matipanchen0101正法阿毗達磨集論註釋智慧明顯目錄

瑪德班欽大師教言集JSMP1དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་འགྲེལ་བ་ཤེས་བྱ་རབ་གསལ་སྣང་བའི་དཀར་ཆག 1-2 ༄༅། །དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་འགྲེལ་བ་ཤེས་བྱ་རབ་གསལ་སྣང་བའི་དཀར་ཆག དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་འགྲེལ་བ་ཤེས་བྱ་རབ་གསལ་སྣང་བའི་ དཀར་ཆག སྟོད་ཆ། 1 ཆོས་ལ་འཇུག་ཚུལ་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པ། 2 སྐབས་སུ་བབ་པའི་བསྟན་བཅོས་ཁྱད་པར་དུ་བཤད་པ། 3 མཚན་དོན་སོགས། 4 དགོས་སོགས་ཆོས་བཞི། 5 བསྡུས་དོན་ལུས་རྣམ་གཞག 6 ཚིག་དོན་ཡན་ལག་རྒྱས་བཤད། 7 ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ངོ་བོའི་དབྱེ་བ་བཤད་པ། ༢༧ 8 བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་སོགས་གྲུབ་མཐའ་བཞིའི་ལུགས་བཤད་པ། ༣༡ 9 གྲངས་ངེས་བཤད་པ། ༣༦ 10 ཉེར་ལེན་ལྡན་ཚུལ་བཤད་པ། ༣༩ 11 སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་པ། ༤༡ 12 དེའི་རྣམ་གཞག་བཤད་པ། 13 གཟུགས་ཕུང་རྒྱས་པར་བཤད་པ། ༥༡ 14 ཚོར་བའི་ཕུང་པོའི་རྣམ་གཞག་རྒྱས་བཤད། 15 འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྒྱས་བཤད། 1-3 16 འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྒྱས་བཤད། 17 སེམས་བྱུང་རྒྱས་པར་བཤད་པ། 18 ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་རྒྱས་པར་བཤད་པ། 19 རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྒྱས་བཤད། 20 ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་བཤད་པ། 21 ཉོན་ཡིད་བཤད་པ། 22 ཁམས་རྒྱས་པར་བཤད་པ། 23 སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་རྒྱས་བཤད། 24 གོ་རིམ་ངེས་ཚུལ་བཤད་པ། ༡༧༤ 25 སྒྲ་དོན་བསྟན་པ་བཤད་པ། ༡༧༦ 26 དཔེ་དང་སྦྱར་བ་བཤད་པ། ༡༧༨ 27 ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་གྱི་རྣམ་པའི་རབ་དབྱེ་བཤད་པ་ལ་དང་པོ་རྒྱས་པའི་ རབ་དབྱེ་དྲུག་ཅུ་བཤད་པ། ༡༨༠ 28 རྫས་ཡོད་ལ་སོགས་པ་བཞི་བཤད་པ། 29 ཤེས་བྱ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་བཤད་པ། 30 མངོན་ཤེས་དྲུག་བཤད་པ། 31 གཟུགས་ཅན་ལ་སོགས་པ་དྲུག་བཤད་པ། 32 ཟག་བཅས་ལ་སོགས་པ་བཅུ་གཉིས་བཤད་པ། 33 བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་བརྒྱད་བཤད་པ། 1-4 34 འདས་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་དྲུག་བཤད་པ། 35 རྟེན་འབྲེལ་བཤད་པ། 36 རྐྱེན་ལ་སོགས་པ་བཅུ་གཅིག་བཤད་པ། 37 བསྡུས་པའི་རབ་དབྱེ་བཅུ་གསུམ་བཤད་པ། 38 བསྡུས་ཚུལ་བསྟན་པ། ༢༧༢ 39 མཚུངས་པར་ལྡན་པ་བཤད་པ། ༢༧༨ 40 ལྡན་པ་བཤད་པ། ༢༨༣ དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་འགྲེལ་བ་ཤེས་བྱ་རབ་གསལ་སྣང་བའི་ སྨད་ཆའི་དཀར་ཆག 1 རྣམ་ངེས་ཀུན་ལས་བཏུས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་དང་པོ་བདེན་བཞིའི་ ཐུན་མོང་གི་དབྱེ་བ་དང་སྤྱི་དོན་བཤད་པ། 2 བདེན་བཞིའི་གཞུང་དོན་བཤད་པ། 3 ཤེས་བྱ་སྡུག་བདེན་བཤད་པ། 4 སྤང་བྱ་ཀུན་འབྱུང་བདེན་པ་བཤད་པ། 5 སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་མིན་བར་མ་གསུམ་བཤད་པ། ༤༤༡ 6 ཐོབ་བྱ་འགོག་བདེན་བཤད་པ། 7 བསྟེན་བྱ་ལམ་བདེན་བཤད་པ། ༤༧༥ 8 ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་བཤད་པ། 9 ཆོས་རྣམ་པར་ངེས་པ་བརྒྱད་བཤད་པ། 1-5 10 གསུང་རབ་དང་སྡེ་སྣོད་ངོས་བཟུང་། 11 ཡ

【現代漢語翻譯】 瑪德班欽大師教言集JSMP1《殊勝法集論釋·知識明晰顯現》目錄 殊勝法集論釋·知識明晰顯現目錄 殊勝法集論釋·知識明晰顯現 目錄 上冊 1 共同宣說入法之方式 2 特別闡述當下所應之論著 3 名稱意義等 4 必要等四法 5 概括意義之體性 6 詞義之分支廣釋 7 闡述蘊、界、處之自性差別 8 闡述分別說部等四宗派之觀點 9 闡述數量決定 10 闡述具有近取之方式 11 各自之定義 12 闡述其分類 13 廣釋色蘊 14 廣釋受蘊之分類 15 廣釋想蘊 16 廣釋行蘊 17 廣釋心所 18 廣釋不相應行 19 廣釋識蘊 20 闡述阿賴耶識 21 闡述染污意 22 廣釋界 23 廣釋處之分類 24 闡述次第決定之方式 25 闡述顯示聲音意義 26 闡述比喻與結合 27 闡述蘊、界、處三者之相的詳細分類，首先闡述六十種詳細分類 28 闡述實有等四種 29 闡述所知等三種 30 闡述六種神通 31 闡述有色等六種 32 闡述有漏等十二種 33 闡述生起等八種 34 闡述過去等十六種 35 闡述緣起 36 闡述因等十一種 37 闡述十三種概括分類 38 闡述概括之方式 39 闡述相應 40 闡述具有 殊勝法集論釋·知識明晰顯現 下冊目錄 1 詳細闡述《抉擇集論》之分支，首先闡述四諦之共同差別與總義 2 闡述四諦之論義 3 闡述所知之苦諦 4 闡述所斷之集諦 5 闡述律儀、非律儀、中間三種 6 闡述所證之滅諦 7 闡述所依之道諦 8 闡述有漏與無漏之差別 9 闡述八種法之抉擇 10 確定經藏與律藏 11 耶

【English Translation】 Collection of Teachings by Master Madhyamaka Panchen JSMP1: Table of Contents for 'Commentary on the Compendium of Higher Knowledge, Clear Illumination of Knowledge' Table of Contents for 'Commentary on the Compendium of Higher Knowledge, Clear Illumination of Knowledge' Commentary on the Compendium of Higher Knowledge, Clear Illumination of Knowledge Table of Contents First Volume 1 Common Explanation of How to Enter the Dharma 2 Specifically Explaining the Treatise at Hand 3 Name, Meaning, etc. 4 Four Dharmas such as Necessity 5 Summary of the Nature of the Body 6 Detailed Explanation of the Branches of Word Meaning 7 Explanation of the Differences in the Nature of Skandhas (aggregates), Dhatus (elements), and Ayatanas (sources) 8 Explanation of the Views of the Four Schools, including the Vaibhashika 9 Explanation of Definite Numbers 10 Explanation of How to Possess Nearness 11 Individual Definitions 12 Explanation of Its Classification 13 Extensive Explanation of the Form Skandha 14 Extensive Explanation of the Classification of the Feeling Skandha 15 Extensive Explanation of the Perception Skandha 16 Extensive Explanation of the Formation Skandha 17 Extensive Explanation of Mental Factors 18 Extensive Explanation of Non-Associated Formations 19 Extensive Explanation of the Consciousness Skandha 20 Explanation of the Alaya Consciousness 21 Explanation of the Afflicted Mind 22 Extensive Explanation of the Dhatus 23 Extensive Explanation of the Classification of the Ayatanas 24 Explanation of How to Determine the Order 25 Explanation of Showing Sound and Meaning 26 Explanation of Metaphor and Combination 27 Explanation of the Detailed Classification of the Three Skandhas, Dhatus, and Ayatanas; First, Explanation of the Sixty Detailed Classifications 28 Explanation of the Four, including Real Existence 29 Explanation of the Three, including Knowledge 30 Explanation of the Six Superknowledges 31 Explanation of the Six, including Corporeal 32 Explanation of the Twelve, including Contaminated 33 Explanation of the Eight, including Origination 34 Explanation of the Sixteen, including Past 35 Explanation of Dependent Origination 36 Explanation of the Eleven, including Causes 37 Explanation of the Thirteen Condensed Classifications 38 Explanation of the Method of Summarization 39 Explanation of Correspondence 40 Explanation of Possession Table of Contents for the Second Volume of 'Commentary on the Compendium of Higher Knowledge, Clear Illumination of Knowledge' 1 Detailed Explanation of the Branches of the 'Compendium of Determinations'; First, Explanation of the Common Differences and General Meaning of the Four Noble Truths 2 Explanation of the Meaning of the Four Noble Truths 3 Explanation of the Truth of Suffering to be Known 4 Explanation of the Truth of Origin to be Abandoned 5 Explanation of the Three: Vows, Non-Vows, and Intermediate 6 Explanation of the Truth of Cessation to be Attained 7 Explanation of the Truth of the Path to be Followed 8 Explanation of the Difference Between Contaminated and Uncontaminated 9 Explanation of the Eight Determinations of Dharma 10 Identification of the Sutras and Vinaya 11 Yes

---

ུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་བཤད་པ། 12 དམིགས་བྱའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ། 13 དཔྱོད་བྱེད་ཀྱི་རིགས་པ་བཤད་པ། 14 དཔྱད་པ་ལས་བྱུང་བའི་མངོན་རྟོགས། 15 སྒོམ་བྱུང་གི་ས་ལྔ་བཤད་པ། 16 ཆོས་རྣམས་ལ་མཁས་ཤིང་གནས་ཚུལ། 17 ཁྱད་པར་དུ་ཐེག་ཆེན་བཤད་པ། 18 ཐོབ་པ་པོའི་གང་ཟག་ནང་གསེས་དྲུག་ཅུར་དབྱེ་བ། 19 སྐྱེས་བུ་ཟུང་བཞི་བཤད་པ། 20 ཁམས་གསུམ་གྱི་གང་ཟག་དགུ་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པ། 21 མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་བཤད་པ། 22 སྤྱད་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ། 23 ཐོབ་བྱའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བཤད་པ། 24 སྐུ་གསུམ་བཤད་པ། 25 ཡེ་ཤེས་བཞི་བཤད་པ། 26 འཕྲིན་ལས་བཤད་པ། 27 ཟབ་པའི་དོན་བཤད་པ། 28 ཚད་མེད་བཞི་དང་རྣམ་ཐར་བརྒྱད་བཤད་པ། ༦༢༨ 29 ཟིལ་གནོན་དང་ཟད་པར་སོགས་བཤད་པ། 1-6 30 མྱང་འདས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བཤད་པ། 31 མཁས་པ་དང་དབང་བོ་སྦྱོང་ཚུལ། 32 སྤྲོས་མེད་ཀྱི་མི་རྟོག་པ་ལ་དཔྱད་པ། 33 འབེལ་གཏམ་རྣམ་ངེས། 34 ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་བཤད་པ། 1-7 ༄༅། །དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་འགྲེལ་བ་ ཤེས་བྱ་རབ་གསལ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ བཞུགས་སོ། ། ༄༅༅། །ༀ་ཤྲཱི་མ་ཏེ་གུ་ར་ཝེ་རཏྣ་ཏྲ་ཡཱ་ཡ་ཙ་ན་མོ་ན་མཿ དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ ལས་བཏུས་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཤེས་བྱ་རབ་གསལ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཅོམ་ལྡན་ འདས་གསུང་གི་དབང་ཕྱུག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། ། རྒྱ་ཆེན་ཚོགས་གཉིས་རྒྱ་མཚོ་ལས་འཁྲུངས་རྣམ་དག་སྐུ་བཞིའི་བང་རིམ་ཅན། ། ཕུན་ཚོགས་མཁྱེན་བརྩེའི་ཉི་ཟླས་རབ་མཛེས་ཕྲིན་ལས་ཡོངས་འདུའི་ལྗོན་པས་བརྒྱན། ། མཐའ་ཡས་གདུལ་བྱའི་མཐོ་རིས་འགྲོ་རྣམས་ཕན་བདེའི་འབྲས་བུས་སྐྱོང་མཛད་པ། ། ཐུབ་དབང་རི་དབང་ལྷུན་པོའི་མཆོག་ལ་ཀུན་ནས་དང་བས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། ། སྲིད་ཞིའི་རྒུད་པ་ཀུན་སེལ་ཞིང་། ། འབྱོར་བ་མ་ལུས་སྩོལ་བའི་མཆོག། ཐུབ་བསྟན་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ། ། ཡུན་རིང་གནས་ཤིང་གསལ་གྱུར་ཅིག། 1-8 གང་གི་ལེགས་བཤད་ཟབ་ཡངས་གསལ་བའི་འོད་ཟེར་གྱིས། ། མི་ཤེས་མུན་སེལ་ཡེ་ཤེས་སྣང་བའི་དཔལ་སྐྱེད་པ། ། ཐུབ་པའི་རིང་ལུགས་བྱམས་མགོན་སྨྲ་བའི་ཟླ་བ་དང་། ། ཐོགས་མེད་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་དེའི་ཞབས་ལ་འདུད། ། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བའི་སྨན། ། ཐར་པའི་བདེ་བ་སྟེར་བའི་གཉེན། ། དམ་ཆོས་རིན་ཆེན་འབྱུང་བའི་གནས། ། བསྟན་འཛིན་མཆོག་རྣམས་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག། རྒྱ་ཆེན་ལུང་ལ་བློ་གྲོས་རབ་གསལ་ཞིང་། ། ཟབ་མོ་རྟོགས་པའི་ཆོས་ལ་ཐུགས་བརྟན་པས། ། དཔག་མེད་གདུལ་བྱའི་འདྲེན་མཆོག་ཆོས་ཀྱི་རྗེ། ། དཔལ་ལྡན་བླ་མ་དམ་པ་ལ་བཏུད་ནས། ། ཤེས་བྱ་རབ་འབྱམས་སྟོན་པའི་གཞུང་། ། ལྟ་ངན་མུན་པ་སེལ་བའི་འོད། ། གསུང་རབ་ཀུན་ལ་ལྟ་བའི་མིག། དམ་ཆོས་མངོན་པ་འདིར་གསལ་བྱ། ། ཕྲག་དོག་ཕྱོགས་ཞེན་མུན་པས་མ་བསྒྲིབ

【現代漢語翻譯】 12 有境識之解說。 13 辨別之理智的解說。 14 從辨別中產生的現觀。 15 禪生五地之解說。 16 善巧諸法及安住之情況。 17 特別是大乘之解說。 18 獲得者之補特伽羅（梵文：Pudgala，意義：人、有情）分為六十種。 19 四雙士夫之解說。 20 三界之九種補特伽羅共同顯示。 21 十二行誼之解說。 22 所行之種種差別。 23 所得之現觀之解說。 24 三身之解說。 25 四智之解說。 26 事業之解說。 27 深義之解說。 28 四無量和八解脫之解說。 29 勝伏與盡滅等之解說。 30 涅槃之差別解說。 31 智者與根器調伏之方式。 32 對離戲論之無分別作辨別。 33 決定勝談。 34 隱晦密意之種種決定之解說。 《殊勝法藏論》之釋 名為《知識明燈》 頂禮！ 嗡 舍利 瑪德 咕嚕 惹那 扎雅 扎 拿摩 拿瑪 （藏文：ༀ་ཤྲཱི་མ་ཏེ་གུ་ར་ཝེ་རཏྣ་ཏྲ་ཡཱ་ཡ་ཙ་ན་མོ་ན་མཿ，梵文天城體：ॐ श्री मते गुरुवे रत्न त्रयाय च नमो नमः，梵文羅馬擬音：oṃ śrī mate guruve ratna trayāya ca namo namaḥ，漢語字面意思：嗡，吉祥，具德上師，寶三，亦，敬禮，敬禮） 《殊勝法藏論》之釋，名為《知識明燈》，頂禮薄伽梵語自在。 廣大二資糧海中所生起， 具足清凈四身之階梯。 圓滿智悲日月所莊嚴， 事業圓聚之樹所圍繞。 無邊所化眾生之高處， 以利樂之果實而養育。 于能仁自在山王之頂峰， 以一切恭敬而作頂禮。 遣除有寂一切衰損， 賜予所有興盛之最勝。 能仁教法珍寶， 愿長久住世且光明。 其善說深廣而明晰之光芒， 遣除無明黑暗，增長智慧光明之光輝。 能仁之宗規，慈怙主，說法之月亮， 無著法之太陽，頂禮彼等殊勝之足。 遣除輪迴痛苦之藥， 賜予解脫安樂之親友， 殊勝正法珍寶之源， 愿持教大德們得勝。 于廣大教典，智慧極明晰， 于甚深證悟之法，心意堅定。 無量所化之引導勝士法之主， 頂禮具德上師尊者之後。 闡明開顯知識之論典， 遣除邪見黑暗之光明， 觀視一切經論之眼目， 於此闡明殊勝正法。 愿莫為嫉妒偏執之黑暗所遮蔽。

【English Translation】 12 Explanation of Consciousness with Objects. 13 Explanation of the Reasoning that Analyzes. 14 Manifest Realization Arising from Analysis. 15 Explanation of the Five Meditative Grounds. 16 Being Skilled in All Dharmas and Their States. 17 Especially the Explanation of the Great Vehicle. 18 Division of the Individuals Who Attain into Sixty Categories. 19 Explanation of the Four Pairs of Persons. 20 Common Presentation of the Nine Individuals of the Three Realms. 21 Explanation of the Twelve Deeds. 22 Thorough Differentiation of Conduct. 23 Explanation of the Manifest Realization to be Attained. 24 Explanation of the Three Bodies (Trikaya). 25 Explanation of the Four Wisdoms. 26 Explanation of Activities. 27 Explanation of the Profound Meaning. 28 Explanation of the Four Immeasurables and Eight Liberations. 29 Explanation of Overpowering and Exhaustion, etc. 30 Explanation of the Distinctions of Nirvana. 31 How to Train the Wise and the Faculties. 32 Analysis of Non-Conceptualization Without Proliferation. 33 Definite Eloquent Speech. 34 Explanation of the Definite Ascertainment of Hidden Intentions. Commentary on the Compendium of the Supreme Dharma, the Abhidharma Called 'The Light Illuminating Knowledge' Homage! oṃ śrī mate guruve ratna trayāya ca namo namaḥ (Tibetan: ༀ་ཤྲཱི་མ་ཏེ་གུ་ར་ཝེ་རཏྣ་ཏྲ་ཡཱ་ཡ་ཙ་ན་མོ་ན་མཿ, Sanskrit Devanagari: ॐ श्री मते गुरुवे रत्न त्रयाय च नमो नमः, Sanskrit Romanization: oṃ śrī mate guruve ratna trayāya ca namo namaḥ, Literal Chinese meaning: Om, auspicious, virtuous guru, precious three, also, homage, homage) The Explanation of the Compendium of the Supreme Dharma, the Abhidharma, Called 'The Light Illuminating Knowledge', Homage to the Lord of Speech. Born from the vast ocean of the two accumulations, Possessing the tiers of the four pure bodies. Adorned with the sun and moon of perfect wisdom and compassion, Surrounded by the trees of the complete gathering of activities. The high realm of limitless beings to be tamed, Nourishing with the fruits of benefit and happiness. To the supreme peak of the King of Mountains, the Mighty One, I pay homage with complete reverence. May it dispel all decline of existence and peace, Bestowing the supreme of all prosperity. The Jewel of the Teaching of the Mighty One, May it long endure and be clear. Whose eloquent speech, profound, vast, and clear rays of light, Dispels the darkness of ignorance, increasing the glory of the light of wisdom. The tradition of the Mighty One, the Loving Protector, the moon of speech, The sun of the unobstructed Dharma, I bow to the feet of those supreme ones. The medicine that dispels the suffering of samsara, The friend that bestows the bliss of liberation, The source of the precious and supreme Dharma, May the holders of the teachings be victorious. In the vast scriptures, wisdom is extremely clear, In the Dharma of profound realization, the mind is steadfast. The supreme guide of immeasurable beings to be tamed, the Lord of Dharma, Having bowed to the glorious and holy Lama. Clarifying and revealing the treatises that explain knowledge, The light that dispels the darkness of wrong views, The eye that views all the scriptures, Here, I clarify the supreme Dharma. May it not be obscured by the darkness of jealousy and bias.

---

ས་ཤིང་། ། རྣམ་དཔྱོད་རྣམ་པར་གསལ་བའི་སྣང་བ་ཅན། ། གཟུ་བོར་གནས་ཤིང་ལེགས་བཤད་དོན་གཉེར་བའི། ། སྐལ་ལྡན་སྐྱེས་བུའི་མཆོག་རྣམས་གུས་པས་ཉོན། ། 1-9 དེ་ལ་འདིར་གང་དག་ཐར་བ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་བླ་ན་མེད་པ་མྱུར་ དུ་ཐོབ་པར་འདོད་པའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་གིས་ནི། མི་བརྟན་ཞིང་སྙིང་པོ་མེད་པ་ འཁོར་བའི་བྱ་བ་མཐའ་དག་རྒྱང་རིང་དུ་སྤངས་ཏེ། ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་དྲི་མ་ མེད་པ་རྣམས་ལ་དད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འཇུག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དེའི་ཚུལ་ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་ པ་ལྟར་བརྩེ་བའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་སྨོན་པ་དང་འཇུག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ ཆེན་པོར་ཐུགས་བསྐྱེད་ནས། ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་གཉིས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཉེ་བར་བསགས་པ་ལས། རང་གཞན་གྱི་དོན་གཉིས་མཐར་ ཕྱིན་པ་སྐུ་གཉིས་ཀྱི་འབྱོར་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་མངའ་བརྙེས་པས། གདུལ་བྱར་གྱུར་པ་ རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར་རང་རང་གི་ཁམས་དང་བསམ་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་ཇི་ལྟ་བ་ བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་བསྟན་པས་ཡང་དག་པར་གསལ་བར་མཛད་ཅིང་། རྒྱལ་ བའི་སྲས་པོ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགོངས་འགྲེལ་གྱི་བསྟན་བཅོས་རབ་ཏུ་མང་པོ་དག་གིས་ ཀྱང་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་མཛད་པས། རེ་ཞིག་དང་པོར་བླང་དོར་གྱི་གནས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གསུང་རབ་ལུང་གི་ཆོས་ལ་ཐོས་བསམ་རྣམ་པར་དག་ པས་འཇུག་པར་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་འདིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པས། ལྟ་བ་ངན་པ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་ ཏེ། ཡང་དག་པའི་དོན་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་ཆོས་ མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་འཆད་པ་ལ་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ༄། །ཆོས་ལ་འཇུག་ཚུལ་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པ། ཆོས་ལ་འཇུག་ཚུལ་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པ་དང་། སྐབས་སུ་བབ་པའི་བསྟན་བཅོས་ཁྱད་ པར་དུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་གསུམ་ལས། 1-10 (དང་པོ།)ཐོབ་བྱ་ཐར་བའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། དམ་པའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པ་རྣམ་ཀྱི་འབྲས་ བུ་མཐར་ཕྱིན་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་མངའ་བའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཡིན་ལ། དེའང་རྒྱ་ ཆེར་(ཐོབ་པ་རྣམ་ངེས་སུ་)འཆད་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་མཐའ་ཡས་ཤིང་། མདོར་བསྡུ་ན་དོན་གཉིས་ ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྟེན་སྐུ་གཉིས་དང་འབྲེལ་བའི་ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྣམས་ ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་བླ་མ་ལས། རང་དོན་གཞན་དོན་དོན་དམ་སྐུ་དང་ནི། དེ་ ལ་བརྟེན་པའི་ཀུན་རྫོབ་སྐུ་ཉིད་དེ། །བྲལ་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། །ཡོ

【現代漢語翻譯】 土地啊！ 擁有清晰辨識智慧之光者， 公正處事且渴求精妙教誨者， 請具緣的賢士們恭敬諦聽。 1-9 在此，凡是渴望迅速獲得解脫（Tharpa）和無上遍知果位（Thamschad Khyenpai Gopaang）的有緣者，都應遠離無常且無意義的輪迴俗務，以極大的信心和精進，一心投入到深廣且無染的佛法之中。而其方法，正如諸佛世尊（Sangye Chomdende）以如慈愛獨子般的慈悲心，發起希愿和行持的菩提心（Changchub），以清凈的增上意樂，廣積福德（Sonam）與智慧（Yeshe）二資糧，從而圓滿成就自他二利，證得具足二身（Ku Nyi）功德的境界。爲了引導有情眾生趨入此道，佛陀根據他們的根器、意樂和習氣，開示了無量法門，並由偉大的佛子們通過大量的論典（Dengomgrelgyi Denchoe）加以闡釋。因此，首先爲了不錯謬地理解取捨之處，應當以清凈的聞思（Toe Sam）來研習經藏（Sungrap Lunggi Choe）。 因此，爲了清晰地闡明一切法的自相和共相，從而斷除對惡見的執著，生起辨別正見的殊勝智慧，這裡將講解阿毗達磨藏（Choe Ngonpai Deno），其內容分為兩個方面： ༄། །共同講授進入佛法之方式。 共同講授進入佛法之方式，以及特別解釋當下所講的論典。 首先分為三個部分： 1-10 （第一）闡述獲得解脫的利益：進入正法之士所獲得的究竟果實，即是圓滿佛陀所擁有的功德。這些功德如前所述，將廣為闡述且無邊無際。簡而言之，即是與圓滿二利之所依——二身相關的不可思議的功德。正如《大乘經莊嚴論》（Thegpa Chenpo Gyü Lama）所說：『自利、他利、勝義身，以及依於此的世俗身，斷證與圓滿之果，皆是。』

【English Translation】 Land! Possessing the light of wisdom that clearly distinguishes, Impartial and seeking excellent teachings, Respectfully listen, fortunate noble beings. 1-9 Here, those fortunate ones who desire to swiftly attain liberation (Tharpa) and the unsurpassed state of omniscience (Thamschad Khyenpai Gopaang), should abandon all impermanent and meaningless activities of samsara (Khorwa) from afar. With great faith and diligence, they should single-mindedly engage in the profound and vast, immaculate Dharma (Choe). The way to do this is to generate the great Bodhicitta (Changchub) – the mind of aspiration and action – with great compassion, cherishing all sentient beings as if they were one's only child, just as the Buddha, the Bhagavan (Sangye Chomdende), did. Then, with pure higher intention, one should extensively accumulate the two accumulations of merit (Sonam) and wisdom (Yeshe). From this, one will perfect both one's own benefit and the benefit of others, and gain mastery over the fully endowed two Kayas (Ku Nyi). In order to establish those who are to be trained on this path, the Buddha taught infinite gates of Dharma according to their individual dispositions, intentions, and latent tendencies. The noble sons of the Buddha have also made this exceedingly clear through numerous commentaries (Dengomgrelgyi Denchoe). Therefore, in order to easily and correctly understand what to accept and reject, one should engage in the Dharma of the scriptures (Sungrap Lunggi Choe) with pure hearing and contemplation (Toe Sam). Therefore, here, by clearly showing the individual and general characteristics of all phenomena, one should abandon clinging to the extreme of bad views and cultivate the excellent wisdom that distinguishes the true meaning. For the purpose of this, the Abhidharma Pitaka (Choe Ngonpai Deno) will be explained, and there are two aspects to this: ༄། །Commonly teaching the way to enter the Dharma. Commonly teaching the way to enter the Dharma, and specifically explaining the treatise at hand. First, there are three parts: 1-10 (First) Explaining the benefits of attaining liberation: The ultimate result of entering the sacred Dharma is the qualities possessed by the perfect Buddha. As explained extensively above, these qualities are limitless. In brief, they are the inconceivable qualities related to the two Kayas, which are the basis for the perfection of the two benefits. As it is said in the 'Uttaratantra' (Thegpa Chenpo Gyü Lama): 'One's own benefit, the benefit of others, the ultimate Kaya, and the relative Kaya that depends on it, are the results of abandonment and complete maturation.'

---

ན་ཏན་ དབྱེ་བ་དྲུག་ཅུ་བཞི་འདི་དག །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་འབྱོར་ པའི་ཁྱད་པར་ཡང་། འཇིག་རྟེན་པ་དང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་ དཔའ་རྣམས་ལས་ཆེས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་འབྱོར་བས་ནི། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ཟིལ་གྱིས་གནོན། །རང་སངས་རྒྱས་ པའི་ས་བ་ཡིས། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡང་ཟིལ་གྱིས་གནོན། །དེ་ཡིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། ། འབྱོར་བའི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་དོ། །དེ་ཡིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡི། །འབྱོར་བའི་ཆར་ཡང་ མི་ཕོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་འབྱོར་བ་དང་ལྡན་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་ པ་ན་གདུལ་བྱའི་འཇིག་རྟེན་ཇི་སྲིད་མ་སྟོངས་ཀྱི་བར་དུ་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཟློག་ ཅིང་འབྱོར་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱོར་བའི་སྐྱབས་གནས་བླ་ན་མེད་པར་ཡང་ འགྱུར་བ་ཉིད་དེ། རྒྱན་ལས། འཇིག་རྟེན་ཇི་སྲིད་སེམས་ཅན་གྱི། །གནོད་དང་ཕུན་སུམ་ ཚོགས་པ་ཀུན། །ཟློག་ཅིང་འབྱོར་བ་བྱ་བྱེད་དུ། །སངས་རྒྱས་སྐྱབས་ཆེན་ཉིད་དུ་འདོད། ། ཅེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་དོན་དམ་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་ དག་པའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྙིང་པོར་བཞུགས་པའི་ཕྱིར་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ སྦྱོང་བ་ལ་འབད་པར་རིགས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་རྒྱུད་བླ་མ་ལས། རྫོགས་སངས་སྐུ་ནི་འཕྲོ་ཕྱིར་ 1-11 དང་། །དེ་བཞིན་ཉིད་དབྱེར་མེད་ཕྱིར་དང་། །རིགས་ཡོད་ཕྱིར་ན་ལུས་ཅན་ཀུན། །རྟག་ཏུ་ སངས་རྒྱས་སྙིང་པོ་ཅན། །ཞེས་པ་དང་། རྒྱན་ལས་། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་རྟག་ཏུ་ཀུན་སོང་ འདོད། །དེ་བཞིན་འདི་ཡང་རྟག་ཏུ་ཀུན་སོང་འདོད། །ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་གཟུགས་གྱུར་ ཀུན་སོང་བ། །དེ་བཞིན་འདི་ཡང་སེམས་ཅན་ཚོགས་ཀུན་སོང་། །ཞེས་པ་དང་། མངོན་པར་ རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །རིགས་ནི་ཐ་དད་རུང་མ་ཡིན། ། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། (གཉིས་པ།)སྤང་བྱ་འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་བཤད་པ་ནི། དེ་ལྟར་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་ པར་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གནས་ཀྱང་དམ་པའི་ཆོས་ལ་བརྩོན་པར་མ་བྱས་ན། མེད་ བཞིན་དུ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་ རྟོག་པའི་དབང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་ཞིང་། དེས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་ལས་ཟག་པ་ དང་བཅས་པ་སྤྱད་པ་ལས། མཐའ་མེད་པའི་འཁོར་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེས་ནས། བཟོད་པར་ དཀའ་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་རིན་ཆེན་ ཕྲེང་བ་ལས། ཇི་སྲིད་ཕུང་པོར་འཛིན་ཡོད་པ། །དེ་སྲིད་དེ་ལ་ངར་འཛིན་ཡོད། །ངར་འཛིན་ པ་ལས་ཡང་ལས་ཏེ། །ལས་ལས་ཀྱང་ནི་སྐྱེ

【現代漢語翻譯】 如前文所說，有六十四種功德等。至於功德財富的差別，佛陀的功德遠勝於世間眾生、聲聞、緣覺和菩薩。正如《大乘經莊嚴論》所說：『聲聞之財富，能勝世間者，緣覺之地位，亦勝聲聞者，然彼于菩薩，財富之雨露，亦不能及之，彼于如來，財富之雨露，亦不能及之。』因此，獲得如此財富的地位后，在所化眾生的世界未空之前，能遮止一切損害，並能賜予一切圓滿的財富，成為無上的皈依處。正如《莊嚴論》所說：『世間眾生之，損害與圓滿，遮止與財富，所作諸事業，佛陀乃為大皈依。』 因此，究竟真實的佛陀，以自性清凈之方式，安住於一切眾生的心髓之中，因此應當努力清凈這突如其來的垢染。正如《寶性論》所說：『圓滿佛陀之身，乃因光明故，如是無分別故，以及具佛性故，一切有情眾，恒具如來藏。』以及《莊嚴論》所說：『如虛空恒常，周遍一切處，此亦如是恒，周遍一切處，如虛空形色，周遍一切處，此亦如是周，遍有情眾。』以及《現觀莊嚴論》所說：『法界無差別，故種性非異。』等等，廣為宣說。 （第二，）宣說輪迴之過患：如是，雖然安住于自性清凈的法界，若不精進于正法，則會因無中生有地執著於我等不正確的作意，生起煩惱。由此煩惱所驅使，造作有漏之業，從而在無邊無際的輪迴中 জন্ম，感受難以忍受的各種痛苦。正如《寶鬘論》所說：『 যত দিন পঞ্চস্কন্ধের প্রতি আসক্তি থাকে, ততদিন অহংবোধও থাকে। অহংবোধ থেকে কর্ম উৎপন্ন হয়, এবং কর্ম থেকে জন্ম হয়।』

【English Translation】 As mentioned earlier, there are sixty-four qualities, etc. As for the difference in the wealth of qualities, the Buddha's qualities are far superior to those of worldly beings, Shravakas (Hearers), Pratyekabuddhas (Solitary Realizers), and Bodhisattvas. As the Mahayana-sutra-alamkara (The Ornament of the Great Vehicle Sutras) says: 'The wealth of the Shravakas, surpasses that of worldly beings, the position of the Pratyekabuddhas, also surpasses that of the Shravakas, but they cannot match the rain of wealth of the Bodhisattvas, they cannot match the rain of wealth of the Tathagatas.' Therefore, upon attaining such a position of wealth, until the world of those to be tamed is empty, one can avert all harm and bestow all perfect wealth, becoming an unsurpassed refuge. As the alamkara says: 'The harm and perfection, of worldly beings, averting and wealth, in all actions, the Buddha is considered the great refuge.' Therefore, the ultimately true Buddha, in the manner of being naturally pure, abides in the heart essence of all sentient beings, therefore one should strive to purify these sudden stains. As the Uttaratantra (The Sublime Continuum) says: 'The perfect Buddha's body, is because of radiance, likewise because of non-differentiation, and because of having the lineage, all beings, constantly have the Buddha-nature.' And as the alamkara says: 'Just as space is constant, pervading all places, so too this is constant, pervading all places, just as space and form, pervade all places, so too this pervades, all sentient beings.' And as the Abhisamayalamkara (The Ornament of Clear Realization) says: 'Because the Dharmadhatu is without difference, lineage cannot be different.' And so forth, it is extensively taught. (Second,) Explaining the faults of Samsara (cyclic existence): Thus, although abiding in the Dharmadhatu (the realm of phenomena) which is naturally pure, if one does not strive in the Dharma, then due to the non-existent grasping at self and other incorrect ways of thinking, afflictions arise. Driven by these afflictions, one engages in contaminated actions, and from this, one is born in endless cycles of existence, experiencing various unbearable sufferings. As the Ratnavali (Precious Garland) says: 'As long as there is clinging to the aggregates, so long there is grasping at self. From grasping at self, actions arise, and from actions, birth arises.'

---

་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཞིང་། རྣམ་འགྲེལ་ ལས་ཀྱང་། བདག་ཡོན་ན་ནི་གཞན་དུ་ཤེས། །བདག་གཞན་ཆ་ལས་འཛིན་དང་སྡང་། །དེ་ དག་དང་ནི་ཡོངས་འབྲེལ་ལས། །ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ ལྟར་རོ། །དེ་ཡང་ངན་སོང་གསུམ་ལ་ནི་ཚ་གྲང་བཀྲེས་སྐོམ་དང་གླེན་ལྐུགས་ལ་སོགས་པའི་ སྡུག་བསྔལ་མཐའ་ཡས་པ་ཡོད་ཅིང་། བདེ་འགྲོ་རྣམ་པ་གཉིས་ནའང་དབུལ་ཞིང་ཕོངས་པ་ དང་འཆི་འཕོ་ལྟུང་འགྱུར་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོད་ལ། ཟག་བཅས་ ཀྱི་བདེ་བ་ཅུང་ཟད་ཡོད་ཀྱང་། དཔྱད་ན་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པས་སྙིང་པོ་མེད་པའི་ 1-12 ཕྱིར་དང་། ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཁྱབ་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་པས། འགྲོ་བ་རྒྱུད་ལྔས་ བསྡུས་བའི་འཁོར་བ་ཐམས་ཅད་ནི་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་པ་ཉིད་དེ། རྒྱུད་བླ་མ་ ལས། མི་གཙང་བ་ལ་དྲི་ཞིམ་མེད་བཞིན་འགྲོ་ལྔ་དག་ན་བདེ་བ་མེད། །དེ་ཡི་སྡུག་བསྔལ་ རྟག་ཏུ་མེ་མཚོན་རྒྱ་ཚྭ་ལ་སོགས་རེག་སྐྱེས་བཞིན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་བཞིན་ ནོ། །རྒྱ་ཆེར་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་སྐབས་སུ་འཆད་པར་འགྱུར་བ་རྣམས་སོ། ། (གསུམ་པ།)བསྒྲུབ་བྱ་ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་འཇུག་ཚུལ་ལ་གཉིས་ལས། (དང་པོ།)གང་ལ་ འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ནི། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་དམ་པའི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་ ལ། དེ་ཡང་ཐོས་པ་ལས་དད་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐོག་མར་དགེ་བ། བསམ་པ་ལས་ དགའ་བ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བར་དུ་དགེ་བ། སྒོམ་པ་ལས་ཇི་ལྟ་བ་རྟོགས་པའི་བློ་སྐྱེ་ བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐ་མར་དགེ་བ། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཉིས་སྟོན་ པའི་ཕྱིར་དོན་བཟང་པོ། ཚིག་དང་ཡེ་གེ་གྲགས་པས་བརྗོད་པས་གཟུང་སླ་བའི་ཕྱིར་ཚིག་ འབྲུ་བཟང་པོ། ཕྱི་རོལ་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་མ་འདྲེས་པ། ཉོན་མོངས་ པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་དག་པ་ སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་དག་པ། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མས་དག་པ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བྱང་བ་ ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། རྒྱན་ལས། དད་དང་དགའ་དང་བློ་ རྣམས་ཀྱི། །རྒྱུ་ཕྱིར་ཆོས་འདི་དགེ་བ་ཡིན། །དོན་རྣམ་གཉིས་ལྡན་གཟུང་སླ་དང་། །ཡོན་ཏན་ བཞི་ཅན་ཚངས་སྤྱོད་སྟོན། །གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་སྟོན་པ་དང་། །ཁམས་གསུམ་ཉོན་ མོངས་རྣམ་སྤངས་རྫོགས་བྱེད་དང་། །ངོ་བོ་ཉིད་དག་དྲི་མས་དག་པ་སྟེ། །ཚངས་སྤྱོད་ཡོན་ ཏན་བཞི་ལྡན་ཡིན་པར་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། ། (གཉིས་པ།)དེ་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པའི་ཚུལ་ནི། ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ལས། ཚུལ་གནས་ 1-13 ཐོས་དང་བསམ་ལྡན་པས། །བསྒོམ་པ་ལ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར། །ཞེས་གསུངས་པ

【現代漢語翻譯】 如是說。在《釋量論》中也說：『若執我為悅意，則視他為異己。由我他之分，生執取與嗔恨。由與彼等相聯結，一切過患皆會生。』如是說。也就是說，三惡道中有無盡的寒熱、飢渴、愚癡、瘖啞等痛苦。善趣二道中也有貧窮困乏、死亡遷變、墮落等無量痛苦。縱然有少許有漏之樂，若細察之，實乃變異之苦，故無甚意義。且一切處皆遍佈行苦。因此，五道眾生所攝之輪迴，實乃極度痛苦之境。如《寶性論》云：『如不凈物無香氣，五道之中亦無樂。彼之痛苦恒如火，刀劍鹽滷觸受生。』如是說。廣而言之，將在苦諦中詳述。 （三）如何入于甚深之法，分二： （一）所應入之法，乃是善逝之教——珍貴的正法。此法，因聞法而生信，故初善；因思惟而生喜，故中善；因修習而生如實了知之智，故后善；因宣說世俗諦與勝義諦二諦，故義善；因以言辭與文字表達，易於理解，故語詞佳妙；因宣說不與外道共通之法，故不雜染；因能捨棄一切煩惱，故圓滿；因宣說自性清凈，故極清凈；因宣說客塵清凈，故極調伏。此法具足無量功德。《莊嚴經論》云：『信與喜與智，此等之因故，此法即是善。具二義易解，具四種功德，示梵行之法。宣說不共他，及斷三界惑，令得圓滿果。本體性清凈，離垢亦清凈，是名梵行法，具四功德相。』如是說。 （二）如何入於此法：如《俱舍論》云：『具足律儀、聽聞與思惟，應精勤修習。』

【English Translation】 It is said. Also, in the Pramanavarttika (Commentary on Valid Cognition), it is said: 'If one clings to oneself as pleasing, then one sees others as different. From the division of self and others, attachment and hatred arise. From being connected with these, all faults will arise.' Thus it is said. That is, the three lower realms have endless sufferings of heat and cold, hunger and thirst, foolishness and muteness, and so on. In the two higher realms, there are also immeasurable sufferings such as poverty and destitution, death and transmigration, and falling. Although there is a little contaminated happiness, if examined closely, it is actually the suffering of change, so it has no meaning. And everywhere is pervaded by the suffering of conditioning. Therefore, all of samsara, encompassed by the five realms of beings, is indeed a state of extreme suffering. As the Uttaratantra (Sublime Continuum) says: 'Just as there is no fragrance in impure things, there is no happiness in the five realms. Their suffering is always like fire, swords, and the touch of salt, etc.' Thus it is said. More broadly, it will be explained in detail in the context of the truth of suffering. (3) How to enter the profound Dharma, divided into two: (1) The Dharma to be entered is the teaching of the Sugata (Buddha) - the precious Dharma. This Dharma, because it gives rise to faith from hearing, is good in the beginning; because it gives rise to joy from thinking, it is good in the middle; because it gives rise to wisdom that realizes the truth as it is from meditation, it is good in the end; because it teaches the two truths of conventional and ultimate reality, it is good in meaning; because it is easily understood by expressing it in words and letters, it is good in words; because it teaches what is not common with outsiders, it is unmixed; because it causes all afflictions to be abandoned, it is complete; because it teaches the purity of self-nature, it is extremely pure; because it teaches the purity of adventitious stains, it is extremely tamed. This Dharma possesses immeasurable qualities. The Ornament of Clear Realization says: 'Faith and joy and wisdom, because these are the cause, this Dharma is good. Possessing two meanings, easy to understand, possessing four qualities, it shows the practice of purity. It proclaims what is not shared with others, and cuts off the afflictions of the three realms, causing the attainment of complete fruit. The essence is naturally pure, and free from stains, this is called the practice of purity, possessing four qualities.' Thus it is said. (2) How to enter this Dharma: As the Abhidharmakosha (Treasury of Knowledge) says: 'Possessing discipline, hearing, and thinking, one should diligently practice meditation.'

---

་ལྟར་གཉིས་ ལས། དང་པོར་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་འཇུག་ཚུལ་ནི། ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་རིས་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ནས་ཇི་ལྟར་ ནུས་པའི་བསླབ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་ནས་ཚུལ་བཞིན་དུ་སྲུང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། བཤེས་ སྤྲིང་ལས། ཁྲིམས་འདི་རྒྱུ་དང་མི་རྒྱུའི་ས་བཞིན་དུ། །ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱི་གཞི་རྟེན་ལགས་པར་ གསུངས། །ཞེས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་ཀྱང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ བླངས་ནས་སྲུང་བ་ནི་ཆེས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཉིད་དེ། རྒྱན་ལས། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་དག་ ནི། །ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་རྣམས་དང་ལྡན། །དེས་ན་སྡོམ་བརྩོན་ཁྱིམ་པ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ ལས་ཁྱད་པར་འཕགས། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། (གཉིས་པ།)དེ་ནས་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་ལ་འཇུག་ཚུལ་ནི། མཛོད་ལས། སྟོན་པའི་ དམ་ཆོས་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །ལུང་དང་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་འཛིན་བྱེད་པ་སྨྲ་བྱེད་དང་། ། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་གཉིས་ལས། (དང་པོ།)ལུང་གི་ཆོས་ལ་འཆད་ཉན་གྱིས་འཇུག་ཚུལ་ལ་བཞི་སྟེ། གང་ལ་འཆད་ཉན་བྱ་ བའི་གཞུང་ལུགས། གང་གིས་འཆད་ཉན་བྱེད་པའི་གང་ཟག ཇི་ལྟར་འཆད་ཉན་བྱེད་ཚུལ་ བསྟན་པ། དེ་ལྟར་འཆད་ཉན་བྱས་པའི་ཕན་ཡོན་ནོ། ། དང་པོ་ལ་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་བཀའ་དང་། དགོངས་པ་འགྲེལ་བའི་བསྟན་བཅོས་ གཉིས་ལས། བཀའ་ལ་གསུམ་གྱི། (དང་པོ།)མཚན་ཉིད་ནི། དངོས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་སངས་རྒྱས་ ལས་བྱུང་བའི་ངག་གང་ཞིག བརྗོད་བྱའི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་། རྗོད་བྱེད་ ཀྱི་ཚིག་རྣམ་པར་དག་པ་དང་འབྲེལ་ལ། བྱེད་ལས་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་ བྱེད་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་པར་བྱེད་པས། སྤོབས་པ་ཁྱད་པར་བཞི་ 1-14 དང་ལྡན་པ་སྟེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། གང་ཞིག་དོན་ལྡན་ཆོས་དང་ཉེར་འབྲེལ་ཞིང་། །ཁམས་ གསུམ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་སྤོང་བྱེད་གསུང་། །ཞི་བའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་གང་། དེ་ ནི་དྲང་སྲོང་གསུང་ཡིན་ལྡོག་པ་གཞན། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། ། (གཉིས་པ།)དབྱེ་བ་ནི། བརྗོད་བྱའི་སྒོ་ནས་ཕྱེ་ན་བསླབ་པ་གསུམ་སྟོན་ཞིང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ པ་སྡེ་སྣོད་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་། བརྗོད་ཚུལ་གྱིས་ཕྱེ་ན། མདོའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་ གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་དང་། མཆོག་དམན་གྱིས་ཕྱེ་ན་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་དང་། ཐེག་ པ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱིས་ཕྱེ་ན་ཞལ་ནས་གསུངས་པའི་བཀའ་དང་། བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་བཀའ་དང་། རྗེས་སུ་གནང་བའི་བཀའ་ལ་སོགས་པ་དང་། རིམ་ པའི་དབང་གིས་ཕྱེ་ན་དང་པོ་བདེན་པ་བཞིའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང་། བར་བ་མཚན་ཉིད་ མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང་།

【現代漢語翻譯】 第二部分，如是行持二事：首先，進入清凈戒律之法，因其為一切殊勝功德之所依，故於別解脫戒之八種戒律中，盡己所能受持學處，如法守護。如《親友書》所云：『此戒如地，為生功德之根本。』如是宣說。其中，若能受持出家戒律並守護之，則為最勝。如《寶鬘論》所云：『出家眾具無量德，勝過在家勤持戒，及勝菩提心。』 第二，進入聞思修三學之法。如《俱舍論》所云：『佛之聖法有二種，謂經教及證悟。持彼法者唯二種，謂說法者及修行。』如是宣說，分為二者。 第一，以講聞方式進入經教之法，共有四方面：講聞之論典，講聞之人，講聞之方式，以及講聞之利益。 第一方面，講聞之論典分為善說之佛語（即佛經）和闡釋佛語之論著二者。佛語又分三種：（一）定義：直接或間接源於佛陀之語，其所詮釋之義圓滿，所用之詞清凈，其作用在於捨棄三界之煩惱，並能揭示涅槃之利益，且具四種無畏。如《寶性論》所云：『何者具義且合於法，能捨三界一切煩惱，並能揭示寂靜之利益，此乃聖者之語，反之則非。』 （二）分類：從所詮釋之義而言，可分為宣說三學且能實修之三藏；從表達方式而言，可分為十二部經；從高下而言，可分為小乘和大乘等；從來源而言，可分為佛陀親口所說之佛語、加持之佛語和允許之佛語等；從次第而言，可分為初轉四諦法輪、中轉無相法輪等。

【English Translation】 Secondly, how to engage in these two practices: First, the way to enter into pure morality is that since it is the basis of all special qualities, one should take the vows of individual liberation from the eight categories of vows as much as one can and keep them properly. As it is said in the 'Letter to a Friend': 'This discipline, like the earth for what grows and does not grow, is said to be the foundation of all virtues.' From these, taking and keeping the vows of the monastic side is the most excellent, as it is said in the 'Garland of Jewels': 'Those on the monastic side are endowed with immeasurable qualities. Therefore, the diligent householder's mind of enlightenment is superior.' Secondly, how to engage in the three practices of hearing, thinking, and meditating: As it is said in the 'Treasury of Knowledge': 'The Teacher's sacred Dharma is of two kinds: scripture and realization. Those who uphold it are only the speakers and those who practice.' According to these two: Firstly, there are four ways to engage in the Dharma of scripture through teaching and learning: the texts on which to teach and learn, the person who teaches and learns, how to teach and learn, and the benefits of teaching and learning in this way. The first is divided into the well-spoken words of the Buddha and the treatises that explain the intention. There are three types of Buddha's words: (1) Definition: Any speech that comes from the Buddha as the direct cause and condition, which is rich in meaning, pure in expression, and whose function is to abandon the afflictions of the three realms and to show the benefits of Nirvana, and which is endowed with four special confidences. As it is said in the 'Uttaratantra': 'Whatever is meaningful, closely related to the Dharma, abandons the afflictions of all three realms, and shows the benefits of peace, that is the word of a sage, and the opposite is not.' (2) Division: From the point of view of what is expressed, it can be divided into the three pitakas that teach and practice the three trainings; from the point of view of expression, it can be divided into the twelve branches of scripture, such as the sutra section; from the point of view of superior and inferior, it can be divided into the Hinayana and the Mahayana, etc.; from the point of view of origin, it can be divided into the words spoken from the mouth, the words blessed, and the words subsequently permitted; from the point of view of order, it can be divided into the first turning of the wheel of Dharma of the four truths, the intermediate turning of the wheel of Dharma of no characteristics, etc.

---

ཐ་མ་དོན་དམ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལ་ སོགས་པའོ། ། (གསུམ་པ།)ངེས་ཚིག་ནི། གསུང་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་རབ་བམ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་ན་ གསུང་རབ་ཅེས་བྱའོ། །བསྟན་བཅོས་ལའང་མཚན་ཉིད་ནི། རྩོམ་པ་པོ་ཚད་མར་གྱུར་པས་ བཀའི་དགོངས་འགྲེལ་དུ་བྱས་པའི་ངག་གང་ཞིག བྱེད་ལས་བཀའ་དང་མཐུན་པ་སྟེ། དེ་ ཉིད་ལས། གང་ཞིག་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་འབའ་ཞིག་གི། དབང་བྱས་རྣམ་གཡེང་མེད་ཡིད་ཅན་ གྱིས་བཤད། །ཐར་བ་ཐོབ་པའི་ལམ་དང་རྗེས་མཐུན་པ། །དེ་ཡང་དྲང་སྲོང་བཀའ་བཞིན་སྤྱི་ བོས་བླང་། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དབྱེ་བ་ནི་མཆོག་དམན་གྱི་ཕྱེ་ན། རྣམ་པར་ངེས་པ་བསྡུ་བ་ ལས། དོན་མེད་དོན་ལོག་དོན་མཆོག་ལྡན། །ཐོས་རྩོད་སྒྲུབ་པ་ལྷུར་ལེན་པ། །སྙིང་མེད་ངན་ གཡོ་སྡུག་བསྔལ་སྤོང་། །བསྟན་བཅོས་གསུམ་ཚན་གསུམ་དུ་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་ དགུའི་ནང་ནས་ཕྱི་མ་གསུམ་ལྟ་བུ་དང་། བྱེད་ལས་ཀྱིས་ཕྱེ་ན། རྒྱ་ཆེན་པོ་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ 1-15 དང་། ཟབ་མོ་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་ལ་སོགས་པ་དང་། བཤད་བྱའི་ དབང་གིས་ཕྱེ་ན་བཀའ་སྤྱིའི་དགོངས་པ་འགྲེལ་བར་བྱེད་པ་སྒྲ་དང་ཚད་མའི་བསྟན་བཅོས་ ལྟ་བུ་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་བཀའ་དང་པོའི་ལྟ་བ་དང་སྤྱོད་པ་གཙོ་ཆེར་གསལ་བར་སྟོན་པ་ཆོས་ མངོན་པ་མཛོད་དང་འདུལ་བ་མདོ་རྩ་བ་ལྟ་བུ་དང་། བར་བའི་ལྟ་བ་དང་སྤྱོད་པ་གཙོ་ཆེར་ གསལ་བར་སྟོན་པ་དབུ་མ་རིགས་པའི་ཚོགས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་ པ་ལྟ་བུ་དང་། ཐ་མའི་ལྟ་བ་དང་སྤྱོད་པ་གཙོ་ཆེར་གསལ་བར་སྟོན་པ་ས་སྡེ་ལྔ་དང་སྡོམ་པ་ ཉི་ཤུ་པ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །ངེས་ཚིག་ནི། སྤྱིར་དུ་སློབ་མའི་བློ་འཆོས་པས་སམ། ཁྱད་པར་ཅན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་འཆོས་ཤིང་། ངན་འགྲོ་དང་སྲིད་པ་ ལས་སྐྱོབ་པར་བྱེད་པས་ན་བསྟན་འཆོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་བཤད་རིག་པ་ལས། ཉོན་མོངས་ དགྲ་རྣམས་མ་ལུས་འཆོས་པ་དང་། །ངན་འགྲོའི་སྲིད་ལས་སྐྱོབ་བྱེད་གང་ཡིན་པ། །འཆོས་ སྐྱོབ་ཡོན་ཏན་ཕྱིར་ན་བསྟན་འཆོས་ཏེ། །གཉིས་པོ་འདི་དག་གཞན་གྱི་ལུགས་ལ་མེད། །ཅེས་ གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། ། གཉིས་པ་གང་ཟག་ནི། མདོ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་ འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་རྗེས་སུ་སྐོར་བར་བྱེད་པའི་གང་ཟག་ནི་གཉིས་ཏེ། གང་ཞིག་གུས་པས་ ཆོས་འཆད་པ་དང་། གང་ཞིག་གུས་པས་དེ་ཉིད་ཉན་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་གཉིས་ལས། (དང་པོ།)འཆད་པ་བོའི་སློབ་དཔོན་ནི། བསླབ་པ་རིན་པོ་ཆེ་གསུམ་ལ་གནས་ཤིང་། ལུང་ དང་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྷག་པར་ལྡན་པས་གདུལ་བྱ་ རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྦོང་བའི་དོན་དུ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་སྙིང་རྗེ་ ཆེན་པོས་

【現代漢語翻譯】 最後是殊勝決定法輪等。 (三)定義：在所有言論中，由於是最殊勝的，所以稱為『聖言』。對於論著，其定義是：作者是可靠的，作為佛語的釋義，其作用與佛語相符。正如經中所說：『凡是受持佛陀教義，沒有散亂之心的有情所說，與解脫之道相符，都應如聖者之言般頂戴。』從優劣來區分，從《攝抉擇分》中可知：『無意義、意義顛倒、具殊勝義，勤于聽聞、辯論、修行，捨棄無意義、惡劣、痛苦，論著可分為三類。』如經中所說，九種論著中，后三種是好的。從作用來區分，有攝集廣大之論，辨析甚深之論等。從所詮釋的內容來區分，有解釋共同佛語的論著，如聲明和量論；有主要闡明第一法輪見解和行持的論著，如《阿毗達磨俱舍論》和《毗奈耶根本律》；有主要闡明中間法輪見解和行持的論著，如《中觀理聚論》和《入菩薩行論》；有主要闡明最後法輪見解和行持的論著，如《五地論》和《二十頌》等。定義是：一般而言，能調伏學者的心；特殊而言，能從煩惱和惡行中調伏，從惡趣和輪迴中救護，所以稱為『論著』。如《成唯識論》所說：『能調伏一切煩惱怨敵，能從惡趣輪迴中救護，因其調伏和救護的功德，所以稱為論著，這兩種功德是其他外道所沒有的。』 二是補特伽羅（梵文：Pudgala，梵文羅馬擬音：Pudgala，藏文：གང་ཟག，漢語字面意思：人、有情）：經中說，『隨如來轉法輪者有二：恭敬說法者和恭敬聽法者。』分為二： （一）說法者，即善知識：安住於三學（戒定慧）珍寶，具足經論和現證的功德，爲了調伏所化眾生的煩惱，不貪圖利養恭敬，以大悲心說法。

【English Translation】 Finally, there are the Dharmacakras (法輪，Dharmacakra) of definitive meaning, and so on. (3) Definition: Among all the teachings, because it is the most excellent, it is called 'Scripture'. For treatises, the definition is: the author is reliable, and as an explanation of the Buddha's words, its function is in accordance with the Buddha's words. As it says in the scriptures: 'Whatever is spoken by sentient beings who are influenced only by the Buddha's teachings, without distraction, and is in accordance with the path to liberation, should be accepted with reverence as the words of a sage.' Distinguishing from superior to inferior, from the Samgraha-viniscaya: 'Meaningless, meaning reversed, possessing supreme meaning, diligently listening, debating, practicing, abandoning meaningless, evil, suffering, treatises are considered as three sets of three.' As it is said, among the nine, the latter three are good. Distinguishing by function, there are treatises that gather the vast, and treatises that analyze the profound, and so on. Distinguishing by the content to be explained, there are treatises that explain the general meaning of the Buddha's words, such as grammar and epistemology; there are treatises that mainly clarify the view and conduct of the first Dharmacakra, such as the Abhidharmakosa and the Vinaya-mula; there are treatises that mainly clarify the view and conduct of the intermediate Dharmacakra, such as the Madhyamaka-karika and the Bodhicaryavatara; there are treatises that mainly clarify the view and conduct of the final Dharmacakra, such as the Five Treatises of Maitreya and the Vimsatika, and so on. The definition is: in general, it tames the minds of students; in particular, it tames from afflictions and misconduct, and protects from evil destinies and samsara, so it is called 'treatise'. As it says in the Vijnaptimatrata-siddhi: 'It tames all the enemies of afflictions, and protects from the evil destinies of samsara. Because of the qualities of taming and protecting, it is called a treatise. These two qualities are not found in other systems.' Two, the Pudgala (補特伽羅，Pudgala): The sutras say, 'Those who follow the Tathagata (如來，Tathagata) in turning the wheel of Dharma (法輪，Dharmacakra) are two: those who respectfully teach the Dharma and those who respectfully listen to the Dharma.' Divided into two: (1) The teacher who teaches, the spiritual friend (善知識，Kalyanamitra): Abiding in the three jewels of training (戒定慧，Sila-samadhi-prajna), possessing the qualities of scripture and realization, and especially endowed with great compassion, without regard for gain and respect, for the sake of subduing the afflictions of those to be tamed.

---

དམ་པའི་ཆོས་འཆད་པའི་དཀའ་སྤྱད་ལ་ནམ་ཡང་སྐྱོ་བ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། རྒྱན་ ལས། བཤེས་གཉེན་དུལ་བ་ཞི་ཞིང་ཉེར་ཞི་བ། །ཡོན་ཏན་ལྷག་པར་བརྩོན་བཅས་ལུང་ 1-16 གིས་ཕྱུག །དེ་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་སྨྲ་མཁས་ལྡན། །བརྩེ་བའི་བདག་ཉིད་སྐྱོ་ཡིད་སྤངས་ལ་ བསྟེན། །ཞེས་པ་དང་། དེ་ལྟར་བློ་བཟང་སྐྱོ་བ་མེད་ལྡན་བརྩེ་བ་ཅན། །སྙན་པར་རབ་གྲགས་ ཆོ་ག་བཟང་ཤེས་ལྡན་པ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལེགས་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་པ་སྟེ། །བཤད་ པས་སྐྱེ་བོའི་ནང་ན་ཉི་མ་བཞིན་དུ་ལྷམ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཤིང་། རིན་ཆེན་ ཕྲེང་བ་ལས་ཀྱང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དེ་དག་གི། མཚན་ཉིད་མདོར་བསྡུས་མཁྱེན་པར་ མཛོད། །ཆོག་ཤེས་འདོད་ཆུང་སྙིང་རྗེར་ལྡན། །ཉོན་མོངས་སྤངས་པའི་ཤེས་རབ་ཅན། །དེ་ དག་གིས་ནི་ཁྱོད་བསྟེན་ན། །ཁྱོད་ཀྱིས་མཁྱེན་གྱིས་གུས་པར་མཛོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་ རོ། ། (གཉིས་པ།)ཉན་པ་པོའི་སློབ་མའང་ལྟ་བ་ངན་པ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕྱོགས་ཞེན་ སྤངས་པས་གཟུ་བོར་གནས་ཤིང་། ལེགས་བཤད་དང་ཉེས་བཤད་ཀྱི་ཆ་རྣམ་པར་འབྱེད་ པའི་བློ་གྲོས་དང་ལྡན་ལ། གང་ཉན་པར་འདོད་པའི་ཆོས་དེ་ཉིད་དད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ ཆེན་པོས་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་པ་སྟེ། (བཞི་བརྒྱ་པར།)གཟུར་གནས་བློ་ལྡན་དོན་གཉེར་བ། ། ཉན་པོ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བར་བཤད། །ཅེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། ། (གསུམ་པ།)བྱེད་ཚུལ་ནི། འཆད་པ་པོས་ཀྱང་རྒྱུད་འཇམ་ཞིང་རྒྱགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ སྒོ་ནས་སྐྱོ་བ་མེད་པར་དཔེ་མཁྱུད་སྤངས་ཏེ། རྣམ་གྲངས་སྣ་ཚོགས་པས་རིགས་པ་དང་མི་ འགལ་བར་གོ་བདེ་བས། རྙེད་བཀུར་ལ་ལྟོས་མེད་དུ་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་པ་དང་མཐུན་པར་ བཤད་པར་བྱ་སྟེ། རྒྱན་ལས། སེམས་དཔའ་མཆོག་གིས་སྟོན་པ་ནི། །འཇམ་ཞིང་རྒྱགས་ བྲལ་མི་སྐྱོ་དང་། །གསལ་ཞིང་སྣ་ཚོགས་རིགས་པ་དང་། །གོ་ཞིང་ཟང་ཟིང་མེད་ཀུན་འགྲོ། ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །ཉན་པ་པོས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་སྤངས་ 1-17 ནས། ཀུན་ཤེས་པར་འདོད་པའི་བསམ་པས་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་གུས་པ་ཆེན་པོས་རྩེ་ གཅིག་ཏུ་མཉན་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་བཤད་རིགས་པ་ལས། ང་རྒྱལ་དང་ནི་མ་དད་དང་། །དོན་དུ་ གཉེར་བ་མེད་པ་ཉིད། ཕྱི་རོལ་རྣམ་གཡེང་ནང་དུ་བསྡུས། །སྐྱོ་བ་ཉན་པའི་དྲི་མ་ཡིན། །ཞེས་ གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་ཀས་ཀྱང་སྦྱོར་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པས། དངོས་ གཞི་ཆོས་འཆད་པ་དང་དེའི་ཆེད་དུ་ཡོན་འབུལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱིན་པ་དང་། འཆད་ཉན་ གྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཆོས་ལ་ལོག་སྒྲུབ་ཀྱིས་མི་སྐྱོ་བའི་བཟོད་པ་ དང་། དཀའ་སྤྱད་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་སྤྲོ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཆོས་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་ བསམ་གཏན་དང་། དོན་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབ

【現代漢語翻譯】 對於講授神聖佛法的辛勞，永遠不應感到厭倦。《莊嚴經論》中說：『善知識應調伏、寂靜、極寂靜，具備超勝功德且勤奮，精通經論，善於講述，具足慈愛，摒棄厭倦，方可依止。』如是，善慧應具備不厭倦、具慈愛、美名遠揚、精通儀軌、善於言辭的菩提薩埵，猶如說法者在人群中如太陽般閃耀。』等等。寶鬘論中也說：『請簡要了解善知識的這些特徵：知足少欲、具足慈悲、具有斷除煩惱的智慧。若你依止他們，你應知曉並恭敬。』 (第二，)聽法者的弟子也應公正，摒棄對惡見的偏執，具備辨別善說與惡說的智慧，並以極大的信心和精進追求所欲聽聞的佛法。《四百論》中說：『公正、具慧、求法者，被稱為聽法的法器。』 (第三，)行為方式是：講法者應以柔和、不驕慢的態度，不厭倦地、不隱瞞地、以各種不違背理性的方式，通俗易懂地、不求名利地、與一切乘相符地進行講授。《莊嚴經論》中說：『最勝菩薩的教導是：柔和不驕慢、不厭倦，清晰多樣、合乎理性，易懂無雜染、普遍適用。』聽法者也應摒棄我慢等一切過失，以求知一切的心態，以極大的恭敬心專注于佛法和說法者。《釋量論》中說：『我慢、不信、不求義、外散內收、厭倦是聽法的垢染。』因此，雙方都應具備菩提心，以正行講法，併爲講法而供養等佈施，以戒律避免講法和聽法中的不利因素，以忍耐面對佛法的誹謗而不生厭倦，以精進投入廣大的辛勞，以禪定專注于佛法，以智慧徹底辨別佛法的意義。

【English Translation】 One should never be weary of the hardship of expounding the sacred Dharma. The Ornament says: 'A spiritual friend should be tamed, peaceful, extremely peaceful, possess superior qualities and diligence, be rich in scriptures, be skilled in speaking, possess love, and abandon weariness.' Thus, the wise should possess non-weariness, love, be renowned, know the good rituals, be skilled in speech, and be a Bodhisattva. The speaker shines like the sun in the midst of people. ' etc. The Ratnavali also says: 'Please know in brief the characteristics of those virtuous spiritual friends: content, with few desires, full of compassion, with wisdom that has abandoned afflictions. If you rely on them, you should know and respect them.' (Secondly,) the disciple of the listener should also be fair, abandoning the bias of holding evil views as supreme, possessing the wisdom to distinguish between good and bad explanations, and pursuing the Dharma that he desires to hear with great faith and diligence. The Four Hundred says: 'The fair-minded, intelligent, and seeker of meaning are said to be the vessel for listening.' (Thirdly,) the way of acting is: the expounder should teach in a gentle and non-arrogant manner, without weariness, without concealment, in various ways that do not contradict reason, in an easy-to-understand manner, without seeking fame or gain, and in accordance with all vehicles. The Ornament says: 'The teaching of the supreme Bodhisattva is: gentle and non-arrogant, without weariness, clear and diverse, in accordance with reason, easy to understand, without confusion, and universally applicable.' The listener should also abandon all faults such as pride, and listen attentively to the Dharma and the speaker with great respect, with the intention of knowing everything. The Commentary on Valid Cognition says: 'Pride, disbelief, lack of seeking meaning, external distraction, and weariness are the defilements of listening.' Therefore, both should possess the mind of enlightenment, with the actual practice of teaching the Dharma, and giving offerings for the sake of teaching, with the discipline of avoiding unfavorable factors in teaching and listening, with patience not to be weary of the slander of the Dharma, with diligence to engage in great hardships, with meditation to focus on the Dharma, and with wisdom to thoroughly discern the meaning of the Dharma.

---

ྱེད་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ ལྡན་དུ་ཉམས་སུ་བླངས་ནས། མཇུག་ཏུ་དེ་དག་གི་དགེ་བ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ བར་བྱ་སྟེ། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས། དེ་དག་སོ་སོར་སྦྱིན་ལ་སོགས། །རྣམ་པ་དྲུག་ ཏུ་བསྡུས་པ་ཡིས། །གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་དེ། །དྲུག་ཚན་དྲུག་གིས་ཇི་བཞིན་བཤད། །ཅེས་ གསུངས་པ་ལྟར་རོ། ། (བཞི་པ།)ཕན་ཡོན་ལ། ལེགས་པར་བཤད་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཤེས་རབ་མཆོག་བསྒོམས་ཏེ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་གོས་པ་ མེད་པའི་ཆོས་བརྗོད་ཅིང་། །དེ་ཡང་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱུར་བསྔོ་ན། །དགེ་བ་དེ་དང་ མཉམ་པ་འཇིག་རྟེན་གསུམ་ན་མེད། །ཅེས་པ་དང་། བྱམས་པ་སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོར་ཡང་། སྟོང་ཆེན་འཇིག་རྟེན་ཁམས་འདི་གསེར་དག་གིས། །བཀང་སྟེ་གང་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པས་ ནི། །ཚིག་བཞིའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་བརྗོད་པ། །དེ་ཡི་ཕན་འདོགས་དེ་ལྟར་འགྱུར་མ་ 1-18 ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟར། དགེ་བའི་རྩ་བ་མཚུངས་པ་མེད་པར་འཕེལ་ བ་དང་། ཕན་འདོགས་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་འཐོབ་ཅིང་། གུས་པས་མཉན་པའི་ ཕན་ཡོན་ཡང་། མདོ་སྡེ་ལས། མིག་ལྡན་སྣང་བ་ཡོད་གྱུར་ན། །གཟུགས་རྣམས་མཐོང་བ་ཇི་ ལྟ་བར། །དེ་བཞིན་དགེ་དང་མི་དགེའི་ཆོས། །ཐོས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས། ཐོས་པས་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པར་འགྱུར། །ཐོས་ པས་སྡིག་ལས་ལྡོག་པར་འགྱུར། །ཐོས་པས་དོན་མ་ཡིན་པ་སྤོང་། །ཐོས་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་ བ་འཐོབ། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟར། གནས་སྐབས་སུ་བླང་དོར་གྱི་དམིགས་ ཕྱེད་ཅིང་མཐར་ཐུག་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་འཐོབ་ལ། གཉི་གས་བསྒྲུབས་ པའི་ཕན་ཡོན་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། གང་ཆོས་ཉན་པའི་རྒྱུའམ། ཆོས་འཆད་པའི་ རྒྱུར། ཐ་ན་གོམ་པ་གཅིག་འདོར་རམ། ཐ་ན་དབུགས་གཅིག་འབྱིན་ནམ་རྔུབས་ཀྱང་རུང་སྟེ། འདི་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཞིང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ གསང་བའི་མདོ་ལས། དམ་ཆོས་འཛིན་པའི་བསོད་ནམས་ནི། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱིས་ནན་ ཏན་དུ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བར་བརྗོད་མཛད་ཀྱང་། །མཐར་ཕྱིན་པར་ནི་འགྱུར་མ་ལགས། །ཞེས་ པ་དང་། ནམ་མཁའ་མཛོད་ཀྱིས་ཞུས་པར་ཡང་། ཇི་ལྟར་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་སྟོང་བརྗོད་ཀྱང་། སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་མཐའ་ཡོད་མ་ཡིན་ལྟར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱི་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་ པའི། །བསོད་ནམས་དེ་ཡང་ཚད་ཡོད་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟར་ བསོད་ནམས་བརྗོད་ཀྱིས་མི་ལོང་ཞིང་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་འཐོབ་པའོ། ། གཉིས་པ་རྟོགས་པའི་ཆོས་ལ་སྒྲུབ་པས་འཇུག་ཚུལ་ནི། དེ་ལྟར་ལུང་རྣམ་དག་ལས་འབྱུང་ པའི་ད

【現代漢語翻譯】 通過修習具備六度的智慧，即六波羅蜜多（藏文：ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་），最終將這些善根迴向于偉大的菩提。正如《現觀莊嚴論》中所說：『彼等一一佈施等，以六種相而攝持，盔甲之修持為何，六組六者如是說。』 (四)利益方面。善說之利益，如《聖集經》云：『菩薩若以勝慧修，從彼起而言無垢，彼亦為利有情故，迴向菩提世間無。』又如《慈氏獅子吼經》云：『此大千世界充滿金，以此佈施于諸眾生者，然若宣說一句四句偈，其利益勝過彼佈施。』如是等等所說，善根無與倫比地增長，獲得殊勝利益等。恭敬聽聞之利益，如經部中雲：『如具眼者有光明，如是見諸色，如是善與非善法，聞法能知解。』又如《菩薩藏經》云：『聞法能知諸法，聞法能離諸罪，聞法能捨非義，聞法能得解脫。』如是等等所說，暫時能辨別取捨，究竟能得解脫等。二者共同成辦之利益，世尊云：『若有為聽法之故，或為說法之故，乃至行走一步，乃至呼吸一次，亦是受持聖法。』又如《如來秘密經》云：『受持正法之福德，諸佛縱經億萬劫，精勤宣說亦難盡。』又如《虛空藏經》所問：『如經億萬劫宣說，佛之智慧無有邊，如是受持如來正法，其福德亦無有限量。』如是等等所說，獲得福德不可言喻且無邊無際。 二、以修行融入證悟之法：如是，從清凈的經論中產生的定解，

【English Translation】 By practicing the wisdom that possesses the six perfections, the six Pāramitās (Tibetan: ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་), and finally dedicating these merits to the great Bodhi. As it is said in the Ornament for Clear Realization: 'Each of those, such as giving, is gathered into six aspects. Whatever the practice of armor is, it is explained as six sets of six.' (Four) Benefits. The benefits of good speech, as it is said in the Holy Collection: 'If a Bodhisattva cultivates supreme wisdom, and rises from it to speak without defilement, and also dedicates it to the cause of sentient beings, there is no merit equal to that in the three realms.' Also, as it is said in the Great Lion's Roar of Maitreya: 'If this great thousandfold world is filled with pure gold, and one gives it as charity to all beings, yet reciting one verse of four lines, its benefit is not like that.' As such, the roots of virtue increase incomparably, and one obtains supreme benefits, etc. The benefits of listening with respect, as it is said in the Sutra: 'Just as those with eyes have light, and see forms, so too, good and non-virtuous dharmas, are known through hearing.' Also, as it is said in the Bodhisattva Pitaka: 'Hearing allows one to know all dharmas, hearing allows one to turn away from sins, hearing allows one to abandon what is meaningless, hearing allows one to attain liberation.' As such, one temporarily discerns what to accept and reject, and ultimately attains liberation, etc. The benefits of accomplishing both, the Bhagavan said: 'Whoever, for the sake of listening to the Dharma, or for the sake of teaching the Dharma, even takes one step, or even breathes in or out once, this too is upholding the Holy Dharma.' Also, as it is said in the Secret Sutra of the Tathagata: 'The merit of upholding the true Dharma, even if all the Buddhas diligently speak for billions of kalpas, it will not come to an end.' Also, as asked by Akashagarbha: 'Even if one speaks for billions of kalpas, the wisdom of the Buddhas has no end, likewise, the merit of upholding the Tathagata's true Dharma, that merit too is not limited.' As such, one obtains immeasurable and boundless merits that cannot be expressed in words. Two, how to engage in the Dharma of realization through practice: Thus, the definitive understanding that arises from pure scriptures,

---

ོན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་ལེགས་པར་ཐོས་ཤིང་། རང་གིས་ཀྱང་བསམ་པ་ལ་ རྟོགས་པའི་དོན་རྣམས་ཇི་ལྟར་ནུས་པ་བཞིན་སྦྱོར་བས་ཀྱང་སྒྲུབ་ཅིང་ཉམས་སུ་ལེན་པར་ 1-19 བྱེད་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དོན་ཤེས་ཀྱང་ཉམས་སུ་མ་བླངས་ན་ནི། སྨན་བཟང་པོ་ཡོད་ཀྱང་ མ་སྤྱད་པ་དང་འདྲ་བར་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་ དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། ང་ཡིས་རབ་ཏུ་བཟང་བའི་ཆོས་བཤད་ཀྱང་། །ཁྱོད་ཀྱིས་ ཐོས་ནས་བརྩོན་པར་མ་བྱས་ན། །ནད་པ་སྨན་གྱི་རྐྱལ་པ་ཐོགས་ན་ཡང་། །རང་གི་ནད་ནི་ གསོ་བར་མི་ནུས་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་བས་ན་དོན་གཉིས་མཐར་ཕྱིན་པ་ སྐུ་གཉིས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་འདོད་པའི་བློ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས། ཆོས་སྐུའི་དྲི་མ་སྦྱང་ བའི་དྲི་མ་སྦྱང་བའི་དོན་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་བསྒོམ་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། གཟུགས་ སྐུའི་ཡོན་ཏན་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་བསོད་ ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་འབད་པར་རིགས་ཏེ། རྒྱན་ལས། རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ནི། །སངས་ རྒྱས་ཆོས་ནི་སྦྱོང་བར་བྱེད། །གཞན་ནི་ཇི་བཞིན་རྣམ་འཇོག་པ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་ སྨིན་པར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་ཤིང་། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས་ཀྱང་། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ གཟུགས་ཀྱི་སྐུ། །བསོད་ནམས་ཚོགས་ལས་ཡང་དག་འཁྲུངས། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ་མདོར་བསྡུ་ ན། །རྒྱལ་པོ་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་ལས་འཁྲུངས། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཟབ་མོའི་ དོན་མ་བསྒོམས་ན་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཙོ་ཆེར་ མཉམ་གཞག་ཏུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་ ལས། ཆོས་འདི་བསྒོམས་པར་མ་གྱུར་ན། །ཆོས་ཉིད་མཐོང་བར་མི་ནུས་ཏེ། །ཆུ་ནི་མཐོང་ དང་ཐོས་པ་ཡིས། །མ་འཐུངས་སྐོམ་པ་ཇི་ལྟར་སེལ། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །རང་དོན་ འབའ་ཞིག་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དེ་ཡང་མི་འགྲུབ་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་ ལ། གཞན་དོན་གཙོ་བོར་བྱས་ན་གཉི་གའི་དོན་གྲུབ་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་ཁོ་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་སྟེ། རྒྱན་ལས། སྐྱེ་བོ་རྨོངས་པ་རང་ 1-20 གི་བདེ་དོན་བརྩོན། །དེ་མ་ཐོབ་པས་རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་འགྱུར། །བརྟན་པ་རྟག་ཏུ་གཞན་ དོན་བརྩོན་པ་ནི། །གཉི་གའི་དོན་བྱས་མྱ་ངན་འདའ་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། དངོས་སུ་གཞན་དོན་རྒྱ་ཆེར་བསྒྲུབ་པའི་ནུས་པ་མེད་ནའང་། བསམ་པ་བཟང་པོས་ཀྱང་དོན་ གྱིས་གཞན་དོན་ལ་ཞུགས་པར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་ལ་ཕན་པའི་མཐུ་མེད་ཀྱང་། །དེ་ཡི་བསམ་ པ་རྟག་ཏུ་བྱ། །གང་ལ་བསམ་པ་དེ་ཡོད་པ། །དེ་ནི་དེ་ལ་དོན་གྱིས

【現代漢語翻譯】 此外，要從善知識處聽聞正法，並盡己所能地將自己通過思考所領悟的道理付諸實踐，修行。如果僅僅是懂得佛法的道理而不去實踐，就如同擁有良藥卻不去服用一樣，無法徹底平息煩惱的疾病。正如《三摩地王經》所說：『我已宣說最殊勝之法，汝聞已若不勤精進，如彼病人雖持藥囊，亦不能療自身之病。』因此，想要獲得究竟二利、成就二身果位的人，爲了清凈法身的垢染，應當修持無分別智的智慧資糧；爲了生起色身的功德，應當努力于使一切眾生得以成熟的福德資糧。《寶性論》中說：『無分別智清凈佛法，如其安立令眾產生熟。』《寶鬘論》中也說：『諸佛色身從福資糧中生，法身總集於智慧資糧中生。』因此，如果不修習甚深之義，就無法現量見到法性。因此，主要應在入定狀態中精勤修持無分別的禪定。《經部》中說：『若不修習此法，則不能見法性，如見聞水而不飲，如何能解渴？』那些只為自己利益著想的人，最終既不能成就自利，又將處於痛苦之中；如果以利他為主，則能成就二利，獲得解脫。因此，在出定之後，應當只做利益眾生的事情。《寶性論》中說：『愚人勤于自利，因不得而常受苦，智者恒常勤利他，成辦二利得涅槃。』因此，即使沒有實際能力去廣大利益他人，僅僅以善良的發心也能在實際上參與到利他之中。即使沒有利益他人的能力，也應當時常懷有利益他人的心念。無論誰擁有這種心念，實際上他就在利益他人。 此外，要從善知識處聽聞正法，並盡己所能地將自己通過思考所領悟的道理付諸實踐，修行。如果僅僅是懂得佛法的道理而不去實踐，就如同擁有良藥卻不去服用一樣，無法徹底平息煩惱的疾病。正如《三摩地王經》所說：『我已宣說最殊勝之法，汝聞已若不勤精進，如彼病人雖持藥囊，亦不能療自身之病。』因此，想要獲得究竟二利、成就二身果位的人，爲了清凈法身的垢染，應當修持無分別智的智慧資糧；爲了生起色身的功德，應當努力于使一切眾生得以成熟的福德資糧。《寶性論》中說：『無分別智清凈佛法，如其安立令眾產生熟。』《寶鬘論》中也說：『諸佛色身從福資糧中生，法身總集於智慧資糧中生。』因此，如果不修習甚深之義，就無法現量見到法性。因此，主要應在入定狀態中精勤修持無分別的禪定。《經部》中說：『若不修習此法，則不能見法性，如見聞水而不飲，如何能解渴？』那些只為自己利益著想的人，最終既不能成就自利，又將處於痛苦之中；如果以利他為主，則能成就二利，獲得解脫。因此，在出定之後，應當只做利益眾生的事情。《寶性論》中說：『愚人勤于自利，因不得而常受苦，智者恒常勤利他，成辦二利得涅槃。』因此，即使沒有實際能力去廣大利益他人，僅僅以善良的發心也能在實際上參與到利他之中。即使沒有利益他人的能力，也應當時常懷有利益他人的心念。無論誰擁有這種心念，實際上他就在利益他人。

【English Translation】 Furthermore, one should listen well to the Dharma from a virtuous spiritual friend and, to the best of one's ability, practice and cultivate the meanings that one has understood through reflection. If one only knows the meaning of the Dharma but does not put it into practice, it is like having good medicine but not using it, and one will not be able to completely pacify the disease of afflictions. As it is said in the Samadhiraja Sutra: 'I have taught the most excellent Dharma, but if you hear it and do not strive diligently, it is like a sick person holding a bag of medicine, but still unable to cure his own illness.' Therefore, those who wish to attain the ultimate two benefits and achieve the state of the two bodies (Dharmakaya and Rupakaya) should cultivate the accumulation of wisdom, which is the meditation on non-conceptual wisdom, to purify the defilements of the Dharmakaya; and they should strive for the accumulation of merit, which is to fully ripen all sentient beings, to generate the qualities of the Rupakaya. As it is said in the Ratnagotravibhaga: 'Non-conceptual wisdom purifies the Buddha-dharma, and the other, as it is, establishes and ripens sentient beings.' And in the Ratnavali: 'The Rupakaya of the Buddhas is born from the accumulation of merit, and the Dharmakaya, in brief, is born from the accumulation of wisdom.' Therefore, if one does not meditate on the profound meaning, one will not be able to directly see the nature of reality. Therefore, one should mainly strive to cultivate the samadhi of non-conceptualization in the state of equipoise. As it is said in the sutra: 'If one does not cultivate this Dharma, one will not be able to see the nature of reality. Just as seeing and hearing about water, but not drinking it, how can one quench thirst?' Those who seek only their own benefit will not achieve even that and will remain in suffering. If one makes the benefit of others the main priority, one will achieve both benefits and attain liberation. Therefore, after post-meditation, one should only do things that benefit sentient beings. As it is said in the Ratnagotravibhaga: 'Foolish people strive for their own happiness, but because they do not attain it, they always suffer. Stable people always strive for the benefit of others, accomplishing both benefits and attaining nirvana.' Therefore, even if one does not have the actual ability to greatly benefit others, one can still actually engage in benefiting others through good intention. Even if one does not have the power to benefit others, one should always have the intention to benefit them. Whoever has this intention is actually benefiting others. Furthermore, one should listen well to the Dharma from a virtuous spiritual friend and, to the best of one's ability, practice and cultivate the meanings that one has understood through reflection. If one only knows the meaning of the Dharma but does not put it into practice, it is like having good medicine but not using it, and one will not be able to completely pacify the disease of afflictions. As it is said in the Samadhiraja Sutra: 'I have taught the most excellent Dharma, but if you hear it and do not strive diligently, it is like a sick person holding a bag of medicine, but still unable to cure his own illness.' Therefore, those who wish to attain the ultimate two benefits and achieve the state of the two bodies (Dharmakaya and Rupakaya) should cultivate the accumulation of wisdom, which is the meditation on non-conceptual wisdom, to purify the defilements of the Dharmakaya; and they should strive for the accumulation of merit, which is to fully ripen all sentient beings, to generate the qualities of the Rupakaya. As it is said in the Ratnagotravibhaga: 'Non-conceptual wisdom purifies the Buddha-dharma, and the other, as it is, establishes and ripens sentient beings.' And in the Ratnavali: 'The Rupakaya of the Buddhas is born from the accumulation of merit, and the Dharmakaya, in brief, is born from the accumulation of wisdom.' Therefore, if one does not meditate on the profound meaning, one will not be able to directly see the nature of reality. Therefore, one should mainly strive to cultivate the samadhi of non-conceptualization in the state of equipoise. As it is said in the sutra: 'If one does not cultivate this Dharma, one will not be able to see the nature of reality. Just as seeing and hearing about water, but not drinking it, how can one quench thirst?' Those who seek only their own benefit will not achieve even that and will remain in suffering. If one makes the benefit of others the main priority, one will achieve both benefits and attain liberation. Therefore, after post-meditation, one should only do things that benefit sentient beings. As it is said in the Ratnagotravibhaga: 'Foolish people strive for their own happiness, but because they do not attain it, they always suffer. Stable people always strive for the benefit of others, accomplishing both benefits and attaining nirvana.' Therefore, even if one does not have the actual ability to greatly benefit others, one can still actually engage in benefiting others through good intention. Even if one does not have the power to benefit others, one should always have the intention to benefit them. Whoever has this intention is actually benefiting others.

---

་ཞུགས། །ཞེས་གསུངས་པ་ ལྟར་རོ། །མདོར་ན་ཆོས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡང་སྒོ་གསུམ་གྱི་སྤྱོད་པ་ཤེས་བཞིན་ དུ་རང་གཞན་ལ་ཕན་པར་སྦྱོད་པ་སྟེ། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། གང་ཞིག་ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་ ལས། །ཐམས་ཅད་ལེགས་པར་ཡོངས་བརྟགས་ཏེ། །བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་ཤེས་ནས། ། རྟག་ཏུ་བྱེད་པ་དེ་མཁས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་འཛིན་ པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡང་ཉེས་སྤྱོད་སྡིག་པའི་ལས་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས། ལེགས་སྤྱོད་དགེ་ བའི་ལས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་བརྩོན་པས་རང་གི་སེམས་ཀྱི་སྐྱོན་མཐའ་དག་འདུལ་བར་ བྱེད་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་མི་བྱ་སྟེ། །དགེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ པར་བྱ། །རང་གི་སེམས་ནི་ཡོངས་སུ་གདུལ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་ བཀའ་བསྩལ་བ་ལྟར་རོ། །དེ་ཡང་དལ་འབྱོར་གྱི་ལུས་ཐོབ་ཅིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དང་ མཇལ་བ་འདི་ལྟ་བུའི་དུས་སུ་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་འབད་པར་རིགས་ཏེ། དབུ་མ་སྙིང་ པོ་ལས། དམ་ཆོས་སྒྲོན་མ་དང་བཅས་ཤིང་། །མི་ཁོམ་བརྒྱད་སྤངས་དལ་བ་འདི། །སྐྱེས་བུ་ ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །འབྲས་བུ་ཡོད་པར་བྱ་བའི་རིགས། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། ། ༄། །སྐབས་སུ་བབ་པའི་བསྟན་བཅོས་ཁྱད་པར་དུ་བཤད་པ། སྐབས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ཁྱད་པར་དུ་བཤད་པ་ལ། མཛད་པ་པོའི་སློབ་དཔོན་ནི་དཔལ་ལྡན་ འཕགས་པ་ཐོག་མེད་ཡིན་ཞིང་། དེའང་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་གསུང་རབ་མཐའ་ དག་གི་དགོངས་པ་འགྲེལ་བ་ལ་མཁས་པས་བསྟན་པ་དང་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ 1-21 བསྒྲུབས་ནས། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་ལུང་བསྟན་པའི་གང་ཟག་དམ་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་ འཇམ་དཔལ་རྩ་བའི་རྒྱུད་ལས། ཐོགས་མེད་ཅེས་བྱའི་དགེ་སློང་འབྱུང་། །དེ་ནི་བསྟན་བཅོས་ དོན་ལ་མཁས། །མདོ་སྡེ་དྲང་དོན་ངེས་པའི་དོན། །རྣམ་པ་མང་པོ་རབ་ཏུ་འབྱེད། །འཇིག་ རྟེན་རིག་པ་སྟོན་བདག་ཉིད། །གཞུང་བྱེད་ངང་ཚུལ་ཅན་དུ་འགྱུར། །དེ་ཡི་རིག་པ་གྲུབ་པ་ནི། ། སཱ་ལའི་ཕོ་ཉ་མོ་ཞེས་བརྗོད། །དེ་ཡི་སྔགས་ཀྱི་མཐུ་ཡིས་ནི། །བློ་ནི་བཟང་པོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། ། བསྟན་པ་ཡུན་རིང་གནས་བྱའི་ཕྱིར། །མདོ་ཡི་དེ་ཉིད་བསྡུས་དོན་བྱེད། །ལོ་ནི་བརྒྱ་དང་ལྔ་ བཅུར་འཚོ། །དེ་ལུས་ཞིག་ནས་ལྷ་ཡུལ་འགྲོ། །འཁོར་བ་རྣམས་སུ་འཁོར་བ་ནའང་། །ཡུན་ རིང་བདེ་བ་རྗེས་མྱོང་ནས། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་མཐར་གྱིས་དེ། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་འཐོབ་ པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ས་ གསུམ་པ་འོད་བྱེད་པ་ལ་གནས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ཡང་ལྡན་པ་སྟེ། (ཤཱནྟི་པས།)དབུ་མ་རྒྱན་ ལས། བྱམས་པ་ཐོག་མེད་ཀྱིས་བཤད་ཅིང་། །ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཀྱང་བཞེད་པ་ཡི། །ཚད

【現代漢語翻譯】 如上所述。總之，所謂『精通佛法』的意義在於，以知曉的三門（身、語、意）行為，利益自己和他人。如《寶鬘論》所說：『無論身語意的行為，都經過仔細的觀察，瞭解對自和他人的利益，並恒常行之，此即為智者。』如是說。同樣，所謂『護持佛法』的意義在於，捨棄一切惡行和罪業，精勤于圓滿的善行，從而調伏自心的所有過患。如世尊所說：『諸惡莫作，眾善奉行，調伏自心，是諸佛教。』如是教誨。因此，在獲得暇滿人身並值遇佛法之際，應當努力修持聖者的行為。如《中觀心要》所說：『具足正法明燈，遠離八無暇，獲得此暇滿，應以大丈夫之行，令其具有果實。』如是說。 現在進入對本論的殊勝之處的講解。 關於本論的殊勝之處，作者是聖者無著（Asaṅga），他精通解釋圓滿正等覺所說的一切經典之意，因此對佛法和眾生有廣大的利益，並且是受到授記將獲得大菩提的聖者。正如《文殊根本續》所說：『將有一位名為無著的比丘出現，他精通論典之義，能分辨經部的不了義和了義，並以多種方式詳細解釋。他是世間知識的導師，具有著作的秉性。他的智慧成就，被稱為薩拉的信使女。憑藉她的咒語力量，將生起良好的智慧。爲了佛法長久住世，他將彙集經部的要義。他將活到一百五十歲，死後將往生天界。在輪迴中流轉時，他將長久享受安樂，最終逐漸獲得殊勝的菩提。』如是說。就他證悟的法而言，他還具備安住於三地（發光地）的功德。(寂天菩薩，Śāntideva)在《中觀莊嚴論》中說：『由慈氏（彌勒，Maitreya）和無著所宣說，龍樹（Nāgārjuna）也贊同的，'

【English Translation】 As it is said. In short, the meaning of 'being learned in Dharma' is to benefit oneself and others with the conduct of the three doors (body, speech, and mind) knowingly. As it is said in the 'Precious Garland': 'Whatever actions of body, speech, and mind, are all well examined, knowing the benefit to oneself and others, and always doing it, that is the wise one.' Thus it is said. Similarly, the meaning of 'upholding the teachings' is to abandon all misdeeds and sinful actions, and to diligently pursue perfect virtuous actions, thereby subduing all the faults of one's own mind. As the Bhagavan said: 'Do no evil, cultivate perfect virtue, subdue your own mind, this is the teaching of the Buddhas.' Thus it was taught. Therefore, having obtained a body of leisure and fortune and encountering the teachings of the Buddha, one should strive to practice the conduct of noble beings. As it is said in the 'Essence of Madhyamaka': 'Having the lamp of the true Dharma, abandoning the eight unfree states, having this leisure, one should make it fruitful with the conduct of great beings.' Thus it is said. Now, entering into the explanation of the special features of the treatise at hand. Regarding the special features of the treatise at hand, the author is the venerable Asaṅga, who is skilled in explaining the meaning of all the scriptures spoken by the fully enlightened Buddha, thus bringing great benefit to the Dharma and sentient beings, and is a holy person prophesied to attain great Bodhi. As it is said in the 'Root Tantra of Manjushri': 'There will be a monk named Asaṅga, he is skilled in the meaning of the treatises, he will distinguish the provisional and definitive meanings of the sutras, and explain them in many ways. He is the master who teaches worldly knowledge, and has the nature to compose texts. His accomplishment of knowledge is called the female messenger of Sala. Through the power of her mantra, good intelligence will arise. For the sake of the long duration of the teachings, he will compile the essential meaning of the sutras. He will live for one hundred and fifty years, and after his body is destroyed, he will go to the heavenly realm. While wandering in samsara, he will experience happiness for a long time, and gradually attain the supreme Bodhi.' Thus it is said. In terms of the Dharma he realized, he also possesses the qualities of abiding on the third ground, the Illuminating One. (Śāntideva) said in the 'Madhyamakāvatāra': 'Explained by Maitreya and Asaṅga, and also approved by Nāgārjuna,'

---

་མ་ལུང་ དང་ལྡན་པ་ཡི། །བདེན་པ་གཉིས་འདིར་བཤད་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་ཞིང་། དེའི་འགྲེལ་ པར། རྒྱལ་བ་བྱམས་པ་ནི་ས་བཅུ་པ་ལ་གནས་པའོ། །འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ནི་ས་གསུམ་ པ་ལ་གནས་པའོ། །སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ནི་ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་གནས་པའོ་ཞེས་ འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་བསྟན་བཅོས་ཇི་ལྟར་མཛད་པའི་ཚུལ་ཡང་། མངོན་པར་རྟོགས་ པའི་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་བ་ལས། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་སྐྱོབ་ཉིད་ཀྱིས། །མི་ཕམ་མགོན་ལ་ གསན་ནས་ནི། །ཞེས་པ་དང་། སའི་སྟོད་འགྲེལ་ལས། འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་ཕན་ཕྱིར་ཐོགས་ མེད་ཅེས་བྱ་བ། །ཆོས་རྒྱུན་ཏིང་འཛིན་སྟོབས་ཀྱིས་དྲངས་པའི་བདུད་རྩིའི་ཆུ། །འཕགས་པ་ མི་ཕམ་ཞལ་གྱི་བུམ་པ་ནས་བླུགས་པ། །གསན་པའི་སྙིམ་པས་གསོལ་བ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ ལོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རྒྱལ་བའི་རྒྱལ་ཚབ་འཕགས་པ་བྱམས་པ་མགོན་པོ་ལ་ཆོས་ཀྱི་ 1-22 རྣམ་གྲངས་མང་པོ་གསན་ཅིང་། ཁྱད་པར་དུ་ཡང་སྔོན་འཇིག་རྟེན་ན་དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པ་ དར་ཞིང་རྒྱས་པར་ཡོད་པ་ལས། བར་སྐབས་སུ་མངོན་པར་སྦྱོར་བ་པོ་མེད་པའི་དབང་གིས་ རེ་ཞིག་མི་གསལ་བར་གྱུར་པ་དེ་ཉིད། སླར་ཡང་རབ་ཏུ་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ཆོས་མངོན་ པའི་མདོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་གསན་ནས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མཛད་ དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་གསལ་བར་བྱེད་པ་སའི་དངོས་གཞི་དང་། རྣམ་པར་གཏན་ལ་ དབབ་པ་བསྡུ་བ་དང་། གཞི་བསྡུ་བ་དང་། རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ་དང་། རྣམ་པར་བཤད་པའི་ སྒོ་བསྡུ་བ་སྟེ་རྒྱས་པའི་བསྟན་བཅོས་ས་སྡེ་ལྔ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྡོམ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ བསྡུས་པ་དང་། ཐེག་པ་ཐུན་མོང་གི་སྡོམ་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་སྟེ་བསྡུས་པའི་བསྟན་ བཅོས་སྡོམ་རྣམ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་མཛད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་འདིར་བཤད་པར་བྱ་ བའི་བསྟན་བཅོས་དངོས་ནི་ཤིན་ཏུ་གསལ་བའི་ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོ་དང་ལྡན་པས་གཟུང་སླ་ ཞིང་། གསུང་རབ་མཐའ་ཡས་པའི་དགོངས་པའི་དོན་བཟང་པོ་སྟོན་པས་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་ དང་ལྡན་པ། དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་རྒྱལ་བའི་སྲས་ལ་ སོགས་པ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་དང་མཐུན་པར་འཆད་པ་ལ་དོན་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དོན་དང་མཐུན་པའི་མཚན་གྱི་དོན། དོན་ཆེན་སྒྲུབ་པ་སྤྱིའི་ཕྱག དོན་མཆོག་ལྡན་པའི་ བསྟན་བཅོས་དངོས། དོན་ལེགས་པར་བསྒྱུར་བའི་ཚུལ་ལོ། ། ༈ དོན་དང་མཐུན་པའི་མཚན་གྱི་དོན། མཚན་དོན་ལ་ལྔ་ལས། དང་པོ་བསྒྱུར་བ་ནི། ལེགས་སྦྱར་བའི་སྐད་ཡིན་ཡང་འདྲ་བ་ ལས་བཏགས་ཏེ་གཞུང་འདིའི་མཚན་རྒྱ་གར་གྱི་སྐད་དུ་འོག་ནས་འབྱུང་བ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་ མཚམས་སྦྱར་ནས། དེའི་ཨ་བྷི་ནི་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་ཉེར་བསྒྱུར་ཡིན་ པས་མངོན་པ་དང་། དྷརྨ་ནི་ཆོས་ད

【現代漢語翻譯】 『擁有力量』，在此將講述二諦（藏文：བདེན་པ་གཉིས།，梵文天城體：，梵文羅馬擬音：satya-dvaya，漢語字面意思：二種真理）。』如是說。其註釋中記載：『勝者彌勒菩薩安住於十地，聖者無著菩薩安住於三地，論師龍樹菩薩安住于初地極喜地。』正如以上所說。關於他如何創作論典的方式，在《現觀莊嚴論》的註釋中說：『聖者無著慈悲地從不敗怙主（彌勒）處聽聞。』以及在《地之上釋》中說：『爲了利益世間一切眾生，名為無著。』法流，以禪定之力引來的甘露之水，從聖者不敗尊（彌勒）之口中的寶瓶傾注而出，以聽聞之掌承接，我向他頂禮！』如是說，勝者的繼承者聖者彌勒怙主聽聞了眾多的法類，特別是過去世間聖法《阿毗達磨》興盛廣大，但中間由於沒有修習者而一度隱沒，爲了再次弘揚光大，聽聞了《阿毗達磨》的百千部經等，並融會貫通。爲了闡明這些經的意旨，創作了《本地分》，以及《抉擇分》、《攝事分》、《攝異門分》、《釋門分》等五部廣大的論典，即五事，《大乘莊嚴經論》和《大乘集論》，以及《阿毗達磨集論》等兩部略攝的論典。 其中，將要在此講述的論典，以極其清晰的優美詞句，易於理解，且能闡釋無邊佛經的精妙含義，具有巨大的利益，即《阿毗達磨集論》。此論與勝者之子等聖者的意旨相符，從四個方面進行闡釋：與意義相符的名稱之義、成就大利益的共同禮敬、具備殊勝意義的論典正文、以及善妙翻譯的方式。 第一，與意義相符的名稱之義。 在名稱之義中，有五個方面：首先是翻譯，即使是梵語，也應按照相似之處來命名，此論的名稱在印度語言中如下所述，以此作為開端。其中，阿毗（藏文：ཨ་བྷི།，梵文天城體：，梵文羅馬擬音：abhi，漢語字面意思：現前）是具有『顯現』之義的字首，因此是『阿毗達磨』（藏文：མངོན་པ།，梵文天城體：，梵文羅馬擬音：abhidharma，漢語字面意思：勝法），達磨（藏文：ཆོས།，梵文天城體：，梵文羅馬擬音：dharma，漢語字面意思：法）是法。

【English Translation】 'Having power,' here the two truths (Tibetan: བདེན་པ་གཉིས།, Sanskrit Devanagari:, Sanskrit Romanization: satya-dvaya, Chinese literal meaning: two kinds of truth) will be explained.' Thus it is said. Its commentary records: 'Victorious Maitreya Bodhisattva abides on the tenth bhumi, Holy Asanga Bodhisattva abides on the third bhumi, and Teacher Nagarjuna Bodhisattva abides on the first bhumi, the Joyful Land.' Just as mentioned above. Regarding how he composed the treatises, in the commentary of the Ornament for Clear Realization, it says: 'Holy Asanga compassionately heard from the Invincible Protector (Maitreya).' And in the Explanation Above the Ground, it says: 'For the benefit of all beings in the world, he is named Asanga.' The stream of Dharma, the nectar drawn by the power of samadhi, poured from the vase of the mouth of the Holy Invincible One (Maitreya), received by the palms of hearing, I prostrate to him! ' Thus it is said, the successor of the Victorious One, Holy Maitreya, heard many categories of Dharma, especially in the past, when the holy Dharma Abhidharma flourished greatly in the world, but was temporarily obscured due to the lack of practitioners. In order to propagate and expand it again, he heard the hundred thousand sutras of the Abhidharma, etc., and thoroughly understood them. In order to clarify the meaning of these sutras, he composed the Fundamental Treatise on the Grounds, as well as the Determination Section, the Compendium of Matters, the Compendium of Categories, and the Compendium of Explanations, the five extensive treatises, namely the Five Matters, the Great Vehicle Ornament of Sutras and the Great Vehicle Compendium, as well as the two abbreviated treatises, the Abhidharma Compendium. Among them, the treatise to be discussed here, with extremely clear and beautiful words, is easy to understand, and can explain the subtle meanings of the boundless Buddhist scriptures, possessing great benefits, namely the Abhidharma Compendium. This treatise is in accordance with the intentions of the sons of the Victorious One and other holy beings, and is explained from four aspects: the meaning of the name that corresponds to the meaning, the common reverence for achieving great benefit, the actual text of the treatise with excellent meaning, and the method of excellent translation. First, the meaning of the name that corresponds to the meaning. In the meaning of the name, there are five aspects: first is the translation, even if it is Sanskrit, it should be named according to the similarities, the name of this treatise in the Indian language is as follows, as a beginning. Among them, Abhi (Tibetan: ཨ་བྷི།, Sanskrit Devanagari:, Sanskrit Romanization: abhi, Chinese literal meaning: before) is a prefix with the meaning of 'manifesting', therefore it is 'Abhidharma' (Tibetan: མངོན་པ།, Sanskrit Devanagari:, Sanskrit Romanization: abhidharma, Chinese literal meaning: higher Dharma), Dharma (Tibetan: ཆོས།, Sanskrit Devanagari:, Sanskrit Romanization: dharma, Chinese literal meaning: Dharma) is Dharma.

---

ང་། ས་མུ་ཙྩ་ཡ་ནི་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་ བས། བོད་ཀྱི་སྐད་དུ་གཞུང་འདིའི་མཚན་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་ 1-23 པའི་དོན་ཏོ། ། གཉིས་པ་བཤད་པ་ལ་ཆོས་མངོན་པ་མཚན་ཉིད་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་རྗེས་ འབྲང་དང་བཅས་པ་ཕུང་པོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་དེ། མཐོང་ལམ་ལ་སོགས་པས་བསྡུས་པའི་ཟག་ མེད་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། ཟང་ཟིང་མེད་པའི་ཚོར་བ་དང་། མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ ཤེས་དང་། སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པའི་གཟུགས་སོ། །དེ་ལྟར་ ཡང་མཛོད་ལས། ཆོས་མངོན་དྲི་མེད་ཤེས་རབ་རྗེས་འབྲང་བཅས། །ཞེས་སོ། ། བཏགས་པ་བ་ནི་ཚོགས་ལམ་དང་སྦྱོར་ལམ་གྱི་ཤེས་རབ་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པ་ རྣམས་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་པས། འབྲས་བུའི་མིང་གིས་བཏགས་ནས་ཆོས་མངོན་ཞེས་བྱ་ཞིང་། མདོ་ འབུམ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་དེའི་རྗོད་བྱེད་ཡིན་པས་བརྗོད་བྱའི་མིང་གིས་བཏགས་ནས་ ཆོས་མངོན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཐོབ་བྱ་ཕྱིར་གང་དང་བསྟན་བཅོས་གང་། །ཞེས་སོ། །འདིར་ ཡང་བརྗོད་བྱའི་མིང་གིས་རྗོད་བྱེད་ལ་བཏགས་པའོ། །ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ནི་དོན་ལེགས་པ་ རྟོགས་ནས་མདོའི་སྙིང་པོ་བཏུས་ཏེ་ཡང་དག་པར་མཐོ་བའི་གནས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་ པ་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་ནི་གཞུང་ཉིད་དུ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། ། (གསུམ་པ།)འདོགས་ཚུལ་ནི། དཔེ་དང་གཞུང་ཚད་དང་ཞུ་བ་པོ་དང་ཡུལ་དང་དུས་དང་ བརྗོད་བྱ་ལས་བཏགས་པ་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་ཡོད་པ་ལས། འདིར་ཆོས་མངོན་པ་ནི་བརྗོད་བྱ་ ལས་བཏགས་པ་ཡིན་ལ། ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ནི་གཞུང་གི་གནས་ལུགས་དང་བྱེད་ལས་ལ་ བཏགས་པའོ། ། (བཞི་པ།)དགོས་པ་ལ་སྤྱིར་མིང་བཏགས་པ་ཙམ་གྱི་དགོས་པ་ནི་མིང་དེ་ལས་དེའི་དོན་ བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པ་སྟེ། རྣམ་ངེས་ལས། བརྡ་སྦྱར་བ་ཡང་དོན་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ ཡིན་ན། ཞེས་པ་དང་། (ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་)མདོ་ལས་ཀྱང་། མིང་དུ་གདགས་པ་མ་མཛད་ན། ། 1-24 འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་རྨོངས་པར་འགྱུར། །དེ་བས་རྨོངས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། །མགོན་ པོས་མིང་དུ་གདགས་པ་མཛད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །བརྗོད་བྱ་དང་བྱེད་ལས་ལ་བཏགས་ པས་ནི་མཚན་ཐོས་པ་ལས་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་སྤྱིའི་རྣམ་པ་གོ་བ་ཡིན་ལ། ཀླད་དུ་སྨོས་པ་དང་ རྒྱ་སྐད་བོད་སྐད་གཉིས་ཀས་སྨོས་པ་ནི་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པ་དང་ལེགས་སྦྱར་སྐད་ལ་བག་ ཆགས་གཞག་པ་དང་སྒྱུར་བ་པོ་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་དྲན་པ་དང་ཕལ་ཆེར་འབྱུང་ཁུངས་ བཟང་བར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆེད་དུའོ། ། (ལྔ་པ།)བམ་ཚད་དུ་བཅད་པ་ནི། གཞུང་གི་ཚད་རྟོགས་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ལ། རེ་རེའི་ཚད་ ནི་ཤླཽ་ཀ་སྟོང་གི་སུམ་ཆའམ་སུམ་བརྒྱ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཞིང་། འདིར་ནི་བམ་པོ་ལྔའི་དང་ པོའམ། འཕན་ཐང་དཀར་ཆག་ལྟར་ན་དྲུག་གི་དང་པོ་ནས་བརྩ

【現代漢語翻譯】 我，將Śamuccaya-vyākhyāna（梵文，Samuccaya-vyākhyāna，Samuccaya-vyākhyāna，總集論釋）翻譯成「總集論」。因此，這部論典在藏語中被稱為《法句總集論》，這就是其含義。 第二，關於解釋，法句的特徵是無漏智慧及其隨行，是五蘊的自性。它包括見道等所攝的無漏意之識，無雜染的感受，無相的知覺，作意等，以及無漏的律儀色。如《俱舍論》所說：『法句是無垢智慧及其隨行。』 隨教行者認為，資糧道和加行道的智慧及其隨行是法句的因，因此以果之名稱稱之為法句。而《十萬頌般若經》等是其所詮，因此以所詮之名稱稱之為法句。正如經中所說：『爲了獲得它，無論是誰，無論是何論典。』這裡也是以所詮之名稱稱呼能詮。總集論是因為理解了意義的優良之處，收集了經部的精華，從而成為正確提升的處所。 （第三，）關於安立的方式，有從譬喻、論典的量、校對者、地點、時間和所詮等多種方式安立名稱。這裡，《法句》是從所詮安立名稱，而《總集論》是從論典的體性和作用安立名稱。 （第四，）關於必要性，通常僅僅安立名稱的必要性是爲了從該名稱中輕易地理解其含義。如《釋量論》所說：『設立名稱也是爲了理解意義。』《楞伽經》也說：『若不施設名字，世間一切皆愚昧。因此，爲了消除愚昧，怙主施設名字。』 由於從所詮和作用安立名稱，因此從名稱的聽聞中可以理解論典的總體特徵。在開頭提及，並且用漢藏兩種語言提及，是爲了容易理解，在梵語中留下印記，憶念譯師們的恩德，以及大致瞭解其來源良好等目的。 （第五，）關於份量，是爲了瞭解論典的量。每一卷的份量是千頌的三分之一或三百頌等。這裡是五卷的第一卷，或者按照彭塘目錄，是從六卷的第一卷開始計算。

【English Translation】 I, will translate Śamuccaya-vyākhyāna (Sanskrit, Samuccaya-vyākhyāna, Samuccaya-vyākhyāna, Commentary on the Collection) into 'Compendium'. Therefore, this treatise is called 'Compendium of Dharma' in Tibetan, which is its meaning. Second, regarding the explanation, the characteristic of Dharma is the uncontaminated wisdom and its retinue, which is the nature of the five aggregates. It includes the uncontaminated mind consciousness gathered by the path of seeing, etc., the feeling without defilement, the perception without characteristics, the attention, etc., and the form of uncontaminated vows. As the Treasury of Knowledge says: 'Dharma is immaculate wisdom and its retinue.' The follower of teachings believes that the wisdom of the path of accumulation and the path of joining, along with its retinue, is the cause of Dharma, so it is called Dharma by the name of the result. And the Hundred Thousand Prajñāpāramitā Sūtra, etc., are what it expresses, so it is called Dharma by the name of what is expressed. As it says in the sutra: 'For the sake of obtaining it, whoever it is, whatever treatise it is.' Here, too, the expression is named after what is expressed. The Compendium is because it understands the excellence of the meaning, collects the essence of the sutras, and thus becomes a place for correct elevation. (Third,) Regarding the way of establishing, there are many ways of establishing names from metaphors, the volume of treatises, collators, places, times, and what is expressed. Here, 'Dharma' is named from what is expressed, and 'Compendium' is named from the nature and function of the treatise. (Fourth,) Regarding the necessity, the necessity of simply establishing a name is to easily understand its meaning from that name. As it says in the Pramāṇavārttika: 'Establishing names is also for the purpose of understanding the meaning.' The Laṅkāvatāra Sūtra also says: 'If names are not given, all the world will be ignorant. Therefore, in order to eliminate ignorance, the Protector gave names.' Because the name is established from what is expressed and its function, the general characteristics of the treatise can be understood from hearing the name. Mentioning it at the beginning, and mentioning it in both Chinese and Tibetan, is for the purpose of easy understanding, leaving an impression in Sanskrit, remembering the kindness of the translators, and generally knowing that its source is good. (Fifth,) Regarding the division into volumes, it is to understand the volume of the treatise. The volume of each is one-third of a thousand ślokas or three hundred ślokas, etc. Here is the first of the five volumes, or according to the Phantang catalog, it starts from the first of the six volumes.

---

མས་ཏེ་འཆད་ཅེས་པའོ། ། ༈ དོན་ཆེན་སྒྲུབ་པ་སྤྱིའི་ཕྱག (གཉིས་པ།)སྤྱིའི་ཕྱག་ནི། གང་ཟག་དམ་པ་རྣམས་བྱ་བ་དམ་པ་ལ་འཇུག་པའི་སྔོན་དུ་དེ་ མཐར་ཕྱིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡུལ་དམ་པ་རྣམས་ལ་འདུད་པ་ཡིན་ལ། འདིར་ཡང་། བསྟན་ བཅོས་རྩོམ་པ་པོ་དང་སྒྱུར་བ་པོ་དང་ཡི་གེ་པ་དང་འཆད་ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་གཞུང་ལུགས་ ལ་འཇུག་པ་རྣམས་ཀྱིས། དེ་དང་དེའི་སྔོན་དུ་དགོས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་དག་འགྲུབ་པར་བྱ་ བའི་ཕྱིར། ཡུལ་བླ་ན་མེད་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་པ་སྟེ། དེའང་གཟུང་འཛིན་གྱི་སྤྲོས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྩུབ་པ་མེད་པས་འཇམ་ཞིང་། བསོད་ནམས་ དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཔལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་ལ། མི་གཡོ་བའི་ས་ཡར་ལྡན་དུ་མངའ་ བའམ། བྱིས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པས་ན་གཞོན་ནུས་གྱུར་པ་དེ་ལ་ ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གུས་པའི་སྒོ་ནས་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ་དུས་ཐམས་ཅད་ དུ་རྗེས་སུ་གཟུང་དུ་གསོལ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལ་ཁ་ཅིག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང་། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ 1-25 ཕྱག་འཚལ་བས་རིམ་པ་ལྟར་འདུལ་བ་དང་མདོ་སྡེ་དང་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་རྣམས་སུ་མཚོན་ ནོ་ཞེས་ཀྱང་གསུང་མོད། སྔོན་དེ་ལྟར་བཀས་བཅད་པ་སྲིད་ཀྱང་ད་ལྟ་དེའི་ངེས་པ་མེད་དེ། སྒྱུར་པ་པོ་རང་དད་པའི་ལྷ་དང་། རྒྱུད་དང་སྒྲུབ་ཐབས་ཕལ་ཆེ་བར་བརྗོད་བྱ་དང་མཐུན་པར་ ཕྱག་འཚལ་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ དོན་མཆོག་ལྡན་པའི་བསྟན་བཅོས་དངོས། (གསུམ་པ།)བསྟན་བཅོས་དངོས་ནི། རྣམ་བཤད་རིགས་པ་ལས། མདོ་དོན་སྨྲ་བ་རྣམས་ ཀྱིས་ནི། །དགོས་པ་བསྡུས་པའི་དོན་བཅས་དང་། །ཚིག་དོན་བཅས་དང་མཚམས་སྦྱོར་ བཅས། །བརྒལ་ལན་བཅས་ཏེ་བསྙད་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་འཆད་ཅིང་། དེའང་ གང་འཆད་པ་དེའི་དགོས་པའམ་ཕན་ཡོན་ནི་དང་པོར་སྟོན་པར་རིགས་ཏེ། མདོ་དོན་ཆེ་བ་ ཉིད་ཐོས་ནས། །ལེན་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་ལ། །ཉན་པ་པོ་དེ་གུས་བྱེད་དང་། །ཐོག་མར་ དགོས་པ་བརྗོད་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེའི་དགོས་པའི་དོན་ནི། བསྡུས་དོན་ལས། དེ་ འགྲུབ་དེ་ཡང་ཚིག་དོན་ལས། །གོ་རིམ་རིགས་པ་སྔ་ཕྱི་དག །མི་འགལ་བར་ནི་གཉིས་ལས་ སོ། །ཞེས་གསུངས་པས། དགོས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་ནི་གཞུང་འདིས་དོན་འདི་ཙམ་ཞིག་ སྟོན་ཏོ་ཞེས་པའི་བསྡུས་དོན་ལས་འགྲུབ་ཅིང་། དེའང་རྣམ་གྲངས་དང་མཚན་ཉིད་དང་ངེས་ ཚིག་དང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་བརྡ་སྤྲོད་པའི་རིགས་པ་དང་དོན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་བཤད་པ་ལ་ སོགས་པའི་ཚིག་དོན་ལས་འགྲུབ་ལ། གཞུང་སྔ་ཕྱིའི་འབྲེལ་དགོད་པ་བཤད་པ་ལ་འཇུག་ པ་དང་། བཤད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། དྲི་བས་ལན་འདྲེན་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚམས་ སྦྱོར་གྱིས་ནི་གོ་རིམ

【現代漢語翻譯】 名為『解釋』。 殊勝意義之總禮 (第二部分)總禮：是賢善之人，在從事賢善之事之前，爲了使其圓滿完成，而對神聖之境表示敬意。此處也是如此，著作者、翻譯者、書寫者以及講經說法者等，在進入論典之前，爲了成就那些特殊的必要之事，向至高無上的文殊童子頂禮。因為他沒有能取所取的戲論等粗重之相，所以是寂靜的；具有圓滿的福德和智慧；安住于不動搖的境界；或者以孩童之身利益眾生，所以是文殊『童子』。以身語意三門恭敬頂禮，祈求庇護，祈願時時攝受。有些人說，向一切智者、佛、菩薩和文殊童子頂禮，分別代表了對律藏、經藏和論藏的敬意。雖然以前可能有這樣的規定，但現在不一定如此，因為譯者通常會根據自己信仰的神祇以及密續和修法的內容來頂禮。 殊勝意義之真實論典 (第三部分)真實論典：如《釋量論》所說：『論義宣說者，應具攝義及詞義，並具連線與問答，如是方可作闡述。』因此，首先應說明所講內容的必要性或利益，如雲：『聽聞大義后，于受持等事，聽者生恭敬，故初說必要。』其必要之義，如《略義》所云：『彼成亦由詞義成，次第理智先後正，二者不違即成立。』如是，具備何種必要性，即此論典將闡述此等意義，此由略義而成辦。而名相、定義、同義詞、分類、語法以及通過意義的力量進行解釋等，則由詞義而成辦。通過連線前後經文，引入解釋，圓滿解釋，以及通過提問引出答案等連線方式，可以理解次第。

【English Translation】 It is called 'Explanation'. General Homage for Accomplishing Great Purposes (Second Part) General Homage: It is that virtuous individuals, before engaging in virtuous activities, pay homage to sacred realms in order to bring them to perfect completion. Here also, authors, translators, scribes, and expounders, etc., before entering into the treatises, in order to accomplish those special necessary things, pay homage to the supreme Mañjuśrī Kumārabhūta (Mañjuśrī, the Youthful). Because he is without the roughness of grasping and being grasped, etc., he is gentle; endowed with the complete glory of merit and wisdom; abiding in the immovable ground; or because he benefits sentient beings in the form of a child, he is 'Youthful'. With body, speech, and mind, I respectfully prostrate and take refuge, and pray to be always taken care of. Some say that prostrating to the All-Knowing One, the Buddha, the Bodhisattva, and Mañjuśrī Kumārabhūta, respectively represents reverence for the Vinaya Piṭaka, the Sūtra Piṭaka, and the Abhidharma Piṭaka. Although there may have been such a rule in the past, it is not necessarily so now, because translators usually pay homage according to the deity they believe in and the content of the tantras and sadhanas. The Actual Treatise Endowed with Supreme Meaning (Third Part) The Actual Treatise: As it is said in the Pramāṇavārttika (Commentary on Valid Cognition): 'Those who speak of the meaning of the sūtras should explain with the inclusion of the purpose, the meaning of the words, the connection, and the questions and answers.' Therefore, it is appropriate to first show the necessity or benefit of what is being taught, as it says: 'After hearing the great meaning of the sūtra, the listener will be respectful in taking and holding it, etc., so the necessity should be stated first.' The meaning of that necessity, as it says in the Summary of Meanings: 'That is accomplished by the meaning of the words, the order of reason, the correct sequence, and the establishment without contradiction between the two.' Thus, what kind of necessity is possessed, that is, this treatise will show only this much meaning, which is accomplished by the Summary of Meanings. And the categories, definitions, synonyms, classifications, grammar, and explanations through the power of meaning, etc., are accomplished by the meaning of the words. By connecting the preceding and following texts, introducing the explanation, completing the explanation, and connecting through asking questions and eliciting answers, the order can be understood.

---

་མི་འགལ་བར་འགྲུབ་སྟེ། ལུང་དང་རིགས་པ་དང་རང་གི་ཚིག་གསུམ་གྱི་ སྒོ་ནས་འགལ་བ་དང་ཟློས་པ་དང་མ་འབྲེལ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒོལ་བ་བཀོད་དེ། དྲང་དོན་ ངེས་དོན་དང་། སྤྱིར་བཏང་དམིགས་བསལ་དང་། གནས་སྐབས་ཐ་དད་དང་། གྲུབ་མཐའ་ ཐ་དད་དང་། བདེན་གཉིས་རྣམ་གཞག་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མི་འགལ་པ་དང་མི་ཟློས་ 1-26 པ་དང་འབྲེལ་ཚུལ་ལ་སོགས་པའི་ལན་གདབ་པ་ནི་རིགས་པ་སྔ་ཕྱི་མི་འགལ་བར་འགྲུབ་བོ། ། དེ་དག་གི་མཚམས་སྤྱོར་དང་བརྒལ་ལན་ནི་སྐབས་སུ་བབས་པ་ན་འཆད་པར་འགྱུར་བས། འདིར་ནི་སྤྱི་དོན་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དགོས་དོན་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དགོས་འབྲེལ། བསྡུས་དོན་ལུས་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་ པ། ཚིག་དོན་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ། མཚན་གྱིས་ངེས་པའི་ཚིག་ལ་དྲིས་ལན་ནོ། ། ༈ དགོས་དོན་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དགོས་འབྲེལ། དང་པོ་ལ་བཞི་སྟེ། དགོས་འབྲེལ་བཀོད་པའི་དགོས་པ། དགོས་འབྲེལ་སོ་སོའི་ངོ་བོ། ཐ་ དད་གྲངས་ངེས་དཔྱད་པ། འགྲེལ་བའི་གཞུང་དོན་བསྟན་པའོ། ། (དང་པོ།)དགོས་པ་ལ། (མི་འཐད་པ་ནི་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་ན་རེ།)ཁ་ཅིག་ངག་གིས་རང་གི་བརྗོད་ བྱའི་དོན་ལ་ཚད་མའི་ངེས་ཤེས་སྐྱེས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་དག་ ནི་ཐམས་ཅད་དམ། །ཡང་ན་ལས་ནི་འགའ་ཞིག་ལ། །ཇི་སྲིད་དགོས་པ་མ་བརྗོད་པར། །དེ་ སྲིད་དེ་ནི་སུ་ཡིས་ལེན། །ཞེས་གྲགས་པ་ལྟར་རོ། །ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་མི་འཐད་དེ། ཚིག་ལས་ རང་གི་བརྗོད་བྱའི་དོན་ལ་ཚད་མའི་ངེས་པ་སྐྱེ་བ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་། (འཇིག་ རྟེན་ལས་འདས་པར་བསྟོད་པ་ལས།)ཚིག་དོན་ཐ་དད་མ་ཡིན་ན། །(ཞེས་བརྗོད་པ་)མེ་ཡིས་ཁ་ནི་འཚིག་ པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར་(ཚིག་དོན་ལ་)བདག་གཅིག་པའི་འབྲེལ་བ་མེད་ཅིང་། བརྫུན་ཚིག་ མི་སྲིད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས། དེ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲེལ་བ་ཡང་མེད་ལ། གཞན་ཡང་ སྐྱེས་བུ་ཙམ་གྱི་ཚིག་ལ་འཁྲུལ་པ་མཐོང་པ་དང་། སྐྱེས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ དང་། ཚིག་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པ་མི་སྲིད་པས། ཚིག་གང་ལས་ཀྱང་ཚད་མའི་ངེས་པ་དངོས་སུ་ སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་(འཐད་པ)ནི། (རྣམ་འགྲེལ་ལས།)དེ་བཞིན་གཅིག་ཀྱང་དུ་མ་ བྱེད། །ཅེས་པ་ལྟར་གང་ཟག་དུ་མ་ལ་ལྟོས་ནས་དགོས་པ་དུ་མ་ཡོད་ཅིང་། གཙོ་ཆེར་(བདེན་ གཉིས་ཀྱི་འགྲེལ་པར།)བསྟན་བཅོས་འདི་ནི་བརྩམ་པའམ་འཇུག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དགོས་ 1-27 པ་ལ་སོགས་པ་བཞི་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བྱ་རོག་སོ་རྟོག་གི་བསྟན་བཅོས་བཞིན་ཞེས་པའི་ ལོག་རྟོག་བཟློག་ནས། བསྟན་བཅོས་འདི་ནི་མཁས་པས་བརྩམ་པར་བྱ་བའམ་འཇུག་པར་ བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དགོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བཞི་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གསོ་བ་རིག་པའི་ བསྟན་བཅོས་བཞིན་ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་པའི་དོན་དང་།

【現代漢語翻譯】 不互相矛盾地成立，通過教證、理證和自己的言辭這三方面，駁斥矛盾、重複和不相關等辯論，以正說、不了義和不了義、一般和特殊、暫時不同、宗派不同、二諦分別等方式，回答不矛盾、不重複和相關等問題，這是前後理證不矛盾地成立。 這些的連線和辯駁將在適當的時候解釋，這裡有四個總綱： 必要性與關聯的必要關聯，概括要義的自體安立，詳細解釋詞義的支分，以名稱確定的詞語進行問答。 必要性與關聯的必要關聯。 第一部分有四個方面：陳述必要關聯的必要性，各個必要關聯的體性，不同數量的確定分析，解釋論典的要義。 （第一，）必要性方面。（不合理的是：『如果不娶年輕女子』。）有些人認為，通過語言對自己的表達內容產生量士的定解后才進入論典，所有的論典都是如此嗎？或者只是部分論典？正如廣為人知的那樣：『如果必要性沒有被說明，誰會接受它？』這樣說是不可取的，因為不可能通過語言對自己的表達內容產生量士的定解。而且，（在《讚歎超世間》中說：）『如果詞義不相同，（這樣說，）火會燒傷嘴。』正如（詞義）沒有單一的聯繫，並且會變成不可能有虛假之詞，因此也不會有由此產生的聯繫。此外，僅僅是普通人的話語會產生錯覺，難以理解特殊的人，而且不可能有非人所說的話語，因此，從任何話語中直接產生量士的定解是不合理的。這裡（合理）是，（如《釋量論》所說：）『同樣一個也不做多個。』正如依賴於多個人有多個必要性，主要是（在《二諦論》中說：）『這部論典不應該被創作或進入，因為它不具備必要性等四種條件，就像烏鴉的偵察論典一樣。』通過駁斥這種邪見，這部論典應該被智者創作或進入，因為它不具備必要性等四法，就像醫學論典一樣，這是需要理解的意義。

【English Translation】 It is established without contradiction. Through the three aspects of scripture, reasoning, and one's own words, refuting arguments such as contradiction, repetition, and irrelevance. Answering questions of non-contradiction, non-repetition, and relevance in ways such as provisional and definitive meanings, general and specific, temporary differences, sectarian differences, and the distinction of the two truths. This is how the preceding and subsequent reasonings are established without contradiction. The connections and refutations of these will be explained when the time is right. Here, there are four general topics: The necessity of arising in relation to the purpose, the establishment of the essence of the condensed meaning, the detailed explanation of the meaning of the words, and the questions and answers to the words defined by the name. The necessity of arising in relation to the purpose. The first has four aspects: stating the necessity of stating the purpose, the nature of each purpose, analyzing the certainty of different numbers, and showing the meaning of the commentary. (First,) In terms of necessity. (What is unreasonable is: 'If you don't take a young woman.') Some say that after a valid understanding arises from the words about the subject matter, one enters the treatise. Are all treatises like that? Or just some? As it is famously said, 'If the necessity is not stated, who will take it?' Saying this is unreasonable because it is impossible for a valid understanding to arise from the words about the subject matter. Moreover, (in 'Praise of the Transcendent') 'If the meaning of the words is not different, (saying that) the fire will burn the mouth.' Just as (the meaning of the words) does not have a single connection, and it would be absurd for there to be no false words, so there would be no connection arising from that. Furthermore, since confusion is seen in the words of ordinary people, and it is difficult to understand extraordinary people, and it is impossible for words not to be made by people, it is unreasonable for a valid understanding to arise directly from any words. Here (what is reasonable) is, (as in 'Commentary on Valid Cognition') 'Likewise, one does not make many.' Just as there are many necessities depending on many people, mainly (in 'Commentary on the Two Truths') 'This treatise should not be composed or entered because it does not have the four conditions such as necessity, like the treatise of the crow's reconnaissance.' By refuting this wrong view, this treatise should be composed or entered by the wise because it does not lack the four qualities such as necessity, like the treatise on medicine, which is the meaning to be understood.

