཞལ་ཡས་ཁང་གི་ཆ་ལག་ཡིན་པས་ས་བོན་གཅིག་ པོ་དེ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ལ་སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་རྩིག་པའི་ནང་མཐའ་ལ་དཔག་ཚད་འབུམ་ཕྲག་ 3-142 བཞི། དེའི་ཕྱེད་གསུང་དཀྱིལ་ལ་འབུམ་ཕྲག་གཉིས། དེའི་ཕྱེད་ཐུགས་དཀྱིལ་ལ་འབུམ་ ཕྲག་གཅིག དེའི་ཕྱེད་ནི་བདེ་ཆེན་འཁོར་ལོ་ལ་སྟེ་བྲི་ཆ་ལྟར་ན་རྡོ་རྗེའི་འཕྲེང་བ་ལྗང་ཁུ་ཚུན་ ཆོད་ཡིན་ལ། སྒོམ་དོན་ལ་དེ་དང་ཚང་མཉམ་པའི་འོག་གཞི་ལ་འཇོག་དགོས་ཏེ་དཔག་ཚད་ འབུམ་ཕྲག་ཕྱེད་དོ།

如是知帳為上下直三之總名時，此處有謂除帳外未明說地基及圍墻，及謂地基亦由義得，及謂無他金剛地基即須彌頂基，其理由謂從風輪至須彌加持為金剛故等，及謂金剛地基是蓮花，帳是金剛清凈等諸無定自生迷亂皆成無依，重樓于某些舊譯似說即是宮殿，解其義時，諸先德解為或修無護輪金剛帳之宮殿之義，修帳時，如彼即方便金剛清凈，若不修帳則宮殿為金剛清凈。 一方面彼亦似成觀察處，暫舍觀察。然于修持傳承不如是作，前選亦不作樓房唯作帳，金剛網眼及箭網等此軌未說故不須。有謂重樓是語心壇城基金剛座臺中空者亦不善，因彼是宮殿分故，后當與宮殿同時生不應此處生故。 第二說宮殿量者，生帳后從Om及Bhrūṃ鬚生宮殿，彼亦二字擇一，非配外重樓與帳分別。供地量及周圍等亦是宮殿支分故從彼一種子生。其中身壇墻內邊四十萬由旬，其半語壇二十萬，其半心壇十萬，其半大樂輪，如畫分則至綠金剛鬘，于修義須安立與彼量等下基即五萬由旬。

།དེའི་དབུས་སུ་གཙོ་བོའི་པདྨའི་གནས་གྲུ་བཞི་པ། རྡོ་རྗེའི་འཕྲེང་བ་ ནག་པོའི་ནང་མཐའ་དང་ཚད་མཉམ་པ་དེ་ནི་སྔ་མའི་ཡང་ཕྱེད་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ ལྔ་སྟེ། གཙོ་བོའི་པདྨ་ནི་དེའི་སྟེང་དུ་ཟླུམ་པོར་བསྐོར་བས་ཕྱོགས་བཞི་ལ་ས་གཞི་དང་པདྨ་རྒྱ་ ཆེ་ཆུང་མཉམ་པ་དང་། མཚམས་བཞི་ལ་གྲུ་ཆད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ས་གཞི་ཕྱིར་ལྷག་པའོ། །དེ་ལྟར་ དཔག་ཚད་ཀྱི་ཚད་བཤད་པ་ནི། ཕྱི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་དག་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་དང་བསྟུན་ པ་དང་། སོ་སོའི་ཚད་ངེས་ཅན་གོ་བའི་ཕྱིར་བཤད་པ་ཡིན་གྱི། ཚད་དེ་ཁོ་ནར་བསྒོམ་དགོས་ པ་མིན་ཏེ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་རྩིག་པའི་ནང་ལ་སྐུ་དཀྱིལ་རང་གི་ ཆ་ཆེན་ནམ་སྒོ་ཚད་བརྒྱད་ཡོད་ལ། རྩིག་པ་ལ་སྒོ་ཚད་བཞི་ཆ་སྟེ་ཆ་ཕྲན་ཕྱེད་དང་གཉིས་སོ། ། དེའི་ཕྱི་རོལ་སྟེགས་བུ་འདོད་སྣམ་ལ་སྒོ་ཚད་ཕྱེད་དེ་ཆ་ཕྲན་གསུམ་མོ། །དེའི་ཕྱི་རོལ་མཆོད་ པའི་ས་གཞི་ལ་སྒོའི་རྩིག་གདོང་དང་ཁང་ཚད་ཀྱི་ཚངས་ཐིག་གི་གནས་ནས་ཕྱི་ལ་སྒོ་ཚད་ གཉིས་ཀྱི་ཐད་དང་ནང་གི་སྒོ་གླེག་འཛུགས་ས་ནས་སྒོ་ཚད་བཞི་འདས་པ་དང་། ཡང་འདོད་ སྣམ་ཚུན་གྲུ་བཞི་དང་ཕྱི་རོལ་ཟླུམ་པོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གཞན་རྣམས་ཀྱི་བར་ཐག་ངེས་མེད་དུ་ འགྱུར་ཡང་འདོད་སྣམ་གྱི་ཟུར་རྩེ་ནས་སྒོ་ཚད་ཕྱེད་འདས་པའི་ཚད་ལ་མཆོད་པའི་ས་གཞི་ ཟླུམ་པོར་བསྐོར་བའོ། །འདི་བྲི་ཆ་ལ་ཚངས་ཐིག་ཟད་མཚམས་མྱོས་སྲུང་སྟེང་མ་ནས་བསྲོར་ དགོས་པ་དེ་ཡིན་ཅིང་། དེའི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་སའི་འཁོར་ཡུག་གི་ཞེང་སྒོ་ཚད་ཕྱེད། ཆུ་མེ་རླུང་ གསུམ་སྒོ་ཚད་རེ་རེ། ནམ་མཁའི་འཁོར་ཡུག་ཀྱང་སྒོ་ཚད་ཕྱེད་ཡིན་མོད། དངོས་སུ་ན་དབུས་ སུ་ཆ་ཕྲན་གཅིག་རྡོ་རྗེའི་རྭ་བ་ཡིན་པས། རྭ་བའི་ནང་གི་ནམ་མཁའ་མཚོན་བྱེད་ལ་ནང་དུ་ཆ་ 3-143 ཕྲན་གཅིག་དང་། ཕྱི་རོལ་གྱི་ནམ་མཁའ་མཚོན་བྱེད་དུ་ཕྱི་རོལ་ཏུ་ཡང་ཆ་ཕྲན་གཅིག་གི་ནམ་ མཁའི་ཁོར་ཡུག་གོ །འོད་ཟེར་གྱི་འཁོར་ཡུག་ནི། འོག་གཞི་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞིའི་འོག་ཕྱོགས་ ཀྱི་དབུས་ནས་གཡས་གཡོན་དུ་གྱེད་དེ། ས་གཞིའི་མཐའ་ནས་ཡར་འབར་ནས་ནམ་མཁའི་ ཁོར་ཡུག་གི་སྟེང་ནས་ཚུར་བརྒལ་ནས། རྭ་གུར་ཐམས་ཅད་ལ་འབར་བ་ཕྱི་རོལ་རྒྱང་རིང་དུ་ འགྲོ་བ་ཡིན་པས། བྲི་ཆ་ལ་སྒོ་ཚད་དམ་སྒོ་ཚད་ཕྱེད་སོགས་ཇི་ལྟར་འོས་པ་ལས་མི་བྱེད་ཀྱང་། བསྒོམ་བྱ་ལ་ཐག་རིང་དུ་འགྲོ་བ་ནི་དགོས་ཀྱང་ཚད་ངེས་པ་མེད་དོ།

其中央主尊蓮花處方形，與黑金剛鬘內邊等量，為前者之半即二萬五千由旬，主尊蓮花于其上環繞故四方與地基蓮花大小等，四隅以截角門地基向外增。如是說由旬量者，是隨順外世界一分清凈及爲了解各自定量，非必須修彼量，當解說。 又身壇墻內有身壇自大分或八門量，墻有四分之門量即二個半細分。其外臺座墊有半門量即三細分。其外供地于門牆面及宮量正線處外二門量直及內門扇立處過四門量，又至墊方形及外圓形故，余間距成不定，然從墊角尖過半門量量環繞供地圓形。此于畫分須從上醉守線盡處環繞，其外土輪寬半門量，水火風三各一門量，虛空輪亦半門量，然實中央一細分為金剛圍墻故，圍墻內虛空表示向內一細分，外虛空表示向外亦一細分虛空輪。 光明輪從下基金剛地基下方中央左右展開，從地基邊向上燃起，從虛空輪上越過，遍燃角帳遠外散去，故於畫分雖不作門量或半門量等適量，然于所修須遠去而無定量。

།འཁོར་ཡུག་གི་ཚད་ངེས་ པ་ཡང་གཙོ་བོར་བྲི་ཆའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཕྱི་ནང་གི་དག་སྦྱོར་མཛད་པ་ཡིན་གྱི། སྒོམ་དོན་ ལ་ནི་ངེས་ཅན་ཡང་རུང་མོད་ཀྱི། མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མེད་པར་ཡང་མངོན་ཏེ། དུར་ཁྲོད་ ཀྱི་ཡོ་བྱད་དང་གྲུབ་པ་འབྱུང་པོའི་ཚོགས་པ་ཤོང་བའི་གནས་ཀྱི་ཕྱིར་དང་། གུར་དང་གཞལ་ མེད་ཁང་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བར་དགོས་པའི་ངེས་པ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་ གྱི་རྩིག་པའི་ནང་དུ་དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་པོ་སོ་སོ་རང་གི་ཆ་ཕྲན་རེ་རེ་དཔངས་ཆུང་ཡིན་ལ། དེ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐུ་དཀྱིལ་ལ་རང་གི་སྒོ་ཚད་ཕྱེད། གསུང་དཀྱིལ་ལ་རང་གི་སྒོའི་སུམ་ཆ། ཐུགས་དཀྱིལ་ལ་རང་གི་སྒོའི་སུམ་གཉིས་ཀྱི་ཞེང་ཚད་ཅན་གྱི་ལྷ་སྣམ་དང་། སོ་སོའི་ནང་ དུ་དཀྱིལ་འཁོར་ནང་མའི་རྡོ་རྗེའི་ས་སྟེགས་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་མཚོན་ས་ཞེས་བྱ་ལ་འདི་ལ་ གཞན་དག་སྤངས་ཆེན་ཟེར་གྱི་འདུག་ནའང་། སྤངས་པའི་ཐ་སྙད་མི་ཐོབ་པས་མི་ལེགས་སོ། ། བྲི་ཆ་ལ་ནང་མའི་ཀྲ་མ་ཤིཪྵ་ཡོད་པའི་ཐད་དུ་ཚུན་ཆད་གསུང་དཀྱིལ་དང་ཐུགས་དཀྱིལ་ ལ་སྟེགས་བུའི་རྒྱ་ཚད་ཡིན་པས་འདོད་སྣམ་གྱི་ཕྱི་ངོས་སུ་སྒོ་ཚད་གཅིག་དང་བཞི་ཆ་རེ་ཡིན་ མོད། ཕྱོགས་རེ་རེར་དབུས་ཀྱི་སུམ་ཆ་ལ་གློ་འབུར་སྒོ་ཚད་ཕྱེད་ཙམ་རེ་ཐད་ཀར་འཕགས་པ་ དགོས་ཏེ། སྐས་འཛུགས་པ་དང་། རྟ་བབས་ཀྱི་ཀ་བ་འཛུགས་པ་དང་། བསྐོར་བ་སོགས་ལ་ འཇུག་པའི་ལམ་དགོས་པའི་དོན་དང་། སྒོ་ཁང་ཕྱི་རོལ་ཏུ་འཕགས་པ་དང་མཐུན་པར་མཛེས་ 3-144 པའི་ཆེད་དུའོ། །བདེ་ཆེན་འཁོར་ལོ་ལ་ནི་བྱ་བ་གཞན་དེ་དག་མི་དགོས་ཀྱང་ཐེམ་སྐས་ཀྱི་ དོན་དུ་གློ་འབུར་ཅུང་ཟད་བྱའོ།། །། གསུམ་པ་དཔངས་ཚད་ནི། སྤྱིར་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་དཔངས་ཚད་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་ པ་མེད་ཀྱང་བཟོ་ཉེས་སྤངས་པའི་ཚད་ལེགས་པོ་གཅིག་ལ་སྲོག་ཤིང་མ་བཅོལ་ན་ཧ་ཅང་ ཐལ་བར་འགྱུར་བས། རེ་ཞིག་རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་བདག་པོ་ཀུན་མཁྱེན་དོལ་པོ་པའི་བཞེད་པ་ ནི། སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་རྩིག་པའི་ནང་གི་རྒྱ་སྒོ་ཚད་བརྒྱད། དེའི་ཕྱེད་དཔངས་སུ་བྱ་ན། དེ་ཡང་ ཐོག་འོག་ཁོ་ན་ལ་མི་བརྩི་བར་རྒྱ་ཕུབས་བྱེད་ན་ཐོག་གི་མཐིལ་ལམ། མི་བྱེད་ན་ཀྲ་མ་ཤིཪྵའི་ རྩེའི་བར་དུ་བརྩིའོ། །འོ་ན་རྒྱ་ཚད་ནང་ལ་བྱེད་པའི་ཚེ། དཔངས་ཐོག་འོག་ལ་རྩིབ་དང་། དཔངས་ཐོག་རྩེ་ལ་རྩི་ན་རྒྱ་ཡང་ཕྱི་མཐའ་ལ་བྱེད་དགོས་སམ་སྙམ་པ་དང་། རྒྱ་ཕུབས་བྱེད་ པ་དང་མི་བྱེད་པའི་དབྱེ་བས་མདའ་ཡབ་མན་ཆད་ལ་མཐོ་དམའ་བྱས་ན་རྩིག་པའི་དཔངས་ ལ་མཐོ་དམའ་ངེས་མེད་དུ་འགྱུར་སྙམ་ན། བཟོ་ཉེས་འགོག་པའི་སླད་དུ་དགོས་པའི་དབང་ གིས་དཔངས་ཀྱི་ངེས་པ་བྱས་པ་ཡིན་གྱི། གཅིག་ཏུ་དཔངས་ལ་ངེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་པ་འདི་ གཅིག་པུ་གོ་བས་འདིའམ་འདི་འདྲ་བའི་དོགས་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་འགྱུར་རོ།

輪量定數主要就畫分而作內外清凈配合，于修義雖可定量，然顯非一定確定，因須容納尸林資具及成就部多眾處故，及帳與宮殿亦無須極近定數故。三壇城墻內各自壇城各一細分為小高，彼等內身壇自半門量，語壇自三分之一，心壇自三分之二寬量之神墊，及各內至內壇金剛座臺間名錶地，此他說大舍，然不得舍名故不善。 畫分于內顱頂處至語壇心壇為臺量故，墊外面各一門量四分，然各方中三分之一須直出半門量突肋，為立梯及立門柱及入繞等道路義，及與門房外出相順為美故。大樂輪雖不須彼等他事，然為階梯故稍作突肋。 第三高量者，總壇城高量雖無一定，然避惡作善量一須立中柱否則太過，暫如諸佛主遍知多羅巴許：身壇墻內寬八門量，其半為高，彼亦非唯計上下，若作屋頂則至頂底，若不作則至顱頂尖。若謂寬量于內作時，高計上下及高計頂尖則寬亦須于外邊作耶，及以作與不作屋頂分別于箭檐以下作高低則墻高成無定高低耶，為遮惡作由必要力作高定數，非一向高有定數，知此一語能遣此等一切疑。

ན་རྩིག་པའི་དཔངས་ལ་སྒོ་ཚད་གསུམ། ཕ་གུ་དྲ་ཕྱེད་ཐོག་མཐིལ་ཀྲ་མ་ཤིཪྵ་སྦྲགས་པ་ལ་ སྒོ་ཚད་གཅིག་སྟེ་བཞིར་བྱས་ཀྱང་རུང་ལ། ཡང་རྩིག་པའི་དཔངས་ལ་སྒོ་ཚད་གཉིས་དང་ཆ་ གསུམ། ཕ་གུ་ལ་བཞི་ཆ་གཅིག དྲ་ཕྱེད་ཀྱི་ས་ལ་སྒོ་ཕྱེད། རྒྱ་ཕུབས་ཀྱི་སྟེང་འོག་ལ་སྒོ་ཕྱེད། ཤར་བུ་མདའ་ཡབ་ལོགས་སུ་མི་བརྩི་སྟེ། མདའ་ཡབ་ནི་རྒྱ་ཕུབས་ཀྱི་དཔངས་ལ་གཏོགས་ པ་དང་། ཤར་བུ་ཡང་ཐོག་སའི་ཐད་དང་། དྲ་ཕྱེད་ཀྱི་དཔངས་ལ་མཐུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ དཀྱིལ་འཁོར་ནང་མ་གཉིས་ལའང་རང་རང་གི་སྒོ་ཚད་གཞལ་བས་ཁྱད་པར་མེད་ལ། སྐུའི་ རྩིག་པའི་ནང་དུ་དཔངས་ཆུང་ནི་སྒོ་ཁང་དང་མཐོ་དམའ་མེད། ལྷ་སྣམ་ས་སྟེགས་ཀྱི་ཚུལ་ 3-145 དུ་འོག་གཞིའི་སྟེང་དུ་བརྩིགས་པ་ཡིན་ཅིང་། དཔངས་སུ་སྒོའི་བཅུ་གཉིས་ཆའམ་བརྒྱད་ཆ་ ཙམ་བྱའོ། །དེ་ནས་མཚོན་ས་ནི་མཐིལ་ལ་བབས་པའི་གཞི་དཔངས་ཆུང་དང་ཐད་མཉམ་ ཡིན། རྒྱ་ཕུབས་བྱེད་དམ་མི་བྱེད་རུང་འདྲ་སྟེ། ལྷ་སྣམ་གྱི་ནང་མཐའ་ལ་ཀ་བ་བཙུགས་ནས་ ཕྱིའི་གསེར་གདུང་དང་ཐད་མཉམ་པར་འཕྱམས་བཏང་བའི་སྟེང་ནས་ཐོག་འབུབས་པ་ཡིན་ ལ། དེ་ཡང་ལྷ་སྣམ་ནོན་པའི་འཁོར་ཕིབས་གཡབས་སྐོར་དུ་བྱེད་ཅིང་། རྒྱ་ཕུབས་ཀྱི་རྣམ་ པར་བྱེད་ནའང་། ལྷ་སྣམ་གྱི་ཐད་དུ་མཐོ་ས་ཡོང་བའི་རྒྱ་ཕུབས་ཕྱེད་པའི་རྣམ་པར་བྱས་ན། ཆུ་རྣམས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་འགྲོ་ཞིང་། ནང་དུའང་མཛེས་པར་མངོན་ཏེ། འོན་ཀྱང་ལག་ལེན་པ་ཕལ་ ཆེར་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀར་ལ་གཞོལ་པ་བྱེད་པར་སྣང་ངོ་། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་གཙོ་བོའི་གནས་མ་ གཏོགས། གཞན་རྣམས་ཐོག་བཅལ་བསྒྲིགས་ཉིད་བྱས་ན། རྒྱ་གར་ལུགས་དང་མཐུན་ཅིང་ དགོས་དོན་འགྲུབ་ཕྱིན་ཆད་ཚེགས་ཆུང་བས་ལེགས་སོ་སྙམ་པ་ནི་ཁོ་བོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། ། མཚོན་སའི་ཐང་ཐོག་མེད་པས་མཐོངས་ཀ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། དེའི་དབུས་སུ་རིན་པོ་ཆེའི་གར་བུ་ གྲུ་བཞི་པ་རྡོ་རྗེའི་ས་སྟེགས་དེ་ནི་རྒྱ་ཚད་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་པ་ལྟར་ལ་དཔངས་སུ་སྐུ་དཀྱིལ་ གྱི་སྒོ་ཚད་བཞི་པ་བྱས་པས་སྐུའི་མདའ་ཡབ་ཀྱི་རྩེའམ། རྒྱ་ཕུབས་ཀྱི་ཐོག་མཐིལ་དང་མཐོ་ དམན་མཉམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་སྟེང་དུ་གསུང་དཀྱིལ་སྔར་བཞིན་ཕུབ། དཔངས་ནི་གསུང་ དཀྱིལ་རང་གི་སྒོ་ཚད་བཞི་ཡིན་ཀྱང་། སྐུའི་སྒོ་ཚད་གཉིས་ཡིན་པས་དཔག་ཚད་འབུམ་ ཕྲག་གཅིག་གི་དག་པ་སྦྱོར་ལ། གསུང་དཀྱིལ་གྱི་མཚོན་སའི་དབུས་སུ། ཐུགས་དཀྱིལ་གྱི་ གཞི་གསུང་དཀྱིལ་གྱི་མདའ་ཡབ་ཀྱི་རྩེ་དང་དཔངས་མཉམ་པ། དེའི་སྟེང་དུ་ཐུགས་དཀྱིལ་ བརྩིགས་ཏེ་དཔངས་ནི། ཐུགས་དཀྱིལ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ཚད་བཞི་ཡིན་ཀྱང་སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་གཅིག་ ཡིན་པས་དཔག་ཚད་འབུམ་ཕྲག་ཕྱེད་མཚོན་པའོ།

故墻高三門量，磚垛網半及頂底顱頂合一門量共四亦可，或墻高二門量三分，磚垛一四分，網半地半門量，屋頂上下半門量，不另計橫木箭檐，因箭檐屬屋頂高，橫木亦與頂地平及網半高相當。彼于內二壇城亦以各自門量計無差別，身墻內小高與門房無高低，神墊如座臺于下基上砌，高作門十二分或八分許。 次表地為底落基與小高齊平，作與不作屋頂同，從神墊內邊立柱與外金梁齊平架橫樑上覆頂，彼亦壓神墊作環蓋檐繞，若作屋頂形，于神墊處成高處作半屋頂形，則水向外流且內亦顯美，然多數實修者似作內外雙斜。雖如是，除主尊處外余作平頂排列，則順印度軌且成必要后省力為善，是我分別。 表地廳無頂故如天井，其中央寶臺方形金剛座臺，量如上說，高作身壇四門量則與身箭檐尖或屋頂底等高。其上如前覆語壇，高雖是語壇自四門量，然是身二門量故配十萬由旬清凈，于語壇表地中央，心壇基與語壇箭檐尖等高，其上砌心壇，高雖是心壇自四門量，然是身壇一故表五萬由旬。

།གཞན་སྔ་མ་དང་འདྲ། ཐུགས་ཀྱི་མཚོན་ སའི་དབུས་སུ་བདེ་ཆེན་འཁོར་ལོའི་གཞི་རྡོ་རྗེའི་ས་སྟེགས་དཔངས་སུ་ཐུགས་དཀྱིལ་གྱི་ 3-146 ཐོག་དཔངས་དང་མཉམ་པ། དེའི་སྟེང་དུ་ཕྱོགས་བཞིར་ཀ་བ་བཞི་བཞི་བཙུགས་པ་མཚམས་ བཞིར་གདུང་སོགས་དྲས་ཀྱི་ཁ་སྦྱར་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་དག་ཀ་བའི་སྟེང་དུ་གདུང་ལྗང་ཁུ་བཀོད་ པ་ཡིན་པ་ལ་སྒོམ་དོན་གྱི་སྐབས་རིན་པོ་ཆེ་གཅིག་ལས་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། བློས་སློང་གི་བཀོད་ པ་ཆུང་ངུ་བཞེངས་པ་སོགས་ལ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་ཅིང་དཀའ་གནས་མེད་ཀྱང་། བཀོད་པའི་ ཁང་བཟངས་གཞོང་ན། དེ་ཙམ་གྱིས་ནང་མི་ཐེག་པས་ཟུར་བཞིར་གདུང་སྣེ་འགལ་བའི་རྩིག་ པ་བརྟན་པོ་གཡས་གཡོན་དུ་ཆ་ཕྲན་རེ་རེ་ཙམ་རེ་ངེས་པར་དགོས་སོ། །དེ་ནས་དེའི་ནང་ ཐུགས་དཀྱིལ་ཉིད་ཀྱི་ཆ་ཆེན་གཉིས་པའི་ཐད་བདེ་གཤེགས་འཕར་མ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ བསྐོར་བ། དབུས་སུ་ཐུགས་ཀྱི་སྒོ་ཚད་ལ་བདེ་གཤེགས་འཕར་མ་ལས་ཅུང་ཟད་མཐོ་བ་ས་ སྟེགས་གྲུ་བཞིའི་རྣམ་པ་ཅན་ཏེ། དེ་ལ་དཔངས་ཚད་ངེས་པ་མ་གསུངས་ཀྱང་ཐུགས་ཀྱི་སྒོའི་ བཞི་ཆ་ཙམ་བྱས་ན་ལེགས་པས། རྒྱ་དཔངས་དེ་འདྲ་བའི་ཕྱི་མཐའ་ལ་རེག་པར་བཙུགས་ པའི་ངོས་བཞི་ལ་ཀ་བ་གཉིས་གཉིས་དང་། ཟུར་བཞི་ལ་རེ་རེ་ཏེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་སྟེང་དུ་གདུང་ ནག་པོའམ་སྔོན་པོ་བཀལ། དེ་དང་གདུང་ལྗང་ཁུའི་སྟེང་ནས་འཕྱམས་བཏང་སྟེ་ཐོག་ཕུབ། ཤར་བུ་དང་མདའ་ཡབ་ནི་གདུང་ལྗང་ཁུའི་ཕྱི་འདི་ལའང་དགོས་པར་མངོན་ཏེ། ཕྱོགས་ ཐམས་ཅད་དུ་འཕྱོང་གཡབས་གྲུ་བཞིར་བསྐོར་བ་འདྲ་བ་ཞིག་ཡོད། བདེ་གཤེགས་འཕར་ མའི་ཐོག་དཔངས་ཀྱི་ཚད་ནི་ཐུགས་དཀྱིལ་གྱི་སྒོ་ཚད་གཉིས་ཏེ། དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ཉེར་ ལྔའི་དག་པར་སྦྱོར་རྒྱུ་ཡིན། གཙོ་བོའི་གནས་ལ་བསྐོར་བའི་ཀ་བ་བཅུ་གཉིས་པོའི་སྟེང་དུ་ཀ་ ཐོག་ཀ་བཞག་གི་ཀ་ཐུང་བཅུ་གཉིས་དང་། དེའི་སྟེང་དུ་གདུང་དང་བྲེ་འདེགས་སོགས་བཏང་ སྟེ། དབུས་རྒྱ་ཕིབས་ཧར་མིའི་རྣམ་པར་བྱས་ཤིང་། བདེ་གཤེགས་འཕར་མའི་ཐོག་མཐིལ་ ནས། གཙོ་བོའི་གནས་ཀྱི་ཐོག་རྒྱ་ཕུབས་རྩེ་མོར་རྡོ་རྗེ་རིན་པོ་ཆེའི་ཏོག་གི་རྩེ་མོའི་བར་དུ་ དཔངས་ལ་བདེ་གཤེགས་འཕར་མའི་ཐོག་དཔངས་ཉིད་དང་མཉམ་སྟེ་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ 3-147 ཉེར་ལྔའི་དག་པ་ཅན་{ཡིན་}ནོ། །དེ་ལྟར་ན་གཙོ་བོའི་གནས་ཀྱི་ཐོགས་དཔངས་ལ་སྟོང་ ཕྲག་ཉེར་ལྔ། བདེ་གཤེགས་འཕར་མ་ལའང་སྟོང་ཕྲག་ཉེར་ལྔ། ཐུགས་དཀྱིལ་ལ་སྟོང་ཕྲག་ ལྔ་བཅུ། གསུང་དཀྱིལ་ལ་འབུམ་ཕྲག་གཅིག སྐུ་དཀྱིལ་ལ་འབུམ་ཕྲག་གཉིས་ཏེ་འབུམ་ ཕྲག་བཞི་ཡིན་པས་སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་རྩ་ཐིག་ཚུན་ཆོད་རྒྱ་དཔངས་མཉམ་པའོ།

余如前。於心表地中央大樂輪基金剛座臺高與心壇頂高等，其上四方各立四柱四隅以梁等如網交接，彼等柱上置綠梁，于修義時由一寶成，于意起小裝飾等彼許足無難處，然于裝飾殿堂中，彼許內不堪故四隅梁端抵墻堅固左右各一細分許定須。 次其內心壇自二大分處善逝增以環繞，中央於心門量稍高於善逝增座臺形方形，彼雖未說定高量然作心門四分許善，如是寬高外邊立四面各二柱及四隅各一共十二上架黑或藍梁，彼與綠樑上架橫樑覆頂，橫木箭檐于綠梁外此亦須顯，似遍方環繞方形檐。善逝增頂高量為心壇二門量，當配二萬五千由旬清凈。主尊處環繞十二柱上置柱頂柱墊之短柱十二，其上架樑承架等，中作圓蓋哈米形，從善逝增頂底至主尊處頂屋頂尖金剛寶頂尖間高與善逝增頂高等具二萬五千由旬清凈。如是主尊處頂高二萬五千，善逝增亦二萬五千，心壇五萬，語壇十萬，身壇二十萬共四十萬故至身壇基線寬高相等。

།འདོད་སྣམ་གྱི་ རིགས་གསུམ་ནི་རང་རང་གི་རྩིག་པའི་ཕྱི་རོལ་ཀྱི་རྩ་བའི་ཕྱོགས་སུ་བརྩེགས་པ་ཡིན་པས། དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་དཔངས་ལ་ལོགས་པར་མི་འདྲེན་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་དཔངས་ནི་སྒོའི་བཞི་ ཆའམ་ཕྱེད་ཀྱི་ཚད་དུ་བྱེད་པ་གཉིས་ཀ་ཡོད་དེ་མི་འགལ་ཡང་བཞི་ཆར་བྱའོ། །འདོད་སྣམ་ ཚུན་ཆོད་གཞལ་ཡས་ཁང་གི་གཞི་དང་། ཕྱིའི་མཆོད་པའི་ས་གཞི་ལ་མཐོ་དམན་གྱི་གསལ་ ཁ་གསུངས་པ་མེད་ཀྱང་ཅུང་ཟད་ཙམ་ནང་མ་མཐོ་བར་བྱེད་ན་ལེགས་པས་སྒོ་ཚད་གཅིག་གི་ བཞི་ཆ་སོགས་ཇི་ལྟར་འོས་པ་བྱ་ལ། གསལ་ཁ་མེད་པས་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་མ་བྱས་ཀྱང་ ཆོག་གོ །དེའི་ཕྱི་རོལ་སའི་འཁོར་ཡུག་གི་བར་གྱི་རེ་ཁ་ནི་མཆོད་པའི་གཞི་ཉིད་ལ་གཏོགས་ ཏེ། གཞན་རྣམས་ཀྱང་སོ་སོའི་མཐའི་རེ་ཁ་དེ་རང་རང་གི་འཁོར་ཡུག་ནང་མ་ལ་གཏོགས་པ་ ཡིན་པས། ད་ལྟ་གཅད་ཀྱི་རེ་ཁ་འབྲི་བའི་གནས་སུ་སོ་སོའི་རྭ་བ་རྣམས་སྟེང་དུ་སོ་སོའི་གཞི་ ལས་ཆ་ཕྲན་རེ་ཙམ་འཕགས་པར་བྱ་ལ། གཞན་མཆོད་པའི་ས་གཞི་དང་འཁོར་ཡུག་བཞི་ པོ་ཐམས་ཅད་ཁད་མཉམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འཁོར་ཡུག་བཞིའི་ཐད་དུ་འོག་གཞི་རྡོ་རྗེའི་ས་ གཞི་འོབས་བྲུས་པ་ལྟར་ས་གཞི་རྐོང་མོར་ཡོད་པ། ས་ཆུ་མེ་རླུང་གིས་གང་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ ཏེ། རླུང་གི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་འོག་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞི་ལ་དབུས་ཀྱི་ཆ་ལ་རྡོ་རྗེའི་རྭ་བ་ལྕགས་རི་མཐོན་ པོ་དང་། རྭ་བའི་ཕྱི་ནང་གི་འཁོར་ཡུག་ལ་དངོས་སུ་ནམ་མཁའ་ས་སྟོངས་ཡིན་ཅིང་། འོན་ ཀྱང་འོད་ཟེར་ལྗང་ཁུའི་རྣམ་པས་ཁྱབ་པ་ནི། ནམ་མཁའི་འཁོར་ཡུག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ རྡོ་རྗེའི་ས་གཞི་དེ་སྟེང་དུ་མཐོ་དམའི་ཁྱད་པར་མ་གཏོགས། རྡོ་རྗེའི་རྭ་བ་འཁོར་ཡུག་གི་གཞི་ 3-148 རྟེན་དགོས་པའི་བར་དུ་ཡོད་པར་མ་ཟད། རྭ་བའི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་ཡང་ཁ་ཁྱེར་ལྟ་བུར་ཡོད་པའི་ སྟེང་དུ་ནམ་མཁའི་ཁོར་ཡུག་ཕྱི་མ་སྐུའི་སྒོ་དྲུག་ཆ་ཡང་ཡོད་ཅིང་། དེ་དང་ཁ་ད་ཆད་དུ་མ་སོང་ བར་དེ་ལས་ཀྱང་ཅུང་ཟད་རིང་བ་ལ་ཡང་ཁོར་མོར་ཡོད་པས་དེ་ལ་མེ་ལྕེ་འབར་བའི་ཚུལ་དུ་ ཡོད་དོ།

三種墊于各自墻外根方砌故，雖不另列于壇城高，然其高有作門四分或半量二者皆不相違然作四分。至墊宮殿基及外供地雖無明說高低，然稍作內高為善故作一門量四分等隨宜，因無明說一方面不作亦可。其外至土輪間界線屬供基，余亦各邊界線屬各自內輪，故今于畫界線處各自圍墻上從各自基稍出一細分，余供地及四輪皆作等平。 彼於四輪處下基金剛地如掘溝地凹，現土水火風充滿相，風外下金剛地中分有金剛圍墻高鐵墻，圍墻內外輪實為虛空空地，然遍滿綠光相名虛空輪。是故金剛地除上高低差別外，不僅有至金剛圍墻輪基所需間，圍墻外亦如檐，其上有後虛空輪身門六分，與彼不斷續稍遠亦環繞故彼有如火焰燃相。

བཞི་པ་ནི། རྒྱན་གཞན་རྣམས་གཞལ་ཡས་ཁང་སྤྱི་དང་འདྲ། གཞལ་ཡས་ཁང་གི་ཟུར་ ལ་སྣ་ཚོགས་རྡོ་རྗེས་བརྒྱན་པ་ནི། ཟུར་གྱི་དབུས་སམ་རྩ་བའི་ཕྱོགས་གང་ཡང་རུང་བར་སྣ་ ཚོགས་རྡོ་རྗེ་གྱེན་ལངས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་གཡས་གཡོན་གྱི་ངོས་ལ་ཕྱེད་ཕྱེད་སྤར་བཏབ་པ་ལྟ་བུའི་ ཚུལ་གྱིས་འབུར་དོད་དུ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། སྒོ་དང་སྒོ་མཁྱུད་ཀྱི་མཚམས་རྩིགས་པའི་ཕྱི་རུ་ འདོད་སྣམ་གྱི་སྟེང་དུ་ཟླ་བ་ཕྱེད་པའི་རྣམ་པ་ལ་གནས་པའི་རིན་པོ་ཆེ་ཟུར་དགུ་པའི་དབྱིབས་ ཅན་གྱིས་སྤྲས་པ་ཡིན་ཅིང་། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཤར་གྱི་ཟུར་ཐད་ཁོ་ནའི་སའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ སྟེང་ཐད་སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་མདའ་ཡབ་དང་མཐོ་དམན་མཉམ་པ་ཙམ་གྱི་ནམ་མཁའ་ལ་ཟླ་བ་ཉ་ གང་བ་དང་། ལྷོ་ནུབ་ཀྱི་ཟུར་ཐད་རང་གི་མཐོ་དམན་དེ་ཙམ་གྱི་ནམ་མཁའ་ལ་ཉི་མ་གནས་ པ་སྟེ། དཀྱིལ་འཁོར་འབྲི་བའི་སྐབས་སུ་དེའི་ཐད་ཀྱི་སའི་འཁོར་ཡུག་མདའ་ཡབ་དང་ཤར་ བུས་བསྒྲིབས་པས། བྱང་ཤར་གྱི་ནང་ངོས་དང་། བདེན་བྲལ་གྱི་ཕྱི་རྒྱབ་ལྟ་བུར་འབྲི་དགོས་ ཀྱང་། སྒོམ་དོན་ནི་འདིར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །རྟ་བབས་ནི་སྒོ་ཁང་གི་སྟེང་དུ་བཀལ་བ་ སྟེ། འདེགས་བྱེད་ཀྱི་ཀ་བ་བཞི་སྤྱི་དང་མཐུན་པར་བཙུགས་པའི་སྟེང་དུ། གདུང་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ བཀལ། དེའི་སྟེང་དུ་ཐོག་ཕུབ་ཅིང་། ཕྱིའི་འཕྱམས་སྣ་སོགས་མི་མངོན་པར་ཤིང་ལེབ་ཀྱིས་ བསྒྲིགས་པ་ཡང་བྲི་ཆ་སོགས་ཀྱི་དོན་ལ་གདུང་གི་དཔངས་སུ་ཀ་བ་རྩི། སྒོ་གདོང་ཕྱོགས་ལ་ སྒོ་གཡབས་ཆ་གསུམ་དུ་བཏང་བའི་མཚམས་གཉིས་སུ་རྒྱན་གྱི་ཀ་བ་བཙུགས་ཤིང་། དེའི་ སྟེང་ནས་སྒོ་མཁྱུད་སྒོ་འགྲམ་གྱི་མཚམས་སུ་འཕྲེད་གདུང་རེ་ཡང་བཏང་། ཐོག་ཕུབས་པ་ 3-149 དེའི་སྟེང་དུ་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་སྒོའི་བཞི་ཆ་བོར་བ་གཡས་གཡོན་དུ་རྩིག་པའི་ཐད་དང་། དབུས་ ཀྱི་གཡས་གཡོན་དུ་འཕྲེང་གདུང་གཉིས་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཀ་བ་བཙུགས། ཀ་བ་ལས་ཅུང་ཟད་ ཕྱིར་འཕགས་པར་མྱོས་སྲུང་བཏང་། ཡང་གདུང་རིང་བར་གྱི་འཕྲེད་གདུང་། ཐོག་འབུབས་ ལུགས་སོགས་གོང་བཞིན་བྱས་པ་ལ་བརྩེགས་མ་གཉིས་པའི་ཁང་པ་བྱ་ཞིང་། གསུམ་པ་ལ་ ཡང་གཞན་དེས་རིགས་འགྲེ་ཞིང་། སྟེང་དུ་ཧར་མི་རྟ་རྒྱབ་ཀྱི་རྣམ་པ་བྱའོ། །སྒོ་ཁང་གི་སྟེང་ བརྩེགས་མ་དང་པོའི་ཟུར་ཀ་བཞིའི་ལོགས་ལ་ཀ་རྒྱན་གྱི་ཚུལ་དུ་རྒྱུ་རིན་པོ་ཆེ་ལས་བརྐོས་ པའི་གླང་སེང་བརྩེགས་མ་དང་། བརྩེགས་མ་བར་མ་དང་གོང་མ་ལ་ཤཱ་ལ་བྷཉྩི་ཀ་ཞེས་བྱ་བ་ ཀ་རྒྱན་དུ་བྱེད་པའི་ཤཱ་ལ་བྷཉྩི་ཀ་ནི་ཁ་ཅིག་མིའམ་ཅིའི་བུ་མོ།

第四，余飾與宮殿總同。宮殿角以雜金剛莊嚴者，于角中央或根方任一處雜金剛直立狀左右面如印半印凸出狀，門與門框間墻外墊上如半月形九角寶形飾，如是唯于東北角處土輪上與身壇箭檐等高虛空中滿月，西南角處彼高虛空中日，于畫壇城時彼處土輪為箭檐橫木遮故，須畫于東北內面及離方外背，然修義如此說。 門階于門房上架，立四支柱如總相上，環繞架樑，其上覆頂，外橫樑端等不顯以木板排，亦于畫分等義計梁高為柱，門面分三檐間二處立飾柱，其上從門框門邊間架橫樑，彼覆頂上外方舍門四分左右至墻處，及中左右二橫樑上立柱，柱稍外出醉守，又長梁間橫樑，覆頂法等如上作二層樓房，第三亦余彼類推，上作哈米馬背形。 門房上第一層四角柱邊如柱飾以寶雕獅象層，中上層以舍拉般吉迦為柱飾，舍拉般吉迦有謂人非人女，

ཁ་ཅིག་ནི་ཅེ་སྤྱང་གསོད་བྱེད། ཁ་ཅིག་ནི་རྟེན་བྱེད་ཐུར་མ། ཞེས་སོགས་སྣ་ཚོགས་སྨྲ་ཡང་། ལྷ་མོའི་གཟུགས་ཅན་དུ་ བྱེད་པ་རྣམས་དོན་ལ་མ་ནོར་ཞིང་། མིའམ་ཅི་སོགས་ཕོའམ་ཀ་བ་ཕུར་བུའི་གཟུགས་འདྲ་བ་ སོགས་འདོད་པ་ནི་འཁྲུལ་ཏེ། དོན་ནི་སྔོན་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་བྱུང་བའི་སྐབས། སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་ཞག་མང་པོར་རྩེ་བ་ན། རིན་པོ་ཆེ་ལས་བཅོས་པའི་ཁང་བཟངས་ཀྱི་ཐོག་ འདེགས་བྱེད་ལ། ཀ་བའི་ཚབ་མ་མིའམ་ཅི་མོ་དངོས་ཀྱིས་བྱེད་པ་དག་བྱུང་བའི་བཀོད་ པ། ཕྱིས་འཁྲེགས་ཤིང་བཟང་པོའམ། རྡོ་ལ་ཀ་བ་བྱེད་པ་ནི་ཕྱི་དབྱིབས་བཟོ་རྩེད་ལྷ་མོའི་ རྣམ་པ། ཞུའི་ངོས་ལ་ལག་པ་གཉིས་ཀྱིས་གདུང་འདེགས་ཚུལ་བྱེད་པ་བརྐོས་པའི་ཀ་བའི་ ཁྱད་པར་དེའི་མིང་ལ་ཤཱ་ལ་བྷཉྩི་ཀ་ཟེར་རོ། །རྣམ་པ་ལྷ་མོའི་གཟུགས་བརྙན་བརྐོས་པ་ཡིན་ གྱི། སེམས་ཅན་དངོས་མིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐུའི་རྟ་བབས་ཀྱི་བརྩེགས་མ་འོག་མའི་འཁོར་ ལོའི་གཡས་སུ་རི་དྭགས་ཕོ་དང་གཡོན་དུ་མོ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཤིང་གི་གཡས་གཡོན་གྱི་མིའམ་ ཅི་ཕོ་མོ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་ལས་བྱས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཡིན། རྔ་བོ་ཆེའི་གཡས་ཀྱི་དབྱུག་ པ་ནི། དབྱུ་གུ་རིན་པོ་ཆེའི་ཏོག་ཅན་ཡིན། གཡོན་གྱི་ཐོ་བ་ཡང་རྡོ་རྗེས་མཚན་པ་སོགས་ཀྱི་ 3-150 སྤྲོས་པ་མི་དགོས། དབྱུ་གུའི་རྩེ་མོ་ལ་ཏོག་གྲུ་བཞི་ཡོད་པའམ། ཡང་ན་སྤྱི་དང་མཐུན་པའོ། ། མཆོད་པའི་ས་གཞིན་ལ་མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་ནི་གོ་བླ། མེ་རླུང་གི་འཁོར་ཡུག་གི་མཚམས་ ལ་དུར་ཁྲོད་ཅེས་གསུངས་པ་ནི། མེའི་འཁོར་ཡུག་གི་ཕྱེད་ཕྱི་མ་དང་། རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ གྱི་ཕྱེད་ནང་མ་ལ་དུར་ཁྲོད་གནས་པའམ་ཡང་ན་གཡོ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་གནས་དུར་ ཁྲོད་ཅེས་གསུངས་པས་མེ་དཀྱིལ་ལ་མེད་པར་རླུང་དཀྱིལ་ཡོངས་རྫོགས་ལ་བཀོད་ཀྱང་རུང་ སྟེ་འདམ་ཁ་ཡིན། འབྱུང་པོ་རྣམས་རླུང་དཀྱིལ་གྱི་ཕྱེད་ཕྱི་མ་ལ་གནས་པས། དུར་ཁྲོད་ས་ གཞི་ལ་འབྱུང་པོའི་ཚོགས་ཞེས་པ་དང་ཡང་འགྲིག་གོ །དཀྱུས་ལྟར་ན་གྲུབ་པ་འབྱུང་པོའི་ ཚོགས་དུར་ཁྲོད་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ཅིང་། རླུང་དཀྱིལ་ཁོ་ན་ལ་བྱེད་པའི་ཚེ། རབ་ གཏུམ་མ་རྣམས་ནང་མཚམས་ལ་བཞུགས་པ་ཕྱོགས་སྐྱོང་གི་དོད་མིན་པར་ལྷག་པོ་ཡིན་ནོ། ། ཕྱོགས་སྐྱོང་སོགས་དུར་ཁྲོད་གཞན་དང་འདྲ། འཁོར་ཡུག་འགོད་ནའང་རླུང་གི་ཕྱེད་ཕྱི་མ་ དེར་འགོད་དོ། །དཀྱུས་ལྟར་ན་དུར་ཁྲོད་དུ་ཕྱོགས་སྐྱོང་ཞིང་སྐྱོང་མི་འགོད། རབ་གཏུམ་མ་ ཉིད་དེའི་དོད་ཡིན། གང་ལྟར་ན་ཡང་དུར་ཁྲོད་གཞན་རྣམས་སྤྱི་དང་འདྲའོ།

有謂狐狼殺者，有謂支撐錐等，雖說種種，然作天女形者于義不錯，謂人非人等男或柱錐形等許為錯，義為昔轉輪王出時，遊園多日時，于寶所造殿頂支撐，以真人非人女代柱者出現之裝飾，后以良木或石作柱者為外形工藝天女相，肩面以二手舉梁狀雕刻之特殊柱名曰舍拉般吉迦。形為天女像雕刻非實有情。如是身門階下層輪右鹿公左鹿母，及菩提樹左右人非人男女亦是寶所造像。大鼓右杵為寶頂杵，左槌亦金剛標等不須繁飾。杵尖有方頂或隨總相。 供地供種種易解。火風輪間說尸林者，於火輪後半及風輪前半有尸林，或說動輪有處尸林故無火輪而置於全風輪亦可為選擇。部多住于風輪後半故，尸林地部多眾亦相合。如經則成就部多眾住于尸林外，若唯于風輪作時，極暴母等住內隅非代方護而是余。方護等如余尸林，若置輪亦置於風半后。如經則不置尸林方護地護，極暴母即是其代。無論如何余尸林如總。

།འགའ་ཞིག་ཕ་ རྒྱུད་ལྟར་དུར་ཁྲོད་མེད་པའང་མིན། མ་རྒྱུད་ལྟར་རྒྱས་པའང་མིན། ཀེང་རུས་སོགས་ཐོར་རེ་ བ་བྲིས་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་ཟེར་བ་དང་། ཁ་ཅིག་འཁོར་ལོ་དཀར་དམར་བརྒྱད་པོ་དང་དུར་ ཁྲོད་ཀྱི་དོན་ཡིན་གྱི། གཞན་མི་དགོས་ཟེར་བ་སོགས་བྱུང་རྒྱལ་དུ་སྨྲ་བ་དེ་དག་གིས་ཅི་ཞིག་ བྱ་སྟེ། འདི་ལ་དུར་ཁྲོད་དངོས་མི་འབྲི་བའི་སྲོལ་ཞིག་ཀྱང་བྱུང་བ་ནི། སྐལ་བ་དང་མི་ལྡན་པ་ འདུས་པའི་ནང་དུ་དུར་ཁྲོད་མི་འབྲི་ཞེས། རྒྱ་གར་དུ་བར་སྐབས་ཤིག་དེ་ལྟར་དར་བའི་རྒྱུན་ ཡིན་པ་ལས། དེ་ལ་ནི་དུས་འཁོར་དུ་མ་ཟད་གཞན་ལའང་འདྲའོ། །རོ་དང་བྱ་དང་གཅན་ གཟན་དང་། ཀེང་རུས་སོགས་གང་ཡང་མེད་པའི་ས་སྟོང་ལ་དུར་ཁྲོད་ཀྱི་ཐ་སྙད་མི་འཇུག་ པས་སྒོམ་པའི་ཚེ་ངེས་པར་དུར་ཁྲོད་དུ་བྱ་ཞིང་། རྡུལ་ཚོན་འབྲི་བའི་ཚེ་དུར་ཁྲོད་བཞག་ཀྱང་ 3-151 འགལ་བ་མེད་པའི་སྐབས་ཤིག་བྱུང་མོད། རྒྱ་བལ་དུ་བཞེངས་པའི་དུས་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་ ཐང་ཕལ་ཆེར་ལའང་དུར་ཁྲོད་རྒྱས་པར་བྲིས་སྣང་ངོ་།། །། ལྔ་པ་ནི། གཙོ་བོའི་པདྨ་ཉིད་ལྗང་ཁུ་དང་། དེའི་འོག་གཞི་ནི་སྔོན་པོར་ངེས་པར་བྱ་ཞིང་། བདེ་ཆེན་འཁོར་ལོ་རིམ་གྱིས་སྔོན་པོར་བྱས་ཀྱང་མི་འགལ་ལ། ཕྱོགས་མདོག་ཏུ་བྱས་ཀྱང་ནི་ རུང་ངོ་། །གང་འོག་གཞི་སྔོན་པོ་ཡིན་པ་དེའི་སྟེང་ཐོག་ཀྱང་ལྗང་ཁུ་ཡིན་ལ། བདེ་ཆེན་འཁོར་ ལོ་རིམ་གྱི་སྔོན་པོར་བྱས་ན། དེའི་ས་སྟེགས་ཀྱི་ལོགས་ཀྱང་སྔོན་པོའོ། །གཞན་འོག་གཞི་ དང་སྟེང་ཐོག་ཐམས་ཅད་གཙོ་བོའི་ཞལ་གྱིས་དབྱེ་བས། ཤར་ནག་ལྷོ་དམར་སོགས་ཕྱོགས་ མདོག་ཡིན་ཅིང་། ལྷ་སྣམ་དང་འདོད་སྣམ་དཀར་པོར་འབྱུང་བ་ནི། དེའི་འོག་གཞི་ཕྱོགས་ མདོག་ཡིན་ཡང་དེའི་སྟེང་དུ་དཀར་པོ་བརྩེགས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་རྩིག་པ་རྣམས་དང་འདྲའོ། ། མཆོད་པའི་ས་གཞི་ཡང་སྐུ་དཀྱིལ་དངོས་ལ་འབྲེལ་པ་ཡིན་པས་སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་ལྷ་སྣམ་དང་ འདྲ་བར་ཕྱོགས་མདོག་བྱ་སྟེ། འདི་ཐམས་ཅད་འོག་གཞི་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞི་སྔོན་པོ་ཡིན་ཡང་། དེའི་སྟེང་དུ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་པའི་བཅལ་བཀྲམ་པའི་ཁ་དོག་ཡིན་པས། རི་རབ་ཀྱི་ཁ་ དོག་དང་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞིའི་ཁ་དོག་ཡིན་པར་འདོད་པ་ནི་འཁྲུལ་ལོ། །དེས་ན་མཆོད་པའི་ས་ གཞི་ནག་འཇམ་སེར་འཇམ་ལྗང་ཁུ་སོགས་རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀར་དུ་བྱུང་ཞིང་། སྒྲ་གཅན་གྱི་ དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན་པ་དང་། རྡོ་རྗེའི་ས་གཞི་ཡིན་པ་སོགས་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་འགོད་ཀྱང་། རྒྱུད་ཀྱི་ དགོངས་པ་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་ཡིན་ལ། བླ་མའི་མན་ངག་ཡིན་ན་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མི་འགལ་ བ་ཡང་སྲིད་དོ།

有謂非如父續無尸林，非如母續廣，畫零散骨等亦無違，有謂八白紅輪及尸林義，余不須等妄說何為，此有不畫實尸林規者，是于不具緣者眾中不畫尸林，為印度某時如是流傳，彼不僅時輪余亦同。尸及鳥獸及骨等皆無之空地不立尸林名故修時定作尸林，于畫粉時舍尸林亦無違之時雖有，然印度尼泊爾所建時輪壇幢多畫廣尸林。 第五，主尊蓮即綠色，其下基定作藍色，大樂輪漸作藍亦不違，作方色亦可。凡下基藍者其頂亦綠，若大樂輪漸藍則其座邊亦藍。餘下基及上頂皆隨主尊面分，東黑南紅等為方色，神墊欲墊白出者，其下基雖方色其上疊白，如諸墻。 供地亦與身壇相關故如身壇神墊作方色，此等雖皆下基金剛地藍，然其上散佈種種寶地色故，許為須彌色及金剛地色者錯。故供地黑潤黃潤綠等印藏二處皆有，雖立羅睺壇及金剛地等為成因，然違背續意，若為上師教授或可不違一向。

།ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་ལྔ་ནི་འབྱུང་བ་སོ་སོའི་མདོག་ཡིན་ལ། རྡོ་རྗེའི་རྭ་བ་སྔོན་པོ་ ཡིན་ཞིང་། མེ་ལྕེའི་ཕྲེང་བ་ཡང་ཁ་དོག་ལྔའམ་དྲུག་སྤེལ་མར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། ཕྱོགས་བགོས་ པ་ལྟ་བུར་འདོད་མཁན་ཡོད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །གསུང་དང་སྐུའི་རྩིག་པ་རྣམས་ཞི་རྒྱས་དབང་ དགུག་སོགས་དགེ་བའི་ལས་ལ་ནམ་མཁའ་རླུང་མེ་ཆུ་ས་ཞེས་སྐྱེ་རིམ་དང་མཐུན་པར་བྱེད་ 3-152 དགོས་པ་ལ། རིམ་པ་དེ་ཡང་གང་གཙོ་ཆེ་བ་དེ་ཐོག་མར་དགོས་ཤིང་། དེ་ཡང་ནང་གཙོ་བས་ ནང་ནས་ཕར་བརྩི་དགོས་ཀྱི། ཕྱི་རོལ་ནས་ཚུར་མི་བརྩིའོ། །དྲག་པོའི་ལས་ལ་དེ་ལས་ཟློག་ པ་སྡུད་རིམ་དགོས་པ་ཡིན་ཡང་དབང་བསྐུར་རབ་གནས་བསྙེན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་ཞི་ རྒྱས་དང་མཐུན་པ་ཡིན། ཐུགས་དཀྱིལ་ལ་ནི་འགྲེལ་པར་དཀར་པོ་དམར་པོ་ནག་པོ་ཞེས་ གསུངས་པ་ཙམ་གྱིས་ནང་ནས་དཀར་དམར་ནག་གསུམ་ཡིན་ཞེས། རྒྱ་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་ ཆེ་བ་འགའ་ཞིག་ཀྱང་བཞེད་ཅིང་། ཁ་ཅིག་དེའི་རྒྱབ་སྐྱོར་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བསམས་ནས། དང་ པོར་ལུས་དེ་ནས་ངག་དེ་ནས་སེམས་འགྲུབ་ཅེས་སོགས་མངོན་ལྐོག་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་ བའི་འབྲེལ་མེད་སྨྲ་བ་དང་། ཡང་ཁ་ཅིག་རྭ་བ་རིམ་གསུམ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་གསུམ་མཚོན་ པ་ཡིན་ལ། སྐུ་ཕྱི་རོལ་དང་ཐུགས་ནང་དུ་ཡོད་པའི་ངེས་པ་མེད་དེ། ནོར་བུར་ཐུགས་དང་ གསང་བར་གསུང་ཞེས་པ་དང་འདྲའོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་ཐུགས་གསུང་སྐུ་ཞེས་པ་སྐྱེ་རིམ་ ཡིན་པ་དང་། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཞེས་པ་སྡུད་རིམ་ཡིན་པ་མ་གོ་བའི་ཚུལ་དུ་སྣང་སྟེ། དེ་ཡང་ མངལ་སྐྱེས་དང་པོར་ལུས་ལེན་པ་ན་བར་སྲིད་ཞིག་ཙམ་ན་སེམས་དང་། དེ་ལས་ལུས་ལེན་ པའི་རླུང་སྐྱེས་པ་ན་ངག་དང་། རླུང་སེམས་ཕ་མའི་ས་བོན་ལ་ཞུགས་པ་ལུས་ཏེ། རྩ་བའི་ཡིད་ ངག་ལུས་སྐྱེ་རིམ་དང་། སྒོ་གསུམ་རྣམ་འགྱུར་ཅན་འཆགས་པའི་དུས་ནའང་མངལ་དུ་ཟླ་བ་ གཅིག་ཡིད་ཙམ་དང་། དེ་རྗེས་རླུང་ཆགས་པ་ངག་དང་། དེའི་འོག་ཏུ་བཞིན་ལག་དབང་པོ་ ཤ་རུས་སོགས་རྒྱས་པར་ཆགས་པ་ལུས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ལུས་ངག་ཡིད་ཅེས་པ་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་ མ་ཡིན་གྱི། སྐྱེ་བ་བསྐྱེད་པའི་གོ་རིམ་ནི་ཡིད་ངག་ལུས་ཀྱི་རིམ་པའོ། །མངལ་སྐྱེས་མི་རྣམས་ འཆི་བའི་དུས་ན་ལུས་རགས་པའི་ཚོར་བ་འགགས་ཀྱང་། རླུང་ད་དུང་མ་འགགས་པས་ངག་ ཡོད་པ་དང་། རླུང་འགགས་ནས་རྗེས་སུ་འཆི་སེམས་ལ་གནས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། དེའི་ སྣང་མཆེད་ཐོབ་གསུམ་ཡང་ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་གོ་རིམ་གྱི་ཕྱིར་སྡུད་རིམ་ཁོ་ནའོ། །ཁ་ཅིག་ 3-153 དགེ་བའི་ལས་ལ་སྐྱེ་རིམ་དང་། དྲག་པོའི་ལས་ལ་སྡུད་རིམ་ཡིན་པས་བསྙེན་པ་དང་དབང་ བསྐུར་བ་སོགས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུན་མོང་ཡིན་པས་ན། ཐུགས་དཀྱིལ་ལ་སྡུད་རིམ་དང་། སྐུ་གསུང་ལ་སྐྱེ་རིམ་བྱེད་དོ།

五大輪為各自元素色，金剛墻藍色，火焰鬘亦作五色或六色相間，雖有許作如分方者非是。語身諸墻于息增懷誘等善事須順生次第作虛空風火水土，彼次第亦何為主要者為先，又因內為主故須從內向外數，不從外向內數。惡業須逆收次第，然灌頂開光近修等時順息增。 心壇于注中唯說白紅黑故從內為白紅黑三者，印藏一些大智者亦許，有謂為彼支援成因思，說初成身次語後心等違一切顯密無關語，又有謂三重墻表身語意三，身在外意在內無定，如說寶珠為意密處為語。彼似不解意語身為生次第，身語意為收次第，又胎生初取身時，中有滅時為意，由彼生取身風時為語，風心入父母種子為身，根本意語身生次第，及三門有相成時亦于胎中一月唯意，后成風為語，后成面肢根肉骨等廣為身，如是身語意非生次第，生起次第為意語身次第。 胎生人死時雖粗身覺滅，然風未滅故有語，風滅后住死心故，及彼明增得三亦身語意次第故唯收次第。有謂善業為生次第，惡業為收次第故近修灌頂等為一切共，故於心壇作收次第，于身語作生次第。

།ཞེས་ཟེར་ན་བྱེད་པ་འགལ་བའི་ལས་ཀྱི་ཆོས་འདྲེས་པ་ནི་ ལས་གང་ཡང་མི་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི། ཐུན་མོང་གི་འགྲུབ་བྱེད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ རང་ལུགས་ཀྱི་བཞེད་པ་ཐུགས་དཀྱིལ་ལ་ཡང་ནང་ནས་རིམ་པས་ནག་དམར་དཀར་བའི་ རྩིག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡང་རྒྱ་གར་བ་ལ་ལ་དང་། བོད་རྙིང་མ་ཁ་ཅིག་དང་། ཕྱི་མ་འགའ་ རེ་ཡང་གཞལ་ཡས་ཁང་གི་འོག་གཞི་རེ་མིག་དགུར་བགོས་པ་ལྟ་བུར་ཕྱོགས་མཚམས་ཆ་ མཉམ་པར་བྱས་ནས་ཤར་དང་ཤར་ལྷོ་ནག་པོ་ཞེས་སོགས་ཤར་གྱི་རྟ་བབས་འདེགས་པའི་ ཀ་བ་བྱང་མ་ནས། ལྷོའི་ཀ་བ་ཤར་མས་བར་མཚམས་ནག་པོར་བྱེད་པ་སོགས་གཞན་རྣམས་ ལའང་རིགས་བསྒྲེ་བར་འདོད་དོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་རྣམ་གྲངས་ཙམ་ལའང་མི་རུང་ངོ་ ཞེས་ཁ་ཚོམ་རང་ཏ་མི་གཅོད་མོད་དེ། འོན་ཀྱང་དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་གཙོ་བོའི་ཞལ་གྱི་དབྱེ་བས་ རྡུལ་ཚོན་གདབ་ཅེས་གསུངས། ཞེས་དང་ལྷ་མཚན་གྱི་སྐབས་སུ་ཡང་གཙོ་བོའི་ཞལ་གྱི་དབྱེ་ བས་ཤར་དང་མེ་ནག་པོ་ཞེས་སོགས་གསུངས་པས། ས་གཞི་ཡང་མཚོན་པར་ནུས་ཟེར་བ་ནི། ལྷ་མཚན་ལྗང་ཁུ་དང་སྔོན་པོའི་ས་རྣམས་ཀྱང་ལྗང་སྔོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཕྱིས་ཀྱི་ འགའ་ཞིག་གཙོ་བོའི་སྐུ་ལ་གཡས་འགྱིང་ཡོད་པས་རྩ་ཞལ་གྱི་ཤར་དང་ཤར་ལྷོ་གཉིས་ཀར་ ཁྱབ་པས་དེ་ལྟར་འབྱུང་བ་ཡིན་ཟེར་བ་ནི། འགྱིང་ཞལ་ལ་སྟེང་དང་འོག་ཏུ་གཡོ་བའི་རྣམ་ པ་བྱུང་ཡང་། གཡས་གཡོན་དུ་ཞལ་རས་བསྒྱུར་བ་ལ་མི་དགོས་པས་དེ་ཡང་མ་འབྲེལ་བའོ། ། དེས་ན་རྒྱ་བོད་ཀྱི་དུས་འཁོར་བ་ཆེས་ཆེ་བ་ཐམས་ཅད་ཟུར་ཐིག་མཚམས་ལ་ཕྱོགས་མདོག་ གི་དབྱེ་བ་འཇོག་ཅིང་། དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་རྒྱུད་སྡེའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་ ལས་ཀྱང་འབྱུང་བས་རང་ལུགས་ལ་ཟུར་ཐིག་མཚམས་ཀྱི་ཕྱོགས་མདོག་གི་དབྱེ་བ་བྱེད་དོ། ། 3-154 གཞན་ཡང་ཡེ་ཤེས་ལེའུ་བརྒྱ་ཞེ་གཅིག་པའི་སྐབས། ཞལ་བརྒྱད་པ་གསུངས་པ་ན། ནུབ་ བྱང་གི་ཞལ་སེར་སྐྱའམ་དཀར་སེར་ཕྱེད་པས་རྒྱས་པའི་ལས་སྒྲུབ་པ་དང་། ལྷོ་ནུབ་ཀྱི་ཞལ་ དམར་སེར་གྱིས་རྨོངས་པ་དང་། ཤར་ལྷོའི་ཞལ་དམར་ནག་གིས་དབང་དང་། བྱང་ཤར་གྱི་ ཞལ་ནག་དཀར་གྱིས་བསྐྲད་པ་འགྲུབ་པར་གསུངས་ཤིང་། དེས་ན་འདིར་བྱང་དང་བྱང་ཤར་ ཞི་རྒྱས་སུ་མ་མཛད་པར་བྱང་དང་ནུབ་བྱང་ཞི་རྒྱས་སུ་མཛད་པ་སོགས་དང་། དེའི་ཚེ་བྱང་ དང་ནུབ་བྱང་གཉིས་ཀ་དཀར་པོར་མ་མཛད་པར། ནུབ་བྱང་དཀར་སེར་འདྲེས་པའམ་ཕྱེད་ གཟུགས་གང་བྱས་ཀྱང་འདྲ་སྟེ། ནུབ་བྱང་གི་ས་གཞི་ཕྱེད་དཀར་བ་དང་ཕྱེད་སེར་པོར་བྱེད་ པ་ཡིན་པར་ཤིན་ཏུ་གསལ་ཏེ། དེས་གཞན་རྣམས་ལའང་རིགས་འགྲེའོ།

若謂此則相違業法混雜乃任何事不成之因，非為共同成就因。故自宗許心壇亦從內次第為黑紅白墻。又有印度一些及舊藏一些及后一些亦將宮殿下基分如九格方隅等分，謂東及東南黑等，從東門階立柱北至南柱東間為黑等，余亦類推。 彼亦一方面不應定說連數量亦不可，然其成因謂說以主尊面分布粉彩，及於尊相處亦說以主尊面分東火黑等，謂地亦能表，則綠藍尊相地等應成綠藍，後有謂主尊身有右姿勢故正面東及東南二皆遍故如是，然姿勢面雖有上下動相，不須左右轉面故亦無關。 故印藏時輪極大者皆于角線隅立方色分，彼于著名續部一切壇城亦出故自宗于角線隅作方色分。又于智慧品一百四十一處說八面時，說西北面白黃半成增事，西南面紅黃成癡，東南面紅黑成懷，東北面黑白成驅，故此不作北及東北為息增而作北及西北為息增等，彼時不作北及西北二皆白，而作西北白黃混或半形任作，極明顯為西北地半白半黃，彼于余亦類推。

།དེ་ལྟར་ཡང་། ཞི་ ལ་དཀར་པོའི་ཞལ་ཏེ་དང་པོར་རྒྱས་པ་ལ་ནི་དཀར་དང་གསེར་མཚུངས་ཐུན་ཚོད་ལག་པ་ལ། རེངས་ལ་སེར་པོ་མེའི་ཐུན་ལའོ་རྨོངས་ལ་གསེར་དང་ཉི་མཚུངས་ཆུ་གཏེར་ལ་ཏེ་དགུག་པ་ ལ། །ཞེས་སོགས་གསུངས་པའོ།། །། གསུམ་པ་ལྷ་སོ་སོའི་གདན་བཤད་པ་ལ། གཙོ་བོའི་བཞུགས་གནས་ཀྱི་པདྨ་སྣ་ཚོགས་ པདྨ་ནི་ལྗང་ཁུ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཁ་དོག་ཁྲ་བོ་སྣ་ཚོགས་པར་ཡོད་པ་མཚོན་བྱེད་ཡིན་ཞེས་ འཆད་པ་ནི་མི་ལེགས་ཏེ། ཁྲ་བོ་དང་ལྗང་ཁུ་ལ་སྒོམ་པ་དང་འབྲི་བ་དང་། བརྡ་དང་དོན་གྱི་སྒོ་ ནས་དཀའ་བ་དང་བླ་བའི་ཁྱད་པར་གང་ཡང་མེད་པས། དེ་འདྲ་བའི་བརྡ་ཐབས་ལ་དགོས་ པ་མེད་དེ། ཁྲ་བོ་ཡིན་ན་ཁྲ་བོ་ཉིད་བྲིས་པས་ཆོག་པ་ལ་མཚོན་བྱེད་ལྗང་ཁུས་ཅི། དེས་ན་ ནམ་མཁའི་ཁམས་སམ་འབྱུང་བ་ལྔའི་འདུས་པ་མཚོན་པ་ནི་ཡིན་ལ། ཁ་དོག་ནི་ལྗང་ཁུ་ཉིད་ དེ། དེའི་སྟེང་དུ་ཟླ་བ་ཉི་མ་སྒྲ་གཅན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་སྟེང་ནས་སྟེང་དུ་བརྩེགས་པ་སྟེ། དབང་ལེའི་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་པའི་འགྲེལ་པར་ལྟེ་བའི་སྟེང་དུ་ཨཾ་ཨཿཨ་ཟླ་བ་ཉི་མ་སྒྲ་གཅན་གྱི་ གདན་རྣམས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་རྩེག་ཉིད་སྒོམ་པ་གཙོ་ཆེ་བ་ 3-155 ཡིན་ལ། རྒྱུད་ལས། དཔལ་ལྡན་ༀ་ཡིག་ལས་སྐྱེས་རྒྱལ་བའི་བདག་པོའི་པདྨར་ཟླ་བ་ཉི་མ་ མེ་ཡི་སྟེང་དུ་ནི། །དྲག་པོ་ལུས་མེད་གཉིས་ཀྱི་སྙིང་གར་རྒྱལ་བའི་དབང་པོ་ཤིན་ཏུ་རོལ་པའི་ ཞབས་ནི་གཡས་བརྐྱང་སྟབས། །ཞེས་གསུངས་པའི་མེ་ཡི་སྟེང་དུ་ནི་ཞེས་པ་ཡན་ཆད་གཞལ་ ཡས་ཁང་གི་གདན་ནི་མ་ཡིན་རྟེན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བསྐྱེད་པའི་སྐབས་ཀྱི་གཙོ་བོའི་པདྨ་ བསྐྱེད་པ་བསྟན་ཏེ། ༀ་ཡིག་ལས་སྐྱེས་ཞེས་པའི་ངེས་པས་སོ།

如是又，"息白麵為初，增于白金同時手，于縛黃火時，于癡金日同水藏，于召"等所說。 第三別說諸尊座，主尊住處蓮花雜蓮為綠色，解釋彼為表示有雜色非善，因於雜色及綠色修畫及標義門無難易差別故，如是標方無需要，若為雜色畫雜色即可何須綠表，故表虛空界或五大和合，色即綠色，其上月日羅睺輪等上上重疊，如權品六十四注云："臍上阿昂阿月日羅睺座等。"如是三輪重修為主，續云："吉祥唵字所生勝主蓮上月日火上，暴無二心中勝主極游右伸勢。"至火上者非為宮殿座，表所依輪生時主尊蓮生，以唵字所生定故。

།འགྲེལ་པར། ཟླ་བ་ཉི་མ་མེ་ ཡི་སྟེང་དུ་ནི་ཞེས་པ་ལ་ལ་ན་དང་། ར་ས་ན་དང་། ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏིའི་སྟེང་དུ་དྲག་པོ་ལུས་མེད་ གཉིས་ཀྱི་ཞེས་པ་བདུད་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ཏེ། གཡོན་དང་གཡས་ཀྱི་རབ་ཏུ་འབབ་ པ་དག་གི་སྙིང་གར་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཏེ། མདོར་ན་ས་བོན་ཀྱི་སྐབས་སུ་གསུམ་དང་། དག་པ་ལ་ཡང་རྩ་གསུམ་གྱི་དག་པ་ཁོ་ན་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། གོང་དུ་གཞལ་ཡས་ཁང་ གི་རྟེན་བསྐྱེད་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཚིག་ལ། སྟོང་པ་རླུང་མེ་ཆུ་དང་ས་དང་ལྷ་ཡི་རི་བོ་ཆུ་སྐྱེས་ཟླ་བ་ ཉི་མ་མེ་རྣམས་ནི། ཞེས་པའི་མེ་ཞེས་པའི་འགྲེལ་པར་དེའི་སྟེང་དུ་ཐིག་ལེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ ལས་མེ་ཞེས་པ་སྒྲ་གཅན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་མཐོན་མཐིང་སྟེ། ཞེས་གསུངས་པ་དང་རིག་པ་ མཚུངས་པ་སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྒྱུད་འགྲེལ་དངོས་བསྟན་གྱི་དགོངས་པའི་གཙོ་བོ་གདན་ དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་རྩེག་ཉིད་དེ། དེས་ན་འགའ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་ཕྱི་རོལ་ཏུ་ཡང་གཟའ་ འཛིན་གྱི་དུས་ཉི་ཟླ་སྒྲ་གཅན་གསུམ་བརྩེགས་པ་ཡིན་པ་ལས། སྒྲ་གཅན་མགོ་མཇུག་གཉིས་ ཀར་གྱིས་དུས་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པ་མི་སྲིད་པས། སྐབས་འདིར་སྒྲ་གཅན་དུས་མེ་བརྩེགས་པ་ ནི་མི་འཐད་ལ། ཉི་ཟླ་བརྩེགས་པ་གཟས་བཟུང་བ་ན། རེས་འགའ་སྒྲ་གཅན་མགོ་དང་རེས་ འགའ་སྒྲ་གཅན་མཇུག་གིས་འཛིན་པ་ལྟར། དེ་གཉིས་གང་རུང་རེ་སྒོམ་པ་ཡིན་པ་ལས། གཙོ་བོར་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི་ཉིད་ཡིན་པའི་དག་སྦྱོར་གྱི་དབང་ལས་སྒྲ་གཅན་མགོ་ཉིད་སྒོམ་པར་ བཞེད་པ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་པ་བརླིང་པོར་བརྗོད་པའོ།།དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཟླ་ཉིའི་ཟླས་ 3-156 དྲངས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཚེ། དུས་མེའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཀོད་ན་དེ་ཁ་དོག་ སེར་པོ་ཡིན་པས། སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་འཇུག་པའི་རྡོ་རྗེ་གསུམ་གྱི་ཁ་དོག་དཀར་དམར་མཐིང་གསུམ་ མམ། ཐབས་ཤེས་སོ་སོའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་དང་སྦྱར་བ་སོགས་ཁ་དོག་གི་ཆ་ནས་མི་འགྲིག་ པས་སྒྲ་གཅན་མཐིང་ཁ་ཉིད་བྱའོ།

注中"月日火上"者，于拉那、惹薩那、阿瓦杜提上"暴無二"者魔及煩惱分，謂左右極流心中，如是略說種子時三及凈亦唯說三脈凈故，及上宮殿所依生時語云："空風火水土及天山蓮月日火等"，其火字注云"其上圓點轉為火者羅睺輪深藍"，及理相同等門從續注直說意主座三輪重。 故有謂外亦食時日月羅睺三重，然羅睺頭尾二同時食不可能故，此處羅睺時火重非理，日月重被食時，或羅睺頭或羅睺尾食如是，修彼二任一，然主要為阿瓦杜提凈瑜伽力故修羅睺頭亦說有理穩重。雖如是月日引三輪時，若置時火輪彼色黃故，遍入三金剛色白紅藍三或配方便智各身語意等色分不合故當作羅睺藍色。

།ཡང་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་ཅེས་ས་བོན་ཨ་ཐུང་གསུངས་པ་ ནི། སྒྲའི་གཞུང་ལས་ཨ་ཐུང་ངུས་ཨ་རིང་ཐུང་གཉིས་ཀར་མཚོན་པ་བཤད་ཅིང་། ཁམས་ ལེའི་ཟུང་བདུན་གྱི་སྐབས། ཨ་རིང་ཐུང་གཉིས་སྒྲ་གཅན་དུས་མེའི་ས་བོན་དུ་བཤད་པས་ཨཾ་ ཨཿཨ་ཞེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉི་ཟླ་སྒྲ་དུས་བཞི་ཅར་བསྟན་པ་འཐད་ལ། དེའི་ཕྱིར་དཀྱིལ་འཁོར་ བཞི་བརྩེགས་དགོས་སོ་ཞེས་དང་། རིག་པའི་རྣམ་གྲངས་གཞན་རྩ་དབུ་མ་དང་དུང་ཅན་མ་ ཡང་འབྲེལ་བ་དང་། སྒྲ་གཅན་དུས་མེ་ཡང་ལྷ་གཅིག་ཉིད་ཀྱི་མགོ་གཞུག་ཡིན་ན། སྒྲ་གཅན་ ནམ་མེ་ཞེས་གཅིག་བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཉིས་ཀར་གོ་སྟེ། ལུས་མ་མོ་མེད་པའི་མགོ་རེ་ གཞུག་རེ་གདན་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཀྱང་སྨྲ་ལ། ལུང་གིས་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་རོ་མཉམ་གྱི་ སྐབས་ན། བདེ་བ་ཆེན་པོ་ལ་མེའི་སྟེང་དུ་སྟེ། ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་དང་སྒྲ་གཅན་དང་དུས་མེའི་ དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྟེང་དུའོ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། ཡེ་ལེའི་ཉིས་བརྒྱ་སོ་ལྔ་པར། སྒྲ་གཅན་མེ་ དང་ཟླ་བ་ཉི་མ་བཞི་པོར་བརྗོད་དེ་ས་ཆུ་སྲེག་གཟའ་རླུང་དང་སྟོང་བ་གང་། །ཞེས་པ་རྩ་ འགྲེལ་གྱིས་ཀྱང་བསྟན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་སྨྲ་བའི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་གདན་ ཉི་ཟླ་སྒྲ་དུས་བཞི་བརྩེགས་དགོས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དེ་དག་ནི་ལྟར་སྣང་སྟེ། ཡེ་ལེའི་ལུང་དེ་ནི་ རིགས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་དང་མཐུན་པར་མཛད་དེ་ཕྱིའི་བྱེད་པོར་བཏགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ རང་གི་ལུས་ལ་ཚང་ཚུལ་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་མ་འབྲེལ་ལོ། །དེ་ཡང་ཉི་ཟླ་སྒྲ་དུས་ བཞི་འབྱུང་བ་ལྔ། གཟའ་བཅུ་ལས་ལྷག་མ་དྲུག གླིང་བཞི་འདོད་ཡོན་ལྔ། ཡོན་ཏན་གསུམ་ རྣམས་ནང་ལུས་ལ་ཚང་ཚུལ་བརྩི་བ་ཙམ་སྟེ། འདི་དག་གི་སྙིང་པོའི་དོན་བསྡུས་པའི་ཉམས་ 3-157 ལེན་གྱི་སྐབས་སུ་སྦྱོར་ཚུལ་ནི་གཞན་ཡོད་དོ། །འོ་ན་སྐབས་དེར་འདི་རྣམས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ནི་ བཞི་པོ་སྟེ་གདན་བཞིའོ། །ཞེས་གསུངས་པས་སོ་སྙམ་ན། དེ་ནི་རིགས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱི་ལྷ་ རྣམས་ཀྱི་སོ་སོའི་གདན་དུ་བྱེད་རྒྱུ་ཉི་ཟླ་སྒྲ་དུས་བཞི་པོ་དེ་ཡིན། །ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་གྱི། དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བཞུགས་གདན་སྟོན་པའང་མིན་ལ་བརྩེགས་པའི་དོན་ཡང་མིན་ནོ། །རོ་ མཉམ་གྱི་སྐབས་ཀྱི་ལུང་དེ་སྒྲུབ་བྱེད་བརླིང་བ་ལྟར་སྣང་ཡང་། རྭ་དང་ཤོང་གིས་འགྱུར་ལས་ དེ་བཞིན་དུ་བྱུང་མོད། རང་ལུགས་ཀྱི་འགྱུར་དང་། འ་ཞ་སོགས་འགྱུར་རྙིང་འགའ་ལས། སྒྲ་ གཅན་ནམ་དུས་མེའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་འབྱུང་ལ། དེའི་ནམ་གྱི་སྒྲ་ཡང་དོན་གཅིག་མིང་གི་ རྣམ་གྲངས་སུ་སྟོན་པའི་ཚིག་ཡིན་པས་བཞི་རྩེག་བཀག་པ་ཡིན་ལ། དཀྱིལ་འཁོར་གཉིས་ འདམ་ཁའི་ཚིག་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གཅིག་ཏུ་ར་ཧུ་ཀཱ་ལཱགྣི་ཞེས་གཅིག་ཏུ་སྟོན་པའང་ཡིན་ ཏེ་སངས་རྒྱས་ཐུབ་པ་ཞེས་པ་བཞིན་ནོ།

又有謂此說種子短阿者，聲論中說短阿表長短二阿，界品雙七處說長短二阿為羅睺時火種子故，阿昂阿即表日月羅時四者理，故須四輪重，又余理數中脈中脈及右脈亦相關，若羅睺時火為一尊頭尾，說羅睺或火即以一說二俱知，因無身母無頭尾各一為座不可故。引證處於等持時說："大樂於火上，即月日羅睺時火輪上。"智品二百三十五云："說羅睺火月日四為地水燒星風及空任。"根注亦示。 如是說定須座日月羅時四重之彼等證據為似，彼智品引為順種姓續作外作者假立諸物于自身圓滿理處故不相關。又即日月羅時四、五大、餘六星、四洲五欲、三德等數內身圓滿，此等精要義攝修行時會法別有。若謂彼處說此等會為四即四座，彼為種姓續諸尊各座所作日月羅時四義，非表時輪座亦非重義。等持處引證雖似穩重，然惹松譯如是出，自宗譯及阿札等一些舊譯出羅睺或時火輪，彼或聲亦表一義異名詞故遮四重，亦非二輪選擇語。又一說羅睺迦拉格尼為一，如佛釋迦。

།རྩ་དབུ་མ་དང་དུང་ཅན་མ་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་འབྲེལ་ ཀྱང་མདུད་པ་ཤིན་ཏུ་དམ་པས་བཀག་པ་དང་། ཁམས་དང་བྱེད་ལས་ཤིན་ཏུ་མི་མཚུངས་ པས། རྒྱུད་འདིའི་ལུགས་ལ་རྩའི་གཙོ་མོ་དྲུག་ཅེས་སོ་སོར་མཛད་པ་ཉིད་གཙོ་ཆེ་ལ། སྒྲ་ གཅན་དང་དུས་མེ་ཡང་ཕྱི་ན་ཡོད་པའི་ལྷ་དེ་རྒྱུད་གཅིག་ཀྱང་སྔོན་སྟོད་སྨད་ཆད་དེ་སྲོག་ གཉིས་སུ་གྱུར་ནས་སྟོད་སྨད་སོ་སོར་གནས་ནས་བྱ་བ་བྱེད་པར་གྲགས་ཤིང་། གཟའ་བཅུའི་ སྐབས་ལྷ་སོ་སོ་རེ་རེ་རྐང་ཐུབ་ཏུ་བྱེད་དགོས་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་དག་དང་མཐུན་པར་རྒྱུད་སྡེ་ གཞན་གྱི་སྒྲུབ་ཐབས་མང་པོར་ཡང་སྒྲ་གཅན་ཁོག་སྟོད་ལས་མེད་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། ། ལུས་དང་བྲལ་བའི་མགོ་གཞུག་གཅིག་ཁོ་ན་འགོད་པ་མི་རིགས་ཞེས་པ་ནི་ཁྱེད་རང་ལ་ཡང་ མཚུངས་ཏེ། ཁྱེད་ཀྱི་ལུགས་ལ་སྒྲ་གཅན་ནི་མགོ་བོ་དང་། དུས་མེ་ནི་མཇུག་མ་ཁོ་ན་ཡིན་ན། ལུས་མ་མོ་མེད་པའི་མགོ་གཞུག་ཁོ་ན་མནན་པར་སོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲའི་གཞུང་གི་སྒྲུབ་ བྱེད་དེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་མི་འབྲེལ་ཏེ། དེ་ནི་གཞུང་རྩོམ་པ་ལ་ཚིག་ཉུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཨུཏ་ཀྱིས་སྡེ་ 3-158 དང་བཅས་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུར་སྒྲ་གཞུང་གི་བརྡ་ཆད་དང་ཡི་གེའི་བསྡུ་བ་རྣམས་ནི། དོན་ མང་པོ་ཚིག་ཉུང་ངུ་ལ་འདུ་བའི་ཕྱིར་སྒྲ་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་གསར་དུ་སྦྱར་བ་ཡིན་གྱི་དངོས་པོ་ ལ་ཞུགས་པ་མ་ཡིན། ཀུ་ཡིག་གིས་ཀ་སྡེ་མཚོན་ནའང་ཀུ་ཡིག་དེ་ཀ་ཁ་ག་གྷ་ང་མ་ཡིན་པའི་ ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་དག་ནི་ཡིག་ཚོགས་ཆུང་བའི་ཕྱིར། བློས་བཅོས་ཏེ་སྦྱར་བ་ཡིན་ལ་འདིར་ ནི་ཨཱ་ཡིག་རིང་པོ་གཅིག་ལྷག་པོར་འབྲི་བ་ལ་དཀའ་ཚེགས་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། སྙན་བརྒྱུད་ དུ་སྦས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པའི་གནས་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། དངོས་པོའི་གནས་ཐབས་ ལ་ཨ་ཐུང་དེ་ཨ་རིང་ཐུང་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་ནམ་དུ་ཡང་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ།

中脈及右脈雖續一相關，然結極緊故遮，界及作用極不同故，此續宗於六主脈各別作為主，羅睺時火外有彼尊雖一續，昔斷上下成二命，上下各住作事聞，十星處須各尊獨立故，順彼余續部諸修法中亦出唯有羅睺上身。 謂不應置無身唯頭尾一者于汝亦同，汝宗羅睺唯頭，時火唯尾，則成壓無身母唯頭尾故。聲論證亦極不關，彼為造論少文故，如"烏答及部"等聲論術語及字縮皆為多義攝於少語故聲師新造，非入實物，若俱字表迦部亦俱字非迦卡嘎噶昂故。故彼等為文少故意造，此寫一長阿無難故，亦無謂密于耳傳處故，實物處短阿為長短二阿任時不應理故。

།དེས་ན་རང་ ལུགས་ནི། རྒྱུད་འགྲེལ་གྱི་དགོངས་པ་དུས་མེ་ལོགས་སུ་མི་བྱེད་པ་ཉིད་དེ། ཕྱི་རོལ་ཏུ་ཡང་ དུས་མེ་ལས་སྒྲ་གཅན་ཉིད་ལྷག་པར་གྲགས་ཤིང་། ནང་དུ་ཡང་རྩ་དུང་ཅན་མ་ལས་ཀྱང་ཨ་ ཝ་དྷཱུ་ཏི་གཙོ་ཆེ་བ་དང་། གཞན་བསྐྱེད་རིམ་ལ་ཡང་འཁོར་ལོ་སྡོམ་པའི་ཞབས་ཀྱིས་འཇིགས་ བྱེད་ཆེན་པོ་མནན་པ་སོགས་དང་གནད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་འདིར་ཡང་ངོ་། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཨ་བྷ་ ཡའི་འཕྲེང་བ་གཉིས་དང་། སཱ་དྷུ་པུ་ཏྲ་ལ་དང་། བསྟོད་པ་རྒྱུན་ཆགས་སོགས་ལས་དཀྱིལ་ འཁོར་བཞི་བརྩེགས་སུ་བཤད་དོ་སྙམ་ན། སློབ་དཔོན་དེ་དག་གིས་རང་རང་གི་བླ་མའི་མན་ ངག་ལ་བརྟེན་ཏེ་སྦྱར་བ་ཡིན་ན་མི་འགལ་ཏེ། མན་ངག་ལས་བྱུང་བ་དགག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ རོ། །འོན་ཀྱང་རྒྱུད་འགྲེལ་གྱི་དགོངས་པ་དངོས་མ་ཡིན་ཅིང་། འོ་སྐོལ་ཐམས་ཅད་སློབ་ དཔོན་དེ་དག་གི་སྲོལ་ཀ་བྱིན་རླབས་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་བརྟེན་ཏེ། ཆོས་འདི་ལ་འཇུག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ པར་མཚུངས་པས། རང་ལུགས་ལ་དེ་མི་མཛད་པ་བཟང་ལ། སློབ་དཔོན་དེ་དག་གི་བྱིན་ རླབས་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ན། དེའི་ལུགས་བཞིན་བྱེད་པ་ལེགས་མོད་ཀྱང་། རྒྱུད་ འགྲེལ་གྱི་དགོངས་པ་མ་ཡིན་ཕྱིན་ཆད། རྭ་འབྲོ་སོགས་ལ་བྱིན་རླབས་རེ་ཞིང་། སློབ་དཔོན་ གཞན་གྱི་ལུགས་འཛིན་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཅན་གྱི་སྲོལ་ཀ་ཞིག་གོ །འོན་ཀྱང་འཇིགས་མེད་ 3-159 འབྱུང་གནས་བཞེད་པ་དེ་ལ་ཁོང་རང་གི་བླ་མའི་མན་ངག་དང་། ལྷའི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བའི་ མཚོན་དོན་དག་སྦྱོར་གྱི་ཁྱད་པར་གཞན་ཡོད་དེ། ཁྱེད་ཅག་ཉི་ཟླ་སྒྲ་དུས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ བཞི་རྩེག་ལ་ཞེན་འཐེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཕྱོགས་ཙམ་ཡང་མ་རིག་གོ །འདི་ཡང་ཁོ་བོས་ གཞན་དུ་བཤད་ཟིན་པས་མི་སྤྲོའོ། །གོང་གི་ལུང་ཚིག་གིས་བདག་བསྐྱེད་ཀྱི་སྐབས་འདིར་ གཙོ་བོའི་པདྨ་ཡང་ༀ་ལས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་གཙོ་ཆེ་ལ། ཡི་གེ་ལྔ་བརྩེགས་ལས་བསྐྱེད་པ་ མདུན་བསྐྱེད་རྡུལ་ཚོན་སོགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཁོ་ན་ལ་གལ་ཆེ་བ་དང་། ཡང་མོས་པའི་ཁྱད་ པར་གྱིས་བདག་མདུན་གང་ལ་ཡང་པཾ་ལས་བསྐྱེད་ཀྱང་རུང་བ་ཡིན་ནོ།

故自宗為，續注意不另作時火，外亦時火不如羅睺著名，內亦右脈不如中脈為主，餘生次第亦如勝樂足踏大怖等一要故此亦然。雖如是，阿巴雅二鬘及薩度子及相續贊等說四輪重者，彼等阿阇黎依各自上師教授配若不違，因不可遮教授所出故。然非續注直意，我等一切亦非依彼等阿阇黎傳承加持流入此法相同故，自宗不作彼善，若依彼等阿阇黎加持流雖依彼宗作善，然非續注意后，于惹卓等求加持而持余阿阇黎宗者為奇特傳承。 然無畏生許彼有其上師教授及尊力所生表義凈瑜伽差別，汝等執著日月羅時四輪重者連少分亦未知。此亦我已他處說故不廣。上引文於此自生處主尊蓮亦從唵生為主，五字重生為對生粉等壇城獨重要，又由勝解差別于自對任何從班生亦可。

།ད་ནི་འཁོར་གྱི་ གདན་བཤད་ན་ཐུགས་དཀྱིལ་རྩིག་པའི་ནང་གི་ལྷ་རྣམས་པདྨའི་གདན་ལ་བཞུགས་པ་ཡིན་ ཅིང་། དེ་ཡང་རྒྱུད་ལས། དེ་ཡི་དབུས་སུ་རྡོ་རྗེའི་ས་ལ་ནོར་བུའི་འོད་ཟེར་ཚོགས་ཀྱིས་དཀྱིལ་ འཁོར་རྣམ་པར་འཕྲོ་བ་སྟེ། །ༀ་ཡིག་ཡེ་ཤེས་ལས་སྐྱེས་རྒྱལ་བ་མཆོག་གི་པདྨ་ཟླ་བ་དང་ནི་ ཉི་མ་དག་གི་གདན། །ཕྱི་རོལ་ཏུ་ནི་གསུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ནོར་གྱི་པདྨ་འདི་ནི་ཟླ་བ་ཉི་མས་ རྣམ་པར་དམན། །ཕྱི་རོལ་ཕྱོགས་དང་ཟུར་གྱི་ཆར་ནི་ཉིན་མོར་བྱེད་པའི་པདྨ་སྒོ་ཡི་དབུས་སུ་ ཤིང་རྟ་རྣམས། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། ལྷའི་གདན་གྱི་པདྨ་ཐམས་ཅད་དམ། ཡང་ན་ཐུགས་ དཀྱིལ་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་པདྨ་ཟླ་ཉི་ནི་ས་བོན་ལས་བསྐྱེད་ཅིང་། གདན་གཞན་རྣམས་སྐད་ཅིག་ གིས་སྐྱེད་དོ། །དེ་ལ་པདྨའི་ས་བོན་ༀ་དུ་འགྱུར་ཚུལ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། རྩ་བ་སྡོང་བུ་དག་ནི་ཨ་ ཡིག་འདབ་མ་དང་ནི་དེ་བཞིན་གེ་སར་རྣམས་ཀྱང་ཨུ་ཡིག་གོ །དབུས་སུ་དཔལ་ལྡན་ལྟེ་བ་ དང་ནི་ཟླ་བ་ཉི་མ་རྣམ་གཉིས་རྐང་པའི་གནས་དག་མ་ཡིག་གོ །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐུགས་ དཀྱིལ་གྱི་པདྨ་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་སྡོང་བུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་རྩ་བ་དང་སྡོང་བུའི་ ས་བོན་ཨ་ཡིག་དང་། འདབ་མ་དང་གེ་སར་གྱི་ས་བོན་ཨུ་ཡིག་དང་། ལྟེ་བའི་ས་བོན་མ་སྲོག་ མེད་དམ་ཀླད་སྐོར་རོ། །ཨ་ཨུ་མ་གསུམ་མཚམས་སྦྱར་བས་ༀ་སྟེ་པདྨའི་ས་བོན་དང་། 3-160 འགྲེལ་པར། ཟླ་བའི་གདན་ནི་མ་ཡིག་ལས་སོ། །ཉི་མའི་གདན་ནི་ཡང་ན་ར་ཡིག་ལས་སོ། ། ཞེས་གསུངས་པས། ཉི་ཟླ་གཉིས་པོ་མ་ཡིག་ཁོ་ན་ལས་བསྐྱེད་ཀྱང་རུང་ལ། ཡང་ན་ཟླ་བ་མ་ ཡིག་དང་ཉི་མ་ར་ཡིག་ལས་སྐྱེད་དོ། དེ་ཡང་སྒྲུབ་ལེའི་ཉི་ཤུ་པ་དང་ཉེར་གཅིག་པའི་སྐབས་ སུ་བཤད་པ་ལྟར། སྐབས་དེ་དང་དེར་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ལྷ་དང་ལྷ་མོ་ནག་པོ་དང་། དཀར་ པོ་རྣམས་ལ་ཟླ་གདན་བྱེད་དེ། དཀར་པོའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་དང་། དམར་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་ཉི་ གདན་བྱ་སྟེ། རྡུལ་གྱི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། ཡང་ན་ཤར་དང་བྱང་དང་སྟེང་ན་གནས་པ་རྣམས་ཟླ་ གདན། ལྷོ་དང་ནུབ་དང་འོག་ན་གནས་པ་རྣམས་ཉི་གདན། ཡང་ན་མཚམས་ལ་གནས་པ་ལ་ ཟླ་གདན། ཕྱོགས་ན་གནས་པ་ལ་ཉི་གདན་ནོ། །དེ་ལྟར་གང་སྦྱར་ཀྱང་རུང་བ་ལས། བདེ་ གཤེགས་འཕར་མ་ལ་ཕྱོགས་ཕྱོགས་མཚམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང་། གཞན་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་འོས་ པ་སྦྱར་བས་འགྲུབ་པོ། །ཇི་ལྟར་སྒོམ་པའི་ཚུལ་ནི་མངོན་རྟོགས་དཀྱུས་ཉིད་ན་གསལ་ལོ། ། དེ་ལྟར་ན་ཐུགས་དཀྱིལ་ལ་གཙོ་བོའི་གདན་ནི་པདྨ་ཟླ་ཉི་སྒྲ་གཅན་ལྷ་སྟེ་ལྔ་བརྩེགས་སམ་ ལྷ་གཉིས་ཡོད་པས་དོན་ལ་དྲུག་ཀྱང་ཡིན་ལ། ཐུགས་དཀྱིལ་གྱི་ལྷ་གཞན་རྣམས་སྡོང་བུ་དང་ བཅས་པའི་པདྨ་ཟླ་ཉི་གང་རུང་དང་བཅས་པའི་གདན་ནོ།

今說眷屬座，心壇墻內諸尊住蓮座，如續云："其中金剛地上寶光聚輪普照，唵字智生勝佛蓮月日座，外語輪寶蓮此劣月日，外方隅分日蓮門中車。"諸尊座蓮皆或心壇諸尊蓮月日從種子生，餘座剎那生。 其中蓮種子成唵法如雲："根莖為阿字葉及同臺亦烏字，中吉祥臍及月日二足處摩字。"心壇諸蓮定有莖，其根莖種子阿字，葉臺種子烏字，臍種子無命摩或頭圈。阿烏摩三連成唵為蓮種子，注云："月座從摩字，日座或從惹字。"故二日月唯從摩字生亦可，或月從摩字日從惹字生。 如成品二十及二十一處說，彼彼處為主尊天黑白等作月座，因白法故，紅黃作日座，因塵法故。或東北上住者月座，南西下住者日座，或住隅月座，住方日座。如是任配，善逝增于方隅分，余如宜配成。修法于現觀正文明。如是心壇主尊座為蓮月日羅睺天五重或有二天故實亦六，心壇余尊

།བུམ་པ་བཅུ་དང་རྡོ་རྗེ་བཞི་ལ་ པདྨའི་གདན་ཁོ་ན་ཡིན་ཅིང་། གལ་ཏེ་ཐུགས་དཀྱིལ་རྐྱང་པ་སྒོམ་པའི་དུས་ན་སྒོ་སྐྱོང་གི་ཁྲོ་ བོ་བཞི་ཁོ་ན་བྱེད་པ་དང་། འོག་གི་སྒོ་ཡོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྟེང་འོག་གཉིས་ཏེ་ཁྲོ་བོ་ དྲུག་བྱེད་པའི་སྐབས་ཀྱང་ཡོད་ལ། འོན་ཀྱང་ཕྱོགས་བཞི་དང་སྟེང་གི་ཁྲོ་བོ་སྟེ་ལྔ་བྱེད་པ་ཉིད་ གཙོ་ཆེ་སྟེ། གང་ལྟར་ཡང་ཐུགས་དཀྱིལ་གྱི་ལྷ་ལ་བཀོད་ཕྱིན་སྟེང་འོག་གི་ཁྲོ་བོ་ལ་ཤིང་རྟ་མི་ བྱ་སྟེ། པདྨ་ཉི་ཟླའི་གདན་ཁོ་ནའོ། །རང་ལུགས་ལ་གསུང་གི་རྣལ་འབྱོར་མ་དང་། སྐུའི་ཚེས་ ལྷའི་པདྨ་རྣམས་ལ་ཡང་སྡོང་བུ་ཅུང་ཟད་ཡོད་པར་བྱ་ལ། སྲོག་ཆགས་ཀྱི་སྟེང་དུ་པདྨ་བྱེད་པ་ རྣམས་ཀྱི་ལུགས་ལ་ནི། སྡོང་བུ་བྱེད་པའི་ཐབས་མེད་མོད། ལུགས་དེ་ནི་མི་ལེགས་སོ། །དེ་ 3-161 ལ་རྒྱ་གཞུང་སྒྲུབ་ཐབས་ཁ་ཅིག་དང་། ཤོང་འགྱུར་སོགས་སུ་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་སྟེང་དུ་པདྨ་ཡོད་ ཀྱང་། རང་ལུགས་ལོ་ཙཱ་བ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་འགྱུར་ལ། འདིར་ཤར་གྱི་པདྨའི་ལྟེ་བ་ལ། ཙ་ མུཎྜའི་གདན་ཡི་དྭགས་ཆེན་པོ་དམར་པོའོ། །ཞེས་པ་དང་། བདེན་བྲལ་གྱི་པདྨར་གདན་ནི་ ཡི་དྭགས་དམར་པོའོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར་ཡིན་ལ། །དེ་ལ་ཕྱིས་ཀྱི་མཁས་པ་རང་ཉིད་དྲན་ དགུ་ངག་ནས་སྨྲ་བའི་རྒྱས་འགེབས་གཞན་ལ་བྱེད་པ་དག་རང་གི་འདོད་པས་འགྱུར་ནན་ གྱིས་བཅོས་པའོ་སྙམ་པ་སྣང་ནའང་མ་ཡིན་ཏེ། འབྲོ་འགྱུར་ཟང་མ་ལས་འདིར་ཤར་གྱི་ཙ་ མུཎྜ་ལ་ཡི་དྭགས་དམར་པོ་ཆེན་པོའི་གདན་ནི་པདྨའི་ལྟེ་བ་ལའོ། །ཞེས་དང་། བདེན་བྲལ་གྱི་ པདྨའི་གདན་ལ་ཡི་དྭགས་དམར་པོའོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་དང་། རྭ་འགྱུར་ལས་ཀྱང་། ཤར་དུ་ པདྨའི་ལྟེ་བར་ཡི་དྭགས་དམར་པོའི་གདན་ལ་ཙ་མུཎྜིའོ་ཞེས་འབྱུང་ཞིང་། འ་ཞ་རྒྱ་གར་ བརྩེགས་ཀྱི་འགྱུར་ལས་ཀྱང་། འདིར་ཤར་དུ་ཡི་དྭགས་ཆེན་པོ་དམར་པོའི་གདན་པདྨའི་ལྟེ་ བར་རོ་ཞེས་དང་། བདེན་བྲལ་གྱི་པདྨའི་གདན་ལ་ཡི་དྭགས་དམར་པོའོ་ཞེས་འབྱུང་ཞིང་། གྱི་ ཇོའི་འགྱུར་ལས་ནི། ཤར་དུ་པདྨའི་ལྟེ་བ་དང་འདབ་མ་བརྒྱད་ལ་ཡི་དྭགས་ཆེན་པོ་དམར་པོ་ གནས་པ་ནི། རྒན་བྱད་མ་ལ་སོགས་པའི་ལྷ་མོ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཞེས་དང་། བདེན་བྲལ་གྱི་པདྨ་ ལ་ཡི་དྭགས་དམར་པོའོ།

十瓶及四金剛唯蓮座，若修唯心壇時僅作四門護忿怒尊，及依有下門作上下二即六忿怒時亦有，然作四方及上忿怒五為主，無論如何置心壇尊已上下忿怒不作車，唯蓮日月座。自宗于語瑜伽母及身時尊蓮亦作少許莖，于生物上作蓮者宗無法作莖，然彼宗不善。 其中一些印度修法論及松譯等於生物上有蓮，然自宗二譯師譯云："此東蓮臍有遮文荼座大紅餓鬼。"及："離實蓮座紅餓鬼。"如是后智者自意妄言掩他者，似謂以己欲強改譯然非，卓譯藏出："此東遮文荼大紅餓鬼座于蓮臍。"及"離實蓮座紅餓鬼。"惹譯亦出："東于蓮臍紅餓鬼座上遮文荼。"阿扎嘉嘎賽譯亦出："此東大紅餓鬼座蓮臍。"及"離實蓮座紅餓鬼。"吉覺譯出："東于蓮臍八瓣住大紅餓鬼，是老母等天女。"及"離實蓮紅餓鬼。"

།ཞེས་སོགས་འབྱུང་སྟེ། ཕྱིས་འགྱུར་ཡར་ཀླུངས་པས། འདིར་ཤར་ དུ་ཡི་དྭགས་དམར་པོའི་གདན་ཙ་མུཎྜའི་ཆུ་སྐྱེས་ཀྱི་ཟེའུ་འབྲུ་ལའོ་ཞེས་བཤད། གྱི་ཇོའི་ལྟར་ ན། པདྨའི་སྟེང་དུ་གཙོ་འཁོར་ཐམས་ཅད་ལ་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་གདན་རེ་རེ་བྱེད་པར་གསལ་ ཞིང་། རྒྱ་གར་དུ་བཞེངས་པའི་བྲིས་སྐུ་འགའ་ལའང་དེ་བཞིན་མཐོང་མོད། གཙོ་འཁོར་ གདན་མཉམ་དུ་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་ཡོད་པས། དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་སྐབས་འདིར་དེ་ ནི་མི་འདོད་མོད། འགྱུར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་པདྨ་འོག་དང་སྲོག་ཆགས་སྟེང་ན་ཡོད་པར་ མཐུན་ནོ། །འགའ་ཞིག་རྒྱ་དཔེ་ལ་པྲེ་ཏོ་པ་ར་ཀ་མ་ལ་ཞེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་སྟེང་ན་པདྨའི་སྐད་ 3-162 དོད་ཡོད་ཅེས་ཡུས་ཡུས་པོར་བྱེད་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱ་དཔེ་ཡོད་པ་ཁོ་ནས། དེ་དང་མཐུན་པའི་ འགྱུར་བྱུང་བ་ཡིན་པ་དང་། རྒྱུ་མཚན་དེ་ལས་ཆེས་ལྷག་པ་རྫོགས་འཕྲེང་དང་རྡོར་འཕྲེང་ སོགས་སུ་ཡང་སྲོག་ཆགས་རྣམས་པདྨའི་འོག་ཏུ་བཤད་མོད། རྒྱ་དཔེ་ཀུན་ཡང་གཅིག་པ་ཁོ་ ནར་མེད་དེ་སྣ་ཚོགས་སུ་ཡོང་གིན་སྣང་བ་དང་། སློབ་དཔོན་ཁོང་གཉིས་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་གཞུང་ བཤད་དང་མན་ངག་བྱུང་བ་ཡིན་གྱི། དེ་ཉིད་སྤྱི་ཁྱབ་ནས་ཀུན་ལ་སྦྱོར་དུ་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། ། དེས་ན་རྣལ་འབྱོར་རྫོགས་འཕྲེང་ལས། གཤིན་རྗེ་གཤེད་ནག་པོ་ལ་ཡང་མ་ཧེའི་སྟེང་དུ་པད་ ཉིད་སོགས་བཤད་འདུག་ཀྱང་། གཞུང་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ལྟར་འདོད་མི་དགོས་པ་ལྟར་ འདིར་ཡང་མཚུངས་སོ། །དེས་ན་འགྱུར་རྙིང་ཕལ་ཆེ་བར་པདྨའི་སྟེང་དུ་སྲོག་ཆགས་འབྱུང་ བས། དུས་འཁོར་བ་རྙིང་པའི་རྒྱ་དཔེ་རྣམས་ལ་དེ་ཉིད་ཡོད་པ་མང་པར་གྲུབ་ལ། དེའི་ཕྱིར་ སྤྱིར་ནས་ལུགས་འདིའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལེགས་ཤིང་། རྣམ་པ་ཡང་ལུགས་དང་མཐུན་པ་ དང་། གཙོ་འཁོར་གྱི་གདན་གྱི་ཆེ་བའི་ཁྱད་པར་སོགས་ཕན་ཡོན་དུ་མ་ཡོད་ལ། ཁྱད་པར་དུ་ བྱིན་རླབས་བླ་མ་བརྒྱུད་པའི་མན་ངག་ཀྱང་འདི་ཁོ་ན་ཡིན་པས། ཅལ་ཅོལ་ལ་ཡིད་སྨོན་མི་ བྱའོ། །སྐུའི་སྒོ་སྐྱོང་གི་ཁྲོ་བོ་རྣམས་ལ་ཤིང་རྟའི་གདན་ཡོད་པའི་ཤིང་རྟ་ནི་ཁྲོ་མོ་རྣམས་ཀྱི་ བཞུགས་གནས་ཡིན་ཅིང་། དེའི་ཕྱིར་ཁྲོ་མོ་རྣམས་ཞལ་ཕྱིར་གཟིགས་ཡིན་པས་དེ་དང་མཐུན་ པར་ཤིང་རྟའི་གདོང་ཕྱིར་བསྟན་ཅིང་། འདྲེན་བྱེད་ཀྱི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱང་ཕྱི་ལ་འགྲོ་བའི་ ཚུལ་ལྟ་བུར་གནས་པ་ཡིན་ཅིང་། སྟེང་འོག་གི་གཉིས་པོ་ཤར་དང་ནུབ་ཏུ་ཕྱོགས་པས་ཅུང་ ཟད་གྱེན་དང་ཅུང་ཟད་ཐུར་དུ་ཕྱོགས་པའི་སྲོག་ཆགས་དང་། ཤིང་རྟ་ཐད་ཀར་གནས་པའོ།

如是等出，后譯雅隆巴說："此東紅餓鬼座遮文荼蓮臺上。"如吉覺則明於蓮上主眷一切各有生物座，于印度所造畫像亦見如是，然有主眷座等過失，此遍圓壇城處不許，彼等諸譯皆同蓮下生物上有。 有謂梵本有"餓鬼上蓮"對應詞而絮叨，然唯有如是梵本，故有順彼譯出，較此因更勝圓鬘金剛鬘等中亦說生物等於蓮下，然非一切梵本皆同而見種種，二阿阇黎有如是論釋及教授，非遍入一切可配。故瑜伽圓鬘說黑閻摩亦說水牛上有蓮等，然依餘論不須如是許，此亦同。故多舊譯出蓮上生物，成多舊時輪梵本有彼，故總從此宗善，相亦順宗，及主眷座大差別等多利益，尤其加持上師傳承教授亦唯此故，不應慕雜亂。 身門護忿怒等有車座，車為忿母住處，故忿母面向外，順彼車面向外，牽引生物等亦如向外住，上下二向東西稍上稍下向生物及車正住。

དེ་ལ་མཁའ་ལྡིང་ཨ་ནཱི་ལ་ཞེས་གནས་པ་ནི། ཨ་ནཱི་ལ་རླུང་གི་མིང་ཡིན་པས་མཁའ་ལྡིང་གི་ རྒྱལ་པོ་རླུང་ལྟར་མགྱོགས་པས་རླུང་ཞེས་བཏགས་པ་ཡིན་ལ། ཁ་དོག་ལྔ་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཁྱུང་ ཁྲའི་རིགས་པ་སྦྱོར། འདི་ཡང་ཁྲོ་བའི་ཉམས་ཅན་ཡིན་ཞེས་ཁ་ཅིག་འདོད་དོ། །སེངྒེ་རྐང་པ་ 3-163 བརྒྱད་པ་ནི། སེངྒེ་ཤ་ར་བྷ་སྟེ་སེངྒེ་ཁ་དོག་ནག་པོའམ་སྔོན་པོ་དཔུང་པ་གཉིས་དང་དཔྱི་མགོ་ གཉིས་སུ་བྱའི་གཤོག་པ་སེར་པོའམ་ཁྲ་བོ་ཆུང་ངུ་རེ་ཡོད་པའོ། ཁྲོ་བོ་འདི་དག་ལ་གདན་པདྨ་ དང་ཉི་ཟླ་འདོད་པའང་བྱུང་མོད་ཀྱི། མ་བཤད་པ་ཉིད་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་དགོས་སོ། ། འོ་ན་པདྨ་གདན་ཅན་གྱི་ལྷ་མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་ན་ཡིན་མོད་ཀྱི། པདྨ་གདན་ཅན་གྱི་རྣམ་གཞག་ ནི། དཔལ་ལྡན་རྒྱུ་སྐར་གྱི་ལྷ་ཚོགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གཞན་ཡིན་པས་ ཕན་ཚུན་བསྲེ་བར་མི་བྱའོ། །ཀླུ་རྣམས་ཀྱི་གདན་སྐབས་འདིར་ངག་འདོན་ལ་མེད་ཀྱང་དུས་ འདིར་བསྒོམ་དགོས་མོད། འདིར་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཟླུམ་པོ། ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཟླ་གམ་ དུ་བྱེད་པ་ཉིད་མི་འགལ་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་སྤྱི་ཁྱབ་ཀྱི་ལུགས་ལ། འདི་གཉིས་གོ་ཟློག་ པར་བཤད་པ་བཞིན་དུ། རྒྱུད་འདིར་ཡང་ཅི་རིགས་པ་གསུངས་མོད་ཀྱི། བཞུགས་སྟངས་ཀྱི་ དག་པའི་སྐབས་སུ་ཟླུམ་པོའི་འདུག་སྟངས་ཟླུམ་པོ་རླུང་དང་། པདྨའི་འདུག་སྟངས་ཟླ་གམ་ གྱི་དབྱིབས་ཅན་ཏེ། ཆུའི་དག་པར་གསུངས་པས་རླུང་ཟླུམ་པོ་དང་། ཆུ་ཟླ་གམ་ཡང་ནོར་བ་ མིན་པས། རྒྱུད་འགྲེལ་གྱི་སྐབས་གང་དང་གང་ལས་དེ་དང་དེ་ལྟར་གསུངས་པ་དེ་ལ་བཅོས་ ཀ་མི་དགོས་སོ། །རབ་གཏུམ་མ་རྣམས་ཀྱི་གདན་ལ་འགྲེལ་ཆེན་རྭ་འགྱུར་ལས། འཁོར་ལོའི་ སྟེང་དུ་ཁྭ་གདོང་མའི་བྷེ་རུཎྜའོ། །ཞེས་པ་དང་། འ་ཞ་འགྱུར་ལས་ཀྱང་། བྱ་རོག་གདོང་མའི་ འཁོར་ལོའི་སྟེང་དུ་བྷེ་རུཎྜའོ། །ཞེས་འབྱུང་བས་སྤྱི་ལྡོག་ནས་དེ་ཡང་མི་འགལ་ཙམ་དུ་མངོན་ པས། བོད་དུ་ཕྱིས་བྱུང་བའི་དུས་འཁོར་བ་མང་པོ་རྣལ་འབྱོར་མ་བརྒྱད་སོགས་ཀྱི་པདྨའི་ འོག་ཏུ་སྲོག་ཆགས་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་རབ་གཏུམ་མའི་འཁོར་ལོའི་འོག་ཏུ་སྲོག་ཆགས་ ཡོད་ལ། འཁོར་ལོ་དེ་པདྨའི་དོད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟེར་བ་ནི། རྟགས་ཕྱི་མ་ནི་སྤྱིར་ནས་མ་གྲུབ་ ལ། འགྱུར་རྙིང་དེ་གཉིས་ལྟར་ན་རྟགས་སྔ་མ་ཡང་མ་གྲུབ་བོ། །ཡང་འབྲོ་འགྱུར་དང་ཤོང་ དཔང་ཇོ་ནང་འགྱུར་རྣམས་ན། དེ་བཞིན་དུ་བྱ་རོག་གདོང་མའི་འཁོར་ལོའི་འོག་ཏུ་བྷེ་རུཎྜ་ 3-164 དང་། ཞེས་འབྱུང་ཞིང་། ཙ་མི་དང་ཡར་ཀླུངས་པ་སོགས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བས་འདི་དག་ཀྱང་ རྒྱ་དཔེ་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ།

其中住迦樓羅阿尼拉者，阿尼拉為風名，迦樓羅王速如風故名風，五色配智慧金翅鳥種，此亦有謂具忿怒相。八足獅子即舍羅婆，黑或藍色獅子，二肩二髖有小黃或雜色翅。此等忿怒雖有謂有蓮日月座，然未說即為證故不須。 若謂非蓮座尊耶，雖是然蓮座安立為吉祥星宿天眾所屬余壇故不應混。龍座此處雖誦詞無然此時須修，此中風輪圓水輪半月作不違，普遍共許宗中說此二相反如是，此續亦說應理，然住勢凈處說圓勢圓風，蓮勢半月形為水凈說故，風圓水半月亦非錯，故續注何處如是說彼不須改。 暴母等座大注惹譯出："輪上烏面鳥。"阿札譯亦出："烏鴉面輪上鳥。"故總分似不違，後藏多時輪師謂八瑜伽母等蓮下鬚生物因暴母輪下有生物，彼輪代蓮故，后相總不成，如二舊譯前相亦不成。又卓譯及松龐覺囊譯出："如是烏面輪下鳥。"且米及雅隆巴等亦同，此等亦為梵

།ཡང་ཁ་ཅིག་རྣལ་འབྱོར་མ་སོགས་ལའང་པདྨའི་སྟེང་ དུ་སྲོག་ཆགས་འདོད་པ་བཞིན་འདིར་ཡང་མཚུངས་པ་དོད་ཐུབ་ཡིན་པས། འཁོར་ལོའི་འོག་ ཏུ་སྲོག་ཆགས་མི་འཐད་ཅེས་ཟེར་ལ། དེ་ལ་ཁ་ཅིག་གིས་རྣལ་འབྱོར་མ་སོགས་ཀྱི་པད་འདབ་ ལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་ཚོགས་ཡོད་ལ། རབ་གཏུམ་མའི་འཁོར་ལོ་ལ་དེ་འདྲ་མེད་པས་དེའི་ཁྱད་དོ། ། ཞེས་ལན་བཏབ་པ་ན། ཤེས་རིན་པ་སོགས་ཁ་ཅིག་འཁོར་ལོ་པདྨའི་དོད་ཡིན་པས་པདྨ་དང་ འཁོར་ལོ་སྟེང་འོག་གང་དུ་བྱེད་ཀྱང་འདྲ་བར་གྲུབ་ཟིན་པ་ལ་འཁོར་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཁྱད་སྨྲ་བ་ ནི། ཁྱབ་པ་ལ་དངོས་སྐྱོན་སོང་ཡང་ཆོས་ཅན་མི་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་པ་དང་འདྲ་ཞེས་ཁྱད་དུ་ གསོད་ན་དེ་ནི་ཤབ་ཤོབ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་ལོ་པདྨའི་དོད་ཡིན་པར་ཁས་བླངས། གང་དོད་ མཚུངས་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་དོད་དང་ས་ཁུལ་གཅིག་ཏུ་འཇོག་དགོས་པས་ཁྱབ་ཅེས་སྨྲས་ན་ཏ་ འདྲ་བར་གྲུབ་ཟེར་བ་ཁྱེད་ཀྱི་དེ་བདེན་སྲིད་ན། དེ་དག་འདྲ་བར་མ་གྲུབ་འཁོར་ལོ་པདྨའི་ དོད་དུ་ཡང་ཁས་མ་བླངས་ཏེ། ལྷ་སྡེ་ཚན་སོ་སོ་ལ་གདན་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་ནི་ཡོད་ཀྱི། ཕན་ཚུན་འདྲ་བའི་དོད་ཁོ་ན་བརྩི་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོད་ཡིན་ཀྱང་ས་ ཡུལ་མཚུངས་པར་འཇོག་དགོས་པས་ཀྱང་མ་ཁྱབ་སྟེ། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་གདན་གྱི་ དོད་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་གདན་དེ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ལྷའི་གདན་ཤར་དུ་ འགོད་མི་དགོས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་བསོད་ནམས་རྣམ་རྒྱལ་བ་ནི། སྤྱིར་འཁོར་ལོ་པདྨ་དོད་ མཚུངས་པས་འཁོར་ལོ་འོག་ཏུ་བྱེད་དགོས་ལ། རབ་གཏུམ་མོའི་འཁོར་ལོའི་རྩིབས་ལའང་ དཔལ་ལྡན་རྒྱུ་སྐར་གྱི་སྐབས་སུ་འཁོར་འགོད་དགོས་པའི་སྐབས་ཡོད་དོ་ཟེར་ཡང་། དེ་ལྟ་ བུའི་གསལ་ཁ་ནི་ཡེ་མེད་ན། གང་ལས་རྙེད་ཅེས་བརྟག་གོ ། དེས་ན་དེ་དག་གིས་དགོས་ངེས་ ཤེས་པའི་གནད་མ་གོ་སྟེ། རང་ལུགས་ནི་རབ་གཏུམ་མ་རྣམས་ལ་འཁོར་ལོ་བྱེད་པ་ནི། 3-165 ཕྱོགས་མཚམས་ཀྱི་གདུག་པ་ཅན་ཚར་གཅོད་པའི་དོན་ཡིན་པས། སྲུང་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོ་ དང་གནད་གཅིག་ལ། དེ་ཉིད་ས་གཞི་ལ་རེག་ན་སྐོར་བ་མི་བདེ་བ་དང་། སྲོག་ཆགས་ཀྱི་སྟེང་ དུ་མ་རེག་པར་གནས་ན་སྐོར་བའི་བྱ་བ་བྱེད་བླ་བའི་ཕྱིར། རབ་གཏུམ་ལ་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ སྟེང་དུ་འཁོར་ལོ་བྱེད་པ་ཉིད་ལེགས་སོ། །སྟེང་འོག་གི་རབ་གཏུམ་མའི་ཤིང་རྟ་ནི། སྟེང་འོག་ ནི་ཁྲོ་བོའི་ཤིང་རྟ་དང་རྣམ་པ་ཤིན་ཏུ་འདྲ་བ་ཡིན་པ་ལ་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱད་པར་ཡོད་པས་སྟེང་ འོག་གི་ཁྲོ་བོའི་ཤིང་རྟ་དངོས་ལ་རབ་གཏུམ་མ་འགོད་པ་ནི་མི་ལེགས་སོ།

又有謂如許瑜伽母等蓮上生物此亦同代替故，輪下生物不應理，對此有謂瑜伽母等蓮瓣有眷屬天眾，暴母輪無彼故差別。答時，如希仁等謂輪為蓮代替故蓮輪上下任作同已成處說眷有無差別，雖遮遍覆直過然法不同似說輕視，彼為妄言，許輪為蓮代替，凡代替物須置代替處遍若說如是同成汝說或真，彼等不成同亦不許輪為蓮代，各類天有座差別，無須定數互同代替因故。雖代替亦不遍須置同處，如東方諸天座代替雖為西方諸天座，然不須置西方天座于東如是。 又福勝謂總輪蓮代同故輪須下置，暴母輪輻亦有吉祥星宿處須置眷處，然無如是明示，當觀從何得。故彼等未解須要處，自宗暴母等作輪為斷方隅惡者義故，與護輪一要，彼觸地則轉不便，生物上不觸住則轉易作故，暴母生物上作輪善。上下暴母車與上下忿怒車相極同而有大小差別故，置暴母于上下忿怒實車不善

།འདིར་གོ་བླ་བའི་ དགོས་པ་ཡོད་པས་འཕྲོས་དོན་དུ་བཤད་ཀྱི། རྟེན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སྒོམ་པའི་སྐབས་འདིར་ ཤིང་རྟ་འདྲེན་བྱེད་རྣམས་མ་གཏོགས་པདྨ་དང་འཁོར་ལོའི་སྟེང་འོག་གི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ བསྒོམ་མི་དགོས་ལ། དེ་དག་ནི་ཕྱིས་ལྷ་བསྐྱེད་པ་དང་དུས་མཉམ་དུ་བསྒོམ་སྟེ། གཙོ་བོའི་ ཞབས་འོག་གི་ལྷ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སྲོག་ཆགས་དེ་རྣམས་ས་བོན་ལས་བསྐྱེད་པའང་མི་ དགོས་ཏེ། ཤིང་རྟ་དང་། དེ་འདྲེན་པའི་སྲོག་ཆགས་དང་། བདུད་དང་དྲག་པོ་བཞིན་ནོ། །འོན་ ཀྱང་སྣོད་བཅུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མིང་ཡིག་དང་པོ་སོ་སོའི་ས་བོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒོམ་མོ་སྙམ་ ན། དེ་ལྟ་ན་གཞལ་ཡས་ཁང་གི་ཀ་བ་དང་རྟ་བབས་དང་རྩིག་པ་དང་རྒྱན་གྱི་ཁྱད་པར་ལ་ སོགས་པ་ཀུན་ལའང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ན་ལེགས་པར་འགྱུར་རམ་ཅི། དེའི་ཕྱིར་ཧ་ཅང་སྤྲོས་ པ་བོར་ལ་རན་པར་བྱའོ།། །། གཉིས་པ་ཕྱི་ནང་གཞན་གྱི་དག་སྦྱོར་བཤད་པ་ལ་ཕྱིའི་དག་སྦྱོར་གྱི་དོགས་པ་བཅད། ནང་དང་གཞན་གྱི་དག་པ་དྲན་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། དབང་ལེ་ང་གཉིས་པར། སྙིང་པོ་ནས་ ནི་སྒོ་ཡི་དང་པོའི་མཚམས་ཀྱིས་ནོར་ལྡན་མར་འགྱུར་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ ལ། སྒོ་ནས་ཙར་ཙི་ཀཱ་མཐར་སུམ་འགྱུར་གདེངས་ཅན་རེ་མིག་རྣམས་ཀྱི་ལན་ཚྭའི་རིན་ཆེན་ གནས་སུ་འགྱུར། །དེ་ནས་རྒྱལ་བའི་དབང་པོའི་རེ་མིག་གིས་ཀྱང་མི་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་ 3-166 ནས་དེ་བཞིན་རླུང་དུ་འགྱུར། །དེ་ཡི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་ནི་དེ་དག་རྣམ་པར་དག་པའོ་ས་ཆུ་སྲེག་ཟ་ རླུང་རྣམས་བལྟ་བར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་། སྐུ་དཀྱིལ་དཔག་ཚད་འབུམ་ཕྲག་བཞི་ པར་བཤད་པ་སོགས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ཁམས་མཉམ་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པར་ འདོད་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་ལེའུར། མཐའ་དག་རི་ཡི་བདག་པོའི་ཤར་ནི་དག་པའི་ཨིནྡྲ་ནཱི་ལ་ལྷོ་ ནི་པདྨ་རཱ་ག་སྟེ། །ནུབ་ནི་ཀརྐེ་ཏ་ན་སེར་པོ་བྱང་ནི་རི་བོང་འཛིན་པ་ལྟར་དཀར་ཟླ་བ་ཆུ་ཤེལ་ ལོ། །དབུས་ནི་ལྗང་ཁུ་དེ་ཡི་ནང་དུ་ཆུད་པ་འདིར་ནི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་དེའི་སྙིང་པོ་སྟེ། ། དང་པོར་ཐུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ནས་དབུས་མ་ལས་ནི་ཉིས་འགྱུར་དག་ཀྱང་གསུང་གི་རང་ བཞིན་ནོ། །དེ་ནས་གཞན་ནི་ཉིས་འགྱུར་དག་སྟེ་མདའ་ལ་བཅུ་ཡིས་བསྒྱུར་བར་གྱུར་པའི་ དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་གོ །དེའི་ཕྱི་རོལ་དུས་རྣམས་དག་གིས་འཁོར་ལོའི་ངོ་བོ་དེ་ནས་འཇིག་ རྟེན་ཁམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པས། ལྷུན་པོའི་སྟེང་མཉམ་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པར་འདོད་ཅིང་། ཡང་ཡེ་ལེར། ལྷུན་པོར་གནས་པ་ལ་ཡང་རྒྱལ་བའི་ བདག་པོའི་སོར་མོ་ཕྱེད་ནི་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་དག་ཏུ་འགྱུར། །དེ་བཞིན་ལྷ་ཡི་རི་བོ་དག་ནི་ ལུས་ཀྱི་ཚད་དུ་འགྱུར་ཏེ་རྒྱར་ནི་ཕྱེད་ཀྱི་ཚད་ཡིན་ནོ།

此有易解要故旁說，依壇修處除車牽引者，蓮輪上下生物不須修，彼等后與生尊同時修，如主尊足下天。故彼等生物亦不須從種子生，如車及牽引生物及魔猛。然若謂器情一切名字初各為種子故修，則殿柱門階墻及諸莊嚴等皆如是配成善耶？故舍太繁適中。 第二說外內他凈瑜伽分外凈瑜伽斷疑，內及他凈憶法。初者，如權品五十二云："心至門初際成有財世界輪，門至遮利迦末三倍龍格諸寶鹽處成，次以勝主格亦人輪次同成風，彼外彼等凈地水火食風觀。"及說身壇四十萬由旬等，許說世界同壇。 智品云："遍山主東凈因陀尼藍南蓮婆伽，西黃羯雞多那北如持兔白月水晶，中綠彼內攝此大壇彼心，初心性次中二倍亦語性，次餘二倍箭十乘千由旬，彼外時等輪性次世界性。"許說須彌頂同壇。又智品："住須彌亦勝主指半成千由旬，如是天山身量成廣半量。"

།དེ་ཡི་སྟེང་དུ་རྡོ་རྗེའི་རྣམ་པ་བརྩེགས་ པ་ཆ་གསུམ་པ་སྟེ་དེ་ཡི་ཡང་ནི་ཕྱེད་དུ་འགྱུར། །དེ་བཞིན་འོག་ཏུ་འཛིན་མ་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་ དང་མེ་ལྕེ་དང་བཅས་རྡོ་རྗེ་འཕྲེང་བའོ། །ཞེས་གསུངས་པས་ལྷུན་པོའི་ཕྱེད་མཉམ་གྱི་དཀྱིལ་ འཁོར་བསྟན་ནོ་ཞེས་གྲག་གོ །དེ་དག་གི་དོན་ནི། དཀྱིལ་འཁོར་གང་གི་སྒོ་ཚད་གཉིས་ནི་ཁྲུ་ ཡིན་ཏེ། ཁྲུ་རེ་ནི་ཕྱི་རོལ་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ལ་དཔག་ཚད་འབུམ་ཕྲག་རེའི་དག་པ་དང་སྦྱོར་ བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བྲིས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ཁྲུ་གཅིག་ནས་སྟོང་གི་བར་སོགས་སྤྱིར་སྒྲུབ་ པ་པོའི་ལག་ཁྲུའི་ཚད་ལ་ངེས་པ་མེད་ཀྱང་། དཀྱིལ་འཁོར་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁྲུ་བཞི་པར་ངེས་ཏེ་ དཔག་ཚད་འབུམ་ཕྲག་བཞི་དང་དག་པ་སྦྱོར་དགོས་པས་སོ། །དེས་ན་དབུས་ནས་ཐུགས་ 3-167 དཀྱིལ་གྱི་སྒོའི་ཐད་ཀྱི་རྩ་ཐིག་གི་མཚམས་ཚུན་ཆད་ཕྱོགས་གཉིས་སྡོམས་པ་ནི། ཁྲུ་གང་ཡིན་ པས་ནོར་ལྡན་མ་སྟེ་སའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཚུན་ཆད་དག་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཕྱིར་གཙོ་བོའི་པདྨ་ སོར་ཕྱེད་བཅུ་གཉིས་པ་སྟེ་སོར་དྲུག་པ་ནི། དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ལྷུན་པོའི་སྙིང་པོ་ སྟེ། རྭ་དབུས་མའི་རྩ་བའི་སྦོམས་དང་མཉམ་པ་ཡིན་ཅིང་། སྟེང་དུ་ལྷུན་པོའི་རྭའི་ཁོར་ཡུག་ གམ། རྭའི་གཞི་རྟེན་ལ་རྩི་ཡང་རུང་སྟེ། ལྷུན་པོའི་སྟེང་གི་རྒྱ་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་བཅུ་ དང་། འོག་ཏུ་ནི་གླིང་མཚོ་རི་དྲུག་གནོན་པ་སྟེ། བདེ་གཤེགས་འཕར་མ་དང་དག་པ་སྦྱོར་བ་ ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཐུགས་ཀྱི་ཚོན་ས་ལྷ་སྣམ་དཔངས་ཆུང་རྣམས་ས་དཀྱིལ་དང་སྦྱོར་ལ། དེ་ ནས་གསུང་དཀྱིལ་གྱི་སྒོའི་རྩིག་པའི་ནང་ཚུན་ཆོད། སུམ་འགྱུར་གདེངས་ཅན་ཏེ། བརྒྱད་ གསུམ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིའི་རེ་མིག་གིས་ལན་ཚྭའི་རྒྱ་མཚོ་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། དེ་ནས་རྒྱལ་ བའི་བདག་པོ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིའི་རེ་མིག་ཅེས་པ། ཁ་ཅིག་ཆ་ཕྲན་ཕྱེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱང་སྦྱོར་ བ་དོན་ལ་སྐུའི་སྒོ་ཚད་གཅིག་ལ་སོར་ཕྱེད་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ཡོད་པའི་ཚད་དེ། དཀྱིལ་འཁོར་བྲི་ ཆ་ལ་གསུང་དཀྱིལ་གྱི་ཀྲ་མ་ཤིཪྵ་དང་ཐད་མཉམ་པ་ཚུན་ཆོད་མེའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། དེ་ ནས་བརྩམས་ཏེ་སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་རྩིག་པའི་ནང་མཐའ་སྒོ་བཞིའི་ཐད་ཚུན་ཆོད་ནི། ཁྲུ་བཞི་པ་ ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་མཐའ་ཚུན་ཆད་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། འདིར་སྐུའི་སྟེགས་ བུ་ཕན་ཆད་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་ཚད་དང་མ་སྦྱར་ཏེ། ཀུན་ཁྱབ་ཀྱི་ཁམས་ལྔ་རྣམ་པར་དག་ པའོ། །འདི་ལ་བོད་རྣམས་འཇིག་རྟེན་ཁམས་མཉམ་གྱི་ཐ་སྙད་སྦྱོར་བར་འདུག་གོ །

其上金剛形三重彼亦半，如是下持母水火風及焰金剛鬘。說示須彌半同壇聞。彼等義者，任何壇門量二肘，各肘配外世界十萬由旬凈。故畫壇一肘至千等總雖修者手肘量無定，然壇自定四肘須配四十萬由旬凈故。故自中至心壇門直根線際兩方合一肘故有財即地輪際凈，故主尊蓮十二指半即六指，二萬五千由旬須彌心，與中角根粗同，上或計須彌角周或角基，須彌上廣五萬由旬，下壓洲海六山，配善逝增凈。 次心色地天簾小高配地輪，次至語壇門墻內三倍龍即八三二十四格鹽海水輪，次勝主即二十四格，有謂分半名亦配實于身門量一有二十四指半量，壇畫分于語壇迦羅摩尸沙同際火輪，次始至身壇墻內邊四門際即四肘故風輪邊際凈，此身座等未配世界量，遍覆五界凈。此藏人配世界同名。

ཚིགས་ བཅད་བར་པའི་དོན་ནི། ལྗང་ཁུ་ཞེས་པ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་རི་རབ་ཀྱི་ཁ་དོག་བསྟན་ནས། དེའི་ ནང་དུ་ཆུང་བ་ཞེས་པ་ནི་ལྗང་ཁུ་ཞེས་པ་ལ་མི་བསྙེག་སྟེ། རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་གི་རྒྱ་ཡོངས་རྫོགས་ ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན་པས། རིའི་བདག་པོ་ཞེས་པ་ལ་སྦྱོར་རོ། །སྙིང་པོ་སྟེ་ཞེས་པ་ཚིག་འོག་མ་ལ་ སྦྱར་ཏེ། ཐུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། གསུང་དཀྱིལ་དང་། སྐུ་དཀྱིལ་རྣམས་ 3-168 རིམ་པས་ཉིས་འགྱུར་ཉིས་འགྱུར་ཡིན་པས། ལྷུན་པོའི་དབུས་ཀྱི་ཆ་སྟོང་ཕྲག་ཕྱེད་དང་བཅུ་ གསུམ་དང་ཐུགས་དཀྱིལ་སྦྱོར་ཏེ། འདིའི་ལྷུན་པོའི་རྭ་དབུས་མའི་རྩེ་མོ་ཕྲ་བའི་རྒྱ་ཡིན་པར་ མངོན། གསུང་དཀྱིལ་དང་ལྷུན་པོའི་སྙིང་པོའི་རྒྱ་སྦྱོར། སྐུ་དཀྱིལ་དང་ལྷུན་པོའི་སྟེང་གི་རྒྱ་ དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་བཅུ་སྦྱར་ནས། སྐུའི་རྩིག་པ་ཕན་ཆད་མེ་ལྕེའི་འཁོར་ཡུག་ཚུན་ཆད་ ཕྱིའི་འབྱུང་བཞིའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནམ་མཁའ་དང་བཅས་པ་ལ་དག་པ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ན། ཁྲུ་ཚད་ ངེས་པ་ཅན་གྱི་དག་པ་འདི་ལ་མི་སྦྱོར་ཏེ། འདི་ལྷུན་པོའི་སྟེང་མཉམ་དུ་གྲགས་པའོ། །ཚིགས་ བཅད་ཕྱི་མའི་དོན་ནི། ལྷའི་རི་བོ་སྟེ་རི་རབ་ནི་ནང་ལུས་ལ་སྦྱར་བ་ན། ལྟེ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱི་ ལུས་ཀྱི་ཕྱེད་ཁྲུ་གང་བ་དང་དག་པ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཅིང་། དེ་སྤྱི་ལྡོག་ནས་ཁྲུ་གང་ཡིན་གྱི། སྒལ་ ཚིགས་ཁོ་ན་ལ་རྩི་མི་དགོས་ལ། ལྷུན་པོའི་ཚད་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་བཅུའི་ཕྱེད་དེ་ཉེར་ ལྔ་ནི། སྟེང་གི་རྒྱ་སྟེ་ནང་དུ་ཁྲུ་ཕྱེད་ཀྱི་དག་པའོ། །ལྷུན་པོའི་སྟེང་གི་རྒྱའི་ཕྱེད་དབུས་ཀྱི་ཆ་ལ་ གནས་པ་ནི། རྡོ་རྗེ་རྣམ་པར་བརྩེགས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་ཆ་རིམ་པ་ གསུམ་པ་སྟེ། ནང་དུ་ཁྲུ་གཅིག་གི་བཞི་ཆ་སོར་ཕྱེད་བཅུ་གཉིས་ཏེ་སོར་དྲུག་རྣམ་པར་དག་ པ་དང་སྦྱོར་རོ། །གོང་མ་གཉིས་དང་འདི་ཉིད་དེ་ཕྱི་དང་དཀྱིལ་འཁོར་སྦྱར་བའི་ཚད་གསུམ་ ཀ་ལ་འཇིག་རྟེན་ཁམས་རྣམས་ཟླུམ་པོ་དང་། དཀྱིལ་འཁོར་རྩ་ཐིག་གྲུ་བཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཟུར་རྣམས་གྲུ་ཆད་དུ་སོང་བས་ཚད་སྒྲིག་མི་དགོས་ལ་སྒོའི་ཐད་ཀྱི་རྩ་ཐིག་དང་ཚངས་ཐིག་ འཛོམ་པའི་ཐད་ཁོ་ན་ལ་དག་པ་བརྩིའོ།

我將為您翻譯這段藏文文字： 中間偈頌的含義是：從"綠色"這個詞開始說明須彌山的顏色，其中"小"這個詞不是指"綠色"，而是指須彌山整個頂部的面積，所以是與"山王"相連。"心要即"這個詞與下文相連，由於心的本性壇城、語壇城和身壇城依次是二倍二倍的關係，所以須彌山中央部分一萬三千五百由旬與心壇城相對應，這裡似乎是指須彌山中央尖峰頂端的面積。語壇城與須彌山心要的面積相對應，身壇城與須彌山頂部五萬由旬的面積相對應，從身墻以外直到火焰輪圍之間的外四大壇城連同虛空都有其對應的清凈性，但這個確定尺寸的清凈性不適用於此處，這裡是指須彌山頂部平坦處。 后一偈頌的含義是：天山即須彌山，當對應到內身時，從臍部以上身體的一半對應一肘長的清凈性，這是從總體上說是一肘，不必單獨計算脊椎。須彌山高度五萬由旬的一半即二萬五千由旬是頂部面積，內在對應半肘的清凈性。須彌山頂部面積的一半位於中央部分，是金剛層疊宮殿身語意三分，內在對應一肘的四分之一即十二指寬（六指寬）的清凈性。以上兩個和這個，即外在與壇城對應的三種尺度，由於世界是圓形而壇城的根本線是方形，所以角落成為缺角，不需要調整尺寸，只在門道的直線和中心線相交處計算清凈性。

།དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འདིར་ཡང་རི་རབ་ཀྱི་སྙིང་ པོའི་རྒྱ་དང་སྐུའི་རྩ་ཐིག་མཚུངས་པར་བྱ་ཞིང་། སྙིང་པོའི་ས་ནས་སྐུའི་རྩ་ཐིག་གི་བར་ལ་ཁྲུ་ གཉིས་སྐུའི་སྒོ་ཚད་བཞི་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་རྩ་ཐིག་གི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་ཡང་སྒོ་ཚད་བཞི་གཞལ་བ་ནི། མཆོད་པའི་ཁོར་ཡུག་གི་མཐའ་ཡིན་ལ། དེ་དང་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་གི་ཁོར་ཡུག་རྒྱ་མཉམ་པར་ བྱས་ནས། དེ་ཚུན་ཆད་ལ་སོར་ཕྱེད་ཀྱི་ཚད་སོགས་ཕྱི་དང་དཀྱིལ་འཁོར་ཚད་མཉམ་པའི་ 3-169 དག་པ་བྱེད་དགོས་པས། སྐུ་དཀྱིལ་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པ་དང་། གསུང་དཀྱིལ་ སྟོང་ཕྲག་ཕྱེད་དང་བཅུ་གསུམ་པ་དང་། ཐུགས་དཀྱིལ་དྲུག་སྟོང་སུམ་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་པ་དང་། བདེ་ཆེན་སུམ་སྟོང་བརྒྱ་ཉེར་ལྔ་པ་དང་། གཙོ་བོའི་པདྨ་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་ཕྱེད་དང་རེ་གསུམ་པའོ། ། འོན་ཀྱང་སྟོང་ཕྲག་དག་ཅེས་གཉིས་ཚིག་སྟེ་སོར་ཕྱེད་པས་ཉིས་སྟོང་མཚོན་པ་ན་སོར་ཉེར་ ལྔས་འབུམ་སྟེ་འབུམ་ཕྲག་བཞི་པའི་དག་པའང་གསུངས་པའོ། །མཆོད་པའི་ས་གཞིའི་ཁོར་ ཡུག་གི་ཕྱི་ཕན་ཆད་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་དང་ཕྱིའི་ཚད་མཉམ་པར་མི་བརྩི་སྟེ། འབྱུང་བཞིའི་ དཀྱིལ་འཁོར་ནམ་མཁའ་དང་བཅས་པ་ཁོར་ཡུག་ལྔ་དང་སྦྱོར་བའོ། །འདི་རི་རབ་ཕྱེད་ མཉམ་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་གྲགས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དག་པའི་ ཚུལ་གྱིས་བསྟན་པར་སྣང་བས། དེས་ན་ནང་དཀྱིལ་ཞེས་བྱ་བ་སྐུའི་དཀྱིལ་ནང་གི་དཀྱིལ་ འཁོར་གྱི་དག་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ལ་བརྩི་བ་དང་། དེ་ཉིད་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་གི་ རྒྱ་ལ་བརྩི་བ་དང་། དེ་འདྲ་རི་རབ་ཀྱི་སྙིང་པོའི་ཚད་ལ་རྩི་བ་ཞེས་ཐ་སྙད་སྦྱར་ན་ལེགས་ཀྱི། དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་རྫོགས་དང་འཇིག་རྟེན་ཁམས་མཉམ་པ་སོགས་མིན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་ རྟེན་ཁམས་མཉམ་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་སོགས་ཐ་སྙད་སྦྱོར་ཚུལ་མི་ལེགས་སོ།

基於此，在此處也應使須彌山心要的面積與身部根本線相等，從心要處到身部根本線之間有二肘即四個門的尺寸，如同在根本線外部也量取四個門的尺寸，這是供養輪圍的邊際，將其與須彌山頂部輪圍面積等同，從那裡開始要按照半指等尺寸進行外在與壇城尺寸相等的清凈性對應。因此，身壇城為二萬五千由旬，語壇城為一萬三千五百由旬，心壇城為六千三百五十由旬，大樂壇城為三千一百二十五由旬，主尊蓮花為一千五百六十二點五由旬。然而，當說到"千數"這個雙數詞，以半指表示二千時，也說到以二十五指表示十萬，即四十萬的清凈性。供養地基輪圍以外不計算壇城與外在尺寸相等，是與四大壇城及虛空共五輪圍相對應。這就是所謂的與須彌山一半相等的壇城。關於這些，看來都是以清凈性方式來說明的，因此，所謂"內壇"即身壇內部壇城的清凈性計算一個世界，同樣計算在須彌山頂部面積上，同樣計算在須彌山心要尺寸上，這樣使用術語是恰當的。因為整個壇城與世界並不相等等原因，使用"與世界相等的壇城"等術語是不恰當的。

།དེ་ལ་ ནམ་མཁའི་ཁོར་ཡུག་ཚུན་ཆད་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན་ཅིང་། རབ་གཏུམ་མ་སོགས་རྩ་བའི་ལྷ་ འགའ་ཞིག་གི་བཞུགས་གནས་ཀྱང་མེ་རླུང་མཚམས་ཡིན་པས། སྔ་མ་ལ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་ཕྱི་ན་ཡོད་པས། འཇིག་རྟེན་ཁམས་ལས་ལྷག་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ འགྱུར་ཞིང་། བར་པ་ལ་ཡང་མཆོད་པའི་ས་གཞི་ཚུན་ཆོད་ཀྱི་སའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་མཉམ་ པས་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་རྫོགས་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་དང་མི་མཉམ་པ་དང་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ ནམ་མཁའི་ཁོར་ཡུག་ཚུན་ཆད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནོན་པ་ཙམ་དུ་ འགྱུར་བས། རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་ཕྱེད་དང་མཉམ་པ་ཙམ་དུ་འགྱུར་བ་ 3-170 དང་། ཕྱི་མ་ཡང་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་དང་མཆོད་པའི་ས་གཞི་མཉམ་པའི་ཕྱིར། ཁོར་ཡུག་གི་མཐའ་ དང་ས་དཀྱིལ་གྱི་རྒྱ་མཉམ་པས་རི་རབ་ལས་ཀྱང་ལྷག་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འགྱུར་བས་རི་ རབ་ཀྱི་ཕྱེད་དང་མཉམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དངོས་བསྟན་ལ་གཙོ་བོར་དག་ པ་མི་འདྲ་བ་གསུམ་བསྟན་པ་ཡིན་ཅིང་། ཤུགས་བསྟན་ལ་སྒོམ་དོན་ཡང་རྣམ་གྲངས་གསུམ་ འཕངས་པ་ནི་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་སྔ་མ་ཁ་ཅིག་འདི་སྙམ་དུ་ནང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་འཇིག་རྟེན་ ཁམས་དང་ཚད་མཉམ་སྒོམ་དོན་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། གཙོ་བོའི་པདྨ་རི་རབ་སྟེང་ གི་པདྨ་ཡིན་པ་དང་། བདེ་ཆེན་འཁོར་ལོ་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་ན་ཡོད་པ་དང་། ཐུགས་དཀྱིལ་སའི་ དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྟེང་དང་། གསུང་དཀྱིལ་ཆུ་དང་། སྐུ་དཀྱིལ་རླུང་གི་སྟེང་ན་ཡོད་པར་འདོད་ ཅིང་། ཕྱི་མ་རི་རབ་ཕྱེད་མཉམ་ལ་ཡང་མཆོད་པའི་གཞི་ཡན་ཆད་རི་རབ་ཀྱི་རྩེ་ལ་གནས་པ་ དང་། ཁོར་ཡུག་བཞི་པོ་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བཞི་ཡིན་པར་འདོད་དོ།

關於這點，直到虛空輪圍都是壇城，而且極暴母等一些根本本尊的住處也是在火風交界處，因此按照前者，這些全都存在於世界之外，就會成為超出世界的壇城。按照中者，由於與供養地基以內的地輪相等，整個壇城與須彌山頂不相等，而且壇城的虛空輪圍僅僅覆蓋到世界的水輪，從某種意義上說就只相當於世界的一半。後者也因為須彌山頂與供養地基相等，所以輪圍邊際與地輪的面積相等，就會成為超出須彌山的壇城，因此不是與須彌山一半相等。 如此，在顯說上主要闡述了三種不同的清凈性，在隱說上也暗示了三種修持義。然而，一些前人這樣認為：基於內壇城與世界尺寸相等的修持義，認為主尊蓮花是須彌山頂的蓮花，大樂輪位於須彌山頂上，心壇位於地輪之上，語壇位於水輪上，身壇位於風輪之上。關於後面的與須彌山一半相等的觀點，他們認為供養地基以上位於須彌山頂，四個輪圍就是世界的四大輪。

གཞན་ཕྱིས་བྱུང་བ་དག་འཇིག་རྟེན་ཁམས་མཉམ་ལ་བདེ་ཆེན་འཁོར་ལོ་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་དང་། ཐུགས་གསུང་སྐུ་གསུམ་གྱི་གཞི་རི་རབ་ཀྱི་རྩ་བ་ན་མཐོ་དམན་མེད་པར་མཉམ་ན། དེ་དག་ ཧ་ཅང་མི་འདྲ་བ་ཐལ་ཆེས་པ་དང་། ཐུགས་དང་བདེ་ཆེན་མཐོ་དམན་ཆེ་གྲགས་སོ་ཞེས་སྐྱོན་ འཛིན་ལ། ཕྱི་མ་ལ་ཡང་མཆོད་པའི་ས་གཞི་དང་ཁོར་ཡུག་བཞི་ལ་མཐོ་དམན་ཆེས་པའི་སྐྱོན་ བརྗོད་པ་ན། ཡང་དེ་ལ་འགའ་ཞིག་གིས་རྣལ་འབྱོར་རྒྱུད་ལས་རི་རབ་ཀྱི་རྩེ་མོར་གཞལ་མེད་ ཁང་དང་ཁོར་ཡུག་མཐིལ་ལ་ཡོད་པའི་རིགས་འགྲེའི་བརྒལ་ལན་གྱིས་སྐྱོན་མེད་ཚུལ་བྱེད་ ཀྱང་འདོད་པ་སྔ་མ་ལ་སྐྱོན་དེ་དག་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ་། ། དེས་ན་རང་ལུགས་ལ་དེ་ལྟར་མི་བྱ་སྟེ། གསུམ་ཀར་ལ་མཚུངས་པར་རི་རབ་མན་ཆད་ རྡོ་རྗེའི་ས་གཞིའི་གདན་ཡིན་ལ། ནང་དཀྱིལ་འཇིག་རྟེན་ཁམས་དང་ཚད་མཉམ་པའི་ཕྱོགས་ ལ་འོག་གཞི་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་མཐའ་ཚུན་ཆད་ལས་ཀྱང་སུམ་ལྡབ་ཀྱི་ཆེ་བའི་རྡོ་རྗེའི་ 3-171 ས་གཞི་བཀལ་ཏེ། དེའི་སྟེང་དུ་དཀྱིལ་འཁོར་སྒོམ་པ་ཡིན་ལ། ནང་དཀྱིལ་དང་རི་རབ་སྟེང་ མཉམ་ལ་ཡང་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་དུ་འོག་གཞི་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་མཐའ་དང་རྒྱ་མཉམ་པའི་རྡོ་ རྗེའི་ས་གཞི་བཀལ་ཏེ། དེའི་སྟེང་དུ་དཀྱིལ་འཁོར་བྱེད་པ་ཡིན་ཅིང་། ནང་དཀྱིལ་རི་རབ་ཕྱེད་ མཉམ་ལ་ནི། འོག་གཞི་སའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་མཐའ་དང་མཉམ་པའི་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞི་བཀལ་ ཏེ། དེའི་སྟེང་དུ་གཞལ་ཡས་ཁང་སློང་ངོ་། །དེ་དག་ཀྱང་རགས་རྩིས་ཡིན་གྱི། རྡོ་རྗེའི་གུར་ ལས་ཀྱང་ས་གཞི་ཅུང་ཟད་རྒྱ་ཆེ་བ་དགོས་པས་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞི་ཅུང་ཟད་ཕྱེད་བསྐྱེད་པ་ལ་ འགལ་བ་མེད་དོ། །ད་ལྟ་སྒོམ་པ་ལ། དེ་གསུམ་ཀའི་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི་ཚད་རྣམས་མོས་པ་ཙམ་བྱེད་ པ་ཡིན་ལ། གསལ་སྣང་དང་ལྷའི་མིག་གི་མངོན་ཤེས་ཐོབ་ན་ནི། སོ་སོའི་ཚད་དང་མཐུན་ པར་སྒོམ་ནུས་པའང་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དཔེར་ན་དཀྱིལ་འཁོར་བཞི་རི་རབ་དང་བཅས་པ་ བློ་ཡུལ་གང་བདེ་བའི་ཚད་ཅན་ཞིག་བསྐྱེད་ནས་དཔག་ཚད་བཞི་འབུམ་སོགས་ཀྱི་ཚད་ཡོད་ སྙམ་པའི་མོས་པ་བྱ། དེའི་སྟེང་དུ་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞི་དང་། ས་གཞིའི་སྟེང་དུ་གཞལ་མེད་ཁང་སྐུ་ དཀྱིལ་གྱི་ཤར་སྒོའི་ཐད་དང་། འོག་གཞི་རླུང་དཀྱིལ་གྱི་ཤར་མཐའ་རྒྱ་ཚད་མཉམ་པས་སྟེང་ འོག་ཏུ་གནས་ཤིང་། གཞལ་ཡས་ཁང་གི་ཟུར་རྣམས་རླུང་དཀྱིལ་ལས་ཀྱང་ཕྱིར་ལྷག་པ་ཞིག་ བསྒོམས་ནས། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་སྣང་བ་ནི་འོག་གཞིའི་རླུང་ འདི་ཡིན་ཅིང་། དེའི་རང་བཞིན་གདོད་མའི་ཡེ་ཤེས་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཤར་བ་ནི། སྐུ་དཀྱིལ་ འདི་ཡིན་ནོ།

對此，後來一些人對"與世界相等"的觀點提出批評說：如果大樂輪在須彌山頂上，而心語身三者的基礎在須彌山根部無高低差別，那麼這些差異就太大了，特別是心輪和大樂輪的高低差太過明顯。對於後者也指出供養地基和四輪圍高低差太大的過失。對此，又有人用瑜伽續中須彌山頂有宮殿而輪圍在底部的類推答辯來說明無過，但前面的主張必定會出現那些過失。 因此，按照自宗不這樣認為：三種情況都一樣，須彌山以下是金剛地基座。在內壇與世界尺寸相等的方面，鋪設一個比下基風輪邊際還要大三倍的金剛地基，在其上觀修壇城。在內壇與須彌山頂相等的情況下，也在須彌山頂上鋪設一個與下基水輪邊際面積相等的金剛地基，在其上建立壇城。在內壇與須彌山一半相等的情況下，鋪設一個與下基地輪邊際相等的金剛地基，在其上建立無量宮。這些都是粗略計算，因為根據金剛帳還需要稍大一些的地基，所以金剛地基稍微擴大一半也無矛盾。 現在修持時，對這三種面積尺寸僅作觀想。如果獲得清晰顯現和天眼通，就能按照各自的尺寸修持。例如，先觀想一個包含四輪和須彌山的隨心所欲大小的壇城，觀想其有四十萬由旬等尺寸。在其上是金剛地基，地基上是無量宮，身壇東門方向與下基風輪東邊面積相等而上下相對，無量宮的角落超出風輪之外。對眾生顯現為風輪的是這個下基風輪，而其本性原始智慧顯現為壇城的就是這個身壇。

།དེ་བཞིན་དུ་ཆུ་དཀྱིལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་གསུང་དཀྱིལ་དང་། ས་དཀྱིལ་གྱི་ཆོས་ ཉིད་ཐུགས་དཀྱིལ་དང་། རི་རབ་རི་གླིང་མཚོ་དང་བཅས་པའི་གནས་ལུགས་གདོད་མའི་ཡེ་ ཤེས་བདེ་ཆེན་འཁོར་ལོར་ཤར་བའོ་ཞེས་བསྒོམ་དགོས་ཏེ། ཚུལ་དེས་གཞན་གཉིས་ལའང་ རིགས་འགྲེ་བས་རང་གི་བློ་དང་འཚམས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཤིན་ཏུ་ཆུང་ངུ་ཞིག་བསྒོམས་ ཀྱང་། དེ་ཁ་རང་ལ་བལྟོས་པའི་ཚད་ངེས་པར་བྱས་ནས། ང་རྒྱལ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བཞག་པས་ 3-172 དོན་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཚད་ཀྱི་དག་སྦྱོར་ཤེས་ནས་བསྒོམ་དགོས་མོད། སྒོམ་པའི་ཚད་དངོས་ ལ་ངེས་པ་མེད་དོ། །དེས་ན་ཁ་ཅིག་བསྒོམ་བྱ་འཇིག་རྟེན་ཁམས་མཉམ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། གཞན་ གཉིས་དག་པ་ཙམ་མོ་གསུང་པ་དང་། གཞན་དག་རི་རབ་ཕྱེད་མཉམ་ཁོ་ན་བསྒོམ་བྱ་ཡིན་ ཞེས་ཟློག་སྟེ་སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་རང་འདོད་སྨྲ་བ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རིན་པ་ནི་འབྱུང་བཞི་རི་ རབ་ཆུང་ངུའི་སྟེང་དུ་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞི་ཆེན་པོ་འགེལ་བ་ནི། བྲེ་སྟེང་དུ་ཕུབ་བཞག་པ་ལྟར་ཤིན་ ཏུ་མི་འཐད་དོ་ཟེར་ཡང་ཚིག་གི་རྣམ་འགྱུར་ཙམ་མ་གཏོགས་དོན་ལ་མི་གནས་ཏེ། དེ་ལྟར་ སོང་ཡང་སྐྱོན་ཅི་ཡོད་སྨྲོས་ཤིག མ་ཡིན་ཏེ་པདྨའི་སྡོང་པོ་ལ་བཞུགས་པའི་ལྷ་རྣམས་ལའང་ སྐྱོན་དེར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་སོ། །ནང་དཀྱིལ་འཇིག་རྟེན་ཚད་མཉམ་གྱི་སྐབས་འདིར་ ལྷུན་པོའི་སྟེང་གི་པདྨ་ཉི་ཟླ་སྒྲ་གཅན་རྣམས་ནི་ཚད་སྙོམས་པའི་ཕྱིར། གཙོ་བོའི་གདན་དུ་ བྱེད་པའང་མི་འཐད་པ་མེད་ཅིང་། དེའི་ཚེ་ལྷུན་པོ་དང་དེའི་བར་དུ་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞི་ས་སྟེགས་ རྣམས་དང་བཅས་པ་རྗེས་སུ་བཅུག་པ་ནི་ངེས་པར་འདོད་ཀྱི་མི་འདོད་པ་ཐལ་པ་མེད་དོ།། །། གཉིས་པ་ནང་དང་གཞན་གྱི་དག་སྦྱོར་ལ། རྡོ་རྗེ་ལུས་ཀྱི་རྣམ་དག་དང་། །ཆོས་ཀྱི་ཕུང་ པོའི་རྣམ་དག་དང་། འཕྲོས་དོན་ཕྱོགས་ཙམ་བསྟན་པ་སྟེ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཀ་བ་ རྣམས་དང་ཞེས་པ་ནས་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ནི་རྣམ་པར་གསུངས། ཞེས་པའི་བར་ཏེ། དཀྱིལ་ འཁོར་གྱི་ཕྱི་ནང་རྟ་བབས་ཀྱི་བར་དུ་ཀ་བ་ཐམས་ཅད་དང་། ནམ་མཁའི་ཁོར་ཡུག་རྡོ་རྗེའི་ འཕྲེང་བ་དང་བཅས་པ་དང་སའི་ཁོར་ཡུག་དང་། ཐུགས་དཀྱིལ་གྱི་རྩིག་པ་རྣམས་ནི། ནང་ རྡོ་རྗེའི་ལུས་ལ་སྦྱར་བའི་ཚེ། རུས་པའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་གི་དོད་ཐུབ་པ་མཛོད་ཅིག་ ཅེས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་རྐང་ལག་གི་རུས་པ་བརྒྱད་ནི་ཀ་བ་དང་། རྩིབ་མ་རྣམས་ནི་བདེ་གཤེགས་ འཕར་མའི་ཕྱི་ནང་དང་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོའི་རྡོ་རྗེའི་འཕྲེང་བ་དང་། སོར་མོ་རྣམས་སྤངས་པའི་ 3-173 རྐང་མགོ་ལག་མགོའི་རུས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཐོད་པ་རྣམས་ནི་ཐུགས་དཀྱིལ་གྱི་རྩིག་ པ་དང་། སྒལ་ཚིགས་ཀྱི་དབྱུག་གུ་ནི་སའི་ཁོར་ཡུག་གོ །

同樣，水輪的法性是語壇，地輪的法性是心壇，須彌山、山洲、海洋等的實相原始智慧顯現為大樂輪，應當如此修持。以此類推其他兩種情況，即使修持一個與自己的理解相應的極小壇城，也要確定其相對的尺寸，如前一樣安立三昧耶，這就是表達的含義。雖然需要了解尺寸的清凈對應后修持，但實際修持的尺寸並無確定。因此，有些人說所修唯一是與世界相等的，其他兩種只是清凈性而已，另一些人反過來說唯一所修是與須彌山一半相等，這些都只是說自己的主張而已。 雖然喜智說在小的四大和須彌山上鋪設大金剛地基，如同在鬥上覆缽一樣極不合理，但這只是詞句的變化而已，實際並非如此。即便如此又有什麼過失呢？不是這樣的，因為對住于蓮莖上的諸尊也會有同樣的過失。在此內壇與世界尺寸相等的情況下，由於須彌山頂的蓮花、日月和羅睺的尺寸相稱，用作主尊的座位也無不合理，此時在須彌山與其之間加入金剛地基和臺座等是必須承認的，沒有不承認的過失。 第二、內和其他的清凈對應有三：金剛身的清凈性、法蘊的清凈性和略說旁義。第一，從"諸柱"到"說為壇城形"，壇城內外直至車輿，所有柱子和帶有金剛串的虛空輪圍、地輪圍以及心壇的墻壁等，當對應到內金剛身時，應當以骨聚來對應那些。也就是說，四肢的八骨對應柱子，肋骨對應善逝副尊的內外和大輪圍的金剛串，除去手指腳趾的手臂腿部骨頭，以及頭蓋骨對應心壇的墻壁，脊椎骨桿對應地輪圍。

རྒྱུད་དང་འགྲེལ་བ་ལས་དངོས་ སུ་གསལ་ཁ་མེད་ཀྱང་། སྐུ་དཀྱིལ་གསུང་དཀྱིལ་གྱི་རྩིག་པའི་དག་པ་འོག་ཏུ་གསལ་བར་ བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་འདིའི་ཁོངས་སུ་བསྡུས་ན་ཟློས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་། རུས་ པའི་དབྱེ་བ་འདི་རྣམས་དང་། རྩིག་པ་ཐུགས་དཀྱིལ་གྱི་རྩིག་པར་འཆད་པ། མན་ངག་ལས་ ཀྱང་འབྱུང་བ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི། ཤར་ གྱི་རྡུལ་ཚོན་གདབ་པ་སྟེ། ཁ་དོག་ནག་པོ་དང་། ཁྲག་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ལྷོའི་རྡུལ་ཚོན་ གདབ་པ་སྟེ། ཁ་དོག་དམར་པོ་དང་། དྲི་ཆུ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་བྱང་གི་རྡུལ་ཚོན་གདབ་པ་སྟེ་ ཁ་དོག་དཀར་པོ་དང་། བཤང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི། ནུབ་ཀྱི་རྡུལ་ཚོན་གདབ་པ་སྟེ་ཁ་དོག་ སེར་པོའོ། །རྡུལ་ཚོན་གདབ་པ་ཞེས་པ་ནི། རྡུལ་ཚོན་འབྲི་བའི་དག་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། སྒོམ་དོན་ལ་སོ་སོའི་ཁ་དོག་ཉིད་དོ། །ལྷ་དང་གཤིན་རྗེ་ནོར་སྦྱིན་ཅེས་པ་ནི། དེ་རྣམས་ཡོད་ པའི་ཕྱོགས་ཤར་ལྷོ་བྱང་གསུམ་གྱི་མིང་ཡིན་ལ། གཞན་ཞེས་པ་དེ་གསུམ་ལས་གཞན་པ་སྟེ་ ནུབ་བོ། །འགྲེལ་ཆེན་ལས། དབུས་སུ་ཁུ་བ་རྣམ་པར་དག་པས་རྡུལ་ཚོན་གདབ་བོ། །གང་ རྡུལ་ཚོན་དྲུག་པ་ཡིན་པ་དེར་ནི་རྡུལ་རྣམ་པར་དག་པས་རྡུལ་ཚོན་གདབ་བོ་ཞེས་གསུངས་ པས། གཙོ་བོའི་པདྨ་ལྗང་ཁུ་ནི་ཁུ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། པདྨ་དེའི་གདན་ས་གཞི་སྔོན་པོ་ ནི་རྡུལ་རྣམ་པར་དག་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ནང་གི་ས་གཞི་གཞན་གང་ཅི་ ཡང་རུང་སྔོན་པོའི་མདོག་ཅན་མེད་ལ། རྡུལ་ཚོན་དྲུག་པ་སྟེ་སྔོན་པོའི་ས་གཞི་གཅིག་ངེས་ པར་ཡོད་པར་གསུངས་པས། གཙོ་བོའི་པདྨའི་འོག་གཞི་སྔོན་པོ་ཡིན་གྱི། ཁ་ཅིག་འདོད་པ་ ལྟར་གྱི་ལྗང་ཁུ་མ་ཡིན་ནོ། །མཁྲིས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི། ཉི་མའི་གདན་དང་། བད་ཀན་ རྣམ་པར་དག་པ་ཟླ་བའི་གདན་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཆུ་རྒྱུས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི། ཉི་ཟླའི་འོག་ 3-174 གི་ཆུ་སྐྱེས་པདྨ་སྟེ། སྐབས་འདིར་གཙོ་བོའི་པདྨ་ལ་དག་པ་འོག་ཏུ་གསལ་བས། ཐུགས་ དཀྱིལ་གྱི་ལྷ་གཞན་རྣམས་ཀྱི་གདན་པདྨ་རྣམས་སོ། །རྭ་བ་སྟེ་རྩིག་པ་རིམ་པ་ལྔའི་རེ་ཁ་ལ་ སེར་པོ་ནི་ས་ལས་སྐྱེས་པའི་མཐེ་བོང་དཀར་པོ་ཆུ་ལས་སྐྱེས་པའི་འཛུབ་མོ། དམར་པོ་སྲེག་ ཟ་སྟེ་མེ་ལས་སྐྱེས་པའི་གུང་མོ། ནག་པོ་རླུང་ལས་སྐྱེས་པའི་མིང་མེད་དང་། ལྗང་ཁུ་ནི་ནམ་ མཁའ་ལས་སྐྱེས་པའི་མཐེ་ཆུང་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་གསུང་དཀྱིལ་གྱི་རྩིག་པ་ནི་ལག་ སོར་དང་། སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་རྩིག་པ་ནི་རྐང་སོར་དང་སྦྱོར་རོ།

雖然續部和註釋中沒有明確說明，但因為身壇和語壇的墻壁的清凈性在下文明確說明，如果把它們包含在這裡就會重複，而且這些骨頭的分類和將墻壁解釋為心壇的墻壁，在口訣中也出現，這樣解釋非常合理。同樣，肉的清凈性是東方撒彩沙，即黑色；血的清凈性是南方撒彩沙，即紅色；小便的清凈性是北方撒彩沙，即白色；大便的清凈性是西方撒彩沙，即黃色。"撒彩沙"是指繪製彩沙的清凈性，在修持意義上就是各自的顏色。"天和閻羅和財神"是指它們所在方位即東南北三方的名稱，"其他"是指除這三個以外的即西方。 大疏中說："在中央以精液的清凈性撒彩沙。在第六彩沙處以塵的清凈性撒彩沙。"這說明主尊蓮花綠色是精液的清凈性，該蓮花座墊藍色地基是塵的清凈性。壇城內沒有任何其他藍色地基，而且明確說有第六彩沙即藍色地基，所以主尊蓮花下基是藍色，不是如有些人所說的綠色。膽汁的清凈性是日輪座，痰的清凈性是月輪座，同樣，筋脈的清凈性是日月下的水生蓮花，因為這裡主尊蓮花的清凈性在下文明了，所以是指心壇其他諸尊的蓮花座。 五重圍墻的線條中黃色是從地生的拇指、白色是從水生的食指、紅色即火是從火生的中指、黑色是從風生的無名指、綠色是從虛空生的小指的清凈性。其中語壇的墻壁對應手指，身壇的墻壁對應腳趾。

།དུས་ཀྱི་རྩ་སྟེ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི་ནི་གཙོ་ བོའི་ཆུ་སྐྱེས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་གང་དུ་བཞུགས་པའི་ཆུ་སྐྱེས་པདྨའི་གདན་ཡིན་ལ། ། འགྲེལ་པར་རོ་རྐྱང་ལ་སོགས་པ་རྩ་སྟོང་ཕྲག་བདུན་བཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་གཞན་རྣམས་ནི་རྣལ་ འབྱོར་མ་རྣམས་དང་ཚེས་ལྷའི་པདྨ་དང་སྲོག་ཆགས་དང་ཤིང་རྟ་ལ་སོགས་པ་ལྷའི་གདན་སྣ་ ཚོགས་པ་གཞན་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པར་གསུངས་ཤིང་། ཡང་རྩ་འགྲེལ་གཉིས་ཀྱི་སྐབས་ འདི་ཐད་དུ་དངོས་སུ་མ་གསུངས་ཀྱང་གཙོ་བོའི་གདན་ཉི་ཟླ་སྒྲ་གཅན་ནི་སྐབས་གཞན་དུ་ ཡང་ཡང་གསུངས་པ་ལྟར་བཤང་གཅི་ཁུ་བའི་རྩ་གསུམ་དང་། རྩ་དབུ་མའི་ནང་དུ་གནས་ པའི་རྡུལ་མུན་སྙིང་སྟོབས་གསུམ་གྱི་ཐིག་ལེ་ལ་སྦྱོར་དགོས་ཀྱི་གཙོ་བོའི་གདན་མཁྲིས་པ་ དང་བད་ཀན་ལ་མི་སྦྱོར་རོ། །གཡོ་བ་སྟེ་རླུང་གི་ཁོར་ཡུག་ལྤགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། མེའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཁོར་ཡུག་ནི་ལྤགས་པའི་སོགས་ཁོངས་ནས་ཁྲག་རྣམ་པར་དག་པ་ དང་། མེའི་སོགས་ཁོངས་ནས་ཆུའི་ཁོར་ཡུག་རྡུལ་འབབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། སའི་ཁོར་ ཡུག་གི་རྣམ་དག་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་པ་དང་། ནམ་མཁའི་ཁོར་ཡུག་ཀྱང་རྡོ་རྗེའི་འཕྲེང་བ་ དང་ལྷན་ཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྔར་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །ཉི་མའི་སྒོ་སྟེ་སྒོ་བཅུ་གཉིས་རྣམས་ནི་རྣ་ བའི་བུ་ག་གཉིས། སྣ་བུག་གཉིས། མིག་གཉིས། ཁ་དང་འོག་སྒོ་གཉིས་དང་། ཁུ་བ་འབབ་ པའི་ལམ་དང་། ནུ་མའི་བུ་ག་གཉིས་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །སྒོ་བཅུ་གཉིས་ནི། སྐུ་ 3-175 གསུང་ཐུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་ལ་སྒོ་ཁང་སྒོ་གླེགས་དང་བཅས་པའི་སྒོ་བཅུ་གཉིས་ ཡོད་པ་རྣམས་ཡིན་ལ། སྐབས་གཞན་དུ་སྒོ་བཅོ་ལྔར་གསུངས་པ་ནི། དེའི་སྟེང་དུ་སྟོང་པའི་ སྒོ་གསུམ་བསྣན་པ་སྟེ། སྟོང་པའི་སྒོ་ཞེས་པ་སྒོ་གླེགས་དང་སྒོ་ཁང་མེད་པའི་དོན་ཏེ་མཐོངས་ ཀ་ལ་སྒོའི་མིང་གིས་བཏགས་པའོ། །བཅོ་ལྔ་ལ་དག་པའང་མང་དུ་གསུངས་ཤིང་། རྣམ་ གྲངས་གཅིག་ལ་འོག་ཏུ་འབབ་པའི་སྒོ་རེ་ཡང་འབྱུང་བས་སྒོའི་རྣམ་གྲངས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་ ཡང་འགྱུར་མོད་ཀྱི། དེའི་རྣམ་གྲངས་རེ་ཞིག་བཞག་སྟེ། སྒོ་དངོས་ནི་བཅུ་གཉིས་དང་། རྣམ་ གྲངས་ཀྱི་བཅོ་ལྔའོ།

時脈即中脈是主尊蓮花，是世尊本身所住的水生蓮花座。註釋中說，左右等其他七萬二千脈都是瑜伽母們和星宿天的蓮花以及生類和車等其他各種天的座的清凈性。另外，雖然在本續和註釋的這個部分沒有直接說明，但主尊座的日月羅睺如其他處反覆所說，應當對應大小便和精液的三脈，以及中脈內的暗性、鈍性和明性三種明點，不應對應主尊座與膽汁和痰。動即風輪圍是皮的清凈性，火壇城的輪圍是在皮的"等"字中包含的血的清凈性，在火的"等"字中包含的水輪圍是毛髮的清凈性，地輪圍的清凈性已在上文說明，虛空輪圍也因與金剛串一起已經說明。 日門即十二門是兩耳孔、兩鼻孔、兩眼、口和下門二者、精液下流之道和兩乳孔的清凈性。十二門是身語意三壇城各有帶門房和門扇的十二門。在其他處說十五門，是在此基礎上加上三個空門，所謂"空門"是指沒有門扇和門房，即把天窗用門的名稱來稱呼。對十五門的清凈性也有多種說法，在一種說法中還有一個下流之門，門的數目也就成為十八，但暫且擱置這種說法，實際的門是十二，分類則為十五。

།དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ནོར་བུའི་རང་བཞིན་གྱི་བཀོད་པ་དོ་ཤལ་ལ་སོགས་ པའི་རྒྱན་རྣམས་ནི། སོའི་འཕྲེང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། གཡོ་བ་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཏེ། ཁོར་ཡུག་ལ་གནས་པའི་དུར་ཁྲོད་ཆེན་པོ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་སོ་སོའི་དབུས་སམ་ནང་གི་ཆ་ལ་ གནས་པའི་རབ་གཏུམ་མ་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བརྒྱད་པོ་ནི། སོར་མོ་རྣམས་ཀྱི་སེན་མོ་ཡིན་ ཏེ། དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཤུགས་ལ་ནམ་མཁའ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་སམ། སྟོང་པའི་ཁམས་ གཉིས་སུ་བརྗོད་ཀྱང་རུང་སྟེ། མཐེ་ཆུང་གི་སེན་པོ་གཉིས་ནི། རབ་གཏུམ་མའི་སྟེང་འོག་གི་ ཤིང་རྟ་དང་སྦྱོར་དགོས་ལ། དེ་ཡང་གཙོ་བོར་ལག་སོར་ལ་ཡིན་པས། རྐང་སོར་གྱི་སེན་མོ་ རྣམས་དེ་དག་གི་ཁོངས་སུ་ཞོར་བྱུང་ལ་འདུས་པའམ། ཡང་ཀླུ་བཅུའི་གདན་དང་སྦྱར་ན་ཡང་ ཟླ་སྟོབས་ཀྱི་ཤུགས་ལ་ཐོབ་ཏུ་རུང་བར་ཡང་མངོན་ནོ། །བ་སྤུ་རྣམ་པར་དག་པས་རྡོ་རྗེ་མེ་ལྕེ་ ཞེས་པ་སྟེ། དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་མཐར་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་ཐམས་ཅད་དུ་འབར་ཞིང་ གནས་པའོ། །དེ་ལྟར་རུས་པ་རྣམ་དག་ཀ་བ་ནས། བ་སྤུ་རྣམ་དག་མེ་ལྕེའི་བར་ཐམས་ཅད་ ལ་འདི་ལྟར་སྦྱོར་དགོས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་རུས་པ་ནས་བ་སྤུའི་རྣམ་པའི་ བར་དོན་དམ་པའི་རྣམ་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ། ཐ་མལ་བའི་རུས་པ་ནས། བ་སྤུའི་བར་ རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དག་པ་གཉིས་ལྡན་དེ་ནི་དོན་དམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཀ་བ་ནས་མེ་ལྕེའི་ 3-176 ཁོར་ཡུག་གི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་རང་ཤར་དུ་སྣང་བ་དེ་དག་གིས་བསྒོམས་པ་འདི་ ཡིན་ནོ་ཞེས་གསལ་འདེབས་དགོས་པའོ།། །། གཉིས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ཆེས། །ཞེས་པ་ནས། དཀྱིལ་འཁོར་ཆོས་ ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་དོ། །ཞེས་པའི་བར་ཏེ། དེ་ལ་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་གི་རང་བཞིན་ཐུགས་ དཀྱིལ་དང་། ཆོས་དཀོན་མཆོག་གི་རང་བཞིན་གསུང་དཀྱིལ་དང་། དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ གི་རང་བཞིན་སྐུ་དཀྱིལ་ཏེ། འབྲས་བུ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་དཀོན་ མཆོག་གསུམ་ཚང་བ་ནི། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། ཐུབ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཅན་ཕྱིར། །ཚོགས་ཀྱང་དེའི་ མཐར་ཐུག་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ན་ཐུགས་སངས་རྒྱས། གསུང་དམ་ཆོས། སྐུ་དགེ་ འདུན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་དང་ཤིན་ཏུ་འབྲེལ་བའོ། །ཚངས་པའི་གནས་ པ་བཞི་སྟེ། ཚད་མེད་བཞི་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་རྡོ་རྗེའི་ཐིག་བཞིའོ།

壇城中珠寶性質的裝飾品如項鍊等飾品是牙齒串的清凈性，動即風壇城，輪圍上的八大尸林各自中央或內部所住的八個極暴母之輪是手指腳趾的指甲。如此說明的含義中，無論說是虛空界和智慧界，還是說兩個空性界，都應當將兩個小指甲對應極暴母上下的車，這主要是指手指，腳趾的指甲則附帶包含在其中，或者也可以對應十龍的座位，這在月力的含義中也可以得到。 毛髮的清凈性是所說的金剛火焰，即在壇城邊緣的一切方位和方隅燃燒而住。如此，從骨的清凈性為柱子到毛髮的清凈性為火焰，一切都應當如此對應：在具一切相法性的骨到毛髮之相的勝義相這些界中，從平凡的骨到毛髮的清凈智慧具有二清凈，這就是從勝義智慧的柱子到火焰輪圍，在諸佛前自然顯現的那些所修持的，應當如此明確。 第二，從"以佛法僧"到"壇城即法界"，其中佛寶的本性是心壇，法寶的本性是語壇，僧寶的本性是身壇。在圓滿果位佛陀的智慧中具足三寶，如《寶性論》中說："佛具法身故，眾亦究竟故。"因此，心是佛，語是正法，身是僧伽，所以與三壇城極為相關。四梵住即四無量的清凈性是四金剛線。

།འདི་ལ་རྡོ་རྗེའི་ཐིག་གི་ ངོས་འཛིན་རྩ་ཐིག་ལ་བྱེད་པ་ནི་མི་ལེགས་ཏེ་དཀྱིལ་འཁོར་འདི་ལ་རྩ་ཐིག་བཅུ་གཉིས་ འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང་། དེའི་ནང་ནས་གལ་པོ་ཆེ་བསྡུ་བར་ཡང་མི་རུང་སྟེ། གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ ཕྱིར་ཐུགས་དཀྱིལ་གྱི་དེ་བོར་དུ་མི་རུང་ལ། ཚད་ཆེ་ཤོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་དེ་ཡང་ བཞག་ཏུ་མེད་ཅིང་། དེ་གཉིས་བགྲངས་ན་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་ལ། དེ་དག་བགྲངས་ནས་གསུང་ དཀྱིལ་འདོར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་མེད་པས་སོ། །དེས་ན་ཚངས་ཐིག་གཉིས་དང་ཟུར་ཐིག་ གཉིས་ཏེ་བཞི་པོ་ལ་འདོད་པ་ལེགས་ལ། ཐིག་དངོས་ཀྱི་དག་པ་ནི་བྲི་ཆའི་ཕྱོགས་ལ་ཡིན་གྱི། བསྒོམ་བྱ་ལ་ཐིག་དངོས་ཀྱི་དག་པ་མེད་ཀྱང་ཐིག་བཏབ་པ་ལྟར་ཆ་སྙོམས་པའི་དོན་ནོ། ། ལུས་དང་ཚོར་བ་དང་ཆོས་དང་སེམས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ནི། དཀྱིལ་ འཁོར་གྲུ་བཞི་པ་མི་མཉམ་པ་མེད་ཅིང་མཉམ་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་འགགས་ཤིང་དོན་དམ་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྒྱས་པ་ 3-177 ནི་སྒོ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་དག་པ་སྟེ། འགགས་པ་སྒོ་བཅད་པ་དང་། ཕྱེ་བ་ཡེ་ཤེས་རྒྱས་པའོ། ། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི་མ་རིག་པ་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་ཏེ་སྤྱི་དང་འདྲའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་བཅུ་ གཉིས་རྣམ་པར་དག་པའི་རྟ་བབས་བཅུ་གཉིས་ཏེ། དཀྱིལ་འཁོར་རིམ་པ་གསུམ་ཅར་ལ་རྟ་ བབས་བཞི་བཞི་ཡོད་པས་སོ། །ས་བཅུ་གཉིས་ནི། ཀུན་ཏུ་འོད་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་ མཛེས་པའི་ས་དང་། བདུད་རྩིའི་འོད་ཟླ་བ་ཆེན་པོའི་འོད་གསལ་བའི་ས་དང་། ནམ་མཁའི་ འོད་ནམ་མཁའ་ལྟར་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ས་དང་། རྡོ་རྗེའི་འོད་ཡིད་དགའ་བའི་ས་དང་། རིན་ ཆེན་འོད་མངོན་པར་དབང་བསྐུར་བ་ལ་གནས་པའི་ས་དང་། པདྨའི་འོད་རང་བཞིན་གྱིས་ དག་པའི་ཆོས་དྲི་མ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལས་བྱེད་པའི་ས་ དང་། དཔེ་མེད་པའི་ས་དང་། དཔེ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དཔེ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་འོད་བླ་ན་མེད་པའི་ས་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འོད་གསལ་བ་ཆེན་པོའི་ ས་དང་། སོ་སོ་བདག་ཉིད་རིག་པ་རྣལ་འབྱོར་བའི་ཡེ་ཤེས་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ས་རྣམས་ སོ། །འདི་དག་གི་དོན་ནི་རྫོགས་རིམ་གྱི་སྐབས་སུ་བཤད་ཟིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ལམ་གྱིས་ བསྡུས་པ་དང་། འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་གཉིས་ལས། འདི་ནི་དག་པ་གཉིས་ ལྡན་འབྲས་བུས་བསྡུས་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། རྟོག་པ་དང་། ངག་དང་། ལས་ཀྱི་ མཐའ་དང་། འཚོ་བ་དང་། རྩོལ་བ་དང་། དྲན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་འཕགས་ལམ་ཡན་ ལག་བརྒྱད་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཕྱོགས་མཚམས་བརྒྱད་དུ་དུར་ཁྲོད་བརྒྱད་རྣམས་སོ།

對此，將金剛線認定為根本線是不對的，因為在此壇城中有十二根本線，而且從其中選取重要的也不合適，因為作為主要的心壇之線不能捨棄，作為最大尺寸的身壇之線也不能捨棄，如果數這兩個就成為八個，而且數了這些后捨棄語壇的理由也沒有。因此，認為是兩條中心線和兩條角線共四條是正確的。線本身的清凈性是屬於繪製方面，在修持所緣上雖然沒有實際線條的清凈性，但是意指如畫線一樣均衡。 四念住即身、受、法、心念住，是壇城四方無不平等而平等。染污緣起十二支滅盡及勝義十二支的智慧增盛，是十二門的清凈性，滅盡是關閉門，開啟是智慧增盛。十二支即從無明到老死，與通常相同。同樣，十二地清凈性的十二車輿，是因為三重壇城各有四個車輿。 十二地是：遍光如日輪大壇莊嚴地、甘露光如大月明凈地、虛空光如虛空安住地、金剛光悅意地、寶光住灌頂地、蓮花光持自性清凈無垢法地、作佛事地、無喻地、以一切喻極了知地、無上慧光地、遍智大光明地、各自證知瑜伽智圓滿地。這些含義雖然在圓滿次第時已經說明，但是在道所攝和佛果所攝兩者中，這是具二清凈果所攝。 正見、正思維、正語、正業、正命、正精進、正念、正定等八聖道支的本體，是八方八隅的八尸林。

།སྟོང་ཉིད་ བཅུ་དྲུག་དག་པས་བདེ་ཆེན་འཁོར་ལོའི་ཀ་བ་བཅུ་དྲུག་སྟེ། དེ་ལ་སྟོང་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ནི། ནང་ དང་ཕྱི་དང་ཕྱི་ནང་སྟོང་དང་ཆེན་པོ་དང་། འདུས་བྱས་མ་བྱས་མཐའ་འདས་ཐོག་མཐའ་མེད་ པ་དང་། །དོར་མེད་རང་བཞིན་ཆོས་ཀུན་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་། །མི་དམིགས་དངོས་མེད་ ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་རྣམས་སྤྱི་ལ་གྲགས་པ་ལྟར་ཡིན་ལ། ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་སོ་ 3-178 སོའི་སྟོང་ཉིད་དང་། ཁམས་ལྔའི་སྟོང་ཉིད་སོ་སོ་དང་། དབང་པོ་ལྔའི་སྟོང་ཉིད་སོ་སོ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་སྟོང་ཉིད་དེ་བཅུ་དྲུག་ནི། རྒྱུད་འདི་ཉིད་ཁོ་ན་ལས་བཤད་བའི་སྟོང་ ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཡིན་ཏེ། བཅུ་དྲུག་སྔ་ཕྱི་དེ་དག་ཀྱང་གནད་དོན་གཅིག་པ་ཞིག་ཡིན་པར་ འདུག་ཅིང་། ནང་སྟོང་ཉིད་སོགས་བཅུ་དྲུག་རྣམ་བཅད་གཙོ་ཆེ་བའི་ལྡོག་པ་ནས་བཞག་ལ། རྣམ་ཤེས་ཕུང་པོའི་སྟོང་ཉིད་སོགས་བཅུ་དྲུག་ཡོངས་སྤྱོད་ཡེ་ཤེས་རྒྱས་པའི་ཆ་ནས་བཞག་པ་ སྟེ། གསང་སྔགས་ཀྱི་རྒྱུད་འདིའམ་རྒྱུད་གཞན་དུའང་རུང་སྟེ། དགའ་བ་བཅུ་དྲུག་གམ་སྙིང་ རྗེ་བཅུ་དྲུག་སོགས་དང་སྦྱོར་རྒྱུའི་སྟོང་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ནི་ཕྱི་མ་འདི་གཙོ་བོར་ཡིན་པ་ཤེས་པར་ བྱ་ཞིང་། སྐབས་འདིར་ནི་གཉིས་ཀ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རླུང་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་ལྔ་པོ་ རྣམས་དག་པའི་ཁང་བརྩེགས་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ། འདི་ལ་རྭ་འགྱུར་ལས། ཁམས་རྣམས་གཞལ་ ཡས་ཁང་དུ་བརྗོད་ཅེས་འབྱུང་ཞིང་། འགྱུར་གཞན་འགའ་རེ་ལའང་དེ་མཚུངས་སྣང་སྟེ། དེའི་ དོན་འཆད་པ་ན་ཕྱོགས་མདོག་ལ་འཆད་པ་ནི། ཁ་དོག་གི་དག་པ་འོག་ནས་འབྱུང་བ་དང་ ཟློས་པས་མི་ལེགས་ལ། དེས་ན་ས་ཁམས་དག་པའི་སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་གཞལ་ཡས་ཁང་ཆུ་ཁམས་ དག་པ་གསུང་དཀྱིལ། མེ་ཁམས་དག་པ་ཐུགས་དཀྱིལ་དངོས། རླུང་ཁམས་དག་པ་བདེ་ གཤེགས་འཕར་མ། མཁའ་ཁམས་དག་པ་གཙོ་བོའི་གནས་རྣམས་ཇེ་མཐོ་ཇེ་མཐོའི་ཁང་པ་ བརྩེགས་པ་སྟེ་རིམ་པ་ལྔར་གནས་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཅན་གཟུགས་ལ་ལྟ་བའི་ རྣམ་ཐར། གཟུགས་མེད་གཟུགས་ལ་ལྟ་བའི་རྣམ་ཐར། ཁྱད་པར་སྡུག་པའི་རྣམ་ཐར། ནམ་ མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་ཐར། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་ཐར། ཅི་ ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་ཐར། འདུ་ཤེས་མེད་ཅིང་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ རྣམ་ཐར། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་རྣམ་ཐར་ཏེ། རྣམ་ཐར་རེ་རེ་བཞིན་སྐུ་གསུང་ ཐུགས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བ་ནི། དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་པོ་རེ་རེ་བཞིན་སྒོ་མཁྱུད་བརྒྱད་བརྒྱད་དོ། ། 3-179 དོན་དམ་པའི་གཟུགས་ཅན་བརྒྱད་ནི་སྒོ་འགྲམ་བརྒྱད་དང་། དོན་དམ་པའི་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་ ནི་སྒོ་ལོགས་བརྒྱད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་དབྱེ་བས་གསུམ་གསུམ་མོ།

十六空性清凈的是大樂輪的十六柱。其中十六空性是：內空、外空、內外空、大空、有為空、無為空、超邊空、無始終空、無舍空、自性空、一切法自相空、無緣空、無實空、自性空，這些如一般所知。或者五蘊各自的空性、五界各自的空性、五根各自的空性和一切相空性等十六空，是此續獨特宣說的空性安立。前後這兩種十六空的要義是相同的，內空等十六是從遮遣為主的角度安立，而識蘊空性等十六是從受用智慧增長的角度安立。應當了知，在此密續或其他續中，與十六喜或十六悲等相配的十六空主要是後者，而此處應當與兩者都對應。 五大種清凈的五重樓閣，對此羅譯中說："諸界說為宮殿"，一些其他譯本也相似。解釋其義時說是方位顏色是不對的，因為顏色的清凈性在下文出現會重複。因此，是地界清凈的身壇宮殿、水界清凈的語壇、火界清凈的心壇本身、風界清凈的副善逝、空界清凈的主尊住處等逐層升高的五重樓閣。 有色見色解脫、無色見色解脫、殊勝凈解脫、空無邊處解脫、識無邊處解脫、無所有處解脫、非想非非想處解脫、滅受想解脫，每一解脫以身語意分類，是三壇城各有八門框。勝義八有相是八門柱，勝義八功德是八門側，這些也各以身語意分為三類。

འབྱུང་བ་བཞི་དང་། གཟུགས་དྲི་རོ་རེག་རྣམས་ནི་གཟུགས་ཅན་བརྒྱད་ཡིན་ལ། གཟུགས་སྒྲ་ དྲི་རོ་རེག་བྱ་རྡུལ་མུན་སྙིང་སྟོབས་ཏེ་བརྒྱད་ལ། ཉི་ཟླའི་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་ཅེས་ཟེར་རོ། །ཚུལ་ ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། རྣམ་ པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕུང་པོ་སྟེ། ཟག་མེད་ཕུང་པོ་ལྔས་གཞལ་ཡས་ཁང་ཁ་ དོག་རྣམ་པ་ལྔ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། །ཐེག་པ་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པས་ཐུགས་ དཀྱིལ་གྱི་རྭ་བ་རྩིག་པ་རིམ་པ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། ནང་མ་ནག་པོ་ནི་ཐུགས་ཏེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ དང་། བར་པ་དམར་པོ་ནི་གསུང་སྟེ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་། ཕྱི་མ་དཀར་པོ་ནི་སྐུ་སྟེ་ ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའོ། །དེ་ཡང་རིགས་ཅན་གསུམ་ལས། ཉན་ཐོས་རྣམས་དགེ་འདུན་ལ་ དང་རང་རྒྱལ་རྣམས་ཆོས་ལ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ལ་ཐོབ་བྱར་ མོས་པའི་ཕྱིར། ཐེག་པ་གསུམ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་། སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྡོ་རྗེའི་ སྦྱོར་ཚུལ་དེ་ལྟར་བྱའོ། །དད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དྲན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ནི་གསུང་དཀྱིལ་གྱི་རྩིག་པའི་རིམ་པ་དང་། དད་བརྩོན་དྲན་ ཏིང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ལྔ་ནི། སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་རྩིག་པ་རིམ་པ་ལྔ་ལ་སྦྱོར་རོ། །དཔའ་བར་འགྲོ་ བ་དང་། ནམ་མཁའ་མཛོད་དང་། དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱག་རྒྱ་དང་། སེངྒེ་རྣམ་པར་རོལ་པའི་ཏིང་ ངེ་འཛིན་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཞི་དང་། བཟོད་པའི་གཟུངས་དང་། སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་དང་། ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་དང་། དོན་གྱི་གཟུངས་ཏེ་གཟུངས་བཞིའོ། །དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་པོ་རེ་རེ་ ལ་དེ་ལྟར་བརྒྱད་པོ་རྣམ་པར་དག་པའི་སྟེགས་བུའོ། །ཞེས་འབྱུང་ན། སྟེགས་བུ་ནི་གཟུངས་ དང་། ཏིང་འཛིན་གཉིས་ཀར་གྱི་དག་པར་གསལ་ལ། གཟུངས་མ་རྣམས་སྐབས་འདིར་ 3-180 བསྐྱེད་མ་གྲུབ་བོ། །རྒྱུད་གཞན་གྱི་སྒྲུབ་ཐབས་སློབ་དཔོན་དག་གིས་སྦྱར་བ་མང་པོ་ན། ཏིང་ ངེ་འཛིན་བཞི་སྟེགས་བུ་དང་། གཟུངས་བཞི་དེ་ལ་གནས་པའི་ལྷ་ལ་བཤད་པའང་ཡོད་དོ། ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་རྣམ་པར་དག་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་ སྣམ་བུ་སྟེ་ཕ་གུ་ལ་རིན་པོ་ཆེའི་འཕྲ་བཀོད་ཀྱིས་རྣམ་པར་བཀྲ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མ་ འདྲེས་པའི་ཆོས་བཅོ་བརྒྱད་རྣམ་པར་དག་པའི་དོ་ཤལ་དང་དོ་ཤལ་ཕྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ གཞལ་ཡས་ཁང་གི་རྒྱན་སྣ་ཚོགས་པའོ།

其中四大種和色香味觸是八有相，而色聲香味觸以及塵暗性三德等八種被稱為日月八功德。戒蘊、定蘊、慧蘊、解脫蘊、解脫智見蘊等五無漏蘊清凈成為宮殿五種顏色。三乘清凈是心壇三重圍墻，內層黑色是意即大乘，中層紅色是語即獨覺乘，外層白色是身即聲聞乘。又因為三種種姓中，聲聞傾向於僧伽為所得，獨覺傾向於法為所得，菩薩傾向於佛為所得，所以三乘、三寶和身語意金剛應當如此對應。 信、精進、念、定、慧五根是語壇墻的層次，信、精進、念、定、慧五力對應身壇五重墻。勇進、虛空藏、無垢印、獅子游戲等四種三摩地，以及忍陀羅尼、咒陀羅尼、法陀羅尼、義陀羅尼等四陀羅尼。三壇城各如是八種清凈的臺座。如此所說，臺座明顯是陀羅尼和三摩地二者的清凈性，但此處持明母們尚未修成。在其他續部中由諸阿阇黎編撰的許多修法中，也有將四三摩地解釋為臺座，四陀羅尼解釋為住于其上的天尊。 佈施等勝義十度清凈的是寶帶即飾以珠寶裝飾的墻飾，佛陀十八不共法清凈的是項鍊和半項鍊等宮殿的各種裝飾。

།དེ་ལ་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་བཅོ་བརྒྱད་ནི། དེ་བཞིན་ གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་འཁྲུལ་པ་མི་མངའ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ་གསུང་ལ་ཅ་ཅོ་དང་། ཐུགས་ལ་དྲན་པ་ཉམས་པ་དང་། མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་དང་ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མི་མངའ་བ་སྟེ། དཔྱོད་པས་བསྡུས་པ་དྲུག་དང་། འདུན་པ་ ཉམས་པ་མི་མངའ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་དང་། དྲན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ དང་། ཤེས་རབ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའ་ བ་སྟེ། རྟོགས་པས་བསྡུས་པ་དྲུག་དང་། འདས་པའི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ ཀྱི་གཟིགས་པ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལའང་སྦྱར་བས་ཡེ་ ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་གསུམ་དང་། སྐུའི་འཕྲིན་ལས་དང་། གསུང་གི་འཕྲིན་ལས་དང་། ཐུགས་ ཀྱི་འཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་། ཡེ་ཤེས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་སྟེ་འཕྲིན་ ལས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་གསུམ་མོ། །དབང་བཅུ་པོ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པས་བྱ་འདབས་ལས་ ཐུར་དུ་འཕྱང་བའི་བ་ཀུ་ལི་སྟེ། དེ་ལ་དབང་བཅུ་ནི་ཚེ་ལ་དབང་བ་དང་། སེམས་དང་། ལས་ དང་། ཡོ་བྱད་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། མོས་པ་དང་། སྨོན་ལམ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་དང་། ཡེ་ཤེས་ དང་། ཆོས་ལ་དབང་བ་རྣམས་སོ། །སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བ་ལས་ལོག་པའི་ དགེ་བ་བཅུས། རྣམ་པར་དག་པ་ཀྲ་མ་ཤིཪྵ་ཏེ་མདའ་ཡབ་བོ། དགེ་བ་བཅུ་པོ་སྒྲུབ་ཕྱོགས་ 3-181 གཉེན་པོའི་སྒོ་ནས་སྨོས་ན། གཞན་གྱི་སྲོག་ལ་གཅེས་པར་འཛིན་པ་དང་། གཞན་གྱི་ལོངས་ སྤྱོད་ལ་ཕན་པ་འབའ་ཞིག་སྤྱོད་པ་དང་། ཆགས་ཡུལ་འོས་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་མ་ཆགས་པ་ གཙང་ཞིང་དག་པའི་སེམས་ཀྱིས་གནས་པ་དང་། བདེན་པ་ཁོ་ནའི་ཚིག་དང་། མཐུན་པའི་ ཚིག་དང་། སྙན་པའི་ཚིག་དང་། འབྲེལ་ཞིང་དོན་ལྡན་གྱི་ཚིག་ཁོ་ན་སྨྲ་བ་དང་། མ་ཆགས་ པའི་དགེ་བ་དང་། ཞེ་སྡང་མེད་པའི་དགེ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་ གནས་པ་རྣམས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་ པ་མེད་པ་དང་། འདུས་མ་བྱས་པ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟེ། རྣམ་ཐར་བཞིའི་ཆོས་སྒྲོག་པའི་ གཞོམ་མེད་ཀྱི་སྒྲ་ནི། དྲིལ་བུའི་སྒྲ་སྙན་པོས་གཞལ་མེད་ཁང་གང་བར་བྱེད་པའོ། །འདུན་པ་ དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་སེམས་དང་དཔྱོད་པ་སྟེ། བཞི་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྫུ་འཕྲུལ་ གྱི་རྐང་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི། ཕྱོགས་བཞིའི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བའི་རྒྱལ་མཚན་རྣམས་སོ།

其中十八不共法是：如來身無錯亂，同樣，語無嘈雜，意無念失、無不等持、無異想、無不觀舍，這是觀察所攝六種；無慾失、同樣精進、念、定、慧、解脫智見無失，這是證悟所攝六種；於過去時無著無礙的智見極入，對未來和現在也同樣配對，這是智慧所攝三種；身事業、語事業、意事業一切智慧先行且智慧隨行，這是事業所攝三種。 十種自在清凈是從屋檐向下垂掛的帷帳，其中十自在是：壽自在、心自在、業自在、資具自在、生自在、勝解自在、愿自在、神通自在、智自在、法自在。 遠離殺生等十不善的十善清凈是克羅摩尸沙即箭帳。如果從修持方面對治門說十善：珍惜他人生命、唯行利益他人受用、于不當貪著境不貪而住于清凈心、唯說真實語、和諧語、悅耳語、相關有義語、無貪善、無嗔善、住於世間正見。 空性解脫門、無相、無愿、無為解脫門等四解脫法宣說的不壞聲，是以悅耳鈴聲充滿無量宮。欲、精進、心、觀，這四種三摩地神足清凈，是以四方分類的幢幡。

།དགེ་ བའི་ཆོས་མ་བསྐྱེད་པ་བསྐྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་སྲུང་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་མི་ སྐྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་སྤོང་བ་སྟེ་ཡང་དག་སྤོང་བ་བཞི་རྣམ་པར་དག་པས། གཞལ་ཡས་ཁང་ ལ་མེ་ལོང་གི་རྒྱན་འོད་རབ་ཏུ་འབར་བ་རྣམས་སོ། །དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དགའ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་ སྦྱངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྟེ་བདུན་ པོ་རྣམ་པར་དག་པས་རྔ་ཡབ་ནོར་བུའི་ཡུ་བ་ཅན་རབ་ཏུ་གཡོ་བ་རྣམས་སོ། །གསུང་རབ་ཡན་ ལག་དགུ་རྣམ་པར་དག་པས་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བ་དང་། མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བས་བརྒྱན་པའོ། ། དེའི་ཡན་ལག་དགུ་ནི། མདོ་དབྱངས་ལུང་ཚིག་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་དང་། །གླེང་གཞི་དེ་ ལྟ་སྐྱེས་རབས་རྨད་དུ་བྱུང་། ཞེས་བྱ་སྟེ། མདོ་སྡེ་དང་། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་དང་། ལུང་ བསྟན་པ་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་། ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་དང་། གླེང་གཞི་དང་། དེ་ལྟ་བུ་ 3-182 བྱུང་བ་དང་། སྐྱེས་པའི་རབས་དང་། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་རྣམས་སོ། །འདིར་འགྲེལ་ ཆེན་ལས། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཞེས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་པར་མཛད་ལ། རྣམ་གཞག་ གཞན་ལས་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་བགྲོང་བའི་ཚེ། དེ་གཉིས་ཐ་དད་དུ་འབྱུང་ སྟེ། རྨད་དུ་བྱུང་བའི་སྡེ་ལ་ངོས་འཛིན་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་ཡོད་པའི་དབང་ལས་ཡིན་ཀྱང་། ཡན་ལག་དགུའམ་བཅུ་གཉིས་འདི་དག་རྣམ་གྲངས་དང་དགོས་པའི་དབང་གིས་ཕྱེ་བ་ཡིན་ གྱི། གཅིག་གི་ནང་དུ་གཅིག་ཤོས་བསྡུར་རུང་བ་མང་དུ་ཡོད་པས་ལུགས་གཉིས་པོའང་ འགལ་བ་མ་ཡིན་ལ། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་དགུར་འདུས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བའི་ནང་དུ་རྟོགས་ བརྗོད་འདུ་ལ། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་ནང་དུ་རྨད་བྱུང་བསྡུས་ལ། གཏན་ལ་དབབ་པའི་སྡེ་ནི་ བཅུ་གཅིག་པོའི་དོན་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ཡིན་པས། དེ་དག་སོ་སོའི་ནང་ཚན་བསྡུས་པའོ། ། སྦྱིན་པ་དང་། སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང་། དོན་མཐུན་པ་དང་། དོན་སྤྱོད་པ་སྟེ་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་ བཞིའི་དག་པ་ནི། གཞན་ཡས་ཁང་གི་ཟུར་བཞི་པོ་ལ་སྣ་ཚོགས་རྡོ་རྗེས་བརྒྱན་པའོ། །སྡུག་ བསྔལ་བདེན་པ་དང་། ཀུན་འབྱུང་བདེན་པ་དང་། འགོག་པའི་བདེན་པ་དང་། ལམ་གྱི་བདེན་ པ་རྣམས་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་བཞིའམ། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་བཞི་རྣམ་པར་དག་པས་ ནི། ཟླ་ཕྱེད་ལ་གནས་པའི་རིན་པོ་ཆེ་བཞི་རྣམས་ཀྱིས་རྩིག་པའི་ཕྱི་རོལ་སྒོ་དང་སྒོ་མཁྱུད་ཀྱི་ མཚམས་སུ་སྤྲས་པའོ།

未生善法令生、已生善法守護、未生不善法令不生、已生不善法斷除等四正斷清凈，是宮殿上明鏡裝飾放光。念等覺支，同樣法擇、精進、喜、輕安、定、舍等覺支七種清凈，是持寶柄搖動的拂塵。九分教法清凈是以寶鬘和花鬘裝飾。 其九分是：經、應頌、授記、偈頌、自說、緣起、本事、本生、方廣稀有。此處大疏將方廣稀有合為一個，而在其他安立中數九分教法時這兩者分開，雖然是由於對稀有部分認定不同的差別，但這些九分或十二分是由同義詞和必要性分類，其中多有可以互相包含的，所以兩種傳統也不相違。 十二分也攝於九分中，即本事中攝入諷誦，方廣中攝入稀有，論議部分是抉擇十一分的意義，所以攝入它們各自的分類中。佈施、愛語、利行、同事等四攝事的清凈，是以各種金剛裝飾宮殿四角。通達苦諦、集諦、滅諦、道諦的四智或勝義四諦清凈，是以月半上的四寶飾於牆外門和門框之間。

།ལྷའི་མིག་གི་མངོན་ཤེས་དང་། ལྷའི་རྣ་བ་དང་། གཞན་གྱི་སེམས་ ཤེས་པ་དང་། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་ཤེས་རྣམས་ཀྱི་དག་ པ་ནི། ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་དང་ནམ་མཁའི་ཁོར་ཡུག་སྟེ། ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་ལྔས་བསྐོར་ བ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མངོན་པར་མཁྱེན་ཅིང་བྱང་ཆུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ རྣམ་པར་དག་པས་ནི་ནམ་མཁའི་ཁོར་ཡུག་གི་སྟེང་ན་གནས་པའི་རྡོ་རྗེའི་འཕྲེང་བས་ལེགས་ 3-183 པར་བསྐོར་བ་ཡིན་ལ། མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་གཅིག་པུའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི། དེ་ བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ལྔའི་རང་བཞིན་རྡོ་རྗེ་མེ་ལྕེ་འབར་བའི་ཁོར་ཡུག་གོ །འདིར་བདེ་ བ་གཅིག་པུ་ཞེས་པ་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཡེ་ ཤེས་ཀྱི་མིང་ཡིན་ལ། བདེ་བ་དེ་ཉིད་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱི་ལ་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་ མེད་པས་གཅིག་པུ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ཞིང་། བདེ་ཆེན་དེ་ཉིད་བདེན་ལ་གཞན་ཐམས་ཅད་བརྫུན་ པའི་ཕྱིར། བདེན་པ་གཅིག་པུའི་དོན་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ངོ་བོ་གཅིག་ཉིད་ལ་ཐབས་ཀྱི་ ཆ་རྣམ་པར་དག་པ་ནམ་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་བས། ཟླ་བ་ཉ་གང་བ་འཆར་བཞིན་པ་ལ་རྟག་ཏུ་ གནས་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆ་རྣམ་པར་དག་པས་ཉི་མ་ནུབ་བཞིན་པ་ལ་རྟག་ཏུ་གནས་པ་ སྟེ། འཆར་བཞིན་པ་དང་ནུབ་བཞིན་པ་ལ་རྟག་ཏུ་གནས་པ་ཡང་ཐབས་ཤེས་དེ་དག་དོན་ དམ་འགྱུར་མེད་རྟག་པ་ཡིན་པའི་དོན་ཏེ། རྟག་ཏུ་ནུབ་བཞིན་པ་ལ་གནས་ན་ནི་ནུབ་པ་མ་ ཡིན་ཏེ་རྟག་ཏུ་ཤར་བའི་ཆོས་ཡིན་ན། རྟག་ཏུ་འཆར་བཞིན་པ་ནི་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ཐུགས་རྡོ་རྗེ་རྣམ་པར་དག་པས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང་། གསུང་དག་པས་བུམ་པ་དང་། སྐུ་ དག་པས་རྔ་བོ་ཆེ་དང་། ཡེ་ཤེས་དག་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་སྟེ། སྐུའི་རྟ་བབས་ཀྱི་མཚན་མ་ རྣམས་དག་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་འོག་ནས་འཆད་ཅིང་སྒོམ་པར་འགྱུར་བའི་ཡིད་བཞིན་ནོར་ བུ་དང་གཎྜེ་སོགས་ཀྱང་རྡོ་རྗེ་བཞིའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཁམས་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཕུང་འདི་དག་ ཐམས་ཅད་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དོན་དམ་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་ཉིད་ཀྱི་ རྣམ་པའི་ལྡོག་ཆ་སོ་སོ་བཟུང་ནས། དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཆ་ཤས་དེ་དང་དེའི་རང་བཞིན་དུ་མོས་ དགོས་ཤིང་། གནས་ཚུལ་ལ་དེ་དང་དེ་ཡིན་ཡང་ཡིན་ནོ།

天眼通、天耳通、他心通、宿命隨念通、神足通等清凈性是地、水、火、風、空的輪圍，即以五大輪圍所環繞，一切法一切相現證菩提的智慧清凈性是在虛空輪圍上方的金剛鬘善妙環繞，不變一樂智慧清凈性是同樣五智自性燃燒的金剛火焰輪圍。此處"一樂"是指不變樂一剎那現證的智慧之名，由於此樂是常故，前後剎那無多種差異，故也稱為"一"，又因為此大樂是真實而其他一切虛妄，故也是唯一真實的意義。 智慧一體性中方便分清凈永不改變，故常住于滿月升起時，智慧分清凈故常住于日落時。常住于升起時和落下時也是表示方便智慧是勝義不變常的意義。若常住于落下時，則非落下，而是常起法，何況常住于升起時。 心金剛清凈故為法輪，語清凈故為寶瓶，身清凈故為大鼓，智慧清凈故為菩提樹，即身壇車輿的標幟清凈，同樣下文將說修持的如意寶、金剛鈴等也是四金剛。如是，五界等這一切法蘊都是取善逝藏勝義界智一切相性的行相差別，應當勝解為壇城彼彼分的自性，而實際上也確實是彼彼。

གཞུང་ཚིག་ལས། དགེ་འདུན་ཆེས་ཞེས་དང་། རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཞེས་པ་དང་། ཐུགས་ གསུང་སྐུ་དང་དག་པ་ཡིས། ཞེས་པའི་བར་དུ་བྱེད་པ་པོའི་སྒྲ་བྱུང་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གདོད་ནས་ 3-184 གྲུབ་པའི་ཆོས་དབྱིངས་ལ་ངོས་འཛིན་སྙམ་ན། འདི་ལ་བྱེད་པ་པོའི་སྒྲ་འཇུག་པའི་དོན་ གཉིས་ཡོད་དེ། དོན་དམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་རང་གི་ངོ་བོའི་དོན་ལ་རྒྱུ་མཚན་དང་གཏན་ཚིགས་བྱེད་ པ་པོའི་སྒྲ་འཇུག་ཅིང་། རྐྱེན་གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་དོན་ལ་བྱེད་པོ་དངོས་ཀྱི་སྒྲ་ཡང་འཇུག་ སྟེ། དཔེར་མཚོན་ན་དང་པོའི་དོན་ལ་ཆོས་དབྱིངས་དེ་དོན་དམ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ཡིན་ པའི་ཆ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པའི་ལྡོག་ཆ་ཐུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཤར་བ་དང་། ཆོས་ ཀྱི་རྣམ་པའི་ལྡོག་ཆ་གསུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་རྣམ་པའི་ལྡོག་ཆ་སྐུའི་ དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འཇོག་སྟེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་ཐུགས་གསུང་སྐུའི་རྣམ་ཆ་ཡིན་པའི་ ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་མདོར་ན་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་ དུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མཚན་དོན་དམ་པའི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ཡིན་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་སོ། ། ཞེས་རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་ངེས་པར་བྱེད་པས། རྟགས་སམ་གཏན་ཚིགས་ལ་བྱེད་པ་པོའི་ སྒྲ་འཇུག་པ་རིགས་ཏེ། འདིའི་རིགས་འགྲེ་གཞན་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་རོ། །གཉིས་པའི་དོན་ ལ་སློབ་པ་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཚངས་པའི་གནས་བཞི་བསྒོམས་པས་ཆོས་ཉིད་དོན་ དམ་པའི་སྟེང་གི་ཚད་མེད་བཞི་དོན་དམ་བདེན་པ་དེའི་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དག་པ་ན། དག་པ་ གཉིས་ལྡན་གྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་དོན་དམ་པ་རྡོ་རྗེའི་ཐིག་བཞིའི་རྣམ་པར་ཤར་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ པས། དྲི་མ་སྤོང་པའི་བྱེད་པ་པོ་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པས་དེས་བྱས་པ་ལ་བྱེད་པ་པོའི་སྒྲ་ འཇུག་པར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གོ་བླ་ལ། ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་པ་དངོས་ལ་བྱ་བྱེད་མེད་ཀྱང་དག་ པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་སྟེང་གི་གློ་བུར་རྣམ་དག་གི་ཆ་ལ། བྱེད་པོ་ལམ་གྱི་བྱ་བ་འཇུག་ཅིང་། གློ་ བུར་རྣམ་དག་དེ་ཉིད་བྱེད་པོ་ལམ་ལ་བལྟོས་ནས་ལས་སུ་བཞག་སྟེ། ལས་དང་བྱེད་པ་པོ་བློ་ ངོར་འབྲེལ་པ་ཅན་ཡིན་པས་ངོ་བོ་དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་ཆོས་དབྱིངས་དེ་ཡིན་ཀྱང་དག་པ་ གཉིས་ལྡན་གྱི་བྱེད་པ་པོ་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར། རེ་ཞིག་དེའི་ཕྱོགས་ནས་སྨོས་པ་སྟེ། 3-185 ལམ་བདེན་ཚད་མེད་བཞིས་གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པ་སྒྲིབ་པ་བཞི་བག་ཆགས་དང་བཅས་ པ་སྦྱངས་ནས། དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་ཚད་མེད་བཞི་རྡོ་རྗེའི་ཐིག་གི་ངོ་བོར་བྱས་ཞེས་པ་ལྟ་ བུ་ཡིན་པས་དྲི་མ་སྦྱོང་མཁན་དང་ཡེ་ཤེས་ཐིག་གི་ངོ་བོ་གསལ་བར་བྱེད་པ་པོ་ལམ་གྱི་ཚད་ མེད་བཞི་ཡིན་པས་བྱེད་པ་པོའི་སྒྲ་ཐོབ་བོ།

