tshalminpa0201_因明理要略寶鬘
擦蒙巴·頌囊菘博大師教言集JTSZ6གཏན་ཚིགས་རིགས་པའི་དོན་བསྡུས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བ་བཞུགས་སོ། ། 2-3 ༄༅། །གཏན་ཚིགས་རིགས་པའི་དོན་བསྡུས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བ་བཞུགས་སོ། ། ༄༅། །གཏན་ཚིགས་རིགས་པའི་དོན་བསྡུས་པ་ རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བ་ བཞུགས་སོ། ། ༄༅། །ན་མཿསརྦ་བུད་དྷ་བོ་དྷི་སཏྭ་བྷྱཿ ཡང་དག་ལྟ་བའི་ཚ་ཟེར་སྟོང་འབར་ཞིང་། །ལོག་པར་ལྟ་བའི་མུན་ནག་མཐར་བྱེད་པ། །ཕྱོགས་གླང་གྲགས་པའི་གཞུང་ལུགས་ཉི་མའི་ འོད། །ཐུབ་པའི་བསྟན་དང་ལྷན་ཅིག་རྒྱས་གྱུར་ཅིག །ཡང་དག་པའི་རིགས་པའི་ལམ་ལ་ ཞུགས་ཏེ་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་བསྒྲོད་པར་འདོད་པའི་བློ་གསལ་ དོན་དུ་གཉེར་བ་དག་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་རིགས་པའི་དོན་བསྡུས་ཏེ་ཅུང་ཟད་ བརྗོད་པར་བྱའོ། ། དེ་ལ་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ཤེས་བྱ་ལ་མཚན་ཉིད་དང་དབྱེ་བ་གཉིས་སོ། །མཚན་ཉིད་ནི་བློ་ཡི་ཡུལ་དུ་བྱ་རུང་། དེ་དང་ཁྱབ་མཉམ་དོན་གཅིག་པ་ནི། ཡུལ་དང་གཞལ་ བྱ་བདག་མེད་ དང་གཞི་གྲུབ་གཞན་སེལ་ཡོད་སོགས་སོ། །ཤེས་བྱ་ལ་དབྱེ་ན་འདུས་བྱས་དང་འདུས་ མ་བྱས། དངོས་མེད་དངོས་པོ་ཡུལ་ཡུལ་ཅན། །བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་དགག་བསྒྲུབ་དང་། །འགལ་འབྲེལ་གཅིག་དང་ཐ་དད་དང་། །རྫས་ཆོས་ལྡོག་ཆོས་མཚན་མཚོན་དང་། །རྫས་ ལྡོག་རང་སྤྱི་སྤྱི་བྱེ་བྲག །བདེན་པ་གཉིས་དང་མཚན་ཉིད་གསུམ། །དགེ་སོགས་གསུམ་དང་ 2-4 བདེན་པ་བཞི། །ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའོ། ། དང་པོ་ ༄། །འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ལ་མཚན་ཉིད་རིམ་པ་ལྟར། རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་མ་ སྐྱེས་གཉིས་སོ། །འདུས་མ་བྱས་ལ་དབྱེ་ན། འདུས་(སྤྱིར་ནམ་མཁའ་ལ་བུ་ག་ནམ་མཁའ། རྒྱན་ནམ་མཁའ། འདུས་མ་བྱས་ནམ་མཁའ་སྟེ་གསུམ་དུ་དབྱེར་རུང་ངོ་)མ་བྱས་ཀྱི་ནམ་མཁའ་དང་། སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་ དང་། སོ་སོར་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་སྟེ་གསུམ་མོ། །མཚན་ཉིད་རིམ་པ་ལྟར། བསྒྲིབ་བྱ་ སྒྲིབ་བྱེད་དང་བྲལ་བའི་འདུས་མ་བྱས་གང་ཞིག གཟུགས་ཅན་སྐྱེ་བའི་གོ་འབྱེད་པ་དང་། སོ་ སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རང་གི་སྤངས་པའི་ཆར་གྱུར་པའི་འདུས་མ་བྱས་དང་། འདུས་ བྱས་སྐྱེ་བའི་གེགས་བྱེད་པའི་འདུས་མ་བྱས་གང་ཞིག སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་ལས་གཞན་ དུ་གྱུར་པའོ། ། ༄། །དངོས་པོ་ལ་དབྱེ་བ། གཉིས་པ་དངོས་པོ་ལ་དབྱེ་ན། དངོས་མེད་དང་དངོས་པོ་ལ་མཚན་ཉིད་རིམ་པ་ལྟར། དོན་བྱེད་ནུས་སྟོང་དང་དོན་བྱེད་ནུས་པའོ། །ངོ་བོའི་སྒོ་ནས། བྱ་བྱེད་ཀྱི་སྒོ་ནས། སྔ་ཕྱིའི་སྒོ་ ནས། སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་སྟེ་བཞིའོ། །དང་པོ་ལ་བེམ་རིག་གཉིས་སོ། །མཚན་ཉིད་ ནི་རིམ་པ་ལྟར་རྡུལ་དུ་གྲུབ་པ་དང་། མྱོང་བར་སྐྱེས་པའོ། །དབྱེ་ན། བེམ་པོ་ལ་ཕྱི་ནང་གི།
【現代漢語翻譯】 擦蒙巴·頌囊菘博大師教言集 2-3 《理智論著精要·珍寶之鬘》 頂禮一切佛陀菩薩！ 愿正見之光芒萬丈， 徹底摧毀邪見之黑暗。 陳那（Dignāga）法稱（Dharmakīrti）論著之日光， 與能仁（釋迦牟尼佛）之教法一同昌盛！ 爲了利益那些渴望步入正理之路，邁向解脫（Nirvana）和一切智（Sarvajñā）之城的聰慧求道者，我將簡要地闡述理智論著的精要。 首先，需要確立的對境——所知（Śejya），具有體相（Lakṣaṇa）和分類（Vibhāga）兩個方面。 體相是能夠成為心識的對境。與其同義且周遍的事物有：對境、所量、無我（Anātman）、基（Āśraya）成立、他（Para）異、有等。 所知的分類有：有為法（Saṃskṛta）和無為法（Asaṃskṛta）、非實有（Abhāva）和實有（Bhāva）、境（Viṣaya）和有境（Viṣayin）、所詮釋（Abhidheya）和能詮釋（Abhidhāyaka）、遮遣（Pratiṣedha）和成立（Sādhana）、相違（Viruddha）和相關（Sambandha）、一（Eka）和多（Nānā）、法（Dharma）和有法（Dharmin）、反體（Vyāvṛtti）和法相（Dharmalakṣaṇa）、自相（Svalakṣaṇa）和共相（Sāmānyalakṣaṇa）、總相（Sāmānya）和差別相（Viśeṣa）、二諦（Satya-dvaya）、三相（Trilakṣaṇa）、善（Kuśala）等三者、四諦（Satya-catuṣṭaya）、蘊（Skandha）、界（Dhātu）、處（Āyatana）等等。 第一 有為法和無為法 有為法和無為法的體相，依次是：由因緣所生和非因緣所生。 無為法的分類有：無為虛空（通常虛空可分為孔隙虛空、莊嚴虛空、無為虛空三種）、擇滅（Pratisaṃkhyā-nirodha）和非擇滅（Apratisaṃkhyā-nirodha）三種。體相依次是：遠離所遮和能遮的無為法，是色法（Rūpa）產生的空間；以分別智慧力，成為自己斷除之分的無為法；阻礙有為法產生的無為法，且不同於擇滅。 實有的分類 第二，實有的分類有：非實有和實有，體相依次是：無作用和有作用。從本體的角度、從作用的角度、從先後順序的角度、從產生作用的角度來分，共有四種。第一種分為色法和識法兩種，體相依次是：由微塵組成和產生感受。
【English Translation】 Teachings of Master Tsamongba Sonam Sengge 2-3 The Essence of Logic: A Precious Garland Homage to all Buddhas and Bodhisattvas! May the blazing rays of right view, utterly destroy the darkness of wrong views. May the sunlight of Dignāga and Dharmakīrti's treatises, flourish together with the teachings of the Sage (Shakyamuni Buddha)! For the benefit of those intelligent seekers who aspire to embark on the path of correct reasoning and advance towards the city of liberation (Nirvana) and omniscience (Sarvajñā), I will briefly explain the essence of logical treatises. Firstly, the object to be ascertained—the knowable (Śejya)—has two aspects: characteristic (Lakṣaṇa) and classification (Vibhāga). The characteristic is that which can be an object of mind. Synonymous and coextensive with it are: object, the measurable, selflessness (Anātman), basis (Āśraya) established, other (Para) different, existent, and so on. The classifications of the knowable are: conditioned phenomena (Saṃskṛta) and unconditioned phenomena (Asaṃskṛta), non-entity (Abhāva) and entity (Bhāva), object (Viṣaya) and subject (Viṣayin), the expressible (Abhidheya) and the expresser (Abhidhāyaka), negation (Pratiṣedha) and affirmation (Sādhana), contradictory (Viruddha) and related (Sambandha), one (Eka) and many (Nānā), property (Dharma) and property-possessor (Dharmin), counter-entity (Vyāvṛtti) and property-characteristic (Dharmalakṣaṇa), self-characteristic (Svalakṣaṇa) and general-characteristic (Sāmānyalakṣaṇa), universal (Sāmānya) and particular (Viśeṣa), the two truths (Satya-dvaya), the three characteristics (Trilakṣaṇa), the three virtues (Kuśala), the four truths (Satya-catuṣṭaya), aggregates (Skandha), elements (Dhātu), sources (Āyatana), and so on. First Conditioned and Unconditioned Phenomena The characteristics of conditioned and unconditioned phenomena are, respectively: born from causes and conditions, and not born from causes and conditions. The classifications of unconditioned phenomena are: unconditioned space (generally, space can be divided into three types: space of apertures, decorative space, and unconditioned space), cessation through discrimination (Pratisaṃkhyā-nirodha), and cessation not through discrimination (Apratisaṃkhyā-nirodha). The characteristics are, respectively: unconditioned phenomena that are free from what is to be obscured and what obscures, which opens up the space for the arising of form (Rūpa); unconditioned phenomena that, through the wisdom of discrimination, become the share of one's own abandonment; unconditioned phenomena that obstruct the arising of conditioned phenomena, and are different from cessation through discrimination. Classifications of Entities Second, the classifications of entities are: non-entity and entity, with characteristics respectively: without function and with function. They are divided into four types from the perspective of essence, from the perspective of function, from the perspective of temporal order, and from the perspective of generating function. The first is divided into two types: matter and consciousness, with characteristics respectively: composed of particles and giving rise to experience.
རྒྱུ་ འབྲས་ཀྱི། ཕྲ་རགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་དང་གསུམ་མོ། །དང་པོ་ལ་ཕྱི་ཡི་བེམ་པོ་དང་ནང་གི་ བེམ་པོ་གཉིས་སོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ཕྱི་ཡི་རྡུལ་དུ་གྲུབ་པ་དང་། ནང་གི་རྡུལ་དུ་ གྲུབ་པའོ། །དབྱེ་ན། དང་པོ་ལ་གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་བྱ་ལྔའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། འབྱུང་བའི་ཉེར་ལེན་གང་ཞིག་མིག་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་རུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདོན་པ་བསྒྱུར་རོ། །དབྱེ་ན། གཟུགས་རྣམ་གཉིས་སམ་རྣམ་ཉི་ཤུ། །སྒྲ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡོད་དེ། །རོ་ནི་རྣམ་དྲུག་ དྲི་རྣམ་བཞི། །རེག་བྱ་བཅུ་གཅིག་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །བསྡུ་ན། གཟུགས་ལ་ ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་གཉིས་སོ། །སྒྲ་ལ་ལུང་དུ་སྟོན་མི་སྟོན་གཉིས་སོ། །དྲི་དང་རོ་ལ་ཞིམ་མི་ 2-5 ཞིམ་གཉིས་གཉིས་སོ། །རེག་བྱ་ལ་རྒྱུ་འབྱུང་པའི་རེག་བྱ་དང་། འབྲས་བུ་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་ རེག་བྱ་གཉིས་སུ་འདུའོ། ། གཉིས་པ་ནང་གི་བེམ་པོ་ལ་དབྱེ་ན། མིག་རྣ་བ་སྣ་ལྕེ་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་ལྔའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ནང་གི་རྡུལ་དྭངས་པ་གང་ཞིག མིག་ཤེས་ཡུལ་འཛིན་ནུས་ སུ་བསྐྱེད་པ་ཞེས་འདོན་པ་བསྒྱུར་རོ། །དཔེར་བརྗོད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ཟར་མའི་མེ་ཏོག་དང་། གྲོ་གའི་འཛེར་བུ་དང་། ཟངས་ཀྱི་མོ་ཁབ་གཞིབས་པ་དང་། ཟླ་བ་ཕྱེད་ཀས་དང་། བྱ་རེག་ འཇམ་གྱི་ལྤགས་པ་ལྟ་བུའོ། ། གཉིས་པ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན། འབྱུང་པ་ས་ཆུ་མེ་རླུང་བཞི་དང་འབྱུང་འགྱུར་ གཟུགས་སོགས་ལྔའོ། །དང་པོ་བཞི་ཡི་མཚན་ཉིད་རིམ་པ་ལྟར། འབྱུང་བ་གང་ཞིག་སྲ་ཞིང་ འཐས་པ། བརླན་ཞིང་གཤེར་བ། ཚ་ཞིང་བསྲེག་པ། ཡང་ཞིང་གཡོ་བའོ། ། གསུམ་པ་ཕྲ་རགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན། རྩོམ་བྱེད་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་དེས་རྩམས་པ་རྡུལ་ རགས་པའོ། །གཉིས་པ་རིག་པའི་དབྱེ་བ་ནི་ཡུལ་ཅན་གྱི་སྐབས་སུ་སྟོན་ནོ། །གཉིས་པ་བྱ་ བྱེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན། རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་སོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། དེ་ལ་ཕན་ནས་དེ་ ཡི་རྗེས་སུ་བྱས་པ། དེས་ཕན་ནས་དེ་ཡི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའོ། །(མཛོད་ལས། གཟུགས་མིང་རྡུལ་མཐའ་དུས་ ཡིན་དང་། །སྐད་ཅིག་ཕྲ་རབ་རྡུལ་དང་ནི། །རྡུལ་ཕྲན་དང་ནི་དེ་བཞིན་དུ། །ལྕགས་ཆུ་རི་བོང་ལུག་དང་གླང་། །ཉི་ཟེར་རྡུལ་དང་སྲོ་ མ་དང་། །དེ་ལས་བྱུང་དང་དེ་བཞིན་དུ། །སོར་ཚིགས་ཞེས་བྱ་གོང་བདུན་འགྱུར། །སོར་མོ་ཉི་ཤུ་བཞི་ལ་ཁྲུ། །ཁྲུ་བཞི་ལ་ནི་གཞུ་ གང་ངོ་། །དེ་དག་ལྔ་བརྒྱ་རྣམས་ལས་ནི། །རྒྱང་གྲགས་དེ་ལ་དགོན་པར་འདོད། །དེ་བརྒྱད་དཔག་ཚད་ཅེས་བྱའོ།།)དབྱེ་ན། དང་པོ་རྒྱུ་ལ་གཉིས། ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་དང་ནུས་པའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་གཉིས། དང་པོ་ལ་དབྱེ་ ན། ཉེར་ལེན་དང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་གཉིས་སོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། དེ་ཡི་རྐྱེན་
【現代漢語翻譯】 從因果的角度，可以分為粗和細三種。 第一種分為外在物質和內在物質兩種。它們的定義依次是：由外在的微粒組成，以及由內在的微粒組成。分類上，第一種有色、聲、香、味、觸五種。它們的定義依次是：作為產生要素的近取因，並且能夠成為眼識的對象，其餘的以此類推。分類上，色有兩種（或二十種），聲有八種，味有六種，香有四種，觸有十一種。總結起來，色分為顏色和形狀兩種，聲分為表達和不表達兩種，香和味都分為好和不好兩種，觸分為作為因的要素之觸，以及作為果的要素變化之觸。 第二種內在物質分為眼、耳、鼻、舌、身五種感官。它們的定義依次是：內在的清澈微粒，能夠產生眼識的對境執取能力，其餘的以此類推。例如：像石榴花、小麥穗的芒、銅針的浸泡物、半月、鳥類柔軟的面板等。 第二種從因果的角度分類，分為地、水、火、風四種要素，以及由要素產生的色等五種。 前四種要素的定義依次是：堅硬且有粘性，潮濕且有液體性質，熱且能燃燒，輕且能移動。 第三種從粗細的角度分類，分為組成微粒的極微和由極微組成的粗大微粒。 第二種智慧的分類將在有境的章節中闡述。第二種從作用和被作用的角度分類，分為因和果兩種。它們的定義依次是：對它有幫助並隨之產生，以及由它幫助並隨之產生。（《俱舍論》中說：『色、名、微塵、時間盡頭，剎那、極微、微塵，微塵、以及同樣地，鐵、水、兔、羊和牛，日光微塵和糠秕，由此產生以及同樣地，指節被稱為七倍增，二十四指為肘，四肘為弓，五百弓為一俱盧舍，也被稱為寺廟，八俱盧舍為一瑜伽。』）分類上，第一種因分為兩種：從自性的角度和從能力的角度。第一種又分為近取因和俱生緣。它們的定義依次是：作為它的原因。
【English Translation】 From the perspective of cause and effect, it can be divided into three types: coarse and fine. The first type is divided into two types: external matter and internal matter. Their definitions are, in order: composed of external particles, and composed of internal particles. In terms of classification, the first type has five types: form, sound, smell, taste, and touch. Their definitions are, in order: the proximate cause of the arising elements, and capable of being the object of eye consciousness, and so on. In terms of classification, form has two types (or twenty types), sound has eight types, taste has six types, smell has four types, and touch has eleven types. To summarize, form is divided into two types: color and shape. Sound is divided into two types: expressive and non-expressive. Smell and taste are both divided into two types: good and bad. Touch is divided into the touch of elements as cause, and the touch of elemental changes as effect. The second type of internal matter is divided into five sense organs: eye, ear, nose, tongue, and body. Their definitions are, in order: the internal clear particles that can generate the ability to grasp the object of eye consciousness, and so on. For example: like pomegranate flowers, the awns of wheat ears, the immersion of copper needles, half-moon, the soft skin of birds, etc. The second type, classified from the perspective of cause and effect, is divided into four elements: earth, water, fire, and wind, and five types such as form produced by the elements. The definitions of the first four elements are, in order: hard and viscous, moist and liquid, hot and able to burn, light and able to move. The third type, classified from the perspective of coarse and fine, is divided into extremely small particles that make up particles and coarse particles composed of extremely small particles. The second type of wisdom classification will be explained in the chapter on objects. The second type, classified from the perspective of action and being acted upon, is divided into two types: cause and effect. Their definitions are, in order: helping it and arising accordingly, and being helped by it and arising accordingly. (The Abhidharmakośa says: 'Form, name, dust, end of time, kṣaṇa, extremely small dust, dust, and likewise, iron, water, rabbit, sheep and cow, sunlight dust and chaff, arising from this and likewise, finger joint is called sevenfold increase, twenty-four fingers are an elbow, four elbows are a bow, five hundred bows are a krośa, also called a monastery, eight krośas are a yojana.') In terms of classification, the first type of cause is divided into two types: from the perspective of nature and from the perspective of ability. The first type is further divided into proximate cause and co-occurring condition. Their definitions are, in order: being its cause.
རྣམས་ལ་ལྟོས་ནས། དེ་ཡི་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་ཕན་བྱེད་ཀྱི་གཙོ་བོ་དང་། ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་འབྲས་ 2-6 བུ་བསྐྱེད་པའི་གྲོགས་གང་ཞིག དེ་ཡི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཆ་ལ་ཕན་བྱེད་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའོ། །དབྱེ་ན། དངོས་བརྒྱུད་ཀྱི་ཉེར་ལེན་དང་། རྐྱེན་གཉིས་སོ། །ཡང་རྐྱེན་ལ་དབྱེ་ན་བདག་རྐྱེན། དམིགས་རྐྱེན། དེ་མ་ཐག་རྐྱེན། རྒྱུའི་རྐྱེན་བཞིའམ། གསལ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་དང་ལྔའོ། །མཚན་ ཉིད་རིམ་པ་ལྟར། བྱེད་རྒྱུའི་ཡན་ལག་གང་ཞིག བདག་འབྲས་རང་དབང་དུ་སྐྱེད་བྱེད་དང་། དེ་ཡི་རྒྱུ་གང་ཞིག དེ་ཡི་ཡུལ་ཡིན་པ། རིག་པ་གང་ཞིག རང་འགགས་ནས་རིག་པ་གཞན་ གྱིས་བར་མ་ཆོད་པར་རིག་པ་ཕྱི་མ་བསྐྱེད་པ་དང་། རིགས་མཐུན་སྔ་མ་གང་ས་བོན་གྱི་ཆར་ གྱུར་པ་དང་། ཡུལ་ཅན་གྱི་ཡུལ་མཐོང་བའི་གྲོགས་གང་ཞིག སྣང་བཏུལ་ཡིན་པའོ། ། གཉིས་པ་ནུས་པའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན། དངོས་རྒྱུ་དང་བརྒྱུད་རྒྱུ་གཉིས་སོ། །འབྲས་བུ་ལ་ དབྱེ་ན། དངོས་འབྲས་བརྒྱུད་འབྲས་གཉིས་སོ། །གསུམ་པ་སྔ་ཕྱིའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན། འདས་ མ་འོངས་ད་ལྟར་བྱུང་པ་སྟེ་གསུམ་མོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། སྔོན་བྱུང་པའི་སྟོབས་ ཀྱིས་འགགས་པ་དང་། ས་བོན་ཡོད་སྟོབས་ཀྱིས་ཕྱིས་འབྱུང་འགྱུར་ཡིན་པ་དང་། སྐྱེས་ལ་མ་ འགགས་པའོ། །སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན། རྩོལ་བྱུང་རྩོལ་མ་བྱུང་གི་དངོས་པོ་གཉིས་སོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། བྱའོ་སྙམ་ནས་བྱས་པ་དང་། དེ་མིན་པའི་རྫས་སོ། ། གཉིས་པ་ ༄། །ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན། ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་དུ་དབྱེ་བ་ལ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། རིག་པར་བྱ་བ་ དང་། རིག་བྱེད་དམ་སྟོན་བྱེད་ཡིན་པའོ། །དང་པོ་ཡུལ་ལ་གཉིས་ལས། ཡུལ་དུ་བྱས་ཚུལ་མི་ འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་དང་། རྟོགས་དཀའ་སླའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་གཉིས། དང་པོ་ལ་དབྱེ་ན། སྣང་ ཡུལ། གཟུང་ཡུལ། ཞེན་ཡུལ། འཇུག་ཡུལ་དང་བཞིའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། སྣང་ ནས་རིག་པར་བྱ་བ་དང་། རང་འཛིན་ཤེས་པ་མ་འཁྲུལ་བ་ལ་རང་འདྲ་བའི་རྣམ་པ་དངོས་སུ་ སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་བེམ་པོ་དང་། ཞེན་ནས་རིག་པར་བྱ་བ་དང་། ཚད་མས་གཞལ་བ་ལས་བླང་དོར་ བྱར་རུང་པའོ། །སྣང་ཡུལ་ཤེས་པ་ཀུན་ལ་ཡོད། །གཟུང་ཡུལ་དོན་རིག་གཉིས་ཀྱིས་འཛིན། 2-7 །ཞེན་ཡུལ་རྟོག་པ་ཁོ་ནས་ཞེན། །འཇུག་ཡུལ་ནི་ཚད་མ་དང་། དཔྱད་ཤེས་སྐྱེས་བུ་གསུམ་ གྱིས་འཇུག །ཅེས་བྱའོ། །རྟོགས་དཀའ་སླའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན། གཞལ་བྱ་མངོན་གྱུར་ལྐོག་གྱུར་ ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་གསུམ་མོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། རྟོགས་པ་པོའི་མངོན་སུམ་དང་། རྗེས་དཔག་མཚན་ཉིད་པས་དང་། ལུང་ཙམ་གྱིས་གྲུབ་པའི་དོན་ཞེས་པའོ། ། གཉིས་པ་ཡུལ་ཅན་ལ་བློ་མིན་པ་དང་ཡིན་པའི་ཡུལ་ཅན་གཉིས་སོ། །དང་པོ་ལ་གང་ ཟག་དང་རྗོད་བྱེད་གཉིས་སོ། །གང་
【現代漢語翻譯】 觀察它們，什麼是對事物本質有益的主要因素，什麼是產生結果的輔助原因， 什麼是產生後代的幫助？什麼是對事物狀態有益的主要因素？ 分類：直接和間接的輔助原因，以及條件兩種。再將條件分類，有自性緣、 所緣緣、等無間緣、因緣四種，或加上顯發緣共五種。定義的順序如下： 作為能生之因的組成部分，能自主產生自果；作為該果的原因，是該果的對境； 作為識，在自身滅盡后，不被其他識中斷而產生後續的識；作為同類前一剎那，是種子的組成部分； 作為有境的對境，是見到對境的幫助，是顯現和調伏。從能力的角度分類，有直接因和間接因兩種。 從結果的角度分類，有直接果和間接果兩種。第三，從時間先後順序分類，有過去、未來、現在三種。 定義的順序如下：被先前產生的力量所阻礙；憑藉種子的力量，未來會發生變化；對於已產生的，沒有阻礙。 從產生作用的角度分類，有勤作所生和非勤作所生的事物兩種。定義的順序如下：心想『要做』而做的事情；以及不是這樣的事物。 第二部分 對境和有境 將對境和有境進行分類。定義的順序如下：被認識的對象；以及能認識或指示的。 首先，對境分為兩種：從作為對境的方式不同來分，以及從理解難易程度來分。第一種分類有：顯現對境、 執取對境、耽著對境、進入對境四種。定義的順序如下：從顯現而被認識；對於不錯誤的自執識，能真實產生相似的形象的物質； 從耽著而被認識；以及被量度衡量后，可以取捨的。顯現對境存在於所有識中。 執取對境被義識和根識二者執取。耽著對境只被分別念耽著。進入對境被量、 比量和士夫三種進入。以上所述。從理解難易程度來分，有可量、現前、隱蔽、 極隱蔽三種。定義的順序如下：對於能認識者來說是現量的；通過比量和特徵而成立的；以及僅僅通過聖教證明的。 第二，有境分為非心識和心識的有境兩種。第一種分類包括補特伽羅和能詮釋。
【English Translation】 Considering them, what is the main factor that benefits the essence of that thing, and what is the auxiliary cause that produces the result? What is the help that generates offspring? What is the main factor that benefits the state of that thing? Classification: direct and indirect auxiliary causes, and two types of conditions. Furthermore, conditions are classified into self-condition, object-condition, immediately preceding condition, and cause-condition, or five including clarifying condition. The definitions are in order as follows: As a component of the acting cause, it independently generates its own result; as the cause of that result, it is the object of that result; As consciousness, after its own cessation, it generates the subsequent consciousness without being interrupted by other consciousnesses; as the preceding homogeneous moment, it becomes the seed component; as the object of the subject, it is the help in seeing the object, which is appearance and taming. Classification from the perspective of ability: direct cause and indirect cause. Classification from the perspective of result: direct result and indirect result. Third, classification from the perspective of time sequence: past, future, and present. The definitions are in order as follows: obstructed by the power of what previously occurred; future changes occur by the power of the seed; for what has already arisen, there is no obstruction. Classification from the perspective of generation: things that arise from effort and things that do not arise from effort. The definitions are in order as follows: things done with the thought 'I will do'; and things that are not like that. Second part Object and Subject Classifying object and subject. The definitions are in order as follows: what is to be known; and what knows or indicates. First, objects are divided into two: classified by the different ways of being an object, and classified by the ease or difficulty of understanding. The first classification includes: appearing object, grasping object, clinging object, and entering object. The definitions are in order as follows: known from appearance; for the non-erroneous self-grasping consciousness, the material that truly generates a similar image; known from clinging; and what can be accepted or rejected after being measured by valid cognition. Appearing objects exist in all consciousnesses. Grasping objects are grasped by both sense consciousness and conceptual consciousness. Clinging objects are only clung to by conceptual thought. Entering objects are entered by valid cognition, inference, and individuals. As stated above. Classified by the ease or difficulty of understanding, there are measurable, manifest, hidden, and extremely hidden objects. The definitions are in order as follows: manifest to the knower; established through inference and characteristics; and proven solely through scripture. Second, subjects are divided into non-mind and mind subjects. The first classification includes persons and expressions.