---

(སློབ་དཔོན་སེང་བཟང་དང་ཆོས་མཆོག)གང་ ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་དོན་གཉེར་ནི། །ཐེ་ཚོམ་ལས་ཀྱང་འཇུག་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ངག་ལས་ དགོས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞི་ལ་ཡོད་པ་ཤས་ཆེར་འཛིན་པའི་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་ནས་བསྟན་བཅོས་ ལ་འཇུག་པའི་དོན་དང་། (བྲམ་ཟེ་དང་ལོ་ཙཱ་བ་ཆེན་པོ་)དགོས་འབྲེལ་གྱི་སྐབས་སྔོན་དུ། བྱས་ནས་ བསྟན་བཅོས་བརྩམས་པས་གཞུང་གི་བཀོད་པ་མཛེས་པར་འགྱུར་བའི་དོན་དང་། (སྡུད་འགྲེལ་ དུ།)མཁས་རྣམས་གཞུགས་པའི་ལམ་ནི་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་མིན། །ཞེས་པ་ལྟར་མཁས་ པ་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་རྗེས་སུ་བསྐྱང་བའི་དོན་དང་། (འཇམ་གསར་) དགོས་འབྲེལ་གྱི་ངག་ ལ་བརྟེན་ནས་བསྟན་བཅོས་ལ་དགོས་འབྲེལ་བཞི་ཡོད་པར་རྟོགས་ཤིང་། (འུ་ཡུག་པ་)དེའང་ དབང་པོ་བརྟུལ་པོས་ཡིད་ཆེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྟོགས་ལ། རྣོན་པོས་དོན་འགྱུར་གྱི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ ཚུལ་གྱིས་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུའོ། །(རྩོད་སྤང་ནི།)དེ་ལ་ཚིག་ཙམ་གྱི་ལོག་རྟོག་ཟློག་ པར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་ཤེ་ན་སྐྱོན་མེད་དེ། འདི་ལས་ཚུལ་གསུམ་པའི་རིགས་པ་བརྒྱུད་ནས་ སྐྱེ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང་། སྤྱིར་ཡང་དགོས་འབྲེལ་བཀོད་པ་ནི། དགོས་འབྲེལ་གྱི་ངག་བཀོད་ ཀྱང་མི་འཇུག་པ་དང་། མ་བཀོད་ཀྱང་འཇུག་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་གྱི། བཀོད་ན་ འཇུག་ལ་མ་བཀོད་ན་མི་འཇུག་པའི་གང་ཟག་གི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་པས། དེ་དག་གི་ ལོག་རྟོག་ནི་བརྗོད་བྱ་བདེན་ལྡན་དུ་སྟོན་པའི་ངག་གིས་ཀྱང་ཟློག་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། (གཉིས་པ།)སོ་སོའི་ངོ་བོ་ལ་གསུམ་སྟེ། བདེན་ཚིག་ཙམ་ལ་ཡོད་པའི་དགོས་འབྲེལ་བཞི། དགོས་འབྲེལ་ངག་ལ་ཡོད་པའི་དགོས་འབྲེལ་བཞི། བསྟན་བཅོས་ལུས་ལ་ཡོད་པའི་དགོས་ 1-28 འབྲེལ་བཞིའོ། ། དང་པོ་ནི། དོན་དང་མཐུན་པའི་ངག་གང་ཡིན་པ་དེས་བསྟན་པར་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་བྱ་ དང་། དེ་ལས་དེའི་དོན་རྟོགས་པ་ནི་དགོས་པ་དང་། དེ་ལ་དགོས་པ་གཞན་ཡང་རིམ་གྱིས་ འགྲུབ་པ་ནི་ཉིང་དགོས་དང་། དེ་དགོས་པ་ལས་བྱུང་ཞིང་དགོས་པ་བདེན་ཚིག་ལས་བྱུང་བ་ ནི་འབྲེལ་བའོ། ། གཉིས་པ་ནི། དགོས་འབྲེལ་ངག་གིས་བསྟན་པར་བྱ་བ་བསྟན་བཅོས་ལ་ཡོད་པའི་ དགོས་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་བཞི་ནི་བརྗོད་བྱ་དང་། ངག་འདི་ལ་བསྟན་བཅོས་ལ་ཆོས་བཞི་ པོ་ཡོད་པར་རྟོགས་པ་ནི་དགོས་པ་དང་། དེ་ལས་རྟོག་ལྡན་བསྟན་བཅོས་ལ་སྤྲོ་བས་འཇུག་ པ་ནི་ཉིང་དགོས་དང་། བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པ་དགོས་སོགས་ཡོད་པར་རྟོགས་པ་ལས་ བྱུང་ཞིང་དེའང་དགོས་འབྲེལ་གྱི་ངག་ལས་བྱུང་བ་ནི་འབྲེལ་བའོ། ། གསུམ་པ་ནི། ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལྔས་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་བྱ་ ཇི་སྙེད་པ་དང་ཇི་ལྟ་བའི་དོན་ནི་བརྗོད་བྱ་དང་། འདི་ལས་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཚུལ་བཞིན་དུ་ རྟོགས་ཤིང་མཁས་པ་ནི་དགོས་པ་

【現代漢語翻譯】 正如(學誠和法尊)所說：『為何要追求世間利益？因為猶豫不決也會投入其中。』因此，對於言語，大多會產生對必要等四方面的懷疑，從而進入論典的意義；(婆羅門和偉大的譯師)在必要關聯之前，創作論典，使論典的結構變得優美；(在《集論》中)『智者所行的道路不會變得不偉大。』正如遵循先前智者的道路的意義；(蔣揚·洛賽·旺波)依靠必要關聯的言語，認識到論典具有四種必要關聯；(鄔金巴)愚鈍者以信任的方式理解，聰慧者以意義轉變的懷疑方式理解等等的意義。(辯論反駁：)如果有人說，僅僅駁斥文字上的錯誤理解是不合理的，那也沒有過錯，因為由此可以通過三種方式的推理產生；一般來說，安排必要關聯，並不是說安排了必要關聯的言語也不進入，或者不安排也進入，而是針對安排了就進入，不安排就不進入的人而言。因此，那些錯誤的理解也可以通過揭示主題真實性的言語來駁斥。 (第二，)各自的本體有三種：僅僅在真實語中存在的四種必要關聯；在必要關聯的言語中存在的四種必要關聯；在論典本身中存在的四種必要關聯。 第一種是：與意義相符的言語所要表達的是主題；從中理解其意義是必要；對此，其他必要逐步實現是究竟必要；那從必要產生，且必要從真實語產生的是關聯。 第二種是：必要關聯的言語所要表達的是論典中存在的必要等四法，是主題；從這個言語中認識到論典具有這四法是必要；由此，有理解的人因對論典感興趣而進入是究竟必要；進入論典是因為認識到必要等存在，並且那也從必要關聯的言語產生的是關聯。 第三種是：以《集論》五事所要表達的是蘊等所有應知的事物和如是之義，是主題；從中如實地理解那些事物的意義併成為智者是必要。

【English Translation】 As (Lobzang and Chokyi Gyaltsen) said: 'Why pursue worldly benefits? Because even hesitation will lead to involvement.' Therefore, regarding speech, doubts often arise about the four aspects of necessity, leading to entering the meaning of the treatise; (Brahmin and great translator) before the necessity of connection, composing the treatise makes the structure of the treatise beautiful; (In the Compendium) 'The path taken by the wise will not become un-great.' Just as following the path of previous wise ones; (Jamyang Khyentse Wangpo) relying on the words of necessary connection, realizing that the treatise has four necessary connections; (Uyukpa) the dull-witted understand with trust, the clever understand with doubt about the transformation of meaning, and so on. (Debate rebuttal:) If someone says that it is unreasonable to merely refute the wrong understanding of words, then there is no fault, because it can be generated through reasoning in three ways; In general, arranging necessary connections is not to say that arranging the words of necessary connections does not lead to entry, or that not arranging leads to entry, but is aimed at people who enter if arranged and do not enter if not arranged. Therefore, those wrong understandings can also be refuted by words that reveal the truth of the subject. (Second,) each entity has three types: the four necessary connections that exist only in true words; the four necessary connections that exist in the words of necessary connection; the four necessary connections that exist in the body of the treatise itself. The first is: what is to be expressed by the words that conform to the meaning is the subject; understanding its meaning from it is the necessity; to this, other necessities are gradually achieved is the ultimate necessity; that which arises from necessity, and necessity arises from true words, is the connection. The second is: what is to be expressed by the words of necessary connection is the four dharmas such as necessity existing in the treatise, which is the subject; recognizing from this speech that the treatise has these four dharmas is the necessity; from this, those who have understanding enter with interest in the treatise is the ultimate necessity; entering the treatise is because of recognizing the existence of necessity and so on, and that also arises from the words of necessary connection is the connection. The third is: what is to be expressed by the five aggregates of the Compendium is the meaning of all knowable things such as aggregates and suchness, which is the subject; understanding the meaning of those things as they are and becoming wise is the necessity.

---

དང་། རྟོགས་པ་ལྟར་བླང་དོར་ཉམས་སུ་བླངས་པས་ལུང་ དང་རྟོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་ཞིང་མཐར་ཐུག་གི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ནི་ ཉིང་དགོས་དང་། དེ་དག་ཀྱང་མཁས་པ་ལས་བྱུང་ཞིང་མཁས་པའང་བསྟན་བཅོས་ལས་བྱུང་ བ་ནི་འབྲེལ་བའོ། ། གསུམ་པ་ལ་ཐ་དད་བརྟག་པ་ནི། བརྗོད་བྱའི་ཁོངས་སུ་གཞན་གསུམ་ཡང་འདུ་བས་ ཐམས་ཅད་བརྗོད་བྱ་ཙམ་དུ་ནི་ངོ་བོ་གཅིག་ལ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་གང་ལས་གང་བྱུང་བ་རྒྱུ་ འབྲས་ཀྱི་ཆ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཐ་དད་པ་ཉིད་དོ། །གྲངས་ལ་དཔྱད་པ་ནི། འགྲེལ་ཆེན་ མང་པོར། བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དང་འབྲེལ་བ་དང་དགོས་དང་དགོས་པའི་ 1-29 ཡང་དགོས་པ་སྟེ་ལྔར་གསུངས་པས་དངོས་པོ་ལ་གྲུབ་པའི་གྲངས་དང་གོ་རིམ་ངེས་པ་ནི་མེད་ ཅིང་། འོན་ཀྱང་འགའ་ཞིག་གི་བློ་ཡུལ་དུ་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པའི་གེགས་བརྗོད་བྱ་ལ་ སོགས་པ་བཞི་མེད་དོ་ཞེས་འཛིན་པའི་ལོག་རྟོག་བཞི་སྐྱེ་སྲིད་པས་དེ་དག་སེལ་བ་ལ་དགོས་ འབྲེལ་གྱི་ངག་བཞིར་ཡོད་པར་བསྟན་ཏོ། ། བཞི་པ་ལ་དྲི་བ་ནི། ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་འདི་བརྩམས་ཤིང་ གཞུང་ཡི་གེར་བཀོད་ཅེ་ན། ལན་ལ་བརྗོད་བྱ་ནི། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཕུང་ པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ དོན་དུ་དང་། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དབྱེ་བ་དང་གྲངས་ངེས་ལ་སོགས་པ་བསམ་ པར་ནུས་ཤིང་། བསམས་པ་ལ་ཕན་ཡོན་ཡོད་པར་བསམ་པའི་གནས་རྣམས་སོ། །དགོས་ པ་ནི། དེ་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་དང་ལྡན་པས་མཁས་པའི་གོ་འཕང་འཐོབ་པར་ བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩམས་པའོ། །ཉིང་དགོས་ནི། འདི་ལྟར་མཁས་པ་འདིས་ནི་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་ གཉིས་འཐོབ་སྟེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྟོགས་པའི་ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་ཕན་ཡོན་དང་། འབེལ་ བའི་གཏམ་གྱིས་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལུང་གི་ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་ཕན་ཡོན་ནོ། །དེ་ལ་ཡིད་ ལ་བྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། ཞི་གནས་ཐོབ་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་། ལྷག་མཐོང་འཕེལ་ བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞི་གནས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི། གནས་འདི་ རྣམས་ལ་མཁས་པར་བྱས་པས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་རང་རང་ གི་དམིགས་པ་ལ་རྩེ་གཅིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་བདེ་བར་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་ནུས་པའི་ཕྱིར་ ཞི་གནས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མཐོང་ འཕེལ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི། རྣམ་པ་མང་པོར་ཤེས་བྱ་ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པའི་དོན་ལ་ ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེས་རབ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་ 1-30 འགྲོ་བའི་ཕྱིར། བདེན་གཉིས་ཀྱི་གནས་ལུགས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ལྷག་མཐོང་གོང་ནས་ གོང་དུ་འཕེལ་བ་དང་ར

【現代漢語翻譯】 並且，如實地取捨修行，使得聞（藏：ལུང་，梵：āgama，梵羅馬：āgama，漢語：聖教）和證（藏：རྟོགས་པ་，梵：adhigama，梵羅馬：adhigama，漢語：證悟）的功德越來越增上，最終獲得究竟的菩提，這是究竟的必要。而這些都來自於智者，智者也來自於論典，這是關聯。 第三，關於差別的考察：由於所詮釋的範疇中也包含其他三者，因此一切僅在所詮釋的層面是同一體性。如前所述，何者從何者產生，以及因果關係如何，這些都是各不相同的。關於數量的考察：在許多大疏中，將所要表達的、表達的、關聯、必要和究竟必要分為五類。因此，事物的成立在數量和順序上並非是確定的。然而，爲了消除某些人認為論典不具備所詮釋等四者的錯誤觀念，認為進入論典的障礙是『沒有所詮釋等四者』，所以才說明必要和關聯的四種說法是存在的。 第四，提問：為什麼這部《攝類學》要被創作並記錄成文字呢？回答：所詮釋的是：從應當完全瞭解的事物，即蘊、界、處等開始，爲了完全瞭解的目的。為什麼等等，能夠思考分類和數量的確定等等，以及思考是有益的處所。必要是：爲了使那些具備殊勝智慧的人獲得智者的地位而創作的。究竟必要是：像這樣，這位智者將獲得兩種利益：與憶念、證悟之法相關的利益，以及通過善辯之言確定，與聖教之法相關的利益。其中，憶念的利益是：被認為是與獲得寂止之後相順的，以及與增上勝觀相順的。與寂止相順的是：因為精通這些處所，通過沒有疑惑，能夠如所希望的那樣，以專注的方式安樂地平等安住于各自的所緣境，所以是與獲得殊勝的寂止禪定相順的。與勝觀增上相順的是：因為通過如理如實地對多種多樣的所知進行考察和分析，智慧變得殊勝，所以能夠辨別二諦之實相的勝觀越來越增上。

【English Translation】 Furthermore, by practicing adoption and rejection according to realization, the merits of scripture (Tibetan: ལུང་, Sanskrit: āgama, Romanized Sanskrit: āgama, Literal meaning: sacred teaching) and realization (Tibetan: རྟོགས་པ་, Sanskrit: adhigama, Romanized Sanskrit: adhigama, Literal meaning: realization) increase more and more, and ultimately attaining perfect enlightenment is the ultimate necessity. And these all come from the wise, and the wise also come from the treatises, which is the connection. Third, examining the differences: Because the other three are also included in the scope of what is to be expressed, everything is of the same nature only in terms of what is to be expressed. As shown before, what comes from what, and what part is cause and effect, these are indeed different. Examining the numbers: In many great commentaries, what is to be expressed, what expresses, the connection, the need, and the ultimate need are said to be five. Therefore, the established number and order of things are not fixed. However, in order to dispel the wrong notion that some people may have that there are not the four, such as what is to be expressed, which hinders entering the treatises, it is shown that there are four statements of need and connection. Fourth, the question: Why was this Compendium of All Treatises composed and written down? The answer: What is to be expressed is: starting from the objects to be fully understood, such as the aggregates, elements, and sources, for the purpose of fully understanding. Why, etc., can contemplate the distinctions and the determination of numbers, etc., and the places where contemplation is beneficial. The need is: it was composed in order to enable those with excellent wisdom to attain the status of the wise. The ultimate need is: in this way, this wise person will obtain two kinds of benefits: the benefit related to the Dharma of mindfulness and realization, and the benefit related to the Dharma of scripture, which is determined by eloquent speech. Among them, the benefit of mindfulness is: it is to be known as being in accordance with the attainment of tranquility, and in accordance with the increase of insight. What is in accordance with tranquility is: because by mastering these places, without doubt, one can comfortably and equally abide in one's own object of focus in a one-pointed manner as one wishes, so it is in accordance with obtaining the special samadhi of tranquility. What is in accordance with the increase of insight is: because through properly and thoroughly examining and analyzing the meaning of what is to be known in many ways, wisdom becomes special, so the insight that distinguishes the reality of the two truths increases more and more.

---

ྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་རྒྱན་ལས། ཡང་དག་གནས་པ་ ལ་བརྟེན་ནས། །སེམས་ལ་སེམས་ནི་འཇོག་ཕྱིར་དང་། །ཆོས་རབ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཕྱིར། ། ཞི་གནས་དང་ནི་ལྷག་མཐོང་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །འབེལ་བའི་གཏམ་གྱི་གཏན་ལ་ འབེབས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། གནས་འདི་རྣམས་ལ་མཁས་པར་གྱུར་པས། གཞན་གྱིས་དྲི་བ་ དྲིས་པ་ཐམས་ཅད་ལུང་སྟོན་པའི་མཐུ་དང་ལྡན་པ་ལས་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། སྐལ་ པ་དང་མཐུན་པར་ལེགས་བཤད་བསྟན་པས་གདུལ་བྱ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕན་ ཡོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པར་བལྟའོ། །འབྲེལ་པ་ནི། མཁས་པའི་དོན་དུ་བསྟན་བཅོས་ བརྩམ་ཞེས་པས་བསྟན་བཅོས་ལ་བརྟེན་ནས་མཁས་པའི་དགོས་པ་འབྱུང་ཞིང་། མཁས་པ་ འདིས་ཕན་ཡོན་གཉིས་འཐོབ་ཅེས་པ་ལུང་དང་རྟོགས་པའི་ཆོས་དང་འབྲེལ་པའི་ཉིང་དགོས་ ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་དག་མཁས་པའི་དགོས་པ་ལས་འབྱུང་བར་སྟོན་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ བརྗོད་བྱ་དང་དགོས་པ་དང་ཉིང་དགོས་གསུམ་སྒྲས་དངོས་སུ་ཟིན་པར་བསྟན་ཞིང་། འབྲེལ་ བ་ནི་དེ་དག་གི་ཤུགས་ལས་གསལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྩ་བར་ཡང་ལུས་རྣམ་གཞག་ གིས་བརྗོད་བྱ་ཐམས་ཅད་མདོར་བསྡུས་ནས་དངོས་སུ་བསྟན་པས། གཞན་གསུམ་ཤུགས་ ལ་བསྟན་པར་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། ། ༈ བསྡུས་དོན་ལུས་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ། ལུས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་ལྔ་སྟེ། སྡོམ་གྱི་དགོས་པ། སྡོམ་གྱི་ངེས་ཚིག ལུས་ཀྱི་ངོ་བོ། ལུས་ཀྱི་དབྱེ་བ། གྲངས་སོགས་དཔྱད་པའོ། ། (དང་པོ།)དགོས་པ་ནི། འཆད་པ་པོས་བསྟན་བཅོས་མ་འཛིངས་པར་བཤད་སླ་བ་དང་། ཉན་པ་པོས་ཀྱང་། རྗོད་བྱེད་ཉུང་ངུས་དོན་གྱི་སྤྱི་རྟོགས་པས་གཟུང་སླ་བ་དང་། ཡན་ལག་ རྒྱས་བཤད་ལ་སྒྲོ་འདོགས་དང་སྐུར་འདེབས་སྤོང་བ་དང་། མཁས་པ་སྔ་མའི་སྲོལ་བསྐྱང་ 1-31 ཞིང་གཞུང་གི་བཀོད་པ་མཛེས་པར་འགྱུར་བ་དང་། གཞུང་འདིར་དོན་གྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ ཙམ་ཞིག་འཆད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་མདོར་བསྟན་པས། དེ་དག་དོན་གཉེར་གྱི་རྟོག་ལྡན་ བསྟན་བཅོས་ལ་སྤྲོ་བས་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའོ། ། (གཉིས་པ།)ངེས་ཚིག་ལ། སྡོམ་ནི་ཞེས་པ་ནི་ཨུད་དཱ་ན་མ་ཨུད་དྷྲི་ཏྱ་ཕྱུང་ནས། དཱ་ན་སྟེར་ བ་ཞེས་པར་ཡི་གེ་བསྣན་ཏེ་བཤད་ན། དོན་གྱི་ཕུང་པོ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལས་ཕྱུང་ནས་སློབ་མའི་བློ་ ཡུལ་དུ་སྟེར་བར་བྱེད་བས་ན་སྡོམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཞུང་འདི་ཉིད་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་དུ་ཞིག་ གིས་བསྡུས་པ་སྟོན་པའོ། ། (གསུམ་པ།)ངོ་བོ་ནི། དུ་ཞེས་དྲིས་པས་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ལན་དུ་ཤེས་བྱ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། ཅིའི་ཕྱིར་གྱི་ལན་དུ་ཡང་དབྱེ་བ་དེ་ རྣམས་སོ་སོར་གྲངས་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་། ཉེར་ལེན་ནི་གྲངས་ངེས་པའི་ཆོས་གསུམ་གྱི་ ནང་ནས་ཁྱད་པར་ཟག་པ་དང་བཅས་པ

【現代漢語翻譯】 隨後是一致的。正如《莊嚴經飾論》所說：『依靠正確的住處，爲了使心安住於心，爲了分別諸法，即是止和觀。』就像這樣。總結性話語的確定利益是：精通這些住處，因為具有能夠預言他人所有問題的能力而獲得無畏，根據根器而展示善說，從而使所化成熟等等，可以期待獲得圓滿的利益。關係是：『爲了智者而造論』，因此依靠論典而產生智者的必要，並且這位智者獲得兩種利益，這表明與教證和證悟之法相關的圓滿必要，是從智者的必要中產生的。因此，主題、必要和究竟必要這三者被文字直接表明，而關係則是從這些的含義中清楚地表明。在根本頌中，也通過身體的分類來簡要地直接表明所有主題，因此也應理解為其他三者是隱含地表明的。 總義：身體的分類 身體的分類有五種：總攝的必要、總攝的詞義、身體的體性、身體的分類、數量等的考察。 （第一）必要是：對於講者來說，容易不混淆地講解論典；對於聽者來說，也容易通過少量的言辭來理解意義的概要；避免對詳細解釋的增損；保持古代智者的傳統，使論典的結構美觀；以及通過簡要地表明這部論典將要講解多少種意義的類別，從而使那些有求知慾的人樂於進入論典等等。 （第二）詞義方面，『總攝』這個詞，是從『烏達那瑪』（藏文，梵文天城體：उद्दानमा，梵文羅馬擬音：uddānamā，漢語字面意思：總結）中取出『烏達』（藏文，梵文天城體：उद्，梵文羅馬擬音：ud，漢語字面意思：取出），然後加上『達那』（藏文，梵文天城體：दान，梵文羅馬擬音：dāna，漢語字面意思：給予），來解釋的。因此，從廣大的意義集合中取出，給予學生的智慧範圍，因此稱為『總攝』，表明這部論典以多少種方式總結了意義。 （第三）體性方面，如果問『多少』，那麼與此相關聯的回答是，對所知蘊、界、處等的共同分類；如果問『為什麼』，那麼回答是，那些分類各自數量確定的理由；近取因是，在數量確定的三種法中，特別是具有煩惱的。

【English Translation】 Subsequently, it is consistent. As stated in the Ornament of Realization: 'Relying on the correct dwelling, in order to settle the mind on the mind, and in order to distinguish the dharmas, are calm abiding and insight.' Like that. The benefits of establishing definitive statements are: becoming skilled in these abodes, obtaining fearlessness from having the power to predict all questions asked by others, teaching the good doctrine in accordance with the capacity, thereby ripening the disciples, and so forth, one can expect to obtain abundant benefits. The connection is: 'Composing treatises for the sake of the wise,' therefore, relying on the treatises, the need of the wise arises, and this wise one obtains two benefits, which shows that the complete necessity related to the Dharma of scripture and realization arises from the need of the wise. Thus, the subject matter, purpose, and ultimate purpose are directly shown by the words, while the connection is clearly shown from the implication of those. In the root text, all the subject matter is directly shown in brief by the classification of the body, so it should also be understood that the other three are shown implicitly. Summary: Classification of the Body The classification of the body has five aspects: the necessity of the summary, the etymology of the summary, the nature of the body, the divisions of the body, and the examination of numbers, etc. (First) The necessity is: for the expounder, it is easy to explain the treatise without confusion; for the listener, it is also easy to grasp the general meaning with few words; avoiding adding or subtracting from the detailed explanation; maintaining the tradition of the ancient wise ones, making the structure of the treatise beautiful; and by briefly showing how many categories of meaning will be explained in this treatise, those with a desire for knowledge will be delighted to enter the treatise, and so forth. (Second) Regarding the etymology, the word 'summary' (sdom) is explained by taking 'ud' (藏文，梵文天城體：उद्，梵文羅馬擬音：ud，漢語字面意思：taking out) from 'uddānamā' (藏文，梵文天城體：उद्दानमा，梵文羅馬擬音：uddānamā，漢語字面意思：summary) and adding 'dāna' (藏文，梵文天城體：दान，梵文羅馬擬音：dāna，漢語字面意思：giving). Therefore, taking it out from the vast collection of meanings and giving it to the scope of the student's mind, it is called 'summary', showing in how many ways this treatise summarizes the meaning. (Third) Regarding the nature, if asked 'how many', the answer related to this is the common classification of the aggregates, elements, and sources of knowledge; if asked 'why', the answer is the reasons for the definite number of those classifications respectively; the proximate cause is, among the three dharmas with a definite number, especially those with defilements.

---

་ངོས་འཛིན་པ་དང་། མཚན་ཉིད་ནི་ཆོས་གསུམ་པོ་དེ་ རྣམས་ཀྱི་སོ་སོའི་རང་བཞིན་ངེས་པར་བྱེད་པ་དང་། དེ་ཡི་རྣམ་གཞག་ནི་མཚན་ཉིད་བཀོད་ པའི་དངོས་པོ་དེ་རྣམས་འདི་ཙམ་དུ་ངེས་སོ་ཞེས་ནང་ཚན་གྱི་དབྱེ་བ་དང་ངོ་བོ་རྒྱས་པར་བཤད་ པས་གཏན་ལ་འབེབས་པ་དང་། གོ་རིམ་ནི་རྣམ་གཞག་བྱས་པའི་ཆོས་གསུམ་པོ་དེ་རྣམས་སྔ་ མའི་རྗེས་སུ་ཕྱི་མ་རིམ་པ་ཅན་དུ་སྟོན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་། དོན་ནི་རིམ་པར་བསྟན་པའི་ཕུང་ པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་སྒྲའི་དོན་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་བཤད་པ་དང་། དཔེ་ནི་སྔར་བཤད་ པའི་དོན་དེ་དག་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་མཚོན་པའི་ཚུལ་དང་། དབྱེ་བ་ནི་དཔེས་མཚོན་ ཏེ་མདོར་བསྟན་པ་དེ་དག ཆོས་ཅན་རྣམ་པའི་དབྱེ་བས་ཚད་མེད་པར་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ནས། ཆོས་ ཉིད་བདག་མེད་པ་ལ་རིམ་གྱིས་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་དང་། གཞན་ཡང་ཆོས་མངོན་པ་ ནི་ཤེས་བྱ་རྣམས་ཡང་དང་ཡང་དུ་གསལ་བར་འཆད་པས། ཆོས་གསུམ་པོ་དེ་དག་བསྡུས་པ་ 1-32 ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིས་ཀྱང་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་མདོར་བསྟན་ནས། དེའི་དང་པོ་བསྡུས་ པ་ནི། རྣམ་དབྱེ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་རྣམས་སྡུད་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཇི་ལྟར་རིགས་ པར་ཕན་ཚུན་འདུ་བའི་ཚུལ་དང་། མཚུངས་ལྡན་ནི་བསྡུས་ནས་བསྟན་པའི་ཆོས་གསུམ་པོ་ དེ་རྣམས་གྲོགས་དང་གྲོགས་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་ཚུལ་དང་། ལྡན་པ་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ ཆོས་དེ་དག་ས་བོན་དང་དབང་དང་མངོན་གྱུར་དུ་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་འཕེལ་འགྲིབ་ཀྱི་གནས་ སྐབས་གསལ་བར་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆོས་བཅུ་གཉིས་ནི་མཚན་ཉིད་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་ ལུས་རྣམ་པར་བཞག་པའོ། །ཡང་དེ་རྣམས་ཉིད་ཚུལ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་གཏན་ལ་འབེབས་ པ་ནི། བཞི་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལའང་བཞིར་དབྱེ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེའང་བརྗོད་བྱ་ འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལས་བརྩམས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ལས་ངེས་པའི་བློ་སྐྱེ་བས་ན་ བདེན་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་དང་སྡེ་ སྣོད་གསུམ་ལ་སོགས་པ་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ཆོས་རྣམ་པར་ངེས་པ་དང་། ཐོབ་པ་པོའི་གང་ ཟག་དང་འཐོབ་བྱའི་མངོན་རྟོགས་དང་མངོན་རྟོགས་འདུས་པའི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་ སོགས་པ་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ཐོབ་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་དང་། དེ་ལྟར་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ ཆོས་བསྟན་པ་རྣམས་རྟོགས་པ་ལས་ནི་ཕན་ཚུན་འབེལ་བའི་གཏམ་གྱིས་གཏན་ལ་འབེབས་ པ་འབྱུང་བས། དེའི་ཚུལ་གསལ་བར་སྟོན་པ་འབེལ་གཏམ་ནི་རྣམ་པར་ངེས་པའི་དབྱེ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དོན་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གིས་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བརྗོད་བྱ་དང་རྗོད་ བྱེད་མཐའ་དག་བསྡུས་ནས་སྟོན་པས་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་གྱི་སྡོམ་གཉིས་ལས། འདིར་ནི་སྤྱིའི་ སྡོམ་(འོག་གི་སྡོམ་ཚན་རེ་རེའི་ཚིག་རྣམས་བསྡུས་པ་སྤྱི་སྡོམ་

【現代漢語翻譯】 認識是指對這三種法（chos gsum po）各自的自性進行確定的行為；定義是指對所定義的這些事物，確定其範圍，並通過詳細闡述其內在分類和本質來加以確定；順序是指說明這三種法前後相繼的理由；意義是指用確定的詞語來解釋所依次展示的蘊（phung po）等詞語的含義；比喻是指用比喻來象徵先前所說的那些事物顯現而無自性的方式；分類是指通過比喻來象徵，對簡要指示的事物，以無量的方式進行分類，從而逐漸進入法性無我的方法；此外，阿毗達磨（chos mngon pa）是對所知事物反覆清晰地闡述，因此，這三種法可以從總攝（bsdus pa）等四種方式來理解。 首先，總攝是指通過各種方式，將詳細闡述的分類進行歸納，使其相互融合；相應是指將總攝后展示的三種法轉化為友伴和具有友伴的關係；具有是指通過種子、能力和顯現的方式，使相應之法在增減的狀態中清晰地展示出來。因此，這十二種法是對所有定義的總結。 此外，也可以通過其他方式來確定這些法。第四種是決定的分類，也可以分為四種來理解。也就是，從所說之四聖諦（'phags pa'i bden pa bzhi）出發進行確定，從而產生決定的智慧，因此稱為諦決定（bden pa rnam par nges pa）；同樣，確定十二部經（chos gsung rab yan lag bcu gnyis）和三藏（sde snod gsum）等，稱為法決定（chos rnam par nges pa）；確定獲得者的人（gang zag）、所獲得的證悟（mngon rtogs）以及證悟所包含的特殊功德等，稱為獲得決定（thob pa rnam par nges pa）；如此，通過對甚深和廣大的教法進行理解，從而通過相互關聯的言論來進行確定，因此，清晰地展示其方式的關聯之語是決定的分類。因此，通過這十六種意義，阿毗達磨的所說和能說都得到了總結，因此，從總相和別相兩個方面進行歸納，這裡是總相的歸納（將下面每個歸納項的詞語進行總結的總歸納）。

【English Translation】 Recognition is the act of definitely ascertaining the individual self-nature of these three dharmas (chos gsum po); definition is the act of determining the scope of the defined objects, clarifying their inherent classifications and essence; order is the reason for demonstrating the sequential progression of these three dharmas; meaning is the explanation of the meaning of terms such as aggregates (phung po) by using definitive words; metaphor is the way of symbolizing the appearance of the previously mentioned things as being without self-nature; classification is the method of gradually entering into the selflessness of dharmata by symbolizing through metaphors, classifying the briefly indicated things in limitless ways; furthermore, Abhidharma (chos mngon pa) is the repeated and clear exposition of knowable things, therefore, these three dharmas can be understood from four aspects such as compilation (bsdus pa). Firstly, compilation is the way of summarizing the detailed classifications through various methods, allowing them to merge with each other; correspondence is the way of transforming the three dharmas shown after compilation into companions and having a companion relationship; possession is the clear demonstration of the state of increase and decrease of the corresponding dharmas through the means of seeds, abilities, and manifestations. Therefore, these twelve dharmas are a summary of all definitions. Furthermore, these dharmas can also be determined by other means. The fourth is the classification of determination, which can also be understood as being divided into four. That is, the wisdom of determination arises from determining based on the Four Noble Truths ('phags pa'i bden pa bzhi), therefore it is called Truth Determination (bden pa rnam par nges pa); similarly, determining the twelve divisions of scripture (chos gsung rab yan lag bcu gnyis) and the three baskets (sde snod gsum), etc., is called Dharma Determination (chos rnam par nges pa); determining the person who obtains (gang zag), the attainment to be obtained (mngon rtogs), and the special qualities included in the attainment, etc., is called Attainment Determination (thob pa rnam par nges pa); thus, by understanding the profound and vast teachings, determination arises from mutually related speech, therefore, the related speech that clearly shows its manner is the classification of determination. Therefore, through these sixteen meanings, all that is said and can be said in the Abhidharma is summarized, therefore, from the two aspects of general and specific summaries, here is the general summary (a general summary of the words of each of the following summary items).

---

དང་། དོན་སྣ་རེ་རེའི་ཚིག་སྣ་བསྡུས་པ་སྡོམ་དང་། དེ་གཉིས་ཀྱི་ བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིག་སྣ་བསྡུས་པ་བར་སྡོམ་)མམ་ལུས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའོ། ། (བཞི་པ།)དབྱེ་བ་ནི། རིགས་ཐིགས་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ལས། རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་ལུས་ནི་གཉིས་ 1-33 ཏེ་སྒྲ་དང་དོན་ཏོ་ཞེས་པ་ལྟར་རྗོད་བྱེད་སྒྲའི་ལུས་དང་བརྗོད་བྱ་དོན་གྱི་ལུས་གཉིས་ཡིན་ལ། སྒྲའི་ལུས་ནི་དོན་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་སྟོན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་ཡིན་ཞིང་། དོན་གྱི་ལུས་ ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་དོན་གསལ་ བར་སྟོན་པ་སྟེ། དེའང་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཉིས་སམ། འཁོར་བ་དང་མྱ་ ངན་ལས་འདས་པ་གཉིས་སམ། གཞི་དང་ལམ་དང་འབྲས་བུ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའོ། ། ལྔ་པ་ནི། བརྗོད་འདོད་ངེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཞིང་། །ཞེས་པ་ལྟར་གྲངས་དང་གོ་རིམ་ངེས་པ་ ཕལ་ཆེར་བརྗོད་འདོད་ཙམ་གྱིས་གཞག་པ་སྟེ། དེས་ན་དེ་དག་གི་རྒྱུ་མཚན་མང་དུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ ནི་དགོས་པ་ཆུང་བས་རེ་ཞིག་བཞག་ལ། འདིར་འཕགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་ ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ཤེས་བྱའི་གནས་ཀྱི་གཙོ་བོ་བསྡུས་ནས་དོན་འདི་སྙེད་ཅིག་ གོ་རིམ་འདི་ལྟ་བུས་གསུང་བར་བཞེད་དེ་བསྟན་པའོ། ། ༈ ཚིག་དོན་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ། ཡན་ལག་རྒྱས་བཤད་ལ་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་དང་། རྣམ་པར་ངེས་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་ཡན་ལག་རྒྱས་ པར་བཤད་པའོ། ། ༈ མཚན་ཉིད་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ། དང་པོ་ནི། བཅོས་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕུང་པོ་ལ་མཁས་པར་བྱའོ། །ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ ལ་མཁས་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ཤེས་བྱ་ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ལས་བརྩམས་ ཏེ་དོན་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་འཆད་པ། ཤེས་བྱ་ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ལས་བརྩམས་ནས་དོན་ བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་འཆད་པ་སྟེ། ངོ་བོའི་དབྱེ་བ། གྲངས་ངེས་བསྟན་པ། ཉེར་ལེན་ལྡན་ཚུལ། སོ་སོའི་མཚན་ཉིད། དེའི་ རྣམ་གཞག གོ་རིམ་ངེས་ཚུལ། སྒྲ་དོན་བསྟན་པ། དཔེ་དང་སྦྱར་བ། རྣམ་པའི་རབ་དབྱེ། བསྡུས་ཚུལ་བསྟན་པ། མཚུངས་པར་ལྡན་ཚུལ། ལྡན་པ་བཤད་པའོ། ། ༈ ངོ་བོའི་དབྱེ་བ། དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། དྲི་བ་ནི། (མཛོད་ལས།)ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་མེད་པར་ཉོན་མོངས་རྣམས། །གང་ 1-34 ཕྱིར་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཐབས་མེད་ལ། །ཉོན་མོངས་པས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་སྲིད་མཚོ་ འདིར་འཁྱམས་ཏེ། །དེ་བས་དེ་རྒྱུར་འདི་ནི་སྟོན་པས་གསུངས་སོ་ལོ། །ཞེས་པ་ལྟར་འཁོར་ བའི་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ནས་ཐར་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ལ་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་ པའི་ཤེས་རབ་དགོས་ལ། དེ་ཡང་། (མཛོད་འགྲེལ་ལས།)ཆོས་མངོན་པ་བསྟན་པ་མེད་པར་ནི་ སློབ་མས་ཆོས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བར་མ

【現代漢語翻譯】 此外，將每個主題的詞語縮略為摘要，並將兩者之間的詞語縮略為中間摘要，這被稱為形式的安排。 （四）分類：如《理滴論》的解釋中所說：『表達的形式有兩種，即聲音和意義。』因此，有表達聲音的形式和表達意義的形式兩種。聲音的形式是揭示十六種意義的詩句；意義的形式是清晰地揭示極其廣闊的論藏所表達的從色蘊到一切智的意義。這也包括世俗諦和勝義諦兩種，或者輪迴和涅槃兩種，或者基礎、道路和結果三種。 第五，如『表達意圖是確定的原因』所說，數字和順序的確定大多是僅憑表達意圖而設定的。因此，對於那些過多地談論這些原因的人，因為必要性很小，所以暫時擱置。在這裡，聖者爲了使被教化者生起智慧，而總結了知識領域的主要內容，並認為應該以這樣的順序講述這些意義，從而進行了教導。 詳細解釋詞語的意義： 詳細解釋分為兩部分： 從定義中收集的詳細解釋，以及從確定中收集的詳細解釋。 從定義中收集的詳細解釋： 首先，如世尊所說：『應精通蘊、界、處。』因此，從知識的對象——蘊、界、處開始，用十二個方面來解釋。從知識的對象——蘊、界、處開始，用十二個方面來解釋： 本質的分類、數量的確定、獲取的方式、各自的定義、它們的安排、順序的確定、聲音和意義的揭示、與例子的結合、形式的詳細分類、總結的方式、相似之處、存在的方式。 本質的分類： 第一部分分為兩個小節： 提問：（如《俱舍論》所說）『如果沒有對諸法進行徹底的區分，就沒有方法來平息煩惱。由於煩惱，眾生在這輪迴的苦海中漂流。因此，爲了這個原因，導師宣說了它。』因此，爲了通過消除輪迴的根源——煩惱而獲得解脫，需要徹底區分諸法的智慧。而且，（如《俱舍論釋》所說）『如果沒有對法的闡述，弟子們就無法徹底區分諸法。』

【English Translation】 Furthermore, summarizing the words of each topic is a summary, and summarizing the words in between the two is an intermediate summary, which is called the arrangement of forms. (Four) Classification: As stated in the commentary on the 'Essence of Reasoning': 'The form of expression is twofold, namely sound and meaning.' Therefore, there are two forms: the form of expressing sound and the form of expressing meaning. The form of sound is the verses that reveal the sixteen meanings; the form of meaning is the clear revelation of the meaning of the extremely vast Abhidharma Pitaka, from form to omniscience. This also includes the two truths of conventional and ultimate, or the two of samsara and nirvana, or the three of base, path, and fruit. Fifth, as stated in 'The intention to express is the definite cause,' the determination of number and order is mostly established solely by the intention to express. Therefore, those who speak excessively about these reasons are temporarily set aside because the necessity is small. Here, the Blessed One, in order to generate wisdom in those to be tamed, summarized the main points of the objects of knowledge and intended to teach these meanings in this order, thus he taught. Detailed explanation of the meaning of the words: The detailed explanation is divided into two parts: The detailed explanation collected from the definitions, and the detailed explanation collected from the determinations. Detailed explanation collected from the definitions: First, as the Blessed One said: 'One should be skilled in the skandhas, dhatus, and ayatanas.' Therefore, starting from the objects of knowledge—skandhas, dhatus, and ayatanas—explain with twelve aspects. Starting from the objects of knowledge—skandhas, dhatus, and ayatanas—explain with twelve aspects: Classification of essence, determination of number, manner of obtaining, individual definitions, their arrangement, determination of order, revelation of sound and meaning, combination with examples, detailed classification of forms, manner of summarizing, similarities, manner of existence. Classification of essence: The first part is divided into two subsections: Question: (As stated in the 'Abhidharma-kosa') 'Without thoroughly distinguishing the dharmas, there is no method to pacify the afflictions. Due to the afflictions, beings wander in this ocean of samsara. Therefore, for this reason, the teacher proclaimed it.' Therefore, in order to attain liberation by eliminating the root of samsara—afflictions—wisdom that thoroughly distinguishes the dharmas is needed. Moreover, (as stated in the 'Abhidharma-kosa Commentary') 'Without the exposition of Abhidharma, disciples cannot thoroughly distinguish the dharmas.'

---

ི་ནུས་ཞེས་པ་ལྟར་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་ལ་རག་ལས་པས། དེའི་བརྗོད་བྱ་ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་གྲངས་དུ་ཞིག་ཡོད། ཁམས་རྣམས་ནི་དུ་ཞིག སྐྱེ་མཆེད་ རྣམས་ནི་དུ་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན་ཞེས་པའོ། །ལན་ལ་དབྱེ་བ་དངོས་དང་། གཏན་ལ་དབབ་པའོ། ། ༈ དབྱེ་བ་དངོས། དང་པོ་ལ་གསུམ་ལས། ༈ ཕུང་པོའི་དབྱེ་བ། (དང་པོ་)ཕུང་པོའི་དབྱེ་བ་ལ་བཞི་སྟེ། དབྱེ་གཞི། དབྱེ་གྲངས། ངོ་ བོ། བརྗོད་ཚུལ་ལོ། ། (དང་པོ།)གཞི་ནི། ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་མ་ཕྱེ་བར། དུ་མ་སྤུངས་ པའི་ཆ་ལ་ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་ཞེས་བརྗོད་པའོ། ། (གཉིས་པ།)གྲངས་ནི། ལྔ་ཁོ་ན་སྟེ་ཞེས་མདོར་བསྟེན་ནས། (གསུམ་པ།)ངོ་བོ་ནི། གཞིག་ ཅིང་གཞོམ་དུ་རུང་བས་ན་གཟུགས་ཏེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཐམས་ཅད་འདུས་པས་ན་ཕུང་པོ་ དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོའི་བཤད་པ་ཀུན་ལ་སྦྱར་ཏེ། ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་བདག་ ཉིད་ཅན་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་དང་། འདུས་ཏེ་ཤེས་བར་བྱེད་པས་ན་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། ཡུལ་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་ པས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའོ། ། (བཞི་པ།)བརྗོད་ཚུལ་ནི། བརྡ་སྤྲོད་པའི་གཞུང་ལས། དོན་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་ དབྱེ་རྣམས་སོ་ཞེས་པས་སྒྲའི་རྣམ་དབྱེ་རྣམ་པ་བརྒྱད་གསུངས་ཏེ། དང་པོ་དོན་ཙམ་སྟོན་ པ(སངས་རྒྱས)། གཉིས་པ་ལས་སུ་བྱ་བ(སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད)། གསུམ་པ་བྱེད་པ་པོ(སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ 1-35 བདུད་བཏུལ)། བཞི་པ་དགོས་ཆེད(སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་ལམ་བསྒོམ)། ལྔ་པ་འབྱུང་ཁུངས(སངས་རྒྱས་ ལས་ཆོས་འབྱུང་)། དྲུག་པ་འབྲེལ་བ(སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས)། བདུན་པ་གནས་གཞི(མཉན་ཡོད་ན་སངས་རྒྱས་ བཞུགས)། བརྒྱད་པ་བོད་པའོ(ཀྱེ་སངས་རྒྱས་ཞེས་པ་ལྟ་བུ)། དེ་རྣམས་རེ་རེ་བཞིན་གཅིག་ཚིག(སངས་ རྒྱས)། དང་གཉིས་ཚིག་(སངས་རྒྱས་དག་)དང་མང་ཚིག་(སངས་རྒྱས་རྣམས་)གིས་དབྱེ་ན་ཉི་ཤུ་རྩ་ བཞིར་ཡང་འགྱུར་ལ། ཚིག་སྔ་ཕྱིའི་བར་ན་དེ་དག་ཡོད་པ་དང་། བསྡུས་ནས་མེད་ཀྱང་དོན་ གྱིས་གོ་བ་ལ་ནི་ཚིག་སྡུད་ཅེས་བྱ་ཞིང་། འདིར་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་ པའི་སྐད་དོད་རཱུ་པ་སྐནྡྷ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པར་ཡོད་པ་རྣམས་གང་གི་བསྡུ་བ་ཡིན་སྙམ་ན། བྱེ་བཤད་དུ། འདི་ནི་དྲུག་པའི་ཚིག་སྡུད་དོ་ཞེས་བཤད་པས། ལྷས་བྱིན་དང་འབྲེལ་བའི་ཞང་ པོ་ལ་ལྷས་བྱིན་གྱི་ཞང་པོ་ཞེས་པ་ལྟར། གཟུགས་དང་འབྲེལ་བའི་ཕུང་པོ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ ཕུང་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པར་བསྡུས་པ་སྟེ། དྲུག་པ་དེའི་སྐྱེས་བུའི་བསྡུ་བའོ། །ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་གྱིས། གཞི་མཐུན་པའི་བསྡུ་ བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ན། ཨུཏྤལ་ཡིན་ལ་སྔོན་པོའང་ཡིན་པ་ལ་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་ཞེས་ བརྗོད་པ་ལྟར། གཟུགས་ཀྱང

【現代漢語翻譯】 正如『能力』一詞依賴於論藏一樣，那麼，它所表達的蘊有多少個？界有多少個？處有多少個？ 回答分為兩種：真實的分類和最終的確定。 真實分類： 首先分為三部分： 蘊的分類： （第一）蘊的分類有四種：分類的基礎、分類的數量、本體、表達方式。 （第一）基礎：不區分有漏無漏等差別，對於眾多聚集的部分，稱為『蘊』。 （第二）數量：只有五種，簡要地說明。 （第三）本體：因為可以被破壞和摧毀，所以是色，聚集了它的所有差別，所以是蘊。同樣，所有的蘊的解釋都可以這樣應用：感受的自性是受蘊；聚集而知是想蘊；心明顯地造作是行蘊；能識別對境是識蘊。 （第四）表達方式：根據語法論，爲了區分意義，有八種格，第一格表示單純的意義（佛）；第二格表示所作（供養佛）；第三格表示作者（佛降伏了魔）；第四格表示目的（爲了獲得佛果而修道）；第五格表示來源（法從佛陀而來）；第六格表示關係（佛子）；第七格表示處所（佛住在舍衛城）；第八格表示呼喚（如：頂禮佛陀）。這些各自可以分為單數詞（佛）、雙數詞（諸佛）和複數詞（佛陀們），這樣就變成了二十四種。詞語前後之間有這些，或者省略但意義可以理解的，稱為詞語的省略。這裡，『色蘊』等詞語，梵文是Rūpa skandha（ रूप स्कन्ध，rupa skandha，色 蘊）等，如果想知道這些是什麼的省略，根據分別論，這是第六格的詞語省略。就像『天授的舅舅』稱為『天授之舅』一樣，與色相關的蘊稱為『色蘊』等。第六格是表示關係的省略。如耶謝西寧所說，是同基的省略。就像『既是青蓮又是青色』，稱為『青蓮』一樣。色也……

【English Translation】 Just as the term 'ability' depends on the Abhidhamma Pitaka, how many aggregates does it express? How many elements? How many sources? The answer is divided into two: the actual classification and the final determination. Actual classification: First, into three parts: Classification of aggregates: (First) There are four types of aggregate classification: the basis of classification, the number of classifications, the essence, and the mode of expression. (First) Basis: Without distinguishing between defiled and undefiled, etc., the aggregates are referred to as the collection of many parts. (Second) Number: Only five, briefly stated. (Third) Essence: Because it can be destroyed and broken down, it is form (rupa), and because all its distinctions are gathered together, it is an aggregate (skandha). Similarly, all explanations of aggregates can be applied in this way: the nature of experiencing is the aggregate of feeling (vedana skandha); gathering and knowing is the aggregate of perception (samjna skandha); the mind manifestly constructs is the aggregate of mental formations (samskara skandha); and the ability to distinguish objects is the aggregate of consciousness (vijnana skandha). (Fourth) Mode of expression: According to grammar, there are eight cases to distinguish meanings. The first case expresses the mere meaning (Buddha); the second case expresses the object of action (offering to the Buddha); the third case expresses the agent (the Buddha subdued Mara); the fourth case expresses the purpose (meditating on the path to attain Buddhahood); the fifth case expresses the source (the Dharma arises from the Buddha); the sixth case expresses the relationship (son of the Buddha); the seventh case expresses the location (the Buddha resides in Jetavana); the eighth case expresses the vocative (such as: 'Homage to the Buddha'). Each of these can be divided into singular (Buddha), dual (Buddhas), and plural (Buddhas), resulting in twenty-four types. When these are present between the preceding and following words, or omitted but the meaning is understood, it is called a compound word. Here, if one wonders what the abbreviation of terms like 'aggregate of form' is, the Sanskrit is Rūpa skandha (रूप स्कन्ध, rupa skandha, aggregate of form), etc. According to the Abhidharma, this is a compound of the sixth case. Just as 'the maternal uncle of Devadatta' is called 'Devadatta's uncle', similarly, the aggregate related to form is abbreviated as 'aggregate of form', etc. The sixth case is the abbreviation indicating relationship. As Yeshe Shenyen said, it is an abbreviation of the same basis. Just as 'both a blue lotus and blue in color' is called 'blue lotus', form also...

---

་ཡིན་ལ་ཕུང་པོའང་ཡིན་པས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་པ་ལ་ སོགས་པར་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྟེ། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་ལའང་དེ་བཞིན་དུ་ རིགས་པར་བྱའོ། ། ༈ ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བ། (གཉིས་པ།)ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལ་གསུམ་ལས། (དང་པོ།)དབྱེ་གཞི་ནི། ཉེར་སྤྱོད་འཛིན་པའི་ ཆ་ནས་ཁམས་རྣམས་ནི་ཞེས་པ་ཡིན་ལ། (གཉིས་པ།)དབྱེ་གྲངས་ནི། བཅོ་བརྒྱད་ཁོ་ན་སྟེ་ཞེས་ ངེས་པ་བཟུང་ནས། (གསུམ་པ།)ངོ་བོ་ནི། མ་ཟད་ཀྱི་བར་དུ་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང་སྤྱོད་ པས་ན་མིག་སྟེ་བྱེད་པ་མེད་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའམ། ཉེར་སྤྱོད་འཛིན་པའམ། ས་བོན་འཛིན་པས་ན་ཁམས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་ཀྱི་བཤད་པ་ཀུན་ལ་སྦྱར་ཏེ། ཡུལ་ 1-36 དེ་དང་དེར་ཉེ་བར་བརྟག་ཏུ་རུང་བ་དང་། གནོད་པ་བྱར་རུང་བས་ན་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ དང་། མིག་གི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་རྣམ་པར་རིག་པས་ན་མིག་གི་རྣམ་ པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང་། འདི་ལ་གྲགས་པ་རྣམས་དམིགས་པས་ན་རྣ་བའི་ཁམས་དང་། བརྗོད་བཞིན་དུ་འཇུག་པས་སམ། འདི་ལ་སྨྲ་བ་སྣ་ཚོགས་གནས་པས་ན་སྒྲའི་ཁམས་དང་། རྣ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲ་རིག་པས་ན་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང་། དྲི་རྣམས་སྣོམ་ པས་ན་སྣའི་ཁམས་དང་། རྫི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་ཞིང་རྒྱུག་པས་ན་དྲིའི་ཁམས་དང་། སྣ་ལ་བརྟེན་ ནས་དྲི་རིག་པས་ན་སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང་། བཀྲེས་པས་ཉམ་ཆུང་བ་སེལ་པ་ དང་བརྗོད་པ་སྣ་ཚོགས་འདྲིས་ཏེ་འབོད་པར་བྱེད་པས་ན་ལྕེའི་ཁམས་དང་། མྱང་བར་བྱ་ བའམ། ནད་རྣམས་བསྡུས་པས་ན་རོའི་ཁམས་དང་། ལྕེ་ལ་བརྟེན་ནས་རོ་རིག་པས་ན་ལྕེའི་ རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང་། དབང་པོ་མཐའ་དག་གི་རྗེས་སུ་སོང་བས་ན་ལུས་ཀྱི་ཁམས་ དང་། ལུས་ཀྱིས་རེག་པར་བྱ་བས་ན་རེག་བྱའི་ཁམས་དང་། ལུས་ལ་བརྟེན་ནས་རེག་བྱ་རིག་ པས་ན་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང་། ཡུན་རིང་པོ་ནས་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཅོས་ ཤིང་བསྲུངས་ལ་བདག་དང་བདག་གི་སོགས་གཟུང་བས་ན་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང་། ཡིད་ཀྱི་ ཡུལ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འཛིན་པས་ན་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ ཀྱི་ངོ་བོ་རིག་པས་ན་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་རྣམས་སོ། །(ངེས་ཚིག་ནི། དེ་རྣམས་སའི་ དངོས་གཞིར་གསུངས་སོ། །) ༈ སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་དབྱེ་བ། (གསུམ་པ།)སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལ་གསུམ་ལས། (དང་པོ།)དབྱེ་གཞི་ནི། ཉེར་སྤྱོད་རྣམ་ཤེས་ སྐྱེ་བའི་སྒོར་གྱུར་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི། (གཉིས་པ།)གྲངས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བཅུ་གཉིས་ཁོ་ན་སྟེ། (གསུམ་པ།)གསལ་བའི་ངོ་བོ་ནི། རྟེན་གྱི་ ཆ་ནས་མིག་ཤེས་སྐྱེ་བའི་སྒོ་བྱེད་པ་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། དམིགས་པའི་ཆ་ནས་མིག་ཤེས་ 1-37 སྐྱེ་བའི་སྒོ་བྱེད་པ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ད

【現代漢語翻譯】 既然蘊也是聚合，因此將詞語組合爲『色蘊』等。同樣，對於界和處等也應作類似理解。 界的分類 （第二，）界的分類有三：（第一，）分類的基礎是：從執持近用的角度來說，諸界是。（第二，）分類的數量是：確定為十八界。（第三，）本體是：直到『不僅』為止，觀察和使用諸色，因此是眼，沒有作用，但能執持自性，或執持近用，或執持種子，因此是界。同樣，所有的界的解釋都可以這樣應用，對於那個和那個可以靠近觀察，可以造成損害，因此是色界。依靠眼根來識別色的本體，因此是眼識界。因為以這些顯現為目標，所以是耳界。因為像說話一樣進入，或者因為各種言語存在於此，所以是聲界。依靠耳來識別聲音，因此是耳識界。因為嗅各種氣味，所以是鼻界。因為朝向一方行走和流動，所以是香界。依靠鼻來識別氣味，因此是鼻識界。因為通過食用來消除飢餓，並且混合各種言語來呼喚，所以是舌界。因為可以品嚐，或者因為聚集各種疾病，所以是味界。依靠舌來識別味道，因此是舌識界。因為跟隨所有感官，所以是身界。因為身體可以觸控，所以是觸界。依靠身體來識別觸覺，因此是身識界。因為長期以來被孩子們修飾和守護，並且執著於我與我的等等，所以是意界。因為僅僅執著于意的對象，所以是法界。依靠意根來識別法的本體，因此是意識界。（定義是：這些被說成是地的真實基礎。） 處的分類 （第三，）處的分類有三：（第一，）分類的基礎是：作為近用和識產生的門戶的處是。（第二，）數量的分類只有十二處。（第三，）清晰的本體是：從所依的角度來說，作為眼識產生的門戶的是眼處。從所緣的角度來說，作為眼識產生的門戶的是色處。

【English Translation】 Since aggregates are also collections, the term 'form aggregate' is constructed by combining words in this way. Similarly, the same principle should be applied to realms and sources, etc. Classification of Realms (dhātu) (Secondly,) the classification of realms has three aspects: (Firstly,) the basis of classification is: From the perspective of apprehending what is near and useful, the realms are. (Secondly,) the number of classifications is: definitely eighteen. (Thirdly,) the essence is: up to 'not only,' observing and utilizing forms, hence it is the eye, without action, but holding its own characteristic, or holding what is near and useful, or holding the seed, hence it is a realm. Similarly, all explanations of realms can be applied in this way, being suitable for close examination and capable of causing harm to that and that, hence it is the form realm. Relying on the eye faculty to discern the essence of forms, hence it is the eye consciousness realm. Because these appearances are the object, it is the ear realm. Because it enters like speech, or because various languages reside here, it is the sound realm. Relying on the ear to discern sounds, hence it is the ear consciousness realm. Because it smells various odors, it is the nose realm. Because it goes and runs in a certain direction, it is the odor realm. Relying on the nose to discern odors, hence it is the nose consciousness realm. Because it alleviates weakness from hunger and mixes various languages to call out, it is the tongue realm. Because it can be tasted, or because it gathers various diseases, it is the taste realm. Relying on the tongue to discern tastes, hence it is the tongue consciousness realm. Because it follows all the senses, it is the body realm. Because the body can touch, it is the touch realm. Relying on the body to discern touch, hence it is the body consciousness realm. Because it has long been adorned and protected by children, and clings to 'I' and 'mine,' etc., it is the mind realm. Because it clings only to the object of the mind, it is the dharma realm. Relying on the mind faculty to discern the essence of dharmas, hence it is the mind consciousness realm. (The definition is: These are said to be the actual basis of the earth.) Classification of Sources (āyatana) (Thirdly,) the classification of sources has three aspects: (Firstly,) the basis of classification is: The sources that serve as gateways for the arising of near use and consciousness are. (Secondly,) the classification of numbers is only twelve sources. (Thirdly,) the clear essence is: From the aspect of the basis, the eye source is what serves as the gateway for the arising of eye consciousness. From the aspect of the object, the form source is what serves as the gateway for the arising of eye consciousness.

---

ེ་བཞིན་དུ་རྟེན་དང་དམིགས་པའི་ཆ་ནས་ རང་རང་གི་རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་སྒོ་བྱེད་པ་རྣ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། སྒྲའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། སྣའི་ སྐྱེ་མཆེད་དང་། དྲིའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ལྕེའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། རོའི་སྐྱེད་མཆེད་དང་། ལུས་ཀྱི་ སྐྱེ་མཆེད་དང་། རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང་། མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་གྱི་སྒོ་ནས་ཡིད་ ཤེས་སྐྱེ་བའི་སྒོ་འབྱེད་པ་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། དམིགས་རྐྱེན་གྱི་ཆ་ནས་ཡིད་ཤེས་སྐྱེ་བའི་ སྒོ་འབྱེད་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་དང་པོ་བཅུ་ཆར་གཟུགས་ཡིན་ཡང་མིག་གི་ ཡུལ་ཁོ་ན་ལ་གཟུགས་ཞེས་པ་དང་། བཅུ་གཉིས་པོ་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཡིན་ཡང་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་ ཁོ་ན་ལ་ཆོས་ཞེས་བརྗོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གཞན་རྣམས་ལ་མིང་སོ་སོར་བཏགས་ པས་བྱེ་བྲག་གཅིག་ལ་གོ་བའི་དོན་དང་། བསྟན་དུ་ཡོད་ཅིང་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་གཟུགས་ ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མིག་གི་ཡུལ་ཁོ་ན་ལ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་ཞིང་། སྔ་མ་ལྟར་བྱེ་བྲག་ གི་དོན་དང་། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་མང་པོ་འདུས་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་མྱ་ངན་ལས་ འདས་པའང་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་ཁོ་ན་ལ་ཆོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། མཛོད་ལས། བྱེ་བྲག་ དོན་དང་གཙོ་བོའི་ཕྱིར། །ཆོས་མང་བ་དང་མཆོག་བསྡུས་ཕྱིར། །གཅིག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་ མཆེད་དང་། །གཅིག་ནི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ གཏན་ལ་དབབ་པ། (གཉིས་པ།)གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི། ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔ་པོ་དེ་རྣམས་རྫས་ ཡོད་དང་། བཏགས་ཡོད་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། ཡེ་ཤེས་སྙིང་པོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། སངས་རྒྱས་ཆོས་ནི་རྣམ་པ་བཞིར། །ཡིད་འདོད་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་མཐོང་སྟེ། །བྱེ་བྲག་སྨྲ་ལ་ སོགས་པའི་ལམ། །བཤད་པས་དེ་ཉིད་བསྒྲུབ་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་གྲུབ་མཐའ་བཞིའི་རྗེས་ སུ་འབྲངས་ནས་རིག་པར་བྱ་ཞིང་། དེ་དག་ཤེས་བྱའི་གཞི་ལྔ་(སྣང་བ་གཟུགས་ཀྱི་གཞི། གཙོ་བོ་སེམས་ ཀྱི་གཞི། འཁོར་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་གཞི། གནས་སྐབས་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་གཞི། ཆོས་ཉིད་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་གཞི་)དང་ 1-38 ཡང་སྦྱར་ནས་འཆད་པ་ལ། (དང་པོ།)བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ(དང་མདོ་སྡེ་པ་དང་སེམས་ཙམ་པ)འི་ལུགས་ཀྱིས། གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་ པ་རྣམས་ནི་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་གྱུར་རྡུལ་ཕྲན་དང་རགས་པ་ཡིན་ལ། རྡུལ་ཕྲན་ནི་(རགས་ པ་རྩོམ་པ་ན།)དབུས་རྡུལ་ལ་ཕྱོགས་དྲུག་གི་རྡུལ་གྱིས་བསྐོར་ཡང་བར་དང་བཅས་པ་ཆ་ཤས་ མེད་པ་རྫས་སུ་གྲུབ་པར་འདོད་དེ། ཕྱི་རོལ་དོན་སྒྲུབ་ལས། ཐ་དད་ཕྱོགས་ནས་མང་པོ་དག ། འགའ་ལ་ཀུན་ནས་བསྐོར་ཙམ་དུ། །བརྗོད་པར་ཟད་དེ་རྡུལ་དེ་ཡང་། །ཆ་ཤས་བཅས་པའི་ བདག་ཉིད་མིན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །རགས་པའང་རྡུལ་ཕྲན་དེ་རྣམས་འཛི

【現代漢語翻譯】 就像那樣，從所依和所緣的角度來看，各自的識產生之門是耳處、聲處、鼻處、香處、舌處、味處、身處、觸處。與此相同，作為無間緣，開啟意識產生之門的是意處；作為所緣緣，開啟意識產生之門的是法處。這其中的前十個處都是色法，但為什麼只有眼所對境才稱為『色』，而十二個處都是法，卻只有意所對境才稱為『法』呢？因為其他的處都有各自的名稱，表示各自不同的含義；而且有指示性、有障礙性的事物是色的主要特徵。因此，只有眼所對境才稱為『色』。如同前面所說，因為有各自不同的含義，而且包含受等多種法，也包括了法的極致——涅槃。因此，只有意所對境才稱為『法』。《俱舍論》中說：『因其別義及主故，法多及攝勝義故，一者說為色處，一者說為名為法。』就是這個意思。 （第二，）抉擇：那麼，所分別開示的這三十五個法，哪些是實有，哪些是假有呢？《集學論》中說：『佛法有四種，隨欲而現見，分別說者等，以說而成立。』因此，應當遵循四宗的觀點來理解。並且結合五基（顯現的色基、主要的心的基、伴隨心生起的基、狀態相應的非相應行基、法性的無為法基）來講解。 （第一，）分別說者（和經部宗、唯識宗）的觀點：色所包含的都是地、水、火、風四大種和四大種所造的微塵和粗大的事物。微塵（在組成粗大的事物時），中央的微塵被六個方向的微塵包圍，雖然有間隔，但沒有部分，是實有的。正如《外境成立論》中所說：『從不同方向來的許多，僅僅是說圍繞著某個，那個微塵也不是，具有部分之自性。』粗大的事物也是由這些微塵聚集而成。

【English Translation】 Likewise, from the perspective of support and object, the doors through which individual consciousnesses arise are the ear base, sound base, nose base, smell base, tongue base, taste base, body base, and touch base. Similarly, as an immediately preceding condition, the door that opens for the arising of mind consciousness is the mind base; as an objective condition, the door that opens for the arising of mind consciousness is the dharma base. Among these, the first ten bases are all form, but why is it that only the object of the eye is called 'form,' while all twelve are dharma, yet only the object of the mind is called 'dharma'? Because the others have their own names, indicating their distinct meanings; and because things that are indicative and obstructive are the main characteristics of form. Therefore, only the object of the eye is called 'form.' As mentioned earlier, because they have their own distinct meanings, and because they include many dharmas such as feeling, and also include the ultimate of dharma—Nirvana. Therefore, only the object of the mind is called 'dharma.' The Abhidharmakośa states: 'Because of their distinct meanings and being primary, because of the multitude of dharmas and the inclusion of the supreme meaning, one is said to be the form base, and one is said to be the dharma base.' This is the meaning. (Second,) Determination: So, among these thirty-five dharmas that have been distinguished and explained, which are substantially existent and which are nominally existent? The Compendium of the Essence of Wisdom states: 'The Buddha's teachings are of four kinds, seen manifestly by those who desire, the paths of the Vaibhāṣikas and others, are established by explanation.' Therefore, one should understand by following the views of the four schools. And explain by combining the five bases (the base of appearance which is form, the base of mind which is primary, the base arising from the mind, the base of non-associated compositional factors corresponding to states, and the base of unconditioned dharmas which are the nature of dharma). (First,) The view of the Vaibhāṣikas (and the Sautrāntikas, and the Yogācāras): What is included in form are the four great elements—earth, water, fire, and wind—and the subtle particles and gross matter produced by the four great elements. The subtle particles (when composing gross matter) are such that the central particle is surrounded by particles from six directions, and although there are intervals, they have no parts and are substantially existent. As stated in the Establishment of External Objects: 'Many coming from different directions, are merely said to surround something, that particle is not, of the nature of having parts.' Gross matter is also formed by the aggregation of these subtle particles.

---

ན་པར་བྱེད་པའི་ རླུང་གིས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་གཡག་རྔ་དང་ནེའུ་གསེང་ལྟ་བུ་རིགས་མཐུན་ཞིང་བྱ་བ་ གཅིག་བྱེད་པ་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། (ཡེ་ཤེས་སྙིང་པོ་ཀུན་ལས་བཏུས་སུ།)རྡུལ་ཕྲན་གང་(བཞི་)རྣམས་ ཕྲད་གྱུར་ཅིང་། །རིགས་མཐུན་བྱ་བ་གཅིག་བྱེད་པ། །དེ་རྣམས་འདུས་པ་ཞེས་བརྗོད་ན། །དེ་ རྣམས་རྫས་མེད་ག་ལ་ཞིག །ཅེས་སོ། །སེམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཚོགས་ དྲུག་པོ་དོན་གྱི་རྣམ་པར་མ་ཤར་ཡང་དོན་དང་ཕྲད་མ་ཐག་(གཅེར་ཕྲད་དུ)འཛིན་པར་འདོད་ དེ་འཕགས་པ་ལྷས། དབང་སྐྱེས་བློ་ནི་རྣམ་མེད་ཀྱིས། །ཕྲ་རབ་བསགས་པ་དངོས་སུ་རིག ། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །རྣམ་པ་མ་ཤར་བར་དོན་རིག་ཀྱང་དབང་པོ་རྣམས་ཡུལ་སོ་སོའི་ ངེས་པ་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མིག་ཤེས་ཀྱིས་སྒྲ་རིག་པར་ཐར་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་ ཡང་མེད་དེ། (ཡེ་ཤེས་སྙིང་པོ་ཀུན་ལས་བཏུས་སུ།)གཟུགས་སྒྲ་ལ་སོགས་དོན་རྣམས་ནི། །དབང་པོ་ཐ་ དད་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །དེས་ན་དེ་དག་གཅིག་པུ་ཡི། །མྱོང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་འདིར། །ཞེས་ སོ། །སེམས་བྱུང་གིས་བསྡུས་པ་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་མེད་རྫས་གྲུབ་ཏུ་འདོད་ཅིང་། (སེམས་སེམས་ བྱུང་།)གཉི་ག་ལ་ཡང་། རང་རིག་མི་འདོད་དེ། (རིགས་ཐིགས་ཀྱི་འགྲེལ་པར།)བདག་ཉིད་ལ་བྱེད་པ་ འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་རྣམས་ཀྱང་གཟུགས་ 1-39 དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ལས་ཐ་དད་རྫས་སུ་གྲུབ་པར་འདོད་ཅིང་། འདུས་ མ་བྱས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡང་། རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་མ་བསྐྱེད་པ་རྟག་པའི་རྫས་སུ་གྲུབ་པར་འདོད་དོ། ། དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་ལྔ་བོ་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་རྫས་སུ་གྲུབ་པར་འདོད་ཅིང་། ཕུང་ པོའི་ཆ་ནི་འགའ་ཞིག་བཏགས་ཡོད་དུ་ཡང་འདོད་དོ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལ་རྣམ་ཤེས་དྲུག་ པ་རྣམས་ལས། གང་དང་གང་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགགས་མ་ཐག་པ་དེ་ཉིད། ད་ལྟར་བའི་ ཡིད་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཏེ། ལྟོས་ས་ལ་ལྟོས་ནས་འཇོག་པའོ། །དེས་ ན་རྣམ་ཤེས་ཁམས་དྲུག་གི་ནང་དུ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་འདུ་བའི་ཕྱིར། རྫས་སུ་ནི་བཅུ་བདུན་ ཡིན་ཡང་། དབང་ཤེས་ལ་རྟེན་དབང་པོ་ལྔ་ཡོད་ཅིང་། ཡིད་ཤེས་ལ་རྟེན་གཞན་མེད་པས་དེ་ བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ལོགས་སུ་སྨོས་ཏེ། མཛོད་ལས། དྲུག་པོ་འགགས་མ་ཐག་པ་ ཡི། རྣམ་ཤེས་གང་ཡིན་དེ་ཡིད་དོ། །དྲུག་པའི་རྟེན་ནི་རབ་བསྒྲུབ་ཕྱིར། ཁམས་ནི་བཅོ་བརྒྱད་ དག་ཏུ་འདོད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ནི། སོ་སོར་རྫས་ཐ་དད་དུ་གྲུབ་པར་ འདོད་དོ། ། (གཉིས་པ།)མདོ་སྡེ་པའི་ལུགས་ཀྱིས། གཟུགས་ནི་སྔ་མ་ལྟར་རྩོམ་བྱེད་རྡུལ་ཕྲན་དང་། དེས་ བརྩམས་པའི་རགས་པ་གཉིས་ཡིན་ལ། རྡུལ་ཕྲན་རྣམས་ནི་མ་

【現代漢語翻譯】 就像被風聚集在一起的牦牛尾毛和嫩草一樣，種類相同且作用相同的物質就形成了實體。（《集論》中說：）『當微塵聚合，種類相同且作用相同，這些聚集在一起，怎能說它們不是實體呢？』 心所聚集的是六識，即使沒有顯現為對境的形象，也認為它們在與對境接觸時立即（直接）執取。如聖天所說：『根所生的意識，以無相的方式，直接認知微塵的積聚。』 即使沒有顯現形象也能認知對境，因為諸根對各自對境的決定是法性。因此，眼識認知聲音等過失是不存在的。（《集論》中說：）『色聲等對境，是不同根的行境。因此，在此處，它們不是被單獨體驗的。』 由心所聚集的也認為是無相的實體。並且，（心和心所）兩者都不承認自證。（《理滴論釋》中說：）『因為自己對自己作用是相違的。』 非相應行所聚集的，也認為是與色、心和心所不同的實體。無為法所聚集的，也認為是未由因緣所生、常恒的實體。 因此，他們認為色等五者都是各自獨立的實體，而蘊的部分則有些是假立的。 在十八界中，六識中任何一個在意識之前立即滅去的，就成為現在意識的所依，因此稱為意界，這是觀待所依而安立的。因此，意界包含在六識界中。雖然實體有十七個，但爲了證明意識有五根作為所依，而意識沒有其他所依，所以單獨說明了意界。如《俱舍論》所說：『六識中滅去者，即名為意界。為證六識之所依，故說有十八界。』 十二處，他們認為是各自獨立的實體。 （第二，）經部宗的觀點：色法如前所述，分為能造作的微塵和由微塵所造作的粗大色法兩種。微塵是...

【English Translation】 Just as yak tail hairs and tender grass are gathered together by the wind, substances of the same kind and performing the same function are established as entities. (It is said in the Compendium of Knowledge:) 'When atoms gather, are of the same kind, and perform the same function, how can it be said that they are not entities when they are gathered together?' What is gathered by the mind is the six consciousnesses, and even if they do not appear as the image of an object, it is believed that they immediately (directly) apprehend the object upon contact. As Āryadeva said: 'The mind born from the senses, in a formless way, directly cognizes the accumulation of atoms.' Even if an object is cognized without an image appearing, there is no fault such as the eye consciousness cognizing sound, because the determination of the senses to their respective objects is their nature. (It is said in the Compendium of Knowledge:) 'Objects such as forms and sounds are the objects of different senses. Therefore, they are not experienced individually here.' What is gathered by mental factors is also considered to be formless entities. And neither (mind nor mental factors) admits self-awareness. (It is said in the Commentary on the Drop of Reason:) 'Because it is contradictory for oneself to act on oneself.' What is gathered by non-associated compositional factors is also considered to be entities different from forms, mind, and mental factors. What is gathered by unconditioned phenomena is also considered to be permanent entities not produced by causes and conditions. Therefore, they believe that all five, such as form, are separate entities, and that some parts of the aggregates are nominally existent. Among the eighteen elements, whichever of the six consciousnesses ceases immediately before the mental consciousness becomes the basis for the present mental consciousness, and is therefore called the mind element, which is established in relation to its basis. Therefore, the mind element is included in the six consciousness elements. Although there are seventeen entities, the mind element is mentioned separately to prove that the consciousness has five sense faculties as its basis, and that the consciousness has no other basis. As stated in the Abhidharmakośa: 'Whichever of the six consciousnesses has ceased, that is called the mind element. To prove the basis of the six, it is said that there are eighteen elements.' The twelve sources are considered to be separate entities. (Secondly,) According to the Sautrāntika school: Form is as before, divided into the atoms that can create and the gross forms created by the atoms. The atoms are...

---

རེག་ཀྱང་བར་མེད་པས་རེག་ པར་འདུ་ཤེས་སོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཕན་ཚུན་མ་རེག་པའང་ཡིན་ལ་བར་མེད་པར་འདོད་དོ། ། སེམས་ནི་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཞིང་། དེའང་། (ཡེ་ཤེས་སྙིང་ པོ་ཀུན་ལས་བཏུས་སུ།)ཤེས་པ་རྣམ་བཅས་སྐྱེད་བྱེད་ནི། །དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་སྣང་བ་མིན། །ཞེས་ པ་ལྟར་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བའི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ནི་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། རང་བས་སྐད་ཅིག་གིས་ སྔ་བ་རྣམ་པ་གཏོད་བྱེད་གཟུང་དོན་ནི་མ་ཡིན་ལ། གཟུང་འཛིན་དུས་མི་མཉམ་ཡང་འདྲ་བ་ སྐྱེད་བྱེད་ཡུལ་དང་འདྲ་བར་སྐྱེས་པ་ཡུལ་ཅན་དུ་འཇོག་སྟེ། (རྣམ་འགྲེལ་ངེས་སུ།)དུས་ཐ་དད་པས་ 1-40 ཇི་ལྟར་གཟུང་། །ཞེ་ན་རིགས་པ་ཤེས་པ་ཡི། །ཤེས་པའི་རྣམ་པ་འཇོག་ནུས་པའི། །རྒྱུ་ཉིད་ ལ་ནི་གཟུང་བར་ཤེས། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །སེམས་བྱུང་ཡང་། རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་རྫས་སུ་ གྲུབ་པར་འདོད་ཅིང་། གཉི་གའང་། ཤེལ་དག་པ་ལ་སྣང་བའི་ཚོན་གྱི་ཁ་དོག་ཤེལ་གྱི་ངོ་བོ་ ཡིན་པ་ལྟར། རང་དང་ངོ་བོ་གཅིག་པའི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་རིག་པས་རང་རིག་མཚན་ཉིད་པ་དང་། དོན་རིག་བཏགས་པ་བ་སྟེ། (ཡང་དེ་ཉིད་ལས།)དོན་འཇོག་དེ་ཡི་བདག་ཉིད་ཕྱིར། །རང་རིག་ ཡིན་ཡང་དོན་རིག་ཉིད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ནི། སྔ་མ་གསུམ་གྱི་གནས་ སྐབས་ལ་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་ཞིང་། འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པར་འདོད་དོ། ། དེས་ན་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ནང་ནས་རིང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱིབས་ནི་རྫས་སུ་མི་འདོད་ ཅིང་། འདུ་བྱེད་ཕུང་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་རྫས་སུ་མེད་ལ། གཞན་རྣམས་ རྫས་སུ་གྲུབ་པའོ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་(ནང་ནས་)ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ནི་སྔ་མ་ལྟར་རྣམ་ཤེས་ ཁམས་དྲུག་ཏུ་འདུ་ཞིང་། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་དང་འདུས་ མ་བྱས་བཏགས་ཡོད་ཡིན་པས། ཁམས་ཕྱེད་དང་བཅུ་བདུན་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། སྐྱེ་ མཆེད་ཀྱིའང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས། གཅིག་མ་གཏོགས་པ་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཉིས་རྫས་ སུ་གྲུབ་བོ། ། (གསུམ་པ།)རྣམ་རིག་སེམས་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་ལ། རྣམ་བདེན་པ་དང་རྣམ་མེད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལའང་། (དབུ་མ་རྒྱན་དུ།)གལ་ཏེ་སྣ་ཚོགས་དེ་གཅིག་ན། །ཞེས་པ་ལྟར་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ གཉིས་མེད་དུ་སྨྲ་བ་དང་། (ཡང་དེ་ཉིད་ལས།)ཅི་སྟེ་རྣམ་པའི་གྲངས་བཞིན་དུ། །རྣམ་པར་ཤེས་ པ་ཁས་ལེན་ན། །ཞེས་པ་ལྟར་རྣམ་པ་དང་ཤེས་པ་གྲངས་མཉམ་དུ་སྨྲ་བའོ། །གཉིས་པ་ནི། འདི་མེད་བཞིན་དུ་སྣང་བ་ཤེས་པས་ཀུན་བརྟགས་པར་འདོད་པའོ། །དེ་དག་གི་ལུགས་ཀྱིས་ གཟུགས་ནི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བེམས་དངོས་སུ་སྣང་བ་སྟེ། ཉི་ཤུ་བར། རིང་གི་ས་ 1-41 བོན་གང་ལས་སུ། །རྣམ་རིག་སྣང་བ་གང་བྱུང་བ། །དེ་དང་དེ་ཡི་སྐྱེ་

【現代漢語翻譯】 就像『接觸也是無間隔的接觸，是接觸的認知』所說的那樣，既不是互相接觸，也被認為是無間隔的。 心是具有六種識聚及其對境形象的。對此，（在《般若波羅蜜多心經總集》中說：）『產生具有形象的識，不是根的行境顯現。』就像這樣，對於識來說，顯現的對境形象就是識本身。不是比自己早一剎那的形象創造者，也不是所取之義。雖然能取和所取的時間不同時，但產生相似的，像對境一樣產生的，就被安立為有境。（在《釋量論》中說：）『時間不同如何取？』如果這樣問，要知道能安立識的形象的，識的因就是所取。就像這樣。心所也是，被認為是具有形象的實有。兩者都像清凈的琉璃上顯現的彩色的顏色是琉璃的自性一樣，與自己本體相同之義的形象，通過自證的智慧，就是自證的特徵，也是名言上的對境之識。（還是在那部論中說：）『安立對境是它的本體，雖然是自證，也是對境之識。』就像這樣。不相應行，只是前三者的狀態的假立，無為法也被認為不是實有。 因此，從色蘊中，長等形狀不被認為是實有，在行蘊的一部分不相應行中沒有實有，其他都是實有。十八界中，意界像前面一樣包含在六識界中，法界的一部分不相應行和無為法是假有。因此，十七界半是實有，十二處中，除了法處的一部分，十二處半是實有。 （第三，）唯識宗分為真實現象和虛假現象兩種。第一種，（在《中觀莊嚴論》中說：）『如果多種是一體，』就像這樣，現象多種被認為是無二的。（還是在那部論中說：）『如果按照現象的數量，承認有多種識，』就像這樣，現象和識的數量被認為是相等的。第二種，認為在沒有這個的情況下，顯現是由識所遍計的。按照他們的觀點，色法是通過習氣的力量顯現為物質實有的，如《二十唯識論》中說：『從何處的長時種子，產生識的顯現，那個和那個的生』

【English Translation】 Just as it is said, 'Contact is also immediate contact, it is the cognition of contact,' it is neither mutual contact, nor is it considered to be without interval. Mind is the collection of six consciousnesses with their objective appearances. Regarding this, (in the 'Essence of Wisdom Compendium') it says: 'That which generates consciousness with appearance, is not the appearance of the sensory domain.' Just like that, for consciousness, the appearance of the objective realm is consciousness itself. It is not the creator of appearance that is earlier than oneself by a moment, nor is it the meaning of what is grasped. Although the time of the grasper and the grasped are not simultaneous, what arises similarly, arising like the object, is established as having an object. (In the 'Pramāṇavārttika') it says: 'How does one grasp when the times are different?' If one asks this, know that the cause of consciousness, which can establish the appearance of consciousness, is the grasped. Just like that. Mental factors are also considered to be real with appearance. Both are like the color of the colors appearing on clear crystal is the nature of the crystal, the appearance of the meaning that is the same nature as oneself, through self-awareness wisdom, is the characteristic of self-awareness, and is also the object-consciousness in name. (Again, in that same treatise it says:) 'Establishing the object is its own nature, although it is self-awareness, it is also object-consciousness.' Just like that. Non-associated formations are merely imputed to the state of the former three, and unconditioned phenomena are also considered not to be real. Therefore, from the aggregates of form, shapes such as long are not considered to be real, and in a part of the aggregate of formations, non-associated formations are not real, and the others are real. Among the eighteen elements, the mind element is included in the six consciousness elements as before, and a part of the dharma element, non-associated formations and unconditioned phenomena are nominally existent. Therefore, seventeen and a half elements are real, and among the twelve sources, except for a part of the dharma source, twelve and a half sources are real. (Third,) The Mind-Only school is divided into two: truly existent phenomena and falsely existent phenomena. The first, (in the 'Madhyamakālaṃkāra') says: 'If the various are one,' just like that, the various phenomena are considered to be non-dual. (Again, in that same treatise it says:) 'If according to the number of phenomena, one admits various consciousnesses,' just like that, the number of phenomena and consciousnesses are considered to be equal. The second is that it is considered that appearing in the absence of this is conceived by consciousness. According to their view, form appears as a material reality through the power of habit, as the 'Twenty Verses' says: 'From what long-time seed does the appearance of consciousness arise, the birth of that and that.'

---

མཆེད་ནི། །རྣམ་པ་གཉིས་ སུ་ཐུབ་པས་གསུངས། །ཞེས་པ་དང་། དམིགས་བརྟག་ཏུ། ནང་ལས་ཤེས་བྱའི་ངོ་བོ་ནི། །ཕྱི་ རོལ་ལྟར་སྣང་གང་ཡིན་དེ། །དོན་ཡིན། ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེའང་རྣམ་བདེན་པས་ཤེས་པ་ཉིད་ དོན་དུ་སྣང་བར་འདོད་ཅིང་། རྣམ་མེད་པས་ཤེས་པ་ནི་ཤེལ་སྒོང་དག་པ་ལྟར་སྣང་བའི་དྲི་ མས་མ་གོས་པ་དང་། སྣང་བ་ནི་སྐྲ་ཤད་འཛག་པ་ལྟར་མེད་པ་སྣང་བར་འདོད་དེ། སེམས་ནི་ རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བརྒྱད་དེ། སྔ་མ་ལྟར་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་དང་རྣམ་པ་མེད་པའོ། ། སེམས་བྱུང་ཡང་སེམས་ལས་རྫས་ཐ་དད་པའམ་གཅིག་པའང་རུང་། རྣམ་པས་སྟོང་པ་མི་ སྟོང་པ་སྟེ། གཉི་གའང་། (རྣམ་འགྲེལ་ངེས་སུ།)གཟུང་དང་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་དེ་ལྟར་ རང་ཉིད་གསལ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཤེས་པ་རང་རིག་པ་ཉིད་དོ། །ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ནི། སེམས་ དང་སེམས་བྱུང་གཉིས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་བཏགས་པ་ཙམ་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་མེད་ དགག་ཡིན་པས་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པར་འདོད་དོ། །དེས་ན་ཕུང་པོའི་ནང་ནས་གཟུགས་ རངས་པོ་དང་། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལྡན་མིན་རྫས་སུ་མེད་པས་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་རྣམ་ ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གསུམ་དང་། འདུ་བྱེད་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྟེ་ཕུང་པོ་ཕྱེད་དང་བཞི་རྫས་སུ་ གྲུབ་པར་འདོད་ཅིང་། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཁམས་བཅུ་དང་ཆོས་ཀྱི་ ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་རྫས་སུ་མེད་པས། རྣམ་ཤེས་ཁམས་བདུན་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཕྱོགས་ གཅིག་སེམས་བྱུང་སྟེ་ཁམས་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་རྫས་སུ་གྲུབ་ལ། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་སྔ་མ་ལྟར་ཕྱེད་ དང་བཅུ་གཅིག་རྫས་སུ་མེད་པས། ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སྟེ་ཕྱེད་དང་གཉིས་རྫས་ སུ་གྲུབ་པར་འདོད་དོ། །དེ་ལ་གཟུང་འཛིན་དོན་དམ་པར་གྲུབ་པ་མེད་ཀྱང་ཐ་སྙད་དུ་འཁྲུལ་ པ་ལ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་བཞིན་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གཞག་བྱེད་དེ། རྣམ་འགྲེལ་ ངེས་དག་ལས། གཟུང་བ་འཛིན་པ་རིག་པ་རྣམས། །ཡོད་པ་མིན་ཡང་གཞལ་བྱ་དང་། །འཇལ་ 1-42 བྱེད་འབྲས་བུར་གནས་པ་འདི། །ཇི་ལྟར་སྣང་བ་བཞིན་དུ་བྱས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། ། (སེམས་ཙམ་པས་མིག་སོགས་སུ་སྤྲོས་པས་བསྒོས་པའི་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པ་ཀུན་གཞི་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་རྙེད་པ་ནང་གི་སྐྱེ་ མཆེད་དོ། །རྒྱུ་དེ་ལས་བྱུང་པའི་འཇུག་ཤེས་ལ་གཟུགས་སོགས་སུ་སྣང་བ་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དེ། ཀུན་གཞི་དོན་དང་སེམས་ཅན་དུ་ སྣང་བ་དེ་གཟུང་འཛིན་དུ་སྣང་བའི་འཇུག་ཤེས་སྐྱེ་བའི་བདག་རྐྱེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱའི་ཀུན་གཞི་རང་ཡུལ་དུ་ འགྱུར་བ་མིན་ནོ། །གཟུགས་སོགས་སྣང་བའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་འདྲ་བའི་རྣམ་ཤེས་སྐྱེད་ནུས་ཀྱི་བག་ཆགས་འཇོག་ཅིང་བག་ཆགས་ དེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་གཟུགས་སོགས་སུ་སྣང་བའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བས་ཏེ་ས

【現代漢語翻譯】 論述：如何通過兩種方式來證成？如是說。觀察所緣境：內在的所知之自性，顯現為外境的任何事物，即是實義。如是。由於唯識宗認為，以有相識，識本身顯現為實義；而以無相識，識則如清凈的水晶球，不為塵垢所染。顯現則如毛髮脫落般，顯現為無有。心即是八識聚，如前所述，有相和無相皆可。心所法，無論與心是實體異體還是同體皆可。可以是空性的，也可以是非空性的，二者皆可。（如《釋量論》所說）因為沒有能取和所取，所以它如是般自身顯明。如是，識即是自證。不相應行法，只是在心和心所的境況上假立的名稱。無為法也是遮遣法，因此不成立為實體。 因此，在五蘊中，色蘊是堅實的，行蘊中的一部分不相應行法不是實體，所以受、想、識三蘊，以及行蘊中由心所生的部分，共計四個半蘊成立為實體。在十八界中，色界的十個界和法界的一部分不是實體，所以七個識界和法界的一部分心所法，共計八個半界成立為實體。在十二處中，如前所述，十一個半處不是實體，所以意處和法界的一部分，共計一個半處成立為實體。 因此，雖然在勝義諦中能取和所取並不成立，但在世俗諦中，如同在錯覺中所顯現的那樣，對境和有境等進行安立。如《釋量論》所說：『能取、所取和識，雖然不是真實存在，但作為可衡量的事物、衡量者和結果而存在，如同顯現的那樣進行安立。』 （唯識宗認為，由眼等所造作的業所推動的阿賴耶識的變異，是內在的生處。從該因產生的現行識顯現為色等，是外在的生處。阿賴耶識顯現為事物和有情，是能取和所取顯現的現行識生起的增上緣，因此被稱為外在的生處，阿賴耶識本身不會轉變為對境。顯現為色等的識能留下產生相似識的習氣，而該習氣完全成熟后，就會產生顯現為色等的識。）

【English Translation】 It is said that it can be proven in two ways. As it says in the examination of objects: 'The nature of what is knowable internally, whatever appears as external, that is the meaning.' Thus, the Mind-Only school believes that with the aspect-possessing consciousness, consciousness itself appears as the meaning; while with the aspect-lacking consciousness, consciousness is like a pure crystal ball, not stained by impurities. Appearance is like hair falling out, appearing as non-existent. The mind is the eight aggregates of consciousness, as mentioned before, both aspect-possessing and aspect-lacking. Mental factors, whether they are substantially different from the mind or the same, are acceptable. They can be empty or non-empty, both are acceptable. (As stated in the Definitive Explanation of the Commentary on Valid Cognition) 'Because there is no grasper and grasped, it is thus self-illuminating.' Thus, consciousness is self-awareness. Non-associated compositional factors are merely names imputed to the states of mind and mental factors. Unconditioned phenomena are also negations, so they are not established as substances. Therefore, among the aggregates, the form aggregate is solid, and one part of the compositional aggregate, the non-associated compositional factors, is not a substance. Thus, the three aggregates of feeling, perception, and consciousness, and the part of the compositional aggregate that arises from the mind, a total of four and a half aggregates, are established as substances. Among the eighteen realms, the ten realms of form and one part of the dharma realm are not substances. Thus, the seven consciousness realms and one part of the dharma realm, the mental factors, a total of eight and a half realms, are established as substances. Among the twelve sources, as mentioned before, eleven and a half sources are not substances. Thus, the mind source and one part of the dharma realm, a total of one and a half sources, are established as substances. Therefore, although the grasper and grasped are not established in ultimate truth, in conventional truth, just as they appear in delusion, designations are made for objects and subjects, etc. As it says in the Definitive Explanation of the Commentary on Valid Cognition: 'Grasper, grasped, and consciousness, although they are not real, exist as measurable things, measurers, and results, and are established as they appear.' (The Mind-Only school believes that the transformation of the Alaya consciousness, driven by the actions created by the eye, etc., is the inner source. The manifest consciousness arising from that cause, appearing as form, etc., is the outer source. The Alaya consciousness appearing as things and sentient beings is the dominant condition for the arising of the manifest consciousness that appears as grasper and grasped, so it is called the outer source. The Alaya consciousness itself does not transform into an object. The consciousness appearing as form, etc., leaves behind the potential to generate similar consciousnesses, and when that potential fully matures, the consciousness appearing as form, etc., arises.)

---

ྣང་བའི་བག་ཆགས་བསྐྱེད་པ་རྣམ་ཤེས་སྐྱེད་རྐྱེན་ཡིན་པས་ གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བ་དང་མི་འགལ། རང་སྣང་བའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྐྱེན་ཡིན་པས་དམིགས་པར་འཐད་ཅེས་དབུས་ མཐའི་ཊཱི་ཀར་རོ། །འདིར་དོན་སྨྲ་བ་ན་མདོ་སྡེ་པ་དང་། རྣམ་རིག་ཏུ་སྨྲ་བ་ན་རྣམ་བདེན་གཟུང་ངོ་། །དབུ་མ་པ་ནི་ནོར་བུ་ཚོན་ གྱི་རྣམ་པ་བསྟེན་པ་བཞིན། རྣམ་ཤེས་ཀྱང་ཡུལ་ཉེ་བར་བྱུང་བས་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ནི། ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ནི་རྣམ་ ཤེས་ཀྱང་མིན། རྣམ་ཤེས་ལས་གཞན་ཡང་མིན་པས་རྣམ་ཤེས་ལས་ཡོད་པའི་རྣམ་པས་ཕྱི་དོན་དུ་བཞག དོན་གྱིས་རྣམ་ཤེས་སུ་ བཞག་པས་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་རྣམ་ཤེས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་བྱར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འཇོག་པར་འདོད་དོ། །) (བཞི་པ།)དབུ་མ་བ་རྣམས་ནི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཐམས་ཅད་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མ་བརྟགས་ ན་ཉམས་དགའ་བ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་བཞིན་དུ་བདེན་ཞིང་། དོན་དམ་པར་བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་ ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་སྦྲོས་པའི་མཐའ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་བཞེད་དེ། ཞི་བ་འཚོས། མ་བརྟགས་གཅིག་པུ་ཉམས་དགའ་ཞིང་། །སྐྱེ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དང་། ། དོན་བྱེད་པ་དག་ནུས་རྣམས་ཀྱིས། །རང་བཞིན་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་རྟོགས། །ཞེས་པ་ དང་། དེ་ཕྱིར་ཡང་དག་ཉིད་དུ་ན། །དངོས་པོ་གང་ཡང་གྲུབ་པ་མེད། །ཡང་དག་ཏུ་ན་སྤྲོས་པ་ ཡི། །ཚོགས་རྣམས་ཀུན་ལས་དེ་གྲོལ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །གཞུང་འདིར་ཡང་། གནས་སྐབས་ཐ་སྙད་རྣམ་གཞག་ནི་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་དག་དང་སྒོ་བསྟུན་ནས་འཆད་ཅིང་། མཐར་ཐུག་དོན་དམ་རྣམ་གཞག་ནི་དབུ་མ་དང་མཐུན་པར་སྟོན་ཏེ། བདེན་གཉིས་རྣམ་དབྱེ་ 1-43 ཤེས་པ་དག། ཐུབ་པའི་བཀའ་ལ་མི་རྨོངས་ཏེ། །དེ་དག་མ་ལུས་ཚོགས་བསགས་ནས། །ཕུན་ ཚོགས་ཕ་རོལ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་བྱ་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ ན་གྲུབ་མཐའ་བཞིའི་རྣམ་གཞག་ལ་མཁས་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། བཅོས་ལྡན་འདས་ཀྱིས། (ཀྱེ་ རྡོ་རྗེར།)དེ་ལ་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་བསྟན། །མདོ་སྡེ་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་དེ་ལས་ ཕྱིས། དེ་ཡི་རྗེས་སུ་དབུ་མ་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ གྲངས་ངེས་བསྟན་པ། (གཉིས་པ།)གྲངས་ངེས་ལ་གསུམ་ལས། ཕུང་པོའི་གྲངས་ངེས་ཀྱི་དྲི་བ་ནི། ཟག་བཅས་ དང་ཟད་མེད་གཉིས་སུའང་འདུ་ཞིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་བསྣན་ན་མང་ པོར་ཡང་འགྱུར་བཞིན་དུ། རྒྱུ་མཚན་ནམ་དགོས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་རྣམས་ལྔ་ཁོ་ནར་གྲངས་ ངེས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ལན་ལ(གཉིས་ལས)། ༈ མདོར་བསྟན་པ། (དང་པོ།)མདོར་བསྟན་པ་ནི། (ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་གྱིས་གདུལ་བྱ་རྣམས་མི་སྐྲག་པའི་ཆེད་དུ་འཇིག་རྟེན་ལ་ གྲགས་པའི་)བདག་དང་བདག་གི་བའི་གཞིའམ་དངོས་པོ་བསྟན་པའི་ཆེད་དུའོ། །ཞེས་པའམ།

【現代漢語翻譯】 由於顯現的習氣產生，成為阿賴耶識產生的條件，因此依賴二者產生阿賴耶識並不矛盾。因為是自顯現的阿賴耶識的條件，所以作為所緣是合理的，這是在《中邊分別論》的註釋中所說的。在這裡，如果說是義，那就是經部宗；如果說是識，那就是唯識宗的隨實識派。中觀宗則像以彩色顯現的寶珠一樣，阿賴耶識也因為靠近對境而生起，完全斷除了對境的顯現。對境的顯現既不是阿賴耶識，也不是與阿賴耶識不同的東西，因此以存在於阿賴耶識之外的顯現作為外境。因為境被設定為阿賴耶識，所以互相依賴，將阿賴耶識和所識境在世俗諦中安立。 (四)中觀宗認為，如果不對蘊、界、處等一切法在世俗諦中進行觀察，那麼就像看似令人愉悅的事物一樣，會被認為是真實的。但在勝義諦中進行觀察和分析時，則認為一切法都是遠離一切戲論邊，是空性。如寂護所說：『未經觀察時，一切皆悅意，生滅法與作用，以其能力故，知自性為世俗。』又如：『故於真實中，無有事物成，于真實中彼，解脫一切聚。』正如這些所說。本論中也說：『暫時性的名言安立，是與實事論者協調而說的，究竟的勝義安立，則是與中觀相符的。』懂得二諦的區別，就不會對佛陀的教言感到迷惑，這些人積累一切資糧，將能到達圓滿的彼岸。正如這些所說。因此，在確定所知時，必須精通四宗的體系。如薄伽梵（金剛手菩薩）所說：『其中先說有部宗，再說經部宗，瑜伽行派在其後，最後宣說中觀宗。』 （二）數量決定的問題有三個方面。關於蘊的數量決定的提問，既可以歸入有漏和無漏兩種，如果加上戒蘊等，數量也會增多。既然如此，為什麼蘊的數量被限定為五個呢？回答分為兩個方面。 （一）簡略說明是爲了顯示（依止耶喜謝寧的所化眾生不會畏懼世間）我與我所的所依或事物。

【English Translation】 Since the habit of appearance arises, it becomes the condition for the arising of Alaya consciousness, so it is not contradictory to rely on the two to generate Alaya consciousness. Because it is the condition of self-appearing Alaya consciousness, it is reasonable to be the object, which is stated in the commentary of 'Madhyantavibhaga'. Here, if it is said to be meaning, then it is Sautrantika; if it is said to be consciousness, then it is the realistic aspect of Vijnanavada. The Madhyamaka school is like a jewel appearing in color. Because Alaya consciousness arises near the object, it completely cuts off the appearance of the object. The appearance of the object is neither Alaya consciousness nor something different from Alaya consciousness. Therefore, the appearance existing outside of Alaya consciousness is regarded as an external object. Because the object is set as Alaya consciousness, they depend on each other, and Alaya consciousness and the object of consciousness are established conventionally. (4) The Madhyamaka school believes that if all phenomena such as skandhas, dhatus, and ayatanas are not examined in conventional truth, they will be considered real, just like things that seem pleasant. However, when examining and analyzing in ultimate truth, it is believed that all phenomena are free from all elaborations and are emptiness. As Shantarakshita said: 'When not examined, everything is pleasant, the laws of arising and ceasing, and their functions, with their abilities, know their nature to be conventional.' Also, 'Therefore, in reality, no object is established, in reality, it is liberated from all aggregates.' As these are said. This treatise also says: 'Temporary nominal establishments are explained in coordination with the realists, and the ultimate ultimate establishments are shown to be in accordance with Madhyamaka.' Understanding the distinction between the two truths will not be confused by the Buddha's teachings, and these people will accumulate all the merits and be able to reach the perfect shore. As these are said. Therefore, in determining what is to be known, one must be proficient in the systems of the four schools. As Bhagavan (Vajrapani) said: 'Among them, the Vaibhashika school is first taught, then the Sautrantika school, the Yogachara school is after that, and finally the Madhyamaka school is taught.' (2) There are three aspects to the question of numerical determination. The question about the numerical determination of the skandhas can be classified into both contaminated and uncontaminated. If the skandha of morality, etc., are added, the number will increase. Since this is the case, why is the number of skandhas limited to five? The answer is divided into two aspects. (1) The brief explanation is to show the basis or object of 'I' and 'mine' (for the sake of sentient beings who are guided by Yeshe Shenyen and will not fear the world).

---

ཡང་ན་(བླ་མ་གོང་མ་རྣམས་)བདག་དང་བདག་གི་བར་འཛིན་པའི་འཁྲུལ་གཞི་རྣམ་པ་ལྔ་བརྗོད་ ཅིང་བསྟན་པས། དེ་དག་ཏུ་འཁྲུལ་བ་ལྡོག་ནས་བདག་མེད་ལ་རིམ་གྱིས་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ ཏེ། དཔེར་ན་ཐོ་ཡོར་ལྔ་ལ་མིར་འཁྲུལ་བ་ལ་ཐོ་ཡོར་གསལ་བར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེའང་ གཟུགས་སོགས་བཞི་ནི་བདག་གིར་འཛིན་པའི་གཞི་ཡིན་ཞིང་། རྣམ་ཤེས་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་ པའི་གཞི་ཡིན་ཏེ། བྱིས་པ་རྣམས་ཕལ་ཆེར་རྣམ་ཤེས་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་ཅིང་། གཞན་བཞི་ ལ་བདག་གི་བར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ རྒྱས་པར་བཤད་པ། (གཉིས་པ།)རྒྱས་བཤད་ནི། བདག་དང་བདག་གི་བའི་འཁྲུལ་གཞིའམ་དངོས་པོ། ལུས་ དབང་པོ་གཟུགས་ལྔ་དང་། ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡུལ་གཟུགས་ཅན་ལྔ་དང་བཅས་ པ་ནི། བྱེད་པ་དང་ལས་སུ་བྱ་བར་བདག་དང་འབྲེལ་ཏོ་སྙམ་དུ་འཛིན་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ 1-44 དག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ་ཞེས་བརྗོད་ཅིང་གསལ་བར་བྱེད་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བདག་ དང་བདག་གི་བའི་གཞི། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་བདག་ གིས་མྱོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་འཛིན་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དང་། བདག་དང་བདག་གི་བའི་གཞི་ཆོས་དང་མཐོང་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་དོན་རྣམས་ལ་བདག་ གིས་ཐ་སྙད་འདོགས་ཤིང་མཚན་མར་འཛིན་ཏོ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་ པོའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དང་། བདག་དང་བདག་གི་བའི་གཞི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ པས་བདག་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་འཛིན་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འདུ་ བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དང་། བདག་གི་གཞིའམ་དངོས་པོ་ལུས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ དང་བཅས་པ་དེ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་གནས་སམ་རྒྱུར་གྱུར་པའི་བདག་གཅིག་ཡོད་དམ་ སྙམ་དུ་འཛིན་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ས་བོན་(གྱིས་བསྡུ་བས་)ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་དང་བཅས་པའི་ རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའོ་ཞེས་བརྗོད་ཅིང་གསལ་བར་བསྟན་པས་བདག་དང་བདག་གིར་ འཛིན་པའི་འཁྲུལ་བ་དགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །(རྣམ་འགྲེལ་ལས།) ཉེས་ཀུན་དེ་ཡི་རྩ་བ་ཅན། །དེ་ ཡང་འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ བདག་འཛིན་སྤང་དགོས་ལ། དེ་ཡུལ་སུན་ཕྱུང་མེད་པར་ནི། །དེ་སྤོང་བ་ནི་རིགས་མ་ཡིན། ། ཞེས་པ་ལྟར་འཁྲུལ་གཞི་ངོས་མ་ཟིན་ན་འཁྲུལ་པ་སྤང་དཀའ་བས། (མཛོད་ལས།)བདག་མེད་ ཕུང་པོ་ཙམ་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་ལྟར་འཁྲུལ་གཞི་ཕུང་པོ་ལྔ་གསལ་བར་བསྟན་པས་འཁྲུལ་བ་ ཁེགས་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་ཆེད་དུ་ལྔར་གྲངས་ངེས་ པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཁམས་ཀྱི་གྲངས་ངེས་ལ། དྲི་བ་ནི། གཟུགས་ཅན་དང་གཟུགས་ ཅན་མ་ཡིན་པ་གཉིས་སུའང་འདུ་ཞིང་། སའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་བསྣན་ན་མང་པ

【現代漢語翻譯】 此外，（歷代上師們）講述並指出了執著于『我』和『我所』的五種錯誤基礎，從而使人們從這些錯誤中解脫出來，逐漸進入無我的境界。例如，就像揭示了木樁，從而不再誤認為人一樣。其中，色等四蘊是執著『我所』的基礎，而識蘊是執著『我』的基礎。因為孩童們大多執著于識蘊為『我』，而執著于其他四蘊為『我所』。 詳細解釋： （第二，）詳細解釋是：執著『我』和『我所』的錯誤基礎或事物，即身體、感官、五種色蘊，以及作為所取境的五種色法，認為它們與『我』相關，是能作和所作的關係，這是不對的。因為它們被稱為色蘊，並被清楚地揭示出來。同樣，對於『我』和『我所』的基礎，即快樂和痛苦等感受，認為『我』在體驗它們，這也是不對的。因為這被稱為受蘊。對於『我』和『我所』的基礎，即對於法和見聞等事物，認為『我』在施加概念和進行識別，這也是不對的。因為這被稱為想蘊。對於『我』和『我所』的基礎，即非法的顯現行為，認為『我』在參與善與非善，這也是不對的。因為這被稱為行蘊。對於『我』的基礎或事物，即身體及其所取境等，認為有一個『我』存在，作為它們的住所或原因，這也是不對的。因為這被稱為種子（所攝持的）阿賴耶識以及各種識的識蘊，通過講述和清晰地揭示這些，是爲了遣除執著『我』和『我所』的錯誤。《釋量論》中說：『一切過患皆由此為根，此乃壞聚見。』因此，必須斷除一切煩惱的根本——我執。如《入中論》所說：『若未破彼所緣境，則不能斷彼執著。』如果不能識別錯誤的根源，就難以斷除錯誤。《俱舍論》中說：『無我唯是蘊。』因此，通過清晰地揭示五蘊，從而消除錯誤，爲了使一切法都進入無我的意義，所以才確定為五蘊，這就是其意義。關於界的數目確定，提問：既可以歸入色法和非色法兩種，如果加上地界等，數量就會更多。

【English Translation】 Furthermore, (the previous Lamas) spoke of and pointed out the five bases of error in grasping at 'I' and 'mine,' so that one turns away from those errors and gradually enters into selflessness. For example, it is like clearly showing a post so that it is no longer mistaken for a person. Among these, the four, form etc., are the basis for grasping at 'mine,' while consciousness is the basis for grasping at 'I.' For children mostly grasp at consciousness as 'I,' and grasp at the other four as 'mine.' Detailed Explanation: (Second,) The detailed explanation is: the basis of error or object of 'I' and 'mine,' the body, senses, five forms, and the five form-objects to be grasped, if one grasps at them as related to 'I' in terms of agent and object, that is not correct. For those are spoken of and clearly shown as the aggregates of form. Similarly, the basis of 'I' and 'mine,' the experiences of pleasure and pain etc., if one grasps at them as 'I' experiencing them, that is not correct. For that is spoken of as the aggregate of feeling. The basis of 'I' and 'mine,' if one thinks that 'I' am applying terms and identifying objects such as Dharma and seeing and hearing, that is not correct. For that is spoken of as the aggregate of perception. The basis of 'I' and 'mine,' the non-Dharmic manifest actions, if one thinks that 'I' am engaging in virtue and non-virtue, that is not correct. For that is spoken of as the aggregate of formations. The basis or object of 'I,' the body together with what is grasped, etc., if one thinks that there is a single 'I' that is the place or cause of those, that is not correct. For that is spoken of as the aggregate of consciousness, the ālaya-vijñāna (種子, बीज, bīja, seed) together with the seeds (collected by), and by speaking and clearly showing this, it is for the sake of refuting the error of grasping at 'I' and 'mine.' As it says in the Pramāṇavārttika: 'All faults have that as their root; that is the view of the perishable collection.' Therefore, one must abandon the root of all afflictions, the grasping at self. As it says in the Madhyamakāvatāra: 'If the object of that is not refuted, it is not reasonable to abandon that grasping.' If the basis of error is not identified, it is difficult to abandon the error. As it says in the Abhidharmakośa: 'Selflessness is merely the aggregates.' Therefore, by clearly showing the five aggregates, error is eliminated, and it is in order to enter into the meaning of the selflessness of all phenomena that the number is fixed at five, that is the meaning. Regarding the fixed number of elements, the question is: since they can be included in both form and non-form, and if the earth element etc. are added, the number would be greater.

---

ོར་ཡང་ འགྱུར་མོད། རྒྱུ་མཚན་ནམ་དགོས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཁམས་རྣམས་བཅོ་བརྒྱད་ཁོ་ནར་གྲངས་ 1-45 ངེས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ལན་ནི། བདག་མེད་ན་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་པོ་མེད་པས་ཉེར་སྤྱོད་འཛིན་པའི་ བདག་ཡོད་དམ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཉེར་སྤྱོད་འཛིན་པ་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དོ་ཞེས་སྟོན་པ་ ཡིན་ལ་དེའང་ལུས་དབང་པོ་དྲུག་གི་གནས་བྱས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ཡུལ་དྲུག་གི་ དམིགས་པ་བྱས་ནས། ཉེར་སྤྱོད་རྣམ་ཤེས་དྲུག་འབྲས་བུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར། དབང་པོ་དང་ ཡུལ་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱེ་བའི་ཁམས་བཅུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ལ། འདས་པ་དང་ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་ཤེས་ ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ནི་ཉེར་སྤྱོད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ ཁམས་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དབང་པོའི་ཁམས་དྲུག་དང་། ཡུལ་གྱི་ཁམས་དྲུག་དང་ རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་དྲུག་སྟེ། བཅོ་བརྒྱད་དུ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །འདས་པ་དང་ད་ལྟར་བ་སྨོས་ པ་ནི། ཉེར་སྤྱོད་གཟུང་འཛིན་དང་འཛིན་བཞིན་པ་ཁམས་སུ་བཞག་གི། མ་འོང་པའི་ཉེར་ སྤྱོད་མ་བྱུང་བས་འཛིན་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་དང་། (མ་འོངས་པ་ན་)སྐྱེ་བའི་སྒོར་གྱུར་པ་ནི། སྐྱེ་ མཆེད་དུ་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཁམས་སུ་མི་འཇོག་གོ། ཉེར་སྤྱོད་ཀྱི་དོན་ནི་(དབུས་མཐའ་ རྩ་འགྲེལ་དུ།)ཚོར་བ་ལའང་གསུངས་ཀྱང་། འདིར་ནི་ཚོར་བ་གསུམ་ཅི་རིགས་པ་དང་མཚུངས་ པར་ལྡན་པའི་རྣམ་ཤེས་ཏེ། (ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་གྱིས།)ཡུལ་གྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་ པའི་བདག་ཉིད་ནི་ཉེར་སྤྱོད་ཀྱི་དོན་ཏོ་ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་གྲངས་ངེས་ལའང་། དྲི་ བ་ནི། དབང་པོ་དང་ཡུལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་སུའང་འདུ་ཞིང་། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ཀྱི་ སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་བསྣན་ན་མང་པོར་འགྱུར་མོད། ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་བཅུ་གཉིས་ ཁོ་ནར་གྲངས་ངེས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ལན་ནི། བདག་མེད་ན་ཉེར་སྤྱོད་འདི་ཅི་ལས་སྐྱེའམ་སྙམ་ པའི་རྨོངས་པ་བསལ་བའི་ཆེད་དུ་ལུས་དབང་པོ་དྲུག་དང་། ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ཡུལ་དྲུག་སྟེ་ དྲུག་ཚན་གཉིས་པོ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་དང་དམིགས་པ་བྱས་ནས། མ་འོངས་པའི་ཡུལ་ལ་ཉེ་ བར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་རྣམ་ཤེས་རྣམ་པ་དྲུག་སྐྱེ་བའི་སྒོའམ་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་ 1-46 གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའོ། །(ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་གྱིས།)ཉེར་སྤྱོད་ནི། སྐབས་འདིར་ཡོངས་སུ་ གཅོད་པའི་དོན་ཅན་ནོ་ཞེས་སོ། །མ་འོངས་པ་སྨོས་པ་ནི་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་གྱི་ཉེར་སྤྱོད་ སྐྱེས་ཟིན་པ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་སྒོར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་ཤེས་དྲུག་མི་འཆད་པ་ནི་ཉེར་ སྤྱོད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། རྒྱུའི་ཆ་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྐྱེན་ བཞི་ལས་བདག་རྐྱེན་དང་དམིགས

【現代漢語翻譯】 問：那麼，為什麼界（khams）的數量被限定為十八個呢？ 答：因為無我，所以沒有能享用者，如果認為有執持享用之我的存在，那是不對的。爲了說明享用者就是十八界，以身體六根作為所依處，以六境作為所緣境，爲了執持享用六識之果，根與境二者區分成十二界。過去和現在的六識享用對境，爲了執持享用的自性，成為六界。這樣，六根界、六境界和六識界，總共確定為十八界。 提到過去和現在，是因為享用、能取和正取被安立為界。未來的享用尚未發生，因此執持不合理。成為（未來）生之門，將在生處（skye mched）中闡述，因此不被安立為界。享用的意義，（在《中邊分別論》的根本和註釋中）也說是感受。但在這裡，是指與三種感受各自相應的識。（耶謝協年說：）『了知境的自相和共相的自性，就是享用的意義』。 關於生處（skye mched）的數量確定，提問：根和境也包含在二處中，如果加上無邊虛空處等，數量會更多。為什麼生處的數量被限定為十二個呢？ 回答：爲了消除無我，這種享用從何而生的疑惑，以身體六根和六境作為所依處和所緣境，未來享用對境的六識，成為生之門或因，因此成為十二生處。（耶謝協年說：）『享用，在這裡具有完全斷除的意義』。提到未來，是因為過去和現在的享用已經產生，不能成為生之門。不闡述六識，是因為它們是享用的自性，並且因的部分包含在意識生處中。四緣中的增上緣和所緣緣……

【English Translation】 Question: Then, why is the number of realms (kham) limited to eighteen? Answer: Because there is no self, there is no enjoyer. If one thinks there is a self that holds onto enjoyment, that is not correct. To show that the enjoyer is the eighteen realms, the six physical faculties are taken as the basis, and the six objects are taken as the object of focus. In order to hold onto the fruit of enjoying the six consciousnesses, the two, faculties and objects, are divided into twelve realms. The six consciousnesses of the past and present enjoy objects, and in order to hold onto the nature of enjoyment, they become six realms. Thus, the six sense faculties, the six objects, and the six consciousnesses are determined to be eighteen realms in total. Mentioning the past and present is because enjoyment, the taker, and the taking are established as realms. Future enjoyment has not yet occurred, so holding is not reasonable. Becoming the door of (future) birth will be explained in the sources of birth (skye mched), so it is not established as a realm. The meaning of enjoyment (in the root and commentary of 'Distinguishing the Middle from the Extremes') is also said to be feeling. But here, it refers to the consciousness that corresponds to each of the three feelings. (Yeshe Shenyen said:) 'The nature of understanding the specific and general characteristics of objects is the meaning of enjoyment.' Regarding the determination of the number of sources of birth (skye mched), the question is: The faculties and objects are also included in the two sources, and if the sphere of infinite space, etc., are added, the number would be greater. Why is the number of sources of birth limited to twelve? Answer: In order to dispel the confusion of where this enjoyment arises from in the absence of a self, the six physical faculties and the six objects are taken as the basis and object of focus. The six consciousnesses that enjoy objects in the future become the door or cause of birth, thus becoming the twelve sources of birth. (Yeshe Shenyen said:) 'Enjoyment, in this context, has the meaning of complete severance.' Mentioning the future is because the enjoyment of the past and present has already occurred and cannot become the door of birth. The six consciousnesses are not explained because they are the nature of enjoyment, and the causal part is included in the source of mind. The dominant condition and the objective condition of the four conditions...

---

་རྐྱེན་སྨོས་ནས། རྒྱུ་དང་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མ་བཤད་པ་དང་། མཚུངས་ལྡན་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་དང་རེག་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ མི་འཆད་པའང་ཐ་མ་གཉིས་སུ་འདུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔར་གྲངས་ངེས་ པའི་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་ཆེ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། (བརྟག་གཉིས་སུ།)ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་གཟུགས་ ལ་སོགས། །རྣམ་ཤེས་མཐར་ཐུག་སྙིང་རྗེ་ཆེ། །དབང་པོ་དང་ནི་ཡུལ་ཉིད་དང་། །དབང་པོའི་ རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད། །ཁམས་ནི་བཅོ་བརྒྱད་རྣམས་སུ་བསྟན། །ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་དག་ གིས་ནི། །སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དག་ཏུ་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟར་ལུང་ རྣམ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་བཞག་ཅིང་། དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་གཏན་ལ་དབབ་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ནོ། ། ༈ ཉེར་ལེན་ལྡན་ཚུལ། (གསུམ་པ།)ཉེར་ལེན་ལྡན་ཚུལ་ལ་གཉིས་ལས། ༈ ཕུང་པོ་ཉེར་ལེན་ཅན་དུ་བསྟན་པ། (དང་པོ།)ཕུང་པོ་ཉེར་ལེན་ཅན་དུ་བསྟན་པ་ ལ། དྲི་བ་ནི། བཅོས་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་ལ་ཕུང་པོ་རྣམས་དང་ཉེར་བར་ལེན་ པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱང་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ། ཅིའི་ཕྱིར་ཕུང་པོའི་ཁྱད་པར་ འགའ་ཞིག་ཁོ་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ལན་ལ་གསུམ་ལས། (དང་ པོ།)ཉེར་ལེན་ཅན་དུ་འཇོག་ཚུལ་ནི། ཉེ་བར་ལེན་པ་རྣམས་དམིགས་བྱེད་དང་མཚུངས་ལྡན་ དུ་ལྡན་པའི་ཕུང་པོ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་བར་གྱི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་ནས་ཉེ་བར་ལེན་ པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདོད་པ་ལྡན་པའི་ཁམས་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་ཞེས་བརྗོད་ 1-47 པ་ལྟ་བུའོ། །དེའང་གཟུགས་ལ་དམིགས་བྱེད་དུ་ལྡན་ཞིང་ལྷག་མ་ལ་གཉི་ག་ལྟར་ལྡན་པས་ སོ་ཞེས་གསུངས་ཤིང་། མཛོད་འགྲེལ་དུ། རྩྭ་དང་སོག་མའི་མེ་ཞེས་པ་ལྟར་ཉེར་ལེན་ལ་བྱུང་ བས་སམ། རྒྱལ་པོའི་མི་ཞེས་པ་ལྟར་ཉེར་ལེན་ལ་རག་ལས་པས་སམ། མེ་ཏོག་དང་འབྲས་ བུའི་ཤིང་ཞེས་པ་ལྟར་ཕུང་པོ་ལས་ཉེར་ལེན་འབྱུང་བས་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་སོ། ། ཕུང་པོ་ལ་ཟག་མེད་ཀྱང་ཡོད་པས་ཟག་བཅས་དམིགས་ཀྱིས་བཀར་ནས་བསྟན་པ་སྟེ། གང་ ཡང་ཟག་བཅས་དེ་རྣམས་ནི། །ཉེར་ལེན་ཕུང་པོ་(སེར་ལྷག་)ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (གཉིས་པ།)སྐབས་ཀྱི་ཉེར་ལེན་ངོས་གཟུང་བ་ལ་དྲི་བ་ནི། ཉེ་བར་ལེན་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ གང་ཞེ་ན། ལན་ལ་ནི། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེར་ལེན་དུ་འཆད་ཀྱང་། སྐབས་འདིར་ནི་འདོད་ཅིང་དོན་དུ་གཉེར་བའི་འདུན་པ་དང་། ལྷག་པར་ཆགས་པའི་(འདུན་ པ་ཆོས་ཅན། ཉེར་ལེན་ཡིན་ཏེ། ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། འདུན་པ་ཆོས་ ཅན། མ་འོངས་པའི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པར་ཐལ། མ་འོངས་པའི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཐོབ

【現代漢語翻譯】 關於緣起，沒有說明原因和緊隨其後的條件，也沒有解釋與感受、認知、意志和六種接觸等相關的生處，因為它們都包含在最後兩個中。因此，確定三十五種法的數量的主要原因是，如世尊在《二觀察》中所說：『五蘊是色等，識是究竟大悲，根與境，以及根的識，十八界已開示，境與有境，成為十二處。』等等，正如所說，這是基於純正的聖言量而確立的，並且是爲了確定它們的含義。 有關執取的道理： （第三）關於執取的道理，分為兩部分： 五蘊被認為是執取蘊： （第一）關於五蘊被認為是執取蘊： 問題：世尊說，『諸比丘，我將向你們開示諸蘊和執取蘊』。為什麼只有一些蘊被稱為執取蘊呢？ 回答分為三部分：（第一）確立為執取蘊的方式是：執取是指與目標和相應法相關的蘊。因此，省略中間的詞，稱為執取蘊，就像稱『有慾望的界』為『慾望界』一樣。據說，色蘊與目標相關，其餘的則與兩者都相關。正如《俱舍論釋》中所說：『就像草和稻草的火』，或者『就像國王的人』，依賴於執取，或者『就像花和果實的樹』，執取產生於蘊，所以稱為執取蘊。 由於蘊中也有無漏蘊，所以特別指出了有漏蘊，如經中所說：『凡是有漏者，即是執取蘊（舍利弗）』。 （第二）關於確定此時的執取：執取的自性是什麼？ 回答：雖然分別說部將所有煩惱都解釋為執取，但在這裡，指的是希求和追求的慾望，特別是貪執（法：慾望，是執取，因為它可以使有漏蘊顯現。如果不是這樣，那麼法：慾望，可以使未來的有漏蘊顯現，因為它獲得了未來的有漏蘊）。

【English Translation】 Regarding conditions, the causes and immediate conditions are not explained, nor are the birthplaces related to feelings, perceptions, volitions, and the six contacts, etc., because they are all included in the last two. Thus, the main reason for determining the number of thirty-five dharmas is, as the Blessed One said in the 'Two Examinations': 'The five aggregates are form, etc., consciousness is ultimate great compassion, faculties and objects, and the consciousness of faculties themselves. The eighteen realms have been shown, objects and object-holders, become the twelve sources.' etc., as stated, this is established based on pure scripture, and it is for the purpose of determining their meaning. Concerning the manner of possessing appropriation: (Third) Regarding the manner of possessing appropriation, there are two parts: The five aggregates are shown as aggregates of appropriation: (First) Regarding the five aggregates being shown as aggregates of appropriation: Question: The Blessed One said, 'Monks, I will show you the aggregates and also the aggregates of appropriation.' Why are only some aggregates called aggregates of appropriation? The answer is in three parts: (First) The way of establishing as appropriation is: Appropriation is the aggregate that possesses both the object and the corresponding factors. Therefore, omitting the intermediate word, it is called the aggregates of appropriation, just as the 'realm of desire' is called the 'desire realm'. It is said that form possesses the object, and the remainder possess both. As stated in the Commentary on the Treasury: 'Like the fire of grass and straw,' or 'like the person of the king,' depending on appropriation, or 'like the tree of flowers and fruits,' appropriation arises from the aggregates, hence it is called the aggregates of appropriation. Since there are also uncontaminated aggregates among the aggregates, the contaminated aggregates are specifically pointed out, as it says: 'Whatever is contaminated, those are the aggregates of appropriation (Sariputra)'. (Second) Regarding identifying the appropriation in this context: What is the nature of appropriation itself? Answer: Although the Vaibhashikas explain all afflictions as appropriation, here it refers to the desire to seek and pursue, especially attachment (Dharma: desire, is appropriation, because it causes the contaminated aggregates to manifest. If it is not so, then Dharma: desire, can cause the future contaminated aggregates to manifest, because it obtains the future contaminated aggregates).

---

་པར་ འདོད་པའི་ཕྱིར།)འདོད་ཆགས་གང་ཡིན་པའོ། ། ༈ ཉེར་ལེན་ལྡན་ཚུལ། (གསུམ་པ།)དེ་དག་ཉེར་ལེན་ཡིན་ཚུལ་ལ་དྲི་བ་ནི། རྣམ་གྲངས་སུ་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ ལྟར། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཉེ་བར་ལེན་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཅིའི་ཕྱིར་འདུན་པ་དང་ (འདོད་ཆགས་ཆོས་ཅན། ཉེར་ལེན་ཡིན་ཏེ། ད་ལྟར་གྱི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བར་འཛིན་པའི་ཕྱིར། གྲུབ་ ཅེ་ན། འདོ་ཆགས་ཆོས་ཅན། ད་ལྟར་གྱི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མི་གཏོང་བར་འཛིན་པར་ཐལ། ད་ལྟར་གྱི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་ པོ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པའི་སྲེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར།) འདོད་ཆགས་ཉིད་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ལན་ ནི། མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་གྱི་ཕུང་པོ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དག སྲིད་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་ གྱི་འདུན་པས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང་། དགའ་བའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་འདོད་ཆགས་ ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའང་མ་འོངས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་འདོད་ཅིང་ 1-48 འདུན་པས་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་། ད་ལྟར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་ཞིང་ལྷག་པར་ ཆགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེར་ལེན་གྱི་དོན་ནི་རང་གིར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། (ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་གྱིས།) དེ་ཡང་དེ་གཉིས་ལ་ཡོད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གཞན་ལ་མེད་པས་དེ་དག་ཁོ་ན་ཉེར་ལེན་ནོ་ (སེར་ལྷག་)ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (གཉིས་པ།)ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་འདྲ་བར་བཤད་པ་ནི། དེ་དག་ལའང་ཟག་བཅས་དང་ ཟག་མེད་གཉིས་ཡོད་པས། ཅིའི་ཕྱིར་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཁམས་རྣམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཞེས་དྲིས་ནས། ལན་ནི། དེ་ལ་ ཕུང་པོའི་སྐབས་སུ་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་འདུན་པ་དང་འདོད་ཆགས་གཉིས་(ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་) གཟུགས་ཅན་རྣམས་ལ་དམིགས་བྱེད་དུ་ལྡན་ཞིང་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་གཉི་གར་ཡང་ལྡན་པས་ ཉེར་ལེན་དང་བཅས་པའོ། །ཞེས་མཚུངས་པར་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་ཟག་བཅས་དངོས་སུ་ བསྟན་པའི་ཤུགས་ལ། (ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་གྱིས།)ཉེར་ལེན་ཅན་ལས་ལྡོག་པ་ནི། ཉེར་ལེན་མེད་ པའི་ཆོས་གསུམ་རྣམས་སོ་ཞེས་ཀྱང་རིག་པར་བྱའོ། ། ༈ སོ་སོའི་མཚན་ཉིད། (བཞི་པ།)མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྤྱི་དོན་ལ་གསུམ་སྟེ། ༈ མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྤྱི་དོན། མཚན་ཉིད་སྤྱིའི་རྣམ་དབྱེ། དེ་ལ་འཁྲུལ་བ་ སྤོང་བ། སྐབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ངོས་གཟུང་ངོ་། ། དང་པོ་ནི། མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་རང་རང་གི་མཚོན་བྱ་དེ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་ཐུན་མོང་ དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། (ཚིག་གསལ་ལས།)དེ་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ རང་གི་ངོ་བོ་གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་མེའི་ཚ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ དང་། ཆོས་གཞན་ལའང་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་མི་རྟག་པ་དང་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་སྤྱིའི་ མཚན་ཉིད་དེ་གཉིས་དང་། (ཆོས་ཀྱི་བཤེས་

【現代漢語翻譯】 （因為想要得到它們。）什麼是貪慾呢？ 近取之理： （第三，）關於它們如何是近取的提問：正如將在分類中解釋的那樣，難道所有的煩惱不都是近取嗎？為什麼說只有慾望（貪慾法，是近取，因為爲了現在有漏的蘊不被捨棄而執取。成立。如果說：貪慾法，爲了現在有漏的蘊不被捨棄而執取所遍。因為是對現在有漏的蘊特別貪著的渴愛。）才是近取呢？回答是：因為未來和現在的有漏蘊，由與有相關的意願來實現，並且具有喜悅性質的貪慾不會捨棄它們。也就是說，對於未來的蘊，會渴望並以意願來追求；對於現在的蘊，會高度執著並特別貪著。近取的意義是據爲己有。（益西協年說：）因為只有這二者具有，而其他煩惱不具有，所以只有它們才是近取。（色拉杰扎）就像這樣。 （第二，）關於界和處相似的解釋：因為它們也有有漏和無漏兩種，為什麼說有漏的界和處是與近取相關的法呢？這樣提問后，回答是：就像在蘊的章節中所說的那樣，意願和貪慾這二者（界和處）對於有色法來說是具有對境的，而對於其餘的法來說，二者都不具備，所以是與近取相關的。這樣相似地解釋道。像這樣，通過直接顯示有漏，（益西協年說：）也要理解與近取相關的相反的是，沒有近取的三種法。 各自的定義： （第四，）定義的總義有三： 定義的總義： 定義的總分類，以及遣除錯謬，確定當下的定義。 第一，所謂定義，是指各自的所詮義如何以共同和不共同的方式來表示。（《明句論》中說：）也就是說，諸法的自性，與他法不共同的，如火的熱性等，是自相；以及其他法也具有的性質，如無常和無我等，是共相。這二者，（法友說：

【English Translation】 (Because of wanting them.) What is desire? How to Possess the Nearness: (Third,) The question of how these are near is: As will be explained in the categories, aren't all afflictions also near? Why is it said that only desire (craving, is near, because it holds onto the contaminated aggregates of the present without abandoning them. Established. If it is said: craving, is pervasive in holding onto the contaminated aggregates of the present without abandoning them. Because it is the craving that is particularly attached to the contaminated aggregates of the present.) is called near? The answer is: because the future and present aggregates, which are contaminated, are manifestly accomplished by the desire that is associated with existence, and the desire that has the aspect of joy does not abandon them. That is, one desires and seeks after the future aggregates with desire, and one highly cherishes and is particularly attached to the present aggregates. The meaning of near is to make it one's own. (Yeshe Shenyen said:) Because only these two have it, and other afflictions do not, only these are near. (Serlhak) It is like this. (Second,) The explanation of the similarity between realms and sources: Because these also have both contaminated and uncontaminated, why are the contaminated realms and sources called the dharmas that are associated with near? After asking this, the answer is: As explained in the section on aggregates, desire and craving (realms and sources) have objects for those with form, and the remainder do not have either, so they are associated with near. This is explained similarly. Thus, by directly showing the contaminated, (Yeshe Shenyen said:) one should also understand that what is the opposite of having near is the three dharmas that do not have near. Individual Characteristics: (Fourth,) There are three general meanings of characteristics: General Meaning of Characteristics: General classification of characteristics, eliminating errors, and identifying the definition of the occasion. First, the so-called characteristic is what appropriately represents its own object to be represented in a common and uncommon way. (From the Clear Words:) That is, the self-nature of dharmas, which is uncommon to others, such as the heat of fire, is its own characteristic; and the nature that other dharmas also have, such as impermanence and selflessness, is the general characteristic. These two, (Dharmamitra said:

---

གཉེན་གྱིས།)ཡང་སྔ་མ་ལྟ་བུ་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་། གང་ཕྱིར་དངོས་ཀུན་རང་བཞིན་གྱིས། །རང་རང་ངོ་བོ་ལ་གནས་ཕྱིར། །མཐུན་དངོས་གཞན་ 1-49 གྱི་དངོས་དག་ལས། །ལྡོག་པ་ལ་ནི་བརྟེན་པ་ཅན། །ཞེས་པ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྟག་པ་དང་ མ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ། ལོག་པ་དུ་མ་ལས་ལོག་པའི་ལྡོག་པ་དུ་མར་དབྱེ་བ་ལྟ་བུ་རྣམ་པར་ དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དེ་གཉིས་དང་། ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ངོས་འཛིན་པ་ཚོར་བའི་མཚན་ ཉིད་ནི་མྱོང་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། ཆོས་དེ་གཞན་ དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་མཚོན་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བཀོད་པ་ལྟ་བུ་དེ་མིན་ལས་འབྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་གཉིས་ལ་སོགས་ པའོ། ། གཉིས་པ་ལ། འགའ་ཞིག་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་མིན་ལས་འབྱེད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་ འདོད་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་ བར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ་ཞེས་པ་དང་། རྣམ་འགྲེལ་ལས། དེ་ཕྱིར་མཚུངས་ཉིད་སྤྱི་ འདི་ལ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུང་རབ་དང་དགོངས་ འགྲེལ་རྣམས་སུ་མཚན་ཉིད་(ལཀྵཎ་)ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སྣ་ཚོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ བཞིན་དུ་མཚོན་བྱ་དང་མཚན་གཞི་ཐ་དད་དུ་བསམས་ནས་མཚན་མཚོན་གཞི་གསུམ་དུ་ བཏགས་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པར་འདོད་པའང་མི་འཐད་དེ། མཚོན་བྱ་དང་མཚན་གཞི་ནི་ རྒྱ་སྐད་(ལཀྵཱ་ཞེས་པ་)གཅིག་ལ་བོད་དུ་འགྱུར་ཐ་དད་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི། དོན་ལ་ཐ་དད་མེད་པའི་ ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་དེ་དག་སྐད་དོད་ལ་མཚོན་བྱ་དང་མཚོན་བྱེད་ལས་ཐ་དད་པའི་གཞི་གྲུབ་པས་ ཆོས་གསུམ་དུ་འཇོག་གོ་སྙམ་ན། དེ་ལྟར་ན་བསྐྱེད་བྱ་དང་སྐྱེད་བྱེད་དང་། བལྟ་བྱ་དང་ལྟ་ བྱེད། ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་བྱེད། བརྗོད་བྱ་དང་རྗོད་བྱེད་ལ་སོགས་པའང་གཞི་དང་བཅས་པའི་ ཆོས་གསུམ་དུ་འཇོག་དགོས་པར་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །མཚོན་བྱ་གཅིག་ལ་མཚན་ ཉིད་གཅིག་ལས་གཞན་པ་མི་རུང་བར་སྨྲ་བ་ལའང་ངེས་པ་མེད་དེ། རིགས་པའི་དབང་ཕྱུག་ 1-50 ཉིད་ཀྱིས་མཚོན་བྱ་དང་ཚད་མ་གཅིག་ལ་མཚན་ཉིད་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་དང་མ་རྟོགས་དོན་ གྱི་གསལ་བྱེད་གཉིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཆོས་རེ་རེ་ལའང་སོ་སོར་གཞུང་ལུགས་སོ་སོར་ མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་བཤད་ཅིང་། དེ་རྣམས་གང་རུང་གིས་ཀྱང་མཚོན་ནུས་པར་མཐོང་ བའི་ཕྱིར་རོ། ། གསུམ་པ་ནི། (ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་གྱིས།)སྐབས་འདིའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་ སོགས་པའི་རང་བཞིན་སྟོན་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཕལ་ཆེར་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་མཚན་ ཉིད་འཆད་ལ། དེ་མིན་ལས་འབྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འགོད་ནའང་ཇི་ལྟར་རིགས་པའི་ གཅད་བྱ་བསྣན་པ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ།

【現代漢語翻譯】 （朋友問道：）又如前面所說，自性（svalakṣaṇa）的定義，『因為一切事物都以自性，安住于各自的體性之中，與相似的其他事物相異，依賴於相異性』。如同法（dharma）的常恒和非造作等，從多種相異性中區分出多種相異性的分類定義，以及認知法之體性的感受定義，如體驗等安住于自性的定義，以及爲了表示該法與其他法不共有的圓滿正等覺（samantabhadra）的定義，如安置一切種智（sarvākārajñatā），這兩種從非此區分的定義等等。 第二，有些人認為所謂的定義僅僅是從非此區分，這種觀點是不合理的。因為在經中說：『菩提分法具有決定生起的定義』，以及在《釋量論》中說：『因此，相似性本身具有非實物的定義』等等，在佛經和論典中已經闡述了各種各樣的定義（lakṣaṇa）。同樣，認為所詮釋和能詮釋是不同的，從而安立能詮釋、所詮釋和基礎這三者的結合等觀點也是不合理的，因為所詮釋和能詮釋在梵語（lakṣa）中是同一個詞，只是在藏語翻譯中有所不同，實際上並沒有差別。如果認為這些詞在梵語中，與所詮釋和能詮釋不同的基礎已經成立，因此可以安立為三種法，那麼，生起者和所生起，觀看者和所觀看，知者和所知，言說者和所言說等等，也都需要安立為具有基礎的三種法，這將導致過於荒謬的結論。認為一個所詮釋只能有一個定義也是不確定的，因為理自在（Rigs pa'i dbang phyug）自己就說過，對於一個所詮釋和量（pramāṇa），有不欺騙的知識和未證悟之義的顯現這兩個定義，並且對於每一個法，在各自的論典中也闡述了許多不同的定義，而且可以看出，任何一個定義都可以詮釋它。 第三，（益西協年說：）這裡所說的定義，大多是顯示色等自性的。如果安立為從非此區分的定義，也應當知道如何增加理性的衡量。

【English Translation】 (The friend asked:) Furthermore, as mentioned earlier, the definition of self-nature (svalakṣaṇa), 'Because all things, by their own nature, abide in their respective essence, and are distinct from similar other things, relying on distinctiveness.' Like the permanence and non-fabrication of dharmas (dharma), the definition of classifying various distinctivenesses from multiple distinctivenesses, and the definition of experiencing the nature of recognizing dharmas, such as experience, which abides in its own nature, and the definition of the complete perfect enlightenment (samantabhadra) to represent that dharma as not shared with other dharmas, such as the arrangement of omniscience (sarvākārajñatā), these two definitions that distinguish from what is not it, and so on. Secondly, some hold that what is called a definition is only to distinguish from what is not it, which is not reasonable. Because in the sutra it says: 'The dharmas of the aspects of enlightenment have the definition of necessarily arising,' and in the Commentary on Valid Cognition it says: 'Therefore, similarity itself has the definition of non-entity,' and so on. In the scriptures and commentaries, various kinds of definitions (lakṣaṇa) have been explained. Similarly, it is also unreasonable to think that what is to be defined and what defines are different, thus establishing the combination of what defines, what is to be defined, and the basis, because what is to be defined and what defines are the same word in Sanskrit (lakṣa), only different in Tibetan translation, and there is actually no difference. If it is thought that in Sanskrit, the basis different from what is to be defined and what defines has been established, so it can be established as three dharmas, then the producer and what is produced, the viewer and what is viewed, the knower and what is known, the speaker and what is spoken, etc., also need to be established as three dharmas with a basis, which would lead to an absurd conclusion. It is also uncertain to say that there can only be one definition for one thing to be defined, because the Lord of Reasoning (Rigs pa'i dbang phyug) himself said that for one thing to be defined and valid cognition (pramāṇa), there are two definitions: non-deceptive knowledge and the manifestation of the meaning of what has not been realized, and for each dharma, many different definitions have been explained in their respective treatises, and it can be seen that any one of them can define it. Thirdly, (Yeshe Shenyen said:) The definitions mentioned here mostly show the nature of form, etc. If it is established as a definition that distinguishes from what is not it, it should also be known how to add the measure of reason.