論文中出現"由僧眾"、"由諸"、"由身語意清凈"等能作者語詞時，若想為何將其認定為本來成就的法界，對此能作者語詞的含義有兩種：勝義智慧自性義上安立因由和理由的能作者語詞，以及由他緣所作義上也安立真實能作者語詞。例如，第一種含義，是從法界即勝義三寶的角度，佛相差別現為心壇城，法相差別為語壇城，僧相差別安立為身壇城，因為三寶是身語意的行相。簡言之，即以此智慧成為身語意三壇城的原因是勝義三寶的理由。由於以理由確定所立，故於理由或因相上安立能作者語詞是合理的，此類推理可運用於其他一切。 第二種含義，如在學道位時修四梵住，當勝義法性上的四無量勝義諦的暫時垢染清凈時，具二清凈智慧現為勝義四金剛線之相，因為斷除垢染的能作者是道智，所以由其所作安立能作者語詞是眾所易知的。雖然勝義法性本身無作業，但在具二清凈上的暫時清凈分上，能作者道的作業執行，而暫時清凈依于能作者道安立為業，因為業與作者在心識上相關聯，故雖然自性是具二清凈法界，但由於具二清凈能作者道所分別，暫時從此方面說，即如道諦四無量凈除嗔恨等四種習氣俱有障，使具二清凈四無量成為金剛線自性之類，因為斷除垢染者和顯明智慧線自性的能作者是道的四無量，故得能作者語詞。

།དེ་ཡང་རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱི་སྣང་ཚུལ་ལ་དེ་ལྟར་ སྣང་བས་དེ་དང་བསྟུན་པ་ཡིན་གྱི། རིག་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དང་གནས་ཚུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ དེ་ལྟར་བཤད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཉིད་གློ་བུར་རྣམ་དག་ཐོབ་དགོས་པ་ ཡིན་གྱི་ཆོས་ཉིད་གདོད་ནས་རྣམ་དག་རྟག་ཅིང་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ལ། གློ་བུར་རྣམ་དག་གི་ འཇུག་པ་གོ་སྐབས་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ།། །། གསུམ་པ་འཕྲོས་དོན་ཕྱོགས་ཙམ་བསྟན་པ་ནི། ཕྱི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་དང་སྦྱར་བའི་ དག་པ་སྦྱོར་ཚུལ་ནི་ནང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་འཇིག་རྟེན་ཁམས་དང་ཚད་མཉམ་སོགས་གོང་དུ་ བཤད་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་རྟོགས་པར་ནུས་ལ། ཡེ་ལེའི་ཚིགས་བཅད་སོ་ལྔ་པའི་འགྲེལ་པར་ གསུངས་པ་ལྟར། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་ས་ཆུ་མེ་རླུང་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་ དཔག་ཚད་འབུམ་ཕྲག་རེ་རེ་སྟེ། འབུམ་ཕྲག་ལྔ་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡང་གསུངས་པ། ནམ་ མཁའི་ཁོར་ཡུག་རྡོ་རྗེའི་རྭ་བ་མེ་ལྕེ་དང་བཅས་པ་དཔག་ཚད་འབུམ་གྱིས་དག་པར་མཛད་ པ་དང་། ནང་ལུས་དང་སྦྱར་བ། དབང་ལེའི་ང་གསུམ་པའི་འགྲེལ་པར་གསུངས་པ། སྤྱིར་ རང་གཞན་སེམས་ཅན་སྤྱིའི་ལུས་དང་སྦྱར་བ་དང་། སྒོས་སུ་མའི་ལུས་དང་དག་སྦྱོར་གྱི་ ཁྱད་མ་གཏོགས། སྦྱང་བྱ་འཆད་འགྱུར་དང་ཕལ་ཆེར་འདྲའོ། །སྒོའི་དག་པ་རྣམ་གྲངས་དུ་ མ་གསུངས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་བཤང་གཅི་ཁུ་བ་གཙུག་ཏོར་གྱི་བུ་ག་རྣམས་དག་པ་སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་ སྒོ་བཞི་དང་། ངག་རླུང་གི་གཞི་རོ་རྐྱང་དབུ་མ་དུང་ཅན་རྣམས་གསུང་གི་སྒོ་བཞི། སེམས་ཀྱི་ གནས་སྐབས་བཞི་དག་པ་ཐུགས་ཀྱི་སྒོ་བཞི་དང་། ཡང་ཐུགས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་མུན་པའི་ཡོན་ 3-186 ཏན་དང་། དེ་ཉིས་འགྱུར་གསུང་གི་སྒོ་རྡུལ་དང་། དེ་ཉིས་འགྱུར་སྐུའི་སྒོ་སྙིང་སྟོབས་ཏེ། རྭ་ བ་རྟ་བབས་སོགས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་གསུམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁ་དང་བཤང་ལམ་གཙུག་ཏོར་ དྲི་ཆུ་ཁུ་བའི་སྒོ་རྣམས་ཐུགས་ཀྱི་སྒོ་ལྔ་དང་། དབང་པོ་ལྔ་ནི་སྐུའི་སྒོ་ལྔ་དང་། སྤྱི་བོ་མགྲིན་པ་ རྐན་སོ་མཆུ་སྟེ་ཡི་གེ་སྐྱེ་བའི་གནས་ལྔ་ནི་གསུང་གི་སྒོ་ལྔ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྒོ་བཅོ་ལྔ་ལས་སྟེང་གི་ སྒོ་གསུམ་ནི། ཁུ་བའི་སྒོ་དང་། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། མགྲིན་པ་རྣམས་དག་པ་སྟེ་ཉི་མའི་ དུས་སྦྱོར་གྱི་དག་པས་སྒོ་བཅུ་གཉིས་དང་། ཟླ་བའི་ཆ་བཅོ་ལྔ་དག་པས་སྒོ་བཅོ་ལྔའོ། །ཡང་ གནས་སྐབས་བཞི་ཐུགས་ཀྱི་སྒོ་དང་། ཁ་དང་བཤང་ལམ་སྣ་བུག་གཉིས་རྣམས་གསུང་གི་ སྒོ་དང་། མིག་གཉིས་དང་རྣ་བ་གཉིས་ནི་སྐུའི་སྒོའོ།

而且這是隨順瑜伽師的顯現方式，而不是從智慧知識的境和實際情況而如此說明，因為在此，眾生自身需要獲得暫時清凈，而本來清凈常恒離戲的法性中，暫時清凈執行無有機會。 第三、略示延伸義：外世界結合清凈的方式，如內壇城與世界相等等上文所說那些也能理解，如同品章第三十五偈釋所說，世界有地水火風空壇城各十萬由旬，也說五個十萬由旬的世界，虛空輪圍金剛墻帶火焰十萬由旬清凈。 與內身結合，如灌頂品第五十三釋所說，總的與自他一切眾生身結合，特別與母身清凈結合的差別之外，與將說的所凈基本相同。門的清凈說多種差別：身的大小便精液頂髻孔清凈是身壇四門，語風基左右中咽是語四門，心四種狀態清凈是意四門。又意門是暗性功德，其二倍語門是塵，其二倍身門是薩埵性，圍墻車輿等也是三功德。同樣，口和大便道、頂髻、小便、精液門是意五門，五根是身五門，頂、喉、腭、齒、唇等字生五處是語五門，如是十五門中上方三門是精液門、身根和喉清凈，以日時結合清凈為十二門，以月十五分清凈為十五門。又四種狀態是意門，口和大便道、兩鼻孔是語門，兩眼和兩耳是身門。

།ཞེས་ཀྱང་བཤད་ཅིང་། ཡང་དཀྱིལ་ འཁོར་ཡོངས་རྫོགས་ལ་སྐུའི་རྩ་ཐིག་གི་ནང་ཆ་ཆེན་ཕྱེད་པ་བཅུ་དྲུག་སྙིང་རྗེ་བཅུ་དྲུག་གི་ དཀྱིལ་འཁོར་དང་། དེའི་ཕྱི་རོལ་མཆོད་པའི་ས་གཞིའི་ཁོར་ཡུག་ཚུན་ཆད་སྟོང་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ གི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། དེ་ནས་ཁོར་ཡུག་གི་མཐའ་ཚུན་ཆད་དགའ་བ་བཅུ་དྲུག་གི་དཀྱིལ་ འཁོར་ཞེས་མདོར་ན་དག་པ་རིམ་པ་གསུམ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་དག་གིས་མཚོན་པའི་དག་པའི་ རིགས་སྔ་ཕྱིར་ཇི་སྙེད་ཅིག་གསུངས་ཀྱང་། དཀྱིལ་འཁོར་སྒོམ་ཐེངས་གཅིག་ལ་མཐའ་དག་ དྲན་པར་ཡང་མི་ནུས་ཤིང་། ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུ་དགོས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས། རེ་ཞིག་ དེ་ཙམ་ཞིག་བཤད་དོ། །ཞེས་པ་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བསྐྱེད་རིམ་རྣམ་པར་བཤད་པ་ ལས། ཚོགས་གསག་གཉིས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་རྟེན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བཤད་པའི་སྡེ་ཚན་ཏེ་ལྔ་ པའོ།། །། ༄། །དྲུག་པ། བརྟེན་པ་ལྷ་བསྐྱེད་པ་ལས་བརྩམས་ནས་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་བཤད་པའི་སྡེ་ཚན། གསུམ་པ་བརྟེན་པ་ལྷ་རྫོགས་པ་ལ། སྙིང་པོའི་གནས་ཀྱི་ལྷ་ཚོགས་བསྐྱེད་པ་དང་། འཁོར་ལོ་རྣམ་བཞིའི་ལྷ་ཚོགས་སྤྲུལ་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ང་རྒྱལ་བཟུང་ བའོ། །དང་པོ་ལ་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་བཞེངས་པ་དང་། ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པའི་འཁོར་ནུས་མ་རྗེས་ 3-187 འབྲང་དང་བཅས་པ་བསྐྱེད་པའོ། །དང་པོ་ནི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་རྣམ་པ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ དེ། རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། ཟླ་བ་ཉི་མ་ལ་ཡང་ཨ་སོགས་ཀ་སོགས་རྡོ་རྗེ་དང་བཅས་མེ་ལོང་ ལ་སོགས་ལྔ་རྣམས་ཀྱིས། །འོད་ཟེར་ལྔ་རྣམས་འགྱེད་པར་བྱེད་ཅིང་དྲི་མ་མེད་པའི་འོད་འཕྲོ་ དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྒོམ་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། སྐབས་འདིའི་འགྲེལ་པར། ཉི་ཟླ་ཨཱ་ ལི་ཀཱ་ལིས་མཚན་པ་ཙམ་ཞིག་སྒོམ་པར་གསུངས་ལ། གོང་དུ་དྲངས་པ་ལྟར་མཆོག་མི་འགྱུར་ ལས། ཨཱ་ལི་ཀཱ་ལི་ལས་ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་བསྐྱེད་པར་གསུངས་པས་ཅུང་ཟད་མདོར་བསྡུས་ པའི་ཚེ། ཉི་ཟླ་ས་བོན་ལས་མི་བསྐྱེད་ཅིང་། ཨཱ་ལི་ཀཱ་ལིས་མཚན་པར་བྱེད་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ ཆོག་ལ། ཡང་ན་ཨཱ་ལི་ཀཱ་ལི་ལས་ཉི་ཟླ་བསྐྱེད་ནས། སླར་ཡི་གེས་མཚོན་པ་མི་བྱེད་པས་ ཀྱང་རུང་མོད་ཀྱི། རྒྱས་པ་ལ་ལུང་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀའི་དོན་བསྡོམས་ཏེ། ཉི་ཟླ་ཨཱ་ལི་ཀཱ་ལི་ལས་ བསྐྱེད་པའི་རྗེས་སུ་སླར་ཡང་ཨཱ་ལི་ཀཱ་ལིས་མཚན་པ་བྱེད་དོ། །སྲས་མཆོག་ཆོས་ཀྱི་དབང་ ཕྱུག་གི་གསུང་འབྲོ་ལུགས་ཀྱི་གསུང་སྒྲོས་ཆེན་མོ་འོད་ཟེར་འཕྲེང་པའི་ནང་ན་བཞུགས་པ་ ལས། དབྱངས་གསལ་འོད་ཟེར་དང་བཅས་པ་ནམ་མཁའ་ནས་འབབ་པ་དང་། དེའི་དག་པ་ སོགས་གསུངས་ཀྱང་འོ་སྐོལ་གྱི་ཆོས་རྗེ་ཡབ་སྲས་རྣམས་དེ་ལ་ཕྱག་ལེན་མི་མཛད་དོ།

又說，于完整壇城中，身脈線內分十六大分是十六悲壇城，其外供養地基輪圍以內是十六空性壇城，從此至輪圍邊際是十六喜壇城，簡言之也有三重清凈。雖然前後說了如此所表示的諸多種類清凈，但在一次修持壇城時也不能全部憶念，也不需要將一切歸為一體，暫且說到這裡。這是吉祥時輪生起次第廣釋中，二資糧前行所依壇城解說之第五品。 第六、從所依天生起開始解說壇城王勝品類 第三、圓滿所依天有：生起心要處天眾、化現四輪天眾、持取極清凈慢。初者有：建立主尊父母、生起俱行眷屬能母及隨從。初者是五種現等覺自性，如續王所說："于日月阿等迦等帶金剛及鏡等五，放五光明無垢光時輪當修。"此處釋中說僅修日月以阿厘迦厘為標，如上引不變勝說從阿厘迦厘生日月，故略說時不從種子生日月，僅以阿厘迦厘為標也可，或從阿厘迦厘生日月后不再以字標記也可，但廣說時合前後二經義，從阿厘迦厘生日月后復以阿厘迦厘為標。 勝子法自在語中卓派大口傳光鬘中說，母音子音帶光明從空中降下及其清凈等，但我等法主父子等不作此行持。

ལ་དབྱངས་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སུ་བྱེད་པ་ནི། ཟླ་བ་གཅིག་ལ་ཚེས་ལ་འཆར་བའི་དབྱངས་ཀྱི་ དབང་དུ་མཛད་ནས། ཐུང་ངུ་བཅོ་ལྔའི་མཐར་ཨཾ་དང་། རིང་པོ་བཅོ་ལྔའི་མཐར་ཨཿབསྣན་ པ་སྟེ། ཨཾ་ཨཿདེ་གཉིས་ཁྱབ་བྱེད་ཀྱི་དོན་དང་། ཡར་ངོ་དང་མར་ངོའི་ཚེས་བཅུ་དྲུག་པ་གཉིས་ དང་། དགའ་བ་བཅུ་དྲུག་པ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ལྷན་སྐྱེས་རྣམས་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུད་འདིར་ཧ་ ཡ་ར་ཝ་ལ་ལྔ་པོ་འདི་ཡ་ཎར་བསྒྱུར་པ་གཙོ་ཆེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཕལ་ཆེར་དབྱངས་ སུ་གསུངས་ཏེ་རྒྱུ་དབྱངས་ལས་བྱུང་བ་ལ་དགོངས་པ་ཡིན། ཡ་ཎར་བསྒྱུར་བ་མ་ཡིན་པའི་ གསལ་བྱེད་རྐྱང་པའང་ཡོད་པ། ལ་སྡེའི་མིང་བཏགས་ཏེ་གསལ་བྱེད་ཀྱི་ནང་དུ་འཇུག་པའང་ 3-188 ཡོད་པས་ཆ་ཤས་གཉིས་ཀར་བརྟེན་པ་ཡིན་ལ། རིང་ཐུང་གཉིས་ཀར་ལ་སྡེ་ཚན་གསུམ་ གསུམ་བྱེད་པ་ནི། ཐུང་ངུ་ལ་མུན་རྡུལ་སྙིང་སྟོབས་དང་། རིང་པོ་ལ་སྙིང་སྟོབས་རྡུལ་མུན་གྱི་ དབྱེ་བས་སོ། །དེ་རེ་རེ་བཞིན་ཡང་ཡིག་འབྲུ་ལྔ་ལྔ་འབྱུང་བ་ནི། འབྱུང་བ་ལྔའི་རང་བཞིན་གྱི་ ཡི་གེའི་དབྱེ་བ་སྟེ། ལྷག་མ་ཨཾ་དང་ཨཿགཉིས་སྤྱི་ལ་འཇུག་པའི་ཁྱབ་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཐུང་ངུའི་ ནང་གི་ཨ་ཨི་ར་ཨུ་ལ་ནི་རྩ་བ་རང་བྱུང་གི་ཡི་གེ་ལྔ་ཐབས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཡིན་ཅིང་། དེ་དག་རིང་ པོ་ལྔ་ཡང་རང་བྱུང་གི་ཡི་གེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སོ། །འདི་རྣམས་རང་བྱུང་ཞེས་པ་ཕྱི་ལྟར་ ན་ཡི་གེ་གཞན་གྱི་རྣམ་འགྱུར་མ་ཡིན་གདོད་མའི་ཡི་གེ་ཡིན་པའོ། །ལྷག་མ་གཞན་རྣམས་ ཐམས་ཅད་ཡི་གེ་ལྔ་པོ་འདི་དག་གི་རྣམ་འགྱུར་ཡིན་ཏེ། ཨ་ཨེ་ཨར་ཨོ་ཨལ་རྣམས་ཡི་གེ་ ལྔའི་ཡོན་ཏན་དང་། ཨཱལ་ཨཽ་ཨཱར་ཨི་ཨཱ་རྣམས་རྩ་བའི་ཡི་གེ་ལྔའི་འཕེལ་བ་ཡིན་ལ། ཧ་ཡ་ ར་ཝ་ལ་རིང་ཐུང་གཉིས་རྩ་བའི་ཡི་གེ་ལྔའི་ཡ་ཎར་བསྒྱུར་བ་ཡིན་པ་ལས། སཾ་པྲ་ས་ར་ཎའི་ སྐབས་སུ་སླར་ཡང་ཨ་ཨི་ར་ཨུ་ལིར་ལྡོག་འགྲོ་བའི་སྐབས་ཀྱང་ཡོད་པས། དེ་རྣམས་རྣམ་ འགྱུར་ལས་ཀྱང་རྣམ་འགྱུར་རོ། །སྒྲའི་གཞུང་རྣམས་ལས་ཨ་ཐུང་ངུ་ཡོན་ཏན་དུ་བཤད་པ་ མེད་ཀྱང་། འདིར་ནི་ནང་དོན་ལ་སྦྱར་བ་ཡིན་པས་དགོས་སོ།

其中將母音分為三十二是依據一月中出現的母音，在十五短音後加"ānṃ"，在十五長音後加"aḥ"，這兩個"ānṃ"和"aḥ"表示遍行義，以及上半月和下半月的兩個十六日，象徵十六喜的俱生中的俱生。在此續中，這五個"ha ya ra va la"主要轉為"ya ṇa"，大多說為母音，是考慮從母音而生。不是轉為"ya ṇa"的純輔音也有，以"la"類命名而歸入輔音的也有，故依于兩方面，長短音各分三類是：短音分暗性、塵性、薩埵性，長音分薩埵性、塵性、暗性。其中每一種又各出現五字，是五大種性的字分別，餘下"ānṃ"和"aḥ"二者是遍及一切的遍行。 其中短音中的"a i r u l"是根本自生五字方便分，其長音五也是自生字智慧分。這些稱為"自生"，從外相說是非其他字變化的本初字。其餘一切是這五字的變化，即"a e ar o al"是五字的功德，"āl au ār i ā"是根本五字的增長，長短"ha ya ra va la"是根本五字轉為"ya ṇa"，但在"saṃprasāraṇa"時也有還復為"a i r u li"的情況，所以這些是變化的變化。聲明論中雖未說短"a"為功德，但此處配合內義故需要。

།དེ་ལ་དབྱངས་ཐུང་ངུ་རྣམས་ ནང་དུ་གཡོན་སྐོར་དང་། དབྱངས་རིང་པོ་རྣམས་ཕྱི་རུ་གཡས་སྐོར་དུ་འགོད་ཅིང་། ཨཾ་དང་ ཨཿཕྲད་ཅིང་གཞན་གོ་རིམ་ཡང་ཐུང་ངུ་རྣམས་ཨ་ཨི་སོགས་ནས་འགོ་བརྩམས་ཤིང་། རིང་ པོ་རྣམས་ལཱ་ཝཱ་སོགས་ནས་འགོ་བརྩམས་པས་རིང་ཐུང་གི་ཡི་གེ་བྲང་སྤྲད་དུ་འོང་། དེ་ལྟར་ ཐོག་མར་ཟླ་བ་བསྐྱེད་ནས། སླར་ཡང་གདན་དང་ཟླ་བའི་བར་དུ་ཉི་མ་བསྐྱེད་དེ། ལླ་ཝྺ་ སོགས་བརྩེགས་མའི་ཡི་གེ་རྣམས་ནང་དུ་གཡས་སྐོར་གྱི་རིམ་པ་དང་། ང་གྷ་ག་སོགས་ཐུང་ངུ་ རྣམས་ཕྱི་ནས་གཡོན་སྐོར་གྱི་རིམ་པས་འགོད་དེ་འདི་ནི་དུས་འཁོར་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་གྲགས་ པའི་གསལ་བྱེད་སྡེ་ཚན་དྲུག་ལ་ཡི་གེ་སུམ་ཅུ་ཡོད་པའི་སྟེང་དུ། ཡ་ཎར་བསྒྱུར་བ་མ་ཡིན་ 3-189 པའི་ལ་ཡིག་སོགས་ལ་སྡེ་དཀྱུས་མ་བསྣན་པས་སོ་ལྔ་བྱུང་། ལ་སྡེ་ལྷག་པོ་ལ་རྒྱུད་འདིར་ལ་ ཝ་ར་ཡ་ཀྵཿགསུངས་པའང་ཡོད་མོད་ཀྱི། དེའི་དོད་དུ་སྐབས་འདིར་རྒྱུད་སྡེ་སྤྱི་འགྲོས་དང་ མཐུན་པར་ལ་ཝ་ཡ་ཌ་ཌྷ་བསྣན་པའོ། །དེ་ལ་ལ་སྡེ་བོར་བ་སྡེ་ཚན་དྲུག་འབྱུང་བ་ནི། འབྱུང་ ཆེན་ཁམས་དྲུག་གི་དབང་དུ་བྱས་ལ། ནང་ཚན་ལྔ་ལྔ་འབྱུང་བ་ནི། རེ་རེ་བཞིན་འབྱུང་ཆུང་ ལྔ་ལྔ་ཡོད་པའོ། །ལ་ཝ་ར་ཡ་ཧ་ལ་འབྱུང་བ་ཆེ་ཆུང་གི་དབྱེ་བ་མི་བརྩི་བར་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་ འཇུག་ཏུ་རུང་བའི་རྩ་བའི་འབྱུང་བ་ལྔ་ཡིན་ཅིང་། འདིར་ལ་སོགས་ལྷག་པོ་ལྔ་བྱུང་བ་ཡང་། སྤྱིར་གསལ་བྱེད་བརྒྱད་ཅུའི་གྲངས་སྒྲིག་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ཡང་། ཌ་ནི་ར་དང་མཚུངས་ཏེ་ལ་ ཝ་ར་ཡ་ཀྵཿདང་དོན་གཅིག་པས་རྩ་བའི་འབྱུང་བ་ལྔ་ལ་ཡང་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱི་དབྱེ་བ་ གཉིས་ཡོད་དེ། ལ་ཝ་ར་ཡ་ཧ་ཡུལ་ཅན་དང་། ལ་ཝ་ར་ཡ་ཀྵཿནི་ཡུལ་ལོ། ། དེ་ཡང་ལ་ཝ་ར་ཡ་བཞི་པོ་ནི། ཀུན་ཁྱབ་ཡིན་པའི་མཚོན་དོན་སྡེ་བ་དྲུག་གི་ཡི་གེ་ཀུན་ ལ་འདོགས་འབྲེལ་གྱི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་ཅིང་། སྤྱིར་ཡི་གེ་གང་དང་གང་ལ་གནས་སྐབས་དེ་ དང་དེར་བརྩེགས་པའི་ཡི་གེ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་འབྱུང་མོད་ཀྱི། གཞན་རྣམས་བརྩེགས་པ་ཙམ་ ཡིན་གྱི་འདོགས་འབྲེལ་མ་ཡིན་ནོ།

其中短母音向內左旋，長母音向外右旋排列，"ānṃ"和"aḥ"相對，其他順序也是短音從"a i"等開始，長音從"lā vā"等開始，使長短字母相對而來。如是先生月輪，復于座墊與月輪間生日輪，"lla vva"等疊音字母向內右旋排列，"nga gha ga"等短音從外左旋順序排列，這是時輪中廣為人知的六組輔音三十字之上，加入未轉為"ya ṇa"的"la"字等普通"la"類而成三十五。 關於多餘的"la"類，此續中雖也說"la va ra ya kṣa"，但在此處用與一般續部相符的"la va ya ḍa ḍha"替代。其中除"la"類外出現六組是依大種六界，每組內出現五個是各有五小種。"la va ra ya ha"不計大小種差別而是可入一切的根本五大種，此處出現五個多餘字也是為湊足八十輔音數，但"ḍa"與"ra"相同，與"la va ra ya kṣa"同義，故根本五大種也有境和有境兩種差別：" la va ra ya ha"是有境，"la va ra ya kṣa"是境。 又，"la va ra ya"四者作為遍行的表義以附屬關係方式進入六組一切字母，雖然一般任何字母在彼彼情況下都有疊字，但其他僅是疊音而非附屬關係。

ཧ་ཀྵཿའདོགས་འབྲེལ་མ་ཡིན་ཀྱང་། ཧ་ནི་ཡི་གེ་ཀུན་གྱི་ སྒྲའི་མཐའ་ལ་འཇུག་པ་དང་། ཀྵཿནི་འཇིག་རྟེན་དུ་ཀློག་པའི་གསལ་བྱེད་ཉི་ཚེ་བ་ཀུན་གྱི་ ཐོག་མཐའ་བསྡོམས་པ་ཡིན་པས་འཇུག་པ་མཚོན་ཅིང་། ཧ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་ཀྵཿནི་ཡེ་ཤེས་ སོ། །དེ་ལ་དབྱངས་ཀྱི་སྐབས་སུ་རིང་ཐུང་གཉིས་ཐབས་ཤེས་དང་། གསལ་བྱེད་ཀྱི་སྐབས་ སུའང་སྤྱིར་རིང་ཐུང་གི་དབྱེ་བ་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་སུ་སྦྱོར་མོད་ཀྱི། སྐབས་འདིར་རིང་པོའི་ དོད་དུ་གསལ་བྱེད་བརྩེགས་མ་ཤེས་རབ་ཏུ་མཛད་པ་ནི། རིང་ཐུང་དངོས་ནི་དབྱངས་ཀྱི་རབ་ ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་གྱི། གསལ་བྱེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྟོབས་ལྷག་པོར་མ་སོང་ལ། གསལ་བྱེད་ཉིད་ཉིས་ འགྱུར་བྱས་ན་དེར་སོང་བས་སོ། ། 3-190 དེ་ལ་དབྱངས་ནི་ཐུང་ངུ་ཐབས་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་ཐུང་ངུ་ནང་དང་རིང་པོ་ཕྱི་རོལ་ཏུ་ འགོད། གསལ་བྱེད་ནི་ཉིས་བརྩེགས་ཤེས་རབ་གཙོ་བོ་ཡིན་པས། དེ་ནང་དུ་འགོད་ཅིང་རྐྱང་ པ་ཕྱི་རོལ་ཏུ་འགོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཐོག་མར་གདན་ལ་མ་རེག་ཙམ་གྱི་ནམ་མཁའ་ ལ་དབྱངས་སྐོར་བ་རིམ་པ་གཉིས་པོ་དེ་བསྒོམ། དེ་ཞུ་བ་ལས་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་གྱུར། དེའི་སྟེང་དུ་སྔར་བཞིན་དབྱངས་ཀྱི་ཡི་གེ་སྐོར་གཉིས་པོ་དེ། མེ་ལོང་ལ་གཟུགས་བརྙན་ཤར་ བ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་ལམ། དེ་ལྟར་སྒོམ་མི་བདེ་ན་འབུར་དོད་དུ་བསྒོམ། དེ་རྗེས་ཟླ་བ་དང་གདན་ གྱི་བར་དུ་གསལ་བྱེད་སྐོར་གཉིས་དང་། དེ་ཞུ་བ་ལས་ཉི་མ་དང་། དེ་ལ་གསལ་བྱེད་ཀྱིས་ མཚན་པ་ཡང་སྔ་མས་རིགས་བསྒྲེས་ཏེ་བསྒོམ། དེ་ནས་ཟླ་བའི་སྟེང་དུ་ཧཱུྃ་ཡིག་མཐིང་ནག་ འོད་འབར་བ་ཆེན་པོ་ཞིག་བསྒོམ་སྟེ། དེ་ཡང་རྒྱུད་དུ། རྡོ་རྗེ་དང་བཅས་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་ ཏེ། འདིར་རྒྱུད་ལས་རྡོ་རྗེ་ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་འཆད་པ་ན། འགྲེལ་པར་ཉི་མའི་སྟེང་དུ་ ཟླ་བའོ། །ཟླ་བའི་དབུས་སུ་ཧཱུཾ་ཡིག་ཟླ་བའི་མཚན་མ་ལྟ་བུའོ། ཞེས་རྡོ་རྗེའི་འབྲུ་གནོན་ཧཱུཾ་ལ་ གསུངས་པས། གཞུང་གི་ཚིག་དོན་ལ་ཕྱག་མཚན་རྡོ་རྗེ་གསལ་བར་གསུངས་པ་མེད་པར་ གྲུབ། རྒྱུད་ལས། དངོས་སུ་གསུངས་པས་རྡོ་རྗེ་བསྒོམ་ཟེར་བ་ནི་སྤྱན་རས་གཟིགས་ལས་ ཀྱང་མཁས་པར་ཁས་ལེན་པའོ།

雖然"ha kṣa"非附屬關係，但"ha"入一切字音尾，"kṣa"是世間讀誦中單獨輔音首尾總合，故表示進入，"ha"是虛空，"kṣa"是智慧。其中母音時長短二者為方便智慧，輔音時雖然一般也配長短差別為智慧方便，但此處以疊輔音代替長音作為智慧，是因為真實長短是母音的分別，從輔音方面未增力，而輔音本身加倍則增力故。 其中母音因短音為主要方便，故短音置內長音置外。輔音因疊音為主要智慧，故置內而單音置外。如是首先在未觸座墊的虛空中修兩輪母音圈，融化成月輪，其上如前兩輪母音字如鏡中現影般，或若不便如是修則修為凸顯。之後在月輪與座墊間兩輪輔音，融化成日輪，以輔音標記也類推前者而修。然後在月輪上修一大"hūṃ"字深藍色放光，這也是續中"帶金剛"的意義，此處解釋續中說"金剛"的意義時，釋中說："日輪上是月輪，月輪中'hūṃ'字如月相。"說金剛種子是"hūṃ"，故成立論文詞義中未明說持物金剛。說因續中直接說故脩金剛，是自認比觀自在還要智慧。

།དེ་ནས་ཧཱུཾ་དེ་རིམ་གྱིས་ཞབས་ཀྱུ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཟླ་བའི་ དབུས་སུ་ཞུགས་ཏེ། དེ་མ་ཐག་ཟླ་བ་ཡང་ཉི་མ་ལ་འདྲེས། ཉི་ཟླ་ཧཱུཾ་གསུམ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་ པའི་འོད་ཀྱི་གོང་བུ་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན། དེའི་ནང་སྟེང་གི་ཆ་ལ་ཧི་ཡིག་ ནག་པོ་འོད་ཟེར་སྣ་ཚོགས་པ་འབར་བར་བསྒོམས་ཏེ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་སྐབས་འདིར་ པཎྜི་ཏ་དུས་འཁོར་པས་མཛད་པའི་གཞུང་གཅིག་ནའང་རྡོ་རྗེ་ཕཊ་ཀྱིས་མཚན་པར་བཤད་ ཅིང་། གསུང་སྒྲོས་འོད་ཟེར་འཕྲེང་བ་ལས་ཀྱང་། གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པ་རྡོ་རྗེར་གྱུར་པའི་རྩེ་ མོ་ལ་ཧི་དང་། ལྟེ་བ་ལ་ཕཊ་ཀྱིས་མཚན་པ་བསྒོམ་ད་དུང་འདིའི་མན་ངག་ཞལ་ལས་ཤེས་ 3-191 ཞེས་གསུངས་ཤིང་། དེའི་མན་ངག་ཀྱང་མཁས་པ་ནམ་མཁའ་འོད་ཟེར་གྱིས་བྲིས་པ་ལས་ ཧི་ནི་སྲོག་གི་རླུང་དང་ཕཊ་ནི་ཐུར་སེལ་ཡིན་ཅིང་། ཐུར་སེལ་གྱི་ནུས་པས་ཐིག་ལེ་སྤྲོ་བ་དང་ འཆིང་བ་གཉིས་ཀར་བྱེད་པ་བཞིན་ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་འབྲས་བུ་ལྷར་བསྐྱེད་པའི་སྐབས་ ཐིག་ལེ་ལས་ལྷ་ཚོགས་སྤྲོ་བ་དང་། དགའ་བཞི་ལུགས་འབྱུང་ལུགས་ཟློག་གི་ཡེ་ཤེས་སྒྲུབ་པ་ ལ། རྒྱུ་མངོན་བྱང་དང་པོ་བཞིའི་སྐབས་འདིར་ཐུར་སེལ་མཚོན་བྱེད་ཕཊ་ཡིག་བསྒོམ་དགོས་ པ་དང་། དཀར་དམར་རླུང་གསུམ་གོང་བུ་ལོགས་ལོགས་སུ་གནས་ན་འདྲེ་བའི་བྱ་བ་མི་ འགྲུབ་པས་རེ་རེ་བཞིན་རྡུལ་དུ་གསིལ་ནས་གཅིག་ཏུ་སྦོལ་བ་ཡིན་པས། ཕཊ་ནི་གོང་བུ་སོ་ སོ་བཤིག་སྟེ་གསིལ་བའི་དོན་ཡང་ཡིན་ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །འོན་ཀྱང་དུས་འཁོར་ཉིད་ཀྱི་བསྐྱེད་ རིམ་གྱི་སྐབས་འགྲེལ་ཆེན་གྱི་རྒྱས་བཤད་འདི་དག་ཏུ་མ་གསུངས་པས། དཀྱུས་སུ་འབྱུང་བ་ རྒྱུད་འགྲེལ་གྱིས་དངོས་བསྟན་འདི་ཁོ་ནས་ཆོག་ལ། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་གསུང་སྒྲོས་དེ་དག་ཀྱང་ བླ་མའི་མན་ངག་མ་ནོར་བ་ནི་ཡིན་ཅིང་། ཇི་སྐད་དུ། ཨཱ་ལི་ཀཱ་ལི་སྙོམས་འཇུག་དང་། །ཧཱུཾ་ ཕཊ་ཡི་གེ་སོགས་སྤངས་ཀྱང་། ཞེས་པ་དང་། དགྱེས་རྡོར་ལས། ཨཱ་ལི་ཀཱ་ལི་མཉམ་སྦྱོར་བ་ སོགས་ཀྱི་དོན། སེམས་འགྲེལ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེ་རིམ་སྐབས་སུ་བཀྲལ་བ་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་ ཏེ། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ལྷ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་མངོན་བྱང་གི་སྐབས་སུ་ཕཊ་ཡིག་དགོས་པ་གཅིག་ ཀྱང་གསུངས་པ་དེར་སྣང་བས། དེ་ལྟར་སྒོམ་པ་ལ་རྒྱུད་འགྲེལ་དང་མི་མཐུན་པའི་སྐུར་པ་ གདབ་པར་མི་བྱ་སྟེ། སྤྱི་ལྡོག་ནས་འདམ་ཁ་ཡིན་མོད། ལག་ལེན་ལ་སྐབས་འདི་དག་གི་རྒྱུད་ འགྲེལ་དངོས་བསྟན་བཞིན་དུ་མཛད་དོ།

然後那個"hūṃ"字從足鉤開始逐漸進入月輪中央，隨即月輪也融入日輪，日月"hūṃ"三者融為一體成為種種色光團，在其內上分修黑色"hi"字放種種光明，在此融為一體時，有時輪班智達所作的一論中也說以金剛"phaṭ"標記，光鬘口傳中也說："融為一體成金剛，尖端以'hi'，中心以'phaṭ'標記而修，此更有口訣當從師知。" 其口訣也在智者虛空光所寫中說："'hi'是生命風，'phaṭ'是下行風，如同下行風力能放射和束縛明點二者，如是于天瑜伽果位生天時從明點放射天眾，成辦四喜順逆智慧時，于因現覺前四位此處需修下行風表徵'phaṭ'字，又白紅風三者若各自分開存在則不成融合作用，故各自碎為微塵而合為一體，故'phaṭ'也是擊碎各團的意義。"然而在時輪本身生起次第處大疏廣釋中未說這些，故依文脈所說續釋直接所示僅此即可。雖如是，那些口傳也是無誤的上師口訣，如說："雖舍阿厘迦厘雙運及'hūṃ phaṭ'字等"，以及喜金剛中阿厘迦厘雙運等義，心釋諸論在生起次第時解釋的也與此相同，因為見其中也說生起次第天生因現覺處需要'phaṭ'字，故不應誹謗如是修持與續釋不符，雖從總的方面是可選擇的，但實修時依此等處續釋直接所示而行。

།དེ་ལྟར་ན་ཟླ་བ་ལས་བྱང་ཆུབ་པ་དང་། ཉི་མ་ལས་ བྱང་ཆུབ་པ་དང་། ཡི་གེ་ལས་བྱང་ཆུབ་པ་དང་། གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་པ་ཞེས་ པའམ། མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་ལས་བྱང་ཆུབ་པ་ཞེས་སོགས་བཞི་པོའི་ཐ་སྙད་སྦྱར་ཀྱང་རུང་ངོ་། ། སྐབས་འདིར་ཁ་ཅིག་རྒྱུད་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཕྱག་མཚན་རྡོ་རྗེ་ངེས་པར་དགོས་ཟེར་བ་ 3-192 ནི། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་རྒྱུད་ཚིག་ལ་གོ་བ་མ་ཐེབས་པར་སྣང་ཞིང་། ཡང་འདི་སྐད་ཅེས། ས་བོན་ཕྱག་མཚན་མངོན་བྱང་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པ་ཡང་མི་རུང་སྟེ། དེ་གཉིས་བྱང་ཆུབ་སོ་སོར་ བརྩི་བ་ལས། མངོན་བྱང་གཅིག་ཏུ་རྩི་བ་གང་ནའང་མེད་པས་སོ་ཟེར་བ་ནི། འཕགས་སྐོར་ ཁོ་ན་ལས། གཞན་གང་ལའང་བློ་གྲོས་མ་ཞུགས་པ་སྟེ། དགྱེས་རྡོར་དང་། གཤིན་རྗེ་གཤེད་ དང་། གསང་འདུས་ཉིད་ཀྱིའང་ཡེ་ཤེས་ཞབས་ལུགས་སོགས་མང་པོ་ལ་ལེགས་པར་བལྟ་ བར་བྱའོ།། །། དེ་ནས་མངོན་བྱང་ལྔ་པ་ནི། སྐུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའམ། ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་ལས་བྱང་ཆུབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་རྟག་ཏུ་ཟུང་འཇུག་གི་མཚན་ཉིད་ ཅན་དུ་གནས་པ་མཚོན་པའི་ཕྱིར་ན། རྒྱུའི་གནས་སྐབས་སུ་ས་བོན་ཕྱག་མཚན་སོགས་སོ་ སོར་མི་བྱེད་པར་རྒྱུ་མངོན་བྱང་དང་པོ་བཞི་ཚན་ཆ་གཅིག་པོ་དེ་ལས་འབྲས་བུ་ཡབ་ཡུམ་ གཉིས་ཀར་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྐུ་རྫོགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཧཾ་ཡིག་གི་སྒྲ་གཟུགས་ དང་བཅས་པ་སྟེ། ཧཾ་ཡིག་ནི་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་ས་བོན་ཡིན་ལ། ཐུགས་ཀའམ་གཙུག་ཏོར་ གང་རུང་དུ་སྒོམ་པ་འདམ་ཁ་ཡིན་ནའང་། གཙུག་ཏོར་དུ་སྒོམ་པ་གཙོ་ཆེའོ། །ཧཾ་ཡིག་དེ་ཉིད་ ལ་རྒྱུ་མངོན་བྱང་བཞི་ཀར་གྱི་དོན་ཚང་སྟེ། ཐིག་ལེ་ནི་ཟླ་བ། སྟེང་གི་ཆ་ཟླ་ཕྱེད་དུ་གྲགས་ པ་ནི་རྣམ་བཅད་ཡིན་པས་ཉི་མ། ཧཾ་ཡིག་ནི་གཞོམ་དུ་མེད་པའི་རླུང་། ཨ་ཡིག་ནི་སྲོག་སྟེ་ རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ཁ་ཅིག་གཞོམ་མེད་དང་སྲོག་གི་ཁྱད་པར་གདངས་སུ་ཐོན་པ་དང་མ་ ཐོན་པའི་ཁྱད་པར་མ་གཏོགས། རླུང་ཁོ་ནའོ་ཞེས་ཀྱང་འཆད་དེ། དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་རྣམ་ པ་གསུམ་གྱི་དོན་ལས་མེད་པར་འགྱུར་བས་མི་འཐད་དོ།

如是，稱為從月輪現覺、從日輪現覺、從字現覺、從融為一體現覺，或稱為從映象智現覺等四者之名稱皆可。此處有人說因續中說故必須有持物金剛，如上所說似未理解續文，又如是說："不應將種子持物現覺合為一，因為彼二現覺各自計數，未見於何處計為一現覺。"這是僅入于聖派，于其他任何處智慧未入，當善觀喜金剛、閻魔敵以及密集本身的智足派等眾多。 其後第五現覺是從圓滿身現等覺或從法界智現覺，又為表示恒時住于雙運相故，于因位不分種子持物等，從彼因現覺前四為一分而圓滿果位父母二者。又與身圓滿同時有"haṃ"字聲相，"haṃ"字是金剛薩埵種子，雖然修於心間或頂髻隨意，但主要修于頂髻。彼"haṃ"字本身具足四因現覺義：點是月輪，上分所謂半月是遮聲故為日輪，"haṃ"字是不可壞風，"a"字是命即識。有人解釋不可壞與命除了顯為音聲與否的差別外唯是風，如是則成僅有三現覺義故不應理。

།འདིར་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་གཞན་ མང་པོ་ལས་འབྱུང་བ་ལྟར་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པ་ལས་ལྷར་བཞེངས་བཞིན་པ་མངོན་བྱང་ལྔ་ པ་སྟེ། མངོན་བྱང་ལྔ་པོ་རྒྱུ་དང་། བཞེངས་ཟིན་པ་ནི་མངོན་བྱང་གི་འབྲས་བུ་སྟེ། མངོན་ 3-193 བྱང་ལས་དོན་ཚན་ལོགས་པར་ཕྱེ་བ་རུང་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། འདིར་དེ་ལྟར་མི་འཐད་དེ་ དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་རྫོགས་སྤྲོས་ཟིན་པའི་རྗེས་སུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་དབྱིངས་ ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ང་རྒྱལ་འཛིན་པ་ཡོད་ཅིང་། དེ་ཉིད་མངོན་བྱང་ལྔ་པའི་ང་རྒྱལ་འཛིན་པ་ཡིན་པས་ དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་གི་ལྷ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་སྤྲོས་མ་ཟིན་གྱི་བར་དུ་མངོན་བྱང་ལྔ་པ་ ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ལྷ་རྣམས་གསལ་འདེབས་པ་ལ་བདག་ཉིད་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ ཞེས་པ་ནས། དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་སེར་པོ་རྣམས་སུ་གྱུར་ཞེས་པའི་བར་མངོན་རྟོགས་དེ་ སྟོན་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུད་འགྲེལ་རྣམས་ཕལ་ཆེར་ནི་གོ་བླ་ལ། དཀའ་བ་རྣམས་ཅུང་ཟད་བཤད་ན། ཕྲག་པ་དྲུག་ཅེས་པ་མགྲིན་པའི་འོག་མཚམས་སྦོམ་ཤོས་ཀྱི་ཐད་ནས། དཔུང་པའི་ཚིགས་ ཀྱི་མཚམས་ཚུན་ཆད་མིའི་ལུས་ལྟར་ན། རྒྱབ་ཏུ་སོག་པ་དང་མདུན་དུ་སྒྲོག་རུས་ཡོད་པའི་ ཐད་སོར་དྲུག་ཙམ་གྱི་དཀྱུས་དེ་ཕྲག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་གཡས་སུ་མདུན་རྒྱབ་ཏུ་རིམ་པ་ གསུམ་དང་། གཡོན་དུའང་དེ་བཞིན་ཡིན་པས། རྒྱུད་འགྲེལ་དུ་མདུན་མ་གཉིས་ལ་ཤར་ དང་། རྒྱབ་མ་གཉིས་ལ་ནུབ་དང་། དབུས་མ་གཉིས་ལ་གཡས་གཡོན་གྱི་ཐ་སྙད་མཛད་དོ། ། དཔུང་པ་བཅུ་གཉིས་པ་ཞེས་པ་ནི། དཔུང་པའི་ཚིགས་མཚམས་ནས་གྲུ་མོའི་བར་གྱི་ བར་ལྷུ་ལ་དཔུང་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕྲག་པ་རེ་ལས་དཔུང་པ་གཉིས་གཉིས་གྱེས་པས་གཡས་ གཡོན་དུ་དྲུག་དྲུག་སྟེ་བཅུ་གཉིས་སོ། །གྲུ་མོའི་མཚམས་ནས་བར་ལྷུ་རེ་ལས་ཕྱག་ངར་ གཉིས་གཉིས་གྱེས་པ་སྟེ། ཕྱག་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ན་གཡས་དང་གཡོན་དུ་ཕྲག་ པ་མདུན་མ་གཅིག་ལས་དཔུང་པ་གཉིས། ཕྱག་ངར་ཕྱག་མགོ་དང་བཅས་པ་བཞི་བྱུང་སྟེ་དེ་ རྣམས་ཐམས་ཅད་ནག་པོའོ། །ཕྲག་པ་བར་མ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བྱུང་སྟེ་ཐམས་ཅད་དམར་ པོའོ། །ཐ་མ་ལ་ཡང་སྟེ་ཐམས་ཅད་དཀར་པོའོ།

此處也想到，如其他眾多處所說，從融為一體中正在生起為天尊是第五現覺，五現覺是因，生起完成是現覺果，現覺是否可分為另外科目？此處不應如是，因為在完整壇城放射完成後有持取極清凈法界智慢，彼即是持取第五現覺慢，故在未完成放射壇城王勝天眾之前即是第五現覺。 從此顯明諸天，從"我為吉祥時輪"至"成為黃色如意樹"之間顯明證悟的諸續釋大多易懂，稍解難處：所謂六肩，從嚥下最粗處至肩關節，若如人身，則背有肩胛骨前有胸骨相對約六寸長度稱為肩，又在右前後各三，左亦如是，故續釋中稱兩前者為東，兩後者為西，兩中者為左右。 所謂十二臂，從肩關節至肘的中段稱為臂，每肩分出二臂，故左右各六共十二。從肘關節處每中段分出二前臂，共二十四手，如是則左右各從前肩一處出二臂，帶手掌前臂四個，彼等皆黑色。中肩亦如是出現，皆紅色。后肩亦然，皆白色。

།འདིར་སྐུ་མདོག་ནི་གཞན་དག་སྐུ་ལུས་སྔོ་ལ་ ཞལ་རས་གནག་ཟེར་བ་སོགས་དང་། སྐུ་ལུས་ནག་པོར་བྱས་ན་གསད་བསྐྲད་ཀྱི་ལས་འབའ་ 3-194 ཞིག་པར་འགྱུར་ཟེར་བ་དང་། སྐུ་མདོག་སྔོན་པོ་དང་ཞལ་རས་ནག་པོར་གཞུང་ནས་བཤད་ ཟེར་བ་དང་། རྒྱ་གཞུང་འགའ་ཞིག་ལས་སྐུ་ལུས་ཕྱོགས་མདོག་ཏུ་བྱེད་པ་དང་། བོད་ཀྱི་བླ་ མ་འགའ་ཞིག་ཀྱང་སྐུ་མདོག་ལྗང་ཁུར་བཞེད་དོ་ཞེས་གྲགས་ན། ཕྱི་མ་གཉིས་པོ་དཀྱིལ་ འཁོར་འདི་ལ་འཐད་པ་མིན་ཞིང་ཀུན་ཏུ་གྲགས་པ་དང་འགལ་ཡང་དེང་སང་རྗེས་འབྲང་ མེད་ལ། སྔོན་པོ་དང་ནག་པོའི་ཁྱད་པར་བཤད་ན། སྤྱིར་གྲགས་ཚོད་ལ་དཔལ་ལྡན་དུས་ ཀྱི་འཁོར་ལོའི་ལུགས་ལ། སྔོན་པོ་དང་ནག་པོ་དག་བྱ་དག་བྱེད་ཀྱང་ཐ་དད་ལས་སྒྲུབ་ཚུལ་ ཀྱང་ཐ་དད་པས་ཁྱད་ཆེར་ཡོད་ལ། རྒྱུད་སྡེ་གཞན་ལས་ནི་དེ་གཉིས་ཕལ་ཆེར་མཚུངས་པར་ བཤད་དོ་ཞེས་ཟེར་ན། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་དོན་ལ་གནས་པའང་ཡིན་མོད། མཐའ་གཅིག་ ཏུ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་རྒྱུད་སོགས་ལ་མི་བསྐྱོད་པ་སྔོན་པོར་དགོས་ཀྱི་བུང་པའི་མདོག་ཏུ་ མི་རུང་བ་སོགས་རྒྱུད་སྡེ་གཞན་ལས་ཀྱང་སྔོ་ནག་ཐ་དད་པའི་སྐབས་མང་ཞིང་། རྒྱུད་འདིར་ ནི་ཁྱབ་བྱ་ཉེ་ཚེ་བ་ཁམས་དྲུག་གི་དབང་དུ་བྱས་ན། ནག་པོ་རླུང་ཁམས་བསད་བསྐྲད་གཙོ་བོ་ དང་། སྔོན་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་ལས་ཐམས་ཅད་པའམ། བསད་གསོ་གཉིས་ཀ་སྒྲུབ་ཅེས་ འབྱུང་བས་ཁམས་དྲུག་གི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་ལ། ཁྱབ་བྱེད་རྡོ་རྗེ་བཞིའི་དབང་ དུ་བྱས་ན་སྔོ་ནག་རིགས་གཅིག་པས་སྐུ་མདོག་གི་སྐབས་སུ་འདི་ལྟར་སྐུ་སྔོན་པོ་སྟེ་ཞེས་སྐུ་ ལུས་མ་གཞི་སྔོན་པོར་བཤད་པ་དང་། ཕྱག་དང་སོར་མོ་སོགས་ཀྱི་སྐབས་ནག་པོར་བཤད་ པ་དང་། གཞན་མང་པོར་མཐོན་མཐིང་ཞེས་གསུངས་པ་རྣམས་དོན་གཅིག་ཅིང་ཤར་གྱི་ཞལ་ ནག་པོ་མཆེ་བ་གཙིགས་པ་དྲག་པོ་དང་ཞེས་གསུངས་པ། སྣ་ཚོགས་ཡུམ་སེར་མོའི་ཐབས་ སུ་དགོས་པས་སྔོན་པོ་མ་ཡིན་སྙམ་ན། འདིར་སྔོ་ནག་གཅིག་ཏུ་དགོངས་པས་དེ་ཐམས་ཅད་ འདྲའོ། །གཞན་ཡང་རི་རབ་ཀྱི་ཤར་ཕྱོགས་ནག་པོའི་དོན་ལ་ཨིནྡྲ་ནཱི་ལའི་རང་བཞིན་དུ་ གསུངས་པ་ཡང་སྔོ་ནག་གཅིག་པའི་དབང་དུ་མཛད་པ་སྟེ། ནོར་བུ་ཨིནྡྲ་ནཱི་ལ་མཐིང་མདོག་ 3-195 ཏུ་ཡོད་ཀྱི། སྣག་ཚའི་ཁ་དོག་ཏུ་ནམ་ཡང་མེད་ལ། རི་རབ་ཀྱི་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱང་རླུང་ཁམས་ མཚོན་བྱེད་ནག་པོའི་དབང་དུ་མཛད་ཀྱི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་སྔོན་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིན་ན་ དབུས་སམ་འོག་གི་ཁ་དོག་ཏུ་རིགས་ཀྱི། ཤར་དུ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཕྱོགས་གཞན་ གྱི་ཟླ་སྟོབས་ལས་ཀྱང་ཤེས་སོ། །དེས་ན་གཙོ་བོའི་སྐུའི་ཆ་ཤས་ཀྱི་སྐུ་ལུས་ཞལ་རས་དཔུང་ པ་ཕྲག་པ་སོགས་སྔོན་པོ་དང་ནག་པོར་བཤད་པ་རྣམས་སྔོ་ན་སྔོ་མཉམ་དང་། ནག་ན་ནག་ མཉམ་ཡིན་གྱི་ཁ་དོག་སོ་སོ་མ་ཡིན་ནོ།

此處身色，有人說身體藍色而面相黑色等，有人說若為黑色身體則唯成殺除事業，有人說經文說藍色身和黑色面相，有些印度論著將身體作為方位色，也傳說某些藏地上師主張身色為綠色。后兩種於此壇城不應理且違背共識，但今日已無追隨者。若說藍色與黑色的差別，一般所知，在吉祥時輪傳統中，藍色與黑色所凈能凈也不同，成就方法也不同故有大差別，而從其他續部多說此二相同。雖從一面住于實義，但非定然，因為瑜伽續等中不動佛須藍色不可為蜂色等，其他續部中也多有藍黑差別處。 在此續中，就所攝區域性六界而言，黑色風界主要為殺除，藍色智慧界為一切事業或成就殺生二者，故就六界而言極為不同。就能攝四金剛而言，藍黑同類，故身色處如是說"身藍色"，說身體本色為藍，手指等處說為黑色，其他眾多處說深藍，皆為一義。說"東面黑色齜牙忿怒"，若想因需為雜母黃色之方便故非藍色，此處意趣藍黑為一故彼等皆同。 又，說須彌東方黑色義為因陀尼藍自性，也是就藍黑同一而說，因陀尼藍寶石為深藍色，從不為墨色，須彌東方也是表風界黑色，非智慧界藍色，若是則應為中方或下方之色，不應為東方，從其他方位的月力也可知。故主尊身份之身體面相臂肩等說為藍色黑色者，若藍則藍等，若黑則黑等，非各別顏色。

།འགྲེལ་ཆེན་ལས། སྐུ་མདོག་གི་སྐབས་འདིར་དེ་ ལ་དཀར་པོ་དང་ནག་པོའི་ཆོས་ཅན་ནི་ཟླ་བ་སྟེ། དམར་པོ་དང་སེར་པོའི་ཆོས་ཅན་ནི་ཉི་མའོ། ། ཞེས་གསུངས་པས་ཟླ་བའི་ཆོས་ལས་ཡབ་སྐུ་མདོག་ནག་པོ་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་རྣམ་པར་དག་པ་ དང་། ཉི་མའི་ཆོས་ལས་ཡུམ་སྐུ་མདོག་སེར་མོ་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་མཚོན་པ་སྟེ། རླུང་དང་ས་མཚོན་ པའི་སེར་པོ་དང་ནག་པོ་མ་ཡིན་ལ། ཚིག་དེ་ཡང་མངོན་བྱང་གི་ཉི་ཟླ་ལས་གཙོ་ཆེ་ཆུང་གི་ དབང་དུ་བྱས་ནས། ལྷ་ཡབ་ཡུམ་སོ་སོར་བྱུང་ཚུལ་ལོ། །དེས་ན་སྐུ་མདོག་སྔོན་པོར་བྱེད་ཀྱང་ ཐུགས་མཚོན་བྱེད་ཉིད་ཡིན་གྱི། ཁྱབ་བྱ་ཉེ་ཚེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་མཚོན་པ་མིན་ནོ། །ཁ་ ཅིག་ཐབས་ཀྱི་སྐུ་ཆུ་ཁམས་དཀར་པོ་དང་། གསུང་རླུང་ཁམས་ནག་པོ་བསྲེས་པས་ཐུགས་ རྡོ་རྗེ་སྔོན་པོ་ནི་ཡབ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྐུ་ས་དང་གསུང་མེ་བསྲེས་པས་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་དམར་ སེར་ནི་ཡུམ་མོ་ཞེས་ཟེར་ཡང་། སྔོན་པོའི་རྒྱུར་དཀར་ནག་བསྲེ་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་ དང་། སྣ་ཚོགས་ཡུམ་གསེར་མདོག་ཏུ་གསུངས་པས། དམར་སེར་ལི་ཁྲིའི་ཁ་དོག་ཏུ་བྱེད་པ་ མངོན་སུམ་དུ་འགལ་བ་དང་། རྒྱུད་འདིར་གསེར་མདོག་ཏུ་གསུངས་པ་གཞན་ཐམས་ཅད་ ཀྱང་སེར་པོ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དང་། སྔོན་པོའི་རྒྱུར་དཀར་ནག་བསྲེས་པ་མི་དགོས་ཤིང་། བསྲེས་ ཀྱང་སྔོན་པོར་འགྱུར་བར་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཡབ་ཡུམ་ནི་ཁྱབ་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་ཡིན་པས། ཉེ་ ཚེ་བའི་འབྱུང་བ་ལ་སྦྱོར་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་དང་། ས་ཆུ་སྐུ་དང་མེ་རླུང་གསུང་ལ་སྦྱོར་བའི་ལུགས་ 3-196 ལ། ཐུགས་དང་མཁའ་ཡེ་གཉིས་སྦྱོར་དགོས་པས། ཡབ་ལྗང་ཁུ་དང་ཡུམ་སྔོན་མོར་ཐལ་ བར་འགྱུར་གྱི། ཡབ་སྔོན་པོ་དང་ཡུམ་གུར་གུམ་མདོག་གང་ནས་རྙེད། ལུས་ངག་འདྲེས་པ་ ལས་ཡིད་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་བརྟག་པར་དཀའོ། །མཆེ་བ་ཕྱེད་གཙིགས་པ་ཞེས་པ་ནི། ཕྱེད་ཀ་ལྷག་མ་སྦས་པའི་དོན་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྲོ་བོ་སྲིན་པོའི་ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མཆེ་བའི་སྦོམ་ ཕྲ་དང་དཀྱུས་ཀྱི་ཆ་ལས་ཕྱེད་ཙམ་གྱི་ཚད་ཡོད་པའི་དོན་ནོ། །དེ་ལ་རྩ་ཞལ་ཞེ་སྡང་གི་ཉམས་ ཅན་དང་། གཡས་དམར་པོ་འཛུམ་ཞིང་ཟུར་མིག་སོགས་ཆགས་པའི་ཉམས་དང་། གཡོན་ནི་ ཞི་བ་སྟེ་ཁྲོ་ཆགས་གཉིས་ཀར་མེད་པར་རྣལ་དུ་གནས་པའི་ཉམས་དང་། རྒྱབ་ཞལ་ནི་ཤིན་ཏུ་ ཞི་བ་མཉམ་གཞག་ལ་གནས་པའི་ཉམས་སུ་གསུངས་ཏེ། འོན་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཆེ་བ་ཕྱེད་ གཙིགས་པར་བཤད་པས་ཁྲོ་ཉམས་ཅུང་ཟད་ནི་ཀུན་ལ་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། །ཕྱག་སོར་རེ་རེ་ བཞིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། མཐེ་བོང་སེར་པོ་སོགས་འབྱུང་བ་སོ་སོའི་ཁ་དོག་ཏུ་བྱ་བའམ། ཡང་ན་ཕྱག་སོར་གྱི་མདུན་རྣམས་ཕྱག་མཐིལ་དང་མཚུངས་པར་དམར་པོའི་ཞེས་འདོད་ཀྱང་ སྔ་མ་ལྟར་ལེགས་སོ།

大疏中說："此身色處，具白黑法性者是月，具紅黃法性者是日。"故從月法生父身色黑表清凈心金剛，從日法生母身色黃表智慧金剛，非表風地的黃黑色。此語也是就現覺日月主次而言，說明天尊父母各別生起方式。故雖作藍色身也是表心，非表所攝區域性智慧界。 有人說方便身水界白色與語風界黑色相混成心金剛藍色是父，智慧身地與語火相混成心金剛紅黃是母。然而藍色之因無需混合白黑之理由，且說雜母金色，與紅黃丹色明顯相違，此續中說金色者其他一切也唯是黃色，藍色之因不需白黑相混且混合也不定成藍色故，又父母是遍主尊故不應配區域性界，又依地水配身火風配語之理，則心與空智二者應配，則應成父綠母藍，父藍母紅黃從何而得？身語相混生意之理由也難考察。 所謂半齜牙，非謂半隱余半之義，是說忿怒羅剎身者牙齒粗細長度約有半量之義。其中主面具忿怒相，右紅面微笑斜視等具貪相，左面寂靜即無忿貪二者而住自然相，後面極寂住等持相，然說皆半齜牙，故顯皆略具忿相。手指各各圓滿，或作拇指黃等各界顏色，或說手指前面如掌心紅色，然前說為善。

།སོར་ཚིགས་ཀྱི་ཁ་དོག་རྣམས་ཚིགས་ཁོ་ནའི་ཐད་དུ། པིར་གྱི་བྲིས་པ་ ལྟར་ཕྲ་ཁྱུར་བ་རེ་བྱ། ཁ་ཅིག་ཞབས་སོར་ལ་ཡང་འདི་དག་འདོད་དེ་བརྟག་པར་བྱའོ། ། ཕྱག་མཚན་གྱི་སྐབས་རྡོ་རྗེ་དང་དྲིལ་བུ་གཉིས་རིང་ཐུང་སྙོམས་པར་ལྷ་ཉིད་ཀྱི་རང་སོར་ བཅུ་གཉིས་པ་བྱ། མེའི་མདའ་ནི་མེའི་རང་བཞིན་ཡང་ཡིན་ལ། གྲངས་ཀྱི་བརྡ་ཚིག་གི་དབང་ དུ་བྱས་ནས་གསུམ་དུ་བྱེད། དབྱུག་པ་ནི་རྡོ་རྗེའི་དབྱུག་པ་དཀར་པོ་སྟེ་ཐོད་དབྱུགས་མ་ཡིན་ ནོ། ཁ་ཊྭཾ་ག་ཁ་རྒྱས་པ་ནི། རྩེ་མོའི་རྡོ་རྗེ་རྩེ་ལྔ་རྭ་གདེངས་པའོ། །རིན་པོ་ཆེ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ཟུར་ དགུ་པ་སྟེ། རང་བྱུང་གི་ཤེལ་ལྟར་རྒྱ་གཞོགས་ཀྱི་ཟུར་བརྒྱད་ལ་རྩེ་མོ་རེ་རེ་དང་དབུས་ཀྱི་ རྩེ་སྟེ་དགུའོ། །ཚངས་པའི་མགོ་བོ་པདྨས་སྤྲས་པ་ནི། མེ་ཏོག་པདྨའི་འཕྲེང་བས་སྐྲ་མཚམས་ བཅིངས་པ་སྟེ། འགྱུར་འགའ་ལས་ཕྱག་གི་པདྨ་ཚངས་མགོས་སྤྲས་པའི་དོན་དུ་བསྒྱུར་བའང་ 3-197 ཡོད་དེ། ཚངས་པའི་དབུ་ལ་མེ་ཏོག་གི་འཕྲེང་བས་བརྒྱན་པར། འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་དང་ མཐུན་པས་སྔ་མ་ལྟར་ལེགས་ལ། མེའི་མདའ་ནི་མདའ་དམར་པོ་གསུམ་དང་། འདིའི་པདྨའི་ འཕྲེང་བ་ཆོས་རྗེ་ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོས་འཁྲུལ་སེལ་དུའང་འབྲི་བར་མཛད་དོ། །སྐུའི་རྒྱན་ གྱི་སྐབས་སུ་རྡོ་རྗེའི་རྒྱན་ཞེས་པ་ནི། ཁ་ཅིག་རུས་རྒྱན་རྡོ་རྗེའི་བཟོ་དབྱིབས་སུ་བྱེད་པ་དང་། དུས་འཁོར་ཕྱག་ཉེར་བཞི་པ་ལའང་ཐོད་སྐམ་གྱི་དབུ་རྒྱན་སོགས་མཛད་པའང་བྱུང་སྣང་སྟེ འདིར་ནི་རྡོ་རྗེའི་རྒྱན་ཞེས་པ་རྒྱུ་རིན་པོ་ཆེ་རྡོ་རྗེ་ཕ་ལམ་ལས་གྲུབ་པ་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ རྡོ་རྗེའི་གཟུགས་ཅན་གྱིས་མཚན་པ་ཡིན་ནོ། །རིན་པོ་ཆེ་རྡོ་རྗེ་ནི་སྤྱིར་ཁ་དོག་སྣ་ལྔ་ཡོད་ཀྱང་ ཕལ་ཆེར་སེར་པོར་གྲགས་པས། རྒྱན་རྣམས་ཀྱང་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་གཙོ་བོར་བྱའོ། ། རྒྱན་གྱི་རྡོ་རྗེའི་ཚད་རྣམས་ནི། སྒྲུབ་པ་པོའི་རུས་རྒྱན་ལྟ་བུ་ལ་དགོས་ཀྱི། ལྷ་སྐུའི་རྒྱན་ལ་ དེའི་ངེས་བཟུང་མི་དགོས་པར་མངོན། འདིའི་རྡོ་རྗེའི་འཕྲེང་བ་ནི། རྡོ་རྗེ་རྣམས་རྩེ་འཐུད་པའི་ དོ་ཤལ་ཡིན་ལ། སྐ་རགས་ཞེས་པ་སྐེ་རགས་ཀྱི་རྒྱན་ལ་དྲ་བ་དྲ་ཕྱེད་དཔྱངས་པའོ།

指節顏色僅在節處如筆畫般細細描繪，有人對足趾也如是主張當觀察。持物處金剛鈴二者長短相等作自身十二指量，火箭既是火性，就數字表詞而言作三，杖是白金剛杖非髑髏杖。開展的卡當嘎是頂端五股金剛豎立角。寶是九角寶，如自生晶體八個側角各一尖及中央尖共九。梵天頭飾以蓮花，是以蓮花鬘系髮際，有些譯本譯為手中蓮花飾以梵頭之義，然與世間共識相合故前說為善，火箭是三紅箭，此蓮花鬘法王大遍智者在《除錯》中也作如是書寫。 身飾處所說金剛飾，有人作骨飾金剛形狀，二十四臂時輪也見有作干髑髏冠等，此處金剛飾是指以金剛鉆寶為材，形相上也以金剛形標記。金剛鉆雖總有五色，但多以黃色著稱，故飾品也主要作金色。飾品金剛尺寸是修行者骨飾所需，天身飾似不需其定量。此金剛鬘是金剛尖相連的瓔珞，所謂腰帶是腰飾垂以網及半網。

།ཞབས་ འོག་གི་འདོད་ལྷ་ནི་ཞི་བ་ཆགས་པའི་ཉམས་ཅན་སྐྲ་ནག་པོ་དར་དང་རིན་པོ་ཆེས་བརྒྱན་པ་ ཡིན་ལ། མདའ་ལྔ་ནི་མེ་ཏོག་གི་མདེའུ་ཅན་ཡིན་ཅིང་། དེ་དག་གི་མཚོན་དོན་ནི། དགའ་ བྱེད། སྲེག་བྱེད། རྨོངས་བྱེད། སྐེམས་བྱེད། འཆིང་བྱེད་ཅེས་བཤད་ལ། དྲག་པོ་ནི་ཞི་མ་ཁྲོ། མིག་གསུམ་མཆེ་བ་ཅན། སྐྲ་ཁམ་སེར་གྱེན་བརྫེས་ལུས་སྦོམ་པ་སྟག་ལྤགས་དང་སྦྲུལ་དང་ མི་མགོས་བརྒྱན་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཞབས་ཀྱིས་མནན་པས་གནད་ལ་གཟིར་བའི་རྣམ་པར་ བསྒོམ། ཁ་ཅིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དབུ་སྐྲ་ལ་རལ་པའི་ཐོར་ཚུགས་དང་། རལ་པའི་ཅོད་ པན་གྱི་དབྱེ་བ་བྱེད་ཅིང་། ཅོད་པན་ནི་སྣེ་མོ་ཐམས་ཅད་ནང་དུ་བཅུག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་ གཞག་བྱེད་ཀྱང་ངེས་པ་ཡོད་པར་མ་མཐོང་ངོ་། །འདིར་གླང་ལྤགས་དང་སྦྲུལ་རྒྱན་སོགས་ བོར་བའི་རྒྱན་དང་མཚོན་ཆ་དགོད་པ་བྱས་ན་ལེགས་སོ། །ཞེས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཆེན་པོ་ 3-198 དོལ་པོ་པ་གསུང་སྟེ། རིགས་ལྡན་གྱི་བཀའ་ཡིན་ལ། རྒྱ་བོད་རྙིང་པ་འགའ་ཞིག་ཀྱང་བཞེད་ ཅིང་། བྱིན་རླབས་ཀྱི་འཇུག་སྒོ་ཁྱད་པར་ཅན་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སྙིང་གི་ཐིག་ལེར་བཀོད་དེ། ལོང་སྐབས་དང་བསྟུན་ནས་ནན་ཏན་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །རྒྱུད་འགྲེལ་གྱི་དངོས་བསྟན་ ལས་འདིའི་ཐད་དུ་གསལ་བར་མ་གསུངས་པས་ཆོག་གྲྭ་སོགས་དང་གཞན་ངོར་མ་བྱས་ཀྱང་ འགལ་བ་མེད་དེ། ལུང་རིག་ཤེས་པར་རློམ་པའི་སྔགས་པའི་མིང་ཅན་རྟོག་གེ་ངན་པ་དག་ ལ་ནན་ཏན་དུ་གསང་བར་བྱ་ལ། གལ་ཏེ་སྐབས་འདིར་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཕྱག་ཉེར་དྲུག་པ་ སྒོམ་ན་ནི། རྒྱན་དང་མཚོན་ཆ་དགོད་པ་ཡོངས་རྫོགས་བྱེད་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པའོ། །བཅོམ་ ལྡན་འདས་མ་སྣ་ཚོགས་ཡུམ་ནི་སྐུའི་རྒྱན་རུས་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་དང་། དཀྱུས་ཀྱི་ རྣལ་འབྱོར་ཞལ་བཞི་ཕྱག་བརྒྱད་མའི་ཕྱོགས་ལ། དབུ་སྐྲ་ཐོར་ཚུགས་ཕྱེད་པ་དང་། ཞལ་ གཅིག་ཕྱག་གཉིས་པ་ལ་དབུ་སྐྲ་གྲོལ་བའོ། །སྔོན་དུས་བཞེངས་པའི་སྐུ་འདྲ་མང་པོ་ལ་དུས་ འཁོར་ཡབ་ཡུམ་ལ་དར་ཤམ་དང་། ཁ་ཅིག་ལ་ཡུམ་གྱི་ཞབས་གཡས་འཁྱུད་སྟབས་སོགས་ ཀྱང་སྣང་བ། རྒྱ་བོད་ཀྱི་དུས་འཁོར་བ་སྔ་མ་མང་པོའི་བཞེད་པར་འདུག་ཅིང་། འགལ་བའང་ ཆེར་མེད་པ་ལྟར་སྣང་ཡང་རྒྱུད་འགྲེལ་ལས་གསལ་བར་མ་གསུངས་ཤིང་རང་ལུགས་ལ་མི་ བཞེད་དོ།

足下欲天是寂靜具貪相，黑髮以綢緞寶飾莊嚴，五箭是花箭，其表義說為：令喜、令燒、令癡、令干、令縛。忿怒是寂忿怒，三目具牙，赤黃髮上豎，身粗壯以虎皮蛇及人頭為飾，修觀二者被足踐踏而壓迫要害之相。有人對世尊發作螺髻與螺髻冠之分，說冠是將所有末端向內收等安立，然未見有定論。 此處大遍智者多羅巴說："若舍象皮蛇飾等而安置飾品武器為善。"此是持明者教言，某些印藏古德也如是主張，因為是殊勝加持入門故置於心滴，當隨閑暇勤修。續釋直接所示此處未明說故，不作于會供等及他前亦無違，當對自詡通達教理的持咒者名下惡分別者嚴加保密。若此處修二十六臂時輪，則明顯應作圓滿飾品武器安置。 世尊母雜母具五骨印身飾，依通常瑜伽四面八臂分，髮髻半豎，一面二臂則發披散。古時所造許多佛像中，時輪父母有綢帶，有些母右足抱持姿等也見有，是印藏前期諸時輪師許多主張，雖似無大違，然續釋未明說且自宗不許。

འཁོར་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ནུས་མ་བརྒྱད་ནི། ཁ་ཅིག་གོང་གི་མངོན་བྱང་ལྔ་ལས་གཙོ་བོ་ དང་ལྷན་ཅིག་བསྐྱེད་པར་འདོད་ཀྱང་། འདི་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་དང་། ཕྱག་མཚན་གྱི་བསྐྱེད་ ཆོག་གསལ་པོར་གསུངས་པས། རྒྱལ་མཆོག་གཉིས་ཀར་དུ་ནུས་མ་བརྒྱད་ས་བོན་ཕྱག་ མཚན་ལས་མི་བསྐྱེད་ན། སྒྲུབ་ཐབས་ལེའུར། ས་བོན་ཕྱག་མཚན་གསུངས་པ་དགོས་མེད་དུ་ ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། མདུན་བསྐྱེད་ཀྱི་སྐབས་སུ་དགོས་པས་སོ་ཟེར་བ་སྲིད་ཀྱང་དེ་ནི་དབང་ ལེའི་ལྷ་མཚན་དགོད་པའི་སྐབས་སུ་གསལ་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཟློས་ཏེ་གསུངས་པ་ལ་ 3-199 དགོས་པ་མེད་པས་སོ། ཁ་ཅིག་ནུས་མ་མངལ་འབྱིན་དུ་བྱེད་པ་ནི། སྔོན་ལ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ བསྐྱེད་ཆོག་གསུངས་པའི་རྗེས་སུ། གོ་རིམ་ངེས་པ་ཅན་གྱི་ཚིག་གིས་མངལ་འབྱིན་གསུངས་ པ་ཁོ་ནས་ཁེགས་སོ། །ཤེས་རིན་པ་ནི་འདི་སྐད་ཅེས། འདི་དག་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་དང་ལྷན་ ཅིག་ཏུ་བསྐྱེད་དགོས་ཏེ། མངོན་བྱང་དང་མངལ་འབྱིན་གཉིས་ཀ་ལ་མི་ཐེ་ན། མགྲོན་བཙུན་ བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི། འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་ཅི། སོང་ཡང་ཉེས་པ་གང་། སྒྱུ་ འཕྲུལ་དྲྭ་བ་དང་སངས་རྒྱས་མཉམ་སྦྱོར་དང་། ཟླ་གསང་ཐིག་ལེ་ལ་སོགས་པ་ན། འཁོར་ བསྐྱེད་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡོད་ལྟ་དགོས་ལ། འདིའི་མངལ་འབྱིན་ཡང་མངོན་བྱང་དུ་བསྡུ་བ་མ་གོ་ བའི་བབ་ཆོལ་ཡིན་ཅིང་། ཡང་བདེ་མཆོག་གི་སྙིང་པོའི་རྣལ་འབྱོར་མ་བཞི་དང་འདྲ་བའི་ ཕྱིར་ཟེར་ཏེ། ནག་པོ་སྤྱོད་པ་སོགས་མང་པོས་སྙིང་པོའི་རྣལ་འབྱོར་མ་རྣམས་མཁའ་སྦྱོར་ མཛད་ཡོད་པས་ཤིན་ཏུ་མ་ངེས་ལ། ཡང་ཕྱི་ལ་གཟའ་གཞན་རྣམས་ཉི་ཟླ་དང་། དེ་སྒྲ་གཅན་ དུ་འདུས། ནང་དུ་རླུང་བཅུ་སྲོག་ཐུར་དུ་འདུས། གཞན་ཕར་ཕྱིན་བཅུ་ཡེ་ཤེས་དང་ཤེས་རབ་ ཏུ་འདུས། ནུས་མ་བརྒྱད་པོ་སྣ་ཚོགས་ཡུམ་དང་དབྱིངས་ཕྱུག་མར་འདུས་པའི་ཕྱིར་ཟེར་བ་ ཡང་ཕྱི་ནང་སྦྱོར་ཚུལ་མ་འགྲིག་ཅིང་། དེ་དེར་འདུས་ཀྱང་དུས་གཅིག་ཏུ་བསྐྱེད་དགོས་པའི་ རྒྱུ་མཚན་མེད་ལ། སྣ་ཚོགས་ཡུམ་དང་དབྱིངས་ཕྱུག་མའི་མཚན་དོན་སྦྱར་བ་དངོས་དེ་ནུས་མ་ བཅུ་ལ་བགྲངས་པས་ནོར་རོ། །གལ་ཏེ་ནོར་ཡང་མི་ཏོ་སྟེ་བགྲོང་ངོ་ན་སྐབས་འདིར་དབྱིངས་ ཕྱུག་མ་བསྐྱེད་དགོས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །སྣ་ཚོགས་ཡུམ་ལ་ནུས་མ་རྣམས་འདུས་པའི་ རྒྱུ་མཚན་བཀོད་ན། ནུས་མ་བརྒྱད་སྒོམ་མི་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་དངོས་འགྲོ་ཉེན་ཆེ་ཡི། མངོན་བྱང་ལྔ་ལས་ནུས་མ་བརྒྱད་བསྐྱེད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་ཡེ་མི་འགྲོའོ།

關於隨從八能母，有人認為應與主尊同從前五現覺生起，然因明說此等種子與持物生起儀軌，若於二王勝中不從種子持物生起八能母，則修法品中說種子持物成無用，雖可說因前生起時需要，然在灌頂品明說佈置天相處，故重複說無用。有人作為胎出者，因先說此等生起儀軌后，以確定次第語說胎出即遮破。 遍智仁波切如是說："此等應與主尊父母同時生起，若二者皆不攝於現覺與胎出，則如賓尊。"然成其因由為何？雖成又有何過？應觀幻化網、佛平等瑜伽、月密點等中眷屬生起方式如何，此胎出亦不解為攝於現覺的亂說，又說因如勝樂四心要瑜伽母，然黑行等眾多作心要瑜伽母虛空瑜伽故極不定。又說外余行星攝於日月，彼攝於羅睺，內十風攝於上下風，餘十度攝於智慧般若，八能母攝於雜母與界自在母故。然外內配合方式不當，雖攝於彼亦無同時生起之理由，雜母與界自在母之名義直接配數為十能母故錯誤。若說雖錯不要緊要數，則此處應成需生起界自在母。 若舉雜母攝諸能母之理由，則大有直接成為不需修八能母之理由危險，絕不成為需從五現覺生起八能母之理由。

།ནུས་མ་བཅུ་ དངོས་སུ་བགྲོང་པ་ན། མཆོག་གི་ཆ་མ་དང་། ཐིག་ལེ་མ་བགྲོང་། དེ་ཉིད་ཤེར་ཕྱིན་མ་དང་། དབྱིངས་ཕྱུག་མའི་ངོ་བོ་ཡིན། ཞེས་སམ། དེ་གཉིས་སྣ་ཚོགས་ཡུམ་དུ་འདུས་ཞེས་ཟེར་ན་ 3-200 ལེགས་ཀྱི། དུས་འཁོར་པ་རྒན་པོས་ནུས་མ་བཅུ་བགྲོང་མ་ཤེས་ན་རྟ་གད་ཆེན་པོ་འབྱུང་ངོ་། ། དེ་ཡང་ནུས་མ་བཅུ་ནི་རྟགས་བཅུའི་མིང་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། རྟགས་བཅུའི་ཐ་མ་གཉིས་ལ་ མཆོག་གི་ཆ་དང་ཐིག་ལེ་ཟེར་གྱི་སྣ་ཚོགས་པའི་རྟགས་དང་རྡོ་རྗེ་དབྱིངས་ཀྱི་རྟགས་མི་ཟེར་ རོ། །ཡང་ལས་རྒྱལ་མཆོག་ཏུ་ཡང་ནུས་མ་བརྒྱད་གཙོ་བོ་དང་ལྷན་ཅིག་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ བ་ནི། ཧཱུཾ་དང་རྡོ་རྗེ་ལས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཟེར་བ་ཡིན་ན་ནི། དེ་ནི་ཁུངས་མེད་ཅིང་ཁོ་བོ་ཅག་ མི་འདོད་པས་སྒྲུབ་བྱེད་བསྒྲུབ་བྱ་དང་མཚུངས་ལ། ས་བོན་ཕྱག་མཚན་ལས་བསྐྱེད་པར་ མཚུངས་ཟེར་ན་ནི། དེ་ཡང་མ་བཤད་ཅིང་ཁོ་བོ་ཅག་མི་འདོད་དོ། །དུས་དེར་སྐད་ཅིག་གིས་ བསྐྱེད་པས་སོ་ཟེར་ན་ནི། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་ཏུ་མངོན་བྱང་ལས་བསྐྱེད་དགོས་པའི་ རྒྱུ་མཚན་ལས་རྒྱལ་མཆོག་ཏུ་སྐད་ཅིག་གིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཟེར་བར་འདུག་པས་རིག་པ་ ཤེས་པ་ཡང་འདི་འདྲ་ན། མི་ཤེས་པ་དེ་ཅི་འདྲ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ནུས་མ་རྣམས་ནི་རྒྱན་དང་ ཉམས་སོགས་སྣ་ཚོགས་ཡུམ་དང་འདྲ་ལ། ཕྱག་མཚན་གྱི་སྐབས་ཙནྡན་ནི་ཙནྡན་གྱི་ལྡེ་གུས་ གང་བའི་སྣོད་དང་། ཡོངས་འདུའི་མེ་ཏོག་ནི་ལྷའི་ཤིང་གི་ཡལ་ག་མེ་ཏོག་དཀར་པོ་དང་ བཅས་པ་དང་། དཀར་མོའི་ཕྱག་གི་སྨན་མཆོག་ནི། སྨན་གྱི་མཆོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གང་བའི་ སྣོད་ཡིན་ལ། གྲུབ་པའི་བཅུད་ལེན་ནི་འཆི་བ་མེད་པ་སྟེར་བའི་གྲུབ་པའི་དངུལ་ཆུའོ། །བདུད་ རྩིའི་འབྲས་བུ་ནི། ཨ་མྲའི་ཤིང་གི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཞེས་རྒྱ་གར་བ་ཀུན་ཏུ་གྲགས་ལ། བོད་ དག་ཨ་རུ་ར་ཡིན་ཟེར་ཏེ་མ་ཡིན་ནོ། །རྔ་ནི་རྔ་ཟླུམ་མམ་རྫ་རྔའོ། །གཙོ་བོའི་གནས་ཀྱི་ས་ གཞི་གྲུ་བཞི་ལ་སྟེང་དུ་པདྨས་ཟླུམ་པོར་བསྐོར་བའི་མཚམས་སུ་གྲུ་ཆད་དོན་པ་ལ་དབང་ལྡན་ དུ་ཆོས་ཀྱི་དུང་སོགས་འགོད་དེ། དེ་རྣམས་ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་ཧོཿལས་བསྐྱེད་པ་དང་། ཁ་དོག་དཀར་ དམར་ནག་སེར་དུ་བྱེད་པ་ནི། འདི་རྣམས་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་བཞི་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ ཀྱི་ཕྱིར་རོ།

若實數十能母，不數勝分母與點母，說"彼即是般若母與界自在母本性"，或說"彼二攝於雜母"則善。老時輪師若不知數十能母則成大笑柄。又十能母具十相名，十相末二稱勝分與點，不稱雜相與金剛界相。 又說因業王勝中亦與主尊同時生起八能母，若說因從吽與金剛生起，則無依據且我等不許，能立與所立相等。若說同從種子持物生起，亦未說且我等不許。若說因彼時剎那生起，則說壇城王勝中需從現覺生起之理由是業王勝中剎那生起，若通達理者如此，不通達者當如何哉！ 其中諸能母飾品相貌等如雜母，持物處旃檀是盛滿旃檀膏脂器，如意花是天樹枝帶白花，白母手中勝藥是盛滿種種勝藥器，成就甘露是賜不死成就水銀。甘露果，印度普遍認為是庵摩羅樹果，藏人說是訶子非是。鼓是圓鼓或瓦鼓。主尊處方形地基上蓮花環繞圓形，其間出角隅處東北方安法螺等，彼等從嗡阿吽吙生起，作白紅黑黃色，因此等即是身語意智四金剛自性故。

།དེ་ལྟར་ན་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་ནུས་མ་རྡོ་རྗེ་བཞི་དང་བཅས་པ་བསྐྱེད་པ་ནི། གཙོ་ 3-201 བོའི་གདན་གྱི་པདྨ་ལ་བཞུགས་པའི་ལྷ་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ནུས་མ་ བརྒྱད་པོ་ཡང་གཙོ་བོའི་པད་གདན་ལ་གནས་པ་གཙོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཡུམ་ཡིན་ལ། རྡོ་རྗེ་བཞི་གཙོ་ བོའི་པད་གདན་ལ་མེད་ཀྱང་གཙོ་བོའི་ས་གཞི་ལ་གནས་ཤིང་། དོན་གྱིས་གཙོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ རྣམ་འགྱུར་ཡིན་པ་དཀྱིལ་འཁོར་གཞན་འགའ་ལས་ཧེ་རུ་ཀ་རིགས་བཞི་འབྱུང་བ་སོགས་ དང་མཚུངས་སོ། །འགྲེལ་ཆེན་ལས། རང་གི་ཕྱག་རྒྱ་དང་བཅས་པ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ རྫོགས་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་བས། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་གི་གཙོ་བོ་ནི་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ ཡིན་ལ། སྣ་ཚོགས་ཡུམ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་ཡིན་ཅིང་། དེ་ལྟར་ལྔའི་བདག་ ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་དབུ་རྒྱན་ཅན་ཞེས་ཀྱང་ གསུངས་པས། གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་རྡོར་སེམས་ཡབ་ཡུམ་གྱི་ངོ་བོ་ལ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་དབུ་ རྒྱན་ཅན་དུ་གསུངས་པ་དང་། ལས་རྒྱལ་མཆོག་གི་རོ་མཉམ་སྐབས་སུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ ནམ་མཁའ་དང་བཅས་ཞེས་པ་དང་། རྡོར་དབྱིངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་མ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྙིང་ པོའི་པདྨར་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ལ་ཞེས་གཙོ་བོ་ནི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་དག་པའི་མི་བསྐྱོད་པ་དང་། སྣ་ཚོགས་ཡུམ་ནམ་མཁའ་དག་པའི་རྡོར་དབྱིངས་དབང་ཕྱུག་མའི་ངོ་བོར་གསུངས་ཤིང་། ཡང་འདི་སྐད་དུ། རྡོ་རྗེའི་རྒྱན་དང་ལྡན་ཞིང་རྒྱལ་བའི་བདག་པོའི་ཅོད་པན་ཞེས་པ་མི་བསྐྱོད་ པའི་ཅོད་པན་ནོ། །ཞེས་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ། མི་བསྐྱོད་པ་ཡབ་ཡུམ་གྱི་ངོ་བོ་ལ་མི་བསྐྱོད་པའི་ ཅོད་པན་གསལ་བར་གསུངས་སོ། །མཁས་པ་གང་དག་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་གི་གཙོ་ བོ་རྒྱུ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་མི་བསྐྱོད་པའི་ངོ་བོ་དང་། ལས་རྒྱལ་མཆོག་གི་གཙོ་བོ་འབྲས་བུ་རྡོ་རྗེ་ འཛིན་པ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་ངོ་བོ་ཡིན་གསུང་པ་དེ་ལེགས་ལེགས་འདྲ་ཡང་འགྲེལ་པའི་ཚིག་ དེས་དངོས་སུ་བཀག་ལ། ཡབ་ཡུམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རིགས་ཕན་ཚུན་འཁྱུད་པ་དང་། རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ རིགས་ཕན་ཚུན་འཁྱུད་པ་གཉིས་ཀ་འབྱུང་སྟེ། སྒྲུབ་ལེ་རེ་བཞི་པའི་འགྲེལ་པར། མཆོག་གི་ 3-202 རྒྱལ་བའི་བདག་པོའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། སྣ་ཚོགས་ཡུམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་ནི་ཕན་ཚུན་ ལུས་དང་བསམ་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ནམ་མཁའི་ཁམས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་

如是生起主尊父母及能母四金剛者，是生起安住主尊蓮座之天及眷屬，八能母亦住主尊蓮座是主尊之母，四金剛雖不在主尊蓮座而住主尊地基，實義是主尊之變化，如某些他壇城出現四部忿怒尊等相同。 大疏說："具自印，金剛薩埵圓滿。"故壇城王勝主尊是金剛薩埵，雜母亦是般若波羅蜜母，如是說"五自性世尊時輪具金剛薩埵冠"，說主尊父母金剛薩埵父母本性具金剛薩埵冠，業王勝等至處說"識與空俱"及"與金剛界自在母同於心要蓮花大樂中"，說主尊是識界清凈不動佛，雜母是虛空清凈金剛界自在母本性。 又說："具金剛飾及勝主冠"即不動佛冠，明說主尊父母是不動佛父母本性具不動佛冠。諸智者說壇城王勝主尊是因持金剛不動佛本性，業王勝主尊是果持金剛金剛薩埵本性，雖似善善然彼釋文直接遮破，出現智慧種姓互抱及識種姓互抱二者，因修品六十四釋中說："勝主智蘊與雜母智界是互相身與意，識與空界。"

།ཡང་མཁས་པ་དེ་དག་ནི་རྒྱུ་འབྲས་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་གཉིས་པོ་འདིའི་ཅོད་པན་གྱི་ལྷ་ ཡང་རྒྱས་བཏབ་ཀྱི་ལྷ་ཡིན་པར་འདོད་ཅིང་། དེ་ཡང་རིགས་མི་མཐུན་གྱི་རྒྱས་བཏབ་ཡིན་གྱི། རིགས་མཐུན་གྱི་རྒྱས་བཏབ་རྒྱུད་འདིར་བཀག་པ་ཡིན་ནོ་ཟེར་ཞིང་། དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མི་བསྐྱོད་ པ་དང་འབྲས་བུ་རྡོར་སེམས་སུ་གྲུབ་བོ་སྙམ་ན། སྐབས་འདིའི་དབུ་རྒྱན་ནི་རང་ཉིད་རིགས་ གང་ཡིན་པའི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་མཚོན་བྱེད་ཡིན་གྱི། རྒྱས་བཏབ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུད་འདིར་ གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་ལྷ་གཞན་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱས་འདེབས་བྱེད་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ པས། ལྷ་གཞན་གྱིས་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་ལ་ཚུར་རྒྱས་གདབ་པ་མི་རུང་སྟེ། འགྲེལ་ཆེན་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རིགས་ལ་ནི་རིགས་ལྔས་རྒྱས་བཏབ་པ་བཀག་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པ། དེ་བས་ན་རིགས་ཅན་ལ་རིགས་ཀྱིས་ རྒྱས་འདེབས་པ་རུང་ཡང་། རིགས་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་རིགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལ་རྒྱས་འདེབས་བྱེད་ པ་པོ་གཞན་མེད་ལ། གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་ནི་རིགས་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། རིགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ རོ། །དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡབ་ཡུམ་ནི་མི་བསྐྱོད་པའམ། རྡོར་སེམས་ཀྱི་ཚུལ་གང་སྟོན་ཡང་རུང་ རྒྱས་བཏབ་མི་དགོས་མོད་ཀྱི། རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔ་ལ་ཡང་རང་རིགས་ཀྱིས་རྒྱས་བཏབ་རུང་ བའི་སྐབས་ཤིག་ཀྱང་རྒྱུད་འདིར་གཏན་ནས་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཅི་སྙམ་ན་རིགས་ བྱེ་བྲག་པའམ་ཉེ་ཚེ་བའི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ལ་ནི་རང་རིགས་ཀྱིས་རྒྱས་བཏབ་བཀག་སྟེ། རྒྱས་ བཏབ་ཀྱི་གཙོ་བོ་ནི་དབུ་རྒྱན་དུ་འགོད་པའི་ལྷ་ཡིན་ལ། སྤྱིར་ལྷ་གང་ལ་ཡབ་ཡུམ་ཕན་ཚུན་ སྦྱོར་བ་ཡང་ཕྱག་རྒྱས་རྒྱས་བཏབ་པའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་སོ། ཁྱབ་བྱེད་ཀྱི་རིགས་ལ་ནི་རྒྱས་ བཏབ་མི་བྱེད་མོད། བྱས་ན་སུས་རྒྱས་བཏབ་ཀྱང་གཞན་རིགས་སུ་མི་འགྱུར་ཞིང་རང་རིགས་ 3-203 ཉིད་དེ་ཀུན་ཁྱབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་རིགས་མཉམ་པོ་ལ་ཁ་དོག་དང་མཚན་མི་འདྲ་བ་ འཚོལ་མི་དགོས་ཏེ། ཁ་དོག་གཅིག་པ་དང་མཚན་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱས་འདེབས་སོ། ། དེས་ན་དུས་འཁོར་རྒྱུ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ཡབ་ཡུམ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ཡེ་ཤེས་ཁམས་ཀྱི་ དག་སྦྱོར་དང་། འབྲས་བུ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ཡབ་ཡུམ་ལ་རྣམ་ཤེས་དང་ནམ་མཁའི་དག་སྦྱོར་ལྟ་ བུར་གསུངས་པ་ནི། རིགས་ཀྱི་རྩ་བ་ཡེ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་སོ་སོར་མཐུན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ པའམ། རྡོར་སེམས་ལ་ཡེ་ཤེས་དང་། མི་བསྐྱོད་པ་ལ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་བརྡར་བཏགས་པའི་བརྡ་ ཆད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་གྱི། དོན་ལ་དེ་གཉིས་ནི་ཉེ་ཚེ་བའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་མ་ཡིན་གྱི། ཕུང་ཁམས་སོ་དྲུག་ཐམས་ཅད་ལ་ཉེ་རིང་མེད་པའི་དག་པ་ཅན་ཡིན་ནོ།

又彼等智者認為此二因果持金剛冠中天亦是加持天，且是異種加持非同種加持，此續中遮止同種加持，由此認為成立為因不動果金剛薩埵。然此處頭冠是表示自身何種種姓之本性，非是加持，因為此續中主尊父母自性成就為加持一切其他諸天者，故不應其他天反加持主尊父母。 大疏說："遮止五種姓加持自性種姓，因是諸佛能生者故。"是故雖可種姓者以種姓加持，然唯種姓非種姓者無他能加持者，主尊父母唯是種姓非種姓者故。時輪父母示現不動佛或金剛薩埵相皆可不需加持，然此續中並非全無五勝部亦可自種姓加持之機。 何以故？遮止別別種姓或區域性勝者以自種姓加持，因加持主尊是安置為頭冠之天，且總之任何天父母互合亦屬印加持攝。雖不對遍主種姓作加持，若作則誰加持亦不成他種姓且即是自種姓，因是遍主故。自種姓相等不需尋求色相不同，以同一顏色同一標誌即加持。 故說時輪因持金剛父母智蘊智界清凈瑜伽，果持金剛父母識與虛空清凈瑜伽等，是就種姓根本智識各別相順而言，或就金剛薩埵標智慧、不動佛標識之術語而言，實義彼二非是區域性智慧識，是於三十六蘊界無親疏之清凈者。

།ཕྱིའི་དཀྱིལ་འཁོར་ ལ་འགོད་བྱའི་འཁོར་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ན། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་ཁམས་ཁོ་ན་དང་། འཁོར་ མི་བསྐྱོད་པ་ཡིན་ན། རྣམ་ཤེས་ནམ་མཁའ་ཁོ་ནའི་དག་པ་ཅན་ཡིན་པས། དེ་འདྲ་ནི་རིགས་ བྱེ་བྲག་པའི་རྡོར་སེམས་དང་མི་བསྐྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་བུ་པདྨ་གདན་ཅན་གྱི་ལྷའི་སྐབས་ སུ་ནི་ངེས་པར་དགོས་སོ། །དེ་ཡང་ཅི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེར་མ་ཟད་ད་ལྟ་གསུང་དབང་གི་དཀྱིལ་ འཁོར་ལ་བུམ་པ་བཅུ་བཀོད་པ་ཡིན་ཡང་པདྨ་གདན་ཅན་ནམ་དཔལ་ལྡན་རྒྱུ་སྐར་ལ་ནི། ལྷ་ སྐུར་དངོས་སུ་བཞེད་དགོས་པ་ཡིན་ཅིང་། དེ་དག་ཀྱང་ནུས་མ་བཅུའི་ཐབས་སུ་འགྱུར་བས། དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའི་རྣམ་འགྱུར་མི་འདྲ་བ་བཅུ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་སྐུ་མདོག་ ཐ་དད་པ་དང་ཞལ་བཞི་ཕྱག་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་བྱ་ཞིང་། ཕྱག་མཚན་ནི་དུས་ འཁོར་ཕྱག་བརྒྱད་པ་དང་འདྲ་བར་རུང་ངམ་སྙམ་མོ། །དེ་ཡང་སྙིང་གའི་རྩ་བཅུ་རྣམ་པར་ དག་པ་ནུས་མ་བཅུ་དང་། རྩ་དེ་ལ་སྤྱོད་པའི་རླུང་དང་ཁམས་བདུད་རྩི་འདྲེས་པ་རྣམ་པར་ དག་པ་ནི་ཡབ་བཅུར་འགྱུར་ཞིང་། འདི་ལ་ནི་གཙོ་མོ་སྣ་ཚོགས་ཡུམ་ལས་ལོགས་སུ་མཆོག་ གི་ཆ་མ་དང་ཐིག་ལེ་མ་བསྒོམ་དགོས་པ་ཡིན་པས། དེ་དག་ཀྱང་སྟེང་འོག་ཏུ་འགོད་ལ། འོན་ 3-204 ཀྱང་ཡབ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་དང་ཕྱག་མཚན་ནི། བསྡུས་པའི་རྒྱུད་འགྲེལ་པ་དང་བཅས་པར་ གསལ་བར་མ་གསུངས་ལ། རྩ་བའི་རྒྱུད་དེང་སང་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པས་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་ ཁ་ཚོན་གཅོད་པར་དཀའོ། །མི་བསྐྱོད་པ་དང་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་དག་ཀྱང་གཙོ་བོའི་ བཞུགས་གནས་ཀྱི་སྟེང་དང་འོག་ཏུ་འགོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཅིང་། པདྨའི་གདན་ཅན་གྱི་དཀྱིལ་ འཁོར་ལ་གསུང་དབང་གི་སྐབས་ཀྱི་བུམ་པ་བཅུའི་རང་བཞིན་ལྷ་བཅུར་བཞེངས་ཀྱང་དག་ པ་གཞན་ལ་བལྟོས་ནས་བདེ་གཤེགས་འཕར་མའི་བར་གྱི་རེ་མིག་རྣམས་སུ་བུམ་པའམ་ཐོད་ པ་ལྷག་པོར་འགོད་ནི་དགོས་སོ། །འོ་ན་པདྨ་གདན་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་ཡབ་ལྔ་ཡུམ་ལྔར་ བཤད་པས་རིགས་དྲུག་ཅི་ལྟར་འབྱུང་སྙམ་ན། དུས་འཁོར་ཉིད་རྡོར་སེམས་སུ་བཞེངས་པའི་ ཚེ། མི་བསྐྱོད་པ་འཁོར་ཡིན་པས་སྟེང་དང་། མི་བསྐྱོད་པར་བཞེངས་པའི་ཚེ་རྡོར་སེམས་ འཁོར་ཡིན་པས་འོག་ཏུ་འགོད་དེ། དུས་མཉམ་དུ་འཁོར་སངས་རྒྱས་ལྔ་རེ་ཁོ་ན་འབྱུང་བ་ལ་ དགོངས་སོ།

若是外壇城所置眷屬金剛薩埵，則唯是智慧蘊界清凈；若是眷屬不動佛，則唯是識空清凈，故彼等是別別種姓金剛薩埵與不動佛，此等於蓮座天處必定需要。 何如者？不僅如此，今語自在壇城雖置十瓶，然于蓮座者或吉祥星宿，必須直接許為天身，彼等亦成為十能母方便，是吉祥時輪自身十種不同變化，然應作不同身色及四面八臂等相，持物或可如時輪八臂。又心十脈清凈為十能母，行於彼脈之風與甘露界和合清凈成為十父，此中需離雜母外另修勝分母與點母，彼等亦置上下。 然諸父名號與持物，略續及疏中未明說，根本續今非行境故難以確定如是。不動佛與金剛薩埵亦應置於主尊住處上下，蓮座壇城于語自在處雖建立十瓶自性十天，然就其他清凈觀之，仍需于善逝增上間格中額外接瓶或髑髏。 若想蓮座者說為五佛父五佛母，六種姓如何出現？時輪自身建立為金剛薩埵時，不動佛是眷屬故置上，建立為不動佛時金剛薩埵是眷屬故置下，意指同時唯出現眷屬五佛。

།ཡང་ནམ་མཁའ་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ལ་ཁྱབ་བྱེད་ཀྱི་རིགས་ཡིན་པས་ཁྱབ་སྟེ། ཁྱབ་ བྱ་འབྱུང་བ་བཞི་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་ན། ཁྱབ་ཚུལ་ལ་ཡིན་པས་ཁྱབ་པ་དང་། ཡོད་པས་ ཁྱབ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། དེ་གཉིས་པོ་གཞན་བཞི་པོ་ལ་ཁྱབ་པ་ནི། ལྷན་ཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་ ཚུལ་ཏེ་ཐ་དད་པའི་ཚུལ་ཅན་ཡོད་པའི་ཁྱབ་བྱེད་ཡིན་ལ། བཞི་པོ་ནམ་མཁའ་དང་ཡེ་ཤེས་མ་ ཡིན་པས་ཡིན་པའི་ཁྱབ་བྱེད་དུ་མི་འགྱུར་ཞིང་། འདི་ནི་ཁྱབ་བྱེད་ཀྱི་མིང་ཅན་ཉི་ཚེ་བར་ གཏོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་རིགས་མེད་པ་ནི་ཕུང་ཁམས་སོ་དྲུག་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ ཉིད་ཡིན་ལ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དང་། ཕུང་ཁམས་སུ་སྣང་བ་ གཞན་རྣམས་དང་། རྣམ་ཤེས་རང་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་ཤེས་ཉིད་ཁོ་ནའི་རྫས་ལས་གཞན་དུ་མེད་ ཅིང་། ཡེ་ཤེས་ལས་གཞན་དུ་རྣམ་ཤེས་ཀྱང་མེད་པས། དེ་མཚོན་བྱེད་དུ་ལྷ་གཞན་ཐམས་ ཅད་ཀྱང་གཅོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་འཕྲུལ་ཡིན་ཅིང་། གཙོ་བོ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་བའི་ཡིན་ 3-205 པས་ཁྱབ་པའི་ཁྱབ་བྱེད་འདི་ནི་ཁྱབ་བྱེད་དངོས་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ལྷ་སུམ་ ཅུ་རྩ་བདུན་ལ་ཡང་ཁྱབ་བྱེད་རྡོར་སེམས་དང་ཁྱབ་བྱ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་འབྱུང་བའི་གནད་ དེ་ཡིན་ལ། དེས་ན་ཕལ་ཆེར་དུས་འཁོར་ལུགས་ལ་རིགས་ལྔ་ལ་རིགས་མི་མཐུན་གྱི་རྒྱས་ བཏབ་དང་། ལྷ་གང་ལ་ཡང་རིགས་མི་མཐུན་གྱི་ཕྱག་རྒྱའི་འཁྱུད་ཚུལ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཐག་ ཆོད་བྱེད་པ་དང་། ལ་ལ་དག་རྒྱུ་མཚན་མི་སྨྲ་བར་སྤྱིར་བཏང་དམིགས་བསལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ ཟོལ་འཇོག་བྱེད་པ་དང་། གཞན་དག་གཉིས་ཀར་ལ་ཐེ་ཚོམ་བཞིན་དུ་གཉིས་ཀ་འགོག་པ་ ལྟར་བྱས་ནས། རང་ལུགས་མི་འཇོག་པ་སོགས་དང་། དུས་འཁོར་དུ་རང་རིགས་གཞན་ རིགས་སུ་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་ས་ཆུ་མེ་རླུང་ནམ་མཁའ་ཡེ་ཤེས་དྲུག་པོའི་དབྱེ་བས་བརྩི་ པ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་ལ། ཆོས་གྲགས་པ་ནི་བདེ་བ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་གཞན་རིགས་ཁོ་ན་དགོས་ སོ་སྙམ་པ་བློ་ལ་བཞག་ཅིང་། འདིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་ཁམས་དང་ནམ་མཁའ་རྣམ་ཤེས་སྦྱར་ བ་གསལ་བར་གསུངས་པས་གཏམ་གྱིས་འཕོངས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་སུ་མཉམ་ཡང་ཕུང་པོ་དང་ ཁམས་ཀྱི་རིགས་ཐ་དད་དུ་བྱུང་བས་གཞན་རིགས་སོ་ཞེས་ཅི་ཏོལ་སྨྲས་ནས། གཞན་ལ་མེད་ པའི་ལེགས་བཤད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྒྲོག་ཅིང་། དགག་སྒྲུབ་ཟིང་ཟིང་པོ་བ་དུ་མ་བྱེད་དོ། །ཕུང་པོ་ དང་ཁམས་རིགས་གཞན་དུ་རྩི་བ་ནི། དུས་འཁོར་བ་ལ་སྔོན་མེད་ཀྱི་གཏམ་དུ་སྣང་ལ། དེའི་ ཚེ་དབང་ཡུལ་རིགས་གཞན་དང་། ལས་དང་བྱ་བ་ཡང་རིགས་གཞན་དུ་འགྱུར་རོ།

若想虛空智慧二者因遍主種姓故遍攝，因遍攝所遍四大故。遍攝方式有以是遍攝與以有遍攝二者，彼二者遍攝其他四者，是和合方式即具差別方式之有遍主，四者非是虛空與智慧故不成是遍主，此屬於區域性遍主名者。 無種姓法性是三十六蘊界一切之法性，一切法性亦唯是彼，蘊界所現其他諸法及識自身亦無異於識性之實，智慧外亦無識，故表示此義一切其他諸天亦是主尊自身幻化，主尊自身遍現一切之是遍主，此是真實遍主。故於三十七天金剛薩埵亦有遍主金剛薩埵與所遍金剛薩埵出現之要義。 故多數於時輪派斷定五種姓唯異種姓加持，及任何天唯異種姓印抱持方式，有些不說理由而置總別，其他有些懷疑二者同時遮止二者而不立自宗等，時輪中說自種姓他種姓一切皆唯以地水火風空智六者分別計數，然法稱認為為生樂故唯需他種姓置於心中，此處明說配合智慧蘊界與虛空識故語窮，說雖同爲智慧然因蘊與界種姓異故為他種姓，而宣說是他無之善說，作諸雜亂破立。計蘊與界為他種姓，於時輪派似為前所未有之語，爾時根境亦成他種姓，業與作業亦成他種姓。

ཡབ་དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་ཡུམ་སྒྲོལ་མས་འཁྱུད་ཀྱང་། ཕུང་ཁམས་ཀྱི་རིགས་ཐ་ དད་པའི་ཕྱིར་གཞན་རིགས་སུ་འགྱུར་བས། ལྷ་མོ་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་འཁྱུད་པ་ལ་ལྟ་སྨོས་ ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། མཐར་རང་རིགས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ། །ད་ནི་མང་དུ་སྨྲས་ པས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྒྱུ་རྡོར་འཛིན་གྱི་སྐབས་སུ། ཡབ་མི་བསྐྱོད་པ་ལ་ཡུམ་ཤེས་ཕྱིན་ མའི་ངོ་བོ་དང་། འབྲས་བུ་རྡོར་འཛིན་གྱི་སྐབས་སུ། ཡབ་རྡོར་སེམས་ལ་ཡུམ་དབྱིངས་ཕྱུག་ 3-206 མས་འཁྱུད་ཟེར་བ་སོགས་ཀྱང་རང་གང་སྨྲས་པར་ཟད་དེ་ལུང་དང་དངོས་སུ་འགལ་བའི་ ཕྱིར་རོ། ། ད་ནི་དཀྱུས་ལ་འཇུག་སྟེ། གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་དུ་མ་ཟད་ནུས་མ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་ཀྱང་རྡོར་ སེམས་ཀྱི་དབུ་རྒྱན་ཅན་རྡོར་སེམས་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་ཡུམ་ཡིན་ལ། ནུས་མ་མཆོག་གི་ཆ་མ་དང་། ཐིག་ལེ་མ་ནི་རིམ་བཞིན་ཡེ་ཤེས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་ཡིན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ སྣ་ཚོགས་ཡུམ་ཉིད་ལ་འདུས་པས། དེ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ན་གསུམ་འདུས་པའི་རང་བཞིན་ ནོ། །ནུས་མ་བརྒྱད་པོ་འདི་རྣམས་པདྨ་གདན་ཅན་གྱི་སྐབས། གཙོ་བོའི་པདྨ་ལས་གཞན་པདྨ་ དམར་པོ་དང་ཟླ་བའི་གདན་རེ་རེ་ལ་བཞུགས་པ་ཡིན་ལ། འོད་ཟེར་འཕྲེང་བ་ལས་ཀྱང་དེ་ བཞིན་དུ་གསུངས་མོད། དཀྱུས་སུ་བྱེད་པ་གསུང་དབང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་གཙོ་བོའི་པད་ འདབ་ཉིད་ལ་འགོད་པ་ཡིན་ཅིང་། གཙོ་བོའི་པད་འདབ་ཀྱི་སྟེང་དུ་པདྨ་གཞན་བྱེད་པ་ནི་ མཚན་བརྗོད་མངོན་རྟོགས་སོགས་ན་ཡོད་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་མི་ལེགས་སོ།། །། གཉིས་པ་འཁོར་ལོ་རྣམ་བཞིའི་ལྷ་ཚོགས་སྤྲུལ་པ་ལ། སྔོན་འགྲོ་རྗེས་ཆགས་ཀྱི་མཛད་ པ་དང་། དངོས་གཞི་ལྷ་ཚོགས་ཉིད་བསྐྱེད་པའོ།

我來為您翻譯這段藏文： 因此，即便是如同尊父不空成就被尊母度母所擁抱，由於蘊界的種類不同的緣故會變成其他種類，更何況被其他女神擁抱呢？最終不可能有同種類的手印。現在說那麼多又有什麼用呢？如此在因金剛持的階段，尊父不動佛是般若佛母的本性，在果金剛持的階段，尊父金剛薩埵被尊母法界自在母擁抱等說法也只是自說自話而已，因為這與經典和實際相違背。 現在進入正文：不僅主尊父母，八位能母也都是具有金剛薩埵頭飾的金剛薩埵種性的佛母，其中最勝分母和明點母分別是智慧和般若波羅蜜多，都包含在世尊母種種佛母之中，因此從不同方面來說，這是三者合一的本性。這八位能母在蓮花座的場合，除了主尊的蓮花之外，各自安住在紅蓮花和月輪座上，《光明鬘》中也是如此說的。但在正行中，在語自在壇城中是安置在主尊蓮花瓣上的，在主尊蓮花瓣上再做其他蓮花雖然在《聖號唸誦現觀》等中有記載，但這是極不妥當的。 第二，關於四輪諸尊眾的化現，有前行隨欲的事業和正行諸尊眾本身的生起。

།དང་པོ་ནི། འདོད་ཆགས་ཆེན་པོས་གདུལ་ བར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཞེས་པ་ནས། དེ་ལས་ཀྱང་སླར་ལྡོག་ནས་རང་ཉིད་ལ་ཞུགས་ ཞེས་པའི་བར་ཏེ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལས་དབང་ཡུལ་དང་ བཅས་པ་ཞེས་པ་ནི། ཆོས་དབྱིངས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་གདོད་ནས་རྣམ་པར་དག་པའི་ངོ་ བོར་གྱུར་པའི་དོན་དམ་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ལས་དབང་བྱ་བ་དང་བཅས་པ་རྣམས་དོན་ དམ་ཡེ་ཤེས་ལྷ་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་གདོད་ནས་བཞུགས་པ་དེ། ཡིད་ཀྱིས་ཀྱང་དཀྱིལ་ འཁོར་གྱི་ལྷ་ཚོགས་སུ་གསལ་བཏབ་པའི་ལྷ་ཚོགས་རྣམས་རང་ཉིད་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་སྐུར་ གསལ་བ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཐ་མལ་བའི་རྗེས་ཆགས་དང་རྣམ་པར་མཐུན་པར་ 3-207 ཡབ་ཀྱི་སྐུ་ལས་ལྷ་རྣམས་སྤྲོས་ཏེ་ཡུམ་ལ་བསྟིམ་པ་ནི། ཡབ་ཀྱིས་ཡུམ་ལ་ལྷག་པར་རྗེས་སུ་ ཆགས་པ་བསྐྱེད་པས་ཡུམ་གྱི་སྐུ་ལའང་རྗེས་ཆགས་རྒྱས་པ་མཚོན་ཅིང་། ཡང་དེ་དག་ཡུམ་ གྱི་སྐུ་ལས་སྤྲོས་ནས་ཡབ་ཀྱི་སྐུ་ལ་བསྟིམ་པ་ནི་ཡུམ་གྱིས་ཡབ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ལྷག་ པར་བསྐྱེད་པས་ཡབ་ཀྱི་རྗེས་ཆགས་ཀྱང་ལྷག་པར་རྒྱས་པ་མཚོན་པའོ། གཞན་ཡང་ཡབ་ ཡུམ་ཕན་ཚུན་གྱི་སྐུ་ལས་སྤྲོས་པའི་དགོས་པ་ནི། འབྲས་བུ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡབ་ཡུམ་གྱི་སྐུའི་ བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་འོད་ཟེར་གཉིས་འདུས་པ་ལས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དུའོ། དང་པོ་ཡབ་ཀྱི་སྐུ་ ལ་ཞུགས་པ་དང་། དེ་ནས་ཡུམ་གྱི་སྐུ་ལ་ཞུགས་པ་གཉིས་ཡིན་ལ། སླར་ཡང་ཡབ་ཀྱི་སྐུ་ལ་ ཞུགས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སུ་ཞུ་བའི་ཆེད་དོ། །འདིར་འདོད་ཆགས་ཆེན་པོས་གདུལ་ བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་པོའི་སངས་རྒྱས་ལ་གཞུག་པའི་ཆེད་ཅེས་གསུངས་པ་འདི། སྦྱང་ བྱ་དང་རྫོགས་རིམ་གྱི་སྐབས་སུ་གསུངས་པའི་ཆེད་དུ་མི་འབྱོར་ལ། སྦྱངས་འབྲས་ཀྱི་སྐབས་ ལས་འོས་མེད་ཀྱང་། རང་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་བྱ་ལ་སྦྱོར་རམ་མི་སྦྱོར་ཞེ་ན། གཙོ་བོར་འདི་ནི་སྔོན་ བྱུང་སྟོན་པའི་མཛད་པ་དང་མཐུན་པར་རྗེས་འཇུག་རྣམས་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ཡིན་ལ། སྒྲུབ་པ་པོ་རང་ཉིད་སངས་རྒྱས་པའི་ཚེ་ཡང་ཆགས་ཆེན་གྱི་གདུལ་བྱ་འདུལ་བར་འགྱུར་བའི་ མཛད་པ་དང་ཡང་ཤུགས་ལ་སྦྱོར་རོ། །དེ་ཡང་སྔོན་སྟོན་པས་རྒྱུད་གསུངས་པའི་ཚེ་དཀྱིལ་ འཁོར་ཆེན་པོ་སྤྲུལ་པ་ནའང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཞལ་མེད་ཁང་དུ་མངོན་བྱང་ལྔ་ལས་གཙོ་བོའི་ སྐུར་བཞེངས་པ་ནས། ཉེར་བསྡུའི་བར་གྱི་རིམ་པ་འདི་དག་དངོས་ཀྱི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་ གསལ་པར་བསྟན་པ་ཡིན་པས། དེ་དུས་རྗེས་ཆགས་ཀྱི་སྤྱོད་པས་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ སྤྲུལ་པར་མཛད་པ་དེ་དང་མཐུན་པར་བསྒོམ་ཞིང་། མོས་པ་ཡང་བྱེད་དགོས་པའོ།

第一是：從"以大貪慾所應調伏的眾生"開始，到"復又返回融入自身"為止。所說的"清凈的蘊界處及根境等"，是指法界如來藏本來清凈本性的勝義蘊界處及根境等，這些本來安住于勝義智慧天身壇城中，以意識觀想為壇城諸尊眾的諸尊眾，融入自身時輪身之中。 這也是與世俗隨欲相應，從尊父身放射諸尊融入尊母，這表示尊父對尊母生起殊勝隨欲，使尊母身中的隨欲也增長；又從尊母身放射這些尊眾融入尊父身，表示尊母對尊父生起殊勝隨欲，使尊父的隨欲也殊勝增長。另外，從尊父尊母互相身中放射的必要性是：爲了從果位諸尊的因——尊父尊母二身的菩提心光明和合中成就。 首先融入尊父身，然後融入尊母身這兩個階段，又再次融入尊父身，是爲了融化為菩提心。這裡所說的"為使大貪慾所應調伏的眾生趣入本初佛"，這不適用于所凈除和圓滿次第的階段，雖然必須在凈除果位的階段，但是應不應當配合自己所應獲得的呢？主要是這是隨順往昔佛陀事業而修持的方式，在修行者自己成佛時，也間接配合調伏大貪眾生的事業。 而且，在往昔佛陀宣說密續時化現大壇城時，從在智慧宮殿中以五現等覺成就主尊身開始，直到收攝為止的這些次第，都明顯顯示給實際的所化眾生，因此當時以隨欲行為化現眷屬壇城，應當與此相應地修持，也要生起信解。

གཉིས་པ་དངོས་གཞི་འཁོར་གྱི་ལྷ་ཚོགས་བསྐྱེད་པའི་སྐབས་སུ་འདི་ལྟར་གོ་དགོས་ཏེ། འདི་ལ་སྔོན་དུ་དོགས་པ་དཔྱད་པ་དང་། ལྷ་ཚོགས་ཇི་ལྟར་སྤྲོ་བའི་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། 3-208 སྐབས་འདིར་འགྲེལ་ཆེན་ལས། ཞུ་བ་ཟླ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་རང་གི་རྡོ་རྗེ་ནས་སྤྲོས་ཏེ། རང་ གི་རིག་མའི་པདྨར་དེ་རྣམས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ལས་ལྷ་དང་ལྷ་མོའི་ཚོགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པས། ཁ་ཅིག་མཁའ་ནང་དུ་གཞལ་ ཡས་ཁང་བསྐྱེད་པར་བཞེད། གཞན་དག་རྟེན་ས་བོན་དང་ཕྱག་མཚན་ལས་བརྟེན་པ་ལྷ་སྐུ་ སྐྱེད་དོ་ཞེས་འབྲུ་གནོན་ལ། དེ་ལ་མང་པོ་ཞིག་རྟེན་གཞལ་ཡས་ཁང་དང་བརྟེན་པ་ལྷ་ལ་ འཇོག་པ་སྔགས་པ་སྤྱི་ལ་གྲགས་པ་དང་འགལ་ཞེས་འགོག ཁ་ཅིག་གསང་འདུས་ཡེ་ཤེས་ ཞབས་ལུགས་ཀྱི་སྙིང་རྗེའི་དབང་བསྐུར་གྱི་རིག་པ་འདིར་སྦྱོར་བར་རློམ་ནས། དཀྱིལ་འཁོར་ རྒྱལ་མཆོག་གི་ལྷ་ཚོགས་སྤྲོ་བ་རྣམས་ཕྱིའི་གཞལ་ཡས་ཁང་ལ་མི་བྱེད་པར་མཁའ་ནང་གི་ གཞལ་ཡས་ཁང་དུ་ལྷ་སྤྲོ་བའི་དོན་ཡིན་ཞེས་འཆད་ན། རྒྱུད་འགྲེལ་གྱི་སྔ་ཕྱི་གང་དུའང་ མཁའ་ནང་དུ་གཞལ་ཡས་ཁང་སྒོམ་པའི་གསལ་ཁ་མེད་ཅིང་། འདིར་བསྐྱེད་ན་ཕྱིས་ཕྱི་རོལ་ ཏུ་སྤྲོ་དགོས་པ་ལས་སྤྲོ་བའི་ཚིག་ཀྱང་ཡེ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། རིག་པས་ཀྱང་མཁའ་ནང་དུ་ལྷ་ རྣམས་དུས་གཅིག་ལ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ན། གཞལ་ཡས་ཁང་སྒོམ་པ་འཐད་ཀྱང་། འདིར་ནི་ མངལ་གྱི་ཟླ་བ་རྣམས་དང་བསྟུན་ནས་ལྷ་རྣམས་སྡེ་ཚན་རེ་རེ་དུས་གཅིག་ཏུ་སྐྱེད་ཅིང་། བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཕྱིར་འབྱིན་པ་ཡིན་པས། འདིའི་རིགས་ལ་གཞལ་ཡས་ཁང་མི་ཐོབ་པོ། ། དུས་གཅིག་ཏུ་བསྐྱེད་ཕྱིན་ཆད་རིམ་ཅན་དུ་སྤྲོའམ་བྱུང་རྫོགས་སུ་སྤྲོ་ཡང་གཞལ་ཡས་ཁང་ བྱེད་པ་ལ་མི་བདེ་བ་བསྐྱེད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་དུས་གཅིག་ཏུ་མི་བསྐྱེད་པ་ལ་སྤྲོ་ཚུལ་ཇི་ ལྟར་བྱེད་ཀྱང་གཞལ་ཡས་ཁང་མི་དགོས་སོ། །དེས་ན་སྐབས་འདིར་གཞལ་ཡས་ཁང་མི་ སྒོམ་པ་ཉིད་དུ་ངེས་ལ། ས་བོན་ལ་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་འཇོག་པ་ཡང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འགལ་བ་ ནི་མེད་དེ། རྒྱུ་ལ་རྟེན་དུ་འཇོག་པ་དང་འབྲས་བུ་ལ་བརྟེན་པར་འཇོག་པའི་སྐབས་མང་བའི་ ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་དེ་འདྲ་འདིར་སྐབས་ཀྱི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་བས་དེ་ཡང་མིན་ནོ།

第二，在正行眷屬諸尊眾生起階段應當如此理解。這包括首先考察疑問和諸尊眾如何放射的方式。 第一，在此處《大疏》中說："融化成月輪者從自己金剛中放射，在自己明妃蓮花中，從那些完全轉變中出現具有所依能依性相的天尊天母眾壇城。"因此，有些人主張在虛空中生起宮殿。其他人則強調從所依種子和手印生起能依天身。對此，許多人反駁說，將所依定為宮殿、能依定為諸尊與密咒師普遍共識相違。有些人自以為是地將《密集》智足派的悲心灌頂的理趣應用於此，解釋說不在外部宮殿中放射壇城勝尊的諸尊眾，而是在虛空中的宮殿中放射諸尊。 然而，在續部和疏釋的前後任何地方都沒有明確提到在虛空中修持宮殿，而且如果在此處生起，之後就需要向外放射，但卻完全沒有放射的文字；從理趣上說，如果在虛空中同時生起諸尊，修持宮殿是合理的，但此處是配合胎月而每次生起一組諸尊，生起后立即向外放出，因此這種情況下不應有宮殿。一旦同時生起后，無論是次第放射還是圓滿放射，在不適合建立宮殿的情況下不同時生起，無論如何放射都不需要宮殿。 因此，在此處確定不修持宮殿，而將種子稱為所依也並非完全矛盾，因為有許多場合將因稱為所依、果稱為能依。然而，這種解釋也不符合此處的意義。

།ཡང་ 3-209 མཁའ་ནང་གི་གཞལ་ཡས་ཁང་དུ་ལྷ་སྤྲོ་བའི་དོན་དུ་འཆད་པ་ནི། དུས་འཁོར་བ་ཐམས་ཅད་ དང་མི་མཐུན་པའི་གྲགས་པའི་ཚད་མས་གནོད་ངེས་ཤེས་པ་ནི་ཡིན་ཅིང་། གཞན་ཡང་ལྷ་ རྣམས་དུས་གཅིག་ཏུ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ན། སྦྱང་བྱ་ཟླ་བ་སོ་སོ་དང་སྦྱར་ནས་རིམ་པས་བསྒོམ་ དགོས་པར་གསུངས་པ་དང་འགལ་ཞིང་། ལྷ་རྣམས་རིམ་པས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་མཁའ་ནང་དུ་ བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་ལན་གྲངས་མང་པོར་སྤྲོ་དགོས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་དང་མཁའ་ དཀྱིལ་གྱི་གཞལ་ཡས་ཁང་དུ་ལྷ་རྣམས་ཁྲོམ་འཚོགས་པ་ལྟར་རིམ་པས་འཇུག་པ་འདི་འདྲ་ སྔོན་མེད་པའོ། །ཡང་གཞན་ཁ་ཅིག་མཁའ་ནང་དུ་གཞལ་ཡས་ཁང་བསྐྱེད་པ་ལ་རྒྱུ་མཚན་ ཁྱད་པར་ཅན་གཞན་ཡོད་དེ། འདིར་ང་ནི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་དོན་དུ་མངལ་དུ་འཇུག་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པས་ བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྒྲུབ་ཐབས་གསུངས་པ་ཞེས་འབྱུང་ཞིང་། དེའི་དོན་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་ ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་ཞུགས་པ་དང་མཐུན་པར་བསྒོམ་དགོས་པ་ཡིན་ན། རྒྱ་ཆེ་རོལ་པར་ཡུམ་ གྱི་ལྷུམས་སུ་ཁང་བརྩེགས་རིམ་པ་གསུམ་པ་ཙནྡན་སྦྲུལ་གྱི་སྙིང་པོའི་རང་བཞིན་སོགས་ གསུངས་པས་སོ། །ཟེར་རོ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་སྐྱེ་བའི་ཆོ་འཕྲུལ་སྟོན་པ་དང་ མཚུངས་པར་ལྷའི་བསྐྱེད་ཆོག་བསྒོམ་ཞེས་རང་ཉིད་མ་འོངས་པ་ན་འཚང་རྒྱ་འགྱུར་གྱི་དུས་ དང་འདྲ་བར་བསྒོམ་ཞེས་པ་ཙམ་གྱི་དོན་ཡིན་གྱི། འོ་སྐོལ་གྱི་སྟོན་པ་ཁོ་ནའི་རྣམ་ཐར་དང་ བསྟུན་དགོས་པའང་མིན་ལ། ཁྱད་པར་དུ་རྒྱ་རོལ་དང་སྒྲིག་པ་ལའང་འབྲེལ་ཆེར་མེད་དེ། རྒྱ་ རོལ་དུ་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་ཁང་བཟངས་བྱུང་བར་གསུངས་པས་འདིར་མཁའ་ནང་དུ་གཞལ་ ཡས་ཁང་བསྒོམས་དགོས་ན། མངོན་པར་འབྱུང་བ་དང་ལུང་བཞི་ལས་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་ ཁང་བཟངས་བྱུང་བར་མ་གསུངས་པས། སྐབས་འདིར་མི་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་ཡང་ཐལ་ བར་འགྱུར་རོ།

而且，將其解釋為在虛空中的宮殿中放射諸尊，這必定會被與所有時輪師不相符的聲聞量所損害。此外，如果是同時生起諸尊，就會與所說的需要配合各個所凈除月份次第修持相違背。如果是次第生起諸尊，就會導致需要在虛空中多次放射菩提心的過失，而且在虛空界的宮殿中諸尊如集市般次第進入這樣的情況前所未有。 又有其他一些人說，在虛空中生起宮殿有其他特殊理由，因為這裡說："我為圓滿往昔願力和爲了轉法輪的緣故，以入胎方式的生起次第宣說世尊的修法。"其含義若需要與能仁王入母胎相應地修持，是因為《廣大遊戲》中說在母胎中有檀香蛇心本性等三層樓閣。 這僅僅是說修持天尊生起儀軌要如同諸佛示現出生神變一樣，是說要如同自己未來成佛時那樣修持的意思，並非一定要配合我等導師的傳記，特別是與《廣大遊戲》相配合也沒有太大關聯。因為如果由於《廣大遊戲》中說母胎中出現宮殿而在此處必須在虛空中修持宮殿的話，那麼由於《現證》和四部《阿含》中沒有說母胎中出現宮殿，就會導致在此處不修持的理由的過失。

།གཞན་ཡང་མངལ་ཟླ་རྣམས་དང་སྦྱོར་བ་འདི་ཐུབ་པ་ལྷུམས་སུ་བཞུགས་ 3-210 པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ན་ནི། ཁྱེད་དག་གཞལ་ཡས་ཁང་སྐྱེད་པ་དེ་མངལ་ཟླ་བཞི་པའི་ སྐབས་སུ་འོང་བས་མངལ་གྱི་ཟླ་བ་བཞི་པ་ལ་ལྷུམས་སུ་ཙནྡན་གྱི་ཁང་བརྩེགས་སྔར་མེད་ གསར་དུ་བྱུང་བར་འདོད་དགོས་ཤིང་། དེ་ལྟར་མི་སྦྱོར་ན་ཐུབ་པ་སྐུ་བལྟམས་པ་གལ་ཆེ་ཤོས་ གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་དང་མི་སྦྱོར་བར་མངལ་ནས་སྤྲོས་པའི་ལྷ་ཚོགས་དང་སྦྱོར་བ་ནི། བསྐྱེད་ རིམ་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་སུ་དང་ཡང་མི་མཐུན་ཞིང་། མཁའ་སྤྲོའི་ལྷ་ཚོགས་ཤིན་ཏུ་མང་བའི་སྲས་ ཀྱི་གཙོ་བོ་ཐོག་མ་དེ་ཡབ་ལ་ཐིམ་པ་སོགས་ཤིན་ཏུ་མི་ཤེས་ཤིང་བླུན་དཔྱོད་ཁོ་ནར་འགྱུར་ རོ། །ཅི་སྟེ་རྒྱ་རོལ་དང་དུས་འཁོར་མི་སྒྲིག་པ་སྟབས་མེད་པའི་དབང་མེད་བྱུང་སྲིད་ན། ཕྱིའི་ གཞལ་མེད་ཁང་དང་ཙནྡན་གྱི་ཁང་བཟང་སྒྲིག་པ་ཙམ་རིགས་སོ། །འོ་ན་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་ ཞེས་པ་ཅི་ཞིག་སྙམ་ན། རང་གི་རིག་མའི་པདྨར་ཞེས་པ་རྟེན་དང་། ལྷ་དང་ལྷ་མོའི་མཚན་ ཉིད་བརྟེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཞེས་སྦྱོར་རྒྱུ་ཡིན་པས། འདིར་གཞལ་ཡས་ཁང་གི་དོད་ཡུམ་ གྱི་མངལ་གནས་ཉིད་རྟེན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པ་དེའི་ནང་དུ་རྡོ་རྗེ་ལས་ སྤྲོས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལྷ་དང་ལྷ་མོའི་ཚོགས་སུ་གྱུར་པ་བརྟེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ དཀྱིལ་འཁོར་རོ། །ཞེས་པ་ཡིན་པས། འདི་མངལ་དུ་གཞལ་ཡས་ཁང་སྒོམ་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་ མི་འགྱུར་གྱི། མི་སྒོམ་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་འགྱུར་བ་ཤས་ཆེའོ། །ཡང་དུས་འཁོར་བ་ཕྱིས་བྱུང་ ཕལ་ཆེར་འདི་སྐད་ཅེས། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་གི་སྐབས་འདིར་ལྷ་རྣམས་སྐད་ཅིག་ གིས་བསྐྱེད་པ་དང་། ལས་རྒྱལ་མཆོག་ཏུ་རླུང་གྲུབ་པ་དང་མཐུན་པར་ལྷ་རྣམས་ཕྱག་མཚན་ ས་བོན་ལས་བསྐྱེད་ཟེར་བ་ཡོད་མོད་ཀྱང་། དེ་ལྟར་ན་ལས་རྒྱལ་མཆོག་དེ་དཀྱིལ་འཁོར་ རྒྱལ་མཆོག་ལས་ཆེས་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་ལྟ་ན་ནི་གསང་སྔགས་སྤྱི་ལུགས་དང་ཡང་ མི་མཐུན་པ་དང་། འབྲས་བུ་ལྷ་ནི་དག་བྱེད་ཡིན་པས་གཉིས་ཀར་དུ་སྒོམ་མཉམ་ལ། རྒྱུ་རླུང་ རྣམས་སྦྱོང་བྱེད་ས་བོན་ཕྱག་མཚན་དགོས་ན། འདིར་ཡང་རྩ་རྣམས་གྲུབ་པ་མཚོན་བྱེད་དུ་ས་ 3-211 བོན་ཕྱག་མཚན་ཅིའི་ཕྱིར་མི་དགོས། ཡང་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་ཅེས། འགྲེལ་པ་ལས་ཤེས་རབ་ ཀྱི་པདྨར་སྔགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡི་གེ་སོ་སོ་རྣམས་སོ། །དེ་ནས་པདྨ་ལས་ཞལ་དང་ཕྱག་དང་ མཚན་མ་དང་། དབྱིབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་རྣམས་ཡེ་ཤེས་དང་ཐུགས་དང་གསུང་དང་སྐུའི་ དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་ལ་སྤྲོ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དཀྱིལ་འཁོར་རབ་ཏུ་སྤྲོ་བ་དག་ཀྱང་ངོ་། ། ཀྱང་ཡིག་གིས་སྔོན་བཞིན་པའོ།

此外，如果這種與胎月相配合是基於能仁入胎而言，那麼你們所生起的宮殿會出現在第四胎月時，就必須承認在胎中第四月時新出現了先前不存在的檀香樓閣。如果不這樣配合，不與最重要的佛陀降生——主尊父母相配合，而與從胎中放射的諸尊眾相配合，這不僅與生起次第的總相和別相都不相符，而且虛空放射的眾多諸尊中首要王子最初融入父尊等說法，完全是無知和愚昧的推測。 即使《廣大遊戲》和時輪不得不配合是不可避免的偶然情況，也只應該配合外部宮殿和檀香宮殿而已。那麼，所說的所依和能依是什麼呢？應當將"于自己明妃蓮花"作為所依，"具有天尊天母性相的能依性相"相配合，因此在此處以尊母胎位本身作為所依壇城性相，在其中從金剛放射的菩提心轉變為天尊天母眾的能依性相壇城。這不能成為在胎中修持宮殿的成立理由，反而更可能成為不修持的成立理由。 又有後來的大多數時輪師如此說：在此壇城勝尊階段剎那生起諸尊，在事業勝尊中與氣脈成就相應從手印種子生起諸尊。然而如此的話，事業勝尊就會變得比壇城勝尊更廣大，這樣不僅與密咒總軌不相符，而且果位諸尊是清凈者，兩者都應平等修持，如果因位諸氣需要能凈化的種子手印，那麼在此處為什麼不需要表示諸脈成就的種子手印呢？ 又有些人如此說：疏中說"在智慧蓮花中是咒語本性的各個字母。然後從蓮花中放射具有面、手、標誌和形相性相者于智慧、心、語和身壇城中。如是也放射諸壇城。'也'字如前。"

།ཞེས་གསུངས་པ་འདིས། ལས་རྒྱལ་མཆོག་ཏུ་ཐོག་མར་ སྔགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཡི་གེ་ཞེས་གསུངས་ནས། སྔོན་བཞིན་ཞེས་པ་ཞལ་ཕྱག་ལ་འབྲུ་ མནན་པས་ལས་རྒྱལ་དུ་ས་བོན་ལས་བསྐྱེད་པ་དང་། རྒྱལ་མཆོག་དང་པོར་དེ་འདྲའི་རྣམ་ གཞག་ཅི་ཡང་མ་གསུངས་པས། སྐད་ཅིག་གིས་བསྐྱེད་པར་ངེས་སོ་ཞེས་རང་བྱིས་པའི་དུས་ གང་སྨྲས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཕྱིས་ཀྱང་འབད་དེ་སྨྲའོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། རྒྱལ་ མཆོག་དང་པོའི་སྐབས་སུ་ཞལ་ཕྱག་རྣམ་འགྱུར་རྣམས་རྒྱས་པར་གསུངས། རྒྱལ་མཆོག་ གཉིས་པ་རྫོགས་མཚམས་སུ་ས་བོན་ཕྱག་མཚན་རྣམས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ནི། དེ་རྣམས་ གོང་འོག་གང་རིགས་སུ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ཏེ་གསུངས་ན། རྒྱལ་མཆོག་གཉིས་པོ་ གཅིག་སྟོན་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་མངས་ཤིང་གཅིག་ཤོས་ཉུངས་བས་གཞུང་མི་མཛེས་པར་གཟིགས་ ཏེ། རྒྱུད་དུ་བཀྲམ་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་རྒྱལ་མཆོག་དང་པོ་སྟོན་བྱེད་ ཀྱི་གཞུང་གི་ནང་ན། ས་བོན་མཚན་མ་མ་གསུངས་པས་དེ་མི་དགོས་པར་འགྱུར་ན་ལས་རྒྱལ་ མཆོག་ལ་ཡང་ལྷ་རྣམས་སྤྲོ་བའི་སྐབས་ས་བོན་ཕྱག་མཚན་མི་སྒོམ་བར་རྒྱས་བཏབ་ཟིན་ པའི་རྗེས་སུ། དེ་རྣམས་བསྒོམ་དགོས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྐབས་དེར་གསུངས་པའི་ ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཁྱེད་དག་ལུང་ཚིག་སྔ་མ་དེ་ཚིག་ལ་འཁྲིས་ཏེ། ས་ བོན་ཡི་གེ་ཞེས་སྔོན་ལ་གསུངས་ནས། དེའི་རྗེས་སུ་སྔོན་བཞིན་ཞེས་ཞལ་ཕྱག་ལ་སྦྱར་བ་ འདི་ལྟར་ན། ཡུམ་གྱི་མངལ་གནས་སུ་ཡི་གེར་སོང་། མངལ་ནས་སྤྲོས་པ་ན་ཞལ་ཕྱག་ཏུ་ 3-212 གྱུར། ཅེས་པར་སོང་བས། པདྨ་ནས་ས་བོན་སྤྲོས་པ་ཕྱི་རོལ་ཏུ་ལྷར་གྱུར་པར་འདོད་དགོས་ ལ། མཚན་མ་དང་བཅས་པ་ཞེས་པའི་དོན་ལྷ་བསྐྱེད་ཟིན་གྱི་ཕྱག་ན་བསྣམས་པའི་ཕྱག་ མཚན་ཡིན་ན། ལྷའི་བསྐྱེད་ཆོག་ལ་ཕྱག་མཚན་མེད་པར་འགྱུར་ལ། འདི་དེ་ཡིན་ན་ལྷར་གྱུར་ ཟིན་པ་དེ། སླར་ཡང་ཕྱག་མཚན་དུ་བསྒྱུར་དགོས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་སློབ་ དཔོན་མེད་པར་རང་གར་འཇུག་པ་དགག་པ་དང་། ཚིག་གི་སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་དབང་གིས་སྤེལ་བ་ ཡིན་གྱི། དོན་འཁྲུགས་སྡེབས་བྱེད་ཟེར་ན། འདིར་ཡང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ པདྨར་སྔོན་བཞིན་དུ་སྔགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡི་གེ་སོ་སོ་རྣམས་དང་མཚན་མ་རྣམས་སོ།

這段經文說，在事業勝尊中首先說"咒語本性的字母"，然後說"如前"，強調面和手，由此推斷在事業勝尊中從種子生起，而在第一勝尊中完全沒有說這樣的安立，所以確定是剎那生起。這是後來人爲了支援自己幼稚時所說的時間而努力闡述的。 對此應當這樣說：在第一勝尊階段詳細宣說面、手、姿態等，在第二勝尊結尾處詳細宣說種子和手印等，這是爲了避免將這些內容集中在上下任一處說時，會導致兩個勝尊中一個文字冗長而另一個過於簡略使經文不雅，所以在續部中分散宣說。 如果不是這樣，而是因為在闡述第一勝尊的經文中沒有說種子標誌就認為不需要，那麼在事業勝尊中也會導致在放射諸尊時不修持種子手印，而要在加持之後才需要修持這些的過失，因為是在那個階段說的。 此外還應這樣說：你們依照前面那段引文的字面，先說種子字母，然後將"如前"配合面和手，這樣的話，就變成在尊母胎位中成為字母，從胎中放射時成為面和手。這樣就必須承認從蓮花放射的種子在外部成為天尊，如果"具有標誌"的含義是已生起天尊手中所持的手印，那麼天尊的生起儀軌就會沒有手印，如果是這樣，那麼已經成為天尊者又必須轉變為手印的過失。 這是爲了遮止無師自取和由於文字修飾的需要而增加的，如果說是內容混亂的組合，那麼在此處也是如此：在智慧蓮花中如前的咒語本性各個字母和標誌。

ནས་པདྨ་ལས་ཞལ་དང་ཕྱག་དང་། ཞེས་སོགས་བརྗོད་རྒྱུ་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་དུ་རྒྱུད་ལས། རྒྱལ་པོ་ཤེས་རབ་ཐབས་ཀྱིས་སླར་ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་མ་ལུས་པ་ནི་རབ་ཏུ་སྤྲོ་བ་དག་ཀྱང་ ངོ་། །ཞེས་པའི་འབྲུ་དངོས་གནོན་པ་ན། ཀྱང་ཡིག་གིས་སྔོན་བཞིན་ཞེས་པས། རྒྱལ་མཆོག་ ཉིས་པོ་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲོ་ཚུལ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ཅེས་བྱ་བ་དང་། ཇི་ལྟར་ཁྱད་པར་མེད་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་པདྨར་ཞེས་སོགས་གོང་དུ་བཤད་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་མཚན་མ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སྐབས་ནས། དེ་ལྟར་ས་བོན་གྱི་མཚན་མ་བསྐྱེད་པ་དང་། མཚན་མས་ལྷ་ བསྐྱེད་པ་ནི། རྣམ་འབྱོར་པས་ཐམས་ཅད་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པས་རྒྱལ་ མཆོག་གཉིས་ཀར་ལ་ས་བོན་མཚན་མ་དགོས་ཞེས་བཤད་པ་ལ། ཁ་ཅིག་དེ་ལས་རྒྱལ་གྱི་ སྐབས་སུ་བཤད་པ་ཡིན་པས་ལས་རྒྱལ་ཁོ་ན་ལ་དགོངས་ཀྱི། གཞན་དུ་ན་སྐད་ཅིག་གིས་ བསྐྱེད་པའི་ལྷ་མེད་པར་འགྱུར་ཟེར་རོ། །དེ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་འདིའི་དངོས་བསྟན་ཙམ་ཞིག་ལ་ དམིགས་ན་ནི། ལས་རྒྱལ་མཆོག་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། མཚན་མ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་ལྷ་ཚོགས་ ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །ཤུགས་བསྟན་ལ་བསམས་ན་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་གསུངས་པ་ལས། ཁྱེད་ལྟར་ན་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་རིལ་གྱིས་སྤངས་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་ཇི་ལྟར་འཇུག 3-213 འོན་ཀྱང་སྐད་ཅིག་གིས་བསྐྱེད་པ་ཡང་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ཕལ་ཆེ་ བའི་དོན་ཡིན་གྱི། ཁྱབ་མཐའ་བརྩི་མི་དགོས་པས་སོ། །དཔེར་ན་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཟས་ནི་ འབྲུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་མི་འཐད་པ་མེད་ཀྱང་། འབྲུས་མི་འཚོ་བའི་མི་ཅི་རིགས་ཡོད་ཀྱང་མི་ འགལ་ཏེ། མི་ཕལ་ཆེ་བ་འབྲུས་འཚོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་ཐམས་ཅད་ཁ་སྤུ་ཅན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་ ན། མིའི་ཕྱེད་ལྷག་པ་ལ་ཁ་སྤུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་འཐད་པ་ལྟར་རྒྱལ་མཆོག་དང་པོའི་ལྷ་ཐམས་ ཅད་ས་བོན་ཕྱག་མཚན་ལས་མི་སྐྱེད་ན། ཕྱེད་མ་བསྐྱེད་པར་སོང་བས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་མི་ འཐད་ལ། རྒྱལ་མཆོག་གཉིས་པོ་གང་ལ་ཡང་ས་བོན་ཕྱག་མཚན་གཉིས་ལས་མི་སྐྱེད་པ་ཅུང་ ཟད་ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་། མང་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་དང་མི་འགལ་ལ། ཡང་སྐད་ ཅིག་གིས་བསྐྱེད་པ་སྐབས་འདིར་མེད་ན་སྐྱོན་ཅི་ཞེས་ཀྱང་ནན་ཏན་དུ་དྲི་བར་བྱའོ།

然後應當說"從蓮花中面和手"等。特別是續中說："王以智慧方便復又放射一切壇城。"當直接解釋這句話時，"也"字表示"如前"，說明兩個勝尊在放射壇城方式上沒有差別。如何沒有差別呢？就如上面所說的"在智慧蓮花中"等。 又在三十二標誌壇城處說："如是生起種子標誌和以標誌生起天尊，瑜伽士應當在一切處了知。"這說明兩個勝尊都需要種子標誌。對此，有些人說這是在事業勝尊處說的，所以只針對事業勝尊，否則就沒有剎那生起的天尊了。 這也不對，如果只看這裡的直接所說，也不是事業勝尊，而只是三十二標誌的諸尊眾。如果考慮隱含所說，由於說了"一切處"，按照你們的說法完全捨棄壇城勝尊，那麼"一切"這個詞如何安立？ 然而這也不會導致沒有剎那生起，因為"一切"是指大多數的意思，不必計較邊際。例如說"一切人的食物是穀物"並非不合理，雖然有一些人不靠穀物維生也不相違，因為大多數人靠穀物維生。如果說"一切人都有鬍鬚"，由於超過一半的人沒有鬍鬚而不合理。同樣，如果第一勝尊的所有天尊都不從種子手印生起，就變成一半沒有生起，"一切"之詞就不合理。而兩個勝尊中即使有少數不從種子手印二者生起，由於不是很多，所以不違背"一切"之詞。而且也應當認真詢問：如果此處沒有剎那生起有什麼過失？

དག་ཀྱང་ཆོ་ག་རྒྱས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི། གཞན་དུ་ན་རྒྱལ་མཆོག་གཉིས་ཀར་དུ་ས་བོན་ཁོ་ ན་ལས་བསྐྱེད་པ་དང་། སྐད་ཅིག་གིས་བསྐྱེད་པ་ཁོ་ན་དང་གཅིག་ལ་སྐད་ཅིག་དང་། གཅིག་ ཤོས་ལ་གཞན་བྱེད་པ་དང་། རྒྱལ་མཆོག་དང་པོ་ལ་གཙོ་བོ་ཁོ་ན་བསྐྱེད། གཉིས་པ་ལ་འཁོར་ ཚོགས་སྤྲོ་བ་དང་། དེ་ཉིད་གོ་ཟློག་པ་སོགས་ཀྱང་མི་འགལ་བས། རྗེ་རོང་བ་ཤེར་སེང་བ་ འབྲོ་བས་རྒྱལ་མཆོག་དང་པོ་ཆད། ར་པས་རྟིང་མ་ཆད་གསུང་བ་དངོས་བསྟན་ཆོ་ག་རྒྱས་ པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་འདྲ་རུང་ཙམ་ཡིན་ཡང་། སྤྱིར་ན་ཤོབ་པེ་བ་སྟེ། དགོས་པའི་དབང་གིས་ རྒྱས་བསྡུས་དེ་ལྟ་བུ་བྱེད་པ་ལ་སྐུར་བ་གདབ་ཏུ་མི་རུང་ཞིང་། རྒྱལ་མཆོག་དང་པོའི་སྦྱང་བྱ་ སྦྱངས་འབྲས་རྣམས་གཙོ་བོ་ནུས་མ་དང་བཅས་པ་ལ་ཚང་ཚུལ་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་མའི་དམ་ ཚིག་པ་བསྐྱེད་པའི་དག་རྫོགས་སྨིན་གསུམ་ཡང་གཙོ་བོ་ནུས་མར་བཅས་པ་ལ་བསྡུད་ཐུབ་ པའི་སྐབས་ཡོད་པས་སོ། །དེ་ལྟར་སྤྱིར་ཤེས་པར་བྱས་ནས། གཉིས་པ་ལྷ་ཚོགས་ཇི་ལྟར་སྤྲོ་ བ་ཉིད་ལ་དབྱེ་ན། དབུས་དང་བདེ་གཤེགས་འཕར་མའི་ལྷ་ཚོགས་སྤྲོ་བ། ཐུགས་དཀྱིལ་ 3-214 དངོས་ཀྱི་ལྷ་ཚོགས་སྤྲོ་བ། གསུང་དཀྱིལ་གྱི་ལྷ་ཚོགས་སྤྲོ་བ། སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་ལྷ་ཚོགས་སྤྲོ་བ། རྗེས་འབྲང་གི་ལྷ་ཚོགས་རྣམས་སྤྲོ་བ་སྟེ་ལྔ་ལས། དང་པོ་ནི། ཨ་ཡིག་ལས་བྱུང་བའི་རྡོ་རྗེ་ ལྗང་ཁུ་ཞེས་པ་ནས། བུམ་པ་རྣམས་སུ་གྱུར་ཞེས་པའི་བར་ཏེ། དེ་ཡང་གཤེགས་པ་ཡབ་ཡུམ་ རྣམས་རང་རང་གི་ས་བོན་ཙམ་མམ། ས་བོན་ཕྱག་མཚན་དང་བཅས་པ་ལས་བསྐྱེད་དགོས་ ན། ཐུགས་དཀྱིལ་གྱི་རྩིག་པའི་ནང་གི་ལྷ་རྣམས་ལ་ནི་ངེས་པར་ཡང་ཞི་བ་ཡབ་ཡུམ་རྣམས་ བསྐྱེད་ཆོག་འདྲ་བར་བྱེད་དགོས་ལ། གསུང་དང་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁོར་སོགས་ལ་ནི་མ་ངེས་ པར་ཡང་ཡོད་དོ།

這些也是就廣大儀軌而言，否則在兩個勝尊中或者只從種子生起，或者只是剎那生起，或者一個是剎那生起另一個是其他方式，或者第一勝尊只生起主尊，第二勝尊放射眷屬眾，或者與此相反等都不相違。因此，尊者絨巴謝森巴說第一勝尊缺失，拉巴說後者缺失，如果是就直接所說的廣大儀軌而言，這只是稍微相似而已。但總的來說這是輕浮的，因為不應誹謗依需要而如此廣略，而且第一勝尊的所凈所凈果等在主尊及佛母中具足的方式存在，後者的誓言尊生起的清凈圓滿成熟三者也可以攝於主尊及佛母的情況存在。 如是總的了知之後，第二，若分析諸尊眾如何放射本身，有五種：放射中央和增上善逝諸尊眾，放射心壇城本身諸尊眾，放射語壇城諸尊眾，放射身壇城諸尊眾，放射隨從諸尊眾。 第一，從"從字母A出生的綠色金剛"到"成為諸寶瓶"為止。其中，如果諸佛父母需要只從各自種子或者從種子及手印生起，那麼對於心壇城墻內諸尊，必定也要像寂靜尊父母那樣進行生起儀軌，而對於語和身壇城等則不一定也有。

།སྐབས་འདི་དག་ཏུ་ཡུམ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ལ་ཡུམ་ཉིད་པདྨའི་སྐྱིལ་ཀྲུང་ དང་། ཡབ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ལ་ཡབ་ཉིད་རྡོ་རྗེའི་སྐྱིལ་ཀྲུང་དུ་ཡོད་པའི་སྐབས། ཁ་ཅིག་ཡུམ་ ལ་འཁྱུད་པའི་ཡབ་ཀྱང་རྡོ་རྗེའི་སྐྱིལ་ཀྲུང་དང་། ཡབ་ལ་འཁྱུད་པའི་ཡུམ་པདྨའི་སྐྱིལ་ཀྲུང་དུ་ འདོད་པ་མང་དུ་བྱུང་ཡང་ཐུགས་དཀྱིལ་ནང་གི་ལྷ་ཞི་སྐྱོང་རྣམས་ལས་གཙོ་མོའི་ཚུལ་རྣམས་ པདྨའི་སྐྱིལ་ཀྲུང་དང་། གཙོ་བོའི་ཚུལ་རྣམས་རྡོ་རྗེའི་སྐྱིལ་ཀྲུང་དུ་བཤད་པ་མ་གཏོགས། ཡབ་ ཡུམ་ཞབས་སྟབས་མི་འདྲ་བ་དགོས་པའི་གསལ་ཁ་མེད་ཅིང་། བཞེངས་པའི་ནང་ནས་ གཡས་བརྐྱང་གཡོན་བརྐྱང་གཉིས་རྣམ་པ་ཡང་མཚུངས་ཤིང་། ཁ་སྦྱོར་གྱི་ཚེ་གའུ་འགྲིག་ པའི་དགོས་པ་ཡོད་པས་དམིགས་གསལ་དུ་གསུངས་པ་མ་གཏོགས། ཟླུམ་པོ་ས་ག་སོགས་ ཡབ་ཡུམ་བཞུགས་སྟངས་མཚུངས་པར་ཡོད་པའི་རིགས་པས། ཡབ་གཙོ་བོའི་ཚུལ་དུ་རྡོ་རྗེའི་ སྐྱིལ་ཀྲུང་གིས་བཞུགས་པ་ལ་ཡུམ་ཡང་རྡོ་རྗེའི་སྐྱིལ་ཀྲུངས་ཀྱིས་འཁྱུད་པ་དང་། ཡུམ་གཙོ་ མོའི་ཚུལ་དུ་པདྨའི་སྐྱིལ་ཀྲུང་གིས་བཞུགས་པ་ལ་ཡབ་ཀྱང་པདྨའི་སྐྱིལ་ཀྲུང་གིས་འཁྱུད་པར་ བྱེད་པ་ནི་རང་ལུགས་སོ། །ཁ་ཅིག་གིས་ཡུམ་གཙོ་མོར་གྱུར་པ་ལ་ཡབ་ཀྱིས་འཁྱུད་པའི་ སྐབས་ཡབ་རྡོར་སྐྱིལ་གྱི་པང་དུ་ཡུམ་བཞུགས་ཤིང་། ཡབ་ཀྱི་ཞལ་རས་ལས་ཡུམ་གྱི་ཞལ་ རས་དཔངས་མཐོ་བར་བྱས་པས་བཞུགས་ཚུལ་འགལ་བའི་རྣམ་པས་སྐུ་གཟུགས་བཞེངས་ 3-215 པའི་ཚེ་མདུན་རྒྱབ་གང་ཡིན་ངོས་མི་ཟིན་པ་འདྲ་བ་ཤིན་ཏུ་མི་མཛེས་པ་དག་བྱུང་ངོ་། །སྐུའི་ རྒྱན་དང་རྣམ་འགྱུར་ལ་སངས་རྒྱས་རིགས་ལྔ་པོ་རྣམ་པ་རལ་པའི་ཐོར་ཚུགས་ཅན་དུ་བཤད་ པས་སྐུ་ལ་ཡང་རུས་པའི་ཕྱག་རྒྱ་དྲུག་འགོད་པ་དང་། སེམས་དཔའ་སེམས་མ་རྣམས་རིན་པོ་ ཆེའི་ཐོར་ཚུགས་ཅན་ཡིན་པས་དར་དང་རིན་པོ་ཆེས་བརྒྱན་པ་བྱེད་ཅེས་འོད་ཟེར་འཕྲེང་བ་ ལས་བཤད་པ་ཡང་མི་ལེགས་པ་མ་ཡིན་མོད། ཕྱག་རྒྱུན་ལ་ནི་ཐོར་ཚུགས་ཀྱི་ཁྱད་ཙམ་མ་ གཏོགས། གཞན་འདྲ་བར་དང་སྲབ་མོའི་ན་བཟའ་ཅུང་ཟད་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ཉིད་ མཛད་དོ། །དེ་དག་ལས་རིགས་ལྔའི་ཐོག་མ་མི་བསྐྱོད་པ་ཡབ་ཡུམ་ནི། ཐོག་མ་བསྐྱེད་པའི་ དུས་རྣམ་ཤེས་ནམ་མཁའ་སྦྱོར་བྱེད་རིགས་བྱེ་བྲག་པ་ཡིན་ཡང་ནམ་མཁར་སྤྲོས་སེམས་ཅན་ གྱི་དོན་མཛད་དེ། སླར་ཡང་གཙོ་བོ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཉིད་ལ་བདག་པོའི་ཚུལ་དུ་ཞུགས་པ་ ནས་གཟུང་སྟེ། གཙོ་བོ་དང་གཉིས་མེད་དུ་བྱེད་དམ། གཙུག་ཏོར་རམ་ཐུགས་ཀར་གཟུགས་ བརྙན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་འགོད་ཀྱང་རུང་སྟེ། རིགས་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་ལ། རྒྱུན་གཅིག་པོའི་བར་ སྐབས་དེར་སྐུའི་རྣམ་པ་འགྱུར་བའང་མི་འཐད་པས་གནས་སྐབས་ཕྱི་མ་གཙོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ པའི་ཕྱིར། རང་འདྲའི་ཡུམ་རྡོ་རྗེ་དབྱིངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་མས་འཁྱུད་པའོ།

在這些場合，當佛母為主尊時佛母結蓮花跏趺，當佛父為主尊時佛父結金剛跏趺的情況下，有些人認為擁抱佛母的佛父也結金剛跏趺，擁抱佛父的佛母也結蓮花跏趺，雖然這種說法很多，但除了心壇城內寂護諸尊中主母形相結蓮花跏趺、主尊形相結金剛跏趺的說法外，並沒有明確說父母雙尊需要不同坐勢。而且在站立姿勢中右展左展二者也相同，除了在雙運時爲了契合而特別說明外，圓形、十字等父母雙尊坐勢相同的道理，因此我們的傳統是：當佛父以主尊形相結金剛跏趺而坐時，佛母也以金剛跏趺擁抱；當佛母以主尊形相結蓮花跏趺而坐時，佛父也以蓮花跏趺擁抱。 有些人在佛母為主尊被佛父擁抱時，讓佛父以金剛跏趺坐，佛母坐在其膝上，使佛母面容高於佛父面容，這種坐勢矛盾的形相在塑造身像時，難以確定前後方位，顯得極不莊嚴。 關於身飾和姿態，雖然《光鬘》中說五部佛都具有結髻髮髻，因此身上也要安置六骨飾印，菩薩菩薩母們具有寶髻，因此用綢緞和珍寶裝飾也不錯，但在傳統中除了髻的差別外，其他都相同，略著薄衣和珍寶裝飾。 其中五部之首不動佛父母，雖然最初生起時是識空交合的特殊種姓，但在虛空中放射利益眾生后，再以主尊時輪金剛本身的主尊方式進入，從此開始，或者與主尊無二，或者安置於頂髻或心間如影像般都可以，是一切部。由於在這一相續的中間階段身相改變也不合理，因為後來的情況就是主尊本身，所以被同類佛母金剛界自在母所擁抱。

།དེ་ལྟར་ན་སྔར་ གཙོ་བོ་ཀུན་ཁྱབ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པ་ལ་དེ་ཞུགས་པས་ཡེ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་རོ་མཉམ་ པའི་ཚུལ་གྱིས་ཀུན་ཁྱབ་མི་བསྐྱོད་པའི་ངོ་བོར་ཡང་གསལ་བར་མངོན་པའོ། །དེ་ལ་འདི་སྐུའི་ ནང་དུ་གཟུགས་བརྙན་གྱི་ཚུལ་དུ་བཞུགས་པ་ལས་ཀྱང་རོ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པ་ཉིད་བཟང་ངོ་། ། དེའི་ཚེ་སྤྱིར་ཀུན་ཁྱབ་ཡིན་ཡང་རིགས་དྲུག་གི་དབང་དུ་བྱས་ན། གཙོ་བོ་ཉིད་རིགས་གཉིས་ འདུས་པ་གཙོ་ཆེ་བ་ཡིན་པ་ཤེས་པར་བྱའོ།

如是，先前主尊是遍主金剛薩埵，由於他的進入，以智慧與識平等的方式也明顯顯現為遍主不動佛的本性。對此，他在身內以影像方式安住，不如與之融為一味更好。此時雖然總的是遍主，但就六部而言，應知主尊本身主要是二部合一。

།དེ་ལྟར་ན་རྒྱུད་འགྲེལ་ཉིད་ལས་དེ་ཙམ་ཁོ་ན་ གསུངས་ཤིང་། སྤྲོས་པ་གཞན་མ་མཛད་པ་ཉིད་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པས་མཁས་པ་ཁ་ཅིག་རྒྱུ་རྡོར་ འཛིན་མི་བསྐྱོད་པ་ཡབ་ཡུམ་དང་། འབྲས་བུ་རྡོར་འཛིན་རྡོར་སེམས་ཡབ་ཡུམ་ཡིན་ཅིང་། 3-216 རྒྱལ་མཆོག་གཉིས་ཀར་ལ་མཁའ་སྤྲོའི་གཙོ་བོ་ཡབ་མི་བསྐྱོད་པ་དང་། གཙོ་མོ་ཡུམ་རྡོར་ དབྱིངས་དབང་ཕྱུག་མ་སོ་སོར་བྱས་ནས། རྗེས་འབྲང་གི་ལྷ་ཡུམ་ཤེས་ཕྱིན་མ་དང་ཡབ་རྡོར་ སེམས་ཀྱིས་འཁྱུད་པ་ཙམ་ཞིག་སྤྲོས་ནས། མི་བསྐྱོད་པ་ཡུམ་བཅས་ཡབ་དང་། རྡོར་དབྱིངས་ མ་ཡབ་བཅས་ཡུམ་ལ་ཐིམ་པར་བཞེད་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་འགའ་ཞིག་ལས་ཀྱང་གཞན་དེ་ དང་མཐུན་པ་ལས་མི་བསྐྱོད་པ་ཡབ་ཡུམ་ཁ་སྦྱོར་ཞིག་སྤྲོས་ནས་ཚུར་བསྡུས་ནས་ཁ་ཕྲལ་ཏེ་ གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་སོ་སོ་ལ་བསྟིམ་པར་འདོད་པ་ནི། རྒྱལ་མཆོག་དང་པོའི་སྐབས། གཙོ་བོ་མི་ བསྐྱོད་པ་ལ་མི་བསྐྱོད་པ་བསྟིམ་པས་མི་བསྐྱོད་པ་ཉིས་ལྡབ་ལྷག རྡོར་སེམས་ཆད། གཉིས་ པའི་སྐབས་གཙོ་མོ་རྡོར་དབྱིངས་དབང་ཕྱུག་མའི་ངོ་བོ་ལ་ཡང་རྡོར་དབྱིངས་མ་བསྟིམ་པས་ དབྱིངས་ཕྱུག་མ་ཉིས་ལྡབ་ཏུ་ལྷག ཤེས་ཕྱིན་མ་རྩ་བ་ནས་ཆད་པས་ལུགས་དེ་གཉིས་ནི་མི་ ལེགས་ལ། ཡང་ཕྱིས་ཀྱི་ཁ་ཅིག་རྒྱལ་མཆོག་གཉིས་ཀ་ལ་རྡོར་སེམས་དང་མི་བསྐྱོད་པ་ གཉིས་ཀར་དུས་མཉམ་དུ་བསྐྱེད་ནས། རྡོར་དབྱིངས་མ་དང་ཤེས་ཕྱིན་མ་ཡང་ལོགས་སུ་ བསྐྱེད། སོ་སོ་ལ་ཡབ་ཡུམ་ཕན་ཚུན་གྱིས་འཁྱུད་པར་བྱས་ནས་དེ་རྣམས་སྤྲོས་ཏེ། རྡོར་ སེམས་དང་མི་བསྐྱོད་པ་ཡུམ་དང་བཅས་པ་སྟེ་ལྷ་བཞི་ཡབ་ལ་གཞུག་ཅིང་། རྡོར་དབྱིངས་མ་ དང་ཤེས་ཕྱིན་མ་ལ་ཡབ་ཀྱིས་འཁྱུད་པ་སྟེ། ལྷ་བཞི་ཡུམ་ལ་སྟིམ་པར་བྱེད་ན། འདི་ནི་རང་ གིས་པདྨ་གདན་ཅན་ནི། ལྷ་བགྲོང་ཚུལ་ནོར་བའི་ཁ་གྲངས་སྒྲིག་པའི་ཆེད་ཁོ་ནར་བྱས་མོད་ ཀྱང་། རང་བཟོའི་རྣམ་འགྱུར་དུ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ཕལ་གྱིས་གོ་བླ་བ་འདུག་ཅིང་། མཁའ་ ནང་དུ་འཁོར་རྣམས་ལ་དབང་སྒྱུར་བའི་གཙོ་བོ་ཕོ་མོ་མི་འདྲ་བ་བཞི་བྱུང་པ་དང་། ཡུམ་ལ་ལྷ་ ཕོ་བསྟིམ་པ་སོགས་ལུང་རིག་མན་ངག་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་མ་ཟད། འཇིག་རྟེན་པའི་ ལུགས་དང་ཡང་འགལ་ཞིང་། འདི་འདྲ་སྒོམ་པ་པོ་མང་པོ་མ་བྱུང་བས་ལེགས་སྣང་། མང་དུ་ བྱུང་ན་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུར་དང་སྐལ་ངན་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་སྟེ་ངག་ལས་ཤེས་པར་ 3-217 བྱའོ། །པདྨ་གདན་ཅན་གྱི་ལྷ་གྲངས་བགྲོང་བ་ལ་ཡང་འདིས་མི་ཕན་ཏེ། དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་ཏུ་ དངོས་སུ་ཡོད་པ་དགོས་ཀྱི། བསྟིམ་ནས་ཁོང་དུ་བཞུགས་པས་གོ་མི་ཆོད་དོ། །གཞན་དུ་ན་ཡེ་ ཤེས་པ་བསྟིམ་པས་ལྷ་གྲངས་ཤིན་ཏུ་མང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ།

如是，續部及其註釋中僅說到這些，未作其他廣說，正因為這個原因，有些智者認為因位金剛持是不動佛父母，果位金剛持是金剛薩埵父母，在兩個勝尊中虛空放射的主尊父是不動佛，主尊母是金剛界自在母，分別安立后，隨從天尊中佛母般若母與佛父金剛薩埵相擁而已，認為不動佛及佛母融入佛父，金剛界母及佛父融入佛母。 一些漢文典籍中也有與此相符的說法，但認為放射一對不動佛父母雙運后收攝，分開後分別融入主尊父母。這種說法在第一勝尊時，將不動佛融入主尊不動佛導致不動佛重複，金剛薩埵缺失；在第二勝尊時，又將金剛界母融入主尊金剛界自在母的本性中導致界自在母重複，般若母完全缺失，因此這兩種傳統都不好。 又有後來一些人在兩個勝尊中同時生起金剛薩埵和不動佛二者，另外生起金剛界母和般若母，各自以父母互相擁抱後放射，將金剛薩埵和不動佛及其佛母四尊融入佛父，將被佛父擁抱的金剛界母和般若母四尊融入佛母。這雖然是爲了配合蓮花座尊的數目而做，但很明顯是自創的形式，容易被一般人理解，而且在虛空中出現四個不同的男女主尊，以及將男尊融入佛母等，不僅違背一切經教理論和口訣，也違背世間常理。幸好修持這種方法的人不多，如果很多人這樣修，世間會增長不祥和惡運，這從言語中就可以知道。 這對計算蓮花座尊的數目也無益處，因為那需要外在實際存在，融入內部安住無法計算。否則，由於融入智慧尊，天尊數目會變得極多。

།འདི་ལ་རིག་པའི་གནོད་ བྱེད་གཞན་ཡང་ཡོད་དེ། གསང་འདུས་ལུགས་གཉིས་ལྟ་བུའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་ལྟར་ མངལ་དཀྱིལ་གྱི་གཙོ་བོ་དེ་ཕྱི་དཀྱིལ་གྱི་གཙོ་བོའི་བདག་པོར་བཞུགས་པས་དེའི་ངོ་བོར་ གྱུར་པ་ཞིག་དགོས་པ་ལ་བསམས་ན། གཙོ་བོ་དེ་རྡོར་སེམས་ཡིན་ན་རྡོར་སེམས་བསྟིམས་པ་ ལ་དགོས་པ་མེད་པ་དང་། མི་བསྐྱོད་པ་ཡིན་ན་མི་བསྐྱོད་པ་བསྟིམ་པ་དགོས་པ་མེད་དེ། སྔ་ རོལ་ནས་དེ་དང་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རང་གི་རིགས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཆེད་དུ་མཚོན་ན་ནི། རྡོར་སེམས་ཡིན་པ་དེ་ལ་མི་བསྐྱོད་པ་བསྟིམ་པ་མི་རིགས་ཤིང་གཅིག་ཤོས་ལ་ཡང་དེ་དང་ མཚུངས་སོ། །དེས་ན་རང་ལུགས་ནི་རྒྱལ་མཆོག་འདིར་གཙོ་བོ་རྡོར་སེམས་ལ་མི་བསྐྱོད་པ་ གཉིས་མེད་དུ་འདྲེས་པར་བསྟིམ་པས་རིགས་དྲུག་ཀར་ཚང་ཞིང་གཙོ་བོ་གཉིས་མི་དགོས་པ་ དང་། རྒྱལ་མཆོག་ཕྱི་མར་གཙོ་བོ་མི་བསྐྱོད་པ་ལ་རྡོར་སེམས་བསྟིམ་པས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་ ཞིང་། གཞན་ཡང་ཡུམ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། ཡབ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ དཀྱིལ་འཁོར་སོ་སོ་ལའང་སོ་སོའི་དབང་སྒྱུར་བ་པོ་ཕོ་མོ་གང་ཡིན་ཡང་ལྷ་རེ་རེ་ཡིན་གྱི། ཡབ་ཡུམ་གཉིས་ཀར་དངོས་སུ་གཙོ་ཆེ་ཆུང་ཁྱད་མེད་པའི་ཆ་མཉམ་པ་མ་བཤད་དོ། །དེའི་ ཕྱིར་འདིར་ཡང་རྒྱལ་མཆོག་གཉིས་ཀར་དུ་ཡབ་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་མཁའ་དཀྱིལ་གྱི་གཙོ་བོ་ སྤྲོས་ནས་བསྟིམ་པ་ཡབ་ཁོ་ན་ལ་ཡིན་གྱི། སྣ་ཚོགས་ཡུམ་ལ་མི་དགོས་མོད། ལྗོན་ཤིང་གི་རྩ་ བར་ཆུ་དྲངས་པས་ལོ་འདབ་ཀུན་ལའང་ཁྱབ་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་དོན་གྱིས་དེ་ལའང་དེ་ འདྲེས་པ་ནི་ཡིན་ནོ། །ཡང་གསང་འདུས་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་ལྟ་ བུ་ཡིན་ན་ནི། སྒྲུབ་པ་པོ་ལས་རྒྱའི་རིག་མ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲོ་བ་ཡིན་ན། 3-218 དམིགས་པའི་རིམ་པ་གཞན་རྣམས་འདྲ་བ་ལ། སྒྲུབ་པ་པོས་གཙོ་བོ་ཡབ་ཀྱི་ང་རྒྱལ་དང་། རིག་མས་གཙོ་མོའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་ཡིན་པས། དེའི་ཚེ་མཁའ་དཀྱིལ་གྱི་གཙོ་མོ་རིག་མ་ལ་ བསྟིམ་པ་རུང་སྟེ། སྒྲུབ་པ་པོའི་ཕྱོགས་ནས་ཡབ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་བསྒོམས་ ཀྱང་། རིག་མའི་ཆ་ནས་ཡུམ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་བསྒོམས་པར་སོང་བས་སོ། ། འོན་ཀྱང་འདིར་དེ་ལྟ་བུ་གཏན་ནས་མ་ཡིན་ཅིང་། ལུགས་དེ་དག་ལ་ཡང་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་ ཁོ་ན་ལ་ཡིན་གྱི། བསྙེན་པའི་སྐབས་མ་ཡིན་ནོ།

對此還有其他理性的過失，如果考慮像密集二派那樣的壇城勝尊中，胎藏壇城的主尊應成為外壇城主尊的主人而成為其本性，如果主尊是金剛薩埵，則融入金剛薩埵就沒有必要；如果是不動佛，則融入不動佛也沒有必要，因為從一開始就是彼等。又如果是爲了表示是自部，則金剛薩埵融入不動佛不合理，另一種情況也相同。 因此我們的傳統是：在此勝尊中，將不動佛無二融入主尊金剛薩埵，則六部都具足且不需要兩個主尊；在後勝尊中，將金剛薩埵融入主尊不動佛也相同。此外，在佛母為主尊的壇城和佛父為主尊的壇城中，各自的主宰者無論是男是女都只是一尊，未說父母二者實際上主次無別平等。 因此在此處兩個勝尊中佛父為主尊，所以放射虛空壇城的主尊后融入只是融入佛父，不需要融入種種佛母。但就像引水到樹根會遍及所有枝葉一樣，實際上也會融入彼等。 又如果是像密集二派修建壇城的情況，如果修行者與事業手印智母一起放射壇城，其他觀想次第相同，但修行者作主尊父的我慢，智母作主尊母的我慢，此時將虛空壇城的主尊母融入智母是可以的，因為雖然從修行者方面修持佛父為主尊的壇城，但從智母方面成為修持佛母為主尊的壇城。 然而此處完全不是這樣，而且在那些傳統中也只是在修持時如此，不是在近修時。

།དེས་ན་འདིར་སྣ་ཚོགས་ཡུམ་ཡང་དཀྱིལ་ འཁོར་གྱི་དབང་ཕྱུག་མ་ཏ་ཡིན་མོད་ཀྱི། དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་འཁོར་གྱི་ཚུལ་དུ་བྱ་ དགོས་པས། སྟོབས་ཅུང་ཟད་ཀྱིས་ཀྱང་ཁྱད་མེད་པའི་མཉམ་པ་རང་གི་ཚུལ་དུ་མི་བལྟ་ལ། མངལ་དཀྱིལ་གྱི་གཙོ་བོ་སྟིམ་པ་སོགས་འདྲ་མཚུངས་མཉམ་པོར་བྱེད་ན། གཙོ་ཆེ་ཆུང་གི་ དབྱེ་བ་ཡེ་ནས་ཕྱེད་པར་མི་འགྱུར་བས་སོ། ། གཉིས་པའི་སྐབས་སུ་ཁྲོ་མོ་རྣམས་ལ་འཁོར་ལོ་སེར་པོ། ཨུཏྤལ་དཀར་པོ། པདྨ་དམར་ པོ། ཁ་ཊྭཾ་ག་ནག་པོ་རྣམས་བསྐྱེད་ཆོག་གི་ཕྱག་མཚན་ཡིན་པར་འཇིགས་མེད་འབྱུང་གནས་ ཀྱིས་འདོད་མའི་སྐབས་སུ་བཤད་ལ། སློབ་དཔོན་ལེགས་པའི་བུ་ཡང་དེ་དང་མཐུན་མོད། འགལ་བ་ཆེར་མེད་ཀྱང་རང་ལུགས་ཁྲོ་མོ་རྣམས་ལ་ས་བོན་མ་གཏོགས་ཕྱག་མཚན་གྱི་ བསྐྱེད་ཆོག་མི་དགོས་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་མ་རྣམས་བསྐྱེད་པའི་མཚན་མ་ཡང་རྒྱུད་མང་དང་ གོས་དང་མེ་ལོང་དང་རོའི་སྣོད་དང་དུང་ཆོས་དང་ཆོས་འབྱུང་དུ་བཤད་པའང་ཡོད་པས། དེ་ ལྟར་ཡང་རྣམ་གྲངས་སུ་བྱ་མོད་ཀྱི། ལག་ལེན་གཙོ་བོར་མི་བྱེད་དོ། །ཞི་བ་རྣམས་ལ་གཙོ་ བོའི་ཚུལ་དུ་བཞུགས་པའི་ཡབ་རྐང་ཚུགས་པ་དང་། ཡུམ་རྐང་ཚུགས་པ་གཉིས་ཀ་ཡོད་པས། ཕན་ཚུན་འཁྱུད་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཞར་བྱུང་ཡིན་པས་ན་ས་བོན་ཕྱག་མཚན་ལས་མི་བསྐྱེད་ པར་ཀྲོང་སྐྱེད་བྱེད་ཅིང་། ཁྲོ་མོ་སྡེ་ཚན་ལོགས་སུ་མེད་པས་ཁྲོ་བོ་ལ་འཁྱུད་པས་ཁྲོ་མོ་རྣམས་ 3-219 ཉིད་ཞར་ལ་འོངས་པ་མ་ཡིན་རྐང་ཚུགས་ཡིན་པས་ས་བོན་ལས་བསྐྱེད་པ་ནི་ངེས་པར་མཛད་ ལ། ཕྱག་མཚན་གྱི་བསྐྱེད་ཆོག་ནི། རྒྱུད་འགྲེལ་ལས་གསལ་བར་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ལག་ལེན་དུ་མི་མཛད་དོ། །ཡང་སྒྲོལ་མའི་ཕྱག་མཚན་ཁ་ཊྭཾ་གའི་གནས་སུ་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་ དང་། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་ཕྱག་མཚན་ཚངས་མགོའི་གནས་སུ་ཡང་ཨུཏྤལ་མཛད་པ་ཡོད་དེ་ འདམ་ཁའོ། །བུམ་པ་རྣམས་ནི་འགྲེལ་པར་ཤར་གྱི་ལྷའི་པདྨའི་གནས་ཀྱི་བྱང་དང་ལྷོ་རུ་ཧི་ ཧཱིའམ། བུམ་པ་གཉིས་སོ།

因此在此處雖然種種佛母也是壇城的自在母，但必須作為吉祥時輪的眷屬形式，所以不應視為稍有力量也無差別的平等自性，如果將胎藏壇城的主尊融入等作為相同平等，就永遠無法區分主次的差別。 在第二時，忿怒母們的生起儀軌手印是黃色輪、白色烏巴拉花、紅色蓮花、黑色托杖，這是無畏生處在欲母處說的，阿阇黎善子也與此相符。雖然沒有大的矛盾，但我們的傳統是忿怒母們除了種子字外不需要手印的生起儀軌。菩提佛母們的生起標誌在許多續部中也說為琵琶、衣服、鏡子、屍骨器、凈瓶和法源，雖然也可以作為異名，但實修時不作為主要。 由於寂靜尊中有以主尊形式安住的獨立佛父和獨立佛母二者，所以互相擁抱的諸尊是附帶的，因此不從種子手印生起而直接生起。由於忿怒母沒有單獨的類別，不是因為擁抱忿怒尊而附帶出現的忿怒母們是獨立的，所以一定要從種子字生起。至於手印的生起儀軌，因為續部及註釋中未明說，所以實修時不作。 又有將度母的手印托杖改為藍色烏巴拉花，普賢的手印梵頭改為烏巴拉花的，這是可選擇的。諸寶瓶在註釋中說在東方天尊蓮花處的北方和南方是"嘿""嘿"或兩個寶瓶。

།ཞེས་འབྱུང་བས། ཁ་ཅིག་ཕྱོགས་བཞིའི་རེ་མིག་གཡས་གཡོན་ རྣམས་སུ་མི་འགོད་པར་དབུས་ཀྱི་དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་གང་དུ་བཞུགས་པའི་རེ་མིག་དེའི་ནང་ དོན་གྲུབ་ཀྱི་སྐུའི་གཡས་གཡོན་དུ་རྐང་འགགས་པའི་བུམ་པ་གཉིས་འགོད་པ་སོགས་གཞན་ ལའང་རིགས་བསྒྲེ་མོད་ཀྱི། དེའི་གཡས་གཡོན་གྱི་རེ་མིག་ལ་བཀོད་ཀྱང་གདན་པདྨ་དེའི་ལྷོ་ བྱང་ཉིད་ཡིན་གྱི། གཞན་དུ་མི་འགྲོ་བས་དེ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་འདྲེན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་མ་ངེས་ཤིང་། གཞན་ཁ་ཅིག་དེའི་{རྒྱབ་སྐྱོར་[རྒྱ་བསྐོར་]དུ་རང་ཉིད་ཕྱོགས་མདོག་འཁྱོག་པོ་དེ་འདོད་ པས། དེའི་ས་ཚད་ཡིད་ལ་བཞག་ནས་ཕྱོགས་འཚོལ་བར་འགྱུར་ཟེར་ཏེ། དབུས་ཀྱི་གཡས་ གཡོན་ན་ཡོད་པའི་རེ་མིག་དེ་གཉིས་ནི། ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་ཀྱི་བར་ན་ཡོད་པས་ སོ་སྙམ་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་འོག་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཐུགས་དཀྱིལ་དང་སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་ཤར་གྱི་གཡས་ དང་ཤར་གྱི་གཡོན་ཞེས་སོགས་མི་འཐད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཕྱོགས་ཕྱོགས་ མཚམས་ཀྱི་བར་ན་ཡོད་པར་འགྱུར་བས་སོ། །དེས་ན་རེ་མིག་འདི་རྣམས་ལ་ཟུར་གྱི་རེ་མིག་ ལོགས་སུ་ཡོད་པ་བོར་བའི་གཞན་རྣམས་ཕྱོགས་བཞིར་བསྡུའོ། །སྟེང་འོག་གི་བུམ་པ་ནི་སྒོམ་ ཆ་ལ་གཙོ་བོའི་སྟེང་གི་བར་སྣང་དང་། འོག་ས་གཞིའི་ནང་དུ་བསྒོམ་རྒྱུ་ཡིན་ཡང་བྲི་ཆ་ལ་ནི་ ཤར་ནུབ་ཀྱི་ཁྲོ་བོའི་རྒྱབ་ཏུ་བྱེད་པའམ། བསྡུ་ན་མ་བྲིས་ཀྱང་ཆོག་གོ །ཡང་ན་བུམ་པའི་ཚབ་ ཏུ་ཐོད་པ་སྟེ། ཁ་ཅིག་བུམ་པ་ལ་ཐབས་ཤེས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བྱས་ནས་ཕྱིར་འབྱིན་པ་ལ་སྔ་ཕྱི་སྡེ་ 3-220 ཚན་སོ་སོར་བྱེད་དེ། རང་ལུགས་ལ་མི་དགོས་སོ། །སྟེང་འོག་གི་ཁྲོ་བོ་ནི་བྲི་ཆ་ལ་ཤར་ནུབ་ཀྱི་ ཁྲོ་བོའི་རྒྱབ་ཏུ་འགོད་པ་ཐུགས་དང་སྐུ་གཉིས་ཅར་ལ་ཡིན་གྱི། རྟ་བབས་ཀྱི་རྩེར་འགོད་པ་ནི་ མི་ལེགས་པར་གོ་ལ། སྟེང་འོག་གི་བུམ་པ་བཀོད་ན་དེའི་ཡང་རྒྱབ་ཏུའོ། །ཐུགས་དཀྱིལ་རྐྱང་ པ་སྒོམ་པ་ལ་ཡང་ཁྲོ་བོ་འདི་གཉིས་མ་བཀོད་ཀྱང་རུང་སྟེ། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོངས་རྫོགས་ ཀྱིས་རིགས་འགྲེ་བ་དབང་ལེར་གསུངས་པ་བཞིན་ཡིན་ལ། སྒྲུབ་ལེར་ཞར་བྱུང་གི་ཚུལ་དུ་ཁྲོ་ བོ་གཙུག་ཏོར་བཀོད་དེ་ལྔར་མཛད་པ་ནི། ཐུགས་ལ་ལྔ་དང་སྐུ་ལ་ལྔ་བསྡོམས་པས་སྡེ་ཚན་ སྙོམས་ཤིང་ཐབས་ཤེས་དང་ལས་དབང་གི་དག་པ་འགྲིག་པར་དགོངས་པ། ཐུགས་དཀྱིལ་ རྐྱང་པ་བྱེད་ན་འདི་ཉིད་གཙོ་ཆེའོ།

這樣說道。有些人不安置在四方格子的左右，而是在中央成就尊所住的格子內，成就尊身像的左右安置兩個相對的寶瓶等，也類推到其他處。雖然安置在其左右格子中，也是那個蓮花座的南北，不會到其他處，所以以此為理由是極不確定的。有些人說這是爲了環繞自身方位顏色交錯而考慮其地位來尋找方位，認為是因為中央左右的那兩個格子在方位和方隅之間。 如此的話，下文出現的心壇城和身壇城的"東右"和"東左"等就成為不合理，因為那些將在方位和方隅之間。因此這些格子除了另外存在的角落格子外，其餘都歸於四方。 上下寶瓶在修持時雖然應當觀想在主尊上方虛空和下方地基內，但在繪製時則作在東西忿怒尊背後，或者簡略時也可以不畫。或者用頭骨代替寶瓶。有些人對寶瓶分方便智慧，在取出時分為前後類別，但我們的傳統不需要。 上下忿怒尊在繪製時安置在東西忿怒尊背後，這對心壇城和身壇城都是如此，安置在門楣頂端不好。如果安置上下寶瓶，則在其背後。單修心壇城時也可以不安置這兩個忿怒尊，這如同灌頂品中說的身語意圓滿類推。在修行品中附帶地安置頂髻忿怒尊成為五尊，這是考慮到心五尊和身五尊加起來類別均衡，方便智慧和事業自在的清凈相應。如果單修心壇城，這是最主要的。

།ཡང་ན་སྒོ་དྲུག་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ཁྲོ་བོ་དྲུག་ཀ་བསྒོམས་ ཀྱང་ལེགས་པ། ལས་དབང་དྲུག་དང་འབྱོར་པ་ཡིན་ལ། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་ སྐབས་ནི། ཐུགས་ལ་ཁྲོ་བོ་བཞི་དང་། སྐུ་ལ་ཁྲོ་བོ་དྲུག་གམ། ཐུགས་ལ་ལྔ་དང་སྐུ་ལ་ལྔ་ཁོ་ན་ བྱ་ཡི། གཙུག་ཏོར་རམ་གནོད་མཛེས་ཀྱང་ལན་གཉིས་གཉིས་འགོད་པ་སོགས་ནི་འདམ་ཁ་ གསུངས་པ་དང་། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་བསྡུས་སོ་སོ་ལ་སྦྱོར་ཚུལ་འཁྲུགས་ཏེ་དོན་མ་གོ་བའི་ བབ་ཅོལ་ལོ། །རྒྱ་བོད་འགའ་ཞིག་ཁྲོ་མོ་རྣམས་ཕྱག་བཞི་པར་འདོད་པ་ཡང་ཐུགས་དཀྱིལ་ གྱི་རྩིག་པའི་ནང་གི་ལྷ་ལ་ཕྱག་གི་གྲངས་ཉུང་མཐའ་དྲུག་ཡིན་པ་མ་གོ་བའི་རྣམ་འགྱུར་དང་། གཙོ་བོ་མ་གཏོགས་ཡབ་ཡུམ་ཞལ་ཕྱག་གྲངས་མཉམ་ཟླ་སྟོབས་ལས་ཐོབ་པ་དང་འགལ་ བས། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་འཇིགས་མེད་འབྱུང་གནས་ཀྱིས་བཤད་པ་བཞིན། ཐུགས་དཀྱིལ་ གྱི་ཁྲོ་བོ་ཁྲོ་མོ་རྣམས་བཞིའམ་ལྔའམ་དྲུག་གང་འགོད་ཀྱང་རུང་། ཞལ་གསུམ་ཕྱག་དྲུག་པ་ ལས་གཞན་དུ་མི་བསམ་མོ། །ཡང་མཁས་པ་འགའ་ཞིག་ཕྱག་རྡོར་དང་ཆོས་ཁམས་མ་ནམ་ མཁའ་ཐབས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཡིན། ཀུན་བཟང་དང་སྒྲ་མ་ཡེ་ཤེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཡིན་ན། ཐབས་གཉིས་ཤར་བྱང་དང་། ཤེས་རབ་གཉིས་ནུབ་ལྷོར་འགོད་པ་རིགས་པ་ལས། རྒྱུད་ 3-221 འགྲེལ་དུ་དེ་ལས་ཟློག་སྟེ་བཀོད་པ་ནི། ཡབ་ཀྱི་གནས་སུ་ཡུམ་དང་ཡུམ་གྱི་གནས་སུ་ཡབ་ སོང་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཡིན་གསུང་ན་དེ་ཡང་མི་འགལ་མོད། ལུས་བསམ་གྱི་དབང་གིས་སོ་ ཞེས་བརྗོད་ན། ལུགས་འདི་ལ་མཛེས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུངས་མ་བཅུ་གཉིས་པོ་ལ། སྒྲུབ་ལེར། སྟེང་དུ་འདོད་མ་དང་གླུ་མ། འོག་ཏུ་བཤང་གཅིའི་རྩ་དག་པས་ལྷ་བཤོས་མ་དང་འབྲས་བུ་ མར་གསུངས་ཤིང་། དཀྱུས་སུ་བཀོད་པ་ནི་དབང་ལེ་ལས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། སྤྱིར་དེ་གཉིས་ འདམ་ཁ་ཡིན་ཀྱང་རང་རང་གི་ས་བོན་གྱི་སྔགས་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་དང་། མཆོད་ སྔགས་ལ་སོགས་པ་དབང་ལེ་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པ་མང་བས་གཙོ་བོར་དཀྱུས་སུ་ བཤད་པ་ཉིད་ཕྱག་ལེན་དུ་མཛད་དོ། །ཁྲོ་བོ་གཟུངས་མ་ཀླུ་དང་རབ་གཏུམ་མའི་སྟེང་འོག་ གི་ལྷ་རྣམས་སྒོམ་དོན་ལ་སྟེང་འོག་ཁོ་ནར་འགོད་པ་ཡིན་ལ། ཚེས་ལྷ་དང་སེམས་དཔའ་ཡབ་ ཡུམ་སྟེང་འོག་གི་ལྷ་རྣམས་སྟེང་འོག་གི་ཐོབ་སྐལ་ཙམ་མ་གཏོགས། སྟེང་འོག་ཏུ་མི་འགོད་དེ་ ཕྱོགས་བཞིར་འགོད་པ་ཁོ་ནའོ།། །། གསུམ་པ་ནི་གསུང་གི་རྣལ་འབྱོར་མ་རྣམས། རྒྱུད་ལས། ཤར་དུ་ཙ་མུཎྜ་དང་དབང་པོར་ འགྱུར་ཏེ་རྩེ་མོ་ཅན་དུ་ཁྱབ་འཇུག་མ་དང་རིག་བྱེད་གདོང་། །གཤིན་རྗེར་ཕག་མོ་དྲག་པོར་ འགྱུར་ཏེ་ལྷ་མིན་བདག་པོར་གདོང་དྲུག་མ་དང་བགེགས་ཀྱི་མགོན་པོའོ།

或者爲了守護六門而修持六個忿怒尊也好，這與六種事業自在相應。在身語意圓滿時，或者心壇城四忿怒尊、身壇城六忿怒尊，或者心壇城五尊和身壇城五尊，不應將頂髻尊或如意尊重複安置兩次等，這是混淆了說明的選擇和各個廣略壇城的運用方式，沒有理解意義的草率之舉。 一些漢藏學者認為忿怒母是四臂的，這是不理解心壇城墻內諸尊至少有六臂的表現，也違背除主尊外父母尊面臂數相等的月勝所得，因此如大阿阇黎無畏生處所說，心壇城的忿怒父母無論安置四尊、五尊還是六尊都可以，但不應想像除三面六臂之外的其他形態。 又有些學者說金剛手和法界母是虛空方便方，普賢和聲母是智慧方，那麼兩個方便應該安置在東北，兩個智慧應該安置在西南才合理，但續部及註釋中相反安置，說是因為佛父處變為佛母、佛母處變為佛父的緣故，這也無矛盾，但如果說是依身體構想的緣故，在這個傳統中更為莊嚴。 十二持明母中，修行品說上方是欲母和歌母，下方由大小便脈清凈而有食母和果母，排列在中間是出自灌頂品。一般這二者雖是可選擇的，但由於各自種子咒等的差別，以及供養咒等多與灌頂品所說相符，所以主要是以排列在中間的說法作為實修傳統。 忿怒尊、持明母、龍和極暴母的上下諸尊在修持義理上只安置在上下，而日尊和菩薩父母的上下諸尊除了上下的份額外不安置在上下，只安置在四方。 第三，語瑜伽母們，續中說：東方遮文茶成為帝釋，頂方遍入母和吠陀面，閻羅處豬面母成為暴怒，阿修羅主處六面母和障礙主。

།ནུབ་ཏུ་དབང་མོ་ བདེན་བྲལ་དུ་འགྱུར་རླུང་དུ་ངེས་པར་དུས་ཀྱིས་གདོང་མ་དང་ནི་ཁྱབ་འཇུག་ཉིད། །གནོད་ སྦྱིན་དུ་ནི་དྲག་མོ་གཤིན་རྗེར་འགྱུར་ཏེ་ཕྱུགས་ཀྱི་བདག་པོར་དཔལ་མོ་ཉིད་དང་གདོང་དྲུག་ མ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། ཡི་དྭགས་དམར་དང་མཁའ་འགྲོའི་དབང་པོ་མ་ཧེ་རྨ་བྱ་གླང་ཆེན་ ངང་པ་གླང་དང་གདོང་ལྔ་པ། །རིམ་པས་ཙ་མུཎྜ་ལ་སོགས་པའི་གདན་དུ་འགྱུར་ཏེ་ཕྱོགས་ དང་ཕྱོགས་བྲལ་པདྨ་རྣམས་སུའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྒྱུད་འདིར་སྲིན་པོ་ལ་ལྷ་མིན་དུ་ཡང་ ཡང་གསུངས་པ་ནི། སྔོན་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་འཐབས་པ་ན་སྲིན་པོ་རྣམས་ལྷ་མིན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་ 3-222 གྲགས་པ་དང་། སྔོན་གྱི་ལྷ་མིན་རྣམས་ས་སྟེང་དུ་འཇུག་པ་ལང་ག་མགྲིན་བཅུ་སོགས་མིའི་ སྲིན་པོ་རྣམས་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པ་ལྟར་བརྡ་ཆད་མཛད་པའོ། །ཡབ་རྣམས་ ཀྱི་སྐུ་མདོག་གསལ་བར་མ་བཤད་ཀྱང་དུས་འཁོར་གྱི་འཁོར་གྱི་ལྷ་རྣམས་ལ་སྤྱིར་བཏང་ གི་དབང་དུ་མཛད་ནས། དཀར་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་དམར་མ་དམར་པོ་རྣམས་ཀྱི་རི་བོང་ འཛིན་པ་ལྟར་དཀར་དེ་བཞིན་ཉིད། །སེར་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཁ་དོག་ནག་མོ་དཀར་མིན་རིགས་ རྣམས་ཀྱི་ཡང་མཆོག་གི་གསེར་དང་མཚུངས་པའོ། །སྔོན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་ སླར་ཡང་ལྗང་ཁུ་རྣམས་ཀྱིས་སྔོན་པོ་རྣམས་སུ་དེ་བཞིན་གསུངས། །དེ་བཞིན་ངེས་པར་ལྷ་མོ་ རྣམས་ཀྱི་རང་རིགས་ཕྱོགས་སུ་གནས་པའི་ལྷ་རྣམས་དག་ཏུ་རིག་པར་བྱ། །ཞེས་ཏེ། འདིར་ ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་ཞེས་པ་ནི་ལྗང་ཁུའོ། །རིག་པ་འདི་སྦྱར་ནས་ཙ་མུཎྜི་དང་ཁྱབ་འཇུག་མའི་ ཡབ་བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་སེར་པ་དང་། ཕག་མོ་དང་གདོང་དྲུག་མའི་ཡབ་དྲག་པོ་དང་ ཚོགས་བདག་དཀར་བ་དང་། དྲག་མོ་དང་དཔལ་མོའི་ཡབ་གཤིན་རྗེ་དང་གདོང་དྲུག་དམར་ བ་དང་། དབང་མོ་དང་ཚངས་མའི་ཡབ་སྲིན་པོ་དང་ཁྱབ་འཇུག་ནག་པོར་དོན་ཐོབ་ལ་ངེས་ པར་འབྱུང་ཞིང་། འདི་ལ་རྒྱ་བོད་ཐམས་ཅད་མི་མཐུན་པ་ཡང་མེད་དོ། །སྤྱིར་འདི་རྣམས་ འཇིག་རྟེན་གྱི་ལྷའི་གཟུགས་འཛིན་པ་ཡིན་པས་མ་མོ་བརྒྱད་དང་། ལྷ་འདི་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་ འཇིག་རྟེན་པའི་སྔགས་རྒྱུད་སོ་སོ་དང་བྱུང་ཁུངས་རྣམས་དང་ཡང་མཐུན་རུང་དུ་དགོས་ སོ། །དེའི་དབང་ལྟར་བྱས་ན། དཔེར་ན་ཙ་མུཎྜི་སྲིན་མོ་ཞེས་པ་སྲིན་པོའི་བཙུན་མོ་མ་ཡིན་ གྱི། སྲིང་མོ་ཡིན་པ་དང་། ཁྱབ་འཇུག་མ་ཁྱབ་འཇུག་གི་སྲིང་མོ་སོགས་མིང་མཐུན་པ་རྣམས་ གོ་བླ་ཞིང་། ཕག་མོ་ནི་ས་བདག་ཕག་གི་སྲིང་མོ་སྟེ། གཤིན་རྗེ་ལ་ལྷོ་ན་གནས་པ་དང་འོག་ ན་གནས་པ་གཉིས་ལས། འོག་ཕྱོགས་ཀྱི་གཤིན་རྗེ་མོ་ཡིན་ལ། དཔལ་མོ་ནི་ཁྱབ་འཇུག་གི་ བཙུན་མོ་ལྷ་མོ་དཔལ་མོ་ཉིད་ཡིན་པས་རྣམ་ཐོས་བུའི་སྲིང་མོའོ།

"西方自在母成為離方，風方必定是時面母和遍入，夜叉處暴母成為閻羅，畜主處吉祥母和六面母。"又說："餓鬼紅色和空行主，水牛、孔雀、象、鵝、牛和五面，依次成為遮文茶等的座，在方位和離方的蓮花中。" 此續中多次說羅剎為阿修羅，這是因為從前天神與阿修羅戰鬥時，羅剎以阿修羅一方聞名，且古代阿修羅進入地上成為朗卡十頭等人類羅剎，依世間所知而立此名。 雖未明說佛父們的身色，但就時輪眷屬諸尊一般而言說："白尊的智慧紅色，紅尊的持兔如白真如，黃尊的顏色黑母，非白種姓的如最勝金色。青尊的顏色種種，複次綠尊說為青色，如是當知諸天母住于自部方位的諸尊。"這裡"種種顏色"指綠色。 運用此理，遮文茶和遍入母的佛父帝釋和梵天為黃色，豬面母和六面母的佛父暴怒天和眾主為白色，暴母和吉祥母的佛父閻羅和六面為紅色，自在母和梵母的佛父羅剎和遍入為黑色，這是依義理必然，漢藏諸師對此也無不同。 一般這些是示現世間天神形象，所以應當與八母和這些天神各自的世間密續及來源相符。依此而言，例如遮文茶羅剎女不是羅剎的妃子而是妹妹，遍入母是遍入的妹妹等，名稱相符的容易理解。豬面母是地主豬的妹妹，在南方和下方的兩個閻羅中，是下方的閻羅女，吉祥母是遍入的妃子吉祥天女，所以是多聞天的妹妹。

།དེ་དག་ལ་དབྱེ་ན་རྒྱུད་ 3-223 གཅིག་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐ་དད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ལྷ་ཁོ་ནའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་དུ་ཕན་ གནོད་སྣ་ཚོགས་པའི་ལྷ་གདོན་འདྲེས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་གཉིས་གཉིས་འབྱུང་བ་ལས། འདིར་ མ་མོ་དང་རྣལ་འབྱོར་མ་སྟེ་ཕྱི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་རྣམས་ལྷ་སོགས་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱེད་པོར་ འདོད་པའི་འབྱུང་པོའི་གཙོ་བོ་ཆེར་གྲགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནུས་མའི་ཚུལ་དུ་སྦྱོར་གྱི། རིགས་ཀྱི་ བག་མ་བླངས་པའི་ཚུལ་གྱི་བཙུན་མོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ཀྱང་ཁམས་འདི་ལྟ་ བུར་ངེས་པ་དང་། ཕྱོགས་འདི་ལྟ་བུ་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་གདོད་ནས་ངེས་པར་གྲུབ་པ་མེད་ཀྱང་། རྒྱུད་དུ་ཇི་ལྟར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དེ་ལྟར་དུ་སྒྲུབ་ཅིང་རྩིས་སུ་གདབ་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། ། དཔེར་མཚོན་ན་དྲག་མོ་དེ་ནུས་མའི་ཚུལ་གྱིས་ལྷའི་གཙོ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཡུམ་དུ་སྦྱོར་ དུ་རུང་ལ། བདག་པོ་ངེས་ཅན་ནི་མེད་མོད། འདིར་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་གཤིན་རྗེ་དང་ཡབ་ཡུམ་དུ་ མཛད་ནས། ཆུ་དང་མེའི་དག་པར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཡིན་པས་དེས་གཞན་ཡང་མཚོན་ ལ། མ་མོ་རྣམས་སྤྱིར་སྔགས་རྒྱུད་གཞན་ལས་འཇིགས་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་དང་། ནག་པོ་ཆེན་ པོའི་ཡུམ་དུ་བཤད་པ་ནི་ཡོད་དོ། །འདི་དག་ལས་གཞན་ཐམས་ཅད་ཞལ་གཅིག་ཕྱག་བཞི་ མ། ཚངས་མ་འཁོར་བཅས་གདོང་བཞི་དང་། གཞོན་ནུ་མ་འཁོར་བཅས་གདོང་དྲུག་ཡིན་པ་ དང་། འོག་ཏུ་ཚེས་ལྷའི་སྐབས་སུ་ཡང་ཚངས་པ་འཁོར་བཅས་གདོང་བཞི་དང་། གཞོན་ནུ་ འཁོར་བཅས་གདོང་དྲུག་ཏུ་གསལ་བར་བཤད་པས་དེ་ལས་ཟློག་སྟེ་ཞལ་གཅིག་པར་འཆད་ པ་ནི་མ་བརྟགས་པའོ། །མཚན་བརྗོད་མངོན་རྟོགས་ལས། སྟེང་འོག་གི་ཁྲོ་བོ་ཁྲོ་མོ་བཞི་ པོ་གསུང་དཀྱིལ་གྱི་སྒོ་སྲུང་ལ་བཀོད་དེ། རྒྱུད་འགྲེལ་དང་དངོས་སུ་ནི་མི་མཐུན་ལ། སྒྲུབ་ ཐབས་དེ་ས་བཅུའི་བྱང་སེམས་ཀྱིས་མཛད་ཟེར་བ་བདེན་ན། དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་ཅར་ལ་ སྒོ་སྐྱོང་ཡོད་པའི་མཛེས་ཆའི་སྒོ་ནས་ལེགས་ཤིང་རུང་ལ། དེ་མི་བདེན་ན་ནི་ཅིར་ཡང་མི་རུང་ ངོ་། །འདོད་མ་རྣམས་ནི་གསུང་དཀྱིལ་གྱི་ལྷ་ཡིན་ཡང་སྐབས་འདིར་མི་སྤྲོ་སྟེ་འོག་ཏུའོ།། །། 3-224 བཞི་པ་ནི། དེ་ནས་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་སྣམ་ལ་ཞེས་པ་ནས། གཡོན་བརྐྱང་གི་ སྟབས་ཀྱིས་གནས་པའོ་ཞེས་པའི་བར་ཏེ། དེ་ལ་དང་པོ་ཚེས་ལྷའི་གཙོ་བོ་ལྷ་ཆེན་ཡབ་ཡུམ་ ནི། རྒྱུད་ལས། ཕྱི་རོལ་ཀྱི་ནི་དབང་པོའི་སྒོ་ཡི་གཡས་སུ་ལྷ་མིན་བདག་དང་དེ་ཡི་ཕྱག་རྒྱ་ སྲིན་མོར་འགྱུར། །མེར་ནི་རླུང་དང་རབ་གཏུམ་མ་སྟེ་མེ་དང་ཆུ་ལྷ་མོ་ཡང་ལྷོ་ཡི་སྒོ་ལས་ གཡས་སུའོ། །ལྷ་མིན་བདག་པོར་དཔལ་ལྡན་གདོང་དྲུག་པ་དང་དཔལ་མོར་འགྱུར་ཏེ་ནུབ་ ཏུ་དབང་པོ་རླུང་ལྷ་མོ།

對這些分類，雖是一個續部但以不同形式僅做天尊事業，和在世間做各種利害混合天神鬼怪事業兩種各自出現，此處是母尊和瑜伽母即後者。這些是以能力女的形式配合那些被認為是天等世間造作者的著名鬼神之主，而不是以嫁娶方式的妃子。 同樣，雖然他們也不是從最初就確定為如此界性、行持如此方位，但需要按照續部中如何加持那樣修持和計算。例如暴母以能力女的形式可以配為一切天主的佛母，雖然沒有確定的主人，但此處作為南方閻羅的父母，加持為水火清凈，以此類推其他。母尊們在其他密續中一般說為怖畏眾和大黑天的佛母。 除此之外所有都是一面四臂，梵母及眷屬四面，童女及眷屬六面，下文日尊處也明說梵天及眷屬四面，童子及眷屬六面，與此相反說為一面是未經考察。 在贊名現觀中，將上下四個忿怒父母安置為語壇城的守門，雖然與續釋直接不符，但如果說此修法是地十菩薩所造是真實的話，從三個壇城都有守門的莊嚴角度而言是好且可以的，如果那不真實則完全不可以。欲母們雖是語壇城天尊但此處不放射，在下文。 第四，從"此後身壇城天尊列"到"以左展姿勢而住"。其中首先日尊的主尊大天父母，續中說："外感官門右方阿修羅主及其手印成羅剎女，火中風神和極暴母，火神和水天女亦在南門右方。阿修羅主處吉祥六面和吉祥母，西方帝釋風天女。"

།རླུང་དུ་ཚངས་པ་དང་ནི་གློག་མར་འགྱུར་ཏེ་ནོར་སྦྱིན་དུ་ཡང་རྒྱ་མཚོ་ དང་ནི་ཕག་མོའོ། །དབང་ལྡན་དུ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་དབང་པོ་གཞོན་ནུ་མ་སྟེ་ནོར་སྦྱིན་གཤིན་རྗེའི་ སྒོ་ཡི་གཡོན་གྱི་ཆར། །དྲག་པོ་དུས་ཏེ་ཁྱབ་འཇུག་དང་ནི་ནོར་སྦྱིན་ཞེས་པ་ཤར་དང་ནུབ་ཀྱི་ སྒོ་ཡི་གཡོན་དུའོ། །དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱར་རབ་གྲགས་རི་སྲས་གཤིན་རྗེ་མ་དང་དཔལ་ མོ་ནོར་གྱི་དབང་མོར་འགྱུར། །ཞེས་འབྱུང་ཞིང་། དེའི་ཐད་ཀྱི་གཤིན་རྗེ་མའི་སྐད་དོད་ཡཱ་མི་ ནཱི་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ། རྒྱ་དཔེ་འགའ་ལས། ཡོ་གི་ནཱི་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ཡང་སྡེབ་སྦྱོར་ནི་འགྲིག་ ལ། འགྱུར་རྙིང་འགའ་ལས་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་མ་ཞེས་བསྒྱུར་རོ། །བཞོན་པ་ནི་རྒྱུད་དུ། གསུང་ གི་རྣལ་འབྱོར་མ་དང་མཚུངས་པ་རྣམས་མ་སྨོས་པར་ལྷག་པོ་རྣམས་གསུངས་པ་ནི། ལྷ་མིན་ ལ་སོགས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ནོར་བདག་རྩེ་མོ་ཅན་དང་ཆུ་གཏེར་རླུང་དང་ཚོགས་ཀྱི་ནི། ། གླང་པོའི་དབང་པོ་དང་ནི་ལུག་དང་ཆུ་སྲིན་ཞེས་དང་རི་དྭགས་དང་ནི་བྱི་བ་རིམ་པས་སོ། ། ཞེས་གསུངས་ཏེ། མེ་ལྷའི་ལུག་རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་སྲིན་རླུང་ལྷའི་རི་དྭགས། ཚོགས་བདག་གི་བྱི་བ་ རྣམས་ལྷག་པོ་ཡིན་ལ། རྭ་འགྱུར་དུ་རྒྱ་མཚོའི་གདན་ལ་སྤྲེའུ་ཞེས་བྱུང་བ་ནི་ཆུ་སྲིན་གྱི་སྐད་ དོད་མ་ཀ་ར་དང་། སྤྲེའུ་ལ་མརྐ་ཊ་ཟེར་བ་རྒྱ་དཔེ་ལ་ཡི་གེ་ནོར་བའོ། །དཔལ་མོའི་སེངྒེའི་ ཚབ་འདིར་གནོད་སྦྱིན་གྱི་གླང་པོ་ཆེ་ཡིན་ན། ཡང་འདིར་གླང་པོའི་སྐད་དོད་མ་ཏངྒ་ཞེས་ འབྱུང་བ། དེ་གདོལ་བ་ལ་ཡང་འཇུག་པས་མིའི་གཟུགས་ཅན་གདོལ་བའི་རིགས་ཀྱི་གྱད་ 3-225 ཡིན་པར་བསྒྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དེ་མི་འགལ་ལོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་མཿའི་མཆོད་སྔགས་ཆེན་མོ་ ན། ལྷ་ཆེན་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཡུམ་གཞན་རྣམས་མ་སྨོས་པར་ཆུ་ལྷ་མོ་རླུང་ལྷ་མོ་གནོད་སྦྱིན་མོ་ གཤིན་རྗེ་མོ་སྟེ་བཞི་པོ་རྣམས་སྨོས་པ་ལ་བཞི་པོ་དེ་རྣམས་ལྷག་པོ་ཡིན་ཅིང་། གཞན་དེ་ རྣམས་གསུང་གི་རྣལ་འབྱོར་མ་བརྒྱད་དང་གཅིག་པའི་ཕྱིར་གོང་དུ་སྨོས་ཟིན་པའོ། །ཞེས་ གསུངས་པ་ལ། རྣལ་འབྱོར་མ་རྣམས་འབྱུང་སྐྱེས་ཡིན་ལ། འདི་རྣམས་འཆི་མེད་ན་ཆུང་ཞེས་ ལྷ་ཉིད་དུ་བཤད་པས་མི་གཅིག་གོ་ཞེས་གཞན་འགོག་པར་མཛད་ཅིང་། ཡང་དེ་ལ་ཕྱིས་ཀྱི་ གཞན་རྣམས་ཡང་ལན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་ཅ་ཅོ་འབྲེལ་མེད་མང་དུ་སྨྲ་ཡང་། དོན་དངོས་ནི། ལྷ་མོ་ ལྷག་མ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་རྣལ་འབྱོར་མ་བརྒྱད་དང་རྒྱུད་གཅིག་པས་མཆོད་པའི་ཡུལ་དུ་ དགོས་དོན་གཅིག་ཅིང་ཡི་གེ་ཉུང་བའི་དགོས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། མཆོད་སྔགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ དེ་ལྟར་བསྡུ་བར་མཛད་ལ། གནས་སྐབས་སུ་གནས་དང་བྱེད་པ་ནི་མི་གཅིག་པས་ལྷ་དང་ འབྱུང་པོའི་རིགས་ཀྱི་[རིགས་]དབྱེ་བ་ཡང་ཤིན་ཏུ་འཐད་དོ།

"風中梵天及成電母，財神處也是海神和豬面母。自在方處眾主童女，財神閻羅門左方。暴怒時尊遍入和財神于東西門左方。彼等的手印著名的山女、閻羅女、吉祥母成為財自在母。"如此說。 其中閻羅女的梵文原詞出現"yamini"，一些梵本出現"yogini"，這在韻律上也合適，一些舊譯中也譯為瑜伽母。關於坐騎，續中未說與語瑜伽母相同的那些，而說其餘的："阿修羅等諸尊如是，財主、頂尊和海藏、風和眾主的，像王及羊和摩羯，以及鹿與鼠依次。" 火神的羊、海神的摩羯、風神的鹿、眾主的鼠是多餘的。日譯中海神的座說為猴子，這是因為摩羯的梵文是"makara"，猴子叫"markata"，是梵本字母錯誤。吉祥母的獅子此處換成夜叉的象，這裡象的梵文出現"mataṅga"，它也可以指旃陀羅，所以也有譯為人形旃陀羅種的力士，這也無矛盾。 又有些人說在"namah"的大供養咒中，大天十二佛母中其他未說，只說水天女、風天女、夜叉女、閻羅女四位，說這四位是多餘的，其他那些與語瑜伽母八尊相同所以上文已說。對此，有人反駁說瑜伽母們是元素所生，而這些說為天界少女即天神，所以不相同。後來其他人對此又以回答方式說許多無關的喧譁，但實際上，其餘八位天女與八位瑜伽母本質相同，作為供養對像意義相同且爲了文字簡短的緣故，在供養咒處如此歸納，但暫時的住處和事業不同，所以天神和鬼神種類的區分也非常合理。

།དེ་ཡང་མ་མོ་རྣམས་ནི་ཤ་ཁྲག་ གི་མཆོད་པས་མཉེས་ཤིང་། དེ་ལས་དེའི་རིག་སྔགས་འགྲུབ་པ་སོགས་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་ ལ། ལྷ་ཕོ་མོ་དངོས་རྣམས་ནི་བདུད་རྩིས་ཚིམ་པར་མི་འགྱུར་བར་ཕྱུགས་ཀྱི་ཤ་མི་གཙང་བ་ ལ་ཅིའི་ཕྱིར་དགའ་ཞེས་སྐྱེས་རབས་སོ་བཞི་ལས་བཀག་པ་དོན་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། འདི་དག་ལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་བཤད་པ་བྱེད་པ་ཕྱིས་བྱུང་བ་རྣམས་འདོད་ པ་མི་མཐུན་པ་ཁོ་ན་དང་། ཕན་ཚུན་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཡིག་ཚོགས་ཆེས་མང་བ་སློབ་མའི་བློ་ གྲོས་འཁྲུག་པར་བྱེད་པ་དག་ཡོད་མོད་ཀྱི། ཐམས་ཅད་དོན་དང་མཐུན་པའི་གཙང་སང་ངེ་བ་ གཅིག་ཀྱང་མེད་དོ།

而且，母尊們以血肉供養而歡喜，由此成就其明咒等是現量所成，而真正的天神男女不會以甘露滿足，為何會喜歡不凈的畜肉，如《三十四本生傳》中所遮止的確實有理。 對於這些時輪生起次第的解釋，後來的論師們只有不一致的主張，互相辯駁的文字極其繁多，使學生的智慧混亂，雖然有這些，但沒有一個是完全符合意義的清凈之說。