ཟག་གི་མཚན་ཉིད། ཕུང་པོ་བཞིའམ་ལྔའི་རྒྱུན་དུ་གྱུར་ པའོ། །ཀུན་གཞི་ཁས་ལེན་ན། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་སམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་ པའོ། །དབྱེ་ན། སོ་སྐྱེ་དང་འཕགས་པ་གཉིས་སོ། ། གཉིས་པ་རྗོད་བྱེད་ནི་འོག་དུ་སྟོན་ནོ། །གཉིས་པ་བློ་ཡིན་པའི་ཡུལ་ཅན་ལ་རྟོག་པ་དང་ རྟོག་མེད་དུ་དབྱེ་བ། ཚད་མ་དང་ཚད་མིན་དུ་དབྱེ་བ། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་དུ་དབྱེ་བ། སྣང་འཇུག་དང་སེལ་འཇུག་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །དང་པོ་ལ་རྟོག་པ་དང་རྟོག་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་གཉིས་ སོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་འདྲེར་རུང་སྣང་བའི་(ཤེས་གང་གང་ལ་སྒྲ་དོན་ འཛིན། །དེ་ནི་དེ་ལ་རྟོག་པར་བརྗོད། །ཅེས་པ་ལྟར)བློ་དང་། །རང་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་གསལ་བར་སྣང་བའི་ (གསལ་བར་སྣང་བ་ཅན་བློ་གང་དེ་ནི་རྟོག་མེད་ཅེས་པ་ལྟར)བློའོ། །དབྱེ་ན། དང་པོ་རྟོག་པ་ལ་དོན་སྦྱོར་ རྟོག་པ་དང་སྒྲ་སྦྱོར་རྟོག་པ་གཉིས་སོ། །མཚན་ཉིད་རིམ་པ་ལྟར། ཁྱད་པར་ཅན་ལ་ཁྱད་པར་ གྱི་དོན་ལྡན་པར་ཞེན་པའི་བློ་དང་། མིང་དོན་བསྲེས་འཛིན་གྱི་ཞེན་བློའོ། ། གཉིས་པ་རྟོག་མེད་ཤེས་པ་ལ་ཚད་མ་དང་། ཚད་མིན་གྱི་དབང་གིས་གཉིས་ཏེ། དང་པོ་ ནི་མངོན་སུམ་ཉིད་དོ། །ཚད་མིན་རྟོག་མེད་ཤེས་པ་ལ། རྨི་ལམ་གསལ་སྣང་གི་བློ་ལྟ་བུ་ཡིད་ ཤེས་རྟོག་མེད་འཁྲུལ་ཤེས་དང་། ཟླ་བ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ལྟ་བུ་དབང་ཤེས་རྟོག་མེད་འཁྲུལ་ ཤེས་གཉིས་སོ། ། 2-8 གཉིས་པ་ཚད་མ་དང་ཚད་མིན་གྱི་བློར་དབྱེ་བ་ལ། མཚན་ཉིད་རིམ་པ་ལྟར། རང་གི་ གཞལ་བྱ་ལ་གསར་དུ་མི་སླུ་བའི་ཤེས་པ་དང་། མི་སླུ་བ་མིན་པའི་ཤེས་པའོ། །དབྱེ་ན། དང་ པོ་ཚད་མ་ལ་རྟེན་དང་བྱེད་ལས་དང་གྲངས་ངེས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་སྟེ་གསུམ་མོ། །དང་པོ་ ལ་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མ་དང་། དོན་དམ་པའི་ཚད་མ་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། གནས་མ་གྱུར་གྱི་བར་དུ་མི་སླུ་བའི་ཡང་དག་ཤེས་པ་དང་། གཏན་དུ་མི་སླུ་བའི་ཡང་དག་ ཤེས་པའོ། ། གཉིས་པ་ལ་རང་ལས་ངེས་ཀྱི་ཚད་མ་དང་། གཞན་ལས་ངེས་ཀྱི་ཚད་མ་གཉིས་སོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ཚད་མ་གང་ཞིག་ཡུལ་དེ་རང་ཉིད་ཀྱིས་སམ། རང་སྟོབས་ཀྱིས་ དངོས་སུ་ངེས་ཤེས་འདྲེན་ནུས་གང་རུང་ཡིན་པ་དང་། གང་ཞིག་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་མ་ངེས་ རང་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་དངོས་སུ་ངེས་པ་འདྲེན་པ་མི་ནུས་པ(རིགས་གཏེར་དུ། དོན་རིག་གཉིས་དང་རང་ རིག་དང་། །རྗེས་སུ་དཔག་པར་རང་ལས་ངེས། །དང་པོ་པ་དང་ཡིད་མ་གཏད། །འཁྲུལ་རྒྱུ་ཅན་དང་གཞན་ལས་ངེས། །ཞེས་ གསུངས་པ་ལྟར)འོ། །དབྱེ་བ་ནི། རྗེས་དཔག་ཀུན་དང་། རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ། རང་རིག་ མངོན་སུམ། ཡུལ་གྱིས་དོན་བྱེད་བཞིན་པར་སྣང་བའི་མངོན་སུམ། གོམས་པ་ཅན་གྱི་མངོན་ སུམ་རྣམས་རང་ལས་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་སྔར་མ་མ
【現代漢語翻譯】 有漏的體性：是蘊（藏文：ཕུང་པོ།）四蘊或五蘊的相續。 如果承認阿賴耶識（藏文：ཀུན་གཞི།），則說是阿賴耶識的識或智慧的相續。 分類：凡夫和聖者兩種。 第二，所詮在下文闡述。 第二，以境是否為心識，可分為有分別和無分別；以是否為量，可分為量和非量；以心之體性，可分為心和心所；以作用方式，可分為現觀和遣觀。 第一種，有分別和無分別識兩種。 體性依次是：能混合所說和能說的（識，凡是能執持聲音和意義的，就被稱為有分別。），以及能清晰顯現自境的（凡是能清晰顯現的識，就被稱為無分別。）。 分類：第一種，有分別識可分為義結合分別和語結合分別兩種。 體性依次是：執著于具有特殊性的事物具有特殊意義的心識，以及混合執持名稱和意義的執著心識。 第二種，無分別識可因是否為量而分為量和非量兩種。第一種是現量。 非量無分別識有兩種：如夢中顯現清晰景象的心識，是意識無分別錯覺識；以及顯現兩個月亮的心識，是根識無分別錯覺識。 第二，以量和非量來劃分心識，體性依次是：對於自己的測量對象，新而不欺騙的識，以及不欺騙的識。 分類：第一種，量可以從所依、作用和數量決定三個方面來劃分，共有三種。 第一種，有世俗量和勝義量兩種，體性依次是：在未轉變之前不欺騙的正確識，以及永遠不欺騙的正確識。 第二種，有自力決定的量和他力決定的量兩種。 體性依次是：凡是量，要麼自己，要麼依靠自己的力量，能夠直接引出對該境的定解；以及自己也不能確定，也不能依靠自己的力量直接引出定解（如《釋量論》（梵文天城體：प्रमाणवार्तिक，pramāṇavārttika， प्रमाणवार्तिक，量評）中說：『意義和知識，以及自證和，隨後的推論是自力決定的。』，『最初的，以及不依賴的意識，具有錯覺的原因，是他力決定的。』）。 分類是：所有的比量，瑜伽現量，自證現量，顯現事物正在發揮作用的現量，以及習慣性的現量，這些都是自力決定的。 意義之前沒有...
【English Translation】 The characteristic of contaminated (Sanskrit: sāsrava): It is the continuity of the four or five aggregates (skandha). If the ālaya (Sanskrit: ālayavijñāna) is accepted, then it is said to be the continuity of the consciousness or wisdom of the ālaya. Classification: Two types, ordinary beings and noble ones. Secondly, the expressible will be shown below. Secondly, the division of the object of mind into conceptual and non-conceptual: the division into valid and invalid cognition; the division into mind and mental factors; the division into manifest and eliminative engagement. The first has two types of consciousness: conceptual and non-conceptual. The characteristics are, in order: the mind that appears capable of mixing the expressible and the expressed (consciousness that apprehends sound and meaning is called conceptual), and the mind that clearly manifests the appearance of its own object (consciousness that clearly manifests is called non-conceptual). Division: Firstly, conceptual consciousness is divided into two types: meaning-associating conceptualization and sound-associating conceptualization. The characteristics are, in order: the mind that adheres to the belief that a distinguished object possesses a distinguished meaning, and the adhering mind that mixes and grasps name and meaning. Secondly, non-conceptual consciousness is divided into valid and invalid cognition depending on whether it is valid or not. The first is direct perception itself. Invalid non-conceptual consciousness has two types: like the mind of clear appearance in a dream, which is a mental consciousness non-conceptual erroneous consciousness; and like the appearance of two moons, which is a sense consciousness non-conceptual erroneous consciousness. 2-8 Secondly, the division of mind into valid and invalid cognition, the characteristics are, in order: the consciousness that is newly non-deceptive with respect to its object of measurement, and the consciousness that is not non-deceptive. Division: Firstly, valid cognition is divided into three types based on the basis, function, and numerical determination. The first has two types: conventional valid cognition and ultimate valid cognition, the characteristics are, in order: the correct consciousness that is non-deceptive until the state is changed, and the correct consciousness that is permanently non-deceptive. Secondly, there are two types: valid cognition determined by itself and valid cognition determined by others. The characteristics are, in order: any valid cognition that either by itself or by its own power can directly lead to a definite understanding of that object; and any valid cognition that is not determined by itself and cannot directly lead to a definite understanding by its own power (as it is said in the Treasury of Reasoning: 'Meaning and knowledge, and self-awareness and, subsequent inference are determined by themselves.', 'The first one, and the consciousness that does not rely, has causes of illusion, and is determined by others.'). The divisions are: all inferences, yogic direct perception, self-awareness direct perception, direct perception that appears as things are functioning, and habitual direct perception are all determined by themselves. The meaning before is not...
ཐོང་དང་པོར་མཐོང་བའི་དང་པོ་པ་ དང་། ཡིད་མ་གཏད་པ་དང་། འཁྲུལ་རྒྱུ་ཅན་གྱི་མངོན་སུམ་རྣམས་གཞན་ལས་ངེས་སོ། ། གསུམ་པ་གྲངས་ངེས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་ལ་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་དཔག་(ཚད་མ་མདོར། མངོན་སུམ་དང་ནི་རྗེས་སུ་དཔག །ཚད་མའོ་ཞེས་པ་ལྟར)སྟེ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། རྟོག་པ་དང་བྲལ་ ཞིང་མ་འཁྲུལ་བའི་ཡང་དག་ཤེས་པ་དང་། ཚུལ་གསུམ་པའི་རྟགས་ལས་རང་གི་གཞལ་བྱ་ ལྐོག་གྱུར་ལ་གསར་དུ་མི་སླུ་བའི་ཤེས་པའོ། །དབྱེ་ན། དང་པོ་ལ། མངོན་སུམ་ངོ་བོ་དང་ མངོན་སུམ་ལྟར་སྣང་དང་མངོན་སུམ་ཚད་མའི་འབྲས་བུ་སྟེ། གསུམ་གྱིས་རིག་པར་བྱའོ། 2-9 །དང་པོ་ལ་དབང་པོ་དང་། ཡིད་དང་། རང་རིག་དང་། རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་སྟེ་བཞིའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། དབང་ཤེས་རྟོག་བྲལ་མ་འཁྲུལ་བ་དང་། ཡིད་ཤེས་ཀྱི་དང་། ཁ་ ནང་ལྟས་ཀྱི་ཤེས་པ་དང་། སྒོམ་བྱུང་འཕགས་པའི་ཤེས་པ་རྟོག་བྲལ་མ་འཁྲུལ་བ་ཞེས་པའོ། །དབྱེ་ན། དང་པོ་ལ། མིག་གི རྣ་བའི། སྣའི། ལྕེའི། ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་སྟེ་ལྔའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། རང་གི་བདག་རྐྱེན་མིག་དབང་གཟུགས་ཅན་ལས་དངོས་སུ་ སྐྱེས་པའི་གཞན་རིག་རྟོག་བྲལ་མ་འཁྲུལ་བའི་ཤེས་པ་ཞེས་སོགས་འདོན་པ་བསྒྱུར་རོ། ། གཉིས་པ་ཡིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་ལ་དབྱེ་ན། གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་འཛིན་ཡིད་ཀྱི་མངོན་ སུམ་སྟེ་ལྔའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མིག་གི་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་ དང་། དམིགས་རྐྱེན་གཟུགས་རང་མཚན་ལས་དངོས་སུ་སྐྱེས་པའི་ཡིད་ཤེས་རྟོག་བྲལ་མ་ འཁྲུལ་བ་ཞེས་སོགས་འདོན་པ་བསྒྱུར་རོ། ། གསུམ་པ་རང་རིག་མངོན་སུམ་ལ་དབྱེ་ན། སེམས་སེམས་བྱུང་མྱོང་བྱེད་གཉིས་སམ། སོ་སྐྱེ་དང་འཕགས་པའི་གཉིས་སོ། །བཞི་པ་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་ལ་དབྱེ་ན། ཉན་ཐོས། རང་རྒྱལ། ཐེག་ཆེན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་སྟེ་གསུམ་མོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ཉན་ཐོས་འཕགས་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་སྒོམ་བྱུང་ཤེས་པ་རྟོག་བྲལ་མ་འཁྲུལ་བ་ཞེས་སོགས་འདོན་ པ་བསྒྱུར་རོ། །དབྱེ་ན་རེ་རེ་ལ་མཐོང་སྒོམ་མི་སློབ་ལམ་གསུམ་གསུམ་མོ། ། གཉིས་པ་མངོན་སུམ་ལྟར་སྣང་ལ་མཚན་ཉིད་རང་གི་སྣང་ཡུལ་ལ་འཁྲུལ་པའི་བློ། དབྱེ་ ན་རྟོག་པ་དང་རྟོག་མེད་མངོན་སུམ་ལྟར་སྣང་གཉིས་སོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། རང་ གི་སྣང་ཡུལ་ལ་འཁྲུལ་པའི་ཞེན་བློ་དང་རང་གི་བདག་རྐྱེན་དབང་པོ་སླད་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ ཞེན་བྲལ་གྱི་བློའོ། །དབྱེ་ན་དང་པོ་ལ། འཁྲུལ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང་། །རྗེས་དཔག་ རྗེས་སུ་དཔག་ལས་བྱུང་། །དྲན་དང་མངོན་འདོད་ཅེས་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་དྲུག་གོ། 2-10 གཉིས་པ་ལ་ཡིད་ཤེས་དང་དབང་ཤེས་ཀྱི་དབང་གིས་གཉིས་སོ། །གསུམ་པ་མངོན་ སུམ་ཚད་མའི་འབྲས་བུ་ལ་འབྲས
【現代漢語翻譯】 第一種是最初的顯現，不信任的和有錯覺的顯現都來自於其他。第三種是通過數量確定的方式來區分，即顯現和推論（如《量論略》所說：『顯現和推論，是量。』），它們的定義依次是：無分別且無錯覺的正確知識，以及從具有三種特徵的理由中，對自己的可衡量對像——隱蔽事物——產生的新而不欺騙的知識。分類上，第一種有三種：顯現的自性、看似顯現和顯現量之果，這三種需要理解。第一種又分為四種：根識、意識、自證和瑜伽現量。它們的定義依次是：根識是無分別且無錯覺的；意識的；向內看的知識；以及由禪定產生的聖者知識，是無分別且無錯覺的。分類上，第一種有五種：眼識、耳識、鼻識、舌識和身識。它們的定義依次是：從自己的主因——眼根和有色物——直接產生的，認識其他、無分別且無錯覺的知識，等等，這些詞語需要補充完整。 第二種，意識現量，分為五種：取色、聲、香、味、觸的意識現量。它們的定義依次是：從緊隨其後的眼根現量，以及作為所緣緣的色法自相直接產生的，意識、無分別且無錯覺的知識，等等，這些詞語需要補充完整。第三種，自證現量，分為兩種：心和心所的體驗者，或者凡夫和聖者。第四種，瑜伽現量，分為三種：聲聞、緣覺、大乘的瑜伽現量。它們的定義依次是：聲聞聖者相續中的由禪定產生的知識，是無分別且無錯覺的，等等，這些詞語需要補充完整。分類上，每一種又分為見道、修道和無學道三種。 第二種，看似現量，其定義是對自己的顯現對像產生錯覺的心識。分類上，分為有分別和無分別的看似現量兩種。它們的定義依次是：對自己的顯現對像產生錯覺的執著心識，以及從自己的主因——有缺陷的根——產生的無執著心識。分類上，第一種有六種，如《釋量論》所說：『錯覺和世俗知識，以及推論，從推論產生，記憶和現欲。』第二種，由於意識和根識的作用，分為兩種。第三種，顯現量之果是果。
【English Translation】 The first is the first seeing, and the non-trusting and delusive perceptions are determined from others. The third is distinguished by way of numerical certainty, namely perception and inference (as stated in the 'Compendium on Valid Cognition': 'Perception and inference are valid cognitions'), their definitions being, respectively: a correct knowledge that is free from conceptualization and non-erroneous, and a knowledge that newly and infallibly arises from a sign possessing three characteristics in relation to its object to be measured, which is hidden. In terms of divisions, the first has three: the nature of perception, seeming perception, and the result of valid perception, which are to be understood by three. The first has four: sense perception, mental perception, self-awareness, and yogic perception. Their definitions are, respectively: sense consciousness is non-conceptual and non-erroneous; mental consciousness; the knowledge of looking inward; and the knowledge of the noble ones arising from meditation, which is non-conceptual and non-erroneous. In terms of divisions, the first has five: eye, ear, nose, tongue, and body sense perceptions. Their definitions are, respectively: the knowledge that directly arises from its own substantial cause—the eye sense faculty and form—is other-knowing, non-conceptual, and non-erroneous, etc., these words should be supplemented. The second, mental perception, is divided into five: mental perceptions apprehending form, sound, smell, taste, and touch. Their definitions are, respectively: the mental consciousness that directly arises from the immediately preceding eye sense perception, and from the specific characteristic of form as its objective condition, is mental consciousness, non-conceptual, and non-erroneous, etc., these words should be supplemented. The third, self-aware perception, is divided into two: the experiencer of mind and mental factors, or ordinary beings and noble beings. The fourth, yogic perception, is divided into three: the yogic perceptions of hearers, solitary realizers, and the Great Vehicle. Their definitions are, respectively: the knowledge arising from meditation in the continuum of a noble hearer, which is non-conceptual and non-erroneous, etc., these words should be supplemented. In terms of divisions, each one has three: the paths of seeing, meditation, and no more learning. The second, seeming perception, is defined as a mind that is deluded with respect to its own appearing object. In terms of divisions, there are two: conceptual and non-conceptual seeming perceptions. Their definitions are, respectively: a clinging mind that is deluded with respect to its own appearing object, and a non-clinging mind that arises from its own substantial cause—a defective sense faculty. In terms of divisions, the first has six, as stated in the 'Commentary on Valid Cognition': 'Delusion and conventional knowledge, and inference, arising from inference, memory and manifest desire.' The second, due to the influence of mental consciousness and sense consciousness, is divided into two. The third, the result of valid perception, is the result.
་ཏོག་[རྟོགས]གསུམ་གྱི་དང་པོ་ནི། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གཞལ་ བྱ། བློ་རང་ཉིད་དོན་གྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ཚད་མ། དོན་རྟོགས་པ་འབྲས་བུའོ། ། གཉིས་པ་ནི་གཟུང་རྣམ་གཞལ་བྱ་འཛིན་རྣམ་ཚད་མ། རང་རིག་འབྲས་བུའོ། །གསུམ་ པ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གཞལ་བྱ། གཟུང་རྣམ་ཚད་མ་རང་རིག་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ དོན་རིག་འབྲས་བུའོ། །དང་པོ་དང་ཕྱི་མ་གཉིས་མདོ་སྡེ་པའི་ལུགས། བར་པ་རྣམ་རིག་པའི་ ཚད་འབྲས་ཀྱི་རྣམ་བཞག་གོ།ཞར་ལ་རྗེས་དཔག་ཚད་མའི་ཚད་འབྲས་ནི། སྒྲ་དང་མི་རྟག་ པའི་ཚོགས་དོན་གཞལ་བྱ། སྒྲ་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པར་ཤར་བ་ཚད་མ། སྒྲ་མི་རྟག་པར་རྟོགས་ པ་འབྲས་བུའོ། ། གཉིས་པ་རྗེས་དཔག་ལ་དབྱེ་(ཚད་མ་མདོར། རྗེས་དཔག་རྣམ་གཉིས་རང་དོན་ནི། །ཚུལ་གསུམ་རྟགས་ ལས་དོན་མཐོང་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར)ན། རང་དོན་དང་གཞན་དོན་རྗེས་དཔག་གཉིས་སོ། །དང་པོ་ལ་ གཉིས་ལས། དང་པོ་ངོ་བོའི་རབ་དབྱེ་ནི། དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་དང་གྲགས་པ་དང་། ཡིད་ ཆེས་པའི་རྗེས་དཔག་གོ།མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་ཚུལ་གསུམ་ པའི་རྟགས་ལས་རང་གི་གཞལ་བྱ་ལྐོག་གྱུར་ལ་གསར་དུ་མི་སླུ་བའི་ཤེས་པ་དང་། གྲགས་ པའི་ཚུལ་གསུམ་པའི་རྟགས་ལས་ཤེས་པ་དང་། ཡིད་ཆེས་པའི་ཚུལ་གསུམ་པའི་རྟགས་ལས་ རང་གི་གཞལ་བྱ་ལ་མི་སླུ་བའི་ཤེས་པའོ། ། གཉིས་པ་རྟགས་དཔེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ། རྟགས་དང་དཔེ་གཉིས་ལས། དང་པོའི་ མཚན་ཉིད་གཏན་ཚིགས་སུ་བཀོད་པ། དབྱེ་ན་རྟགས་ཡང་དག་དང་ལྟར་སྣང་གཉིས་སོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ཚུལ་གསུམ་ཚད་མའི་སྟོབས་ཀྱིས་ངེས་པའི་གཏན་ཚིགས་དང་། རྟགས་སུ་བཀོད་ཅིང་ཚུལ་གསུམ་མ་ཚང་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་མཚན་ཉིད་ 2-11 ཚུལ་གསུམ་ནི། ཕྱོགས་ཆོས་རྗེས་ཁྱབ་ལྡོག་ཁྱབ་གསུམ་མོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། རང་གི་ཤེས་འདོད་ཆོས་ཅན་སྐྱོན་མེད་ཀྱི་སྟེང་དུ་འགོད་ཚུལ་ལྟར་ཚད་མའི་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་ པའི་རྟགས་དང་། རང་གི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ལ་འབྲེལ་པར་ངེས་པ་གང་ཞིག རང་གི་མཐུན་ ཕྱོགས་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པར་ངེས་པ་དང་། གང་ཞིག་རང་གི་མི་འཐུན་ཕྱོགས་ལ་མེད་པ་ཁོ་ནར་ ངེས་པའོ། །དབྱེ་ན། དང་པོ་ལ་ཡང་དག་གི་ཕྱོགས་ཆོས། མ་ངེས་པའི་ཕྱོགས་ཆོས། འགལ་ བའི་ཕྱོགས་ཆོས་ཏེ་གསུམ་མོ། །ཡང་ན་ཕྱོགས་ཆོས་ཅན་དགུ་(མདོར། ཕྱོགས་ཆོས་མཐུན་ཕྱོགས་ཡོད་ མེད་དང་། །རྣམ་གཉིས་རེ་རེ་དག་ལ་ཡང་། །ཡོད་མེད་རྣམ་པ་གཉིས་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་དང་། གཞལ་བྱ་བྱས་དང་མི་རྟག་དང་། །བྱས་དང་སྙན་བྱ་རྩོལ་བྱུང་དང་། །མི་རྟག་རྩོལ་བྱུང་རེག་མིན་ཏེ། །དགུ་པོ་འདི་ནི་རྟག་སོགས་ལའོ། །རྒྱན་གྱིས། རྟག་དང་མི་ རྟག་རྩོལ་བྱུང་དང་། །བར་དུ་རྟག་པ་གསུམ་དག་དང་། །རྩོལ་བྱུང་མིན་དང་མི་རྟག་རྟག །
【現代漢語翻譯】 關於『三量』[認知]中的第一個是：外境是所量，心識本身顯現為外境的形態是量，認識外境是果。 第二個是：所取相是所量，能取相是量，自證是果。 第三個是：外境是所量，所取相是量，成為自證自性的證知外境是果。前兩個是經部宗的觀點，中間的是唯識宗關於量和果的分類。 順便說一下，比量作為量和果的分類是：聲音和無常的集合是所量，聲音顯現為無常的形態是量，認識到聲音是無常是果。 第二，比量可以分為（如《量釋論》所說：『比量有二：為自和他；以具三相之理，見及於義。』）：自比量和他比量兩種。第一種又分為兩種。第一種，本體的詳細分類是：事物力所生比量、名言比量和信解比量。它們的定義依次是：從事物力所生的具有三相之理的標誌中，對自己的所量隱蔽事物產生新而不欺騙的認識；從名言的具有三相之理的標誌中產生的認識；從信解的具有三相之理的標誌中，對自己的所量不欺騙的認識。 第二，詳細解釋標誌和例子。標誌和例子分為兩種。首先，標誌的定義是作為論證提出的理由。如果進行分類，標誌可以分為正確的標誌和相似的標誌兩種。它們的定義依次是：通過量的力量確定的具有三相的理由；以及被作為標誌提出但三相不完整的理由。第一種又分為三種。首先，定義的三個方面是：法相、同品遍和異品遍。它們的定義依次是：在自己想要認知的無過失的法相上，按照提出的方式，通過量的力量成立的標誌；與自己想要證明的法具有必然聯繫，並且確定只存在於自己的同品中；以及確定只不存在於自己的異品中。如果進行分類，第一種可以分為正確的法相、不確定的法相和相違的法相三種。或者，法相可以分為九種（如頌云：『法相與同品，有無及雙分，一一各有二，故有有無二。』以及『所量為所作，無常及所作，所作可聞勤生性，無常勤生非所觸，此九于常等亦然。』）。
【English Translation】 The first of the three 'pramanas' [cognitions] is: the external object is the object to be measured, the mind itself appearing as the form of the object is the pramana, and the realization of the object is the result. The second is: the apprehended aspect is the object to be measured, the apprehending aspect is the pramana, and self-awareness is the result. The third is: the external object is the object to be measured, the apprehended aspect is the pramana, and the cognition of the object that has become the nature of self-awareness is the result. The first two are the views of the Sautrantika school, and the middle one is the classification of pramana and result according to the Vijnanavada school. By the way, the classification of inference as pramana and result is: the collection of sound and impermanence is the object to be measured, the appearance of sound as the form of impermanence is the pramana, and the realization that sound is impermanent is the result. Second, inference can be divided into (as stated in Pramanavarttika: 'Inference is twofold: for oneself and for others; by means of a reason with three aspects, one sees the meaning.'): inference for oneself and inference for others. The first is further divided into two. First, the detailed classification of the entity is: inference arising from the power of things, inference from fame, and inference from belief. Their definitions are, in order: from a sign with three aspects arising from the power of things, a new and non-deceptive cognition arises about one's own object to be measured that is hidden; the cognition arising from a sign of fame with three aspects; and from a sign of belief with three aspects, a non-deceptive cognition about one's own object to be measured. Second, a detailed explanation of signs and examples. Signs and examples are divided into two types. First, the definition of a sign is the reason presented as an argument. If classified, signs can be divided into correct signs and similar signs. Their definitions are, in order: a reason with three aspects determined by the power of pramana; and a reason that is presented as a sign but lacks the three aspects. The first is further divided into three types. First, the three aspects of the definition are: property of the subject, presence in the similar class, and absence in the dissimilar class. Their definitions are, in order: a sign that is established by the power of pramana in the way it is presented on one's own faultless subject that one wants to know; something that is necessarily related to the property one wants to prove, and is determined to exist only in one's own similar class; and something that is determined to exist only in one's own dissimilar class. If classified, the first can be divided into three types: correct property of the subject, uncertain property of the subject, and contradictory property of the subject. Alternatively, the property of the subject can be divided into nine types (as the verse says: 'Property of the subject and similar class, presence and absence and both, each has two, hence there are two presences and absences.' and 'The object to be measured is made, impermanent and made, made and audible effort-born, impermanent effort-born non-touchable, these nine are also for permanent etc.').