---

། ༈ གཞུང་དོན། གཞུང་དོན་ལ་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་ལས། ༈ གཞུང་དོན་ལ་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད། ཕུང་པོ་ ལྔའི་དང་པོ་ལ་དྲི་བ་ནི། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་དམ་རང་བཞིན་ཅི་ཞེ་ན། ལན་ལ་གཉིས་ལས་མདོར་བསྟན་པ་ནི། གཟུགས་སུ་ཡོད་པའམ་རུང་བའི་དོན། གནོད་ པ་བྱ་བར་རུང་བ་དང་ཡུལ་བརྟག་ཏུ་རུང་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཟུགས་སུ་ཡོད་པའི་མཚན་ ཉིད་ཅན་ཏེ། གཟུགས་ཅན་ཕྲད་པས་སྔར་དང་མི་འདྲ་བར་འགྱུར་བ་རེག་པས་གཟུགས་སུ་ ཡོད་པ་དང་། ཡིད་ཡུལ་དུ་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་འཆར་བ་ཡུལ་དཔྱད་པས་གཟུགས་སུ་ཡོད་ པའོ། །རྒྱས་བཤད་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ། རེག་པས་གཟུགས་སུ་ཡོད་པ་གང་ཞེ་ན། བཅོམ་ ལྡན་འདས་ཀྱིས། དགེ་སློང་དག་གཟུགས་སུ་ཡོད་ཅིང་གཟུགས་སུ་རུང་བ་དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིས་གཟུགས་སུ་རུང་ཞེ་ན། ལག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་ པས་རེག་ན་གཟུགས་སུ་རུང་བ་དང་། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་འདིར་བཀོད་པ་ ཡིན་གྱི། བཅུ་གསུམ་པོ་འདི་ཙམ་དུ་གྲངས་ངེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ལ། འདིས་མཚོན་ནས་གཞན་ དག་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུའོ། །དེའང་ལག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པས་རེག་ན་གཟུགས་ 1-51 སུ་རུང་བ་སྟེ། ཕྱི་ནང་གི་གཟུགས་སྔར་དང་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ སྦྱར་ཏེ། བོང་བའི་འདུས་ཏེ་རེག་པས་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་དང་། དབྱུག་ པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པས་དབྱིབས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་དང་། མཚོན་ཆའི་ འདུས་ཏེ་རེག་པས་ནང་དང་ཕྱིའི་གཟུགས་ལ་རེག་ན་རྨ་དང་དུམ་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ གཞན་དུ་འགྱུར་བ་དང་། གྲང་བའི་རེག་པས་སྦུ་ལོང་དང་འཁྱག་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བ་ དང་། ཚ་བའི་རེག་པས་ཆུ་བུར་དང་འཇུ་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བ་དང་། ནང་དུ་བཀྲེས་པ་ དང་སྐོམ་པས་རེག་པས་ལུས་ཉམ་ཆུང་ཞིང་རིད་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བ་དང་། སྦྲང་བུ་ དང་ཤ་སྦྲང་གི་རེག་པས་འབྲུམ་པ་དང་སྐྲངས་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བ་དང་། རླུང་དང་ཉི་ མའི་འོད་ཀྱིས་རེག་པས་འཐོར་བ་དང་སྐོམ་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བ་དང་། སྡིག་པ་དང་ སྦྲུལ་གདུག་པ་ཅན་གྱི་གནོད་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པས་རེག་ན་གཟུགས་རྣམ་པ་སྔར་དང་མི་ འདྲ་བར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང་བཅས་པར་རུང་བའོ། །དེ་ལ་བཀྲེས་སྐོམ་གྱིས་ནི་ནང་གི་ དང་། གཞན་གྱིས་ནི་ཕྱི་ནང་གཉི་གའི་རྣམ་པ་སྒྱུར་བར་བྱེད་ལ། ལག་པ་དང་སྦྲང་བུ་དང་ཤ་ སྦྲང་དང་སྡིག་སྦྲུལ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་གཏོགས་པ་དང་། གཞན་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་ པར་གཏོགས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ཞིང་། གཞན་དུ་འགྱུར་བར་སྣང་བ་ཡང་། (བྱེ་བཤད་དུ།)རྒྱུན་ལ་ ཡིན་གྱི་སྐད་ཅིག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ། གཉིས་པ། ཡུལ་དཔྱད་པས་གཟུགས་སུ་ཡོད་པ་གང་ཞེ་ན

【現代漢語翻譯】 正文內容： 正文內容包括蘊、界、處三種定義。 正文內容中關於蘊的定義： 蘊 關於五蘊中的第一個問題是：色蘊的定義或自性是什麼？ 答案可以概括為兩點：具有形體或可變之義。能夠被損害以及能夠被觀察，這兩種方式構成了具有形體的特徵。與有形之物接觸會發生與之前不同的變化，這是通過觸覺來感知形體；在意識中呈現出形體的形象，這是通過觀察來感知形體。 詳細解釋分為兩部分，第一部分是：通過觸覺感知形體是什麼？世尊說：『比丘們，因為有形體且可以變化，所以稱為色取蘊。』為什麼可以變化呢？因為用手接觸時會發生變化，』等等。這裡引用了這些說法，但這十三種並非數量上的限定，而是爲了通過這些例子來了解其他情況。也就是說，用手接觸時會發生變化，內外之形與之前不同；同樣，結合起來，用棍棒接觸時顏色等會發生變化；用棍子接觸時形狀等會發生變化；用武器接觸時，內外之形會受傷或斷裂等，發生變化；寒冷接觸時會變成絨毛或冰等；熱接觸時會起水泡或融化等；內在的飢渴接觸時身體會變得虛弱和消瘦等；蚊子和牛虻接觸時會起疹子和腫脹等；風和陽光接觸時會消散和乾燥等；毒蟲和毒蛇的傷害接觸時，形體會完全變成與之前不同的樣子，這些都是可以變化的。』其中，飢渴是內在的，其他則會改變內外兩種形態。手、蚊子、牛虻和毒蛇屬於有情眾生，其他的則不屬於有情眾生。看起來會發生變化的情況，在（《俱舍論》中》）是持續的變化，而不是瞬間的變化。 第二部分：通過觀察感知形體是什麼？

【English Translation】 Main Content: The main content includes three definitions: Skandha (aggregate), Dhatu (element), and Ayatana (source). The definition of Skandha in the main content: Skandha The first question about the five Skandhas is: What is the definition or nature of the Rupa Skandha (form aggregate)? The answer can be summarized in two points: It means having form or being changeable. Being able to be harmed and being able to be observed, these two ways constitute the characteristic of having form. Contact with tangible things will cause changes that are different from before, which is to perceive form through touch; the image of form appears in consciousness, which is to perceive form through observation. The detailed explanation is divided into two parts. The first part is: What is perceiving form through touch? The Blessed One said: 'Monks, because it has form and can be changed, it is called the Rupa Upadana Skandha (aggregate of grasping form).' Why can it be changed? Because it changes when touched by hand,' and so on. These statements are quoted here, but these thirteen are not a quantitative limitation, but to understand other situations through these examples. That is to say, it changes when touched by hand, and the inner and outer forms are different from before; similarly, when combined, the color, etc. will change when touched by a stick; the shape, etc. will change when touched by a stick; when touched by weapons, the inner and outer forms will be injured or broken, etc., and changes will occur; cold contact will turn into fluff or ice, etc.; hot contact will cause blisters or melt, etc.; internal hunger and thirst contact will cause the body to become weak and thin, etc.; mosquito and gadfly contact will cause rashes and swelling, etc.; wind and sunlight contact will cause dissipation and dryness, etc.; the harm of poisonous insects and poisonous snakes contact will completely change the form to be different from before, these are all changeable.' Among them, hunger and thirst are internal, and others will change both internal and external forms. Hands, mosquitoes, gadflies, and poisonous snakes belong to sentient beings, and others do not belong to sentient beings. The situation that seems to change, in (Abhidharmakosha) is a continuous change, not an instantaneous change. The second part: What is perceiving form through observation?

---

། གང་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཡུལ་ ལ་ཀེང་རུས་ལ་སོགས་པ་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་དང་ཆ་མཐུན་པའི་གཟུགས་འདི་དང་འདིའོ་ ཞེས་དང་། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་གཟུགས་འདི་ལྟ་བུ་དང་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་རིམ་ པ་ལྟར་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པའམ། མཉམ་པར་ མ་བཞག་པའི་ཡིད་སྒྲ་དོན་སྦྱར་ནས་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་མཚན་ 1-52 མའམ། བཀྲ་བར་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་བརྟག་ ཅིང་དཔྱད་དུ་རུང་བའོ། །གཉིས་པོ་དེ་དག་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ ནི་ཀུན་ལ་ཡོད་ཅིང་དང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བར། རེག་པས་གཟུགས་ སུ་མེད་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པས། གྲང་བ་དང་ཚ་བ་དང་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་ལ་ སོགས་པ་ནི་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ལའང་མེད་ལ། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་གཟུགས་ (བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་བར་དོའི་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ།)ནི་གང་གིས་ཀྱང་གནོད་པར་མི་འགྱུར་བར་ གསུངས་པའོ། །རྟེན་འབྲེལ་གྱི་མདོ་འགྲེལ་དུ་ནི། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་སྣོད་དང་སེམས་ ཅན་གྱི་གཟུགས་ལ་དེའི་ས་བའི་མེས་གནོད་པ་དང་། (སངས་རྒྱས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་ལྷའི་འོད་མོག་མོག་པོར་ མཛད་པ་ལྟ་བུ་)མཐུ་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པས་ཀྱང་གནོད་པ་དང་། དངོས་སུ་གནོད་པ་བྱར་མེད་ཀྱང་ དེའི་རིགས་ཅན་ཡིན་པས་གཟུགས་སུ་འཇོག་པར་ཡང་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་ནི་རགས་པ་དང་ ཕྲ་བའི་རྣམ་གཞག་ཡིན་པས་མི་འགལ་ལོ། ། གཉིས་པ། ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་ཅི་ཞེ་ན། སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་ན་རེ། ཡུལ་མྱོང་ བ་ཚོར་བ་ཡིན་ན་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཐམས་ཅད་ཚོར་བར་འགྱུར་ཞིང་། རང་རིག་མེད་ པའི་ཕྱིར་དང་། རང་མྱོང་བ་ཡང་ཚོར་བ་མ་ཡིན་པས། བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་རིག་པ་ ལ་བརྟེན་ནས་བདེ་བའི་ཚོར་བ་སྐྱེའོ་ཞེས་པ་ལྟར་རེག་པ་མྱོང་བ་ཚོར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ རོ། །དེ་ནི་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ཚོར་བས་རེག་པ་ལ་དམིགས་པར་འགྱུར་ལ། སེམས་དང་ སེམས་བྱུང་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་རེག་པ་ལ་དམིགས་ན་ནི་དེ་དག་ཀྱང་ཚོར་བར་འགྱུར་ཞིང་། མི་དམིགས་ན་དམིགས་པ་མཚུངས་པ་ཉམས་པའི་ཕྱིར་དང་། སྤྱིར་ཡང་སེམས་དང་སེམས་ བྱུང་མཚུངས་ལྡན་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་དམིགས་ན་ནི། དེ་དག་ ཀྱང་ཚོར་བར་འགྱུར་ཞིང་། དམིགས་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རང་གིས་རང་ལ་དམིགས་པར་ཧ་ 1-53 ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་། མྱོང་བའི་དོན་ཡང་འབྲས་བུའམ་རྒྱུ་ལ་གྲགས་པ་མེད་ ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ལ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་མདོར་བསྟན་པ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཏེ། དེའང་རེག་པས་ཡོངས་སུ་གཅད་པའི་ཡུལ་ གྱི་ཁྱད་པར་སིམ་པ་དང་གདུ

【現代漢語翻譯】 當顯現的對境，如骨骼等可知的物體，與此相似的形色，如是認知。以及，對於顏色和形狀的差別，如是這般的形色，依次對不凈等三摩地進行禪定，或者未進行禪定，以將聲音和意義結合的分別念，與此相應地執持相狀或顯現。如是，通過認識的作用，可以觀察和分析形色。那麼，這二者在所有形色中都存在嗎？第二種情況是普遍存在的，而第一種情況則不然。在確定性的歸納中，沒有觸覺的形色不是普遍存在的。因此，寒冷、炎熱、飢餓和口渴等，即使在欲界天神中也不存在。而對於在形色中活動的天神（如第四禪天和中陰身的眾生），據說任何事物都無法對其造成損害。在《緣起經》的註釋中提到，對於在形色中活動的器皿和眾生的形色，其地界的火能夠造成損害（如佛陀的光芒使天神的光芒黯淡），或者具有特殊的力量也能造成損害，或者即使實際上無法造成損害，但由於屬於同類，也被認為是形色。這些都是粗細的區分，因此並不矛盾。 第二，什麼是感受的特徵？論師善護說：『體驗對境就是感受，那麼所有的心和心所都將成為感受，因為沒有自證。』並且，自我體驗也不是感受，因為依賴於體驗快樂的覺知，才會產生快樂的感受。因此，體驗觸覺就是感受。』這種說法是不合理的。如果那樣，感受將緣于觸覺，而其他的心和心所如果緣于觸覺，那麼它們也將成為感受。如果不緣于觸覺，那麼緣的相同性就會喪失。一般來說，同時生起的心和心所，如果彼此互緣，那麼它們也將成為感受，並且由於緣的相同性，自己緣自己也將變得過於極端。並且，體驗的意義也不是指結果或原因，而是指顯現。因此，簡而言之，異熟果的體驗就是感受的特徵。那也是觸覺完全決定的對境的差別，舒適和不舒適。

【English Translation】 When the object that appears, such as skeletons and other knowable objects, is recognized as 'this is the form similar to this,' and regarding the differences in color and shape, 'this is such and such a form,' one engages in samadhi on the impure and so on, either meditating or not meditating, holding onto the characteristics or appearances with a conceptual mind that combines sound and meaning. Thus, through the function of perception, forms can be examined and analyzed. Do these two exist in all forms? The second is universally present, but the first is not. In a definitive summary, forms without touch are not universally present. Therefore, cold, heat, hunger, and thirst, etc., do not exist even among the gods of the desire realm. And for the gods who dwell in form (such as beings in the fourth dhyana and the intermediate state), it is said that nothing can harm them. In the commentary on the Sutra of Dependent Origination, it is mentioned that the fire of the earth element can harm the forms of vessels and beings who dwell in form (such as the light of the Buddha making the light of the gods dim), or that special power can also harm them, or even if it cannot actually harm them, it is still considered a form because it belongs to the same category. These are distinctions of coarse and subtle, so there is no contradiction. Second, what is the characteristic of feeling? The teacher Sangharakshita says: 'Experiencing an object is feeling, then all minds and mental factors will become feelings, because there is no self-awareness.' And self-experience is also not feeling, because the feeling of happiness arises dependent on the awareness that experiences happiness. Therefore, experiencing touch is feeling.' This is not reasonable. If that were the case, feeling would focus on touch, and if other minds and mental factors focused on touch, then they would also become feelings. If they did not focus on touch, then the sameness of focus would be lost. In general, if minds and mental factors that arise simultaneously focus on each other, then they will also become feelings, and because of the sameness of focus, it will become too extreme for oneself to focus on oneself. And the meaning of experiencing does not refer to the result or cause, but to the manifestation. Therefore, in short, the experience of the ripening result is the characteristic of feeling. That is also the distinction of the object completely determined by touch, comfort and discomfort.

---

ང་བ་དང་དེ་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་སྐྱེད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་མངོན་ སུམ་དུ་མྱོང་བར་བྱེད་པའོ། །རྒྱས་བཤད་ལ། བྱེད་པ་པོ་རྣམ་སྨིན་དང་སྟོབས་ཀྱིས་ཉམས་སུ་ མྱོང་བའི་ངོ་བོ་གང་གིས། ལས་སུ་བྱ་བ་དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུའང་ཡིན་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའང་ཡིན་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་ཏེ། རྒྱུ་ མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་སེལ་བའོ། །མྱོང་བའི་ཚུལ་ཡང་སོ་སོར་ཏེ་མ་འདྲེས་པར་ དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བདེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྡུག་བསྔལ་དང་། གཉི་ གའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བཏང་སྙོམས་རྣམས་སོ། །བྱ་བའི་ངོ་བོ་མྱོང་བ་དེ་ཉམས་སུ་མྱོང་ཞིང་ མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་བཏང་སྙོམས་དགེ་བ་ཁོ་ནའི་རྣམ་སྨིན་དུ་ འདོད་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་གཉི་གའི་རྣམ་སྨིན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ནི་ རྟག་ཏུ་བཏང་སྙོམས་ཁོ་ན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཀུན་གཞི་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ བཏང་སྙོམས་ནི་རྣམ་སྨིན་དངོས་ཡིན་ལ། དེ་ལས་གཞན་པའི་བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་ལ་རྣམ་ སྨིན་དུ་བརྗོད་པ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་རྒྱུའི་མིང་གིས་བཏགས་པའོ། ། གསུམ་པ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅི་ཞེ་ན། མདོར་བསྟན་པ་ནི། ཀུན་ནས་ཤེས་པར་ བྱེད་པའམ་རྐྱེན་(གསུམ་མམ་བཞི་)རྣམས་འདུས་ཏེ་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་ སོགས་པ་རྣམས་ལ། འདི་ནི་སྔོན་པོའོ། །འདི་ནི་སེར་བོའོ། །ཞེས་བྱེ་བྲག་ཤེས་པར་བྱེད་ པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཏེ། ཡུལ་གྱི་སྤུ་རིས་མི་འདྲ་བ་སོ་སོར་རིག་ཅིང་མཚན་མར་འཛིན་པའི་ བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །རྒྱས་བཤད་ལ། བྱེད་པ་པོ་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་དང་མཚུངས་ལྡན་དོན་ 1-54 ཙམ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པ་དང་། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང་མཚུངས་ལྡན་ངེས་པར་འདུ་ཤེས་ པ་བཀྲ་བར་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་གང་གིས། ལས་སུ་བྱ་བ་མིག་གིས་མངོན་སུམ་མཐོང་བ་དང་། རྣ་བས་གཞན་ལས་ཐོས་པ་དང་། བསམ་བྱུང་གི་ཤེས་པས་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་ཅིང་རྟོགས་པ་དང་། སྒོམ་བྱུང་སོ་སོ་རང་རིག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དོན་རྣམས་ལ་ཞེས་པའམ། ཡང་ན། མིག་ རྣ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང་། གསུམ་གྱི་ཉམས་སུ་མྱོང་གང་དེ། །ཐོས་མཐོང་རྣམ་པར་ཤེས་ པ་དང་། །རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ་རིམ་བཞིན་བཤད། །ཅེས་པ་ལྟར་དྲི་རོ་རེག་བྱ་གསུམ་ལུང་མ་ བསྟན་ཤི་བ་དང་འདྲ་བས་རྟོགས་པ་ཞེས་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་དོན་རྣམས་ལ། བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཐ་ སྙད་འདོགས་པ་སྟེ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་མིང་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་དང་བརྒྱུད་པའི་སྒོ་ནས་དོན་ གོ་བར་བྱེད་པའོ། །དབང་ཤེས་རྟོག་མེད་ཀྱི་འཁོར་གྱིས་ཇི་ལྟར་མཚན་མར་འཛིན་སྙམ་ན། འདི་ནི་སྔོན་པོའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་ཀྱི་ངེས་ཤེས་འདྲེན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ཀྱང་མཚན་ མར་འཛིན་པར

【現代漢語翻譯】 體驗到產生『我』和『非我』二者的自性顯現。（藏文：ང་བ་དང་དེ་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་སྐྱེད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་མངོན་སུམ་དུ་མྱོང་བར་བྱེད་པའོ།） 廣釋中，以何種作用者，即以異熟和力量體驗的自性，作為所作之事，即是善業（有漏）和不善業的果報和異熟，通過組合這些詞語，可以排除同類因的果等。體驗的方式也是各自不同的，不混雜，善業的異熟是快樂，不善業的異熟是痛苦，二者的異熟是舍受。體驗所作之事的自性，即是體驗並顯現。 分別說者認為舍受僅僅是善業的異熟，這種觀點是不合理的，因為善業和不善業二者的異熟，阿賴耶識（kun gzhi'i rnam shes）總是伴隨著舍受。因此，與阿賴耶識相應的舍受是真實的異熟，而除此之外的樂受、苦受和舍受被稱為異熟，這只是用果的名字來稱呼因。 第三，什麼是想（'du shes）的特徵？簡要說明是：全面認知，或者說，當（三或四種）因緣聚合時，對於境的差別，如藍色和黃色等，能夠識別『這是藍色』，『這是黃色』，具有這種特徵，能夠識別不同的境的特徵並執取其相。 廣釋中，以何種作用者，即五根識（sgo lnga'i rnam shes）和相應的僅執取相，以及意識（yid kyi rnam shes）和相應的執取明顯想的自性，作為所作之事，即眼睛親眼所見，耳朵從他人處聽聞，通過思所生慧（bsam byung gi shes pa）來區分和理解，以及通過修所生慧（sgom byung so so rang rig）來辨別的事物。或者說，眼、耳、意三識，以及三者的體驗，如《釋量論》（Tshad ma rnam 'grel）所說：『聽聞、看見、辨別，理解，依次解說。』（藏文：ཐོས་མཐོང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། །རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ་རིམ་བཞིན་བཤད། །）因此，對於氣味、味道、觸覺這三種無記的事物，如同死了一樣，統一稱為理解的事物。所作之事的自性是施設名稱，即通過名言來直接或間接地理解事物。 如果根識（dbang shes）的無分別智（rtog med）的眷屬如何執取相呢？因為它們能夠引導後續的定解，如『這是藍色』等等。因此，它們也執取相。

【English Translation】 Experiencing the manifestation of one's own nature that generates both 'I' and 'not-I'. In the detailed explanation, by what agent, i.e., the nature experienced through maturation and power, as the object of action, it is also the result and maturation of virtuous (with outflows) and non-virtuous actions. By combining these words, the results of similar causes, etc., are excluded. The manner of experiencing is also distinct, not mixed; the maturation of virtuous actions is happiness, the maturation of non-virtuous actions is suffering, and the maturation of both is equanimity. Experiencing the nature of the action is to experience and manifest it. The Vaibhashikas (a school of Buddhism) believe that equanimity is only the maturation of virtuous actions, which is unreasonable, because the Alaya consciousness (kun gzhi'i rnam shes), which is the maturation of both virtuous and non-virtuous actions, is always accompanied by equanimity. Therefore, the equanimity associated with the Alaya is the true maturation, and the happiness, suffering, and equanimity other than that are called maturation, which is just calling the cause by the name of the result. Third, what is the characteristic of perception ('du shes)? The brief explanation is: to know comprehensively, or when (three or four) conditions come together, to be able to recognize the differences in objects, such as blue and yellow, and to identify 'This is blue,' 'This is yellow,' having this characteristic, being able to recognize the different characteristics of objects and grasp their signs. In the detailed explanation, by what agent, i.e., the five sense consciousnesses (sgo lnga'i rnam shes) and their corresponding grasping of mere signs, and the nature of the mind consciousness (yid kyi rnam shes) and its corresponding grasping of clear perceptions, as the object of action, i.e., what is seen directly by the eyes, heard from others by the ears, distinguished and understood by the wisdom born of thought (bsam byung gi shes pa), and the things discerned by the wisdom born of meditation (sgom byung so so rang rig). Or, as it says in the Pramanavarttika (Tshad ma rnam 'grel): 'Hearing, seeing, distinguishing, understanding, explained in order.' (Tibetan: ཐོས་མཐོང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། །རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ་རིམ་བཞིན་བཤད། །) Therefore, the three objects of smell, taste, and touch, which are unspecified, are like the dead, and are collectively called understood things. The nature of the action is to apply names, i.e., to understand things directly or indirectly through names. If the retinue of the non-conceptual wisdom (rtog med) of the sense consciousnesses (dbang shes) grasps signs, how does it do so? Because they can guide subsequent ascertainment, such as 'This is blue,' and so on. Therefore, they also grasp signs.

---

་གྲུབ་བོ། ། བཞི་པ། ཆོས་མང་པོ་དང་ལྡན་པ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅི་ཞེ་ན། (མཛོད་འགྲེལ་ ལས།)སྤྱིར་རྐྱེན་རྣམས་འདུས་ཤིང་ཚོགས་ནས་བྱས་པའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་དེ། ཕུང་པོ་ལྔས་ བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་ལ། དེའི་ནང་ནས་འདུ་བྱེད་ ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་ནི། འདུ་བྱེད་ཕུང་པོ་བཞི་ལས་གཞན། །ཞེས་པ་ལྟར་གཟུགས་དང་ཚོར་ བ་འདུ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་ལས་གཞན་པའི་འདུས་བྱས་དུ་མ་འདུས་པ་ཡིན་ཞིང་། སྐབས་འདིར་ འདུ་བྱེད་ཀྱི་གཙོ་བོ་སེམས་པའི་མཚན་ཉིད་འཆད་པ་ལ། མདོར་བསྟན་ནི། དམིགས་པ་ལ་ སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཏེ། ཡུལ་སྣ་ཚོགས་ལ་གཡོ་ཞིང་སྐུལ་བར་ བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་དོ། ། རྒྱས་བཤད་ལ། བྱེད་པོ་དམིགས་པ་ལ་སེམས་ཀྱི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་སེམས་པའི་ངོ་ 1-55 བོ་གང་གིས། ལས་སུ་བྱ་བ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་ པ་དང་། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བ་དང་། དེ་གཉི་གར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་། བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་སམ་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་སྣ་ཚོགས་ རྣམས་སུ། བྱ་བའི་ངོ་བོ་སེམས་འཇུག་ཅིང་སྐྱོད་པར་བྱེད་སྐུལ་བར་བྱེད་པའོ། ། ལྔ་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཏེ། རང་རང་གི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་སོ་སོར་ རྟོགས་པའོ། །མདོར་བསྟན་ནི། ཡུལ་གྱི་ངོ་བོ་རྣམ་པར་རིག་ཅིང་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ ཉིད་ཅན་ཏེ། རང་རང་གི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་སོ་སོར་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ནི་སེམས་ སམ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། ། རྒྱས་བཤད་ལ། བྱེད་པ་པོ་ཡུལ་རྣམ་པར་རིག་ཅིང་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་གང་གིས་ མིག་གི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས། ལས་སུ་བྱ་བ་གཟུགས་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱང་བྱ་བའི་ངོ་ བོ་རྣམ་པར་རིག་ཅིང་སོ་སོར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲ་དང་། སྣ་ལ་བརྟེན་ནས་དྲི་དང་། ལྕེ་ལ་བརྟེན་ནས་རོ་དང་། ལུས་ལ་བརྟེན་ནས་རེག་བྱ་དང་། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པར་རིག་ཅིང་ཤེས་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ དག་ཀྱང་དབུ་མ་འཇུག་པར། གཟུགས་རུང་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་གཟུགས། །ཚོར་བ་ཉམས་ མྱོང་བདག་ཉིད་ཅན། །འདུ་ཤེས་མཚན་མར་འཛིན་པ་སྟེ། །འདུ་བྱེད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ པའོ། །ཡུལ་ནི་སོ་སོར་རྣམ་རིག་པ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཏེ་ ཕུང་པོར་མཚོན་ཞིང་དེ་མིན་ལས་འབྱེད་ན་སོ་སོའི་མཐར་དུ་མ་སྤུངས་པ་ཞེས་སྦྱར་བའོ། ། ༈ ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད། ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་དབང་པོ་དང་། ཡུལ་དང་། རྣམ་ཤེས་ཁམས་དྲུག་གི་མཚན་ ཉིད་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ་མིག་ལ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང་། གཞན་ལ་མཚུངས་པར་སྦྱར་ བའོ། ། 1-56 དང་པོ་ནི། མིག་གི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉ

【現代漢語翻譯】 完成。 第四，具有眾多法相的行（梵文：saṃskāra，聚合、造作）的體性是什麼？（出自《俱舍論釋》）一般來說，因為諸緣聚合而產生，所以稱為行。由五蘊所攝的一切法都具有行的體性。其中，行蘊的體性是：『行蘊不同於其餘四蘊。』如同所說，不同於色、受、想、識，是眾多和合之物。此處主要闡述行蘊中的心所（梵文：citta，心）的體性。簡而言之，其體性是心專注于對境，具有使心專注于各種所緣境並推動的作用。 詳細解釋：能使心專注于對境的心所的本體是什麼？其作用是使心和心所，如信心等善法，貪慾等不善法，以及非善非惡之法，樂受、苦受、舍受或非相應的行等各種狀態中，使心進入、執行和推動。 第五，識（梵文：vijñāna，了別）的體性是各自了知自己所緣境的本體。簡而言之，其體性是能識別和了解對境的本體。能各自了知自己所緣境的自性，稱為心或識。 詳細解釋：能識別和了解對境的本體是什麼？依靠眼根，也能識別和了解色法；同樣，依靠耳根，能識別和了解聲音；依靠鼻根，能識別和了解氣味；依靠舌根，能識別和了解味道；依靠身根，能識別和了解觸覺；依靠意根，也能識別和了解法。正如《入中論》所說：『色蘊具有變壞之相，受蘊具有感受之性，想蘊具有取相之性，行蘊具有造作之性，識蘊具有了別對境之性。』如同以蘊來表示，如果區分它們，就在每個詞後加上『非聚集』。 蘊的體性。 界的體性 界的體性分為根（梵文：indriya，官能）、境（梵文：viṣaya，對像）和識（梵文：vijñāna，了別）三種，共有六界。首先詳細解釋眼根，其他可以類推。 首先是眼界的體性。

【English Translation】 Completed. Fourth, what is the characteristic of conditioned phenomena (Sanskrit: saṃskāra, aggregation, formation) that possess many dharmas? (From the Commentary on the Abhidharmakośa) Generally, because they are made by the aggregation of conditions, they are called conditioned phenomena. All dharmas included in the five skandhas have the characteristic of conditioned phenomena. Among them, the characteristic of the conditioned skandha is: 'The conditioned skandha is different from the other four skandhas.' As it is said, it is different from form, feeling, perception, and consciousness, and is an aggregation of many conditioned things. Here, the main characteristic of the cetana (Sanskrit: citta, mind) in conditioned phenomena is explained. In short, its characteristic is that the mind focuses on the object, and it has the nature of moving and urging the mind to focus on various objects. Detailed explanation: What is the essence of the cetana that makes the mind focus on the object? Its function is to make the mind and mental factors, such as faith and other virtuous dharmas, greed and other non-virtuous dharmas, and neither virtuous nor non-virtuous dharmas, various states such as pleasant feelings, painful feelings, equanimity, or non-associated formations, enter, operate, and promote. Fifth, the characteristic of consciousness (Sanskrit: vijñāna, discernment) is to individually understand the essence of one's own object. In short, its characteristic is to recognize and understand the essence of the object. The nature of individually understanding one's own object is called mind or consciousness. Detailed explanation: What is the essence that recognizes and understands the object? Relying on the eye faculty, it can also recognize and understand the form; similarly, relying on the ear faculty, it can recognize and understand sound; relying on the nose faculty, it can recognize and understand smell; relying on the tongue faculty, it can recognize and understand taste; relying on the body faculty, it can recognize and understand touch; relying on the mind faculty, it can also recognize and understand dharmas. As it is said in the Madhyamakāvatāra: 'The form skandha has the characteristic of change, the feeling skandha has the nature of experience, the perception skandha has the nature of grasping signs, the conditioned skandha has the nature of formation, and the consciousness skandha has the characteristic of distinguishing objects.' As represented by the skandhas, if they are distinguished, 'non-aggregated' is added to the end of each word. The characteristic of skandhas. The characteristic of dhātus. The characteristic of dhātus is divided into three types: faculties (Sanskrit: indriya, sense organs), objects (Sanskrit: viṣaya, objects), and consciousness (Sanskrit: vijñāna, discernment), with a total of six dhātus. First, the eye faculty is explained in detail, and the others can be inferred by analogy. First is the characteristic of the eye dhātu.

---

ིད་གང་ཞེ་ན། གྲངས་ངེས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཁམས་ཀྱི་ དོན་ཉེར་སྤྱོད་འཛིན་པ་ལ་བཤད་པ་ལྟར། འདས་པའི་མིག་གང་གིས་འདས་པའི་གཟུགས་ རྣམས་མཐོང་བར་གྱུར་པ་ཉེར་སྤྱོད་བཟུང་ཟིན་པ་དང་། ད་ལྟར་བའི་མིག་གིས་ད་ལྟར་བའི་ གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་ཉེར་སྤྱོད་འཛིན་བཞིན་པ་དང་གཉིས་ནི་མིག་ཀྱང་ཡིན་ལ་ཁམས་ཀྱང་ཡིན་ པ་ཞེས་གཞི་མཐུན་པར་སྦྱར་ཞིང་། དོན་གྱི་སྐབས་སུ་ས་བོན་གྱི་དོན་ལ་འཆད་པ་ལྟར་མིག་ དེའི་ས་བོན་ད་ལྟར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ལ་བསགས་པ་སྐྱེ་བ་གཞན་ལ་མིག་འགྲུབ་རུང་དུ་ ཡོད་པ་(ཀུན་གཞི་ས་བོན་གྱི་ཆ་)དང་། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པས་ཁྱད་པར་དུ་ བྱས་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདོད་གཟུགས་སུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་ ཟིན་པ་དེ་མ་ཐག་མིག་འགྲུབ་རུང་དུ་ཡོད་པ་(ཀུན་གཞི་རྣམ་སྨིན་གྱི་ཆ་)གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་མིག་ དང་འབྲེལ་བའི་ཁམས་ཞེས་དྲུག་པའི་ཚིག་སྡུད་དུ་སྦྱར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཉེར་སྤྱོད་འཛིན་པ་དང་ ས་བོན་གྱི་དོན་ཅན་གཉི་གའང་མིག་གི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དོ། ། གཉིས་པ་ནི། མངོན་གྱུར་དང་ས་བོན་གྱི་སྒོ་ནས་མིག་གི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྒྱས་པར་ བཤད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། རྣ་བ་གང་གིས་སྒྲ་རྣམས་ཐོས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་སོགས་དང་། སྣ་ གང་གིས་དྲི་རྣམས་བསྣོམས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་སོགས་དང་། ལྕེ་གང་གིས་རོ་རྣམས་མྱོང་བར་ གྱུར་པ་ཞེས་སོགས་དང་། ལུས་གང་གིས་རེག་བྱ་རྣམས་རེག་པར་གྱུར་པ་ཞེས་སོགས་དང་། ཡིད་གང་གིས་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པར་གྱུར་པ་དང་ཞེས་པ་དག་ནི་ཉེར་སྤྱོད་འཛིན་པའི་དོན་ གྱིས་ཁམས་ཡིན་ཞིང་། དེའི་ས་བོན་བསགས་པ་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ས་བོན་གྱི་དོན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་ སྔར་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་མིན་ལས་འབྱེད་ན་མིག་གི་ཁམས་ཀྱི་ མཚན་ཉིད་ནི་མིག་ཤེས་ཀྱི་གནས་བྱས་པས་ཉེར་སྤྱོད་འཛིན་པ་མངོན་གྱུར་དང་ས་བོན་ཅི་ 1-57 རིགས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པར་སྦྱར་རོ། ། (གཉིས་པ།)ཡུལ་ལའང་གཉིས་ལས། (དང་པོ།)གཟུགས་ལ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། གཟུགས་ ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། འདས་པའི་མིག་གི་གཟུགས་གང་དག་མཐོང་བར་ གྱུར་པ་ཉེར་སྤྱོད་ཀྱི་དམིགས་པར་བཟུང་ཟིན་པ་རྣམས་དང་། ད་ལྟར་བའི་གཟུགས་མིག་ གིས་མཐོང་བ་ཉེར་སྤྱོད་ཀྱི་དམིགས་པར་འཛིན་བཞིན་པ་རྣམས་དང་། གཟུགས་དེ་ལ་མིག་ གི་ཁམས་ཀྱིས་དབང་སྒྱུར་བར་བྱེད་པ་སྟེ། གདུགས་ཕུབ་པས་གྲིབ་མ་འབྱུང་བ་ལྟར་ནང་ དུ་དབང་པོ་གྲུབ་པས་ཕྱི་རོལ་དུ་ཡུལ་གྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ། མིག་གི་དབང་པོ་ཉིད་ གཟུགས་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས། ས་བོན་གྱི་དོན་ལ་ཁམས་སུ་བཞག་པའམ། ཡང་ན་མིག་ གི་དབང

【現代漢語翻譯】 問：什麼是「界」？ 答：在數量確定的情況下，如前所述，『界』是指執持作用。例如，過去的眼睛所見的過去之色，是已經執持作用的；現在的眼睛所見的現在之色，是正在執持作用的。這兩者既是眼睛，也是色界，這是在本體上相符的。在意義上，如種子之義，眼睛的種子現在積累在阿賴耶識中，使之在來世有可能形成眼睛（阿賴耶識的種子部分）；以及先前業的習氣完全成熟，特別是已經成熟的異熟果，即異熟阿賴耶識已經與意生身和色身結合，立即有可能形成眼睛（阿賴耶識的異熟部分）。這些都是與眼睛相關的界，是六合釋的組合。因此，執持作用和種子之義都具備眼界（eye realm）的特徵。 第二，就像詳細解釋通過顯現和種子的方式來解釋眼界的特徵一樣，『耳朵聽到聲音』等等，『鼻子嗅到氣味』等等，『舌頭嚐到味道』等等，『身體感覺到觸覺』等等，『意識了知諸法』等等，這些都是通過執持作用的意義而成為界。而積累的種子和成熟的阿賴耶識，都是具有種子意義的界的特徵，這些都應該像之前所說的那樣理解。否則，如果進行區分，眼界的特徵是作為眼識的所依，因此執持作用是顯現和種子等。 （二）關於所緣境也有兩種情況。（一）詳細解釋色：什麼是色界的特徵？答：過去的眼睛所見的過去之色，是已經作為作用的對境而被把握的；現在的眼睛所見的現在之色，是正在作為作用的對境而被把握的；以及色界被眼界所控制。就像撐傘產生陰影一樣，內部的根（感官）形成，外部的境（對境）也形成。眼根本身是色形成的因，因此在種子的意義上被視為界。或者，眼根...

【English Translation】 Q: What is a 'realm'? A: In the context of definite numbers, as explained before, 'realm' refers to the holding of function. For example, the past forms seen by the past eye are those whose function has already been held; the present forms seen by the present eye are those whose function is being held. These two, being both the eye and the form realm, are combined in a way that their basis is the same. In terms of meaning, like the meaning of a seed, the seed of the eye is now accumulated in the Alaya consciousness, making it possible for the eye to form in the next life (the seed part of the Alaya consciousness); and the habits of previous actions have fully ripened, especially the Vipaka (karmic result) that has matured, that is, the Vipaka Alaya consciousness has already combined with the mind-made body and the physical body, making it immediately possible for the eye to form (the Vipaka part of the Alaya consciousness). These are the realms related to the eye, combined in a possessive compound. Therefore, both the holding of function and the meaning of seed possess the characteristics of the eye realm. Secondly, just as the characteristics of the eye realm are explained in detail through the aspects of manifestation and seed, 'the ear hears sounds' etc., 'the nose smells scents' etc., 'the tongue tastes flavors' etc., 'the body feels touch' etc., and 'the mind knows phenomena' etc., these are realms by virtue of the meaning of holding function. And the accumulated seeds and the matured Alaya consciousness are those that possess the characteristics of the realm of the meaning of seed, which should be understood as explained before. Otherwise, if distinguishing, the characteristic of the eye realm is that it serves as the basis for eye consciousness, therefore the holding of function is manifestation and seed, etc. (Two) Regarding the objects, there are also two situations. (One) Detailed explanation of form: What is the characteristic of the form realm? A: The past forms seen by the past eye are those that have already been grasped as the object of function; the present forms seen by the present eye are those that are being grasped as the object of function; and the form realm is controlled by the eye realm. Just as holding an umbrella creates a shadow, the internal roots (senses) form, and the external objects (sense objects) also form. The eye root itself is the cause of the formation of form, therefore it is regarded as a realm in the sense of seed. Or, the eye root...

---

་པོའི་ལོངས་སྤྱད་བྱར་གྱུར་པ་དེ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དོ། ། (གཉིས་པ།)གཞན་ལ་མཚུངས་པར་སྦྱར་བ་ནི། ཉེར་སྤྱོད་འཛིན་པ་དང་དབང་བྱེད་པའི་སྒོ་ ནས་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། རྣ་བས་སྒྲ་གང་ དག་ཐོས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་སོགས་དང་། སྣས་དྲི་གང་དག་བསྣོམས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་སོགས་ དང་། ལྕེས་རོ་གང་དག་མྱོང་པར་གྱུར་པ་ཞེས་སོགས་དང་། ལུས་ཀྱིས་རེག་བྱ་གང་དག་རེག་ པར་གྱུར་པ་ཞེས་སོགས་དང་། ཡིད་ཀྱིས་འདས་པའི་ཆོས་གང་དག་ཤེས་བར་གྱུར་པ་དང་། ད་ལྟར་བའི་ཆོས་ཤེས་བཞིན་པ་རྣམས་དང་། ཆོས་དེ་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་དབང་སྒྱུར་ བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་སྔར་བཤད་པ་དེ་ བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་མིན་ལས་འབྱེད་པ་ནི་མིག་ཤེས་ཀྱིས་དམིགས་པར་ བྱས་ནས་ཉེར་སྤྱོད་འཛིན་པ་མངོན་གྱུར་དང་ས་བོན་ཅི་རིགས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། ། (གསུམ་པ།)རྣམ་ཤེས་ལའང་གཉིས་ལས། (དང་པོ།)མིག་ཤེས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། མིག་ གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། རྟེན་ནམ་གནས་བདག་རྐྱེན་མིག་གི་ 1-58 དབང་པོ་དང་། དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཡུལ་གཟུགས་ཀྱིས་བྱས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་སུ་ སྣང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཉེར་སྤྱོད་ཀྱི་རང་ གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པས་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་དང་། མིག་ཤེས་དེའི་ས་བོན་ད་ལྟར་གྱི་ ཀུན་གཞི་ལ་བསགས་པ་མ་འོངས་པ་ན་མིག་ཤེས་འགྲུབ་རུང་དང་། འདས་པའི་བག་ཆགས་ ཀྱིས་འཕངས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདོད་གཟུགས་སུ་ཉིང་ མཚམས་སྦྱར་ཟིན་པ་དེ་མ་ཐག་མིག་ཤེས་འགྲུབ་རུང་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཆ་ ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དོ། ། (གཉིས་པ།)གཞན་ལ་མཚུངས་པར་སྦྱར་བ་ནི། རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་རྒྱུའི་སྒོ་ནས་མིག་ གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། རྟེན་རྣ་ བ་དང་དམིགས་པ་སྒྲ་ལས་སྒྲར་སྣང་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་སོགས་དང་། རྟེན་སྣ་དང་དམིགས་པ་དྲི་ལས་དྲིར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་སོགས་དང་། རྟེན་ལྕེ་དང་དམིགས་པ་རོ་ལས་རོར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་སོགས་ དང་། རྟེན་ལུས་དང་དམིགས་པ་རེག་བྱ་ལ་རེག་བྱར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་གང་ཡིན་ པ་ཞེས་སོགས་དང་། རྟེན་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་དང་དམིགས་པ་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་སུ་སྣང་ བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་གང་ཡིན་པ་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་བ་དང་། ཡིད་ཤེས་དེའི་ས་བོན་ད་ ལྟར་གྱི་ཀུན་གཞི་ལ་བསགས་པ་དང་། འདས་པས་འཕངས་པའི་རྣམ་སྨིན་ཀུན་གཞ

【現代漢語翻譯】 成為受用之境，即是色界之相。 （二）比照其他：如前所述，通過受用執持和自在作用，詳細闡述了色界的相。同樣，耳朵聽到各種聲音等等，鼻子嗅到各種氣味等等，舌頭嚐到各種味道等等，身體接觸到各種觸覺等等，以及意識了知過去之法，了知現在之法，並且意識界對這些法進行自在作用，這就是法界的相。如前所述，也應如此理解。此外，進行區分，如眼識所緣，受用執持顯現和種子等等。 （三）關於識，也有兩種。（一）詳細闡述眼識：什麼是眼識界的相？依賴於所依或處所、主、緣，即眼根，以及所緣之緣，即境色，從而產生顯現為色的識，無論是過去還是現在，這些都是執持受用自相的界之相。眼識的種子積累在當下的阿賴耶識中，未來能夠產生眼識。過去習氣所生的異熟果，即已於欲界和色界結生的阿賴耶識，緊接著能夠產生眼識，這些都是從因的角度而言，具有眼識界的相。 （二）比照其他：如前所述，通過自相和因的角度，詳細闡述了眼識界的相。同樣，依賴於所依耳根和所緣聲音，產生顯現為聲音的識等等；依賴於所依鼻根和所緣氣味，產生顯現為氣味的識等等；依賴於所依舌根和所緣味道，產生顯現為味道的識等等；依賴於所依身根和所緣觸覺，產生顯現為觸覺的識等等；依賴於所依意根和所緣法，產生顯現為法的識，無論是過去還是現在。並且，意意識的種子積累在當下的阿賴耶識中，以及過去所生的異熟果阿賴耶識。

【English Translation】 That which becomes an object of enjoyment is indeed the characteristic of the Realm of Form (Rūpadhātu). (2) Applying Similarly to Others: Just as the characteristics of the Realm of Form have been extensively explained through the means of grasping at enjoyment and exercising control, similarly, 'whatever sounds are heard by the ear,' and so forth; 'whatever smells are smelled by the nose,' and so forth; 'whatever tastes are tasted by the tongue,' and so forth; 'whatever tactile sensations are touched by the body,' and so forth; and 'whatever past dharmas are known by the mind,' and 'whatever present dharmas are being known,' and 'whatever the Realm of Mind exercises control over those dharmas'—that is the characteristic of the Realm of Dharmas. It should be understood in the same way as previously explained. Apart from that, the distinction is made by what is cognized by eye-consciousness, the manifest grasping at enjoyment, and the seeds, whatever is appropriate, and so forth. (3) Regarding Consciousness (Vijñāna), there are also two aspects. (1) Explaining Eye-Consciousness in Detail: What is the characteristic of the Realm of Eye-Consciousness? Depending on the support or basis, the owner, the condition of the eye sense faculty, and depending on the object condition, the object form, whatever past or present consciousness appears as form, those are the characteristics of the realm because they grasp at the nature of enjoyment. The seeds of that eye-consciousness are accumulated in the present Alaya-consciousness, making it possible for eye-consciousness to arise in the future. And the fully ripened result propelled by past habitual tendencies, the Alaya-consciousness that has already taken rebirth in the Desire and Form Realms, immediately makes it possible for eye-consciousness to arise. Those are indeed endowed with the characteristic of the Realm of Eye-Consciousness from the aspect of being the cause. (2) Applying Similarly to Others: Just as the characteristic of the Realm of Eye-Consciousness has been extensively explained through its own characteristic and the aspect of the cause, similarly, 'depending on the support, the ear, and the object, sound, whatever consciousness appears as sound,' and so forth; 'depending on the support, the nose, and the object, smell, whatever consciousness appears as smell,' and so forth; 'depending on the support, the tongue, and the object, taste, whatever consciousness appears as taste,' and so forth; 'depending on the support, the body, and the object, tactile sensation, whatever consciousness appears as tactile sensation,' and so forth; and 'depending on the support, the mind sense faculty, and depending on the object, dharma, whatever consciousness appears as dharma,' whether past or present. And the seeds of that mind-consciousness are accumulated in the present Alaya-consciousness, and the fully ripened result propelled by the past, the Alaya-consciousness.

---

ིའི་རྣམ་ ཤེས་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་ཟིན་པ་ཡིད་ཤེས་འཕྲལ་དུ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་སྔར་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་བ་ ཡིན་ནོ། །དེ་དང་དེར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་ཤེས་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་ སྐྱེ་བར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཀྱང་གསུང་ངོ་། །དེ་མིན་ལས་འབྱེད་པ་ནི་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་ 1-59 ནས་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་རིག་ཅིང་ཉེར་སྤྱོད་འཛིན་པ་མངོན་གྱུར་དང་ས་བོན་ཅི་རིགས་པ་ ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །(ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་གྱིས།)ཡུལ་གྱི་སྐབས་སུ་ས་བོན་དང་རྣམ་སྨིན་མ་ གསུངས་ཀྱང་དབང་པོ་དང་རྣམ་ཤེས་ལ་དངོས་སུ་གསུངས་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་ཐོབ་སྟེ། ཀུན་ གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ནི་སྔར་ཡང་ལུས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་ གནས་སུ་བཤད་ཅིང་། ཕྱིས་ཀྱང་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པར་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད། གསུམ་པ། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིན་གང་ཞེ་ན། དེ་ནི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་གྱི་ཁམས་བཞིན་ དུ་བལྟ་སྟེ་ཞེས་སྤྱིར་བསྟན་ནས། དམིགས་ཀྱིས་བསལ་བ་ནི། དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་འདྲ་ བ་མ་ཡིན་གྱི་ཇི་ལྟར་རིགས་རིགས་སམ་མཐུན་མཐུན་སྦྱར་བས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ ལྟར་མིག་གང་གིས་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་དང་། དེའི་ས་བོན་བསགས་པ་དང་། རྣམ་སྨིན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་གང་ལས་ཕྱི་མ་ལ་མིག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་མིག་གི་སྐྱེ་ མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། རྣ་བ་དང་སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལའང་དེ་བཞིན་ དུ་སྦྱར་རོ། །གཟུགས་གང་དག་མིག་གིས་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་ལ་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ དབང་དུ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་ དང་རེག་བྱ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལའང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་མིན་ལས་འབྱེད་པ་ནི་མིག་ ཤེས་ཀྱི་གནས་བྱས་པ་དང་མིག་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པ་བྱས་པས་ཉེར་སྤྱོད་སྐྱེ་བའི་སྒོ་བྱེད་པ་ཞེས་ པ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། ། ༈ དེའི་རྣམ་གཞག (དང་པོ།)རྣམ་གཞག་ལ་གསུམ། རྒྱས་པར་བཤད་པ། བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ། ཞར་ལས་བྱུང་ བའོ། ། ༈ རྒྱས་པར་བཤད་པ། རྒྱས་བཤད་ལ་ཕུང་པོ། ཁམས། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་གསུམ་ལས། ༈ ཕུང་པོའི་རྣམ་གཞག ༈ གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་སྤྱི་དོན། (དང་པོ།)ཕུང་པོ་ ལྔའི་དང་པོ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སྤྱི་དོན་བཞི་སྟེ། གཟུགས་སུ་འཇོག་པའི་འཐད་པ། མཚན་ 1-60 ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས། དེ་མིན་ལས་འབྱེད་ཚུལ། ཐུན་མོང་གི་དབྱེ་བའོ། ། དང་པོ་ནི། སེམས་ཙམ་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་ལུགས་ལ་གཟུགས་བདེན་པར་གྲུབ་པ་མེད་པས་ དེའི་རྣམ་གཞག་བྱེད་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། དོན་དམ་པར་མེད་ཀྱང

【現代漢語翻譯】 意識的分類： 已經完成轉世的意識，緊接著產生意念，這就是意識的分類，具有意識領域的特徵。正如之前所說，這應該被理解。 顯現為『那個』和『那個』的意識，表明意識產生為具有客體形態。』這也是一種說法。 除此之外，區分的方法是：依賴於眼睛的感官，識別物體的本質並掌握其用途，包括顯現的和潛在的。』等等。（耶喜·謝年所說）在客體的情況下，雖然沒有提到潛在和成熟，但由於感官和意識被明確提及，因此可以推斷出來。阿賴耶識之前也被描述為包含整個身體等等的狀態，並且之後也將解釋所有潛在。 生源的定義： 第三，什麼是生源的定義？一般來說，它應該像感官和客體領域一樣被看待。』在普遍說明之後，特別之處在於：並非所有都相同，而是通過適當或相似的組合來理解。例如，眼睛能夠看到所有物體，積累了它的潛在，並且從阿賴耶識中，眼睛在未來得以形成，這就是眼睛的生源的定義。耳朵、鼻子、舌頭、身體和意識的生源也應以此類推。任何能被眼睛看到的東西，以及眼睛的生源所支配的東西，都是物體的生源的定義。聲音、氣味、味道、觸覺和法的生源也應以此類推。除此之外，區分的方法是：作為眼識的基礎和眼識的目標，作為產生用途的門戶，等等，與之前相同。 它的分類： （第一）分類有三種：詳細解釋、簡要說明和附帶產生。 詳細解釋： 詳細解釋包括蘊、處、界的分類，共三種。 蘊的分類： 色的蘊的總綱： （第一）五蘊中的第一個，色的蘊，有四個總綱：確立為色的合理性、定義的類別、區分方式以及共同的分類。 第一，如果有人說，唯識宗及以上學派認為色不是真實存在的，因此不應該進行分類，那麼，雖然在勝義諦中不存在……

【English Translation】 The classification of consciousness: The consciousness that has completed rebirth, immediately followed by the arising of thought, that is the classification of consciousness, characterized by the realm of consciousness. As previously stated, this should be understood. The consciousness that appears as 'that' and 'that' indicates that consciousness arises as having the form of an object.' This is also a saying. Apart from that, the method of distinguishing is: relying on the sense of the eye, recognizing the essence of objects and grasping their usage, including both manifest and latent. ' etc. (As said by Yeshe Shenyen) In the case of objects, although potential and maturation are not mentioned, they can be inferred because the senses and consciousness are explicitly mentioned. The Alaya consciousness was also previously described as containing the entire body and so on, and later all potentials will be explained. The definition of the source: Third, what is the definition of the source? Generally speaking, it should be viewed like the realm of senses and objects. ' After a general explanation, the special thing is: not all are the same, but it is understood through appropriate or similar combinations. For example, the eye is able to see all objects, accumulates its potential, and from the Alaya consciousness, the eye is formed in the future, that is the definition of the source of the eye. The sources of the ear, nose, tongue, body, and consciousness should also be applied in the same way. Anything that can be seen by the eye, and what is dominated by the source of the eye, is the definition of the source of objects. The sources of sound, smell, taste, touch, and dharma should also be applied in the same way. Apart from that, the method of distinguishing is: as the basis of eye consciousness and the object of eye consciousness, as the gateway to the arising of usage, etc., the same as before. Its classification: (First) There are three types of classification: detailed explanation, brief explanation, and incidental arising. Detailed explanation: The detailed explanation includes the classification of aggregates, realms, and sources, a total of three. The classification of aggregates: The general outline of the aggregate of form: (First) The first of the five aggregates, the aggregate of form, has four general outlines: the rationality of establishing as form, the categories of definitions, the method of distinguishing, and the common classification. First, if someone says that the Chittamatra school and above believe that form is not truly existent, therefore it should not be classified, then, although it does not exist in the ultimate truth...

---

་ཀུན་རྫོབ་ཇི་ལྟར་སྣང་ བ་བཞིན་དུ་གཞག་པའི་ཕྱིར་དང་། ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་རྣམས་རིམ་གྱིས་གཞུག་པའི་ཕྱིར་བསྟན་ པ་སྟེ། ཉི་ཤུ་པ་ལས། གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་མཆེད་ཡོད་པར་ནི། །དེ་ཡིས་འདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་ལ། ། དགོངས་པའི་དབང་གིས་གསུངས་པ་སྟེ། །བརྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་བཞིན། །ཞེས་པ་ ལྟར་རོ། ། གཉིས་པ་ནི། བསྡུ་བ་ལས་རྣམ་པ་དྲུག་གསུངས་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་སའི་སྲ་བ་ལ་ སོགས་པ་དང་། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། གནས་དང་གནས་ པ་འབྲེལ་བའི་མཚན་ཉིད་འབྱུང་བ་རྣམས་གནས་ཡིན་ཞིང་འབྱུང་གྱུར་རྣམས་གནས་པ་ཡིན་པ་ དང་། ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་དབང་པོའི་དབང་གིས་ཡུལ་འགྲུབ་པ་དང་། བྱེད་ལས་ཀྱི་ མཚན་ཉིད་སས་རྟེན་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཆ་ཕྲ་བའི་མཚན་ཉིད་(བྲི་བ་ཆ་ཕྲ་བ་)རྡུལ་ཕྲ་རབ་ དང་། (རང་བཞིན་ཆ་ཕྲ་བ་)རླུང་དང་བར་དོ་དང་། (སེམས་ཀྱིས་དབང་བསྒྱུར་བ་ཆ་ཕྲ་བ་)གཟུགས་ཁམས་ པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། ། གསུམ་པ་ནི། ཡུལ་གང་ཞིག་བེམ་པོའི་དངོས་པོར་སྣང་བ་སྟེ། དེའི་གནས་ལུགས་གྲུབ་ མཐའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཇི་ལྟར་འཇོག་ཚུལ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། བཞི་པ་ལ། བསྟན་ཡོད་ཐོགས་བཅས་དང་། བསྟན་མེད་ཐོགས་བཅས་དང་། བསྟན་ མེད་ཐོགས་མེད་ཀྱི་གཟུགས་གསུམ་མམ། ཟིན་པས་བསྡུས་པ་དང་། མ་ཟིན་པ་མ་ཡིན་པས་ བསྡུས་པ་གཉིས་དང་། རྟེན་མཚུངས་དང་། དེ་མཚུངས་ཀྱི་གཟུགས་གཉིས་ལ་སོགས་པའོ། ། 1-61 ༈ གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་གཞུང་དོན། གཞུང་དོན་ལ་དྲི་བ་ནི། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དེ་རྣམས་མཚན་གཞིའི་དབྱེ་ བ་དང་ངོ་བོ་འདི་ཙམ་དུ་ངེས་སོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཞེ་ནའོ། ། ༈ མདོར་བསྟན་པ། ལན་ལ་མདོར་བསྟན་ པ་ནི། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་གང་ཡིན་པ་ཇི་སྙེད་པ་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ་གཟུགས་ཅན་ནོ་ ཅོག་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཉིས་སུ་འདུས་ཏེ། འབྲས་བུའི་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་འགྲུབ་པ་ན་ དེ་དང་དེའི་རྣམ་པར་འབྱུང་བའམ། (བཅོམ་ལྡན་འདས།)ཐོག་མ་མེད་པའི་འཁོར་བ་ནས་སེམས་ ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་བས་ན་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། (དེ་འདྲ་གཞན་ཡང་དེར་ཐལ་བར་མི་ འགྱུར་ཏེ་ལག་ལྡན་བཞིན་ནོ། །) འབྲས་བུའི་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པས་རྡོས་ཆེ་བའམ། གཟུགས་འདུས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པས་གནས་པ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཆེན་པོའང་ཡིན་ཞིང་། འབྲས་བུའི་གཟུགས་ལ་རྟེན་དང་སྡུད་པ་དང་སྨིན་པ་དང་གཡོ་བ་སྟེ་བྱ་བ་བཞིར་ངེས་པས་ བཞི་རྣམས་ཞེས་པ་རྒྱུའི་གཟུགས་དང་། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དེ་དག་རྒྱུར་བྱས་བ་ལས་ བྱུང་པ་འབྲས་བུའི་གཟུགས་གང་ཡིན་པའོ། །རྒྱུར་བྱས་པའི་དོན་ཡང་། (འགྲེལ་པར།)འབྱུང་ བ་རྣམས་མེད་ན་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་དང་། འ

【現代漢語翻譯】 爲了如實安立世俗顯現，併爲了逐步引導聲聞部派而宣說。如《二十頌》所說：『對於有蘊等眾生，是因應其意而說，如化生之有情。』 第二，在《攝類學》中說了六種相：自相，如地的堅硬等；共相，如可被色染等；處所和處所相關的相，四大是處所，四大所造是處所相關；近取相，由根門的力量而成就對境；作用相，如地能作為所依等；微細相（減損的微細），極微；（自性的微細）風和中陰；（心所能控制的微細）色界天的色等。 第三，任何對境顯現為實物，其存在方式如何由各宗派安立，已如前述。 第四，有表有礙、無表有礙、無表無礙三種色，或以能取所攝、非能取所攝二種，或以同所依、異所依二種色等。 色蘊的論義 論義的提問是：具有色蘊的體性者，其體性的差別和本體僅僅確定於此，是如何安立的呢？ 簡略標示 回答的簡略標示是：凡是具有色蘊體性的，無論多少、無論什麼，所有有色之法都可歸納為二：在果之色成就時，彼和彼的形態生起，（薄伽梵）從無始輪迴以來，由有情眾生的業力所生，所以是生起。（其他也應如是，不會有過失，如手一樣。）作為所有果之色的所依，所以粗大，或者因為所有色聚都有，所以住處廣大，因此也是大的。果之色決定有作為所依、集合、成熟和運動四種作用，所以『四者』是指作為因之色，以及四大種，以四大種作為因所產生的果之色。作為因的意義是：（在解釋中說）如果四大不存在，果就不會產生，所以是產生的因，

【English Translation】 It is taught to establish conventional appearances as they appear, and to gradually guide the Shravaka schools. As stated in the 'Twenty Verses': 'For beings who have aggregates, etc., it is spoken according to their intentions, like beings born miraculously.' Secondly, in the 'Compendium', six aspects are mentioned: the self-characteristic, such as the solidity of earth; the general characteristic, such as being susceptible to form; the characteristic of place and what is related to place, the elements are the place, and what is made from the elements is related to the place; the characteristic of proximate use, the object is accomplished by the power of the senses; the characteristic of function, such as earth acting as a support; and the subtle characteristic (subtle in reduction), the atom; (subtle in nature) wind and the intermediate state; (subtle in being controlled by the mind) the form of the Form Realm, etc. Thirdly, whatever object appears as a material thing, the way its existence is established by the distinctions of philosophical tenets has already been explained. Fourthly, there are three types of form: visible and obstructive, invisible and obstructive, and invisible and non-obstructive; or two types: included by what is grasped and not included by what is grasped; or two types: form with the same basis and form with different bases, etc. The Doctrine of the Aggregate of Form The question regarding the doctrine is: How is it established that those who possess the characteristic of the aggregate of form, their distinctions of characteristics and essence, are determined only to this extent? Brief Statement The brief statement in response is: Whatever has the characteristic of form, no matter how much or what it is, all forms are included in two: when the form of the result is accomplished, that and that form arise, (Bhagavan) from beginningless samsara, arising from the power of the karma of sentient beings, therefore it arises. (Others should also be like this, there will be no fault, like a hand.) Because it acts as the basis for all forms of the result, it is coarse, or because it is present in all aggregates of form, its dwelling place is vast, therefore it is also great. The form of the result is determined to have four functions: acting as a basis, gathering, ripening, and moving, so 'four' refers to the form of the cause, and the four great elements, whatever form of the result arises from those four great elements as the cause. The meaning of being the cause is: (In the commentary it says) if the elements do not exist, the result will not arise, therefore it is the cause of production,

---

བྱུང་བ་རྣམས་འགྱུར་ན་ འབྲས་བུའང་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་(རྗེས་སུ་འགྱུར་བའམ་)རྟེན་གྱི་རྒྱུ་དང་། འབྱུང་བའི་རྒྱུན་འདྲ་བར་ བྱུང་བ་ན་འབྲས་བུའི་གཟུགས་ཀྱང་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་གནས་པའི་རྒྱུ་དང་། འབྱུང་བ་ རྣམས་བསལ་ནས་འབྲས་བུ་ལ་ལོགས་སུ་ཡུལ་གནོན་པའི་མཐུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟོན་པའི་རྒྱུ་དང་། འབྱུང་བ་འཕེལ་ན་འབྲས་བུའི་གཟུགས་ཀྱང་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་སྟེ། འབྱུང་བ་ བཞིས་འབྱུང་གྱུར་འབྲས་བུའི་གཟུགས་ལ་རྒྱུ་ལྔ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལས། རྒྱུའི་གཟུགས་ཀྱི་སྤྱི་དོན། རྒྱས་བཤད་ལ་གཉིས་ཀྱི། རྒྱུའི་གཟུགས་ལ་སྤྱི་དོན་བཞི་སྟེ། ངོ་བོ་བཟུང་། མཚན་ཉིད། བྱེད་ལས། འཇུག་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། ལུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ལ་སྲ་བ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་སྟེ་ རེག་བྱའི་ཁྱད་པར་རོ། ། 1-62 གཉིས་པ་ནི། འབྲས་བུའི་གཟུགས་ལས་གཞན་པའི་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་གཟུང་དོན་ ཞེས་པའམ། གཟུགས་ཅན་གང་ཞིག་འབྲས་བུའི་གཟུགས་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རིགས་ཡིན་པ་ཞེས་ པའོ། ། གསུམ་པ་ནི། འཛིན་པ་ལ་སོགས་ལས་སུ་གྲུབ། །ཅེས་པ་ལྟར་འཛིན་པ་དང་སྡུད་པ་དང་ སྨིན་པ་དང་སྐྱོད་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །གོ་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ཡང་འབྱུང་བ་ ཆེན་པོ་ཡིན་ནམ་སྙམ་ན། དེ་ནི་གོ་མ་བཀག་པ་ཙམ་ལས་ཕྱེ་བར་བཏགས་པ་ཡིན་གྱི། འབྱུང་ བའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུའི་གཟུགས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ། བཞི་པ་ནི། (ཇི་སྐད་དུ། དགའ་བོ་ཕ་དང་མའི་མི་གཙང་བ་སྐ་བ་ལས་ལུས་སུ་གྱུར་པ་ལ་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་ རྣམས་ཀྱིས་སྲ་བ་དང་སྡུད་པ་དང་སྨིན་པ་དང་འཕེལ་བའི་བྱ་བ་བྱེད་ཅིང་གནས་སོ། །གལ་ཏེ་དགའ་པོ་དེ་ན་སའི་ཁམས་ཡོད་ ལ་ཆུའི་ཁམས་མེད་ན་ནི་ཕྱེའམ་ཐལ་བའི་ཆང་བུ་བཞིན་དུ་སྐེམ་པའམ། འཐུལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཆུས་བསྡུས་པ་ན་མི་འཐུལ་ཞིང་ མི་འཇིག་གོ། གལ་ཏེ་ཆུ་ཡོད་ལ་ས་མེད་ན་ནི་འབྲུ་མར་རམ་ཡུངས་མར་བཞིན་དུ་འཛག་ཅིང་འབོ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ས་ ཆུ་ཡོད་ལ་མེ་མེད་ན་ཤ་རུལ་བཞིན་དུ་མྱགས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ས་ཆུ་དང་མེ་ཡོད་ལ་རླུང་མེད་ན་ནི་ཇི་ཙམ་དུ་གནས་པ་ ལས་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །) བྱེ་བྲག་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཀྱིས་འབྱུང་བ་རེ་རེ་ལའང་ བཞི་བཞི་ཚང་བས་ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་དུ་འཇུག་པར་འདོད་ཅིང་། དེའང་བྱེད་ལས་ལས་ཤེས་ ཏེ། སའི་རྫས་རྡོ་བ་ལྟ་བུ་གཅིག་ལའང་། འདུས་པ་(ཆུ་)དང་། སྐམ་པ་(མེ་)དང་། གཡོ་བ་(རླུང་) ཡོད་པས་གཞན་གསུམ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན་ཆུ་ལའང་ཤིང་འདེགས་པ་(ས་)དང་ པདྨ་སྨིན་པ་(མེ་)དང་གཡོ་བ་(རླུང་)ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་། མེ་ལའང་མེ་ལྕེ་འདེགས་པ་(ས་)དང་དེ་ འདུས་པ་(ཆུ་)དང་གཡོ་བ་(རླུང་)དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང

【現代漢語翻譯】 如果諸[現象]生起時會變化，那麼[其]果也會變化，因此[四大的生起]是（隨之變化或）依賴的因；如果諸[現象]生起時如流水般相續不斷，那麼果的形相也不會中斷，因此[四大的生起]是安住的因；如果去除諸[現象]，果便沒有單獨壓制地方的力量，因此[四大的生起]是依靠的因；如果諸[現象]增長，那麼果的形相也會增長，因此[四大的生起]是增長的因。因為四大對所生之果的形相起著五種因的作用。 總的來說，關於因的形相。 詳細解釋分為兩部分：關於因的形相有四個總的要點：本體、定義、作用和進入方式。 第一點是：身體的意識顯現為堅硬等，這是所觸的差別。 第二點是：與果的形相不同的身體的根的所取境，或者說，任何有形之物都是產生果的形相的種類。 第三點是：如『在執持等作用中成立』所說，具有執持、聚合、成熟和運動的作用。有人會想，爲了開顯空間，虛空也是大種嗎？但那只是爲了不阻礙空間而假立的，因為它沒有大種的定義，所以不是因的形相。 第四點是：（如經中所說：『喜樂！父母的不凈精血結合成身體，地、水、火、風四大使其具有堅硬、聚合、成熟和增長的作用並安住。喜樂！如果其中有地界而沒有水界，就會像麵粉或灰燼的團塊一樣乾燥或散開，因為水界聚合它，所以不會散開或毀滅。如果其中有水界而沒有地界，就會像麻油或芥子油一樣滴落或流淌。如果其中有地界和水界而沒有火界，就會像腐爛的肉一樣腐爛。如果其中有地界、水界和火界而沒有風界，那麼它就不會增長和擴大。』） 分別說者的觀點認為，每個大種都具備四種特性，因此本體無差別地進入。這一點可以從作用中得知：即使是地的實體，如石頭，也具有聚合（水）、乾燥（火）和運動（風）的特性，因此其他三種也同時存在。同樣，水也具有支撐樹木（地）、成熟蓮花（火）和運動（風）的特性。火也具有火焰支撐（地）、火焰聚合（水）和運動（風）的特性。

【English Translation】 If phenomena arise and change, then their result will also change; therefore, [the arising of the four elements] is the (subsequently changing or) dependent cause. If phenomena arise continuously like a flowing stream, then the form of the result will not be interrupted; therefore, [the arising of the four elements] is the abiding cause. If phenomena are removed, then the result has no power to independently suppress the place; therefore, [the arising of the four elements] is the relying cause. If phenomena increase, then the form of the result will also increase; therefore, [the arising of the four elements] is the increasing cause. Because the four elements act as five causes for the form of the result that is produced. In general, concerning the form of the cause. The detailed explanation is divided into two parts: concerning the form of the cause, there are four general points: essence, definition, function, and mode of entry. The first point is: the consciousness of the body appears as hardness, etc., which is the distinction of the tangible. The second point is: the object of apprehension of the body's senses that is different from the form of the result, or that which is a form that is the kind that produces the form of the result. The third point is: as it says, 'Established in the function of holding, etc.' it has the function of holding, gathering, ripening, and moving. Someone might think, 'Is space also a great element in order to reveal space?' But that is merely posited to not obstruct space, because it does not have the definition of an element, so it is not the form of a cause. The fourth point is: (as it says in the sutra: 'Ananda! From the impure essence and blood of the father and mother, the body is formed, and the four elements of earth, water, fire, and wind cause it to have the functions of hardness, gathering, ripening, and increasing, and it abides. Ananda! If there is the earth element but not the water element, it will become dry or scattered like a lump of flour or ashes, because the water element gathers it, so it will not scatter or be destroyed. If there is the water element but not the earth element, it will drip or flow like sesame oil or mustard oil. If there are the earth and water elements but not the fire element, it will rot like rotten meat. If there are the earth, water, and fire elements but not the wind element, then it will not increase and expand from how much it abides.') The Vaibhashika school believes that each element possesses all four characteristics, therefore the essence enters without distinction. This can be known from the function: even the substance of earth, like a stone, has the characteristics of gathering (water), drying (fire), and moving (wind), therefore the other three are also present simultaneously. Similarly, water also has the characteristics of supporting trees (earth), ripening lotuses (fire), and moving (wind). Fire also has the characteristics of the flame supporting (earth), the flame gathering (water), and the perception of moving (wind).

---

་། རླུང་ལའང་འདེགས་པ་(ས་)དང་གྲང་ བ་(ཆུ་)དང་དྲོ་བ(མེ)འི་རེག་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་གཞན་གསུམ་གསུམ་དབྱེར་མེད་དུ་འཇུག་གོ། འོན་ཀྱང་བྱེད་ལས་གང་ཤས་ཆེ་བ་དེ་གཙོ་བོར་བརྗོད་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་དག་གི་ལས་ 1-63 ནི་བྱ་བ་ལ་ལྟོས་ནས་བཞག་པ་སྟེ། ངོ་བོ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་པ་ ནི་ཤིང་གི་ཕུང་པོ་འདི་ལ་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ཡོད་དོ་ཞེས་པ་ལྟར་རེ་རེ་ལ་བཞི་བཞི་ཡོད་པའང་ ས་བོན་ནམ་ནུས་པའི་སྒོ་ནས་ཡིན་གྱི། རང་གི་ངོ་བོར་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་མེད་པར་འདོད་ལ། གཞུང་འདིར་ནི་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ལྟར་འཇོག་ཚུལ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། ། ༈ རྒྱུའི་གཟུགས་ཀྱི་གཞུང་དོན། གཞུང་དོན་ལ་རྒྱུའི་གཟུགས། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་བོ་དག་གང་ཡིན་ཞེ་ན། (གཉིས་ལས་ དང་པོ།)དབྱེ་བ་ནི། སའི་ཁམས་དང་ཆུའི་ཁམས་དང་མེའི་ཁམས་དང་རླུང་གི་ཁམས་སོ་ཞེས་པ་ ལ་ས་ཆུ་མེ་རླུང་སྨོས་པས་ནང་ཕན་ཚུན་དང་། མིག་སོགས་འབྲས་བུའི་གཟུགས་ལས་འབྱེད་ ཅིང་། ཁམས་སྨོས་པས། (མཛོད་ལས།)འཇིག་རྟེན་གྱི་ནི་ཐ་སྙད་དུ། །ཁ་དོག་དབྱིབས་ལ་ས་ཞེས་ བརྗོད། །ཆུ་མེ་ཡང་ངོ་རླུང་གི་ཁམས། །ཉིད་ཡིན་དེ་དང་འདྲ་བའང་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་འཇིག་ རྟེན་ལ་གྲགས་པ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་འབྱུང་བར་འདོད་པ་བསལ་ནས། བསྟན་བཅོས་ལ་ གྲགས་པ་རེག་བྱའི་ཁྱད་པར་འབྱུང་བར་སྟོན་པའོ། །ཡང་ཁམས་ཀྱི་དོན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ དང་། འབྲས་བུའི་གཟུགས་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱང་རགས་པའི་རིམ་པས་བཤད་ཅིང་། (ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་གྱིས།)མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དབྱེ་བ་ལྔ་བྱས་པའོ། །(གཟུགས་ལ་ནི་མཚན་ ཉིད་སྔར་བཀོད་ནས། དབྱེ་བ་ཕྱིས་འཆད་དོ། །) (གཉིས་པ།)ངོ་བོ་ལ་མདོར་བསྟན་ལྟར་བཞིའི། སའི་ཁམས་གང་ཞེ་ན། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ ཤེས་པ་ལ་མཁྲང་ཞིང་འཐས་ལ་སྲ་བར་སྣང་བ་སྟེ་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ཉིད་དོ། ། དེ་བཞིན་དུ་ཆུའི་ཁམས་གང་ཞེ་ན། རླན་ཞིང་གཤེར་བར་སྣང་བ་སྟེ་སྡུད་པར་བྱེད་པའི་ལས་ ཅན་ཉིད་དོ། །མེའི་ཁམས་གང་ཞེ་ན། དྲོ་ཞིང་ཤས་ཆེ་ན་ཚ་བ་དང་སྲེག་པར་སྣང་བ་སྟེ་སྨིན་ པར་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ཉིད་དོ། །རླུང་གི་ཁམས་གང་ཞེ་ན། འདེགས་སླ་བས་ཡང་ཞིང་དངོས་ པོའི་རྒྱུན་ཡུལ་གཞན་དུ་འབྱུང་བ་རྒྱུ་བྱེད་པས་གཡོ་བར་སྣང་བ་སྟེ་སྐྱོད་པར་བྱེད་པའི་ལས་ 1-64 ཅན་ཉིད་དོ། །དེའི་ཡང་བ་ནི་འབྲས་བུའི་གཟུགས་ལའང་ཡོད་པས་དེ་བསྐྱོད་པ་ལ་གཡོ་བ་ སྨོས་ཤིང་། གཡོ་བའང་བྱེད་ལས་ཡིན་གྱི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་དང་། སེམས་པ་ལ་ཁྱབ་ཆེས་པས་ དེ་བསྐྱོད་པ་ལ་ཡང་བ་སྨོས་པའོ། །མདོར་བསྡུ་ན་མཛོད་ལས། སྲ་གཤེར་དྲོ་ཉིད་གཡོ་རྣམས་ ཏེ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཡིན་ལ། ཐམས་ཅད་ལ་ཉིད་ཅེས་སྦྱར་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ལ་དེ་ཉིད་ཅེས་རང་གི་ དོན་ལ་དངོས་པོའི་རྐྱེན་བ

【現代漢語翻譯】 此外，由於在風中也能感受到堅硬（地）、寒冷（水）和溫暖（火）的觸感，因此這三種元素與風是不可分割地結合在一起的。然而，人們會說，哪種作用更顯著，就主要描述哪種元素。這些元素的作用是根據其所影響的事物來確定的，它們具有不依賴於其他事物的自性。經部宗認為，就像一棵樹的樹幹包含多種元素一樣，每種元素都以種子或能量的形式包含其他四種元素，但它們並不以自身固有的實體存在。而本論典將按照事物顯現的方式來解釋。 རྒྱུའི་གཟུགས་ཀྱི་གཞུང་དོན། (རྒྱུའི་གཟུགས། 的論述) 關於質礙色（རྒྱུའི་གཟུགས།）的論述要點： 什麼是四大元素（འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་བོ་，四大元素）？（這是兩個問題中的第一個）區分如下：地界（སའི་ཁམས་）、水界（ཆུའི་ཁམས་）、火界（མེའི་ཁམས་）和風界（རླུང་གི་ཁམས་）。提到地、水、火、風，是爲了將它們與彼此以及與眼等果色區分開來。提到『界』（ཁམས་），是爲了排除世俗認為的顏色和形狀是元素。如《俱舍論》所說：『世間共許中，色形名為地，水火亦復然，風界亦如是。』因此，這表明了在論典中，觸覺的特性被認為是元素的來源。此外，『界』（ཁམས་）的含義是保持其自身的特性，並持有果色。這些都是按照粗糙的程度來解釋的。（益西協年說：）『由於特性的不同，所以分成了五類。』（對於色法，先列出特性，然後再解釋分類。） （第二個問題）關於自性，簡要地說，四種元素的地界是什麼呢？在身體的意識中，顯現為堅硬、粘稠和牢固，具有保持的作用。同樣，水界是什麼呢？顯現為潮濕和液體，具有凝聚的作用。火界是什麼呢？顯現為溫暖，如果過量則會發熱和燃燒，具有成熟的作用。風界是什麼呢？由於容易抬起而顯得輕盈，並且是事物持續存在並轉移到其他地方的原因，因此顯現為運動，具有移動的作用。它的輕盈也存在於果色中，因此提到『運動』是爲了移動它。運動是一種作用，而不是自性。由於心非常普遍，因此提到『輕盈』是爲了移動它。簡而言之，就像《俱舍論》所說：『堅濕暖與動。』所有這些都加上『本身』，意味著它本身就是那樣，是事物的原因。

【English Translation】 Furthermore, since the tactile sensations of solidity (earth), coldness (water), and warmth (fire) are also perceived in wind, these three elements are inseparably combined with wind. However, it is said that whichever function is more prominent, that element is primarily described. The functions of these elements are determined based on the things they affect, and they possess a self-nature that does not depend on other things. The Sautrantika school believes that, just as the trunk of a tree contains various elements, each element contains the other four in the form of seeds or energies, but they do not exist as substances in their own right. This treatise, however, will explain how things are presented according to how they appear. རྒྱུའི་གཟུགས་ཀྱི་གཞུང་དོན། (Discussion on རྒྱུའི་གཟུགས།) Key points of the discussion on material form (རྒྱུའི་གཟུགས།): What are the four great elements (འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་བོ་, four great elements)? (This is the first of two questions.) The distinctions are as follows: the earth element (སའི་ཁམས་), the water element (ཆུའི་ཁམས་), the fire element (མེའི་ཁམས་), and the wind element (རླུང་གི་ཁམས་). Mentioning earth, water, fire, and wind is to distinguish them from each other and from the resultant forms such as the eye. Mentioning 'element' (ཁམས་) is to exclude the worldly notion that color and shape are elements. As the Abhidharmakosha states: 'In worldly convention, color and shape are called earth; water and fire are also thus; the wind element is likewise.' Therefore, this indicates that in the treatise, the characteristic of tactile sensation is considered the source of the elements. Furthermore, the meaning of 'element' (ཁམས་) is to maintain its own characteristic and to hold the resultant form. These are explained in terms of their grossness. (Yeshe Shenyen said:) 'Due to the difference in characteristics, they are divided into five categories.' (For form, the characteristics are listed first, and then the categories are explained later.) (Second question) Regarding the nature, briefly, what is the earth element of the four elements? In the consciousness of the body, it appears as hard, viscous, and solid, having the function of holding. Similarly, what is the water element? It appears as moist and liquid, having the function of cohesion. What is the fire element? It appears as warm, and if excessive, it becomes hot and burning, having the function of maturation. What is the wind element? Because it is easily lifted, it appears light, and because it is the cause of the continuation of things and their transfer to other places, it appears as movement, having the function of moving. Its lightness is also present in the resultant form, so 'movement' is mentioned to move it. Movement is a function, not a nature. Because mind is very pervasive, 'lightness' is mentioned to move it. In short, as the Abhidharmakosha states: 'Solid, liquid, warm, and moving.' The addition of 'itself' to all of these means that it is itself that way, the cause of things.

---

ྱས་པ་སྟེ། བྱེ་བྲག་པའི་འདོད་པ་ལྟ་བུའི་(ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་)སྤྱི་དོན་གཞན་ ནི་མེད་དོ། ། ༈ འབྱུང་བ་བཞི་རྒྱུར་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་འབྲས་བུའི་གཟུགས། གཉིས་པ། འབྱུང་བ་བཞི་རྒྱུར་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་འབྲས་བུའི་གཟུགས་ལ་རྣམ་པ་ དུ་ཞིག་ངོ་བོ་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ་གཉིས་ལས། ༈ དབྱེ་བ་མདོར་བསྟན་པ། (དང་པོ།)དབྱེ་བ་མདོར་བསྟན་པ་ནི། མིག་གི་ དབང་པོ་དང་། རྣ་བའི་དབང་པོ་དང་། སྣའི་དབང་པོ་དང་། ལྕེའི་དབང་པོ་དང་། ལུས་ཀྱི་ དབང་པོ་དང་ཞེས་པ་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ལྔ་སྟེ། ཡུལ་ལ་དབང་སྒྱུར་བར་བྱེད་པའི་དོན་ གྱིས་ན་དབང་པོ་རྣམས་སོ། །གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་ནི་ཡུལ་གཟུགས་ ཅན་ལྔ་སྟེ། (དབང་པོ་)གང་གི་བློ་(ཡུལ་)གང་ལ་སྤྱོད་པ(འི་ཡུལ་)དེ་ནི་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ཕྱི་མའི་ ཕྱོགས་གཅིག་དང་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་འབྱུང་གྱུར་གྱི་སྐབས་ཡིན་པས་འབྱུང་བའི་རེག་བྱ་སེལ་ བའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ནང་དུ་འདུས་པའི་གཟུགས་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་ གཟུགས་ཏེ་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་འབའ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པའི་གཟུགས་སོ། ། ༈ ངོ་བོ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལས། དབང་པོའི་གཟུགས། (གཉིས་པ།)ངོ་བོ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། དང་པོ་དབང་པོའི་གཟུགས་དང་། གཟུང་ བ་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་དང་། ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་སོ། ། 1-65 གནས་པ་རྒུན་འབྲུམ་ཙམ་པ་ཤིན་ཏུ་དང་བའི་ལྤགས་པས་བཀབ་པས་མི་འགྱེས་པ་དང་། རྣ་ བའི་དབང་པོ་ནི་དབང་རྟེན་རྣ་འབྲུག་གི་ནང་ན་གྲོ་ག་གཅུས་པ་ལྟ་བུ་དང་། སྣའི་དབང་པོ་ནི་ སྣ་རྒྱུད་ཀྱི་ནང་ན་མིག་ཐུར་གཤིབས་པ་ལྟ་བུ་དང་། ལྕེའི་དབང་པོ་ནི་དབང་རྟེན་གྱི་ནང་ན་ ཟླ་བ་ཕྱེད་པ་གཤིབས་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་དག་གི་དབུས་ན་སྐྲའི་རྩེ་མོའི་ཁྱོན་ཙམ་ཞིག་དབང་པོའི་ རྡུལ་ཕྲན་གྱིས་མ་ཁེབས་པར་གནས་པ་(དེའང་དབང་པོས་ཁེབས་ན་ཀླད་རྒྱས་རྒྱུན་དུ་འཛག་པས་རྙིང་པའི་ཕྱིར་ ཡི་ག་འཆུས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ན་སྐན་གྱི་འགྲེལ་པར་འབྱུང་ངོ་། །)དང་། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་རྐང་མཐེབ་ ནས་སྤྱི་བོའི་བར་ལ་ལུས་ཀྱི་དབྱིབས་བཞིན་དུ་གནས་པའོ། །དེ་དག་གི་དབང་རྟེན་རྣམས་ ནི་གཞན་རིག་ལ་སྣང་བས་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་སྟེ། དབང་པོའི་ངོ་བོ་ནི་དབང་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ མ་ཡིན་པས་བསྟན་དུ་མེད་པའི་གཟུགས་སོ། །ཐེག་ཆེན་པའི་ལུགས་ཀྱི་དམིགས་བརྟག་ཏུ། ལྷན་ཅིག་བྱེད་དབང་ནུས་པ་ཡི། །ངོ་བོ་གང་ཡིན་དབང་པོའང་ཡིན། །དེ་ཡང་རྣམ་རིག་ལ་ མི་འགལ། །ཞེས་ནང་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ནུས་པའི་ཆ་དབང་ཤེས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པ་ཞིག་ དབང་པོར་བཞག་ཅིང་། ཉི་ཤུ་པ་ལས། རང་གི་ས་བོན་གང་ལུས་སུ། །རྣམ་རིག་སྣང་བ་གང་ བྱུང་བ། །ཞེས་རྣམ་སྨིན་གྱི་བག་ཆགས་གང་ལས་གཟུགས་སོགས་སུ་སྣང་བ། མིག་སོ

【現代漢語翻譯】 即，類似於勝論派所主張的（『自性』），並不存在其他的共相。 四種元素作為因所產生的果之色。 第二，四種元素作為因所產生的果之色有多少種相，其體性是什麼？回答是兩種： 總的來說，是簡要地說明分類。 （第一，）簡要地說明分類是：眼根、耳根、鼻根、舌根和身根，這五種是有表色的根。因為它們能控制對境，所以稱為根。色、聲、香、味和觸是五種有表色的對境。（根）哪個心識在哪個（對境）上活動，那個（對境）就是它的活動範圍。提到『後者的一個方面』，是因為這是在說所生之色，所以排除了元素的觸。包含在法處中的色是無表色，是僅僅作為意根的對境的色。 詳細解釋體性，分為根之色。 （第二，）詳細解釋體性分為三種：第一是根之色，第二是所取對境之色，第三是意根的對境之色。 眼根如同葡萄般存在，被非常清澈的薄膜覆蓋而不顯露；耳根存在於耳道的耳蝸內，如同捲曲的螺旋；鼻根存在於鼻腔內，如同並排的眼科探針；舌根存在於舌頭的味蕾中，如同半月並排。在這些根的中央，有像毛髮尖端大小的區域沒有被根的微塵覆蓋（據說如果被根覆蓋，腦髓會不斷流出，導致味覺遲鈍，這在《那肯釋》中有記載）。身根從腳趾到頭頂，以身體的形狀存在。這些根的所依處對於其他有情來說是可見的，是可以指示的；而根的體性不是根識的活動範圍，是不可指示的色。大乘的觀想中說：『具有俱生作用能力的體性是什麼，那就是根。』這與識的顯現並不矛盾。也就是說，將內在意識本身的能力部分作為根識的增上緣，這被認為是根。在《二十頌》中說：『從自身種子，在身體中，所產生的識的顯現。』也就是說，從業的習氣顯現為色等，眼等

【English Translation】 That is, like the 'nature' (ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་, nyid ces bya ba, tattva, suchness) asserted by the Vaisheshika school, there is no other universal. The form of the fruit that arises from the four elements as the cause. Second, how many aspects are there to the form of the fruit that arises from the four elements as the cause, and what is its essence? The answer is two: In short, it is a brief explanation of the divisions. (First,) A brief explanation of the divisions is: the eye sense, the ear sense, the nose sense, the tongue sense, and the body sense. These five are the senses with form. Because they control objects, they are called senses. Form, sound, smell, taste, and touch are the five objects with form. Whichever consciousness operates on whichever (object), that (object) is its field of activity. Mentioning 'one aspect of the latter' is because this is referring to the produced form, thus excluding the touch of the elements. The form included in the dharma-sphere is the non-revealing form, which is the form that is solely the object of the mind sense. Explaining the essence in detail, divided into the form of the senses. (Second,) Explaining the essence in detail is divided into three: first, the form of the senses; second, the form of the apprehended object; and third, the form of the object of the mind sense. The eye sense exists like a grape, covered by a very clear membrane that does not reveal it; the ear sense exists within the cochlea of the ear canal, like a coiled spiral; the nose sense exists within the nasal cavity, like ophthalmic probes placed side by side; the tongue sense exists within the taste buds of the tongue, like half-moons placed side by side. In the center of these senses, there is an area the size of a hair tip that is not covered by the particles of the sense (it is said that if it were covered, the marrow would constantly flow out, causing dullness of taste, as recorded in the Naken Commentary). The body sense exists from the toes to the crown of the head, in the shape of the body. The bases of these senses are visible to other beings and can be indicated; however, the essence of the senses is not the field of activity of sense consciousness and is an un-indicatable form. In the contemplation of the Great Vehicle, it is said: 'What is the essence of the co-emergent functional capacity? That is also the sense.' This does not contradict the manifestation of consciousness. That is, considering the part of the capacity of inner consciousness itself as the dominant condition for sense consciousness, this is regarded as the sense. In the Twenty Verses, it is said: 'From its own seed, in the body, whatever manifestation of consciousness arises.' That is, from the karmic imprints that manifest as form, etc., the eye, etc.

---

གས་ཀྱི་ རྣམ་རིག་འབྱུང་བའི་ས་བོན་ཉིད་དབང་པོར་འཇོག་ལ། དབུས་མཐའ་ལས། དོན་དང་སེམས་ ཅན་བདག་རྣམ་རིག །སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི། །རབ་ཏུ་སྐྱེ་འོ་དེའི་དོན་མེད། །དེ་མེད་ པས་ན་དེ་ཡང་མེད། །ཅེས་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་མ་གྲུབ་ཀྱང་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་དོན་དང་སེམས་ ཅན་དུ་སྣང་བ་ཀུན་གཞི་དང་། བདག་ཏུ་སྣང་བ་ཉོན་ཡིད་དང་། རྣམ་རིག་ཏུ་སྣང་བ་འཇུག་ ཤེས་སུ་གསུངས་པས། སེམས་ཅན་དུ་སྣང་བ་ཀུན་གཞི་ཉིད་དབང་པོ་ལྔར་རང་གཞན་གྱི་ རྒྱུད་ལ་སྣང་བ་ནི་དབང་པོར་བཞག་གོ། འདི་དང་ཕུང་པོ་ལྔ་པར་གཟུགས་ཅན་དྭངས་བ་ལ་ དབང་པོར་བཞག་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་བཞིན་དབང་པོ་བེམ་པོར་འདོད་པ་དང་ 1-66 མཐུན་པར་བྱས་ཏེ་རིམ་གྱིས་གཞུག་པའི་དོན་དུ་བསྟན་པའོ། ། (གཉིས་པ།)སྒྲུབ་བྱེད་ནི། དབང་པོ་བསྟན་དུ་མེད་ན་ཡོད་པར་གང་གིས་ཤེས་སྙམ་པ་ལ། རྐྱེན་གཞན་(ཡུལ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་)ཚང་ཡང་། དབང་ཤེས་སྐྱེ་བ་ནི། (དོན་གཞན་སྔ་མ་)དབང་པོ་ཡོད་ མེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་བྱེད་པའི་ཕྱིར། འབྲས་བུའི་རྟགས་ལ་བརྟེན་པའི་རྗེས་དཔག་ལས་ འགྲུབ་སྟེ། མདོར་ན། དབང་རྟེན་རྣམས་ལ་ཡོད་པའི་ནུས་པའི་ཆ་དབང་ཤེས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་ དུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དབང་པོའོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། ། (གསུམ་པ།)རྫས་ལ་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྫས་ནི། གཞུང་དུ་འབྱུང་བ་རྣམས་སོ། །ཐ་ མི་དད་ཀྱི་རྫས་ནི། དབང་པོ་དང་པོ་བཞི་བདུན་བདུན་དང་ལྡན་པ་སྟེ། རང་རང་གི་དབང་པོ་ དང་འབྱུང་བ་ས་དང་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་གཟུགས་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱའོ། །དེ་གཉི་ གའི་ཁམས་ཀྱི་རྫས་ནི་བཅུ་བཅུ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། བདུན་པོ་དེ་དག་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་གི་ ཁམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་གཞན་དང་ལྡན་པའང་དེ་དང་འདྲ་ཞིང་། མི་ལྡན་པ་ལ་ནི་ཐ་མི་དད་ཀྱི་རྫས་དྲུག་དང་ཁམས་ཀྱི་རྫས་དགུའོ། །དེ་དག་ནི་སྒྲ་དང་མི་ལྡན་ པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དབང་པོ་གང་ལ་སྒྲ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ནི་དེའང་བསྣན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ ནོ། །(ཚོས་ལྷག་)ཁམས་ཀྱི་རྫས་ནི། མཛོད་ལས། འདོད་(པའི་ཁམས་)ན་དབང་པོ་(ལྔ་)མེད་པ་ལ། ། སྒྲ་(ཡང་)མེད་(ན་)ཕྲ་རབ་(ཀྱི་)རྡུལ་(ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་བཞི་དང་གཟུགས་དྲི་རོ་རེག་བྱ་དང་)རྫས་བརྒྱད། ། (ཚོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་ལ་དེའི་སྟེང་དུ་)ལུས་(ཀྱི་)དབང་(པོ་དང་)ལྡན་(པ་)ལ་(དེ་བསྣན་པས་)རྫས་ དགུ་སྟེ། །དབང་པོ་གཞན་(མིག་སོགས་དང་)ལྡན་(པ་ལ་དེ་བསྣན་པས་)རྫས་བཅུའོ། །ཞེས་གསུངས་ པ་དང་ཡང་མཐུན་པ་ཉིད་དོ། ། (བཞི་པ།)སྐྱེ་བ་ནི་ལྔ་སྟེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལས་འགྲུབ་པ་རྟེན་ལས་སྐྱེ་བ་དང་། དབང་ པོའི་འདུས་པ་སྲ་བ་ལས་སླ་བ་དང་སླ་བ་ལས་སྲ་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་ས་བོན་ལས་སྐྱེ་ 1-67 བ་དང

【現代漢語翻譯】 關於感官能力（dbang po，indriya）的 將意識產生的種子（sa bon，bīja）本身設定為感官能力。在《辨中邊論》（dbus mtha'，Madhyāntavibhāga）中說：『境與有情我，唯識現為相，生起極明顯，彼無則此無。』如果進行分析，這並不成立，但在名言上，顯現為境和有情的阿賴耶識（kun gzhi，ālayavijñāna），顯現為我的末那識（nyon yid，kliṣṭamanas），以及顯現為意識的轉識（'jug shes，pravṛttivijñāna），因此，顯現為有情的阿賴耶識本身，在自他相續中顯現為五種感官能力，這就被設定為感官能力。這與五蘊（phung po lnga，pañcaskandha）中將有色清凈物設定為感官能力一樣，是爲了順應世間顯現的方式，將感官能力視為物質，從而逐步引導。 （第二，）論證是：如果感官能力無法指示，那麼如何知道它的存在呢？ 即使其他條件（境和作意）完備，感官意識的產生也取決於感官能力的有無。這是通過依賴於果的推理而成立的。簡而言之，存在於感官所依處（dbang rten）的能量，成為感官意識的增上緣（bdag rkyen），那就是感官能力。 （第三，）自性的三種物質是：經論中出現的那些。不異體的物質是：前四個感官能力具有七種，即各自的感官能力和地大（sa，pṛthivīdhātu），以及身體的感官能力和色、香、味、觸。那兩者的界（khams，dhātu）的物質具有十種，即那七種以及水大（chu，apodhātu）、火大（me，tejodhātu）和風大（rlung，vāyodhātu）。身體的感官能力與其他結合也與此相同，不結合的則有不異體的六種物質和界的九種物質。這些是不與聲音結合的情況。對於具有聲音的感官能力，則應加上聲音。（補遺）關於界的物質，《俱舍論》（mdzod，Abhidharmakośa）中說：『欲界無感官，無聲八種物，身根則有九，余根則有十。』這也完全一致。 （第四，）生起有五種：由四大（'byung ba chen po，mahābhūta）組成，從所依處生起；感官能力的聚集，從堅硬變為柔軟，從柔軟變為堅硬等等，從種子生起。

【English Translation】 Regarding the faculties (dbang po, indriya): Setting the seed (sa bon, bīja) of the arising of consciousness itself as the faculty. In the Madhyāntavibhāga (dbus mtha'), it says: 'Object and sentient self, consciousness appears as aspect, arising very clearly, if that is absent, this is absent.' If analyzed, this is not established, but nominally, the ālaya-vijñāna (kun gzhi, ālayavijñāna) appearing as object and sentient beings, the kliṣṭamanas (nyon yid, kliṣṭamanas) appearing as self, and the pravṛtti-vijñāna ('jug shes, pravṛttivijñāna) appearing as consciousness, therefore, the ālaya-vijñāna itself appearing as sentient beings, appearing as the five faculties in the self and other's continuum, this is set as the faculty. This is the same as setting the clear matter with form as the faculty in the five aggregates (phung po lnga, pañcaskandha), in order to accord with how it appears in the world, regarding the faculty as material, thereby gradually guiding. (Second,) the proof is: If the faculty cannot be indicated, then how is its existence known? Even if other conditions (object and attention) are complete, the arising of sensory consciousness follows the presence or absence of the faculty. This is established through inference based on the sign of the result. In short, the aspect of energy existing in the sensory bases (dbang rten), which becomes the dominant condition (bdag rkyen) for sensory consciousness, that is the faculty. (Third,) the substance of the three characteristics is: those that appear in the texts. The substance of non-difference is: the first four faculties have seven, that is, their respective faculties and the earth element (sa, pṛthivīdhātu), and the body faculty and form, smell, taste, and touch. The substance of the element (khams, dhātu) of those two has ten, that is, those seven and the water element (chu, apodhātu), fire element (me, tejodhātu), and wind element (rlung, vāyudhātu). The body faculty combined with others is also the same as this, and those not combined have six substances of non-difference and nine substances of elements. These are considered as not combined with sound. For the faculty that has sound, then sound should also be added. (Addendum) Regarding the substance of the element, the Abhidharmakośa (mdzod, Abhidharmakośa) says: 'In the desire realm, without faculties, without sound, eight substances; with the body faculty, then nine; with other faculties, then ten.' This is also completely consistent. (Fourth,) arising is fivefold: composed of the great elements ('byung ba chen po, mahābhūta), arising from the basis; the gathering of faculties, changing from hard to soft, from soft to hard, and so on, arising from the seed.

---

་། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་འཕེན་པ་ལས་འབྱུང་བ་འཕེན་པ་ལས་སྐྱེ་བ་དང་། སྨན་ལ་སོགས་ པས་བརྟས་པར་འགྱུར་བ་ཕན་འདོགས་པ་ལས་སྐྱེ་བ་དང་། དེ་ལས་ལྡོག་པས་སྨན་པར་ འགྱུར་བ་གནོད་པ་ལས་སྐྱེ་བའོ། །རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཚུལ་གཞན་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ལས་ ཤེས་སོ། ། ༈ དབང་པོའི་གཟུགས་གཞུང་དོན། གཞུང་དོན་ལ་ལྔ་ལས། མིག་གི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་ རྒྱུར་བྱས་པས་འབྲས་བུའི་གཟུགས་སུ་མཚོན་ཅིང་(བཙུན་པ་སངས་རྒྱས་ལྷས།)འབྱུང་བ་ཉིད་དབང་ པོར་འདོད་པ་སེལ་ལ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྟེན་ནི་མིག་ཤེས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ བདག་རྐྱེན་བྱེད་པ་སྟེ། དེས་དབང་པོ་གཞན་བཞི་དང་(ཤེལ་ལ་སོགས་པ་)ཡུལ་གྱི་གཟུགས་དྭངས་ པ་ལས་འབྱེད་ཅིང་། གཟུགས་དྭངས་པའོ་ཞེས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་(མིག་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་)ཡིད་(དབང་) དང་དང་བའི་དད་པ་ལ་ཕྱེ་ནས། དྭངས་པས་རྡོ་བ་ལ་སོགས་པ་རགས་པའི་གཟུགས་ལས་ འབྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། རྣ་བའི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་ རྒྱུར་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་འབྲས་བུའི་གཟུགས་གང་ཞིག དེའི་ཁྱད་པར་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་ པའི་རྟེན་ནམ་བདག་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པའི་ནང་གི་གཟུགས་དྭངས་པའོ། །སྣའི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ ན། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་འབྲས་བུའི་གཟུགས་གང་ཞིག དེའི་ ཁྱད་པར་སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྟེན་ནམ་བདག་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པའི་ནང་གི་གཟུགས་དྭངས་ བའོ། །ལྕེའི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་འབྲས་ བུའི་གཟུགས་གང་ཞིག དེའི་ཁྱད་པར་ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྟེན་ནམ་བདག་རྐྱེན་དུ་གྱུར་ པའི་ནང་གི་གཟུགས་དྭངས་པའོ། །ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་ རྒྱུར་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་འབྲས་བུའི་གཟུགས་གང་ཞིག དེའི་ཁྱད་པར་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ ཤེས་པའི་རྟེན་ནམ་བདག་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པའི་ནང་གི་གཟུགས་དྭངས་བའོ། །དྭངས་པའི་དོན་ནི་ མེ་ལོང་ངམ་ཆུ་དྭངས་བ་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་བརྙན་འཆར་བ་ལྟར། དབང་ 1-68 པོ་དྭངས་བ་དང་གཟུགས་སྒྲ་ལ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་དག་ཏུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ འཆརབའོ། །འདིར་དབང་པོ་འཆད་པ་ན་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྟེན་ཞེས་སོགས་དང་། སྔར་རྣམ་ཤེས་འཆད་པ་ན་མིག་ལ་བརྟེན་ཅིང་ཞེས་སོགས་གསུངས་པས་ཕན་ཚུན་བརྟེན་ པའི་སྐྱོན་ཅན་མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་ན་སྐྱོན་མེད་དེ། རྣམ་ཤེས་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྲུབ་ ཅིང་དེ་དབང་པོས་མཚོན་ནས་གསུང་(ཞེས་ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་གསུང་)བའམ། ཡང་ན་རྣམ་ཤེས་ ཀྱི་ཁྱད་པར་རང་རིག་གིས་གྲུབ་ཅིང་དེའི་རྟེན་གཟུགས་དྭངས་བ་ནི་དབང་པོའོ་ཞེས་སྟོན་ པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་(སྐྱེ་མཆེད་སོ་ས

【現代漢語翻譯】 從先前的業力牽引產生，這是由牽引而生；通過藥物等滋養而變得強壯，這是由助益而生；與此相反，因藥物而變得更糟，這是由損害而生。其他因果關係將在後續解釋中闡明。 感官的本質要義： 在五個要義中，什麼是眼根？四大元素作為根本原因，顯現為結果的形態（尊者桑結拉）。這消除了認為元素本身就是感官的觀點。眼識的所依是眼識獨有的增上緣。它將眼根與其他四根（如水晶等）以及外境的明色區分開來。'明色'一詞（作為眼識的所依）將眼根與意根和清凈的信心區分開來。'明'將眼根與粗糙的色法（如石頭等）區分開來。同樣可以類推到其他感官。什麼是耳根？四大元素作為根本原因，顯現為結果的形態，其特殊之處在於，它是耳識的所依或增上緣的內在明色。什麼是鼻根？四大元素作為根本原因，顯現為結果的形態，其特殊之處在於，它是鼻識的所依或增上緣的內在明色。什麼是舌根？四大元素作為根本原因，顯現為結果的形態，其特殊之處在於，它是舌識的所依或增上緣的內在明色。什麼是身根？四大元素作為根本原因，顯現為結果的形態，其特殊之處在於，它是身識的所依或增上緣的內在明色。明色的含義就像鏡子或清澈的水，依靠形態而顯現影像一樣。感官清澈，依靠色、聲等，顯現出這些事物的顯現的識。 在此處解釋感官時，說'眼識的所依'等等，而之前解釋識時，說'依靠眼睛'等等，如果認為這有互相依賴的過失，則沒有過失。因為識以其自身的特徵而成立，並通過感官來表示（如耶謝謝年所說），或者識的特殊之處在於自證智成立，而其所依明色則被認為是感官。這些也是（各自的生處）。

【English Translation】 That which arises from the force of previous actions is born from the force; that which becomes strong through medicine and so forth is born from assistance; and conversely, that which becomes worse due to medicine is born from harm. Other aspects of cause and effect will be understood from the explanations that follow. The Essential Meaning of the Sense Faculties: Among the five essential meanings, what is the eye faculty? The four great elements, having been taken as the cause, manifest as the form of the result (Venerable Sangye Lha). This dispels the notion that the elements themselves are the faculty. The support for eye consciousness is the unique dominant condition for eye consciousness. It distinguishes the eye faculty from the other four faculties (such as crystal) and from the clear form of the object. The 'clear form' (as the support for eye consciousness) distinguishes it from the mind (faculty) and from pure faith. 'Clear' distinguishes it from coarse forms such as stone. Similarly, apply this to the other faculties. What is the ear faculty? The four great elements, having been taken as the cause, manifest as the form of the result, and its particularity is the inner clear form that serves as the support or dominant condition for ear consciousness. What is the nose faculty? The four great elements, having been taken as the cause, manifest as the form of the result, and its particularity is the inner clear form that serves as the support or dominant condition for nose consciousness. What is the tongue faculty? The four great elements, having been taken as the cause, manifest as the form of the result, and its particularity is the inner clear form that serves as the support or dominant condition for tongue consciousness. What is the body faculty? The four great elements, having been taken as the cause, manifest as the form of the result, and its particularity is the inner clear form that serves as the support or dominant condition for body consciousness. The meaning of 'clear' is like a mirror or clear water, where an image appears dependent on a form. The faculty is clear, and dependent on form, sound, and so forth, the consciousness that manifests as those things arises. Here, in explaining the faculties, it says 'the support for eye consciousness' and so forth, and previously, in explaining consciousness, it said 'relying on the eye' and so forth. If one thinks that this has the fault of mutual dependence, there is no fault. Because consciousness is established by its own characteristic, and it is expressed through the faculty (as Yeshe Shenyen said), or the particularity of consciousness is established by self-awareness, and its support, the clear form, is shown to be the faculty. These are also (the respective sense bases).

---

ོའི་)མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་མིག་ནི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པ། གཟུགས་དྭངས་བ། བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་ དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་བར་དུའང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། མཛོད་ དུ་ནི། དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་རྟེན། །གཟུགས་དྭངས་བ་དང་མིག་ལ་སོགས། །ཞེས་པར་ བསྡུས་སོ། ། ༈ ༼གཉིས་པ༽གཟུང་བ་ཡུལ་གྱི་གཟུགས། (ལྔ་པ།)ཡུལ་ལྔ་ལས་དང་པོ། གཟུགས་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ་བཞིའི་དང་པོ་མཚན་ཉིད་ནི། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པས་འབྲས་བུའི་གཟུགས་སུ་མཚོན་ཞིང་། (བཙུན་པ་སངས་ རྒྱས་ལྷ།)དོན་ལྔ་འབྱུང་བར་འདོད་པའང་སེལ་ལ། (གནས་འགྱུར་ནི་མ་ངེས་ཤིང་།) ཐ་མལ་པའི་(དབང་ པོའི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པས་)མིག་གི་དབང་པོ་ཁོ་ནའི་གཟུང་བར་བྱ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དོན་གང་ཡིན་ པ་སྟེ་ཞེས་པས་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་གཞན་བཞི་ལ་ཕྱེ་ནས། མིག་གི་ཡུལ་དུ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་ པར་སྣང་བ་འཇིག་རྟེན་ན་བེམ་པོར་གྲགས་པ་འདི་གཟུགས་སོ་ཞེས་པའོ། ། (གཉིས་པ།)དབྱེ་བ་ནི། མཚན་ཉིད་རྟོགས་ཀྱང་མཚན་གཞི་ལ་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ འདི་ལྟ་སྟེ། ཞེས་མཚམས་སྦྱར་ནས་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔར་འབྱེད་ཀྱང་སྡེ་ཚན་དྲུག་གིས་སྟོན་ཏེ། (འགྲེལ་ པ་ལས།)མཚན་ཉིད་དང་། གནས་དང་། ཕན་གནོད་དང་། བྱེད་པའི་རྟེན་དང་། བྱེད་པའི་ 1-69 མཚན་ཉིད་དང་། བྱེད་པའི་རྒྱན་གྱིས་སོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་ལ་ནི། སྔོན་པོ་དང་སེར་ པོ་དང་དམར་པོ་དང་དཀར་པོ་དང་བཞི་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་རིན་པོ་ཆེའམ་མེ་ ཏོག་གི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་དང་སྦྱར་བ་ལས་བྱུང་བ་རས་ལ་སོགས་པ་ཚོན་གྱིས་བསྒྱུར་བ་ལྟ་བུའོ། ། ལྗང་གུ་དང་སྤྲིན་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་དག་གི་བྱེ་བྲག་གོ། གནས་པས་ཕྱེ་བ་ནི། ཁ་དོག་གི་ འདུས་པ་ཚར་དུ་དངར་བ་ཤས་ཆེ་བར་སྣང་བ་རིང་པོ་དང་། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་ཆུང་བར་སྣང་བ་ ཐུང་ངུ་དང་། ཆོ་ལོང་ལྟ་བུ་གྲུ་བཞིར་ལྷམ་པའམ་དཔལ་འབྲས་ལྟ་བུ་རིལ་པོར་ལྷམ་པ་དང་། མེ་ལོང་ལྟ་བུ་མཐའ་སྐོར་ཀུན་ནས་མཉམ་པ་ཟླུམ་པོ་དང་། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་བསྟན་དུ་མེད་ པར་གསུངས་པས་མིག་ཤེས་ལ་སྣང་ཙམ་ཉི་ཟེར་གྱི་རྡུལ་ལྟ་བུ་རྡུལ་ཕྲ་མོ་དང་། རི་དང་ཁང་ ཁྱིམ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་གོང་བུར་སྣང་བ་རགས་པ་དང་། དབྱིབས་མཉམ་ཞིང་མཐོ་དམན་ མེད་པ་ཕྱ་ལེ་བ་དང་། མི་མཉམ་ཞིང་མཐོ་དམན་ཅན་ཕྱ་ལེ་བ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཁ་དོག་གི་ རྡུལ་དབུས་སུ་བཀོད་པ་ཤས་ཆེ་བ་རིའི་རྩེ་མོ་ལྟ་བུ་མཐོན་པོ་དང་། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་མཐར་ བཀོད་པ་ཤས་ཆེ་བ་ཁྲོན་པ་ལྟ་བུ་དམའ་བ་དང་བཅུ་སྟེ་བཀོད་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའོ། ། ཕན་གནོད་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་ནི། ཉི་མ་ལ་སོགས་པའི་འོད་ཟེར་མེད་ཀྱང་གཟུགས་ཡོད་པ་རྣམས་ སྣང་བ་གྲིབ་མ་དང་། ཉི་

【現代漢語翻譯】 在經文中提到：『比丘們，眼睛是內在的生處（梵文：āyatana，處），它以四大（梵文：mahābhūta，大種）為因，是清凈的色（梵文：rūpa，色），不可見且有障礙的色，身體的中間也是如此。』《俱舍論》中總結道：『它們的識（梵文：vijñāna，識）的所依是清凈的色，如眼睛等。』 （二）所取之境的色 （五）五境中的第一個，什麼是色？回答是四大的第一個特質：以四大為因，顯現為果之色。（尊者 僧伽羅剎）駁斥了認為有五種實體的觀點。（位置變化不定，）凡夫（的根的各自對境是確定的，所以）僅僅是眼睛的根所能取、所行之境的意義，通過將它與聲音等其他四種區分開來，在世間顯現為青色等的眼睛的對境，被稱為物質，這就是色。 （二）分類：爲了消除理解了特質但在例子上猶豫不決的情況，像這樣，通過引入，分為二十五種，但用六個類別來展示。（註釋中說：）通過特質、處所、利益與損害、作用的所依、作用的特質和作用的裝飾來區分。通過特質區分有：青色、黃色、紅色和白色四種，這些也與同時產生的寶石或花朵的顏色相似，或者像用顏色改變布料等一樣。綠色和雲彩等是這些的變體。通過處所區分有：顏色的聚集顯得密集且突出的是長，相對於它顯得小的是短，像骰子一樣四四方方的是方形，像訶子果一樣圓潤的是圓形，像鏡子一樣邊緣各處都相同的是圓形，極微之塵被說成是不可見的，所以只是在眼識中顯現，像陽光中的塵埃一樣的是微塵，像山和房屋等一樣成團顯現的是粗大，形狀相同且沒有高低的是平坦，不相同且有高低的是不平坦，顏色顆粒在中間排列較多的是像山頂一樣的高，與此相反，在邊緣排列較多的是像井一樣的低，總共十種，這是通過排列方式來展示的。 通過利益與損害來區分：沒有太陽等的光芒也能顯現的物體是陰影，太陽

【English Translation】 In the sutra, it is said: 'Monks, the eye is an internal sense base (Sanskrit: āyatana), having the four great elements (Sanskrit: mahābhūta) as its cause, it is pure form (Sanskrit: rūpa), invisible and obstructive form, and so is the middle of the body.' The Treasury of Knowledge (Abhidharmakośa) summarizes: 'The support of their consciousness (Sanskrit: vijñāna) is pure form, such as the eyes, etc.' (2) The form of the object to be grasped (5) The first of the five objects, what is form? The answer is the first characteristic of the four elements: taking the four great elements as the cause, it manifests as the form of the fruit. (Venerable Sangharakshita) refutes the view that there are five entities. (The change of position is uncertain,) the respective objects of the senses of ordinary people are certain, so it is only the meaning of the object of the eye's sense that can be grasped and acted upon, by distinguishing it from the other four such as sound, the object of the eye that appears as blue etc. in the world, which is called matter, is form. (2) Classification: In order to eliminate the hesitation in examples even after understanding the characteristics, like this, by introducing, it is divided into twenty-five types, but shown by six categories. (In the commentary it says:) It is distinguished by characteristics, places, benefits and harms, the basis of action, the characteristics of action, and the adornments of action. Distinguishing by characteristics includes: blue, yellow, red, and white, these are also similar to the colors of simultaneously produced gems or flowers, or like changing cloth with colors. Green and clouds etc. are variations of these. Distinguishing by place includes: the gathering of colors that appears dense and prominent is long, what appears small relative to it is short, what is square like a dice is square, what is round like a myrobalan fruit is round, what is the same all around the edges like a mirror is round, minute dust is said to be invisible, so it only appears in eye consciousness, what is like dust in sunlight is minute, what appears in clumps like mountains and houses etc. is coarse, what is the same shape and has no height is flat, what is not the same and has height is uneven, what has more color particles arranged in the middle is high like a mountain peak, and conversely, what has more arranged at the edges is low like a well, a total of ten, this is shown by the arrangement method. Distinguishing by benefits and harms: objects that can appear without the light of the sun etc. are shadows, the sun

---

མའི་འོད་ཟེར་དང་། ཟླ་བ་དང་སྐར་མ་དང་མེ་དང་སྨན་དང་ནོར་བུ་ ལ་སོགས་པའི་སྣང་བ་དང་། གཟུགས་གཞན་མི་མཐོང་ཡང་མུན་པའི་ཁ་དོག་སྣང་བ་དང་ སྤྲིན་གྱི་རྣམ་འགྱུར་སྣ་ཚོགས་དང་། དུ་བ་སྔོ་ལ་འཕྱུར་བ་སྣང་བ་དང་། རླུང་འཚུབ་ལ་སོགས་ པ་རྡུལ་དང་། ཁུག་རྣ་ལྷོ་༼འུར་མོ༽བུར་མ་(ལྷོ་བུར་མས་ཉའི་མིག་ལྡོང་ལོ།)དང་བརྒྱད་དེ། འདི་དག་ ནི་དུས་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕན་པ་དང་གནོད་པར་འགྱུར་བའི་ ཕྱིར་རོ། །(རྒྱལ་པོའི་སྲས།)འདི་རྣམས་སྔར་བསྟན་པའི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་སུ་འདུས་ཀྱང་ ལོགས་སུ་བཤད་པ་ནི་ཐག་རིང་བོ་ན་གཟུགས་སུ་སྣང་ཡང་ཉེ་བ་ན་མི་སྣང་བས་གཟུགས་མ་ 1-70 ཡིན་ནམ་སྙམ་པའི་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཆེད་དུའོ(གསུང་ངོ་)། །བྱེད་པའི་རྟེན་ནི། མངོན་པར་ སྐབས་ཡོད་པ་དང་། ཞེས་པ་སྟེ་དེ་ལས་གཞན་པ་འགོག་བྱེད་ཀྱི་རེག་བྱ་དང་བྲལ་བའི་མིག་ གི་ཡུལ་དང་བར་སྣང་གི་ཁ་དོག་སྐྱ་བོ་སེང་སེང་བར་སྣང་བའོ། །བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་། ཞེས་པ་སྟེ་ནང་གི་ཀུན་སློང་གི་སེམས་པ་གཞན་ལ་རྣམ་པར་རིག་ བྱེད་པའི་ལུས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་མིག་ཤེས་ལ་སྣང་བའོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་པ་ཁ་ཅིག་སེམས་ལས་ སྐྱེས་པའི་ལུས་ཀྱི་དབྱིབས་གཅིག་པུ་ལུས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་བོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། གཅིག་པུ་ཡིན་ན་སྣང་མི་སྣང་ཆ་གཉིས་མེད་པས་ཆ་ཤས་ཅན་གྱི་ཡན་ལག་དུ་མ་ལ་ཁྱབ་པར་ འགལ་བའི་ཕྱིར་དང་། (བྱེ་བྲག་སྨྲ་བའི་བཤད་ཚོད་ལས།)སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བསགས་ པའོ། །ཞེས་པའི་གྲུབ་མཐའ་དང་ཡང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འགའ་ཞིག ལུས་རྣམ་རིག་ བྱེད་དབྱིབས་སུ་འདོད། །ཅེས་པ་ལ་སེམས་ཀྱི་དབང་གིས་ལུས་དེ་ལྟར་གནས་པའི་དབྱིབས་ རྫས་སུ་ཡོད་པའོ། །ཞེས་འདོད་པའང་མི་འཐད་དེ། དབྱིབས་ནི་ཁ་དོག་དང་རེག་པ་ལ་བརྟེན་ ནས་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་(རང་ལུགས་ལ་)རྒྱུད་ གཞན་གྲུབ་པ་ལས། རང་ལུས་བློ་སྔོན་འགྲོ་བ་ཡི། །བྱ་བ་མཐོང་ནས་གཞན་ལ་དེ། །འཛིན་ ཕྱིར་གལ་ཏེ་བློ་ཤེས་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར་སྐྱེས་བུ་འདི་ནི་འགྲོའོ་སྙམ་པའི་བློ་སྐྱེས་པ་ཅན་ ཡིན་ཏེ་འགྲོ་བའི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རིག་པར་བྱེད་པ་ སྟེ། ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ལུས་ཀྱི་རྒྱུན་ ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་གཡོ་བར་སྣང་བའོ། །དེ་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ རྣམ་འགྱུར་མི་དགེ་བ་དང་། ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་འགྱུར་དགེ་བ་དང་། སྤྱོད་ ལམ་དང་བཟོའི་གནས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་འགྱུར་ལུང་མ་བསྟན་ཏེ་རྣམ་གསུམ་དུ་འབྱེད་ ཀྱང་། མི་དགེ་བ་དང་དགེ་བ་ནི་ཀུན་སློང་རྒྱུའི་མིང་གིས

【現代漢語翻譯】 如母親的光芒，以及月亮、星星、火焰、藥物和珍寶等顯現；即使看不見其他形狀，也能看見黑暗的顏色； 各種雲彩的形態，以及青煙嫋嫋升騰；還有風暴等揚起的塵土；以及khug rna lho（འུར་མོ，Urmo）bur ma（ལྷོ་བུར་མས་ཉའི་མིག་ལྡོང་ལོ།，lho bur mas nyi'i mig ldong lo，南方布爾瑪使魚眼失明）；這八種現象，依賴於時間等因素，對感官等產生有利或有害的影響。 （國王的兒子）這些現象雖然包含在之前所說的顏色和形狀之中，但之所以單獨解釋，是爲了消除這樣的疑慮：遠處看起來像是形狀，但近處卻看不見，難道不是形狀嗎？（世尊說道）。 作為『作用的所依』，即『顯而易見的情況』，指的是除了阻礙性的觸覺之外，眼睛所見的物體和虛空中灰濛濛的顏色。 作為『作用的特徵』，即『完全理解』，指的是內在動機的心，向他人完全表達的身體姿態，顯現在眼識之中。 對此，一些聲聞乘行者說，由心所生的身體形狀遍佈整個身體，這是不合理的。如果只有一個形狀，那麼就不會有顯現和不顯現兩種情況，因此與遍佈具有多個部分的肢體相矛盾。（這是分別說者的觀點）。 這也與『十二處是微塵的集合』的宗義相矛盾。還有一些人認為，身體是『完全理解的形狀』，即認為在心的作用下，身體保持那種形狀，並且是實有的。這種觀點也是不合理的，因為形狀只是依賴於顏色和觸覺而假立的概念，並沒有實有的存在。 因此（在自宗看來），『從他相續生起，以自心為先導，見到行為后，對他人，執著，如果心識改變』，就像這樣，生起『這個人正在行走』的想法，是因為看見了他具有行走的動作，等等，這是可以理解的。也就是說，身體的任何動作，都是以對該動作的專注為因的心所產生的，身體的相續在其他地方移動等，呈現出運動的狀態。 其中，殺生等行為是不善的姿態，禮拜等行為是善的姿態，行住坐臥和工巧等行為是無記的姿態，可以分為三種。但是，不善和善是以動機之名命名的。

【English Translation】 Like the rays of the mother, and the appearance of the moon, stars, fire, medicine, and jewels; even if other forms are not visible, the color of darkness can be seen; Various forms of clouds, and the rising of blue smoke; and dust raised by storms, etc.; and khug rna lho (འུར་མོ, Urmo) bur ma (ལྷོ་བུར་མས་ཉའི་མིག་ལྡོང་ལོ།, lho bur mas nyi'i mig ldong lo, Southern Burma blinds the eyes of fish); these eight phenomena, depending on factors such as time, have beneficial or harmful effects on the senses, etc. (Son of the King) Although these phenomena are included in the colors and shapes mentioned earlier, they are explained separately to eliminate the doubt that what appears as a shape from a distance is not visible up close, so is it not a shape? (The Blessed One said). As the 'basis of action', that is, 'obvious circumstances', it refers to the object seen by the eye and the gray color in the void, apart from obstructive tactile sensations. As the 'characteristic of action', that is, 'complete understanding', it refers to the body posture that the inner motivation of the mind completely expresses to others, appearing in eye consciousness. To this, some Shravaka practitioners say that the body shape produced by the mind pervades the entire body, which is unreasonable. If there is only one shape, then there will be no two situations of appearing and not appearing, so it contradicts pervading limbs with multiple parts. (This is the view of the Vaibhashikas). This also contradicts the tenet that 'the twelve ayatanas are aggregates of subtle particles'. Some also think that the body is a 'completely understood shape', that is, they think that under the influence of the mind, the body maintains that shape and is real. This view is also unreasonable, because shape is only a concept established based on color and touch, and there is no real existence. Therefore (in our own system), 'arising from another continuum, with one's own mind as a guide, after seeing the action, towards others, attachment, if the mind changes', like this, the thought 'this person is walking' arises because he is seen to have the action of walking, etc., which is understandable. That is to say, any action of the body is caused by the mind that focuses on that action, and the continuum of the body appears to move to other places, etc. Among them, actions such as killing are unwholesome postures, actions such as prostration are wholesome postures, and actions such as walking, standing, sitting, and lying down, and crafts are neutral postures, which can be divided into three types. However, unwholesome and wholesome are named by the name of motivation.

---

་འབྲས་བུ་རྣམ་འགྱུར་ལ་བཏགས་ 1-71 པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་མིག་ཤེས་ལ་སྣང་བ་ཁ་དོག་གི་ཆ་ནི་ལུང་མ་བསྟན་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ ཕྱིར་རོ། །དབྱིབས་རྫས་སུ་མེད་ན་རྣམ་འགྱུར་མིག་ཤེས་ལ་སྣང་བ་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། ཐ་སྙད་ དུ་དབྱིབས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཁ་དོག་སྣང་བ་ལ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔྱད་ན་རྡུལ་ ཕྲན་མ་གྲུབ་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྲུབ་པ་ནི་མེད་དོ། །(ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་ ན་རེ།)འདིར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་མཚུངས་ཀྱང་ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ལ་ཐལ་བར་མི་ འགྱུར་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །བྱེད་ པའི་རྒྱན་ནི། བར་སྣང་གི་ནམ་མཁའི་ཁ་དོག་སྔོ་བསངས་ལ་སོགས་པ་གཅིག་པར་སྣང་བའོ། ། ཡང་ན་དྲི་རོ་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་ཁ་དོག་གཅིག་པུར་སྣང་བའོ། ། (གསུམ་པ།)བསྡུ་བ་ནི། ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་གཉིས་སུ་འདུ་ཞིང་དབྱིབས་ ཀྱང་ཁ་དོག་ཏུ་འདུ་བས། ཁ་དོག་དེ་ཡང་མཛེས་ཤིང་ཡིད་དུ་འོང་བར་སྣང་བས་མིག་ཤེས་ཀྱི་ འཁོར་དུ་བདེ་བ་སྐྱེད་པ་ཁ་དོག་བཟང་པོ་དང་། དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་གདུང་བ་སྐྱེད་པ་ཁ་དོག་ ངན་པ་དང་། ཐ་མལ་གནས་པས་བཏང་སྙོམས་ཙམ་སྐྱེད་པ་དེ་གཉི་གའི་བར་མར་གནས་པ་ དང་། དུ་བ་དང་ཁུག་རྣ་ལ་སོགས་པ་ཁ་དོག་དང་འདྲ་བའོ། །ཡང་ན་ལྷ་དང་ངན་སོང་དང་མི་ དང་བར་དོའི་ཁ་དོག་བཞི་དང་རིམ་པ་ལྟར་སྦྱར་རོ། ། (བཞི་པ།)སོ་སོའི་རྣམ་གྲངས་ནི། (ས་སྡེ་ལས།)ཁ་དོག་དང་སྣང་བ་དང་གསལ་བ་ལ་སོགས་ པ་དང་། དབྱིབས་དང་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་། གཡོ་བ་དང་ ཀུན་ཏུ་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྤྱིའི་རྣམ་གྲངས་ནི། (ས་སྡེ་ལས།)མིག་གི་དབང་པོའི་ཡུལ་ སྤྱོད་ཡུལ་གཉིས་དང་། མིག་ཤེས་དང་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་སྤྱོད་ཡུལ་དམིགས་པ་གསུམ་གསུམ་ སྟེ་བརྒྱད་དོ། །ཡུལ་གྱི་དོན་ནི་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འཆིང་བར་ བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་བི་ཥ་ཡ་ཞེས་པ་ནི་ཥི་འཆིང་བ་ལའོ་ཞེས་པའི་བྱིངས་ལས་བསྒྲུབས་པས་སོ། ། 1-72 མིག་ཤེས་དང་ཡིད་ཤེས་གཉིས་ཀྱི་རང་གི་སྣང་བ་འཛིན་པ་བསྐྱེད་པའི་དོན་གྱི་ན་དམིགས་ པ་ཞེས་བྱའོ། ། གཉིས་པ་སྒྲ་གང་ཞེ་ན། (གསུམ་ལས་དང་པོ།)མཚན་ཉིད་ནི། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་ རྒྱུར་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་འབྲས་བུའི་གཟུགས་གང་ཞིག། དེའི་ཁྱད་པར་ཐ་མལ་བའི་རྣ་བའི་ དབང་པོའི་གཟུང་བར་བྱ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དོན་གང་ཡིན་པ་སྟེ་ཞེས་པའོ། ། (གཉིས་པ།)དབྱེ་བ་ལ་ཕན་གནོད་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་ནི། གང་ཞིག་ཐོས་པ་ལས་རྣ་བའི་དབང་པོ་ ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཡིད་དུ་འོང་ཞིང་སྙན་པའི་སྒྲ་དང་། གནོད་པར་འགྱུར་བ་ཡིད་དུ་མི་འོང་ བའི་སྒྲ་དང་། དེ་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་བར་མར་གནས་པའི་སྒ

【現代漢語翻譯】 被稱為『果報變異』，因為一切顯現在眼識中的顏色方面都是不可言說的。 如果形狀不是實體，那麼變異顯現在眼識中就矛盾了。如果有人這樣認為，那麼在名言上，通過形狀來區分的顏色顯現被稱為『見』。但如果進行分析，由於微塵不存在，外境作為意識的對境是不成立的。（耶謝謝年說：）這裡，雖然『表色』一詞相同，但不會過度推及到語表色，因為這是色處的範疇。也有這樣說的。『作者的莊嚴』是指虛空的顏色，如藍色的天空等，顯現為一體。或者，因為沒有氣味等，所以只顯現為顏色。 （第三，）歸納：一切都歸納為顏色和形狀兩種，而形狀也歸納為顏色。顏色又顯現為美麗和令人愉悅，因此在眼識的境界中產生快樂的是好的顏色；反之，產生痛苦的是壞的顏色；處於中間狀態，只產生中庸感受的是介於兩者之間的顏色；煙霧和耳垢等與顏色相似。或者，將天神、惡趣、人和中陰的四種顏色依次對應。 （第四，）各自的類別：（《攝事分》中說：）顏色和顯現、明亮等；形狀和擴充套件等；表色；移動和完全移動等。共同的類別：（《攝事分》中說：）眼根的行境和作用境兩種；眼識和意識的行境、作用境、所緣境三種，總共八種。『境』的含義是：依靠它，被各種煩惱束縛，因此『比沙亞』（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思）這個詞是從『希』（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬擬音，漢語字面意思），即『束縛』這個詞根演變而來。 眼識和意識各自產生執持自身顯現的意義，因此被稱為『所緣境』。 第二，什麼是聲音？（分為三部分，第一部分：）定義：由四大種為因所產生的果報之色，其特殊之處在於，是普通耳根所能聽到的作用境之義。

【English Translation】 It is called 'fruition transformation' because all aspects of color appearing to eye consciousness are inexpressible. If form is not a substance, then the appearance of transformation to eye consciousness is contradictory. If one thinks so, then in conventional terms, the appearance of color distinguished by form is called 'seeing'. But if analyzed, since atoms are not established, external objects as objects of consciousness are not established. (Yeshe Shenyen said:) Here, although the term 'form-revealing' is the same, it does not extend to verbal form-revealing, because this is the category of the sense sphere of form. It is also said that 'the adornment of the agent' refers to the color of the sky, such as the blue sky, appearing as one. Or, because there are no smells, etc., only color appears. (Third,) Summary: Everything is summarized into two: color and form, and form is also summarized into color. Color appears beautiful and pleasing, so good color creates happiness in the realm of eye consciousness; conversely, bad color creates suffering; the color that remains in the middle state, creating only neutral feelings, is between the two; smoke and earwax, etc., are similar to color. Alternatively, the four colors of gods, evil realms, humans, and the intermediate state are applied in order. (Fourth,) Individual categories: (From the Compendium of Topics:) Color and appearance, brightness, etc.; shape and expansion, etc.; form-revealing; moving and completely moving, etc. Common categories: (From the Compendium of Topics:) The two objects of the eye sense power, the object of action and the object of experience; the three objects of eye consciousness and mind consciousness, the object of action, the object of experience, and the object of focus, totaling eight. The meaning of 'object' is: because relying on it, one is bound by various afflictions, therefore the term 'viṣaya' (藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思) is derived from the root 'ṣi' (藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思), which means 'to bind'. The meaning of eye consciousness and mind consciousness each generating the grasping of their own appearance is called 'object of focus'. Second, what is sound? (Divided into three parts, first part:) Definition: The form of fruition arising from the four great elements as the cause, its particularity being the meaning of the object of action that can be heard by the ordinary ear sense power.