།འདིར་དེ་དག་རྣམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་བརྗོད་པ་མཐའ་དག་འགོད་པ་ནི། གཞན་གྱི་བློ་གྲོས་འཕེལ་བ་སོགས་ཀྱིས་དགོས་པ་ཆུང་ཞིང་། དོན་ཉུང་ངུ་ལ་ཡི་གེ་མང་པོའི་ ཁུར་གྱིས་ངལ་བས་རེ་ཞིག་བཞག་ནས་སྙིང་པོ་ཙམ་བརྗོད་ན། རྒྱ་བོད་ཁ་ཅིག་སྲིན་མོ་ནི་ 3-226 དབང་མོ་དང་། ཆུ་ལྷ་མོ་དྲག་མོ་དང་། རླུང་ལྷ་མོ་ཙར་ཙི་ཀཱ་ཡིན་ཟེར་བ་སོགས་དང་། ཡང་ཁ་ ཅིག་དཔག་བསམ་འཁྲི་ཤིང་ལས། ཞི་བྱེད་ཆུའི་ལྷ་མོ་བཞིན་ཞེས་ཟེར་བ་དང་། ཆུ་བོ་ལ་ གངས་རིའི་བུ་མོ་ཞེས་པ་མིང་མཐུན་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་ཆུ་ལྷ་མོ་དང་། རི་སྲས་མ་སྟེ་ཨུ་ མ་གཅིག་པར་འདོད་པ་དང་། དྲག་མོ་ཆུ་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ཡིན་པས་ཆུ་ལྷ་མོ་དང་། ཙར་ཙི་ཀཱ་རླུང་ ཁམས་ཡིན་པས་རླུང་ལྷ་མོ་ཟེར་བ་སོགས་འབྲེལ་མེད་མང་པོ་སྨྲ་ཡང་། དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་མི་ འབྲང་པར་ཐོག་མར་ངོས་འཛིན་འདི་ལྟར་བྱ་སྟེ། སྲིན་པོའི་ཡུམ་སྲིན་མོ་ནི་ཙར་ཙི་ཀཱ་ཉིད་ དང་༡། སྔར་ཁྱབ་འཇུག་མ་དང་ཚངས་པ་མཉམ་པར་སྦྱོར་བ་ནི། འདིར་ཚངས་པ་ལ་གློག་ མས་འཁྱུད་པ་དང་གཅིག་སྟེ། གློག་མ་ནི་ཁྱབ་འཇུག་གི་སྤུན་ཟླ་ཆེན་མོ་ཡིན་པར་བྷ་ག་བ་ཏ་ དང་། བྷ་ར་ཏ་དང་། སྔོན་རབས་རྣམས་ལས་མཐུན་པར་གྲགས་སོ༢། །ཕག་མོ་ནི་རྒྱ་མཚོ་ དང་སྦྱོར་བ་དང་༣། གཞོན་ནུ་མ་ནི་ཚོགས་བདག་དང་སྦྱོར་བ་དང་༤། དྲག་མོ་ནི་གཤིན་རྗེའི་ ཡུམ་སྟེ། བསྡུས་རྒྱུད་ལས། གཤིན་རྗེ་མོ་དང་དཔལ་མོ་ཞེས་པའི་གཤིན་རྗེ་མོ་དེ་ཡིན་ཡང་། མཆོད་སྔགས་སུ་བཤད་པའི་ཡ་མི་ནཱི་ཞེས་པའི་གཤིན་རྗེ་མོ་མིན་ལ། གོང་དུ་སྨོས་པ་ལྟར་ རྣལ་འབྱོར་མ་ཞེས་པ་ལྟར་ན། དྲག་མོ་རྣལ་འབྱོར་མ་ཀུན་གྱི་གཙོ་མོ་ཡིན་པས་དོན་མཐུན་ ལ། གཤིན་རྗེ་མོ་ཞེས་པ་ལྟར་ན་གཤིན་རྗེའི་ཡུམ་ཡིན་པ་ལ་དགོངས་སོ་༥། །ལྷ་མོ་དཔལ་མོ་ གདོང་དྲུག་གི་ཡུམ་སྟེ། སྐབས་འདིར་བོད་སྐད་དུ་དཔལ་མོ་ཞེས་པ་གཉིས་བྱུང་ན་ཡང་དོན་ མི་གཅིག་པར་མ་ཟད། རྒྱ་སྐད་དུ་མིང་ཡང་མི་གཅིག་སྟེ། དཔལ་ལྡན་གདོང་དྲུག་པ་དང་ དཔལ་མོར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་པའི་སྐད་དོད་ལ། ལཀྵྨཱིཿཤྲཱི་ཥཊ་མུ་ཁོ་བི་བྷ་བ་ཏི། ཞེས་འབྱུང་བ། ལཀྵྨཱི་ནི་དཔལ་མོ་ཞེས་པ་ཡིན་པས་སྐབས་འདིར་གདོང་དྲུག་གི་ཡུམ་ནི་ལཀྵྨཱི་ཡིན་ལ། དཔལ་ མོ་ནོར་གྱི་དབང་མོར་འགྱུར་ཞེས་པའི་སྐད་དོད་ལ། ཤྲཱིར་དྷཱ་ནེ་ཤཱ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཤྲཱིཿཞེས་པ་ ནི་དཔལ་མོའོ། །དེ་ནི་རྣལ་འབྱོར་མ་བརྒྱད་ལ་མི་ཐེ་སྟེ་ནོར་རྒྱུན་མའི་གཟུངས་སོགས་ལས་ 3-227 མ་ཧཱ་ཤྲཱི་ཡེ་སྭཱཧཱ། ཞེས་འབྱུང་བ་དེ་ཡིན་པས་ལྷ་མོ་དཔལ་ཆེན་མོ་ཞེས་གྲགས་པ་དེའོ།

此處列舉他們所有的複述，對增長他人智慧等用處不大，且以許多文字的負擔使少量意義疲憊，暫且擱置，只說精要：一些漢藏學者說羅剎女是自在母，水天女是暴母，風天女是遮止迦等，又有些人引用《如意樹》說："如同寂靜水天女"，以及以河流稱為雪山之女這樣的名稱相同為理由，認為水天女和山女即烏瑪是同一的，又說暴母是水界天尊所以是水天女，遮止迦是風界所以是風天女等，雖說許多無關之語，但不隨順他們，首先應如此認定： 羅剎主母羅剎女即是遮止迦 前文遍入母和梵天相合，此處是電母擁抱梵天是同一，電母是遍入的大姐妹，在《薄伽梵》、《婆羅多》和古傳中一致聞名 豬面母與海神相合 童女與眾主相合 暴母是閻羅佛母，雖然是《略續》中說的"閻羅女和吉祥母"中的閻羅女，但不是供養咒中說的"yamini"閻羅女，如上文所說若是"瑜伽母"，則暴母是一切瑜伽母之主故義相符，若是"閻羅女"則是指閻羅佛母。 吉祥天女是六面的佛母，此處藏語雖出現兩個"吉祥母"但不僅意義不同，梵語名稱也不同。"吉祥六面成吉祥母"的梵文原詞是"lakṣmīḥ śrī ṣaṇmukho vibhavati"，"lakṣmī"是吉祥母，所以此處六面的佛母是lakṣmī，"吉祥母成為財自在母"的梵文原詞是"śrīr dhāneśā"中的"śrīḥ"是吉祥母。這不包括在八瑜伽母中，是如《財源陀羅尼》等中出現的"mahā śrīye svāhā"，即著名的大吉祥天女。

།ལཀྵྨཱི་ མ་ནི་ཁྱབ་འཇུག་གི་ཆུང་མ་ཡིན་ཡང་། སྐབས་འདིར་ཚེས་ལ་དབང་བའི་དོན་དུ་གདོང་དྲུག་ དང་སྦྱོར་བ་སྟེ། འདི་འདྲའི་རིགས་ཅན་གཞན་ཡང་ཡོད་དོ་༦། །གནོད་སྦྱིན་གྱི་ཡུམ་ནོར་གྱི་ དབང་མོ་ནི། བརྒྱ་བྱིན་གྱི་སྲིང་མོ་དབང་མོ་སྟེ། འདིར་གནོད་སྦྱིན་ལ་གླང་པོ་ཆེའི་གདན་ འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡུམ་དབང་མོའི་བཞོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། གལ་ཏེ་ཁོལ་པོ་གདོལ་ བའི་གདན་བྱེད་ན། གནོད་སྦྱིན་ཉིད་ཀྱི་སྟེ་ནོར་བདག་ལ་མིའི་བཞོན་པ་ཅན་དུ་གྲགས་པའི་ ཕྱིར་རོ་༧། རབ་གཏུམ་མ་ནི་ཚངས་པའི་སྲིང་མོ་ཡིན་པར་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སྔགས་རྒྱུད་ལ་ གྲགས་ཆེ་བ་ལྟར་ཡིན་པས་ཚངས་མ་སྟེ་འདིར་རླུང་ལྷའི་ཡུམ་མོ་༨། །དེ་ལྟར་ན་རྣལ་འབྱོར་མ་ བརྒྱད་དང་རྒྱུད་གཅིག་པ་རྣམས་དེ་དག་ཡིན་ལ། ལྷག་མ་བཞི་ལ་རླུང་ལྷ་མོ་ནི། རླུང་ལྷ་ཉིད་ ཀྱི་སྲིང་མོ་སྟེ་སྐབས་འདིར་དབང་པོའི་ཡུམ་མོ། །ཆུ་ལྷ་མོ་ནི་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་རྒྱ་མཚོའི་སྲིང་མོ་སྟེ་ མེ་ལྷའི་ཡུམ་མོ། །དེ་གཉིས་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྨྲ་བར་མི་བྱ་ལ། ཡཀྵི་ཎཱི་གནོད་སྦྱིན་མོ་དཔལ་ཆེན་མོ་ནི་གོང་དུ་སྨྲོས་པ་ལྟར་ནོར་རྒྱུན་མའི་རིགས་ཏེ་ལྷ་མོ་ དཔལ་ཆེན་མོ་ཡིན། སྤྱིར་རྣམ་ཐོས་བུའི་ཆུང་མ་ཡིན་ཡང་འདིར་ཁྱབ་འཇུག་གི་ཡུམ་དུ་བྱེད་ པས་ཁྱབ་འཇུག་རང་གི་ཆུང་མ་དཔལ་མོ་མིན་གྱི་དཔལ་ཆེན་མོའོ། །མཆོད་སྔགས་སུ་འབྱུང་ བའི་ཡ་མི་ནཱི་གཤིན་རྗེ་མོ་ནི། རི་སྲས་མོ་སྟེ་ཨུ་མ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་གཤིན་རྗེའི་སྲིང་མོར་གྲགས་ པ། དེ་ཉིད་དུས་ཀྱི་མཚན་མོར་ཀུན་ཏུ་གྲགས་ཤིང་། རྒྱུད་མང་པོ་ལས་ཀྱང་བཤད་པའི་ཕྱིར་ རོ། །དེས་ན་འདིའི་ཡ་མི་ནཱི་ནི་དྲག་མོའི་བཙུན་མོ་ཡིན་གྱི་གཤིན་རྗེ་ཉིད་ཀྱི་བཙུན་མོ་མིན་ཏེ་ ལྕམ་མོ། །འདི་དང་དྲག་མོ་མི་གཅིག་ལ་དྲག་མོའི་འཁོར་གཽ་རི་དང་ནི་རྒྱུད་གཅིག་པར་བྱའོ།

雖然吉祥天女（Lakṣmī）是遍入的妃子，但此處爲了掌管日期而與六面相配，這樣的型別還有其他。6. 夜叉的佛母財自在母是帝釋的妹妹自在母，此處夜叉有象座的原因是因為佛母自在母的坐騎，如果要以奴僕旃陀羅為座，則應是夜叉自身即財主以人為坐騎而聞名。7. 極暴母是梵天的妹妹，如外道密續中廣為人知那樣，所以是梵母，此處是風神的佛母。8. 如是，與八瑜伽母本質相同的是那些，其餘四位中，風天女是風神自身的妹妹，此處是帝釋的佛母。水天女是龍王海的妹妹，是火神的佛母。這兩位是現量所成，不應顛倒而說。夜叉女（yakṣiṇī）大吉祥母如上所說是財源母的種類即大吉祥天女，雖然一般是多聞天的妃子，但此處作為遍入的佛母，所以不是遍入自己的妃子吉祥母而是大吉祥母。 供養咒中出現的閻羅女（yaminī）是山女即烏瑪，她以閻羅的妹妹聞名，即是廣為人知的時夜，且在許多續部中也說明。因此，此處的閻羅女是暴母的妃子而不是閻羅自己的妃子即姐妹。她與暴母不同，應視為暴母的眷屬高利（Gaurī）的本質相同。

དེ་ལྟར་ལྷ་མོ་རྣམས་ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་བ་ཡིན་ལ། ཡབ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་མདོག་ཕྱག་མཚན་ངེས་ པར་བྱ་བ་ལ། འདིར་སྲིན་པོའི་ཡུམ་མིང་གཞན་གྱིས་མ་བསྟན་པར་སྲིན་མོར་གསུངས་པའི་ 3-228 དགོས་པ། ཡབ་ཡུམ་ཕྱག་མཚན་སོགས་རྣམ་པ་འདྲ་བར་གོ་དགོས་པ་ལ་དགོངས་ཤིང་། དེ་ བཞིན་དུ་གཤིན་རྗེའི་ཡུམ་གཤིན་རྗེ་མོ་དང་། ནོར་བདག་གི་ཡུམ་ནོར་དབང་མོ་ཞེས་ གསུངས་པ་ཡང་ངོ་། །དེས་ན་གདོང་དྲུག་མ་དང་དཔལ་མོ་ལྟ་བུ་ཁྱད་པར་རེ་རེ་ཙམ་མ་ གཏོགས། ཡབ་ཡུམ་ཕྱག་མཚན་སོགས་རྣམ་པ་འདྲ་བར་བྱ་ལ། སྐུ་མདོག་ཀྱང་འདིར་ལྷ་ རྣམས་ཟླ་བ་གཅིག་གི་ཚེས་སོ་སོ་ལ་འཇུག་པར་མཉམ་ལ། ཟླ་བ་གཅིག་པོ་དེའི་ཞག་སུམ་ཅུ་ ལ་ཚེས་ཀྱི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བའི་ཁམས་མི་འདྲ་བ་མང་ཡང་། ཟླ་བའི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བའི་ ཁམས་གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་པས། ལྷ་ཉེར་དགུ་པོ་སྐུ་མདོག་འདྲ་བའི་རིག་པ་འདི་ལའང་འཇུག་ པས་ཡབ་ཡུམ་སྐུ་མདོག་མཚུངས་པར་བྱས་ཀྱང་རུང་སྟེ། དམིགས་གསལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། འདི་ལྟར་འདོད་པའི་དུས་འཁོར་བ་ཡང་མང་དུ་བྱུང་སྟེ། ནོར་བ་ཁོ་ནར་མི་བཟུང་ངོ་། །ཡང་ ཕྱག་མཚན་འདྲ་བར་བྱས་ནས། སྐུ་མདོག་རྣམས་དཀར་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་དམར་མོ་ སོགས་དུས་འཁོར་སྤྱི་འགྲོས་ཀྱི་རིག་པ་སྦྱར་ཡང་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པ་ཡིན་ཅིང་། རང་ལུགས་ ཀྱི་བླ་མ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱང་བཞེད་དོ། །དཔེར་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་རིགས་གཞན་གྱི་ཁྱིམ་དུ་ སོང་བ་ན་བདག་པོ་དེ་དང་བྱ་བ་གཅིག་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་ཡུམ་རྣམས་ཀྱང་ཡབ་དང་ཕྱག་ མཚན་མཐུན་པར་བྱེད་ཅིང་། ད་དུང་རུས་དང་ངོ་བོ་མ་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་ཁ་དོག་ཐ་དད་དུ་ བྱེད་པ་ཡིན། ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ་མན་ངག་གོ །ཡང་ཁ་ཅིག་ཡབ་ནི་མགྲོན་གྱི་ལྷ་ཡིན་པས་ ཚེས་ལྷ་ལ་མི་བགྲོང་ལ། དེ་ལྟར་ན་གྲངས་མ་ཚང་ངོ་སྙམ་ན། ཡུམ་ལ་གཉིས་སུ་འབྱེད་དེ་ སྟེང་འོག་གི་ནུས་མ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་བ་ནི། མངོན་སུམ་དུ་གྲུབ་པ་ལ་བསྙོན་བརྡུངས་ ནས་སྐབས་དོན་མ་ཡིན་པ་འབད་པས་སྒྲུབ་པ་ཤིན་ཏུ་གཟུ་བོར་མི་གནས་པ་སྟེ། རང་ལུགས་ གནམ་སྟོང་གི་ལྷ་ནི་ཡབ་དང་། ཉའི་ལྷ་ནི་ཡུམ་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འགྲེལ་ཆེན་ ལས། ལྷ་ཆེན་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱག་མཚན་གསལ་བར་གསུངས་ནས། འདབ་མའི་ལྷ་མོ་རྣམས་ 3-229 ཀྱི་སྐུ་མདོག་ཕྱག་མཚན་དབྱིབས་རྣམས་ཡབ་དང་འདྲ་བར་གསུངས་པས། འཁོར་ཉེར་ བརྒྱད་རེ་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱག་མཚན་ལ་རྩོད་པ་མེད་ལ། དེ་དག་དང་རིག་པ་མཚུངས་པས་ འཁྱུད་ཡུམ་རྣམས་ཀྱང་ཕྱག་མཚན་འདྲ་བར་གྲུབ་ཅིང་། ལུང་དེས་སྐུ་མདོག་ཀྱང་འདྲ་བར་ ལུགས་གཅིག་ལ་གྲུབ་མོད། ལུང་གཞན་གྱིས་སྐུ་མདོག་ཐ་དད་ཀྱང་གྲུབ་པས་འདམ་ཁར་ བྱའོ།

如此認定諸天女的本質后，確定佛父們的身色手印：此處羅剎的佛母未以他名而說為羅剎女的必要，是考慮到應知父母手印等形相相同，同樣閻羅的佛母說為閻羅女，財主的佛母說為財自在母也是如此。因此，除了六面母和吉祥母這樣的個別差異外，父母手印等形相應相同，身色也是此處諸天各自進入一月的日期平等，雖然那一月三十日因日期力而生的界性有多種不同，但因月的力而生的界性唯一，所以二十九天尊身色相同的理趣也適用，故父母身色相同也可以，因為是特例。 持此見的時輪師也多有出現，不應執為唯一錯誤。又以手印相同，身色以"白尊的智慧紅色"等時輪通行的理趣配合也極好，我宗上師們也如是主張。例如說：如同種姓女子嫁入他姓家時與主人成為一事，佛母們也與佛父手印相合，而如同種姓和本質未變那樣身色不同。這也是口訣。 又有人想：佛父是客尊所以不計入日尊，如此則數目不足，於是分佛母為二如上下能力女。這是對現量所成強加否定而努力成立非關要義，極不公正。我宗應知三十日的天尊是父，十五日的天尊是母。 大疏中明說大天十二尊的手印后，說花瓣天女們的身色手印形狀與父相同，所以對各有二十八眷屬者的手印無爭議，以理趣相同故擁抱佛母們手印相同也成立，該教證在一種傳統中也成立身色相同，但由其他教證也成立身色不同，應當擇取。

།གཞན་ཕལ་གྱི་འདོད་ཚུལ་ལྟར་ཡུམ་རྣམས་ཡབ་དང་ཕྱག་མཚན་མི་འདྲ་བར་བྱེད་ པའི་ལུགས་ལ། འགའ་ཞིག་གི་ཕྱག་མཚན་བརྟག་པར་དཀའ་སྟེ། ཁུངས་གསལ་བར་མེད་ བཞིན་དུ་བློ་བཟོའི་རིག་འགྲོས་སྦྱོར་བ་ལོང་རྡོ་འཕེན་པར་འགྱུར་རོ། །མཚན་རིགས་མཚུངས་ པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ཕྱག་མཚན་ངེས་པར་མི་ནུས་ཏེ། དབང་མོ་དང་ཁྱབ་འཇུག་མ་ལྟ་བུ་རང་གི་ མིང་པོ་དང་འདྲ་བར་ཡོད་ཀྱང་། དྲག་མོ་དང་གཞོན་ནུ་མ་དང་ཙར་ཙི་ཀཱ་སོགས་རང་གི་མིང་ པོ་དང་འདྲ་མིན་དུ་ཡོད་པ་དཔེར་བཞག་ན། ཆུ་ལྷ་རླུང་ལྷ་གནོད་སྦྱིན་སོགས་ཀྱི་སྲིང་མོ་ རྣམས་ལ་སྒོས་ཀྱི་གསལ་ཁ་མེད་པས། རང་རིགས་ཀྱི་ལྷ་དང་ཕྱག་མཚན་འདྲའམ་མི་འདྲ་ མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་རྙེད་པ་མེད་ལ། རང་ལུགས་ནི་ལྷ་མོ་རྣམས་ཡབ་དང་འདྲ་བའི་ལུང་ ལ་བརྟེན་ན་ངལ་དུབ་མ་དགོས་བཞིན་དུ་ཁུངས་རྙེད་པའོ། །ཁ་ཅིག་སྲིན་པོའི་ཡུམ་ནི་དབང་ མོ་ཡིན་ཡང་སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་དབང་གིས་སྲིན་མོར་གསུངས་ཟེར་བ་ནི་ཚོད་དཔོགས་ཏེ། ལྷ་མིན་ བདག་དང་དེའི་ཕྱག་རྒྱ་སྲིན་མོར་འགྱུར་ཞེས་པའི་སྐད་དོད། ད་ནུ་པ་ཏི་རཱཀྵ་སཱི་ཏ་སྱ་མུ་དྲ། ཞེས་པའི་རཱཀྵ་སཱི་སྲིན་མོའི་མིང་སྟེ། དེའི་དོད་དུ་དབང་མོའི་སྐད་དོད་ཨིནྡྲ་ནཱི་ཞེས་པ་བཅུག་ ཀྱང་སྡེབ་སྦྱོར་འགྲིག་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་འདི་དཔྱད་དེ། འདིར་དྲག་པོ་ནོར་སྦྱིན་ཁྱབ་ འཇུག་གཤིན་རྗེ་འཁོར་བཅས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་མདོག་ལ་མི་མཐུན་པ་གཉིས་བྱུང་སྟེ། པཎྜི་ཏ་ ལེགས་པའི་བུའི་གཞུང་དང་། རྒྱ་བོད་ཀྱི་དུས་འཁོར་བ་ཕལ་ཆེར་དྲག་པོ་སོགས་མགོའི་ཟླ་ བའི་ལྷ་དང་། ནོར་བདག་སོགས་རྒྱལ་གྱི་རྣམས་ཡེ་ཤེས་ཁམས་ཡིན་པས་སྔོན་པོ་དང་། ཁྱབ་ 3-230 འཇུག་སོགས་མཆུའི་དང་། གཤིན་རྗེ་སོགས་དབོའི་ཟླ་བའི་ལྷ་རྣམས་མཁའ་ཁམས་ཡིན་ པས་ལྗང་ཁུར་བྱེད་དོ། །སློབ་དཔོན་ཨ་བྷ་ཡཱ་ཀ་རས་སྒྲུབ་ཐབས་རྒྱས་པ་ལོགས་སུ་མ་མཛད་ ཀྱང་། འཕྲེང་བར་བཀོད་པ་ལ་ཁྱབ་འཇུག་འཁོར་བཅས་ནག་པོ་གཤིན་རྗེ་དམར་པོ་ནོར་ བདག་སེར་པོ་དྲག་པོ་འཁོར་བཅས་དཀར་པོའོ། །ཞེས་ཐམས་ཅད་བསྡོམས་ནས་ཕྱོགས་ བཞིའི་མདོག་ཏུ་མཛད་དོ། །དེ་ལ་བོད་ཀྱི་དུས་འཁོར་བ་རྙིང་པ་མང་པོ་ཞིག་དང་། ཁྱད་པར་ རོང་པ་ཤེར་སེང་བས་དགག་པ་དང་། ཁ་སྨོད་མང་པོ་མཛད་དོ། །ཕྱིས་སྒྲུབ་ཐབས་པད་ཞལ་ མཁན་པོ་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པས་ཚེས་ལྷའི་སྐབས་འདིར་ཨ་བྷ་ཡའི་ཕྱོགས་བཟུང་ནས་ མཐའ་གཞན་འགོག་པ་དུ་མ་དང་། ལུགས་སྔ་མ་མི་འཐད་ཚུལ་མང་པོ་བྱས་སོ། །ཡང་དུས་ འཁོར་གྱི་བཤད་པ་བྱེད་པ་ཕྱིས་བྱུང་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་ལས་ཟློག་སྟེ། སཱ་དྷུ་པུ་དྲ་དང་ ཤེར་སེང་ལ་བསྟོད་ཅིང་། ཨ་བྷ་ཡ་ལའང་སྨད་ནས་སྒྲུབ་ཐབས་པད་དཀར་པ་ལ་དགག་པ་ དུ་མ་ཞིག་བྱེད་དོ།

按照其他一般人主張佛母與佛父手印不同的傳統，有些手印難以考證，在無明確依據的情況下，用臆造的理趣配合就成了盲目投石。也不能從名號相同的角度確定手印，因為雖然自在母和遍入母等與自己的兄長相同，但暴母、童女和遮止迦等與自己的兄長有同有異為例，水神、風神、夜叉等的妹妹們無特別明確，故不能完全確定是否與本類天尊手印相同或不同。我宗依據天女與佛父相同的教證，不必勞苦就能找到依據。 有人說羅剎佛母雖是自在母但因韻律而說為羅剎女，這是臆測，因為"阿修羅主及其手印成羅剎女"的梵文"danu pati rākṣasī tasya mudrā"中"rākṣasī"是羅剎女之名，即使換成自在母的梵文"indrānī"韻律也合適。 現在考察這點：此處對暴怒、財施、遍入、閻羅及眷屬的身色有兩種不同說法：班智達善子的論著和漢藏大多數時輪師說暴怒等頭月天尊和財主等王月諸尊是智慧界故藍色，遍入等唇月和閻羅等兔月天尊是虛空界故綠色。 阿巴雅卡拉阿阇黎雖未另作廣修法，但在《鬘論》中安立遍入及眷屬黑色，閻羅紅色，財主黃色，暴怒及眷屬白色，將一切合為四方色。對此，許多藏地早期時輪師，特別是絨巴謝爾桑作了破斥和許多誹謗。後來修法白蓮上師及追隨者在此日尊處持阿巴雅之方，作了許多破斥他方和說明前傳統不合理的論述。而其他所有後期時輪解釋者則相反，讚歎善子和謝爾桑，也貶低阿巴雅而多方破斥修法白蓮派。

།ཁོ་བོ་ནི་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲ་སྟེ། བླ་མའི་མན་ངག་རྒྱུན་མ་ཆད་པའི་ཕྱག་ ལེན་གྱི་རིམ་པ་ཡིན་པ་དང་། དོན་གྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལུགས་སྔ་མ་ཉིད་ལག་ལེན་དུ་ འདེབས་ཀྱང་། འཕྲེང་བའི་ལུགས་དེ་ཡང་རྣམ་གྲངས་པའམ། འདམ་ཁའི་སྒོ་ནས་ཁས་བླང་ དུ་རུང་བས་མི་འཐད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འཕྲེང་བར་དེ་ལྟར་མཛད་པ་ནི། གཤིན་རྗེ་ དྲག་པོ་གནོད་སྦྱིན་གསུམ་སྲུང་འཁོར་གྱི་སྐབས་སུ་དམར་དཀར་སེར་པོར་དངོས་སུ་ གསུངས་པ་དང་། རྣལ་འབྱོར་མ་བརྒྱད་ཀྱི་ཡབ་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཁ་དོག་དངོས་སུ་མ་གསུངས་ ཀྱང་། ནུབ་བྱང་གི་ཚངས་མ་སེར་མོའི་ཡབ་ཡིན་པས་ཁྱབ་འཇུག་ནག་པོར་ཤུགས་ལ་ གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་ཤུགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྐུ་མདོག་དེ་རྣམས་གྲུབ་ཅིང་། ཚེས་ལྷ་ཉིད་ཀྱི་ སྐབས་སུ་སྐུ་མདོག་གི་རྣམ་གཞག་མ་བསྟན་ལ། འོག་ཏུ་འཆད་པར་འགྱུར་ཞེས་ཁ་འཕངས་ པའང་མེད་པའི་ཕྱིར། སྐབས་དེར་མི་འཆད་པ་ནི། སྔར་དངོས་བསྟན་དང་ཤུགས་བསྟན་དུ་ 3-231 བཤད་ཟིན་པ་ལ་དགོངས་སོ་སྙམ་པ་དང་། སྤྱིར་འདམ་ཁ་ལ་རུང་བ་དང་། སྒོས་སུ་སྒྲུབ་ལེའི་ དངོས་བསྟན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་འདི་ངོས་གཙོ་ཆེ་བར་ཁོང་རང་ངམ་བླ་མའི་མན་ངག་ལས་ བྱུང་ངོ་། །མན་ངག་ནི་ཡིན་དགོས་ཏེ། སློབ་དཔོན་དེ་དུས་འཁོར་བླ་མ་ལ་ཡེ་མ་ཞུས་པར་ གླེགས་བམ་བལྟས་པ་ཙམ་ཡང་མིན་ལ། ཞུས་ཀྱང་བླ་མ་ཅི་གསུང་མ་གོ་བ་དང་། གོ་ཡང་བླ་ མའི་གསུང་དང་འགལ་བར་བྱས་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་ཅིང་། རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་ལ་གཅེས་ སྤྲས་སུ་བྱེད་ལ་རྒྱ་ཆེར་དར་ཞིང་འཛིན་པར་ནུས་པའི་མཁས་པ་ཆེན་པོ་རྫུན་མི་གསུང་བའི་ རིགས་ཡིན་པ་གང་ཞིག ཡི་དམ་གྱི་བྱིན་རླབས་དང་བླ་མའི་མན་ངག་མཆོག་དང་ལྡན་པར་ ཁོང་ཉིད་ཀྱི་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་ཕྱིས་བྱུང་གི་མཁས་པར་གྲགས་པ་ ཕལ་ཆེར་གྱིས་ནོར་པ་ཁོ་ནར་བསྒྲགས་ཀྱང་། དེ་རྣམས་ཀྱིས་ལུང་འགལ་བསྒྲིགས་པ་རྣམས་ ནི་ཕལ་ཆེར་འདི་ལ་མི་འཇུག་སྟེ། རིགས་བདག་དང་། རིགས་དང་རིགས་ཅན་དང་། ས་བོན་ དང་ཕྱོགས་དང་དུས་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་ལྔའི་སྒོ་ནས་རྒྱུད་འགྲེལ་དང་འགལ་བར་འཆད་ཀྱང་ རིགས་བདག་ཙམ་ལ་སྐུ་མདོག་མ་ངེས་ཏེ། ནུས་མ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་བདག་རྡོར་སེམས་ཡིན་ ཀྱང་སྔོ་རྐྱང་ལྗང་རྐྱང་དུ་མི་བྱེད་པ་དང་། སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་གཞིའི་རིགས་དང་རིགས་ཅན་ལ་ཡང་ མ་ངེས་པ་དང་། ཡང་མི་བསྐྱོད་པ་དང་ཁྱབ་འཇུག་བདེ་བྱེད་དང་དྲག་པོ། ཕྱག་རྡོར་དང་ གཤིན་རྗེ། ཀུན་བཟང་དང་ནོར་བདག་རྣམས་སྦྱོར་མོད་ཀྱི། ཁ་དོག་མ་ངེས་ཏེ། བུམ་པ་བཅུ་ ལས་ཀླུ་བཅུ་སྤྲུལ་ཡང་ཀླུ་རྣམས་བུམ་པའི་ཁ་དོག་གམ། ནང་རྫས་ཀྱི་མདོག་ཏུ་མི་བྱེད་པ་

我如此說：因為是上師口訣相續不斷的修行次第，且是主要意義，所以雖然實踐前傳統，但《鬘論》的傳統也可以作為異說或通過選擇而接受，所以也不是不合理的。 對於《鬘論》如此安立，是因為在護輪處明說閻羅、暴怒、夜叉三尊為紅白黃色，在八瑜伽母的佛父處雖未明說顏色，但因西北方黃色梵母的佛父，間接說遍入為黑色，通過直接和間接成立那些身色。在日尊自身處未說身色安立，下文也未說將解釋，因此那處不解釋是考慮前文已直接間接說過，認為一般可選擇，特別是在事業品明說的壇城中這個傳統重要，是他自己或上師的口訣所說。 必定是口訣，因為這位阿阇黎並非未請教時輪上師而僅看經典，也無理由請教了而不解上師所說，或理解了卻違背上師教言，且他是愛護佛教、能廣大弘揚和持守的大學者，屬於不說妄語的種類，而且他自己承認具有殊勝的本尊加持和上師口訣。 然而雖然後來大多數著名學者宣稱唯一錯誤，但他們安立的教證相違大多不適用於此：雖然從本尊主、本尊與所屬、種子、方位和時間五個理由說與續及註釋相違，但僅從本尊主不能確定身色，如雖然能力女們的本尊主是金剛薩埵但不作純藍純綠，在化身與所化基的本尊與所屬也不確定，又雖配對不動佛與遍入、吉祥與暴怒、金剛手與閻羅、普賢與財主等，但顏色不確定，如從十瓶化現十龍時，諸龍不隨瓶色或內物顏色。

།ས་བོན་གྱི་ཡི་གེས་ཀྱང་མ་ངེས་ཏེ། ཀ་སྡེ་དང་ཧ་སྡེ་མཁའ་ཁམས་ལས་ཁྱི་གདོང་ མ་ནག་མོ་དང་། སྟག་གདོང་མ་དཀར་མོ་བསྐྱེད་པ་དང་། ཀྵཿསྡེ་དང་ས་སྡེ་ཡེ་ཤེས་ཁམས་ ལས་ཕག་གདོང་མ་དམར་མོ་དང་། ཅེ་སྤྱང་གདོང་མ་སེར་མོ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་ཀྱི་ དབང་དུ་བྱས་ནའང་མ་ངེས་ཏེ། ཚེས་ལྷ་འདི་རྣམས་སྒོམ་ཆ་ལ་སྟེང་འོག་ཡིན་པ་མི་འཐད་པ་ 3-232 དང་། བྲི་ཆ་དང་དངོས་སུ་བཀོད་པ་ལ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པས་ལྗང་ཁུར་བསྒྲུབས་ན་འགལ་ བ་ལྷག་ལྡན་དུ་འགྱུར་བ་དང་། སྟེང་འོག་གི་ཐོབ་སྐལ་ཙམ་ཡིན་པ་ནི་རྩོད་གཞི་ཡིན་པའི་ ཕྱིར་མ་ངེས་པའོ། །དུས་ལ་དེ་བས་ཀྱང་མ་ངེས་ཏེ། སྤྱིར་ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་དུས་བཞིར་ཡང་ འདུ་ལ། དུས་བཞི་ལ་ཁམས་བཞིའི་དག་པ་ཡང་རུང་མོད། འདིར་དུས་དྲུག་ཏུ་གསུངས་པས་ ཁ་དོག་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་དགོས་སྙམ་ནའང་། ནམ་མཁའ་དང་ཡེ་ཤེས་ནི་ཁམས་བཞི་པོ་ལ་སྤྱི་ ཁྱབ་ཏུ་འཇུག་པས། མགོ་ཆུ་རྒྱལ་ས་མཆུ་རླུང་དབོ་མེའི་ཁམས་དང་འབྲེལ་ཆེ་བར་འཇོག་པ་ ཡང་བླ་མའི་མན་ངག་དང་། ལྷག་པའི་ལྷས་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་ན་འགལ་བ་མེད་དོ། །དེས་ན་ རང་ལུགས་ལ་འདི་གཙོ་བོར་མི་བྱེད་ཀྱང་། བོད་དུ་ཕྱིས་བྱུང་བའི་མཐོང་རྒྱ་དང་། ཐོས་རྒྱ་ དང་། འཛིན་བློ་བཟང་རབ་ཡོད་ལ། དོན་ལ་དཔྱོད་པའི་བློ་གྲོས་འབྲིང་ཙམ་བྱས་ནས་ཆེས་ཆེ་ བའི་མཁས་པ་ནི་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས། དངོས་གནས་ལ་མཁས་ཤིང་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་ པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བླུན་པོའོ་ཞེས་སྡིག་གསོག་པའི་སྒོ་དགག་པའི་ཕྱིར་དང་། དགག་སྒྲུབ་ ལྟར་སྣང་གི་འཚང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཟུར་ཙམ་སྨོས་པའོ། །དངོས་འགལ་གྱི་དོན་ལ་རྩོད་ན་ གཅིག་གི་སྒྲུབ་བྱེད་དེ་གཅིག་ཤོས་ཀྱི་འགོག་བྱེད་དུ་འགྱུར་ཡང་གཞན་ལ་མ་ཡིན་པས། རིགས་བདག་དང་། སྤྲུལ་གཞི་དང་། ས་བོན་དང་། ཕྱོགས་དང་། དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཁམས་དྲུག་ སོ་སོར་བསྒྲུབས་ཤིང་། དེ་ལས་ཁ་དོག་དཔོག་པའི་རིག་པ་འདིས་དྲག་པོ་ནོར་སྦྱིན་སྔོན་པོ་ དང་། ཁྱབ་འཇུག་གཤིན་རྗེ་ལྗང་ཁུར་རུང་བའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ལུང་ཡིན་གྱི། ལུགས་གཞན་ འགོག་ཐུབ་པའི་ལུང་དུ་མི་འགྱུར་རོ།

以種子字也不確定，因為從虛空界的卡類和哈類生黑色狗面母和白色虎面母，從智慧界的克夏類和薩類生紅色豬面母和黃色豺面母。從方位來看也不確定，因為這些日尊在修持分上不應是上下，在繪製分和實際安立中在東方，若成立為綠色則成多餘相違，而僅是上下的份位也是爭議所在故不確定。 在時間上更不確定，因為一般十二月也歸為四時，四時配四界的清凈也可以，但此處說六時，雖想應成六色，但虛空和智慧遍攝四界，將頭水王土唇風兔火界關係較大的安立也是上師口訣和本尊授記，則無相違。 因此我宗雖不以此為主，但爲了遮止在藏地後來見聞廣、記憶好而對義理思維僅中等，卻以"我是最大學者"的傲慢，對實際上智慧成就的聖者積累誹謗罪業之門，以及爲了顯示似是而非的破立，故略說一二。 若對實際相違之義爭論，則一方的成立理由會成為另一方的破除理由，但對其他則不然，所以從本尊主、所化基、種子、方位、時間分別成立六界，由此推知顏色的理趣是暴怒財施可藍色、遍入閻羅可綠色的成立教證，而不能成為破除其他傳統的教證。

།འོ་ན་ཁ་དོག་དྲུག་ཏུ་བྱར་རུང་བའི་རྒྱབ་སྐྱོར་མཐུན་ ཕྱོགས་ཀྱི་ལུང་ནི་དེ་དག་ཡིན་ན། གསལ་བར་སྟོན་པའི་ལུང་ནི་ཡེ་ལེའི་བཅུ་བདུན་པའི་ འགྲེལ་པར། དེ་བཞིན་དུ་རྡོ་རྗེ་དབྱིངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་མ་དང་། གཙུག་ཏོར་དང་། རྡོ་རྗེ་ཧཱུཾ་ མཛད་དང་། དྲག་སྤྱན་མ་དང་། ཁྲོ་བོའི་རྒྱལ་མོ་དང་། ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་དང་། ཆོས་ཁམས་རྡོ་རྗེ་ 3-233 མ་དང་། ཁྱབ་འཇུག་དང་། གཤིན་རྗེ་དང་ཀླུ་རྒྱལ་བ་སྟེ། འདི་རྣམས་སྟེང་གི་ཞལ་ནས་སྟོང་ པ་ལས་སྤྲོས་པས་ཡོན་ཏན་མང་པོའི་གནས་ཏེ། །ལས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་སྟེར་བར་རྡོ་ རྗེའི་མཚན་མ་ཅན་མི་བསྐྱོད་པས་རྒྱས་བཏབ་པ་ནམ་མཁའི་ཁ་དོག་ལས་ལྗང་ཁུའོ། །ཞེས་ དང་། རྡོ་རྗེ་ཤུགས་དང་། ཤིན་ཏུ་སྔོན་མོ་དང་། དྲག་མོ་དང་། ཛམྦྷ་ལ་དང་། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ དང་། སྒྲ་རྡོ་རྗེ་མ་དང་། ཀླུ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྟེ། སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་ཕན་པ་འདི་རྣམས་སྲོག་ཆགས་ རྣམས་ཀྱི་ཐར་པའི་རྒྱུ་རུ་འོག་གི་ཞལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་ལས་སྤྲོས་པ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་ པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལས་ཁ་དོག་སྔོན་པོ་མི་བསྐྱོད་པའི་སྐུ་སྔོན་པོ་དང་རྡོ་རྗེ་ སེམས་དཔས་རྒྱས་བཏབ་པ་ལས་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཞེས་ཁྱབ་འཇུག་དང་ གཤིན་རྗེ་ལྗང་ཁུ་དང་། དྲག་པོ་དང་ཛམྦྷ་ལ་སྔོན་པོར་བཤད་པས་སོ། །ཞེས་ཚེས་ལྷ་རྣམས་ ཁ་དོག་དྲུག་གི་དབྱེ་བ་མཛད་པ་ཐམས་ཅད་འདི་ལུང་དུ་འདྲེན་པ་ལྟར། ཁ་དོག་དེ་ལྟར་བྱེད་ པ་ཙམ་ལ་ལུང་རྣམ་པར་དག་པར་རང་ལུགས་ལ་ཡང་འདོད་མོད། འདི་ཡང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ ཡོངས་རྫོགས་ལྟ་བུའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་ལ་འགོད་པའི་སྐབས་སུ་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་ ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་ཚོགས་ལ་ཡང་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་དང་ཁྲོ་མོའི་དབང་ཕྱུག་སོགས་ཀྱང་གསུངས་ པ་དང་། དངོས་སུ་གང་གི་ཆེད་དུ་གསུངས་པ་ཡང་ཞལ་དྲུག་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་ཁམས་ དྲུག་གིས་བསྡུས་པའི་ལྷ་ཚོགས་རྣམས་སྤྲོས་ཏེ་ལས་སོ་སོ་བ་རྣམས་དུས་མཉམ་དུ་སྒྲུབ་ པའམ། ཡང་ཆུ་ཁམས་པའི་སྡེ་ཚན་ཆ་ཚང་བ་ཁོ་ན་སྤྲོས་ཏེ། ཞི་རྒྱས་སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་ གཞན་ལའང་རིགས་འགྲེ་བ་དང་། ལྷ་གཅིག་སྤྲོས་ནས་ལས་གཅིག་སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ ལྟར་འོས་པའི་ཚུལ་དུ་ལས་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ།

這段藏文是關於密宗修法中的顏色象徵和本尊相關內容的論述。我來為您直譯： 那麼，關於可以分為六種顏色的支援性教證是這些的話，明確闡述的教證在第十七品的註釋中說：同樣，金剛界自在母、頂髻尊、金剛吽作尊、威猛母、忿怒王母、手持金剛尊、法界金剛母、遍入天、閻摩天和龍王等，這些從上面的面孔中化現，是眾多功德之所依，能賜予一切事業成就，由不動佛印持的金剛標誌，從虛空之色而成綠色。 以及：金剛勢、極深藍、忿怒母、財神、普賢王如來、聲金剛母、龍勝王等，這些對一切眾生有益者，作為眾生解脫之因，從下面面孔的智慧法中化現，從極其清凈的法界智慧中顯現藍色，由不動佛的藍色身和金剛薩埵印持，能成就一切事業。這裡說遍入天和閻摩天為綠色，忿怒尊和財神為藍色。 如此，所有將本尊分為六種顏色的論述都引用這段教證。在我們的傳承中也認為，僅就如此分配顏色而言是清凈的教證。但這並非是在安立身語意圓滿壇城諸尊時所說的全部內容。在諸尊眾中也提到金剛勢和忿怒自在母等，實際所說的目的是通過六面瑜伽將六界所攝諸尊化現，同時成就各別事業，或者僅化現水界部分的完整尊眾來成就息增等事業，其他類推，或者化現一尊來成就一種事業等，按照適宜的方式運用於事業。

།དེ་ལྟར་ཡིན་ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་རྫོགས་པའི་ ལྷ་ཚོགས་ལའང་སྦྱོར་ནི་དགོས་ལ། ཁྱད་པར་དུ་ཡང་རྒྱུད་འགྲེལ་གྱི་གོང་འོག་ནས་སྲུང་ འཁོར་གྱི་སྐབས་ལྟ་བུའི་རྣམ་གཞག་གཞན་དང་། གསུང་གི་རྣལ་འབྱོར་མའི་སྐབས་ཀྱི་ 3-234 ཤུགས་བསྟན་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པར་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་ཚོགས་གཙོ་བོ་ བསྡུས་པའི་ཁ་དོག་གསལ་པོར་བསྟན་པའི་སྐབས། ལྷ་ཆེན་བཞི་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཁ་དོག་ དམིགས་ཕུག་སྟེ་སྟོན་པ་འདི་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་བྱས་ན་ཤིན་ཏུ་བཟང་བ་ནི་ཡིན་ ཏེ། དེའི་ཚེ་གོང་དུ་སྨོས་པ་ལྟར་གྱི་རིགས་བདག་དང་སྤྲུལ་གཞི་དང་། ས་བོན་དང་ཕྱོགས་ དང་དུས་དང་ཁམས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྐུ་མདོག་གི་སྟེང་དུ་འགྲིག་པས་སྐབས་དོན་གྱི་གཙོ་ བོ་འདི་ཉིད་ཡིན་ལ། ཁ་དོག་བཞིར་བསྡུ་བ་ལས་འདི་ལེགས་མོད་ཀྱི། དུས་འཁོར་རང་ཉིད་ སྒོས་སུ་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་སྐབས་མ་ཡིན་པར་དཀྱིལ་འཁོར་རིགས་མང་པོའི་སྡེ་ཚན་གྱི་ ནང་དུ་འཆད་པའི་ཚེ། དོན་ལ་འགལ་བ་མེད་ཕྱིན་འཇུག་པ་བདེ་བ་ལེགས་པར་བསམས་ཏེ། སློབ་དཔོན་དེས་དེ་ལྟར་མཛད་པ་ཡིན་གྱི། སློབ་དཔོན་དེ་ལུགས་འདི་ཡང་གཏན་ནས་མི་ བཞེད་པར་མ་ངེས་སོ། །སྐུའི་སྒོ་སྐྱོང་ཁྲོ་བོ་རྣམས་ཀྱི་སྐབས་སུ། དབྱུག་པ་མདའ་གཏུན་ཤིང་ བེ་ཅོན་ཏེ་ཁྲོ་བོ་བཞི་དང་། དྲག་སྤྱན་མའི་རྩེ་གསུམ་རྣམས་གསལ་བར་བྱུང་ལ། འཕྲེང་བ་ ལས། འོད་ཟེར་ཅན་མ་སོགས་བཞི་ལ་འཁོར་ལོ། ཐོ་བ་མདའ་རལ་གྲི་རྣམས་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་ མཚན་མར་བཞེད་ནའང་། རང་ལུགས་ཁྲོ་མོ་གཙོ་བོར་བྱེད་ན་རང་རང་གི་ས་བོན་ཕྱག་མཚན་ ལས་བསྐྱེད་དགོས་པ། དྲག་སྤྱན་མ་ལ་རྩེ་གསུམ་གསུངས་པ་མཚོན་བྱེད་ཙམ་སྟེ། དེའི་ཚེ་ འོད་ཟེར་ཅན་མ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བེ་ཅོན་སོགས་ཁྲོ་བོ་དང་འདྲའོ། ཁྲོ་བོ་གཙོ་བོར་བྱེད་ན། ཁྲོ་བོ་རྣམས་ས་བོན་ཕྱག་མཚན་དང་། ཁྲོ་མོ་རྣམས་ས་བོན་ཙམ་ལས་སྐྱེད་དོ། །སྐུའི་སྒོ་སྐྱོང་ གི་སྐབས་འདིར། རྒྱ་བོད་འགའ་ཞིག་ཡབ་ཐམས་ཅད་ཞལ་གསུམ་ཕྱག་དྲུག་པ་ལ། ཡུམ་ རྣམས་ཕྱག་བཞི་མར་བྱེད་པ་དང་། རང་ལུགས་ཁ་ཅིག་ཀྱང་གཙུག་ཏོར་ཞལ་གསུམ་ཕྱག་ དྲུག་པ། ཁྲོ་བོ་ལྔ་དང་ཁྲོ་མོ་དྲུག་ཕྱག་བཞི་པར་མཛད་པ་བྱུང་ཡང་། སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་སྒོ་སྲུང་དུ་ འགོད་ཕྱིན་གཙུག་ཏོར་ཡང་ཕྱག་བཞི་པར་བྱེད་དགོས་ན། ཁྲོ་བོ་གཞན་རྣམས་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། 3-235 གསུང་དཀྱིལ་དང་སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་རྩ་བའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་བཞི་པ་ལས་མང་བ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ།

我來為您直譯這段藏文： 雖然如此，對於完整壇城的諸尊眾也需要運用。特別是，不同於續部註釋前後所說的如護輪等的其他建立，以及語金剛母時的間接教示，而是在明確顯示身語意壇城諸尊眾主要部分的顏色時，因為這是專門指出那四大天尊顏色的唯一教證。如此做是極好的，因為此時如前所說的部主、化現基礎、種子字、方位、時間和界等一切都與身色相契合，這是此處的主要意義。雖然歸納為四色比這更好，但在不是專門確立時輪金剛自身的場合，而是在解說眾多壇城種類分類時，只要實際無矛盾，爲了易於趣入，上師如此安立，並非上師完全不承許這種傳統。 在身門護方忿怒尊處，明確提到杖、箭、杵、棒四忿怒尊，以及威猛母的三叉戟。《鬘論》雖主張光明母等四尊以輪、錘、箭、劍為生起標誌，但我們的傳統若以忿怒母為主，則需從各自的種子字和手印生起。對威猛母說三叉戟僅是表徵，此時光明母等也與棒等忿怒尊相同。若以忿怒尊為主，則忿怒尊從種子字和手印生起，忿怒母僅從種子字生起。 在此身門護方處，印藏一些傳統將所有佛父作三面六臂，佛母作四臂。我們傳統中一些也將頂髻尊作三面六臂，五忿怒尊和六忿怒母作四臂。然而，只要安立為身壇城的門護，連頂髻尊也必須作四臂，更何況其他忿怒尊，因為語壇城和身壇城的根本諸尊不應超過四臂。

འོ་ན་སྲུང་འཁོར་གྱི་སྐབས་སུ། གཙུག་ཏོར་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བ་ལ་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ ལྟར་ཞེས་ཐོག་མའི་གསལ་བྱེད་དུ་མཛད་ཅིང་། འཆད་འགྱུར་སྒྲུབ་ལེའི་སྐབས་ཀྱི་མངོན་ རྟོགས་ལ་ངོས་འཛིན་པ་དང་། སྲུང་འཁོར་གྱི་སྐབས་སུ་ཁྲོ་བོ་ཐམས་ཅད་ཟླ་སྟོབས་ཀྱི་དབང་ གིས་ཞལ་གསུམ་ཕྱག་དྲུག་པར་འགྱུར་ན། ཡང་སྐུའི་སྒོ་སྐྱོང་རྣམས་ལ་ཞལ་ཕྱག་གི་གསལ་ ཁ་མ་བྱུང་རུང་། རིམ་པ་གཅིག་ལ་གནས་པའི་ཟླ་སྟོབས་ཀྱི་དབང་གིས་དབྱུག་སྔོན་སོགས་ དྲུག་པོ་ཕྱག་བཞི་པར་བསྒྱུར་དགོས་ན། ཁྲོ་བོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ཞལ་ཕྱག་མང་ཉུང་ངེས་མེད་དུ་ ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཟེར་ན། ཐལ་བ་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། སྐབས་ཐོབ་ཀྱི་ཞལ་ཕྱག་འགྱུར་འགྲོ་ བ་ཤིན་ཏུ་མང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐུགས་དཀྱིལ་ལྷ་ཉེར་ལྔ་པའི་རིགས་གཅིག་ལ་འཁོར་གྱི་ཟླ་ སྟོབས་དང་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་བཀོད་པའི་ཁྱད་པར་ལས་གཙོ་བོ་ཞལ་གསུམ་ཕྱག་དྲུག་པར་ འགྱུར་བ་དང་། སྡོམ་ཆེན་གྱི་སྐབས་སོགས་མདོར་ན་སྒོ་སྐྱོང་ལས་འགངས་ཆེ་བ་གཙོ་མོ་ནུས་ མ་དང་བཅས་པ་ལ་ཡང་ཡོད་པས་སོ། །དེས་ན་སྒྲུབ་ལེར། གཙུག་ཏོར་ཅན་སོགས་ལྔ་རིགས་ ལྔ་དང་ཞལ་ཕྱག་འདྲ་བར་དངོས་སུ་གསུངས་པ་ནི། གཙུག་ཏོར་ཅན་ཐུགས་དཀྱིལ་ལ་འགོད་ པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། དེའི་ཞོར་དུ་གནོད་མཛེས་རྒྱལ་པོ་སོགས་སྔོན་པོ་རྣམས་ ཀྱང་ཕྱག་མཚན་དེ་དང་འདྲ་ཞེས་གསུངས་པའང་གནོད་མཛེས་ཐུགས་དཀྱིལ་ལ་འགོད་པ་ཁོ་ ནའི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཡིན་པས། སྐུའི་སྒོ་སྐྱོང་ལ་འགོད་པའི་ཚེ་དེ་དག་ལུང་དུ་མི་འགྱུར་རོ། ། འོ་ན་སྐུའི་ཁྲོ་མོ་རྣམས་ཞལ་གཅིག་ཕྱག་བཞི་པར་གསུངས་པའི་རྗེས་སུ་དེ་བཞིན་དུ་ཤར་ དང་ལྷོ་དང་ནུབ་དང་བྱང་གི་སྒོར་དབྱུག་པ་སྔོན་པོ་དང་། འདོད་པའི་རྒྱལ་པོ་དང་། སྟོབས་པོ་ ཆེ་དང་། མི་གཡོ་བའོ། །ཞེས་པ་འདི་ངེས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པས། སྒོ་བཞིའི་ཁྲོ་བོ་བཞི་ཁོ་ ན་ཕྱག་བཞི་པར་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་སྐུ་གསུང་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་ 3-236 དཀྱིལ་འཁོར་བཀོད་པའི་སྐབས་འདིར་ཁྲོ་བོ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཕྱག་བཞི་པ་ཁོ་ནར་ངེས་ལ། གཙུག་ཏོར་གནོད་མཛེས་ལ་ངེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་པ་སྟེ། ཐུགས་དཀྱིལ་ལ་བཀོད་ན་ཞལ་ གསུམ་ཕྱག་དྲུག་པ་དང་། སྐུ་དཀྱིལ་ལ་བཀོད་ན་ཕྱག་བཞི་པར་འགྱུར་བས་སོ།

那麼，在護輪處說"如將要解說的頂髻轉輪王"作為最初的明示，並指認為將要解說的成就品中的現觀，且在護輪處所有忿怒尊因月勢力而成為三面六臂時，即使身門護方諸尊的面臂數未明確提及，若因處於同一次第的月勢力而必須將杖青等六尊轉變為四臂，則這些忿怒尊的面臂數豈不成為不確定了？ 對此回答：承認此過，因為根據場合的面臂變化極多的緣故。例如，意壇城二十五尊的同一種類中，因眷屬的月勢力和壇城佈局的差別，主尊成為三面六臂；在大誓言處等，總之連比門護更重要的主尊及能母也有此情況。 因此，在成就品中直接說"頂髻尊等五尊與五部及面臂相同"，這僅是就安立頂髻尊于意壇城而言。其附帶說到妙臂王等藍尊的手印也相同，這也僅是就安立妙臂于意壇城而言，因此在安立為身門護時這些不作為教證。 那麼，在說身部忿怒母為一面四臂之後，說"同樣在東南西北門是藍色杖尊、欲自在、大力尊和不動尊。這是確定的。"這不是僅說四門的四忿怒尊為四臂嗎？ 不是的。這是說在此身語圓滿壇城佈局處，那四忿怒尊確定僅為四臂，而頂髻尊和妙臂則不確定，因為安立於意壇城時為三面六臂，安立於身壇城時則成為四臂。

།ཡང་སཱ་དྷུ་ པུ་ཏྲ་སོགས་རྒྱ་བོད་མང་པོས་གཙུག་ཏོར་དང་གནོད་མཛེས་ཕྱག་དྲུག་པ་ལ། ཡུམ་ཕྱག་བཞི་ པར་མཛད་པ་ཡང་ཅུང་ཟད་མི་ལེགས་ཏེ། གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་ནི་བརྗོད་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན། གཞན་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་རྩིག་པའི་ནང་ཚུན་ཆད་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཞལ་སྦྱོར་དུ་ ཡོད་པའི་ཚེ་ཕྱག་གྲངས་མཉམ་ཁོ་ན་ཡིན་ཅིང་། དམིགས་གསལ་ཚངས་མ་གཞོན་ནུ་མ་ ཚངས་པ་གདོང་དྲུག་རྣམས་མ་གཏོགས་ཞལ་རས་ཀྱང་ངོ་། །ཁྲོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་གྱི་ས་བོན་ནི་ འོག་གི་ལ་རིང་ཐུང་ཐབས་ཤེས་དང་། གཞན་རྣམས་ལ་རྣམ་བཅད་ཀླད་སྐོར་ཐབས་ཤེས་ ཡིན། འདིས་གཞན་མང་པོ་ལའང་རིགས་འགྲེའོ། ཁྲོ་བོ་ཐམས་ཅད་སྦྲུལ་རྒྱན་སྟག་ལྤགས་ སོགས་རྒྱན་དང་ན་བཟའི་ཁྱད་པར་དང་། སྤྱན་གསུམ་མཆེ་གཙིགས་སྐྲ་དམར་སེར་གྱེན་དུ་ བརྫེས་པ་སོགས་ནི་ཁྲོ་བོ་སྤྱིའི་ལུགས་ཡིན་པས་དགོས་ལ། ཡབ་རྣམས་ཕྱག་རྒྱ་དྲུག ཡུམ་ རྣམས་ཕྱག་རྒྱ་ལྔ། ཐོད་སྐམ་གྱི་དབུ་རྒྱན་དང་། མགོ་རློན་གྱི་དོ་ཤལ་སོགས་ངེས་པར་དགོས་ པ་ནི་མིན་ཀྱང་། བྱུང་ན་མི་འགལ་ཞིང་ལེགས་པར་མཐོང་། ཆོས་གྲགས་སོགས་ཁ་ཅིག་མགོ་ འཕྲེང་བྱེད་ཕྱིན་བརྒྱ་འཕྲེང་དགོས་ཟེར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་དང་ཁྱད་པར་མི་ཕྱེད་པས་ ལྔ་བཅུ་ཙམ་བྱེད་པར་བླ་མ་ཤེར་སེང་བ་བཞེད་པ་འཐད་དོ།། །། ལྔ་པ་ནི། སྐུའི་སྟེགས་བུ་ལ་ཀླུ་རྣམས་སྤྲོ་བའི་ཐ་སྙད་མཛད་པ། སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་ཕྱི་རོལ་ སྟེགས་བུ་དང་ཉེ་བ་ལ་རྟ་བབས་ཀྱི་ཀ་བ་ནང་མའི་རྩ་བར་ཀླུ་བརྒྱད་ཀྱི་གདན་བྱེད་པ་ཡིན་ ལ། སྒོམ་ཆ་ལ་དེ་བཞིན་ཡིན་ཀྱང་། འབྲི་བ་ལ་ནི་དེའི་ཐད་ཀྱི་སྟེགས་བུ་ལ་འབྲི་བའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག་དེ་ལ་འཁྲུལ་ནས་གནད་འདི་མ་གོ་བར་འདོད་ཕྱིར་འདོད་སྟེགས་བུ་ལ་གནས་པའི་ 3-237 ཕྱིར་གཟུངས་མ་ཡིན་ན། ཀླུ་ཡང་གཟུངས་མར་ཐལ་ཟེར་བ་ནི་གད་མོའི་རྒྱུའོ། །དེ་ཅི་ལས་ ཞེ་ན་ཀླུ་རྣམས་ནི་ཞལ་ནང་དུ་བལྟ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཀ་བ་ལ་གཡས་གཡོན་གྱི་ལོགས་ བསྟན་ཅིང་། གདན་གྱི་མདུན་ཕྱོགས་སྟེགས་བུ་ལ་ཐུག་པའི་སྟེགས་བུའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ས་གཞི་ ལ་གནས་པ་ཡིན་གྱི་ཀ་བའི་ཐད་ཀྱི་སྟེགས་བུའི་སྟེང་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོ་ རིམ་ལ་གཏོར་སྔགས་ཀྱི་སྐབས་སོགས་ན་མི་འདྲ་བ་ཡོད་པར་འདོད་ཀྱང་། མཐའ་ཡས་དང་ རིགས་ལྡན། རིགས་ལྡན་དང་མཐའ་ཡས་ཞེས་སོགས་ཕྲན་ཚེགས་ཙམ་ཡིན་ལ། རྒྱལ་བ་རྣམ་ རྒྱལ་གདེངས་ཀ་བདུན་པ་དང་། གཞན་རྣམས་གདེངས་ཀ་ལྔ་པའོ།

又，薩度普特等許多印藏學者將頂髻尊和妙臂作六臂，佛母作四臂，這也稍有不妥。主尊佛父佛母不是此處討論的對象。其他身語意壇城中，在墻內的諸尊處於雙運時，手臂數必須相等，除了特例的梵天女、童女、六面梵天外，面數也是如此。忿怒尊父母的種子字，在下方長短表示方便智慧，其他則以點圈表示方便智慧。這可類推到許多其他情況。 所有忿怒尊都需要蛇飾、虎皮等裝飾和衣著的特徵，以及三眼、齜牙、紅黃髮向上豎起等忿怒尊的一般特徵。佛父的六印、佛母的五印、干顱冠飾和濕頭項鍊等雖不是必需，但若有則不相違且為妥善。法稱等一些人說若做頭鬘則需百鬘，如此則與金剛勢無法區分，因此上師謝桑巴主張做約五十鬘是合理的。 第五，關於在身壇城基座上化現諸龍的說法，是在身壇城外靠近基座處，在拱門內柱基部作八龍為座。雖然在修法上是如此，但在繪畫時是畫在基座相應處。有些人對此混淆，不解此要點而隨意認為，說因在基座上安住故非持明母，則龍也應成為持明母，這是可笑的。為什麼呢？因為諸龍是面向內而依柱子左右兩側而立，座位前方雖觸及基座但安住在基座外的地面上，而不是在柱子相應的基座之上。 關於次第，雖然在食子咒語等處有不同說法，但如"無邊與持種、持種與無邊"等只是細微差別。勝王龍七頭冠，其他諸龍五頭冠。

།ཞེས་སཱ་དྷུ་པུ་ཏྲ་འཆད་ དོ། །དེ་ལྟར་ཀླུ་རྣམས་རྡོ་རྗེའི་སྐྱིལ་ཀྲུང་གིས་གནས་པ་ལ། རབ་གཏུམ་མ་རྣམས་ཀྱང་རྡོ་རྗེའི་ སྐྱིལ་ཀྲུང་གིས་འཁྱུད་པ་ཡིན་ཅིང་། ཀླུ་རྣམས་ཕྱག་མཚན་ལས་བསྐྱེད་པ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མི་ དགོས་ལ། ས་བོན་ཁོ་ནའམ་ཕྱག་མཚན་གྱི་དོད་དུ་འབྱུང་བཞིའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་མཚན་མ་ ལས་བསྐྱེད་པའང་མཛད་དོ། །ཁ་ཅིག་བུམ་པ་ལས་བསྐྱེད་དགོས་ཏེ། ཀླུ་བརྒྱད་གང་དེ་བུམ་ པ་རྣམས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཟེར་བ་ནི། བུམ་པ་ཀླུའི་ཕྱག་མཚན་ཡིན་པས། དེ་ལྟར་ བསྐྱེད་པ་མི་འགལ་ཙམ་ཡིན་ནའང་། ལུང་འདྲེན་ཚུལ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་བླུན་ཏེ། དེ་ནི་རིགས་དང་ རིགས་ཅན་སྟོན་བྱེད་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱལ་བ་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་ས་བོན་རྒྱན་བཀོད་གྱི་ སྐབས་སུ་ཧཱུཾ་དང་ཀྵུཾ་དུ་བཤད་པའང་ཡོད་དོ། །རང་ལུགས་ནི་སྐབས་འདིར་མ་བཤད་པ་ཉིད་ སྒྲུབ་བྱེད་དོ། །རབ་གཏུམ་མ་རྣམས་ནི་དུར་ཁྲོད་འཁོར་ལོའི་གནས་སུ་སྟེ། དེ་ལ་འཁྱུད་པའི་ ཀླུ་རྣམས་ཀྱང་ཟླུམ་པོའི་སྟབས་སོ། །འདི་དག་ལ་དབང་ལེའི་འགྲེལ་པར་ལྺྼྻྐྵ་ཞེས་པ་ནས། ཏྠྡྡྷྣའི་བར་དུ་ཕྱི་མ་བདུན་པོ་ལ་ཡི་གེ་རྣམས་འབྱུང་བའི་ཁམས་ལུགས་ཟློག་ཏུ་བརྩེགས་ པ་དང་། སྒྲུབ་ལེ་ནས་དེ་རྣམས་ཀྵྻྼྺླ་ཞེས་པ་ནས་ནྡྷྡྠྟའི་བར་ཁམས་ལུགས་འབྱུང་དུ་བརྩེགས་ ཤིང་། དང་པོ་ཤར་གྱི་ས་བོན་ལ་གཉིས་ཀར་དུ་ཀྑྒྒྷྔ་བྱུང་གི་ངྒྷྒྑྐ་མ་བྱུང་ངོ་། །སྤྱིར་ 3-238 ནི་དེ་གཉིས་ཀར་བྱར་རུང་བ་ཡིན་གྱི། རང་གར་འཇུག་པ་དགག་པའི་ ཕྱིར་དཀྲུགས་པ་ལྟ་བུ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ཁ་ཅིག་དབང་ལེའི་དེ་བརྩེགས་ལུགས་ཁམས་ལུགས་ ཟློག་ཡིན་ཡང་། སྡེ་ཚན་གྱི་རིམ་པ་རྣམས་ལུགས་འབྱུང་ཡིན་པས། སྤྱིར་གཉིས་ཀ་ལ་ལུགས་ འབྱུང་གི་ཐ་སྙད་འཇོག་གོ་ཟེར་བའང་ཡོད་དེ། ཙ་སོགས་གཞན་ལ་ལུགས་མཐུན་ཏེ། ཞེས་ པའི་འབྲུ་གནོན་དུ་བསམས་པའོ། ཁ་ཅིག་དབང་གི་དུས་དྲི་མ་འཁྲུད་བྱེད་ཡིན་པས་སྡུད་རིམ་ དང་། སྒྲུབ་ཐབས་སུ་སྒྲིབ་བྲལ་གྱི་ཕུང་པོ་སྐྱེད་བྱེད་ཡིན་པས། སྐྱེ་རིམ་གྱིས་བསྟན་ནོ་ཞེས་ ཀྱང་འཆད་དེ་བརྟག་གོ །འོན་ཀྱང་དཀྱུས་སུ་བཤད་པ་ནི་སྒྲུབ་ཐབས་ལེའུའི་དངོས་བསྟན་ ཉིད་ལ་མ་བཅོས་པའོ། ། གདན་གྱི་སྲོག་ཆགས་ལ། བསེ་ནི་རི་དྭགས་ལུས་གླང་པོ་ཆེ་དང་མགོ་མ་ཧེ་འདྲ་བ། མགྲིན་པ་རིང་བ། དཔྲལ་བ་ན་བསེ་རུ་ཡོད་པ། ལུས་ཐམས་ཅད་འབུར་པོས་གང་བ། ཁབ་ ལྟ་བུའི་སྤུ་ཐོར་ཙམ་ཡོད་པ་ཞིག་གོ །བྷེ་རུཎྜ་བྱ་སེར་པོ་བྲུན་དྲི་ཞིམ་པ་ཡོད་པ་ཞེས་ངག་རྒྱུན་ ལས་འབྱུང་ཡང་བྲུན་དྲི་ཞིམ་ཞེས་པ་འཁྲུལ་ལ། བི་བྷུ་ཏི་ཙནྡྲའི་ཐུགས་དམ་ཐད་ཁ་ལ་ཡང་ མདོག་དབྱིབས་དེ་བཞིན་དུ་སྣང་ངོ་། །གཤད་གདོང་ནི་འགྱུར་གསར་དུ་བྱ་མ་བྱིར་བསྒྱུར་པ། ཕ་ཝང་ཉིད་དེ་རྒོད་གཡུང་གཉིས་ཡོད་དོ།

如薩度普特所說。如是諸龍以金剛跏趺坐安住，諸極暴母也以金剛跏趺坐擁抱。諸龍不一定要從手印生起，也有僅從種子字或以四大壇城標誌代替手印而生起的做法。有些人說必須從寶瓶生起，因說"八龍即是諸寶瓶"，這雖然因寶瓶是龍的手印而不相違，但如此引用教證極為愚蠢，因為這只是表示種姓與所依種姓的關係。 勝王龍的種子字在莊嚴排列處有說為吽（ཧཱུཾ）和叉吽（ཀྵུཾ）的。我們的傳統認為此處未說明即是成立。諸極暴母在尸林輪處，所擁抱的諸龍也是圓形姿態。 對於這些，在灌頂品註釋中從"ལྺྼྻྐྵ"到"ཏྠྡྡྷྣ"，后七字母按界的逆序疊加，而在成就品中這些從"ཀྵྻྼྺླ"到"ནྡྷྡྠྟ"按界的順序疊加。東方第一種子字在兩處都出現"ཀྑྒྒྷྔ"而未出現"ངྒྷྒྑྐ"。一般而言，這兩種都可以，並非爲了否定獨立運用而故意混亂。有些人說雖然灌頂品的疊加方式是界的逆序，但類別的次第是順序，所以總的來說兩者都稱為順序。這是考慮到"對其他如'ཙ'等是順序"的註解。有些人解釋說在灌頂時是洗滌垢染故為收攝次第，在修法時是生起無障礙蘊故為生起次第，這需要考察。然而正文所說是未經改動的成就品品的直接教示。 關於座位上的生物：犀牛是野獸，身如象，頭如水牛，長頸，額上有獨角，全身佈滿突起，有如針狀稀疏毛髮。傳說貝隆達是黃色鳥類，糞有香氣，但說糞有香氣是錯誤的。毗布帝月的心要直譯中也同樣顯示這種顏色形狀。夏東（尸面）在新譯中譯為"夜鳥"，即是蝙蝠，有野生和家養兩種。

།མིག་སྔོན་ནི་ཕུག་རོན་ཆེ་ཤོས་ཙམ་གཡུའི་མདོག་ ཅན་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པ་མཇུག་སྒྲོ་རིང་བ་ཞིག་ཡོད་དོ། །སྟེང་འོག་གི་རབ་གཏུམ་མ་གཉིས་ཀྱི་ ཤིང་རྟ་ནི། ཁྲོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་གྱི་ཤིང་རྟ་དང་འདྲའོ། །སྟེང་འོག་གི་གཏུམ་མོའི་ས་བོན་ལ་ཤིན་ ཏུ་སྔོན་མོ་དང་དྲག་སྤྱན་མའི་ས་བོན་སྦྱོར་བའང་སཱ་དྷུ་པུ་ཏྲ་སོགས་ཀྱི་ལུགས་ཏེ། རང་ལུགས་ ནི་དྲི་མེད་འོད་རྩོམ་པའི་ཚེ། དེ་ཙམ་དུ་ཆད་པའི་སྐྱོན་བྱུང་བར་མི་འདོད་པས་ས་བོན་མི་བྱེད་ པ་ཉིད་ཁས་ལེན་ཏེ། ཀླུ་དང་རབ་གཏུམ་མ་སྟེང་འོག་ན་གནས་པ་འདི་རྣམས་གཞན་གྱི་ཁྱབ་ བྱེད་ཡིན་ཞིང་། ཕྱོགས་མཚུངས་ཀྱི་དོན་ལ་དཔྱད་ན། པདྨ་གདན་ཅན་དང་དཔལ་ལྡན་རྒྱུ་ 3-239 སྐར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ཡང་མེད་ལ། རབ་གཏུམ་མ་གཉིས་པོ་རྣལ་འབྱོར་མ་སོ་དྲུག་གི་ནང་ ནའང་མེད་པས། ལོགས་སུ་མ་བསྐྱེད་ཀྱང་རུང་བ་ཞིག་ཡིན་པར་འདུག་ཅིང་། སྐྱེད་པར་བྱེད་ ནའང་ས་བོན་དང་མཚན་མ་འཚོལ་བ་སོགས་ཀྱི་འབད་སྩོལ་མི་དགོས་སོ། །སཱ་དྷུ་པུ་ཏྲས་རྐང་ སོར་ཀླུ་དང་ལག་སོར་རབ་གཏུམ་མར་བཤད་དོ། །རབ་གཏུམ་མ་འདི་རྣམས་སྲུང་འཁོར་ སྐབས་ཀྱི་འབྱུང་པོ་བཅུའི་ངོ་བོ་ལྷ་མོར་བསྒྱུར་བའམ། ཡང་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྲིང་མོའི་ཚུལ་དུ་ གནས་པའང་ཡིན་ནོ། ། ཀླུ་དང་རབ་གཏུམ་མ་འདི་རྣམས་སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་ལྷ་ཚོགས་སུ་གཏོགས་ལ། དཀྱིལ་འཁོར་ གསུམ་ཅར་གྱི་ཐུན་མོང་བའི་ལྷའོ་ཞེས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་གོ །ཁོར་ཡུག་གི་ལྷར་གྲགས་པ་ཀུན་ རིག་དང་གཙུག་དགུ་སོགས་ལ་ཡོད་པ་དེའི་རིགས་འགྲེ་དུས་འཁོར་ལ་སྦྱོར་བ་ཤིན་ཏུ་མང་ བ་རྒྱ་བོད་གཉིས་ཅར་ན་སྟེ། དེ་ཡང་འགལ་བ་རང་མེད་མོད་ཀྱི། ངེས་པར་དགོས་པ་ནི་མ་ ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྐབས་འདིར་གྲུབ་པ་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་ཞེས་གསུངས་ཤིང་། མགོ་སྐྱེས་སྐྲ་ནི་ མཁའ་ལ་སྤྱོད་པ་དང་། འཆན་ཁུང་དུ་སྐྱེས་པ་ནི་ས་ལ་སྤྱོད་པ་དང་། གསང་བར་སྐྱེས་པ་ནི་ ས་འོག་ན་སྤྱོད་པ་མཚོན་པར་བཤད་ཅིང་། གྲུབ་པའི་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་སྒྲུབ་པ་པོ་རིག་པ་ འཛིན་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སྟེ། རིལ་ལུ་མིག་སྨན་རལ་གྲི་གཏེར་གྱི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་གྲུབ་པའི་ རྣམ་གྲངས་རེ་རེ་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་གྲུབ་པ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞི་ལ་སོགས་པས་མཚོན་པའི་ ལྷ་སོགས་མི་མིན་གྱི་གྲུབ་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱལ་པོའམ། གཙོ་བོ་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་ངོ་། །འབྱུང་པོ་ ནི་བ་སྤུའི་གྲངས་ཀྱིས་བྱེ་བ་ཕྲག་ཕྱེད་དང་བཞི་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་གཙོ་བོར་གཏོགས་པ། ལས་ ཁྱད་པར་ཅན་དང་དངོས་གྲུབ་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་རྣམས་སོ།

藍眼鳥約如最大的鴿子，松石色，極為美麗，有長尾羽。上下兩極暴母的車乘與忿怒尊父母的車乘相同。上下暴母的種子字配以極深藍和威猛母的種子字，這是薩度普特等人的傳統。我們的傳統認為，在撰寫《無垢光》時，不認為有如此缺失的過失，所以承許不作種子字，因為這些位於上下的龍和極暴母是他者的遍行，若考察相同方位的意義，在蓮座者和吉祥星宿壇城中也無，兩極暴母在三十六瑜伽母中也無，所以不生起也可以，即使要生起也不需要尋找種子字和標誌等努力。薩度普特解釋說腳趾是龍，手指是極暴母。 這些極暴母或是護輪處十部眾的本性轉為天女，或是作為他們的姐妹而住。這些龍和極暴母屬於身壇城的尊眾，有些人也說是三壇城共同的尊眾。周圍諸尊如遍知和九頂等所具有的那種類推運用於時輪的情況在印藏兩地都極為普遍，雖然並無相違，但也非必需。 在此處說有二萬一千成就者，解釋說頭發生于頭表示空行，腋下生者表示地行，密處生者表示地下行。成就者是指世間的各種持明成就者，即如丸藥、眼藥、寶劍、寶瓶等每一種成就類別都能掌控的八十四成就者等為代表的天等非人獲得成就的王或主尊二萬一千。部眾數量如毛孔數之三億五千萬，這些也是屬於主尊，從事特殊事業和成就事業者。

།གཟའ་དང་དྲང་སྲོང་དང་རྒྱུ་ སྐར་དང་ཁྱིམ་བཅུ་གཉིས་དང་ཆ་བཅུ་དྲུག་དང་ཕྱོགས་སྐྱོང་བཅུ་དང་ཞིང་སྐྱོང་བཅུ་རྣམས་ དང་དགའ་བྱེད་དབང་ཕྱུག་དང་ནག་པོ་ཆེན་པོ་དང་དྲིལ་བུའི་རྣ་བ་ཅན་དང་། བྷྲིཾ་གི་ཎི་དང་ 3-240 ཕོ་ཉ་དང་འཕྲོག་མ་དང་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་མཐའ་ཡས་པ་འཁོད་པར་མོས་པ་ཙམ་གྱིས་ ཆོག་སྟེ། འདི་དག་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་བྲི་བའི་སྐབས་ཀྱང་སྤྲོ་ན་མཚན་མ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འབྲི་ ཞེས་ངེས་བཟུང་མ་མཛད་ཅིང་། མི་སྤྲོ་ན་ཡིད་ཀྱིས་བཀོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་གོ །འདི་དག་ གི་ས་བོན་སྐུ་མདོག་ཕྱག་མཚན་སོགས་སྤྲོས་པ་དུ་མ་ནི། པཎྜི་ཏ་འཇམ་དཔལ་གྲགས་པའི་ ལུགས་ཀྱི་མཚན་བརྗོད་ཡོ་གའི་ལུགས་ཆོས་དབྱིངས་གསུང་དབང་སོགས་གང་རྙེད་རྙེད་ནས་ སྣ་བསྡུས་སུ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། རང་བཟོའི་མཚན་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་ལ། དམིགས་ གསལ་གྱི་ཁུངས་འཚོལ་ས་མ་རྙེད་པ་རྣམས་མནོ་བསམ་གང་སྨར་གྱི་སྟེང་ནས་བསྒྲིགས་པར་ འདུག་པས། དེ་རྣམས་བསྡོམས་ཏེ་བསྒོམས་ན་སྐྱེ་བ་དུ་མར་འབད་ཀྱང་དངོས་གྲུབ་ཀྱི་མཚན་ མ་གང་ཡང་མི་འབྱུང་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་ཚོགས་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཞིག་ཡོང་ངོ་།། །། ད་ནི་འདོད་མ་དང་ཕྱིར་འདོད་མའི་རྣམ་གཞག་ཅུང་ཟད་བཤད་ན། སྒྲོལ་མ་ལ་སོགས་ པ་ཡུམ་བཞི་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་དབྱེ་བར་འདོད་མ་སོགས་སྦྱོར་བ་ནི། ཡུམ་བཞིའི་ལས་ བྱེད་ཡིན་པས་ལས་བཞི་པོ་དང་སྦྲེལ་བའི་དོན་དང་། རེག་བྱ་རྡོ་རྗེ་མ་སོགས་རྡོ་རྗེ་མ་བཞི་ ལས་བྱུང་བ་ལ་གོས་དང་ཟས་དང་རྒྱན་དང་། དྲིའི་བྱུག་པ་རྣམས་འདོད་པར་སྦྱོར་བ་ནི། རེག་ བྱ་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་སོ། །ལྷ་ཁྱབ་འཇུག་ནག་པོ་ནི། དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པ་ན་མཆིལ་མ་ ནང་དུ་མིད་པར་མི་བྱེད་ཅིང་། ཁ་བཀྲུ་བ་ལ་དགའ་བར་གྲགས་ལ། ཁྱབ་འཇུག་མ་ཡང་དེ་ དང་སྤྱོད་པ་མཐུན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལས་བྱུང་བ་མཆིལ་མ་འདོར་བར་འདོད་མ་དང་དེ་བཞིན་ གདོང་དྲུག་གར་ལ་དགའ་བ་དང་། དཔལ་མོའི་མིང་པོ་ནི་རྒྱལ་སྲིད་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ མཆོད་དགོས་པའི་ལྷ་ཡིན་པ་དང་། ཚངས་པ་ཁྲུས་ཀྱི་དོན་དུ་ཆུ་ཀླུང་དུ་འཇུག་པ་སོགས་བཞི་ ལ་རིམ་ཅན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྕགས་སྒྲོག་མ་ནི་གདུག་པ་ཅན་རྣམས་ལྕགས་སྒྲོག་ རེག་པ་ཙམ་གྱིས་སྡོམས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཡང་ན་མིང་པོ་དབྱུག་སྔོན་ཅན་གྱི་གཤིན་རྗེའི་ 3-241 དབྱུག་པས་རེག་པ་ཙམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་གསོད་པར་བྱེད་ཅིང་། གསོད་པ་ལ་མངོན་པར་ དགའ་བ་དང་། ཁྲོ་གཉེར་ཅན་མའི་མིང་པོ་འདོད་རྒྱལ་ནི་འགུགས་པའི་ལས་ལ་བསྔགས་པ་ དང་། ཙུན་ད་ཉིད་གདུག་པ་ཅན་རྣམས་འཆིང་བའི་ལས་ལ་བསྔགས་པ་དང་། འོད་ཟེར་ཅན་ མའི་མིང་པོ་སྟོབས་པོ་ཆེ་ཕུར་འདེབས་ཀྱི་ལྷ་ཡིན་པ་དང་། ལྷ་མོ་ཉིད་ཀྱང་ཁབ་ཀྱི་ཕུར་བུས་ གདུག་པ་ཅན་ལ་འདེབས་པའོ།

行星、仙人、星宿、十二宮、十六分、十方護法、十田護和喜自在、大黑天、鈴耳、布令吉尼、使者、奪母、成就者等無量眾，僅以觀想安住即可。對於這些，在繪製壇城時也未明確規定說若要化現則畫各種標誌，若不化現則僅以意安立即可。 這些的種子字、身色、手印等諸多廣說，是從班智達吉祥名稱的傳統、瑜伽續法界語自在等任何可得處蒐集而來，因此明顯顯示是自造的特徵。對於未找到特別根據的部分，似乎是根據任意思維而編排，若將這些集合起來修習，即使多生努力也不會出現任何成就相的稀有壇城尊眾。 現在略說欲母和外慾母的建立：對從度母等四佛母所生者分類配以欲母等，是因為是四佛母的事業者，故與四種事業相連。對從觸金剛母等四金剛母所生者配以衣服、飲食、裝飾和涂香等欲，是因為是觸等的因。 黑色遍入天神在修苦行時不吞嚥唾液，喜歡漱口而聞名，遍入母也與之行為相順，故從彼所生的棄唾欲母，以及同樣喜歡六面舞蹈，吉祥天的兄弟是執政者必須供養的神，梵天為沐浴而入河等四者依次配合。同樣，鐵鎖母僅以鐵鎖觸碰即能降伏惡者，或者兄弟青杖閻羅以閻羅杖僅觸碰即能殺害一切，且極喜殺害；皺眉母的兄弟欲王在召請事業中受贊；準達本身在束縛惡者的事業中受贊；光明母的兄弟大力是釘橛的神祇，天女本身也以針橛釘惡者。

ཁྭ་གདོང་མ་ལས་བྱུང་བ་སོགས་ལ་བྱ་རོག་ལྷག་མ་ཟ་བ་ དང་། གཡུལ་འཐབས་པས་བྱ་རྒོད་ཟས་རྙེད་པ་དང་། འུག་པ་གཡོག་ལ་ཁྲོ་བ་དང་། མཁའ་ ལྡིང་སྦྲུལ་ཟ་བ་སོགས་སྲོག་ཆགས་དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཚུལ་དང་མཐུན་པའི་འདོད་པའོ། ། ཤིན་ཏུ་སྔོན་མོ་ལས་བྱུང་བ་སོགས་ལ་ཁྲོ་མོ་དེ་ནི་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་འདུལ་བའི་དོན་དུ་དཀའ་ སྤྱད་ཀྱི་གདུང་བ་མཛད་པར་གྲགས་པ་དང་། དྲག་མིག་མ་ནི་ནམ་མཁའ་ནས་ས་འོག་དང་། ས་འོག་ནས་ནམ་མཁར་རྒྱུག་ཅིང་བགེགས་འཇོམས་པར་གྲགས་པ་དང་། རྨུགས་བྱེད་མ་ནི་ འབར་བའི་འོད་ཀྱིས་གདུག་པ་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་སྐེམ་པར་མཛད་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་ བརྩོན་འགྲུས་མ་ནི་བསྐྲད་པའི་ལས་ལ་བསྔགས་པ་སྟེ། དེ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དེ་དག་འདོད་ པའོ། །རོལ་མོ་འདོད་མ་ནི། རོལ་མོའི་སྒྲའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཁྲོ་མོ་ཁེངས་བྱེད་མ་ ནི་མིང་གི་དབང་དུ་བྱས་ན་ང་རྒྱལ་བྱེད་མ་ཡིན་ལ། ང་རྒྱལ་ཅན་རྣམས་འཇམ་པར་སྨྲ་བ་སྟེ་ངོ་ བསྟོད་ལ་དགའ་བ་དང་། དབང་པོ་གཉིས་སྦྱོར་གྱི་འཁྲིག་པ་ནི། ཆོས་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཡོན་ ཡིན་པ་དང་། ཁྲོ་མོ་རེངས་བྱེད་མ་ནི་གདུག་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཉེ་དུ་ལ་སོགས་པའི་གཡེང་བས་ སེམས་འཁྲུལ་དུ་བཅུག་ནས་རྨོངས་རེངས་ཀྱི་ལས་ལ་སྦྱོར་བར་མཛད་པས་སོ། །ཙར་ཙི་ཀཱའི་ མིང་པོ་སྲིན་པོ་རྣམས་ནི་ལུས་བཙུབ་པའི་ཕྱིར། ཟ་འཕྲུ་འཕྲུག་པ་བཞིན་དུ་ལུས་འཕྲུག་པ་ལ་ མངོན་པར་དགའ་བ་ཡིན་པ་དང་། ཁྱི་ནི་ཡན་ལག་བསྐྱོད་པས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་ཞིང་འཁྱམས་པ་ དང་། ཕག་མོའི་དམ་རྫས་ནི་ལུས་ཀྱི་དྲི་མ་བརྒྱད་ཡིན་པ་དང་། ཕག་གདོང་མ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ 3-242 བཤང་གཅི་ཟ་བ་ཕག་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡིན་པས་དེ་ཟག་པར་འདོད་པ་དང་། དྲག་མོ་ནི་འཁྲིག་ སྦྱོར་དུ་ཉལ་བའི་མལ་སྟན་ལ་དགའ་བ་དང་། སྟག་ནི་ཁྲོ་ཞིང་རྩོད་པ་ལ་དགའ་བ་དང་། དབང་མོ་ནི་ཁྲིའམ་མལ་སྟན་མཐོན་པོ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཅེ་སྤྱང་ནི་གཡོ་ སྒྱུ་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར། དེ་དང་དེའི་འབྲེལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འདོད་ཕྱིར་འདོད་རྣམས་ལ་སོ་ སོའི་མིང་གིས་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ།

從烏面母所生等配以烏鴉食殘食，戰場上禿鷲得食，貓頭鷹對僕人發怒，金翅鳥食蛇等，這些是符合那些生物自身行為方式的慾望。 從極深藍母所生等：此忿怒母以調伏天神和非天而聞名修苦行的苦惱，威猛母聞名于從空中至地下、從地下至空中奔走降伏障礙，昏昧母以燃燒光芒使一切惡者的住處乾枯，極精進母在驅逐事業中受贊，從她們所生者欲求這些。 樂器欲母是因為是樂器聲的差別，忿怒驕慢母若從名義而言是傲慢母，傲慢者說柔和語即喜歡恭維，二根和合的交合是法界的欲塵，忿怒僵硬母是通過親屬等散亂使惡人心迷亂而令行愚昧僵硬事業。 佗爾齊嘎的兄弟羅剎們爲了搓身體，如抖簸箕般極喜抖動身體，狗以搖動肢體到處遊蕩，豬母的誓物是身體八種不凈，從豬面母所生者因食糞尿是豬的行為而欲求排泄，暴母喜歡交合時的臥具，虎喜歡發怒和爭鬥，自在母因極喜高座或高床，狐貍因多詭詐，依據與彼彼的關聯而以各自名稱安立欲母和外慾母。

།དེ་དག་ལས་ཙུན་ད་ལས་བྱུང་བ་འཆིང་འདོད་མ་ལ། རྒྱ་ སྐད་དུ་བནྡྷ་ནེ་ཙྪ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར། རྭ་དང་ཙ་མི་དང་རྣམ་གཉིས་འགྱུར་དུ་འཆིང་འདོད་ མར་བསྒྱུར་ཞིང་། དཔེ་འགའ་ཞིག་ལས་བནྡ་ཞེས་འབྱུང་བས་ཆག་ལོ་དང་ཤོང་ལོས་ཕྱག་ འཚལ་འདོད་མར་བསྒྱུར། རེངས་བྱེད་མ་ལས་བྱུང་བ་ལ་ཡང་འཆིང་བར་འདོད་མ་དང་ གཉེན་འདོད་མར་བསྒྱུར་བ་གཉིས་བྱུང་ངོ་། །རྡོ་རྗེ་དབྱིངས་ཕྱུག་མ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ འདོད་མ་དང་། སྣ་ཚོགས་ཡུམ་ལས་བྱུང་བའི་བསྐྱེད་འདོད་མ་སྟེ་གཉིས་པོ་ནི་སྤྱི་ཁྱབ་ཡིན་ པའི་ཕྱིར་སྐབས་འདིར་མི་བསྒོམ་པར་བཤད་ལ། འདོད་ཕྱིར་འདོད་སུམ་ཅུ་སོ་བདུན་ཞེས་པ་ ནི། དེ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་པའི་མིང་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་ཡབ་དང་བཅས་པར་འདོད་པ་ ནི་མི་འཐད་ལ། དུས་ཞབས་པས་མཛད་པར་གྲགས་པའི་སྒྲུབ་ཐབས་ལས། འདོད་ཕྱིར་ འདོད་འདི་རྣམས་ཕྱག་མཚན་མེད་པར་ཕྱག་སྦྲེལ་བ་ལྟ་བུར་བཤད་ཅིང་། སློབ་དཔོན་ལེགས་ པའི་བུ་ནི་འདི་རྣམས་ཞལ་གཅིག་ཕྱག་གཉིས་རང་གི་བསྐྱེད་གཞིའི་ཕྱག་མཚན་དང་པོ་ གཉིས་འཛིན་པ་བཞེད་ཅེས་གྲགས་ལ། ཨ་བྷ་ཡ་ཀཱ་རས་ནི་སྤྲུལ་གཞི་དང་འདྲ་བར་བཞེད་ དེ། ལེགས་པའི་བུ་ཡང་འདི་དང་མཐུན་པར་འདོད་དམ་སྙམ་པ་ནི་བདག་གི་རྣམ་རྟོག་གོ ། བལ་པོ་མེ་ཏྲི་པ་ནི་ཟད་པར་དང་གཟའ་ལ་སྤྱི་འགྲོས་སྦྱོར་མཁན་རྣམས་དང་འདྲ་བར་བྱེད། ཤོང་ལོའི་སྒྲུབ་ཐབས་ན་ཡང་དེ་བཞིན་ཡོད་པར་གྲགས། རྗེ་ཤེར་སེང་བ་ཀ་སྡེ་ལས་བྱུང་བ་ སྔོན་མོ། ས་སྡེ་ལས་བྱུང་བ་ལྗང་ཁུ་ཞེས་སོགས་ལས་ཕྱག་མཚན་མི་གསུང་། ཐང་སྟོན་ལོ་ཙཱ་ 3-243 བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཞལ་གཅིག་ཕྱག་གཉིས་མཆོད་རྫས་སྣ་ཚོགས་འཛིན་པ། ཞེས་འདོད་པ་ དང་། ཆོས་རྗེ་བླ་མ་བསོད་རྒྱལ་བ་ནི། རིགས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གི་ཕྱག་མཚན་འཛིན་པའམ། ནང་གི་དམ་རྫས་སོ་དྲུག་སོགས་འཛིན་པར་བྱའོ་གསུང་སྟེ། ཕྱི་མ་དེ་རྣམས་བློས་བཏགས་ ཙམ་མ་ཡིན་པར་བླ་མའི་མན་ངག་གམ་ལུང་ཁུངས་ཡོད་ན་མི་འགལ་ལ། མེ་ཏྲི་ཡན་ཆད་སྔ་ མ་རྣམས་ནི་མན་ངག་ཡིན་མོད་ཀྱི། གཞན་རྣམས་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱས། ཅུང་ཟད་རྒྱས་པར་ ན་ཨ་བྷ་ཡཱ་ཀ་རའི་བཞེད་པ་བཞིན་བྱས་ན་ཡང་ངེས་པར་ལེགས་ལ། ཅུང་ཟད་བསྡུས་པ་རང་ ལུགས་རབ་གཏུམ་མ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་གྲི་ཐོད་དང་། གཞན་རྣམས་སྤྲུལ་གཞིའི་ཕྱག་དང་ པོ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱག་མཚན་འཛིན་ཅིང་། ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐུ་མདོག་སྤྲུལ་གཞི་དང་འདྲ་མོད། ཞི་ ཞིང་སྒེག་ལ་དར་དང་རིན་པོ་ཆེས་བརྒྱན་པ། བཞེངས་ཤིང་གར་གྱི་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་པས་ཟུར་ གྱིས་བཏེགས་པའི་སྒེག་འཆོས་ཅན་ཏེ། འདི་དག་ཀྱང་ལྷ་རྣམས་མཉེས་པར་བྱེད་པའི་ གཟུངས་མ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། ཨ་བྷ་ཡའི་བཞེད་པ་ལྟར་ནའང་ཞལ་ཕྱག་མང་ཉུང་མ་གཏོགས། གཟུངས་མར་མི་བཞེད་པ་མིན་པས་དེའི་ལུགས་སུ་བྱའོ།

其中，從準達所生的欲縛母，在梵語中出現為"བནྡྷ་ནེ་ཙྪ"，如此，惹（譯師）和扎米及二譯師譯為欲縛母，有些版本出現"བནྡ"，故查譯師和雄譯師譯為欲禮拜母。從僵硬母所生者也有譯為欲縛母和欲親母兩種。 從金剛界自在母所生的欲贊母和從種種佛母所生的欲生母這兩者因是普遍的，故解說此處不修。所說三十七欲母外慾母，是將這兩者合為一的名稱。 認為這些有佛父是不合理的。在傳說是時輪師所作的修法中，說這些欲母外慾母無手印而如手相連。據說阿阇黎善子主張這些是一面二臂，持自己所生本尊的前兩個手印。阿巴雅嘎惹主張與化基相同，我想善子也許與此相順，這是我的分別念。 尼泊爾彌帝巴如同將遍凈和行星配以共同規則者。據說雄譯師的修法中也如是。杰謝桑巴說從迦類生者為藍色，從薩類生者為綠色等，而不說手印。塘頓譯師主張一切是一面二臂持各種供品。法王上師索嘉巴說，持三十六種姓的手印，或持三十六內誓物等。 後面這些若不僅是意想而有上師口訣或教證根據則無相違。彌帝以上諸前者雖是口訣，但其他則置之不理。若稍廣則如阿巴雅嘎惹的主張也必定善妙。稍略則我們的傳統是從極暴母所生者持刀和顱，其他持化基前二手的手印，雖然一切身色與化基相同，但是寂靜妙麗，以綢緞和珍寶莊嚴，站立以各種舞姿側舉作妙麗狀。這些也唯是令諸尊歡喜的持明母，如阿巴雅的主張，除了面臂多少外，並非不主張是持明母，故當依其傳統。

།འདི་རྣམས་ཀྱི་མཚན་གྱི་བཤད་པ་ ལ་མཁས་པ་ཁ་ཅིག་གིས་རྡོ་རྗེ་སྙིང་འགྲེལ་གྱི་ལུང་དྲངས་ཤིང་འདྲ་མཚུངས་སྦྱོར་རོ། །དེ་ནི་ མི་ལེགས་ཏེ་སྙིང་འགྲེལ་ལས་འདི་སྐད་ཅེས། ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གཅིག །ཤེས་རབ་ སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པོ། །ཁམས་རྣམས་ཕྱི་བཞིན་དུ་ནི་ལུས། །ལུས་དེ་བཞིན་དུ་དཀྱིལ་འཁོར་ རོ། །ས་མ་འདྲེས་པ་རེངས་པ་ཡིན། །ཆུ་མ་འདྲེས་པ་ཞི་བ་ཉིད། །མེ་མ་འདྲེས་པ་དབང་ཡིན་ ནོ། །རླུང་འབའ་ཞིག་གིས་རྣམ་པར་སྡང་། །སྟོང་ཉིད་གཅིག་པུས་འཚོ་བའོ། །དེ་བཞིན་འཆི་ ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས། །ལས་དྲུག་འདི་དག་མ་འདྲེས་པའོ།

對於這些名稱的解釋，有些學者引用《金剛心釋》的教證並作類比配合。這是不妥的，因為《心釋》中如是說： "諸法空性為一， 三十七種智慧， 諸界如外而身， 如是身為壇城。 地不雜為僵硬， 水不雜即寂靜， 火不雜為自在， 唯風則生嗔怒， 唯空性為養命。 如是死由智慧， 此六業不相雜。"

།རྣམ་པར་འདྲེས་པའི་ལས་བཞི་ནི། ས་དང་ཆུ་ནི་འདྲེས་པ་ཡིས། །ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་རྒྱས་པར་བྱེད། །རླུང་དང་མེ་ནི་བསྲེས་པ་ ཡིས། །ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་འགུགས་པར་བྱེད། །རླུང་དང་ཆུ་ནི་བསྲེས་པ་ཡིས། །ལུས་ཅན་ 3-244 རྣམས་ནི་སྐྱོད་པར་བྱེད། །ས་དང་སྟོང་ཉིད་བསྲེས་པ་ཡིས། །ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་ལྟུང་བར་ བྱེད། །ས་དང་ཡེ་ཤེས་བསྲེས་པ་ཡིས། །ལྟུང་བ་ལས་ནི་ཡང་སློང་བྱེད། །ཆུ་དང་མེ་ནི་བསྲེས་ པ་ཡིས། །བུད་མེད་སྐྱེས་པ་འཇིག་ཅེས་བྱ། །ས་དང་རླུང་དུ་བསྲེས་པ་ཡིས། །རྨོངས་དང་ཕུར་ བུ་ཡིས་ནི་འདེབས། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཆུ་བསྲེས་པས། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཚིམ་པར་ འགྱུར། །ཡེ་ཤེས་སྟོང་ཉིད་བསྲེས་པ་ཡིས། །ཕྱིར་ཡང་འཚོ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །མེ་དང་ས་ ནི་བསྲེས་པ་ཡིས། །ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་གདུང་བ་ཡིན། །མེ་དང་སྟོང་ཉིད་བསྲེས་པ་ཡིས། ། ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་ཚ་བས་འདེབས། །མེ་དང་ཡེ་ཤེས་བསྲེས་པ་ཡིས། །ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་ ལྐུགས་པར་འགྱུར། །རླུང་དང་སྟོང་པ་བསྲེས་པ་ཡིས། །ངེས་པར་དུག་རྣམས་སེལ་བ་ཡིན། ། རླུང་དང་ཡེ་ཤེས་བསྲེས་པ་ཡིས། །སྐད་ཅིག་ལ་ནི་ཁམས་གསུམ་འཆིང་། ཡེ་ཤེས་སྟོང་པར་ བསྲེས་པ་ཡིས། །ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ཙམ་ཞིག་གསུངས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་དོན་ནི་རྣལ་འབྱོར་བ་སྲོག་གཟུགས་གྲུབ་པས་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ལྷ་སྒོམ་པ་དང་། ངག་གི་ བཟླས་པ་དང་། ཡིག་འབྲུ་སོགས་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ཕྲ་མོ་དང་། རྫས་དང་སྦྱིན་བསྲེག་ དང་འཁྲུལ་འཁོར་སོགས་ཕྱིའི་བྱ་བ་གང་ལ་ཡང་མ་བལྟོས་པར་ནང་དུ་རླུང་གི་རྣལ་འབྱོར་ཁོ་ ནས་ལས་མཐའ་དག་འགྲུབ་པའི་དོན་ཡིན་ལ། འབྱུང་བ་སོ་སོའི་རླུང་བསྲེས་པས་ལས་ ཐམས་ཅད་འགྲུབ་ཚུལ་བསྟན་པའི་ཤུགས་ལ་རང་ཤུགས་ཀྱི་རླུང་དེ་དག་འདྲེས་པ་ལས། ལྷ་ མོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་འབེབས་པ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་ན། ཉམས་མྱོང་དེ་དག་འབྱུང་ཞེས་གཙོ་ བོར་རྫོགས་རིམ་དང་འབྲེལ་བར་བཤད་ན་དོན་དང་མཐུན་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་མན་ངག་གི་ ཞལ་བགྲོས་ལས་བྱུང་བའི་རྣ་ཐོས་ལ་བརྟེན་ནས། མཁས་པ་ཁ་གཅིག་གིས་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ ལྷའི་མིང་དོན་འཆད་པའི་སྐབས་སུ། སྤྲོས་པ་ལྷུར་བླངས་ནས་བློས་བཏགས་སུ་སྦྱར་བ་ན། གཞན་དག་རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་རྒྱུག་ཅེས་པའི་རྣམ་པས། དེ་བས་ཀྱང་ཆེས་མཁས་སོ་སྙམ་དུ་ 3-245 རློམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དག་ཀྱང་ལེགས་བཤད་ཡིན་མིན་གྱི་དབྱེ་བ་མི་ཤེས་པར་རང་གིས་ གསར་དུ་ཤེས་པ་སྐད་དུ་བྱས་ནས་སྔ་མ་སྔ་མའི་ཟློས་བརྗོད་ཁོ་ན་བྱེད་པར་སྣང་སྟེ། འོན་ ཀྱང་འདི་ལེགས་པ་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། འདོད་ཕྱིར་འདོད་ཀྱི་སྐབས་མཚན་སྦྱོར་རྒྱུའི་ ལྷ་སོ་དྲུག་ཡོད་པ་ལ།

四種混合的業是： "地與水相混合，使諸有情增長； 風與火相混合，使諸有情召請； 風與水相混合，使諸有情移動； 地與空性混合，使諸有情墮落； 地與智慧混合，復從墮落提起； 水與火相混合，稱為毀壞男女； 地與風相混合，愚昧並以橛釘； 空性與水混合，令諸眾生滿足； 智慧空性混合，復又得以存活； 火與地相混合，是為一切有情苦惱； 火與空性混合，以熱損害有情； 火與智慧混合，令諸有情成啞； 風與空性混合，必能遣除諸毒； 風與智慧混合，剎那繫縛三界； 智慧空性混合，能生一切有情。" 僅說此等而已。其義是瑜伽士成就氣形后，不依于修習生起次第本尊、語誦、字位等細微所緣差別，以及物質、護摩、機輪等外在事業，僅以內在氣瑜伽成就一切事業的意義。在說明以混合各自界風成就一切事業的同時，間接說明從那些自然風的混合，當這些天女的金剛降生於相續時，會生起那些體驗，如此主要與圓滿次第相關而解釋則有符順義理之處。有些學者依據從口訣談論中所生的耳聞，在解釋生起次第本尊名義時，執著于廣說而作意想配合，其他人則無因由地跟隨，以為比那更為殊勝的慢心者也不知善說與否的區別，裝作是自己新知而僅僅重複前者之說。然而這不妥當的原因是，在欲母外慾母處有三十六尊用於配釋名稱。

འདོད་ཕྱིར་འདོད་ཀྱི་སྐབས་མཚན་སྦྱོར་རྒྱུའི་ ལྷ་སོ་དྲུག་ཡོད་པ་ལ། སྦྱར་བྱ་འབྱུང་བ་གཉིས་འདྲེས་ཀྱི་རིགས་ལ་སྙིང་འགྲེལ་གྱི་ཚིག་ལས་ འབྱུང་བའི་ལས་ཚོགས་ཀྱི་མིང་བཅོ་ལྔ་ལས་མེད་ཅིང་། ལྷག་མ་རྣམས་བློས་གསར་དུ་སྦྱོར་ དགོས་བྱུང་བ་དང་། སྙིང་འགྲེལ་གྱི་ཚིག་ལས་བྱུང་བའི་ལས་རྐྱང་པ་དྲུག་ལ། འདིར་འདོད་ མ་དང་སྦྱོར་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ལྷ་ལྷག་ཅིང་ལས་ཆད། གཞན་དུ་ན་ལས་ ལྷག་ཅིང་ལྷ་ཆད་པ་དང་། རྒྱུ་མཚན་ཡང་ཤིན་ཏུ་འཁྲུལ་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། རེག་རྡོ་རྗེ་མ་ལས་བྱུང་ བའི་གོས་འདོད་མའི་སྐབས་སུ་ས་བོན་ཡི་གེ་ཚ་ནི་རླུང་ཁམས་ཀྱི་ཆུ་ཡིན་པས། རླུང་དང་ཆུ་ནི་ རྣམ་བསྲེས་པས། །ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་སྐྱོད་པར་བྱེད། ཅེས་གསུངས་པས། ཆུ་རླུང་འདྲེས་ པས་གྲང་བ་སྐྱེས་པ་ན་གོས་འདོད་པའོ། །ཞེས་ལྷ་མོའི་མིང་དང་ས་བོན་གྱི་བྱེད་ལས་བསྲེས་ པར་རློམ་ན། ལར་གྱི་འབྱུང་བ་སོ་སོ་བསྲེས་པ་ནི་འབྱུང་ཆེན་ནང་འཕྲད་པ་དང་། འབྱུང་ཆུང་ ནང་འཕྲད་པ་དགོས་ཀྱི། འབྱུང་ཆེན་རླུང་དང་འབྱུང་ཆུང་ཆུ་ཡིན་པ་ལ་ཆུ་རླུང་ཕྲད་པའི་དོན་ མ་ཚང་སྟེ། འདིས་ཐམས་ཅད་མཚོན་ནུས་ལ། ཡང་ཆུ་རླུང་སྦྲགས་པས་གྲང་ཞིང་གོས་འདོད་ བྱ་བ་ཡང་བོད་ཡུལ་དང་བསྟུན་པའི་གོ་བདེ་བདེ་མོར་སྣང་སྟེ། གོས་འདོད་ཚད་གྲང་བའི་རྒྱུ་ ཁོ་ནས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོས་ནི་ཚད་པ་དང་། སྲོག་ཆགས་ཀྱི་གནོད་པ་ལས་སྐྱོབ་པའི་ དོན་དུའང་མང་ལ། ལྷ་ཀླུ་མི་སོགས་ཀུན་ལ་ཐུན་མོང་དུ་འཇུག་པ་ལ་ལུས་གཅེར་བུ་མི་ མཛེས་པ་དག་དགག་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མཚན་དེ་མ་ངེས་ལ། ཁྱད་པར་ལུས་ ཅན་རྣམས་སྐྱོད་པར་གསུངས་པ་ནི། གདུག་པ་ཅན་གནས་ནས་སྐྲོད་པ་དང་། ས་གཡོ་བའི་ རྒྱུའི་སྐབས་སུ། བསམ་གཏན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ས་ཆུར་བསྒོམས་ཆུ་རླུང་གིས་བསྐྱོད་པས་ས་ 3-246 གཡོ་གསུང་པ་ལྟར་རི་དང་ནགས་ཚལ་དང་། ཁང་བཟང་སོགས་གཡོ་བར་བྱེད་པའི་དོན་དུ་ རུང་གི ། ཆུ་རླུང་སྡེབ་པ་གྲང་བས་ཁ་འདར་ཐེབས་པའི་དོན་ག་ལ་ཡིན། འདིས་དེ་ལྟར་བཤད་ པ་ནི། དེའི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་འབྲེལ་ལོ།

在欲母外慾母處有三十六尊用於配釋名稱，而用於配合的兩界混合類別中，從《心釋》文中所出現的事業群名稱僅有十五種，剩餘諸者需要以意新配，《心釋》文中所說的六種單一事業，此處無可與欲母配合，因此一方面天尊有餘而事業不足，另一方面則事業有餘而天尊不足。理由也極為錯亂，例如： 在從觸金剛母所生的欲衣母處，種子字"ཚ"是風界的水，因說"風與水相混合，使諸有情移動"，故說由水風混合生寒而欲衣。如此自以為是將天母名稱和種子字的作用混合，然而界的相互混合需要是大種內相遇和小種內相遇，而大種風和小種水的水風相遇之義不具足。以此可以表示一切。 又說水風和合而寒故欲衣，這似乎是隨順藏地而易於理解，但欲衣不僅僅是因寒的緣故。衣服也多為防護熱和蟲害，且是天龍人等一切共同受用，是為遮止不美的裸露身體。因此該理由不確定，尤其說"使諸有情移動"是指驅逐惡者，以及在地震因緣處，如說禪定者觀地為水，由水風推動而地震般，可用於使山林宮殿等震動之義，怎會是水風和合而因寒而牙齒打顫之義？如此解釋因此絲毫無關。

།དེ་བཞིན་དུ་མེ་རླུང་འདྲེས་པས་ཟ་འཕྲུག་ཡོང་ པའང་གང་ནས་ཀྱང་མ་བཤད་ཅིང་། འཆིལ་མ་འདོར་བ་ཡང་སྡང་བའི་ཡུལ་ལ་འཆིལ་མ་ འདོར་ཟེར་བ་འབྲེལ་མེད་ཁོ་ན་དང་། དེ་སྡང་བར་འདོད་མ་ཞེས་འདོད་པ་ནི་སྡང་བ་ནི་དབྱེ་ བ་ཡིན་པས། སྡང་བ་ལན་གཉིས་ཟློས་པ་སོགས་མདོར་ན་རེ་རེ་ལ་རྣམ་པར་བརྟགས་ན་དོན་ མ་འབྲེལ་བ་ཁོ་ན་དང་། ཚིག་ལའང་མི་འགྲིག་པ་དུ་མ་ཞིག་སྣང་སྟེ། ཙ་ཡིག་རླུང་ཁམས་ཀྱི་ ས་ཡིན་པས་ས་དང་རླུང་བསྲེས་པས་དབྱེ་ཞིང་སྡང་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི། ས་དང་རླུང་ནི་ བསྲེས་པ་ཡིས། །རྨོངས་དང་ཕུར་བུ་ཡིས་ནི་འདེབས། །ཞེས་པ་དང་དངོས་སུ་འགལ་བ་ལྟ་ བུའང་ཡོད་ལ། གཞན་འགའ་ཞིག་སྟབས་ལེགས་ཀྱིས་ཅི་རིགས་པ་འགྲིག་པའང་སྲིད་མོད་ ཀྱི། མདོར་ན་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལ་བརྟེན་ནས། ལས་ཚོགས་སྒྲུབ་པ་ན། ལས་ཀྱི་ལྷའི་གཙོ་བོ་ འདོད་ཕྱིར་འདོད་ལ་བརྟེན་ནས་བྱེད་པའང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་འདྲའི་རིགས་རྣམས་ གནད་མ་གོ་བའི་སྐྱེས་བུའི་བློ་ངོར་ལེགས་བཤད་ལྟར་སྣང་བ་འབྱུང་ཡང་སྙིང་པོ་མེད་དོ། ། འདི་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་ནི། དཔལ་ལྡན་དབང་གི་ལེའུ་ལས། མདུན་བསྐྱེད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་ འགྲེལ་པར་ཕྱོགས་བཞིའི་གཡོན་གྱི་སྟེགས་བུའི་ལྷ་སྣམ་གྱི་ས་བོན་གསུངས་པ་ལ། ཤར་ སྒོའི་བྱང་དུ་ས་ྉྤ་ཥ་ཤ་ྈྐ། བྱང་སྒོའི་ནུབ་ཏུ་ལཿཝཿརཿཡཿཧཿ ལྷོ་སྒོའི་ཤར་དུ་ ཀཿཁཿགཿགྷཿངཿ ནུབ་སྒོའི་ལྷོ་རུ་ཀྵཿགཅིག་པུ་འགོད་པར་མཛད་ལ། དེ་ལྟར་གྲངས་མི་ མཉམ་པར་འབྱུང་བ་ནི། ཁ་ཅིག་འདི་རྣམས་རང་རང་གི་རིགས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་གནས་པར་ གསུངས་པའི་ཤུགས་ལ་གོ་བར་དགོངས་ནས་བླ་ཆོས་སུ་བཤད་པ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་ཡང་དཀའ་ བླའི་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་མེད་པས། དངོས་བསྟན་དེ་ཁ་ལྟར་བསྒོམས་ཀྱང་ཆོག་ཅིང་ལེགས་པ་ 3-247 ཞིག་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་གྲངས་མཉམ་དུ་བྱས་ན་མི་ཕལ་པའི་བློ་ངོར་མཛེས་ཤིང་། སོ་སོའི་ རིགས་དང་ཕྱོགས་ཕྱོགས་མཐུན་པའི་དགོས་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་ཡང་ཕྱོགས་བཞིའི་གཡས་ ཀྱི་སྟེགས་བུ་ལ་བཞི་བཞི་ནི་ངོས་སུ་ཡིན་ལ། ལྔ་པ་རྣམས་ནི་སྟེགས་བུའི་ཟུར་ལ་གནས་པའོ།

同樣，火風混合而生抖動一事也未見任何處說明，吐唾液也說是對嗔恨對境吐唾液是完全無關的，說是嗔恨欲母則嗔恨是分類，故嗔恨重複等，總之，若一一觀察則完全無關義理，在文字上也出現諸多不合理，如說"字母ཙ是風界的地，故地風混合而分別且嗔恨"，這與"地與風相混合，愚昧並以橛釘"明顯相違。其他有些或許由巧合而略有相合，但總之，依時輪修持事業群時，也非依於事業天尊主要的欲母外慾母，因此此類是在不懂要點之人心前似為善說而出現但無實義。 這些的種子字，在吉祥自在品中，于對面生起處的註釋中說四方左邊臺座天帶的種子字：東門北方སྉྤ་ཥ་ཤ་ྈྐ，北門西方ལཿཝཿརཿཡཿཧཿ，南門東方ཀཿཁཿགཿགྷཿངཿ，西門南方唯一ཀྵཿ而安立。如此出現數目不等，有些說這些須依間接了解說在各自種姓的方位而作為上等法解釋，然而無大難易差別，故依所顯而修也可且善妙。然而若令數目相等則在凡人心前美妙，且有契合各自種姓和方位的必要。其中四方右邊臺座各四是在邊上，第五者則住于臺座角落。

འདི་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་ལ་འཁྲུལ་གཞི་མེད་པས་མི་མཐུན་པ་མེད་ཅིང་། གཡོན་གྱི་རྣམས་ལ་ མི་འདྲ་བ་གཞན་ཐན་ཐུན་འདུག་ཀྱང་འགངས་ཆུང་ལ། མཁས་པ་ཁ་ཅིག་ས་སྡེ་ཀ་སྡེ་ལ་སྡེ་ རྣམས་ཀྱི་ཡི་གེ་ཕྱི་མ་བཞི་བཞི་གོ་རིམ་ཀྱང་གཤམ་ནས་ཟློག་པའི་སྡེ་ཚན་གསུམ་ལ་ཡི་གེ་ བཞི་བཞི་ཡོད་པ་དེ། ཤར་ལྷོ་ནུབ་བྱང་གི་གཡོན་དུ་བཀོད། ཀྵའི་རྗེས་ལ་སྡེ་ཚན་གསུམ་པོ་ དེའི་ཡི་གེ་ཐོག་མ་སྦྱར་ནས་ནུབ་ཀྱི་གཡོན་དུ་འགོད་པ་མཛད་ན། འཕྲེང་བ་དང་ལེགས་པའི་ བུའི་གཞུང་དང་མཐུན་མོད། སྤྱིར་ནས་ཅུང་ཟད་མི་ལེགས་ཏེ་འགྲེལ་ཆེན་ལས་གསུངས་པའི་ ས་བོན་གྱི་གོ་རིམ་སྔ་ཕྱི་ཟློག་པ་དང་། ས་ཀ་ལ་གསུམ་ཁོ་ལ་འདོན་དུ་བཏོན་ཏེ། ནུབ་ཏུ་ འགོད་པ་ལ་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ནུབ་ཀྱི་གཡོན་དུ་བཞི་བྱེད་ནའང་འགྲེལ་ ཆེན་ལས་གསུངས་པའི་ས་བོན་གྱི་གོ་རིམ་རྣམས་མ་འཁྲུགས་པར་སྦྱར་བ་ཉིད་ལེགས་པས། རང་ལུགས་ཤར་དུ་ས་སྡེའི་ཡི་གེ་དང་པོ་བཞི། ལྷོར་ྈྐ་ཡིག་དང་ཀ་སྡེ་དང་པོ་གསུམ། བྱང་དུ་ ཀ་སྡེ་ཐ་མ་གཉིས་དང་མཐར་གནས་ཐ་མ་གཉིས། ནུབ་ཏུ་མཐར་གནས་ཐོག་མ་གཉིས་དང་ ཧ་ཀྵ་སྟེ། དེ་ལྟར་འགོད་པ་བླ་མའི་མན་ངག་ཡིན་ཅིང་། འགྲེལ་པར་གསུངས་པའི་ས་བོན་གྱི་ གོ་རིམ་མ་འཁྲུགས་པས་ལེགས་སོ། །འདོད་མ་རྣམས་ཀྱི་འགོད་ཚུལ་འདི་ལ་གཡས་ཀྱི་ རྣམས་རང་རང་གི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཁམས་སྡེ་ཚན་རེ་རེ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། གཡོན་གྱི་ རྣམས་ཤར་དང་ནུབ་ཀྱི་དང་པོ་འོག་ཕྱོགས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལྷ་དང་། ལྷོ་དང་བྱང་གི་དང་པོ་སྟེང་ ཕྱོགས་ནམ་མཁའི་ལྷ་ཡིན་ཅིང་། ལྷག་མ་གསུམ་གསུམ་རང་རང་གང་ན་གནས་པའི་ཕྱོགས་ ཀྱི་འབྱུང་བ་དང་མཐུན་ནོ། །འདི་རྣམས་རྣལ་འབྱོར་མ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ལས་སྤྲུལ་པའི་ཕྱིར་ 3-248 དེ་རྣམས་དང་དོན་གཅིག་ལ། ཕྱིར་འདོད་མའི་དོན་ཁ་ཅིག་འདོད་པ་ཕྱི་ཕྱིར་འཕེལ་བ་ལ་ འཆད་ཅིང་། དེ་ལྟར་མ་བྱས་ན་མཱ་མ་ཀཱི་ལྟ་བུ་གཞི་གཅིག་ལས་རྒྱས་པར་འདོད་པ་དང་མི་ འདོད་པ་གཉིས་ཀར་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་དེ། ལས་འགལ་བའི་ཕྱིར་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །སྤྱིར་ཕྱིར་ འདོད་མའི་སྐད་དོད་པྲ་ཏཱི་ཙྪ་ཞེས་པའི་པྲ་ཏི་མ་ཕན་ཚུན་འཐེན་ཕྱོགས་ཙམ་ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་། འགྲེལ་ཆེན་ཉིད་ལས་འདོད་པ་ཟློག་པའི་དོན་དུ་གསུངས་པས་མི་འདོད་མའི་དོན་ཁོ་ན་ལ་ འཆད་དགོས་ཀྱི། ཕྱི་ཕྱིར་འཕེལ་ན་ཟློག་པའི་དོན་རྒྱབ་འགལ་དུ་སོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགྱུར་ གྱི་སྐྱོན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འགྱུར་སྔ་ཕྱི་ཕལ་ཆེར་ཟློག་པའི་དོན་ལ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ ཤེས་ཀྱི་ལྷ་གཅིག་ཁོ་ནས་ལས་མཐའ་དག་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཞི་གཅིག་ལས་གཉིས་སྐྱེ་བ་མི་ རུང་ཟེར་བ་ནི་ག་ཞའི་རྒྱུ་ཆེན་པོའོ།

這些的種子字無有錯亂根據故無有不一致，左邊諸者雖有其他零星不同但不重要。有些學者將地類、迦類、拉類諸字的后四字各自順序也從下逆轉的三組各有四字，安置於東南西北之左。在"ཀྵ"之後配合那三組的首字而安置於西方左邊，雖然與《鬘》和善子的論著相順，但總的來說略不妥當，因為與大疏所說種子字前後順序相違，且將地迦拉三者單獨列出而安置於西方無有理由。 因此，即使在西方左邊作四，也應當不亂大疏所說種子字的順序而配合為善，故我們的傳統是：東方地類字母前四，南方ྈྐ字和迦類前三，北方迦類后二和后位末二，西方后位前二和ཧ、ཀྵ，如此安立是上師口訣，且未亂註釋所說種子字順序故為善妙。 此等欲母的安立方式中，右邊諸者唯是與各自方位相順的界類各一組，左邊諸者中東方和西方首尊是下方智慧天，南方和北方首尊是上方虛空天，餘下各三與自住方位的界相順。這些是從三十七瑜伽母所化現故與彼等義同。有些解釋外慾母之義為慾望向外增長，認為若不如此解釋，則如摩摩基等從一本基生起欲和不欲二者不應理，因為事業相違。 總之，雖然外慾母的對應詞"པྲ་ཏཱི་ཙྪ"中的"པྲ་ཏི"略有相互牽引義，但大疏中說是遮止慾望之義，故必須解釋為不欲母義，因為若向外增長則與遮止義相違背。也非是譯文之過，因為前後諸譯多同於遮止義。說因為唯一智慧天尊能成就一切事業故不應從一本基生二者，這是極大的愚癡之因。

དེ་ལྟར་ན་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་ལྷ་ཚོགས་དེ་དག་རྣམས་ ལས་ཞབས་ཀྱི་བཞུགས་སྟངས་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ནི། ཇི་སྐད་དུ། གཡས་ཀྱི་བརླ་དང་པུས་ མོ་བསྲང་། །གཡོན་པ་བྱིན་པ་བརླར་ཕྱོགས་ཏེ། །ཐད་ཀར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་དག རྒྱ་རུ་ མཐོ་ལྷར་བྱས་པ་ནི། །གཡས་བརྐྱང་པར་ནི་རབ་ཏུ་གྲགས། །དེ་ཉིད་གོ་ཟློག་པ་ནི་གཡོན་ བརྐྱང་སྟེ་དེ་གཉིས་ལ་གཤོལ་གྱི་དབྱིབས་ལྟ་བུ་ཞེས་ཀྱང་གྲགས་སོ། །མཉམ་པའི་སྟབས་ནི། རྐང་མཐེབ་དང་ནི་རྟིང་པ་དག །ཤིན་ཏུ་སྦྱར་བས་གཅེར་བ་དག །བརྟན་པ་མཐུན་པའི་རྐང་ སྟབས་སུ། །དེ་ཉིད་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཤད། །ཅེས་འབྱུང་ཡང་རྒྱུད་འདི་ཉིད་ལས། རྐང་ པ་ཟུང་ནི་མཉམ་པ་དག་ཀྱང་མཉམ་པའི་སྟབས་ཞེས་འབྱུང་བ་ཉིད་དེ། གཅེར་བ་རང་ཡང་མི་ དགོས་ཀྱི། སོར་བཞི་ནས་མཐོ་གང་ཚུན་ཆོད་ཇི་ལྟར་འོས་པའི་བར་དང་བཅས་པས་ཀྱང་རུང་ ངོ་། །ས་གའི་སྟབས་ནི་རྐང་སོར་ལོགས་སུ་ཅུང་ཟད་བསྟན་པའི་རྟིང་པའི་བར་དུ་སོར་ཉེར་ དྲུག་ཟེར་ཡང་རགས་རྩིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཁྲུ་གང་བཞག་ཅིང་སྒྱིད་པ་བསྲང་བའོ། །རོལ་པའི་ སྟབས་ལ་བཞེངས་བཞུགས་གཉིས་ཡོད་ཀྱང་། བཞེངས་པ་ནི་རྒྱུད་ལས། ཅུང་ཟད་པུས་མོ་ 3-249 ཕྱེད་ནི་འཁྱོག་པ་རོལ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། གཡས་རོལ་ནི་རྐང་པ་གཡོན་ པ་དྲང་པོར་བསྲང་ཞིང་། རྐང་མགོ་མདུན་དུ་བསྟན་ལ་གཡས་པའི་པུས་མོ་གཡས་སུ་ཅུང་ ཟད་འཁྱོགས་ཤིང་། སོར་མོ་ལོགས་སུ་བསྟན་རྟིང་པ་བཏེག་སྟེ་བོལ་གོང་ལ་རེག་པའམ། བར་དུ་སོར་བཞི་བཞག་པའོ། །གཡོན་རོལ་ནི་དེ་བས་ཟློག་པ་ཡིན་ཅིང་། བཞུགས་པའི་རོལ་ སྟབས་ནི་སྐྱིལ་ཀྲུང་ཕྱེད་པ་དང་ཕལ་ཆེན་འདྲའོ། །ཟླུམ་པོའི་འདུག་སྟངས་ནི། རྟིང་པ་གཉིས་ ཀྱི་བར་དུ་ཁྲུ་གང་བཞག པུས་མོ་ངང་པའི་གཤོག་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། གཡས་གཡོན་དུ་འབུར་པོར་ བསྐྱེད་པ། པུས་མོ་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་ལ་ཁྲུ་གཉིས་ཡོད་པའོ་ཟེར་ཡང་ཇི་ལྟར་འོས་པའོ། །ཕྱག་ མཚན་གྱི་སྐབས་ན་སྤྱིར་གོ་དཀའ་བ་མེད་ཀྱང་། ཤཀ་ཏི་ནི་མདུང་ཐུང་གི་རིགས་ལ་སོ་ནི་ དགྲ་སྟ་ཁ་ཕྱིར་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། བི་དྷི་པ་ལ་ལ་འདོད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་འཁྲུལ་ལོ། །ཚངས་པའི་ དབྱུག་པ་ནི་སྣེ་གཉིས་སུ་ཏོག་དང་བཅས་པར་ངེས་པ་ལས་དབྱུ་གུ་གཅིག་པ་ཡིན་ན། སྦོམ་ཕྲ་ མེད་པ་རིང་ན་ལུས་ཚད་ཙམ་པ་ལ་སྟེང་འོག་བར་གསུམ་དུ་སོར་བཞི་ཙམ་རེ་སྲད་བུ་དཀར་ པོས་མི་མངོན་པར་དཀྲིས་པ་ཡིན། དབྱུ་གུ་གསུམ་པ་ཡིན་ན་དེ་ཀ་འདྲ་བའི་དབྱུ་གུ་ཕྲ་སང་ངེ་ བ་གསུམ་བསྒྲིགས་ནས། སྲད་བུ་དཀར་དམར་ནག་གསུམ་གྱིས་སྟེང་འོག་ཏུ་མཐོ་རེ་ཙམ་ དང་བར་བར་དུ་ཇི་ལྟར་འོས་པ་དཀྲིས་པའོ། གཞན་ཡང་སྔོན་གྱི་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱི་དབྱུ་གུ་ རྩེ་གསུམ་པ་ཡང་ཚངས་པའི་དབྱུག་པའོ།

如是，從身語意天眾中，各自足部姿勢的特徵如是說： "右髀與膝伸直，左脛朝向大腿，直接安放者，作高於腰位，此即著稱為右伸勢。"其相反即左伸勢，這二者也稱為犁形。 平等勢是："足大拇指及足跟，以極合而裸露，堅固契合足勢，諸了知者如是說。"雖如是出現，但此續中說："二足平等亦為平等勢。"而且不一定要裸露，可以有四指至一掌寬適當的間距。 象勢雖說足趾略向外展，足跟間距二十六指，但大略方式取一肘寬且小腿伸直。遊戲勢雖有站立與坐姿二種，但站立如續中說："稍微半屈膝為遊戲。"如是，右遊戲勢是左足伸直，足尖朝前，右膝略向右屈，趾向側展足跟抬起觸及腳背或中間留四指寬。左遊戲勢則與此相反。坐姿遊戲勢與半跏趺坐相似。 圓形坐勢是：兩足跟間距一肘寬，膝如鵝翼般向左右隆起，膝間兩肘寬，雖如是說但應隨宜。 手印處雖總無難解，但"ཤཀ་ཏི"是短矛類，"སོ"是斧刃向外如是，主張是"བི་དྷི་པ་ལ"極為錯誤。 梵杖確定兩端有飾，若是單杖，則粗細均勻，長者約身高，上中下三處各纏四指寬白線使不顯。若是三杖，則如是排列三細杖，以白紅黑三線在上下各纏一掌寬，中間適當纏繞。又，古仙人們的三叉杖也是梵杖。

ལྟོས་འགྲོ་ནི་སྦྲུལ་ཉིད་དང་། བར་བུ་ནི་ལྷུང་བཟེད་ དང་དབྱིབས་འདྲ་རུང་གི་སྣོད་ཁ་གཅོད་ཅན་ནོ། །བེ་ཅོན་དང་དབྱུག་པ་ཀུན་ལ་གྲགས་ཀྱང་། བེ་ཅོན་ཙང་མགོ་ཙང་གཞུག་ཆེ་ཞིང་། རྩེ་མོར་ཏོག་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀ་འབྱུང་བ་འདིར་ནི་རྡོ་ རྗེའི་ཏོག་ཅན་ནོ། །དབྱུག་པ་ནི་ཙང་མགོ་ཙང་གཞུག་ཧ་ཅང་ཆེ་བ་མེད་ཅིང་། རི་རབ་རྩེ་མོར་ ངེས་པར་ཏོག་ཡོད་པ་དང་། བེ་ཅོན་ཁྲུ་དོ་ལས་མི་རིང་ཞིང་དབྱུག་པ་ཁྲུ་དོ་ལས་མི་ཐུང་བའོ། ། ཡོངས་འདུའི་མེ་ཏོག་ནི་ཤིང་གི་ཡལ་ག་ལ་མེ་ཏོག་དཀར་རྐྱང་ངམ་སྣ་ལྔ་སྐྱེས་པའོ། །སྦྲུལ་ 3-250 དང་བཅས་པའི་ཁ་ཊྭཾ་ག་ནི་ཁ་ཊྭཾ་ག་སྦྲུལ་གྱིས་དཀྲིས་པའི་དོན་ཡིན་ལ། དྲག་པོ་དབང་ཕྱུག་ ཆེན་པོ་ལ་ཕྱག་མཚན་རྩེ་གསུམ་གྱིས་མཚན་པའི་ཁ་ཊྭཾ་ཡང་སྲིད་མོད། འདིའི་དྲག་པོ་དང་ དྲག་མོའི་ཕྱག་ན་རྩེ་གསུམ་ལོགས་སུ་ཡོད་པས། རྩེ་གསུམ་གྱིས་མཚན་པའི་ཁ་ཊྭཾ་ག་ནི་མི་ དགོས་ལ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཁ་ཊྭཾ་ག་ལ་སྤྱི་ལྡོག་ནས་རྡོ་རྗེས་མཚན་པ་ཡང་མེད་མོད་ཀྱི། འདིར་ནི་རྡོ་རྗེའི་རིགས་སུ་སྦྱངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེས་མཚན་པར་བྱ་ཡང་། མི་མགོ་གསུམ་ ལ་སོགས་པའི་རྒྱས་པ་མི་དགོས་ཏེ། དབྱུག་པ་ཙང་མགོ་ཙང་གཞུག་ཅན་གྱི་སྟེང་དུ། མི་མགོ་ སྐམ་རློན་གང་རུང་ཡོད་པ་མི་མགོའི་མགུལ་དུ་དར་དཔྱངས་བཅིངས་ཤིང་དྲིལ་ཆུང་བཏགས་ པ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་གོ ། གཞན་དག་དངོས་སུ་གོ་བ་འབའ་ཞིག་སྟེ། ལྷ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་འདི་དག་ལ་འོད་ ཟེར་འཕྲེང་བ་ལས། སྤྱི་སྡོམ་མཛད་དེ། ལྷ་ཡི་གྲངས་དང་བཞུགས་གནས་དང་། །གདན་གྱི་ རིམ་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ། །སྐུའི་དབྱིབས་དང་བཞུགས་ཚུལ་དང་། །སྐུ་མདོག་ཕྱག་མཚན་རྒྱན་དག་ དང་། །ཐབས་དང་ཤེས་རབ་སྦྱར་བ་དང་། །རིགས་དང་རིགས་ཅན་རྣམ་དག་སྟེ། །དེ་ལྟར་ བཅུ་གཉིས་རྣམ་པར་བཞག །ཅེས་སྡོམ་མཛད་པ་ལྟར་བཤད་ཀྱང་རུང་ངོ་།། །། གསུམ་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ང་རྒྱལ་བཟུང་བ་ནི། ༀ་སུ་བི་ཤུདྡྷ་སོགས་ཏེ། མདོར་ ན་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་བདག་ཉིད་ངའོ་ཞེས་པ་སྟེ། སྔར་ གཙོ་བོ་བསྐྱེད་པ་ནས་གཟུང་སྟེ། འདིའི་བར་དུ་མངོན་བྱང་ལྔ་པ་ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་ལས་ མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་དོན་ཡང་ཡིན་ལ། ཡང་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་གདོད་ནས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་ པར་དག་པའི་ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་འཁོར་འདས་ཀུན་ཁྱབ་དེ་ཉིད་དཀྱིལ་འཁོར་འདིའོ་ ཞེས་ང་རྒྱལ་བཟུང་བའོ།

腹行者即是蛇，缽盂是形如缽盂且有蓋的容器。杵棒和杖雖都為人所知，但杵棒兩端粗大，頂端有飾無飾兩種，此處是有金剛飾者。杖則兩端不太粗大，須山頂必有飾，杵棒不長於二肘，杖不短於二肘。 如意花是樹枝上生白色或五色花。有蛇嘎當嘎是嘎當嘎為蛇纏繞之義。雖然大自在怖畏尊的手印可有三叉標記的嘎當嘎，但此處怖畏尊和怖畏母手中另有三叉，故不需三叉標記的嘎當嘎。雖然世間的嘎當嘎從總體上也無金剛標記，但此處因是清凈為金剛種姓故應以金剛標記，但不需三個人頭等詳細裝飾，僅需杖有兩端粗大，上有乾溼任一人頭，人頭頸繫綢帶並掛小鈴即可。 其餘皆易於直接理解。對於這些天眾的安立，《光鬘》中作總攝說："天尊數量與住處，座位次第生因緣，身形姿勢與安住，身色手印諸裝飾，方便智慧相合一，種姓所依清凈性，如是安立十二種。"如是解釋亦可。 第三，持取極清凈慢是：ༀ་སུ་བི་ཤུདྡྷ等，簡言之，即"我是極清凈法界自性"。從前所說主尊生起直至此處，也是從五現證中法界智慧現證之義。又從一方面說，是持取"此壇城即是本來極清凈法界智慧遍及輪涅"的我慢。

།གཞན་ལུགས་ཀྱི་སྒྲུབ་ཐབས་ཕལ་ཆེར་དུ། འདི་སྙིང་རྗེའི་དབང་ བསྐུར་གྱི་གཞུག་ཏུ་བྱེད་པ་ནི། འགྲེལ་ཆེན་གྱི་གླེགས་བམ་ལས་ཡིག་ཕྲེང་དང་ཤོག་ལོགས་ 3-251 སྔ་ཕྱིའི་གོ་རིམ་ཁོ་ན་ལས་ཇི་ལྟར་བྱུང་བའི་རིམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པར་སྣང་ཡང་བཤད་ཚུལ་ ཡི་གེའི་གོ་རིམ་དང་དོན་མངོན་རྟོགས་ཀྱི་གོ་རིམ་མ་ཕྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཞུ་བ་གླུས་བསྐུལ་ ལན་གཉིས་བྱེད་པ་དང་། དེའི་ནང་གི་གླུས་བསྐུལ་དང་པོའི་གཞུག་ཏུ་འདི་བྱེད་དགོས་པར་ འགྱུར་རོ། །དེས་ན་འགྲེལ་ཆེན་ལས། འདིར་ལྷའི་ང་རྒྱལ་གྱི་སླད་དུ་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་ནི། ༀ་ སུ་བི་ཤུདྡྷ་དྷརྨ་དྷ་ཏུ་སྭ་བྷཱ་ཝ་ཨཱཏྨ་ཀོ྅ཧཾ། ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་ནས་གསུང་རྡོ་རྗེ་བསྐྱེད་པའི་ སླད་དུ་ཞེས་འབྱུང་ན། ང་རྒྱལ་བཟུང་བ་སྔོན་དང་། ལས་རྒྱལ་མཆོག་རྗེས་ལ་ཡོད་པའི་དོན་ ཙམ་ཡིན་ལ། ཆོ་ག་གཞན་གྱིས་བར་མ་ཆོད་པར་དགོས་པའི་དོན་མིན་ཅིང་། ཡང་སྙིང་རྗེའི་ དབང་བསྐུར་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་ཙམ་ཡིན་པས། མདོར་བསྡུས་པའི་ཚེ་མ་གྲུབ་ཀྱང་ཆོག་པའི་ སྐབས་ཡོད་པས་ན། དེའི་དམིགས་གསལ་སྐབས་དེར་མ་གསུངས་པ་ཡིན་ལ། འདིའི་གོང་དེ་ མ་ཐག་པར་རྣམ་པ་ལྔས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་རྫོགས་པ་ སྟེ་བསྙེན་པའི་ཡན་ལག་དང་པོའོ། །འདིར་ལྷའི་ང་རྒྱལ་གྱི་སླད་དུ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་པས་ སྐུ་རྫོགས་མ་ཐག་ཏུ་ང་རྒྱལ་འཛིན་དགོས་པར་གྲུབ་ལ། དེ་དེ་ལས་ཆོ་གའི་དོན་ཚན་ཡང་ཐ་ དད་མིན་པས་བར་དུ་ཆོ་ག་གཞན་གྱིས་མཚམས་གཅོད་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང་། གོང་དུ་ ཡང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་བསྒོམས་ཏེ། དེ་ནས་འགྲོ་ བ་དྲུག་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཅེས་སོགས་གསུངས་པས། དེའི་དོན་དཀྱིལ་ འཁོར་གྱི་ལྷ་ཚོགས་རྣམས་བསྐྱེད་ནས། ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོར་མོས་པས་བསྒོམས་ པའི་རྗེས་སུ་སྙིང་རྗེའི་དབང་བསྐུར་བྱེད་ཅེས་གསུངས་པས། སྙིང་རྗེའི་དབང་བསྐུར་ཆོས་ དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མངོན་བྱང་ལ་མི་ཐེ་བ་དང་། མངོན་བྱང་དེའི་རྗེས་སུ་དེ་མ་ཐག་སྙིང་རྗེའི་ དབང་དགོས་པར་གྲུབ་ལ། ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་སུ་མོས་པ་བསྒོམ་པའི་ཚིག་ནི། ང་རྒྱལ་ བཟུང་བ་འདི་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།

在其他傳統的大多數修法中，將此安排在大悲灌頂之後，這似乎是僅依據大疏經函中前後文字行和頁次順序而來，但未分清解說方式的文字順序與現觀義理的順序。如此則需兩次以歌勸請，且此應在第一次歌勸請之後。 因此，大疏中說："此處為天尊我慢故咒語詞是'ༀ་སུ་བི་ཤུདྡྷ་དྷརྨ་དྷ་ཏུ་སྭ་བྷཱ་ཝ་ཨཱཏྨ་ཀོ྅ཧཾ'（藏文，ॐ सुविशुद्धधर्मधातुस्वभावात्मकोऽहम्，oṃ suviśuddhadharmmadhātusvabhāvātmakohaṃ，極清凈法界自性我），然後為生起語金剛故"，這僅是我慢的持取在前，事業勝后的意義，而非必須無間隔于其他儀軌。又大悲灌頂僅是道的支分，故略說時可以不修的情況下，未在彼處明說其特例。 此前剛說："以五種相現證的特徵即諸天尊身圓滿，是第一親近支分。"此處說"為天尊我慢故"，故成立身圓滿后即須持取我慢。此與彼不是不同的儀軌專案，故不應以其他儀軌間隔。 又上說："修持極清凈法界自性已，然後所有六道眾生"等，其義是生起壇城諸天眾后，以勝解修為法界智慧體性之後行大悲灌頂，故成立大悲灌頂不包含於法界智慧現證中，且須緊隨彼現證之後即行大悲灌頂。因為勝解修為法界智慧的文句即是此持取我慢。

།དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་གི་རྩ་བའི་ས་བཅད་ 3-252 གསུམ་པ་མཛད་པ་སྙིང་རྗེའི་དབང་བསྐུར་ནི། ཐུགས་ཀ་ནས་འཕྲོས་པའི་འོད་ཟེར་དཔག་ ཏུ་མེད་པ་དག་གིས། ཞེས་པ་ནས། ཞིང་དུ་གཤེགས་སུ་གསོལ། ཞེས་པའི་བར་ཏེ། དངོས་ བསྟན་ནི་གོ་བླ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡུམ་བཅས་རང་གི་སྙིང་གར་བཅུག་ཅེས་པ་ལ། ཁ་ ཅིག་སྔར་བསྒོམས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་མཐའ་དག་འཇུག་པར་འདོད་པ་ནི། རྣམ་གཞག་མི་ ལེགས་པས་སྤྱིར་ནི་རང་ལུགས་ལ་མི་འདོད་ལ། ཁ་ཅིག་དེ་ལ་གླུས་བསྐུལ་མཁན་མེད་པའི་ སྐྱོན་ཡོད་གསུང་མོད་ཀྱང་། སྐྱོན་དེ་ནི་མི་འཇུག་སྟེ་གླུས་བསྐུལ་མཁན་གྱི་ལྷ་མོ་བཞི་ནི། བདེ་ གཤེགས་འཕར་མའི་ཟུར་ན་ཡོད་པ་དེ་རྣམས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་བསྐུར་བའི་སྐྱེ་བོ་ སེམས་ཅན་རེ་རེ་བཞིན་[ལྷ་དུ་མར་བསྐྱེད་]པ་ནི། འགྲོ་བ་རེ་རེ་སངས་རྒྱས་པ་ན་དེའི་རྒྱུད་ ཁོ་ན་ལ་བལྟོས་པའི་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་མཐའ་ཡས་པ་འབྱུང་བ་མཚོན་ལ། སོ་ གཉིས་སུ་བྱེད་པ་ནི་མཚན་སོ་གཉིས་མཚོན་པའི་དོན་ནོ། །ཐུན་མོང་གི་ས་བོན་ཀྵ་ཡིག་གིས་ བྱེད་པ་ནི། ཁ་ཅིག་ཀ་དང་ཥ་དབྱངས་གསལ་གྱི་ཐོག་མཐའ་ཡིན་པས། སེམས་ཅན་གང་ཅི་ ཡང་རུང་བའི་མིང་གི་ཡི་གེ་དང་པོ་རྣམས་དེར་འདུས་པ་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་ཟེར་བ་ནི། རིག་ གྲས་ཙམ་དུ་སྣང་ལ། རང་ལུགས་ཀུན་ཁྱབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བྱུང་བ་ མཚོན་པའོ། ། གཞོན་ནུ་དཔལ་བ་ནི། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་སྐབས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲོ་བ་ཐམས་ ཅད་ཕྱིའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་མ་ཡིན། མཁའ་ནང་གི་གཞལ་ཡས་ཁང་གི་ནང་དུ་སྤྲོ་བ་ཡིན་ཅིང་། སྙིང་རྗེའི་དབང་བསྐུར་གྱི་སྐབས་འདིར་ཡང་དེའི་དཀྱིལ་འཁོར་དེའི་ནང་དུ་སེམས་ཅན་ ཐམས་ཅད་འཇུག་པར་འདོད་ཅིང་། གཞན་སྔ་རབས་པ་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ ཞལ་གྱི་སྒོར་བཅུག་སྟེ། ནང་ཆོག་གི་སྒོ་ནས་ལྷ་སོ་གཉིས་སུ་བསྐྱེད་པར་འདོད་པ་རྣམས་ནི་ འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཀྱིལ་འཁོར་ལྷ་ཚོགས་སྤྲོ་བའི་དོན་མཁའ་ནང་དུ་གནས་པའི་གཞལ་ 3-253 ཡས་ཁང་གི་ནང་དུ་བསྐྱེད་པ་ལ་འཆད་པ་ཁྱེད་རང་གིས་སྨྲས་པ་འདི་མ་གཏོགས་རྒྱུད་སྡེ་གང་ ལའང་རུང་རྒྱ་བོད་ཀྱི་གཞུང་གང་ནའང་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། རིག་པས་ཀྱང་མི་འཐད་དེ། གལ་ཏེ་ཐ་སྙད་གསར་པ་དེ་ལྟར་འཇོག་ན་རྡོ་རྗེའི་བུ་གའི་ནང་ནས་ལྷར་གྱུར་པ་ཞིག་སྤྲོས་ ནས། མཁའ་ནང་གི་གཞལ་ཡས་ཁང་གི་ནང་དུ་བཅུག་པ་ཞིག་འདོད་ལ་རག་ན། རྡོ་རྗེ་ནས་ ཐིག་ལེ་ཁོ་ན་སྤྲོས་ཏེ། མཁའ་ནང་གི་གཞལ་ཡས་ཁང་དུ་ལྷར་གྱུར་པ་ལ་ཐིག་ལེ་སྤྲོས་པ་ཞེས་ བྱ་ཡི་ལྷ་སྤྲོས་པའི་ཐ་སྙད་མི་འཇུག་གོ །

壇城勝王的第三根本科判大悲灌頂是：從"由從心間放射無量光明"至"請返回剎土"。顯義易解。對於"將如來及佛母納入自心"，有些人認為應納入前所修的全部壇城，這是不善安立，故總的說來我們傳統不承許。有些人說此有無歌勸請者的過失，但此過失不成立，因為四位歌勸請天女不是那些在善逝增補角落的天女。 將受灌頂的每一眾生[生起為諸天]，是表示每一眾產生佛時，僅依其相續而生無邊智慧壇城，作為三十二是為表示三十二相。以共同種子字"ཀྵ"作，有些人說因為"ཀ"和"ཥ"是元音輔音的首末，故意指任何眾生名字的首字皆攝於此，這似僅是巧辯。我們傳統認為是表示從遍及智慧界清凈中所生。 童吉祥認為：壇城勝王處所有壇城放射不是向外壇城，而是放射于虛空內宮殿中，此大悲灌頂處也認為一切眾生入于彼壇城中。其他許多前代者也認為將眾生納入面門，以內法方式生起為三十二天尊，這些都不合理。因為除了你所說的將放射壇城天眾之義解釋為生起于虛空內宮殿中外，任何續部及漢藏論著中皆無此說。以理亦不合，若如是安立新名言，則須承許從金剛孔中放射已成天尊者，納入虛空內宮殿中，但僅從金剛放射明點，于虛空內宮殿中成天尊者，稱為放射明點，不能安立放射天尊的名言。

དེ་ལ་འདོད་ལན་འདེབས་ན་སྤྲོས་པར་ནི་མི་འགྱུར་ ཏེ། སྤྲོས་པ་ནི་ནང་ནས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་ཡིན་ན། གཞལ་ཡས་ཁང་གི་ནང་དུ་ཞུགས་པ་ནི་བསྡུས་ པར་སོང་གི་སྤྲོས་པར་མི་འགྲོའོ། །དེས་ན་གསང་འདུས་ཡེ་ཤེས་ཞབས་ལུགས་ཀྱི་སྙིང་རྗེའི་ དབང་བསྐུར་གྱི་རིགས་འགྲེར་རློམ་པར་འདུག་ཀྱང་དེ་དང་ཡང་མ་འབྱོར་ཞིང་མི་འགྲིག་ བཞིན་དུ་བསྒྲིགས་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པས་མི་འཐད་ལ། མཚན་སོ་གཉིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ནང་ ཆོག་གིས་བསྐྱེད་པ་ཡང་འདིར་དངོས་ཤུགས་གང་ལ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་འཐད་དོ། །ཁ་ ཅིག་སྙིང་རྗེའི་དབང་བསྐུར་འདི་ནི། བར་འདིར་ཆོ་ག་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་བཅུག་པ་ཡིན་གྱི། རྒྱལ་ མཆོག་གཉིས་པོ་གང་ཡང་མི་ཐེ་ཟེར་བ་ནི། དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་རྫོགས་སྤྲུལ་པ་དེའི་འཕྲིན་ ལས་ཀྱི་མཛད་པ་ཡིན་པ་མ་གོ་ཞིང་། སྔར་གཞན་གྱིས་མ་སྨྲས་པའི་གཏམ་གསར་པ་ཞིག་སྨྲ་ དགོས་བྱུང་ནས་གཟུ་ལུམ་དུ་སྨྲས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་ན་འོག་ཏུ་ཡེ་ཤེས་སྤྱན་འདྲེན་མན་ཆད་ ཀྱང་བར་སྐབས་དེར་བཅུག་པ་ཡིན་གྱི། ལས་རྒྱལ་མཆོག་མ་ཡིན་ཞེས་སྨྲ་དགོས་པར་འགྱུར་ རོ། །འོན་ཀྱང་འདི་མངོན་བྱང་ལྔའི་ཆོ་ག་དངོས་ལ་མི་གཏོགས་ཏེ། མངོན་བྱང་ལྔས་བསྐྱེད་ ཟིན་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྨྲས་ན་འཐད་པར་སྨྲས་པའོ།། །། གཉིས་པ་ནི། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་གི་རིམ་པ། དེ་དག་གི་སྦྱང་བྱ། སྦྱོང་བྱེད། སྦྱངས་འབྲས་མདོར་བསྡུས་པ་གསལ་པོ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དབྱེ་ན་རྟེན་དཀྱིལ་འཁོར་ 3-254 གྱི་སྦྱོང་ཚུལ་དང་། བརྟེན་པ་ལྷའི་དག་དབྱེ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ། བར་དོ་སྦྱོང་བྱེད་རྩ་ བའི་ཡེ་ཤེས་དང་། སྐྱེས་གནས་དག་བྱེད་གནས་ཀྱི་རིམ་པའོ། །དང་པོ་ནི། རྣམ་ཐར་བཞིའི་ སྔགས་བརྗོད་པའི་དུས་ན། སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་ངང་ ནས། སྟོང་གཟུགས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཆོས་ལས་འདས་པར་བསྒོམས་ཤིང་དམ་པའི་བདག་ལ་ ང་རྒྱལ་སྐྱེད་པ་ནི། ལུགས་འདི་ཉིད་ཀྱི་བར་དོ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ཏེ། བར་དོའི་ལུས་དང་སྣང་བ་ རྣམས་ནི་རགས་པ་སྤངས་པའི་གསལ་སྣང་ཕྲ་བ་ཡིན་པ། དེ་སྟོང་གཟུགས་དང་མཚུངས་པའི་ སྒོ་ནས་ལམ་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དྲི་མ་མེད་པའི་འོད་ལས། ཁམས་གསུམ་པོ་རྡུལ་ཕྲ་ རབ་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལས་འདས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པར་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཞེས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ ལས་འདས་པར་གསུངས་ཤིང་། དེ་འདྲའི་རིགས་ཀུན་ནི་རྒྱུད་དང་སེམས་འགྲེལ་ཀུན་གྱི་ སྟོད་སྨད་སྣ་ཚོགས་པ་ནས་སྟོང་གཟུགས་ལ་བཤད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་འགྱུར་རྙིང་མང་པོ་དང་ ཤོང་གིས་བསྒྱུར་བ་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ།

對此若作想當的回答則不會成為放射，因為放射是從內向外，而入于宮殿內則成為收攝而不成放射。因此，雖自詡為密集智足傳統大悲灌頂的類推，但與彼不相順且有強為配合的過失故不合理。以內法生起三十二相天尊也於此顯隱皆無故不合理。 有些人說此大悲灌頂是在此處插入如是儀軌，不包含於二勝王中的說法，是未理解此為圓滿所化壇城的事業作用，而因需說前人未說的新語而強說。如此則下文從迎請智慧開始也應說是插入于彼處而非事業勝王。然而若說此不屬於五現證儀軌本身，而是已由五現證所生壇城的作用，則所說合理。 第二：應明說壇城勝王次第、彼等所凈、能凈、凈果略說。其分類中有依處壇城的清凈方式與所依天尊的清凈分類二者。初者中有凈化中陰的根本智慧與凈化生處的處所次第。初者是：誦四解脫咒時，從離一切相的空性中，修超越極微塵法的空形相併生起殊勝我慢，此是此傳統的中陰清凈，即以中陰身與顯相是離粗重的細微明顯，以彼與空形相相同方式而作為道。如是《無垢光》中說："應當修觀超越三界極微塵法性的空性。"說超越極微塵，如是一切類皆是在諸續部及心續釋上下種種處唯解釋為空形相，故多種舊譯及商譯中譯為應修為空性之形相。

།ཞེས་འབྱུང་བ་གོ་ བདེ་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ལེགས་ལ། ཁ་ཅིག་རཱུ་པ་གཟུགས་སུ་བསྒྱུར་བ་འགྱུར་ཉེས་པ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་ཞེས་པར་བསྒྱུར་ན་ལེགས་ཤིང་། ཁམས་གསུམ་པོ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལས་འདས་པའི་ དོན་ཁམས་གསུམ་པོ་གཅིག་དུ་བྲལ་གྱི་རིག་པས་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་རྡུལ་དུའང་བདེན་པར་ མ་གྲུབ་ཅེས་པའི་དོན་དུ་འཆད་ཅིང་། སྟོང་གཟུགས་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མི་རུང་ཞེས་ ཀྱང་སྨྲའོ། །འདིར་སྟོང་གཟུགས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐར་ཐུག་ཡིན་ཅིང་། དེ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ནི། སྔོན་བསོད་ནམས་མ་བསགས་ཤིང་ཆོས་ཀྱི་འཕོངས་པའི་རྒྱུ་ཁོ་ན་ བྱས་པ་དུས་འདིར་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལོག་ལྟ་མི་བཟད་པའི་ གདོན་གྱིས་ནོན་པ་ཙམ་ལས་ཡང་དག་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་དེ། གཞན་དུ་རྒྱས་པར་བཤད་ ཟིན་ཏོ། །འདིར་ཕྲ་རབ་རྡུལ་ལས་འདས་པར་གསུངས་པ་རིག་ངོར་བདེན་མེད་ཙམ་གྱི་དོན་ 3-255 ཡིན་ན། ཕྲ་རབ་རྡུལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་འདས། པྲ་ཕབ་པ་ཡི་རང་བཞིན་ཅན། །ཞེས་སོགས་ཀྱང་ དེར་ཐལ་བ་ལས་དེ་ནི་ཁྱེད་རང་ཡང་མི་འདོད་དོ། །ཡང་ནམ་མཁའི་ཁམས་རྣམ་པ་ཐམས་ ཅད་པའི་གཟུགས་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་བྲལ་བ་དབུས་ཀྱི་ས་ལ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ བཞག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་སྟོང་གཟུགས་དེ་སྟོང་གཟུགས་ མ་ཡིན་ན་གཞན་ཅི་ཞིག་ཡིན། ཁྱེད་ཀྱི་ལུགས་ལ་དེ་ཡང་རང་བཞིན་ཞེས་བསྒྱུར་དགོས་ མོད་ཀྱི། དེས་ཕན་མེད་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན། སྟོང་གཟུགས་ཡིན་ པར་གྲུབ་ཅིང་། ཁྱེད་འདོད་པའི་རྣམ་མེད་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དེ་ན་རེ་ལུགས་ འདི་ལ་བར་དོར་སངས་རྒྱ་བ་མེད་པས་བར་དོ་སྦྱོང་བྱེད་མི་དགོས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་ འགྲེལ་ཆེན་གྱི་མངོན་བྱང་ལྔའི་ཐད་ནས། ཁུ་བའི་དབུས་སུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲི་ ཟའི་སེམས་ཅན་ནོ་ཞེས་དེའི་སྔ་རོལ་བར་དོ་སྦྱོང་བྱེད་དུ་དངོས་སུ་གསུངས་པ་དང་འགལ་ ཞིང་། བར་དོར་སངས་རྒྱ་བ་མེད་པ་རྟགས་མ་གྲུབ་བོ། །ཆོས་འདི་ལ་བར་དོར་སངས་རྒྱ་བ་ ཡོད་དེ། བར་དོར་འཕགས་པའི་ས་ཐོབ་པ་ལ་དེར་འཇོག་པ་གང་ཞིག རྣལ་འབྱོར་པ་གསོན་ པོའི་དུས་འཛིན་པའི་ཕྱེད་ཕྱི་མ་ཐོབ་པ་དེ། འཆི་བའི་ཚེ་འཛིན་པའི་རིམ་པ་རྫོགས། བར་དོར་ རྗེས་དྲན་རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་གྱི་སྐུ་ཐོབ། དེར་ལམ་བསྒོམས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ས་རྙེད་པས། ས་དེ་ཐོབ་ནས་འཁོར་བར་ཡང་སྲིད་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཚེ་འདིར་རྗེས་དྲན་གྱི་གནས་ སྐབས་དང་པོ་ཐོབ་པ་ནས། རྗེས་དྲན་ཆེན་པོ་ཐོག་མའི་གནས་སྐབས་ན་གནས་པའི་བར་གྱི་ གང་ཟག་དེ། གློ་བུར་དུ་ཤི་ན་འཆི་བས་རྗེས་དྲན་གྱི་ལམ་རྫོགས། བར་དོའི་དོད་ལ་ཏིང་ངེ་ འཛིན་གྱི་ས་རྣམས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ།

如是出現易於理解故極善。有些人說將"རཱུ་པ"譯為"形相"是錯譯，應譯為"自性"，並解釋"超越三界極微塵"之義為以一多觀察三界時連微塵也不成實有之義，且說空形相不應是事物真實性。 此處空形相是一切法的究竟真實性，認為不是如此者，僅是往昔未積福德且唯造作匱乏正法之因，今為不可忍的誹謗正法性的邪見魔所困，除此之外無有正當理由，此已於他處廣說。 此處若說超越極微塵是僅表示在理智前無實有義，則"超越極微塵法性，具有影像自性"等也應如是，但你自己也不承許此。又說："虛空界離一切相的形相境，應安立阿賴耶識于中央地。"若一切相的空形相非空形相，則是何物？依你的傳統此也應譯為"自性"，但此無益，因為若是一切相的自性，則成立是空形相，且與你所許無相相違。 又彼說此傳統無中陰成佛故不需凈化中陰。此與大疏現證五處說："精液中的阿賴耶識是中陰眾生"，明說其前為凈化中陰相違，且中陰不成佛之因不成立。此法有中陰成佛，因為獲得中陰聖地即安立為彼，且瑜伽士生前獲得後半執持者，臨終時圓滿執持次第，中陰獲得具一切相隨念身，若於彼修道則得三摩地地，獲得彼地后不再受輪迴故。又從此生獲得隨念初位至住于大隨念初位間的補特伽羅，若突然死亡則以死圓滿隨念道，于中陰相當處生起三摩地諸地故。

།འོ་ན་རྫུ་འཕྲུལ་ཀུན་མཁྱེན་ས་དང་སྲིད་གསུམ་བླ་ མ་ཉིད་ནི་རྣལ་འབྱོར་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་འདི་ལ་སྟེ། གལ་ཏེ་ལམ་དུ་རབ་ཞུགས་ཤི་བར་གྱུར་ན་ དེ་ཚེ་དེ་ཡི་འཛིན་པས་སྐྱེ་བ་གཞན་ལའོ། །ཞེས་འབྱུང་བས་ཚེ་འདི་དང་སྐྱེ་བ་གཞན་གཉིས་ 3-256 ལ་སངས་རྒྱ་བ་ཁོ་ན་མ་གཏོགས་མ་གསུངས་པས་སོ་ཟེར་བ་ནི། གོ་ན་རུང་བའི་ས་ནས་མ་ གོ །མ་གོ་ན་རུང་བའི་ཕྱོགས་ནས་གོ་བ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཤིང་སྐལ་བ་དང་ལྡན་ ན། ཚེ་འདི་ལ་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་ཐོབ། བརྩོན་འགྲུས་མེད་ཅིང་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཚེ་འདིར་ མ་ཐོབ་ཀྱང་། ལམ་འདི་ལ་ཞུགས་ཤིང་དམ་ཚིག་མ་ཉམ་པ་རྣམས་རིང་མཐའ་སྐྱེ་བ་བདུན་ པ་ལ་བཞག་པའི་དེ་ཚུན་ཆད་དུ་དངོས་གྲུབ་མི་ཐོབ་པ་མི་སྲིད་ཅེས་པ་ཡིན་པས་སྐྱེ་བ་བདུན་ ཚུན་ཆད་ལ་ངེས་པར་གྲོལ་ཞེས་པའི་དོན་ཙམ་ཡིན་པས། དེའི་ནང་དུ་བར་དོ་ལན་མང་དུ་ འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་གྱི་ཐོག་མར་ཞུགས་ཀྱང་བརྩོན་འགྲུས་མེད་པས་ཚེ་འདིར་དངོས་ གྲུབ་མ་ཐོབ་ན། སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི། ཁྱེད་རྣམས་འདོད་ པ་ལྟར་འཛིན་པ་ཐོབ་ཅིང་རྗེས་དྲན་མ་ཐོབ་པ་ཞིག་ཤི་ན་བར་དོར་དངོས་གྲུབ་མི་ཐོབ་པར་ སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་འགྲོ་ཞེས་པའི་དོན་མ་ཡིན་ཏེ། ཚེ་འདིར་འཛིན་པ་ཐོབ་པ་དེ། རྫོགས་རིམ་གྱི་ ཡེ་ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེས་པ་ཡིན་པས་དང་། དེ་ཐོབ་པ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་དགོས་པའི་ ཕྱིར། བརྩོན་འགྲུས་མ་བརྩམས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་མ་ཐོབ་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར། འཛིན་པ་ཐོབ་ ཀྱང་ཡེ་ཤེས་མ་སྐྱེས་ལ་བརྩོན་འགྲུས་མ་བརྩམས་པ་དེ་ཅི། ཁྱེད་ཀྱི་སློབ་མ་ལགས་སམ། ཡང་འདིར་འཛིན་པ་ཐོབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ཚེ་འདི་ལ་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་ཀྱང་། རྐྱེན་འཛོམ་ན་བར་དོར་འཚང་རྒྱ་བར་རུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་སྲོག་གཟུགས་གྲུབ་པའི་ ཕྱིར། རྗེས་དྲན་དང་པོ་ཐོབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཚེ་འདིར་མ་གྲོལ་ན་བར་ དོར་གྲོལ་ངེས་ཡིན་ཏེ། སྲོག་གཟུགས་རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་གྱི་སྐུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཡང་བར་དོ་ སྦྱོང་བྱེད་མི་དགོས་ཏེ། དེར་སངས་རྒྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་ཁྱབ་པ་འདི་ཡང་ཤིན་ཏུ་ རྩིང་བ་ཡིན་ཏེ། ཁྱེད་རང་ལྟར་ན། གསང་འདུས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་པ་སྐལ་ལྡན་དབང་པོ་རབ་ གཡེངས་རྐྱེན་མེད་ལ་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱིས་བར་དོ་སྦྱོང་བྱེད་ 3-257 བསྒོམ་མི་དགོས་པར་ཐལ། ཁྱོད་བར་དོར་སངས་རྒྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚེ་འདིར་སངས་རྒྱ་ ངེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གོ་བར་བྱ་སྟེ་དེས་ན་རང་གི་ཁས་བླངས་ཀྱི་འདོད་ཚུལ་གཅིག་ ཁོ་ནའི་རྒྱབ་སྐྱོར་བའི་ཕྱིར་དུ་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་ཟབ་དོན་གྱི་བསྟན་པ་དཀྲུག་པར་མི་བྱའོ།

說"因經文說'神通遍知地和三有上師即是瑜伽士們於此生，若入道后死亡時，則由彼執持於他生'，僅說此生和他生二者成佛，未說其他"者，是從應理解處未解，從應不解處而解。 若精進且具緣分，則此生獲得殊勝悉地；雖無精進且此生未得道智，但入此道且未破誓言者，最遠定於七生之內獲得悉地，不可能不得。此僅是"七生之內必定解脫"之義，其中多次出現中陰故。 雖初入道但無精進故此生未得悉地，則於他生將得，如是宣說。非如你們所許，獲得執持未得隨念者死時不于中陰得悉地而往他生之義。因為此生獲得執持是生起殊勝圓滿次第智慧，且獲得彼鬚髮起精進，故無精進與未得智慧相違。獲得執持卻未生智慧且未發精進者是何？難道是你的弟子？ 又此獲得執持的瑜伽士雖未於此生得悉地，若因緣具足則可中陰成佛，因你已成就命形故。具德獲得初隨唸的瑜伽士，若此生未解脫則定於中陰解脫，因已成就具一切相命形身故。 又說不需凈化中陰因彼無成佛者，此遍及極為粗淺。依你所說，則密集瑜伽士具緣上根無散亂緣且具精進者應成不需修持凈化中陰，因彼無中陰成佛故，因定於此產生佛故。應如是理解。故不應為支援唯一自許觀點而擾亂金剛乘甚深義理教法。

གཉིས་པ་ནི། ཕྱི་རོལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྟོང་པར་ཐིམ་པའི་ངང་ལས་ནམ་མཁའི་ ཁམས་མཐའ་མེད་པ་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ནང་དུ་གནས་པ་ཕྱི་རོལ་རྡོ་རྗེའི་ རང་བཞིན་རྩིབས་བཅུ་པ་ལྟེ་བ་ཟླུམ་པོའི་ནང་སྟོང་པ་དེ་ནི་སྦྱང་བྱ་ཤེས་རབ་སྟེ་མའི་ཆོས་ འབྱུང་སྐྱེ་གནས་གྲུ་གསུམ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྐབས་འདིར་མའི་ལུས་དང་སྐྱེ་གནས་ ཞེས་གསུངས་པའི་མ་ནི། མངོན་བྱང་ལྔའི་ཉི་ཟླ་ཁུ་ཁྲག་ལ་སྦྱོར་བ་སོགས་དང་ཕྲུགས་གཅིག་ པའི་མ་ལ་དགོངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་དོན་ལ་མ་ནི་མཚོན་བྱེད་དེ། ཐོག་མའི་ཕྱི་མོ་དང་ཕ་ མེས་མ་མེས་མཐའ་མེད་པའི་བར་གྱི་ཕ་མ་གཉིས་ཀའི་ཕྱོགས་སྦྱོང་བྱེད་ལ་དགོངས་པའོ། དེར་རྣམ་བཅུ་དབང་ལྡན་ལས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བསྐྱེད་པ་ལ། རླུང་ནི་མའི་དཔྲལ་བའི་ འཁོར་ལོ་མེ་མགྲིན་པ་ཆུ་སྙིང་ག་ས་ལྟེ་བ། རི་རབ་ལྟེ་བ་ནས་གསང་བའི་བར་གྱི་དབུ་མ། པདྨ་ནི་གསང་བའི་པདྨ། ཉི་ཟླ་སྒྲ་གཅན་ནི་གསང་བར་གནས་པའི་རྩ་གསུམ་སྟེ། བཤང་གཅི་ ཁུ་བའི་རྩ་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སྔ་མའི་རྗེས་སུ་བྱུང་བའི་ཕྱི་མོའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ ཁམས་ལན་གཅིག་ལས་མི་བསྐྱེད་པའི་ལུགས་ལ། དེ་རྗེས་མ་དངོས་དང་མཚུངས་པའི་ གཞལ་ཡས་ཁང་བསྐྱེད་ཚུལ་དགོས་ཀྱང་། འདིར་ལན་གཉིས་བསྐྱེད་པ་གཙོ་ཆེ་བས་སྔ་མ་དེ་ གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་རྣམ་བཅུ་དབང་ལྡན་གྱི་ཡི་གེར་གྱུར་པ་ནི། ལུས་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་ འགྲོ་བ་རྣམས་ཤི་སྟེ། བར་དོའི་ལུས་ཁམས་ཕྲ་བ་ལ་གནས་པ་མཚོན། རྣམ་བཅུ་དབང་ལྡན་ དེ་ལས་སླར་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བསྐྱེད་པ་ནི། བར་དོ་ཁམས་ཕྲ་བ་དེ་ལས་སླར་ཡང་ རགས་པའི་ལུས་བླངས་ཏེ། ལུས་དང་རྣམ་བཅུ་དབང་ལྡན་སྦྱོར་ལུགས་གོང་དང་འདྲ། དེར་ 3-258 སླར་ཡང་རྡོ་རྗེའི་གུར་རམ། དེའི་དོད་རྡོ་རྗེའི་ཁང་བརྩེགས་གྲུབ་པ་ནི། ཕའི་གསང་བའི་རྡོ་རྗེ་ རྣམ་པར་སྦྱོར་བ་སྟེ། འདི་ལ་རྡོ་རྗེའི་གུར་དང་། འོག་ས་གཞི་རྒྱ་ཆེན་པོས་ཉི་ཟླ་སྒྲ་གཅན་ནོན་ ཏེ་མི་མཐོང་པར་སྒོམ་པའི་ལུགས་ལྟར་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་རྩ་གསུམ་གྱི་གནས་ཐབས་ཀྱི་བྱང་ ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་མཚོན་ལ། ལྷུན་པོ་སྟེང་མཉམ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་འོད་ཟེར་ གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ལུས་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པ་མཚོན་པའོ།

第二：從外在世界界溶入空性中，于無邊虛空界法源自性內，安住外在金剛自性十輻輪轂圓形內空，此是所凈智慧即母法源三角生處的能凈。此處所說母身和生處中的"母"，非如五現證日月精血等配合一類的母之密意，此實是以母為表徵，意指從最初祖母至無邊父母祖先間雙方父母的能凈。 于彼由具十相方生起世界界時，風是母額輪，火喉，水心，地臍，須彌山從臍至密處的中脈，蓮花是密處蓮花，日月羅睺是密處三脈，即大小便精液三脈清凈是前者隨後的祖母。 依一次生起世界界的傳統，此後需有與實母相應的宮殿生起方式，但此處以二次生起為主，前者集於一成為具十相方的文字，表示具如是身的眾生死後，安住于細微中陰身界。從彼具十相方再次生起世界界，表示從彼細微中陰界再次取粗身，身與具十相方的配合方式如前。 于彼再成就金剛帳或相當的金剛樓閣，是父密金剛的圓滿配合。對此，依金剛帳及下方廣大地基壓覆日月羅睺令不見而修的傳統，表示智慧三脈處為方便菩提心所遍，須彌山上平表示菩提心光明遍及智慧身。

།དེའི་དབུས་སུ་གཞལ་ཡས་ཁང་སྒོམ་པ་ ནི། སྒྲུབ་ལེའི་ཚིགས་བཅད་དགུ་པའི་འགྲེལ་པར་གསུངས་པ་ལྟར་ཏེ། ཕྱི་མས་དེ་དག་གི་ རྒྱུད་ལས་སྦྱང་བྱ་དངོས་ཀྱི་སྐྱེ་སྲིད་འཛིན་པའི་མའི་ལུས་བསྐྱེད་ཅིང་རྫོགས་པ་སྦྱོང་སྟེ། སྙིང་ གའི་འཁོར་ལོའི་ཕྱོགས་དབུས་ནས་སྟེང་འོག་ཏུ་སོར་དྲུག་ཙམ་གཞལ་བ་དང་། དཔྱི་དང་ དཔུང་པའི་ཚིགས་ཚུན་ཆོད་ཐུགས་དཀྱིལ་དང་། དེའི་ཕྱི་རོལ་མགྲིན་པ་མན། ལྟེ་བ་ཡན་ཆད་ གྲུ་མོ་དང་པུས་མོ་ཚུན་གསུང་དཀྱིལ་དང་། དཔྲལ་བ། གསང་བ། འཁྲིག་མ། བོལ་གོང་ཚུན་ ཆོད་སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་རྩིག་པའི་ནང་ཚུན་དང་། རྐང་སོར་དང་། ལག་སོར་གྱི་རྩེ་ཚུན་ཆོད་ནི་དུར་ ཁྲོད་འཁོར་ལོའི་བར་དང་། གསང་བའི་པདྨ་ནི་གཙོ་བོའི་གདན་གྱི་པདྨ་དང་། ཉི་ཟླ་སྒྲ་གཅན་ གསུམ་ནི་སྐྱེ་གནས་དབུས་སུ་བཤང་གཅི་ཁུ་བའི་རྩ་གསུམ་གནས་པ་དག་པའོ། །ཡང་ཟླ་ཉི་ སྒྲ་གཅན་དུས་མེ་བརྩེགས་པའི་ལུགས་ལ་བདུད་དང་ཉོན་མོངས་པ་གཉིས་ཀྱང་བསྣན་ཏེ། རྩ་དྲུག་གི་དག་པ་དང་སྦྱོར་ན་འགྲིག་ཏུ་རུང་ཡང་རེ་ཤིག་དེ་མི་ལེན་ནོ། །འགྲེལ་པར། གསང་ བའི་པདྨ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་པདྨ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་ལྷུན་པོའི་སྟེང་གི་པདྨའི་སྐབས་སུ་ བཤད་པ་ནི། ལྷུན་པོའི་སྟེང་གི་པདྨ་དང་། གཙོ་བོའི་གདན་གྱི་པདྨ་གཉིས་ཀར་མའི་གསང་ བའི་པདྨ་མཚོན་པའི་དོན་ལ་འདྲ་བར་སྟོན་པ་སྟེ། དེའི་ཤུགས་ལ་རྩིབས་བཅུ་འབྱུང་བཞི་ལྷུན་ པོར་བཅས་པ་རྣམས་དང་། གཞལ་མེད་ཁང་ཡང་མའི་ལུས་རྩ་འཁོར་དང་བཅས་པ་མཚོན་ བྱེད་དུ་འདྲ་བར་ཤུགས་ལ་འཕངས་སོ། །སྤྱིར་རྒྱུད་གཞན་གྱི་ལུགས་བསྐྱེད་རིམ་པའི་སྒྲུབ་ 3-259 ཐབས་རྒྱ་གར་བས་སྦྱར་བ་རྣམས་ལ་སྦྱང་བྱ་ཕལ་ཆེར་ནང་ལ་སྦྱར་བ་ཡིན་ཅིང་། ཕྱི་འཇིག་ རྟེན་ཁམས་ལ་སྦྱར་བའི་ཆ་ཤས་ཅུང་ཟད་རེ་ཙམ་མ་གཏོགས་མེད་དོ། །རྒྱུད་འདིའི་ལུགས་ལ་ ཡང་སྦྱང་བྱའི་གཙོ་བོ་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ཡིན་པས་གཞི་ལམ་སྦྱོར་ཚུལ་ནང་ལ་སྦྱོར་བ་མང་ ཡང་། ཕྱི་དང་སྦྱོར་ཚུལ་གཞན་རྣམས་ལས་རྒྱས་པ་ཞིག་གོ །ཁྱད་པར་དུའང་ཆོས་འབྱུང་དང་ གཞལ་ཡས་ཁང་གི་བར་འདི་སྦྱང་བྱ་ཕྱི་ནང་གཉིས་ལས་ཕྱི་གཙོ་ཆེ་བ་སྟེ། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་ རྟེན་སྦྱོང་བྱེད་གཞལ་ཡས་ཁང་དང་། བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་སྦྱོང་བྱེད་ལྷའི་ཚོགས་སུ་འཇོག་ པའི་དབང་གིས་སོ།

于其中修持宮殿，如成就品第九偈頌釋中所說：後者從彼等相續中生起並圓滿清凈所凈實際生有執取的母身，即從心輪方位中央上下量六指許，及至髖關節和肩關節為意壇城，其外從頸部以下、臍部以上至肘膝為語壇城，額部、密處、胯部、小腿上部為身壇城內墻，至足趾和指尖為尸林輪之間，密處蓮花是主尊座蓮，日月羅睺三者是生處中央大小便**三脈清凈。 又依月日羅睺時火疊加傳統，若加魔和煩惱二者，配合六脈清凈雖可相合，暫不取此。釋中說："密處蓮花如世尊蓮花"，于須彌山頂蓮花處所說，是顯示須彌山頂蓮花與主尊座蓮花二者皆表徵母密處蓮花之義相同。由此暗示十輻四大及須彌山等與無量宮殿，皆同爲表徵母身及脈輪。 總的說來，其他續部傳統生起次第修法由印度人所造者，所凈大多配于內，除少許分配于外世界界外別無其他。此續傳統中雖因所凈主要是內法故基道配合方式多配于內，但與外及其他配合方式較他更廣。尤其此法源與宮殿之間，于外內二所凈中以外為主，因安立器世間能凈為宮殿，有情能

།དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་དང་སྦྱོར་ཚུལ་ལ་རྩིབས་བཅུ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་འབྱུང་ ནི་ཕྱོགས་བཅུས་བསྡུས་པའི་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཡིན་ལ། ནམ་མཁའ་སྟོང་པའི་རྡུལ་དང་ བཅས་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་གཞན་གྱིས་གཞིག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྩིབས་བཅུ་པ་རྡོ་རྗེའི་རང་ བཞིན་དུ་སྒོམ་པ་དང་རྣམ་པ་མཐུན། འདིའི་ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་ཐེག་པ་འོག་མ་པ་རྣམས་ འདུས་མ་བྱས་གསུམ་གྱི་ཐ་སྙད་འཇོག་པའི་ནང་ཚན་ནམ་མཁའ་དངོས་མེད་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ ཏེ། དེ་ནི་སྒྲ་རྟོག་གིས་བཏགས་པའི་བཏགས་ཆ་ཙམ་ལས་གཞན་དུ་མེད་ཅིང་། དངོས་མེད་ ལ་དངོས་པོའི་བྱ་བྱེད་དངོས་སུ་འཇུག་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང་། སྟོང་པའི་རྡུལ་དང་བཅས་ པའི་ནམ་མཁའ་འདི་ལ་ནི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྩོམ་པའི་བྱ་བྱེད་དངོས་སུ་རུང་བའི་ཕྱིར་ རོ། །དེས་ན་མངོན་པ་སོགས་སྡེ་སྣོད་འོག་མ་རྣམས་ལས་ནམ་མཁའ་མངོན་པར་སྐབས་ཡོད་ པ་ཞེས་པ་བུ་ག་ནམ་མཁའ་དང་རྒྱན་ནམ་མཁར་གྲགས་པ་སོགས་དང་འདི་གཅིག་སྟེ། གཞན་ཡང་སྐྱེས་བུ་ཁམས་དྲུག་འདུས་པ་ཞེས་མདོ་སྡེ་ཀུན་ནས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། དེས་ན་ ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་ནམ་མཁའ་འདི་ཡིན་གྱི་དངོས་མེད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རྡུལ་ཐམས་ ཅད་སིལ་བུར་གནས་པས་ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྟོང་པའི་ རྡུལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྒྲིབ་པའི་བྱ་བ་མི་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་ནམ་མཁའ་དང་མཚན་ཉིད་མཚུངས་ 3-260 པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་དེ་ལས་འོད་ཟེར་ནག་པོ་གཡོ་བ་ཕྲ་མོ་དང་བཅས་པའི་རླུང་བྱུང་སྟེ། དེ་ ནི་དང་པོའི་རླུང་ངམ་རླུང་གི་ཐོག་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་སྔར་རླུང་གི་རྡུལ་སིལ་བུ་འཐོར་ཐབས་ སུ་གནས་པ་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་ལས་རགས་པའི་རླུང་འབྱུང་། དེ་ལས་རིམ་གྱིས་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་འཆགས་ཏེ། དེ་ལ་ཐོག་མའི་རླུང་སྦྱོང་བ་ནི་ཡཾ་ཡིག་ དང་། དེ་ནས་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་སྦྱོང་བ་ནི། རླུང་དཀྱིལ་མཚན་ མ་དང་བཅས་པ་སྒོམ་པའོ།

其中與外在配合方式中，具十輻的法源是十方所攝的虛空界，彼虛空具空性微塵因不能被他物破壞故，修為十輻金剛自性與相相順。此虛空界非如下乘者安立三無為中的虛空無實，因彼僅是聲分別所假立的假分而無他，且無實不可直接有實法作用故，而此具空性微塵的虛空可直接有組成世界界的作用故。 因此，如阿毗達磨等下部經藏中所說"虛空顯現有間隙"即孔隙虛空和裝飾虛空等與此相同。又諸經中說"士夫六界和合"，故虛空界是此虛空而非無實。如是一切微塵分散而住故無障礙且非根境，稱為空性微塵，因以不作障礙的方式與虛空性相同故。 從彼空性生具細微動搖的黑光風，彼是初風或風之始，即先前分散零散而住的風塵聚集於一處而生粗風，由彼漸次形成風輪。于彼凈化初風是ཡཾ字，此後乃至風輪圓滿之間的凈化是修持具相風輪。

།དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་མ་རྣམས་ལའང་སྦྱར་ཏེ། རླུང་གི་སྟེང་དུ་དང་ པོའི་མེ་གློག་ལྟ་བུ་འབྱུང་བ་རཾ་ཡིག་དང་། མེའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྲུབ་པ་ཉིད་དེ་ལས་བྱུང་བའི་ མེ་དཀྱིལ་མཚན་མ་དང་བཅས་པས་སྦྱོང་། དེའི་སྟེང་དུ་ཟིལ་ཆར་ཕྲ་མོ་འབབ་པ་དང་པོའི་ཆུ་ སྟེ་ཝཾ་ཡིག་དང་། ཆུ་དཀྱིལ་ཉིད་མཚན་མ་དང་བཅས་པ་བསྒོམས་པས་ཆུ་དཀྱིལ་ཉིད་སྦྱོང་། དེའི་སྟེང་དུ་འཇའ་ཚོན་ཤར་བ་དང་པོའི་ས་ནི་ལཾ་ཡིག་དང་། ས་དཀྱིལ་མཚན་མ་དང་བཅས་ པས་ས་གཞི་ཉིད་སྦྱོང་། དེའི་སྟེང་དུ་མཾ་ཡིག་ནི་ཁམས་ལྔའི་དྭངས་མ་འདུས་པ་དང་རི་རབ་ བསྒོམས་པས་རི་རབ་ཉིད་སྦྱོང་། དེའི་སྟེང་དུ་ཀྵཾ་ལས་བྱུང་བའི་པདྨ་བསྒོམས་པས་ནི། རི་ རབ་ཀྱི་མགྲིན་པ་གདོང་གཙུག་ཏོར་རྣམས་སྦྱོང་ཞིང་། རང་རང་གི་ས་བོན་ལས་ཟླ་ཉི་སྒྲ་ གཅན་གསུམ་བསྐྱེད་པས་ནི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་རྒྱན་པར་བྱེད་པའི་ཟླ་ཉི་སྒྲ་གཅན་ གསུམ་གྱིས་མཚོན་ནས་གཟའ་སྐར་གྱི་ཁྱིམ་དང་ཆ་དང་། དུས་དྲུག་ལོ་ཟླ་ཞག་ཆུ་ཚོད་སོགས་ འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་རྣམས་ཀྱི་འཕེལ་འགྲིབ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་སྦྱོང་ བར་བྱེད་དེ། དེ་ཐམས་ཅད་ཉི་ཟླ་སྒྲ་གཅན་གསུམ་གྱི་ཆོས་སུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་ རྟེན་གྱི་ཁམས་བསྐྱེད་ཐེངས་གཅིག་ལས་མི་བྱེད་ན། རྡོ་རྗེའི་གུར་དང་གཞལ་ཡས་ཁང་ བསྒོམས་པས་ནི་ལས་རིགས་མཐུན་པས་བཅད་པའི་ས་མཚམས་ཀྱི་ཡུལ་འཛམ་གླིང་ཆུང་ངུ་ ལྟ་བུ་དང་། སྒོས་སུ་རང་ཉིད་ཀྱི་དབང་པོ་ལྔའི་ཉེར་སྤྱོད་དུ་གྱུར་པའི་ཡུལ་རྣམས་སྦྱོང་ངོ་། ། 3-261 འོན་ཀྱང་ལན་གཉིས་བསྐྱེད་པ་འདི་གཙོ་བོའི་དོན་ཡིན་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྔ་མ་དེ་ ཐམས་ཅད་ཚུར་འདུས་ཏེ། རང་རང་གི་ས་བོན་ལ་ཐིམ་པའི་ཚུལ་གྱི་རྣམ་བཅུ་དབང་ལྡན་ གཅིག་པུ་འདུས་པ་ནི། བསྐལ་པའི་རིམ་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྔ་མ་དེ་ཉིད་ཞིག་སྟེ། ནམ་མཁའི་དབུས་ན་ཁམས་ཕྲ་བའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པ་མཚོན་ཏེ། སྦྱང་བྱ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ ཁམས་འཆགས་འཇིག་གི་རིམ་པ་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་འཆགས་འཇིག་གི་རྣམ་པར་མཚུངས་ ཤིང་གཅིག་པའི་ཕྱིར། སྦྱོང་བྱེད་འཆགས་འཇིག་གཅིག་གི་དམིགས་པས་སྦྱོང་ངོ་། །ཡང་ འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཆགས་ནས་གནས་པར་སྒོམ་པ་ནི། སྔར་ཞིག་པ་ལས་ སླར་ཆགས་ཏེ་གནས་པ་མཚོན་ལ། རིམ་པ་ཐམས་ཅད་སྔ་མ་དང་འདྲ་སྟེ། སྦྱང་བྱ་བསྐལ་ པའི་རིམ་པ་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཀྱང་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བ་མ་ཡིན་པས་སོ།

如是亦配於後者，風上生起如初閃電是རཾ字，以成就火輪本身所生具相火輪而凈化。其上降下細微霖雨是初水即ཝཾ字，以修持具相水輪本身而凈化水輪本身。其上現起彩虹是初地即ལཾ字，以具相地輪凈化地基本身。其上མཾ字是五界精華和合，以修持須彌山而凈化須彌山本身。其上以ཀྵཾ所生蓮花修持，凈化須彌山頸面頂髻等，由各自種子生起日月羅睺三者，以表徵莊嚴彼世界界的日月羅睺三者，凈化一切宿星宮分及六時年月日時等世界界增減等作用，因彼一切攝於日月羅睺三者之法故。 若僅一次生起世界界，則以修持金剛帳和宮殿凈化由同類業所截的界限之地如小贍部洲，尤其凈化成為自己五根所用的境。然此二次生起是主要義，故彼前世界界一切收攝，以各自種子融入方式唯一收攝為具十相方，表徵以劫次第彼前世界界壞滅，以細界方式住于虛空中央。因所凈無邊世界界成壞次第于成壞相同一致故，以能凈一成壞所緣而凈化。 又如前世界界產生而住的修持，表徵從先前壞滅復生而住，一切次第如前，因雖是不同劫次第的差別，然非不同相故。

།དེ་རྗེས་ཉི་ཟླ་ སྒྲ་གཅན་གྱི་སྟེང་དུ་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞི་གུར་གཞལ་ཡས་ཁང་སོགས་བསྐྱེད་པ་ནི། ལས་ཀྱི་ མཚམས་བཅད་པའི་ས་དང་། ཉེར་སྤྱོད་དངོས་ཀྱི་ཡུལ་སྦྱོང་བ་གོང་དང་འདྲ། ཡང་པདྨ་ཉི་ཟླ་ སྒྲ་གཅན་རྣམས་གཙོ་བོའི་གདན་དུ་བྱེད་པ་ལྟར་ན། གཙོ་བོའི་གདན་གྱི་སྦྱང་བྱ་གཞལ་ཡས་ ཁང་གི་གསོས་སུ་བསྡུ་ལ། གཞལ་ཡས་ཁང་གི་རྟེན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་ཁམས་ལྔ་རི་ རབ་དང་བཅས་པ་ཁོ་ནའི་དག་པ་སྦྱར་བས་ཆོག་གོ །སྦྱོར་ཚུལ་འདི་གཞན་ལ་མ་ཡིན། ནང་ དཀྱིལ་འཇིག་རྟེན་ཁམས་མཉམ་ཁོ་ནའི་ཡིན་པས་སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་ནང་ནས་བདེ་གཤེགས་ འཕར་མའི་བར་དུ་རླུང་ནས་རི་རབ་ཀྱི་བར་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐ་མལ་གྱི་ངན་པ་ རྣམས་སྦྱངས་ནས། དག་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོ་མའི་དབུས་ནས་མར་གསར་གྱི་གོང་ བུ་ཐོན་པ་བཞིན་དུ་གྲུབ་པ་དང་། འོག་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཕལ་པ་དེ་ཡང་རྩིགས་ མ་རོ་ཐེད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བོར་བའི་དགོས་པ་ཡང་མ་དག་པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཀྱི་དོན་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་སྤྱོད་པ་མཚོན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ཡང་རེ་ཞིག་ 3-262 སྟོང་པར་མི་བསྡུའོ། །རི་རབ་ཀྱི་མགྲིན་པ་ཡན་ཆད་ནི་ཕྲ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་ མེད་པའི་ཕྱིར། ཞིང་ཁམས་མཆོག་དེའི་ནང་དུ་བསྡུས་ཤིང་། དེ་མཚོན་བྱེད་གཙོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ གདན་དུ་མཛད་པའོ། །པདྨ་ཟླ་ཉི་སྒྲ་གཅན་ཚར་གཉིས་བྱེད་ན་སྔ་མའི་དག་པ་གོང་དང་འདྲ། ཕྱི་མ་ཡང་སྔ་མའི་དྭངས་མ་ཉིད་དེ་གོང་དུ་བཤད་པ་དང་འདྲའོ། །སྦྱོང་བྱེད་ཀྱི་ལམ་གོང་མ་ རྫོགས་པའི་རིམ་པའི་རྒྱུད་སྦྱང་པར་འགྲོ་ཚུལ་ནི། གོང་དུ་སྨོས་པ་ལྟར་སོ་སོར་སྡུད་པའི་ གནས་སྐབས་དང་པོ་སོང་ནས། ནང་གི་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་སྤྲོས་བྲལ་ལས་སྣང་ བརྙན་སྣ་ཚོགས་པ་འཆར་བ་ནི། བར་དོ་སྦྱོང་བྱེད་ཀྱི་སྟོང་ཉིད་སྒོམ་པ་དེས་རྒྱུད་སྦྱོང་བར་ བྱེད་ལ། ཆོས་འབྱུང་ནས་སྒྲ་གཅན་གྱི་བར་ལན་གཉིས་ནི་དུ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྟགས་བཅུ་ལ་ ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབྱེ་བས་གཉིས་མཚོན་ཅིང་། རྡོ་རྗེའི་ས་གུར་གཞལ་ཡས་ཁང་ལྷའི་ གདན་དང་བཅས་པའི་བར་གྱིས་ནི། འོད་གསལ་སྣ་ཚོགས་པའི་གཟུགས་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་སྣང་ བརྙན་སྣ་ཚོགས་སུ་འཆར་བ་དེ་མྱུར་དུ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་རྟེན་འབྲེལ་འགྲིག་པར་བྱེད་དེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བསྐྱེད་ཐེངས་གཅིག་བྱེད་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཐབས་ཤེས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མི་བྱེད་ པར་རྟགས་བཅུ་ཙམ་མོ།

此後于日月羅睺上生起金剛地基、帳幕、宮殿等，如前凈化業所截界地和實際受用境。又如以蓮花日月羅睺為主尊座時，主尊座所凈攝於宮殿補充，宮殿所依世界界僅配五界及須彌山清凈即可。此配合方式非他，唯內壇城等同世界界故，從身壇城內至增上善逝間，凈化風至須彌山間的平凡劣世界界，如從乳中出現新酥團般成就清凈世界界，下方捨棄如糟粕般平凡世界界的必要亦是為不清凈眾生住處之義，因表徵彼等眾生的利行故，暫不收攝彼世界界為空。 須彌山頸部以上因細微且無苦受故，攝於彼殊勝剎土中，以彼表徵作為主尊座。若作二次蓮花日月羅睺，前者清凈如上，後者亦是前者精華，如上所說。 能凈上道圓滿次第相續凈化方式是：如上所說過初別觀位后，從內虛空即離戲心生起種種影像，以修持凈化中陰的空性而凈化相續，從法源至羅睺二次表徵以方便智慧分別於十相，以金剛地帳宮殿及天座等，令種種光明形色器情影像迅速生於相續的緣起相合，於一次生起世界界方不作方便智慧分別僅十相。

།ད་ནི་སྦྱངས་འབྲས་དང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་སྟོང་པའི་ངང་ལས་ འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང་པོར་བསྐྱེད་པ་ནི། དབྱིངས་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ སྐུ་རྣམ་བཅུ་དབང་ལྡན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་དེ་ལ་རང་ངོས་ནས་ནམ་དུ་ཡང་གློ་བུར་དྲི་མ་ མེད་མོད་ཀྱི། དབྱིངས་དེ་ལ་ཕྱོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མའི་འདམ་ རྫབ་ཏུ་བྱིང་བ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུད་དང་། དབྱིངས་དེའི་སྦྱོར་བ་ལས་ལམ་ དུ་མ་བྱས་པའི་སྐབས་འཁྲུལ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་འབྱུང་ངོ་། །མཚུངས་པའི་རྒྱུ་འབྲས་རྒྱུད་རྒྱུའི་ དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དོན་དམ་པའི་དབྱིངས་ལས་ཀུན་རྫོབ་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ ཅད་བྱུང་བའི་ཚུལ་དེ་ཉིད་མཚོན་པ་ཡིན་ལ། ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་རྣམ་བཅུ་དབང་ 3-263 ལྡན་ལ་བསྡུས་པ་ནི། མ་དག་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་གདོད་མའི་དབྱིངས་སུ་ ཐིམ་པར་འགྱུར་བ་ལམ་དུ་བྱེད་པ་དང་། སླར་ཡང་རྣམ་བཅུ་དབང་ལྡན་ལས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ ཁམས་གཞལ་ཡས་ཁང་དང་བཅས་པ་བསྐྱེད་པ་ནི། གདོད་མའི་དབྱིངས་དེ་ལས་རང་དང་ངོ་ བོ་གཅིག་པའི་དག་པའི་སྣང་བ་དོན་དམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པ་ ཐམས་ཅད་པ་སྤྲོ་བ་དེ་མཚོན་ཅིང་ལམ་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྤྲོ་བའི་དོན་ཡང་རྣལ་ འབྱོར་ཅན་གྱི་སྣང་ངོ་ལ་སྤྲོས་པ་ལྟར་སྣང་བའི་ཕྱིར། སྤྲོས་པའི་མིང་གིས་བཏགས་པ་ཡིན་ ལ། རིགས་པར་ན་གདོད་ནས་གྲུབ་པའི་དག་པ་རབ་འབྱམས་དེ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་བསལ་བ་ ན། གང་ཟག་དེ་དང་དེ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པ་དེའི་ངོས་ནས། སྔར་མེད་གསར་དུ་སྤྲོས་པ་ལྟར་ གྱུར་པ་ཡིན་གྱི། དངོས་སུ་སྤྲོས་པ་མིན་མོད། འོན་ཀྱང་སྤྲོས་པ་དང་འདྲ་བ་ལ་སྤྲོས་པའི་མིང་ གིས་བཏགས་པའོ། །ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྦྱངས་འབྲས་ལྟར་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྔ་མ་ བསྡུས་པ་ནི། གང་དུ་འཚང་རྒྱ་བར་ཚུལ་སྟོན་པའི་ཞིང་ཁམས་ཀྱི་སྐྱོན་རྣམས་སྦྱངས་པ་དང་། ཕྱི་མ་གུར་ས་གཞི་གཞལ་ཡས་ཁང་དང་བཅས་པ་བསྐྱེད་པ་ནི། ཐུན་མོང་དང་ཁྱད་པར་གྱི་ ཞིང་མཆོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྒྲུབས་ཤིང་། ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་མཚོན་པའི་སྒོ་ནས་ ལམ་དུ་བྱེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཆར་གཅིག་བསྐྱེད་པའི་ལུགས་འདི་ལྟ་བུ་ལ་སྟོང་པའི་ ངང་ལས་དག་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤྲོ་བ་ཁོ་ན་དང་། གནས་སྐབས་ཀྱི་དག་འབྲས་ལ་ ཡང་ལེགས་པར་སྦྱངས་ཟིན་པའི་ཞིང་ཁམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཙམ་ཞིག་མཚོན་ནོ།

今當配合凈化果，即從空性中初次生起世界界，表示境界法性勝義智慧金剛身具十相方一切相者，雖自方永無暫時垢染，然趣向彼境界的諸眾生相續沉溺於暫時垢染泥濘中，由眾生自相續與彼境界配合未作道用時生起種種迷亂。依同類因果相續因的觀點，表示從勝義境界生起一切世俗世界界的方式，又攝世界界于具十相方，是將一切不凈世界界融入本初境界作為道用，復從具十相方生起具宮殿世界界，表示並作為道用從彼本初境界放射與自同體的清凈顯現勝義智慧自性一切相世界界。 此處放射義亦因於瑜伽士顯現上似現放射故，以放射名假立，理應是本來成就的遍滿清凈，當除暫時垢染時，從彼彼補特伽羅獲得佛位方面，似是無中新生放射，非實放射，然于似放射者以放射名假立。 又依世俗凈化果，攝前世界界是凈化將示現成佛剎土過失，生起後者具帳地基宮殿，是成就共不共殊勝圓滿剎土，以表徵剎土遍凈方式作為道用。如是一次生起世界界傳統中，唯從空性中放射清凈世界界，于暫時凈果亦僅表徵善凈剎土圓滿。

གཉིས་པ་བརྟེན་པ་ལྷའི་དག་དབྱེ་བཤད་པ་ལ། འཁོར་བ་དག་ཚུལ། རྫོགས་རིམ་སྨིན་ ཚུལ། འབྲས་བུ་རྫོགས་ཚུལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ་ལ། ཕྱི་ལ་སྦྱར་བ་དང་། ནང་ལ་སྦྱར་བ་གཉིས་ སོ། །དང་པོ་ནི། སྤྱིར་བརྟེན་པ་ལྷ་རྣམས་ནང་སེམས་ཅན་ལ་སྦྱོར་དགོས་ན། ཕྱི་ལ་སྦྱར་རྒྱུ་མ་ ཡིན་ནོ་སྙམ་པའི་དོགས་པ་མི་བྱ་སྟེ། ནང་ལ་སྦྱར་བ་ཞེས་པའི་ནང་ནི། ནང་སྒྲུབ་པ་པོའི་རྡོ་ 3-264 རྗེའི་ལུས་ཁོ་ནའི་དོན་ཡིན་གྱི། ནང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཡིན་པ་ཙམ་ལ་མི་འཇོག་གོ ། དེས་ ན་ལུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་སོ་སོར་ཕྱེ་ནས་དག་པ་སྦྱོར་བ་དང་། རྩ་ཁམས་རླུང་སོགས་དང་། རང་ཉིད་ སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བ་སོགས་ཀྱི་དག་པ་སྦྱོར་བ་ནི་ནང་ཡིན་གྱི། རང་རྒྱུད་ལས་གཞན་པ་འཇིག་ རྟེན་ཁམས་ཀྱི་གནས་གཞན་འདི་ལྟ་བུ་ན་སེམས་ཅན་འདི་དག་གནས་སོ། །ཞེས་དག་པ་ སྦྱོར་བ་ནི་ཕྱིའི་དག་སྦྱོར་ཉིད་དུ་གཏོགས་སོ། །དེས་ན་གོང་གཞལ་ཡས་ཁང་ལ་འཇིག་རྟེན་ ཁམས་ཀྱི་དག་སྦྱོར་ཡོད་པས་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་གནས་གཞན་དེ་དང་དེ་དག་ན་གནས་ པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་མངོན་པར་དག་པ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་གནས་དེ་དང་དེར་བཞུགས་པའི་ལྷ་ རྣམས་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱང་རུང་ལ། གཞན་ཡང་འདི་དག་དང་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རྒྱུ་མང་ དུ་ཡོད་མོད་ཀྱི། སྐབས་འདིར་རྣལ་འབྱོར་མ་སོ་བདུན་གྱི་སྐབས་སུ་གསུངས་པ་འདི་ཙམ་ འཚམ་པར་སྣང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དབང་ལེ་ལས། གཞི་ནི་སངས་རྒྱས་དབྱེ་བ་རྣམས་ཏེ་སླར་ ཡང་དུས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམས། །ཁྲོ་བོ་རྣམས་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་རབ་ དབྱེ་ས་སྟེང་གནས་སུ་ཡི་དྭགས་དབྱེ་བ་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་བརྒྱད། ལྷ་མིན་དག་ཀྱང་བརྒྱད་ ཀྱི་དབྱེ་བ་གདེངས་ཅན་སྲིད་པར་གནས་རྣམས་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་རིག་པར་བྱ། །གཅིག་ པུ་གཅིག་ནི་སྣ་ཚོགས་གཙོ་བོ་སྲིད་གསུམ་གནས་སུ་དཔལ་ལྡན་རིགས་རྣམས་དག་གི་ཁྱབ་ བྱེད་དོ། །ས་འོག་རྣམས་སུ་གཏུམ་མོ་བརྒྱད་དེ་མི་ཡི་འཇིག་རྟེན་ཕྱོགས་བཅུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ ལ་ནི་ཁྲོ་སྐྱེས་རྣམས། །ཡི་དྭགས་ཞེས་བྱ་ཡི་དྭགས་འཇིག་རྟེན་དུ་སྟེ་ལྷ་མཆོག་གནས་སུ་སྒྲ་ ཡི་རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་དྲུག །ཚངས་པའི་ཡུལ་སར་དཔལ་ལྡན་བཞི་སྟེ་རབ་མཆོག་ཞི་བའི་གྲོང་ དུ་ཁམས་གསུམ་དག་གི་ཡུམ་གཅིག་མ། །རབ་ཏུ་ཁྲོས་པའི་ཞལ་རྣམས་སྣ་ཚོགས་ཡང་དག་ སྡུད་བྱེད་དགྱེས་པ་རྣམས་ནི་སྐྱོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཏེ། དམངས་ རིགས་ལ་སོགས་པ་བཞི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང་། མཁར་བ་མཁན་མོ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་ 3-265 བྱང་སེམས་དང་། གཤན་པ་མ་སོགས་བརྒྱད་ཡི་དྭགས་དང་། ལྕགས་མཁན་མ་སོགས་བཅུ་ ཁྲོ་མོ་དང་། ཀླ་ཀློ་མ་སོགས་བརྒྱད་ལྷ་མིན་རབ་གཏུམ་མ་སྟེ་སོ་བདུན་པ་ནི་ཁྱབ་བྱེད་དོ།

第二解說所依天尊清凈分類中，有輪迴清凈方式、圓滿次第成熟方式、果位圓滿方式三者。初者分配于外和配于內二者。 初者：總的雖需將所依天尊配于內眾生，勿疑不應配于外。此處所說"配于內"之"內"，唯是內修行者金剛身之義，非僅是內情眾生而安立。故分別身體各部分配清凈，及脈界風等，及自身生死等配清凈是內，而配清凈除自相續外世界界其他處所中此等眾生安住，即屬外清凈配合。 故如上宮殿有世界界清凈配合，說彼彼世界界處所中安住的眾生清凈即是壇城彼彼處所安住的諸天尊亦可，雖與此等相應之處尚多可配，然此處似以瑜伽母三十七處所說為宜。如灌頂品云："基是諸佛分別複次時是菩薩分別諸，忿怒尊是方分別地上處餓鬼分別如是八，阿修羅亦八分別龍處住諸瑜伽者當知，一即一是種種主三有處吉祥諸部遍。地下處忿母八人世十方壇城中忿生諸，餓鬼名于餓鬼世間中天尊處聲金剛等六，梵天界處吉祥四最勝寂城中三界一母尊，極忿怒面種種正攝集歡喜諸即是動搖者。" 如是所說，平民種姓等四是佛分別，泥瓦匠女等六是菩薩，屠夫女等八是餓鬼，鐵匠女等十是忿母，蠻女等八是阿修羅極忿母，三十七是遍主。

ས་འོག་གི་འཇིག་རྟེན་དུ་གཏུམ་མོ་བརྒྱད་བཞུགས་པས་ལྷ་མིན་ལྟོས་འགྲོ་དམྱལ་བ་རྣམས་ རྣམ་པར་དག་པ་རབ་གཏུམ་མ་སྟེ། དེའི་ཐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀླུ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དག་པའོ། ། དེས་རིགས་བགྲེས་ཏེ་ལྷ་དེ་རྣམས་གང་དུ་བཞུགས་སའི་གནས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་གསུངས་པས་ནི། གནས་དེ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལྷ་དེ་དག་གི་དག་པར་གོ་བར་བྱ་སྟེ། མི་རྣམས་ཁྲོ་ མོ་དང་སྦྱོར་བ་ལས་ཁྲོ་བོ་ཡང་ཤུགས་ལ་གོ་བ་དང་། རི་རབ་ཀྱི་ངོས་ཡི་དྭགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ ལ་གནས་པ་རྣམས་ཙར་ཙི་ཀཱ་ལ་སོགས་པས་དག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྷ་ཆེན་རྣམས་ཀྱང་ངོ་། ། རི་རབ་ཀྱི་མགྲིན་པའི་ཕྱོགས་ལ་གནས་པའི་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་རྡོ་རྗེ་མ་དྲུག་གི་དག་ པ་སྟེ་ཤུགས་བསྟན་ལ་སེམས་དཔའ་དྲུག་ཀྱང་ངོ་། །ཚངས་པའི་ཡུལ་ཏེ་གཟུགས་ཁམས་ན་ གནས་པའི་ཟད་པར་གྲུབ་པ་རྣམས་ཡུམ་བཞིས་དག་པ་བཞིན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ ཀྱང་ངོ་། །གཟུགས་མེད་ཁམས་པ་སྟོང་པའི་ཟད་པར་གྲུབ་པ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཤེས་ རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྣ་ཚོགས་གཙོ་བོ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡང་ངོ་། ། ཕྱི་དང་སྦྱར་བ་ནི་རེ་ཞིག་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་ཤེས་པར་བྱའོ།། །། གཉིས་པ་ནི། སྦྱང་བྱའི་སྐབས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ནང་ལ་སྦྱར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་མངོན་བྱང་ དང་པོའི་སྐབས་སུ་གཙོ་བོའི་གནས་ཀྱི་པདྨ་ཟླ་ཉི་སྒྲ་གཅན་དང་བཅས་པ་མའི་སྐྱེ་གནས་རྩ་ གསུམ་དང་བཅས་པ་མཚོན་པ་དེར་ཨཱ་ལི་སུམ་ཅུ་སོ་གཉིས་ནི། ལུས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ ཕའི་ས་བོན་དེ་ཡང་ཡར་ངོ་དང་མར་ངོའི་ཐིག་ལེ་འཕོ་བ་བཅུ་དྲུག་ཕྲག་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོར་ གནས་ཤིང་དེའི་ཆ་ཤས་ཡོད་པ་མཚོན། དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཟླ་བ་ནི་ཁམས་དཀར་པོ་ཉིད་དང་། དེ་ཉིད་དབྱངས་སོ་གཉིས་ཀྱིས་མཚན་པ་ནི། མངལ་དུ་འཇུག་བཞིན་པའི་ཐིག་ལེ་དེ་ཡང་ 3-266 དགའ་བ་བཅུ་དྲུག་པོ་ལ་འཕེལ་འགྲིབ་ཀྱི་ཆ་གཉིས་གཉིས་དང་བཅས་པ་མཚོན་ནོ། །དེ་ལ་ རིང་པོ་དང་རྣམ་བཅད་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཤེས་རབ་དང་། ཐུང་ངུ་དང་ང་རོ་དང་བཅས་པ་ རྣམས་ཐབས་མཚོན་ནོ། །མངོན་བྱང་གཉིས་པའི་སྐབས་ཀྱི་རྒྱུ་གསལ་བྱེད་བརྒྱད་ཅུ་ནི། སྤྱིར་ ཁམས་དམར་ཆའི་དྭངས་མ་ལ་རྡུལ་ཞེས་མིང་འདོགས་པ་ལྟར། དོན་ལའང་དེ་ནི་རྡུལ་ཕྲན་ རྣམ་པ་དུ་མ་ཕྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཡིན་ལ། དཀར་པོ་ནི་ཞུ་ཞིང་འདྲེས་པའི་མཚན་ ཉིད་དོ།

于地下世間安住八忿母故，阿修羅、旁生、地獄眾清凈為極忿母，因是其方便故龍眾亦清凈。由此類推，說彼等天尊所住處方式，應知彼處所住眾生為彼等天尊清凈，由人眾配忿母亦間接了知忿怒尊，因須彌山腰餓鬼世間所住眾以遮爾自迦等清凈故大天眾亦然。 住須彌山頸部處欲界天眾為六金剛母清凈，間接表示六菩薩亦然。住梵天界即色界遍凈成就眾以四佛母清凈如是諸如來亦然。無色界空遍凈成就眾清凈為般若波羅蜜多，世尊種種主時輪亦然。配于外暫以此為知足。 第二：所凈處主要配于內，即初現等覺時主尊處蓮花日月羅睺表徵母生處三脈，三十二阿里表徵生身因父種子亦住于上弦下弦滴移十六雙體性及有其分。由彼所生月即白界，彼以三十二元音標記表徵入胎滴亦具十六喜增減二分。其中長音及無聲等表徵智慧，短音及鼻音等表徵方便。第二現等覺時八十字母，如總于紅分精華立塵名，實際亦住于分析多微塵相，白分則是融合相。

།དེས་ན་ཁམས་དམར་པོ་དེ་རྡུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པ་ལས། དང་པོར་འབྱུང་ བ་དྲུག་གི་རྡུལ་ནི་སྡེ་བ་དྲུག་གིས་མཚོན། རེ་རེ་ཡང་ཁམས་ལྔ་ལྔ་དང་ནམ་ཡང་འབྲལ་བ་ མེད་པའི་ཕྱིར། སྡེ་པ་རེ་རེ་ལ་ཡང་ཡི་གེ་ལྔ་ལྔ་སྟེ་སུམ་ཅུའི་མཚོན་དོན་ཡིན་ལ། དེ་དག་ལས་ རྫས་ལོགས་སུ་མེད་ཀྱང་སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་མིག་དང་མིག་ཤེས་སོགས་ཡུལ་ཅན་བསྐྱེད་པའི་འབྱུང་ བ་ལྔ་དང་། གཟུགས་དང་གཟུགས་ཅན་གྱི་རྟེན་སོགས་ཡུལ་བསྐྱེད་པའི་འབྱུང་བ་ལྔ་ནི། ལ་ སྡེ་གཉིས་ཀྱིས་མཚོན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རྡུལ་གྱི་རིགས་མི་འདྲ་བ་བཞི་བཅུ་ལ་དེ་རེ་རེ་དང་ འབྲེལ་བའི་གསལ་སྟོང་གི་ཆ་རེ་རེ་ཡོད་པས་བརྒྱད་ཅུ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་དེ་རྣམས་ལས་བྱུང་བའི་ རཀྟ་ནི་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཉིད་ཡིན། དེ་ལ་ཤེས་པ་གསལ་བ་དང་། ལུས་ལ་བདེ་བའི་རྣམ་ པ་འབྱུང་རྡུལ་སྔ་མ་ལྟ་བུས་ཕྱེ་བ་ཡོད་པ་ནི། གསལ་བྱེད་ཀྱིས་མཚོན་པའོ། །གསུམ་པའི་ སྐབས་སུ། ཧཱུཾ་ཡིག་བར་དོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པ་ནི། སྔར་རྣམ་ཐར་བཞིའི་ང་རྒྱལ་གྱི་ སྐབས་དེར་སེམས་སྟོང་ཉིད་རྣམ་བཅས་བར་དོའི་སེམས་སུ་ལངས་པ་དེ་རྒྱུན་དེ་ཀ་ལ་གནས་ ཤིང་། མའི་མངལ་ལ་ཁང་བཟང་གི་ཉམས་འབྱུང་བ་ལྟར་གཞལ་མེད་ཁང་གཙོ་བོའི་གདན་ དང་བཅས་པ་ལ་དམིགས་ཤིང་སྐབས་འདིར་ཧཱུྃ་གི་རྣམ་པར་གྱུར་པ་ནི། ཆགས་སྲེད་ཀྱི་ དབང་གིས་ཕ་མའི་རེག་སྦྱོར་གྱི་གནས་སུ་རྒྱུགས་པ་ན། སྐད་ཅིག་དང་པོར་ཕའི་ས་བོན་དང་ ཕྲད་པ་ཙམ་དུ་གནས་པ་དེ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་རོལ་ཏུ་ཉི་མ་གཟས་འཛིན་པའི་ཚེ་ཡང་སྒྲ་ 3-267 གཅན་དེ་ཉི་མ་དངོས་ལ་དང་པོར་འཇུག་མི་ནུས་པར་ཟླ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཉི་ཟླ་ གཉིས་ཀར་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་ལྟར་བར་དོའི་རྣམ་ཤེས་སྒྲ་གཅན་གྱི་ཆོས་དེ་ཡང་མའི་རཀྟ་ཉི་ མའི་ཆོས་ལ་ཐོག་མ་ནས་འཇུག་མི་ནུས་པས། ཕའི་ས་བོན་ཟླ་བའི་ཆོས་ལ་ཐོག་མར་ཞུགས་ ནས་མཐར་དཀར་དམར་གཉིས་ཀ་དང་འདྲེས་པ་དེ་མཚོན་པར་བྱེད་དོ། །ཟླ་བ་སྟེང་དང་ཉི་ མ་འོག་ཏུ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ཁ་ཅིག་དཀར་པོ་སྟེང་ནས་འབབ་ཅིང་། དམར་པོ་གྱེན་དུ་ འཕེན་པས་ཡིན་ཡང་ཟེར་ལ། དམར་པོ་ནི་མེའི་ཁམས་ཏེ་འོག་ནས་སྟེང་དུ་འབར་བའི་ཚུལ་ ཅན་ཡིན། དཀར་པོ་ནི་ཆུ་སྟེ་སྟེང་དུ་གནས་ནས་ཆར་བཞིན་འོག་ཏུ་འབབ་པའི་མཚན་ཉིད་ ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།