སྒྲུབ་བྱེད་གཞལ་བྱ་ཉིད་སོགས་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར)སྟེ། དགུ་པོ་རིམ་པ་བཞིན་དཔེར་བརྗོད་ན། སྒྲ་ཆོས་ཅན་རྟག་སྟེ་གཞལ་བྱ་ཡིན་ པའི་ཕྱིར། མི་རྟག་སྟེ་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དུང་སྒྲ་ཆོས་ཅན་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་སྟེ་མི་རྟག་ པའི་ཕྱིར། རྟག་སྟེ་བྱས་པའི་ཕྱིར། རྟག་སྟེ་སྙན་[མཉན]བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དུང་སྒྲ་ཆོས་ཅན། རྟག་སྟེ་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། རྩོལ་བ་ལས་མ་བྱུང་སྟེ་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར། དུང་སྒྲ་ཆོས་ ཅན། མི་རྟག་སྟེ་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་པའི་ཕྱིར། རྟག་སྟེ་རེག་བྱ་ཅན་མིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ རྣམས་ཏེ་དང་པོ་གསུམ་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་འཇུག་པར་མཚུངས་པ་ལ། མི་མཐུན་ ཕྱོགས་ལ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་ཡོད་པ་གཏན་ནས་མེད་པ། ཆ་གཉིས་པ་གསུམ་མོ། །བར་པ་གསུམ་ མཐུན་ཕྱོགས་ལ་གཏན་ནས་མེད་པར་མཚུངས་པ་ལ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་མེད་ཆ་གཉིས་ པ་གསུམ་མོ། །ཕྱི་མ་གསུམ་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཆ་གཉིས་པ་མཚུངས་པ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ ལའང་ཡོད་མེད་ཆ་གཉིས་པ་གསུམ་ཏེ་དགུའོ། ། གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་ལ་རང་དོན་གཞན་དོན་གྱི་དབང་གིས་གཉིས་གཉིས་སོ། 2-12 །གཉིས་པ་ལྟོས་གཞི་ཕྱོགས་གསུམ་ནི། ཚུལ་དང་པོའི་ལྟོས་གཞི་ཕྱོགས་ཤེས་འདོད་ཆོས་ ཅན། གཉིས་པའི་ལྟོས་གཞི་མཐུན་ཕྱོགས། གསུམ་པའི་ལྟོས་གཞི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། བསྒྲུབ་བྱ་སྤྱི་ཡི་ཕྱོགས་ཅིག་གང་ཞིག བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་ དཔག་གཞིར་བཟུང་བ་དང་། སྒྲུབ་ཚུལ་ལྟར་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱིས་སྤྱིས་དོན་མཐུན་པ་དང་། དེ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་པའོ། །དང་པོ་ལ་དབྱེ་ན། རྟགས་ཡང་དག་དང་། འགལ་མ་ངེས། མ་གྲུབ་ པའི་ཆོས་ཅན་བཞིའོ། ། གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་ལ་དབྱེ་ན། འདོད་པས་བཞག་པ་དང་དོན་ལ་གནས་པའི་མཐུན་ ཕྱོགས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་གཉིས་གཉིས་སོ། །ཡང་ན་གཉིས་པ་ལ་འགལ་རྟགས་ཀྱི་མཐུན་ ཕྱོགས་ལྟ་བུ་རྟགས་ལ་གཏན་མེད་པ། འབྲས་རྟགས་ཀྱི་མཐུན་ཕྱོགས་ལྟ་བུ་རྟགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ ཅིག་ལ་ཡོད་པ་དང་། སྒྲ་མི་རྟག་སྒྲུབ་ལ་བྱས་པ་བཀོད་པའི་མཐུན་ཕྱོགས་ལྟ་བུ་རྟགས་ལ་ ཁྱབ་བྱེད་དུ་ཡོད་པ་སྟེ་གསུམ་མོ། ། གསུམ་པ་ལ་དབྱེ་ན་མེས་གཞི་འགར་གྲང་རེག་འགོག་པ་ན་ཆུ་ཀླུང་ལྟ་བུ་མེད་པའི་མི་ མཐུན་ཕྱོགས་རེག་བྱ་བཏང་སྙོམས་པ་ལྟ་བུ་གཞན་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས། གྲང་རེག་ལྟ་བུ་ འགལ་བའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཏེ་གསུམ་མོ། །འདོད་པས་བཞག་པའི་ཕྱོགས་གཉིས་ནི། དེ་ དང་དེར་བློས་བཟུང་ཞིང་ངག་གིས་བརྗོད་པ་སྟེ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྟགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ གཉིས་ལྟ་བུ་ཕུང་གསུམ་ཡོད་པ་ཅན་ནོ། །དོན་ལ་གནས་པའི་ཕྱོགས་གཉིས་ནི། ཕུང་གསུམ་ མེད་པའི་འགལ་བ་སྟེ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱིས་དོན་མཐུན་པའོ། །དེ་མེད་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕ
【現代漢語翻譯】 如（『成立方式如可量度性』等）所說，九種因的次第舉例：聲，是所立，是常，因為是可量度性；不是常，因為是有為法；海螺聲，是所立，是從功用生，因為是無常；是常，因為是有為法；是常，因為是可聽聞性；海螺聲，是所立，是常，因為是從功用生；不是從功用生，因為是無常；海螺聲，是所立，是無常，因為是從功用生；是常，因為不是可觸性。這些例子中，前三種在同品中作為遍及因是相同的，但在異品中完全沒有遍及因，這是第二和第三種情況。中間三種在同品中完全沒有是相同的，但在異品中存在或不存在，這是第二和第三種情況。后三種在同品中部分相同，在異品中也存在或不存在，這是三種情況，總共九種。 第二種和第三種因，根據自義和他義分為兩種。 第二，所依的三個方面是：第一種因的所依是想要了解的所立法；第二種因的所依是同品；第三種因的所依是異品。 定義依次是：所立總體的某個方面，被視為所立之法的衡量標準；根據成立方式，與所立之法的總體意義相同；以及不是那樣。 第一種因可以分為：正確的因、相違不定的因、未成立的所立法四種。 第二種和第三種因可以分為：假設的和實際存在的同品和異品兩種。 或者，對於第二種因，如相違因的同品，因完全不存在；如果因的同品，因存在於某個方面；如以『所作性』成立『聲是無常』的同品，因作為遍及因存在，共有三種情況。 對於第三種因可以分為：如火上阻止寒冷接觸的水流，是沒有的異品；如觸覺中性的事物，是其他的異品；如寒冷接觸，是相違的異品，共有三種情況。 假設的兩種方面是：通過心識假立並通過語言表達，如非共同因的兩種方面，具有三蘊。 實際存在的兩種方面是：不具有三蘊的相違，即同品是與所要成立的法的總體意義相同；不存在那種情況，即異品。
【English Translation】 As (stated like 'the means of establishment is measurability' etc.), to exemplify the nine types of reasons in order: Sound, the subject of debate, is permanent because it is measurable; it is impermanent because it is produced; Conch sound, the subject of debate, is produced by effort, therefore it is impermanent; it is permanent because it is produced; it is permanent because it is audible; Conch sound, the subject of debate, is permanent because it is produced by effort; it is not produced by effort, therefore it is impermanent; Conch sound, the subject of debate, is impermanent because it is produced by effort; it is permanent because it is not tangible. Among these, the first three are similar in that they function as pervasive factors in the concordant side, but there is absolutely no pervasive factor in the discordant side, these are the second and third cases. The middle three are similar in that they are completely absent in the concordant side, but in the discordant side, they either exist or do not exist, these are the second and third cases. The last three are partially similar in the concordant side, and in the discordant side, they also either exist or do not exist, these are three cases, making a total of nine. The second and third reasons are divided into two types each, based on their own purpose and the purpose of others. Secondly, the three bases of dependence are: the basis of dependence for the first reason is the subject of debate that one wishes to understand; the basis of dependence for the second reason is the similar side; the basis of dependence for the third reason is the dissimilar side. The definitions, in order, are: a certain aspect of the general subject of debate, which is taken as the standard for the property to be established; according to the method of establishment, it is in accordance with the general meaning of the property to be established; and that which is not so. The first can be divided into: valid reason, contradictory uncertain reason, and unestablished subject of debate, four types. The second and third can be divided into: the similar side and the dissimilar side, which are either conceptually designated or exist in reality, two types each. Alternatively, for the second, like the similar side of a contradictory reason, the reason is completely absent; like the similar side of a causal reason, the reason exists in one aspect; like the similar side where 'produced' is posited to establish 'sound is impermanent', the reason exists as a pervasive factor, these are three types. For the third, it can be divided into: like a stream of water that prevents cold touch on a fire, it is a non-existent dissimilar side; like a neutral touch, it is a different dissimilar side; like cold touch, it is a contradictory dissimilar side, these are three types. The two conceptually designated sides are: that which is mentally conceived and verbally expressed, like the two sides of a non-common reason, possessing the three aggregates. The two sides that exist in reality are: the contradiction of not possessing the three aggregates, that is, the similar side is in accordance with the general meaning of the property to be established; the absence of that is the dissimilar side.
ྱོགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ ཉིད། རང་གི་ཆོས་ཅན་གྱི་སྟེང་དུ་དཔག་བྱར་བཟུང་པའི་དཔག་བྱའི་ཆོས་སོ། །དབྱེ་ན་བཞི་ སྟེ། ཆོས་ཅན་བཞིན་ནོ། ། 2-13 གསུམ་པ་མཚན་བཞི་རྟགས་ཀྱི་རབ་དབྱེ་ལ་དབྱེ་སྒོ་དྲུག་སྟེ། འབྲེལ་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས། བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ནས། སྒྲུབ་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས། ཆེད་དུ་བྱ་བའི་སྒོ་ནས། མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ འཇུག་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས། གྲངས་ངེས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་སྟེ་དྲུག་གོ།དང་པོ་ལ་དངོས་པོ་སྟོབས་ ཞུགས་དང་གྲགས་པ་དང་ཡིད་ཆེས་པའི་རྟགས་གསུམ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ཚུལ་ གསུམ་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་དང་། ཚུལ་གསུམ་གྲགས་པས་གྲུབ་ པའི་གཏན་ཚིགས་དང་། ཚུལ་གསུམ་ཡིད་ཆེས་པས་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་རྣམས་སོ། །དབྱེ་ ན་དང་པོ་ལ་དོན་སྒྲུབ་ཐ་སྙད་སྒྲུབ་གཉིས་སམ། འབྲས་རང་མ་དམིགས་པ་གསུམ་མོ། ། གཉིས་པ་ལ་འདོད་རྒྱལ་བ་དང་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་གྲགས་རྟགས་གཉིས་ཏེ། དཔེར་ན་རི་ བོང་ཅན་ཆོས་ཅན། ཟླ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་རུང་སྟེ། རྟོག་ཡུལ་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་དང་། མེ་ ཆོས་ཅན། འཚེད་བྱེད་ཅེས་པའི་སྒྲ་བཤད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་འཇུག་རུང་སྟེ། ཚ་ཞིང་བསྲེག་ པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མཚོན་བྱ་སྒྲུབ་པ་ལ་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་ གྲགས་རྟགས་སུ་བཞེད་པའང་ཡོད་དོ། ། གསུམ་པ་ལ་ཁ་བླངས་དང་རང་ཚིག་གཉིས་ཏེ། དཔེར་ན་ཆོས་སྤྱོད་པ་ནི་བདེ་བར་ འགྲོ། །ཞེས་པའི་ལུང་ཆོས་ཅན། རང་གི་དོན་ལ་སྐྱེས་བུ་མི་སླུ་སྟེ། ཉེས་ཟད་ཀྱི་ཚིག་ཁྱད་པར་ གསུམ་ལྡན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་དང་། སྒྲ་ཆོས་ཅན། མི་རྟག་སྟེ། མི་རྟག་པར་སྔ་རྒོལ་ཡང་ དག་གིས་དོན་མཐུན་དུ་སྨྲས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡིད་ཆེས་འབྲས་རྟགས་ནི་མཚོན་ པ་སྟེ་འབྲས་རང་མ་དམིགས་པ་གསུམ་དུ་དབྱེར་རུང་ངོ་། ། གཉིས་པ་ལ་སྒྲུབ་རྟགས་དང་དགག་རྟགས་ཡང་དག་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ ལྟར། ཚུལ་གསུམ་གང་ཞིག་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པ་དང་། གང་ཞིག་བསྒྲུབ་བྱའི་ ཆོས་དགག་པ་ཡིན་པའོ། །དབྱེ་ན་དང་པོ་ལ་འབྲས་རང་གཉིས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་སྣང་རུང་ 2-14 མ་དམིགས་པ་དང་། མི་སྣང་བ་མ་དམིགས་པ་གཉིས་སོ། ། གསུམ་པ་ལ་དོན་སྒྲུབ་དང་ཐ་སྙད་སྒྲུབ་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་རིམ་པ་ལྟར། རང་གི་ ཤེས་འདོད་ཆོས་ཅན་ལ་དགག་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་འགོག་ཅིང་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་སྒྲུབ་ པ་ལ་ཚུལ་གསུམ་པའི་རྟགས་དང་། རང་གི་ཆོས་ཅན་ལ་དགག་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་ཐ་སྙད་འགོག་ ཅིང་། བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་ཐ་སྙད་འཇུག་རུང་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་གསུམ་མོ། །དབྱེ་ན་རེ་རེ་ལའང་ འབྲས་རང་མ་དམིགས་པ་གསུམ་གསུམ་མོ། ། བཞི་པ་ལ་རང་དོན་དང་གཞན་
【現代漢語翻譯】 因此，佛陀如是說。所要成立的法的定義：在作為自身法性的事物之上，被假定為可推知的可推知之法。如果進行區分，則有四種，與法性事物相同。 第三，四種特徵的標誌的分類有六個方面：從關聯方式的角度，從所要成立的法的角度，從成立方式的角度，從專門目的的角度，從與相似事物相符的角度，以及從數量確定的角度進行區分，共有六種。第一種包括事物力量進入、名聲和可信賴的標誌三種。它們的定義依次是：三種方式通過事物力量成立的理由；三種方式通過名聲成立的理由；以及三種方式通過可信賴性成立的理由。如果進行區分，第一種包括意義成立和名稱成立兩種，或者結果、自性和非觀察三種。第二種包括隨意的和具有理由的名聲標誌兩種。例如，有兔子的事物（月亮）是法性事物，可以用『月亮』這個詞來表達，因為它存在於概念的領域中。又如，火是法性事物，可以用解釋為『烹飪者』的聲音來表達，因為它熱且能燃燒。也有人認為，用定義來成立被定義的事物是具有理由的名聲標誌。 第三種包括承諾和自語兩種。例如，『修行佛法者將走向安樂』這句經文是法性事物，它不會欺騙自己的意義，因為它具備無過失之語的三種特殊品質。又如，聲音是法性事物，它是無常的，因為先前反對無常者也以正確的意義表示贊同。可信賴的結果標誌是象徵性的，可以分為結果、自性和非觀察三種。 第二種包括成立標誌和否定標誌兩種。它們的定義依次是：任何一種方式，如果能成立所要成立的法，就是成立標誌；如果能否定所要成立的法，就是否定標誌。如果進行區分，第一種包括結果和自性兩種。第二種包括可觀察的非觀察和不可觀察的非觀察兩種。 第三種包括意義成立和名稱成立兩種。它們的定義依次是：對於想要了解的法性事物，如果能阻止所要否定的法的意義，併成立所要成立的法的意義，這就是具備三種方式的標誌；對於自身的法性事物，如果能阻止所要否定的法的名稱，併成立可以使用所要成立的法的名稱，這就是成立三種方式。如果進行區分，每一種又可以分為結果、自性和非觀察三種。 第四種包括自利和利他兩種。
【English Translation】 Therefore, it was said by the Buddha. The definition of the dharma to be established: the dharma to be inferred that is assumed to be inferable on top of the thing that is the nature of its own dharma. If divided, there are four types, the same as the nature of the dharma. Third, the classification of the four characteristics of signs has six aspects: from the perspective of the mode of relation, from the perspective of the dharma to be established, from the perspective of the mode of establishment, from the perspective of specific purpose, from the perspective of conformity with similar things, and from the perspective of numerical certainty, there are six types. The first includes three types: the sign of the power of things entering, fame, and credibility. Their definitions are, in order: the reason that the three modes are established by the power of things; the reason that the three modes are established by fame; and the reasons that the three modes are established by credibility. If divided, the first includes two types: the establishment of meaning and the establishment of name, or three types: result, nature, and non-observation. The second includes two types: arbitrary and reasoned fame signs. For example, the thing with a rabbit (the moon) is a dharma-nature thing, which can be expressed by the word 'moon' because it exists in the realm of concept. Another example, fire is a dharma-nature thing, which can be expressed by the reason of explaining 'cooker' because it is hot and can burn. Some also consider that establishing the defined thing with a definition is a reasoned fame sign. The third includes two types: promise and self-utterance. For example, the scripture 'Those who practice Dharma will go to happiness' is a dharma-nature thing, it does not deceive its own meaning because it possesses the three special qualities of faultless words. Another example, sound is a dharma-nature thing, it is impermanent because the previous opponent of impermanence also expressed agreement with the correct meaning. The credible result sign is symbolic and can be divided into three types: result, nature, and non-observation. The second includes two types: establishing sign and negating sign. Their definitions are, in order: whichever of the three modes establishes the dharma to be established is the establishing sign; whichever negates the dharma to be established is the negating sign. If divided, the first includes two types: result and nature. The second includes two types: observable non-observation and unobservable non-observation. The third includes two types: establishing meaning and establishing name. Their definitions are, in order: for the dharma-nature thing that one wants to understand, if it can prevent the meaning of the dharma to be negated and establish the meaning of the dharma to be established, this is the sign with three modes; for one's own dharma-nature thing, if it can prevent the name of the dharma to be negated and establish that the name of the dharma to be established can be used, this is the establishment of three modes. If divided, each can be divided into three types: result, nature, and non-observation. The fourth includes two types: self-benefit and other-benefit.
དོན་གྱི་རྟགས་ཡང་དག་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་ པ་ལྟར། སྔར་རྒོལ་གྱིས་ཕྱིར་རྒོལ་ལ་བསྒྲུབ་བྱ་རྟོགས་པའི་ཐབས་སུ་བསྟན་པ་ལ་མ་ལྟོས་ པར་ཚུལ་གསུམ་པའི་རྟགས་སུ་གྲུབ་པ་དང་། ལྟོས་ནས་ཚུལ་གསུམ་པའི་རྟགས་སུ་གྲུབ་ པའོ། །དབྱེ་ན་རེ་རེ་ལའང་འབྲས་རང་མ་དམིགས་པ་གསུམ་གསུམ་མོ། ། ལྔ་པ་ལ་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་དང་། ཆ་གཉིས་སུ་འཇུག་པའི་རྟགས་ ཡང་དག་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་རིམ་པ་ལྟར། སྒྲུབ་ཚུལ་ལྟར་གྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་སུ་གཟུང་ བྱ་དེ་ཡིན་པ་ལ། འགོད་ཚུལ་ལྟར་གྱི་རྟགས་སུ་གཟུང་བྱ་དེ་ཡིན་པས་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་གསུམ་ དང་། དེ་ཡིན་པས་མ་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་གསུམ་ཞེས་པའོ། །དྲུག་པ་ལ་འབྲས་རང་མ་དམིགས་ པའི་རྟགས་གསུམ་སྟེ། མཚན་ཉིད་རིམ་པ་ལྟར། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་སྒྲུབ་རྟགས་ཡང་དག་གང་ཞིག བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ལ་དེ་བྱུང་དུ་འབྲེལ་པའི་དང་། གང་ཞིག བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ལ་བདག་གཅིག་ ཏུ་འབྲེལ་པའི་དང་། དེ་སྒྲུབ་གྱི་རང་གི་ཤེས་འདོད་ཆོས་ཅན་ལ་དགག་བྱའི་ཆོས་མེད་པའམ་ མེད་པའི་ཐ་སྙད་འཇུག་རུང་དུ་སྒྲུབ་པའམ་ཡོད་ངེས་ཀྱི་ཐ་སྙད་དོན་མཐུན་འགོག་པའི་ཚུལ་ གསུམ་རྣམས་སོ། །དབྱེ་ན། དང་པོ་ལ། དང་པོ་ལ་དུ་ལྡན་གྱི་ལ་ཆོས་ཅན། མེ་ཡོད་དེ། དུ་བ་ ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ལྟ་བུ་རྒྱུ་དངོས་སྒྲུབ་པ་དང་། ནམ་མཁའི་དུ་བ་ཆོས་ཅན། མེ་སྔོན་དུ་ 2-15 སོང་ཏེ། དུ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ལྟ་བུ་རྒྱུ་སྔོན་སོང་སྒྲུབ་པ་དང་། ཁ་ནང་བུར་རྡོག་ཆོས་ ཅན། གཟུགས་ད་ལྟར་བ་ཡོད་དེ། རོ་ད་ལྟར་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ལྟ་བུ་རྒྱུ་ཆོས་དཔོག་ པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཆོས་ཅན། རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། རེས་འགའ་བ་ཡིན་པས་སོ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུ་རྒྱུ་ཡི་རང་ལྡོག་སྒྲུབ་པ་དང་། མིག་ཤེས་ཆོས་ཅན་དབང་ཡིད་ལས་གཞན་པའི་ རྒྱུ་གཅིག་ཡོད་དེ། རྒྱུ་གཞན་དབང་ཡིད་ཡོད་ཀྱང་དབང་ཡིད་ལས་གཞན་པའི་རྒྱུ་མེད་ན་མི་ སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་རྒྱུ་ཁ་ཡར་བ་སྒྲུབ་པའི་འབྲས་རྟགས་ཏེ་ལྔའོ། ། གཉིས་པ་ལ་དབྱེ་ན། མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་དང་། ཆ་གཉིས་སུ་འཇུག་ པའི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་གཉིས་སམ། རང་བཞིན་དག་པ་བ་དང་། ཁྱད་པར་ལྟོས་པ་བའི་ རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་གཉིས་ཏེ། ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། རང་བཞིན་ རྟགས་གང་ཞིག་ཁྱོད་ཅེས་པའི་སྒྲས་རང་གི་ལྟོས་ས་བྱེད་ཆོས་མ་འཕངས་པ་དང་འཕངས་ པའོ། །དང་པོ་ནི། སྒྲ་མི་རྟག་སྟེ་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། ། གཉིས་པ་ལ་ཐ་མི་དད་ལྟོས་པ་བ་དང་། ཐ་དད་ལྟོས་པ་བ་གཉིས་ཏེ། དང་པོ་ནི་སྐྱེས་ ལྡན་ཡིན་པས་སོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། ། གཉིས་པ་ལ་ལྟོས་པ་དངོས་སུ་འཕངས་པ་དང་། ཤུགས་ལ་འཕངས་པ་གཉིས་ཏེ། རྐྱེན
【現代漢語翻譯】 有兩種正確的理由的標誌。定義是，按照順序：先前辯論者向後來的辯論者展示的，不依賴於理解要證明的事物的三種方式的標誌；以及依賴於理解要證明的事物的三種方式的標誌。如果區分，每一個都有三種結果、自性和不可觀察性。 第五個是兩種正確的標誌，即與肯定方面普遍存在和部分存在。定義是，按照順序：根據證明的方式，可被視為要證明的法，並且根據放置的方式，可被視為標誌，普遍存在的三種方式；以及不普遍存在的三種方式。 第六個是三種結果、自性和不可觀察性的標誌。定義是，按照順序：任何證明該事物的正確標誌，與要證明的法有因果關係；任何與要證明的法有同一性的；以及證明在想要理解的主題中，沒有要否定的法，或者沒有否定術語適用的可能性，或者阻止了肯定術語的確定存在的三種方式。如果區分，第一個有：第一個有包含多個屬性的主題，例如：『有火，因為有煙』，這證明了實際原因；『天空中的煙，有先前的火，因為是煙』，這證明了先前的原因；『口中的糖塊，現在有形狀，因為現在有味道』，這推斷了原因的屬性；『痛苦，有原因，因為是間歇性的』，這證明了原因的自反性；『眼識，有不同於感官和意識的單一原因，因為即使有其他感官和意識，如果沒有不同於感官和意識的原因，就不會產生』，這證明了原因的差異性，這有五種結果的標誌。 如果區分第二個，有兩種自性的標誌，即與肯定方面普遍存在和部分存在；或者有兩種純粹自性的標誌，以及依賴於差異的自性標誌。後兩者的定義是，按照順序：不放棄或放棄了其依賴性的自性標誌。第一個是：『聲音是無常的，因為是事物』。 第二個有兩種，即非差異依賴性和差異依賴性。第一個是『因為有出生』。 第二個有兩種，即直接放棄依賴性和間接放棄依賴性。條件
【English Translation】 There are two correct signs of reason. The definitions are, in order: a sign of three modes that the previous debater shows to the later debater as a means of understanding what is to be proven, without depending on it; and a sign of three modes that depends on understanding what is to be proven. If divided, each has three results, self-natures, and non-apprehensions. The fifth is two correct signs that pervade and partially pervade the concordant side. The definitions are, in order: according to the mode of proof, it is to be taken as the dharma to be proven, and according to the mode of placement, it is to be taken as the sign, the three modes of pervasion; and the three modes of non-pervasion. The sixth is three signs of result, self-nature, and non-apprehension. The definitions are, in order: any correct sign of proof that proves that thing, which is related to the dharma to be proven by way of arising from it; any that is related to the dharma to be proven as being one with it; and the three modes of proving that in the subject that one wishes to understand, there is no dharma to be negated, or that the term 'non-existent' can be applied, or of preventing the concordant meaning of the term 'necessarily existent'. If divided, the first has: the first has a subject with multiple attributes, such as: 'There is fire, because there is smoke,' which proves the actual cause; 'Smoke in the sky, there is prior fire, because it is smoke,' which proves the prior cause; 'A lump of sugar in the mouth, it presently has shape, because it presently has taste,' which infers the attribute of the cause; 'Suffering, it has a cause, because it is intermittent,' which proves the reflexivity of the cause; 'Eye consciousness, it has a single cause other than the sense faculty and mind, because even if there are other sense faculties and minds, if there is no cause other than the sense faculty and mind, it will not arise,' which proves the difference of the cause, which is the sign of five results. If the second is divided, there are two signs of self-nature, namely, pervading and partially pervading the concordant side; or there are two signs of pure self-nature, and a sign of self-nature that depends on difference. The definitions of the latter two are, in order: a sign of self-nature that does not abandon or abandons the dharma that is the basis of its dependence, by the word 'you'. The first is: 'Sound is impermanent, because it is a thing'. The second has two, namely, non-difference dependence and difference dependence. The first is 'because it has birth'. The second has two, namely, directly abandoning dependence and indirectly abandoning dependence. Condition
་ གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་དང་བྱས་པ་བཀོད་པ་ལྟ་བུའོ། །ལྟོས་པ་དག་གི་དབྱེ་བ་འདི་འབྲས་ རྟགས་དང་མ་དམིགས་པའི་རྟགས་ལའང་ཡོད་མོད། རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཉིད་ལ་སྦྱར་བ་ནི་ དགོས་པའི་དབང་གིས་སོ། ། གསུམ་པ་ལ་དབྱེ་ན་མི་སྣང་བ་མ་དམིགས་པ་དང་། སྣང་རུང་མ་དམིགས་པའི་རྟགས་ གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་དགག་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་ཡོད་ངེས་ཀྱི་ཐ་ སྙད་དོན་མཐུན་འགོག་པའི་ཚུལ་གསུམ་གང་ཞིག དགག་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་ཡོད་ཀྱང་ལྟར་ 2-16 མི་རུང་བ་དང་། དེ་སྒྲུབ་གྱི་དགག་བྱའི་ཆོས་མེད་པའམ། མེད་པའི་ཐ་སྙད་འཇུག་རུང་མ་ ཡིན་པའི་ཚུལ་གསུམ་མོ། །དང་པོ་ནི། དཔེར་ན་གཞི་འདིར་ཆོས་ཅན། ཐ་མལ་ལྷས་སྦྱིན་གྱི་ བློ་ངོར། ལྐལ་དོན་ཤ་ཟའི་བུམ་པ་ཡོད་ངེས་མིན་པའི་ཐ་སྙད་བྱར་རུང་སྟེ། ལྐལ་དོན་ཤ་ཟའི་ བུམ་པ་ཐ་མལ་ལྷས་སྦྱིན་གྱི་ཚད་མས་མ་དམིགས་པས་སོ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། ། གཉིས་པ་ལ་འབྲེལ་ཟླ་མ་དམིགས་པ་དང་འགལ་ཟླ་དམིགས་པའི་དབང་གིས་གཉིས་ ཏེ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། མ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གསུམ་གང་ཞིག རྣམ་གཅད་དུ་གྲུབ་ པ་དང་། ཡོངས་གཅོད་དུ་གྲུབ་པའོ། །དབྱེ་ན། དང་པོ་ལ། རང་བཞིན། རྒྱུ། ཁྱབ་བྱེད། དངོས་ འབྲས་མ་དམིགས་པའི་གཏན་ཚིགས་བཞི་སྟེ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། དགག་བྱའི་ཆོས་ ཀྱི་རང་བཞིན་བཀག་པའི་དངོས་པོ་རྟགས་ཀྱི་གཙོ་བོར་རྣམ་པ་གསལ་བ་བཀོད་པའི་མ་ དམིགས་པའི་ཚུལ་གསུམ་གང་ཞིག ཐ་སྙད་འབའ་ཞིག་པ་ཡིན་པ་དང་། དགག་བྱའི་ཆོས་ ཀྱི་རྒྱུ་དང་ཁྱབ་བྱེད་དངོས་འབྲས་བཀག་པ་རྟགས་ཀྱི་གཙོ་བོར་རྣམ་པ་གསལ་བར་བཀོད་ པའི་མ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གསུམ་ཞེས་པའོ། །དབྱེ་ན། དང་པོ་ལ་བྱེད་པ་པོ་ལ་ཡོད་པ་ཡུལ་ ཅན་གྱི་མ་དམིགས་པ་དང་། བྱ་བ་ལས་ལ་ཡོད་པ་ཡུལ་གྱི་མ་དམིགས་པ་གཉིས་ཏེ། རིམ་ པ་བཞིན། དཔེར་ན་ལྟར་རུང་བུམ་པས་དག་པའི་ས་ཕྱོགས་འཛིན་པའི་དབང་པོའི་མངོན་ སུམ་ཆོས་ཅན། བལྟར་རུང་བུམ་པས་དག་པའི་ས་ཕྱོགས་ལ་ལྟར་རུང་བུམ་པ་མེད་ངེས་པའི་ ཐ་སྙད་བྱར་རུང་སྟེ། བལྟར་རུང་བུམ་པས་དག་པའི་ས་ཕྱོགས་ལ་ལྟར་རུང་བུམ་པ་ཡོད་ན་ ཁྱོད་ཀྱིས་དམིགས་དགོས་པ་ལས་དེ་ལ་ཁྱོད་ཀྱི་དེ་མ་དམིགས་པའི་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་ ཡིན་པས་སོ་ཞེས་པ་དང་། ལྟར་རུང་བུམ་པས་དག་པའི་མདུན་གྱི་གཞི་འདི་ཆོས་ཅན། ལྟར་ རུང་བུམ་པ་མེད་ངེས་པའི་ཐ་སྙད་བྱར་རུང་སྟེ། ཁྱོད་ལ་ལྟར་རུང་བུམ་པ་ཡོད་ན། རང་འཛིན་ མངོན་སུམ་གྱིས་ཁྱོད་ལ་དེ་དམིགས་དགོས་པ་ལ་དེས་ཁྱོད་ལ་དེ་མ་དམིགས་པའི་ས་ཕྱོགས་ 2-17 ཡིན་པས་སོ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། ། གཉིས་པ་ནི། དཔེར་ན་མེ་མེད་མཚན་མོ་རྒྱ་མཚོའི་རླངས་ལྡན་ན་ཆོས་ཅན། དུ་བ་མེད་ དེ། དུ་བ་ཡོད་ན་མེ་དམིགས་སུ་རུང་བ་ལ་མེ་མ་དམིགས་པས་སོ་ཞ
【現代漢語翻譯】 例如，根據不同的具體情況和行為方式進行分類。雖然這種依賴性的區分也存在於效果的標誌和非觀察到的標誌中，但僅將其應用於自性標誌是出於必要性的考慮。 第三種分類方式是將非顯現的未觀察到和可顯現的未觀察到分為兩種標誌。按照順序，它們的定義是：對於前者，存在於要證明的否定對象的有意義的術語，符合意義的三個方面中的任何一個方面，即阻止；對於後者，要證明的否定對像雖然有意義，但不允許觀察，或者要證明的否定對像不存在，或者不允許應用不存在的術語的三種情況。第一種情況，例如，對於這個作為主題的基礎，在普通天授的意識中，可以應用『卡拉東·夏扎』（地名）的瓶子肯定不存在的術語，因為卡拉東·夏扎的瓶子沒有被普通天授的量（ प्रमाण，pramāṇa，valid cognition）觀察到。 第二種情況，根據相關對立面的未觀察到和矛盾對立面的觀察到，分為兩種。按照順序，它們的定義是：未觀察到的三種情況中的任何一種，在區分中成立，並在完全排除中成立。如果進行分類，第一種情況分為四種：自性、原因、遍及者和直接結果的未觀察到的論證。按照順序，它們的定義是：阻止否定對象的自性，在作為標誌的主要事物中清晰地陳述了未觀察到的三種情況中的任何一種，並且僅僅是一個術語；阻止否定對象的原因、遍及者和直接結果，在作為標誌的主要事物中清晰地陳述了未觀察到的三種情況。 如果進行分類，第一種情況分為兩種：存在於施事者的有境的未觀察到和存在於行為對像中的對象的未觀察到。按照順序，例如，對於感官顯現，即能夠觀察到的瓶子所清潔的處所，可以應用『能夠觀察到的瓶子肯定不存在於能夠觀察到的瓶子所清潔的處所』的術語，因為如果能夠觀察到的瓶子存在於能夠觀察到的瓶子所清潔的處所，那麼你應該觀察到它，但你沒有觀察到它，因為它是你的感官顯現。對於能夠觀察到的瓶子前面的這個作為主題的基礎，可以應用『能夠觀察到的瓶子肯定不存在』的術語，因為如果你有能夠觀察到的瓶子，那麼你的自證顯現應該觀察到它，但你沒有觀察到它，因為它是你沒有觀察到的處所。 第二種情況，例如，在沒有火的夜晚，如果海洋有蒸汽，那麼就沒有煙，因為如果有煙，那麼應該能夠觀察到火，但沒有觀察到火。
【English Translation】 For example, classifying according to different specific circumstances and ways of acting. Although this distinction of dependence also exists in the signs of effect and non-observation, applying it only to the sign of self-nature is due to necessity. The third way of classifying is to divide the non-manifest unobserved and the manifest unobserved into two types of signs. In order, their definitions are: For the former, there exists a meaningful term for the object of negation to be proven, which complies with any of the three aspects of meaning, namely, prevention; for the latter, the object of negation to be proven, although meaningful, is not allowed to be observed, or the three cases where the object of negation to be proven does not exist, or the application of the term 'non-existence' is not allowed. The first case, for example, for this basis as the subject, in the consciousness of an ordinary Devadatta, the term 'a bottle of Kaladon Shaza (place name) certainly does not exist' can be applied, because the bottle of Kaladon Shaza has not been observed by the valid cognition (प्रमाण，pramāṇa，valid cognition) of an ordinary Devadatta. The second case, according to the unobserved of the related opposite and the observed of the contradictory opposite, is divided into two types. In order, their definitions are: any of the three cases of unobserved, which is established in distinction and established in complete exclusion. If classified, the first case is divided into four types: the unobserved argument of self-nature, cause, pervader, and direct result. In order, their definitions are: preventing the self-nature of the object of negation, clearly stating any of the three cases of unobserved in the main thing of the sign, and is merely a term; preventing the cause, pervader, and direct result of the object of negation, clearly stating the three cases of unobserved in the main thing of the sign. If classified, the first case is divided into two types: the unobserved of the locus existing in the agent and the unobserved of the object existing in the object of action. In order, for example, for the sensory manifestation, that is, the place cleaned by the observable bottle, the term 'the observable bottle certainly does not exist in the place cleaned by the observable bottle' can be applied, because if the observable bottle exists in the place cleaned by the observable bottle, then you should observe it, but you have not observed it, because it is your sensory manifestation. For this basis in front of the observable bottle as the subject, the term 'the observable bottle certainly does not exist' can be applied, because if you have the observable bottle, then your self-verifying manifestation should observe it, but you have not observed it, because it is the place where you have not observed it. The second case, for example, on a night without fire, if the ocean has steam, then there is no smoke, because if there is smoke, then fire should be able to be observed, but fire has not been observed.