---

ྲ་དང་། རྒྱུས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ལག་ པ་དང་ངག་གི་སྒྲ་ལྟ་བུ་སེམས་རྒྱུད་ཀྱིས་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དང་། རླུང་དང་ནགས་ཚལ་དང་ཆུའི་སྒྲ་ལྟ་བུ་སེམས་རྒྱུད་ཀྱིས་ཟིན་པ་མ་ཡིན་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་ པོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དང་། ལག་པ་དང་རྫ་རྔ་ཕྲད་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུ་དེ་གཉི་གའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ དང་། (ངག་རྣམ་རིག་བྱེད་ནི་ངག་སྒྲ་ཞེས་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་དུ་)བསྟན་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་བུམ་པ་དང་སྣམ་ བུ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་ཐ་མལ་གྱི་སྐད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་གྲགས་པ་དང་། སྟོང་པ་དང་ བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་གྲུབ་པ་འཕགས་པས་བསྟན་པ་དང་། དོན་ལ་མེད་བཞིན་དུ་མུ་ སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་དང་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པར་ཀུན་བརྟགས་པའི་སྒྲ་དང་། ཐ་སྙད་ ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མཐོང་ཐོས་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞི་དང་། དེ་ལས་ལྡོག་པ་ (མ་མཐོང་སོགས་)བཞི་ལ་(མཐོང་བ་ལ་མཐོང་མ་མཐོང་བ་ལ་མ་མཐོང་སོགས་)དོན་དང་མཐུན་པར་བརྗོད་ པ་བདེན་པའི་ཐ་སྙད་བརྒྱད་ལྟ་བུ་འཕགས་པས་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་དང་། (མཐོང་བ་ལ་མ་མཐོང་ སོགས་)དོན་དང་མི་མཐུན་པར་བརྗོད་པ་བརྫུན་པའི་ཐ་སྙད་བརྒྱད་ལྟ་བུ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་ པས་ཐ་སྙད་བཏགས་པའོ། ། 1-73 (གསུམ་པ།)རྣམ་གྲངས་ནི། སྒྲ་དང་དབྱངས་དང་ང་རོ་དང་ངེས་ཚིག་དང་སྒྲ་སྐད་དང་ཚིག་ གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཡུལ་ཅན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་བརྒྱད་ནི་སྔ་མ་ བཞིན་ནོ། ། གསུམ་པ་དྲི་གང་ཞེ་ན། (གསུམ་ལས་དང་པོ།)མཚན་ཉིད་ནི། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་ བྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་འབྲས་བུའི་གཟུགས་གང་ཞིག དེའི་ཁྱད་པར་ཐ་མལ་པའི་སྣའི་དབང་ པོའི་གཟུང་བར་བྱ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དོན་གང་ཡིན་པ་སྟེ་ཞེས་པའོ། ། (གཉིས་པ།)དབྱེ་བ་ལ། ཕན་གནོད་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་ནི། གང་ཞིག་ཚོར་བ་ལས་སྣའི་དབང་པོ་ ལ་ཕན་འདོགས་པ་དྲི་ཞིམ་པ་དང་། གནོད་པར་འགྱུར་བ་དྲི་ང་བ་དང་། ཐ་མལ་པར་གནས་ པ་དྲི་མཉམ་པ་དང་། གནས་སྐབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི། རྫས་དེ་གྲུབ་པ་ན་དྲི་རང་ཆས་སུ་ འབྱུང་བ་ཙནྡན་ལ་སོགས་པའི་དྲི་ལྟ་བུ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང་། རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་དྲི་གསར་ དུ་འབྱུང་བ་བདུག་སྤོས་རིང་བུ་ལ་སོགས་པའི་དྲི་ལྟ་བུ་སྦྱར་བ་ལས་བྱུང་བ་དང་། སྔར་མེད་ ཀྱང་ཕྱིས་འབྱུང་བ་ཤིང་ཐོག་སྨིན་པའི་དྲི་ལྟ་བུ་གྱུར་པ་ལས་བྱུང་བའོ། ། (གསུམ་པ།)རྣམ་གྲངས་ནི། དྲི་དང་བསྣོམས་པ་དང་བསྣོམ་བྱ་དང་ཀུན་ཏུ་བསྣོམ་བྱ་ལ་སོགས་ པ་སྟེ་ཡུལ་ཅན་གྱིས་བསྟན་པ་བརྒྱད་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། ། བཞི་པ་རོ་གང་ཞེ་ན། (གསུམ་ལས་དང་པོ།)མཚན་ཉིད་ནི། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་ བྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་འབྲས་བུའི་གཟུགས་གང་ཞིག དེའི་ཁྱད་པར་ཐ་མལ་པའི་ལྕེའི་དབང་ པོའི

【現代漢語翻譯】 聲音，詳細區分有如手和口發出的聲音，是由心識所掌握的大種（四大元素）之因產生的； 有如風、森林和水的聲音，是由非心識所掌握的大種之因產生的； 有如手和鼓相擊的聲音，是由兩者之因產生的； （語表業是指如語聲一樣在有情中）所顯示的，詳細區分有如瓶子和布匹等，被世俗的語言所概括的名聲； 空性和無我等，是聖者所揭示的； 實際上不存在，但外道徒們卻臆想為我（藏文：བདག，梵文天城體：ātman，梵文羅馬擬音：ātman，漢語字面意思：自我）和自在天（藏文：གཙོ་བོ，梵文天城體：īśvara，梵文羅馬擬音：īśvara，漢語字面意思：主宰）等的音聲； 以名言詳細區分，能區分見聞等差別的四種識； 以及與此相反的（未見等）四種，（對於所見說是見，對於未見說是未見等）與事實相符的陳述，如八種真實的名稱，是聖者所安立的名稱； （對於所見說未見等）與事實不符的陳述，如八種虛假的名稱，是非聖者所安立的名稱。 1-73 （第三，）名稱：聲音、音調、語調、詞語、語音和言語的表述等。從有境的角度來說，所揭示的八種與前面相同。 第三個問題是什麼呢？（三者中的第一個，）定義：以四大種為因所產生的果之色，其特點是普通人鼻根所能領受的行境之義。 （第二，）分類：從利益和損害來區分：凡是對感覺器官鼻根有益的是香氣，造成損害的是臭氣，處於普通狀態的是平淡的氣味。 從狀態來詳細區分：物質形成時自然產生的氣味，如檀香等的氣味，是俱生；由於因緣的作用而新產生的氣味，如薰香等的氣味，是和合而生； 原本沒有後來產生的氣味，如水果成熟時的氣味，是變化而生。 （第三，）名稱：氣味、嗅覺、能嗅之物和普遍嗅覺等，從有境的角度來說，所揭示的八種與前面相同。 第四個問題是味道是什麼呢？（三者中的第一個，）定義：以四大種為因所產生的果之色，其特點是普通人舌根所能領受的

【English Translation】 Sound, distinguished in detail like the sound of hands and mouth, arises from the cause of the great elements (four great elements) grasped by the mind; Like the sound of wind, forests, and water, it arises from the cause of the great elements not grasped by the mind; Like the sound of hands striking a drum, it arises from the cause of both; （Verbal action is shown in sentient beings like verbal sound）What is shown, distinguished in detail like pots and cloths, is the fame encompassed by mundane language; Emptiness and selflessness, etc., are revealed by the noble ones; Although non-existent in reality, the sounds that the Tirthikas (non-Buddhists) conceptualize as self (Tibetan: བདག，Sanskrit Devanagari: ātman，Sanskrit Romanization: ātman，Literal meaning: self) and Īśvara (Tibetan: གཙོ་བོ，Sanskrit Devanagari: īśvara，Sanskrit Romanization: īśvara，Literal meaning: lord) etc.; Distinguished in detail by terms, the four consciousnesses that distinguish differences in seeing and hearing; And the four that are the opposite of these (unseen, etc.), (saying 'seen' for what is seen, 'unseen' for what is unseen, etc.) statements that accord with reality, like the eight true names, are names established by the noble ones; (Saying 'unseen' for what is seen, etc.) statements that do not accord with reality, like the eight false names, are names established by non-noble ones. 1-73 (Third,) Names: sound, tone, voice, words, speech, and expressions of language, etc. From the perspective of the object-possessor, the eight revealed are the same as before. What is the third question? (The first of the three,) Definition: The form of the fruit that arises from the four great elements as the cause, its characteristic being the meaning of the object of experience that can be apprehended by the ordinary person's sense organ of the nose. (Second,) Classification: Differentiated by benefit and harm: Whatever benefits the sense organ of the nose is fragrance, whatever causes harm is stench, and whatever remains in an ordinary state is a neutral smell. Differentiated in detail by state: The smell that arises naturally when the substance is formed, like the smell of sandalwood, is co-emergent; the smell that newly arises due to the influence of conditions, like the smell of incense sticks, is produced from combination; The smell that did not exist before but arises later, like the smell of ripening fruit, is produced from transformation. (Third,) Names: smell, smelling, what is smelled, and universal smelling, etc. From the perspective of the object-possessor, the eight revealed are the same as before. What is the fourth question, taste? (The first of the three,) Definition: The form of the fruit that arises from the four great elements as the cause, its characteristic being what can be apprehended by the ordinary person's sense organ of the tongue.

---

་གཟུང་བར་བྱ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཞེས་པའོ། ། (གཉིས་པ།)དབྱེ་བ་ལ། ལྕེའི་ཡུལ་རོ་དེ་ཡང་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་ནི། ཏིག་ཏ་ལྟ་བུ་ཁ་ བ་དང་། སྟར་བུ་ལྟ་བུ་སྐྱུར་བ་དང་། པི་པི་ལིང་ལྟ་བུ་ཚ་བ་དང་། ཨ་རུར་ལྟ་བུ་བསྐ་བ་དང་། ཚྭ་ལྟ་བུ་ལན་ཚྭ་དང་། བུ་རམ་ལྟ་བུ་མངར་བ་དང་དྲུག་སྟེ། ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ལས། རོ་ནི་ 1-74 མངར་སྐྱུར་ལན་ཚྭ་དང་། །ཚ་དང་ཁ་དང་བསྐ་བ་སྟེ། །དེ་ལ་དང་པོ་(མངར་སོགས་)གསུམ་པོས་ ནི། །རླུང་འཇོམས་ཚ་སོགས་(གསུམ་གྱིས་)བད་ཀན་སེལ། །བསྐ་དང་ཁ་དང་མངར་བ་ཡིས། ། མཁྲིས་སེལ་གཞན་(ཁ་བ་ཁ་ཡི་དྲི་སྦྱོར་བྱེད། །སྐྱུར་བ་ཁ་ནས་ཆུ་འཛག་ཅིང་། །ཚ་བ་ཙག་ཙག་བྱེད་པར་འགྱུར། །བསྐ་ བ་ལྕེ་བེམ་རྩ་སྦུབས་འགག། ལན་ཚྭ་ཁར་ནི་མཆིལ་མ་འདུ། །མངར་བ་ཁ་ལྕེ་མ་ལུས་ཚིམ། །)རྣམས་བྱེད་པ་ཡིན། །ཞེས་ ཕན་འདོགས་པའི་བྱེད་ལས་ཀྱིས་ཀྱང་བསྟན་ཏོ། །ཡང་སྔ་མ་ལྟར་ཕན་གནོད་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་ནི། གང་ཞིག་མྱངས་པ་ལས་ལྕེའི་དབང་པོ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། །གནོད་པར་ འགྱུར་བ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང་། ཐ་མལ་པར་གནས་པ་སྟེ་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་དང་། གནས་ སྐབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི། བུར་ཤིང་གི་རོ་ལྟ་བུ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང་། ཆང་གི་རོ་ལྟ་བུ་ སྦྱར་བ་ལས་བྱུང་བ་དང་། འབྲས་བུ་སྨིན་པའི་རོ་ལྟ་བུ་གྱུར་པ་ལས་བྱུང་བའོ། ། (གསུམ་པ།)རྣམ་གྲངས་ནི། རོ་དང་མྱང་བྱ་དང་མིད་བྱ་དང་བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་དང་ ལྡག་པ་དང་གཞིབ་པ་དང་ཉེ་བར་སྤྱད་བྱ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཡུལ་ཅན་གྱིས་བསྟན་པ་བརྒྱད་ནི་ སྔ་མ་བཞིན་ནོ། ། ལྔ་པ་རེག་བྱ་ལ་གཉིས་ཡོད་པའི་འབྱུང་བ་བཤད་ཟིན་པས་ཕྱོགས་གཅིག་འབྱུང་གྱུར་ གྱི་རེག་བྱ་གང་ཞེ་ན། (བཞི་ལས་དང་པོ།)མཚན་ཉིད་ནི། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པ་ ཞེས་པ་རྒྱུའི་གཟུགས་ཀྱི་རེག་བྱ་ལས་ཕྱེ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་འབྲས་བུའི་གཟུགས་སུ་མཚོན་ ལ་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་གཟུང་བའི་དོན་གང་ཡིན་པ་སྟེ་ཞེས་(དཔེ་ལ་ལ་ན་མེད་ཀྱང་ཡོད་པ་དག་)པས་ དབང་པོ་གཞན་གྱི་གཟུང་དོན་ལས་ཕྱེ་ནས། ཐ་མལ་བའི་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ ཡིན་པ་དེ་རེག་བྱའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ་ཞེས་པའོ། །དེས་ན་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཟུར་དང་པོ་མ་སྦྱར་ བ་ནི་རེག་བྱ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ལ། སྦྱར་བ་ནི་འབྲས་བུའི་གཟུགས་ཀྱི་རེག་བྱའི་མཚན་ ཉིད་དོ། ། 1-75 (གཉིས་པ།)དབྱེ་བ་ལ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཡོད་ཀྱང་སྡེ་ཚན་དྲུག་སྟེ། ཀུན་ཏུ་རྣམ་པས་གཞག་པ་ ནི། མི་རྩུབ་ཅིང་སྤྲད་དུ་བཟོད་པ་(དར་ལྟ་བུ་)འཇམ་པ་ཉིད་དང་། རུད་རུད་པོ་སྤྲད་དུ་མི་བཟོད་ པ་(ཕྱར་བ་ལྟ་བུ་)རྩུབ་པ་ཉིད་དང་ཞེས་པ་སྟེ། ཉིད་ཅེས་པ་རྣམས་ནི་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་ཁོ་ནའི་ དོན་ཅན་ནོ། །ཀུན་ཏུ་གཞལ་བས་གཞག་པ་

【現代漢語翻譯】 指的是可被感知的行為對象。 （第二部分）分類：舌所感知的味道，也可通過特徵來區分：如苦的（像苦楝子），酸的（像余甘子），辣的（像蓽茇），澀的（像訶子），鹹的（像鹽），甜的（像紅糖），共六種。在《八支論》中說：『味道有甜、酸、咸，辣、苦、澀。其中前三種（甜等）能平息風，辣等（三種）能消除痰。澀、苦、甜能消除膽。』其他（苦味能調和口腔氣味，酸味使口中流涎，辣味產生刺激感，澀味使舌頭僵硬、血管阻塞，鹹味使口中產生唾液，甜味使整個口腔和舌頭感到滿足。）通過其有益的作用也進行了說明。同樣，按照之前的分類方式，通過有益和有害來區分：即，品嚐后對舌頭有益的令人愉悅，有害的令人不悅，以及既非有益也非有害的普通狀態。按照狀態來區分：如甘蔗的味道是與生俱來的，酒的味道是混合而成的，成熟果實的味道是轉化而來的。 （第三部分）名稱：味道、可嘗之物、可咽之物、可食之物、可飲之物、可舔之物、可吮之物、可親近之物等等。通過有境來表示的八種與之前相同。 第五，關於所觸，因為已經解釋了構成它的元素，那麼，什麼是單方面的由元素產生的所觸呢？（四種中的第一種）定義：以四大元素為因，這是從作為原因的色法的所觸中區分出來的，並被視為單方面的結果色法，是身體感官所感知的對象，這（例如，有些例子中沒有，但實際上存在）是從其他感官所感知的對象中區分出來的，是普通身體感官的行為對象，這就是所觸的特徵。因此，未新增第一個特徵部分的是一般所觸的特徵，新增了的是作為結果的色法的所觸的特徵。 （第二部分）分類：雖然有二十二種，但分為六組。通過普遍的方式來確定：不柔軟且能忍受摩擦的（如絲綢）是柔軟，粗糙且不能忍受摩擦的（如粗布）是粗糙。這裡的『是』字，如前所述，具有『僅僅』的含義。通過普遍的衡量來確定

【English Translation】 That which is the object of activity to be apprehended. (Second part) Classification: The taste perceived by the tongue can also be distinguished by characteristics: such as bitter (like neem), sour (like Emblica), hot (like long pepper), astringent (like myrobalan), salty (like salt), and sweet (like jaggery), totaling six. As stated in the 'Astanga Hrdayam': 'Tastes are sweet, sour, salty, pungent, bitter, and astringent. Among these, the first three (sweet, etc.) pacify wind, while pungent, etc. (three) alleviate phlegm. Astringent, bitter, and sweet alleviate bile.' Others (bitter taste harmonizes oral odors, sour taste causes salivation, pungent taste produces a tingling sensation, astringent taste causes tongue stiffness and vascular blockage, salty taste causes saliva accumulation, sweet taste satisfies the entire mouth and tongue.) are also indicated by their beneficial functions. Again, according to the previous classification method, it is distinguished by benefit and harm: that which, when tasted, benefits the tongue sense and is pleasant, that which harms and is unpleasant, and that which remains in a neutral state, neither beneficial nor harmful. Distinguished by state: such as the taste of sugarcane, which is innate; the taste of alcohol, which is produced by mixing; and the taste of ripe fruit, which is produced by transformation. (Third part) Names: Taste, that which is tasted, that which is swallowed, that which is eaten, that which is drunk, that which is licked, that which is sucked, that which is closely used, and so on. The eight indicated by the container are the same as before. Fifth, regarding the tangible, since the elements that constitute it have been explained, what is the tangible that arises unilaterally from the elements? (First of the four) Definition: That which takes the four great elements as its cause, which is distinguished from the tangible of the causal form and is represented as the tangible of the unilateral result form, which is the object apprehended by the body sense, that (for example, some examples are missing, but they exist) is distinguished from the objects apprehended by other senses, and is the object of activity of the ordinary body sense, that is the characteristic of the tangible. Therefore, not adding the first part of the characteristic is the characteristic of the general tangible, and adding it is the characteristic of the tangible of the result form. (Second part) Classification: Although there are twenty-two types, they are divided into six categories. Establishing by universal aspect: that which is not rough and can endure friction (like silk) is softness, and that which is rough and cannot endure friction (like coarse cloth) is roughness. The word 'is' here, as mentioned before, has the meaning of 'only'. Establishing by universal measurement

---

ནི། གདེག་སླ་ཞིང་འཇལ་བྱེད་སྲང་གི་མགོ་མཐོ་ བར་བྱེད་པ་(སྒྲོ་ལྟ་བུ་)ཡང་བ་ཉིད་དང་། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་འདེགས་པར་དཀའ་བ་(ལྕགས་ལྟ་བུ་) ལྕི་བ་ཉིད་དང་། རེག་པས་གཞག་པ་ནི། སྙི་ཞིང་བཅག་དགུག་སླ་བས་(གླ་ཏེལ་ལྟ་བུ་)མཉེན་ པ་ཉིད་དང་། གནོན་པས་གཞག་པ་ནི། བཙིར་དུ་རུང་ཞིང་འབོལ་བར་སྣང་བ་(སྲིན་བལ་ལྟ་བུ་) ལྷོད་པ་དང་། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་མཁྲང་བར་སྣང་བ་(རྡོ་ལྟ་བུ་)ལྷོད་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། འདུས་པས་ གཞག་པ་ནི། གྲང་བ་དང་། འོག་ནས་འབྱུང་བའི་འགྲེད་པ་སྟེ། ཆུ་དང་རླུང་འདུས་པ་ཤས་ཆེ་ བ་ལས་གང་གི་གཉེན་པོར་དྲོ་བ་འདོད་པ་ན་གྲང་བ་ཡིན་ཞིང་། དེས་སོས་ཀའི་གྲང་བ་ལ་ མ་ཁྱབ་པའི་སྐྱོན་མེད་དེ་དེའི་རིགས་ཅན་དུ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁམས་སྙོམས་མ་སྙོམས་ ཀྱིས་གཞག་པ་ལ། བཀྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་དགུ་ནི་མ་སྙོམས་པ་དང་། ཉམ་ཡོད་པ་དང་ངལ་ སོས་པ་དང་སྦུངས་ཆེ་བ་གསུམ་ནི་སྙོམས་པ་དང་། ཚིམ་པ་ནི་སྙོམས་མ་སྙོམས་གཉི་གའི་ཆ་ ནས་བཞག་པ་སྟེ། དེའང་ཟས་འདོད་པར་བྱེད་པ་རླུང་གི་ཁམས་ཤས་ཆེ་བ་བཀྲེས་པ་དང་། བཏུང་བ་འདོད་པར་བྱེད་པ་མེའི་ཁམས་ཤས་ཆེ་བ་སྐོམ་པ་དང་ཞེས་པ་ལ། ཟས་སྐོམ་འདོད་ པ་སེམས་བྱུང་ཡིན་པས་རེག་བྱ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། བཀྲེས་སྐོམ་གྱི་རྒྱུ་ལྟོ་བའི་ནང་ན་རླུང་ དང་མེ་ཤས་ཆེ་བའི་རེག་བྱ་འགའ་ཞིག་ལ་བཀྲེས་སྐོམ་དུ་བཏགས་ནས་བསྟན་པ་སྟེ། (སོ་སོར་ ཐར་བ་ལས།)སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་འབྱུང་བ་(བདེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལ་)བདེ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཁམས་ སྙོམས་པའི་དུས་སུའང་ཟས་ཀྱིས་ཚིམ་པ་འབྱུང་ཞིང་། མི་སྙོམས་པའི་དུས་སུའང་ནད་ཀྱི་ དབང་གིས་ཚིམ་པ་འབྱུང་བས་དེ་དུས་ཀྱི་རེག་བྱ་དང་། ཁམས་སྙོམས་པ་ལས་ཉམས་སྟོབས་ 1-76 ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་དུས་ཀྱི་རེག་བྱ་དང་། མ་སྙོམས་པ་ལས་ཉམ་ཆུང་ཞིང་རིད་པའི་དུས་ཀྱི་རེག་ བྱ་དང་། ཉེས་པར་ཟོས་པས་བརྒྱལ་པའི་དུས་ཀྱི་རེག་བྱ་དང་། ཁྲག་ལ་གནོད་པས་གཡའ་ བའི་དུས་ཀྱི་རེག་བྱ་དང་། ཆུ་དང་ས་འདུས་པ་ལས་འགྲེད་པའི་རེག་བྱ་དང་། ཁམས་འགྱུར་ བས་ན་བའི་དུས་ཀྱི་རེག་བྱ་དང་། ན་ཚོད་འགྱུར་བས་རྒ་བའི་དུས་ཀྱི་རེག་བྱ་དང་། སྲོག་ འགྱུར་བས་འཆི་བའི་དུས་དུས་ཀྱི་རེག་བྱ་དང་། འགྲོ་འོང་དང་འབད་རྩོལ་ལ་སོགས་པས་ ངལ་བའི་དུས་ཀྱི་རེག་བྱ་དང་། དུབ་པ་སངས་ཏེ་ཁམས་སྙོམས་པ་ལས་ངལ་སོས་པའི་དུས་ ཀྱི་རེག་བྱ་དང་། འཇིགས་ཤིང་ཞུམ་པ་དང་བྲལ་ནས་གདེང་ཡོད་པ་ལས་མདངས་བཟང་ ཞིང་སྦུངས་ཆེ་བའི་དུས་ཀྱི་རེག་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་དེ་དང་དེའི་གནས་སྐབས་སུ་ འབྱུང་བའི་རེག་བྱ་ལ་དེ་དང་དེའི་མིང་གིས་བརྗོད་པའོ། །བསྡུ་བར་ནི། འབྱུང་བ་བཞིའི་རེག་ བྱ་རྫས་སུ་ཡོད་ལ། འབྲས་བུའི་གཟུགས་ཀྱི་རེག་བྱ་ནི་འབྱུང་ཆེན་གྱི་ཁྱད་པར་ལ

【現代漢語翻譯】 此外，容易舉起且作為衡量標準的秤頭高高翹起（如羽毛般）是輕的特性。相反，難以舉起（如鐵般）是重的特性。通過觸控來感知，柔軟且易於彎曲（如蜂蠟般）是柔軟的特性。通過按壓來感知，能夠被擠壓且顯得蓬鬆（如絲棉般）是鬆弛的特性。與此相反，顯得堅硬（如石頭般）是非鬆弛的特性。通過聚集來感知的是寒冷。下面將要講到的寒冷是水和風聚集較多，需要溫暖來作為對治。因此，寒冷是（四大）的特性。這並不妨礙夏季的寒冷，因為它們屬於同一類別。 通過（身體）元素平衡與否來感知。飢餓等九種情況是不平衡的，虛弱、休息和精力充沛三種情況是平衡的，而飽腹感則從平衡與不平衡兩個方面來感知。想要進食是風元素較多，想要飲用是火元素較多。如果認為想要吃喝是心理活動而不是所觸，那麼，飢餓和口渴的原因是胃中風和火元素較多的某種所觸，被命名為飢餓和口渴。（如《別解脫經》中說：）諸佛的（身體）元素是快樂（的根源）。在元素平衡時也會感到飽腹，在不平衡時也會因疾病而感到飽腹。因此，那時的所觸，以及元素平衡時體力充沛時的所觸，以及不平衡時虛弱瘦弱時的所觸，以及因飲食不當而昏厥時的所觸，以及因血液受損而瘙癢時的所觸，以及水和土聚集而寒冷時的所觸，以及元素變化而生病時的所觸，以及年齡變化而衰老時的所觸，以及生命變化而死亡時的所觸，以及因行走和努力等而疲勞時的所觸，以及疲勞消除、元素平衡而休息時的所觸，以及擺脫恐懼和沮喪、充滿自信而容光煥發、精力充沛時的所觸。這些大多是在特定情況下產生的所觸，並以相應的名稱來稱呼。 總而言之，四大元素的所觸是實有的，而作為結果的色法的所觸則是四大元素的特性。

【English Translation】 Furthermore, being easy to lift and having the head of the measuring scale high (like a feather) is the characteristic of lightness. Conversely, being difficult to lift (like iron) is the characteristic of heaviness. Being pliable and easily bent (like beeswax) when touched is the characteristic of softness. Appearing compressible and fluffy (like silk cotton) when pressed is the characteristic of laxity. Conversely, appearing hard (like a stone) is the characteristic of non-laxity. Being cold is what is perceived by aggregation. The coldness that will be discussed below is when water and wind are more aggregated, and warmth is desired as an antidote. Therefore, coldness is a characteristic (of the elements). This does not preclude the coldness of summer, because they belong to the same category. What is perceived by the balance or imbalance of the elements. Nine conditions such as hunger are imbalanced, three conditions of weakness, rest, and vigor are balanced, and satiety is perceived from both balanced and imbalanced aspects. Wanting to eat is when the wind element is more dominant, and wanting to drink is when the fire element is more dominant. If one thinks that wanting to eat and drink is a mental activity and not a tangible object, then the causes of hunger and thirst are certain tangible objects in the stomach where the wind and fire elements are more dominant, and are named hunger and thirst. (As it says in the Pratimoksha:) The elements (of the body) of the Buddhas are happiness (the root of well-being). Satiety also occurs when the elements are balanced, and satiety also occurs due to illness when they are imbalanced. Therefore, the tangible object at that time, and the tangible object when there is great strength from the balanced elements, and the tangible object when there is weakness and emaciation from the imbalanced elements, and the tangible object when fainting from improper diet, and the tangible object when itching from blood damage, and the tangible object when cold from the aggregation of water and earth, and the tangible object when sick from the change of elements, and the tangible object when aging from the change of age, and the tangible object when dying from the change of life, and the tangible object when tired from walking and effort, and the tangible object when resting from the relief of fatigue and the balance of elements, and the tangible object when being free from fear and depression and having confidence, and being radiant and vigorous. These are mostly tangible objects that arise in specific situations and are called by their respective names. In summary, the tangible objects of the four elements are substantial, and the tangible objects of the form of the result are the characteristics of the great elements.

---

ས་བཏགས་ པར་གསུངས་ཤིང་། དེའང་ཆུ་དང་མེ་ཤས་ཆེ་ན་འཇམ་པ་དང་། ས་དང་རླུང་ཤས་ཆེ་ན་རྩུབ་ པ་དང་། མེ་དང་རླུང་ཤས་ཆེ་ན་ཡང་བ་དང་། ས་དང་ཆུ་ཤས་ཆེ་ན་ལྕི་བ་དང་། ཆུ་དང་རླུང་ ཤས་ཆེ་ན་གྲང་བ་དང་། རླུང་ཤས་ཆེ་ན་བཀྲེས་པ་དང་། མེ་ཤས་ཆེ་ན་སྐོམ་པ་ལ་སོགས་པའོ། ། འགའ་ཞིག་ནི་འཇམ་རྩུབ་ཡང་ལྕི་གྲང་བ་བཀྲེས་སྐོམ་བདུན་དང་འབྱུང་བ་བཞི་སྟེ་བཅུ་ གཅིག་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་དང་། གཞན་རྣམས་ནི་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པར་འདོད་དེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་བསྡུ་ན་འཇམ་པ་དང་རྩུབ་པ་དང་བར་མ་གསུམ་དུའང་འགྱུར་རོ། ། (གསུམ་པ།)རྣམ་གྲངས་ནི། རེག་པ་དང་རེག་བྱ་དང་རེག་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་ཡུལ་ ཅན་གྱིས་བསྟན་པ་བརྒྱད་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །(བཞི་པ།)མིང་དོན་ལ། (བྱེ་བཤད་དུ།)ལུས་ཀྱིས་ རེག་པས་རེག་བྱ་ཡིན་ན་རེག་བྱས་རེག་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱང་རེག་བྱར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དཔྱད་ ན་གང་གིས་ཀྱང་ཅི་ལའང་རེག་པ་མེད་དེ། བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རེག་ན་གོང་བུའང་ 1-77 རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཙམ་དུ་འགྱུར་ཞིང་། ཕྱོགས་གཅིག་གིས་རེག་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱང་ཆ་བཅས་སུ་ འགྱུར་(ཏེ་ཆ་མེད་ཉམས་)བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་ཡུལ་དང་དབང་པོ་བར་མ་ཆད་དུ་འབྱུང་ བ་ན་ལུས་ཤེས་ཀྱིས་ཡུལ་དམིགས་པས། དེའི་རྟེན་དབང་པོས་ཡུལ་ལ་རེག་ཅེས་བཏགས་ པའོ། །དེས་ན་ལུས་ཀྱིས་འབྱུང་བ་ལ་རེག་པ་ན་དེ་ལ་ཡོད་པའི་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་ རེག་སྟེ། ལུས་ཤེས་ཀྱིས་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ཀྱིས་རེག་པས་མེ་ཏོག་གི་ཁ་དོག་ལ་ སོགས་པ་ལ་གནོད་པར་སྣང་བ་ནི་དེའི་གནས་འབྱུང་བ་ལ་རེག་པས་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པར་ ནི་འབྱུང་བ་ལའང་རེག་པ་མེད་མོད། འོན་ཀྱང་འདི་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ ཏེ་རྣམ་པར་བཞག་པའོ། །ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བ་འདི་རྣམས་མདོ་འགའ་ཞིག་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ ནས་འདི་དག་གིས་མཚོན་ཏེ་གཞན་དག་ཀྱང་ཤེས་པའི་དོན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། དངོས་པོ་ ལ་གྲུབ་པའི་གྲངས་ངེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ས་དང་ཕུང་པོ་ལྔ་པར། རྣམ་པ་གཞན་དུའང་ཕྱེ་ ཞིང་། མཛོད་ལས། གཟུགས་རྣམ་གཉིས་དང་རྣམ་ཉི་ཤུ། །སྒྲ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡོད་དེ། །དྲི་ ནི་རྣམ་བཞི་རོ་རྣམ་དྲུག །རེག་བྱ་བཅུ་གཅིག་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་ཀྱང་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་གཟུགས། གསུམ་པ་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པས། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་པའི་གཟུགས་གང་ཞེ་ན། (གཉིས་པ།)མདོར་བསྟན་པ། དེ་ནི་རྣམ་པ་ལྔར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ཞེས་པའོ། །རྒྱས་བཤད་ ལ། རྟོག་པ་དང་སེམས་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཕྱེ་བ་གསུམ་ལས། རྟོག་པས་ཕྱེ་བ་གཉིས་ ཀྱི་དང་པོ་ནི། བསྡུས་པ་ལས་གྱུར་པ་དང་། ཞེས་པ་མིག་ཤེས་ལས་བསྟན་དུ་མེད་ཀྱང་བསྡུས་ པའི་གོང་བུ་ཡིད་ཤེས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བཤི

【現代漢語翻譯】 觸覺的基礎： 經典中說，如果水中火的成分較多，則感覺光滑；如果土和風的成分較多，則感覺粗糙；如果火和風的成分較多，則感覺輕盈；如果土和水的成分較多，則感覺沉重；如果水和風的成分較多，則感覺寒冷；如果風的成分較多，則感覺飢餓；如果火的成分較多，則感覺口渴等等。 有些觀點認為，光滑、粗糙、輕盈、沉重、寒冷、飢餓、口渴這七種感覺，加上四大元素，共十一種是實有的。而另一些觀點認為，其他感覺都是依賴於這十一種而假立的。如果將所有感覺歸納起來，也可以分為光滑、粗糙和中間狀態三種。 （三）分類：觸覺、所觸和觸覺的對象等等，即通過有境來指示的八種，與前面相同。 （四）名稱與意義：在《分別論》中提到：『身體通過觸碰成為所觸，那麼因為所觸觸碰，身體也變成了所觸嗎？』如果進行分析，沒有任何東西可以觸碰到任何東西。如果自身完全觸碰，那麼聚合體也會變成最小的微塵；如果一部分觸碰，那麼最小的微塵也會變成有分（即失去不可分割性）。僅僅在名言上，當境和根不間斷地產生時，身體的意識會注意到境，因此，將依賴於此的根稱為觸碰境。 因此，當身體觸碰元素時，不會觸碰到元素所具有的顏色等，因為身體的意識不會執取它們。身體觸碰時，花朵的顏色等似乎受到損害，這是因為觸碰了花朵所依賴的元素。但實際上，元素本身也沒有觸碰。然而，這只是遵循世俗名言而進行的安立。 這些境的分類是遵循一些經部的觀點，通過這些分類來理解其他境。這並不是說事物在實有上有一個固定的數量。在《攝阿毗達磨論》和《五蘊論》中，有其他的分類方法。如《俱舍論》中說：『色有兩種和二十種，聲音有八種，氣味有四種，味道有六種，觸覺有十一種。』 意境之色： 第三，作為意境，什麼是法處所攝之色呢？ （二）總說：『這可以從五個方面來觀察。』 廣說：分為尋思、伺察和等持三種。首先是尋思的兩種分類中的第一種：『由集合而成的。』雖然眼識無法指示，但由集合體組成的整體可以通過意識來分析。

【English Translation】 The basis of tactile sensation: It is said that if water and fire elements are dominant, it feels smooth; if earth and wind elements are dominant, it feels rough; if fire and wind elements are dominant, it feels light; if earth and water elements are dominant, it feels heavy; if water and wind elements are dominant, it feels cold; if wind element is dominant, it feels hunger; if fire element is dominant, it feels thirst, and so on. Some argue that the seven sensations of smoothness, roughness, lightness, heaviness, coldness, hunger, and thirst, plus the four elements, making eleven in total, are real. Others believe that other sensations are nominally established based on these. If all sensations are summarized, they can also be divided into three types: smooth, rough, and intermediate. (3) Classification: Tactile sensation, what is touched, and the object of tactile sensation, etc., i.e., the eight indicated by the subject, are the same as before. (4) Name and meaning: In the Vibhāṣā, it is mentioned: 'The body becomes the touched by touching, so because the touched touches, does the body also become the touched?' If analyzed, nothing can touch anything. If one's self touches completely, then the aggregate will also become the smallest dust; if one part touches, then the smallest dust will also become divisible (i.e., lose indivisibility). Merely in name, when the object and the sense faculty arise continuously, the body's consciousness notices the object, therefore, the sense faculty that relies on this is called touching the object. Therefore, when the body touches an element, it does not touch the color, etc., that the element has, because the body's consciousness does not apprehend them. When the body touches, the color, etc., of a flower appear to be harmed, this is because it touches the element on which the flower relies. But in reality, the element itself is not touched either. However, this is merely established following conventional language. These classifications of objects follow the views of some sutras, and these classifications are used to understand other objects. This is not to say that there is a fixed number of things in reality. In the Compendium of Abhidharma and the Five Aggregates, there are other classifications. As the Abhidharmakośa says: 'Form has two and twenty kinds, sound has eight kinds, smell has four kinds, taste has six kinds, and tactile sensation has eleven kinds.' The Form of the Object of Mind: Third, as an object of mind, what is the form included in the sphere of dharmas? (2) Summary: 'This should be viewed from five aspects.' Explanation: Divided into three: investigation, analysis, and meditative concentration. The first of the two classifications of investigation is: 'Composed of aggregates.' Although eye consciousness cannot indicate it, the whole composed of aggregates can be analyzed by consciousness.

---

ག་ཅིང་ཕྱེ་བ་ལས་གཟུགས་ཀྱི་ཆུང་མཐར་བཞག་ པར་གྱུར་པ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བོ། །དེ་ལས་(ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་)བྱུང་བའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་འབྲས་བུའི་ གཟུགས་སུ་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཞེས་པའི་མདོར་བསྟན་པ་དང་ མ་འབྲེལ་(ཞིང་འདི་ནི་འབྲེལ་)བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། ། 1-78 གཉིས་པ་ནི། མངོན་པར་སྐབས་ཡོད་པ་དང་ཞེས་པ་དེ་ལས་གཞན་པ་འགོག་བྱེད་ཀྱི་ རེག་བྱ་དང་བྲལ་བ་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བར་སྣང་སྐྱ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་པ་ སྣང་བ་དེ། སྔར་གྱི་མངོན་པར་སྐབས་ཡོད་པ་ནི་མིག་ཤེས་ལ་སྣང་བའོ། །སེམས་པས་ཕྱེ་ བ་ནི། ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་ཞེས་པ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་ གཟུགས་ཏེ། དེ་ལ་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཀྱིས། གཡེངས་དང་སེམས་མེད་པ་ཡི་ཡང་། །དགེ་ དང་མི་དགེ་རྗེས་འབྲེལ་གང་། །འབྱུང་བ་ཆེ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་པ། །དེ་ནི་རྣམ་རིག་བྱེད་མིན་ བརྗོད། །ཅེས་པ་ལྟར་སེམས་གཡེངས་པ་དང་། སེམས་མེད་པའི་གནས་སྐབས་དང་། ཡང་ སྒྲས་མ་གཡེངས་ཤིང་སེམས་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་པ་དགེ་བ་ སྡོམ་པ་དང་བར་མ་དང་། མི་དགེ་བ་སྡོམ་མིན་དང་བར་མ་གང་ཡིན་པའི་རྒྱུན་རྗེས་སུ་འབྲེལ་ བ་འདས་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བ། གཟུགས་དང་བྱེད་པའི་རང་ བཞིན་ཡིན་ཡང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ལྟར་རང་ཀུན་ནས་སློང་བའི་སེམས་པ་གཞན་ལ་རིག་ པར་མི་བྱེད་པ། མིག་གི་ཡུལ་བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་། གཞན་འགོག་བྱེད་ཀྱི་རེག་བྱ་དང་བྲལ་ བ་ཐོགས་པ་ཡང་མེད་པའི་གཟུགས་རྫས་སུ་གྲུབ་པར་འདོད་མོད། དེ་ནི་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་ པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་དོན་ལ་གྲུབ་པ་མེད་དེ། ཚད་མས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་། དུས་ འདི་ནས་བཟུང་སྟེ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤང་ཞེས་ཁས་བླངས་ནས། ཕྱིན་ཆད་དེ་མི་ བྱེད་ཙམ་ལ་སྡོམ་པར་འཇོག་ཅིང་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། འདས་ པའི་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འདོགས་ཀྱང་འདས་པའི་འབྱུང་བ་དེ་ནི་ད་ལྟར་བ་བཞིན་དུ་རང་ གི་ངོ་བོར་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ཡིན་པ་ལ། དེ་ ནི་གང་གིས་ཀྱང་གཟུགས་སུ་རུང་བ་མ་ཡིན་པས་མཚན་ཉིད་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ ན་འདིར་ནི་བསྙེན་པར་རྫོགས་པའི་ཆོ་ག་ལ་སོགས་པས་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ལས་བྱུང་ 1-79 བའི་སེམས་སེམས་པ་ས་བོན་དང་བཅས་པ་སྟེ། དེ་གཟུགས་སུ་འཇོག་པ་ནི་ཡུལ་ལུས་ངག་ ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བས་ཡུལ་ཅན་སེམས་པ་ལ་ཡུལ་(ལུས་ངག་གི་)གྱི་མིང་གིས་བཏགས་པའོ། ། འོ་ན་བསམ་གཏན་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་བླངས་པ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་བདེན་ མོད། དེ་ལྟ་ནའང་བླངས་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་བླངས་པར་བརྗོད་པའམ

【現代漢語翻譯】 將微小物質分解到最小的程度，就成了極微塵（ परमाणु，paramāṇu，最小的物質單位）。從極微塵中生起的（耶謝謝年，ye shes shes nyen，智慧友）極微塵，不會變成果實的形狀，因為與『作為原因的形狀』的經文要點不相關（這裡是相關）。 第二，『明顯有能力』是指，除了眼識所見的之外，還有與阻礙性的觸覺分離的意識對象，如虛空中的灰色等各種顏色顯現。之前的『明顯有能力』是指顯現於眼識的。『由心分解』是指從正確領受中產生的非色法，按照分別說者的觀點：『散亂和無心時，善與非善的相續，以四大為因，稱為非表色。』也就是說，在心散亂、無心以及不散亂且有心的所有狀態下，存在的善（戒律和中間狀態）與非善（非戒律和中間狀態）的相續，是由過去四大為因產生的。雖然其自性是形狀和作用，但它不像表色一樣，不會使其他心識覺知到自己。它既非眼識的對象，也與阻礙性的觸覺分離，被認為是實有的色法。但這僅僅是假想，實際上並不成立，因為它沒有通過量（ प्रमाण，pramāṇa，有效的認知手段）來證明。此外，從現在開始發誓戒殺生等，僅僅是將不去做這些行為作為戒律，而不去做這些行為本身並不成立為實有。即使它依賴於過去的四大，但過去的四大並不像現在一樣具有自己的體性。而且，色法的定義是可被破壞，但它不能被任何事物破壞，因此不具備色法的定義。因此，這裡將通過受具足戒儀式等正確領受而產生的，具有心和心所種子的事物視為色法，是因為它依賴於身體和語言等對境而產生，所以將對境（身體和語言）的名稱賦予了具有對境的心識。 那麼，禪定和無漏的戒律不是從領受中產生的嗎？確實如此。即便如此，因為它們類似於領受，所以也被稱為領受。

【English Translation】 When minute matter is divided to the smallest extent, it becomes an atom (परमाणु，paramāṇu, the smallest unit of matter). The atom arising from the (Yeshe Shenyen, ye shes shes nyen, Wisdom Friend) atom does not transform into the shape of a fruit, because it is not related to the key point of the scripture 'shape as the cause' (here it is related). Secondly, 'manifestly capable' refers to the appearance of various colors, such as gray in space, which are objects of consciousness separate from obstructive tactile sensations, other than what is visible to eye consciousness. The previous 'manifestly capable' refers to what appears to eye consciousness. 'Divided by mind' refers to non-form arising from correct acceptance. According to the Vaibhāṣika view: 'In distraction and mindlessness, the continuum of virtue and non-virtue, caused by the great elements, is called non-manifest form.' That is, in all states of distraction, mindlessness, and non-distraction with mind, the continuum of virtue (discipline and intermediate states) and non-virtue (non-discipline and intermediate states) is caused by the past great elements. Although its nature is shape and function, it does not make other minds aware of itself like manifest form. It is neither an object of eye consciousness nor separate from obstructive tactile sensation, and is considered to be a real form. But this is merely a construct and does not actually exist, because it is not proven by valid cognition (प्रमाण，pramāṇa, valid means of cognition). Furthermore, vowing to abstain from killing, etc., from now on, merely establishing not doing these actions as discipline, the not doing itself does not exist as a real entity. Even if it relies on the past great elements, the past great elements do not have their own essence as they do now. Moreover, the definition of form is that it can be destroyed, but it cannot be destroyed by anything, so it does not possess the definition of form. Therefore, here, things that arise from correct acceptance through the ordination ceremony, etc., which have the seeds of mind and mental factors, are regarded as form because they arise dependent on objects such as body and speech, so the name of the object (body and speech) is given to the consciousness that has the object. Then, are the discipline of meditation and the uncontaminated discipline not produced from acceptance? Indeed. Even so, because they are similar to acceptance, they are also called acceptance.

---

། བླངས་པ་ སོགས། ཞེས་པའི་སོགས་ཀྱི་སྒྲ་ཕྱིས་པ་ལས་སོ་ཞེས་ཀྱང་(ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་གྱིས་)གསུངས་སོ། ། ཕུང་པོ་ལྔ་པ་ལས། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དམ་ཏིང་ངེ་ འཛིན་ལས་བྱུང་བའི་གཟུགས་ཏེ། བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པས། འདོད་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དགེ་མི་དགེ་ལས་བྱུང་བ་སྡོམ་པ་དང་། སྡོམ་མིན་དང་བར་ མའི་གཟུགས་དང་། ཟག་བཅས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྷན་ཅིག་བྱུང་བ་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་ པའི་གཟུགས་དང་། ཟག་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྷན་ཅིག་བྱུང་བ་ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་ པའི་གཟུགས་སོ། །བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པའང་(སྡོམ་པ་དང་ སྡོམ་མིན་གྱི་ངོ་བོ་ནི་སེམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་གཏོང་རྒྱུས་མ་བཅོམ་པའོ། །ལས་གྲུབ་པ་ལས། གལ་ཏེ་སེམས་ པ་ཁོ་ན་ལུས་ཀྱི་ལས་སུ་འགྱུར་ན་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དག་དང་། སེམས་མེད་པ་དག་ལ་སེམས་པ་དེ་མེད་ན། སྡོམ་པ་དང་ སྡོམ་པ་མིན་པ་གཉིས་ཇི་ལྟར་ཡོད་ཅེ་ན། སེམས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་བག་ཆགས།)གཙོ་ཆེར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡུལ་གྱི་ གཟུགས་ལ་དགོངས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཕྱེ་བ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ནི། ཀུན་བརྟགས་པ་ དང་། ཞེས་པ་མི་སྡུག་པ་བསྒོམ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡུལ་དུ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ལས་ཀེང་ རུས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་སྟེ། (ཡེ་ཤེས་མ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མིན་པ་གཉིས་ཡོད་དོ། །ཡེ་ཤེས་ བཤེས་གཉེན་གྱིས།) སྒོམ་པ་པོའི་སེམས་ལས་ཐ་མི་དད་ཀྱང་ཐ་དད་པ་ལྟར་སྣང་བས་གཟུགས་ སུ་བཞག་པའོ་ཞེས་ཀྱང་གསུང་ངོ་། ། གཉིས་པ་ནི། དབང་འབྱོར་པའོ། །ཞེས་པ་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་བསམ་གཏན་ལ་དབང་ 1-80 འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་གསེར་དང་བཻཌཱུརྱ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་སུ་སྣང་བ་ སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་(ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་གྱིས་)རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་གཟུང་ཆ་འབྱུང་བ་ དང་འབྱུང་གྱུར་གྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ལའང་གཟུགས་ཉིད་དུ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་སུ་བཞག་ (དེ་ལྟར་ལྔ་ནི་གཟུགས་སུ་ཀུན་ཏུ་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་ཡིན་གྱི་རྫས་སུ་མེད་)ཅིང་། གང་ཡང་བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་ ཐོགས་པ་མེད་པའི་གཟུགས་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་དེའང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་པའི་གཟུགས་འདི་ ཁོ་ན་ལ་དགོངས་པའོ་ཞེས་ཀྱང་གསུང་ངོ་། ། ༈ ཚོར་བའི་ཕུང་པོའི་སྤྱི་དོན། གཉིས་པ་ཚོར་བ་ལ་སྤྱི་དོན་བཞིའི། (དང་པོ།)དམིགས་པ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ཚོར་བ་ ཀུན་འགྲོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །(གཉིས་པ།)རྣམ་པ་ནི། བརྒྱད་སྟོང་འགྲེལ་བར། དམིགས་པ་ལ་ འཛིན་པའི་བྱེ་བྲག་ཉིད་ནི་རྣམ་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཤེས་པའི་འཛིན་སྟངས་ཏེ་སིམ་ པ་དང་གདུང་བ་དང་བཏང་སྙོམས་སུ་སྣང་བའོ། ། (གསུམ་པ།)དབ

【現代漢語翻譯】 此外，（耶舍謝涅）也說，從刪除『等』字中的『等』字而來。 在五蘊中，『什麼是非顯色？』答：『由顯色或等持所生的色，是不可見且無礙的。』因此，由欲界的顯色善或不善所生的戒律，以及非戒律和中間的色，以及與有漏等持同時產生的禪定戒律之色，以及與無漏等持同時產生的無漏戒律之色，是不可見且無礙的。』（戒律和非戒律的自性是心。其習氣未被捨棄。從業所成。如果心僅僅是身體的業，那麼心散亂和無心的人，如果他們沒有心，戒律和非戒律怎麼存在呢？心的特殊習氣。）主要是指等持的對境之色。等持所分的兩種，第一種是『遍計所執』，即修不凈觀的等持之對境，從遍計所執而顯現的骨骼等。雖然與修行者的心無別，但顯現為有別，因此被立為色。（耶舍謝涅說：因為智慧沒有被捨棄，所以戒律和非戒律存在。） 第二種是『自在』，即對解脫和禪定自在的人們，在他們的意識對境中顯現為黃金和琉璃等色，與前一種情況相同。這些（耶舍謝涅說）也被稱為色，因為意識所取的顯現為地、水、火、風和所造色的相貌。因此被立為色（這樣五種都被稱為色，但並非實有）。世尊所說的『不可見且無礙的色』，是指法處所攝的色。 觸受蘊的概要： 第二，關於觸受，有四個概要：（第一）所緣是所有法，因為觸受是普遍存在的。（第二）相貌，在《八千頌般若經釋》中說：『對所緣的執著的差別就是相貌。』如經中所說，是意識的執著方式，即顯現為舒適、痛苦和舍受。 （第三）作用

【English Translation】 Furthermore, (Yeshe Shenyen) also said that it comes from deleting the word 'etc.' from the word 'etc.' In the five aggregates, 'What is non-manifest form?' Answer: 'The form produced by manifest form or samadhi, which is invisible and unobstructed.' Therefore, the precepts arising from virtuous or non-virtuous manifest form of the desire realm, as well as non-precepts and intermediate form, and the form of meditative precepts arising simultaneously with contaminated samadhi, and the form of uncontaminated precepts arising simultaneously with uncontaminated samadhi, are invisible and unobstructed.' (The nature of precepts and non-precepts is mind. Their habits have not been abandoned. From karma. If mind alone becomes the action of the body, then for those with distracted minds and those without minds, if they do not have mind, how do precepts and non-precepts exist? The special habits of mind.) Mainly refers to the form of the object of samadhi. The first of the two divisions of samadhi is 'conceptualization,' which is the object of samadhi in the contemplation of ugliness, where skeletons and so on appear from conceptualization. Although not different from the mind of the practitioner, it appears as different, so it is established as form. (Yeshe Shenyen said: Because wisdom has not been abandoned, precepts and non-precepts exist.) The second is 'mastery,' which is the form of gold and lapis lazuli, etc., that appears in the object of knowledge of those who have mastery over liberation and meditation, as before. These (Yeshe Shenyen said) are also called form because the aspects of the elements and derivatives that are grasped by consciousness are also called form. Therefore, it is established as form (thus all five are called form, but are not substantial). The 'invisible and unobstructed form' spoken by the Blessed One refers only to the form of the dharma realm. Summary of the Aggregate of Feeling: Second, regarding feeling, there are four summaries: (First) The object is all dharmas, because feeling is universal. (Second) Aspect, in the commentary on the Eight Thousand Verse Prajnaparamita Sutra, it says: 'The difference in grasping the object is the aspect.' As stated in the sutra, it is the way consciousness grasps, that is, appearing as comfort, pain, and equanimity. (Third) Function

---

ྱེ་བ་ནི། ཡིད་ཤེས་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སིམ་པ་ཡིད་བདེ་བ་དང་། རྣམ་ ཤེས་ལྔ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སིམ་པ་ཡིད་བདེ་བ་དང་། རྣམ་ཤེས་ལྔ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ གདུང་བ་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཡིད་ཤེས་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་གདུང་བ་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་། སིམ་གདུང་གཉི་ག་མེད་པ་བཏང་སྙོམས་དང་ལྔ་སྟེ། (དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་གྱི་)ལུས་ཚོར་སིམ་ པ་མ་ཡིན་གང་(ཡིན་པ་དེ)། །སྡུག་བསྔལ་(གྱི་)དབང་པོའོ་(ལུས་ཀྱི་ཚོར་བ་)སིམ་པ་ནི། །བདེ་ བའོ་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ན། །སེམས་(སིམ་པ་དེ་ཉིད་)ཀྱི་དེ་ནི་བདེ་(བའི་)དབང་པོ(ཡིན་ལ)། ། གཞན་(འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་)ན་(སེམས་ཀྱི་ཚོར་བ་)དེ་ཡིད་བདེ་བའོ། །སེམས་ (ཡིད་ཤེས་)ཀྱི་སིམ་པ་མ་ཡིན་གང་(ཡིན་པ་དེ)། །ཡིད་མི་བདེ་བའོ་བཏང་སྙོམས་ནི། །(སིམ་པའང་མ་ ཡིན་གདུང་བའང་མ་ཡིན་པས་)བར་མའོ་གཉི་གར་མི་རྟོག་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (བཞི་པ།)ཁམས་དང་སའི་ཁྱད་པར་ནི། འདོད་པའི་ཁམས་ན་ལྔ་ཀ་ཡོད་ཅིང་། གཟུགས་ 1-81 ཁམས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་ཡིད་མི་བདེ་བ་སྤངས་པས་གཞན་བཞི་དང་། གཉིས་པ་ན་དེ་ དང་སྡུག་བསྔལ་ཡང་སྤངས་པས་གཞན་གསུམ་དང་། གསུམ་པ་ན་ཡིད་བདེ་བ་ཡང་སྤངས་ པས་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་གཉིས་དང་། བཞི་པ་ཡན་ཆད་གཟུགས་མེད་དང་བཅས་པ་ན་ བདེ་བ་ཡང་སྤངས་པས་བཏང་སྙོམས་འབའ་ཞིག་ཡོད་དོ། ། ༈ ཚོར་བའི་ཕུང་པོའི་གཞུང་དོན། གཞུང་དོན་ལ། ཚོར་བའི་ཕུང་པོའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ་གཉིས་ལས། ༈ རྟེན་དང་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་དྲུག་ཏུ་བཞག་པ། (དང་པོ།)རྟེན་དང་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་དྲུག་ཏུ་བཞག་པ་ནི། ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་མ་འདུས་ པའི་ཚོགས་ནི་རྟེན་གྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ་ཞེས་མདོར་བསྟན་ནས། རྒྱས་བཤད་ནི། སེམས་ བྱུང་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡུལ་དབང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གསུམ་འདུས་ནས་དབང་པོའི་འགྱུར་ བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་རེག་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཡང་། ཁྱད་པར་གསལ་བ་བསྟན་པའི་ཆེད་ དུ་མིག་གི། དབང་པོ་དང་། ཡུལ་གཟུགས་དང་། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གསུམ་འདུས་ཏེ་ཡུལ་གཅོད་ བྱེད་ཀྱི་རེག་པ་འབྱུང་ཞིང་། (ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་འབྲས་ཡིན་པས་)དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་དུ་དེ་ལས་ བྱུང་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཚོར་བ་ཞེས་རྟེན་གྱི་སྒོ་ནས་ངོས་བཟུང་སྟེ། དེའང་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་འཆད་པ་སིམ་ཞིང་ཕན་འདོགས་པར་སྣང་བས་འབྲལ་བར་མི་འདོད་ པ་བདེ་བ་ཡང་རུང་། གདུང་བ་སྐྱེད་ཅིང་གནོད་པར་སྣང་བས་འབྲལ་བར་འདོད་པ་སྡུག་ བསྔལ་ཡང་རུང་། སིམ་གདུང་གཉི་ག་དང་བྲལ་ཞིང་ཕན་གནོད་དུ་མི་སྣང་བས་འབྲལ་མི་ འབྲལ་གཉི་གར་མི་འདོད་པ། ལུས་སེམས་ཉམས་དམས་པར་བྱེད་ཅིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ངོ་ བོ་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན། ལུས་སེམས་རྒྱས་པར་བྱེད་ཅ

【現代漢語翻譯】 感受可以分為五種：與意識相應的喜悅和快樂；與五種感官意識相應的喜悅和快樂；與五種感官意識相應的痛苦和苦惱；與意識相應的痛苦和不悅；以及既非喜悅也非痛苦的平靜和中立。 （有形官能的）身體感受，凡不是喜悅的，就是痛苦的感官(身體的感受)。喜悅是第三禪的快樂。心（喜悅）的快樂是快樂的感官。其他（欲界、初禪和二禪的心感受）是不悅。心（意識）的非喜悅感受是不悅。中立是（既非喜悅也非痛苦）中間狀態，因為對兩者都沒有執著。 （第四，）界和地的區別是：在欲界，五種感受都存在。在色界初禪，因為捨棄了不悅，所以有其他四種。在二禪，因為捨棄了不悅和痛苦，所以有其他三種。在三禪，因為捨棄了快樂，所以有快樂和平靜兩種。在四禪以上，包括無色界，因為捨棄了快樂，所以只有平靜。 觸受蘊的要義： 觸受蘊的分類是什麼？答案有兩種： 從所依和自性的角度分為六種： （第一，）從所依和自性的角度分為六種：觸受的特徵是不聚集的集合，從所依的角度有六種。簡要說明后，詳細解釋是：雖然所有其他的俱生心也都是由根、境、作意三者聚合而生，並且是感官轉變的體驗，但爲了清楚地顯示差別，眼根、境、作意三者聚合產生了對境的觸，（因為是同時產生的因果關係），所以與此相應，由此產生的體驗的自性就是觸受。從所依的角度來確定。 從自性的角度解釋，帶來喜悅和利益，看起來令人不願分離的是快樂；產生痛苦和損害，看起來令人想要分離的是痛苦；既非喜悅也非痛苦，看起來既無利益也無損害，因此既不想分離也不想不分離的是中立。使身心衰退，本質上令人不悅的是痛苦。使身心增長

【English Translation】 Feelings can be divided into five types: joy and pleasure associated with consciousness; joy and pleasure associated with the five sense consciousnesses; pain and suffering associated with the five sense consciousnesses; pain and displeasure associated with consciousness; and equanimity and neutrality, which are neither joy nor pain. The (physical) sensation of a (corporeal faculty) that is not pleasure is the sense of pain (physical sensation). Pleasure is the happiness of the third Dhyana. The happiness of the mind (pleasure) is the sense of happiness. Others (desire realm, first and second Dhyana mental sensations) are displeasure. The non-pleasurable sensation of the mind (consciousness) is displeasure. Neutrality is an intermediate state (neither pleasure nor pain) because there is no attachment to either. (Fourth,) The difference between realms and grounds is: In the desire realm, all five feelings exist. In the first Dhyana of the form realm, because displeasure is abandoned, there are the other four. In the second Dhyana, because displeasure and pain are abandoned, there are the other three. In the third Dhyana, because pleasure is abandoned, there are happiness and equanimity. From the fourth Dhyana upwards, including the formless realm, because pleasure is abandoned, there is only equanimity. The essential meaning of the Aggregate of Feeling: What is the classification of the Aggregate of Feeling? There are two answers: Classified into six from the perspective of support and essence: (First,) Classified into six from the perspective of support and essence: The characteristic of feeling is the unaggregated collection, which has six aspects from the perspective of support. After a brief explanation, the detailed explanation is: Although all other mental events also arise from the aggregation of root, object, and attention, and are the experience of sensory transformation, in order to clearly show the difference, the aggregation of the eye faculty, object, and attention produces the contact of the object, (because it is a simultaneous cause and effect relationship), so correspondingly, the nature of the experience arising from this is feeling. It is determined from the perspective of support. Explaining from the perspective of essence, what brings joy and benefit, and seems unwilling to separate is happiness; what produces pain and harm, and seems to want to separate is suffering; what is neither joy nor pain, and seems to have neither benefit nor harm, so one does not want to separate or not separate is neutrality. What makes body and mind decline, and is unpleasant in nature is suffering. What makes body and mind grow

---

ིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ངོ་བོ་ཅན་ བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཡང་རུང་བ་བཏང་སྙོམས་དང་། དེ་བཞིན་སྦྱར་ཏེ། རྟེན་གྱི་སྒོ་ནས་རྣ་ བའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དང་། སྣའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་ བ་དང་། ལྕེའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དང་། ལུས་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་ 1-82 བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དང་། ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་རྣམས་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་ ཡུལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་སིམ་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་ཞིང་འབྲལ་བར་མི་འདོད་པ་བདེ་ བ་ཡང་རུང་། ཡུལ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་གདུང་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་ཞིང་འབྲལ་བར་ འདོད་པ་སྡུག་བསྔལ་ཡང་རུང་། ཡུལ་བར་མ་ལ་བརྟེན་ནས་བཏང་སྙོམས་སུ་ཉམས་སུ་མྱོང་ ཞིང་འབྲལ་མི་འབྲལ་གཉི་གར་མི་འདོད་པ་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ ཡང་རུང་། ཞེས་པ་སྟེ། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་མདོ་འགྲེལ་ལས། གང་སྐྱེས་པ་ན་འབྲལ་མི་འདོད། ། འབྲལ་བར་འདོད་དང་གཉིས་མི་དགེ། །རྒྱུ་གང་ཚོར་བར་ཤེས་བྱ་སྟེ། །དེ་ནི་བདེ་སོགས་ གོ་རིམ་བཞིན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལ་དཀའ་ཐུབ་ཅན་འདོད་ཆགས་ལས་སྐྱེས་བའི་བདེ་ བ་བྱུང་བ་ན་འབྲལ་བར་འདོད་པ་(སྐྱེས་པ་ན་འབྲལ་བར་མི་འདོད་པའི་རིག་ཡིན་ཡང་)ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་ཆད་དུ་མཐོང་ནས་སུན་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོར་བ་(བདེ་སྡུག་གཉིས་སུ་འདུ་ མོད་)བར་མ་ཡོད་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་གང་གིས་ཤེས་སྙམ་ན། ལུང་ལས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ཡང་ སྤངས་བདེ་བ་ཡང་སྦངས་པའི་ཚོར་བ་གསུངས་པ་དང་། ཚོར་བ་ནི་ཀུན་འགྲོ་ཡིན་པས་དེ་ དང་བྲལ་བའི་སེམས་མི་སྲིད་ཅིང་བདེ་སྡུག་དང་བྲལ་བའི་སེམས་དམིགས་པ་ལས་ཀྱང་ཤེས་ སོ། །གང་ཡང་མདོ་ལས། གང་ཅི་ཚོར་ཡང་རུང་དེ་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཞེས་པ་དང་། བདེ་བའི་ཚོར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཞེས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བདེའོ་སྙམ་ པ་ནི་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ་ཞེས་གསུངས་པ(འི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ནའོ་ཞེ་ན་)དེ་ནི་འདུ་ བྱེད་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ལ་དགོངས་ཤིང་། བདེ་བའི་ཚོར་བ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་ བྱ་བའི་དོན་དུ་བསྟན་པའོ། ། ༈ དེ་རྣམས་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་གསལ་བར་བཤད་པ། (གཉིས་པ།)དེ་རྣམས་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་གསལ་བར་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ལས། (དང་པོ།) བཤད་བྱ་དགོད་པ་ནི། གནས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ལ་གནས་གཟུགས་ཅན་དབང་ 1-83 པོ་སྒོ་ལྔ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་གསུམ་ནི་བདེ་བ་སིམ་པར་མྱོང་བ་ལུས་ཀྱི་ཡང་རུང་། སྡུག་བསྔལ་གདུང་བར་མྱོང་བ་ལུས་ཀྱི་ཡང་རུང་། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་ མ་ཡིན་པ་བཏང་སྙོམས་སུ་མྱོང་བ་ལུས་ཀྱི་ཡང་རུང་བའོ། །གནས་གཟུགས་མེད་ཡིད་ཀྱི་ དབང་པོ་ལ་བརྟེན་

【現代漢語翻譯】 具有令人愉悅的本質，或者既非快樂也非痛苦的中舍（藏文：བཏང་སྙོམས།，梵文天城體：उपेक्षा，梵文羅馬擬音：upekṣā，漢語字面意思：捨棄）。同樣地，通過所依之門，由耳根聚集而產生的觸覺所生之感受，由鼻根聚集而產生的觸覺所生之感受，由舌根聚集而產生的觸覺所生之感受，由身根聚集而產生的觸覺所生之感受，由意根聚集而產生的觸覺所生之感受，從本質上來說，依賴於令人愉悅的境而體驗到舒適，不願分離，這可以是快樂；依賴於令人不悅的境而體驗到痛苦，想要分離，這可以是痛苦；依賴於中性的境而體驗到中舍，既不願分離也不願不分離，這可以是既非痛苦也非快樂。 正如《緣起經釋》中所說：『何者生起不欲離，欲離以及二不善，何因知覺所知境，彼即樂等次第然。』 對於苦行者來說，如果生起由貪慾所生的快樂（即使是生起時不願分離的覺受），也會因為視其為戒律和禪定的障礙而厭惡它。如果有人認為感受（包括快樂和痛苦）中存在中性感受，那麼如何知道它的作用呢？經文中也說，存在一種捨棄痛苦和快樂的感受。感受是普遍存在的，因此不可能存在沒有感受的心，而沒有快樂和痛苦的心也可以通過觀察來了解。 此外，經文中說：『無論感受什麼，那都是痛苦。』快樂的感受應該被視為痛苦。認為痛苦是快樂是一種顛倒的認知。』（如果有人說一切都是痛苦），那是因為它指的是行蘊的變化，並且是爲了使人遠離對快樂的貪執。 現在，以其他方式清楚地解釋這些。 （第二部分）以其他方式清楚地解釋這些，分為兩部分。（第一部分）提出要解釋的內容：從處所的角度進行總結性的展示，依賴於具有形色的五根而產生的感受有三種：體驗舒適的快樂，這可以是身體上的；體驗痛苦的痛苦，這可以是身體上的；體驗既非痛苦也非快樂的中舍，這也可以是身體上的。處所是沒有形色的，依賴於意根。

【English Translation】 Having a pleasing nature, or equanimity (Tibetan: བཏང་སྙོམས།, Sanskrit Devanagari: उपेक्षा, Sanskrit Romanization: upekṣā, literal meaning: abandonment) which is neither happiness nor unhappiness. Similarly, by way of the support, the feeling arising from the contact of the gathering of the ear faculty, the feeling arising from the contact of the gathering of the nose faculty, the feeling arising from the contact of the gathering of the tongue faculty, the feeling arising from the contact of the gathering of the body faculty, and the feeling arising from the contact of the gathering of the mind faculty, in terms of nature, relying on a pleasing object and experiencing comfort, not wanting to separate, this can be happiness; relying on an unpleasant object and experiencing suffering, wanting to separate, this can be suffering; relying on a neutral object and experiencing equanimity, neither wanting to separate nor not wanting to separate, this can be neither suffering nor happiness. As it is said in the commentary on the 'Dependent Arising Sutra': 'Whatever arises, one does not wish to part from, wishing to part and the two are not virtuous, whatever cause knows the knowable object, that is happiness and so on in order.' For ascetics, if happiness arises from attachment (even if it is a feeling that one does not wish to separate from when it arises), they despise it because they see it as an obstacle to discipline and samadhi. If someone thinks that there is a neutral feeling among feelings (including happiness and suffering), then how can one know its function? The scriptures also say that there is a feeling of abandoning suffering and happiness. Feeling is universal, so there cannot be a mind without feeling, and a mind without happiness and suffering can also be known through observation. Moreover, the sutras say: 'Whatever one feels, that is suffering here.' The feeling of happiness should be regarded as suffering. Thinking that suffering is happiness is a reversed perception.' (If someone says that everything is only suffering), that is because it refers to the changing nature of the aggregate of formations, and it is shown for the purpose of abandoning attachment to happiness. Now, explaining these clearly in other ways. (Second part) Explaining these clearly in other ways, divided into two parts. (First part) Presenting what is to be explained: Summarizing from the perspective of location, the feelings arising from relying on the five sense faculties that have form are of three types: experiencing comfortable happiness, which can be bodily; experiencing painful suffering, which can be bodily; experiencing equanimity that is neither suffering nor happiness, which can also be bodily. The location is without form, relying on the mind faculty.

---

ནས་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་གསུམ་ནི་བདེ་བ་སིམ་པར་མྱོང་བ་སེམས་ཀྱི་ཡང་ རུང་། སྡུག་བསྔལ་གདུང་བར་མྱོང་བ་སེམས་ཀྱི་ཡང་རུང་། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ ཡང་མ་ཡིན་པ་བཏང་སྙོམས་སུ་མྱོང་བ་སེམས་ཀྱི་ཡང་རུང་བ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་གསུང་རབ་ ལས་ལུས་ཀྱི་ཚོར་བ་དང་། སེམས་ཀྱི་ཚོར་བའི་ཐ་སྙད་གསུངས་པ་གཏན་ལ་དབབ་པའི་ཆེད་ དུའོ། །སྤང་བྱ་དང་གཉེན་པོའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ལ་གཉིས་ལས། འཇིག་ཚོགས་འཁོར་བ་ལ་ ཆགས་བྲལ་གྱི་སྤང་གཉེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་སྤང་བྱ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཚོར་བ་གསུམ་ ནི། བདེ་བ་སིམ་པར་མྱོང་བ་ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པ་ཡང་རུང་། སྡུག་བསྔལ་གདུང་བར་ མྱོང་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་དང་ཡང་མ་ཡིན་པ་བཏང་སྙོམས་སུ་མྱོང་བ་ ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པ་ཡང་རུང་བའོ། །གཉེན་པོ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཚོར་བ་གསུམ་ནི། བདེ་ བ་སིམ་པར་མྱོང་བ་ཟང་ཟིང་མེད་པ་ཡང་རུང་། སྡུག་བསྔལ་གདུང་བར་མྱོང་བ་དང་། སྡུག་ བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་བཏང་སྙོམས་སུ་མྱོང་བ་ཟང་ཟིང་མེད་པ་ཡང་རུང་ བའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཆགས་བྲལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྤང་བྱ་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ཚོར་བ་ གསུམ་ནི། བདེ་བ་སིམ་པར་མྱོང་བ་ཞེན་པ་བརྟེན་པ་ཡང་རུང་། སྡུག་བསྔལ་གདུང་བར་མྱོང་ བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་བཏང་སྙོམས་སུ་མྱོང་བ་མངོན་པར་ འབྱུང་བ་བརྟེན་པ་ཡང་རུང་བའོ། །གཉེན་པོ་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཚོར་ བ་གསུམ་ནི། བདེ་བ་སིམ་པར་མྱོང་བ་ཞེན་པ་བརྟེན་པ་ཡང་རུང་། སྡུག་བསྔལ་གདུང་བར་ མྱོང་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་མ་ཡིན་པ་བཏང་སྙོམས་སུ་མྱོང་བ་མངོན་པར་ 1-84 འབྱུང་བ་བརྟེན་པ་ཡང་རུང་བའོ། ། (གཉིས་པ)དེ་ཉིད་བཤད་པ་ལ་གནས་ལུས་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚོར་བ་གསུམ་གང་ཞེ་ན། སྤྱིར་ལུས་ཀྱི་སྒྲ་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། དབང་པོ་ལྔ་དང་། ཁོག་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ དང་། ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལའང་འཇུག་པ་ལས། སྐབས་འདིར་ ནི་དབང་པོ་ལྔ་བོ་ལུས་ལ་ཐ་དད་དུ་མི་འཇུག་པ་དང་། ཐོགས་བཅས་ཡིན་པ་དང་། རྡུལ་ཕྲན་ བསགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ན་ལུས་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ལྔ་ལ་བརྟེན་ ནས་སྐྱེས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཚོགས་ལྔ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཚོར་བ་བདེ་བ་ལ་སོགས་ པ་གསུམ་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གནས་སེམས་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚོར་བ་གང་ཞེ་ན། གཙོ་བོར་ ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ སེམས་ལ་བརྟེན་ཅིང་སེམས་ལ་དངོས་སུ་ཕན་གནོད་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤང་བྱ་ཟང་ཟིང་ དང་བཅས་པའི་ཚོར་བ་གང་ཞེ་ན། ལུས་(ཀྱི་སྐད་དོད་)ནི། ཨཱཏྨ་བྷ་ཝ་ཞེས་པ་བདག་ཏུ་བསམ

【現代漢語翻譯】 由（感覺）所生的三種感受是：體驗舒適的快樂，這與心有關；體驗痛苦的折磨，這與心有關；體驗非苦非樂的平靜，這與心有關。這些也是爲了確定經文中提到的身體感受和心理感受的術語。 從斷除和對治的角度來看，有兩種情況：就對治和斷除對輪迴的執著而言，應斷除的三種有漏感受是：體驗舒適的快樂，這與雜染有關；體驗痛苦的折磨；以及體驗非苦非樂的平靜，這與雜染有關。作為對治，三種無漏感受是：體驗舒適的快樂，這與無染有關；體驗痛苦的折磨；以及體驗非苦非樂的平靜，這與無染有關。 就世俗的離欲而言，應斷除的三種欲界感受是：體驗舒適的快樂，這依賴於執著；體驗痛苦的折磨；以及體驗非苦非樂的平靜，這依賴於顯現。作為對治，三種離欲的感受是：體驗舒適的快樂，這依賴於執著；體驗痛苦的折磨；以及體驗非苦非樂的平靜，這依賴於顯現。 (第二部分)關於對它的解釋，什麼是依賴於處所——身體的三種感受？一般來說，『身體』一詞可以指身體的感官、五種感官、軀幹、色蘊、內在的六處以及五種近取蘊。但在這裡，五種感官不被認為是與身體不同的，因為它們是有障礙的，並且是微粒的集合，因此被稱為『身體』。因此，依賴於五種有形的身體感官所產生的，與五種識蘊相應的快樂等三種感受。 同樣，什麼是依賴於處所——心的感受？主要是與意識相應的快樂等感受。這些依賴於心，並且直接對心產生利益或損害。什麼是應斷除的雜染感受？身體（藏文：ལུས་，梵文天城體：आत्माभाव，梵文羅馬擬音：ātmabhāva，漢語字面意思：自我存在）

【English Translation】 The three feelings born from (sensation) are: experiencing comfortable pleasure, which is related to the mind; experiencing the torment of suffering, which is related to the mind; and experiencing equanimity, which is neither suffering nor pleasure, which is related to the mind. These are also to determine the terms of bodily feelings and mental feelings mentioned in the scriptures. From the perspective of abandonment and antidote, there are two situations: in terms of antidote and abandonment of attachment to samsara, the three contaminated feelings to be abandoned are: experiencing comfortable pleasure, which is related to contamination; experiencing the torment of suffering; and experiencing equanimity, which is neither suffering nor pleasure, which is related to contamination. As an antidote, the three uncontaminated feelings are: experiencing comfortable pleasure, which is related to non-contamination; experiencing the torment of suffering; and experiencing equanimity, which is neither suffering nor pleasure, which is related to non-contamination. In terms of worldly detachment, the three desire realm feelings to be abandoned are: experiencing comfortable pleasure, which relies on attachment; experiencing the torment of suffering; and experiencing equanimity, which is neither suffering nor pleasure, which relies on manifestation. As an antidote, the three feelings of detachment from desire are: experiencing comfortable pleasure, which relies on attachment; experiencing the torment of suffering; and experiencing equanimity, which is neither suffering nor pleasure, which relies on manifestation. (Part 2) Regarding the explanation of it, what are the three feelings that depend on the place—the body? In general, the word 'body' can refer to the body's senses, the five senses, the trunk, the form aggregate, the inner six places, and the five appropriating aggregates. But here, the five senses are not considered different from the body, because they are obstructive and are aggregates of particles, therefore they are called 'body.' Therefore, the three feelings such as pleasure, etc., that arise depending on the five tangible body senses, corresponding to the five consciousness aggregates. Similarly, what are the feelings that depend on the place—the mind? Mainly the feelings such as pleasure, etc., corresponding to the consciousness. These depend on the mind and directly benefit or harm the mind. What are the contaminated feelings to be abandoned? Body (Tibetan: ལུས་, Sanskrit Devanagari: आत्माभाव, Sanskrit Romanization: ātmabhāva, Chinese literal meaning: self-existence)

---

་ ཞེས་པར་འགྱུར་བས། འདི་ལ་བདག་ཏུ་བསམ་པ་ཡོད་པས་ན་ནང་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ ནི་ལུས་ཡིན་ཞིང་། དེ་ལ་བདག་དང་བདག་གི་བར་ཆགས་ཤིང་སྲེད་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ནི་ཟང་ ཟིང་སྟེ་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཚོར་བ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ནི་སྔར་བཤད་ པའི་ལུས་(རྣམ་ཤེས་སྒོ་ལྔ་དང་ཡིད་ཤེས་)དང་སེམས་ཀྱི་ཚོར་བ་གཉི་ག་ཡོད་དེ། ཕྱི་མ་(ཟང་ཟིང་མེད་པ་ ལ་སོགས་པ་)གསུམ་ལའང་དེ་བཞིན་ནོ། །གཉེན་པོ་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་ཚོར་བ་གང་ཞེ་ན། ལུས་ ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་བོ་དེ་ལ་བདག་དང་བདག་གི་བའི་སྲེད་པ་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་ ཞིང་ཆགས་བྲལ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཐར་བ་ལ་བརྩོན་པའི་དགེ་བ་ དང་ལྷན་ཅིག་པའི་ཚོར་བ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ(དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་པ་ནི་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཀུན་ ཤེས་པའི་དབང་པོའི་དུས་ན་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཡོད་པའོ། །)འོ། །སྤང་བྱ་ཞེན་པ་བརྟེན་པའི་ཚོར་བ་གང་ཞེ་ན། 1-85 འདོད་ཅིང་སྨོན་པར་བྱ་བས་ན་འདོད་པ་དང་། ཡང་ཡང་གོམས་པར་བྱ་བས་ན་དེའི་ཡོན་ཏན་ ཏེ། གཟུགས་(སྡུག་པ་)དང་སྒྲ་(སྙན་པ་)དང་དྲི་(ཞིམ་པ་)དང་རོ་(མངར་བ་)དང་རེག་བྱ་(འཇམ་པ་སྟེ་) ཡིད་དུ་འོང་བ་ལྔ་ལ་ཆགས་ཤིང་སྲེད་པ་ནི་ཞེན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་བརྟེན་ཞིང་དེ་དང་མཚུངས་ པར་ལྡན་པའི་ཚོར་བ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ(དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་པ་ནི་འདོད་ཡོན་དང་བྲལ་གྱིས་དོགས་པའི་ ཡིད་མི་བདེ་བ་ཡོད་པ)འོ། །གཉེན་པོ་མངོན་པར་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཚོར་བ་གང་ཞེ་ན། འདོད་ པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་སྟེ་དེ་ལ་སྲེད་པ་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་ཞིང་འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་ནི་ མངོན་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་བརྟེན་ཅིང་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཚོར་བ་བདེ་བ་ལ་ སོགས་པ(དེ་ལ་དུཿཁ་ཡོད་པ་ནི་དེའི་ལམ་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་ཡོད་པ)འོ། ། ༈ འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱི་དོན། གསུམ་པ་འདུ་ཤེས་ལ་སྤྱི་ དོན་བཞིའི། (དང་པོ།)དམིགས་པ་ནི། སྤྱི་རིགས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་འདིའང་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ པའི་ཕྱིར་རོ། །(གཉིས་པ།)རྣམ་པ་ནི་ཡུལ་གྱི་སྤུ་རིས་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་རིག་ཅིང་སྣང་བའོ། ། (གསུམ་པ།)དབྱེ་བ་ནི་གཉིས་ཏེ། འཁོར་བ་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་བདག་དང་གཙང་བ་ལ་ སོགས་པར་འདུ་ཤེས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་། དེ་ལས་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པར་འདུ་ཤེས་པ་ཕྱིན་ཅི་ མ་ལོག་པའོ། ། (བཞི་པ།)ཁམས་དང་སའི་ཁྱད་པར་ནི། སྤྱི་རིགས་ཁམས་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་ཅིང་། ཁམས་གང་ན་རྣམ་ཤེས་གང་མེད་པ་དེ་ན་དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་མེད་དེ། དེའི་ཁྱད་པར་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། ། ༈ འདུ་ཤེས་ཀྱི་གཞུང་དོན། གཞུང་དོན་ལ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རྣམ་གཞག་པ་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ་གཉིས་ལས། (དང་པོ།)རྟེན་གྱི་སྒོ་ནས་བཤད་པ

【現代漢語翻譯】 翻譯如下：因為對此有『我』的執著，所以內五取蘊（nang nyer len gyi phung po nga）就是身體。對於身體，產生『我』和『我的』之間的執著和貪戀的狀態，就是雜染，與此相應的就是感受，如快樂等。這裡面既有之前所說的身體（五種識和意識），也有心的感受。後面的三種（無雜染等）也是如此。什麼是對治無雜染的感受呢？對於身體五取蘊，不與『我』和『我的』的貪戀相應，與脫離執著、獲得阿羅漢果（dgra bcom pa）以及隨順解脫的善行相應的感受，如快樂等（其中有痛苦是因為需要了解一切，在瞭解一切的時候會有不適）。什麼是應該斷除的，依賴於執著的感受呢？ 因為想要和渴望，所以是慾望。因為反覆習慣，所以是它的功德，即色（美麗的）、聲（悅耳的）、香（芬芳的）、味（甘甜的）和觸（柔軟的），對於這五種令人愉悅的事物產生執著和貪戀就是執著。依賴於此，並與此相應的感受，如快樂等（其中有痛苦是因為害怕失去慾望而產生的不適）。什麼是對治顯現的感受呢？對於這五種慾望的功德，不與貪戀相應，脫離貪慾就是顯現。依賴於此，並與此一同產生的感受，如快樂等（其中有痛苦是因為在它的道路和初禪中存在）。 總的來說，關於想蘊（'du shes）有四個要點： （第一）所緣境：從總相到一切法，因為這也是普遍存在的。 （第二）行相：認知並顯現事物各種不同的特徵。 （第三）分類：有兩種，將輪迴（'khor ba）視為恒常、快樂、自我和清凈等是顛倒想（phyin ci log），與此相反則是非顛倒想（phyin ci ma log）。 （第四）界和地的區別：總相存在於所有三界（khams gsum po）中，在哪個界中沒有某種識，那麼在那裡也沒有與之相應的想，其區別將在後面闡述。 想蘊的要點： 關於想蘊的分類是什麼呢？答案分為兩部分： （第一）從所依的角度來說明：

【English Translation】 Translated as follows: Because there is an attachment to 'I' in this, the five aggregates of clinging (nang nyer len gyi phung po nga) are the body. Regarding the body, the state of attachment and craving between 'I' and 'mine' is defilement, and the feeling corresponding to this is feeling, such as happiness. Here, there are both the body (five consciousnesses and mind consciousness) mentioned earlier, and the feelings of the mind. The latter three (non-defilement, etc.) are also the same. What is the feeling that counteracts non-defilement? Regarding the five aggregates of clinging to the body, the feeling that does not correspond to the craving for 'I' and 'mine', and corresponds to detachment, attainment of Arhatship (dgra bcom pa), and virtuous deeds that follow liberation, such as happiness (there is suffering in it because it is necessary to understand everything, and there is discomfort when understanding everything). What should be abandoned is the feeling that depends on attachment? Because of wanting and desiring, it is desire. Because of repeated habituation, it is its merit, that is, form (beautiful), sound (pleasant), smell (fragrant), taste (sweet), and touch (soft), attachment and craving for these five pleasing things is attachment. The feeling that depends on this and corresponds to this, such as happiness (there is suffering in it because there is discomfort due to fear of losing desire). What is the feeling that counteracts manifestation? Regarding the merits of these five desires, not corresponding to craving, detachment from desire is manifestation. The feeling that depends on this and arises together with this, such as happiness (there is suffering in it because it exists in its path and the first dhyana). In general, there are four key points regarding the aggregate of perception ('du shes): (First) Object of focus: From the general category to all dharmas, because this is also universally present. (Second) Aspect: Recognizing and manifesting various different characteristics of objects. (Third) Classification: There are two types, perceiving samsara ('khor ba) as permanent, happy, self, and pure, etc., is inverted perception (phyin ci log), and the opposite of this is non-inverted perception (phyin ci ma log). (Fourth) Difference between realms and grounds: The general category exists in all three realms (khams gsum po), and in whichever realm there is no certain consciousness, there is also no corresponding perception there, and its differences will be explained later. Key points of the aggregate of perception: What is the classification of the aggregate of perception? The answer is divided into two parts: (First) Explaining from the perspective of the basis:

---

་ལ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་མ་འདུས་པའི་ཚོགས་ནི་ རྟེན་གྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། ཞེས་མདོར་བསྟན་ནས། རྒྱས་བཤད་ནི། སྔ་མ་བཞིན་དུ་མིག་ 1-86 གི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་གཟུགས་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གསུམ་འདུས་ཏེ་ཡུལ་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་རེག་ པ་འབྱུང་ལ་(རོ་གཟུགས་ལྟར་)དེ་དང་ཚོགས་པ་ཚར་གཅིག་ཏུ་དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཡུལ་ལ་མཚན་ མར་འཛིན་ཞིང་སྤུ་རིས་འབྱེད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། རྣ་བའི་འདུས་ཏེ་རེག་ པ་དང་། སྣའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང་། ལྕེའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང་། ལུས་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ དང་། ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་ཏེ། ཞེས་པ་རྣམས་སོ། ། (གཉིས་པ།)དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་བཤད་པ་ལ། (གཉིས་ལས་དང་པོ།)བཤད་བྱ་དགོད་པ་ནི། འདུ་ཤེས་གང་གིས་དམིགས་ཡུལ་མཚན་མ་དང་བཅས་པ་ཡང་དག་པར་ཏེ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་ པར་ཤེས་ཤིང་། དེ་བཞིན་དུ་མཚན་མ་མེད་པ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང་། ཆུང་ངུའམ་དམན་ པ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང་། རྒྱ་ཆེན་པོར་གྱུར་པའམ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡང་དག་ པར་ཤེས་པ་དང་། ཚད་དམ་མཐའ་མེད་པ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང་། དམིགས་ཡུལ་ཅི་ ཡང་གྲུབ་པ་མེད་སྙམ་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡང་དག་པར་ཤེས་པའོ། ། (གཉིས་པ།)དེ་ཉིད་བཤད་པ་ལ། མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་འདུ་ཤེས་གང་ཞེ་ན། བྱིས་ པ་སྐད་མ་བསླབས་པ་ལ་སོགས་པས་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་ཡང་། འདི་ནི་ གཟུགས་སོ་ཞེས་མིང་དོན་གཅིག་ཏུ་སྦྱར་ནས་འཛིན་མི་ཤེས་པ་དང་། ཐ་སྙད་མི་མཁས་པའི་ འདུ་ཤེས་དང་། གཟུགས་སོགས་སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ དབྱིངས་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་། སྲིད་ པ་འཁོར་བའི་རྩེ་མོའམ་མཆོག་གམ། ཡོངས་མཐའ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཏེ་ རྣམ་པ་གསུམ་པོ་མ་གཏོགས་པ། གང་དེ་ལས་གཞན་པ་མིང་དོན་གྱི་མཚན་མ་དང་བཅས་ པའི་འདུ་ཤེས་དང་། སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། གསལ་བའི་མཚན་ མ་དང་བཅས་བའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་སོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་གང་ཞེ་ན། འདུ་ཤེས་ 1-87 གང་མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་མ་གཏོགས་པར་བཤད་པ་གསུམ་པོའོ། །དེ་དག་ ཀྱང་ཐ་སྙད་ལ་མི་མཁས་པའི་ནི་མཚན་མ་ཤས་ཆུང་བ་དང་། མཚན་མེད་ལ་སྙོམས་པར་ ཞུགས་པའི་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་མར་མི་འཛིན་པ་དང་། སྲིད་རྩེ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ པའི་ནི་གསལ་བའི་མཚན་མ་ཞན་པ་ལ་དགག་སྒྲ་སྦྱར་ནས་མཚན་མེད་ཅེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ གྱི། མཚན་མ་གཏན་ནས་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདུ་ཤེས་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ཆུང་ངུའི་འདུ་ཤེས་གང་ཞེ་ན། འདུ་ཤེས་གང་གིས་འདོད་པའི་ཁམས་ན་སྤྱོད་པའི་དངོས་པོ་ རྣམས་ཤེས་པའོ། །འདོད་པ

【現代漢語翻譯】 複次，不包含識別特徵的集合，從所依的角度來說有六種。簡要說明之後，詳細解釋如下：如前所述，眼根、所緣境的色法和作意三者聚合，產生了能斷除所緣境的觸（如味覺和觸覺），並且與該觸同時產生的，對從該觸生起的所緣境進行標記和區分的識別。同樣地，將此理類推到耳根聚合產生觸，鼻根聚合產生觸，舌根聚合產生觸，身根聚合產生觸，以及意根聚合產生觸所產生的識別。以上所述即是。 （二）從所緣的角度進行解釋。（在兩種解釋中，首先）提出要解釋的內容：通過識別，能夠如實、正確地瞭解具有特徵的所緣境，同樣也能如實地瞭解不具有特徵的所緣境；能夠如實地瞭解微小或低劣的所緣境；能夠如實地瞭解廣大或卓越的所緣境；能夠如實地瞭解無限或無邊的所緣境；以及認為沒有任何所緣境存在，從而如實地瞭解無所有處。 （二）解釋上述內容：什麼是具有特徵的識別呢？例如，未學會說話的幼兒，雖然能夠識別色法的本質，但無法將『這是色法』這一名稱和概念聯繫起來進行識別。以及不精通術語的識別。還有，與色法等現象的無特徵法性，即真如法界相應的三摩地（梵文：Samādhi，心定、等持）相應的識別。以及與有頂天，即輪迴的頂端或究竟處相應的識別。除了這三種情況之外，其他的都是具有名稱概念特徵的識別，具有現象特徵的識別，以及具有明顯特徵的識別。什麼是沒有特徵的識別呢？就是除了上述三種情況之外的識別。這些識別中，不精通術語的識別是特徵較少的，與無特徵相應的三摩地是不執著于有為法特徵的，而與有頂天相應的識別，是對微弱的明顯特徵附加否定詞，從而稱之為無特徵，但並非完全沒有特徵，因為那樣就成了非識別了。什麼是微小的識別呢？就是能夠識別欲界所行事物的那種識別。

【English Translation】 Furthermore, the collection that does not include the characteristic of recognition, from the perspective of the basis, has six aspects. After a brief explanation, the detailed explanation is as follows: As mentioned before, the aggregation of the eye faculty, the object of form, and attention produces the touch that cuts off the object (like taste and touch), and simultaneously with that touch, the recognition that marks and distinguishes the object arising from that touch. Similarly, apply this reasoning to the touch arising from the aggregation of the ear faculty, the touch arising from the aggregation of the nose faculty, the touch arising from the aggregation of the tongue faculty, the touch arising from the aggregation of the body faculty, and the recognition arising from the aggregation of the mind faculty. The above is what is meant. (2) Explanation from the perspective of the object. (Of the two explanations, first) the content to be explained is presented: Through recognition, one can truly and correctly understand the object with characteristics, and similarly, one can truly understand the object without characteristics; one can truly understand the small or inferior object; one can truly understand the vast or excellent object; one can truly understand the infinite or boundless object; and thinking that no object exists, one can truly understand the sphere of nothingness. (2) Explanation of the above: What is the recognition with characteristics? For example, infants who have not learned to speak can recognize the essence of form, but cannot connect the name and concept of 'this is form' to recognize it. And the recognition of those who are not proficient in terminology. Also, the recognition corresponding to the Samadhi (梵文：Samādhi，心定、等持) that corresponds to the characteristic-less Dharma nature of phenomena such as form, that is, the Dharmadhatu. And the recognition corresponding to the peak of existence, that is, the top or ultimate of Samsara. Apart from these three situations, the others are recognitions with the characteristics of name and concept, recognitions with the characteristics of phenomena, and recognitions with obvious characteristics. What is the recognition without characteristics? It is the recognition other than the above three situations. Among these recognitions, the recognition of those who are not proficient in terminology has fewer characteristics, the Samadhi corresponding to the characteristic-less does not cling to the characteristics of conditioned phenomena, and the recognition corresponding to the peak of existence is the addition of a negative word to the weak obvious characteristics, thus it is called characteristic-less, but it is not completely without characteristics, because that would become non-recognition. What is small recognition? It is the recognition that can recognize the things that are practiced in the desire realm.

---

འི་ཁམས་ནི་ཚེ་ཐུང་བ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དྲག་པོ་དང་། ལོངས་ སྤྱོད་དམན་པ་ལ་སོགས་པས་ཆུང་ཞིང་ངན་པ་ཡིན་ལ་དེ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱ་ཆེན་པོར་ གྱུར་བའི་འདུ་ཤེས་གང་ཞེ་ན། འདུ་ཤེས་གང་གིས་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་བསམ་གཏན་བཞི་ལ་ སྤྱོད་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཤེས་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནི་ཚེ་རིང་བ་དང་། མི་དགེ་བ་སྤངས་ པ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་བཟང་བ་ལ་སོགས་པས་སྔ་མ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཆེན་པོའམ། མཆོག་ཏུ་གྱུར་ བ་ཡིན་ལ་དེ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་གང་ཞེ་ན། འདུ་ཤེས་གང་གིས་ གཟུགས་མེད་སྐྱེ་མཆེད་དང་བོ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་། གཉིས་པ་རྣམ་ཤེས་ མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ན་སྤྱོད་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཤེས་པའོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པ་ནི་མཐའ་ ཡས་ཤིང་ཚད་མེད་པ་ཡིན་ལ་དེ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ཡང་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་གང་ཞེ་ན། འདུ་ཤེས་གང་གིས་གཟུགས་མེད་སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་པ་གཟུང་བྱ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ གནས་ལུགས་རྣམས་ཤེས་པའོ། །བཞི་པ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ཤེས་པ་ནི། མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ ཤེས་བཤད་ཟིན་པ་ཉིད་དོ། ། ༈ འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རྣམ་པར་གཞག་པ། བཞི་པ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ་གཉིས་ཏེ། སྤྱིའི་ ངོ་བོ་མདོར་བསྟན་དང་། ཁྱད་པར་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། ། ༈ སྤྱིའི་ངོ་བོ་མདོར་བསྟན་པ། དང་པོ་ལའང་སེམས་པ་གཙོ་བའི་ 1-88 ཚུལ་གྱིས་བསྟན་པ་དང་། གཙོ་ཕལ་བསྡུས་ཏེ་སྐབས་དོན་ངོས་གཟུང་བ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། (དང་པོ།)རྟེན་གྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་ནི། སེམས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ དུ་མ་འདུས་པའི་ཚོགས་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། དེའང་མིག་གི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་གཟུགས་དང་ ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གསུམ་འདུས་ཏེ་ཡུལ་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་རེག་པ་འབྱུང་ཞིང་(མདུང་ཁྱིམ་ལྟར་)དེ་དང་ ལྷན་ཅིག་དེ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་དམིགས་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཡིད་ཀྱི་ལས་སུ་གྱུར་ པ་སེམས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང་། སྣའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང་། ལྕེའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང་། ལུས་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང་། ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་ བྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་སེམས་པ་སྟེ། མདོ་ལས་ཀྱང་། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ པའི་ཚོགས་དྲུག་གོ་ཞེས་པ་དང་། གཟུགས་དང་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་སེམས་པ་རྣམ་ཤེས་རྣམས། ། ཟབ་སྟེ་རང་བཞིན་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །འདུ་བྱེད་ལ་ཆོས་གཞན་ མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་སེམས་པ་ཙམ་སྨོས་པ་ནི། འདུ་བྱེད་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ གཙོ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། (གཉིས་པ།)དེ་ཉིད་གཙོ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། སེམས་པ་གང་གིས་དད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཕྱིར་ཡང་སེམས་བསྐུལ་ཞིང་གཡོ་བར་

【現代漢語翻譯】 短壽，強烈的煩惱，以及匱乏的享受等，這些都使得欲界顯得渺小而惡劣，爲了認識到這一點。（這是小想） 什麼是廣大的想法呢？就是通過這種想法，能夠認識到色界的四禪境界中的事物。色界因為長壽，遠離不善，以及美好的享受等，相對於欲界而言顯得廣大或殊勝，爲了認識到這一點。（這是廣大想） 什麼是無量的想法呢？就是通過這種想法，能夠認識到無色界的初禪——空無邊處，以及二禪——識無邊處中的事物。它們的形態是無邊無量的，爲了認識到這一點。（這是無量想） 什麼是無所有的想法呢？就是通過這種想法，能夠認識到無色界的三禪——無所有處的狀態。認識四禪——非想非非想處，就是前面已經說過的無相之想。（這是無所有想） 第四，蘊（梵文：skandha，skandha，五蘊）的分類 什麼是行蘊（梵文：saṃskāra-skandha，saṃskāra-skandha，造作之蘊）的分類呢？答案分為兩部分： общей характеристикой вкратце и подробным объяснением особенностей. 首先是 общей характеристикой вкратце，這又分為兩種：以心為主要方式的闡述，以及將主要和次要結合起來，把握要點。 第一種又分為兩種：（第一）從所依的角度進行區分：不包含心的各種集合共有六種，也就是眼根、色境和作意三者結合，產生了能斷除對境的觸（如同矛與房屋），與此相伴隨，由此產生的，心專注于對境的，顯現出造作的，成為意的作用的心，以及同樣地，耳根結合產生觸，鼻根結合產生觸，舌根結合產生觸，身根結合產生觸，意根結合產生觸所產生的行，也就是心。經中也說：『什麼是行蘊呢？就是六種心的集合。』以及『色、受、想、心、識，甚深且無自性』等等。 雖然行蘊有很多其他的法，但只提到心，是因為心先於所有其他的行，因此最為重要。 （第二）心是主要原因的理由是：通過心，可以發起和推動信心和精進等善法。

【English Translation】 The short lifespan, intense afflictions, and meager enjoyments of the desire realm make it small and inferior, and this is to know that. (This is the small perception) What is the vast perception? It is the perception by which one knows the objects that operate in the four concentrations of the form realm. The form realm is long-lived, abandons non-virtue, and has good enjoyments, so it is greater or superior compared to the former, and this is to know that. (This is the vast perception) What is the immeasurable perception? It is the perception by which one knows the objects that operate in the first formless realm, the sphere of infinite space, and the second, the sphere of infinite consciousness. Their forms are infinite and immeasurable, and this is to know that. (This is the immeasurable perception) What is the perception of nothingness? It is the perception by which one knows the states of the third formless realm, the sphere of nothingness. Knowing the fourth, the peak of existence, is the same as the perception of no sign that has already been explained. (This is the perception of nothingness) Fourth, the classification of the aggregate of formations. What is the classification of the aggregate of formations? The answer is twofold: a brief presentation of the general nature and a detailed explanation of the specifics. First, the brief presentation of the general nature. This is further divided into two: presenting it primarily in terms of mind, and combining the primary and secondary to grasp the essence of the topic. The first is divided into two: (First) The division from the perspective of the basis: The collection of things that do not include the characteristic of mind is sixfold. That is, the eye faculty, the object of form, and attention combine to produce contact that severs the object (like a spear and a house), and together with that, the mind arising from it, focusing on the object, manifestly acting, becoming the action of the mind, is mind. Similarly, the combination of the ear produces contact, the combination of the nose produces contact, the combination of the tongue produces contact, the combination of the body produces contact, and the combination of the mind produces contact, resulting in formations, which is mind. As it is also said in the sutra: 'What is the aggregate of formations? It is the six collections of mind.' And 'Form, feeling, perception, mind, and consciousness are profound and without inherent existence,' and so on. Although there are many other dharmas in formations, only mind is mentioned because it precedes all other formations and is therefore the most important. (Second) The reason why mind is the primary cause is that mind inspires and moves faith, diligence, and other virtues.

---

བྱེད་འདོད་ཆགས་དང་ཁྲོ་བ་ ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱིར་ཡང་སེམས་བསྐུལ་ཞིང་གཡོ་བར་བྱེད། སེམས་ པས་བསྐྱེད་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་བཏགས་པ་ལ་མི་ལྡན་པའི་ འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཡང་སེམས་བསྐུལ་ཞིང་གཡོ་བར་བྱེད་པས་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ སེམས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་བའི་ཕྱིར་རོ། ། གཉིས་པ་(ངོ་བོ་ངོས་གཟུང་བ་)ནི། དེ་ལྟར་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་གཙོ་བོར་གྱུར་ བ་སེམས་པ་འདི་དང་། ཚོར་བ་དང་། འདུས་ཤེས་ནི་ལོགས་སུ་ཕུང་པོ་རེ་རེར་བསྟན་པས་དེ་ 1-89 གཉིས་མ་གཏོགས་པ་གང་དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རེག་པ་ལ་སོགས་ པ་རྣམས་དང་། སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་འདུ་ བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བའོ། ། གཉིས་པོ་ཕུང་པོ་ལོགས་པར་སྟོན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ཚོར་བས་ཁྱིམ་པ་དང་། འདུ་ཤེས་ ཀྱིས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་མི་མཐུན་པས་རྩོད་པའི་རྩ་བར་གྱུར་པ་དང་། ཚོར་བས་འདོད་ པ་ལ་ཞེན་པ་དང་། འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཞེན་པས་འཁོར་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པ་དང་། གཟུགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་རྣམས་རིགས་པའི་རིམ་པས་བསྟན་པའི་ ཕྱིར་ཏེ། རྩོད་པའི་རྩ་བར་གྱུར་པ་དང་། །འཁོར་བའི་རྒྱུ་ཕྱིར་རིམ་རྒྱུའི་ཕྱིར། །སེམས་བྱུང་ རྣམས་ལས་ཚོར་བ་དང་། །འདུ་ཤེས་ལོགས་ཤིག་ཕུང་པོར་བཞག། ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །ཡང་ན་ བྱེ་བཤད་དུ། ཚོར་བ་ནི་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་གཞི་དང་། འདུ་ཤེས་ནི་ཐ་སྙད་འདོགས་པའི་གཞི་ ཡིན་པས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བྱས་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ སྤྱིའི་ངོ་བོ་རྒྱས་པར་བཤད་པ། རྒྱས་བཤད་ལ། འདུ་བྱེད་སེམས་བྱུང་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང་། ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་རྒྱས་ པར་བཤད་པའོ། ། ༈ འདུ་བྱེད་སེམས་བྱུང་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་སྤྱི་དོན། དང་པོ་ལ་སྤྱི་དོན་གཉིས་ཏེ། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པ་ དང་། སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཁྱད་པར་དུ་བཤད་པའོ། ། ༈ སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པ། དང་པོ་ལ། རང་གི་ངོ་བོ་ངོས་གཟུང་། གཅིག་དང་ཐ་དད་བརྟག་པ། གཙོ་འཁོར་ངེས་ པར་བྱ་བ། ས་དང་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། ། ༈ རང་གི་ངོ་བོ་ངོས་གཟུང་བ། ངོས་གཟུང་བ་ལའང་གསུམ་གྱི། དང་པོ་མཚན་ ཉིད་དང་ཁྱད་པར་ནི། དབུས་མཐའ་ལས། དེ་ལ་དོན་མཐོང་རྣམ་པར་ཤེས། །དེ་ཡི་ཁྱད་པར་ སེམས་ལས་བྱུང་། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། དོན་གྱི་ངོ་བོ་རིག་པར་བྱེད་པ་སེམས་དང་། དོན་ གྱི་ཁྱད་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བའོ། །དེའང་གཟུགས་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ ཆོས་ཅན་རྟེན་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ནི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ལ། དེ་རྣམས་དམིགས་པར་བྱེད་པ་རྣམ་ 1-90 པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བརྒྱད་ནི་སེམས་ཡིན་ཞིང་།

【現代漢語翻譯】 由於貪慾和嗔恨等煩惱，心被驅使和動搖。對於由心所產生的行，以及不具備心所產生之行的狀態的行，心也會被驅使和動搖，因為它們都跟隨心。 第二（定義本質）：因此，一切事物中最先出現且最為主要的心，以及感受和認知，由於已被單獨列為蘊，因此，除了這二者之外，所有其他由心所產生的法，如觸等，以及與心不相應的行，如獲得等，都被稱為行蘊。 將這二者單獨列為蘊的原因是：感受使在家眾，認知使出家眾產生不和，成為爭論的根源；感受使人執著于慾望，認知使人執著于顛倒的見解，從而成為輪迴的原因；以及爲了按照色蘊之後，感受等蘊以合理的順序進行闡述。正如所說：『爭論之根源，輪迴之因，次第之故，感受與認知，於心所中，立為異蘊。』或者，在《分別論》中說：『感受是享受的基礎，認知是命名的基礎，因此被單獨列出。』 總的本質的詳細解釋。 詳細解釋包括：詳細解釋心所和詳細解釋不相應行。 詳細解釋心所的總綱。 第一部分有兩個總綱：共同闡述心和心所，以及特別闡述由心所產生的法。 共同闡述心和心所。 第一部分包括：定義自身的本質，辨別一和異，確定主和從，以及地和心的區別。 定義自身的本質。 在定義本質中也有三個方面。第一，定義和特點。《中邊分別論》中說：『于彼義現識，彼之差別生。』意思是說，認識事物本質的是心，認識事物差別的是心所。也就是說，顯現為所依，如色、聲等法，是事物的本質；而以這些為對境的八識聚是心。

【English Translation】 Due to afflictions such as desire and hatred, the mind is driven and agitated. The mind is also driven and agitated by actions produced by the mind, and by actions that do not possess the state of being produced by the mind, because all of them follow the mind. Second (Defining the essence): Therefore, this mind, which precedes all and is the most important, and feeling and perception, since they have been separately shown as aggregates, all other phenomena arising from the mind other than those two, such as contact, and actions that are not associated with the mind, such as attainment, are called the aggregate of formations. The reason for showing these two separately as aggregates is that feeling causes disharmony among householders, and perception causes disharmony among renunciants, becoming the root of disputes; feeling causes attachment to desire, and perception causes attachment to inverted views, thus becoming the cause of samsara; and in order to explain the aggregates such as feeling in a logical order after the form aggregate. As it is said: 'The root of disputes, the cause of samsara, the reason for the order, feeling and perception, among mental factors, are established as separate aggregates.' Or, in the Vibhajyavāda it is said: 'Feeling is the basis of enjoyment, and perception is the basis of naming, therefore it is made separate.' Detailed explanation of the general essence. The detailed explanation includes: detailed explanation of mental factors and detailed explanation of non-associated formations. General outline of the detailed explanation of mental factors. The first part has two general outlines: jointly explaining mind and mental factors, and especially explaining the phenomena arising from mental factors. Jointly explaining mind and mental factors. The first part includes: defining one's own essence, distinguishing one and different, determining the main and subordinate, and the difference between ground and mind. Defining one's own essence. There are also three aspects in defining the essence. First, definition and characteristics. As it is said in the Madhyāntavibhāga: 'Therein the meaning appears as consciousness, its distinction arises.' It means that the mind is what knows the essence of things, and the mental factors are what know the differences of things. That is to say, what appears as a basis, such as form, sound, etc., is the essence of things; and the eight aggregates of consciousness that take these as objects are the mind.

---

བདེ་སྡུག་གི་གནས་ཡིད་དུ་འོང་མི་འོང་ལ་ སོགས་པ་དངོས་པོ་དེའི་ཆོས་བརྟེན་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ནི་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ལ། དེ་རྣམས་ དམིགས་པར་བྱེད་པ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། ། གཉིས་པ་མཚུངས་ལྡན་གྱིས་བསྟན་པ་ནི། ཕུང་པོ་ལྔ་པར། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ རྣམས་གང་ཞེ་ན། ཆོས་གང་དག་སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་སོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་སེམས་དང་དེའི་འཁོར་དུ་གྱུར་བའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་ནི་དོན་རྣམ་ པ་ལྔས་ཕན་ཚུན་ལྷན་ཅིག་མི་འབྲལ་བར་གནས་པས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས། །རྟེན་དང་དམིགས་དང་རྣམ་བཅས་དང་། །མཚུངས་ པར་ལྡན་པ་རྣམ་པ་ལྔ། །ཞེས་པ་ལྟར་རྟེན་དང་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་དང་དུས་དང་རྫས་ མཚུངས་པའོ། །དེ་ལ་རྟེན་མཚུངས་པ་ནི། གཙོ་འཁོར་གཉི་ག་དབང་པོ་གཅིག་ལ་བརྟེན་པ་ སྟེ། མིག་ཤེས་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པ་ན་དེའི་འཁོར་ཚོར་བའང་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་ བརྟེན་པ་ལྟ་བུའོ། །དམིགས་པ་མཚུངས་པ་ནི། ཡུལ་གཅིག་ལ་དམིགས་པ་སྟེ། མིག་ཤེས་ གཟུགས་ལ་དམིགས་པ་ན་དེའི་འཁོར་ཚོར་བའང་གཟུགས་ལ་དམིགས་པ་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་ པ་མཚུངས་པ་ནི། འཛིན་སྟངས་ཀྱི་གཟུང་བྱ་གཅིག་པ་སྟེ། མིག་ཤེས་སྔོན་པོའི་རྣམ་པ་ཅན་ དུ་སྐྱེས་པ་ན་དེའི་འཁོར་ཚོར་བའང་སྔོན་པོའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་སྐྱེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དུས་མཚུངས་ པ་ནི། དུས་ཅིག་ཅར་དུ་འབྱུང་བ་མིག་ཤེས་ནམ་བྱུང་བ་ན་དེའི་འཁོར་ཚོར་བའང་འབྱུང་བ་ ལྟ་བུའོ། །རྫས་མཚུངས་པ་ནི། རིགས་འདྲ་གྲངས་མཉམ་པ་སྟེ། མིག་ཤེས་རྫས་གཅིག་པ་ ན་དེའི་འཁོར་ཚོར་བའང་རྫས་གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །མཚུངས་ལྡན་ལྔ་ཀ་སྨོས་པ་ནི། དམིགས་པ་མཚུངས་པ་ཙམ་ལས་མ་སྨོས་ན་རྣམ་ཤེས་གཞན་(རང་མཚན་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་)དང་ཡིད་ ཤེས་(སྤྱི་མཚན་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་)ཀྱང་(དམིགས་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་)མཚུངས་ལྡན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་ 1-91 རྣམ་པ་མཚུངས་པའང་སྨོས་ལ། དེ་གཉིས་ལས་གཞན་མ་སྨོས་ན། གང་ཟག་གཉིས་ཀྱིས་ཟླ་ བ་གང་བ་ལྟ་བའི་མིག་ཤེས་གཉིས་ཀྱང་(དམིགས་རྣམ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་)མཚུངས་ལྡན་དུ་ཐལ་བར་ འགྱུར་བས་རྟེན་མཚུངས་པའང་སྨོས་ཤིང་། དེ་གསུམ་ལས་གཞན་མ་སྨོས་ན་མིག་ཤེས་དོན་ མཐུན་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀྱང་(དམིགས་རྣམ་རྟེན་གསུམ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་)མཚུངས་ལྡན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ བས་དུས་མཚུངས་པའང་སྨོས་ཏེ། དེ་བཞི་ལས་གཞན་མ་སྨོས་ན་ཁྲ་བོ་འཛིན་པའི་མིག་ཤེས་ རྫས་དུ་མར་འདོད་པའི་ལོག་རྟོག་འབྱུང་བས་དེ་སེལ་བ་ལ་རྫས་མཚུངས་པའང་སྨོས་སོ། །བྱེ་ བཤད་ལས་ཀྱང་། གནས་དང་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་དང་དུས་དང་རྫས་མཚུངས་པ་ཉིད་ རྣམ་པ་ལྔས་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པའི་ཕྱིར་མཚུ

【現代漢語翻譯】 安樂與痛苦的處境，以及悅意與不悅意等，事物以依賴其性質的方式顯現，這是意義上的差別。而將這些作為目標，感受等五十一者是從心中生起的。 第二，以相應來闡釋：在五蘊中，『哪些是從心中生起的法？』即是那些與心相應之法。如同主要的心及其眷屬，即從心中生起的這些，以五種方式互相不分離地存在，因此是相應的。也就是，心與從心中生起的，依賴處、所緣境、行相以及時間、本體，以五種方式相應。其中，依賴處相同，指的是主與眷屬二者依賴於同一個根，例如眼識依賴於眼根，那麼它的眷屬感受也依賴於眼根。 所緣境相同，指的是以同一個境為目標，例如眼識以色為目標，那麼它的眷屬感受也以色為目標。行相相同，指的是執持方式的所取相同，例如眼識生起為藍色的行相，那麼它的眷屬感受也生起為藍色的行相。時間相同，指的是同時產生，眼識何時產生，它的眷屬感受也同時產生。本體相同，指的是種類相同，數量相等，例如眼識的本體是一個，那麼它的眷屬感受也只有一個。 之所以要說五種相應，是因為如果只說所緣境相同，那麼其他的識（具有自相的行相）和意識（具有共相的行相）也會被認為是相應的（因為所緣境相同）。因此也說了行相相同。如果只說這兩種，那麼兩個人觀看滿月的兩個眼識也會被認為是相應的（因為所緣境和行相相同），因此也說了依賴處相同。如果只說這三種，那麼前後兩個眼識在意義上一致也會被認為是相應的（因為所緣境、行相和依賴處相同），因此也說了時間相同。如果只說這四種，那麼會產生執持雜色的眼識是多個本體的邪見，爲了消除這種邪見，也說了本體相同。在《大毗婆沙論》中也說：『處所、所緣境、行相、時間和本體相同，以五種方式隨順於心，因此是相應。』

【English Translation】 The state of happiness and suffering, and whether it is pleasing or displeasing, etc., appear as if things depend on their nature, which is a difference in meaning. And taking these as objects, the fifty-one feelings and so on are born from the mind. Secondly, explained by association: In the five aggregates, 'What are the dharmas that arise from the mind?' They are the dharmas that are associated with the mind. Like the main mind and its entourage, which arise from the mind, they exist inseparable from each other in five ways, so they are associated. That is, the mind and what arises from the mind are associated in five ways: dependence, object, aspect, time, and substance. Among them, the same dependence means that both the main and entourage depend on the same faculty. For example, when eye consciousness depends on the eye faculty, its entourage, feeling, also depends on the eye faculty. The same object means that they focus on the same object. For example, when eye consciousness focuses on form, its entourage, feeling, also focuses on form. The same aspect means that the apprehended object of the way of grasping is the same. For example, when eye consciousness arises with a blue aspect, its entourage, feeling, also arises with a blue aspect. The same time means that they occur simultaneously. When eye consciousness arises, its entourage, feeling, also arises. The same substance means that they are of the same kind and equal in number. For example, when the substance of eye consciousness is one, its entourage, feeling, is also only one. The reason for mentioning all five associations is that if only the same object is mentioned, other consciousnesses (with the aspect of self-characteristics) and mind consciousness (with the aspect of general characteristics) would also be considered associated (because the object is the same). Therefore, the same aspect is also mentioned. If only these two are mentioned, then the two eye consciousnesses of two people looking at the full moon would also be considered associated (because the object and aspect are the same), so the same dependence is also mentioned. If only these three are mentioned, then the two eye consciousnesses that agree in meaning would also be considered associated (because the object, aspect, and dependence are the same), so the same time is also mentioned. If only these four are mentioned, then the false idea that the eye consciousness that grasps variegated colors is multiple substances would arise, so to eliminate this false idea, the same substance is also mentioned. The Vibhasha also says: 'The same place, object, aspect, time, and substance follow the mind in five ways, therefore they are associated.'

---

ངས་པར་ལྡན་པས་ན་མཚུངས་པར་ ལྡན་པ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། གསུམ་པ་འགལ་བའི་སྐྱོན་སྤང་བ་(ལ་ཁྱད་པར་དང་། རྣམ་པ་མཚུངས་པ་ལ་འགལ་བ་སྤང་བ་)ནི། སེམས་ཀྱིས་དོན་གྱི་ངོ་བོ་གཅིག་པུ་དང་། སེམས་བྱུང་གིས་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་གཅིག་པུ་རྟོགས་ ན་རྣམ་པ་མི་མཚུངས་པར་འགྱུར་ཞིང་། སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་དང་། སེམས་ བྱུང་གིས་ཀྱང་དོན་གྱི་ངོ་བོ་(རྟོགས་ཏེ་གཉིས་ཀས་གཉིས་ཀ་)རྟོགས་ན་སྔར་བཤད་པའི་(ངོ་བོ་རིག་པ་ སེམས་ཁྱད་པར་རིག་པ་སེམས་བྱུང་ཞེས་པའི་)མཚན་ཉིད་དང་ཁྱད་པར་མི་འཐད་ལ། དབུས་མཐའི་ འགྲེལ་བཤད་ལས། དེ་དག་གནས་དང་དམིགས་པ་དང་དུས་དང་རྫས་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་གྱི། (གཙོ་བོ་)རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་(འཁོར་སེམས་བྱུང་)ཁྱད་པར་མེད་ པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་རྣམ་པ་མཚུངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའི་ལུང་དང་ཡང་འགལ་ བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་རྩོད་ན། ལན་ལ་གཉིས་ལས། (དང་པོ།)གཞན་ལུགས་ལ་ལྔའི། དང་པོ་ཁྱབ་ཆེ་ཆུང་གིས་འབྱེད་པ་ནི། (ཁ་ཆེ་བྱམས་ཆོས་པས།) ཁ་ཅིག་སེམས་དོན་གྱི་རྣམ་པ་འཛིན་པ་ལ་ཁྱད་པར་འཛིན་པས་མ་ཁྱབ་པས་མི་མཚུངས་པར་ 1-92 བཤད་ཅིང་། སེམས་བྱུང་ཡང་ཁྱད་པར་འཛིན་པ་ལ་དོན་ཙམ་འཛིན་པས་ཁྱབ་པས་མཚུངས་ པར་བཤད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། སེམས་ཐམས་ཅད་ཀུན་འགྲོ་ལྔ་དང་ ངེས་པར་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་དེ་དག་ཕན་ཚུན་ཁྱབ་མཉམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། གཉིས་པ་རྗེས་ཀྱི་ངེས་ཤེས་ཀྱིས་འབྱེད་པ་ནི། ཡང་(ངུར་མིག་པ་)ཁ་ཅིག་སེམས་སེམས་ བྱུང་གཉི་ག་ལ་ངོ་བོ་དང་ཁྱད་པར་གཉི་ག་སྣང་བས་རྣམ་པ་མཚུངས་པར་བསྟན་ཅིང་། ངོ་བོ་ དང་ཁྱད་པར་དུ་སོ་སོར་ཞེན་པའམ། ངོ་བོ་དང་ཁྱད་པར་དུ་སྒྲོ་འདོགས་ལུགས་ཐ་དད་པས་ མི་མཚུངས་པར་བསྟན་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའང་མི་རིགས་ཏེ། རྟོག་མེད་མ་འཁྲུལ་པའི་ སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ལ་ཞེན་པ་དང་སྒྲོ་འདོགས་མེད་པས་ཐ་དད་དུ་གཞག་པར་མི་ནུས་ པའི་ཕྱིར་རོ། ། གསུམ་པ་རང་སྟོབས་གཞན་སྟོབས་ཀྱིས་འབྱེད་པ་ནི། (ཀོང་པོ་དང་འཕན།)འགའ་ཞིག་ སེམས་སེམས་བྱུང་གཉི་གས་ངོ་བོ་དང་ཁྱད་པར་གཉི་ག་འཛིན་མོད་ཀྱི། སེམས་ཀྱིས་དོན་ གྱི་ངོ་བོ་འཛིན་པ་ནི་རང་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་འཛིན་པ་ནི་གཞན་སེམས་བྱུང་དང་ འགྲོགས་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིན་ཞིང་། སེམས་བྱུང་གིས་ཁྱད་པར་འཛིན་པ་ནི་རང་སྟོབས་ཀྱིས་ ཡིན་ལ། ངོ་བོ་འཛིན་པ་ནི་གཞན་སེམས་དང་འགྲོགས་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་རང་ སྟོབས་ནི་མེའི་ཚ་བ་ལྟར་རང་རྒྱུ་ལས་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྐྱེས་པ་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ཞིང་། གཞན་ སྟོབས་ནི་ཆུའི་ཚ་བ་ལྟར་གྲོགས་ཀྱི་དབང་གིས་སྐྱེས་པའོ། །དེས་ན་རང་སྟོབས་ཀྱིས་རང་ རང་གི་ཡུལ་འཛིན་པའི་ཆ་ནས་མི་མཚུངས་པའི་ཁྱད་པ

【現代漢語翻譯】 正如「具有相同對境，故稱具有相同對境者」所說。 第三，消除矛盾的過失（通過區分和對境相同來消除矛盾）： 如果心只認識對境的本體，而心所只認識對境的差別，那麼就會變得對境不相同。如果心也認識對境的差別，而心所也認識對境的本體（即兩者都認識兩者），那麼之前所說的（本體的認知是心，差別的認知是心所）定義和差別就不合理了。在《中邊分別論》的解釋中說：『它們在處所、所緣、時間和事物上相同，因此是具有相同對境的。』（主要）如果識和（隨行心所）沒有差別，那麼就會陷入沒有差別的過失，因此對境相同是不成立的。如果這樣爭論，回答分為兩部分： （第一，）在其他宗派的觀點中，有五種區分方式。第一種是通過周遍大小來區分：（喀什米爾的慈氏學派認為，）有些心在執持對境的相時，因為不周遍於執持差別，所以說不相同。而心所因為周遍于執持差別，所以說相同。 這種說法是不合理的，因為所有的心都必然與五遍行相應，因此它們之間是周遍相等的。 第二種是通過後得的確定識來區分：有些（飲光部）人認為，心和心所兩者都顯現本體和差別，因此顯示為對境相同。因為對本體和差別的執著或安立方式不同，所以顯示為不相同。這種說法也是不合理的，因為在無分別、無錯亂的心和心所上，沒有執著和安立，因此無法將它們區分開來。 第三種是通過自力和他力來區分：（工布和阿尼）有些人認為，心和心所兩者都執持本體和差別，但心執持對境的本體是自力，執持差別是依靠其他心所的力量；心所執持差別是自力，執持本體是依靠其他心的力量。它們的自力就像火的熱量一樣，從自己的因中生起，是其自性，這是法性；他力就像水的熱量一樣，是依靠助伴的力量而生起的。因此，從各自以自力執持各自所緣的角度來看，是不相同的差別。

【English Translation】 As it is said, 'Those that possess the same object are called possessors of the same object.' Third, eliminating the fault of contradiction (eliminating contradiction by distinguishing and having the same object): If the mind only cognizes the essence of the object, and the mental factors only cognize the distinctions of the object, then they will become dissimilar in object. If the mind also cognizes the distinctions of the object, and the mental factors also cognize the essence of the object (i.e., both cognize both), then the previously stated definitions and distinctions (the cognition of essence is the mind, the cognition of distinctions is the mental factor) would be unreasonable. In the commentary on the Madhyāntavibhāga (Distinguishing the Middle from the Extremes), it says: 'They are similar by virtue of being the same in location, object, time, and substance; therefore, they possess the same object.' If (the principal) consciousness and (the accompanying mental factors) were not distinct, then it would follow that there would be no distinction, and therefore, having the same object is not established. If one argues in this way, the response is in two parts: (First,) in the views of other schools, there are five ways of distinguishing. The first is to distinguish by the extent of pervasiveness: (The Kashmirian Maitreyan school believes that) some minds, when grasping the aspect of an object, are said to be dissimilar because they do not pervade the grasping of distinctions. And mental factors are said to be similar because they pervade the grasping of distinctions. This statement is unreasonable because all minds are necessarily associated with the five omnipresent mental factors, and therefore they are mutually pervasive. The second is to distinguish by subsequent ascertainment: Some (Gurmipa) people believe that both the mind and mental factors manifest both essence and distinctions, thus showing that they have the same object. Because the clinging to or the way of imputing essence and distinctions is different, they are shown to be dissimilar. This statement is also unreasonable because there is no clinging or imputation in non-conceptual, non-erroneous minds and mental factors, and therefore they cannot be distinguished. The third is to distinguish by self-power and other-power: (Kongpo and Ani) Some believe that both the mind and mental factors grasp both essence and distinctions, but the mind's grasping of the essence of the object is by self-power, and its grasping of distinctions is by the power of association with other mental factors; the mental factor's grasping of distinctions is by self-power, and its grasping of the essence is by the power of association with other minds. Their self-power is like the heat of fire, arising from its own cause, which is its nature; this is the nature of phenomena. Other-power is like the heat of water, arising from the power of companions. Therefore, from the perspective of each grasping its own object by self-power, there is a difference of dissimilarity.

---

ར་རྣམ་པར་བཞག་ལ། གཞན་སྟོབས་ ཀྱིས་(སེམས་སེམས་བྱུང་གཉི་གས་ངོ་བོ་ཁྱད་པར་)གཉི་གའི་རྣམ་པ་འཛིན་པའི་ཆ་ནས་རྣམ་པ་མཚུངས་ པའང་ཉམས་པ་མེད་དོ་ཞེས་གསུང་ངོ་། །དེའང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མེད་དེ་ཡིད་ཤེས་ ཀྱིས་(མིག་ཤེས་དང་འགྲོགས་ནས་)གཟུགས་འཛིན་ལྟ་བུ་སེམས་ཀྱིས་དོན་གྱི་ངོ་བོ་འཛིན་པ་དང་། 1-93 འདུ་ཤེས་ཀྱིས་དད་པའི་(དང་འགྲོགས་ནས་ཏེ་)ཡུལ་འཛིན་པ་ལྟ་བུ་སེམས་བྱུང་གི་དོན་གྱི་ཁྱད་ པར་འཛིན་པ་ཡང་། གཞན་དང་འགྲོགས་སྟོབས་ཀྱིས་འཛིན་པས་ན་གཞན་སྟོབས་སུ་ཐལ་ བའི་ཕྱིར་དང་། སེམས་ཀྱིས་ཀུན་འགྲོ་ལྔའི་ཡུལ་འཛིན་པའང་རང་རྒྱུ་ལས་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ དུ་སྐྱེས་པ་ན་རང་སྟོབས་སུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཤེས་རིག་གཞན་ དང་འགྲོགས་ནས་ཡུལ་འཛིན་པས་གཞན་སྟོབས་སུ་འཇོག་ན། སེམས་ཀྱིས་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་གཞན་སྟོབས་སུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ལས་བྱུང་བ་མེད་པར་ནི། ། སེམས་ནི་ནམ་ཡང་མི་འབྱུང་སྟེ། །ཉི་མ་དང་ནི་འོད་ཟེར་བཞིན། །དེ་རྣམས་ཉིད་དང་ལྷན་ ཅིག་བྱུང་། །ཞེས་(བཤད་སྦྱར་དུ་དྲངས་)པ་ལྟར་སེམས་བྱུང་དང་འགྲོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ངེས་ པར་འཛིན་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། བཞི་པ་གྲུབ་མཐའ་ཐ་དད་ཀྱིས་འབྱེད་པ་ནི། (འཇམ་གསར།)ཁ་ཅིག་སེམས་དང་སེམས་ བྱུང་རྣམ་པ་མི་མཚུངས་པར་བཤད་པ་སེམས་ཙམ་པའི་ལུགས་ཡིན་ལ། མཚུངས་པར་བཤད་ པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཡིན་པས་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའང་མི་འཐད་དེ། དེ་ལ་ བཟློག་ན(ས་སྨྲས་ན་རིགས་པ་)མཚུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། གཉི་གའང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་གཞུང་ དུ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ལྔ་པ་སྣང་རྟོག་ཐ་དད་ཀྱིས་འབྱེད་པ་ནི། (བཅོམ་ལྡན་རལ་གྲི)ཁ་ཅིག་སེམས་སེམས་བྱུང་ གཉི་ག་ལ་ངོ་བོ་དང་ཁྱད་པར་གཉི་ག་སྣང་བས་རྣམ་པ་མཚུངས་པར་འཇོག་ཅིང་། སེམས་ ཀྱིས་ངོ་བོ་ཁོ་ན་རྟོགས་ཤིང་སེམས་བྱུང་གིས་ཁྱད་པར་ཁོ་ན་རྟོགས་ཀྱི། ཕན་ཚུན་གཅིག་ གིས་གཅིག་གི་ཡུལ་མི་རྟོགས་པས་མི་མཚུངས་པར་ཡང་འཇོག་གོ། ཞེས་གསུངས་པའང་མི་ རིགས་ཏེ། རྣམ་པ་ནི་ཤེས་པའི་འཛིན་སྟངས་ཡིན་པས་གཅིག་གིས་གཅིག་གི་ཡུལ་མ་རྟོགས་ ན་དེ་གཉིས་རྣམ་པ་མཚུངས་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། ། 1-94 གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གཉི་གས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ རྣམ་པ་མཐུན་པར་འཛིན་པས་རྣམ་པ་མཚུངས་པར་བཞག་ཅིང་། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོའི་ རྣམ་པ་དང་ཁྱད་པར་གྱི་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བར་འཛིན་པས། མི་མཚུངས་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་རྣམ་ པར་འཇོག་སྟེ། དཔེར་ན་མིག་ཤེས་ཀྱིས་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་རྣམ་པ་འཛིན་པ་ན། དེའི་འཁོར་ རེག་པས་གཟུགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྡུག་མི་སྡུག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་འཛིན་ཞིང་། ཚོར་བས་ ཕན་གནོད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་འཛ

【現代漢語翻譯】 有些人認為，心和心所（心理活動和心理事件，兩者在本質上的區別）在認知方式上是相似的，因為它們都以相同的方式把握事物。然而，這種觀點並非完全確定。例如，當意識（眼識，與眼根接觸后產生的視覺意識）認知事物時，心識把握的是事物的本質；而當感覺（與信仰相關聯）認知對像時，心所把握的是事物的特性。由於這種認知是依賴於其他因素的影響，因此可以被認為是『他力』所致。此外，心識認知五遍行（五種普遍存在的心所）的對象時，由於其本質是從自身的原因中產生的，因此又可以被認為是『自力』所致。 此外，如果僅僅因為智慧與其它因素共同認知對象，就將其歸為『他力』，那麼心識對事物本質的所有認知都將變成『他力』，因為『沒有心所，心識永遠不會產生，就像太陽和陽光一樣，它們總是同時出現』。正如（在《釋量論》中引用）所說，心識必然是通過與心所共同作用的力量來認知事物的。 第四，通過不同的宗派來區分：（蔣揚洛哲旺波）有些人說，心和心所的認知方式不同，這是唯識宗的觀點；而認為它們認知方式相同，這是說一切有部宗的觀點，因此沒有錯誤。這種說法是不合理的，因為這兩種觀點都出現在瑜伽行派的著作中，所以可以反駁。 第五，通過顯現和概念來區分：（喬丹熱智）有些人認為，心和心所的本質和特性都顯現，因此它們的認知方式是相同的；心識只認知本質，而心所只認知特性，彼此不認知對方的對象，因此它們的認知方式是不同的。這種說法是不合理的，因為認知方式是智慧的把握方式，如果彼此不認知對方的對象，那麼兩者在認知方式上就是矛盾的。 第二，自宗觀點：心和心所都以相似的方式認知色等現象，因此它們的認知方式是相同的；但它們以不同的方式認知色等現象的本質和特性，因此它們的認知方式也是不同的。例如，當眼識認知色的本質時，其伴隨的觸覺認知色的好壞等特性，而感覺則認知利弊等特性。

【English Translation】 Some argue that minds and mental factors (consciousness and mental events, the difference in essence between the two) are similar in their modes of apprehension because they both grasp things in the same way. However, this view is not entirely certain. For example, when consciousness (eye consciousness, the visual consciousness arising from contact with the eye faculty) cognizes objects, the mind grasps the essence of things; and when feeling (associated with faith) cognizes objects, mental factors grasp the characteristics of things. Since this cognition relies on the influence of other factors, it can be considered 'other-powered'. Furthermore, when the mind cognizes the objects of the five omnipresent mental factors (five universally present mental factors), since its essence arises from its own causes, it can be considered 'self-powered'. Moreover, if merely because wisdom cognizes objects in conjunction with other factors, it is classified as 'other-powered', then all cognition of the essence of things by the mind would become 'other-powered', because 'without mental factors, consciousness never arises, just as the sun and sunlight always appear simultaneously'. As (quoted in the Explanation of the Compendium) says, the mind necessarily cognizes things through the power of acting together with mental factors. Fourth, distinguishing through different tenets: (Jamyang Losal Wangpo) Some say that the modes of cognition of minds and mental factors are different, which is the view of the Cittamatra school; while the view that their modes of cognition are the same is the view of the Sarvastivada school, so there is no error. This statement is unreasonable, because both views appear in the treatises of the Yogacara school, so it can be refuted. Fifth, distinguishing through appearance and concept: (Chöden Ralri) Some argue that both the essence and characteristics of minds and mental factors appear, so their modes of cognition are the same; the mind only cognizes the essence, while mental factors only cognize the characteristics, and they do not cognize each other's objects, so their modes of cognition are different. This statement is unreasonable, because the mode of cognition is the way wisdom grasps, and if they do not cognize each other's objects, then the two are contradictory in their modes of cognition. Second, the self-view: Minds and mental factors both cognize phenomena such as form in a similar way, so their modes of cognition are the same; but they cognize the essence and characteristics of phenomena such as form in different ways, so their modes of cognition are also different. For example, when eye consciousness cognizes the essence of form, the accompanying touch cognizes the characteristics of form such as good or bad, while feeling cognizes the characteristics of benefit or harm.