故彼紅界具塵相，初六界塵以六組表徵，因各各永不離五界故，各組亦有五五字即表徵三十義，雖彼等無別實質，然普遍生眼及眼識等根的五界，及生色與有色依等境的五界，以二羅組表徵。如是四十種不同塵類各有一分明空相故為八十，從彼等因所生紅血即是日輪。其中有如前塵分析的明瞭知及身樂相，以字母表征。 第三時，所謂"吽字中陰識"，即前四解脫慢時彼心空性具相起為中陰心，住于彼相續，如於母胎生宮殿感受般緣具主尊座宮殿，此處成吽字相，由貪愛力趨父母交合處時，初剎那僅與父種子相遇住時是行為，如外日被羅睺執時，羅睺初不能入實日而以入月方式遮蔽日月二者，中陰識羅睺法亦初不能入母血日法，故初入父種子月法后終與白紅二者和合，此為表徵。 月在上日在下的原因，有謂因白從上降紅向上射，紅是火界以從下向上燃燒相，白是水以住上如雨向下降落相故。

།ཞེས་ཀྱང་ངོ་། ཁ་ཅིག་སྐབས་འདིར་དཀར་དམར་སེམས་གསུམ་རོ་ གཅིག་ཏུ་འདྲེས་ཟིན་པར་བྱེད་དགོས་པས་དྲི་ཟའི་སེམས་ཅན་ནོ་ཞེས་པ་སྔོན་གྱི་གནས་ སྐབས་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་ཟེར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དཀར་དམར་སེམས་གསུམ་རོ་གཅིག་ཏུ་ འདྲེས་ཟིན་ན། སྲོག་གི་རླུང་དང་ཡང་མ་འདྲེས་པ་མི་སྲིད་ན། མངོན་བྱང་བཞི་པའི་སྐབས་སུ་ སྲོག་དང་འདྲེས་པ་ཡིན་པར་བཤད་པ་དང་། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲི་ཟའི་སེམས་ ཅན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ལ་འདིར་བར་དོ་སྦྱོང་བ་མེད་པས་དྲི་ཟའི་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་ནོ་ ཞེས་ཁུངས་མེད་དུ་གཏོང་བ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཕའི་ལུས་ལས་ཐིག་ལེ་འཕོ་ བའི་གནས་སྐབས་དང་། མངལ་གནས་སུ་དཀར་དམར་ཁ་སྦྱོར་དུ་གྱུར་ནས་འདྲེ་བ་ལ་ མངོན་དུ་མ་ཕྱོགས་པའི་བར་དུ་བར་དོ་རྟིང་མ་རང་དེ་དཀར་ཆ་དང་འགྲོགས་ཀྱང་ཤི་བ་མིན་ ལ། དེ་ནས་དེ་མ་ཐག་བར་དོའི་ལུས་འགག་པ་དང་སྐྱེ་སྲིད་བཟུང་བ་དུས་མཉམ་ལྟ་བུར་ འབྱུང་ངོ་། །བཞི་པའི་སྐབས་སུ་སྔར་དཀར་དམར་ཁ་སྦྱོར་ལ་སྲོག་རླུང་མེད་ཀྱང་། འདིར་ དཀར་དམར་སེམས་གསུམ་རོ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པ་ན། སྲོག་གི་རླུང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་དེ་ཡང་ དེ་ལ་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་སོ། །དེ་མཚོན་བྱེད་ཉི་ཟླ་ཧཱུཾ་ཡིག་རྣམས་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་ 3-268 པའི་གོང་བུ་ལ་རླུང་གི་ཁམས་མཚོན་བྱེད་ཧི་ཡིག་ནག་པོའོ། །ལྔ་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཐོག་མ་ནི། དེའི་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་རྣམ་ཤེས་དཀར་དམར་དང་འདྲེས་པས་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་ཡང་ ཡིད་བྱེད་མེད་པར་བརྒྱལ་བ་ལྟར་གནས་ཤིང་། ལུས་རགས་པ་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཚོགས་ཕུང་ ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་དབང་ཡུལ་རྩ་ཐིག་རླུང་གསུམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་ཡོད་དེ། ད་ལྟ་མངོན་ གྱུར་མེད་ཀྱང་ཕྲ་མོ་འདྲེས་པའི་ཚུལ་གྱི་གནས་པ་ནི་སྦྱང་བྱ་ཡིན་ལ། དེ་སྦྱོང་བྱེད་དཀར་ དམར་རླུང་སེམས་བཞི་པོ་འདྲེས་པའི་བརྒྱལ་ཐབས་སུ་གནས་པ་མཚོན་བྱེད་ཧཾ་ཡིག་གི་སྒྲ་ དང་། ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་ཚང་བ་མཚོན་བྱེད་ཞལ་ཕྱག་ཐམས་ཅད་ ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ།

亦如是說。有謂此處須已將白紅心三成一味和合，所謂"食香有情"是指前位時，然非如是。因若白紅心三已成一味和合，則不可能未與命風和合，然說于第四現等覺時與命和合，且說"阿賴耶識是食香有情"，此處無凈化中陰故非食香有情，不應無據而廢。 故從父身移滴時位及胎位白紅交合未趨顯現和合間，后中陰雖伴白分非死，其後即刻中陰身滅及取生有似同時生。第四時雖前白紅交合無命風，此處白紅心三成一味和合時，命風識依亦以遍滿方式住。彼表徵日月吽字成一和合團上有表徵風界黑色嘻字。 第五時初，其第二剎那識與白紅和合雖經驗樂然無作意如昏迷而住，有成粗身因聚蘊界處根境三脈滴風一切種子，雖今無顯現然以細分和合方式住是所凈，彼能凈白紅風心四和合住于昏迷相表徵含字聲，及表徵具足一切蘊界處種子的圓滿一切面臂。

།དེ་ལྟར་མངོན་བྱང་དང་པོ་ནི། གཟུགས་ཕུང་ལུས་འགྲུབ་པའི་རྒྱུའི་ གཙོ་བོ་ཁམས་དཀར་པོ་ཡིན་པ་དང་། གཉིས་པ་ནི། ཚོར་བ་བདེ་སྡུག་གསལ་པོར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ ཤ་ཁྲག་ལྤགས་པ་རྩ་རྒྱུས་རྣམས་ཡིན་ལ། དེ་དམར་པོ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རཀྟ་ནི་ཚོར་ཕུང་ སྐྱེད་པ་དང་། གསུམ་པ་ནི། སེམས་སྔ་མ་ལས་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཕྱི་མ་རྣམས་སྐྱེ་ ཞིང་། རྟོག་པའི་གཙོ་བོ་འདུ་ཤེས་ཡིན་པས་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྐྱེད་པ་དང་། བཞི་པ་ནི། དཀར་དམར་སེམས་གསུམ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པ་ན་དེ་ལ་སྲོག་གི་རླུང་གིས་ཁྱབ་ཅིང་། ལུས་ ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་འདུ་བྱེད་ལས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་རླུང་ཡིན་པས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྐྱེད་པའོ། ། ལྔ་པ་ནི་ཕུང་པོ་བཞི་ཀར་ཡང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡང་ཡིན་འཁོར་ཡང་ཡིན་པས་ཕུང་པོ་ བཞི་ཀར་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དེ་ཡི་གེ་བཞི་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་ཧཾ་ཡིག་ གིས་མཚོན་ཅིང་། ཕུང་པོ་བཞི་ཀར་རྣམ་ཤེས་སུ་འདུ་ལ་བཞི་པོ་དེར་རྣམ་ཤེས་མི་འདུ་བས་ ཕུང་པོ་གཞན་རྣམས་ནི་ཡན་ལག་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། རྣམ་ཤེས་ནི་ལུས་ཡོངས་རྫོགས་ལྟ་བུ་ཡིན་ པའི་ཕྱིར་སྐུ་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱིས་རྣམ་ཤེས་མཚོན་ནོ། །ཡང་ཕུང་པོ་གཞན་རྣམས་མི་གསལ་ ལ། རྣམ་ཤེས་ནི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་གསལ་བའི་ཕྱིར་སྔ་མ་རྣམས་གཟུགས་བརྙན་མི་གསལ་ 3-269 ཞིང་། ཕྱི་མ་ཞལ་ཕྱག་གི་རྣམ་པ་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། ཁ་ཅིག་སྐབས་འདིར་ཧི་ཡིག་སྲོག་རླུང་ མཚོན་བྱེད་ཡོད་པས་ཕ་རྒྱུད་དུ་ལྷ་སྐུའི་སྒྲུབ་གཞི་རླུང་དུ་བཤད་པ་དང་འདྲ་བས། དུས་འཁོར་ འདི་མ་རྒྱུད་ཁོ་ན་མིན། ཞེས་སོགས་དང་། སྐུ་ཡོངས་རྫོགས་སྐུ་དང་ཧཾ་ཡིག་ཐུགས་ཡིན་པས་ མངོན་བྱང་གི་བསྐྱེད་འབྲས་ལ་སྐུ་ཐུགས་གཉིས་ཀར་མཚོན་བྱེད་ཡོད་ཟེར་བ་སོགས་ནི་ མགྲིན་པ་མ་འགགས་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་ལ་མངོན་བྱང་དང་པོ་བཞི་ནི་མངལ་དང་ པོར་བཟུང་བའི་སྐབས་ཀྱི་བྱ་བ་རྫོགས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་དེ་དག་ སྦྱོང་བྱེད་ཡིན་ལ། དེ་ནས་གཟུང་ནས་ཟླ་བ་གཅིག་གི་བར་དུ་དཀར་དམར་གྱི་དབུས་སུ་ སེམས་བརྒྱལ་བར་གནས་པ་དེ་ནི་མངོན་བྱང་ལྔ་པའི་ནང་ནས་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་བསྐྱེད་པས་ སྦྱོང་ངོ་། །དེ་ནི་མངལ་དུ་ཟླ་བ་དང་པོ་མ་རིག་པའི་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པའི་ ཚུལ་གྱིས་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ།

如是初現等覺是色蘊身成就主因白界，第二是樂苦受明顯生起因肉血面板筋脈等，因從紅生故紅血生受蘊，第三是從前心生后諸能取分別念，分別念主要是想故生想蘊，第四是白紅心三成一和合時彼為命風遍滿，身語意三行業作者是風故生行蘊。 第五是四蘊皆是識顯現亦是眷屬故，具四蘊成一和合相彼由四字成一和合含字表征，四蘊攝於識而識不攝於四者故，余蘊如支分，識如圓滿身故以圓滿身表徵識。又余蘊不明，識于境相明故前者如影像不明，後者面臂相明。 有謂此處有嘻字表征命風，如父續說天身所依為風故，此時輪非唯母續等，及說圓滿身是身含字是意故，現等覺生果有身意二表徵等，是因喉未塞。其中初四現等覺是初入胎時圓滿作業各剎那不同相能凈，此後至一月間心昏迷住于白紅中間，彼由第五現等覺中生主尊父母而凈。彼即胎中初月名無明月，因以極迷亂方式而住故。

།དུས་སྦྱོར་བཅུ་གཉིས་ལས་ཆུ་སྲིན་གྱི་དུས་སྦྱོར་ཡིན་པས་ཆུ་ སྲིན་གྱི་ཟླ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་ཏུ་ཉི་མའི་རང་འགྲོས་ཀྱི་ཁྱིམ་བཅུ་གཉིས་ལ་སྤྱོད་ པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ལོ་གཅིག་ལ་ཁྱིམ་བཅུ་གཉིས་རྫོགས་པ་དང་། ཁྱིམ་གྱི་འཁོར་ལོ་ ནམ་མཁའ་ལ་འཁོར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཞག་གཅིག་ལ་དུས་སྦྱོར་བཅུ་གཉིས་སྦྱོར་བ་ ཡིན་ནའང་། འདིར་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་དང་། ནང་གི་དབུགས་ལ་དུས་སྦྱོར་བཅུ་གཉིས་འབྱུང་ བ་སོགས་ནི་ཕྱི་རོལ་ཀྱི་དེ་དག་གི་དོད་ཡིན་ཀྱང་། ཕྱི་ནང་གི་དུས་སྒྲིག་དགོས་པ་མ་ཡིན་གྱི། གང་མངལ་བཟུང་བའི་ཟླ་བ་དེ་ཉིད་ཕྱི་རོལ་ཀྱི་ཟླ་བ་དང་ཞག་དུས་གང་ལ་ཡང་མ་བལྟོས་ པར་མ་རིག་པ་ཆུ་སྲིན་གྱི་ཟླ་བར་འཇོག་ཅིང་། དེ་ནས་ཟླ་བ་དྲུག་འདས་པའི་བདུན་པ་ནི། ཚོར་བ་ཀརྐ་ཊའི་ཟླ་བ་སྟེ་སྲོག་མངོན་གྱུར་རགས་པ་སྐྱེ་བའི་དུས་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །དེ་ དག་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་དེ་ཉིད་ལ་བལྟོས་པ་ཡིན་གྱི། ཕྱི་རོལ་ཀྱི་ཟླ་དུས་དང་ཞག་དུས་ལ་སྒྲིག་ རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ། །མངལ་དུ་ཟླ་བ་གཉིས་པ་ལ་སྲོག་གི་རླུང་ཕྲ་མོ་དང་དེའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་རྩ་ 3-270 བསྐྱེད་པ་ནི་ཧཾ་ཡིག་གིས་སྦྱོང་ངོ་། །དེ་ནི་རྩ་རླུང་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་འདུ་བྱེད་སེམས་པའི་ རྣམ་རྟོག་ཕྲ་མོ་སྐྱེ་བའི་འགོ་བརྩམས་པ་ཡིན་པས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཟླ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་ཟླ་བ་ གསུམ་པ་ལ་སྙིང་གའི་རྩ་བཅུ་སྐྱེ་བའི་འགོ་བརྩམས་ཤིང་། རླུང་བཅུ་པོའི་ཆ་ཤས་ཕྲ་མོ་ཙམ་ སྐྱེས་པ་ནི། མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་ནུས་མ་བརྒྱད་དང་བག་ལ་ཞ་བ་གཉིས་ཏེ། ནུས་མ་ བཅུ་བསྒོམས་པས་སྦྱོང་ཞིང་། དེའི་ཚེ་འཁོར་ལོ་བཞིའི་ལྟེ་བའི་རྩ་ཁམས་འབྱུང་བའི་སྒོ་དོད་ ཅིང་། ལུས་ངག་ཡིད་དང་ཆགས་པའི་ནུས་པ་སྔར་བས་གསལ་དུ་སོང་བ་དེ་སྦྱོང་བྱེད་ནི་རྡོ་རྗེ་ བཞི་སྒོམ་པའོ། །ཟླ་བ་འདི་ལ་རླུང་བཅུའི་ནུས་པས་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་གསལ་བར་ སྐྱེ་ཞིང་། རྣམ་ཤེས་གཞན་རྣམས་འབྱུང་བའི་ནུས་པའང་སྟོབས་ཆེར་གྲུབ་པས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ ཟླ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་མངལ་དུ་ཟླ་བ་དགུ་ལ་ཟླ་བ་གསུམ་གསུམ་སྡེ་ཚན་དུ་བཅད་ ནས། སྡེ་ཚན་དང་པོ་ཟླ་བ་གསུམ་པོ་དེ་ནི་མངལ་གྱི་གནས་སྐབས་དང་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱལ་ མཆོག་དང་པོ་ཉིད་ལ་བལྟོས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེའི་གནས་སྐབས་གཙོ་བོའི་གནས་ཀྱི་ལྷ་ རྣམས་ཀྱིས་དག་པར་བྱ་བའོ། །བར་སྐབས་དེར་ཕའི་ཁམས་ལས་བྱུང་བའི་འབྱུང་བ་ལྔས་ ཉེར་ལེན་བྱས་ནས་རུས་པ་རྐང་ཁུ་བ་སོགས་བསྐྱེད་ནས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་ཚུལ་དུ་ཤ་ སོགས་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་དོ། །མའི་རྡུལ་གྱི་འབྱུང་བ་ལྔས་ཉེར་ལེན་བྱས་ནས་ཤ་ཁྲག་ ལྤགས་པ་སྐྱེད་ཅིང་། རུས་པ་སོགས་ལ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་དོ།

於十二時閤中是摩羯時合故亦名摩羯月，彼依外日自行十二宮而言一年圓滿十二宮，及依宮輪于空中旋轉而言一日配十二時合，然此處眾生出生及內氣有十二時合等雖是外者之替代，不須配合外內時，不論取胎月與外月及日時如何，無明摩羯月安立，其後過六月第七是受蟹月，說是粗顯命生時。 彼等依彼眾生出生，非配外月時日時。胎中第二月生細命風及其所依脈由含字凈化。彼依彼等脈風始生細行思維分別故名行月。其後第三月始生心十脈，生十風細分，由修顯住八能母及二隱二即十能母而凈，爾時生四輪臍脈界生門，身語意及貪慾力較前明顯彼能凈是修四金剛。 此月由十風力明顯生身意識，余識生力亦大成就故名識月。如是胎中九月分三三月為組，初組三月名胎位初，即依初勝王智慧金剛位主處諸天所凈。其間由父界生五界為近取生骨髓等並以俱有方式為肉等增長因。母塵五界為近取生肉血皮併爲骨等俱有緣增長因。

།དེ་དག་ སྦྱོང་བར་བྱེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་རྣམས་ཡབ་ཡུམ་ཕན་ཚུན་གྱི་སྐུ་ལ་སྤྲོ་ཞིང་འཇུག་ ལ་ཞུ་བ་སོགས་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཟླ་བ་བཞི་པ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་འབྱུང་བ་ལྔ་རགས་པར་གྱུར་ ཞིང་། དེ་དག་གི་རྩ་གསལ་བར་ཆགས་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡབ་ཡུམ་བསྒོམས་པས་ སྦྱོང་ཞིང་། ལུས་ཟུངས་དྲུག་པོ་རྣམས་འབྱུང་བའི་རྩ་ཡང་དོད་པ་ནི། བུམ་པ་བཅུ་བསྒོམས་ པས་དག་པར་བྱེད། ཟླ་བ་དེའི་འཇུག་ཏུ་ལས་ཀྱི་དབང་པོ་ལྔའི་རྩ་དང་། ཕྱི་དབྱིབས་ཀྱང་ 3-271 འབུར་པོ་ལྔ་ཅུང་ཟད་དོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་རྣམས་སྦྱོང་བྱེད་སྒོ་སྐྱོང་གི་ཁྲ་བོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ བསྐྱེད་པའོ། །སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་སྐབས་འདིར་ཐུགས་དཀྱིལ་ལ་ཁྲོ་བོ་བཞི་ ལས་མ་བསྐྱེད་ན་ཡང་མཆོག་གི་དབང་པོའམ། གསང་བའི་དབང་པོ་སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་གཏོང་བ་ ཡིན་ནོ། །སྤྱིར་རྒྱུད་འདིར་ལས་དབང་དང་པོ་བཞི་ལ་རྣམ་གཞག་མི་འདྲ་བ་མེད། ཕྱི་མ་ གཉིས་ལ་ཁུ་བ་འདོར་བ་མཆོག་གི་དབང་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་དྲི་ཆུ་འདོར་བ་གསང་བའི་ དབང་པོ་ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་བཞག་སྟེ་ལས་དབང་གཉིས་དང་བྱ་བ་གཉིས་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར། ཐུགས་དཀྱིལ་ལམ་སྐུ་དཀྱིལ་ལ་ཁྲོ་བོ་དྲུག་དྲུག་བྱེད་པ་དང་། ཁུ་བ་འདོར་བ་དང་། དྲི་ཆུ་ འདོར་བ་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ཏེ། དེ་འདྲའི་དབྱེ་བ་མི་བྱེད་པར་གཉིས་ཀ་ལ་གཉིས་ཀ་ཚང་ བར་བྱས་ནས་རྟེན་ཕོ་མོའི་དབྱེ་བས་རྟགས་ཀྱི་དབང་པོ་ནམ་མཁའ་ཁྲོ་བོ་དང་། བྷ་གའི་ དབང་པོ་ཡེ་ཤེས་ཁྲོ་མོ་སྦྱོར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཐུགས་དཀྱིལ་ལམ་སྐུ་དཀྱིལ་ལ་ཁྲོ་བོ་ ལྔ་ལྔས་ཆོག་པའང་མཛད་དོ། །རྣམ་གཞག་ཕྱི་མ་འདི་ལ་ལས་དང་བྱ་བ་ནི། ཕན་ཚུན་ཡིན་གྱི་ ལོགས་སུ་མེད། བྷ་ག་ལས་ཀྱི་དབང་པོར་འཇོག་ན། བྱ་བ་ནི་རྟགས་ཡིན་ཏེ། རྟགས་ལ་བྱ་བ་ བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟགས་ཉིད་ལས་དབང་དུ་བཞག་ན། བྷ་ག་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་ པའི་ཕྱིར། དབང་པོ་གཉིས་དང་བྱ་བ་གཉིས་ཏེ། བཞི་ཚན་གྱི་རྣམ་གཞག་སྐབས་འདིར་མི་ དགོས་པས་ཁྲོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་ཟུང་གཅིག་གིས་སྦྱོང་ཐུབ་པ་ཡིན་ནོ། ། འོ་ན་སྦྱང་བྱའི་(སྐབས་སུ་)རྟགས་དང་བྷ་ག་དུས་གཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་དཀོན་པས་མི་འགྲིག་ གོ་སྙམ་ན། དངོས་སུ་གང་རུང་རེ་ལས་མ་གྲུབ་ཀྱང་། གཅིག་གྲུབ་ཙམ་ན་གཅིག་ཤོས་ལ་ཡང་ བྱ་བ་བྱེད་པའི་ནུས་པ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྦྱང་བྱ་དང་ཡང་ཤིན་ཏུ་འགྲིག་པ་ཡིན་ནོ།

彼等能凈為諸佛菩薩父母互相身上放射、入、融等。其後第四月五蘊五界成粗，彼等脈明顯形成，由修如來父母而凈，六身支生脈亦成，由修十瓶而凈。此月末五業根脈及外形亦略現五突起，彼等凈化生五守門斑尊。 此圓滿身語意處雖未于意壇生四忿怒尊，然普遍放勝根或密根。總之此續初四業根無不同安立，后二于施精勝根智慧界、施尿密根虛空界而立為清凈二業根二作業故，于意壇或身壇作六六忿怒尊，及合一施精施尿，不作如是分別而二者具足二者，依所依男女分別以相根虛空忿怒尊及佳嘎根智慧忿怒母配合，亦作意壇或身壇以五五忿怒尊為足。 此後安立中業及作業互相非別，若立佳嘎為業根，作業是相，因於相作作業故。若立相為業根，佳嘎是作業，因於彼作作業故。二根二作業即四分安立此處不須，故一對忿怒父母能凈。 若念所凈處相及佳嘎同時生少故不合，雖現實僅成隨一，然成一時即成另一作業力故與所凈極相合。

།དེ་ལྟར་ན་ཟླ་བ་དེའི་ཐོག་བར་མཐའ་གསུམ་ལ་ཕུང་ཁམས་དང་། ལུས་ཟུངས་དང་། ལས་དབང་རྣམས་ བསྐྱེད་ཅིང་། དེའི་ནང་གི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་གཟུགས་ཕུང་གཟུགས་དང་གཞན་བཞི་པོ་ལ་མིང་ 3-272 བཞིའི་ཕུང་པོ་ཞེས་ཀུན་ལ་གྲགས་པ་དང་མཐུན་ཞིང་། ལུས་ཟུངས་དང་ལས་དབང་གཟུགས་ ཕུང་གི་བྱེ་བྲག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཟླ་བ་འདི་ལ་མིང་གཟུགས་ཀྱི་ཟླ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ ལས་མངལ་བཟུང་མ་ཐག་ཏུ་མིང་གཟུགས་སུ་བཤད་པ་ནི། མིང་གཟུགས་ཡོད་པ་ཙམ་ལ་ དགོངས་ཤིང་། འདིར་ནི་མིང་གཟུགས་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་སྤྱོད་པའི་སྐབས་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་ མོད། སྤྱིར་ནི་མངོན་པ་སོགས་ཀྱི་ཚེ་གསུམ་ཚེ་གཉིས་སོགས་ལ་སྦྱོར་བའི་རྟེན་འབྲེལ་དང་། འདིར་མངལ་ཟླ་ལ་སྦྱོར་བ་འདི་རྣམས་རྣམ་གཞག་ཡེ་མི་འདྲ་བས་འགལ་སྤོང་མི་དགོས་སོ། ། ཟླ་བ་ལྔ་པ་ལ་མིག་སོགས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་གསལ་བར་དོད་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ དྲུག་གིས་སྦྱོང་སྟེ། དེ་རྣམས་ལ་འཁྱུད་པའི་རྡོ་རྗེ་མ་དྲུག་པོས་ཀྱང་དབང་པོ་དྲུག་པོ་ལ་ཡུལ་ དྲུག་འཛིན་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་སྦྱོང་ངོ་། །དེས་ན་ཟླ་བ་འདི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ དུས་སོ། །དེས་ན་ཉན་ཐོས་སྡེ་བ་འགའ་ཞིག་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་སྙིང་ཡིན་པར་འདོད་ པ་དང་མཚུངས་པར་འདིར་ཡང་སྟེ། བདག་རྐྱེན་དངོས་མ་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་རྟེན་ཡིན་པའི་ ཕྱིར། དེའི་དབང་པོའི་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་མི་འགལ་བས། འདིར་ལུས་ཀྱི་ཆ་ནས་གྲུབ་རྒྱུའི་ དབང་པོ་དྲུག་པ་ནི། སྐབས་འདིར་སྙིང་དུ་ངོས་འཛིན་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཟླ་བ་དྲུག་པ་ལ་ ལུས་ཀྱི་ཚོགས་པ་ན་གནས་པའི་གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་བྱ་ཆོས་ཁམས་རྣམས་སྟོབས་རྒྱས་པ་ དང་། དབང་པོས་ཡུལ་འཛིན་པའི་ནུས་པ་ལྷག་པར་རྒྱས་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་མ་དྲུག་གིས་ སྦྱོང་ལ། ཡུལ་རྣམས་ལ་དབང་པོ་རྣམས་སད་པར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་ནི་འདི་རྣམས་ལ་ འཁྱུད་པའི་སེམས་དཔའ་དྲུག་པོ་རྣམས་སོ། །སྔར་དབང་པོ་རྣམས་གྲུབ་ལ་འདིར་ཡུལ་ རྣམས་གྲུབ་པས་ཡུལ་དབང་ཕྲད་པའི་རེག་པའི་ནུས་པ་སྟོབས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཟླ་བ་འདི་ རེག་པའི་ཡན་ལག་གི་གནས་སྐབས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཐུགས་དཀྱིལ་གྱི་ནང་གི་ ལྷ་རྣམས་སྤྲོ་བ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ།

這樣的話，在那個月中的始中終三個階段，產生蘊界以及身體構成要素和業力等。其中五蘊之一的色蘊是色法，其他四蘊稱為四名蘊，這與衆所周知的說法相符。由於身體構成要素和業力是色蘊的分支，因此這個月稱為名色月。其他論著中說剛一入胎就是名色，那是指僅僅具有名色的情況，而這裡是指具有特殊名色的階段。總的來說，阿毗達磨等論典中關於三世兩世等緣起的安立，與此處關於胎月的配屬是完全不同的體系，因此無需消除矛盾。 在第五個月，眼等六處明顯形成，由六位菩薩來凈化。與他們相擁抱的六位金剛女也凈化六根對六境的執取能力。因此這個月是六處緣起的時期。因此，如同某些聲聞部派認為意識的增上緣是心臟一樣，在這裡也是如此。即使不是真正的增上緣，但因為是所依，所以稱為根也不相違。在這裡，從身體方面要形成的第六根，在此處應當認定為心臟。 然後在第六個月，身體聚合中的色聲香味觸法界等變得強盛，根對境的執取能力更加增長，這由六位菩薩母來凈化。而使諸根對境界覺醒的能力，是與她們相擁抱的六位菩薩。先前根已經形成，這裡境界形成，因為根境相遇的觸的能力變得強大，所以這個月是觸支的階段。如是，由這些圓滿了心壇城內諸尊的放射。

།དེས་ན་རེས་འགའ་ཐུགས་དཀྱིལ་ནི་སྙིང་གའི་འཁོར་ལོ་ 3-273 དག་བྱེད་ཙམ་དུ་སྦྱོར་ཞིང་། ལྟེ་མགྲིན་ཕན་ཆད་གསུང་དང་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཁོ་ན་ལ་སྦྱོར་ བ་ལྟར་སྣང་བ་དང་། ཡང་དཔྲལ་བའི་འཁོར་ལོ་གཤེགས་པ་ཡབ་ཡུམ་དང་། མགྲིན་པའི་ འཁོར་ལོ་སེམས་དཔའ་ཡབ་ཡུམ་ལ་སྦྱོར་བ་ཡང་བཤད་པས། འདིར་ཕྲུགས་གཅིག་ལ་སྦྱོར་ རམ་མི་སྦྱོར་རམ་སྙམ་ན། དེ་གཉིས་མི་འགལ་བར་གཞི་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། དང་པོ་ཟླ་བ་གསུམ་པ་ལ་སྙིང་གའི་རྩ་བཅུ་གྲུབ་པའི་དུས་ན། དེ་ལ་ཤུན་པ་ཆགས་པ་ལྟ་བུར་ གཙུག་ཏོར་གྱི་རྩ་བཞིའི་ཆ་ཤས་གྲུབ་ལ། ལུས་ངག་ཡིད་ཆགས་ཀྱི་ནུས་པ་རྒྱས་པའང་དེའི་ སྟོབས་ལས་ཡིན་པས་རྡོ་རྗེ་བཞི་དང་སྦྱོར། དེ་ནས་དེ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་བར་ཤུན་སྐྱེས་པའི་ ཚུལ་དུ་དཔྲལ་བའི་འཁོར་ལོའི་རྩ་ཕྲ་མོ་ཆགས། འཁོར་ལོ་སྔ་མ་དང་དེའི་བར་དུ་བར་ཐག་ ཅུང་ཟད་བྱུང་། རྩ་འཁོར་གསར་བ་དེ་ནི་ཕུང་ལྔ་འབྱུང་ལྔའི་སྟོབས་སྐྱེད་བྱེད་ཡིན་པས་ གཤེགས་པ་ཡབ་ཡུམ་དང་སྦྱོར་བ་ཡིན་ལ། དེའི་ཚེ་སྙིང་གའི་རྩ་བཅུའི་འོག་གི་ཆ་ལ་ཡང་ གསང་བའི་འཁོར་ལོའི་རྩ་ཕྲ་མོ་ཤུན་པའི་ཚུལ་དུ་འབྱར་བ་ཞིག་ཆགས་ཤིང་། དེ་ལས་དབང་ གི་ནུས་པ་ཅན་ཡིན་པས་ཁྲོ་བོ་དང་སྦྱོར། རྩ་བཅུའི་བར་གྱི་ཆ་ལས་ལུས་ཟུངས་རྣམས་འབྱུང་ ངོ་། །ཟླ་བ་ལྔ་པའི་སྐབས་སྔར་དཔྲལ་བ་དང་སྙིང་གའི་རྩ་འབྱར་བའི་བར་དེར་བར་ཤུན་གྱི་ ཚུལ་གྱི་མགྲིན་པའི་རྩ་ཕྲ་མོ་ཆགས་ལ། རྩ་འཁོར་སྔ་མ་གཉིས་ཀར་གྱེན་དུ་ཅུང་ཟད་འཕགས་ ཤིང་། ཟླ་བ་དྲུག་པ་ལ་མགྲིན་པའི་རྩ་འཁོར་དེ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཟླ་བ་དེ་ཉིད་ལ་ མགྲིན་པའི་འཁོར་ལོ་གྲུབ་པ་སེམས་དཔའ་ཡབ་ཡུམ་གྱིས་སྦྱོང་བ་ཡིན་མོད་ཀྱང་། རེ་ཞིག་ རྩ་འཁོར་དེ་དག་རང་རང་གི་གནས་སུ་མ་སླེབ་ཅིང་། རང་རང་གི་བྱ་བ་ཇི་བཞིན་དུ་སྤྱོད་མི་ ནུས་པས་དེ་དང་དེའི་དག་སྦྱོར་གཙོ་བོར་མ་བྱས་ལ། ཟླ་བ་དྲུག་པའི་ནང་ཚུན་ཆད་དུ་སྙིང་ གའི་འཁོར་ལོའི་ནི་ནུས་པ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡན་ཆད་སྙིང་ག་ལ་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །ཟླ་བ་ ལྔས་དྲུག་པ་དེ་དག་ལ་སྙིང་གའི་རྩ་འཁོར་ཀྱི་འོག་ཕྱོགས་སུ་སྔ་མ་གསང་འཁོར་ཆགས་པ་ 3-274 དང་གཉིས་པོའི་བར་ལ་བར་ཤུན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་ལྟེ་བའི་འཁོར་ལོའི་རྩ་ཆགས་ཤིང་གཉིས་ ཀའང་བར་མཚམས་བྱེ་ནས་འོག་ཕྱོགས་སུ་ཅུང་ཟད་ཐག་རིང་བར་སོང་ཞིང་། ཁྱད་པར་དུ་ ཡང་ལྟེ་བའི་རྩ་འཁོར་ནི་འདབ་མ་བཅུ་གཉིས་ཡིན་པར་མངོན་པ་དེ་ནི་གཟུངས་མ་རྣམས་ ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པར་ཤེས་པར་བྱའོ།

因此，有時將心壇城僅僅配屬於心輪的凈化，而臍輪和喉輪以上則配屬於語壇城和身壇城，如是顯現。又解釋說額輪配屬於佛父佛母，喉輪配屬於菩薩父母。若想知道在此處是否統一配屬，這兩者並不相違，而是在同一基礎上配屬。 最初在第三個月，當心輪的十脈形成時，如同形成外皮一樣，頂髻四脈的部分形成，身語意增長的能力也是由其力量所致，故配屬四金剛。然後在這兩者之間，如同生起中間皮層的方式，額輪的細脈形成。與前輪之間出現少許間隔。這個新的脈輪是增長五蘊五大種力量的緣故，故配屬佛父佛母。此時，心輪十脈下方部分，也如皮層般粘著形成密輪的細脈，因其具有威力的功能，故配屬忿怒尊。從十脈的中間部分生起諸身體構成要素。 在第五個月時，在先前額輪和心輪相粘之間，如中間皮層般形成喉輪細脈，兩個前輪都稍微向上升起。在第六個月，那喉輪極為增長，雖然在那個月中喉輪的形成由菩薩父母來凈化，但暫時那些脈輪都未到達各自的位置，無法如實執行各自的功能，因此未將其作為主要的凈化配屬。由於在第六個月之內，心輪的功能圓滿，因此在此之前都配屬於心輪。 在那第五和第六個月中，在心輪下方，先前密輪形成，在兩者之間如中間皮層般形成臍輪的脈，兩者之間分開後向下方稍遠離，特別是顯現為十二瓣的臍輪脈輪，應知由持明母們來清凈。

།དེ་ལྟར་བཤད་པ་རྣམས་རྒྱུད་འགྲེལ་གྱི་དངོས་ བསྟན་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ལ། ཐུགས་དཀྱིལ་ཁོ་ན་ལ་ སྦྱོར་ན། ཟླ་བ་དང་པོ་གསུམ་སྔར་དང་འདྲ་ལ། དེ་མན་ཆད་ཟླ་བའི་ངེས་བཟུང་མི་སྦྱོར་བར་ དེ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཇི་སྲིད་མངལ་དུ་གནས་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་དབང་པོ་ ཡུལ་དང་བཅས་པ་དང་། ལས་དབང་བྱ་བ་དང་བཅས་པ་རྣམས་གོང་འཕེལ་དུ་གྱུར་པ་ལ་སྤྱི་ ལྡོག་ནས་སྦྱར་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཅིང་། འདི་ལ་ནི་སེམས་དཔའ་ཡབ་ཡུམ་གྱི་སྔོན་དུ་ཁྲོ་བོ་ཡབ་ ཡུམ་འགོད་དགོས་པའི་ངེས་པའང་མེད་པས་ཇི་ལྟར་འོས་པ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མངལ་ཟླ་བཞི་ པ་དང་ལྔ་པ་དང་དྲུག་པའི་གནས་སྐབས་དེ་དག་ནི་མངལ་གྱི་གནས་སྐབས་གཉིས་པའམ་ བར་མ་ཞེས་བྱ་ཞིང་། རྒྱལ་མཆོག་འདི་ལ་བལྟོས་པའི་ཐུགས་རྡོ་རྗེའི་གནས་སྐབས་སོ། །དེ་ ནས་མངལ་གྱི་གནས་སྐབས་གསུམ་པ་ཟླ་བ་བདུན་པ་ལ་ལྟེ་བའི་འཁོར་ལོ་རིམ་པ་གཉིས་ ནང་གི་རྩ་འདབ་བརྒྱད་དང་ཕྱིའི་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་གྲུབ་པ་དང་། མགྲིན་པ་དང་ལྟེ་བའི་འཁོར་ ལོ་གཉིས་ཀར་རང་གནས་སུ་སླེབ་ཅིང་བྱ་བ་བྱེད་ནུས་སུ་གྱུར་ལ། དེ་གཉིས་ཁ་སྦྱོར་དུ་གྱུར་ པའི་ནུས་པས་སྲོག་གི་མིང་ཅན་རླུང་རྣམས་སྟོབས་རྒྱས་ཏེ། རླུང་རྣམས་ལྟེ་བ་ནས་སྐྱེ་ཞིང་ མགྲིན་པར་ཕྱིན་པ་ན། ངག་ཚིག་སྨྲ་བའི་ནུས་པ་གསལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ལས་ལྟེ་བའི་ ནང་སྐོར་གྱི་རྩ་བརྒྱད་ནི། རྣལ་འབྱོར་མ་བརྒྱད་དང་། ཕྱི་སྐོར་འདབ་མ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་ནི། འདབ་མ་ལ་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་མ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞིའོ། །ལྟེ་བ་དང་མགྲིན་པ་སྡེབ་པས་ངག་ གི་བརྗོད་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་གསུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་ཚོགས་སོ། །སྐབས་གཞན་གྱི་ 3-275 ཚིག་དང་བསྟུན་ནས་ཤུགས་ལ་འཕངས་པ་ནི། མགྲིན་པའི་ནང་སྐོར་གྱི་རྩ་འདབ་བརྒྱད་ཀྱང་ རྣལ་འབྱོར་མ་བརྒྱད་པོའི་ཡབ་བརྒྱད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེའི་ཚེ་རྩ་དང་ངག་ཚིག་གི་ ནུས་པ་རྒྱས་པས་གནས་སྐབས་སྔ་མ་རྣམས་ལས་ཚོར་བ་ལྷག་པར་རགས་པར་གྱུར་པའི་ ཕྱིར། ཚོར་བའི་ཡན་ལག་གི་རྟེན་འབྲེལ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱིར་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་སྐུ་རྡོ་ རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་ཡང་དེའི་ནང་ཚན་ལ་བལྟོས་པའི་གསུང་དཀྱིལ་བསྐྱེད་པ་ནི་གསུང་རྡོ་ རྗེའི་གནས་སྐབས་སོ།

這樣解釋的內容是依據續部及其註釋的明文，是就身語意圓滿而言。若僅配屬心壇城，則前三個月如前相同，此後不確定配屬月份，從那時開始直至住胎期間，蘊界根境以及業力及其作用等逐漸增長，從總的方面來配屬。在這種情況下，菩薩父母之前是否安立忿怒尊父母也沒有確定，應當隨宜配屬。 胎兒第四、第五和第六月的這些階段稱為胎位第二階段或中間階段，是就此勝王而言的心金剛階段。 然後胎位第三階段，在第七個月，臍輪二重次第——內八脈瓣和外六十四脈瓣形成，喉輪和臍輪二者都到達自身位置並能發揮作用。由於這兩者相合的力量，名為命的諸風增長，諸風從臍部生起到達喉部時，明顯產生言語表達的能力。其中臍輪內圈八脈對應八位瑜伽母，外圈六十四瓣對應住于花瓣的六十四位瑜伽母。因為臍部和喉部結合而發出語言表達，所以是語壇城的諸尊眾。 根據其他處的文句推知：喉輪內圈八脈瓣也由八位瑜伽母之父八尊來清凈。此時由於脈和語言能力增長，較前階段的感受更為粗顯，因此稱為受支緣起。總的來說，雖然勝王壇城是身金剛瑜伽，但就其內部而言，生起語壇城是語金剛的階段。

།དེ་ནས་ཟླ་བ་བརྒྱད་པ་ལ་གསང་བའི་འཁོར་ལོ་དང་སྤྱི་བོའི་འཁོར་ ལོ་ཡང་རང་གནས་སུ་སླེབ་ཅིང་བྱ་བ་བྱེད་ནུས་སུ་གྱུར་པ་དང་། མགྲིན་པ་ལས་གྱེས་ཏེ་དཔུང་ པ་གཉིས། གྲུ་མོ་གཉིས། འཁྲིག་མ་གཉིས་ཏེ་ལག་པའི་རྩ་འཁོར་དྲུག་དང་། ལྟེ་བ་ལས་གྱེས་ ཏེ་དཔྱི་གཉིས། པུས་མོ་གཉིས། བོལ་གོང་གཉིས་ཏེ་རྐང་པ་ལ་གནས་པའི་རྩ་འཁོར་དྲུག མདོར་ན་ལས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བཅུ་གཉིས་པོ་གྲུབ་པར་གྱུར་ལ། དེའི་ཚེ་སྤྱི་བོའི་འཁོར་ལོ་གང་ ལ་འདོད་ཆགས་གཡོ་བའི་མཐུན་རྐྱེན་ཁམས་དཀར་པོའི་ཆ་རྒྱས་པ་ཡུལ་དང་། གསང་བའི་ འཁོར་ལོ་ལས་གཉིས་སྦྱོར་གྱི་སྲེད་པ་དྲག་པོ་སྐྱེ་བ་ནི་ཡུལ་ཅན་ཏེ། སྲེད་པའི་རྒྱུ་གྲུབ་པ་ཉིད་ ཀྱི་ཕྱིར་གནས་སྐབས་འདི་ལ་སྲེད་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ཞེས་བྱའོ། །གསང་བའི་འཁོར་ལོ་ནི། རྐང་པའི་འཁོར་ལོ་དྲུག་ལ་དབང་སྒྱུར་བ་དང་། སྤྱི་བོའི་འཁོར་ལོ་ནི་ལག་པའི་འཁོར་ལོ་དྲུག་ ལ་དབང་སྒྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། སྤྱི་བོའི་རྩ་འདབ་བཅུ་དྲུག་ནི་ཚེས་ཀྱི་སྤྱི་བོ་བཅུ་དྲུག་མཚོན་ལ། གསང་བའི་སོ་གཉིས་ནི་དེ་ལས་ཕྱེ་བའི་ཡར་ངོ་བཅུ་དྲུག་དང་། མར་ངོ་བཅུ་དྲུག་སྟེ་སོ་གཉིས་ ཡིན་ཅིང་། བཅུ་དྲུག་པ་གཉིས་སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་བཏང་བའི་ལྷག་མ་སུམ་ཅུ་ལ་ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་ ཀྱིས་དབྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རྩ་འདབ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་དང་། ཚེས་ལྷ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རྣམས་སྤྱི་བོ་གསང་བའི་འཁོར་ལོ་གཉིས་དང་ལྷག་པར་འབྲེལ་བ་ ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཁྱབ་བྱེད་སྤྱི་གསང་དང་། ཁྱབ་བྱ་འཁོར་ལོ་བཅུ་གཉིས་རྣམས་ཚེས་ལྷ་སུམ་ 3-276 བརྒྱ་དྲུག་ཅུས་སྦྱོང་ཞིང་། ཟླ་བ་དེའི་འཇུག་གི་ཆ་ལ་ལག་མཐིལ་གཉིས། རྐང་མཐིལ་གཉིས། བཤང་ལམ་གྱི་རྩ་རྣམས་གྲུབ་ཅིང་། གཙུག་ཏོར་གྱི་འཁོར་ལོ་རང་གནས་སུ་སླེབ་པས་ཚངས་ བུག་ནི་རྩ་ཡང་གྲུབ་པ་ནི། སྐུའི་སྒོ་སྐྱོང་དྲུག་གིས་སྦྱོང་བར་བྱེད་དེ་འདི་ནི་སྔ་མའི་ཞོར་ལས་ བྱུང་བའོ། །དེ་ནས་ཟླ་བ་དགུ་པ་ལ་རྐང་པ་དང་ལག་པའི་སོར་མོ་རྣམས་གྲུབ་ཅིང་། སྔར་ བརྒྱད་པའི་དུས་སུ་འགོ་ཙམ་བརྩམས་པའི་བྱ་བའི་འཁོར་ལོ་དྲུག་ཅུ་པོ་རྣམས་གྲུབ་པ་ནི། ཀླུ་ དང་རབ་གཏུམ་མ་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱོང་བར་བྱེད་དེ། སོར་མོ་རེ་རེ་ལ་ཚིགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་གསུམ་ གསུམ་ཡོད་པས། ལྷ་རེ་རེ་བཞིན་རྩ་འཁོར་གསུམ་གསུམ་དང་སྦྱར་ནས། རྩ་འཁོར་དྲུག་ཅུ་ ཀླུ་བཅུ་དང་རབ་གཏུམ་མ་བཅུས་སྦྱོང་ངོ་། །ཟླ་བ་དེའི་འཇུག་ལ་ལྤགས་པ་དང་། སྐྲ་དང་བ་ སྤུ་རྣམས་འགྲུབ་པ་ནི། གྲུབ་པ་དང་འབྱུང་པོའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱོང་ངོ་། །དེ་རྣམས་དཀྱིལ་ འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་སྐུའི་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ནང་ནས་ཀྱང་སྐུ་རྡོ་རྗེའི་རིམ་པའོ།

然後在第八個月，密輪和頂輪也到達自身位置並能發揮作用。從喉部分出兩肩、兩肘、兩腕共六個手部脈輪，從臍部分出兩胯、兩膝、兩踝共六個足部脈輪，總之形成十二業輪。此時，頂輪是欲貪生起的助緣——白界增長之處為境，密輪生起強烈雙運貪慾為有境，由於已形成渴愛之因，故此階段稱為愛支緣起。 密輪統攝六個足部輪，頂輪統攝六個手部輪。頂輪十六脈瓣象徵十六日輪，密輪三十二表示由此分出的上弦十六和下弦十六共三十二。除去兩個第十六日作為總攝，餘下三十以十二月來分，因此十二業輪的三百六十脈瓣和三百六十日尊特別與頂輪密輪二者相關。因此，能遍的頂密二輪和所遍的十二輪由三百六十日尊來凈化。 在那個月的末分，形成兩手掌、兩足掌、大便道的諸脈，頂髻輪到達自身位置，梵穴脈也形成，由六位守護身門者來凈化，這是從前者附帶產生的。 然後在第九個月，手足指趾形成，先前在第八月時剛開始的六十業輪形成，由龍和極暴母們來凈化。因為每個手指腳趾都有三個關節輪，每一尊配合三個脈輪，六十脈輪由十龍和十極暴母來凈化。在那個月末，面板、頭髮和體毛形成，由成就者和部多眾來凈化。這些是在勝王壇城身金剛瑜伽中的

།འདི་ནི་ ཡན་ལག་བསྐྱོད་པའི་རྒྱུ་རྣམས་གྲུབ་པ་སྟེ་ལེན་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ལོ། །དེ་ནས་ཟླ་བ་བཅུ་པའི་ ངོ་ལ་རླུང་རྣམས་སྣ་སྒོ་ནས་ཕྱིར་མི་འགྲོ་ཡང་ནང་དུ་རབ་ཏུ་གཡོ་བས་མངལ་ནས་ཕྱིར་འབྱུང་ བ་འདོད་པ་སེམས་ལ་འབྱུང་བ་ནི་འདོད་མ་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱོང་ཞིང་། མངལ་གྱི་གནས་ལ་ ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཕྱིར་འདོད་མ་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱོང་སྟེ། གཟུངས་མ་རྣམས་ཀྱང་སྐབས་ འདིར་སྤྲོས་ན། སྙིང་གའི་རྩ་ལ་རླུང་དྲག་ཏུ་གཡོ་བ་དང་སྦྱོར་རོ། །མངལ་དུ་གནས་དུས་སྣ་ སྒོར་འབྱུང་འཇུག་མི་བྱེད་ཀྱང་རླུང་རྫོགས་ནས་བདེ་སྡུག་གི་ཚོར་བ་མཐའ་དག་རྟོགས་པ་ འབྱུང་ཞིང་། རྨི་ལམ་བཞིན་དུ་སྣང་བ་དང་ཤེས་པ་རབ་ཏུ་གསལ་བས་མངོན་ཤེས་ཀྱང་འབྱུང་ བ་དེ་ནི་ང་རྒྱལ་བཟུང་བ་དང་། སྙིང་རྗེའི་དབང་བསྐུར་གྱིས་སྦྱོང་ངོ་། །དེ་ཡང་མྱོང་ཚོར་དང་ གསལ་སྣང་ནི་ང་རྒྱལ་བཟུང་བ་དང་། མངོན་ཤེས་ནི་དབང་བསྐུར་དང་མཚུངས་ཤིང་། སེམས་ཅན་རྣམས་མཚན་སོ་གཉིས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་གྱུར་པ་ནི། སྐབས་དེར་མའི་ཟས་ཀྱི་ 3-277 བཅུད་ལ་སོགས་པའི་ནུས་པས་ཕུང་ཁམས་སོ་དྲུག་གི་ཆ་ཤིན་ཏུ་འཕེལ་ཞིང་སྨིན་པར་གྱུར་ པ་མཚོན་ནོ། །འདི་ནི་མངོན་པར་འདོད་པ་ཡིད་ཀྱི་ལས་དུ་མ་དང་བཅས་ཤིང་སེམས་པའི་ སྟོབས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ན། སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གི་རྟེན་འབྲེལ་དུ་བཞག་གོ ། །། གཉིས་པ་རྫོགས་རིམ་གྱི་ལམ་ཇི་ལྟར་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་ནི། གཙོ་བོའི་གདན་པདྨ་ ཉི་ཟླ་སྒྲ་གཅན་ནི་རྟེན་གཞི་སོར་སྡུད་སྐབས་ཀྱི་ཕྱི་ནང་གི་ནམ་མཁའ་དང་། རོ་རྐྱང་གི་རླུང་ དྷཱུ་ཏིར་འདྲེས་པ་ཙམ་ལམ་དུ་བྱེད་ལ། དེ་ནི་སོར་སྡུད་སྤྱི་ལའང་ཚང་མོད་ཀྱི་སྐབས་འདིར་ སོར་སྡུད་མཐར་ཕྱིན་ནས་བསམ་གཏན་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་ཏེ་རྗེས་ཟླ་ བ་ལས་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་སོར་སྡུད་ཀྱི་སྐབས་སུ་མཐོང་བའི་ཐིག་ལེའི་དབུས་སུ། སླར་ཡང་ མཚན་རྟགས་བཞི་ཤར་ཞིང་འདྲེས་པ་དང་། ཉི་མ་ལས་བྱང་ཆུབ་པ་ནི། དེའི་སྟེང་དུ་ཉིན་ རྟགས་དྲུག་ཤར་ཞིང་འདྲེས་པ་སྟེ། གཙོ་བོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ལམ་ དུ་འགྱུར་བ་དང་། ས་བོན་ལས་བྱང་ཆུབ་པ་ནི། ཐིག་ལེ་ཆེན་པོའི་སྣང་བ་ལ་སེམས་གནས་ ཏེ། སྣང་སེམས་དེ་གཉིས་འདྲེར་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་རྟོག་པའི་ཡན་ལག་དང་། ཐམས་ ཅད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་སྟོང་གཟུགས་དང་སེམས་ཉིད་རོ་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་ པ་དཔྱོད་པའི་ཡན་ལག་ཙམ་པོའོ།

這是肢體運動之因形成，即取支緣起。然後在第十個月，雖然諸風不從鼻孔外出，但在內部劇烈動盪，生起欲從胎中出來的意念，由欲母們來凈化。與胎位的執著分離則由外慾母們來凈化。若在此處也放出持明母們，則與心脈中風猛烈動盪相配。 在住胎期間雖然不在鼻孔處出入，但風已圓滿，生起了覺知一切苦樂感受，如夢境般顯現和覺知極其明顯，也生起神通，這由持我慢和悲心灌頂來凈化。其中，體驗感受和明顯顯現與持我慢相應，神通與灌頂相應。眾產生為三十二相的壇城是表示：在那個階段由母親的食物精華等的力量，使三十六蘊界的部分極度增長成熟。這是具有許多意欲的意業並且思維力強大，因此安立為有支緣起。 第二、圓滿次第的道如何成熟的方式：主尊的座墊蓮花、日月、羅睺是修持所依收攝時外內空間，以及羅雅那氣融入中脈僅此作為道。雖然這在一般收攝中也具足，但此處是收攝圓滿后精進于禪定的階段。其中，從月亮證悟是在收攝階段所見明點中央，再次生起並融合四夜相；從太陽證悟是在其上生起並融合六日相，主要成為成熟慧支的道；從種子證悟是心安住于大明點的顯現，是具有顯現和心二者可融合之相的尋支；從一切成為一體證悟是空性身和心性融為一味的證悟，僅是伺支。

།ལྷ་ཚོགས་རྣམས་བསྐྱེད་པ་ནི། སྤྱིར་ཐིག་ལེ་ཆེན་པོའི་ དབུས་སུ་ལོངས་སྐུ་རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་རྗེས་མཐུན་པ་འགྲུབ་པ་སྨིན་བྱེད་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཀྱང་ སོ་སོར་ཕྱེ་ན། སྤྱི་ལྡོག་ནས་སོར་བསམ་གཉིས་ཀར་དབུ་མ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་རྩའི་ལམ་ སྦྱོང་བ་ཡིན་པ་ལས། སོར་སྡུད་ནས་དཔྱོད་པའི་ཡན་ལག་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་བར་དུ་རྩ་རྣམས་ སྤྱི་ལྡོག་ནས་སྦྱོང་ཞིང་། སྦྱངས་པའི་མཐུ་ལས་ཐིག་ལེ་ཆེན་པོའི་བར་དུ་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་ པའི་རྟགས་སྣ་ཚོགས་ཤར་བ་ཡིན་ལ། ལོངས་སྐུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་མིང་ཅན་རྗེས་དྲན་ ཡན་ཆད་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་པའི་སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་ལྷ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་དེ་དང་རྗེས་ 3-278 མཐུན་པ་ཙམ་ཞིག་སྐབས་འདིར་གྲུབ་པ་ནས་གཟུང་མཐའ་ཡས་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་རྩ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ལས་ལོངས་སྐུ་སྣང་ཞིང་། ལོངས་སྐུའི་སྣང་བ་རེ་རེ་ལ་མཉམ་ པར་བཞག་པ་ནའང་། སྔར་གྱི་ལས་བརྒྱ་འགྱུར་སྟོང་འགྱུར་གྱིས་ལྷག་པའི་རྩ་ལམ་འབྱོངས་ ཚུལ་ཡོང་ཞིང་། རྩ་བའི་ཁྱད་པར་རེ་རེ་བྱང་བས་ཀྱང་ལོངས་སྐུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་དེ་ཉིད་ གོང་ནས་གོང་དུ་འགྱུར་རོ། །ལོངས་སྐུ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ན། སྒྲུབ་པ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱི་རྟོགས་ པའི་ཚུལ་ཡང་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་ཞུགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་དང་པོར་ཡིད་བཟང་མ་ དང་། དུང་ཅན་མའི་ལམ་བྱང་བ་ན་རྩ་ལམ་དེ་ལ་ཆེད་དུ་གཉེར་ནས་དྲངས་པ་དང་བཅུག་པ་ དང་བཅིངས་པ་མ་ཡིན་པར་རང་ཤུགས་ཀྱིས་རྩ་དེ་གཉིས་སུ་རླུང་བབས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ ལོངས་སྐུ་ནི་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་སྟེ། དཔྱོད་པའི་ཡན་ལག་ཁྱད་པར་ཅན་ནོ།

生起諸尊眾是：總的來說，在大明點中央成就相似於具一切相的報身是成熟之因。如果分別解說這些，從總的方面來看，收攝和禪定二者都是以中脈為主的脈道凈化。從收攝直至在相續中生起伺支期間，從總的方面凈化諸脈，由凈化的力量，直至大明點出現確定和不確定的各種相。從具有一切相報身之名的隨念以上將出現的具一切相空性身尊眾，在此階段僅成就與之相似的部分，從此開始無邊增長。 而且，由極其清凈的脈而顯現報身，在每一個報身顯現中入定時，也會出現比先前百倍千倍殊勝的脈道練習方式。每一種根本差別清凈，也使那具一切相的報身更加殊勝。當報身變得殊勝時，修行者自身的證悟方式也會逐漸變得殊勝。 由此，首先當善意母和具螺女的道清凈時，不需要專門引導、納入、束縛那個脈道，由風自然落入那兩個脈中而生起的報身是主尊父母，這是殊勝的伺支。

།དེ་ནས་སྙིང་གའི་ རྩ་བཅུའི་ལམ་སྦྱངས་པ་ལས་རང་ཤུགས་ཀྱིས་རླུང་དབུ་མར་བབས་པའི་ལོངས་སྐུ་ནི། ནུས་ མ་བཅུ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་ཏེ། གཙུག་ཏོར་གྱི་རྩ་ལས་རྡོ་རྗེ་བཞི་དང་། ཕུང་ ཁམས་ཀྱི་རྩ་ལས་སངས་རྒྱས་ཡབ་ཡུམ་དང་། བདུད་རྩི་དྲུག་གི་རྩ་ལས་བུམ་པ་དང་། དབང་ ཡུམ་གྱི་རྩ་ལས་སེམས་དཔའ་ཡབ་ཡུམ་དང་། ལས་དབང་གི་རྩ་ལས་ཁྲོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་སྟེ། དེ་ རྣམས་ནི་བསམ་གཏན་ཡན་ལག་ལྔ་ལས་དགའ་བའི་ཡན་ལག་ཐོབ་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ ཅིང་། ལྟེ་བ་དང་མགྲིན་པའི་རྩ་ལས་གསུང་འཁོར་གྱི་ལྷ་དང་། སྤྱི་བོ་གསང་བ་ཚིགས་ཆེན་ གྱི་རྩ་རྣམས་ལས་ཚེས་ལྷ་རྣམས་དང་། རྐང་ལག་གི་སོར་མོའི་ཚིགས་ཀྱི་རྩ་རྣམས་ལས་ཀླུ་ དང་བཅས་པའི་རབ་གཏུམ་མ་རྣམས་དང་། དེ་ལྟར་བཤད་པའི་རྩ་རྣམས་དང་། མ་ངེས་པའི་ རྩ་སྣ་ཚོགས་པའི་ལམ་སྦྱངས་ཤིང་མཉེན་ལྕུག་ཏུ་བྱས་པ་ལས་སོ་སོའི་རླུང་རྣམས་དབུ་མར་ རང་ཤུགས་ཀྱིས་བབས། དེ་ལས་བྱུང་བའི་ལོངས་སྐུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་འབྱུང་བ་འགྱུར་ བ་ནི། སྐབས་འདིར་གྲུབ་པ་འབྱུང་པོ་འདོད་ཕྱིར་འདོད་ཀྱི་བར་བསྒོམས་པས་སྨིན་པར་བྱེད་ 3-279 དེ་གཡོ་མེད་བདེ་བའི་ཡན་ལག་ཡིན་ལ། བསམ་གཏན་མཐར་ཕྱིན་པ་ལས་ཤེས་པ་དང་ ཤེས་བྱ་རོ་གཅིག་གམ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་ང་རྒྱལ་བཟུང་བ་དང་། བསམ་གཏན་གྱི་མངོན་ ཤེས་ལྔ་ཐོབ་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྤྱོད་པ་ནི་སྙིང་རྗེའི་དབང་བསྐུར་བས་སྨིན་པར་བྱེད་ དོ། །དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་གི་སྐབས་འདིར་ཁ་ཅིག་གཙོ་བོའི་པདྨ་རྩ་འཁོར་དང་། ཉི་ཟླ་ ཁམས་ཀྱི་འདུ་འཕྲོད་དང་། ས་བོན་རླུང་ཐིམ་པ་དང་། རྡོ་རྗེ་བདེ་སྟོང་གི་ཡེ་ཤེས་ལས་ལྷ་སྐུ་ བསྐྱེད་པ་སོགས་རྫོགས་རིམ་གྱི་རྒྱུད་སྨིན་པར་བྱེད་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་འཆད་ནའང་། གཞན་ གྱི་རྒྱས་བཀབ་ཏུ་སྣང་ཞིང་། ཕྲུགས་མི་གཅིག་པ་གཞན་དང་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་ འཆད་པ་ལ་ཁུངས་དང་ལྡན་ན་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འགལ་བ་རང་མེད་ཀྱང་གཙོ་བོའི་དོན་གྱི་ དབང་དུ་བྱས་ན་རིགས་པས་ཀྱང་མི་འཐད་དེ། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་དང་ཐོག་མར་དགེ་ བ་སྦྱོར་དགོས་ཀྱི། བར་དགེ་དང་སྦྱོར་བ་མི་ལེགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དུས་འཁོར་གྱི་རང་ ལུགས་ཕྱོགས་ཙམ་ཡང་མ་མཐོང་བར་གཞན་གྱི་རིགས་འགྲེ་མང་དུ་སྨྲས་ཀྱང་གནད་དང་ བྲལ་བའོ།

然後從清凈心輪十脈之道，由風自然落入中脈而生起的報身是十力母。同樣類推於一切：從頂髻脈生起四金剛，從蘊界脈生起佛父佛母，從六甘露脈生起寶瓶，從灌頂佛母脈生起菩薩父母，從業力脈生起忿怒尊父母。這些是在禪定五支中獲得喜支的階段。 從臍輪和喉輪的脈生起語壇城諸尊，從頂輪、密輪、大關節的諸脈生起日輪尊，從手足指關節的諸脈生起龍及極暴母眾。如是所說的諸脈和不定的各種脈道清凈並使之柔軟后，各自的風自然落入中脈。由此生起具一切相的報身，在此階段由修持從成就者直至外慾母來成熟，這是不動樂支。 從圓滿禪定而使能知和所知融為一味或一境性，由持我慢來成熟；由獲得禪定五神通而行持眾生利益，由悲心灌頂來成熟。 在此勝王壇城階段，有些人解釋許多成熟圓滿次第相續的方式，如主尊蓮花是脈輪，日月是界的會合，種子是風融入，金剛是由樂空智慧生起尊身等。雖然這些似乎是以他法遮蔽，若從其他不同體系和不同分類的門而解釋具有典據，也不是完全相違，但就主要義而言，以理也不應理，因為必須將勝王壇城與最初善相配，而與中間善相配不妥當。因此，未見到時輪自宗的少許部分，而多說其他的類推也失去要點。

གསུམ་པ་འབྲས་བུ་རྫོགས་ཚུལ་ནི། གཙོ་བོར་རང་སྣང་གི་དབང་དུ་བྱས་ན། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ རང་བཞིན་གཞལ་མེད་ཁང་པ་དང་། མཆོད་པའི་བཀོད་པས་ཉེ་བར་བརྒྱན་པའི་ཞིང་ཁམས་ དོན་དམ་པ་དེར་ཟླ་བས་མཚོན་པ་མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་དང་། ཉི་མ་མཉམ་ ཉིད་ཡེ་ཤེས་རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན་དང་། ཧཱུཾ་ཡིག་སོར་རྟོག་ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་དང་། གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པ་ཧི་ཡིག་དང་བཅས་པ་བྱ་གྲུབ་ཡེ་ཤེས་དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་དང་། སྐུ་ཡོངས་ རྫོགས་ཧཾ་ཡིག་དང་བཅས་པ་ཆོས་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གི་ཡེ་ཤེས་མི་བསྐྱོད་པ་སྟེ། ཡེ་ ཤེས་ལྔའི་རང་བཞིན་རིགས་ལྔའི་དཀྱིལ་འཁོར་མཐའ་ཡས་པའོ། །དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ ནི། ཡེ་ཤེས་ལྔ་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་ཆེན་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་དཀྱིལ་འཁོར་ 3-280 དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ནི་རིགས་ལྔའི་དཀྱིལ་འཁོར་དག་པ་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་རྣམ་པ་ ཀུན་ལྡན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཤེས་རབ་ལྷ་མོའི་དཀྱིལ་འཁོར་རབ་འབྱམས་ཏེ། གཙོ་བོའི་ཞལ་བཞི་ ནི། འགྱུར་མེད་བདེ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་བཞི་དང་། ཡུམ་གྱི་ ཞལ་བཞི་ནི། རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་རང་བཞིན་རྡོ་རྗེ་བཞིའོ། །སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེའི་རང་ བཞིན་གྱི་སྙིང་སྟོབས་དང་། གང་ལ་གང་འདུལ་གྱི་འཕྲིན་ལས་རྡུལ་དང་། མ་དག་པའི་སྣང་ བ་འགོག་པའི་མུན་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་གསུམ་དག་པའི་མགྲིན་པ་གསུམ། འཁོར་བའི་ལུས་ ངག་ཡིད་གསུམ་སྤངས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཕྱེ་བས་ཕྲག་པ་དྲུག དོན་ དམ་པའི་ས་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་དཔུང་པ་བཅུ་གཉིས་དོན་དམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ འབྱུང་ཟློག་གི་དབྱེ་བས་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ནི་ཕྱག་གོ །ཕྱག་མཚན་རྣམས་ཀྱང་དེའི་དག་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་ཤིང་། རོ་མཉམ་གཅིག་པུ་མཁའ་ཁྱབ་ཀྱི་ ཡེ་ཤེས་ནི་སྐུ་ལུས་དང་། ཞབས་གཡས་པ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་བདུད་བཞི་བཅོམ་ཞིང་། གཡོན་པ་དེ་ཉིད་གཟིགས་པའི་མཁྱེན་པས་ཉོན་མོངས་བཞི་བཅོམ་པའོ།

第三、圓滿果位的方式：主要就自顯而言，在以智慧為自性的無量宮殿和以供養莊嚴的究竟剎土中，月亮所表徵的映象智慧毗盧遮那佛，太陽平等性智慧寶生佛，吽字妙觀察智慧無量光佛，一體融合及呬字成所作智慧不空成就佛，圓滿身及杭字法界極清凈智慧不動佛，即是五智慧自性的無邊五部壇城。 吉祥時輪是五智慧融為一體的不變大樂金剛薩埵壇城，世尊母是五部壇城清凈融為一體的具一切相智慧般若天女無邊壇城。主尊四面是不變樂自性的身語意智四金剛，佛母四面是具一切勝相自性的四金剛。 空性悲心自性的勇氣、隨機調伏的事業塵、遮止不凈顯現的暗，即是三功德清凈的三喉。斷除輪迴身語意三者的智慧由方便智慧分為六肩，究竟十二地的十二臂是究竟智慧的十二緣起，由順逆分類成二十四即是手。手印也是其清凈：一切法在一切方面成佛，等味唯一遍空的智慧是身體，右足以善巧方便降伏四魔，左足以證悟真如的智慧降伏四煩惱。

།ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ པ་བཅུ་ནི་ནུས་མ་བཅུ་སྟེ་རེ་རེ་བཞིན་ཕྱི་ནང་གི་དུས་སྦྱོར་བཅུ་གཉིས་འགགས་པས། ཞལ་ བཞི་ཕྱག་བརྒྱད་དེ་བསྡོམས་པས་བཅུ་གཉིས་དེ་ཐམས་ཅད་སྐུ་བཞིའི་ངོ་བོར་གྱུར་པས་དུང་ གཎྜེ་ནོར་བུ་དཔག་བསམ་ཤིང་ཕུང་ལྔ་ཁམས་ལྔ་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སངས་རྒྱས་ཡབ་ཡུམ་སྐྱེ་ མཆེད་བཅུ་གཉིས་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དོན་དམ་པ་བྱང་སེམས་ཡབ་ཡུམ། འདི་རྣམས་ཀྱང་ཡེ་ ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་མཐའ་ཡས་པར་འཆར་བ་ཡིན་ལ། ཉོན་ མོངས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བའི་འཕྲིན་ལས་ནི་ཁྲོ་བོ་རྣམས་ཏེ། གཞན་ཡང་དོན་དམ་སྲིད་ གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་མཐུ་ལས། ཀུན་རྫོབ་སྲིད་གསུམ་དབྱིངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ འཕྲིན་ལས་ཀྱི་ནུས་པ་ནི། རྣལ་འབྱོར་མ་ནས་གྲུབ་འབྱུང་གི་བར་རོ། །ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་ 3-281 ཡེ་ཤེས་འགྱུར་མེད་བདེ་ཆེན་དང་། ཐུགས་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ལས་སྐུ་དང་གསུང་དང་འཕྲིན་ལས་ སྣ་ཚོགས་པའི་རྣམ་པ་འཆར་བའོ། །ཞེས་བརྗོད་ཀྱང་དོན་ཚང་ངོ་། །གདུལ་བྱ་གཞན་སྣང་ གི་མཛད་པ་དང་སྦྱར་ན། མངོན་བྱང་ལྔ་ལས་གཙོ་བོ་བསྐྱེད་པ་ནི། སྤྲུལ་སྐུ་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་ སུ་ཞུགས་ཤིང་སྐུ་བལྟམས་ཏེ་ནུས་མ་བཅུ་ཕར་ཕྱིན་བཅུའི་ཆོས་དང་དུང་སོགས་རྡོ་རྗེ་རྣམ་ བཞིའི་ལམ་སྟོན་པ་མཚོན་ལ། རྗེས་ཆགས་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲོ་བ་དང་བཅས་པ་ནི། ཐུགས་སྙིང་ རྗེ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ལ་ཆགས་པས་གང་ལ་གང་འདུལ་གྱི་སྐུ་སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་ སོགས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་། རྣལ་འབྱོར་མ་དང་ལྷ་སོགས་འཇིག་རྟེན་པ་སྲིད་ པ་གསུམ་ན་གནས་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྲུལ་ནས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་སྤྱོད་པའོ། །ཡང་ ན་སངས་རྒྱས་གཞན་གྱི་རྗེས་ཆགས་ལས་མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཁ་སྦྱོར་ གྱི་རྣམ་པར་སྤྲུལ་པ་ནི། མངོན་བྱང་ལྔ་ལས་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་བསྐྱེད་པ་དང་། ཆགས་ཆེན་ གྱིས་འདུལ་བའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་ངོར་རྗེས་ཆགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མཛད་ནས་དཀྱིལ་འཁོར་ སྤྲུལ་པ་ནི། དེ་ཉིད་དང་རྣམ་པ་མཐུན་པའི་དམིགས་པས་ལམ་དུ་བྱེད་པ་དང་། ཆགས་ཆེན་ གྱི་ཆོས་བསྟན་པས་ཐམས་ཅད་དངོས་གྲུབ་མཆོག་ལ་འཇོག་པ་ནི། སྙིང་རྗེའི་དབང་བསྐུར་ གྱིས་ལམ་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་འདི་ནི། བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་བཞི་ ལམ་དུ་བྱེད་པའི་ནང་ཚན་ནས་རྣམ་པ་ལྔས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ལམ་སྟེ། དེའི་རྣམ་པ་ ལྔ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡིན་པ་ལས། འདིར་མངོན་བྱང་ལྔ་ནི། ཡེ་ཤེས་ལྔ་ལམ་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་

十波羅蜜多是十力母，每一位都對應外內十二時輪的止息，有四面八臂共計十二，這一切都成為四身的本性，海螺、金剛鈴、如意寶珠、如意樹是五蘊五界清凈智慧的佛父佛母，十二處清凈智慧的究竟菩薩父母。這些也顯現為具一切相智慧的無邊蘊界處。調伏煩惱者的事業是諸忿怒尊。另外，由究竟三有一切相的力量，在世俗三有界中清凈的事業力用是從瑜伽母直至成就者。 又簡言之，不變大樂智慧和五種智慧心，從中顯現種種身語事業的相。如此說也義理完備。 若配合所化眾生顯現的事業：從五現證生起主尊表示化身入母胎降生，以十力母示現十波羅蜜多法和海螺等四種金剛道。隨貪壇城及其放射表示：以大悲心貪著眾生，隨機調化的身——佛菩薩等出世間和瑜伽母及天等世間三有中一切處所化現，行持一切眾生的利益。 或者，從其他佛的隨貪生起無上化身不共合一之相，即：從五現證生起主尊父母，對於以大貪調伏的所化眾生示現隨貪行為而放射壇城，是以與此相應的所緣作為道，以宣說大貪法使一切安住于最勝悉地，是以悲心灌頂作為道。如是，此勝王壇城是在以四種菩提為道的內分中以五種現證菩提的道。其五相是五智慧，此處五現證是以五智慧為道的緣故。

།རྣམ་པ་ལྔས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་ཐུགས་ཆོས་སྐུའི་བྱང་ཆུབ་ཡིན་ལ། དཀྱིལ་ འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་ནི། སྐུ་རྡོ་རྗེ་སྤྲུལ་སྐུའི་ལམ་ཡིན་ན། དེ་ལ་དེ་འབྱུང་བ་ཅི་སྙམ་ན། སྐུ་དང་ ཐུགས་གཉིས་ཕན་ཚུན་རྒྱས་བཏབ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཇི་སྙེད་སྣང་བ་ཐམས་ ཅད་ཐུགས་བདེ་ཆེན་ཉིད་ལས་ཐ་དད་དུ་གྲུབ་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་མཚོན་པའི་ཕྱིར་ 3-282 རོ། །གཞན་ཡང་ཉེ་རྒྱུར་གྱུར་པའི་རྫོགས་རིམ་མངོན་བྱང་གོང་འོག་གཉིས་ཀྱང་རྒྱུད་འདིར་ གསལ་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། སྦྱངས་འབྲས་ཀྱི་མངོན་བྱང་ལྔ་ལ། ཉེ་རྒྱུ་དང་སྦྱོར་བ་སྤྱི་དང་ མཐུན་པར་བྱས་ཀྱང་རུང་བར་མངོན་མོད། རྒྱུད་འགྲེལ་ལས་གསལ་ཁ་མེད་ཅིང་གཞན་གྱིས་ བཤད་པའང་མེད་པའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་བཞག་གོ །ཞེས་པ་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བསྐྱེད་ རིམ་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། བརྟེན་པ་ལྷ་བསྐྱེད་པ་ལས་བརྩམས་ནས་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་ མཆོག་བཤད་པའི་སྡེ་ཚན་ཏེ་དྲུག་པའོ།། །། ༄། །བདུན་པ། ལས་རྒྱལ་པོ་མཆོག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཤད་པའི་སྡེ་ཚན། གཉིས་པ་གསུང་རྫོགས་པ་ཉེར་སྒྲུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལས་རྒྱལ་མཆོག་ནི། ཉེར་སྒྲུབ་ཀྱི་ངོ་ བོ་ལ་དཔྱད་པ། རྣམ་པ་ཉི་ཤུའི་བྱང་ཆུབ་ངོས་བཟུང་བ། ལས་རྒྱལ་མཆོག་གི་རིམ་པ་དངོས་ བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ལ་ཉེར་སྒྲུབ་ཅེས་པ་རྒྱུད་འདིར་བསྙེན་པའི་ཡན་ལག་གཉིས་ པ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ་ཉེ་བསྙེན་དུ་ཡང་གྲགས་པའོ། །ཡང་ལེགས་སྦྱར་གྱི་སྐད་དུ་ཉེར་ སྒྱུར་ཨུ་པ་ནི། སྐབས་ཐོབ་ཀྱི་མཆོག་ལ་འཇུག་པ་དང་། དམན་པ་ལ་འཇུག་པ་གཉིས་ཡོད་ ལ། ཨུ་པ་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་བ་ཉེ་བ་སྟེ། དེ་བསྙེན་པ་དང་འབྲེལ་བའི་ཚེ་ཉེ་བསྙེན་ཏེ། ལྷག་ པར་བསྙེན་པའི་དོན་དུ་འགྱུར་ལ། སྒྲུབ་པ་དང་སྦྲེལ་ན་ཉེར་སྒྲུབ་སྟེ། དམན་པའི་དོན་གྱིས་ སྒྲུབ་པ་ལས་ཆུང་བར་འཇོག་གོ །འདིར་བསྙེན་སྒྲུབ་ཡན་ལག་བཞི་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཕྲུགས་ གཅིག་ལས་ཕྱེ་བའི་བསྙེན་སྒྲུབ་ཡན་ལག་བཞི་ཡིན་གྱི། བྱ་བ་ལས་ཀྱི་རིམ་པ་ལ་བལྟོས་པའི་ བསྙེན་སྒྲུབ་ཡན་ལག་བཞི་མ་ཡིན་པས། གང་ལ་བསྙེན་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ནི་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ ལྷ་སྐུ་གསལ་སྟོང་བདེ་བའི་ངོ་བོར་རྫོགས་པ་ལ། རྡོ་རྗེ་བཞིའི་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཚང་བ་ ཞིག་དགོས་པ་ལས། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་གི་ལྷ་སྤྲོས་པས་ནི། དེ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པས་ བསྙེན་པ་ཡིན་ཏེ། རྡོ་རྗེ་བཞིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ནང་ནས་གལ་ཆེ་ཤོས་སྐུ་རྡོ་རྗེའི་ལམ་གྱི་མཚན་ ཉིད་ཚང་བར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ།

以五相現證是心法身的菩提，而勝王壇城是身金剛化身之道，那麼為何在此會出現那個呢？因為身和心二者互為印持，表示所有顯現的智慧身都與大樂心無絲毫分離成立。 另外，因為在此續中明顯宣說了作為近因的圓滿次第上下二種現證，所以雖然將凈果的五現證與近因和一般相應的修持相配也可以，但因為續釋中沒有明顯說明且他人也未解釋，所以暫且擱置。這是從吉祥時輪生起次第廣釋中，從所依天生起開始解說勝王壇城的第六品。 第七、解說事業勝王三摩地品 第二、語圓滿近修支分事業勝王有：觀察近修的本質、認定二十種菩提、解說事業勝王的次第本身。 首先，此處近修在此續中也稱為親近的第二支分，也稱為近親近。又梵語中近修烏巴尼，根據語境有殊勝和低劣兩種含義。烏巴譯成藏語是"近"，當與親近相關時成為近親近，意為更加親近；當與修持相關時成為近修，以低劣義安立為比修持小。 此處四支分親近修持是從一套三摩地分出的四支分親近修持，而不是依於事業次第的四支分親近修持。所應親近的對境需要是生起次第的天身，具足明空樂本性，圓滿具有四金剛道的特徵。勝王壇城放射諸尊是對此的親近，因為使四金剛特徵中最重要的身金剛道的特徵圓滿。

།སྐུའི་རྣལ་འབྱོར་གཙོ་ཆེ་ཤོས་སུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ 3-283 ཞེ་ན། ལུས་མེད་ན་ནི་དངོས་གྲུབ་མེད། །ཅེས་པ་དང་། ལུས་མེད་ན་ངག་དང་བདེ་བ་མེད་ པའི་རིག་པས་བསྒྲུབ་བྱ་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སྐུ་རྡོ་རྗེའི་རྣམ་ པ་གཙོ་ཆེ་བའི་ཕྱིར། དེའི་ལྡོག་པ་ལས་སྐུའི་ལམ་རིམ་གཙོ་བོར་འཇོག་གོ །བསྙེན་པ་ནི་ཉེ་ བའི་དོན་ཏེ། གང་གི་དྲུང་དུ་དོན་སྤྱོད་དགོས་པའི་ཡུལ་སྐྱེས་བུ་དེའི་དྲུང་དུ་སླེབ་པ་དང་འདྲའོ། ། སྒྲུབ་པ་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བྱའི་བྱ་བ་དེ་ལ་ཞུགས་པ་དང་འདྲ་ལ། ཉེ་བའི་སྒྲུབ་པ་ནི། བྱ་བ་ དེའི་དོན་དུ་སྔ་རོལ་ནས་གསོལ་བ་འདེབས་པའི་ཕྱིར་གཏམ་སྨྲ་བ་དང་འདྲ། སྒྲུབ་ཆེན་ནི་ བྱ་བ་དེ་འགྲུབ་ནས། དེའི་འབྲས་བུ་ལ་སྤྱོད་པའི་སྐབས་དང་འདྲའོ། །དེས་ན་སྐབས་འདིར་ རྒྱལ་མཆོག་སྔ་མས་ལྷ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་དང་པོར་བསྐྱེད་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་བསྐྱེད་རིམ་ གྱི་ལྷ་སྐུའི་དྲུང་དུ་སླེབ་པ་དང་འདྲ། རྒྱལ་མཆོག་ཕྱི་མ་འདིས་སླར་ཡང་གསེར་བཞུ་བཏུལ་ བྱས་པས་སྐྱོན་དག་ཅིང་བཟང་པོར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་སྔར་གྱི་ལྷ་སྐུའི་རྒྱུན་དེ་ཉིད་ཞུ་བ་གླུས་ བསྐུལ་དང་། སླར་ཞལ་དུ་བཅུག་སྟེ་མཁའ་སྤྲོ་བྱེད་པ་སོགས་གཞི་བརྟན་པོར་བྱེད་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་དགུག་གཞུག་སོགས་ཀྱིས་བྱིན་རླབས་དང་མཐུ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་བྱས་པས་དོན་སྤྱོད་ རྒྱུའི་ཡུལ་གྱི་གང་ཟག་དེ་མགུ་བར་བྱེད་པ་དང་འདྲའོ།། །། གཉིས་པ་ནི་སྐབས་འདིར་ཉེར་སྒྲུབ་གསུང་རྡོ་རྗེའི་ཡུལ་ཡིན་པས་སྦྱང་བྱའི་གཙོ་བོ་ རླུང་ཡིན་ལ། འདིས་རྒྱུད་སྦྱངས་ཏེ་སྨིན་པར་བྱ་རྒྱུའི་ལམ་ནི། བར་དུ་དགེ་བའི་རྫོགས་རིམ་ རྣམས་ཡིན་ཅིང་ཐོབ་བྱ་སྦྱངས་འབྲས་ནི། གསུང་རྡོ་རྗེ་ལོངས་སྐུ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའོ། །དེ་ ཡང་རྣམ་པ་ཉི་ཤུས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཞེས་པ་ལ། རྣམ་པ་ཉི་ཤུའི་མངོན་བྱང་འབྲས་ བུའི་སྐབས་སུ་ནི། སྟོང་ཉིད་ཉི་ཤུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་རླུང་རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ དེ་ཡིན་ལ། ལམ་ནི་བསྐྱེད་རྫོགས་གཉིས་ཀར་ལ་རླུང་དག་པའི་རིམ་པ་ཉི་ཤུ་ཡིན་ཅིང་། སྦྱང་ བྱ་ནི་གནས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྲོག་སོགས་རླུང་བཅུ་དང་། རྒྱུ་བའི་སྒོ་ནས་གཡས་གཡོན་གྱི་དཀྱིལ་ 3-284 འཁོར་བཅུ་སྟེ་ཉི་ཤུའོ།

為何身瑜伽成為最主要的原因是什麼？如說："無身則無成就"，以及以無身則無語和樂的道理，所成就的生起次第禪定壇城以身金剛相為主要，由此反面安立身道次第為主要。 親近是接近的意思，如同到達需要辦事的對境人士面前。修持如同進入所求的事業，近修如同爲了那個事業提前祈請而說話，大修如同事業成就后享用其果的階段。因此，在此處前勝王首先生起一切尊眾，如同到達生起次第天身對境面前。此後勝王如同熔金調煉除去瑕疵使之精良一樣，以融化前面天身相續的勸請歌、再納入口中及空中放射等使之穩固，以迎請智慧入住等使之獲得特殊加持和力量，如同使所辦事的對境人士歡喜。 第二，此處近修是語金剛的對境，所以主要所凈是風，由此凈化相續使之成熟的道是中善的圓滿次第，所得凈果是以語金剛報身為主。其中，所謂以二十相現證，在果位二十相現證時是由清凈風分別開顯的通達二十空性的智慧；道在生圓二次第都是二十種風清凈的次第；所凈從處所方面是命等十風，從執行方面是左右十壇城，共二十。

།བསྐྱེད་རིམ་གྱི་སྐབས་འདིར་རྗེ་ཤེར་སེང་པ་ནི་གླུས་བསྐུལ་གྱི་ སྐབས་ལྷ་མོ་བཞི། མ་སོགས་རིག་མ་བཞི། ཚད་མེད་བཞི། འབྱུང་བ་བཞི། །འབྲས་བུ་བཞི་ སྟེ་ཉི་ཤུར་བཞེད། རྗེ་བུ་སྟོན་རིན་པོ་ཆེ་ནི་དེས་ལས་རྒྱལ་མཆོག་ཡོངས་རྫོགས་མི་འཆུན་པས་ སྐུལ་བ་ལྔ། བཞེངས་པ་ལྔ། དགུག་གཞུག་སོགས་ལྔ། དབང་བསྐུར་བ་དང་། རྒྱས་བཏབ་ བཞི་སྟེ་ཉི་ཤུའམ། ཡང་ན་རྒྱས་བཏབ་བཞི་དང་དབང་བསྐུར་དྲུག་སྟེ་བཅུ། བཞེངས་སྐུལ་ གཉིས་ལ་བཅུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་ཡིན་ནམ་ཡང་གསུང་ངོ་། །ཆོས་རྗེ་བླ་མ་བསོད་ནམས་རྒྱལ་མཚན་པ་ ནི། སྦྱང་བྱ་ཕུང་ཁམས་ལས་དབང་བྱ་བ་ཉི་ཤུ་པོ་རྣམས་ཡིན་ནམ་ཡང་གསུང་སྟེ། འོན་ཀྱང་ རང་ལུགས་ནི་སྦྱང་བྱ་ཉི་ཤུའམ་རྟོགས་བྱ་ཉི་ཤུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྦྱོང་བྱེད་དང་། ཐོབ་ བྱེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལམ་ཡང་ཉི་ཤུས་བྱང་ཆུབ་པ་ཞེས་བྱ་ཡི་བསྐྱེད་རིམ་ལ་ཆོ་གའི་དོན་ཚན་ གྱི་རྣམ་གྲངས་ཉི་ཤུ་བགྲོང་མི་དགོས་ཏེ། དེ་ནི་ཆོ་ག་རྒྱས་བསྡུས་དང་རྣམ་གྲངས་འདམ་ཁའི་ རིམ་པས་མ་ངེས་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྦྱང་བྱའི་ཡུལ་རླུང་ཉི་ཤུའམ་རྟོགས་བྱའི་ ཡུལ་སྟོང་ཉིད་ཉི་ཤུ་འཇུག་པའི་ལམ་ཡིན་པའི་དོན་ནོ།། །། གསུམ་པ་ལ་རྒྱལ་མཆོག་གཉིས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རིམ་པ་དང་། དག་འབྲས་ཞིབ་ མོར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་ཞུ་བ་གླུས་བསྐུལ་དང་། དམ་ཚིག་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཞེངས་ པ་དང་། དག་པ་དྲན་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་དགུག་གཞུག་དང་། དབང་བསྐུར་བ་དང་། རྒྱས་ བཏབ་པ་སྟེ་དྲུག་ལས། དང་པོ་ནི། ལྟེ་བ་དང་གཙུག་ཏོར་གྱི་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏིའི་ལམ་ཞེས་པ་ནས་ སྤྲོ་བར་མཛོད་ཀྱི་བར་ཏེ། དེ་ཡང་ལུས་ཀྱི་རྩ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི་ལ་ཡི་གེ་ལྔ་པོ་བཀོད། ཡབ་ཡུམ་ སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དགའ་བ་བརྩམས་པས། ལྟེ་བ་ན་གནས་པའི་ཧོཿཡིག་ལས་རྗེས་ ཆགས་ཀྱི་དགའ་བའི་རང་བཞིན་འོད་ཟེར་མེའི་དྲོད་ཅན་འབར་བས་སྐུ་གང་བར་བསམ། རྡོ་ རྗེའི་ལམ་ལས་འོད་ཟེར་སྤྲོས་པས་ཡུམ་གྱི་སྐུ་ཡང་གང་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་སྤྱི་བོའི་ཧོཿཡིག་ལས་ 3-285 ཀྱང་འོད་ཟེར་ཉམས་བདེ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་བྱུང་བའང་སྔར་བཞིན་སྤྲོས་ཏེ། ཡབ་ཡུམ་ རྗེས་ཆགས་ཀྱི་བདེ་བས་ཞུ་བར་གྱུར་པ་ཐིག་ལེའི་རང་བཞིན་འོད་ཀྱི་གོང་བུ་དཀར་ལ་ དམར་བའི་མདངས་ཆགས་པ་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་འོད་ཟེར་དཔག་ཏུ་མེད་ པ་འབར་བར་བསམ། དེ་ཡང་ཡི་གེ་འབྲུ་གསུམ་ནི་སྐབས་འདི་ཉིད་ལ་བལྟོས་པའི་སྐུ་དང་ གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། སྤྱི་བོའི་ཧོཿཡིག་ནི་ཐིག་ལེ་རྫོགས་པའི་ བདེ་བ་དང་། ལྟེ་བའི་ཧོཿཡིག་ནི་ཆགས་པ་རྫོགས་པའི་བདེ་བ་མཚོན་ཏེ། སྤྱིར་ཧོཿཡིག་ཙམ་ ནི་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་སྟེ་བདེ་བ་མཚོན་པའོ།

在此生起次第階段，杰喜饒僧格認為：勸請歌時的四天女、摩等四明妃、四無量、四大種、四果，共二十。杰布敦仁波切認為：因為這不能涵蓋整個事業勝王，所以是五勸請、五起身、五迎請入住等、灌頂和四印持，共二十；或者說四印持和六灌頂為十，起身勸請二者各十，共二十。法王上師索南堅贊說：所凈是蘊界業力等二十種事。 然而自宗認為：因為是針對二十所凈或二十所證的能凈和能得，所以道也稱為以二十現證，而不必在生起次第中數算儀軌專案的二十種數目，因為那是隨儀軌廣略和類別選擇的次第而不確定。因此，是指作為二十風所凈對境或二十空性所證對境的道的意思。 第三分二：第二勝王三摩地次第和詳細解說凈果。初又分六：融化勸請歌、起誓言壇城、憶念清凈、迎請智慧入住、灌頂、印持。 首先，從"臍輪和頂髻的阿瓦都帝道"到"請放射"。即在身脈阿瓦都帝安置五字，開始父母雙運喜樂，由臍輪的吽字放射隨貪喜樂自性的具火暖光明遍滿身體，從金剛道放射光明也遍滿佛母身。同樣從頂輪的吽字也放射具安樂自性的光明如前放射，父母由隨貪樂融化成明點自性的光團，白中帶紅光澤，具種種色自性的無量光明熾燃。其中三字是就此階段而言圓滿身語意的事業，頂輪吽字表征圓滿明點之樂，臍輪吽字表征圓滿貪著之樂，總的單是吽字即智慧金剛，表徵樂。

།འདིའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་དང་བདེ་ཆགས་རྫོགས་པ་ ནི་སྦྱོང་བྱེད་བསྐྱེད་རིམ་པའི་ལྷ་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་གྱི། སྦྱང་བྱའི་དག་པ་མ་ཡིན་པས་དབྱེ་བ་ཕྱེད་ པར་བྱའོ། །དེ་ལས་ལྟེ་བའི་ཧོཿཡིག་ནི་གཏུམ་མོའི་མེ་སྟེ་དུས་མེ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དཀར་ཆའི་ དངས་མ་ལ་དམར་ཆ་འདྲེས་པས་ཤིན་ཏུ་དངས་པར་གྱུར་ཏེ་ནག་པོར་སྣང་བ་ནི་མུན་པའི་ ཁམས་ཏེ་སྒྲ་གཅན་དང་། དམར་པོའི་དངས་མ་ལ་དཀར་པོའི་དངས་མ་འདྲེས་པས་ཤིན་ཏུ་ དངས་པའི་ཁམས་སེར་པོ་རྐྱང་རྐྱང་པོར་གྱུར་པ་ནི། མེ་སྟེ་དུས་མེ་ཡིན་པས་སྒྲ་གཅན་དཀར་ ཆའི་མཚན་ཉིད་དང་། དུས་མེ་དམར་ཆའི་མཚན་ཉིན་དོ། །དམར་པོ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ནི་ ཆགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དངས་མར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དམར་པོ་རྡུལ་ཕལ་པའི་རྗེས་ ཆགས་ལས་དུས་མེའི་རྗེས་ཆགས་ཆེས་སྟོབས་ཆེའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྗེས་ཆགས་འདིས་ལུས་ངག་ ཡིད་དང་བཞི་པའི་ཐིག་ལེ་མཐའ་དག་ཡང་དག་པར་ཞུ་བ་མཚོན་ཏེ། དེའི་ཚེ་ལྷ་མོ་བཞིས་ གླུས་བསྐུལ་བ་ལ་ཁ་ཅིག་བདེ་གཤེགས་འཕར་མ་ན་བཞུགས་པའི་ལྷ་མོ་བཞི་པོས་བསྐུལ་ བར་འདོད་པ་ནི། གསང་འདུས་འཕགས་སྐོར་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་གྲྭ་བཞི་ན་བཞུགས་པའི་ ལྷ་མོ་བཞིས་བསྐུལ་བ་དང་། གཞན་ཡང་ཀྱཻ་རྡོར་སོགས་དེ་འདྲའི་རིགས་ཅན་ཡོད་པའི་ རིགས་འགྲེ་སྦྱར་བར་སྣང་ཡང་དེ་དག་དང་འདི་མི་མཚུངས་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཡུམ་རྐྱང་གི་རྣམ་ 3-286 པ་ཅན་ཡིན་པས་སྐུལ་བ་པོ་བྱེད་པ་རིགས་ཀྱང་བདེ་གཤེགས་འཕར་མའི་འདི་ནི་ཡབ་ཡུམ་ མཉམ་སྦྱོར་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་པས། རང་རང་གི་ཡབ་དང་སྦྱོར་བའི་ཚུལ་དུ་ཡོད་བཞིན་དུ། བདག་འདོད་མཛོད་ཅེས་གཞན་ལ་སྐུལ་བ་དང་། འདོད་པ་དོན་གཉེར་རྣམས་ལ་འདོད་པ་ མཛོད་ཅེས་པའི་ཚིག་མི་འོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་དེ་ལ་དོན་གཞན་བཤད་རྒྱུ་ཡོད་སྙམ་ན། རྡོ་ རྗེའི་ཚིག་ལ་དགོངས་པ་ཅན་དང་ངེས་དོན་གྱི་བཤད་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཡོད་སྲིད་མོད། ཞུ་བ་ གླུས་བསྐུལ་ལ་ཡང་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་དེ་འཇིག་རྟེན་ཚུལ་དང་འགྲིག་དགོས་ཏེ། གཞན་དུ་ན་ཁྲོ་ བོ་སོགས་སྐྱེས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཞུ་བ་གླུས་བསྐུལ་འབྱུང་དུ་རུང་བ་ ཐལ་བ་ལས་གང་ནའང་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྐབས་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ ཐིག་ལེ་ལས་སྤྲུལ་པའམ། གདོད་ནས་གྲུབ་པའི་ལྷ་མོ་བཞི་སྐད་ཅིག་གིས་གསལ་བཏབ་ ནས། དེ་དག་གཙོ་བོའི་པདྨའི་ཕྱོགས་བཞིར་བྱོན་ཏེ་བསྐུལ་བར་བསམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ སྤྱན་མ་ནུབ། མཱ་མ་ཀཱི་བྱང་། གོས་དཀར་མོ་ལྷོ། སྒྲོལ་མ་ཤར་རོ། །འདིའི་ཡུམ་བཞི་ནི་དོན་གྱི་ སྣ་ཚོགས་ཡུམ་ནུས་མར་བཅས་པ་དང་གཅིག་གོ །དེ་ལ་བདག་ཅག་སྲུངས་ཤིག་ཅེས་པ་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མགོན་མཛད་ནས་དེ་རྣམས་བདེ་བས་སྐྱོངས་ཤིག་པའོ།

此處身語意和樂貪的圓滿是能凈生起次第天本身的，而不是所凈的清凈，應當分辨。其中臍輪吽字是拙火即時火，由白分精華與紅分相混而極為清凈顯為黑色是暗界即羅睺，紅分精華與白分精華相混而極為清凈的界成為純黃色是火即時火，所以羅睺具白分特徵，時火具紅分特徵。與紅色相關聯是貪著，由於成為精華的緣故，普通紅塵隨貪比時火隨貪力量小得多。因此，此隨貪表示身語意和第四明點完全融化，此時四天女勸請歌。 有些人認為是由安住在善逝增上的四天女勸請，這似乎是套用密集聖傳中壇城四角安住的四天女勸請，以及喜金剛等類似的儀軌，但這些與此不同。因為那些是單獨佛母相而作為勸請者合理，但此善逝增上是父母雙運相，在各自與佛父雙運的情況下，說"請滿我欲"勸請他人，以及對求欲者說"請行欲"的話不合適。 若想此語有其他解釋，雖然金剛語可能有密意和了義的各種解釋，但勸請歌也必須符合世間方式的字面意思，否則忿怒尊等男相諸尊也應當有勸請歌，但在任何處都未見到。因此，此處應當觀想由菩提明點所化或本來成就的四天女剎那明現，她們來到主尊蓮花四方勸請。即眼母在西，瑪瑪吉在北，白衣母在南，度母在東。此四佛母即是義之種種佛母及力母。"請護我等"是說作為一切眾生怙主而以樂護持他們。

།འདོད་ པ་དོན་གཉེར་སོགས་ནི། ལྷ་མོ་བཞི་པོ་རྣམས་ཉིད་འདོད་པའི་བདེ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ལ། ཁྱོད་ཀྱིས་འདོད་པ་མཛོད་ཅིག་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་ གྱི་དོན་མཛོད་ཅིག་པའོ། །གླུས་བསྐུལ་བསྡུས་པ་བསྡུས་རྒྱུད་ལས་འབྱུང་བ་འདི་ལ་ལྷ་མོ་སོ་ སོའི་དབྱེ་བ་མེད་པས་ཐམས་ཅད་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བྱ་ལ། རྒྱས་པ་རྩ་རྒྱུད་ལས་འབྱུང་བ་ནི་ ཚིག་བཅད་དང་པོ་བཞི་པོ་སོ་སོ་དང་ཕྱི་མ་ནི་བཞི་ཆར་གྱིའོ། །དེ་ཡང་དོན་དམ་རྣམ་པ་ཀུན་ ལྡན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ནི། ཡེ་ཤེས་ལྷ་མོ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་སྲིད་ཞིའི་ཆོས་གང་ཡང་རུང་ བའི་མཚན་གཞི་བཟུང་ན། དེ་དག་མ་གྲུབ་པའི་སྔོན་རོལ་ནས་ཡེ་ཤེས་འདི་གྲུབ་ཅིང་། འགྲོ་ 3-287 བ་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོག་མའི་གཞི་རྟེན་ཡིན་པས་ཡུམ་དང་། རང་རང་སོ་ སོ་དང་མཉམ་པར་འཇུག་པའི་གྲོགས་ཡིན་པས་སྲིང་མོ་དང་འདྲ་བ་དང་། ཆོས་སོ་སོ་ཉིད་ ཞིག་པའི་རྗེས་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་པའི་འབྲས་བུ་དང་ཡང་ལྷན་ཅིག་འཇུག་པས་བུ་མོ་དང་། ཕྱི་མའི་ མུ་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དུ་ཆོས་ཉིད་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཚ་མོ་དང་འདྲ་སྟེ། མ་སྲིང་བུ་མོ་ ཚ་མོ་བཞིར་ཆོས་མཚུངས་པའི་སྒོ་ནས་བརྡ་ཆད་བཞག་པའོ། །དེ་དག་ལ་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ བ་མེད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚུལ་དང་བསྟུན་ནས། ས་གཞི་དང་ཆོས་དབྱིངས་དངོས་པོའི་ རྟེན་མཚུངས་པས་ས་རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷ་མོ་ལ་མ་དང་། ཆུའི་དངོས་པོ་གང་དེ་ཉིད་སྔོན་ ནས་གནས་ཀྱང་ད་ལྟར་ལྷན་ཅིག་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཆ་ནས་དུས་མཉམ་པས་འཇུག་པ་ཆོས་ དབྱིངས་དང་འདྲ་བ་ལ་བཏགས་ཏེ། ཆུ་ནི་མཱ་མ་ཀཱི་དང་། མེ་ནི་སྔར་མེད་གློ་བུར་དུ་བསྐྱེད་ ཅིང་བྱ་བའི་གྲོགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བུ་མོ་དང་མཚུངས་ཤིང་། ཆོས་ཉིད་འབྲས་བུ་དང་ལྷན་ ཅིག་འཇུག་པའི་ཆ་ནས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བས་མེ་ཁམས་དག་པའི་ལྷ་མོ་གོས་དཀར་མོ་དང་། རླུང་ནི་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་བརྒྱུད་ཅིང་གཞན་དང་གཞན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར། ཡུལ་དུས་སྤྱོད་པ་མ་ ངེས་པ་མང་པོར་འཕོས་ཟིན་པས་འཇུག་པའི་ཆ་ནས་བརྒྱུད་པ་དུ་མ་སོང་བའི་ཚ་མོ་དང་འདྲ་ ལ། ཆོས་དབྱིངས་ཀྱང་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་དུས་མཐའ་མེད་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ནས་དེ་དང་ འདྲ་བས་རླུང་དག་པའི་ལྷ་མོ་ཚ་མོ་སྟེ། མོ་རྟགས་སུ་བརྗོད་པ་ནི་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་ ཡིན་པའི་དོན་ནོ།

"求欲"等是指四天女自身為求欲樂而說"請行欲"，即請以大貪行為利益眾生。簡略勸請歌出自略續無有各天女的區分，故應合為一處；廣說出自根本續，前四偈頌分別屬於各天女，后一偈屬於四位。 其中，究竟具一切相智慧是智慧天女們的本性。若舉出輪涅任何法為所表，在它們未成立之前此智慧已成就，是輪迴涅槃一切法的最初基礎，故如母；與各各平等相應為伴，故如姐妹；與各別法滅后的等無間果也同時相應，故如女兒；直至后際終盡期間法性無變，故如孫女。以法相同的方式安立母、姐妹、女兒、孫女四種名言。 雖然從本性方面無有差別，但隨順世俗名言方式：地基和法界作為事物所依相同，故地清凈天女為母；水的事物雖本來存在但現在同時受用的方面與法界相似而假立，故水是瑪瑪吉；火是本無忽生並作為事業助伴，故如女兒，從法性與果同時相應方面也與之相似，故火界清凈天女白衣母；風由於遊歷種種境並往他處，從境時行為不定多所遷變的相應方面如同歷經多代的孫女，法界也從無盡時入諸事物方面與之相似，故風清凈天女為孫女。說為陰性詞是表示具一切相智慧的意思。

།རྣལ་འབྱོར་པ་ཞེས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱི་དབང་ཕྱུག་སངས་རྒྱས་ཉིད་ དོ། །རྒྱུ་མཐུན་སོགས་ཀྱི་དོན་ནི། རྣལ་འབྱོར་པའི་ཞེས་པར་པའི་ཞེས་དྲུག་པའི་སྒྲ་བདག་ པོའི་དོན་དུ་སྦྱར་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་མོད་ཀྱི། འདིར་དངོས་སུ་ན་གཞི་མཐུན་བསྡུ་བའི་སྒྲ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱི་དབང་ཕྱུག་སངས་རྒྱས་ཡང་ཡིན་ལ། རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་ཡིན་ པ་ཞེས་སྦྱོར་ཏེ་གཞན་ལའང་རིགས་འགྲེའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་ 3-288 པའི་སྐུ་དང་། རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ལོངས་སྐུ་ དང་། དྲི་བྲལ་གྱི་འབྲས་བུ་སྤྲུལ་སྐུ་རྣམས་ཡིན་ཅིང་། དེ་དག་གི་གནས་སམ་གཞི་ཆོས་ཀྱི་ དབྱིངས་ཁོ་ན་ཉིད་ལས་ལྡོག་ཆས་ཕྱེ་ན་ས་སོགས་བཞིའི་དངས་མ་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་ཡུམ་ བཞི་དང་རིམ་གྱིས་སྦྱོར་རོ། །བདག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རང་བཞིན་ཞེས་པ་ནི། བདག་སྤྱན་མ་ སྟེ་ས་ཁམས་ཀྱི་དངས་མའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་མ་སྤྲོ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ ལྡན་འདས་ཁྱོད་ཐིག་ལེའི་གཟུགས་ལས་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་སྐུར་བཞེངས་ནས། བདག་དང་ ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྦྱོར་བའི་འདོད་པའི་བདེ་བ་མཛོད་ཅིག་ཅེས་པ་སྟེ། ཆུ་མེ་རླུང་གསུམ་ལའང་ རིགས་འགྲེ་སྦྱར་རོ། །དངོས་སུ་སྐུལ་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་མོ་བཞི་ལས་མེད་པས་སྟོང་པའི་དཀྱིལ་ འཁོར་སོགས་ཐུན་མོང་དུ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཀྱང་དབྱིངས་ཕྱུག་མའི་ཐོབ་སྐལ་ཡིན་ཅིང་། བཞི་པོ་ ལ་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྡོར་དབྱིངས་དབང་ཕྱུག་མ་ཡང་སྐུལ་བ་པོ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་ཕྱིན་མ་ནི་ བཞི་པོ་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན་མོད། ཞུ་བའི་ངོ་བོ་ལ་བཞུགས་པ་ཡིན་གྱི་སྐུལ་བར་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་ ལ། དེའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེ་དབྱིངས་ཕྱུག་མ་བདག་ནི་ཆུང་མ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་བའི་འབྲས་བུ་བཞི་ཅར་ གྱི་གནས་ཡིན་ལ། བདག་སྟོང་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ཚོགས་སྤྲོ་བའི་ དོན་དུ་དུས་འཁོར་བཞེངས་ལ་བདག་འདོད་མཛོད་ཅེས་སྦྱོར་དགོས་ལ། རྒྱུད་གཞན་ལས་ བདེ་བ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ཡེ་ཤེས་ནམ་མཁའི་ཁོངས་སུ་བསྡུས་ པའོ། །སྟོང་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཉམས་མྱོང་ཞེས་པའི་དོན་གྱི་ཁོངས་སུ་འདི་ལྟ་བུ་འདུས་པར་ ཤེས་དགོས་ཤིང་། སྟོང་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་པའི་ཚིག་གིས་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱི་བདག་གི་ དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ནམ་མཁའ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདེ་བ་ལ་མཉམ་པར་ བཞག་པའི་ངང་ནས་ཁམས་དེ་དང་དེའི་ལྷ་ཚོགས་སྤྲོ་བ་དང་། སྐུའི་རྣམ་པ་སྤངས་ཏེ་ཐིག་ ལེར་ཞུ་བའི་བདེ་སྟོང་ད་ལྟ་སྐུ་ཉམས་སུ་བསྟར་ཞིང་མྱོང་བ་དེ་ལས་བཞེངས་ཤིག་ཅེས་པའི་ 3-289 དོན་གཉིས་ཀར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ།

瑜伽士這個詞指的是具有瑜伽的自在佛陀。關於等流等的含義，雖然"瑜伽士的"中的"的"字作為第六格詞表示所有格的意思也無妨，但在這裡實際上是同體修飾語，即既是具有瑜伽的自在佛陀，又是等流果的意思，其他情況也可類推。 其中，等流果是俱生身，異熟果是法身，士用果是報身，離系果是化身。這些身的所依或基礎就是法界本身，如果從不同方面來區分，則依次與地等四大清凈的具一切最勝相的四佛母相配。 "我的壇城自性"的含義是：我即觀自在母，為地大清凈智慧的本性壇城所顯現，因此世尊您從明點之相中顯現為時輪金剛身，與我和合作愛樂之事。水、火、風三大也同樣類推。 雖然實際上只有四位勸請天女，所以空性壇城等是共同相應，但仍屬於界自在母的份內事。以遍及四者的方式，金剛界自在母也是勸請者。般若佛母雖遍及四者，但安住于融化的本性中，並非勸請者。 因此，我金剛界自在母是佛母，是瑜伽士四果的所依。爲了顯現我空性壇城虛空界的諸尊眾，請顯現時輪金剛身與我歡愛。如同其他續部所說"樂為虛空界"，智慧包含在虛空之中。 需要理解"空性壇城體驗"的含義包含這樣的內容：通過"空性壇城"這個詞，如同前面所說的"我的壇城"一樣，是從安住于虛空和智慧之樂的狀態中顯現該界的諸尊眾，以及捨棄身相

།རྣམ་པ་མེད་པའི་བདེ་སྟོང་ཙམ་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་པ་མི་ ཐོབ་བོ་སྙམ་ན། འདིར་རྣམ་མེད་དེ་མ་ཡིན་མོད། རྣམ་མེད་ཀྱི་ལྡོག་ཆ་ནས་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་ དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྐད་དོད་མཎྜལ་ཞེས་པ། སྙིང་པོ་ལེན་པ་ལ་ཡང་འཇུག་པས་འདོད་དོན་གྱི་ སྙིང་པོ་བདེ་བ་ལེན་པའོ། །ད་ལྟ་སྟོང་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལས་སླར་འགྲོ་བ་རྣམས་འཁོར་བ་ ལས་སྒྲོལ་བར་འདོད་པའི་བསམ་པ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་སྟོང་པ་ལས་བཞེངས་ནས་འགྲོ་བའི་ མགོན་པོ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་སྐུར་གྱུར་པས། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་ཚོགས་ རྣམས་སྤྲོ་བར་མཛོད་ཅིག ཅེས་ཚིག་གསུམ་པ་འདིས་མཁའ་ཡེར་མ་ཟད་ལྷ་ཚོགས་ཐམས་ ཅད་སྤྲོ་བར་གསོལ་བ་བཏབ་པའང་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ཡུམ་གྱི་དོན་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ ཡེ་ཤེས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་། རྣལ་འབྱོར་སྒྲུབ་པ་པོས་ཐིག་ལེ་ནོར་བུ་ནས་ཡར་ལྟེ་བར་ བྱོན་པ་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་ནི། བདག་ས་ཁམས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རླུང་ལྟེ་ བར་བཅིངས་པའི་མཐུ་ལས། ལམ་དུས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་དུས་འཁོར་ཁྱོད་ཞུ་བའི་རྣམ་པ་ལས་ བཞེངས་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་ལྷ་སྤྲོ་བས། བདག་གི་འདོད་པ་བཞིན་དུ་མཛོད་ཅེས་ སོགས་འབྲུ་གནོན་པ་ནི། འབྲས་བུ་བཞི་རྣམ་པ་ལམ་ཕྱེད་བསྐྱེད་རིམ་ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ དང་། རྫོགས་རིམ་འཛིན་པ་རྗེས་དྲན་སོགས་དང་སྦྱར་ན་འགྲིག་རུང་ཙམ་ཡིན་ཀྱང་། འབྲས་ བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་སྦྱོར་བ་ལ་མི་འགྲིག་ཅིང་། འདིར་ཡང་རྫོགས་རིམ་སོགས་ལ་ང་རྒྱལ་ བྱེད་པ་མ་ཡིན་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཁོ་ནའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་ལ་འགྲིག་དགོས་པས། བཤད་པ་དེ་ནི་བསྐྱེད་རིམ་ལས་རྒྱལ་གྱི་སྐབས་འདིར་འབྲེལ་མེད་དོ། །ཡང་སྐལ་བ་བཟང་ པོ་སྟོན་པས་སྲིང་མོ། ཡོན་ཏན་འཇོ་བའི་ཕྱིར་བུ་མོ། ཞེས་འཆད་ཅིང་ཚ་མོ་ལ་འདི་ཡིན་གྱི་སྒྲ་ བཤད་མེད་པར་བུ་མོ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་སོགས་འཆད་པ་ནི། བསྡུ་གསོག་མང་པོ་བྱས་ ཀྱང་མ་འདང་བ་སྟེ། སྒྲ་བཤད་དེ་ཙམ་གྱིས་དེ་དག་ཏུ་མི་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་ཆགས་ལམ་གྱི་ 3-290 མས་བརྟན་དང་སྦྱོར་ན། ལས་རྒྱའམ་ཡེ་རྒྱ་དེ་ཉིད་ལ་མ་སོགས་ཚང་བའི་ཚུལ་སྒྲ་བཤད་ཙམ་ མ་ཡིན་པ་དག་ཡོད་པ་གོ་བར་གྱིས་ཤིག ཁ་ཅིག་གླུས་བསྐུལ་བ་ནི་གཉིས་ཏེ་ཞེས་པའི་ཚིག་ ལ་འཁྲུལ་ནས། ཞུ་བ་དང་བསྐུལ་བ་དང་བཞེངས་པ་ལན་གཉིས་བྱེད་ཅིང་། སྔོན་མ་ལ་ བསྡུས་རྒྱུད་ཀྱི་ཚིག་དང་ཕྱི་མ་ལ་རྩ་རྒྱུད་ཀྱི་ཚིག་གིས་སྐུལ་བར་བྱེད་དོ།

我將為您完整翻譯這段藏文： 如果認為僅僅無相的空樂不能稱為壇城，在此並非無相，即使從無相的角度來說，"壇城"的梵文"曼荼羅"也有取精要之義，因此是取所欲之精要樂。 現在從體驗空性中再次升起，以欲解脫眾生於輪迴的大悲心意，從空性中顯現，成為眾生怙主時輪金剛身，請顯現身語意壇城的諸尊眾。這第三句不僅祈請虛空尊，也祈請所有諸尊眾顯現。 有些人解釋說，佛母的含義是在眾生相續中生起智慧，修行者令明點從寶珠上升至臍輪是安住于等流果，我以地大壇城的風束縛于臍輪之力，道位智慧金剛時輪尊從融化相中顯現，顯現智慧種類諸尊，請如我所愿等等的註解，雖然可以勉強配合四果的分類、道一半的生起次第細瑜伽和圓滿次第執持、隨念等，但不適合配合佛地果位，此處也不是對圓滿次第等起慢，而是必須適合僅對佛地果位起慢，因此那種解釋只適合生起次第，與此處無關。 又如吉祥怙主解釋說："姐妹"是因為流出功德故為"女兒"，對於"孫女"沒有詞源解釋，只說因從女兒而生等等的解釋，雖作諸多彙集仍不充分，因為僅憑這些詞源解釋不能成為那些，如果與欲道的修持相配，應當瞭解在業印或智印本身具足母等的方式，不僅僅是詞源解釋。有些人誤解"以歌勸請有二"這句話，作兩次融化、勸請和升起，用略續的詞句作前者，用根本續的詞句作後者來勸請。

།དེ་ནི་གསང་སྔགས་ པ་སུ་ལའང་མ་གྲགས་པའི་བབ་ཅོལ་ཡིན་ལ། བདེ་བ་རྫོགས་པའི་སླད་དུ་བསྐུལ་བ་ཕྲ་མོའི་ རྣལ་འབྱོར་གྱི་སྐབས་སུ་སྦྱོར་དགོས་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་གོ་བ་དང་། སྒྲུབ་ལེའི་མདོར་བསྡུས་ གཉིས་པའི་འཇུག་དང་། གསུམ་པའི་འགོར་གསུངས་པ་གཉིས་མདོར་བསྟན་རྒྱས་བཤད་ དམ་སྔ་མ་ནི་གོ་བ་སྐྱེ་སླ་བའི་ཕྱིར་འཕྲོས་དོན་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་པ་མ་གོ་བར་དོན་ཚན་ཐ་ དད་གཉིས་སུ་བཟུང་བས་འཁྲུལ་བར་སྣང་ངོ་། །གཉིས་པ་ལ་གཙོ་བོ་བཞེངས་པ་དང་འཁོར་ སྤྲོ་བ་གཉིས་སོ། །དང་པོ་ནི་ཞེས་པའི་གླུ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས། དེ་རྣམས་སྔོན་བཞིན་ བསྐྱེད་ཀྱང་ཆོག་གོ་ཞེས་པའི་བར་རོ། །དེ་ཡང་སྔར་བདེ་སྟོང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ གླུས་བསྐུལ་བ་གསན་ནས་རྣལ་སད་པ་ལྟར་གྱུར་ཏེ། སྣོད་བཅུད་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟར་ གཟིགས་བཞིན་པའི་ངང་ནས་དཀྱིལ་འཁོར་མཐའ་དག་སྤྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཧཱུཾ་དང་རྡོ་རྗེ་ ལས་གཙོ་བོ་བསྐྱེད་ཅིང་། ཇི་སྐད་དུ། རྡོ་རྗེའི་རྒྱན་དང་ལྡན་ཞིང་རྒྱལ་བའི་བདག་པོའི་ཅོད་ པན་ཞེས་པ་མི་བསྐྱོད་པའི་ཅོད་པན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་འཁྱུད་པར་འགྱུར་པ་ཞེས་པ་ནི། སྟོང་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་འབབ་པ། རྡོ་རྗེ་དབྱིངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་མ་སྣ་ཚོགས་ཡུམ་གྱིས་ཏེ། དེའི་སྙིང་གར་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་བཞིན་ནོ་ཞེས་འགྲེལ་ཆེན་དུ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལ་བྱིས་པ་ རྣམས་ཀྱི་བཞིན་དུ་སྙིང་གར་སྟོང་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་འབབ་པ་ཞེས་སྦྱོར་དགོས་ཏེ་ཚིག་ འདིས་སྦྱང་བྱ་གསལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་འདིར་གཙོ་མོ་རྡོ་རྗེ་དབྱིངས་ཀྱི་དབང་ ཕྱུག་མའི་ངོ་བོར་མོས་དགོས་ཤིང་། གོང་བཞིན་གཙོ་བོའི་དབུ་རྒྱན་ཡང་རྒྱས་བཏབ་མ་ཡིན་ 3-291 ཏེ། གཙོ་བོ་མི་བསྐྱོད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་གི་རིགས་ཉིད་མཚོན་པ་མི་བསྐྱོད་པའི་ དབུ་རྒྱན་ཡིན་ནོ།

這是任何密咒師都未曾聽聞過的妄說。他們不理解為圓滿安樂而作的勸請應當配合細瑜伽的修持，也不理解修行品第二總義和第三總義開頭所說的兩處是總說和廣說的關係，或者說前者是為易於理解而作的引申之義，而錯誤地將其視為兩個不同的內容。 第二分為主尊升起和眷屬顯現兩部分。第一即是"以這些歌"至"也可如前般生起"。也就是說，之前入於樂空三摩地者聽聞勸請之歌后如同從定中醒來，在觀見器世間如幻的狀態中顯現一切壇城。即從吽字和金剛生起主尊，如說："具足金剛莊嚴，勝主冠"是指不動佛冠。"為智慧所擁抱"是指空性壇城降下，金剛界自在母即種種佛母，大疏中說"如同嬰兒般在其心間"。 對此應當理解為"如同嬰兒般在心間降下空性壇城"，這句話明確顯示了所凈化的對象。在此處應當觀想主母為金剛界自在母的本性，如前所說主尊的頭飾也非加持印，因為主尊是不動佛的本性，故以自部不動佛的頭飾來表示。

།འདིར་གཞན་མང་པོ་དག་རྒྱལ་མཆོག་དང་པོའི་གཙོ་བོ་ཡབ་མི་བསྐྱོད་ པའི་ངོ་བོ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་རྒྱས་བཏབ་ཅན་ལ། ཡུམ་ཤེས་ཕྱིན་མའི་ངོ་བོ་སྣ་ཚོགས་ཡུམ་ ཡིན་པས་གཙོ་བོའི་རིགས་བདག་གིས་རྒྱས་འདེབས་ལུགས་རྣམ་ཤེས་ལ་ཡེ་ཤེས་དང་། ཡབ་ རྣམ་ཤེས་ལ་ཡུམ་ཡེ་ཤེས་སྦྱོར་བར་འགྲོ་ཞིང་། འདིར་གཙོ་བོ་རྡོར་སེམས་ལ་མི་བསྐྱོད་པའི་ རྒྱས་བཏབ་བྱས། ཡུམ་རྡོར་དབྱིངས་དབང་ཕྱུག་མའི་ངོ་བོས་འཁྱུད་པ། ཡང་རྡོར་སེམས་ལ་ མི་བསྐྱོད་པའི་རྒྱས་བཏབ་དང་ཡེ་ཤེས་ལ་རྣམ་ཤེས་འཁྱུད་པར་འགྲོ་བས། དུས་འཁོར་རང་ ལུགས་ཀྱི་རྒྱས་བཏབ་དང་ཐབས་ཤེས་སྦྱོར་ཚུལ་ཡིན་གྱི། འདི་ལས་ཟློག་ན་འགངས་ཆེ་ས་ དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་གཙོ་བོ་རང་ལ་རྒྱུད་སྡེ་གཞན་གྱིས་རྒྱས་བཀབ་མ་གཏོགས། དུས་འཁོར་ རང་ལུགས་མ་བྱུང་བས་གནད་འཆུག་ཅེས་ཟེར་བ་ནི། དུས་འཁོར་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཕལ་པ་ཉེ་ཚེ་ བས་མགོ་འཁོར་ནས་ཁྱབ་བྱ་ཁྱབ་བྱེད་ཀྱི་དབྱེ་བ་མ་ཤེས་པས། དུས་འཁོར་རང་ལུགས་ཀྱི་ ཟབ་ཤོས་གནད་དམ་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ཁྱེད་ཉིད་ཀྱིས་ངོས་མ་ཟིན་པ་ཡིན་ལ། རྒྱུད་ལས། རྣམ་ཤེས་དང་ནམ་མཁའ་ཐབས་ཤེས་སུ་གསུངས་པ་ཡང་གནས་སྐབས་གང་དུ་དགོས་མ་ ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱེད་ལྟར་ནའང་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་གི་གཙོ་བོ་མི་བསྐྱོད་པ་མ་ཡིན་ ཏེ། མངལ་དཀྱིལ་གྱི་གཙོ་བོ་མི་བསྐྱོད་པ་སྤྲོས་ནས་གཙོ་བོ་ལ་བསྟིམ་དགོས་པའི་ཕྱིར་ལས། མི་བསྐྱོད་པ་ལ་མི་བསྐྱོད་པས་རྒྱས་བཏབ་ཏུ་སོང་བའི་ཕྱིར། དེ་ན་རེ། དེ་འདྲ་ཁོ་བོ་ཅག་རྒྱས་ བཏབ་ཏུ་མི་འདོད་དོ་ཞེ་ན། ངེད་ཀྱང་དབུ་རྒྱན་རང་བཅས་རྒྱས་བཏབ་ཏུ་མི་འདོད་དེ། དབང་ རྟགས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབུ་རྒྱན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱས་བཏབ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་སོ་ སྙམ་ན། དབྱེར་མེད་དུ་བསྟིམ་པ་ཡང་རྒྱས་བཏབ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་ཏེ། རྒྱུད་སྡེ་གཞན་ ལས་ཕྱག་རྒྱ་བཞིའི་རྒྱས་གདབ་གསུངས་པ་ཡང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྲེ་བའི་དོན་ཁོ་ན་ཡིན་པ་ 3-292 དང་། འདིར་ཡང་དབྱེར་མེད་དུ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྒྱལ་མཆོག་གོང་མར་མི་ བསྐྱོད་པ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་དང་། མི་བསྐྱོད་པ་ལྷག་པའི་བདག་པོར་བསྒོམ་ཞེས་ གསུངས་པས་གཙོ་བོ་ཉིད་མི་བསྐྱོད་པ་ཡིན་ན་ནི་དམ་ཡེ་བསྲེ་བའི་གོ་མི་ཆོད་ཕྱིན། རང་ཉིད་ རང་ལ་ཞུགས་པ་དགོས་པ་མེད་པ་དང་། མཁའ་ནང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་གཙོ་བོ་ཡང་རང་ ཉིད་དང་ངོ་བོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་བདག་པོ་ཞེས་ལྷག་པའི་མིང་འདོགས་གསུང་བ་མི་ འཐད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ལྷག་པ་ནི་ལྷག་པོ་སྟེ་མཐེབ་འཁྲོལ་གྱི་དོན་ཡིན་པས་སོ།

此處許多人說，第一勝王的主尊父是不動佛本性的金剛薩埵印，母是般若佛母本性的種種佛母，因此主尊部主的印法是以識對智，父識對母智相配。在此主尊金剛薩埵以不動佛印，母以金剛界自在母本性擁抱，又成為金剛薩埵以不動佛印及智對識的擁抱，這是時輪自宗的印法和方便智慧相配方式。若與此相反，在重要的壇城主尊上，除了其他續部的印法外，未出現時輪自宗的方式就是要點有誤。 這種說法是被時輪的一些次要特徵迷惑，不懂所遍能遍的區分，沒有認識到時輪自宗最深奧的殊勝要點。對於續中所說識和虛空為方便智慧，也不知道在什麼情況下需要。 即使按照你們的說法，壇城勝王的主尊也不是不動佛，因為需要顯現胎藏壇城的主尊不動佛后融入主尊，否則就成了以不動佛印不動佛。若說"我們不承認這種印法"，我們也不承認頭冠本身為印，因為不是權能標誌。若想"因為是頭冠所以與印法相同"，那麼無二融入也應與印法相同，因為其他續部所說的四印印法也僅是無二融合的含義，此處也是作為無二的緣故。 因此，上勝王說"不動佛極入"和"觀不動佛為殊勝主尊"，如果主尊本身就是不動佛，則無法成立誓智融合，自身入于自身無有必要，虛空內壇城的主尊也因與自身本性相同，稱為"殊勝主尊"中的"殊勝"之名不合理，因為"殊勝"是指超出的意思。

ན་རྒྱལ་མཆོག་དང་པོར་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་དེ་ཤེས་ཕྱིན་མས་འཁྱུད་པའི་རྡོར་སེམས་སུ་གྲུབ་ པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་མཆོག་ཕྱི་མའི་གཙོ་བོ་འདི་རྡོར་དབྱིངས་དབང་ཕྱུག་མས་འཁྱུད་པའི་མི་ བསྐྱོད་པའི་ངོ་བོར་གྲུབ་བོ། །ནུས་མ་རྣམས་སྔར་ཡབ་ཡུམ་ཞུ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་ཞུ་བར་གྱུར་ ན། སྐབས་འདིར་ཡང་ཧཱུཾ་ཡིག་རྡོ་རྗེ་དང་བཅས་པ་གཅིག་པུ་ལས་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་ནུས་མ་ དང་བཅས་པ་གྲུབ་པར་བྱེད་ལ། སྔར་མ་ཞུ་ན་ནུས་མ་རྡོ་རྗེ་བཞི་དང་བཅས་པ་སྔར་ཡོད་ གསལ་བཏབ་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ཆོག་གོ །ཡང་ན་ཞུ་བའི་སྐབས་སྣ་ཚོགས་ཡུམ་ཞུ་བ་ན། ནུས་ མ་གཞན་རྣམས་ནི་ཞུ་བ་རང་ཁོ་ནའི་ངེས་གཟུང་མེད་བཞིན་དུ་ཟླ་བ་ནུབ་པ་ན་ཆུ་ནང་གི་ཟླ་ གཟུགས་ཡང་མི་སྣང་བ་ལྟར་སོང་ནས། སྐབས་འདིར་སྔོན་བཞིན་ས་བོན་དང་ཕྱག་མཚན་ ལས་བསྐྱེད་ཀྱང་རུང་ངོ་། །འོན་ཀྱང་ལག་ལེན་སྔ་མ་ལ་མཛད་པར་སྣང་ལ། རྡོ་རྗེ་བཞི་ཡང་ གྲུབ་པར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློའི་ཡུལ་དུ་གྲུབ་[པ་ཡིན་པས་སྔར་]ཡོད་གསལ་འདེབས་ཁོ་ན་ སྟེ། དེ་ཡང་ཞལ་ཕྱག་གི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་མེད་པས་རྗེས་ཆགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་ཞུ་བ་ནི་མ་ཡིན་ པར་མངོན་ནོ། །ཡང་ནུས་མ་བཅུ་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་མི་སྣང་བར་བྱས་པའི་ཕྱོགས་ལ་ནི། རྡོ་ རྗེ་བཞི་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་བྱས་ཤིང་། སྐབས་འདིར་ས་བོན་ལས་བསྐྱེད་ཀྱང་འགལ་བ་ མེད་པ་འདྲའོ། ། 3-293 གཉིས་པ་འཁོར་ཚོགས་སྤྲོ་བ་ནི། འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་མཁའ་ནང་ནས་སྤྲོ་བ་ལ། སྐབས་འདིར་སྦྱང་བྱ་རླུང་བསྐྱེད་པ་ཙམ་ལས་ཁམས་དཀར་དམར་ཕན་ཚུན་དུ་ཕན་འདོགས་ པའི་དབྱེ་བ་མེད་པས། གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་ཕན་ཚུན་གྱི་སྐུ་ལ་ལྷ་རྣམས་ཞུགས་པ་ནི་མི་དགོས་ ལ། ནམ་མཁར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཞལ་དུ་གཞུག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རིགས་ ལྔ་ཡབ་ཡུམ་ནས་བརྩམས་ཏེ་འདོད་ཕྱིར་འདོད་ཀྱི་བར་དུ་ལྷ་སྔར་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་གཙོ་ བོའི་ཞལ་དུ་ཞུགས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སུ་ཞུ་བ་མན་ཆད་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་བཞིན་ ལས། མངལ་དཀྱིལ་གྱི་གཙོ་བོ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མས་ འཁྱུད་པ་སྤྲོས་ནས། འགྲོ་དོན་མཛད་དེ་གཙོ་བོ་ཉིད་ལ་ཐིམ་པ་ན། སྔར་མི་བསྐྱོད་པ་དུས་ཀྱི་ འཁོར་ལོ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནས་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་དང་གཞི་མཐུན་པར་གྱུར་པར་བསམ་མོ། ། དེས་ན་རྒྱལ་མཆོག་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀར་ལ་རྒྱལ་བ་རིགས་དྲུག་ཚང་བའི་ཆེད་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་ གོ་དགོས་སོ།

因此，第一勝王中主尊父母成就為般若佛母所擁抱的金剛薩埵，所以後勝王的這個主尊成就為金剛界自在母所擁抱的不動佛本性。如果能母們先前與父母融化一起融化，則此處也僅從一個帶金剛的吽字中成就具有能母的主尊父母。如果先前未融化，則只需明觀先前存在的四金剛及能母即可。 或者，在融化時當種種佛母融化時，其他能母們雖無一定要融化的限定，但如月亮落下時水中月影也不顯現那樣消失，此處也可如前從種子和手印生起。然而似乎採用前一種做法，"四金剛也成就"是指在意識境界中成就，所以只是明觀先前所有。又因為沒有面和手的形相，顯然不是因愛慾緣而融化。 又在十能母自然不顯現的方面，四金剛也同樣如此，此處從種子生起似乎也無妨。 第二，眷屬眾的顯現：從虛空內顯現眷屬壇城時，此處只是修凈風的所凈，沒有白紅界互相幫助的區分，所以不需要諸尊互相入于主尊父母的身，而是與攝受虛空中諸佛入口同時，從五部父母開始直至欲天，所有先前顯現的諸尊都入主尊口中，從菩提心融化以下如同壇城勝王。 顯現由般若波羅蜜多擁抱的胎藏壇城主尊金剛薩埵，利益眾生后融入主尊自身時，先前是不動佛時輪，此後觀想成與金剛薩埵同體。因此前後兩個勝王都是爲了具足六勝者部，應當如此理解。

།སྔ་རབས་པ་ཁ་ཅིག་རྒྱལ་མཆོག་སྔ་མའི་སྐབས། སྦྱང་བྱ་མངལ་གྱི་གནས་ སྐབས་དང་བསྟུན་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྔོན་དུ་ཁྲོ་བོ་སྤྲོ་དགོས་ཀྱང་། འདིར་དེ་ལྟར་ མ་ཡིན་པས་སེམས་དཔའི་རྗེས་ལ་ཁྲོ་བོ་སྤྲོའོ་ཞེས་གསུང་ཡང་། འདིར་སྦྱང་བྱའི་སྐབས་སྡེ་ ཚན་སོ་སོ་ལ་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་ཕྱི་ཡོད་སྲིད་ཀྱང་། ཡང་དག་པའི་མངོན་ཤེས་ཀྱིས་གཟིགས་ ན་མ་གཏོགས། དབང་ཡུལ་གྱི་རླུང་གི་རྗེས་ཁོ་ནར་ལས་དབང་གི་རླུང་འབྱུང་བའི་བཤད་ ཚོད་དང་རྒྱུ་མཚན་མེད་ཅིང་། རགས་རྩིས་སུ་བདེ་གཤེགས་འཕར་མ་ཕན་ཆད་སྦྱང་བྱ་དུས་ མཉམ་ཡིན་པར་གསལ་བས། སྔ་ཕྱི་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར། དེའི་རྗེས་སུ་དེ་དགོས་པའི་ ངེས་གཟུང་ཀྱང་མི་འཐད་དོ། །ཇི་ལྟར་སྤྲོ་བའི་ཚུལ་ནི། སྔོན་བཞིན་ཞེས་པའི་ཚིག་ཁོ་ནས་ དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་ཁོ་ན་དང་འདྲ་སྟེ་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱང་སེམས་ཀྱི་ སྔོན་དུ་ཁྲོ་བོ་སྤྲོ་བ་ཉིད་འཐད་དོ། །འདི་ལ་ཁ་ཅིག་རྒྱལ་མཆོག་གོང་མར་ཕྱིའི་གཞལ་ཡས་ 3-294 ཁང་ལ་ལྷ་སྤྲོས་པ་ཡིན་ན། དེར་དམ་ཚིག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གྲུབ་ཟིན་པར་འགྲོ་བས། རྒྱལ་ མཆོག་འདིར་དམ་ཚིག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲོ་བར་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་། སྔ་མ་དམ་ཚིག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཆ་ཤས་ཙམ་ཡིན་ཡང་། དེའི་བྱ་བ་མ་རྫོགས་པས་དེ་ རྫོགས་པའི་ཕྱིར་སླར་ཡང་དམ་ཚིག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲོ་བ་མི་འགལ་ལོ། །བྱ་བ་མ་རྫོགས་ པ་ཅི་ཞེ་ན། སྦྱང་བྱ་ཕྲུགས་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས་རྩ་རྫོགས་ཀྱང་རླུང་མ་རྫོགས་པ་དང་། དག་སྦྱོར་ ཉེ་ཚེ་བ་སྐོར་བུའི་སྒོ་ནས་སྔ་མ་ནམ་མཁའི་ལྷ་རྣམས་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་པོ་དང་། མཁའ་ནང་ དུ་ཞུ་བ་འཆི་བ་དག་བྱེད་དང་དེ་ལས་བར་དོའི་ལུས་ཅན་ལྷ་ཚོགས་སུ་སྤྲོས་པ་དང་། ཕྱི་མ་ འདི་དང་སླར་ཡང་སྐྱེ་བ་བླངས་པ་སྦྱོར་དགོས་པའི་ཕྱིར་དང་། ལས་རྒྱལ་མཆོག་སྒོང་སྐྱེས་སུ་ འདོད་པ་རྣམས་ལ་ནི་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ལ། སྦྱོང་བྱེད་ལམ་གྱི་སྒོ་ནས་ནི། གཙོ་བོ་ནུས་ མ་དང་བཅས་པ་ལ་ཞུ་བ་གླུས་བསྐུལ་གྱི་བདེ་བའི་རྒྱས་འདེབས་ཡོད་ཀྱང་། གཞན་རྣམས་ ལ་མེད་པས་སྤྲོས་པའི་ལྷ་རྣམས་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་གྱི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་གཅིག་གི་ངོ་བོར་སྒྲུབ་ པའི་ཕྱིར་སླར་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སུ་ཞུ་ནས་མཁའ་སྤྲོ་བྱེད་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ ཕྱིར་ཞུ་བའི་དུས་ཀྱི་ཡི་གེ་གསུམ་ལ་བསྡུ་བར་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱང་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ།

有些古代學者說，在前勝王時，雖然要配合所凈化的胎位階段在菩薩之前顯現忿怒尊，但此處不是這樣，而是在菩薩之後顯現忿怒尊。然而在此所凈化的階段，雖然各部分可能有前後剎那的差別，但除非以真實神通觀察，否則沒有說明和理由認為業風只在根境風之後生起，而且從粗略計算來看，明顯從增上善逝以上的所凈是同時的，因為沒有前後差別，所以也不合理認為必須在其後。 顯現的方式，僅由"如前"這個詞就表明與壇城勝王完全相同，如上已說。因此，在菩薩之前顯現忿怒尊才是合理的。對此有人說，如果在上勝王向外宮殿顯現諸尊，那就成了已成就誓言壇城，這與此勝王中說顯現誓言壇城相矛盾。 雖然前者只是誓言壇城的部分，但因其事業未圓滿，為圓滿它而再次顯現誓言壇城並不矛盾。什麼事業未圓滿呢？從大類所凈的角度雖脈輪圓滿但風未圓滿，從區域性凈相的輪轉來看，前者虛空諸尊是眾生出生，融入虛空內是死亡凈化，從中顯現中陰身的諸尊眾，後者這個還需要配合再次受生。對於認為業勝王是卵生的人們就更不用說了。 從能凈道的角度，雖然主尊及能母有以歌勸請融化的樂印，但其他諸尊沒有，所以爲了成就顯現諸尊為主尊父母大樂一體的本性，還需要再次融化為菩提心后從虛空顯現。因此，在融化時攝入三字等也不合理。

བཞིན་དུ་སྔ་རབས་པ་འགའ་ཞིག་དང་། དྲུང་པ་ཆོས་རྗེ་པས་ཀྱང་། རྒྱལ་མཆོག་སྔ་མའི་ལྷ་ མ་བསྡུས་པ་ལ་ཕྱི་མའི་ལྷ་སྤྲོས་ཏེ་སྟིམ་པར་མཛད་པ་ཡང་མི་ལེགས་ལ། དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་ ཕྱིས་བྱུང་ཁ་ཅིག་ཡེ་ཤེས་པ་གཞུག་པའི་སྐབས་དེར་སྔར་བཞིན་དམ་ཚིག་གི་འཁོར་ལོ་ལ་རོ་ མཉམ་པར་གྱུར། ཞེས་པའི་སྔར་བཞིན་ཞེས་པ་རྒྱལ་མཆོག་སྔ་མའི་ལྷ་ལ་ཕྱི་མའི་ལྷ་བསྟིམ་ པ་ལ་ཁ་འཕངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་བ་ཡང་ལེགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་པ་གཞུག་ ཚུལ་དབང་ལེ་སོགས་སྔར་གྱི་གནས་སྐབས་མང་པོར་གསུངས་པ་ལ་དགོངས་པར་ཡང་རུང་ ལ། ཁྱད་པར་དེ་མ་ཐག་པའི་སྔོན་རོལ་དེ་ཉིད་དུ་གསལ་བར་གསུངས་པ་ལ་སྔོན་བཞིན་ཞེས་ 3-295 གསུངས་པ་ཡིན་གྱི། ལས་རྒྱལ་མཆོག་སྤྲོ་བའི་སྐབས་ན་དོན་ལ་བསྲེ་མི་དགོས་པ་ཁོ་ན་ཉིད་ ཡིན་མོད། དགོས་སུ་ཆུག་ཀྱང་བསྲེ་བའི་ཚིག་ཡེ་མེད་པ་ལ་སྔོན་བཞིན་ཞེས་པ་ཁ་འཕངས་ མཛད་པ་སྲིད་རེ་ཀན། ད་དུང་དོན་འདི་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་རྒྱལ་མཆོག་སྔ་ མའི་ཚེ། ཐིག་ལེ་ཙམ་ལས་བསྐྱེད་ལ། ཕྱི་མའི་སྐབས་སུ་ས་བོན་ལས་བསྐྱེད་པ་ནི། རླུང་གི་ མཚོན་བྱེད་ས་བོན་ཡིན་པས་སྦྱང་གཞི་དང་ཤིན་ཏུ་མཐུན་ནོ་ཟེར་བ་ནི་འཕོངས་པའི་རྒྱུ་ཁོ་ན་ སྟེ། སྦྱང་གཞི་རླུང་ཡིན་སྲིད་ཀྱང་དབུགས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་རྒྱུ་བ་ཁོ་ན་ལ་སྦྱོར་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ མེད་པ་དང་། རང་ཉིད་ལྷའི་གདན་གྱི་སྲོག་ཆགས་བསྐྱེད་པ་སོགས་ཐམས་ཅད་ལ་ས་བོན་ འབད་དེ་སྦྱོར་བ་དེ་ཡང་སྦྱང་བྱ་རླུང་ཁོ་ན་ཡིན་ནམ་ཅི། དེ་བཞིན་དུ་སྲུང་འཁོར་ལ་སོགས་ པའི་སྐབས་ལའང་སྦྱོར་རམ་ཅི། ཡང་ཁྱེད་རྣམས་རླུང་དང་ས་བོན་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རང་སྦྱོར་ དགོས་ན་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་ལ་ངེས་པར་ས་བོན་ལས་བསྐྱེད་པ་དགོས་པར་འགྱུར་ ཏེ། དེར་སྦྱང་བྱ་རླུང་བཅུ་སོགས་རླུང་ཐམས་ཅད་ཆགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་བསྡུ་ན་སྦྱང་བྱ་ བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་ལས་འབྲས་བུ་ལུས་ངག་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་ ས་བོན་ལས་འབྲས་བུ་ལྷ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པ། ཅུང་ཟད་རྒྱས་པར་ན་ས་བོན་གསུང་ཕྱག་མཚན་ ཐུགས། ཞལ་ཕྱག་རྫོགས་པ་སྐུ་སྟེ་ལྷ་རེ་རེ་ཡང་རྡོ་རྗེ་གསུམ་གྱི་དག་པར་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཅིང་། ཐིག་ལེ་ནི་གཙུག་ཏོར་སོགས་ནས་ཞུ་བའི་རྒྱུན་དེ་ཁ་ཡིན་པས་སྤྱིར་ཐོག་མའི་རྒྱུ་ཡིན་མོད་ ཀྱང་། ལྷ་སོ་སོའི་བསྐྱེད་ཆོག་ལ་ཐེ་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་ རབས་འགའ་ཞིག་རྒྱལ་མཆོག་དང་པོ་མངལ་སྐྱེས་སྦྱོང་བྱེད་དང་། འདི་སྒོང་སྐྱེས་སྦྱོང་བྱེད་ དེ་མངལ་སྒོང་གཉིས་སུ་དབྱེ་བའི་དོན་ཡིན་ཞེས་ཟེར་ལ། དེ་ལ་བུ་སྟོན་ཆེན་པོས་མངོན་ བརྗོད་བླ་མ་ལས། སྒོང་སྐྱེས་གླུ་ནི་མེད་པ་སྟེ། །སྒྲ་དང་སྒྲ་མིན་སྤངས་པའོ།

同樣，一些古代學者和仲巴法王也認為，將后勝王的諸尊融入未攝收的前勝王諸尊中是不妥當的。後來有些人為證成這點說："在入智慧尊時，如前誓言輪與等同"中的"如前"是指后勝王諸尊融入前勝王諸尊。這也不妥當，因為入智慧尊的方式在灌頂品等前面多處提到，尤其是在緊接前文中明確提到，所以說"如前"。 在業勝王顯現時實際上根本不需要融合，即使需要，也不可能在完全沒有融合詞句的地方指代"如前"，這個意思後面還會解釋。又有人說，前勝王時從明點生起，后勝王時從種子生起，因為種子是風的表徵，與所凈基極相符。這純粹是錯誤的原因，因為雖然所凈基可能是風，但沒有理由一定要配合向外執行的氣息，而且自身生起諸尊座墊的生物等一切都要刻意配合種子，難道這些也都只是凈化風嗎？同樣，在護輪等處也要這樣配合嗎？ 再者，如果你們認為風和種子在一切情況下都必須相配，那麼壇城勝王就一定要從種子生起，因為那裡具有所凈化的十風等一切風。總之，爲了從具有習氣的心識這一所凈基圓滿成就身語果，以因種子生起果位諸尊。詳細來說，種子是語，手印是意，面和手圓滿是身，即每一尊都配合金剛三密的清凈。 明點是從頂髻等融下的流，雖然總的來說是最初的因，但不是各別尊的生起儀軌中的因，因為是共同的。有些古代學者說，第一勝王是胎生凈化，這是卵生凈化，是胎卵二分的含義。對此，布頓大師引用《上師現說

།ཞེས་གསུངས་ པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེས་གསུང་བ་དགག་པ་སོང་ཞིང་དོན་ལ་འབྱོར་རོ། །ཡང་ཕྱིས་ཀྱི་རྣམ་ 3-296 བཤད་བྱེད་པ་མང་པོས་ལུགས་སྔ་མ་དེ་རོ་ལངས་བྱས་ནས། སྒོང་སྐྱེས་རླུང་གི་སྐྱེ་གནས་ཡིན་ ལ། རྒྱལ་མཆོག་གཉིས་པ་ཡང་རླུང་སྦྱོང་བྱེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རྒྱབ་ཏུ་མི་ལྟ་བར་གདོང་ འདེད་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱེད་འགོད་ཅིང་། དེ་ལས་ཁ་ཅིག་ཨ་བྷི་དྷ་ནའི་ལུང་དེ་སྒྲུབ་ཐབས་ཡོངས་ རྫོགས་སྒོང་སྐྱེས་སྦྱོང་བྱེད་ཡིན་མིན་ལ་སྦྱོར་ཟེར་ཏེ་ཁྱེད་རྣམས་འདོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ལྟ་ ན། རྒྱལ་མཆོག་དང་པོ་མངལ་སྐྱེས་སྦྱོང་བྱེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྦྱངས་བྱའི་གཙོ་བོ་མེ་ཁམས་ ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ། དེ་འདོད་ན་དེ་ནི་རྩ་ཐམས་ཅད་སྦྱོང་བྱེད་ཡིན་ན་རྩ་ཐམས་ ཅད་མེ་ཁམས་ཡིན་པར་ངེས་སམ་ཅི། དེས་ན་རྒྱལ་མཆོག་གཉིས་པའི་སྦྱང་བྱ་ནི་རྩ་རླུང་ཐིག་ ལེ་གསུམ་གྱིས་ཟླས་ཕྱེ་བའི་རླུང་ཡིན་གྱི། ཁམས་དྲུག་གིས་ཟླས་ཕྱེ་བའི་རླུང་ཁམས་སུ་ངེས་ འདུག་གམ་ལེགས་པར་སོམས་ཤིག སྒོང་སྐྱེས་རླུང་གི་སྐྱེ་གནས་ཅན་ནི། ཁམས་དྲུག་གམ་ བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ཚན་གྱི་རླུང་ཁམས་ཁོ་ན་ཡིན། དེ་ཡང་ཁམས་དྲུག་གི་ནང་ཚན་གྱི་འབྱུང་བཞི་ དང་། ཁམས་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ཚན་གྱི་འབྱུང་བཞི་ལ་ཁྱད་པར་མེད་དོ། །གཅིག་ཤོས་དེ་ལའང་ འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུད་སྡེ་འགྱུར་རོ་ཅོག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་བསྐྱེད་རིམ་སྒོང་སྐྱེས་སྦྱོང་ བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྟོན་བྱེད་གསལ་པོ་གཞན་ནི་མེད་ལ། གཅིག་པོ་དེ་ལ་མི་རྩི་བ་ནི་ངོ་ཚ་ མེད་ཅིང་ཁྲེལ་མེད་པས་བསྟན་པ་དཀྲུག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ན། འདི་ལ་ལུང་དང་རིགས་པས་ཅི་ ཞིག་བྱ། དེ་ལྟ་བས་ན་རང་ལུགས་ནི། གནས་འདི་ལ་ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོ་དང་བུ་སྟོན་རིན་པོ་ ཆེ་ཡང་བཞེད་པ་མཐུན་པ་ལྟར། སྒོང་སྐྱེས་སྦྱོང་བྱེད་ནི་རྟེན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བསྐྱེད་པ་ཁོ་ན་ སྟེ། འགྲེལ་ཆེན་ལས་ཀྱང་ཚངས་པའི་སྒོ་ང་དཔེར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ།། །། གསུམ་པ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དག་པ་དྲན་པ་ནི། སྐུ་བཞིའི་རྣམ་དག རྩའི་རྣམ་དག །དུས་ཀྱི་ རྣམ་དག །ཕུང་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་དག །མཚན་མའི་རྣམ་དག བཞུགས་སྟངས་ཀྱི་རྣམ་དག ། འཕྲོས་དོན་གྱི་དག་པ་གཞན་ཏེ་བདུན་ལས། དང་པོ་ནི། ལྷ་མོ་སངས་རྒྱས་རིག་མ་སོགས་ 3-297 ཏེ། མངལ་གནས་སྐྱེས་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པས། དངོས་བསྟན་སྦྱང་བྱ་ལ་སྦྱར་བ་ གཙོ་ཆེ་ཡང་དོན་གྱི་གཙོ་བོ་སྦྱངས་འབྲས་ཉིད་དེ། དཔེ་སྦྱང་བྱ་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་སྦྱངས་ འབྲས་གོ་བར་བྱེད་དོ།

布頓大師引用《上師現說》的這段話來反駁，實際上是恰當的。後來許多註釋者又重提前說，因為卵生是風的生處，第二勝王也是凈化風的緣故，不顧及前後而作正面論證。其中有些人說《阿毗達摩》的引文是用來說明修法是否完全是卵生凈化。 如果按照你們的理由，那麼第一勝王是胎生凈化，所以主要所凈應該是火大，這樣的話，如果是凈化一切脈，難道一切脈都一定是火大嗎？因此，第二勝王的所凈是由脈、風、明點三者區分的風，而不是由六界區分的風界，請好好思考。卵生的風生處只是六界或八界中的風界，而且六界中的四大和八界中的四大沒有差別。 對另一種說法也要這樣說：在所有譯出的續部中，沒有其他明確顯示生起次第是卵生凈化特徵的經文，而對唯一的這一處不予採用，這只是無慚無愧地擾亂教法而已，對此何須引經據典？因此，我們的觀點如遍智者和布頓仁波切一致認為，卵生凈化僅指生起所依壇城，因為大疏中也以梵天卵為比喻。 第三，憶念諸尊的清凈：分為四身清凈、脈清凈、時清凈、蘊界清凈、相清凈、坐勢清凈和其他引申的清凈七種。第一，如佛母明妃等，雖然說"如同胎位出生"主要是直接配合所凈，但實質重點是凈化的果，即依所凈為例來理解凈化的果。

།དེ་ཡང་མངལ་ན་གནས་པ་དང་། བཙས་ཟིན་པའི་གནས་སྐབས་ བསྡོམས་པ་སྐུ་བཞི་དང་སྦྱར་བའི་དག་པ་ནི། ལྷ་མོ་དུ་བ་མ་ལ་སོགས་པ་བརྒྱད་དང་། སངས་ རྒྱས་དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། སྒྲོལ་མ་ལ་སོགས་པའི་རིག་མ་བཞི་དང་། དཔག་ བསམ་གྱི་ཤིང་དང་། བཅས་པའི་སྒྲས་དུང་གཎྜི་ནོར་བུ་སྟེ་རྡོ་རྗེ་བཞི་དང་། བུམ་པ་བཅུ་ རྣམས་དང་བཅས་པ་རྣམས་རྒྱལ་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་དག་པའི་སྐུའོ། །གཙོ་བོ་ནི་ཁྱབ་བྱེད་ ཡིན་ཡང་བཅས་པ་ཞེས་པའི་ཚིག་གིས་གཙོ་བོ་ཉིད་འཁོར་དེ་རྣམས་དང་བཅས་པ་ཞེས་པར་ གོ་ནུས་སོ། ཁྲོ་བོའི་དབང་པོ་བགེགས་མཐར་བྱེད་ལ་སོགས་པ་ཡུམ་དང་བཅས་པ་དང་། ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲུག་དང་། རོ་ཡི་ཞེས་པ་དྲུག་གི་དོན་ཏེ། རྡོ་ རྗེ་མ་དྲུག་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ་ཉིད་དོ། །གསུང་དཀྱིལ་གྱི་ཙརྩི་ཀཱ་ལ་སོགས་པ་རྣལ་འབྱོར་མ་ བརྒྱད་ཐབས་དང་བཅས་ཤིང་། འཁོར་གྱིས་བསྐོར་བ་རྣམས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་ སྐུའོ། །སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་སྒོ་སྲུངས་ཤིང་རྟ་ལ་གནས་པའི་དབྱུག་སྔོན་འོད་ཟེར་ཅན་མ་ལ་སོགས་ པ་ཁྲོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་རྣམས་དང་། བདེན་བྲལ་ལ་སོགས་པ་ལྷ་ཆེན་པོར་གྲགས་པ་ཉི་མའི་ བརྡས་བསྟན་པའི་བཅུ་གཉིས་པོ་འཁོར་བཅས་རྣམས་དང་། ཀླུ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་དང་། རབ་ གཏུམ་མ་རྣམས་དང་། མ་ངེས་པའི་འབྱུང་པོའི་འཁོར་དང་བཅས་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ སྤྲུལ་པའི་སྐུའོ། །འདིར་ཀླུ་བརྒྱད་ཅེས་གསུངས་པ། སྟེང་འོག་གི་ཀླུ་འགོག་པའི་དོན་མ་ཡིན་ མོད། བརྒྱད་པོ་གཙོ་ཆེ་བའི་དོན་དུ་བྱས་པའོ། དེས་ན་མངལ་དུ་གནས་པ་དག་པའི་སྐུ། བཙས་ནས་སོ་སྐྱེས་ཀྱི་བར་དུ་ཆོས་སྐུ། དེ་ནས་སླར་ཡང་སོ་ལྷུང་གི་བར་དུ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་སྐུ། སླར་སོ་སྐྱེས་པ་ནས་འཆི་བའི་བར་དུ་སྤྲུལ་སྐུ་སྟེ། རིམ་པས་བདེ་བས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ 3-298 པའི་མངོན་ཤེས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང་། མཚན་འཛིན་ཤས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་དང་། ངག་ གསལ་བར་བརྗོད་པའི་ཐོག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་ལ་འཇུག་ཅིང་རིགས་ བརྒྱུད་བསྐྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ།

這是將胎位和出生后的階段結合配合四身的清凈：八位天女如煙女等，佛如不空成就等，四明妃如度母等，如意樹，以及"和"字所表示的法螺、金剛鈴、寶珠即四金剛，及十寶瓶等，這些是佛陀清凈身。雖然主尊是遍主，但通過"和"字可以理解為主尊與這些眷屬相俱。 忿怒主除障等及其佛母，金剛手等六位菩薩，以及"肉"字所表示的六位，六金剛女是法身本身。語壇城的遮止迦等八位瑜伽母及方便，以及眷屬圍繞，是圓滿受用身。身壇城的門護，乘車的青杖光明母等忿怒尊父母，以及無實等著名大天，以日輪表示的十二位及其眷屬，八龍王，極暴母眾，以及不定的部多眷屬等是佛陀化身。 此處說"八龍"，並非排除上下諸龍，而是說這八位最為主要。因此，住胎時是清凈身，出生到長牙期間是法身，此後到再次掉牙期間是受用身，再次長牙到死亡期間是化身。這是因為依次具有樂所加持的神通，執相輕微，開始清晰言說，以及從事各種事業和延續種姓等的緣故。

།དེ་དག་སྦྱོང་བྱེད་ལ་རིམ་པ་བཞིན་བདེ་ཆེན་འཁོར་ལོ་ དང་། ཐུགས་དང་གསུང་དང་སྐུའི་ལྷ་རྣམས་སྦྱར་བ་སྟེ། འཁོར་བ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་སྲིད་རྣམ་པར་ དག་པ་དོན་དམ་ཆོས་དབྱིངས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་མཉམ་སྦྱོར་བདེ་བ་ ཆེན་པོས་ཤེས་བྱ་ཕུང་ཁམས་དང་། ཕར་ཕྱིན་བཅུ་ལ་ཐབས་ཤེས་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་དང་། རྡོ་རྗེ་བཞི་ རྣམས་མཁྱེན་པ་སྟེ། བདེ་བས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་བདེ་ཆེན་འཁོར་ལོ་དག་པའི་སྐུ་ དང་། ཡུལ་དབང་བྱ་བྱེད་ལས་གསུམ་སོགས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཆོས་སྐུ་ཐུགས་ དཀྱིལ་གྱི་ལྷ་དང་། བརྒྱ་དང་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞིའི་ལྟེ་བའི་རླུང་རྣམ་པར་དག་པའི་རང་བཞིན་ གཞོམ་མེད་ཀྱི་སྒྲ་དབྱངས་ལོངས་སྐུ་ནི་གསུང་དཀྱིལ་གྱི་ལྷ་དང་། ས་འོག་ས་སྟེང་ས་བླར་ གང་འདུལ་གྱི་སྤྲུལ་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བའི་སྤྲུལ་སྐུ་ནི་སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་ལྷའི་རྣམ་དག་གོ ། ཡང་ རྒྱལ་བའི་སྐུ་བཞིའི་དབྱེ་བ་ཕྱི་རོལ་གསུང་དང་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དག་པ་གཅིག་དང་། ནང་ ཐུགས་དཀྱིལ་ཁོ་ན་ལ་སྦྱར་བ་སྟེ། རིམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཞིང་། མངལ་སྐྱེས་རྣམས་མངལ་ དུ་གནས་པ་ལ་སྐུ་བཞིའི་དག་པ་ཆ་ཚང་གཅིག་དང་། བཙས་ནས་མ་ཤིའི་བར་ལ་སྐུ་བཞིའི་ དག་པ་ཆ་ཚང་གཅིག་སྟེ། མངལ་སྐྱེས་ཀྱི་ཚེ་གཅིག་ལ་དག་པ་ཕྲུགས་གཉིས་ཡོད་པ་བཞིན་ དུ་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་རྫོགས་ལ་ཡང་སྐུ་བཞིའི་དག་པ་ཕྲུགས་གཉིས་སོ། །དེ་ཡང་ནང་ལེ་ ལས་འབྱུང་བ་ལྟར་མའི་མངལ་དུ་དཀར་དམར་སེམས་གསུམ་འདྲེས་ཤིང་། ཕུང་ཁམས་ཀྱི་ དབྱེ་བ་རགས་པ་མ་ཐོབ་པའི་སྐབས་དེ་རྣམ་ཤེས་བདེ་བའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དག་པའི་སྐུའམ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སྐུས་དག་པ་དང་། དེ་ནས་ཕུང་ཁམས་བཅུའི་དབྱེ་བ་ རགས་པ་གྲུབ་པ་ནི་ཆོས་སྐུ་དང་། དེ་ནས་དབང་པོ་ཡུལ་བཅས་གྲུབ་པ་ནི་ལོངས་སྐུ་དང་། དེ་ 3-299 ནས་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་རིམ་གྱིས་གྲུབ་སྟེ། བཙའ་བའི་དུས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ནི་སྤྲུལ་སྐུས་དག་ པའོ། །རྒྱུ་མཚན་རིམ་པ་བཞིན་བདེ་བ་ཉིད་དང་ཕུང་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་སྤངས་པ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པ་དང་། བྱ་བྱེད་རྣམ་རྟོག་དུ་མའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འདྲ་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ ནས་བཞག་གོ །

這些凈化依次配合大樂輪及意、語、身諸尊。輪迴眾生的生有清凈即勝義法界佛智，主尊父母雙運大樂了知蘊界所知及以方便智慧分別的十度，以及四金剛的智，即以樂了知一切所知是大樂輪清凈身。 遠離境、根、作用、作者、業三等一切戲論的法身是意壇城諸尊。一百六十四臍輪風清凈本性不壞聲音受用身是語壇城諸尊。在地下、地上、空中隨機調伏的種種化現化身是身壇城諸尊的清凈。 又佛四身的區分，外在語和身壇城清凈為一，內在僅配合意壇城，成為兩個次第。胎生者在胎中有一套完整的四身清凈，從出生到死亡期間又有一套完整的四身清凈，如同胎生者一生中有兩套清凈，圓滿壇城也有兩套四身清凈。 如內續所說，在母胎中白紅心三者混合，未得粗分蘊界差別時，是識的樂住階段，故以清凈身或俱生身清凈。此後成就粗分十蘊界差別是法身，此後成就根及境是受用身，此後聲等漸次成就，直至出生時是化身清凈。 理由依次是：因為是樂本身、遠離蘊界分別、是受用之基、成為多種能所分別之因，故從相似性而安立。

དེ་ལ་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་ལྷ་མོ་ནུས་མ་རྣམས་དང་། སོགས་ཀྱི་ སྒྲས་རྡོ་རྗེ་བཞི་དང་། བུམ་པ་རྣམས་ཡིན་ལ་འདི་རྣམས་རྒྱལ་བའི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སྐུའི་ དག་པ་ཡིན་ཏེ། དཀྱིལ་འཁོར་སྙིང་པོ་བདེ་ཆེན་འཁོར་ལོའི་ཡང་དབུས་གཙོ་བོའི་པདྨ་ལ་ བསྐོར་བ་རྣམས་ནི། དོན་དམ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་བདེ་ཆེན་ཉིད་རྡོ་རྗེ་བཞི་དང་ཕར་ཕྱིན་ སོགས་གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་འཆར་བ་མཚོན་པའི་ཕྱིར་དང་། མངལ་གྱི་ གནས་སྐབས་དང་པོ་དེ་ན་རྩ་རླུང་ཁམས་དབང་པོ་སོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་ཕྲ་མོའི་ཚུལ་ གྱིས་གནས་པ་དང་མཚུངས་པས་སོ། །དོན་གྲུབ་སོགས་སངས་རྒྱས་བཞི་དང་། སོགས་ཀྱི་ སྒྲས་ཡུམ་བཞི་ནི་ཕུང་ཁམས་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བ་གཟིགས་ པའི་ཆོས་སྐུས་དག་པ་སྟེ། མངལ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཕུང་ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རགས་པ་གྲུབ་ ཅིང་། འབུར་པོ་ལྔར་དོད་པ་དང་མཚུངས་པའི་སྒོ་ནས་དག་པའོ། །རྡོ་རྗེ་མ་དྲུག་དང་སོགས་ པའི་སྒྲས་སེམས་དཔའ་དྲུག་ནི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་མཚན་དཔེ་ཅན་གྱིས་ཟག་མེད་ཀྱི་འདོད་ཡོན་ ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ལོངས་སྐུས་མཚོན་ནས་མངལ་དུ་ཡུལ་ལྔའི་ནུས་པ་དང་དབང་པོ་ལྔ་རྣམ་ པར་དག་པའོ། །སྒོ་སྐྱོང་གི་ཁྲོ་བོ་བཞིའམ་ལྔ་ཡུམ་དང་བཅས་པ་དག་ནི། འཕྲིན་ལས་སྣ་ ཚོགས་པའི་སྒོ་ནས་འགྲོ་བའི་དོན་སྤྱོད་པ་སྤྲུལ་བའི་སྐུ་མཚོན་ཅིང་། མངལ་དུ་ཚིགས་ཆེན་ བཅུ་གཉིས་སོགས་དང་། སྐྲ་དང་བ་སྤུ་སོགས་འགྲུབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེ་དག་ནི་ དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྙིང་པོ་ཐུགས་དཀྱིལ་ཁོ་ན་ལ་སྐུ་བཞི་སྤྱོད་ཚུལ་ལོ། །ཡང་ནང་ལེ་ལས་ འབྱུང་བ་ལྟར་བཤད་ན། བྱིས་པ་བཙས་མ་ཐག་ཏུ་རླུང་རྒྱུ་བའི་ཐོག་མར་དབུ་མ་ལས་ང་དྲུག་ 3-300 རྐང་བཅས་འབབ་ཅིང་། དེས་རླུང་གཞན་ཐམས་ཅད་སད་པར་བྱེད་པ་ནི། ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ་ ཡུལ་ཤེས་བྱ་རྣམས། རིག་པའི་ནུས་པ་ཐོབ་པ་ལ་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་སོ་སྐྱེ་བའི་ བར་ནི་ཆོས་སྐུ་སྟེ། ཆོས་སྐུ་བརྗོད་བྲལ་དང་། འདི་ཚིག་མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་སོ་ ལྷུང་བའི་བར་ལོ་བརྒྱད་ནི་ལོངས་སྐུ་སྟེ། སྤྱིར་ལོངས་སྤྱོད་ཡུལ་ལྔ་རིག་པ་དང་། སྒོས་སུ་ཟས་ ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཐོག་མ་ཤར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་ལྷུང་བ་ནས་འཆི་བའི་མཐར་ཐུག་པ་སྤྲུལ་ སྐུ་སྟེ། ཐོག་མའི་དག་པ་དང་འདྲ་བར་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་རོ།

在此，導師世尊與眷屬天女能母等眾，其中"等"字所包含的是四金剛和寶瓶等，這些是佛陀俱生身的清凈相。在壇城心要大樂輪的中央主尊蓮花周圍的諸尊，是爲了表示勝義俱生大樂本身以四金剛和波羅蜜多等基道果的一切形相顯現，這與胎位最初時脈、氣、界、根等一切的微細種子狀態相應。 不空成就等四佛與"等"字所含的四佛母，是以法身清凈，證見一切蘊界等諸法自性光明，這與胎位時粗分蘊界形成並顯現五個隆起相應而清凈。六金剛女與"等"字所含的六菩薩，是以具相好的智慧身受用無漏妙欲的報身表示，與胎中五境之力和五根清凈相應。 守門忿怒尊四或五尊及其佛母們，表示以種種事業利益眾生的化身，與胎中十二大關節等及毛髮等形成清凈相應。這些是唯就壇城心要心輪而言的四身運作方式。 又若依內續所說來解釋：嬰兒剛出生時，氣息開始執行之初，從中脈降下五十六支，由此喚醒一切其他氣息，這是俱生身，因為一切所知境開始趨向獲得覺知的力量。從此至長牙齒期間是法身，因為如同法身離言，此時言語不清。從此至掉牙期間八年是報身，因為總的能領受五境，特別是開始享用食物。從掉牙直至臨終是化身，因為如同最初的清凈相，有種種事業。

།ཡང་ཐུགས་དཀྱིལ་གྱི་ ཕྱི་རོལ་གསུང་འཁོར་དུ་ཙ་མུཎྜ་སོགས་ལྷ་མོ་བརྒྱད་འཁོར་བཅས་ནི། དག་པ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་སྐུ་ སྟེ། མ་མོ་འདི་རྣམས་འདོད་པའི་དགའ་བ་ལྷག་པར་སྤྱོད་པ་དང་ཚུལ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དང་། བཙས་མ་ཐག་དབུ་མའི་དབུགས་འབབ་པ་{མེད་[ཡང་]ནང་གི་ཐིག་ལེའི་བདེ་བ་སྐུལ་བྱེད་ ཡིན་ཅིང་འདིས་དེ་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐུ་འཁོར་གྱི་ལྷ་ཆེན་བཅུ་གཉིས་འཁོར་བཅས་དང་། སྒོ་སྐྱོང་རྣམས་ཕྱི་ནང་གི་ཡུལ་དང་དུས་ཀྱི་དབྱེ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་དང་། གཙོ་འཁོར་དང་བྱ་བྱེད་ ལས་གསུམ་སོགས་ཆོས་སྣ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་རོ་མཉམ་དུ་གཟིགས་པ་མཚོན་པའི་ཕྱིར་ ཆོས་སྐུ་སྟེ། བཙས་ནས་སོ་མ་སྐྱེས་བར་དུ་མིག་སོགས་དབང་པོ་རྣམས་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་ གྱི་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་ལ་འཇུག་ཀྱང་བླང་དོར་གྱི་རྟོག་པ་ཤས་ཆུང་བ་དེ་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། གདེངས་ཅན་རིགས་ཏེ་ཀླུ་བཅུ་པོ་རྣམས་ནི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀླུ་རྣམས་རྡོ་རྗེའི་ས་གཞི་ནས་ གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་བར་དུ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་རྩེ་ཞིང་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་ རྣམ་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་སྟེ། བྱིས་པ་སོ་སྐྱེས་ནས་སོ་མ་ལྷུང་གི་བར་ ཡང་སྣ་ཚོགས་པའི་རྩེད་མོའི་རོལ་པ་དང་བཅས་པ་དེ་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་གཏུམ་མོ་ རྣམས་ནི་དུར་ཁྲོད་དུ་གནས་ཤིང་། ཁྲོ་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སྟོན་པས་ ན་འཁོར་བར་གནས་ནས་གང་ལ་གང་འདུལ་གྱི་འགྲོ་དོན་མཛད་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་མཚོན་པར་ 3-301 འགྱུར་ཏེ། གཞོན་ནུ་སོ་ལྷུང་ཞིང་བརྗེས་ནས་ཚེའི་མཐར་གཏུགས་པའི་བར་གནས་ལུས་ ལོངས་སྤྱོད་བྱ་བྱེད་མ་ངེས་པ་འབྱུང་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་ གྱི་སླད་དུའོ་ཞེས་པ་ནི་གསུང་དང་སྐུའི་ལྷ་ཚོགས་འདི་དག་ཐུགས་དཀྱིལ་གྱི་ལྷ་རྣམས་དང་ངོ་ བོ་གཅིག་པ་ཡིན་ཀྱང་། འཇིག་རྟེན་ལྷའི་གཟུགས་སུ་སྣ་ཚོགས་སུ་འབྱུང་བ་ནི། དེ་དང་དེས་ འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུའོ། །ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་ལ། འདིར་དག་པ་རིམ་པ་གཉིས་ སུ་མཛད་པ་ནི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ཞེས་པའང་ངག་ལུས་ལ་བསྡུས་ཏེ། ལུས་སེམས་གཉིས་ སུ་འདུ་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཐུགས་དཀྱིལ་ལ་དག་པ་ཚར་གཅིག་དང་། ལུས་ཀྱི་ཆོས་ཕྱི་མ་གཉིས་ལ་དག་པ་ཚར་གཅིག་མཛད་པ་ཡིན་ལ། དག་པ་སྔོན་མ་ནི་སྐུ་ གསུང་ཐུགས་བདེ་ཆེན་བཞི་པོ་ལ་སྐུ་བཞི་དང་རྡོ་རྗེ་བཞི་བྲང་ཐད་དུ་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ།

又於心輪外圍的語輪中，遮文荼等八天女及眷屬，是清凈俱生身，因為這些空行母特別受用欲樂相應，且與初生時雖無中脈氣息下降，但能激發內明點之樂，並由此清凈之故。 身輪的十二大天及眷屬和守門尊，表示證見外內境及時分的種種差別、主從及作業三業等一切諸法平等，故為法身。這是爲了清凈從出生至未生牙期間，雖諸根如眼等趣入色等種種境相，但取捨分別較少的階段。 具髻部族即十龍王等，是圓滿報身，因為與世間諸龍從金剛地基直至他化自在天以種種神變遊戲受用相類似。這是爲了清凈從生牙至未掉牙期間伴隨種種遊戲的階段。 諸極暴怒母居於尸林，示現忿怒貪慾等種種行為，故表示住于輪迴中隨機調伏眾生利益的化身。這是爲了清凈從少年掉牙更換直至壽終期間，所生起的處所、身體、受用、作為不定的階段。 "為利一切眾生"之句，是說這些語輪和身輪的天眾雖與心輪諸尊本性為一，但現為世間天眾種種形相，是爲了調伏彼等眾生。此處作二種清凈，是將身語意三者中的語攝於身，依身心二者而言，於心法在心輪作一次清凈，于身法在後二輪作一次清凈。前面的清凈是將身語意大樂四者配於四身，並於胸前配以四金剛。

ལྟར་ན་སྐུ་བཞིའི་དག་པ་འདི་ནི་དག་སྦྱོར་གྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་ལ། དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བསྐྱེད་ རིམ་གྱི་བཤད་པ་བྱེད་པའི་བོད་རྣམས་ཀྱིས་འགྲེལ་པའི་དངོས་བསྟན་རགས་བཤད་ཙམ་དེ། ཐམས་ཅད་དུ་གཅིག་ལ་གཅིག་གིས་སྐྱོར་ཟློས་བྱེད་པའི་ཚིག་ཙམ་ལ་ཞེན་པ་ལས་རྒྱུ་མཚན་ ངེས་ཅན་བཤད་པ་མ་མཐོང་ནས་འདིར་གསལ་བར་བཤད་པའོ། །སྐུ་ཡི་རྡོ་རྗེ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་ པའི་སྐུ་ནི་ཟུང་དུ་འགྱུར་ཏེ་གཟུགས་ནི་རྫོགས་པའི་སླད་དུའོ། །གསུང་གི་རྡོ་རྗེ་དང་ནི་ཆོས་ཀྱི་ སྐུ་ཡང་ཟུང་དུ་འགྱུར་ཏེ་ཆོས་ཉིད་བསྟན་པའི་དོན་དུའོ། །ཐུགས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་ སྐུ་ཡང་ཟུང་དུ་འགྱུར་ཏེ་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་ནི་བྱེད་པ་པོ། ཡེ་ཤེས་དང་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ དག་ཟུང་དུ་འགྱུར་ཏེ་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་ཐར་པ་སྟེར་བ་ཉིད། ཅེས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་ གཞག་སྤྱིར་བཏང་ལ་སྐུ་རྡོ་རྗེ་སྤྲུལ་སྐུ། གསུང་ལོངས་སྐུ། ཐུགས་ཆོས་སྐུ། ཡེ་ཤེས་ལྷན་ཅིག་ སྐྱེས་པའི་སྐུར་འཇོག་ཀྱང་འདིར་དམིགས་གསལ་གྱི་ཚུལ་དུ་ཕན་ཚུན་གདོད་ནས་རྒྱས་ བཏབ་པའི་རྣམ་གཞག་བྱ་སྟེ། མངལ་དུ་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་རྫོགས་པ་སྐུ་རྡོ་རྗེའི་རིགས་ 3-302 ལ་རྣམ་ཤེས་ཁུ་ཁྲག་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་བདེ་ཆེན་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སྐུ་ཟུང་འབྲེལ་ དུ་རྒྱས་འདེབས་ཤིང་། འབྲས་དུས་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོ་མཚན་དཔེའི་སྐུ་གཞལ་མེད་ ཁང་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བའི་རང་བཞིན་ལས་གྲུབ་པའི་ ཕྱིར། དེ་ལམ་དུ་བྱེད་པ། རྟེན་གཞལ་ཡས་ཁང་སྐུ་ལ་བརྟེན་པ་ལྷ་ཁ་སྦྱོར་གྱི་སྐུ་ཅན་ལྷན་ཅིག་ སྐྱེས་པ་མི་འབྲལ་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་པ་དང་། བརྟེན་པ་ལྷ་ཉིད་ཀྱང་རྒྱུ་ཐབས་ཤེས་ཉི་ཟླ་ ལས་བྱུང་བ་སྐུ་དང་། འབྲས་བུ་ཐབས་ཤེས་ཁ་སྦྱོར་གྱི་ལྷ་ཡིན་པས་བདེ་བ་སྟེ་སྐུ་དང་བདེ་ ཆེན་མི་འབྲལ་བ་མཚོན་ཏེ། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་གི་དག་པའོ། །བྱིས་པ་བཙས་ནས་སོ་ སྐྱེས་པའི་བར་རང་བཞིན་རླུང་འབབ་ཅིང་། རྣམ་འགྱུར་ངག་གི་བརྗོད་པ་དང་པོར་འབྱུང་ བའི་སྐབས་ཡིན་པས་གསུང་རྡོ་རྗེའི་འདྲ་མཚུངས་ཀྱང་ཡིན་ལ། ཤེས་པ་གསལ་ལ་རྟོག་མེད་ ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྐུ་དང་མཐུན་ནོ།

如是，此四身清凈是清凈瑜伽的主要內容。西藏諸解釋時輪生起次第者，僅作註釋文的粗略直接解說，處處互相重複引用文句，未見確定理由的解釋，故此處明確闡述。 身金剛與俱生身成為雙運，為圓滿色身之故。語金剛與法身亦成雙運，為宣說法性之故。意與圓滿報身亦成雙運，為作一切眾生利益之事業者。智慧與化身成雙運，即是賜予諸有情解脫。 此句義為：雖然一般安立身金剛為化身、語為報身、意為法身、智慧為俱生身，但此處作為特殊方式，建立互相本初印持的安立。在胎中，諸嬰兒身體圓滿屬身金剛種類，而識被精血加持屬大樂俱生身，二者印持為雙運。果位時壇城輪相好身、宮殿、供養等一切皆由不變樂的自性所成，故於道位修持時，所依宮殿為身，能依諸尊具雙運身的俱生不離而趣入。能依諸尊亦從因位方便智慧日月而生為身，果位方便智慧雙運尊故為樂，表示身與大樂不離，此為壇城王勝清凈。 從嬰兒出生至生牙期間，自然氣息流動，且最初出現語言表達的階段，故與語金剛相類，且因覺知明晰而分別較少，故與法身相順。

།འབྲས་བུ་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་སྟོང་ཉིད་གཟིགས་པའི་ཡེ་ ཤེས་དེ་ཀས་ཇི་སྙེད་པ་མཐའ་དག་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་མ་ལུས་པ་བསྐོར་ བས་ན། ཆོས་སྐུའི་རང་བཞིན་ལས་གསུང་གི་སྣང་བ་འབྱུང་བས། གསུང་དང་ཆོས་སྐུ་རོ་ མཉམ་ཟུང་འབྲེལ་ཏེ། ཆོས་སྐུས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པ་བཞིན་གསུང་གིས་སྟོན་པའི་ཕྱིར། །དེ་ གཉིས་དང་མཚུངས་པར་བསྐྱེད་རིམ་ལ་ཡང་ཞུ་བ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་གླུས་བསྐུལ་ནས། ངག་ རླུང་རྣམ་པར་དག་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། ལས་རྒྱལ་མཆོག་གི་དག་པའོ། །བྱིས་པ་ གཞོན་ནུར་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ནང་དུ་ཐིག་ལེ་གཡོ་བ་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་དང་། ངག་གི་སྨྲ་ བརྗོད་ལྷག་པར་གསལ་བ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་ཟུང་འབྲེལ་དང་། འབྲས་བུ་ངག་རླུང་རྣམ་ པར་དག་པའི་ལོངས་སྐུ་མཚན་དཔེ་ཅན་གྱི་སྐུ་དཀྱིལ་འཁོར་དང་བཅས་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ དེས་ཐུགས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའམ། དེ་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ བཞིན་དུ་སྐབས་འདིར་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བགྲོད་པ་སྤྱི་བོ་ནས་ནོར་བུའི་བར་དུ་དགའ་བ་བཅུ་ 3-303 དྲུག་གི་རིམ་པས་འོངས་པའི་བདེ་བ་དེ། ལྷ་སྐུ་གསལ་སྟོང་དེ་དང་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། ཉམས་སུ་མྱོང་བྱ་ཞུ་བདེ་ནི་ཐུགས་དང་། མྱོང་བ་པོ་ལྷ་སྐུ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་སྟེ་ཐིག་ ལེའི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །གཞོན་ནུ་དེ་ཉིད་ལང་ཚོའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་ནས་ཁུ་བ་འཕོ་བའི་ གནས་སྐབས་ཡེ་ཤེས་དང་བུ་དང་བུ་མོ་སྤྲོ་བ་དང་། བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་ལ་འཇུག་པའི་ཆ་ནས་ སྤྲུལ་སྐུ་དང་མཚུངས་ཏེ། རྫོགས་རིམ་མཐར་ཐུག་དང་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་སུ་མི་འགྱུར་ བའི་བདེ་བ་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་དང་། དེ་ལས་རྡོ་རྗེ་སྤྲོ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་འབྱུང་བ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ ཟུང་འཇུག་ཏུ་གནས་པ་བཞིན་དུ། འདིར་ཡང་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཤེས་པ། མས་ བརྟན་གྱི་དགའ་བ་བཅུ་དྲུག་དང་། རྡོ་རྗེ་སྤྲོ་བའི་མོས་པ་བྱེད་པའོ། །ཕྱི་མ་མི་འགྱུར་བའི་ལམ་ འདི་ནི་ཐར་བ་མཆོག་གི་ལམ་དངོས་ཡིན་པས་ཐར་པ་སྟེར་བ་ཉིད་ཅེས་སོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ བསྐྱེད་རིམ་གྱི་སྐབས། མངོན་བྱང་ལྔ་ལས་བདེ་ཆེན་འཁོར་ལོ་བསྐྱེད་པ་དང་། དབྱངས་ གསལ་ལས་ཐུགས་དཀྱིལ་བསྐྱེད་པ་དང་། ཐུན་ཚོད་དང་དབྱུ་གུའི་དག་པ་ཐུགས་ལས་ གསུང་གི་རྣལ་འབྱོར་མ་ལོངས་སྐུ་བསྐྱེད་པ་དང་། གཙོ་བོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་འཕྲུལ་ལས་སྐུ་ དཀྱིལ་གྱི་ལྷ་རྣམས་སྤྲུལ་ཏེ། ལྷ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐར་པ་སྟེར་བའི་ སླད་དུ་སྤྲུལ་པའོ།

果位意金剛見空性的智慧，由於能見一切所知，故轉無餘法輪，從法身自性中生起語的顯現，故語與法身平等雙運，因為如法身所證，由語宣說。與此二者相應，在生起次第中也是從融化法身中以歌召請，而放射語氣清凈的壇城，此為事業王勝清凈。 嬰兒成為少年階段，內在明點運動是意金剛，語言表達特別明顯是圓滿報身雙運。果位語氣清凈的報身具相好身及壇城極為明顯，以此體驗意不分別的樂，或如彼二者本性為一般，此階段也是菩提道從頂至寶珠以十六喜的次第而來的樂，與明空天身雙運，故所體驗的融樂是意，能體驗者天身是圓滿報身，此為明點瑜伽。 當少年獲得青春期后，精液流動階段是智慧，化現子女及趣入種種事業方面與化身相應。如同圓滿次第究竟與果位階段中不變樂智慧金剛，與從彼放射金剛壇城的化身安住為雙運般，此處也是體驗樂的意識與下穩固的十六喜，以及作金剛放射的勝解。後者不變道是真實解脫勝道，故說"賜予解脫"。 又有些人說生起次第時，從五現證生起大樂輪，從元音輔音生起心輪，從時分與杵的清凈，從意生起語的空行母報身，從主尊智慧的幻化中化現身輪諸尊，一切天眾皆為賜予眾生解脫而化現。

།ཞེས་ཀྱང་འཆད་དེ་འགལ་བ་རང་ཆེར་མི་འདུག་མོད། གནད་ཀྱི་འགངས་ ཆུང་ངོ་།། །། གཉིས་པ་རྩའི་རྣམ་དག་ནི། བུམ་པ་རྣམས་དང་དུ་བ་ལ་སོགས་བརྒྱད་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ སྙིང་གར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་འགྱུར། རིག་མ་རྣམས་དང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་མགོ་ བོར་རྩིབས་བཅུ་དྲུག་པ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པར་རབ་ཏུ་གྲགས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ སོགས་ཉིས་འགྱུར་མི་བདག་རྣམས་ཀྱིས་མགྲིན་པར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་འཁོར་ལོར་ འགྱུར། འཇིགས་མ་ལ་སོགས་ནོར་ནི་གདེངས་ཅན་དག་གིས་བསྒྱུར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ལྟེ་བ་ 3-304 སྤྲུལ་པའི་འཁོར་ལོར་འགྱུར། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ལས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལག་པ་རྐང་པའི་ཚིགས་ ལ་དགུ་བཅུ་དུས་ཀྱིས་བསྣུན་པ་སྟེ། ཀླུ་དང་གཏུམ་མོ་མི་ཡི་བདག་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སོར་མོའི་ ཚིགས་ཀྱི་མཚམས་ལ་བྱ་བ་ཞེས་བྱར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། བུམ་པ་བརྒྱད་ནི་སྙིང་ གའི་རྩ་བརྒྱད་དང་། ལྷ་མོ་བརྒྱད་ཀྱང་སྙིང་གའི་རྩ་བརྒྱད་དག་པར་གསུངས་ན། དག་པ་ ཚར་གཉིས་ཡིན་ནམ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། བུམ་པ་དང་ནུས་མ་ཐབས་ཤེས་སུ་སྦྱར་བའི་དག་ པའོ། །སྙིང་ག་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཞེས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་དག་པའོ། །རིག་མ་ཡུམ་བཞི་དང་ སངས་རྒྱས་བཞི་པོ་སྟེ། བརྒྱད་ལ་ཕན་ཚུན་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱེ་བས་བཅུ་དྲུག་ ནི་མགོ་བོ་སྟེ། སྨིན་མཚམས་སམ་སྤྱི་བོའི་འཁོར་ལོའི་རྩིབས་རྩ་འདབ་བཅུ་དྲུག་པ་རྣམ་པར་ དག་པ་སྟེ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཞེས་པ་ནི་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་འཁོར་ལོ་ཞེས་པ་དང་དོན་འདྲའོ། ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲུག་དང་སོགས་ཁོངས་ནས་རྡོ་རྗེ་མ་དྲུག་དང་ཁྲོ་བོ་བཞི་དེ་ལྟར་ལྷ་ བཅུ་དྲུག་པོ་ལ་ཐབས་ཤེས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཉིས་འགྱུར་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ནི། མགྲིན་པ་ལོངས་ སྤྱོད་འཁོར་ལོའི་རྩ་འདབ་སོ་གཉིས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །འཇིགས་མ་ལ་སོགས་པ་བརྒྱད་ བརྒྱད་དྲུག་ཅུ་རེ་བཞིའི་རྣལ་འབྱོར་མ་རྣམས་ལྟེ་བ་སྤྲུལ་པའི་འཁོར་ལོའི་རྩ་འདབ་དྲུག་ཅུ་རྩ་ བཞི་དག་པའོ། །ལག་པ་དང་རྐང་པའི་ཚིགས་ཆེན་བཅུ་གཉིས་པོ་རྣམས་ལ་ཡོད་པའི་ལས་ ཀྱི་འཁོར་ལོ་འདབ་མ་ཉེར་བརྒྱད་པའི་རྩ་འཁོར་ལ་ལྟེ་བར་རྩ་ཕྱི་ནང་གཉིས་རེ་སྟེ་རྩ་སུམ་ཅུ་ སུམ་ཅུ་ཡོད་པ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། ལྷ་ཆེན་བཅུ་གཉིས་འཁོར་བཅས་ཏེ། དགུ་བཅུ་ ཐམ་པ་དུས་ཏེ་བཞིས་བསྒྱུར་བས་རྩ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་དག་པའོ།

如是解釋，雖無太大矛盾，但要點不夠重要。 第二，脈的清凈：八寶瓶及煙等八者，於心間成為法輪。諸明妃及佛陀于頭部成為十六輻俱生輪而廣聞。菩薩等二倍人主等於喉間成為圓滿受用輪。怖母等寶及具髻等所轉者，于臍成為化現輪。諸天之業輪于手足關節，九十由時所擊。龍及猛火人主等於指關節間成為事業。 如是所說，八寶瓶是心間八脈，八天女也說是心間八脈清凈，若想此是兩次清凈否？非也。寶瓶與能母配為方便智慧的清凈。心間法輪即是法身清凈。四明妃與四佛，八者互相分為雙運父母二二，成十六，即頭部，即眉間或頂輪十六輻支分脈清凈。俱生即與大樂輪義同。 六菩薩及"等"字所含六金剛女和四忿怒尊，如是十六尊以方便智慧分類成二倍三十二，是喉部受用輪三十二支分脈清凈。怖母等八八六十四瑜伽母，是臍部化現輪六十四支分脈清凈。手足十二大關節中的業輪二十八葉脈輪，于中心有內外二脈各三十，清凈諸脈。十二大天及眷屬九十由時乘四，清凈三百六十脈。

།ཀླུ་བརྒྱད་དང་གཏུམ་མོ་ བརྒྱད་དེ་བཅུ་དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡབ་ཡུམ་ལུས་བསམ་གྱིས་ཕྱེ་བ་སོ་གཉིས་པོ་རྣམས་བྱ་བའི་ འཁོར་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་རྐང་ལག་གི་སོར་མོའི་ཚིགས་ཀྱི་རྩ་འཁོར་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། ལག་སོར་གྱི་རྩ་འཁོར་སུམ་ཅུ་དང་རྐང་སོར་གྱི་རྩ་འཁོར་སུམ་ཅུ་སྟེ། སུམ་ཅུ་པོ་ཚན་རེ་རེ་ 3-305 དང་སྦྱོར་ཞེས་འབྱུང་ན། དོན་འདི་ལྟར་ཡིན་ཏེ། ལག་སོར་གྱི་འཁོར་ལོ་སུམ་ཅུ་པོ་རེ་རེ་དང་ སྦྱར་ནས། ལྷ་ལྷག་མ་གཉིས་ལུས་པ་ན་རྐང་སོར་སྡེ་ཚན་གཉིས་སུ་བསྡོམས་ནས། རྐང་སོར་ གཡས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བཅོ་ལྔ་པོ་གཅིག་དང་། གཡོན་གྱི་བཅོ་ལྔ་པོ་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ཏེ་ལྷ་རེ་ རེ་དང་སྦྱོར་རོ། །འདི་ནི་ལག་སོར་ལ་གཙོ་བོར་སྦྱར་བ་ཡིན་ལ། རྐང་སོར་ལ་སྦྱོར་ན་དེ་ལས་ གོ་ཟློག་སྟེ། རྐང་སོར་གྱི་འཁོར་ལོ་སུམ་ཅུ་ལ་རེ་རེ་དང་ལག་སོར་གྱི་འཁོར་ལོ་རྣམས་གཉིས་ སུ་བསྡོམས་ཏེ་སྦྱར་རོ། །རྒྱུད་ཀྱི་དགོངས་དོན་རྒྱུད་དངོས་ཀྱི་ཚིག་གིས་མི་གསལ་བ་འགྲེལ་ པར་གསུངས་པ་ནི། གཙུག་ཏོར་གྱི་འཁོར་ལོའི་རྩ་བཞི་ཆོས་ཀྱི་དུང་སོགས་རྡོ་རྗེ་བཞི་དང་། ཙ་མུཎྜ་སོགས་མ་མོ་བརྒྱད་དང་། སྒེག་སོགས་གཟུངས་མ་བརྒྱད་ཐབས་དང་བཅས་པ་སུམ་ ཅུ་སོ་གཉིས་ཀྱིས་གསང་བའི་འཁོར་ལོའི་རྩ་སོ་གཉིས་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་སུ་ མ་གསུངས་ཀྱང་དོན་གྱིས་ཐོབ་པ་ནི། གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་ནི་རྩ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེད་ པ་པོ་རྩའི་གཙོ་བོ་དྲུག་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཞེས་སྦྱར་ན་མཆོག་ཏུ་ལེགས་སོ།། །། གསུམ་པ་དུས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་ནི། གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་ཀྱི་སྐུའི་དག་པ་སྟེ། ལོ་ དང་ཟླ་བ་ལ་སོགས་དབྱེ་བའི་དུས་ཀྱི་ཞེས་སོགས་ཏེ། དེ་ཡང་གཙོ་བོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ དུས་སྤྱིའི་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་ཏུ་དུས་ཀྱི་སྤྱི་ལོ་དང་། དེའི་ནང་ཚན་ཆུ་སྲིན་ལ་སོགས་ པ་ཁྱིམ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཟླ་བ་རྣམས་དང་། ནང་དུ་ཡང་དུས་སྦྱོར་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རླུང་རྣམ་པར་ དག་པ་དང་། ཐུན་མོང་དུ་རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུས་བསྡུས་པ་ འགགས་པ་ནི། དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་སྐུའོ། །དེ་ལས་རྒྱུས་བསྡུས་པ་ནི། མ་རིག་འདུ་ བྱེད་སྲེད་ལེན་སྲིད་པ་སྟེ་ལྔ་པོ་རྣམས་ཡིན་ལ། རྣམ་ཤེས་མིང་གཟུགས་སྐྱེ་མཆེད་རེག་ཚོར་ སྐྱེ་རྒ་སྟེ་བདུན་པོ་ནི་འབྲས་བུའི་ཆོས་སོ།

八龍和八猛火，此十六尊的父母身意分為三十二，是事業輪，即手足指關節脈輪清凈。手指脈輪三十和足指脈輪三十，各與三十配合。 其義如是：與手指輪三十一一配合，餘下二尊時，將足指分為二組，右足指輪十五合為一，左足指輪十五合為一，各與一尊配合。此主要配于手指，若配于足指則相反，即與足指輪三十一一配合，手指輪分二組配合。 續部密意以續部原文不明而在註釋中所說：頂輪四脈與法螺等四金剛清凈，遮文荼等八空行母和妙等八持明母及方便共三十二，清凈密輪三十二脈。雖未直接宣說但義理所含：主尊父母二者是一切彼等脈的作者，清凈六主要脈。如是配釋最為殊勝。 第三，時的清凈：主尊父母二者的身清凈，即"年月等分別時"等。其中主尊世尊是總時清凈，外在總時年及其分類摩羯等十二宮月，內在十二時輪氣清凈，共同十二緣起支為因果所攝滅盡，是吉祥時輪身。其中因所攝為無明、行、愛、取、有五者，識、名色、處、觸、受、生、老七者是果法。

།མ་རིག་སྲེད་ལེན་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་དང་། འདུ་སྲེད་གཉིས་ལས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་དང་། འབྲས་བུའི་ཆོས་བདུན་ནི་སྐྱེ་བའི་ཉོན་མོངས་ཏེ་ 3-306 སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་འགྲེལ་ཆེན་ཉིད་ལས་གསུངས་ལ། དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ཐུན་མོང་མ་ ཡིན་པ་རྣམས་རྫོགས་རིམ་གྱི་སྐབས་སུ་བཤད་ཟིན་མོད། མདོ་དང་ཐུན་མོང་པ་ཡང་རྒྱུད་ འདི་ལས་འབྱུང་སྟེ། བདག་མེད་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་སྲིད་པ་གསུམ་དང་དུས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ཡན་ ལག་བཅུ་གཉིས་རྟེན་འབྲེལ་ལས། ཞེས་པའི་སྐབས་སུ་འབྱུང་བ་ཉིད་དེ་འདིར་རྒྱས་པར་ མ་སྤྲོས་སོ། །གཞན་ཡང་ཕྱི་རོལ་ཏུ་ལོ་གཅིག་རྣམ་པར་དག་པས་སྐུ་ལུས་གཅིག །བགྲོད་ པ་གཉིས་དག་པས་ཞབས་གཉིས། དུས་གསུམ་དག་པས་མགྲིན་པ་གསུམ། དུས་བཞི་དག་ པས་ཞལ་བཞི། དུས་དྲུག་དག་པས་ཕྲག་པ་དྲུག །ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་དག་པས་དཔུང་པ་བཅུ་ གཉིས། ཕྱོགས་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་དག་པས་ཕྱག་ཉེར་བཞི། ཞག་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་དག་པས་ཕྱག་ གི་ཚིགས་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ཡིན་པར་བཤད་པ་རྣམས་ཀྱང་དུས་ཀྱི་དག་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ ཕྱི་ནང་གི་དུས་རྣམས་དབྱིངས་སུ་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་ཅན་དུས་ཀྱི་འཁོར་ ལོ་ཉིད་དོ། །དེའི་ནང་ནས་ཉིན་ཞག་སོ་སོ་རེ་རེ་བཞིན་གྱི་ནང་དུ་དུས་སྦྱོར་བཅུ་གཉིས་བཅུ་ གཉིས་འཆར་བའི་རང་བཞིན་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སྣ་ཚོགས་ཡུམ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དོན་དམ་ པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལས་རླུང་སྲོག་གི་མིང་ཅན་གདོད་ནས་ཡོངས་སུ་འགགས་ པས་སྒྲིབ་བྲལ་མྱང་འདས་ཀྱི་སེམས་ཡིན་ལ། དེ་ནི་འཁོར་བའི་མཚན་ཉིད་སྲོག་སྟེ་ལས་ རླུང་གི་རྟ་ལ་ཞོན་ནས་རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བ་ཉིན་མོ་དང་། འགག་པ་མཚན་མོའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ གྱི་འཁོར་བའི་སེམས་སུ་གྱུར་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གཙོ་བོ་ནི། དུས་ གསུམ་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་བསམ་དུ་མེད་པའི་ཐུགས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་དང་། གཙོ་མོ་ནི་སྐད་ཅིག་ འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་འགྱུར་གཞན་ལས་ཉི་མ་ མ་ཡིན་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡང་། ཉིན་མཚན་ཞེས་པ་དང་དོན་གཅིག་སྟེ་ཞག་གི་དོན་ཡིན་པས་ཉི་ མའི་ལྷའམ་དཀྱིལ་འཁོར་ཤིང་རྟ་ལ་ཞོན་པ་སོགས་ཀྱི་འདྲ་ཆོས་དང་། འཁོར་བའི་སེམས་ 3-307 ཤེས་རབ་ཡིན་པས་ཉི་མར་འཇོག་ཅེས་ཟེར་བ་ཡང་མི་འཐད་དོ།

無明、愛、取是煩惱集，二行是業集，七果法是生的煩惱即苦，如大疏中所說。雖然這些的不共本性已在圓滿次第時解說，但與經共通的也在此續中出現，即"從無我業異熟三有及時眾生十二支緣起"處所說，此處未廣述。 又外在一年清凈為一身體，二道清凈為二足，三時清凈為三頸，四時清凈為四面，六時清凈為六肩，十二月清凈為十二臂，二十四方位清凈為二十四手，三百六十日清凈為三百六十手節，如是所說也是時的清凈。如是，外內諸時清凈為界智，即是吉祥持金剛時輪。 其中每一日中各現十二時輪的本性清凈是種種佛母。此即勝義法性心相中本來息滅名為命氣的心，是離障涅槃心，非是乘于業氣馬上的識生為晝、滅為夜之相輪迴心所成的識蘊。如是說主尊是三時無變難思意金剛，主母是剎那無變智慧體性。 此處其他譯本出現"非日"，與晝夜同義即是日的意思，故說是日天或乘日輪車等相似法，及說輪迴心是智慧故立為日等說法都不合理。

བཞི་པ་ཕུང་ཁམས་ལ་སོགས་པའི་དག་པ་ནི་འཁོར་གྱི་དག་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་རླུང་དང་ རྡོ་རྗེ་བཞི་དང་། ཕུང་ཁམས་དངོས་དང་ཡེ་ཤེས་དང་ཐུན་ཚོད་དང་བྱ་བྱེད་དང་ལུས་ཀྱི་ཆ་ ཤས་འགའ་ཞིག་ལ་སྦྱར་བ་སོགས་སྣ་ཚོགས་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ཀྱི་དག་པ་ གཙོ་བོ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རླུང་གི་དག་པས་སོགས་ཏེ་སྙིང་གའི་པདྨ་སྟེ་རྩ་འཁོར་གྱི་ཕྱོགས་ མཚམས་བརྒྱད་དང་། སྟེང་འོག་གི་རྩ་ཡང་སྙིང་ག་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་གནས་པའི་རླུང་ བཅུ་དག་པས་ལྷ་མོ་དུ་བ་མ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་རྣམས་སོ། །དེ་ནི་རྩ་བཅུ་དང་རླུང་བཅུ་ནུས་ མ་བཅུ་དང་བུམ་པ་བཅུ་ཐབས་ཤེས་སུ་སྦྱར་བའི་དག་པ་ཡིན་ལ། མཆོག་གི་ཆ་མ་དང་ཐིག་ ལེ་མ་གཉིས། དངོས་སུ་གཙོ་མོ་ལ་འདུས་ཀྱང་ལྡོག་ཆའི་སྒོ་ནས་དག་པ་སོ་སོར་བསྟན་ནོ། ། འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་ང་རྒྱལ་ཏེ། ཉོན་མོངས་བཞི་པོ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ གྱིས་ཞབས་གཡོན་གྱི་འོག་ཏུ་དྲག་པོ་ཆུང་མར་བཅས་པ་དང་། ཕུང་པོ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ དང་། འཆི་བདག་དང་། ལྷའི་བུ་སྟེ་བདུད་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་དག་པས་ཞབས་གཡས་ཀྱི་ འོག་ཏུ་བདུད་ཀྱི་ལྷ་དགའ་མར་བཅས་པ་མནན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་དུང་སྐུ་རྡོ་རྗེ་ དང་། གཎྜི་གསུང་རྡོ་རྗེ་དང་། ནོར་བུ་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་དང་། དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ཡེ་ཤེས་རྡོ་ རྗེ་རྣམས་སོ། །བུམ་པ་བརྒྱད་ནི། བདུད་རྩིའི་ཡན་ལག་སྟེ་ཆ་ཤས་རྐང་ཁྲག་གཅི་བ་བཤང་ བ་རྣམས་འགགས་པ་ཞེས་པ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དེ་དང་དེ་དག་ཡལ་ཏེ་དོན་དམ་མམ་དངས་མའི་ བདུད་རྩི་བཞིར་གྱུར་པའོ། །རྒྱལ་བའི་བུམ་པ་བྱང་སེམས་དཀར་པོ་དང་། རྣམ་རྒྱལ་བུམ་པ་ ནི་སོགས་ཀྱི་སྒྲས་རྡུལ་ཏེ་བདུད་རྩིའི་གཙོ་བོ་དེ་གཉིས་འཛག་མེད་དུ་བཅིངས་པའི་སྒོ་ནས་ དངས་མར་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཐ་མལ་གྱི་འདུ་བྱེད་གདོད་ནས་རྣམ་པར་དག་ཅིང་། ལམ་ གྱིས་གནས་གྱུར་པའང་ཡིན་ཏེ། དེ་འདྲ་བའི་རྣམ་དག་གནས་གྱུར་གཉིས་ཀ་བསྡོམས་པའི་ 3-308 ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་སྒྲིབ་བྲལ་གྱི་འདུ་བྱེད་དང་། འདུ་བྱེད་གཞན་དང་། འདུ་བྱེད་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། ། དེས་མཚོན་ནས་ཕུང་ཁམས་དབང་ཡུལ་ལས་དབང་སོགས་མཐའ་དག་ལ་སྦྱོར་རོ། །དེ་ལྟ་ བུའི་འདུ་བྱེད་ཆེན་པོ་ནི་དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་དང་། ཚོར་བ་ནི་དྲི་མེད་ནོར་བུའི་ཕྱག་ཅན་རིན་ ཆེན་འབྱུང་ལྡན་དང་། འདུ་ཤེས་ནི་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་དང་། གཟུགས་ཕུང་ནི་འཁོར་ལོ་ཅན་ རྣམ་པར་སྣང་མཛད་དོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པར་དག་པའི་སྟོབས་ཏེ་ཤ་དང་། རྣམ་པར་དག་ པའི་ཁྲག་དང་། རྣམ་པར་དག་པའི་གཅི་བ་དང་། རྣམ་པར་དག་པའི་བཤང་བ་རྣམས་ཀྱང་ དོན་གྲུབ་སོགས་བཞི་པོ་དེ་ལ་རིམ་གྱིས་སྦྱོར་ལ། རྣམ་པར་དག་པའི་རི་བོང་ཅན་ཏེ་ཁུ་བ་ནི་ མི་བསྐྱོད་པའོ།

第四，蘊界等清凈是眷屬清凈。此處雖有氣和四金剛、蘊界本身和智慧、時分和作業及身體某些部分的配釋等種種，但蘊和界的清凈是主要的。 以氣清凈等，即心間蓮花即脈輪八方隅及上下脈亦依於心間故，住于彼處十氣清凈為煙母等十天女。此是十脈、十氣、十能母和十寶瓶配為方便智慧的清凈。最勝分母和明點母二者，雖實際攝於主母，但從反體門中分別顯示清凈。 因貪慾、嗔恚、愚癡、我慢四煩惱清凈之故，左足下有暴怒尊及妃，由蘊和煩惱、死主、天子等魔眾清凈故，右足下踐踏魔天及喜女。如是法螺為身金剛，金剛杵為語金剛，寶珠為意金剛，如意樹為智慧金剛。 八寶瓶即甘露支分腳血、小便、大便等滅盡，即世俗彼等消融成勝義或精華四甘露。勝利寶瓶白菩提及遍勝寶瓶等字所含紅菩提，即此二主要甘露無漏縛而成精華智慧。 凡俗行本來清凈，且由道轉依，如是清凈轉依二者合一的智慧即是離障行及其他行、大行。以此類推配于蘊界根境業根等一切。如是大行是成就，受是無垢寶手持寶生，想是無量光，色蘊是輪持遍照。又清凈力即肉、清凈血、清凈小便、清凈大便依次配于成就等四尊，清凈月亮即精液是不動佛。

།འདིར་དག་པ་རིམ་པ་གཉིས་བསྟན་པའི་ཕྱི་མ་འདི་བུམ་པའི་དག་པར་ཡང་ ཅི་རིགས་པ་འདུས་མོད་ཀྱི། བདུད་རྩི་ལྔ་པོ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ལྔའི་དམ་རྫས་སུ་གཏོགས་ པའི་ཕྱིར་འཕྲོས་དོན་གྱི་ཚུལ་དུ་བཤད་པའོ། །ལྷ་མོ་སྟེ་ཡུམ་དྲུག་ནི་ཁམས་དྲུག་རྣམས་ཀྱིས་ དག་པ་སྟེ། སྒྲིབ་བྲལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཤེར་ཕྱིན་མ་དང་། ནམ་མཁའི་རྡོ་རྗེ་དབྱིངས་ཕྱུག་མ་དང་། རླུང་སྒྲོལ་མ་དང་། མེ་གོས་དཀར་མོ་དང་། ཆུ་མཱ་མ་ཀཱི་དང་། སྒྲིབ་བྲལ་གྱི་ས་སངས་རྒྱས་ སྤྱན་མའོ། །ཡུལ་ཅན་དབང་པོ་དྲུག་དག་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲུག་དང་། ཡུལ་འདོད་ ཡོན་དྲུག་དག་པས་ཕྱག་རྒྱ་སེམས་མ་དྲུག་སྟེ་དོན་དམ་པའི་རྣ་བ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ། སྣ་ནམ་སྙིང་། མིག་ས་སྙིང་། ལྕེ་སྤྱན་རས་གཟིགས། ལུས་སྒྲིབ་སེལ། དོན་དམ་པའི་ཡིད་ཀུན་བཟང་ངོ་། ། ཆེན་པོའི་གཟུགས་ནི་གཟུགས་རྡོ་རྗེ་མ་ནས། སྒྲ་ནི་སྒྲ་རྡོ་རྗེ་མ། དྲི་ནི་དྲི་རྡོ་རྗེ་མ། རོ་ནི་རོ་རྡོ་ རྗེ་མ། རེག་ནི་རེག་རྡོ་རྗེ་མ། ཆེན་པོའི་ཆོས་ཁམས་ནི་ཆོས་དབྱིངས་རྡོ་རྗེ་མའོ། །ཁྲོ་བོ་ལྔ་ནི་ སྟོབས་ལྔ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་གཙུག་ཏོར། ཏིང་འཛིན་ཤིན་ཏུ་སྟོབས། དྲན་པ་རྨུགས་ བྱེད། བརྩོན་འགྲུས་ཁེངས་བྱེད། དད་པའི་སྟོབས་རེངས་བྱེད་དོ། །དབང་པོ་གཞན་ནི་ལས་ དབང་སྟེ། གསང་བའི་དབང་པོ་གཞན་གནོད་མཛེས་དང་། ངག་གཞན་དབྱུག་སྔོན། ལག་པ་ 3-309 གཞན་ཊཀྐཱི་དང་། རྐང་པ་གཞན་མི་གཡོ་བ། བཤང་ལམ་གཞན་སྟོབས་པོ་ཆེ་སྟེ། དེ་རྣམས་ ཀྱི་བྱ་བ་ལྔ་ཡང་དྲག་སྤྱན་མ་ལ་སོགས་པའི་ཁྲོ་མོ་རྣམས་སོ། །ཐུགས་དཀྱིལ་ཁོ་ན་དང་སྦྱོར་ རྒྱུའི་ཕུང་ཁམས་སོ་དྲུག་གི་དབང་དུ་བྱས་ན། མཐར་བྱེད་བཞི་དང་གཙུག་ཏོར་ལས་དབང་ལ་ སྦྱོར་ཡང་། འདིར་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ལས་དབང་རྣམས་ དབྱུག་སྔོན་སོགས་ལྔ་ལ་སྦྱོར་ཞིང་། གཞན་ཡང་ཐུགས་ཀྱི་ཁྲོ་བོ་རྣམས་སྟོབས་ལྔ་ལ་སྦྱར་བ་ ནི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ལ། སྔར་གྱི་ཕུང་ཁམས་དག་པའི་འཕྲོས་ལ་སྦྱོར་ ཞིང་ལས་དབང་ལ་མི་སྦྱོར་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལྔ་ཡིན་ཏེ། དགུག་གཞུག་རྒྱས་ བཏབ་ཀྱི་སྐབས་ལས་ཤེས་སོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱུད་སྡེ་གཞན་གྱི་ལུགས་དང་མཐུན་པར་ཐུགས་ དཀྱིལ་གྱི་ཁྲོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་ལ་སྦྱང་བྱ་སོ་སོ་མི་སྦྱོར་བར་མངོན་ནོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་སྐུ་ གསུང་ཐུགས་ཡོངས་རྫོགས་ལ་ཡང་ཐུགས་ཀྱི་ཁྲོ་བོ་དང་། ལས་དབང་སྦྱོར་དགོས་པས་ན། དེའི་ཚེ་སྐུའི་ཁྲོ་བོ་ལས་དབང་གི་རྟེན་ཁོག་པ་མཐིལ་བཞི་སོགས་དང་སྦྱོར་བ་གོང་དུ་བཤད་ པ་ཉིད་དོ། །ཙ་མུཎྜ་ལ་སོགས་པ་པདྨའི་ལྟེ་བ་ལ་བཞུགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་མ་བརྒྱད་ནི། ཐུན་ ཚོད་བརྒྱད་ཀྱི་རྣམ་དག་དང་། ནང་དུ་ལྟེ་བའི་རྩ་ཆེན་བརྒྱད་དོ།

此處雖所示二種清凈的後者也可適當攝入寶瓶清凈，但因五甘露屬於五佛誓物，故以附帶方式解說。 六天女即六妃是六界清凈：離障智慧般若佛母、虛空金剛自在母、風度母、火白衣母、水瑪瑪吉、離障地佛眼母。 六根清凈為六菩薩，六慾塵清凈為六印母：勝義耳金剛手、鼻虛空藏、眼地藏、舌觀自在、身除障、勝義意普賢。大色為色金剛母乃至聲為聲金剛母、香為香金剛母、味為味金剛母、觸為觸金剛母、大法界為法界金剛母。 五忿怒尊是五力：慧力頂髻、定極力、念昏迷、精進傲慢、信力僵硬。其他根是業根：密根他害莊嚴、語他青杖、手他達吉、足他不動、肛門他大力，彼等五事業也是忿目母等忿怒母。 若就唯心輪所配三十六蘊界而言，雖四究竟及頂髻配于業根，但此處就身語意圓滿而言，諸業根配于青杖等五尊，又心忿怒尊配於五力，是就智慧清凈而作，若配於前述蘊界清凈的延伸而不配于業根，則是五識界，從召入印持處可知。 此時似與其他續部相順，不對心輪忿怒尊父母各別配所凈。另一種情況，于身語意圓滿也需配心忿怒尊和業根，故此時身忿怒尊配于業根所依四腔底等，如上所說。 遮文荼等住于蓮花中央的八瑜伽母是八時分清凈及內在臍輪八大脈。

།འདབ་མ་ལ་གནས་པའི་ འཇིགས་མ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་ནི་ཉི་མའི་དུས་སྦྱོར་གྱི་ཆུ་ཚོད་ཏེ། དངོས་སུ་ན་ཞག་ གཅིག་གི་ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུ་དང་། སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་གཏོང་རྒྱུའི་ཆུ་ཚོད་བཞི་སྟེ། ནང་དུ་ཡང་ཆུ་ཚོད་དེ་ རྣམས་ཀྱི་རླུང་འབབ་པའི་ལྟེ་བའི་རྩ་འདབ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞིའོ་ལྷ་མིན་སྲིན་པོ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་ ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་དག་པ་པདྨའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་གཉིས་པོའི་ལྷ་ཆེན་བཅུ་གཉིས་ནི་ཟླ་བ་ བཅུ་གཉིས་པོ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། འཁོར་ལྷ་མོ་རྣམས་ཀྱི་སྟེང་དུ་གཟུངས་མ་བཅུ་ གཉིས་བསྣན་པ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ནི། ཕྱི་རོལ་ཏུ་ལོ་གཅིག་ལ་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་འབྱུང་ བ་དང་། ནང་དུ་ཆུ་ཚོད་གཅིག་ལ་དབུགས་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་འབྱུང་བ་དག་སྟེ་ཞག་དང་ཟླ་ 3-310 བའི་དག་པ་སོ་སོར་བྱས་པའོ། །ཡང་ན་ལྟེ་བའི་ཡབ་ཡུམ་རྣམས་སོ་སོ་ཐད་ཀར་གཉིས་ མེད་དུ་བགྲངས་པའམ། ཡུམ་རྣམས་མ་བགྲངས་པར་ཡབ་རྣམས་ཞག་གི་གྲངས་སུ་བཅུག གཟུངས་མ་བཅུ་གཉིས་བསྣན་པའང་ཡིན་ཏེ། ཚེས་ལྷ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཟླ་བ་ཤུགས་ལ་གྲུབ་པས་ ཟླ་བའི་རྣམ་གཞག་ལོགས་སུ་མ་བྱས་པའོ། །གསང་བའི་འཁོར་ལོ་མི་བདག་སྟེ་བཅུ་དྲུག་ ཉིས་འགྱུར་གྱི་རྩ་ལ་སྟོང་པ་གཉིས་ཐེ་བའི་ཉིན་གང་མཚན་གང་གི་ཆུ་ཚོད་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ འབབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཀླུ་དང་རབ་གཏུམ་མ་ཐབས་ཤེས་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ རྣམས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདོད་མ་སོ་དྲུག་དང་ཕྱིར་འདོད་མ་སོ་དྲུག་རྣམས་ཀྱང་ལུས་ཀྱི་བྱ་ བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དག་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། སྐྲ་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་རྣམས་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ཉི་ཁྲི་ ཆིག་སྟོང་དང་། བ་སྤུ་བྱེ་བ་ཕྲག་ཕྱེད་དང་བཞི་རྣམས་ཀྱིས་འབྱུང་པོ་བྱེ་བ་ཕྲག་ཕྱེད་དང་བཞི། དུར་ཁྲོད་ཀྱི་ས་གཞི་ལ་གནས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པའོ།། །། ལྔ་པ་མཚན་མའི་རྣམ་དག་ནི། དེ་ཉིད་ཉེར་བཞི་རྣམ་པར་དག་པས་གཙོ་བོའི་མཚོན་བྱ་ ཉེར་བཞི། ཁམས་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དྲི་སོགས་ཡུལ་དྲུག་པོ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པས་གཙོ་ བོའི་སྐུ་ལ་ཕྱིའི་ཕྱག་རྒྱ་དྲུག་སྟེ། འཁོར་ལོ་རྣ་ཆ་མགུལ་རྒྱན་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཉེར་ བཞི་ནི་རང་བཞིན་ཁོ་ན་ཡིན་པ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཏེ་གཅིག རང་བཞིན་དང་རྣམ་འགྱུར་ གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་ས་ཆུ་མེ་རླུང་ཡིད་བློ་ང་རྒྱལ་ཏེ་བདུན། རྣམ་འགྱུར་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དབང་ ལྔ་ཡུལ་ལྔ་ལས་དབང་ལྔ་མཆོག་གི་དབང་པོ་སྟེ་བཅུ་དྲུག་ཀུན་བསྡོམས་པས་ཉེར་བཞིའོ། ། སྐབས་འདིར་རྒྱ་བོད་འགའ་ཞིག་འདི་སྐད་ཅེས་འཆད་དེ། མཁའ་རྡོ་རྗེ། ས་འཁོར་ལོ།