ེས་པ་དང་། གསུམ་པ་ནི། དཔེར་ན་ཤིང་མེད་ཀྱི་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་བྲག་རྫོང་ན་ཆོས་ཅན། ཤ་པ་མེད་ དེ། ཤ་པ་ཡོད་ན་ཤིང་དམིགས་སུ་རུང་བ་ལས་ཤིང་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་དང་། བཞི་ པ་ནི། དཔེར་ན། མཐའ་བཞི་ཀུན་ནས་བསྐོར་བའི་དང་ར་བླ་གབ་མེད་པ་དེར་ཆོས་ཅན། སྔ་ལོགས་ན་དུ་རྒྱུ་ནུས་པ་ཐོགས་མེད་མེད་དེ། སྔ་ལོགས་ན་དེ་ཡོད་ན་ཕྱི་ལོགས་སུ་དུ་བ་ དམིགས་སུ་རུང་བ་ལས་དུ་བ་མ་དམིགས་པས་སོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། ། གཉིས་པ་འགལ་ཟླ་དམིགས་པའི་རྟགས་ལ་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་འགལ་ལ་རྟེན་པ་དང་། ཕན་ཚུན་སྤངས་འགལ་ལ་རྟེན་པ་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། དགག་བྱའི་ཆོས་ དང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་འགལ་དུ་གྲུབ་པའི་ཚུལ་གསུམ་ཞེས་པ་དང་། དགག་བྱའི་ཆོས་དང་ ཕན་ཚུན་སྤངས་འགལ་དུ་གྲུབ་པའི་དགག་པའི་ཚུལ་གསུམ་མོ། །དབྱེ་ན་དང་པོ་ལ་འགལ་ བའི་རང་བཞིན་དང་། ཁྱབ་བྱ་དང་། འབྲས་བུ་དམིགས་པ་གསུམ་ལ་རང་བཞིན་དང་རྒྱུ་ དང་ཁྱབ་བྱེད་དང་འབྲས་བུ་དང་འགལ་བའི་རང་བཞིན་དམིགས་པ་བཞི། ཁྱབ་བྱ་དམིགས་ པ་བཞི། འབྲས་བུ་དམིགས་པ་བཞི་སྟཻ་བཅུ་གཉིས་སོ། །དེ་དག་གི་དཔེར་བརྗོད་པ་ནི། མེ་ དང་དུ་བ་དྲག་འཕྱུར་བ་དང་ཙན་དན་གྱི་མེ་སྟོབས་ཆེན་རྒྱུན་ཆགས་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་ནོན་པའི་ གཞིར་གྲང་རེག་དང་། གྲང་འབྲས་སྤུ་ལོང་བྱེད་དང་། བ་རེག་དང་གྲང་རྒྱུ་ནུས་པ་ཐོགས་ མེད་འགོག་པ་ལ་མེ་དང་དུ་བ་དང་ཙན་དན་གྱི་མེ་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་ལྟ་བུའོ། ། གཉིས་པ་སྤངས་འགལ་ལ་རྟེན་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། སྒྲ་རྟག་དངོས་ཀྱིས་སྟོང་སྟཻ་བྱས་པ་ ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ཁྱབ་བྱེད་འགལ་བའི་རང་བཞིན་དམིགས་པ་དང་། མྱུ་གུའི་རྒྱུད་ 2-18 རྒྱུ་ཚོགས་པ་གྲངས་ཚང་ཆོས་ཅན། མྱུ་གུ་སྐྱེད་ངེས་མ་ཡིན་ཏེ། མྱུ་གུ་བསྐྱེད་པ་རང་ལས་ཕྱིས་ འབྱུང་གི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་བཅས་ཡིན་པས་སོ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ལྟོས་པས་ངེས་པ་འགོག་པ་དང་། བུམ་པ་ཆོས་ཅན། རང་འཇིག་པ་རང་གི་རྒྱུད་ལས་རྒྱུ་དོན་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མ་ཡིན་རང་གྲུབ་ ཙམ་ནས་འཇིག་ངེས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ངེས་པས་ལྟོས་པ་འགོག་པ་དང་གསུམ་མོ། ། གཉིས་པ་རྟགས་ལྟར་སྣང་ལ་དབྱེ་ན། འགལ་མ་ངེས་མ་གྲུབ་གསུམ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ནི་ རིམ་པ་ལྟར། ཕྱོགས་ཆོས་གང་ཞིག་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ངེས་པ་དང་། ཕྱོགས་ ཆོས་གང་ཞིག་ཁྱབ་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང་། རྟགས་སུ་བཀོད་ཅིང་ཕྱོགས་ཆོས་མ་གྲུབ་པའོ། །དབྱེ་ན་དང་པོ་ལ་རང་བཞིན་འགལ་བ་དང་། འབྲས་བུ་འགལ་བ་གཉིས་སམ། ཆོས་ཀྱི་ངོ་ བོ་དང་། ཁྱད་པར་དང་། ཆོས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་དང་ཁྱད་པར་འགོག་པའི་འགལ་རྟགས་བཞི་ སྟེ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ཕྱོགས་ཆོས་གང་ཞིག བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་བཀག་ སྟོབས་ཀྱིས་འདོད་ཡུལ་གྱི་ཚོགས་དོན་ལ་གནོད་པ་
【現代漢語翻譯】 第三，例如，在沒有樹木的東方巖石山谷中，如果存在樹木，則可以識別出樹木，但由於沒有識別出樹木。 第四，例如，在一個四周環繞且沒有屋頂的院子里，如果前方有產生煙霧的能力且不受阻礙，那麼在外面就可以識別出煙霧，但由於沒有識別出煙霧。 第二，矛盾對立的標誌依賴於不能共存的矛盾和相互排斥的矛盾。定義依次是：與要否定的事物不能共存的，以三種方式成立；以及與要否定的事物相互排斥的，以三種方式成立。 分為兩種，第一種有三種：矛盾的自性，遍和果。分為四種：自性和原因，遍和果，與矛盾的自性相關；四種遍相關；四種與果相關，共十二種。 這些例子的說明是：在寒冷接觸的基礎上，用火和濃煙以及檀香木的強大火焰持續覆蓋，以及產生寒冷影響的絨毛，以及阻擋水接觸和寒冷的原因能力，將火、煙和檀香木的火焰作為標誌。 第二，依賴於相互排斥的矛盾有三種：聲音是常數，因為它是由事物組成的。例如，遍矛盾的自性被識別。 幼苗的因集合是完整的，幼苗不一定產生，因為它依賴於從自身產生的後續原因。例如，否定依賴的必然性。 瓶子，它的自身毀滅不依賴於自身原因之外的其他原因，而是從自身成立的那一刻起就註定要毀滅。例如，必然性否定依賴性，共有三種。 第二，從表面上看是標誌的分為三種：矛盾、不確定和不成立。定義依次是：作為一方的屬性，其隨同和逆轉是完全相反的；作為一方的屬性，對其普遍性存在懷疑；以及被用作標誌，但作為一方的屬性並不成立。 分為兩種，第一種是自性矛盾和結果矛盾，或者分為四種：否定事物的本質、特徵、所立宗的本質和特徵的矛盾標誌。定義依次是：作為一方的屬性，通過否定要證明的事物的本質，損害了所期望對象的集合意義。
【English Translation】 Third, for example, in a rocky valley east of a place without trees, if there were trees, they could be identified, but because trees are not identified. Fourth, for example, in a yard surrounded on all four sides without a roof, if there were an unobstructed ability to produce smoke in front, smoke could be identified outside, but because smoke is not identified. Second, contradictory signs rely on mutually exclusive contradictions and mutually exclusive contradictions. The definitions are, in order: the three modes of being established as mutually exclusive with the object of negation; and the three modes of negation being established as mutually exclusive with the object of negation. Divided into two types, the first has three: the nature of contradiction, pervasion, and result. Divided into four types: nature and cause, pervasion and result, related to the nature of contradiction; four types of pervasion-related; four types of result-related, totaling twelve types. Examples of these are: on the basis of cold contact, using fire and billowing smoke and the great power of sandalwood fire to continuously cover, and fluff that produces cold effects, and blocking water contact and the ability of cold causes, fire, smoke, and sandalwood fire are used as signs. Second, there are three types that rely on mutually exclusive contradictions: sound is constant because it is made of things. For example, the nature of pervasive contradiction is identified. The collection of causes for a sprout is complete, but the sprout is not necessarily produced because it depends on subsequent causes arising from itself. For example, negating the necessity of dependence. A vase, its self-destruction does not depend on other causes besides its own cause, but is destined to be destroyed from the moment it is established. For example, necessity negates dependence, totaling three types. Second, what appears to be a sign is divided into three types: contradiction, uncertainty, and non-establishment. The definitions are, in order: as a property of a side, its concomitance and reversal are completely opposite; as a property of a side, there is doubt about its pervasiveness; and it is used as a sign, but as a property of a side, it is not established. Divided into two types, the first is contradiction of nature and contradiction of result, or divided into four types: contradictory signs that negate the essence, characteristics, the essence of the subject, and characteristics of the object to be proven. The definitions are, in order: as a property of a side, by negating the essence of the object to be proven, it harms the collective meaning of the desired object.
དང་། གང་ཞིག་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་ པར་དང་། ཆོས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་དང་། ཆོས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་བཀག་སྟོབས་ཀྱིས་འདོད་ཡུལ་ གྱི་ཚོགས་དོན་ལ་གནོད་པའི་རྟགས་ཞེས་པའོ། །སྔ་མ་གཉིས་མཚན་ཉིད་པ། ཕྱི་མ་གཉིས་ ཕྱོགས་ཆོས་མེད་པས་བཏགས་པ་བར་བཞེད་དོ། །དཔེར་བརྗོད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། སྒྲ་རྟག་ སྟེ་བྱས་པའི་ཕྱིར་དང་། མིག་སོགས་ཆོས་ཅན། བདག་རྟག་པ་གཞན་དོན་བྱེད་དེ་འདུས་ བསགས་ཡིན་པས་སོ་ཞེས་དང་། མིག་སོགས་འདུས་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཆེད་ཆོས་ཅན། གཞན་དོན་བྱེད་དེ་འདུས་བསགས་ཡིན་པས་སོ། །ཞེས་དང་། དངོས་གྱུར་གྱི་ནམ་མཁའ་ ཆོས་ཅན། རྟག་སྟེ་མ་བྱས་པས་སོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། ། གཉིས་པ་མ་ངེས་པའི་རྟགས་ལ་ཐུན་མོང་མིན་པ་དང་། ཐུན་མོང་གི་མ་ངེས་པའི་རྟགས་ གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་རིམ་པ་ལྟར། ཕྱོགས་གང་ཞིག་མཐུན་ཕྱོགས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་གཉིས་ 2-19 ཀ་ལ་མ་མཐོང་ནས་ཁྱབ་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང་། གང་ཞིག་མཐུན་ཕྱོགས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ གང་རུང་ལ་མཐོང་ནས་ཁྱབ་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའོ། །དབྱེ་ན། དང་པོ་ལ་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ ཡོད་ཀྱང་། མ་མཐོང་། མེད་ནས་མ་འཐོང་། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་ཀྱང་མ་མཐོང་། མེད་ ནས་མ་མཐོང་པ་བཞི་སྟེ། རིམ་པ་བཞིན། དཔེར་ན་སྒྲ་མི་རྟག་སྟེ་སྙན་[མཉན]བྱ་ཡིན་པས་ སོ། །རྟག་སྟེ་སྙན་[མཉན]བྱ་ཡིན་པས་སོ། །གསོན་ལུས་ཆོས་ཅན། བདག་ཡོད་དེ་སྲོག་ཡོད་ པས་སོ། །བདག་མེད་དེ་སྲོག་ཡོད་པས་སོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། ། གཉིས་པ་ལ་ཐུན་མོང་གི་དངོས་ཀྱི་མ་ངེས་པ་དང་། ལྷག་ལྡན་གྱི་མ་ངེས་པ་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ཕྱོགས་ཆོས་གང་ཞིག་མཐུན་ཕྱོགས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་གཉིས་ ཀ་ལ་མཐོང་ནས་ཁྱབ་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་རྟགས་དང་། གང་ཞིག་མཐུན་ཕྱོགས་མི་མཐུན་ ཕྱོགས་གང་རུང་ལ་མཐོང་། གང་རུང་ལ་མ་མཐོང་ནས་ཁྱབ་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་རྟགས་སོ། །དབྱེ་ན་དང་པོ་ལ་མཐུན་ཕྱོགས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་གཉིས་ཀ་ལ་ཁྱབ་བྱེད། མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ ཁྱབ་བྱེད། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཆ་གཉིས། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཁྱབ་བྱེད། མཐུན་ཕྱོགས་ ལ་ཆ་གཉིས། ཕྱོགས་གཉིས་ཀ་ལ་ཆ་གཉིས་སུ་འཇུག་པ་སྟེ་བཞིའོ། །དཔེར་བརྗོད་ནི་རིམ་ བཞིན། ཕྱོགས་ཆོས་ཅན་དགུ་ཡི་གསུམ་པ་དང་བདུན་པ་དང་དགུ་པ་ལྟ་བུའོ། ། གཉིས་པ་ལྷག་ལྡན་ལ་ཡང་དག་ལྷག་ལྡན་དང་འགལ་བའི་ལྷག་ལྡན་དང་འགལ་བའི་ ལྷག་ལྡན་ཏེ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ཕྱོགས་ཆོས་གང་ཞིག་མཐུན་ཕྱོགས་འགའ་ལ་ མཐོང་། མི་མཐུན་ཕྱོགས་འགའ་ལ་མ་མཐོང་པ་ཙམ་གྲུབ་སྟོབས་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ ཟ་བའི་རྟགས་དང་། གང་ཞིག་མཐུན་ཕྱོགས་འགའ་ལ་མཐོང་། མཐུན་ཕྱོགས་འགའ་ལ་མ་ མཐོང་ཙམ་གྲུབ་སྟོབས་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་རྟགས་ཞེས་པའོ། །དཔེར་ན་ངག་སྨྲ་ བའི་སྐྱེས་བུ་ཕ་རོལ་པོ་ཆོས་
【現代漢語翻譯】 此外，阻礙所立宗的法之差別、有法之自性、有法之差別的力量，被稱為損害所立宗集合意義的相違因。前兩者是自性相違因，後兩者因不具足周遍性而被認為是假立的。例如，依次是：『聲音是常，因為它是所作』；『眼等是有法』；『我是常，因為能利益他者，因為是積聚』；『眼等不是積聚之物是有法，能利益他者，因為是積聚』；『實有的虛空是有法，是常，因為它不是所作』。 第二種是不決定的因，分為不共不決定因和共不決定因兩種。它們的定義依次是：在任何一方，既未見於同品，也未見於異品，因而對周遍性產生懷疑；以及在任何一方，或者見於同品，或者見於異品，因而對周遍性產生懷疑。分類上，第一種有四種情況：雖然存在於同品中，但未被見到；雖然不存在於同品中，但未被見到；雖然存在於異品中，但未被見到；雖然不存在於異品中，但未被見到。例如，依次是：『聲音是無常，因為它是所聽』；『聲音是常，因為它是所聽』；『有生命的身體是有法，有我，因為它有生命』；『無我的，因為它有生命』。 第二種，共不決定因分為共現的真實不決定因和剩餘不決定因兩種。它們的定義依次是：在任何一方，既見於同品，也見於異品，因而對周遍性產生懷疑的因；以及在任何一方，或者見於同品，或者見於異品，或者未見於同品，或者未見於異品，因而對周遍性產生懷疑的因。分類上，第一種有四種情況：在同品和異品中都是周遍的；在同品中是周遍的，在異品中是部分的；在異品中是周遍的，在同品中是部分的；在同品和異品中都是部分的。例如，依次是：有法，如九個中的第三個、第七個和第九個。 第二種，剩餘不決定因分為真實剩餘不決定因和相違剩餘不決定因。它們的定義依次是：在任何一方，僅僅見到一些同品，未見到一些異品，僅僅通過成立的力量，就對周遍性產生懷疑的因；以及在任何一方，僅僅見到一些同品，未見到一些同品，僅僅通過成立的力量，就對周遍性產生懷疑的因。例如，能說話的人，對方是有法。
【English Translation】 Furthermore, that which obstructs the meaning of the established proposition by the force of negating the distinction of the dharma to be proven, the essence of the subject, and the distinction of the subject, is called a sign that harms the meaning of the collection of the object of desire. The former two are contradictory by nature, and the latter two are considered to be falsely established due to the lack of pervasiveness. Examples are, in order: 'Sound is permanent because it is produced'; 'Eyes, etc., are the subject'; 'I am permanent because I benefit others, because it is an accumulation'; 'Eyes, etc., are not accumulations as the subject, benefit others because it is an accumulation'; 'The real space is the subject, is permanent because it is not produced.' The second is the uncertain sign, which is divided into the uncommon uncertain sign and the common uncertain sign. Their definitions are, in order: that which, in any aspect, is not seen in either the similar or dissimilar class, thus causing doubt about pervasiveness; and that which, in any aspect, is seen in either the similar or dissimilar class, thus causing doubt about pervasiveness. In terms of classification, the first has four situations: although it exists in the similar class, it is not seen; although it does not exist in the similar class, it is not seen; although it exists in the dissimilar class, it is not seen; although it does not exist in the dissimilar class, it is not seen. For example, in order: 'Sound is impermanent because it is audible'; 'Sound is permanent because it is audible'; 'A living body is the subject, has a self because it has life'; 'Without self because it has life.' The second, the common uncertain sign, is divided into the actually uncertain sign and the remaining uncertain sign. Their definitions are, in order: a sign that, in any aspect, is seen in both the similar and dissimilar classes, thus causing doubt about pervasiveness; and a sign that, in any aspect, is seen in either the similar or dissimilar class, or not seen in either, thus causing doubt about pervasiveness. In terms of classification, the first has four situations: it is pervasive in both the similar and dissimilar classes; it is pervasive in the similar class, and partial in the dissimilar class; it is pervasive in the dissimilar class, and partial in the similar class; it is partial in both classes. For example, in order: the subject, such as the third, seventh, and ninth of the nine. The second, the remaining uncertain sign, is divided into the truly remaining uncertain sign and the contradictory remaining uncertain sign. Their definitions are, in order: a sign that, in any aspect, only sees some similar classes, does not see some dissimilar classes, and only through the power of establishment, causes doubt about pervasiveness; and that which, in any aspect, only sees some similar classes, does not see some similar classes, and only through the power of establishment, causes doubt about pervasiveness. For example, a person who can speak, the other party is the subject.