---

ིན་ལ། འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཐ་སྙད་སྣ་ཚོགས་སུ་གདགས་ པར་བྱ་བའི་མཚན་མའི་རྣམ་པ་འཛིན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཡིད་ཀྱི་ས་ལས། དེ་ཉིད་ ལས་གང་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་དང་གཉི་ག་ལས་བཟློག་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་རེག་པས་རིག་ པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་ལས་གང་ཕན་པ་དང་གནོད་པ་གཉི་ག་ལས་བཟློག་པའི་མཚན་ཉིད་ དེ་ཚོར་བས་རིག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་ལས་གང་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ལ་སོགས་པའི་ཐ་ སྙད་ཀྱི་མཚན་མའི་མཚན་ཉིད་དེ་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་རིག་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། མཛོད་འགྲེལ་ལས་ཀྱང་། རྣམ་པ་རེ་རེ་ནས་བྱེ་བྲག་ཏུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་དང་བཅས་ པ་རྣམས་སོ་ཞེས་པ་དང་། དེའི་འགྲེལ་བཤད་དུ། གང་བ་སྤེལ་གྱིས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔོན་ པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་གཅོད་ལ། དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ཚོར་བས་མྱོང་ངོ་། །འདུ་ ཤེས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཅོད་དོ་ཞེས་པ་དང་། རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས། དམིགས་པའི་དེ་ཉིད་ལ་ རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྤྱིའི་ངོ་བོར་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཚུལ་དུ་འཛིན་ལ། བྱེ་བྲག་གི་ངོ་བོར་ ཚོར་བས་མྱང་བར་བྱ་བའི་ཚུལ་དུ་འཛིན་ཏོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཅད་པར་བྱ་བའི་ ཚུལ་དུ་འཛིན་ཏོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་སེམས་དང་སེམས་ལས་ བྱུང་བ་དུས་མཚུངས་པ་(ལ་འགལ་བ་སྤང་བ་ནི། དེ་ལྟར་)ཡིན་ན། ཕན་ཚུན་རྒྱུ་འབྲས་སུ་མི་འགྱུར་ ཞིང་། རྒྱུ་འབྲས་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་ན་དུས་མཉམ་པའང་འགལ་ལོ། །ཞེས་རྩོད་ན། ལན་ལ། 1-95 གཞན་ལུགས་ནི། (ཐོ་)ཁ་ཅིག་རྒྱུ་འབྲས་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་ཡང་དུས་མཉམ་པ་མི་འགལ་ཏེ། འདི་ཉིད་དུ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཕན་ཚུན་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་། མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུར་ གསུངས་པ་དང་། ཐེག་བསྡུས་སུ་ཡང་། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་ མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་དུས་མཉམ་དུ་གཅིག་གི་རྒྱུར་གཅིག་འགྱུར་བ། མར་མེའི་མེ་ལྕེ་འབྱུང་ བ་དང་སྙིང་པོ་འཚིག་པ་དུས་མཉམ་པ་དང་། མདུང་ཁྱིམ་དུས་མཉམ་པ་ཕན་ཚུན་བརྟེན་ནས་ མི་འགྱེལ་བའི་དཔེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། (འབྲི་ཞང་།)གཞན་ཡང་མྱུ་གུ་དང་དེའི་གྲིབ་མ་ དང་། མར་མེ་དང་དེའི་འོད་དང་། ས་གཞི་དང་དེར་སེམས་ཅན་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་དུས་ མཉམ་པའི་རྒྱུ་འབྲས་དུ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་མོད། དེའང་བརྟགས་ན་ མི་འཐད་དེ། རྒྱུ་འབྲས་གཉི་ག་མ་སྐྱེས་པ་ན། རྒྱུས་འབྲས་བུ་ལ་ཕན་འདོགས་མི་ནུས་པའི་ ཕྱིར་དུས་མི་མཉམ་ལ། གཉིས་ཀ་སྐྱེས་པ་ན་རྒྱུས་འབྲས་བུ་ལ་ཕན་འདོགས་མི་དགོས་པའི་ ཕྱིར་དུས་མི་མཉམ་ཞིང་། རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུའི་སྔར་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རྣམ་འགྲེལ་ལས། མེད་པ་སྔར་ནུས་མེད་ཕྱིར་དང་། །ཕྱིས་ཀྱང་ཉེར་སྦྱོར་ མེད་པའི་ཕྱིར། །རྒ

【現代漢語翻譯】 確實，『意識』就像把握施加各種名稱概念的特徵。同樣，在『意』的層面，通過『觸』來感知那些令人愉快、不愉快或兩者相反的性質；通過『受』來感知那些有益、有害或兩者相反的性質；通過『想』來感知那些關於男性、女性等名稱概念的特徵。正如經文所說。而且，《俱舍論釋》中也說：『爲了區分每個不同的方面，所有具有特徵的事物。』在它的註釋中，Gawa Pel 解釋說：『識區分藍色等各種特徵，受體驗相同的目標，想完全區分它們。』國王的兒子說：『識以普遍的方式把握目標，受以特殊的方式體驗它，想以完全區分的方式把握它。』等等。正如所說的那樣。 此外，如果心和心所是同時的（爲了消除矛盾，即），它們不會成為彼此的因果關係；如果它們是因果關係的性質，那麼同時性也是矛盾的。』如果有人這樣爭論，回答是： 其他宗派的觀點是：（托）有些人認為，即使是因果關係的性質，同時性也不矛盾。因為在這裡，心和心所被說成是相互同時產生的，並且是相應的因；而且在《攝大乘論》中也說：『阿賴耶識和所有煩惱法同時成為彼此的因，就像燈焰的產生和燈芯的燃燒是同時的，就像房屋的柱子同時相互支撐而不倒塌的例子一樣。』（Zhixiang）此外，還有許多同時性的因果關係，例如幼苗和它的陰影，燈和它的光，地面和居住在上面的眾生等等。』雖然這樣說，但如果仔細分析，這是不合理的。如果因和果都沒有產生，那麼因就不能幫助果，因此它們不是同時的；如果兩者都產生了，那麼因就不需要幫助果，因此它們也不是同時的；因為任何作為因的東西都必須先於果。正如《釋量論》中所說：『因為不存在，所以之前沒有能力；之後也沒有進一步的努力。』

【English Translation】 Indeed, 'consciousness' is like grasping the characteristics of applying various names and concepts. Similarly, on the level of 'mind', 'touch' perceives those qualities that are pleasant, unpleasant, or the opposite of both; 'feeling' perceives those qualities that are beneficial, harmful, or the opposite of both; 'perception' perceives those characteristics of names and concepts such as male, female, etc. As the scriptures say. Moreover, the commentary on the Abhidharmakosha also says: 'In order to distinguish each different aspect, all things with characteristics.' In its commentary, Gawa Pel explains: 'Consciousness distinguishes various characteristics such as blue, feeling experiences the same object, and perception completely distinguishes them.' The King's Son says: 'Consciousness grasps the object in a general way, feeling experiences it in a specific way, and perception grasps it in a way that completely distinguishes it.' And so on. As it is said. Furthermore, if the mind and mental factors are simultaneous (in order to eliminate the contradiction, that is), they will not become causes and effects of each other; and if they are the nature of cause and effect, then simultaneity is also contradictory.' If someone argues like this, the answer is: The view of other schools is: (To) Some people think that even if it is the nature of cause and effect, simultaneity is not contradictory. Because here, the mind and mental factors are said to arise simultaneously with each other and are corresponding causes; and in the Mahāyānasaṃgraha it is also said: 'The ālayavijñāna and all defiled dharmas simultaneously become causes of each other, just as the generation of a lamp flame and the burning of the wick are simultaneous, just like the example of the pillars of a house simultaneously supporting each other without collapsing.' (Zhixiang) Furthermore, there are many simultaneous cause-and-effect relationships, such as a sprout and its shadow, a lamp and its light, the ground and the sentient beings living on it, and so on.' Although it is said like this, if analyzed carefully, this is unreasonable. If neither the cause nor the effect has arisen, then the cause cannot help the effect, so they are not simultaneous; and if both have arisen, then the cause does not need to help the effect, so they are not simultaneous; because whatever is the cause must precede the effect. As the Pramāṇavārttika says: 'Because it does not exist, there is no ability before; and there is no further effort after.'

---

ྱུ་རྣམས་སྔར་ཡོད་ཁོ་ན་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །ཐེག་བསྡུས་ སུ་གསུངས་པ་ནི་བར་མ་ཆད་དུ་འབྱུང་བ་ལ་དུས་མཉམ་དུ་དགོངས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་པའི་བློ་ དང་མཐུན་པར་མཛད་པའམ། ཡང་ན་རྒྱུ་འབྲས་བཏགས་པ་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་བཤད་སྦྱར་ ལས། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ནི་བཏགས་པ་བ་སྟེ། དུས་གཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་རྒྱུ་ དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །མྱུ་གུ་དང་གྲིབ་མ་ལ་སོགས་ པའང་སྐད་ཅིག་སྔ་མའི་མྱུ་གུ་ལས་ཕྱི་མའི་གྲིབ་མ་དང་། སྔ་མའི་མར་མེ་ལས་ཕྱི་མའི་འོད་ འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་གྱི་དུས་མཉམ་པའི་རྒྱུ་འབྲས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ། རང་ལུགས་ནི། དཔེར་ན་ཚོགས་པ་ཚར་གཅིག་ལ་སྐྱེས་པའི་རོ་གཟུགས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱང་ 1-96 ཡིན་ལ་དུས་མཉམ་པའང་མི་འགལ་བ་བཞིན་དུ། གཙོ་འཁོར་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་སེམས་ བྱུང་ཡང་(མིག་ཤེས་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་ལས་ཚོར་བ་ད་ལྟར་བ་འབྱུང་ཞིང་། ཚོར་བ་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་ལས་མིག་ཤེས་ད་ལྟར་བ་ འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །)ཕན་ཚུན་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་དག་གི་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་བས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱང་ཡིན་ལ། ལྷན་ཅིག་མི་འབྲལ་བར་འབྱུང་བས་དུས་མཚུངས་པའང་ཡིན་ཏེ། (སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་བསྟན་པའི་)མདོ་ ལས། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ན་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་ངོ་། །ཞེས་ པ་དང་། རེག་པ་ལས་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བར་གསུངས་པས་རྒྱུ་འབྲས་སུ་ཡང་བསྟན་ ཞིང་། འདི་ཉིད་ལས། མཐུན་པར་རྟོགས་པས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེ་ཡང་(ཞེས་པའི་རྗེས་སུ)། དུས་འདྲ་བ་གཉིས་ཡིན་གྱི། དུས་མི་འདྲ་བ་གཉིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དུས་མཉམ་དུའང་ བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྫས་མཚུངས་པ་(ལ་འགལ་བ་སྤང་བ་ནི། དེ་ལྟར་) ཡིན་ན། རྒྱུ་འབྲས་རྫས་གཅིག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རྫས་མཚུངས་པའང་(མིག་ཤེས་རྫས་གཅིག་ དང་འཁོར་རྫས་གཅིག་མཚུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །)རིགས་འདྲ་གྲངས་མཉམ་པ་ལ་བརྗོད་ཀྱི། སངས་རྒྱས་ པའི་ལུགས་ལ་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་རྫས་གཅིག་པ་ནི་མི་འདོད་དེ། གལ་ཏེ་རྒྱུ་ལ་ འབྲས་གནས་ན། །ཟན་ཟ་མི་གཙང་ཟ་བར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟར་ རོ། །གཙོ་འཁོར་རྫས་གཅིག་ཏུ་འདོད་པ་ལྟར་ན་རྫས་ལ་རྣམ་པ་མཚུངས་ཤིང་། ངོ་བོ་ཁྱད་ པར་རིག་པའི་ལྡོག་པ་ཐ་དད་ཀྱིས་སོ་སོར་འབྱེད་ལ་རྒྱུ་འབྲས་སུ་གསུངས་པའང་བཏགས་ པ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་རྟེན་དང་དམིགས་རྣམ་མཚུངས་པ་(ལ་འགལ་བ་སྤང་བ་ནི། དེ་ལྟར་)ཡིན་ན། མིག་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་དུ་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བའང་མིག་ཤེས་སུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། མིག་ལ་བརྟེན་ ཅིང་གཟུགས་ལ་དམིགས་ནས་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན་སྐྱོན་མེད་དེ། གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་རིག་པ་ཡིན་པར་

【現代漢語翻譯】 正如經中所說：『諸蘊原本如此。』《攝抉擇分》中所說，是指不間斷地產生，同時考慮到與世間人的想法相符，或者是因果假立。正如其釋文中說：『同時產生的因只是假立，因為對於同時產生的事物來說，因和果的實體是不允許的。』就像幼苗和陰影等，也是前一剎那的幼苗產生后一剎那的陰影，前一剎那的蠟燭產生后一剎那的光明等，而不是同時的因果。 自宗的觀點是：例如，一次聚會中產生的色、聲等，既是因果，同時也不矛盾。同樣，作為主伴關係的意識和心所（例如，前一剎那的眼識產生現在的感受，前一剎那的感受產生現在的眼識）。由於它們互相從前一剎那的因中產生，所以是因果；由於它們不分離地同時產生，所以是同時的。《六處經》中說：『如果作意存在，那麼眼識就會產生。』並且說觸產生感受等，因此也顯示了因果關係。並且，在同一經中，『通過一致的認知而共同存在』之後，又說：『這是相同的兩個時間，而不是不同的兩個時間。』因此也顯示了同時性。如果意識和心所的體性相同（爲了消除矛盾，可以這樣說），那麼，因果就會變成同一個實體。體性相同（例如，眼識的實體與眷屬的實體相同）是指種類相同、數量相等。但在佛教的觀點中，並不認為能生和所生的因果是同一個實體。如果原因中存在結果，那麼吃食物就會變成吃不凈之物。正如經中所說。如果像主伴關係那樣認為是一個實體，那麼實體的相狀相同，本體的差別通過認識的對立面來區分，而所說的因果也變成了假立。如果所依和所緣的相狀相同（爲了消除矛盾，可以這樣說），那麼，在眼識的眷屬中產生的感受也會變成眼識，因為它是依賴於眼睛，緣於色法，並且分別認識的緣故。這沒有過失，因為認識的是色法的本體。

【English Translation】 As it is said, 'The aggregates are just as they were before.' What is said in the Compendium of Determinations is meant to be simultaneous with the uninterrupted occurrence, in accordance with the minds of worldly people, or it is a causal imputation. As it says in its commentary: 'The cause of simultaneous arising is merely imputed, because the entity of cause and effect is not permissible for those arising at the same time.' Like sprouts and shadows, etc., it is also the later shadow arising from the earlier sprout, and the later light arising from the earlier flame, etc., but not simultaneous cause and effect. Our own system is that, for example, the aggregates of form and sound that arise in a single gathering are both cause and effect, and there is no contradiction in being simultaneous. Similarly, the mind and mental factors that are the principal and retinue (for example, the previous moment of eye consciousness gives rise to the present feeling, and the previous moment of feeling gives rise to the present eye consciousness) are both cause and effect because they arise from the cause of each other's previous moment, and they are also simultaneous because they arise inseparably together. As the sutra (teaching the six sense bases) says, 'When attention is present, eye consciousness arises.' And it is said that feeling arises from contact, etc., thus also showing cause and effect. And in this very text, after 'that which is concordant is equally possessed,' it says, 'These are two equal times, not two different times,' thus also showing simultaneity. Furthermore, if mind and mental factors are of the same substance (to avoid contradiction, it can be said that way), then cause and effect would become the same substance. Being of the same substance (like the eye consciousness being of the same substance as its retinue) is said to be of the same kind and equal in number. But in the Buddhist system, it is not accepted that the cause and effect of what is produced and what produces are the same substance. If the effect exists in the cause, then eating food would become eating impure things, as it is said. If one considers the principal and retinue to be one substance, then the aspects of the substance are the same, and the distinction of the essence is separated by the difference in the reversal of cognition, and what is said to be cause and effect also becomes imputed. Furthermore, if the support and object are of the same aspect (to avoid contradiction, it can be said that way), then the feeling that arises in the retinue of eye consciousness would also become eye consciousness, because it relies on the eye and focuses on form, and because it is a separate form of cognition. There is no fault in this, because it is the cognition of the essence of form.

---

ནི་མ་གྲུབ་(པས་མིག་ཤེས་སུ་མི་འགྱུར་)ཅིང་། ཁྱད་པར་རིག་པ་ ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་(ཚོར་བ་)སེམས་ལས་བྱུང་བར་གྲུབ་པོ་ཞེས་ཀྱང་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བཤད་ 1-97 ཟིན་པ་དང་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་སྐབས་མང་པོར་རང་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ གཉི་ག་སྨོས་པ་ནི། རྣམ་གྲངས་ལ་མཁས་པས་ཤེས་རབ་འཕེལ་བའི་ཆེད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ གྱི། འདི་ནི་བདེན་གྱི་གཞན་ནི་གཏི་མུག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མི་གཟུང་ཞིང་། གང་ལུང་རིགས་དང་མཐུན་པ་དེ་ཉིད་འཐད་ལྡན་དུ་གཟུང་བར་བྱའོ། །(ཞེས་པའང་གདམས་པའོ། །) ༈ གཅིག་དང་ཐ་དད་བརྟག་པ། (གཉིས་པ།)གཅིག་དང་ཐ་དད་བརྟག་པ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་སློབ་དཔོན་གཞན་གྱི་ བཞེད་ཚུལ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་པུར་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། (སྔོན་གྱི་མཐའ་ལས་ གཅིག་བརྩམས་ན་ཐོག་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རིང་དུ་སོང་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ རེ་རེ་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང་། བདག་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་རྒྱུ་བ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་མེད་པ་དང་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང་ ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་དང་མིག་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ཕུག་ན་ཉལ་བ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། ། ཞེས་བསྡུ་བར་རོ། །) རིང་དུ་འགྲོ་ཞིང་གཅིག་པུར་རྒྱུ། །གདུལ་དཀའི་སེམས་ནི་རབ་འདུལ་བྱེད། ། ཅེས་པ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུད་རེ་རེ་བའོ་ཞེས་པ་དང་། (སྐྱེ་མཆེད་ བཞིར་བསྟན་པའི་མདོ་ལས།)རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ་ཞེས་བཀའ་བསྩལ་པས། སེམས་ཅན་རེ་རེའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ནི་རྫས་གཅིག་པུ་མི་རྟག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་རྣམ་ཤེས་ དུ་མར་མངོན་པ་ནི་དབང་པོ་དུ་མ་ལ་བརྟེན་ཅིང་ཡུལ་དུ་མ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ ན། བུ་ག་དུ་མ་ཅན་གྱི་ཁང་བར་སྤྲེའུ་གཅིག་བཅུག་པའམ། མར་མེ་གཅིག་བཏེག་པ་ན་དུ་ མར་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་འགའ་ཞིག་སེམས་འདི་ཉིད་གནས་སྐབས་ ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་སྣ་ཚོགས་སུ་འབྱུང་ཡང་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་རྫས་གཅིག་ཁོ་ན་ ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རྨ་བྱའི་མདོངས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ཡང་སྒྲོའི་ངོ་བོར་གཅིག་པ་བཞིན་ནོ། ། ཞེས་ཀྱང་གསུངས་མོད། དེ་ནི་དབུས་མཐའི་ཊཱི་ཀཱར། གཅིག་བུ་ཡིན་ལ་དབྱེར་ཡོད་པའི་སྣ་ ཚོགས་ཀྱང་ཡིན་པ་ནི་འགལ་ལོ་ཞེས་པའི་རིགས་པ་དང་། མདོ་ལས་ཀྱང་ཚོར་བ་དང་འདུ་ 1-98 ཤེས་དང་སེམས་པ་གང་ཡིན་པ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པའི་ཆོས་འདི་རྣམས་འདྲེས་ པ་སྟེ། མ་འདྲེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་འདྲེས་པ་ནི་ཐ་དད་ཕན་ཚུན་ཕྲད་པ་ལ་རུང་གི་ གཅིག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་ལུང་གིས་ཀྱང་བཀག་ཅིང་། དབུ་མ་ཕུང་པོ་ལྔ་པ་ལས་ཀྱང་། ཁ་ཅིག་སེམས་ཀྱི་བྱ་བའི

【現代漢語翻譯】 因為『無成』（藏文：ནི་མ་གྲུབ་）(所以不會變成眼識)。因為特別的覺知本身(感受)是從心中產生的，這也已經說過了。 像這樣，在已經說過和將要闡述的辯論中，之所以提到自方和他方兩方面，是爲了讓精通各種觀點的人增長智慧而展示的，而不是絕對地認為『這個是真的，其他的都是愚癡』。凡是符合道理的，就應該認為是合理的。(這也是一種教誨。) 第二，關於一和異的考察，分為三點。第一點是其他論師的觀點：主張唯有菩薩是唯一的等等。(如果從先前的邊際開始算起，因為沒有開始，並且緣於一切所知，所以是長久的。因為心識的相續是逐一進入的，並且因為沒有主宰，所以是單獨執行的。因為沒有形體、不可見、沒有阻礙，所以是沒有身體的。因為依賴於形體和眼睛，所以應該看作是睡在洞穴里。) 『長久地行走，獨自地執行。調伏難以調伏的心。』 以及『眾生是各自不同的識流』，以及(在《四生經》中)世尊說：『六識是意的生處』。因此，每個眾生的相續中的識是唯一的、無常的。而它顯現為多種識，是因為依賴於多種根和緣于多種境。例如，就像把一隻猴子關在有多個孔的房間里，或者點燃一盞燈，顯現出多個影像一樣。 有些人說，心本身在不同情況下會產生各種各樣的感受等差別，但其自性是唯一的實體。例如，就像孔雀的羽毛顯現出各種顏色，但羽毛的本質是相同的。 然而，這與《中邊分別論》的註釋中的『唯一且有差別的多種是矛盾的』這一理證相悖。經中也說：『感受、想和思是混合的，不是不混合的』，這種混合只能用於異體之間的相互接觸，而不能用於一體。此外，《五蘊論》中也說：『有些人認為心的作用是……』

【English Translation】 Because 'unestablished' (Tibetan: ནི་མ་གྲུབ་) (it will not become eye consciousness). Because the particular awareness itself (feeling) arises from the mind, this has already been said. Thus, in the debates that have been said and will be explained, the reason for mentioning both one's own side and the other side is to show that those who are proficient in various views increase their wisdom, and not to absolutely believe that 'this is true, and the others are foolish'. Whatever is in accordance with reason should be considered reasonable. (This is also a teaching.) Secondly, the examination of one and different is divided into three points. The first point is the views of other teachers: asserting that only Bodhisattvas are unique, etc. (If one starts from the previous boundary, because there is no beginning and because it is based on all knowable objects, it is long. Because the continuum of consciousness enters one by one, and because there is no master, it runs alone. Because it has no form, is invisible, and has no obstacles, it has no body. Because it depends on form and eyes, it should be seen as sleeping in a cave.) 'It walks for a long time and runs alone. It subdues the difficult-to-tame mind.' And 'sentient beings are each different streams of consciousness,' and (in the Sutra of Four Births) the Buddha said: 'The six consciousnesses are the birthplaces of mind.' Therefore, the consciousness in the continuum of each sentient being is unique and impermanent. And it appears as multiple consciousnesses because it depends on multiple faculties and focuses on multiple objects. For example, it is like putting a monkey in a room with multiple holes, or lighting a lamp, which appears as multiple images. Some say that the mind itself produces various differences such as feelings in different situations, but its nature is a single entity. For example, just as the feathers of a peacock appear in various colors, but the essence of the feathers is the same. However, this contradicts the reasoning in the commentary of the Madhyāntavibhāga (Distinguishing the Middle from the Extremes): 'The unique and the diverse are contradictory.' The sutra also says: 'Feeling, thought, and intention are mixed together; they are not unmixed.' This mixture can only be used for mutual contact between different entities, but not for one entity. In addition, the Pancaskandha (Five Aggregates) also says: 'Some people think that the function of the mind is...'

---

་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྟན་པས། སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་ སེམས་ལས་བྱུང་བའོ་ཞེས་འདོད་དོ། །དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ཞེས་ བྱ་བའི་ངེས་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུང་སྟེ་བཀག་གོ། ཡང་བཙུན་པ་དཔལ་ལེན་ལ་ སོགས་པ་ཁ་ཅིག་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་སེམས་པ་རྣམས་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེའོ་ཞེས་གསུང་ པས་དེ་གསུམ་རྫས་ཐ་དད་དུ་གྲུབ་ཅིང་གཞན་ནི་ལོགས་པར་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་ཅེས་ གསུངས་པའང་མི་འཐད་དེ། མཛོད་ཀྱི་འགྲེལ་བར། ཆོས་ཐམས་ཅན་ནི་འདུན་པའི་རྩ་བ་ ཅན་ཡིན་ལ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བ། རེག་པའི་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ཅན། དྲན་པའི་བདག་ པོ་ཅན། ཞེས་སེར་ཐལ་པའི་ལུང་དྲངས་ནས་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་རེག་པ་རྫས་ སུ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའང་མི་རིགས་ཏེ། (ས་བཅུ་པའི་)མདོ་ལས་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་ འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་རེག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སོ། །ཞེས་དེ་རྣམས་ ཀྱི་རྒྱུར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཙུན་པ་རེངས་བྱེད་ལ་སོགས་པ་ཁ་ཅིག་ཡིད་ ལ་བྱེད་པ་རྫས་སུ་མེད་དོ། །ཞེས་འདོད་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། (སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་བསྟན་པ་ལས་)ཡིད་ལ་ བྱེད་པ་ལས་རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་(མཁན་ཆེན་ཆོས་རྗེའི་གསུང་གིས་)སློབ་དཔོན་ ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པའི་དགོངས་པས་སེམས་སེམས་བྱུང་རྫས་གཅིག་ཏུ་བཞེད་པར་མངོན་ཏེ། ཡིད་ཤེས་རྟོགས་པའི་འཁོར་གྱི་སེམས་བྱུང་རྣམས་རྟོག་མེད་ཡིན་ན། དེས་རང་མཚན་དང་། རྟོག་པས་སྤྱི་མཚན་འཛིན་པས་དམིགས་རྣམ་མི་མཚུངས་པར་འགྱུར་ལ། རྟོག་པ་ཡིན་ན་ རྒྱུད་གཅིག་ལ་རྟོག་པ་དུ་མ་དུས་ཅིག་ཅར་དུ་འཇུག་པར་ཐལ་བ་ལས། རྣམ་འགྲེལ་དུ། རྟོག་ 1-99 གཉིས་ཅིག་ཅར་མཐོང་བ་མེད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་བློ་ཡུལ་དུའང་བདེ་ ཞིང་། འདི་ཉིད་དུའང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སེམས་ཀྱི་འཇུག་པ་སྟེ་ཞེས་པ་ནས། དཔྱོད་པ་སེམས་ ཞིབ་པའོ་ཞེས་པའི་བར། སེམས་བྱུང་རྣམས་སེམས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་དུ་སྟོན་པ་དུ་མ་ཞིག་འབྱུང་ ལ། བསྡུ་བར་རྫས་ཐ་དད་དུ་བསྟན་པ་ནི་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་དང་སྒོ་བསྟུན་པ་སྟེ། དོན་གསང་དུ། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ དབང་དུ་ཡང་བྱས་ནས་མཛད་དོ་ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས་མོད། (བཅོམ་ལྡན་པ་ལ་ སོགས་པ།)འགའ་ཞིག་ནི་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པའི་བཞེད་པའང་། ཡིད་ཤེས་ལྟ་བུ་གཙོ་བོ་རྣམ་ཤེས་ རིགས་མཐུན་དུ་མ་ཅིག་ཅར་པ་ལ་དགོངས་ནས། དེ་དག་རྣམས་ཀྱང་རིགས་མཐུན་པའི། ། རྣམ་པར་ཤེས་ལ་ངེས་པར་འགྱུར། །འདི་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས། །རིམ་གྱིས་འབྱུང་ བར་ཡང་དག་རྟོགས། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི། སེམས་བྱུང་ཐ་དད་རྒྱུན་དག་པ། །ཐ

【現代漢語翻譯】 由於將自性顯現出來，因此認為心的狀態的差別是從心所生起的。這並不合理，因為這樣會破壞『同時生起』的定義。這是（經文中）所說的遮止。還有，尊者華蓮等一些人說，感受、認知和心是同時產生的，因此認為這三者是實體不同的，而其他的則沒有單獨成立實體的。這種說法也不合理，因為在《俱舍論》的註釋中說：『一切法都是以意欲為根本，從作意而生，以觸為普遍生起，以憶念為主人。』引用了塞達巴的教證來遮止。還有一些人說，觸不是實體，這也是不合理的，因為在（《十地經》）中說：『無論是感受、認知還是行蘊，所有這些都依賴於觸。』因此，觸是它們的原因。同樣，尊者仁欽等一些人認為作意不是實體，這也是不合理的，因為（在《六處經》中）作意能使識產生。還有（堪布曲杰的說法），似乎法稱論師的觀點是心和心所是同一個實體，如果意識的認知之輪的心所不是分別念，那麼它以自相和分別念執取共相，目標和行相就會不同。如果是分別念，那麼一個相續中就會同時產生多個分別念，這是不可能的，因為在《釋量論》中說：『不可能同時見到兩個分別念。』這在智慧的境界中也是安樂的。而且，在這裡，從『作意是心的作用』到『觀察是心的細緻』，出現了許多將心所顯示為心的變化的說法。總而言之，顯示為實體不同是爲了順應分別說部的觀點，就像《意義隱義論》中所說：『瑜伽行派的論著，有時是與聲聞等共通的，有時是不共通的。』這也是一種說法。但是，（世尊等）有些人認為，法稱論師的觀點也是指像意識一樣，主要的識是同時產生多個同類識，並且這些識也必然是同類的。就像經文所說：『如此分別念，正確了知為次第生起。』因此，心所是不同的，相續是清凈的。 由於將自性顯現出來，因此認為心的狀態的差別是從心所生起的。這並不合理，因為這樣會破壞『同時生起』的定義。這是（經文中）所說的遮止。還有，尊者華蓮等一些人說，感受、認知和心是同時產生的，因此認為這三者是實體不同的，而其他的則沒有單獨成立實體的。這種說法也不合理，因為在《俱舍論》的註釋中說：『一切法都是以意欲為根本，從作意而生，以觸為普遍生起，以憶念為主人。』引用了塞達巴的教證來遮止。還有一些人說，觸不是實體，這也是不合理的，因為在（《十地經》）中說：『無論是感受、認知還是行蘊，所有這些都依賴於觸。』因此，觸是它們的原因。同樣，尊者仁欽等一些人認為作意不是實體，這也是不合理的，因為（在《六處經》中）作意能使識產生。還有（堪布曲杰的說法），似乎法稱論師的觀點是心和心所是同一個實體，如果意識的認知之輪的心所不是分別念，那麼它以自相和分別念執取共相，目標和行相就會不同。如果是分別念，那麼一個相續中就會同時產生多個分別念，這是不可能的，因為在《釋量論》中說：『不可能同時見到兩個分別念。』這在智慧的境界中也是安樂的。而且，在這裡，從『作意是心的作用』到『觀察是心的細緻』，出現了許多將心所顯示為心的變化的說法。總而言之，顯示為實體不同是爲了順應分別說部的觀點，就像《意義隱義論》中所說：『瑜伽行派的論著，有時是與聲聞等共通的，有時是不共通的。』這也是一種說法。但是，（世尊等）有些人認為，法稱論師的觀點也是指像意識一樣，主要的識是同時產生多個同類識，並且這些識也必然是同類的。就像經文所說：『如此分別念，正確了知為次第生起。』因此，心所是不同的，相續是清凈的。

【English Translation】 Because of showing the self-nature, it is considered that the differences in the states of mind arise from mental factors. This is not reasonable, because it would undermine the definition of 'arising simultaneously.' This is the prohibition mentioned (in the scriptures). Also, some, such as the venerable Palden, say that feeling, perception, and mind arise simultaneously, thus considering these three to be different entities, while others do not establish a separate entity. This statement is also unreasonable, because in the commentary on the Abhidharmakosha it says: 'All phenomena have desire as their root, arise from attention, have contact as their universal arising, and have mindfulness as their master.' It quotes the authority of Serthal to refute this. Some also say that contact is not an entity, which is also unreasonable, because in the (Tenth Bhumi Sutra) it says: 'Whatever is the aggregate of feeling, perception, or formation, all of these depend on contact.' Therefore, contact is their cause. Similarly, some, such as the venerable Renchen, believe that attention is not an entity, which is also unreasonable, because (in the Six Sense Spheres Sutra) attention causes consciousness to arise. Also (according to Khenchen Chöje), it seems that Dharmakirti's view is that mind and mental factors are the same entity. If the mental factors of the cognitive wheel of consciousness are not conceptual, then it would grasp the specific character with the self-aspect and the general character with the conceptual mind, and the object and aspect would be dissimilar. If it is conceptual, then multiple conceptual minds would occur simultaneously in one continuum, which is impossible, because in the Pramanavarttika it says: 'It is impossible to see two conceptual minds simultaneously.' This is also blissful in the realm of wisdom. Moreover, here, from 'attention is the function of the mind' to 'observation is the subtlety of the mind,' many statements appear that show mental factors as transformations of the mind. In short, showing them as different entities is to accommodate the views of the Vaibhashika school, just as it is said in the Meaning Hidden Meaning: 'The treatises of the Yogacara school are sometimes common and sometimes uncommon with the Shravakas, etc.' This is also a statement. However, some (such as the Blessed One) believe that Dharmakirti's view also refers to the main consciousness, like the mind, simultaneously producing multiple similar consciousnesses, and that these consciousnesses are also necessarily similar. Just as the scripture says: 'Thus, conceptual thoughts are correctly understood to arise sequentially.' Therefore, mental factors are different, and the continuum is pure. Because of showing the self-nature, it is considered that the differences in the states of mind arise from mental factors. This is not reasonable, because it would undermine the definition of 'arising simultaneously.' This is the prohibition mentioned (in the scriptures). Also, some, such as the venerable Palden, say that feeling, perception, and mind arise simultaneously, thus considering these three to be different entities, while others do not establish a separate entity. This statement is also unreasonable, because in the commentary on the Abhidharmakosha it says: 'All phenomena have desire as their root, arise from attention, have contact as their universal arising, and have mindfulness as their master.' It quotes the authority of Serthal to refute this. Some also say that contact is not an entity, which is also unreasonable, because in the (Tenth Bhumi Sutra) it says: 'Whatever is the aggregate of feeling, perception, or formation, all of these depend on contact.' Therefore, contact is their cause. Similarly, some, such as the venerable Renchen, believe that attention is not an entity, which is also unreasonable, because (in the Six Sense Spheres Sutra) attention causes consciousness to arise. Also (according to Khenchen Chöje), it seems that Dharmakirti's view is that mind and mental factors are the same entity. If the mental factors of the cognitive wheel of consciousness are not conceptual, then it would grasp the specific character with the self-aspect and the general character with the conceptual mind, and the object and aspect would be dissimilar. If it is conceptual, then multiple conceptual minds would occur simultaneously in one continuum, which is impossible, because in the Pramanavarttika it says: 'It is impossible to see two conceptual minds simultaneously.' This is also blissful in the realm of wisdom. Moreover, here, from 'attention is the function of the mind' to 'observation is the subtlety of the mind,' many statements appear that show mental factors as transformations of the mind. In short, showing them as different entities is to accommodate the views of the Vaibhashika school, just as it is said in the Meaning Hidden Meaning: 'The treatises of the Yogacara school are sometimes common and sometimes uncommon with the Shravakas, etc.' This is also a statement. However, some (such as the Blessed One) believe that Dharmakirti's view also refers to the main consciousness, like the mind, simultaneously producing multiple similar consciousnesses, and that these consciousnesses are also necessarily similar. Just as the scripture says: 'Thus, conceptual thoughts are correctly understood to arise sequentially.' Therefore, mental factors are different, and the continuum is pure.

---

་དད་ རྣམ་གཞག་གྲུབ་པ་ཡིན། །ཞེས་དང་། དེའི་འགྲེལ་བར། (ཤཱཀྱ་བློ་གྲོས་)སེམས་དང་སེམས་ལས་ བྱུང་བ་དག་ལ་གཅིག་ཏུ་དམིགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་སོ་སོ་ཐ་དད་པའི་བདག་ ཉིད་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་དང་ སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་རྫས་ཐ་དད་དུ་འཆད་དོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །ཡང་སློབ་དཔོན་ཟླ་ བ་གྲགས་པ་ནི། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྫས་ཐ་དད་དུ་བཞེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། (དབུ་མ་ཕུང་པོ་ལྔ་ པར།)གཙོ་བོ་སེམས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས། (ཞེ་ན།) གང་སེམས་ཀྱི་བྱ་ བའི་ངོ་བོ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་རང་རྒྱུད་དུ་གྲུབ་པ། སེམས་པ་ཡིད་ཀྱི་ལས་དང་། དད་པ་སེམས་ ཀྱི་དྭངས་པ་དང་། རྟོག་པ་སེམས་རྩིང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་བརྗོད་པས། སེམས་ལས་ བྱུང་བ་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་། དོན་ཐ་དད་དུ་འགྱུར་བས་སོ་ ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་འཕགས་པའི་བཞེད་པ་ནི། རྣམ་པར་ 1-100 གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས། དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ལ་ལ་མིང་ལས་སེམས་ཙམ་ཞིག་ རྫས་སུ་འདོད་ལ། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་མི་འདོད་པ་གང་དག་ཡོད་པ་དེའང་ མི་འཐད་དོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། བསྡུས་པ་ནི། ལྔ་ཉིད་འཐད་པ་ མེད་ཕྱིར་དང་། །དེ་ཡི་གནས་སྐབས་སྐྱོན་ཕྱིར་དང་། །བྱེད་རྒྱུ་བྱེ་བྲག་མེད་ཕྱིར་དང་། །ལུང་ དང་འགལ་བར་འགྱུར་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྫས་སུ་མེད་ན་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་ འདུ་བྱེད་གསུམ་རྣམ་ཤེས་སུ་འདུས་པས་ཕུང་པོ་ལྔའི་རྣམ་གཞག་མི་འཐད་པར་ཐལ་བའི་ ཕྱིར་དང་། ཅི་སྟེ་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལས་སྔར་རྟོག་ན། གནས་སྐབས་དེ་དག་ཕན་ཚུན་ བྱེད་ལས་ཐ་དད་ཡོད་ན་ནི་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བས་རྫས་ཐ་དད་དུ་གྲུབ་ཅིང་། མེད་ན་ཡང་ གནས་སྐབས་ཐ་དད་དུ་བརྟག་པ་དོན་མེད་པའི་སྐྱོན་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་། སྐད་ཅིག་ གཅིག་ལ་གནས་སྐབས་སྣ་ཚོགས་སུ་འགྱུར་བའི་བྱེད་རྒྱུ་ཁྱད་པར་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ལུང་ལས། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གིས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ སེམས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ་ཞེས་གསུངས་ཤིང་། གཅིག་ལ་ནི་འཆིང་བྱ་འཆིང་བྱེད་གཉིས་མ་ གྲུབ་པས་དེ་དག་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཡང་ལུང་ལས། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་དང་ འདུ་ཤེས་དང་སེམས་པ་ཞེས་གསུངས་ཤིང་། གཅིག་ལ་ནི་ལྷན་ཅིག་དང་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་ པའི་སྒྲ་མི་རུང་བས་དེ་དག་འགལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་རྫས་གཅིག་ཡིན་ན་ མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུ་འབྲས་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་དང་། སེམས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ དང་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ཡིན་ན། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སྤང་དུ་མི་རུང་བས། གཏན་རྣ

【現代漢語翻譯】 『是範疇成立。』如此說。其註釋中，(釋迦慧)『心與心所並非專注於一，而是各自體驗為不同的自性。』等等，也說心與心所是實體不同。此外，導師月稱則認為心與心所是實體不同，如所說：(《中觀五蘊論》中)『主要的心如何得知不是心所？』(如果問：)『凡是心的作用本質獨立成立的，如思是意的作用，信是心的清澈，分別心是粗糙的等等，這樣說來，心所不是心的狀態。』如果問：『如何得知？』因為意義不同。』等等，因此這樣說。第二，聖者的觀點是，在《辨了不了義論》中說：『有些沙門和婆羅門只認為名言上的心是實體，而不承認心所法，這是不合理的。』等等，廣說之後，總結說：『五蘊不合理，因為它的狀態有過失，沒有作用的差別，並且與經文相違背。』如果心所不是實體，那麼受、想、行三者都包含在識中，因此五蘊的範疇不成立。如果從狀態的差別來區分，那麼這些狀態如果彼此作用不同，則因性質不同而成立為實體不同；如果沒有作用，那麼區分狀態就沒有意義，成為有過失。並且，一剎那間變化為多種狀態，卻沒有特殊的因，因此與經文相違背。經文中說：『被貪嗔癡所染污的心是解脫的。』因為一個事物不能同時是束縛者和被束縛者，因此這些是相違背的。此外，經文中說：『俱生的受、想、思。』因為一個事物不能使用俱生和混合等詞語，因此這些是相違背的。』另外，如果是一個實體，則不應是相應的因果，如果心與煩惱的本體相同，那麼本體是不可捨棄的，因此永遠不能從煩惱中解脫。

【English Translation】 'It is the establishment of categories.' Thus it is said. In its commentary, (Shakya Lodrö) 'Mind and mental factors are not focused on one thing, but each experiences itself as a different nature.' And so on, it is also said that mind and mental factors are different entities. Furthermore, the teacher Chandrakirti considers mind and mental factors to be different entities, as it is said: (In the Madhyamaka Five Skandhas) 'How is it known that the primary mind is not a mental factor?' (If asked:) 'Whatever is the essence of the function of the mind, established independently, such as thought being the function of the mind, faith being the clarity of the mind, and discrimination being the coarseness of the mind, etc., it is said that mental factors are not the state of the mind.' If asked: 'How is it known?' Because the meanings are different.' And so on, thus it is said. Secondly, the view of the noble ones is that in the Distinguishing the Definitive and the Indefinitive, it says: 'Some shramanas and brahmins consider only the mind in name to be an entity, and do not accept mental phenomena, which is unreasonable.' And so on, after explaining extensively, it is summarized: 'The five are unreasonable, because their state is flawed, there is no difference in function, and it contradicts the scriptures.' If mental factors are not entities, then feeling, perception, and volition are all included in consciousness, therefore the category of the five skandhas is not established. If one distinguishes from the difference in state, then if these states have different functions from each other, they are established as different entities because of different characteristics; if there is no function, then distinguishing states is meaningless and becomes flawed. Moreover, in one instant, it changes into various states, but there is no special cause, therefore it contradicts the scriptures. The scriptures say: 'The mind that is defiled by attachment, hatred, and ignorance is liberated.' Because one thing cannot be both the binder and the bound, therefore these are contradictory. Furthermore, the scriptures say: 'Co-emergent feeling, perception, and thought.' Because one thing cannot use words such as co-emergent and mixed, therefore these are contradictory.' Furthermore, if it is one entity, then it should not be a corresponding cause and effect, if the nature of mind and afflictions is the same, then the nature itself is not to be abandoned, therefore one can never be liberated from afflictions.

---

མ་པར་མི་འདག་པའི་ ཡང་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་རྫས་ཐ་དད་ དུ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཐ་དད་ཀྱང་གཟུགས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ལྟར་འདིའོ་ཞེས་ལོགས་སུ་ བསྟན་པ་མེད་པས། ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་གཅད་པར་དཀའ་བས། དབང་པོ་གཟུགས་དྭངས་ 1-101 པ་ལ་འཇོག་པ་ལྟར་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་དང་རིགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། མཛོད་ འགྲེལ་ལས། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་ཕྲ་བས། དེ་ནི་རེ་ཞིག་རྒྱུན་ ལའང་ཡོངས་སུ་གཅད་པར་དཀའ་ན། སྐད་ཅིག་ལ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། རེ་ཞིག་སྨན་ལ་ སོགས་པ་གཟུགས་ཅན་རྣམས་ལའང་། རོ་མང་པོ་ཅན་ཁ་ཅིག་གི་རོའི་ཁྱད་པར་དབང་པོས་ གཟུང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱང་ངེས་པར་གཟུང་བར་དཀའ་ན། ཆོས་གང་དག་གཟུགས་ཅན་མ་ ཡིན་ཞིང་བློས་གཟུང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། ། གསུམ་པ་དེ་ལ་འགལ་བ་སྤང་བ་ནི། སེམས་ལས་རྫས་གཞན་པའི་སེམས་བྱུང་ཡོད་ ན། (ས་བཅུ་པ་ལས།)ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་འདི་ལྟ་སྟེ་ཁམས་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཙམ་མོ། ། ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་སེམས་བྱུང་རྣམས་སེམས་སུ་སྡུད་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཕྱི་རོལ་ གྱི་དོན་མེད་པ་ལ་དགོངས་ནས་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེས་སྟོན་པ་ སྟེ། ཉི་ཤུ་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། སེམས་དེའང་འདིར་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པ་ལ་ དགོངས་པའོ། །ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ནི་དོན་དགག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཡང་། (སྲིད་པ་འཕོ་བའི་མདོ་དང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས།)སེམས་ཉིད་གཉིས་སུ་སྣང་བ་སྟེ། །དེ་བཞིན་ཆགས་སོགས་ སྣང་བའམ། །དད་ལ་སོགས་པར་སྣང་བར་འདོད། །ཉོན་མོངས་དགེ་ཆོས་ཡོད་མ་ཡིན། ། ཞེས་སེམས་ཉིད་གནས་སྐབས་སེམས་བྱུང་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བར་བཤད་པ་དང་འགལ་ལོ་ ཞེ་ན། དེ་ནི་སེམས་སེམས་བྱུང་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའི་ཡ་གྱལ་ལ་དགོངས་པ་མ་ཡིན་གྱི། སྤྱིར་ སེམས་ཀྱི་སྒྲ་རྣམ་ཤེས་དང་ཀུན་གཞི་དང་ཡིད་ཤེས་དང་རིག་པ་ཙམ་ལའང་འཇུག་པ་ལས། འདིར་ནི་རིགས་པ་ཙམ་ལས་གཞན་པའི་གཟུང་འཛིན་དང་། ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་མེད་ དོ་ཞེས་རྣམ་རིག་ཙམ་དུ་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉི་ཤུ་པའི་འགྲེལ་བཤད་ལས་ ཀྱང་། སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུང་རབ་ལས། སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་ལ་ཡང་བྱ་སྟེ། འདི་ 1-102 ལྟར་སེམས་བཏུལ་ན་ལེགས་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ་སེམས་ལས་བྱུང་བའང་མི་འདུལ་བ་ནི་མ་ ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་འདི་ནི་སེམས་ཀྱིས་ཁྲིད་ཅེས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། །ཚོར་བ་ དང་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་མི་འཁྲིད་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ པ་ལྟར་རོ། །ཡང་སེམས་ཚོར་བ་དང་རྫས་མི་གཅིག་ན་མྱོང་བ་མ་ཡིན་པས་བེམ་པོར་འགྱུར་ རོ་ཞེ་ན་(སེམས་སེམས་བྱ

【現代漢語翻譯】 如果不是實體不同，就會陷入重複的過失，因此，心和心所才被說成是實體不同。雖然如此不同，但卻無法像有色物質那樣指著說『這是這個』而單獨指出來，因此很難完全區分。就像將根識安立在清凈的色法上一樣，需要依靠可信的教證和理證來了解。如《俱舍論釋》中所說：『心和心所的差別非常細微，即使在相續中也很難完全區分，更何況是剎那之間？即使對於藥物等有色物質，也難以確定地把握具有多種味道的某些味道的差別，更何況是那些非有色且為意識所緣的法呢？』 第三，遣除對此的違背：如果存在與心實體不同的心所，那麼（《十地經》中說）：『諸佛子！此三界唯是心。』這與上述說法相違背。答：這並不是將心所歸攝於心，而是考慮到外境不存在，而宣說與相應的心所唯是心。如《二十唯識論釋》中說：『此心也是指與相應者一起。』說『唯』是爲了遮遣外境。』 又，《轉有經》和《經莊嚴論》中說：『心性顯現為二，如是顯現貪等，亦顯現為信等，煩惱善法皆非有。』這與心性在不同情況下顯現為各種心所的說法相違背。答：這並不是指將心和心所分開后的其中一部分，而是指一般的心的概念，可以指代識、阿賴耶識、意識和僅僅是明覺。而這裡是指除了明覺之外，沒有能取所取，也沒有煩惱和清凈，因此是在建立唯識的場合。』《二十唯識論釋》中也說：『經中說的心，也可以指心所，例如說調伏心是好的，但這並不是說不調伏心所。同樣，也說此世間為心所引導，但這並不是說感覺和貪愛等心所不引導。』 又，如果心和感覺不是同一個實體，那麼因為沒有體驗，就會變成無情物。』（心和心所）

【English Translation】 If they were not distinct entities, it would lead to the fault of redundancy. Therefore, mind and mental factors are said to be distinct entities. Although they are so distinct, they cannot be pointed out separately like physical objects, saying, 'This is this.' Therefore, it is difficult to completely differentiate them. Just as the sense faculty is posited on clear form, it should be understood by relying on trustworthy scriptures and reasoning. As stated in the commentary on the Abhidharmakosha: 'The distinctions between mind and mental factors are very subtle. It is difficult to completely differentiate them even in a continuum, let alone in a moment. Even for physical substances such as medicine, it is difficult to ascertain the differences in taste among some that have many tastes. What need is there to mention those phenomena that are non-physical and are to be apprehended by the mind?' Third, refuting the contradiction to this: If there are mental factors that are entities other than the mind, then (as stated in the Dashabhumika Sutra): 'O sons of the Victorious Ones, these three realms are only mind.' This contradicts the above statement. Answer: This does not mean that mental factors are included in the mind, but rather it refers to the absence of external objects, and thus it teaches that only the mind together with its concomitants exists. As stated in the commentary on the Twenty Verses: 'This mind also refers to that which is together with its concomitants. The word 'only' is stated to negate objects.' Furthermore, (as stated in the Bhavasamkranti Sutra and the Ornament of the Sutras): 'Mind itself appears as two; likewise, it appears as attachment, etc.; it is also considered to appear as faith, etc. Afflictions and virtuous dharmas do not exist.' This contradicts the statement that the nature of mind appears as various mental factors in different states. Answer: This does not refer to one part of the division between mind and mental factors, but rather to the general concept of mind, which can refer to consciousness, the alaya-consciousness, the mind-consciousness, and mere awareness. Here, it is in the context of establishing only awareness, saying that there is no grasper and grasped other than mere awareness, and that there are no afflictions and purifications. As stated in the commentary on the Twenty Verses: 'The term 'mind' is also used in the scriptures for mental factors. For example, it is said that taming the mind is good, but this does not mean that mental factors are not tamed. Similarly, it is also said that this world is led by the mind, but this does not mean that feelings and craving, etc., which are mental factors, do not lead.' Furthermore, if the mind and feeling are not the same entity, then because there is no experience, it would become an inanimate object.' (Mind and mental factors)

---

ུང་རྣམས་མཚན་ཉིད་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་རྣམས་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཡང་ དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཞིང་འདྲེས་པས་མྱོང་བར་བྱེད་པ་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཁ་ཅིག་འདོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ཚོར་བ་ནི་རང་ སྟོབས་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་ལ། གཞན་རྣམས་ནི་ཚོར་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །)མ་ངེས་ཏེ། རྣམ་ཤེས་སོ་སོར་རྣམ་རིག་པ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་ཤེས་དང་མི་གཅིག་ན་མཚན་ འཛིན་ལས་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ། མཚན་མར་འཛིན་པ་དང་ མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ གཙོ་འཁོར་ངེས་པར་བྱ་བ། (གསུམ་པ།)གཙོ་འཁོར་ངེས་པར་བྱ་བ་ནི། གཙོ་བོ་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་སྡེ་ཚན་གསུམ་ དུ་བྱས་བའི་འཁོར་དུ། སེམས་བྱུང་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་པོ་གང་དང་གང་འབྱུང་ཚུལ་བརྩི་བ་ ཡིན་ལ། དེ་ཡང་(དང་པོ།)ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་དུ་ནི། ཀུན་འགྲོ་ལྔ་ཁོ་ན་འབྱུང་གི་ དེ་ལས་གཞན་རྣམས་མི་འབྱུང་སྟེ། ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ལྔ་ནི་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་ཆད་པས་ དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་མི་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། བཅུ་གཅིག་དགེ་བ་དང་། དྲུག་རྩ་བའི་ ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཉི་ཤུ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་(ཀུན་གཞི་)ལུང་མ་བསྟན་དང་ངོ་བོ་ མི་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། བཞི་གཞན་འགྱུར་གྱི་གདགས་གཞི་(སེམས་པ་འཚོལ་བའི་རྣམ་པ་ཅན་ལ་ སོགས་པ་)དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། (གཉིས་པ།)ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱི་འཁོར་དུ། ཀུན་འགྲོ་ལྔ་དང་། རྩ་བའི་ཉོན་ མོངས་པ་དྲུག་གི་ནང་ནས་འདོད་ཆགས་དང་ང་རྒྱལ་དང་མ་རིག་པ་དང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་ 1-103 བ་རྣམས་འབྱུང་སྟེ། དོན་གསང་དུ། འདིའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་དགུ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་པ་ལྟར་ རོ། །དེ་ལས་གཞན་མི་འབྱུང་བ་ནི། ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ལྔ་དང་ཕལ་ཆེར་དམིགས་རྣམ་མི་ མཚུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། བཅུ་གཅིག་དགེ་བ་ནི་ལུང་མ་བསྟན་དང་ངོ་བོ་མི་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ དང་། རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་ཁོང་ཁྲོ་ནི་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་ཞིང་། ཐེ་ཚོམ་ནི་མཐའ་ གཞན་དུ་དོགས་པ་ཅན་ཡིན་ལ། (ཉོན་ཡིད་)དེ་དག་(ལས་ལྡོག་པ་)དང་རྣམ་པ་མི་མཚུངས་པའི་ ཕྱིར་དང་། ལྟ་བ་གཞན་བཞི་གདགས་གཞི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྫས་གཉིས་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ དང་། ཁྱད་པར་ལྟ་བ་ཀུན་བརྟགས་གསུམ་མཐོང་སྤང་ཡིན་ཞིང་། ཡིད་ནི་སྒོམ་སྤང་ཡིན་ པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སྤྱིར་བཏང་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་རླབས་ཅུང་ཟད་བྲི་ བ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་སུ་འཇོག་པ་ལྟར་ན། ཉོན་ཡིད་ལ་དེ་མེད་པས་ཉི་ཤུ་པོ་ཐམས་ཅད་མི་ འབྱུང་ཞིང་། དམིགས་བསལ་ནི། ངའོ་སྙམ་པ་ལ་བཏགས་པའི་གཡེང་བ་དང་། ཆགས་རྨོངས་ ལ་བཏགས་པའི་བག་མེད་དང་། འདོད་ཆགས་ལ་བཏགས་པའི་རྒོད་པ

【現代漢語翻譯】 因為諸識各自的體性是確定的。雖然其他（心所）具有體驗的自性，但由於與該識相似並混合，因此體驗是錯誤的。有些人這樣認為。還有人說，感覺是依靠自身的力量來體驗的，而其他的（心所）是依靠感覺的力量來體驗的。這樣說是不確定的，因為有『各種識各自識別』的說法。如果與意識不同，那麼是否會變成從執著相狀中解脫的智慧呢？不會變成，因為與執著相狀相似。 確定主伴關係： （第三，）確定主伴關係是指，以作為主體的八識聚為三類，來計算五十一心所中哪些會生起。也就是，（第一，）在阿賴耶識的伴隨中，只有遍行五蘊會生起，其他的不會生起。因為別境五蘊的目標完全斷絕，所以目標不相同。十一個善心所、六個根本煩惱和二十個隨煩惱，與（阿賴耶識的）無記性不相同。四個不定心所與轉變的基礎（尋求心之相）等不相應。 （第二，）在染污意的伴隨中，遍行五蘊，以及六根本煩惱中的貪、慢、無明和見蘊會生起。如《秘密經》所說：『此心所唯有九』。除此之外，其他的不會生起。因為別境五蘊的目標大多不相同。十一個善心所與無記性不相同。根本煩惱中的嗔是具有不善的相狀，疑是疑惑其他的邊，（染污意）與這些（相反），相狀不相同。其他的四種見蘊與作為智慧之物的兩種基礎不相應。特別是，所有分別的三見蘊是見道所斷，而意是修道所斷。一般來說，隨煩惱被認為是煩惱的輕微波動，因此染污意沒有這些，所以二十個隨煩惱都不會生起。特別的是，與『我』相關的掉舉，與貪著相關的放逸，以及與欲貪相關的掉舉。

【English Translation】 Because the characteristics of each consciousness are distinct. Although others (mental factors) have the nature of experiencing, experiencing is mistaken because they are similar to and mixed with that consciousness. Some people think this way. Others say that feeling is experienced by its own power, while others (mental factors) are experienced by the power of feeling. This is uncertain, because it is said that 'each consciousness distinguishes separately.' If it is not the same as consciousness, will it become wisdom that is liberated from grasping at characteristics? It will not become so, because it is similar to grasping at characteristics. Determining the relationship between the main and accompanying factors: (Third,) Determining the relationship between the main and accompanying factors means calculating which of the fifty-one mental factors arise in the retinue of the eight consciousnesses, which are divided into three categories as the main factor. That is, (first,) in the retinue of the Alaya consciousness, only the five omnipresent mental factors arise, and others do not arise. Because the objects of the five specific mental factors are completely cut off, the objects are not the same. The eleven virtuous mental factors, the six root afflictions, and the twenty secondary afflictions are not the same as the (Alaya's) unspecified nature. The four variable mental factors do not correspond to the basis of transformation (such as the aspect of seeking the mind). (Second,) In the retinue of the afflicted mind, the five omnipresent mental factors, and greed, pride, ignorance, and the view of the perishable collection from among the six root afflictions arise. As the Secret Sutra says: 'This mind only has nine mental factors.' Other than that, others do not arise. Because the objects of the five specific mental factors are mostly not the same. The eleven virtuous mental factors are not the same as the unspecified nature. Anger among the root afflictions has the aspect of being unwholesome, and doubt is doubtful of other extremes, and (the afflicted mind) is not the same as these (opposites). The other four views do not correspond to the two bases that are the substance of wisdom. In particular, all three views that are completely conceptualized are abandoned on the path of seeing, while the mind is abandoned on the path of meditation. In general, secondary afflictions are considered to be a slight wave of affliction, so the afflicted mind does not have these, so all twenty secondary afflictions do not arise. In particular, distraction related to 'I', carelessness related to attachment, and excitement related to desire.

---

་དང་། གཏི་མུག་ལ་ བཏགས་པའི་མ་དད་པ་དང་། ལེ་ལོ་དང་། རྨུགས་པ་རྣམས་འབྱུང་སྟེ། བག་མེད་ལ་སོགས་པ་ འབྱུང་ཚུལ་མཛོད་དང་ཡང་མཐུན་པ་ཉིད་དོ། ། (གསུམ་པ།)འཇུག་པའི་རྣམ་ཤེས་ལ་ལྟ་འདོད་མེད་པར་གཟུགས་མཐོང་བ་ལྟ་བུ་རྐྱེན་ཉེར་ གནས་དང་། ལྟ་འདོད་ཡོད་པས་གཟུགས་མཐོང་བ་ལྟ་བུ་ཡིད་སྔོན་སོང་གཉིས་ལས། དང་ པོའི་འཁོར་དུ་ཀུན་འགྲོ་ལྔ་ལས་གཞན་མི་འབྱུང་སྟེ། འབྱུང་ལོང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ ལ། (སྒོ་ལྔ་དང་ཡིད་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ།)སྒོ་ལྔ་(ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ།)དགེ་བའི་འཁོར་དུ་དང་པོ་ཉེར་གཅིག་ རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་ཏེ་སྤྱི་རིགས་ལ་ཉེར་གསུམ་འབྱུང་ངོ་། ། (གཉིས་པ།)ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་འཁོར་དུ་དང་པོ་བཅུ་དང་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་ཀྱི་དུག་ གསུམ་དང་། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་ཀྱི་བཅུ་ཚན་ཕྱི་མ་དང་། རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་ཏེ་རྐྱེན་ཇི་ལྟ་ 1-104 བར་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་འབྱུང་ངོ་། ། (གསུམ་པ།)མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་འཁོར་དུ་དང་པོ་བཅུ་རྟོག་དཔྱོད་དེ་བཅུ་གཉིས་ འབྱུང་ངོ་། །(གཉིས་པ།)ཡིད་ཤེས་(ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ།)དགེ་བའི་འཁོར་དུ་འདོད་ཁམས་སུ་དང་ པོ་ཉེར་གཅིག་དང་། བཞི་གཞན་འགྱུར་ཏེ་ཉེར་ལྔ་འབྱུང་ངོ་། །(གཉིས་པ།)ཉོན་མོངས་ཅན་ གྱི་འཁོར་དུ་སྤྱི་རིགས་ལ་དགེ་བ་བཅུ་གཅིག་ལས་གཞན་བཞི་བཅུ་འབྱུང་ངོ་། །(གསུམ་པ།) མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་ལ་དང་པོ་བཅུ་དང་ཕྱི་མ་བཞི་འབྱུང་ངོ་། །དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ་དཔྱད་པ་ལས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་ཤེས་ལ་འགའ་ཞིག་ནི་ འཆད་པར་འགྱུར་བ་འདི་རྣམས་སོ། ། ༈ ས་དང་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར། དེ་ཡང་། (བཞི་པ།)ས་དང་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མཛོད་ ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཏེ། ཀུན་འགྲོ་ལྔ་དང་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ལྔ་ནི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ ཐམས་ཅད་ལ་ཚོགས་པར་འབྱུང་བས། སྤྱིའི་ས་མང་པོ་པ་བཅུ་དང་། བཅུ་གཅིག་དགེ་བའི་ གཏི་མུག་མེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཏུ་འདུ་ཞིང་། གཞན་རྣམས་དགེ་བའི་སེམས་རྟག་ཏུ་འབྱུང་བས་ ཁྱད་པར་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་བཅུ་དང་། མ་རིག་པ་དང་། རྨུགས་པ་དང་། རྒོད་པ་དང་། མ་དད་པ་དང་། ལེ་ལོ་དང་། བག་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྟག་ཏུ་འབྱུང་ བས་ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་པ་དྲུག་དང་། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་པ་ནི་མི་དགེ་ཐམས་ ཅད་ལ་འབྱུང་བས། མི་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་གཉིས་དང་། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བཅུ་ཚན་ དང་པོ་ནི་མ་རིག་པ་ཙམ་དང་སྒོམ་སྤང་དང་ཡིད་ཀྱི་ས་པ་ཁོ་ན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་ ཉོན་མོངས་ཆུང་ངུའི་ས་པ་བཅུ་ཞེས་བྱ་ཞིང་། བརྗེད་ངེས་དང་རྣམ་གཡེང་དང་ཤེས་བཞིན་མ་ ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་སོགས་ལ་ འདོགས་པས་རྫས་ལ་སོགས་པར་མི་བགྲང་སྟ

【現代漢語翻譯】 以及與愚癡相關的無信心、懈怠和昏沉等都會產生，這與放逸等產生的道理與《俱舍論》相符。 (第三，)對於趣入的識，如不欲看而見色，是因緣近住；如欲看而見色，是意先行的兩種情況。第一種情況中，除了五遍行之外，不會產生其他心所，因為沒有產生的機會。第二種情況中，(五門和意門兩種情況的第一種，)五門(的三種情況的第一種，)善心的隨行中，最初的二十一加上尋伺二者，總共有二十三種產生。 (第二，)染污心的隨行中，最初的十個心所，加上根本煩惱的三毒，以及近煩惱的后一組十個，再加上尋伺二者，根據因緣的不同，會有二十五個產生。 (第三，)無覆無記的隨行中，最初的十個心所加上尋伺，共有十二個產生。(第二，)意識(的三種情況的第一種，)善心的隨行中，欲界中有最初的二十一個，加上其他四種轉變，共有二十五個產生。(第二，)染污心的隨行中，總的來說，除了十一個善心所之外，會有四十個產生。(第三，)無覆無記的隨行中，最初的十個加上後面的四個產生。這些的理由大多可以從各自的體性出發進行分析而得知，有些將在後面講解。 總而言之，(第四，)《俱舍論》中提到的地和心的差別是：五遍行和五別境在每個心識的剎那都會同時出現，所以是十個普遍的心所。十一個善心所中的無癡屬於智慧，其他善心所因為善心總是產生，所以是十個善的普遍心所的差別。無明、昏沉、掉舉、不信、懈怠和放逸在所有染污心中總是產生，所以是六個染污的普遍心所。無慚和無愧在所有不善心中都會產生，所以是兩個不善的普遍心所。第一組十個近煩惱只與無明以及修所斷和意地相應，所以稱為十個小煩惱地。而失念、散亂和不正知等，因為與正念、禪定和智慧等染污相關聯，所以不被認為是實有等。

【English Translation】 And the lack of faith, laziness, and drowsiness associated with ignorance arise, which is consistent with the way carelessness and others arise in the Treasury of Abhidharma. (Third,) For the entering consciousness, such as seeing form without wanting to see, it is due to the proximity of conditions; such as seeing form with wanting to see, it is due to the two types of mind that precede. In the first case, only the five omnipresent mental factors arise, because there is no opportunity for others to arise. In the second case, (the first of the five doors and the mind door,) the five doors (the first of the three,) in the retinue of virtuous mind, the initial twenty-one plus the two of investigation and analysis, a total of twenty-three arise. (Second,) In the retinue of afflicted mind, the initial ten mental factors, plus the three poisons of the root afflictions, and the latter ten of the secondary afflictions, plus the two of investigation and analysis, depending on the conditions, twenty-five arise. (Third,) In the retinue of obscured and unspecified mind, the initial ten mental factors plus investigation and analysis, a total of twelve arise. (Second,) Mind consciousness (the first of the three,) in the retinue of virtuous mind, in the desire realm, the initial twenty-one plus four others that transform, a total of twenty-five arise. (Second,) In the retinue of afflicted mind, generally speaking, other than the eleven virtuous mental factors, forty arise. (Third,) In the retinue of obscured and unspecified mind, the initial ten plus the latter four arise. The reasons for these can mostly be understood by analyzing from their respective natures, and some will be explained later. In summary, (Fourth,) the differences between grounds and minds mentioned in the Treasury of Abhidharma are: the five omnipresent and the five object-specific mental factors arise simultaneously in every moment of consciousness, so they are the ten universal mental factors. The non-ignorance among the eleven virtuous mental factors belongs to wisdom, and because other virtuous mental factors always arise, they are the differences of the ten virtuous universal mental factors. Ignorance, drowsiness, excitement, lack of faith, laziness, and carelessness always arise in all afflicted minds, so they are the six afflicted universal mental factors. Shamelessness and lack of embarrassment arise in all non-virtuous minds, so they are the two non-virtuous universal mental factors. The first group of ten secondary afflictions only correspond to ignorance and the mind ground that is abandoned by cultivation, so they are called the ten minor affliction grounds. And forgetfulness, distraction, and non-alertness, etc., because they are associated with mindfulness, concentration, and wisdom that are afflicted, they are not considered as real entities, etc.

---

ེ། དེ་ལྟར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ ནས་སྡེ་ཚན་ལྔར་ཕྱེ་བ་ནི་སའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི། འདོད་པའི་དགེ་བའི་སེམས་ 1-105 ལ་ནི། །རྟོག་དང་དཔྱོད་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཉི་ཤུ་གཉིས། །ལ་ལ་ དག་ཏུ་འགྱོད་པ་བསྣན། །ཞེས་པ་ལྟར་འདོད་པའི་དགེ་བའི་སེམས་གཅིག་ལ། སྤྱིར་ས་མང་ པོ་པ་བཅུ་དང་། དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་བཅུ་དང་། རྟོག་དཔྱོད་དེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ངེས་པར་ འབྱུང་ཞིང་། ཁ་ཅིག་ཏུ་འགྱོད་པའང་བསྣན་པས་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་འབྱུང་ངོ་། །མི་དགེ་ལ་ནི་མ་ འདྲེས་དང་། །ལྟ་དང་ལྡན་ལ་ཉི་ཤུ་འབྱུང་། །ཉོན་མོངས་བཞི་དང་ཁྲོ་སོགས་དང་། །འགྱོད་ པ་ལྡན་ལ་ཉི་ཤུ་གཅིག །ཅེས་པ་ལྟར་མི་དགེ་བའི་སེམས་མ་འདྲེས་པ་ལ། སྤྱིར་ས་མང་པོ་ པ་བཅུ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་པ་དྲུག་དང་། མི་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་གཉིས་དང་། རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་ཏེ་ཉི་ཤུ་འབྱུང་ཞིང་། (མི་དགེ་བ་)དེ་ཉིད་ལྟ་བ་ཕྱི་མ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ ལའང་ཉི་ཤུ་འབྱུང་ངོ་། །འདྲེས་པའི་མི་དགེ་བ་ལ་ནི། འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་ང་རྒྱལ་ཐེ་ ཚོམ་གང་རུང་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ན། (གང་ལྡན་པ་)དེ་ཉིད་བསྣན་པས་ཉེར་གཅིག་གམ། ཁྲོ་བ་ ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ས་པ་བཅུ་གང་རུང་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ན་(གང་རུང་)དེ་དག་ བསྣན་པས་ཉེར་གཅིག་གམ། འགྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ན་དེ་བསྣན་པས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ འབྱུང་ངོ་། །བསྒྲིབས་ལ་བཅོ་བརྒྱད་ལུང་མ་བསྟན། །གཞན་ལ་བཅུ་གཉིས་དག་ཏུ་འདོད། ། གཉིད་ནི་ཀུན་ལ་མི་འགལ་ཕྱིར། གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་བསྣན་ནོ། །ཞེས་པ་ལྟར་འདོད་པའི་ལྟ་ བ་དང་པོ་གཉིས་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་ལ་ས་མང་པོ་པ་བཅུ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་པ་དྲུག་དང་། རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་དང་བཅོ་བརྒྱད་འབྱུང་ཞིང་། མ་ བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་ལ་ས་མང་པོ་པ་བཅུ་དང་། རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་ཏེ་བཅུ་གཉིས་འབྱུང་ ངོ་། །གཉིད་ནི་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་ཐམས་ཅད་དང་མི་འགལ་བས་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ ལ་དེའང་བསྣན་པས་ན་གྲངས་རེ་རེ་འཕེལ་ལོ་ཞེས་ཀྱང་བཤད་དེ། ཕལ་ཆེ་བ་སྔར་བཤད་པ་ རྣམས་དང་ཡང་མཐུན་པ་ཉིད་དོ། ། 1-106 ༈ སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཁྱད་པར་དུ་བཤད་པ། (གཉིས་པ།)སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཁྱད་པར་དུ་བཤད་པ་ལ། ཁམས་དང་སའི་བྱེ་བྲག རྫས་ དང་བཏགས་པའི་ཁྱད་པར། གྲངས་དང་རིམ་པ་དཔྱད་པ། ངེས་པའི་ཚིག་གིས་བསྟན་པའོ། ། དང་པོ་ནི། འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་དེ། གསུམ་ན་ སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཇི་ཙམ་ཡོད་མེད་དཔྱོད་པ་ཡིན་ལ། དེའང་འདོད་པའི་ཁམས་ན་ སྤྱི་རིགས་ནས་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་པོ་ཐམས་ཅད་ཚང་བར་ཡོད་དོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་མེད་དོ། ། ཞེས་(བཅོམ་ལྡན་སོགས་)གསུངས་པ་ནི་མི་འཐད་དེ།

【現代漢語翻譯】 在由心所生起的法中，分為五類是爲了說明其體性。心的差別在於：對於欲界善心來說，因為有尋和伺，所以有二十二種心所生起法。如經中所說：『在某些情況下，還會加上追悔。』因此，對於一個欲界善心來說，通常會有十種遍行心所、十種善心所，以及尋和伺這二十二種心所必然生起。在某些情況下，還會加上追悔，從而生起二十三種心所。對於不善心來說：『不雜染時，與見相應時有二十種；與四種根本煩惱和忿等相應時，以及與追悔相應時有二十一種。』因此，對於未與煩惱雜染的不善心來說，通常會有十種遍行心所、六種根本煩惱心所、兩種不善心所，以及尋和伺這二十種心所生起。同樣，對於與后三種見（邪見、見取見、戒禁取見）相應的不善心來說，也會有二十種心所生起。對於雜染的不善心來說，如果與貪、嗔、慢、疑中的任何一種相應，那麼加上與之相應的心所，就會有二十一種心所生起。如果與忿等十種小隨煩惱心所中的任何一種相應，那麼加上這些心所，也會有二十一種心所生起。如果與追悔相應，那麼加上追悔，就會有二十一種心所生起。『有覆無記有十八，無覆無記想為十二。睡眠與一切不相違，故於何者有，即加於彼。』因此，對於與前兩種見（薩迦耶見、邊見）相應的有覆無記心來說，會有十種遍行心所、六種根本煩惱心所，以及尋和伺這十八種心所生起。對於無覆無記心來說，會有十種遍行心所和尋伺這十二種心所生起。睡眠與善、不善、無記一切心都不相違，因此在任何情況下，只要有睡眠，就加上睡眠心所，從而使心所的數量各增加一個。也有人這樣說，但這與之前所說的內容基本一致。 下面是關於心所的詳細解釋： （第二部分）詳細解釋心所，包括：界和地的差別、自性和假立的差別、數量和次第的分析，以及通過定義來闡述。 首先，對於欲界、初禪和二禪來說，第三禪要分析有多少心所存在或不存在。在欲界中，從總類上來說，五十一心所全部存在。『沒有極度的輕安』（bhagavan 等）的說法是不合理的。

【English Translation】 Among the phenomena arising from the mind, the division into five categories is to explain their nature. The distinction of mind is: For the virtuous mind of the desire realm, because of the presence of investigation and analysis, there are twenty-two mental events that arise. As it is said in the scriptures: 'In some cases, remorse is also added.' Therefore, for a single virtuous mind of the desire realm, there are usually ten pervasive mental events, ten virtuous mental events, and the investigation and analysis, these twenty-two mental events necessarily arise. In some cases, remorse is also added, thus twenty-three mental events arise. For the non-virtuous mind: 'When not mixed, when associated with views, there are twenty; when associated with the four root afflictions and anger, etc., and when associated with remorse, there are twenty-one.' Therefore, for a non-virtuous mind that is not mixed with afflictions, there are usually ten pervasive mental events, six root affliction mental events, two non-virtuous mental events, and the investigation and analysis, these twenty mental events arise. Similarly, for a non-virtuous mind that is associated with the latter three views (wrong view, holding wrong views as supreme, holding wrong precepts as supreme), there are also twenty mental events that arise. For a non-virtuous mind that is mixed with afflictions, if it is associated with any of greed, hatred, pride, or doubt, then adding the mental event associated with it, there will be twenty-one mental events that arise. If it is associated with any of the ten minor afflictions such as anger, then adding these mental events, there will also be twenty-one mental events that arise. If it is associated with remorse, then adding remorse, there will be twenty-one mental events that arise. 'Obscured but unspecified has eighteen, unobscured has twelve. Sleep is not contradictory to all, so whatever has it, add it to that.' Therefore, for an obscured but unspecified mind that is associated with the first two views (belief in a self, holding extreme views), there will be ten pervasive mental events, six root affliction mental events, and the investigation and analysis, these eighteen mental events arise. For an unobscured but unspecified mind, there will be ten pervasive mental events and the investigation and analysis, these twelve mental events arise. Sleep is not contradictory to all minds, whether virtuous, non-virtuous, or unspecified, therefore in any case, as long as there is sleep, add the mental event of sleep, thus increasing the number of mental events by one each. Some say this, but it is basically consistent with what was said before. Below is a detailed explanation of mental events: (Part Two) Detailed explanation of mental events, including: the difference between realms and grounds, the difference between intrinsic nature and imputation, the analysis of quantity and order, and the explanation through definitions. First, for the desire realm, the first dhyana, and the second dhyana, the third dhyana needs to analyze how many mental events exist or do not exist. In the desire realm, in terms of general categories, all fifty-one mental events are present. The statement that 'there is no extreme pliancy' (bhagavan etc.) is unreasonable.

---

སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཡིད་ཀྱི་སར། དད་པ་ནས་རྣམ་པར་མི་འཚེ་བའི་བར་ས་ཐམས་ཅད་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ དང་། མཛོད་ལས་ཀྱང་། འདོད་པའི་དགེ་བའི་སེམས་བྱུང་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་གསུངས་པའི་ ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་ཡོད་ཅིང་། གཞན་བཅུ་གཉིས་མེད་དེ། (དེ་ན་) རྒྱུད་ཞི་གནས་ཀྱིས་བརླན་ཞིང་(འདིས་བདག་དང་བདག་གི་བཤེས་ལ་གནོད་པ་བྱས་སོ་བྱེད་དོ་བྱེད་པར་འགྱུར་ རོ་ཞེས་དྲུག་དང་བདག་གི་དགྲ་ལ་ཕན་བཏགས་སོ་འདོགས་སོ་འདོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུམ་སྟེ་)ཀུན་ནས་མནར་ སེམས་པ་(དགུ་)མེད་པས་ཁོང་ཁྲོ་དང་དེ་ལས་བཏགས་པའི་ཁྲོ་བ་དང་འཁོན་འཛིན་དང་ འཚིག་པ་དང་ཕྲག་དོག་དང་རྣམ་པར་འཚེ་བ་རྣམས་མེད་ལ། ཡོ་བྱད་ཀྱི་འཛིན་པ་དང་བྲལ་ བས་སེར་སྣ་མེད་ཅིང་། མི་དགེ་བ་མེད་པས་ངོ་ཚ་བ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་པ་དང་འཆབ་པ་ རྣམས་མེད་དོ། །འགྱོད་པ་དང་གཉིད་ཀྱང་མེད་དེ་མཉམ་པར་བཞག་པའི་ས་པ་དང་མི་མཐུན་ པའི་ཕྱིར་རོ། །རྨུགས་པ་དང་རྒོད་པའང་(མེད་པར་མེད་དེ་)ཐལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་མ་རིག་པ་དང་ སྲེད་པ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་ཡོད་ཅིང་དེ་དག་ལ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང་། རྨུགས་རྒོད་ རྒྱགས་པ་ཁམས་གསུམ་པ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དང་པོའི་ཡང་དངོས་གཞི་ཁྱད་པར་ ཅན་ནི་རྟོག་པའང་མེད་དོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔ་ཡོད་ཅངི་གཞན་ 1-107 བཅུ་དྲུག་བཅུ་གཉིས་པོ་དེའི་སྟེང་དུ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་དེ་དག་ མེད་ཅིང་། འཁོར་གྱི་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བས་གཡོ་སྒྱུའང་མེད་དོ། །དང་པོ་མན་ཆད་ ན་གཡོ་སྒྱུ་མེད་དེ། འདོད་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ན། །གཡོ་སྒྱུ་ཚངས་པས་འདྲིད་ཕྱིར་རོ། ། ཞེས་པ་(རྟ་ཐུལ་གྱིས་ཚངས་པ་ལ། འབྱུང་བ་རྣམས་གང་དུ་འགགས་དྲིས་པ་ན། ཁོ་བོ་ནི་ཚངས་པའོ། །ཚངས་ཆེན་ནོ། །དབང་ ཕྱུག་གོ། བྱེད་པ་པོའོ། །སྤྲུལ་བ་པོའོ། །འབྱིན་བྱེད་དོ། །འབྱིན་པ་པོའོ། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ལན་བཏབ་ པ་)ལྟར་རོ། །དེ་དག་ནི། དེ་ལས་འགྱོད་གཉིད་མི་དགེ་རྣམས། །བསམ་གཏན་དང་པོ་དག་ན་ མེད། །རྟོག་པའང་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན། །དེ་ཡི་གོང་ན་དཔྱོད་པའང་མེད། །ཅེས་པ་ དང་མཐུན་པ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་ན་རྟོག་དཔྱོད་མེད་ན་ངག་བརྗོད་པ་དང་ཐོས་བྱུང་ཞི་ རགས་སུ་སྒོམ་པའང་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མཛོད་ལས། གཉིས་པ་སོགས་ན་ལུས་མིག་ དང་། །རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་རྣམ་རིག་སློང་། །གང་ཡིན་དེ་ནི་དང་པོར་གཏོགས། །ཞེས་བསམ་ གཏན་དང་པོའི་རྟོག་དཔྱོད་དྲངས་ནས་བྱེད་པར་གསུངས་ཤིང་། (ཡིད་ཀྱི་)ས་ལས་ནི། (རྟོག་ དཔྱོད་མེད་པའི་ཏིང་འཛིན་རྟོག་དཔྱོད་དང་བཅས་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ས་བོན་དང་ལྡན་པས་དེ་ལས་ལངས་པ་

【現代漢語翻譯】 因為心是堪能的； 在意地中，從信到不害之間的一切地都被宣說了； 並且，在《俱舍論》中也說，所有欲界善心所都存在； 因此。初禪中有三十九種心所，缺少十二種。因為（在初禪中） 相續被止住所滋潤（因為他認為『這個人傷害了我，正在傷害我，將會傷害我』，或者『這個人幫助了我的敵人，正在幫助我的敵人，將會幫助我的敵人』，總共有九種），沒有遍行苦惱（九種），所以沒有憤怒以及由憤怒引起的忿恨、懷恨、惱怒、嫉妒和不害。因為遠離了對財物的執著，所以沒有慳吝。因為沒有不善，所以沒有無慚、無愧和覆藏。 也沒有後悔和睡眠，因為它們與等持的處所不相容。也沒有掉舉和昏沉（不是沒有），因為不會太過分，因為有無明和貪慾占主導地位的禪定，並且它們會從中產生。因為有『昏沉、掉舉、傲慢是三界』的說法。初禪的殊勝之處在於沒有尋。 二禪及以上有三十五個心所，缺少十六種。除了那十二種之外，因為遠離了貪慾，所以沒有尋和伺。因為遠離了對輪迴的執著，所以沒有諂誑。初禪以下沒有諂誑，因為『在欲界和初禪中，有諂誑，因為梵天會迷惑眾生』。 就像（大迦葉問梵天『諸法在何處止息？』，他回答說『我是梵天，我是大梵天，我是自在天，我是造物主，我是化身，我是施予者，我是創造者，我是萬物之父』）一樣。這些與『從其中，後悔、睡眠、不善，在初禪中沒有。尋是特殊的禪定，在其之上也沒有伺』的說法相符。如果在那之中沒有尋和伺，那麼言語表達和聞所生慧的寂靜和粗重也就不存在了嗎？《俱舍論》中說：『二禪等中，身、眼、耳，以及意識生起，凡此種種皆屬於初禪。』意思是說，初禪的尋和伺是被引導而產生的。在意地中說：（沒有尋和伺的等持，具有尋和伺的意識的種子，因此從中生起）

【English Translation】 Because the mind is workable; In the mind-ground, all grounds from faith to non-harm are spoken of; And, in the Treasury of Knowledge, it is said that all virtuous mental factors of the desire realm exist; Therefore. There are thirty-nine mental factors in the first dhyana, and twelve are missing. Because (in the first dhyana) the continuum is moistened by abiding in peace (because he thinks 'this person has harmed me, is harming me, will harm me,' or 'this person has helped my enemy, is helping my enemy, will help my enemy,' there are nine in total), there is no pervasive affliction (nine), so there is no anger and the resentment, grudge, irritation, jealousy, and non-harm that arise from anger. Because one is free from attachment to possessions, there is no stinginess. Because there is no non-virtue, there is no shame, no embarrassment, and no concealment. There is also no regret or sleep, because they are incompatible with the place of equanimity. There is also no dullness or excitement (not that there is none), because it will not go too far, because there is meditation dominated by ignorance and craving, and they arise from them. Because there is the saying 'Dullness, excitement, and pride are of the three realms.' The special feature of the first dhyana is that there is no conceptualization. In the second dhyana and above, there are thirty-five mental factors, and sixteen are missing. In addition to those twelve, because one is free from desire, there is no conceptualization or analysis. Because one is free from attachment to cyclic existence, there is no deceit. There is no deceit below the first dhyana, because 'in the desire realm and the first dhyana, there is deceit, because Brahma deceives beings.' Just like (when Kashyapa asked Brahma 'Where do all phenomena cease?', he replied 'I am Brahma, I am the Great Brahma, I am the Lord, I am the Creator, I am the Emanation, I am the Giver, I am the Creator, I am like the father of all things'). These are in accordance with the saying 'From that, regret, sleep, non-virtue, are not in the first dhyana. Conceptualization is a special meditation, and above that there is no analysis.' If there is no conceptualization and analysis in that, then speech and the peace and coarseness of wisdom arising from hearing would not exist? The Treasury of Knowledge says: 'In the second dhyana and so on, body, eye, ear, and consciousness arise, all of which belong to the first dhyana.' This means that the conceptualization and analysis of the first dhyana are guided and produced. In the Mind Ground it says: (The samadhi without conceptualization and analysis, the seed of consciousness with conceptualization and analysis, therefore arises from it)

---

ན། དེ་ཀུན་འབྱུང་ ལས་ལངས་པའི་རྣམ་ཤེས་དེ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ཡང་རྟོག་དཔྱོད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ས་བོན་ལྡན་པ། ས་དེ་རྟོག་དཔྱོད་མེད་པ་ ཁོ་ན་ཡིན་ཡང་རྟོག་དཔྱོད་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་རྟོག་དཔྱོད་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །)རྟོག་དཔྱོད་ལས་འདོད་ ཆགས་དང་བྲལ་བས་དེ་དག་མེད་པའི་ས་ཞེས་བྱའི། ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་མེད་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ། ཞེས་གསུངས་སོ། ། གཉིས་པ་ལ་རྫས་ཡོད་བཏགས་ཡོད་ཀྱི་འཇོག་ཚུལ་ནི། དོན་བྱེད་ནུས་པ་དང་རིགས་ པས་གྲུབ་པ་དང་བརྟན་པ་དང་རང་རྐྱ་ཐུབ་པའི་རྫས་ཡོད་བཞི་ལས། འདིར་ཕྱི་མ་ཁོ་ནས་ རྫས་ཡོད་དུ་འཇོག་སྟེ། གཞན་དུ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་བྱེད་ནུས་པ་དང་རིགས་པས་གྲུབ་ པའི་ཕྱིར་རྫས་ཡོད་དུ་ཐལ་ཞིང་། འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བའང་བརྟན་པའི་ཕྱིར་རྫས་ཡོད་དུ་ཐལ་ 1-108 བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཏགས་ཡོད་ཀྱང་བཞི་ལས། གནས་སྐབས་ལ་བཏགས་པ་ ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ལྟ་བུ་དང་། མེད་བཞིན་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་བདག་དང་རི་བོང་གི་རྭ་ལྟ་བུ་ དང་། དེ་ལས་གཞན་པ་ལ་བཏགས་པ་བུམ་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་གྱི། ཆ་ལ་བཏགས་པ་གདགས་ གཞིའི་ཆོས་ཀྱི་དུམ་བུ་མ་དོར་བ་སྟེ། སློབ་དཔོན་བློ་བརྟན་གྱིས། གང་ཞིག་རང་གི་རྒྱུད་ ལོགས་སུ་གྲུབ་པ་རྫས་ཡོད་དང་། རང་གི་རྒྱུད་ལོགས་སུ་མ་གྲུབ་པ་བཏགས་ཡོད་དུ་བཤད་ པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལ་རྫས་ཡོད་ནི། ལྔ་ཚན་དང་པོ་གཉིས་དང་། གཏི་མུག་མེད་པ་དང་བག་ཡོད་ པ་དང་བཏང་སྙོམས་དང་རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་མ་གཏོགས་པའི་དགེ་བ་བདུན་དང་། ལྟ་བ་མ་ གཏོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ལྔ་དང་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཏེ། གཞན་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་རྐྱ་ཐུབ་བའི་ ཕྱིར་རོ། །བཏགས་ཡོད་ནི། དགེ་བ་ལྷག་མ་བཞི་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་ལྟ་བ་དང་། ཉེ་བའི་ ཉོན་མོངས་པ་ཉི་ཤུ་དང་། བཞི་གཞན་འགྱུར་དང་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་སྟེ། རང་གི་ངོ་བོ་བློ་ཡུལ་དུ་ འགྱུར་བ་གདགས་གཞིའི་ཆོས་ངེས་པ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྡུ་བར། ངོ་ཚ་བ་མེད་པ་དང་ འཁྲེལ་མེད་པ་དང་མ་དད་པ་དང་ལེ་ལོ་རྫས་ཡོད་དུ་གསུངས་པ་ནི་ནུས་པ་ཆེ་བ་ལ་དགོངས་ པའོ། ། གསུམ་པ་ལ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་གྲངས་ངེས་པ་དང་། སྡེ་ཚན་དྲུག་ལ་གོ་རིམ་ངེས་པ་ འཆད་པ་ནི། བརྗོད་འདོད་ཀྱིས་གཞག་པ་ཡིན་གྱི། དངོས་པོ་ལ་གྲུབ་པ་མེད་དེ། ལུང་ཕྲན་ ཚེགས་སུ། ཉེས་རྩོམ་ཁྲོ་བས་བསླད་པ་དང་། །སྐྱོན་བརྗོད་པ་འཕྱ་སྐྱེན་པ་དང་། །སྤུངས་མེད་ པ་སེམས་རྙོག་པ་དང་། །མི་འཆི་བའི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་བཅུ་རྩ་བདུན་གསུངས་ཤིང་། དེ་ལ་གཞི་བསྡུ་པ་དང་། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བར་ཡང་དྲངས་ནས་འདི་དང་མི་འདྲ་བའི་རྣམ་གཞག་ མཛད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་ཀྱིས་རང་བཞིན་བརྒྱད་ཅུ་ཞེས་བྱ་བའི་སེམས་ཀྱི་ རྣམ་འགྱུར་སྔགས་ཀྱི་གཞུང་དུ་གསུངས་པའི་ཡང་འགའ་ཞ

【現代漢語翻譯】 那（na）：那麼，所有從生起處產生的識，其所行持的，也具有無分別三摩地的種子。雖然那個地僅僅是無分別的，但因為從分別中離貪，所以稱為無分別。（從分別中離貪，所以稱為無分別地，）稱為沒有這些的地，並非因為沒有一切生起。 如是說。 第二，關於實有和假有的安立方式：實有有四種，即作用能力、以理成立、穩固和自立。此處僅以後者安立為實有。否則，一切都將因為具有作用能力和以理成立而成為實有，並且我見也將因為穩固而成為實有。同樣，假有也有四種，如在暫時情況下安立的俱非相應行，以及無中生有的臆造，如我和兔角，以及在其他事物上安立的瓶子等。但此處並非如此，而是在部分上安立，即不捨棄所依之法的片段。如論師智穩所說：『凡是自相獨立的，稱為實有；凡是自相不獨立的，稱為假有。』 其中，實有包括：前兩個五蘊，以及除了無癡、不放逸、舍和不害之外的七種善法，以及除了見之外的五種煩惱和二十二種隨煩惱。因為它們不依賴於其他事物，而是自立的。假有包括：剩餘的四種善法，煩惱中的見，二十種近煩惱，以及四種變異和其他二十九種法。因為它們的自性在心識中顯現，依賴於所依之法的確定。 總而言之，無慚、無愧、不信和懈怠被稱為實有，這是考慮到它們具有強大的力量。 第三，關於五十一心所的數量確定，以及六個分類的順序確定：這只是爲了表達意圖而設立的，並非事物本身如此成立。在《律藏零星事》中說：『因嗔恚而染污的惡作，因誹謗而產生的輕蔑，因不積聚而產生的心濁，以及對不死的思慮等等』，說了五十七種。並且在《寶鬘論》中也引用了，並作出了與此不同的分類。此外，龍樹父子在密咒的論典中也說了名為『八十自性』的心之變異中的一些。

【English Translation】 Na: Then, all the consciousness arising from the source of arising, its practice also possesses the seed of non-conceptual samadhi. Although that ground is solely non-conceptual, it is called non-conceptual because it is free from attachment to conceptualization. (Being free from attachment to conceptualization, it is called a non-conceptual ground,) it is called a ground without these, not because there is no arising at all. Thus it is said. Secondly, regarding the establishment of substance and imputation: There are four types of substance, namely, the ability to perform a function, being established by reason, being stable, and being independent. Here, only the latter is established as substance. Otherwise, everything would be substance because it has the ability to perform a function and is established by reason, and the view of the perishable collection would also become substance because it is stable. Similarly, there are also four types of imputation, such as non-associated compositional factors imputed to a temporary state, and fabrications that are non-existent, such as self and rabbit horns, and things imputed to something other than that, such as a pot. But this is not the case here, but rather imputation to a part, that is, not abandoning the fragment of the dharma that is the basis of imputation. As Master Lodro Ten said: 'Whatever is established as independent in its own continuum is substance, and whatever is not established as independent in its own continuum is said to be imputation.' Among them, substance includes: the first two aggregates, and the seven virtues except for non-ignorance, non-carelessness, equanimity, and non-harming, and the five afflictions except for view, and the twenty-two secondary afflictions. Because they do not depend on other things, but are independent. Imputation includes: the remaining four virtues, the view among the afflictions, the twenty near afflictions, and the four changeable and twenty-nine other dharmas. Because their nature appears in the mind, depending on the certainty of the dharma that is the basis of imputation. In summary, shamelessness, recklessness, disbelief, and laziness are said to be substance, which is intended to mean that they have great power. Thirdly, regarding the certainty of the number of fifty-one mental factors, and the certainty of the order of the six categories: this is established only for the sake of expressing intention, and the thing itself is not established in this way. In the Minor Sections of the Vinaya, it says: 'Bad deeds defiled by anger, contempt arising from criticism, mental turbidity arising from non-accumulation, and thoughts of immortality, etc.,' it said fifty-seven kinds. And it is also quoted in the Garland of Jewels, and made a classification different from this. In addition, the father and son Nagarjuna also spoke of some of the mental transformations called 'eighty natures' in the tantric texts.

---

ིག་འདི་རྣམས་སུ་མི་འདུ་བའི་ 1-109 ཕྱིར་དང་། བསྡུ་བ་ལས། ལོག་པར་འདུན་པ་དང་ལོག་པར་མོས་པ་དང་ལོག་པར་དྲན་པ་ ཞེས་བྱ་བའི་སེམས་བྱུང་གཞན་ཡང་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། (བཞི་པ།)ངེས་ཚིག་ནི། སེམས་ལ་རག་ལས་ཤིང་སེམས་ལས་སྐྱེས་པའམ། སེམས་ལས་ འཐོན་ཞིང་སེམས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བས་ན་སེམས་བྱུང་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་ འབྲས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱང་སེམས་བྱུང་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། འགའ་ ཞིག་རྒྱུན་ཡོད་མེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ལན་འདེབས་པ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། གཉི་ག་ལ་རྒྱུན་ཡོད་པའི་ ཕྱིར་རོ། །དོན་གསང་ལས། སེམས་བྱུང་ལ་རྒྱུན་མེད་པ་ལྟར་གསུངས་པ་ནི་ཀུན་གཞི་ལྟར་ རྒྱུན་བརྟན་པ་མེད་པས། བག་ཆགས་ཀྱི་རྟེན་དུ་མི་རུང་བ་ལ་དགོངས་པའོ། ། རྩོད་པའི་ལན་ནི། ངེས་ཚིག་ལ་ཁྱབ་པ་མི་བརྩི་སྟེ། མ་ཧེ་ལ་ས་སྟེང་ཉལ་དང་། གླང་པོ་ ཆེ་ལ་ལག་ལྡན་ཞེས་བརྗོད་པ་(ན་ས་ལ་ཉལ་བ་ཐམས་ཅད་མ་ཧེ་དང་། ལག་པ་ཅན་ཐམས་ཅད་གླང་པོ་ཆེར་ཐལ་ པའི་སྐྱོན་མེད་པ་)ལྟར། ཡང་ན་ཆུ་བོའི་རླབས་(ཆུ་བོའི་རྣམ་འགྱུར་ཡིན་པ་)བཞིན་དུ། སེམས་ཀྱི་རྣམ་ འགྱུར་ཡིན་པས་ན་སེམས་བྱུང་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །སྤྱི་དོན་འདི་རྣམས་དབྱེ་བ་མདོར་བསྟན་གྱི་ རྗེས་སུ་བཤད་ནའང་ལས་དང་པོ་པ་ལ་ཅུང་ཟད་རྣམ་པ་གསལ་ལོ། ། ༈ འདུ་བྱེད་སེམས་བྱུང་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་གཞུང་དོན། གཞུང་དོན་ལ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ། ཐུན་མོང་གི་དབྱེ་བ་མདོར་བསྟན། སོ་སོའི་ངོ་བོ་རྒྱས་པར་བཤད། བྱེད་ལས་ཀྱིས་ བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། ། ༈ ཐུན་མོང་གི་དབྱེ་བ་མདོར་བསྟན་པ། དང་པོ་ནི། སུམ་ཅུ་པར། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་དང་བྱེ་བྲག་ངེས། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་དགེ་བ་དང་། ། དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་ཉེ་ཉོན་མོངས། །ཞེས་པ་དང་། ཕུང་པོ་ལྔ་པར། བཞི་ནི་གཞན་དུ་ ཡང་ངོ་ཞེས་པ་ལྟར་སྡེ་ཚན་དྲུག་ཏུ་བྱས་ནས་སྟོན་པ་ལ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པར་བཤད་པའི་ ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། ཐམས་ཅད་དུ་གཙོ་ཆེ་བའི་སེམས་པ་དང་། འཆད་བཞིན་པ་ 1-110 ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། རེག་པ་དང་ལྔ་ནི་སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་ན་ཀུན་ཏུ་ འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་པའི་དགེ་བ་དང་། ཉོན་མོངས་ཅན་དང་། ལུང་མ་བསྟན་ དང་། འདོད་པའི་མི་དགེ་བ་དང་། ཟག་མེད་ཀྱི་སེམས་ཐམས་ཅད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ པའི་ཕྱིར་དང་། སེམས་ཐམས་ཅད་མྱོང་བ་དང་། མཚན་མར་འཛིན་པ་དང་། ཡུལ་ལ་གཡོ་བ་ དང་། དམིགས་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་གསུམ་འདུས་པ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་ ཉིད་ནི། སེམས་བྱུང་གང་ཞིག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྫས་ ཡོད་དམིགས་ཡུལ་སོ་སོར་མ་ངེས་པའོ། །འདུན་པ་དང་། མོས་པ་དང་། དྲན་པ་

【現代漢語翻譯】 因為這些不包括在內，並且在《攝類學》中，還提到了『邪欲』、『邪勝解』和『邪念』等其他心所。 (第四，)詞源：依賴於心，或者從心中產生，或者從心中出現並依賴於心而產生，因此稱為『心所』。如果說因為相互是因果關係，心也應該被稱為從心所產生，那麼有些通過常與無常的角度來回答是不合理的，因為兩者都是常的。《秘密義》中說，心所是無常的，這指的是不像阿賴耶識那樣恒常，因此不能作為習氣的所依。 辯論的回答：詞源不考慮周遍性，就像說『水牛躺在地上』，『大象有鼻子』（並非所有躺在地上的都是水牛，也並非所有有鼻子的都是大象），或者像水波（是水的變化）一樣，是心的變化，因此也稱為『心所』。這些總義在簡略地說明分類之後再解釋，對於初學者來說會更清楚。 詳細解釋行蘊心所的論義。 論義包括：行的差別，以及那些從心中產生的法是什麼？ 回答：簡略地說明共同的分類，詳細地解釋各自的體性，並通過作用來概括說明。 簡略地說明共同的分類。 首先，《三十頌》中說：『遍行與別境，善心所及染，以及近煩惱。』《五蘊論》中說：『其餘四者亦如是。』像這樣分為六類來闡述，在蘊等中解釋的受、想，以及一切中最重要的思，以及正在解釋的作意和觸這五者，因為跟隨一切心，所以稱為『遍行』，因為與三界中的善、染污、無記、欲界的不善以及無漏的一切心相應，並且如果心不具備感受、取相、對境搖動和進入所緣這三者就不會產生。定義是：某種心所，其自性既非善也非染污，是實有，並且所緣不確定。欲、勝解和念。

【English Translation】 Because these are not included, and in the Compendium, other mental factors such as 'wrong desire,' 'wrong conviction,' and 'wrong mindfulness' are also mentioned. (Fourth,) Etymology: Dependent on the mind, or arising from the mind, or emerging from the mind and arising dependent on the mind, therefore it is called 'mental factor.' If it is said that because they are mutually cause and effect, the mind should also be called arising from mental factors, then some answers from the perspective of permanence and impermanence are unreasonable, because both are permanent. The Secret Meaning says that mental factors are impermanent, which refers to not being as constant as the Alaya consciousness, therefore it cannot be the basis of habits. The answer to the debate: Etymology does not consider pervasiveness, just like saying 'buffalo lies on the ground,' 'elephant has a trunk' (not everything lying on the ground is a buffalo, and not everything with a trunk is an elephant), or like a wave of water (is a change of water), it is a change of mind, therefore it is also called 'mental factor.' These general meanings will be clearer for beginners if explained after briefly explaining the classification. Detailed explanation of the treatise on compounded mental factors. The treatise includes: the distinctions of compounding, and what are those dharmas that arise from the mind? Answer: Briefly explain the common classifications, explain the individual natures in detail, and summarize the explanation through functions. Briefly explain the common classifications. First, the Thirty Verses says: 'Pervasive and specific, virtuous mental factors and defilements, as well as near afflictions.' The Five Aggregates says: 'The other four are also like that.' Like this, it is shown by dividing into six categories, the feeling and perception explained in the aggregates, etc., and the thought which is the most important in everything, and the attention and contact that are being explained, these five are called 'pervasive' because they follow all minds, because they are associated with all minds of the three realms of virtue, defilement, neutral, non-virtue of the desire realm, and uncontaminated, and because the mind will not arise without the combination of feeling, apprehending characteristics, moving towards the object, and entering the object. The definition is: a mental factor that is neither virtuous nor defiled by its nature, is substantially existent, and whose objects are not specifically determined. Desire, conviction, and mindfulness.

---

དང་། ཏིང་ངེ་ འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་དང་ལྔ་ནི་ཡུལ་སོ་སོར་(དང་པོ་གསུམ་)ངེས་པ་སྟེ། བསམ་པ་དང་། ངེས་ པ་དང་། འདྲིས་པ་དང་ཕྱི་མ་གཉིས་བརྟག་པར་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། ། མཚན་ཉིད་ནི། གང་ཞིག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་རྫས་ ཡོད་དེའི་རིགས་ཀུན་གཞི་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པའོ། །དད་པ་དང་། དང་པོ་གསུམ་ངོ་ ཚ་ཤེས་པ་དང་། ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་། མ་ཆགས་པ་དང་། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང་། གཏི་མུག་མེད་ པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། བག་ཡོད་པ་དང་། བཏང་སྙོམས་དང་། རྣམ་པར་མི་འཆེ་བ་དང་བཅུ་གཅིག་ནི་དགེ་བ་སྟེ། མི་དགེ་བའི་གཉེན་པོ་བྱེད་ཅིང་འབྲས་ བུ་འདོད་པར་བྱ་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་ཉིད་ནི། གང་ཞིག་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྒྱུ་ མཚན་གྱིས་སེམས་ཀྱང་དགེ་བར་འགྱུར་བའོ། །འདོད་ཆགས་དང་། ཁོང་ཁྲོ་དང་། ང་རྒྱལ་ དང་། མ་རིག་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་དང་། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་ དང་། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་བཅུའི་ལྟ་བ་ལྔ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པས་དྲུག་ནི་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ་ སེམས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་ཉིད་ནི། གང་ཞིག་དེ་བྱུང་བས་སེམས་ཀྱི་ 1-111 རྒྱུད་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བར་བྱེད་ཅིང་སྲིད་པའི་རྩ་བར་གྱུར་པའོ། །ཁྲོ་བ་དང་། འཁོན་དུ་འཛིན་པ་ དང་། འཆབ་པ་དང་། འཚིག་པ་དང་། ཕྲག་དོག་དང་། སེར་སྣ་དང་། སྒྱུ་དང་། གཡོ་དང་། རྒྱགས་པ་དང་། རྣམ་པར་འཚེ་བ་དང་། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་། ཁྲེལ་མེད་པ་དང་། རྨུགས་པ་དང་། རྒོད་པ་དང་། མ་དད་པ་དང་། ལེ་ལོ་དང་། བག་མེད་པ་དང་། བརྗེད་ངས་པ་དང་། ཤེས་ བཞིན་མ་ཡིན་པ་དང་། རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང་ཉི་ཤུ་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་ པའི་ཆར་གཏོགས་ཤིང་ཉེ་བའམ་སེམས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་ ཉིད་ནི། གང་ཞིག་དེ་བྱུང་བས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བར་བྱེད་ཅིང་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་ པ་མ་ཡིན་པའོ། །གཉིད་དང་། འགྱོད་པ་དང་། རྟོག་པ་དང་། དཔྱོད་པའོ་ཞེས་པ་བཞི་ནི་ གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་ གསུམ་ཆར་དུ་འགྱུར་དུ་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་ཉིད་ནི། གང་ཞིག་དེའི་རིགས་ཆོས་གསུམ་ ཀ་དང་མི་འགལ་བ་བཏགས་ཡོད་ཅེས་པའོ། ། ༈ སོ་སོའི་ངོ་བོ་རྒྱས་པར་བཤད་པ། རྒྱས་བཤད་ལ་དྲུག་སྟེ། ཀུན་འགྲོའི་ཁྱད་པར་ཡུལ་ངེས་དང་། །དགེ་བ་བཅུ་གཅིག་ཉོན་ མོངས་དྲུག། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་ཉི་ཤུ་དང་། །གཞན་དུ་འགྱུར་བ་བཞི་བཤད་པའོ། ། ༈ ཀུན་འགྲོ་ལྔའི་ཁྱད་པར་བཤད་པ། དང་པོ་ཀུན་འགྲོ་ལྔའི་ཁྱད

་པར། ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་ཕུང་པོ་རེ་རེར་རྒྱས་པར་བཤད་ ཟིན་ནས། འདིར་གསུམ་འཆད་པའི་དང་པོ་སེམས་པ་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ། འགྲེལ་བར། སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་མཚན་ཉིད་བྱེད་ལས་ཀྱིས་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་ ལྟར་ཐམས་ཅད་གཉིས་གཉིས་ཀྱིས་བཤད་པར་བྱ་ཞིང་། དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་མ་སྨོས་པ་ རྣམས་ལ་ཡང་དཔྱད་པ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིར་ཡང་མཚན་ཉིད་ནི། ཁབ་ལེན་དབང་ གིས་ལྕགས་གཡོ་བ་ལྟར་གང་གིས་སེམས་དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཅིང་སྐུལ་ བར་བྱེད་པའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་ཡིན་ལ་སེམས་བྱུང་གཞན་གྱིས་ཀྱང་སེམས་མངོན་པར་ 1-112 འདུ་བྱེད་པས་དེ་གསལ་བའི་ཆེད་དུ་ཡིད་ཀྱི་ལས་རྣམ་ཤེས་ཀུན་ཏུ་གཡོ་བ་ལྟར་བྱེད་པ་སྟེ། སྐད་ཅིག་གཞན་དུ་མི་གནས་ཤིང་། །བྱེད་མེད་ཡིད་ཀྱང་གང་གིས་ནི། །བྱེད་དང་བཅས་ལྟར་ སྣང་བྱེད་པ། །སེམས་པ་དེ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས། །ཞེས་བྱེ་བཤད་དུ་(ཆོས་མངོན་པའི་མདོ་)དྲངས་ པ་ལྟར་རོ། །བྱེད་ལས་ནི། ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་ལྟར་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་ བ་དང་། ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བ་དང་། སྤྱོད་ལམ་ཕལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལུང་དུ་མ་ བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སེམས་གཡོ་ཞིང་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ (དྲིས་ལན་མཚན་ཉིད་བྱེད་ལས་སོགས་ཐམས་ཅད་ལ་)སྦྱར་ཏེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱི་འཇུག་ པ་དམིགས་པ་ལ་སེམས་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ལ་སེམས་ཡང་ དང་ཡང་དུ་འཛིན་ཅིང་གཏོད་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །དེ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐོབ་པ་ནི་ ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། གཞན་དུ་ན་(ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཀུན་འགྲོ་ཡིན་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་)ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡིད་ ལ་བྱེད་པ་ནི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་འཛིན། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཡུན་རིང་དུ་འཛིན་པ་ཁྱད་པར་ཡིན་ལ། ཡང་སེམས་པ་ནི་ཡུལ་ལ་གཡོ་བར་བྱེད་པ་རྒྱལ་པོ་བཞེངས་སུ་འཇུག་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཡིད་ལ་བྱེད་ པ་ནི་དམིགས་པ་ལ་ཁྱད་པར་དུ་གཏོད་པ་རྒྱལ་པོ་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་ཁྲིད་པ་ལྟ་བུའོ། །སྤྱིར་ སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བས་བརྗོད་པར་དཀའ་སྟེ། མེ་ལོང་དུ། བུར་ཤིང་འོ་མ་བུར་སོགས་ཀྱི། །མངར་བ་ཉིད་ནི་ཁྱད་པར་ཆེ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱིས་ དེ་བརྗོད་པར། །དབྱངས་ཅན་མས་ཀྱང་ནུས་མ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །རེག་པ་གང་ཞེ་ན་ ཡུལ་དབང་རྣམ་ཤེས་གསུམ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དངོས་པོར་འདུས་ཤིང་གནས་ནས། བདེ་སོགས་ འབྱུང་བ་མཐུན་པའི་དབང་པོའི་འགྱུར་བ་དང་འདྲ་བར་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་ཅིང་ རྟོག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། (མཚུང་ལྡན་གྱི་རྒྱུ་འབྲས་ཡིན་པས་)མདུང་ཁྱིམ་ལྟར་དེ་དང་ལྷན་ཅ

【現代漢語翻譯】 此外，在詳細解釋了感受和認知這兩個蘊之後，現在要講解這三個（心所）中的第一個——作意（sems pa gang zhe na）。回答是： 如註釋所說：『應當通過體性和功能來理解心所。』因此，一切都應成雙成對地解釋。對於沒有提及所緣和行相的，也應通過分析來理解。這裡，體性是：如同磁鐵吸引鐵一樣，作意是心的狀態，它使心專注于所緣並推動它。爲了明確這一點，因為其他心所也使心專注于所緣，所以作意的作用就像意識的持續流動一樣，不會停留在任何一個瞬間。 如（經部）《正理論》（bye bshad du (chos mngon pa'i mdo)）所引：『剎那不住，無作用之心，由何而似有作用，此乃作意之作用。』 功能是：如同它所專注的那樣，使心趨向于善法，如信心等；趨向于不善法，如嗔恨等；以及趨向于無記法，如一般的行為等。同樣，（對於所有問題的回答，都應結合體性和功能等來理解）。什麼是作意（yid la byed pa gang zhe na）？是心的活動，使心專注于所緣，並使心一次又一次地執取和專注於該所緣。因此，獲得作意就是獲得三摩地（ting nge 'dzin）。這是從特殊情況而言的，否則，因為作意是普遍存在的，所以每個人都會獲得三摩地。作意是專注于每一個瞬間，而三摩地是長時間的專注，這是它們的區別。此外，作意是使心趨向于對境，就像國王被扶起來一樣；而作意是特別專注于所緣，就像國王被帶到花園一樣。一般來說，心所之間的差異非常細微，難以言說。 如鏡中所說：『蔗糖、牛奶和糖等的甜味差異很大，但即使是 सरस्वती（dbyangs can ma）也無法描述它。』 什麼是觸（reg pa gang zhe na）？是根、境、識三者在因果關係中聚集並存在，從而產生樂等，並完全確定和認知對境的形態，類似於與相應感官的變化。因為它（觸）是相應的因果關係，所以它像矛和盾一樣同時存在。

【English Translation】 Furthermore, having explained each of the aggregates of feeling and perception in detail, now, regarding the first of these three (mental factors)—attention (sems pa gang zhe na). The answer is: As the commentary says: 'One should understand mental factors by their characteristics and functions.' Therefore, everything should be explained in pairs. For those where the object and aspect are not mentioned, they should also be understood through analysis. Here, the characteristic is: like a magnet attracting iron, attention is the state of mind that makes the mind focus on the object and motivates it. To clarify this, because other mental factors also make the mind focus on the object, the function of attention is like the continuous flow of consciousness, not staying in any one moment. As quoted in the (Sautrāntika) Nyāyānusāra (bye bshad du (chos mngon pa'i mdo)): 'Not staying for a moment, the inactive mind, by what does it appear as if active? That is the function of attention.' The function is: just as it focuses, it makes the mind tend towards virtuous dharmas, such as faith; towards non-virtuous dharmas, such as hatred; and towards unspecified dharmas, such as ordinary behavior. Similarly, (for all answers, one should understand in conjunction with characteristics and functions, etc.). What is attention (yid la byed pa gang zhe na)? It is the activity of the mind that makes the mind focus on the object, and makes the mind repeatedly grasp and focus on that object. Therefore, obtaining attention is obtaining samādhi (ting nge 'dzin). This is in terms of a special case, otherwise, because attention is universally present, everyone would obtain samādhi. Attention focuses on each moment, while samādhi is long-term focus, which is their difference. Furthermore, attention is making the mind tend towards the object, like a king being helped up; while attention is specifically focusing on the object, like a king being taken to a garden. In general, the differences between mental factors are very subtle and difficult to express. As the mirror says: 'The sweetness of sugarcane, milk, and sugar, etc., is very different, but even Saraswati (dbyangs can ma) cannot describe it.' What is contact (reg pa gang zhe na)? It is the gathering and existence of the three—sense faculty, object, and consciousness—in a causal relationship, thereby producing pleasure, etc., and completely determining and cognizing the form of the object, similar to the changes of the corresponding sense faculty. Because it (contact) is a corresponding causal relationship, it exists simultaneously like a spear and shield.

---

ིག་དེ་ལས་ 1-113 བྱུང་བའི་ཚོར་བའི་གནས་སམ། རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། ། ༈ ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ལྔ་བཤད་པ། ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ལྔའི། འདུན་ པ་གང་ཞེ་ན། མི་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་མེད་པས་དམིགས་ཡུལ་ངེས་པ་ཅན་གང་དང་གང་ འདོད་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་ནས། རྣམ་པ་ལྟ་བ་དང་ཉན་པ་དང་སེམས་པ་དང་ སྒོམ་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དང་དེ་ལྡན་པར་བྱེད་འདོད་ཅིང་དོན་དུ་གཉེར་བའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་ འགྱུར་ཉིད་དེ། གང་ལ་འདུན་པ་དེ་ལ་སྤྲོ་བས་འཇུག་པས་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་རྟེན་བྱེད་ པའི་ལས་ཅན་ནོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་བྱ་བ་ལ་སྤྲོ་བ་ཙམ་སྟེ། བརྩོན་གང་དགེ་ལ་སྤྲོ་བའོ། ། ཞེས་པ་ལྟར་ན་དགེ་བའི་འདུན་པའི་བྱེད་ལས་སོ། །སྲེད་པ་དང་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་ ནི་ཆགས་པ་ཡིན་ལ་འདི་ནི་འདོད་པ་ཙམ་སྟེ། ཆགས་པ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པའང་འཆད་ དོ། །མོས་པ་གང་ཞེ་ན། ཐེ་ཚོམ་ཅན་ལ་མོས་པ་མེད་པས། དམིགས་ཡུལ་ལུང་དང་རིགས་ པས་དཔྱད་ན་ཐེ་ཚོམ་མེད་པས་ངེས་པའི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་ནས། རྣམ་པ་སྟོང་ཉིད་དང་ བདག་མེད་ལ་སོགས་པ་འདི་ནི་འདི་ཁོ་ན་བཞིན་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་ ངེས་པ་བཞིན་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་གཅེས་སུ་བྱེད་པ་ནི་རང་གི་གྲུབ་མཐའ་ལས་ མི་ཕྲོགས་ཤིང་ཕས་རྒོལ་གྱིས་གཞན་དུ་དྲང་བར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལས་ཅན་ནོ། །དྲན་པ་ གང་ཞེ་ན། མ་འདྲིས་པ་ལ་དྲན་པ་མེད་པས། དམིགས་ཡུལ་སྔོན་དུ་འདྲིས་ཤིང་མྱངས་པའི་ དངོས་པོ་རྣམས་ལ་དམིགས་ནས། རྣམ་པ་སེམས་ཀྱི་བརྗེད་པ་མེད་པར་སྔོན་བཟུང་བ་རྣམས་ ཡང་ཡང་འཆར་བས་བརྗེད་ངས་ཀྱི་གཉེན་པོར་བྱེད་ནུས་པ་སྟེ། ཟིན་པ་ཆུད་མི་ཟ་བས་ དམིགས་རྣམ་གཞན་ལ་སེམས་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཞེ་ ན། མ་བརྟགས་པ་ལ་དེ་མེད་པས། དམིགས་ཡུལ་བདེན་བཞི་དང་སྐྱོན་ཡོན་དང་ཞི་རགས་ ལ་སོགས་པའི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་བརྟག་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་ནས། རྣམ་ པ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་ཤིང་རྣམ་གཡེང་གི་གཉེན་པོ་བྱེད་པ་སྟེ། མཉམ་པར་བཞག་ན་ 1-114 ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་འབྱུང་བས་དེའི་རྟེན་བྱེད་བའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཤེས་ རབ་གང་ཞེ་ན། མ་བརྟགས་པ་ལ་དེའང་མེད་པས་དམིགས་ཡུལ་བརྟག་ཅིང་དཔྱད་པར་བྱ་ བ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཤེས་བྱའི་ཆོས་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་འདྲེས་པ་ལྟ་བུ་རྣམས་ལ་ དམིགས་ནས། རྣམ་པ་ཡང་དག་པའམ་ལོག་པའམ་དེ་གཉི་ག་མ་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ འབྱེད་ཅིང་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེའང་ལུང་དང་རིགས་པ་དང་ཐོས་བསམ་སྒོམ་ གསུམ་ཡང་དག་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་དང་། ལུང་རིགས་ལྟར་སྣང་དང་ཐོས་བསམ་སྒོམ་ གསུམ་ལ་སོགས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་དང་། སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་དང་འཇིག་རྟེན་པ

【現代漢語翻譯】 從那以後，產生感覺的處所或作為所依之業。 五種在各自境上的決定 五種在各自境上的決定中，什麼是欲？因為對不想要的事物沒有欲，所以緣于所緣的確定之境，對於想要的事物，緣于所緣，以觀看、聽聞、思考和禪修等方式，想要擁有並追求與之相應的心的狀態。對於所欲之境，因為歡喜而進入，所以是發起精進的所依之業。精進只是對行為的歡喜，精進是對善的歡喜。如是說，是善欲的作用。與貪慾有何區別？那是執著，而這只是想要，也闡述了想要脫離執著。什麼是信？因為對於猶豫不決者沒有信，所以緣于以教理和理智分析后沒有懷疑的確定之境，以空性和無我等方式，認為『這只是這樣，不是其他』，像確定的一樣，完全執持，珍視它，不被自己的宗派所奪，也不能被外道引向其他方向，是這樣的作用。什麼是念？因為對於不熟悉的事物沒有念，所以緣于先前熟悉和經歷的事物，以不忘記心的狀態，先前所持之物反覆出現，能夠對治遺忘，不浪費所持之物，心不散亂于其他所緣之業。什麼是等持？因為對於未考察的事物沒有等持，所以緣于要考察四諦、過患和功德、寂靜和粗猛等自相和共相之境，以心一境性安住，對治散亂，如果如實安住，就能生起如實之智，是作為其所依之業。什麼是智慧？因為對於未考察的事物也沒有智慧，所以緣于要考察和分析的事物，所知之法，自相和共相混雜之境，以正確或錯誤或非二者的方式，完全辨別並分別，也是從教理和理智以及聞思修三者正確產生的智慧，以及從看似教理和理智以及聞思修三者等產生的智慧，以及生來具有的和世間的智慧。

【English Translation】 From that, the place where feelings arise or the function of being a support. Explanation of the five determinations on their respective objects. Among the five determinations on their respective objects, what is 'dun pa' (desire)? Because there is no desire for what is not wanted, it focuses on the definite object of focus. For things to be desired, it focuses on the object to be done, such as seeing, hearing, thinking, and meditating. It is the state of mind that desires to possess and seeks to engage in those activities. Because one enters with joy into what one desires, it functions as the basis for initiating diligence. Diligence is merely joy in action; diligence is joy in virtue. As it is said, it is the function of virtuous desire. What is the difference between desire and attachment? That is attachment, while this is merely wanting. It also explains wanting to be free from attachment. What is 'mos pa' (faith/conviction)? Because there is no faith for the doubtful, it focuses on the object of certainty, free from doubt after examining with scripture and reasoning. In the manner of emptiness and selflessness, it holds definitively, 'This is just like this, not otherwise,' just as it is certain. Cherishing it, one's own tenets are not robbed, and one cannot be led elsewhere by opponents; it is the function of that. What is 'dran pa' (mindfulness)? Because there is no mindfulness for the unfamiliar, it focuses on objects previously familiar and experienced. Without forgetting the mind, previously held things repeatedly arise, able to counteract forgetfulness. Not wasting what is grasped, the mind does not stray to other objects. What is 'ting nge 'dzin' (samadhi/concentration)? Because it is not present without investigation, it focuses on objects to be investigated, such as the four truths, faults and virtues, peace and roughness, the characteristics of self and general. Remaining with one-pointed mind, it counteracts distraction. If one remains in equanimity, knowledge arises as it is, functioning as its basis. What is 'shes rab' (prajna/wisdom)? Because it is also not present without investigation, it focuses on objects to be investigated and analyzed, the objects of knowledge, such as the characteristics of self and general mixed together. Discriminating and distinguishing correctly, incorrectly, or neither, it is the wisdom born from correct scripture, reasoning, and the three trainings of hearing, thinking, and meditation, as well as the wisdom born from seeming scripture, reasoning, and the three trainings of hearing, thinking, and meditation, and the wisdom born naturally and worldly.

---

འི་ ལུགས་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་གསུམ་གྱིས་སོ། །ཆོས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ལས་ངེས་པ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་ སོམ་ཉིའམ་ཐེ་ཚོམ་ཟློག་པའི་ལས་ཅན་ནོ། ། ༈ དགེ་བ་བཅུ་གཅིག་བཤད་པ། དགེ་བ་བཅུ་གཅིག་ལ་སྡེ་ཚན་དྲུག་གི་དང་པོ་ ངེས་པའི་དུས་སུ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ། དད་པ་གང་ཞེ་ན། དམིགས་ཡུལ་ཡོད་པ་ཉིད་དང་། ཡོན་ཏན་ཅན་དང་། ནུས་པ་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་གོ་རིམ་བཞིན། མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། དང་པ་དང་། འདོད་པ་སྟེ། དེའང་དགེ་སྡིག་ལས་བདེ་སྡུག་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་དང་ འབྲས་བུ་མི་བསླུ་བར་ཡོད་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་དང་ལོག་ཤེས་མེད་པར་བདེན་ངེས་སྙམ་པས་བླང་ དོར་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པའི་དད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་དོན་གཉིས་ མཐར་ཕྱིན་པ་དང་ཆོས་བདེན་པ་གཉིས་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་དང་དགེ་འདུན་ཡེ་ཤེས་གཉིས་དང་ ལྡན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་ཞིང་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་ཤེས་པས། ནོར་བུ་ཆུ་འདངས་དང་ཕྲད་ན་ཆུ་རྙོག་མ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་སེམས་ཀྱི་རྙོག་པ་ཉོན་ མོངས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང་བའི་དད་པ། རང་གི་རྒྱུད་ལ་སྤངས་པ་དང་རྟོགས་པའི་ཡོན་ ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་བསྒྲུབ་པ་ལ་ནུས་པ་ཐོབ་པ་དང་སྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་དད་པའོ། །འདུན་ པ་དང་སྲེད་པའང་དད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ་འདུན་པ་ནི་དད་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ 1-115 ཞིང་། སྲེད་པ་ནི་དགེ་བའི་ཡུལ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལ་དད་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་འདུན་ པ་འབྱུང་བས་དེའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །མི་དགེ་བ་ལས་ལྡོག་པའི་དུས་སུ་ལྡན་པ་ གཉིས་ཀྱི། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། ཁོ་བོ་ནི་རིགས་དང་སྡོམ་པ་དང་ཤེས་རྒྱ་ལ་སོགས་པ་ ཡོན་ཏན་འདི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སྡིག་པ་བྱར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བདག་ཉིད་རྒྱུ་མཚན་དུ་ བྱས་པ་ལས། དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨད་ཅིང་རྣམ་སྨིན་མི་འདོད་པ་འབྱིན་པ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ རྣམས་ལ་དམིགས་ནས་རྣམ་པ་འཛེམ་ཞིང་འཇིགས་པར་ལྟ་བས་སེམས་བག་འཁུམས་པ་སྟེ། དེ་ལྡན་ན་སྒོ་གསུམ་གྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་མི་དགེ་བ་བཅུ་ལ་ཕྱིས་མི་འཇུག་ཅིང་སྔར་བྱས་ པའང་སྤོང་བས་ལེགས་པར་སྡོམ་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཁྲེལ་ཡོད་པ་གང་ཞེ་ན། སྡུག་པ་བྱས་ན་གང་ཟག་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྲེལ་ཞིང་འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པ་ངན་པ་འབྱུང་ བ་ནི་མི་རུང་ངོ་ཞེས་གཞན་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་པ་ལས། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ལ་དམིགས་ནས་རྣམ་པ་ འཛེམ་ཞིང་བག་འཁུམས་པ་སྟེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་སྡོམ་པ་དེའི་ ལས་ཅན་ནོ། །དགེ་བ་ལ་འཇུག་པའི་དུས་སུ་ལྡན་པ་བཞིའི། མ་ཆགས་པ་གང་ཞེ་ན། དགག་ སྒྲ་ནི་མེད་པ་དང་གཞན་པ་དང་གཉེན་པོ་གསུམ་ལ་འཇུག་པ་ལས། འདིར་ཆགས་པའི་ གཉེན་པོ་སྟེ། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང་གཏི་མུག་མེད་པ་དེ་ལའང་དེ་བཞིན་ནོ། །ད

【現代漢語翻譯】 以通達正理的三種智慧（指聞、思、修所生之智慧）而行事。爲了從對法的辨析中獲得定解，其作用在於遣除猶豫或懷疑。 十一善法之解說 十一善法分為六組，第一組是在獲得定解時同時具備的： 何為『信』？即對目標（所緣境）、功德和能力，按順序分別具有： 一、完全的信賴，即對善惡業產生苦樂等果報，以及業果不虛的道理，沒有懷疑和邪見，確信其真實不虛，從而願意取捨（善惡），這就是完全信賴的『信』。 二、清凈的『信』，即對諸佛已圓滿二利（自利、利他），正法能雙運二諦（勝義諦、世俗諦），僧伽具足二智（如所有智、盡所有智）等功德，生起極大的歡喜，並了知其具有功德。如同寶珠投入濁水能使其清澈一般，能使自心的煩惱垢染得以清除。 三、樂欲的『信』，即對在自相續中生起斷證功德具有能力，並希求證得。 那麼，『欲』和『貪』是否也屬於『信』呢？不屬於。因為『欲』是『信』的結果，而『貪』並非以善法為對象。 凡是對某事物具有『信』，就會產生對它的『欲』，因此，『信』具有作為『欲』之所依的作用。 第二組是在遠離不善時同時具備的： 何為『知慚』？即心想：『我具有高貴的種姓、戒律和廣博的學識等功德，不應造作惡業。』以自身為理由，對為智者所呵責、能產生不悅意果報的過失，心懷畏懼和羞恥，從而收攝身心。具有『知慚』，就不會再犯身語意的過失，能止息十不善業，並能捨棄已造之惡，因此，『知慚』具有作為善妙戒律之所依的作用。 何為『知愧』？即心想：『造作惡業會被賢善之人所輕蔑，在世間留下惡名，這是不應該的。』以他人為理由，對過失心懷畏懼和羞恥，從而收攝身心。與前者一樣，能防護身語意的惡行，具有作為正戒之所依的作用。 第三組是在趣入善法時同時具備的： 何為『無貪』？否定詞有『無』、『異』、『敵對』三種含義，此處指貪慾的對治。同樣，『無嗔』和『無癡』也是如此。

【English Translation】 Acting with the three wisdoms that understand the system (referring to the wisdom arising from hearing, thinking, and meditation). In order to gain certainty from the analysis of the Dharma, its function is to dispel hesitation or doubt. Explanation of the Eleven Virtuous Dharmas The eleven virtuous dharmas are divided into six groups. The first group is what is possessed simultaneously at the time of gaining certainty: What is 'faith'? That is, regarding the object (the object of focus), virtues, and abilities, respectively in order, having: 1. Complete trust, that is, regarding the principle that good and bad deeds produce the results of happiness and suffering, and that the results of karma are infallible, without doubt or wrong views, firmly believing in its truth, and thus being willing to adopt or abandon (good and evil). This is the 'faith' of complete trust. 2. Pure 'faith', that is, generating great joy towards the virtues of the Buddhas who have perfected the two benefits (self-benefit and benefiting others), the Dharma that can simultaneously operate the two truths (ultimate truth and conventional truth), and the Sangha possessing the two wisdoms (wisdom of suchness and wisdom of all phenomena), and knowing that they possess virtues. Just as a jewel thrown into muddy water can make it clear, it can clear away the defilements of afflictions in one's mind. 3. Aspiring 'faith', that is, having the ability to generate the qualities of abandonment and realization in one's own mindstream, and desiring to attain them. Then, do 'desire' and 'greed' also belong to 'faith'? They do not. Because 'desire' is the result of 'faith', and 'greed' does not have virtuous Dharma as its object. Whoever has 'faith' in something will generate 'desire' for it. Therefore, 'faith' has the function of being the basis of 'desire'. The second group is what is possessed simultaneously at the time of turning away from non-virtue: What is 'knowing shame'? That is, thinking, 'I possess virtues such as noble lineage, discipline, and extensive knowledge, and should not commit evil deeds.' Taking oneself as the reason, having fear and shame towards faults that are condemned by the wise and can produce unpleasant results, thus restraining body and mind. Having 'knowing shame' will prevent one from committing faults of body, speech, and mind, and can stop the ten non-virtuous actions, and can abandon the evil already committed. Therefore, 'knowing shame' has the function of being the basis of excellent discipline. What is 'knowing embarrassment'? That is, thinking, 'Committing evil deeds will be despised by virtuous people, and will leave a bad reputation in the world, which is not right.' Taking others as the reason, having fear and shame towards faults, thus restraining body and mind. Like the former, it can protect against evil actions of body, speech, and mind, and has the function of being the basis of right discipline. The third group is what is possessed simultaneously at the time of engaging in virtuous Dharma: What is 'non-attachment'? The negative word has three meanings: 'without', 'different', and 'antidote'. Here, it refers to the antidote to attachment. Similarly, 'non-hatred' and 'non-ignorance' are also the same.