花瓣上住的怖母等六十四尊是日時合的時分，實際是一日六十時分及普遍運用的四時分，內在也是彼等時分氣降的臍輪六十四支分脈。非天羅剎等，即十二月清凈的十二蓮花壇城大天十二尊是十二月清凈，加上眷屬天女上的十二持明母成三百六十，外在一年有三百六十日，內在一時分有三百六十氣，是分別作日月清凈。 或者臍輪父母各自直接計為不二，或不計母尊而將父尊納入日數，加上十二持明母，因是日尊故月自成就，故未另立月的建立。密輪人主即十六二倍脈中含二空的晝夜各三十二時分降下清凈，龍及極忿母以方便智慧分為三十二。 如是三十六慾母和外三十六慾母也是身種種事業清凈：由二萬一千發成就二萬一千，由三億五千萬毛孔成三億五千萬鬼，住于尸林地者清凈。 第五，相的清凈：由二十四真實清凈為主尊所表二十四，由諸界功德香等六境清凈為主尊身外六印：輪、耳飾、項飾等。二十四真實是：唯本性即虛空界一，本性及變異二者即地水火風意識我慢七，唯變異即五根五境五業根及勝根十六，總計二十四。此處有些漢藏學者如是解說：空金剛、地輪、

ཆུ་ པདྨ། མེ་ནོར་བུ། རླུང་རལ་གྲི། རྣ་བ་ཌཱ་མ་རུ། སྣ་དགྲ་སྟ། མིག་མདའ། ལྕེ་མདུང་། ལུས་ ཕུབ། སྒྲ་རྩེ་གསུམ། རེག་བྱ་ཐོ་བ། རོ་ལྕགས་ཀྱུ། གཟུགས་ཞགས་པ། དྲི་དབྱུག་པ། མཆོག་ གི་དབང་པོ་གྲི་གུག དྲི་ཆུའི་དབང་པོ་དྲིལ་བུ། ངག་ཁ་ཊྭཾ་ག །ལག་པ་ཚངས་མགོ །རྐང་པ་ 3-311 ནི་ཐབས་ཀྱི་དབང་གིས་ཨུཏྤལ་ཡིན་ཡང་། འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་གིས་དུང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ དང་། ཡིད་བློ་ང་རྒྱལ་གསུམ་ནི་གསལ་ཁ་མེད་ཀྱང་མེ་ལོང་ལྕགས་སྒྲོག་ཐོད་པ་གསུམ་དང་ སྦྱོར་བ་དོན་གྱིས་ཐོབ། ཅེས་བཞེད་དེ་ལེགས་པར་ཡང་སེམས་ལ། ཡང་གྲངས་མཚུངས་ཀྱི་ དག་པ་ཙམ་དུ་སྦྱར་ཡང་འགལ་བ་མེད་དོ། །སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་བཞི་རྣམ་པར་ དག་པས་ནང་གི་ཕྱག་རྒྱ་ཡིན་ཏེ། རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་གཙོ་བོའི་ཐུགས་ཀར་ཟླ་ བའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྟེང་དུ་ཡང་དག་པར་གནས་པ་དེའོ། །ནང་གི་ཕྱག་རྒྱ་ནི་སྐུ་ལ་བཀོད་ པའི་ཕྱག་རྒྱ་བཞི་སྟེ། རྒྱུད་འགྲེལ་ལས། འདི་སྐད་ཅེས་གསུངས་ཏེ། འདིར་རྒྱུད་ཐམས་ ཅད་ལས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་དྲང་པའི་དོན་གྱིས་དཔྲལ་བར་སྐུའི་ཕྱག་རྒྱ་དང་། མགྲིན་པར་གསུང་ གི་ཕྱག་རྒྱ་དང་། སྙིང་གར་ཐུགས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའོ། །ཞེས་གསལ་བར་གསུངས་པས། ལྟེ་བར་ ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཤུགས་ལ་འགྲུབ་སྟེ། འོན་ཀྱང་འདིར་དེ་གསལ་བར་མི་སྟོན་པ་ནི། རྒྱུད་ ཐམས་ཅད་ལས་ཞེས་པའི་ཚིག་དང་འབྱོར་དགོས་པ་ལ། ཕྱི་མ་འདི་ཟབ་མོའི་རྒྱུད་འགའ་ ཞིག་མ་གཏོགས་གཞན་ལས་མི་གསལ་བར་དགོངས་པའོ། །དེའི་དོན་ནི། རྒྱུད་རྣམས་ལས་ བསྐྱེད་རིམ་གྱི་སྐབས་གནས་གསུམ་བྱིན་རླབས་གསུངས། དེ་ཡང་སྔགས་ཀྱི་ལྷ་གང་ཅི་ཡང་ རུང་བ་དེ་ཐམས་ཅད་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱས་བཏབ་ པའི་དོན་གོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ལ། སྤྱི་བོ་མགྲིན་པ་སྙིང་གའི་རྩ་ཐིག་རླུང་གསུམ་གཞི་ ལམ་འབྲས་གསུམ་གང་གི་སྐབས་སུ་ཡང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་སྣང་བ་སྤྲོ་བའི་གནས་ཡིན་ པས། དེ་དག་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ཡིན་ལ། ཕྱག་རྒྱ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ངེས་པའི་དོན་དུ་ནི། རྡོ་རྗེ་ སླང་བ་དང་། རྡོ་རྗེ་མེ་དང་། རྡོ་རྗེ་མི་ལྟུང་བ་སྟེ། དགེ་བའི་བརྟུལ་ཞུགས་གསུམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ རྣལ་འབྱོར་གསུམ་ལ་དགོངས། དེའི་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་འཕོ་མེད་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་ ཆ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཐུགས་དང་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེའི་ཕྱག་རྒྱའོ། །དེ་ལྟར་ནང་གི་ཕྱག་རྒྱ་བཞི་པོ་དེ་ 3-312 རྣམས་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་ནི། གཙོ་བོའི་ཐུགས་ཀར་ཟླ་བ་ལ་གནས་པའི་ཡི་གེས་མཚོན་ལ། ཡི་གེ་ཡང་ཧཾ་ངམ་ཧཱུཾ་སྟེ་ཁྱབ་བྱེད་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཧཾ་ཡིག་ དང་། ཁྱབ་བྱེད་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་དུས་འཁོར་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཧཱུཾ་ཡིག་གོ །

水蓮花、火寶珠、風寶劍、耳鼓、鼻鉤、眼箭、舌矛、身盾、聲三叉、觸錘、味鉤、色索、香杖、勝根月牙刀、小便根鈴、語顱杖、手梵首、足雖依方便力是烏巴拉花，但此處依智慧力是法螺。意識我慢三者雖無明說，但與鏡、鐵鎖、顱蓋三者配合是義理所得。如是認為也覺得很好。或僅配為數量相等的清凈也無矛盾。 由身語意智慧四金剛清凈為內印，即金剛持于壇城主尊心間月輪上安住者。內印是安置於身的四印，如續釋中說："此中一切續以外在顯義于額為身印，于喉為語印，於心為意印。"由此明說，于臍為智慧印隱含成立。然此處不明顯顯示是因需配合"一切續中"之語，而後者除某些甚深續外他處不明顯故。 其義是：諸續中生起次第時說三處加持，即為令了知任何密咒本尊皆以身語意金剛三平等印持之義，因頂喉心的脈點氣三者在基道果任何階段都是放射身語意光明之處，故加持彼等。彼三印勝義為：金剛舉、金剛火、金剛不墜，即三善律儀的三智慧瑜伽。其後者又有無遷和一切相兩分，即意和智慧金剛印。如是四內印合一即由主尊心間月上字母所表，字母是HAM或HUM，若就遍主智慧金剛金剛薩埵而言是HAM字，若就遍主意金剛時輪而言是HUM字。

དེ་ལ་ཧཾ་ཡིག་ནི་ གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ཟླ་བ་སྐུ། ཉི་མ་གསུང་། གཞོམ་མེད་ཐུགས། སྲོག་ཡེ་ཤེས་ཏེ་ཧཱུཾ་ལའང་ དེས་རིགས་འགྲེའོ། ། གཞན་ཡང་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་ཅན་གཙོ་བོ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ནི། འགྱུར་བ་མེད་པའི་བདེ་ བ་ཆེན་པོ་ཡིན་ལ། སྣ་ཚོགས་ཡུམ་ནི་སྲིད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ན་གནས་པ་མཐའ་དག་གཟིགས་ པའི་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་པ་ནི། ཁ་སྦྱོར་གྱི་ སྐུས་མཚོན་ནོ། །དེ་ཡང་དབྱིབས་སྤངས་པ་དང་བཏགས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཟད་པ་ཞེས་འབྱུང་ སྟེ། དབྱིབས་ནི་རྡུལ་གྱི་ཆོས་དང་བཏགས་པ་ནི་བློ་རྣམ་རྟོག་གིས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། ལུས་ཐོགས་ བཅས་དང་། སེམས་རྟོག་བཅས་ཤིན་ཏུ་སྤངས་པའི་དོན་ནོ། །དེའི་འཕྲོས་དོན་སྐུ་བཞིའི་རྒྱུ་ འབྲས་ཀྱི་དག་པ་ནི། དཔལ་ལྡན་དག་པ་ལས་ནི་ཆོས་སྐུར་འགྱུར་ཏེ་ཆོས་ལས་ངེས་པར་ ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་བཟང་པོའོ། །ལོངས་སྤྱོད་ལས་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་རུ་འགྱུར་ཏེ་རྒྱལ་བའི་ བདག་པོའི་སེམས་ཅན་ཀུན་དོན་བྱེད་པའོ། ། བཞི་པའི་གནས་སྐབས་ཤིན་ཏུ་གཉིད་ལོག་ངེས་པར་སླར་ཡང་གཞན་དང་ལུས་ཀྱི་དབྱེ་ བས་སད་པ་སྟེ། །དེ་ལྟར་ལུས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ལ་ཡིད་ནི་རྣམ་ པ་བཞི་རུ་གནས། །སྤྲུལ་པར་ཡིད་ནི་ལོངས་སྤྱོད་བྱེད་པ་པོ་རུ་རབ་ཏུ་འགྱུར་ཏེ་ལུས་དང་ངག་ གི་དབང་པོས་སོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་ལ་མ་མཐོང་སེམས་དཔར་འགྱུར་ཏེ་ཡོན་ཏན་དབང་ གིས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཉིད་ཀྱང་ངོ་། །དག་པ་ལ་ནི་བདེ་བར་རབ་འགྱུར་འདི་ནི་ཉིན་མཚན་དུས་ སུ་ཐིག་ལེ་གྲོལ་བ་གསུམ་གྱི་མཐར། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་ཉིན་མཚན་དུས་སུ་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་ 3-313 བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ་འགྱུར་མེད་དོན་དུའོ།

其中HAM字如上所說是月身、日語、不壞意、命智慧，HUM字也以此類推。 又吉祥持金剛主尊時輪是無變大樂，種種佛母是見遍三有一切的空性智慧清凈，二者本性無別以交合身表示。又說"離形相和假立障"，形相是微塵法，假立是心分別所生，即極離有礙身和有念心之義。其延伸四身因果清凈是：從吉祥清凈成法身，從法必定成圓滿受用善身，從受用成化身，即勝主為諸有情作利益。 第四位極睡眠，必定復由他及身差別而醒，如是由身差別分位，有情身中心有四種安住。化身心成為受用者，以身語根故。圓滿受用成未見菩薩，以功德力故，於法身亦然。于清凈成為樂，此于晝夜時三解脫明點終。故彼于晝夜時瑜伽師應修，為無變義故。

།ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་འཁོར་བ་པ་རྣམས་ཀྱི་ མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ལས་གནས་སྐབས་བཞིར་འགྱུར་ཞིང་། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མངལ་སྐྱེས་ རྣམས་དྲི་ཟ་ཉེ་བར་འཇུག་པ་ན། ཕ་དང་མའི་དཀར་དམར་འཕོ་བའི་བདེ་བ་དྲི་ཟས་ཉམས་ སུ་མྱོང་སྟེ། དེ་མ་ཐག་བར་དོའི་ལུས་འགགས་ཀྱང་སྔར་གྱི་རྒྱུན་ལས་སེམས་འགྱུར་བ་དེས་ བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ་གནས་པ་ནི། དཔལ་ལྡན་དག་པ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སྐུའི་དག་བྱ་ཡིན་ ལ། དག་པའི་སྐུ་དེ་ལས་ནི་ཟླ་བ་དྲུག་ཏུ་ཀུན་རྫོབ་འཁོར་བའི་ཆོས་སྐུ་ཤིན་ཏུ་གཉིད་ལོག་པ་ སྟེ། དྲན་མེད་དུ་བརྒྱལ་བ་ལྟ་བུའི་གནས་སྐབས་སུ་འགྱུར་ལ། ཆོས་སྐུ་དེ་ལས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དབང་པོ་དང་ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་འབྱུང་སྟེ། རྨི་ ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་གསལ་སྣང་དང་བཅས་པ་འབྱུང་ངོ་། །ལོངས་ སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་དེ་ལས་ནི། སོར་མོ་ལ་སོགས་པ་རྫོགས་ནས་ཕྱིར་འབྱུང་བའི་བར་གྱི་ཀུན་ རྫོབ་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དེ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་མངལ་ནས་བཙས་ ནས་སྲོག་གི་རླུང་འབྱུང་བའི་དུས་དག་པའི་སྐུ་དང་། དེ་ནས་སོ་སྐྱེས་ཀྱི་བར་ཆོས་སྐུ་དང་། དེ་ནས་སོ་བརྗེ་བའི་བར་ལོངས་སྐུ་དང་། དེ་ནས་མ་ཤི་བར་སྤྲུལ་སྐུའི་དག་པའོ། །བཞི་པའི་ གནས་སྐབས་དང་ཤིན་ཏུ་གཉིད་ལོག་པ་སྟེ་གཉིད་འཐུག་པོའི་གནས་སྐབས་དང་དེ་གཉིས་ ལས་གཞན་པ་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་དང་། ལུས་བྱ་བྱེད་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་རབ་ཏུ་དབྱེ་ བས་ཕྱེ་བ་སྟེ། རྒྱུ་མཚན་དེའི་སྒོ་ནས་བཞག་པའི་སད་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ གནས་སྐབས་བཞི་དང་འབྲེལ་བའི་ལུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས། སྲོག་ཆགས་ རྣམས་ཀྱི་ལུས་ལ་ཡིད་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་རྣམ་པ་བཞི་རུ་འགྱུར་ཏེ། གནས་སྐབས་བཞི་ ཉིད་དང་། གནས་སྐབས་བཞིའི་དྲི་མ་དང་། གནས་སྐབས་བཞིའི་སེམས་ཞེས་བརྗོད་ཀྱང་། ཀུན་རྫོབ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སེམས་ཁོ་རང་གི་རང་ངོས་ནས་མི་འདྲ་བ་མེད་ལ། ལུས་དང་འབྲེལ་ 3-314 བའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཐིག་ལེ་འཕོ་བ་དང་། ཡུལ་གྱི་འཇུག་པ་འགགས་པ་དང་། སེམས་ཀྱི་ སྣང་བའི་འདོད་ཡོན་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་། རགས་པའི་བྱ་བྱེད་ཅན་གྱི་དབྱེ་བ་སྟེ་བཞི་བྱུང་ བས། དེ་དག་དངོས་ཀྱི་གནས་སྐབས་སོ་སོའི་རྣམ་འགྱུར་མི་འདྲ་བ་དང་དེ་དག་གིས་བཞག་ པའི་བག་ཆགས་བཞི་པོ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་སོ་སོ་དང་བཅས་ཏེ་སེམས་ལ་རྟག་ཏུ་གནས་ པའོ། །དེ་ཡང་འཁོར་བ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྲུལ་སྐུ་སྟེ་སད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡིད་ནི་ཡུལ་ རགས་པ་རྣམས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་བྱེད་པ་པོར་འགྱུར་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་གཡོ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ལུས་ ཀྱི་འགྲོ་འོང་དང་། ངག་གི་གཏམ་སྨྲ་བ་སོགས་བྱེད་དོ།

如是說：由輪迴者無明習氣成四位，世俗中胎生者香陰入時，父母白紅移動之樂為香陰所經驗，雖彼后中陰身即滅，但由前相續心變化加持而住，是吉祥清凈俱生身所凈。從彼清凈身，六月中成世俗輪迴法身極睡眠，即如昏迷無念的狀態。從彼法身生世俗圓滿受用身根境自性諸處，即夢位之相有明顯顯現。從彼受用身，生從手指等圓滿至出生間世俗化身，具醒相。 如是從胎出生命氣出時是清凈身，此後至生齒間是法身，此後至換齒間是受用身，此後至未死是化身清凈。第四位和極睡眠即深睡位，及彼二外之夢位，由身作業分別而分，以此因緣安立醒位。如是由四位相關身差別分別，有情身中心識有四位，雖說四位本身、四位垢及四位心，但世俗識心自體無差別，由與身相關法門明點移動、境入滅、心顯現欲塵受用、粗作業差別四種，彼等實位各別變異及彼等所立四習氣與各別相俱常住於心。 又輪迴者化身即醒位時，心成為粗境受用者，依心動而作身來去、語言談等。

།ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་མིང་ཅན་རྨི་ ལམ་དུ་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་མཐོང་བའི་ཡུལ་ཡིད་འཁྲུལ་བའི་ གསལ་སྣང་ལ་སེམས་པར་འགྱུར་ཞིང་། འཁོར་བའི་ཆོས་སྐུ་ལ་ནི་རགས་སྣང་དང་རྨི་ལམ་ གྱི་སྣང་བ་གཉིས་ཀ་དང་བྲལ་བའི་གཉིད་འཐུག་པོ་ཡུལ་སྣང་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་གོ ། དག་པའི་སྐུའི་མིང་ཅན་བཞི་པའི་གནས་སྐབས་ལ་ནི། ཐིག་ལེ་འཕོ་བའི་བདེ་བར་འགྱུར་ ཏེ། ཉིན་མཚན་ལ་སོགས་པའི་དུས་གང་ཡང་རུང་བར་ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་ཐིག་ལེ་གྲོལ་བ་ ཞེས་པས་ཕྱིར་འཕོ་བའི་མཐར་དཔེའི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་དགའ་འཛག་བདེའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་སྔོན་དུ་བཞི་པ་འཕོ་བའི་བདེ་བ་ལས་བརྒྱལ་བའི་གཉིད་འཐུག་ དང་། དེ་ལས་རྨི་ལམ་དང་དེ་ལས་སད་པར་འགྱུར་ཞིང་། སླར་ཡང་སད་པ་ལས་འཕོ་བའི་ བདེ་བར་འགྱུར་བ་སོགས་རྩ་བ་ཐིག་ལེ་འགྱུར་བ་ལས་སྒྲིབ་པ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་བྱུང་ བའི་ཕྱིར། ཐིག་ལེ་འགྱུར་མེད་ཀྱི་དོན་དུ་ཉིན་མཚན་རྟག་ཏུ་རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམ་པར་ བྱའོ། །ཞེས་པ་སྟེ་འདི་ནི་གོང་དུ་རྡོ་རྗེ་ནང་གི་ཕྱག་རྒྱ་ཞེས་སོགས་ཀྱི་རྒྱས་བཤད་མཐའ་ཆོད་ ཡིན་ཏེ། གཙོ་བོ་དཔལ་ལྡན་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡབ་ཡུམ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་བཞི་རོ་མཉམ་པའི་བདག་ ཉིད་ཡིན་ལ། རྡོ་རྗེ་བཞི་ཡང་སྐུ་བཞིའི་རང་བཞིན་ནོ། །འཁོར་བར་སྐུ་བཞིའམ་རྡོ་རྗེ་བཞི་ 3-315 པོ་དེ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་གདོད་མའི་ཡེ་ཤེས་སྐུ་བཞི་པོ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ ཉིད་ཡིན་ལ། གདོད་མའི་སྐུ་བཞི་དེ་འཁོར་བ་གནས་སྐབས་བཞི་ལ་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་ ཉིད་དུ་སོང་ལ། དེའི་ཕྱིར་གནས་སྐབས་བཞིའི་འཁྲུལ་པ་སོ་སོ་ལ། མངལ་སྐྱེས་རྣམས་ཀྱིས་ གཙོ་བོར་སྤྱོད་པའི་དུས་མངལ་གྱི་གནས་སྐབས་བཞི་དང་། བཙས་ཟིན་པའི་གནས་སྐབས་ བཞི་པོ་དེ་དག་ཏུ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་སྐུའམ་རྡོ་རྗེ་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་སོ་སོར་སེམས་ཅན་ རྣམས་ལ་སྐལ་བ་དང་འཚམ་པར་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་མཛད་དེ། རྒྱལ་བའི་བདག་པོས་ སེམས་ཅན་ཀུན་དོན་བྱེད་པའོ། ཞེས་པའི་དོན་ནོ།

名為圓滿受用的夢中，有色根諸識未見境，心於意錯亂明顯顯現而思維，于輪迴法身則離粗顯及夢顯二者的深睡，以無境顯方式趣入。 名為清凈身的第四位中，成為明點移動之樂，于晝夜等任何時，由身語意明點解脫，即外移終時經驗譬喻俱生喜漏樂相。又先由第四移動樂成昏迷深睡，由彼成夢，由彼成醒，復由醒成移動樂等，因一切彼等障從根本明點變化而生故，為明點不變義當晝夜恒時脩金剛瑜伽。此是上文"金剛內印"等之詳釋終結，主尊吉祥時輪父母即是四金剛等味自性，四金剛亦是四身自性。 輪迴中彼等四身或四金剛極清凈本初智慧四身即是薄伽梵，本初四身以遍於輪迴四位方式成法性，故於四位各別迷亂，胎生者主要經歷的胎位四時及已生四位中，時輪身或四金剛各別隨眾生緣分作利樂事，即"勝主為諸有情作利益"之義。

།གཞན་ཡང་སྐུ་ཡབ་ཡུམ་མཉམ་སྦྱོར་ གྱི་རྣམ་པས་བཞི་པའི་གནས་སྐབས་སྤོང་ཞིང་། ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་མཚོན། སྟོང་པས་རྒྱས་བཏབ་པས་གཉིད་འཐུག་པོ་འགོག་ཅིང་ཆོས་སྐུ་དང་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་མངོན་དུ་ བྱེད། ལྷ་སྐུ་འབྱུང་ལུས་སྤངས་པའི་འཇའ་ཚོན་ལྟ་བུར་ཤར་བས་རྨི་ལམ་སྦྱོང་ཞིང་། ལོངས་ སྐུ་དང་གསུང་རྡོ་རྗེ་མཚོན། འོད་ཟེར་སྤྲོ་བསྡུ་རྒྱན་ཆ་ལུགས། སྐུའི་རྣམ་འགྱུར། གསུང་གི་ བརྗོད་པ། ཐུགས་ཁྲོ་ཆགས་ཀྱི་རྣམ་པ་སོགས་ཀྱིས་ནི་སད་པ་སྦྱོང་ཞིང་། སྤྲུལ་སྐུ་དང་སྐུ་རྡོ་ རྗེ་མཚོན་པས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡབ་ཡུམ་ལ་གཙོ་བོར་སྦྱོར་དགོས་ པར་མ་ཟད། ཁ་སྦྱོར་གྱི་སྐུ་ཅན་གཞན་ཐམས་ཅད་ལ་དངོས་སུ་འབྱོར་ཞིང་། འདབ་མའི་ལྷ་ མོ་རྣམས་ཀྱང་ཁ་སྦྱོར་ལྷའི་རིགས་སུ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ་རེ་མོས་ཀྱི་འཁོད་པར་འགྱུར་བ་དང་། ལྟ་རྒོད་ལ་སོགས་པ་རྗེས་ཆགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་གཞན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་ ཐམས་ཅད་ལ་འབྱོར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་བཞི་རྡོ་རྗེ་བཞི་གཅིག་ཏུ་འདུས་པར་མཚོན་ པ་ནི་ཐུགས་ཀའི་ས་བོན་ནོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། རྒྱུད་ཚིག་གནས་སྐབས་སོ་སོ་ན་ཡོད་ཀྱང་། གོང་འོག་གི་ཚིག་དོན་བསྒྲིགས་ཏེ་གོ་བར་བྱའོ། །དོན་གྱི་སྙིང་པོ་བསྒྲིལ་ཏེ་འདི་ལྟར་མ་གོ་ན། རྣམ་བཤད་མང་པོ་ཞིག་ལྟར་འབྲུ་ཡམ་མེ་བའི་ཚིག་རྐྱང་བྲིས་བཤུས་ཡང་ཡང་འཕར་བ་ལ་ 3-316 དགོས་པ་མེད་དོ།། །། དྲུག་པ་བཞུགས་སྟངས་ཀྱི་རྣམ་དག་ནི། གཡོན་དུ་སྲོག་ནི་རབ་ཏུ་རྒྱུ་བར་འགྱུར་བ་ དེ་བཞིན་དུ་ནི་གཡས་པ་བསྐུམ་པ་གང་ཡིན་པ། དེ་ནི་གཡོན་བརྐྱང་སྟབས་ཏེ་མཉམ་པའི་ སྟབས་དང་གཞན་པ་གཡས་བརྐྱང་མེ་དང་ཉི་མའི་རྒྱུ་བ་ལས། ས་ག་དང་ནི་ཟླུམ་པོ་ཉིད་དང་ མཆོག་གི་རོལ་པའི་སྟབས་དང་པདྨ་དང་ནི་རྡོ་རྗེའི་གདན། །མཉམ་དང་མི་མཉམ་བགྲོད་པ་ དག་ལ་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་རབ་ཏུ་རྒྱུ་བའི་སྲོག་རླུང་རྣམ་པ་ལྔ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། སེམས་ ཅན་འཁོར་བ་པ་རྣམས་ལ་ཕལ་ཆེར་གཡོན་གྱི་རྩ་ལ་སྲོག་སྟེ་རླུང་རྒྱུ་བ་བརྐྱང་བ་ལྟ་བུར་ གནས་པའི་ཚེ། གཡས་ཀྱི་ཆ་ལ་མི་རྒྱུ་བ་བསྐུམ་པ་ལྟ་བུར་གནས་པས་དེ་སྦྱོང་བྱེད་ཞབས་ གཡས་བསྐུམ་གཡོན་བརྐྱང་རྣམས་སོ། ། དེ་ལས་གཞན་པ་སྟེ་གོ་ཟློག་པ་རྩ་གཡོན་ལ་རྒྱུ་ཞིང་གཡས་ལ་མི་རྒྱུ་བ་ནི། ཞབས་ གཡས་བརྐྱང་རྣམས་ཀྱི་དག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་མཉམ་རྒྱུ་དབུ་མར་འབབ་པ་གང་ ཡིན་པ་དེ་དག་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་མཉམ་པའི་ཞབས་སྟབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །མེ་ ཞེས་པ་དུས་མེ་སྟེ་དབུ་མར་མཉམ་རྒྱུ་དང་། ཉི་མའི་རྒྱུ་བ་ནི་གཡས་རོ་མ་ལ་འབབ་པ་ཡིན་ པས་ཟླ་སྟོབས་ཀྱིས་གོ་བ་ལ་གཡོན་ནས་རྒྱུ་བ་རི་བོང་ཅན་ནོ།

又以身父母等合相舍第四位，表俱生身及智慧金剛。以空印持遮深睡，顯法身及意金剛。天身離生身如彩虹顯現而凈夢，表受用身及語金剛。放收光明莊嚴形相、身變化、語言說、意貪嗔相等凈醒位，表化身及身金剛。故不僅主要應配于薄伽梵時輪父母，實際配於一切交合身其他尊，花瓣天女等亦住于交合天部而成輪番安住，因具貪視等隨貪行其他故，配于壇城一切天。如是表示如是四身四金剛合一即是心間種子之義，雖續文各在各位，應配合上下文義理解。若不如是理解要義，如許多註釋般僅作散亂文字抄寫反覆增加無有意義。 第六，坐勢清凈：如左命極行，如是右屈者，彼為左伸勢，與等勢異者右伸從火日行，從娑迦及圓及勝遊戲勢及蓮與金剛座，等不等行中，空等極行命氣五種。如是說：輪迴有情多於左脈命即氣行如伸住時，右分不行如屈住故，凈彼右屈左伸諸勢。 彼外即相反左脈行右不行，成右伸諸凈。如是等行降中脈者彼等清凈即等足勢清凈。火即時火，于中脈等行，日行即右羅摩降故，由月力解於左行者月。

ས་གའི་སྟབས་ནི་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་སྲོག་གི་རྒྱུ་བ་དག་པ་དང་། ཟླུམ་པོའི་ སྟབས་རླུང་དང་རོལ་པའི་སྟབས་མེ་དང་། པདྨའི་སྐྱིལ་ཀྲུང་ཆུ་དང་། རྡོ་རྗེའི་སྐྱིལ་ཀྲུང་སའི་ དཀྱིལ་འཁོར་ལ་སྲོག་རྒྱུ་བ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །མཉམ་དང་མི་མཉམ་བགྲོད་པ་དག་ལ་ ཞེས་པའི་དོན། མཉམ་པ་ནི་རྩ་གཡས་ལ་གླང་ལ་སོགས་པ་དུས་སྦྱོར་ཁ་འཆམ་དྲུག་དང་། མི་ མཉམ་པ་ནི་རྩ་གཡོན་ལ་ལུག་ལ་སོགས་པའི་དུས་སྦྱོར་ཁ་ཡར་བ་དྲུག་འཆར་བའི་རླུང་གི་ བགྲོད་པ་རྣམས་ལ་རེ་རེ་བཞིན་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔ་ལྔ་རེ་འབྱུང་བས། དེ་རྣམས་དག་པ་ས་གའི་ 3-317 འདུག་སྟངས་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ཡིན་ལ། སྤྱི་ཁྱབ་གཡས་གཡོན་མཉམ་རྒྱུ་གསུམ་དག་པ་ནི་ སྔོན་མ་གསུམ་པོའོ།། །། བདུན་པ་འཕྲོས་དོན་གྱི་དག་པ་རྣམ་གྲངས་གཞན་བསྟན་པ་ལ། དང་པོ་སྐུ་གསུང་ ཐུགས་ཀྱི་དག་པ་གཞན་ནི། དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་ཅན་ནི་ཐུགས་ཀྱི་རྡོ་རྗེར་འགྱུར་ཏེ་མི་བདག་ དཀྱིལ་འཁོར་སྐུ་ཡི་རྡོ་རྗེའོ། །ཟླ་བ་ཉི་མའི་སྟེང་དུ་ཨཱ་ལི་ཀཱ་ལིའི་རིགས་སྐྱེས་ལྷ་རྣམས་ འཁོར་ལོ་གསུང་གི་རྡོ་རྗེའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐུགས་དཀྱིལ་ཉིད་ལ་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་ ཅན་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་ལྷ་ཚོགས་རྣམས་ནི་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་དང་ཉི་ཟླའི་གདན་གྱི་སྟེང་དུ་ཨཱ་ ལི་ཀཱ་ལིའི་རིགས་རང་རང་གི་ས་བོན་ནི་གསུང་རྡོ་རྗེ་སྟེ་འདི་ལས་དེ་བསྐྱེད་པའོ། །གཞལ་ མེད་ཁང་ནི་སྐུ་རྡོ་རྗེའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཐུགས་དཀྱིལ་ལ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ གསུང་དཀྱིལ་དང་སྐུ་དཀྱིལ་ལ་ཡང་དབྱེ་བས་རྣམ་གྲངས་དགུའི་དག་པའོ། །དེ་དག་ནི་སྒྲུབ་ ཐབས་དཔག་བསམ་ལྗོན་ཤིང་ལས། བརྟེན་པ་ལྷའི་དག་པའི་སྐབས་སུ་དངོས་སུ་ལུང་འདྲེན་ པར་མཛད་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བཤད་པ་ཡིན་ལ། དག་པའི་རྣམ་གྲངས་གཞན་རྒྱུད་དང་འགྲེལ་ བའི་སྔ་ཕྱིར་ཇི་སྙེད་ཅིག་འབྱུང་ཡང་མཐའ་དག་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ན་གོ་དཀའ་ཞིང་ འཁྲུག་པར་འགྱུར་བས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་བརྗོད་པར་མི་འོས་ཀྱང་ད་དུང་ཉེར་མཁོ་འགའ་ ཞིག་བརྗོད་ན། ཡེ་ལེའི་ཞེ་གཉིས་ཞེ་གསུམ་པའི་འགྲེལ་པར་གསུངས་པ་ལྟར་ཡུལ་དག་པ་ ཞེས་ཟླ་བའི་ཡུལ་ལ་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་ལྔ་དང་། ཉི་མའི་ཡུལ་ལ་མུན་པ་སོགས་ཡོན་ཏན་ གསུམ་མོ།

娑迦勢為空輪命行清凈，圓勢風及遊戲勢火，蓮跏趺水，金剛跏趺地輪命行清凈。"等不等行"義：等即右脈牛等時合順六，不等即左脈羊等時合逆六出現之氣行中，各各出現五輪，彼等清凈即娑迦坐勢等五，總遍右左等行三清凈即前三。 第七，支分義其他清凈數：初身語意其他清凈：吉祥持金剛成意金剛，人主壇城身金剛。月日上阿里嘎里種生諸天輪語金剛。如是說：于意壇城吉祥持金剛主尊等天眾是意金剛，日月座上阿里嘎里種各自種子是語金剛，從此生彼。無量宮是身金剛。如是意壇城身語意分別，如是于語壇城及身壇城亦分別，為九數清凈。彼等是依修法如意樹中，所依天清凈處直接引用者之義解釋，其他清凈數于續及注前後出現多少，若攝一處難解且混亂故不宜說一切支分，然若說一些必要者，如二品四十二四十三注中所說境清凈，即月境有色等五境，日境有暗等三德。

།རླུང་གི་ཡོན་ཏན་རེག་བྱ་གཅིག་ཉིད་དག་པས་ཞལ་གཅིག་པ། མེ་ལ་རང་གི་ ཡོན་ཏན་རོ་དང་། གཞན་རླུང་གི་ཡོན་ཏན་རེག་བྱ་དང་ལྡན་པས་ཞལ་གཉིས་པ་དང་། {ཆུ་ ལ་རང་གི་[ཉི་མའི་ཡུལ་ལ་]ཡོན་ཏན་གཟུགས་དང་། གཞན་རོ་རེག་གཉིས་དག་པས་ཞལ་ གསུམ་པ་དང་། ས་ལ་རང་གི་ཡོན་ཏན་དྲི་དང་། གཞན་གཟུགས་རོ་རེག་གསུམ་ལྡན་པས་ 3-318 ཞལ་བཞི་པ་དང་། སྟོང་ཆེན་ལྔ་དག་པས་ཞལ་ལྔ་པ་དང་། འགྱུར་མེད་དྲུག་དག་པས་ཞལ་ དྲུག་པ་དང་། དེ་དག་གི་ཤུགས་ལ་གཞན་ཡང་ཉི་ཟླའི་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དག་པས་ཞལ་བརྒྱད་ པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་ལ། རྒྱས་བཏབ་ཀྱི་ཞལ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡོད་དེ་རིགས་ བདག་ཉིད་ལ་བྱའོ། །གཙོ་བོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་མདོག་ནི་གོང་དུ་སྨོས་པ་ལྟར། ཡེ་ ཤེས་ཀྱི་ཁམས་དག་པའི་སྔོན་པོའམ། ཐུགས་རྡོ་རྗེ་ཉིད་ཀྱི་ནག་པོ་སྟེ། ཁ་ཅིག་དཀར་ནག་གི་ ཕྱོགས་གཉིས་རོ་མཉམ་དང་འདྲེས་པས་ཀྱང་སྔོན་པོ་ཞེས་འཆད་པ་ནི་གོང་དུ་དཔྱད་པ་དང་ འདྲ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་སྐུ་མདོག་སེར་བ་ནི། ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཀུན་ ཁྱབ་ཀྱི་རིགས་ལ་ཐུགས་དང་ཡེ་ཤེས་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །འཁོར་རྣམས་ཀྱི་ཁ་ དོག་གི་དག་པ་ལ། ཡེ་ལེ་བཅུ་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྩ་འགྲེལ་ལས་རྒྱས་པར་གསུངས་ པ་རྣམས་ཏེ། དག་པར་ཡང་དག་དག་པའི་ཆུ་ལས་རི་བོང་འཛིན་པ་ལྟར་དཀར་པདྨའི་མཚན་ མ་འོད་དཔག་མེད། །ཅེས་པ་ནས། སྟེང་དང་འོག་ནས་ཡོན་ཏན་མང་པོའི་གནས་དང་སྲོག་ ཆགས་རྣམས་ཀྱི་ཐར་པའི་རྒྱུར་ནི་སྤྲོས་པའོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་གསུངས་ཤིང་། འགྲེལ་ཆེན་ དུ། ད་ནི་འཁོར་ལོ་དྲུག་པོ་རྣམས་སུ་ཁམས་དྲུག་ལས་རིགས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་སྤྲོ་བ་གསུངས་པ་ ཞེས་པ་ནས། རྒྱས་བཏབ་པའི་ངེས་པའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། རྫོགས་ རིམ་ཐ་མར་དགེ་བའི་སྐབས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་སྤྲོ་བ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གསུངས་པའི་ཞོར་ལ། ཁ་དོག་ དཀར་པོ་རྣམས་ནི་དཀར་བ་དང་གསལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེས་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་ཤིང་ཡོན་ ཏན་རྒྱས་པ་མཚོན་ལ། དེའི་ཕྱིར་ཞི་རྒྱས་ཀྱི་ལས་འགྲུབ་པའི་དགོས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། ། ནག་པོ་རྣམས་ནི་སྤྲོས་པའི་སྣང་བ་མེད་པ་དང་། སྒྲིབ་པའི་ཆོས་འཐར་པར་བྱེད་པ་མཚོན་ པས་བསད་པ་དང་དབྱེ་བའི་ལས་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང་། དམར་པོ་རྣམས་ནི་སྣ་ཚོགས་འདི་ དག་སེམས་ཉིད་ཀྱིས་སྤྲུལ་ཞིང་། སེམས་སུ་ཐིམ་པར་བྱེད་པ་དམར་པོས་ཁ་དོག་གཞན་ 3-319 ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང་འདྲ་བ་སྟེ། བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དབང་གི་ལས་དང་། ཁོངས་སུ་ འདུ་བའི་ཕྱིར་དགུག་པའི་ལས་འགྲུབ་པའོ།

風功德觸一清凈故一面，火有自功德味及他風功德觸故二面，水有自功德色及他味觸二清凈故三面，地有自功德香及他色味觸三具故四面，五大空清凈故五面，六無變清凈故六面，由彼力亦有日月八功德清凈故成八面等，有說印持面即指種姓主。主尊薄伽梵身色如上所說，智慧界清凈青色或意金剛自性黑色，有說白黑二分等味相混故成青色之解釋如上已察。薄伽梵母身色黃，因是智慧金剛母自性故，遍主種智慧雙入自性。 眷屬色清凈，如十三品等本釋廣說："如月清凈水中持兔白蓮相無量光"等至"上下功德多處及有情解脫因而放"。大疏云："今說六輪中從六界放種姓天眾"至"印持決定"，于細瑜伽及圓滿次第末善時金剛放射同說之餘，白色諸尊表白及明故無過失染而功德增，故成辦寂增事業。黑色諸尊表無戲論顯及遮障法，故成辦殺分事業。紅色諸尊表此諸種種由心幻化而融入心，如紅色勝他色，因是作者故成辦懷業，因攝入故成辦召業。

།སེར་པོ་རྣམས་ནི་སེར་པོ་ཁ་དོག་གསལ་བས་ གཞན་གྱི་མདངས་ཉམས་སྨད་པར་བྱེད་པ་དང་མཚུངས་པས། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པས་རྣམ་རྟོག་ཐམས་ཅད་དྲན་དུ་མི་གཞུག་པ་དང་། སྒྲ་རྟོག་ གིས་གཡོ་བ་མེད་པར་བྱེད་པ་མཚོན་པས་རེངས་པ་དང་རྨོངས་པའི་ལས་འགྲུབ་བོ། །ནམ་ མཁའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ཚོགས་ལྗང་ཁུ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ཚོགས་སྔོན་པོ་ནི། ཁ་དོག་ ཐམས་ཅད་འདྲེས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཕྱིར་སྔར་གྱི་དག་པ་ཐམས་ཅད་འདུས་ལ། དེའི་ ཕྱིར་ལས་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ལྗང་ཁུ་ལས་རྣམས་ཆ་མཉམ་དང་། སྔོན་པོ་ནི་བསད་པ་སོགས་འཇོམས་པའི་ལས་དང་། དེ་རྣམས་སླར་གསོ་བའི་ཕྱོགས་ལ་ལྷག་ པར་མཐུ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་སྐད་དུ། ལུས་ལ་བསམ་པ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ནམ་ མཁའ་བཞིན་དུ་རོ་མཉམ་བསམ་པའི་དབུས་སུ་ལུས་ངག་ཀྱང་། རྣལ་འབྱོར་ལྡན་པས་ཤེས་ བྱ་རང་བཞིན་ཡོན་ཏན་དབང་གིས་ཁམས་ཀྱི་ཁ་དོག་ལ་སོགས་དབྱེ་བས་ཏེ། སེར་པོ་ནག་པོ་ དག་དང་ཁ་དོག་དམར་པོ་ཞེས་དང་དཀར་པོ་ས་རླུང་མེ་དང་ཆུ་ལའོ། །ཡེ་ཤེས་ནམ་མཁའ་ལ་ ཡང་སྔོན་པོ་ལྗང་ཁུར་འགྱུར་ཏེ་ལུས་དང་བསམ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་སོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ལྷ་ཕན་ཚུན་ཁ་དོག་གཞན་རིགས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་འཁྱུད་པ་ནི། ལུས་བསམ་གྱི་དབྱེ་བའི་ དག་པར་མཛད་པ་སོགས་མང་མོད་ཀྱི་རྒྱས་པར་མ་སྤྲོས་ལ། ཤུགས་ཀྱིས་གོ་བར་ཡང་འགྱུར་ རོ། །སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་ཞལ་གསུམ་པ་རྣམས་ཡོན་ཏན་གསུམ་དག་པ་རྡོ་རྗེ་གསུམ་དང་། ཕྱག་དྲུག་ རྣམས་ཕལ་ཆེར་ཁམས་དྲུག་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། ཞབས་གཉིས་རྣམས་ཉི་ཟླའི་རྒྱུ་བ་དག་ པ་དང་། ཞལ་གཅིག་པ་རྣམས་ནི་བདེ་བ་གཅིག་པུ་དང་། ཕྱག་བཞི་རྣམས་ནི་རྡོ་རྗེ་བཞིའམ་ ཁྱབ་བྱ་ས་ཆུ་མེ་རླུང་བཞི་དག་པ། ཕྱག་གཉིས་པ་རྣམས་ནི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་དང་། རྣམ་པ་ 3-320 ཐམས་ཅད་པའམ་དྷཱུ་ཏི་དང་དུང་ཅན་མ་དག་པའོ། །ནུས་མ་རྣམས་ཀྱི་ཞལ་བཞི་རྡོ་རྗེ་བཞིའི་ རྒྱས་བཏབ་དང་། ཕྱག་བརྒྱད་ནི་ཉི་ཟླའི་ཡོན་ཏན་དག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། གཞན་ ཡང་རྒྱུད་ལས། དེ་ལྟར་ངེས་པར་སྐུ་ཡི་རྡོ་རྗེ་མཆོག་གི་ཡོན་ཏན་རྣམ་མང་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ ནི་རྣམ་པར་གསུངས། །གསུང་གི་རྡོ་རྗེ་ཨ་སོགས་ཀ་སོགས་ལྷ་ཡི་རྣམ་པ་ཉིད་ནི་མཐའ་དག་ རྒྱལ་བའི་རིགས་རྣམས་ཀྱིས། །སྟོང་པ་དྲུག་གི་ཐུགས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་རྣམ་གསུམ་སྲིད་པར་གནས་ པ་གཙོ་བོར་རྣམ་པ་གཅིག་པུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ངེས་པར་སྲིད་པའི་འཇིགས་ འཇོམས་སྣ་ཚོགས་ཡུམ་གྱི་རང་བཞིན་ནོ།

黃色諸尊如黃色明顯令他光澤衰損，表無分別智慧一切相極穩固故不令一切分別憶念，及令聲分別不動故成辦僵硬迷惑事業。空界天眾綠色，智慧界天眾青色，因是一切色相混合自性故攝前一切清凈，故成辦一切事業，其中綠色諸事平等，青色于殺等摧毀事業及彼等復興方面尤具力。 又如說："身入意如空等味，意中身語亦，具瑜伽者應知自性功德力由界色等分別，黃黑及紅色白色于地風火水。智慧空亦成青綠由身意分別。"如是說：諸天互以他種色正抱為身意分別清凈等雖多，未廣說，由力亦可解。 總遍三面者三德清凈三金剛，六臂者多是六界清凈，二足者日月行清凈，一面者唯一樂，四臂者四金剛或所遍地水火風四清凈，二臂者大樂及一切相或中脈拉扎那清凈。能母眾四面四金剛印持，八臂是日月功德清凈自性。又續中："如是決定身金剛勝德眾多壇城相說，語金剛阿等迦等天相一切勝種，六空意金剛三有住主唯一相。如是智慧金剛決定有怖摧種種佛母自性。"

།ཞེས་དང་། རྒྱལ་བའི་སྐུ་ཡི་རྡོ་རྗེ་ཡུལ་དང་ཡུལ་ ཅན་རྣམས་ཀྱིས་བགྲོད་བྱ་མིན་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ། །གསུང་གི་རྡོ་རྗེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ ཅད་རང་སྙིང་སྐད་རྣམས་དག་གིས་ཆོས་ནི་གོ་བར་བྱེད་པའོ། །རྡོ་རྗེ་ཅན་གྱི་ཐུགས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་ སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐའ་དག་ས་ལ་གནས། །དྲི་མེད་ནོར་བུ་ལྟ་ བུར་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་འཛིན་བྱེད་གང་ཡིན་དེ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་བདེ་ མཉམ་འབྲས་སྟེར་དྲུག་དང་བཞི་རྣམས་ནུས་མ་བཅུ་པོ་དེ་དག་རྣམས་སུ་གསུངས། །དེ་དག་ རྣམས་ཀྱི་ཐབས་ནི་དག་པ་མཆོག་གི་སེམས་ཀྱིས་གང་བའི་བུམ་པ་རྣམ་བཅུ་དེ་རྣམས་སོ། ། བདུད་དང་ཉོན་མོངས་ཉམས་པ་འདོད་པ་ཞེས་དང་འཕྲོག་བྱེད་རྡོ་རྗེའི་ཚོགས་ནི་ལྗོན་པ་ལ་ སོགས་རྣམས། །ཕྱག་རྒྱ་དྲུག་རྣམས་སྟོང་པ་དྲུག་སྟེ་སྲིད་གསུམ་སྐྱེད་པར་མཛད་པ་ཡེ་ཤེས་ རྣམ་ཤེས་གཅིག་པའོ། །འཁོར་ལོ་སྲིད་གསུམ་ཀུན་ནས་དང་བ་ཞེས་པའོ་བདེ་བ་རིན་ཆེན་ འདི་ཡི་ཆགས་པ་ཉིད་དག་ནི། །པདྨའོ་ཉོན་མོངས་ཟད་པ་རལ་གྲི་རྡོ་རྗེ་དག་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ སྐུ་ཆེན་རྣམ་པར་མི་ཕྱེད་པའོ། །མི་ཤེས་གཅོད་པ་གྲི་གུག་མཆོག་གི་རིགས་དྲུག་རྣམས་ཏེ་ འདི་དག་རྣམས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ། །ཕུང་པོ་ཁམས་དང་དབང་པོ་ལ་སོགས་མཁའ་ བཞིན་རོ་མཉམ་དེ་དག་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་རིག་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་རྣམས་གལ་ 3-321 ཆེ་བའི་དག་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། གོ་བླ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་མ་སྤྲོས་སོ། །སྔར་གྱི་སྐུ་བཞི་དག་ པའི་འཕྲོས་ལས། ཤེས་རབ་ཐབས་ཀྱི་ལུས་དང་བསམ་པ་མཉམ་དང་མི་མཉམ་རིགས་ནི་ཉི་ ཟླ་ཨ་སོགས་ཀ་སོགས་དང་། །རྣམ་གསུམ་སྲིད་པ་ལ་གནས་ཡེ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་དབྱེ་བ་དག་ གིས་རྣལ་འབྱོར་བ་ཡིས་རིག་པར་བྱ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་དོན་ནི། དེ་ལ་རྟག་ཏུ་ཕན་ཚུན་རྒྱས་ བཏབ་ཡིན་མོད་ཀྱང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ལྡོག་ཆ་ནས་ལུས་དང་། ཐབས་ཀྱི་ལྡོག་ཆ་ནས་བསམ་ པ་གཙོ་ཆེའོ།

又說："勝者身金剛境與有境不可行一切相，語金剛一切有情以自心語清凈說法令解。持金剛意金剛一切有情心自性住于地，如無垢寶持諸事者即是智慧金剛。施等樂等果施六及四即說彼等十能母，彼等方便即清凈勝心滿瓶十。魔及煩惱衰欲及奪金剛眾樹等，六印即六空生三有者智慧識一。輪三有遍凈即樂寶此貪清凈，蓮煩惱盡劍金剛亦智慧大身不可分。斷無知鉤刀勝六種，由此等生者，蘊界根等如空等味彼等亦應知。"如是所說雖是重要清凈，因易解故暫不廣說。 從前四身清凈支分："慧方身意等不等種日月阿等迦等及，住三有智慧識分別瑜伽者應知。"此義雖恒互印持，然從慧分身，從方便分意為主。

།མཉམ་དང་མི་མཉམ་ཞེས་པ་ནི། མཁའ་ཡེ་རླུང་མེ་ཆུ་ས་ཞེས་ཁམས་དྲུག་གི་ རིམ་པ་བགྲོད་ཚུལ་ལས། མཁའ་རླུང་{སྐུ་[ཆུ་]སྟེ་ཡ་བ་རེ་བ་གསུམ་ལ་མི་མཉམ་པ་དང་། ཡེ་མེ་ས་སྟེ་ཆ་འགྲིག་པ་གསུམ་ལ་མཉམ་པ་ཞེས་གྲངས་བགྲོང་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་མིང་བཏགས་ པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཕྱི་རོལ་ཏུ་ཟླ་བ། ནང་དུ་ཨ་སོགས་དབྱངས་རྣམས་ཐབས་ཁུ་བའི་ཆོས། ཆུ་རླུང་ནམ་མཁའ་སྟེ་རིགས་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་ལྷ་ཡབ་རྣམས་ཟླ་བ་དང་དབྱངས་ཀྱིས་ མཚོན་པའི་དགའ་བ་བཞི་ལ་བཞི་བཞིས་ཕྱེ་བའི་ནང་ཚན་བཅུ་དྲུག མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ སྐུ་གསུང་ཐུགས་གསུམ་དབྱེར་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། ཕྱི་རོལ་ཏུ་ཉི་མ་དང་། ནང་དུ་ ཀ་སོགས་གསལ་བྱེད་ཀྱི་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེ་རྣམས་མཉམ་པའི་རིགས་དམར་པོའི་དངས་མ་རྡུལ་ གྱི་ཆོས་ལས་བྱུང་བ་ས་མེ་ཡེ་ཤེས་གསུམ་དག་པ་ནི་ལྷ་ཡུམ་རྣམས་ཏེ། ཉི་མ་དང་གསལ་བྱེད་ བཅུ་གཉིས་ཚན་པ་ཕྲག་གསུམ་གྱིས་མཚོན་པ། རྡུལ་དག་པའི་སྣང་ཆ་ལས་བྱུང་བའི་གཏུམ་ མོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རླུང་ རེ་རེ་འགགས་པ་ལས་བྱུང་བ་སྐུ་བཞི་ལ་ཡོན་ཏན་གསུམ་གསུམ་གྱིས་ཕྱེ་བའི་བདག་ཉིད་ རྣམ་པར་དག་པའོ། །གསལ་བྱེད་སོ་དྲུག་ནི་སུམ་ཅུའི་སྟེང་དུ་ཧ་ཡ་ར་ཝ་ལ་ཀྵཿཞེས་པ་བསྣན་ པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་ཀྱི་དག་པ་ལ་སྦྱར་བའི་ཚེ་ཡབ་ལ་ཆུ་རླུང་ནམ་མཁའ་སྐུ་ གསུང་ཐུགས་གསུམ་བསམ་པའི་ངོ་བོ་དང་། ཡུམ་ལ་ས་མེ་ཡེ་ཤེས་སྐུ་གསུང་ཐུགས་གསུམ་ 3-322 ལུས་ཀྱི་ངོ་བོར་འཇོག་ཅིང་། ཡབ་ཡུམ་མཉམ་པར་སྦྱོར་བ་ལུས་བསམ་རོ་མཉམ་མོ། །ཡང་ ཁྱད་གཞི་ཡབ་གཅིག་པུ་ལ་བཞག་ན། ཆུ་རླུང་ནམ་མཁའ་གསུམ་སྤྱིར་ཐབས་ཡིན་ཀྱང་། ཡབ་ཁོ་ན་ལ་བལྟོས་ན་ལུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཡབ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཏུ་འགྱུར་ཅིང་། ས་མེ་ཡེ་ཤེས་ གསུམ་པོ་བསམ་པའི་སྒོ་ནས་ཐབས་སུ་འགྱུར་བས་ཡབ་ཉིད་ལའང་དྲུག་པོ་ཚང་ལ། ལྷ་ཡུམ་ ལ་བལྟོས་ནས་མེ་ཡེ་ཤེས་གསུམ་པོ་ཡུམ་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཤེས་རབ་དང་། ཆུ་རླུང་ནམ་མཁའ་ གསུམ་པོ་བསམ་པ་ཐབས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བཞུགས་པས་ཡུམ་ལའང་དྲུག་པོ་ཚང་པས་དེས་མཚོན་ ཏེ། དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་རེ་རེ་བཞིན་གྱི་དག་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། ། ཡང་དྲུག་པོ་སོ་སོར་ཕྱེ་ནས་ལྷ་སོ་སོའི་ཁ་དོག་ལ་ཡང་སྦྱོར་ན། སེར་དམར་སྔོ་གསུམ་གྱི་ ལྷ་རྣམས་ཕོ་མོ་གང་ཡིན་ཡང་རུང་ཤེས་རབ་ཉི་མའི་དག་པ་སྟེ། ལུས་བསམ་གང་རུང་རེའི་ དབང་ལས་ཡིན་པ་མོ་ལ་ལུས་དང་ཕོ་ལ་བསམ་པ་གཙོ་ཆེ་བར་བཞག་གོ ། དཀར་ནག་ལྗང་གསུམ་རྣམས་ཕོ་མོ་གང་ཡིན་ཡང་རུང་སྟེ། ལུས་བསམ་གང་རུང་རེའི་ སྒོ་ནས་ཐབས་ཟླ་བའི་ཆོས་སུ་འཇོག་སྟེ་ཕོ་ལ་ལུས་དང་མོ་ལ་བསམ་པ་གཙོ་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ།

"等與不等"者，從空智風火水地六界次第行法：空風水即單數三為不等，智火地即偶數三為等，由數數方式安立名。又外日，內阿等母音方便精液法，水風空即三種清凈父尊以月及母音表四喜各分四之十六，不變樂身語意三無別自性。外日及內迦等輔音脈氣明點等種紅色精華塵法所生地火智慧三清凈即母尊，以日及三組十二輔音表示，從塵清凈顯分所生猛母智慧火一切相空性自性，從十二緣起風各滅所生四身各分三德自性清凈。三十六輔音即三十上加"哈亞拉瓦拉克夏"。 如是配父母二者清凈時，父具水風空身語意三意之體性，母具地火智慧身語意三身之體性，父母等合即身意等味。又若置所別基於父一者，水風空三雖總為方便，然唯就父觀則由身門成父自慧，地火智慧三由意門成方便，故父自具六。就母觀察，火智慧三為母自身慧，水風空三住為意方便，故母亦具六，由此表示壇城每尊亦成清凈。 又若分別六者配各尊色，黃紅藍三尊無論男女皆慧日清凈，由身意任一力故，女主身男主意而立。白黑綠三者無論男女，由身意任一門立為方便月法，男主身女主意。

དེ་ལྟར་ན་ལྷ་སོ་སོ་རང་རང་དང་། ཕན་ཚུན་སྐུ་ལ་འཁྱུད་པའི་ཡབ་ཡུམ་རྣམས་ཀྱི་དག་སྦྱོར་ གྱི་གནད་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་ཞིང་། གཞན་ཡང་ཟླ་བའི་ཆོས་དགའ་བ་བཞི་དང་། དེ་ལས་ཕྱེ་ བའི་བཅུ་དྲུག་ཉི་མའི་ཆོས་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་སམ། གནས་སྐབས་བཞི་དང་སྐུ་བཞི་རྡོ་ རྗེ་གསུམ་གྱིས་ཕྱེ་བ་སྟེ། རྣམ་གསུམ་སྲིད་པར་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མངལ་དུ་ དགའ་བ་བཅུ་དྲུག་གི་སྐུ་བཞི་དང་། བཙས་ནས་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་སྐུ་བཞི་དག་པའི་ ཚུལ་གྱིས་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་ཉི་ཟླ་དབྱངས་གསལ་ གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་བརྡ་ཐབས་ལས་རྡོ་རྗེ་གསུམ་ཐབས་ཤེས་ཀྱིས་དབྱེ་བའི་རང་བཞིན་ དང་། དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་དགའ་བཞི་ལ་སྐུ་བཞིས་ཕྱེ་བ་སྟེ་བཅུ་དྲུག་དང་། དོན་དམ་ 3-323 པའི་རྣམ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་གསུམ་གྱི་སྐུ་བཞི་ལ་བཅུ་གཉིས་ཏེ་རྣམ་ཤེས་ཡེ་ཤེས་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་ བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་ཀྱང་གོ་བར་བྱའོ།། །། བཞི་པ་ཡེ་ཤེས་དགུག་གཞུག་ནི། དེ་ནས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཐུགས་ཀར་ཧཱུཾ་ཡོངས་སུ་གྱུར་ པ་ལས་ནས། འཁོད་པར་གྱུར་ཞེས་པའི་བར་ཏེ། འདི་ལ་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་སྤྲོ་བ་སྔོན་འགྲོ་དང་། ལས་ལྔ་པོ་དངོས་གཞི་དང་། ཡི་གེ་དགོད་པ་རྗེས་བརྟན་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་ཧཱུཾ་ཡིག་རྡོ་རྗེའི་ སྤྲུལ་པ་ཞེས་གསུངས་པས། ཧཱུཾ་དང་རྡོ་རྗེ་ལས་བསྐྱེད་པ་བསྟན་ཅིང་། ལེགས་པའི་བུའི་སྒྲུབ་ ཐབས་ལས། ཉི་ཟླ་སྒྲ་གཅན་གྱི་གདན་དང་ཛཿཡིག་ལྕགས་ཀྱུ་སོགས་དང་། འོག་མ་རྣམས་ ལའང་སྤྲོས་པ་མང་པོ་ཡོད་པ་དག་སྤྲོས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་རང་ལུགས་རྒྱུད་འགྲེལ་གྱི་དངོས་ བསྟན་ཙམ་གྱིས་ཆོག་ཤེས་པར་བྱའོ། ། དབུ་མའི་སྲོག་མཚོན་པའི་ཕྱིར་སྐུ་མདོག་སྔོན་པོ་ཉིད་ཡིན་ཅིང་། རྣམ་འགྱུར་གཞན་ རྣམས་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་སྤྱི་དང་འདྲ་བ་ལས། སེངྒེ་རྐང་བརྒྱད་ཏེ་ཤ་ར་བྷས་དྲངས་བའི་ཤིང་རྟ་ སྔོན་པོ་ལ་གནས་པ་དང་སྐབས་འདིར་སྐུ་ལ་ཕྱག་རྒྱ་ལྔ་ཁོ་ནས་བརྒྱན་པ་ཡིན་ནོ། །འགའ་ ཞིག་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལས་ཡང་དག་པར་བྱུང་བ་ཞེས་གསུངས་པས་མཁའ་ནང་ནས་སྤྲོ་ བ་དགོས་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོན་ཀྱང་འདིར་དངོས་སུ་ཡབ་རྐྱང་སྤྲོ་ཡང་ཐབས་རྐྱང་པ་མི་མཚོན་ ཏེ། ཐབས་ཤེས་རོ་མཉམ་དུ་འདྲེས་པའི་ལྷ་གཅིག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའི་དོན་ཙམ་ཀ་ཡིན་ པས། བླ་མའི་མན་ངག་ཡིན་ན་ནི་མཁའ་སྤྲོ་མི་འགོག་ཀྱང་། སྤྱིར་ངེས་པར་དགོས་པ་མིན་ ལ། ཐབས་ཤེས་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་པའི་ཚིག་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱེད་པ་ཙམ་གྱིས་བློས་གཟུང་ལ་ སྙིང་པོ་མེད་པས། རང་ལུགས་ལ་ཐུགས་ཀ་ནས་སྤྲོའོ། །འདིར་རྐང་པ་བརྒྱད་པའི་ཤིང་རྟ་ནི། ཁྲོ་མོ་ཤིན་ཏུ་སྔོན་མོའི་ཤིང་རྟ་དང་མཚུངས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ཡེ་ཤེས་དང་ཤིང་རྟ་ནམ་མཁའི་ ཁམས་སོ།

如是各尊自身及互抱身父母眾清凈瑜伽要義如是配，又月法四喜及分彼十六，日法十二處或四位及四身三金剛分，住三有有情于胎中十六喜四身，生后十二處四身清凈方式，如是壇城輪天眾亦從日月母輔音因生標記方便中三金剛方便智慧分別自性，及勝義智慧四喜分四身即十六，勝義識三金剛四身即十二，為識智雙入自性。亦應如是了知。 四、智慧召入：從"次於自心咒字吽變"至"安住"。此有金剛力放射前行，五業正行，字安立后固。又說"吽字金剛化現"，故示從吽及金剛生。善子修法中有日月羅睺座及咒字吽鉤等，下諸尊亦有多支分，彼等唯是支分，故自宗應知以續釋直說為足。 為表中脈命故身色即青，其他變化如金剛力普遍，八足獅即夏拉巴所牽青車中住，此處唯以五印莊嚴身。有謂由說"從慧及方便正生"故須從空中放，然此雖直接放獨父不表獨方便，僅是表"方便智慧等味和合一尊"之義，若是上師口訣則不遮空放，然總非定須，以方便智慧所生語為因僅是意解無實義，故自宗從心間放。此八足車與極青忿母車相同，金剛力智慧及車空界。

།སེངྒེ་རྐང་བརྒྱད་ཀྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་པོ་ནི། སྒྲ་རེག་གཟུགས་རོ་དྲི་རྡུལ་མུན་སྙིང་ 3-324 སྟོབས་ཏེ་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་པོ་དེ་རྣམས་དག་པའི་བརྡ་ཡིན་ལ། འདིར་གསལ་ཁ་མེད་ཀྱང་དེ་ འདྲ་བདུན་གྱིས་དྲངས་པའོ།། །། གཉིས་པ་དངོས་གཞི་ནི་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ནམ་མཁར་བྱོན་ཏེ། སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ དཔའ་ཀུན་འདུས་པ། དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་ཚོགས་གདོད་མའི་ དབྱིངས་ན་བཞུགས་པ་ལ་ཡིད་ཀྱི་དམིགས་པས་སྒོམ་ཚུལ་སྟེང་དང་མདུན་གྱི་ནམ་མཁའ་ ཐག་རིང་བ་ན། ཡེ་ཤེས་ལྷ་ཚོགས་རྣམས་རོལ་ཞིང་རྩེ་བའི་ཚུལ་དུ་བཞུགས་པ་གསལ་བཏབ་ སྟེ། དེ་ལ་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་དེ་ཡེ་ཤེས་སེམས་དཔའི་དྲུང་དུ་ལྷགས་ནས་སྐད་ཅིག་ལ་ཞགས་པ་ སྦྲུལ་ཞགས་སུ་སྤྲུལ་ཏེ། ཕྱག་ཉེར་བཞི་པོ་འཆིང་བ་དང་། ལྕགས་ཀྱུས་ལྟེ་བ་ནས་འདེབས་ ཤིང་། ཕྱག་མཚན་ལྷག་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྡིགས་ཚུལ་དུ་བྱས་ཏེ། གཙོ་བོ་ཉིད་ཚུར་སྤྱན་ དྲངས་པ་ན། ལྷ་ཚོགས་གཞན་ཐམས་ཅད་དེའི་ཤུགས་ཀྱིས་བྱོན་ཏེ། ལྷ་རང་རང་སོ་སོའི་ སྟེང་ཕྱོགས་ཀྱི་མདུན་ངོས་སུ་བྱོན་པར་གྱུར། སྔགས་ནི་རྒྱུད་འགྲེལ་ལས། ཛཿཞེས་པ་ཁོ་ ན་གསུངས་པས་དེ་གཅིག་པུས་ཀྱང་ཆོག་མོད། དཀྱུས་སུ་བཤད་པའི་ༀ་ཤྲཱི་སོགས་བླ་མའི་ མན་ངག་ཕྱག་ལེན་ཡིན། དེ་ནས་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་དེ་འཕྲལ་དུ་རང་ལ་ཐིམ་པ་ནན་ཏན་དུ་གསལ་ འདེབས་དགོས་ཏེ། འདིའི་སྦྱང་བྱ་དབུ་མའི་{དབུགས་[ལུགས་]དེ་ནི་དེ་ཕྱིན་ཆད་འཆི་བའི་ དུས་མ་གཏོགས། རེ་ཞིག་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་བྱས་ཏེ་མི་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་ ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལ་ཇི་ལྟར་འོས་པའི་མཆོད་པ་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཕྱག་ལེན་དུ་ནི་མཆོད་པ་ བཅུ་གཉིས་ཙམ་གྱིས་མཆོད་དོ། །དེ་ནས་ཁྲོ་བོ་ཤེས་རབ་མཐར་བྱེད་སྤྲོས། ཕྱག་གཡས་ཀྱི་ དང་པོའི་ཕྱག་མཚན་མདའ་དེ་སྐད་ཅིག་གིས་རྡོ་རྗེར་བསྒྱུར་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལྷ་ཐམས་ཅད་ ཀྱི་སྐུ་རྒྱབ་ཏུ་རེག་ཙམ་བྱས་ཏེ། ཧཱུཾ་ཞེས་པས་ལྷ་སོ་སོ་ལ་བཅུག་སྟེ། ཤེས་རབ་མཐར་བྱེད་ ཉིད་སྤྲུལ་གཞི་ལ་ཐིམ་གཞུག་པའོ། །ཡང་རེངས་བྱེད་གཤིན་རྗེ་གཤེད་བྱུང་སྟེ། དམ་ཡེ་ 3-325 ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ཞུགས་པ་དེའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱག་ཞབས་ལ་ཞགས་པས་རེག་ཙམ་བྱས་པས་ དམ་ཡེ་གཉིས་པོ་སོ་སོར་འགྱེས་མི་ནུས་པར་བསམ། ཁ་ཅིག་རེངས་བྱེད་ཀྱི་ཕྱག་གཡོན་གྱི་ ལྕགས་སྒྲོག་དེ་ཞགས་པར་བསྒྱུར་བའང་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་ཕྱག་གཡས་ཀྱི་དང་པོ་འཁོར་ ལོ་ཞགས་པར་བསྒྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་པར་མངོན་ནོ། །དེ་ནས་དེ་སྤྲུལ་གཞི་ལ་བསྡུས་ཏེ་བཅིང་ བའོ།

八足獅之八支：聲觸色味香塵暗力即八功德清凈標記，此雖未明說然由如是七牽引。 二、正行：金剛力來空中，集諸佛菩薩吉祥時輪壇城天眾住本初界，以意緣觀修上前遠空中智慧天眾遊戲安住明顯，彼前金剛力至智慧薩埵前剎那化繩為蛇索，二十四臂縛，鉤擊臍，余諸手印作威嚇相，召請主尊時，余諸天眾由其力來，各尊來至各自上方前面。咒雖續釋僅說"吽"一字亦可，正文所說"嗡室利"等是上師口訣行持。次金剛力即刻融自當勤明觀，此所凈中脈氣除死時外暫作壇城不出故。即刻於智慧輪作適宜供養，實修中以十二供養供。 次放忿怒慧究竟，右手初執持箭剎那變金剛，觸及一切智慧天背，以"吽"入各尊，慧究竟自融入所化基。又出殭屍閻魔敵，誓智一處入之諸天手足觸繩思不能各自分離。有說殭屍左手鐵鎖變繩亦有，然右手初輪變繩更顯然。次攝入所化基而縛。

།ཡང་ཁེངས་བྱེད་པདྨ་མཐར་བྱེད་སྤྲོས། གཡས་ཀྱི་ཐོ་བ་དྲིལ་བུར་བསྒྱུར་ཏེ་ལྷ་ཐམས་ ཅད་ཀྱི་མདུན་དུ་འདུག་ཅིང་། དྲིལ་བུ་དཀྲོལ་བས་ཐམས་ཅད་མཆོག་ཏུ་དགྱེས་ཤིང་མཉེས་ པར་བསམས་ལ་དེ་སྤྲུལ་གཞི་ལ་བསྡུའོ། །ཡང་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་ཏེ་བགེགས་མཐར་བྱེད་སྤྲོས། གཡས་ཀྱི་རལ་གྲི་དབྱུག་པར་བསྒྱུར། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱི་བོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་དྲུག་ཏུ་རེག་ ཙམ་བྱས་པས་ཐམས་ཅད་དམ་ཚིག་སེམས་དཔའ་ལ་ཡེ་ཤེས་པ་བསྟིམ་ཟིན་པ་དེ་རྣམས་ རོ་མཉམ་དབྱེར་མེད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། སླར་དེ་ཉིད་སྤྲུལ་གཞི་ལ་བསྡུའོ། ཁྲོ་བོ་ལྷག་མ་དེ་ རྣམས་སྤྲོ་བསྡུ་ནི་མདོར་བསྡུས་ཙམ་གྱིས་ཆོག་སྟེ། ཞོར་བྱུང་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་སྦྱང་བྱ་ དང་བསྟུན་ནའང་། རྣམ་ཤེས་ལྔའི་རླུང་ནི་ཡང་ཡང་འགག་ཅིང་། ཡང་ཡང་འབྱུང་བས་ལན་ གཅིག་པོ་དེ་ཁོ་ན་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་གཙོ་བོའི་ཐུགས་ཀ་ནས་སྤྲོ་བསྡུ་ བྱས་ཀྱང་རུང་། སྒོ་བཞིར་བཞུགས་པ་རྣམས་ཉིད་ལས་སྤྲོ་བསྡུ་བྱས་ཀྱང་རུང་ལ། ཡང་ཡེ་ལེ་ ལས་འདི་དང་མི་འདྲ་ཙམ་གསུངས་པ་ནི། ཕྱི་བསྐྱེད་རིམ་ལ་ཡང་དངོས་བསྟན་དེ་ཙམ་འདམ་ ཁར་རུང་བ་ཡིན་མོད། འགྲེལ་པ་ལས། གཙོ་བོར་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་བཤད་པ་མཛད་པས། རྫོགས་རིམ་རྗེས་དྲན་ནམ་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་དང་སྒྲིག་གོ །དེ་ལ་དགུག་པའི་སྔགས་ ཛཿཡིག་གི་དུས་སུ་ལྕགས་ཀྱུའི་ཕྱག་རྒྱ་དང་། ཧཱུཾ་ཞེས་པ་ལ་རྡོ་རྗེའི་ཕྱག་རྒྱ་དང་། བཾ་ཞེས་ པ་ལ་ཞགས་པ་དང་། ཧོཿཞེས་པ་ལ་དྲིལ་བུ་དང་། ཧི་ཞེས་པ་ལ་དབྱུག་པའི་ཕྱག་རྒྱ་རྣམས་ དགོས་སོ། །རྒྱུད་སྡེ་གཞན་རྣམས་ལས་དགུག་གཞུག་བཅིང་མཉེས་བཞིའི་རྣམ་གཞག་ལས་ 3-326 མ་བཤད་པས། ལྔ་པ་རོ་མཉམ་ནི། རྒྱུད་འདི་ཁོ་ན་ལས་འབྱུང་བའི་བརྡ་ཆད་ཡིན་ལ། གཞན་ ལས་མི་འབྱུང་བ་ནི། གཞུག་པ་ལ་འདིའི་དོན་ཚང་བ་ཙམ་ཡིན་པས་བསྡུས་པ་ལ་དེས་གོ་ ཆོད་པའི་དབང་དུ་མཛད་པའོ། །སྐབས་འདིར་རྒྱུད་འགྲེལ་ལས་རོ་མཉམ་ཆེན་པོ་ཞེས་པའི་ སྐབས་ཤིག་བྱུང་བ་དེ། རོ་མཉམ་འདི་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པའི་གོ་བ་དང་རྒྱས་བཤད་ཡིན་ གྱི། བོད་མང་པོ་ཞིག་ཆོ་གའི་ཡན་ལག་ལོགས་པ་ཡིན་པ་ལྟར་བཅོས་ནས་རོ་མཉམ་ལ་ངག་ འདོན་རྒྱས་པ་བྱེད་པའི་སྲོལ་འདུག་ཀྱང་སྐྱོན་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་རང་ཏ་མིན་མོད། ཆོ་ག་ ལོགས་པའོ་སྙམ་པའི་འཁྲུལ་གཞི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་མི་ལེགས་ལ། ཧཱི་ཞེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ སུ་རོ་མཉམ་རྒྱས་པ་གསུངས་པའི་དོན་བསམ་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། དམིགས་པ་དག་ནས་བརྗོད་ དགོས་པ་མིན་མོད། དམིགས་པ་གསལ་བའི་ཕྱིར་བརྗོད་དོ་ཞེ་ན་ནི། དགུག་གཞུག་བཅིང་ མཉེས་པ་ལ་ཡང་དགོས་སོ།

又放傲慢蓮花究竟，右手錘變鈴于諸天前住，搖鈴思維一切極喜悅，次攝入所化基。又放極力即障究竟，右手劍變杖，觸諸天頂等六處，令一切誓智薩埵已融智慧者等味無別為一，復攝彼入所化基。余忿怒天放收僅略可足，因是附帶且配所凈，五識風屢滅屢生故非唯一次為主。彼等從主尊心間放收亦可，從四門住者放收亦可。又本品說與此稍異者，外生次第雖可直說彼許選擇，釋中主要作意趣解釋，配圓次第隨念或明點瑜伽。 其中召請咒字"吽"時鉤印，"吽"時金剛印，"邦"時繩索，"吙"時鈴，"嘿"時杖印等必要。余續部未說召入縛悅四安立，故第五等味唯此續出現術語，余處不出者，入中具此義故攝略由彼了知故。此處續釋有"大等味"語，是此等味觀想理解及廣說，藏人多作法支分別而廣誦等味儀軌雖非大過，然因入錯解為別法支故不善，于"嘿"字時說廣等味義僅是思維，非從觀想后須誦，若謂為明觀而誦，則召入縛悅亦應誦。

།དེ་རྒྱུད་འགྲེལ་ལས་མ་གསུངས་སོ་སྙམ་ན། རྒྱུད་འགྲེལ་ལས་ རོ་མཉམ་ལ་རྒྱས་པ་གསུངས་པ་དེ་ཀ་མཐའི་གསལ་བྱེད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་དེ་དག་ལའང་གོ་བར་ བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འགྲེལ་ཆེན་ལས། རྣམ་པ་ལྔ་ནི་ཛཿཡིག་གིས་དགུག་པ་དང་། ཧཱུཾ་ ཡིག་གིས་གཞུག་པ་དང་། བཾ་ཡིག་གིས་བཅིང་པ་དང་། ཧོཿཡིག་གིས་མཉེས་པ་དང་། ཧཱི་ ཡིག་གིས་རོ་མཉམ་པར་བྱས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ལྕགས་ཀྱུ་དང་། རྡོ་རྗེ་དང་། རྡོ་རྗེ་ཞགས་པ་དང་། རྡོ་ རྗེ་དྲིལ་བུ་དང་། རྡོ་རྗེ་དབྱུག་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡང་དག་པར་མཆོད་ དེ། སྔར་བཞིན་དམ་ཚིག་གི་འཁོར་ལོ་ལ་རོ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པར་བསྒོམ་པར་བྱའོ། ། ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ནི། ཐོག་མར་ལས་རིགས་མཐུན་པའི་དབང་གིས་ལྔ་པོ་བསྡེབས་ ལ་གསུངས་ནས། བར་དུ་མཆོད་པ་འབུལ་བའི་ཚིག་བྱུང་ཡང་། དགུག་གཞུག་བཅིང་མཉེས་ རོ་མཉམ་གྱི་རྗེས་སུ་མཆོད་ནས། སླར་ཡང་རོ་མཉམ་ཆེན་མོ་སྟེ་རོ་མཉམ་ལམ་གཉིས་བྱེད་ པའི་དོན་མིན། དགུག་པ་སོང་མ་ཐག་མཆོད་པའི་རྗེས་སུ་སྔར་དེ་མ་ཐག་རང་དུ་བཤད་ཟིན་ 3-327 པའི་གཞུག་པ་དང་བཅིང་མཉེས་སྔོན་དུ་སོང་བའི་རོ་མཉམ་དེ་ཀ་བྱེད་ཅེས་པའི་དོན་ཡིན་ པས། སྔར་བཞིན་ཞེས་པ་རྒྱལ་མཆོག་གཉིས་ཀྱི་ལྷ་བསྲེ་བ་ལ་ངོས་འཛིན་པ་ནི་བཞད་གད་ དོ། །རྗེས་ཡི་གེ་དགོད་པ་ནི། སྤྱིར་རྒྱུད་འགྲེལ་ལས། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ལ་བྱིན་རླབས་དབང་ བསྐུར་བྱེད་པའི་སྔོན་འགྲོར་གསུངས་པ་ལྟར། དོན་ཚན་དེའི་ནང་དུ་བསྡུས་ཀྱང་ལེགས་ མོད། འོན་ཀྱང་རྒྱུད་འགྲེལ་དུ། མཚམས་དེར་ཡེ་ཤེས་དགུག་གཞུག་གི་རྣམ་གཞག་གསུངས་ པ་མེད་པས་དེ་ལ་ཚིག་སྦྲེལ་རྒྱུ་མེད་ལ། སྐུ་གསུང་ཐུགས་བྱིན་རླབས་ཀྱི་སྔོན་དུ་འདི་ངེས་ པར་བྱེད་ཀྱང་དགོས་པས་དེ་ལྟར་གསུངས་ཀྱི། སྤྱིར་ནས་ཡེ་ཤེས་དགུག་གཞུག་དང་སྦྲེལ་ ན་ཡི་གེ་དགོད་པ་འདི་ཡེ་ཤེས་འཁོར་ལོའི་དོན་ཚན་དུ་བསྡུས་ནས་རོ་མཉམ་དུ་གྱུར་ཟིན་ པ་དེ་བརྟན་པར་བྱེད་པའི་ཆོ་གར་སྦྱར་ན་ཤིན་ཏུ་ལེགས་ཏེ། གསང་སྔགས་ཀྱི་སྒྲུབ་ཐབས་ གཞན་མང་པོ་དང་ཡང་མཐུན་ནོ། །ཁ་ཅིག་འདི་ཡི་གེ་དགོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡི་གེ་དགོད་པ་ ནི་བསྙེན་པ་ཡན་ལག་བཞིའི་ནང་ཚན་ཡིན་ཅིང་། བསྙེན་པ་ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་ ལ་ངོས་འཛིན་དགོས་པའི་ཕྱིར། མངོན་བྱང་ལྔ་ལས་དུས་འཁོར་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཡི་གེ་དྲུག་པོ་ འདི་དགོད་དགོས་ཏེ། དུས་ཞབས་པའི་སྒྲུབ་ཐབས་ལ་ནི་ཡོད་ལ། རྒྱལ་མཆོག་དང་པོ་འཆད་ པའི་སྐབས་ཀྱི་རྒྱུད་འགྲེལ་ན་མེད་པས་རྒྱ་བོད་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་མ་བྱས་ཀྱང་ངེས་པར་ དགོས་སོ།

若謂續釋未說此，續釋中廣說等味即以末明顯方式令彼等了知。如是大疏云："五相即咒字吽召請，咒字吽入，咒字邦縛，咒字吙悅，咒字嘿等味，以金剛鉤及金剛及金剛索及金剛鈴及金剛杖。如是正供養智慧輪，如前于誓輪成等味當修。"此義初由業類同力合說五者，中雖出供養語，召入縛悅等味后供，復作大等味即等味二道非其義，召請后供養后即如前剛說入及縛悅前行等味即作之義，故"如前"認為二勝尊合天可笑。 后安立字者，總續釋中說為身語意加持灌頂前行，攝入彼科雖善，然續釋彼處未說智慧召入安立故無可連語，身語意加持前雖定作故如是說，然總連智慧召入則此安字攝入智慧輪科后成等味已畢彼堅固儀軌配極善，亦合余多密咒修法。有謂此非安字，安字是近四支內分，近亦須認為壇城勝尊故，五現覺后應立此六字，因時足修法有而說初勝尊處續釋無故，雖余漢藏未作然定須。

།ཟེར་བ་ནི། ཡན་ལག་བཞིའི་བསྙེན་པ་ཞེས་པ་བྱུང་ཚད་རྒྱལ་མཆོག་དང་པོ་ལ་ ངོས་གཟུང་བའི་འཁྲུལ་པ་ལ་བརྟེན་ནས། བྱང་ཆུབ་རྣམ་བཞིའི་བསྙེན་པ་འདི་དཀྱིལ་འཁོར་ ཆེན་པོ་ནས་ལྷ་གཙོ་རྐྱང་གཅིག་གི་བར་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པ་མ་ཤེས་པར་འཁྱམས་པ་སྟེ། ཏིང་འཛིན་ཕྲུགས་གཅིག་གི་བསྙེན་སྒྲུབ་ཡན་ལག་བཞི་པོ་ལ་ཡང་ལས་རྒྱལ་མཆོག་བསྙེན་ པ་འདི་གཉིས་པར་བཤད་པས་བསྙེན་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར། ལས་རྒྱལ་མཆོག་གི་སྐབས་སུ་ མི་རུང་ཟེར་བ་ནི། ཁྱེད་རང་ལ་ཡང་འགལ་ལ། སྤྱིར་དུས་འཁོར་གྱི་མངོན་རྟོགས་རྒྱས་པའི་ 3-328 ནང་དུ་བྱང་ཆུབ་བཞི་བསྐྱེད་ཚང་བ་ཡིན་ཡང་། ཆིངས་དེས་བསྡུས་པ་མིན་པར་འཆད་པའང་ ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག ལར་ཡེ་ཤེས་པ་དགུག་གཞུག་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་གནས་གསུམ་བྱིན་ རླབས་དང་དབང་བསྐུར་རྒྱས་བཏབ་ཀྱི་རིགས་ཐམས་ཅད་བཞི་པ་ཡི་གེ་དགོད་པའོ། །ཞེས་ པར་བསྡུ་པའི་སྐབས་ཡོད་པས་དུས་འཁོར་ལུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་གཅིག་པུ་ ལ་སྐོར་བརྡེག་དེ་ཙམ་རང་མི་འཚལ་ལོ།། །། ལྔ་པ་དབང་བསྐུར་བ་ནི། མེད་མི་རུང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་དབང་བསྐུར་བ་དང་། རྒྱས་ པ་དབང་བདུན་གྱིས་དབང་བསྐུར་བའོ། །དང་པོ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པའི་ཡི་གེ་འགོད་པ་དང་། ས་བོན་ཡི་གེའི་སྒོ་ནས་འདྲ་བ་ལྟར་ཡོད་ཀྱང་སྦྱང་བྱ་དང་། དགོས་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་གཉིས་ ཀར་དགོས་སོ། །དེ་ཡང་དཔྲལ་བར་ཨ་ལས་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་པ་ནས། ཧཱ་ལས་ ཐུགས་རྡོ་རྗེ་རྣམས་འཁོད་པར་གྱུར་ཞེས་པའི་བར་དུའོ། །དེ་ལ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་གསུམ་ ནི། རྒྱུད་གཞན་ལས་འབྱུང་བ་ལྟར་ན། རིན་འབྱུང་ཁོང་དུ་ཞུགས་པའི་རྣམ་སྣང་ནི་སྐུ་རྡོ་རྗེ་ དང་། དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་དང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་འོད་དཔག་མེད་ནི་གསུང་རྡོ་རྗེ་དང་། རྡོ་རྗེ་ སེམས་དཔའ་དང་དབྱེར་མེད་པའི་མི་བསྐྱོད་པ་ནི་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་སྟེ། དེ་གསུམ་ཀར་ཉེ་རིང་ མེད་པར་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་ཐམས་ཅད་ལ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་པོ་ཀུན་ཁྱབ་ཞིག་གོ །

所謂"四支近"凡出現者認為初勝尊之錯誤，不知此四覺近入從大壇城至單尊一切，迷惑而游。一座三摩地四支近修中亦說業勝尊近為第二故說為近，謂不應用於業勝尊時，于汝自違，總時輪廣現觀中雖具四覺生，亦知說非彼綱攝。且智慧召入及生處三處加持及灌頂印持諸類皆攝於第四安字中有其處，故時輪派壇城勝尊一者不須如是打轉。 五、灌頂：不可缺身語意灌頂及廣七灌頂。初如剛說安字及種子字門雖似同，因所凈及所需異故二者皆要。又從"額阿字月輪"至"哈字意金剛等住"。其中身語意三金剛，如余續出現，入寶生中毗盧遮那為身金剛，與不空成就不二無量光為語金剛，與金剛薩埵無別不動佛為意金剛，彼三于近遠無別遍加持一切壇城天眾。

དུས་ཀྱི་ འཁོར་ལོར་ཡང་དེ་དང་གནད་གཅིག་སྟེ། རིགས་རྐྱང་རེ་དང་རྡོ་རྗེ་བཞི་སྦྱོར་ན་འོད་དཔག་ མེད་སྐུ། རིན་འབྱུང་གསུང་། དོན་གྲུབ་ཐུགས་རྣམ་སྣང་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེར་འཇོག་ཀྱང་། ཀུན་ ཁྱབ་རིགས་གསུམ་ལ་ནང་ཚན་ཐབས་ཤེས་ཀྱིས་ཕྱེ་ན། སྣང་མཐའ་སྐུ། དོན་གྲུབ་གསུང་། མི་བསྐྱོད་ཐུགས་ཐབས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་། རྣམ་སྣང་སྐུ། རིན་འབྱུང་གསུང་། རྡོར་སེམས་ ཐུགས་ཡིན་ལ། ཐབས་ཤེས་དབྱེར་མེད་རོ་མཉམ་དུ་བྱས་པའི་ཚེ། ས་ཆུ་དབྱེར་མེད་དུ་གྱུར་ ཏེ། རྣམ་སྣང་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་སྐུ་མདོག་ཅན་དཀར་པོ་སྐུ་རྡོ་རྗེ་དང་། དོན་གྲུབ་བསྲེས་པའི་ 3-329 རིན་འབྱུང་དམར་པོ་གསུང་རྡོ་རྗེ་དང་། མི་བསྐྱོད་པ་ཞུགས་པའི་རྡོར་སེམས་ཐུགས་རྡོ་རྗེར་ འཇོག་པས། དུས་འཁོར་རང་ལུགས་ལ་ཡང་རྣམ་སྣང་དཀར་པོ་འབྱུང་བའི་སྐབས་ཡོད་ལ། རྒྱས་བཏབ་ཀྱི་སྐབས་སུ་གསལ་བ་ལྟར་འོད་དཔག་མེད་གསུང་དུ་འཇོག་པའི་སྐབས་ཀྱང་ ཡོད་པས་སྐབས་ཐོབ་རྩིས་ཀྱིན་ཤེས་དགོས་སོ། །སྐབས་འདིར་ནི་དུས་འཁོར་རང་ལུགས་ ཀྱི་ཐབས་ཤེས་རོ་མཉམ་པའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་དེ་དང་གནད་གཅིག་ཀྱང་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ སྒོ་ནས་ཕ་རྒྱུད་འདུས་པ་དང་མཐུན་པར་བསྟན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་འདུས་པའི་ཆོ་ག་ ཡིན་པས། དུས་འཁོར་རང་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་ག་མ་ཡིན་ཟེར་བ་ནི་མི་འཐད་དེ། དུས་འཁོར་རང་ ལ་དགོས་པའི་ཆོ་ག་མིན་ན། འདིར་གསུངས་པ་དོན་མེད་དུ་ཐལ་བ་དང་། འདི་ཆད་ཀྱང་ཆོ་ ག་ཆད་པའི་ཉེས་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་དུ་ཐལ་ལོ། །དེས་ན་འདུས་པའི་ཆོ་ག་ཡང་ཡིན་ལ། དུས་ འཁོར་རང་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་ག་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་བར་འཆད་དགོས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་ སྣང་སྐུ་རྡོ་རྗེ་དང་། འོད་དཔག་མེད་གསུང་རྡོ་རྗེ་དང་། མི་བསྐྱོད་པ་ཐུགས་རྡོ་རྗེར་འཇོག་ ཅིང་། ཡུམ་རྣམས་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྤྱན་མ། གོས་དཀར། མཱ་མ་ཀཱི་གསུམ་དུ་བྱས་ཀྱང་ ཆོག་ལ། གཙོ་བོར་རང་སྣང་གི་ཡུམ་དུ་བྱས་ཀྱང་ཆོག་གོ །འོ་ན་དུས་འཁོར་ལས་རང་སྣང་གི་ ཡུམ་བཀག་གོ་སྙམ་ན། དུས་འཁོར་གྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིགས་བྱེ་བྲག་པ་ལ་རང་སྣང་ གི་ཡུམ་བཀག་པ་ཡིན་གྱི། ཆོ་ག་ཐུན་མོང་བ་ལའང་མ་ངེས་ཤིང་། ཁྱད་པར་རྡོ་རྗེ་གསུམ་ པོ་འདི་རིགས་ཀུན་ཁྱབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་མ་ངེས་སོ། །རྒྱུད་སྡེ་གཞན་ལུགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ སྤོང་བ་ལྟར་བྱེད་པའི་དུས་འཁོར་བ་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟ་ན་རྒྱུད་སྡེ་གཞན་ལས་འབྱུང་ བའི་ཕྱིར་ས་བོན་ཕྱག་མཚན་ལས་བསྐྱེད་པ་དང་། འོད་ཟེར་སྤྲོ་བསྡུ་སོགས་ཀྱང་སྤོང་དགོས་ པར་འགྱུར་རོ།

時輪亦與此要義相同：單種與四金剛配時，無量光為身，寶生為語，不空成就為意，毗盧遮那為智金剛，然遍主三種以方便智慧分別則：無量光為身，不空成就為語，不動為意屬方便分，毗盧遮那為身，寶生為語，金剛薩埵為意，方便智慧無別等味時，地水無別，毗盧遮那無量光身色白身金剛，與不空成就合寶生紅語金剛，入不動金剛薩埵意金剛，故時輪自宗亦有白色毗盧遮那出現處，印持時如明顯處亦有立無量光為語時，應知依境況計算。此處雖與時輪自宗方便智慧等味身語意金剛要義同，由異名門示順父續集會所說，雖是集會儀軌，說非時輪自宗儀軌不應理，若非時輪自需儀軌，此說成無義過及缺此亦不成缺法過失。故應說是集會儀軌亦是時輪自宗儀軌共基。是故立毗盧遮那為身金剛，無量光為語金剛，不動佛為意金剛，母眾則依次為眼母、白衣、瑪瑪吉三亦可，主要作自現母亦可。若謂時輪遮自現母，是遮時輪不共別種自現母，非定於共同儀軌，尤其此三金剛遍主種故亦不定。雖有如是遮謂是余續派時輪師，然則由出余續部故亦應遮從種子手印生及放收光等。

།དེས་ན་རྣམ་སྣང་དཀར་པོ་ལ་ཡུམ་དམར་པོ་སོགས་བྱེད་པ་ཡང་། ཁྱད་ཆོས་ ཧ་ཅང་ཁ་ཐལ་བ་ཡིན་ཅིང་། ཕྱག་མཚན་གོང་འོག་བསྒྱུར་བ་ཡང་རིགས་ལྡན་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ 3-330 ལ་བརྙས་པར་འགྲོ་བས་མི་བྱའོ། །ལྷག་མ་གཞན་རྣམས་གོ་བླ། ལྷ་མོ་གསུམ་གྱིས་བདུད་ རྩིའི་ཆུ་རྒྱུན་གྱིས་རིམ་ཅན་དུ་དབང་བསྐུར་བས་སྒོ་གསུམ་གྱི་དྲི་མ་མཐའ་དག་བྱང་ཞིང་། ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ཀར་བདེ་བ་དང་། གསལ་བའི་མཐུ་ཆེན་པོ་དང་། སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་ མོས། །ལྷ་སྐུ་དང་སྔགས་དང་བདེ་སྟོང་དུ་གྱུར་པར་བསམས་ལ། དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྐུ་གསུང་ ཐུགས་རྡོ་རྗེ་ཡབ་ཡུམ་རྣམས་རང་གི་གནས་གསུམ་དུ་བཞུགས་ཤིང་། ནམ་མཁའ་གང་བའི་ སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་རྡོ་རྗེ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པས་མཁའ་དབྱིངས་སུ་བཞུགས་པ་ལ་གསོལ་བ་ འདེབས་ཏེ། སྐབས་འདིར་རྡོ་རྗེ་གསུམ་པོ་འདི་དག་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་ཀར་གྱི་སྐུ་ལ་ འགོད་པ་ཡིན་ནོ། ། ཚིགས་བཅད་ཀྱི་དོན་ནི། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གཞན་གྱི་དཔལ་དང་ལྡན་ པ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་ནི་རྟག་ཅིང་བརྟན་པ་མི་ཕྱེད་ ཅིང་མི་ཤིགས་པ་སྟེ་མི་འགྱུར་བའི་དོན་དང་ལྡན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་འཛིན་པ་ ཞེས་བོས་ནས། བདག་གིས་ཀྱང་རྡོ་རྗེ་གསུམ་བསྒོམས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་གསུམ་པོ་རེ་རེ་ཡང་འབྲལ་ མི་ཤེས་ཤིང་དབྱེ་བ་མི་ཕྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་སྐུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་། གསུང་གཞོམ་མེད་ ཀྱི་སྒྲ་དང་། ཐུགས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་བདེ་སྟོང་གཉིས་སུ་མེད་པ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་རེ་རེ་བཞིན་མི་ ཕྱེད་རྡོ་རྗེ་གསུམ་གསུམ་དུ་བདག་གིས་མོས་པའི་ཚུལ་དུ་སྒོམ་པར་བྱེད་ན། སྐུའི་རྡོ་རྗེ་ཅན་ བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱེད་ཀྱིས་ཞེས་པ་དང་། གསུང་དང་ཐུགས་ལའང་སྦྱར་ཏེ། ཁྱེད་རྣམས་ ཀྱིས་དེང་བདག་ལ་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པའི་གནས་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་རྡོ་རྗེ་གསུམ་པོ་ཁྱེད་ ཀྱི་ངོ་བོར་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ་ཞེས་པ་ནི། རང་གི་གནས་གསུམ་དུ་བཞུགས་པའི་རྡོ་ རྗེ་གསུམ་ཡབ་ཡུམ་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་པ་ཡིན་ལ། ཚིགས་བཅད་ཕྱི་མ་ནི་མཁའ་དབྱིངས་ གང་བར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་པ་སྟེ། ཕྱོགས་བཅུར་ 3-331 བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལྷག་མ་རྣམས་གོ་བླའོ།

故白色毗盧遮那配紅色佛母等亦過分特徵，轉換上下手印亦成輕視持種化身故不應作。餘者易解。三天女以甘露水流依次灌頂令三門一切垢凈，身語意三皆生樂、大力明顯及空性體信解。觀想成天身、咒及樂空，即刻身語意金剛父母住自三處，遍空諸佛亦以三金剛相住虛空界而祈請，此處此三金剛安立於主尊父母二者身上。 偈義：具二無別智慧自他吉祥，一切佛身語意金剛常固不壞不滅即具不變義之持一切相智慧，呼之後，我亦修三金剛，三金剛一一不可分離不可分之相一切身相，語無壞聲，意俱生樂空無二，每一金剛不可分三金剛我以信解方式修，身金剛具足世尊汝等及配語意，汝等今於我加持處身語意三金剛愿加持成汝等體性，此是祈請住自三處三金剛父母，后偈是祈請遍空界住諸佛，謂住十方諸佛等余易解。

།འདི་དག་ལ་རྒྱུད་ འགྲེལ་གྱི་དངོས་བསྟན་ལྟར་སྒྲུབ་ཐབས་དཔག་བསམ་ལྗོན་ཤིང་ལས་འབྱུང་སྟེ། སྔ་ཕྱི་རིམ་ ཅན་དུ་སྐུ་རྡོ་རྗེ་བསྐྱེད་སྤྲོས་དབང་བསྐུར་གསོལ་བ་བཏབ་སྟེ་རང་ལ་བསྟིམ། དེ་བཞིན་དུ་ གཞན་གཉིས་ལའང་སྦྱོར་ཏེ། རྒྱས་པར་ན་དེ་ལྟར་སྒོམ་དགོས་ལ། བསྡུ་ན་ཆོས་རྒྱལ་ཕྱོགས་ ལས་རྣམ་རྒྱལ་གྱིས་མཛད་པ་ལྟར་དུས་གཅིག་ཏུ་བསྐྱང་། དུས་གཅིག་ཏུ་སྤྲུལ། དུས་གཅིག་ ཏུ་དབང་བསྐུར། དུས་གཅིག་ཏུ་གསོལ་བ་བཏབ། དུས་གཅིག་ཏུ་རང་ལ་བསྟིམ་ན་འཁྱེར་ བདེ་སྟེ་དོན་ལ་ཁྱད་མེད་ཕྱིན་ཟོར་ཡང་བས་འདི་ལ་ཕྱག་ལེན་མཛད་དོ། །དེ་ནས་ང་རྒྱལ་ བཟུང་བའི་སྔགས་བརྗོད་དོ། །ཁུ་བའི་ཆོས་ལས་ཐབས་ལ་རིགས་གསུམ་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་ བའི་ཕྱིར་ཡབ་ལ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་ལ། ཁུ་རྡུལ་གཉིས་ཀ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ལས་ཤེས་རབ་ རིགས་དྲུག་ཏུ་རྟོགས་དགོས་པས་ཡུམ་ལ་ལྷག་པོར་ལྟེ་བར་ཧོཿལས་སྐུ་རྡོ་རྗེ་དང་། གསང་ བར་སྭཱ་ལས་གསུང་རྡོ་རྗེ་དང་། གཙུག་ཏོར་དུ་ཧཱ་ལས་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་རྣམས་འགོད་དེ། དེ་ རྣམས་སེར་སྔོ་ལྗང་བའི་ཁ་དོག་ཏུ་མི་བྱེད་པར་དཀར་དམར་མཐིང་གསུམ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ བསྐྱེད་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ་ཙམ་བྱ། སྤྲོ་བསྡུ་གསོལ་གདབ་སོགས་ཆོ་ག་ལྷག་མ་རྣམས་ འདི་ལ་མི་དགོས་སོ།། །། གཉིས་པ་རྒྱས་པ་དབང་བདུན་གྱིས་དབང་བསྐུར་བ་ནི། མདོར་བསྡུས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་མི་ དགོས་ཀྱང་སྤྲོ་ཞིང་མོས་ན་ལེགས་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་པས། དབང་ལྷ་སྤྱན་དྲངས་ཤིང་ མཆོད་ནས། གསོལ་བཏབ་དང་དབང་བསྐུར་བའི་སྔགས་རྣམས་སྔགས་དབང་ཙམ་གྱི་ཚུལ་ དུ་ལེན་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་བྱིས་འཇུག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བྱིས་པའི་དུས་ཀྱི་སྦྱང་བྱ་དང་ཡང་ ཤིན་ཏུ་འབྱོར་རོ། །དབང་གོང་མ་རྣམས་ནི་སྐབས་འདིར་མི་དགོས་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་བླངས་ ན་སྐབས་སུ་མ་བབ་པར་ལྷག་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ཏེ་འགལ་བ་དང་དགོས་པ་མེད་པས་སོ། ། 3-332 སྐབས་འདི་སྦྱང་བྱ་གཉིས་སྦྱོར་གྱི་འཁྲིག་པའི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་མི་ནུས་པའི་སྐབས་ དང་སྦྱོར་ཞིང་། དབང་གོང་མ་རྣམས་ནི་སྦྱང་བྱ་གཉིས་སྦྱོར་གྱི་བྱ་བ་དང་སྦྱོར་དགོས་པ། འདིར་ཕྲུགས་གཅིག་ལ་ཤིན་ཏུ་མི་འགྲིག་པའི་ཕྱིར་དང་། གསུང་རྡོ་རྗེ་བསྐྱེད་པ་ཉེར་སྒྲུབ་ནི་ གཙོ་བོར་རླུང་སྦྱོང་བྱེད་དུ་མི་འགྱུར་བར་གཙོ་བོར་ཐིག་ལེ་སྦྱོང་བྱེད་སོགས་བཞི་ཀར་དུ་ཐལ་ བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་འགལ་བ་དང་། དབང་གོང་མ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱང་བྱ་དང་། སྦྱངས་ འབྲས་གང་ཡིན་པ་དེ་སྐབས་འདིར་ཕྲ་ཐིག་གི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་དགོས་པ་ མེད་པས་སོ།། །། དྲུག་པ་རྒྱས་བཏབ་པ་ལ་རིགས་བདག་གི་རྒྱས་བཏབ་དང་། རྡོ་རྗེ་བཞིའི་རྒྱས་བཏབ་བོ།

此等如續釋直說修法如如意樹出現：先後依次生身金剛放射灌頂祈請融自，如是配餘二者，廣則應如是修，略則如法王勝方所作同時修，同時放，同時灌，同時祈，同時融自則易行，義無別且輕便故作此行持。次誦執我慢咒。精液法中方便應證三種故父僅此足，具精氣二法中智慧應證六種故母更于臍處從吙字身金剛，密處從娑字語金剛，頂髻從哈字意金剛等安立，彼等不作黃藍綠色而如前生白紅藍三加持，不需放收祈請等余儀軌。 二、廣七灌頂：略法雖不需要然歡喜則是善支分，召請灌頂天供養后，祈請及灌頂咒等僅以咒灌方式受，彼等因是童入故與童時所凈極相應。上灌頂等此處不僅不需且受則成未至時過分過失因違反無義故。此處配所凈二和合交樂不能體驗時，上灌頂等須配所凈二和合事，此處一座極不相合故，及生語金剛近修主要不成風凈而成主要明點凈等四過故極相違，及上灌頂所凈及凈果此處由細滴瑜伽成就故無義。 六、印持分種主印持及四金剛印持。

དང་པོ་ནི། དབང་བདུན་མ་བླངས་ན། སྐུ་གསུང་ཐུགས་བྱིན་རླབས་ཀྱི་རྗེས་ཐོགས་ཉིད་དུ་ འདི་བྱ་ཞིང་། དབང་བདུན་པ་བླངས་ན། ཆུ་ཅོད་ཀྱི་དབང་ལ་སོགས་པ་གནས་སྐབས་གཞན་ དུ་ཡང་རུང་བ་ཡོད་མོད་ཀྱི། གཙོ་བོར་རྗེས་གནང་གི་འཇུག་ཏུ་བྱེད་པ་ཉིད་ཕྱག་ལེན་ཡིན་ ཅིང་ལགས་སོ། །ཁ་ཅིག་དབང་མ་བསྐུར་བའི་གོང་དུ་རིགས་བདག་གི་རྒྱས་འདེབས་བྱེད་ ཅིང་། {ཕྱིས་[བྱིས་]དབང་བསྐུར་བྱེད་པ་ནི། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཆོ་ག་སྤྱི་ལུགས་དང་འགལ་ བའི་རང་ག་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་ལ་རང་གི་རང་བཞིན་གསལ་བར་མཚོན་ པའི་དབུ་རྒྱན་རང་ཆས་མ་གཏོགས། རིགས་བདག་གིས་རྒྱས་འདེབས་མེད་པ་དང་། འཁོར་ དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞིའམ་བརྒྱད་ལ་རང་རིགས་ཀྱིས་རྒྱས་མི་འདེབས་པར་གཞན་ རིགས་ཀྱིས་རྒྱས་འདེབས་པ་ནི། རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ལ་མི་བསྐྱོད་པས་རྒྱས་འདེབས་ཏེ། རྣམ་སྣང་གཟུགས་ཕུང་དང་མི་བསྐྱོད་པ་སེམས་ཀྱི་དག་པ་ཡིན་ལ། གཟུགས་ནི་སེམས་ཀྱི་ སྣང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དང་པོར་སེམས་ཀྱི་མཐུ་ལས་གཟུགས་གྲུབ་པ་དང་། ཕྱིས་དུས་མཉམ་ དུ་ཡང་སེམས་དང་བྲལ་ན་ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་སེམས་ 3-333 ལ་བལྟོས་པས་ན། སེམས་ནི་རྟེན་དང་ལུས་ནི་བརྟེན་པ་ཡིན་པས་བརྟེན་པ་ལ་རྟེན་གྱིས་རྒྱས་ བཏབ་པ་སྟེ། ལུས་ལ་སེམས་ཀྱི་རྒྱ་ཞེས་གཞན་ལས་གྲགས་པ་དང་འདྲའོ། །སྣང་བ་མཐའ་ ཡས་ལ་རྣམ་སྣང་གིས་རྒྱས་བཏབ་པ་ནི། ལུས་མེད་པ་ལ་ངག་མི་འབྱུང་སྟེ། ངག་གི་སོ་སོར་ སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ལུས་ཀྱི་བྱེད་པ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར། ངག་དག་པ་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ ལ་ལུས་དག་པ་རྣམ་སྣང་གིས་རྒྱས་འདེབས་པའོ། །རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན་ལ་འོད་དཔག་མེད་ ཀྱིས་རྒྱས་འདེབས་ནི། འོད་དཔག་མེད་ཆུ་ཁམས་དང་། རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན་ཁྲག་དག་པ་ ཡིན་ཏེ། ཁྲག་ནི་གཤེར་བའི་ཆོས་ཅན་ཆུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་འབྲས་དང་། དོན་གྲུབ་ལ་ རིན་འབྱུང་གི་རྒྱ་ནི། རིན་འབྱུང་ཁྲག་དང་དོན་གྲུབ་ཤ་དག་པ་ཡིན་ཅིང་། ཤ་ནི་ཁྲག་ལས་བྱུང་ བའི་ཕྱིར་འདི་ཡང་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་རྒྱའོ། །འབྱུང་བའི་ཁམས་དང་སྦྱར་ན་རླུང་མེ་ཆུ་ས་རྣམས་སྔ་ མ་སྔ་མ་ལ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མས་རྒྱས་བཏབ་ཅིང་། ས་ལ་ནམ་མཁའི་རྒྱས་གདབ་བོ། །དེ་དག་ནི་ད་ ལྟ་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་དངོས་སུ་བཀོད་པས་རྩོད་པ་མེད་ལ། རྡོར་སེམས་མི་བསྐྱོད་པ་གཉིས་ ནི། རིགས་ཉེ་ཚེ་བ་ཡིན་ན་རིགས་བདག་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་སྐུ་མདོག་མཐིང་ནག་ས་གནོན་མཉམ་ གཞག་ཅན་གྱིས་རྒྱས་འདེབས་པ་ཡིན་ལ། ཐུགས་རྡོ་རྗེ་དེ་ཡང་ཕྱག་སྟངས་རྣམ་པ་མི་བསྐྱོད་ པ་འདྲ་མོད་ཀྱང་། དོན་ལ་རིགས་ཀུན་འདུས་དང་ནམ་མཁའ་ཡེ་ཤེས་གཉིས་འདྲེས་གཙོ་ཆེ་ ཙམ་ཡིན་མོད་ཀྱི། མི་བསྐྱོད་པ་ཁོ་ན་མིན་ནོ།

初者，若未受七灌頂，應即于身語意加持後作此，若受七灌頂，雖水冠灌等於余時亦可，然主要於後許中作即是行持。有于未灌頂前作種主印持，後作童灌頂者，違背密咒普通儀軌之獨特創新。此中主尊父母除自性明顯表示之冠飾本具外無種主印持，眷屬四或八如來不以自種印持而以他種印持，即以不動佛印持毗盧遮那，因毗盧遮那是色蘊清凈，不動佛是心清凈，色為心顯現，初由心力成色及后同時亦離心則身不作業故，一切身業依心故，心是所依身是能依，故以所依印持能依，如余說身有心印相同。以毗盧遮那印持無量光者，無身則語不生故，一切語各別顯現皆依身作用故，語清凈無量光由身清凈毗盧遮那印持。以無量光印持寶生者，無量光是水界，寶生是血清凈，血具濕性從水生故是因果，以寶生印持不空成就者，寶生是血清凈不空成就是肉清凈，肉從血生故此亦是因果印。配大種則風火水地以後後印持前前，地以虛空印持。彼等今于壇城實際安立故無諍，金剛薩埵不動佛二是小種類則以種主意金剛身色藍黑結跏趺等持印持，彼意金剛雖手印相似不動佛，然實際遍主種與虛空智二和主要，非唯不動佛。

།ཡང་ན་ནམ་མཁའ་དང་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ཕན་ ཚུན་གཅིག་ལས་གཅིག་བྱུང་བའི་ཕྱིར། མི་བསྐྱོད་པ་ལ་རྡོར་སེམས་སྔོན་པོ་དང་། རྡོར་སེམས་ ལ་མི་བསྐྱོད་པ་ལྗང་ཁུས་རྒྱས་འདེབས་སོ། །དེ་ལ་མཚན་མ་སོ་གཉིས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་ ཐུགས་དཀྱིལ་ཉེར་ལྔ་པའི་ནང་ཚན་གཅིག་སོགས་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རྣམ་གྲངས་འགའ་ཞིག་ ཏུ་རིགས་ཀྱང་རྡོར་སེམས་དང་མི་བསྐྱོད་པས་གཙོ་བོ་མཛད་པའང་ཡོད་ཅིང་། པདྨ་གདན་ ཅན་དང་། རྒྱུ་སྐར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སོགས་སུ་དེ་གཉིས་གང་རུང་གཅིག་འཁོར་ལ་དངོས་སུ་ 3-334 བཀོད་པ་རྣམས་ལ་འདི་དགོས་པས་སྐབས་འདིར་ཞོར་བྱུང་ཐབས་སུ་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི། གསུང་དབང་གི་སྐབས་འདིར་ནི་མི་དགོས་ཏེ། རྒྱས་གདབ་ཀྱི་ཚབ་དབུ་རྒྱན་རང་ཆས་ཀྱི་ རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཡབ་ཡུམ་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་ཏུ་སོང་ལ། མི་བསྐྱོད་པ་ཡབ་ཡུམ་ ལས་རྒྱལ་མཆོག་གི་ཐོག་མར་སོང་བའི་ཕྱིར་དང་། གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་གྱི་སྐུ་ལ་དེ་དག་འགོད་ པར་ནི་མི་བྱེད་མོད། བཀོད་ཀྱང་ཀུན་ཁྱབ་ཀྱི་རིགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱས་བཏབ་མི་འཐད་ པས་སོ། །གང་ལྟར་ནའང་རྒྱས་གདབ་བྱ་དམ་ཡེ་དབྱེར་མེད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷའི་ནང་ ནས། རིགས་དྲུག་པོ་དེ་དག་གང་དུ་བྱུང་ཡང་འདྲ་སྟེ། དབུ་སྐྲ་རལ་པའི་ཐོར་ཚུགས་ཅན་ཡིན་ ལ། དེ་ལ་རྒྱས་བཏབ་པའི་རིགས་བདག་དྲུག་པོ་ནི། རབ་བྱུང་ཆགས་བྲལ་གྱི་ཆ་བྱད་གཙུག་ ཏོར་དང་ཆོས་གོས་འཛིན་པའོ། །དེ་ཡང་དག་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་གསུངས་པས། རང་བཞིན་ རྣམ་དག་གདོན་ནས་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་ བཞིན་དོན་དམ་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། རྒྱན་སྤངས་པའི་རིགས་ བདག་རྒྱལ་བ་རིགས་དྲུག་གིས་མཚོན་ལ། རྒྱས་གདབ་བྱ་ལྔ་པོ་ནི་སྐབས་འདིར་ཀུན་རྫོབ་ ལམ་བདེན་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཕུང་པོ་དྲུག་པོ་ཉིད་མཚོན་པ། དོན་དམ་ དབྱིངས་ལས་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བ་མཚོན་པའི་ཕྱིར། དེས་དེ་དག་ལ་རྒྱས་གདབ་པའོ། ། ལྷག་མ་གཞན་ལྷ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ལ་རིགས་དྲུག་པོ་རལ་བའི་ཐོར་ཚུགས་དང་བཅས་ ཤིང་རྒྱན་དང་ལྡན་པ་ཆགས་ཅན་གྱི་སྐུས་རྒྱས་འདེབས་ཏེ། ཁ་དོག་མཐུན་པ་ལྗང་ཁུ་རྣམས་ ལ་མི་བསྐྱོད་པ་སོགས་ཏེ། འདི་ནི་རྒྱུད་གཞན་དགྱེས་རྡོར་སོགས་ལ་གྲགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ ཀྱི་རྒྱ་ཡིན་ཏེ་རྟོགས་པར་བླའོ། ཁ་ཅིག་རྒྱལ་བ་རིགས་དྲུག་གིས་རྒྱས་འདེབས་ལ་ནང་གི་རྩ་ དྲུག་སོགས་དང་སྦྱར་བའི་བཤད་པ་བྱེད་ཀྱང་བློས་བཏགས་ཙམ་དུ་གསལ་བར་མངོན་ལ། འོད་དཔག་མེད་དང་རིན་འབྱུང་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་སམ། རོ་མ་དང་རྐྱང་མ་གྲོགས་དང་གྲོགས་ 3-335 ཅན་ཡིན་ཟེར་བའང་། སུ་གྲོགས་དང་གང་གྲོགས་ཅན་ཡིན། ཕན་ཚུན་ངེས་མེད་དུ་ཐལ་བར་ འགྱུར་བས་མི་རིགས་སོ།

或因虛空與智慧二者互相從一生一故，以藍色金剛薩埵印持不動佛，以綠色不動佛印持金剛薩埵。於此三十二相壇城及心壇二十五內一等某些壇城種類中亦有金剛薩埵與不動佛作主尊，蓮座者及星宿壇城等中此二任一實際安立於眷屬者需此，故此處順便權宜說，於此語灌處則不需，因印持代替冠飾本具金剛薩埵父母已成壇城勝尊，不動佛父母已成業勝尊初故，且不于主尊父母身安立彼等，設安立因是遍主種故不應印持。無論如何誓智無別壇城天眾中，彼六種任一出現皆同爲散發髻，印持彼等六種主則為出家離欲相具頂髻法衣。又說清凈蘊故，自性清凈本離垢法界無變智慧自性勝義五蘊因離一切戲論故，以離飾種主六勝佛表示，此處五印持對境為世俗道諦攝智慧自性六蘊表示，表示從勝義界生道智故，故彼等印持彼等。 餘一切天眾以具散發髻及飾具有欲身六種印持，以同色綠者以不動佛等，此是余續歡喜金剛等所說體性印易解。有以六勝佛印持配內六脈等作說明亦顯為僅是假立，說無量光與寶生是受想或左右脈伴侶與有伴者亦不應理，因誰伴侶何有伴成互定無定過。

།ཡང་འགྲེལ་ཆེན་ལས་འདི་སྐད་གསུངས་ཏེ། འདིར་མཆོག་གི་ དང་པོའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཅོད་པན་དག་ལ་ཕན་ཚུན་རྡོ་རྗེ་ཡི་ནི་རྡོ་རྗེར་འགྱུར་ ཏེ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡེ་ཤེས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕན་ཚུན་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ རོ། །དེ་བས་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡེ་ཤེས་ལ་སྟེ་གཉིས་ ཀའི་སྤྱི་བོ་ལ་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་ཆོས་གོས་དང་གཙུག་ཏོར་འཛིན་པ་རྡོ་རྗེ་སྐྱིལ་ཀྲུང་གིས་གནས་ པ་ས་ལ་རེག་པའི་ཕྱག་རྒྱས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབུགས་དབྱུང་བས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ རིགས་ལ་ནི། རིགས་ལྔས་རྒྱས་གདབ་པ་བཀག་སྟེ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཡེ་ཤེས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལྔའི་ བདག་ཉིད་ཀྱི་ཅོད་པན་ནི་རེས་འགའ་ནའོ། །ཞེས་པ་ངེས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཉིས་ ཀའི་སྤྱི་བོ་ལ་ཞེས་པ་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་ལ་འཆད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་བླུན་ཏེ་མི་འཐད་པར་བཤད་ ཟིན། ནུས་མ་རྣམས་ལའང་དབུ་རྒྱན་རང་ཆས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱས་གདབ་མི་དགོས་ལ། དགོས་ པར་འདོད་ན་ཁ་དོག་སོ་སོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་ཅོད་པན་དང་འགལ་བར་ འགྱུར། དེས་ན་རིགས་བྱེ་བྲག་པའི་མི་བསྐྱོད་རྡོར་སེམས་གཉིས་ཡིན་པ་ལ། ཐུགས་རྡོ་རྗེ་དེ་ ཡང་རྡོར་སེམས་ལ་ནམ་མཁའ་དང་། མི་བསྐྱོད་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རིགས་སུ་འགྱུར་རོ། །ངོ་བོ་ ཉིད་ཀྱི་རིགས་ལ་ཞེས་པའི་སྐབས་སུ་ཁ་ཅིག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཆགས་བྲལ་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་ ལ་འཆད་པ་ནི། རྒྱུ་མཚན་མེད་ཅིང་དཀྱིལ་འཁོར་དངོས་ཀྱི་ལྷ་ལ་དེ་འདྲའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡང་ མེད་པས། དཔྱད་གཞི་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་འབྲེལ་མེད་ཀྱི་ཚིག་ཡིན་ལ། ཁ་ཅིག་སངས་རྒྱས་ རིགས་དྲུག་ཉིད་ལ་འཆད་དེ། རང་འདྲའི་རྒྱས་བཏབ་བཀག་ཟེར་པའང་། རྣམ་སྣང་སོགས་ བཞི་པོ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་སྐྱེད་པ་པོའི་ཐ་སྙད་སྐབས་འདིར་འཇུག་པ་ནམ་ཡང་མེད་པས་ 3-336 མི་རིགས་ཤིང་། སྤྱིར་ཡང་རིགས་ཀུན་འདུས་ཀྱི་རྡོར་སེམས་ལ་སྐྱེད་པ་པོ་དང་། མི་བསྐྱོད་པ་ ལ་རྒྱལ་བའི་བདག་པོར་བཤད་ཀྱི། རིགས་བྱེ་བྲག་པའི་དེ་གཉིས་ལ་ཐ་སྙད་དེ་འཇུག་པ་ཉུང་ ངོ་། །གཞན་འགའ་ངོ་བོ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རིགས་རྡོར་སེམས་ལ་རིགས་ལྔ་རལ་པའི་ ཅོད་པན་ཅན་གྱིས་རྒྱས་བཏབ་བཀག་ཟེར་བ་ནི། དཔྲལ་བ་སྤུ་སྐྱེས་ཀྱི་དཔེས་འཁྱོག་བཤད་ ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། རྡོར་སེམས་ལས་གཞན་རིགས་ལྔ་པོ་རྣམས་ལའང་། རིགས་བདག་རལ་པ་ ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།

又大疏如是說：此中於最初佛壇城冠飾互為金剛，何故？因智慧與識互相圓滿和合故。故智慧之識及識之智慧，二者頂上意金剛持法衣頂髻，金剛跏趺而住，觸地手印如來開許。體性種則遮五種印持，因是諸佛生者故。或以智慧與識法五佛體性冠飾有時。此為定解。所說"二者頂上"解為主尊父母極愚，已說不應理。天女等亦因冠飾本具故不需印持，若謂需要則因各別色故成違金剛薩埵冠飾。故於別種不動金剛薩埵二者，彼意金剛于金剛薩埵成虛空種，于不動佛成智慧種。于"體性種"處有說體性義為離欲相者，無因且壇城實天亦無如是相故，所觀察基不成故為無關語，有說即六佛種，謂遮自同印持亦不應理，因毗盧遮那等四於此處從無諸佛生者名故不應理，且總之遍主種金剛薩埵說為生者，不動佛說為勝主，別種彼二少有此名。余有說體性智慧蘊種金剛薩埵遮五種散發冠飾印持者，以額生毛喻唯是歪說，因金剛薩埵外餘五種亦無種主散發者故。

།དེའི་ཕྱིར་ཡང་ན་ཞེས་སོགས་ཀྱང་རིགས་བྱེ་བྲག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ པ་སྟེ། རྡོར་སེམས་དང་མི་བསྐྱོད་པ་ཕན་ཚུན་རྒྱས་བཏབ་བྱེད་པ། དེའི་ཚེ་རྡོར་སེམས་ལ་ རིགས་ལྔའི་ནང་ཚན་མི་བསྐྱོད་པས་རྒྱས་འདེབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐབས་འདིའི་རྒྱུད་འགྲེལ་ དུ་རལ་པའི་ཅོད་པན་ཅན་གྱི་ལྷ་དྲུག་ཅེས་གསུངས་པ་ནི། དྲག་པོ་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་རྒྱུད་ ལས། རལ་པ་ཅན་གྱི་ལྷ་དྲུག་གསུངས་པ་དེ་རྣམ་པར་སྦྱངས་པའམ། དེ་འདུལ་པའི་ཕྱིར་ རིགས་དྲུག་རལ་པའི་ཅོད་པན་ཅན་ལ་ཆགས་བྲལ་གྱི་རྣམ་པས་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་ ངོ་བོ་ཆོས་གོས་ཅན་རིགས་དྲུག་གིས་རྒྱས་བཏབ་པས་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་རལ་པ་ཅན་ གྱི་ལྷ་དྲུག་པོའི་རྗེས་འབྲང་དེ་རྣམས་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་པའི་མཁྱུད་དཔྱད་ཆེན་ པོའོ། །རིགས་ལྔ་རལ་པ་ཅན་རྣམས་ལ་ཐ་མལ་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་གསུངས་པ་ན་དེའི་རིགས་ རྒྱུན་ཡིན་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་དྲུག་གནས་གྱུར་པའི་ལམ་བདེན་གྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །རལ་པ་ཅན་གྱི་ ལྷ་དྲུག་ནི། དེ་མ་ཐག་པའི་ལྷ་དང་། གཡོན་གྱི་ལྷ་དང་། མི་འཇིགས་པ་དང་། དེ་ཡི་སྐྱེས་བུ་ དང་། དབང་ལྡན་དང་། དུས་ཀྱི་མེ་སྟེ་དེ་དག་རིམ་པས་ས་ཆུ་མེ་རླུང་མཁའ་ཡེའི་རང་བཞིན་ དུ་འདོད་ལ། དེ་རྣམས་སྦྱོང་བ་ལ་རིམ་པས་སྣང་མཛད། སྣང་མཐའ། རིན་འབྱུང་། དོན་གྲུབ། མི་བསྐྱོད། རྡོར་སེམས་རྣམས་སོ། །རྡོ་རྗེས་རྡོ་རྗེ་ལ་རྒྱས་འདེབས་པ་ནི། སྤྱིར་རྡོར་སེམས་ལ་ གྲི་གུག་གི་རིགས་ཞེས་ཀྱང་འདོགས་མོད་ཀྱི། སྐབས་འདི་སོགས་ཕལ་ཆེར་དུ་རྡོར་སེམས་ 3-337 རྡོ་རྗེ་རྩེ་གཅིག་པ་དང་། མི་བསྐྱོད་པ་རྩེ་ལྔ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གཉིས་ཀར་ཡང་རྡོ་རྗེའི་རིགས་ ཞེས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ནས། རིགས་དྲུག་ཅེས་པ་དང་རིགས་ལྔ་ཞེས་པ་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་མེད་པར་ མཛད་པའི་སྐབས་མང་ངོ་།། །། གཉིས་པ་རྡོ་རྗེ་བཞིའི་རྒྱས་བཏབ་ལ་སྐུའི་རྒྱས་བཏབ་ནི་ལྷ་སོ་སོའི་གཙུག་ཏོར་དུ་ སོགས་ཏེ། ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྗང་ཁུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སྔོན་པོ་སྟེ་གཉིས་ པོའང་ཟླུམ་པོ་ཡིན་ལ། ཟླ་ཉི་སྒྲ་དུས་གོ་བླ། ཨ་ཡིག་མི་བསྐྱོད་པ་ཞེས་སོགས་ཡི་གེ་དེ་ཉིད་ ལྷའི་ངོ་བོར་སྒོམ་པ་ཡིན་ཅིང་། འདི་རྣམས་ལྷ་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཟླ་བ་ལ་སོགས་ པའི་ལྷའི་གདན་ལ་བཀོད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ལུས་ལ་ཁམས་དྲུག་གནས་པ་དེའི་རང་བཞིན་ རྒྱལ་བ་རིགས་དྲུག་སྔར་ནས་ཡིན་ཡང་དེ་ཉིད་མངོན་དུ་གྱུར་པ་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་རྟགས་ལྟ་ བུའོ།། །། གཉིས་པ་སྲོག་གི་དག་པ་ནི། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལྟེ་བ་སོགས་ཏེ་འདི་སྲོག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔ་ པོ་རྣམས་རང་བཞིན་གདོད་ནས་གསུང་གཞོམ་མེད་ཀྱི་སྒྲར་གནས་པ་དེ་འདིར་མངོན་དུ་གྱུར་ པའི་མཚོན་བྱེད་དོ།

故"或"等亦就別種而言，金剛薩埵與不動佛互相印持時，因金剛薩埵由五種中不動佛印持故。此處續釋所說"具散發冠飾六天"者，乃凈化或調伏大自在續中所說散發六天，故六種具散發冠飾以離欲相釋迦牟尼佛體性具法衣六種印持，暫時亦令彼等散發六天隨從入正道大觀察。所說"五種散發為凡夫蘊"是其種類相續，即六蘊轉依道諦智慧。散發六天為：近天、左天、無畏、彼士夫、具權及時火，彼等依次許為地水火風空智自性，凈治彼等依次為毗盧遮那、無量光、寶生、不空成就、不動、金剛薩埵等。金剛以金剛印持者，總雖立金剛薩埵為鉤劍種，然此處等多處因金剛薩埵為一股金剛，不動佛為五股故，二者同爲金剛種合一，多有無大小區別說六種或五種時。 二、四金剛印持中，身印持者于各天頂髻等，虛空壇城綠色與智慧壇城藍色二者皆圓形，月日聲時易解，阿字不動佛等觀彼等字即為天體性，此等就天而言安立於月等天座。此如身中六界本為六勝佛種性然表顯彼現前之相。 二、氣清凈者，諸天臍等，此表顯五氣壇城本自性安住為語無壞聲於此現前。

གསུམ་པ་ཐིག་ལེའི་རྒྱས་བཏབ་ནི། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དཔྲལ་བ་སོགས་ཏེ། ཟླ་བ་སོགས་ བཞི་པོ་ཐིག་ལེ་བཞི་དང་། ཡི་གེ་འབྲུ་བཞི་རྡོ་རྗེ་བཞི་ཡིན་པས་ཐིག་ལེ་བཞི་པོའི་རང་བཞིན་ གདོད་ནས་སྐུ་བཞི་ཡིན་པ་དེ། སྐབས་འདིར་གསལ་བར་མངོན་དུ་གྱུར་པ་མཚོན་བྱེད་དོ།། །། བཞི་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྒྱས་བཏབ་ནི། རྡོ་རྗེ་ནོར་བུར་སོགས་ཏེ་འཁོར་བའི་དུས་ཀྱི་འཛག་ བདེ་ཆགས་རྟོག་བཞི་པའི་གནས་སྐབས་དེའི་རང་བཞིན་ཆོས་ཉིད་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ ཡིན་ཡང་མངོན་དུ་མ་གྱུར་ལ། དེ་ཉིད་སྐབས་འདིར་མངོན་དུ་གྱུར་པ་མཚོན་བྱེད་ཨ་ཡིག་ 3-338 གོ །དེ་ཡང་ཨ་ཡིག་ནི་མི་ཤིགས་པའི་ཡི་གེ་སྟེ་མཚོན་དོན་མཐའ་ཡས་པ་ཡོད་པའང་གོ་བར་ བྱ་ལ། སྐབས་འདིར་ཨ་ཀྵ་ར་མ་ཧཱ་སུ་ཁ་ཞེས་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་དང་། ཨ་ཀཱ་ར་ ཀཱ་ར་རྣམ་ཀུན་རྣམ་མེད་དེ། ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་ཡང་ཡིན་ལས་སྣང་གི་རྣམ་པ་སྤངས་ པའང་ཡིན་པའི་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་ཉིད་དེ། ཨ་ཡིག་གིས་བདེ་སྟོང་དེ་གཉིས་ཟུང་ དུ་འཇུག་པ་མཚོན། དེ་ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་པ་འདི་ལ་རྣལ་འབྱོར་བཞིའི་ཆོ་ག་རྒྱས་པ་ སྦྱར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ན་ནི། ད་དུང་ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་བསྐྱེད་རིམ་ཀྱང་ཅུང་ཟད་མ་རྫོགས་ ལ། དེ་བཞིན་དུ་དག་བྱ་དག་འབྲས་སོགས་ཀྱང་མ་རྫོགས་མོད་ཀྱི། སྤྱི་ཙམ་ནས་རིགས་ བདག་གིས་རྒྱས་བཏབ་ཟིན་པས་ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ཆོ་ག་ཡང་རྫོགས་ཤིང་། སྦྱང་བྱ་དང་སྦྱངས་འབྲས་ཀྱང་ཆ་ཚང་བས་རིགས་བདག་རྒྱས་འདེབས་ཀྱི་རྗེས་སུ་དག་པ་ གཉིས་ལྡན་དུ་གྱུར་པའི་རྟགས་རྡོ་རྗེའི་བཞིའི་རྒྱས་བཏབ་འདི་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ།། །། གཉིས་པ་ནི། དེ་ལྟར་བཤད་པའི་ལས་རྒྱལ་མཆོག་གི་གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་ཆོས་མཐུན་ སྦྱོར་ཚུལ་ལ། དང་པོར་སྦྱང་བྱ་འཁོར་བའི་ཆོས་དང་སྦྱར་ན། མངལ་གྱི་གནས་སྐབས་ཟླ་བ་ བཅུ་པ་དངོས་ལ། མངལ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ངག་ཡིད་དང་ཐིག་ལེའི་ ནུས་པ་བརྟས་ཤིང་། རླུང་གི་ཆ་ཤས་ཀྱང་ཅུང་ཟད་རྒྱས་པས། རྩ་དབུ་མ་ཁེངས་ཏེ་དབྱུག་པ་ འབྲེང་བ་ལྟར་གནས་པ་དང་། ད་ལྟ་ཕྱི་རོལ་ཀྱི་སྣང་བ་མེད་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་གསལ་སྣང་དུ་ སྔོན་གྱི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་སྤྱོད་པ་དྲན་པ་ཡོད་པ། དེ་དག་སྦྱོང་བྱེད་ནི་ཡིག་འབྲུ་ལྔ་ དང་། ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི་སྒོམ་པའོ།

三、明點印持者，諸天額等，月等四者為四明點，四字四金剛故，表顯四明點自性本為四身於此處明顯現前。 四、智慧印持者，金剛寶等，輪迴時漏樂貪分別四位時其自性法性無變樂雖未現前，表顯彼於此處現前之阿字。又阿字為不壞字，應知所表義無邊，此處阿剎羅摩訶蘇卡謂無變大樂，阿迦羅迦羅謂遍相無相，即具一切智慧相而離業現相之具一切最勝相空性，阿字表示彼樂空二者雙運。又此廣壇城若配廣四瑜伽儀軌，則尚未圓滿天瑜伽生起次第，如是所凈凈果等亦未圓滿，然由總體已由種主印持故天瑜伽生起次第儀軌亦圓滿，所凈及凈果亦完整故於種主印持后出現此表示具二清凈之四金剛印持。 二者，如是所說業勝尊基道果法相配方式，初配所凈輪迴法則，胎位第十月實際，彼胎中有情身語意及明點力增長，風分亦稍增故，中脈充滿如直杖而住，雖今無外境現而心明顯憶念前身語意三行，彼等能凈為修五字及阿瓦杜帝。

།དེའི་ཚེ་ལྟེ་བ་ནས་མེ་རླུང་འདྲེས་པ་འབྱུང་ཞིང་། སྔར་རླུང་ རྣམས་རང་གནས་སུ་གནས་ཤིང་གཡོ་བ་ཙམ་ལས། གཞན་ཕྱི་རོལ་ཏུ་རྒྱུ་བ་ལྟ་ཞོག རྩ་ གནས་ཕན་ཚུན་དུ་འཕོ་བ་ཡང་ཆེར་མི་བྱེད་པ་ལས། ལྟེ་བའི་མེ་རླུང་དེས་སྐབས་འདིར་དེ་ རྣམས་དཀྲུགས་ཤིང་སྲུབ་པར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་ཧོཿཡིག་གི་འོད་ཀྱིས་བཞུ་བས་སྦྱོང་ངོ་། །དེ་ 3-339 ནས་རེ་ཞིག་སེམས་ཅན་དེ་ཚོར་བ་དྲག་པོའི་རྐྱེན་གྱིས་དྲན་མེད་དུ་འགྱུར་ཞིང་། མགོ་རྐང་ ཟློག་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཐིག་ལེའི་ཚུལ་དུ་ཞུ་བས་སྦྱོང་ངོ་། །དེར་ད་ལྟར་རླུང་དངོས་སུ་ཕྱི་རོལ་ ཏུ་ནི་མི་རྒྱུ་ཡང་། ད་ནི་མྱུར་དུ་རྒྱུ་བའི་སྔ་ལྟས་སུ་སྔར་ཧོཿཡིག་གི་འོད་ཀྱིས་དཀྲུགས་པའི་རྐྱེན་ གྱིས་འབྱུང་བ་ལྔའི་རླུང་ཕྱོགས་ཕྱོགས་སུ་གནས་ནས། ལྟེ་བར་ས། སྙིང་གར་ཆུ། མགྲིན་པར་ མེ། གཙུག་ཏོར་དུ་ནམ་མཁའི་རླུང་རྣམས་འདུས་ཤིང་སྣ་སྒོར་མ་སོན་ཀྱང་གནས་དེ་དག་ཏུ་ རབ་ཏུ་གཡོ་ཞིང་རྒྱུ་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ནི། གླུས་བསྐུལ་བས་སྦྱོང་། དེ་ལ་འཁོར་ལོ་ལྔ་ དང་ལྷ་མོ་ལྔ་སྦྱོར་ཏེ། འདིར་ནི་རླུང་དེ་རྣམས་བསྐྱོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྔར་དྲན་མེད་དུ་བརྒྱལ་ བ་ལས་ཅུང་ཟད་ཅུང་ཟད་གསལ་སྣང་སྐྱེ་བའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་མཁའ་ཁམས་ཀྱི་རླུང་ཤིན་ཏུ་ སྟོབས་དང་ལྡན་པས་གཙུག་ཏོར་དུ་དྲངས་པ་དང་། དེས་སྙིང་གའི་རྩ་བཅུ་ཁྱབ་ཅིང་། འཁོར་ ལོ་བཞིའི་ལྟེ་བ་ནས་ཀྱང་རབ་ཏུ་གཡོ་བ་དང་བཅས་ཏེ་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་ནས་ནམ་མཁའི་རླུང་ གི་གནས་ཀྱི་གཙོ་བོ་གཙུག་ཏོར་བརྒྱུད་དེ། སྣའི་རྩ་བར་འོངས་པའི་བར་ནི་མངལ་སྒོར་ལག་ པ་དང་གདོང་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་དུས་ཏེ། གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་ནུས་མ་རྡོ་རྗེ་བཞི་དང་བཅས་ པས་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་ཕྱི་རོལ་ཀྱི་རླུང་ཕྲ་མོ་ཞིག་སྣ་ནང་དུ་འཇུག་སྟེ། དེ་ནི་དཀྱིལ་ འཁོར་གཙོ་བོའི་སྐུ་ལ་བསྡུ་བས་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ།

爾時臍處生火風和合，先前諸風住自處僅動，莫說外行，亦少互換脈位，今為臍火風攪拌摩擦，由吙（藏文：ཧོཿ，天城體：होः，羅馬音：hoḥ，意為：吙）字光融化而凈。其後彼有情因猛利感受成無念，頭足倒轉由明點式融化而凈。爾時雖風實際不行外，然今速行前相由先前吙字光攪拌故五大風住各方，臍土、心水、喉火、頂髻空風等聚集雖未至鼻孔而於彼等處極動欲行，由歌勸請而凈。此配五輪與五天女，此中由彼等風動緣故從先前昏迷稍稍生明顯。其後因空界風極具力牽至頂髻，彼遍心十脈，並從四輪臍處極動而上向經空風處主頂髻至鼻根間為手面向胎門時，由主尊父母天女及四金剛凈治。爾時細微外風入鼻內，由收攝於壇城主尊身而凈治。

།ཕྱི་རོལ་ཀྱི་རླུང་ནང་དུ་འོངས་པ་དེ་ནང་དུ་ མ་ཐིམ་ཞིང་མི་གནས་པར་ཕྱིར་སོང་བ་ན་དེས་དྲངས་ཏེ་རླུང་གཞན་རྣམས་ཀྱང་སྣ་སྒོ་ནས་རྒྱུ་ བར་བྱེད་དེ། སྐབས་འདིར་བོད་རྣམས་དམ་ཚིག་པ་བསྐྱེད་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་པ་སྤྱན་འདྲེན་པ་ གཉིས་ཀྱི་སྦྱང་བྱ་སྔ་ཕྱིར་སྤེལ་བར་འདོད་པ་དང་། སྔ་ཕྱི་ངེས་ཅན་དུ་འདོད་པ་དང་། དུས་ མཉམ་གྱི་རིགས་སུ་འདོད་པ་སྟེ་གསུམ་བྱུང་ངོ་། །རང་ལུགས་ཕྱི་མ་ལྟར་ཡིན་མོད། གང་ལྟར་ ཡང་རླུང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྣེ་འདྲེན་པ་ལ་རླུང་གི་གཙོ་བོ་ཤིན་ཏུ་གཡོ་བའི་རླུང་གཅིག་གིས་བྱེད་ དགོས་པ་ལས་ཡེ་ཤེས་གཡོ་བ་མིན་ཅིང་། འབྱུང་བཞི་གཙོ་བོ་མིན་པས་གཙོ་བོ་དང་གཡོ་ 3-340 བའི་གཞི་མཐུན་པ་ནམ་མཁས་བྱེད་ལ། རྒྱུ་བ་ན་དངས་མ་ཁ་བུན་དུ་རྒྱུག་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་ གཙོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་ཐོག་མར་རྒྱུའོ། །དེ་ནི་རྡོར་སེམས་སྤྲོ་བསྡུས་སྦྱོང་ཞིང་། དང་པོར་དབུ་མའི་རླུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་ང་དྲུག་རྐང་བཅས་རྒྱུ་ཞིང་། དེ་རྗེས་གཡས་དང་ གཡོན་གྱི་དབྱེ་བས་ནམ་མཁའ་རླུང་མེ་ཆུ་སའམ། ས་ཆུ་མེ་རླུང་ནམ་མཁའི་རིམ་པས་རླུང་རྒྱུ་ བ་ན། རྩ་གནས་ཐམས་ཅད་ནས་རླུང་རྒྱུ་བར་འགྱུར་ཏེ་སྙིང་ག་ལས་གྱེས་པའི་རྩ་དང་། གཙུག་ཏོར་དང་དཔྲལ་བ་ནས་རྒྱུ་བའི་རླུང་འབབ་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཡབ་ཡུམ་དང་། མགྲིན་ པའི་འཁོར་ལོ་དང་། དབང་པོ་དང་། ལས་དབང་གི་འཁོར་ལོ་ལ་འབབ་པའི་རླུང་རྒྱུ་བ་ནི། སེམས་དཔའ་ཡབ་ཡུམ་ཐུགས་དཀྱིལ་གྱི་ཁྲོ་བོར་བཅས་པ་རྣམས་དང་། མགྲིན་པའི་ལྷག་མ་ དང་ལྟེ་བའི་རྩ་འདབ་ལ་གནས་པའི་རླུང་འབབ་པ་ནི་གསུང་གི་རྣལ་འབྱོར་མ་རྣམས་དང་། ལས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བཅུ་གཉིས་ལ་གནས་པའི་རླུང་འབབ་པ་ནི། ཚེས་ལྷ་རྣམས་དང་། གསང་ བའི་འཁོར་ལོར་གནས་པའི་རླུང་འབབ་པ་ནི། སྐུའི་སྒོ་སྐྱོང་རྣམས་དང་། བྱ་བའི་འཁོར་ལོ་ ལ་གནས་པའི་རླུང་འབབ་པ་ནི་ཀླུ་དང་རབ་གཏུམ་མ་རྣམས་དང་། རྩ་ཕྲན་མ་ངེས་པ་རྣམས་ ཀྱི་རླུང་འབབ་པ་ནི། གཟུངས་མ། འདོད་མ། ཕྱིར་འདོད་མ། གྲུབ་པ་འབྱུང་པོའི་ཚོགས་དང་ བཅས་པས་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་སྔར་རྩ་གནས་རྣམས་སུ་རླུང་རྣམས་བག་ལ་ཞ་བའི་ ཚུལ་གྱིས་གཡོ་འགུལ་མི་མངོན་པར་གནས་པ་ལས། སྣ་སྒོ་ནས་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔ་རྒྱུ་བས་ རྐྱེན་བྱས་ཏེ། རྩ་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་འོང་གི་སྒོ་ནས་རླུང་གི་རྒྱུ་བ་འགྲོ་འོང་རགས་པ་ མངོན་དུ་གྱུར་པ་ནི། སྐབས་འདིར་རླུང་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་སྦྱོར་རོ། །ཡང་མཁའ་ཡེ་ བསྡོམས་ནས་ལྷ་ཐམས་ཅད་ཁམས་ལྔར་འདུས་པ་ཡིན་པས། དེ་རྣམས་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ ལྔ་འབབ་པས་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །ཞེས་བསྡུས་ཏེ་བཤད་ཀྱང་ཆོག་གོ །

外風來內而不融住內出外時，牽引其他諸風亦從鼻孔而行，此處藏人有欲交錯前後二者所凈之誓言尊生起與智慧尊迎請，及欲定前後，及欲為同時類三種。自宗如后然無論如何，一切風之引導須由極動風一為風主，非智慧動，非四大為主故由空為主動共同基。行時凈分如霧奔走，因極主故智慧風初行。彼由金剛薩埵放收而凈，初行中脈智慧界五十六俱分風，後由右左分空風火水土或土水火風空次第行風時，從一切脈位行風成，從心分支脈及頂髻額行降風由佛父母，喉輪及根及業輪降行風由菩薩父母心壇忿怒尊等，喉余及臍支脈住風降由語瑜伽母等，業輪十二住風降由宿天等，密輪住風降由身門護等，事業輪住風降由龍及極暴母等，不定細支脈風降由總持女、慾女、外慾女及成就部多眾而凈。又先於脈位諸風住為隱藏相不顯動搖，由從鼻孔行五壇城緣故，於一切脈位以往來門而風行往來粗相現前，此處安立風生名稱。又合空智故一切天攝於五界，故彼等由五風壇城降而凈。如是攝要說亦可。

སྐབས་འདིར་སྦྱང་བྱ་ ལ་གཞན་ཕལ་ཆེར་འདོད་པ་ལྟར་རླུང་ཁོ་ནའམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། སྦྱང་བྱའི་ངོ་བོ་གནས་ 3-341 སྐབས་དེ་དང་དེའི་ཕུང་ཁམས་མཐའ་དག་གི་ཚོགས་པའམ། ལུས་ངག་སེམས་ཡེ་ཤེས་ བཞིའི་ཚོགས་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེའི་ཁྱད་ཆོས་རླུང་གི་རྒྱུ་བས་དབང་བསྒྱུར་བ་སྟོབས་དང་ ལྡན་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྟགས་མཚན་ཡིན་པའི་སྒོ་ ནས། སྦྱང་བྱ་རླུང་རྒྱུ་བ་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་རྒྱལ་མཆོག་དང་པོ་ལ་ ཡང་རིགས་འགྲེ་སྟེ། ཕུང་ཁམས་ཀྱི་ཚོགས་པའམ། ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་ཚོགས་པ་ནི་སྦྱང་བྱའི་ ངོ་བོ་དང་། གནས་སྐབས་སོ་སོར་རྩ་སོ་སོ་འགྲུབ་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ནི། རྟགས་དང་ མཚན་མ་དང་ཁྱད་ཆོས་ཡིན་གྱི། རྩ་ཁོ་ན་སྦྱང་བྱར་འཇོག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དཀྱིལ་ འཁོར་མཁའ་སྤྲོ་དང་ཡེ་ཤེས་དགུག་གཞུག་གི་སྐབས་འདི་དག་ནི། སྔར་མིག་གིས་སྤྱོད་ཡུལ་ དུ་མ་གྱུར་པ་ལས། སྐབས་དེར་བྱིས་པ་གཅེར་བུ་ཡང་ཡིན་ལ། ཁྲུ་མའི་ཆོས་གོས་ཀྱང་འཛིན་ པའི་འགལ་བ་འདུ་བ་ཅན་སྲོག་ཕྱིར་རྒྱུ་བའི་འགོ་བརྩམས་པ་དང་དབང་པོ་ཡུལ་ལ་སང་ བཞིན་པ་ལྷ་སྤྲོ་བ་དང་འདྲ་བར་ངུ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ངག་འབྱིན་པ་དང་ཆོས་མཐུན་ནོ། །འདིར་ རང་ལུགས་ལ་མཁའ་ནང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲོ་བ་མན་ཆད་ཀྱི་དམ་ཚིག་སེམས་དཔའ་བསྐྱེད་ པའི་སྦྱང་བྱ་དང་། རྡོ་རྗེ་ཤུགས་སྤྲོ་བ་ནས་བརྩམས་ཡེ་ཤེས་དགུག་གཞུག་རོ་མཉམ་བར་གྱི་ སྦྱང་བྱ་རྣམས་བྱེད་ལས་དང་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པའི་དབང་ལས་ཡིན་གྱི། དུས་སྔ་ཕྱི་ཡོད་པ་ ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་སྤྲོས་ནས་རང་ལ་ཐིམ་པ་དང་། རྡོ་རྗེ་ཤུགས་སྤྲོ་བ་སྦྱང་བྱ་ དུས་མཉམ་ཞིང་དངོས་པོ་ཡང་གཅིག དགུག་གཞུག་བཅིང་མཉེས་རོ་མཉམ་ལྔ་པོ་དང་། ཁམས་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲོ་བ་ནི་སྦྱང་བྱ་སྤྱི་ལྡོག་ནས་ངོ་བོ་གཅིག་ལ། དགུག་གཞུག་སོགས་ཀྱི་སྔ་ཕྱིའི་གོ་རིམ་ཇི་ལྟ་བ་དང་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲོ་བའི་སྔ་ཕྱིའི་རིམ་པ་ནི་ མི་སྦྱོར་ཏེ། ཁམས་ལྔའི་ལྷ་ཚོགས་རྣམས་ཁམས་སོ་སོ་སྡེ་ཚན་དུ་བྱས་ནས་མི་སྤྲོ་བར་ལྷ་ རིགས་སོ་སོའི་སྡེ་ཚན་དུ་སྤྲོས་པས་ཁམས་ཀྱི་གོ་རིམ་འཚོལ་བར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱང་ 3-342 བྱའི་རིམ་པ་འདི་དག་གི་ཕྱིར་ཡང་ལས་རྒྱལ་མཆོག་གི་མཁའ་དཀྱིལ་གྱི་གཙོ་བོ་རྡོར་སེམས་ ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་མི་བསྐྱོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡིན་ན་གཡས་གཡོན་གང་རུང་གི་ནམ་མཁའི་ དཀྱིལ་འཁོར་དང་སྦྱོར་དགོས་པ་ལས། འདི་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་དབུ་མའི་དབུགས་དང་སྦྱོར་ དགོས་པའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་དག་པའི་དཔལ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཉིད་དོ།

此處所凈是否如多數他人所許唯是風？非也。所凈體性為彼彼位一切蘊界聚，或身語心智四聚，其特徵為風行掌控具力所特殊，故由不共相徵象門說所凈以風行為主。此類推初業勝尊，蘊界聚或身語意聚為所凈體性，由各別位各別脈成就所特殊為相征及特徵，非立唯脈為所凈。如是壇城空放及智慧勾入等處，從先前非眼行境，彼時嬰兒亦裸體亦持碎布法衣集違者，始命根外行與根境正明如放天般以哭相出語相應。此中自宗空內壇城放下之誓言薩埵生起所凈，及從金剛勢放起智慧勾入平等間所凈等，由作用與相異門，非有前後時，因金剛薩埵放后融自與金剛勢放所凈同時且事亦一，勾入縛悅平等五者與五界性壇城放從所凈總相體性一，然勾入等前後次第與壇城放前後次序不配，因不以界別為類放諸天眾而以天種別為類放故有尋求界次第。又由此等所凈次第故業勝尊空壇主唯是金剛薩埵非不動佛，因若是彼須配任一左右空壇城，然此須配智慧風中脈氣故是智慧界凈吉祥金剛薩埵。

།དུས་ འཁོར་གྱི་བསྐྱེད་རིམ་རྣམ་བཤད་བྱེད་པ་ཕྱིས་བྱུང་བ་དག་གིས་ནི། དམ་ཚིག་གི་དཀྱིལ་ འཁོར་བསྐྱེད་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་སྤྱན་འདྲེན་གྱི་སྦྱང་བྱའི་དབྱེ་བ་དམིགས་ཕྱེད་པར་ཅུང་ཟད་ ཀྱང་མ་གོ་བ་ཤ་སྟག་སྟེ། གླུས་བསྐུལ་ཉིད་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔའི་རླུང་རྒྱུ་བ་སྦྱོར་བ་ལྟར་བྱེད་ པ་དང་། གཙོ་བོ་བཞེངས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་སྣ་སྒོ་ནས་རླུང་རྒྱུ་བ་དང་། དབང་པོ་ཡུལ་ལ་ སད་ཚུལ་དང་སྦྱོར་ཞིང་། གླུས་བསྐུལ་ཡང་དབང་པོ་ཡུལ་ལ་སད་པའི་ཕྱིར་དུ་འདོད་ལ། ཡང་ དེའི་རྗེས་སུ་ནི་དམ་ཚིག་བསྒོམ་པ་ཡན་ཆད་མངལ་ནས་བཙས་མ་ཟིན་པ་ལྟར་བྱས་ནས་ བཙས་མ་ཐག་ཏུ་ང་དྲུག་རྐང་བཅས་འབབ་པ་དང་། སྔར་དབང་པོ་ཡུལ་ལ་མ་སད་པ་སྐབས་ དེར་སད་ཚུལ་ཡེ་ཤེས་དགུག་གཞུག་དང་སྦྱོར་བའི་བརྗོད་པ་མང་པོ་སྔ་ཕྱི་འགལ་བ་རིབ་ རིབ་པོར་སྨྲ་ཞིང་། ངེས་པ་མ་ཐོབ་པས་གསལ་པོར་ཕྱེ་ནས་མི་སྨྲའོ། །དེ་ཐམས་ཅད་སྲོག་སྤྲོ་ བའོ་སྲོག་སྤྲོ་བའོ་ཞེས་བཟླས་བརྗོད་དུ་བྱེད་ཀྱང་། རྩ་ནང་དུ་སྤྲོའམ་ཕྱི་རོལ་ཏུ་སྤྲོ་མངལ་ནས་ བཙའ་བའི་གནས་སྐབས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་སྤྲོ། དབུ་མའམ་གཡས་གཡོན་གྱི་ཡིན། སྔ་ཕྱི་ གཅིག་གམ་མི་གཅིག་སོགས་མི་སྨྲ་བ་རྫུ་བག་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་རང་ལུགས་འདི་ལྟར་ཡིན་ཏེ། མཁའ་དཀྱིལ་གྱི་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་སྤྲོ་ཞིང་བསྟིམ་པ་ནི། སྦྱང་བྱ་དབུ་མའི་དབུགས་དེ་དྷཱུ་ ཏིའི་མས་སྣ་ནས་གཙུག་ཏོར་གྱི་བར་དུ་བརྒྱུད་ཅིང་། སྣ་སྒོ་ནས་སོར་བཅུ་དྲུག་གི་བར་སོང་ ལ། སླར་ཡང་སྔར་གྱི་རིམ་པས་དབུ་མར་འཇུག་པའི་འགྲོ་འོང་ལྔ་བཅུ་ང་དྲུག་པོ་དེ་དག་སྦྱོང་ ལ། རྡོར་ཤུགས་སྤྲོ་ཞིང་བསྡུ་བས་ནི། དེ་དུས་དབང་པོ་དབང་ཤེས་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་རྣམས་ 3-343 ཡུལ་ལ་སད་པར་འདོད་པ་དེ་སྦྱོང་སྟེ། མཁའ་དཀྱིལ་རྡོར་སེམས་སྤྲོ་བ་དང་དེ་གཉིས་སྦྱང་བྱ་ དུས་མཉམ་ཡིན་ལ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་གཅིག་ཉིད་ལའང་རྡོར་སེམས་སྤྲོ་བ་དང་། རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ སྤྲོ་བ་གཉིས་ཀ་སྦྱོར་དགོས་པ། ནང་དུ་སྲོག་བརྟན་པར་བྱེད་པའི་ནུས་པའི་ཆ་ནས། རྡོར་ སེམས་ཀྱི་སྤྲོ་བསྡུ་ཡིན་ན་འདི་ནི་རང་ལ་བདག་པོར་ཞུགས་པའི་ཆ་ནས་འཆི་དུས་མ་ གཏོགས་ཕྱིན་ཆད་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་མི་རྒྱུ་བ་མཚོན་ཅིང་། ཁམས་ལྔའི་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲོ་བ་ལ་ མི་ཐེ་བ་བཞིན་དུ། སྦྱང་བྱའི་སྐབས་སུ་ཡང་གཡས་གཡོན་གྱི་རྒྱུ་བ་དང་མི་སྦྱོར་རོ། །དེ་བཞིན་ དུ་ཡེ་ཤེས་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་རྡོར་ཤུགས་སྤྲོ་བ་དང་དགུག་པའི་ལས་སོ་སོར་ཕྱེ་སྟེ། རྡོར་ ཤུགས་སྤྲོ་བའི་སྦྱང་བྱ་དབུ་མའི་དབུགས་རྒྱུས་པས་རླུང་གཞན་འདྲེན་པ་ཡིན་ལ། དགུག་པ་ ནི་དབང་ཤེས་སད་པ་དང་སྦྱོར་རོ།

時輪生起次第諸後期解釋者，于誓言壇城生起與智慧迎請所凈分別全無少許理解，如以歌勸請配五壇城風行，及從主尊起至鼻孔風行，及根境醒方式配合，且許歌勸請為令根境醒故，又其後至誓言修觀如未出胎，生后即五十六俱分降，先前根未醒于彼時醒方式配智慧勾入等，說多前後相違模糊語，未得定解故不明分說。彼等雖皆反覆唸誦"放命放命"，然不說內脈放抑或外放，于如何出胎位放，是中脈抑或左右，前後一否等而作沉默。於此自宗如是：空壇金剛薩埵放攝者，所凈中脈氣經中脈下鼻至頂髻間，從鼻孔至十六指后，復由先前次第入中脈往來五十六者彼等凈治，由金剛勢放收則凈治彼時根識總別醒境欲，空壇金剛薩埵放與彼二所凈同時，於一智慧風亦須配金剛薩埵放與金剛勢放二者，從內命堅固力分為金剛薩埵放收，則此從入自主分表除死時外不行壇城，如不涵五界壇城放，所凈處亦不配左右行。如是智慧尊處亦分金剛勢放與勾入業，金剛勢放所凈由中脈氣行引餘風，勾入則配根識醒。

།སྤྲོས་པའི་དབུ་མའི་དབུགས་དང་། དགུག་པ་ནི་ལས་ ལྔའི་དང་པོ་ཡིན་ལ། ལས་ལྔ་པོ་དེའི་སྦྱང་བྱ་དང་། ཁམས་ལྔའི་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲོ་བའི་སྦྱང་བྱ་ ངོ་བོ་གཅིག་ཀྱང་སྦྱང་བྱ་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔ་པོ་དེ་རྣམས་ཉིད་རྒྱུ་ཞིང་། རྩ་གནས་ཀུན་ཏུ་གཡོ་ བས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ནི། ནང་དུ་ཚེ་སྲོག་བརྟན་པར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་དང་སྦྱར་ནས་ཁམས་ ལྔའི་ལྷ་ཚོགས་སྤྲོ་བ་དང་། དཀྱིལ་འཁོར་ལྔ་པོའི་རླུང་གིས་དབང་པོ་ལྔ་དབང་ཤེས་དང་ བཅས་པ་རེ་རེ་བཞིན་ཡུལ་སོ་སོ་ལ་སད་པར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་དང་བྱེད་ལས་ཅན་དེ་ལས་ལྔ་ པོས་སྦྱོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པས། མདོར་ན་རླུང་རྒྱུ་བ་གཅིག་པུ་དེ་རྩ་གནས་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་ པའི་ཆ་ནས། དམ་ཚིག་པའི་སྦྱང་བྱ་དང་། དབང་ཤེས་ཀྱིས་ཡུལ་སྣང་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ཆ་ ནས། ཡེ་ཤེས་དཀྱིལ་འཁོར་དགུག་གཞུག་གི་སྦྱང་བྱར་སྦྱོར་བ་ཡིན་པ་སྦྱོར་ཚུལ་དེ་ལྟར་ ཤེས་དགོས་ལ། དེས་ན་རྡོར་སེམས་སྤྲོ་བ་དང་། རྡོ་རྗེ་ཤུགས་སྤྲོ་བ་སྦྱང་བྱའི་ངོ་བོ་གཅིག དེ་ གཉིས་ཀྱི་འཕྲིན་ལས་མཛད་པ་དང་། དེ་གཉིས་ཀྱི་ཐུགས་ཀར་བསྡུ་བ་ཡང་སྦྱང་བྱ་ངོ་བོ་ གཅིག་མོད་ཀྱི། རྡོར་སེམས་ཀྱི་མཛད་པ་མཁའ་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་སྤྲོ་བ་དང་སོ་སོར་ཡོད་ཅིང་། 3-344 རྡོར་ཤུགས་ཀྱི་མཛད་པ་མཁའ་ཁམས་ཀྱི་དབང་པོ་ཡུལ་ལ་སྤྲོ་བ་དང་སྦྱོར་དགོས་པས་ཅུང་ མི་འགྲིག་གོ་སྙམ་ན། དམ་ཚིག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་བསྐྱེད་པ་ལ་ཁམས་དྲུག་ཚན་གྱིས་འགྲོས་ ཤེས་རབ་ཨེ་ཡིག་དང་། ཡེ་ཤེས་འཁོར་ལོ་གཞུག་པ་ལ་ལྔ་ཚན་གྱི་འགྲོས་ཐབས་ཝཾ་ཡིག་གི་ དག་པ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར། མཁའ་ཁམས་ཀྱི་དབང་པོ་ཡུལ་ལ་སད་བྱེད་ཀྱི་སྐོར་རྣམས་རྡོར་ ཤུགས་ཀྱི་མཛད་པའི་ནང་དུ་བསྡུས་པ་སྟེ། ལྔའི་གྲངས་སུ་སྡུད་དགོས་པའི་ཆེད་དུ་ཡེ་ཤེས་ ནམ་མཁའ་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་སྦྱང་བྱ་ལ་དུས་སྔ་ཕྱི་འཇོག་མི་ཐུབ་ ཀྱང་སྦྱོང་བྱེད་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རིམ་པ་ལ་སྔ་ཕྱིར་འཇོག་སྟེ། དུས་གཅིག་ཏུ་སྒོམ་མི་ཐུབ་པས་ སྔ་ཕྱི་བྱེད་དགོས་ཤིང་། རྒྱུ་མཚན་སྦྱང་བྱའི་སྒོ་ནས་བཤད་དུ་མེད་ཀྱང་ཐིམ་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ དམ་ཚིག་པ་སྔོན་དུ་མ་སོང་བར་ཐིམ་པར་བྱེད་པ་པོ་ཡེ་ཤེས་པ་སྤྱན་འདྲེན་པ་ཡང་མི་འཐད་ ཅིང་། དགུག་གཞུག་བྱེད་པའི་ཡུལ་མེད་པ་དགུག་གཞུག་བྱེད་པ་མི་འཐད་པས་སྔ་ཕྱིའི་གོ་ རིམ་གྲུབ་བོ།

放之中脈氣與勾入是五業之初，彼五業所凈與五界壇城放所凈體性雖一，然彼所凈五壇城等行遍動一切脈位者，配合內命堅固力而放五界天眾，及五壇城風令五根具根識各各醒各境之力與作用由五業凈治，故略言一風行遍脈位分為誓言尊所凈，從根識執境相分配為智慧壇城勾入所凈，應知如是配合方式。故金剛薩埵放與金剛勢放所凈體性一，彼二事業作及彼二心間收亦所凈體性一然，金剛薩埵事業與空界天放分別有，金剛勢事業須配空界根境放似稍不合。若疑：由誓言壇城生起以六組界慧母阿字（藏文：ཨེ，天城體：ए，羅馬音：e，意為：阿），及智慧輪入以五組方便曼字（藏文：ཝཾ，天城體：वं，羅馬音：vaṃ，意為：曼）凈配故，空界根境醒作等攝於金剛勢事業中，為攝入五數故合智慧空為一。如是雖不能立所凈前後，然能立能凈三摩地次第前後，因不能同時修須前後，雖不能從所凈門說因由，然未先有所融誓言尊為境而請召能融智慧尊亦不應理，無勾入所作境而作勾入不應理故成前後次第。

།དེ་ལ་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་སྤྲོ་བས་ནི། བཙས་མ་ཐག་ཏུ་དབུ་མའི་རླུང་འབབ་པ་སྦྱོང་ ཞིང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དགུག་པ་ནི། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁམས་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་སྨིན་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་དེ། དབུ་མའི་དབུགས་ཀྱིས་བསྐྱོད་ པས་ཡུལ་འདོད་ཡོན་དྲུག་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་སད་དེ། ཡུལ་འཛིན་ཅིང་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ནུས་ པ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དང་། ཁྲོ་བོ་སྤྲོ་བའི་སྐབས་ཞོར་བྱུང་དུ་དྲག་སྤྱན་མའི་ཤིང་རྟ་སྤྲོས་པ་ནི། ཁྲོ་མོ་དེ་མཁའ་ཁམས་ཡིན་པས་ཤིང་རྟའང་ཁམས་དེའི་ཕྱིར། ཞོར་བྱུང་དུ་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ འཁོར་འབབ་པ་ཡང་མཚོན། དེའི་ཕྱིར་དགུག་པས་དབང་ཤེས་ཐམས་ཅད་སྤྱི་ལྡོག་ནས་སད་ པ་མཚོན་པར་མ་ཟད། རྣ་བའི་དབང་ཤེས་དང་ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པ་ལྷག་པར་སད་པས་སད་ཚུལ་ རྫོགས་པར་གྱུར་པ་མཚོན་ནོ། །གཞུག་པས་མིག་ཤེས་དང་། བཅིང་པས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ དང་། མཉེས་པས་ལྕེའི་རྣམ་ཤེས་དང་། རོ་མཉམ་པས་སྣའི་རྣམ་ཤེས་རྣམས་རང་རང་སོ་ 3-345 སོའི་ཡུལ་ལ་སད་པའི་ནུས་པ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །སྔགས་དང་ཆོ་གའི་གོ་རིམ་ནི། དགུག་ གཞུག་བཅིང་མཉེས་རོ་མཉམ་ལྔའི་གོ་རིམ་ཡིན་གྱི། སྦྱང་བྱ་དབང་ཤེས་ལྔ་པོ་སད་པ་ལ་སྔ་ ཕྱིའི་གོ་རིམ་གསལ་བར་གསུངས་པ་མེད་དོ། །དེ་ཡང་ཁ་ཅིག་དབང་པོ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ སེམས་དཔའི་དག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དབང་ཤེས་རྣམས་སེམས་དཔའ་ལས་སྤྲུལ་པའི་ཁྲོ་བོ་ དང་དག་པ་སྦྱོར་ཟེར་ཏེ། སྤྱིར་རིགས་དང་རིགས་ཅན་གྱི་སྐབས་ཁྲོ་བོ་རྣམས་སེམས་དཔའི་ སྤྲུལ་པར་བྱེད་མོད། འོན་ཀྱང་ད་རེས་སྐབས་འདིར་ཁྲོ་བོ་འདི་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ ལྔ་ལས་སྤྲུལ་པ་ཡིན་གྱི། སེམས་དཔའ་རྣམས་ལས་སྤྲུལ་པར་མི་འདོད་ལ། སྦྱང་བྱ་རྣམ་ཤེས་ ཀུན་འདུས་པ་དེ་སྦྱོང་བྱེད་ཡེ་ཤེས་འཁོར་ལོ་དང་སྦྱོར། སྦྱང་བྱ་རླུང་བསྐྱོད་པས་ཡུལ་ལ་སད་ པ་དང་མཚུངས་པ་སྦྱོང་བྱེད་ཁྲོ་བོས་དགུག་གཞུག་བྱེད་པ་[ཁྲོ་བོ་]ཡིན་པས་ཁྲོ་བོ་ལྔ་རླུང་ལྔ་ དང་སྦྱོར་ལ། དགུག་གཞུག་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྣམས་ཡུལ་ལ་སད་པ་དང་སྦྱོར་རོ། །དེས་ན་ འགའ་ཞིག་ཁྲོ་བོ་ལྔ་སྐབས་འདིར་དབང་པོ་ལྔའི་དག་པ་ཅན་དུ་གསུངས་པ་དང་། གཞན་དུ་ ལས་དབང་ལྔའི་དག་པ་ཅན་དུ་གསུངས་པ་ལ་འགལ་སྤོང་བྱེད་མོད། རང་ལུགས་ལ་གོང་དུ་ བཤད་པ་ལྟར་ཡིན་ལ། སྤྱིར་གནས་སྐབས་སོ་སོར་དག་པ་ཐ་དད་འབྱུང་བ་ལ་འགལ་སྤོང་མི་ དགོས་ཏེ། ཐུགས་དཀྱིལ་ཁོ་ན་སྒོམ་པའི་སྐབས་ཐུགས་དཀྱིལ་གྱི་ཁྲོ་བོ་རྣམས་ལས་དབང་ལ་ སྦྱོར་ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་སུམ་སྦྲག་གི་སྐབས་སྐུ་དཀྱིལ་གྱི་ཁྲོ་བོ་ལས་དབང་ལ་སྦྱོར་དགོས་པ་

其中金剛勢放凈治生后中脈風降，智慧輪勾入則由中脈氣動令五界性識之異熟體阿賴耶識於六欲塵境醒，成具境執受用力，忿怒尊放處旁及放猛視母車乘者，因彼忿母為空界故車乘亦彼界，旁及表空壇降。故勾入不僅表一切根識總相醒，且由耳識意識尤醒表醒方式圓滿。入令眼識，縛令身識，悅令舌識，平等令鼻識各各圓滿於自境醒力。咒與儀軌次第為勾入縛悅平等五次第，然所凈五根識醒未明說前後次第。又有謂根為菩薩凈故，配根識與菩薩化忿怒尊凈，雖總于種與種具處立忿怒尊為菩薩化，然此時此處此等忿怒尊是五如來化非許為菩薩化，所凈諸識聚配能凈智慧輪，所凈風動令境醒相應能凈忿怒尊作勾入[忿怒尊]故配五忿怒尊與五風，勾入等業配境醒。故有於此說五忿怒尊具根五凈，他處說具業根五凈作違解，自宗如上說，總于各別位生異凈無須違解，如唯修心壇時配心壇忿怒尊于業根，然三重壇城時須配身壇忿怒尊于業根。

།དེ་རྗེས་ཡི་གེ་དགོད་པ་ནི། མངལ་ནས་བཙས་ཟིན་པའི་སེམས་ཅན་དེའི་ཁམས་ དྲུག་གི་ནུས་པ་རྒྱས་པ་དང་། དེ་ལྟ་བུའི་ཡི་གེ་དགོད་པ་དེ་དང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་བྱིན་གྱིས་ བརླབ་པ་སོགས་ཀྱི་དབང་བསྐུར་བ་བསྡོམས་པ་ནི། ཁྲུས་བྱེད་པ་དང་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ གྱི་སྟོབས་གོང་འཕེལ་དུ་སོང་ནས་སྒོ་གསུམ་གྱི་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་ལ་འཇུག་པ་དང་། སྔར་གཉིད་ ལོག་པ་དང་སད་པའི་དབྱེ་བ་མེད་ཀྱང་དེ་ནས་གཟུང་སྟེ་སད་པ་དང་། རྨི་ལམ་དང་གཉིད་ 3-346 འཐུག་པོ་རྣམས་འབྱུང་བ་སྦྱོང་ངོ་། །དབང་བདུན་གྱི་སྔགས་དབང་བླངས་ན། བྱིས་པ་སྐྱེས་ལ་ མ་དག་གིས། །ཆུ་ཡིས་འཁྲུ་བའི་དབང་བསྐུར་བྱེད། །ཅེས་སོགས་དག་བྱ་དག་བྱེད་སྦྱོར་ དགོས་ལ། ཡབ་ལ་ཐབས་ཤེས་རིགས་གསུམ་དང་ཡུམ་ལ་ཐབས་ཤེས་རིགས་དྲུག་ཀར་སྦྱོར་ བས་ན། ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཡབ་ཡུམ་མཉམ་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཆགས་རྟོག་ལས་ཕྱེ་ བའི་རིགས་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས། བུད་མེད་ལ་ལྷག་པོ་ཡེང་བ་སྦྱོང་བ་དང་། རིགས་བདག་གིས་ རྒྱས་བཏབ་པ་ནི། རང་གི་རིགས་ཀྱི་ལས་ལ་འཇུག་པ་དང་། སྐུའི་རྒྱས་བཏབ་ནི་རྩ་དྲུག་དང་ ཕུང་པོ་དྲུག་གི་སྟོབས་རིམ་གྱིས་རྫོགས་པ་དང་། སྲོག་གི་རྒྱས་བཏབ་ནི་རླུང་གི་སྟོབས་ རྫོགས་པ་དང་། ཐིག་ལེའི་རྒྱས་བཏབ་ནི་ཁམས་རྣམས་ཀྱི་སྟོབས་རྫོགས་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་ ཀྱི་རྒྱས་བཏབ་ནི་སྦྱང་བྱ་ཁོ་ན་ལྟར་ན་ཆགས་པའི་སྟོབས་རྫོགས་པ་སྟེ། རྒྱས་གདབ་བཞི་པོའི་ སྦྱང་བྱ་དུས་མཉམ་ཡིན་པས། ལོ་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་ཉེ་བ་སྔར་གྱི་བྱིས་པ་དེ་གཞོན་ནུས་གནས་ སྐབས་སུ་གྱུར་གྱི་བར་དུའོ།། །། གཉིས་པ་སྦྱོང་བྱེད་དངོས་ལམ་རྫོགས་རིམ་དང་ཆོས་མཐུན་སྦྱར་བ་ནི། སྐབས་འདིར་ བར་དུ་དགེ་བའི་རྫོགས་རིམ་དང་སྦྱོར་དགོས་ཏེ། དེ་ཡང་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏིའི་ནང་དུ་ཡི་གེ་འབྲུ་ གསུམ་བཀོད་པ་ནི། རླུང་འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་དང་གནས་པ་གསུམ་རོ་རྐྱང་ལས་བྱེད་པ་ བཀག་སྟེ་དབུ་མ་ཉིད་དུ་འབབ་པ་དང་། དེའི་མཐུ་ལས་ལྟེ་བའི་གཏུམ་མོ་དུས་ཀྱི་མེ་སྟོབས་ རྒྱས་པའི་འོད་ཀྱི་ཤུགས་སྤྱི་བོའི་བར་དུ་སླེབ་ཅིང་། སྤྱི་བོའི་ཐིག་ལེ་ལས་ཞུ་བདེ་ཕྲ་མོ་ཙམ་ནི་ འབབ་ཀྱང་ཡང་དག་པར་ཞུ་ནི་མ་ཐུབ་ལ། གཏུམ་མོའི་དྲོད་ཀྱིས་དབང་བྱས་པ་དེ་ལྟེ་བ་དང་། སྤྱི་བོའི་ཧོཿཡིག་གིས་མཚོན། དེའི་རྗེས་སུ་དབུ་མའི་ནང་གི་འབར་འཛག་འབྱུང་བ་དེའི་ནུས་ པ་ལ་བརྟེན་ནས། མཉམ་གཞག་ཏུ་དུས་སྦྱོར་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རླུང་རོ་རྐྱང་དུ་རྒྱུ་བ་ཐམས་ཅད་ བཀག་སྟེ། དབུ་མ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འབབ་ཅིང་གསལ་སྟོང་བདེ་བའི་མི་རྟོག་པ་འཐུག་པོ་ཐོབ་ 3-347 པ་ནི། རྗེས་ཆགས་ཀྱི་མེས་ཐིག་ལེར་ཞུ་བ་དང་འདྲ་སྟེ། སྲོག་རྩོལ་གྱི་ཡན་ལག་གོ །

其後安立文字者，凈治彼出胎有情六界力增長，及如是安立文字與身語意加持等灌頂合者，配合沐浴及身語意三力增上而入種種三門事業，及先前無睡醒分別而此後有醒及夢深睡等生。若得七灌中咒灌，則須配"生嬰不凈，以水沐浴作灌頂"等所凈能凈。配父具方便智慧三種母具方便智慧六種故，從身語意門父母平等由智慧貪分三種門凈治女眾多散亂，種主印持者即入自種事業，身印持即六脈六蘊力漸圓滿，命印持即風力圓滿，明點印持即諸界力圓滿，智慧印持若僅從所凈則貪力圓滿，四印持所凈同時故至先前嬰兒近十六歲成少年位間。 第二能凈實道圓滿次第相應配合者，此處須配中善圓滿次第，又于勝樂中脈（藏文：ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི，天城體：अवधूति，羅馬音：avadhūti，意為：勝樂中脈）內安立三字者，即遮止左右脈行風來去住三而唯降中脈，由彼力臍處猛火時火力增光勢至頂，從頂明點雖降微細融樂然未能正融，由猛火暖所作彼由臍及頂吙字表示。其後中脈內生燃滴彼力依故，等持中十二時合風阻一切左右脈行，唯降中脈得濃厚明空樂無分別，如后貪火融明點，即息勝支分。

དེ་ནས་ གླུས་བསྐུལ་བ་ལྔ་ལས། རླུང་རྣམས་ལྟེ་བའི་མི་ཤིགས་པ་ལ་ཐིམ་པ་ནི། སྤྱན་མས་བསྐུལ་བ་ དང་། སྙིང་གར་ཐིམ་པ་ནི་མཱ་མ་ཀཱི་དང་། མགྲིན་པར་ཐིམ་པ་ནི་གོས་དཀར་མོ་དང་། སྤྱི་བོར་ ཐིམ་པ་ནི་སྒྲོལ་མ་དང་། གཙུག་ཏོར་རམ་དཔྲལ་བར་ཐིམ་པ་ནི། རྡོར་དབྱིངས་དབང་ཕྱུག་ མའི་ཐོབ་སྐལ་ཡིན་ཡང་དངོས་སུ་ལྷ་མོ་བཞི་པོས་སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་བསྐུལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་མཚོན་ ཅིང་། དེ་ཡང་རླུང་མ་ཐིམ་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཏུམ་མོ་འབར་མི་ཐུབ་སྟེ། སྤྱིར་གཏུམ་མོ་ཡིན་ཚད་ ཐིག་ལེའི་རང་མདངས་དང་། སྒོས་སུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཏུམ་མོ་མི་ཤིགས་ཐིག་ལེའི་རང་མདངས་ ཡིན་པས་སོ། །རླུང་ཐིམ་པ་ན་རླུང་དེའི་མི་ཤིགས་པའི་ཐིག་ལེའི་ངོ་བོར་སོང་སྟེ། དེ་མ་ཐག་ ཏུ་སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གཏུམ་མོ་འབར་བར་གྱུར་པ་ནི། རྫོགས་རིམ་གྱི་ལམ་རྒྱུད་ ལ་སྐྱེས་པའི་སྐབས་སུ། ཐོག་མར་ལྟེ་བ་ནས་འགོ་རྩོམ་པ་ཡིན་ཡང་སྐབས་འདིར་དེའི་སྔ་ ཕྱིའི་གོ་རིམ་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྦྱོར་མི་དགོས་པས། གཙོ་ཆེ་ཆུང་གི་གོ་རིམ་དང་སྦྱར་ནས། གཙུག་ཏོར་དུ་ནམ་མཁའི་ཁམས་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡེ་ཤེས་ ལྔའི་གཏུམ་མོ་འབར་བ་ནི། གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་ནུས་མ་རྡོ་རྗེ་བཞི་དང་བཅས་པ་དང་། གཙུག་ ཏོར་དུ་ཐིམ་པའི་དུས་ན་གསང་བར་ཡང་ཐིམ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་གཙོ་ བོར་གྱུར་པའི་གཏུམ་མོ་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ལྡན་འབར་བར་འགྱུར་བ་ནི། དེ་རྗེས་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ སྤྲོས་ཤིང་བསྡུ་བ་དང་། ལྷ་ནམ་མཁའི་ཁམས་པ་རྣམས་སྤྲོ་བ་ཡང་དེའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས། ལྷག་མ་དཔྲལ་བ་ལས་རླུང་ཁམས་གཙོ་བོ་དང་། མགྲིན་པ་ལས་མེ་ཁམས་གཙོ་བོ་དང་། ལྟེ་ བ་ལས་ས་ཁམས་ཀྱི་དངས་མ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་གཏུམ་མོ་འབར་བ་ནི། རླུང་ མེ་ཆུ་སའི་ལྷ་རྣམས་སྤྲོ་བས་མཚོན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་འཛིན་པའི་ཕྱེད་སྔ་མ་དང་སྦྱར་ བའོ། །དེ་ནས་གཙུག་ཏོར་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞུ་ཞིང་། གཏུམ་མོ་འབར་བ་དང་འདྲེས་ 3-348 པ་ནི། རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་སེམས་དཔའ་བཀུག་སྟེ། དམ་ཚིག་པའི་དྲུང་དུ་ཕྱིན་པས་ མཚོན་ནོ།

其後由五歌勸請，諸風融于臍不壞者由眼母勸請，融於心者由瑪瑪基，融于喉者由白衣母，融于頂者由度母，融于頂髻或額者雖為金剛界自在母所得分，然實由四天母普遍勸請表示。又風若不融則智慧猛火不能燃，因總之一切猛火是明點自明，別即智慧猛火是不壞明點自明故。風融時成彼風不壞明點體性，彼后成空色自性猛火燃者，雖于圓滿次第道生時初從臍始，然此處不須定配彼前後次第，故配主次序，于頂髻空界為主之空色自性五智猛火燃者即主尊父母具四持明母，融頂髻時亦融密處，由彼智慧界為主具五智猛火燃者，其後放收金剛薩埵及放空界天等亦攝彼中。余從額風界為主，從喉火界為主，從臍地界凈分為主之五智猛火燃者，由放風火水地諸天表示。如是彼等配持分前半。其後于頂髻菩提心融與猛火燃合者，由金剛勢引智慧薩埵至誓言尊前表示。

།སྤྱི་བོའི་ཐིག་ལེ་དེ་དཔྲལ་བར་སླེབ་ཅིང་། དཔྲལ་བ་ཉིད་དུ་ཞུ་བའི་ཐིག་ལེ་དང་ འདྲེས་ཏེ། རླུང་ཁམས་ཀྱི་གཏུམ་མོ་དང་རོ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི། ཤིན་ཏུ་སྟོབས་ཀྱིས་རོ་མཉམ་ དུ་བྱས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་རིགས་བསྒྲེས་ཏེ་མགྲིན་པར་ཐིག་ལེ་དང་གཏུམ་མོ་འདྲེས་པ་ནི། ཤེས་རབ་མཐར་བྱེད་ཀྱིས་དམ་ཚིག་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་པ་བཅུག་པ་དང་། སྙིང་གར་ཞུ་པའི་ཐིག་ ལེ་དང་གཏུམ་མོ་འདྲེས་པ་ནི། པདྨ་མཐར་བྱེད་ཀྱིས་དམ་ཡེ་དབྱེར་མེད་དེ་མཉེས་པར་བྱས་ པ་དང་། ལྟེ་བར་ཐིག་ལེ་ལྔ་འདྲེས་པ་དང་། གཏུམ་མོ་ལྔ་འདྲེས་པ་དབྱེར་མེད་དུ་གྱུར་པ་ནི། གཤིན་རྗེ་མཐར་བྱེད་ཀྱིས་དམ་ཡེ་དབྱེར་མེད་དུ་བཅིངས་པས་མཚོན་ནོ། །འདི་རྣམས་དགུག་ གཞུག་གི་སྐབས་སུ་རྫོགས་རིམ་འཛིན་པའི་སྐབས་དང་གོ་རིམ་མི་མཚུངས་པར་བྱུང་བ་ནི། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ཆོ་གའི་སྐབས་ལ་དགུག་གཞུག་བཅིང་མཉེས་རོ་མཉམ་ཞེས་པའི་གོ་རིམ་ དགོས་པའི་དབང་གིས་མི་འདྲ་བར་བྱུང་བ་ཡིན་ཡང་། རེ་རེ་ནས་སྤྱི་བོ་ནས་འོང་བའི་རིམ་པ་ ལ་བལྟོས་པའི་འཛིན་པའི་དབྱེ་བ་ལྔ་པོའི་རྒྱུད་སྦྱོང་ཞིང་། སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ པས་གོ་རིམ་མ་མཐུན་ཀྱང་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེ་ནས་ཡི་གེ་དགོད་པ་ནི། འཁོར་ལོ་དྲུག་ཏུ་ཡས་ བབས་ཀྱི་དགའ་བའི་ས་རྣམས་བརྟན་པར་བྱས་པ་མཚོན་ཅིང་། སྐུ་གསུང་ཐུགས་བྱིན་གྱིས་ བརླབ་ཅིང་དབང་བསྐུར་བས་ནི། འཛིན་པའི་ཕྱེད་ཕྱི་མ་གཙུག་ཏོར་གྱི་འབར་འཛག་ཁ་སྦྱོར་ ནས། གསང་བའི་འབར་འཛག་ཁ་སྦྱོར་གྱི་བར་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཆུ་རྒྱུན་གྱིས་ལུས་ གང་བ་དང་། ཐབས་ཁམས་དཀར་པོས་གཞི་བྱས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྟེང་གི་རྩ་གསུམ་ལས་སྐུ་ གསུང་ཐུགས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་སྤྲོ་བའི་ལྷ་ཚོགས་རྗེས་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ། གཏུམ་མོའི་འབར་སྣང་གི་ དཀྱིལ་འཁོར་མང་དུ་འབྱུང་བ་མཚོན་ཅིང་། ཤེས་རབ་ཁམས་དམར་པོ་དང་རླུང་གི་ཆ་དག་པ་ ལས། རྩ་དྲུག་ནས་ཁམས་དྲུག་གི་ལྷ་ཚོགས་སྤྲོ་བ་ནི། ཤེས་རབ་ཡུམ་ལ་རྡོ་རྗེ་དྲུག་བྱིན་གྱིས་ 3-349 བརླབས་པས་མཚོན་ནོ།

頂明點至額，與額融明點合，與風界猛火成一味者，由極力作平等表示。如是類推喉處明點與猛火合者，由慧勝作者入誓言尊智慧尊，心處融明點與猛火合者，由蓮勝作者令誓智無別悅，臍處五明點合與五猛火合成無別者，由閻魔勝作者縛誓智無別表示。此等於勾入處與圓滿次第持分次第不同生者，雖由生起次第儀軌處需勾入縛悅平等次第力而不同，然各各從頂來次第所依五持分別凈治成熟無差別故，次第不同亦無過。其後安立文字者，表六輪中上降喜位堅固，由身語意加持灌頂者，表持分後半從頂髻燃滴和合至密處燃滴和合間以菩提心水流滿身，依方便白界為基從上三脈放身語意金剛天眾隨順者，表多生猛火光明壇城，從慧紅界及風分凈放六脈六界天眾者，由加持智慧母六金剛表示。

།རིགས་བདག་གིས་རྒྱས་འདེབས་པ་ནི། དཔྲལ་བའི་འཁོར་ལོའི་ མིང་ཅན་སྤྱི་བོའི་འཁོར་ལོར་ཞུ་བདེ་འཛག་མེད་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པ་མཚོན་ཅིང་། སྐུའི་རྒྱས་ གདབ་ནི། འཛིན་པས་དྲངས་པའི་རྗེས་དྲན་གྱི་མིང་ཅན་གཏུམ་མོའི་འབར་སྣང་ལ་ཁམས་ དྲུག་གི་དྭངས་མའི་སྟོང་གཟུགས་རིགས་དྲུག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་འཆར་བ་ རྣམས་དང་། སྲོག་གི་རྒྱས་བཏབ་ནི། དབུ་མ་ལས་བྱུང་བ་གཞོམ་མེད་ཀྱི་སྒྲ་དབྱངས་ལས་སྒྲ་ རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་ཁམས་ལྔས་བསྡུས་པ་རྣམས་འབྱུང་བ་དང་། ཐིག་ལེའི་རྒྱས་བཏབ་ནི། ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེའི་བདེ་བས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ། བདུད་བཞི་དང་ཉོན་ མོངས་པ་བཞི་བཅོམ་པ་སྟེ། ཐིག་ལེ་བཞི་པོ་ཞུ་བདེ་འགྱུར་མེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་གྱུར་ པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱས་བཏབ་ནི་རགས་པའི་ཐིག་ལེ་ནོར་བུར་བརྟན་པས། ཐ་མལ་གྱི་འདོད་ ཆགས་ལས་ལོག་པ་ལམ་གྱི་འདོད་ཆགས་ཆེན་པོ་ཉམས་པ་མེད་པ་དེའོ། །སྐུ་གསུང་ཐུགས་ བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ་ནས་བརྩམས་ནས་འཛིན་པའི་ཕན་ཡོན་འབྲས་བུར་བཅས་པ་དང་སྦྱར་ བའོ། །ཡང་དེ་དག་སྦྱངས་འབྲས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དང་སྦྱར་ན། སྐབས་འདིར་གསུང་རྡོ་རྗེ་ ལོངས་སྐུ་དང་གཙོ་བོར་སྦྱོར་ཞིང་། གསུང་དང་ཆོས་སྐུ་ཟུང་འབྲེལ་དུ་བསྟན་པ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་ སྐུའི་ཆ་ཤས་དང་ཡང་སྦྱོར་རོ། །དེ་ལ་ལྟེ་བ་དང་གཙུག་ཏོར་དུ་བཀོད་པའི་ཧོཿཡིག་གཉིས་ནི། ཡུལ་ཅན་དོན་དམ་འདོད་ཆགས་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་དང་ཡུལ་དོན་དམ་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ ཤེས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ཧཾ་ཀྵའི་དོན་ནམ་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ཡིན་ལ། འབྲུ་གསུམ་ནི་རྡོ་རྗེ་གསུམ། ཨ་ཝ་དྷཱུ་ ཏི་ནི་ནམ་དུ་ཡང་གཞིག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ། གསུང་རྡོ་རྗེ་དེ་ཡང་ནང་ཚན་དུ་རྡོ་རྗེ་བཞི་དབྱེར་མེད་ པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཐིག་ལེར་ཞུ་བ་ནི་དེ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ། ། གླུས་བསྐུལ་བ་ལྔ་ནི། ཁམས་ལྔའི་དྭངས་མ་ལས་བྱུང་བ་གཞོམ་མེད་ཀྱི་སྒྲ་དབྱངས་ལྔ་ སྟེ། རེ་རེ་ཡང་དོན་དམ་མཁའ་མཉམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲ་དབྱངས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའོ། །གཙོ་ 3-350 བོ་བཞེངས་པ་ནི། སྒྲ་དབྱངས་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དངོས་སུ་ན། དོན་དམ་སྲིད་གསུམ་གྱི་ ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ཡིན་པས་དེ་རྣམས་དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་དུ་སོང་བའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་སྲིད་གསུམ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བརྒྱུད་ནས་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འགྱུར་རོ། ། དོན་དམ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྲིད་གསུམ་དེ་ཀུན་ཀྱང་རང་བཞིན་ཁྱབ་བྱེད་བདེ་སྟོང་གཉིས་སུ་མེད་ པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་རོ་གཅིག་པ། རྣམ་འགྱུར་ཁྱབ་བྱ་ཁམས་དྲུག་གི་དག་པ་སོ་སོའི་དབྱེ་བ་ཅན་ ནི། དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོའི་འཁོར་ཚོགས་སྤྲོ་བས་མཚོན་ནོ།

種主印持者，表額輪名稱頂輪融樂不漏極堅固，身印持者，表由持引隨念名稱猛火光明具六界凈分空色六種壇城具一切相生，命印持者，表從中脈生不壞音聲出具一切音聲相五界攝，明點印持者，由身語意三智慧金剛樂加持，降伏四魔四煩惱，即四明點成融樂不變相。智慧印持者由粗明點堅于寶珠，離凡貪入道大貪無衰退。從身語意加持始配持分利益及果。又彼等凈果配佛法者，此處主要配語金剛報身，如說語與法身雙運亦配法身份。其中安立於臍頂二吙字者，是境者勝義大貪智慧與境勝義大樂智慧，即金剛吽叉（藏文：ཧཾ་ཀྵ，天城體：हं क्ष，羅馬音：haṃ kṣa，意為：吽叉）義或智慧金剛，三字是三金剛，勝樂中脈（藏文：ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི，天城體：अवधूति，羅馬音：avadhūti，意為：勝樂中脈）是永不可壞，彼語金剛亦內分四金剛無別相。融為明點即彼亦無分別。 五歌勸請者，是從五界凈分生不壞五音聲，一一皆勝義等空智慧具一切相音聲。主尊起者，彼等音聲境實為勝義三有一切所知，如是故彼等於彼成法性故，世俗有法三有一切亦間接成彼境。勝義世俗彼一切三有亦自效能遍樂空無二智慧一味，行相所遍六界各別凈分差別者，由放大壇城眷屬表示。

།གཞན་དོན་ནི་ཐབས་ཡིན་ཅིང་ དེ་ཉིད་ཁྲོ་བོས་མཚོན། དུག་ལྔའི་རིགས་ཅན་སོགས་རིགས་ལྔས་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སེམས་ ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་སྒྲ་དབྱངས་བསྒྲགས་པས། དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡང་དག་ པའི་ཡེ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྐྱེས་པ་ནི། དགུག་གཞུག་བཅིང་མཉེས་རོ་མཉམ་ལྔས་ མཚོན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་མཐའ་ཡས་པས་ཆོས་སྟོན་ཅིང་། འགྲོ་ བའི་སེམས་རྒྱུད་འཁྲུད་པ་ནི། སྐུ་གསུང་ཐུགས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཤིང་དབང་བསྐུར་བ་ དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཡི་གེ་འགོད་པ་ནི། ཁམས་དྲུག་གི་ཆོས་དང་། སྐུའི་རྒྱས་བཏབ་ནི་ཕུང་པོ་ དྲུག་གི་ཆོས་དང་། སྲོག་གི་རྒྱས་བཏབ་ནི། བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡུལ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ ཅད་ལ་མངའ་འབྱོར་བ་དང་། ཐིག་ལེའི་རྒྱས་བཏབ་ནི་འཁོར་འདས་ཐམས་ཅད་ཐིག་ལེ་ བཞིའི་སྣང་བ་ལས་བྱུང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱས་བཏབ་ནི་ཨ་ཡིག་ཆོས་ ཐམས་ཅད་གདོད་མ་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། སྲོག་ཆེན་པོ་དང་། འགྱུར་མེད་ཆེན་པོ་དང་། བརྗོད་པ་ཀུན་གྱི་གཞི་ཉིད་དེ། མདོར་ན་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ནམ་ མཁའ་ལྟ་བུ་ལས། བརྟན་གཡོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་དང་དོན་གྱི་རྣམ་པ་འཆར་བ་སྟེ། ཁམས་ དྲུག་ནས་བརྩམས་དེ་དང་དེའི་བར་གྱི་དེ་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གཟིགས་ པ་ལྟར་རང་སྣང་ལ་ཡང་དེ་དང་མཐུན་པའི་གསུང་གི་སྒྲ་དབྱངས་འབྱུང་ཞིང་། གཞན་སྣང་ 3-351 དུ་ཆོས་སྟོན་པའི་སྒྲ་སྐད་མཐའ་ཡས་པས་སེམས་ཅན་སྨིན་ཅིང་གྲོལ་བར་མཛད་པ་མཚོན་ ནོ། །གཙོ་བོ་ལ་རིགས་བདག་རང་ཆས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཁམས་གསུམ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོར་གདོད་ མ་ནས་བཞུགས་པ་དང་། འཁོར་རྣམས་རིགས་བདག་གིས་རྒྱས་བཏབ་པ་ནི། དེ་ལྟ་བུའི་གོ་ འཕང་གསར་དུ་བརྙེས་པ་མཚོན་པའོ། །ཞེས་པ་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བསྐྱེད་རིམ་རྣམ་ པར་བཤད་པ་ལས། ལས་རྒྱལ་པོ་མཆོག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཤད་པའི་སྡེ་ཚན་ཏེ་བདུན་པའོ།། །། ༄། །བརྒྱད་པ། ཟབ་མོ་བསྐྱེད་རིམ་ཐིག་ལེ་དང་ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་དོན་རྣམ་པར་ངེས་པའི་སྡེ་ཚན། གསུམ་པ་ཐུགས་རྫོགས་པ་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་ནི། རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་ བྱ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་སྒོམ་པའི་རིམ་པ་དང་། དེའི་དག་པའི་དབྱེ་བ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་ས་ ལམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྲུབ་པའི་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། སྐབས་འདི་ཉིད་ལ་བལྟོས་པའི་ ལས་དང་པོ་པས་མོས་སྒོམ་བྱེད་ཚུལ་ལོ། །དེའི་དང་པོ་ལ་དབྱེ་ན་གཉིས་ཏེ། རྫོགས་རིམ་གྱི་ ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་དང་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་རོ།

利他是方便此由忿怒尊表示，於五毒種等五種所化眾生宣法輪音聲，于彼等相續生無倒正智者，由五勾入縛悅平等表示。如是由無邊身語意化顯法洗眾生心續者，即身語意加持灌頂，如是安立文字即六界法，身印持即六蘊法，命印持即于詮表所詮一切具自在，明點印持即輪涅一切從四明點顯現清凈，智慧印持即阿字（藏文：ཨ，天城體：अ，羅馬音：a，意為：阿）一切法本無生及大命及大不變及一切語基，略言從離一切戲論如虛空智慧中現一切動靜聲義相，從六界乃至彼等間諸法如法身智慧所見相應自現亦生相順語音聲，於他現無邊說法音聲令眾產生熟解脫表示。主尊由自具種主故本住三界法王，眷屬種主印持表新獲如是果位。此為吉祥時輪生起次第廣說中王業勝三摩地說品第七。 第八，甚深生起次第明點及細瑜伽義決定品。 第三圓滿心明點瑜伽者，由二相了知：瑜伽修習次第及說彼凈分類。初中地道三摩地成就明點瑜伽及觀待此處初業者作意修方式。彼初分二：圓滿次第明點瑜伽及生起次第明點瑜伽。

།དང་པོ་ནི། འཛིན་པའི་ རིམ་པས་མཚམས་སྦྱར་ཏེ། རྗེས་དྲན་གྱི་ཡན་ལག་མཚན་ཉིད་ཚང་བ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་ན། ཡེ་ཤེས་སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་གཏུམ་མོ་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏིར་འབད་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས། ཐིག་ལེ་ རྫོགས་པར་ཞུ་སྟེ། དབུ་མའི་ནང་འཁོར་ལོ་དྲུག་དང་ནོར་བུར་སྟོང་གཟུགས་ཕྱག་ཆེན་ཉིད་ ལ་བརྟེན་ནས་ཞུ་བདེ་འཛག་མེད་དུ་བཅིངས་པ་རྩོལ་བྲལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་ ལུགས་འབྱུང་ལུགས་ཟློག་གཉིས་ཡོད་པ་ལས་ལུགས་འབྱུང་དེ་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་དངོས་ ཡིན་ལ། ལུགས་ཟློག་ནི་ཞུ་བདེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་ཡང་ཡིན་ལ། རྡོ་རྗེ་སྤྲོ་བ་ ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་རྗེས་མཐུན་པའང་ཡིན་ནོ། ། གཉིས་པ་ནི་ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་བསྐྱེད་རིམ་བརྟན་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་ལས་ཀྱི་ཕྱག་ རྒྱའམ་གསལ་སྣང་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་གང་རུང་ལ་བརྟེན་ནས། རྗེས་ཆགས་ཀྱི་བདེ་ 3-352 བ་བསྒོམས་པ་ན། དབུ་མ་ནས་གཙོ་བོར་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གཙུག་ཏོར་ ནས་རྡོ་རྗེ་ནོར་བུའི་རྩེ་མོའི་བར་དུ་འོངས་ཤིང་། ཡང་ནོར་བུ་ནས་གཙུག་ཏོར་གྱི་བར་དུ་ཟློག་ སྟེ། དེ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་གོམས་པ་ལས་ནོར་བུར་རགས་པའི་ཐིག་ལེ་རྩོལ་མེད་དུ་བརྟན་པ་ལས་ བདེ་སྟོང་གི་ཉམས་ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེ་བ་ནི། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་དངོས་ཡིན་ ལ། འདིའི་སྐབས་ཀྱི་མས་བརྟན་ལ་རྡོ་རྗེ་སྤྲོ་བ་རྗེས་མཐུན་པ་ཡང་མེད་པས་དེ་ཕྲ་མོའི་རྣལ་ འབྱོར་དངོས་རྗེས་གང་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། ། གཉིས་པ་ལས་དང་པོ་པས་མོས་སྒོམ་དུ་བྱེད་ཚུལ་ནི། ཡབ་ཡུམ་གཉིས་ཀར་གྱི་གནས་ དྲུག་ཏུ་ༀ་སོགས་ཡི་གེ་དྲུག་བཀོད། རྡོ་རྗེ་དང་པདྨ་བྱིན་གྱིས་བརླབས། རྡོ་རྗེ་དྲུག་གམ་ཡན་ ལག་དྲུག་ཀྱང་བཀོད། ལྷའི་ང་རྒྱལ་དང་ལྡན་པས་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་རྗེས་ཆགས་དང་། སྲོག་ཐུར་གོང་བུ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པར་མོས་པ་དང་། དེ་དུང་ཅན་མ་ནས་ལྟེ་བར་ཕྱིན་པར་ མོས་པས་ལྟེ་བའི་ཧོཿཡིག་བསྐུལ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཏུམ་མོ་འབར་བར་མོས་པ་དང་། དེར་ གཡས་གཡོན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་རྣམ་ཤེས་ཡུལ་ལ་འཇུག་པའི་རླུང་དང་བཅས་པ་རྣམས་ བསྲེགས་པ་སྟེ་དབུ་མར་ཐིམ་པར་མོས། དེ་རྗེས་སྤྱི་བོའི་ཧཾ་ཡིག་ཞུ་བའི་དགའ་བཞི་ཉམས་ སུ་མྱོང་བར་མོས་ཤིང་། ནོར་བུར་ལྷན་སྐྱེས་ཤར་བར་མོས་པ་ན། ལྷ་སྣང་ཐམས་ཅད་ལ་ཐ་ ན་མོས་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་བདེ་བ་རྒྱས་བཏབ་སྟེ། ལྷ་སྐུ་དང་བདེ་བ་ལ་ཅུང་ཟད་སེམས་འཛིན་ པའོ།

初者，由持分次第相連，于相續生具相隨念支分時，于勝樂中脈（藏文：ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི，天城體：अवधूति，羅馬音：avadhūti，意為：勝樂中脈）智慧空色猛火中勤令菩提心明點圓滿融，依中脈內六輪及寶珠空色大印系無漏融樂即無勤智慧，此有順逆二種中順行即是明點瑜伽，逆行由融樂故亦是明點瑜伽，由放金剛故亦是隨順細瑜伽。 第二者生起次第天瑜伽堅固瑜伽師依業印或得明顯智慧印隨一，修習后貪樂時，非主從中脈行菩提心從頂髻至金剛寶珠頂，復從寶珠返至頂髻，由極熟彼無勤堅固寶珠粗明點生殊勝樂空覺受，是生起次第明點瑜伽，此處下堅亦無隨順放金剛故非細瑜伽正隨任一。 第二初業者作意修方式者，于父母二處六處安立嗡等六字，加持金剛蓮花，亦置六金剛或六支，具天慢入等后貪及思命行合一，思至風脈頂至臍，由思此故勸臍吙字燃智慧猛火思惟，思彼處燒左右十壇城具入境識風等融中脈，其後思頂杭字融經四喜，思寶珠現俱生時，於一切天相乃至由思惟亦印持樂，略持心於天身與樂。

།ལས་དང་པོ་པའི་རྣལ་འབྱོར་འདི་ཉིན་རེ་བཞིན་གོམས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ཕྱིས་ལྷ་ སྐུ་ལ་གསལ་སྣང་ཐོབ་པའི་དུས་སུ་འདི་ཡང་མཚན་ཉིད་ཚང་བ་སྒོམ་ནུས་པ་འབྱུང་ལ། དེ་ གཉིས་ཀས་ཀྱང་རྗེས་དྲན་གྱི་རྒྱུད་སྨིན་པར་བྱེད་ནུས་ཤིང་ཆོས་སྐུ་ལམ་བྱེད་དུ་འགྱུར་རོ། ། དེ་ཡང་ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་དང་བུམ་པ་ཅན་ཐ་མལ་པ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་པས། ལྷ་ ལ་གསལ་སྣང་ཐོབ་པ་ན་བུམ་ཅན་སོགས་རླུང་གི་རྣལ་འབྱོར་དེ་ཡང་མཐུ་ཅན་དུ་འགྱུར་ 3-353 རོ། །དེ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞུ་བདེ་མངོན་འགྱུར་བ་འདྲེན་ཐུབ་པའམ། ལས་རྒྱ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་རུང་སྟེ། རླུང་གི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་བྱས། ཕཊ་ཀྱིས་ དགག་པ་དང་འོད་ཟེར་སྤྲོ་བ་སོགས་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་བྱས་ནས་ཚེགས་ཙམ་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་ ཀྱི་སེམས་ནོར་བུར་འཆིང་བ་དང་། གཙུག་ཏོར་གྱི་བར་དུ་ཟློག་ཅིང་ཁྱབ་པ་དང་བརྟན་པའང་ འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། ཁ་ཅིག་རླུང་གིས་སྦྱོར་བ་མེད་པ་གསལ་སྣང་ཁོ་ནས་ཐིག་ལེའི་བགྲོད་པ་ འགོག་ཅིང་ཟློག་ཅེས་ཟེར་ཡང་། རྫོགས་རིམ་ལ་མ་བརྟེན་པར་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་དམིགས་པ་ ཁོ་ནས་དེ་ལྟར་འབྱུང་བ་ནི། སྔ་མར་སྦྱངས་བའི་ལས་འཕྲོ་ཡོད་ན་མ་གཏོགས། སྐྱེ་བ་གཅིག་ ལ་མི་འགྲུབ་པས་དེ་བཟང་པོ་ཞིག་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་ཉེ་བར་མི་མཁོ་བ་དང་། གཅིག་ཏུ་ན་ བཟུང་ཟློག་ཙམ་ནུས་སུ་ཆུག་ཀྱང་རླུང་མ་འདྲེས་པའི་ཐིག་ལེ་ཙམ་གྱིས་ཡོན་ཏན་མི་སྐྱེ་བ་ དང་། བསྐྱེད་རིམ་དང་ཐུན་མོང་བའི་སྲོག་རྩོལ་མ་ཐོབ་པར་དེ་འདྲ་བའི་གསལ་སྣང་འགྲུབ་ པའང་ཕལ་ཆེར་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། བཟང་བཟང་མོ་དང་ཡིན་ཡིན་ལྟར་སྣང་བའི་བཤད་ སྒྲོས་མང་ཡང་འཇོག་པོའི་གཙུག་རྒྱན་ལེན་པའི་ངང་ཚུལ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ གདུལ་བྱ་དབང་པོ་ཡང་རབ་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པའོ་ཞེ་ན། དེ་དག་ཁོ་ནའི་ དོན་དུ་གསུངས་པ་དེས་འོ་སྐོལ་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། སྐལ་དམན་ཤིན་ཏུ་ལས་དང་པོ་པས་བསྒོམ་ བྱའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བ་འཚོལ་བའི་སྐབས་སུ། དབང་པོ་ཡང་རབ་ཀྱི་ཁ་སྐད་མཐོ་ མཐོ་མོས་ཕན་པ་མེད་པས། གོ་ཡུལ་ཙམ་དུ་འཇོག་རྒྱུ་ཞིག་དང་། ལག་ལེན་ལ་འདེབས་རྒྱུའི་ དབྱེ་བ་ཕྱེད་པ་གལ་ཆེའོ། །འདི་སྒྲུབ་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། དངོས་སུ་ ན་ཞུ་བའི་ཐིག་ལེ་རྩ་ནང་སོ་སོར་སྦྱར་བས་ལྷ་སྐུ་བདེ་བར་སྒྲུབ་པའི་དོན་ཡིན་ལ། གཙོ་བོར་ བརྒྱུད་པའི་དོན་ལ་རྫོགས་རིམ་གྱི་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པ་ལམ་བྱེད་ཡིན་པས་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱའོ།

初業者此瑜伽依日日串習，后得天身明顯時亦能修具相此，彼二者皆能成熟隨念相續且成法身道用。又天瑜伽與凡瓶氣同時串習，得天明顯時彼瓶等風瑜伽亦成有力。其後依智慧印能引現前融樂或依業印亦可，以風瑜伽為主因，由發音遮止及放光等引導無勞系菩提心於寶珠，及返遍堅固至頂髻亦生。有謂唯由明顯無風瑜伽遮止返回明點行，然不依圓滿次第唯由生起次第所緣如是生者，除有前世修習習氣外不能一產生就故雖是善亦不切要，或縱能持返，然唯明點不合風不生功德，及未得生起次第共通息勝亦多不生如是明顯故，雖多善善及是是似現詮釋唯成取龍王頂飾狀態。若謂為所化根極利者說，彼等唯為彼說於我等何為，尋求極劣初業者所修瑜伽切要時，極利根高言無益故，應分別唯置解處及實修處。立此為修分之因由者，實由配各脈內融明點成就天身樂義，主要間接義為圓滿次第修相道用故名修也。

འདི་ནི་ལྷ་རྣམས་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་གཅིག་པུའི་ངོ་བོར་རོ་མཉམ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། 3-354 བདེ་བ་དེ་ཡང་ནོར་བུར་འོངས་པའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལས་རྟོགས་པ་དང་། འགྱུར་མེད་སྐད་ ཅིག་གཅིག་པ་དེའི་རྒྱུ་དངོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་ བྱང་ཆུབ་བའི་ལམ་མོ། །གཉིས་པ་དག་པའི་དབྱེ་བ་ལ། དག་བྱ་དག་བྱེད་དག་འབྲས་གསུམ་ གྱི། དང་པོ་ནི། སྦྱང་བྱ་སྐྱེས་བུ་ལོ་བཅུ་དྲུག་ལོན་པའི་མཚམས་སུ་ཐིག་ལེའི་ནུས་པ་རྫོགས་ པས་གཉིས་སྦྱོར་གྱི་ཆགས་པའི་རྒྱུ་ཡང་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཟླ་བ་ལ་ཆ་བཅོ་ལྔ་ཡོད་པ་བཞིན་ དུ། ཐིག་ལེ་ཆ་བཅོ་ལྔ་ཡོད་པ་ཡང་བྱིས་པ་བཙས་ནས་ལོ་རེ་རེ་བཞིན་དུ་ཆ་རེ་རེ་འཕེལ་ ཏེ། ལོ་བཅོ་ལྔའི་མཐར་ཆ་བཅོ་ལྔ་རྫོགས་ལ། ཕྱི་རོལ་ཏུ་ཡང་ཟླ་བའི་ཆ་བཅུ་དྲུག་པ་ནི། དེ་ ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གི་ཆ་ལ་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི། ལོགས་པ་རང་དབང་དུ་སྤྱོད་པ་མེད་པ་ ལྟར་འདིར་ཡང་ལོ་བཅོ་ལྔའི་མཐར་ཐུག་པར་འཕེལ་ཞིང་། འཕེལ་བ་རྫོགས་ནས་འཛག་ བདེ་དོན་གཉེར་གྱི་འདོད་ཆགས་མངོན་འགྱུར་བ་དང་དེའི་བྱ་བ་རྩོམ་པ་ན། འབྲིད་པའི་འགོ་ བརྩམས་པ་ཡིན་པས། ཆ་བཅུ་དྲུག་པའི་གནས་སྐབས་འདིའོ་ཞེས་དུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ལོགས་སུ་ སྡེ་ཚན་བྱས་ནས་གསལ་པོར་སྟོན་རྒྱུ་མེད་ཀྱང་། འཕེལ་འགྲིབ་ཀྱི་གནས་སྐབས་དེ་དག་ཉིད་ ལ་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་གྱིས་ཀྱང་ཆ་བཅུ་དྲུག་པ་ཞེས་པ་ལ་ཆ་ལོགས་ པ་མེད་དེ། དེ་ནི་ཆ་བཅོ་ལྔ་པ་རྫོགས་ནས་འབྲིད་པའི་འགོ་མ་བརྩམས་པའི་མིང་ཡིན་ན་དེ་ འདྲ་དེ་ཆེས་ཕྲའོ། །འདིར་ལོ་གྲངས་ཀྱི་ངེས་པ་ནི། ཚེ་ལོ་བརྒྱ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཆ་ལས་ བཞག་པར་གོ་དགོས་ལ། བཅུ་དྲུག་ལ་སླེབ་པ་ན་ཆགས་པ་ནི་རྫོགས། གཉིས་སྦྱོར་གྱི་འཁྲིག་ པ་ལ་དངོས་སུ་མི་སྤྱོད་པའི་སྐབས་ནས། འཁྲིག་པའི་སྦྱོར་བ་དང་པོར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཚུན་ ཆད་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་སྦྱོང་ངོ་། །དེ་ཡང་དེའི་ཚེ་སྲེད་པས་རྒྱུད་དཀྲུགས་པས་འདོད་ ཆགས་དང་ཀུན་ཏུ་འབྲེལ་བའི་ལུས་ངག་གི་རྣམ་འགྱུར་དུ་མ་འབྱུང་བ་དང་། རྒོད་ཅིང་བརྩེ་ བ་དང་། ལག་པ་འཛིན་པ་སོགས་བག་མའི་བྱ་བ་རྣམས་སྦྱོང་བྱེད་དབང་གི་དུས་ན་བུམ་པ་ 3-355 གསང་བའི་དབང་གཉིས་དང་། བསྐྱེད་པའི་སྐབས་འདིར་རིགས་དྲུག་དང་རྡོ་རྗེ་དྲུག་དགོད་ པ་མཁའ་གསང་བྱིན་རླབས་དང་བཅས་པ་སྔོན་འགྲོའི་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱོང་ཞིང་། དེ་ནས་ གཉིས་སྦྱོར་གྱི་ཆ་འཁྲིག་པ་དངོས་ལ་ཞུགས་ནས་ཐ་མལ་འཛག་བདེའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ དགའ་བཞི་དང་། མཐར་ཐིག་ལེ་འཕོ་བའི་ལྷན་སྐྱེས་མྱོང་བ་ནི། འཇིག་རྟེན་པའི་བཞི་གསུམ་ ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་དང་། སྐབས་འདིར་ལམ་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་དངོས་གཞིས་ སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ།