ཅན་ཆགས་ལྡན་ཡིན་ཏེ། ཆགས་བྲལ་ཡིན་ཏེ་ངག་སྨྲ་བས་སོ། 2-20 །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །འགལ་བ་ལ་མི་འཁྲུལ་བའི་མ་ངེས་པའི་རྟགས་ལ་མཚན་ཉིད། ལུང་ལ་ རྟེན་ཏེ་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་དོན་ཆོས་ཅན་གཅིག་ལ་བསྒྲུབས་ནས་ཐེ་ཚོམ་བསྐྱེད་པའི་མ་ ངེས་པའི་རྟགས་སོ། །དཔེར་ན། དྲང་སྲོང་གཟེགས་ཟན་གྱིས་སྤྱི་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་པའོ་ ཞེས་བཤད་པས་དེ་ཡི་དངོས་སློབ་དཔེ་ལུ་ཀས། བ་ལང་གི་སྤྱི་ཆོས་ཅན། གསལ་བ་མེད་པའི་ བར་སྟོངས་ན་ཡོད་དེ། ཡུལ་དུས་མཐའ་ཡས་པའི་བ་ལང་གི་གསལ་བ་ཐམས་ཅད་དང་རེ་རེ་ ཞིང་འཕྲོད་འདུས་ཚང་བ་འབྲེལ་བས་སོ་ཞེས་བཀོད་ཅིང་། པེ་ཐ་རས། བ་ལང་གི་སྤྱི་ཆོས་ ཅན། གསལ་བ་མེད་པའི་བར་སྟོངས་ན་མེད་དེ། དེར་མ་དམིགས་པས་སོ། །ཞེས་བཀོད་ པ་གཉིས་ཀའང་གཟེགས་ཟན་གྱི་ལུང་ལ་རྟེན་པའི་རྟགས་ཡང་དག་དུ་མཐོང་ནས་དེ་གཉིས་ ཀྱིས་སྤང་དུ་མ་བཏུབ་པ་ལྟ་བུའོ། ། གསུམ་པ་མ་གྲུབ་པའི་རྟགས་ལ། རྒོལ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་གཉིས་ཀ་ལ། །མ་གྲུབ་པ་དང་ རྣམ་པ་གསུམ། །རྟགས་དང་ཆོས་ཅན་གཞི་མ་གྲུབ། །རྟགས་དང་ཆོས་ཅན་འབྲེལ་པ་ལ། །ཐེ་ ཚོམ་ཟ་བ་རྣམ་པ་གསུམ། །གཞི་ཆོས་རྟགས་ཐ་དད་མེད་གསུམ། །རྟགས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ ཆོས་ཅན་ལ། །མ་གྲུབ་པ་དང་ཆོས་ཅན་གྱི། །ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ནི་རྟགས་མ་གྲུབ། །ཤེས་ འདོད་མེད་དང་བཅུ་བཞིའོ། ། དང་པོ་སྔར་རྒོལ་ལ་མ་གྲུབ་པ་ནི། དཔེར་ན་གྲངས་ཅན་གྱིས་སངས་རྒྱས་པ་ལ། བློ་བདེ་ ཆོས་ཅན། སེམས་མེད་དེ་སྐྱེ་འཇིག་ཅན་ཡིན་པས་སོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཕྱིར་རྒོལ་ལ་མ་གྲུབ་ པ་ནི། གཅེར་བུ་པས་སངས་རྒྱས་པ་ལ། ཤིང་ཆོས་ཅན། སེམས་ཡོད་དེ། ཤུན་ལྤགས་བཤུས་ ན་འཆི་བའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་ཀ་ལ་མ་གྲུབ་པ་ནི། སྒྲ་ཆོས་ཅན་རྟག་སྟེ་མིག་ ཤེས་ཀྱི་གཟུང་བྱ་ཡིན་པས་སོ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །རྟགས་ཀྱི་ངོ་བོ་མི་སྲི ད་པ་ནི། སྐྱེས་བུ་འདི་ ཆོས་ཅན། ཆགས་བྲལ་ཡིན་ཏེ་མོ་ཤམ་གྱི་བུ་ཡིན་པས་སོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཅན་གཞི་མ་ 2-21 གྲུབ་པ་ནི། གང་ཟག་གི་བདག་ཆོས་ཅན། ཐམས་ཅད་དུ་སོང་སྟེ་ཡོན་ཏན་བདེ་སོགས་ཐམས་ ཅད་དུ་དམིགས་པས་སོ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །རྟགས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ནི་ཁུག་སྣ་དང་དུ་བ་ གང་ཡིན་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའི་སྔོ་ལོང་བ་ཆོས་ཅན། མེ་སྔོན་དུ་སོང་སྟེ་དུ་བ་ཡིན་ པས་སོ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུས་སོ། །ཆོས་ཅན་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ནི་ལྐལ་དོན་ཤ་ཟའི་བུམ་པ་ཆོས་ ཅན། གཟུགས་ཡིན་ཏེ་གཏན་དུ་ཡོད་པས་སོ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞི་རྟགས་ཀྱིས་འབྲེལ་ པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ནི། རི་སུལ་དབུས་མ་ན་རྨ་བྱའི་སྒྲ་གྲག་མི་གྲག་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བཞིན་དུ། རི་ སུལ་གསུམ་གྱི་དབུས་མ་ན་ཆོས་ཅན། རྨ་བྱ་ཡོད་དེ་རྨ་བྱའི་སྒྲ་གྲག་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ལྟ་ བུའོ། གཞི་རྟགས་ཐ་དད་མེད་པ་ནི། སྒྲ་ཆ
【現代漢語翻譯】 『具有貪慾，卻又遠離貪慾』，這是通過言語表達的。 2-20 就像這樣。不混淆矛盾的非決定性標誌的特徵是：依賴於經文，在同一事物上證實相互矛盾的意義，從而產生懷疑的非決定性標誌。例如，直言論師格澤桑（Gzags Zan，原子論者）說：『總的來說，一切都已消失。』因此，他的直接弟子貝魯嘎（Be Lu Ga）說：『牛的總性，存在於沒有顯現的虛空中，因為它與無限時空的牛的所有顯現一一相遇、聚集、完整地關聯。』而貝塔拉（Pe Tha Ras）說：『牛的總性，不存在於沒有顯現的虛空中，因為它在那裡沒有被觀察到。』兩者都認為依賴於格澤桑的經文的標誌是正確的，因此兩者都無法被駁倒。 第三，關於未成立的標誌，對於立論者和反駁者雙方，有未成立的三種情況：標誌、所立宗的基礎未成立；標誌與所立宗的關聯存在三種懷疑；基礎、法和標誌沒有區別；標誌的一部分在所立宗上未成立；以及所立宗的一部分上標誌未成立；以及沒有理解的意願等十四種情況。 首先，對於立論者來說，未成立的例子是：數論者對佛教徒說：『樂知（Blo bde），是無心識的，因為它是生滅的。』對於反駁者來說，未成立的例子是：裸體外道對佛教徒說：『樹木是有心識的，因為剝皮後會死亡。』對於雙方來說，未成立的例子是：『聲音是常恒的，因為它是眼識的對象。』標誌的自性不可能存在，例如：『這個人遠離貪慾，因為他是莫香（Mo Sham）的兒子。』所立宗的基礎未成立，例如：『人我（Ganga zag gi bdag）是普遍存在的，因為功德、快樂等在各處都被觀察到。』對標誌存在懷疑，例如：在懷疑是霧還是煙的情況下，『天空的藍色盲區，是火的先兆，因為有煙。』對所立宗存在懷疑，例如：『卡東夏扎（Lkal don sha za）的瓶子，是有形體的，因為它是永恒存在的。』對基礎和標誌的關聯存在懷疑，例如：在懷疑山谷中間是否有孔雀的叫聲的情況下，『三個山谷的中間，有孔雀，因為有孔雀的叫聲。』基礎和標誌沒有區別，例如：『聲音是。』
【English Translation】 'Having attachment, yet being free from attachment,' is expressed through speech. 2-20 Like this. The characteristic of an uncertain sign that does not confuse contradictions is: relying on scripture, establishing mutually contradictory meanings on the same subject, thereby creating doubt. For example, the direct speaker Gzegs Zan (Atomist) said: 'In general, everything has disappeared.' Therefore, his direct disciple Be Lu Ga said: 'The generality of a cow exists in the unmanifest void, because it meets, gathers, and is completely connected with all the manifestations of cows in infinite time and space, one by one.' And Pe Tha Ras said: 'The generality of a cow does not exist in the unmanifest void, because it is not observed there.' Both consider the sign relying on Gzegs Zan's scripture to be correct, therefore neither can be refuted. Third, regarding the unestablished sign, for both the proponent and the opponent, there are three cases of unestablishedness: the sign, the basis of the subject is unestablished; there are three doubts about the connection between the sign and the subject; the basis, the dharma, and the sign are not different; a part of the sign is unestablished on the subject; and the sign is unestablished on a part of the subject; and fourteen cases such as not having the intention to understand. First, for the proponent, an example of unestablishedness is: the Samkhya to the Buddhist says: 'Blo bde (Intelligent One), is without mind, because it is subject to arising and ceasing.' For the opponent, an example of unestablishedness is: the naked ascetic to the Buddhist says: 'Trees have mind, because they die when their bark is peeled off.' For both, an example of unestablishedness is: 'Sound is permanent, because it is the object of eye consciousness.' The nature of the sign cannot exist, for example: 'This person is free from attachment, because he is the son of Mo Sham.' The basis of the subject is unestablished, for example: 'The self of a person (Ganga zag gi bdag) is universally present, because qualities, happiness, etc., are observed everywhere.' There is doubt about the sign, for example: while doubting whether it is mist or smoke, 'The blue blind spot of the sky is a precursor to fire, because there is smoke.' There is doubt about the subject, for example: 'The vase of Lkal don sha za is a form, because it is eternally existent.' There is doubt about the connection between the basis and the sign, for example: while doubting whether there is the sound of a peacock in the middle of the valley, 'The middle of the three valleys has peacocks, because there is the sound of a peacock.' The basis and the sign are not different, for example: 'Sound is.'
ོས་ཅན་མི་རྟག་སྟེ་སྒྲ་ཡིན་པས་སོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །རྟགས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཆོས་ཅན་ལ་མ་གྲུབ་པ་ནི། ཟླ་བ་གཉིས་སྣང་ཆོས་ཅན། མངོན་ སུམ་ཡིན་ཏེ་རྟོག་བྲལ་མ་འཁྲུལ་བ་ཡིན་པས་སོ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཅན་གྱི་ཐ་དད་མེད་ པ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་རྟགས་མ་གྲུབ་པ་ནི། ཤིང་ཆོས་ཅན། སྲོག་ལྡན་ཡིན་ཏེ། མཚན་མོ་ ཉལ་བའམ་ལོ་མ་འཁུམས་པས་སོ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཤེས་འདོད་མེད་ནས་མ་གྲུབ་པ་ནི། མིག་སོགས་ཆོས་ཅན། གཞན་དོན་ཙམ་ཞིག་བྱེད་དེ་འདུས་བསགས་ཡིན་པས་སོ་ཞེས་པ་ལྟ་ བུའོ། ། གཉིས་པ་དཔེ་ལ་མཚན་ཉིད་དེའི་འདྲ་ཆོས་སུ་སྦྱར་ཞིང་། དེ་ཡི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་ ཏུ་སྣང་བའོ། །དབྱེ་ན། དཔེ་ཡང་དག་དང་ལྟར་སྣང་གཉིས་སམ་མཐུན་དཔེ་དང་མི་མཐུན་ དཔེ་གཉིས་སོ། ། ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། རྗེས་ཁྱབ་དངོས་སུ་ངེས་པའི་གཞི་ཡི་དཔེར་ བཀོད་པ་དང་། ལྡོག་ཁྱབ་དངོས་སུ་ངེས་པའི་གཞིའི་དཔེར་བཀོད་པའོ། །དབྱེ་ན་དང་པོ་ལ་ མཐུན་དཔེ་ཡང་དག་དང་ལྟར་སྣང་གཉིས། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། རྗེས་ཁྱབ་དངོས་སུ་ 2-22 ངེས་གཞིའི་དཔེར་གྱུར་ཅིང་། སྐྱོན་གསུམ་དང་བྲལ་བ་དང་། རྗེས་ཁྱབ་དངོས་སུ་ངེས་གཞིའི་ དཔེར་བཀོད་ཅིང་སྐྱོན་གསུམ་གང་རུང་དང་ལྡན་པའོ། །དབྱེ་ན། དང་པོ་ལ། དང་པོར་གཏན་ ལ་འབེབས་པ་དང་། ཕྱི་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་དཔེ་ནི། དོན་སྒྲུབ་དང་ཐ་སྙད་འབའ་ཞིག་སྒྲུབ་པའི་ དཔེ་ལྟ་བུའོ། །དངོས་ཀྱི་དཔེ་དང་རིགས་འདྲའམ། ཆ་མཐུན་གྱི་དཔེ་ནི། འཇིག་ལ་འབྲས་ དང་ཡོད་ཉིད་བཞིན། །ཞེས་དང་། མེ་དང་ཤིང་གི་རིགས་པ་བཞིན་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་ པ་གསལ་བ་དང་ཕྱོགས་ཙམ་མཚོན་པའི་དཔེ་ནི། གཞལ་བྱའི་དོན་ཅན་གྱི་ཚད་མ་དག་མེད་ ཅེས་པ་རང་ཚིག་འགལ་བ་དང་བསྟན་བཅོས་འགལ་བའི་དཔེར་བཞག་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ ཡང་བསྟན་བཅོས་ལ་གྲགས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་དཔེ་དང་། ཚད་མས་གྲུབ་ པའི་དཔེ་དང་། ཁས་བླངས་ཀྱི་དབང་གིས་གྲུབ་པའི་དཔེ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་དོ། ། གཉིས་པ་ལྟར་སྣང་ལ་དབྱེ་ན། དོན་སྐྱོན་ཅན། བློ་སྐྱོན་ཅན། སྒྲ་སྐྱོན་ཅན་གསུམ་མོ། །དང་པོ་ལ་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་མེད་པ་དང་། རྟགས་མེད་པ་དང་། གཉིས་ཀ་མེད་པ་དང་གསུམ་ སྟེ། རིམ་བཞིན། སྒྲ་རྟག་སྟེ་ལུས་ཅན་མིན་པའི་ཕྱིར། ལས་བཞིན། རྡུལ་ཕྲ་རབ་བཞིན། བུམ་ པ་བཞིན་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། ། གཉིས་པ་ཆོས་དང་རྟགས་དང་གཉིས་ཀ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་བློ་སྐྱོན་ཅན་གསུམ་སྟེ། རིམ་ བཞིན། དྲང་སྲོང་སེར་སྐྱ་ཆགས་ཅན་ཡིན་ཏེ་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་དང་། མི་འདི་འཆི་བའི་ཆོས་ཅན་ ཡིན་ཏེ་ཞེས་པ་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མིན་ཏེ་ཆགས་སོགས་དང་ལྡན་པས་སོ། །ལམ་པོ་ ཆེའི་མི་བཞིན་ཞེས་གསུམ་ཀའི་དཔེར་བཀོད་པ་ལྟ་བུའོ། ། གསུམ་པ་ལ་རྗེས་འགྲོ་མ
【現代漢語翻譯】 例如，『所立宗是有為，因為是聲音』。 特徵的一個方面在所立宗上不成立，例如：『二月顯現是所立宗，是現量，因為是離分別且無錯亂』。 所立宗沒有差別，即在一個方面特徵不成立，例如：『樹是所立宗，是有生命的，因為夜晚睡覺或葉子收縮』。 由於沒有想知道的，所以不成立，例如：『眼睛等是所立宗，僅僅是爲了他人，因為是聚集的』。 第二，例子是將該特徵的相似之處應用於例子，並作為其論證的組成部分出現。 分類：例子有正確的例子和看似正確的例子兩種，或者相似的例子和不相似的例子兩種。 後兩者的定義依次是：后遍真實確定的基礎作為例子，以及反遍真實確定的基礎作為例子。 分類：第一種有正確的相似例子和看似正確的相似例子兩種。定義依次是：后遍真實確定的基礎成為例子，且沒有三種過失；以及后遍真實確定的基礎被用作例子，但具有三種過失中的任何一種。 分類：第一種有：首先確定的例子和之後回憶的例子，例如：論證意義和僅僅論證名稱的例子。 真實的例子和相似的例子，或者部分相似的例子，例如：『如壞滅與果，以及存在性』，以及『如火與木的道理』。 清晰地展示形式和僅表示部分的例子，例如：『可測量的有意義的量沒有』，這被用作自相矛盾和與論典相矛盾的例子。 此外，還有論典中著名的例子，世間著名的例子，通過量成立的例子，以及通過承諾的權力而成立的例子等等。 第二種，看似正確的例子，分為：意義過失、智慧過失和聲音過失三種。 第一種有：沒有所證之法，沒有特徵，以及兩者都沒有三種，依次是：『聲音是常，因為不是有身體的，如工』，『如極微』，『如瓶子』。 第二種，對法和特徵以及兩者都懷疑的智慧過失有三種，依次是：『仙人迦毗羅是有貪慾的，因為會說話』，『這個人是有死亡之法的』，以及『不是一切智，因為具有貪慾等』，如『大路之人』被用作三種的例子。 第三種，沒有後隨行
【English Translation】 For example, 'The subject is impermanent, because it is sound'. One aspect of the sign not being established on the subject, for example: 'The appearance of two moons is the subject, it is direct perception, because it is free from conceptualization and without error'. The subject having no difference, that is, the sign not being established in one aspect, for example: 'A tree is the subject, it is living, because it sleeps at night or its leaves shrink'. Not being established because there is no desire to know, for example: 'Eyes, etc., are the subject, they only act for the sake of others, because they are assembled'. Secondly, an example is applying the similarity of that characteristic to the example and appearing as a component of its proof. Classification: Examples are either valid examples and apparent examples, or similar examples and dissimilar examples. The definitions of the latter two are, in order: presenting a basis where subsequent pervasion is actually ascertained as an example, and presenting a basis where reverse pervasion is actually ascertained as an example. Classification: The first has two types: valid similar examples and apparent similar examples. The definitions are, in order: a basis where subsequent pervasion is actually ascertained becoming an example, and being free from three faults; and a basis where subsequent pervasion is actually ascertained being presented as an example, and possessing any of the three faults. Classification: The first has: examples that are initially established and examples that are later recalled, such as examples that prove meaning and examples that only prove terms. Real examples and similar examples, or partially similar examples, such as: 'Like destruction and result, and existence', and 'Like the reasoning of fire and wood'. Examples that clearly show the form and only represent a part, such as: 'Measurable meaningful measures do not exist', which is used as an example of self-contradiction and contradiction with treatises. Furthermore, there are examples famous in treatises, examples famous in the world, examples established by valid cognition, and examples established by the power of commitment, and so on. The second type, apparent examples, is divided into three types: faults of meaning, faults of intellect, and faults of sound. The first has three types: not having the object to be proven, not having the sign, and not having both, in order: 'Sound is permanent because it is not embodied, like action', 'Like atoms', 'Like a pot'. The second type, intellectual faults of doubting the dharma, the sign, and both, has three types, in order: 'Sage Kapila is passionate because he speaks', 'This person is subject to death', and 'He is not omniscient because he possesses passion, etc.', like 'a person on a highway' is used as an example for all three. Third, there is no subsequent concomitance
ེད་པ་དང་། རྗེས་འགྲོ་མ་བསྟན་པ་དང་ལོག་པར་སྟོན་པའི་སྒྲ་ སྐྱོན་ཅན་གསུམ་སྟེ། རིམ་བཞིན། ཕ་རོལ་པོ་འདི་ཆགས་ཅན་ཡིན་ཏེ་སྨྲ་བས་སོ། །འདོད་ པའི་མི་བཞིན་ཞེས་པ་དང་། སྒྲ་མི་རྟག་སྟེ་བྱས་པས་སོ་བུམ་པ་བཞིན། ཞེས་པ་དང་། བྱས་ 2-23 པས་སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཚེ། སྒྲ་བྱས་ཏེ་མི་རྟགས་པས་སོ་བུམ་པ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། ། གཉིས་པ་མི་མཐུན་དཔེ་ལ་ཡང་དག་དང་ལྟར་སྣང་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ ལྟར། ལྡོག་ཁྱབ་དངོས་སུ་ངེས་གཞིའི་དཔེར་གྱུར་ཅིང་སྐྱོན་གསུམ་དང་བྲལ་བ་དང་། ལྡོག་ ཁྱབ་དངོས་སུ་ངེས་གཞིའི་དཔེར་བཟུང་ཞིང་སྐྱོན་གསུམ་གང་རུང་དང་ལྡན་པའོ། །དབྱེ་ ན། དང་པོ་ལ། དང་པོར་གཏན་ལ་འབེབས་པ་དང་། ཕྱིས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་དཔེ་གཉིས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་དོན་སྐྱོན་ཅན། བློ་སྐྱོན་ཅན། སྒྲ་སྐྱོན་ཅན་དང་གསུམ་མོ། །དང་པོ་ལ་ཆོས་དང་ རྟགས་དང་དེ་གཉིས་ཀ་མི་ལྡོག་པའི་དོན་སྐྱོན་གསུམ་ཏེ། རིམ་བཞིན་སྒྲ་རྟག་སྟེ་ལུས་ཅན་ མིན་པས་སོ། །ཞེས་པའི་མི་མཐུན་དཔེར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བཞིན། ལས་བཞིན། ནམ་མཁའ་ བཞིན་ཞེས་བཀོད་པ་ལྟ་བུའོ། ། གཉིས་པ་ལ་ཆོས་མེད་དང་རྟགས་མེད་དང་། དེ་གཉིས་ཀ་མེད་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ བློ་སྐྱོན་ཅན་གསུམ་ཏེ། རིམ་པ་བཞིན་སེར་སྐྱ་ནི་ཀུན་མཁྱེན་མིན་ཏེ་སྐར་མའི་དཔྱད་ཀྱིས་ བསྟན་བཅོས་མི་ཤེས་པས་སོ། །ཞེས་པའི་མི་མཐུན་དཔེར། ཁྱུ་མཆོག་དང་ལྡོང་རིམས་ [རིས]བཞིན་ཞེས་གཅེར་བུ་པས་བཀོད་པ་དང་སེར་སྐྱ་ནི་གསུམ་རིག་པའི་བྲམ་ཟེས་གཟུང་ བྱའི་ཚིག་མི་ལྡན་ཏེ། ཆགས་ལྡན་ཡིན་པས་སོ། །ཞེས་པའི་མི་མཐུན་དཔེར། དྲང་སྲོང་གོའུ་ཏ་ མ་དང་ཡིད་ལས་སྐྱེས་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཀྱིས་བཀོད་པ་དང་། སེར་སྐྱ་ནི་ཆགས་ བྲལ་མིན་ཏེ། ཡོངས་འཛིན་ཀུན་འཛིན་དང་ལྡན་པས་སོ། །ཞེས་པའི་མི་མཐུན་དཔེར་ཁྱུ་ མཆོག་དང་ལྡོང་རིས་བཞིན་ཞེས་གཅེར་བུ་པས་བཀོད་པ་ལྟ་བུའོ། ། གསུམ་པ་ལ་ལྡོག་པ་མེད་པ་དང་། ལྡོག་པ་མ་བསྟན་པ་དང་། ལྡོག་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ བསྟན་པའི་སྒྲ་སྐྱོན་ཅན་གསུམ་སྟེ། རིམ་བཞིན་ཐུབ་པ་ནི་ཆགས་བྲལ་མིན་ཏེ་ངག་སྨྲ་བས་ སོ། ། 2-24 ཞེས་པའི་མི་མཐུན་དཔེར་རྡོའི་དུམ་བུ་བཞིན། ཞེས་དཔྱོད་པ་བས་བཀོད་པ་དང་། སྒྲ་མི་ རྟག་སྟེ་བྱས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པའི་མི་མཐུན་དཔེར། ནམ་མཁའ་བཞིན་ཞེས་བཀོད་པ་དང་། བྱས་པ་སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཚེ་གང་མ་བྱས་ན་རྟག་ནམ་མཁའ་བཞིན་ཞེས་བཀོད་པ་ལྟ་ བུ་སྟེ་དཔེ་ལྟར་སྣང་བཅྭ་བརྒྱད་དོ། ། གཉིས་པ་གཞན་དོན་རྗེས་དཔག་ལ་མཚན་ཉིད་འགོད་བྱེད་རང་གི་ཚད་མས་མཐོང་ བའི་རྟགས་ཀྱི་ཚུལ་གསུམ་བསྟན་བྱའི་སྐྱེས་བུ་ལ་སྟོན་པའི་སྒྲུབ་ངག་ཡན་ལག་གཉིས་ལྡན་ ནོ། ། གཉིས་པ་རབ་དབྱེ་ནི། སྟོན་བྱེད་གང་ཞིག རྗོད་བ
【現代漢語翻譯】 有三種語病，即不顯示反面例子，不顯示後續例子，以及錯誤地顯示例子。例如：『對方是有貪慾的，因為他說話』，這就像『不像期望的那樣』；『聲音是無常的，因為它是由造作產生的，就像瓶子一樣』；以及在證明『由造作產生的聲音是無常的』時，就像說『聲音是由造作產生的，因此是無常的，就像瓶子一樣』。 第二，反面例子也有正確和看似正確兩種。它們的定義依次是：成為反面周遍的真實確定基礎的例子，且沒有三種語病；以及被認為是反面周遍的真實確定基礎的例子，且具有三種語病中的任何一種。分類：第一種分為兩種：首先確定的例子和後來回憶的例子。第二種分為三種：意義上的語病、認知上的語病和語言上的語病。第一種有三種意義上的語病，即法、相和兩者都不反面。例如：『聲音是常的，因為它不是有身體的』，其反面例子就像極微、業和虛空。 第二種有三種認知上的語病，即對法不存在、相對不存在以及兩者都不存在而產生懷疑。例如：『勝論派不是全知者，因為他們不瞭解星象學的著作』，其反面例子就像耆那教的領袖和龍樹；『勝論派不具備可被把握的詞語，因為他們有貪慾』，其反面例子就像仙人喬答摩和意生子，這是婆羅門教徒所說的；以及『勝論派不是沒有貪慾的，因為他們擁有所有的支持者』，其反面例子就像耆那教的領袖和龍樹。 第三種有三種語言上的語病，即不反面、不顯示反面以及顛倒地顯示反面。例如：『能仁不是沒有貪慾的，因為他說話』，其反面例子就像一塊石頭，這是順世論者所說的；『聲音是無常的，因為它是由造作產生的』，其反面例子就像虛空；以及在證明『由造作產生的聲音是無常的』時，就像說『如果不是由造作產生的，那就是常的，就像虛空一樣』。這些就是十八種看似正確的例子。 第二，對於為他人而做的后推論，其定義是：具有兩個部分的論證，即能成立的語句，它向需要被教導的人展示了通過自己的量（pramana，量）所見的相的三種方式。
【English Translation】 There are three faults of expression: not showing the counter-example, not showing the subsequent example, and showing the example incorrectly. For example: 'The opponent is desirous because he speaks,' which is like 'not as desired'; 'Sound is impermanent because it is produced, like a pot'; and when proving 'sound produced is impermanent,' it is like saying 'sound is produced, therefore it is impermanent, like a pot.' Second, there are two types of dissimilar examples: valid and seemingly valid. Their definitions, in order, are: an example that is a truly established basis for counter-pervasion and is free from the three faults; and an example that is taken as a truly established basis for counter-pervasion but possesses any of the three faults. Classification: The first is divided into two: examples that are established first and examples that are later recalled. The second is divided into three: faults in meaning, faults in understanding, and faults in expression. The first has three faults in meaning: the dharma, the sign, and both not being counter-pervasive. For example: 'Sound is permanent because it is not corporeal,' with dissimilar examples like atoms, action, and space. The second has three faults in understanding: doubting the absence of the dharma, the absence of the sign, and the absence of both. For example: 'Serkya is not omniscient because he does not know the scriptures on astrology,' with dissimilar examples like the Jains' leader and Longrim; 'Serkya does not possess graspable words because he is desirous,' with dissimilar examples like the sage Gautama and Yidlekye, as stated by the Brahmins; and 'Serkya is not without desire because he possesses all supporters,' with dissimilar examples like the Jains' leader and Longri. The third has three faults in expression: not being counter-pervasive, not showing counter-pervasion, and showing counter-pervasion in a reversed manner. For example: 'Thubpa is not without desire because he speaks,' with a dissimilar example like a piece of stone, as stated by the Charvakas; 'Sound is impermanent because it is produced,' with a dissimilar example like space; and when proving 'sound produced is impermanent,' it is like saying 'if it is not produced, then it is permanent, like space.' These are the eighteen seemingly valid examples. Second, for inference for others, the definition is: a statement with two parts, the establishing statement, which shows the three modes of the sign seen by one's own pramana ( प्रमाण , pramāṇa, means of knowledge) to the person who needs to be taught.