---

ེས་ན་སྲིད་པ་ ནང་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་དང་། སྲིད་པའི་ཡོ་བྱད་ཟས་གོས་དང་ནོར་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་མཁོ་ བ་རྣམས་ལ་དམིགས་ནས། རྣམ་པ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་འབྱུང་ལ། ཉེས་དམིགས་ཤེས་ པས་ཆགས་པ་དང་དངོས་ཀྱི་གཉེན་པོ་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཡོད་ན་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་ ཆགས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་བའི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། ། ཞེ་སྡང་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། དགྲ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་། ན་ཚ་ལ་སོགས་པ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་དང་། དུག་དང་མཚོན་དང་ཚེར་མ་ལ་ 1-116 སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་ཀྱི་ཆོས་སམ། རྒྱུ་རྣམས་ལ་དམིགས་ནས། རྣམ་པ་ཀུན་ནས་ མནར་སེམས་པའམ་གནོད་པ་བྱ་བར་སེམས་པ་མེད་པ་བྱམས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཏེ། འདིས་ཀྱང་ཞེ་སྡང་གིས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་རྟེན་བྱེད་ པའི་ལས་ཅན་ནོ། །གཏི་མུག་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། སྔོན་རྒྱུ་ལ་འབད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་ བྱུང་བ་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་ལས་སམ། ལུང་རྣམ་དག་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་། དེའི་དོན་རིག་ པས་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ལས་སམ། རྟོགས་པའི་དོན་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བས་ཤེས་པའི་ ཤེས་རབ་ནི་དང་པོ་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་། དེའི་རྗེས་སུ་བྱུང་བ་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་ཤེས་ རབ་ནི་བརྟན་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་སམ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ ཤེས་རབ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་མ་སྤངས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་མངོན་གྱུར་མི་འབྱུང་བའི་ ཕྱིར་རོ། །ཉེས་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་གཏི་མུག་གིས་ཁྱབ་པ་ལ། འདིས་གཏི་མུག་སེལ་བས་ཉེས་པར་ སྤྱོད་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །བརྩོན་འགྲུས་གང་ཞེ་ན། (རྒྱན་ལས།) དགེ་ལ་ཡང་དག་སྤྲོ་བ་དང་། །ཞེས་པ་ལྟར་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དམིགས་ནས། རྣམ་པ་ སེམས་མངོན་པར་སྤྲོ་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལ་སྤྲོ་བ་ནི་སྨད་པའི་ཕྱིར་ལེ་ལོ་ཉིད་དུ་ གསུངས་སོ། །དེའང་དགེ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྒྲུབ་སྙམ་དུ་གོ་ཆ་གྱོན་པ་དང་། གོ་ཆར་ཉམས་སུ་ ལེན་པ་སྦྱོར་བ་དང་། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་སེམས་མི་འགོང་ཞིང་མི་ཞུམ་པ་དང་། ཚ་གྲང་དང་ བཀྲེས་སྐོམ་ལ་སོགས་པའི་དཀའ་སྤྱད་ཀྱིས་མི་འཁྲུགས་ཤིང་མི་ལྡོག་པ་དང་། ཅུང་ཟད་ཙམ་ གྱིས་(ནན་པོ་)ཆོག་པར་མི་འཛིན་པར་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་སེམས་མངོན་པར་སྤྲོ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ རྣམས་ཏེ། རྒྱན་ལས། ཐོག་མར་གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་དེ་ནས་ནི། །ཚུལ་བཞིན་རབ་ཏུ་སྦྱོར་ བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཏེ། །མ་ཞུམ་མི་འཁྲུགས་ཆོག་མི་ཤེས་བརྩོན་འགྲུས། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ སངས་རྒྱས་རྣམས་རབ་གསུངས། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་རྣམས་ལྡན་ན་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ 1-117 བསམ་གཏན་གྱི་དངོས་གཞི་ལ་འཇུག་པ་ལྟ་བུ་མ་ཐོ

【現代漢語翻譯】 如果存在貪慾，那麼它會以對世間（སྲིད་པ་）的執取為特徵，例如對五蘊（ནང་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་，aggregate of appropriation），以及對世間的資具，如衣食、財物等的需求。它會以不執著、厭離的態度，以及認識到過患來對治貪慾及其引發的實際行為。就像如果存在貪慾，就會導致墮落一樣，不容許自己被貪慾所支配，從而避免惡行。 如果存在無嗔，那麼它會以慈愛為特徵，不懷有任何想要折磨或傷害他人的想法，無論是針對怨敵等不可愛的眾生，還是針對自身感受到的痛苦，如疾病等，亦或是針對痛苦之源，如毒藥、武器、荊棘等。它也能避免因嗔恨而引發的惡行。 如果存在無癡，那麼它會以智慧為特徵，這種智慧可能源於前世努力的果報，或是通過聽聞清凈的教法，或是通過理性思考教法的含義，或是通過禪修證悟的真諦。這種智慧並非天生，而是後天通過如理作意而獲得的，它穩固而持久。與精進或禪定相應的智慧，即使尚未斷除煩惱的種子，也能防止煩惱的顯現。由於愚癡是惡行的根源，因此無癡能消除愚癡，從而避免惡行。 什麼是精進？如《寶鬘論》（རྒྱན་，Ratnavali）所說：『對善法 पूर्ण喜悅』。因此，精進是指對一切善法 पूर्ण喜悅。對惡法 पूर्ण喜悅則應受到譴責，因為它本身就是懈怠。這種精進包括：如同披上盔甲般下定決心要成辦廣大的善業；在實踐中不斷努力；在面對要成辦之事時，內心不退縮、不沮喪；不為寒熱、飢渴等困苦所動搖、所退卻；不滿足於小有所成，而是 पूर्ण渴望成就廣大的善業。如《寶鬘論》所說：『首先是如盔甲般的精進，然後是如理修習的精進，不沮喪、不動搖、不滿足的精進，諸佛宣說了所有這些。』具備這些精進，就能進入善法，例如進入禪定的正行。

【English Translation】 If there is non-attachment, it is characterized by aiming at the appropriation of existence (སྲིད་པ་), such as the aggregates of appropriation (ནང་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་), and the necessities of existence, such as food, clothing, and wealth. It is without attachment, with revulsion, and with knowledge of faults, it acts as an antidote to attachment and its actual actions. Just as if there is attachment, it will lead to downfall, it does not allow oneself to be dominated by attachment, thus avoiding evil deeds. If there is non-hatred, it is characterized by loving-kindness, without any thought of tormenting or harming others, whether it is directed towards enemies and other unpleasant beings, or towards one's own feelings of suffering, such as illness, or towards the source of suffering, such as poison, weapons, and thorns. It also prevents evil deeds caused by hatred. If there is non-ignorance, it is characterized by wisdom, which may arise from the ripening of past efforts, or from hearing pure teachings, or from rationally contemplating the meaning of the teachings, or from meditating on the realized truth. This wisdom is not innate, but is acquired later through proper attention, and it is stable and lasting. Wisdom associated with diligence or concentration, even if the seeds of afflictions have not been abandoned, can prevent the manifestation of afflictions. Since ignorance is the root of evil deeds, non-ignorance eliminates ignorance, thus avoiding evil deeds. What is diligence? As the Ratnavali (རྒྱན་, Ornament of Jewels) says: 'Complete joy in virtue.' Therefore, diligence refers to complete joy in all virtuous dharmas. Joy in non-virtuous dharmas should be condemned, as it is laziness itself. This diligence includes: like putting on armor, resolving to accomplish great virtuous deeds; constantly striving in practice; not retreating or becoming discouraged when facing what needs to be accomplished; not being shaken or deterred by hardships such as heat, cold, hunger, and thirst; not being content with small achievements, but completely desiring to accomplish great virtuous deeds. As the Ratnavali says: 'First is the diligence like armor, then the diligence of properly applying oneself, the diligence of not being discouraged, not being shaken, and not knowing contentment. All these kinds of diligence have been fully taught by the Buddhas.' Possessing these diligences, one can enter into virtuous practices, such as entering into the main practice of meditation.

---

བ་པ་ཐོབ་ཅིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ བྱེད་པ་དང་། དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་བར་བྱས་ཏེ་ཐོབ་ཟིན་གོང་ནས་གོང་དུ་གྱ་ནོམ་པར་ སྒྲུབ་བའི་ལས་ཅན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཆགས་བྲལ་གྱི་དུས་སུ་ལྡན་པ། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་(ལུས་ ཀྱི་རེག་བྱའི་ཁྱད་པར་དགའ་བས་ཟིན་པ་ནི་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་)པ་གང་ཞེ་ན། ལུས་ལྕི་ཞིང་ཟོ་མདོག་མི་བདེ་ བ་ལ་སོགས་པས་དགེ་བ་ལ་བཀོལ་དུ་མི་རུང་བ་ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང་། སེམས་ རྨུགས་པ་དང་རྒོད་པ་ལ་སོགས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་དང་བཅས་ཤིང་ལས་སུ་མི་རུང་ བ་སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་འདིས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར། དེའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རང་གི་བྱ་བ་རྣམས་ལ་ལྡང་བ་ཡང་བ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ལས་སུ་རུང་བ་དང་། དགེ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་སེམས་སིམ་ཞིང་ཡང་ལ་གསལ་བས་དམིགས་པ་ལ་ཐོགས་མེད་དུ་ འཇུག་པ་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དེ། ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ནི། ཞར་ལས་བྱུང་བའམ། སེམས་ལས་སུ་རུང་བའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བཤད་པའོ། །དེ་དག་གིས་གནས་ངན་ལེན་གནས་གྱུར་ པར་བྱེད་པས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བའི་ལས་ཅན་ནོ། ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆགས་བྲལ་གྱི་དུས་སུ་ལྡན་པ་གཉིས་ཀྱི། བག་ཡོད་པ་གང་ཞེ་ ན། གདགས་གཞི་བཤད་ཟིན་པའི་མ་ཆགས་པ་དང་། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང་། གཏི་མུག་མེད་པ་ དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་བཅས་པ་ལ་གནས་ཤིང་རྟེན་བཅས་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་ བྱེད་པའི་ཕྱིར། བཞི་པོ་ཉིད་ལ་བག་ཡོད་ཅེས་བཏགས་སོ། །གལ་ཏེ་བག་ཡོད་བཞི་རྣམ་ཤེས་ གཅིག་གི་འཁོར་དུ་བྱུང་ན་རྫས་མཚུངས་ཉམས་སོ་ཞེ་ན། མི་ཉམས་ཏེ་འདི་ནི་བཏགས་ཡོད་ ཡིན་པས་གདགས་གཞི་ལས་གུད་ན་མེད་ལ། རྫས་མཚུངས་ནི་རྫས་ཡོད་ལ་བརྩི་བའི་ཕྱིར་ རོ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། ཁ་ཅིག་ནི་གཞི་ལ་འདོགས་པ་སྤྱི་རིགས་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། རྣམ་ ཤེས་གཅིག་གི་འཁོར་དུ་གང་རུང་ལ་བཏགས་པའི་བག་ཡོད་རེ་རེ་ལས་མི་འབྱུང་བས་སྐྱོན་ 1-118 མེད་ཅེས་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་དུ་མ་ལ་བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་རོ། །ངོ་བོ་ནི། གང་ དགེ་བའི་ཆོས་ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་རྣམས་ལ་དམིགས་ནས། རྣམ་པ་ཡང་དང་ཡང་དུ་ མངོན་དུ་བྱེད་ཅིང་སྒོམ་པ་དང་། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང་དེའི་གནས་ཀྱིས་ ཆོས་རྣམས་ལ་དམིགས་ནས། རྣམ་པ་སེམས་སྲུང་ཞིང་བག་ཡངས་སུ་མི་གཏོང་བ་སྟེ། མཐོ་ རིས་ཀྱི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། ཐར་ བའི་ལམ་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ ཅད་སྔར་མ་ཐོབ་པ་འཐོབ་ཅིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཐོབ་པ་རྣམས་གོང་ནས་ གོང་དུ་གྱ་ནོམ་པར་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །བཏང་སྙོམས་གང་ཞེ་ན། སྔ་མ་ལྟར་ ག

【現代漢語翻譯】 獲得和圓滿，並通過完全訓練，使已獲得的更加殊勝的事業。什麼是與世間離欲之時相應的，非常訓練（身體被身體的觸覺所帶來的快樂所佔據，就是身體非常訓練）呢？身體沉重且顏色不適等，無法用於善事，是身體的惡劣狀態；心昏沉和掉舉等，與煩惱的種子一起，無法使用，是心的惡劣狀態。因為這些狀態的延續而行事，所以是它們的對治。依靠它，對於自己的事務，能夠勝任的輕快等，是身體能夠使用；進入善事時，心平靜、輕快且明亮，對於目標沒有阻礙地進入，是心能夠使用。身體非常訓練，被解釋為從屬產生的，或者說是心能夠使用的成就者。通過它們，使惡劣狀態轉變為良好狀態，因此具有消除所有煩惱等障礙的事業。 什麼是與出世間離欲之時相應的兩種，謹慎呢？對於已經解釋了基礎的不執著、無嗔、無癡和精進，安住並依靠，因為是對治煩惱的緣故。這四者就被稱為謹慎。如果四種謹慎在一個識的眷屬中產生，那麼本體相同就會退失嗎？不會退失，因為這是假有，與基礎沒有分離。本體相同是對於實有進行計算的緣故。這樣說。有些人認為是對於基礎的附加，指的是共相。因為在一個識的眷屬中，任何一個被附加的謹慎都不會單獨產生，所以沒有過失。這樣說。這適用於所有附加於多個事物的情況。本體是：對於所有有漏和無漏的善法，以各種方式顯現和修習；對於有漏的煩惱和其處所的法，守護心念，不放縱。所有世間的圓滿，如天界的身體和受用等；以及所有出世間的圓滿，如解脫的道路和果實等，使未獲得的獲得和圓滿，使已獲得的更加殊勝地圓滿的事業。什麼是舍呢？如前一樣。

【English Translation】 The activity of attaining and perfecting, and through complete training, making what has already been attained even more excellent. What is it that corresponds to the time of detachment from the world, the very trained (the body being occupied by the pleasure brought by the body's sense of touch is the very trained body)? The body being heavy and the complexion being uncomfortable, etc., unable to be used for virtuous deeds, is the bad state of the body; the mind being dull and agitated, etc., together with the seeds of afflictions, unable to be used, is the bad state of the mind. Because of acting through the continuation of these states, they are therefore the antidote to them. Relying on it, for one's own affairs, being capable of lightness, etc., is the body being able to be used; when entering into virtuous deeds, the mind being calm, light, and clear, entering without obstruction into the object, is the mind being able to be used. The very trained body is explained as arising from dependence, or as the accomplisher of the mind being able to be used. Through them, the bad state is transformed into a good state, therefore having the activity of eliminating all obscurations such as afflictions. What are the two that correspond to the time of detachment from the world, mindfulness? For the already explained basis of non-attachment, non-hatred, non-ignorance, and diligence, abiding and relying, because it is the antidote to afflictions. These four are called mindfulness. If the four mindfulness arise in the retinue of one consciousness, then will the sameness of substance be lost? It will not be lost, because this is an imputation, not separate from the basis. The sameness of substance is because it is calculated for the existent substance. Thus it is said. Some think that the addition to the basis refers to the general characteristic. Because in the retinue of one consciousness, any mindfulness that is added will not arise alone, so there is no fault. Thus it is said. This applies to all cases of addition to multiple things. The essence is: for all virtuous phenomena, contaminated and uncontaminated, manifesting and practicing in various ways; for the contaminated afflictions and the phenomena of their place, guarding the mind and not being careless. All worldly perfections, such as the body and enjoyment of the heavenly realms; and all transcendental perfections, such as the path and fruit of liberation, the activity of attaining and perfecting what has not been attained, and making what has already been attained even more excellently perfect. What is equanimity? Like before.

---

དགས་གཞི་མ་ཆགས་པ་དང་། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང་། གཏི་མུག་མེད་པ་བརྩོན་འགྲུས་དང་ བཅས་པ་ལ་གནས་ཤིང་རྟེན་བཅས་ནས་བྱིང་རྒོད་སེལ་བའི་ཕྱིར་བཞི་པོ་ཉིད་ལ་བཏང་ སྙོམས་སུ་བཏགས་པའོ། །ངོ་བོ་ནི། ཆགས་སྡང་དང་བྱིང་རྒོད་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་ མོངས་པ་ཅན་དུ་གནས་པ་ལ་དམིགས་ནས། རྣམ་པ་དེ་དང་མི་མཐུན་ཞིང་འགལ་བས་དེ་ དག་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེའང་དང་པོར་བྱིང་རྒོད་ཀྱིས་མི་མཉམ་པ་མེད་པས་སེམས་ མཉམ་པ་ཉིད་དང་། བར་དུ་དེ་ཉིད་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་ཅིང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པས་ སེམས་རྣལ་དུ་འདུག་པ་ཉིད་དང་། མཐར་གོམས་པ་རབ་ཏུ་གྱུར་ཅིང་བྱིང་རྒོད་སེལ་བའི་ འབད་རྩོལ་མི་དགོས་པས་སེམས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་གནས་པ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་ མོངས་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དེ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་གོ་སྐབས་མི་འབྱེད་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ ལས་ཅན་ནོ། །སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་དུས་སུ་ལྡན་པ། རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་གང་ཞེ་ ན། གདགས་གཞི་ཞེ་སྡང་མེད་པའི་ཆར་གཏོགས་པ་ཡིན་གྱི། རྫས་གཞན་དུ་མེད་ལ། དེའི་ ཕྱིར་དམིགས་རྣམ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་ཞིང་། ངེས་ཚིག་ནི། ཀ་རུ་ཎའི་ཀཾ་བདེ་བ་དང་། རུ་ཎད་དྷི་ 1-119 འགོག་པ་ཞེས་པས། གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་མཐོང་ན་མི་བཟོད་ཅིང་རང་གི་བདེ་ བ་འགོག་ནུས་པ་སྙིང་རྗེ་བའི་སེམས་ཉིད་དེ། རྣམ་པར་འཚེ་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་གཞན་ གྱི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཐོ་མི་འཚམ་པའི་ལས་ཅན་ནོ། ། ༈ ཉོན་མོངས་དྲུག་བཤད་པ། ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་ལས། ལྟ་མིན་ལྔ་བཤད་པ། ལྟ་བ་ལྔ་བཤད་པ། ལྟ་བའི་ཁྱད་པར་རོ། ། དང་པོ་ལ། འདོད་ཆགས་གང་ཞེ་ན། (ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་མ་ཆགས་པ་མ་ཡིན་གྱི་)ཁམས་གསུམ་ན་ཡོད་ པའི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ལ་དམིགས་ནས། རྣམ་པ་དེ་སྣང་ཞིང་རིག་པས་རྗེས་སུ་ ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་མཆེད་ནས་(གོས་ལ་སྣུམ་འཇེན་པ་ལྟར་)འབྲལ་དཀའ་བར་གྱུར་པ་སྟེ། ཆགས་ ཤིང་སྲེད་པའི་དབང་གིས་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་འགྲུབ་པས་ དེ་སྐྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །རྣམ་འགྲེལ་ལས་ཀྱང་། བདག་ལ་ཆགས་པ་དང་ལྡན་པའི། །བདེ་ སྡུག་དོར་ཐབས་འདོད་པ་ཡིས། །སེམས་ཅན་གཞན་གྱིས་བཀྲི་མིན་པ། །དམན་པའི་གནས་ ནི་ཡོངས་སུ་ལེན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཁོང་ཁྲོ་བ་གང་ཞེ་ན། མི་མཐུན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ དང་། རང་རྒྱུད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་། མཚོན་ཆ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་ཀྱི་ཆོས་ རྣམས་ལ་དམིགས་ནས། རྣམ་པ་ཀུན་ནས་མནར་ཞིང་གནོད་པ་བྱ་བར་སེམས་པ་སྟེ། (སྤྱོད་ འཇུག་ཏུ་)ཞེ་སྡང་ཟུག་རྔུའི་སེམས་འཆང་ན། །ཡིད་ནི་ཞི་བ་ཉམས་མི་མྱོང་། །དགའ་དང་བདེ་བ་ མི་འཐོབ་ལ། །གཉིད་མི་འོང་ཞིང་བརྟན་མེད་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར་རང་ཉིད་(རེག་ཅིང་སྲེད་པ

【現代漢語翻譯】 不執著於事物的基礎，沒有嗔恨，沒有愚癡，安住于精進並依靠它，爲了消除沉沒和掉舉，將這四者置於平等的狀態。其自性是：專注于貪戀、嗔恨以及沉沒和掉舉等一切煩惱的狀態，由於其形態與這些不符且相反，因此能夠捨棄它們。首先，由於沒有沉沒和掉舉的不平等，所以是心的平等性；其次，由於它持續不斷地進行且沒有明顯的造作，所以是心如實安住的狀態；最後，由於已經完全習慣且不需要努力消除沉沒和掉舉，所以是心自然成就安住的狀態。這與一切煩惱不符，因此具有不開啟煩惱在其相續中產生的機會的作用。在利益眾生時所具有的不害是什麼呢？屬於沒有嗔恨的範疇，而不是其他的實體。因此，其所緣和行相也與之相似。其定義是：karuna（藏文），kam（梵文天城體），kama（梵文羅馬擬音，漢語字面意思：樂），runad dhi（藏文），ruṇad dhi（梵文天城體），ruṇaddhi（梵文羅馬擬音，漢語字面意思：斷），意思是當看到他人痛苦的差別時無法忍受，並且能夠阻止自己的快樂，這就是慈悲心。由於它是損害的對治，因此具有不損害他人身體和受用的作用。 煩惱六種的解說 在六種煩惱中，首先解說非見五種，其次解說五見，最後解說見的差別。 首先，什麼是貪慾呢？（不是指沒有絲毫的執著），而是專注於三界中存在的身體和受用，其形態是顯現這些事物，並且意識隨之執著和迷戀，（就像油沾在衣服上一樣）變得難以分離。由於貪戀和渴求，導致與三種痛苦相應的近取蘊產生，因此具有產生這些的作用。如《釋量論》中說：『對自身具有貪執者，欲以捨棄苦樂之方便，非由他者所引導，而取下劣之境。』什麼是憤怒呢？專注于不悅意的眾生，以及自身相續中的痛苦，以及武器等痛苦之境的事物，其形態是完全惱怒並且想要加害。（如《入行論》中說）『若懷嗔恚心，則失心安樂，不生喜與樂，睡眠亦不安，縱穩處獨居。』就像自己（觸和愛）

【English Translation】 Not clinging to the basis of things, without hatred, without ignorance, abiding in diligence and relying on it, in order to eliminate sinking and agitation, these four are placed in a state of equanimity. Its essence is: focusing on the state of attachment, hatred, and sinking and agitation, etc., which are all afflictive, because its form is incompatible and contrary to these, it can abandon them. First, because there is no inequality of sinking and agitation, it is the equality of mind; secondly, because it continues to engage and there is no obvious fabrication, it is the state of the mind abiding in its natural state; finally, because it has become completely accustomed and there is no need to work hard to eliminate sinking and agitation, it is the state of the mind naturally accomplishing and abiding. This is incompatible with all afflictions, so it has the function of not opening the opportunity for afflictions to arise in its continuum. What is non-harming that is possessed when benefiting sentient beings? It belongs to the category of no hatred, and not another entity. Therefore, its object and aspect are also similar to it. Its definition is: karuna (Tibetan), kam (Sanskrit Devanagari), kama (Sanskrit Roman transliteration, Chinese literal meaning: joy), runad dhi (Tibetan), ruṇad dhi (Sanskrit Devanagari), ruṇaddhi (Sanskrit Roman transliteration, Chinese literal meaning: to cut off), meaning that when seeing the difference in the suffering of others, one cannot bear it, and is able to prevent one's own happiness, this is the compassionate mind. Because it is the antidote to harm, it has the function of not harming the body and possessions of others. Explanation of the Six Afflictions Among the six afflictions, first explain the five non-views, then explain the five views, and finally explain the differences of views. First, what is desire? (It does not mean without the slightest attachment), but focuses on the body and possessions that exist in the three realms, its form is the appearance of these things, and the consciousness follows with attachment and infatuation, (like oil sticking to clothes) becoming difficult to separate. Because of desire and craving, the aggregates of grasping associated with the three sufferings arise, so it has the function of producing these. As it says in the Commentary on Valid Cognition: 'Those who are attached to themselves, desire to abandon suffering and happiness, not guided by others, but take inferior states.' What is anger? Focusing on unpleasant beings, as well as the suffering in one's own continuum, and things that are the objects of suffering such as weapons, its form is complete annoyance and wanting to harm. (As it says in the Bodhisattvacharyavatara) 'If one cherishes a mind of anger, one loses mental peace and happiness, joy and happiness do not arise, sleep is also uneasy, even if one lives alone in a stable place.' Like oneself (touch and love)

---

ས་ རང་གིར་བྱེད་པས་ན་)རེག་པ་(ཞེས་པ་)བདེ་བ་(ཡིན་ལ་དེ་)དང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པའི་ལས་ཅན་དང་། གཞན་དག་གསོད་ཅིང་འཆིང་བ་ལ་སོགས་པ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་འཕེལ་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ ལས་ཅན་ནོ། །ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན། བདག་རྐྱེན་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འདི་ནི་ བདག་གོ། འདི་རྣམས་བདག་གིའོ་ཞེས་རིགས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པའི་འབྱོར་བ་ལ་ དམིགས་ནས། རྣམ་པ་སེམས་ཁེངས་ཤིང་མཐོ་བས་གཞན་ལས་ལྷག་པར་རློམ་པ་སྟེ། བླ་མ་ 1-120 དང་ཡོན་ཏན་ཅན་རྣམས་ལ་འགྱིང་ཞིང་སྲི་ཞུ་མི་བྱེད་པས་མི་གུས་པ་དང་། ཁོང་ཁྲོ་ལྟར་དངོས་ སུ་སྡུག་བསྔལ་མི་སྐྱེད་ཀྱང་། (སྤྱོད་འཇུག་ཏུ་)ངན་འགྲོར་ང་རྒྱལ་གྱིས་འཁྲིད་ཅིང་། །མི་ཡི་དགའ་ སྟོན་བཅོམ་པ་དང་། །གཞན་གྱི་ཟན་ཟའི་བྲན་དང་ནི། །གླེན་དང་མི་སྡུག་ཅན་དུ་འགྱུར། ། ཞེས་པ་ལྟར་ཡང་སྲིད་ཕྱི་མ་ལ་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ ནོ། །མ་རིག་པ་གང་ཞེ་ན། སྤྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མ་རིག་པ་ཤེས་བྱའི་ཁྱད་པར་ འགའ་ཞིག་མི་ཤེས་པ་ལྟ་བུ་མི་གཟུང་གི། འདིར་ནི་རིག་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ ཉོན་མོངས་པ་ཅན། རྟེན་ཁམས་གསུམ་པ་ལ་ཡོད་པ། ལས་དང་འབྲས་བུ་དང་བདེན་པ་དང་ དཀོན་མཆོག་ལ་སོགས་པའི་གནས་ལུགས་ལ་དམིགས་ནས། རྣམ་པ་མི་ཤེས་ཤིང་ཀུན་ཏུ་ རྨོངས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། ཤེས་བྱའི་ཆོས་རྣམས་ལ་འཁོར་བ་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། མྱང་ འདས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྣམ་པར་ངེས་པ་དང་། དེ་དག་ལ་སོམ་ཉི་ ཟ་བའི་ཐེ་ཚོམ་དང་། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་ ཞིང་འཕེལ་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །རྣམ་འགྲེལ་ལས་ཀྱང་། དེ་ཉིད་ཕྱིར་ནི་ཉེས་ རྣམས་ཀྱི། །རྒྱུ་ནི་གཏི་མུག་ཡིན་པར་གསུངས། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཐེ་ཚོམ་གང་ཞེ་ན། དེ་ནི་ ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཕྱོགས་འདི་ན་ལྷ་ཡོད་དམ་མེད་སྙམ་པ་ལྟ་བུ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པས་ བསྡུས་པའང་ཡོད་མོད། འདིར་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན། དམིགས་ཡུལ་ལས་འབྲས་དང་དཀོན་ མཆོག་ཀྱང་བདེན་བཞིར་འདུ་བས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་ཡིད་ གཉིས་ཟ་ཞིང་ཡོད་མེད་ལ་སོགས་པ་མཐའ་གཞན་དུ་དོགས་པ་དང་བཅས་པས་བློ་སྣ་ཚོགས་ སུ་བྱེད་པ་སྟེ། ངེས་པ་མ་རྙེད་ན་བླང་དོར་མི་རྩོམ་པས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་རྣམས་ལ་སྤྲོ་བས་མི་ འཇུག་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། ། གཉིས་པ་ལྟ་བ་ནི། རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཏེ། དེ་ཉིད་ 1-121 དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཐ་དད་པའི་དབྱེ་བས་ལྔ་ཡོད་པ་ལས། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་གང་ ཞེ་ན། སཏྐ་ཡ་ཞེས་པའི་སད་ཅེས་པ། ཥཌི་འཇིག་པ་ལའོ་ཞེས་པ་དང་། ཀཱ་ཡ་ཞེས་པ་ཙིཉ་ སོགས་པ་ལའོ། །ཞེས་པའི་བྱིངས་ལ

【現代漢語翻譯】 觸（梵文：sparśa，意思是接觸）的自性是快樂，但它的作用是不與快樂共存，並且是增長其他殺害和束縛等惡行的基礎。 我慢是什麼？基於對作為因緣的壞聚見（梵文：satkāyadṛṣṭi，意思是認為五蘊是真實的我）的執著，認為『這是我』，『這些是我的』，並以種姓、享受等財富為目標，內心充滿驕傲和自大，認為自己比別人更優秀。對上師和有功德的人傲慢無禮，不恭敬。雖然不像憤怒那樣直接產生痛苦，但正如《入菩薩行論》中所說：『我慢將 dẫn đến những con đường xấu, phá hủy niềm vui của con người, trở thành nô lệ ăn xin của người khác, trở nên ngu ngốc và xấu xí.』，它也是來世遭受各種痛苦的基礎。 無明是什麼？一般來說，非煩惱性的無明，比如不瞭解某些知識的特殊性，我們不討論。這裡指的是與智慧相反的煩惱性的無明，它存在於三界中，以業和果、真諦和三寶等的實相為目標，其表現形式是不知和完全的迷惑。對於所知之法，顛倒地認為輪迴是常，涅槃是無常等等，並且對這些產生懷疑，它是產生和增長貪慾等一切煩惱的基礎。正如《釋量論》中所說：『因此，愚癡是所有罪惡的根源。』 懷疑是什麼？雖然存在非煩惱性的懷疑，比如『這個方向有神嗎？』，這種懷疑是被所知障所涵蓋的。但這裡指的是煩惱性的懷疑，其目標是業果和三寶，也包括在四諦中，即對四聖諦產生猶豫，對是否存在等問題持懷疑態度，從而產生各種想法。由於無法獲得確定，因此不會努力取捨，從而成為不投入善行的基礎。 第二，見：是屬於分別唸的煩惱性智慧，它通過目標和表現形式的不同分為五種。壞聚見是什麼？梵文詞語satkāya，其中sat的意思是壞滅，kāya的意思是積聚等等。

【English Translation】 Touch (Skt: sparśa, meaning contact) is of the nature of pleasure, but its function is not to coexist with pleasure, and it serves as the basis for increasing other evil deeds such as killing and binding. What is pride? Based on clinging to the view of the aggregates as a self (Skt: satkāyadṛṣṭi, meaning the view that the five aggregates are a real self), thinking 'This is me,' 'These are mine,' and aiming at wealth such as lineage and enjoyment, the mind is filled with pride and arrogance, thinking oneself superior to others. Being arrogant and disrespectful to teachers and those with merit, and not serving them respectfully. Although it does not directly cause suffering like anger, as it says in the Bodhicaryāvatāra: 'Pride leads to bad migrations, destroys human joy, becomes a slave eating the food of others, becomes foolish and ugly.', it is also the basis for experiencing various sufferings in future lives. What is ignorance? In general, we do not discuss non-afflicted ignorance, such as not knowing certain specific aspects of knowledge. Here, it refers to afflicted ignorance, which is the opposite of wisdom, exists in the three realms, and aims at the reality of karma and its results, the Truths, and the Three Jewels, etc. Its manifestation is not knowing and being completely deluded. Regarding knowable things, it perversely thinks that samsara is permanent, nirvana is impermanent, etc., and doubts these, and it is the basis for the arising and increasing of all afflictions such as desire. As it says in the Pramāṇavārttika: 'Therefore, ignorance is said to be the root of all faults.' What is doubt? Although there is non-afflicted doubt, such as 'Is there a god in this direction?', which is covered by the obscuration of knowledge. But here it refers to afflicted doubt, whose object is karma and its results and the Three Jewels, which are also included in the Four Truths, that is, hesitating about the Four Noble Truths, doubting whether they exist or not, and thus having various thoughts. Since certainty cannot be obtained, one does not strive to adopt or abandon, thus becoming the basis for not engaging in virtuous actions. Secondly, view: is afflicted wisdom that belongs to conceptual thought, and it is divided into five types according to the difference in object and manifestation. What is the view of the aggregates as a self? The Sanskrit word satkāya, where sat means destruction, and kāya means accumulation, etc.

---

ས་བསྒྲུབས་པས། འཇིག་ཅིང་མི་རྟག་པ་དུ་མ་འདུས་ ཤིང་ཚོགས་པས་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་བོ་དག་ལ་དམིགས་ནས་རྣམ་པ་ ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བདག་གམ་ཕན་འདོགས་བྱེད་ཀྱི་བདག་གིར་དོན་དམ་ཡང་དག་པའི་བདེན་ པར་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟེ། དེའང་རང་རྒྱུད་དུ་གྱུར་པ་ལ་བདག་དང་། གཞན་ རྒྱུད་དུ་གྱུར་བ་དང་མ་ཟིན་པ་ལ་བདག་གིར་ལྟ་བ་དང་། གང་གི་ཚེ་རྣམ་ཤེས་ལ་བདག་ཏུ་ ལྟ་བ་དེའི་ཚེ་ཕུང་པོ་གཞན་བཞི་ལ་བདག་གིར་ལྟ་བ་དང་། གྲངས་ཅན་དང་གཅེར་བུ་དང་ སྤྱོད་པ་བ་ལ་སོགས་པ། བདག་ཤེས་རིག་ཏུ་འདོད་པ་ན་མིང་བཞི་ལ་བདག་དང་གཟུགས་ ལ་བདག་གིར་ལྟ་བ་དང་། བྱེ་བྲག་པ་ལ་སོགས་པ་བདག་བེམ་པོར་འདོད་པ་ན་མིག་སོགས་ བདག་ཏུ་རློམ་པས་གཟུགས་ལ་བདག་དང་མིང་བཞི་ལ་བདག་གིར་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའོ། ། དེའི་རྣམ་གྲངས་ནི། དེ་ལྟར་མོས་ཤིང་མི་སྐྲག་པས་བཟོད་པ་དང་། དོན་དུ་གཉེར་བས་འདོད་ པ་དང་། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པས་བློ་གྲོས་དང་། ངེས་པ་ཐོབ་པས་རྟོག་པ་དང་། ཡོན་ཏན་ དུ་འཛིན་པས་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཡང་ན་སྔ་མ་སྔ་མ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མས་བཤད་པའམ། ཡང་ན་ ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེ་བ་དང་ཆེས་ཆེ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་ཆེས་ཆེ་བའི་རིམ་པས་འཆད་དེ་ཕྱི་མ་ རྣམས་ལའང་སྦྱར་རོ། །ལྟ་བ་ངན་པའི་བྱེ་བྲག་སྣ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་ འབྱུང་བས་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཟག་བཅས་ལ་དམིགས་པའི་ ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་མོད་ཀྱི། བདག་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལས་གཞན་ པའི་ཡུལ་མེད་པས་དེ་སྐད་ཅེས་བཤད་དེ། མདོ་ལས། དགེ་སྤྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་གང་ལ་ལ་དག་ བདག་དང་བདག་གིར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ 1-122 ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ལ་ལྟ་བ་ཁོ་ནར་ཟད་དོ་ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་གང་ ཞེ་ན། སྔ་མ་ལྟར་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ལ་དམིགས་ནས། རྣམ་པ་རྟག་པ་ཐེར་ ཟུག་མི་འགྱུར་བའམ། ཆད་པ་གཉེན་པོས་མ་བཅོམ་ཡང་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བ་མེད་པར་ཡང་ དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བཟོད་པ་དང་། འདོད་པ་དང་། བློ་གྲོས་དང་ རྟོག་པ་དང་། ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱི་བཤད་པ་སྔ་མ་ལྟར་སྦྱར་བ་སྟེ། མཐའ་གཉིས་དང་ བྲལ་བའི་རྟེན་འབྲེལ་ཤེས་པ་དབུ་མའི་ལམ་གྱིས་འཁོར་བ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བར་ དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་གང་ཞེ་ན། འཇིག་ཚོགས་དང་མཐར་ འཛིན་དང་ལོག་ལྟ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བ་ངན་པ་རྣམས་དང་། ལྟ་བ་དེ་དག་གང་ལས་བྱུང་བའི་ གནས་ལྟ་བ་པོའི་ལུས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ལ་དམིགས་ནས། །རྣམ་པ་ཕུལ་ དུ་བྱུང་བས་མཆོག་དང་། འདི་ལས་ལྷག་པ་གཞན་མེད་པས་གཙོ་བོ་དང་། གཞན་ལས་ཁྱད་ ཞུགས་པས་ཁྱད

【現代漢語翻譯】 通過觀察，聚集了眾多壞滅且無常的事物，並執取五蘊（蘊：構成人身心活動的五種要素，即色、受、想、行、識）后，觀察並區分其形態，視其為自性之我，或是有益之我，並認為這是真實的真理。其中，將屬於自身相續的視為我，將屬於他人相續的或未被掌握的視為我所。當視意識為我時，也會將其他四蘊視為我所。數論派、裸體派、行為派等，認為我是知識，因此將名（名：精神現象的總稱）視為我，將色（色：物質現象的總稱）視為我所。勝論派等認為我是實體，因此將眼等視為我，將色視為我，將名視為我所等。 這些觀點的分類如下：由於相信且不恐懼而產生的忍耐；由於追求而產生的慾望；由於徹底區分而產生的智慧；由於獲得確定而產生的分別；以及由於執持功德而產生的觀點。或者，可以用後者解釋前者，或者按照小、中、大、非常大、極其大的順序來解釋，後面的情況也類似。所有惡見的各種差別都依賴於此而產生，因此它具有作為所有觀點基礎的作用。所有以有漏法（有漏法：產生煩惱和痛苦的法）為對象的觀點都屬於壞聚見，但因為我沒有壞聚見之外的對境，所以這樣說。如經中所說：『任何沙門或婆羅門，如果真正地觀察我和我所，他們所觀察的都只是這五個取蘊而已。』 什麼是邊執見呢？與之前一樣，觀察五個取蘊，並觀察、區分其形態，視其為常恒、堅固、不變，或斷滅，即使沒有被對治摧毀，也沒有相續連線。忍耐、慾望、智慧、分別、觀點等，都與之前的解釋類似。它具有切斷二邊的作用，通過中道（中道：不偏袒任何一方，超越二元對立的智慧）瞭解緣起，從而必定從輪迴中解脫。什麼是見取見呢？觀察壞聚見、邊執見、邪見等惡見，以及這些觀點產生的處所，即持有觀點的身體，也就是五個取蘊。觀察其形態，視其為殊勝的、至上的，沒有比這更好的，是主要的，超越其他，是卓越的。

【English Translation】 Through observation, numerous decaying and impermanent things are gathered, and after grasping the five skandhas (skandhas: the five aggregates that constitute a person's physical and mental activities, namely form, feeling, perception, mental formations, and consciousness), one observes and distinguishes their forms, regarding them as the self of inherent nature, or the self that is beneficial, and considers this to be the true truth. Among them, what belongs to one's own continuum is regarded as the self, and what belongs to another's continuum or is not grasped is regarded as the self's possession. When consciousness is regarded as the self, the other four skandhas are also regarded as the self's possession. The Samkhya, the Naked Ascetics, the Conduct School, etc., believe that the self is knowledge, so they regard name (name: the totality of mental phenomena) as the self and form (form: the totality of material phenomena) as the self's possession. The Vaisheshika and others believe that the self is a substance, so they regard the eye, etc., as the self, regard form as the self, and regard name as the self's possession, etc. The classifications of these views are as follows: endurance arising from belief and non-fear; desire arising from pursuit; wisdom arising from thorough distinction; discrimination arising from obtaining certainty; and the view arising from holding onto merits. Alternatively, the latter can be used to explain the former, or they can be explained in the order of small, medium, large, very large, and extremely large, and the same applies to the subsequent situations. All the various differences of evil views arise depending on this, so it has the function of being the basis of all views. All views that take defiled dharmas (defiled dharmas: dharmas that produce afflictions and suffering) as their objects belong to the view of the perishable aggregate, but because I have no object other than the view of the perishable aggregate, it is said in this way. As it is said in the sutra: 'Any shramana or brahmin who truly observes the self and the self's possession, all that they observe are only these five grasping aggregates.' What is the view of holding to extremes? As before, observe the five grasping aggregates, and observe and distinguish their forms, regarding them as constant, firm, unchanging, or annihilation, even if they are not destroyed by antidotes, and there is no connection of continuity. Endurance, desire, wisdom, discrimination, and views are similar to the previous explanations. It has the function of cutting off the two extremes, understanding dependent origination through the Middle Way (Middle Way: the wisdom that does not favor any side and transcends dualistic opposition), thereby certainly liberating from samsara. What is the view of holding to views as supreme? Observe the evil views such as the view of the perishable aggregate, the view of holding to extremes, and wrong views, as well as the place where these views arise, that is, the body of the holder of views, which is the five grasping aggregates. Observe their forms, regarding them as excellent, supreme, there is nothing better than this, it is the main one, surpassing others, it is outstanding.

---

་པར་དུ་འཕགས་པ་དང་། འདི་དང་མཚུངས་པ་གཞན་མེད་པས་དམ་པ་ཞེས་ པའམ། ཡང་ན་གཅིག་གིས་གཅིག་བཤད་པར་ཡང་སྦྱར་ཞིང་། དེ་ལྟར་དོན་དམ་ཡང་དག་ པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་བཟོད་པ་དང་། འདོད་པ་དང་། བློ་གྲོས་དང་། རྟོག་པ་དང་། ལྟ་བ་གང་ ཡིན་པ་སྟེ། ལྟ་བ་ངན་པ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་འཛིན་པས་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་གང་ ཞེ་ན། ལྟ་བ་ངན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བྱ་བ་འགའ་ཞིག་ལས་ལྡོག་པར་དམ་བཅས་པའི་ཚུལ་ ཁྲིམས་དང་། ཁྱི་དང་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་ཆ་ལུགས་དང་། བཟའ་བཏུང་དང་། ཁྲུས་དང་། སྤྱོད་ལམ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་དམ་བཅས་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་བརྟུལ་ ཞུགས་ངན་པ་དེ་དག་གང་ལས་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་གནས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་བོ་དག་ ལ་དམིགས་ནས། རྣམ་པ་འདིས་སྡིག་པའི་དྲི་མ་འདག་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བ་ 1-123 ལས་གྲོལ་བ། འཁོར་བ་ལས་ངེས་པར་འབྱིན་པར་བྱེད་པ། ཐར་བའི་ལམ་དུ་ཡང་དག་པར་ རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་བཟོད་པ་དང་། འདོད་པ་དང་། བློ་གྲོས་དང་། རྟོག་པ་དང་། ལྟ་བ་གང་ཡིན་ པ་སྟེ། དེས་ཐར་བའི་ཆེད་དུ་འབད་ཀྱང་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ངལ་བ་འབྲས་བུ་མེད་ པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་གང་ཞེ་ན། ཟག་བཅས་ཀྱི་མངོན་ཤེས་ཕྲན་ ཚེགས་ལ་བརྟེན་ནས་བལྟས་པས་མཐའ་མ་ཆོད་པར། ཚེ་འདིར་སྦྱིན་སོགས་བྱེད་པ་ཕྱི་མར་ དབུལ་བོ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བ་མཐོང་ནས་སྦྱིན་པ་མེད་དོ། །མཆོད་སྦྱིན་མེད་དོ། །སྦྱིན་སྲེག་ མེད་དོ། །ལེགས་པར་སྤྱད་པ་མེད་དོ། །ཉེས་པར་སྤྱད་པ་མེད་དོ། །ཞེས་སྦྱིན་སོགས་ལོངས་ སྤྱོད་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའམ། སྔོན་དགེ་བ་བྱས་པ་འདིར་ངན་ འགྲོ་དང་། མི་དགེ་བ་བྱས་བ་བདེ་འགྲོར་སྐྱེས་པ་མཐོང་ནས་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་དང་ཉེས་ པར་སྤྱད་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་དོ། །ཞེས་འདིའི་བདེ་སྡུག་སྔོན་གྱི་ ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའམ། རྒྱལ་རིགས་ལ་སོགས་པ་ནས་བྲམ་ ཟེ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེས་པ་མཐོང་ནས་རིགས་ངེས་པར་འགྲོ་འོང་མེད་དོ་སྙམ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ འདི་མེད་དོ། །ཕ་རོལ་མེད་དོ། །ཞེས་འགྲོ་འོང་གི་བྱེད་པ་དང་། ཕ་ཤི་བ་བུའི་བུ་རུ་སྐྱེས་པ་ དང་། མ་ཤི་བ་བུ་མོ་ལས་སྐྱེས་པ་མཐོང་ནས་ཕ་མེད་དོ། །མ་མེད་དོ། །ཞེས་ས་བོན་འདེབས་ པའི་བྱེད་པ་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང་གཟུགས་མེད་དུ་སྐྱེས་པའམ། མྱ་ངན་ལས་འདས་ པའི་གང་ཟག་གི་སྐྱེ་བ་བཙལ་བ་ན་མ་མཐོང་བས་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །ཞེས་ཉིང་ མཚམས་སྦྱོར་བའི་བྱེད་པ་ལ་དམིགས་ནས། རྣམ་པ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་ པར་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ག

【現代漢語翻譯】 或者稱為『殊勝』（འཕགས་པ་，超勝），因為它是卓越的，沒有其他事物可以與之相比，所以稱為『至上』（དམ་པ་，殊勝）。或者，也可以理解為互相闡釋。因此，對於真正正確的道理，隨之產生的忍（བཟོད་པ་，忍）、欲（འདོད་པ་，欲）、智慧（བློ་གྲོས་，慧）、思（རྟོག་པ་，思）和見（ལྟ་བ་，見），這些都是因為執著于錯誤的見解，認為它們是優點，從而產生強烈的執著，並且不願放棄，這就是其作為基礎的作用。什麼是『執持戒律和苦行至上』呢？由於錯誤的見解在前引導，發誓要避免某些行為的戒律，以及模仿狗和牛等動物的姿態、飲食、沐浴和行為等特殊苦行。通過觀察這些錯誤的戒律和苦行所產生的五蘊，認為通過這種方式可以消除罪惡的污垢，從煩惱的束縛中解脫，必定能從輪迴中解脫出來，從而產生隨之而來的忍、欲、智慧、思和見。因此，即使爲了解脫而努力，也必然不會成功，這就是其作為徒勞無益的基礎的作用。什麼是『邪見』呢？依賴於有漏的微弱現量，觀察后無法得出結論，看到今生行佈施等善行，來世卻投生為貧窮等惡趣，從而否認佈施的存在，否認供養的存在，否認火供的存在，否認善行的存在，否認惡行的存在。或者，否認佈施等是獲得享受等果報的原因。或者，看到以前行善的人墮入惡趣，以前作惡的人卻轉生善趣，從而否認善行和惡行的果報成熟，否認此生的苦樂是前世業力的結果。或者，看到從國王種姓等轉生為婆羅門等種姓，認為種姓的固定流轉是不存在的，認為沒有今世，沒有來世，從而否認輪迴的運作。或者，看到父親去世後轉生為兒子的兒子，母親去世後轉生為女兒所生，從而否認父親的存在，否認母親的存在，從而否認播種的行為。或者，當尋找無想和無色界的眾生，或者涅槃者的轉生時，卻無法找到，從而否認眾生的存在，從而針對相續連線的行為，以各種方式進行否認。或者，對於已經證得阿羅漢果位的

【English Translation】 Or it is called 'Superior' (འཕགས་པ་, surpassing), because it is excellent and there is nothing else that can be compared to it, so it is called 'Supreme' (དམ་པ་, supreme). Alternatively, it can also be understood as mutually explaining each other. Therefore, for the truly correct doctrine, the resulting patience (བཟོད་པ་, forbearance), desire (འདོད་པ་, desire), wisdom (བློ་གྲོས་, wisdom), thought (རྟོག་པ་, thought), and view (ལྟ་བ་, view) are all due to clinging to wrong views, considering them to be merits, thus generating strong attachment and unwillingness to give up, which is its function as a basis. What is 'holding precepts and asceticism as supreme'? Because wrong views lead the way, vows to avoid certain actions, and special ascetic practices such as imitating the postures, diet, bathing, and behavior of dogs and cows. By observing the five aggregates produced by these wrong precepts and ascetic practices, it is believed that in this way one can eliminate the stains of sin, be liberated from the bonds of affliction, and surely be liberated from samsara, thus generating the resulting patience, desire, wisdom, thought, and view. Therefore, even if one strives for liberation, it will inevitably not succeed, which is its function as a futile basis. What is 'wrong view'? Relying on the subtle manifest consciousness of the contaminated, after observing, one cannot reach a conclusion, seeing that those who perform meritorious deeds such as giving in this life are reborn in poverty and other evil realms in the next life, thus denying the existence of giving, denying the existence of offerings, denying the existence of fire offerings, denying the existence of good deeds, denying the existence of bad deeds. Or, denying that giving and other things are the cause of obtaining enjoyment and other rewards. Or, seeing that those who previously did good deeds fall into evil realms, while those who previously did evil deeds are reborn in good realms, thus denying the maturation of the fruits of good and bad deeds, denying that the happiness and suffering of this life are the result of past karma. Or, seeing that some are reborn from the royal caste to the Brahmin caste, thinking that the fixed flow of castes does not exist, thinking that there is no this life, no next life, thus denying the operation of reincarnation. Or, seeing that a father is reborn as his son's son after death, and a mother is reborn as her daughter's child after death, thus denying the existence of a father, denying the existence of a mother, thus denying the act of sowing seeds. Or, when searching for the rebirth of beings in the realm of non-thought and non-form, or those who have attained nirvana, one cannot find them, thus denying the existence of beings, thus denying the act of connecting the continuum in various ways. Or, for those who have attained the state of Arhat,

---

ྱིས་རང་ཉིད་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་མཐོང་ནས་འཇིག་རྟེན་ན་དགྲ་ བཅོམ་པ་མེད་དོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་མེད་དོ། །ཞེས་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་འཇིག་ཅིང་མེད་ པར་ལྟ་བ་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་ཡང་ཕྱི་རོལ་བ་རྒྱུ་འབྲས་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་པ་ 1-124 དང་། ནང་བ་ཡིན་ཡང་ཟབ་མོའི་དགོངས་པ་མ་ཤེས་པར་ཐམས་ཅད་མེད་པར་འཛིན་པ་ལྟ་ བུ་ཡིན་ལུགས་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་སྐྲག་པའི་བཟོད་པ་དང་། དོན་དུ་ གཉེར་བའི་འདོད་པ་དང་། རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བློ་གྲོས་དང་། ངེས་པ་ཐོབ་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡོན་ཏན་དུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། མེད་པར་ལྟ་བས་རྩ་བ་གཅོད། །ཅེས་པ་ལྟར་རྒྱུ་ འབྲས་ལ་སྐུར་འདེབས་ཀྱི་ལོག་ལྟ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་དང་། ཐམས་ཅད་ ཀྱང་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དུག་གསུམ་གྱི་ས་བོན་གསོ་བས་དེ་ཉིད་དམ་དུ་འཛིན་པའི་རྟེན་བྱེད་ པའི་ལས་ཅན་དང་། མི་དགེ་བ་བྱས་ཀྱང་སྐྱོན་མེད་སྙམ་པས་དེ་ལ་འཇུག་པའི་ལས་ཅན་དང་། དགེ་བ་བྱས་ཀྱང་འབྲས་བུ་མེད་སྙམ་པས་དེ་ལ་མི་འཇུག་པའི་ལས་ཅན་ནོ། ། གསུམ་པ་ལྟ་བའི་ཁྱད་པར་ལ་དྲུག་སྟེ། ལྟ་བ་ལྔ་པོ་གཉིས་སུ་བསྡུ་བ། ལྟ་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་ གཉིས་འབྱུང་ཚུལ། ལྟ་བ་བཅུ་བཞི་གང་གིས་བསྡུས་ཚུལ། རྒྱལ་བའི་དགོངས་པས་བདག་ ཡོད་བཀག་ཚུལ། ཉི་ཤུ་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་ཚུལ། བདག་ལྟ་མ་དཔྱད་པ་ལས་ འབྱུང་ཚུལ་ལོ། ། དང་པོ་ནི། སྔར་བཤད་པའི་ལྟ་བ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ལས་མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་སྒྲོ་འདོགས་ པའི་ལྟ་བ་ནི་དུ། ཡོད་པ་ལ་མེད་པར་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་ནི་དུ་ཞེ་ན། ལྟ་བ་དང་པོ་ བཞི་ནི། སྒྲོ་འདོགས་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཤེས་བྱ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བས་བདག་ དང་བདག་གི་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་། མཐར་འཛིན་ལྟ་བས་ཁྱད་པར་རྟག་པ་ དང་ཆད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་། ལྟ་བ་མཆོག་འཛིན་གྱིས་ལྟ་བ་ངན་པ་ལ་མཆོག་དང་ གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་གྱིས་དེ་ དག་ལ་འདག་པ་དང་གྲོལ་བའི་རྒྱུར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟ་བ་གཅིག་ལོག་ལྟ་ནི་ཕལ་ ཆེར་རྒྱུ་འབྲས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་བསལ་ནས་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལྟ་བའོ། ། 1-125 ཕལ་ཆེར་ཞེས་པ་ནི་སྐུར་འདེབས་གཅིག་པུར་མ་ངེས་ཀྱི། དབང་ཕྱུག་འགྲོ་བའི་བྱེད་པོ་ལ་ སོགས་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། གཉིས་པ་(ལྟ་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་འབྱུང་ཚུལ་)ལ་(སྤྱི་གཞུང་གཉིས་ཀྱི་)སྤྱི་དོན་ནི། མདོ་སྡེ་ཚངས་པའི་ དྲ་བ་དང་། རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་ས་དང་། གཞི་བསྡུ་བ་ལ་སོགས་པར་གསུངས་པ་བཞིན་འཆད་པ་ ལ། (གསུམ་ལས་དང་པོ།)སྔོན་གྱི་མཐར་རྟོག་པའི་ལྟ་བ་བཅོ་བརྒྱད་དེ། (སྡོམ་ནི་)རྟག་དང་ཁ་ཅིག་རྒྱ

【現代漢語翻譯】 當他看到自己正在轉生時，世間便沒有阿羅漢了！沒有三寶！』這樣看待存在的事物，認為它們會毀滅和消失。此外，外道顛倒地執著于因果等，即使是內道，如果不瞭解甚深密意，也會認為一切皆空。像這樣，對於顛倒的分別念，不生恐懼的安忍；追求意義的慾望；辨別的智慧；獲得定解的分別念；以及執著為功德的見解，都是因為『以無見斷根』。正如所說，誹謗因果的邪見具有斷絕善根的作用；一切不善的根本，滋養三毒的種子，因此，執著于邪見，作為其所依之基礎；即使做了不善之事，也認為沒有過錯，從而趨入不善；即使做了善事，也認為沒有果報，從而不趨入善。 第三，見解的差別有六種：五種見解歸納為兩種；六十二種見解的產生方式；十四種見解被何者涵蓋；勝者以何種方式遮止我執；二十種執著我與我所的方式；以及我見從不觀察中產生的方式。 第一，上述五種見解中，將無執為有的增益見是哪種？將有執為無的損減見是哪種？前四種見解是增益見，因為對於五蘊，有身見增益為我與我所的自性；邊執見增益為常與斷的差別；見取見將惡見增益為殊勝和主要等；戒禁取見增益其為解脫之因。一種邪見，大多是否定因果等存在的實物，從而進行誹謗的見解。 『大多』的意思是，不一定只是誹謗，也有將自在天視為造物主等增益的情況。

【English Translation】 When he sees himself being reborn, there are no Arhats in the world! There are no Three Jewels!』 Thus, viewing existing things as if they will be destroyed and cease to exist. Furthermore, outsiders perversely cling to cause and effect, etc., and even insiders, if they do not understand the profound meaning, will believe that everything is empty. Like this, for the reversed discriminations, the patience that does not fear; the desire to seek meaning; the wisdom of discernment; the discrimination of obtaining certainty; and whatever view that clings to qualities, it is because 『the root is cut by the view of non-existence.』 As it is said, the wrong view of slandering cause and effect has the function of cutting off the roots of virtue; all non-virtue is the root, nurturing the seeds of the three poisons, therefore, clinging to that very thing, acting as the basis for it; even if one does non-virtuous deeds, thinking there is no fault, thereby engaging in it; even if one does virtuous deeds, thinking there is no result, thereby not engaging in it. Third, there are six distinctions in views: the five views are condensed into two; the ways in which the sixty-two views arise; which views the fourteen views are encompassed by; how the Victorious Ones prevent the view of self; the twenty ways of clinging to self and what belongs to self; and how the view of self arises from not examining. First, among the five views mentioned earlier, which is the view that imputes existence to non-existence? Which is the view that denies existence to existence? The first four views are called imputing views, because with regard to the five aggregates, the view of the perishable collection imputes the nature of self and what belongs to self; the extreme view imputes the distinction of permanence and annihilation; the view of holding views as supreme imputes bad views as supreme and principal, etc.; the view of holding moral discipline and asceticism as supreme imputes them as the cause of purification and liberation. The one view, wrong view, mostly negates existing things such as cause and effect, thereby being a view of slander. 『Mostly』 means that it is not necessarily just slander, but there are also cases of imputing Ishvara as the creator of beings, etc.

---

ུ་ མེད་པར། །མཐའ་ལྡན་དེ་བཞིན་ལྷ་མི་སྤོང་། །ཞེས་པ་ལྟར་ལྔའི་རྟག་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་གཞི་ ནི། མཐའ་མ་ཆོད་པའི་མངོན་ཤེས་ཕྲན་ཚེགས་ཀྱིས་བལྟས་པ་ན། འཇིག་ཆགས་ཀྱི་བསྐལ་ པ་(བར་བསྐལ་དུའང་འཆད་མོད། མདོ་དང་ས་སྡེར་སྐལ་ཆེན་གསུངས་སོ། །)ཉི་ཤུ་དང་། དྲུག་ཅུ་དང་། བརྒྱད་ཅུ་ དྲན་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཁ་དོག་བཟང་བོ་ལས་བཟང་བོར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་ནས། བདག་དང་འཇིག་རྟེན་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་རྟག་གོ་ཞེས་ལྟ་བའོ། །ཁ་ཅིག་རྟག་པར་སྨྲ་ བ་རྣམས་ཀྱི་གཞི་ནི། ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་འཁོར་འགའ་ཞིག་ཤི་འཕོས་པ་མིར་སྐྱེས་ནས་རབ་ ཏུ་བྱུང་སྟེ་མངོན་ཤེས་བསྒྲུབས་ནས་བལྟས་པས་ཚངས་པ་མ་ཤི་བ་མཐོང་ནས། ཚངས་པ་ ཆེན་པོ་ནི་རྟག་ལ་ལྷ་གཞན་ནི་མི་རྟག་གོ་ཞེས་ལྟ་བ་དང་། ཚངས་པས་འབྱུང་བ་རྣམས་འགག་ ཅིང་སེམས་མི་འགག་པར་མཐོང་བའི་འཁོར་འགའ་ཞིག་མིར་སྐྱེས་པ་ཡང་དེ་དག་དྲན་ནས་ སེམས་རྟག་ལ་འབྱུང་བ་ནི་མི་རྟག་གོ་ཞེས་ལྟ་བ་དང་། འདོད་ལྷ་རྩེ་བས་རབ་ཏུ་བསླུ་བ་ཞེས་ བྱ་བ་རྩེད་མོ་ལ་རབ་ཏུ་གཡེངས་ནས་ལུས་དུབ་ཅིང་རྨོངས་པས་ཤི་འཕོས་པ་མིར་སྐྱེས་ཏེ་ མངོན་ཤེས་ཀྱིས་བལྟས་པས་རྩེད་ཟླ་མ་ཤི་བ་མཐོང་ནས་ལྷ་རྩེ་བས་རབ་ཏུ་བསླུས་པ་ནི་མི་ རྟག་ལ་ལྷ་གཞན་རྣམས་རྟག་གོ་ཞེས་པ་དང་། འདོད་ལྷ་ཡིད་འཁྲུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གྲོགས་ ལ་སྡང་བས་མིག་ཚུགས་སུ་བལྟས་པ་ན་བསོད་ནམས་ཟད་ནས་ཤི་འཕོས་པ་ན་མིར་སྐྱེས་ཏེ་ མངོན་ཤེས་ཀྱིས་བལྟས་པས་གྲོགས་རྣམས་མ་ཤི་བ་མཐོང་ནས་ལྷ་ཡིད་འཁྲུགས་པ་ནི་མི་ 1-126 རྟག་ལ་ལྷ་གཞན་ནི་རྟག་གོ་ཞེས་ལྟ་བའོ། །རྒྱུ་མེད་དུ་སྨྲ་བ་གཉིས་ནི། འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་ལྷ་ཤི་འཕོས་པ་འགའ་ཞིག་མིར་སྐྱེས་ཏེ་མངོན་ཤེས་ཀྱིས་བལྟས་པས་རྒྱུ་ སྔར་ཡོད་མ་མཐོང་ཞིང་ཚོགས་དྲུག་དང་གཟུགས་གློ་བུར་དུ་སྐྱེས་པར་མཐོང་ནས་བདག་དང་ འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་མེད་པའོ་ཞེས་ལྟ་བ་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་པ་དང་། རྒྱུའི་ཚོགས་ ལ་མ་བརྟགས་པར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་སྣང་བ་དང་ཆར་དང་རླུང་ལ་སོགས་པ་གློ་ བུར་དུ་འབྱུང་བར་མཐོང་ནས་བདག་དང་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་མེད་པའོ་ཞེས་ལྟ་བ་རྟོག་ གེ་ལ་བརྟེན་པའོ། །མཐའ་ཡོད་མེད་དུ་སྨྲ་བའི་བཞི་ནི། མངོན་ཤེས་ཟག་བཅས་ཀྱིས་བལྟས་ པས་འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་དྲན་ནས་བདག་དང་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དང་ལྡན་ཞེས་ལྟ་བ་དང་། འཆགས་པའི་བསྐལ་པ་དྲན་ནས་མཐའ་དང་མི་ལྡན་ཞེས་ལྟ་བ་དང་། སྟེང་དུ་བསམ་གཏན་ བཞི་པ་དང་། འོག་ཏུ་མནར་མེད་ཀྱི་བར་ཙམ་མཐོང་ཞིང་། ཐད་ཀར་མཐར་ཐུག་པར་མ་ མཐོང་བས་མཐའ་དང་ལྡན་པའང་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ཞེས་ལྟ་བ་དང་། ཐད་ཀ་དང་སྟེང་ འོག་ཏུ་བསམས་ནས་མཐའ་དང་ལྡན་པའང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ཞེས་ལྟ་བའོ

【現代漢語翻譯】 如經中所說：『諸天與人類，皆捨棄有邊見。』那些主張五蘊常恒不變的人，其立論基礎是：通過不究竟的微弱神通所見，憶起壞劫（雖然在小劫中也有闡述，但在經和地藏經中講的是大劫）二十、六十、八十次，以及看到眾生從好的顏色變得更好等等現象，便認為『我和世界正如我所見，是常恒不變的』。這是他們的觀點。 有些主張常恒不變的人，其立論基礎是：一些大梵天的眷屬，死後轉生為人，出家修行獲得神通后，看到大梵天沒有死去，便認為『大梵天是常恒的，其他天神則不是常恒的』。還有些人看到大梵天所生的諸法滅盡，而心識不滅，這些眷屬轉生為人後，憶起此事，便認為『心識是常恒的，諸法不是常恒的』。還有些欲界天的樂變化天，沉迷於嬉戲玩樂，身體疲憊而昏昧，死後轉生為人，通過神通看到一起玩樂的同伴沒有死去，便認為『樂變化天不是常恒的，其他天神是常恒的』。還有些欲界天的他化自在天，因為憎恨同伴而怒目而視，福報耗盡而死，轉生為人後，通過神通看到同伴沒有死去，便認為『他化自在天不是常恒的，其他天神是常恒的』。這是他們的觀點。 主張無因論的有兩種：一些無想天和無色界天的天人，死後轉生為人，通過神通觀察，沒有看到先前的因，卻看到六根和色法突然產生，便認為『我和世界一切都是無因而生的』。這是基於禪定的觀點。還有些人不觀察因的集合，卻看到外境的各種事物顯現，以及雨、風等突然出現，便認為『我和世界一切都是無因而生的』。這是基於思辨的觀點。 主張有邊無邊的有四種：通過有漏的神通觀察，憶起壞劫，便認為『我和世界是有邊的』。憶起成劫，便認為『沒有邊』。向上看到第四禪天，向下看到無間地獄之間，沒有直接看到盡頭，便認為『既是有邊，也是無邊』。在上下四方進行思索，認為『既不是有邊，也不是無邊』。這是他們的觀點。

【English Translation】 As it is said in the sutra: 'Gods and humans alike abandon the view of having an end.' Those who assert the permanence of the five aggregates, their basis is: through the observation of incomplete and subtle superknowledge, recalling twenty, sixty, or eighty destructions of kalpas (although it is also explained in minor kalpas, the sutras and the Earth Store Sutra speak of great kalpas), and seeing beings born from good colors to better colors, they think, 'I and the world are permanent as I see them.' This is their view. Some who assert permanence, their basis is: some attendants of the Great Brahma, after dying and being reborn as humans, renounced the world and attained superknowledge, and seeing that the Great Brahma had not died, they think, 'The Great Brahma is permanent, but other gods are not permanent.' Others see that the phenomena born from Brahma cease, but consciousness does not cease. These attendants, after being reborn as humans, remember this and think, 'Consciousness is permanent, but phenomena are not permanent.' Others, the Paranirmitavasavartin gods of the desire realm, indulging in play and amusement, becoming tired and confused, after dying and being reborn as humans, through superknowledge see that their playmates have not died, and think, 'The Paranirmitavasavartin gods are not permanent, but other gods are permanent.' Others, the Manopadosika gods of the desire realm, hating their companions and glaring at them, exhausting their merit and dying, after being reborn as humans, through superknowledge see that their companions have not died, and think, 'The Manopadosika gods are not permanent, but other gods are permanent.' This is their view. Those who assert causelessness are of two kinds: some gods of the Asamjnasattva and Arupadhatu realms, after dying and being reborn as humans, through superknowledge observe that they do not see the previous cause, but see the six senses and form suddenly arise, and think, 'I and the world are all causeless.' This is based on the view of meditation. Others do not observe the collection of causes, but see various external objects appear, and rain, wind, etc., suddenly arise, and think, 'I and the world are all causeless.' This is based on the view of speculation. Those who assert having an end and not having an end are of four kinds: through contaminated superknowledge, recalling the destruction of the kalpa, they think, 'I and the world have an end.' Recalling the formation of the kalpa, they think, 'There is no end.' Looking upwards to the fourth dhyana heaven and downwards to the Avici hell, not directly seeing the end, they think, 'It is both having an end and not having an end.' Thinking in all directions, up and down, they think, 'It is neither having an end nor not having an end.' This is their view.

---

། །ལྷ་ མི་སྤོང་བ་བཞི་ནི། བློ་མ་བྱང་བ་དང་། རྟོགས་པ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དང་། བྱང་བ་རྣམ་ པར་མ་ངེས་པ་དང་། ཤེས་པ་ཞན་ཞིང་རྨོངས་པ་སྟེ་བཞི་ལ་དགེ་མི་དགེ་དང་བདེན་བཞི་ལས་ བརྩམས་ནས་དྲིས་པ་ན། རྫུན་དང་། ལོག་ལྟ་དང་། ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དང་། གཏི་མུག་ གིས་འཇུགས་ནས་ལན་གདབ་པར་མ་ནུས་ཤིང་། མ་བཏབ་ནའང་ཅི་ཡང་མི་ཤེས་པའོ་ཞེས་ བཟུང་གིས་དོགས་ནས། (གཡོ་སྒྱུས་)བདག་ནི་ལྷ་མི་སྤོང་བའོ་ཞེས་སྨྲ་ཞིང་དམ་འཆའ་བ་བཞི་ སྟེ། (དེ་རྣམས་ལྟ་བར་འཇོག་པ་ནི་ཐོབ་པའི་བར་)ཕྱིར་རོལ་པ་འོངས་ནས་དེས་གཡོ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི་ལྟ་བའོ། ། (གཉིས་པ།)ཕྱི་མའི་མཐར་རྟོག་པའི་ལྟ་བ་བཞི་བཅུ་རྩ་བཞིའི་སྡོམ་ནི། འདུ་ཤེས་ཡོད་སྨྲའི་ 1-127 བཅུ་དྲུག་དང་། །མེད་དང་གཉིས་མིན་བརྒྱད་བརྒྱད་དང་། །ཆད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་བདུན། ། ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་གྲོལ་ལྟའི་ལྔ། །ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་འདུ་ཤེས་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་བཅུ་དྲུག་ནི། བདག་གཟུགས་དང་ལྡན་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བདེན་གྱི་གཞན་ནི་གཏི་མུག་ གོ་ཞེས་ལྟ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ་གཟུགས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དང་། གཉི་ ག་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དང་། གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་བཞི་དང་། བདག་ མཐའ་དང་ལྡན་པ་དང་། མི་ལྡན་པ་དང་། གཉི་ག་དང་། གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ བཞི་དང་། བདག་བདེ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། གཉི་ག་དང་། གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ ཤེས་ཅན་བཞི་དང་། བདག་གཅིག་པུ་ཡིན་པ་དང་། ཐ་དད་པ་དང་། ཆུང་ངུ་དང་། ཚད་མེད་ པ་ཡིན་འདུ་ཤེས་ཅན་དུ་ལྟ་བ་བཞིའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པར་སྨྲ་བའི་བརྒྱད་ནི། སྔར་བཤད་ པའི་དང་པོ་བརྒྱད་ལ་འདུ་ཤེས་མེད་ཅེས་སྦྱར་བ་སྟེ། བདག་གཟུགས་དང་ལྡན་ལ་འདུ་ཤེས་ མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ(ནས་མཐའ་དང་ལྡན་མི་ལྡན་གསུམ་མ་ཡིན་གྱི་བར་དུ)འོ། །གཉི་ག་མ་ཡིན་པར་ སྨྲ་བའི་བརྒྱད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བདག་གཟུགས་དང་ལྡན་འདུ་ཤེས་ཡོད་པའང་མ་ཡིན་ མེད་པའང་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཆད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་བདུན་ནི། འདོད་ ཁམས་ཀྱི་མི་དང་ལྷ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བ་དང་། གཟུགས་ཁམས་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་དང་། ། གཟུགས་མེད་སྐྱེ་མཆེད་བཞི་པོ་རེ་རེར་བགྲངས་ཏེ། བདུན་པོ་འདི་རྣམས་མ་ཤི་བར་ལ་ ནད་དང་འབྲས་དང་ཟུག་རྔུ་དང་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་བཅས་ཤིང་། ཤི་ནས་གཏན་ཆད་ པར་ལྟ་བའོ། །ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་གྲོལ་བར་སྨྲ་བའི་ལྔ་ནི། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་འཛེམ་མེད་ དུ་ལོངས་སྤྱོད་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཐར་བར་ལྟ་བ་གཅིག་དང་། བསམ་གཏན་བཞི་ཐོབ་ན་ཚེ་འདི་ ཉིད་ལ་ཐར་བ་ཐོབ་པར་ལྟ་བ་གཅིག་དང་། བསམ་གཏན་ཐོབ་ན་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་མྱ་ངན་ལས་ འདའ་བར་ལྟ་བ་བཞིའོ། ། 1-128

【現代漢語翻譯】 不捨棄天人的四種情況是：心智未成熟，懷有證悟慢，成熟但不確定，知識貧乏且愚昧。如果就善與非善以及四聖諦進行提問，他們會因虛假、邪見、非正知和愚癡而無法回答。即使不回答，他們也一無所知。因為害怕被抓住（通過欺騙），他們會說『我不捨棄天人』，並立下誓言。這四種情況（將他們置於觀察之中直到獲得結果）是爲了防止外道前來並用詭計欺騙他們，這就是（錯誤的）見解。 （第二，）執著於後世的四十四種見解的總結是：『有想論』十六種，『無想』和『非有非無』各八種，『斷滅論』七種，『現世解脫論』五種。其中，『有想論』的十六種是：認為『我具有色蘊』是真實的，其他是愚癡的見解。同樣地，將『我』與『無色蘊』、『二者皆是』、『二者皆非』四種情況結合起來。『我』與『有邊』、『無邊』、『二者皆是』、『二者皆非』四種情況結合起來。『我』與『快樂』、『痛苦』、『二者皆是』、『二者皆非』四種情況結合起來。以及認為『我』是『唯一的』、『不同的』、『微小的』、『無限的』四種見解。 『無想論』的八種是：將前面所說的前八種情況與『無想』結合起來，例如『我具有色蘊且無想』等等（直到『有邊、無邊、二者皆是、二者皆非』）。『非有非無想論』的八種也與此類似，例如『我具有色蘊，既非有想也非無想』等等。『斷滅論』的七種是：將欲界的眾生分為人和天兩類，將色界的所有眾生歸為一類，然後分別計數四個無色界，認為這七種眾生在未死之前，會遭受疾病、潰瘍、痛苦和折磨，死後則徹底斷滅。 『現世解脫論』的五種是：無所顧忌地享受五種妙欲，認為在今生就能獲得解脫；獲得四禪，認為在今生就能獲得解脫；獲得四禪，認為在今生就能達到涅槃。

【English Translation】 The four situations of not abandoning the gods and humans are: immature mind, having pride in realization, mature but uncertain, and poor knowledge and ignorance. If asked about good and non-good and the Four Noble Truths, they would be unable to answer due to falsehood, wrong views, non-mindfulness, and ignorance. Even if they don't answer, they know nothing. Fearing being caught (through deception), they would say 'I do not abandon the gods and humans,' and make a vow. These four situations (placing them under observation until results are obtained) are to prevent outsiders from coming and deceiving them with tricks, and that is (wrong) view. (Second,) the summary of the forty-four views that cling to the extremes of future lives are: sixteen types of 'having perception theory,' eight types each of 'no perception' and 'neither having nor not having perception,' seven types of 'annihilation theory,' and five types of 'liberation in this life theory.' Among them, the sixteen types of 'having perception theory' are: considering 'I have form' to be true, and other views are ignorant. Similarly, combine 'I' with the four situations of 'without form,' 'both,' 'neither.' Combine 'I' with the four situations of 'having boundaries,' 'without boundaries,' 'both,' 'neither.' Combine 'I' with the four situations of 'happiness,' 'suffering,' 'both,' 'neither.' And the four views that consider 'I' to be 'unique,' 'different,' 'small,' 'infinite.' The eight types of 'no perception theory' are: combining the previously mentioned first eight situations with 'no perception,' such as 'I have form and no perception,' etc. (until 'having boundaries, without boundaries, both, neither'). The eight types of 'neither having nor not having perception theory' are similar to this, such as 'I have form, neither having perception nor not having perception,' etc. The seven types of 'annihilation theory' are: dividing beings in the desire realm into two categories, humans and gods, classifying all beings in the form realm into one category, and then counting each of the four formless realms separately, considering that these seven types of beings, before death, will suffer from diseases, ulcers, pain, and torment, and after death, will be completely annihilated. The five types of 'liberation in this life theory' are: enjoying the five desirable qualities without restraint, believing that liberation can be attained in this life; attaining the four dhyanas, believing that liberation can be attained in this life; attaining the four dhyanas, believing that nirvana can be attained in this life.

---

གཞུང་དོན་ལ། སྔོན་གྱི་མཐའ་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་བའམ། སྐྱེ་བ་སྔ་མའི་འཁོར་བའི་ ཆ་ལ་རྟོག་པའི་ལྟ་བ་བཅོ་བརྒྱད་གང་ཡིན་པ་དང་། ཕྱི་མའི་མཐའ་མ་འོངས་པའམ་སྐྱེ་བ་ཕྱི་ མ་ལ་སོགས་ལ་རྟོག་པའི་ལྟ་བ་བཞི་བཅུ་རྩ་བཞི་གང་ཡིན་པ་དང་། ལྟ་བར་གྱུར་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་ གཉིས་པོ་དེ་དག་འདིར་ལོགས་སུ་མ་བརྗོད་པས། ལྔའི་ནང་དུ་མ་འདུས་ན་ལྟ་བ་མ་ཚང་བར་ འགྱུར་ཞིང་། འདུས་ན་ལྟ་བ་ལྔ་པོ་རྣམས་ཀྱི་དུ་ཞིག་ལས་བྱུང་བར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། མཚན་ ཉིད་ལ་བརྟགས་ན་གཉིས་སམ་ཞེས་པ་མཐར་འཛིན་ལྟ་བ་དང་ལོག་ལྟ་གཉིས་ལས་བྱུང་བ་ སྟེ། ཐམས་ཅད་ལ་དེ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་དང་བཅས་པ་ ལ་བརྟགས་ན་ཐམས་ཅད་ལས་སོ་ཞེས་པ་ལྔ་ཅར་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བ་ནི་ ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ཡིན་ཞིང་། མཆོག་འཛིན་གཉིས་ནི་དེ་དག་གི་འཁོར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ཡང་ན་རྟག་པར་སྨྲ་བའི་བརྒྱད། ཆད་པར་སྨྲ་བའི་གཙོ་ཆེར་མཐར་འཛིན་ལས་འབྱུང་ཞིང་། རྒྱུ་མེད་དུ་སྨྲ་བ་གཉིས་ལོག་ལྟ་ལས་འབྱུང་ལ། ལྷག་མ་རྣམས་གཉི་ག་ལས་བྱུང་བས་གཉིས་ ཀྱིས་བསྡུས་པའམ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱུ་འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བ་ལས་བྱུང་(བའི་རྒྱུ་འབྲས་སུ་བསླུ་)ཞིང་། འབྲས་བུ་མཆོག་འཛིན་བསྐྱེད་པས་(འབྲས་བུས་རྒྱུ་བསྡུས་ཤིང་སྔར་བཞིན་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་ པས་)ལྔ་ཅར་གྱིས་བསྡུས་པའོ། །ཡང་ན་མདོ་ལས། འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བར་ལྟ་བ་དྲུག་ཅུ་(རྩ་) གཉིས་འདུས་(པ་)ལྟར། །དེ་བཞིན་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་འདི་རྣམས་འདུས་པར་གསུངས། །ཞེས་ པ་ལྟར་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བར་འདུས་པས་མ་ཚང་བའི་སྐྱོན་མེད་དོ། ། གསུམ་པ་(ལྟ་བ་བཅུ་བཞི་གང་གིས་བསྡུ་ཚུལ་གྱི་གཞུང་)ལའང་(གཉིས་ལས། དང་པོ།)ལྟ་བའི་དབྱེ་བ་ ནི། དབུ་མ་རྩ་བར། གང་འདས་ཕན་ཆད་དང་མཐའ་སོགས་དང་། །རྟག་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་ དག །མྱ་ངན་འདས་དང་ཕྱི་མཐའ་དང་། །སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར། དེ་ བཞིན་གཤེགས་པ་འདས་ཕན་ཆད་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བདེན་གྱི། གཞན་ནི་གཏི་མུག་ 1-129 གོ། ཞེས་པ་ལྟ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། མི་འབྱུང་བ་དང་། གཉི་ག་དང་། གཉི་ག་མ་ཡིན་ པར་ལྟ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བརྟེན་པ་བཞི་དང་། བདག་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དང་ལྡན་ པ་དང་། མི་ལྡན་པ་དང་། གཉི་ག་དང་། གཉི་ག་མ་ཡིན་པར་ལྟ་བ་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་བརྟེན་ པ་བཞི་དང་། བདག་དང་འཇིག་རྟེན་རྟག་པ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། གཉི་ག་དང་། གཉི་ག་ མ་ཡིན་པར་ལྟ་བ་སྔོན་གྱི་མཐལ་ལ་རྟེན་པ་བཞི་སྟེ། བཞི་ཚན་སོ་སོ་དང་པོ་རྣམ་གྲངས་ཅན་ པའི་རྟག་པར་ལྟ་བ་དང་། གཉིས་པ་རྣམས་རྒྱང་འཕེན་པའི་ཆད་པར་ལྟ་བ་དང་། གསུམ་པ་ རྣམས་གཅེར་བུ་པའི་རང་བཞིན་རྟག་ལ་གནས་སྐབས་མི་རྟག་པར་ལྟ་བ་ད

【現代漢語翻譯】 關於正論，過去已逝和現在，或對前世輪迴的方面進行推測的十八種見解是什麼？未來的終結，即對未來或來世等進行推測的四十四種見解是什麼？這六十二種見解在此沒有單獨說明，如果不包含在這五種見解中，見解就不完整；如果包含，那麼應該知道是從哪五種見解中產生的？如果從體性上分析，『二』是指從有身見和邪見兩種見解中產生，因為一切都遍及這兩種見解的體性。如果從眷屬上分析，『一切』是指從五種見解中產生，因為有身見是所有見解的基礎，而兩種邊見是它們的眷屬。或者，常論的八種和斷論的主要部分是從有身見中產生，無因論的兩種是從邪見中產生，其餘的都是從兩種見解中產生，因此被兩種見解所涵蓋。或者，一切都是從作為原因的有身見中產生（作為因果而迷惑），並且產生作為結果的邊見（結果涵蓋原因，並且像以前一樣被兩種體性所涵蓋），因此被五種見解所涵蓋。或者，如經中所說：『如六十二見包含于有身見中，同樣，這些也包含在波羅蜜多中。』因此，一切都包含在有身見中，所以沒有不完整的過失。 第三（以何種方式涵蓋十四種見解之論）中也有（兩種，第一：）見解的分類是：如《中觀根本慧論》所說：『何者已逝及邊等，常等之見解，涅槃及後邊，乃依於前邊。』同樣，『如來死後存在』，這是真實的，其他的都是愚癡。像這樣結合起來，『不生』、『二者皆是』、『二者皆非』的見解是依賴於涅槃的四種見解；『我與世界有邊』、『無邊』、『二者皆是』、『二者皆非』的見解是依賴於後邊的四種見解；『我與世界是常』、『無常』、『二者皆是』、『二者皆非』的見解是依賴於前邊的四種見解。這四組見解中，第一組是有各種名稱的常見，第二組是外道的斷見，第三組是裸體外道認為自性是常，而狀態是無常的見解。

【English Translation】 Regarding the main point, what are the eighteen views that speculate on the past, the cycle of previous lives, and the present? What are the forty-four views that speculate on the future, such as the next life? Since these sixty-two views are not mentioned separately here, if they are not included within these five views, the view would be incomplete. If they are included, then it should be understood from which of the five views they arise. If analyzed by their characteristics, 'two' refers to arising from the views of holding to a self (有身見) and wrong view (邪見), because everything is pervaded by the characteristics of these two. If analyzed by their retinue, 'everything' refers to arising from all five, because the view of the aggregates (有身見) is the basis of all, and the two extreme views are their retinue. Alternatively, the eight that assert permanence and the main part of those that assert annihilation arise primarily from the view of holding to extremes, and the two that assert causelessness arise from wrong view, while the remainder arise from both, thus being encompassed by the two. Or, everything arises from the view of the aggregates (有身見) as the cause (deceiving as cause and effect), and generates the extreme views as the result (the result encompasses the cause, and is encompassed by the characteristics of the two as before), thus being encompassed by all five. Or, as stated in the sutra: 'Just as the sixty-two views are included in the view of the aggregates, similarly, these are included in the pāramitā.' Thus, everything is included in the view of the aggregates, so there is no fault of incompleteness. Third (the treatise on how the fourteen views are encompassed) also has (two parts, first:) the classification of views is: As stated in the Mūlamadhyamakakārikā: 'Whatever is past and future, and extremes, etc., and views of permanence, etc., nirvāṇa and the future end, rely on the previous end.' Similarly, 'The Tathāgata exists after death,' this is true, the others are ignorance. Combining them in this way, the views of 'not arising,' 'both,' and 'neither' rely on nirvāṇa, these are four views; the views of 'self and world have an end,' 'no end,' 'both,' and 'neither' rely on the future end, these are four views; the views of 'self and world are permanent,' 'impermanent,' 'both,' and 'neither' rely on the previous end, these are four views. Among these four sets of views, the first set is the view of permanence with various names, the second set is the annihilationist view of the heretics, and the third set is the view of the naked ascetics who believe that the nature is permanent, but the state is impermanent.

---

ང་། བཞི་པ་(ཉན་ ཐོས་)རྣམས་གནས་མ་བུ་པའི་རྟག་མི་རྟག་གང་དུ་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པར་བལྟ་བའོ། །ལུས་ གང་ཡིན་པ་སྲོག་ཀྱང་དེའོ་ཞེས་ལྟ་བ་དང་། ལུས་ཀྱང་གཞན་ལ་སྲོག་ཀྱང་གཞན་ནོ་ཞེས་ལྟ་ བ་གཉིས་ནི། ལུས་དང་སྲོག་ལ་རྟེན་པ་སྟེ། རིགས་པ་ཅན་དང་གྲངས་ཅན་གྱི་ལྟ་བའོ། །དེ་ ལྟར་བཅུ་བཞི་བཅོམ་ལྡན་ལ་དྲིས་པ་ན། གང་ཟག་གི་བདག་ལས་བརྩམས་ནས་འདྲི་བར་ མཁྱེན་ཅིང་། དེ་མ་གྲུབ་པས་ཁྱད་པར་སྤྱོད་པ་མི་འཐད་ལ། མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ནའང་དོན་ དུ་མི་འགྱུར་བར་དགོངས་ནས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་སྟེ། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བར། འཇིག་རྟེན་མཐའ་ དང་ལྡན་ནམ་ཞེས། །ཞུས་ན་རྒྱལ་བ་མི་གསུང་བཞུགས། །གང་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཟབ་པའི་ཆོས། ། སྣོད་མིན་འགྲོ་ལ་མི་གསུང་བ། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་མཁས་རྣམས་ཀྱིས། །ཀུན་མཁྱེན་ཐམས་ ཅད་མཁྱེན་པར་ཤེས། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (གཉིས་པ།)གཞུང་ལ་སྦྱར་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་ཡང་དེ་ཉིད་རྒྱུ་མཚན་དུ་ བྱས་ནས་མཐའ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་དང་བཅུ་བཞི་གང་ཡིན་པ་དེ་ དག་འདིར་མ་འདུས་ན་མ་ཚང་བར་འགྱུར་ཞིང་། འདུས་ན་ལྟ་བ་ལྔ་པོའི་དུ་ཞིག་ལས་འབྱུང་ བར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། གང་ལས་གང་བྱུང་བ་དེར་དེ་འདུས་པས་མ་ཚང་བའི་སྐྱོན་མེད་དེ། 1-130 མཚན་ཉིད་ལ་བརྟགས་ན་མཐར་འཛིན་དང་ལོག་ལྟ་གཉིས་ལས་བྱུང་བས་སམ་འཁོར་དང་ བཅས་པ་ལ་བརྟགས་ན་ལྔ་པོ་ཐམས་ཅད་ལས་བྱུང་བས་སོ། །དེ་དག་གི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་སྔ་མ་ བཞིན་ནོ། ། བཞི་པ་(རྒྱལ་བའི་དགོངས་པས་བདག་ཡོད་བཀག་ཚུལ་)ནི། (རྣམ་བཤད་རིགས་པ་ལས།)དཔལ་དང་ གྲགས་དང་ཡེ་ཤེས་དང་། །དབང་ཕྱུག་དང་ནི་གཟུགས་བཟང་དང་། །བརྩོན་འགྲུས་ཕུན་ སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། །དྲུག་རྣམས་བྷ་ག་ཞེས་སུ་བཤད། །ཅེས་པ་ལྟར་སྐལ་བ་དྲུག་དང་ལྡན་ པའམ། བདུད་བཞི་བཅོམ་པ་དང་ལྡན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་ཀྱིས་བདག་ཡོད་པ་ལ་ཉེས་ པ་གང་ཡོད་པར་གཟིགས་ནས་དགག་གཞི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་(ཡེ་ ཤེས་བཤེས་གྱིས་མདོ་དྲངས་ཏེ་)གཟུགས་སོགས་བདག་གོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་། ། དེ་བཞིན་དུ། གཟུགས་སོགས་ལ་བདག་དང་། བདག་གཟུགས་སོགས་དང་ལྡན་པར་དང་། གཟུགས་སོགས་ལས་གཞན་ན་ཡང་བདག་དང་། གཟུགས་སོགས་མེད་པར་ཡང་བདག་ ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་། །ཞེས་འགོག་ཚུལ་རྣམ་པ་ལྔས་དགག་བྱའི་ཆོས་བདག་ བསལ་ཞིང་དགག་པ་མཛད་ཅེ་ན། ལན་ནི། བདག་བཀག་ན་ཡུལ་མེད་པས་བདག་ལྟ་ཁེགས་ ལ། བདག་ཡོད་ན་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ལ་རིགས་པ་དང་འགལ་བའི་ ཉེས་པ་ལྔ་ཡོད་པར་གཟིགས་ནས་བདག་བསལ་བར་མཛད་དེ་ཞེས་མདོར་བསྟན་ནས། རྒྱས་བཤད་ནི། གཟུགས་སོགས་བདག་གི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་དང་མཚན་ཉིད་མི་ མཐུན་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་ར

【現代漢語翻譯】 四者（聲聞乘），視一切法既非恒常也非無常，不可言說。視『此身即是命』，及視『身是一物，命是另一物』，此二者皆依身命而立，乃順世外道及數論外道之見。如是十四難，世尊明知彼等由人我而發問，然人我本不成立，故不應作差別之戲論。若答『無』，亦不符實義。故世尊不作答覆。如《寶鬘論》云：『問世間有邊耶，佛陀默然不答覆，以是甚深之法故，不為非器眾生說。是故智者應了知，一切知者即佛陀。』 （二、）就經論而言，佛雖未明示，然以彼為因，而生起有邊等諸法之見，凡此十四難，若不攝於此，則有所不足；若攝於此，當知出自五見中之何者？答：何者由何而生，即攝於彼，故無不足之過。就體性而言，則由有身見及邪見二者而生；若就眷屬而言，則由五見全部而生。其理由亦如前述。 四者（以佛之意趣遮止我見之方式）：（《釋量論》云：）『吉祥與名聲，以及智慧力，自在與妙色，復有精進力，是為六種圓滿性，名為薄伽梵。』如是，具足六種功德，或已降伏四魔之佛世尊，觀見執著有我之過患，故於應遮止之蘊、界、處等法上（引《慧學經》），作如是遮止：『非謂色等即是我。』 如是，復遮止『我與色等是一，我具有色等，我異於色等，我無色等』等，以五種方式遮止所應遮之法——我。然則，佛陀為何要遮止我見呢？答：若遮止我，則無所緣境，故我見自可遮止。若執著有我，則有以薩迦耶見而完全執取之過患，及有與正理相違之五種過患。故佛陀遮止我見。如是略說之後，廣說云：色等非我之自性，以與我之體性相違故。

【English Translation】 Fourth, the Shravakas (Hinayana practitioners) view all dharmas as neither permanent nor impermanent, and thus indescribable. The views that 'this body is the same as life' and 'the body is one thing, and life is another' both rely on the body and life, and are the views of the Lokayata (materialists) and Samkhya schools. These are the fourteen unanswerable questions. The Blessed One knew that they were asked based on the concept of a self, but since the self is not established, it is inappropriate to engage in differential elaboration. If he answered 'no,' it would not accord with reality. Therefore, the Blessed One did not answer them. As the Ratnavali states: 'When asked if the world has an end, the Victorious One remained silent. Because this profound Dharma is not spoken to those who are not vessels. Therefore, the wise know that the All-Knowing One knows everything.' (2) Applying it to the scriptures: Although the Buddha did not explicitly state it, based on that reason, views arise regarding phenomena such as having an end. If these fourteen questions are not included here, it would be incomplete. If they are included, from which of the five views should they be understood to arise? Answer: Whatever arises from something is included in it, so there is no fault of incompleteness. In terms of characteristics, it arises from the view of self and wrong views. In terms of retinue, it arises from all five views. The reasons for these are the same as before. Fourth (How the Buddha's intention prevents the existence of self): (From the Commentary on Valid Cognition): 'Glory, fame, wisdom, power, beauty, and diligence are said to be the six perfections, known as Bhaga.' Thus, the Blessed Buddha, possessing the six perfections or having conquered the four maras, saw the faults in clinging to the existence of a self. Therefore, regarding the aggregates, elements, and sense bases that should be refuted (quoting the Sutra on Wisdom), he refuted them by saying: 'It is not right to see form, etc., as the self.' Similarly, he also refuted 'the self is the same as form, etc., the self possesses form, etc., the self is different from form, etc., the self is without form, etc.' In this way, he eliminated the object to be refuted—the self—through five modes of refutation. Why did the Buddha refute the self? Answer: If the self is refuted, there is no object of clinging, so the view of self is naturally refuted. If one clings to the existence of a self, there is the fault of being completely grasped by the view of the aggregates, and there are five faults that contradict reason. Therefore, the Buddha refuted the self. After this brief explanation, he elaborated: Form, etc., are not the nature of the self, because they exist in a way that contradicts the nature of the self.

---

ོ། །དེའང་བདག་ནི་རྟག་པ་གཅིག་པུ་རང་དབང་ཅན་དུ་འདོད་ ལ་གཟུགས་སོགས་ནི་མི་རྟག་དུ་མ་གཞན་དབང་ཅན་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། (དབུ་མའི་རྩ་ བར།)གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་བདག་ཡིན་ན། །སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པ་ཅན་དུ་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར་མཚན་ ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཉེས་པ་དང་། གཟུགས་སོགས་ལ་བདག་བརྟེན་པ་མེད་དེ། གལ་ཏེ་ཡོད་ 1-131 ན་བཞོན་པ་(རྟ་)འགྲོ་བ་ན་ཞོན་པ་པོ(མི་)འང་འགྲོ་བ་ལྟར། རྟེན་གཟུགས་སོགས་མི་རྟག་པ་ལ་ བརྟེན་པའི་ཕྱིར། བརྟེན་པ་པོ་བདག་ཀྱང་མི་རྟག་པར་ཐལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་པ་དང་། གཟུགས་ སོགས་ལ་བདག་དབང་སྒྱུར་བ་པོར་ལྡན་པའང་མེད་དེ། གལ་ཏེ་ཡོད་ན། (རྒྱན་ལས་)བདག་ པོ་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ན་ནི། །མི་རྟག་མི་འདོད་འབྱུང་མི་བྱེད། །ཅེས་པ་ལྟར་རང་དབང་ཅན་དུ་ ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ལས། བདག་མི་འདོད་བཞིན་དུ་གཟུགས་སོགས་(སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིས་)འགྱུར་བ་ དང་བཅས་པར་མཐོང་བས་རང་དབང་མེད་པའི་ཉེས་པ་དང་། གཟུགས་སོགས་ལས་གཞན་ ནའང་བདག་མེད་དེ། (དབུ་མ་རྩ་བར།)གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་རྣམས་ལས་གཞན། །ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་ མེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ལུས་མེད་ན་བདག་དེ་ལུས་མེད་ཅིང་མི་ དམིགས་པར་འགྱུར་བའི་ཉེས་བ་དང་། གཟུགས་སོགས་མེད་པར་ཡང་བདག་མེད་དེ། གལ་ ཏེ་ཡོད་ན་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་འཆིང་བྱེད་མེད་པའི་ཕྱིར། །ལམ་ལ་བསྒྲིམ་པའམ་འབད་པ་མི་ དགོས་པར་ཐར་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་ཉེས་པའོ། ། ལྔ་པ་ནི། གང་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་ བའི་མཐའམ་གཡང་སའམ་སྒོ་ཉི་ཤུ་པོ། མདོ་ལས། གཟུགས་བདག་དང་དབྱེར་མེད་ཡིན་ པར་ལྟ་བ་དང་། གཟུགས་བདག་དང་ཐ་དད་དུ་ལྡན་པ་དང་། གཟུགས་བདག་གིས་དབང་ བསྒྱུར་བྱ་ཡིན་པ་དང་། གཟུགས་ལ་བདག་ཚོགས་པ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་རྣམས་ལའང་སྦྱར་བ་དང་། མཐར་རྣམ་པར་ཤེས་ པ་བདག་ཡིན་པར་ལྟ་བ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདག་དང་ལྡན་པ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ བདག་གི་ཡིན་པ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བདག་གི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། (ཀོ་ཊི་མཐའམ་ རྩེ་མོ་ཡིན་པས་)འགའ་ཞིག་ཏུ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རིའི་རྩེ་མོ་ཉི་ཤུ་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་བ་དེ་ལ་ བསྡུ་ན་གཉིས་སུའང་འདུ་བས། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་དུ་ཡིན། བདག་གིར་ལྟ་བ་ནི་དུ་ཡིན་ཞེ་ 1-132 ན། གཟུགས་བདག་ཡིན་པར་ལྟ་བ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདག་ཡིན་པར་ལྟ་བའི་བར་ལྔ་ནི་ བདག་ཏུ་ལྟ་བའོ། །དེའང་གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་བདག་གཞི་མཐུན་དུ་འཛིན་པའི་ ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་བཅོ་ལྔ་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་གིར་ལྟ་བ་ཞེས་པ་གཅིག་ཏུ་འདུའོ། །ཅིའི་ ཕྱིར་བཅོ་ལྔ་པོ་བདག་གིར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། གཟུགས་སོགས་བདག་དང་ལྡན་ པར་ལྟ་བ་

【現代漢語翻譯】 此外，我執著于認為『我』是常恒、獨立、自主的，而色等（五蘊中的色蘊等）則是無常、眾多、受制於他者的。正如《中觀根本慧論》所說：『若謂蘊即是我，則應有生滅。』這樣就產生了性質不一致的過失。色等之上並不存在『我』所依賴之處，如果存在，就像騎者（人）行走時，所騎的馬也行走一樣，由於所依賴的色等是無常的，那麼依賴者『我』也應成為無常，這同樣是過失。『我』也不具備對色等進行支配的能力，如果具備，正如《寶鬘論》所說：『若有唯一之自在，則無衰老不欲生。』這樣就會導致『我』成為自主的，但事實上，我們看到色等（經歷生老病死）的變化，而『我』卻無法阻止，這就產生了不自主的過失。如果『我』存在於色等之外，那也是不可能的。正如《中觀根本慧論》所說：『若謂異於蘊，應無蘊之相。』如果『我』不存在於色等之中，那麼『我』將是無形的，無法被認知，這是又一個過失。如果色等不存在，『我』也不應存在，如果存在，由於沒有了束縛色等的因素，那麼無需在道上努力或精進，就能獲得解脫，這同樣是過失。 第五，關於與近取蘊相關的五蘊，存在著二十種『有身見』的邊見、懸崖或門戶。經中說：『認為色是我，認為色與我不可分，認為色具有我，認為我在色中。』同樣，將此理類推到受、想、行。最終，『認為識是我，認為識具有我，認為我是識的，認為我在識中。』（Koti意為邊或頂端），因此，有時也將有身見的山頂稱為二十種。如果將這些歸納起來，可以分為兩類：認為『我』存在和認為『我所』存在。那麼，什麼是認為『我』存在？什麼是認為『我所』存在呢？從『認為色是我』到『認為識是我』這五種，是認為『我』存在。這是因為將色等五蘊與『我』視為同一基礎。剩下的十五種都歸為認為『我所』存在。為什麼這十五種被稱為認為『我所』存在呢？因為它們認為色等具有『我』。

【English Translation】 Furthermore, I cling to the notion that 'I' is permanent, singular, and independent, while form and so on (the aggregates of form, etc.) are impermanent, numerous, and subject to others. As stated in the Mūlamadhyamakakārikā (Fundamental Verses on the Middle Way): 'If the aggregates were the self, they would be subject to arising and ceasing.' This leads to the fault of dissimilar characteristics. There is no basis for the self to rely on in form, etc. If there were, just as when a rider (person) walks, the horse being ridden also walks, since the form, etc., on which it relies are impermanent, the self that relies on them would also necessarily be impermanent, which is a fault. The self also does not possess the power to control form, etc. If it did, as stated in the Ratnāvalī (Precious Garland): 'If there were a single, independent self, there would be no aging, no unwanted birth.' This would lead to the self being independent, but in reality, we see the changes of form, etc. (birth, aging, sickness, death), and the self cannot prevent them, which leads to the fault of lacking independence. If the self were other than form, etc., that would also be impossible. As stated in the Mūlamadhyamakakārikā: 'If it were other than the aggregates, it would lack the characteristics of the aggregates.' If the self did not exist within form, etc., then the self would be formless and unobservable, which is another fault. If form, etc., did not exist, the self should also not exist. If it did, since there would be no factors binding form, etc., one would attain liberation without needing to strive or exert effort on the path, which is also a fault. Fifth, regarding the five aggregates associated with grasping, there are twenty extreme views, precipices, or gateways of the 'view of the transitory collection' (satkāyadṛṣṭi). The sutra states: 'To view form as the self, to view form as inseparable from the self, to view form as possessing the self, to view the self as abiding in form.' Similarly, apply this reasoning to feeling, perception, and mental formations. Ultimately, 'to view consciousness as the self, to view consciousness as possessing the self, to view the self as belonging to consciousness, to view the self as abiding in consciousness.' (Koti means edge or peak), therefore, sometimes the peak of the mountain of the view of the transitory collection is also referred to as twenty. If these are summarized, they can be grouped into two categories: viewing 'I' as existing and viewing 'mine' as existing. So, what is viewing 'I' as existing? What is viewing 'mine' as existing? The five from 'viewing form as the self' to 'viewing consciousness as the self' are viewing 'I' as existing. This is because the five aggregates of form, etc., are regarded as having the same basis as the self. All the remaining fifteen are grouped into one as viewing 'mine' as existing. Why are these fifteen called viewing 'mine' as existing? Because they view form, etc., as possessing the self.

---

ལྔ་ནི། ལོངས་སྤྱོད་པ་པོ་དང་སྤྱད་བྱ་སོགས་འབྲེལ་བས་བདག་གིར་འགྱུར་བའི་ ཕྱིར་དང་། གཟུགས་སོགས་བདག་ཡིན་པར་ལྟ་བ་ལྔ་ནི། ལྷས་བྱིན་གྱི་བ་ལང་ཞེས་པ་ལྟར་ དབང་སྒྱུར་བས་བདག་གིར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་། གཟུགས་སོགས་ལ་བདག་གནས་པར་ ལྟ་བ་ལྔ་ནི། ལུས་ལ་སེམས་གནས་པ་ལྟར་ཕུང་པོ་ལ་བདག་ཞུགས་ཤིང་རྣམ་པར་ཞུགས་ ནས་གནས་ཏེ། །ཚོགས་པ་ཐ་དད་དུ་མི་འཇུག་པས་བདག་གིར་འགྱུར་བར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ རོ། ། དྲུག་པ་ནི། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དེ་མ་དཔྱད་ན་ལྟ་བར་འགལ་བས། བརྟགས་ཤིང་ དཔྱད་ནས་འཛིན་པའི་གཞི་ཅན་ཞེས་བྱ་བའམ། དཔྱད་ན་བདག་དང་བདག་གི་བ་མེད་པས་ མ་དཔྱད་པར་འཇུག་པའི་གཞི་ཅན་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་ལྔའི་མཚན་ཉིད་ལ་དཔྱད་ན་བདག་ ལྟའི་སྐབས་མི་རྙེད་པས། ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ལེགས་པར་མ་བརྟགས་ཤིང་མ་ དཔྱད་པའི་གཞི་འམ་ཡུལ་ལས་བྱུང་བ་ཅན་འཁྲུལ་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འོན་ཀྱང་ཚུལ་ བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཕུང་པོ་ལ་དམིགས་ནས། བདག་དང་བདག་གི་བའི་ རྣམ་པར་འཛིན་ཅིང་རྟོག་པས་ན་དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ལྟ་བའང་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་ཐག་པ་ལ་ སྤྲུལ་དུ་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱི་བློ་བཞིན་ནོ། །དེའང་ཐག་པའི་ངང་ཚུལ་ལ་བརྟགས་ན་སྦྲུལ་གྱི་བློ་ མི་སྲིད་མོད། འོན་ཀྱང་ཐག་པ་ལ་དམིགས་ནས་སྤྲུལ་དུ་བཟུང་བས་དེའི་ཡུལ་ཅན་ཡང་ཡིན་ པ་ལྟར་རོ། ། 1-133 ༈ ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་ཉི་ཤུ་བཤད་པ། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སྤྱི་དོན་གསུམ་ལས། (དང་པོ།)གསུམ་དུ་བསྡུ་བ་ནི། མི་དགེ་བའི་ སེམས་སོ་སོ་ལ་སྐྱེ་བ་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་པོ་བཅུ་སྟེ། གཅིག་གང་དུ་བྱུང་བ་དེར་གཞན་མི་ འབྱུང་བ་དང་། གཡོ་སྒྱུ་རྒྱགས་པ་བོར་བ་རྣམས་འདོད་ཁམས་ཁོ་ན་ན་ཡོད་པས་སོ། །མི་དགེ་ བའི་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་སྐྱེ་བ་ནི་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་སྐྱེ་བ་ནི་རྨུགས་པ་སོགས་བརྒྱད་དང་། ལོག་པར་མོས་པ་དང་ལོག་ པར་འདུན་པ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་ཅར་ན་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྡུ་བར་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། ། (གཉིས་པ།)ངེས་ཚིག་བསྟན་པའང་། དེ་ཉིད་ལས། ཉོན་མོངས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ དང་ལྷན་ཅིག་རྒྱུ་བ་དང་དེའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (གསུམ་པ།)ངོ་བོ་ངོས་གཟུང་བ་ནི། དོན་གསང་དུ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ནི་གསལ་ བའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞིང་། དེའི་རྗེས་ལ་ཤས་ཀྱིས་བྲི་བར་ཞུགས་པ་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་ མོངས་པར་གདགས་སོ་ཞེས་བཤད་པ་ནི་གཞུང་འདི་དང་མཐུན་པར་མི་མངོན་ཞིང་། སྤྱོད་ འཇུག་འགྲེལ་ཆེན་དུ། ཞེ་སྡང་ནི་སེམས་རྩུབ་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པའོ། །དེ་ལས་བྱུང་ བ་འཕེལ་བ་ནི་ཁྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། གང་དབྱུག་པ་ལེན་པ་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་པའི་ལས་བྱེད་པའི་ ཕྱིར་རོ། །ཞེས་འབྱུ

【現代漢語翻譯】 第五，擁有者和所擁有之物等相互關聯，因此產生『我所』（屬於我的）的觀念。認為色等是我所有的五種情況是：就像說『天授的牛』一樣，因為支配而變成我所擁有的。 認為色等之中存在『我』的五種情況是：就像心存在於身體中一樣，『我』進入蘊中，完全進入並安住其中，不與其他組合混雜，因此執著于『我所』。 第六，如果不對『壞聚見』（薩迦耶見，Sākāyadṛṣṭi）進行分析，就會與『見』相違背。那麼，『具有經過考察和分析后才執著的依據』，或者『因為分析后沒有我和我所，所以具有未經分析就產生的依據』是什麼意思呢？如果分析五蘊的自性，就找不到我見的立足點。因此，應該說它是從未經正見智慧徹底考察和分析的依據或對像中產生的迷惑。然而，由於不如理作意，以五蘊為對象，執著和分別我和我所的形象，所以它也是以該對像為依據的『見』。例如，就像將繩子誤認為蛇一樣。如果考察繩子的狀態，就不會產生蛇的念頭。然而，由於以繩子為對像而執著為蛇，所以它也是以該對像為依據的。 關於二十隨煩惱的解釋： 關於隨煩惱，有三個總的要點：（第一）歸納為三類：不善心所生的個別煩惱，如忿等最初的十種，它們具有在一個地方生起，其他煩惱就不會生起的特點。諂、誑、憍、害四種只存在於欲界。普遍生起于所有不善心的有無慚和無愧。普遍生起于所有染污心的有掉舉等八種，以及邪勝解和邪欲，這三類存在於三界之中。這是如是歸納的。 （第二）解釋詞義：如經中所說：『與煩惱相應，一起執行，與煩惱同類。』 （第三）認識本體：在《秘密義》中說：『貪慾等是顯明的狀態，隨之而來的是逐漸減少的部分，這被認為是隨煩惱。』這種說法與本論不符。在《入行論大疏》中說：『嗔恨是心粗暴的狀態。從嗔恨產生並增長的是忿，因為會做出拿棍子等行為。』

【English Translation】 Fifth, the possessor and the possessed are related, thus giving rise to the notion of 'mine' (belonging to me). The five situations where forms, etc., are seen as mine are: just like saying 'the cow of Deva', it becomes what is possessed by virtue of dominion. The five situations where 'I' is seen to exist within forms, etc., are: just like the mind exists in the body, 'I' enters the aggregates, fully enters and abides within them, not mixing with other combinations, thus clinging to 'mine'. Sixth, if the 'view of the aggregates' (Sākāyadṛṣṭi) is not analyzed, it will contradict 'view'. So, what does it mean to 'have a basis for clinging after investigation and analysis', or 'because there is no I or mine after analysis, to have a basis for arising without analysis'? If the nature of the five aggregates is analyzed, the basis for the view of self cannot be found. Therefore, it should be said that it is a delusion arising from a basis or object that has not been thoroughly investigated and analyzed by correct wisdom. However, due to improper attention, focusing on the aggregates, clinging to and discriminating the appearance of I and mine, it is also a 'view' based on that object. For example, just like the mind that mistakes a rope for a snake. If the state of the rope is examined, the thought of a snake will not arise. However, since the rope is taken as an object and clung to as a snake, it is also based on that object. Explanation of the Twenty Secondary Defilements: Regarding secondary defilements, there are three general points: (First) Summarizing into three categories: Individual afflictions arising from unwholesome minds, such as anger, etc., the first ten, which have the characteristic that when one arises in a place, others do not arise. Deceit, cunning, pride, and harm exist only in the desire realm. Shamelessness and lack of embarrassment arise universally in all unwholesome minds. Distraction, etc., the eight, as well as wrong faith and wrong desire, arise universally in all afflicted minds; these three exist in all three realms. This is how it is summarized. (Second) Explaining the definition: As it says in the same text: 'Corresponding to afflictions, running together, and being of the same kind as them.' (Third) Recognizing the essence: In the 《Secret Meaning》, it says: 'Desire, etc., are in a manifest state, and what follows is a gradually diminishing part, which is considered a secondary defilement.' This statement does not seem to agree with this treatise. In the 《Great Commentary on Engaging in Bodhisattva Activities》, it says: 'Hatred is the state of a rough mind. What arises and increases from hatred is anger, because it leads to actions such as taking up a stick, etc.'

---

ང་བ་ནི་གཞུང་དང་མཐུན་པ་ཉིད་དོ། ། གཞུང་དོན་ལ། ཉི་ཤུ་ཡོད་ཀྱང་གནས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དགུར་ཡང་གསུངས་ཏེ། ལྷན་ཅིག་ གནས་པའི་གཞི་ཅན་དང་། ཕན་ཚུན་གླེང་བ་དང་། རྙེད་བཀུར་ལ་ཆགས་པ་དང་། འཚོ་བ་ ཉམས་པ་དང་། བླ་མ་ལ་མི་འདུད་པ་དང་། མི་བཟོད་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ དང་ཤེས་རབ་ཉམས་པའི་གཞི་ཅན་ནོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཀྱི། ཁྲོ་བ་གང་ཞེ་ན། དམིགས་ ཡུལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དགྲ་བོ་དང་མཚོན་ཆ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་ མ་ཡིན་པ་འཕྲལ་དུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ན། གདགས་གཞི་ཁོང་ཁྲོ་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་ 1-134 བྲག་ལ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཆར་གཏོགས་ཤིང་དེ་ཉིད་དུ་འདུ་བ་ཡིན་གྱི། དེ་ལས་གུད་ན་ རྫས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་དེ། འདི་ཡི་ཆར་གཏོགས་པའི་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཐམས་ཅད་ལ་རིག་པར་ བྱའོ། །རྣམ་པ་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཞིང་གནོད་པ་བྱ་བར་འདོད་པ་སྟེ། བྱེད་ ལས་བརྡེག་པའི་བསམ་པས་མཚོན་ཆ་ལེན་པ་དང་། གསོད་པ་དང་འཆིང་བ་དང་འཕྲོག་པ་ ལ་སོགས་པས་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཆད་པས་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། མདོར་ན་ གཞན་ལ་གནོད་པ་སྣ་ཚོགས་ཤོམ་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །འཁོན་དུ་འཛིན་པ་གང་ ཞེ་ན། ཁྲོས་པ་དེའི་འོག་ཏུ་ཁོང་ཁྲོའི་ཆར་གཏོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནོད་བྱེད་ལ་དམིགས་ནས། རྣམ་པ་འདིས་བདག་ལ་གནོད་པ་བྱས་པའི་ལན་མ་བྱས་ན་མི་རུང་ངོ་ཞེས་ཤར་གཉེར་བའི་ བསམ་པ་མདུད་པ་ལྟར་དམ་དུ་འཛིན་ཞིང་མི་གཏོང་བར་རྒྱུན་དུ་བསྟེན་པ་སྟེ། གནོད་པ་ལ་ ཇི་མི་སྙམ་པར་མི་བྱེད་པས་མི་བཟོད་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །གླེང་བའི་གཞི་ཅན་ གཉིས་ཀྱི། འཆབ་པ་གང་ཞེ་ན། འདུན་པ་དང་ཞེ་སྡང་དང་། འཇིགས་པ་དང་གཏི་མུག་གིས་ འགྲོ་བ་བསལ་ནས་ཕན་པར་འདོད་པས་གླེང་བའི་དུས་སུ། ཁྱེད་ལ་ལྟུང་བ་འདི་བྱུང་གིས་ ཕྱིར་ཆོས་ཤིག། ཅེས་ལེགས་པར་བསྐུལ་བ་ན་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ ཉེས་ལྟུང་མཁྱུད་ཅིང་སྤེད་པ་སྟེ། བཅོས་སུ་ཡོད་པའི་དུས་སུ་ལྟུང་བ་གསང་ན་ཕྱིས་འགྱོད་ པར་འགྱུར་བས་དེ་དང་། འགྱོད་པ་ནི། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་ངེས་པར་ལྡན་པས་བདེ་བ་ལ་ རེག་པར་མི་གནས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། ། འཚིག་པ་གང་ཞེ་ན། གདགས་གཞི་ཁོང་ཁྲོ་འཕེལ་བའི་ཆར་གཏོགས་པ། རྒྱུ་ཁྲོ་བ་དང་ ཁོན་དུ་འཛིན་པ་ལས་བྱུང་བས་དེ་དག་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ངོ་བོ་སེམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་མནར་ སེམས་པ་དྲག་པོ་ཚིག་རྩུབ་ཀུན་ནས་སློང་བར་ནུས་པ་སྟེ། ཐོས་མ་ཐག་མི་སྙན་པས་ཚིག་ རྩུབ་མོ། མཚང་འབྲུ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེ་ལ་གནོད་པས་བརླང་ཞིང་། ཡི་གེ་གསལ་པོས་ངོར་ 1-135 ལྷངས་ཀྱིས་བརྗོད་པས་དྲག་པོའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་དང་། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ ངག་གི་ཉེས་སྤྱོད་འཕེལ་བའི་ལས་ཅན་དང་

【現代漢語翻譯】 我的觀點與經論相符。 關於經論的意義，雖然有二十種說法，但從處所的角度來說，也有九種說法，即：共同居住的基礎、互相爭論、貪戀利養恭敬、生活困頓、不敬上師、不能忍受、戒律、禪定和智慧衰退的基礎。第一種（共同居住的基礎）有兩種。什麼是憤怒呢？當目標（指所要損害的對象）的起因，如敵人和武器等有情和無情之物立即出現時，由於安立的基礎是憤怒的特定階段，因此屬於憤怒的一部分，幷包含在憤怒之中。但除此之外，沒有獨立存在的實體。對於所有出現『屬於此』的說法，都應理解為這樣。相是內心極度痛苦，想要造成損害；作用是以打擊的意念拿起武器，進行殺害、捆綁和搶奪等行為，通過對身體和財物的懲罰進行剝奪等。簡而言之，是作為對他人施加各種損害的所依而起作用。什麼是懷恨在心呢？在憤怒之後，以屬於憤怒的一部分，針對損害的製造者，相是『這個人傷害了我，如果我不報復，那就太不像話了』，這樣緊緊抓住並堅持不放，持續不斷地懷有怨恨的念頭，不願輕易放棄。對於損害，不會無動於衷，是作為不能忍受的所依而起作用。爭論的基礎有兩種。什麼是隱藏呢？由於貪慾、嗔恨、恐懼和愚癡而隱瞞過失，在爭論的時候，明明是爲了利益對方，善意勸告說：『你犯了這樣的過錯，應該懺悔！』，但由於屬於愚癡的一部分，所以隱瞞和掩蓋自己的罪過和過失。如果在可以補救的時候隱瞞過失，之後會感到後悔，因此會產生後悔。後悔是與不愉快和確定性相伴隨的，是作為無法安住于快樂的所依而起作用。 什麼是惡語呢？安立的基礎是嗔怒增長的一部分，原因是由於憤怒和懷恨在心而產生，因此是那些先行因素的自性，是內心極度痛苦，能夠引發強烈粗暴的言語。一聽到就令人不悅，以揭露他人過失的方式在內心造成傷害，因此是粗暴的。用清晰的文字當面指責，因此是作為強烈的所依而起作用，並且是增長不善業，口語惡行的作用。

【English Translation】 My view is in accordance with the scriptures. Regarding the meaning of the scriptures, although there are twenty explanations, from the perspective of location, there are also nine, namely: the basis of cohabitation, mutual arguments, attachment to gain and respect, impoverished living, disrespect for the guru, intolerance, and the basis for the decline of discipline, samadhi, and wisdom. The first (basis of cohabitation) has two aspects. What is anger? When the cause of the target (referring to the object to be harmed), such as enemies and weapons, sentient and non-sentient things, immediately appears, because the basis of establishment is a specific stage of anger, it belongs to a part of anger and is included in it. But apart from that, there is no independently existing entity. For all statements that appear as 'belonging to this,' it should be understood in this way. The aspect is extreme mental torment, wanting to cause harm; the function is to take up weapons with the intention of striking, and to carry out acts such as killing, binding, and plundering, depriving through punishment of body and property, etc. In short, it functions as a basis for inflicting various harms on others. What is resentment? After anger, as a part of anger, targeting the maker of the harm, the aspect is 'This person has harmed me, if I don't retaliate, it would be too unreasonable,' holding on tightly and persistently with such a thought of resentment, unwilling to give up easily. One will not be indifferent to the harm, and it functions as a basis for intolerance. There are two bases for argument. What is concealment? Due to greed, hatred, fear, and ignorance, one conceals faults. When arguing, clearly for the benefit of the other person, one advises in good faith, saying, 'You have committed such a mistake, you should confess!' But because it belongs to a part of ignorance, one conceals and covers up one's sins and faults. If one conceals faults when they can be remedied, one will regret it later, thus regret arises. Regret is accompanied by unpleasantness and certainty, and it functions as a basis for not being able to dwell in happiness. What is harsh speech? The basis of establishment is a part of the increase of anger, the reason is that it arises from anger and resentment, therefore it is the nature of those preceding factors, it is extreme mental torment, capable of causing strong and harsh words. As soon as one hears it, it is unpleasant, it causes harm in the heart by revealing the faults of others, therefore it is rude. Accusing face to face with clear words, therefore it functions as a strong basis, and it is the function of increasing non-virtue, verbal misconduct.

---

། འགྲོགས་པར་དཀའ་བས་གྲོགས་བཟང་པོ་ དང་ལྷན་ཅིག་དགའ་བ་ལ་རེག་པར་མི་གནས་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །རྙེད་བཀུར་གྱི་གཞི་ཅན་ གཉིས་ཀྱི། ཕྲག་དོག་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་རྙེད་པ་རྫས་གསར་དུ་འཐོབ་པ་དང་བཀུར་སྟི་ཕྱག་དང་ གྲལ་སྟོབ་པ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་ནས། དམིགས་ཡུལ་གཞན་གྱི་རིགས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཐོས་པ་ལ་སོགས་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཁྱད་པར་ལ། རྣམ་ པ་མི་བཟོད་པར་གྱུར་པ་སེམས་ཁོང་ནས་ཁྱབ་པར་འཁྲུགས་པ། གདགས་གཞི་ཞེ་སྡང་གི་ ཆར་གཏོགས་པ་སྟེ། གཞན་གྱི་ལེགས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་། དེའི་དབང་ གིས་རང་ཉིད་བདེ་བ་ལ་རེག་བར་མི་གནས་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །སེར་སྣ་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་རྙེད་ པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་ནས། དམིགས་ཡུལ་རང་གི་ཟས་དང་ནོར་ལ་སོགས་ པའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་ལ། རྣམ་པ་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་འཛིན་ཞིང་གཏོང་མི་ཕོད་པར་གྱུར་པ། གདགས་གཞི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་པ་སྟེ། དེས་ཡོ་བྱད་མཁོ་བ་མ་ཟད་མི་མཁོ་བ་ རྣམས་ཀྱང་བསགས་པས་མ་བསྙུངས་ཤིང་འཕེལ་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནི་སྐྱེས་བུ་ བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི། སེར་སྣ་ཅན་ནི་ཡི་དྭགས་གནས་སུ་ སྐྱེ་བར་འགྱུར། ཅི་སྟེ་མིར་སྐྱེས་ན་ཡང་དེ་ཚེ་དབུལ་པོར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །འཚོ་བ་ ཉམས་པའི་གཞི་ཅན་གཉིས་ཀྱི། སྒྱུ་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་ ནས། རྩ་བ་ཡོ་བྱད་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ལོག་འཚོའི་ཉེས་པ་མ་རིག་པའི་གཏི་མུག་གི་ཆར་ གཏོགས་པ། ངོ་བོ་གཞན་བསླུ་བའི་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་ པ་མ་ཡིན་ཡང་ཡིན་པ་ལྟར་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་ཏེ། ཚུལ་འཆོས་ཀྱིས་ བསྒྲུབས་པའི་ཡོ་བྱད་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པས་ཚེ་འདིར་ལོག་པས་འཚེ་བའི་རྟེན་བྱེད་ཅིང་ཕྱི་མ་ 1-136 ལ་ངན་འགྲོར་ལྟུང་བའི་ལས་ཅན་ནོ། །གཡོ་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་ པར་ཆགས་ནས། །རྩ་བ་འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པ། ངོ་བོ་རང་གི་རྒྱུད་ ལ་ཉེས་པ་ཡང་དག་པར་ཡོད་ངེས་པ་གཞན་ནས་གཞན་དུ་བསྒྱུར་ཞིང་གཏམ་རླུང་ལ་བསྐུར་ བ་ལ་སོགས་པའི་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྐྱོང་ཞིང་སྦེད་པའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ ཟུར་གྱིས་གསང་ཞིང་འཆབ་པ་ནི་གསལ་པོར་གསང་བས་ཐ་དད་དོ། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཚུལ་ མི་སྟོན་པ་ནི་གདམས་ངག་གི་སྣོད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །གང་དང་འཕྲད་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་ བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་རྙེད་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །བླ་ མ་ལ་མི་འདུད་པའི་གཞི་ཅན། རྒྱགས་པ་གང་ཞེ་ན། ལུས་ལ་རྒྱགས་པའི་རྒྱུ་ནད་མེད་པ་དང་། སྟོབས་ལ་རྒྱགས་པའི་རྒྱུ་ལང་ཚོ་དར་ལ་བབས་པ་ལ་བརྟེན་ཅིང་། སྲོག་ལ་ར

【現代漢語翻譯】 難以相處，因此與好朋友在一起不會感到快樂，這就是它的作用。 嫉妒是什麼？對於那些以獲得和尊重為基礎的人來說，當他們特別執著于獲得財富、獲得新事物、獲得尊重、禮貌和更高的地位時，他們無法忍受其他人的財富、享樂、道德、學識等方面的卓越品質。內心的思緒混亂，屬於嗔恨的範疇。他們對他人美好的品質感到不悅，因此自己也無法感到快樂，這就是它的作用。 吝嗇是什麼？對於那些特別執著于獲得和尊重的人來說，他們會緊緊抓住自己的食物、財富等物品，不願施捨。這屬於貪慾的範疇。因此，他們不僅積累所需的物品，還積累不需要的物品，從而成為增長和積累的基礎，這是人所為的結果。成熟的果報是：吝嗇之人會轉生為餓鬼。如果轉生為人，也會變得貧窮。就像經文所說的那樣。 兩種導致生活困頓的因素：欺騙是什麼？對於那些特別執著于獲得和尊重的人來說，其根源在於對物品的貪慾和對錯誤行為的無知，屬於愚癡的範疇。本質是虛假地展示佈施、道德等並非真實的品質，這是一種心理上的偽裝。通過虛偽的行為來獲取利益，今生會受到欺騙的傷害，來世會墮入惡道，這就是它的作用。 狡詐是什麼？對於那些特別執著于獲得和尊重的人來說，其根源在於貪慾和愚癡。本質是掩蓋和隱藏自己真實的過錯，通過各種手段，如轉移話題、散佈謠言等來維護和掩蓋。這種隱藏是秘密的，而掩蓋是公開的，兩者有所不同。不向他人展示自己的真實面目，是因為他們不是接受教誨的合適人選。它會阻礙人們獲得正確的教誨，直到他們遇到合適的人並如理作意，這就是它的作用。 不尊敬上師的基礎：驕傲是什麼？身體上的驕傲是基於沒有疾病，力量上的驕傲是基於青春鼎盛，生命上的驕傲是基於...

【English Translation】 It is difficult to get along with, so being with good friends does not lead to happiness; that is its function. What is jealousy? For those who are based on gain and respect, when they are particularly attached to gaining wealth, acquiring new things, gaining respect, politeness, and higher status, they cannot bear the excellence of others' wealth, enjoyment, morality, learning, etc. The thoughts in their minds are confused, belonging to the category of hatred. They are displeased with the good qualities of others, and therefore they themselves cannot feel happy; that is its function. What is stinginess? For those who are particularly attached to gain and respect, they hold on tightly to their own food, wealth, and other possessions, unwilling to give them away. This belongs to the category of greed. Therefore, they accumulate not only the necessary items but also the unnecessary ones, thus becoming the basis for growth and accumulation; this is the result of what a person does. The result of maturation is: a stingy person will be reborn in the realm of the hungry ghosts. If they are reborn as humans, they will become poor. It is just as the scriptures say. Two factors that lead to a decline in livelihood: What is deception? For those who are particularly attached to gain and respect, its root lies in greed for possessions and ignorance of wrong actions, belonging to the category of delusion. Its essence is to falsely display generosity, morality, etc., as qualities that are not real; this is a psychological disguise. By using hypocritical behavior to obtain benefits, one will be harmed by deception in this life, and in the next life, one will fall into the lower realms; that is its function. What is cunning? For those who are particularly attached to gain and respect, its root lies in greed and delusion. Its essence is to conceal and hide one's own real faults, using various means such as changing the subject, spreading rumors, etc., to maintain and cover up. This kind of hiding is secret, while concealment is open; the two are different. Not showing one's true face to others is because they are not suitable recipients of teachings. It hinders people from obtaining the correct teachings until they meet the right person and apply mindfulness properly; that is its function. The basis for not respecting the guru: What is pride? Pride in the body is based on being free from illness, pride in strength is based on being in the prime of youth, pride in life is based on...

---

ྒྱགས་པའི་རྒྱུ་ ཚེ་རིང་བའི་མཚན་མ་ཅན་དུ་མོ་རྩིས་པས་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། རིགས་དང་གཟུགས་ དང་སྟོབས་དང་ཡིད་གཞུངས་པ་དང་བློ་གསལ་བ་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་ པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་རང་ལ་མཐོང་བ་ལ་དམིགས་ ནས། རྩ་བ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་པའི་རྣམ་པ་འགའ་ཞིག་སྲེད་པ་དང་ཡིད་བདེ་ བ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་གཏུགས་ཤིང་གང་བ་སྟེ། ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་པས་ འཇུག་པས་ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར། ཆགས་སོགས་རྩ་བའི་ཉོན་ མོངས་པ་དང་། ཁྲོ་སོགས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། ། ང་རྒྱལ་ནི། གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་ལ་ལྟོས་ནས་ཁེངས་པ་ཡིན་ལ། འདི་ནི་རང་གི་ཆོས་ལ་ ཆགས་པས་གང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་ཡོད་དེ། ང་རྒྱལ་ཁེངས་ཉིད་རྒྱགས་པ་སྟེ། །རང་ གི་ཆོས་ལ་ཆགས་པ་ཡིས། །སེམས་ནི་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །མི་བཟོད་ པའི་གཞི་ཅན། རྣམ་པར་འཚེ་བ་གང་ཞེ་ན། སེམས་རྩུབ་བའི་རྣམ་པས་འཇུག་པས་ཁོང་ཁྲོ་ 1-137 བའི་ཆར་གཏོགས་པ་གསོད་པ་ལ་སོགས་པའི་འཚེ་བ་རང་གི་བྱེད་པས་སྙིང་བརྩེ་བ་མེད་པ་ དང་། གཞན་བྱེད་དུ་འཇུག་པས་སྙིང་རྗེ་བ་མེད་པ་དང་། འཚེ་བ་བྱེད་པ་མཐོང་བ་དང་ཐོས་ པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བས་བརྩེ་བ་མེད་པ་ཞེས་པའམ། ཡང་ན་གཅིག་གིས་གཅིག་བཤད་ པར་ཡང་སྦྱར་བ། གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་སྣ་ཚོགས་བསྐྱེད་པས་ རྣམ་པར་ཐོ་འཚམ་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པའི་གཞི་ཅན་གཉིས་ཀྱི། ངོ་ཚ་བ་ མེད་པ་གང་ཞེ་ན། གདགས་གཞི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གཉིས་རྣམ་པ་མི་མཐུན་པས་དུས་ གཅིག་མི་འབྱུང་ཡང་། ཉེས་སྤྱོད་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་གཉིས་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་དང་གཏི་མུག་ གི་ཆར་གཏོགས་པ་ལས། དེ་བྱ་བའི་ཆོས་མ་ཡིན་པར་ཤེས་བཞིན་དུ་སྡིག་པ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་ བདག་གི་ཆོས་(རིགས་དང་ཡོན་ཏན་སོགས་)རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་བ་ལས་མི་འཛེམ་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་ པའི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་ལ་གཏོགས་པས། ཆགས་སོགས་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཁྲོ་སོགས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཕེལ་བའི་གྲོགས་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། ། ཁྲེལ་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། རྩ་བ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གང་རུང་དང་གཏི་མུག་གི་ཆར་ གཏོགས་པ་ལས་ཏེ། དེ་ཆོས་དང་འཇིག་རྟེན་གཉི་ག་དང་མི་མཐུན་པར་ཤེས་བཞིན་དུ། སྡིག་ པ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་གཞན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་(པས་ཁྲེལ་ན་མི་རུང་སྙམ་)པ་རྒྱུ་མཚན་ དུ་བྱས་པ་ལས་ཀྱང་མི་མཛེམ་པ་སྟེ། སྔ་མ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲོགས་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཉམས་པའི་གཞི་ ཅན་གཉིས་ལས། ཞི་གནས་དང་། རབ་ཏུ་འཛི

【現代漢語翻譯】 驕慢之因： 通過占卜得知具有長壽之相等等，以及對種姓、容貌、力量、心性、智慧、享受和權勢等等一切有漏的圓滿，都以自己所見為對境，屬於貪慾範疇的某種心態，生起貪戀和愉悅的煩惱之心，完全沉浸和充滿。因為以功德之相而起作用，所以與一切有漏相應，是貪等根本煩惱和嗔等近分煩惱的所依之業。 我慢是：觀察到他人的功德而產生的驕傲。而此（指驕慢）是因為對自己的法產生貪戀而充滿，所以有差別。如雲：『我慢即是驕傲，因貪著自法，心乃遍充滿。』 不堪忍之因，損害是什麼呢？以心粗暴之相而起作用，屬於憤怒範疇的殺生等損害，自己做則沒有慈悲心，讓別人做則沒有憐憫心，見到或聽到損害行為而隨喜則沒有慈愛心。或者也可以將這些對應起來解釋。在他人相續中產生痛苦和不悅等各種感受，具有損害他人的作用。 戒律衰損之因二者中，無慚是什麼呢？所依是貪慾和嗔恨二者，因為形態不同，所以不會同時產生。但是，對於造惡業的因，無論是二者中的哪一個，還是屬於愚癡範疇的，明知那是不可為之事，卻因為罪惡，以自己的法（種姓和功德等）為理由而不顧忌，屬於一切煩惱的狀態，是貪等根本煩惱和嗔等近分煩惱增長的助伴之業。 無愧是什麼呢？根本是貪慾和嗔恨中的任何一個，以及屬於愚癡範疇的，明知那與佛法和世間法都不相符，卻因為罪惡，以他人（善知識等認為不應羞愧）為理由也不顧忌，與前者一樣，是所有煩惱和近分煩惱的助伴之業。 禪定和智慧衰損之因二者中，止觀

【English Translation】 The cause of arrogance: Through divination, it is known to have signs of longevity, etc., and all the perfections with outflows, such as lineage, appearance, strength, temperament, intelligence, enjoyment, and power, etc., are seen as objects for oneself. Some states of mind belonging to the category of attachment arise with craving and pleasurable afflictions, completely immersing and filling the mind. Because it functions through the aspect of merit, it is in accordance with all outflows and is the basis for the karma of fundamental afflictions such as attachment and near afflictions such as anger. Pride is: arrogance that arises from observing the merits of others. But this (referring to arrogance) is because it is filled with attachment to one's own dharma, so there is a difference. As it is said: 'Pride is arrogance, because of attachment to one's own dharma, the mind is completely filled.' The cause of intolerance, what is harm? It functions through the aspect of a rough mind, belonging to the category of anger, such as killing and other harms. Doing it oneself is without compassion, letting others do it is without pity, and rejoicing in seeing or hearing harmful actions is without loving-kindness. Or these can also be explained correspondingly. It has the function of harming others by creating various feelings of suffering and displeasure in the minds of others. Among the two causes of the decline of discipline, what is shamelessness? The basis is both attachment and hatred. Because the forms are different, they do not arise at the same time. However, for the cause of committing evil deeds, whether it is one of the two or belongs to the category of ignorance, knowing that it is something that should not be done, but because of sin, using one's own dharma (lineage and merit, etc.) as a reason, one does not care. It belongs to all states of affliction and is the assistant karma for the increase of fundamental afflictions such as attachment and near afflictions such as anger. What is impudence? The root is any of attachment and hatred, and belongs to the category of ignorance. Knowing that it is not in accordance with both Dharma and worldly affairs, but because of sin, one does not care about others (such as spiritual friends who think one should not be ashamed) as a reason. Like the former, it is the assistant karma of all afflictions and near afflictions. Among the two causes of the decline of samadhi and wisdom, calm abiding and insight

---

ན་པ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་མ་ཉམས་ པའི་གཞི་ཅན་གསུམ་དུ་བྱས་ཏེ། ཞི་གནས་ཀྱི་མཚན་མ་ཉམས་པའི་གཞི་ཅན། རྨུགས་པ་གང་ཞེ་ན། གདགས་གཞི་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པ་སེམས་བླུན་པར་ གྱུར་ནས་མི་གཡོ་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་ལ་གཏོད་མི་ནུས་པས་ལས་སུ་མི་རུང་ཞིང་བྱིང་བར་ 1-138 གྱུར་པ་ཉིད་དེ། དགེ་བ་ལ་བཀོལ་དུ་མི་རུང་ཞིང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ ཐམས་ཅད་ལ་གཏི་མུག་གིས་ཁྱབ་པས་མཚུངས་ལྡན་གྱི་གྲོགས་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །རབ་ ཏུ་འཛིན་པའི་མཚན་མ་ཉམས་པའི་གཞི་ཅན། རྒོད་པ་གང་ཞེ་ན། ཡུལ་སྡུག་ཅིང་དགའ་བར་འོས་པའི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་སོགས་ པའི་མཚན་མའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་པའི་སྔོན་རྒོད་རྒོད་པ་ དང་རྩེ་རྩེ་བ་དྲན་ནས་སེམས་རྣམ་པར་མ་ཞི་ཞིང་འཕྲོ་བར་གྱུར་བ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞི་བའི་ བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་གནས་པ་དང་མི་མཐུན་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། ། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་མ་ཉམས་པའི་གཞི་ཅན། དད་སོགས་དབང་པོ་ལྔ་འབྲས་བུ་དང་ བཅས་པ་ཉམས་པའི་དུས་སུ་འབྱུང་བ་དྲུག་གི། མ་དད་པ་གང་ཞེ་ན། རྩ་བ་གནས་ལུགས་མ་རིག་པ་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པ། དམིགས་ཡུལ་དགེ་བའི་ཆོས་ལས་འབྲས་དང་བདེན་བཞི་ཡོད་པ་རྣམས་ལ། རྣམ་པ་སེམས་ ཀྱིས་ཡིད་མི་ཆེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་མ་དད་པ་དང་། ནུས་པ་རྣམས་ལ་ མི་འདོད་པའི་སྒོ་ནས་དད་པ་གསུམ་གྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་སྟེ། མ་དད་ན་སྤྱོར་བ་ལ་ འདུན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལེ་ལོའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། ། ལེ་ལོ་གང་ཞེ་ན། བློས་ཕབ་སྟེ་ཉལ་བའམ་གཉིད་པ་དང་། མལ་ཆ་ལ་སོགས་ལ་ གཞོགས་བསྙེས་པ་དང་། ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་བརྐྱངས་བ་འཕྲེས་པའི་བདེ་བའམ། བསོད་ ཉམས་ལ་བརྟེན་ནས་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པ། དགེ་བ་ལ་སེམས་མངོན་པར་མི་སྤྲོ་བ་ སྟེ། བྱ་བ་ངན་པ་ལ་སྦྱོར་ཞིང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཡིན་པས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ ལ་སྦྱོར་བའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། ། བག་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། གདགས་གཞི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལེ་ལོ་ 1-139 དང་བཅས་པ་གང་རུང་གི་ཆར་གཏོགས་པ་དེ་ལ་གནས་ནས་ཞེས་པ་ལ། ལེ་ལོ་བཏགས་ཡོད་ པ་ལའང་འདོགས་ན་ཐུག་མེད་དུ་འགྱུར་རམ་སྙམ་ན་མི་འགྱུར་ཏེ། གཏི་མུག་གཅིག་ཉིད་ལ་ རང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཚང་བའི་ཆ་ནས་རེས་ལེ་ལོ་དང་། རེས་བག་མེད་དུ་འགྱུར་བས་སོ། ། ངོ་བོ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྒོམ་ཞིང་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང་། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ ཆོས་ཆགས་སོགས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལ་སེམས་མི་སྲུང་ཞིང་མི་ཟློག་པས་བག་ཡངས་ སུ་གཏོང་བ་སྟེ། བག་མེད་པར་གྱུར་ན་སྤང་བྱ་མི་དགེ་བ་འཕེལ་བ་དང་། གཉེན་པོ་དགེ་བ་ འགྲིབ་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ།

【現代漢語翻譯】 以及舍受的相應不退失之所依三者。什麼是寂止的相應不退失之所依的惛沉呢？就是以俱生無明癡分所攝，心變得愚鈍，不能夠不散亂地專注於所緣境，因此不能夠如所欲地運用，並且是沉沒的狀態。對於善法不能夠運用，並且與所有煩惱和近煩惱，都因愚癡的遍佈而成為相應的助伴。什麼是能生起勝觀的相應不退失之所依的掉舉呢？就是追隨可愛悅意的顏色和形狀等相，屬於貪欲分所攝的先前掉舉和嬉戲，憶念而使心不寂靜且散亂。由於與具有寂止自性的等持不相順應，因此是障礙等持的行相。什麼是舍受的相應不退失之所依呢？就是在信等五根及其果退失之時所生的六者。什麼是不信呢？根本是安住於非理作意無明癡分所攝，對於所緣境善法，以及果和四諦等，內心不相信，同樣地對於具有功德者不信，並且對於能力等不悅意，成為信三者的相違品。由於不信，對於行為沒有意欲，因此是懈怠的所依。什麼是懈怠呢？就是放下身心而躺臥或睡眠，或者依偎在床具等物上，或者伸展四肢而貪圖安樂，或者依賴於衰損，屬於愚癡分所攝。對於善法內心不歡喜，對於惡行卻很勤奮，並且是精進的相違品，因此是障礙修持善法的行相。什麼是放逸呢？就是以俱生貪、嗔、癡、懈怠等任何一者所攝，安住於其中。如果對於具有懈怠法相的事物也安立放逸，是否會變成無窮無盡呢？不會的。因為僅僅是愚癡一者，從各自的體性圓滿的角度來看，有時是懈怠，有時是放逸。本質是不修習和不作意善法，並且對於具有染污的貪等煩惱，不守護內心也不遮止，而放縱內心。如果放逸，則會成為增長應斷除的惡法，以及損減對治善法的所依。 以及舍受的相應不退失之所依三者。什麼是不信呢？根本是安住於非理作意無明癡分所攝，對於所緣境善法，以及果和四諦等，內心不相信，同樣地對於具有功德者不信，並且對於能力等不悅意，成為信三者的相違品。由於不信，對於行為沒有意欲，因此是懈怠的所依。什麼是懈怠呢？就是放下身心而躺臥或睡眠，或者依偎在床具等物上，或者伸展四肢而貪圖安樂，或者依賴於衰損，屬於愚癡分所攝。對於善法內心不歡喜，對於惡行卻很勤奮，並且是精進的相違品，因此是障礙修持善法的行相。什麼是放逸呢？就是以俱生貪、嗔、癡、懈怠等任何一者所攝，安住於其中。如果對於具有懈怠法相的事物也安立放逸，是否會變成無窮無盡呢？不會的。因為僅僅是愚癡一者，從各自的體性圓滿的角度來看，有時是懈怠，有時是放逸。本質是不修習和不作意善法，並且對於具有染污的貪等煩惱，不守護內心也不遮止，而放縱內心。如果放逸，則會成為增長應斷除的惡法，以及損減對治善法的所依。

【English Translation】 And the three bases for not losing equanimity. What is the dullness that is the basis for not losing the characteristic of tranquility? It is that which belongs to the category of ignorance and delusion, where the mind becomes dull and cannot focus on the object without wavering, so it cannot be used as desired and is in a state of sinking. It cannot be used for virtue, and it is a companion to all afflictions and near afflictions because it is pervaded by delusion. What is the excitement that is the basis for not losing the characteristic of special insight? It is following after the characteristics of attractive and pleasing colors and shapes, belonging to the category of attachment, remembering previous excitement and playfulness, causing the mind to be unpeaceful and scattered. Because it is not in accordance with the abiding of concentration, which is of the nature of peace, it is the act of obstructing it. What is the basis for not losing the characteristic of equanimity? It is the six that arise when the five faculties of faith, etc., along with their fruits, are lost. What is disbelief? The root is abiding in irrational ignorance, belonging to the category of delusion. Towards the objects of virtue, such as the results and the Four Noble Truths, the mind does not believe, and similarly, there is disbelief in those with qualities, and displeasure with abilities, becoming the opposite of the three faiths. Because of disbelief, there is no desire for action, so it is the basis for laziness. What is laziness? It is lying down or sleeping with the body and mind relaxed, or leaning on bedding, etc., or stretching out all the limbs and seeking comfort, or relying on decline, belonging to the category of delusion. The mind is not happy with virtue, but is diligent in bad deeds, and is the opposite of diligence, so it is the act of obstructing the practice of virtue. What is carelessness? It is abiding in any of the categories of attachment, hatred, delusion, and laziness. If carelessness is also established for things that have the characteristic of laziness, will it become endless? No, it will not. Because it is only delusion, from the perspective of the completeness of its own characteristics, sometimes it is laziness, and sometimes it is carelessness. The essence is not cultivating and not paying attention to virtuous dharmas, and not guarding or preventing the mind from defiled afflictions such as attachment, but letting the mind run wild. If one is careless, it becomes the basis for increasing what should be abandoned, which is non-virtue, and decreasing the antidote, which is virtue. And the three bases for not losing equanimity. What is disbelief? The root is abiding in irrational ignorance, belonging to the category of delusion. Towards the objects of virtue, such as the results and the Four Noble Truths, the mind does not believe, and similarly, there is disbelief in those with qualities, and displeasure with abilities, becoming the opposite of the three faiths. Because of disbelief, there is no desire for action, so it is the basis for laziness. What is laziness? It is lying down or sleeping with the body and mind relaxed, or leaning on bedding, etc., or stretching out all the limbs and seeking comfort, or relying on decline, belonging to the category of delusion. The mind is not happy with virtue, but is diligent in bad deeds, and is the opposite of diligence, so it is the act of obstructing the practice of virtue. What is carelessness? It is abiding in any of the categories of attachment, hatred, delusion, and laziness. If carelessness is also established for things that have the characteristic of laziness, will it become endless? No, it will not. Because it is only delusion, from the perspective of the completeness of its own characteristics, sometimes it is laziness, and sometimes it is carelessness. The essence is not cultivating and not paying attention to virtuous dharmas, and not guarding or preventing the mind from defiled afflictions such as attachment, but letting the mind run wild. If one is careless, it becomes the basis for increasing what should be abandoned, which is non-virtue, and decreasing the antidote, which is virtue.