此為令諸天皆成一樂本性平等故，及彼樂亦從至寶珠一剎那了悟，及是彼不變一剎那直接因故，是一剎那現證菩提道。第二凈分差別中，所凈能凈凈果三。初者，所凈即人至十六歲時明點力圓滿故二合貪因亦圓滿，如月有十五分，明點有十五分亦從出生每年增一分，十五年末圓滿十五分，如外月十六分唯假立彼剎那分，無各別自在行，此中亦增至十五年終，圓滿增后求漏樂貪現行及作彼事時，始減故此十六分時位雖無別立時分明示，然遍彼等增減位而有。義亦無別十六分，彼是圓滿十五分未始減名，如是極細。此中年數決定，應知依百歲壽分安立，至十六時貪圓滿，從不實行二合交會時乃至初次經驗交會行為間由明點瑜伽凈治。又彼時由愛擾相續生多欲貪相關身語行相及嬉戲憐愛、執手等新娘事業，凈治時于灌頂時瓶密二灌，於此生起處安立六種及六金剛加持虛密前行諸事凈治，其後入二合分實交會成凡漏樂本性四喜及終放明點俱生經驗，由世間四三般若智慧灌及此處正行道明點瑜伽凈治。

།མོས་སྒོམ་གྱི་སྐབས་འདིར་མོས་པ་ལམ་བྱེད་ཙམ་དང་། སུན་འབྱིན་པའི་ གཉེན་པོར་གཏོགས་པ་ཙམ་ལས་མེད་ཀྱང་། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་དངོས་ གྲུབ་པ་ན། སྤོང་བའི་སྦྱོར་བ་ལ་ཞུགས་ཤིང་། རྫོགས་རིམ་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་དངོས་ སུ་སྤོང་ངོ་ཞེས་རགས་བཤད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་ཡང་སྦྱང་བྱ་ཐ་མལ་བའི་འདོད་པའི་ གནས་སྐབས་རྣམ་པ་བཅུ་ཡོད་པ་ལས། བསམ་པ་དང་འདོད་པ་དང་། དྲོད་དང་། སྐམ་པ་ དང་། ཟས་ལ་མི་འཇུག་པ་སྟེ་གནས་སྐབས་ལྔ་པོ་དེ་ནི་བུམ་གསང་གི་སྦྱང་བྱ་སྔོན་འགྲོའི་ སྐབས་དེ་ཡིན་ལ། འདར། སྨྱོ། འཁྲུལ། བརྒྱལ། རྨོངས་པ་ལྔ་པོ་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་དངོས་ གཞིའི་སྦྱང་བྱའོ།། །། གཉིས་པ་དག་བྱེད་ཀྱི་ལམ་རྫོགས་རིམ་གྱི་གཞི་འདིངས་པར་འགྱུར་ཚུལ་ནི། སྐབས་ འདིར་ལྷ་སྐུ་ཡབ་ཡུམ་གྱིས་བདེ་བ་འབྱུང་འགྱུར་ལ་དམིགས་པའི་ཆགས་པའི་བདེ་བ་ཕྲ་ མོས་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ་ནི། ཕྱིས་རྫོགས་རིམ་སྐབས་སུ་འཛིན་པས་དྲངས་པའི་རྗེས་དྲན་དུ་ གྲགས་པ་ཡེ་ཤེས་གཏུམ་མོའི་འབར་སྣང་ལས་གྲུབ་པའི་སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་ལྷ་སྐུ་ཡབ་ཡུམ་ རྣམ་པ་མཐའ་ཡས་པ་དང་བཅས་པ་དེ་མཚོན་ལ། སྔོན་འགྲོ་བྱིན་རླབས་ཀྱི་སྐབས་རྣམས་ འདོད་པའི་གནས་སྐབས་དང་པོ་ལྔ་དག་པ་དང་། དངོས་གཞི་དགའ་བ་བཞི་ཤར་བ་དང་། ལྷན་སྐྱེས་ལ་གནས་པ་སྟེ་ལྔ་ནི་འདོད་པའི་གནས་སྐབས་ཕྱི་མ་ལྔ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྗེས་ 3-356 དྲན་གྱི་ལམ་སྦྱོང་ཡིན་པ། རྗེས་དྲན་གྱི་སྐབས་ཀྱི་ལས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཡང་སྣ་ཚོགས་ ཡུམ་ཉིད་ཀྱིས་མཚོན་པས་ན། ཕྱག་རྒྱ་བཞི་སྦྱོར་དང་གསུམ་སྦྱོར་གྱི་སྐབས་སུ་བྱུང་བའི་ གནས་སྐབས་བཅུ་ཕྲག་གཉིས་པོ་ཡང་དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་སྦྱོང་པ་ཡིན་གྱི། རིམ་པ་སོ་ སོར་སྦྱོར་མི་དགོས་སོ། །ཧོཿཡིག་ལས་གཏུམ་མོ་རབ་ཏུ་འབར་བས་གཡས་གཡོན་གྱི་དཀྱིལ་ འཁོར་བཅུ་དང་དབང་ཡུལ་བཅུ་བསྲེགས་པ་སྟེ་དབུ་མར་ཐིམ་པར་བསམ་པ་ནི། ཕྱག་རྒྱ་ གསུམ་པོ་གང་ལ་བརྟེན་ཀྱང་རུང་སྟེ། ལྟེ་བའི་རྩ་འཁོར་གྱི་གཏུམ་མོ་བདུན་བཅུ་རྩ་གཉིས་ ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འབར་བས་རྩ་གནས་ཐམས་ཅད་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཤིང་། དབུ་མ་ ལས་བརྒྱུད་ནས་གཙུག་ཏོར་དུ་ཕྱིན་པ་ན། རྩ་ཐམས་ཅད་ཞུ་བའི་ཐིག་ལེ་རྣམས་རླུང་གི་ བགྲོད་པས་སྟེང་དུ་འདུས་ཏེ་དེ་ན་གནས་པའི་ཐིག་ལེའི་བདག་པོ་མི་ཤིགས་པ་ཧཾ་དང་བཅས་ ཏེ་ཞུ་ལ། སྨིན་མཚམས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལས་ཆ་བཅུ་དྲུག་གི་རིམ་པས་བབས་ཏེ་འཁོར་ལོ་ རྣམས་ཀྱི་ལྟེ་བར་ཞུ་བདེ་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པའི་རིམ་པས་དགའ་བ་བཞིའམ་བཅུ་དྲུག་གི་མཐར་ ཐུག་པའི་རིམ་པས་འོངས་ཤིང་། དེ་ཉིད་སླར་ཡང་ལུགས་ཟློག་གིས་སྤྲོ་བར་བྱེད་དོ།

此作意修時雖僅有作意道用及屬破除對治，然成就生起次第明點瑜伽時，入斷除行，由圓滿次第明點瑜伽直接斷除，此依粗說。又所凈凡欲十種位中，思惟、欲求、暖、干、不入食五位是瓶密所凈前行位，顫、狂、亂、昏、癡五是明點瑜伽正行所凈。 第二能凈道成圓滿次第基礎方式者，此處天身父母緣未來樂生貪樂細分加持者，表后圓滿次第時名持引隨念智慧猛火光明成就空色天身父母無邊眷屬，前行加持諸位凈初五欲位，正行生四喜及住俱生五者是凈后五欲位隨念道修，由隨念時業智二印亦表示種種佛母故，四印合三印合時二十位亦由彼等修道，不須各別配合。思由吙字極燃猛火燒左右十壇城及十境入中脈者，依三印隨一皆可，由臍輪猛火七十二圓滿燃遍加持諸脈處，從中脈至頂時，由風行集上一切脈融明點及彼處明點主不壞含杭字融，從眉間輪以十六分次第降於諸輪中心極堅融樂次第來四喜或十六究竟次第，復以逆行放射。

ཡང་འཛིན་པའི་འཇུག་ཏུ་རྗེས་མཐུན་པ་དང་། རྗེས་དྲན་ལ་ཡོངས་རྫོགས་དངོས་སུ་འབྱུང་ ངོ་། །དེའི་ཚེ་ནོར་བུར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ལྷན་སྐྱེས་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ས་མཚམས་ཕྲ་མོས་ཕྱེ་ན། འཇིག་རྟེན་པ་ཞེས་བྱ་མོད་ ཀྱང་། འཁོར་བ་ཁམས་གསུམ་ལས་ནི་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ཡིན་ནོ།། །། གསུམ་པ་དག་འབྲས་ལ་སྦྱར་བ་ནི། ཐུགས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཡང་ཟུང་ དུ་འགྱུར་ཏེ། ཞེས་པ་ལྟར་འདི་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་ཆོས་སྐུའི་ལམ་ཡིན་ཡང་གསུང་ལོངས་སྐུའི་ཆོས་ ཀྱིས་བརྒྱན་པར་བྱེད་དགོས་ཏེ། བདེ་བའི་ཆ་ནས་ཀྱང་ལོངས་སྐུ་ཞེས་སྤྱི་ལ་གྲགས་པ་དང་། རླུང་ནི་ངག་གི་ཆོས་ཡིན་པ་ལས་རླུང་གིས་གཏུམ་མོ་བསྐུལ་བ་དང་། གཏུམ་མོ་སྤར་བས་ 3-357 ཕུང་ཁམས་ཀྱི་རླུང་ཐམས་ཅད་ཐིམ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་ནི་རབ་ཏུ་ བརྟན་ཅིང་མི་འགྱུར་ལ་མཚན་མ་མེད་པ་བྱ་བྱེད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། དེ་མཚོན་ པ་ནི་རྡོ་རྗེ་དྲུག་དང་མཁའ་གསང་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་མ་ ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མཚན་མ་སྤངས་པའོ་ཡང་དག་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་རྒྱུ་ རླུང་ཐམས་ཅད་ཐིམ་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་དངས་མའི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་པ་ནི། རླུང་རྣམས་འགགས་ པར་མོས་པ་དང་སྦྱོར་ཏེ། འདོད་ཆགས་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཧོཿཡིག་དང་། ཇི་ ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ལུས་ཐམས་ཅད་འོད་ཀྱིས་ གང་ཞིང་གཙུག་ཏོར་དུ་ཕྱིན་པའོ། །ཐུགས་ཉིད་ཀྱང་རྡོ་རྗེ་བཞི་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་བདག་ ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དགའ་བཞིའི་རིམ་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་མཐའ་ཡས་པ་བདེ་ སྟོང་གི་རང་བཞིན་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་པ་ནི་ཐུགས་རྡོ་རྗེའམ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །རྗེས་ཆགས་ཀྱི་ ང་རྒྱལ་ནི་སྐབས་འདིར་བཟུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཁ་ཅིག་ཨ་ནུ་རཱ་ག་ནའི་སྔགས་ཀྱིས་ཁྱེད་ཀྱང་། རྒྱུད་ཚིག་ཉིད་ལས། ཡེ་ཤེས་མཆོད་པ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ལ་སྟེ། ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར་ཛྙཱ་ན་པུ་ ཛ་སོགས་བརྗོད་པ་འདི་ཁོ་ན་རྒྱུད་འགྲེལ་གྱི་དགོངས་པ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་ལོ་ཙཱ་བས་དེ་བོད་ སྐད་དུ་བསྒྱུར་པས་འཁྲུལ་གཞི་བསྐྱེད་དེ། ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོ་མ་གཏོགས། གཞན་བོད་ཀྱི་ དུས་འཁོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྔགས་ཡིན་པ་མ་ཤེས་པར་སྣང་ངོ་།། །། བཞི་པ་བདེ་བ་རྫོགས་པ་ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ལ། སྒོམ་པའི་རིམ་པ་དང་། དག་དབྱེ་ བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་དངོས་དང་། མོས་སྒོམ་བྱེད་ཚུལ་ལོ།

此亦于持入隨順及隨念中圓滿直接生。爾時寶珠俱生正知俱生者，若以細分別世間出世間界限，雖名世間，然極超三界輪迴。 第三配凈果者，如說"心與受用圓滿身亦成雙運"，此雖是心金剛法身道然須以語受用身法莊嚴，由樂分亦共稱受用身，及風是語法由風勸猛火，燃猛火令一切蘊界風融故。其中心金剛極堅不變無相離一切作用故，表彼即六金剛及加持虛密等，由是智慧相故非舍世俗相。由融一切非真分別因風得極凈智慧者，配思風滅，由貪大樂法性故吙字，由顯一切如所有盡所有法故，全身滿光至頂。心亦是四金剛雙運自性故，修四喜次第，無邊智慧樂空自性合一即心金剛或法身。后貪慢是此處所持，有謂阿努拉嘎那（藏文：ཨ་ནུ་རཱ་ག་ན，天城體：अनुरागन，羅馬音：anurāgana，意為：隨貪）咒汝亦，如續文："智慧供養隨貪"，如是說智慧供養等唯此是續釋意趣，然譯師譯為藏語生錯誤基礎，除大遍智外，余藏地時輪師似未知是咒。 第四樂圓滿細瑜伽中，修習次第及說凈分。初中細瑜伽正及作意修法。

།དང་པོ་ ནི། ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་མཆོག་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡན་ལག་སྟེ། དེ་ཡང་ཐིག་ལེ་ཕྲ་མོ་ཟུང་ དུ་འབྲེལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་འབྱུང་ན། དེ་སྐབས་ཀྱི་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་དེ་ཡང་ཕྲ་མོ་དངོས་ ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཡིན་པས། རྟོགས་རིགས་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་ཡང་སྡེ་ཚན་ཕྲ་མོའི་ནང་དུ་ 3-358 བསྡུའོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཕྱག་རྒྱ་གཞན་གྲོགས་སུ་ཡོད་དམ་མེད་ཀྱང་རུང་སྟེ། སྟོང་ གཟུགས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོ་དང་མཉམ་པར་སྦྱོར་བའི་རྗེས་ཆགས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཏུམ་མོ་ འབར་ནས་ཀུན་ད་ལྟ་བུ་ཞུ་ཞིང་བཅིངས་པ་འཁོར་ལོ་རྣམས་སུ་སྤེལ་གྱིན་སྦྱར་བའི་མཐར་ ནོར་བུར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་བརྟན་པར་བྱས་པའི་སྐད་ཅིག་དེ་ནི་ཕྲ་མོའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཀྱང་ངོ་ བོ་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །དེའི་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་ཡར་ཟློག་པ་ནས་གཟུང་སྟེ། འཁོར་ ལོ་དྲུག་དང་ཁྱད་པར་གཙུག་ཏོར་གྱི་མཐར་བརྟན་པར་བྱས་པའི་བར་དེ་དག་ཏུ་ཞུ་བའི་ཐིག་ ལེ་དེ་མི་འགྱུར་བའི་ཐིག་ལེར་སོང་ཞིང་། དེ་ནི་གཏུམ་མོའི་འབར་སྣང་དང་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་ གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁམས་གསུམ་པའི་གཟུགས་བརྙན་རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་ པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྡོ་རྗེ་སྤྲོ་བ་འབྱུང་བ་དེ་རྡུལ་ལས་འདས་ཤིང་། རང་རིག་ཕྲ་ བ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་ན་ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་རྫོགས་རིམ་གྱི་ཕྲ་མོ་ཡིན་ ལ། བསྐྱེད་རིམ་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་དངོས་ནི། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་གྱི་ལྷའི་ རྣལ་འབྱོར་དང་། རགས་པའི་རླུང་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་དང་། ལས་སམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་ རྒྱ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་བདེ་བ་ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་སྟེ། སླར་ཐོག་མར་ནོར་ བུའི་གནས་སུ་བདེ་བའི་ཐིག་ལེ་ལ་བརྟེན་ནས་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིད་ལ་བྱས་པས། དེར་དཀྱིལ་ འཁོར་ཅི་རིགས་པའི་གསལ་སྣང་འབྱུང་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ལྟེ་སྙིང་མགྲིན་སྤྱི་གཙུག་ཏོར་རྣམས་ སུའང་སྦྱངས་ནས། མཐར་ཤིན་ཏུ་བྱང་བ་ན་མས་བརྟན་ལུགས་ཟློག་གི་དགའ་བཞིའི་སྐབས་ སུ། སྔོན་ཡིད་ལ་བྱས་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་གསལ་སྣང་གི་ཚུལ་ལ་འཁོར་ལོ་དྲུག་ ནས་རྡོ་རྗེ་སྤྲོ་བ་རྗེས་མཐུན་པ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལ་གསང་བ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ཚོགས་ དང་། ལྟེ་བ་ནས་ས་ཁམས། སྙིང་ག་ནས་ཆུ་ཁམས། མགྲིན་པ་ནས་མེ་ཁམས་སྤྱི་བོ་ནས་རླུང་ ཁམས། གཙུག་ཏོར་ནས་མཁའ་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ཚོགས་སྤྲོ་ཞེས་ཐ་སྙད་བྱེད་དོ།

初者，細瑜伽勝三摩地支分，又由細明點雙運方式生時，彼時明點瑜伽亦是細正行故，雖是了類明點瑜伽亦攝入細分類中。又云何者，有無他印為伴皆可，由燃空色大印等合後貪智慧猛火融如素潔系諸輪中增修，終於寶珠堅固俱生彼剎那雖是細行然體是明點瑜伽。彼第二剎那從返回起，乃至六輪特別堅固頂髻間彼等中，彼融明點成不變明點，彼與猛火光明成一體故，生具三界影像一切相勝智慧壇城放金剛，彼超微塵唯是自證細體性故名細瑜伽。彼是圓滿次第細瑜伽，生起次第究竟細瑜伽正者，如上說天瑜伽及勝粗風，依業或智慧印得堅固明點瑜伽樂，復初于寶珠處依樂明點作意壇城，生彼隨應壇城明顯，如是修習臍心喉頂髻等處，終極熟時下堅逆喜四時，由先作意力得明顯相六輪放隨順金剛，于彼密處放智慧界天眾，臍處放地界，心處放水界，喉處放火界，頭頂放風界，頂髻放空界天眾放射而立名言。

།འདི་ལའང་ཕྲ་ 3-359 མོ་དངོས་ནི། ཐིག་ལེ་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་གསལ་སྣང་ཅན་མས་བརྟན་ཁོ་ནའི་སྐབས་ཡིན་ ལ། དེའི་སྔོན་རོལ་ཏུ་རྗེས་ཆགས་ཀྱི་མེ་སྤར་བས་ཐིག་ལེ་ཞུ་བ་ནི། རྟོགས་རིགས་ཐིག་ལེའི་ རྣལ་འབྱོར་ཡིན་ཡང་ཕྲ་མོའི་སྦྱོར་བ་དེ་མ་ཐག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ཉིད་ཀྱི་ ཁོངས་སུ་བསྡུའོ། །འདིར་ཡས་བབས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཞུ་བདེ་རྒྱས་ཤིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐིམ་ པའི་ཞོར་ལ་གསལ་སྣང་ཡང་ཅུང་ཟད་ཅུང་ཟད་ནུབ་པར་འགྱུར་བས་དེ་དུས་རྡོ་རྗེ་སྤྲོ་མི་ནུས་ ལ། མས་བརྟན་གྱི་སྐབས་རྟོག་པ་མེད་ཀྱང་། དག་པའི་རླུང་དང་ཐིག་ལེ་དངས་པ་ཡེ་ཤེས་ ཀྱི་གསལ་སྣང་འཕེལ་བའི་དུས་ཡིན་པས་རྡོ་རྗེ་སྤྲོ་བ་གང་འདོད་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ ཡང་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་རྟོགས་པ་ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ། ཕྲ་མོ་བསྒོམས་པས་ ཞོར་བྱུང་དུ་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་འབྱུང་སྟེ། ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་ལོགས་སུ་མི་དགོས་ཤིང་། འདི་ནི་ཕྱི་དཀྱིལ་རགས་པ་ལ་བལྟོས་ན་མཆོག་ཏུ་ཕྲ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲོ་བའི་ཕྱིར་ཕྲ་མོའི་ རྣལ་འབྱོར་རམ། དེ་འདྲའི་ལྷ་སྐུ་དེ་རླུང་སེམས་ཀྱི་སྣང་ཆ་ཙམ་ཡིན་པས་ཕྲ་མོའི་རླུང་གི་རྣལ་ འབྱོར་ཞེས་སྤྱི་དང་མཐུན་པར་བཤད་ཀྱང་རུང་ངོ་།། །། གཉིས་པ་མོས་སྒོམ་བྱེད་ཚུལ་ནི། ད་ལྟ་ལས་དང་པོ་པས་མོས་སྒོམ་བྱེད་ན། སླར་ཡང་ ཇི་ལྟར་བྱོན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་སོགས་ཏེ། ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་མོས་སྒོམ་གྱི་འཇུག་ཐོགས་ དེ་ཁར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གྱེན་དུ་གཤེགས་པར་མོས་ཤིང་། ལྟེ་བ་སོགས་འཁོར་ལོ་བཞི་ པོའི་གནས་རེ་རེར་སླེབ་པ་ན། རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་སྐུ་སོགས་ཐོབ་སྙམ་ པ་དང་། འཁོར་ལོ་སོ་སོའི་ལྟེ་བའི་ཐད་དུ་སླེབ་པ་ན། ཡེ་ས་ཆུ་མེ་རླུང་མཁའི་ལྷ་ཚོགས་ཅི་ རིགས་པ་སྤྲོ་བའི་མོས་པ་བྱའོ། །དེར་མ་ཟད་ཐིག་ལེ་ཕྲ་མོའི་སྐབས་འདི་གཉིས་ཀ་ལ་ལས་ དང་པོ་པའི་མོས་སྒོམ་གྱི་ཚེ། འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་ང་རྒྱལ་བྱེད་ དགོས་པའི་སྟེང་དུ། ལམ་རྗེས་དྲན་དང་ཏིང་འཛིན་ཡིན་པར་ཡང་ང་རྒྱལ་བྱེད་དགོས་སོ། ། 3-360 ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྒྲུབ་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དངོས་སུ་ན་ཐིག་ལེའི་དབུས་སུ་ དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་རྫོགས་ལྟ་ནུས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཕྲ་མོ་དེ་དག་ཀྱང་སྒྲུབ་པར་ནུས་ན། རགས་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་པས་སྒྲུབ་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། སྣའི་རྩེ་མོར་ཡུངས་ཀར་སོགས་ ཀྱིས་དོན་ཡིན་ལ། སྔར་ཐིག་ལེའི་སྐབས་རགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ལྷ་སྐུ་བདེ་བར་ཅུང་ ཟད་བསྒྲུབས་པ་ལས། འདིར་དེ་བས་ཀྱང་སྒྲུབ་ཚུལ་ལྷག་སྟེ་བདེ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་ལྷ་སྐུ་ སྤྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ།

此中細正者，是明點具壇城明顯唯下堅時位，其前由燃后貪火融明點，雖是了類明點瑜伽然是細行無間故，攝入細瑜伽自體中。此中上降時由融樂增及念融順便明顯亦漸漸隱沒故彼時不能放金剛，下堅時雖無分別，由凈風及凈明點增智慧明顯時能隨欲放金剛。復得堅固生起次第證解瑜伽師，由修細分明點瑜伽順生，不須另修明點瑜伽，此較外粗壇城放最細壇城故細瑜伽，或彼天身唯是風心顯分故可如共同說細風瑜伽。 第二作意修法者，今初業者作意修時，復如"如是復來"等，明點瑜伽作意修入后即思菩提心上行，于臍等四輪處處到時，思得同類果俱生身等，至各輪中心時，思放智地水火風空天眾隨應。不僅如此，此二細明點處初業者作意修時，須慢觀為果佛心智上，亦須慢觀為道隨念及三摩地。 細瑜伽名大修者，實于明點中能見圓滿壇城之細壇城亦能修時，何須言粗，故名大修，如鼻端芥子等義，先明點時少許成就粗瑜伽天身樂，此中較彼修法更勝由放樂自性天身故。

།ངེས་པར་ན་རྫོགས་རིམ་གྱི་ཕྲ་མོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ནི། གཉིས་ སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་དེ་དངོས་སུ་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་ པ་ཆེན་པོའོ། །ཕྲ་མོའི་སྦྱོར་བ་འདི་ནི་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། བདེ་བ་ལྷ་སྐུར་སྤྲོ་བ་ན་ མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་དེ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པར་འཆར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ ཐུགས་སྟོང་པ་དང་ཡེ་ཤེས་བདེ་བའི་ཆ་ནས་བཞག་པའང་མང་མོད། གཙོ་བོར་ཐུགས་བདེ་ སྟོང་དང་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་སྒོ་ནས་འཇོག་ལ། ཡེ་ཤེས་དང་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ དག་ཟུང་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཞེས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་ཉིད་ལས་སྤྲུལ་སྐུ་འཆར་ཞིང་། རྡོ་རྗེ་ སྤྲོ་བ་ནི་སྤྲུལ་སྐུ་དང་རྣམ་པ་མཐུན་པའི་ལམ་མོ། །དེའི་ཕྱིར་སྤྲུལ་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཚོགས་པ་ བགྲངས་པ་ལས་འདས་པ་སྤྲོ་བ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་འཕྲུལ་དྲྭ་བས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་ བྱང་ཆུབ་པ་དང་སྦྱོར་རོ། །སྤྱིར་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་ནི་སྐུ་སྒྱུ་འཕྲུལ་དྲྭ་བ་གསུང་རྣམ་པ་ ཉི་ཤུ་ཐུགས་རྣམ་པ་ལྔ་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་གཅིག་པ་རྣམས་ཡིན་ཀྱང་ཡན་ལག་བཞི་ལ་བྱང་ ཆུབ་བཞི་སྦྱོར་ཚུལ་ཕལ་ཆེར་བསྣོལ་བ་འདི་ནི། ཕན་ཚུན་རྒྱས་བཏབ་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། ། དེ་ཡང་འདིར་རྡོ་རྗེ་བཞིའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་བྱང་ཆུབ་བཞིའི་མིང་བསྣོལ་ཚུལ་སྐུ་ལ་ཐུགས་ཀྱི་ ཆོས་དང་། ཡེ་ཤེས་ལ་སྐུའི་ཆོས་དང་། ཐུགས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་ཚུལ་ དང་། གསུང་གི་རྣལ་འབྱོར་ལ་རང་གནས་སོ།། །། 3-361 གཉིས་པ་དག་དབྱེ་ལ་ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་སྐབས་སུ་བབ་པའི་སྦྱང་བྱ་ནི། གཞོན་ནུ་དེ་ དག་ལང་ཚོའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པ་ན། རིགས་ཀྱི་བུད་མེད་ལས་ཐིག་ལེ་འཕོ་བ་ཡང་ཡང་ ཐོབ་པ་ན་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་བུ་དང་མུ་མོ་མང་དུ་སྤྲོས་པར་གྱུར་ལ། དེ་དག་ལས་ཀྱང་ཚ་བོ་ དང་ཡང་ཚ་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་སྤྲོས་ན། རིགས་ཀྱི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བསྐྱེད་གཞི་ཕ་ མེས་དེ་ནི་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་ཞེས་འདོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་འཁོར་བ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐིག་ ལེ་ཕྱིར་འཕོ་བའི་དོད་དུ་འདིར་ཕྱིར་འཕོ་བ་བཀག་སྟེ་མངལ་གནས་ཀྱི་དོད་རང་ལུས་ཀྱི་རྩ་ འཁོར་ལོ་རྣམས་ཡིན་ལ། འཐུར་དུ་ལྷུང་བའི་དོད་ནོར་བུ་ནས་གཙུག་ཏོར་གྱི་བར་དུ་གྱེན་དུ་ ཟློག་སྟེ་སྤྲོས་པས་བུ་དང་ཚ་བོ་སོགས་བསྐྱེད་པའི་དོད་རྫོགས་རིམ་གྱི་སྐབས་སུ་རྡོ་རྗེ་སྤྲོ་བ་ དང་། བསྐྱེད་རིམ་དངོས་ལ་རླུང་སེམས་གསལ་སྣང་ཙམ་གྱི་ལྷ་སྤྲོ་བ་དང་། ལས་དང་པོ་པས་ ཀྱང་དེ་ལྟར་མོས་པས་ཏེ། དེས་ན་གཞི་སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་དེ་དག་ལམ་གྱི་རྣལ་འབྱོར་དེ་ རྣམས་ཀྱིས་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ།

決定而言，圓滿次第細三摩地瑜伽者，由是直接成就無二智慧身勝悉地故名大修。此細行是智慧金剛道，由放樂為天身時彼最不變樂現為一切相故。其中雖多由心空及智慧樂分安立，主要由心樂空及智慧一切相門安立，如說"智慧及化身成雙運"，由一切相性現化身，放金剛是與化身相順之道。是故由其能放無量如幻化眾故配幻化網現證菩提。總之四菩提即身幻化網、語二十相、心五相、智慧一剎那，然於四支配四菩提多交錯者，是依互相印持而立。又此中四金剛瑜伽交錯配四菩提名方式者，身具心法，智慧具身法，心隨入智慧法方式，語瑜伽住自處。 第二凈分中，細瑜伽位所凈者，彼等青年得壯年位時，由種姓女放明點再再得時由業力廣生子女，彼等復生諸孫重孫等，彼諸種姓眾人生本父祖號為生主。其中輪迴者明點外放之代此遮外放，胎位代即自身脈輪，下墜代從寶珠至頂髻返上放故，生子孫等代于圓滿次第時放金剛，及生起次第正風心明顯天放射，初業者亦如是作意，故以彼等道瑜伽凈治基位有情諸業。

།ལམ་གོང་མའི་སྔོན་འགྲོར་འགྱུར་ཚུལ་ནི། རྣལ་འབྱོར་ཡན་ ལག་དྲུག་གི་རིམ་པས་ཐ་མ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རིམ་པའི་སྐབས་སུ་གསང་ལྟེ་སྙིང་མགྲིན་ དཔྲལ་པ་སྤྱི་གཙུག་རྣམས་ལ་རེ་རེ་བཞིན་ས་གཉིས་གཉིས་ཏེ། ས་བཅུ་གཉིས་འབྱུང་བ་དེ་ནི་ ད་ལྟ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གསང་བ་ནས་གཙུག་ཏོར་གྱི་བར་དུ་ཟློག་པས་རྒྱུད་སྦྱོང་བར་བྱེད་ ལ། དེའི་ཚེ་རླུང་དང་ཁམས་དཀར་དམར་གྱི་བགྲོད་པ་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་ཡོད་པ་སྟོང་ གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོར་འགྱུར་ཞིང་། གྱུར་མ་ཐག་ཏུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་སྤྲོ་ བ་ནི། འཁོར་ལོ་དྲུག་གི་དབྱེ་བས་སྡེ་ཚན་དྲུག་ཏུའང་འདུས་པ་བཞིན། སྐབས་འདིར་འཁོར་ ལོ་དྲུག་ནས་ལྷ་ཚོགས་སྤྲོ་བས་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་ནོར་བུ་དང་གསང་བའི་ནུས་པ་ལྟེ་ བར་བསྡུས་ཤིང་། དཔྲལ་བ་དང་སྤྱི་གཙུག་ཀྱང་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ནས། ལྟེ་བ་སོགས་འཁོར་ ལོ་བཞིར་འབྲས་བུ་བཞི་ལམ་གྱི་སྐུ་བཞིའི་ངོ་བོ་རྣམས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ནི། མས་བརྟན་ 3-362 དགའ་བ་བཞིའི་རིམ་པ་ལ་སྐུ་བཞི་དང་འབྲས་བུ་བཞིར་མོས་པས་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །དག་ འབྲས་ནི། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་རྟག་ཏུ་འཕོ་བ་མེད་པའི་ཐིག་ལེ་འཆང་ཞིང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྒྲིབ་བྲལ་ཉིད་དུ་གནས་ལ། ནམ་མཁས་གར་ཁྱབ་ཀྱི་སྲིད་པ་ཀུན་ ཏུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐལ་བ་དང་འཚམ་པར་སྤྲུལ་པ་དང་འཕྲིན་ལས་ཀྱིས་ཁྱབ་ཅིང་། དེའི་རྒྱུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་སངས་རྒྱས་རང་སྣང་ལ་གནས་པ་དེ་ ནི་ཐིག་ལེ་བཞི་མི་འགྱུར་བ་རང་བཞིན་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་བདེ་ཆེན་ཉིད་ལས་སྤྲུལ་པའི་ ཕྱིར་བདེ་ཆེན་དེ་ལ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ཐིག་ལེ་བཞི་རྟག་ཏུ་མི་འགྱུར་ བར་གནས་པ་དེ་ནི་ད་ལྟའི་གང་ཟག་ལ་མས་བརྟན་གྱི་རིམས་པས་སྐུ་བཞིར་མོས་པས་ལམ་ དུ་བྱེད་ལ། སྐུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པས་སྤྲུལ་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་སྤྲུལ་བ་ནི། ད་ལྟ་ལྷ་ ཚོགས་སྤྲོ་བས་ལམ་དུ་བྱེད་དོ།

成為上道前行方式者，由六支瑜伽次第最後三摩地次第時，於密臍心喉額頂各二地共十二地生者，今由菩提心從密處至頂髻返回凈相續，爾時風及白紅界二萬一千六百行成空色體性，成已即放一切相壇城者，如由六輪分類攝為六類，此處由六輪放天眾成熟。又攝寶珠及密處力于臍，及合額頂為一，于臍等四輪得四果道四身體性者，由下堅四喜次第作意四身及四果成熟。凈果者，諸佛恒持不變明點及住無障身語心智輪，遍虛空所及一切有中隨眾生緣遍滿化身及事業，其因智慧壇城一切相住佛自顯者，由四明點不變自性俱生大樂放化故名彼大樂為生主。是故恒住不變四明點者，今于補特伽羅由下堅次第作意為四身作道，由一切相身放一切相化身者，今由放天眾作道。

།དེ་ལྟར་ན་སྦྱང་བྱ་ལ་ཡང་བུ་དང་ཚ་བོ་སྤྲོ་བའི་ཕ་མེས་ལ་སྐྱེ་ དགུའི་བདག་པོའི་མིང་འཇུག་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡན་ལག་ཏུ་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲོ་བསྡུ་ ཅན་གྱི་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ལ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོའི་ཐ་སྙད་མཛད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ རང་སྣང་གི་སྐུ་བཞི་དབྱེར་མེད་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཆ་ནས་འཁོར་འདས་ཐམས་ཅད་ སྤྲོ་བསྡུ་མཛད་པ་པོ་དང་། འབྲས་བུའི་ཆ་ནས་སྤྲུལ་པ་མཐའ་ཡས་པ་སྤྲོ་བསྡུ་མཛད་པ་པོ་ ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་དངོས་ཏེ། དེ་རྣམས་དང་རྣམ་པ་མཐུན་པའི་ཕྲ་མོའི་རྣལ་ འབྱོར་ཡང་ལྷ་ཚོགས་སྤྲོ་བའི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོར་ང་རྒྱལ་བྱེད་དགོས་པས་འབྲས་བུ་ བཞི་དྲན་པའི་མཐར་ༀ་སརྦ་ཏ་ཐཱ་ག་ཏ་སོགས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ པོ་སྟེ། སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོར་ང་རྒྱལ་བྱེད་དོ།

如是于所凈中，放子孫父祖入生主名，及三摩地支分放收壇城不變樂立生主名言，及佛自顯四身無別智慧金剛由法性分放收一切輪涅，由果分放收無邊化身故為真實生主，與彼等相順細瑜伽亦須由放天眾門慢觀為生主，故於憶四果后，"嗡薩兒瓦達塔嘎達"（藏文：ༀ་སརྦ་ཏ་ཐཱ་ག་ཏ，天城體：ॐ सर्व तथागत，羅馬音：oṃ sarva tathāgata，意為：嗡一切如來）等一切如來主即慢觀為生主。

།ད་ནི་ཐིག་ལེ་དང་ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་དེ་དག་ རྒྱུད་ལས་ཇི་ལྟར་གསུངས་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་རྩ་བའི་རྒྱུད་ལས་གསུངས་པ་འགྲེལ་པར་ལུང་ དྲངས་བ་ནི། བཅུ་དྲུག་ལོ་ལོན་རིགས་ཅན་མ། །གཟུགས་དང་ལང་ཚོས་བརྒྱན་པ་ལ། །དང་ 3-363 པོར་ལེགས་པར་བསླབས་བྱས་ནས། དབང་བསྐུར་ནས་ནི་སྒྲུབ་པ་བརྩམས། །སྐུ་གསུང་ ཐུགས་དང་ཆགས་པ་ནི། །དཔྲལ་བ་ལ་སོགས་རྣམས་ལ་དགོད། །སྭཱ་ཧཱ་གསང་བ་གཙུག་ཏོར་ ཆེར། །དེ་ནས་པདྨ་རྣམ་པར་སྦྱངས། ཨཱཿཡིག་པདྨ་འདབ་བརྒྱད་པ། །ཧཱུཾ་ཡིག་གིས་ནི་རྡོ་རྗེར་ ལྡན། །དེ་ལྟར་རྡོ་རྗེ་དང་བཅས་པའི། ཤེས་རབ་པདྨ་བསྐྱོད་རྒྱུ་ལས། །ཧཱུཾ་ཡིག་རང་གི་རྡོ་རྗེ་ ནི། །རྩེ་མོ་ལྔ་པར་རྣམ་པར་བསྒོམ། དེ་དབུས་པདྨ་འདབ་བརྒྱད་པ། །ཨཱཿཡིག་གིས་ནི་རབ་ ཏུ་བརྟག །དེ་ལྟར་རྡོ་རྗེ་པདྨ་དང་། བཅས་པ་བྱས་ནས་པདྨར་གཞུག །དེ་ནས་རྡོ་རྗེ་འཛིན་ པའི་སྙེམས། །འཛིན་ཅིང་རྣལ་འབྱོར་ཧཱུཾ་ཕཊ་བྱ། །བྷ་གར་ལིང་ག་རབ་བཀོད་ནས། །བྱང་ ཆུབ་སེམས་ནི་སྤྲོ་མི་བྱ། །ཁམས་གསུམ་པོ་ནི་མ་ལུས་པའི། །སངས་རྒྱས་གཟུགས་ནི་བསྒོམ་ པར་བྱ། །ལྟེ་བར་གཏུམ་མོ་འབར་བ་ཡིས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྔ་བསྲེག་ཅིང་། །སྤྱན་མ་ མིག་ལ་སོགས་པ་ཡང་། བསྲེགས་ནས་རི་བོང་ཅན་ཧཾ་འཛག བདུད་རྩི་ཁུ་བའི་ཆོས་ཅན་ནི། ། ཐིག་ལེའི་གཟུགས་ཀྱིས་འཛག་པར་བྱེད། །ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་པར་གྲགས། །བཅུ་ དྲུག་ཕྱེད་ཕྱེད་ཐིག་ལེ་འཆང་། །ཆ་མེད་ཆ་ལས་འདས་པ་སྟེ། །བསམ་གཏན་བཞི་ཡི་རྩེ་མོ་ འཆང་། །ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་པར་གྲགས། །རྒྱུ་མཐུན་ལ་སོགས་སྟེང་དུ་འགྲོ། །དུང་ཅན་ མ་འདི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེ། །དེ་ནི་གཏུམ་མོར་རབ་ཏུ་བརྗོད། །ལྟེ་བའི་སྟེང་དུ་གཡང་མོ་གང་། ཨ་ཝ་ དྷཱུ་ཏི་མི་ཡི་སྣ། འོད་ཟེར་ལྔ་ཡི་རང་བཞིན་སྲོག །དཀྱིལ་འཁོར་ལྔ་ནི་འབབ་བྱེད་པ། །སྣ་རྩེར་ ཡུངས་ཀར་དུ་གྲགས་པ། །དེ་ཡང་སྲོག་རྩོལ་ཉིད་དུ་བཤད། །ཁམས་གསུམ་པོ་ནི་མ་ལུས་ པའི། །སྲིད་པ་གསུམ་ནི་ཡོངས་ཤེས་པ། སྲོག་འགོག་པ་ན་ཡུངས་ཀར་ཏེ། །དེ་ཡང་རྒྱུ་ བཅས་རྒྱུ་མེད་དུའོ། །སོ་སོར་སྡུད་པ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེ། །ནམ་མཁའ་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དོ།

今此等明點及細瑜伽于續中如何說者，且引根本續所說解釋： "十六齡種姓女，形貌年華嚴飾已，初善教授已，灌頂后始修。身語心及貪，額等處安布。梵文薩瓦哈（藏文：སྭཱ་ཧཱ，天城體：स्वाहा，羅馬音：svāhā，意為：薩瓦哈）密處及大頂髻，復凈蓮花已。阿字（藏文：ཨཱཿ，天城體：आः，羅馬音：āḥ，意為：阿）八瓣蓮花，吽字（藏文：ཧཱུཾ，天城體：हूं，羅馬音：hūṃ，意為：吽）具金剛。如是具金剛，般若蓮動因。吽字自金剛，觀為五尖端。其中八瓣蓮，阿字當觀察。如是金剛蓮，具已入蓮中。復持金剛慢，瑜伽修吽帕（藏文：ཧཱུཾ་ཕཊ，天城體：हूं फट्，羅馬音：hūṃ phaṭ，意為：吽帕）。于具入金剛，勿放菩提心。觀修三界中，一切佛色相。臍火猛燃已，焚五如來及，觀自在等眼，焚已月滴漢（藏文：ཧཾ，天城體：हं，羅馬音：haṃ，意為：漢）。甘露濕法性，以明點相滴。是名明點瑜伽，持十六半半，無分超過分，持四禪頂峰。號曰細瑜伽，同類等上行。此具大手印，說為猛火焰。臍上深一握，阿瓦杜帝（藏文：ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏི，天城體：अवधूति，羅馬音：avadhūti，意為：中脈）人鼻，五光自性命，降五輪盤者。鼻端稱芥子，亦說為命力。三界無餘盡，三有遍知者。命止為芥子，彼有因無因。攝收大手印，空界虛空相。"

།སྣ་དེ་ ཡི་ནི་ཕྱོགས་སུ་ཡང་། །གང་ཞིག་ཁོ་ནར་ཡིད་བཀོད་པ། །མཚན་མའི་མཐར་ནི་རེ་ཁཱ་གང་། ། དེ་ལ་སྣ་ཚོགས་རྒྱུ་མི་རྒྱུ། །མ་ལུས་བསྒོམ་པར་བྱ་དེ་ལ། །རྣལ་འབྱོར་བསམ་གཏན་སོགས་ 3-364 དེ་ཡང་། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། བསྡུས་པའི་རྒྱུད་ལས་ནི། གཏུམ་མོ་ལྟེ་བའི་འཁོར་ལོ་དགུ་ ཡིས་བསྣུན་པའི་ལག་འགྲོ་ཙར་ཙི་ཀཱ་སོགས་ལྷག་པའི་ལྷ་དང་ལྡན། །ཧོཿཡིག་ཡེ་ཤེས་སྙིང་ པོ་ལ་ནི་དྲི་མེད་གློག་དང་མཚུངས་པའི་ཡེ་ཤེས་མེ་ནི་རབ་རྒྱས་པ། །ལྟེ་བར་རྣམ་པར་སྣང་ མཛད་ལ་སོགས་སྲེག་ཅིང་མི་ཡི་བདག་པོ་སྤྱན་མ་མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས། །ཐམས་ཅད་ བསྲེགས་ནས་མགོ་བོར་ཟླ་བ་བཟང་ལས་ཐིག་ལེའི་གཟུགས་ནི་འཇོག་པ་གང་དེ་རྡོ་རྗེ་ཅན། ། ཤེས་རབ་ཆོས་འབྱུང་དག་ལ་གནས་པ་མཐའ་དག་སླར་ཡང་སྤྲོ་བ་བྱས་ཏེ་ངེས་པར་ཐིག་ལེ་ ཡིས། སྣ་ཚོགས་རྒྱན་དང་ལྡན་ཅིང་མེ་ལོང་དག་ལ་གནས་པ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་འཁོར་ལོ་རང་ བྱུང་བ། འདོད་པ་དང་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་སྲིད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱང་ རིམ་པས་སྦྱངས་བྱས་ཏེ། །ཕྱི་ནས་ཡེ་ཤེས་མེ་ལྕེ་དག་གིས་སྲིད་པ་གསུམ་པོ་མཐའ་དག་དུས་ གཅིག་ཏུ་ནི་དགུག་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་རྩ་རྒྱུད་ཀྱི་ལུང་དྲངས་བ་འདིས་སྦྱོར་བ་ ཡན་ལག་དྲུག་ཀ་བསྟན་ཏེ། གཞུང་དེའི་དངོས་བསྟན་རྫོགས་རིམ་ཉིད་དོ།

彼鼻之方所，唯置意何處，相終所有線，彼中種種行不行。無餘當修彼，瑜伽禪定等彼亦。 如是宣說，攝續中說：猛火臍輪九擊行者擦爾則咖（藏文：ཙར་ཙི་ཀཱ，天城體：चर्चिका，羅馬音：carcikā，意為：擦爾則咖）等具勝天。火（藏文：ཧོཿ，天城體：होः，羅馬音：hoḥ，意為：火）字智慧心中無垢電等智慧火廣大。臍處焚毗盧遮那等及人主觀自在眼等。一切焚已頂月賢中置明點相彼金剛。般若法源中住一切復作放射定由明點。具種種嚴處如住鏡智慧輪自生。欲界及色無色三有亦漸次修凈已。後由智慧火焰攝三有一切同時。 如是所引根本續此文示六支瑜伽，此文直說圓滿次第。

།ཞེས་སྔ་རབས་ པ་རྣམས་བཞེད་པ་ནི། དེ་ལ་གནས་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ཞིང་། ཡང་འགའ་ཞིག་རླུང་སྟོབས་ཀྱིས་ ཐིག་ལེ་བཟུང་བཟློག་བྱས་པའི་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་ལས་རྒྱ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་བསྐྱེད་རིམ་ ཡིན་ལ། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོའི་དེ་ནི་རྫོགས་རིམ་མོ་ཞེས་ཀྱང་འཆད་པ་ལ། ཕྱིས་ཀྱི་རྣམ་བཤད་ བྱེད་པ་འགའ་ཞིག་ནི། རྩ་རྒྱུད་བསྡུས་རྒྱུད་ཀྱི་གཞུང་འདི་དག་གི་དངོས་བསྟན་རྫོགས་རིམ་ ཁོ་ན་ཡིན་པའམ། ཕྲ་ཐིག་རྫོགས་རིམ་དུ་སྡུད་ན། བསྐྱེད་རིམ་ལ་ཡན་ལག་བཞི་མ་ཚང་བར་ འགྱུར་ཞེས་སྨྲ་ཞིང་། དེ་ལས་ཤེས་རིན་པ་སོགས་ཁ་ཅིག་མཁའ་གསང་བྱིན་རླབས་དང་ཡི་གེ་ འགོད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བསྐྱེད་རིམ་ཁོ་ན་ཡིན། འདི་སྐབས་སུ་བུ་དོལ་གཉིས་ཀར་གྱིས་རྒྱུད་ འགྲེལ་གྱི་ས་བཅད་ནོར་རོ་ཞེས་ཟེར་ལ། ནོར་བཟང་རྒྱ་མཚོ་སོགས་གཞན་དག་ཕྲ་མོའི་རྣལ་ འབྱོར་ཞེས་པར་གྲགས་ཞེས་པ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་བསྐྱེད་རིམ་དང་། དེ་མན་ཆད་རྫོགས་རིམ་ 3-365 སྟོན་ཟེར་ཞིང་། རླུང་སྟོབས་ཀྱིས་བཟུང་ཟློག་བྱེད་པ་དེ་རླུང་དབུ་མར་མ་ཐིམ་པ་ལ་མི་ཡོང་ ཞིང་། དེར་ཐིམ་པས་ཡེ་ཤེས་ནི་རྫོགས་རིམ་ཁོ་ན་ཡིན་སྐད་པ་དང་། འགྲེལ་ཆེན་ལས་ཀྱང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འདོད་པའི་མེ་ཞེས་གསུངས་པས། དུང་ཅན་མའི་ནང་ དུ་གཏུམ་མོ་འབར་བ་མིན་ཅིང་། དབུ་མའི་ནང་དུ་འབར་འཛག་མི་བྱེད་པས་རླུང་སྟོབས་ཀྱིས་ དེ་འདྲ་མིན་ཞེས་འཆད་པ་སོགས་ཟ་ཟི་ལངས་པའི་རྣམ་འགྱུར་མང་དུ་གསལ་བར་བྱེད་དོ། ། དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། གཞུང་འདི་དག་གི་དངོས་བསྟན་གཙོ་བོར་རྫོགས་རིམ་ཉིད་ཡིན་ པས། བུ་དོལ་གཉིས་ས་བཅད་མ་ནོར་ཤེས་རིན་པ་རང་གི་ས་བཅད་ནོར། ཡང་དཔེར་ན་ སངས་རྒྱས་ལ་དད་པ་སྒོམ་པ་ལ་དེའི་ཡོན་ཏན་ཤེས་དགོས་པས་ཡོན་ཏན་འཆད་པ་དད་པའི་ ཆོས་སྐོར་དུ་འགྱུར་བ་བཞིན། རྫོགས་རིམ་གྱི་ཕྲ་ཐིག་གི་མཚན་ཉིད་ཤེས་ནས། དེ་དང་རྣམ་ པ་མཐུན་པར་ལམ་དུ་བྱེད་པའི་དོན་ལ་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ཕྲ་ཐིག་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་གཞུང་དེ་དག་ གིས་རྫོགས་རིམ་བསྟན་ཀྱང་། བསྐྱེད་རིམ་ལ་ཡན་ལག་བཞི་མ་ཚང་བའི་དོགས་པ་མི་དགོས་ སོ། །སྤྱིར་ནི་བསྐྱེད་རིམ་ཉིད་ཀྱི་ནང་ཚན་ལས་ཕྱེ་ནས་བཤད་ན། ལྷ་སྣང་བསྐྱེད་རིམ་དག་པ་ བ་དང་། བདེ་སྟོང་རྫོགས་རིམ་གྱི་ཕྱོགས་སུ་འཇོག་ཅིང་། དེའི་ཚེ་རྗེས་མཐུན་པའི་དབང་དུ་ བྱས་ནས་ཕྲ་ཐིག་ཙམ་རྫོགས་རིམ་གྱི་ཚུལ་དུ་བཤད་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་པའི་སྐབས་མང་ བས་དེ་གཉིས་དེ་འདྲ་ཡིན་ན། ཡན་ལག་བཞི་མ་ཚང་ངོ་ཟེར་བ་ཡང་གཞན་ལ་སྙད་འཚོལ་ བའི་ཚིག་འཁྲི་གཡོ་སྒྱུ་ཙམ་མམ། འགངས་མ་གོ་བ་གང་རུང་ལས་མ་འདས་སོ།

古代諸師認為，此是住處分，又有說由風力持返明點之明點瑜伽依手印者是生起次第，依大手印者是圓滿次第，後有些論師說，此等根本續攝續文直說唯圓滿次第，或細明點攝入圓滿次第，則生起次第不具四支，又如智寶等有謂因有空密加持及安字故唯生起次第。此處布朵二者誤解續釋科判。諾桑嘉措等他人說"號曰細瑜伽"以上示生起次第，以下示圓滿次第。說由風力持返者于風未入中脈時不起，入已智慧唯圓滿次第。大疏中亦云："智慧火是世俗智慧慾火。"故非具大手印內猛火燃，不于中脈內燃滴故非如是風力，等等顯示諸多紛亂變相。 對此當說：此等文主要直說實為圓滿次第，故佈朵二者科判無誤，智寶自科判有誤。又如修佛信須知功德故說功德成信法類，知圓滿次第細明相已依彼相順作道故生起次第細明生起，故彼等文雖示圓滿次第，不須慮生起次第不具四支。總之若就生起次第分類說，則天相生起次第為清凈，樂空安立為圓滿次第分，爾時依隨順而說唯細明為圓滿次第理亦無違之處多，彼二若如是，則說不具四支者，不過是尋他過之牽連詭詐語或未解要義而已。

།ཡང་རླུང་ སྟོབས་ཀྱིས་བཟུང་ཟློག་བྱེད་པ་ལ་རླུང་སེམས་དབུ་མར་ཐིམ་དགོས་ན། དམིགས་པས་དེ་ བྱེད་པ་ལ་ཡང་དེར་འགྱུར་ཏེ། དམིགས་པ་ཁོ་ནས་དེ་ལྟར་བྱེད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་དཀའ་ལ། དེ་ བས་རླུང་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ནུས་པ་བླ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཁྱེད་ཀྱི་ལུགས་ལ་རྫོགས་ རིམ་གྱི་གཟུང་ཟློག་ལས་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་བཟུང་ཟློག་བཟང་བར་འགྱུར་ཏེ། རྫོགས་རིམ་གྱི་དེ་ 3-366 ལ་ནི་རགས་པ་རླུང་གི་རྩོལ་བ་དགོས། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་དེ་ལ་ནི་ཕྲ་བ་བསམ་གཏན་གྱི་རྣལ་ འབྱོར་ཁོ་ནས་ཆོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རླུང་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ལ་ཡང་གཉིས་ཡོད་དེ། རགས་པའི་རླུང་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ཐོབ་པ་ཙམ་ལ། རྫོགས་རིམ་ལུགས་ཀྱི་རླུང་སེམས་ དབུ་མར་ཐིམ་པ་མི་དགོས་ལ། འདི་ཙམ་ནི་མུ་སྟེགས་བྱེད་ལ་ཡང་མང་ཞིང་། དེ་དག་གནས་ འདི་ལ་བསྐྱེད་རྫོགས་ཀྱི་ཁ་བཤད་དགག་སྒྲུབ་མཁན་ཁྱེད་རྣམས་ལས་ནི་ལྷག་སྟེ། རྟགས་ མངོན་གྱུར་དུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྐྱེད་རིམ་གྱི་སྐབས་འདིར་རགས་པ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་ བ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་ལ། དེས་རགས་པའི་ཐིག་ལེ་ལས་དབང་བསྒྱུར་བར་ཡང་བྱེད་ན་བཟུང་ ཟློག་ཙམ་སྨོས་ཅི་དགོས། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ཕྲ་ཐིག་སྐབས་རླུང་དབུ་མར་གཏན་ནས་མ་ཐིམ་པ་ ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱེད་རྣམས་ཉིད་ཀྱང་འཕགས་སྐོར་གྱི་ལུས་དབེན་སྐབས་སུ་དོན་འདི་འདོད་ ལ་རག་གོ །གཞན་ཡང་རྒྱ་གར་གྱི་སློབ་དཔོན་མང་དག་ཞིག་རྫོགས་རིམ་དུ་འདོད་པ་ཇི་སྙེད་ ཅིག་ཆོས་འདི་ནས་བཤད་པས་བསྐྱེད་རིམ་དུ་ཡོད་པས་ལེགས་པར་བརྟགས་ཏེ་བག་ཡོད་བྱ་ ཡི་རྔ་སྒྲ་གཅིག་ཐོས་མ་ཐག་མ་བརྟགས་པར་བྲོ་འཁྲབ་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ལ་རང་ལུགས་ནི་ཡེ་ ཤེས་ཀྱི་རྩ་དབུ་མར་མང་ཡང་རུང་ཉུང་ཡང་རུང་། རླུང་འགགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ རྫོགས་རིམ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། རགས་པའི་དབུ་མར་རགས་པའི་རླུང་ཅུང་ཟད་ཐིམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ ནི་བསྐྱེད་རིམ་ཕྲ་ཐིག་གི་སྐབས་སུའང་ངེས་པར་ཡོད་ཅིང་། ཡང་རྣམ་རྟོག་གི་དམིགས་པས་ ཡི་གེ་དགོད་པ་དང་མཁའ་གསང་བྱིན་རླབས་སོགས་ཀྱང་རྫོགས་རིམ་པ་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ དགོས་པ་མིན་ཀྱང་། རྫོགས་རིམ་པས་དེ་བསྒོམས་པ་ལ་སྐྱོན་སྟོན་རྒྱུ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ དོ། །རགས་པའི་དབུ་མར་རགས་པའི་རླུང་ཐིམ་པ་དེ་པཎ་གྲུབ་གཞན་གྱི་ལུགས་ལ་རླུང་དྷཱུ་ ཏིར་ཐིམ་པ་དངོས་སུ་འདོད་ཀྱང་དུས་འཁོར་ལུགས་ལ་ནི་རྗེས་མཐུན་པ་དང་ཐབས་ཙམ་ནི་ ཡིན་གྱི་དྷཱུ་ཏིར་ཐིམ་ཚུལ་གོ་ཆོད་པོ་མིན་ནོ།

又若由風力持返須風心入中脈者，由觀想作彼亦應成彼，唯由觀想如是作極難，故由風力能如是更勝。複次依你宗，圓滿次第持返不如生起次第持返，因圓滿次第彼須粗風用功，生起次第彼唯以細禪定瑜伽足故。是故勝風亦有二：僅得勝粗風不須圓滿次第理風心入中脈，如是程度外道亦多，彼等於此處較汝等生圓口說破立者為勝，因現顯相故。此生起次第處僅以彼勝粗足，若由彼亦能轉粗明點，何須說僅持返。生起次第細明時非全未入風入中脈，汝等於聖派身遠離時亦須許此義。複次印度諸多師許為圓滿次第幾許事，此法說為生起次第有故當善察謹慎，勿聞一鼓聲即不察而舞。 其中自宗者，于智慧脈中脈雖多雖少，由風滅所生智慧唯是圓滿次第，粗中脈中粗風略入之智慧于生起次第細明時亦定有，又由分別觀想安字及空密加持等亦非圓滿次第者一向須要，然于圓滿次第者修彼全無可訶責。粗中脈中粗風入者，雖他班智達成就師宗許為風實入中脈（藏文：དྷཱུ་ཏི，天城體：धूति，羅馬音：dhūti，意為：中脈），然於時輪宗唯是隨順及方便，非為入中脈義圓滿。

།འོན་ཀྱང་དངོས་ཀྱི་དོན་ནི། རྫོགས་རིམ་པས་རྩ་ 3-367 འཁོར་ལོ་དྲུག་ལ་བུམ་ཅན་བརྟན་པ་དེ་རིག་མ་དང་སྦྱོར་བའི་སྔོན་དུ་གསོས་འདེབས་པ་ དང་། རྡོ་རྗེ་དང་པདྨར་ཡང་སྟོང་གཟུགས་དྲངས་པས་ཐིག་ལེ་མི་འགྱུར་བ་རྡོ་རྗེ་དང་། དབུ་མ་ ཁ་བྱེ་བ་པདྨས་མཚོན་པས་རྫོགས་རིམ་གྱི་སྐབས་སུ་མཚོན་དོན་དངོས་དང་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ སྐབས་སུ་བརྡ་ཙམ་སྒོམ་མོ། །ཁྱད་པར་དུ་ཡང་ཁམས་གསུམ་པོ་ནི་མ་ལུས་པའི། །ཞེས་ སོགས་ཀྱི་སྟོང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཐིག་ལེ་འཆིང་བ་དང་། གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་ གཤེགས་པ་ལྔ་སྲེག་པ་སོགས་གསུངས་པས། སྐབས་དེར་གཡས་གཡོན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ བཅུ་དང་། དབང་པོ་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་འགག་པ་སོགས་ཀྱང་རྫོགས་རིམ་ཁོ་ན་ལ་ཡིན་གྱི། བསྐྱེད་རིམ་ལ་ག་ལ་ཞིག་སྟེ། དེས་ན་རང་ངམ་རང་གི་བླ་མའི་ཁས་བླངས་སྔ་མ་ཞིག་ལ་ནོར་ འཁྲུལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་རྫུན་རྒྱབ་རྫུན་གྱིས་སྐྱོར་བ་ཁོ་ན་ལྷུར་མ་བྱེད་ཅིག དེས་ན་འདིར་རྩ་རྒྱུད་ གྱི་ལུང་རྣམས་ཕལ་ཆེར་གོ་བླ་བར་སྣང་ལ། སྔར་གོང་དུ་བཤད་པའི་ཕྲ་ཐིག་གི་དོན་དེ་རྣམས་ གོ་ན། ཟ་ཟི་ཆལ་ཆོལ་དེ་འདྲ་ཡོད་དོན་མེད་པས་རང་ལུགས་ལ་འཆད་པར་བླའོ། །དེ་ལ་རྩ་ རྒྱུད་ཀྱི་ལུང་འདིས་སྦྱོར་བ་རིམ་པ་དྲུག་གི་ངེས་བཟུང་རང་ཡང་མི་སྟོན་མོད། ཡན་ལག་དྲུག་ གི་མཚན་ཉིད་ནི་གསལ་བར་སྟོན་ནོ། །དུས་འཁོར་ཤེས་རློམ་བོད་ཤས་ཆེ་བ་དག་ནི་རིམ་པ་ དྲུག་དང་། ཡན་ལག་ཙམ་དྲུག་གི་དབྱེ་བ་མ་ཤེས་པས་ཉོན་མོངས་སུ་བཅུག་གོ །བཅུ་དྲུག་ལོ་ ལོན་སོགས་ཀྱིས་རྗེས་དྲན་ཏེ་ཧཱུཾ་ཕཊ་བྱ། ཞེས་པ་ཧཱུཾ་གི་བརྡས་དབུ་མའི་སྲོག་ཐུར་སེལ་ལ་ འདྲེས་པ་དང་། ཕཊ་ཀྱི་བརྡས་དུང་ཅན་མའི་ཐུར་སེལ་སྲོག་ལ་ཞུགས་པའི་དོན་མཚོན་པ་ ཡིན་ལ། མན་ངག་ཏུ་ན་དེ་བཙན་ཐབས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཅུང་ཟད་ཙམ་སྟོན་མོད་ཀྱང་། ཁ་ཅིག་ རྣལ་འབྱོར་པས་སྐབས་དེར་ངག་ནས་ཧཱུཾ་ཕཊ་ཅེས་བརྗོད་དགོས་སོ་ཟེར་བ་ནི། བདག་ཅག་ ནི་ལམ་གྱི་གཞུང་ཤིང་ལ་རྒྱབ་བསྟན་ཅིང་། ལག་ལེན་དང་མན་ངག་གི་ཕྱོགས་སུ་མ་ཕྱིན་ པའོ། །ཞེས་རྒྱལ་ཁམས་ལ་གོ་བར་བྱེད་པའོ། །ལྟེ་བར་གཏུམ་མོ་འབར་བ་ཞེས་གསུངས་ 3-368 པས། འདོད་པ་ཚངས་པའི་མེ་ཙམ་ཞིག་ཡིན་པར་འདོད་པ་དངོས་སུ་བཀག་ལ། དཀྱིལ་ འཁོར་ལྔ་འགག་པ་སོགས་ཀྱང་ལྟེ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་སྟེང་དུ་ཡིན་གྱི་ལྟེ་བའི་འོག་ཏུ་བྱེད་གྱུ་ བའི་རྫབ་རྫུབ་མི་བྱའོ།

然實義者，圓滿次第於六輪脈穩固持氣彼于合明妃前加持，及於金剛蓮花亦引空色故不變明點金剛，及開中脈表蓮花故，圓滿次第時表實義及生起次第時修表示而已。特於"三界無餘盡"等依空色持明點，及說焚五如來等，彼時左右十輪及根境入滅等亦唯圓滿次第，于生起次第何有，故於自或自師前承許有錯誤者，勿專務以妄續妄。故此中根本續文多顯易解，若解前說細明義，無須如是紛亂，故當說自宗。其中此根本續文雖不示六次第瑜伽決定，然明示六支相。多數自詡通達時輪藏人因不知六次第與六支分別故致煩惱。 "十六齡"等示隨念，"吽帕"（藏文：ཧཱུཾ་ཕཊ，天城體：हूं फट्，羅馬音：hūṃ phaṭ，意為：吽帕）者，以吽表中脈命下風合，以帕表具大手印下風入命義，雖竅訣略示彼強行合，然有謂瑜伽師彼時須口誦吽帕者，我等則背道之主幹，未至實修竅訣分，此令諸方知之。說"臍處猛火燃"故，直破許唯欲梵火，五輪滅等亦從臍始向上，勿作臍下虛妄。

།བཅུ་དྲུག་ཕྱེད་ཕྱེད་ཐིག་ལེ་འཆང་སོགས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡན་ ལག་བསྟན་ཏེ་གོ་བླ། དུང་ཅན་མ་འདི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་སྲོག་རྩོལ་བསྟན་ཏེ། རྒྱུད་གཞན་ལས། སྣའི་རྩེ་མོར་ཡུངས་ཀར་བསམ། །ཞེས་པ་དང་། རིན་ཆེན་ཁ་དོག་སྣ་ལྔ་པ། ། སྲོག་དང་རྩོལ་བ་ཞེས་བྱར་བཤད། །ཅེས་སོགས་ཀྱི་དོན་ལྟེ་བའི་སྣ་རྩེར་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་ གོང་བུ་གཅིག་ཏུ་འགྲིལ་བ་ཡིན་ལ། འདི་ཡང་རྫོགས་རིམ་གྱི་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་རྣམ་ གྲངས་གཞན་ཞིག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའོ། ཁམས་གསུམ་པོ་ནི་མ་ལུས་པའི། །ཞེས་སོགས་ ཀྱིས་འཛིན་པའི་ཡན་ལག་སྟེ། སྔར་རྒྱུ་བ་དང་བཅས་པའི་རླུང་དབུ་མའི་ཐིག་ལེར་ཞུགས་ པས་རྒྱུ་བ་མེད་པར་བྱེད་ཅིང་། དེ་ལས་གཏུམ་མོའི་འབར་སྣང་ལ་ཁམས་གསུམ་གྱི་གཟུགས་ བརྙན་འཆར་བའོ། །འདི་ཡང་རྫོགས་རིམ་གྱི་ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་རྣམ་གྲངས་གཅིག་གོ །སོ་ སོར་སྡུད་པ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེ། །ཞེས་པ་སོགས་སོར་སྡུད་ཏེ། ཡང་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྣམ་ གྲངས་ཅིག་དང་། དེ་ལ་སྣ་ཚོགས་རྒྱུ་མི་རྒྱུ་སོགས་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ། ཕྲ་མོའི་ རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཅིག་གོ །དེ་ལ་སོར་སྡུད་སྲོག་རྩོལ་གཉིས་རྗེས་དྲན་དང་ཅུང་ཟད་ མཐུན་པ་དང་། བསམ་གཏན་འཛིན་པ་གཉིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བག་ཙམ་མཐུན་པའི་ཕྱིར། ཐིག་ཕྲའི་རྣམ་གཞག་དེ་ལྟར་ཡང་མཛད་ལ། རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་བསྐྱེད་རིམ་ཁོ་ནའི་ནང་ སེལ་གྱི་སྐབས་སུའང་། རྒྱལ་མཆོག་གཉིས་པོ་ཡང་ཕྲ་ཐིག་གི་སྔོན་འགྲོ་རྒྱུད་སྦྱངས་པའི་ ཚུལ་དུ་འགྱུར་ཞིང་དེ་གཉིས་བསྐྱེད་རིམ་ཟད་མ་དང་། ཐིག་ཕྲ་འདི་གཉིས་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ ནང་ཚན་ཡིན་ན་ཡང་རྫོགས་རིམ་གྱི་ཞང་ཆེན་པོ་ཡོད་ལ། ཀྱཻ་རྡོར་གྱི་སྒྲུབ་ཐབས་སོགས་ གཞན་མང་པོ་ལས་ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་མཐར་གཏུམ་མོ་སྒོམ་པ་ཡོད་པ་དེ་རྫོགས་རིམ་དུ་ 3-369 ཕལ་ཆེར་གྱིས་བཤད་ཅིང་། དུས་འཁོར་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་རྣམ་བཤད་རྒྱས་པ་བྱེད་པ་ཁྱེད་ རྣམས་ཀྱང་། དེ་ནི་དཔྱད་པ་མེད་པར་ཁས་ལེན་གྱི་འདུག་ན། དེ་དང་འདི་ལ་ཁྱད་ཅི་འདུག་ ལྟོས་ཤིག དེས་ན་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ཆ་ལག་ཐིག་ཕྲ་ལ་རྫོགས་རིམ་གྱི་ཐ་སྙད་སྐབས་འགར་ སྦྱར་བ་ལ་ཉེས་པ་ཅི་ཡོད། ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་བའི་བློས་བརྟག་དགོས་སོ། །ད་ནི་བསྡུས་རྒྱུད་ ཀྱི་ལུང་དེའི་དོན་ནི། གསུང་གི་རྣལ་འབྱོར་མ་བདུན་བཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ པ་ལྟེ་བའི་ནད་སྐོར་གྱི་རྩ་འདབ་བཅུ་གཉིས་དང་། ཕྱི་སྐོར་གྱི་དྲུག་ཅུ་ལ་གནས་པའི་གཏུམ་ མོ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་འབར་བ་མཚོན་བྱེད་ནི་ཧོཿཡིག་གོ །

"十六半半持明點"等示三摩地支分易解。"具大手印"等示命力，他續說："鼻端觀芥子"及"五色寶，說為命及力"等義為臍鼻端十輪聚一處，此亦是圓滿次第明點瑜伽異門。"三界無餘盡"等示執持支分，前有行風入中脈明點令無行，由彼現燃猛火現三界影像。此亦是圓滿次第細瑜伽一異門。"攝收大手印"等是攝收，亦是明點瑜伽異門，其中"種種行不行"等是禪定瑜伽，是細瑜伽異門。其中攝收命力二略順隨念，禪定執持二略順三摩地故，如是亦立明細建立。因此緣故，于唯生起次第內擇時，二勝王亦成細明前行調續理，彼二為生起次第究竟，此二明細雖是生起次第分，然有圓滿次第大相，喜金剛修法等諸多他法于天瑜伽后修猛火，多說為圓滿次第，汝等廣釋時輪生起次第者，亦不加觀察而許彼，請觀此彼有何差別。故於生起次第支分細明處用圓滿次第名有何過？當以無偏見心觀察。 今彼攝續文義者，七十二語瑜伽母加持臍病輪十二支脈及外輪六十住處諸猛火合一燃表示者是火字（藏文：ཧོཿ，天城體：होः，羅馬音：hoḥ，意為：火）。

དེ་ཡང་དུས་སྦྱོར་བཅུ་གཉིས་དང་། དེ་ལས་ཕྱེ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་དྲུག་ཅུ་རེ་རེ་བཞིན་དབུ་མར་འགགས་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་ སྐབས་ཤིག་ན། དེའི་ཤུལ་ནས་གཏུམ་མོ་ཅུང་ཟད་རེ་འབར་བར་འགྱུར་ཏེ། སྲོག་རྩོལ་མཐར་ ཕྱིན་པའི་སྐབས་ནས་ཡིན་ལ། སོ་སོར་འབར་བས་རང་རང་གི་རྩ་མདུད་ཅུང་ཟད་གྲོལ་བར་ བྱེད་ཀྱང་། དབུ་མའི་སྒོ་གླེག་འཇོམ་མི་ཐུབ་ཅིང་། དེ་དག་ལས་མང་པོ་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་ལྟེ་ བའི་མེ་དང་རོ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པས་ནི། དེ་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དེ་ནི་འཛིན་པའི་སྐབས་ཀྱི་ལྟེ་ བར་ཐིག་ལེ་ལ་ཐིམ་ཚུལ་བྱུང་ཟིན་པ་ནས་འབྱུང་སྟེ། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་སྐབས་འདིར་དེ་རྣམས་ གཅིག་ཏུ་འདུས་པའི་ངོ་བོར་མོས་པ་དང་། དེ་ཀུན་ཀྱང་འདོད་ཆགས་ཆེན་པོ་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེའི་ དག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཧོཿཡིག་གཅིག་པུའི་བརྡ་མཛད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་སྙིང་པོ་ཞེས་པ་གཏུམ་ མོ་དེ་རྣམས་ཀུན་འདུས་པའི་དོན་དང་། ཡེ་ཤེས་མེ་ཞེས་པ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་མདངས་རྒྱས་ པའི་དོན་ཡིན་ཡང་འདོད་པ་ཐ་མལ་པ་མ་ཡིན་གྱི། དུང་ཅན་མར་སྲོག་ཐུར་འདྲེས་པའི་རྐྱེན་ གྱིས་ཐོབ་པའི་སྒོམ་ཉམས་ལམ་གྱི་ཆགས་ཆེན་ལྟེ་བའི་གཏུམ་མོ་བསྐུལ་ནུས་པ་དེ་དང་ གཏུམ་མོ་ཉིད་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའོ། །དེ་ནས་བདུན་བཅུ་རྩ་གཉིས་ཀ་ཆེར་འབར་བ་གཅིག་ ཏུ་འདུས་ཤིང་། དེ་འབར་བས་སླར་ཡང་ལྟེ་བ་ནས་གཙུག་ཏོར་མན་ཆད་ཀྱི་བར་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་ 3-370 དང་། ཁམས་ལྔ་དང་། དབང་པོ་ལྔ་དང་ཡུལ་ལྔའི་རླུང་རྣམས་ཐིམ་པར་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་རླུང་ ཚན་གཅིག་ཐིམ་པས་གཏུམ་མོ་འབར། གཏུམ་མོ་འབར་བས་རླུང་གི་ལྷག་མ་རྣམས་ཐིམ་པ་ སྟེ། འདིས་ནི་རྩ་བདུན་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ཞུ། མགོ་བོ་སྟེ་གཙུག་ཏོར་གྱི་ཧཾ་ལ་རེག་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ སེམས་ཞུ་ཞིང་ནོར་བུར་འཕོ་མེད་དུ་བཅིངས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྡོ་རྗེ་ཅན་ཏེ་མི་འཛག་པ་དེ་ནི་ ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡང་དག་པའོ། །དེས་ན་གཏུམ་མོས་ཕུང་ཁམས་དབང་ཡུལ་ བསྲེགས་པ་སྟེ་མཉམ་གཞག་ཏུ་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྣང་བ་འགགས་ཏེ་འབར་སྣང་རྣམ་པ་ཐམས་ ཅད་པ་ཁོ་ནར་སོང་བ་ལྟར་སྣང་བ་ནི་རྗེས་དྲན་གྱི་སྐབས་སུའོ།

此即十二時輪及由彼分六十輪一一于中脈滅盡時，其後稍有猛火燃起，從命力究竟時起，各別燃故略解各自脈結，然不能破中脈門閂，彼等多聚一處與臍火成一味故能彼，此從執持時于臍明點入已生，此生起次第處觀想彼等合一體性，彼等皆為大貪智金剛清凈故，以火（藏文：ཧོཿ，天城體：होः，羅馬音：hoḥ，意為：火）字一表示。"智慧心"者表諸猛火聚集義，"智慧火"者表貪相廣大義，然非凡貪，以具大手印命下風合緣所得修證路大貪能發臍猛火彼與猛火成一味。 爾後七十二大燃合一，燃已復從臍至頂髻間五蘊、五界、五根五境諸風令入，即由一類風入故猛火燃，由猛火燃故餘風入，此令七萬二千脈融，觸頂漢（藏文：ཧཾ，天城體：हं，羅馬音：haṃ，意為：漢）令菩提心融而於寶珠無移繫縛智慧即金剛持不漏彼是真實世俗菩提心。故猛火焚蘊界根境即等持中彼等相滅唯成一切相燃相如是顯現是隨念時。

།དེ་ཡང་གཙུག་ཏོར་དང་སྤྱི་ བོ་ནས་ཞུ་བ་མགྲིན་པར་སླེབ་པ་དགའ་བ་སོགས་ནས་ལྟེ་བ་ནས་གསང་བའི་བར་དུ་ལྷན་ སྐྱེས་ཞེས་གསུང་ལ། གསང་བ་ཞེས་སྨོས་པས་ནོར་བུའི་བར་དུ་ཡང་བརྟན་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཤེས་རིན་པ་ནི་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་སྐབས་སུ་གསང་བའི་འཁོར་ལོ་ཞུ་བདེ་བརྟན་པར་བྱེད་ཐུབ་ ཀྱང་ནོར་བུར་མི་ཐུབ་ཅིང་། ཆ་བཅོ་ལྔ་པ་བཤད་པ་ལས་བཅུ་དྲུག་པ་མི་འཆད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ ཡང་དེ་ཡིན་ཞེས་སྨྲ་བ་སོགས་ནི་གནད་མ་གོ་བ་སྟེ། རྫོགས་རིམ་གྱི་སྐབས་སུ་གཙུག་ཏོར་ ནས་ནོར་བུའི་བར་ལ་འདི་དང་འདིར་དགག་ནུས་ཞེས་སོ་སོར་གསུངས་པ་དེ་ནི་དེ་དང་དེར་ ཞུ་བདེ་འགྱུར་མེད་ཀྱི་ཐིག་ལེ་གྲུབ་པས། ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་དོན་ ཡིན་གྱི། བྱེད་བཅིངས་ནཱ་དའི་སྦྱོར་བ་ལ་མ་བལྟོས་པར་རླུང་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་ སྐད་ཅིག་མའི་དགའ་བཞི་བསྐྱེད་པས་རགས་པའི་ཐིག་ལེ་ནོར་བུར་བཟུང་ཟློག་ནུས་པ་ལ་དེ་ ཙམ་དུ་དཀའ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནོར་བུ་ཕྱིན་པ་དེའི་ཚེ། ཤེས་རབ་ ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་གི་མིང་ཅན་རང་ལུས་ཀྱི་རྩའི་འཁོར་ལོའི་ལྟེ་བ་རྣམས་སུ་ཐིག་ལེ་བཞིའི་ཞུ་ བདེས་གང་བར་གྱུར་པ་ནི་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །ཇི་ལྟར་གང་ཚུལ་ནི། ཐིག་ལེ་བཞི་པོ་ ལུས་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོད་པ་ལས་ལུས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་ཐོག་མར་དགའ་བའི་སྐད་ཅིག་ 3-371 གི་དུས་སུ་ཞུ་བས་དེ་ཉིད་ཐོག་མར་འོག་ཏུ་སོང་བའི་ཕྱིར། གསང་བ་ནས་ནོར་བུའི་བར་ཁྱབ་ ཅིང་། ངག་གི་ཐིག་ལེ་ལྟེ་བ་ནས་གསང་བའི་གོང་དུ་གནས་པ་དང་། སེམས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་སྙིང་ ག་ནས་ལྟེ་བའི་གོང་དུ་གནས་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་མགྲིན་པ་ནས་སྙིང་གའི་བར་དུ་ གནས་པར་བཤད་ཅིང་། སྐབས་དེར་མགྲིན་པ་ཡན་ཆད་དུ་དང་པོར་ཞུ་བ་དེ་ད་ལྟ་མགྲིན་པ་ མན་ཆད་དུ་གནས་འཕོས་པ་ཡིན་པས། དཔྲལ་བ་དང་གཙུག་ཏོར་གྱི་རྣམ་གཞག་སྐབས་ འདིར་མ་མཛད་དོ། །དེའི་རྗེས་སུ་སླར་ཡང་གྱེན་དུ་ལྡོག་སྟེ་སྤྲོ་བ་ནི། ཁམས་གསུམ་གྱིས་ བརྡས་བསྟན་པ་མེ་ལོང་གི་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོ་ཅན་ལུས་ངག་ ཡིད་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་སྤྲོ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བྱུང་ནས། རང་གི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་དྲི་མ་དག་ པར་བྱེད་ཅིང་། འདི་གོམས་ན་ཕྱི་ནས་གཏུམ་མོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེའི་སྣང་བར་གྱུར་པའི་སྲིད་པ་ གསུམ་པོས་ཐ་མལ་གྱི་སྲིད་གསུམ་མ་ལུས་པ་འགུགས་པ་སྟེ། མངོན་ཤེས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ རྟོགས་པར་ནུས་པ་དེ་ནི་ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །ཐིག་ཕྲ་འདི་གཉིས་ཀྱང་གཙོ་བོར་རྗེས་དྲན་ དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡན་ལག་ཉིད་ཡིན་ནོ།

此從頂髻及梵頂融至喉為喜等，從臍至密處為俱生，雖說密處至寶珠亦堅固，然智寶謂生起次第時能令密輪融樂堅固而不能至寶珠，說十五分不說十六分理由亦是此等，皆未解要義。圓滿次第時說從頂髻至寶珠此處此處能止者，謂彼處彼處成就融樂不變明點，為生無量功德因義，不待作系那達（藏文：ནཱ་ད，天城體：नाद，羅馬音：nāda，意為：那達）合，縱由風力剎那生四喜能于寶珠持返粗明點不甚難故。 菩提心至寶珠時，于般若法生名自身脈輪臍等以四明點融樂充滿是明點瑜伽。云何充滿者，四明點遍滿全身中，身明點初于喜剎那時融故彼初下行故，遍密處至寶珠間，語明點住臍至密處上，心明點住心至臍上，智慧明點住喉至心間，彼時喉以上初融今住喉以下遷處故，此處未立額及頂髻建立。其後復向上返放者，以三界表示如映象壇城輪具身語意金剛放無量，凈自身語意三垢，若習此後由成智慧火相三有攝一切凡三有，以神通理能證彼是細瑜伽。此二細明亦主要是隨念三摩地支分。

།ཡང་ཡེ་ཤེས་ལེའུ་ལས། ཡེ་ཤེས་དགུག་པར་ བྱེད་པ་འདི་ནི་སླར་ཡང་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་ཏེ་དེ་ནི་གཞུག་པ་རྨུགས་བྱེད་ཀྱིས། །དེ་ནི་བཅིང་བ་ རེངས་བྱེད་ཀྱིས་ཏེ་ངེས་པར་མཆོག་བདེའི་དབང་གིས་ཁེངས་བྱེད་ཀྱིས་ནི་མཉེས་པ་ཡང་། ཡེ་ཤེས་འཁོར་ལོ་དག་ལ་འཁོར་ལོ་རོ་ནི་མཉམ་པར་བྱེད་པ་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ཀྱི་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ བཞིན་ཁྲོ་བོའི་ལྷ་མོ་རྣམས་ནི་རབ་གསལ་ངེས་པར་རྣལ་འབྱོར་མ་ཡི་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུ་ལའོ། །ཞེས་ གསུངས་ཏེ། ཚིག་འདིའི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པའི་དོན་ནི་སྔར་བཤད་པའི་དགུག་གཞུག་གི་སྐབས་ ཀྱི་ཁྲོ་བོ་ཐོག་མཐའ་རྡོར་ཤུགས་དང་ཤིན་སྟོབས་བརྗེས་པ་ཙམ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དུས་ཀྱི་ འཁོར་ལོ་ཕྱག་ཉེར་བཞི་པ་དགུག་པ་ལ་རྡོར་ཤུགས་ངེས་པར་དགོས་པས་གོང་བཞིན་དང་། གཞན་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་ཀྱིས་བཀུག་པས་ཆོག་པ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་རྒྱུད་ཀྱི་དཀྱིལ་ 3-372 འཁོར་ལ་དེ་ལྟ་བུ་དང་། རྣལ་འབྱོར་མ་རྒྱུད་ལ་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་མ་སོགས་ཁྲོ་མོ་ལྔས་དེ་ལྟར་ བྱེད་ཅེས་པ་ཡིན་ཀྱང་། འགྲེལ་པས་སྦས་དོན་དུ་བཀྲལ་བའི་དོན་གྱི་སྙིང་པོ་ནི། ཁྲོ་བོ་ལྔ་པོ་ དེ་ནི་རིམ་པས་དྷུ་ཏཱིའི་སྲོག་རླུང་དང་། རོ་མའི་རླུང་ཉི་མ་དང་། དུང་ཅན་མའི་ཐུར་སེལ་དང་། རྐྱང་མའི་རླུང་ཟླ་བ་དང་། དབུ་མ་ནས་འབབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་རྣམས་ཡིན་ལ། དེ་རྣམས་ གཏུམ་མོའི་མེ་དང་ཚོགས་པ་གཅིག་པས་ཡེ་ཤེས་སེམས་དཔའ་སྤྱི་བོའི་ཐིག་ལེ་ཞུ་བར་བྱེད་ པ་ནི་འགུགས་པ་དང་། རྩ་འཁོར་རྣམས་སུ་གཞུག་པ་དང་། ནོར་བུ་ནས་ཕྱིར་མི་འཕོ་བར་ བཅིང་བ་དང་། ཕུང་ཁམས་ཐམས་ཅད་བདེ་བའི་སྐད་ཅིག་བསིལ་པོས་མཉེས་པར་བྱེད་པ་ དང་། ཞུ་བདེ་དེ་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བས་རོ་མཉམ་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ དངོས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་དེ་ཡིན་ལ། དེ་ནས་ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་དངོས་ནི་ཞུ་བ་ གླུས་བསྐུལ་གྱི་ངེས་དོན་ཏེ། གླུས་བསྐུལ་བ་གཉིས་ཡོད་པའི་གཅིག་ནི་ལོ་བཅུ་དྲུག་པའི་ མཐར་བདེ་བ་རྫོགས་པའི་སླད་དུ་བསྐུལ་བ་ཞེས་པ་དེ་ཡིན་ཅིང་། དེ་ཡང་བསྐྱེད་རིམ་པས་ནི་ སྐབས་གཅིག་ཏུ་ན། ལྷ་མོ་བཞིས་བསྐུལ་བའི་མོས་པ་བྱས་པས་ཐིག་ལེ་གྱེན་དུ་གཤེགས་ པར་སྒོམ་པའང་ཡིན་ལ། རྫོགས་རིམ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྐབས་སུ་ནི། འཁོར་ལོ་ལྔའི་ལྟེ་ བའི་འབྱུང་བཞི་དངས་མའི་ཤུགས་ཀྱིས་ཐིག་ལེ་སྟེང་དུ་ཟློག་པའི་བརྡ་ཙམ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ ལྟར་ན་བསྐྱེད་རིམ་ཡན་ལག་བཞི་པོ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །། དེའི་རྗེས་སུ་མཆོད་བསྟོད་བྱ་སྟེ། ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རིམ་པ་རྫོགས་པའི་དགའ་སྟོན་ དང་ལྷ་མཉེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ།

又智慧品云："此召智慧復極力，彼以入昏令，彼以縛僵令，定以勝樂力滿令悅，于智慧輪輪等味作金剛力作，如是忿怒天女等極明定於瑜伽母續身。"此句字面義即前說召入時忿怒初末金剛力與極力互換而已，此亦時輪二十四臂召必須金剛力如前，餘者以極力召足矣。方便續壇城如是，瑜伽母續以極力母等五忿母如是作。 雖然如此，疏釋隱義心要為：五忿怒依次是中脈（藏文：དྷུ་ཏཱི，天城體：धुती，羅馬音：dhutī，意為：中脈）命風、右脈日風、具大手印下風、左脈月風、中脈流智慧風，彼等與猛火聚一處令智慧薩埵頂明點融是召，入諸脈輪，從寶珠不出外縛，以樂剎那清涼悅一切蘊界，以不變樂令融樂等味，是細瑜伽實合明點瑜伽，爾後實細瑜伽是歌勸融之了義，二歌勸一為十六歲末為圓滿樂故勸，生起次第者一時由四天女勸觀想上行明點亦是，圓滿次第三摩地時亦是以五輪臍四大精華力返明點上之表示而已。如是已說生起次第四支。 其後作供贊，為圓滿天瑜伽次第慶宴及悅天故。

།ཁ་ཅིག་སྐབས་འདིར་དག་དྲན་བྱེད་པ་ཡོད་པ་ནི་མི་ ལེགས་ཏེ། འགྲེལ་ཆེན་ལས། ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམས་ནས་ མཆོད་པ་དང་། མཆོག་སྦྱིན་རྡོ་རྗེ་མཆོག་ཁྱོད་འདུད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟོད་པ་བྱས་ ཏེ། དེ་ནས་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་རྣམས་གཤེགས་སུ་གསོལ། ཞེས་ཕྲ་མོའི་དེ་མ་ཐག་མཆོད་ 3-373 བསྟོད་གསུངས་པའི་བཟླས་པ་མི་བྱེད་ན་ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་དེ་མ་ཐག་པར་འོག་ཏུ་འཆད་ པར་འགྱུར་བའི་མཆོད་ཆོག་དང་གཤེགས་གསོལ་བྱ་ལ། བཟླས་པ་བྱེད་ན་དེའི་སྔོན་དུའང་ མཆོད་བསྟོད་བྱེད་པ་གསང་སྔགས་སྤྱིའི་ལུགས་ཡིན་པས་ངེས་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་དཔལ་ དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བསྐྱེད་རིམ་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། ཟབ་མོ་བསྐྱེད་རིམ་ཐིག་ལེ་དང་ཕྲ་ མོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་དོན་རྣམ་པར་ངེས་པའི་སྡེ་ཚན་ཏེ་བརྒྱད་པའོ།། །། ༄། །དགུ་པ། སྔགས་ཀྱི་བཟླས་པའི་རིམ་པ་བཤད་པའི་སྡེ་ཚན། དེ་ལྟར་བསྐྱེད་རིམ་དངོས་གཞི་བསྟན་ཟིན་ཏེ། ད་ནི་གསུམ་པ་རྗེས་བཟླས་པ་དང་། མཆོད་གཏོར་ལ་སོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ། སྔགས་ཀྱི་བཟླས་པའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། ཐུན་ མཚམས་རྗེས་སྤྱོད་རིམ་པ་རྣམས་སོ། །དང་པོ་ནི། ཇི་སྐད་དུ་རྩ་བའི་རྒྱུད་ལས། ཨ་ཀུ་ཧ་ྈྐ་ མགྲིན་བྱུང་གང་། །དབྱངས་དང་གསལ་བྱེད་མཚན་ཉིད་རྣམས། །སྟོང་པ་རླུང་སོགས་ཁམས་ རྣམས་ཀྱིས། །གྲོགས་པོ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་གནས། །ཨི་ཙུ་ཡ་ཤ་རྐན་ལས་བྱུང་། དབྱངས་ དང་གསལ་བྱེད་མཚན་ཉིད་རྣམས། །རླུང་གི་ཁམས་ལས་ཡང་དག་བྱུང་། །ཆུ་ལས་སྐྱེས་པ་ རྣམས་ཀྱི་དགྲ། །ར་ཊུ་ར་ཥ་སྤྱི་བོ་སྐྱེས། །དབྱངས་དང་གསལ་བྱེད་མཚན་ཉིད་རྣམས། །མེའི་ ཁམས་ལས་ཡང་དག་བྱུང་། །ས་ལས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགྲ། །ཨུ་པུ་ལྭ་ྉྤ་མཆུ་སྐྱེས་གང་། ། དབྱངས་དང་གསལ་བྱེད་མཚན་ཉིད་རྣམས། །ཆུ་ཡི་ཁམས་ལས་ཡང་དག་བྱུང་། །མེ་ལས་ སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགྲ། །ལ་ཏུ་ལ་ས་སོ་སྐྱེས་གང་། །དབྱངས་དང་གསལ་བྱེད་མཚན་ཉིད་ རྣམས། །ས་ཡི་ཁམས་ལས་ཡང་དག་བྱུང་། །རླུང་ལས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགྲ། །རྟག་ཏུ་རླུང་ གི་གྲོགས་པོ་མེ། །ཐ་མལ་པ་ཆུ་ནུས་མེད་ཕྱིར། །མེ་ཡི་གྲོགས་པོ་རླུང་ཡིན་ཏེ། །ཐ་མལ་པ་ ས་ནུས་མེད་ཕྱིར། །ཆུ་ཡི་གྲོགས་པོ་ས་ཡིན་ཏེ། །ཐ་མལ་པ་མེ་ནུས་མེད་ཕྱིར། །ས་ཡི་གྲོགས་ པོ་ཆུ་ཡིན་ཏེ། །ཐ་མལ་པ་ནི་རླུང་ཉིད་དོ།

有謂此處作凈念者不善，大疏云："修明點瑜伽及細瑜伽已作供養，以'勝施金剛勝敬禮'等作贊，爾後請壇城諸天去。"如是細瑜伽后即說供贊，若不誦則于細瑜伽后當作下說供儀及送請，若誦則于其前亦作供贊是密咒共軌故當定。此為吉祥時輪生起次第廣釋中，深生起次第明點及細瑜伽義決定分第八。 第九、咒誦次第說分 如是已說生起次第正行，今第三后誦及供食等瑜伽中，咒誦瑜伽及座間後行次第。初者，如根本續云："阿庫訶卡（藏文：ཨ་ཀུ་ཧ་ྈྐ，天城體：अ कु ह ङ्क，羅馬音：a ku ha ṅka，意為：阿庫訶卡）喉生何，元音輔音相，空風等諸界，以友性常住。伊楚雅舍（藏文：ཨི་ཙུ་ཡ་ཤ，天城體：इ चु य श，羅馬音：i cu ya śa，意為：伊楚雅舍）腭所生，元音輔音相，從風界正生，水生者之敵。惹吒惹沙（藏文：ར་ཊུ་ར་ཥ，天城體：र टु र ष，羅馬音：ra ṭu ra ṣa，意為：惹吒惹沙）頂所生，元音輔音相，從火界正生，土生者之敵。烏普瓦納（藏文：ཨུ་པུ་ལྭ་ྉྤ，天城體：उ पु ल्व ञ्प，羅馬音：u pu lva ñpa，意為：烏普瓦納）唇生何，元音輔音相，從水界正生，火生者之敵。拉圖拉薩（藏文：ལ་ཏུ་ལ་ས，天城體：ल तु ल स，羅馬音：la tu la sa，意為：拉圖拉薩）齒生何，元音輔音相，從地界正生，風生者之敵。常時風友火，凡水無力故，火友為風者，凡土無力故，水友為地者，凡火無力故，地友為水者，凡者即風也。"

།ༀ་གྱི་ཡི་གེ་སྤངས་ནས་ཀྱང་། །སྔགས་ཀྱི་དང་ པོའི་ཡི་གེའི་རིགས། །དེ་ཉིད་སྔགས་རྣམས་དག་གི་ཐུགས། གཟུགས་ནི་རྫོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ 3-374 ནོ། །གང་ཚེ་སྔགས་ཀྱི་དང་པོ་ཡི། །ཡི་གེ་གསལ་བྱེད་གཞན་བརྩེགས་ན། །དེ་ཚེ་ཐོག་མར་ བརྗོད་པའི་སླད། །དེ་དག་ལས་ནི་དང་པོ་བཟུང་། དབྱངས་དང་གསལ་བྱེད་དབྱེ་བ་ཡིས། ། དེ་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར། །སྲོག་གི་དགྲ་དང་གྲོགས་པོ་དང་། །ལུས་ཀྱི་ཡང་ནི་བརྗོད་ པར་བྱ། །སྲོག་གི་དགྲ་དང་གྲོགས་པོའམ། །ཐ་མལ་པ་ནི་དབྱངས་སུ་བརྗོད། །ལུས་ཀྱི་དགྲ་ གྲོགས་ཐ་མལ་པ། །གསལ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དབྱངས་ཀྱི་དགྲ་ཡིས་སྒྲུབ་པ་ པོའི། །སྲོག་འཕྲོག་པར་ནི་ཐེ་ཚོམ་མེད། གསལ་བྱེད་མཚན་ཉིད་དགྲ་ཡིས་ནི། །ལུས་ལ་ ནད་ལ་སོགས་པ་བྱེད། །སྡེ་བ་གཅིག་ལའང་ཀ་ལ་སོགས། །གསལ་བྱེད་ཆོས་ཅན་ལྔ་རྣམས་ གང་། །དེ་རྣམས་ས་ལ་སོགས་པའི་རིགས། སྔགས་སྒྲུབ་པ་ལ་ཤེས་པར་བྱ། །ང་ཉ་ཎ་མ་ནན་ འདི་རྣམས། །རླུང་སོགས་ལས་སྐྱེས་རྣམས་ཀྱི་གྲོགས། །གྷ་ཛྷ་ཌྷ་བྷ་དྷདྷ་འདི་རྣམས། །ཆུ་ལས་ སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགྲ། །ག་ཛ་ཌ་བ་དད་འདི་རྣམས། །ས་ལས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགྲ། །ཁ་ཚ་ ཋ་ཕ་ཐཐ་འདི་རྣམས། །མེ་ལས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགྲ། །ཀ་ཙ་ཊ་པ་ཏཏ྄་འདི་རྣམས། །རླུང་ ལས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགྲ །སྔགས་ཀྱི་དང་པོར་གནས་ཡི་གེ། །རང་གི་སྡེ་པའམ་གཞན་ ལ་ཡང་། །སྒྲུབ་པ་པོ་ཡི་ཡི་གེ་གཉིས། སྐྱེ་བ་ལས་སྐྱེས་མིང་སྐྱེས་འགྱུར། །ཞེས་ཁམས་ཀྱི་ དགྲ་གྲོགས་རྩི་ཚུལ་དང་། གཞན་ཡི་གེའི་ལས་དྲུག་གི་བཟླས་པ་བྱེད་ཚུལ་ཡང་། སྔགས་ ཀྱི་དང་པོར་གསལ་བྱེད་དམ། །དབྱངས་རྣམས་སྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་སླད། །བསྙེན་དང་བཟླས་ པ་བྱེད་རྣམས་ལ། །འདི་ཡི་ལས་ནི་རྣམ་དྲུག་གསུངས། །དང་པོར་བསྣུན་པར་བྱ་བ་སྟེ། །དེ་ ནས་དབབ་དང་སྲེག་པ་དང་། དེ་ནས་སྔགས་པས་བསླང་བ་དང་། །དེ་ནས་རྒྱས་དང་མཉེས་

"除唵（藏文：ༀ，天城體：ॐ，羅馬音：oṃ，意為：唵）字已，咒初字類，彼即咒等心，色為圓滿因。何時咒初字，輔音他疊時，彼時為初說，從彼取初者。以元輔音分，彼成二種相，命敵及友伴，身亦當宣說。命敵及友伴，凡夫說為元，身敵友凡夫，輔音等自性。以元音敵者，奪修者命無疑，以輔音相敵，于身作病等。一類中亦迦等，輔音有法五，彼等地等類，修咒當了知。 娘(ང)、聶(ཉ)、納(ཎ)、瑪(མ)、納(ན)等，風等所生友，伽(གྷ)、惹(ཛྷ)、荼(ཌྷ)、婆(བྷ)、馱(དྷ)等，水生者之敵，嘎(ག)、雜(ཛ)、搭(ཌ)、巴(བ)、達(ད)等，地生者之敵，卡(ཁ)、擦(ཚ)、他(ཋ)、帕(ཕ)、他(ཐ)等，火生者之敵，喀(ཀ)、擦(ཙ)、吒(ཊ)、巴(པ)、塔(ཏ)等，風生者之敵。咒初住字，自類或他，修者二字，生生名生。" 如是計算界敵友及他字六業誦法亦："咒初輔音或，元音為修故，于修近誦者，說此業六種。初為擊打作，次降及焚燒，次由咒師起，次增及悅意。"

།རྣམ་པར་བཅད་བཅས་སྟོང་པ་ཡིས། །སྔགས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོ་བསྣན་པ་ནི། །མཚོན་བྱའི་ རྒྱལ་པོས་བསྣུན་པ་སྟེ། །བརྒྱལ་བའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཐུགས་ཀྱི་བཟླས་པ་ འབུམ་གྱིས་ནི། །རྒྱལ་བར་གྱུར་པའི་སྔགས་ཀྱི་ལྷ། །ང་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ནི། །སྒྲུབ་ 3-375 པ་པོ་ཡི་དབང་དུ་འགྱུར། །དེ་བཞིན་རླུང་གིས་མནན་ན་དེ། །རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་ཕེབས་པར་ འགྱུར། །མེ་ཡིས་མནན་ན་སྲེག་པར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་ཆུ་ཡིས་བསླང་བར་འགྱུར། །ས་ནི་ སྤྱི་བོར་གནས་པ་དག །བཟླས་ན་ལྷ་ནི་རྒྱས་པར་འགྱུར། །སྤྱི་བོར་ཐིག་ལེའི་ཆས་མནན་ན། ། མཉེས་པས་མཆོག་ནི་སྟེར་བར་འགྱུར། །དེ་ལྟར་དྲུག་འབུམ་བཟླས་པ་ནི། །དང་པོའི་སངས་ རྒྱས་རྒྱུད་ཆེན་ལས། །འདོད་པ་གྲུབ་སླད་བདེ་གཤེགས་ཀྱིས། །སྔོན་དུ་བསྙེན་པ་རྣམས་ སུ་གསུངས། ཕཊ་ཡིག་དེ་བཞིན་ཧཱུཾ་བཽ་ཥཊ། །ན་མཿསྭཱ་ཧཱ་པ་ཥཊ་རྣམས། །ལས་དྲུག་ལ་ནི་ གྲངས་བཞིན་དུ། །སྔགས་མཐར་བརྟུལ་ཞུགས་ཅན་གྱིས་བྱ། །དང་པོར་རྣམ་སྣང་མཛད་ བྱིན་ནས། །སླར་ཡང་བཟླས་པ་ཡང་དག་བརྩམས། །དེ་ནས་བྱེ་བ་བཟླས་བྱས་ནས། །སྦྱིན་ སྲེག་བཅུ་ཡི་ཆ་ཤས་ཀུན། །རྒྱུད་ལས་གསུངས་པའི་ཆོ་གས་བྱ། །དེ་ནས་ལྷ་ནི་འགྲུབ་འགྱུར་ ཏེ། །སྔགས་པ་རྣམས་ལ་གྲུབ་པ་དེས། །མཆོག་དང་གང་ཞིག་དོན་གཉེར་སྟེར། །རིགས་ གཞན་དང་ནི་བྱ་བ་གཞན། །དུས་དང་དེ་བཞིན་སྔགས་ཀྱི་རིགས། །གནས་དང་ཕྱོགས་དང་ གདན་གཞན་གྱི། །ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་འབྲས་བུ་མེད། །གླེགས་བམ་དག་ལས་བཀླགས་ པའི་སྔགས། མན་ངག་རྣམ་པར་སྤངས་རྣམས་ཀྱིས། །སྒྲུབ་པ་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་མི། །གང་དེ་ ས་ལ་ཉོན་མོངས་འགྱུར། །གལ་ཏེ་གླེགས་བམ་ལས་རྙེད་ན། །མན་ངག་ཅེས་བྱ་དེ་ནི་ཅི། །ཇི་ ལྟར་བྲིས་པ་བཀླགས་པ་ནི། །དྲང་བའི་དོན་གྱིས་རབ་བསྟན་ནོ། །སྔགས་ཀྱི་དམ་པའི་དངོས་ སྤངས་རྣམས། །གླེགས་བམ་བཀླགས་པའི་སྔགས་རྣམས་ཀྱིས། །ལྷ་ལ་སོགས་རྣམས་སྒྲུབ་པ་ པོ། །ནམ་མཁའ་དག་ནི་ཟ་བར་འདོད། །རང་སེམས་བརྟན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས། སྔགས་ ཀྱི་བཟླས་པས་སྒྲུབ་པ་པོ། །གཞན་དོན་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །འདོད་པའི་འཇིག་རྟེན་ དངོས་གྲུབ་འགྱུར། །སྔགས་བཟླས་དེ་བཞིན་སྦྱིན་སྲེག་དང་། །མཆོད་རྟེན་མཆོད་པའི་ཆོག་ རིམ་གྱིས། །ཚིག་འདི་ཇི་ལྟར་གྱུར་པ་བཞིན། །བརྩེ་བས་དམན་ན་འགྲུབ་མི་འགྱུར། །དེ་ 3-376 ཕྱིར་འབད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །སྟོན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། །ལྷ་རྣམས་སྒྲུབ་པའི་ སླད་དུ་ནི། །དེ་ཉིད་མཁས་པས་བཟུང་བར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། བསྡུས་པའི་རྒྱུད་ལས། མིང་གི་དང་པོ་ཐུགས་ཀྱི་རྡོ་རྗེར་འགྱུར་ཏེ་མི་ཡི་བདག་པོ་ལྷ་དང་ལྷ་མོ་རྣམས་ཀྱིའོ།

"以具遮止空，咒前加擊者，所錶王擊打，得昏迷狀態。以心誦十萬，成勝咒天尊，遍舍我慢者，成修者自在。如是風壓彼，于瑜伽師至，火壓成焚燒，如是水令起。地于頂住者，誦則天增長，以頂明點分壓，悅意施勝者。如是誦六十萬，從初佛大續，為成所欲故，善逝說前近。 發（藏文：ཕཊ，天城體：फट्，羅馬音：phaṭ，意為：發）字如是吽（藏文：ཧཱུཾ，天城體：हूँ，羅馬音：hūṃ，意為：吽）、鄔沙（藏文：བཽ་ཥཊ，天城體：वौषट्，羅馬音：vauṣaṭ，意為：鄔沙）、南麻（藏文：ན་མཿ，天城體：नमः，羅馬音：namaḥ，意為：南麻）、娑婆訶（藏文：སྭཱ་ཧཱ，天城體：स्वाहा，羅馬音：svāhā，意為：娑婆訶）、巴沙（藏文：པ་ཥཊ，天城體：पषट्，羅馬音：paṣaṭ，意為：巴沙）等，於六業依次，咒末行者作。初毗盧遮那賜，復正始誦持，爾後誦千萬，火供十分全，依續說儀作，爾後天成就，以彼成就者，施勝及所求。他類及他事，時及如是咒類，處及方他座，一切業無果。從經典讀咒，舍諸口訣者，極作修行人，彼于地煩惱。若從經典得，所謂口訣何，如是讀所寫，以了義善示。舍咒勝實者，以讀經咒等，修天等諸者，欲食虛空也。以自心堅勤，以咒誦修者，為他所求者，成欲世成就。咒誦如是火供，及塔供儀軌，如是此言說，悲劣不成就。是故一切勤，為修佛菩薩，及諸天故者，智者當持彼。"如是說。 攝續云："名初成心金剛，人主天天女等。"

།གསུང་ གི་རྡོ་རྗེ་མིང་གི་ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་པ་དེ་ལྷག་པ་དག་ཀྱང་སྐུ་ཡི་རྡོ་རྗེ་སྟེ། དེ་ལས་ཡན་ལག་ སོ་སོའི་སྔགས་ནི་རྣམ་པ་མང་པོར་འགྱུར་ཏེ་བཀླགས་པས་འགྲུབ་པ་རྒྱ་ལམ་ན། །བསྒོམ་ བྱ་མཆོད་བྱ་བཟླས་བྱ་རང་གི་རྒྱལ་བའི་རིགས་ཀྱི་དབང་གིས་ཐུགས་གསུང་སྐུ་ཡི་དབྱེ་བས་ སོ། །སོ་སོར་སྔགས་ཀྱི་རིགས་ནི་ངེས་པར་བྱེ་བ་བཟླས་པར་རབ་ཏུ་འགྱུར་ཏེ་རབ་ཏུ་གྲགས་ པའོ། །སྦྱིན་སྲེག་དེ་ལས་ཆུ་ཡི་ཆ་ཤས་རང་བཞིན་ཡོན་ཏན་དབང་གིས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ པ་ཇི་སྲིད་ཉིད། །ཕྱི་ནས་ཞི་བ་ལ་སོགས་རྣམས་ལ་འབྲས་བུ་སྟེར་བར་རབ་འགྱུར་རྣམ་པ་ གཞན་དུ་འགྲུབ་མི་འགྱུར། །བསམ་གཏན་དང་བཅས་བཟླས་དང་སྦྱིན་སྲེག་བརྟུལ་ཞུགས་ ངེས་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་སྔགས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །ཞེས་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་བཟླས་ པའི་དབྱེ་བ་དང་། སྦྱིན་སྲེག་དང་བཟླས་པའི་གྲངས་སོགས་གསུངས་ཤིང་དབང་ལེ་ལས། ཤེལ་དང་མུ་ཏིག་དང་ནི་མི་དང་བོང་བུའི་སོའམ་རུས་པ་དག་དང་བོ་ཏེ་ཙེ་དང་ནི། །པདྨ་ཞེས་ བྱ་དབང་མིག་ལུང་ཏང་བདེ་གཤེགས་རིགས་ཀྱི་དབང་གིས་སྔགས་བཟླས་པ་ལ་འཕྲེང་བར་ འགྱུར། །ཞེས་བགྲང་འཕྲེང་གི་དབྱེ་བ་མདོ་ཙམ་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རྩ་བའི་རྒྱུད་དང་ བསྡུས་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་གཞུང་ཚིག་དེ་རྣམས་ཉིད་རྩ་བར་བཞག་པས། བཟླས་པའི་ཡུལ་རྣམས་ རྟོགས་པར་བླ་ལ། སྒྲུབ་པ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་ཡི་གེའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་རྡོ་རྗེ་སྙིང་ འགྲེལ་ལས་གསུངས་ཏེ། རང་གི་ཡི་གེ་ལ་ཡང་གཉིས། མིང་གི་ཡི་གེའི་དང་པོ་དང་། །གང་ ལས་སྐྱེས་པའི་ཡི་གེའོ། །འདི་ནི་ཟླ་བ་སོ་སོའི་ཚེས། དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ལ་རིམ་པ་བཞིན། ། རང་བཞིན་ཡོན་ཏན་ཡ་ཎ་རྣམས། །ཐུང་ངུ་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པས་འཆར། །ནག་ཕྱོགས་ལ་ནི་ 3-377 འདི་དག་ཉིད། །རིང་པོ་སྡུད་པའི་རིམ་པས་སོ། བཅོ་ལྔའི་མཐར་ནི་ཐིག་ལེ་དང་། །རྣམ་པར་ བཅད་པ་གནམ་སྟོང་མཐར། །འཆར་ཕྱིར་གང་ལས་སྐྱེས་པ་བརྟག །ཡུད་ཙམ་སུམ་ཅུ་ཚེས་རེ་ ལ། །འཆར་བའི་དབྱངས་ཀྱང་འདི་དག་ཉིད། དེ་བཞིན་ཚེས་གྲངས་སོ་སོ་ལ། །འཆར་བའི་ དུས་སྦྱོར་བཅུ་གཉིས་སོ། །རེ་རེ་ལ་ཡང་དབྱུག་གུ་ལྔ། །དབྱུག་གུ་རེ་རེའི་གསལ་བྱེད་ནི། །ཀ་ སྡེ་ཆུ་སྲིན་བུམ་པ་ལ། །རིང་པོ་སྡུད་པའི་རིམ་པ་དང་། །ཐུང་ངུ་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པས་འཆར། ། དེ་བཞིན་ཙ་སྡེ་ཉ་དང་ལུག །ཊ་སྡེ་ཁྱུ་མཆོག་འཁྲིག་པ་སྟེ། །པ་སྡེ་སྦལ་བ་སེངྒེ་ལ། །ཏ་སྡེ་བུ་ མོ་སྲང་ལ་འཆར། །ས་སྡེ་སྡིག་པ་གཞུ་ལའོ།

語金剛名一切字彼余亦身金剛，由彼支分各咒成多種，讀誦成就廣大。所修所供所誦由自勝類力以心語身份別。各別咒類定當誦千萬極成名。由彼火供水分自性功德力成就乃至。後於寂等施果極成，異相不成就。具禪定誦及火供具律儀者當修咒生處。 如是說身語心誦分別及火供誦數等，自在品云："水晶及珍珠人驢牙或骨及菩提子，蓮花名威眼檀木善逝類力于咒誦成數珠。"如是略示數珠分別。 如是以根本續及攝續文句為根本，易解誦處，修者自生字差別于金剛心釋說："自字亦二，名字初及，所生字也。此于月各日，白分依次第，自性功德雅拿（藏文：ཡ་ཎ，天城體：य ण，羅馬音：ya ṇa，意為：雅拿）等，短增次第生。黑分於此等，長減次第也。十五末明點，遮止月盡末，生故觀所生。剎那三十日，生元亦此等，如是各日數，生時輪十二。一一有杖五，一杖輔音者，迦類摩羯瓶，長減次第及，短增次第生。如是咱類魚羊，吒類牛雙，巴類蛙獅，塔類處女秤生，薩類蝎射。"

།ཞེས་གསུངས་ཤིང་། ལས་སོ་སོའི་འཕྲེང་བའི་ གྲངས་ཀྱི་ཚད་ཀྱང་། དེ་ཉིད་ལས། དཀའ་ཐུབ་ཅན་གྱི་བགྲང་འཕྲེང་ནི། །འདི་ལྟར་རྣམ་པ་ བརྒྱད་དུ་བཤད། །ཤེལ་གྱི་བཅོ་བརྒྱད་རྣམས་ཀྱིས་ཅིག །བརྟུལ་ཞུགས་ཅན་གྱི་ཞི་བར་བྱེད། ། མུ་ཏིག་སུམ་ཅུ་དྲུག་དབྱངས་སུ། །བརྗོད་པས་མི་རྣམས་རྒྱས་པའོ། །ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་རྒྱུ་སྐར་ གྱིས། །མི་སོས་བསོད་ལ་བཤད་པའོ། །དེ་ཡི་ཉིས་འགྱུར་བོང་བུའི་སོས། །སྡང་བར་བྱེད་ དང་སྐྲོད་པའང་འགྱུར། །གསལ་བྱེད་སུམ་ཅུ་དྲུག་དག་པས། །དབང་དུ་བྱས་སོགས་བོ་ཏེ་ ཙེས། །དབྱངས་དང་གསལ་བྱེད་ཡོངས་བསྲེས་པ། །བཞི་ལྷག་པ་ཡི་ལྔ་བཅུ་ཡིས། །པདྨ་ཞེས་ པའམ་ཡང་ན་ནི། །ཙནྡན་ས་བོན་གྱིས་དགུག་ལའོ། །རྒྱུ་སྐར་ཕྱེད་ཀྱི་རྐང་པ་ཡིས། །རྨོངས་ པར་བྱེད་ལ་ལུང་ཏང་བཤད། །དབྱངས་དང་གསལ་བྱེད་རྐང་པས་དག །རེངས་ལ་རུ་དྲཱ་ཀྵ་རུ་ བཤད། དེ་ལྟར་དག་པའི་ས་ལས་ནི། །དག་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་བཤད། །ཅེས་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ དག་ཕལ་ཆེར་ཚིག་དོན་གོ་བླ་ཞིང་། འབྲུ་ཞིབ་མོར་བཤད་ན་ཧ་ཅང་ཡི་གེ་མང་བར་འགྱུར་རོ། ། དེ་དག་གི་སྙིང་པོའི་དོན་དྲིལ་བ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བཟླས་བྱ་སྔགས་ཀྱི་རང་བཞིན། བཟླས་པའི་གྲངས་ཀྱི་དབྱེ་བ། ཇི་ལྟར་བཟླ་བའི་མན་ངག ཕན་གནོད་ཀྱི་ཡན་ལག་རྩི་ 3-378 བ། ལས་དང་མཐུན་པ་བགྲང་འཕྲེང་གི་དབྱེ་བ་སྟེ་ལྔ་ལས། དང་པོ་ནི་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་འདི་ ལས། དངོས་སུ་གསུངས་པའི་སྔགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡང་ཤིན་ཏུ་མང་བ་དང་། དངོས་སུ་མ་ གསུངས་ཀྱང་བརྟན་གཡོ་ཐམས་ཅད་ལ་མིང་གི་ཡི་གེ་དང་པོ་ས་བོན་དུ་འགྱུར་ཞིང་། མིང་ ཉིད་ལ་སྔགས་ཀྱི་ཡི་གེ་སྤེལ་བས་ཀྱང་སྔགས་སུ་འགྱུར་ཚུལ་སོགས་འདྲེས་བརྩིས་པའི་ སྔགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཀྱང་མང་དུ་བྱུང་ལ། རྒྱས་འགྲེལ་ལས་བཤད་པའི་ལུང་ཚིག་མང་པོ་ ཡོད་ཀྱང་། སྙིང་པོ་ནི། ལྷའི་མཚན་གྱི་ཐོག་མའི་ཡི་གེའམ་ཡང་ན་ས་བོན་ཧཱུཾ་ཡིག་ཁོ་ན་ཐུགས་ རྡོ་རྗེ་དང་། ཀཱ་ལ་ཙཀྲ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་མཚན་ཙམ་སྨོས་པ་གསུང་རྡོ་རྗེ་དང་། དེ་ལ་ༀ་དང་སྭཱཧཱ་ ཐོག་མཐར་སྦྱར་བ་སྐུ་རྡོ་རྗེའི་སྔགས་སུ་མཛད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། ཐུགས་ཀྱི་དབྱེ་བས་བསྒོམ་ པར་བྱའོ། །གསུང་གི་དབྱེ་བས་མཆོད་པར་བྱའོ།

如是說，各業數珠數量亦，彼中雲："苦行數珠者，如是說八種，水晶十八者，行者作息止，珍珠三十六，誦為人增長，二十七宿者，說於人壽贊，彼二倍驢牙，成嗔及驅遣，凈三十六輔，以菩提子作，自在等元輔，遍和五十四，蓮花名或以，栴檀種子召，以半宿足者，說愚癡檀木，以元輔足者，說僵魯達克沙（藏文：རུ་དྲཱ་ཀྵ，天城體：रुद्राक्ष，羅馬音：rudrākṣa，意為：魯達克沙）。如是從凈地，說八種清凈。"如是出。 彼等多分詞義易解，若細說支分則文字過多。彼等心要義攝此：所誦咒性，誦數分別，如何誦要訣，計算利害支，隨業數珠分別五者。初者此續王中，直說咒數亦極多，雖未直說然動靜一切名字初為種子，以于名增咒字亦成咒法等，合算咒建立亦多出，廣釋說諸經文雖多，心要為：天名初字或唯種子吽（藏文：ཧཱུཾ，天城體：हूँ，羅馬音：hūṃ，意為：吽）字是心金剛，如說時輪（藏文：ཀཱ་ལ་ཙཀྲ，天城體：कालचक्र，羅馬音：kālacakra，意為：時輪）等僅說名是語金剛，彼加唵（藏文：ༀ，天城體：ॐ，羅馬音：oṃ，意為：唵）及娑婆訶（藏文：སྭཱཧཱ，天城體：स्वाहा，羅馬音：svāhā，意為：娑婆訶）首尾作身金剛咒。如雲："以心分別當修，以語分別當供。"

།སྐུའི་དབྱེ་བས་བཟླས་པ་བྱའོ་ཞེས་དཔལ་ དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལ་ཧཱུཾ་ངམ་ཀཱཾ་ཡིག་ལྟ་བུ་ལྷ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུར་སྒོམ་པ་དང་། ཐུགས་ཀར་ འགོད་རྒྱུའི་ས་བོན་ཡིད་ཀྱིས་སྒོམ་པའི་དོན་དུ་དགོས་ལ། དེ་ཡང་དཔེར་ན་འབྲས་ཀྱི་ས་བོན་ བཏབ་པ་ལས། མྱུ་གུ་དང་རྐང་བུ་དང་ཤུན་པ་དང་སྙེ་མའི་བར་དུ་འབྱུང་ཞིང་། སྔོན་ས་བོན་ བཏབ་པ་ཅི་འདྲ་བའི་འབྲུ་ཡང་དགོས་པ་བཞིན་དུ་ས་བོན་ལས་ལྷ་ཞལ་ཕྱག་གི་རྣམ་པ་ཅན་ གྲུབ་པར་མ་ཟད་ས་བོན་ཉིད་དང་འདྲ་བ་ཞིག་ཀྱང་འབྲས་བུར་གྲུབ་དགོས་ཏེ། སེམས་དཔའ་ སུམ་རྩེག་གམ་ས་བོན་གདན་བཅས་སམ། ཡིག་འབྲུ་མང་པོ་འགོད་དགོས་པའི་བར་དུ་ཡང་ འདིའི་རིགས་ཡིན་ནོ། །མཚན་གྱི་ཐོག་མར་ན་མཿའམ་སྭཱཧཱ་སྦྱར་བ་ན་མཿའི་མཆོད་སྔགས་ ལྟ་བུ་སྲེག་བླུགས་དང་མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་སུ་དགོས་པའི་སྔགས་ཡིན་པ་དང་། དེར་མ་ཟད་ཀཱ་ལ་ཙཀྲ་ཞེས་པ་གཅིག་པུས་ཀྱང་མཆོད་པའི་སྔགས་ཡིན་ནོ། །ཡང་བཟླས་པ་ བྱེད་ན་ཧཱུཾ་ཧཱུཾ་ཞེས་ས་བོན་གཅིག་པུ་བཟླ་བ་དང་། ཀཱ་ལ་ཙཀྲ་ཀཱ་ལ་ཙཀྲ་ཞེས་མཚན་གཅིག་པུ་ འདོགས་འབྲེལ་མེད་པར་བཟླ་བ་ནི་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཡོད་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་དུ་མི་བྱེད་དེ་བཟླས་ 3-379 པར་བྱེད་པའི་ཚེ། མགོ་བོར་ༀ་དང་མཐར་ཧཱུྃ་ཕཊ་སྦྱིན་པའམ་སྭཱཧཱ་སྦྱར་བ་བཟླ་དགོས་ཏེ། སྐབས་འདིར་མིང་ལས་ལྷག་པ་ཞེས་པ་ཐོག་མར་མགོ་འདྲེན་དང་ཐ་མར་སྒྱུར་བྱེད་ཀྱི་སྔགས་ བཅུག་པ་ཉིད་ལ་ངོས་བཟུང་སྟེ། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་བཟླས་པའི་དབྱེ་བ་སོ་སོའི་ངོས་འཛིན་ དང་། དགོས་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་འཇོག་ཚུལ་དང་དབྱེ་བའི་རྣམ་གཞག་གཅིག་ནི་ དེ་བཞིན་ཡིན་ལ། འདི་ལ་ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་སོ་སོའི་ས་བོན་ཉིད་དང་། མིང་ཡིག་གི་ དང་པོ་གཉིས་ཀར་ཐུགས་སུ་གསུངས་པ་ལས་གཙོ་བོར་ས་བོན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྐུ་གསུང་ ཐུགས་ཀྱི་སྔགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་དེ་ཉིད་དང་ཅུང་ཟད་མི་འདྲ་བ་ཚུལ་གཞན་ནི། སྒོམ་པ་དང་ མཆོད་པའི་དབང་དུ་མ་བྱས་པར་བཟླས་པ་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བསྒྲུབ་བྱ་ལྷའི་མིང་ གི་ཡི་གེ་དང་པོ་ལ། མགོ་བོར་ༀ་དང་གཞུག་ཏུ་བསྐུལ་བའི་ཚིག་བཀོད་པ་ནི། ཐུགས་ཀྱི་ བཟླས་པ་སྟེ། འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་ཡན་ལག་དྲུག་པོ་ཡང་འདིའི་མན་ངག་ཡིན་ནོ། ། ༀ་ཀཱ་ལ་ཙཀྲ་ཡ་སྭཱཧཱ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་མཚན་དངོས་ལ་ཐོག་མཐའི་སྔགས་སྦྱར་བ་ནི་གསུང་གི་ བཟླས་པའི་སྔགས་སོ། མཚན་དངོས་ཡོད་པའི་སྟེང་དུ་ལྷག་པོའི་སྔགས་བསྣན་པ་ནི། སྐུའི་ བཟླས་པའི་སྔགས་ཡིན་ལ། དེ་དག་རྩ་བའི་སྔགས་ཡིན་ཅིང་། འཕྲེང་བའི་སྔགས་ནི་གཉིས་ ཏེ་གཙོ་བོ་ཉིད་དང་འབྲེལ་བའི་འཕྲེང་སྔགས་དང་། འཁོར་ཁོ་ནའི་སྔགས་སོ།

"以身份別當誦。"如吉祥時輪以吽（藏文：ཧཱུཾ，天城體：हूँ，羅馬音：hūṃ，意為：吽）或康（藏文：ཀཱཾ，天城體：काँ，羅馬音：kāṃ，意為：康）字等為生天因修，及心間安置種子意修之義需要。此亦如稻種播種已，生芽莖殼乃至穗，如先種何種亦需其谷，如是不僅從種子成就天面手相，亦需成就如種子果，三重薩埵或種子具座或需安置多字等亦是此類。 名初加南麻（藏文：ན་མཿ，天城體：नमः，羅馬音：namaḥ，意為：南麻）或娑婆訶（藏文：སྭཱཧཱ，天城體：स्वाहा，羅馬音：svāhā，意為：娑婆訶）如南麻供咒等，於火施供施等時需要之咒，不僅如此，唯說時輪（藏文：ཀཱ་ལ་ཙཀྲ，天城體：कालचक्र，羅馬音：kālacakra，意為：時輪）亦是供咒。又若誦則誦唯吽吽等一種子，或時輪時輪等唯名無連誦，雖有處有之然多不作，誦時，首加唵（藏文：ༀ，天城體：ॐ，羅馬音：oṃ，意為：唵）末加吽發（藏文：ཧཱུྃ་ཕཊ，天城體：हूँ फट्，羅馬音：hūṃ phaṭ，意為：吽發）或加娑婆訶當誦。 此處名餘者，即指首加引導末加轉變咒，定為身語心誦分別各別認定及三種必要義門安立法及分別建立一者如是，此亦壇城各天唯種子及名字初二者說為心，主要是種子。又與彼身語心咒建立稍異他法者，不依修供而唯依誦，于所修天名初字，首加唵後置勸詞者，是心誦，當說業六支亦是此要訣。如唵嘎拉扎嘎雅娑婆訶（藏文：ༀ་ཀཱ་ལ་ཙཀྲ་ཡ་སྭཱཧཱ，天城體：ॐ काल चक्र य स्वाहा，羅馬音：oṃ kāla cakra ya svāhā，意為：唵嘎拉扎嘎雅娑婆訶）等於實名首末加咒是語誦咒。于實名上加余咒是身誦咒，彼等是根本咒，鬘咒二，即與主尊相關鬘咒及唯眷屬咒。

།འཕྲེང་སྔགས་ དེ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་མཚུངས་པར་བཤད་ཅིང་། འཁོར་རྐྱང་གི་སྔགས་རྣམས་ཡན་ ལག་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ཡན་ལག་གི་སྔགས་ཞེས་བྱ་ལ་རྐང་པ་བཅུ་དྲུག་པ་དང་། བདུན་ཅུ་རྩ་ གཉིས་པ་ལྟ་བུ་གཙོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་འཕྲེང་སྔགས་ནི། སྐུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སྔགས་ཡིན་པའི་ ཕྱིར་སྐུའི་སྔགས་ཉིད་ཀྱི་ནང་དུ་འདུ་བ་ཡིན་ལ། འདི་དག་འཁོར་གྱི་སྔགས་སུ་ཡང་འགྱུར་ བ་ནི་སྡོམ་ཆེན་གྱི་སྐབས་སུ་ཤེས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་གི་སྔགས་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །གཙོ་བོའི་ འཕྲེང་སྔགས་ནི། སྐུ་རྡོ་རྗེའི་སྔགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཚང་བའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་གི་སྔགས་ཁོ་ནར་ 3-380 མི་བསམ་མོ། །ཡང་ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་ཧོཿ ཧྐྵྨླྺྼྻྂ་ཞེས་པ་ནི་གཙོ་བོའི་སྙིང་པོའོ། །ༀ་ཧྲཱཾ་ཧྲཱིཾ་ཧྲཱྀཾ་ཧྲུཾ་ཧྲླྀཾ་ཧྲཱཿཞེས་པ་ནི་ཡན་ལག་དྲུག་གི་སྔགས་ ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ་ཉེ་སྙིང་ངོ་། །དེ་དག་ལའང་མཐར་སྭཱཧཱ་ཞེས་པའམ། ན་མཿདང་ཧཱུྃ་ཕཊ་ ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་འོས་པ་སྦྱོར་དགོས་ལ་འཁོར་རྣམས་ཀྱི་སྔགས་ལ་ཡུམ་གྱི་ས་བོན་ཕྲཻཾ་ དང་། ནུས་མ་རྣམས་ལ་ཨ་ཨཱ་ཨཾ་ཨ་ཧ་ཧཱ་ཧཾ་ཧ། སངས་རྒྱས་ཡབ་ཡུམ་སེམས་དཔའ་ཡབ་ ཡུམ། ཁྲོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་རྣམས་ལ་ཨ་ཨཱ་ཨི་ཨཱི་རྀ་རཱྀ་ཨུ་ཨཱུ་ལྀ་ལཱྀ་ཨཾ་ཨཿ ཨ་ཨཱ་ཨེ་ཨཻ་ཨར་ཨཱར་ ཨོ་ཨཽ་ཨལ་ཨཱལ་ཨཾ་ཨཿ ཧ་ཧཱ་ཡ་ཡཱ་ར་རཱ་ཝ་ཝཱ་ལ་ལཱ་ཧཾ་ཧཿ འདི་དག་སྦྱིན་སྲེག་གི་སྐབས་ ལས་བཟླས་བྱའི་སྔགས་སུ་གསལ་བར་གསུངས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཤུགས་ལས་ཐོབ་ཅིང་ཐུགས་ ཀྱི་སྔགས་སུ་སྤྱིར་བཏང་ནས་ཀྱང་གསུངས་པ་དང་། བླ་མ་བརྒྱུད་པ་རྣམས་ཀྱི་མན་ངག་ལས་ བྱུང་བ་བྱིན་རླབས་ཉམས་མྱོང་གིས་བརྒྱན་པ་ཡིན་པས། འདིའི་རིགས་འགྲེ་བུམ་པ་རྣམས་ དང་། གསུང་དང་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱོར་རོ། །འདིའི་མན་ངག་སྦྱིན་ པར་བྱ་སྟེ། སྡེ་ཚན་རེ་རེ་ལ་དང་པོར་རབ་བསྔགས་དང་། མཐར་སྒྱུར་སྔགས་སྦྱར་བ་ཉིད་ གཙོ་བོར་བཟླ་བ་དང་། སྤྲོ་ན་ཡི་གེ་རེ་རེ་བཞིན་ཐོག་མཐའི་སྔགས་སྦྱར་བའང་ཡིན་ནོ། །ཕྱིས་ ཀྱི་བོད་མང་པོ་དག་ལྷ་སོ་སོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་སྔགས་བྱེད་པ་ནི། སྤྲོས་པ་ཙམ་གྱི་དོན་ དུ་བྱས་པར་ཟད་ཀྱི་དགོས་པ་ཆུང་ལ། དག་པོར་འདོན་ཤེས་ན་མཆོད་པའི་སྐབས་སུ་རྣམ་ གྲངས་ཙམ་དུ་འགྱུར་མོད་ཀྱི། ཆོག་གྲྭའི་སྐབས་སུ་ལྷ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་སྔགས་ཀྱི་སྤྲོས་ པ་བྱེད་ཅིང་། རྒྱུད་དག་ལས་འབྱུང་བའི་འཁོར་ལོའི་བདག་པོའི་བཟླས་པ་འབུམ། །དཀྱིལ་ འཁོར་ཅན་གྱི་དེ་བཞིན་ཁྲི། ཞེས་པའང་ཁས་བླངས་པ་ན། ལོག་པའི་བློ་ཅན་དག་འདི་སྐད་ ཅེས། ཁྱེད་ཀྱི་རྒྱུད་ལས་བཤད་པའི་ལྷ་གྲངས་ཀྱི། བསྙེན་པ་ཚེ་ལོ་བརྒྱ་པས་འཁྱོལ་དཀའ་ན། ཞེས་སོགས་ཀྱི་ཀླན་ཀ་བྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡང་འདི་ཁོ་ནར་ཟད་དོ། །འདིའི་ལན་མྱུར་དུ་འཆད་པར་ 3-381 འགྱུར་རོ།

鬘咒說如身支，唯眷屬咒僅是支分故名支分咒，如十六足及七十二足等主尊鬘咒，因是圓滿身咒故攝於身咒中，此等亦成眷屬咒于大印時知，故亦是支分咒。主尊鬘咒因具身金剛咒相故不唯思為支分咒。 又唵阿吽吙（藏文：ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་ཧོཿ，天城體：ॐ आः हूँ होः，羅馬音：oṃ āḥ hūṃ hoḥ，意為：唵阿吽吙）、哈克沙瑪拉瓦蘭（藏文：ཧྐྵྨླྺྼྻྂ，天城體：हक्ष्मल्वॢँ，羅馬音：hkṣmalvṝṃ，意為：哈克沙瑪拉瓦蘭）是主尊心要。唵郝郝郝郝郝郝（藏文：ༀ་ཧྲཱཾ་ཧྲཱིཾ་ཧྲཱྀཾ་ཧྲུཾ་ཧྲླྀཾ་ཧྲཱཿ，天城體：ॐ ह्रां ह्रीं ह्रॄं ह्रुं ह्रॢं ह्राः，羅馬音：oṃ hrāṃ hrīṃ hrṝṃ hruṃ hṛṃ hrāḥ，意為：唵郝郝郝郝郝郝）亦名六支咒即近心。 彼等末亦需加娑婆訶或南麻及吽發等如應配，眷屬咒于佛母種子帕任（藏文：ཕྲཻཾ，天城體：फ्रैं，羅馬音：phraiṃ，意為：帕任），于能母等阿阿昂阿哈哈杭哈（藏文：ཨ་ཨཱ་ཨཾ་ཨ་ཧ་ཧཱ་ཧཾ་ཧ，天城體：अ आ अं अ ह हा हं ह，羅馬音：a ā aṃ a ha hā haṃ ha，意為：阿阿昂阿哈哈杭哈），于佛父母菩薩父母忿怒父母等阿阿伊伊日日烏烏勒勒昂阿（藏文：ཨ་ཨཱ་ཨི་ཨཱི་རྀ་རཱྀ་ཨུ་ཨཱུ་ལྀ་ལཱྀ་ཨཾ་ཨཿ，天城體：अ आ इ ई ऋ ॠ उ ऊ लृ लॄ अं अः，羅馬音：a ā i ī ṛ ṝ u ū ḷ ḹ aṃ aḥ，意為：阿阿伊伊日日烏烏勒勒昂阿），阿阿誒艾阿爾阿爾奧奧阿勒阿勒昂阿（藏文：ཨ་ཨཱ་ཨེ་ཨཻ་ཨར་ཨཱར་ཨོ་ཨཽ་ཨལ་ཨཱལ་ཨཾ་ཨཿ，天城體：अ आ ए ऐ अर् आर् ओ औ अल् आल् अं अः，羅馬音：a ā e ai ar ār o au al āl aṃ aḥ，意為：阿阿誒艾阿爾阿爾奧奧阿勒阿勒昂阿），哈哈雅雅惹惹瓦瓦拉拉杭哈（藏文：ཧ་ཧཱ་ཡ་ཡཱ་ར་རཱ་ཝ་ཝཱ་ལ་ལཱ་ཧཾ་ཧཿ，天城體：ह हा य या र रा व वा ल ला हं हः，羅馬音：ha hā ya yā ra rā va vā la lā haṃ haḥ，意為：哈哈雅雅惹惹瓦瓦拉拉杭哈）。 此等於火供處明說為所誦咒，由彼力得及總說為心咒，及從上師傳承諸要訣出，以加持體驗莊嚴故，此類瓶等及語身壇城諸天亦配。此要訣當授：于每類初加贊末加轉咒主要誦，若廣則于每字首末加咒亦可。后諸藏人於一切各天作名咒者，僅為廣故作而義少，若能清誦則于供時成異門，然于儀軌處作一切天名咒廣，又從續出輪主誦十萬，具壇城如是千，如是承許時，邪見者如是言："依汝續說天數，修百年壽難完。"等誹謗因唯此。此答當速說。

།དེས་ན་ཐུགས་དཀྱིལ་གྱི་ལྷ་རྣམས་ལ་གོང་དུ་བཤད་པའི་ཐུགས་ཀྱི་བཟླས་པ་ དེ་ཉིད་བྱེད་ཅིང་། གསུང་དང་སྐུའི་ལྷ་རྣམས་ལ་ཅུང་ཟད་ཙམ་བཟླས་ནའང་ལེགས་མོད། ཐུགས་ལས་སྤྲུལ་པ་འབའ་ཞིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་རྫོགས་སྒོམ་པའི་ གནས་སྐབས་སུ་ཡང་དེ་དག་ལ་སྒོས་ཀྱི་བཟླས་པ་མེད་ཀྱང་ཆོ་གའི་ཡན་ལག་ཆད་པར་མི་ འགྱུར་རོ། །ཡང་འདིར་རྐང་པ་བདུན་བཅུ་རྩ་{བ་དང་མཐུན་པར་ཕྱིའི་[གཉིས་པ་ལྟ་བུའི་] འཕྲེང་སྔགས་ཆེན་མོ་སྐུའི་བཟླས་སྔགས་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་དེ་བས་ཉུང་བ་འཕྲེང་སྔགས་མ་ ཡིན་པའི་སྐུའི་སྔགས་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཉིད་ལ་སྦྱར་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཡང་འགྲེལ་ ཆེན་ཉིད་ལས་སྒྲོལ་མའི་སྔགས་ལ་དཔེར་བརྗོད་མཛད་པ་དེ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལ་ཇི་ལྟར་ སྦྱོར་ཚུལ་ལག་ལེན་འགལ་རྒྱུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་ཧོཿཧཾ་ཀྵཿ ཧྐྵྨླྺྼྻྂ་ཀཱ་ལ་ཙཀྲ་ཧཱུྃ་ཧཱུྃ་ཕཊ་ ཅེས་པ་ལྟ་བུ་རྐང་པ་དང་པོའི་སྔགས་ཀྱིས་ ཀྱང་རུང་ཞིང་ལེགས་ལ། མན་ངག་བརྒྱུད་པ་ལས། ༀ་ཀཱ་ལ་ཙཀྲ་མ་མ་ཝ་ར་དེ་སྭཱཧཱ། ཞེས་སྦྱོར་བར་མཛད་དེ། ཡང་ན་སརྦ་སིདྡྷི་ད་ཡ་ཀ་ཞེས་སྦྱོར་བ་ཡང་ཡོད་ལ། དེ་དག་གིས་ ཀྱང་འགྲུབ་བོ། །ཁ་ཅིག་མ་མ་ཤཱནྟིཾ་ཀུ་རུ་ཀུ་རུ་ཞེས་པ་སྦྱོར་བར་འདོད་དེ། ལས་ཕྱོགས་ གཅིག་པའི་སྔགས་སུ་འགྱུར་བས། རྩ་བའི་བསྙེན་སྔགས་ལ་འདི་བྱེད་པ་མི་འཐད་དོ། །ཡང་ ༀ་ཧྐྵྨླྺྼྻྂ་སྭཱ་ཧཱ། ཞེས་པ་འདི་གཅིག་པུ་བརྟན་གཡོ་མ་ལུས་པ་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ ལོའི་རྩ་བའི་སྔགས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཙོ་འཁོར་སོ་སོའི་དབྱེ་བ་མེད་པར་འདི་ཁོ་ ནས་ཀྱང་འགྲུབ་པ་ནི། ཁ་བཤད་གཙོ་བོའི་སྟོན་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཉམས་ལེན་བྱིན་རླབས་ ཀྱི་བརྒྱུད་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་ལག་ལེན་མ་ནོར་བའོ།

故於心壇城諸天作上說心誦，于語身諸天稍誦亦善，因唯從心化故，于修圓滿壇城時，雖彼等無別誦亦不成儀軌支缺。 又此如七十二足等外大鬘咒雖是身誦咒，然較彼少非鬘咒之身咒于吉祥時輪如何配？又從大疏於度母咒作例，於時輪如何配法如是：唵阿吽吙杭克沙（藏文：ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་ཧོཿཧཾ་ཀྵཿ，天城體：ॐ आः हूँ होः हं क्षः，羅馬音：oṃ āḥ hūṃ hoḥ haṃ kṣaḥ，意為：唵阿吽吙杭克沙）、哈克沙瑪拉瓦蘭（藏文：ཧྐྵྨླྺྼྻྂ，天城體：हक्ष्मल्वॢँ，羅馬音：hkṣmalvṝṃ，意為：哈克沙瑪拉瓦蘭）嘎拉扎嘎吽吽發（藏文：ཀཱ་ལ་ཙཀྲ་ཧཱུྃ་ཧཱུྃ་ཕཊ，天城體：काल चक्र हूँ हूँ फट्，羅馬音：kāla cakra hūṃ hūṃ phaṭ，意為：嘎拉扎嘎吽吽發）等初足咒亦可且善。 從要訣傳承：唵嘎拉扎嘎瑪瑪瓦惹得娑婆訶（藏文：ༀ་ཀཱ་ལ་ཙཀྲ་མ་མ་ཝ་ར་དེ་སྭཱཧཱ，天城體：ॐ काल चक्र म म व र दे स्वाहा，羅馬音：oṃ kāla cakra ma ma va ra de svāhā，意為：唵嘎拉扎嘎瑪瑪瓦惹得娑婆訶）如是配，或加薩爾瓦悉地達雅嘎（藏文：སརྦ་སིདྡྷི་ད་ཡ་ཀ，天城體：सर्व सिद्धि द य क，羅馬音：sarva siddhi da ya ka，意為：薩爾瓦悉地達雅嘎）亦有，彼等亦成就。有謂配瑪瑪香丁古如古如（藏文：མ་མ་ཤཱནྟིཾ་ཀུ་རུ་ཀུ་རུ，天城體：म म शान्तिं कुरु कुरु，羅馬音：ma ma śāntiṃ kuru kuru，意為：瑪瑪香丁古如古如），成一分業咒故，于根本近咒作此不應理。 又唵哈克沙瑪拉瓦蘭娑婆訶（藏文：ༀ་ཧྐྵྨླྺྼྻྂ་སྭཱ་ཧཱ，天城體：ॐ हक्ष्मल्वॢँ स्वाहा，羅馬音：oṃ hkṣmalvṝṃ svāhā，意為：唵哈克沙瑪拉瓦蘭娑婆訶）此一切動靜攝一時輪根本咒故，無主眷別唯此亦成就，非僅口說主要教示，具修持加持傳承諸無誤實修。

གཉིས་པ་བཟླས་པའི་གྲངས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི། ཐུགས་ཀྱི་བཟླས་པའི་ནང་ཚན་ལས་ཀྱི་ ཡན་ལག་དྲུག་གི་སྔགས་ལ་རེ་རེ་བཞིན་འབུམ་ཕྲག་རེ་རེ་དང་། གསུང་གི་བཟླས་པ་མཚན་ 3-382 སྔགས་ལ་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་དང་། དེའི་བཅུ་ཆའི་སྦྱིན་སྲེག་དང་། མཚན་ལས་ལྷག་པའི་སྔགས་ ཐུང་སྐུའི་བཟླས་སྔགས་ལ་བྱེ་བ་བཟླས་པས་བསྙེན་པ་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་ལ། ཡང་ན་དེ་དག་ མི་བཟླ་བར་རྐང་པ་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་པ་སྡོམ་ཆེན་གྱི་སྐབས་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་དང་ མཐུན་པར་ཕྱིའི་དུས་དང་སྦྱར་ནས་དུས་སྐབས་སོ་སོར་རིམ་པས་བཟླས་ཏེ་རྐང་བ་རྣམས་སོ་ སོར་བགྲངས་པས་ཐམས་ཅད་བསྡོམས་པ་ལ་བྱེ་བར་ལོངས་ན། དེ་ཕྱིན་ཆད་བཀླགས་པས་ གྲུབ་པའི་བསྙེན་གྲངས་སུ་བཤད་མོད། འོན་ཀྱང་དུས་འཁོར་སྣ་ཚོགས་གཙོ་བོ་འདི་ལ་ཧཱ་ བཛྲ་ཞེས་སོགས་སྡོམ་ཆེན་གྱི་འཁོར་གྱི་དཔའ་བོ་དཔའ་མོའི་མཚན་སྔགས་དེ་དག་མི་དགོས་ ལ། བཀླགས་པས་གྲུབ་པར་དངོས་སུ་གསུངས་པ་ནི་ཕལ་ཆེར་རྣམ་གཡེང་སྤངས་པའི་དབང་ དུ་བྱས་ལ། ད་ལྟའི་གང་ཟག་རྣམ་གཡེང་ཅན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་བཀླགས་པས་གྲུབ་པ་ནི་ དཀའ་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ངག་བཟླས་དེ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་འཁོར་ལོ་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྣམས་ རྗེས་མཐུན་དུ་འགྲུབ་པ་ནི་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་རྐང་པ་བཅུ་དྲུག་པ་བྱེ་བ་བཟླས་པས་ཀྱང་ བཀླགས་པས་གྲུབ་པ་ཡིན་པར་བཤད་ན། འདིར་རྐང་པ་བཅུ་དྲུག་པ་དང་དུར་ཁྲོད་བཅུ་དྲུག་ སྦྱོར་རྒྱུ་མེད་ཀྱང་། མན་ངག་གི་བཤད་རྒྱུན་ལས་འབྱུང་བ་ལྟར་ན། དེ་ཡང་ཚེས་བཅུ་དྲུག་ རྣམས་ལ་སོ་སོར་བཟླ་སྟེ་ཚེས་གཞན་རྣམས་ལ་རྐང་པ་རེ་རེ་སྦྱར་ཞིང་། བཅོ་ལྔའི་ཉིན་བར་ རྐང་པ་བཅོ་ལྔ་པ་དང་། མཚན་མོ་རྐང་པ་ཐ་མ་སྦྱར་རོ། །ཚུལ་དེས་སོ་སོར་བཟླས་པ་ཡོངས་ སུ་བསྡོམས་པའི་བྱེ་བ་སྟེ། འདི་ཡང་སྔ་མ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་འཁོར་ལོ་སྡོམ་ པ་ལས་རྐང་པ་བརྒྱད་པ་གསུངས་པ། འདིར་ཉིས་འགྱུར་དབང་གིས་བཅུ་དྲུག་ཏུ་མཛད་པ་ དང་། འཁོར་ལོ་སྡོམ་པར་རྐང་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ཡོད་པའི་དོན་འདིར་སུམ་འགྱུར་བདུན་བཅུ་ རྩ་གཉིས་སུ་མཛད་དེ། ཐབས་ཤེས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ཉིས་འགྱུར་དང་། ཟླ་ཉི་ སྒྲ་གཅན་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བའི་ཁྱད་པར་མ་གཏོགས་དག་ཚུལ་མཚུངས་པར་མཛད་ 3-383 པ་ཡིན་ན། དེས་འདི་ལ་རིགས་འགྲེ་བར་རུང་ངོ་། དེས་ན་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེས་མཛད་པའི་བདེ་ མཆོག་སྟོད་འགྲེལ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་བཟླས་པའི་ཚུལ་དེ་ཉིད་སླར་ཡང་ལྡབས་ཏེ་ ལན་ཉིས་འགྱུར་དང་སུམ་འགྱུར་དུ་སྦྱར་ན། བཅུ་དྲུག་པ་དང་བདུན་བཅུ་རྩ་གཉིས་པ་གཉིས་ ཀ་བསྡོམས་པས་བྱེ་བའི་དོན་གྱིས་བསྙེན་པར་འགྱུར་རམ་སྙམ་པ་ནི་བདག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་ པའོ། །འོན་ཀྱང་གཞན་གྱིས་བཤད་པ་མེད་པས་འདིར་མི་སྤྲོའོ།

第二誦數分別者：心誦內六業支咒各十萬，語誦名咒百萬，其十分火供，較名多咒短身誦咒千萬為勝近修。或不誦彼等，如大印處所說七十二足，配外時依次於各時誦，各數足總合成千萬，此後說為讀誦成就近數。然此時輪種種主尊，不需哈瓦日惹（藏文：ཧཱ་བཛྲ，天城體：हा वज्र，羅馬音：hā vajra，意為：哈瓦日惹）等大印眷屬勇士勇母名咒，直說讀誦成就多依離散亂，今依散亂補特伽羅雖難讀誦成就，然以如是語誦亦能隨順成就輪等諸業。 或說以誦千萬十六足亦成讀誦成就，此雖無十六足與十六尸林相配，然如要訣說傳出，亦於十六日各誦，餘日配一足，十五日間十五足，夜配末足。如是各誦總合千萬，此亦應知如前。又勝樂輪說八足，此以二倍力作十六，勝樂輪有二十四足義此作三倍七十二，除方便智慧分別二倍差別，及月日羅睺三分別差別外，作同凈法，則可於此類推。 故如金剛手造勝樂上疏所說誦法，再重複二倍三倍配

།ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གཙོ་བོའི་ སྙིང་པོ་དང་། ཉེ་སྙིང་དང་། ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་ཧོ་ཧཾ་ཀྵཿཞེས་པ་རིགས་དྲུག་གི་ས་བོན་དང་། རྣམ་བཅུ་ དབང་ལྡན་གྱི་སྔགས་རྣམས་གང་ཡང་རུང་བ་རེ་རེ་བྱེ་བ་བཟླས་པས་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལས་ ཁྱད་པར་ཅན་ལ་འཇུག་པ་སོགས་དང་། ལས་ཆེན་བརྒྱད་སོགས་འགྲུབ་རུང་ཡིན་ལ། དེ་ ཉིད་ཚར་གཉིས་སམ་གསུམ་མམ་བཞིར་བསྐྱར་གྱིན་སོང་ན་ངེས་པར་འགྲུབ་བོ། །འཁོར་གྱི་ སྔགས་བཟླ་བ་ནི་ངེས་པར་དགོས་པ་མིན་ཡང་། གལ་ཏེ་བཟློས་པར་འདོད་ན་ཐུགས་དཀྱིལ་ གྱི་ལྷ་རྣམས་ལ་གོང་དུ་བཤད་པའི་ས་བོན་སྡེ་ཚན་བཞི་པོ་དེ་རྣམས་བཟླ་སྟེ། རྒྱུད་ནི་རྒྱུད་ གཞན་གྱིས་ཤེས་པར་རིག་པས་གྲངས་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་རེའོ། །གསུང་དཀྱིལ་ཕན་ཆད་ལ་ལྷ་ སོ་སོ་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་ཡིན་ན་མ་གཏོགས། ཅུང་ཟད་ཙམ་རེ་ལས་གྲངས་ངེས་ཅན་མི་དགོས་ སོ། །སྤྱིར་དམིགས་པ་ལ་གསལ་སྣང་བརྟན་པོར་ཐོབ་པས་ནི། ཡིད་བཟླས་སམ་འགོག་ བཟླས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཡུད་ཙམ་རེ་ལ་ཡང་བཟླས་པ་བརྒྱ་སྟོང་ཁྲི་འབུམ་མང་པོ་འགྲོ་བ་ཡོད་ པས་སྔགས་ཚིག་པོ་ཏི་མང་པོར་ལོངས་པའང་བྱེ་བ་སོགས་བཟླ་བ་ལ་ཡུན་རིང་མི་འགོར་བ་ ཡང་ཡོད་ལ། རྒྱུད་འདི་དག་གསུངས་པའི་གདུལ་བྱའི་གཙོ་བོ་དེ་ཡང་དབང་རྣོན་དེ་འདྲའི་ རིགས་ཡིན་པས་དྲུག་བརྒྱ་སོ་དྲུག་གི་ལྷ་ཚོགས་ལ་རེ་རེ་བཞིན་མཚན་སྔགས་ས་ཡ་རེ་བཟླ་ དགོས་པ་ལྟ་བུ་གལ་ཏེ་ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་། འཇོག་པོའི་གཙུག་རྒྱན་ལེན་པའི་བསྟན་བཅོས་ ལྟ་བུའོ་སྙམ་རྒྱ་ཆེར་སྐྲག་དངངས་སུ་བྱེད་མི་དགོས། རེད་འདའ་བ་ཉིད་བློ་ཁོག་ཆུང་པར་ 3-384 ཟད་ལ། འོན་ཀྱང་འཁོར་ཚོགས་ཀྱི་སྔགས་བཟླ་ཚུལ་ཇི་ཙམ་ཡིན་པ་དང་། དེང་སང་ལག་ ལེན་བྱེད་པ་ཉུང་ཡང་བཅུ་དྲུག་པ་དང་དོན་གཉིས་པ་བྱེ་བ་བྱེ་བ་བཟླ་བར་གསུངས་པའི་དོན་ ཡང་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ཡིན་པས། དེང་སང་གི་གདུལ་བྱ་ཐ་མའི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱང་ཚེ་ལོ་ བརྒྱ་བས་བསྙེན་པ་མི་འཁྱོལ་ཞེས་ཧ་ཐང་ཆེ་ཆེ་མོར་བྱེད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནམ་ཡང་མེད་ དོ། །གཞན་ཡང་དཔའ་བོ་གཅིག་པུའམ་ལྷན་སྐྱེས་ཙམ་བསྒོམས་ནས། སྙིང་པོ་སོགས་གཙོ་ བོ་ཉིད་ཀྱི་སྔགས་བྱེ་བ་བཟླས་པས་ཀྱང་དོན་འགྲུབ་ངེས་པ་སྟེ། རྒྱུད་ལ་ཁ་བཤད་ཤོབ་སེ་ བ་རེ་དང་། དབང་བསྐུར་བའི་དོན་གྱི་བསྙེན་པ་སོང་ངོ་སྐད་པའི་རྫུན་རིབ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ ལས་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་མངོན་རྟགས་ཅན་གྱི་བསྙེན་པ་འགྲུབ་པ་གོ་བར་གྱིས་ཤིག་དང་ མངོན་སུམ་ལ་བསྙོན་པར་མི་བྱའོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ལས་དྲུག་དང་། བྱེ་བསྙེན་བཟླ་བ་སོགས་ ནི་དངོས་གྲུབ་ཀྱི་དོན་དུ་ཡིན་ལ། དབང་བསྐུར་བའི་སློབ་དཔོན་གྱི་གནས་ཐོབ་པ་སོགས་ཀྱི་ དོན་དུ་གཙོ་བོའི་སྙིང་པོ་འབུམ་དང་། ཐུགས་དཀྱིལ་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཁྲི་ཕྲག་རེ་རེའོ།

又如是主尊心要及近心，及唵阿吽吙杭克沙（藏文：ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་ཧོ་ཧཾ་ཀྵཿ，天城體：ॐ आः हूँ हो हं क्षः，羅馬音：oṃ āḥ hūṃ ho haṃ kṣaḥ，意為：唵阿吽吙杭克沙）等六種種子，及十勝咒任一誦千萬，可入殊勝壇城業等，及成就八大業等，彼二三四次重複則定成就。 眷屬咒誦雖非定需，若欲誦則於心壇城諸天誦上說四類種子，以續由他續知故各百萬。語壇城以上除各天修處外，僅需少許無定數。總之獲得修觀穩固明顯，由意誦或止誦一剎那亦可誦百千萬多，故咒語多函亦不久誦千萬等，此等續所化主要根器亦是如是利根，故雖有如六百三十六天眾各需誦百萬名咒，如取龍王頂飾論般不需大為驚懼，僅是熱振巴智量小而已。 然眷屬眾咒誦量幾何，及今雖少行持說誦千萬十六及七十二如上說故，即依今下根所化亦無需說百年壽難完之大驚小怪之因。又僅修獨勇或俱生，以心要等主尊咒誦千萬亦定成就，非續口說謊言及謂灌頂義近修等虛妄，當知成就業集等有相近修而勿謗現量。又有謂六業及千萬近修等為悉地故，為得灌頂阿阇黎位等故主尊心要十萬，心壇城諸天各萬。

།ཞེས་ འདོད་པ་ནི། གཞན་གྱི་རྒྱས་བཀབ་ན་རུང་ཙམ་ནི་ཡིན་པར་མངོན་ཡང་འདིར་གསལ་ཁ་མེད་ ཅིང་། བྱེ་བ་བཟླ་བའི་ལག་ལེན་བཟང་པོའི་རྒྱུན་མ་ནུབ་པར་བྱའོ།། །། གསུམ་པ་ཇི་ལྟར་བཟླ་བའི་མན་ངག་ནི། ཡན་ལག་དྲུག་གམ་ལས་དྲུག་གི་བཟླས་པ་ནི། གོང་དུ་ལྔ་དྲངས་པའི་དང་པོར་བསྣུན་པར་བྱ་བ་སྟེ་ཞེས་སོགས་ཏེ། བསྣུན་པའི་ལས། དབབ་ པའི་ལས། བསྲེག་པའི་ལས། བསླང་བའི་ལས། རྒྱས་པའི་ལས། མཉེས་པའི་ལས་ཏེ་དྲུག་ གོ །དང་པོ་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་ལྷ་རང་རང་གི་མིང་གི་ཡི་གེ་དང་པོ་དེ་ལ་ཧཿཚེག་དྲག་ཅན་སྤྱི་བོར་ བཞག མགོར་ༀ་དང་། ཐ་མར་ཕཊ་ཡིག་བསྣན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་དུས་འཁོར་གྱི་ཀཱ་ལ་ཙཀྲ་ ཞེས་པའི་ཀཱ་ཡིག་གི་མགོར་ཧ་དང་མཐར་ཚེག་དྲག་བཞག ཐོག་མཐའི་ཡི་གེ་གཉིས་སྦྱར་བ། ༀ་ཧྐཱ་ཕཊ། ཅེས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལྟར་འབུམ་བཟླས་པས་སྔགས་ཀྱི་མཚོན་ཆས་སྔགས་ཀྱི་ལྷ་ 3-385 ལ་བསྣུན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་དམུ་རྒོད་ཞིག་བརྟུལ་ཏེ་མངག་གཞུག་བཟང་པོར་ བྱེད་ན། དང་པོར་སྡིགས་ཤིང་བརྡེགས་པས་ས་ལ་འགྱེལ་ཞིང་བརྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་དགོས་ པ་བཞིན་དུ་སྔགས་ཀྱི་ལྷ་དངོས་གྲུབ་མི་སྩོལ་བ་ལ་སྡིགས་པའོ། །སྡིགས་ཐུབ་པ་ན་བརྒྱལ་ བའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པ་སྟེ། ལྷ་དེ་རང་ཉིད་དམ་ཚིག་ཉམས་པར་འགྱུར་བས་སྐྲག་པའོ། ། རྣམ་པར་བཅད་བཅས་སྟོང་པ་ཡི། ཞེས་པ་ནི་སྟོང་བ་སྟེ། མཁའ་ཁམས་ཀྱི་ཡི་གེ་རྣམ་བཅད་ དང་བཅས་པའི་དོན་ནོ། །དེས་མཚོན་ཏེ་རླུང་མེ་ཆུ་ས་ཞེས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡ་ར་ཝ་ལའི་ཡི་ གེའོ། །གཉིས་པ་དབབ་པའི་ལས་ནི། དཔེར་ན། ཀཱ་ཡིག་ལ་རླུང་གི་ཡི་གེ་ཡ་སྤྱི་བོར་བཞག མཐར་ཧཱུཾ་སྟེ། ༀ་ཡྐཱ་ཧཱུཾ་ཞེས་པ་འབུམ་བཟླས་པས་དབབ་པ་སྟེ། ཐུལ་འོག་ཏུ་ཆུད་པའི་མིང་ ཡིན་ལ། དཔེར་ན། བྲན་ཕོ་དམུ་རྒོད་འགྱེལ་བ་དེ་བཅིངས་ནས་ང་རྒྱལ་ཆག་ཅིང་མནའ་འོག་ ཏུ་ཆུད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཡང་སྔགས་ཀྱི་ལྷ་དེ་སྔར་སྒྲུབ་པོ་ལ་དངོས་གྲུབ་མི་སྩོལ་ཞིང་། ཕྱིར་ལ་ གནོད་པ་སྐྱེལ་བ་ལྟར་ཡོད་པ་དེ། ད་དུང་མགུ་བ་མིན་ཀྱང་སྔགས་དྲག་པོས་གཟིར་བའི་ཆད་ པས་སྐྲག་སྟེ། ཚུར་ཅུང་ཟད་ཁ་ཕྱོགས་པ་ལྟར་གནས་པའོ།

如是欲者，雖顯可依他廣覆，然此無明確，當令千萬誦善行傳承不沒。 第三如何誦要訣者：六支或六業誦者，如上引初當擊等，擊業、降業、燒業、起業、增業、悅業六。初者于所修天各名初字加頭點哈（藏文：ཧཿ，天城體：हः，羅馬音：haḥ，意為：哈）置頂，首加唵（藏文：ༀ，天城體：ॐ，羅馬音：oṃ，意為：唵），末加發（藏文：ཕཊ，天城體：फट्，羅馬音：phaṭ，意為：發）字，如時輪嘎拉扎嘎（藏文：ཀཱ་ལ་ཙཀྲ，天城體：काल चक्र，羅馬音：kāla cakra，意為：嘎拉扎嘎）之嘎字首加哈末加點，配首末二字，如唵哈嘎發（藏文：ༀ་ཧྐཱ་ཕཊ，天城體：ॐ ह्का फट्，羅馬音：oṃ hkā phaṭ，意為：唵哈嘎發），如是誦十萬名咒武器擊咒天，如調伏野人為善使者，初威打令倒地昏迷等需要，如是威脅不賜悉地咒天。能威時得昏迷位，彼天自懼破三昧。 所謂"具斷空"者即空，謂虛空界字具斷義。由此表示風火水地等亦是雅惹瓦拉（藏文：ཡ་ར་ཝ་ལ，天城體：य र व ल，羅馬音：ya ra va la，意為：雅惹瓦拉）字。第二降業者，如於嘎字頂置風字雅，末吽（藏文：ཧཱུཾ，天城體：हूँ，羅馬音：hūṃ，意為：吽），如唵雅嘎吽（藏文：ༀ་ཡྐཱ་ཧཱུཾ，天城體：ॐ य्का हूँ，羅馬音：oṃ ykā hūṃ，意為：唵雅嘎吽）誦十萬為降，即降伏義，如野奴倒地縛已慢破降伏。彼亦如咒天先不賜修者悉地，反作損害，雖仍不悅然懼咒威罰，如稍向內住。

གསུམ་པ་སྲེག་པ་ནི། ཀཱ་ཡིག་གི་མགོར་མེའི་ས་བོན་ར་བཞག མཐའ་བསྟེན་དུ་བཽ་ཥཊ་ སྦྱར་ནས། ༀ་ཪྐཱ་བཽ་ཥཊ་ཅེས་པ་འབུམ་བཟླས་པས་སྔགས་ཀྱིས་ཅུང་ཟད་དབང་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་བྲན་དམུ་རྒོད་དེ་འོག་ཏུ་ཆུད་པ་ན། ད་དུང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་དམིགས་བཤད་ པས་སྡིགས། ལེགས་པར་བྱས་ན་བྱ་དགའ་འབྱུང་བ་སོགས་ཕན་ཡོན་གྱིས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པས་ རང་ལ་བློ་གཏོད་རུང་དུ་འགྲོ་བ་ལྟར་སྔགས་ཀྱི་ལྷ་ཡང་སྒྲུབ་པ་པོ་ལ་ཅུང་ཟད་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ སྟེ། སྔགས་མེ་ལྟ་བུས་བསྲེགས་པ་ནི་ཚ་བས་གདུངས་པ་ན། ཞུ་བ་དང་མཚུངས་པར་སྒྲུབ་པ་ པོ་ལ་དགའ་གདུང་ཅུང་ཟད་སྐྱེས་པའོ། ། བཞི་པ་བསླང་བ་ནི། ཚིག་པ་ལས་བསླང་བའམ་བརྒྱལ་བ་ལས་བསླང་བ་སྟེ། ཀཱ་ཡིག་ 3-386 གི་མགོར་ཆུའི་ས་བོན་ཝ་ཡིག་གིས་མནན་ཏེ། མཐར་ན་མཿསྦྱར་བ་དང་བཅས་པ་ༀ་ཝྐཱ་ན་ མཿཞེས་པ་འབུམ་ཕྲག་གཅིག་བཟླས་པས། སྔགས་ཀྱི་ལྷ་བསླང་བ་སྟེ། གནས་སྐབས་སྔ་མ་ གསུམ་དུ་ཚར་བཅད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འགྱེལ་བའི་དཔེས་བསྟན་པ་དེ། སླར་རྗེས་སུ་བཟུང་ བས་བསླང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་བྲན་དེ་ཕྱིན་ཆད་སྡིགས་པར་མི་བྱེད་ཅིང་། ཟས་གོས་ལ་ སོགས་པས་ཅུང་ཟད་བདེ་བར་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་སྔགས་ཀྱི་ལྷ་གནས་སྐབས་དང་པོ་གསུམ་གྱིས་ བརྒྱལ་བ་དང་བཅིངས་པ་དང་གདུང་བ་བསྐྱེད་པ་ལས་དེ་རྣམས་སངས་ཏེ་བདེ་བ་ལ་བཀོད་ པ་ལྟར་གྱུར་པ་སླར་གསོ་བའམ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་དོན་ལ་ན་མཿའི་སྔགས་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། ། ལྔ་པ་རྒྱས་པའི་ལས་ནི། ཀཱ་ཡིག་གི་མགོར་ས་ཁམས་ཀྱི་ཡི་གེ་ལ་བཞག་སྟེ། མཐར་ རྒྱས་པའི་སྔགས་སྭཱཧཱ་སྦྱར་ཏེ། ༀ་ལྐཱ་སྭཱཧཱ་ཞེས་འབུམ་བཟླས་པས། སྔགས་ཀྱི་ལྷ་དེའི་ནུས་ པ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་བྲན་བདེ་བར་གནས་པ་དེ་ལ་ཁྱིམ་དང་བཞོན་པ་དང་བང་ མཛོད་སོགས་སྦྱིན་པ་ལྟ་བུའོ། ། དྲུག་པ་མཉེས་པའི་ལས་ནི། ཀཱ་ཡིག་གི་མགོར་ཐིག་ལེའི་ཆ་ཤས་ཀྱིས་མནན་ལ། མཐར་ དབང་དུ་བྱེད་པའི་སྔགས་ཝ་ཥཊ་སྦྱར་བ། ༀ་ཀཱཾ་ཝ་ཥཊ། ཅེས་འབུམ་བཟླས་པས། ལྷ་དེ་ རབ་ཏུ་མཉེས་ནས་བདག་ལ་དངོས་གྲུབ་སྩོལ་བར་ཕྱོགས་པ་སྟེ། སྔགས་ཀྱི་ལྷ་དབང་དུ་གྱུར་ པའོ། །དཔེར་ན་བྲན་དེ་ལ་སླར་ཡང་ཕན་འདོགས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཟབ་མོར་བྱས་པ་ན། སྔར་ ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱིན་པའི་དྲིན་དྲན་ཏེ། བདག་གི་བྱ་བ་ཅི་དགོས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། ། དེས་ནི་ཐུགས་བསྐུལ་བ་ལེགས་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། ལས་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལ་དམིགས་པའི་ ཁྱད་པར་ལ་སོགས་པ་གཞན་དམིགས་གསལ་མ་གསུངས་ཤིང་། གནོན་བྱེད་དང་མཐའ་ བསྟེན་གྱི་ཡི་གེའི་སྔགས་ཉིད་ཀྱི་མཐུ་ལས་དེ་ལྟར་འབྱུང་བའོ།

第三燒者：嘎字首置火種子惹，末加瓦沙特（藏文：བཽ་ཥཊ，天城體：वौ षट्，羅馬音：vau ṣaṭ，意為：瓦沙特），如唵惹嘎瓦沙特（藏文：ༀ་ཪྐཱ་བཽ་ཥཊ，天城體：ॐ र्का वौ षट्，羅馬音：oṃ rkā vau ṣaṭ，意為：唵惹嘎瓦沙特）誦十萬，咒稍能攝，如野奴降伏時，更以非法過患威脅，以善作當得獎勵等利益生喜，堪可信任，如是咒天亦稍近修者，如以火咒燒，熱惱時如融，于修者生少許愛惱。 第四起者：從嗔起或從昏起，嘎字首以水種子瓦字壓，末加南麻（藏文：ན་མཿ，天城體：नमः，羅馬音：namaḥ，意為：南麻）如唵瓦嘎南麻（藏文：ༀ་ཝྐཱ་ན་མཿ，天城體：ॐ व्का नमः，羅馬音：oṃ vkā namaḥ，意為：唵瓦嘎南麻）誦十萬，起咒天，前三位以斷除方式倒地喻示，復以攝受而起，亦如彼奴此後不威脅，以飲食衣等稍作安樂，如是咒天由前三位昏縛熱惱中解脫安樂，如復甦或息故配南麻咒。 第五增業者：嘎字首置地界字拉，末加增咒娑婆訶（藏文：སྭཱཧཱ，天城體：स्वाहा，羅馬音：svāhā，意為：娑婆訶），如唵拉嘎娑婆訶（藏文：ༀ་ལྐཱ་སྭཱཧཱ，天城體：ॐ ल्का स्वाहा，羅馬音：oṃ lkā svāhā，意為：唵拉嘎娑婆訶）誦十萬，咒天力增，如與安住奴僕房舍坐騎庫藏等。 第六悅業者：嘎字首以點分壓，末加攝咒瓦沙特（藏文：ཝ་ཥཊ，天城體：व षट्，羅馬音：va ṣaṭ，意為：瓦沙特），如唵康瓦沙特（藏文：ༀ་ཀཱཾ་ཝ་ཥཊ，天城體：ॐ कां व षट्，羅馬音：oṃ kāṃ va ṣaṭ，意為：唵康瓦沙特）誦十萬，彼天極悅向我賜悉地，即咒天降伏。如於彼奴復作深厚利益關係時，念昔賜圓滿恩，成辦我所需事。 此善成就心勸請，彼等六業于觀想差別等他別緣未說明，從壓字及末依字咒力出生。

།སྐབས་དེའི་བསྣུན་པ་ལ་ སོགས་པ་བྱེད་རྒྱུའི་ལྷ་དེ། རང་རེའི་ཡིད་ཀྱི་མོས་ངོར་དམ་ཡེ་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ལྷ་དེ་ཡིན་པས། 3-387 གདོད་མའི་ལྷ་དང་འབྲས་བུའི་ལྷར་མོས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱང་། སོང་ཚོད་ལ་དོན་དམ་དབྱིངས་ ཀྱི་ལྷ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཀུན་རྫོབ་གཞན་སྣང་གཞན་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ལྷ་རྣམས་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་བདག་བསྐྱེད་ཀྱི་ལྷ་དང་། དེའི་ཡང་གཙོ་བོ་དམ་ཚིག་པ་ཉིད་དོ། །དམ་ཚིག་པའི་ལྷ་ དེའི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སླར་སློབ་དཔོན་གྱིས་དབང་བསྐུར་བའི་དུས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ པའི་སྔགས་ཀྱི་རྒྱུན་སློབ་མའི་སེམས་རྒྱུད་ལ་འཕོས་པ་ན། དེ་རང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་ ཕན་འདོགས་ཤིང་མཐུན་པའི་ཆོས་ཡིན་པས། ཆོས་དབྱིངས་དེའི་ནུས་པ་དང་ཅུང་ཟད་འདྲེས་ པས་གཞན་དགེ་བའི་ཆོས་སྤྱད་པ་རྣམས་ཀྱང་དེའི་གྲོགས་སུ་འགྱུར་ཞིང་། སྔགས་ཀྱི་བྱིན་ རླབས་ཀྱི་རྒྱུན་དེ་རྒྱུར་བྱས་ནས། དང་པོར་དབང་དང་ཕྱིས་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་དུས་སུ་དེ་ལྷའི་རྣམ་ པ་ཅན་དུ་བཞེང་པར་འགྱུར་ལ། མོས་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལྷར་གྱུར་པ་ལ། སྔར་ སངས་རྒྱས་ཐོབ་ཟིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྷ་གཞན་རྒྱུད་ལྟར་སྣང་བ་རྣམས་ལ་རང་ལ་བསྟིམ་ཞིང་ བསྲེ་བའི་ང་རྒྱལ་བྱས་མོད་ཀྱང་། སོང་ཚོད་ལ་སྔར་སྔགས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་སེམས་ལ་བཞག་ པའི་རྒྱུན་དེ་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ལྷ་སྐུར་བཞེངས་པ་ཡིན་པས་དེ་ལ་གསལ་སྣང་རགས་པ་ཐོབ་པ་ ན། དེ་ལྷ་སྐུར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་འདྲའི་ལྷ་དེ་སེམས་སྣང་ཙམ་ལས་རྒྱུད་ལོགས་པ་མེད་ ཀྱང་། གཞན་རྒྱུད་ལྟར་སྣང་བའི་ཡེ་ཤེས་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་ཞུགས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་ མ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དུ་རང་དང་འདྲེས་ནས་བཞུགས་ལ། རང་དང་རེས་འགའ་གཅིག་པ་དང་རེས་ འགའ་ཐ་དད་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་དེ་ནི་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་དམ་ཚིག་སེམས་དཔའ་དངོས་ཡིན་ ལ། ལྷ་དེ་རང་ལས་ལོགས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་མིན་ཡང་། སྒྲུབ་པ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ སྤྱོད་པར་མི་ནུས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མང་པོ་བྱེད་དོ། དེས་སྒྲུབ་པ་པོ་ཁ་ཅིག་ལ་འཇམ་ ཞིང་བདེ་བ་ཁོ་ནས་དངོས་གྲུབ་སྒྲུབ་པར་ཡང་བྱེད་ལ། ཁ་ཅིག་ལ་ནི་རེ་ཞིག་དངོས་གྲུབ་མི་ སྩོལ་བ་དང་། གཞན་འགའ་ལ་ནི་འཁུ་བའི་ཚུལ་འབྱུང་ཞིང་། ནད་དང་གནོད་པ་ལ་སོགས་ 3-388 པར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དོ།

彼時所擊等天，於我等意樂前是誓智無別天，雖信為本初天及果天，然實非勝義界天何況，非世俗他現他續攝天，故是自生天，其中主要是三昧耶天。三昧耶天體性如何？復由師灌頂時加持咒流轉于弟子心續，彼于自心法性有益相順法故，與法界力稍混，余善法行亦成其助，以彼咒加持流為因，初于灌頂後於生起次第時現為天相。 雖以信解法界智慧成天，于先得佛智慧天他續現者攝融于自之慢，然實先置咒加持於心之流現為生起次第天身，得彼粗顯現時，名為成天身。如是天雖唯心現無別續，然入他續現智慧天加持，如世俗幻化方式與自融住，與自時現一時現異相，即是生起次第三昧耶薩埵，彼天雖無離自之心，然能作修者自不能行之多眾生利。彼于某修者唯以柔樂成就悉地，于某暫不賜悉地，于某生嗔相，亦有成病害等。

།དེ་དག་ཀྱང་སྒྲུབ་པ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཆེ་ཆུང་ དང་། དགེ་བའི་བསགས་པ་ཆེ་ཆུང་དང་དམ་ཚིག་དག་མ་དག་གི་དབང་ལས་སྣང་བ་ཡིན་གྱི། སྔགས་ཀྱི་ལྷ་ལ་རྣམ་རྟོག་ཀྱང་མེད་ཅིང་རང་ལས་གཞན་དུ་གྲུབ་པ་ཡང་མེད་དེ། དཔེར་ན་ འཁྲུལ་འཁོར་གྱི་མི་འཁྲུལ་འཁོར་མཆོག་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་གིས་སྐྱེ་བོ་ངན་པ་ལ་བརྡེག་ཅིང་ གསོད་པ་དང་། བཟང་པོ་འགའ་ཞིག་ལ་རིམ་གྲོའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་དང་འདྲ་སྟེ། སྔགས་ཀྱི་མཐུ་ བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །དེས་ན་གསང་སྔགས་སྐུ་ནི་རབ་སྒྲུབ་བྱེད། །བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་ དང་པོ་ཡིན། །ཞེས་སོགས་གསང་འདུས་སྐོར་ལས། གསང་སྔགས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བཤད་པའི་ དོན་ངེས་ཏིག་ཅན་ནི་འདི་ཡིན་ཀྱང་འདུས་པ་བ་ཕལ་གྱིས་མ་གོའོ། །དེས་ན་གསང་འདུས་ དང་རྡོ་རྗེ་གུར་སོགས་ལས་འབྱུང་བའི་ལྷ་ཕུར་བུས་གདབ་པ་སྡིག་སྦྱོར་ཞེས་གྲགས་པ་ཡང་ གནད་འདི་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་པས། རང་གི་སེམས་ཀྱིས་བཀོད་པའི་གཟུགས་བརྙན་དངོས་ གྲུབ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་སྤོགས་ཆོག་གི་ཁྱད་པར་ཞིག་ཡིན་གྱི། གཞན་རྒྱུད་ཀྱི་ལྷ་ལ་གནོད་ པར་འགྱུར་བ་ནི་ནམ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་འདིས་སེམས་ཀྱི་དྲི་མ་སྦྱངས་ན། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ མངོན་དུ་འགྱུར་བ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཕན་པ་ནི་ཡོད། འདི་རང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུར་འགྱུར་བ་ནི་མིན་ཏེ། སེམས་འགྲེལ་སྐོར་གསུམ་གྱི་དགོངས་པའོ། །འདིས་དངོས་གྲུབ་སྩོལ་བའི་ཚུལ་ནི། འདི་ དང་སངས་རྒྱས་དངོས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་འདྲེས་ཏེ། སྒྲུབ་པ་པོའི་བློའི་སྣང་བ་ལ་རྒྱུད་གཞན་ གྱིས་བསྡུས་པའི་ཡི་དམ་ལྷར་སྣང་ནས་རང་ལ་དངོས་གྲུབ་སྩལ་བར་སྣང་བ་ཡང་ཡོད་ཅིང་། རང་གི་ལུས་ངག་ཡིད་རྣམས་སྔགས་ཀྱི་ལྷ་དེའི་ངོ་བོར་ཐིམ་པ་ན། བསྐྱེད་རིམ་པ་རགས་པའི་ ལུས་ངག་སྟེ། འདོད་གཟུགས་ཀྱི་རིག་འཛིན་དུ་གྱུར་པའི་རྣམ་གཞག་བྱེད་ལ། གོང་དུ་བཤད་ པའི་རིག་སྔགས་ཀྱི་ནུས་པ་དང་བྱིན་རླབས་སེམས་ལ་བཞག་པ་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པས་ བསྡུས་པའི་སྔགས་སྡོམ་གྱི་ངོ་བོ་རང་རྐང་ཚུགས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཞེས་ཞོར་ལ་ 3-389 འོངས་པས་ཆོག་གོ །ཡང་ལས་དྲུག་པོ་དེ་རྣམས་རྒྱུད་འགྲེལ་ལས། བཟླས་པའི་སྐབས་སུ་ཆེ་ ཐང་དུ་བཤད་ཅིང་། རྒྱ་བོད་ཀྱི་དུས་འཁོར་བ་ཕལ་ཆེར་གྱིས་གལ་ཆེར་བཤད་འདུག་པ་དང་། རྒྱུད་དོན་གོ་བ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་གསལ་པོར་བརྗོད་དོ།

彼等亦從修者自業障大小、善積大小及三昧耶凈不凈力現，咒天無分別亦無異自成就，如機關人從勝機關出，打殺惡人，于某善者作承事，如是咒力不可思議。故"密咒身最能成就，生起次第為初"等，如密集輪中說密咒身之確義雖是此，然多數集密者未解。故密集及金剛帳等出現天釘擊所謂惡緣亦依此要，是自心安立影像成就悉地之特殊速成法，絕非損害他續天。此天若凈心垢，極益智慧身現前，此非自成智慧身，此是心續三論意。 此賜悉地方式：此與佛陀真實加持融合，于修者心現中現為他續所攝本尊天賜自悉地亦有，身語意融入咒天體性時，立生起次第粗身語，即欲色持明之安立，上說明咒力及加持置心彼當知是世俗諦攝咒戒體性獨立。此為順便而來足矣。又彼等六業于續釋誦處廣說，多數漢藏時輪師說為重要，為益解續義故明說。

།འོན་ཀྱང་རང་ལུགས་ནི་འདི་ཡིན་ ཏེ། འདི་འདྲ་བ་ལྷ་གནད་ལ་བོར་བ་ཡིན་པས་སྔོན་སྔགས་ཀྱི་ལྷ་ལ་དད་པའི་ཚད་དུ་བཞག་ པ་གཅིག་བསྐྱེད་རིམ་ལ་ཅུང་ཟད་སེམས་བརྟན་ཅིང་། བཟླས་བརྗོད་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡན་ཆད་ ལ་དངོས་གྲུབ་དངོས་ཉིད་གྲུབ་པའམ། ཕྲ་མོའི་ལས་རྣམས་ཡིན་ཡང་ཐོག་མེད་དུ་གྲུབ་པ་ འབྱུང་བའི་དོན་དུ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་གྱི། ལས་དང་པོ་པ་ལ་ནི་དགོས་པ་མིན་པས་ད་ལྟའི་དུས་ན་ རྗེས་མཐུན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚེ། དང་པོར་སྙིང་པོའམ་ཉེ་སྙིང་ངམ་རྣམ་བཅུ་ དབང་ལྡན་བྱེ་བ་སྦྱིན་སྲེག་དང་བཅས་པ་སོང་ཞིང་། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ཁྲིད་ཅུང་ཟད་བསྐྱངས་པ་ ཞིག་གིས་ལྷ་ལ་གུས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ལས་དྲུག་པོ་འདི་དག་བྱས་ནས་གསུང་གི་སྔགས་འབུམ་ ཕྲག་བཅུ་སྦྱིན་སྲེག་དང་བཅས་པ་བྱའོ། །དེ་རྗེས་སྐུའི་བཟླས་པ་འགྲུབ་ན་ནི་ལེགས། གོང་ དུ་བྱེ་བ་བཟླས་པ་དེས་དོད་ཐུབ་ཏུ་བཞག་ཀྱང་རུང་ངོ་། །རྒྱུད་འགྲེལ་དངོས་ཀྱི་དགོངས་པ་ ལས་དྲུག་བསྙེན་པར་བཤད་པ་ནི། ལས་སམ་དངོས་གྲུབ་ཀྱི་དོན་གྱི་སྒོས་བསྙེན་ཡིན་གྱི། རྩ་ བའི་བསྙེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བསྐྱེད་རིམ་ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་ཅིང་། ལྷ་གནད་ལ་བོར་བ་མེད་ན་ མི་འགྲུབ་པའི་གང་ཟག་གི་རིགས་དེ་ལའང་ནང་ཚན་གསུམ་ཡོད་པས་རབ་ཀྱིས་ལས་དྲུག་ བརྩམས་པས་དངོས་གྲུབ་ཐོབ། འབྲིང་གིས་དེའི་སྟེང་དུ་གསུང་བཟླས་སྦྱིན་སྲེག་དང་བཅས་ པ་དང་། ཐ་མས་དེའི་སྟེང་དུ་སྐུའི་བཟླས་པ་བྱེ་བས་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་ཅེས་རགས་ཚིག་ཙམ་ གོ་བར་བྱས་ནས། དེ་རེ་རེ་བསྐྱེད་རིམ་ལ་བརྟན་པ་ཆུང་ངུ་ཐོབ་ན་ཞི་སོགས་ཐོགས་པ་མེད་ པ་དང་། འབྲིང་གིས་རོ་ལངས་ལ་སོགས་པ་དངོས་སུ་འགྲུབ་ཅིང་། རབ་ཏུ་ཐོབ་པས་ཆེན་པོ་ རིག་འཛིན་གཉིས་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་ལ་སྣང་བ་དངོས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཐོབ་ནས་སྤྱོད་ 3-390 པ་སྤྱད་པས་མྱུར་དུ་རིག་པ་འཛིན་པ་ཐོབ་པའོ།

然自宗是此：如是置於天要故，昔立信咒天量一者稍得生起次第心穩，及圓滿誦持以上，為成就真實悉地或微細業雖亦從無始成就故修，初業者不需，今時隨順修持時，初行心要或近心或十勝咒千萬及火供，稍修生起次第引導者，以敬天方式作此六業，後作語咒百萬及火供。此後若成身誦則善，上說千萬誦亦可代替。 續釋直意說六業為近修者，是為業或悉地之別近修，非根本近修，得生起次第穩固無失天要不成就補特伽羅亦有三類，上者始六業得悉地，中者加語誦及火供，下者加身誦千萬得悉地，略說令解，彼各得生起次第小穩固則無礙成就息等，中者直接成就尸起等，上得者現得大持明二悉地相。得彼後行行速得持明。

ད་ནི་སྐབས་འདིར་དཀྱུས་ཀྱི་བཟླས་པའི་དམིགས་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཐུགས་ཀར་ཟླ་ བའམ་ཉི་མའམ། ཟླ་ཉི་སྒྲ་གཅན་བརྩེགས་པའི་གདན་ལ་རྣམ་བཅུ་དབང་ལྡན་གྱི་ཡི་གེ་བརྩེགས་ པ་ཁམས་སོ་སོའི་ཁ་དོག་ངེས་ཅན་ནམ། ཡང་ན་གཙོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་མདོག་དང་མཚུངས་པ་ སྔོན་པོའམ། ལས་ཐམས་ཅད་པའི་དོན་དུ་ལྗང་ཁུར་བསྒོམས་ཀྱང་རུང་ལ། དེ་ལས་འོད་ཟེར་ སྤྲོས་འཕགས་པ་མཆོད་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱས་སླར་བསྡུས་ཏེ་རྣམ་བཅུ་དབང་ལྡན་ལ་ཐིམ་ པར་བསམས་ལ། ༀ་ཧྐྵྨླྺྼྻྂ་སྭཱཧཱ་ཞེས་བཟླ་ཞིང་། ཡང་གནས་བཞིར་རྡོ་རྗེ་བཞིའི་ས་བོན་ནན་ ཏན་དུ་གསལ་བཏབ་ནས་སྤྱི་བོ་དང་། གསང་བ་དང་། སྙིང་གའི་ཧཱུཾ་གི་སྟེང་ཙམ་སྟེ། གནས་གསུམ་པོ་དེ་གང་རུང་གཅིག་ཏུ་སྔ་མ་བཞིན་བསྒོམས་ཏེ། དེ་ཐམས་ཅད་ལ་འོད་ཟེར་ སྤྲོ་བསྡུ་བྱེད་པ་ནི་སྙིང་པོའི་བཟླ་ཚུལ་ཡིན་ལ། རིགས་དྲུག་གི་ས་བོན་དང་། ཉེ་སྙིང་ལ་ཡི་གེ་ དྲུག་པོ་རྣམས་གནས་དྲུག་ཏུ་བཀོད་ནས་འོད་ཟེར་སྤྲོ་བསྡུ་བྱེད་ཅིང་། ཁྱད་པར་དུ་ཉེ་སྙིང་ལ་ ཡི་གེ་དྲུག་པོ་རེ་རེའི་གནས་སུ་གཡས་གཡོན་ནམ་སྟེང་འོག་ཏུ་ༀ་དང་སྭཱཧཱ་རེ་རེ་སྒོམ་མོ། ། སྐུ་དང་གསུང་གི་སྔགས་ལ་ཐུགས་ཀར་ཉི་མ་སོགས་ཀྱི་སྟེང་དུ་ས་བོན་ཧཱུཾ་ལ་སྔགས་དེ་ དང་དེས་བསྐོར་བ་བསྒོམས་ནས་སྤྲོ་བསྡུ་བྱེད་པ་སྟེ། འཁོར་གྱི་བཟླས་པ་ལ་ཡང་དེས་རིགས་ འགྲེའོ། ། ལས་དྲུག་པོ་རྣམས་ལ་ནི། སྙིང་གར་ཟླ་ཉི་སྒྲ་གཅན་བརྩེགས་པའི་སྟེང་དུ་རང་རང་ གི་སྔགས་ཀྱི་ཡིག་འབྲུ་སྟེང་དུ་ༀ་དང་། འོག་ཏུ་ཕཊ་དང་སྭཱཧཱ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོའི་སྐབས་ བཞིན་སྦྱར་བ་འོད་ཟེར་འཕྲོ་བ་བསམས་ཏེ། གཙོ་བོ་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་གང་ལས་དང་རྗེས་སུ་ མཐུན་པའི་བྱ་བ་བྱས་པར་བསམ། ཡི་གེའི་ཁ་དོག་ནི། ཀཱ་ཡིག་ལྟ་བུ་ལྷ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་མདོག་ དང་མཚུངས་པ་དང་། ༀ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཁ་ཅིག་བཞེད་ལ། སྟེང་གི་ཡི་གེ་དང་སྐུ་ལ་ 3-391 སྔགས་གཉིས་ལས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱ་དགོས་ན། དང་པོ་རེངས་པའི་ལས་ཡིན་པས་ སེར་པོ་དང་། གཉིས་པ་དབྱེ་བར་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་ནག་པོ་དང་། གསུམ་པ་དགུག་པ་དང་ དྲུག་པ་དབང་ཡིན་པས་དམར་པོ་དང་། བཞི་པ་ཞི་བ་དང་། ལྔ་པ་རྒྱས་པ་ཡིན་པས་དཀར་ པོ་སྟེ། ལས་དང་མཐུན་པའི་ཁ་དོག་གམ། ཡང་ན་གཞན་དེ་དང་འདྲ་བ་ལ་ཧ་སོགས་འབྱུང་ བ་རང་རང་གི་ཁ་དོག་ཏུ་བྱས་ཀྱང་ལེགས་པར་བཞེད་ན། དེའི་ཚེ་མིང་གི་ཡི་གེ་དང་པོ་ལས་ ཀྱི་ཁ་དོག་ཏུ་བྱེད་དོ།

今當說此處正行誦觀：於心間月或日或月日羅睺重疊座上，十勝咒字重疊各界定色或如主尊身色藍色，或為一切業故觀綠色亦可，從彼放光供養聖眾作有情利，復收攝融入十勝咒，誦唵哈克沙瑪拉瓦耶吽娑婆訶（藏文：ༀ་ཧྐྵྨླྺྼྻྂ་སྭཱཧཱ，天城體：ॐ हक्षम्लॢवॣं स्वाहा，羅馬音：oṃ hakṣamlṛvḷṃ svāhā，意為：唵哈克沙瑪拉瓦耶吽娑婆訶），又於四處四金剛種子殷重明觀，頂及密處及心吽上，于彼三處任一如前觀修，彼等皆作放收光明是心要誦法，六種種子及近心六字安於六處放收光明，特於近心各六字處左右或上下觀修各一唵及娑婆訶。 身語咒於心間日等上，種子吽被彼彼咒圍繞觀修放收，眷屬誦亦以此類推。 六業等於心間月日羅睺重疊上，各自咒字上唵下發及娑婆訶等如各自處配，觀想放光，觀想主尊自身作隨業相應事業。字色如嘎字同天身色，唵亦如是有謂，上字及身二咒若需隨業，初為僵故黃，二屬分故黑，三召六攝故紅，四息五增故白，隨業色或如是余同而哈等界自色亦善，爾時名初字作業色。

།འཁོར་གྱི་ལྷ་རྣམས་དགོས་སུ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ན། རང་རང་གི་ས་བོན་ལ་ སྤྱི་དང་མཐུན་པར་དེ་ཉིད་གསུམ་སྤེལ་ལམ་ལྔ་སྤེལ་དུ་བྱེད་པ་ལྟ་བུའི་ཐུགས་ཀྱི་བཟླས་པ་བྱ། གསུང་མཚན་སྔགས་ཁོ་ན་ནི་གཙོ་བོར་མི་བྱེད་ལ། ས་བོན་སྔོན་འགྲོ་ཅན་གྱི་མཚན་དུ་བྱེད་ པ་ནི། ༀ་ཨཱཿཏཱཾ་ཏཱ་རེ་ཧཱུཾ་སྭཱཧཱ། ཞེས་པ་ལྟ་བུ་མིང་ལས་ལྷག་པ་སྐུ་སྔགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བཟླས་པ་ བྱ། དེ་ཡང་མདུན་བསྐྱེད་དུ་བྱེད་ན་རང་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་ཐུགས་ཀར་ཧཱུཾ་གི་མཐའ་སྐོར་དུ་ སྔགས་དེས་བསྐོར་བ་དང་། མདུན་གྱི་ཐུགས་ཀར་ས་བོན་བསྒོམ་སྟེ། འོད་ཟེར་ཕན་ཚུན་དུ་ བསྟིམ་པ་དང་སྤྲོ་བསྡུ་བྱེད། མདུན་བསྐྱེད་ཀྱི་ལྷ་དེ་དང་པོར་རང་གི་ཐུགས་ཀ་ནས་སྤྲོ་ཞིང་ མཐར་རང་གི་ཐུགས་ཀར་བསྡུའོ། །བདག་བསྐྱེད་དུ་བྱེད་ན་གཙོ་བོས་རིགས་འགྲེ་སྟེ། ནུས་ མ་ནས་རབ་གཏུམ་མའི་བར་དུ་ངེས་པར་སྦྱོར་ཞིང་། གཞན་ཡང་གཟའ་བཅུ་དང་། ནག་པོ་ ཆེན་པོ་དང་། འཕྲོག་མ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྒྲུབ་ཏུ་རུང་ངོ་། །སྤྱིར་ནི་མོས་པའི་དབང་ལས་དེ་ ཙམ་བཤད་པ་ཡིན་གྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྣ་ཚོགས་གཙོ་བོ་དུས་འཁོར་ཉིད་གྲུབ་ན་ཐམས་ ཅད་འགྲུབ་ལ། གཙོ་བོས་བྱིན་གྱིས་མ་བརླབས་ན་གཞན་རྣམས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་པར་བཤད་ པས་གཙོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ་ནན་ཏན་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །འདི་སྐབས་ཙར་ཙི་ཀཱ་ སོགས་རང་རང་འཁོར་བཅས་ཀྱི་བཟླས་པ་བྱེད་ན། སྔགས་ཀྱི་སྤྲོ་བསྡུ་སོགས་གཙོ་མོ་ཁོ་ན་ ལ་བྱས་པས་ཆོག །སྔགས་ནི། ༀ་ཨཱཿཧ་ཙར་ཙི་ཀཱ་ཧི་ཧི་ཡ་ཡི་ཡྼྀ་ཡུ་ཡླྀ་ཡཾ་ཧཱུཾ་སྭཱཧཱ། ཞེས་བཟླ་ 3-392 སྟེ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་དེས་རིགས་འགྲེའོ།

若需成就眷屬諸天，于各自種子如共同三展或五展等作意誦。不主要唯語名咒，以種子為前導作名者，如唵阿當達熱吽娑婆訶（藏文：ༀ་ཨཱཿཏཱཾ་ཏཱ་རེ་ཧཱུཾ་སྭཱཧཱ，天城體：ॐ आः तां तारे हूं स्वाहा，羅馬音：oṃ āḥ tāṃ tāre hūṃ svāhā，意為：唵阿當達熱吽娑婆訶）等超過名者如身咒方式誦。 若作前生，于自時輪心間吽周圍彼咒圍繞，於前心間觀種子，光明互相融入及放收。前生天初從自心放最後收于自心。若作自生則主尊類推，從能母至極暴母定配，余亦十曜及大黑天及奪母等亦可成就。總則從信力說爾許，若成就薄伽梵種種主尊時輪自身則一切成就，說若無主尊加持余亦不成，故當殷重修主尊瑜伽。 此處若作遮爾基嘎（藏文：ཙར་ཙི་ཀཱ，天城體：चर्चिका，羅馬音：carcikā，意為：遮爾基嘎）等各自眷屬誦，咒放收等唯于主母作即可。咒為唵阿哈遮爾基嘎嘻嘻雅以伊烏伊揚吽娑婆訶（藏文：ༀ་ཨཱཿཧ་ཙར་ཙི་ཀཱ་ཧི་ཧི་ཡ་ཡི་ཡྼྀ་ཡུ་ཡླྀ་ཡཾ་ཧཱུཾ་སྭཱཧཱ，天城體：ॐ आः ह चर्चिका हि हि य यि यृ यु यॢ यं हूं स्वाहा，羅馬音：oṃ āḥ ha carcikā hi hi ya yi yṛ yu yḷ yaṃ hūṃ svāhā，意為：唵阿哈遮爾基嘎嘻嘻雅以伊烏伊揚吽娑婆訶）而誦，余等亦以此類推。

།མ་མོ་བརྒྱད་དང་ལྷ་ཆེན་རྣམས་དང་། ཁྲོ་བོ་རྣམས་ དང་། ཀླུ་རྣམས་དང་། རབ་གཏུམ་མ་རྣམས་ཀྱི་བཟླས་བརྗོད་བྱས་ན། འཕྲལ་གྱི་འདོད་དོན་ ཕྲ་མོ་མང་པོ་སྒྲུབ་ཏུ་ཡོད་དེ། དམན་པ་ལ་མོས་པ་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བར་མཁོ་བའང་ཡིན་ ནོ། །བཟླས་པའི་དམིགས་པ་འདི་དག་བླ་མ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་མན་ངག་གཅིག་ནས་གཅིག་ ཏུ་བརྒྱུད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཉམས་ལེན་གྱི་སྒོ་ནས་གཅེས་སྤྲས་སུ་བྱ་ཡི། ཆོས་སྐད་ཁ་རྒྱུགས་ དང་། དགག་སྒྲུབ་ཁ་ལ་ཁྱེར་བའི་རྩོད་ཆོས་སུ་འབེབས་པར་མ་བྱེད་ཅིག རྒྱུད་གཞན་གྱི་ མན་ངག་ལས་འབྱུང་བ་ལྟར་བཀོད་པའི་བཟླས་པ། སྤྲོ་བསྡུའི་བཟླས་པ། དོ་ལིའི་བཟླས་ པ། ཡིད་བཟླས། འགོག་བཟླས་སོགས་ཀྱང་སྦྱོར་དུ་རུང་བར་མངོན་ལ། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་རྡོར་ བཟླས་ནི་ཡེ་ཤེས་ལེའུའི་སོ་བརྒྱད་པའི་འགྲེལ་པར་རྫོགས་རིམ་དང་བསྲེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། འདིར་བགྲང་འཕྲེང་མེད་ཅིང་སྔགས་བརྗོད་པ་མེད་དེ། དབུགས་ འབྱུང་བ་དང་འཇུག་པ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་སྔགས་ཀྱི་ཡི་གེ་རྣམས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་དང་ འཇུག་པ་མེ་ཏོག་གི་འཕྲེང་བ་བཞིན་དུ་ཟླ་བ་དང་ཉི་མའི་རང་བཞིན་ལུགས་དང་མཐུན་པ་ དང་། ལུགས་དང་མི་མཐུན་པས་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པས་སྙིང་གའི་ས་བོན་ལས་ སྔགས་ཀྱི་ཡིག་འབྲུ་དབུགས་འབྱུང་བ་དང་ལྷན་ཅིག་བྱུང་སྟེ། ཉི་མའི་ལམ་སྣ་བུག་གཡས་པ་ ནས་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པར་སྔགས་ཀྱི་ཐ་མས་སྣ་དྲངས་ཏེ་འགྲོ་བ་དང་། དབུགས་ནང་དུ་ འཇུག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ལུགས་མཐུན་ཞེས་པ་ༀ་སོགས་སྔགས་ཀྱི་ཐོག་མས་སྣ་དྲངས་ཏེ་ཟླ་ བའི་ལམ་སྣ་བུག་གཡོན་པ་ནས་འཇུག་ཅིང་། སྙིང་གའི་ས་བོན་ལ་ཐིམ། རླུང་གནས་པ་ན་ས་ བོན་གཅིག་པུ་ལ་སེམས་གཏོད་པ་སྟེ། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་རྡོར་བཟླས་འདི་ལྟ་བུའང་གསལ་བར་ གསུངས་པས། ཡི་གེ་འབྲུ་གསུམ་གྱི་རྡོར་བཟླས་དངོས་ཉིད་ཀྱང་འདིས་ཤུགས་ལ་འཕངས་ བས་གསལ་བར་མཛད་དོ།

若作八母天及大天眾、忿怒眾、龍眾、極暴母眾誦持，能成就多微細現前所欲，于信樂下劣者亦極為需要。此等誦觀是諸聖上師一一相傳教授故，當從修持門中珍重，勿作法語口頭及辯論中爭論之法。如余續教授所說安立誦、放收誦、搖動誦、意誦、止誦等亦顯可用，生起次第金剛誦于智慧品第三十八釋中以混合圓滿次第方式說，如雲："此中無數珠無誦咒，與出入息俱咒字等出入如花鬘，以月日性順逆觀。"故從心間種子與出息俱出咒字，從日道右鼻孔逆行以咒末引導而行，與入息俱順行即以唵等咒初引導從月道左鼻孔入而融心間種子，風住時專注唯一種子，如是明說生起次第金剛誦，由此亦間接明示三字金剛誦自身。

3-393 བཞི་པ་ཕན་གནོད་ཀྱི་ཡན་ལག་རྩི་བ་ནི། གོང་དུ་ཨ་ཀུ་ཧ་ྈྐ་སོགས་ཁམས་སོ་སོའི་དགྲ་ གྲོགས་ཐ་མལ་པ་གསུམ་རྩི་བའི་ཚུལ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་བཞིན་ཡིན་པ། དོན་གྱི་སྙིང་ པོ་ནི་སྤྱིར་རྒྱུད་འདི་ལས་གནས་སྐབས་གཞན་ཕལ་ཆེར་དུ་དབྱངས་སུམ་ཅུའམ་སོ་གཉིས། གསལ་བྱེད་སུམ་ཅུ་དང་གོང་དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུའི་སྐབས་བཞི་བཅུར་ཕྱེ་བ་སོགས་གསུངས་ མོད་ཀྱི། དགྲ་གྲོགས་རྩི་བའི་སྐབས་འདིར་བརྡ་སྤྲོད་སོགས་ཀྱི་གཞུང་ལས་འབྱུང་བ་དང་ མཐུན་ཏེ། ངག་སྦྱོར་གྱི་རིམ་པ་དང་། བརྟན་གཡོ་སོ་སོའི་ས་བོན་དང་། དུས་སོ་སོར་འཆར་ ཚུལ་དང་ཡི་གེ་ཕན་ཚུན་ཕན་གནོད་བྱེད་ཚུལ་ཏེ། གནས་སྐབས་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་ཕལ་ཆེར་ མཚུངས་པ་མང་ཡང་སོ་སོར་རང་རང་གི་དགོས་པའི་དབང་གིས་མི་འདྲ་བ་ཡང་མང་དུ་ཡོད་ དོ། །དེས་ན་གནས་སྐབས་སྔ་མ་གསུམ་གྱི་མེ་ཆུ་ལྟ་བུ་དགྲ་གཤེད་ཀྱི་རིགས་སུ་གཏོགས་ པ་ཡིན་ཡང་། དངོས་སུ་ཡི་གེ་ཕན་ཚུན་གནོད་པ་བྱེད་པར་མ་ངེས་ཏེ། འགའ་ཞིག་བར་མ་ དང་། འགའ་ཞིག་ཕན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །འདིར་སྔགས་ཀྱི་དང་པོ་དང་མིང་གཉིས་ལ་ངེས་ པར་ཕན་གནོད་ཐ་མལ་གསུམ་འབྱུང་བའི་དབང་དུ་མཛད་དེ། འདི་ཙམ་ཞིག་གསུངས་པ་ ཡིན་ལ། འདིའི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཆུ་ནི་མེའི་དགྲར་ངེས་ཤིང་། རླུང་ལ་ཐ་མལ་པ་སྟེ་ནུས་མེད་ དུ་ངེས་ལ། ས་ལ་གྲོགས་པོར་ངེས་ཀྱང་སྤྱི་ལྡོག་ནས་ཆུ་ཁམས་ཀྱི་ཡི་གེ་ཙམ་མེའི་དགྲ་ལ་ སོགས་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པ་ཙམ་ཡིན་ཡང་། མེ་རླུང་ས་གསུམ་གྱི་ཡི་གེ་ལ་རེ་རེ་བཞིན་དུ་ ཕན་གནོད་བར་མ་གསུམ་ཀར་འབྱུང་བའི་སྐབས་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སྐབས་གཞན་དུ་ གསུངས་པའི་གསལ་བྱེད་སུམ་ཅུ་པོ་རྣམས་ལ་ནང་ཚན་ལྔ་ཚན་དྲུག་ལ་ཁམས་དྲུག་གི་རེ་རེ་ སྦྱོར་ཞིང་། ལྔ་ཚན་རེ་རེ་ཡང་ལྔ་ལྔའོ། །དབྱངས་ལ་སྡེ་ཚན་དྲུག་ལ་ཁམས་དྲུག་མི་སྦྱོར་ཡང་ སྡེ་ཚན་རེ་རེ་བཞིན་ཁམས་འབྱུང་བ་ལྔ་ལྔའི་དབྱེ་བ་སོགས་གསུངས་པ་རྣམས་དང་། འདིར་ མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་ནི། དེར་ཨར་ཡིག་གཉིས་མེ་དང་། ཨལ་ཡིག་གཉིས་སར་འབྱུང་ཡང་ 3-394 འདིར་ནི་བཞི་པོ་དེའི་ཡི་གེ་དང་པོ་ནི་ཨ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་བརྩི་ལ། ར་ལ་ གཉིས་མེ་དང་ས་ཡིན་ཡང་དང་པོའི་ཡི་གེ་མ་ཡིན་པས་ཕན་གནོད་བརྩི་མི་དགོས་སོ། །ཨེ་ཨཻ་ གཉིས་ཨི་དང་འདྲ། ཨོ་ཨཽ་གཉིས་ཨུ་དང་འདྲ་ལ་ཅུང་ཟད་སྟོབས་ཆུང་བ་ནི་ཡིན་ནོ། །འདིར་ ཀུ་ཙུ་ཊུ་པུ་ཏུ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་ཞབས་ཀྱུ་ཨུ་ཡིག་སྦྱར་བས། རང་རང་གི་སྡེ་བ་ཐམས་ཅད་ མཚོན་པ་སྟེ། སྒྲའི་གཞུང་ལས་ཨུཏ་ཀྱིས་སྡེ་དང་བཅས་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ།

第四計算利害支分：如上廣說阿庫哈卡（藏文：ཨ་ཀུ་ཧ་ྈྐ，天城體：अ कु ह ङ्क，羅馬音：a ku ha ṅka，意為：阿庫哈卡）等各界敵友平庸三計算方式，其義要者，總之此續于多數他時處說三十或三十二韻母，三十輔音及上八十隨好處分四十等，然於此計敵友處順文法等論，語合次第及動靜各種子及各時生起方式及字互相利害作用，即彼四種情況雖多相同，然各自因需要亦有多不同。 故前三種情況如水火雖屬敵害類，然不定實際字互相損害，有些中性，有些利益。此中必定於咒初及名二生平庸三利害，依此而言，水定為火敵，風為平庸即定無力，土定為友，然從總相水界字僅生火敵等類，於火風土三字各各可有利害中性三種情況。故他處所說三十輔音內分六個五組各配六界，每五組亦各五。韻母雖不於六組配六界，然說每組各分五大種界等，與此不同差別者，彼中二阿爾字為火，二阿拉字為土，然此中彼四字初字唯阿故計為空界，熱拉二雖火土然非初字故不須計利害。誒艾二同伊，奧澳二同烏稍弱。此中庫楚突普圖者，以腳鉤烏字配，表各自一切部，如聲論出"烏特與部"。

ན་ཀུ་ནི་ཀ་སྡེ་དང་། ཙུ་ནི་ཙ་སྡེ་དང་། ཊུ་ནི་ཊ་སྡེ་དང་། པུ་ནི་པ་སྡེ་དང་། ཏུ་ནི་ཏ་སྡེའི་མིང་ཡིན་ ལ། དེའི་ཕྱིར་ཨ་ཀ་ཁ་ག་གྷ་ང་། ཧ་ྈྐ་རྣམས་མཁའ་ཁམས་ཡིན་ཅིང་། ཐམས་ཅད་ལ་གྲོགས་ ཁོ་ནར་གནས། ཨི་ཙ་ཚ་ཛ་ཛྷ་ཉ། ཡ་ཤ་རྣམས་ནི་རླུང་ཁམས་ཏེ། ཆུ་ཡི་དགྲ་མེའི་གྲོགས། ས་ ལ་ནུས་མེད་དོ། །རྀ་ཊ་ཋ་ཌ་ཌྷ་ཎ། ར་ཥ་རྣམས་མེ་སྟེ་ས་ཁམས་ཀྱི་དགྲ། ཆུ་ལ་ནུས་མེད་རླུང་ གི་གྲོགས་པོའོ། །ཨུ་པ་ཕ་བ་བྷ་མ། ཝ་ྉྤ་རྣམས་ཆུ་སྟེ་མེའི་དགྲ་དང་། རླུང་ལ་ནུས་མེད་ དང་། སའི་གྲོགས་པོ། ལ་ཏ་ཐ་ད་དྷ་ན། ལ་ས་རྣམས་ས་ཁམས་ཏེ་རླུང་གི་དགྲ་དང་། སའི་ གྲོགས་དང་། མེ་ལ་ནུས་མེད་དོ། །དེས་ན་སྐབས་འདིར་ས་སྡེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་ལོགས་ པར་མི་བྱེད་པར་ལྔ་པོའི་ནང་དུ་ཕར་བསྡུས་སོ། །འབྱུང་ཆུང་གི་རིམ་པ་ནི། གཞན་ལ་མི་བརྩི་ སྟེ། སྡེ་པ་ལྔ་པོ་ཉིད་ལ་བྱ་ན། ང་ཉ་ཎ་མ་ན་རྣམས་སྟོང་པའི་ཁམས། གྷ་ཛྷ་ཌྷ་བྷ་དྷ་རྣམས་རླུང་ ཁམས། ག་ཛ་ཌ་བ་ད་རྣམས་མེ་ཁམས། ཁ་ཚ་ཋ་ཕ་ཐ་རྣམས་ཆུ་ཁམས། ཀ་ཙ་ཊ་པ་ཏ་རྣམས་ ས་ཁམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དགྲ་གྲོགས་བརྩི་ཚུལ་གོང་དང་འདྲ། །སྡོམ་ནི། ཆུ་དགྲ་རླུང་ ཡིན་རླུང་དགྲ་ས། ས་དགྲ་མེ་ཡིན་མེ་དགྲ་ཆུ། །ས་ཆུ་ཕན་ཚུན་གྲོགས་པོ་དང་། །མེ་རླུང་ཕན་ ཚུན་གྲོགས་པོ་དང་། །རླུང་ལ་ཆུ་དང་མེ་ལ་ས། །ཆུ་ལ་མེ་དང་ས་ལ་རླུང་། །སྔ་མར་ཕྱི་མ་ནུས་ མེད་དེ། སྟོང་པ་ཀུན་གྱི་ཕན་ཚུན་གྲོགས། །ཞེས་སོ།

故庫為卡部，楚為查部，突為札部，普為帕部，圖為塔部名，因此阿卡喀嘎伽昂、哈卡等為空界，於一切唯住為友。伊查擦扎渣娘、雅夏等為風界，為水敵火友，于土無力。日札塔達荼拏、熱沙等為火，為土界敵，於水無力為風友。烏帕帕巴帕瑪、瓦帕等為水，為火敵，于風無力，為土友。拉塔塔達荼那、拉薩等為土界，為風敵，為土友，於火無力。故此處不另立薩部為智慧界，而攝入五者中。 小種次第，不計他者，若於五部自身，昂娘拏瑪那等為空界，伽渣荼帕荼等為風界，嘎扎達巴達等為火界，喀擦塔帕塔等為水界，卡查札帕塔等為土界。彼等敵友計算方式同上。 總偈：水敵風是風敵土，土敵火是火敵水，土水互為友，火風互為友，風於水及火于土，水於火及土于風，前於後為無力，空於一切互為友。

།རེ་མིག་དགོད་པར་འདོད་ན། ཕྱོགས་ བཞི་གཡས་སྐོར་ཚུལ་ལ་ནི། ཆུ་མེ་ས་རླུང་རིམ་བཞིན་བཀོད། །བྲང་སྤྲོད་ཟུང་དག་གྲོགས་ 3-395 ཡིན་ཏེ། གཡས་སྐོར་ཐ་མལ་གཡོན་སྐོར་དགྲ །ཞེས་པ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་རིགས་ མཚུངས་པ་རྣམས་ནི་རྟག་ཏུ་གྲོགས་ཡིན་ལ། ༀ་ཡིག་ལ་སོགས་པ་མགོ་འདྲེན་པའི་སྔགས་ ཡིག་རྣམས་ཡར་ཕུད་པའི་འདོད་ལྷའི་སྔགས་ཀྱི་ཡི་གེ་དང་པོ་དེ་རྣམས་དང་། སྒྲུབ་པ་པོའི་ མིང་ཡིག་དང་པོ་དེ་དགྲ་གྲོགས་བརྩི་དགོས་ན། དགྲ་བྱེད་པོ་དང་། གྲོགས་བྱེད་པོ་དང་། ནུས་མེད་བྱེད་པ་པོ་ནི་སྔགས་ཡིན་ལ། གང་ལ་བྱ་བའི་ཡུལ་སྒྲུབ་པོའི་མིང་ཡིན་པ་གོ་བར་བྱ་ སྟེ། དཔེར་ན། སྒྲུབ་པོའི་མིང་རབ་འབྱོར་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ཡི་གེ་དང་པོ་ར་ཡིག་མེ་ཁམས་ཡིན་ པ་ལ། ༀ་མཱ་མ་ཀཱི་ཞེས་ཆུ་ཁམས་བྱུང་ན། གསལ་བྱེད་ཀྱི་དགྲ་ཡིན་པས་སྔགས་ཀྱིས་སྒྲུབ་ པ་པོ་ལ་ནད་ཀྱིས་གདུང་བར་བྱེད་ལ། སྒྲུབ་པོའི་མིང་ཡིག་དང་པོ་ར་ཡིག་ལ་སྔགས་ཀྱི་དང་ པོ་ལོ་ཙ་ན་ལྟ་བུ་ལ་ཡིག་ས་ཁམས་ཡོད་ན། ཐ་མལ་པ་སྟེ་ནུས་མེད་ཡིན་པ་དང་། སྒྲུབ་པོའི་ མིང་ར་ཡིག་ལ་སྔགས་ཀྱི་དང་པོ་ཡ་མནྟ་ཀ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ཡ་ཡིག་རླུང་ཁམས་ཡོད་པ་གྲོགས་ ཡིན་པས་བདེ་བ་དམ་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་ཅིང་། དབྱངས་ཀྱི་ཡི་གེའི་སྔགས་རྣམས་དགྲར་གྱུར་ ན། སྒྲུབ་པོ་འཆི་བ་དང་། གྲོགས་སུ་གྱུར་ན་ཡུན་རིང་དུ་འཚོ་བ་དང་དངོས་གྲུབ་ཆེན་པོ་ རྣམས་མྱུར་དུ་ཐོབ་པའོ། །གསལ་བྱེད་དགྲར་གྱུར་པས་ནང་དུ་བྱེད་ཅིང་། གྲོགས་སུ་གྱུར་ན་ འབྱོར་པ་རྙེད་པ་དང་། དངོས་གྲུབ་ཆུང་བ་རྣམས་རྙེད་དོ། །རྒྱུད་གཞུང་འདི་རྣམས་སུ་གསལ་ ཁ་མེད་ཀྱང་མན་ངག་གཞན་རྣམས་ལས་འབྱུང་ཆེན་འབྱུང་ཆུང་གཉིས་འབྱུང་ཆུང་སྟོབས་ ཆེ་བར་འདོད་དོ།

若欲排列方格，四方順時針方式，水火土風依次排列。對角成對為友，順時為平庸逆時為敵。彼等一切同類恒為友，除去唵（藏文：ༀ，天城體：ॐ，羅馬音：oṃ，意為：唵）等引導咒字后本尊咒之初字等及修行者名字初字若需計敵友，作敵者、作友者、作無力者是咒，所作對境是修行者名當知。 例如，修行者名若為饒卜，初字熱為火界，若有唵瑪瑪吉（藏文：ༀ་མཱ་མ་ཀཱི，天城體：ॐ मा म की，羅馬音：oṃ mā ma kī，意為：唵瑪瑪吉）為水界，因為輔音為敵故咒令修行者受病苦，修行者名初字熱對咒初如洛札那（藏文：ལོ་ཙ་ན，天城體：लोचन，羅馬音：locana，意為：洛札那）拉字土界，則為平庸即無力，修行者名熱字對咒初如雅曼達嘎（藏文：ཡ་མནྟ་ཀ，天城體：यमन्तक，羅馬音：yamantaka，意為：雅曼達嘎）雅字風界為友故令得勝樂，韻母咒若為敵則修行者死，若為友則長壽速得大悉地。輔音為敵則作內損，若為友則得財富及小悉地。雖此等續文無明說，然余教授說大種小種二者小種力大。