ྱེད་ངག་གི བརྗོད་བྱ་ཡུལ་གྱི་རང་ བཞིན་དང་གསུམ་གྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །དང་པོ་ནི་རྒོལ་བ་སྟེ། དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་གྲུབ་མཐའ་ ལ་རྩོད་པར་བྱེད་པའི་གང་ཟག དེ་ལ་དབྱེ་ན། སྔ་རྒོལ་ཕྱི་རྒོལ་དཔང་པོ་དང་གསུམ་མོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ཕྱོགས་སྔ་མ་ཁས་ལེན་པའི་གང་ཟག་དང་། ཕྱོགས་ཕྱི་མ་ཁས་ ལེན་པའི་གང་ཟག་དང་། རྒོལ་ཕྱི་རྒོལ་གྱི་རྒྱལ་ཕམ་ཤན་འབྱེད་པར་ཁས་ལེན་པའི་གང་ ཟག་གོ།དང་པོ་ལ་སྔ་རྒོལ་ཡང་དག་དང་ལྟར་སྣང་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་རིམ་པ་ལྟར། ཕྱོགས་སྔ་མ་བཞག་པས་རྩོད་ཟླ་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྤོབས་པ་འཇོམས་ནུས་ཀྱི་གང་ཟག་དང་། དེ་མི་ ནུས་པའི་གང་ཟག་གོ། གཉིས་པ་ལ་ཕྱི་རྒོལ་ཡང་{དག}དང་ལྟར་སྣང་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་རིམ་པ་ལྟར། ཕྱོགས་ཕྱི་མ་ཁས་བླངས་ཏེ་སུན་འབྱིན་ཡང་དག་བརྗོད་པས་སྔ་རྒོལ་གྱི་སྤོབས་པ་འཇོམས་ ནུས་ཀྱི་གང་ཟག་དང་། ཕྱོགས་ཕྱི་མ་ཁས་ལེན་ཅིང་སྔ་རྒོལ་གྱི་སྤོབས་པ་འཇོམས་མི་ནུས་ པའི་གང་ཟག་གོ། གསུམ་པ་ལ་དཔང་པོ་ཡང་དག་དང་ལྟར་སྣང་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། 2-25 རྒོལ་ཕྱི་རྒོལ་རྩོད་པའི་རྒྱལ་ཕམ་རིག་ནས་དེ་བརྡ་སྤྲོད་ནུས་ཀྱི་གང་ཟག་དང་། དཔང་པོར་ རློམ་ཞིང་རྒོལ་ཕྱི་རྒོལ་གྱི་རྒྱལ་འཕམ་ཤན་འབྱེད་མི་ནུས་པའོ། །དཔང་པོ་ཡང་དག་ལ་རྗེས་ སུ་བརྗོད་པའི་དཔང་པོ། ཤན་འབྱེད་པའི་དཔང་པོ། ཚར་གཅོད་པའི་དཔང་པོ་གསུམ་མོ། ། གཉིས་པ་ངག་གི་རང་བཞིན་ལ་སྒྲུབ་ངག་དང་། ཐལ་འགྱུར་གཉིས་སོ། །དང་པོ་ལ་ ཆོས་མཐུན་སྦྱོར་དང་། མི་མཐུན་སྦྱོར་གྱི་སྒྲུབ་ངག་ཡང་དག་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་ པ་ལྟར། དེ་སྒྲུབ་གྱི་ཕྱོགས་དང་རྗེས་ཁྱབ་དངོས་སུ་བརྗོད་ཅིང་། ལྡོག་ཁྱབ་ཤུགས་ལ་བརྗོད་ པའི་སྒྲུབ་ངག་ཡང་དག་དང་། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆོས་དང་། ལྡོག་ཁྱབ་དངོས་སུ་བརྗོད་ཅིང་ རྗེས་ཁྱབ་ཤུགས་ལ་བརྗོད་པའི་སྒྲུབ་ངག་ཡང་དག་གོ།དཔེར་ན་རིམ་བཞིན། གང་བྱས་ན་ མི་རྟག་བུམ་པ་བཞིན། སྒྲ་ཡང་བྱས་སོ་ཞེས་པ་དང་། གང་རྟག་ན་མ་བྱས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ ནམ་མཁའ་བཞིན། སྒྲ་ནི་བྱས་སོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་དང་། གཉིས་པ་ཐལ་འགྱུར་ལ། ཐལ་འགྱུར་ཡང་དག་དང་ཐལ་འགྱུར་ལྟར་སྣང་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ལན་གྱི་ལྡོག་[བཟློག]པར་མི་ནུས་པའི་ཐལ་འགྱུར་དང་། ལན་ གྱིས་བཟློག་པར་ནུས་པའི་ཐལ་འགྱུར་རོ། །དབྱེ་ན་དང་པོ་ལ་འབྲས་རང་མ་དམིགས་པའི་ ཐལ་འགྱུར་གསུམ་དང་། དོན་སྐྱོན་བློ་སྐྱོན་སྒྲ་སྐྱོན་བརྗོད་པའི་ཐལ་འགྱུར་གསུམ་དང་། འཁོར་གསུམ་དང་གཉིས་དང་གཅིག་ཁས་བླངས་པའི་ཐལ་འགྱུར་གསུམ་མམ་སྒྲུབ་བྱེད་ འཕེན་པ་དང་། མི་འཕེན་པའི་ཐལ་འགྱུར་གཉིས་ཏེ། ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ ལྟར། ཐལ་འགྱུར་ཡང་དག་གང་ཞིག་དོན་ལྡོག་[བཟློག]ན་ཚུལ་གསུམ་ཚང་པ་དང
【現代漢語翻譯】 通過三種方式來理解言語的主題、客體和性質。第一種是辯論者（含義：在宗義上進行辯論的人）。辯論者分為前辯論者、后辯論者和證人三種。 他們的定義依次是：接受前一種觀點的個人；接受后一種觀點的個人；以及承諾區分辯論者勝負的個人。第一種，前辯論者，又分為正確的前辯論者和似是而非的前辯論者。他們的定義依次是：能夠通過提出前一種觀點來摧毀對手信心的個人；以及不能做到這一點的個人。 第二種，后辯論者，又分為正確的后辯論者和似是而非的后辯論者。他們的定義依次是：通過接受后一種觀點並陳述正確的反駁來摧毀前辯論者信心的個人；以及接受后一種觀點但不能摧毀前辯論者信心的個人。 第三種，證人，又分為正確的證人和似是而非的證人。他們的定義依次是：能夠理解辯論者勝負並傳達這一資訊的個人；以及自認為是證人但不能區分辯論者勝負的個人。正確的證人分為：複述的證人、區分的證人和懲罰的證人。 第二種是言語的性質，分為論證和反駁兩種。第一種，論證，又分為符合正理的論證和不符合正理的論證兩種。他們的定義依次是：直接陳述支援論點的理由和周遍關係，並暗示反周遍關係的正確論證；以及直接陳述支援論點的理由和反周遍關係，並暗示周遍關係的正確論證。例如，依次是：凡是所作皆是無常，如瓶子；聲音也是所作。以及，凡是常者皆非所作，如非所作的虛空；聲音是所作。 第二種，反駁，又分為正確的反駁和似是而非的反駁。他們的定義依次是：不能被反駁的反駁；以及能夠被反駁的反駁。第一種又分為：結果反駁、自性反駁和不可得反駁三種；意義過失、智慧過失和言語過失反駁三種；承認三轉、二轉和一轉的反駁三種，或者分為提出論證和不提出論證的反駁兩種。后兩種的定義依次是：如果一個正確的反駁在意義上被反駁，那麼它必須具備三種特徵。
【English Translation】 The subject, object, and nature of speech are to be understood in three ways. The first is the debater (meaning: the person who debates on tenets). Debaters are divided into three types: the former debater, the latter debater, and the witness. Their definitions are, in order: the individual who accepts the former view; the individual who accepts the latter view; and the individual who commits to distinguishing the victory or defeat of the debaters. The first, the former debater, is further divided into the correct former debater and the seemingly correct former debater. Their definitions are, in order: the individual who is able to destroy the opponent's confidence by presenting the former view; and the individual who is not able to do so. The second, the latter debater, is further divided into the correct latter debater and the seemingly correct latter debater. Their definitions are, in order: the individual who is able to destroy the former debater's confidence by accepting the latter view and stating a correct refutation; and the individual who accepts the latter view but is not able to destroy the former debater's confidence. The third, the witness, is further divided into the correct witness and the seemingly correct witness. Their definitions are, in order: the individual who is able to understand the victory or defeat of the debaters and convey this information; and the individual who considers themselves a witness but is not able to distinguish the victory or defeat of the debaters. The correct witness is divided into: the recounting witness, the distinguishing witness, and the punishing witness. The second is the nature of speech, which is divided into argumentation and refutation. The first, argumentation, is further divided into correct argumentation that conforms to reason and correct argumentation that does not conform to reason. Their definitions are, in order: the correct argumentation that directly states the reason and pervasion in support of the thesis, and implies the counter-pervasion; and the correct argumentation that directly states the reason and counter-pervasion in support of the thesis, and implies the pervasion. For example, in order: 'Whatever is made is impermanent, like a pot; sound is also made.' And, 'Whatever is permanent is not made, like unmade space; sound is made.' The second, refutation, is further divided into correct refutation and seemingly correct refutation. Their definitions are, in order: the refutation that cannot be refuted; and the refutation that can be refuted. The first is further divided into: three types of result refutation, nature refutation, and non-apprehension refutation; three types of refutation involving faults of meaning, faults of intelligence, and faults of speech; three types of refutation involving the admission of three turns, two turns, and one turn, or divided into two types of refutation: those that present an argument and those that do not. The definitions of the latter two are, in order: if a correct refutation is refuted in meaning, then it must possess three characteristics.
་། གང་ ཞིག་མ་ཚང་པའོ། །དང་པོ་ལ་རང་རིག་འཕེན་པ་དང་གཞན་རིག་འཕེན་པ་གཉིས་ཏེ། མཚན་ ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། སྒྲུབ་བྱེད་འཕེན་པའི་ཐལ་འགྱུར་གང་ཞིག རང་གིས་འཕངས་པའི་རང་ རྒྱུད་ཀྱི་རྟགས་དང་། རང་གི་རྟགས་རང་གི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་དང་འབྲེལ་ཚུལ་དང་། དགག་ 2-26 བྱ་དང་འགལ་ཚུལ་གྱི་ཆ་ནས་བཏགས་པའི་དགོས་མིང་མཐུན་པར་གྱུར་པ་དང་མི་མཐུན་ པར་གྱུར་པའོ། །དབྱེ་ན་དང་པོ་ལ། མེ་དང་ཙན་དན་མེ་དང་ནི། །དུ་བ་ལྟོས་བཅས་རྣམ་བཞི་ ཡིས། །གྲང་རེག་བ་མོ་སྤུ་ལོང་དང་། །ངེས་པ་འགོག་ན་རིམ་པ་བཞིན། །རང་བཞིན་འགལ་ བ་དམིགས་པ་དང་། །ཁྱབ་བྱེད་འགལ་བའི་ཁྱབ་བྱ་དམིགས། །རྒྱུ་དང་འགལ་བའི་འབྲས་ དམིགས་དང་། །རང་བཞིན་འགལ་བའི་ཁྱབ་བྱ་གཞི། །ཞེས་པ་ལྟར་བཞིའོ། ། གཉིས་པ་ལ། མེ་དང་དུ་བ་དེ་བཞིན་མེ། །ཤིང་མེད་པ་དང་མེ་མེད་པས། །བ་མོ་བ་ མོའི་རེག་པ་གཉིས། །སྤུ་ལོང་ཤ་པ་དུ་བ་འགོག །ཁྱབ་བྱེད་འགལ་བ་དམིགས་པ་དང་། །ཁྱབ་བྱེད་འགལ་བའི་འབྲས་བུ་དང་། །རྒྱུ་དང་འགལ་བའི་རང་བཞིན་དང་། །ཁྱབ་བྱེད་མ་ དམིགས་རྒྱུ་མ་དམིགས། །རྣམས་ཀྱི་འགལ་ཁྱབ་དམིགས་པ་དང་། །རྒྱུ་དང་འགལ་བའི་ཁྱབ་ བྱ་དང་། །འགལ་འབྲས་དམིགས་དང་རང་བཞིན་རྟགས། །འབྲས་རྟགས་རང་རྒྱུད་འཕེན་པ་ ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་ལྔའོ། །སྒྲུབ་བྱེད་འཕེན་པའི་ཐལ་འགྱུར་ལ། །ཆོས་ཅན་ལྡོག་ཁྱབ་ཚད་ མས་གྲུབ། །བསལ་པ་ཚད་བསལ་རྟགས་ཁས་བླངས། །དགོས་ཀྱི་གཞན་ལ་མ་ཡིན་ནོ། ། གཉིས་པ་སྒྲུབ་བྱེད་མི་འཕེན་པའི་ཐལ་འགྱུར་ལ། རང་བཞིན་འབྲས་བུ་མཚན་ཉིད་ དེ། །མ་དམིགས་གསུམ་གྱིས་སྒྲུབ་མི་འཕེན། །ཞེས་པ་ལྟར་གསུམ་མོ། །དེ་ལྟར་ན་རྩོད་ངག་ རྣམས་ནི་སུན་འབྱིན་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་ལ་སུན་འབྱིན་ཡང་དག་དང་ལྟར་སྣང་གཉིས་ཏེ། མཚན་ ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། སྐྱོན་ལ་སྐྱོན་དུ་བརྗོད་པའི་ངག་སྐྱོན་མེད་གང་ཞིག རྩོད་ཟླའི་འདོད་ དོན་བྱེད་པའི་གེགས་བྱེད་ནུས་པ་དང་། སྐྱོན་མིན་ལ་སྐྱོན་དུ་བརྗོད་པའི་ལྟག་ཆོད་དུ་གྱུར་ པའོ། ། གསུམ་པ་ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་དངོས་བསྟན་རྟགས་ཀྱི་རང་ བཞིན། ཕྱོགས་ཆོས་ཅན་དགུ་ཡི་དབྱེ་བ་གོང་དུ་བསྟན་པ་ལྟར་རོ། ། 2-27 གཉིས་པ་ཤུགས་བསྟན་བསྒྲུབ་བྱའི་རང་བཞིན་ལ། བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་པར་ བཞག་འཇོག་གི ཐོབ་བྱ་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི། གཞལ་བྱ་འཇལ་བྱེད་ཀྱི། རྟགས་དང་རྟགས་ཅན་གྱི་ བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་ལྔ་ལས། འདིར་ཐ་མ་རྟགས་དང་རྟགས་ཅན་གྱི་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ དབང་དུ་བྱས་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་མཚན་ཉིད་རྟགས་ཀྱི་དཔག་བྱར་གྱུར་པའོ། །དབྱེ་ན། རང་ དོན་བསྒྲུབ་བྱ་དང་གཞན་དོན་བསྒྲུབ་བྱ་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ཆོས་དང་ ཆོས་ཅན་གྱི་ཚོགས་དོན་གང་ཞིག རང་དོན་རྟག
【現代漢語翻譯】 如果有什麼不完整的地方，首先是自立論證和依他論證兩種。定義是按照順序：能立論證的反駁，即自己所立的自續的理由，以及自己的理由與自己所要證明的法之間的關聯方式，以及從所破和相違的角度所安立的名稱相同或不相同。分類的話，第一種有四種，如頌云：『火與旃檀火與，煙有待四相違，寒觸孔雀翎與，成立遮遣次第。』即自性相違、相違之遍、果相違、周遍相違。第二種有五種，如頌云：『火與煙及彼火，無薪與無火故，孔雀翎與孔雀翎之觸，羽毛血跡遮遣。』即周遍相違之顯現，周遍相違之果，因相違之自性，周遍不現與因不現，相違之周遍顯現，因相違之周遍，相違之果顯現與自性之相屬，果之相屬是自續論證。能立論證的反駁中，法性、周遍由量成立，排除由量排除，理由被承認，所需對他人來說不是。 第二種，不能立論證的反駁，自性、果是定義，由不現三種不能立。這樣，辯論的言論被稱為『破斥』，其中破斥有正確和相似兩種。定義是按照順序：對過失說是過失的無過失之言，能障礙辯論者的意願，以及對非過失說是過失的顛倒之言。 第三，從所知境的自性方面來說，分為兩種，第一種是直接顯示的理由的自性。法和有法九種差別如上所述。 第二種是間接顯示的所立的自性。產生者和所產生，獲得者和所獲得，衡量者和所衡量，理由和有法，所立和能立五種。這裡，最後一種，即理由和有法的所立和能立的角度來說，所立的定義是：成為理由所推測的對象。分類的話，有自利所立和他利所立兩種。定義是按照順序：法和有法的集合意義，自利理...
【English Translation】 If there is anything incomplete, the first is the Svātantrika (self-sufficient inference) and the Prasangika (consequentialist inference). The definitions are in order: the refutation of a valid proof, which is the reason of one's own Svātantra (self-sufficient system) that one has established, and the way in which one's own reason is related to the dharma (phenomena) that one wants to prove, and whether the name established from the perspective of what is to be refuted and what is contradictory is the same or different. If classified, the first has four types, as the verse says: 'Fire and sandalwood fire and, smoke dependent on four contradictions, cold touch peacock feather and, establishing refutation in order.' That is, contradiction of nature, pervasion of contradiction, contradiction of effect, and pervasive contradiction. The second has five types, as the verse says: 'Fire and smoke and that fire, without fuel and without fire, peacock feather and peacock feather's touch, feather bloodstain refutation.' That is, manifestation of pervasive contradiction, effect of pervasive contradiction, nature of contradiction of cause, non-appearance of pervasion and non-appearance of cause, manifestation of contradiction of pervasion, pervasion of contradiction of cause, manifestation of contradiction of effect and attribute of nature, attribute of effect is Svātantrika inference. In the refutation of a valid proof, dharma (phenomena), pervasion are established by valid cognition, exclusion is by valid exclusion, the reason is admitted, the need is not for others. The second type, the refutation of a non-establishing proof, nature and effect are the definitions, by three non-appearances it cannot be established. Thus, the words of debate are called 'refutation,' among which refutation has two types: correct and similar. The definitions are in order: the faultless words that speak of faults as faults, which can hinder the debater's intention, and the reversed words that speak of non-faults as faults. Third, from the perspective of the nature of the object, it is divided into two types. The first is the nature of the directly shown reason. The nine distinctions of dharma (phenomena) and subject are as described above. The second is the nature of the indirectly shown thesis. Producer and produced, obtainer and obtained, measurer and measured, reason and subject, thesis and proof are five types. Here, the last type, that is, from the perspective of the thesis and proof of reason and subject, the definition of the thesis is: to become the object inferred by the reason. If classified, there are two types: thesis for oneself and thesis for others. The definitions are in order: the collective meaning of dharma (phenomena) and subject, the self-benefiting rea...
ས་ཀྱི་དཔག་བྱར་གྱུར་པ་དང་། གང་ཞིག་ངོ་ བོ་ལ་སོགས་ཆོས་ལྔ་ཚང་པའོ། །ཆོས་ལྔ་ནི། ཚད་མ་མདོར། ངོ་བོ་ཁོ་ན་བསྟན་བྱ་བ། །རང་ ཉིད་འདོད་དང་མ་གསལ་བ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཏེ། དང་པོ་ངོ་བོའི་དོན་ནི། གཞན་དོན་ བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་ན། དེ་དུས་ན་ཕྱིར་རྒོལ་གྱི་བླང་ངོར་གྲུབ་ཟིན་མ་བརྗེད་པ་མིན་པ་གཅིག་ དགོས་ཞེས་བསྟན་ནོ། །འདོད་པའི་དོན་ནི་དེ་ཡིན་ན་དེ་དང་དེར་ཞེ་བས་འདོད་པ་གཅིག་ དགོས་ཞེས་བསྟན་ནོ། །མ་གསལ་བའི་དོན་ནི་དེ་ཡིན་ན་དེ་ཡི་ཚད་མས་མ་བཀག་པ་གཅིག་ དགོས་ཞེས་བསྟན་ནོ། །འདིར་མ་བསལ་བའི་ལྡོག་ཕྱོགས་བསལ་བའི་དོན་ནི། །རང་གི་ སེལ་བྱེད་དེས་བཀག་པ་ཞིག་སྟེ། དབྱེ་ན་མངོན་སུམ་བསལ་པ། དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་ རྗེས་དཔག་གི་བསལ་པ། གྲགས་པས་བསལ་པ། ཡིད་ཆེས་བསལ་པ་དང་བཞི་སྟེ། དཔེར་ ན། སྒྲ་སྙན་[མཉན]བྱ་མིན་ནོ། །བུམ་པ་རྟག་གོ།རི་བོང་ཅན་ཟླ་བ་མིན་ནོ། །རྗེས་སུ་དཔག་ པ་ཚད་མ་མིན་ནོ་ཞེས་དམ་བཅས་པའི་དོན་ལྟ་བུའོ། ། གཉིས་པ་ཚད་མིན་བློ་ལ། མ་རྟོགས་པའི་བློ་དང་། ལོག་རྟོག་ཐེ་ཚོམ་དཔྱད་ཤེས་དང་ བཞི་སྟེ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ཡུལ་གྱི་གནས་ལུགས་ལ་རྨོངས་པའི་བློ་དང་། དེ་མ་ ཡིན་ལ་དེར་འཛིན་གྱི་བློ་དང་། ཡུལ་གཏན་ལ་མ་ཕེབས་པར་ཡིད་གཉིས་སུ་གྱུར་པའི་བློ་ དང་། རང་གི་ཚད་མ་སྔ་མས་གཟུང་འཛིན་གྱི་དོན་ལ་བསྣན་ནས་འཇུག་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་ 2-28 པའོ། །དབྱེ་ན་དང་པོ་ལ་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ལྟ་བུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་གནས་ལུགས་ལ་རྨོངས་པ་དང་། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལྟ་བུ་དོན་དམ་ལ་རྨོངས་པ་གཉིས་སོ། ། གཉིས་པ་ལ་རྟོག་པ་དང་རྟོག་མེད་གཉིས་སོ། །གསུམ་པ་ལ་མངོན་དུ་རྒྱུ་(གློ་བུར་བའི་རྟགས་ འཇུག་པའི་ཡུལ)དང་། བག་ལ་(གཞན་དོན་གྱི་རྟགས་འཇུག་པའི་ཡུལ)ཉལ་གཉིས་སམ། དོན་འགྱུར་དོན་ མི་འགྱུར་གཉིས་སམ། ཆ་མཉམ་དང་ཤས་ཆེར་འཛིན་པ་གཉིས་སོ། ། བཞི་པ་ལ་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་དཔག་གིས་དྲངས་པའི་དཔྱད་ཤེས་གཉིས་སོ། །གསུམ་ པ་ལ་སེམས་སེམས་བྱུང་དུ་དབྱེ་བ་ལ། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གི་མཚན་ཉིད་ནི། རིམ་པ་ ལྟར་དོན་གྱི་ངོ་བོ་རང་སྟོབས་ཀྱིས་རིག་ཅིང་། དོན་གྱི་ཁྱད་པར་གཞན་སྟོབས་ཀྱིས་རིག་པའི་ བློ་དང་། དོན་གྱི་ཁྱད་པར་རང་སྟོབས་ཀྱིས་རིག་ཅིང་དོན་གྱི་ངོ་བོ་གཞན་སྟོབས་ཀྱིས་རིག་ པའི་བློ་ཞེས་པའོ། །དབྱེ་ན་དང་པོ་སེམས་ལ་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་བར་ རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་ཀུན་གཞི་ཉོན་ཡིད་དེ་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་དོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་ པ་ལྟར། གཙོ་བོ་སེམས་གང་ཞིག་བདག་རྐྱེན་མིག་དབང་གཟུགས་ཅན་ལས་དངོས་སུ་སྐྱེས་ པའི་གཞན་རིག་ཅེས་སོགས་འདོན་པ་བསྒྱུར་ཏེ། དབང་ཤེས་ལྔ་ཡི་མཚན་ཉིད་དོ། །གང་ཞིག་ རང་གི་བདག་རྐྱེན་ཡིད་དབང་ལས་ས
【現代漢語翻譯】 如同大地可以作為衡量標準，什麼是具備本體等五法的呢？五法在《量論》中說：『本體唯是所詮說，自性意樂及未顯。』如是所說。第一，本體的意義是：如果是爲了成辦他利，那麼必須有一個不忘失的，已為對方所認可的事物。這是所要說明的。意樂的意義是：如果是那樣，就必須有一個『是這個』的意樂。這是所要說明的。未顯的意義是：如果是那樣，就必須有一個沒有被量妨礙的事物。這是所要說明的。這裡，未遮除的反面，遮除的意義是：被自己的遮除所妨礙的事物。如果分類，有現量遮除、事物力量加入的比量遮除、名聲遮除、以及信賴遮除四種。例如：『聲音不是悅耳的。』『瓶子是常有的。』『有兔子的不是月亮。』『比量不是量。』等等，如同立宗的意義一樣。 第二，非量識包括：未解識、顛倒識、懷疑和伺察智四種。它們的定義依次是：對境的實相無知的識；執非為是的識；對境未確定而心生二意的識；以及在自己先前的量所取境上，又加上能取所取的識。如果分類，第一種有對世俗諦的實相無知，如對業果的無知；以及對勝義諦的無知，如對空性的無知兩種。 第二種有有分別和無分別兩種。第三種有顯現（突然出現的徵兆所對之境）和潛在（為他利之徵兆所對之境）兩種，或者有轉變意義和不轉變意義兩種，或者有均等和偏重執取兩種。 第四種有現量和比量所引發的伺察智兩種。第三，將心和心所進行分類。心和心所的定義是：依次為，自己能夠認識事物的本體，憑藉其他力量認識事物的差別的識；以及自己能夠認識事物的差別，憑藉其他力量認識事物的本體的識。如果分類，第一種心有從眼識到意識之間的六識，以及阿賴耶識和染污意，總共八識。它們的定義依次是：主要的識，直接從自己的增上緣，眼根和色法所生的他識等等，這是五根識的定義。任何從自己的增上緣，意根所生的...
【English Translation】 Like the earth can be used as a measure, what possesses the five dharmas such as entity? The five dharmas are stated in the 'Treatise on Valid Cognition': 'Entity alone is to be explained, intention and non-manifestation.' As it is said. First, the meaning of entity is: If it is for accomplishing the benefit of others, then there must be something that is not forgotten and has been acknowledged by the opponent. This is what is to be explained. The meaning of intention is: If it is so, then there must be an intention of 'it is this.' This is what is to be explained. The meaning of non-manifestation is: If it is so, then there must be something that is not obstructed by valid cognition. This is what is to be explained. Here, the opposite of non-exclusion, the meaning of exclusion is: something that is obstructed by its own exclusion. If classified, there are four types: perceptual exclusion, inferential exclusion by the force of things, reputational exclusion, and reliable exclusion. For example: 'Sound is not pleasant.' 'A vase is permanent.' 'The one with a rabbit is not the moon.' 'Inference is not valid cognition.' And so on, like the meaning of a proposition. Second, non-valid cognition includes: unapprehended cognition, distorted cognition, doubt, and investigative wisdom. Their definitions are, in order: the cognition that is ignorant of the reality of the object; the cognition that grasps what is not as what is; the cognition that is uncertain about the object and gives rise to two minds; and the wisdom that, on top of what was previously apprehended by one's own valid cognition, adds the aspect of grasper and grasped. If classified, the first has two types: being ignorant of the reality of conventional truth, such as ignorance of cause and effect; and being ignorant of the ultimate truth, such as ignorance of emptiness. The second has two types: conceptual and non-conceptual. The third has two types: manifest (the object of a sudden sign appearing) and latent (the object of a sign appearing for the benefit of others), or two types: transforming meaning and non-transforming meaning, or two types: equal and biased grasping. The fourth has two types: investigative wisdom induced by perception and inference. Third, classifying mind and mental factors. The definitions of mind and mental factors are: in order, the consciousness that can recognize the essence of things by its own power, and recognizes the differences of things by the power of others; and the consciousness that can recognize the differences of things by its own power, and recognizes the essence of things by the power of others. If classified, the first, mind, includes the six consciousnesses from eye consciousness to mental consciousness, as well as the alaya consciousness and afflicted mind, totaling eight consciousnesses. Their definitions are, in order: the main consciousness, directly born from its own dominant condition, the eye faculty and form, the other-consciousness, etc. This is the definition of the five sense consciousnesses. Whatever is born from its own dominant condition, the mental faculty...