---

། བརྗེད་ངེས་པ་གང་ཞེ་ན། ཆགས་སོགས་ཉོན་མོངས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་དེའི་ དམིགས་པ་དྲན་ཞིང་། དགེ་བའི་དམིགས་པ་མི་གསལ་བས་བརྗེད་པར་གྱུར་པ་སྟེ། ཉོན་ མོངས་པའི་ཡུལ་ལ་སེམས་གཡེང་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། ། ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཆགས་སོགས་ཉོན་མོངས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་རབ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་བ་སྟེ། དེས་ལུས་ཀྱི་འགྲོ་འོང་དང་། ངག་གི་སྨྲ་ བརྗོད་དང་། སེམས་ཀྱི་རྟོག་དཔྱོད་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་ལེགས་པར་མ་བརྟགས་པར་མི་ ཤེས་བཞིན་དུ་འཇུག་པ་སྟེ། ཐོས་ལྡན་དད་པ་ཅན་དང་ནི། །བརྩོན་པ་ལྷུར་ལེན་དུ་མ་ཡང་། ། ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་སྐྱོན་ཆགས་པས། །ལྟུང་བའི་རྙོག་དང་བཅས་པར་གྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར་ གནང་བཀག་གི་ཆ་མི་ཤེས་པས་ལྟུང་བ་འབྱུང་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །འདུལ་བའི་ མ་མོ་བསྡུ་བར་ཡང་། ལྟུང་དེའི་རྒྱུ་ཡང་རྣམ་བཞི་སྟེ། །མི་ཤེས་པ་དང་བག་མེད་དང་། །ཉོན་ མོངས་མང་དང་མ་གུས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལས་འདི་ནི་དང་པོའོ། ། གཡེང་བ་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ་བཞི་ལས་(དང་པོ།)མཚན་ཉིད་ནི། རྩ་བ་འདོད་ཆགས་ དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གསུམ་པོ་གང་རུང་གི་ཆར་གཏོགས་པའི་སེམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ 1-140 སོགས་པ་དགེ་བའི་དམིགས་པ་ལས་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་ལ་རྣམ་པར་འཕྲོ་བར་འགྱུར་བའོ། ། (གཉིས་པ།)དབྱེ་བ་ནི། དེ་ཡང་དགོངས་འགྲེལ་གྱི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་ལྟར་དྲུག་སྟེ། ཏིང་ ངེ་འཛིན་ལས་ལྡང་བ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གཡེང་བ་དང་། ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་ཕྱི་རོལ་དུ་གཡེང་ བ་དང་། རོ་མྱང་དང་བྱིང་རྒོད་ནང་གི་གཡེང་བ་དང་། ཡིད་ཆེས་པའི་བསམ་པ་མཚན་མའི་ གཡེང་བ་དང་། ངར་འཛིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གནས་ངན་ལེན་གྱི་གཡེང་བ་དང་། དམན་པའི་སེམས་ཡིད་ ལ་བྱེད་པའི་གཡེང་བའོ། །དབུས་མཐའ་ལས་ཀྱང་། ལྡང་དང་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་དང་། །དེ་ བཞིན་རོ་མྱོང་བྱིང་རྒོད་དང་། །ཡིད་ཆེས་པ་ཡི་བསམ་པ་དང་། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ངར་འཛིན་ དང་། །ཆུང་ངུའི་སེམས་ནི་གཡེང་བ་སྟེ། །བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་ པ་ལྟར་རོ། ། (གསུམ་པ།)ངོ་བོ་ལ་དྲུག་གི་དང་པོ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་གཡེང་བ་གང་ཞེ་ན། དབང་པོ་གཟུགས་ ཅན་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་བླུན་པས་ནང་དུ་ཏིང་ ངེ་འཛིན་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་མཉམ་པར་འཇོག་མི་ནུས་པའོ། །ཕྱི་རོལ་དུ་གཡེང་བ་གང་ཞེ་ན། ནང་དུ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་སེམས་ཕྱི་རོལ་འདོད་ པའི་ཡོན་ཏན་གཟུགས་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ལ་འཇུག་ཅིང་རྣམ་པར་འཕྲོ་བའོ། །ནང་གི་ གཡེང་བ་གང་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དགེ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་སེམས་བྱིང་ཞིང་རྨུགས་པས་མི་ གསལ་བ་དང་། འཕྲོ་ཞིང་རྒོད་པས་མ་ཞི་བ་དང

【現代漢語翻譯】 什麼是遺忘？即與貪等煩惱相應，因此憶念煩惱所緣境，善的所緣境不明顯，因此變得遺忘。其作用是成為心散亂于煩惱境的所依。 什麼是非正知？即以與貪等煩惱相應的方式，智慧顛倒錯亂。因此，對於身體的行動、語言的表達以及內心的思慮等行為，不善加觀察而不知不覺地進行。如經云：『雖具博學與信心，精進勇猛亦如是，然由無正知過失，終成墮落之污垢。』就像這樣，因為不瞭解應做和不應做的方面，成為產生墮落的所依。在《律本事》中也總結道：『墮落之因有四種，無知放逸與煩惱，以及不敬。』這裡所說的就是第一種。 什麼是散亂？回答有四方面：（第一，）定義：屬於貪慾、嗔恨、愚癡三者之一的心，從禪定等善的所緣境向各種不同的境散亂。（第二，）分類：如《解深密經》所說，有六種：從禪定中起身是自性散亂；趨入外境是外散亂；體驗感受和掉舉、昏沉是內散亂；相信的念頭是相散亂； 執著於我的念頭是惡劣處散亂；以及憶念卑劣之心是散亂。《中邊分別論》中也說：『起身與入境外，如是感受掉舉等，相信之念與我執，以及微小心皆散亂，智者應知如是理。』就像這樣。（第三，）本體，六種中的第一種：什麼是自性散亂？即依靠有色根的五種識蘊，因為自性愚鈍，無法在內部一心安住于禪定。什麼是外散亂？即內心進入聞思修等善法后，向外趨入貪慾的對境，如美麗的色等五種妙欲，並向外散亂。什麼是內散亂？即進入禪定等善法的心，由於昏沉和黑暗而不清晰，由於掉舉和散亂而不寂靜。

【English Translation】 What is forgetfulness? It is being associated with afflictions such as attachment, and therefore remembering the objects of affliction, while the objects of virtue are not clear, thus becoming forgetful. Its function is to serve as a basis for the mind to be distracted towards the objects of affliction. What is non- vigilance? It is the perversion of wisdom through being associated with afflictions such as attachment. Therefore, without properly examining the actions of the body, the expressions of speech, and the thoughts of the mind, one unknowingly engages in activities. As it is said in the scriptures: 'Although one possesses vast learning and faith, and is diligent and energetic, due to the fault of lacking vigilance, one becomes stained with the defilement of downfall.' Like this, because one does not understand what should be done and what should not be done, it becomes a basis for the occurrence of downfalls. In the Vinaya Summary, it is also summarized: 'The causes of downfall are four: ignorance, carelessness, many afflictions, and disrespect.' This refers to the first of these. What is distraction? The answer has four aspects: (First,) Definition: It is the mind that belongs to one of the three categories of desire, hatred, and ignorance, scattering from virtuous objects such as samadhi to various objects. (Second,) Classification: As stated in the Sutra of Unraveling the Profound Meaning, there are six types: rising from samadhi is distraction by nature; entering objects is external distraction; experiencing sensations and agitation/lethargy is internal distraction; believing thoughts is distraction of signs; clinging to the thought of 'I' is distraction of bad states; and remembering inferior thoughts is distraction. The Middle Way also says: 'Rising and entering objects, likewise experiencing sensations and agitation, believing thoughts and clinging to 'I', and small minds are all distractions; the wise should understand this.' Like this. (Third,) Essence, the first of the six: What is distraction by nature? It is the five aggregates of consciousness that rely on the physical senses, because by nature they are dull and unable to remain single-pointedly in samadhi internally. What is external distraction? It is when the mind, having entered virtuous practices such as hearing, thinking, and meditating, turns outward to the objects of desire, such as beautiful forms and the five desirable qualities, and scatters outward. What is internal distraction? It is when the mind, having entered virtuous practices such as samadhi, becomes unclear due to lethargy and darkness, and is not pacified due to agitation and scattering.

---

་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའི་ཚོར་བ་ལ་སྲེད་ པ་ཆགས་ཤིང་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པའོ། །མཚན་མའི་གཡེང་བ་གང་ཞེ་ན། དགོས་པ་བདག་ལ་ གཞན་ཡིད་ཆེས་ཤིང་གུས་པར་བྱ་བའི་བློ་སྔོན་དུ་བཏང་སྟེ་དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་ན་ཁད་ཀྱིས་དེ་ ལས་ཉམས་པར་གྱུར་པའོ། །འདི་ནི་གཡེང་བའི་རྒྱུ་ལས་གཡེང་བར་བཏགས་པའོ། །ཞེས་ 1-141 ཀྱང་(ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་)གསུང་ངོ་། །གནས་ངན་ལེན་གྱི་གཡེང་བ་གང་ཞེ་ན། བདག་གམ་ངར་ འཛིན་པ་དང་། བདག་གི་བའམ་ང་ཡིར་འཛིན་པ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་། ངའི་སྙམ་པ་ལ་ སོགས་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ས་བོན་འཕེལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས། དགེ་བ་ བསྒོམ་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཚོར་བ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉམས་མྱོང་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་མྱོང་ བ་པོ་ང་ཞེས་སམ། མྱང་བྱ་འདི་ནི་ང་ཡི་ཞེའམ། མྱོང་བ་ཡུལ་དུ་བྱུང་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་ང་ཁོ་ ནའོ་ཞེས་དང་པོར་འཛིན་པ་དང་། དེའི་འོག་ཏུ་དེ་དང་སེམས་རྒྱུད་འདྲེས་པ་དང་། དེ་ཉིད་ལ་ ཡང་དང་ཡང་དུ་བཀྲ་བའམ་མཚན་མར་འཛིན་པ་སྟེ། དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པར་ བྱེད་བའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་གཡེང་བ་གང་ཞེ་ན། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མཆོག་ལས་གཞན་ དམན་པའི་བསམ་གཏན་ནམ། ཐེག་པ་མཆོག་ལས་གཞན་ཐེག་དམན་ལ། རིམ་པ་ལྟར་ སྙོམས་པར་འཇུག་པར་འདོད་པ་དང་། གནས་པར་འདོད་པའི་སེམས་རྣམ་པར་འཕྲོ་བ་གང་ ཡིན་པ་སྟེ། བསམ་གཏན་གོང་མ་ཐོབ་བཞིན་དུ་འོག་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ ལ་གནས་བཞིན་དུ་ཐེག་ཆུང་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། ། (བཞི་པ།)བྱེད་ལས་ནི། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་སུ་གྱུར་པའི་གཡེངས་བས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ གེགས་བྱེད་ཅིང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པའམ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་ས་ དང་ས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། ། ༈ གཞན་དུ་འགྱུར་བ་བཞི་བཤད་པ། གཞན་དུ་འགྱུར་ བ་བཞིའི། གཉིད་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ་བཞི་ལས། (དང་པོ།)རྒྱུ་ནི། ཉམ་ཆུང་བ་དང་ངལ་བ་དང་ ལྕི་བ་དང་མུན་པའི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡལ་བར་འདོར་བ་དང་ དུས་སུ་ཡང་ཡང་གོམས་པ་དང་སྔགས་དང་བསྐུ་མཉེ་ལ་སོགས་པ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་བརྟེན་ ནས་བྱུང་བའོ། ། (གཉིས་པ།)དབྱེ་བ་ནི། (གཉིད་ཀྱིས་ཁམས་བསོས་ཏེ་སད་མ་ཐག་དགེ་བ་བྱའོ་སྙམ་པ་)སྣང་བ་དང་ལྡང་ 1-142 བའི་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་སློང་སེམས་པ་དགེ་བས་འཕངས་ཤིང་། རྨི་ལམ་དུའང་དགེ་ བ་བྱེད་པ་རྨི་བ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་གཉིད་དང་། དེ་ལས་ལྡོག་པ་མི་དགེ་བ་དང་། ཀུན་སློང་དེ་གཉི་ག་མེད་པའམ། ཡང་ན་སད་པ་དང་བཟོ་དང་ཚོང་ལ་སོགས་པ་བྱའོ་ སྙམ་པ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་། ནམ་གྱི་གུང་ཐུན་ལ་དུས་ཀྱི་གཉིད་དང་། དེ་ལས་གཞན་ པ་དུས་མ་ཡིན་པ་དང་། དུས་སུ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དང་། དུས་མ་ཡིན་

【現代漢語翻譯】 執著于獲得禪定的感受，並品嚐其中的滋味。什麼是名相的散亂呢？事先存著需要自己，他人相信和尊敬的心，而行善時，稍微不注意就會從善行中退失。這被稱為由散亂之因所引起的散亂。正如(益西協年)所說。什麼是惡劣處境的散亂呢？執著於我或我的，執著於我的所有，視壞聚見為我所擁有，以及諸如『我是』之類的我慢，依賴於這些增長的惡劣處境的種子。當進入禪修時，對於諸如快樂等感受的體驗，會認為體驗者是我，或者體驗的對象是我的，或者體驗與境的結合唯有我能做到。首先這樣執著，然後心與此混合，並反覆強調或執著於此名相，從而使善的一面完全不純凈。什麼是作意的散亂呢？對於勝妙等持之外的其他低劣禪定，或者對於殊勝大乘之外的其他小乘，想要次第進入等持，或者想要安住於此，心因此而散亂。即，已經獲得了更高的禪定，卻仍然作意于較低的禪定；安住于大乘，卻仍然作意于小乘。 (第四，)作用是：作為近分的煩惱，散亂會障礙禪定，因此，它具有斷絕世間或出世間道之地的作用，以及斷絕從地到離欲之間的作用。 四種轉變的解釋： 四種轉變中的睡眠是什麼？回答有四種：（第一，）原因是：依賴於虛弱、疲勞、沉重、作意于黑暗之相、完全放棄所有努力、反覆習慣於睡眠，以及咒語和按摩等兩種原因而產生。（第二，）分類是：（睡眠使身體恢復，剛醒來就想行善）由光明和覺醒的意念等引發，動機是善，甚至在夢中也夢到行善等善的睡眠；與此相反的是不善的睡眠；或者沒有這兩種動機；或者想要醒來后做工或做生意等，沒有被教導的睡眠；以及半夜的睡眠是定時的睡眠；除此之外的是非定時的睡眠；以及定時睡眠時的顯現；以及非定時睡眠

【English Translation】 Clinging to the feeling of having attained Samadhi and savoring its taste. What is distraction through characteristics? It is when one engages in virtuous deeds with the prior intention of needing oneself, to be believed and respected by others, and then inadvertently falls away from that virtue. This is called distraction arising from the cause of distraction. As (Yeshe Shenyen) said. What is distraction from a bad situation? It is clinging to 'I' or 'mine,' clinging to 'what is mine,' viewing the perishable collection as 'mine,' and arrogance such as 'I am.' Depending on the growth of these seeds of bad situations related to pride, when entering meditation, one experiences feelings such as happiness and thinks, 'The experiencer is me,' or 'This object of experience is mine,' or 'The combination of experience and object is only mine.' First, one clings to this, then the mind mixes with it, and one repeatedly emphasizes or clings to this characteristic, thereby making the virtuous side completely impure. What is distraction through mental engagement? It is the mind scattering when one desires to enter Samadhi gradually in meditations inferior to the supreme Samadhi, or in vehicles inferior to the supreme Mahayana, or when one desires to abide in them. That is, while having attained a higher Samadhi, one still engages the mind with a lower one; while abiding in the Great Vehicle, one still engages the mind with the Lesser Vehicle. (Fourth,) The function is: As a near affliction, distraction obstructs Samadhi, and therefore, it has the function of severing the grounds of worldly or transworldly paths, and of severing between the grounds and detachment from desire. Explanation of the Four Transformations: What is sleep among the four transformations? The answer is fourfold: (First,) The cause is: It arises from dependence on weakness, fatigue, heaviness, focusing on the sign of darkness, completely abandoning all efforts, repeatedly habituating oneself to sleep, and two causes such as mantras and massages. (Second,) The divisions are: (Sleep restores the body, and immediately upon waking, one thinks of doing good) triggered by appearances and the notion of awakening, the motivation is virtuous, and even in dreams, one dreams of doing good, etc., which is virtuous sleep; the opposite of this is non-virtuous sleep; or the absence of both of these motivations; or wanting to wake up and do work or business, etc., which is untaught sleep; and midnight sleep is timely sleep; other than that is untimely sleep; and the appearance during timely sleep; and untimely sleep

---

ཡང་ནད་ལ་ཕན་པ་དང་། ལས་སུ་རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཉིད་པ་རིགས་པ་དང་། དེ་ལས་ལྡོག་པ་མི་རིགས་པ་ལ་ སོགས་པའོ། ། (གསུམ་པ།)ངོ་བོ་ནི། འཇུག་པ་རང་དབང་མེད་པར་སེམས་ནང་དུ་བསྡུད་པ་སྟེ། མིག་ཤེས་ ལ་སོགས་པ་ཚོགས་དྲུག་དབང་པོ་སྒོ་ལྔ་ནས་ཡུལ་ལ་མི་འཇུག་པར་ཀུན་གཞི་ལ་བསྡུས་ནས་ གནས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དེར་ཐལ་བ་སྤང་པའི་ཕྱིར་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པ་ ཞེས་གསུངས་ཤིང་། དེའང་མི་དགེ་བའི་གཉིད་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་ གྱིས་ནི་སེམས་ནང་དུ་ཕྱོགས་ཏེ་འཇུག་པའི་ཁྱད་པར་ཉིད་ལ་འདོགས་སོ་ཞེས་ཀྱང་(ཡེ་ཤེས་ བཤེས་གཉེན་)གསུང་ངོ་། ། (བཞི་པ།)བྱེད་ལས་ནི། བརྩོན་པའི་བྱ་བ་མ་ལུས་པ་ཤོར་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ ནོ། །དེའི་ནང་ནས་དགེ་བའི་བྱ་བ་འཆོར་བ་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ པ་ཡིན་གྱི། དགེ་བའི་གཉིད་ཀྱིས་མ་ཡིན་ཏེ། ཐོས་པའི་སར། དགེ་སློང་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ ལ་བརྩོན་པས་དུས་འདའ་བ་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ནི་དུས་སུ་རན་པར་གཉིད་ ལོག་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། འགྱོད་པ་གང་ཞེ་ན། སྔ་མ་ལྟར་བཞི་ལས། (དང་པོ།)རྒྱུ་ནི། རང་དགའ་བཞིན་དུ་བྱས་པ་ བསམས་པ་དང་། གཞན་གྱིས་ནན་གྱིས་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པས་ཟིལ་གྱིས་ 1-143 ནོན་ནས་བྱས་པ་མ་བསམས་པའི་བྱ་བ་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་དང་། བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉེས་པར་ སྤྱད་པ་གང་ཡིན་པ་བྱས་ཟིན་པ་དང་། མ་ཟིན་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའོ། ། (གཉིས་པ།)དབྱེ་བ་ནི། མི་དགེ་བ་བྱས་ཤིང་དགེ་བ་མ་བྱས་པ་ལ་འགྱོད་པ་དགེ་བ་དང་། དེ་ལས་ཟློག་པ་མི་དགེ་བ་དང་། དེ་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་། བཅོས་སུ་ ཡོད་པ་ན་འགྱོད་པ་དུས་ཀྱི་དང་། བཅོས་སུ་མེད་པ་ན་འགྱོད་པ་དུས་མ་ཡིན་པ་དང་། འགྱོད་ པའི་གནས་ལ་འགྱོད་པ་རིགས་པ་དང་། གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་འགྱོད་པ་མི་རིགས་པ་ལ་ སོགས་པའོ། ། (གསུམ་པ།)ངོ་བོ་ནི། བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་སྙམ་པའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་ཡིད་ལ་ གཅགས་པ་མི་དགའ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའོ། །གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པ་ནི་ཉོན་ མོངས་ཅན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། (ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་)དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་ནི་སེང་གེའི་ ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བས་སེམས་པ་དང་ཤེས་རབ་ལ་གདགས་སོ། །ཞེས་ཀྱང་གསུང་ ངོ་། ། (བཞི་པ།)བྱེད་ལས་ནི། འདིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྒྲིབ་པས་དམིགས་པ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ ཏུ་གནས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །རྟོག་དཔྱོད་ལ་སྤྱི་དོན་ནི། ལུས་དང་དམིགས་ པ་རྣམ་པ་དང་། ཀུན་ནས་སློང་དང་རབ་དབྱེ་དང་། རྣམ་པར་ངེས་དང་འཇུག་པ་ཡིན། །ཞེས་ ས་སྡེར་གསུངས་པ་ལྟར་བདུན་ཏེ། ལུས་ནི་སེམས་པ་དང་ཤེས་རབ་བོ། །དམིགས་པ་ནི་མིང་ དང་

【現代漢語翻譯】 此外，睡眠有益於疾病和適宜工作，反之則不適宜等等。 （三）體性：是無自主地將心收攝於內。即眼識等六識，不從五根門進入外境，而是收攝於阿賴耶識中安住。爲了避免與禪定混淆，因此說屬於愚癡。這裡指的是不善的睡眠。善和無記的睡眠，其特點在於心向內收攝。 (耶謝謝年)如是說。 （四）作用：是失去所有精勤之事的所依。其中，失去善行是指受近煩惱的影響，而非善的睡眠。如《聽聞品》所說：『比丘精勤于善法，時間流逝，其果報是適時睡眠。』 後悔是什麼？如前一樣有四方面。（一）原因：是思及自己隨心所欲所做之事，或他人強迫所做之事，或被煩惱控制而未加思索所做之事，以及善加利用不應利用之事，或錯誤利用應利用之事，無論已做或未做，皆會產生後悔。 （二）分類：對做了不善之事、未做善事而後悔，是善的後悔；反之，則是惡的後悔；兩者都不是，則是無記的後悔；有補救機會時的後悔是及時的後悔，沒有補救機會時的後悔是不及時的後悔；對應該後悔的事情後悔是合理的後悔，對不應該後悔的事情後悔是不合理的後悔等等。 （三）體性：是『不該做那樣的事』的心態，與不悅的憶念相應。屬於愚癡是指受煩惱的影響。(耶謝謝年)善和無記可以通過獅子的視角來理解，可以安立於作意和智慧上。如是說。 （四）作用：它會障礙禪定，阻斷心專注于目標。關於尋伺，總的來說有七種：身體、目標、行相、發起、差別、決定和進入。《攝事品》中說，身體是作意和智慧，目標是名言。

【English Translation】 Furthermore, sleep is beneficial for illness and suitable for work, while the opposite is not suitable, and so on. (3) Nature: It is the involuntary gathering of the mind inward. That is, the six consciousnesses, such as eye consciousness, do not enter external objects through the five sense faculties, but are gathered into the alaya consciousness and abide there. To avoid confusion with samadhi, it is said to belong to ignorance. This refers to unwholesome sleep. The characteristic of wholesome and neutral sleep is that the mind turns inward. (Yeshe Shenyen) said so. (4) Function: It is the basis for losing all diligent activities. Among them, losing virtuous deeds refers to being influenced by near afflictions, not by virtuous sleep. As stated in the 'Hearing Chapter': 'A bhikshu who diligently engages in virtuous activities, as time passes, the fruit is timely sleep.' What is regret? Like before, there are four aspects. (1) Cause: It arises from thinking about what one has done according to one's own desires, or what one has been forced to do by others, or what one has done without thinking due to being controlled by afflictions, as well as making good use of what should not be used, or misusing what should be used, whether done or not done. (2) Classification: Regret for having done unwholesome deeds and not having done wholesome deeds is wholesome regret; conversely, it is unwholesome regret; if neither, it is neutral regret; regret when there is an opportunity for remedy is timely regret, regret when there is no opportunity for remedy is untimely regret; regret for what should be regretted is reasonable regret, regret for what should not be regretted is unreasonable regret, and so on. (3) Nature: It is the mental state of 'I shouldn't have done that kind of thing,' corresponding to unpleasant recollection. Belonging to ignorance refers to being influenced by afflictions. (Yeshe Shenyen) Wholesome and neutral can be understood from the perspective of a lion, and can be established on attention and wisdom. So it is said. (4) Function: It obstructs samadhi, cutting off the mind's ability to focus on the object. Regarding investigation and analysis, in general, there are seven: body, object, aspect, initiation, difference, determination, and entry. The 'Compendium of Topics' says that the body is attention and wisdom, and the object is names.

---

ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་ལ་བརྟེན་པའོ། །རྣམ་པ་ནི་རིམ་པས་དམིགས་པ་ལ་གཏོད་ཅིང་ བྱེ་བྲག་ཏུ་གཏོད་པ་དང་སོ་སོར་རྟོག་པའོ། །ཀུན་སློང་ནི་ངག་ཀུན་ནས་སློང་བའོ། །དབྱེ་བ་ ནི་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་བདུན་ནོ། །རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི་རྟོག་དཔྱོད་གང་ ཡིན་པ་རྣམ་རྟོག་ཀྱང་དེ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་ཡིན་ཏེ། ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་ཡིན་ 1-144 པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་རྟོག་གང་ཡིན་པ་རྟོག་དཔྱོད་དེ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་སེམས་ བྱུང་གཞན་རྣམས་སོ། །འཇུག་པ་ལ་དམྱལ་བ་དང་ཡི་དྭགས་སྡུག་བསྔལ་ཆེ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྟོག་ དཔྱོད་ནི་ཞུམ་པའི་རྣམ་པ་ཅན་དང་མི་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ཏེ། རེག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ གྱིས་བསྐྱོད་པ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་བར་འདོད་པ་ དང་། རྒྱུད་འཁྲུགས་པའི་ལས་བྱེད་ཅིང་འཇུག་ལ། ཡི་དྭགས་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་བ་དང་དུད་འགྲོ་ དང་མི་རྣམས་ཀྱི་རྟོག་དཔྱོད་ནི་ཞུམ་པ་ཤས་ཆེ་བ་དང་། དགའ་བ་ཤས་ཆུང་ལ་སོགས་པའི་ རྣམ་པས་འཇུག་ཅིང་། འདོད་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་རྟོག་དཔྱོད་ནི་ཞུམ་པ་ཤས་ཆུང་བ་དང་། དགའ་ བདེ་ཤས་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་འཇུག་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་པའི་རྟོག་དཔྱོད་ནི་ མཐའ་གཅིག་ཏུ་དགའ་བའི་རྣམ་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་ན་(སྡུག་པའི་འདུས་ཏེ་རྡེག་པ་དང་བདེ་བས་བསྐྱོད་ པ་དང་ཡིད་བདེ་དང་ལྡན་པ་དང་བདེ་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་འདོད་པ་དང་)རྒྱུད་མི་འཁྲུགས་པའི་ལས་བྱེད་ཅིང་ འཇུག་གོ། གཞུང་དོན་ལ་གཉིས་ལས། (དང་པོ།)མཚན་ཉིད་སོ་སོར་བཤད་པ་ལ། རྟོག་པ་གང་ཞེ་ན། མངོན་པར་མི་རྟོག་པའི་དུས་སུ་སེམས་པའམ། མངོན་པར་རྟོག་པའི་དུས་སུ་སྐྱོན་ཡོན་འབྱེད་ པའི་ཤེས་རབ་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པ་བ་ཡིན་གྱི་རྫས་གཞན་དུ་མེད་ཅིང་། ངོ་བོ་ནི་འདི་ ཅི་ཡིན་ཞེ་ཀུན་ཏུ་ཚོལ་བ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར། སྒྲས་དོན་བརྗོད་པ་དང་འདྲ་བར་དོན་རྟོགས་ ཤིང་བརྗོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་དངོས་པོ་ཙམ་ཀུན་ཏུ་ཚོལ་བས་ན་སེམས་རྩིང་ཞིང་རགས་ པའོ། ། དཔྱོད་པ་གང་ཞེ་ན། སྔ་མ་ལྟར་སེམས་པའམ་ཤེས་རབ་ལ་བརྟེན་ནས་སྔར་རགས་པ་ བཙལ་ཟིན་པ། འདི་ནི་ཕྲ་བའི་ཁྱད་པར་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཡིད་ཀྱི་ རྣམ་འགྱུར་བརྗོད་པ་དང་འདྲ་བར་དོན་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་བྱེ་བྲག་ལ་འཇུག་པས་ 1-145 རྟོག་པ་ལ་ལྟོས་ནས་སེམས་ཞིབ་པའོ། །མཛོད་ལས་ཀྱང་། རྟོག་དང་དཔྱོད་པ་རྩིང་ཞིབ་ཉིད། ། ཅེས་པ་ལྟར་རོ། ། (གཉིས་པ་ནི།)བྱེད་ལས་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པ་ནི། རྟོག་དཔྱོད་དགེ་བས་བདེ་བ་ལ་རེག་ པར་གནས་པ་དང་། མི་དགེ་བས་རེག་པར་མི་གནས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། ། ༈ བྱེད་ལས་ཀྱིས་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ། (གསུམ་པ།)སྤྱིའི་བྱེད་ལས་ཀྱིས་བསྡུས

【現代漢語翻譯】 依賴於詞語和字母的集合。狀態是逐漸地專注于目標，特別地專注于目標並進行區分。動機是完全地發起言語。分類是自發地進入等七種。確定是：凡是分別是尋和伺，概念也是如此嗎？是的，因為它們是三界的心和心所。凡是概念，都是尋和伺嗎？不是的，因為其他的心的心所不是。 進入（的狀態）：地獄和餓鬼中痛苦極大的眾生的尋伺，具有沮喪的狀態和不悅的認知，被觸和痛苦所驅動，伴隨著不適，渴望從痛苦中解脫，進行擾亂心緒的行為並進入（痛苦）。神通廣大的餓鬼、動物和人類的尋伺，大多是沮喪的，快樂較少等狀態進入。欲界天人的尋伺，沮喪較少，快樂較多等狀態進入。初禪的尋伺，完全是快樂的狀態等（痛苦的聚集和打擊，被快樂所驅動，伴隨著舒適，渴望不與快樂分離），進行不擾亂心緒的行為並進入。 正文內容分為兩部分：（第一部分）分別解釋定義。什麼是尋？在沒有明顯尋的時候，是思考；在明顯尋的時候，是依賴於區分優缺點的智慧而建立的，並非其他實體。本質是：這是什麼？全面尋找的心之變化。類似於用聲音表達意義，理解意義並表達，因此，僅僅是全面尋找事物，所以心是粗糙的。 什麼是伺？像之前一樣，依賴於思考或智慧，之前已經尋找過粗糙的，這是微細的差別，像這樣。這樣區分的心之變化，類似於表達，理解意義。因此，進入到細節，相對於尋來說，心是精細的。《俱舍論》中也說：『尋和伺，是粗和細。』就像這樣。 （第二部分）共同的行為作用的指示：尋伺以善行作為安住于快樂的所依，以惡行作為不安住的所依。 通過行為作用進行總結指示。 （第三部分）通過一般的行為作用進行總結。

【English Translation】 It relies on the collection of words and letters. The state is gradually focusing on the object, specifically focusing on the object and distinguishing it. The motivation is to fully initiate speech. The classification is seven types, including entering spontaneously. The determination is: Are all that are Vitarka (尋，梵文：Vitarka，羅馬：Vitarka，漢語字面意思：尋) and Vicara (伺，梵文：Vicara，羅馬：Vicara，漢語字面意思：伺) also conceptualization? Yes, because they are the mind and mental factors of the three realms. Are all that are conceptualization, Vitarka and Vicara? No, because other minds and mental factors are not. Entering (the state): The Vitarka and Vicara of beings in hell and hungry ghosts who experience great suffering have a dejected state and unpleasant perception, driven by touch and suffering, accompanied by discomfort, longing to be liberated from suffering, engaging in actions that disturb the mind, and entering (suffering). The Vitarka and Vicara of hungry ghosts with great magical powers, animals, and humans mostly enter with a dejected state and less joy, etc. The Vitarka and Vicara of desire realm gods enter with less dejection and more joy, etc. The Vitarka and Vicara of the first Dhyana (禪，梵文：Dhyāna，羅馬：Dhyāna，漢語字面意思：禪) is entirely in a state of joy, etc. (the accumulation and striking of suffering, driven by joy, accompanied by comfort, longing not to be separated from joy), engaging in actions that do not disturb the mind and entering. The content of the text is divided into two parts: (First part) Explaining the definitions separately. What is Vitarka? When there is no obvious Vitarka, it is thinking; when there is obvious Vitarka, it is established based on the wisdom that distinguishes between advantages and disadvantages, and it is not another entity. The essence is: What is this? The mental change of comprehensively searching. Similar to expressing meaning with sound, understanding the meaning and expressing it, therefore, it is merely comprehensively searching for things, so the mind is coarse. What is Vicara? Like before, relying on thinking or wisdom, having already searched for the coarse, this is a subtle difference, like this. The mental change of distinguishing in this way, similar to expressing, understands the meaning. Therefore, entering into details, relative to Vitarka, the mind is refined. The Abhidharmakośa also says: 'Vitarka and Vicara are coarse and subtle.' Just like this. (Second part) The indication of common actions: Vitarka and Vicara use virtuous actions as the basis for abiding in happiness, and evil actions as the basis for not abiding. Summarized indication through actions. (Third part) Summarized through general actions.

---

་ཏེ་བསྟན་པ་ནི། སོ་སོར་བཤད་པར་མ་ཟད། ཡང་ དད་པ་དང་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ནི་རང་རང་གི་མི་མཐུན་ པའི་ཕྱོགས་མ་དད་པ་དང་། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མངོན་གྱུར་གནོན་པ་དང་ས་བོན་ སྤྱོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་སྤོང་བའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྩ་བའི་ཉོན་ མོངས་པ་དང་། ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ནི། རང་རང་གི་ གཉེན་པོ་ཆགས་བྲལ་དང་། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཕན་ཚུན་ གནོད་པ་བྱེད་པས་ཐར་པ་མི་སྲིད་དམ་སྙམ་ན། མཐར་ནི་དགེ་བ་སྟོབས་ཆེ་བས་ཉོན་མོངས་ པ་མ་ལུས་པར་སྤོང་སྟེ། རྣམ་འགྲེལ་ལས། འཚེ་བ་མེད་དང་ཡང་དག་དོན། །རང་བཞིན་ལ་ ནི་ཕྱིན་ལོག་གིས། །འབད་དུ་ཟིན་དང་མི་བཟློག་སྟེ། །བློ་ནི་དེ་ཕྱོགས་འཛིན་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་ པ་ལྟར་རོ། ། ༈ ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་སྤྱི་དོན། ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ལ་སྤྱི་དོན་གསུམ་ལས། (དང་པོ།)ངོ་བོ་ངོས་གཟུང་ནི། གཟུགས་དང་ སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གསུམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཆ་ལ་(མིང་དུ་)བཏགས་པ་གང་ ཞིག གཟུགས་སོགས་(གསུམ་)ལས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་སྟེ། གདགས་ གཞི་གཟུགས་སོགས་(གསུམ་)ལས་གུད་ན་རྫས་གཞན་དུ་འགྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང་། ངོ་བོ་ གཟུགས་སོགས་(གསུམ་)ཀྱི་ལྡོག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་པའོ། །(དཔེར་ན་ཁུ་ཚུར་སོར་མོ་ལས་དེ་ཉིད་དང་ གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །)ཕུང་པོ་ལྔ་པར་ཡང་། སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་ 1-146 རྣམས་གང་ཞེ་ན། གང་དག་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་གནས་སྐབས་ལ་ བཏགས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་མི་གདགས་སོ་ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །སེམས་དང་མཚུངས་ པར་ལྡན་པ་ལྔས་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ལ། འདུས་བྱས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཡང་ཡིན་ པས་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། ། (གཉིས་པ།)རྫས་གྲུབ་དགག་པ་ནི། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ ལས་བྱུང་བ་གསུམ་ལས་རྫས་གཞན་དུ་(བེམས་པོར་)བདེན་པར་གྲུབ་པར་འདོད་པ་མི་འཐད་ དེ། གསུམ་ལས་རྫས་གཞན་དུ་ཚད་མ་གསུམ་གྱིས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང་། འདུས་བྱས་རྟག་ པ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། ། (གསུམ་པ།)གྲངས་སོགས་དཔྱད་པ་ནི། འདིར་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་རིམ་པར་བསྟན་པས་ཉེ་ བར་མཚོན་ནས་གཞན་དག་ཀྱང་ཤེས་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན་གྱི། གྲངས་དང་གོ་རིམ་འདི་ ཁོ་ན་ལྟར་སྟེ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་འཆད་པར་འདོད་པ་ནི་བརྗོད་འདོད་ཙམ་ལས་དོན་ ལ་གྲུབ་པ་མེད་དེ། ཡུལ་སོ་སོར་ཐོབ་པ་དང་ཕུང་པོ་ལ་དམིགས་པ་དང་སྐྱེ་མཆེད་སོ་སོར་ དམིགས་པ་དང་། མ་ཚོགས་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཡང་མང་དུ་བཤད་ཅིང་། གནས་བཅུ་བསྟན་པའི་མདོར། མི་ལྡན་པ

【現代漢語翻譯】 此外，關於教義的闡述不僅限於個別解釋，而且還包括諸如信仰和無執等善法的運作方式，即如何通過壓制和利用種子，以各自不相容的方式來克服不信仰和貪慾等。貪慾等根本煩惱以及憤怒等近分煩惱的作用是，阻礙各自的對治法，如離貪和慈愛等。如果它們之間相互妨礙，是否意味著解脫無望呢？最終，善的力量強大，能夠徹底消除所有煩惱。正如《釋量論》中所說：『無害與真實義，自性顛倒故，雖勤亦難阻，心執彼方故。』 現在，詳細解釋一下不相應行法的總義。 關於不相應行法，有三個總義：（一）本體的定義：凡是安立於色、心和心所三者的狀態之分，且無法說與色等（三者）是同一或相異的，即非色等（三者）之外獨立存在的實體，也不是色等（三者）的自性。 （例如，拳頭與手指的關係，既不能說是同一，也不能說是相異。）《五蘊論》中也說：『何為非與心相應的行？即凡是安立於色、心和心所的狀態之分，且不能說是同一或相異的。』因此，它既不與五種心相應法相應，又是組合法的狀態，故稱為不相應行法。 （二）駁斥實有：分別說者認為，色、心和心所三者之外，存在一個真實存在的實體（物質），這是不合理的，因為沒有三種量可以證明它獨立於三者之外，而且會導致組合法成為常法等過失。 （三）數量等考量：這裡依次列舉了二十三種，這僅僅是爲了通過近似的例子來了解其他情況。並非要絕對地確定其數量和順序，這僅僅是一種表達意願，實際上並沒有確立。因為還有許多其他的說法，如獲得各自的對境、專注于蘊、專注于處、未集合和未獲得等。《十處經》中說，不相應行法...

【English Translation】 Furthermore, the teachings are not only explained individually, but also include how virtuous dharmas such as faith and non-attachment operate, which is how to overcome disbelief and greed, etc., by suppressing and utilizing seeds in their respective incompatible ways. The function of fundamental afflictions such as greed and near afflictions such as anger is to obstruct their respective antidotes, such as detachment and loving-kindness. If they interfere with each other, does it mean that liberation is hopeless? Ultimately, the power of virtue is strong enough to completely eliminate all afflictions. As it says in the Pramanavarttika (Commentary on Valid Cognition): 'Harmlessness and the true meaning, because of the reversal of nature, even if diligent, are difficult to prevent, because the mind clings to that side.' Now, let's explain in detail the general meaning of non-associated compositional factors. Regarding non-associated compositional factors, there are three general meanings: (1) Definition of the entity: Whatever is nominally designated as a state of form, mind, and mental factors, and cannot be said to be the same as or different from form, etc. (the three), that is, it is not an independent entity existing outside of form, etc. (the three), nor is it the nature of form, etc. (the three). (For example, the relationship between a fist and fingers, which cannot be said to be the same or different.) The Five Aggregates also says: 'What are the non-associated compositional factors that are not associated with the mind? That is, whatever is designated as a state of form, mind, and mental factors, and cannot be said to be the same or different.' Therefore, it is neither associated with the five mental associates nor is it a state of compounded dharmas, hence it is called non-associated compositional factors. (2) Refutation of substantial existence: The Vaibhashikas (Particularists) believe that there is a truly existing entity (matter) other than form, mind, and mental factors, which is unreasonable, because there are no three valid cognitions to prove that it is independent of the three, and it would lead to the fault that compounded dharmas are permanent, etc. (3) Considerations of number, etc.: Here, twenty-three are listed in order, which is only to understand other situations through approximate examples. It is not intended to absolutely determine its number and order, which is only an expression of intention, but it is not actually established. Because there are many other statements, such as obtaining their respective objects, focusing on the aggregates, focusing on the sources, non-collection, and non-attainment, etc. The Ten Places Sutra says that non-associated compositional factors...

---

འི་འདུ་བྱེད་བདུན་བརྒྱ་བཀའ་བསྩལ་པ་དང་། མཛོད་དང་ཕུང་པོ་ལྔ་པ་ལ་སོགས་པར་གྲངས་དང་གོ་རིམ་འདི་ལས་གཞན་དུ་བསྟན་པའི་ ཕྱིར་རོ། ། ༈ ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་གཞུང་དོན། གཞུང་དོན་ལ། སེམས་དང་མཚུངས་ལྡན་ལྔས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཞིང་ གཟུགས་ལ་སོགས་པ(གསུམ་པོ)འི་གནས་སྐབས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཀྱང་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ གང་ཞེ་ན། ལན་ལ་གཉིས་ལས། (དང་པོ།)དབྱེ་བ་མདོར་བསྟན་ནི། འཕེལ་འགྲིབ་ཀྱི་ཆ་ལ་ བཏགས་པ་ཐོབ་པ་དང་། ཤེས་རིག་འགགས་པའི་ཆ་ལ་བཏགས་པ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ 1-147 སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་པ་སྟེ་ སྙོམས་འཇུག་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་དང་། གནས་པའི་ཆ་ལ་བཏགས་པ་སྲོག་གི་དབང་པོ་ དང་། འདྲ་བའི་ཆ་ལ་བཏགས་པ་རིས་མཐུན་པ་དང་། མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆ་ལ་བཏགས་པ་སྐྱེ་བ་ དང་རྒ་བ་དང་གནས་པ་དང་མི་རྟག་པ་ཉིད་དེ་ཆོས་བཞི་དང་། ཐ་སྙད་ཀྱི་ཆ་ལ་བཏགས་པ་ མིང་གི་ཚོགས་དང་། ཚིག་གི་ཚོགས་དང་། ཡི་གེའི་ཚོགས་དང་ཚོགས་གསུམ་དང་། མ་ཐོབ་ པའི་ཆ་ལ་བཏགས་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་དང་། རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་བཏགས་ པའི་འཇུག་པ་དང་། སོ་སོར་ངེས་པ་དང་། འབྱོར་འབྲེལ་པ་དང་། མགྱོགས་པ་དང་། གོ་རིམ་ དང་། དུས་དང་། ཡུལ་དང་། གྲངས་དང་། ཚོགས་པ་སྟེ་ཆ་མཐུན་དགུའོ། ། (གཉིས་པ།)ངོ་བོ་རྒྱས་བཤད་ལ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་ཡོད་ཀྱང་སྡེ་ཚན་བརྒྱད་དུ་བྱས་ཏེ་འཆད་ པ་ལ། (དང་པོ།)འཕེལ་འགྲིབ་ལ་བཏགས་པའི་ཐོབ་པ་གང་ཞེ་ན། (འགྲེལ་པར་)སེམས་དང་ ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་གནས་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་དང་། བཏགས་པས་བཤད་ པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་འཆད་པས། གདགས་གཞིའམ་གནས་ནི། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་སོ། །ངོ་ བོ་ནི། དེ་དག་གི་ས་བོན་བརྟས་ཤིང་འཕེལ་བ་དང་། ནུས་པ་དམན་ཞིང་འགྲིབ་པའི་ཆའོ། ། བཏགས་པར་བསྟན་པ་ནི། དེ་ལྟར་གྱུར་པ་ལ་མངོན་དུ་མ་གྱུར་ཀྱང་ནུས་པ་ཐོབ་པའམ་སྤྱིར་ བསྟན་པ་ཐོབ་པ་དང་། སྔོན་མེད་གསར་དུ་རྙེད་པ་དང་ཐོབ་ཟིན་ཉམས་པ་ལས་བྱུང་བ་རྙེད་ པ་དང་། ཐོབ་ནས་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་སོགས་སུ་རྒྱུན་མ་ཉམས་པར་ཡོད་པ་ལ་ལྡན་པ་ཞེས་ གདགས་སོ། །འཕེལ་བ་ཐོབ་པ་འཐད་མོད་འགྲིབ་པ་ཇི་ལྟར་འཐད་ཅེ་ན། འགྲེལ་པ་ལས། དད་པ་ལ་སོགས་པ་འཕེལ་བ་ཡོད་ན་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་ཞིང་། འགྲིབ་པ་ཡོད་ན་ཆུང་ངུ་དང་ ལྡན་མོད། ཅེས་གསུངས་པས་འགྲིབ་པ་ལ་ཡང་ལྡན་པ་ཞེས་གདགས་སོ། །དེ་ལྟར་མིང་དུ་ 1-148 བཏགས་པའི་ཆ་ལ་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། གཟུགས་སོགས་ལས་རྫས་གཞན་དུ་གྲུབ་ པ་ནི་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལའང་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། ། (གཉིས་

【現代漢語翻譯】 以及宣說了七百種行（འདུ་བྱེད་，saṃskāra，和合，行）的教法。 在《俱舍論》（མཛོད་，Abhidharmakośa，阿毗達磨俱舍論）和五蘊（ཕུང་པོ་ལྔ་པ་，pañca-skandha，五蘊）等論典中，爲了說明其數量和次第與此不同而這樣說。 以下是詳細解釋非相應行（ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་，citta-viprayukta-saṃskāra，心不相應行）的論典要義。 論典要義：哪些蘊（ཕུང་པོ་，skandha，蘊）既不是與心（སེམས་，citta，心）和五種相應法（མཚུངས་ལྡན་ལྔ，pañca-samprayukta，五相應法）相應，又是色（གཟུགས་，rūpa，色）等（三者）的狀態之行（འདུ་བྱེད་，saṃskāra，和合，行）呢？回答分為兩部分：（第一部分）簡要說明分類： 基於增長和衰減方面的假立為獲得（ཐོབ་པ་，prāpti，得）；基於知識停滯方面的假立為無想（འདུ་ཤེས་མེད་པ་，asaṃjñā，無想）的等持（སྙོམས་པར་འཇུག་པ་，samāpatti，等持）；以及滅盡等持（འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་，nirodha-samāpatti，滅盡等持）和無想（འདུ་ཤེས་མེད་པ་，asaṃjñā，無想），即包括等持之果；基於存在方面的假立為命根（སྲོག་གི་དབང་པོ་，jīvitendriya，命根）；基於相似方面的假立為同類性（རིས་མཐུན་པ་，nikāya-sabhāga，同類性）；基於體性方面的假立為生（སྐྱེ་བ་，jāti，生）、老（རྒ་བ་，jarā，老）、住（གནས་པ་，sthiti，住）和無常（མི་རྟག་པ་ཉིད་，anitya，無常）這四法；基於名稱方面的假立為名聚（མིང་གི་ཚོགས་，nāma-kāya，名聚）、句聚（ཚིག་གི་ཚོགས་，pada-kāya，句聚）和字聚（ཡི་གེའི་ཚོགས་，vyañjana-kāya，字聚）這三聚；基於未獲得方面的假立為異生性（སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་，pṛthag-janatva，異生性）；基於因果狀態方面的假立為進入（འཇུག་པ་，pravṛtti，進入）、各別決定（སོ་སོར་ངེས་པ་，pratiniyama，各別決定）、連結（འབྱོར་འབྲེལ་པ་，yoga，連結）、迅速（མགྱོགས་པ་，java，迅速）、次第（གོ་རིམ་，anukrama，次第）、時（དུས་，kāla，時）、處（ཡུལ་，deśa，處）、數（གྲངས་，saṃkhyā，數）和集合（ཚོགས་པ་，samūha，集合）這九種同分。 （第二部分）詳細解釋本體，雖然有二十三種，但分為八類來講解：（第一類）基於增長和衰減而假立的獲得是什麼？（《釋論》中說）『與心不相應的行，應從處所、自性和假立三方面來解釋。』按照這種說法來解釋：所依或處所是：善（དགེ་བ་，kuśala，善）、不善（མི་དགེ་བ་，akuśala，不善）和無記（ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་，avyākṛta，無記）之法各自保持其自性的狀態。自性是：這些法的種子增長和能力減弱的狀態。假立的說明是：對於已經變成這樣的法，即使沒有顯現出來，也假立為獲得能力或一般稱為獲得；或者假立為先前沒有而新獲得的，或者從已獲得而失去的狀態中產生的獲得；或者假立為獲得后在第二剎那等時間裡持續存在而不消失的狀態。增長的獲得是合理的，但衰減如何合理呢？《釋論》中說：『如果信心等增長，則具有大的力量；如果衰減，則具有小的力量。』因此，衰減也假立為具有。像這樣，在名稱上假立的部分稱為非相應行，但實際上並沒有從色等法中獨立存在的實體。同樣，對於其他情況也應根據具體情況進行類比。 （第二類）

【English Translation】 And taught the seven hundred aggregates (འདུ་བྱེད་, saṃskāra, combination, action). In the Abhidharmakośa (མཛོད་, Abhidharmakośa, Treasury of Knowledge) and the five skandhas (ཕུང་པོ་ལྔ་པ་, pañca-skandha, five aggregates), it is said differently from this in number and order to show that. The meaning of the text that extensively explains non-associated formations. Textual meaning: Which aggregates (ཕུང་པོ་, skandha, aggregate) are not associated with the mind (སེམས་, citta, mind) and the five concomitants (མཚུངས་ལྡན་ལྔ, pañca-samprayukta, five associated factors), and are also formations (འདུ་བྱེད་, saṃskāra, combination, action) of the states of form (གཟུགས་, rūpa, form) and so on (the three)? The answer is in two parts: (First part) Briefly explain the divisions: That which is imputed on the part of increase and decrease is attainment (ཐོབ་པ་, prāpti, attainment); that which is imputed on the part of the cessation of knowledge is the absorption of non-perception (འདུ་ཤེས་མེད་པ་, asaṃjñā, non-perception) and the absorption of cessation (འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་, nirodha-samāpatti, cessation absorption), and non-perception (འདུ་ཤེས་མེད་པ་, asaṃjñā, non-perception), that is, including the fruit of absorption; that which is imputed on the part of abiding is the life faculty (སྲོག་གི་དབང་པོ་, jīvitendriya, life faculty); that which is imputed on the part of similarity is homogeneity (རིས་མཐུན་པ་, nikāya-sabhāga, homogeneity); that which is imputed on the part of characteristics is birth (སྐྱེ་བ་, jāti, birth), aging (རྒ་བ་, jarā, aging), duration (གནས་པ་, sthiti, duration), and impermanence (མི་རྟག་པ་ཉིད་, anitya, impermanence), these four dharmas; that which is imputed on the part of terminology is the collection of names (མིང་གི་ཚོགས་, nāma-kāya, collection of names), the collection of phrases (ཚིག་གི་ཚོགས་, pada-kāya, collection of phrases), and the collection of letters (ཡི་གེའི་ཚོགས་, vyañjana-kāya, collection of letters), these three collections; that which is imputed on the part of non-attainment is the state of being an ordinary person (སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་, pṛthag-janatva, state of being an ordinary person); that which is imputed on the part of the causal state is entering (འཇུག་པ་, pravṛtti, entering), distinct determination (སོ་སོར་ངེས་པ་, pratiniyama, distinct determination), connection (འབྱོར་འབྲེལ་པ་, yoga, connection), quickness (མགྱོགས་པ་, java, quickness), order (གོ་རིམ་, anukrama, order), time (དུས་, kāla, time), place (ཡུལ་, deśa, place), number (གྲངས་, saṃkhyā, number), and collection (ཚོགས་པ་, samūha, collection), these nine similarities. (Second part) Explaining the essence in detail, although there are twenty-three, they are explained in eight categories: (First category) What is the attainment that is imputed on the part of increase and decrease? (In the commentary) 'The formations that are not associated with the mind should be explained in terms of place, essence, and imputation.' According to this explanation: The basis or place is: the states of good (དགེ་བ་, kuśala, virtuous), non-virtuous (མི་དགེ་བ་, akuśala, non-virtuous), and unspecified (ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་, avyākṛta, unspecified) dharmas that hold their own characteristics. The essence is: the state of the seeds of these dharmas increasing and flourishing, and the ability diminishing and decreasing. The explanation of imputation is: For those that have become like that, even if they have not manifested, they are imputed as having the ability to attain or are generally referred to as attainment; or they are newly found that were not there before, or they are found arising from the state of having been attained and lost; or they are imputed as being present without interruption in the second moment and so on after attainment. The attainment of increase is reasonable, but how is decrease reasonable? The commentary says: 'If faith and so on increase, then they have great power; if they decrease, then they have small power.' Therefore, decrease is also imputed as having. In this way, the part that is imputed in name is called non-associated formation, but in reality, there is no substance that is independent of form and so on. Similarly, for other situations, apply them as appropriate. (Second category)

---

པ།)ཤེས་རིག་འགགས་པ་ལ་བཏགས་པ་སྙོམས་འཇུག་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ལ་ གསུམ་གྱི། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ་བདུན་གྱི། (དང་པོ།) གང་ཟག་ནི། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་གསུང་རབ་ལ་ཐོས་བསམ་མ་བྱས་པ་ལོག་པས་ཚངས་པར་སྤྱོད་ པ་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པས་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། བསྡུ་བར། གང་ཟག་ལས་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (གཉིས་པ།)ཁམས་ནི། དང་པོ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་བསྐྱེད་ཅིང་དེ་ནས་གཟུགས་ཁམས་ སུ་ཡང་མངོན་དུ་བྱེད་དེ། སྐྱེ་བ་ལས་ནི་དང་པོ་འདིར་བསྐྱེད་ཅིང་དེའི་འོག་ཏུ་གཟུགས་ཀྱི་ ཁམས་སུ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་འབྲས་བུ་ལས་སོ་སོར་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ རོ། ། (གསུམ་པ།)ས་ནི། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དགེ་རྒྱས་མན་ཆད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ལ། སྟེང་མ་བཞི་པའི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་བརྟེན་པའོ། ། (བཞི་པ།)བསམ་པ་ནི། འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལ་ཐར་པ་དང་དེའི་སྙོམས་འཇུག་ལ་ཐར་པའི་ ལམ་དུ་བཟུང་ནས་འཁོར་བ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བྱའོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་བཏང་ བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སོ། ། (ལྔ་པ།)གནས་སམ་དགག་བྱ་ནི། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ ནས། བརྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་མེད་ཅིང་། སེམས་དང་བཅས་པའི་གནས་ སྐབས་ནའང་རེས་འགའ་མེད་པས་བརྟན་པ་མ་ཡིན་པའི་འཇུག་པའི་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་ འཁོར་དང་བཅས་པ་རྣམས་སོ། ། 1-149 (དྲུག་པ།)ངོ་བོ་ནི། འགོག་པ་ཞེས་པ་སྙོམས་འཇུག་གི་སེམས་ཀྱི་དུས་གཞན་ན་དགག་ བྱ་དེ་དག་མངོན་གྱུར་དུ་མི་འབྱུང་བར་བྱས་པའི་ཀུན་གཞིའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སྟེ། ཚོགས་དྲུག་གི་ས་བོན་མགོ་གནོན་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤོང་བའོ། །བསྡུ་བར། ངོ་བོ་ཉིད་ལས་ནི་ དགེ་བའོ་ཞེས་པ་དང་། མཛོད་ལས། དགེ་བའོ་སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་ཉིད། །ཅེས་པ་ནི། འཇུག་ པ་དགེ་བ་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། འདིར་ནི་ཞུགས་པ་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པས་ཀུན་གཞིའི་གནས་ སྐབས་སུ་མི་འགལ་ལོ། ། (བདུན་པ།)བཏགས་པར་བསྟན་པ་ནི། དེ་ལ་འབྲས་བུ་ཚོགས་དྲུག་གི་འདུ་ཤེས་མེད་ པ་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་ན་དེ་སྐད་ཅེས་མིང་དུ་བཏགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་ སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་ལའང་བདུན་ལས། གང་ཟག་ནི། ཕྱིར་ མི་འོང་ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་། མདོ་ལས། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་བྱང་ ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དྲུག་པ་ཡན་ཆད་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་། ས་བདུན་པ་ ལ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ལ་འགོག་པ་ལ་འཇུག་ཅིང་ལྡངས་ཏ

【現代漢語翻譯】 關於止滅的系屬，以及具有果位的等持，分為三類。何為無想定等持？答：分為七類。(第一類)補特伽羅（藏語：གང་ཟག，梵語：Pudgala，梵文羅馬擬音：Pudgala，漢語字面意思：人）：即異生（藏語：སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ，梵語：Pṛthagjana，梵文羅馬擬音：Prthagjana，漢語字面意思：凡夫），未曾聽聞思惟聖教，因邪見而追求梵行，顛倒執著于無想，從而入定。總而言之，補特伽羅屬於異生的範疇。如是說。(第二類)界：最初于欲界生起，而後亦於色界顯現。從生而言，最初於此（欲界）生起，其後於色界第四禪中，作為果報而各自領受。如是說。(第三類)地：指已離第三禪以下之貪慾，而未離第四禪以上之貪慾者，故依于第四禪。(第四類)意樂：認為無想是解脫，視其等持為解脫之道，決心從輪迴中解脫，以此意念為先導而作意。(第五類)所緣或所斷：在心及心所法中，于昏厥等狀態下不現起，即使在有心之狀態下，亦有時不現起，故為不穩固之入定之六識及其眷屬。(第六類)體性：所謂『止滅』，即于等持之心之外，使所斷之法不現行，乃阿賴耶識狀態之差別，即以伏藏的方式捨棄六識之種子。總而言之，其體性是善。如《俱舍論》所說：『是善，生已定受果。』此乃指入定是善而言。然此處之入定是無記，故與阿賴耶識之狀態不相違。(第七類)假立：爲了獲得六識之無想果位而入定，故名之為『無想定』。其餘如前所述。 何為滅盡定？答：亦分為七類。補特伽羅：不還果以身證得，阿羅漢二者皆得解脫，以及獨覺皆可入定。《經》中說：『善男子，菩薩從第六地以上可入滅盡定，第七地時，于剎那間入滅盡定並出定。』

【English Translation】 Regarding the attribution of cessation and the samadhi with its fruition, there are three categories. What is the Samadhi of Non-Perception? Answer: It is divided into seven categories. (First Category) Pudgala (Individual): Namely, ordinary beings (Pṛthagjana) who have not heard or contemplated the scriptures, who seek pure conduct through wrong views, and who are perversely attached to non-perception, thereby entering into samadhi. In summary, the Pudgala belongs to the category of ordinary beings. As it is said. (Second Category) Realm: Initially arises in the desire realm and then manifests in the form realm. In terms of birth, it first arises here (in the desire realm), and thereafter in the fourth dhyana of the form realm, it is experienced separately as a result. As it is said. (Third Category) Ground: Refers to those who have abandoned attachment to the third dhyana and below, but have not abandoned attachment to the fourth dhyana and above, therefore relying on the fourth dhyana. (Fourth Category) Intention: Holding non-perception as liberation and its samadhi as the path to liberation, resolving to escape from samsara, with this intention as a precursor, one engages in mental activity. (Fifth Category) Object or to be abandoned: Among the mind and mental factors, it does not arise in states such as fainting, and even in states of having mind, it sometimes does not arise, therefore it is the six consciousnesses and their retinues that are not stable in their entry. (Sixth Category) Essence: The so-called 'cessation' is the state of preventing the objects to be abandoned from manifesting outside the mind of samadhi, which is a distinction of the state of the alaya consciousness, namely abandoning the seeds of the six consciousnesses in a manner of suppression. In summary, its essence is virtuous. As the Abhidharmakosha says: 'It is virtuous, and the result is definitely experienced after birth.' This refers to the entry into samadhi being virtuous. However, here the entry is indeterminate, so it does not contradict the state of the alaya consciousness. (Seventh Category) Attribution: Because one enters samadhi in order to obtain the fruition of non-perception of the six consciousnesses, it is named 'Samadhi of Non-Perception'. The rest is as before. What is the Samadhi of Cessation? Answer: It is also divided into seven categories. Pudgala: The Non-Returner attains it through the body, both Arhats are liberated, and the Pratyekabuddhas can enter into samadhi. The Sutra says: 'Good son, Bodhisattvas from the sixth bhumi and above can enter the Samadhi of Cessation, and in the seventh bhumi, they enter and arise from the Samadhi of Cessation in an instant.'

---

ེ་འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཞེས་ ནི་མི་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྩལ་ སྦྱོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆེད་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ། གཞན་སྣང་དུ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ ཀྱང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་བཞེངས་པའི་རྣམ་པར་སྟོན་པའོ། ། ཁམས་ནི། བསྡུ་བར། སྐྱེ་བ་ལས་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་རྣམ་པར་མ་བཞག་ན་དང་པོ་ འདིར་བསྐྱེད་ཅིང་། དེའི་འོག་ཏུ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་མངོན་དུ་བྱེད་དེ། མངོན་དུ་བྱེད་པ་དེ་ ནི་གཟུགས་ལ་རགས་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་རྣམ་པར་བཞག་པ་ན་མངོན་ 1-150 དུ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་སྔར་མ་ཐོབ་པ་མིའི་ ནང་དུ་བསྐྱེད་ཅིང་། ཐོབ་ཟིན་ནས་ཁམས་གསུམ་པོ་ཅི་རིགས་པར་མངོན་དུ་བྱེད་དེ། འདིར་ གཟུགས་མེད་དུ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པར་གསུངས་པ་ནི་ཀུན་གཞི་ཁས་མི་ལེན་པ་ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་ དང་སྒོ་བསྟུན་པའོ། ། ས་ནི། གཟུགས་མེད་སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་པ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་མན་ཆད་ཀྱི་འདོད་ ཆགས་དང་བྲལ་ལ། ཞེས་སྲིད་རྩེའི་སེམས་ཐོབ་པར་བསྟན་པས་རྒྱུན་ཞུགས་དང་ཕྱིར་འོང་ དང་ཕྱིར་མི་འོང་ཡིན་ཡང་སྲིད་རྩེའི་སེམས་མ་ཐོབ་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པའང་ཤེས་རབ་ ཀྱིས་རྣམ་གྲོལ་ཙམ་གྱིས་སྙོམས་པར་འཇུག་མི་ནུས་པར་བསྟན་ཅིང་། ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་ གྱིས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་ཀྱང་གྱེན་དུ་བསྐྱོད་པའི་ཞེས་པས་(མཐོང་ལམ་སྲིད་རྩེའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་) དེའི་མཐོང་སྤང་རྣམས་སྤངས་ཤིང་སྒོམ་སྤང་ཡང་ཅི་རིགས་པ་སྤངས་པའི་ས་པ་སྟེ། སྲིད་ རྩེ་ལས་མ་བསྐྱོད་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་འཇུག་མི་ནུས་པར་བསྟན་ལ། དེ་ལས་འདོད་ ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ཞེས་མ་སྨོས་པ་ནི་ཆགས་བྲལ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱང་སྙོམས་པར་ འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། ། བསམ་པ་ནི། འདི་སྲིད་རྩེའི་ས་པ་ཡིན་པས་འཕགས་པ་རྣམས་དེ་ལ་སྲིད་པ་ལས་བྱུང་ བའི་འདུ་ཤེས་མི་འཇུག་གི་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བས་སྐྱོ་ནས་དེ་དག་ཞི་བར་གནས་པའི་ འགོག་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་ཆ་འདྲ་བས་དེ་ལ་ཇི་སྲིད་འདོད་ཀྱི་བར་དུ་གནས་པར་ བྱའོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། གཎྜི་ མི་རྡུང་གི་བར་རམ། ཞག་གམ་ལོའམ་བསྐལ་པའམ། མགོན་པོ་བྱམས་པ་སངས་མ་རྒྱས་ ཀྱི་བར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་འཕེན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུའོ། །(བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞག་བདུན་ལས་ ལྷག་པ་སྙོམས་པར་མི་འཇུག་ཅེས་ཀྱང་གསུངས་མོད། པད་དཀར་ལས་བསྐལ་པ་མང་པོ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་ཡང་གསུངས་ 1-151 སོ། །འགའ་ཞིག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདོད་ཁམས་ཡིན་པས་ཞག་བདུན་པས་ལྷག་ན་ཁམས་ཟས་ཆད་པས་འཆིའོ་ཟེར་བ་ནི་འཁྲུལ་ བའོ། །) དགག་བྱའི་གནས་ནི། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང

【現代漢語翻譯】 『不應顯現止滅』。如是說，菩薩們爲了修習定力等，而入于等持。於他者顯現時，圓滿正等覺也示現入定和起立之相。 界：總攝而言，若未安立阿賴耶識，則最初於此（指欲界）生起，其後顯現於色界，顯現是因為依賴於色。若已安立阿賴耶識，則應觀其於一切處顯現。如是說，先前未獲得者，於人中生起，獲得之後，則於三界中隨其所應顯現。此處說不顯現於無色界，是爲了順應不承認阿賴耶識的聲聞部派。 地：從無所有處以下，遠離對三有之貪著。如是顯示已獲得有頂之心，即使是預流、一來、不還，若未獲得有頂之心，以及阿羅漢僅以智慧解脫，也顯示不能入定。以無漏道超越有頂，（見道是有頂的對治），由此斷除見道所斷和修道所斷，也是斷除隨其所應之地的地。未超越有頂的異生不能入定。未說未離欲，是因為離欲的阿羅漢也能入定。 意樂：此為有頂之地，因此聖者們不于其中生起有頂所生的作意，而是因厭離作意和感受，爲了寂滅這些而安住于止滅，止滅與涅槃相似，因此生起『應于其中安住至欲求之時』之想，以先行的作意而入定。如敲擊犍稚，或一晝夜，或一年，或一劫，或直至彌勒怙主未成佛之前等等，如投擲骰子一般。（菩薩不入定超過七日，然《白蓮經》中也說入定多劫。有人說一切皆為欲界，超過七日則因斷絕食物而死，此乃謬誤。）應遮止之處：心和心所。

【English Translation】 『One should not manifest cessation.』 As it is said, Bodhisattvas enter into samadhi for the sake of cultivating the power of concentration, etc. To others, the fully enlightened Buddhas also show the appearance of entering into samadhi and arising from it. Realm: To summarize, if the alaya-vijnana (藏文：ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས།,梵文天城體：आलयविज्ञान, 梵文羅馬擬音：ālayavijñāna, 漢語字面意思：阿賴耶識，根本識) is not established, then it first arises here (in the desire realm), and then manifests in the form realm, because manifestation depends on form. If the alaya-vijnana is established, then it should be seen as manifesting everywhere. As it is said, those who have not previously attained it arise among humans, and after attaining it, they manifest in the three realms as appropriate. Here, it is said that it does not manifest in the formless realm, in order to accord with the Sravaka schools that do not accept the alaya-vijnana. Ground: From the sphere of nothingness downwards, one is free from attachment to the three existences. Thus, it is shown that one has attained the mind of the peak of existence. Even Srotapannas (stream-enterers), Sakrdagamins (once-returners), and Anagamins (non-returners), if they have not attained the mind of the peak of existence, and Arhats who are liberated only by wisdom, are shown to be unable to enter into samadhi. By the undefiled path, one transcends even the peak of existence (the path of seeing is the antidote to the peak of existence), thereby abandoning what is to be abandoned by the path of seeing and what is to be abandoned by the path of meditation, and also abandoning the ground of what is appropriate. Those who have not transcended the peak of existence, the ordinary beings, are shown to be unable to enter into it. It is not said that they are not free from desire, because Arhats who are free from desire can also enter into samadhi. Intention: This is the ground of the peak of existence, therefore the Aryas do not engage in the conception arising from existence in it, but because they are weary of conception and feeling, they abide in cessation to pacify them. Cessation is similar to Nirvana, therefore they generate the thought 'I should abide in it until the time I desire,' and enter into samadhi with the preceding intention. Like striking a bell, or for a day and night, or a year, or an eon, or until the Protector Maitreya becomes a Buddha, etc., like casting dice. (It is said that Bodhisattvas do not enter into samadhi for more than seven days, but the White Lotus Sutra also says that they enter into samadhi for many eons. Some say that everything is in the desire realm, and if it exceeds seven days, they will die from lack of food, which is a mistake.) The object to be refuted: mind and mental factors.

---

་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་འདོད་ ཁམས་སུ་འཇུག་པའི་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་དང་། གཟུགས་ཁམས་སུ་(སྣ་ལྕེའི་རྣམ་ཤེས་མེད་པས་) ཚོགས་བཞི་དང་། གཟུགས་མེད་དུ་(དབང་ཤེས་ལྔ་མེད་པས་)ཡིད་ཤེས་འཁོར་དང་བཅས་པ་སྟེ་ སྔར་བཤད་བ་ལྟར་བརྟན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་དང་། བརྟན་པ་ཀུན་གཞི་དང་ཉོན་ཡིད་གཉིས་ པོ་དེ་དག་ལས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་ཀུན་གཞི་(དགག་མི་དགོས་པས་)མི་འགོག་ཅིང་ཉོན་ཡིད་འཁོར་དང་ བཅས་པ་(དགག་དགོས་ཀྱང་བྱིས་པས་དགག་མི་ནུས་ཤིང་འཕགས་པས་ནུས་པའི་ཕྱིར་)འགོག་ལ། དགྲ་བཅོམ་ པས་ནི་ཉོན་ཡིད་སྔར་ནས་བཀག་ཟིན་ཚོགས་དྲུག་ཉིད་འགོག་གོ། ངོ་བོ་ལ་(གསུམ་ལས་དང་པོ།)དངོས་ནི། འགོག་པ་ཞེས་པ་སྙོམས་འཇུག་གི་སེམས་ཀྱིས། ཀུན་གཞིའི་གནས་སྐབས་ལ་ཚོགས་བདུན་འཁོར་དང་བཅས་པ་སྐྱེ་བའི་ས་བོན་ལ་གནོད་པ་ བྱས་པ་སྟེ། དུས་ཇི་སྲིད་འདོད་ཀྱི་བར་དུ་ཚོགས་བདུན་མི་འབྱུང་བར་འགོག་པའོ། ། (གཉིས་པ།)དོགས་སྤོང་ནི། སྔར་སྙོམས་འཇུག་གིས་རིང་དུ་བཀག་པའི་ཚོགས་བདུན་དེ་ རྣམས་ཕྱིས་(སྙོམས་འཇུག་ལས་)ལངས་པ་ན་གང་ལས་སྐྱེ་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཁ་ཅིག་འདས་ པའང་རྫས་སུ་གྲུབ་པར་ཡོད་པས་དེ་ཉིད་ལས་སྐྱེའོ། །ཞེས་ཟེར་བ་ནི་དུས་གསུམ་རྫས་སུ་ གྲུབ་པར་འདོད་པ་ཟད་བྱེད་པའི་ལུགས་ཡིན་པས་མི་འཐད་དོ། །མདོ་སྡེ་པ་ཁ་ཅིག་གཟུགས་ མེད་ནས་གཟུགས་ཅན་དུ་སྐྱེ་བ་ན་སེམས་ལས་ལུས་སྐྱེ་བ་ལྟར། དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ ལུས་ལས་སེམས་སྐྱེའོ། །ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ལུས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུར་འདོད་པ་རྒྱང་འཕེན་པ་དང་འདྲ་ བས་མི་རིགས་སོ། །དེས་ན་འདིར་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཀུན་གཞིའི་ས་བོན་དང་། དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་གཞན་ གྱིས་བར་མ་ཆོད་པ། སྙོམས་པར་འཇུག་ཁའི་སེམས་ལས་སྐྱེ་བར་གསུངས་པ་ནི་རིགས་པའོ། ། 1-152 (གསུམ་པ།)རང་བཞིན་ནི། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཀྱིས་མཛོད་འགྲེལ་དུ། འདིའི་རྣམ་ སྨིན་སྲིད་རྩེའི་ཕུང་པོ་བཞི་ཡིན་པས་ཟག་བཅས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཀྱང་། མཉམ་པར་བཞག་ པའི་སའི་བསྡུ་བར། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་ཟག་མེད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཉོན་ མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཉོན་མོངས་བས་མ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། འདིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པར་འཆད་དེ་ཐེག་ཆེན་པའི་ལུགས་སོ། །བཏགས་པར་བསྟན་ པ་ནི། དེ་ལྟར་སྙོམས་འཇུག་གི་སེམས་ཀྱི་ཀུན་གཞི་ལ་ཚོགས་བདུན་གྱི་ས་བོན་ཉམས་པར་བྱ་ བའི་དུས་ལ། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་མིང་དུ་གདགས་ ཀྱི་གཟུགས་སོགས་ལས་རྫས་གཞན་དུ་གྲུབ་པ་ནི་མེད་ཅེས་སོ། །སྙོམས་འཇུག་འདི་དག་ ཀྱང་བསྡུ་བར། ཡོངས་སུ་ཉམས་ཤིང་མྱུར་བར་བསྐྱེད་མི་ནུས་པ་ཆུང་

【現代漢語翻譯】 在所有有為法中，屬於欲界的六識，屬於色界的四識（因為沒有鼻識和舌識），屬於無色界的意識及其所伴隨的心所（因為沒有五根識），如前所述，這些都是不穩定的。而對於穩定的阿賴耶識和末那識，有些（因為不需要斷除）不被斷除，而末那識及其所伴隨的心所（雖然需要斷除，但凡夫無法斷除，聖者才能斷除）被斷除。阿羅漢則早已斷除了末那識，現在斷除的是六識。 從本體上來說（三種中的第一種），實際是：『斷除』是指通過等持的心，損害了阿賴耶識的種子，即損害了在阿賴耶識的階段產生七識及其所伴隨心所的種子。在想要獲得（等持）之前，阻止七識的生起。 （第二種）消除疑惑是：先前通過等持長期斷除的七識，之後（從等持中）出來后，從何處產生呢？一些分別說部的人說，因為過去也真實存在，所以從過去產生。這種認為三時都真實存在的觀點是滅盡者的觀點，所以不合理。一些經部的人說，從無色界轉生到有色界時，就像從心產生身體一樣，從具有根的身體產生心。這種認為身體是心的原因的觀點類似於順世外道，所以不合理。因此，這裡說，產生的近取因是阿賴耶識的種子，俱生緣是沒有被其他事物中斷的，從進入等持之前的那個心產生，這種說法是合理的。 （第三種）自性是：分別說部的觀點在《俱舍論》的註釋中說，『此（斷除）的異熟是色界頂的四蘊，所以是有漏的。』但是，在《攝類學》中說，『斷除的等持應該被稱為無漏，因為它遠離煩惱，不與煩惱相應，不緣煩惱，不是由煩惱所生。』這裡解釋為出世間法，這是大乘的觀點。假立安立是：像這樣，在通過等持的心使阿賴耶識中七識的種子衰減的時候，『滅盡定』只是一個名稱的安立，並不是說在色等法之外還有一個獨立的實有存在。這些等持也可以歸納為：完全衰退且無法迅速生起，這是微小的。

【English Translation】 Among all conditioned dharmas, the six consciousnesses belonging to the desire realm, the four consciousnesses belonging to the form realm (because there are no nose and tongue consciousnesses), and the mind consciousness along with its accompanying mental factors belonging to the formless realm (because there are no five sense consciousnesses), as previously mentioned, are all unstable. As for the stable ālaya-vijñāna (store consciousness) and kliṣṭa-manas (afflicted mind), some (because they do not need to be eliminated) are not eliminated, while the kliṣṭa-manas and its accompanying mental factors (although they need to be eliminated, ordinary beings cannot eliminate them, only noble ones can) are eliminated. Arhats have already eliminated the kliṣṭa-manas, and now they eliminate the six consciousnesses. In terms of its essence (the first of three), the actual is: 'Cessation' refers to the mind of samāpatti (meditative absorption) harming the seeds of the ālaya-vijñāna, that is, harming the seeds that produce the seven consciousnesses and their accompanying mental factors in the state of ālaya-vijñāna. It prevents the arising of the seven consciousnesses until the desired time (of emerging from the absorption). (The second) Dispelling doubts is: From where do the seven consciousnesses, which were previously eliminated for a long time by samāpatti, arise later (after emerging from samāpatti)? Some Vaibhāṣikas (Sarvāstivādins) say that because the past also exists as a substance, they arise from that. This view that the three times exist as substances is the view of the annihilationists, so it is unreasonable. Some Sautrāntikas say that when being born from the formless realm into the form realm, just as the body arises from the mind, the mind arises from the body with the senses. This view that the body is the cause of the mind is similar to the materialists, so it is unreasonable. Therefore, here it is said that the cause is the seed of the ālaya-vijñāna, the immediately preceding condition is uninterrupted by other things, and it arises from the mind just before entering samāpatti, which is reasonable. (The third) Nature is: According to the Vaibhāṣika view, the commentary on the Abhidharmakośa says, 'The vipāka (result) of this (cessation) is the four aggregates of the peak of existence, so it is contaminated.' However, in the Compendium of Topics, it says, 'The samāpatti of cessation should be called uncontaminated, because it is free from afflictions, does not correspond to afflictions, does not focus on afflictions, and is not produced by afflictions.' Here it is explained as transcendent, which is the Mahāyāna view. Nominal designation is: In this way, when the seeds of the seven consciousnesses in the ālaya-vijñāna are weakened by the mind of samāpatti, 'saṃjñā-vedayita-nirodha (cessation of perception and feeling)' is merely a name, and it does not exist as a separate entity apart from form and other dharmas. These samāpattis can also be summarized as: completely diminished and unable to arise quickly, which is small.

---

ངུར་བསྒོམས་པ་དང་། ཉམས་ཀྱང་མྱུར་དུ་བསྐྱེད་ནུས་པ་འབྲིང་དུ་བསྒོམས་པ་དང་། གཏན་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་ ཆེན་པོར་བསྒོམས་པ་སྟེ་གསུམ་དུ་གསུངས་སོ། ། འདུ་ཤེས་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ་བཞི་ལས། ས་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་འབྲས་བུ་ཆེ་ བའི་བྱེ་བྲག ཚོགས་ལས་གུད་ན་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷའི་གནས་ གཞན་ཡོད་ཅིང་དེ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་བཞི་པར་གཏོགས་པའོ། ། དགག་བྱའམ་གནས་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་བརྟན་པ་ མ་ཡིན་པ་འཇུག་པའི་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་གི་སྣ་དང་ལྕེའི་རྣམ་ཤེས་གཉིས་དེར་སྐྱེས་མ་ཐག་ ནས་མེད་པས་དགག་མི་དགོས་ལ། གཞན་བཞི་འཁོར་དང་བཅས་པ་རྣམས་འགོག་པའོ། ། ངོ་བོ་ནི། འགོག་པ་ཞེས་སྐྱེས་མ་ཐག་དེ་དག་གི་འདུ་ཤེས་ཅུང་ཟད་འབྱུང་ཡང་། སྐྱེས་ཐོབ་ ཀྱི་འབད་རྩོལ་མེད་པར་སྔོན་སྙོམས་འཇུག་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དགག་བྱ་རྣམས་ཇེ་ཕྲ་ 1-153 ཇེ་ཕྲར་གྱུར་ནས་ས་བོན་ཉམས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར། ཡུན་རིང་པོར་རང་རིག་ཕྱི་མ་བསྐྱེད་མི་ ནུས་པར་བཀག་པའི་ལུས་སམ་ཀུན་གཞིའི་གནས་སྐབས་སོ། །བཏགས་པར་བསྟན་པ་ནི། དེར་གནས་ཀྱི་བར་ལ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་ཞེས་མིང་དུ་ གདགས་སོ། །འདི་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་གིས་འཕངས་པའི་རྣམ་སྨིན་ཏེ། ངོ་བོ་ (མ་བསྒྲིབས་)ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་ཞིང་། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཁོ་ན་དེར་སྐྱེ་ལ། འདུ་ཤེས་སྐྱེས་ནས་འཆི་ འཕོ་སྟེ། མདོ་ལས། སེམས་ཅན་དེ་དག་དུས་རིང་མོ་ཞིག་འདུག་འདུག་སྟེ། འདུ་ཤེས་སྐྱེས་ ནས་གནས་དེ་ནས་འཆི་འཕོ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་དག་འཆི་ཁར་ཐར་པ་ལ་ སྐུར་འདེབས་ཀྱི་ལོག་ལྟ་སྐྱེ་བས་ལྷ་ཚེ་རིང་བོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་ཁོམ་པའི་གནས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ གསུངས་ཤིང་། ཁ་ཅིག་ནི་གོང་མའི་རྟེན་ལ་མི་དགེ་བ་སྐྱེ་མི་སྲིད་ཅིང་སེམས་ཉམས་པའང་མི་ སྲིད་ལ། འདུ་ཤེས་མེད་པ་ནས་འཆི་འཕོས་པ་ནི་འདོད་ཁམས་ཁོ་ནར་སྐྱེའོ་ཞེས་ཀྱང་གསུང་ ངོ་། །འདི་རྣམས་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་འགོག་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་ དང་ཚོར་བ་ཁོ་ནས་འགོག་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི། དེ་གཉིས་ལ་ནད་དང་འབྲས་དང་ཟུག་རྔུ་ལ་ སོགས་པ་ལྟར་མི་མཐུན་པར་བཟུང་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་གཙོ་བོའི་མིང་གིས་ བརྗོད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་སེམས་ལས་བྱུང་བའང་ཤེས་ཀྱང་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་མངོན་ ཤེས་ཞེས་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྙོམས་འཇུག་གསུམ་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་དུ་བཞག་ པའང་ཀུན་གཞིའི་གནས་སྐབས་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་གྱི། དགག་བྱ་དགག་ཙམ་གྱི་མེད་ དགག་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་མ་བྱས་ཕུང་པོར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། ། (གསུམ་པ།)གནས་པ་ལ་བཏགས་པའི། སྲོག་གི་དབང་པོ་ག

【現代漢語翻譯】 緩慢修習能生起暖相，中等修習能快速生起體驗，殊勝修習能證得不退轉之果，總而言之，共有這三種修習方式。 何為無想（Asañjñā-samāpatti）？答：有四種情況。色界第四禪是廣大果報的殊勝之處。在眾生中，有一種稱為『無想有情』（asaññasattā，無想眾生）的天界，他們居住於此，因此屬於第四禪。 所要遮止的，或者說所依止的是：在心和心所法中，不穩定的六識中的鼻識和舌識，在生起時就已滅盡，因此不需要遮止。而其餘四識及其所依則需要遮止。 本體是：雖然在生起之初，這些識會產生少許念頭，但由於先前的入定串習之力，無需後天努力，所要遮止的事物會變得越來越微細，最終種子也會被摧毀。因此，在很長一段時間內，無法生起後續的自證智，這是一種被遮止的身體或阿賴耶識（ālayavijñāna）的狀態。施設安立是：因為在那個狀態中沒有念頭，所以被稱為『無想有情』。這是由無想定所感得的異熟果，其自性是（無覆無記），只有異生凡夫才會生於此地，並且在念頭生起后才會死亡。如經中所說：『這些眾生會長時間停留於此，然後在念頭生起后，從該處死亡。』就像這樣。這些人臨終時會對解脫產生誹謗的邪見，因此被稱為長壽天，屬於八無暇處之一。有些人說，上界的所依不會產生不善，心也不會退轉，從無想天死亡只會投生到欲界。也有這樣的說法。這些與相應法一起被遮止，但只說遮止了念頭和感受，這是因為將這二者視為疾病、膿瘡和痛苦等不悅之物，並以此入定，所以用主要的事物來命名。例如，心所法雖然也知道，但卻被稱為『知他心智』（paracitta-jñāna）。 像這樣，安立三種入定為非相應的行蘊，這只是對阿賴耶識狀態的假立，而不是對所要遮止的事物的簡單否定，因為這樣會成為非為法的法蘊。 （第三，）安立於住時的命根。

【English Translation】 Practicing contemplation slowly can generate warmth; practicing moderately can quickly generate experience; practicing excellently can attain the irreversible result. In short, there are these three ways of practicing. What is the 'Without Perception' (Asañjñā-samāpatti)? Answer: There are four situations. The fourth dhyana (meditative absorption) of the Form Realm is a special place for great results. Among sentient beings, there is a heaven called 'Without Perception Beings' (asaññasattā), and they reside there, thus belonging to the fourth dhyana. What needs to be stopped, or what is relied upon, is: Among the mind and mental factors, the unstable nose consciousness and tongue consciousness of the six consciousnesses cease as soon as they arise, so there is no need to stop them. The other four consciousnesses and their objects need to be stopped. The essence is: Although these consciousnesses produce a few thoughts at the beginning of their arising, due to the power of previous practice of meditative absorption, without any effort, the things to be stopped become more and more subtle, and eventually the seeds are destroyed. Therefore, for a long time, the subsequent self-awareness cannot arise, which is a state of the body or alaya-consciousness (ālayavijñāna) that is blocked. The designation is: Because there is no thought in that state, it is called 'Without Perception Beings'. This is the matured result produced by the 'Without Perception' meditative absorption, and its nature is (unobscured and unspecified). Only ordinary beings are born there, and they die after thoughts arise. As the sutra says: 'These beings stay there for a long time, and then they die from that place after thoughts arise.' Like this. These people generate wrong views of denouncing liberation when they are about to die, so they are called long-lived gods, which is one of the eight unfavorable states. Some say that the upper realms cannot generate non-virtue, and the mind will not degenerate, and dying from the 'Without Perception' realm will only be reborn in the Desire Realm. There is also such a saying. These, along with other associated factors, are stopped, but it is only said that thoughts and feelings are stopped, because these two are regarded as unpleasant things like diseases, sores, and pains, and one enters into meditative absorption with this in mind, so it is named after the main thing. For example, mental factors are also known, but it is called 'knowledge of others' minds' (paracitta-jñāna). Like this, establishing the three meditative absorptions as non-associated formations is just a designation for the state of alaya-consciousness, not a simple negation of the things to be stopped, because this would become a non-existent aggregate. (Third,) The life faculty established in the state of abiding.

---

ང་ཞེ་ན། གདགས་གཞིའམ་ གནས་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་འདུ་བྱེད་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པའི་ཚེ་ གཅིག་གི་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་དུ་རིས་མཐུན་པར་གནས་པ་ཡིན་ལ། ངོ་བོ་ནི། སྔོན་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་ལ་ 1-154 བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལས་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང་མི་གཡོ་བ་གསུམ་གྱིས་ འཕངས་པའི་ལོ་བརྒྱའམ་སྟོང་ངམ་བསྐལ་པ་འདི་ཙམ་ཞེས་གནས་པའི་དུས་ངེས་པ་ཅན་ ཏེ། བཏགས་པར་བསྟན་པ་ནི། དེ་ལྟར་འདུ་བྱེད་ཀུན་གཞི་ཉིད་འགྲོ་བ་རིས་མཐུན་གཅིག་ ཏུ་གནས་པའི་དུས་ངེས་པ་ལ། འཚོ་བར་བྱེད་པས་ན་(དབུགས་ལ་)སྲོག་གམ་ཚེ་ཞེ་བྱ་བར་མིང་ དུ་གདགས་ཀྱི། སྲོག་ནི་ཚེ་ཡིན་(དབུགས་དེ་)དྲོད་དང་ནི། །རྣམ་ཤེས་རྟེན་གང་ཡིན་པའོ། །ཞེས་ པས་རྫས་གཞན་ནི་མེད་ཅེས་སོ། ། (བཞི་པ།)འདྲ་བ་ལ་བཏགས་པའི། རིས་མཐུན་གང་ཞེ་ན། གནས་ནི་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་ པའི་སེམས་ཅན་གྱི་རིས་འགྲོ་བ་ལྔ་བོ་དེ་དང་དེར་སྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེས་བ་ལ་འདོགས་ ཤིང་། ངོ་བོ་ནི། ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་དེ་དང་དེ་དག་གི་གང་ལ་བདག་གི་དངོས་པོར་ འཛིན་པ་ནི་ལུས་ཏེ། ཕུང་པོ་ཡིན་ཞིང་དེ་ཉིད་འདོད་གཟུགས་སུ་ལྔ་དང་། གཟུགས་མེད་དུ་ བཞིའི་རྒྱུན་དུ་འདྲ་བའམ། ཡང་ན་འགྲོ་བ་དང་ལུས་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པའི་སེམས་ཅན་ གྱི་ལུས་ནང་ཕན་ཚུན་འདྲ་བ་སྟེ། འདོགས་ཚུལ་ནི། དེ་ལྟར་མཚུངས་པའི་ཆ་ལ་རིས་མཐུན་ པའམ། ཚོགས་མཐུན་པའམ། སྐལ་པ་མཉམ་པ་ཞེས་གདགས་སོ། །དེའང་བསྡུ་བར། སྐྱེ་བ་ དང་རང་བཞིན་དང་བཟོའི་ལས་རིས་མཐུན་པ་གསུམ་གསུངས་སོ། ། (ལྔ་པ།)མཚན་ཉིད་ལ་བཏགས་པའི་སྐྱེ་སོགས་བཞི་ལ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཀྱིས། (མཛོད་དུ།)མཚན་ཉིད་དག་ནི་སྐྱེ་བ་དང་། །རྒ་དང་གནས་དང་མི་རྟག་ཉིད། །དེ་དག་སྐྱེ་བའི་ སྐྱེ་ལ་སོགས། །དེ་ཆོས་བརྒྱད་དང་ལྷན་ཅིག་འཇུག །ཅེས་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་གཞི་བུམ་པ་ ལྟ་བུ་གཅིག་ལའང་། སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་གནས་པ་དང་འཇིག་པ་སྟེ་རྩ་བའི་མཚན་ཉིད་བཞི་ དང་། དེ་དག་གི་ཡང་། སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བའི་རྒ་བ་དང་། གནས་པའི་གནས་པ་དང་། འཇིག་པའི་འཇིག་པ་སྟེ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་བཞི་ཐུར་མ་གཤིབས་པ་ལྟར་ལྷན་ 1-155 ཅིག་ཏུ་འཇུག་ཅིང་། སྐྱེ་བས་ནི་རང་མ་གཏོགས་པའི་མཚན་ཉིད་བདུན་དང་། མཚན་གཞི་ བུམ་པ་གཅིག་སྟེ་བརྒྱད་མ་འོངས་པ་ནས་ད་ལྟ་བར་འདྲེན་(ཅིང་བསྐྱེད་)པར་བྱེད་ལ། སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་ བས་ནི་རྩ་བའི་སྐྱེ་བ་གཅིག་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་། དེ་བཞིན་རྒ་བས་ཀྱང་རང་མ་ཡིན་པ་ བརྒྱད་རྙིངས་པར་བྱེད་ཅིང་། རྒ་བའི་རྒ་བས་རྒ་བ་གཅིག་པུ་རྙིངས་པར་བྱེད་པ་དང་། གནས་ པ་དང་མི་རྟག་པ་ལའང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ནས་དུས་གསུམ་རང་ས་ན་རྫས་སུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ ནི་མི་རིགས་ཏེ། (ཆོས་བརྒ

【現代漢語翻譯】 問：什麼是假立的『有』呢？ 答：『有』的所依或處所，是俱生阿賴耶識（kun gzhi'i rnam shes，the all-ground consciousness）之前的行蘊，它以同類的方式存在於天、人等眾生一期的蘊聚相續中。其自性是：由前世所造的福德、非福德和不動業三種業力所投生的，具有一百年、一千年或一個劫這樣確定時限的存在。所謂的假立，是指像這樣，行蘊和俱生阿賴耶識在同一類眾生中持續存在的確定時間，因為能維持生命，所以被命名為『命』或『壽』。如經中所說：『命即是壽，（氣息）是暖和識的所依。』因此，沒有其他的實體存在。 （四、）相似假立：什麼是同類呢？ 答：所依是天、人等眾生的類別，即在五道輪迴中，在各自的類別中共同受生的眾生。其自性是：三界眾生各自執著為『我』的對境，即身體，也就是蘊聚。它在欲界和色界中是五蘊，在無色界中是四蘊的相續中是相似的。或者說，在眾生身體內部，不同眾生的身體之間是相似的。假立的方式是：像這樣，在相似之處假立為『同類』、『同聚』或『同分』。總而言之，有生、自性、作業三種同類。 （五、）以自相假立的生等四相。按照分別說者的觀點： （《俱舍論》中說：）『自相即是生、老、住和無常。這些生的生等，與八法同時存在。』也就是說，對於像瓶子這樣的有為法的所依，生、老、住、滅是四個根本自相，並且它們的生之生、老之老、住之住、滅之滅是四個隨順的自相，就像串起來的念珠一樣同時存在。生能將除了自身之外的七個自相和一個所依——瓶子，共八法從未來引向現在（併產生），而生之生只能產生根本的生。同樣，老也能使除了自身之外的八法衰老，而老之老只能使老衰老。住和無常也同樣適用。認為三時都在各自的位置上實有是不合理的。（破法者）

【English Translation】 Question: What is an 'existent' by imputation? Answer: The basis or locus of 'existent' is the volitional aggregate (行蘊, 'du byed) that precedes the all-ground consciousness (俱生阿賴耶識, kun gzhi'i rnam shes, the all-ground consciousness). It exists in a similar manner within the continuum of the aggregates of a single lifetime of beings such as gods and humans. Its nature is: a definite period of time, such as one hundred years, one thousand years, or one kalpa, propelled by the three karmas of merit, non-merit, and immovability created in the previous life. The imputation is shown as follows: Thus, the definite time during which the volitional aggregate and the all-ground consciousness abide together in one similar class of beings is named 'life' or 'longevity' because it sustains life. As it is said: 'Life is longevity, (breath) is the support of warmth and consciousness.' Therefore, there is no other substance. (Four) Imputation by similarity: What is a similar class? Answer: The basis is the class of beings such as gods and humans, that is, beings who are born together with equal fortune in each of the five realms of existence. Its nature is: the object of self-grasping for each of the beings in the three realms, which is the body, that is, the aggregates. It is similar in the continuum of the five aggregates in the desire and form realms, and the four aggregates in the formless realm. Or, there is similarity within the bodies of different beings, such as beings and bodies. The way of imputation is: Thus, in the similar aspect, it is imputed as 'similar class', 'similar group', or 'similar share'. In summary, there are three types of similar class: birth, nature, and activity. (Five) The four characteristics of arising, etc., imputed by characteristic. According to the tenets of the Vaibhashikas: (From the Abhidharmakosha): 'Characteristics are arising, aging, abiding, and impermanence. These arisings of arising, etc., occur simultaneously with eight dharmas.' That is, for a conditioned basis like a pot, arising, aging, abiding, and decay are the four root characteristics, and their arising of arising, aging of aging, abiding of abiding, and decay of decay are the four subsequent characteristics that occur simultaneously like strung beads. Arising leads (and produces) seven characteristics other than itself and one basis—the pot, a total of eight dharmas—from the future to the present, while the arising of arising only produces the root arising. Similarly, aging also makes eight dharmas other than itself old, while the aging of aging only makes aging old. The same applies to abiding and impermanence. It is unreasonable to say that the three times exist substantially in their own places. (Destroyer of dharmas)

---

ྱད་པོ་)དེ་དག་ཚད་མ་གསུམ་གྱིས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང་། གེགས་བྱེད་ པ་མེད་པས་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ཡང་བྱ་བ་བྱེད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་དང་། འདུས་བྱས་ ཀྱི་སྐད་ཅིག་ལ་དེ་ལྟ་བུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འདིར་རྒྱུན་ལ་དགོངས་ནས་མཚན་ ཉིད་བཞིར་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པར་འཆད་དེ། སྔོན་མེད་ལས་བྱུང་སྐྱེ་བ་སྟེ། རྒྱུན་གནས་ དེ་ཆད་འཇིག་པ་ཡིན། །རྒྱུན་གྱི་སྔ་ཕྱིའི་བྱེ་བྲག་ནི། །གནས་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་བར་འདོད། ། ཅེས་མཛོད་འགྲེལ་དུ་མདོ་སྡེ་པའི་ལུགས་བཀོད་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལའང་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ ཀྱིས་བསྡུས་པའི་སྐྱེ་སོགས་ཁོ་ན་འདིར་འཆད་ཀྱི། འདུ་བྱེད་ཙམ་གྱི་སྐྱེ་སོགས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། (འགྲེལ་པར།)ནང་གི་འདུ་བྱེད་རྣམས་སྐྱེ་རྒ་གནས་འཇིག་གིས་ཕྱེ་ཞིང་། ཕྱིའི་གཟུགས་སོགས་ ནི་འཇིག་པ་དང་ཆགས་པས་ཕྱེ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ནང་གི་གཙོ་བོར་བསྟན་པས་མཚོན་ ནས་གཞན་གྱིའང་ཤེས་པར་འགྱུར་བས། སྐྱེ་བ་གང་ཞེ་ན། (གནས་)སེམས་ཅན་རེ་རེའི་རྒྱུད་ ཀྱིས་བསྡུས་པའི་སྒོ་ནས་རིས་མཐུན་པར་གྱུར་པའི་ནང་གི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན། (ངོ་བོ་) ཡོད་པ་སྐྱེ་བ་དང་སྐྱེ་བ་དོན་གཞན་བསལ་ནས་སྔར་མ་བྱུང་བ་ལས་གསར་དུ་བྱུང་བའི་ཆ་ལ་ (བཏགས་པ་)སྐྱེ་བ་ཞེས་མིང་དུ་གདགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ། རྒ་བ་གང་ཞེ་ན། (གནས་)སེམས་ཅན་ རེ་རེའི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་ཤིང་རིས་མཐུན་པར་གྱུར་པ་ནང་གི་འདུ་བྱས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་(ངོ་བོ་) སྐྱེ་སྲིད་ནས་འཆི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ། (ཡིད་ཀྱི་སར་གསུངས་པ་ལྟར་)སྐྱེས་ནས་འགྲོ་བར་མི་ནུས་པ་བྱིས་ 1-156 པ་དང་། འགྲོ་བ་དང་རྩེ་བར་ནུས་པ་གཞོན་ནུ་དང་། འདོད་པ་སྤྱོད་ནས་ལོ་སུམ་ཅུའི་བར་ ལང་ཚོ་དང་། དེ་ནས་ལྔ་བཅུའི་བར་དར་ལ་བབས་པ་དང་། དེ་ནས་བདུན་ཅུའི་བར་རྒས་པ་ དང་། དེ་ཡན་ཆད་འཁོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔ་ཕྱིའི་གནས་སྐབས་གཞན་དང་གཞན་ དུ་འགྱུར་བའི་ཆ་ལ་(བཏགས་པ་)རྒ་བ་ཞེས་གདགས་སོ། །གནས་པ་གང་ཞེ་ན། (གནས་)སེམས་ ཅན་རེ་རེའི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་ཤིང་རིས་མཐུན་པར་གྱུར་པའི་ནང་གི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་ (ངོ་བོ་)སྐྱེས་ནས་མ་ཤིའི་བར་དུ་མི་འཇིག་པར་ཡོད་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་གདགས་སོ། །མི་ རྟག་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། (གནས་)སེམས་ཅན་རེ་རེའི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་ཤིང་རིས་མཐུན་པར་གྱུར་ པའི་ནང་གི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་(ངོ་བོ་)སྔར་ཡོད་པ་འཇིག་ཅིང་ཆད་དེ་འཆི་བ་ལ་མི་རྟག་པ་ ཉིད་ཅེས་གདགས་སོ། །མདོ་ལས། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་གནས་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་སྟེ་ གསུམ་དུ་གསུངས་པ་ནི། ཐམས་ཅད་ཀྱང་དུས་གསུམ་དུ་འདུས་ཤིང་། གནས་པ་ཆགས་པའི་ གཞི་ཡིན་པས་དེ་ལ་སྐྱོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་དང་བསྡུས་ནས་བསྟན་པའོ། ། (དྲ

【現代漢語翻譯】 因為這些（常有者）不能通過三種量（量：pramana，衡量認知有效性的工具）來確立，並且沒有阻礙，所以會導致過去和未來也進行活動；而且對於有為的剎那來說，那樣是不允許的。因此，這裡是考慮到相續而宣說了四種相，並且與此相符地解釋：『從先前沒有的狀態產生是生，相續存在即是滅。相續的前後差別，被認為是住異。』正如《俱舍論釋》中所引用的經部宗的觀點一樣。其中，這裡只解釋由有情相續所包含的生等，而不是僅僅有為法的生等，因為（《俱舍論釋》中說）：『內部的有為法通過生、老、住、滅來區分，而外部的色等則通過滅和生來區分。』而且，通過主要顯示內部，也能瞭解其他的。那麼，什麼是生呢？（體性）以每個有情的相續所包含的方式，對於屬於同類的內部有為法之相續，（本體）存在即是生，並且爲了排除生之外的其他意義，將從先前沒有的狀態新產生的方面（命名）為生。同樣地，什麼是老呢？（體性）以每個有情的相續所包含且屬於同類的內部有為法之相續，（本體）從生到死之間，（如《律藏》中所說）從出生后不能行走的孩子，到能行走和玩耍的青年，到享受慾望直到三十歲的壯年，到五十歲的成熟，到七十歲的老年，再到那之後的衰老等等，對於前後狀態發生變化的方面（命名）為老。什麼是住呢？（體性）以每個有情的相續所包含且屬於同類的內部有為法之相續，（本體）從出生到未死之間不壞滅地存在，這被稱為住。什麼是不恒常性呢？（體性）以每個有情的相續所包含且屬於同類的內部有為法之相續，（本體）先前存在的事物壞滅和斷絕，即死亡，這被稱為不恒常性。經中說：『生、滅和住異』這三種，涵蓋了一切三時，並且因為住是產生的根本，爲了對它生起厭離，所以與變異合併顯示。 Because these (permanent entities) cannot be established by the three pramanas (pramana: tools for measuring the validity of cognition), and because there is no obstruction, it would lead to the past and future also engaging in activity; moreover, for conditioned moments, that is not permissible. Therefore, here, the four characteristics are taught with consideration for the continuum, and explained in accordance with this: 'Arising from a previously non-existent state is birth, the continuation of existence is cessation. The differences between the earlier and later stages of the continuum are considered to be change.' This is as stated in the Vaibhashika's view quoted in the commentary on the Abhidharmakosha. Among these, only the arising, etc., included in the continuum of sentient beings are explained here, not merely the arising, etc., of conditioned phenomena, because (as stated in the commentary): 'Internal conditioned phenomena are distinguished by birth, aging, abiding, and decay, while external forms, etc., are distinguished by decay and formation.' Moreover, by mainly showing the internal, others can also be understood. So, what is birth? (Nature) In the manner included in the continuum of each sentient being, for the continuum of internal conditioned phenomena belonging to the same class, (essence) existence is birth, and in order to exclude other meanings of birth, the aspect of newly arising from a previously non-existent state is (named) birth. Similarly, what is aging? (Nature) In the manner included in the continuum of each sentient being and belonging to the same class, the continuum of internal conditioned phenomena, (essence) from birth to death, (as stated in the Vinaya) from a child who cannot walk after birth, to a youth who can walk and play, to a young adult who enjoys desires until the age of thirty, to a mature person at fifty, to an old person at seventy, and then to senility, etc., the aspect of changing from one state to another is (named) aging. What is abiding? (Nature) In the manner included in the continuum of each sentient being and belonging to the same class, the continuum of internal conditioned phenomena, (essence) existing without decaying from birth to before death, is called abiding. What is impermanence? (Nature) In the manner included in the continuum of each sentient being and belonging to the same class, the continuum of internal conditioned phenomena, (essence) the destruction and cessation of what previously existed, i.e., death, is called impermanence. The sutra says: 'Birth, decay, and change' these three encompass all three times, and because abiding is the root of arising, in order to generate aversion to it, it is shown combined with change.

【English Translation】 Because these (permanent entities) cannot be established by the three pramanas (pramana: tools for measuring the validity of cognition), and because there is no obstruction, it would lead to the past and future also engaging in activity; moreover, for conditioned moments, that is not permissible. Therefore, here, the four characteristics are taught with consideration for the continuum, and explained in accordance with this: 'Arising from a previously non-existent state is birth, the continuation of existence is cessation. The differences between the earlier and later stages of the continuum are considered to be change.' This is as stated in the Vaibhashika's view quoted in the commentary on the Abhidharmakosha. Among these, only the arising, etc., included in the continuum of sentient beings are explained here, not merely the arising, etc., of conditioned phenomena, because (as stated in the commentary): 'Internal conditioned phenomena are distinguished by birth, aging, abiding, and decay, while external forms, etc., are distinguished by decay and formation.' Moreover, by mainly showing the internal, others can also be understood. So, what is birth? (Nature) In the manner included in the continuum of each sentient being, for the continuum of internal conditioned phenomena belonging to the same class, (essence) existence is birth, and in order to exclude other meanings of birth, the aspect of newly arising from a previously non-existent state is (named) birth. Similarly, what is aging? (Nature) In the manner included in the continuum of each sentient being and belonging to the same class, the continuum of internal conditioned phenomena, (essence) from birth to death, (as stated in the Vinaya) from a child who cannot walk after birth, to a youth who can walk and play, to a young adult who enjoys desires until the age of thirty, to a mature person at fifty, to an old person at seventy, and then to senility, etc., the aspect of changing from one state to another is (named) aging. What is abiding? (Nature) In the manner included in the continuum of each sentient being and belonging to the same class, the continuum of internal conditioned phenomena, (essence) existing without decaying from birth to before death, is called abiding. What is impermanence? (Nature) In the manner included in the continuum of each sentient being and belonging to the same class, the continuum of internal conditioned phenomena, (essence) the destruction and cessation of what previously existed, i.e., death, is called impermanence. The sutra says: 'Birth, decay, and change' these three encompass all three times, and because abiding is the root of arising, in order to generate aversion to it, it is shown combined with change.

---

ུག་པ།)ཐ་སྙད་ལ་བཏགས་པའི་ཚོགས་གསུམ་ལས། མིང་གི་ཚོགས་གང་ཞེ་ན། ཤེས་ བྱའི་ཆོས་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་བརྗོད་དུ་མེད་ ཀྱང་མིག་དང་རྣ་བ་ཞེས་སོགས་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་ལྔ་དང་མི་ཞེས་སོགས་གང་ཟག་གི་ངོ་བོ་ ཉིད་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དྭགས་ཏེ། བརྡས་ཐ་སྙད་འདོགས་པའི་ གནས་སྐབས་ལ། བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་ལ་བློ་གཞོལ་བར་བྱེད་པས་ན་མིང་ཞེས་བྱ་ཞིང་། དེ་ ཉིད་ཀྱང་ཡི་གེ་དུ་མ་འདུས་པའམ། དེ་དག་གི་རིགས་འདྲ་དུ་མ་འདུས་པས་ན་ཚོགས་ཞེས་ བྱ་བར་གདགས་སོ། །ཚིག་གི་ཚོགས་གང་ཞེ་ན། ཆོས་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་རྣམས་ ཀྱི་ཁྱད་པར་བརྗོད་དུ་མེད་ཀྱང་། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ ཞི་བའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དྭགས་ 1-157 ལ། འདིས་ཁྱད་པར་གྱི་དོན་ཤེས་པར་བྱེད་པས་ན་ཚིག་ཅེས་བྱ་ཞིང་། དེ་དག་གི་གནས་ཡི་གེ་ འདུས་པའམ། རིགས་འདྲ་འདུས་པས་ན་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བར་གདགས་སོ། །ཡི་གེའི་ཚོགས་ གང་ཞེ་ན། གང་དག་ཕན་ཚུན་འདུས་པ་ལས་མིང་དང་ཚིག་དེ་གཉི་ག་འབྱུང་བའི་གནས་སུ་ གྱུར་བ། ཨཱ་ལི་དང་ཀཱ་ལིའི་ཡི་གེ་རྣམས་ལ་སྒྲའི་རྡུལ་ཕྲན་འདུས་པའམ། དེའི་རིགས་ཅན་ ཐམས་ཅད་འདུས་པས་ན་ཡི་གེའི་ཚོགས་ཞེས་གདགས་སོ། །ངེས་ཚིག་ནི། (ཡི་གེའི་སྐད་དོད་) བྱཉྫན་ཞེས་པ་(བསྒྱུར་བ་)གསལ་བྱེད་དུ་འགྱུར་བས་ཡི་གེ་དུ་མ་འདུས་ནས་དོན་གྱི་ངོ་བོ་དང་ ཁྱད་པར་དེ་གཉི་ག་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཝརྞ་ཞེས་པ་(བསྒྱུར་བ་)བརྗོད་པ་ ཡང་ཡི་གེ་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མིང་ཚིག་གཉིས་ཀྱི་གནས་བྱས་ནས་དོན་གྱི་ངོ་བོ་དང་ཁྱད་པར་ ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཨཀྵར་(བསྒྱུར་བ་)ཞེས་བྱ་འགྱུར་བ་མེད་པ་སྟེ། མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་འདྲེན་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་ཀྱང་བརྗོད་ དུ་རུང་མོད། ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡི་གེ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་སྒྲའི་གདངས་ཡིན་ པས་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་དབྱངས་ཀྱི་དང་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱིས་ བརྗོད་དུ་རུང་བར་མི་འགྱུར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡི་གེས་ནི་སྒྲ་ཙམ་རིག་པར་ བྱེད་ཅིང་། མིང་གིས་ནི་སྒྲ་དང་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཙམ་རིག་བར་བྱེད་ལ། ཚིག་གིས་ནི་ཐམས་ཅད་ རིག་པར་བྱེད་པས། རིག་པའི་གནས་རྣམས་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ཚོགས་ གསུམ་པོ་འདི་ཙམ་དུ་རྣམ་པར་བཞག་གོ། (བདུན་པ།)མ་ཐོབ་པ་ལ་བཏགས་པའི། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། སྡིག་ཏོ་མི་དགེ་བ་ ལས་རིང་དུ་སོང་བ་འཕགས་པའི་ཆོས་མཐོང་ལམ་ལ་སོགས་པ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ མ་ཐོབ་ཅིང་། ཁམས་གསུམ་སྤྱོད་

【現代漢語翻譯】 （六）假立名言之三聚中，何謂名聚？ 謂所知之法，雖其自性不可言說，然總攝蘊等之體性，而以『眼』、『耳』等法之體性，或以『五』、『人』等士夫之體性，施以增益而宣說，即是詞句之增上，於以符號假立名言之際，能使心識專注於所詮與能詮，故名為『名』。而此名亦由多字積聚，或多類同者積聚，故假立為『聚』。 何謂句聚？ 謂諸法雖其自性不可言說，然以『諸行無常』、『涅槃寂靜』等，施以增益而宣說，即是詞句之增上，以此能知差別之義，故名為『句』。而此等之所依，乃文字積聚，或類同者積聚，故假立為『聚』。 何謂字聚？ 謂由互相積聚，而成為名與句二者之所依者，即是元音及輔音等字母，由語音之微塵積聚，或彼等之同類一切積聚，故假立為『字聚』。 詞源方面：梵語『བྱཉྫན་』(byañjana，梵文天城體：व्यञ्जन，梵文羅馬擬音：vyañjana，顯揚)轉為『གསལ་བྱེད』(gsal byed，顯揚者)，意為能顯揚，因多字積聚後，能極其顯揚事物之體性與差別之故。梵語『ཝརྞ་』(varṇa，梵文天城體：वर्ण，梵文羅馬擬音：varṇa，描述)轉為『བརྗོད་པ』(brjod pa，言說)，亦指文字本身，以名句為所依，能如實言說事物之體性與差別之故。梵語『ཨཀྵར་』(akṣara，梵文天城體：अक्षर，梵文羅馬擬音：akṣara，不變)意為不變，如眼等雖可以引導等其他名稱稱之，然字母『ཨ་』(a，梵文天城體：अ，梵文羅馬擬音：a，阿)等之自體乃語音，不屬於名稱之範疇，故能使如元音之首等其他名稱，無法改變其所指。 如是，文字僅能使人知曉語音，名詞僅能使人知曉語音與事物之體性，而語句則能使人知曉一切。故從知識之範疇出發，一切名言皆可歸納為此三聚。 （七）假立於未得之法。何謂異生位？ 謂遠離罪惡不善，未得聖者之法，如見道等無漏功德，且於三界輪迴

【English Translation】 (6) Among the three aggregates of terms applied to conventions, what is the aggregate of names? It refers to the nature of knowable phenomena, which, although their own characteristics cannot be expressed, embodies the essence of aggregates and so on. However, by attributing and expressing 'eye' and 'ear' as the nature of phenomena, or 'five' and 'person' as the nature of individuals, it is the elevated language itself. In the context of assigning terms with symbols, it enables the mind to focus on the signified and the signifier, hence it is called 'name'. Moreover, it is also designated as an 'aggregate' because it is a collection of many letters or many similar types of them. What is the aggregate of sentences? It refers to the characteristics of phenomena, which, although their own characteristics cannot be expressed, are attributed and expressed as 'all conditioned things are impermanent' and 'nirvana is peace'. It is the elevated language itself, which enables one to understand the meaning of distinctions, hence it is called 'sentence'. Moreover, its basis is the collection of letters or the collection of similar types, hence it is designated as an 'aggregate'. What is the aggregate of letters? It refers to those that, when combined with each other, become the basis from which both names and sentences arise. It is the collection of phonetic particles in vowels and consonants, or the collection of all similar types, hence it is designated as the 'aggregate of letters'. Etymologically: The Sanskrit word 'byañjana' (藏文：བྱཉྫན་，梵文天城體：व्यञ्जन，梵文羅馬擬音：vyañjana，meaning 'to clarify') is translated as 'gsal byed' (藏文：གསལ་བྱེད，meaning 'clarifier'), because the accumulation of many letters can clearly reveal the nature and distinctions of things. The Sanskrit word 'varṇa' (藏文：ཝརྞ་，梵文天城體：वर्ण，梵文羅馬擬音：varṇa，meaning 'description') is also the letter itself, because it is based on names and sentences and can accurately describe all the nature and distinctions of things. The word 'akṣara' (藏文：ཨཀྵར་，梵文天城體：अक्षर，梵文羅馬擬音：akṣara，meaning 'immutable') means immutable, such as the eye, which can be referred to by other names such as 'guide', but the inherent nature of letters such as 'a' (藏文：ཨ་，梵文天城體：अ，梵文羅馬擬音：a，meaning 'a') is a phonetic tone, which does not belong to the category of names, so it makes it impossible for other names such as the first of the vowels to change what it refers to. Thus, letters only make one aware of sounds, names only make one aware of the nature of sounds and things, and sentences make one aware of everything. Therefore, starting from the realm of knowledge, all terms are classified into these three aggregates. (7) Applied to the unattained. What is the state of an ordinary being? It refers to not having attained the Dharma of the noble ones, such as the path of seeing, which is far from sinful and unwholesome, and the unpolluted qualities, and revolving in the three realms.

---

པའི་མཐོང་སྤང་གི་ས་བོན་གང་ཡང་མ་སྤངས་པའི་སེམས་ ཅན་གྱི་རྒྱུད་ལ། ལས་སོ་སོའི་དབང་གིས་འགྲོ་བ་ཐ་དད་དུ་སྐྱེ་བས་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཞེས་མིང་ 1-158 དུ་གདགས་སོ། །མདོ་(ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོའི་)ལས་ཀྱང་། སོ་སོ་ཐ་དད་འགྲོ་བས་ན། །སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཏེ། དབྱེ་ན་ཁམས་གསུམ་གྱི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་གསུམ་མོ། ། (ཁ་ཅིག་རིགས་ཅན་གསུམ་དང་རིགས་ཆད་དེ་བཞིའོ་གསུང་ངོ་། །) (བརྒྱད་པ།)རྒྱུ་འབྲས་ལ་བཏགས་པའི་ཆ་མཐུན་དགུ་ལ། གདགས་གཞིའམ་གནས་ནི། དེ་ལས་གཞན་འབྱུང་བ་རྒྱུ་དང་། གཞན་དེ་ལས་བྱུང་བ་འབྲས་བུ་སྟེ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ དེ་དག་གི་གནས་སྐབས་ཡིན་ཞིང་། ངོ་བོ་ནི། རིམ་པ་ལྟར་འབྱུང་ལ། བཏགས་པ་ནི། རང་ རང་གི་མིང་རྣམས་སོ་ཞེས་སྤྱིར་བསྟན་ནས། ཁྱད་པར་ལ། འཇུག་པ་གང་ཞེ་ན། སྐད་ཅིག་ དང་བར་ཆད་པ་ལ་དེ་མི་རུང་བས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྒྱུན་བར་མི་ཆད་པར་ འབྱུང་བ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་གདགས་སོ། །དེ་ལ་དབྱེ་ན་སྐད་ཅིག་(བསྡུ་བར་)དང་། སྐྱེ་བ་དང་། ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་འཇུག་པ་གསུམ་མོ། །སོ་སོར་ངེས་པ་གང་ཞེ་ ན། རྒྱུ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཐ་དད་པ་ལས་རིམ་པ་ལྟར་འབྲས་བུ་(དགེ་བ་ལས་)འདོད་པ་ དང་(མི་དགེ་བ་ལས་)མི་འདོད་པ་ཐ་དད་པ་འབྱུང་བར་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པ་ལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ ཞེས་གདགས་སོ། །དེ་ལའང་མཚན་ཉིད་དང་། རྒྱུ་དང་། འབྲས་བུ་སོ་སོར་ངེས་པ་གསུམ་ མོ། །འབྱོར་འབྲེལ་བ་གང་ཞེ་ན། སྦྱིན་པ་ལས་ལོངས་སྤྱོད་དང་། (རྐུ་བ་ལས་ཕོངས་པ་དང་) ཐོས་པ་ ལས་ཤེས་རབ་ལྟ་བུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྗེས་སུ་མཐུན་ཞིང་འོས་(ལ་འཚམ་)པ་རིགས་པ་ཐོབ་པ་ འབྱུང་བ་ལ་འབྱོར་འབྲེལ་པ་ཞེས་མིང་དུ་གདགས་སོ། །དེ་ལའང་འདུས་པ་དང་། ཐབས་དང་། རིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བྱ་བ་བྱེད་པའི་འབྱོར་འབྲེལ་པ་གསུམ་སྟེ། ཕྱི་མ་གཉིས་ནི་རིགས་ པ་བཞིའོ། །མགྱོགས་པ་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་(དངོས་རྒྱུ་དང་དངོས་འབྲས་ལྟ་བུ་) འཕྲལ་ལ་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་མྱུར་ཞིང་སྐྱེན་པར་འབྱུང་བའི་གནས་སྐབས་ལ་ མགྱོགས་པ་ཞེས་གདགས་སོ། །དེ་ལའང་(རྒྱུ་འབྲས་མྱུར་བ་)འདུ་བྱེད་དང་། (བྱ་འཕུར་བ་དང་ཤེས་པ་ 1-159 མྱུར་བ་ལྟ་བུ་)སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་མགྱོགས་པ་གསུམ་མོ། །གོ་རིམ་གང་ཞེ་ན། ཅིག་ཅར་མི་འབྱུང་གི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རེ་རེ་ནས་སྔ་མའི་རྗེས་སུ་ཕྱི་མ་འབྱུང་བ་ལ་གོ་རིམ་ ཞེས་གདགས་སོ། །དེ་ལའང་སྐད་ཅིག་འཇུག་པ་དང་། ལུས་འཇུག་པ་དང་། བྱ་བ་བསྒྲུབ་ པར་འཇུག་པའི་གོ་རིམ་གསུམ་མོ། ། དུས་གང་ཞེ་ན། གང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བ་དེ་ལ་(འགྲེལ་པར་)བྱུང་ནས་འགགས་ པ་འདས་པ་ད

【現代漢語翻譯】 對於那些沒有放棄任何見解障礙種子的眾生來說，由於各自業力的影響，他們會以不同的形式出生，因此被稱為『異生』。 正如經部（《三昧王經》）所說：『由於眾生以不同的方式行走，所以被稱為異生。』 如果進行區分，則有欲界、色界、無色界這三界的異生。 （有些人說有三種有種姓者和一種無種姓者，共四種。） （第八個）關於基於因果關係的九種相似之處，其基礎或處所是： 從中產生其他事物的是因，從其他事物中產生的是果，這些都是有為法的狀態。其自性是：按照順序產生。其施設是：各自的名稱。總的來說是這樣顯示的。具體來說，什麼是『進入』呢？ 由於剎那和間斷是不允許的，因此因和果必須不間斷地連續產生，這被稱為『進入』。 如果進行區分，則有剎那（的集合）、出生和從一個煩惱到另一個清凈的進入這三種。 什麼是『各自決定』呢？從不同的善業和惡業之因，按照順序產生不同的（從善業產生的）期望和（從惡業產生的）不期望之果，這種法性上的決定被稱為『各自決定』。 其中也有自性、因和果的各自決定這三種。 什麼是『相應關聯』呢？例如，從佈施產生財富，（從偷盜產生貧困），從聽聞產生智慧，像這樣因和果相隨順且合適（與應得的相符），產生合理的現象，這被稱為『相應關聯』。 其中也有集合、方法和以理性的方式行事的相應關聯這三種。后兩種是四種理。 什麼是『迅速』呢？因和果的差別（如直接因和直接果），以立即生起和消逝的方式快速且敏捷地產生的狀態被稱為『迅速』。 其中也有（因果迅速的）造作，（如鳥飛翔和意識迅速的）士夫作為，以及以神變實現的迅速這三種。 什麼是『次第』呢？不是同時產生，而是因和果一個接一個地，後面的跟隨前面的產生，這被稱為『次第』。 其中也有剎那進入、身體進入和從事行為的次第這三種。 什麼是『時間』呢？凡是因和果持續產生，（在解釋中）產生后停止的被稱為過去的時間。

【English Translation】 For sentient beings who have not abandoned any seeds of the obstructions to seeing, due to the influence of their respective karmas, they are born in different forms, and therefore they are named 'ordinary beings'. As stated in the Sutra (Samadhiraja Sutra): 'Because beings go in different ways, they are called ordinary beings.' If differentiated, there are the ordinary beings of the three realms: the desire realm, the form realm, and the formless realm. (Some say there are three types of those with lineage and one type of those without lineage, making four in total.) (Eighth) Regarding the nine similarities attributed to cause and effect, the basis or place is: That from which something else arises is the cause, and that which arises from that other thing is the effect. These are the states of conditioned dharmas. Its nature is: arising in sequence. Its imputation is: their respective names. This is shown in general. Specifically, what is 'entering'? Since moments and interruptions are not permissible, the cause and effect must arise continuously without interruption, and this is called 'entering'. If differentiated, there are three types: entering into moments (of collection), birth, and from one affliction to another purification. What is 'individually determined'? From different virtuous and non-virtuous causes, different (desirable from virtuous causes) and (undesirable from non-virtuous causes) results arise in sequence. This determination by the nature of phenomena is called 'individually determined'. Among these, there are three types of individually determined: nature, cause, and effect. What is 'corresponding connection'? For example, from generosity arises wealth, (from stealing arises poverty), from hearing arises wisdom. Like this, the cause and effect follow each other and are appropriate (matching what is deserved), and a reasonable phenomenon arises. This is called 'corresponding connection'. Among these, there are three types of corresponding connection: collection, method, and acting in a rational manner. The latter two are the four reasons. What is 'swiftness'? The difference between cause and effect (such as direct cause and direct effect), the state of arising quickly and swiftly in the manner of immediate arising and ceasing is called 'swiftness'. Among these, there are three types: (swiftness of cause and effect) fabrication, (such as a bird flying and consciousness being swift) the action of a person, and swiftness achieved through miraculous power. What is 'sequence'? Not arising simultaneously, but the cause and effect arising one after another, the latter following the former, is called 'sequence'. Among these, there are three types of sequence: entering into moments, entering into the body, and entering into accomplishing actions. What is 'time'? Whatever cause and effect continuously arise, (in the commentary) that which has arisen and ceased is called past time.