།ལེགས་སྦྱར་སོགས་རྒྱ་སྐད་ལ་མིང་གི་ཡི་གེ་དང་པོ་དེ་ལ་ཡི་གེ་གཉིས་ བརྩེགས་ཡོད་ན་སྟེང་མ་ལ་བརྩི་བ་ཡིན་ཡང་། བོད་ཡུལ་འདིར་གྲགས་པའི་སྔོན་འཇུག་དང་ མགོ་ཅན་སོགས་ནི་གཟུགས་འབྲི་བའི་ཚེ་ཐོག་མ་དང་མགོ་བོར་ཡོད་ཀྱང་དོན་སོ་སོར་གོ་ བྱེད་ཀྱི་བརྡ་ཙམ་མ་གཏོགས། ཡི་གེའི་བརྗོད་པ་སྒྱུར་ནུས་མ་ཡིན་པས། ཡི་གེ་དངོས་གཞི་ ལ་བརྩི་མི་དགོས་ཏེ་དཔེར་ན་སྐལ་བཟང་ཞེས་པའི་ས་མགོ་དེ། རྒྱ་སྐད་ཀྱི་ཡི་གེ་བརྩེགས་མ་ 3-396 དང་མི་འདྲ་སྟེ། བསོད་ནམས་ཅན་དུ་གོ་བའི་ཆེད་ཀྱི་བརྡ་ཙམ་ཡིན་གྱི་བརྗོད་པའི་ཡི་གེ་མ་ ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཀ་ཉིད་ལ་བརྩི་དགོས་པ་དང་། དཀར་མོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ལ་འཕུལ་བྱེད་ད་ཡོད་ པའང་། ཁ་དོག་གོ་བྱེད་ཀྱི་བརྡ་ཙམ་ཡིན་པས་ད་ཡིག་གི་གཟུགས་དང་པོར་བྲིས་ཀྱང་བརྗོད་ པའི་ཡི་གེ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀ་ཉིད་ནས་བརྩི་བ་ཡིན་ལ། ཡང་དགའ་བྱེད་དང་། རྫ་མཁན་ དང་སྦས་པ་དང་། བརྡ་གཏོང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། གྷ་ཛྷ་བྷ་དྷའི་དོད་ཡིན་ཏེ་སྒྲ་གཅིག་པའི་ ཕྱིར་དང་། སྒྲ་ལྟ་བུ་ནི་གྷྲ་ཞེས་པའི་དོད་ཡིན་ཅིང་། ས་མགོ་ནི་སྙན་ཆ་གོ་བའི་ཕྱིར་ཙམ་སྟེ། བརྩེགས་མའི་དང་པོ་གྷ་རང་ཉིད་ཡིན་གྱི་ས་མ་ཡིན་པ་དང་། རྒྱ་སྐད་ཀྱི་ཡི་གེ་ཛྙ་ལ་ཟུར་ཆག་ པའི་ཚུལ་གྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་ཡུལ་ཕལ་ཆེ་བ་ན། རྒྱ་ཞེས་འབོད་པ་དང་། འགའ་ཞིག་ཏུ་གྷྱ་ཞེས་ འབོད་པ་ཡང་སྣང་བ། ཡི་གེའི་ངོ་བོ་མི་གཅིག་ཀྱང་སྒྲ་ཕྱོགས་མཚུངས་པའི་འདྲ་ཆོས་ཡོད་ པས། བོད་ཀྱི་ཡི་གེ་མཁན་པོས་རྒ་ལ་ཡ་བཏགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་སོགས་བྱས་ནས། ཛྙ་ཟུར་ ཆག་དང་བརྗོད་པ་གཅིག་པར་བྱུང་བས། རྒྱལ་པོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའི་ཡི་གེ་དང་པོ་རྒྱ་སྐད་ཀྱི་ཛྙ་ ཡིག་གི་རིགས་སུ་བསྡུ་བར་བྱའོ། །ཅ་ཆ་ཇ་རྣམས་ཙ་ཚ་ཛ་ཉིད་ཡིན་ལ། དཔྱོད་ལྡན་དང་སྤྱོད་ པ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་བོད་ཡིག་གི་གཟུགས་ལ་བ་འཕུལ་བཞག་ཅན་དང་ས་མགོ་ཅན་ཡིན་ཡང་ རྒྱ་ཡིག་གི་ལུས་འགྱུར་དང་འདྲ་སྟེ། ཡིག་གཟུགས་ཡི་གེ་མ་ཡིན་ལ། བརྗོད་པ་ཉིད་ཡི་གེར་ འཇོག་དགོས་པས། དེ་དག་ཀྱང་ཙ་ཡིག་གི་ཁོངས་སུ་བསྡུའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་གཞན་ལའང་ རིགས་འགྲེ་སྟེ། ཞ་ནི་ཤ་དང་མཚུངས་པར་གྲགས་པ་བཞིན་དང་། ཟ་ནི་ས་དང་མཚུངས་པར་ གྲགས་ཤིང་། སྒྲ་མཚུངས་པས་ན་ཛ་དང་ཡང་འདྲ་བར་མངོན་ལ། འ་ནི་ཨ་ཡིག་དང་མཚུངས་ པར་བྱ་སྟེ། སྔོན་གྱི་བོད་ཡིག་བྱེད་པོས་རིང་པོ་ལ་འ་འདོགས་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དེ་ཡིན་ ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཁའ་ནི་ཁ། མངའ་ནི་ང་། འཚ་ནི་ཚ། མཐ་ནི་ཐ། འཕ་ནི་ཕ། དམའ་ནི་ མ། ལྷ་ནི་ལ། བཤ་ནི་ཤ། བསའ་ནི་ས་དང་མཚུངས་པ་སྟེ། དེ་དག་གིས་རིགས་འགྲེ་སྟེ་མ་ 3-397 བཤད་པ་རྣམས་ཀྱང་དཔག་པར་ནུས་སོ།

梵語等漢語中名字初字若有二字疊加則計上字，然于藏地通行的前加字及冠字等，雖書寫時在初及頭部，但僅為各別表義符號，非能轉變字音，故不必計入實字。例如"嘎桑"的薩冠，與漢語疊字不同，因僅為表示"具福"之符號非發音字，故應計嘎字。如"嘎摩"等有推字達者，因僅為表色符號，雖達字形寫在前，因非發音字故從嘎字計。 又"嘎杰"及"匝堪"及"巴"及"達通"等，是伽荼婆馱的對應，因音同故。如"札"是"伽熱"的對應，薩冠僅為表樂器故，疊字初為伽自身非薩。漢語字"若那"以訛變方式，于印度多數地方稱"嘉"，於一些地方稱"伽雅"亦見，雖字型不一然音相近有相似性，故藏文字師立嘎加雅等規則，與若那訛變發音相同，故如"嘉波"等初字應歸入漢語若那字類。 查恰匝即是遮車惹，如"覺丹"及"覺巴"等雖藏文形體有巴推及薩冠，然如漢字型變，字形非字，應立發音為字，故彼等亦攝入遮字中。由此類推他者，夏與沙同爲衆所周知，匝與薩同爲衆所周知，因音同故似與惹亦相似，阿與啊字相同，古藏文作者于長音加阿底之因亦是此。如是"卡"即喀，"昂"即昂，"擦"即查，"塔"即塔，"帕"即帕，"瑪"即瑪，"拉"即拉，"夏"即沙，"薩"即薩相同，由此類推未說者亦能推知。

།དེས་ན་ཡི་གེའི་དགྲ་གྲོགས་འདི་དག་རྒྱ་སྐད་ཀྱི་ སྟེང་དུ་བརྩི་ཚུལ་ཡིན་པས། བོད་སྐད་དུ་ངོ་བོ་མི་འདྲ་བ་རྣམས་ལ་དོད་བརྩི་བ་གལ་ཆེ་ཞིང་། ཡི་གེ་ཡང་གཟུགས་ལ་མི་བརྩི་ཡི་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་བརྩི་དགོས་སོ། །འོ་ན་འདི་དག་སྔགས་ བཟླས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བརྩི་དགོས་སམ་སྙམ་ན། སེམས་ཅན་བསམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ སྔགས་བྱེད་པ་པོས་གང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དེ་ཁོ་ན་ལ་ནུས་པ་དེ་འབྱུང་བ་ཡིན་པས། རྒྱུད་ འདི་དང་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་རྣམས་ལ་ངེས་པར་གལ་ཆེ་ཞིང་། བླ་མེད་ཀྱི་རྒྱུད་སྡེ་གཞན་ རྣམས་ལ་འདི་ལྟར་བརྩི་བ་ལེགས་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་འགྱུར་བ་ནི་ཡོད་ཀྱི་ངེས་པར་དགོས་པ་ ནི་མིན་ལ། རྒྱུད་སྡེ་འོག་མ་རྣམས་སུ་འདི་དག་མི་དགོས་པ་ཤས་ཆེའོ། །རྒྱུ་མཚན་ཡང་རྒྱུད་ འདིར་{མི་[ནི་]འབྱུང་བའི་ཁམས་ཀྱི་རིམ་པ་ཉིད་འཁོར་འདས་བརྟན་གཡོ་ཀུན་གྱི་སྲོག་ཏུ་ བཞག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཡིན་ལ། བླ་མེད་གཞན་རྣམས་ལས་ཁམས་ལྔ་སྲོག་ཏུ་བཞག་པ་ ཅུང་ཟད་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱུད་འདི་ལྟ་བུར་རྩལ་དུ་བཏོན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། འོག་མ་རྣམས་ སུ་དེ་འདྲའི་དག་སྦྱོར་རེ་ཞིག་དངོས་སུ་གསུངས་པ་མེད་ཅིང་མི་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་རོལ་ གྱི་སྔགས་རྒྱུད་ལ་ཡང་རིགས་ཅན་དང་མཁའ་ལྡིང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡི་གེའི་ཁམས་ཀྱི་དགྲ་གྲོགས་ བརྩི་ཞིང་། རི་ཁྲོད་པ་དང་། འབྱུང་པོ་དང་འཆོལ་བའི་རྒྱུ་ལ་བརྩི་མི་དགོས་པ་དང་འདྲའོ་ ཞེས་བླ་མ་པཎྜི་ཏ་འགའ་ཞིག་གསུང་ངོ་། །གོང་དུ་དྲངས་པའི་རྩ་རྒྱུད་ཀྱི་ལུང་ལས། སྒྲུབ་པ་ པོ་ཡི་ཡི་གེ་གཉིས། །སྐྱེ་བ་ལས་སྐྱེས་མིང་སྐྱེས་འགྱུར། །ཞེས་པའི་དོན་སྒྲུབ་པ་པོའི་ཡི་གེ་ནི་ རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྐྱེ་བའི་ཡི་གེ་དང་མིང་གི་ཡི་གེ་འོ། །ཕྱི་མ་བཤད་ཟིན་པ་དང་། སྐྱེ་བའི་ ཡི་གེ་ནི་དང་པོ་བཙས་པའི་དུས་སུ་ཞག་དེ་ལ་ཡི་གེ་གང་ཤར་བ་དང་། ཡུད་ཙམ་སུམ་ཅུའི་ཡི་ གེ་གང་ལ་བཙས་པ་དང་། དབྱུག་གུ་སོ་སོའི་ཡི་གེ་གང་ལ་བཙས་པ་དག་བརྩིས་ཏེ། དེ་དང་ སྔགས་ཀྱི་ཡི་གེའི་དགྲ་གྲོགས་བརྩི་དགོས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་རྒྱས་བཤད་རང་གི་ཡི་གེ་ལ་ 3-398 ཡང་གཉིས་ཞེས་སོགས་རྡོ་རྗེ་སྙིང་འགྲེལ་གྱི་ལུང་དྲངས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །སྤྱིར་ནས་མིང་ལས་ ཀྱང་འདི་གལ་ཆེ་བ་འདྲ་བ་ཞིག་འདུག་ཀྱང་། བོད་ཡུལ་འདིར་དེ་རྟོགས་པར་དཀའ་བས་སྐྱེ་ བའི་ཡི་གེ་གང་ཡིན་མ་ཤེས་པ་སྐྱོན་ཡིན་ཡང་། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་རྟོག་མི་འཇུག་པ་ཡོན་ ཏན་དུ་སྣང་བས་ཡུལ་ལུགས་དང་བསྟུན་པར་བྱོས་ཤིག འདིར་ཡི་གེ་མངས་པར་འགྱུར་བའི་ ཕྱིར་མ་སྤྲོས་སོ།

故此等字敵友于漢語上計算方式，于藏語體性不同者計對應極重要，且字不計形而應從發音計算。 若問此等是否一切咒誦皆需計算？因眾生意樂差別，咒作者於何加持唯彼生此力用，故於此續及隨行者定極重要，於他無上續部如是計算成為善支分而有，然非定需，于下部續多不需要。原因亦因此續立大種界次第自身為輪涅動靜一切命，雖他無上續中立五界為命少許，然未如此續著重故，下部未直說如是清凈相應且不修故。 如有些上師班智達說：于外續中，種姓及金翅鳥續計字界敵友，山居及鬼怪雜緣不需計算。如上引根本續文："修行者字二，生生及名生。"義為修行者字有二：生字及名字。後者已說，生字謂初生時日現何字，及三十剎那生何字，及各杖生何字等計算，彼與咒字敵友需計，此廣說即金剛心釋引"自字亦二"等文。 總之似較名更重要，然于藏地此難知故，雖不知生字為過，然不入依此分別顯為德，故隨順地方規矩。此處恐文字繁多故未廣說。

ལྔ་པ་ལས་དང་མཐུན་པའི་བགྲང་འཕྲེང་གི་དབྱེ་བ་ནི་མདོ་ཙམ་དུ་བཤད་ན། ཞི་བ་ལ་ ཤེལ་གྱི་བགྲང་འཕྲེང་སྟེ། དབྱངས་ཐུང་ངུ་བཅོ་ལྔ་ལ་ཨཾ་ཨཾ་ཧཾ་བསྣན་པ་དབྱངས་བཅོ་བརྒྱད་ ཀྱི་གྲངས་སོ། །རྒྱས་པ་ལ་མུ་ཏིག་གི་བགྲང་འཕྲེང་སྟེ་དབྱངས་ཐུང་ངུ་བཅོ་བརྒྱད་དང་། རིང་ པོ་བཅོ་བརྒྱད་དེ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གི་གྲངས་ཀྱིས་སོ། །དབང་ལ་བོ་ཏེ་ཙེའི་བགྲང་འཕྲེང་སྟེ་ གསལ་བྱེད་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གི་གྲངས་ཀྱིས་སོ། །དགུག་པ་ལ་ཙན་དན་ནམ་པདྨའི་ས་བོན་ གྱི་བགྲང་འཕྲེང་སྟེ་གསལ་བྱེད་ཐུང་ངུ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་དང་། དབྱངས་བཅོ་བརྒྱད་འདུས་པ་ ལྔ་བཅུ་རྩ་བཞིའི་གྲངས་ཀྱིས་སོ། །བསད་པ་ལ་མིའི་སོའི་བགྲང་འཕྲེང་སྟེ་རྒྱུ་སྐར་ཉི་ཤུ་རྩ་ བདུན་གྱི་གྲངས་ཀྱིས་སོ། །སྡང་བ་དང་བསྐྲད་པ་ལ་རྔ་མོའམ་བོང་བུའི་སོའི་བགྲང་འཕྲེང་སྟེ་ རྒྱུ་སྐར་ཉིས་འགྱུར་ལྔ་བཅུ་རྩ་བཞི་གྲངས་ཀྱིས་སོ། །རྨོངས་པ་ལ་ལུང་ཏང་གི་བགྲང་འཕྲེང་ སྟེ། རིལ་བུ་ཕྱེད་བཅས་བཅུ་གསུམ་རྒྱུ་སྐར་ཕྱེད་ཀྱི་གྲངས་ཀྱིས་སོ། །རེངས་པ་ལ་རུ་རག་ ཤའི་བགྲང་འཕྲེང་སྟེ་ཐུང་ངུ་དང་རིང་པོའི་གསལ་བྱེད་བདུན་བཅུ་རྩ་གཉིས་དང་དབྱངས་ སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་བསྲེས་པ་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་ཀྱི་གྲངས་ཀྱིས་སོ། །སླར་གསོ་བ་ལ་ནི། མ་ར་ ཀ་ཏའི་བགྲང་འཕྲེང་གིས་སོ། །ལས་ཐམས་ཅད་པ་ལ་དབང་ལེའི་སྦྱིན་སྲེག་གི་སྐབས་སུ་ གསུངས་པ་ལྟར་མཚན་སོ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུ་བསྲེས་པའི་གྲངས་སྤྱིར་བརྒྱ་དང་ བཅུ་གཉིས་ཡིན་པ་ལས་བཞི་ནི་རྡོ་རྗེ་བཞི་དང་རི་རབ་ཀྱི་གདོང་བཞི་མཚོན་པ་མདོ་འཛིན་ 3-399 གྱི་དོན་དུ་སྦྱར་བས་འཕྲེང་བ་དངོས་ལ་རིལ་བུ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་པ་སྟེ། རྒྱུ་ནི་ཞི་རྒྱས་སམ་ལྷ་ དབང་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བོ་ཏེ་ཙེའམ། གཞན་ཡང་དགེ་ཞིང་ཤིས་པའི་རྒྱུ་གང་ཡང་རུང་ བ་སྟེ། བསྙེན་པའི་དུས་ཀྱང་ལས་ཐམས་ཅད་པ་དང་འདྲའོ། ། བགྲང་འཕྲེང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ནི། གདན་བཞི་དང་སམྦུ་ཊིའམ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཆོ་ ག་རྡོ་རྗེ་འཕྲེང་བ་སོགས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་བྱས་ཀྱང་ལེགས་ལ། ཡང་ན་མན་ངག་ལས་ འབྱུང་བ་ཧཱུཾ་ཕྲཻཾ་ལས་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་གྱི་ངོ་བོ་བགྲང་འཕྲེང་ཉིད་དུ་བསྐྱེད། བགྲང་འཕྲེང་ལ་ ཡེ་ཤེས་པ་བསྟིམ་ནས། རིགས་དྲུག་གི་ས་བོན་བརྒྱ་རྩས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནའང་ལེགས་པ་ ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བསྐྱེད་རིམ་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། སྔགས་ཀྱི་ བཟླས་པའི་རིམ་པ་བཤད་པའི་སྡེ་ཚན་ཏེ་དགུ་པའོ།

第五與事業相應數珠分類略說：寂靜用水晶數珠，十五短韻加唵唵吽（藏文：ཨཾ་ཨཾ་ཧཾ，天城體：अं अं हं，羅馬音：aṃ aṃ haṃ，意為：唵唵吽）成十八韻數。增益用珍珠數珠，十八短韻及十八長韻共三十六數。調伏用玻璃數珠，三十六輔音數。召請用檀香或蓮子數珠，三十六短輔音及十八韻合五十四數。誅殺用人牙數珠，二十七宿數。降伏及驅逐用騾或驢牙數珠，宿數二倍五十四數。愚癡用銅數珠，帶半十三珠即半宿數。禁止用如意寶數珠，短長輔音七十二及三十六韻合一百零八數。復甦用綠寶石數珠。 一切事業如灌頂品火供處所說三十二相及八十隨好合數總一百一十二，其中四表四金剛及須彌四面為繫繩用，故實珠一百零八，因是寂增或天調伏故用玻璃，或任何其他吉祥善材，近修時亦同一切事業。 加持數珠者，如四座及三昧耶或壇城儀軌金剛鬘等所出而作亦善，或如教授所出，從吽帕（藏文：ཧཱུཾ་ཕྲཻཾ，天城體：हूं फ्रैं，羅馬音：hūṃ phraiṃ，意為：吽帕）生主尊父母體性為數珠自身，融智慧尊于數珠，以六部種子百字加持亦善。此為吉祥時輪生起次第廣釋中說咒誦次第品第九。

༄། །བཅུ་པ། རྣལ་འབྱོར་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་ཐུན་མཚམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྣམས་བཤད་པའི་སྡེ་ཚན། ༆ གསུམ་པ་ལ་མཆོད་པ་གཏོར་མ་ཟས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་གསུམ་ནི། སྒྲུབ་ཐབས་ལེའུར། ༀ་ ཨཱཿཧཱུཾ་ཧོཿརིམ་པར་གནས་པས་དང་པོར་འདིར་ནི་རྟག་ཏུ་ཆང་ནི་སྦྱངས་ནས་རྒྱས་པར་བྱ། རབ་ཏུ་འབར་བར་བྱས་ཏེ་རིང་བོང་ཅན་ནི་ཞུ་བ་བཞིན་དུ་རིམ་པས་བསྒོམས་པར་བྱས་ནས་ ནི། །སྣོད་དེ་ནས་ནི་ཐིག་ལེ་དག་གིས་ལག་པར་རི་བོང་ཅན་གྱི་མིང་མེད་རྩེ་མོས་ས་གཞི་ ལ། ཕྱི་རོལ་ཏུ་ནི་ཟུར་གསུམ་བྱས་ནས་དེ་ཡི་དབུས་སུ་ཉིན་མོར་བྱེད་པ་དང་མཚུངས་ཟླུམ་ པོའོ།དེ་ཡི་དབུས་སུ་ཡེ་ཤེས་འཁོར་ལོ་སྲིད་གསུམ་གནས་པ་དག་ཀྱང་འདིར་ནི་སྔགས་པས་ བསྒོམས་བྱས་ནས། །མཐེ་བོང་དང་ནི་མིང་མེད་དག་གིས་ཉིན་ཞག་སོ་སོའི་དུས་སུ་ཚིམ་པར་ བྱེད་པ་ལ་སོགས་བྱ། །ཡུལ་དང་གྲོང་གི་བདག་པོ་རྣམས་ལ་ཐོག་མར་འདིར་ནི་གཏོར་མ་ དང་པོ་དབུས་མཐའི་མིང་གིས་ཏེ། །འཕྲོག་མ་ལ་ནི་ཆང་བུ་གཉིས་དང་སླར་ཡང་སྔགས་པས་ ཁྲོ་བོའི་རྒྱལ་པོ་ལ་ནི་གཏོར་མའོ། །ཕོ་ཉ་མོ་རྣམས་དག་ལ་ཟས་ཀྱི་ཕུད་ནི་ས་སྟེང་གནས་སུ་ བདག་པོའི་རྡོ་རྗེ་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱིན། །འབྱུང་པོ་རྣམས་ལ་ཟོས་པའི་ལྷ་མ་སླར་ཡང་དགེ་བའི་ 3-400 དོན་དུ་སྦྱིན་པའི་ཚིགས་བཅད་འདིར་བཀླག་གོ །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། གཤེགས་སུ་གསོལ་ བ་ཡང་སྒྲུབ་ལེར། གཙུག་ཏོར་དུ་ནི་རྡོ་རྗེ་རྩེ་མོ་ལྔ་པར་འགྱུར་ཏེ་ཕྱི་རོལ་རྩེ་མོ་དག་ནི་ཉིས་ འགྱུར་གྱི། །རྡོ་རྗེ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་འགྱུར་ཞིང་ཉིས་འགྱུར་གཞན་མ་དང་ནི་དེ་ཡི་ཉིས་འགྱུར་ དག་ཀྱང་གཞན། །དེ་ཡི་ཡང་ནི་ཉིས་འགྱུར་གཞན་དུ་འགྱུར་ཏེ་ལྷན་སྐྱེས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་ དང་སྤྲུལ་པའི་འཁོར་ལོར་རོ། །དེ་ཡི་སྙིང་པོར་རྩེ་མོ་གཅིག་པ་བདེ་མཉམ་འབྲས་སྟེར་གསང་ བའི་པདྨའི་ཁོངས་སུ་གནས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། ཡང་མཎྜལ་དང་འབྲེལ་བའི་མཆོད་ ཆོག་ནི། དབང་ལེའི་ཚིགས་བཅད་གྱ་བཞི་པའི་འགྲེལ་བར་གསལ་བར་གསུངས་པས། དེ་ རྣམས་ཀྱི་ཁོག་དོན་སྡེབ་ན། འགྲེལ་ཆེན་ལས། དེ་ལྟར་གཤེགས་སུ་གསོལ་བ་བྱས་ཏེ། དེ་ ནས་ཐུན་མཚམས་གསུམ་ལ་སྔར་གསུངས་པའི་ཆོ་གས་གཏོར་མ་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །སྔར་གྱི་ ཆོ་གས་བདུད་རྩི་ལྔ་སྦྱང་བ་བྱས་ནས། དེས་བདག་ཉིད་ཚིམ་པར་བྱའོ།

第十、瑜伽道支分時際行為品 第三中供養施食飲食瑜伽三者：如修法品說："以唵阿吽吙（藏文：ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་ཧོཿ，天城體：ॐ आः हूं होः，羅馬音：oṃ āḥ hūṃ hoḥ，意為：唵阿吽吙）次第安住，此中初當常凈酒令增，極令燃燒如月融化，次第修已，從彼器皿以點滴以手月名無指于地，外作三角，其中如日相等圓。其中修持密咒者亦當觀修三界安住智慧輪，以拇指及無名指于晝夜各時作飽足等。 于境域城主等此中初以中邊名作第一施食，于奪母二酒團，複次密咒者于忿怒王施食。于使者眾地上處施主人金剛等施食上供，于諸部多施食余分複次為善讀此偈頌。" 送請如修品說："頂髻成五股金剛，外端二倍，成法輪金剛，二倍他者及彼二倍亦他，彼復二倍成他，為俱生受用圓滿化輪。彼心一端施樂平等果密蓮中住。" 又曼荼羅相關供軌于灌頂品第九十四偈釋中明說，彼等要義攝之，如大疏說："如是作送請已，次於三時以前說儀軌行施食。以前儀軌作五甘露凈化，以彼令自身滿足。"

།ཞེས་བདག་བསྐྱེད་ ཀྱི་ལྷ་ཚོགས་རང་ཉིད་ལ་བསྡུ་བའི་གཤེགས་གསོལ་བྱས་ཟིན་པའི་རྗེས་སུ་གཏོར་མ་འབུལ་ བ་དང་། གཏོར་མའི་རྗེས་སུ་ཁ་ཟས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་བྱ་བར་ཤིན་ཏུ་གསལ་ལ། དེའི་ཕྱིར་སྤྱི་ ལྡོག་ནས་བདག་བསྐྱེད་ལ་གཏོར་མ་ཙམ་མི་འགོག་ཀྱང་སྐབས་འདིར་གཏོར་ཆོག་ནི་བདག་ བསྐྱེད་ཀྱི་ལྷ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། སྤྱིར་མདུན་བསྐྱེད་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ཡང་ཁྲོ་བོའི་རྒྱལ་པོ་རྡོ་རྗེ་ ཤུགས་སྡེ་དྲུག་དང་བཅས་པ་ལ་འབུལ་བ་དང་། གཞན་མཁའ་འགྲོ་མ་དང་ཡུལ་བདག་གྲོང་ བདག་སོགས་ལ་སྦྱིན་པ་ཉིད་ཡིན་ཅིང་། ཁ་ཟས་ཀྱི་བྱ་བའང་ཐུན་མཚམས་དེ་ཉིད་ལ་བྱེད་རྒྱུ་ ཡིན་ན་གཏོར་མའི་རྗེས་སུ་བྱ་ཡི། སྔོན་དུ་མ་ཡིན་ཏེ་ཟས་ཀྱི་ཕུད་ཉིད་ལ་གཏོར་མ་བྱ་བའམ། མ་ཡིན་ཀྱང་ཟས་ཀྱི་ཕུད་ནས་གཏོར་མ་ལ་འབུལ་དགོས་པའི་དབང་དུ་བྱས་སོ། །མཎྜལ་ མཆོད་པའི་ཆོ་ག་ནི། དབང་ལེའི་གྱ་བཞི་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་འདི་སྐད་ཅེས། འདིར་སྔར་ བརྗོད་པའི་ཆོ་གས་ལྷ་རྣམས་དམིགས་པ་བྱས་ཏེ། དེ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དམ་ཚིག་ 3-401 གི་འཁོར་ལོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བྱས་ནས། སྔར་གྱི་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་ཡོན་ལ་ སོགས་པ་འབུལ་ལོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་སྔར་བརྗོད་པའི་ཆོ་གས་ལྷ་ལ་དམིགས་པར་བྱས་ ཏེ། ཞེས་པའི་ལྷ་ལ་དམིགས་པ་སྔར་གསུངས་པ་ལ་ཁ་འཕངས་པའི་གནས་སྐབས་ནི་གཉིས་ ཡོད་དེ། དབང་ལེའི་མདོར་བསྡུས་གཉིས་པར་འདི་སྐད་ཅེས། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ དང་། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་དང་ལས་རྒྱལ་མཆོག་དང་། ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། ཕྲ་ མོའི་རྣལ་འབྱོར་རྣམས་སྔགས་པས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པས། དེ་ལ་བསྙེགས་པ་ན་བདག་ བསྐྱེད་ཀྱི་མཐར་དཀྱིལ་འཁོར་མ་བསྡུས་པ་ཉིད་ལ་མཎྜལ་དུ་དམ་ཡེ་བསྲེས་ནས་མཆོད་པ་ བྱ་བར་གསུངས་པར་སོང་བས། བདག་བསྐྱེད་ཀྱི་ལྷ་ལ་མཆོད་པ་འབུལ་བ་བསྟན་ལ། ཡང་ མདོར་བསྡུས་གསུམ་པར་མདུན་བསྐྱེད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་པར་གསུངས་ཟིན་པ་ལས་ ཁ་འཕངས་པའང་ཡིན་པས་སྔར་ཇི་ལྟར་བཤད་པའི་ལྷ་ཚོགས་དེ་ལྟ་བུར་བསྒོམ་ཞེས་པར་ འགྱུར་ལ། དངོས་བསྟན་ཡང་མདུན་བསྐྱེད་ཀྱི་འཇུག་ཉིད་ན་ཡོད་པ་གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་འཇུག་ མོད་ཀྱི། ཆོ་གས་ལྷ་རྣམས་ལ་དམིགས་ཞེས་པའི་ཚིག་ནི་མདུན་བསྐྱེད་ཀྱི་བསྐྱེད་ཆོག་ལས་ ཀྱང་བདག་བསྐྱེད་རྣལ་འབྱོར་བཞི་ལ་གཙོ་བོར་འཇུག་གོ །

此說自生尊眾攝入自身送請后獻施食，施食後行飲食瑜伽極為明顯。故從總體而言雖不遮自生施食，然此處施食儀軌非為自生尊，總為對生，特別為忿怒王金剛力及六部，及他空行母及境主城主等施予，飲食事若於此時際行，則應于施食後行，非先，因為食上供即為施食，或雖非如此亦須從食上供獻于施食。 曼荼羅供養儀軌，如灌頂品第九十四釋中如是說："此中以前說儀軌觀想諸尊，次以智慧輪與三昧耶輪合一，以前咒語獻供水等。"所說前說儀軌觀想尊處有二：如灌頂品第二略說："密咒者當行空性所緣及壇城勝王及事業勝王及明點瑜伽及細微瑜伽。" 據此，于自生終未攝壇城時，以曼荼羅合三昧耶智慧而供，故說示于自生尊獻供。又第三略中廣說對生壇城后所指亦是，故成如前所說觀想如是尊眾，實說亦于對生終有，二者皆入，然"以儀軌緣諸尊"之語，較對生生起儀軌主要入于自生四瑜伽。

དེས་ན་བདག་བསྐྱེད་ཀྱི་ལྷ་ མཎྜལ་དུ་མཆོད་པ་ཡང་ངེས་པར་གྲུབ་ལ། མཆོད་ཆོག་དང་གཏོར་ཆོག་གཉིས་དཀྱུས་ཐོག་ གཅིག་ལ་བྱེད་ན་སྤྱིར་ཡང་གཏོར་ཆོག་འཇུག་ཏུ་བྱེད་པ་ཕལ་ཆེར་ལ་གྲགས་ལ། ཁྱད་པར་ འདིར་མཆོད་ཆོག་ནི། བདག་བསྐྱེད་མ་བསྡུས་པ་ལ་བྱེད་དགོས་ཤིང་། གཏོར་ཆོག་ནི་བདག་ བསྐྱེད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བསྡུས་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པས་སྔར་གྱི་ལུང་གིས་གྲུབ་པས། བདག་ བསྐྱེད་མཎྜལ་མཆོད་པ་ནི་སྔོན་དུ་བྱ་དགོས་ཤིང་། དེ་ལ་ཕྱི་མཆོད་ནང་མཆོད་གཉིས་ཡོད་པ་ ལས་སྔོན་དུ་ཕྱི་མཆོད་བྱེད་པ་རྒྱུད་སྡེ་སྤྱིའི་ལག་ལེན་གྱི་རིག་པས་གྲུབ། དེ་གཉིས་ལ་དཀྱིལ་ འཁོར་སོ་སོ་མི་དགོས་པར་གཅིག་གི་སྟེང་ནས་བསྒྲུབས་ཀྱང་རུང་མོད། དབང་ལེར་མཎྜལ་ 3-402 མཆོད་པ་དངོས་ལ་ཙནྡན་ལ་སོགས་པའི་མཎྜལ་གསུངས་པ་ཕྱི་མཆོད་དང་། སྒྲུབ་ལེར་ནང་ མཆོད་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་བདུད་རྩིའི་མཎྜལ་བྱེད་པར་གསུངས་པ་ནང་གི་མཆོད་པའི་ མཎྜལ་ཡིན་པར་ཤིན་ཏུ་གསལ་བས་འགྲུབ་ན་སོ་སོར་བྱའོ། ། མཆོད་སྔགས་ཆེན་མོ་ནི། དེང་སང་ནང་མཆོད་ལ་སྦྱོར་བའི་ལག་ལེན་ཁོ་ན་ཡོད་ཀྱང་ མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་དང་། མཆོད་པ་བཅུའམ་བཅུ་གསུམ་དང་ཕྱི་ནང་གསང་བ་ཐམས་ཅད་ ཀྱི་སྤྱི་སྔགས་ཡིན་ནོ། །མཎྜལ་མཆོད་པ་མདུན་བསྐྱེད་དུ་བྱེད་པའི་རིགས་ལ། དཀྱིལ་འཁོར་ རྒྱས་པ་དང་འབྲེལ་ན་དཀྱིལ་འཁོར་མཆོད་པ་དངོས་གཞི་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ལས་གཞན་དུ་མ་ ཡིན་ལ། ལོགས་སུ་བྱེད་ན་ཕལ་ཆེར་བདག་བསྐྱེད་བསྡུས་པའི་མཐར་བྱེད་པ་དང་། མཆོད་ ཆོག་ཙམ་ལ་བདག་བསྐྱེད་སྔོན་དུ་མ་སོང་ཡང་ཐུན་མཚམས་ཀྱི་ལྷ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་བྱར་ རུང་མོད་ཀྱི། གལ་ཏེ་གཏོར་ཆོག་དང་སྦྲེལ་ནས་བྱེད་ན་མདུན་བསྐྱེད་ལ་མཆོད་ཆོག་སོང་ བའི་རྗེས་སུ་གཏོར་ཆོག་བྱའོ། ། ཁ་ཟས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ནི། སྤྱིར་ངེས་པ་མེད་ཀྱང་དེའི་རྗེས་སུ་དཔའ་བོའི་སྟོན་མོ་བསྡུས་ པའི་ཚུལ་གྱིས་བྱེད་པ་ཡིན་པ་ལས། འཁོར་ལོའི་མཆོད་ཆོག་དངོས་ལ་ཟས་ཀྱི་བྱ་བ་ཟིན། ལྷག་གཏོར་བཏང་བའི་འོག་ཏུ་མཎྜལ་དང་། གཏོར་མའི་ལྷ་རྣམས་གཤེགས་སུ་གསོལ་བ་ ཡིན་ཀྱང་། དཀྱུས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ་ནི་དེ་ལྟར་བྱས་ཀྱང་རུང་། མཎྜལ་གྱིའམ་དེ་དང་གཏོར་ མའི་ལྷ་ལྷན་གཅིག་ཏུ་གཤེགས་སུ་གསོལ་ཟིན་པའི་རྗེས་སུ་ཁ་ཟས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་བྱས་ཀྱང་ རུང་ངོ་། ། ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་པ་དང་མ་འབྲེལ་ན་མཆོད་པ་འབུལ་བའི་ཡུལ་གཏོར་མའི་ མགྲོན་ཅུང་ཟད་མི་འདྲ་བས། མཎྜལ་མཆོད་པའི་ལྷ་གཤེགས་སུ་གསོལ་བའི་རྗེས་སུ་གཏོར་ ཆོག་བྱ། དེ་གཤེགས་སུ་གསོལ་ནས་ཟས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་བྱས་པས་ཀྱང་ཆོག་གོ །

故自生尊曼荼羅供養亦必成就。若供儀及施食儀二者同時行，總之施食儀作後行為多數所知，特此供儀須于自生未攝時行，施食儀于自生壇城攝後行，以前引成立，故自生曼荼羅供養須先行。 彼有外供內供二者，先行外供以續部共通實修理成立。此二雖可不需各別壇城而於一上成就，然灌頂品于曼荼羅供養本身說旃檀等曼荼羅為外供，修法品說加持內供後作甘露曼荼羅為內供曼荼羅極為明顯，若成則應分別而作。 大供咒雖今唯有用於內供之實修，然是花等及十供或十三供及外內密一切之總咒。曼荼羅供養于對生行之類，若與廣壇城相關則唯于壇城供養正行處，非他處。若別行則多於自生攝後行，若僅供儀雖未先行自生亦可依時際尊而行，然若與施食儀相連則于對生供儀後行施食儀。 飲食瑜伽雖總無定，然後以勇士會縮略方式而行，于輪供儀本身飲食事畢，余施食后雖有曼荼羅及施食尊送請，然于常行瑜伽雖如是行亦可，于曼荼羅或與施食尊同時送請後行飲食瑜伽亦可。 又若不與廣壇城相關，因供養境施食客稍異，故於曼荼羅供養尊送請後行施食儀，彼送請後行飲食瑜伽亦可。

དེ་ལྟར་སྤྱི་ 3-403 ཁོག་ངེས་པར་བྱས་ནས། སྐབས་འདིར་ཐུན་མཚམས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་དབྱེ་ན། མཆོད་བསྟོད་གྱི་ རྣལ་འབྱོར། ཉེར་བསྡུའི་རིམ་པ། གཏོར་མའི་ཆོ་ག ཁ་ཟས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར། སྤྱོད་ལམ་གྱི་ རྣལ་འབྱོར་ཏེ་ལྔ་ལས། དང་པོ་ལ་མཆོད་པ་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པ་གཉིས་སོ། །དང་པོ་བསྡུས་ པ་ནི། སྒྲུབ་ཐབས་ལྗོན་ཤིང་ལ་འཇུག་པ་ལས། དཀྱུས་སུ་བསྟན་པའི་མཆོད་པ་བཅུ་གཉིས་ དང་། འདུད་ཉི་ཤུ་དང་། ཡེ་ཤེས་ལྔའི་བསྟོད་པས་བསྟོད་པ་ཙམ་བྱ་བ་སྟེ། དཀྱིལ་འཁོར་སྒྲུབ་ མཆོད་སྐབས་ཀྱི་བདག་བསྐྱེད་ཀྱི་འཇུག་ཏུ་འདི་ཁོ་ན་འཇུག་ཅིང་། རྒྱུན་གྱི་ཉམས་ལེན་ལ་ནི། མཆོད་ཆོག་རྒྱས་པ་གང་འགྲུབ་བྱ་ཞིང་། མི་ཤེས་པ་དང་། མི་ནུས་པ་དང་། ལོང་སྐབས་མེད་ ན་འདི་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་གོ་ནི་ཆོད་ལ། ཁ་ཅིག་སྡེབ་གཅིག་ལ་བསྡུས་རྒྱས་གཉིས་ཀར་བྱེད་པ་ ནི། སྤྲོས་པ་ཁོ་ན་ལྷུར་བླངས་པ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །བཟླས་པའི་འཇུག་ཏུ་མཎྜལ་དང་ འབྲེལ་བའི་ཆོ་ག་རྒྱས་པ་འདི་བྱེད་ཕྱིན། མཆོད་བསྟོད་བསྡུས་པ་འདི་མི་དགོས་མོད། གཞན་ དག་ཕལ་ཆེར་གྱིས་ཕྱི་རོལ་རྡུལ་ཚོན་སོགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བཞེངས་ཤིང་བསྒྲུབས་པ་ལ་ མཆོད་པ་འབུལ་བའི་སྐབས། མཎྜལ་དུ་དམ་ཚིག་པ་བསྐྱེད་པ་ལ་རྡུལ་ཚོན་དཀྱིལ་འཁོར་ གྱི་ལྷ་ཚུར་སྤྱན་འདྲེན་པའམ། མཎྜལ་དུ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་གཟུགས་བརྙན་དམ་ཚིག་པ་རྗེས་ མཐུན་པ་ལ། མགྲོན་གྱི་ལྷ་ཡེ་ཤེས་པ་རྗེས་མཐུན་པ་བྱས་ཏེ་བཀུག་ནས། དེ་ཉིད་ལ་མཆོད་ པ་འབུལ་བར་གསུངས་པ་དེ་དངོས་བསྟན་དཀྱིལ་འཁོར་དང་འབྲེལ་བའི་མདུན་བསྐྱེད་ཀྱི་ མཆོད་པ་ཡིན་ཅིང་། དེ་ཙམ་གོ་ཡང་བླ་མའི་མན་ངག་གི་དཀྱུས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་ལ། བདག་ བསྐྱེད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་མཎྜལ་ལ་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བའི་ཚུལ་ཅན་དམ་ཚིག་པ་རྗེས་ མཐུན་པ་དང་། མགྲོན་གྱི་ལྷ་ཡེ་ཤེས་པ་རྗེས་མཐུན་པ་ཡང་སྤྱན་དྲངས་ཏེ་མཆོད་པའི་ལག་ ལེན་གྱི་རྒྱུན་ཉམས་པས་རྒྱུད་འགྲེལ་གྱི་དགོངས་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་མ་ཤེས་པར། མཎྜལ་ མཆོད་ཕྱིན་ཕྱི་རོལ་མཆོད་པ་ཁོ་ནར་བསམས་ཤིང་། དེའི་ཚེ་བདག་བསྐྱེད་ལ་མཆོད་བསྟོད་ 3-404 བསྡུས་པ་དེ་མ་བྱས་ན། མཎྜལ་མཆོད་པ་བྱེད་རིང་བདག་བསྐྱེད་གུག་པར་ལས་ཀྱི་དོགས་པ་ དེར་སྣང་ལ། མཎྜལ་གྱི་ལྷ་དང་བདག་བསྐྱེད་ཀྱི་ལྷ་ཐ་དད་པར་བཟུང་བས་གཤེགས་གསོལ་ གྱི་སྐབས་མཎྜལ་གྱི་ལྷ་བཛྲ་མུཿཡིས་ཟངས་ཀྱིས་གཤེགས་ནས། བདག་བསྐྱེད་ཀྱི་དཀྱིལ་ འཁོར་བསྡུ་བར་འདོད་ལ། ཡང་ན་བདག་བསྐྱེད་ཀྱི་ལྷ་དང་མཉམ་པོར་རིགས་མཐུན་རིགས་ མཐུན་སྡེབས་ནས་མཎྜལ་གྱི་ལྷ་བསྡུས་ཀྱང་ཆོག་ཅེས་འདམ་ཁའི་སྒོ་ནས་སྦུབས་ཡངས་ འཕྲུལ་ཆགས་ཡིན་པར་རློམ་མོ།

如是確定總要義后，此處時際事分：供贊瑜伽、收攝次第、施食儀軌、飲食瑜伽、行為瑜伽五者。 初者有略供及廣供二。初略供者，如修法樹入中所示十二供養、二十頂禮及以五智贊而贊僅此，于壇城成就供養處自生終唯此入，于常修則行任何可成廣供儀，若不知、不能、無暇則僅此亦可，有些同時行略廣二者，唯是專務繁瑣而已。 若行誦后與曼荼羅相關廣儀，則不需此略供贊，然他多數于外粉壇等壇城建立成就時供養，于曼荼羅生三昧耶尊時，或迎請粉壇尊，或於曼荼羅壇城影像隨順三昧耶上，作隨順智慧尊賓請來供養，此明示為與壇城相關對生供養。雖僅知此，然上師教授常行修持中，于自生壇城曼荼羅現影像式隨順三昧耶及隨順智慧尊賓亦請供之實修傳承已失，不知續釋意趣如是，思曼荼羅供后唯外供，爾時若不作自生略供贊，恐曼荼羅供時自生偏離，執曼荼羅尊與自生尊異故，于送請時以金剛穆（藏文：བཛྲ་མུཿ，天城體：वज्र मुः，羅馬音：vajra muḥ，意為：金剛去）送曼荼羅尊，欲攝自生壇城，或謂可與自生尊同時配類攝曼荼羅尊，以選擇門自詡寬鬆巧便。

།གལ་ཏེ་མཎྜལ་མཆོད་པ་འདི་ཕྱི་རོལ་མཆོད་པའམ་མདུན་ བསྐྱེད་ཁོ་ན་ཡིན་ན། བདག་བསྐྱེད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་མ་བསྡུས་ཀྱང་གནད་འཆུག་པའི་ནོར་ བ་ཏ་མིན་མོད་འོན་ཀྱང་དེའི་སྔོན་དུ་བསྡུ་བ་ཉིད་བཟང་སྟེ། བདག་མདུན་ངེས་པར་བསྲེ་ དགོས་པའི་རིགས་ཅན་ཡིན་ན་མ་གཏོགས། གསང་སྔགས་སྤྱིའི་ཆོ་གའི་ལུགས་རྒྱས་བསྡུས་ ཆེ་ཆུང་ཕལ་ཆེར་ལ་དེ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་དང་རིག་པ་མཚུངས་པས་སོ། །བདག་མདུན་གཉིས་ ཚོགས་ཁང་གཉིས་སུ་ཚོགས་པ་སོ་སོར་འཚོགས་པ་ལྟ་བུ་དང་། ཁྱིམ་གཅིག་གི་ཆ་ཤས་ཀྱི་ ནང་དུ་ཁྱིམ་གཅིག་ཤོས་བཀོད་པ་ལྟ་བུ་བྱེད་པའི་རྣམ་གཞག་ནི་ཚད་ལྡན་ཡོངས་སུ་གྲགས་ པ་གང་ལའང་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང་། མདུན་བསྐྱེད་མཆོད་པ་ཙམ་ལ་བདག་བསྐྱེད་ཀྱི་འཁོར་ རྣམས་བྱ་ར་བྱེད་པ་ཙམ་ལ་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བདག་བསྐྱེད་བསྡུ་བ་མཎྜལ་ མཆོད་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བདག་བསྐྱེད་ཉིད་མཆོད་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་བདག་ བསྐྱེད་ཀྱི་ཆོ་གའི་བར་དེར་བདག་ཉིད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་མ་བསྡུས་བཞིན་དུ་དེའི་དམིགས་པ་ བཏང་ནས་མདུན་བསྐྱེད་ཀྱི་ལྷ་ལ་ཡུན་རིང་དུ་དམིགས་ཤིང་། བྱ་བྱེད་མང་པོས་དུས་རིང་དུ་ འདའ་བ་འོས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། གཉིས་པ་མཆོད་པའི་ཆོ་ག་རྒྱས་པ་ནི། མཎྜལ་འདུས་བྱ་བ། ཕྱི་མཆོད་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ པ། དཀྱིལ་འཁོར་གསལ་འདེབས་པ། མགྲོན་སྤྱན་དྲངས་པ། ཕྱི་མཆོད་རྒྱས་པར་འབུལ་པ། 3-405 ནང་མཆོད་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ་འབུལ་བ། བསྟོད་པ། འདོད་དོན་གསོལ་བ་གདབ་པ་རྣམས་ ཆོ་གའི་རིམ་པ་ཡིན་ལ། མཎྜལ་འདུས་བྱ་ཚུལ་ནི། མཎྜལ་གཉིས་ལས་གཅིག་མཆོད་པ་བྱིན་ རླབས་ཀྱི་རྗེས་སུ། ཙན་དན་གྱི་ལྡེ་གུ་སོགས་འཐེབ་སྲིན་གྱི་བླང་སྟེ་ལེགས་པར་བྱུགས། མེ་ ཏོག་གི་ཚོམ་བུ་ཅི་རིགས་པ་བཀྲམ་ནས། གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུའི་ལྷ་གསལ་འདེབས་པ་ སོགས་བྱེད་ཅིང་། མཎྜལ་གཅིག་ཤོས་ནི། ཕྱི་མཆོད་དང་བསྟོད་པའི་བར་དུ་མཎྜལ་ལ་ནང་ མཆོད་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་གྲུ་གསུམ་དབུས་སུ་ཐིག་ལེ་ཟླུམ་པོ་དང་བཅས་པ་བཀོད་ནས་དབུས་སུ་ མེ་ཏོག་ཅིག་བཞག མཎྜལ་སྔ་མའི་ལྷ་དང་དབྱེར་མེད་དུ་མོས་ནས། ནང་མཆོད་འབུལ་བ་ནི། རྒྱུད་འགྲེལ་གྱི་དངོས་བསྟན་གནས་སྐབས་སོ་སོར་གསུངས་པ་དེ་ཉིད་མ་ནོར་བར་བསྒྲིགས་ པའི་ལུགས་ཕན་ཚུན་རྒྱས་བཀབ་ཀྱི་བསྲེ་སླད་མེད་པ་དེ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་ཟླ་བ་རེའི་ནང་ དུ་ལན་རེ་སོགས་ཁྱད་པར་གྱི་དུས་སྐབས་གལ་ཆེ་བ་ལ་ནི་ངེས་པར་བྱ་ཞིང་། རྒྱུན་གྱི་ཉམས་ ལེན་ལ་འགྲུབ་དཀའ་ན། མཎྜལ་ཕྱི་ནང་གང་རུང་ཞིག་ལ་བསྡུས་པས་རུང་མོད། ཁྱད་པར་ དུ་ཕྱི་ནང་གིས་མཎྜལ་གཉིས་པོ་ནང་གཙོ་ཆེ་བས་ནང་མཆོད་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་ཐིག་ལེ་དང་ བཅས་པ་དེ་བཀོད་པ་གཅིག་པུས་ཆོག་གོ །

若此曼荼羅供僅是外供或對生，雖未攝自生壇城亦非要害錯誤，然于其前攝收更善，除必須合自對生類外，以與密咒總儀軌廣略大小多數如是顯現及理相同故。自對生如二集會堂各自集會，及如一屋分內建另一屋之建立，于任何公認標準中皆不見故，且對生供養時自生眷屬僅作守護亦無必要故。 故自生攝收于曼荼羅供後行，即自生本身為供養，否則于自生儀軌間未攝自身壇城而舍其所緣，長時緣對生尊，以多作事長時度過不應理故。 第二廣供儀軌者：集聚曼荼羅、加持外供、明現壇城、迎請賓客、廣獻外供、加持獻內供、讚頌、祈請所愿等為儀軌次第。集聚曼荼羅方式者：二曼荼羅中一于供養加持后，以拇指食指取旃檀塗料等善涂，散置適量花束，明現如影像尊等。另一曼荼羅于外供及贊間，于曼荼羅布置內供法界三角中央具圓明點，中置一花，觀想與前曼荼羅尊無別，獻內供者，即續釋明示各處所說無誤編排之軌，無互相擴充套件混雜。然于每月一次等重要特殊時必須行之，于常修若難成就，則于外內任一曼荼羅略作亦可，特別外內二曼荼羅中內為主要，故僅佈置內供法界具明點一者即可。

དེ་ཡང་སྐབས་འདིར་གསར་དུ་ནང་མཆོད་བྱིན་ རླབས་བྱེད་པའི་ལག་ལེན་འདུག་ཀྱང་དེ་གཙོ་མི་ཆེ་སྟེ། ཐུན་གྱི་མགོར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ པའི་ནང་མཆོད་དེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་དང་པོར་ནང་གི་མཎྜལ་འདུས་བྱས་ཏེ་སྟེགས་ཅུང་ ཟད་ལ་བཞུགས་སུ་གསོལ། དེའི་མདུན་དུ་མཆོད་པ་བཤམ། མཆོད་པ་བཅུ་བཅུ་གཉིས་བཅུ་ གསུམ་སོགས་རི་མོར་བྲིས་པའམ། འབུར་དུ་དོད་པ་སོགས་ཡོད་ན་ཤིན་ཏུ་ལེགས། མེད་ ན་ཡིད་ཀྱིས་བསྒོམས་པས་ཆོག །དུང་ཆོས་སོགས་སྣོད་གཙང་མ་གཅིག་གམ་བཞིར་ཡོན་ ཆབ་བླུག དེ་རྗེས་དུང་ཆོས་སོགས་སྣོད་གཅིག་ཏུ་བསང་ཆུ་འཐོར་ཡབ་ཀུ་ཤའམ་དུར་བ་དང་ བཅས་པ་བཞག་ནས། ཡི་གེ་དྲུག་པ་ལན་བརྒྱ་སོགས་ཇི་ལྟར་འོས་པ་བཟླས་པས་བསང་ 3-406 ཆུ་སྒྲུབ་མཆོད་གཏོར་ཐམས་ཅད་ལ་དེས་བསང་བ་ཡིན། གལ་ཏེ་བསང་ཆུ་མི་བྱེད་ན། ནང་ མཆོད་ཀྱིས་བསངས་ཀྱང་ཆོག་གོ ། གཉིས་པ་མཆོད་པ་བྱིན་རླབས་ནི། སྒྲུབ་མཆོད་ཀྱི་སྐབས་དང་འདྲ། བསང་བའི་སྔགས་ ཡི་གེ་དྲུག་པས་བྱ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ། ཁ་ཅིག་ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་ཧོཿཧཾ་ཀྵཿལ་བཞེད་པ་དང་། འགའ་ ཞིག་ཧྲཱཾ་ཧྲཱིཾ་སོགས་ལ་འདོད་པའང་ཡོད་པ། དེ་དག་རང་གི་འདོད་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་མན་ ངག་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ན་སྤྱིར་བཟང་མོད་ཀྱང་། འགྲེལ་པ་ལས། བསང་བྱེད་ཀྱི་སྔགས་ དངོས་སུ་གསུངས་པ་སྔགས་གཅིག་ལས་མེད་ཅིང་། དེ་ནི་སྦྱིན་སྲེག་གི་སྐབས་སུ། ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་ ཧྲ་ཕཊ་ཅེས་པ་འདི་གཅིག་པུའོ། །དེའི་ཕྱིར་བསངས་སྦྱངས་ཙམ་གྱི་དོན་དུ། སྦྱིན་སྲེག་ཁོ་ན་ ལ་ཁྱད་ཆོས་འོང་བ་མི་རིགས་ཤིང་། གནས་སྐབས་གཞན་དུ་གཞན་ཡང་གསུངས་པ་མེད་ པས་དངོས་སུ་གསུངས་པ་གཅིག་པུ་དེ་བོར་ནས། མ་གསུངས་པ་ལ་རིག་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་མང་ པོ་བཀོད་ཀྱང་། གཡེམ་མ་མུ་ཅོར་གྱིས་རྒྱལ་ལོ། །ཞེས་པར་འགྱུར་བས། དེས་ན་འདི་ནི་རྒྱུད་ འགྲེལ་གྱི་དངོས་བསྟན་ཡིན་ལ། བརྒྱུད་པའི་རིམ་པ་མ་ཆད་པའི་བླ་མ་དམ་པའི་མན་ངག་ ལས་ཀྱང་བྱུང་ངོ་། །འོ་ན་ཡི་གེ་ལྔ་ལས་མེད་པ་ཅི་ཞེ་ན། ཕ་དང་ཊ་སོ་སོར་འབྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། འཇམ་དཔལ་རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་ཀྱི་རྟོགས་པ་བདུན་པ་ལས་ཀྱང་། མཁས་པས་གཉིས་སུ་བྱ་ ཞེས་ཕཊ་ཀྱི་ཕ་དང་ཊ་སོ་སོར་བགྲང་བར་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་ར་བཏགས་དང་ཀླད་ སྐོར་ལ་སོགས་པ་ཡང་བགྲོང་དགོས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། དེ་དག་སྒྲ་འདྲེས་པ་ཡིན་པས་སོ་ སོར་མི་བགྲོང་ལ། ཕ་དང་ཊ་སྒྲ་མི་འདྲེ་བའི་ཕྱིར། ཡི་གེ་སོ་སོར་བགྲོང་པ་རིགས་པ་ཉིད་དོ། ། མཆོད་པའི་སྣོད་ཤེལ་ལས་གྲུབ་པ་ནི། ཞི་བའི་སྐབས་སུ་གསུངས་ལ། རྩ་བའི་བསྙེན་སྒྲུབ་ དང་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ནི། ཞི་བའི་ལས་སྒྲུབ་དངོས་མིན་ཀྱང་ཞི་བ་དང་འདྲ་བ་བྱེད་པ་སྤྱི་ ལུགས་ཡིན་ནོ།

此處雖有新作內供加持之實修，然非主要，以座初加持之內供為之。如是先集聚內曼荼羅置於稍高處，其前陳設供品，若有十供、十二供、十三供等繪畫或浮雕等極善，若無則意觀亦可。於一或四凈器如凈瓶等注供水，次於一器如凈瓶等置灑凈水及茅草或吉祥草，誦六字咒（藏文：ཡི་གེ་དྲུག་པ，天城體：षडक्षरी，羅馬音：ṣaḍakṣarī，意為：六字）百遍等適量，以此凈化成就供養施食一切。若不作凈水，以內供凈化亦可。 第二供品加持如成就供養處，說以六字咒為凈咒，有些許認為是唵阿吽吙杭叉（藏文：ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་ཧོཿཧཾ་ཀྵཿ，天城體：ॐ आः हूं होः हं क्षः，羅馬音：oṃ āḥ hūṃ hoḥ haṃ kṣaḥ），有些許認為是吙力（藏文：ཧྲཱཾ་ཧྲཱིཾ，天城體：ह्रां ह्रीं，羅馬音：hrāṃ hrīṃ）等，彼等若非僅是己愿而出自教授則總體雖善，然釋中明說凈化咒僅一咒，即火供處唵阿吽哈帕（藏文：ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་ཧྲ་ཕཊ，天城體：ॐ आः हूं ह्र फट्，羅馬音：oṃ āḥ hūṃ hra phaṭ）此一咒。故僅為凈化義，不應唯火供有特法，他處亦未說他，舍唯一明說而於未說立多理證，則成"淫女妄語勝"。故此是續釋明示，亦出自傳承未斷聖師教授。 若問何故僅五字？答：分帕及札，如文殊金剛怖畏七現中亦說："智者當分二"，謂分數帕之帕及札。若念應數附字及冠字等，答：彼等聲混故不分數，帕及札聲不混故，分字而數應理。供器以水晶成就說于寂靜處，根本近修及常瑜伽雖非正寂靜事業成就，然如寂靜而行為共軌。

3-407 གསུམ་པ་མཆོད་ཡུལ་གྱི་ལྷ་དཀྱིལ་འཁོར་གསལ་འདེབས་པ་ནི། མཎྜལ་ལ་བསངས་ སྦྱངས་བྱས་ཏེ། སྟོང་པའི་ངང་ལས་གཞི་ཡོངས་སུ་དག་པ་དེར་བདག་བསྐྱེད་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ ལྷ་ཚོགས་མ་ལུས་པ་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དུ་སྐད་ཅིག་གིས་གྲུབ་པར་བསམ། འདི་ཡིད་ཀྱིས་བསམས་པ་ཁོ་ནས་ཆོག་མོད། སྤྲོས་པ་ལ་མོས་ན་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་གྱི་སྙིང་པོ་ ཙམ་དང་། འཁོར་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་ཙམ་བརྗོད། འདི་བདག་བསྐྱེད་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་དངོས་སུ་ བྱོན་པ་ལྟ་བུ་མིན། བདག་བསྐྱེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་པ་སྔགས་དང་ཕྱག་རྒྱས་དེར་སྤྱན་འདྲེན་པ་ལྟ་བུ་ ཡང་མིན། དེར་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བའི་ཚུལ་ལས་ལྷ་དངོས་སུ་བཞེངས་ པར་སྒོམ་པ་ཡིན་ནོ།

第三明現供境尊壇城者：于曼荼羅作凈化已，從空性中於彼遍凈基，觀想自生壇城諸尊眾無餘如影像顯現方式剎那成就。此雖僅以意念即可，若喜繁飾則僅誦主尊父母心咒及眷屬種子字。此非如自生諸尊親臨，亦非如以咒印迎請自生智慧尊，而是觀想于彼顯現壇城影像方式而親起諸尊。

བཞི་པ་མགྲོན་སྤྱན་འདྲེན་པ་ནི། རྡོ་རྗེ་བསྡུ་བའི་ཕྱག་རྒྱ་དང་། ༀ་བཛྲ་ས་མཱ་ཛཿ ཛཿཧཱུཾ་བཾ་ ཧོཿ ཞེས་བརྗོད་པས་བླ་མ་དང་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ བྱོན་ཏེ། ནམ་མཁའི་ཁམས་ཐམས་ཅད་གང་བའི་ཚུལ་གྱིས་བཞུགས་པར་བསམ། ། བཞི་པ་ཕྱི་མཆོད་འབུལ་བ་ལ། དང་པོར་མཆོད་ཡོན་ནི། སྦྱིན་སྲེག་གི་སྐབས་སུ་མཆོད་ ཡོན་གྱི་སྔགས། ༀ་པྲ་ཝ་ར་སཏྐ་རཾ་མ་ཧཱ་རསྨི་པྲ་ཏཱི་ཙྪ་སྭཱཧཱ། ཞེས་ཀྱང་གསུངས་མོད་ཀྱི། མ་ ཧཱ་རསྨི་ཞེས་པ་འོད་ཟེར་ཆེན་པོ་སྟེ་མེ་ལྷའི་མཚན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པས་འདི་དངོས་སུ་སྦྱིན་ སྲེག་གི་སྒོས་ཆོས་ཡིན་ཡང་ལྷའི་མཚན་གྱི་གནས་སྤོས་ན་གཞན་ལའང་རུང་བར་ནི་མངོན་ ནོ། །འོན་ཀྱང་སྐབས་གཞན་དུ་གསལ་བར་གསུངས་པ་ཡིན་པས། ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་ཧོཿཏྲཻ་དྷ་ཏུ་ཀེ་ཤྭ་ ར་སོགས་མཛད་པ་ཉིད་བཟང་ངོ་། །ཆུ་གཞན་བཤམས་ཡོད་ན། ༀ་ཤྲཱི་ཀཱ་ལ་ཙཀྲ་ས་པ་རི་ཝ་ རེ་བྷྱཿ པཱདྱཾ་པྲ་ཏཱི་ཙྪ་ན་མཿ སོགས་ཀྱིས་ཕུལ། འགྲེལ་ཆེན་ལས། ན་མཿམཆོད་པ་རྒྱས་པར་ གསུངས་པའི་ཚིག་གི་རྗེས་སུ། རིན་ཆེན་ཨིནྡྲ་ནཱི་ལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། གསེར་གྱི་མེ་ ཏོག་དང་ཞེས་སོགས་མཆོད་པ་བཅུ་གསུམ་གསུངས་པ་དང་། གཞན་པ་རྣམ་བཅུ་ཞེས་པ་ནི་ 3-408 འཆད་པར་འགྱུར་པ་ལས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་ཁ་འཕངས་པ་ནི། དབང་ལེའི་ཚིགས་བཅད་ བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ང་ལྔ་པའི་འགྲེལ་བར། ཆུའི་སྣོད་དང་མཆོད་ཡོན་གྱི་སྣོད་དང་། ཞེས་སོགས་ མཆོད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གསུངས་པས། དེ་དག་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཕུལ་བས་ཆོག་ལ། ད་ལྟ་ ལག་ལེན་དུ་མཆོད་པ་བཅུ་གཉིས་འབུལ་བར་མཛད། ཁམས་གསུམ་དབང་ཕྱུག་བཅོམ་ལྡན་ འདས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་བཅད་དང་བཅས་པའམ་སྔགས་དང་ཕྱག་རྒྱ་ཙམ་ གྱིས་མཆོད། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་པ་དང་འབྲེལ་བའི་མཆོད་པ་ལ། ཚིག་གི་བརྗོད་པ་མང་པོ་ དག་མཛེས་པའི་སྐབས་ཡོད་ཡང་། རྒྱུན་གྱི་ཉམས་ལེན་ལ་ཚིག་ཧ་ཅང་སྤྲོས་པ་ཆེས་པའང་མི་ ལེགས་པས་དམིགས་པ་རྒྱ་བསྐྱེད་ལ་ངག་གི་བརྗོད་པ་རན་ཙམ་དེ་བཟང་ངོ་། ། དྲུག་པ་ནང་མཆོད་འབུལ་བ་ལ། ནང་མཆོད་གསར་པ་ཞིག་ལོགས་སུ་བཤམས་ཡོད་ན་ ལེགས། མེད་ན་སྔར་གྱི་དེ་ཁ་གསོས་ལ། བྱིན་རླབས་རྒྱས་པར་བྱས་ནས་དང་པོར་རྩ་རྒྱུད་ ཀྱི་བླ་མ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ནས་བརྗོད་ཅིང་འབུལ། དེ་བཤད་ཚོད་མེད་ཀྱང་གསང་སྔགས་པ་ སྤྱིའི་ཕྱག་ལེན་དུ་འདུག་པ་བྱིན་རླབས་འཇུག་པའི་སྒོ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་སྣང་ངོ་། །དེ་ནས་ༀ་ བུདྡྷ་ཡ་ན་མཿསོགས་མཆོད་སྔགས་ཆེན་མོས་མཆོད་ཅིང་། གོ་སྐབས་བདེ་ན་མཐེབ་སྲིན་གྱིས་ མཎྜལ་ཉིད་དུ་འབུལ་ལ། མི་བདེ་ན་རང་གི་དཔྲལ་བའི་ཐད་ཙམ་ནས་འབུལ། ཐུགས་དཀྱིལ་ ཁོ་ན་སྒོམ་པ་ཡིན་ན།

第四迎請賓客者：以金剛攝印及誦"唵班匝薩瑪匝 匝吽邦吙"（藏文：ༀ་བཛྲ་ས་མཱ་ཛཿ ཛཿཧཱུཾ་བཾ་ཧོཿ，天城體：ॐ वज्र समाजः जः हूं बं होः，羅馬音：oṃ vajra samājaḥ jaḥ hūṃ baṃ hoḥ），觀想上師及諸佛菩薩眾悉皆臨近，以遍滿虛空界方式安住。 第四獻外供中，初供水者：雖於火供處說供水咒"唵巴瓦熱薩嘎讓瑪哈熱斯米巴帝擦梭哈"（藏文：ༀ་པྲ་ཝ་ར་སཏྐ་རཾ་མ་ཧཱ་རསྨི་པྲ་ཏཱི་ཙྪ་སྭཱཧཱ，天城體：ॐ प्रवर सत्करं महारश्मि प्रतीच्छ स्वाहा，羅馬音：oṃ pravara satkaraṃ mahāraśmi pratīccha svāhā），然"瑪哈熱斯米"意為大光明，是火天名號異名，此雖直是火供特法，然改尊名亦可用於他處。然於他處明說故，以"唵阿吽吙泰達圖給夏熱"（藏文：ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་ཧོཿཏྲཻ་དྷ་ཏུ་ཀེ་ཤྭ་ར，天城體：ॐ आः हूं होः त्रैधातुकेश्वर，羅馬音：oṃ āḥ hūṃ hoḥ traidhātukeśvara）等作更善。 若備有他水，以"唵室利嘎拉扎嘎薩巴熱瓦熱比 巴亞巴帝擦納瑪"（藏文：ༀ་ཤྲཱི་ཀཱ་ལ་ཙཀྲ་ས་པ་རི་ཝ་རེ་བྷྱཿ པཱདྱཾ་པྲ་ཏཱི་ཙྪ་ན་མཿ，天城體：ॐ श्री काल चक्र सपरिवारेभ्यः पाद्यं प्रतीच्छ नमः，羅馬音：oṃ śrī kāla cakra saparivārebhyaḥ pādyaṃ pratīccha namaḥ）等獻。大疏中於"納瑪"廣說供養語后，說因陀尼藍寶等及金花等十三供養，及說"他者十種"者，指后當說。于灌頂品第一百五十五偈釋中說水器及供水器等十種供養，以彼任一供養即可，今實修中作十二供養。以"三界主世尊"等偈頌或僅以咒印供養。與廣壇城相關供養中，雖有以多語句莊嚴處，然于常修中語句過於繁瑣亦不善，故廣所緣而適度語誦為善。 第六獻內供中：若另備新內供善，若無則補前者，廣作加持后，初誦根本續諸上師名號而獻。雖無說量，然為密咒師共實修，顯為殊勝加持入門。次以"唵布達雅納瑪"（藏文：ༀ་བུདྡྷ་ཡ་ན་མཿ，天城體：ॐ बुद्धाय नमः，羅馬音：oṃ buddhāya namaḥ）等大供咒供養，若時機適宜則以拇指食指于曼荼羅獻，若不宜則從己額前獻。若僅修心壇城。

ཐུགས་དཀྱིལ་ ཁོ་ན་སྒོམ་པ་ཡིན་ན། ༀ་ཥཊ་ཨངྒཱ་ཡ་ན་མཿཞེས་པའི་རྗེས་སུ་ༀ་གུ་རུ་བུདྡྷ་སྦྱར་བས་ཆོག དེས་མཚོན་ཏེ་ལྷ་ཉེར་ལྔ་བཅུ་གསུམ་ལྷ་དགུ་ལྷ་ལྔ་སོགས་ལའང་རིགས་འགྲེའོ། །འགའ་ ཞིག་ན་མཿམཆོད་པའི་སྐབས་འདིར་མདུན་བསྐྱེད་དང་འབྲེལ་བ་ན། བཟེད་ཞལ་གྱི་ནང་དུ་ མཎྜལ་སྤྱན་དྲངས་ཏེ་བདུད་རྩི་དང་། མེ་ཏོག་དང་། ཟས་མཆོག་སོགས་དངོས་སུ་འབུལ་བའི་ ལག་ལེན་ཡང་སྣང་བ། རང་ལུགས་ལ་གཙོ་བོར་མི་མཛད་ནའང་། སྤྱི་རྒྱ་བལ་མཁས་པའི་ ལག་ལེན་གྱི་རྒྱུན་ཡིན་པས། དེ་ཡང་སྐབས་འགར་བྱས་ན་ལེགས་མོད་ཀྱི། རྒྱུན་གྱི་ཉམས་ 3-409 ལེན་བདག་བསྐྱེད་ཀྱི་སྐབས་འདིར་མི་དགོས་སོ། །མཆོད་ཡོན་ནས་འདིའི་བར་དུ་དངོས་སུ་ མཎྜལ་གྱི་ལྷ་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་དེ་ལ་འདེབས་པའི་མོས་པ་བྱེད་ཀྱང་། བདག་བསྐྱེད་ཉིད་ ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་མཆོད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བྱུང་ཞིང་ལྷ་རྣམས་ཚིམ་པར་བསམ་མོ། ། ན་མཿའི་སྔགས་ཀྱི་སྐབས་འདིར་ནང་མཆོད་ཁོ་ནར་མ་ཟད། མཆོད་པ་གཞན་ཐམས་ ཅད་ལ་ཡང་དམིགས་ནས་འབུལ་བ་ཡིན་ཏེ། ལྕོགས་ཤིང་འགྲུབ་ལ་སྤྲོས་པ་ལ་དགའ་ན། དངོས་སུ་ལྷ་སོ་སོའི་གནས་སུ་མེ་ཏོག་འདོར་ཞིང་། མཆོད་སྔགས་ཆེན་མོ་ཚར་གཅིག་བརྗོད། དེ་བཞིན་དུ་དྲི་དང་སྤོས་དང་མར་མེ་སོགས་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཡང་དེ་ཙམ་མི་ནུས་ པས་རྫས་ཀྱི་མཆོད་པ་ངེས་ཅན་རྣམས་སྔོན་ལ་མདོར་བསྡུས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤྱི་བུངས་སུ་ ཕུལ་ནས། རྫས་ངེས་ཅན་གྱི་མཆོད་པའི་རྟིང་མ་ནང་མཆོད་ཡིན་པས་དེ་ལྷ་སོ་སོའི་སྔགས་ ཀྱིས་འབུལ་བའི་ཞོར་ལ་མཆོད་པ་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱི་ལྷ་སོ་སོ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། ། དེ་ལ་རྫས་ངེས་པ་ཅན་ནི། རྒྱུད་འགྲེལ་ཉིད་ལས་དངོས་བསྟན་དུ་གསུངས་བའི་མཆོད་ པ་བཅུ་དང་བཅུ་གཉིས་བཅུ་གསུམ་སོགས་ཕྱི་ནང་གི་དག་སྦྱོར་ཅན་རྣམས་ཡིན་ལ། གཞན་ མ་ངེས་པ་རྣམས་ལ་ནི། ལྷ་སོ་སོའི་སྔགས་ཀྱིས་འབུལ་བ་མི་དགོས་སོ།། །། བདུན་པ་བསྟོད་པ་ནི། སྤྱིར་ངེས་པ་མེད་ཀྱང་མཚན་བརྗོད་ཀྱི་འདུད་ཉི་ཤུ་དང་། གང་ ལ་ཐོག་མཐའ་དབུས་མེད་སོགས་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་བསྟོད་པ་ཙམ་མཛད་པ་ཕྱག་ལེན་ཡིན་ཅིང་། རྐང་པ་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟོད་ཀྱང་ལེགས་སོ།། །། བརྒྱད་པ་འདོད་དོན་གསོལ་བ་གདབ་པ་ནི། སྤྱིར་བདག་བསྐྱེད་མདུན་བསྐྱེད་གང་ཡིན་ ཡང་འདོད་དོན་ཞུ་བའི་ཡུལ་གྱི་གཙོ་བོ་ཡེ་ཤེས་སེམས་དཔའ་ཡིན་ལ། དམ་ཡེ་དབྱེར་མེད་ ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དམ་ཚིག་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་ཞོར་བྱུང་དུ་ཡིན་ཏེ། དམ་ཚིག་པ་ནུས་པ་རྒྱས་པ་ དང་། ཡེ་ཤེས་པ་མཉེས་པའི་ཕྱིར་བཟླས་པ་དང་། མཆོད་བསྟོད་དང་། གསོལ་བ་འདེབས་ 3-410 པ་རྣམས་དགོས་པ་ཡིན་ནོ།

若僅修心壇城，于"唵夏當嘎雅納瑪"（藏文：ༀ་ཥཊ་ཨངྒཱ་ཡ་ན་མཿ，天城體：ॐ षडङ्गाय नमः，羅馬音：oṃ ṣaḍaṅgāya namaḥ）後加"唵咕如布達"（藏文：ༀ་གུ་རུ་བུདྡྷ，天城體：ॐ गुरु बुद्ध，羅馬音：oṃ guru buddha）即可。以此類推，於二十五尊、五十三尊、九尊、五尊等亦然。 有些于納瑪供養處若與對生相關，有于承器內迎請曼荼羅而實際供養甘露、花及勝食等之實修，我宗雖不主要作此，然為印藏智者實修傳承，故於某時行之亦善，然于常修自生此處不需。從供水至此雖實作緣想供于如影像曼荼羅尊，然觀想于自生壇城生無量供養令諸尊歡喜。 于納瑪咒此處不僅內供，亦緣想一切他供而獻，若能成辦喜繁飾，則實于各尊處散花，誦一遍大供咒，如是于香、薰香、燈等一切皆配，然不能如是，故先略式總獻定量供品，定量供品最後為內供，故於以各尊咒獻供同時緣想前諸供于各尊。 其中定量供品者，即續釋中明說之十供、十二供、十三供等具外內清凈者，其他不定者則不需以各尊咒獻供。 第七讚頌者：雖總無定，然實修為誦二十頂禮及"無始終中"等五智贊，以十六句等贊亦善。 第八祈請所愿者：總之無論自生對生，祈請所愿境之主尊為智慧薩埵，以三昧耶智慧無別故，於三昧耶薩埵亦為附帶，為增三昧耶力及悅智慧尊故需誦咒、供贊及祈請等。

།དེ་ནས་སྐབས་འདིར་ཡིག་བརྒྱ་བཟོད་གསོལ་སོགས་ཁ་བསྐང་ ཀྱང་རུང་མ་བྱས་ཀྱང་རུང་སྟེ། མགྲོན་རྣམས་གཤེགས་སུ་གསོལ། གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུའི་ དཀྱིལ་འཁོར་དེ། དཔེར་ན་ཆུ་ཕོ་བ་ན་ཟླ་གཟུགས་མི་སྣང་བ་ལྟ་བུའམ། ཡང་ན་རྩ་བའི་ དཀྱིལ་འཁོར་ཉིད་ལ་ཐིམ་པར་བསྒོམས་ཀྱང་རུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་དོན་ཚན་བརྒྱད་ཀྱིས་མཎྜལ་ མཆོད་ཆོག་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །། གཉིས་པ་ཉེར་བསྡུའི་རིམ་པ་ནི། གཙུག་ཏོར་དུ་རྡོ་རྗེ་རྩེ་མོ་ལྔ་པའི་ལྟེ་བར་སོགས་ཏེ། བདེ་ཆེན་འཁོར་ལོའི་ལྷ་རྣམས་གནས་གཞན་དུ་གཤེགས་དགོས་པའི་ཕྱིར། སྐབས་འདིར་ དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་སོགས་རྡོ་རྗེ་བཞི་པོ་ཉིད་སྤྱི་བོའི་རྩ་འདབ་བཞི་ལ་ཐིམ་པ་ནི་ངེས་པར་ ཡིན་ཅིང་། བདེ་བ་ཆེན་པོའི་འཁོར་ལོ་ཞེས་པ་ལས་འཁོར་ལོ་པ་ཞེས་སམ། འཁོར་ལོའི་ ལྷ་ཞེས་པའི་གསལ་ཁ་མེད་པས་བདེ་ཆེན་འཁོར་ལོའི་གནས་ཀྱི་གཞལ་མེད་ཁང་ཉིད་ཀྱང་ གཤེགས་སུ་གསོལ་བ་ཡིན་ཏེ། གྱི་ཇོའི་འགྱུར་ལས། གཙུག་ཏོར་དུ་རྩེ་ལྔ་པའི་རྡོ་རྗེ་བསྒོམ་ པར་བྱའོ། །དེའི་ལྟེ་བར་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་དཀྱིལ་འཁོར་གཤེགས་སུ་གསོལ་ལོ། །ཞེས་ འབྱུང་བ་གོ་བདེའོ། །ཕུང་པོ་བཞི་དང་ཁམས་བཞིའི་ལྷ་ནི། སངས་རྒྱས་ཡབ་ཡུམ་བཞི་བཞི་ སྟེ་བརྒྱད་སྨོས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་ཡབ་ཡུམ་འཁྱུད་པའི་དབྱེ་བས་བཅུ་དྲུག་ཡོད་པ། དཔྲལ་བའི་ རྩ་འདབ་ཀྱི་གྲངས་དང་མཉམ་པ་ཡིན་པ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ནི་སེམས་དཔའ་ཡབ་ ཡུམ་བཅུ་གཉིས། ཁྲོ་བོ་བཞི་ནི་ཐུགས་ཀྱི་སྒོ་སྲུང་སྟེ་བཅུ་དྲུག་པོ་ལ་ལུས་བསམ་མཚོན་བྱེད་ ཕན་ཚུན་འཁྱུད་པའི་ཡབ་ཡུམ་གྱི་དབྱེ་བས་སུམ་ཅུ་སོ་གཉིས་མགྲིན་པའི་རྩ་འདབ་དང་ གྲངས་མཚུངས་པ་ཡིན་ནོ།

此後此處百字明懺悔等補充儀軌可作可不作，送請賓客。如影像壇城，如水沸時月影不現，或觀想融入根本壇城亦可。如是以八科已說曼荼羅供儀。 第二收攝次第者：于頂髻五股金剛中央等，以大樂輪諸尊需往他處故，此處定當觀想如意樹等四金剛融入頂輪四脈瓣，大樂輪者，未明說是輪尊或輪天故，大樂輪處宮殿亦當送請。吉祥譯中雲："當觀頂髻五股金剛，于其中央送請大樂壇城。"易解。 四蘊四界天者，即四佛父母，雖說八尊，然以互相父母擁抱分類有十六，與額輪脈瓣數相等。十二處者即十二菩薩父母，四忿怒尊即心門護者，此十六以身意表征互相擁抱父母分類為三十二，與喉輪脈瓣數相等。

།ཐུགས་དཀྱིལ་རྐྱང་པ་ལས་མ་བསྒོམས་ན་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པ་ ཡིན་ལ། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོངས་རྫོགས་ལ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་བསྡུ་དགོས་པས་ལྟེ་བར་རྡོ་ རྗེ་རྩེ་མོ་དྲུག་ཅུ་རྩ་ལྔ་པ་དང་། རྣལ་འབྱོར་མ་རེ་བཞི་གྲངས་མཚུངས་ཀྱང་པདྨའི་ལྟེ་བའི་ལྷ་ 3-411 ལ་གསལ་ཁ་མ་བྱུང་སྟེ་དེས་ན་གཙོ་མོ་བརྒྱད་པོ་རང་རང་གི་འཁོར་ལ་སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་གནས་པའི་ དབང་དུ་བྱ། གསང་བའི་རྩ་འདབ་སོ་གཉིས་ཡིན་ལ། སྐུའི་སྒོ་སྐྱོང་ནི་ཁ་སྦྱོར་གྱི་ལྷ་ལྟར་ ན་དྲུག ཡབ་ཡུམ་སོ་སོར་བགྲངས་ཀྱང་བཅུ་གཉིས་ལས་མེད་པ་ལ། སྐབས་འདིར་དགོས་ པའི་དབང་གིས་དག་པ་ལས་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་སྐབས་འདིར་ལས་དབང་བྱ་བ་དང་བཅས་པའི་དག་པ་སྐུའི་སྒོ་སྐྱོང་རྣམས་ ལ་འཇོག་པའི་སྐབས་ཤིག་བྱུང་ངོ་། །དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཡབ་རྣམས་ལས་དབང་དང་། ཡུམ་རྣམས་བྱ་བ་ཡིན་པས་སྦྱངས་བྱ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡབ་གཙོ་བོར་བྱེད་པ་དང་ཡུམ་ གཙོ་བོར་བྱེད་པ་གཉིས་ཀ་བྱུང་ཞིང་། དེས་ན་ཡབ་དྲུག་ལ་ཡུམ་དྲུག་གིས་འཁྱུད་པའི་ལྷ་བཅུ་ གཉིས། དེ་གོ་ཟློག་པའི་ལྷ་བཅུ་གཉིས། དེ་དག་ནི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ཀྱི་ཡུལ་ལ་ལས་ མཐའ་དག་སྒྲུབ་པར་མཛད་པ་ཡིན་ལ། ཐུན་མོང་དུ་ལས་དབང་དང་བྱ་བའི་གཞི་ཡུལ་རྣམ་ པར་དག་པའི་ཤིང་རྟ་དྲུག་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་གསང་བའི་རྩ་འདབ་སོ་གཉིས་དང་གྲངས་ མཐུན་པའོ། །ལས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཚིགས་ཆེན་བཅུ་གཉིས་པོར་ཚེས་ལྷ་རྣམས་ཐིམ་པར་བྱེད་ པ་ལ་ནག་པ་དང་ས་གའི་ལྷ་གཉིས་གྲུ་མོ་གཉིས་དང་། སྣྲོན་དང་ཆུ་སྟོད་འཁྲིག་མ་གཉིས་ དང་། གྲོ་བཞིན་ཁྲུམས་སྟོད་དཔྱི་གཉིས་དང་། ཐ་སྐར་སྨིན་དྲུག་པུས་མོ་གཉིས་དང་། མགོ་ རྒྱལ་བོལ་གོང་གཉིས་དང་། མཆུ་དང་དབོ་རྣམས་དཔུང་པ་གཉིས་ལ་སྟེ། སྔར་བཤད་པ་ རྣམས་ཀྱི་རིག་པས་ཤེས་སོ། །རྐང་ལག་གི་སོར་མོའི་ཚིགས་དྲུག་ཅུ་ལ་ཀླུ་དང་རབ་གཏུམ་ མ། ཐབས་ཤེས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཕན་ཚུན་དུ་ཕྱེ་བས་དངོས་སུ་ལྷ་བཞི་བཅུ་འབྱུང་ལ། དེ་རྣམས་ ཀྱི་གདན་ཉི་ཤུ་བསྣན་པས་འཁོར་ལོའི་གྲངས་དང་མཐུན་པའི་དྲུག་ཅུ་པོ་རྣམས་ཐིམ་པར་ བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་སྐྲ་དང་བ་སྤུ་ལ་གྲུབ་པ་འབྱུང་པོ་སོགས་ཐིམ་པའི་རྣམ་གཞག་ མཛད་ནའང་། དེ་དག་བསྐྱེད་ཆོག་གིས་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་པས་ངེས་པར་དགོས་པ་ནི་མ་ཡིན་ 3-412 ལ། གཟུངས་མ་རྣམས་དང་། འདོད་ཕྱིར་འདོད་རྣམས་བསྐྱེད་ཆོག་གིས་བསྐྱེད་མོད་ཀྱང་། ཞོར་བྱུང་གི་ལྷ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་རང་གི་བསྐྱེད་གཞི་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བསྡུ་བའམ། སོ་སོའི་ གཞལ་མེད་ཁང་བསྡུ་བའི་སྐབས་སུ་བསྡུའོ།

若僅修心壇城則如是即可，若圓滿身語意則需收攝余尊，故於臍輪六十五股金剛及六十四瑜伽母雖數相等，然蓮花中央尊未明說，故應依八主尊各自普遍安住眷屬。密處三十二脈瓣，身門護者若如雙運尊則六，父母分數亦僅十二，此處因需要而清凈分為三十二類。此亦于身語意圓滿此處，有一時安立業力事業清凈于身門護者。依此父尊為業力，母尊為事業，以所凈各異故，有父為主及母為主二者，故父六母六擁抱之十二尊，及其相反之十二尊，彼等於男女境成辦一切事業，共同業力事業基境清凈之六車，三十二尊與密處三十二脈瓣數相合。 于業輪十二大節融入月宿天者：畢宿及觜宿二天於二肘，參宿及柳宿與井宿二天，鬼宿及星宿於二髖，昴宿及畢宿於二膝，觜宿及軫宿於二踝，胃宿及昂宿於二肩，以前說諸理可知。于手足六十指節，龍及極暴，以方便智慧分類互相分別，實出四十尊，加彼等二十座墊，與輪數相合之六十尊融入。 其他于發毛融入成就部多等之建立雖作，然彼等非以生起儀軌所生故非定需。持明母等及為欲諸尊雖以生起儀軌所生，然為附帶尊故，或與各自生起基同時收攝，或於各自宮殿收攝時收攝。

།བདེ་ཆེན་འཁོར་ལོའི་གཞལ་མེད་ཁང་བསྡུ་ བར་གསུངས་པས་མཚོན་ཏེ། ཐུགས་དཀྱིལ་དང་གསུང་དཀྱིལ་རང་རང་གི་ལྷ་རྣམས་དང་ ལྷན་ཅིག་དང་། སྐུ་དཀྱིལ་ནི་ཚེས་ལྷ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་བསྡུ་ལ། བསྲུང་འཁོར་ཁོར་ཡུག་ དང་བཅས་པ་སྒོ་སྐྱོང་ཀླུ་རབ་གཏུམ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་བསྡུའོ། །གཙོ་བོ་གཙུག་ཏོར་གྱི་ འཁོར་ལོར་བསྡུ་ཞེས་གཞན་མང་པོ་དག་བཞེད་ཀྱང་། མདུན་བསྐྱེད་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་གཙོ་ བོ་ཡིན་ན་ནི། དམིགས་གསལ་མེད་པའི་བདེ་ཆེན་འཁོར་ལོའི་ལྷ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ ཡང་ལེགས་མོད་ཀྱི་བདག་བསྐྱེད་ཀྱི་སྐབས་སུ་དེ་ལྟར་འཆད་པ་ནི། རང་ཉིད་ཡོངས་རྫོགས་ བསྡུས་ན་གང་དུ་བསྡུ་བའི་གཞི་མེད་པའི་ཕྱིར། ཚིག་རྐྱང་པར་ཟད་ལ། འོད་གསལ་གྱི་རིམ་ པས་གཙུག་ཏོར་གྱི་འཁོར་ལོར་བསྡུས་པར་འདོད་པ་ཡིན་སྲིད་ཀྱང་། དེ་ལྟར་བསྡུས་ཟིན་པ་ ལ་གནས་སོ་སོར་སླར་ལྷ་རྣམས་སྡུད་པར་བྱེད་མི་ཐུབ་སྟེ། བསྡུ་བའི་གཞི་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ ནི་མི་འཐད་ལ། སྤྱིར་ཡང་གཙོ་བོ་བསྡུ་བ་ལུགས་འདི་ལ་མི་དགོས་པར་མངོན་ནོ། །ཡང་རང་ ལུས་ཕལ་པ་རྩ་འཁོར་ལས་བྱུང་བའི་རྡོ་རྗེ་དང་བཅས་པ་བཞག་ནས། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལྷ་དུས་ ཀྱི་འཁོར་ལོ་གཙུག་ཏོར་དུ་བསྟིམ་པ་ཡིན་ཟེར་ན་ཡང་རང་ཐ་མལ་དུ་འགྱུར་བས་ཤིན་ཏུ་མི་ འཐད་ལ། རང་དུས་འཁོར་གྱི་ང་རྒྱལ་དང་རྣམ་པ་ལ་གནས་ན་ནི། བསྡུས་སོ་བསྡུས་སོ་ཞེས་ ལན་བརྒྱ་སྟོང་དུ་བརྗོད་ཀྱང་མ་བསྡུས་པ་ཁོ་ནར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་གྲུབ་པ་དང་འབྱུང་ པོ་སྤུ་ལ་བསྡུ་བ་སོགས་བླ་མའི་མན་ངག་ཡིན་ན་དེ་བཞིན་དུ་བྱས་ཀྱང་རུང་མོད་རྩོད་པས་ཅི་ ཞིག་བྱ།། །། གསུམ་པ་གཏོར་མའི་རྣལ་འབྱོར་ནི། ཐུན་མཚམས་ཀུན་ཏུ་འགྲུབ་ན་ལེགས་ལ། གལ་ 3-413 ཏེ་མ་གྲུབ་ན་ཐིག་མཐའ་གང་རུང་ངམ། གཉིས་ཀ་ལ་བྱའོ། །དེ་ལ་གཏོར་མ་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ པ། མགྲོན་སྤྱན་འདྲེན་པ། གཏོར་མ་འབུལ་བའོ།

以說收攝大樂輪宮殿為例，心壇城及語壇城與各自諸尊同時收攝，身壇城與月宿天同時收攝，護輪及周圍與門護者龍極暴同時收攝。雖諸多他者認為主尊收攝於頂髻輪，然若是對生壇城主尊，則因是無特別說明之大樂輪尊故，如是雖善，然于自生時如是解說僅是空言，因自身圓滿收攝時無所收攝處故。雖可能認為以光明次第收攝於頂髻輪，然于如是已收攝者復于各處收攝諸尊不能成立，因無收攝處故不應理，且總之此宗似不需收攝主尊。 又若說留下普通身體及脈輪所生金剛，智慧尊時輪融入頂髻，則因成為平凡故極不應理。若住于自時輪慢心及形相，則雖說"收攝收攝"百千遍，當知唯是未收攝。其他成就者及部多收于毛等，若是上師教授如是作亦可，爭論何為。 第三施食瑜伽者：於一切座間成辦則善，若不能則于任一線際或二者作。其中有加持施食、迎請賓客、獻施食。

།དང་པོ་ནི། །བསངས་སྦྱངས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ བ་སྟེ། བསང་བའི་སྔགས་ཡི་གེ་དྲུག་པས་བྱས་ཀྱང་ལེགས་པར་འགྱུར་ལ། རྫས་མཐའ་དག་ སྦྱང་བའི་སྔགས་ༀ་བཛྲ་དྷཱ་ཏྭཱི་ཤྭ་རཱི་སོགས་ཀྱིས་བསང་བའི་སྲོལ་ཡོད་པའང་ཅུང་ཟད་རྒྱས་ པའི་སྐབས་སུ་ཤིན་ཏུ་འབྲེལ་ལ། སྤྱིར་ནི་སྔགས་དེ་མཆོད་པ་དང་། གཏོར་མ་དང་། བཟའ་ བ་སོགས་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྫས་ཐམས་ཅད་སྦྱོང་ཞིང་བྱིན་གྱིས་རློབ་པའི་སྔགས་ཡིན་པས། སྔགས་དེ་ཁོ་ནས་ཀྱང་གཏོར་མ་ལ་སོགས་པའི་བྱིན་རླབས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ རོ། །འོན་ཀྱང་ད་ལྟ་ལག་ལེན་དུ་གཏོར་མ་བྱིན་རླབས་རྒྱས་པའི་སྐབས། ཐོག་མར་གཏོར་ རྫས་ལ་དམིགས་ནས་སྔགས་དེས་དངོས་པོ་རྣམས་ཡིད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཡུལ་ དུ་དམིགས། དེ་ནས་ཡི་གེ་དྲུག་པས་བསངས། སྭ་བྷཱ་ཝས་སྟོང་པར་སྦྱངས། འབུད་པ་དང་ འབར་བའི་གཞི་ས་བོན་ལས་རླུང་དང་མེའི་དཀྱིལ་འཁོར་བསྒོམ། རྒྱལ་མཚན་ནི་གཡོ་བའི་ བྱེད་ལས་དང་། འབར་བ་དང་མེ་ལྕེ་ཡང་མེའི་བྱེད་ལས་སོ། །ཁ་ཅིག་ཡཾ་རཾ་གཉིས་མེ་རླུང་གི་ མིང་ཡིག་དང་པོར་འདོད་པ་ནི་ཏོམ་ཆོལ་དུ་སྣང་ལ། མིང་ཡིག་དང་པོ་ལས་དངོས་པོ་བསྐྱེད་ པ་ནི་མིང་རྐྱང་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་མཚོན་བྱེད་ཡིན་ཟེར་བ་སོགས་ཀྱང་འབྲེལ་མེད་དོ། །སྣོད་ཀྱི་ རྟེན་ནི། མི་མགོའི་སྒྱེད་པུ་གསུམ་ཡིན་ལ། གསུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་བྱ་བ་དང་མཐུན་ པའི་ཕྱིར་དང་། རྡོ་རྗེ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་མགོ་ཨ་ལས་བསྐྱེད་ པ་ནི། ཨ་ནི་ཡིག་འབྲུ་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་ཡིན་ཅིང་། དམ་རྫས་ཀྱིས་ཀྱང་གསུང་རྡོ་རྗེ་མཆོད་པས་ དམ་རྫས་ཀྱང་གཞི་ཨ་ཡིག་དེ་ལ་ཐུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྣོད་ནི་ཐོད་པ་སྟེ་ཀ་པཱ་ལ་ཞེས་པའི་ དོན་བདེ་བ་སྐྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བདེ་ཆེན་མཚོན་ཅིང་། དགེ་བ་བསགས་པ་མིའི་ལུས་ ཀྱི་རྩེ་མོ་མཆོག་ལས་བྱུང་བ་དང་། རྡོ་རྗེ་ཁྲོ་བོ་དང་མཁའ་འགྲོ་མ་རྣམས་དགྱེས་པའི་སྣོད་ཀྱི་ 3-414 ཕྱིར་རོ། །ས་བོན་ༀ་ལས་བསྐྱེད་པ་ནི། ༀ་ནི་རབ་བསྔགས་དགེ་བ་དང་བཀྲ་ཤིས་པའི་དོན་ ཏེ། དེའི་ནང་གི་རྫས་རྣམས་སྐྱོན་སྤངས་ཤིང་ནུས་པ་དགེ་ཞིང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་ པར་བྱེད་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ནང་དུ་བདུད་རྩི་ལྔའི་དམ་རྫས་ལ་ཨ་ཨི་ར་ཨུ་ལ་ལས་བསྐྱེད་པ་ ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་དངས་མ་ཡིན་པའི་དོན་དང་། རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔའི་དམ་རྫས་ཡིན་པའི་འབྲེལ་ བས་བཞག་གོ །བདུད་རྩིའི་དོན་ནི། རང་གི་ལུས་ལ་གནས་པའི་ལྔ་པོ་དེ་དངས་མར་འགྱུར་ ན་འཆི་བ་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང་། སྦྱངས་རྟོགས་སྦར་གསུམ་ནུས་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ་ བརྟེན་ན། ཕྱི་རོལ་ཀྱི་དེ་དག་ལ་ཡང་ནུས་པ་རྗེས་མཐུན་པ་ཡོད་པ་དང་ནང་གི་དེའི་རིགས་ སུ་རྟོགས་པས་སོ།

第一者：先作凈化，以六字凈咒作亦成善。有以"唵班匝達特瓦日"（藏文：ༀ་བཛྲ་དྷཱ་ཏྭཱི་ཤྭ་རཱི，天城體：ॐ वज्र धात्वीश्वरी，羅馬音：oṃ vajra dhātvīśvarī）等咒凈化一切物之傳統，于稍廣處極相關。總之此咒是凈化加持供品、施食、飲食等一切受用物之咒，故唯以此咒亦能圓滿加持施食等。 然今實修中於廣加持施食時，初緣施食物以彼咒觀想為加持對境，次以六字咒凈化，以"梭巴瓦"（藏文：སྭ་བྷཱ་ཝ，天城體：स्वभाव，羅馬音：svabhāva）凈空，從吹動及燃燒基種子觀想風火壇城。幢相為動搖作用，燃燒及火焰亦為火之作用。有謂"央讓"（藏文：ཡཾ་རཾ，天城體：यं रं，羅馬音：yaṃ raṃ）二者為火風名字首字者似草率，且說從名首字生物表示唯名成立等亦無關。 器之支為三人頭架，作三者為順世間事故，及爲了知為三金剛自性故。從阿字生人頭者，阿為一切字母根本，且以誓物供養語金剛故，誓物亦歸於阿字基故。器為顱器，謂迦巴拉義為護樂故表大樂，從積善人身之最勝頂生，及為金剛忿怒空行歡喜器故。從種子"唵"（藏文：ༀ，天城體：ॐ，羅馬音：oṃ）生者，唵義為極贊善及吉祥，表其中諸物離過具善力圓滿義。 內五甘露誓物從"阿伊日烏拉"（藏文：ཨ་ཨི་ར་ཨུ་ལ，天城體：अ इ र उ ल，羅馬音：a i ra u la）生者，以為五蘊精華義及五部佛誓物關聯而立。甘露義者，自身所住五者若成精華則成無死，以凈解合三力加持而依止，則外彼等亦有隨順力及了知為內彼類故。

།རྒྱུད་གཞན་ལས་བདུད་རྩི་ལྔ་པོ་ཡུམ་ལྔའི་དམ་རྫས་སུ་བྱེད་པ་མང་ཡང་། རྒྱུད་འདིར་བདུད་རྩི་ལྔ་སངས་རྒྱས་ལྔ་དང་། ཤ་ལྔ་ཡུམ་གྱི་དམ་རྫས་སུ་གསུངས་པ་མང་ངོ་། ། ཤ་ལྔ་པོ་དབྱངས་རིང་པོ་ལ་ལས་བསྐྱེད་པ་ནི་ཡུམ་ལྔའི་དམ་རྫས་དང་། སྲོག་ཆགས་ལྔ་པོ་ དེ་དག་ཁམས་ལྔ་སོ་སོའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་པ་མཚོན་ཅིང་། ཤ་ལྔ་ལ་སྒྲོན་མེ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་ ནི། དངོས་གྲུབ་གསལ་བར་བྱེད་པས་སྒྲོན་མེ་ཞེས་ཐམས་ཅད་འཆད་མོད། ཚིག་དེ་ཙམ་གྱིས་ དོན་མི་གོ་བས་འདི་ལྟར་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་དུ་ཤ་ཟོས་པས་སྟོབས་དང་མདངས་རྒྱས་པར་ བྱེད་དོ་ཞེས་གྲགས་པ་ལྟར་དོན་ལ་ཤའི་དམ་རྫས་ཀྱིས་ལྷ་རྣམས་མཉེས་པར་བྱས་པས་གང་ ཞིག་ཐོབ་པའམ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་དངོས་གྲུབ་དེ་ཡང་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་གསལ་བ་ སྟེ་གཟི་བརྗིད་ལྡན་པར་བྱེད་ཚུལ་གསང་འདུས་ལས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། དོན་དམ་ པར་ཤ་ལྔའི་བརྡས་མཚོན་པ་འབྱུང་བ་ལྔའི་དངས་མ་སྟོབས་སུ་གྱུར་པས་མི་གསལ་བ་ཤ་ ཁྲག་གི་ལུས་དག་སྟེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལུས་འོད་འབར་ཞིང་གསལ་བ་ཐོབ་པའི་དོན་ནོ། །དེ་ཉིད་ལ་ ལྕགས་ཀྱུ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དངོས་གྲུབ་མྱུར་དུ་འགུགས་པའི་དོན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རྫས་བཅུ་པོ་ དེ་རྣམས་ནི་སྤྱི་ཁྱབ་ཀྱི་མཚོན་དོན་རགས་པ་ཕུང་ཁམས་རྣམས་མཚོན་བྱེད་ཡིན་ལ། གཞན་ 3-415 རིགས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་ལྟར། དམ་རྫས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་མང་པོ་དེ་ དག་ཡིན་ནོ། །རྫས་རྣམས་ཞུ་ནས་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པ་ཙམ་ནི་འོག་གཞི་མེ་རླུང་གཉིས་ཀྱི་བྱེད་ པ་ཡིན་ལ། དེ་ནས་ཐལ་མོ་གཡོན་པ་བསྟན་ཏེ། ལག་མཐིལ་དུ་གནས་པ་སྐུ་རྡོ་རྗེའི་ངོ་བོ་ༀ་ ཡིག་དཀར་པོའི་འོད་ཟེར་རྫས་ལ་ཕོག་པས་རྫས་ངན་པའི་རྣམ་པ་སྦྱངས་ཏེ། ཁ་དོག་དང་ རྣམ་པ་ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ལ་དྲི་རོ་མདོག་དབྱིབས་ངན་པ་རྣམས་མེད་པ། ཡིད་དུ་འོང་བའི་ རྣམ་པར་གྱུར་པར་བསམས་ལ་སྔགས་དང་པོ་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐལ་མོ་གཡས་བསྟན་ ཅིང་། གསུང་རྡོ་རྗེ་ཨཱཿཡིག་གི་འོད་ཟེར་དམར་པོ་ཕོག་པས་རི་བོ་དང་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུར་རྒྱ་ཆེར་ འཕེལ་བར་བསམ། སྔགས་དང་ཕྱག་རྒྱ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ཀར་དེ་རྣམས་ཀྱིས་རིགས་འགྲེ་ སྟེ། ལག་པ་གཉིས་ཐལ་མོ་ཁ་སྦྱོར་བསྟན་ཞིང་། ཐུགས་རྡོ་རྗེ་ཧཱུཾ་གི་འོད་ཟེར་མཐིང་ཀ་ཕོག་ པས་ཤིན་ཏུ་འོད་འབར་ཞིང་། མེ་ལྕེ་ལྟར་གསལ་བ་རེག་བྱ་ཡང་བ་ཁ་དོག་དྲི་རོ་ཕུན་སུམ་ ཚོགས་པར་གྱུར་པའོ།

雖他續中多作五甘露為五佛母誓物，然此續中多說五甘露為五佛，五肉為佛母誓物。從長音"啊"（藏文：ཨ，天城體：आ，羅馬音：ā）生五肉者，表五佛母誓物及五生物各為五界自性，五肉稱五燈者，雖皆釋為顯成就故稱燈，然僅此語不解義故如是說：如世間稱食肉增長力與光澤，如是實際以肉誓物令諸尊歡喜而得或將得之成就亦具力而顯，即具威光，如密集中所說。勝義中以五肉表徵五大精華成力，凈不明肉血身而得智慧身光明熾盛義。彼即稱五鉤者，速召成就義，如是彼十物為普遍表義粗分，表蘊界等，如餘三十六種處所說，為彼等眾多誓物差別。 諸物融為一體僅是下基火風二者作用，次顯左掌，掌中住身金剛體白色"唵"（藏文：ༀ，天城體：ॐ，羅馬音：oṃ）字光觸物，凈化惡物相，成色相方同而無惡香味色形，觀想成悅意相而誦初咒。如是顯右掌，語金剛紅色"阿"（藏文：ཨཱཿ，天城體：आः，羅馬音：āḥ）字光觸，觀想增廣如山海。咒印三摩地三者皆以彼等類推，示二手合掌，心金剛藍色"吽"（藏文：ཧཱུཾ，天城體：हूं，羅馬音：hūṃ）字光觸，成極光熾如火焰明亮，觸輕妙，色香味圓滿。

།ཡང་མཁའ་ལྡིང་བྱ་ཁྱུང་གི་ཕྱག་རྒྱ་སྟེ། ལག་པ་གཉིས་བསྣོལ། མཐེ་ ཆུང་གཉིས་འདུད། མཐེ་བོང་གཉིས་ལག་མཐིལ་དུ་གཏད། སོར་མོ་ལྷག་མ་གསུམ་གཤིབས་ ཏེ་བརྐྱང་བ། ལག་མཐིལ་རྒྱབ་སྤྲད་པའི་འཛོམ་དུ་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ཧོཿཡིག་ལས་འཕྲོས་པའི་ འོད་ཟེར་སེར་པོ་ཕོག་པས་ནུས་མཐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་བདུད་རྩི་ སྟེ། བརྟན་པའི་དངོས་པོ་ལྗོན་ཤིང་སོགས་ལ་བླུག་ན། བསྐམས་པ་གསར་དུ་སྐྱེ་ཞིང་། རློན་ པ་མི་སྐམ་པ་དང་། ལྕགས་སོགས་ཁམས་ལ་རེག་ན་གསེར་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བ་དང་། གཡོ་བ་སྲོག་ཅན་གྱིས་ཟོས་འཐུངས་བསྟེན་ན། ཚེ་ཉི་ཟླ་དང་མཉམ་པར་བྱེད་པའི་མཐུ་ཅན་ ངོ་བོ་དོན་དམ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པ་ལ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་བདུད་རྩིའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ དུ་གྱུར་པར་མོས་པའོ། །ཉི་ཟླ་སྒྲ་གཅན་དུས་མེ་བསམ་པ་ནི། རྡོ་རྗེ་བཞིའི་གདན་གྱི་དབང་ དུ་བྱས་པའང་ཡིན་ལ། རྡོ་རྗེའི་ལུས་སུ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡང་ཁམས་དངས་མ་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་ 3-416 བྱེད་པའི་ཕྱིར་འདིར་ཡང་བདུད་རྩིའི་རྒྱུར་སྨོས་པའོ། །བྱིན་རླབས་རྒྱས་བསྡུས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ སོགས་དཀྱུས་ན་གསལ་ལ་གོང་དུའང་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །། མགྲོན་སྤྱན་འདྲེན་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཡབ་ཡུམ་ཞེས་སོགས་སོ། །དེ་ལ་སྲས་བཅས་ཞེས་ པའི་སྲས་ནི་སེམས་དཔའ་ཡབ་ཡུམ་དང་ཁྲོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་རྣམས་ཡིན་ལ། འཁོར་གཡོག་ནི་ རྣལ་འབྱོར་མ་དང་། ལྷ་ཆེན་ནས་ཁོར་ཡུག་གི་འབྱུང་པོའི་བར་རོ། །དེ་རྣམས་ཉིད་གྲོགས་ དང་བཅས་གཉེན་གྱིས་བསྐོར་ཞེས་དང་། རང་རང་གི་འཁོར་ལྷ་དང་ལྷ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་ པར་བྱེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཀུན་ཁྱབ་ཏུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་པོ་གཙོ་བོ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ ཉིད་དང་བཅས་པ་སྤྱན་འདྲེན་པའི་དོན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་སྤྱིར་རྒྱུད་སོ་སོ་ལས་གཏོར་མའི་རྣམ་ གཞག་མང་དུ་འབྱུང་ཡང་། རྒྱུད་འདིའི་ལུགས་ཀྱི་ཞི་བ་ལ་བཤོས་གཙང་དང་། ཁྲོ་བོ་ལ་ གཏོར་མ་ཞེས་གྲགས་ཤིང་། གཏོར་སྔགས་རྣམས་ཀྱང་ཁྲོ་བོ་ནས་འཇིག་རྟེན་པའི་བར་དུ་ གསལ་བར་གསུངས་ཀྱི། ཞི་བ་ལ་གསལ་པོར་མ་གསུངས་པ་ནི་གཙོ་ཆེ་བའི་དབང་དུ་མཛད་

又金翅鳥印：二手交叉，二小指屈，二拇指向掌心，餘三指並伸，掌背相對之間智慧金剛"吙"（藏文：ཧོཿ，天城體：होः，羅馬音：hoḥ）字放黃光觸及，觀想成不可思議圓滿威力甘露，若注于樹等穩固物，枯者新生，濕者不幹，觸及鐵等界則成金等，若有情食飲受用，則有與日月同壽之力，體性為勝義法性智慧，信解成具如是甘露相。 觀想日月羅睺時火者，亦依四金剛座，且因以彼四界精華成金剛身故，此亦說為甘露因。加持廣略差別等於正文明顯且上已說。 迎請賓客者：謂"諸佛父母"等。其中"及子"之子為菩薩父母及忿怒尊父母，眷屬為瑜伽母及從大天至週遭部多。彼等即"與伴眷圍繞"及"各自眷屬天天母作供養"，彼一切亦與遍加持主尊金剛薩埵同請，於此雖各續中出現眾多施食建立，然此續宗于寂靜稱清食，于忿怒稱施食，且施食咒亦從忿怒至世間明說，于寂靜未明說者依主要而作。

།ཕྱག་རྡོར་སྟོད་འགྲེལ་ལས། གཙོ་བོ་ཧེ་རུ་ཀ་ལ་གཏོར་མ་འབུལ་བ་ཤིན་ཏུ་གསལ་ བས་དེ་དང་མཚུངས་པར་འདིར་ཡང་གོང་མ་རྣམས་ཀྱི་མན་ངག་ཕྱག་ལེན་དུ། ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་ཧོཿཤྲཱི་ ཀཱ་ལ་ཙཀྲ་བཛྲ་བྷེ་ར་བ་བྷི་སྐ་རཱ་ཡ་ས་པ་རི་ཝ་རེ་བྷྱཿཨི་དཾ་བ་ལིང་སོགས་སྦྱོར་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་ ལེགས་ལ། མཁའ་འགྲོ་མའི་གཏོར་སྔགས་ཀྱང་དེ་ལ་འཐུས་པར་མཛད་པའི་སྲོལ་ཞིག་རྗེ་ ཕྱོགས་པ་མན་ཆད་ལ་བྱུང་འདུག་ཀྱང་། རྒྱལ་མཆོག་ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོའི་གསུང་ལ་མེད་ ཅིང་། མཁའ་འགྲོ་མའི་གཏོར་སྔགས་ནི་ཡུལ་བདག་དང་འདྲ་ཡི། སྡེ་དྲུག་དང་མི་འདྲ་བས་ ལོགས་སུ་བྱས་ན་ལེགས་སོ། །སྡེ་དྲུག་སྲུང་མ་དྲུག་ཅུའི་གཏོར་མ་ནི། སྲུང་འཁོར་གྱི་སྐབས་ སུ་བྱེད་པ་དེ་ཁོ་ན་སྟེ། འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་གཏོར་མ་གཞན་ཡོད་ན་ཡང་སྐབས་དེར་ཕུལ་ ནས། དེ་ནས་མཁའ་འགྲོ་མའི་གཏོར་མ་དང་། །འབྱུང་པོ་སྤྱི་གཏོར་གཞན་དང་། ཡུལ་བདག་ 3-417 གྲོང་བདག་གི་གཏོར་མ་རྣམས་ཀྱང་འབུལ་ལོ། །སྲུང་མ་དྲུག་ཅུའི་གཏོར་མ་ཡན་ཆད་མེད་ མི་རུང་ཡིན་ལ། ཕྱི་མ་རྣམས་རང་གི་མོས་པ་དང་བསྟུན་པར་བྱའོ། །ཚོགས་ཀྱི་བཟའ་བ་དང་ མ་འབྲེལ་ན། དེ་རྗེས་རྡོ་རྗེའི་གླུ་བླངས་ཤིས་བརྗོད་དང་སྨོན་ལམ་བྱས་ཏེ་ཡིག་བརྒྱ་བཟོད་ གསོལ་གྱི་མཐར་གཏོར་མགྲོན་རྣམས་གཤེགས་སུ་གསོལ་བ་ཡིན་ནོ།། །། བཞི་པ་ཁ་ཟས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ནི། ཁ་ཟས་གཏོར་མ་ལྟར་བྱིན་གྱིས་བརླབས། ཕུད་ བཅད་དེ། ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་གུ་རུ་བུདྡྷ་བོ་དྷི་ས་ཏྭེ་བྷྱོ་བཛྲ་ནཻ་ཝི་ཏྱེ་ཧཱུཾ། ཞེས་བླ་མ་ཡི་དམ་སངས་རྒྱས་ བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕུལ། དེ་རྗེས་ༀ་ཧ་རི་ཏྱཻ་པིཎྜ་ཀེ་པྲ་ཏཱི་ཙྪ་སྭཱཧཱ་ཞེས་པས་ འཕྲོག་མ་བུ་དང་བཅས་པ་ལ་ཆང་བུ་གཉིས་དང་། ༀ་སརྦ་དཱུ་ཏཱི་ཀེ་ཨ་གྲཱ་གྲ་སཾ་པྲ་ཏཱི་ཙྪ་སྭཱཧཱ། ཞེས་ཕོ་ཉ་སོགས་འབྱུང་པོ་ཕུད་ལ་དབང་བ་རྣམས་ལ་སྦྱིན། དེ་ནས་རང་ཉིད་དུས་ཀྱི་འཁོར་ ལོ་ལྟེ་བའི་ཧོཿལས་གཏུམ་མོ་འབར་བ་དང་། གཤེགས་གསོལ་གྱི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་ལྟར་ གནས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་ལྷ་རྣམས་གསལ་ཐེབས་ན་རབ། མིན་ནའང་བཞུགས་པར་མོས་པ་ ཙམ་བྱ་ལ། ཡང་ན་ཕུང་ཁམས་ཐམས་ཅད་གདོད་ནས་གྲུབ་པའི་ལྷ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཡེ་ཤེས་ ཀྱི་འཁོར་ལོར་མོས་པས་ཀྱང་ཆོག གང་ལྟར་ཡང་ནང་གི་སྦྱིན་སྲེག་གི་ཚུལ་གྱིས་སྡིག་དང་མ་ འདྲེས་ཤིང་། རྒྱལ་བའི་བཀས་གནང་བའི་བཟའ་བཏུང་ལ་ལོངས་སྤྱད་པར་བྱའོ།

金剛手疏中，向主尊赫魯嘎獻施食極明顯，故與此相同，此處上師們之口訣實修中，以"唵阿吽吙室利嘎拉扎扎日貝日巴比斯嘎日雅薩巴日瓦列比雅伊當巴令"（藏文：ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་ཧོཿཤྲཱི་ཀཱ་ལ་ཙཀྲ་བཛྲ་བྷེ་ར་བ་བྷི་སྐ་རཱ་ཡ་ས་པ་རི་ཝ་རེ་བྷྱཿཨི་དཾ་བ་ལིང，天城體：ॐ आः हूं होः श्री काल चक्र वज्र भैरव भिस्कराय सपरिवारेभ्यः इदं बलिं，羅馬音：oṃ āḥ hūṃ hoḥ śrī kāla cakra vajra bhairava bhiskarāya saparivārebhyaḥ idaṃ baliṃ）等相配極善。 空行母施食咒亦以此為足之傳統，從杰絳巴以下雖有，然于勝王大遍智語中無。空行母施食咒如地主，與六部不同，故另作為善。六部六十護法施食即于護輪處作彼，若有其他出世間施食亦于彼處獻，次獻空行母施食及其他部多總施食、地主城主施食。六十護法施食以上不可缺，後者隨自意樂。若不與會供食相關，其後唱金剛歌，作吉祥偈及發願，于百字明懺悔后請施食賓客遠行。 第四飲食瑜伽者：如施食加持飲食，割供上品，以"唵阿吽咕如布達波地薩特威比約班匝內威迪耶吽"（藏文：ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་གུ་རུ་བུདྡྷ་བོ་དྷི་ས་ཏྭེ་བྷྱོ་བཛྲ་ནཻ་ཝི་ཏྱེ་ཧཱུཾ，天城體：ॐ आः हूं गुरु बुद्ध बोधिसत्त्वेभ्यो वज्र नैवेद्ये हूं，羅馬音：oṃ āḥ hūṃ guru buddha bodhisattvebhyo vajra naivedye hūṃ）獻于上師本尊佛菩薩一切。 其後以"唵哈日提耶賓達給扎提匝梭哈"（藏文：ༀ་ཧ་རི་ཏྱཻ་པིཎྜ་ཀེ་པྲ་ཏཱི་ཙྪ་སྭཱཧཱ，天城體：ॐ हरित्यै पिण्डके प्रतीच्छ स्वाहा，羅馬音：oṃ harityai piṇḍake pratīccha svāhā）向奪母及子獻兩團，以"唵薩日瓦杜提給阿格日阿格日桑扎提匝梭哈"（藏文：ༀ་སརྦ་དཱུ་ཏཱི་ཀེ་ཨ་གྲཱ་གྲ་སཾ་པྲ་ཏཱི་ཙྪ་སྭཱཧཱ，天城體：ॐ सर्व दूतीके अग्राग्र सम्प्रतीच्छ स्वाहा，羅馬音：oṃ sarva dūtīke agrāgra saṃpratīccha svāhā）施於使者等有權上品之部多。 次自身時輪臍"吙"（藏文：ཧོཿ，天城體：होः，羅馬音：hoḥ）字燃拙火，如遠行處所說，于彼彼處若能明顯現諸尊最勝，若不能則僅作安住信解。或以一切蘊界本成三十七尊智慧輪信解亦可。無論如何，以內護摩方式不雜罪過，受用佛陀所許飲食。

།མཇུག་ཏུ་ སྨོན་ལམ་བཏབ། གལ་ཏེ་ཞོར་ལ་དཔའ་བོའི་སྟོན་མོའམ། དཔའ་མོའི་སྟོན་མོ་རྗེས་མཐུན་པ་ གྲུབ་པར་བྱེད་ན། མཎྜལ་གྱི་མཆོད་བསྟོད་སོང་མཚམས་ཉིད་ནས་དཀྱིལ་འཁོར་མ་བསྡུས་ པ་ལ་བྱས་ན་ལེགས་ཏེ། དེ་མ་ཐག་གཏོར་མ་བཤམས་ནས་གཏོར་བསྔོ་བྱ། ཡང་ན་མཎྜལ་ མཆོད་ཆོག་དང་བདག་བསྐྱེད་བསྡུས་ཀྱང་རུང་སྟེ། གཏོར་བསྔོ་སོང་མ་ཐག་ཏུ། ཁ་ཟས་བྱིན་ གྱིས་བརླབས། ཕུད་དང་པོ་གཏོར་མ་ལ་སྦྲོན་པའམ། སྣོད་གཞན་དུ་སྤྱི་བུངས་ཀྱི་ཚུལ་བྱས་ ཏེ། གཏོར་མའམ་མཎྜལ་ཡོད་ན་ཡང་མཎྜལ་གྱི་མདུན་དུ་བཞག གྲོགས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ 3-418 ན་ཚོགས་བསྲེ་བའི་དྲི་བ་དྲི་ལན་གྱིས་དྲངས། སྒོས་ཀྱི་ཟས་ཕུད་ཀྱང་བཅད། རང་གཅིག་པུ་ ཡིན་ན་དེ་གཉིས་ཀ་མི་དགོས། ཕུད་ལ་མཆོད་སྔགས་ཆེན་མོའམ། གཏོར་སྔགས་ཀྱིས་ཕུལ། དེ་རྗེས་སྔར་བཞིན་ཆང་བུ་སྦྱིན་ཞིང་ལོངས་སྤྱད་ལ། ལྷག་མ་བསངས་སྦྱངས། ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་ ཧོས་བྱིན་གྱིས་བརླབས། སྤྱི་འགྲོས་ལྟར་འབར་བའི་ཕྱག་རྒྱ་དང་ཁ་ཁྲུ་བཏབ་པ་བྱས་ཀྱང་ ཆོག གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་དགོས་པའང་མིན། ༀ་ཁ་ཁ་ཁཱ་ཧི་ཁཱ་ཧི་ཨུཙྪིཥྚ་བ་ལིཾ་ཨུཙྪིཥྚ་བྷཀྵ་ བྷཀྵ་ཀ་སྭཱཧཱ། ཞེས་པས་ལྷག་མ་ཕྱི་རོལ་ཏུ་དོར་བ་དང་ལྷན་ཅིག་མཁའ་འགྲོ་མ་དང་འབྱུང་པོ་ སྤྱི་གཏོར་སོགས་ཀྱང་དོར། དེ་རྗེས་སྡེ་དྲུག་གི་གཏོར་མ་རྣམས་ཀྱང་འདོད་དོན་གསོལ་བའི་ ཚིག་དང་བཅས་ཏེ་ཕྱིར་བཏང་ངོ་། །རྡོ་རྗེའི་གླུ་དང་སྟེང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སོགས་ སྨོན་ལམ་དང་ཤིས་པ་བརྗོད་པ་བྱས། ཡིག་བརྒྱ་བཟོད་གསོལ་གཤེགས་གསོལ་རྣམས་སོང་ བའི་རྗེས་སུ་སྔར་བདག་བསྐྱེད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་མ་བསྡུས་ན་ལུས་ལ་བསྡུ་ཞིང་། བསྡུས་ཟིན་ ན་གཏོར་མགྲོན་གཙོ་བོ་ཡེ་ཤེས་འཁོར་ལོ་དང་བཅས་པ་རང་ཉིད་ལ་བསྟིམ། སླར་ཡང་སྨོན་ ལམ་དང་ཤིས་བརྗོད་རྒྱས་པར་བྱ། ལག་ལེན་དུ། བསོད་ནམས་འདི་ཡིས་འགྲོ་རྣམས་དུ་བ་ ལ་སོགས་ཞེས་པ་ནས། བདག་ལ་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པའི་བར་དེ་མཛད་ དོ།། །། ལྔ་པ་སྤྱོད་ལམ་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ནི། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ དང་། བྲག་ཆ་ལྟ་བུར་ཤེས་ཤིང་། གཟུགས་སུ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ལྷ། སྒྲ་གྲག་ཚད་སྔགས། ཡིད་ཀྱི་འཆར་སྒོ་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་ངོ་བོར་དག་པ་དྲན་པར་བྱའོ། །ཉལ་བའི་ཚེ་གནས་ དྲུག་ཏུ་རྡོ་རྗེ་དྲུག་བཀོད་དེ། དེ་ཡང་ལྟེ་བར་ཧྲླཱྀཾ་སྙིང་གར་ཧཱུཾ། མགྲིན་པར་ཧྲྀཾ། དཔྲལ་བར་ཧྲཱིཾ། གཙུག་ཏོར་དུ་ཧྲཾ། གསང་བར་ཧྲཱཿསྟེ་ཡན་ལག་དྲུག་གོ །དེ་ནས་འོད་གསལ་གྱི་གདམས་ངག་ གིས་གཉིད་ལོག་པར་བྱ་ཞིང་། སད་པའི་ཚེ་ལངས་ནས་སྣང་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང་། བླ་མ་ཡི་ 3-419 དམ་དྲན་བཞིན་པས་དབང་བསྐུར་བའི་དམིགས་པ་དང་བཅས་ཏེ། ཁྲུས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ་ སོགས་པ་བྱའོ།

最後發願。若順便作勇士宴或相應勇母宴，于曼荼羅供贊后即不收壇城而作為善，立即陳設施食作迴向。或雖收曼荼羅供儀及自生，于施食迴向后，加持飲食，初供上品于施食或於他器作總聚式，若有施食或曼荼羅則置於曼荼羅前。若有伴侶則以會供問答引導，亦割個別食上品，若獨自則二者皆不需。以大供咒或施食咒獻上品，其後如前施團食而受用。 余分凈化，以"唵阿吽吙"（藏文：ༀ་ཨཱཿཧཱུཾ་ཧོ，天城體：ॐ आः हूं होः，羅馬音：oṃ āḥ hūṃ hoḥ）加持，如常規作燃燒手印及漱口亦可，非一定必要。以"唵卡卡卡嘻卡嘻烏其叉巴令烏其叉巴克叉巴克叉嘎梭哈"（藏文：ༀ་ཁ་ཁ་ཁཱ་ཧི་ཁཱ་ཧི་ཨུཙྪིཥྚ་བ་ལིཾ་ཨུཙྪིཥྚ་བྷཀྵ་བྷཀྵ་ཀ་སྭཱཧཱ，天城體：ॐ ख ख खा हि खा हि उच्छिष्ट बलिं उच्छिष्ट भक्ष भक्ष क स्वाहा，羅馬音：oṃ kha kha khā hi khā hi ucchiṣṭa baliṃ ucchiṣṭa bhakṣa bhakṣa ka svāhā）棄余分于外時，同時棄空行母及部多總施食等。其後亦以祈願語送出六部施食。 作金剛歌及"上有菩薩"等愿文吉祥偈，百字明懺悔請行后，若先前未收自生壇城則收于身，若已收則融主賓智慧輪于自身。復廣作愿文吉祥偈。實修中從"以此福德愿諸眾"等至"愿成攝受我之因"而作。 第五行為瑜伽者：一切時中知一切顯現如幻如回聲，一切色相顯現為尊，所聞聲為咒，一切意識顯現憶念為五智體性清凈。睡時於六處安立六金剛，即臍輪"吙令"（藏文：ཧྲླཱྀཾ，天城體：ह्रीं，羅馬音：hrīṃ），心間"吽"（藏文：ཧཱུཾ，天城體：हूं，羅馬音：hūṃ），喉間"吙日"（藏文：ཧྲྀཾ，天城體：हृं，羅馬音：hṛṃ），額間"吙日"（藏文：ཧྲཱིཾ，天城體：ह्रीं，羅馬音：hrīṃ），頂髻"吙"（藏文：ཧྲཾ，天城體：ह्रं，羅馬音：hraṃ），密處"吙阿"（藏文：ཧྲཱཿ，天城體：ह्राः，羅馬音：hrāḥ）為六支。次以光明教授入睡，醒時起身以顯現如幻及憶念上師本尊，具灌頂觀想而作沐浴瑜伽等。

།ཞེས་པ་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བསྐྱེད་རིམ་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། རྣལ་འབྱོར་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་ཐུན་མཚམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྣམས་བཤད་པའི་སྡེ་ཚན་ཏེ་བཅུ་ ༄། །བཅུ་གཅིག་པ། བསྒོམ་བྱ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་པའི་སྡེ་ཚན། ༆ གསུམ་པ་གང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རབ་དབྱེ་ལ། དཀྱིལ་འཁོར་ བསྡུས་པའི་ཤིན་ཏུ་གཙོ་བོ་ངོས་བཟུང་བ་དང་། རྒྱུད་འདི་ཉིད་ལས་འབྱུང་བའི་དཀྱིལ་ འཁོར་གྱི་གྲངས་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དཀྱིལ་ འཁོར་སྒོམ་པར་དཀའ་བས་མི་ནུས་ན། ཐུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འབའ་ཞིག་བསྒོམས་པས་ ཀྱང་གཞན་གསང་འདུས་ལ་སོགས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་པ་བསྒོམས་པ་ལས་ཀྱང་ཆོ་ གའི་རིམ་པ་མང་ཞིང་། དག་བྱ་དག་བྱེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཀྱང་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཐུགས་ དཀྱིལ་འབའ་ཞིག་ཏུ་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་པས་ཀྱང་རྒྱུད་དོན་མཐའ་དག་སྒྲུབ་པ་ལ་དབང་ བའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་རིགས་དང་རིགས་ཅན་གྱི་སྒོ་ནས་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་ལྷ་ ཐམས་ཅད་ཐུགས་དཀྱིལ་ཉིད་དུ་འདུས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཡིན་ལ་ཚུལ་ཇི་ལྟ་བུས་འདུས་ སྙམ་ན། བསྡུས་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་ཅན་དང་ཀུན་བཟང་རིགས་ཀྱི་ དབང་གིས་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེར་འགྱུར། །དོན་ཡོད་གྲུབ་དང་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོ་ དྲི་མེད་ནོར་བུའི་ཕྱག་དང་ས་ཡི་སྙིང་པོ་ཡང་དག་གོ །ཕྱག་ན་འཁོར་ལོ་རྣམ་པར་སེལ་བར་ འགྱུར་ཏེ་རིགས་ཀྱི་དབང་གིས་འོད་དཔག་མེད་དང་འཇིག་རྟེན་མགོན། །དཔལ་ལྡན་ཡུམ་ དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཏེ་སྒྲ་ཡི་རྡོ་རྗེ་མ་དང་རྡོ་རྗེ་དབྱིངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་མ། །དཔལ་ལྡན་སྒྲོལ་ མ་རེག་བྱ་རྡོ་རྗེ་མ་སྟེ་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བས་གོས་དཀར་རོ་ཡི་རྡོ་རྗེ་མ། །མཱ་མ་ཀཱི་དང་གཟུགས་ ཞེས་གྲགས་པར་འགྱུར་ཏེ་རིགས་ཀྱི་དབང་གིས་སྤྱན་མ་དྲི་ཡི་རྡོ་རྗེ་མ། །ཁྲོ་བོའི་དབང་པོ་ 3-420 རྡོ་རྗེ་ཤུགས་དང་རྒྱལ་བའི་བདག་པོར་འགྱུར་ཏེ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དེ་ཉིད་དོ། །གཙུག་ཏོར་ མི་བསྐྱོད་པ་ཉིད་འདིར་ནི་སླར་ཡང་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་དང་དོན་ཡོད་གྲུབ་པར་རབ་ཏུ་གྲགས། རྨུགས་བྱེད་དང་ནི་ཕྱག་ན་རིན་ཆེན་དུ་འགྱུར་རིགས་ཀྱི་དབང་གིས་ཁེངས་བྱེད་དང་ནི་འོད་ དཔག་མེད། །རེངས་བྱེད་དང་ནི་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་དུ་འགྱུར་སྟོབས་ལྡན་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་ དག་དང་གནོད་མཛེས་སོ། །མཁའ་སྙིང་དང་ནི་དབྱུག་པ་སྔོན་པོ་རང་བཞིན་ཡོན་ཏན་དབང་ གིས་ས་ཡི་སྙིང་པོ་འདོད་པའོ།

此為吉祥時輪生起次第廣釋中，瑜伽道支座間行為諸說明之第十品。 第十一、所修壇城數目宣說品 第三所修對境壇城分類中：辨識最極主要略壇城，及說此續所出壇城數目。 初者：因難修身語意圓滿壇城而不能者，唯修意壇城亦較修其他密集等廣壇城有更多儀軌次第，從所凈能凈門亦成廣大，且唯于意壇城得灌頂亦有修持一切續義之權，其因由種性及所屬種性門，一切身語意圓滿尊皆攝於意壇城故。若問如何攝受，略續王云： "具德金剛持與普賢由種性力成金剛手持金剛尊， 不空成就空藏尊及無垢寶手與地藏亦復如是， 手持輪尊成遣除，由種性力無量光與世間怙， 具德佛母法界體，聲金剛母與金剛界自在母， 具德度母觸金剛母，由種性分白衣味金剛母， 瑪瑪吉與稱色相，由種性力度母香金剛母， 忿怒自在金剛力，成佛主尊即普賢， 頂髻不動此覆成極力不空成就廣稱， 昏昧與手持珍寶，由種性力驕慢與無量光， 令僵與遍照成就，具力金剛手等與妙賢， 空藏與青杖自性，由功德力地藏欲。"

།རྣམ་པར་སེལ་དང་ཤིན་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་སུ་འགྱུར་རིགས་ ཀྱི་དབང་གིས་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་མི་གཡོ་བ། །ཡུམ་དང་ཁྲོ་བོའི་དབང་པོའི་ཕྱག་རྒྱར་ འགྱུར་ཏེ་རིགས་ཀྱི་དབང་གིས་སྒྲ་ཡི་རྡོ་རྗེ་དེ་བཞིན་ཉིད། །སྟོང་པར་གྲགས་པ་ཤིན་ཏུ་སྔོན་ མོ་རླུང་མེ་ཆུ་དང་ས་རྣམས་དང་པོ་མཐའ་ཡས་བརྩོན་འགྲུས་མ། །རྨུགས་བྱེད་མ་དང་ཁེངས་ མ་རེངས་བྱེད་མར་ནི་རིམ་པས་རབ་ཏུ་གསལ་ཞིང་ངེས་པར་རབ་ཏུ་གྲགས། །དྲག་སྤྱན་ཆོས་ ཀྱི་ཁམས་མར་འགྱུར་ཏེ་རིགས་ཀྱི་དབང་གིས་ལྕགས་སྒྲོག་མ་དང་རེག་བྱ་རྡོ་རྗེ་མ། འོད་ཟེར་ ཅན་དང་དྲི་ཡི་རྡོ་རྗེར་རབ་ཏུ་འགྱུར་ཏེ་ཁྲོ་གཉེར་ཅན་དང་ཙུན་དཱར་རབ་གྲགས་པ། རིགས་ ཀྱི་དབྱེ་བས་ངེས་པར་རོ་ཡི་རྡོ་རྗེ་མ་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྡོ་རྗེར་རིམ་པས་ཤེས་པར་བྱ། འདིར་ ནི་རེངས་བྱེད་དུས་མཐར་བྱེད་པ་ཉིད་དེ་སླར་ཡང་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་དང་བགེགས་དགྲར་རབ་ ཏུ་གྲགས། །རྨུགས་བྱེད་ཤེས་རབ་མཐར་བྱེད་དག་ཏུ་རབ་ཏུ་འགྱུར་ཏེ་དེ་བཞིན་ཁེངས་བྱེད་ དང་ནི་པདྨའི་དགྲ། །རླུང་མེ་ཆུ་ས་ཙཱ་མུཎྜ་དང་ཕག་མོ་དབང་ཕྱུག་མ་དང་དེ་བཞིན་དབང་མོ་ བཞི་པ་སྟེ། །དྲི་དང་གཟུགས་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་ཞེས་པ་གཡོ་བ་འཕྲོག་བྱེད་ལྷ་མིན་མེར་ ནི་གནས་པ་ཡང་། །ཚངས་པ་དང་ནི་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་དུ་འགྱུར་རིགས་ཀྱི་དབང་གིས་ རྒྱ་མཚོ་དག་དང་འོད་དཔག་མེད། །མེ་དང་དཔལ་ལྡན་ཕྱག་ན་རིན་ཆེན་དུ་འགྱུར་རླུང་དང་ དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་དག་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད། །མི་བསྐྱོད་པ་དང་ལྷ་མིན་དགྲ་བོར་འགྱུར་ཏེ་རྒྱལ་ 3-421 བའི་བདག་པོ་དང་ནི་བདེ་བྱེད་རབ་ཏུ་གྲགས། །རྣམ་པར་སེལ་བ་གང་དེ་བརྒྱ་བྱིན་དུ་འགྱུར་ འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་ཚོགས་ཀྱི་བདག་པོ་དེ་བཞིན་ཉིད། །ས་ཡི་སྙིང་པོ་གདོང་དྲུག་པར་ འགྱུར་དཔལ་ལྡན་མཁའ་སྙིང་ལྷ་མིན་བདག་པོར་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་ཡིན། །དཔལ་ལྡན་ཕྱག་ ན་རྡོ་རྗེ་དུས་སུ་འགྱུར་ཏེ་དྲུག་པ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ནོར་གྱི་བདག་པོའོ། །རིག་མ་དྲུག་དང་རྡོ་ རྗེ་དྲུག་ནི་རང་བཞིན་ཡོན་ཏན་དབང་གིས་དེ་རྣམས་རང་རང་ཕྱག་རྒྱ་སྟེ། །རིག་མ་ཕྱག་རྒྱ་ ལ་སོགས་ཉི་མ་ལྷ་ཡི་མཆོག་གི་བདག་རྣམས་དཀར་པོ་ནག་པོ་རྫོགས་པའོ།

"遣除與極精進，由種性力世間怙主不動尊， 佛母成忿怒王印，由種性力聲金剛如是性， 稱空極青風火水土初無邊精進母， 昏昧母與驕母令僵母，依次極明定廣稱， 猛目成法界母，由種性力鐵鎖母與觸金剛母， 光明母成香金剛，皺眉母與準達廣稱者， 由種性分定味金剛母與色金剛依次知， 此中令僵即時終，覆成極力與魔敵廣稱， 昏昧成慧終二尊，如是驕慢與蓮敵， 風火水土遮母與豬母自在母及如是第四自在， 香與色味觸所說，動搖奪取阿修羅火中住， 梵天與遍照成就，由種性力海等與無量光， 火與具德手持寶成就，風與不空成就即如是， 不動與阿修羅敵成就，佛主與樂作廣稱， 彼遣除成帝釋，世間怙主眾主如是性， 地藏成六面尊，具德空藏阿修羅主廣稱， 具德金剛手成時，第六普賢財主尊， 六明妃六金剛，由自性功德力彼等各自手印， 明妃手印等日天最勝自性白黑圓滿。"

།དེ་དག་རྣམས་ ཀྱི་པད་འདབ་ལ་ནི་ནོར་ལག་ཚེ་སྟེ་མཆུ་ཡི་ཟླ་བ་ལ་སོགས་གང་དེ་རྣམས། །ཟླ་བ་དྲུག་ནི་སྔ་ མ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ་རིགས་ཀྱི་དབང་གིས་ལྷ་མོ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱི་མ་ཡང་། །ཀླུ་བརྒྱད་གང་དེ་བུམ་ པ་རྣམས་ཏེ་ཁྱབ་བདག་པདྨའི་འདབ་ལ་ནུས་མ་དེ་རྣམས་རབ་གཏུམ་མ། །དཔལ་ལྡན་དུ་ བ་བྱ་རོག་གདོང་མར་འགྱུར་ཏེ་རིགས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱ་རྒོད་གདོང་མ་སྨིག་སྒྱུ་མ། །མཁའ་ སྣང་མ་ནི་འུག་གདོང་མ་སྟེ་དཔལ་ལྡན་མར་མེ་མཁའ་འགྲོའི་བདག་པོའི་གདོང་མར་རབ་ ཏུ་གྲགས། །ནག་མོ་འབར་མ་ཁྱི་གདོང་མ་སྟེ་དམར་མོ་འབར་མ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་འགྱུར་གདེང་ ལྡན་ཕག་གདོང་མ། །དཀར་མོ་འབར་མ་སྟག་གི་གདོང་མར་འགྱུར་ཏེ་རིགས་ཀྱི་དབང་གིས་ སེར་མོ་འབར་མ་ཅེ་སྤྱང་མ། །དེ་བཞིན་རྣམ་པ་བཅུ་ཡི་སྒེག་མོ་ལ་སོགས་ཀུན་རབ་གསལ་ ཏེ་སྣ་ཚོགས་ཡུམ་གྱི་ལྷག་མའོ། །ཞེས་གསུང་དང་སྐུའི་ལྷ་ཚོགས་རྣམས་ཐུགས་དཀྱིལ་ལ་ འདུས་པར་གསུངས་ཏེ། ཙ་མུཎྜ་སོགས་བཞི་སྒྲོལ་མ་སོགས་བཞི་ལས་བྱུང་བ་དང་། ཚངས་ མ་སོགས་བཞི་དྲི་རྡོ་རྗེ་མ་སོགས་བཞི་ལས་བྱུང་བ་དང་། ཁྱབ་འཇུག་རླུང་མེ་ཆུ་ཚངས་པ་དྲག་ པོ་རྣམས་མི་བསྐྱོད་པ་སོགས་རྒྱལ་བ་རིགས་དྲུག་ལས་བྱུང་བ་དང་། ནོར་བདག་སོགས་དྲུག་ ཀུན་བཟང་སོགས་སེམས་དཔའ་དྲུག་ལས་བྱུང་བ་དང་། འདབ་མའི་ལྷ་མོ་རྣམས་རང་རང་ གི་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་དུ་འདུས་པ་དང་། ཁྲོ་བོ་གཙུག་ཏོར་སོགས་དྲུག་ཀྱང་མི་བསྐྱོད་པ་དང་ 3-422 མཁའ་སྙིང་སོགས་སུ་བསྡུས་ཤིང་། ཁྲོ་མོ་རྣམས་ཀྱང་དེ་དག་གི་ཡུམ་དུ་འདུས་པ་དང་། ཀླུ་ རྣམས་བུམ་པ་དང་། རབ་གཏུམ་མ་རྣམས་ནུས་མ་ལ་འདུས་ཤིང་། འདོད་ཕྱིར་འདོད་རྣམས་ ཀྱང་རང་རང་གི་སྤྲུལ་གཞི་ལ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། དེ་ལྟར་ཐུགས་དཀྱིལ་ཙམ་སྒོམ་པ་ཡང་ ཡོངས་རྫོགས་ལ་བལྟོས་ནས་བསྡུས་པ་ཡིན་པས་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་ཡི། སྤྱི་ལྡོག་ནས་རྒྱས་པ་ ལ་དགའ་བའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། བསྡུས་པ་ཁོ་ན་ལ་མོས་པས་ནི། ཐམས་ཅད་ཀྱང་ གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་ལྷན་སྐྱེས་སྒོམ་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ཡང་ལྷ་ལྔ་དང་། ལྷ་ དགུ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་འོས་པའོ།། །། གཉིས་པ་རྒྱུད་འདི་ཉིད་ལས་འབྱུང་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་གྲངས་བཤད་པ་ནི། འོ་ན་ རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་འདི་ལས་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཇི་ཙམ་བཤད་ཅེ་ན། གཙོ་བོར་སྨོས་ པ་དང་། དངོས་སུ་གསུངས་པ་དང་། འགྲེས་བསྒྱུར་བའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཏེ་ གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་དཀྱིལ་ འཁོར་ཉིད་དང་། སྡོམ་པ་ཆེ་ཆུང་གཉིས། གསང་བ་འདུས་པ་ལྷ་སོ་བཞི་མ། སྒྱུ་འཕྲུལ་དྲྭ་ བ་ལྷ་ཞེ་དགུ་མ་སྟེ་ལྔ་པོ་དེ་རྣམས་སོ།

"彼等蓮瓣中財手壽即唇月等彼等， 六月成前六，由種性力天女等后亦， 八龍彼即瓶，遍主蓮瓣中彼等能母極暴母， 具德煙烏鴉面成就，由種性力鷲面幻化母， 空現母即鸮面，具德燈光空行主面廣稱， 黑焰母犬面，赤焰母極變化具慢豬面， 白焰母成虎面，由種性力黃焰母豺面， 如是十種妙女等皆極明，餘種種佛母。" 如是說語身諸尊眾攝於意壇城，遮母等四從度母等四所生，梵母等四從香金剛母等四所生，遍入風火水梵暴等從不動等六勝種性所生，財主等六從普賢等六菩薩所生，瓣中天女等攝於各自主尊父母，忿怒頂髻等六亦攝於不動及空藏等，忿怒母等亦攝於彼等佛母，諸龍攝於瓶，極暴母等攝於能母，欲后欲等亦攝於各自化基故。如是唯修意壇城亦依圓滿而言略，故稱略，非從總相樂廣義說，唯信解略者，一切亦攝於主尊父母故修俱生，其他亦如五尊、九尊等隨宜。 第二說此續所出壇城數目者：若問此續王說幾種壇城，有主要所說、明說、類推轉變壇城三種。初者：吉祥時輪身語意圓滿壇城，大小二誓，密集三十四尊，幻化網四十九尊等五種。

།དེ་དག་ནི་གཙོ་འཁོར་གྱི་ལྷ་རྣམས་གཅིག་གི་ནང་དུ་ གཅིག་ཤོས་བསྡུ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་མི་འདྲ་ཞིང་། དཀྱིལ་འཁོར་གཞན་རྣམས་དེ་དག་ ཏུ་འདུས་ལ། འདི་རྣམས་མ་ཚང་ན་མི་འདུ་བའི་ཕྱིར་རྩ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཐ་སྙད་བཞག་ ན་ལེགས་ལ། འོན་ཀྱང་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་གཙོ་བོ་ནི། དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཉིད་དོ། །དྲུག་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག་གི་ལྷ་ཚོགས་དང་ ལྡན་པའི་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་དཀྱིལ་འཁོར་སྒྲུབ་ཐབས་ལེའུར་རྒྱས་བཤད་མཛད་པ་འདི་ ནི། ཆོས་དབྱིངས་གསུང་གི་དབང་ཕྱུག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་བྱ་ལ། དཔལ་ལྡན་རྒྱུ་སྐར་གྱི་ དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་གཅིག་གམ་བཅུ་གཉིས་ཡོངས་སུ་བསྡོམས་ 3-423 པའི་མིང་ངོ་། །ཁྲོ་རྒྱལ་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་སྲུང་མ་དྲུག་ཅུས་བསྐོར་བ་ལྟ་བུ་གཙོ་བོ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཐ་ དད་པ་དང་། འཁོར་ཀྱི་ལྷ་ཟད་པར་བཅུ་དང་གཟའ་བཅུ་ལྟ་བུ་དྲུག་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག་གི་ ལྷ་ཚོགས་དང་། དཔལ་ལྡན་རྒྱུ་སྐར་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་ཉི་ཤུའི་ནང་དུ་མི་ཐེ་བ་དང་། ལྷ་དེ་དག་ བསྐྱེད་ཆོག་གི་སྒོ་ནས་བསྐྱེད་ཅིང་ངེས་པ་ཅན་གྱི་ལྷར་ཡང་མཛད་པས། འདི་ཡང་རྩ་བའི་ དཀྱིལ་འཁོར་དུ་བགྲང་དགོས་པ་མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་ན། འདི་ནི་ས་སྦྱང་བ་དང་སྲུང་འཁོར་གྱི་ སྐབས་སུ་དགོས་པའི་ལྷ་ཚོགས་ཙམ་ཡིན་པས། འདི་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་སྦྱར་བ་ནི། ཆ་ཤས་ ཀྱིས་གསུངས་པའམ་དོན་ཐོབ་ཀྱིས་སྦྱར་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན་གྱི། དངོས་སུ་གསུངས་ པའི་དཀྱིལ་འཁོར་མ་ཡིན་ལ། རྩ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན་ན་དངོས་སུ་གསུངས་བའི་དཀྱིལ་ འཁོར་གྱིས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་དེར་མི་བགྲང་ངོ་། །ཡང་ཟད་པར་རྣམས་ནི་ཁོར་ཡུག་གི་གྲུབ་པའི་ ནང་ཚན་དང་། གཟའ་རྣམས་ཀྱང་ཁོར་ཡུག་གི་ལྷ་ལ་ཡོད་པས་འཁོར་ཐམས་ཅད་གསུང་ དབང་གི་དཀྱིལ་ཁོར་དུ་འདུས་སམ་སྙམ་ན་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཁོར་ཡུག་གི་ལྷ་གཙོ་བསྡུས་སུ་ རློམ་པ་རྣམས་ས་བོན་ཕྱག་མཚན་ལས་བསྐྱེད་ཆོག་གིས་བསྐྱེད་པ་ནི་རྒྱུད་ཀྱི་དགོངས་པ་མ་ ཡིན་ཅིང་། འདིའི་ཁུངས་ཀྱི་རྩ་བ་དེད་ན་པཎྜི་ཏ་སྤྲོས་པ་ཅན་གྱི་བློའི་རི་མོ་ཙམ་ལ་ཐུག་འདུག་ པའི་ཕྱིར། གཟའ་བཅུ་སོགས་དེའི་ནང་དུ་བཅུག་མོད་ཀྱང་། རྒྱུད་ལས་གསུངས་བའི་ཆོས་ དབྱིངས་གསུང་དབང་དང་། དཔལ་ལྡན་རྒྱུ་སྐར་གཉིས་ཀ་ལ་ལྷ་དེ་དག་མི་ཐེའོ།

彼等主眷尊眾一不能攝於他故極不同，其他壇城攝於彼等，此等若不全則不攝故，立為根本壇城之名善。然彼一切之主要即時輪身語意圓滿壇城。具六百三十六尊眾之時輪壇城，于修法品廣說此者，名法界語自在壇城，名具德宿曜壇城者，乃總攝十一或十二壇城之名。 如忿怒王金剛力六十護法圍繞等主尊稍異，及眷屬尊如十遍入十行星等六百三十六尊眾，與具德宿曜一千六百二十中不計，且以生起儀軌門生起並作為定尊故，此亦應計為根本壇城耶？此僅為凈地及護輪處所需尊眾，於此配壇城者，乃由分支所說或義得配之壇城，非明說壇城，若為根本壇城則遍於明說壇城故不計。 又遍入等為周遍成就分類，諸行星亦在周遍尊中，故眷屬皆攝於語自在壇城耶？非也，周遍尊主略慢者從種子手印生起儀軌生起非續意，此之根據追究則僅至班智達戲論意之繪畫故。雖納十行星等於其中，然續中所說法界語自在及具德宿曜二者皆不計彼等尊。

གཉིས་པ་ནི། སྔར་བསྟན་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔ་པོ་དེ་དག་ལས་རྣམ་པར་ཕྱེ་ན། དཀྱིལ་ འཁོར་ཤིན་ཏུ་མང་པོར་འགྱུར་ཏེ། སྒྲུབ་ལེར། གཅིག་པུའི་སྐུའམ་ནུས་མ་དང་ལྡན་གནས་ དགུ་དང་བཅས་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ལ་སོགས་པ། བསྒོམས་ན་ཕྱག་རྒྱ་ལ་སོགས་གྲུབ་ པ་རྣམས་སུ་ངེས་པར་ཉིན་ཞག་འགའ་ཞིག་དག་གིས་ཡང་དག་འགྱུར། ཞེས་གསུངས་ཤིང་། འགྲེལ་ཆེན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དཔའ་བོ་གཅིག་པའམ་ཤེས་རབ་དང་ 3-424 ཐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དམ། ལྔའི་བདག་ཉིད་ལ་སོགས་པར་གསུངས་པ་ནི། ཞལ་ལ་སོགས་ པའི་དབྱེ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཞི་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་པའི་འགྲེལ་པར་ གསུངས་པས་གཅིག་པུའི་སྐུ་ལས་ཕྱེ་ན་དཔའ་བོ་གཅིག་པ་དང་ལྷན་སྐྱེས་གཉིས་ཡོད་ལ། རྩ་ བའི་ཚིག་གིས་མ་ཟིན་མོད་ལྷ་ལྔ་པ་ཡང་འགྲེལ་པར་བྱུང་ཞིང་། གཙོ་བོ་ནུས་མ་དང་བཅས་ པའི་ལྷ་དགུ་དང་། བདེ་གཤེགས་འཕར་མའི་རེ་མིག་གི་གནས་དང་། གཙོ་བོའི་གནས་ཏེ་ མདོར་ན་གཙོ་བོ་གཤེགས་པ་ཡབ་ཡུམ་བརྒྱད་དང་བཅས་པའི་ལྷ་དགུ་དང་། ཐུགས་དཀྱིལ་ ལྷ་ཉེར་ལྔ་མར་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་དང་། སོགས་ཁོངས་ནས་ལྷ་བཅུ་གསུམ་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ དང་། ལྷ་བཅུ་བདུན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། བཅུ་དགུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། ཐུགས་དཀྱིལ་ ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་སྟོན་པ་སྟེ། སྐབས་གཞན་དུ་གསུངས་པ་ལ་ དགོངས་སོ། །དེ་ལ་ལྷ་བཅུ་གསུམ་མ་ནི་ནང་ལེའི་བརྒྱ་ང་གཅིག་པར་གསུངས་ཏེ། གཤེགས་ པ་ཡབ་ཡུམ་བརྒྱད་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཁྲོ་བོ་བཞི་བསྣན་པས་བསྐོར་བའོ། །འདི་ནི་བྱིས་པའི་གདོན་ཞི་ བྱེད་ཀྱི་སྐབས། དབང་བསྐུར་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཡང་གསུངས་སོ། །བཅུ་བདུན་གྱི་དཀྱིལ་ འཁོར་ནི། ནང་ལེའི་བརྒྱ་ཞེ་བདུན་གྱི་འགྲེལ་པར། ལྷ་དགུ་རྣམས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཚད་ ཁྲུ་གཅིག་གོ །བཅུ་གསུམ་རྣམས་ཀྱི་ཁྲུ་གཉིས་སོ། །མི་བདག་ཅེས་པ་བཅུ་དྲུག་རྣམས་ཀྱི་ཁྲུ་ བཞིའོ། །ཞེས་བཅུ་དྲུག་ཅེས་པ་འཁོར་གྱི་ལྷ་བཅུ་དྲུག་གོ །དེ་ཡང་ནུས་མ་བརྒྱད་དང་སངས་ རྒྱས་ཡབ་ཡུམ་བརྒྱད། གཙོ་བོ་དང་བཅས་པས་བཅུ་བདུན་ནོ། །ལྷ་བཅུ་དགུ་མ་ནི། སྒྲུབ་ལེར་ རོ་ལངས་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྐབས་སུ་གསུངས་ཏེ་རིགས་བཞི་ཡུམ་བཞི་ ཁྲོ་བོ་བཅུས་བསྐོར་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་གསུངས་སོ།

第二，若從前說五壇城分別，則成極多壇城。如修品云："單身或具能母，具九處二十五自性等，若修則手印等成就，定於數日中成就。" 大疏中，于百三十釋中說："世尊時輪單勇士或智慧方便自性，或五自性等所說，由面等分類成寂等。"故從單身份則有單勇士及俱生二種。雖根本文未攝，五尊亦見於疏，主尊具能母九尊，善逝增格位處及主尊處，總之主尊逝者父母八俱九尊，及廣稱意壇二十五尊，等中含十三尊壇城、十七尊壇城、十九尊壇城及意壇圓滿壇城等，指他處所說。 其中十三尊者，內品百五十一說：逝者父母八上加四忿怒圍繞。此于息除童子魔處亦說為灌頂壇城。十七尊壇城者，內品百四十七釋云："九尊等壇城量一肘，十三等二肘，人主謂十六等四肘。"所謂十六即眷屬十六尊。即八能母及八佛父母，連同主尊為十七。十九尊者，修品說于起尸成就法壇城處：說四種性四佛母十忿怒圍繞之壇城。

།ཉེར་ལྔའི་བདག་ཉིད་ནི། རྒྱུད་ལས། དུ་བ་ལ་སོགས་ལྷ་མོ་བརྒྱད་པོ་དོར་ནས་རྒྱལ་བའི་བདག་པོའི་པདྨ་དག་ལ་རེས་འགའ་ནི། ། དཔལ་ལྡན་འཁོར་ལོའི་སྙིང་པོའི་དབུས་སུ་མི་ཡི་བདག་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡང་ 3-425 འགྱུར། །ཞེས་པ་སྟེ། ནུས་མ་བརྒྱད་སྤངས་པའི་གཞན་ཐུགས་དཀྱིལ་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཚང་བ་ ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་ནི་མཚོན་སའི་དབུས་སུ་པདྨ་འདབ་བརྒྱད་བྱ་སྟེ། ཀ་བ་དང་བཅས་པའི་བདེ་ གཤེགས་འཕར་མ་སྤངས་པ་འདབ་མ་བརྒྱད་ལ་རིགས་ལྔ་ཡུམ་བཞི་བཞུགས་པའོ། །ཐུགས་ དཀྱིལ་ཡོངས་རྫོགས་ནི། དབང་གི་དོན་དུ་དཀྱིལ་འཁོར་དག་ནི་རིགས་ཀྱི་དབང་གིས་ཕྱི་ཡི་ འཁོར་ལོས་རབ་ཏུ་དམན་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྤྱི་ཙམ་ནས་གོང་དུ་བཤད་པའི་ ལྷ་གྲངས་ཉུང་ངུ་དེ་རྣམས་ཀྱང་སྒོམ་པའི་དོན་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་དབང་བསྐུར་བ་ཡང་རུང་ སྟེ། བཅུ་གསུམ་གྱི་སྐབས་སུ་བཤད་པས་མཚོན་ནོ། །འོན་ཀྱང་འདིར་དབང་གི་དོན་དུ་ཞེས་ གསུངས་པ་ནི། སྔ་མ་དེ་རྣམས་སུ་དབང་བསྐུར་བ་ནི། ཅུང་ཟད་རྒྱུད་སྨིན་པའི་སྟོབས་ཆུང་ལ། རྣལ་འབྱོར་པ་མཆོག་གིས་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ན་མ་གཏོགས། དབང་བསྐུར་རབ་གནས་སོགས་ སྒྲུབ་པ་ལ་ཅུང་ཟད་དཔལ་ཆུང་བའི་དགག་བྱ་ཡོད་ལ། གཙོ་བོར་སྒོམ་པའི་དོན་དུ་ནི། རང་ གི་བློའི་ནུས་པ་དང་བསྟུན་ནས་སྦྱོར་དགོས་པས་མོས་པ་ཐ་དད་པ་སོ་སོའི་ངོར་ཐམས་ཅད་ ལེགས་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་པས་སྤང་བླང་གི་དབྱེ་བ་མི་འཐད་དེ། རྒྱུད་ལས། རང་གི་སེམས་ཀྱི་ ནུས་པ་ཤེས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདི་ཡང་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་དག་གིས་བསྒོམ་པར་བྱ། །ཞེས་ གསུངས་པ་ལྟར་ཏེ། ཉེར་ལྔ་པའི་སྐབས་སུ་འདི་སྐད་ཅེས་གསུང་པ་ནི། དཔའ་བོ་གཅིག་པ་ ནས་ཉེར་ལྔ་པའི་བར་སྒོམ་པའི་དོན་དུ་གཙོ་ཆེ་བར་དགོངས་སོ། །གཅིག་པུའི་སྐུའམ་ཞེས་ པའི་སྐབས་ཀྱི་དཔའ་གཅིག་དང་ལྷན་སྐྱེས་ནི། རེ་ཞིག་ཕྱག་མང་གི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཉི་ ཤུ་རྩ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ལ་ཡང་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་དང་དབང་བསྐུར་བའི་ཆོ་ག་དང་། པཎ་གྲུབ་ རྣམས་ལ་དབང་བསྐུར་བའི་རྒྱུན་ཡང་ཡོད་དེ། ཐུགས་དཀྱིལ་ཡོངས་རྫོགས་དང་ཕལ་ཆེར་ མཚུངས་པར་དགོངས་ཤིང་། ཟོར་ཡང་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་འཐད་པའང་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་ གསུང་དབང་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བཞེངས་པར་མི་ནུས་པས། ཐུགས་དཀྱིལ་རྒྱས་ 3-426 པ་བཞེངས་ཐུབ་ན་ནི། ཡོངས་རྫོགས་དང་ཕན་ཡོན་ཁྱད་མེད་པ་ལྟ་བུར་བསྔགས་པ་མཛད་ དོ། །ཐུགས་དཀྱིལ་དང་གསུང་དཀྱིལ་ནི་ཡོད་ལ་སྐུ་དཀྱིལ་སྤངས་པ་ལྟ་བུ། བར་མཚམས་ དེར་རྣམ་གཞག་མི་འདྲ་བ་གཞན་མ་གསུངས་པས་ཐུགས་དཀྱིལ་རྒྱས་པ་ལས་སྤྲོས་པ་བྱེད་ ཕྱིན། སྐུ་གསུང་ཐུགས་གསུམ་ཅར་རྫོགས་པ་ཉིད་སྒོམ་དགོས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ལ་ལྷ་མང་ ཉུང་གི་དབྱེ་བ་ནི་འབྱུང་དུ་རུང་བར་མངོན་ནོ།

二十五自性者，續云： "舍煙等八天女，于佛主蓮花中有時， 具德輪心中央人主成二十五自性。" 即舍八能母外余意壇諸尊具足，此于所表中央作八瓣蓮，柱及善逝增分舍，八瓣上住五種性四佛母。意壇圓滿者，說："為灌頂故壇城由種性力外輪極劣。"總之，上說少數尊眾不僅為修習，亦可灌頂，如十三處所說為例。然此說"為灌頂故"者，前諸灌頂稍令續成熟力小，除上等瑜伽師行境外，于灌頂安住等成就稍有威德小之遮，主要為修習故，應隨自心力而配，故於各別不同信解前皆善，不應分取捨。如續云："知自心力故，此世尊亦應瑜伽師修。"如是，於二十五處如是說者，意為從單勇士至二十五主要為修習。"單身或"處之單勇士及俱生，暫就多手而言。 二十五自性亦有修法及灌頂儀軌，于班智達成就者亦有灌頂傳承，意為與意壇圓滿大致相同，因輕便故極善。然不能建立語自在圓滿壇城，若能建立廣意壇，則贊為與圓滿功德無別。有意壇及語壇而似捨身壇，其間未說異安立，故從廣意壇增廣起，須修身語意三圓滿，于彼似可有尊眾多少分別。

།གཞན་ཡང་དཔལ་ལྡན་རྒྱུ་སྐར་གྱི་སྐབས་སུ་ དགོས་པའི་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལྷ་སྟོང་དང་བཞི་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། འབྱུང་པོ་སྒྲུབ་པའི་ སྐབས་སུ་གསུངས་བའི་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ལྷ་ལྔའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། ཀླུ་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྐོར་བའི་ དཀྱིལ་འཁོར་ཏེ་གཉིས་དང་། སྡོམ་པ་ཆེན་པོ་ལྷ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། སྡོམ་ པ་ཆུང་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། གསང་འདུས་ལྷ་དགུ་པ་བཅུ་གསུམ་མ་ བཅུ་དགུ་བ་ཉེར་ལྔ་མ་སོ་གཉིས་མ་སོ་བཞི་མ་སྟེ། གསང་འདུས་རིགས་དྲུག་དང་། སྒྱུ་འཕྲུལ་ དྲྭ་བ་བཞི་བཅུ་ཞེ་གསུམ་མ་དང་། ཞེ་ལྔ་པ་དང་། ཞེ་དགུ་པ་རྣམས་དང་། སྣ་ཚོགས་ཡུམ་ལྷ་ ལྔ་བཅུ་ང་དྲུག་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། རྣལ་འབྱོར་མ་རིགས་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག་གི་དཀྱིལ་ འཁོར་ཏེ་སྐབས་འདིར་དཀྱིལ་འཁོར་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་དོ། །གསུམ་པ་འགྲེས་བསྒྱུར་བའི་རྣམ་ གྲངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་རྒྱུད་ཚིག་གིས་ཟིན་པ་དང་དོན་གྱིས་ཐོབ་པ་གཉིས་ལས། དང་ པོ་ནི། དཔལ་ལྡན་རྒྱུ་སྐར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ནང་ནས། པདྨ་གདན་ཅན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ ལོགས་སུ་ཕྱུང་བ་ནི། ནང་ལེ་ལས། ནུས་མ་ཁྲོ་བོ་རྣམས་ནི་རིམ་པས་བཅུ་རུ་རབ་ཏུ་འགྱུར་ཏེ་ ལྔ་ནི་སངས་རྒྱས་ལྷ་མོ་རྣམས། །གཟུགས་སོགས་མིག་ལ་སོགས་པ་དྲུག་སྟེ་སླར་ཡང་མི་ཡི་ བདག་པོ་ལྷ་ཡི་ཚོགས་ནི་དྲུག་གཉིས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་མ་དང་ཀླུ་དང་གཏུམ་མོ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་ སྟེ་སྲིད་པར་འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཉིས་འགྱུར་རོ།

又于具德宿曜處所需時輪一千四尊壇城，及說于成就部多處之金剛力五尊壇城，及八龍圍繞二壇城，大誓一百二十尊壇城，小誓六十二尊壇城，密集九尊、十三尊、十九尊、二十五尊、三十二尊、三十四尊等六種密集，幻化網四十三尊、四十五尊、四十九尊等，種種佛母五十六尊壇城，瑜伽母三十六種性壇城，此處二十八壇城。 第三類推轉變數目壇城中有續文所攝及義得二者。初者，從具德宿曜壇城中，另出蓮座壇城者，內品云："能母忿怒依次成十，五為佛天女，色等眼等六，複次人主天眾六二，瑜伽母與龍及暴母八，此等一切世間二倍。"

།ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ལ་ནུས་མ་བཅུ་ལ་ ཡང་པདྨའི་གདན་ལོགས་སུ་བྱེད་ཅིང་། ཐབས་རེ་རེས་དངོས་སུ་འཁྱུད་པ་དང་། རྒྱལ་བ་ཡབ་ 3-427 ལྔ་ཡུམ་ལྔ་ཁྲོ་བོ་བཅུ། སེམས་དཔའ་ཡབ་ཡུམ་བཅུ་གཉིས། ལྷ་ཆེན་བཅུ་གཉིས། རྣལ་འབྱོར་ མ་བརྒྱད། རབ་གཏུམ་མ་བརྒྱད། ཀླུ་བརྒྱད་དེ་བདུན་ཅུ་དོན་བརྒྱད་པོ་དེ་རྣམས་ཐབས་ལ་ ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཁྱུད་པ་དང་། ཤེས་རབ་ལ་ཐབས་ཀྱིས་འཁྱུད་པའི་དབྱེ་བས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ ང་དྲུག་དང་། རྒྱས་འདེབས་ཀྱི་ལྷ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བ། རིགས་བདག་རྒྱལ་བ་རིགས་དྲུག་རྣམས་ བསྣན་པས་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རེ་གཉིས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཡང་འགྱུར་ལ། འགའ་ཞིག་སྙིང་ རྗེའི་དབང་བསྐུར་གྱི་སྐབས་སུ་བཤད་པའི་མཚན་སོ་གཉིས་ཀྱི་ལྷ་ཚོགས་ལ་གཙོ་བོ་རྡོར་ སེམས་དང་། མི་བསྐྱོད་པའི་དབྱེ་བས་དཀྱིལ་འཁོར་གཉིས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སྦྱིན་སྲེག་གི་ དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་ཡང་ཚིག་ཟིན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་བགྲོང་ལ། དེ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་ལེ་ལས། ཞེས་པ་ལ་སོགས་མི་ཡི་བདག་པོ་ལྷ་རྣམས་དང་ནི་ལྷ་མོ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་ཐབས་སོ་སོ་རུ། ། དཀྱིལ་འཁོར་འདིར་ནི་རང་གི་རྒྱལ་བའི་རིགས་ཀྱི་དབང་གིས་ལས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མཐའ་དག་ རྣམས་ཀྱིས་འགྱུར། །ཞེས་དང་། དེའི་འགྲེལ་པར་ཡང་། ལྷ་དང་ལྷ་མོ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་ཐབས་ སོ་སོ་རུ་དཀྱིལ་འཁོར་འདིར་ནི་དཔའ་བོ་གཅིག་པ་རྣམས་ཀྱིས་འགྱུར་ཏེ་རང་གི་རྒྱལ་བའི་ རིགས་ཀྱི་དབང་གིས་ནི། རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཀྱི་དབང་གིས་ལས་ ཀྱི་དབྱེ་བ་མཐའ་དག་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་ཐབས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་དང་། ཡང་སྔ་མའི་འཕྲོས་ ལས། སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་རྣལ་འབྱོར་མ་རྣམས་འགྱུར་ཏེ་སླར་ཡང་བཟླས་དང་སྦྱིན་སྲེག་རང་གི་ ས་བོན་གྱི། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་དེའི་འགྲེལ་པར་ཡང་། སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་རྣལ་འབྱོར་མ་རྣམས་ དང་། གཞན་དུར་ཁྲོད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་སྒྲུབ་ཐབས་སུ་ འགྱུར་ཏེ། ཞེས་འབྱུང་བས། ལས་ཕྲ་མོ་སོ་སོ་བའི་སྐབས་སུ། གཙོ་བོ་ནས་དུར་ཁྲོད་ཀྱི་བར་ གྱི་ལྷ་རེ་རེ་ནས་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འགྱུར་བར་བཤད་པས་ནུས་མ་བཅུ། སངས་རྒྱས་ཡབ་ཡུམ་ བཅུ། ཁྲོ་བོ་བཅུ། ཀླུ་བཅུ། རབ་གཏུམ་མ་བཅུ། སེམས་དཔའ་ཡབ་ཡུམ་བཅུ་གཉིས། ལྷ་ 3-428 ཆེན་བཅུ་གཉིས། རྣལ་འབྱོར་མ་བརྒྱད། གསུང་དང་སྐུའི་འདབ་མའི་ལྷ་བཞི་བརྒྱ་དང་བཅུ་ གཉིས་བསྡོམས་པས་ལྔ་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་གྱ་གཉིས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འགྱུར་རོ།

如是出現，此中十能母亦另作蓮座，各方便直接擁抱，五勝者父五母十忿怒，十二菩薩父母，十二大天，八瑜伽母，八極暴母，八龍，此七十八尊以方便被智慧擁抱及智慧被方便擁抱之分為一百五十六，加六印尊即六種性主勝者，成一百六十二尊壇城。有謂于大悲灌頂處說三十二相尊眾中，主尊金剛心及不動之分成二壇城，及火供十壇城亦計為文字所攝壇城。如是修品云："如是等人主諸天及天女各別成就法，此壇城中由自勝者種性力一切業分別成。" 其釋亦云："諸天天女各別成就法此壇城中成單勇士，由自勝者種性力，即由遍照等種性力成一切業分別成就法。"又前續云："三十六瑜伽母成，複次誦及火供自種子。"其釋亦云："三十六瑜伽母及他至尸林邊際等將說成就法。"故於細業各別處，說從主尊至尸林間一一尊成壇城，故十能母、十佛父母、十忿怒、十龍、十極暴母、十二菩薩父母、十二大天、八瑜伽母、語身瓣尊四百一十二總合成五百八十二壇城。

དེ་བཞིན་དུ་ རང་གི་མོས་པའི་དབང་གིས་ལྷ་རེ་རེའི་སྒྲུབ་ཐབས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་ཏེ། གཞན་ཡང་ རྡོ་རྗེ་ཤུགས་སྲུང་མ་དྲུག་ཅུ་དང་བཅས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། ཁྲོ་བོ་བཅུས་བསྐོར་བའི་ དཀྱིལ་འཁོར་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཞིང་། རྣལ་འབྱོར་མ་རིགས་བརྒྱའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། ཕྱག་ མཚན་སོ་གཉིས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། དངུལ་ཆུའི་བཅུད་ལེན་གྱི་སྐབས་སུ་གསུངས་པའི་ ཛམྦྷ་ལའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། གསང་འདུས་རིགས་དྲུག་གི་ལྷ་ཐམས་ཅད་གཙོ་བོ་གོ་འཕོ་ བྱས་པས། ལྷ་དགུ་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་དགུ་ནས་ལྷ་སོ་བཞི་པ་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་སོ་བཞིའི་བར་ དུ་འགྱུར་བས། ཀུན་བསྡོམས་ན་གསང་འདུས་ལ་བརྒྱ་དང་སུམ་ཅུ་སོ་གཉིས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ སྔར་གྱི་ཉེར་བརྒྱད་མི་ཐེ་བའི་འགྲེས་ཀྱིས་བསྒྲེས་པ། རྒྱུད་འགྲེལ་གྱི་ཚིག་ཟིན་ལས་བསྟན་ པའི་དཀྱིལ་འཁོར་བདུན་བརྒྱ་བཅོ་བརྒྱད་དོ།། །། གསུམ་པ་དོན་གྱིས་ཐོབ་པ་ལ། ཁྲོ་བོ་མོ་བཅུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། རྣལ་འབྱོར་མ་ བརྒྱད་ལ་ལྷ་བཅུ་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་བརྒྱད་དང་། ཚེས་ལྷ་རྣམས་ལ་ལྷ་སུམ་ཅུ་བའི་དཀྱིལ་ འཁོར་བཅུ་གཉིས་དང་། གཙོ་བོ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཉིད་ལའང་། རྒྱལ་བ་རིགས་དྲུག་གོ་ འཕོས་པའི་དབྱེ་བས་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་ཞིང་། དཀྱིལ་འཁོར་འབྲི་བའི་ སྐབས་སུ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོངས་རྫོགས་བཀོད་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གཅིག་ལ་ཐུགས་ཀྱི་ དཀྱིལ་འཁོར་ཁྲུ་བཅུ་གཉིས་པ་དང་། གསུང་ལ་བཅུ་དྲུག་པ་དང་། སྐུ་ལ་ཉི་ཤུ་པར་གསུངས་ པ་དངོས་བསྟན་ཆེ་ཆུང་གི་ཚད་ལ་ཐུགས་གསུང་སྐུའི་དག་པ་སྦྱོར་ཚུལ་ཙམ་ཞིག་ཡིན་པས། གཞན་རྣམ་འགྱུར་མི་འདྲ་བ་དང་ལྷ་གྲངས་སོགས་ལ་ཁྱད་པར་གསལ་བར་མ་གསུངས་ ཀྱང་། དོན་ཐོབ་ཀྱི་རིག་པས་ད་ལྟའི་གསུང་དབང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དངོས་སུ་བཤད་པ་འདི་ 3-429 ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན་པས་གཞན་དེ་དག་ལ་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་རྡོ་ རྗེས་གཙོ་བོ་མཛད་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་འབྱུང་ཞིང་། མདུན་བསྐྱེད་བྲི་ཆ་ལ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་ ལྟར་བདག་བསྐྱེད་ལ་ཡང་སྒོམ་དུ་རུང་བ་ཡིན་ལ། ད་ལྟ་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ མི་བསྐྱོད་པ་དང་རྡོར་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་ལ་རྒྱུ་འབྲས་རྡོ་རྗེ་ འཛིན་པའི་སྐབས་སུ་འདི་གོ་ཟློག་དང་། གསུང་ལ་རིན་འབྱུང་རྒྱུ་དོན་གྲུབ་འབྲས་བུར་བྱེད་ པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། སྐུ་ལ་རྣམ་སྣང་རྒྱུ་འོད་དཔག་མེད་འབྲས་བུར་བྱེད་པའི་དཀྱིལ་ འཁོར་འབྱུང་སྟེ། གང་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་རིགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁྱབ་ བདག་ཏུ་བྱའོ།

如是由自信解力，一一尊成就法亦如是成。又有金剛力具六十護法壇城及十忿怒圍繞二壇城，及百種瑜伽母壇城，三十二手印壇城，於水銀精華處所說瞻部拉壇城，及密集六種性一切尊主易位故，從九尊成九壇城乃至三十四尊成三十四壇城，總計密集一百三十二。如是不計前二十八之類推，續釋文字所示壇城七百一十八。 第三義得者：十忿怒母壇城，及八瑜伽母各十尊壇城八，月日尊等三十尊壇城十二，主尊時輪自亦由六勝者種性易位分為六大壇城，于繪壇城處說身語意圓滿安立一罈城中，意壇十二肘、語十六肘、身二十肘，此明示大小量于身語意清凈配方式，雖未明說余變化不同及尊數等差別，然由義得之理，今明說此語自在壇城是智慧金剛壇城故，余等有身金剛、語金剛、意金剛為主尊之壇城，如於前生繪製所生，于自生亦可修。如今就智慧金剛而作不動及金剛心自性，如是于意金剛因果金剛持處此反轉，于語以寶生為因、不空成就為果之壇城，于身以遍照為因、無量光為果之壇城，凡成為壇城主尊者即作一切種性遍主。

།ཐུགས་ལ་ད་ལྟའི་གཙོ་བོའི་ཁ་དོག་སྔོན་པོའི་གནས་སུ་ལྗང་ཁུ་འབྱུང་། གཞན་འདྲ་། གསུང་དང་སྐུའི་ནག་པོ་ལ་ཡང་ཕལ་ཆེར་དེ་དང་འདྲ་བ་དང་། དམར་པོ་དང་ དཀར་པོ་ལ་ཞལ་གྱི་དབྱེ་བ་རིམ་པས་འཕོ་ཚུལ་དང་། ཕྱག་དང་པོ་བཞིའི་འཕོ་ཚུལ་རིགས་ བསྒྲེ་བ་ཡིན་ལ། ཡང་ན་རྒྱུ་འབྲས་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་གཉིས་ཀ་རིགས་ཐ་དད་ཡིན་ཀྱང་སྐུའི་རྣམ་ འགྱུར་མི་འཕོ་བར་དམར་པོ་དང་དཀར་པོར་བྱ་ཞིང་དེའི་ཚེ་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་ཡང་ནག་པོའོ། །དེ་ བཞིན་དུ་སྦྱིན་སྲེག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་ལ་ཡང་དེ་དང་མཐུན་པའི་བསྒོམ་བྱའི་དཀྱིལ་ འཁོར་བཅུ་འབྱུང་ཞིང་། རྣལ་འབྱོར་མ་སོ་དྲུག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གསུངས་པས་དཔའ་བོ་སུམ་ ཅུ་རྩ་དྲུག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡང་དོན་གྱིས་ཐོབ་པ་དང་། སྡོམ་ཆེན་ལ་གསུངས་པ་ལྟར་སྡོམ་པ་ ཆུང་བ་ལ་ཡང་ཡུམ་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐོབ་པ་དང་། གསང་འདུས་ལ་གཙོ་བོ་གོ་འཕོ་གསུངས་ པས། སྒྱུ་འཕྲུལ་དྲྭ་བ་གསུམ་ལའང་གཙོ་བོ་གོ་འཕོ་ཐོབ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་གཙོ་བོ་དུས་ཀྱི་ འཁོར་ལོ་ཉིད་ཀྱི་ཞལ་ཕྱག་མང་ཉུང་གི་སྒོ་ནས་ཀྱང་དབྱེ་བའི་རྣམ་གྲངས་དུ་མར་འགྱུར་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ལེའུར། རྡོ་རྗེ་རྣམས་ཀྱི་ཞལ་གྱི་དབྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ་རྒྱལ་བའི་བདག་པོའི་ཕྱག་རྣམས་ དབྱངས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཡིས། །ཞེས་པའི་འགྲེལ་པར། རིགས་གཅིག་གི་ཞལ་གཅིག་དང་། རིགས་ 3-430 གསུམ་གྱི་དག་པ་ཞལ་གསུམ་དང་། རིགས་ལྔ་དག་པས་ཞལ་ལྔར་འགྱུར་བ་དང་། རིགས་ དྲུག་གི་དག་པ་ཞལ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ་འཇིགས་ཞེས་བྱའོ།

意中現今主尊藍色處成綠色，余相同。語身黑色亦多與此相同，于紅色及白色以面分別次第轉變方式，及初四手轉變類推。或者因果二金剛持雖是異種性，身變化不轉變而為紅色及白色，爾時意金剛亦黑色。如是於十火供壇城亦有與彼相順十所修壇城，說三十六瑜伽母壇城故，三十六勇士壇城亦義得，如於大誓說，于小誓亦得佛母壇城，於密集說主尊易位故，於三幻化網亦得主尊易位，如是由主尊時輪自面手多少門亦分別成多數，如智慧品云："金剛面分別成，勝者主手由音分別。" 其釋云："一種性一面，三種性清凈三面，五種性清凈成五面，六種性清凈成六面為怖。"

།དེ་བཞིན་དུ་ཞལ་བརྒྱད་པ་ལ་ སོགས་པ་ནས། ཧ་ལ་ཧ་ལ་གདོང་བརྒྱ་པའི་བར་དུ་ཁམས་རྣམས་ཀྱི་དག་པ་གཙོ་བོར་འགྱུར་ རོ། །ཞེས་དང་། སྒྲུབ་ལེར། གཅིག་ལ་སོགས་པ་མཐའ་ཡས་ཞལ་ཏེ་ཕྱག་དང་ཞབས་མང་དུ་ མའི་ཁ་དོག་མུན་པ་དག་གི་མཐར། ཞེས་གསུངས་པའི་འགྲེལ་པར། འདིར་ཞལ་གཅིག་ པའམ་སོགས་པའི་སྒྲས་ཞལ་གཉིས་པའམ། བཞི་དང་ལྔ་དང་མཐའ་ཡས་པའམ། ཞེས་ཞལ་ གཉིས་པ་ཡང་གསུངས་ལ། ཡེ་ལེར། ཤེས་རབ་ཐབས་ནི་ཞལ་བཅུ་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་གསུམ་ གྱི་དབང་གིས་བཞི་ལ་ཞལ་ནི་བཅུ་གཉིས་པ། །ཞེས་པ་དང་། འགྲེལ་བར། དེ་ལྟར་ཞལ་བཅུ་ གཉིས་དང་། ཕྱག་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་གཅིག་གོ་ཞེས་ གསུངས་ཤིང་། དེ་ལ་ཞལ་གཅིག་པ་ནི་དཔའ་གཅིག་བསྡུས་པ་དང་། ལྷན་སྐྱེས་བསྡུས་པ་ལྟ་ བུ་རྩ་བའི་ཞལ་ཕྱག་ཙམ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཞལ་གཉིས་པ་ནི་མདུན་ཞལ་སྔོ་ཞིང་རྒྱབ་ཞལ་ལྗང་ བའམ་རྩ་ཞལ་སྔོ་སྟེང་ལྗང་བ་ལྟ་བུ་ཕྱག་བཞི་ཕྱག་མཚན་རྡོར་དྲིལ་དང་གྲི་ཐོད་འཛིན་པ། དེ་ གཉིས་ལ་ཡུམ་ཕྱག་གཉིས་མ་སྟེ་ལྷན་སྐྱེས་བསྡུས་པས་མཚོན། ཞལ་གསུམ་པ་ལ་ཕྱག་དྲུག་ པ་སྟེ། ཞལ་མདོག་དང་ཕྱག་མཚན་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཡབ་ཡུམ་དང་མཐུན། ཞལ་བཞི་པ་ནི་ སྤྱི་དང་འདྲ་བ་ལས། ཕྱག་བརྒྱད་པ་གཡས་རྡོ་རྗེ་རལ་གྲི་རྩེ་གསུམ་གྲི་གུག གཡོན་དྲིལ་བུ་ ཕུབ་དང་། ཁ་ཊྭཾ་ཐོད་པ་འཛིན་ཅིང་། ཡུམ་ཡང་ཞལ་བཞི་ཕྱག་བརྒྱད་མ་སྤྱི་དང་འདྲའོ། །ཞལ་ ལྔ་པ་ཡང་སྤྱི་དང་འདྲ་བ་ལས། སྟེང་ཞལ་ལྗང་ཁུ་ལྷག་པོ་དང་། ཕྱག་བརྒྱད་ཀྱི་ཕྱག་མཚན་ གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་དང་། ཐ་མ་གཉིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངོ་བོ་ལྟར་ན། དགྲ་སྟ། ཚངས་མགོ་དང་། ཧེ་རུ་ཀ་ལྟར་ན་གླང་ལྤགས་སོ། །འདི་ལ་ཡུམ་ཞལ་གསུམ་ཕྱག་དྲུག་མའོ། ། ཞལ་དྲུག་པ་ནི། ཞལ་དྲུག་ཕྱག་དྲུག་ཞབས་དྲུག་པ་སྟེ་ཕུར་བའི་ཁྲོ་བོ་དང་འདྲའོ། །ཞལ་ 3-431 བརྒྱད་པ་ནི། ཕྱོགས་བཞིའི་ཞལ་ཕྱོགས་མདོག་མཚམས་བཞིའི་ཞལ་ཕྱེད་གཟུགས་སམ། ཡང་ན་ཁ་དོག་འདྲེས་པའོ། །དེའི་ཚེ་ཕྱག་བཅུ་དྲུག་པ་སྟེ། ཕྱག་མཚན་གསལ་ཁ་མེད་ནའང་ དགྱེས་རྡོར་དང་མཚུངས་པར་བཞེད་པ་དང་། ཉེར་བཞི་པའི་ཕྱག་མཚན་གྱི་ནང་ནས་འདོར་ ལེན་བྱེད་ཟེར་ཏེ། བདག་གི་རྟོག་པ་ནི། འཁོར་ལོ་སྡོམ་པའི་ཧཱུཾ་མཛད་ཕྱག་བཅུ་དྲུག་པ་དང་ མཚུངས་པར་བྱས་ན་ལེགས་སམ་སྙམ་མོ། །ཞལ་བཞི་ཕྱག་ཉེར་བཞི་པ་ནི་དཀྱུས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ འདི་ཡིན་ལ་ཕྱག་ཉེར་དྲུག་པ་ནི། དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཐོད་པ་ཅན་ཉིད་དང་། ཞལ་བཅུ་གཉིས་ ཕྱག་ཉེར་བཞི་པ་ནི། རྡོ་རྗེ་བཞི་ལ་ཞལ་གསུམ་གསུམ་སྟེ། ཕྱོགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ ཞལ་མདོག་དང་མཚུངས་སོ།

如是八面等至百面哈拉哈拉間諸界清凈成主。修品云："一等無邊面及手足眾多色至暗邊。"其釋云："此中一面或等聲二面或四及五及無邊。"亦說二面。智品云："智慧方便十面，由三種功德力故四于面十二。" 釋云："如是十二面二十四手是世尊時輪一。"其中一面是如單勇士略及俱生略僅根本面手，二面是前面藍後面綠或根本面藍上綠等四手持金剛鈴劍托，二者佛母二手即俱生略所表。三面六手，面色及手印與金剛薩埵父母相順。四面如普通外，八手右持金剛、劍、三叉、彎刀，左持鈴、箭囊、智杖、托，佛母亦四面八手如普通。五面亦如普通外，上面多綠，八手手印如上說，末二若如來體性則為斧及梵首，若如黑怖則為象皮。此佛母三面六手。六面者，六面六手六足，如橛忿怒。 八面者，四方面方色、四隅面半形，或者混合色。爾時十六手，雖手印不明亦許如喜金剛，謂取捨二十四手印中。我之思維是，若與輪集吽作十六手相同為善。四面二十四手是正行主尊，二十六手是時輪持托者，十二面二十四手是四金剛各三面，與方如來面色相同。

།ཕྱག་མཚན་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རིགས་འགྲེ། འདི་ལའང་ཕྱག་ ཉེར་དྲུག་པ་འབྱུང་བར་མངོན་ཞིང་། དེ་བཞིན་དུ་ཉེར་གཉིས་པ་དང་ཞལ་བཅུ་པ་དང་བཅུ་ གཅིག་པའི་དག་པ་ཡང་ཡོད་ལ། གཞན་ཞལ་བརྒྱ་པའི་བར་དུ་འབྱུང་ཞེས་གསུངས་ཀྱང་ མཚན་ཉིད་གསལ་བར་མ་བཤད་པས་དེ་དང་དེའི་རྣམ་གཞག་མི་བྱའོ། །དེས་ན་གོང་དུ་ བཤད་པའི་གཅིག་པུའི་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནས། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་དཀྱིལ་ འཁོར་གྱི་བར་ལ་གཙོ་བོའི་ཞལ་ཕྱག་གི་དབྱེ་བ་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་སྦྱར་ན་མཐའ་ཡས་པར་ཡང་ འགྱུར་ལ། འོན་ཀྱང་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཕྲ་མོ་དུ་མ་ནི། སྤྱིར་རྒྱུད་ཀྱི་དོན་ལ་ཇི་ལྟར་ གནས་ཚུལ་ཙམ་གོ་བ་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་ཡི། ཉམས་ལེན་སྒྲུབ་པ་ལ་དེ་ཙམ་གྱིས་དགོས་དོན་ ཆུང་བས། གཙོ་བོ་གཙོ་དག་བཟུང་བར་བྱའོ། །དཔལ་ལྡན་རྒྱུ་སྐར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ དཀྱིལ་འཁོར་སོ་སོ་ཐ་དད་པ་ནི། སྔར་བཤད་པ་དེ་རྣམས་ཉིད་ཡིན་ལ། དཀྱིལ་འཁོར་ ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ཏེ་སྒོམ་པ་དཀྱིལ་འཁོར་ལོགས་པ་ཞིག་ཏུ་བྱེད་པ་ཡང་ཡོད་ དེ། མི་འགལ་ཞིང་ལེགས་པར་ཡང་སེམས་མོད། ཁ་ཅིག་གཞལ་མེད་ཁང་ལྷག་པོ་ཞིག་ཕྱིར་ བཀོད་དེ་སྒོ་སྦྲག་བཞི་པ་བྱས་ནས། ཕྱོགས་བཞིར་དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་གསུམ་འགོད་རྒྱུ་ལ་ 3-432 གཉིས་མ་འདངས་ཏེ་མཆོད་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གཉིས་བཅུག །དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་འདོད་ སྣམ་ཚུན་ཆད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་བྱས་ནས་ཀུན་གྱི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་གཅིག་གིས་ ཆོག་པར་བྱེད་ཟེར་ཏེ། དེ་འདྲ་ནི་རང་བཟོ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་འགྲོ་བས་མི་བྱ་ལ། དེས་ན་སྲུང་ འཁོར་གཅིག་ཁོ་ནས་ཆོག་པ་དང་། ཚོགས་གསོག་གི་ཚེ་ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་གཅིག་ཀར་ སྤྱན་འདྲེན། དེ་ནས་སྟོང་ཉིད་དུས་གཅིག་ཏུ་བསྒོམ། གཞལ་ཡས་ཁང་གུར་དང་བཅས་པ་ བཅུ་གཅིག་དུས་གཅིག་ཏུ་བསྐྱེད། མངོན་བྱང་ལྔ་སོགས་གཙོ་བོ་སོ་སོ་བསྐྱེད་པ་ཡང་དུས་ གཅིག་ལ་བྱ། དེ་བཞིན་དུ་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་མཆོག་སྤྲོ་བ་དང་། ཞུ་བ་དང་། གླུས་བསྐུལ་ དང་། ལས་རྒྱལ་མཆོག་སྤྲོ་བ་དང་། ཡེ་ཤེས་སྤྱན་འདྲེན་དང་། རྒྱས་བཏབ་ཀྱི་བར་དུ་དམིགས་ པ་གསལ་ན་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་གཅིག་བཅུ་གཅིག་པོ་རྣམས་དུས་གཅིག་ཏུ་བསྐྱེད། མི་ གསལ་ན་ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་གཅིག་པོའི་བྱ་བ་རེ་རེ་རིམ་ཅན་དུ་བྱས་ནས་སྤེལ་གྱིན་ བསྒོམ། དེ་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་རྫོགས་བཅུ་གཅིག་བསྒོམ་དགོས་པས། དཔལ་མཆོག་ དང་རྩེ་མོའི་རིགས་བསྡུས་སམ། གཉིས་མེད་རྣམ་རྒྱལ་བརྫུས་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རིགས་ འགྲེ་མི་བྱའོ།

手印亦以彼類推。此亦似有二十六手，如是二十二面及十面、十一面清凈亦有，雖說有餘乃至百面，然未明說特徵故不作彼等安立。故上說從單身壇城至身語意圓滿壇城，配以主尊諸異面手分別則成無邊，然諸細微壇城數目，總之僅于瞭解續義所住方式近要，于修行成就其需求義小，故應持主要主要。具德宿曜壇城中別別壇城，即前說彼等，有將一切壇城合一修習作為別壇城者，不相違且亦善。有謂額外安立一大宮殿作四重門，於四方應置三三壇城不足二故加入二供養壇城，彼等一切作至地毯之壇城，於一切外以一大輪圍為足。 彼等唯是自造故不應作。故唯一護輪為足，積資時亦請召十一罈城，次第同時修空性，同時生起十一宮殿及帳，五現覺等各別生起主尊亦同時作。如是放壇城勝尊及融化及歌勸及放事業勝尊及請召智慧及加持間，若觀想明顯則同時生起十一罈城十一，若不明顯則逐一作十一罈城事而修增廣。彼須修十一圓滿壇城故，不應類推勝樂及頂聚或無二勝偽壇城。

།ཕྱོགས་གང་དུ་དཀྱིལ་འཁོར་གང་འགོད་ན། རྒྱུད་ལས། འདི་ལ་སོགས་པ་དེ་ བཞིན་དུ་ནི་རྣལ་འབྱོར་རྒྱུད་ཀྱང་འདུས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གསུངས་པ་སྟེ། །ཞེས་པ་ནས། ཤེས་རབ་དང་ནི་ཐབས་རྣམས་མཐའ་དག་ཞལ་གསུམ་རོའི་ཕྱག་ལྡན་གཡས་ཀྱི་ཞལ་ལས་ སྤྲོས་པའོ། །ཞེས་པའི་བར་གསུངས་པས། གསང་འདུས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་གཙོ་བོ་ལྷོ་ ཕྱོགས་སུ་འགོད་རིགས་ལ། ཡང་ཇི་སྐད་དུ། སྒྱུ་འཕྲུལ་དྲྭ་བའི་དབྱེ་བ་གསུམ་སྟེ་ཞལ་གསུམ་ རོ་ཡི་ཕྱག་ནི་ལྷ་ཡི་སྐུ་ཡི་དབྱེ་བ་ལས། །རྟོག་པ་ལ་སོགས་གང་ཡིན་མཐའ་དག་བླུན་པོའི་ སེམས་ཀྱི་དབང་གིས་གཡོན་གྱི་ཞལ་ནས་སྤྲོས་པའོ། །ཞེས་པས་སྒྱུ་དྲའི་གཙོ་བོ་གཡོན་དུ་བྱ། རྣལ་འབྱོར་རྗེས་སུ་རིག་པའི་རྒྱུད་དང་འདིར་ནི་ཉིས་འགྱུར་སྡོམ་པ་ཆེན་པོ་མཁའ་འགྲོ་མ་ 3-433 རྣམས་ཀྱི། །འཁོར་ལོ་དྲུག་ནི་རིགས་དྲུག་རྣམས་ཏེ་མི་བདག་དུར་ཁྲོད་ས་རྣམས་ནུབ་ཀྱི་ཞལ་ ནས་སྤྲོས་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལ། རྣལ་འབྱོར་རྗེས་སུ་རིག་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དངོས་རྒྱུད་ འདིར་མ་གསུངས་ཤིང་། སྡོམ་པ་ཆེན་པོ་ནུབ་ཀྱི་ཞལ་ནས་སྤྲོས་པར་གསུངས་པས་ནུབ་ཏུ་ དགོད་རིགས་སམ་སྙམ་ན། སྡོམ་པ་ཆུང་བ་དཔལ་ལྡན་རྒྱུ་སྐར་ལ་མི་བགྲོང་པའི་དབང་དུ་ བྱས་ན། ཤེས་རབ་རྒྱུད་ཀྱི་མངོན་པར་བརྗོད་པ་སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་བླ་མས་ཤར་གྱི་ཞལ་ནས་ སྤྲོས་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་སྡོམ་པ་ཆུང་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྐབས་དང་འབྲེལ་བ་ཡིན་ཀྱང་། སྡོམ་ཆེན་ཡང་མངོན་བརྗོད་འབུམ་པ་ལས་གསུངས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་བཤད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་རྒྱུད་ཀྱི་ནང་ཚན་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ཤར་དུ་བཀོད་ན་འགྲེལ་བར་སྣང་ཞིང་། གསང་ འདུས་གཞན་དང་སྒྱུ་འཕྲུལ་དྲྭ་བ་གཞན་རྣམས་ཕྱོགས་ཕྱོགས་འབྲེལ་གང་ཆགས་སུ་དགོད་ པར་བྱའོ། །རྒྱུ་སྐར་འཁོར་ལོའི་གྲངས་ལས་ལྷག་པར་གྱུར་ཀྱང་། རྒྱུད་འདི་ནས་བཤད་པའི་ དཀྱིལ་འཁོར་མཐའ་དག་ཟླུམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན། ལྷོ་བྱང་གི་སྔར་དང་འདྲ་བ་ལས་ཤར་ དུ་སྡོམ་ཆུང་། ནུབ་ཏུ་སྡོམ་ཆེན། དེ་དང་ཉེ་བར་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་རྒྱས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་ བཀོད་ན། དཀྱིལ་འཁོར་འགོད་ཚུལ་ལེགས་ཤིང་། དེ་རྣམས་དཀྱིལ་འཁོར་གཅིག་ཏུ་བསྲེས་ པ་མ་ཡིན་པར་སོ་སོར་སྒོམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྡོམ་ཆུང་རྡོ་རྗེ་ཤུགས་གཉིས་ཀྱིས་ལྷག་པའི་ སྐྱོན་ཡང་མི་སྐྱེད་དོ། །ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐོར་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་གཞལ་ཡས་ ཁང་གཅིག་གི་ནང་དུ་བཤད་ཚོད་ལས་ལྷག་ན་སྐྱོན་ཆེ་སྟེ། འདིར་བརྗོད་པ་དེ་ལ་ནི། ཁོར་ ཡུག་ཐ་དད་པ་བཅུ་གསུམ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ།

於何方位安立何壇城？續中雲："如是等瑜伽續亦說六種集合。"乃至"智慧及方便一切三面肉手具右面放出。"故應于南方安立密集壇城主尊。又云："幻化網三分別，三面肉手由天身份別，分別等一切由愚者心力從左面放出。"故幻網主尊置左。"瑜伽隨明續及此二倍大誓空行母等，六輪六種性等人主尸林地從西面放出。"於此，雖瑜伽隨明壇城自體此續未說，說大誓從西面放出故應安西方耶？若就小誓不計入具德宿曜，則智慧續之顯說三有上師從東面放出。雖與小誓壇城處相關，然因大誓亦說為顯說十萬所說壇城故，唯是智慧續分故，若置東方似為合釋，余密集及余幻化網當置於相應方位。 雖超過宿曜輪數，然若就此續所說一切壇城圓形，南北如前外，東置小誓，西置大誓，近彼安金剛力廣壇城等，此為善妙安壇城方式，因彼等非混合為一罈城而是別別修習故，亦不生小誓金剛力二餘過。若超過所說於一宮殿中圍以大輪圍壇城則過大，然於此所說，因有十三別輪圍故無過。

།འོ་ན་དཔལ་ལྡན་རྒྱུ་སྐར་དང་ལྷན་ ཅིག་དཀྱིལ་འཁོར་གཞན་སྒོམ་པ་མི་རིགས་སོ་སྙམ་ན། དེ་ཙམ་ལ་མི་རུང་བ་ག་ལ་ཞིག་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་བའི་བློའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནུས་ན། རྒྱུད་སྡེ་བཞི་པོའི་དཀྱིལ་འཁོར་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་ གཅིག་ཅར་སྒོམ་ཐུབ་ན་ཡང་ཡུད་ཙམ་ཞིག་གིས་ཚོགས་ཀྱི་སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་གསོག་ནུས་ 3-434 པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་འབྱོར་བ་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཡིན་གྱི། སོ་སོ་སོ་སོའི་ རང་ཐད་དུ་རང་རང་གི་ཆོ་ག་ཚང་བའི་ཕྱིར། འདྲེས་པའི་སྐྱོན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། སྒྲུབ་པ་ པོ་ཐ་དད་དུ་མས་སོ་སོར་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་མ་དུས་གཅིག་ཏུ་བསྒོམས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་དེ་ འདྲ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་འབྱོར་བས་ཡིན་གྱི། ལས་དང་པོ་པ་ལ་མིན་ནོ་སྙམ་ན་ཏིང་ངེ་ འཛིན་ལ་དབང་མ་འབྱོར་ན། དཔལ་ལྡན་རྒྱུ་སྐར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རང་ཡང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་ སྒོམ་པར་མི་ནུས་ཏེ། འདིར་དེའི་དབང་དུ་བྱས་སོ། །གཞན་ཡང་འདིའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་ གཅིག་པོ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་སྒོམ་པ་ཞིག་ངེས་པར་ཡོད་པ་ནི་ཡིན་ཏེ། འདིའི་ལྷ་གྲངས་ལ་དག་ སྦྱོར་མང་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྒོམ་པའི་དོན་མ་ཡིན་ན་དག་སྦྱོར་གྱི་སྡེ་ཚན་ཕྲུགས་གཅིག་ ཏུ་མཛད་པ་དེ་ལ་དགོས་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ནང་གི་ལེའུར། དུས་ཀྱི་ལོ་ནི་མེ་ གྲངས་ལོ་ཡི་ཉིན་ཞག་ཚོགས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཏེ་རིགས་དྲུག་བགྲོད་པའི་ཡན་ལག་གི །ཞེས་ སོགས་དག་སྦྱོར་ཆེ་ཐང་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་དག་རྒྱུད་འདིར་གསུངས་པའི་དཀྱིལ་ འཁོར་གཙོ་ཆེ་བ་མཐའ་དག་གི་དག་སྦྱོར་ཙམ་མོ་སྙམ་ན། དེ་ལྟར་ཡང་སྒོམ་པའི་དོན་ཡིན་ དགོས་ལ། འདིར་སྡོམ་པ་ཆུང་བ་སོགས་མ་གསུངས་པས་རྒྱུ་སྐར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཁོ་ནའི་ ཡིན་པ་ལས། དེའི་ནང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རེ་རེ་ཙམ་ལས་མ་བསྒོམས་ན། རྒྱུ་སྐར་ཅི་རིགས་ པའི་ཆུ་ཚོད་ཀྱི་དག་པ་ལས་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཆུ་ཚོད་ལ་དག་པ་མཐའ་དག་ ཕྲུགས་གཅིག་ཏུ་སྦྱར་བ་འདིས། དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་གཅིག་ཀར་ཆབས་ཅིག་ཏུ་སྒོམ་པའང་ བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་སྐར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་རྒྱུད་འདིར་ཡང་གསུངས་མོད་ཀྱི། རྩ་ རྒྱུད་ལས་འབྱུང་བ་གཙོ་ཆེ་བར་གྲགས་ལ། བསྡུས་རྒྱུད་འདི་ལས་འབྱུང་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ ནི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གསུང་གི་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བ། སྒྲུབ་ལེར་རྒྱས་བཤད་མཛད་པ་འདི་ ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། འདི་ལ་ནུས་མ་བཅུ། སངས་རྒྱས་ཡབ་ཡུམ་ཉི་ཤུ། བྱང་སེམས་ཡབ་ཡུམ་ཉེར་ 3-435 བཞི། ཁྲོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་བརྒྱད། གཟུངས་མ་བཅུ་གཉིས་ཏེ་ཐུགས་དཀྱིལ་ལ་ལྷ་བདུན་བཅུའོ། ། མ་མོ་བརྒྱད། དེའི་ཡབ་བརྒྱད། རྣལ་འབྱོར་མ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི། འདོད་མ་སོ་དྲུག་སྟེ་གསུང་ དཀྱིལ་བརྒྱ་དང་བཅུ་དྲུག་གི་ལྷ་ཚོགས་སོ།

若謂不應與具德宿曜一同修習其他壇城，豈有爾許不可？若由瑜伽士心力能修，則一時能修四部續數百數千壇城，亦能以剎那積集無邊資糧門故，此是獲得三摩地自在稀有奇特法，由各各自分具各各儀軌故，全無混雜過失，如多修行者別別同時修諸壇城。又若謂此由三摩地自在者能，非初業者。若於三摩地未得自在，則連具德宿曜壇城自體亦不能同時修習，此處就彼而言。 又此十一罈城定有一處修習者，由於此尊數作多清凈配合故，若非為修義，則作為一組清凈配合品類無有義利故。又如內品云："時年火數年日聚乘六種性趣支。"等作廣大清凈配合故。若謂彼等僅是此續所說一切主要壇城清凈配合？亦須為修義，此中未說小誓等故唯是宿曜壇城，若僅修其中一一罈城，則僅生宿曜相應時分清凈故。以此將宿曜時分一切清凈一併配合，亦表示同時修十一罈城。 其中宿曜壇城雖此續亦說，然以根本續所出為主要所知，此略續所出壇城，即謂法界語自在，修品廣說唯此，此有十能母、二十佛父母、二十四菩薩父母、八忿怒父母、十二持明母，意壇七十尊。八母及其八父、六十四瑜伽母、三十六慾母，語壇一百一十六尊眾。

།ཚེས་ལྷ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ། སྒོ་སྐྱོང་ཁྲོ་བོ་ཡབ་ ཡུམ་བཅུ་གཉིས། ཀླུ་དང་རབ་གཏུམ་མ་ཕན་ཚུན་ཡབ་ཡུམ་འཁྱུད་པས་བཞི་བཅུ། །ཕྱིར་ འདོད་མ་སོ་དྲུག་སྟེ། སྐུ་དཀྱིལ་ལ་བཞི་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་ཞེ་བརྒྱད་དོ། །གསུམ་ཀ་བསྡོམས་པས་ དྲུག་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་སོ་བཞི་སྟེ་འཁོར་ཚོགས་ཡིན་ལ། ཀུན་ཁྱབ་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་བསྣན་པས་ དྲུག་བརྒྱ་སོ་དྲུག་གི་ལྷ་ཚོགས་སོ། །འདི་དག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་དུང་སོགས་ནང་གི་རྡོ་རྗེ་བཞི། ཆོས་ ཀྱི་འཁོར་ལོ་སོགས་ཕྱིའི་རྡོ་རྗེ་བཞི། བུམ་པ་བཅུ་རྣམས་ལྷའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཡང་། ཆོས་འཁོར་ སོགས་ཞར་ལ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ཅིང་། དེ་ཐམས་ཅད་ཞལ་ཕྱག་གི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་མེད་པས་ འཇིག་རྟེན་གྲགས་པ་དང་བསྟུན་ཏེ་ལྷའི་གྲངས་སུ་མི་གཞུག་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ནམ་མཁའི་ གཤེགས་པ་ཡབ་ཡུམ་བཞི་ནི་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་ལ་ཚང་བ་ཙམ་ལས་དངོས་སུ་མེད་ཀྱང་དག་ སྦྱོར་གྱི་དབང་གིས་བགྲངས་པའོ། དཔལ་ལྡན་རྒྱུ་སྐར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྟར་ན་པདྨའི་ལྟེ་བ་ ལ་བཞུགས་པའི་ལྷ་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་རྩ་དྲུག་གསུང་དང་སྐུའི་པད་འདབ་ཀྱི་ལྷ་མོ་བཞི་བརྒྱ་བཅུ་ གཉིས་ཀྱི་སྟེང་དུ་གཟུངས་མ་བཅུ་གཉིས་བསྣན་ཏེ་བཞི་བརྒྱ་ཉེར་བཞི་པོ་ལའང་རང་རང་གི་ ཐབས་རེ་རེ་སྦྱར་བས་བརྒྱད་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་ཞེ་བརྒྱད་འབྱུང་བ་པདྨ་གདན་ཅན་དང་བསྡོམས་ པས་སྟོང་དང་བཞི་འབྱུང་ལ། དེ་རྣམས་འཁོར་ཚོགས་ཁོ་ན་ཡིན། དེའི་སྟེང་དུ་གཙོ་བོ་ཡབ་ ཡུམ་བསྣན་པས་སྟོང་དང་དྲུག །དེ་ནས་འཁོར་ལོ་སྡོམ་ཆེན་གྱི་ཡབ་ཡུམ་ཁ་སྦྱོར་གྱི་ལྷ་རྣམས་ ཅིག་ཏུ་བགྲངས་པས་ཞེ་བརྒྱད་དང་། ལྷ་མོ་རྐྱང་པ་ཉེར་བཞི་ཡོད་དེ་དྲིལ་བུས་བདུན་བཅུ་རྩ་ གཉིས། སྡོམ་ཆེན་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་དཀྱིལ་འཁོར་ཀུན་ལ་དགོས་པའི་རྒྱས་འདེབས་ ཀྱི་ལྷ་དྲུག་སྟེ། དེ་རྣམས་ལས་འཁོར་ཚོགས་ཁོ་ན་ལ་སྟོང་དང་བརྒྱད་ཅུ་ནི། ལོ་གསུམ་གྱི་ཉིན་ 3-436 ཞག་གི་ཚོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ལ། གསང་འདུས་རིགས་དྲུག་བསྡོམས་པས་ཁ་སྦྱོར་ གྱི་ལྷ་བརྒྱ་སོ་གཉིས། སྒྱུ་དྲ་རིགས་གསུམ་བསྡོམས་པས་ཁ་སྦྱོར་གྱི་ལྷ་བརྒྱ་སོ་བདུན། དེ་ གཉིས་བསྡོམས་པས་ཁ་སྦྱོར་གྱི་ལྷ་ཉིས་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རེ་དགུ། ཡབ་ཡུམ་སོ་སོར་བགྲངས་ པས་ལྔ་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་སོ་བརྒྱད་དོ། །འདིར་ལྔ་བརྒྱ་སོ་བརྒྱད་དང་གོང་གི་སྟོང་བརྒྱད་ཅུ་ བསྡོམས་པས་སྟོང་དང་དྲུག་བརྒྱ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་གསུང་དབང་དང་སྡོམ་ཆེན་གྱི་གཙོ་བོ་དུས་ ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡབ་ཡུམ་ངོ་བོ་གཅིག་པ་བསྣན་པས་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་སྟེ། རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཆུ་ཚོད་ ཀྱི་གྲངས་དང་ལྷ་གྲངས་མཚུངས་པར་དག་སྦྱོར་བྱས་པས། དཔལ་ལྡན་རྒྱུ་སྐར་གྱི་དཀྱིལ་ འཁོར་ཞེས་བྱའོ།

三百六十月日尊，十二門護忿怒父母，龍及極暴母互相父母相抱四十，外慾母三十六，身壇四百四十八。三者合計六百三十四為眷屬眾，加遍主尊父母則六百三十六尊眾。此等中法螺等內四金剛，法輪等外四金剛，十寶瓶雖是尊體性，然法輪等是順便生起，彼等一切無面手形相故，隨順世間名言而不納入尊數。智慧虛空行父母四雖實無而僅主尊父母具足，然由清凈配合力而計數。 若如具德宿曜壇城，則蓮花中央安住一百五十六尊，語身蓮瓣女尊四百一十二上加十二持明母成四百二十四，彼等各配一一方便故成八百四十八，與蓮座者合計得一千四，彼等唯是眷屬眾。其上加主尊父母成一千六，次加大輪集父母雙運尊眾一併計數四十八，及二十四獨尊母，總計七十二。大誓主尊父母二及一切壇城所需加持尊六。彼等中唯眷屬眾一千八十，是三年日聚清凈，密集六種合計雙運尊一百三十二，幻網三種合計雙運尊一百三十七，二者合計雙運尊二百六十九，父母別計五百三十八。此中五百三十八與前一千八十合計一千六百一十八，加語自在及大誓主尊時輪父母一體性，成一千六百二十，以宿曜時數與尊數相等作清凈配合故，名具德宿曜壇城。

།སྡོམ་ཆེན་གྱི་ལྷའི་ཚབ་ཏུ་འདོད་ཕྱིར་འདོད་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་འཇུག་ པའང་སྔོན་དུས་འགའ་ཞིག་འདོད་པར་གྲགས་ཏེ། རྒྱུད་ལས། མཐའ་དག་བསྡུས་པར་གྱུར་ པ་མངོན་བརྗོད་རྣམས་དང་བཅས་པ་ཉི་མའི་ཉིན་ཞག་གསུམ་འགྱུར་དུ་ནི་འགྱུར། །ཞེས་ པའི་འགྲེལ་པར། རྣལ་འབྱོར་མའི་རྒྱུད་ལ་ལོ་གསུམ་གྱི་ཉིན་ཞག་གི་ཚོགས་ཀྱི་ལྷ་དང་ལྷ་མོ་ རིག་པར་བྱ། ཞེས་གསུངས་ཤིང་། མངོན་བརྗོད་ཅེས་པ་མངོན་བརྗོད་འབུམ་པའི་དོན་དུ་ གསལ་བའི་ཕྱིར་སྡོམ་ཆེན་ངེས་པར་དགོས་པས། རྒྱུ་སྐར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འདི་ལ་འདོད་ ཕྱིར་འདོད་དང་སྟེང་འོག་གི་ཀླུ་དང་རབ་གཏུམ་མ་རྣམས་མེད་པར་གསལ་ལོ། །དེས་ན་ སྐབས་འདི་དག་གི་འགྲེལ་པས། འདུས་པ་སྒྱུ་དྲ་གཉིས་ཐབས་རྒྱུད་དང་། དུས་འཁོར་བདེ་ མཆོག་གཉིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུད་དུ་ཡང་གསུངས་ཤིང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུད་ཤར་གྱི་ཞལ་ནས་ གསུངས་ཤིང་སྡོམ་པ་ཆེན་པོ་ནུབ་ཞལ་ནས་སྤྲོས་པས་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་མ་རྒྱུད་དངོས་ཐུགས་ དང་། མ་རྒྱུད་ཁྱད་པར་ཅན་ཡེ་ཤེས་སུ་བསྟན་པས་སྡོམ་པ་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་དང་། དུས་འཁོར་ཡེ་ ཤེས་རྡོ་རྗེ་གཙོ་ཆེ་བར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དངོས་བསྟན་དང་འགྲེས་སྦྱར་བ་ སོགས་སྤྱིར་བསྡོམས་ན། གཙོ་བོ་ཡབ་རྐྱང་དང་། ཁ་སྦྱོར་གཅིག་པུ་དང་། ལྷ་ལྔ་མ་དང་། 3-437 དགུ་མ་རིགས་གཉིས་དང་། བཅུ་གསུམ་མ་དང་། བཅུ་བདུན་མ་དང་། བཅུ་དགུ་མ་དང་། ཉེར་ལྔ་མ་དང་། ཐུགས་དཀྱིལ་རྒྱས་པ་དང་། པདྨ་གདན་ཅན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། སྐུ་ གསུང་ཐུགས་ཡོངས་རྫོགས་དང་། སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྡོ་རྗེའི་དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་སྟེ། གཙོ་བོ་ དུས་འཁོར་ཉིད་ལས་ཕྱེ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཅོ་ལྔ་དང་། སྣ་ཚོགས་ཡུམ་ལྷ་ང་དྲུག་པའི་ དཀྱིལ་འཁོར་དང་། རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ལ་སྲུང་མ་དྲུག་ཅུས་བསྐོར་བ་དང་། ཁྲོ་བོ་བཅུས་བསྐོར་བ་ དང་། ཀླུ་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྐོར་བ་དང་། ཁྲོ་བོ་བཞིས་བསྐོར་བ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་ཤུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་ འཁོར་བཞི། ཕྱི་མ་འདི་ལ་དཔའ་བོ་གཅིག་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཟེར་བ་ཡོད་དེ་དོན་མ་གོ་བའོ།