ྐྱེས་པའི་འཇུག་ཤེས་དང་། མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་ དུ་གྱུར་པའི་གཙོ་བོ་སེམས་གང་ཞིག བག་ཆགས་བགོ་བའི་གཞིར་གྱུར་པ་དང་། བསྒྲིབས་ ལ་ལུང་མ་བསྟན་དུ་གྱུར་པའི་གཙོ་བོ་སེམས་གང་ཞིག ཀུན་གཞི་ལ་དམིགས་ནས་བདག་ ཏུ་རློམ་སེམས་པའོ། །ཀུན་གཞི་ལ་དབྱེ་ན། རྣམ་སྨིན་དང་ས་བོན་གྱི་ཆ་གཉིས་ཡོད་ཅིང་ཟག་ བཅས་དགེ་མི་དགེའི་འབྲས་བུ་མྱོང་བཞིན་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཀུན་གཞི་དང་འཇུག་ཤེས་ཕྱི་མའི་ རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་བཞག་པའོ། ། གཉིས་པ་སེམས་བྱུང་ལ་དབྱེ་(མདོ་སྡེ་པའི་ལུགས་ཀུན་ལས་བཏུས་ལྟར་ན)ན། ལྔ་(བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་ལྟར་ 2-29 ན། སེམས་ཀྱི་ས་མང་པོ་པ་བཅུ། དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་བཅུ། ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་པ་དྲུག མི་དགེ་བའི་ས་ཆེན་པོ་པ་ བཅུ། ཆུང་ངུའི་ས་པ་བཅུ། མ་ངེས་པ་བརྒྱད། ལྟ་བ་དང་བཅས་པ་བསྣན་པས་ཞེ་བདུན། ངེས་པ་བརྒྱད། ལྟ་བ་དང་བཅས་པ་ བསྣན་པས་ཞེ་བདུན། མཛོད་རྩ་བར་བཤད་དོ།།)བཅུ་རྩ་གཅིག་སྟེ། ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་སེམས་དཔའ་[པ] དང་། རེག་པ་ཡིད་བྱེད་ཀུན་འགྲོ་ལྔའོ། །འདུན་མོས་དྲན་དང་ཏིང་འཛིན་དང་། །ཤེས་རབ་ ཅེས་བྱ་ཡུལ་ངེས་ལྔའོ། །དད་དང་ཁྲེལ་ཡོད་ངོ་ཚ་ཤེས། །བརྩོན་འགྲུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་དང་། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་མེད། །བག་ཡོད་བཏང་སྙོམས་རྣམས་མི་འཚེ། །དེ་རྣམས་ བཅུ་གཅིག་དགེ་བའོ། །འདོད་ཆགས་ཁོང་ཁྲོ་ང་རྒྱལ་དང་། །མ་རིག་ཐེ་ཚོམ་ལྟ་བ་སྟེ། །དེ་ དྲུག་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་སོ། །ཁྲོ་བ་ཁོན་འཛིན་འཆབ་པ་དང་། །འཚིག་པ་ཕྲག་དོག་སེར་སྣ་ དང་། །གཡོ་སྒྱུ་རྒྱགས་པ་རྣམ་འཚེ་དང་། །ངོ་ཚ་མེད་དང་ཁྲེལ་མེད་དང་། །རྨུགས་དང་རྒོད་ དང་མ་དད་དང་། །ལེ་ལོ་བག་མེད་རྗེད་ངས་དང་། །ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་རྣམ་གཡེང་སྟེ། །ཉི་ ཤུ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་སོ། །གཉིད་དང་འགྱོད་དང་རྟོག་སྤྱོད་དེ། །བཞི་ནི་གཞན་དུ་གྱུར་པའོ། །དེ་ལྟར་སེམས་བྱུང་ལྔ་བཅུ་གཅིག །དམིགས་རྣམ་རྫས་དུས་སྟེན་དང་ལྔས། །སེམས་དང་ སེམས་བྱུང་མཚུངས་ལྡན་ནོ། ། བཞི་པ་སྣང་འཇུག་དང་སེལ་འཇུག་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ཆ་ཤས་སུ་ མ་ཕྱེ་བར་ཡུལ་གསལ་བར་སྣང་བའི་རིག་པ་དང་། ཡུལ་ལ་ཡུལ་ཅན་འཇུག་པའི་ཚུལ་གང་ ཞིག ཆ་ཤས་སུ་ཕྱེ་ནས་སྒྲ་དོན་ལ་འཇུག་པའོ། །དབྱེ་ན་གཉིས་ཀ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ལོག་ གཉིས་གཉིས་སོ། །རྟོག་མེད་ཤེས་པ་སྣང་བས་འཇུག །སྒྲ་རྟགས་རྟོག་པ་སེལ་པས་འཇུག །ཅེས་བྱའོ། ། གསུམ་པ་ ༄། །བརྗོད་བྱ་དང་རྗོད་བྱེད། བརྗོད་བྱ་དང་རྗོད་བྱེད་ལ་མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། བརྡ་ལས་རང་མིང་གི་ གོ་བྱ་དང་། བརྗོད་བྱ་བློ་ཡུལ་དུ་སྟོན་བྱེད། ཅེས་པའོ། །དབྱེ་ན། དང་པོ་ལ་དངོས་དང་ཞེན་ 2-30 པའི་བརྗོད་བྱ་གཉིས་སོ། ། གཉིས་པ་རྗོད་བྱེད་ལ་ཕྱི་ནང་གི་རྗོད་བྱེད་དམ།
【現代漢語翻譯】 生起的入智，以及無覆無記的主要心是什麼？是習氣所依的基礎。被覆無記的主要心是什麼？是緣于阿賴耶識而生起的我執。阿賴耶識可以分為兩部分：異熟和種子。異熟是指正在體驗有漏善與不善果報時的阿賴耶識，而種子是指作為後續入智之因的部分。 第二，心所的分類（根據《阿毗達磨集論》）：有五十一（根據分別說部：心之大地法有十，善之大地法有十，煩惱之大地法有六，不善之大地法有十，小隨煩惱有十，不定法有八，加上見，則有四十七。確定法有八，加上見，則有四十七。《俱舍論》根本頌中有所闡述）。即：受、想、思、觸、作意，此為五遍行。欲、勝解、念、定、慧，此為五別境。信、慚、愧、無貪、無嗔、無癡、精進、輕安、不放逸、舍、不害，此為十一善心所。貪、嗔、慢、無明、疑、見，此為六根本煩惱。忿、恨、覆、惱、嫉、慳、誑、諂、憍、害、無慚、無愧、昏沉、掉舉、不信、懈怠、放逸、失念、不正知、散亂，此為二十隨煩惱。睡眠、惡作、尋、伺，此為四不定心所。如是，心所有五十一。通過所緣、行相、體性、時間和所依這五種相同，心與心所相應。 第四，顯現入和遮遣入的分類，其定義依次為：不分部分，清晰顯現對境的覺知；以及能知以某種方式進入所知對境。分為部分後進入聲音和意義。分類的話，兩者都有顛倒和不顛倒兩種。無分別智通過顯現而入，名言和表詮通過遮遣而入。 第三 所說和能說 所說和能說的定義依次為：從名相中瞭解自名之義，以及將所說顯現於意識對境。分類的話，前者分為實體和增益的所說兩種。 後者能說分為內在和外在的能說。
【English Translation】 What is the primary consciousness that arises as an entering awareness and is unlabelled and neutral? It is the basis for the accumulation of habitual tendencies. What is the primary consciousness that is obscured and neutral? It is the self-grasping that arises in relation to the ālaya-vijñāna (藏文：ཀུན་གཞི་，梵文天城體：आलयविज्ञान，梵文羅馬擬音：ālayavijñāna，漢語字面意思：阿賴耶識). The ālaya-vijñāna (藏文：ཀུན་གཞི་，梵文天城體：आलयविज्ञान，梵文羅馬擬音：ālayavijñāna，漢語字面意思：阿賴耶識) can be divided into two parts: the vipāka (異熟) and the seeds. The vipāka (異熟) refers to the ālaya-vijñāna (藏文：ཀུན་གཞི་，梵文天城體：आलयविज्ञान，梵文羅馬擬音：ālayavijñāna，漢語字面意思：阿賴耶識) when it is experiencing the results of contaminated virtuous and non-virtuous actions, while the seeds refer to the part that acts as the cause for subsequent entering awareness. Second, the classification of mental factors (according to the Abhidharmasamuccaya): there are fifty-one (according to the Vaibhāṣika school: there are ten universal mental factors, ten virtuous mental factors, six root afflictions, ten great unwholesome mental factors, ten minor afflictions, eight variable mental factors, plus views, making forty-seven. There are eight definite factors, plus views, making forty-seven. It is explained in the root verses of the Abhidharmakośa). Namely: feeling, discrimination, intention, contact, and attention, these are the five omnipresent mental factors. Aspiration, conviction, mindfulness, concentration, and wisdom, these are the five object-determining mental factors. Faith, shame, embarrassment, non-attachment, non-hatred, non-ignorance, diligence, pliancy, conscientiousness, equanimity, and non-harmfulness, these are the eleven virtuous mental factors. Attachment, anger, pride, ignorance, doubt, and views, these are the six root afflictions. Wrath, resentment, concealment, vexation, jealousy, stinginess, deceit, flattery, arrogance, harmfulness, shamelessness, lack of embarrassment, lethargy, excitement, disbelief, laziness, carelessness, forgetfulness, non-alertness, and distraction, these are the twenty secondary afflictions. Sleep, regret, investigation, and analysis, these are the four variable mental factors. Thus, there are fifty-one mental factors. Through the five similarities of object, aspect, substance, time, and basis, consciousness and mental factors are concomitant. Fourth, the classification into appearance-entry and exclusion-entry, the definitions of which are, respectively: the awareness that clearly appears the object without dividing into parts; and the way in which the knower enters the known object. Entering into sound and meaning after dividing into parts. In terms of classification, both have two types: inverted and non-inverted. Non-conceptual awareness enters through appearance, while conceptualization through sound and signs enters through exclusion. Third The Expressed and the Expresser The definitions of the expressed and the expresser are, respectively: that which is understood from a convention as its own name, and that which manifests the expressed as an object of awareness. In terms of classification, the former is divided into two types: the substantial expressed and the imputed expressed. The latter, the expresser, is divided into the inner and outer expresser.
དངོས་ཤུགས་ཀྱི་རྗོད་བྱེད་དམ། མིང་ གི་ཚོགས། ཚིག་གི་ཚོགས། ངག་གི་ཚོགས་དང་གསུམ་མོ། །ཕྱི་མ་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ རིམ་པ་ལྟར། ཡི་གེ་དུ་མ་འདུས་ནས་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཙམ་རྗོད་བྱེད་དང་། དོན་འགའ་ཞིག་ཁྱད་ པར་དུ་མ་དང་བཅས་ཏེ་རྗོད་བྱེད་དུ་གྲུབ་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་མའང་གཞི་དུ་མ་དང་སྦྱར་ཏེ་ རྗོད་བྱེད་དུ་གྲུབ་པའོ། །དབྱེ་ན། དང་པོ་མིང་ལ། དངོས་མིང་བཏགས་མིང་གཉིས་ཏེ། མཚན་ ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། དོན་དེ་ལ་ཐོག་མར་བརྡ་སྦྱར་བའི་སྒོ་ནས་དོན་དེ་དྲང་པོར་གོ་བྱེད་ཀྱི་ མིང་དང་འདྲ་བའམ་འབྲེལ་པའི་དབང་གིས་དོན་དེའི་དངོས་མིང་གི་རྗེས་གྲུབ་ཏུ་སྦྱར་བའི་ མིང་ཞེས་པའོ། ། གཉིས་པ་ཚིག་ལ་དབྱེ་སྒོ་གཉིས་ཏེ། དང་པོ་རིགས་བརྗོད་དང་ཚོགས་བརྗོད་ལ་མཚན་ ཉིད་རིམ་པ་ལྟར། རང་གི་ཞེན་པའི་བརྗོད་བྱ་བྱེ་བྲག་གྲུབ་པ་བརྗོད་པའི་ཚིག་དང་། རང་ གི་ཞེན་པའི་བརྗོད་བྱ་རྡུལ་རྫས་བརྒྱད་ཚོགས་བརྗོད་པའི་ཚིག་ཅེས་པའོ། །དེ་གཉིས་ལ་མུ་ བཞིར་ཡོད་དོ། ། གཉིས་པ་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པའི་ཚིག་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། རང་གི་བརྗོད་བྱ་ཁྱད་པར་གཞན་སྤོང་གི་ཚིག་དང་། རང་གི་བརྗོད་བྱར་ཁྱད་པར་གཞན་མི་ སྤོང་བའི་ཚིག་ཅེས་པའོ། །དཔེར་ན། བ་ལང་ཉིད་ཅེས་པ་དང་། བ་ལང་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། ། གསུམ་པ་ངག་ལ་སྒྲུབ་ངག་དང་ཐལ་ངག་ལ་སོགས་པ་དུ་མར་ཡོད་དེ། སྔར་གཞན་དོན་ རྗེས་དཔག་ཏུ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། ། བཞི་པ་ ༄། །དགག་པ་དང་སྒྲུབ་པ། དགག་པ་དང་སྒྲུབ་པ་ལ་མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། བློས་རྣམ་བཅད་དུ་གྲུབ་པ་ དང་ཡོངས་གཅོད་དུ་གྲུབ་པ་ཞེས་པའོ། །དབྱེ་ན། དང་པོ་ལ་མེད་དགག་དང་མ་ཡིན་དགག་ 2-31 གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། དགག་བྱ་བཀག་ཤུལ་དུ་སྒྲུབ་ཆོས་མ་བསྒྲུབ་པར་ རྣམ་བཅད་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་དང་། དགག་བྱ་བཀག་ཤུལ་དུ་སྒྲུབ་ཆོས་སུ་བསྟན་བྱ་ཡིན་པའོ། ། གཉིས་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་དངོས་པོར་ཡོད་པའི་སྒྲུབ་པ་དང་དངོས་པོར་མེད་པའི་སྒྲུབ་པ་ གཉིས་སོ། ། ལྔ་པ་ ༄། །འགལ་བ་དང་འབྲེལ་བ། འགལ་བ་དང་འབྲེལ་བ་ལ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། མི་མཐུན་པར་གནས་ པ་དང་། ཕན་ཚུན་ཐ་དད་ཅིང་དེ་བཀག་ནས་དེ་ཁེགས་པའོ། །དབྱེ་ན། དང་པོ་ལ་ཕན་ཚུན་ སྤངས་འགལ་དང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་འགལ་གཉིས་སོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། རྒྱུན་ གཅད་བྱ་གཅོད་བྱེད་མིན་བཞིན་དུ་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་ཙམ་གྱི་འགལ་བར་གྲུབ་པ་དང་། རྒྱུན་གཅད་བྱ་གཅོད་བྱེད་དུ་གྱུར་པའི་སྒོ་ནས་མི་མཐུན་པར་གནས་པའོ། །དབྱེ་ན་དང་པོ་ལ་ བྱས་མ་བྱས་ལྟ་བུ། དངོས་འགལ་དང་བུམ་པ་དང་། མ་བྱས་པ་ལྟ་བུ་བརྒྱུད་འགལ་གཉིས་ སོ། ། གཉིས་པ་ལ་ཡང་ཚ་གྲང་ལྟ་བུ་དངོས་འགལ་དང་། དུ་བ་དྲག་འཕྱུར་བ་དང་གྲང་རེག་ ལྟ་བུ་རྒྱུད་འགལ་དུ་དབ
【現代漢語翻譯】 什麼是事物表達的方式？是名稱的集合、詞語的集合和言語的集合這三者。 後面三者的定義依次是：多個字母組合起來表達事物的本質；若干事物連同各種特徵一起表達；以及將各種特徵與多個基礎結合起來表達。 分類上，首先是名稱，分為實體名稱和假立名稱兩種。它們的定義依次是：通過最初設定的約定來直接理解事物本身的名稱；以及類似於或關聯於該事物，從而作為該事物實體名稱的後續而設定的名稱。 其次是詞語，有兩種分類方式。第一種是類別表達和集合表達，它們的定義依次是：表達自身所指的特定事物的詞語；以及表達自身所指的由八種基本粒子組成的集合的詞語。這兩者之間存在四種可能性。 第二種是表達法和有法（屬性和具有該屬性的事物）的詞語，它們的定義依次是：表達自身所指的排除其他特徵的詞語；以及表達自身所指的不排除其他特徵的詞語。例如，『僅僅是牛』和『牛』。 第三是言語，有肯定言語和否定言語等多種，之前在關於為他人推理論證中已經闡述過了。 第四，否定和肯定。 否定和肯定的定義依次是：通過心識的完全排除而成立和通過完全斷定而成立。 分類上，首先否定分為無遮（med dgag）和非遮（ma yin dgag）兩種。它們的定義依次是：在否定的對象被排除后，不肯定任何肯定的屬性，僅僅是排除；以及在否定的對象被排除后，需要指出肯定的屬性。 其次，肯定分為對實有事物的肯定和對非實有事物的肯定兩種。 第五，矛盾和關聯。 矛盾和關聯的定義依次是：不相容地存在；以及相互不同，並且否定一方則另一方也被否定。 分類上，首先分為互相排斥的矛盾和不能同時存在的矛盾兩種。它們的定義依次是：不是像常一和斷滅那樣，僅僅是性質不相容的矛盾；以及通過成為常一和斷滅而導致的不相容存在。分類上，前者如已做和未做，分為實體矛盾和瓶子與未做這樣的間接矛盾兩種。 後者如冷和熱這樣的實體矛盾，以及煙霧強烈升騰和寒冷接觸這樣的間接矛盾。
【English Translation】 What are the means of expression for objects? They are the collection of names, the collection of words, and the collection of speech. The definitions of the latter three are, in order: multiple letters combined to express the essence of an object; several objects together with various characteristics expressed; and various characteristics combined with multiple bases to express. In terms of classification, first is the name, which is divided into two types: real name and imputed name. Their definitions are, in order: a name that directly conveys the meaning of an object through an initially agreed-upon convention; and a name that is similar to or related to the object, and thus is applied as a subsequent designation to the object's real name. Second is the word, which has two types of classifications. The first is category expression and aggregate expression. Their definitions are, in order: a word that expresses the specific object to which it refers; and a word that expresses the aggregate of eight basic particles to which it refers. There are four possibilities between these two. The second is words expressing dharma (quality) and dharmin (the entity possessing the quality), their definitions are, in order: a word that expresses its object by excluding other characteristics; and a word that expresses its object without excluding other characteristics. For example, 'only a cow' and 'cow'. Third is speech, which includes affirmative speech and negative speech, among others, which has been explained previously in the context of inference for the sake of others. Fourth, negation and affirmation. The definitions of negation and affirmation are, in order: established through complete exclusion by the mind and established through complete determination. In terms of classification, first, negation is divided into non-implicative negation (med dgag) and implicative negation (ma yin dgag). Their definitions are, in order: after the object of negation is excluded, no affirmative property is affirmed, it is merely an exclusion; and after the object of negation is excluded, an affirmative property needs to be indicated. Second, affirmation is divided into affirmation of real entities and affirmation of non-real entities. Fifth, contradiction and relation. The definitions of contradiction and relation are, in order: existing incompatibly; and being mutually distinct, and negating one implies negating the other. In terms of classification, first, it is divided into mutually exclusive contradiction and contradiction of co-existence. Their definitions are, in order: not like permanence and annihilation, merely a contradiction of incompatible characteristics; and existing incompatibly by becoming permanence and annihilation. In terms of classification, the former, such as done and undone, is divided into direct contradiction and indirect contradiction, such as a pot and undone. The latter is a direct contradiction like hot and cold, and an indirect contradiction like strong smoke rising and cold touch.
ྱེར་རུང་ཞིང་། སྣང་མིན་ལྟ་བུ་བེམ་པོར་གྱུར་པ་དང་། ངེས་ཤེས་དང་ སྒྲོ་འདོགས་ལྟ་བུ་ཤེས་པར་གྱུར་པའི་དང་། བྱ་རོག་དང་འུག་པ་ལྟ་བུ་སྲོག་ཆགས་སུ་གྱུར་ པའི་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་འགལ་གསུམ་མམ་མུན་པ་ལ་སྣང་བ་ལྟ་བུ་ནུས་པ་ཉམས་པར་བྱེད་ པའི་དང་། སྣང་བ་ལ་མུན་པ་ལྟ་བུ་ནུས་པ་མི་འཇོམས་ཀྱང་སྐབས་མི་འབྱེད་པའི་ལྷན་ཅིག་ མི་གནས་གསུམ་མོ། །ཡང་ན་ཚད་མས་གནོད་འགལ་དང་འགལ་བ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཞིང་། རྟག་མི་རྟག་ལྟ་བུ་ཚད་མས་གནོད་པ་དངོས་དང་། བྱས་པ་དང་རྟག་པ་ལྟ་བུ་ཚད་མས་གནོད་ པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འགལ་བ་སྟེ་རྒྱུད་འགལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཁས་པ་ཉ་ཡི་བཞེད་པ་སྟེ། གཞུང་ལུགས་ཀྱི་གནད་ཀྱི་དོན་ཡིན་ནོ། ། 2-32 གཉིས་པ་འབྲེལ་པ་ལ། བདག་གཅིག་འབྲེལ་པ་དང་དེ་བྱུང་འབྲེལ་པ་སྟེ་དེ་དང་རྫས་ཐ་ དད་མ་ཡིན་ཞིང་དེ་ཡི་ཁྱབ་བྱ་ཡིན་པ་དང་། དེ་དང་རྫས་ཐ་དད་ཅིང་དེ་ཡི་ཁྱབ་བྱ་ཡིན་པའོ། །དབྱེ་ན། དང་པོ་ལ་དངོས་པོའི་དབང་གིས་དང་། བརྡ་དབང་གིས་བདག་གཅིག་འབྲེལ་པ་ གཉིས་ཏེ། བྱས་མི་རྟག་དང་གྲགས་རྟགས་ཀྱི་རྟགས་ཆོས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ལྟ་བུའོ། ། གཉིས་པ་དེ་བྱུང་འབྲེལ་པ་ལ་དངོས་པོའི་དབང་གིས་དང་། ཁས་བླངས་ཀྱི་དབང་གིས་ དེ་བྱུང་འབྲེལ་པ་གཉིས་ཏེ། མེ་དུ་དང་ཡིད་ཆེས་འབྲས་རྟགས་ཀྱི་རྟགས་ཆོས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ལྟ་ བུའོ། །དང་པོ་ལ་ཡང་རྒྱུ་འབྲས་མཚན་ཉིད་པ་དང་། རྒྱུ་ཚོགས་གཅིག་པའི་དེ་བྱུང་འབྲེལ་པ་ གཉིས་སོ། ། དྲུག་པ་ ༄། །གཅིག་དང་ཐ་དད། གཅིག་དང་ཐ་དད་ལ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ཆོས་གང་མིང་གཅིག་ལ་ བརྟེན་ནས། དོན་སྤྱི་གཅིག་ཏུ་འཆར་དུ་རུང་བ་དང་། མིང་སོ་སོ་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་སྤྱི་སོ་ སོར་འཆར་དུ་རུང་བའོ། །དབྱེ་ན་དང་པོ་ལ་རྫས་གཅིག་པ་དང་ལྡོག་པ་གཅིག་པ་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་སྐྱེས་པ་དང་། ལོག་པ་གཅིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་ དཔྱོད་སོ་སོ་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་པའོ། ། གཉིས་པ་ལ་རྫས་ཐ་དད་དང་ལྡོག་པ་ཐ་དད་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ངོ་བོ་ཐ་དད་དུ་སྐྱེས་པ་དང་། ལོག་པ་ཐ་དད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་གཅོད་སོ་སོར་གྲུབ་པའོ། །བདུན་པ་ ༄། །རྫས་ཆོས་དང་ལྡོག་ཆོས། རྫས་ཆོས་དང་ལྡོག་ཆོས་ལ་མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། གཞི་གྲུབ་ཁྱོད་ཁྱོད་རང་ ཡིན་ཁྱོད་མིན་ཁྱོད་མ་ཡིན་པ་དང་། གཞི་གྲུབ་ཁྱོད་ཁྱོད་མ་ཡིན་པའམ་ཁྱོད་མ་ཡིན་ཁྱོད་ཡིན་ དུ་གྲུབ་པ་གང་རུང་ཡིན་པའོ། །དབྱེ་ན་དང་པོ་ལ་དངོས་ཀྱི་འགལ་ཟླ་སྲི ད་པ་དང་མི་སྲི ད་ པའི་རྫས་ཆོས་གཉིས་སོ། ། གཉིས་པ་ལ་རང་ཉིད་ཡིན་པ་དང་མིན་པའི་ལྡོག་ཆོས་གཉིས་སོ། །བརྒྱད་པ་ ༄། །མཚན་ཉིད་དང་མཚོན་བྱ། མཚན་ 2-33 ཉིད་དང་མཚོན་བྱ་ལ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། རྣམ་འཇོག་ཆོས་གསུམ་ཚང་བ་དང་རྣམ་
【現代漢語翻譯】 是不可容忍的。如現象非有，成為無情之物；如確定與臆測，成為有知之物；如烏鴉與貓頭鷹，成為有生命之物，此為不共存之三相違，或如黑暗中的光明，使能力減弱；如光明中的黑暗，雖不摧毀能力，卻不辨時機，此為不共存之三相違。或者，成為量式所害之相違與三相違。如常與無常，是量式所害之實物；如所作與常，是量式所害之力量所違背，稱為傳承相違，這是智者娘（Nya）的觀點，是經論要義之所在。 第二，關於關係，有本體同一關係和由此產生關係，即與彼事物非異體且是彼事物之遍及對象，以及與彼事物是異體且是彼事物之遍及對象。分類上，第一種關係因事物本身和術語而分為兩種本體同一關係，如所作與無常，以及名聲與理證之理證法關係。 第二種由此產生關係，因事物本身和約定而分為兩種由此產生關係，如火與煙，以及信任與結果理證之理證法關係。第一種關係又分為因果自性和因果集合之由此產生關係兩種。 第六 一與異 關於一與異，定義依次是：任何法，依賴於同一名稱，能顯現為同一普遍意義；以及依賴於不同名稱，能顯現為不同普遍意義。分類上，第一種分為本體同一和反體同一兩種，定義依次是：本質上是同一產生，以及以同一反體的方式，成立為非各自的區分。 第二種分為本體相異和反體相異兩種，定義依次是：本質上是相異產生，以及以相異反體的方式，成立為各自的區分。 第七 實體法與反體法 關於實體法與反體法，定義依次是：基已成立，你是你，你不是你，你不是非你；以及基已成立，你是你不是你，或者你不是你卻是你，任何一種成立即可。分類上，第一種分為實有之矛盾對立和非有之矛盾對立兩種實體法。 第二種分為自性是和不是兩種反體法。 第八 自相與共相 關於自相與共相，定義依次是：具備三種特徵的法，以及
【English Translation】 It is intolerable. Like appearance and non-existence, becoming inanimate; like certainty and conjecture, becoming sentient; like crows and owls, becoming living beings, these are the three mutually exclusive co-existences, or like light in darkness, diminishing power; like darkness in light, although not destroying power, not distinguishing the occasion, these are the three mutually exclusive co-existences. Alternatively, it becomes contradictory and threefold contradictory due to harm by valid cognition. Like permanence and impermanence, it is the actual object harmed by valid cognition; like being made and permanence, it is contradicted by the power harmed by valid cognition, called lineage contradiction, which is the view of the wise Nya, and is the essence of the scriptures. Second, regarding relationship, there are the identity relationship and the derivative relationship, that is, not being different from that thing and being the pervasive object of that thing, and being different from that thing and being the pervasive object of that thing. In terms of classification, the first relationship is divided into two types of identity relationship due to the thing itself and the term, such as being made and impermanent, and the relationship between fame and the reason of the sign. The second type of derivative relationship is divided into two types of derivative relationship due to the thing itself and the agreement, such as fire and smoke, and the relationship between trust and the reason of the result sign. The first relationship is further divided into two types of derivative relationship: cause and effect self-nature and cause and effect collection. Sixth One and Different Regarding one and different, the definitions are, in order: any dharma that, relying on the same name, can appear as the same general meaning; and relying on different names, can appear as different general meanings. In terms of classification, the first is divided into two types: substance identity and reverse identity. The definitions are, in order: essentially the same origin, and established as non-distinct distinctions in the manner of the same reverse. The second is divided into two types: substance difference and reverse difference. The definitions are, in order: essentially different origin, and established as distinct distinctions in the manner of different reverses. Seventh Substance Dharma and Reverse Dharma Regarding substance dharma and reverse dharma, the definitions are, in order: the base is established, you are you, you are not you, you are not non-you; and the base is established, you are you are not you, or you are not you but you are, whichever is established. In terms of classification, the first is divided into two types of substance dharma: contradictory opposites of existence and contradictory opposites of non-existence. The second is divided into two types of reverse dharma: self-nature is and is not. Eighth Characteristic and Characterized Regarding characteristic and characterized, the definitions are, in order: a dharma that possesses three characteristics, and
བཞག་ཆོས་གསུམ་ཆོས་གསུམ་ཚང་བའོ། །མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དང་མཚོན་བྱ་མ་ཡིན་ པ་ལའང་། མཚན་ཉིད་རིམ་པ་ལྟར། རྣམ་འཇོག་ཆོས་གསུམ་མ་ཚང་དང་རྣམ་བཞག་ཆོས་ གསུམ་མ་ཚང་བ་ཞེས་པའོ། །རྣམ་འཇོག་ཆོས་གསུམ་ནི། སྤྱིར་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་རང་གི་ མཚོན་བྱ་མིན་པའི་མཚན་ཉིད་མིན་པ་རང་གི་མཚན་གཞི་ལ་གྲུབ་པའོ། །རྣམ་བཞག་ཆོས་ གསུམ་ནི། སྤྱིར་མཚོན་བྱ་ཡིན་པ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ལས་གཞན་པའི་མཚོན་བྱ་མིན་པ་རང་ གི་མཚན་གཞི་ལས་གྲུབ་པའོ། །མཚན་གཞིའི་མཚན་ཉིད་ནི། རང་གི་མཚན་མཚོན་སྐྱོན་མེད་ ཟུང་གཅིག་གི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །དགུ་པ་ ༄། །རྫས་དང་ལྡོག་པ། རྫས་དང་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ངོ་ བོ་སྐྱེས་པ་དང་རང་མ་ཡིན་ལས་ལོག་པར་གནས་པའོ། །དེ་དང་གཞན་སེལ་དོན་གཅིག་གོ །དབྱེ་ན། དང་པོ་རྫས་ལ་རྫས་གཅིག་དང་ཐ་དད་གཉིས་སོ། ། གཉིས་པ་ལྡོག་པའམ་གཞན་སེལ་ལ་ཤིང་རང་མཚན་ལྟ་བུ་དོན་གྱི་གཞན་སེལ། ཤིང་ འཛིན་རྟོག་པ་ལ་སྣང་བའི་ཤིང་གི་རྣམ་པ་ཕྱི་རོལ་ཤིང་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ཆ་ལྟ་བུ་བློ་ལ་སྣང་བའི་ གཞན་སེལ། ཤིང་མིན་ལས་ལོག་པ་ལྟ་བུ་ལྡོག་པ་མེད་དགག་གི་གཞན་སེལ་དང་གསུམ་མོ། །བཅུ་པ་ ༄། །རང་མཚན་དང་སྤྱི་མཚན། རང་མཚན་དང་སྤྱི་མཚན་ལ་མཚན་ཉིད་རིམ་པ་ལྟར། དོན་དམ་པར་དོན་བྱེད་ནུས་ པ་དང་། དོན་དམ་པར་དོན་བྱེད་མི་ནུས་པའི་ཆོས་ཞེས་པའོ། །དབྱེ་ན་དང་པོ་ལ་བེམ་པོ་དང་ ཤེས་པ་རང་མཚན་གཉིས་སོ། ། གཉིས་པ་ལ་དངོས་པོ་ཡིན་མིན་གྱི་དབང་གིས་གཉིས་སམ། སྤྱི་ཡིན་མིན་གྱི་དབང་གིས་ སྤྱི་མཚན་གཉིས་སོ། །སྤྱི་དང་སྤྱི་མཚན་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་ཟད་དེ། ཤིང་གི་དོན་སྤྱི་ལྟ་བུ་ ཤིང་གི་སྤྱི་ཡིན་ཡང་ཤིང་གི་སྤྱི་མཚན་མིན་པ་དང་། ཤིང་གི་མཚན་ཉིད་ལྟ་བུ་སྤྱི་མཚན་ཡིན་ ཡང་སྤྱི་མིན་པ་ཡོད་པས་སོ། ། 2-34 བཅུ་གཅིག་པ་ ༄། །སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་ལ་མཚན་ཉིད་རིམ་པ་ལྟར། རང་གི་བསལ་པ་ལ་ཐུན་མོང་ དུ་རྗེས་འགྲོ་བྱེད་པ་དང་། རིགས་ལྡན་གང་ཞིག་ལྡོག་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཟིན་པའོ། །དབྱེ་ན། དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དངོས་མེད་གཉིས་ཀ་ལ། བརྟེན་ཕྱིར་སྤྱི་དེའང་རྣམ་པ་གསུམ། །ཞེས་ པ་ལྟར་གསུམ་མམ། ཡང་ན་ཤིང་མིན་ལས་ལྡོག་པ་ལྟ་བུ་རིགས་སྤྱི་དང་། ཤིང་འཛིན་རྟོག་ པ་ལ་སྣང་བའི་ཤིང་གི་རྟོག་པ་ཕྱི་རོལ་ཤིང་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ཆ་ལྟ་བུ་སྤྱི་དང་ཤིང་གི་རྡུལ་དུ་མ་ བསགས་པའི་ཤིང་ལྟ་བུ་ཚོགས་སྤྱི་དང་། བ་ལང་བ་མེན་གང་རུང་དུ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་གཞི་ལྟ་ བུ་ཐེ་ཚོམ་རྣམ་བཏགས་ཀྱི་སྤྱི་དང་། ཨུད་པ་ལ་ཡང་མིན་སྔོན་པོ་ཡང་ཡིན་པའི་ཆ་ལྟ་བུ་བསྡུ་ བའི་སྤྱི་སྟེ་ལྔའོ། ། གཉིས་པ་བྱེ་བྲག་ལ་དབྱེ་ན། དངོས་པོ་དང་དངོས་མེད་ཀྱི་དབང་གིས་གཉིས་སོ། །བསལ་པ་དང་བྱེ་བྲག་དོན་ལ་ཁྱད་པར་ལ་བྱེ་བྲ
【現代漢語翻譯】 具備立宗三法和不具備立宗三法：對於非自相和非所表，也按照次第，有不具備立宗三法和不具備安立三法之說。立宗三法是：總的來說，是自相，不是自己的所表，在非自相的自相上成立。安立三法是：總的來說，是所表，不是自己的自相，在非所表的自相上成立。自相的自相是：作為自己的名稱和所表無誤的雙重依據。 第九 實體與反體： 實體與反體的自相按照次第是：本體生起和安住于非自性之反。它與異體遣除意義相同。分類：第一，實體分為實體一和實體多二種。 第二，反體或異體遣除分為：如樹木自相般的意義異體遣除；顯現於執樹分別念上的樹木形象，如將外境樹木增益為部分的顯現於意識上的異體遣除；以及如從非樹木中返回般的非遮異體遣除三種。 第十 自相和共相： 自相和共相的自相按照次第是：在勝義諦上能起作用的法和在勝義諦上不能起作用的法。分類：第一，分為色法和識法兩種自相。 第二，根據是實物與否分為兩種共相。共相和共相之間存在差別：如樹木的意義共相是樹木的共相，但不是樹木的共相；而如樹木的自相是共相，但不是共相。 2-34 第十一 總和別： 總和別的自相按照次第是：在自己的排除對像上共同隨行，以及被任何具有同類屬性的事物的兩個反體所包含。分類：第一，分為實物和非實物兩種，二者都『因為依賴，所以總共有三種』，或者分為：如從非樹木中返回般的類總；顯現於執樹分別念上的樹木分別念，如將外境樹木增益為部分的集合總；以及如對是牛還是非牛猶豫不決的基礎般的猶豫分別假立的總；以及如既不是烏巴拉花也不是藍色的部分般的集合總五種。 第二，別分為：根據實物和非實物的不同分為兩種。排除對像和別在意義上存在差別。
【English Translation】 Possessing the three characteristics of a valid proposition and not possessing the three characteristics of a valid proposition: For non-self-characteristics and non-referents, there are also, according to the order, the terms 'not possessing the three characteristics of a valid proposition' and 'not possessing the three characteristics of establishment.' The three characteristics of a valid proposition are: generally speaking, it is a self-characteristic, not its own referent, and is established on the self-characteristic of a non-self-characteristic. The three characteristics of establishment are: generally speaking, it is a referent, not its own self-characteristic, and is established on the self-characteristic of a non-referent. The self-characteristic of a self-characteristic is: serving as the flawless dual basis of its own name and referent. Ninth Substance and Exclusion: The characteristics of substance and exclusion, in order, are: essence arising and abiding as the opposite of what is not itself. It and other-exclusion are the same in meaning. Division: First, substance is divided into one substance and different substances. Second, exclusion or other-exclusion is divided into: other-exclusion of meaning, such as the self-characteristic of a tree; other-exclusion appearing to the mind, such as the appearance of a tree in the conceptual thought of grasping a tree, which is like imputing an external tree as a part; and other-exclusion of non-affirmation, such as turning away from what is not a tree. Tenth Own-characteristic and Universal-characteristic: The characteristics of own-characteristic and universal-characteristic, in order, are: a phenomenon that can perform a function in ultimate truth and a phenomenon that cannot perform a function in ultimate truth. Division: First, there are two own-characteristics: matter and consciousness. Second, there are two universal-characteristics depending on whether they are real or not. There is a difference between universal and universal-characteristic: for example, the universal meaning of a tree is the universal of a tree, but not the universal-characteristic of a tree; and the characteristic of a tree is a universal-characteristic, but not a universal. 2-34 Eleventh General and Particular: The characteristics of general and particular, in order, are: jointly following upon its own object of exclusion, and being encompassed by two opposites of whatever possesses the same kind. Division: First, there are two types: real and unreal, both of which 'because of dependence, the general has three aspects.' Or there are: the class general, such as turning away from what is not a tree; the collection general, such as the conceptual thought of grasping a tree appearing in the conceptual thought of grasping a tree, which is like imputing an external tree as a part; the general of doubt-imputation, such as the basis of doubting whether it is a cow or not a cow; and the collection general, such as the part that is neither an Utpala flower nor blue, making five. Second, the particular is divided into two types depending on whether it is real or unreal. There is a difference in meaning between the object of exclusion and the particular.