昔時一些人認為以欲后欲七十二代替大誓尊，如續云："一切略攝及顯說，成三倍日晝夜。"其釋云："于瑜伽母續，當知三年晝夜聚集尊及天女。"由顯說即顯為顯說十萬義故，定須大誓，明此宿曜壇城無慾后欲及上下龍及極暴母等。 故此等處釋說，密集幻網二為方便續，時輪勝樂二為智慧續，且智慧續從東面說，大誓從西面放出，故亦表示瑜伽母續自體為意，特殊母續為智慧，誓為意金剛，時輪主要為智慧金剛。如是若總攝直說及類推等，則有：唯主尊父及唯雙運及五尊及二種九尊及十三尊及十七尊及十九尊及二十五尊及廣意壇及蓮座壇城及身語意圓滿及身語意金剛三壇城，即從主尊時輪自分出十五壇城，及種種佛母五十六尊壇城，及金剛力被六十守護圍繞及被十忿怒圍繞及被八龍圍繞及被四忿怒圍繞即金剛力四壇城。此後者有謂單勇士壇城者，乃不解義。

རིགས་སོ་བདུན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡབ་ཡུམ་གཉིས། རིགས་བརྒྱའི་དཀྱིལ་འཁོར་མཚན་མ་ སོ་གཉིས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སྡོམ་པ་ཆེ་ཆུང་གཉིས། སྒྱུ་འཕྲུལ་དྲྭ་བ་རིགས་གསུམ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་ དགུ་དང་། དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་འཁོར་ཚོགས་ཀྱི་ལྷ་རེ་རེ་བཞིན་གྱི་སྒྲུབ་ཐབས་ལ། འགྲེལ་ བའི་དངོས་བསྟན་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནས། དུར་ཁྲོད་ཀྱི་བར་གྱི་གསལ་ཁ་ལས་མ་བྱུང་ ཡང་ནུས་མ་བཅུ་དོན་གྱིས་ཐོབ་ཅིང་། དཀྱིལ་འཁོར་དངོས་ཀྱི་ཕྱི་རུ་མ་བཀོད་ཀྱང་རྡོར་ སེམས་ཡབ་ཡུམ་དང་མི་བསྐྱོད་པ་ཡབ་ཡུམ་ངེས་པར་དགོས་པས་འདབ་མའི་ལྷ་མོ་དང་ འདོད་ཕྱིར་འདོད་གཟུངས་མ་ནུས་མ་དང་བཅས་པ་ལ་ལྔ་བརྒྱ་བཅུ་དྲུག་ལྷ་མོ་རྐྱང་པ་དང་། རིགས་དྲུག་ཡུམ་དྲུག་སེམས་དཔའ་སེམས་མ་བཅུ་གཉིས་ལྷ་ཆེན་བཅུ་གཉིས། ཁྲོ་བོ་ཀླུ་དང་ རབ་གཏུམ་གསུམ་ལ་བཅུ་བཅུ། རྣལ་འབྱོར་མ་བརྒྱད་དེ་ཡབ་ཡུམ་ཁ་སྦྱོར་བདུན་ཅུ་དོན་ བཞི་དཀྱིལ་འཁོར་དངོས་ལ་བཀོད་པ་ཡིན་ལ། ཤུགས་ལ་ཁྲོ་མོ་བཅུ་གཙོ་བོར་བྱས་པའང་ འབྱུང་བས་ཁ་སྦྱོར་བརྒྱད་ཅུ་གྱ་བཞི། དེ་སྔར་གྱི་ཡུམ་རྐྱང་ལྔ་བརྒྱ་བཅུ་དྲུག་དང་བསྲེས་པས་ དྲུག་བརྒྱ་སྟེ་དེ་ལྟར་འཁོར་ཚོགས་གཅིག་པུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་ཙམ་ཡིན་ལ། གསང་འདུས་ རིགས་དྲུག་ལ་གཙོ་བོ་གོ་འཕོས་པས་བརྒྱ་དང་སོ་གཉིས། གསུང་གི་རྣལ་འབྱོར་མ་འཁོར་ 3-438 བཅས་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་བརྒྱད་དང་། སྐུའི་ལྷ་ཆེན་འཁོར་བཅས་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་ གཉིས་ཏེ་ཉི་ཤུ། དེ་ལྟར་ན་དྲུག་བརྒྱ་དང་། བརྒྱ་སོ་གཉིས་དང་། ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་དང་། ཉི་ཤུ་ རྣམས་བསྡོམས་པས། བདུན་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་ཅུ་གྱ་གཅིག་བྱུང་ལ། དཔལ་ལྡན་རྒྱུ་སྐར་ནང་ གི་དུས་འཁོར་རྒྱས་པ་དང་། དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་གཅིག་གམ་བཅུ་གཉིས་བསྡོམས་པའི་རྒྱུ་ སྐར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཉིད་ཀྱང་བསྣན་ན། བདུན་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་གྱ་གསུམ་མོ། །གཙོ་བོ་དུས་ འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སྔར་བཤད་པའི་བཅོ་ལྔ་དང་། ཕྱི་མ་འདི་གཉིས་ཏེ་དཀྱིལ་འཁོར་ བཅུ་བདུན་ལ་གཙོ་བོའི་ཞལ་ཕྱག་མང་ཉུང་མི་འདྲ་བའི་དབྱེ་བ་དང་། གཙོ་བོ་དུས་འཁོར་ ཉིད་ལ་རིགས་ལྔ་གོ་འཕོ་ཚུལ་དང་། སྦྱིན་སྲེག་གི་ཐབ་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ དང་། སྒྱུ་འཕྲུལ་དྲྭ་བ་རིགས་གསུམ་ལ་གཙོ་བོ་གོ་འཕོ་སྦྱར་ན། ད་དུང་མང་པོར་འགྱུར་མོད་ ཀྱི་རེ་ཞིག་དེའི་སྤྲོས་པ་བཞག་གོ །

三十七種性壇城父母二，百種性壇城三十二相壇城大小二誓，幻化網三種性共二十九，及時輪眷屬眾每一尊修法，雖釋直說中從如來至尸林未明顯，然十能母義得，雖未置於正壇城外，然定須金剛心父母及不動父母故，蓮瓣天女及欲后欲持明母能母共五百一十六獨尊母，及六種性六佛母十二菩薩菩薩母十二大天，忿怒龍及極暴三各十，八瑜伽母即七十四雙運父母置於正壇城，亦間接生起以十忿母為主故有八十四雙運，彼與前獨尊母五百一十六合為六百，如是唯眷屬眾壇城爾許。密集六種性主尊互換一百三十二，語瑜伽母眷屬八壇城，身大天眷屬十二壇城共二十。 如是六百及一百三十二及二十九及二十合計，得七百八十一，若加具德宿曜內廣時輪及十一或十二壇城合計宿曜壇城自體，則七百八十三。前說主尊時輪十五壇城及此後二共十七罈城中主尊面手多少差別分類，及主尊時輪自五種性互換方式，及火施爐壇城十等，及幻化網三種性主尊互換配合，則更多然暫止其廣。

གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་གཙོ་བོའི་ཞལ་ཕྱག་གི་གྲངས་ཀྱང་ ཞལ་གཅིག་ཕྱག་གཉིས་པ་དང་། ཞལ་གཉིས་ཕྱག་བཞི་པ་དང་། ཞལ་གསུམ་ཕྱག་དྲུག་སྐུ་ མདོག་ལྗང་སྔོ་གཉིས་དང་། ཞལ་བཞི་ཕྱག་བརྒྱད་པ་དང་། ཞལ་བཞི་ཕྱག་ཉེར་བཞི་པ་དང་། ཞལ་བཞི་ཕྱག་ཉེར་དྲུག་པ་དང་། ཞལ་ལྔ་ཕྱག་བཅུ་པ་དང་། ཞལ་དྲུག་ཕྱག་དྲུག་པ་དང་། ཞལ་བརྒྱད་ཕྱག་བཅུ་དྲུག་པ་དང་། ཞལ་བཅུ་གཉིས་ཕྱག་ཉེར་བཞི་པ་དང་། དེ་ལ་ཡང་དོན་ གྱིས་ཐོབ་པའི་ཉེར་དྲུག་པ་སྟེ། གསལ་བར་གོ་ནུས་པ་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཡིན་ནོ། །གཙོ་ བོའི་ཞལ་ཕྱག་མི་འདྲ་བའི་དབྱེ་བ་འདི་དག་མོས་པ་སོ་སོ་དང་དབང་པོ་ཐ་དད་པའི་དབྱེ་བས་ ཉེར་མཁོ་ཆེ་བར་གཏོགས་པ་ཙམ་ཡིན་ཅིང་། བོད་ཀྱི་དུས་འཁོར་བ་འགའ་ཞིག་ལུས་ཀྱི་ དཀྱིལ་འཁོར་ཡང་བཞེད་དེ། རྒྱུད་འགྲེལ་གྱི་དངོས་བསྟན་ལྟར་ན། རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་ དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་ལུས་ལ་དག་སྦྱོར་དུ་བཤད་པ་ཡིན་གྱི། འཁོར་ལོ་སྡོམ་པའི་ལུས་དཀྱིལ་ ལྟར་མཐའ་གཞན་དུ་དོགས་པ་མེད་པའི་རྐང་ཚུགས་ལུས་དཀྱིལ་དག་པ་པར་གསུངས་པ་མ་ 3-439 ཡིན་ལ། བླ་མའི་མན་ངག་གི་རྒྱུན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ན་ནི་མི་འགལ་ཏེ། གསང་འདུས་ འཕགས་སྐོར་གྱི་ལུས་དཀྱིལ་ལྟ་བུ་རྒྱ་གཞུང་གི་ཁུངས་ཅན་དང་། ཀྱེ་རྡོར་ལུས་དཀྱིལ་ལྟ་བུ་ མན་ངག་སྙན་བརྒྱུད་དུ་བཞེད་པ་བཞིན་ཡིན་ལ། རང་གི་བློས་དཔྱད་པ་ཡིན་ན་ནི་སྙིང་པོ་ མེད་དོ། །ཡང་དེ་དག་གི་བསམ་པ། རྒྱུད་འདིར་ལུས་དཀྱིལ་མ་བསྟན་ན་ལུས་དཀྱིལ་སྟོན་ པའི་རྒྱུད་གཞན་ལས་རྒྱུད་འདི་མི་ཟབ་པར་སོང་དོགས་པར་སྣང་སྟེ། དེ་ལྟར་མ་ཡིན། སྤྱིར་ ལུས་དཀྱིལ་ནི། བསྐྱེད་རིམ་ལ་བལྟོས་ནས་ཅུང་ཟད་གཞན་ལས་ཟབ་པའི་ཕྱོགས་སུ་ བསྔགས་པའི་སྐབས་ཤིག་ཡོད་མོད། དེ་འདྲ་ལས་བརྒྱ་སྟོང་གི་ཟབ་པའི་རྫོགས་རིམ་གྱི་ གནད་རྒྱུད་སྡེ་གཞན་ལས་མི་གསལ་བ་འདིར་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པས་རྒྱུད་འདིའི་ཆེ་བ་དེ་ཕྱོགས་ ནས་བསམས་པས་ཆོག་ཅིང་། གཞན་ཡང་ཟབ་ཁྱད་ཤིན་ཏུ་མང་བའི་ཕྱིར་ལུས་དཀྱིལ་གྱི་ ཕྱོགས་ཁོ་ན་ལ་འགྲམ་མཆུ་ལྡང་མི་དགོས་སོ། །གཞན་ཡང་ཕྱིས་ཀྱི་དུས་འཁོར་བ་ཁ་ཅིག་ རྒྱུད་འགྲེལ་ལས་དངོས་སུ་ཟིན་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་སུམ་བརྒྱ་བཅུ་གཅིག ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་ པ་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་བྱེད་པའང་ཇི་ལྟར་འོས་པ་རྟག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྒྱུད་ ཀྱི་རྒྱལ་པོ་འདི་ལས་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རྣམ་གཞག་མང་ཞིང་། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ཆོ་ག་ཡང་ཤིན་ ཏུ་རྒྱས་པར་གསུངས་ན། གཞན་དུ་བསྐྱེད་རིམ་ལ་སྨད་ཅིང་། རྫོགས་རིམ་ལ་བསྔགས་པ་ དག་ཤས་ཆེའོ། །འདུས་པ་ལ་སོགས་པ་འགའ་ཞིག་རྫོགས་རིམ་སྦས་ཤིང་བསྐྱེད་རིམ་རྩལ་ དུ་བཏོན་པ་དང་། དགྱེས་རྡོར་ལྟ་བུ་རྫོགས་རིམ་མ་སྦས་ཀྱང་བསྐྱེད་རིམ་ལ་བསྔགས་པ་ཆེས་ ཆེ་བའང་ཡོད་དོ།

如上所說主尊面手數亦有：一面二手、二面四手、三面六手青綠二色、四面八手、四面二十四手、四面二十六手、五面十手、六面六手、八面十六手、十二面二十四手，及彼義得二十六手，即此十二種可明瞭者。此等主尊面手差別分類，僅屬隨各別信解及根機差別大要用，有些藏地時輪師亦許身壇城，然依續釋直說，雖說諸依所依壇城于身清凈配合，然非如勝樂輪身壇城無餘邊疑慮獨立清凈身壇城。 若具上師教授傳承則不相違，如密集聖傳身壇城有印典依據，及喜金剛身壇城許為口訣耳傳，若是自意觀察則無實義。又彼等意謂，此續若未說身壇城，則恐此續不如說身壇城余續甚深，然非如是。總之身壇城，雖有就生起次第而言略贊為較他甚深之處，然此中廣說百千倍甚深圓滿次第要義他續不明，可從此方面思此續之大，又由極多甚深殊勝故，不須唯于身壇城一方張口。 又后時有些時輪師作續釋直說三百一十一罈城，間接所示一千六百等安立，亦當觀察如何相應。於此續王雖說多壇城安立及極廣生起次第儀軌，然他處多貶生起次第而贊圓滿次第。如密集等有些隱藏圓滿次第而顯發生起次第，如喜金剛雖不隱圓滿次第然極大讚歎生起次第者亦有。

།དེ་ལ་འདིར་བསྐྱེད་རིམ་སྨད་པ་ནི་ངེས་དོན་གྱི་ལམ་མ་ཡིན་པ་དང་། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པ་ལ་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་ཅིང་། བསྐྱེད་རིམ་གྲུབ་པ་ ཙམ་ལ་སངས་རྒྱས་དངོས་སུ་རློམ་པ་སོགས་བཀག་པ་ཡིན་ལ། གཞན་འགར་རྫོགས་རིམ་ སྦས་པ་ནི་དེའི་སྐལ་བ་མེད་པ་ལ་དགོངས་པ་དང་། རང་གར་འཇུག་པ་དགག་པའི་དོན་ཡིན་ 3-440 གྱི། ལས་དང་པོ་པ་ལ་མི་འཁོ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ལ་སྒྲིབ་པར་འཆད་པ་མ་ཡིན་ལ། བསྐྱེད་ རིམ་ལ་བསྔགས་པ་ནི། ལས་དང་པོ་བ་ཤས་ཆེ་ཞིག་ལ་དགོས་ངེས་པ་དང་། དང་པོ་རྫོགས་ རིམ་གྱི་སྐལ་བ་མེད་པ་རྣམས་དེ་གོམས་ན་སྐལ་ལྡན་དུ་འགྱུར་བ་དང་། གནས་སྐབས་ཀྱི་ ཕན་ཡོན་ཆེས་མང་བར་ཡོད་པ་དང་། ཕྲ་མོ་དང་འཇིག་རྟེན་པའི་དངོས་གྲུབ་གྲུབ་ན། སླར་ བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཚོགས་ཁྱད་པར་ཅན་དུའང་འགྱུར་བར་དགོངས་པ་ཡིན་གྱི། ངེས་དོན་གྱི་ལམ་ སོགས་སུ་འཆད་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་རྣམས་དགོངས་པའི་གནད་ལ་མི་མཐུན་པ་ནི་མེད་དོ། ། འོན་ཀྱང་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་བསྔགས་པ་ཆེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་གསང་འདུས་དགྱེས་རྡོར་ སོགས་ལ་འཇུག་པ་རྣམས་བསྐྱེད་རིམ་ལ་གཙོ་བོར་བྱེད་པ་དང་། རྒྱུད་འདི་ལ་ཞུགས་པ་ རྣམས་རྫོགས་རིམ་ལ་གཙོ་བོར་བྱེད་པ་འབྱུང་བ་ནི། རྒྱུད་དེ་དང་དེ་ལས་བསྟོད་པ་དང་སྨད་ པ་མཛད་པའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ཡིན་པས་ཚུལ་དང་མི་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ཅིང་། རིགས་པ་ཡང་ ཡིན་ཏེ་དེ་ལྟར་བསྟོད་སྨད་མཛད་པ་ལ། གནས་སྐབས་རྗེས་འཇུག་རྣམས་ལ་འཇུག་ཚུལ་གྱི་ དགོས་པ་ཞིག་འབྱུང་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདུས་པ་བ་སོགས་བསྐྱེད་རིམ་ཁོ་ན་ སྒོམ་པར་སྤྲོ་བ་ལ་ད་ལྟ་འཕྲལ་མར་རྫོགས་རིམ་མ་བྱུང་ན་མི་རུང་བའི་འདོད་པ་གཏུགས་ པོའི་ནན་ཆགས་ཀྱང་མི་བྱ་ལ། དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོར་ཞུགས་པ་དག་རྫོགས་རིམ་གཙོ་བོར་བྱེད་ པ་ལ་ལས་དང་པོ་པ་ལ་རྫོགས་རིམ་མི་འབྱུང་ཞེས་བཤད་ཅིང་། བསྐྱེད་རིམ་ལ་ངེས་པར་ སློབ་དགོས་པར་ནན་གྱིས་འཆད་པ་འདི་དག་ནི་སྐལ་བའི་རིམ་པ་དང་བསྟུན་ནས་སྐྱོང་མི་ ཤེས་པའི་བླུན་རྟགས་ལ་ལམ་ཆ་ཚང་བ་གྲུ་བཞིར་འཁྱེར་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའི་མངོན་པའི་ང་ རྒྱལ་གྱི་གདོན་ཆེན་པོ་ཞུགས་པ་མི་གསལ་བ་དང་མི་མཁས་པ་དང་མ་རིག་པ་ཆེན་པོའོ། ། གཞན་ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་འཁོར་ལོ་ཆེ་བ་དག་ལ་བཤད་སྒོམ་ཙམ་བྱས་པའི་ཡུས་ཀྱིས་ཆོ་ག་ བསྡུས་པ་དང་ལྷ་ཉུང་ངུའི་སྒྲུབ་ཐབས་ལ་བརྙས་པ་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་སྤངས་པ་ཡིན་ཅིང་། དེ་ལྟ་ 3-441 བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་ཤིང་། གྲུབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བཤད་པ་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་པས་ ཉེས་པའི་ཁུར་ཆེན་པོ་འཁུར་བ་དག་གོ །

此中貶低生起次第，是說其非了義道路，非成就圓滿菩提不可或缺之因，並遮破僅成就生起次第而執為實際成佛等，他處隱藏圓滿次第，是為無其根機者而密意，及遮止任意趣入之義，非說初業者不堪能及為成佛障礙。讚歎生起次第者，是為多數初業者必須，及初無圓滿次第根機者若串習則成具根機，及有眾多暫時利益，及若成就微細及世間悉地，則覆成殊勝菩提資糧，此為密意，非說爲了義道等，故彼等密意要點無相違。 然由一方極贊之因，緻密集喜金剛等趣入者主修生起次第，此續趣入者主修圓滿次第，此隨彼彼續所作贊貶而趣入故非不順理，亦有道理，以如是贊貶須有暫時隨學者趣入方便之必要故。是故於密集等唯欲修生起次第者，莫作今暫不生圓滿次第則不可之固執強求，於時輪趣入者主修圓滿次第，卻說初業者不生圓滿次第，且力說必須學生起次第，此等是不解隨根機次第修養，而愚相執全道為方正，乃入增上慢大魔者之不明、不善、大無明。 又于大壇輪僅作講修為由而輕蔑略儀軌及少尊修法，是謗法，如是佛說及諸成就者亦說而誹謗，故擔負大過失重擔。

དེ་བཞིན་དུ་སྐད་ཅིག་གིས་དཀྱིལ་འཁོར་བསྐྱེད་པ་ རྫོགས་རིམ་ཐོབ་པ་ལ་ཡིན་གྱི། གཞན་ལ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་པའང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་དག་གི་ འཐད་པ་དང་རྒལ་ལན་འདིར་རྒྱས་པར་མ་སྨོས་སོ། །ཞེས་པ་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་ བསྐྱེད་རིམ་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། བསྒོམ་བྱ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་པའི་སྡེ་ ཚན་ཏེ་བཅུ་གཅིག་པའོ།། །། ༄། །བཅུ་གཉིས་པ། བསྐྱེད་རྫོགས་ཀྱི་ངེས་པ་གོ་རིམ་ལ་ལོག་རྟོག་དགག་པའི་སྡེ་ཚན། ༆ གསུམ་པ་རྒྱུད་འདིའི་རིམ་གཉིས་ཀྱི་གོ་རིམ་ལ་གཞན་གྱིས་བརྟགས་པའི་མཐའ་དགག་ པ་ནི། སྐབས་འདིར་མཁས་པར་གྲགས་པ་འགའ་དྲང་དོན་གྱི་ལམ་ལ་ཞེན་པ་ཐལ་ཆེས་ པའི་འདོད་ཚུལ་ཞིག་ལ་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཁ་བ་ཅན་འདིར་དུས་འཁོར་བ་གོང་མ་ཕལ་ ཆེར་དང་། བར་སྐབས་སུ་བྱོན་པ་རྣམས་ཀྱང་སྟེ། བསྐྱེད་རིམ་མཆོག་སྒྲུབ་པའི་ལམ་མ་ཡིན་ ནོ་ཞེས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོགས་རགས་བཤད་དུ་མཛད་པ་ ལ། ཕྱིས་ཀྱི་འགའ་ཞིག་ཞེ་སྡང་ཁོང་ནས་འཁྲུགས་པས་ཚིག་ལ་འཁྲི་བའི་ཚུལ་གྱིས་དགག་ པ་བྱེད་ལ། གཞན་མང་པོ་དག་ཀྱང་དེ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དག་སྣང་ངོ་། །དགག་པ་ཇི་ ལྟར་བརྗོད་པ་ཡང་འདི་སྐད་དུ། བསྐྱེད་རིམ་མ་བསྒོམས་ན་རྫོགས་རིམ་ཁོ་ན་ལ་འབད་ཀྱང་ མཆོག་མི་ཐོབ་སྟེ། དེའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཆུ་ལུད་དང་བྲལ་ན་ མྱུ་གུ་མི་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་པ་འདི་ནི་རིག་པ་དང་པོའོ། །ཡང་ཐབས་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་ རབ་ཇི་ཙམ་བསྒོམས་ཀྱང་། མཐར་ཐུག་མི་ཐོབ་པ་ཐེག་ཆེན་སྤྱིའི་ལུགས་ཡིན་ལ། སྔགས་ ཀྱི་སྐབས་འདིར་ཐབས་ནི་བསྐྱེད་རིམ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་རིམ་ངེས་པའི་ལམ་མོ་སྙམ་པ་ནི་ རིག་པ་གཉིས་པའོ། །གཟུགས་སྐུ་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་གཟུགས་སྐུའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ལྷའི་རྣལ་ འབྱོར་བསྒོམ་དགོས་ཏེ། ཆོས་སྐུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དུ་ཆོས་སྐུའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་ 3-442 དགོས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་བསྐྱེད་རིམ་བསྒོམ་དགོས་པར་འགྲུབ་པོ་སྙམ་པ་ནི་རིག་པ་གསུམ་ པའོ། །ཡང་སངས་རྒྱ་བ་ལ་བསྐྱེད་རིམ་ངེས་པར་དགོས་པའི་ལམ་མ་ཡིན་ན། རྒྱུད་སྡེ་འོག་ མ་གསུམ་ལ་ཕར་ཕྱིན་ཐེག་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཟབ་ཁྱད་མེད་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་ ནི་བཞི་པའོ། །བླ་མེད་ཀྱི་རྒྱུད་གཞུང་ཕལ་ཆེར་ལས་བསྐྱེད་རིམ་གསུངས་པས། དེ་མི་སྒོམ་ པར་སྨད་ན་རྒྱུད་གཞུང་ཕལ་ཆེར་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་ནི་ལྔ་པའོ། སྔགས་ ལམ་དུ་བསྐྱེད་རིམ་ལ་མ་བལྟོས་པར་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་ལམ་ཡོད་ན། མདོ་ལམ་དུ་སྦྱིན་ སོགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་མ་བསླབས་པར་སངས་རྒྱ་བའི་ལམ་ཡོད་པར་ཐལ་ལོ་སྙམ་པ་ནི་དྲུག་

如是說剎那生起壇城唯于得圓滿次第者可，於他不可者亦同，彼等之理由及辯答此處未廣說。此乃吉祥時輪生起次第廣釋中，所修壇城數目宣說品第十一。 第十二、遮破生圓決定次第邪執品 第三、遮破他者於此續二次第次第所計邊執者：此處當觀察一些號稱智者過分執著方便道之主張。於此雪域多數前期時輪師及中期諸師說生起次第非殊勝成就道路，及非得佛之因等粗說，後有一些以嗔心擾動而執文遮破，其他眾多亦隨喜彼。 所說遮破亦如是：若不修生起次第，雖唯勤修圓滿次第亦不得殊勝，以離其助緣故，如離水肥則不生芽。此為第一理。又離方便之智慧雖修幾許亦不得究竟，是大乘共同宗規，於此密乘處方便即生起次第，故生起次第是決定道路，此為第二理。為得色身須修具色身相之尊瑜伽，以為得法身須修具法身相之空性故，由此成立須修生起次第，此為第三理。又若成佛不須生起次第為決定道路，則下三續部與波羅蜜多乘無不共甚深差別，此為第四理。無上續典多分說生起次第，若貶不修則成誹謗多數續典，此為第五理。若密乘道中有不依生起次第得佛之道，則經乘道中應有不學佈施等行而成佛之道，此為第六理。

།དེ་ལྟར་ན་རིགས་པའི་གནོད་བྱེད་དུ་རློམ་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ནི་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་རིམ་ པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ན། དང་པོ་མི་འཐད་དེ་བསྐྱེད་རིམ་མེད་ཀྱང་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལྷན་ ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སས་བསྡུས་པའི་ལམ་བདེན་གྱི་ཆོས་ རྣམས་ཀྱི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་ནི། རྒྱུན་མཐའ་དང་རྒྱུན་མཐའི་སྔ་ལོགས་ཀྱི་གཞན་དོན་གྱི་ སྤྱོད་པ་རྣམས་ཡིན་གྱི། བསྐྱེད་རིམ་ནི་དེ་འདྲ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཐེག་པ་མཆོག་འདིར་ ཉེ་རྒྱུའི་དབང་བསྐུར་བ་ནི། དེའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་གྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྐྱེད་ རིམ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་རང་མ་ཡིན་ཏེ། ཡུན་རིང་འདས་པའི་སྔ་རོལ་གྱི་ རྒྱུའི་ཚོགས་པ་ལ་ཕན་འདོགས་བྱེད་ཙམ་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་། སངས་རྒྱས་ཐོབ་པ་ལ་ཉེ་བའི་ དུས་སུ་ལྟ་ཅི་སྨོས། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་སྔ་རོལ་ཉེ་བ་ན་ཡང་མེད་ པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་མི་རུང་སྟེ། ཤེས་རབ་དང་བྲལ་བའི་ཐབས་དང་། ཐབས་དང་བྲལ་ བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་མི་ཐོབ་པ་བདེན་མོད་ཀྱང་། ཐེག་པ་འདིར་ཡང་ཐབས་ཡིན་ ན་བསྐྱེད་རིམ་ཡིན་པས་ཏ་ག་ལ་ཁྱབ། ཐབས་ཀྱི་གཙོ་བོ་མཐར་ཐུག་ཀྱང་མིན་ནོ། །རྫོགས་ རིམ་ནི་ཤེས་རབ་རྐྱང་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ 3-443 ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མཉམ་གཞག་ཏུ་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་སྟོང་པ་དང་སྦྱོར་རྒྱུའི་ཐབས་ཐུན་མོང་མ་ ཡིན་པ་ནི་ཞུ་བདེ་འགྱུར་མེད་དང་། མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་དང་། རླུང་འགོག་པའི་ཐབས་ དང་། རྩ་དག་པའི་རྣལ་འབྱོར་སོགས་ཡིན་ལ། སྟོང་གཟུགས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡང་སྤྲོས་བྲལ་ དང་སྦྱོར་རྒྱུའི་ཐབས་སུ་འགྱུར་ཞིང་། རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ཐབས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་མང་པོའང་ ཡོད། མདོ་ལམ་དང་ཐུན་མོང་གི་ཐབས་མཁས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྫོགས་རིམ་ལ་ ཚང་བར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། བསྐྱེད་རིམ་མེད་ན་ཐབས་དང་བྲལ་བའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི། གྲོང་ གང་ན་གདོལ་བའི་རིགས་མེད་ན་མི་མེད་པའི་སྐྱོན་དུ་འཛིན་པ་དང་འདྲའོ། །འདིར་ཐབས་ དང་བྲལ་བའི་ཤེས་རབ་རྐྱང་པ་མི་རུང་བ་ཐེག་ཆེན་སྤྱི་ལུགས་ཡིན་ཟེར་བ་ལྟར་ན། ཐེག་ དམན་ལ་ཐབས་དང་བྲལ་བས་ཆོག་པར་སེམས་པ་འདྲ་སྟེ་ཡེ་མི་ཆོག་གོ །ཐེག་དམན་རང་ ཉིད་ལ་བལྟོས་པའི་ཐབས་ངེས་པར་དགོས་ལ། ཐབས་ཉེ་ཚེ་བ་ནི་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཐེག་དམན་ དུ་ཤེས་རབ་ཀྱང་ཉེ་ཚེ་བའོ།

如是，彼六種妄執為理之害者不合理，依次配釋：第一不合理，雖無生起次第亦非無果佛之助緣，以佛子所攝道諦諸法之助緣，是金剛際及金剛際前之利他行，非如是生起次第故，及此勝乘中近因灌頂是其助緣主要故。生起次第非是佛之助緣自體，縱許為久遠前因聚之助益，況得佛近時，乃至出世智生前近時亦無故。 第二不應理，雖離智慧之方便及離方便之智慧不得佛是真，然此乘中若是方便即是生起次第豈有遍，亦非方便主要究竟。圓滿次第非唯智慧，以具無量方便故。彼復云何？等持中與離戲空性合修之不共方便是融樂不變及不變樂，及遮風方便，及脈清凈瑜伽等，且空相大手印亦成與離戲合修之方便，后得不共方便亦多。經道共同方便善巧一切差別于圓滿次第亦具足故，思無生起次第則離方便者，如執無旃陀羅種之村即無人之過。此中說離方便唯智慧不應理是大乘共規，則似思下乘可離方便，然絕不可。下乘就自須決定方便，雖是區域性方便，然下乘智慧亦區域性。

གསུམ་པ་ཡང་མི་འཇུག་སྟེ། ཆོས་སྐུའི་རྣམ་པ་ཡིན་ན་སྟོང་པའི་རྣམ་པ་ཙམ་ཡིན་པས་ ཀྱང་མ་ཁྱབ། གཟུགས་སྐུའི་རྣམ་པ་ལམ་དུ་བྱེད་དགོས་ན་ཞལ་ཕྱག་གི་རྣམ་པ་ཡིན་པས་ཀྱང་ མ་ཁྱབ་ཅིང་། ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་ན་བསྐྱེད་རིམ་ཡིན་པས་ཀྱང་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར། ཅལ་ ཅོལ་དེ་ལྟ་བུ་མི་འཚལ་ལ། རྫོགས་རིམ་གྱི་ལྷ་སྐུ་དེ་སྔོན་བསྐྱེད་རིམ་བསྒོམས་པའི་མཐུ་ལས་ བྱུང་བའོ་སྙམ་ན། འདི་ནི་དྲང་དོན་གཙོ་ཆེ་བའི་ལམ་རིམ་འགའ་ཞིག་གི་ཕྱོགས་ཙམ་མཐོང་ བས་ངེས་དོན་མཐར་ཐུག་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པར་ཟད་དེ། སྔོན་རྣམ་རྟོག་གིས་བསྐྱེད་པའི་ ལྷ་སྐུ་བསྒོམས་པའི་བག་ཆགས་སད་པའི་ཤུགས་ལས་ཕྱིས་ལྷ་སྐུའི་གསལ་སྣང་ཤར་བ་དེ་ ནི་མན་ངག་པ་འགའ་ཞིག་རྣམ་རྟོག་སྔོན་སོང་གི་དྲོད་ཅེས་བྱ་བར་མིང་འདོགས་པ་དོན་ལ་ ཉམས་སྣང་ཙམ་ཡིན་པས། རྒྱུའི་དབང་གིས་བསྐྱེད་རིམ་དུ་གཏོགས་སུ་ནི་རུང་ལ། རྫོགས་ 3-444 རིམ་གྱི་ལྷ་སྐུའི་ཕྱོགས་ཙམ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་འཕགས་སྐོར་ལས་དེ་འདྲ་དེ་ལུས་དབེན་ གྱི་ལྷ་སྐུར་བཤད་པས་ཅིའི་ཕྱིར་རྫོགས་རིམ་མིན་སྙམ་ན། ངེས་དོན་སྦས་ཏེ་བཤད་པ་ན་དེ་ འདྲ་རུང་དུ་ཡོད་ཀྱང་། དགོངས་དོན་མཐར་ཐུག་ཐོག་མར་དགེ་བའི་དུས་ཀྱི་སྟོང་གཟུགས་ལ་ ལུས་དབེན་དུ་དགོངས་སོ། །དེས་ན་སྔོན་ལྷ་སྐུའི་རྣམ་རྟོག་གོམས་པའི་བག་ཆགས་ཡོད་པ་ དེ། རྩ་རླུང་གི་མན་ངག་གིས་རིག་པ་ཅུང་ཟད་དྭངས་པ་ན་རྐྱེན་དེ་ལས་སྐབས་དེར་རྟོག་པས་ ཆེད་གཏད་མ་བསྒོམས་ཀྱང་། ལྷ་སྐུར་ཤར་བ་དེ་ནི་དོན་དམ་གྱི་ལྷ་སྐུ་རང་ཤར་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་རང་ལ་བརྟན་པ་མ་ཐོབ་ན་འཕྲལ་འཕྲལ་དུ་ཉམས་པར་ཡང་འགྱུར་ཞིང་། དེ་རང་ལ་ བལྟོས་པའི་བརྟན་པ་ཐོབ་ཏུ་ཆུག་ཀྱང་ལུས་བརྗེས་པའི་འོག་ཏུ་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་ངོ་། །གདོད་ མའི་ལྷ་སྐུ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དུ་གནས་པ་དེ་རྐྱེན་རྟོག་བཅས་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་རླུང་སེམས་དབུ་མར་འགགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པས་མཐོང་བའི་ སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་དེ་ནི་རྫོགས་རིམ་པའི་ལྷ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་བསྐྱེད་ རིམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་མི་དགོས། འདི་བསྐྱེད་རིམ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་འདི་རྒྱུ་ འབྲས་ཀྱི་འགྲོས་ཐ་དད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཁྲེ་རྒོད་གྱི་ཞིང་ལ་ཆུ་དྲངས་ པས་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་འབྲས་ཀྱི་ལོ་ཐོག་སྨིན་པ་ལ་མི་ཕན་པ་བཞིན་ནོ།

第三亦不應理，若是法身相亦不遍是空相，若須以色身相為道亦不遍是面手相，若是尊瑜伽亦不遍是生起次第故。不應說如是亂語，若謂圓滿次第尊身從前修生起次第力生，此僅見一些以方便為主道次第之少分而背離究竟了義而已。從前尋思所生尊身修習習氣醒力後生起尊身明顯，此乃某些竅訣師名為"前行分別熱"者，實則僅是體驗相，雖可由因屬生起次第，然全非圓滿次第尊身之少分。 若謂聖傳中說彼為身遠離尊身，何故非圓滿次第？雖密意說了義時可如是，然究竟密意于初善時之空相密意為身遠離。故前有尊身份別串習氣者，以脈風竅訣心稍明時，彼緣雖不修分別作意而顯尊身者，非究竟尊身自顯，以未得彼自穩固則時時退失，縱許得彼自穩固，然換身後亦不隨逐。本初尊身住為心法性，由緣無分別三摩地風心止於中脈所生智慧見之空相受用圓滿身，是圓滿次第尊。此不須前行生起次第，此亦非從生起次第生，以彼此因果趣全異故，如向東田引水于西方稻禾成熟無益。

བཞི་པ་ཡང་ལེགས་པར་མ་སྨྲས་ཏེ། བླ་མེད་ཀྱི་ལམ་དུ་བསྐྱེད་རིམ་མི་དགོས་ན། རྒྱུད་ སྡེ་འོག་མ་གསུམ་ལ་ཕར་ཕྱིན་ཐེག་པ་ལས་ལྷག་པའི་ཁྱད་ཆོས་མེད་པར་འགྱུར་ཟེར་བ་ ནི། འབྲེལ་མེད་བྱུང་རྒྱལ་དུ་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་འདིའི་ཤུགས་ལ་རྒྱུད་སྡེ་འོག་མ་གསུམ་ལ་ བསྐྱེད་རིམ་ཡོད་ཅེས་པར་འགྱུར་ན། དེ་ནི་ཁྱེད་ཉིད་ཀྱང་མི་འདོད་དོ། །བསྐྱེད་རིམ་སངས་ རྒྱས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ངེས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པར་ཁོ་བོ་ཅག་འདོད་ཀྱི། བསྐྱེད་རིམ་མདོ་དང་ཐུན་ མོང་པའམ། ལེགས་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པར་མི་འདོད་པས། བླ་མེད་འདིར་བཤད་པའི་བསྐྱེད་ 3-445 རིམ་དེ་མདོ་ལ་མེད་པའི་ཟབ་ཁྱད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཙམ་ཡིན་པ་ཏ་འདོད་ལ། རྒྱུད་སྡེ་འོག་ མ་གསུམ་གྱི་ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་ཡང་མདོ་ལ་མེད་པའི་ཟབ་ཁྱད་ཙམ་ཡིན་མོད། ཟབ་ཁྱད་དེ་ ཙམ་ཁོ་ནས་ཟད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུད་སྡེ་འོག་མ་ལ་རིག་སྔགས་ཀྱི་བཟླས་པ་དང་མཚན་མེད་ ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ་འཇུག་པའི་རིམ་པ་དང་། ལྷ་ལ་མཆོད་པ་དང་རྫས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་ པ། མདོར་ན་ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་གཞན་དུ་མས་ཀྱང་མདོ་ལས་ཟབ་པར་ འཇོག་ཐུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ལྔ་པ་ཡང་བྱུང་རྒྱལ་དུ་སྨྲ་བ་སྟེ། བསྐྱེད་རིམ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངེས་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ན། རྒྱུད་ ཕལ་ཆེར་ལས་བསྐྱེད་རིམ་བཤད་པས་རྒྱུད་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་པར་འགྱུར་ཞེས་ པ་འདི་ཚིག་གི་ཧང་རྡེག་མ་གཏོགས་དོན་གྱིས་སྟོངས་ཏེ། འོ་ན་རྒྱུད་མང་པོ་ཞིག་ལས་སྦྲུལ་ གྱིས་ཟིན་པའི་དུག་གསོ་བ་བཤད་ན། སྦྲུལ་དུག་གསོ་བ་དེ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པ་ལ་ངེས་པར་ དགོས་པའི་ལམ་ཡིན་ནམ་ཅི། དེ་མིན་ཞེས་སྨྲ་ན་རྒྱུད་ཕལ་ཆེར་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་པར་འགྱུར་ བ་སོགས་ཧ་ཅང་ཐལ་ཆེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆར་འབེབས་ལ་སོགས་པ་ཕྲ་མོ་ཐམས་ཅད་ལ་ སྦྱར་བར་བྱའོ།

第四亦非善說，謂無上道中若不須生起次第，則下三續部較波羅蜜多乘無勝特法者，是無關隨意而說，以此語勢成說下三續部有生起次第，然汝自亦不許。我等許生起次第非得佛決定因，然不許生起次第是與經共同或非善法，故許此無上所說生起次第僅是經中所無甚深差別之一數，下三續部尊瑜伽亦僅是經中所無甚深差別，然非唯盡于彼等甚深差別，以下續部有明咒誦及入無相瑜伽次第，及供養天及物質修習等，總之能以非尊瑜伽眾多其他特法立為較經甚深故。 第五亦是隨意而說，謂生起次第若非得佛決定因，則由多數續中說生起次第故成誹謗彼等諸續，此除語言衝擊外無義，然則多續中說治蛇毒，則治蛇毒是得佛決定須要道路耶？若說非是則成誹謗多數續等太過。如是當配一切降雨等微細。

།དེས་ན་བསྐྱེད་རིམ་ལར་མ་བཤད་པའི་ཡང་བླ་མེད་ཀྱི་རྒྱུད་ཡོད་ལ། ཕལ་ ཆེར་ན་བཤད་མོད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པ་ལ་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བཤད་པ་མི་ སྣང་བས་ཅིའི་ཕྱིར་སྐུར་པ་བཏབ་པར་འགྱུར། ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། གྲངས་མེད་གསུམ་ དུ་ཚོགས་གསོག་པ་དེ་སངས་རྒྱས་སྒྲུབ་པ་ལ་ངེས་པར་དགོས་སམ་མི་དགོས། དགོས་ན་ གསང་སྔགས་ཀྱི་མྱུར་ལམ་མེད་པར་འགྱུར་ལ། མི་དགོས་ན་མདོ་སྡེ་ཕལ་ཆེར་ལ་སྐུར་བ་ བཏབ་པར་འགྱུར་ཏེ། མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་གྲངས་མེད་གསུམ་དུ་ཚོགས་བསགས་ནས་སངས་ རྒྱས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཁྱབ་མཚུངས་སུ་བརྗོད་ན་ལན་ཅི་སྨྲ། དྲུག་པ་ནི། འདྲ་མཚུངས་བརྗོད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་སྙིང་པོ་མེད་དེ། བསྐྱེད་རིམ་ལ་ 3-446 མ་བལྟོས་པར་སངས་རྒྱ་བ་ཡོད་ན། སྦྱིན་སོགས་མ་སྤྱད་པར་དེ་ཡོད་པར་འཕེན་པ་འདི་ནི། སྦྱིན་སོགས་དང་བསྐྱེད་རིམ་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ཡང་མ་ཡིན། རྣམ་པ་འདྲ་བ་ཡང་མ་ངེས། དོད་ ཐུབ་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་མེད་པས་འབྲེལ་མེད་ཡིན་ལ། ལར་ནས་མདོ་ལམ་ཁོ་ནས་རྫོགས་ པའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཉིད་ཀྱང་དོན་དེ་འདོད་པའི་ཕྱིར། འདི་སྐད་ ཅེས་བྱ་སྟེ། ཕར་ཕྱིན་ཐེག་པ་ལ་སྦྱིན་སོགས་སྤྱོད་པ་དང་སྟོང་ཉིད་སྒོམ་པ་ཁོ་ནས་སངས་རྒྱ་ བའི་ལམ་ཡོད་པར་ཐལ། སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་རིམ་པ་གཉིས་སྒོམ་པ་ཁོ་ནས་རྫོགས་པའི་ སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་ལམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྒྲིགས་འདི་ཁྱེད་ལ་ངེས་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ ཏེ། སྦྱིན་སོགས་ཀྱི་དོད་བསྐྱེད་རིམ་གྱིས་ཐུབ་པ་དང་། ཤེར་ཕྱིན་གྱི་དོད་རྫོགས་རིམ་གྱིས་ ཐུབ་པའི་སྟོབས་མཉམ་པར་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་མདོ་སྔགས་གཉིས་ ལམ་གྱི་རྐང་སོ་སོ་ཡིན་ཅིང་། དེ་དང་དེའི་དོད་ཐུབ་ཙམ་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་། དངོས་པོ་དེ་ཐ་ དད་པའི་ཁྱད་ཆོས་དོད་ཐུབ་སོ་སོ་ལ་བྱ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདྲ་བར་བརྩི་དགོས་པ་མ་ཡིན་ ཏེ། དཔེར་ན་མཁར་ཤིན་ཏུ་མཐོན་པོ་ལ་སྒོ་ཡོད་པའི་དོད་ཤོད་ཁང་ལ་ཡང་དེ་ཉིད་རང་གི་ སྒོ་ཡོད་པ་དེ་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེ་སྒོ་མ་བརྒྱུད་པར་ལྟག་སྒོར་ཏེ་འཇུག་ནུས་ཀྱང་། མཁར་ལ་དེ་ ལྟར་མི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ།

故有無上續不說生起次第者，雖多數說之，然未見說為得佛不可或缺之因，何故成誹謗？又當如是說：三無數劫積資糧是否決定須要成佛？若須則無密咒速道，若不須則成誹謗多數經，以諸經說三無數劫積資糧而成佛故。若說遍同如何答？ 第六僅是說相似故無實義，謂若有不依生起次第成佛，則引有不行佈施等成佛者，此佈施等與生起次第非一體性，相亦不定，無替代因由故無關聯，且唯經道無得圓滿佛故，汝亦許彼義故。當如是說：應成波羅蜜多乘唯以行佈施等及修空性成佛道，以密乘有唯修二次第得圓滿佛道故。此遍系定入于汝，以汝說佈施等可替代生起次第，般若可替代圓滿次第力等故。 又經密二者是道之各別支，縱許彼此僅可替代，然不須計彼異事物替代各別特法一切作用亦同，如極高樓有門之替代地室亦有其門，雖能不經門而從頂入，然樓不能如是，有如是差別。

།གཞན་ཡང་ཁྱེད་ཀྱི་དེ་ལ་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་ ཅེས། ཕར་ཕྱིན་ཐེག་པའི་གདུལ་བྱ་རབ་སངས་རྒྱ་བ་ལ། ཉན་རང་གི་ལམ་ངེས་པར་སྔོན་དུ་ གཏོང་དགོས་པར་ཐལ། གསང་སྔགས་ཀྱི་གདུལ་བྱ་རབ་སངས་རྒྱ་བ་ལ་བསྐྱེད་རིམ་ངེས་ པར་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། ཁྱེད་ཀྱི་ཁྱབ་མཚུངས་དེ་ ལ་ཁྱབ་མཚུངས་ཀྱི་ལན་དེ་ཡང་འཇུག་པར་ནི་སྣང་ངོ་། །ཡང་ལུང་གི་གནོད་བྱེད་དུ་བསམ་ ནས་འདི་སྐད་ཅེས། དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་སྒྲུབ་ཐབས་ལེའུའི་མིང་དོན་འབྲེལ་མེད་དུ་ཐལ་བ་ དང་། ལེའུ་ལྔའི་གོ་རིམ་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་འབྲེལ་མེད་དུ་ཐལ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་དགོས་ 3-447 སོགས་ཆོས་བཞིའི་རྣམ་གཞག་དང་འགལ་བ་དང་། དབང་བདུན་གྱི་འབྲས་བུ་གསུངས་ཚུལ་ དང་འགལ་བ་དང་། རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་རྒྱུར་ཚོགས་གསུམ་ཀར་ལ་བསླབ་དགོས་པར་འགལ་ བ་དང་། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ཕྱི་ནང་གི་སྦྱང་གཞི་སྦྱོང་བའི་རྣམ་གཞག་གསུངས་པ་དང་འགལ་ བ་དང་། མངོན་རྟོགས་ཀྱི་ཐོག་མཐའི་སེམས་བསྐྱེད་སྨོན་ལམ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་བསྐྱེད་ རིམ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ངེས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སེམས་ཤིང་ཡི་གེར་འབྲི་སྟེ། དེ་དག་ ཀྱང་དོན་མ་རྟོགས་པའམ། གཡོ་སྒྱུའི་སྒོ་ནས་ཚིག་གིས་སྙད་འཚོལ་བ་ཙམ་ལས། དོན་ཐོག་ ཏུ་ཕེབས་པའི་ངེས་བཟུང་གི་ཚིག་གཅིག་ཀྱང་མི་སྣང་ངོ་། །དེ་ལྟར་རྩོད་པ་དོན་ཚན་བདུན་ གྱི་དང་པོ་ནི། འགྲེལ་ཆེན་ལས་དེ་ལྟར་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་དང་རྫོགས་པའི་རིམ་པས་དུས་ ཀྱི་འཁོར་ལོའི་སྒྲུབ་ཐབས་འཇམ་དཔལ་གྱིས་གསུངས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པས། བསྐྱེད་ རིམ་དུས་འཁོར་གྱི་སྒྲུབ་ཐབས་མ་ཡིན་ན་ཚིག་དེ་འབྲེལ་མེད་དུ་འགྱུར་སྙམ་པའོ། །འདི་ལ་ སྒྲུབ་ཐབས་ལེའུའི་དོན་གྱི་གཙོ་བོ་ཡང་བསྐྱེད་རིམ་མ་ཡིན་ཏེ། ལེའུ་དེར་རྫོགས་རིམ་གྱི་རྣམ་ གཞག་གལ་ཆེ་བ་ཐམས་ཅད་གསལ་ལ་རྫོགས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དུས་ཀྱི་ འཁོར་ལོའི་སྒྲུབ་ཐབས་ཞེས་པའི་སྒྲུབ་ཐབས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ནི་རྫོགས་རིམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ ཀྱི་བསྐྱེད་རིམ་ཀྱང་སྒྲུབ་ཐབས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ལ། སྔགས་ཀྱི་སྒོར་ཞུགས་པ་ཆེས་མང་པོ་ ཞིག་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་ཞིང་ལེགས་པའི་ཆ་ལག་ནི་ཡིན་པར་ཅིག་ཀྱང་འདོད་དེ། འདི་ལ་ནི་རང་ གཞན་གཉིས་ཀ་རྩོད་པ་མེད་མོད། འོན་ཀྱང་སྒྲུབ་ཐབས་ཞེས་པའི་མིང་ཁོ་ནས་དེ་དང་དེའི་ གོ་འཕང་ཐོབ་བྱེད་ཡིན་མི་དགོས་ཏེ། ཀླུའི་རྒྱལ་པོའི་སྒྲུབ་ཐབས་ཞེས་སོགས་སམ་འཇིག་ རྟེན་ལྷའི་སྒྲུབ་ཐབས་མཐའ་ཡས་པ་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ།

又有人對汝如是說：應成波羅蜜多乘最勝所化成佛，須定先行聲聞道，以密咒最勝所化成佛須定先行生起次第故。汝遍同亦入此遍同答。又思為教證害而如是說：應成時輪成就法品名義無關，及五品次第決定因由無關，如是違背所為等四法安立，及違背七灌頂果說法，及違背須學金剛持因三聚，及違背生起次第內外所凈基清凈安立，及違背現證初后發心愿故，生起次第是得佛決定因。如是思而書，彼等亦是不解義或以詭詐尋語過而已，不見一入實義決定語。 如是七項諍論之初，謂大疏云："如是生起次第及圓滿次第，文殊說時輪成就法。"故若生起次第非時輪成就法則彼語無關。此中成就法品主要義亦非生起次第，以彼品明圓說一切重要圓滿次第安立故。故時輪成就法之主要成就法是圓滿次第。雖如是，生起次第亦是成就法之一數，且許是多數入密門者所需善支分，此自他二者無諍，然唯以成就法名不須是彼彼果位得因，如龍王成就法等或如無邊世間天成就法。

།འདིར་ཡང་དེ་དག་དང་མཚུངས་ཏེ། དཔེར་ན་འབྱུང་པོའི་སྒྲུབ་ཐབས་ཀྱིས་འབྱུང་པོ་བསྒྲུབས་ཤིང་འགྲུབ་ན། རང་ཉིད་འབྱུང་པོ་ དེར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་གྱི། འབྱུང་པོ་དེ་དང་སྤྱོད་ཡུལ་མཐུན་པར་གྱུར་ཏེ། དངོས་སུ་མཐོང་ 3-448 ཞིང་གཏམ་ཡང་འབྲེལ། རང་གི་དགོས་པ་འགའ་ཞིག་དེས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ བསྐྱེད་རིམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཡི་དམ་དེ་དང་དེ་འགྲུབ་པ་ཞེས་པའང་ཡི་དམ་གྱི་ལྷ་དེ་དང་དེའི་ཞལ་ མཐོང་བ་དང་གསུང་ཐོས་པ་དང་ཞི་སོགས་ཕྲ་མོའི་ལས་སམ། གྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་ཅི་རིགས་ པའི་བཀའ་དྲིན་ཐོབ་པ་ལ་ཟེར་གྱི། སྐབས་དེར་ཡི་དམ་གྱི་ལྷའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། ། སྒྲུབ་ཐབས་ཞེས་པ་ཁོ་ནས་གོ་འཕང་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པར་འགྲོ་ན། ཁྱེད་ཉིད་ལའང་ བསྐྱེད་རིམ་སྒྲུབ་ཐབས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་དེ་མི་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། མ་ཚང་བའི་རྒྱུ་ནི་ འབྲས་བུ་སྐྱེད་པ་ལ་ནུས་པ་མེད་པའོ། །དེས་དེར་གལ་ཏེ་མི་འགྲོ་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་ལུང་འགལ་ དུ་སྨྲས་པ་དེ་འབྲེལ་མེད་དོ། །དེས་ན་ཁྱེད་དག་ལས་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ་བསྐྱེད་རིམ་སངས་ རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བ་ནི། སྒྲུབ་ཐབས་ཞེས་པའི་མིང་དོན་ཙམ་ལ་ཡང་གོ་བ་མ་རྙེད་ པའོ། །ཞེས་སྤྲེའུའི་འབག་གྱོན་པ་ལྟར་འཁྲབ་པར་བྱེད་དེ། ཕྱོགས་འཛིན་ཕྲག་དོག་གིས་ གདོན་གྱིས་བསླད་པས་རང་གིས་སྒྲུབ་ཐབས་ཞེས་པའི་ཚིག་དོན་ཙམ་ཡང་མ་གོ་བཞིན་དུ་ མཁས་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ངོ་ཚ་མེད་ཅིང་བག་མེད་པར་གྱུར་པའོ། ། གཉིས་པ་ནི། འགྲེལ་ཆེན་ལས། མངོན་པར་དབང་བསྐུར་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི། བསོད་ ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོ་སྒོམ་པ་གོམས་པས་འོག་མིན་གྱི་སྲིད་པའི་ མཐར་ཐུག་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་དངོས་གྲུབ་སྒྲུབ་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་དངོས་གྲུབ་སྔོན་དུ་ འགྲོ་བ་ནི། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དག་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེ་ཀུན་རྫོབ་ དང་། དམིགས་པ་མེད་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདུས་པ་ལས་འདས་ ཤིང་། དཀྱིལ་འཁོར་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྒོམ་པ་དང་བྲལ་བ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་ ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་སྒྲུབ་པའོ་ཞེས། སྒྲུབ་ལེ་དང་ཡེ་ཤེས་ལེའུའི་གོ་རིམ་སྟོན་པ་སྟེ། སྟོང་ པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེ་ཞེས་པའི་རྫོགས་རིམ་དེ་ནི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོ་སྒོམ་པ་ཞེས་པའི་ 3-449 བསྐྱེད་རིམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་པ་ཡིན་པས། སངས་རྒྱས་སྒྲུབ་པ་ལ་བསྐྱེད་རིམ་མི་དགོས་ ན། རྫོགས་རིམ་གྱི་སྔོན་དུ་བསྐྱེད་རིམ་འགྲོ་དགོས་པ་དང་འགལ་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྫོགས་ རིམ་ལས་བྱུང་ལ། དེ་བསྐྱེད་རིམ་ལས་བྱུང་བས་སོ་སྙམ་པའོ།

此中亦同彼等，如以鬼神成就法成就鬼神時，自身不成為彼鬼神，而與彼鬼神行境相順，親見且交談，彼成辦自己某些所需。如是由生起次第成就彼彼本尊者，亦謂見彼彼本尊天顏、聞其語及得息增等微細事業或隨應殊勝成就恩德，非於彼時得本尊天果位。 若唯以成就法名即為得果位之因，則于汝亦成生起次第非成就法，以彼不得彼故。不圓滿因於生果無力。若彼不成彼，則汝所說教證相違無關。故汝等有謂生起次第非佛因者，是于成就法名義亦未得解。如是如戴猿面具表演，為執偏嫉妒魔所染，自不解成就法詞義而無慚無慮誹謗智者。 第二，大疏云："先行現前灌頂者，福德資糧修習壇輪瑜伽，成就乃至色究竟世間悉地。先行世間悉地者，福慧二資糧，以空性悲心世俗及無緣習氣力，超微塵聚，離壇城等分別修，成就大手印智慧悉地。"此說成就品及智慧品次第，彼所說空性悲心圓滿次第須先行所說修壇輪生起次第，故若成佛不須生起次第，則違背圓滿次第須先行生起次第，以佛從圓滿次第生，彼從生起次第生故。

།གཞན་ཡང་འདིས་སྐབས་ འདི་དག་ཏུ་གཞན་གྱི་འདོད་པ་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་ཡིན་པའི་ཁུངས་སུ་ལོག་པར་རློམས་ཏེ། བསྐྱེད་རིམ་མཆོག་གི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཡང་ཡང་སྨྲ་བ་ ནི། རང་གི་ཐལ་འགྱུར་བཀོད་པ་དེ་དག་གི་ཁྱབ་པ་སྒྲུབ་བྱེད་ལ་བསམ་པར་འདུག་ཀྱང་། ཕྱོགས་སྔ་མས་ཁས་ལེན་མེད་པ་ཁོ་ན་རྟགས་སུ་བཀོད་འདུག་པས་ཐལ་འགྱུར་ཡང་དག་ཏུ་ འགྱུར་བ་ལ་རྟགས་ཁས་བླངས་དང་ལྡན་པ་དགོས་པ་མ་དྲན་པའམ། ཕྱོགས་སྔ་མ་རྣམས་མི་ ཟེར་བ་ལ་ཟེར་བ་ལྟར་བཅོས་ནས་དགག་པ་བྱེད་པར་བརྫུས་པ་རང་གི་འཁོར་ཚོགས་བསླུ་ བའི་ཚིག་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་ཡང་ཅི་ཡིས་ཤེས་ཞེ་ན། སྔ་མ་རྣམས་བསྐྱེད་རིམ་མཆོག་གི་ དངོས་གྲུབ་ཀྱི་རྒྱུའི་རིགས་སུ་འགྲོ་བ་མི་སྲིད་ཅེས་པའམ། རྒྱུའི་རྣམ་གྲངས་སུ་ཡང་མི་རུང་ བ་ཞེས་ཞེ་ཕུགས་སུ་ཡང་མི་འདོད་ལ་ངག་ནས་ཀྱང་མ་སྨྲས་སོ། །རྒྱུ་མ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ མོད་ཀྱི། དེ་ནི་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཏེ། རྒྱུའི་རྣམ་གཞག་གཞན་རྣམས་ནི་ རྒྱུའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ལ། ཡིད་བརྟན་ཐུབ་པ་དང་བརྟགས་དཔྱད་ཐུབ་ངེས་ ཤེས་པ་ངེས་པ་ཅན་གྱི་རྒྱུ་ནི། མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཁྱེད་ དག་གིས་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་ཀྱི་རྒྱུར་བསྐྱེད་རིམ་དགོས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དང་། མི་དགོས་ པར་འདོད་པ་ལ་གནོད་བྱེད་དུ་རློམ་པ་ཚིག་གི་འཕྲེང་བ་རྒྱུད་རིང་པོ་དག་གླེགས་བམ་སོ་སོ་ ཐ་དད་པ་རྣམས་སུ་ཡང་ཡང་སྐྱོར་ཟློས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ཡི་གེར་བྱས་མོད། མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་ རྒྱུ་ཡིན་མིན་དཔྱད་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རིག་པ་སྤྲོ་རྒྱུ་ནི་གཅིག་ ཀྱང་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁྱེད་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་ཏུ་རློམ་ཡང་། རྩ་བ་མེད་པར་མང་དུ་ 3-450 སྨྲ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་ཁྱེད་དག་རང་ལ་ཚང་འདུག་པ་ངོ་ཤེས་པར་མཛད་འཚལ་ལོ། ། སྐབས་ཀྱི་ལན་ནི། འོ་ན་ཁྱེད་ལྟར་ན་རྫོགས་རིམ་སྒོམ་པའི་སྔོན་དུ་འཇིག་རྟེན་པའི་ དངོས་གྲུབ་གྲུབ་པ་དགོས་པར་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་དངོས་གྲུབ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་ བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དག་སྟེ། ཞེས་སོགས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ།

又此處妄執為他人所許之因據，屢說"以生起次第不可能成為勝因故不應理"者，雖似思及自立應成之遍系成立，然唯立前方未許為因，未憶應成正理須具所許因，或偽裝破斥他方未說為說，僅是欺誑自眾之語而已。云何知此？前諸師于內心不許且口亦未說"生起次第不可能入勝悉地因類"或"亦不應為因之一數"。雖說非因，然是非不可缺因之義，以其他因安立僅是因之分類，而可靠及經得起觀察決定了知決定因，唯是不可缺因故。 故汝等所執為勝悉地因須要生起次第之成立，及害許不須者，雖以長串文句一再重複書于各別函冊，然從觀察是否不可缺因而起，無一可展正理破立。是故汝雖執為如寶之人，然應知"無根多言"之義于汝等具足。 處中答：然則依汝，應成修圓滿次第前須成就世間悉地，以說"先行世間悉地者，福慧二資糧"等故。

།དེའི་ ཕྱིར་འདིར་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི། གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་བསྐྱེད་རིམ་དང་ཐུན་ མོང་གི་དངོས་གྲུབ་ཀྱང་སྒྲུབ་པ་དང་། རྫོགས་རིམ་དང་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་ཀྱང་སྒྲུབ་པར་ བྱེད་པ་ཞིག་ཡོད་ན། དེ་ལ་རྫོགས་རིམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་ཟིན་པའི་རྗེས་སུ་བསྐྱེད་རིམ་སྒོམ་ པ་དོན་མེད་པ་དང་། མཆོག་ཐོབ་པའི་རྗེས་སུ་ཐུན་མོང་སྒྲུབ་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཐོག་མ་ བསྐྱེད་རིམ་བསྒོམས་ནས། ཕྱིས་རྫོགས་རིམ་སྒོམ་པ་དང་། ཐུན་མོང་ཐོག་མར་བསྒྲུབས་ ནས་ཕྱིས་མཆོག་སྒྲུབ་པ་ལས་འོས་མེད་པའི་ཕྱིར། བསྐྱེད་རིམ་མཐར་ཕྱིན་པ་ཞིག་སྒོམ་ ཕྱིན་ཆད་རྫོགས་རིམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་མ་ཐོབ་པའི་སྔོན་དུ་སྒོམ་དགོས་སོ། །དེས་ན་བསྐྱེད་རིམ་ ཞིག་སྒོམ་ཕྱིན་ཆད་དམིགས་གསལ་མ་གཏོགས། རྫོགས་རིམ་གྱི་སྔོན་འགྲོར་གཏོང་དགོས་ པས་ཁྱབ་ཀྱང་རྫོགས་རིམ་གྱི་སྔོན་འགྲོ་ཡིན་ན་བསྐྱེད་རིམ་ཡིན་པས་མ་ཁྱབ་པས། རྫོགས་ རིམ་སྒོམ་ན་བསྐྱེད་རིམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་པས་མ་ཁྱབ་བོ། །ལེའུའི་གོ་རིམ་འཆད་པ་འདི་ ཀུན་ལ་ཁྱབ་མཐའ་རྩིར་མེད་དེ། རྫོགས་རིམ་གྱི་སྔོན་དུ་བསྐྱེད་རིམ་བསྒོམས་པ་ཅི་རིགས་ པར་འབྱུང་ལ། རྫོགས་རིམ་གྱི་རྗེས་སུ་བསྐྱེད་རིམ་སྒོམ་པ་མང་པོ་མི་འབྱུང་ན། རྒྱུ་མཚན་ དེ་ཙམ་གྱི་སྒོ་ནས་གཉིས་པོའི་རྣམ་གཞག་འཆད་པའི་ཚེ། སྔོན་དུ་བསྐྱེད་རིམ་དང་ཕྱིས་ རྫོགས་རིམ་བཤད་ན། འཆད་ཚུལ་གྱི་གོ་རིམ་དེ་ཚུལ་དང་མཐུན་པར་ཡོད་ཅེས་པའི་དོན་ ཡིན་པས་སོ། །དཔེར་ན་སེམས་བསྐྱེད་དང་གདམས་ངག་གི་གོ་རིམ་འཆད་པའི་ཚེ། སེམས་ བསྐྱེད་པ་རྣམས་གདམས་ངག་འཚོལ་བར་འགྱུར་བས། གཞུང་དུ་རྣམ་གཞག་འཆད་པའི་ཚེ་ 3-451 ཡང་། སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་གདམས་ངག་བསྟན། ཞེས་པ་ཡང་། སེམས་བསྐྱེད་ཉི་ཤུ་རྩ་ གཉིས་ཀར་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་ཟིན་པའི་རྗེས་སུ་གཞི་ནས་གདམས་ངག་འཚོལ་བའི་དོན་མ་ཡིན་ གྱི། དང་པོར་སེམས་གཅིག་བསྐྱེད་ནས་དེ་རྗེས་གདམས་ངག་འཚོལ་བ་མང་དུ་འབྱུང་བ་ཙམ་ ལ་དགོངས་ནས་གོ་རིམ་དེ་ལྟར་བསྟན་ཏོ། །ཕྱིས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ལ་རྟག་ཏུ་གནས་བཞིན་ པས་གདམས་ངག་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འཚོལ་བའི་ཕྱིར་སྔ་ཕྱིའི་གོ་རིམ་མེད་དེ་མཉམ་པར་འཇུག་ གོ །གཞན་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་ལེའུའི་གོ་རིམ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་གོ་རིམ་ལ་ སོགས་པས་མཚོན་ཏེ། གཞུང་རྣམས་ཀྱི་ལེའུའི་གོ་རིམ་ཕལ་ཆེར་དེ་འདྲ་བ་མང་པས་འདིར་ ལེའུ་ལྔའི་གོ་རིམ་ལ་བརྟེན་ནས་རྩོད་པ་འདི་ནི་སྨྲ་རྒྱུ་ཟད་པའི་འབྲེལ་མེད་ཁོ་ནའོ།

故此處所說"先行"者，若有能成辦任何生起次第及共同悉地，亦能成辦圓滿次第及勝悉地者，于彼生圓滿次第智已后修生起次第無義，及得勝后不須成共同故，唯有先修生起次第，后修圓滿次第，及先成共同后成勝。故修圓滿生起次第者，須于未得圓滿次第智前修。故修生起次第者，除特例外遍須作圓滿次第前行，然為圓滿次第前行不遍是生起次第故，修圓滿次第不遍須先行生起次第。 此說品次第於一切無遍邊可計，以圓滿次第前隨應修生起次第，圓滿次第后多不修生起次第，僅由此因緣說二者安立時，先說生起次第后說圓滿次第，是說此說法次第順理而有之義。如說發心及教授次第時，以發心者將尋教授故，于論中說安立時亦云"發心后示教授"者，非謂二十二種發心皆生於相續後始尋教授，而是思及先發一心后尋教授多有故如是示次第。后則恒住發心而相續尋求教授故無先後次第而等入。 又如經莊嚴論品次第及菩薩地次第等為例，諸論品次第多如是故，此依五品次第爭論唯是言盡無關。

སྒྲུབ་ཐབས་ལེའུ་ལས། རྫོགས་རིམ་དང་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་ཀྱང་བཤད་མོད་ཀྱི། དེའི་རྣམ་ གཞག་ཡེ་ཤེས་ལེའུ་ན་རྒྱས་ལ། བསྐྱེད་རིམ་ཀྱང་ཡེ་ལེར་མང་དུ་བཤད་མོད་ཀྱི། རྒྱུད་འདིའི་ བསྐྱེད་རིམ་གྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པས། དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཆོས་དབྱིངས་གསུངས་དབང་གི་ དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་བྱ་བ། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་ཐབས་སྦྱོར་དངོས་རྗེས་ གསུམ་གྱི་ཁྲིགས་ཆགས་ཅན་དེ་སྒྲུབ་ལེན་ཡོད་པ། བསྐྱེད་རིམ་ཞིག་སྒོམ་ཕྱིན་རྫོགས་རིམ་ གྱི་སྔོན་དུ་ཡོད་པས་བསྐྱེད་རིམ་རྒྱས་བཤད་འཆད་པའི་ལེའུ་དེ། རྫོགས་རིམ་རྒྱས་བཤད་ཀྱི་ ལེའུའི་སྔོན་དུ་འདོན་ཞེས་པའི་དོན་ཙམ་ཞིག་ཡིན་པས། ཉམས་མྱོང་རྒྱུད་ལ་སྐྱེད་པའི་སྐབས་ སུ་ཁྱབ་མ་ཁྱབ་རྩི་བའི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྒྱབ་རྟེན་དུ་ཡོད་པའི་གོ་སྐབས་ནམ་ཡང་ག་ལ་ཞིག ། གསུམ་པ་ནི། བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་དགོས་པ་ཉིང་དགོས་རྣམས་སྟོན་པའི་སྐབས། འགྲེལ་ ཆེན་ལས། དེ་ནས་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཞུགས་པ་ལས་འཇིག་རྟེན་པའི་དབང་སྦྱིན་པས་བསོད་ ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་དོན་བྱེད་པ་ནི་དགོས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་ པའི་དབང་བཞི་པ་སྦྱིན་པས། རིས་མེད་པ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པ་དང་། བསོད་ 3-452 ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་དོན་བྱེད་པ་ནི་དགོས་པའི་དགོས་པ་སྟེ། ཞེས་གསུངས་ པས། བསྐྱེད་རིམ་དགོས་པ་དང་། རྫོགས་རིམ་ལས་མཆོག་འགྲུབ་པ་ཉིང་དགོས་སུ་གསུངས་ ན། བསྐྱེད་རིམ་མཆོག་གི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་འདོད་པ་ལ་ཚིག་དེ་འབྲེལ་མེད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཉིང་ དགོས་དགོས་པ་ལ་བལྟོས་ཤིང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམ་པའོ། །འདི་ནི་ཕྱིས་བོད་ ན་གྲགས་ཆེ་བའི་མདོ་གཞུང་གི་འགྲེལ་པ་ཕལ་ཆེར་ན། དགོས་པའི་དགོས་པ་ལ་ཉིང་དགོས་ ཞེས་ཟེར་བ་དང་། ཉིང་དགོས་དགོས་པ་ལ་འབྲེལ། དེ་ཡང་རྗོད་བྱེད་ལ་འབྲེལ། དེ་ཡང་ བརྗོད་བྱ་ལ་འབྲེལ། ཞེས་འབྲེལ་བའི་རྣམ་གཞག་བྱེད་པ་དེ་ལ་བྱིས་པའི་དུས་ནས་བག་ ཆགས་བརྟས་པས་ཤེས་པ་ཧད་པོར་སོང་སྟེ། དུས་འཁོར་ལུགས་ཀྱི་དགོས་སོགས་ཆོས་བཞི་ ལ་གཞིག་པ་མ་ཆུག་ཅིང་། འབྲེལ་པའི་ས་མཚམས་ངོས་མ་ཟིན་པའི་འཆལ་གཏམ་སྟེ། དུས་ འཁོར་འདིར་ནི་འགྲེལ་ཆེན་ལས། ལེའུ་ལྔའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་གནས་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བའོ། །འདི་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ལེའུའི་ཚོགས་རྒྱུད་ཀྱི་ རྒྱལ་པོ་ནི་རྗོད་པར་བྱེད་པའོ། །བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་འདི་དག་ཕན་ཚུན་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་ ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་འབྲེལ་བ་སྟེ། ཞེས་བརྗོད་བྱ་དང་རྗོད་བྱེད་ལ་འབྲེལ་བ་གསུངས་ཀྱི། རྗོད་ བྱེད་དང་དགོས་པ་ལ་དང་དགོས་པ་དང་ཉིང་དགོས་ལ་འབྲེལ་བ་མ་བཤད་དོ།

故成就法品雖說圓滿次第及勝悉地，然其安立於智慧品廣說，生起次第雖于智慧品多說，然以是此續生起次第主要，故吉祥時輪法界語自在壇城，謂身語意圓滿成就法前正後三次第相連者在成就品，以修生起次第者在圓滿次第前故，說生起次第廣說品在圓滿次第廣說品前，僅是此義，于生經驗時何有遍不遍計較破立依據之機會。 第三，于說所詮能詮所為勝義處，大疏云："次由入壇城授世間灌頂以福德資糧作義利是所為。以授大智慧出世第四灌頂，得無相大手印悉地及以福慧資糧作義利是所為之所為。"故說生起次第為所為，圓滿次第成勝為勝義，則于許生起次第非勝因者，此語成無關，以勝義觀待所為而關聯故。此是後藏地廣聞之經論釋多說所為之所為為勝義，及勝義關聯所為，彼復關聯能詮，彼復關聯所詮之安立，從幼習氣堅固而心成空洞，未入時輪派四法所為等，未識關聯界限之妄語。此時輪中大疏云："住五品體性薄伽梵時輪是所詮。說此品聚續王是能詮。此等所詮能詮互為所詮能詮相是關聯。"說所詮能詮有關聯，未說能詮與所為及所為與勝義有關聯。

།དེའི་རྒྱུ་ མཚན་ཡང་། བདེ་བླག་ཏུ་ནི་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྩོམ་པའི་དགོས་པ་ཡིན། ཞེས་པ་ལྟར། བརྗོད་བྱའི་དོན་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པ་དགོས་པར་འཇོག་ན། དེ་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་གཞུང་ལ་རག་ ལས་པས། དགོས་པ་རྗོད་བྱེད་ལ་འབྲེལ་དགོས་པ་ཡིན་ཀྱང་། འདིར་བསྐྱེད་རིམ་བསྒོམས་ པས་ཐུན་མོང་གི་དངོས་གྲུབ་འགྲུབ་པ་དགོས་པར་བཤད་པ། དེ་ན་རེས་འགའ་གཞུང་ཚིག་ ལ་བལྟོས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱང་ཡོད་མོད་ཀྱི། མཐའ་གཅིག་ཏུ་བལྟོས་པའང་མིན་པས། གཞུང་དང་དེ་ལ་འབྲེལ་བའི་རྣམ་གཞག་མ་མཛད་ལ། ཉིང་དགོས་དང་རྗོད་བྱེད་ཀྱང་དེ་དང་ 3-453 འདྲ། སྐབས་འདིའི་ཉིང་དགོས་ནི་དགོས་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མི་འབྲེལ་ཏེ། རྫོགས་རིམ་བསྒོམས་ པས་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པ་ཉིང་དགོས་ཡིན་པར་གསུངས་ལ། དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ དངོས་གྲུབ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་སྔོན་སོང་རྒྱུད་འདིའི་ལུགས་ལ་མང་པོའང་མེད་ དེ་ཉུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མང་པོ་ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་དེ་ལ་བལྟོས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ སྟེ་ལུགས་འདིར་ཡང་ཕྱོགས་རེའི་སྒོ་ནས་འབྲེལ་བའི་རྣམ་གཞག་བྱེད་ན་ནི། དངོས་སུ་མ་ གསུངས་ཀྱང་ཉིང་དགོས་རྗོད་བྱེད་ལ་འབྲེལ། དགོས་པ་ཡང་རྗོད་བྱེད་ལ་འབྲེལ། ཞེས་ བརྗོད་ན་རུང་བ་ཙམ་ཡིན་གྱི། ཉིང་དགོས་དང་དགོས་པ་ལ་འབྲེལ་བ་ཡེ་མི་འཐད་དོ། །དེའི་ རྒྱུ་མཚན་ཡང་ཉིང་དགོས་དངོས་ནི་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་ཡིན་ལ། རྫོགས་རིམ་སྒོམ་པ་ དེའི་ཞོར་བྱུང་སྒྲུབ་པ་ཙམ་དུ་གསུངས་ཀྱི། ཉིང་དགོས་དངོས་སུ་སྟོན་པ་མིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ དུ་འཇིག་རྟེན་པའི་དངོས་གྲུབ་ཀྱི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ནི་དགོས་པ་ཡིན་ལ། བསྐྱེད་རིམ་སྒོམ་པ་ནི་དེའི་ཞར་བྱུང་རྒྱུ་ཚོགས་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་པས། བསྐྱེད་རིམ་ནི་ དགོས་པ་དངོས་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་ཟས་ཀྱི་རྒྱུ་མང་པོ་བསགས་པའི་དགོས་པ་ནི། ཁ་ཟས་ བཟང་པོ་ཟོས་པས་ལུས་བརྟས་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་ཟེར་ན། ལུས་བརྟས་པ་ནི་དགོས་པ་ཡིན་ གྱི། ཟས་ཟ་བ་ཙམ་དགོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དགོས་པ་དེ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་ཙམ་དུ་ཞོར་རམ་ ཤུགས་ལ་བསྟན་པ་ནི་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ལུས་བརྟས་པ་ནི་དགོས་པའོ་ཞེས་བརྗོད་རིགས་ཀྱི། ཟབ་སྨོས་པ་ནི་ལྷག་བརྗོད་དོ་སྙམ་ན། ཟས་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲུ་སོགས་མང་པོ་གསོག་པར་བྱེད་པ་ལ། བསགས་པའི་དགོས་པ་ཅི། ལུས་བརྟས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བརྗོད་ན་འདི་རྣམས་བསགས་ པས་འཁྱུད་སྤྱད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ལུས་སྟོབས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནམ་ཅི་སྙམ་དུ་དགོས་ ནས་ངེས་པ་མི་རྙེད་པ་ལ། དེ་རྣམས་ཁ་ཟས་སུ་བསྒྲུབས་ཏེ་ཟོས་པ་ཞེས་བརྗོད་པས། ལུས་ བརྟས་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་ལ་ངེས་པ་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ།

其因亦如"易於瞭解是造論所為"，若立所詮義易瞭解為所為，彼須依能詮論，故所為須關聯能詮，然此中說修生起次第成就共同悉地為所為，彼雖有時觀待論句之情況，然非定須觀待，故未作與論關聯安立，勝義與能詮亦同。此處勝義與所為極不關聯，以說修圓滿次第得勝悉地為勝義，何況彼須先行世間悉地，此續宗中彼前行亦少故。縱許多有，然不觀待彼。若於此宗亦由分門作關聯安立，則雖未明說，若說"勝義關聯能詮，所為亦關聯能詮"，僅是可說，勝義與所為有關聯全不應理。 其因亦是勝義本身是勝悉地，修圓滿次第僅說是彼順便成辦，非直說勝義。如是由世間悉地門作有情義利是所為，修生起次第僅示為彼順便因緣，故生起次第非是所為本身。如說積集食物諸因之所為，是食用美食令身強健，則身強健是所為，非唯食用是所為，是僅順便示為成辦彼所為之方便。若謂然則應說身強健是所為，說食用是贅述者，若對積集谷等諸食因說"積集所為何？為身強健"，則將思此等積集是否以相抱之法令身力增長而生疑不得定解，說"彼等成食而食用"，則于令身強健方便得定解。

།དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་སྦྱར་ཏེ། དུས་ 3-454 ཀྱི་འཁོར་ལོའི་གཞུང་འདིའི་དགོས་པ་ནི་ཐུན་མོང་གི་དངོས་གྲུབ་བོ། །ཉིང་དགོས་ནི་མཆོག་ གི་དངོས་གྲུབ་བོ། །ཞེས་བརྗོད་ན། དེ་ནི་དེ་ལྟར་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་། དེའི་ཐབས་གང་ཡིན་ མ་ཤེས་ཏེ། གླེགས་བམ་ལ་མཆོད་པས་སམ། ཁ་འདོན་དུ་བྱས་པས་སམ། དོན་བཤད་པས་ ཡིན་ཞེས་སོགས་ཐེ་ཚོམ་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས། དེ་དག་ལས་མ་ཡིན་གྱི། གཞུང་ འདི་ལས་བསྐྱེད་རིམ་དང་རྫོགས་རིམ་གཉིས་བསྟན་ལ། བསྐྱེད་རིམ་བསྒོམས་པས་དགོས་ པ་དེ་འགྲུབ་ཅིང་། རྫོགས་རིམ་བསྒོམས་པས་ཉིང་དགོས་འགྲུབ་སྟེ། དགོས་པ་ཉིང་དགོས་དེ་ དག་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ནི་དེའོ་ཞེས་ངེས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །དེས་ན་གཞུང་འདིར་ནི་ཉིང་ དགོས་ཅེས་པ་ཤིན་ཏུ་དགོས་པའམ། དགོས་པ་ཆེན་པོའི་དོན་ཡིན་གྱི། དགོས་སོགས་ཆོས་ བཞིའི་ནང་གི་དགོས་པ་གཅིག་ཐོག་མར་ངོས་བཟུང་ནས། དེའི་ཡང་དགོས་དོན་གྲུབ་འབྲས་ ཙམ་ཉིང་དགོས་ཡིན་པར་ནི་མི་འཆད་ལ། སྤྱིར་ནས་དགོས་{ཉིང་དགོས་[པ་བླ་ན་]མེད་པ་ ཡིན་པའི་ཕྱིར། དགོས་པའི་དགོས་པ་ཞེས་མིང་འཇོག་ཏུ་ནི་རུང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ ལ་ལྷའི་ལྷ་ཞེས་ཟེར་བ་དང་། གཞན་ཡང་མཁས་པའི་མཁས་པ་དང་རྒྱལ་པོའི་རྒྱལ་པོ་བཞིན་ ནོ། །གཞན་ཡང་སྒྲ་དང་མིན་དཔྱད་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་འགའ་ལས། རྙེད་པ་དང་གྲགས་པ་ དགོས་པ་དང་། བསོད་ནམས་ཉིང་དགོས་སུ་འདོད་པ་དང་། རིག་བྱེད་དང་འབྲེལ་བར་རྟོག་ གེའི་གཞུང་འགའ་ཞིག་ལས། ཕ་རོལ་སུན་འབྱིན་ཅིང་རང་གཞུང་འཛུགས་པ་དགོས་པ་དང་། གྲོལ་བ་ཉིང་དགོས་སུ་འཆད་པ་སོགས་ཡོད་པས། དེ་དག་དང་མཚུངས་པར་བསྟན་པས་ འདུལ་བའི་དགོས་པའང་ཡོད་དེ། མདོར་ན་འགྲེལ་ཆེན་གྱི་དགོས་སོགས་ཆོས་བཞི་སྟོན་ བྱེད་ཀྱི་སྐབས་འདི་དག་ལ་གོ་བ་འཁྲུལ་མེད་འདི་ལྟར་ཤར་ན། ཟ་ཟི་ལངས་པའི་རྩོད་པ་དེ་ འདྲ་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་ཡོད་དོན་མེད་པ་ལགས་ན། སློབ་དཔོན་མེད་པར་གསང་སྔགས་ལ་ རང་གར་ཞུགས་པའམ། རིག་པ་གླེགས་བམ་ལས་བཀླགས་པས་ཉེས་སོ།

如是此中亦應用，若說"此時輪續論所為是共同悉地，勝義是勝悉地"，雖許如是，然不知其方便為何，將疑是供養經函耶？作誦讀耶？說義理耶？等。於此如是說：非由彼等，此論示生起次第及圓滿次第二者，由修生起次第成就彼所為，由修圓滿次第成就勝義，示定成就彼所為勝義之方便是彼。 故此論中勝義是極所為或大所為義，非先立四法中一所為，而說彼之復所為果僅是勝義，以總之所為勝義是無上故，可立名所為之所為，如說如來為天中天，及如說智者中智者、王中之王。又如某些聲明論等論中，許得與名聞為所為，福德為勝義，及如某些與吠陀相關因明論中，說破他立自為所為，解脫為勝義等，與彼等相同示有調伏所為。總之，若於此等大疏說四法處生如是無誤解，則初即無如是紛亂諍論，然無師而自入密咒或由讀書得智故過。

།གཞན་ཡང་ཁྱེད་ 3-455 ཀྱི་བརྗོད་ཚུལ་འདི་ལ་འགྲེལ་ཚིག་མ་གོ་བའམ། ངན་གཡོར་སྨྲ་བའི་སྐྱོན་ཞིག་ཀྱང་སྣང་སྟེ། འགྲེལ་པར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་དོན་བྱེད་པ་ཞེས་པ་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ ཞེས་པ་སྤྱིར་བརྗོད་པས། བྱེ་བྲག་བསྐྱེད་རིམ་ལ་ཡང་གོ་ནུས་པ། རེ་ཞིག་དེ་ལྟར་ཡིན་དུ་ ཆུག་ཀྱང་དོན་བྱེད་པ་ཞེས་པའི་གོ་བ་སྦས་ཏེ་བསྐྱེད་རིམ་གྲུབ་པ་དགོས་པ་དང་། ཞེས་འཆད་ ཅིང་། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་དོན་བྱེད་པ་ཞེས་པ། རྫོགས་རིམ་བསོད་ ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ཀའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་དངོས་གྲུབ་འགྲུབ་པ་ ཞེས་འཆད་པ་དེ་ཡང་ཟོལ་འཇོག་ཏུ་སྣང་ངོ་། །དོན་བྱེད་པ་ཞེས་པ་སྒོམ་པ་ཙམ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ ལས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ཉིད་ལ་འཇོག་དགོས་པ་ལ། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་སྒོ་ནས་སེམས་ ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ནི་ལས་ཚོགས་དང་། ཐུན་མོང་གི་དངོས་གྲུབ་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཡིན་ན། རྫོགས་ རིམ་སྒོམ་པའི་སྔོན་དུ་ཐུན་མོང་གི་དངོས་གྲུབ་བམ། ལས་ཚོགས་སྒྲུབ་དགོས་སོ་ཞེས་པར་ སོང་བས། རང་ལ་སྐྱོན་ཞུགས་ཀྱི་དོགས་ནས་དེའི་དོན་གསལ་པོར་མ་སྨྲས་པས་སོ། །དེས་ན་ ཉིང་དགོས་ལ་རང་དོན་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པ་དང་། གཞན་དོན་ཚོགས་གཉིས་ ཀར་གྱི་སྒོ་ནས་སྤྱོད་ལ། དེའི་ཤུགས་ལ་དགོས་པའི་སྐབས་སུ། རང་དོན་ཐུན་མོང་གི་དངོས་ གྲུབ་དང་། གཞན་དོན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཁོ་ནས་སྤྱོད་པའོ། །ཞེས་པའི་དོན་ནོ། ། བཞི་པ་ནི། རྒྱུད་ལས། དབང་བདུན་གྱིས་ནི་མངོན་པར་དབང་བསྐུར་ཡོན་ཏན་དབང་ གིས་ས་བདུན་གྱི་ནི་དབང་ཕྱུག་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཞེས་དང་། དེའི་འགྲེལ་བར་ཡང་། གལ་ ཏེ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ན། ཚེ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ས་བདུན་གྱི་དབང་ ཕྱུག་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། བསྐྱེད་རིམ་མཆོག་གི་རྒྱུར་མི་རུང་ན། ས་བདུན་ གྱི་རྒྱུར་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་སྙམ་པའོ། །སྐྱོན་དེ་ནི་འཇུག་པ་མ་ཡིན་མོད། ཁྱེད་ཀྱིས་ ནི་བྱིས་འཇུག་གི་དབང་དོན་བསྐྱེད་རིམ་ཡིན་ལ། དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོ་མངོན་སུམ་ 3-456 ཞེས་པ་ཡང་། བསྐྱེད་རིམ་ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་པའི་གང་ཟག་དེ་ཚེ་འདིར་ས་བདུན་པ་ངེས་པར་ ཐོབ་ཅེས་པར་གོ་འདུག་སྟེ། དེ་ནི་ཉིད་ཅག་རང་གི་ལུགས་ལ་ཡང་མི་རུང་སྟེ། རྫོགས་རིམ་ གྱི་འཛིན་པ་ཙམ་ཐོབ་ཀྱང་། རྗེས་དྲན་མ་ཐོབ་ན་ཚེ་འདིར་སངས་རྒྱས་མི་ཐོབ་ཅེས་ཁྱེད་རང་ བཞེད་པ་དང་ནི་འགལ་བ་ཆེན་པོ་འོང་ལ། བྱིས་དབང་ཐོབ་པས་ས་བདུན་གྱི་དབང་ཕྱུག་ཏུ་ དག་པ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་བསྐྱེད་རིམ་བརྟན་ན་ཚེ་འདིར་ས་བདུན་པའི་བར་དུ་ནི་ཐོབ་ངེས་ ལ། དེ་ལས་ལྷག་པ་མ་ངེས་སོ།

此外，在您的這種說法中，似乎有不理解註釋詞義或惡意曲解之過。在註釋中說到"以福德資糧成辦利益"時，"福德資糧"是一般性表述，也可理解為特殊的生起次第，即便暫且如此，但對"成辦利益"一詞的理解卻隱晦地解釋為需要成就生起次第。 而對於"以福德智慧二資糧成辦利益"的解釋，說圓滿次第是福德和智慧二者的自性，因此能成就大手印悉地，這種解釋也顯得牽強。"成辦利益"並非僅僅是修習而已，而應當理解為由此而作利益有情。如果通過生起次第來利益有情，是通過事業和共同悉地來實現的。那麼這就意味著在修習圓滿次第之前，必須先成就共同悉地或完成事業，因為擔心自身有過失，所以沒有明確說明這個含義。 因此，究竟所需是：就自利而言，獲得大手印悉地；就他利而言，通過二資糧而行持。由此引申到需要之時，自利方面成就共同悉地，他利方面僅以福德資糧而行持，這就是其中的含義。 第四點，經續中說："以七種灌頂而作顯現灌頂，以功德之力將成為七地之主。"其註釋中也說："若能現前壇城輪，則於此生即可成為七地之主。"如果生起次第不適合作為殊勝之因，則與說它是七地之因相矛盾。 雖然這個過失並不成立，但您認為初入灌頂的含義是生起次第，而"現前壇城輪"也理解為獲得生起次第穩固的補特伽羅必定在此生獲得第七地。這種理解即使在我們自宗的觀點中也不合理，因為即便獲得圓滿次第的執持，如果未獲得隨念，在此生中也不能成佛，這與您自己的主張有很大矛盾。初灌所得的七地自在的清凈意義，其原因是如果生起次第穩固，則此生必定獲得直至第七地，超過這個則不確定。

།ཞེས་བསམས་པར་འདུག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དབང་གོང་མ་ དང་ས་སྦྱར་བ་རྣམས་ལའང་རིགས་བསྒྲེས་པས། ཤེར་དབང་ས་བཅུ་པ་ལ་འཇོག་པའི་རྒྱུ་ མཚན་རྗེས་དྲན་སྔོན་དུ་གྱུར་པས་ཚེ་འདིར་ས་བཅུ་པ་ནི་ཐོབ་པར་ངེས་ལ། དེ་བས་ལྷག་པ་ མ་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱེད་དགོས་སོ། །དེ་ཡང་འདོད་ན་རྗེས་དྲན་ཐོབ་ན་ཚེ་དེ་ལ་འབྲས་ བུའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་ངེས་པར་རང་འདོད་པ་དང་འགལ་ལོ། །གཞན་ཡང་བསྐྱེད་རིམ་བརྟན་ པའི་གང་ཟག་དེ་ཚེ་དེ་ལ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་ངེས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་འདྲ་ དེ་ཚེ་དེ་ལ་སྔགས་ལམ་གྱི་ས་བདུན་པ་ནི་ཐོབ་ངེས། ས་བདུན་པ་དེ་ཡང་ཁྱེད་ཀྱི་ལུགས་ལ་ ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡན་ལག་ཡིན་པར་འདོད་མོད། རྗེས་དྲན་ཐོབ་ཕྱིན་མ་ཤི་བའི་སྔོན་རོལ་ཏུ་ ངེས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པའི་སྐྱོན་འདི་ཡང་འཇུག་གོ །དེས་ན་བྱིས་འཇུག་ གི་དབང་བདུན་བསྐུར་བས་མ་འོངས་པ་ན་ས་བདུན་ཐོབ་པའི་རྟེན་འབྲེལ་སྒྲིག་པ་ཡིན་ཅིང་། སྔར་སྔགས་ལམ་གྱིས་རྒྱུད་མ་སྦྱངས་པ་ཞིག་ལ་བྱིས་འཇུག་གི་དབང་བདུན་བསྐུར་བའི་ཚེ། སློབ་དཔོན་གྱི་སྒྱུ་མའི་རིག་སྔགས་ལ་སོགས་པས་སྤྲུལ་པ་མ་ཡིན་པར་སློབ་མ་ཉིད་ཀྱི་དགེ་ བའི་མཐུ་ལས་ལྷ་ངོ་བསྟན་པ་སོགས་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་ བར་གྱུར་ན། སྒྲུབ་པ་པོ་དེས་ཚེ་དེ་ལ་ས་བདུན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ལྟས་སོ། །ཞེས་པ་ ནི་འགྲེལ་ཚིག་གི་དོན་ཡིན་ནོ། དེའི་ས་བདུན་པ་ནི། ཁོ་བོ་ཅག་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རིམ་པར་ 3-457 འདོད་ཀྱང་དེ་བས་ཀྱང་བཟང་བ་འཕགས་ས་བདུན་པ་ཡིན་ཅིང་། ངེད་ཀྱི་ལུགས་ལ་མཆོག་ གི་དངོས་གྲུབ་ནི་ཐོབ་ཟིན་པས། ཚེ་འདིར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་མོད་ཀྱི། བྱིས་དབང་གི་སྐབས་སུ་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ ལྟས་མི་འཆར་བས། སྐབས་དེར་དཀྱིལ་འཁོར་དངོས་སུ་མཐོང་བ་དེ་ས་བདུན་གྱི་ལྟས་ཡིན་ གྱི། གོང་མ་རྣམས་ཀྱི་ལྟས་མ་ཡིན་པའི་དོན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་མ་མཐོང་ཡང་དབང་བདུན་བསྐུར་ བས་མ་འོངས་པ་ན་ས་བདུན་ཐོབ་པའི་རྟེན་འབྲེལ་འགྲིག་པར་བྱེད་མོད་ཀྱི། ས་བདུན་ཐོབ་ བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ན། དབང་བདུན་བསྐྱེད་རིམ་དང་བཅས་པ་ཡིན་མི་དགོས་པས། རྩོད་པ་དེ་ ཡང་དོན་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་སངས་རྒྱས་ལ་ལའི་མཚན་བཟུང་བ་ཙམ་ གྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཐོབ་པར་བཤད་ན། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྒྱུར་དེ་མེད་དུ་མི་རུང་བ་མ་ ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། ། ལྔ་པ་ནི། འགྲེལ་ཆེན་དུ། དེའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་དག་ལས་ ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཚོགས་གསུམ་གྱིས། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་ པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ།

您似乎是這樣想的：如果這樣的話，將上位灌頂與地位相配，也應該類推，那麼智慧灌頂對應第十地的理由就應該是：因為有隨念在先，所以此生必定獲得第十地，而超過這個則不確定。如果承認這點，就與您自己認為獲得隨念必定在當生獲得佛果的主張相矛盾。 而且，會導致這樣的過失：生起次第穩固的補特伽羅必定在當生獲得圓滿佛果。因為這樣的人在當生必定獲得密乘第七地，而在您的觀點中，第七地也承認是等持支，獲得隨念后在未死之前必定成佛的緣故。 因此，授予初入七種灌頂是為未來獲得七地創造因緣。當對一個以前未經密乘道調伏相續的人授予初入七種灌頂時，如果不是由上師的幻化咒等所變化，而是由弟子自身的善業力而見到本尊等，能現前見到壇城輪，這是修行者將在當生獲得第七地的徵兆。這就是註釋詞的含義。 這裡的第七地，雖然我們認為是等持次第，但比這更殊勝的是聖者第七地。在我們的觀點中，既然已獲得殊勝悉地，對於在此產生就圓滿佛果也毫無疑問。但在初灌時不會顯現獲得第八地以上的徵兆，所以在那個場合直接見到壇城是第七地的徵兆，而不是更高地位的徵兆。 雖然沒有見到這樣的徵兆，授予七種灌頂也能創造未來獲得七地的因緣。但如果是獲得七地的因，七種灌頂和生起次第不一定都需要具備，因此這個爭論也是無意義的。就像經典中說僅僅持誦某些佛的名號就能獲得不退轉地，但這並不意味著獲得不退轉地一定非要依靠這個因一樣。 第五點，在大疏中說："因此，從福德和戒律資糧中生起智慧資糧。如是以三種資糧，善男子，你將成就圓滿正等覺。"

།ཞེས་གསུངས་ཤིང་། དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ བསྐྱེད་རིམ་ལ་ཡང་ཡང་དུ་གསུངས་པས། དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་འགལ་སྙམ་ན། ཚོགས་གསུམ་ཀར་རྫོགས་རིམ་ཁོ་ན་ལས་འགྲུབ་པ་ཡོད་ལ། བསྐྱེད་རིམ་རང་ཉིད་བསོད་ ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཤས་ཆེ་བ་ཙམ་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་བསྐྱེད་རིམ་ དུ་མ་ངེས་པས་རྩོད་པ་འདི་ཡང་དོན་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པའོ། །དེས་ན་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་སྐབས་ སུ་བསོད་ནམས་ཞེས་གསུངས་པ་ཙམ་དང་། རྫོགས་རིམ་གྱི་སྐབས་སུ་ཡེ་ཤེས་ཁོ་ནའི་ངེས་ བཟུང་མི་མཛད་པར་ཚོགས་གཉིས་ཀར་སྨོས་པས་ཀྱང་ཕྱོགས་ལྷུང་སྤངས་པའི་ཡིད་ཅན་ གྱིས་བལྟས་ན་གོ་བར་ནུས་ལ། གཞན་ཡང་མི་འབྱུང་བའི་བདེ་བ་ཚོགས་གསུམ་ཡོངས་སུ་ 3-458 རྫོགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གསུངས་ཏེ། སྲུང་བ་འདི་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིས། །སྐྱེ་བ་འདི་ལ་སངས་ རྒྱས་ཉིད། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཚོགས་ནི་ཡང་དག་རྫོགས། །བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་ལྡན། ཕ་རོལ་ཕྱིན་བཅུ་ཐོབ་པ་ཡི། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དུས་གསུམ་འཇུག །ཅེས་གསུངས་ པ་དང་། བསྐྱེད་རིམ་ལ་ཡང་བསོད་ནམས་ཁོ་ནས་མ་ཁྱབ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཚོགས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ ཡོད་པར་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་གསོག་རང་གིས་ཀྱང་ཤེས་ལ། ཐིག་ལེ་དང་ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ཡང་ ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བའི་ཕྱིར། བསོད་ནམས་ལ་བསྐྱེད་རིམ་ དུ་ག་ལས་ཀྱང་ངེས་ཏེ། བསྐྱེད་རིམ་ཡང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཁོ་ནར་མ་ངེས་ལ། འོན་ ཀྱང་བསོད་ནམས་ཤས་ཆེ་བ་ཙམ་ཡིན་པས། བསྐྱེད་རིམ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ་ཞེས་ འཇོག་པ་ནི་ལེགས་པ་ཡིན་ཡང་། ལུགས་འདིའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་བསྐྱེད་རིམ་ གྱིས་ཁྱབ་པ་ནམ་ཡང་གཏན་ནས་མིན་ཅིང་། དེར་མ་ཟད་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་ བོ་ཡང་བསྐྱེད་རིམ་མིན་ཏེ། བསྐྱེད་རིམ་ནི་ལས་དང་པོ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒོམ་བྱ་ཡིན་པས། རྫོགས་རིམ་གྱི་རྣལ་འབྱོར་དངོས་སུ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་ཡན་ཆད་ལ་མི་དགོས་ཤིང་། སངས་ རྒྱས་ཐོབ་པའི་རྒྱུའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་བོ་རྣམས་ནི། སྤྱིར་རྫོགས་རིམ་དང་སྒོས་ སུ་འཕགས་ལམ་དུ་སྒྲུབ་ཅིང་། ཡང་སྒོས་སུ་ས་གོང་མ་གོང་མ་རྣམས་སུ་གཙོ་བོར་འགྲུབ་པ་ ཡིན་པས། ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་གྱི་བསྐྱེད་རིམ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཅར་བསྡོམས་ཀྱང་། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་གཅིག་འགྲུབ་པའི་བསོད་ནམས་ཚོགས་ཀྱི་ཆ་ ཤས་སུ་ཡང་མི་སླེབ་བོ། །འོ་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་གཙོ་བོ་གང་ཞེ་ན། འགྲེལ་ཆེན་ལས། དེའི་ ཕྱིར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་དོན་དུ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་ དོན་དུ་མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་ཡེ་ཤེས་བསྒོམ་པར་བྱའོ།

如此說道。其中的福德資糧在生起次第中多次提及，因此認為它不是成佛之因似乎矛盾。三種資糧都可單從圓滿次第成就，即使承認生起次第主要是福德資糧，但福德資糧不一定就是生起次第，所以這個爭論也偏離了要點。 因此，僅僅在生起次第時提到"福德"，而在圓滿次第時不僅限於智慧而是提到二資糧，對於不帶偏見的人來說就能理解。此外，還說不生之樂是三種資糧圓滿的本性，如說："僅以此護持，於此產生佛，戒律資糧得圓滿，具足福德與智慧，獲得十波羅蜜多，三世圓滿佛入住。" 生起次第也不僅限於福德，因為智慧資糧的部分存在，這從智慧資糧積累本身就能了知。明點和細分瑜伽也明顯屬於戒律和智慧資糧，因此福德怎能僅限定為生起次第？生起次第也不僅限於福德資糧，只是福德較多而已。 雖然說生起次第是福德資糧是合理的，但在這個傳統中，福德資糧絕不僅限於生起次第，而且福德資糧的主要部分也不是生起次第。因為生起次第是初學者的修習對象，對於已在相續中直接生起圓滿次第瑜伽的人來說就不需要了。 獲得佛果的因中，主要福德資糧一般在圓滿次第中成就，特別是在聖道中成就，更特別是在上地中主要成就。即使將十方三世所有生起次第一起累積，也比不上圓滿佛陀一個毛孔成就所需的福德資糧的一部分。 那麼，什麼是主要的福德呢？大疏中說："因此，爲了福德資糧應當利益有情。爲了智慧資糧應當修習無上智慧。"

།སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མ་གཏོགས་ པར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་ཡེ་ཤེས་སྒོམ་པར་མ་གཏོགས་ 3-459 པར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་འགྱུར་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། མི་འགྱུར་བའི་ བདེ་བ་རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་དུ་ཤར་བ་ན། སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྨིན་གྲོལ་དུ་བྱེད་པ་ཉིད་ བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དཔྱད་ན་བསྐྱེད་རིམ་བསོད་ནམས་སུ་ འཇོག་པའི་སྐབས་སུ་ཀྱང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་ཆ་ཤས་དང་། བསག་པར་བྱ་ རྒྱུའི་ཡན་ལག་ཙམ་ཡིན་གྱི། ཚོགས་དངོས་སུ་མི་འགྱུར་ཏེ། མཆོག་མི་འགྱུར་ལས། གོམས་ པའི་དབང་གིས་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོའི་ རྣམ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ སྙམ་པ་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མེད་པའི་ཕྱིར་ རོ། །ཞེས་གསུངས་ན་བསྐྱེད་རིམ་ཁོ་ན་བསོད་ནམས་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་ཆ་ཚང་བ་ཇི་ལྟར་ཡིན། གཞན་དོན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྤྱོད་པ་ཡང་བསྐྱེད་རིམ་པས་ཉེ་ཚེ་ཙམ་ཞིག་གོ ། དྲུག་པ་ནི། སྒྲུབ་ལེར་ཕྱི་ནང་གི་སྦྱང་གཞི་རྣམས་བསྐྱེད་རིམ་གྱིས་སྦྱོང་བའི་རྣམ་ གཞག་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་མི་འཐད་པར་འགྱུར་ཏེ། བསྐྱེད་རིམ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ ན། དེས་དེ་དག་སྦྱོང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྐྱེས་བུ་ཞིག་གིས་བསྐྱེད་རིམ་ བསྒོམས་ན། དེས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པ་ལ་ཆ་ཙམ་ཡང་མི་ཕན་པར་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ན་སྐྱོན་ དེ་འཇུག་ཀྱང་། དེ་ནི་མཁས་པ་སུ་ཡང་འདོད་མཁན་མེད་དེ། དུད་འགྲོ་ལ་ཟས་ཁམ་གཅིག་ བྱིན་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་སྒྲུབ་པ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུར་ངེས་ པར་དགོས་པའི་ཡན་ལག་མིན་ཞེས་སྨྲས་པ་ལ་ཐལ་འགྱུར་དེ་འཕེན་ན་ནི། ཤིན་ཏུ་ཁྱབ་ པ་མ་ངེས་སོ། །དཔེར་ན་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱིས་ཟིན་པས་བྲམ་ཟེ་དྲག་པོའི་བུ་ལ་བ་ལང་བྱིན་ ལ། རྗེས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་བསྔོ་བས་རྒྱས་ཐེབས་པའི་སྦྱིན་པ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་ཚོགས་ ཡིན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ལ་དེ་ངེས་པར་དགོས་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ།

"除了利益有情之外，不可能成為福德資糧；除了修習無上智慧之外，不可能成為智慧資糧。"如此說道。當不變之樂以具一切相的方式顯現時，令無量有情成熟解脫，這才是福德資糧的主要部分。 若加以分析，即使在將生起次第判定為福德的場合，也只是福德資糧的因、部分和應積累的支分而已，並非真正的資糧。如《無上續》中說："由串習力，蘊界處等轉變為壇城輪的形相，認為'因此如來說這就是成佛'，這是不對的，因為沒有福德和智慧資糧的緣故。"既然如此說了，生起次第怎麼可能是完整的福德資糧道呢？利他行持利益有情的事業，生起次第行者也只能做到有限的程度。 第六點，成就品中廣說外內所凈基由生起次第清凈的建立，如果生起次第不是成佛之因，則它不能清凈這些，這樣說來就不合理了。這是說，如果承認某人修習生起次第對獲得佛果連一點幫助也沒有，那麼這個過失就成立。但是沒有任何智者會這樣認為，因為即使給畜生一口食物，也只會對成就佛果有幫助。 如果對"不是成佛必定需要的支分"這種說法引申出這樣的過失，那就是推理過度了。比如，以發心攝持而給婆羅門暴子牛，后以迴向大菩提而印持的佈施，雖然是成佛因資糧，但獲得佛果並非一定需要這個，就是這個道理。

3-460 ན་བསྐྱེད་རིམ་བསྒོམས་པས་སྦྱང་བྱ་སྲིད་པ་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་དེ་དག་གི་སྒྲིབ་པ་མགོ་ནོན་གྱི་ ཚུལ་གྱིས་སྦྱོང་ཞིང་། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་བཞི་ཐོབ་པ་ལ་ཅུང་ཟད་ཉེ་བར་བྱེད་ པ་སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས། སྦྱང་བྱ་དང་སྦྱངས་འབྲས་དེ་དག་སྦྱོར་བ་ཡིན་གྱི། སྤྱིར་སྲིད་པ་སྐྱེ་རིམ་ གྱི་སྒྲིབ་པ་མགོ་གནོན་པ་དང་། རྡོ་རྗེ་བཞི་དང་ཅུང་ཟད་ཉེ་བར་བྱེད་པ་ལ། དེ་དག་བསྒོམ་ དགོས་པས་ཁྱབ་པ་ག་ལ་ཡིན། ། བདུན་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དུ་བསྐྱེད་རིམ་སྒོམ་པར་དམ་འཆའ་བ་དང་། བསྐྱེད་རིམ་བསྒོམས་པའི་དགེ་བ་ལས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་མི་རུང་ བར་འགྱུར་ཏེ། བསྐྱེད་རིམ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟེར་རོ། །དེ་ནི་དགག་ པའི་རྣམ་གྲངས་མང་པོ་དགོས་པ་བྱུང་བས་ཚིག་གི་དཔུང་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དུ་དྲན་དགུ་སྨྲ་ བར་ཟད་དེ་ཤིན་ཏུ་མི་བརླིང་བས་མི་འཐད་པར་རྟོགས་པར་བླའོ། །འོན་ཀྱང་འདི་སྐད་ཅེས་ བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་རྒྱུར་ཁྱིམ་གྱི་ཡང་ཐོག་ཏུ་བུད་མེད་དང་ཁྱི་ལ་ཟན་ཁམ་ཕྱེད་ གཤགས་སུ་བགོས་ཏེ་སྟེར་དགོས་པ་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་ལྟར་བྱིན་པའི་དགེ་བ་དེ་སངས་རྒྱས་ ཀྱི་རྒྱུར་སེམས་བསྐྱེད་དུ་ཡང་རུང་སངས་རྒྱས་སུ་བསྔོ་བར་ཡང་རུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་དང་བྱེ་ བྲག་མེད་དོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་བསྐྱེད་རིམ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་མིན་ཞེས་པ་ལ་སྔར་བཤད་པ་དེ་ དག་དང་མཚུངས་རུང་དུ་འགོག་པའི་ལུགས་བྱས་ནས། དངོས་རྒྱུ་མ་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་ ཐོབ་པ་ལ་མི་དགོས་ན། རྫོགས་རིམ་གྱི་ཡན་ལག་དང་པོ་ལྔ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡང་ སྐད་ཅིག་མ་ཐ་མ་མ་གཏོགས་ཐམས་ཅད་མི་དགོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་ཁས་ལེན་ མེད་པའི་ཐལ་འགྱུར་ཏེ། དངོས་རྒྱུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་དགོས་སོ་ཞེས་སྔ་ཕྱི་སུ་ཡང་མི་སྨྲའོ། ། དེས་ན་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར། བསྐྱེད་རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པ་ལ་གེགས་བྱེད་དོ་ཞེས་ ཀྱང་ཡེ་མི་སྨྲ་ལ། སངས་རྒྱས་ཐོབ་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་ཀྱང་མི་འདོད་དོ། ། 3-461 ལས་དང་པོ་པའི་གང་ཟག་ཤས་ཆེ་བ་ཞིག་གིས་བསྒོམ་དགོས་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་ཕན་ཡོན་ ཡང་ཆེས་ཆེ་ཞིང་། དེ་བསྒོམས་པས་རྣལ་འབྱོར་བ་མང་པོ་ཞིག་ལ་རྫོགས་རིམ་གྱི་ཉམས་ རྟོགས་ཀྱང་སྐྱེ་བླ་ལ། གེགས་མེད་སྐྱེ་ཕུལ་ཆེ་བ་སོགས་མཆོག་དང་འབྲེལ་བའི་ཕན་ཡོན་ མང་པོ་ཡོད་ཅིང་། རྫོགས་རིམ་ལ་མ་བརྟེན་པར་ཡང་ལས་ཚོགས་དང་ཐུན་མོང་གི་དངོས་ གྲུབ་རྣམས་དངོས་གནས་ལ་འགྲུབ་ཅིང་འགྲུབ་པར་ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་འདོད་པས་ཁོ་བོ་ཅག་ ཀྱང་བསྐྱེད་རིམ་གུས་པས་ལེན་པར་བྱེད་དོ།

因此，通過修習生起次第，以壓制的方式清凈所凈基輪迴生起次第的那些障礙，並且稍微接近獲得圓滿佛果的四金剛等方面，將所凈基和清凈果相聯繫。但是，一般而言，壓制輪迴生起次第的障礙和稍微接近四金剛，怎麼可能一定需要修習這些呢？ 第七點，有人說：如果生起次第不是成佛之因，那麼爲了獲得佛果而發誓修習生起次第，以及以修習生起次第的善根發願獲得佛果就不應該了。這種說法需要很多方面的破斥，但說這麼多隻是爲了增加文字力量，說了許多不必要的話，因為太不穩重，容易理解其不合理。 然而可以這樣說：如果因為發心和迴向成佛都可以將佈施的善根作為成佛之因，就推論必須在房頂上將食物一分為二分給女人和狗，這種推理與前面的說法沒有區別。 又有人試圖以前面所說的方式來反駁"生起次第不是成佛之因"的說法，說如果因為不是直接因而不需要獲得佛果，那麼除了圓滿次第的前五支分和等持的最後剎那之外，其他都不需要了。這是無承許的過失推論，因為從來沒有人說因為不是直接因所以不需要。 因此，如前所述，既不說生起次第對獲得佛果有障礙，也不認為它對獲得佛果無益。不僅大多數初學者需要修習，而且利益也極大。通過修習它，許多瑜伽士也能生起圓滿次第的證悟體驗，無礙生起、殊勝等與最勝相關的諸多利益。即使不依靠圓滿次第，事業和共同悉地也能真實成就，我們也承認這點，所以我們也恭敬地接受生起次第。

།འོན་ཀྱང་དམིགས་གསལ་མ་གཏོགས་རྫོགས་ རིམ་གྱི་རྟོགས་པ་སྐྱེས་ཕྱིན་ཆད་བདུད་རྩི་རྙེད་ན་ཁ་ཟས་གཞན་འདོར་བའི་དཔེས་བསྐྱེད་ རིམ་དོར་བྱ་ཡིན་པ་དང་། སྔགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་གང་ཟག་དབང་པོ་རབ་ལ་བསྐྱེད་རིམ་མི་ དགོས་པ་དང་། ཆེད་དུ་བྱ་བའི་གདུལ་བྱར་གཏོགས་པ་དབང་པོ་འབྲིང་དང་དམན་པ་ལ་ཡང་ དབང་པོའི་ཁྱད་པར་གྱིས་རྫོགས་རིམ་ཁོ་ནས་ཁྲིད་ཆོག་པ་ཡང་སྲིད་པ་དང་། བསྐྱེད་རིམ་ སངས་རྒྱས་ཐོབ་པ་ལ་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ནི་སྨྲ་སྟེ། དེ་ཉིད་དོན་ལ་གནས་ པའང་ཡིན་པས་བསྐྱེད་རིམ་ལ་ཁོ་བོ་ཅག་སྐུར་བ་འདེབས་པ་མ་ཡིན་ནོ། འདི་ལས་ཟློག་སྟེ་ སྨྲ་ན་ཆུང་ངུ་ལ་ཆེན་པོར་སྒྲོ་འདོགས་སྨྲ་བའོ། །བསྐྱེད་རིམ་མཆོག་གི་རྒྱུ་མིན་ཞེས་སྨྲས་པ་ལ་ ཉེས་པ་ཆེན་པོ་མི་བཟད་པར་རྩི་བ་ནི། འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ ཡིན་ཏེ། མཆོག་མི་འགྱུར་ལས། དེའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་དངོས་གྲུབ་ཀྱི་ དོན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྒོམ་པ་མི་བྱའོ། །ཞེས་དང་། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྟོག་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི། །འཁོར་ལོ་སྒོམ་པ་གོམས་པར་གྱུར་ པས་ནི། །གྲུབ་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དག་འགྲུབ་འགྱུར་གྱི། །འདོད་པའི་དངོས་གྲུབ་ཆེན་པོ་ག་ ལ་ཞིག །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། སེམས་འགྲེལ་སྐོར་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་ཚིག་རིགས་ཤིན་ ཏུ་མང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རིག་པའི་སྙིང་པོ་འདི་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཐོབ་པ་ལ་བསྐྱེད་རིམ་ 3-462 མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། བསྐྱེད་རིམ་མ་བསྒོམས་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་ པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་ན། དེ་ཡོད་ཏེ་སྦྱོར་ལམ་བཟོད་པ་མན་ཆད་མདོ་ ལུགས་ཀྱིས་བགྲོད་ནས། ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྐྱེད་རིམ་ལན་ཅིག་ཀྱང་སྒོམ་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་ས་བཅུའི་ ཐ་མར་སྔགས་ལ་འཇུག་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་དབང་པོ་རྣོན་པོས་ལས་དང་པོ་པ་ཉིད་ནས་ བསྐྱེད་རིམ་སྤངས་ཀྱང་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པའི་སྐུ་མངོན་དུ་བྱེད་ནུས་པ་ཡིན་ཏེ། སྐུ་དེ་འགྲུབ་པ་ལ་ ངེས་པར་དགོས་པ་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་རྒྱུ་ཚོགས་གསུམ་པོ་གྲངས་ཚང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་

然而，除了特殊情況外，一旦生起圓滿次第的證悟，就應如獲得甘露而捨棄其他食物的比喻那樣捨棄生起次第。密宗所化的利根者不需要生起次第，對於所化根機中等和下等者，也可能根據根器差別僅以圓滿次第引導。我們說生起次第不是獲得佛果不可或缺的因。這確實符合實際，所以我們並非誹謗生起次第。如果相反地說，就是對小說大的增益之說。 將"生起次第不是殊勝之因"這種說法視為不可忍受的大過失，這是誹謗聖觀自在，因為《無上續》中說："因此，瑜伽士不應爲了大手印悉地而修分別唸的修習。"又說： "以修習形色等分別壇城輪， 雖由串習而成就， 僅成就世間悉地， 何來所欲大悉地？" 因為《心續釋三論》中這類文句極多。又有這樣的理性精要：生起次第不是獲得佛果不可或缺的因，因為有無數未修生起次第而獲得圓滿佛果的。如果說這不成立，則有這樣的情況：所有經由小乘道資糧道忍位以下，然後進入無上乘而獲得佛果的人，都不需要修習一次生起次第，比如在第十地最後進入密乘一樣。 又有，利根者從初學者開始就捨棄生起次第也能現證持金剛身，因為成就那個身相所必需不可或缺的三種資糧因已經具足。

།དེས་ན་བསྐྱེད་རིམ་མཆོག་སྒྲུབ་པ་ལ་ངེས་པར་དགོས་པར་འདོད་པའི་རྒལ་ལན་ འདི་དག་སྤྱི་ལྡོག་ནས་གནད་ཆུང་བ་ལྟ་བུར་འདུག་ཅིང་། སྐབས་འདིར་ཧ་ཅང་སྤྲོས་པ་ཐལ་ ཆེས་པ་ལྟར་གྱུར་མོད་ཀྱི། དུས་འཁོར་བ་སྔ་རབས་མཁྱེན་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཤེས་བྱ་རབ་ འབྱམས་སུ་ཤར་ཞིང་། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གོ་འཕང་ཤིན་ཏུ་མཐོ་བར་གཤེགས་པ་དག་ མགྲིན་གཅིག་ཏུ་བཞེད་པ་དང་། རིགས་ལྡན་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཆོས་རྗེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དོལ་པོ་པ་སོགས་རང་ལུགས་ཀྱི་ བླ་མ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་བཞེད་པ་ལ། སློབ་དཔོན་གཞོན་བློ་ཕྱིན་ཆད་བྱུང་བའི་མཁས་ པ་འགའ་ཞིག་གིས་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་སྡང་ཤུགས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བླངས་ཏེ་སྐྱོན་མེད་པ་ ལ་སྐྱོན་དུ་འདོགས་ཚུལ་རྣམ་གྲངས་མང་མང་འདྲ་བ་བཀོད་པ་ན། མཁས་རློམ་རྣམས་ཀྱང་ མགོ་འཁོར་བར་འགྱུར་བ་དང་། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ སྡིག་པའི་སྒོ་ཆེན་འབྱེད་པར་འགྱུར་བ་མཐོང་ནས། དེ་དག་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་རྩོད་པ་ལྟར་ སྣང་གི་འཚང་རྣམས་ཅུང་ཟད་བསྒྲགས་པ་ཡིན་གྱི། ཞིབ་མོར་ན་མཐའ་ཡས་པ་དཔྱད་དུ་ཡོད་ དོ། །འོན་ཀྱང་སྐྱེ་བོ་ཕལ་ཆེར་ཕལ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཤེས་རབ་རྩལ་མེད་པས་ན་ལེགས་བཤད་ 3-463 རྣམས། །དོན་དུ་མི་གཉེར་ཁོ་ནར་མ་ཟད་ཕྲག་དོག་དྲི་མ་དག་གིས་སྡང་བར་ཡང་། །ཞེས་ གསུངས་པ་ལྟར་ཡིན་པས། གཞན་དག་ལ་ཕན་པ་དཀའ་ཡང་། རང་ལུགས་འཛིན་པ་རྣམས་ བླ་མ་གོང་མའི་གྲུབ་མཐའ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མི་སྐྱེ་ཞིང་། ངེས་པ་རྙེད་པའི་དགོས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ ཡོད་དོ། །ཞེས་པ་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བསྐྱེད་རིམ་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། བསྐྱེད་ རྫོགས་ཀྱི་ངེས་པ་གོ་རིམ་ལ་ལོག་རྟོག་དགག་པའི་སྡེ་ཚན་ཏེ་བཅུ་གཉིས་པའོ།། །། ༄། །བཅུ་གསུམ་པ། བསྐྱེད་རིམ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱེད་ཚུལ་གཏན་ལ་དབབ་པའི་སྡེ་ཚན། ༆ དེ་ལྟར་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་རྟོགས་པར་བྱས་ནས། དེའི་རྗེས་སུ་ངེས་པའི་ལམ་མཆོག་ གི་བསྙེན་པ་རྫོགས་པའི་རིམ་པའི་རྣམ་གཞག་ལེགས་པར་རྟོགས་དགོས་ཏེ། དེ་ནི་གཞན་ དུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རྩ་བའི་བཞི་པ་དེ་ལྟར་བསྒྲུབས་པའི་འབྲས་བུ་ལ། དངོས་འབྲས་ཐུན་ མོང་གི་འབྱོར་བ་དང་། བརྒྱུད་འབྲས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་དངོས་གྲུབ་ལ་སྦྱོར་བའོ། །དང་པོ་ ལ། སྒྲུབ་པོ་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཁྱད་པར་དང་། དེས་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་ལོ།

因此，這些認為生起次第對成就殊勝必不可少的辯駁，從總體上看似乎不太重要，雖然在這裡似乎過於詳細，但是早期時輪乘諸位智者，他們對壇城所知顯現浩瀚，證悟境界極其高深，都一致認為如此。 持明化身一切智者多羅那他等自宗上師們也如是認為。但是從阿阇黎童慧以來的一些學者，因對法和人的嗔恨而尋找過失，對無過之處強加過失，列舉諸多似是而非的說法。看到這使得自詡為智者的人也感到困惑，許多人也會對法和人產生誹謗的大罪過，爲了利益他們，稍微指出了一些似是而非的爭論，若詳細分析則有無量可探討之處。 然而，如說："大多數人執著于庸俗，無有智慧力，不僅不求善說義，且因嫉妒垢而生嗔。"雖然難以利益他人，但對於持自宗者不對上師們的宗規生疑，並獲得定解，有特殊的必要。 這是吉祥時輪生起次第廣釋中，破除生圓次第定解順序邪見之第十二章。 第十三章 確定生起次第本身現前果位之方式 如是了知生起次第后，其後應當善解決定殊勝道近修圓滿次第的建立，這在他處已經說過。根本第四，如是修持的果位中有：直接果位共同成就和間接果位趨入大手印悉地。第一中有修行者瑜伽士的特徵和他們如何修持的方式。

།དང་པོ་ནི། བསྡུས་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། ཁྱབ་བདག་གི་ནི་དཔལ་ལྡན་སྔགས་དང་སངས་རྒྱས་ གཟུགས་དང་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་དང་པོར་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །ཕྱི་ནས་ཉི་མའི་དབྱེ་བ་རྣམས་ ཀྱིས་གནས་པ་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ལས་རྣམས་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །སྔགས་དང་ གཟུགས་བརྙན་མ་གྲུབ་པར་ནི་སྲིད་གསུམ་གནས་སུ་ཅི་ཡང་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་མ་ ཡིན། །དེ་ཕྱིར་རྒྱལ་པོ་རང་སེམས་དྲི་མ་རྣམ་པར་བྲལ་བ་དག་ལ་སྔགས་དང་གཟུགས་ནི་ བསྒྲུབ་པར་བྱ། །ཞེས་པ་དང་། དང་པོར་དཔལ་ལྡན་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང་ནི་སྲིད་གསུམ་ སྐྱེད་མ་འབད་པ་ཡིས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །དེ་ནས་ས་གཞིའི་གནས་དག་ཏུ་ནི་གང་ཞིག་ཞི་བ་ ལ་སོགས་ལས་རྣམས་དག་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལ་གཞུང་གི་དངོས་ བསྟན་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་ལྟར་ན་སྔགས་ཀྱི་ནུས་པ་ལས་སུ་རུང་བ་དང་། ལྷའི་གཟུགས་བརྙན་ གྱི་གསལ་སྣང་ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་ན། རིམ་པས་དངོས་གྲུབ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡང་འགྲུབ་པར་ 3-464 འགྱུར་ན། ཕྲ་མོ་ལས་བཅུ་གཉིས་སོགས་ཐོགས་པ་མེད་པ་འགྲུབ་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེ་གཉིས་མ་གྲུབ་ན་དངོས་གྲུབ་ནམ་ཡང་མི་འགྲུབ་ཅིང་། ལས་ཚོགས་རྣམས་ཀྱང་ཇི་བཞིན་ དུ་མི་འགྲུབ་ཅེས་པའོ། །ལྷ་དང་སྔགས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ཡང་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡབ་ ཡུམ་གྱི་དེ་དག་འགྲུབ་ན། ཕྲ་མོ་དང་གྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པར་འགྱུར་གྱི། ལྷ་གཞན་ རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཕྱོགས་རེ་ལས་མི་འགྲུབ་པའམ། དེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་དཀའ་ཚེགས་དང་བཅས་པ་ འགྲུབ་པའོ། །ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་ལ་འགྲེལ་ཆེན་གྱིས་བཀྲལ་བ་ལྟར་སྒྲ་ཇི་བཞིན་མ་ཡིན་ པ་ནི། སྔགས་ནི་རླུང་དབུ་མར་ཆུག་ཅིང་སྲོག་ཐུར་འདྲེས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་གཟུགས་ནི་ སྟོང་གཟུགས་ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་བསྡོམས་ནས་སྲོག་གཟུགས་གྲུབ་ན། ལས་ དང་དངོས་གྲུབ་དེ་ཐམས་ཅད་འབད་རྩོལ་མེད་པར་འགྲུབ་ཅིང་། གཞན་དུ་ན་མི་འགྲུབ་ པ་དང་། ཡང་དཔལ་ལྡན་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཞེས་པ་འགྱུར་མེད་བདེ་བ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་ཞུ་བདེ་ འགྱུར་མེད་དུ་འཆིང་ཐུབ་པ་ཞིག་དང་། སྲིད་གསུམ་སྐྱེད་མ་སྣ་ཚོགས་ཡུམ་ནི། འོད་གསལ་ རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྐུ་ཡིན་པར་བཤད་དེ། དེ་གཉིས་ལས་དང་དངོས་གྲུབ་ཐམས་ཅད་ ཀྱི་ཕ་མ་ལྟ་བུར་གསུངས་ཏེ་དོན་གཞན་རྣམས་སྔར་བཤད་པ་དང་འདྲའོ།

第一、《攝續王》中說："遍主吉祥咒與佛像，瑜伽士應首先修持，之後以日分住處，無量功德事業成就。若未成就咒與像，三界處中皆不成。是故大王于離垢自心中，應當修持咒與像。"又說："首先應當勤修持，吉祥時輪三界母，然後于地處所中，寂等諸業亦當修。" 對此，按照論文直接顯示的字面意思，如果獲得咒語力的堪能性和對本尊影像的明顯顯現的穩固，那麼gradually也能成就三種悉地，更何況說無礙成就十二微細業等。如果這兩者未成就，則永遠不能成就悉地，也不能如實成就諸事業。 關於本尊和咒語的瑜伽，如果成就吉祥時輪父母尊的那些，則能成就一切微細和成就，而其他本尊只能成就部分，或者即使成就也極為困難。這是其含義。 而按大疏解釋的非字面意思是：咒是使氣入中脈並調合上下氣，佛像是獲得空形的穩固。如果合修這兩者而成就命形，則一切事業和悉地都能無勤而成就，否則不能成就。又說，吉祥時輪指不變之樂，其因是能將融樂束縛為不變的，三界生母即種種佛母，解釋為具一切相光明之身。宣說這兩者如同一切事業和悉地的父母，其他含義如前所說。

།འོ་ན་བསྐྱེད་རིམ་ ཁོ་ནས་ལས་ཚོགས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་སྙམ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ གསལ་སྣང་མཐར་བྱེད་པ་བས་ཀྱང་ལམ་ཟབ་མོ་སྦྱོར་བ་ཡན་ལག་དྲུག་པ་ཉམས་སུ་བླངས་ ན་སྲོག་གཟུགས་སྒྲུབ་པ་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ལ། སྲོག་གཟུགས་གྲུབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་རྫས་ སྔགས་འཁྲུལ་འཁོར་གང་ལ་ཡང་མ་བརྟེན་པར་ཕྲ་མོ་ལས་ཐམས་ཅད་བསམས་པ་ཙམ་གྱིས་ འགྲུབ་ཅིང་། དེ་གྲུབ་པ་ནས་རྗེས་དྲན་གྱི་རིམ་པ་ལ་གནས་པའི་བར་དུ་ཐུན་མོང་གི་དངོས་ གྲུབ་འདོད་པ་ཡང་སྲིད་ལ་གལ་ཏེ་འདོད་ན་དཀའ་བ་མེད་པར་མྱུར་དུ་འགྲུབ་པོ། །ཏིང་ངེ་ འཛིན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་ཞུགས་ནས་ནི་འདོད་པར་མི་བྱེད་མོད། གཞན་དོན་དུ་ཞོར་བྱུང་གི་ཚུལ་ 3-465 གྱིས་དེ་དག་མི་འབྱུང་བར་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སྲོག་གཟུགས་གྲུབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ རྣམས་འགྲུབ་ཚུལ་ལ་དཔགས་ན། བསྐྱེད་རིམ་ཁོ་ནའི་སྒོ་ནས་དེ་དག་སྒྲུབ་པ་ནི་ཚེགས་ཆེ་ ཞིང་འགྲུབ་ཚུལ་ཞན་པར་དགོངས་ནས། འགྲེལ་པས་དེ་ལྟར་བཀྲལ་བ་ཡིན་ལ། བསྐྱེད་རིམ་ ཉིད་ཀྱིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ་ཡང་རགས་པའི་རླུང་ཁམས་ལྔའི་མཚན་ཉིད་ཅན་བཅིངས་ པའི་བུམ་ཅན་བརྟན་པོས་ཞུ་བདེའི་འགྱུར་བ་ཁེགས་ནུས་པ་དང་། ལྷ་སྐུ་དང་སྔགས་ཀྱི་སྒྲ་ གཟུགས་ལ་གསལ་སྣང་བརྟན་པོ་གྲུབ་ན་སྲོག་གཟུགས་གྲུབ་པ་རྗེས་མཐུན་པ་ཙམ་ཡིན་ པས། རྫས་འཁྲུལ་འཁོར་སྦྱིན་སྲེག་ངག་བཟླས་སོགས་ལ་མ་བལྟོས་པར་བསམ་གཏན་ཁོ་ ནས་ལས་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་ཅིང་། དངོས་གྲུབ་ཀྱང་འགྲུབ་པའི་སྐལ་བ་ཅན་ཡིན་གྱི། དེ་མ་ ཐོབ་ན་དངོས་གྲུབ་ཆེ་འབྲིང་གཉིས་མི་འགྲུབ་ཅིང་། མིག་སྨན་སོགས་དངོས་གྲུབ་ཆུང་ངུ་ལ་ གྲུབ་ཙམ་སྲིད་ཀྱང་དབང་མི་འབྱོར་བ་དང་། ཕྲ་མོ་བསམ་གཏན་གྱི་ལས་ཀྱང་ཐོགས་མེད་ དུ་མི་འགྲུབ་བོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱུད་ཚིག་གི་དོན་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་ལ། སྐལ་བ་དམན་ པས་དེ་ཡང་མ་གྲུབ་ན། དམ་ཚིག་ལ་གནས་ཤིང་བརྟུལ་བ་དྲག་པོས་སེམས་རྣམ་གཡེང་གི་ དབང་དུ་མ་བཏང་བར་རྣམ་རྟོག་རྒྱུན་ཆགས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཟླས་པ་བྱེ་བ་སོགས་ བཟླས་ནས། སྦྱིན་སྲེག་དང་རྫས་དང་འཁྲུལ་འཁོར་སོགས་ལས་ཀྱི་ཡན་ལག་མ་ཉམས་པར་ བསྒྲུབས་ན། ཕྲ་མོ་རྣམས་ནི་མི་རིང་བར་ངེས་པར་འགྲུབ་ལ། རིང་དུ་འབད་ན་མིག་སྨན་ལ་ སོགས་པ་ཅུང་ཟད་འགྲུབ་པའང་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་དངོས་གྲུབ་ཀྱི་གཞི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཁྱད་ པར་ཤེས་པར་བྱས་ནས། དེ་དང་མཐུན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། ། གཉིས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཕྲ་མོ་ལས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འབྱོར་བ་ དང་། ཆེན་པོ་བདེ་བ་རྣམ་གསུམ་གྱི་དངོས་གྲུབ་བོ།

如果想：那麼豈不是僅以生起次第連事業也不能成就？不是這樣的。即使是生起次第明顯顯現的究竟者，如果修持深道六支瑜伽，成就命形也不困難。已成就命形的瑜伽士，不依靠任何物質、咒語和法器，僅憑意念就能成就一切微細事業。從成就那個開始直到安住隨念次第期間，也可能希求共同悉地，如果希求的話，無有困難而迅速成就。 雖然進入等持瑜伽后就不會希求，但也不能確定不會以順帶方式為利他而生起這些。從依靠命形成就而成就這些的方式來推測，僅以生起次第成就這些是費力且成就方式較弱，考慮到這點，註釋如此解釋。 即使是以生起次第本身修持，如果以堅固的粗五氣界相持氣，能阻止融樂的變化，並且成就本尊身和咒語音形的堅固明顯顯現，這只是相似的命形成就，因此不依靠物質、法器、火供、語誦等，僅以禪定就能成就一切事業，也有成就悉地的緣分。如果未獲得這個，則不能成就大中二種悉地，雖然眼藥等小悉地可能稍有成就，但不能自在，微細禪定事業也不能無礙成就。 因此，續文的字面意思就是如此。如果緣分低劣連這個也未成就，則安住誓言並以猛烈精進不隨散亂心轉，以相續分別唸的等持和誦咒億遍等，無損地修持火供、物質和法器等事業支分，則微細事業不久必定成就，如果長期精進，眼藥等也有少許成就。如是了知悉地基礎等持的特徵后，應當隨順於此而修持。 第二、如何修持的方式有二：微細種種事業的成就和大樂三種悉地。

།དང་པོ་ནི། རྒྱུད་ལས། རེངས་པ་དང་ ནི་ཞི་དང་དབང་དང་སྲིད་པ་འཇིག་པ་དག་ནི་ཞལ་གྱིས་དབྱེ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བྱེད། །འབྱུང་ 3-466 བ་རྣམས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་གནས་ལྷ་མིན་ལག་འགྲོའི་རིགས་འདི་བསྒོམས་པ་ཡིས་ནི་ བསྒྲུབ་པར་བྱ། །དཀར་པོ་ཡིས་ནི་ཞི་དང་རྒྱས་པ་བྱེད་དེ་རང་གི་ཡིད་ལ་དམར་པོ་ཡིས་ནི་ དགུག་དང་དབང་། །སེར་པོས་རེངས་དང་རྨོངས་པ་དག་སྟེ་ནག་པོའི་སྤྲིན་དང་མཚུངས་པས་ བསད་པ་དང་ནི་བསྐྲད་པའོ། །ཞེས་གཙོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་གཅིག་ལས། མདུན་ཞལ་ནག་པོས་ བསད་བསྐྲད། གཡས་ཞལ་དམར་པོས་དབང་དགུག གཡོན་ཞལ་དཀར་པོས་ཞི་རྒྱས། རྒྱབ་ ཞལ་སེར་པོས་རྨོངས་རེངས་ལྟ་བུ་རྣམ་པ་མ་བསྒྱུར་བའི་ལྷ་སྐུ་གཅིག་ཉིད་ཀྱིས་ལས་ཐམས་ ཅད་སྒྲུབ་པའམ། རྩ་ཞལ་དང་སྐུ་ལུས་ཁ་དོག་བསྒྱུར་ནས་རང་རང་གི་ཕྱོགས་སུ་ཞལ་ཕྱོགས་ ཏེ། ལས་རྣམས་སྒྲུབ་པར་ཡང་གསུངས་ཤིང་། ཡང་ཞི་རྒྱས་གཞིལ་གསུམ། དབང་དགུག་ བསྐྱོད་གསུམ་སྟེ་འཇམ་པོ་དྲུག །ཕྱག་ཉེར་བཞི་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་སྒྲུབ་པ་དང་། བསད་ བསྐྲད་དབྱེ་གསུམ། རྨོངས་རེངས་གདབ་གསུམ་སྟེ་རྩུབ་པོ་དྲུག་ཕྱག་ཉེར་དྲུག་པའི་རྣལ་ འབྱོར་གྱིས་བྱེད་པའང་ཡོད་ལ། ཡང་གཙོ་བོ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལ་ལས་བྱེད་རྣལ་འབྱོར་མ་ སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག་གིས་བསྐོར་བ་ཁོ་ནས་ལས་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པའང་ཡོད་དོ། །ཡང་ཞི་བ་ལ་ ནི་བསམ་གཏན་དག་ཀྱང་ཞི་བ་རི་བོང་འཛིན་པ་ལྟར་དཀར་ལྷ་ནི་ཞི་བའི་གཟུགས། ཞེས་ སོགས་ལྷ་རེ་རེ་ཉིད་ས་བོན་དང་། སྐུ་མདོག་དང་གདན་དང་ཉམས་ཐ་དད་དུ་བསྒྱུར་ནས་ ལས་ཐ་དད་འགྲུབ་ཚུལ་ཡང་བཤད་ཅིང་། ཡང་ན། རྒྱལ་པོ་ཞི་དང་རྒྱས་པ་དག་ཀྱང་སྲས་ བཅས་རྒྱལ་བའི་རིགས་དང་ལྷ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན་ནི། གཤེགས་པ་ཡབ་ཡུམ་དང་སེམས་དཔའ་ཡབ་ཡུམ་གྱིས་ཞི་བ་དང་། རྒྱས་པ་དང་། དུག་མེད་ པ་དང་། རིམས་ཞི་བ་རྣམས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ལ། ཁྲོ་བོ་ཁྲོ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་བསད་བསྐྲད་ཀྱི་ལས་ དང་། ཙར་ཙི་ཀཱ་ལ་སོགས་པ་རྣལ་འབྱོར་མ་རྣམས་ཀྱིས་དབང་དགུག་གི་ལས་དང་། རབ་ གཏུམ་མ་རྣམས་ཀྱིས་རྨོངས་རེངས་གདབ་གསུམ་གྱི་ལས་དང་། དབྱིངས་ཕྱུག་མ་དང་ཤེར་ 3-467 ཕྱིན་མས་ལས་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་བོ། །དེ་ལ་རང་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དཔའ་བོ་གཅིག་པར་ བསྒོམས་ནས། ཐུགས་ཀར་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ཨུ་ཡིག་ལས་བྱུང་བའི་ལྷ་དཀར་པོས་རྒྱས་ པ་དང་། ཞི་བ་སྒྲུབ་པ་བསྔགས་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་རིགས་འགྲེ་སྟེ། དམར་པོས་ དབང་དགུག་དང་། ནག་པོས་དབྱེ་བསྐྲད་དང་། སྔོན་པོས་བསད་པ་དང་། ལྗང་ཁུས་སླར་ གསོ་བར་གསུངས་སོ།

第一、續中說："以面分別作僵硬、寂靜、懾服、破壞輪迴。以修持住于諸大種壇城的非天和畜生類而成就。以白色作寂靜、增益，以自意紅色作召請、懾服，以黃色作僵硬、迷惑，以如黑雲者作殺除、驅逐。" 這是說從主尊一身中，前面黑色作殺除驅逐，右面紅色作懾服召請，左面白色作寂靜增益，後面黃色作迷惑僵硬等，以不改變形相的一尊身成就一切事業。或者改變主面和身色，面向各自方向成就諸事業。 又說有以寂靜、增益、鎮壓三種，懾服、召請、動搖三種為柔和六種，以二十四臂瑜伽成就；以殺除、驅逐、分裂三種，迷惑、僵硬、降伏三種為粗猛六種，以二十六臂瑜伽作成。又有唯以主尊時輪及三十六事業瑜伽母眷屬成就一切事業。 又說："于寂靜禪定亦寂靜，如持兔者白色天為寂靜相。"等，說明每一本尊以改變種子、身色、座位和形態的不同方式成就不同事業。 又說："王者寂靜增益等，以佛子眷屬天女成。"其義為：以如來父母和菩薩父母成就寂靜、增益、無毒、息疫等，以忿怒父母成就殺除驅逐事業，以遮止迦等瑜伽母成就懾服召請事業，以極忿怒母成就迷惑、僵硬、降伏三種事業，以界自在母和般若母成就一切事業。 於此，修持自身為時輪獨勇士，心間水輪中從字母U生起的白色天作增益和寂靜成就，同理類推其他：紅色作懾服召請，黑色作分裂驅逐，藍色作殺除，綠色作復活。

།ཡང་གཙོ་བོའི་ཐུགས་ཀར་པདྨའི་དབུས་སུ་རི་བོང་ཅན་དང་ཉི་མ་ མེ་ཡི་སྟེང་དུ་རྡོ་རྗེ་ནི། ཞེས་སོགས་ཤོ་ལོ་ཀ་བཅོ་ལྔས་ལས་ཚོགས་ཀྱི་དམིགས་པ་རྒྱས་པར་ གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་ཞི་བ་ལ་མཚོན་ན་རང་ཉིད་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡུམ་ཅན་གྱི་ཐུགས་ཀར་ པདྨ་ཟླ་ཉི་སྒྲ་གཅན་ལ། ཧཱུཾ་ལས་རྡོ་རྗེ་ནག་པོ་རྩེ་ལྔ་འོད་ལྔ་འཕྲོ་བའི་ལྟེ་བར་ཛཿལས་ལྕགས་ ཀྱུའོ། །དེའི་འོད་ཀྱི་འཕྲོ་འདུ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སུ་ཞུ་ནས་ལྷ་སོ་སོའི་ས་བོན་དུ་གྱུར་ པ་རྣམས་ལྷར་སྒོམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཡུམ་གྱི་པདྨར་ཟླ་ཉིའི་དབུས་སུ་ཝ་ཡིག་དང་པད་དཀར་ལས་ ཕོ་ཉ་མཆོག་སྦྱིན་དང་པད་དཀར་འཛིན་པའམ། ཕོ་ཉ་མོ་སྐྱབས་སྦྱིན་དང་ཨུཏྤལ་འཛིན་པ་ རྒྱན་དང་ན་བཟའ་དང་སྐུ་མདོག་དཀར་པོ་གླང་ཆེན་དཀར་པོ་ལ་ཞོན་པ། བསྒྲུབ་བྱའི་ཁྱིམ་དུ་ ཕོ་ཉར་གཏོང་ངོ་། །དེས་བསྒྲུབ་བྱ་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་བཀུག །གཙོ་བོས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། ཡུམ་ རྣམས་ཀྱིས་བདུད་རྩིའི་བུམ་པས་དེ་ལ་ཁྲུས་བྱེད་ཅིང་། ནུས་མ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད། སེམས་ མ་དྲུག་གིས་ཉམ་པ་གསོ་བ་དང་། གཟུངས་མ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང་། རྣལ་ འབྱོར་མ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིགས་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་དང་། ཁྲོ་མོ་བཅུས་སྐྱོང་བར་བྱེད་པ་ དང་། ཀླུ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་འོ་དག་བྱེད་པ་དང་། ལྷ་ཆེན་གྱི་བཙུན་མོ་བཅུ་གཉིས་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ འཁྱུད་པར་བྱེད་པ་དང་། རབ་གཏུམ་མ་རྣམས་ཀྱིས་སྲུང་བ་བྱེད་པར་བསམ་ཤིང་། ངག་ བཟླས་སམ། འགོག་བཟླས་ཀྱིས་བསྐུལ་བས་ཞི་རྒྱས་ཀྱི་ལས་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ ཏེ། ལས་གཞན་རྣམས་ལའང་རིགས་འགྲེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་དྲུག་གི་ས་བོན་གྱི་ལས་ 3-468 དང་། ཟད་པར་རྣམས་ཀྱི་ལས་དང་། གླང་པོ་ཆེ་དང་། སྦྲུལ་དང་། རྟ་དང་། མ་ཧེ་དང་། བསེ་ དང་། སེངྒེ་ལ་སོགས་པ་སྲོག་ཆགས་གདུག་པ་ཅན་གཞོམ་པ་སོགས་ལས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མཐའ་ དག་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །ཡང་གསལ་སྣང་དང་རླུང་གི་སྦྱོར་བ་མ་གྲུབ་ན། བསམ་གཏན་སྔར་ དང་མཐུན་པའི་སྟེང་དུ་སྦྱིན་སྲེག་གི་སྒོ་ནས་ལས་རྣམས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ།

又以十五頌詳細宣說事業的所緣："于主尊心間蓮花中央，持兔者與日輪，火上金剛。"等。以寂靜為例，自身觀為具佛母時輪，心間蓮花月日羅睺上，從吽字生黑色五股金剛放五色光，中央從字母匝生鉤。以其光明放收，融為菩提心后成為各尊種子字而修為本尊。 于佛母蓮花月日中央，從字母瓦和白蓮生最勝使者持白蓮，或女使者施護持優缽羅，飾品、衣服和身色皆白，乘白象，遣往所修對境之家。由此召請所修對境入壇城，主尊下令，諸佛母以甘露瓶為其沐浴，諸能母供養，六心母療愈衰弱，十二持明母令滿足，諸瑜伽母令無畏，十忿怒母守護，諸龍女哺乳，十二大天妃擁抱，諸極忿怒母守護。以語誦或止誦勸請，則成就一切寂靜增益事業，其他事業也類推。 如是應當成就六大種種子字事業、遍處事業，以及降伏大象、蛇、馬、水牛、犀牛、獅子等兇猛生物等一切事業分類。 又如果未成就明顯顯現和氣的瑜伽，則在與前相應的禪定基礎上，通過火供成就諸事業。

།གལ་ཏེ་དེ་ ཙམ་གྱིས་ཀྱང་འགྲུབ་པར་དཀའ་ན་དེ་དག་གི་སྟེང་དུ་འཁྲུལ་འཁོར་གྱིས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ རོ། །དེ་ཡང་རིག་བྱེད་དང་ནི་འདབ་བརྒྱད་ཉིད་དང་མི་ཡི་བདག་པོ་སོ་དང་ཆུ་གཏེར་དྲུག་ དང་གཉིས་སྐྱེས་ལ། ཞེས་མཚན་བརྗོད་ཀྱིའམ། འཇམ་དཔལ་གྱི་འཁྲུལ་འཁོར་རྒྱས་པ་ དང་། རྩིབས་བརྒྱད་ལ་ནི་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་བྲལ་དུ་གནས་བཅུ་གཉིས་རྩིབས་དང་བཅུ་ དྲུག་རྩིབས་ལ་བར་དུ་ཡང་། ཞེས་སོགས་ཀྱི་གཤིན་རྗེ་གཤེད་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡི་གེ་འཕོ་བའི་ ངེས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཡི་གེ་རྣམས་ཀྱི་ཡན་ལག་མཆོག་ལས་མདུན་དུ་དབྱངས་ཀྱིས་ འཁྱུད་པ་དག་ནི་མ་རུ་རབ་ཏུ་འགྱུར། །ཞེས་སོགས་འཇམ་དཔལ་གྱི་འཁྲུལ་འཁོར་དངོས་ རྣམས་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་ནི་ལས་ཐམས་ཅད་བྱེད་པའོ། །ལས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པའི་རབ་ དབྱེ་རྒྱས་པ་ནི། སྦྱིན་སྲེག་གི་ཆོ་ག་ནང་གི་མུན་སེལ་དང་། སྤྱི་ཆིངས་ནོར་བུ་ཆུ་དྭངས་ལས། དུས་གསུམ་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་སྤྱི་གཟུགས་ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོས་བསྡུ་བར་མཛད་པ་ལྟར་ ཤེས་པར་བྱ་ཞིང་། རྩ་བའི་འཁྲུལ་འཁོར་སོགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྣམས་ནི། ཕན་གནོད་སུམ་ཅུར་ གྲགས་པའི་བསྟན་བཅོས་རྙིང་པ་ལོགས་སུ་ཡོད་པ་དང་། ལག་ལེན་གནད་རྣམས་བླ་མའི་ མན་ངག་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། ། གཉིས་པ་ཆེན་པོ་བདེ་བ་རྣམ་གསུམ་གྱི་དངོས་གྲུབ་ནི། འབྱོར་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་ བ་རྫས་ཀྱི་གྲུབ་པ་དང་། འདོད་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་བ་ལུས་ཀྱི་གྲུབ་པ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་སྣ་ ཚོགས་ཀྱི་བདེ་བ་སྔགས་ཀྱི་རིག་པ་འཛིན་པའི་གྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ནི་རྒྱུད་ལས། གྲུབ་པ་ 3-469 ལྕགས་གསུམ་གྱིས་བཅིངས་མཁའ་ལ་འགྲོ་བའི་ཤ་ཡི་རིལ་ལུས་མཁའ་ལ་སྤྱོད་པ་ཉིད་དག་ སྟེར། ཞེས་སོགས་རིལ་ལུ་དང་མིག་སྨན་གྱི་དངོས་གྲུབ་སྒྲུབ་ཚུལ་གསལ་བར་གསུངས་ ཤིང་། གྲུབ་པ་བརྒྱད་ཀར་སྟེར་བའི་རོ་ལངས་སྒྲུབ་ཚུལ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་དང་། གཞན་ ཡང་། རལ་གྲི་རེག་པ་བཅུད་ཀྱི་དབང་པོ་བདུད་རྩིའི་འབྲས་བུ་རིལ་ལུ་རོ་ཙ་ན་དང་མིག་སྨན་ དང་། །རྐང་པ་བྱུག་དང་ཤིང་ལྷམ་དག་དང་འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་དངོས་གྲུབ་བརྒྱད་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ བདག་ལ་སྩོལ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་གྱི་དངོས་གྲུབ་བརྒྱད་དང་། གཞན་ཡང་རྒྱུད་དང་རྒྱུད་ དུ་འབྱུང་བའི་དངོས་གྲུབ་སྣ་ཚོགས་པ་དག་རྣལ་འབྱོར་པས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་གཅིག་ ལ་མཚོན་ན་སྔགས་དང་གཟུགས་བརྙན་གྲུབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་སྦྱིན་སྲེག་མཆོད་སྦྱིན་ བཟླས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས། དངོས་གྲུབ་ཀྱི་དོན་དུ་རང་འདོད་པའི་ལྷ་ལ་རིང་དུ་གསོལ་ བ་གདབ་པར་བྱའོ།

如果僅以此也難以成就，則在這些基礎上以法器成就。如《贊名》中說："明咒與八瓣及人主三十與六水藏及二生。"或文殊法器廣說，以及"八輻輪于方與離方處，十二輻與十六輻中間。"等所說的閻魔敵輪及字母轉移的決定，以及"諸字最勝支分前，以元音擁抱成馬魯。"等所說的文殊實際法器，這些能作一切事業。 事業種種相的廣大分類，如火供儀軌《內明除暗》和《總論如意清水》中，由大遍智攝集三世一切佛陀的總相所說般了知，根本法器等分類，應從單獨存在的古老論著《三十利害論》和上師口訣了知實修要點。 第二、大樂三種悉地：種種受用之樂的物質成就，種種欲樂之樂的身體成就，種種神變之樂的咒持明成就。 第一、續中說："成就以三鐵束縛，空行肉丸賜空行。"等明說丸藥和眼藥的悉地成就方式，並廣說賜予八種成就的尸陀林修法，又說："愿賜我劍觸、精華王、甘露果、丸藥、眼藥、涂足、木履等八種世間悉地。"如是八種悉地，以及其他續中所說的種種悉地，瑜伽士應當修持。 以一例而言，已成就咒語和影像的瑜伽士，應當通過火供、供獻、唸誦等，為悉地之故長期祈請自己所欲的本尊。

།བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་ལ་དྲོད་ཐོབ་ན། གྲུབ་པ་བརྒྱད་རྣམས་འགྲུབ་པ་ ལ་དཀའ་བ་མེད་ལ། དྲོད་ཇི་བཞིན་མ་ཐོབ་ཀྱང་གཉིད་དང་བཀྲེས་སྐོམ་ལ་སོགས་པས་མི་ གནོད་ཅིང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྟེན་ན་འགྲུབ་ཏུ་རུང་སྟེ། གསོལ་བ་བཏབ་པས་ཇི་ཞིག་ལྟར་ན་ ལྷས་སྣང་བ་སྩོལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེས་རིལ་བུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་ན། སྒྲོན་མེ་ལྔའི་རིལ་བུ་བྱས་ཏེ། ལྕགས་གསུམ་གྱིས་དཀྲིས་ནས། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་པའམ་ མཎྜལ་སོགས་རྒྱས་བསྡུས་ཇི་ལྟར་འོས་པའི་གནས་སུ་བཞག་ནས། དེ་སྔགས་ཀྱི་ཡིག་འབྲུའི་ རང་བཞིན་དུ་མོས་ཤིང་། སྔགས་ཀྱི་ཡིག་འབྲུའི་ཡེ་ཤེས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བསྟིམ་པ་དང་ ལྷན་ཅིག་ཏུ་ༀ་ཀཱ་ལ་ཙཀྲ་ཨཱ་ཛྙཱ་སིདྡྷ་གུ་ལི་ཀཱཾ་སཱ་དྷ་ཡ་སྭཱཧཱ། ཞེས་བཟླས་པས། འབར་བ་དང་ འོད་དང་དུ་བ་འཐུལ་བ་སོགས་བྱུང་ན་གྲུབ་པ་སྟེ། རང་གི་ཁར་བཅུག་པ་སོགས་ཀྱིས་མཁའ་ ལ་འགྲོ་བ་དང་མི་སྣང་བ་སོགས་ཇི་ལྟར་འོས་པ་འགྲུབ་པོ། །མཁའ་ལྡིང་གི་སྒྲུབ་ཐབས་ ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་ལྷ་དང་འབྱུང་པོ་མངག་གཞུག་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་དངོས་གྲུབ་སོགས་བཤད་ 3-470 དོ། །དངོས་གྲུབ་འདི་རྣམས་སྔགས་མཐུས་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ན། གོང་དུ་བསྟན་པ་ལྟར་རླུང་དང་ གཟུགས་བརྙན་ལ་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ཅིང་། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གསལ་སྣང་ཅུང་ ཟད་ཐོབ་པས་སྔགས་ཀྱི་ནུས་པ་རྙེད་པ་རྣམས་ཚང་བ་དགོས་ལ། སྔོན་གྱི་ལས་འཕྲོ་ལ་བརྟེན་ ནས་ལྷ་དང་སྒྲུབ་པ་པོ་བླ་མའི་བྱིན་རླབས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འགྲུབ་པ་ལ་ནི་ངེས་པ་མེད་དོ། ། རིག་པ་འཛིན་པའི་དངོས་གྲུབ་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ཕྱི་མ་གཉིས་ནི། དྲོད་ཐོབ་པ་སོགས་ སྒྲུབ་པ་པོ་རང་ཉིད་ལ་མཚན་ཉིད་རྫོགས་པར་མེད་ན། ལས་འཕྲོའམ་གཞན་གྱི་བྱིན་རླབས་ ཁོ་ནས་འགྲུབ་པ་ནི་མེད་དོ། ། གཉིས་པ་འདོད་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་བ་ལུས་ཀྱིས་འགྲུབ་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ ལ་ཚེ་འདིར་སྔགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པས་ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་ལུས་འདི་གནས་གྱུར་ཏེ། དེ་དང་དེའི་ དངོས་གྲུབ་ཐོབ་ན་ནི། རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་དང་དེ་ལུས་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་འགྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་ཡི། ཤི་ བའི་འོག་ཏུ་བར་དོའམ་རིག་པ་འཛིན་པའི་གནས་སུ་སྐྱེས་ནས་དངོས་གྲུབ་དེ་འདྲ་བ་ཐོབ་པ་ ལ་ནི། དངོས་གྲུབ་དེའི་ངོ་བོ་ལུས་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་། རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་དང་ དེའི་ལུས་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་མི་འཇོག་གོ །གཞན་ཡང་ལུས་གནས་གྱུར་ པའི་གྲུབ་པ་ནི། རིག་པ་འཛིན་པའི་རྒྱལ་པོར་ངེས་པ་ཡིན་ལ། སྐྱེ་བ་འཕོས་ནས་རིག་འཛིན་ གྱི་ས་ཐོབ་པ་ལ། དེའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་པའང་སྲིད་མོད་ཀྱི་ཕལ་ཆེར་ཕལ་བ་ཉིད་དོ།

如果獲得生起次第暖相，成就八種悉地不會困難，即使未如實獲得暖相，也不受睡眠、飢渴等損害，若依止等持則堪能成就，祈請后本尊會賜予顯現。如果說由此成就丸藥，則製作五燈丸藥，以三鐵纏繞，置於廣大壇城或曼荼羅等廣略適宜處所，觀想其為咒語字母自性，不斷融入咒語字母智慧尊，同時誦咒："嗡 嘎拉查克拉 阿迦 悉地 古里康 薩達雅 梭哈"，若生起燃燒、光明、煙霧等，則為成就，放入口中等則能適宜地成就空行、隱身等。 依于迦樓羅成就法，也說有使天和部多成為使者的悉地等。如果這些悉地是以咒力成就，則如上所說，需具足獲得專注于氣和影像的等持，以及獲得空性少許明顯顯現而得咒力的功德。依于往昔業緣，以本尊和成就者上師加持力而成就則無定準。 后二種持明悉地將要解說，如果未具足獲得暖相等成就者自身的特徵，則不能僅依業緣或他人加持而成就。 第二、宣說種種欲樂之樂由身成就。於此，今生行持密咒行，於此生中此身轉依，獲得彼彼悉地，則稱為彼彼瑜伽士身的悉地成就。死後生於中陰或持明處而獲得如是悉地，雖然悉地本身是身的悉地，但不安立彼彼瑜伽士獲得身的悉地之名言。 此外，身轉依的成就必定是持明王，轉生后獲得持明地，雖然也可能成為其王，但大多是普通的。

རླུང་དང་གཟུགས་བརྙན་དང་ཕྲ་མོ་དང་ཐིག་ལེ་ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་པ་ཕྱི་རོལ་ཀྱི་དོན་སྒྱུ་མ་ ལྟ་བུར་རིག་པ་ཞིག་གིས་གོམས་པ་བརྟན་པར་བྱས་པ་ན། རྫས་དང་སྔགས་སོགས་ལ་མ་ བལྟོས་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁོ་ནའི་སྟོབས་ཀྱིས་དུག་ལ་སོགས་པ་བདུད་རྩིར་བསྒྱུར་བ་དང་། འབྱུང་བ་བཞི་དང་སྲོག་ཆགས་སོགས་ཀྱིས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་བ་སོགས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ དྲོད་རྙེད་པ་ན། རིག་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བྱའོ། །དེ་ཡང་རྒྱུད་འདི་ལས། ཨ་ཝ་དྷཱུ་ 3-471 ཏི་དང་ཀུན་བཟང་དང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་སོགས་གསུངས་པ་ཕལ་ཆེར་ནི། རྫོགས་རིམ་ གྱི་སྤྱོད་པ་ཡིན་པས་འདིར་མི་འཆད་ལ། སྤྲོས་བཅས་སྤྲོས་མེད་ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་མེད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ གསུམ་པོ་འདི། རྫོགས་རིམ་དུ་མ་ཟད་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་སྐབས་སུ་ཡང་ངེས་པར་འཇུག་ཅིང་། སྤྲོས་བཅས་སོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་རྒྱུད་འགྲེལ་དངོས་ལས་ཧ་ཅང་གསལ་བར་མ་གསུངས་ཀྱང་། དོན་ནི་གསལ་ཞིང་རྒྱས་པར་བསྟན་ལ་རྒྱ་བོད་ཀྱི་མཁས་པའི་གསུང་སྒྲོས་དང་མན་ངག་ལས་ ཀྱང་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོར་དུར་ཁྲོད་ལ་སོགས་པའི་གནས་རྣམས་སུ་མཚན་མོ་ རྒྱུ་ཞིང་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་ཡོངས་སུ་ཞུགས་པ་ན། སེམས་བརྟན་ནམ་མི་བརྟན་ བརྟགས་ཏེ། བརྟན་ན་གསང་བའི་སྤྱོད་པ་ཇི་ལྟར་འོས་པ་སྤྱད་དེ། དེའི་ཚེ་མངོན་ཤེས་ཐོབ་ ཅིང་འགྲོ་བ་ཕལ་པ་ལ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལྷ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཅི་རིགས་པར་རྣལ་འབྱོར་ པ་དེ་ལ་མངོན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་དེས་རྒྱུད་འདིར་གསུངས་པའི་ངེས་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ། ཡུལ་འཁོར་ཆེན་པོ་རེ་རེ་ན་ཡང་ཡུལ་ཆེན་བཞི་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཚང་བར་ཡོད་པས་དེ་ཙམ་དུ་ རྒྱུ་བས་ཀྱང་ཆོག་ལ། མོས་པའི་དབང་གིས་ཀཱ་མ་རཱུ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་བཞི་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ པོ་དངོས་སུ་ཡང་རྒྱུ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཏུ་རྣལ་འབྱོར་མ་རྣམས་ཀྱི་འདུ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ ཞིང་། དེ་ཐོབ་ན་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་རིག་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་སྤྱད་པས་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པོ། །དེ་ ལ་དབང་ལེར་གསུངས་པའི་བརྡ་དང་བརྡའི་ལན་རྣམས་ཀྱང་ཞིང་དངོས་སམ་རྗེས་མཐུན་ པར་རྒྱུ་བའི་སྐབས་དེར་དགོས་པ་ཡིན་ལ། རིག་བརྟུལ་དངོས་གཞིའི་ཚོགས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་ སྐབས་སུའང་དགོས་སོ།

於此，獲得對氣、影像、微細和明點的穩固，了知外境如幻的人，當修習穩固時，不依靠物質和咒語等，僅以等持力將毒等轉為甘露，不被四大和生物等損害等，獲得等持暖相時，應當行持持明律儀行。 此續中雖說阿瓦杜帝、普賢、勝方等，大多是圓滿次第的行持，此處不說。有相、無相、極無相三種行持，不僅圓滿次第，生起次第時也必定趣入。雖然有相等名言在續和註釋中未明顯宣說，但義理明顯且廣說，也出現在印藏智者的教言和口訣中。 於此，首先於尸林等處所夜間遊行，完全趣入律儀行時，觀察心是否穩固。若穩固則如理行持秘密行，此時獲得神通，普通眾生所隱蔽的天等也會適宜地對此瑜伽士顯現。 然後依此續所說的決定，因為每一大域中都具足四十八聖地，遊行彼等也可以，或者依信解力實際遊行迦摩縷波等四十八聖地，將獲得瑜伽母眾的集會，獲得后與之共同行持持明律儀而獲得悉地。 於此，灌頂品中所說的暗號和暗號迴應，在實地或相似遊行時需要，在持明律儀正行會眾輪時也需要。

།དེ་ལ་སྤྲོས་བཅས་དང་སྤྲོས་མེད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་གང་རུང་གིས་འདོད་པ་ སྣ་ཚོགས་པའི་བདེ་བ་སྟེ། འདོད་ཁམས་ཀྱི་རིག་འཛིན་འགྲུབ་པ་ཡིན་ཅིང་། དེ་ཡང་དང་པོར་ རིལ་ལུ་མིག་སྨན་ལ་སོགས་པའི་དངོས་གྲུབ་ཆུང་ངུ་རྣམས་བསྒྲུབས་ནས། དེ་རྗེས་རིག་པའི་ བརྟུལ་ཞུགས་ལ་བརྟེན་ཏེ། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་སྒྲུབ་པའང་ཡོད། ཡང་ 3-472 ཕལ་ཆེར་དེ་འདྲ་དེ་དག་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། དྲོད་ཐོབ་པ་ཉིད་ནས་དངོས་ གྲུབ་གཞན་མི་སྒྲུབ་པར་རིག་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་སྤྱད་པ་ཁོ་ནས་འདོད་པའི་རིག་པ་འཛིན་པ་ འགྲུབ་པོ། །དེ་གྲུབ་ན་འདོད་པའི་ལྷ་རྣམས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྐལ་མཉམ་ གྱི་དོན་འདྲ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དངོས་རང་མིན་པའི་དོན་དང་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང་རྫུ་ འཕྲུལ་དང་ཚེ་རྣམས་འདོད་ལྷ་རིགས་དྲུག་པོ་གང་རུང་གི་གཙོ་བོ་གཙོ་བོ་རྣམས་ལས་ངན་པ་ ནི་ནམ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། མཉམ་པ་ཁོ་ནའམ་འདྲ་མཚུངས་ཀྱིས་ལྷག་པའོ། །སྒྲུབ་པ་པོ་རང་ ཉིད་ཀྱི་འདོད་པས་ནི་ངེས་པ་མེད་པས་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ཞེས་པ་གཙོ་བོ་སྨོས་པའི་ཚིག་སྟེ། ཀླུ་དང་ལྷ་མིན་གནོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་ས་འོག་ས་སྟེང་ས་བླ་གསུམ་གར་གྱི་རིག་འཛིན་ཡོད་ ལ། དེ་དག་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་བའི་འདོད་པས་གཙོ་བོར་བཞག་པ་ཡིན་པས། སྟེང་འོག་བར་ གསུམ་གྱི་རིག་འཛིན་ལ་བཟང་ངན་གྱི་ཁྱད་པར་དབྱེ་བའང་དཀའོ། །དེས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ ལ་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་འདོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གནས་གཞན་མཐོ་དམན་སོ་སོར་སོང་སྟེ་དེར་ གནས་པའང་ཡོད་དོ། །ཡང་སྒྲུབ་པ་པོས་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་སྤྱི་ལ་དམིགས་ཀྱང་བསོད་ ནམས་ཀྱི་དབང་གིས་གནས་མཐོ་དམན་སོ་སོར་སོང་བའང་ཡོད། དེ་གཉིས་ཀར་ལ་འདུག་ གནས་གཞན་དུ་མ་སོང་བར་འདི་ཉིད་དུ་འདུག་བཞིན་དུ་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་འདོད་ ཡོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལྟ་བུ་སྟེང་མཁའ་སྤྱོད་འདོད་ལྷ་རིགས་དྲུག་དང་། ས་སྟེང་གི་གནོད་ སྦྱིན་འབྱུང་པོའི་གནས་དང་། ས་འོག་གི་ཀླུ་དང་ལྷ་མིན་སོགས་ཀྱི་ལུས་དང་ཚེ་དང་ལོངས་ སྤྱོད་དང་། གནས་དང་འཁོར་གྱི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་གནས་འདི་ཉིད་དུ་མྱོང་བ་ཡང་ཡོད་དོ།

於此，以有相或無相行持任一成就種種欲樂之樂，即成就欲界持明。此又，首先成就丸藥、眼藥等小悉地后，依于持明律儀，也有成就欲界身悉地。又大多不需要這些前行，從獲得暖相開始，不修其他悉地，僅以行持持明律儀即成就欲持明。 成就此者稱為與欲天等同緣分，等同緣分的意思是相似，此又，意義、身體、受用、神變和壽量絕不劣於欲天六種任一的主要者，僅是相等或以相似而超勝。 因成就者自己的意樂無定，說"欲界天"是舉主要之語，地下、地上、地上三處都有龍、非天、夜叉等持明，這些也是由瑜伽士意樂安立為主要，因此難以區分上下中三處持明的優劣差別。 因此，雖然等持無差別，但由意樂力而分別前往其他高低處所而住。又成就者雖緣欲界天總體，也有由福德力而分別前往高低處所。這兩者都有不去其他住處而住於此處，如同享受他化自在天的欲妙，於此處即體驗上方空行欲天六種、地上夜叉部多處所、地下龍和非天等的身體、壽量、受用、處所和眷屬的一切安樂。

གང་ལྟར་ཡང་ཞིང་གི་རྣལ་འབྱོར་མ་བསྒྲུབས་ཏེ། དངོས་སུ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་ཡིན་ ན། དེས་བསྟན་པའི་ཆོ་གས་དངོས་གྲུབ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ལ། ཞིང་སྣ་ཚོགས་སུ་མི་རྒྱུ་བར་ གནས་གཅིག་ཏུ་འདུག་པ་ལ་ནི། སྤྲོས་བཅས་སྤྲོས་མེད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཚོགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ 3-473 ངེས་ཅན་དུ་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ལྷ་མང་བའི་ཕྱོགས་སུ་སྣ་ཚོགས་ཞིག་འབྱུང་མོད་ཀྱང་། གཙོ་བོར་ རྣལ་འབྱོར་མ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྟ་བུ་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་རིགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ ནམ། ལོ་བཅུ་གཅིག་མ་ནས་བཞི་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་རིགས་དང་མཐུན་པའི་ལོ་གྲངས་ ཅན་ནམ། ཡང་རང་རིགས་མ་སྲིང་ལ་སོགས་པ་ཉེ་དུའི་མིང་གིས་རྣམ་པར་བཏགས་པ་རང་ རིགས་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཏེ། གསུམ་པོ་དེ་དག་གང་རུང་ལས། དངོས་སམ། རྗེས་མཐུན་ ནམ། དེ་དང་དེར་མོས་པས་ཀྱང་རུང་སྟེ། དབུས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་མེད་ཀྱི་དབང་ དུ་བྱས་ནས། ལྷ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན་ལ། འབྲིང་པོ་ནི་ལྷ་དགུའམ་བཅུ་ ལ་སོགས་པའོ། །ཉུང་བའི་ཕྱོགས་ནི་འགྲེལ་ཆེན་ལས། ཕྱི་རོལ་ཏུ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་ པ་ལྔའི་རིགས་ཅན་གྱི་བུད་མེད་རྣམས་འཛིན་པ་ནི། བུད་མེད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་ པས། ལྷ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རུང་ངོ་། །འཕྲུལ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ན་མ་གཏོགས་གཅིག་ གམ་གཉིས་ཀྱིས་སྤྲོས་བཅས་ཀྱི་བྱ་བ་མི་འགྲུབ་པས། རིག་མ་བཞི་ནི་ཉུང་མཐའ་ལ་དགོས་ སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རིག་མའི་ཚོགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོ་ཡིད་ཀྱིས་སྤྲུལ་ ཏེ། རིག་མ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་ཡོན་ལྔ་ལ་སྤྱོད་བཞིན་པས་ནང་དུ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་བདེ་སྟོང་ སྒོམ་པའི་མཉམ་གཞག་དང་། ཐུན་མཚམས་རྣམས་སུ་ཚོགས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རོལ་པ་སྔགས་ དང་ཕྱག་རྒྱ་དང་བརྡ་དང་གླུ་དང་གར་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྤྱོད་ཅིང་། འཇིག་ རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་དང་བདེ་སྡུག་སོགས་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་དང་ཉོན་མོངས་སོགས་རྣམ་རྟོག་ ཐམས་ཅད་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཞུ་བདེ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་དབྱིངས་དེར་རོ་མཉམ་ དུ་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རླུང་དང་གཟུགས་བརྙན་རྗེས་མཐུན་པ་དེའི་མཐུ་ལས་བདེ་བ་ཉིད་ ཀྱི་རང་སྣང་བ་ལས་གཟུགས་སྣང་རྣམས་ལྷ་སྐུ་དང་། སྒྲ་སྣང་རྣམས་སྔགས་དང་། ཇི་ལྟ་བ་ དང་ཇི་སྙེད་པའི་ཕྱོགས་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་གསལ་སྣང་གི་ཤེས་པ་རྟག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ 3-474 རོ། །འདོད་ཡོན་བཟང་ངན་ཐམས་ཅད་ལ་ལྷ་སྣང་གི་འདོད་པ་ལྔ་པོས་རྒྱས་བཏབ་པས། དེ་ དག་ཐམས་ཅད་དེའི་ངོ་བོར་སྣང་བར་འགྱུར་རོ།

無論如何，成就聖地瑜伽母，若與其實際共同行持，則依其所示儀軌成就悉地。若不遊歷各種聖地而住於一處，則于有相無相時應確定會眾壇城。雖然在諸多天部分出現各種，但主要應如三十七瑜伽母壇城，此又是三十七種姓，或從十一歲至四十八歲之間與種姓相應的年齡，或以自種姓姐妹等親屬名號假立的與自種姓相應者，從這三者任一，無論是實際的、相似的，或以彼彼意樂觀想皆可。以中央主尊父母無二為主，是三十七尊壇城，中等是九尊或十尊等。少數方面，大疏中說："于外也執持五如來部類的女人，是女人行。"故五尊等也可以。除非具有神變，一二人不能成就有相之事，故至少需要四位明妃。 與如是明妃會眾一起意化壇城輪，以享用明妃們的五欲妙而內修俱生樂空的等持，間隙中行持會輪遊戲廣大的咒、手印、暗號、歌、舞等有相之行，將八世法、苦樂等種種顯現和煩惱等一切分別都等味于無相相的融樂俱生界中。 從相似氣和影像的力量中，從樂的自顯中，諸色相現為天身，諸聲相現為咒語，經常生起隨入如所有和盡所有方面的明顯顯現智。以天相五欲印持一切善惡欲妙，則彼等一切顯現為其本性。

།ཞུ་བདེ་གཡོ་བ་མེད་པར་ཐིག་ལེ་ཤིན་ཏུ་ འགགས་པ་དེ་དང་ལྷར་སྣང་གཉིས་རླུང་དང་འདྲེས་པ་དེ་སྲོག་རྩོལ་བཀག་པའི་སྦྱོར་བས། རྩ་དང་ཐིག་ལེ་སོགས་རགས་པའི་ལུས་ཀུན་ལ་ཡང་ཡང་འདྲེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞུགས་པ་ ན། ཐོག་མར་ལུས་ཀྱི་ཁམས་ཕྲ་རིམ་ནས་དྭངས་མར་འགྱུར་ཞིང་། གཞན་རྣམས་དྭངས་ མར་གྱུར་པ་ན། རགས་ཤོས་དེ་ཡང་རིམ་པས་དྭངས་མའི་ནང་དུ་བག་ལ་ཞ་ཞིང་ཟད་པར་ འགྱུར་ཏེ། ལུས་གནས་གྱུར་ནས་སྔོན་ཇི་ལྟར་བསྒོམས་པ་གོམས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ལྷའི་ སྐུ་འདོད་དགུར་གྱུར་པའི་གཟུགས་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་ཕྲ་ཡང་ གི་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང་། གནས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང་འཁོར་ རྣམས་སྔགས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའམ་ལྷ་རྫས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཡང་རང་ལ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ཙམ་ ཁྱབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ལུས་ཀྱི་རིག་པ་འཛིན་པ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་སྤྲོས་མེད་ཀྱི་སྤྱོད་ པ་བྱེད་ན། སྔགས་དང་ཕྱག་རྒྱ་སོགས་རོལ་པ་ཉུང་ཟད་ཙམ་ལས་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། འཁོར་ ཚོགས་མང་ཉུང་ལ་ནི་ངེས་པ་མེད་དེ། ཚོགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་བཞི་ལྔ་སོགས་ཉུང་ངུས་ ཀྱང་འགྲུབ་ཅིང་། མང་པོའི་ཀྱང་ཕན་འདོགས་པ་ཁོ་ན་ལས་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་ལ། རིག་མ་ གཅིག་ཁོ་ནས་ཀྱང་སྤྲོས་མེད་ཀྱི་བྱ་བ་བདེ་བླག་ཏུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྤྲོས་བཅས་སྤྲོས་ མེད་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་སྐབས་འདིར་ཞི་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཀྱི་རབ་འབྱམས་རྒྱ་ཆེན་པོས་འགྲོ་ བའི་དོན་སྤྱོད་པར་ཡང་བཤད་ལ། དེའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་པོའི་འདོད་པ་ཡོད་ན་ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་མེད་ ཀྱིས་ཀྱང་འགྲུབ་པར་ཐེ་ཚོམ་མེད་མོད། ཁ་ཅིག་དེ་ལྟ་བུའི་གཞན་དོན་སྒྲུབ་པ་ལ་སྤྲོས་བཅས་ བསྔགས་ཀྱི། སྤྲོས་མེད་སྟོབས་ཆུང་ངོ་ཟེར་བ་ནི། སྤྱོད་པ་གསུམ་པོ་མོས་སྐལ་སོ་སོའི་ངོར་ ཟབ་མི་ཟབ་འདྲ་ལ། ངོ་བོའི་སྟེང་ནས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་མཆོག་ཡིན་པར་གསུངས་པ་དང་འགལ་ 3-475 བར་འགྱུར་ཏེ། གང་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་གཞན་དོན་སྤྱོད་པ་ལ་མཐུ་ཆེ་བ་དེ། མཉམ་གཞག་གི་ཡེ་ ཤེས་ཀྱང་བཟང་བར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ།། །། གསུམ་པ་རྫུ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་བ་སྔགས་ཀྱི་རིག་འཛིན་གྲུབ་པ་བཤད་ན། འདི་ ནི་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རིག་འཛིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། འོག་མིན་གྱི་སྲིད་ པའི་མཐར་ཐུག་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་དངོས་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ཡིན་ནོ།

融樂無動而明點極為止息，與天相二者和氣相融，以持氣禁止的瑜伽，以反覆融入脈、明點等粗大身體的方式進入時，首先身界從細微開始變為精華，其他變為精華時，最粗者也漸次隱沒消盡于精華中。身體轉依后，成為如前所修習熟的天身，隨欲轉變的色身與欲界天等同緣分，具足輕妙等八功德，處所、受用和眷屬以咒所化或天物自性，也僅如自己所見般遍滿，稱為成就身持明。 若行持無相行，則僅作少許咒語、手印等遊戲，眷屬會眾多寡無定，以會壇城四五尊等少數也能成就，多數也僅有利益而無過失，僅一明妃也能輕易成就無相之事。 在此有相無相行時，也說以寂靜等廣大無邊事業行持利生，因此若成就者有意樂，無疑也能以極無相成就。有些人說如是利他成就讚歎有相，說無相力小，這與說三種行持對各自意樂根機似乎深淺相同，而本質上後後為勝相違，因為后得中對利他行持力大者，等持智慧也成立為殊勝。 第三、解說種種神變之樂咒持明成就。此稱為與色界天等同緣分的持明，即是色究竟有邊際的世間悉地。

།དེ་ཡང་སྔར་བཤད་ མ་ཐག་པ་ལྟར་གྱི་འདོད་ཁམས་ཀྱི་རིག་པ་འཛིན་པ་དེ་གྲུབ་ནས། བསྐྱེད་རིམ་པ་ཉིད་ལ་ བལྟོས་པའི་ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་མེད་ཀྱི་སྤྱོད་པས་རིག་འཛིན་འདི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའམ། ཡང་ན་ སྔར་གྱི་སྤྲོས་བཅས་སྤྲོས་མེད་གང་རུང་གི་སྤྱོད་པ་དེ་སྤྱད་པས་ཁམས་དྭངས་མ་རྣམས་ལྷ་ རྫས་ཀྱི་ལུས་སུ་གྱུར་ཅིང་། རགས་པ་ཡོངས་རྫོགས་གནས་མ་གྱུར་ཙམ་རང་ཉིད་འདོད་ ཁམས་ཀྱི་ལྷར་འགྱུར་ཚད་པའི་སྐབས་དེར། སྔར་གྱི་སྤྱོད་པའི་འཕྲོ་བཏུལ་ནས་ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་ མེད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པས་གཟུགས་ཀྱི་རིག་པ་འཛིན་པ་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་འདི་ ལུས་གནས་གྱུར་པའི་ཕྱིར། ལུས་ཀྱི་རིག་འཛིན་ཡིན་པར་མ་ཟད་སྔ་མ་ལས་ཀྱང་ལུས་ལྷག་ གོ །སྔ་མ་ནི་མི་ལ་བལྟོས་ན་ཆེས་ཕྲ་མོད་ཀྱི། ལྷ་རྫས་ཉིད་ལ་བལྟོས་པའི་ལུས་རགས་པ་ཡིན་ པས། སྔགས་དང་ལུས་གཉིས་ལས་ལུས་སྟོབས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་རིག་འཛིན་ཞེས་སྤྱི་ མིང་བྱེ་བྲག་ལ་འདོགས་པའི་སྐབས་ཡོད་པ་དང་། འདི་ནི་སྔགས་ཏེ་རླུང་གི་རང་བཞིན་འོད་ ལུས་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ལྷ་རྫས་ཀྱི་ནང་ནས་ཀྱང་ཕྲ་བའི་ལུས་ཏེ། ལུས་ལས་ཀྱང་སྔགས་སྟོབས་ ཆེ་བའི་ཕྱིར་སྔགས་ཀྱི་རིག་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མིའི་རྟེན་ཅན་རགས་པའི་ལུས་འདོད་ ལྷར་སྒྱུར་བའི་ཕྲུགས་ཅིག་དང་། དེ་གཟུགས་ཀྱི་ལྷར་སྒྱུར་བའི་ཕྲུགས་ཅིག་སྟེ། ལུས་གནས་ སྒྱུར་བའི་ཕྲུགས་གཉིས་བརྒྱུད་དགོས་པ་ནི་ཅུང་ཟད་དབང་པོ་བརྟུལ་བ་ཡིན་ལ། སྤྱོད་པ་ དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་དྭངས་མ་རྒྱས་པར་བྱས་པའི་མཚམས་སུ་སྤྱོད་པ་ཕྱི་མས་སྙིགས་མ་ཟད་ 3-476 པར་བྱེད་པ་འདོད་ལྷའི་ལུས་བརྒྱུད་མ་དགོས་པར་མི་ལུས་གནས་བསྒྱུར་བའི་ཕྲུགས་གཅིག་ པོ་དེ་ལ་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་འགྲུབ་པ་ནི། སྐབས་འདིའི་དབང་པོ་རྣོན་པོའོ། །དེ་ ལ་གོང་དུ་བཤད་པ་དང་མཚུངས་པར་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་བསྡུས་ནི་འདི་ལ་ཡང་འདམ་ཁ་ ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ལྷ་མོ་ཀླུ་མོ་མི་མོ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་སྤངས་ཤིང་། ཡེ་ཤེས་ ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གྲུབ་པས་བསྐྱེད་རིམ་ཕྲ་རགས་ཐམས་ཅད་ མཐར་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར། རང་གི་མོས་པས་ཉུང་བ་ལ་དགའ་ན་མ་གཏོགས། ལྷ་ཚོགས་མང་ ཉུང་ལ་སྒྲུབ་དཀའ་བླའི་ཁྱད་པར་མེད་དོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་དེ་ཡང་བསྐྱེད་རིམ་པ་གསལ་ སྣང་ཐོབ་མ་ཐག་པའི་སྐབས་ཀྱི་དེ་དང་མི་འདྲ་སྟེ། འདིར་སྔགས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་ལྷ་སྐུ་ལ་ཡེ་ ཤེས་ཀྱི་ལྷས་དངོས་སུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པས། ལྷའི་གཙོ་བོ་ཆེས་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་བ་གཅིག་ དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་བྱ་བ་བྱེད་དོ།

此又，如前剛說般成就欲界持明後，以依于生起次第的極無相行成就此持明，或者以前說的有相無相任一行持，使界精華成為天物身，粗大圓滿未轉依時自成欲界天的階段，收攝前行的餘勢后以極無相行而獲得此色界持明。 此又因為身轉依，不僅是身持明，且身勝於前者。前者雖較人極細，但對天物而言是粗大身，因為咒與身二者中身力大，故有以總名安立別名的情況。此則唯是咒即氣性的光身，故是天物中也細微的身，因為較身咒力大，故稱咒持明。 於此，人身粗大身轉為欲天的一階段，彼轉為色天的一階段，需經歷兩個身轉依階段者是稍鈍根，以前二行增長精華時，以後行盡除糟粕，不需經欲天身而以一階段轉依人身成就色界悉地者，是此處利根。 於此，如上所說相同，此處雖也可選擇廣略壇城，然而捨棄天女、龍女、人女等業手印，唯是智慧手印，因為成就微細瑜伽而圓滿一切粗細生起次第，除非自意樂喜歡少數，否則天眾多寡無難易差別。 此智慧手印與生起次第剛獲得明顯顯現時的彼不同，此處咒所化天身由智慧天直接加持，故能作與天主大神變者無別的事業。

།ལུས་རྟེན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཟང་ངན་གྱི་ཁྱད་པར་ མ་གཏོགས། སྒོམ་ཚུལ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་སྤྱོད་པའི་སྐབས་དང་འདྲ་བ་ལས། ཁྱད་པར་ནི་ མས་བརྟན་གྱི་དུས་ལྟེ་བར་དགའ་བའི་ཡེ་ཤེས་དང་ས་རླུང་གི་དྭངས་མ་འདྲེས་པའི་རྡོ་རྗེ་སྤྲོ་ བ་བསྒོམས་པས། རྩ་སོགས་ལུས་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་ཅིང་བརྟན་པ་ཉིད་གཙོ་བོར་བསྒོམས་ན། བསམ་གཏན་དང་པོའི་ལྷ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་དང་། དེའི་སྟེང་དུ་སྙིང་གར་མཆོག་དགའ་ ཆུ་རླུང་བསྣན་ན་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང་། དེའི་སྟེང་དུ་མགྲིན་པར་ཁྱད་དགའ་མེ་རླུང་ བསྣན་ན་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང་། དེའི་ཡང་སྟེང་དུ་དཔྲལ་བར་ལྷན་སྐྱེས་རླུང་གི་རླུང་ དང་འདྲེས་པས་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེ་ཐམས་ཅད་དབང་དུ་བྱས་ན་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་སྐལ་ བ་མཉམ་པའི་རིག་པ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ལ་ཡང་ནང་ཚན་དུ་མོས་པ་དང་བསོད་ ནམས་ཀྱི་དབང་གིས་གནས་གཞན་མཐོ་དམན་དུ་འགྲོ་བ་སོགས་གསུམ་ནི་སྔར་བཤད་པ་ དང་འདྲའོ། །དེ་ལ་སྔར་འདོད་ལྷའི་རིག་འཛིན་གྲུབ་ཟིན་པ་ནི། འདོད་ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་ 3-477 པའི་ལྷའི་ལུས་རགས་པ་དེ་བདེ་བ་སོགས་ཀྱིས་རྒྱས་བཏབ་པའི་མིའི་ལུས་དང་མི་འདྲ་སྟེ། དཀའ་ཚེགས་ཆུང་ངུས་ཇེ་དྭངས་ཇེ་དྭངས་སུ་སོང་བ་ཁོ་ན་ལས། གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་རྫས་ སུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། གནས་གྱུར་རིམ་པ་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་ནི། སྤྱོད་པ་ཕྱེད་སྤྱད་པས་མིའི་རྟེན་ ལས་བྱུང་བའི་དྭངས་མ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་རྣམས་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་རྫས་སུ་འགྱུར། རགས་པ་ མིའི་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་སྐབས་དེར་ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་མེད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཕྱེད་སྤྱད་པས་འདོད་པའི་ལྷ་ རྫས་དེ་གཟུགས་ཀྱི་ལྷ་རྫས་སུ་འགྱུར་ཞིང་དེའི་ནང་དུ་རགས་པ་བག་ལ་ཞ་བའི་ཚུལ་དུ་ཐིམ་ ཞིང་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་མེད་ཀྱི་སྐབས་འདིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཉིད་ཀྱི་རང་ སྣང་ལ། སྔགས་དང་ཕྱག་རྒྱ་སོགས་རོལ་པའི་བཀོད་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བའང་ཡིན་མོད་ཀྱི། འདི་ལ་རྩོལ་བ་ཡང་མི་དགོས་ཤིང་། ཕྱི་རོལ་གཞན་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་མི་དང་ལྷ་སོགས་ ཀྱི་འགྲོ་བའི་བྱེད་པ་མེད་ལ། དེ་ལ་དེར་མ་ཟད་རང་ལུས་ཙམ་མ་གཏོགས། གཟུགས་ཅན་ གྱི་དངོས་པོའི་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྤྲོས་བཅས་སོགས་སུ་མི་འགྱུར་རོ།

除了身依處和等持優劣的差別外，修法與前說行持時相同，差別是下穩時于臍輪修持喜智與地風精華相融的金剛放射遍滿並穩固一切脈等身體為主，則與初禪天等同緣分；其上於心輪加入勝喜水風則與二禪，其上于喉輪加入殊勝喜火風則與三禪，其上于額輪俱生與風風相融而攝持一切脈氣明點則成為與四禪等同緣分的持明。此等中也如前所說由意樂和福德力而往其他高低處所等三種。 於此，前已成就欲天持明者，欲界所攝粗大天身與以樂等印持的人身不同，僅以小功用漸漸轉為清凈而成為色界天物。僅一轉依階段者，以半行持使人身所生極增長的精華成為欲界天物，在粗分為人物時以半極無相行使欲天物成為色天物，粗分以隱沒方式融入其中而盡。 此極無相時于智慧手印自顯中雖也生起咒語、手印等廣大遊戲莊嚴，此不需作意，無外在他續所攝人天等眾生的作用，不僅如此，除自身外無有色法的作用，故不成為有相等。

།འདིར་གཟུགས་ མེད་པའི་རིག་པ་འཛིན་པ་ཡོད་དམ་མེད་ཅེ་ན། ཅུང་ཟད་ནི་ཡོད་དེ་སྔར་བཤད་པ་དང་འདྲ་ བ་ལས་གཙུག་ཏོར་ནམ་མཁའི་རླུང་ཁོ་ནས་དབང་བྱས་པའི་ལྷན་སྐྱེས་ཟད་མཚམས་སུ་ ལྷ་སྐུ་སྤྲོས་པ་ལས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཀྱང་། གཟུགས་མེད་པ་ནི་འོད་ལུས་ཧ་ཅང་ཕྲ་ གྲགས་པ་ཐལ་ཆེས་པས་བདེ་བའི་ཡེ་ཤེས་སྟོབས་ཆུང་ངུ་སོང་ནས་ཆགས་ཆེན་གྱི་ལམ་རྒྱུད་ ལ་སྐྱེ་བའི་རྟེན་ངན་དུ་སོང་བ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་ཤེས་སོགས་ཀྱང་སྟོབས་བྲི་བའི་ཕྱིར། དམིགས་གསལ་གྱི་དགོས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ཡོད་ན་མ་གཏོགས། ཆེད་གཉེར་གྱིས་སྒྲུབ་པར་ འོས་པ་མ་ཡིན་ཅིང་། ལམ་གྱི་རྟེན་དུ་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་རིག་འཛིན་ལས་ངན་པས་ན། ཐུན་མོང་གི་དངོས་གྲུབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་བཟང་ཤོས་འོག་མིན་པ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་ ལ་གསུངས་ཤིང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་རིག་པ་འཛིན་པའི་རྣམ་གཞག་གསལ་བར་མ་བསྟན་པ་ 3-478 ཡིན་ནོ། །སྤྱིར་རྒྱུད་འདི་ལས། ས་སོགས་ཟད་པར་བཞིའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསམ་གཏན་ བཞི་དང་། སྟོང་པའི་ཟད་པར་གྱིས་གཟུགས་མེད་དུ་འགྲོ་བར་བཤད་པ་ནི། སོ་སོའི་ཏིང་ངེ་ འཛིན་གྱིས་དེར་འགྲོ་བ་ཉིད་ཡིན་ལ། འདི་དག་ནི་བརྟུལ་ཤུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པས་ཟད་པར་ལྔ་ལ་ མ་བལྟོས་པར་དེ་དང་དེ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ཅིང་། དེ་དག་ན་གནས་པའི་འགྲོ་བ་ཕལ་པ་དང་སྤྱོད་ ཚུལ་གཅིག་པར་ཡང་མ་ངེས་སོ།། །། གཉིས་པ་བརྒྱུད་འབྲས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་དངོས་གྲུབ་ལ་སྦྱོར་ཚུལ་ཕྱོགས་ཙམ་བསྟན་པ་ ནི། ཚུལ་འདི་དག་པ་འབྲས་བུའི་རྣམ་གཞག་དང་གཅིག་སྟེ། དེ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་འོ་ན་རིག་པ་ འཛིན་པ་དེ་གཉིས་ཐོབ་ན། དེ་ཙམ་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཐར་ ལྟུང་ཞེ་ན་མི་ལྟུང་སྟེ། རྟག་ཏུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལྷས་བཟུང་བའི་ཕྱིར་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ གསུངས་པའི་རིག་སྔགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་གྲུབ་པ་དག་སླར་ཉམས་པར་མི་འོས་པའི་ ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གལ་ཏེ་རྟག་པ་མཐར་བཟུང་བ་ལ་རྫོགས་རིམ་མི་སྒོམ་པ་ཞིག་ཡོད་ནའང་། བདག་མེད་པ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ཐབས་ ལ་མཁས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། ས་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་གོང་འཕེལ་དུ་འགྱུར་ མོད། སྤྱིར་རིག་པ་འཛིན་པའི་གནས་དེ་ཐོབ་ནས་ཡུན་རིང་ཐུང་ཇི་ལྟར་འོས་པ་ན། རྫོགས་ པའི་རིམ་པ་ལ་འཇུག་པ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡན་ལག་དྲུག་གི་རིམ་པས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ ཤེས་ཀྱི་སྐུ་འགྲུབ་ཅིང་། དེ་ནས་ཀུན་ཏུ་འོད་ལ་སོགས་པའི་ས་རྣམས་བགྲོད་ནས། སྐུ་བཞི་ཡེ་ ཤེས་ལྔ་དང་ལྡན་པ་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་

此處有無無色持明呢？略有，如前所說，于頂輪唯以空風攝持的俱生盡際從天身之相而獲得，然而無色是光身太過微細而有過失，故樂智力變小而成為生起大貪道續的惡依處，神變神通等也減弱，因此除非有特殊殊勝需要，不適合專門修持，且作為道依劣於四禪持明，故說共同悉地究竟最勝為與色究竟等同緣分，未明顯宣說無色持明的建立。 總之此續中說以地等四遍處等持成就四禪，以空遍處往生無色，是以各自等持前往彼處，此等是以律儀行不依五遍處而成就彼彼，也不一定與住彼處普通眾生的行持方式相同。 第二、略示傳承果大手印悉地的修持方法。此方式即是清凈果的建立。於此若想："那麼獲得彼二持明時，僅此不超出世間故墮邊際？"不墮邊際，因為恒時為智慧天所執持，以及如來所說的明咒大果成就者不應再退失。因此，假使有執著常邊而不修圓滿次第者，因有無我、空性、天瑜伽、大悲和善巧方便行，故地道功德增上，然而總之獲得彼持明位后適宜長短時期，必定趣入圓滿次第，故以六支次第成就無二智慧身，從此經歷普光等地，獲得具四身五智的吉祥金剛薩埵時輪果位。

།འོ་ན་མིའི་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཁོ་ན་ལ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་ན། སྤྱིར་ནི་ཁམས་དྲུག་ལྡན་པ་རྡོ་རྗེའི་ལུས་དང་ལྡན་པ་མིའི་རྟེན་ཁོ་ནས་ འགྲུབ་པར་བཤད་པ་ནི་མི་གཙང་བའི་ལུས་ཤ་ཁྲག་རུས་པའི་གསེབ་ན་རྫོགས་པའི་སངས་ 3-479 རྒྱས་སུ་ཁྲོང་ངེ་བར་ཡོད་པའི་དོན་མ་ཡིན་གྱི། དང་པོར་སྔགས་ལ་ཞུགས་པའི་རྟེན་ཁོ་ན་ལས་ ཚེ་མ་འཕོས་འཆི་བས་བར་མ་ཆད་པ་ཉིད་དུ་མཆོག་འགྲུབ་པ་ཞིག་ཡོད་ལ། དེ་སྔགས་ལ་དང་ པོར་འཇུག་པའི་རྟེན་ནི། ཁམས་དྲུག་ལྡན་ཁོ་ན་ཡིན་པ་ཞིག་དགོས་ཞེས་པ་ཡིན་གྱི། སྐྱེ་བ་སྔ་ མའི་ལས་འཕྲོ་ཅན་དང་། ཚེ་རབས་མང་པོར་སྦྱངས་པས་ནི། ལྷ་དང་ཀླུ་ལ་སོགས་པ་འགྲོ་ བ་གཞན་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ལ་ཡང་མཆོག་ཐོབ་པ་ངེས་པར་ཡོད་དོ། །འོན་ཀྱང་འདིར་འདོད་ གཟུགས་ཀྱི་རིག་འཛིན་དེ་དག་རྫོགས་རིམ་ལ་བརྟེན་ནས་མཆོག་ཐོབ་པ་དེ་ཡང་ཁམས་དྲུག་ ལྡན་པའི་སྐྱེ་བ་དེ་ལ་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྔགས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ སྟོབས་ལས་མིའི་ལུས་ཀྱི་རིགས་རྒྱུན་དེ་དག་རིག་པ་འཛིན་པའི་ལུས་སུ་བསྒྱུར་བ་ཡིན་པས། ལུས་ཀྱི་རིགས་རྒྱུན་ཡང་གཅིག་པ་དང་། འཆི་བ་དང་བར་དོས་རྒྱུན་མ་བཅད་པའི་ཕྱིར་ཚེའི་ རྒྱུན་ཡང་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཚེ་གཅིག་ལུས་གཅིག་ལ་མཆོག་གི་ དངོས་གྲུབ་འགྲུབ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཡང་དབང་པོ་རྣོན་པོ་འགའ་ཞིག་ཐུན་མོང་གི་དངོས་ གྲུབ་དེ་དག་མི་སྒྲུབ་ལ། བསྐྱེད་རིམ་བརྟན་ཡང་རུང་མིན་ཡང་རུང་སྟེ། རྫོགས་པའི་རིམ་པའི་ རྣལ་འབྱོར་ལ་བརྟེན་ནས་མ་དག་པའི་ལུས་གནས་གྱུར་ནས་ཟུང་འཇུག་གི་སྐུ་འགྲུབ་ཅིང་། རྟེན་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁྱབ་བདག་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་སྐུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ཡང་གོང་དུ་བཤད་ པའི་རིག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་ཏེ། ཚེ་གཅིག་ལུས་གཅིག་ལ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོའི་གོ་འཕང་ ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་དག་གིས་ཡང་དག་པའི་དབང་བསྐུར་བ་ ནོད་ནས་རྟག་ཏུ་དམ་ཚིག་ལ་གནས་བཞིན་པས་ལམ་རིམ་པ་གཉིས་ལ་ནན་ཏན་དུ་འབད་ ན། མཆོག་དང་ཐུན་མོང་གི་དངོས་གྲུབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དགའ་སྟོན་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་རྟག་ ཏུ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བསྐྱེད་རིམ་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། བསྐྱེད་རིམ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱེད་ཚུལ་གཏན་ལ་དབབ་པའི་སྡེ་ཚན་ཏེ་བཅུ་གསུམ་ 3-480

那麼，是否僅在人身獲得大手印悉地？總之，說具六界金剛身唯以人身成就，並非意指在不凈身肉血骨間明明有圓滿佛，而是說從最初入密的所依身不轉生、不被死亡間斷而成就勝果，此最初入密的所依必須是具六界者，然而有前世業力餘勢者和多生修習者，在天、龍等其他眾生身上也必定有獲得勝果者。 然而此處彼等欲色持明依圓滿次第獲得勝果，也是在具六界身中成就勝悉地，因為由咒和等持力將人身種類相續轉為持明身，故身種類相續也是一，因為未被死亡和中陰間斷故壽命相續也住于彼一，因此唯是一生一身成就勝悉地。 又有些利根者不修共同悉地，無論生起次第穩固與否，依圓滿次第瑜伽使不凈身轉依而成就雙運身，依彼身獲得遍主金剛持身，此也以前說理可知，稱為一生一身獲得大金剛持果位。 如是，具緣者獲得清凈灌頂后恒時住于誓言而精進修持二次第，則將恒時享用勝共悉地圓滿的廣大喜宴。 吉祥時輪生起次第廣釋中，抉擇生起次第果現前方式品第十三。

འདིར་སྨྲས་པ། མཐའ་ཡས་རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་གསང་བའི་མཛོད་གྱུར་ཆོས་སྒོ་དེ་ནི་དང་ པོའི་སངས་རྒྱས་དུས་འཁོར་ཏེ། །མ་ལུས་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱིས་བགྲོད་གཅིག་ལམ་དང་གྲུབ་ པའི་དབང་པོ་ཀུན་གྱིས་རྟག་ཏུ་བསྟེན་བྱ་ཉིད། །མཁས་མང་བྱེ་བའི་མགོ་བོས་གཏུགས་དེ་ ཁ་དང་སྙིང་གི་སྒོ་ལ་ནམ་ཡང་རྒྱུན་ཆད་མེད་བགྲོད་པ། །མཐའ་དག་འགྲོ་བའི་ཉེར་འཚོ་ ཟབ་དང་རྒྱ་ཆེ་དེ་ནི་ཕལ་བའི་བློ་ཡིས་གཏིང་མཐའ་མི་དཔོགས་མོད། །དམ་པའི་དྲིན་དང་ སྔོན་བསགས་དགེ་བའི་དབང་ལས་ལེགས་བྱས་ཀུན། །ངེས་པར་བློ་ཡི་སྟོབས་སུ་སྨིན་པས་ འཁྲུལ་མེད་ངེས་གསང་གི །གནས་དོན་ཇི་བཞིན་ལེགས་པར་བཤད་འདི་རྡོ་རྗེའི་ཐེག་པ་ ལ། །ལེགས་ཞུགས་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་དཔལ་དུ་བསྐྲུན་པ་ཉིད། །ཕྱོགས་ལྷུང་ཆང་ གིས་མྱོས་ཤིང་ཚིག་དོར་ལྷུར་ལེན་པ། །དྲེགས་པའི་མལ་དུ་གཏི་མུག་གཉིད་སེང་མཁས་རློམ་ ཅན། །དེ་དག་སད་བྱེད་ལེགས་བཤད་འདི་ནི་རྔ་ཆེན་དང་། །རབ་མཚུངས་མྱོས་པ་སེལ་བྱེད་ སྨན་མཆོག་དབང་པོ་ཉིད། །རྣམ་པར་རྟོགས་པའི་སྒོམ་པ་ལས་འདས་ཞེས། གསུངས་ཀྱང་ རྟོག་པའི་རྣམ་འཕྲུལ་བརྒྱས་རྩེན་པ། །བློ་གྲོས་ཡངས་པའི་འཁོར་སར་འགལ་མེད་འཇུག ། དེ་འདྲ་འདི་ཡང་བླ་མ་དམ་པའི་དྲིན། །དེ་སླད་རྣམ་པར་བཤད་པའི་འོད་སྟོང་འདིས། །བློ་ དམན་རྣམས་ཀྱི་མ་རིག་མུན་བསལ་ཏེ། །ཤེས་བྱའི་ཚད་ལས་ལན་བརྒྱར་འཕགས་པ་ཡི། ། ཡེ་ཤེས་འདྲེན་པ་ཀུན་མཁྱེན་སར་བགྲོད་ཤོག །བདག་ཀྱང་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ། ། བླ་མ་དམ་པ་མཉེས་བྱེད་ཅིང་། །མཁའ་ཁྱབ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། མགོན་དང་སྐྱབས་སུ་ འགྱུར་བར་ཤོག །མཁས་པ་རྣམས་ལ་ལེགས་བཤད་སྙིང་གི་གསོས། སྒྲུབ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ངེས་ དོན་བདུད་རྩིའི་དཔལ། །གྲུབ་མཆོག་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་ཡང་སྤྱད་པ་འདི། །དོན་གཉེར་རྣམས་ ལ་བརྩེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སྤེལ། །དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་རྣམ་པར་བཤད་ 3-481 པ་དངོས་གྲུབ་ཉེར་འཚོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི། དོན་གཉེར་མང་པོས་བསྐུལ་བའི་ངོར། རྒྱལ་ ཁམས་པ་ཏཱ་ར་ནཱ་ཐ་མིང་གཞན་ཀུན་དགའ་སྙིང་པོའི་སྒྲུབ་གནས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དཔལ་གྱི་ཇོ་ ནང་དུ་མིག་དམར་གྱི་ལོ་ལ་བཀོད་པའོ།

於此所說： 無邊諸佛密藏法門即是初佛時輪， 一切佛子所行一道及諸成就自在恒時依止， 眾多智者頂禮彼口心門永無間斷而行， 一切眾生資養深廣彼非凡慧所能測度。 依聖恩及昔積善力所作一切， 定成慧力成熟故無誤決定密， 如實善說此義于金剛乘， 善入眾生福德莊嚴也。 偏執醉迷專務詞藻者， 慢床癡眠自詡智者， 彼等醒覺善說此大鼓， 極似醉除勝藥自在也。 雖說超越分別修行， 然百種分別遊戲， 廣慧輪地無違入， 如是此亦上師恩。 故以此廣釋千光， 除諸劣慧無明暗， 引導百倍超所知， 智慧趣入遍智地。 愿我一切時處中， 令諸上師生歡喜， 成為遍空一切眾， 怙主依處愿成就。 智者善說心命精， 修者了義甘露榮， 勝成就者再再行， 悲心傳予求義者。 此《吉祥時輪生起次第廣釋悉地資養》，應眾多求義者之請，由遊方塔拉那他別名袞噶寧波于吉祥覺囊勝修處火星年著述。

༄། །ངེས་པར་བརྗོད་པ། ༄༅། །དེ་ཡང་སྔོན་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོར་ཞུགས་པའི་བློ་ལྡན་ཐམས་ཅད་རྒྱུད་འགྲེལ་ ཉིད་ཀྱི་སྟེང་ནས། འཛུག་ཁྲིད་མན་ངག་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་མཛད་པས་སྒྲུབ་དཀྱིལ་གྱི་དོན་ མཐའ་དག་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་ནུས་པས། ཆོས་རྗེ་བླ་མ་བསོད་ནམས་རྒྱལ་མཚན་པ་ཡན་ ཆད་ཙམ་དུ་སྒྲུབ་ཐབས་ཀྱི་རྣམ་བཤད་ལོགས་སུ་རྒྱས་པར་བྲིས་པ་ཆེར་མེད་ལ། ཕྱིས་དུས་ འཁོར་བར་གྲགས་པ་ལུགས་གཞན་རྣམས་ལ་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་རྣམ་བཤད་སྤྲོས་པ་ཅན་གྱི་ཡི་ གེ་བརྩམས་པ་མང་དུ་འདུག་ནའང་། དཔལ་ཇོ་ནང་པའི་ཆོས་བརྒྱུད་ལ་ཉ་དབོན་ཆེན་པོ་ ཡན་ཆད་གོང་དུ་སྨོས་པ་བཞིན་གདུལ་བྱ་དབང་པོ་རྣོ་བ་དང་རྒྱུད་བཤད་ཀྱི་ཕྱག་ལེན་བཟང་ བས་རྩོམ་མ་དགོས་པ་དེར་འདུག དེ་རྗེས་བར་སྐབས་དེར་མཁས་གྲུབ་ཁྱད་བར་ཅན་མང་པོ་ བྱོན་པ་རྣམས་ཐུགས་སྤྲོས་པ་ལ་མི་དགྱེས་པས་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་རྣམ་བཤད་རྒྱས་པ་མ་མཛད་ པར་གདའ། འདིར་སྒྲུབ་ཐབས་དཔག་བསམ་ལྗོན་ཤིང་ཉིད་ནས། རྒྱུད་འགྲེལ་གྱི་དགོངས་ པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསུངས་པ་རྣམས་དང་། དེའི་རང་མཆན་དང་། ཡབ་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་ རྒྱུད་འགྲེལ་གྱི་མཆན་བུར་བཀོད་པ་རྣམས་གཞིར་བཞག་ནས། རྒྱ་བོད་དུ་བྱུང་བའི་དུས་ ཀྱི་འཁོར་ལོའི་སྐོར་གྱི་ཡི་གེ་མང་རབ་མཐོང་བ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ཡང་ཅུང་ཟད་ དང་བཅས་ཏེ་རང་གི་བློས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས། བློ་དམན་རྣམས་ལ་བཀླགས་ཆོག་གི་ཚུལ་ དུ་བཀོད་པ་ཡིན་ནོ།

決定說： 又，昔時入時輪的智者們皆從續釋本身，作不間斷引導教授，故能輕易了知修壇城一切義，至法王上師索南堅贊以前幾乎無另外廣寫修法廣釋。後來所謂時輪派其他傳承著有許多生起次第廣釋的繁複文字，然而吉祥覺囊法統至雅溫大師以前如上所說，因所化根器銳利及續部講解實修優良而無需著述。其後期間雖出現許多殊勝智成就者，因不喜繁複故未作生起次第廣釋。 此處從修法如意樹本身，依如實宣說續釋密意諸義及其自注，以及父子等所作續釋註疏為基礎，略作觀察印藏所出時輪諸多文獻，並稍加自己的分析，為劣慧者著述成易讀

།ཁ་བ་ཅན་འདིར་མཁས་པའི་གྲགས་ལྡན་མང་ན་ཡང་། ངེས་དོན་ མཐར་ཐུག་གྲུབ་མཐའ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར། །རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་བཞིན་དུ་སྟོན་མཁས་ གཞན་མེད་དེ། །དཔལ་ལྡན་ཇོ་ནང་པ་དེ་ཀུན་ཏུ་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག །མདོ་སྔགས་ལམ་ལ་བརྟེན་ 3-482 ཏེ་རྣལ་འབྱོར་གྲུབ་འདོད་པ། །དཔག་ཡས་དེ་རྣམས་མཐར་ཐུག་ཟབ་མོའི་དོན་ལ་གཡེལ། ། རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་ཟབ་དོན་བདུད་རྩིས་སྐལ་ལྡན་ཀུན། །ཚིམ་མཛད་ཇོ་ནང་པ་དེ་ཕྱོགས་ རྣམས་ཀུན་དུ་རྒྱལ། །བཤད་པ་མཁན་དང་བསམ་གཏན་མཁན་དང་ཆོ་ག་མཁན། རྒྱལ་བའི་ བཀའ་ལས་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་མང་ཞིག་ཡོད། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་གསུང་ མི་འདོར་བ། །དཔལ་ལྡན་ཇོ་ནང་པ་ཡི་རིང་ལུགས་རྒྱས་གྱུར་ཅིག །དུས་འཁོར་ཟབ་དང་ རྒྱ་ཆེའི་གཟི་བརྗིད་མ་བཟོད་ནས། །རྗོ་རྗེ་འཆང་ཞེས་བཀུར་བ་དག་དང་མཁས་འདོད་ཅན། མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་བྱོལ་བར་བྱེད་མོད་སྐལ་བའི་སྐྱོན། །དེ་དག་དུས་གཞན་ཞིག་ན་ལམ་འདིར་ འཇུག་པར་ཤོག །རྒྱུད་རྒྱལ་དུས་འཁོར་ཐེག་པའི་ཡང་རྩེ་ཡིན་ནོ་ཞེས། །སྒྲ་ཙམ་རྗེས་ཞུགས་ མཁས་རྨོངས་མང་པོས་རྒྱུགས་མོད་ཀྱང་། །རྒྱུད་དོན་མ་རྙེད་རང་ལྟ་ངན་པར་ཕྱིར་ལོག་པ། ། དེ་དག་ཀུན་གྱིས་ངེས་པའི་དོན་འདི་རྙེད་གྱུར་ཅིག །སྒོམ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་རྣམས་ ཀྱང་རྡོ་རྗེ་ཐེག་དོན་ངོ་མ་འཚལ། །སྔགས་རྒྱུད་ཤེས་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་རྣམས་སྤྲོས་པ་ཁོ་ནའི་ གནས་ལ་འཆེལ། །གཞུང་ལུགས་སྦྱངས་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱང་རྟོག་གེའི་རིག་པས་དུས་ འདས་ཏེ། །སྔགས་པ་ཡིན་ཞེས་ཐམས་ཅད་རློམ་ཡང་ལག་ལེན་ཁེལ་བ་ག་ན་སུ། །དད་ དང་ཤེས་རབ་ཟུང་དུ་སྦྲེལ་བས་དམ་པ་མཉེས་བྱས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་ཟབ་མོ་ངེས་པའི་དོན། ། ལེགས་པར་རྟོགས་ནས་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པར་ཚོགས་གསུམ་དོན་དུ་སྨིན་བྱེད་དབང་དང་རིམ་པ་ གཉིས་ལ་འཇུག །རྡོ་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་བགྲོད་གཅིག་ལམ་ལ་བར་ཆད་ མེད་པར་ཉམས་སུ་ཆུད་གྱུར་ཅིང་། །བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་རང་བཞིན་ཡོན་ཏན་ཀུན་རྫོགས་ མངོན་གྱུར་ཐོབ་པས་ས་སྟེང་རྒྱས་ཤིང་གང་བར་ཤོག །ཅེས་པའང་ངེས་པར་བརྗོད་པའོ།

雖此雪域多有智者名聞， 究竟了義宗義無倒， 如佛密意善說無他， 吉祥覺囊普皆勝。 依止顯密道欲成瑜伽， 無量彼等究竟深義懈， 金剛瑜伽深義甘露令， 具緣滿足覺囊遍處勝。 講說者與禪修者及儀軌者， 背離佛語者眾多， 一切時不捨如來語， 吉祥覺囊傳承愿弘揚。 時輪深廣威光難忍故， 敬稱金剛持及慕智者， 雖多逃避乃緣分過， 愿彼他時入此道。 續王時輪乘頂峰， 隨逐聲聞智愚眾奔， 未得續義返惡見， 愿彼皆得此了義。 樂修者亦不知金剛乘真義， 慢持密續者唯執繁瑣處， 欲習教典者耗時于理辯， 雖皆自詡密咒師何有實修者。 信慧雙運令聖喜無倒深了義， 善解已入金剛乘三聚成熟灌頂二次第， 金剛瑜伽諸佛一道無障證， 善逝藏性自性功德圓滿現證遍滿地上愿。 此乃決定說。

看起來您沒有提供需要翻譯的藏文文字。如果您有想要翻譯的藏文內容，請提供給我，我會按照您的要求進行直譯： 不對照輸出藏文 一次性完整輸出 將ཙནྡྲ་གོ་མི།翻譯為"月官" 不意譯、不縮略、不省略 保持對仗形式 對種子字和咒語提供四種形式(藏文、梵文天城體、梵文羅馬拼音、漢語字面意思) 請提供您想要翻譯的藏文內容。