ག་མིན་པ་ཡོད་པ་རིག་པར་བྱའོ། ། བཅུ་གཉིས་པ་ ༄། །དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ། དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། རང་བཞིན་སྤྲོས་བྲལ་གང་ཞིག་ཡོངས་བརྗོད་དུ་ཤེས་བརྗོད་གཞལ་བྱ་ལས་འདས་པ་དང་། རྟེན་འབྲེལ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའོ། ། བཅུ་གསུམ་པ་ ༄། །མཚན་ཉིད་གསུམ། མཚན་ཉིད་གསུམ་ནི། ཀུན་བཏགས། གཞན་དབང་། ཡོངས་གྲུབ་སྟེ། མཚན་ཉིད་རིམ་པ་ལྟར། དོན་ལ་མེད་བཞིན་དུ་རྟོག་པས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྟགས་[བརྟགས] ཆ་དང་། རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་བརྟེན་ནས་གཟུང་འཛིན་དུ་སྣང་བའི་རྟེན་འབྲེལ་དང་། མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྲུབ་པའི་དོན་དམ་ཞེས་པའོ། །དབྱེ་ན། ཀུན་བཏགས་ལ་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ ཆད་པའི་དང་། རྣམ་གྲངས་པའི་ཀུན་བཏགས་གཉིས་སོ། །གཞན་དབང་ལ་དག་པ་དང་མ་ དག་པ་གཞན་དབང་གཉིས་སོ། །དག་པ་གཞན་དབང་ནི་གཟུང་འཛིན་དུ་སྣང་བའི་འཕགས་ པའི་ལམ་རྣམས་སོ། ། 2-35 ཡོངས་གྲུབ་ལ་འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་དང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡོངས་གྲུབ་གཉིས་སོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡོངས་གྲུབ་ནི་འཕགས་ལམ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམས་སོ། ། བཅུ་བཞི་པ་ ༄། །དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གསུམ། དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ལུང་དུ་ བསྟན་པའི་ཆོས་གང་ཞིག དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་པར་འོས་པ་དང་། གང་ཞིག་དམ་ པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨད་པར་འོས་པ་དང་། དགེ་མི་དགེ་གང་ཡང་མིན་པའི་ཆོས་ཞེས་པའོ། ། བཅྭ་ལྔ་པ་ ༄། །བདེན་པ་བཞི། བདེན་པ་བཞི་ནི། སྡུག་བསྔལ། ཀུན་འབྱུང་། འགོག་པ། ལམ་གྱི་བདེན་པ་ སྟེ་བཞི་ཡི་མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ཉོན་མོངས་པའི་ཟག་བཅས་འབྲས་བསྡུས་དང་། ཉོན་ མོངས་པའི་ཟག་བཅས་རྒྱུས་བསྡུས་དང་། ལམ་བདེན་གྱི་བྲལ་འབྲས་འདུས་མ་བྱས་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་ཟག་མེད་འདུས་བྱས་ཞེས་པའོ། ། བཅུ་དྲུག་པ་ ༄། །ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། དུ་མ་ སྤུངས་པའི་དངོས་པོ་དང་། རིགས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ། རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་སྒོར་གྱུར་པ་ཞེས་པའོ། །དབྱེ་ན་དང་པོ་ཕུང་པོ་ནི་ལྔ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། ཚོར་བའི་དང་། འདུ་ཤེས་ཀྱི་དང་། འདུ་བྱེད་ཀྱི་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་དང་སྟེ་ལྔའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། དུ་ མ་སྤུངས་པ་གང་ཞིག འབྱུང་པ་བཞིའམ་འབྱུང་བཞི་རྒྱུར་བྱས་པའི་བེམ་དངོས་དང་། གང་ ཞིག་རང་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་སེམས་བྱུང་དང་། གང་ཞིག་ཡུལ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་ པའི་སེམས་བྱུང་དང་། གང་ཞིག་གཟུགས་སེམས་ཚོར་འདུ་བཞི་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་ འདུས་བྱས་དང་། གང་ཞིག་དོན་གྱི་ངོ་བོ་རང་སྟོབས་ཀྱིས་རིག་པ་ཞེས་པའོ། །དབྱེ་ན་དང་པོ་ ལ་ད
【現代漢語翻譯】 應知無有存在。 第十二 ༄༅། །勝義諦與世俗諦 勝義諦與世俗諦的體性，次第為： 自性離戲，不可言說，超越能知、所知、能量測者； 以及顯現為各種緣起。 第十三 ༄༅། །三種體性 三種體性為：遍計所執、依他起、圓成實。 體性次第為：實際上不存在，由分別念妄加執著的假立之法； 由因緣而生，顯現為能取與所取的緣起；以及在無分別智慧的境界中成立的勝義。 分類：遍計所執分為體性完全斷滅的遍計所執和假名安立的遍計所執兩種。 依他起分為清凈依他起和不清凈依他起兩種。清凈依他起是顯現為能取與所取的聖者之道。 圓成實分為不變圓成實和不顛倒圓成實兩種。 不顛倒圓成實是聖者之道的無分別智慧。 第十四 ༄༅། །善、不善、無記三種 善、不善、無記三種的體性，次第為： 被佛陀宣說的法，值得聖者讚歎的； 被聖者呵責的；以及非善非不善的法。 第十五 ༄༅། །四聖諦 四聖諦為：苦諦、集諦、滅諦、道諦。四者的體性次第為： 煩惱的有漏果的集合；煩惱的有漏因的集合；道諦的離系果，非為造作； 以及煩惱的無漏有為法。 第十六 ༄༅། །蘊、界、處 蘊、界、處的體性，次第為：多種事物聚集之物； 具有種族作用；成為生起意識之門。 分類：首先，蘊有五種，即色蘊、受蘊、想蘊、行蘊、識蘊。體性次第為： 多種聚集，四大或者以四大為因的物質； 感受自境的心所； 執取境相的心所； 不同於色、心、受、想四者的有為法； 以及能以自力認知事物本質的法。 分類：首先
【English Translation】 One should know that there is no existence. Twelfth ༄༅། །The Truths of the Ultimate and the Conventional The characteristics of the ultimate truth and the conventional truth are, in order: That which is free from the elaborations of inherent existence, inexpressible, beyond the knowable, the known, and the measurable; And that which appears as various interdependent phenomena. Thirteenth ༄༅། །The Three Characteristics The three characteristics are: the completely imputed, the dependent, and the thoroughly established. The characteristics, in order, are: the imputed sign [mark] that is imputed by conceptual thought as if it existed, though it does not; The interdependence that appears as the apprehended and the apprehender, arising from causes and conditions; and the ultimate that is established as the object of non-conceptual wisdom. Divisions: The completely imputed has two types: the completely imputed that is entirely severed from characteristics, and the nominally imputed. The dependent has two types: the pure dependent and the impure dependent. The pure dependent refers to the paths of the noble ones that appear as the apprehended and the apprehender. The thoroughly established has two types: the immutable thoroughly established and the non-perverted thoroughly established. The non-perverted thoroughly established refers to the non-conceptual wisdom of the paths of the noble ones. Fourteenth ༄༅། །The Three: Virtuous, Non-Virtuous, and Neutral The characteristics of the three—virtuous, non-virtuous, and neutral—are, in order: A dharma that is declared [by the Buddha], worthy of praise by the noble ones; That which is worthy of blame by the noble ones; and a dharma that is neither virtuous nor non-virtuous. Fifteenth ༄༅། །The Four Truths The four truths are: the truth of suffering, the truth of origin, the truth of cessation, and the truth of the path. The characteristics of the four are, in order: The compounded result of contaminated emotions; the compounded cause of contaminated emotions; the uncompounded result of separation from the truth of the path; and the uncontaminated compounded [dharma] of emotions. Sixteenth ༄༅། །The Aggregates, Elements, and Sources The characteristics of the aggregates, elements, and sources are, in order: a thing that is a collection of many; That which performs the function of a type; that which becomes a gateway for the arising of consciousness. Divisions: First, there are five aggregates: the aggregate of form, the aggregate of feeling, the aggregate of perception, the aggregate of mental formations, and the aggregate of consciousness. The characteristics are, in order: A collection of many, which is a material thing that is the four elements or has the four elements as its cause; A mental factor that experiences its own object; A mental factor that apprehends the sign of an object; A compounded [dharma] that is other than the four—form, mind, feeling, and perception; And a [dharma] that knows the essence of a thing by its own power. Divisions: First
བང་པོ་ལྔ་དང་དོན་ལྔ་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་དང་བཅུ་གཅིག་གོ། གཉིས་པ་ལ་ཚོར་བ་བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་གསུམ་མོ། །གསུམ་པ་ཆུང་ངུ་དང་རྒྱ་ཆེན་ པོར་གྱུར་པ་དང་ཚད་མེད་པ་གསུམ་མོ། །བཞི་པ་ལ་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང་། ལྡན་པ་ 2-36 མིན་པའི་འདུ་བྱེད་གཉིས་སོ། །ལྔ་པ་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་གམ་བརྒྱད་དེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། ། གཉིས་པ་ཁམས་ལ་དབྱེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནས་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་ཡུལ་དྲུག་ དང་། མིག་གི་ཁམས་ནས་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དབང་པོ་དྲུག་དང་། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་ པའི་ཁམས་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་བར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ་ཁམས་བཅྭ་ བརྒྱད་དོ། ། གསུམ་པ་སྐྱེ་མཆེད་ལ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་ཕྱིའི་སྐྱེ་ མཆེད་དྲུག་དང་། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ནས་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་སྟེ་ སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་སོ། །དེ་དག་ནི་མདོར་བསྡུས་ཏེ་རྒྱས་པར་ནི་ཆོས་མངོན་པ་ལ་སོགས་ པ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ།། །། ༈ ཚུལ་འདི་ཕྱོགས་གླང་གྲགས་པའི་ལེགས་བཤད་ཀྱི། །བདུད་རྩི་འཐུངས་པས་བློ་གྲོས་ ལུས་རྒྱས་པ། །ཇོ་གདན་དཀའ་བཞི་འཛིན་པ་གཉག་ཕུ་པས། །ལེགས་སྦྱར་དགེ་བས་ཀུན་ མཁྱེན་མྱུར་ཐོབ་ཤོག །གཏན་ཚིགས་རིགས་པའི་དོན་བསྡུས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་ བ་འདི་ནི། མཁས་པའི་དབང་པོ་དགེ་དགོངས་པ་ཡེ་ཤེས་སེང་གེ་དང་། ཉ་དབོན་པོ་ཀུན་ དགའ་དཔལ་གྱི་སྐུ་དྲིན་ལས་བརྟེན་ནས་ལུང་དང་རིགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རིག་པ་དཀའ་ བཞི་པ་བསོད་ནམས་བཟང་པོས་དཔལ་ཟུར་ཁང་གི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་སྦྱར་བའོ། །འདིས་ བསྟན་པ་དང་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་ཕན་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བར་གྱུར་ཅིག། །། མཛོད་ལས། མི་ལྡན་པ་ཡི་འདུ་བྱེད་རྣམས། །ཐོབ་དང་༡མ་ཐོབ་༢སྐལ་མཉམ་དང་༣། །འདུ་ཤེས་མེད་དང་༤སྙོམས་འཇུག་དག༥༦ །སྲོག་དང་༧མཚན་ཉིད་རྣམས་༨༩༠༠༡དང་ནི། །མིང་གི་ཚོགས་༠༢༠༣༠༤ལ་སོགས་པ་ཡང་། །ཞེས་བཅུ་བཞི་དང་། ཡང་ཞེས་པ་དེ་དག་ ལས་གཞན་ཡང་ཡོད་པར་སྟོན་པའོ། །ཐོབ་༡པ་སྙེད་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་དང་། མ་ཐོབ་ཐོབ་ 2-37 བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན། །འདས་མ་སྐྱེས་ཀྱི་དེ་རྣམས་གསུམ། །འདོད་སོགས་རྟོག་དང་དྲི་ མེད་ཀྱིའང་། །ལམ་མ་ཐོབ་༢པ་སོ་སོ་ཡི། །སྐྱེ་བར་འདོད་དོ་ཞེས་དང་། སྐལ་༣མཉམ་སེམས་ ཅན་འདྲ་བའོ། །ཞེས་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་པ་༤པ་འདུ་ཤེས། །མེད་པར་སེམས་དང་སེམས་ བྱུང་རྣམས། །འགོག་པའོ་ཞེས་དང་། དེ་བཞིན་འདུ་ཤེས་༥མེད་སྙོམས་འཇུག །བསམ་གཏན་ ཐ་མར་འབྱུང་འདོད་པས། །དགེ་བའོ་སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་ཉིད། །འཕགས་པའི་མ་ཡིན་དུས་ ཅིག་ཐོབ། །ཅེས་དང་། འགོག་༦པ་ཞེས་བྱ་དེ་བཞིན་ཉིད། །འདི་གནས་དོན་དུ་སྲི ད་
【現代漢語翻譯】 五蘊（藏文：བང་པོ་ལྔ་，五蘊），五十五法（藏文：དོན་ལྔ་），以及非物質的色法（藏文：རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་）等十一法。 第二是感受，包括快樂、痛苦和中性三種。 第三是小、大和無量三種。 第四是相應的行蘊和不相應的行蘊兩種。 第五是識蘊，即六識或八識，如前所述。 第二，從界（梵文：dhātu）的角度劃分：從色界到法界，有六個境；從眼界到意界，有六個根；從眼識界到意識界，有十八界。 第三，從處（梵文：āyatana）的角度劃分：從色處到法處，有六個外處；從眼處到意處，有六個內處，共十二處。這些是簡要的概括，詳細的內容可以從《阿毗達磨》等論著中瞭解。 愿以此善行，憑藉陳那（梵文：Dignāga）和法稱（梵文：Dharmakīrti）的妙論甘露，增長智慧。 愿佐丹噶欽巴（藏文：ཇོ་གདན་དཀའ་བཞི་འཛིན་པ་）——嘉浦巴（藏文：གཉག་ཕུ་པས）精通四難，以善妙的梵語，迅速獲得一切智智（梵文：sarvajñāna）。 這部名為《理智義集寶鬘論》的著作，是依靠智者格貢巴·耶喜僧格（藏文：དགེ་དགོངས་པ་ཡེ་ཤེས་སེང་གེ་）和雅溫波·貢噶貝（藏文：ཉ་དབོན་པོ་ཀུན་དགའ་དཔལ་）的恩德，由通達經教和理證的卡欽巴·索南桑波（藏文：དཀའ་བཞི་པ་བསོད་ནམས་བཟང་པོས）在貝祖康寺（藏文：དཔལ་ཟུར་ཁང་གི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ）撰寫而成。愿此舉能為佛法和無量眾生帶來廣大的利益！ 《俱舍論》中說：『不相應的行蘊有：得（藏文：ཐོབ་，梵文：prāpti，梵文羅馬擬音：prāpti，獲得），非得（藏文：མ་ཐོབ་，梵文：aprāpti，梵文羅馬擬音：aprāpti，未獲得），同分（藏文：སྐལ་མཉམ་，梵文：nikāyasabhāga，梵文羅馬擬音：nikāyasabhāga，種類相同），無想定（藏文：འདུ་ཤེས་མེད་，梵文：asaṃjñisamāpatti，梵文羅馬擬音：asaṃjñisamāpatti，無想狀態），滅盡定（藏文：སྙོམས་འཇུག་དག，梵文：nirodhasamāpatti，梵文羅馬擬音：nirodhasamāpatti，滅盡等至），命根（藏文：སྲོག་，梵文：jīvitendriya，梵文羅馬擬音：jīvitendriya，生命力），和合性（藏文：མཚན་ཉིད་རྣམས་，梵文：sabhāgatā，梵文羅馬擬音：sabhāgatā，相似性），以及名身等。』共有十四種，『又』字表示除了這些之外還有其他的。『得』是指獲得和相應。『非得』是指被遮蔽的無記法，對於已滅和未生的法來說，有三種。對於欲界等和無垢的道來說，未獲得道的狀態各有不同。『同分』是指眾生相似。『無想定』是指停止了意識和心所。同樣，『無想定』是指在第四禪的最後階段想要產生善心，從而獲得果報，但並非聖者在同一時間獲得。『滅』也是同樣的道理，指的是安住于實義。
【English Translation】 The five aggregates (Tibetan: བང་པོ་ལྔ་), the fifty-five dharmas (Tibetan: དོན་ལྔ་), and the non-material form (Tibetan: རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་), totaling eleven dharmas. Secondly, feeling, which includes three types: pleasure, pain, and neutral. Thirdly, small, large, and immeasurable. Fourthly, associated formations and non-associated formations. Fifthly, consciousness, which is the six or eight consciousnesses, as mentioned before. Secondly, dividing by realms (Sanskrit: dhātu): from the realm of form to the realm of dharma, there are six objects; from the realm of the eye to the realm of the mind, there are six faculties; from the realm of eye consciousness to the realm of mind consciousness, there are eighteen realms. Thirdly, dividing by sources (Sanskrit: āyatana): from the source of form to the source of dharma, there are six external sources; from the source of the eye to the source of the mind, there are six internal sources, totaling twelve sources. These are brief summaries; detailed information can be found in the Abhidharma and other treatises. May this virtue, through the nectar of the excellent treatises of Dignāga and Dharmakīrti, increase wisdom. May Jodang Kachinpa—Nyagphupa, who masters the four difficulties, quickly attain omniscience (Sanskrit: sarvajñāna) through excellent Sanskrit. This work, titled 'A Garland of Jewels: A Summary of Logical Meanings,' was composed by Kachinpa Sonam Sangpo, who understands both scripture and reasoning, at Pel Zurkhang Monastery, relying on the kindness of the wise Gekongpa Yeshe Senge and Yawonpo Kunga Pel. May this bring vast benefits to the Dharma and countless beings! The Abhidharma-kośa states: 'Non-associated formations include: attainment (Tibetan: ཐོབ་, Sanskrit: prāpti, Romanized Sanskrit: prāpti, meaning: to obtain), non-attainment (Tibetan: མ་ཐོབ་, Sanskrit: aprāpti, Romanized Sanskrit: aprāpti, meaning: not obtained), commonality (Tibetan: སྐལ་མཉམ་, Sanskrit: nikāyasabhāga, Romanized Sanskrit: nikāyasabhāga, meaning: same kind), cessation of perception (Tibetan: འདུ་ཤེས་མེད་, Sanskrit: asaṃjñisamāpatti, Romanized Sanskrit: asaṃjñisamāpatti, meaning: without perception), cessation of feeling and perception (Tibetan: སྙོམས་འཇུག་དག, Sanskrit: nirodhasamāpatti, Romanized Sanskrit: nirodhasamāpatti, meaning: cessation attainment), life force (Tibetan: སྲོག་, Sanskrit: jīvitendriya, Romanized Sanskrit: jīvitendriya, meaning: life faculty), similarity (Tibetan: མཚན་ཉིད་རྣམས་, Sanskrit: sabhāgatā, Romanized Sanskrit: sabhāgatā, meaning: characteristics), and aggregates of names, etc.' There are fourteen types, and the word 'also' indicates that there are others besides these. 'Attainment' refers to obtaining and association. 'Non-attainment' refers to obscured, unspecified dharmas; for those that have ceased and those that have not yet arisen, there are three types. For the desire realm and pure paths, the state of not having attained the path is different for each. 'Commonality' refers to beings being similar. 'Cessation of perception' refers to the cessation of consciousness and mental factors. Similarly, 'cessation of perception' refers to wanting to generate wholesome thoughts at the end of the fourth dhyana, thereby obtaining the result, but not being obtained by noble ones at the same time. 'Cessation' is the same, referring to abiding in the true meaning.
རྩེ་སྐྱེས། །དགེ་བའོ་ཞེས་པ་ནས། གཉིས་ཀ་འདོད་དང་གཟུགས་རྟེན་ཅན། །འགོག་པ་དང་པོ་མི་ནང་ དུ། །ཞེས་དང་། སྲོག་༧ནི་ཚེ་ཡིན་དྲོད་དང་ནི། །རྣམ་ཤེས་རྟེན་གང་ཡིན་པའོ། །ཞེས་དང་། མཚན་ཉིད་དག་ནི་སྐྱེ་༨བ་དང་། །རྒ་༩དང་གནས་༠དང་མི་དྲག་༠༡ཉིད། །ཅེས་དང་། མིང་གི་ ཚོགས་ལ་སོགས་པ་ནི། མིང་དང་༠༢ཚིག་དང་༠༣ཡི་གེའི་༠༤ཚོགས། །ཞེས་སོ། ། མ་ཡིག་འབྲས་སྤུངས་དཔེ་རྙིང་། ཕྱི་ཞ་༡༩
【現代漢語翻譯】 頂生者。 從『善哉』開始，兩者都想要擁有色身。 最初的止息不在人之中。 生命是壽命、溫暖和意識所依之處。 相是生、老、住、異滅。 名聚等是名、句、字之聚。 母本出自哲蚌寺舊版，外頁為19。
【English Translation】 Top Born. From 'Virtuous,' both desire to have a form. The first cessation is not within humans. Life is lifespan, warmth, and the basis of consciousness. Characteristics are birth, aging, abiding, change, and destruction. Aggregates of names, etc., are aggregates of names, sentences, and letters. The original text comes from the old edition of Drepung Monastery, outer page 19.