---

ང་། མ་བྱུང་བ་ནི་མ་འོངས་པ་དང་། བྱུང་ལ་མ་འགགས་པ་ནི་ད་ལྟ་བ་སྟེ། (མཛོད་ འགྲེལ་དུ།)འོང་བ་དང་འགྲོ་བ་དང་འགྲོ་བར་འགྱུར་བས་སམ། མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཟ་བས་ན་ དུས་ཞེས་གདགས་སོ། །དེའང་དབུས་མཐར། འབྲས་བུ་རྒྱུ་རྣམས་སྤྱད་ཟིན་དང་། དེ་བཞིན་ མ་སྤྱད་གཞན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་གནས་སྐབས་གསུམ་ལ་དུས་གསུམ་ དུ་བཏགས་པ་ཡིན་གྱི། བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་དང་ཟད་བྱེད་པ་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་དང་། བྱེ་བྲག་པ་ལ་ སོགས་པ། དུས་ཀྱིས་སྐྱེ་རྒུ་སྡུད་པར་བྱེད། དུས་ཀྱིས་འབྱུང་བ་སྨིན་པར་བྱེད། དུས་ཀྱིས་གཉིད་ ལོག་སད་པར་བྱེད། །དུས་ནི་འདའ་བར་དཀའ་བ་ཡིན། །ཞེས་འདོད་པ་ལྟར་བྱེད་པ་པོ་རྟག་ པ་ནི་མེད་དོ། །ཡུལ་གང་ཞེ་ན། གང་ནས་ཉི་མ་འཆར་བ་ཤར་དང་། དེ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་ པའི་གཡས་ནི་ལྷོ་དང་། གང་དུ་ཉི་མ་ནུབ་པ་ནུབ་དང་། དེ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའི་གཡོན་ ནི་བྱང་དང་། དེ་དག་གི་ཤུགས་ལས་མཚམས་བཞི་ཡང་བསྟན་ཞིང་འོག་དང་སྟེང་དང་ཕྱོགས་ བཅུ་ཐམས་ཅད་ན་གཟུགས་ཅན་གྱིས་བསྡུས་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་ཡུལ་ཞེས་ གདགས་སོ། །འགྲེལ་བར་ཡང་། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལ་ནི་ཕྱོགས་ལ་ཁྱབ་པའི་མཐུ་མེད་ པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ནི་གཟུགས་སུ་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཏེ། བསྡུ་ ན་འོག་དང་སྟེང་དང་ཐད་ཀའི་ཡུལ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། ། གྲངས་གང་ཞེ་ན། ཐ་མི་དད་པའི་གཅིག་པུ་ལ་མི་འཐད་པས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོ་ཐ་ 1-160 དད་པར་གནས་པའི་ཆ་ལ་གྲངས་ཞེས་གདགས་སོ། །དེ་ལའང་གཅིག་གི་དང་གཉིས་ཀྱི་དང་ (གསུམ་ཡན་ཆད་)མང་པོའི་གྲངས་གསུམ་མོ། །ཚོགས་པ་གང་ཞེ་ན། དབང་ཤེས་བསྐྱེད་པ་ལ་ ཡུལ་དབང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གསུམ་ཚོགས་པ་ལྟ་བུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ རྐྱེན་མཐའ་དག་འདུས་པའམ། བྱ་བའི་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་མ་ཚང་བ་མེད་པར་འདུས་པ་ ལ་ཚོགས་པ་ཞེས་གདགས་སོ། །དེ་ཡང་(ས་ཆུ་ལྟ་བུ་)འདུས་པ་དང་། དོན་གཅིག་(ལ་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ ཚོགས་)པ་དང་(དགོས་པའི་མི་ཐམས་ཅད་ཚང་བ་ལྟ་བུ་)ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཚོགས་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ དག་གི་གནས་སྐབས་ལ་བཏགས་པའི་ཆ་རྣམས་ནི་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱའི། གཟུགས་ སོགས་ལས་རྫས་གཞན་དུ་གྲུབ་པ་ནི་མེད་དེ། འགྲེལ་བར། དེ་ལྟར་སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་འདི་རྣམས་ནི། གནས་སྐབས་དག་ལ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ ཅད་ཀྱང་བཏགས་པའི་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའི་རྣམ་པར་གཞག་པ། ལྔ་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ་གཉིས་ལས། ༈ རྣམ་གྲངས་ཀྱི་མདོར་བསྟན་པ། (དང་པོ།)རྣམ་གྲངས་ཀྱི་མདོར་བསྟན་ནི། (དོན་གསང་དུ།)ཉན་ཐོས་པའི་ལུགས

【現代漢語翻譯】 我，未生起者是未來，已生起而未滅盡者是現在。（《俱舍論釋》中說：）以其來、去、變化，或以無常性吞噬，故稱為『時』。如《中觀邊際論》所說：『果已用盡及，如是未用異。』如是，以因果的三種狀態而安立三種時間。但分別說部和滅盡部認為時間是實有的，並且勝論派等認為：時間聚集眾生，時間成熟萬物，時間使睡眠者醒來，時間難以逾越。』如是認為存在常恒的作者是不存在的。處所是什麼呢？太陽升起的地方是東方，面對東方的右邊是南方，太陽落下的地方是西方，背對西方的左邊是北方，從這些方向的推演中也指示了四隅，並且下、上和十方一切處，凡是被有形之物所包含的因和果存在的地方，就稱為『處所』。《釋》中也說：『對於非有形之物，由於沒有遍及方位的力量，因此因和果應理解為被有形之物所包含。』如是，總而言之，下、上和正對面的處所共有三種。 數量是什麼呢？對於無差別的唯一，由於不合理，因此對於諸行各自差別而存在的狀態，稱為『數量』。其中，有一個的數量、有兩個的數量和（三個以上）眾多的數量這三種。集合是什麼呢？如生起根識時，境、根和作意三者聚集，或者因果關聯產生的所有條件聚集，或者行為的所有部分無一遺漏地聚集，稱為『集合』。它有（如地、水）聚集的集合，（許多人聚集於）同一目的的集合，和（所需之人全部到齊）圓滿的集合這三種。這些狀態上安立的法相稱為『不相應行』，並非從色等之外成立的實有法。如《釋》中說：『如是，這些不與心相應的行法，由於是安立在狀態之上，因此一切都應理解為是假有。』 第五，什麼是識蘊的安立？回答分為兩部分： 首先，是名相的概括性指示：根據聲聞乘的觀點

【English Translation】 I, that which has not arisen is the future, and that which has arisen but not ceased is the present. (In the Commentary on the Treasury of Knowledge:) 'Because of coming, going, and changing, or because it is devoured by impermanence, it is called 'time'.' As it says in the Madhyāntavibhāga: 'The fruit has been used up, and likewise, the unused is different.' Thus, the three times are designated based on the three states of cause and effect. However, the Sarvāstivāda and Saṃmitīya schools believe that time is substantial, and the Vaiśeṣika school and others believe that: 'Time gathers beings, time ripens things, time awakens those who sleep, time is difficult to overcome.' Thus, the belief in a permanent agent is nonexistent. What is a place? The place where the sun rises is the east, the right side facing the east is the south, the place where the sun sets is the west, and the left side facing away from the west is the north. From these directions, the four intermediate directions are also indicated, and in all directions below, above, and in the ten directions, wherever there are causes and effects contained by form, that is called a 'place.' The commentary also says: 'For non-form, since there is no power to pervade the directions, the causes and effects should be understood as being contained by form.' Thus, in summary, there are three types of places: below, above, and directly in front. What is number? For the undifferentiated unity, it is unreasonable, therefore, the state in which phenomena exist separately and distinctly is called 'number.' Among them, there are three types of numbers: one, two, and (three or more) many. What is a collection? Like when a sense consciousness arises, the object, sense faculty, and attention gather together, or when all the conditions related to the arising of cause and effect gather, or when all the parts of an action gather without omission, that is called a 'collection.' There are three types of collections: a collection of things gathered (like earth and water), a collection for the same purpose (like many people gathering), and a complete collection (like all the necessary people being present). The aspects imputed to these states are called 'non-associated formations,' and they are not established as substances separate from form, etc. As the commentary says: 'Thus, these non-associated formations of consciousness, since they are imputed to states, should all be understood as nominally existent.' Fifth, what is the establishment of the aggregate of consciousness? The answer is in two parts: First, a summary indication of the categories: According to the Śrāvakayāna tradition

---

་ཀྱིས། གསུམ་ཆར་ ཡང་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་ཁོ་ནའི་མིང་དུ་འདོད་དེ། ངེས་ཚིག་གི་སྒོ་ནས་འབྱེད་པ་ན་སེམས་ དང་། ཤེས་པས་ན་ཡིད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པས་ན་རྣམ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་དང་། བསྟན་པའི་ དབྱེ་བས། ཁམས་བསྟན་པ་ན་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དང་། སྐྱེ་མཆེད་བསྟན་པ་ན་ཡིད་ཀྱི་ སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཕུང་པོ་བསྟན་པ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པར་སྦྱར་རོ། ། ཐེག་ཆེན་པའི་ལུགས་ཀྱིས་ཕལ་བར་བསྟན་པ་ནི། གསུམ་ཆར་ཡང་ཐུན་མོང་དུ་རྣམ་ཤེས་ ཚོགས་བརྒྱད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སུ་སྦྱར་ཏེ། ཀུན་གཞི་ནི་བསགས་པ་དང་། ཉོན་ཡིད་ནི་དོན་ལ་ སེམས་པ་དང་། འཇུག་ཤེས་ནི་སྣ་ཚོགས་ལ་དམིགས་པ་ན་སེམས་ཞེས་བྱ་ཞིང་། ཐམས་ཅད་ ཀྱང་མཚུངས་པར་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་བྱེད་པའི་དོན་ནམ། རྟོག་པའི་དོན་གྱིས་ན་ཡིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། 1-161 བརྒྱད་ཅར་ཡང་ཡུལ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པའི་དོན་གྱིས་ན་རྣམ་ཤེས་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །གཙོ་ བོར་བསྟན་པ་ནི། གསུམ་པོ་སོ་སོར་རེ་རེ་ལ་སྦྱར་ནས། (སེམས་ལ་ཙིཏ་ཏ་ཞེས་པའི་ཙིཏ་བསགས་པ་དང་ ཙི་ཏྲ་སྣ་ཚོགས་དང་། ཙིཏ་ཏ་སེམས་ལ་འཇུག་པས་)བག་ཆགས་བསགས་པ་དང་། སྣ་ཚོགས་ལ་དམིགས་ པ་དང་། དོན་ལ་སེམས་པས་ན་(ཞེས་པ་གཞན་གཉིས་པོ་ལ་མེད་ཅིང་འདི་ལ་ཡོད་པས་)སེམས་གང་ཡིན་པ་ ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁོ་ན་དང་། དུས་རྟག་ཏུ་གསལ་བའི་རྣམ་པར་ངར་རློམ་པས་ན་ ཡིད་གང་ཡིན་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཁོ་ན་དང་། སྣ་ཚོགས་ལ་གསལ་བར་དམིགས་ པས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འཇུག་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་ཁོ་ན་སྟེ། གསུམ་ཆར་ཡང་རྣམ་ཤེས་ཕུང་ པོ་དེའི་རྣམས་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའོ། །(རྒྱན་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་)མདོ་ལས་ཀྱང་། སེམས་ ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས། །ངར་སེམས་བདག་ཉིད་ཡིད་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་ཡུལ་ལ་ འཛིན་པ་ནི། །དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་ཞེས་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ སོ་སོའི་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པ། (གཉིས་པ།)སོ་སོའི་དོན་རྒྱས་བཤད་ལ། སེམས་དང་། ཡིད་དང་། རྣམ་ཤེས་གསུམ་ལས། ༈ སེམས་ཀུན་གཞིའི་སྤྱི་དོན། (དང་པོ།)སེམས་ཀུན་གཞི་ལ་སྤྱི་དོན་དང་། གཞུང་དོན་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། རྣམ་དབྱེ་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པ་ནི། ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་འབྱེད་ལས། གང་ཞིག་ཤེས་ ནས་འགའ་ཞིག་སྤང་ཕྱིར་དང་། གཞན་གང་ཞིག་ནི་མངོན་སུམ་ཉིད་བྱ་བ། །དེས་ན་དེ་དག་ མཚན་ཉིད་སྒོ་ནས་ནི། །རྣམ་དབྱེ་འདོད་པས་བསྟན་བཅོས་འདི་བྱས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ ལྟར། སྤྱིར་ཡང་གཞུང་ལུགས་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་འཆད་པ་ལ། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་ དམ་དང་། ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་དང་། རྣམ་ཤེས་དང་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་ བ་ཤེས་དགོངས་ཤིང་། ཁྱད་པར་སེམས་དང་ཀུན་གཞི་ལའང་བདེན་གཉིས་རྣམ་དབྱེ་ཤེས་ དག

【現代漢語翻譯】 此外，有人認為這三者都只是六識的名稱。從詞源上區分，能思者為『心』，能知者為『意』，能辨識者為『識』。從教義的分類上說，在講『界』時，稱為七個心界；在講『處』時，稱為意處；在講『蘊』時，稱為識蘊等等，應如此對應。 大乘宗義中，一般認為這三者都可以共同作為八識的異名。『阿賴耶』（ཀུན་གཞི་，梵文：ālaya，梵文羅馬轉寫：ālaya，漢語字面意思：藏）是積聚之義，『末那』（ཉོན་ཡིད་）是思慮意義，『轉識』（འཇུག་ཤེས་）是緣于各種對象，因此稱為『心』。一切都同樣具有作為直接因的作用，或者具有思慮的作用，因此稱為『意』。 八識都能在各自的對境中進行辨識，因此也稱為『識』。主要來說，這三者可以分別對應于不同的識。『心』（སེམས་ལ་ཙིཏ་ཏ་ཞེས་པའི་ཙིཏ་བསགས་པ་དང་ཙི་ཏྲ་སྣ་ཚོགས་དང་། ཙིཏ་ཏ་སེམས་ལ་འཇུག་པས་）是指積聚習氣、緣于各種對像、思慮意義（因為其他二者不具備這些特點），因此，所謂的心，就是阿賴耶識。『意』（ཡིད་）是指恒常顯現的自我意識，因此，所謂意，就是染污意。『識』（རྣམ་ཤེས་）是指清晰地緣于各種對象，因此，所謂識，就是六轉識。這三者都是識蘊的不同安立。 如《寶積經》（རྒྱན་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་）所說： 『心是阿賴耶識， 我執自性即是意， 若能執取于對境， 彼即名為識。』 以下詳細解釋各自的含義。 （第二，）詳細解釋各自的含義，分為心、意、識三者。 （第一，）心的阿賴耶識的共同含義，分為共同含義和具體含義兩部分。 共同闡述分類，如《法與法性分別論》所說：『若知何者為捨棄， 又知何者當現證， 故以體性之差別， 造此論典為解說。』 因此，總的來說，在解釋各大論典的觀點時，需要了解世俗諦和勝義諦、法相和法性、識和智慧等的分類。特別是對於心和阿賴耶識，需要了解二諦的分類。

【English Translation】 Furthermore, some consider all three to be merely names for the six consciousnesses. Differentiated etymologically, that which thinks is called 'mind' (སེམས་); that which knows is called 'intellect' (ཡིད་); and that which distinguishes is called 'consciousness' (རྣམ་ཤེས་). In terms of doctrinal classification, when explaining the 'realms' (ཁམས་), it is referred to as the seven mind realms; when explaining the 'sources' (སྐྱེ་མཆེད་), it is referred to as the source of intellect; when explaining the 'aggregates' (ཕུང་པོ་), it is referred to as the aggregate of consciousness, and so forth, should be applied accordingly. In the Mahayana tradition, it is generally held that all three can be commonly applied as different names for the eight consciousnesses. 'Alaya' (ཀུན་གཞི་) means accumulation; 'Klesha-manas' (ཉོན་ཡིད་) means thinking about meaning; 'Evolving consciousness' (འཇུག་ཤེས་) means focusing on various objects, hence it is called 'mind'. All equally have the function of being an immediate cause, or have the function of thinking, hence it is called 'intellect'. All eight can distinguish in their respective objects, hence they are also called 'consciousness'. Primarily, these three can be respectively applied to different consciousnesses. 'Mind' (སེམས་ལ་ཙིཏ་ཏ་ཞེས་པའི་ཙིཏ་བསགས་པ་དང་ཙི་ཏྲ་སྣ་ཚོགས་དང་། ཙིཏ་ཏ་སེམས་ལ་འཇུག་པས་) refers to accumulating habitual patterns, focusing on various objects, and thinking about meaning (because the other two do not possess these characteristics), therefore, what is called mind is solely the Alaya consciousness. 'Intellect' (ཡིད་) refers to the constantly appearing self-awareness, therefore, what is called intellect is solely the afflicted intellect. 'Consciousness' (རྣམ་ཤེས་) refers to clearly focusing on various objects, therefore, what is called consciousness is solely the six evolving consciousnesses. All three are different establishments of the aggregate of consciousness. As stated in the 'Ratnakuta Sutra' (རྒྱན་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་): 'Mind is the Alaya consciousness, Self-grasping nature is intellect, That which grasps at objects, Is called consciousness.' The following explains the individual meanings in detail. (Second,) Explaining the individual meanings in detail, divided into mind, intellect, and consciousness. (First,) The common meaning of mind as Alaya consciousness, divided into common meaning and specific meaning. Commonly explaining the classification, as stated in the 'Distinguishing Dharma and Dharmata': 'To know what to abandon, And to know what to realize, Therefore, with the distinction of characteristics, This treatise is made for explanation.' Therefore, in general, when explaining the views of the major treatises, it is necessary to understand the classifications of conventional truth and ultimate truth, phenomena and suchness, consciousness and wisdom, and so on. Especially for mind and Alaya consciousness, it is necessary to understand the classification of the two truths.

---

ོས་པས། སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིར་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཆོས་ཅན་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་ བསྡུས་པའི་སེམས་ནི་གཙོ་བོའི་སྒོ་ནས། སེམས་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས། ཞེས་པ་ལྟར་ 1-162 ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བྱ་ཞིང་། ཕལ་པའི་སྒོ་ནས། (མདོ་ལས་ཀྱང་)སེམས་དང་ཡིད་ དང་རྣམ་པར་ཤེས། །ཞེས་པ་ལྟར་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་ལའང་བྱའོ། །དོན་དམ་ཆོས་ཉིད་ ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོའི་སེམས་ནི། རང་བཞིན་འོད་གསལ་བ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་ པའི་སྙིང་པོ་ལ་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། སེམས་ནི་སེམས་མ་མཆིས་པ་སྟེ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་ གསལ་བའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེའང་དྲི་བཅས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ དུ་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་སྐབས་ནའང་ཡོད་པ་ལ་དགོངས་ནས། རྒྱན་ལས། སེམས་ནི་རྟག་ ཏུ་རང་བཞིན་འོད་གསལ་འདོད། །དེ་ནི་གློ་བུར་དྲི་མས་མ་རུང་བྱས། །ཆོས་ཉིད་སེམས་ལས་ གཞན་པའི་སེམས་གཞན་ནི། །འོད་གསལ་མ་ཡིན་རང་བཞིན་ལ་བརྗོད་དོ། །ཞེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཐམས་ཅད་ལ། ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་དག་གྱུར་པས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ ཉིད་དེ་ཡི་ཕྱིར། །འགྲོ་ཀུན་དེ་ཡི་སྙིང་པོ་ཅན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཤིང་། རང་ བཞིན་ཆོས་ཉིད་གདོད་མ་ནས་འགྱུར་བ་མེད་པ་ལ་དགོངས་ནས། རྒྱུད་བླ་མར་ཡང་། སེམས་ ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་གང་ཡིན་པ། དེ་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་འགྱུར་མེད་དེ། །ཡང་ དག་མིན་རྟོག་ལས་བྱུང་འདོད་ཆགས་སོགས། །གློ་བུར་དྲི་མས་དེ་ཉོན་མོངས་མི་འགྱུར། ། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་གཞི་ལའང་གཉིས་ ཀྱི། ཀུན་རྫོབ་ཆོས་ཅན་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཆ་ནི་གང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཚོགས་བརྒྱད་ཀྱི་ཡ་གྱལ་ དུ་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་ཡིན་ལ། དོན་དམ་ཆོས་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་ པོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རྒྱན་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས། སེམས་རྣམས་སྣ་ཚོགས་ཀུན་གཞི་སྟེ། བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དགེ་བའང་དེ། སྙིང་པོ་དེ་ལ་ཀུན་གཞིའི་སྒྲས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ པས་སྟོན་པར་མཛད། །སྙིང་པོ་ཀུན་གཞིར་བསྟན་པ་ཡང་། །བློ་ཞན་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཤེས་ སོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལྟར་གཉི་ག་ལའང་ཀུན་གཞིའི་སྒྲ་བཤད་ 1-163 དུ་རུང་སྟེ། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། དེའང་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་པས་འཁོར་ བའི་གཞི་བྱེད་ཅིང་། ཐོས་སོགས་དགེ་བའི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ པའི་གཞིའང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཀུན་གཞི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ནི་གློ་བུར་གྱི་དྲི་ མའི་རྟེན་ཡིན་པས་(ས་ནི་ཆུ་ལ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་)འཁོར་བའི་གཞིར་ཡང་གསུང

【現代漢語翻譯】 問：『心』這個詞一般是怎麼解釋的？ 答：總的來說，『心』是指普遍的概念。從主要方面來說，被世俗諦所包含的識，如『心是阿賴耶識』所說，是指阿賴耶識。從次要方面來說，如（經中也說）『心、意和識』，是指八識聚。 從勝義諦來說，法性智慧的自性心，是指自性光明、法界，也就是如來藏。如經中所說：『心不是心，心的自性是光明。』等等。 考慮到有垢的真如在眾生狀態下也存在，因此《寶性論》中說：『心常自性光明，為客塵所染污。法性心外無他心，非光明，說為自性。』 同樣，『真如於一切，無有差別然清凈，是故如來即是彼，一切眾生具彼性。』等等。考慮到自性法性從原始以來就沒有改變，《寶性論》中也說：『心的自性是光明，如虛空般不變。由非真分別所生貪等，客塵不染污彼。』等等。 同樣，阿賴耶識也有兩方面：世俗諦的識的部分，就是八識聚中的一個；勝義諦的法性智慧的部分，就是如來藏。《寶積經》中說：『諸心種種是阿賴耶，如來藏是善，以阿賴耶之名詮釋彼心，如來如是說，劣慧者不能知。』等等。 因此，兩者都可以解釋為『阿賴耶』，因為它是輪迴和涅槃一切法的根本。阿賴耶識是煩惱習氣的依處，因此是輪迴的根本；也是聞思等善法習氣的依處，因此也是涅槃的根本。阿賴耶如來藏是暫時的垢染的依處，因此（如『地是水的依處』等）也被說是輪迴的根本。

【English Translation】 Q: How is the term 'mind' generally explained? A: Generally speaking, 'mind' refers to a universal concept. Primarily, the mind encompassed by conventional reality (samvriti-satya), the consciousness, as in 'the mind is the alaya-vijnana (storehouse consciousness),' refers to the alaya-vijnana. Secondarily, as (also stated in the sutras) 'mind, intellect, and consciousness,' it also refers to the eight aggregates of consciousness. From the perspective of ultimate reality (paramartha-satya), the mind that is the essence of dharmata-jnana (wisdom of the nature of reality) refers to the self-luminous nature, the dharmadhatu (realm of reality), which is the tathagatagarbha (Buddha-nature). As stated in the sutras: 'The mind is no-mind; the nature of the mind is luminosity,' and so forth. Considering that the thusness (tathata) with defilements also exists in the state of sentient beings, the Ratnagotravibhaga (Treatise on the Jewel Family) states: 'The mind is always considered to be self-luminous; it is marred by adventitious defilements. Other than the dharmata-mind, other minds are said to be non-luminous in nature.' Similarly, 'Thusness is in all; though without distinction, it is purified. Therefore, the Tathagata is that; all beings have its essence.' etc. Considering that the self-nature dharmata is unchanging from the beginning, the Uttaratantra (Highest Continuum) also states: 'Whatever is the self-luminous nature of the mind, that is immutable like the sky. Desires, etc., arising from false conceptions, adventitious defilements do not disturb it.' etc., as extensively stated. Similarly, the alaya also has two aspects: the conventional reality aspect of consciousness, which is one of the eight aggregates of consciousness; and the ultimate reality aspect of dharmata-jnana, which is the tathagatagarbha itself. The Ghanavyuha Sutra (Array of Dense Appearances Sutra) states: 'The various minds are the alaya; the tathagatagarbha is also virtuous. The Tathagata teaches that mind with the name alaya; those of inferior intellect do not understand it.' etc. Therefore, the term 'alaya' can be applied to both, because it is the basis of all phenomena of samsara (cyclic existence) and nirvana (liberation). The alaya-vijnana is the basis of samsara because it is the support for the imprints of afflictions; it is also the basis of nirvana because it is the support for the imprints of hearing, thinking, etc. The alaya-tathagatagarbha is the support for temporary defilements, and therefore (like 'earth is the support for water,' etc.) is also said to be the basis of samsara.

---

ས་ཤིང་། དེ་ཉིད་དྲི་ མ་དང་བྲལ་བ་ཙམ་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གཞི་མཐར་ ཐུག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་མངོན་པའི་མདོ་ ལས། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་ཁམས། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་གནས་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཡོད་བས་ ན་འགྲོ་ཀུན་དང་། མྱ་ངན་འདས་པའང་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ཉིད། གསུང་གཅིག་ཉིད་དུ་གསུངས་ན་ཡང་། །དུ་མ་ཉིད་དུ་སོ་སོར་སྣང་། ཞེས་པ་ལྟར་གདུལ་བྱའི་ སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཉི་ག་ལ་སྦྱར་ཏེ་བཤད་དུ་རུང་བས། འཕགས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་བར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་སྦྱར་ནས་བཤད་ཅིང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་བླ་མའི་འགྲེལ་པར། ཀུན་གཞི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་སྒྲུབ་ བྱེད་དུ་མདོ་དང་སྦྱར་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ནི། རྣམ་ཤེས་བདུན་དང་ལྡན་པ་ཡང་། །འཛིན་པ་ གཉིས་ཀྱི་རབ་འཇུག་སྟེ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ལྡོག་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་དང་། ཡིད་ཀྱི་ རྣམ་ཤེས་ལས་བྱུང་བའི། །བག་ཆགས་དྲི་མ་བཞིན་དུ་ལྟོས། །སེམས་ནི་རས་ཡུག་དཀར་པོ་ འདྲ། །བག་ཆགས་རྣམས་ཀྱིས་མི་མཛེས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀུན་ གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་སྦྱར་ཏེ་འཆད་པ་རྣམས་ཀྱང་མཐར་ཐུག་ཀུན་གཞི་དེ་བཞིན་ གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་འགྱུར་བར་རིགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འགའ་ཞིག་དེ་ 1-164 གཉིས་དོན་གཅིག་པར་འཆད་པ་ནི། གང་དག་བདེན་པ་གཉིས་ཉིད་ཀྱི། །རྣམ་དབྱེ་རྣམ་པར་ མི་ཤེས་པ། །དེ་དག་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་ལ། །ཟབ་མོ་དེ་ཉིད་མཐོང་བ་མིན། །ཞེས་པ་ལྟར་ བདེན་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་དབྱེ་མ་ཕྱེད་པ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་ཉིད་ལས་མ་འདས་ པའི་ཀུན་གཞི་ནི། མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ ཅན་ཡིན་ལ། དོན་དམ་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཀུན་གཞི་ནི། གཙང་བ་དང་ བདག་དང་བདེ་བ་དང་རྟག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་པས། མུན་པ་ དང་། སྣང་བ་དང་། དུག་དང་བདུད་རྩི་དང་། སྤུན་པ་དང་སྙིང་པོ་ལྟར་ཁྱད་པར་ཤིན་ཏུ་ཆེ་ བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་ པར་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་བར་བྱའོ། ། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་ནས། ད་ནི་(གཉིས་པ།)སྐབས་ཀྱི་དོན་ཉིད་ ཁྱད་པར་དུ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་འདིར་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་འཆད་པ་ ལ། མཚན་ཉིད། མཚན་གཞི། དམིགས་རྣམ། འཇུག་ལྡོག རྣམ་གྲངས། དབྱེ་བ། སྒྲུབ་ བྱེད་དོ། །མཚན་ཉིན་ནི། ཐེག་བསྡུས་ས

【現代漢語翻譯】 正如土地，僅僅是遠離了污垢，就能獲得解脫，因此是涅槃的究竟基礎。因此，世尊在《阿毗達磨經》中說：『無始時來的界，是諸法一切的處所，因為有它，一切眾生和涅槃也能獲得。』所說的雖然是同一句話，卻如『一句而說，種種顯現』一樣，可以根據所化眾生的根器，結合兩種情況來解釋。因此，聖者在此將《攝大乘論》結合，作為阿賴耶識的論證來解釋，而在《大乘經莊嚴論》的解釋中，將阿賴耶結合經典，作為如來藏的論證來詳細解釋。 同樣，《楞伽經》中說：『如來藏，也具有七種識，是二取（能取和所取）的深入之處，通過完全瞭解就能轉變。』以及『由意識產生的習氣，就像污垢一樣看待，心就像白色的布匹，習氣使它不美觀。』等等，這些將阿賴耶識作為論證來解釋的，最終都可以理解為阿賴耶是如來藏的論證。有些人將兩者解釋為同一意義，這是因為他們不瞭解二諦的區別，如『誰不辨別二諦，他就不能見到佛陀教法的甚深之處。』一樣，這是沒有區分二諦。作為世俗，阿賴耶沒有超越識的法性，具有無常、痛苦、空和無我的特徵。作為勝義，成為無二智慧自性的阿賴耶，是清凈、我、樂和常的彼岸，達到了極致。就像黑暗和光明，毒藥和甘露，糠秕和精華一樣，存在著非常大的差異。因此，在任何情況下，都應該精通二諦的區分。 如上共同地闡述了區分之後，現在將特別地闡述（第二）本段的意義。這裡要講解的是阿賴耶識，包括：體性、所依、所緣、行相、止息、異名、分類、論證。體性是：《攝大乘論》中說：

【English Translation】 Just as land, merely by being free from dirt, attains liberation, therefore it is the ultimate basis of Nirvana. Therefore, the Bhagavan (Blessed One) said in the Adhidharma Sutra: 'The realm of beginningless time is the abode of all dharmas; because it exists, all beings and Nirvana can be attained.' What is said, although it is the same sentence, can be explained by combining the two situations according to the capacity of the beings to be tamed, just as 'one word is spoken, but various things appear.' Therefore, the noble one here combines the Mahāyānasaṃgraha (Summary of the Great Vehicle) and explains it as the proof of the Ālayavijñāna (store consciousness), while in the explanation of the Mahāyānasaṃgraha, the Uttaratantraśāstra (Treatise on the Sublime Continuum), he combines the Ālaya with the sutras and explains it in detail as the proof of the Tathāgatagarbha (Buddha-nature). Similarly, the Laṅkāvatāra Sūtra (Descent into Lanka Sutra) says: 'The Tathāgatagarbha also possesses the seven consciousnesses, it is the deep entry of the two graspings (the grasper and the grasped), and it can be transformed through complete understanding.' And 'The habitual tendencies arising from the mind consciousness should be regarded as dirt; the mind is like a white cloth, and the habitual tendencies make it unattractive.' And so on, those who explain the Ālayavijñāna as proof, can ultimately be understood as the Ālaya being the proof of the Tathāgatagarbha. Some people explain the two as having the same meaning, because they do not understand the distinction between the two truths, as 'Whoever does not distinguish the two truths, he cannot see the profound meaning of the Buddha's teachings.' This is not distinguishing the two truths. As conventional truth, the Ālaya does not transcend the nature of consciousness and has the characteristics of impermanence, suffering, emptiness, and selflessness. As ultimate truth, the Ālaya that has become the nature of non-dual wisdom is the other shore of purity, self, bliss, and permanence, reaching the ultimate limit. Just like darkness and light, poison and nectar, chaff and essence, there is a very large difference. Therefore, in all circumstances, one should be skilled in distinguishing the two truths. After explaining the distinction in common as above, now we will specifically explain the meaning of (second) this section. Here, what is to be explained is the Ālayavijñāna, including: nature, basis, object, aspect, cessation, synonyms, classification, and proof. The nature is: In the Mahāyānasaṃgraha it says:

---

ུ། མདོར་བསྡུ་ན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་བའི་ངོ་བོ་ ཉིད་ནི་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་སྟེ་དེས་ཁམས་གསུམ་པའི་ལུས་ ཐམས་ཅད་དང་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ་ཞེས་པ་ལྟར། རྣམ་སྨིན་དང་ས་བོན་ཐམས་ཅད་ ཇི་ལྟར་རིགས་པ་བརྟེན་ཞིང་དོན་གྱི་ངོ་བོ་རིག་པ་ཞེས་པ་སྟེ། སུམ་ཅུ་བར་ཡང་། དེ་ལ་ཀུན་ གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ནི། །རྣམ་སྨིན་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པར། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ས་བོན་ཐམས་ ཅད་པའི་དོན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་གནས་ཡིན་པས་སྤྱི་རིགས་ནས་ཚང་བ་ལ་ བྱའི། ཅིག་ཅར་ཐམས་ཅད་ཚང་བ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་ཆད་དང་འཕགས་པའི་ཀུན་གཞི་ ལ་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་། (མུ་དྲ་)བག་ཆགས་བསྒོར་རུང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ 1-165 ཞེས་པ་དང་། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྟེན། དོན་གྱི་ངོ་བོ་རིག་པ་ཞེས་གསུངས་ པས་ཀྱང་མཚོན་ནུས་ཤིང་། (བཅོམ་ལྡན་)འགའ་ཞིག་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་འཇུག་པའི་རྣམ་ ཤེས་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། དགྲ་བཅོམ་པའི་ཀུན་གཞི་ལ་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། ། (མཚན་ཉིད་)དེ་ལ་དབྱེ་ན་ཐེག་བསྡུས་སུ། འདིའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཇི་ལྟར་ལྟ་ཞེ་ ན། རང་གི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་། རྒྱུ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་། འབྲས་ བུ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། དེ་རྣམས་དོན་གསང་དུ་རིམ་པ་ལྟར། ཐུན་མོང་གི་མཚན་ཉིད་དང་། ས་བོན་གྱི་ཆའི་མཚན་ཉིད་དང་། རྣམ་སྨིན་གྱི་ཆའི་མཚན་ཉིད་ བཤད་པ་ལ། དེའི་དང་པོ་ནི་བཤད་ཟིན་པ་ལྟར་ཏེ། གཉིས་པ་ནི་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པའི་བག་ ཆགས་གང་ཞིག ཆོས་གཞན་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའི་རྐྱེན་དུ་གནས་པ་ཞེས་པ་དང་། གསུམ་པ་ནི་ཐོག་ མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་བག་ཆགས་ལ་བརྟེན་ནས་ས་བོན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་བའི་ཀུན་ གཞི་ཞེས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་ཕྱི་མ་ལ་ལྟོས་ནས་ས་བོན་དང་། སྔ་མ་ལ་ལྟོས་ནས་རྣམ་ སྨིན་དང་། གཉི་ག་དོན་གྱི་ངོ་བོ་རིག་པའི་ཆ་ནས་རྣམ་ཤེས་ཡིན་པས། གསུམ་ཀའང་ཀུན་ གཞིའི་རྣམ་ཤེས་སུ་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། ། མཚན་གཞི་ངོས་གཟུང་བ་ལ་གསུམ་ལས། (དང་པོ།)ཐུན་མོང་དུ་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི། བསྡུ་བར་གསུངས་པ་ལྟར། ནང་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་། ཕྱི་རོལ་གནས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་ དམིགས་ནས། རྣམ་པ་མི་གསལ་ཞིང་ཆ་ཕྲ་བས་ཡུལ་སྣང་བར་ནུས་ཙམ་པ། གྲོགས་ཀུན་ འགྲོ་ལྔ་ཁོ་ན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཞིང་ཁྱད་པར་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ཁོ་ན་ཅན། ངོ་བོ་ ཐར་བ་ཐོབ་པ་ལ་མ་བསྒྲིབས་ཤིང་། དགེ་མི་དགེར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ། དུས་འཁོར་བ་ཇི་ སྲིད་དུ་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། སུམ་ཅུ་པར་ཡང་། དེ་ནི་(ནང་ཉེ་བར་)ལེན་པ་དག་ དང་(ཕྱི་རོལ་)གནས་(ལ་དམིགས་ནས)། །རྣམ་པར་རིག་པ་མི་རིག་པ། །(གྲོགས་)རྟག་ཏུ་རེག་དང་ 1-

【現代漢語翻譯】 總而言之，阿賴耶識（kun gzhi'i rnam par shes pa，一切種子的根本識）的自性是成熟的識（rnam smin，果報）的所有種子，如雲：『它包含了三界的所有身體和所有眾生。』成熟和所有種子如何相互依存，並且是認知的本質。在《三十頌》（Sumcu pa）中也說：『阿賴耶識是所有成熟的種子。』所有種子的意義在於，它是所有法（chos，事物、現象）的種子的所在地，因此是從普遍類別中完整具備，而不是一次性全部具備，因為這不包括斷絕種姓者和聖者的阿賴耶識。此外，（穆扎，Mudra）『能夠積累習氣的識』，以及『輪迴和涅槃的基礎，是認知的本質』等說法也能夠說明這一點。認為『某些識會持續到輪迴存在』的說法是不合理的，因為這不包括阿羅漢的阿賴耶識。 （名稱）如果對此進行區分，在《攝大乘論》（Theg bsdus）中說：『如何看待此處的特徵的建立？有自性上的建立、因上的建立和果上的建立。』這些按照秘密意義的順序，分別是共同特徵、種子部分的特徵和成熟部分的特徵的解釋。第一個如前所述，第二個是阿賴耶識中存在的習氣，作為產生其他法的因的條件而存在，第三個是依賴於無始以來的習氣，種子完全成熟的阿賴耶識。這些都是相對於後來的法而言是種子，相對於先前的法而言是成熟，並且從認知本質的角度來看都是識，因此，三者在本質上都是阿賴耶識。 關於確定基礎，有三種：（第一）共同確定，如《攝大乘論》所說，以內在的執取（nang nye bar len pa，內在的抓取）和外在的處所世界（phyi rol gnas snod kyi 'jig rten，外在的容器世界）為對境，因為形式不清晰且部分微小，所以只能顯現為對境，與五遍行（kun 'gro lnga，五種普遍心理作用）相應，並且只有舍受（tshor ba btang snyoms，中性的感受），本質上不障礙獲得解脫，並且是無記（dge mi dger lung du ma bstan pa，既非善也非惡），在輪迴存在期間持續不斷。在《三十頌》中也說：『它是與內在的執取和外在的處所（為對境）相應的，是不清晰的識，（伴隨）恒常的觸和

【English Translation】 In short, the nature of the Alaya-consciousness (kun gzhi'i rnam par shes pa, the fundamental consciousness of all seeds) is all the seeds of the matured consciousness (rnam smin, fruition), as it says, 'It encompasses all bodies and all beings of the three realms.' How maturation and all seeds depend on each other, and it is the essence of cognition. In the Thirty Verses (Sumcu pa), it also says, 'The Alaya-consciousness is all the seeds of maturation.' The meaning of all seeds is that it is the location of the seeds of all dharmas (chos, things, phenomena), so it is fully possessed from the general category, but not all at once, because it does not include the Alaya-consciousness of those who have cut off their lineage and the noble ones. Furthermore, (Mudra) 'the consciousness capable of accumulating habits,' and 'the basis of samsara and nirvana, is the essence of cognition' can also illustrate this. The statement that 'some consciousness continues as long as samsara exists' is unreasonable because it does not include the Alaya-consciousness of the Arhat. (Definition) If we differentiate this, in the Compendium of Vehicles (Theg bsdus), it says, 'How should the establishment of characteristics here be viewed? There is the establishment in terms of self-nature, the establishment in terms of cause, and the establishment in terms of effect.' These, in order of secret meaning, are the explanations of the common characteristics, the characteristics of the seed part, and the characteristics of the maturation part. The first is as previously stated, the second is the habit existing in the Alaya-consciousness, existing as a condition for the cause of the arising of other dharmas, and the third is the Alaya-consciousness in which the seeds have fully matured relying on the habits from beginningless time. These are all seeds in relation to later dharmas, maturation in relation to earlier dharmas, and consciousness from the perspective of the essence of cognition, so all three are the same in essence as Alaya-consciousness. Regarding the determination of the basis, there are three: (First) common determination, as stated in the Compendium, by focusing on the inner grasping (nang nye bar len pa, inner taking) and the outer container world (phyi rol gnas snod kyi 'jig rten, outer container world), because the form is unclear and the parts are minute, it can only appear as an object, corresponding to the five omnipresent mental factors (kun 'gro lnga, five universal mental factors), and only having neutral feeling (tshor ba btang snyoms, neutral feeling), in essence not obstructing the attainment of liberation, and being unspecified (dge mi dger lung du ma bstan pa, neither virtuous nor non-virtuous), continuously arising as long as samsara exists. In the Thirty Verses, it also says, 'It is associated with the inner grasping and the outer place (as object), it is the unclear consciousness, (accompanied by) constant contact and

---

166 ཡིད་བྱེད་དང་། །རིག་(པ་ཚོར་བ་)དང་འདུ་ཤེས་(དང་)སེམས་པར་ལྡན། །དེ་ལ་(ཁྱད་པར་)ཚོར་བ་ བཏང་སྙོམས་ཏེ། །དེ་ནི་(ངོ་བོ་)མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན། །རེག་ལ་སོགས་པའང་(ཚོར་བ་བཏང་ སྙོམས་དང་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་)དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་(དུས་)རྒྱུན་འབབ་ཆུ་བོ་བཞིན། །ཞེས་ལྟར་ རོ། །འདི་ནི་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་སྟེ། བྱེ་བཤད་དུ། ཀུན་ གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཁོག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པའོ་ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (ཉུང་བས་གཉིས་པ།)རྣམ་སྨིན་གྱི་ཆ་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི། ཀུན་གཞི་དེ་ཉིད་སྔོན་གྱི་ལས་ ཟག་པ་དང་བཅས་པས་འཕངས་ཤིང་རྣམ་སྨིན་གྱི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཆ་ནས་རྣམ་པར་སྨིན་ པའི་རྣམ་ཤེས་ཞེས་བྱ་ཞིང་། དེའི་ཆོས་ནི་ངོ་བོ་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པ། རྒྱུ་ལུང་ བསྟན་དགེ་མི་དགེ་ལས་བྱུང་བ། དེའང་ལས་བྱས་མ་ཐག་མི་འབྱུང་གི། ཕྱིས་འབྱུང་བ་ཡིན་ པ། རྒྱུད་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་སྟེ། རྣམ་སྨིན་ལུང་དུ་མ་བསྟན་ཆོས། །སེམས་ཅན་བརྗོད་ལུང་ བསྟན་ཕྱིས་སྐྱེས། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (གསུམ་པ།)ས་བོན་གྱི་ཆ་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི། ཀུན་གཞི་དེ་ཉིད་ཆོས་རྣམས་སྐྱེད་པའི་ ནུས་པ་བག་ཆགས་དང་ལྡན་པའི་ཆ་ནས་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཞེས་བྱ་ཞིང་། དེའི་བག་ ཆགས་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ། གང་ལ་བསྒོ་པའི་གཞི། གང་གིས་བསྒོ་བའི་ཆོས། ཇི་ལྟར་ བསྒོ་པའི་ཚུལ། དེ་ལྟར་བསྒོས་པའི་དོན་ནོ། ། དང་པོ་ནི། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྟེ། ཐེག་བསྡུས་སུ། བརྟན་ལུང་མ་བསྟན་ ལྷན་ཅིག་འབྱུང་། །སྒོ་བར་བྱེད་དང་འབྲེལ་བ་ལ། །སྒོ་བྱེད་དེ་ལས་གཞན་དུ་མིན། །འདི་ནི་ བག་ཆགས་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེའང་རྒྱུན་བརྟན་པ་ཏིལ་ལ་མེ་ཏོག་སྣ་མའི་ དྲི་ཆགས་ཀྱི། མི་བརྟན་པ་རླུང་དང་སྒྲ་ལ་མི་ཆགས་པ་བཞིན་དུ། རྒྱུན་བརྟན་པ་ཀུན་གཞི་ལ་ བག་ཆགས་བསྒོ་བར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། མི་བརྟན་པ་ཚོགས་དྲུག་དང་སྤྱིའི་གཟུགས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ 1-167 ནོ། །གཟུགས་མེད་ཁམས་དང་སྙོམས་འཇུག་གསུམ་གྱི་གནས་སྐབས་ལ་སོགས་པ་ན་མེད་ པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་གཞིའང་ཕུང་པོ་ལྷག་མེད་དུ་རྒྱུན་འཆད་ཀྱང་། ཇི་སྲིད་དུ་སྒོ་བྱེད་ཡོད་པ་ དེ་སྲིད་དུ་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དྲི་མཉམ་ཞིང་མི་གསལ་བ་ཏིལ་ལྟ་བུ་ལ་མེ་ཏོག་ གི་དྲི་འཆགས་ཀྱི། དྲི་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་གླ་རྩི་དང་སྒོག་པ་ལྟ་བུ་ལ་མི་འཆགས་པ་བཞིན་དུ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་ཞིང་མི་གསལ་བ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ལ་བག་ཆགས་བསྒོ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ གྱི། དགེ་མི་དགེ་སྐྱེས་ཤིང་གསལ་བ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བསྒོ་ བར་ནུས་ཤིང་སྙི་བ་ཏིལ་ལྟ་བུ་ལ་དྲི་འཆགས་པའི་འོས་ཡིན་གྱི། མཁྲེགས་པ་རྡོ་བ་ལ་སོགས་ པ་ལ་ནི་འོས་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ། བསྒོ

【現代漢語翻譯】 意念和，具有識別（感覺）、概念（和）心。其中（特殊的是）感覺是舍受。那是（本質）無覆無記。觸等（感覺是舍受和無覆無記）也是如此。那是（時間）如恒常流淌的河流。就像這樣。 這遍佈于所有具有感官的身體。如《辨中邊論》中所說：『阿賴耶識遍佈于整個身體。』 （因篇幅所限，以下是第二點）確定異熟的方面：阿賴耶本身被先前的業和煩惱所推動，從具有異熟法的方面來說，被稱為異熟識。它的法是無覆無記，由善或不善的因所生。它不是在業完成後立即產生，而是在之後產生。它在眾生相續中顯現，如頌云：『異熟無記法，眾生說無記，後生。』 （第三點）確定種子的方面：阿賴耶本身從具有產生諸法之能力的習氣方面來說，被稱為一切種子。確定其習氣包括：被熏習的基礎，熏習的法，如何熏習的方式，以及如此熏習的意義。 第一，在阿賴耶識上。《攝大乘論》中說：『恒常無記俱時生，為熏習及所依，能熏非離此，是名習氣相。』 也就是說，恒常的是像芝麻沾染花香一樣。不恒常的，像風和聲音不會沾染一樣。恒常的阿賴耶是習氣所熏習的基礎，而不是不恒常的六識和總相。因為在無色界和三摩地等狀態中不存在。 即使阿賴耶在無餘蘊中相續斷絕，只要能熏習者存在，它就依賴於生起。像芝麻一樣，氣味相同且不明顯，可以沾染花香。像麝香和大蒜一樣，氣味非常明顯，則不會沾染。無記且不明顯的阿賴耶識是習氣所熏習的基礎，而不是生起善與不善且明顯的入識。像芝麻一樣，能夠被熏習且柔軟，適合沾染氣味。像堅硬的石頭等，則不適合。能夠熏習

【English Translation】 Mental activity and, possessing awareness (feeling), conception (and) mind. Among them (especially) feeling is neutral feeling. That is (essence) obscured and unspecified. Touch and so on (feeling is neutral feeling and obscured and unspecified) are also like that. That is (time) like a constantly flowing river. Just like that. This pervades all bodies with senses. As stated in the Commentary: 'The Alaya consciousness pervades the entire body.' (Due to limited space, the following is the second point) Determining the aspect of Vipaka (result): The Alaya itself, propelled by previous karma and defilements, from the aspect of possessing the Dharma of Vipaka, is called the Vipaka consciousness. Its Dharma is obscured and unspecified, arising from good or bad causes. It does not arise immediately after the karma is done, but arises later. It appears in the continuum of sentient beings, as the verse says: 'Vipaka unspecified Dharma, sentient beings say unspecified, born later.' (Third point) Determining the aspect of seeds: The Alaya itself, from the aspect of possessing the potential to generate all Dharmas, is called the seed of all. Determining its habits includes: the basis to be perfumed, the Dharma that perfumes, how to perfume, and the meaning of such perfuming. First, on the Alaya consciousness. In the Compendium of The Great Vehicle it says: 'Constant unspecified co-emergent, for perfuming and the basis, the perfumer is not apart from this, this is called the characteristic of habit.' That is to say, what is constant is like sesame seeds being stained with the fragrance of flowers. What is not constant, like wind and sound, will not be stained. The constant Alaya is the basis for habits to be perfumed, not the impermanent six consciousnesses and general form. Because it does not exist in the formless realm and states of Samadhi, etc. Even if the Alaya is constantly cut off in the absence of remaining aggregates, as long as the perfumer exists, it depends on arising. Like sesame seeds, the smell is the same and not obvious, it can be stained with the fragrance of flowers. Like musk and garlic, the smell is very obvious, it will not be stained. The unspecified and unobvious Alaya consciousness is the basis for habits to be perfumed, not the entering consciousness that arises good and bad and is obvious. Like sesame seeds, being able to be perfumed and soft, it is suitable for staining with odor. Like hard stones, etc., it is not suitable. Able to perfume

---

ས་པ་འཛིན་ཞིང་མི་རྟག་པ་ཀུན་གཞི་ནི་བག་ཆགས་ བསྒོ་བར་བྱ་བའི་འོས་ཡིན་གྱི། རྟག་པ་ནམ་མཁའ་དང་སོ་སོར་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་ལ་ སོགས་པ་ལ་ནི་བསྒོ་བར་བྱ་བའི་འོས་མ་ཡིན་ནོ། །མེ་ཏོག་དང་ལྷན་ཅིག་འགྲོགས་པའི་ཏིལ་ ལ་དྲི་འཆགས་ཀྱི། ཡུལ་དང་དུས་ཐ་དད་པའི་ཏིལ་ལ་མི་འཆགས་པ་བཞིན་དུ། སྒོ་བྱེད་པ་ དང་རྒྱུད་གཅིག་ལ་དུས་མཉམ་དུ་འབྲེལ་བའི་ཀུན་གཞི་ལ་བག་ཆགས་བསྒོ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ གྱི། རྒྱུད་དང་དུས་ཐ་དད་པའི་ཀུན་གཞི་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །(དོན་གསང་མཁན་པོ་ལ་སོགས་པ་)ཁ་ཅིག་ དེའི་འཁོར་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་བརྟེན་པ་སེམས་བྱུང་ལ་ནི་མི་བསྒོའི། རྟེན་སེམས་ལ་བསྒོ་ བས་རྟེན་དུ་རུང་བ་ཞེས་ཀྱང་གསུང་ངོ་། ། གཉིས་པ་ནི། བསྒོ་བྱ་ལ་ནུས་པ་རྗེས་སུ་འཇུག་ཏུ་རུང་བ་ཚོགས་བདུན་མཚུངས་ལྡན་ དང་བཅས་པས་བསྒོ་སྟེ། ཚོགས་དྲུག་ཟག་བཅས་དགེ་མི་དགེས་རྣམ་སྨིན་དང་རྒྱུ་མཐུན་གཉི་ གའི་བག་ཆགས་འཇོག་ཅིང་། ལུང་མ་བསྟན་དང་ཉོན་ཡིད་ཀྱིས་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་བག་ཆགས་ འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །ལུས་ངག་གི་ལས་གཟུགས་ཅན་གྱིས་ནི་དངོས་སུ་བག་ཆགས་མི་བསྒོ། དེའི་ཀུན་སློང་གི་སེམས་པས་བསྒོས་པས་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །དོན་གསང་དུ། 1-168 ཀུན་གཞིའི་འཁོར་གྱི་ཀུན་འགྲོ་ལྔས་རང་ཉིད་སྐྱེད་པའི་བག་ཆགས་བསྒོ་བ་དང་མི་བསྒོ་བའི་ ལུགས་གཉིས་གསུངས་ཀྱང་། རྒྱུ་མཚན་ཚང་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་གིས་ཀྱང་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་བག་ ཆགས་བསྒོ་བར་རིགས་པའོ། ། གསུམ་པ་ནི། ཏིལ་དང་སྣ་མ་ལ་སོགས་པའི་མེ་ཏོག་དྲི་ཞིམ་པོ་ཅན་ཡུན་རིང་པོར་ལྷན་ དུ་བཞག་སྟེ་དྲི་བསྒོས་པ་ལས། ཕྱིས་མེ་ཏོག་འགགས་ཀྱང་ཏིལ་ལ་དྲི་བཟང་པོའི་རྒྱུན་ཆགས་ པ་བཞིན་དུ་ཀུན་གཞི་དང་ཚོགས་བདུན་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཡུན་ རིང་དུ་འགྲོགས་ཤིང་སྐྱེ་འགག་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བྱས་པ་ལས། ཕྱིས་སྒོ་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་དེ་འགགས་ ཀྱང་དེའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་ནུས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུན་ཀུན་གཞི་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ། ། བཞི་པའང་བག་ཆགས་ཉིད་ངོས་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་ལའང་མཚན་ཉིད། དབྱེ་བ། རང་བཞིན། གནས་ཚུལ། འཇོག་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་བག་ཆགས་ནི། ཀུན་གཞི་ཆོས་གང་ དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་འགག་བྱས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་དེ་དང་རིགས་འདྲ་བ་འབྱུང་བའི་ནུས་པ་ ཁྱད་པར་ཅན་ཏེ། ཐེག་བསྡུས་སུ། བག་ཆགས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི་ཅི་ཞེ་ན། ཆོས་དེ་ དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་འགག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་ ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །རྣམ་སྨིན་གྱི་བག་ཆགས་ནི། ཀུན་གཞི་ལ་ཆོས་གཞན་གྱིས་བསྒོས་པའི་ནུས་ པ་ཆོས་གཞན་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའི་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། (ཕྱོགས་གླང་གིས་)རྣམ་ཤེས་སྔ་མས་བཞག་པ་ཡི། ། ནུས་པ་བ

【現代漢語翻譯】 土地是所依，無常是阿賴耶識（kun gzhi，一切的基礎），應該被教導的是無常。而對於常恒的虛空和被分別觀察的滅盡等，則不應該被教導。如同芝麻與花朵一同放置時會沾染香味，而與不同地點和時間的花朵放置的芝麻則不會沾染香味一樣。對於與能作用的事物和同一相續在同一時間相關的阿賴耶識，應該教導習氣，而對於相續和時間不同的阿賴耶識則不然。（頓珠堪布等）有些人說，依賴於阿賴耶識的所緣，如觸等心所，不應熏習習氣，而應熏習作為所依的心識，因為它是能作為所依的。 第二，能被熏習的，是具有隨順能力的七識，包括相應的俱生心所。六識中的有漏善、不善之識，能熏習異熟和等流二者的習氣。無記和染污意能熏習等流習氣。身語的色法行為實際上並不直接熏習習氣，而是由其意樂之心熏習，從而產生果報。在《義燈》中，1-168，阿賴耶識的俱生五遍行心所，對於熏習和不熏習產生自身之習氣，有兩種說法。但由於理由充分，因此它們也應能熏習等流習氣。 第三，如同芝麻和鼻菸等具有香味的花朵長時間放置在一起而被薰染香味，之後即使花朵凋謝，芝麻仍然保持香味一樣。阿賴耶識與七識中的善、不善、無記之法長時間相伴，一同生滅，之後即使能作用的法消失，其能產生果報的習氣之流仍然會隨順地進入阿賴耶識。 第四，認識習氣本身，包括體相、分類、自性、狀態和安立方式。首先，等流習氣是指：阿賴耶識與任何法一同生滅，由此產生與該法相似之法的特殊能力。如《攝大乘論》所說：『何謂習氣？謂與法俱生滅，由此生彼之因性。』異熟習氣是指：阿賴耶識被其他法熏習后，成為其他法產生的因緣的能力。（陳那）說：『先前的識所安立的，能力是習氣。』

【English Translation】 The ground is the basis, and impermanence is the Alaya-vijñana (kun gzhi, the basis of everything), what should be taught is impermanence. But for the eternal space and the cessation that is separately observed, etc., it is not appropriate to teach. Just as sesame seeds placed with flowers will be fragrant, but sesame seeds placed with flowers from different places and times will not be fragrant. For the Alaya-vijñana that is related to the acting thing and the same continuum at the same time, habits should be taught, but not for the Alaya-vijñana of different continuums and times. (Don gSang mKhan po, etc.) Some say that the dependent mind-objects of Alaya-vijñana, such as touch, etc., should not be infused with habits, but the mind that is the basis should be infused, because it is capable of being a basis. Secondly, what can be infused is the seven consciousnesses with the ability to follow, including the corresponding concomitant mental factors. The six consciousnesses with outflows, virtuous and non-virtuous, can infuse both the habits of maturation and the habits of similar cause. The unspecified and afflicted mind can infuse the habits of similar cause. Physical and verbal actions of form do not actually infuse habits directly, but the intention of the mind infuses them, thereby producing results. In 'Don gSang', 1-168, the five pervasive mental factors of Alaya-vijñana's entourage have two ways of infusing and not infusing the habits of generating themselves. However, because the reasons are sufficient, it is reasonable that they can also infuse the habits of similar cause. Thirdly, just as sesame seeds and snuff, etc., with fragrant flowers are placed together for a long time and infused with fragrance, and even after the flowers wither, the sesame seeds still retain the fragrance. The Alaya-vijñana and the seven consciousnesses, virtuous, non-virtuous, and unspecified, are associated for a long time, arising and ceasing together. Even after the acting dharma ceases, the stream of habits that can produce its results will follow into the Alaya-vijñana. Fourthly, recognizing the habits themselves, including their characteristics, classifications, nature, state, and establishment. First, the habits of similar cause are: the special ability of the Alaya-vijñana to arise and cease together with any dharma, thereby producing a dharma similar to that dharma. As the 'Compendium of the Great Vehicle' says: 'What is called habit? It is the causal nature of arising from arising and ceasing together with the dharma.' The habits of maturation are: the ability of the Alaya-vijñana to be infused by other dharmas, becoming the cause and condition for the arising of other dharmas. (Dignaga) said: 'The ability established by the previous consciousness is habit.'

---

ག་ཆགས་ཡིན་པར་འདོད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། ། གཉིས་པ་ནི། ཕྱི་དང་ནང་དང་མི་གསལ་བ། །གཉིས་དང་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དང་ནི། །དམ་ པའི་དོན་ཏེ་དེ་དག་ཀུན། །ས་བོན་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་འདོད། །ཅེས་པ་ལྟར་སཱ་ལུ་ལ་སོགས་པ་ ཕྱིའི་ས་བོན་དང་། ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པ་ནང་གིས་ས་བོན་དང་། མི་གསལ་བ་གཉིས་ནི་དགེ་ མི་དགེའམ། ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་དུ་མི་གསལ་བ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་། ཕྱི་ཐ་སྙད་པའི་ 1-169 ཤེས་པའི་ཡུལ་ཀུན་རྫོབ་དང་། ནང་དཔྱད་བཟོད་ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་དོན་དམ་གྱིའོ། ། གསུམ་པ་ནི། སྐད་ཅིག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་། །དེ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་འབྱུང་བར་འདོད། ། ངེས་དང་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པ་དང་། །རང་གི་འབྲས་བུ་བསྒྲུབ་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ས་བོན་བག་ ཆགས་དེའང་རྟག་པ་མ་ཡིན་གྱི། བྱུང་མ་ཐག་འཇིག་པས་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པ་དང་། སྐད་ ཅིག་གཞན་གྱིས་བར་མ་ཆོད་པར་དེ་མ་ཐག་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པས་མྱུར་བ་ལ་དགོངས་ནས་ ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་། དེ་ཡང་(ནོར་གྱི་རྩ་ལག་)གཉེན་པོས་མ་བཅོས་གྱི་བར་རམ་(དོན་གསང་) འབྲས་བུ་མ་བྱུང་གི་བར་དུ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བ་དང་། བག་ཆགས་དུ་མ་ཅིག་ཅར་དུ་ཡོད་ ཀྱང་ལས་ཐམས་ཅད་མི་འབྱུང་གི་ནུས་པ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཁོ་ན་ལས་འབྱུང་བ་དང་། (ས་བོན་ གྱི་ས་བོན་གང་ཞེ་ན་)དེ་ཡང་དུས་གཅིག་ལ་ཐམས་ཅད་མི་འབྱུང་གི་རྐྱེན་གང་ཉེ་བ་ལ་ལྟོས་ནས་ འབྱུང་བ་དང་། ས་བོན་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་སྔ་མ་སྔ་མ་ལ་བརྒྱུད་དེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རང་གི་ འབྲས་བུས་ས་བོན་ཡོད་པར་བསྒྲུབ་ཅིང་། ས་བོན་གྱིས་ཀྱང་འབྲས་བུ་བསྒྲུབ་སྟེ། ཀུན་གཞི་ ལས་ཀུན་གཞི་དང་། སཱ་ལུ་ལས་སཱ་ལུ་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །(ཕྱིའི་ས་བོན་ཡོད་ན་ཀུན་ གཞི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པར་འགལ་ཞེ་ན།)སཱ་ལུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀུན་གཞི་ལ་གནས་པ་རྣམ་ཕྱི་རོལ་དུ་སྣང་བ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཀུན་ གཞི་ཉིད་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱན་སྟུག་པོ་བཀོད་པ་ལས། ཇི་ལྟར་འོ་མར་གྱུར་ པ་ན། །ཡོན་ཏན་ཞོ་དང་དར་བར་གནས། །དེ་བཞིན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱང་། །རྣམ་པར་ གྱུར་ན་གཟུགས་ལྟར་གནས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། ། བཞི་པ་ལ། ཆོས་གསུམ་གང་གི་ངོ་བོར་གནས་ཚུལ་དང་། གཅིག་དང་ཐ་དད་ཇི་ལྟར་ གནས་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་ལས། (དང་པོ།)གཞན་ལུགས་ནི། (རོག་ལ་སོགས་པ་)ཁ་ཅིག་ 1-170 སྒོ་བྱེད་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གྱིས་བསྒོས་པའི་བག་ཆགས་རྣམས་ཀྱང་རང་རང་དང་ངོ་ བོ་འདྲ་བར་ཡོད་དེ། འདི་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བས་དགེ་མི་དགེ་བག་ཆགས་ལ་བཤད་པའི་ ཕྱིར་དང་། གཞན་ཡང་དགེ་བས་བཞག་པའི་བག་ཆགས་ནི་དགེ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་ སྡུག་པ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས

【現代漢語翻譯】 如是說：『認為是習氣。』 第二，內外不分明，二與世俗諦，及勝義諦，此等一切，認為是六種種子。』如是說，如稻穀等外在的種子，以及存在於阿賴耶識中的內在的種子，不分明的二者是指善與非善，或者是不分明煩惱與清凈，未被教證所指明的。外在的，是名言識的對境世俗諦，內在的，是堪能觀察的一切種子的所依勝義諦。 第三，『剎那生滅，彼乃恒常生起，依賴決定與緣，成辦自之果。』如是說，種子習氣也並非恒常，而是生起后立即壞滅，是剎那性的。由於剎那之間不被其他事物阻隔，立即產生結果，因此是迅速的。在（財富的根本）對治未生起之前，或者（秘密之義）果未生起之前，會恒常生起。雖然有許多習氣同時存在，但並非所有的業都會產生，而是僅僅產生各自決定的能力。（何為種子的種子？）也不是在同一時間全部產生，而是依賴於哪個因緣更近而產生。由於種子從無始以來就通過前前而產生，因此自己的果證明了種子的存在，而種子也成辦果，如從阿賴耶識產生阿賴耶識，從稻穀產生稻穀等。（如果存在外在的種子，那麼阿賴耶識的種子是否完全矛盾？）稻穀等也僅僅是眾生使用它們時，業的習氣安住在阿賴耶識中，顯現為外在而已。阿賴耶識本身被稱為一切種子，如《寶積經》所說：『如牛乳變化時，功德存在於酪和酥中，同樣，阿賴耶識變化時，也如色法般存在。』 第四，三種法存在於何種體性中，以及一與異如何存在。首先分為三點：（第一）他宗的觀點是：（羅睺羅等）某些人認為，被能作、善、非善、無記所薰染的習氣，也與各自的體性相同，因為在此處也講述了與善、非善習氣相關聯的內容。此外，由善所安立的習氣就是善，因為它執持著可愛的果。等等。

【English Translation】 As it says: 'It is considered to be habit.' Secondly, 'Outer and inner are not clear, two and conventional truth, and ultimate truth, all of these are considered six kinds of seeds.' As it says, like Sālu (rice) and other external seeds, and the inner seeds that exist in the ālaya (storehouse consciousness), the two that are not clear are whether they are virtuous or non-virtuous, or whether they are not clear about afflictions and purification, and are not indicated in the scriptures. The external is the conventional truth, the object of conceptual consciousness, and the internal is the ultimate truth, the basis of all seeds that can withstand investigation. Thirdly, 'Momentary and simultaneous arising, that is considered to arise constantly, depending on certainty and conditions, accomplishing its own fruit.' As it says, the seed habit is also not permanent, but is momentary because it disintegrates as soon as it arises. Because there is no interruption by other moments, it immediately produces the fruit, so it is considered simultaneous arising with the intention of being fast. Also, it arises constantly until the antidote (root of wealth) has not arisen or until the fruit (secret meaning) has not arisen. Although many habits exist simultaneously, not all actions arise, but only those that are certain to arise with their respective abilities. (What is the seed of the seed?) Also, not everything arises at the same time, but arises depending on which condition is closer. Since the seed has been transmitted from the beginning without beginning, the previous one proves the existence of the seed by its own fruit, and the seed also accomplishes the fruit, just as the ālaya arises from the ālaya, and the sālu arises from the sālu. (If there are external seeds, is the ālaya seed completely contradictory?) Sālu and others are merely the appearance of the habits of karma of sentient beings who use them, residing in the ālaya, as external. The ālaya itself is called all seeds, as stated in the Dense Array Sutra: 'Just as when milk is transformed, qualities reside in yogurt and butter, similarly, when the ālaya consciousness is transformed, it resides like form.' Fourth, how the three dharmas reside in what nature, and how one and different exist. First, there are three points: (First) The view of others is: (Rāhula, etc.) Some believe that the habits stained by the doer, virtuous, non-virtuous, and unspecified, are also the same in nature as each other, because here it also speaks of things related to virtuous and non-virtuous habits. Furthermore, the habit established by virtue is virtue itself, because it holds onto the desirable fruit. And so on.

---

་པ་གསུང་ངོ་། །དེ་ནི་མི་འཐད་དེ། རྗེས་སུ་ འབྲེལ་པས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་གཟུགས་ཅན་བཞིན་དུ་བཏགས་པ་ བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། འབྲས་བུ་སྡུག་པ་འཛིན་པ་ཡང་འཕེན་པས་འཛིན་པ་ནི་མ་གྲུབ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཡང་འཕེན་བྱེད་ཡོད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་དང་། སྐྱེད་པས་འཛིན་པ་ནི་མ་ ངེས་ཏེ་བདེ་འགྲོའི་མིག་གི་དབང་པོའང་རིགས་འདྲ་ཕྱི་མ་སྐྱེད་པས་དགེ་བར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་ རོ། །གནོད་བྱེད་ཀྱང་ཡོད་དེ། ཐེག་བསྡུས་ཀྱི་འགྲེལ་པར། དགེ་མི་དགེ་གཉི་གར་མི་གསལ་ བ་སྟེ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། དགེ་མི་དགེས་བཞག་པའི་ བག་ཆགས་ཀུན་གཞི་དང་རྫས་གཅིག་པ་དེ་དགེ་མི་དགེ་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་ན། དེ་དག་ངོ་ བོ་གཅིག་ཏུ་ཐལ་ཞིང་འགལ་བ་མ་ཡིན་པར་ཡང་ཐལ་བའི་ཕྱིར་དང་། བསམ་གཏན་དང་པོ་ ཡན་ཆད་ནའང་དེའི་བག་ཆགས་ཡོད་པས་མི་དགེ་བ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་ རོ། ། (གཉིས་པ།)རང་ལུགས་ནི། འཇོག་བྱེད་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གང་གིས་བཞག་ཀྱང་ བག་ཆགས་ནི་ལུང་མ་བསྟན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཀུན་གཞི་ལུང་མ་བསྟན་དང་རྫས་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ རོ། །(ཐེག་བསྡུས་སུ།)འོ་ན་བག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཆོས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུར་ཇི་ལྟར་རུང་ ཞེ་ན། དཔེར་ན་ཚིག་གུའི་(ཚོན་གྱི་བྱེ་བྲག་སྣ་ཚོགས་སུ་མི་སྣང་བ་ཞེས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཟེར། གོས་སྐུད་པ་མང་པོས་ བཅིངས་ནས་སྣ་ཚོགས་སུ་མི་མཐོང་བ་ཞེས་ནོར་གྱི་རྩ་ལག་ཟེར་)རྩི་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྒྱུར་བའི་དུས་ན་རས་སྣ་ ཚོགས་སུ་མི་སྣང་ཡང་། གང་གི་ཚེ་ཚོན་གྱི་སྣོད་དུ་བཅུག་པ་དེའི་ཚེ་རས་ཀྱི་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་ 1-171 སུ་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་ཀུན་གཞི་ཡང་བག་ཆགས་ཀྱི་ དུས་ན་སྣ་ཚོགས་སུ་མི་སྣང་ཡང་འབྲས་བུ་གྲུབ་པའི་དུས་ན་ཆོས་སྣ་ཚོགས་སུ་འགྱུར་བ་ཉིད་ དེ། འདི་ནི་ཐེག་ཆེན་ལ་མཆོག་ཏུ་ཟབ་ཅིང་ཕྲ་བའི་རྟེན་འབྲེལ་ཀྱང་བྱའོ། ། (གསུམ་པ།)རྩོད་སྤོང་ལ། བག་ཆགས་ལུང་མ་བསྟན་ལས་འབྲས་བུ་དགེ་མི་དགེ་འབྱུང་ ན་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་བག་ཆགས་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། བག་ཆགས་འཇོག་ བྱེད་དང་། བག་ཆགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འདྲ་བས། རྒྱུ་མཐུན་རྒྱུ་དང་འདྲ་བར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། ། གཞན་ཡང་བག་ཆགས་ལུང་མ་བསྟན་གྱིས་བདེ་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོ་བསྐྱེད་ན་ལུང་མ་བསྟན་ ལ་རྣམ་སྨིན་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ངེས་ཏེ་ཀུན་གཞི་དང་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་སྐད་ཅིག་ སྔ་མས་ཕྱི་མ་བསྐྱེད་ཀྱང་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་སྨིན་ནི་བག་ཆགས་ཀྱིས་ འཕེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བག་ཆགས་འཇོག་བྱེད་ཀྱིས་འཕངས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བག་ ཆགས་ཀྱི་དུས་ན་ལུང་མ་བསྟན་ཙམ་ལས་མེད་ན། བྱེ་བ

【現代漢語翻譯】 有人說這是不合理的，因為善等是與隨後的事物相關聯而假立的，就像隨後的有色事物一樣。並且，執持痛苦的果實也無法成立，因為投射者執持；因為對於阿羅漢來說，也有投射者。通過產生來執持也是不確定的，因為善趣的眼根也會產生相似的後續事物，因此會成為善。也有妨害，在《攝大乘論》的解釋中說：『善與非善都不明顯，即未被經典指明。』因為如果善與非善所留下的習氣與阿賴耶識是同一實體，那麼它們就會成為善與非善的自性，並且也會成為同一體性且不相違背。即使在初禪以上，也有其習氣，因此也會成為有不善等等。 （二、）自宗：無論是安立者（善、非善、無記）中的哪一個安立，習氣都是無記的，因為與阿賴耶識是同一實體。《攝大乘論》中說：『如果習氣不是多種多樣的，那麼如何能成為多種事物的因呢？』例如，當用多種顏色的雌黃（一種礦物顏料，不易顯現多種顏色，被稱為無自性。另一種解釋是，像用多根線纏繞的布，不易看出多種顏色，被稱為財富的根本）染色時，布不會顯現出多種顏色；但是，當放入染缸時，佈會顯現出多種顏色。同樣，被多種習氣薰染的阿賴耶識，在習氣存在時不會顯現出多種多樣，但在果實成熟時會轉變為多種事物。這對於大乘來說，也是極其深奧和微妙的緣起。 （三、）辯駁：如果從無記的習氣中產生善與非善的果實，那麼同類因的習氣就不可能存在了。答：沒有過失，因為習氣的安立者和習氣的果實是相似的，所以可以成立同類因與因相似。此外，如果無記的習氣產生善趣和惡趣，那麼無記就會有異熟果。答：不確定，就像阿賴耶識和身體的根的先前剎那產生後續剎那，但不是異熟果的因一樣。異熟不是由習氣投射的，因為習氣的安立者已經投射過了。此外，如果在習氣存在時只有無記，那麼如何區分呢？

【English Translation】 Some say this is unreasonable because virtue and so on are nominally established in relation to subsequent things, just like subsequent colored things. Furthermore, the holding of painful fruits cannot be established either, because the projector holds; because even for an Arhat, there is a projector. Holding through generation is also uncertain, because the eye faculty of happy realms also generates similar subsequent things, thus becoming virtuous. There is also harm, as the commentary on the Compendium of Determinations states: 'Neither virtuous nor non-virtuous is clear, that is, not indicated in the scriptures.' Because if the habitual imprints left by virtue and non-virtue are the same entity as the kun gzhi (base consciousness), then they would become the nature of virtue and non-virtue, and would also become the same entity and not contradictory. Even in the first dhyana (concentration) and above, there are habitual imprints of it, so it would become having non-virtue and so on. (2) The proponent's own system: Whichever of the establishing factors (virtue, non-virtue, or unspecified) establishes it, the habitual imprint is unspecified, because it is the same entity as the unspecified kun gzhi. (In the Compendium of Determinations:) 'If the habitual imprints are not diverse, how can they be the cause of diverse phenomena?' For example, when dyeing with various colors of orpiment (a type of mineral pigment that does not easily appear in various colors, called without self-nature. Another explanation is that like cloth bound with many threads, it is not easy to see various colors, called the root of wealth), the cloth does not appear in various colors; but when it is put into a dye vat, the cloth shows various colors. Similarly, the kun gzhi imbued with various habitual imprints does not appear in various ways when the habitual imprints are present, but when the fruit ripens, it transforms into various phenomena. This is also an extremely profound and subtle dependent arising for the Great Vehicle. (3) Refuting objections: If virtuous and non-virtuous fruits arise from unspecified habitual imprints, then habitual imprints of the same kind of cause would not be possible. Answer: There is no fault, because the establisher of the habitual imprint and the fruit of the habitual imprint are similar, so it can be established that the same kind of cause is similar to the cause. Furthermore, if unspecified habitual imprints generate happy and unhappy realms, then the unspecified would have vipaka (karmic result). Answer: It is uncertain, just as the previous moment of the kun gzhi and the body's faculties generate the subsequent moment, but are not the cause of vipaka. Vipaka is not projected by the habitual imprint, because the establisher of the habitual imprint has already projected it. Furthermore, if there is only the unspecified at the time of the habitual imprint, how can it be distinguished?

---

ཤད་དང་། སྤྱོད་འཇུག་ལ་སོགས་ པར་སྡོམ་པའི་དགེ་བ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བར་བཤད་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མི་འགལ་ ཏེ། བཤད་སྦྱར་དུ། ནུས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལྟར། དགེ་བའི་ནུས་ པ་ཡོད་པ་ཙམ་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་གྱི། མངོན་གྱུར་རྒྱུན་ཆགས་སུ་ཡོད་ན་རེས་འགའ་མི་དགེ་ བའང་འབྱུང་སྲིད་པས། དེ་གཉིས་རྒྱུན་གཅིག་ལ་དུས་སྐྱེ་བར་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ ཕྱིར་རོ། ། གཉིས་པ་ནི། བག་ཆགས་དང་ཀུན་གཞི་རྫས་གཅིག་ཡིན་ན་ལུང་མ་བསྟན་དེ་ལས་ཕྱིས་ དགེ་མི་དགེ་སྣ་ཚོགས་སུ་འབྱུང་བ་འགལ་ཞིང་། ཐ་དད་ཡིན་ན་ས་བོན་རྣམས་ནི་སེམས་ སེམས་བྱུང་ཡིན་པས་རྟེན་གཅིག་ལ་རྒྱུད་དུ་མར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་བྱུང་དང་ འཇུག་ཤེས་དུ་མ་བྱུང་ཡང་རྒྱུད་དུ་མར་མི་འགྱུར་བ་དང་མི་འདྲ་སྟེ། སེམས་བྱུང་ནི་སེམས་ལ་ 1-172 རག་ལས་ཤིང་། འཇུག་ཤེས་ནི་ཀུན་གཞི་ལ་རག་ལས་ལ། ས་བོན་ནི་ཀུན་གཞི་ལས་ཐ་དད་ རང་དབང་ཅན་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་འཕགས་པས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་ དུ་མེད་པར་གསུངས་ཤིང་། བཤད་སྦྱར་དུ། མདོ་སྡེ་པ་དོན་གྱི་རྣམ་པ་འཛིན་པའི་བློ་དང་རྣམ་ པ་དག་དེ་ཉིད་དང་གཞན་མ་ཡིན་པར་འདོད་པ་དཔེར་བྱས་ནས་བཤད་དེ། དེ་ལྟར་ན་བག་ ཆགས་དང་ཀུན་གཞིའང་ལྡོག་པ་དེ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་ཅིང་། རྫས་གཞན་དུའང་བརྗོད་དུ་ མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལུང་མ་བསྟན་ལས་འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་སུ་འབྱུང་བ་མི་འགལ་བ་ནི་(ཚིག་ གུའི་)དཔེ་དང་བཅས་ཏེ་བཤད་ཟིན་ཞིང་། ཐེག་བསྡུས་སུ། ཟག་མེད་ཀྱི་ས་བོན་ཐོས་པའི་བག་ ཆགས་ཀུན་གཞི་མ་ཡིན་པར་ཆུ་དང་འོ་མ་དཔེར་བྱས་ནས་གསུངས་པ་ནི་ཀུན་གཞིའི་ལྡོག་པ་ མ་ཡིན་པ་ལ་དགོངས་པའོ། ། ལྔ་པ་བག་ཆགས་འཇོག་ཚུལ་ལ་(རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་)ལུགས་གསུམ་སྟེ། རྙིང་པ་གསོ་བ་ དང་། གསར་དུ་འཇོག་པ་དང་། གཉི་ག་ཡིན་པའོ། ། དང་པོ་ལ། སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་(ཟླ་སྐྱོང་དང་ཡང་དག་བདེན་ལ་སོགས་)ཁ་ཅིག་བག་ཆགས་ནི་སྒོ་ བྱེད་ལ་མི་ལྟོས་པར་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་པ་འཕྲལ་དུ་གོས་བ་ཙམ་ཡིན་ གྱི་སྔོན་མེད་བསྐྱེད་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གསར་དུ་འཇོག་པའི་ལུགས་ལྟར་ན་ཀུན་གཞི་ ནི་ཀུན་གཞི་གཞན་དང་ཕྲད་ནས་དེ་བསྐྱེད་པའི་བག་ཆགས་གསར་བ་གཞག་པ་མེད་པའི་ ཕྱིར་ཀུན་གཞི་ཕྱི་མ་རྒྱུ་མེད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཞིང་། འཕགས་པའི་ལམ་ཡང་ཆོས་མཆོག་ མན་ཆད་དུ་སྐྱེ་མ་མྱངས་པས་དེ་སྐྱེད་པའི་བག་ཆགས་གསར་པ་གཞག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ མེད་དུ་འགྱུར་ལ། རྙིང་པ་གོས་བའི་ལུགས་ལ་ནི་ཀུན་གཞི་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་བག་ཆགས་ རྙིང་པ་ལས་དེ་དག་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུང་ངོ་། །དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། ཆགས་སོགས་ བག་ཆགས་སྒོ་བྱེད་རྣམས་སྔར་མེད་སྐྱེད་བྱེད་མ་ཡིན་

【現代漢語翻譯】 如果有人問，這是否與《入行論》等經論中所說的，通過戒律等方式持續不斷地產生功德相矛盾？ 答：不矛盾。正如《釋量論》中所說：『因為能力自性的差別』。這裡指的是具有產生功德的能力，而不是指功德必須持續不斷地顯現。因為有時也可能產生不善，如果兩者在同一相續中同時產生，就會導致過於極端等問題。 第二，如果習氣和阿賴耶識是同一實體，那麼從無記法中後來產生各種善與不善的現象就存在矛盾。如果它們是不同的，那麼種子都是心和心所，因此會導致在一個所依上存在多個相續的過失。雖然產生了多個心所和轉識，但不會變成多個相續，因為心所依賴於心，轉識依賴於阿賴耶識，而種子則獨立於阿賴耶識而存在。如果有人這樣問。 答：對此，聖者（指聖天論師）說，它們既不能說是同一，也不能說是他異。《釋量論》中也以經部宗認為的，能執取事物形象的意識和形象本身既非同一也非他異為例進行了解釋。因此，習氣和阿賴耶識也不能說是同一的，也不能說是不同的實體。無記法產生各種果報並不矛盾，這已經用（詞句的）比喻解釋過了。《攝大乘論》中說，無漏的種子，即聽聞的習氣，不是阿賴耶識，並以水和乳為例進行了說明，這指的是不是阿賴耶識的體性。 第五，關於習氣的安立方式，（瑜伽行派）有三種觀點：滋養舊習、新熏習氣和兩者兼有。 第一種觀點認為，一些先前的論師（如月護和正理決定等）認為，習氣不需要所依，而是從無始以來就存在於法性中，只是暫時被遮蔽而已，而不是新產生的。如果按照新熏習氣的觀點，那麼阿賴耶識與其他阿賴耶識相遇后，不會產生能生起它的新習氣，因此會導致後來的阿賴耶識沒有原因。同樣，聖道在證得世第一法以下時，因為沒有經歷過產生它的新習氣，也會導致沒有原因。而按照滋養舊習的觀點，阿賴耶識和無漏的習氣是從舊的習氣中產生的。他們這樣說。但這並不合理，因為貪慾等習氣不是先前沒有的，而是新產生的。

【English Translation】 If someone asks, does this contradict what is said in texts like 'Entering the Bodhisattva's Way of Life' (Bodhisattva-caryāvatāra), that merit is continuously generated through disciplines and so on? Answer: It does not contradict. As stated in the Explanation of Valid Cognition (Pramāṇavārttika): 'Because of the difference in the nature of capacity.' This refers to having the capacity to generate merit, not that merit must manifest continuously. Because sometimes non-virtue may also arise, and if both arise simultaneously in the same continuum, it would lead to extreme problems. Second, if habitual imprints (vāsanā) and the ālaya-vijñāna (store consciousness) are the same entity, then it contradicts the fact that various virtuous and non-virtuous phenomena later arise from the indeterminate (avyākṛta). If they are different, then the seeds are all mental factors (citta-caitta), which would lead to the fault of having multiple continuums on one basis. Although multiple mental factors and active consciousnesses arise, they do not become multiple continuums, because mental factors depend on the mind, and active consciousnesses depend on the ālaya-vijñāna, while seeds exist independently of the ālaya-vijñāna. If someone asks this. Answer: To this, the noble one (Āryadeva) said that they cannot be described as either the same or different. In the Explanation of Valid Cognition, it is explained by using the example of the Sautrāntika school's view that the consciousness that grasps the appearance of things and the appearance itself are neither the same nor different. Therefore, habitual imprints and the ālaya-vijñāna cannot be said to be the same aspect, nor can they be said to be different entities. It is not contradictory that various fruits arise from the indeterminate, which has already been explained with (verbal) metaphors. In the Compendium of Determinations (Mahāyānasaṃgraha), it is said that the uncontaminated seeds, the habitual imprints of hearing, are not the ālaya-vijñāna, and this is illustrated with the example of water and milk, which refers to not being the nature of the ālaya-vijñāna. Fifth, regarding the ways of establishing habitual imprints, there are three views (in the Yogācāra school): nourishing the old imprints, newly imprinting imprints, and both. The first view is that some former teachers (such as Candragomin and Nyāyaviniścaya) believe that habitual imprints do not depend on conditions, but have existed in the nature of reality from beginningless time, and are only temporarily obscured, not newly produced. If according to the view of newly imprinting imprints, then the ālaya-vijñāna, upon encountering other ālaya-vijñānas, would not generate new habitual imprints that could produce it, which would lead to the later ālaya-vijñāna having no cause. Similarly, the noble path, when attaining the highest mundane qualities (lokāgradharma) and below, would also have no cause because it has not experienced the new habitual imprints that could produce it. According to the view of nourishing old imprints, the ālaya-vijñāna and uncontaminated habitual imprints arise from the old imprints. They say this. But this is not reasonable, because habitual imprints such as attachment are not previously non-existent, but newly produced.

---

ཞིང་གྲུབ་ཟིན་གོས་བ་ཙམ་ཡིན་ན་ 1-173 ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུའི་རྐྱེན་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བ་ལས། དེ་ལྟར་ནི་ཐེག་བསྡུས་ སུ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་(ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཡིན་པ་)ཇི་ལྟ་བ་དེ་ ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུའི་རྐྱེན་དུ་ རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། ཞེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་ཞིང་། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་ བག་ཆགས་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་ཡོད་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གདོད་མ་ནས་ཐར་བའི་ རིགས་སད་པར་འགྱུར་ཏེ། (ཐེག་བསྡུས་སུ།)ཐོས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ས་བོན་ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་ དང་ཆེན་པོའང་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ས་བོན་དུ་བལྟ་སྟེ། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་དག་རྒྱས་འགྱུར་ གྱི་རིགས་སུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། གཉིས་པ་ནི། (དགའ་བའི་སྡེ་དང་། མཆོག་གི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་)འགའ་ཞིག་ཏིལ་ལ་སོགས་པ་ལ་ དྲི་གསར་དུ་བསྒོ་བ་མཐོང་ནས་སྒོ་བྱེད་ཀྱི་བག་ཆགས་སྔོན་མེད་གསར་དུ་སྐྱེ་བར་བྱེད་ཅིང་ གསོ་བྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ཉིད་གསར་དུ་གསོ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་། ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ དམིགས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་ཀུན་གཞི་ལའང་དམིགས་ནས་ཀུན་གཞི་ཕྱི་མ་སྐྱེད་པའི་བག་ཆགས་ འཇོག་པས་ཀུན་གཞི་ནི་རྒྱུ་མེད་དུ་མི་འགྱུར་ཞིང་། འཕགས་པའི་ལམ་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་ནི་ རྒྱུའི་རྐྱེན་མེད་པ་ཉིད་དེ། དེའི་རྒྱུ་ནི་ཟག་མེད་ཀྱི་ས་བོན་མ་ཡིན་ཞིང་། (རྣམ་པར་ངེས་པ་བསྡུ་བར། སྒྲིབ་པ་གཉི་ག་སྤང་རུང་ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་དང་ཉོན་སྒྲིབ་སྤང་རུང་ཐེག་དམན་གྱི་རིགས་དང་སྤང་དུ་རུང་མི་རུང་བ་རིགས་ཆད་ དེ་གསུམ་གསུངས་པས་)སྒྲིབ་པ་སྤང་རུང་ལ་རིགས་སུ་བཤད་པས་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ལ། སེམས་སེམས་ བྱུང་རྐྱེན་བཞི་ལས་སྐྱེ་བ་ཡང་སྲིད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི་ཁྱབ་པའི་དོན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ ཟེར་རོ། །དེ་ཡང་མི་འཐད་དེ། (ཡིད་ཀྱི་ཀུན་གཞི་)དེ་ལ་དམིགས་པས་དེའི་བག་ཆགས་འཇོག་ ན། གཞན་གྱི་སེམས་སེམས་བྱུང་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་སེམས་སེམས་བྱུང་ གི་བག་ཆགས་འཇོག་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ན་དེ་གཞན་གྱི་སེམས་སེམས་བྱུང་གི་རྒྱུའི་ 1-174 རྐྱེན་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་ལྟར་ན་ནི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་ འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་། ཟག་མེད་དང་པོ་ལ་རྒྱུའི་རྐྱེན་མེད་པའང་མི་རིགས་ཏེ། (ཐེག་བསྡུས་སུ།) དེ་ནི་ཐོས་སོགས་དགེ་བའི་བག་ཆགས་ལས་སྐྱེ་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། སྒྲིབ་པ་རིགས་ སུ་འདོད་པའང་མི་འཐད་དེ། (བྱང་སར།)རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་རིགས་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ ཁྱད་པར་རོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། རྐྱེན་བཞི་སྲིད་པའི་དོན་ཙམ་ དུ་འདོད་པའང་མི་རིགས་ཏེ། སྡེ་པ་ཐ

【現代漢語翻譯】 如果僅僅是田地已經耕作完畢， 那麼這將導致阿賴耶識（kun gzhi'i rnam par shes pa）不是產生諸法之因的理由。如果那樣，就與《攝大乘論》（Theg bsdus）所說相違背：『阿賴耶識（作為一切煩惱法之因）如何，一切煩惱法也同樣被認為是阿賴耶識之因。』 此外，如果聽聞等善業的習氣（bag chags）以法性（chos nyid）而存在，那麼一切眾生從一開始就應該覺醒解脫的本性。因為（《攝大乘論》中說）『聽聞的習氣種子，無論是小、中、大，都被視為法身的種子。』等等，說明了這些是增長的因。 第二種觀點是，有些人看到芝麻等物被賦予新的香味，認為產生了先前沒有的香味習氣，並且通過培育也能使之新生。即便如此，以專注于內在生處的意識，也能專注于阿賴耶識，從而留下產生後續阿賴耶識的習氣，因此阿賴耶識並非無因。而對於聖道（'phags pa'i lam）的第一個剎那，確實沒有因，因為它的因不是無漏的種子。（《辨決定論》（rnam par nges pa bsdus pa）中說，有可斷除二障的大乘種性、可斷除煩惱障的小乘種性，以及不可斷除的斷種性，共三種。）因為說可斷除是種性，所以是障礙。心和心所從四緣生起，也只是就可能性而言，並非普遍適用。 這種說法也是不合理的。如果專注于阿賴耶識就能留下它的習氣，那麼專注於他人心和心所的意識，也會留下他人心和心所的習氣。這樣一來，就會導致它成為他人心和心所之因，進而導致一切眾生都變成一個相續體，這太過分了。而且，說第一個無漏道沒有因也是不合理的，因為（《攝大乘論》中說）它是由聽聞等善業習氣所生。認為障礙是種性也是不合理的，因為（《瑜伽師地論·本地分》（Byang sar）中說）『自性住種性是六處（skye mched drug）的差別。』等等。認為四緣只是可能性的說法也是不合理的，因為有部（sde pa th）...

【English Translation】 If it is merely the case that the field has already been cultivated, Then it would follow that the ālaya-vijñāna (kun gzhi'i rnam par shes pa) is not the cause of the arising of all phenomena. If that were the case, it would contradict what is stated in the Compendium on the Great Vehicle (Theg bsdus): 'Just as the ālaya-vijñāna (as the cause of all afflicted dharmas), so too are all afflicted dharmas considered to be the cause of the ālaya-vijñāna.' Furthermore, if the habitual tendencies (bag chags) of virtuous actions such as listening exist by virtue of the nature of reality (chos nyid), then all sentient beings should awaken to their liberated nature from the very beginning. Because (in the Compendium on the Great Vehicle) it is said, 'The seeds of habitual tendencies of listening, whether small, medium, or large, are regarded as seeds of the dharmakāya,' etc., indicating that these are causes for growth. The second view is that some people, seeing sesame seeds and the like being imbued with a new fragrance, believe that a previously non-existent habitual tendency of fragrance arises, and that cultivation can also cause it to arise anew. Even so, the mind focusing on the internal sense bases can also focus on the ālaya-vijñāna, thereby leaving habitual tendencies that generate subsequent ālaya-vijñānas, so the ālaya-vijñāna is not without a cause. However, for the first moment of the noble path ('phags pa'i lam), there is indeed no cause, because its cause is not an undefiled seed. (In the Collection of Determinations (rnam par nges pa bsdus pa), it is said that there are three types: the Mahāyāna lineage capable of abandoning the two obscurations, the Hīnayāna lineage capable of abandoning the afflictive obscurations, and the lineage of those who cannot abandon them, i.e., the cut-off lineage.) Because it is said that what can be abandoned is a lineage, it is an obscuration. The arising of mind and mental factors from the four conditions is also considered only in terms of possibility, not as a universal truth. This statement is also unreasonable. If focusing on the ālaya-vijñāna leaves its habitual tendencies, then the consciousness focusing on the minds and mental factors of others would also leave the habitual tendencies of the minds and mental factors of others. In that case, it would lead to it becoming the cause of the minds and mental factors of others, and thus lead to all beings becoming a single continuum, which is too extreme. Moreover, saying that the first undefiled path has no cause is also unreasonable, because (in the Compendium on the Great Vehicle) it is said that it arises from the habitual tendencies of virtuous actions such as listening. Considering obscurations as lineages is also unreasonable, because (in the Yogaśāstra, Local Section (Byang sar)) it is said, 'The naturally abiding lineage is the distinction of the six sense bases.' etc. Considering the four conditions as merely a possibility is also unreasonable, because the Sthavira school (sde pa th)...

---

མས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཐམས་ཅད་ རྐྱེན་བཞི་ལས་སྐྱེ་བར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། གསུམ་པ་ནི། སློབ་དཔོན་(ཆོས་སྐྱོང་ལ་སོགས་པ་)ཁ་ཅིག་བག་ཆགས་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་གནས་ པ་གསོ་བ་དང་སྔོན་མེད་བསྐྱེད་པ་གཉི་ག་ཡོད་ཅིང་། གསར་དུ་བསྐྱེད་པས་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ གནས་པའི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་བདག་རྐྱེན་བྱེད་ལ། གཉི་གའང་སྐལ་མཉམ་ གྱི་རྒྱུ་བཞིན་དུ་རང་རང་གི་འབྲས་བུ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུའི་རྐྱེན་བྱེད་པར་བཞད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ ནང་ནས་གསུམ་པ་འདི་ཉིད་རིགས་པ་སྟེ། བག་ཆགས་ཀྱི་རིགས་ལ་བསམས་ན། འཁོར་བ་ ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གོམས་པའི་ཕྱིར་རྙིང་བ་གསོས་འདེབས་པ་གཙོ་ཆེ་ཞིང་། རྣམ་སྨིན་གྱི་ བག་ཆགས་གསར་དུ་བྱུང་བ་དང་ཐོས་པའི་བག་ཆགས་གསར་དུ་གཞག་པ་ལྟ་བུ་འཕྲལ་ལ་ སྐྱེས་པའང་མང་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་རྣམ་ནི། བསྡུ་བར། ནང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ དང་། ཕྱི་རོལ་གྱི་སྣོད་ལ་དམིགས་ཤིང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པར་གསུངས་པས། (གསུམ་པ།)དམིགས་པ་ལ་གཉིས་ཀྱི་ནང་གི་ནི། བདག་དང་ཆོས་སུ་ཀུན་བརྟག་པའི་ངོ་བོ་ ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་དང་། གནས་དང་བཅས་པའི་དབང་པོའི་གཟུགས་ དང་། མིང་བཞིའི་ཕུང་པོ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ལུས་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པས་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་ཞིང་། གཟུགས་མེད་དུ་གཟུགས་དངོས་སུ་མི་ལེན་ཡང་དེའི་བག་ཆགས་ལེན་པས་ལེན་པ་ཞེས་ 1-175 བྱའོ། །དེ་རྣམས་ལ་དབུས་མཐར། སེམས་ཅན་དུ་སྣང་བ་ཞེས་གསུངས་ཤིང་། དེའི་འགྲེལ་ པར། སེམས་ཅན་དུ་སྣང་བ་ནི་དབང་པོ་ལྔར་བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་སྣང་བ་གང་ཡིན་ པའོ། །ཞེས་ཀྱང་བཤད་དོ། །དེ་ལ་ཀུན་གཞིས་གཞན་གྱི་དབང་པོ་ལ་དམིགས་ན་རང་རྒྱུད་ ལ་གཞན་གྱི་དབང་ཤེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ངེས་ཏེ་ཡིད་ཤེས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དབང་ པོ་ལ་དམིགས་ཀྱང་དེའི་དབང་ཤེས་མི་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །ཕྱིའི་དམིགས་པ་ནི། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་ རྟེན་དུ་སྣང་བ་སྟེ། དེའང་(དོན་གསང་སོགས་)འདོད་གཟུགས་སུ་ཡིན་གྱི། གཟུགས་མེད་དུ་ནི་ ས་བོན་དང་མིང་བཞི་ཙམ་ལ་དམིགས་པའོ། །ཞེས་ཀྱང་གསུང་མོད། བསྡུ་བར། གཟུགས་ མེད་དུ་གཟུགས་མི་ལེན་པར་བཤད་ཀྱི། མི་དམིགས་པར་མ་གསུངས་ཤིང་། རེས་འགའ་ གཟུགས་མི་སྣང་ན། རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རིག་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བ་ལས། (བསྡུ་བར།) ནང་ལེན་པ་ལ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ འཇིག་རྟེན་དང་སྣོད་ཀྱི་རྒྱུན་རྣམ་པར་རིག་པ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ནང་གི་ལེན་པ་དང་ ཕྱིའི་སྣོད་གཉི་ག་ལ་ཅིག་ཅར་དུ་དམིགས་ཤིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་གསུངས་བས་ཡོངས་སུ་ བཅད་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཕྲ་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། ། རྣམ་པ་ནི། ཡུལ་སྣང་བར་ནུས་པ་ཙམ་ཡི

【現代漢語翻譯】 因此，一切（佛教）學派都說，所有的心和心所都由四種緣生起。 第三種觀點是，一些論師（如護法等）認為，習氣既能滋養已有的（種子），也能產生新的（種子）。新產生的（習氣）作為與法性共存的因，起到增上緣的作用。兩者都像同等份額的因一樣，作為各自結果的因緣。這些觀點中，第三種觀點最為合理。考慮到習氣的種類，由於輪迴無始以來就已習慣，滋養舊的習氣是主要的。然而，如異熟習氣新產生，或新種下聽聞的習氣等，立即產生的習氣也很多。所緣和行相方面，《攝大乘論》中說：『緣于內在的執受和外在的器世界，並且行相完全不間斷。』 （第三，關於）所緣，在兩種所緣中，內在的所緣是指對『我』和『法』進行遍計的自性，以及對與之相關的根身和名蘊的執著。這些被稱為執受，因為它們由身體的執受等所取。雖然在無色界中不直接取色，但由於取其習氣，所以也稱為執受。關於這些，《中邊分別論》中說：『顯現為有情。』其註釋中說：『顯現為有情，是指在我和他人的相續中顯現為五根。』如果阿賴耶識緣於他人的根，那麼是否會使自相續產生他人的根識呢？不一定，就像意識緣於他人的根，也不會產生他人的根識一樣。外在的所緣是指顯現為器世界。這在欲界和色界中是如此，但在無色界中，只是緣于種子和名蘊。雖然（某些論師）這樣說，但《攝大乘論》中說，無色界不取色，但並沒有說不緣。如果有時不顯現色，那麼就會導致常時相續不斷成為非理性的結論。（《攝大乘論》中說：）『依賴於緣于內在執受的所緣，器世界和有情的相續才能常時相續不斷地顯現。』等等，因此，內在的執受和外在的器世界同時被緣取，並且常時相續不斷，因此難以完全確定，所以稱為微細的行相識。 行相是指能夠顯現對境的能力。

【English Translation】 Therefore, all (Buddhist) schools say that all minds and mental factors arise from four conditions. The third view is that some teachers (such as Dharmapala, etc.) believe that habits can both nourish existing (seeds) and generate new (seeds). The newly generated (habits) act as the dominant condition by being the cause of co-arising with the Dharma nature. Both act as causal conditions for their respective results, like equal shares of causes. Among these views, the third is the most reasonable. Considering the types of habits, since one has been accustomed to samsara since beginningless time, nourishing old habits is the main thing. However, there are also many habits that arise immediately, such as newly arising resultant habits or newly planting habits of hearing. Regarding the object and appearance, the Compendium on the Great Vehicle says: 'It focuses on the internal appropriation and the external container world, and the appearance is completely uninterrupted.' (Third, regarding) the object, among the two objects, the internal object refers to the nature of imputation of 'self' and 'dharma', and the attachment to the sense faculties and the aggregates of name that are related to it. These are called appropriation because they are taken by the appropriation of the body, etc. Although color is not directly taken in the formless realm, it is also called appropriation because its habits are taken. Regarding these, the Discrimination of the Middle and Extremes says: 'Appearing as sentient beings.' Its commentary says: 'Appearing as sentient beings refers to the five sense faculties appearing in the continuum of oneself and others.' If the Alaya consciousness focuses on the sense faculties of others, will it cause the sense consciousness of others to arise in one's own continuum? Not necessarily, just as the mind consciousness focuses on the sense faculties of others, but the sense consciousness of others does not arise. The external object refers to the appearance of the container world. This is so in the desire and form realms, but in the formless realm, it only focuses on seeds and the aggregates of name. Although (some teachers) say this, the Compendium on the Great Vehicle says that the formless realm does not take form, but it does not say that it does not focus on it. If color is sometimes not apparent, then it would lead to the conclusion that the constant, continuous stream is irrational. (The Compendium on the Great Vehicle says:) 'Relying on the object that focuses on the internal appropriation, the continuum of the container world and sentient beings can constantly and continuously appear.' And so on, therefore, the internal appropriation and the external container world are focused on simultaneously, and the constant, continuous stream is uninterrupted, so it is difficult to completely determine, and therefore it is called the subtle appearance consciousness. The appearance refers to the ability to manifest objects.

---

ན་ཡང་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་མི་ནུས་པས་མི་ གསལ་ཞིང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པས་ཡུལ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པའོ་ཞེས་ཀྱང་བཤད་ཟིན་ ཏོ། །དཔྱད་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་དམིགས་པ་མ་གྲུབ་ཀྱང་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པའི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ ཉིད་སྣོད་དང་དོན་དུ་སྣང་བ་སྟེ། ནམ་མཁའ་ས་རླུང་ཉི་མ་དང་། །རྒྱ་མཚོ་ཀླུ་དང་ཕྱོགས་ རྣམས་ནི། །ནང་གི་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཡི། །ཆ་ལས་ཕྱི་རོལ་ལྟ་བུར་འདུག །ཅེས་བཤད་སྦྱར་དུ་ དྲངས་པ་ལྟར་རོ། ། (བཞི་པ།)འཇུག་ལྡོག་ནི། བསྡུ་བར། དམིགས་དང་མཚུངས་བར་ལྡན་པ་དང་། གཅིག་ 1-176 གི་རྐྱེན་ཉིད་གཅིག་ཡིན་དང་། །ལྷན་ཅིག་དངོས་པོས་འཇུག་པ་དང་། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ ལྡོག་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར། འཇུག་ཚུལ་དང་། ལྡོག་ཚུལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ལ་ལྔ་ལས། དམིགས་པ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་ཡུལ་ལ་དམིགས་གནས་འཇུག་པ་དང་། མཚུངས་ལྡན་ཀུན་ འགྲོ་ལྔ་ཁོ་ན་དང་འགྲོགས་ནས་འཇུག་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཅིང་། གསུམ་པ་གཅིག་གིས་གཅིག་རྐྱེན་བྱས་ནས་འཇུག་པ་ནི། ཀུན་གཞིས་འཇུག་པའི་རྣམ་ ཤེས་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་དུ་འབྱུང་བའི་ས་བོན་གྱི་གཞི་བྱེད་པས་རྒྱུའི་རྐྱེན་དང་། ཀུན་ གཞིས་ཟིན་པའི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ལ་བརྟེན་ནས་དབང་ཤེས་ལྔ་སྐྱེ་བའི་རྟེན་དང་། ཡིད་ དང་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་གནས་བྱེད་པས་བདག་རྐྱེན་བྱེད་ལ། འཇུག་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་ཀྱང་ཀུན་ གཞི་ལ་ཚེ་འདིར་འཇུག་ཤེས་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་ས་བོན་ གསོ་ཞིང་བརྟས་པར་བྱེད་པས་ན་བདག་རྐྱེན་དང་། ཕྱི་མ་ལ་ཀུན་གཞི་ཉིད་འབྱུང་བའི་རྣམ་ སྨིན་གྱི་ས་བོན་འཇོག་པས་རྒྱུའི་རྐྱེན་བྱེད་ཅིང་མདུང་ཁྱིམ་ལྟར་ཕན་ཚུན་བརྟེན་པ་སྟེ། ཆོས་ མངོན་པའི་མདོ་ལས། ཆོས་ཀུན་རྣམ་པར་ཤེས་ལ་སྦྱོར། །དེ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་དེ་བཞིན། ། ཕན་ཚུན་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་དང་། །རྒྱུ་ཡི་དངོས་པོར་རྟག་ཏུ་སྦྱོར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ རོ། ། བཞི་པ་ལ་རྣམ་ཤེས་གང་དང་ལྷན་ཅིག་འཇུག་པ་ནི། འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་མ་ གཏོགས་པའི་སེམས་མེད་པའི་གནས་སྐབས་(འདུ་ཤེས་མེད་པ་སོགས་)རྣམས་ཉོན་ཡིད་དང་ལྷན་ ཅིག་འཇུག་ཅིང་། གཟུགས་མེད་ན་ཡིད་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་གཉིས་དང་ལྷན་ཅིག་འཇུག་ལ། གཟུགས་ཁམས་ན་རྣམ་ཤེས་ལྔ་དང་། འདོད་ཁམས་ན་རྐྱེན་ཇི་ལྟ་བར་ཚོགས་བདུན་(གང་སྐྱེས་ པ་)དང་ལྷན་ཅིག་འཇུག་སྟེ། (སུམ་ཅུ་པར།)ཆུ་ལ་རླབས་རྣམས་ཇི་བཞིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་དང་འགྲོ་བ་གང་ན་ཚོར་བ་གང་དག་ཡོད་པ་དང་། སེམས་བྱུང་དགེ་མི་ 1-177 དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གང་ཡོད་པ་དང་(དེ་རྣམས་ནས་སྐྱེས་པ་ན་)ཡང་ཇི་རིགས་པར་ལྷན་ཅིག་འཇུག་ སྟེ། དེ་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཞེས་ནི་མི་བྱའོ། ། ལྔ་པ་སྐྱེ་བ་བརྒྱུད་པར་འཇུག་པ་ནི། ཚེ་འདིའི་ཀུན་

【現代漢語翻譯】 此外，由於無法斷除增益，因此不清晰且不確定，所以說沒有完全斷除。考察可知，即使外境不存在，但在阿賴耶識（kun gzhi）中存在的業習氣顯現為器和義。如所引用的教證：『虛空、地、風、太陽，海洋、龍和方位，都是內在意識的自性，從部分顯現為外境。』 (四) 入和還滅：在《攝類學》（bsdu ba）中說：『具有所緣和相應，一緣即是一，與事物一同入，從一切煩惱還滅。』按照入的方式和還滅的方式，首先是五種：所緣是緣于外境和內境而安住並進入；相應是隻與五種遍行心所一同進入，這已經講過。 第三，一者作為一者的緣而進入：阿賴耶識作為進入的識，是產生善、不善、無記的種子的基礎，因此是因緣；阿賴耶識作為所執持的有色根的所依，是產生五根識的所依；作為意和意識的處所，是增上緣。進入的識也滋養和增長阿賴耶識中今生進入的識所產生的善、不善、無記的同類種子，因此是增上緣；對於來世，阿賴耶識本身安立產生異熟的種子，因此是因緣，如同箭筒一樣互相依賴。如《阿毗達磨經》（chos mngon pa'i mdo）中所說：『一切法與識相連，這些法也同樣如此，互相作為果的自性和因的自性而恒常相連。』 第四，與何種識一同進入：除了滅盡定（'gog pa'i snyoms 'jug）之外，無心位（sems med pa'i gnas skabs）（如無想定（'du shes med pa）等）都與染污意（nyon yi）一同進入；在無色界（gzugs med）中，與意和意識二者一同進入；在色界（gzugs khams）中，與五識一同進入；在欲界（'dod khams）中，根據因緣，與七識（任何產生者）一同進入。如（《三十頌》（sum cu pa）中說）：『如水中波浪一般。』 同樣，在哪個界和哪個趣中存在哪些感受，以及存在哪些善、不善、無記的心所（從這些中產生時），也同樣如理如實地一同進入，但不能說與這些相應。 第五，在輪迴中相續進入：今生的阿賴耶識（kun gzhi）

【English Translation】 Furthermore, because it is impossible to cut off superimpositions, it is unclear and uncertain, so it is said that it is not completely cut off. Upon examination, even if external objects do not exist, the karmic imprints existing in the Alaya consciousness (kun gzhi) appear as vessel and meaning. As quoted in the teaching: 'Space, earth, wind, sun, ocean, nagas, and directions are all the nature of inner consciousness, appearing as external from a part.' (Four) Entering and Reversing: In the Compendium (bsdu ba), it says: 'Possessing object and correspondence, one cause is one, entering together with things, reversing from all afflictions.' According to the way of entering and the way of reversing, first are five: The object is to abide and enter by focusing on external and internal objects; Correspondence is to enter only with the five omnipresent mental factors, which has already been explained. Third, one enters by making one the cause of another: Alaya consciousness, as the entering consciousness, is the basis for the seeds that arise as virtuous, non-virtuous, and neutral, so it is the causal condition; Alaya consciousness, as the support for the grasped form sense powers, is the support for the arising of the five sense consciousnesses; as the place for mind and mental consciousness, it is the dominant condition. The entering consciousness also nourishes and increases the seeds of the same kind of virtuous, non-virtuous, and neutral that arise in this life in the Alaya consciousness, so it is the dominant condition; for the next life, the Alaya consciousness itself establishes the seeds of the ripening that arise, so it is the causal condition, mutually dependent like a quiver. As it says in the Abhidhamma Sutra (chos mngon pa'i mdo): 'All dharmas are connected to consciousness, and these dharmas are also the same, constantly connected to each other as the nature of the fruit and the nature of the cause.' Fourth, with which consciousness does it enter: Except for the cessation attainment ('gog pa'i snyoms 'jug), the states of no-mind (sems med pa'i gnas skabs) (such as the non-conceptualization ( 'du shes med pa), etc.) all enter together with the afflicted mind (nyon yi); in the formless realm (gzugs med), it enters together with both mind and mental consciousness; in the form realm (gzugs khams), it enters together with the five consciousnesses; in the desire realm ('dod khams), according to the conditions, it enters together with the seven consciousnesses (whichever arises). As it says (in the Thirty Verses (sum cu pa)): 'Like waves in water.' Similarly, in whichever realm and whichever destination there are whichever feelings, and whichever virtuous, non-virtuous, and neutral mental factors exist (when arising from these), they also enter together accordingly, but it cannot be said to correspond to these. Fifth, continuously entering in samsara: The Alaya consciousness (kun gzhi) of this life

---

གཞི་ཟད་པ་ན་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ གཟུང་འཛིན་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱིས་གསོས་ནས་ཕྱི་མའི་ཀུན་གཞི་འཇུག་ཅིང་། དེ་ཉིད་ཟད་ ནས་དེའི་ཡང་ཕྱི་མ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སུམ་ཅུ་པར། ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་(གཟུང་བར་ འཛིན་པ་དང་འཛིན་པར་)འཛིན་(པ་)གཉིས་ཀྱི། །བག་ཆགས་བཅས་པ་སྔ་མ་ཡི། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ ཟད་ནས་གཞན། །རྣམ་སྨིན་སྐྱེད་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ལྡོག་(བསྡུ་བར། འཇུག་པའི་རྣམ་ པར་ཤེས་པ་ལྡན་ལ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མ་ལྡན་པ་ནི། སེམས་ཡོད་པའི་གནས་སྐབས་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། རང་ སངས་རྒྱས་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་དེ་པའོ། །གཉིས་ཀ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། རང་ སངས་རྒྱས་དང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། དེ་པ་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དང་། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་ མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ལའོ་ཞེས་པ་ནི་གནས་ངན་ལེན་དང་མ་བྲལ་བའི་ཀུན་གཞི་མེད་པ་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། དེ་ལས། དོན་དམ་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ཏེ། སེམས་མེད་པའི་སའོ། ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ།)ཚུལ་ལ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་སྨིན་གྱི་ཆ་ ནི། ཐེག་ཆུང་པའི་ལུགས་ཀྱིས་ཕུང་པོ་ལྷག་མེད་ཀྱི་མྱང་འདས་སུ་ལྡོག་སྟེ་དེའི་ཚེ་རིག་པའང་ རྒྱུན་ཆད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་ཆེན་པའི་ལུགས་ཀྱིས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ གྱི་རྗེས་ལ་མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་སུ་གནས་གྱུར་ནས་ལྡོག་སྟེ། (སློབ་དཔོན་ཙན་དྲ་གོ་མིས་)གང་ཡང་ཀུན་ གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས། །མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་ཉིད་གྱུར་བ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ས་བོན་གྱི་ཆ་ལ་མི་ དགེ་བའི་ས་བོན་འགའ་ཞིག་སྒྲིབ་པ་ཟད་བྱེད་ཀྱི་གཉེན་པོ་བསྒོམས་པས་ལྡོག་ཅིང་། འགའ་ ཞིག་(རྣམ་སྨིན་)ནི་འབྲས་བུ་འབྱུང་ན་ལྡོག་ལ། མཐོང་སྤང་གི་ས་བོན་མཐོང་ལམ་སྐྱེས་པ་དང་། སྒོམ་སྤང་གི་ས་བོན་སྒོམ་ལམ་སྐྱེས་པ་ན་ལྡོག་གོ། དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ས་བོན་སྔ་མ་ 1-178 ལྷག་མེད་མྱང་འདས་དང་། གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ལས་ལྡོག་སྟེ། སུམ་ཅུ་པར། དགྲ་བཅོམ་ ཉིད་ནི་དེ་ལྡོག་གོ། ཞེས་པ་དང་། བསྡུ་བར། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་དགེ་བའི་ ཆོས་བསྒོམས་པས་རྣམ་པར་ལྡོག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་དང་། གནས་གྱུར་མ་ཐག་ཏུ་ ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་བ་སྤངས་པར་རྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཞེས་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་བ་ ལྟར་རོ། ། (ལྔ་པ།)རྣམ་གྲངས་ནི། ཐེག་ཆེན་པ་ལ་གྲགས་པ་(དོན་གསང་སོགས་)ཤེས་བྱ་ངོ་བོ་ཉིད་ གསུམ་གྱི་གནས་ཡིན་པས་ན་ཤེས་བྱའི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་དང་། (ཐེག་བསྡུས་སུ།)ལུས་ལེན་པ་ དང་གནས་བར་བྱེད་པས་ན་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་

【現代漢語翻譯】 當基礎耗盡時，業的習氣和能取所取的習氣滋養著，使後世的阿賴耶識得以進入。當這（習氣）耗盡時，又使更後世的（阿賴耶識）進入，諸如此類。《三十頌》中說：『業的習氣，（能取和所取）二者的習氣具備，前者的異熟耗盡后，後者產生異熟。』就像這樣。 關於『還滅』（的道理）：具有趣入之相的識，但不具有阿賴耶識，是指有心識狀態下的阿羅漢、獨覺、不退轉菩薩和天人。既不具有趣入之相的識，也不具有阿賴耶識，是指阿羅漢、獨覺、不退轉菩薩和天人入于滅盡定，以及進入無餘涅槃界。』這裡所說的是指沒有脫離惡趣的阿賴耶識。 從那（以上經文）來看，究竟的安立是無餘涅槃界，即無心識之處。為什麼呢？因為在那裡阿賴耶識已經止息。（關於）還滅的方式，小乘宗義認為在無餘涅槃中還滅，因此他們認為那時心識的相續也斷絕了。大乘宗義認為在金剛喻定之後，轉為如鏡智后還滅。（恰扎·果米大師說）『任何阿賴耶識，轉變為如鏡智。』就像這樣。關於種子的方面，一些不善的種子通過修習能斷除障礙的對治而還滅，一些（異熟）在產生果時還滅，見道所斷的種子在生起見道時還滅，修道所斷的種子在生起修道時還滅。善和無記的種子從先前的無餘涅槃和轉依中還滅。《三十頌》中說：『阿羅漢即是彼還滅。』《攝論》中說：『阿賴耶識，應知通過修習善法而還滅。』以及『剛剛轉依時，應說阿賴耶識已被捨棄。』等等。 （第五，）名稱：在大乘中，由於它是著名的（義隱等）所知三自性的處所，所以稱為『所知處』。《攝大乘論》中說：『由於它取身和安住，所以稱為『取識』。

【English Translation】 When the base is exhausted, the karmic imprints and the imprints of grasping and being grasped nourish, allowing the subsequent Alaya consciousness to enter. When this (imprint) is exhausted, it causes the even later (Alaya consciousness) to enter, and so on. The Thirty Verses state: 'The karmic imprints, possessing the imprints of both (grasping and being grasped), when the former's Vipaka (fruition) is exhausted, the latter generates Vipaka.' It is like this. Regarding the manner of 'reversal' (Nirodha): Having the aspect of entering consciousness, but not having the Alaya consciousness, refers to Arhats, Pratyekabuddhas, non-retrogression Bodhisattvas, and Devas in a state of mind. Not having both the aspect of entering consciousness and the Alaya consciousness refers to Arhats, Pratyekabuddhas, non-retrogression Bodhisattvas, and Devas who have entered cessation, and those who have entered the realm of Nirvana without remainder. What is said here refers to the Alaya consciousness that has not separated from the evil realms. From that (above scripture), the ultimate establishment is the realm of Nirvana without remainder, which is the place without mind. Why? Because there the Alaya consciousness has ceased. (Regarding) the manner of reversal, the Hinayana tenets consider reversal in Nirvana without remainder, therefore they believe that the continuum of consciousness is also severed at that time. The Mahayana tenets consider reversal after Vajra-like Samadhi, transforming into Mirror-like Wisdom. (Master Chandra Gomi said) 'Whatever Alaya consciousness, transforms into Mirror-like Wisdom.' It is like this. Regarding the aspect of seeds, some unwholesome seeds are reversed by cultivating the antidote that eliminates obscurations, some (Vipaka) are reversed when the fruit arises, the seeds to be abandoned by the path of seeing are reversed when the path of seeing arises, and the seeds to be abandoned by the path of meditation are reversed when the path of meditation arises. Wholesome and neutral seeds are reversed from the previous Nirvana without remainder and Paravrtti (transformation). The Thirty Verses state: 'The Arhat is that reversal.' The Compendium of Abhidharma states: 'The Alaya consciousness, it should be known, is reversed by cultivating wholesome Dharma.' And 'Just at the time of Paravrtti, it should be said that the Alaya consciousness has been abandoned.' and so on. (Fifth,) Names: In Mahayana, because it is the place of the famous (hidden meanings, etc.) three self-natures of knowable objects, it is called 'the place of knowable objects.' The Compendium of Mahayana states: 'Because it takes the body and abides, it is called 'taking consciousness.'

---

བ་དང་། (མདོ་ལས།)ས་ བོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པས་ན་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། (ཐེག་པ་)ཐུན་མོང་དུ་གྲགས་པ་འཁོར་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་བྱེད་པས་ན་ཀུན་གཞིའི་ རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཐེག་དམན་ལ་གཙོ་བོར་མ་བསྟན་ཡང་ཞར་བྱུང་དུ་གྲགས་ པ་ཕལ་ཆེན་སྡེ་པའི་ལུང་དུ་ཤིང་གི་རྩ་བ་ལྟར་རྣམ་ཤེས་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན་ རྩ་བའི་རྣམ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ས་སྟོན་སྡེ་པའི་ལུང་དུ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པའི་བར་དུ་རྒྱུན་ མི་འཆད་པར་འབྱུང་བས་ན་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པའི་ཕུང་པོ་(སྐད་ཅིག་པ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་སྐྱེ་འགག་བྱེད་པ་ དང་། ཚེ་རབས་པ་ཚེ་རབས་ཇི་སྲིད་དུ་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་།)ཞེས་བྱ་བ་དང་། གནས་བརྟན་པ་དང་རྣམ་པར་ ཕྱེ་སྟེ་སྨྲ་བའི་ལུང་དུ་སྲིད་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གི་རྣམ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་དང་། མང་པོས་བཀུར་བའི་ལུང་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། ། (དྲུག་པ།)དབྱེ་བ་ལ། འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་བག་ཆགས་དང་། སྤྲོས་པའི་བག་ཆགས་དང་། རྒྱུ་མཐུན་གྱི་བག་ཆགས་ཏེ་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་དང་། བག་ཆགས་གསར་དུ་བྱུང་བ་འཕེན་པས་ དབྱེ་བ་དང་། རྣམ་སྨིན་གྲུབ་ཟིན་པ་རྣམ་སྨིན་གྱིས་དབྱེ་བ་དང་། ཉོན་ཡིད་ཀྱིས་བདག་ཏུ་ 1-179 འཛིན་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང་། སྣོད་བཅུད་ཀྱི་ས་བོན་ཡིན་པས་ཐུན་མོང་གི་ མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བཞིར་དབྱེ་བ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་ བོན་གནས་ངན་ལེན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་དང་། དགེ་བ་ཟག་བཅས་ཀྱི་ས་བོན་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་ པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཏེ་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་དང་། དགེ་མི་དགེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྤྱད་ཟིན་པ་ དང་། སྤྱད་མ་ཟིན་པའི་མཚན་ཉིད་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་ལ་སོགས་པའོ། ། (བདུན་པ།)སྒྲུབ་བྱེད་ལ་གཉིས་ལས། (དང་པོ།)ལུང་གི་སྒྲུབ་བྱེད་ནི། ཆོས་མངོན་པའི་མདོ་ ལས། ཆོས་ཀུན་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པའི། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཀུན་གཞི་སྟེ། །དེ་བས་ཀུན་ གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ནི། དམ་པ་རྣམས་ལ་ངས་བཤད་དོ། །ཞེས་པ་དང་། དགོངས་པ་ངེས་པར་ འགྲེལ་པ་ལས། ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཟབ་ཅིང་ཕྲ། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཆུ་པོའི་རྒྱུན་ བཞིན་འབབ། །བདག་ཏུ་རྟོག་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ཞེས། །འདི་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ངས་ མ་བསྟན། །ཞེས་པ་དང་། ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། ཀུན་གཞིའི་ཆུ་བོ་དེ་བཞིན་དུ། །སྣ་ ཚོགས་ཡུལ་གྱི་རླུང་གིས་བསྐྱོད། །རྣམ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་རྦ་རླབས་རྣམས། །གར་ཞིང་རབ་ཏུ་ འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་པ་དང་། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཆུ་ཀླུང་ལྟ་བུ་ ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རླབས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པ་དང་། རྒྱན་སྟུག་པོ་བཀོད་པ་ལས། ཇི་ལྟར་ཟླ་

【現代漢語翻譯】 此外，（經中說：）因為它是所有種子的基礎，所以稱為『一切種子識』； （大乘）共同承認，它是輪迴和涅槃一切的基礎，所以稱為『阿賴耶識』； 雖然小乘沒有主要宣說，但順帶提及，大眾部經中說，它像樹根一樣，是其他一切識的因，所以稱為『根本識』； 說一切有部經中說，它在輪迴存在期間不斷生起，所以稱為『輪迴存續之蘊』（剎那生滅，生生世世相隨）； 分別部和經量部經中說，它是存在的因，所以稱為『有支識』； 大眾部經中說，它是『異熟識』等等。 （第六，）分類：分為二取習氣、戲論習氣和等流習氣三種； 以新產生的習氣引發（果）來分類； 以已經成熟的異熟果來分類； 以末那識執著為我的因來分類； 以是器情世界的種子等四種共同特徵來分類； 分為煩惱和近煩惱的種子，具有惡趣之相；以及有漏善的種子，具有極度調柔之相兩種； 分為已受用和未受用的善與非善的異熟兩種等等。 （第七，）論證分二： （第一，）經教的論證：如《阿毗達磨經》中說：『諸法一切種子識，阿賴耶識即是此，因此阿賴耶識，我為聖者所宣說。』 《解深密經》中說：『取識深且細，一切種子如瀑流，若執著為我，則不可行，此我未曾為童蒙說。』 《楞伽經》中說：『阿賴耶如大河，種種境風所搖動，種種識浪皆生起，旋轉翻騰而出現。』 《大慧經》中說：『大慧，阿賴耶識如河流，諸識之浪于中生。』 《寶積經》中說：『如月亮……』

【English Translation】 Furthermore, (as stated in the sutras,) because it serves as the basis for all seeds, it is called the 'All-Seed Consciousness'; (Commonly acknowledged in the Mahayana,) it is the foundation of all Samsara and Nirvana, hence it is called the 'Alaya Consciousness'; Although not primarily taught in the Hinayana, it is incidentally mentioned that in the sutras of the Mahasamghika school, it is said to be like the root of a tree, the cause of all other consciousnesses, hence it is called the 'Root Consciousness'; In the sutras of the Sarvastivada school, it is said that it arises continuously as long as Samsara exists, hence it is called the 'Aggregate of Samsara' (arising and ceasing momentarily, following lifetime after lifetime); In the sutras of the Sautrantika and Vibhajyavada schools, it is said to be the cause of existence, hence it is called the 'Consciousness of the Limb of Existence'; In the sutras of the Mahasamghika school, it is called the 'Vipaka Consciousness', and so on. (Sixth,) Classification: It is divided into three types: the habit of the two graspings, the habit of elaboration, and the habit of equipotentiality; Classified by the newly arising habit that propels (the result); Classified by the already ripened Vipaka; Classified by being the cause of the Manas consciousness's clinging to self; Classified by being the seed of the container and its contents, and other four common characteristics; Divided into the seeds of afflictions and near afflictions, possessing the characteristic of bad rebirths; and the seeds of contaminated virtue, possessing the characteristic of extreme gentleness; Divided into the Vipaka of good and non-good that have been experienced and not yet experienced, and so on. (Seventh,) Proof: Divided into two: (First,) Proof from scripture: As stated in the Abhidhamma Sutra: 'All dharmas are the All-Seed Consciousness, the Alaya Consciousness is this, therefore the Alaya Consciousness, I have declared to the noble ones.' As stated in the Samdhinirmocana Sutra: 'The grasping consciousness is deep and subtle, all seeds flow like a waterfall, if clinging to self, it is not permissible, this I have not taught to children.' As stated in the Lankavatara Sutra: 'The Alaya is like a great river, stirred by the winds of various objects, various waves of consciousness arise, swirling and appearing intensely.' As stated in the Mahamati Sutra: 'Mahamati, the Alaya Consciousness is like a river, the waves of consciousness arise within it.' As stated in the Ratnakuta Sutra: 'Like the moon...'

---

བ་སྐར་ཚོགས་དང་། །ལྷན་ཅིག་མཁའ་ལ་གནས་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཀུན་གཞིའི་ རྣམ་ཤེས་ཀྱང་། །རླབས་བདུན་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་གནས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་ གསུངས་ཤིང་། ཐེག་པ་ཆུང་ངུར་ཡང་། ལུང་གཅིག་ལས་འཕྲོས་པ་(དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བའི་ ཕན་ཡོན་བཞི་བསྟན་པའི་མདོ་)ལས། སྐྱེ་རྒུ་ཀུན་གཞི་ལ་ཀུན་ཏུ་དགའ་བ། ཀུན་གཞི་ལ་དགའ་བ། ཀུན་གཞི་ལ་དགའ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་བྱུང་བ། ཀུན་གཞི་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཅན་ རྣམས་ལ། ཀུན་གཞི་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་བསྟན་པ་ན། ཉན་འདོད་ལ་རྣ་བ་གཏོད་དེ། 1-180 ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པས་སེམས་ཉེ་བར་འཇོག་ཅིང་། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་བསྒྲུབ་ སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པ་ན་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་འདིའང་ འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་ངོ་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་བཙུན་པ་དབྱིག་བཤེས་(ཀུན་གཞི་ལ་ དགའ་ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་གྱིས་)ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཀུན་གཞི་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ ནི་མི་འཐད་དེ། ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་པའི་ངན་སོང་བ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་དགའ་བས་སྦྱོར་ བ་མེད་ཅིང་དེ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཙུན་པ་མིའུ་ཐུང་གིས་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཀུན་གཞི་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་བའང་མི་རིགས་ཏེ། (བདེ་བ་ཆགས་ བཅས་)དེ་དག་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཡན་ཆད་ན་མེད་ཅིང་། (བཞི་པ་)དེར་སྐྱེས་པ་རྣམས་དེ་ ལ་ཀུན་ཏུ་དགའ་བ་མེད་ཕྱིར་རོ། །བཙུན་པ་དབྱངས་སྒྲོགས་ཀྱིས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཀུན་ གཞི་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་བའང་མི་འཐད་དེ། ཆོས་འདི་པ་བདག་མེད་ལ་མོས་པ་རྣམས་(བདག་ ལྟ་)དེ་ལ་མི་མཐུན་པར་འཛིན་ཞིང་མངོན་པར་དགའ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། (གཉིས་པ།)རིགས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ནི། རྣམ་པར་ངེས་པ་བསྡུ་བར། ལེན་པ་དང་པོ་གསལ་ བ་དང་། །ས་བོན་ལས་དང་ལུས་ཚོར་དང་། །སེམས་མེད་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་། །དེ་ བཞིན་འཆི་འཕོ་མི་རུང་འགྱུར། །ཞེས་བརྒྱད་གསུངས་པ། འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པར་ཡང་ བཀོད་པ་རྣམས་ཏེ། དེའི་དང་པོ་མི་རུང་བ་དང་། གསལ་བ་མི་རུང་བ་དང་། ལས་བཞི་མི་ རུང་བ་གསུམ་ནི་རྩོད་པ་སྤོང་བའི་རིགས་པ་ཡིན་ལ། གཞན་ལྔ་ནི་ཀུན་གཞི་ཡོད་པའི་སྒྲུབ་ བྱེད་དངོས་སོ། །དེ་ལ་(དང་པོ་)ལེན་པ་མི་རུང་བ་ནི། སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ལུས་ལེན་པ་མེད་ པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ལེན་བྱེད་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ངེས་ ཏེ་ཀུན་གཞི་མེད་ཀྱང་འཇུག་པའི་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་གིས་ལེན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ནི་ལུས་ ལེན་བྱེད་དུ་མི་རུང་སྟེ། ལུས་ཐོབ་ཟིན་ནས་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྐྱེན་ 1-181 ལས་གསར་དུ་བྱུང་བ་རྣམས་སྔོན་ལུས་ལེན་དུས་ནམ་སྐྱེས་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་།

【現代漢語翻譯】 就像星群一同在空中存在一樣，同樣，阿賴耶識也與七種浪潮（七轉識）一同存在。』等等，經中廣為宣說。在小乘經典中，也有從一則教證（《如來出現利益四法經》）中引申出來的說法：『對於眾生普遍喜愛阿賴耶識，樂於阿賴耶識，從樂於阿賴耶識中真實生起，以及具有對阿賴耶識的顯現之喜的人們，當爲了斷除阿賴耶識而宣說佛法時，他們會渴望聽聞並傾聽，以完全瞭解的心來專注，修行與佛法相應的法。如來出現在世間時，這種奇妙罕見的法也會在世間出現。』 對此，尊者友善（認為『喜愛阿賴耶識』的含義是）執取的五蘊就是阿賴耶識，這種說法是不合理的。因為極度痛苦的惡道眾生，與五蘊的喜悅毫無關聯，並且渴望脫離五蘊。尊者小慧認為，伴隨貪慾的快樂感受就是阿賴耶識，這種說法也是不合理的。因為（伴隨貪慾的快樂）在第四禪以上是不存在的，（第四禪）而生於第四禪的眾生對它並沒有普遍的喜悅。尊者妙音認為，有身見就是阿賴耶識，這種說法也是不合理的。因為信仰無我的佛教徒（我見），認為它與無我相違背，並且沒有顯現的喜悅。 （第二，）以理證進行論證。《成所決定論》中說：『最初的執取不容許，明瞭不容許，種子、業、身、感受，無心等持，以及死亡、轉生亦不容許。』共說了八種不容許。這些內容也同樣被收錄在該論的註釋中。其中，最初的不容許、明瞭的不容許、以及四業的不容許這三種，是用於駁斥爭論的理證。其餘五種是阿賴耶識存在的直接論證。其中，（第一）執取不容許是指：如果不存在能執取的阿賴耶識，那麼眾生相續中執取身體將會是不可能的。如果有人反駁說：『不一定，即使沒有阿賴耶識，也可以通過六識來執取。』那麼，六識不能執取身體，因為在獲得身體之後，由根、境和作意等條件新產生的六識，在先前執取身體時是不存在的。

【English Translation】 Just as a cluster of stars exists together in the sky, similarly, the Alaya-consciousness also exists together with the seven waves (seven transformed consciousnesses).' and so on, is widely spoken of in the scriptures. In the Hinayana scriptures, there is also a saying derived from a single teaching (the Sutra on the Four Benefits of the Tathagata's Appearance): 'For beings who universally love the Alaya-consciousness, delight in the Alaya-consciousness, truly arise from delighting in the Alaya-consciousness, and have manifest joy in the Alaya-consciousness, when the Dharma is taught to abandon the Alaya-consciousness, they will desire to hear and listen, focusing their minds with complete understanding, and practice the Dharma in accordance with the Dharma. When the Tathagata appears in the world, this wonderful and rare Dharma will also appear in the world.' To this, Venerable Yixie (believing that the meaning of 'loving the Alaya-consciousness' is that) the five aggregates of clinging are the Alaya-consciousness, this statement is unreasonable. Because extremely suffering beings in the lower realms have no connection with the joy of the aggregates and desire to be free from them. Venerable Xiaohui believes that the feeling of happiness accompanied by desire is the Alaya-consciousness, this statement is also unreasonable. Because (happiness accompanied by desire) does not exist above the fourth dhyana, (the fourth dhyana) and beings born in the fourth dhyana do not have universal joy in it. Venerable Miaoyin believes that the view of the aggregates is the Alaya-consciousness, this statement is also unreasonable. Because Buddhists who believe in no-self (self-view) consider it contrary to no-self and have no manifest joy. (Second,) reasoning to prove. In the Determination of Discrimination, it is said: 'The initial grasping is not allowed, clarity is not allowed, seeds, karma, body, feeling, mindless samadhi, and death and rebirth are also not allowed.' A total of eight are said to be not allowed. These contents are also included in the commentary on this treatise. Among them, the initial non-allowance, the clear non-allowance, and the four karma non-allowances are the reasoning for refuting arguments. The remaining five are direct arguments for the existence of Alaya-consciousness. Among them, (first) the non-allowance of grasping refers to: if there is no Alaya-consciousness that can grasp, then it will be impossible to grasp the body in the continuum of beings. If someone retorts: 'Not necessarily, even without Alaya-consciousness, the six consciousnesses can grasp.' Then, the six consciousnesses cannot grasp the body, because after obtaining the body, the six consciousnesses newly produced by the conditions of the senses, objects, and attention do not exist when the body was previously grasped.

---

དེ་དག་ ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བར་དམིགས་ཤིང་། ལུང་མ་བསྟན་རྣམ་པར་སྨིན་པས་བསྡུས་པ་མ་ ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། དབང་པོ་སོ་སོ་དང་ཁྱད་པར་ལུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་གང་དང་གང་ལ་རྣམ་ཤེས་ འབྱུང་བ་དེ་དང་དེ་ཤེས་པས་ཟིན་པར་འགྱུར་གྱི། ལྷག་མ་རྣམས་ནི་མ་ཟིན་པས་ལུས་འཛིན་ བྱེད་དང་ལེན་བྱེད་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་དང་། འཇུག་ཤེས་རྣམས་གཉིད་དང་བརྒྱལ་བ་ལ་ སོགས་པའི་དུས་སུ་མི་འབྱུང་ཞིང་། སད་པ་དང་སངས་པའི་དུས་སུ་འབྱུང་བས། ཚེ་གཅིག་ ལ་ལུས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ལེན་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ ལ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་དེ། ལུས་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ཞེས་པའོ། ། (གཉིས་པ།)དང་པོ་མི་རུང་བ་ནི། རྣམ་ཤེས་གཞན་ཡོད་དུས་ན་ཀུན་གཞི་རྒྱུན་མི་འཆད་ པར་ཡོད་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་ཅིག་ཅར་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་དེ་ལྟ་ཉིད་ དོ། །འདི་ལྟར་ཁ་ཅིག་གི་རྒྱུད་ལ་གཟུགས་མཐོང་བར་འདོད་པ་དང་། སྒྲ་ཐོས་པར་འདོད་པ་ དང་། དྲི་སྣོམ་པར་འདོད་པ་དང་། རོ་མྱོང་བར་འདོད་པ་དང་། རེག་བྱ་རེག་པར་འདོད་པ་ དང་། ཆོས་ཤེས་པར་འདོད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་(ཐམས་ཅད་དམ་གང་རུང་)ཇི་ལྟར་སྐྱེས་པ་ ཚང་ཞིང་། དེ་དག་གི་དབང་པོའང་མ་ཉམས་པར་ཡོད་ལ། ཡུལ་ཡང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་སྣང་ བར་གྱུར་པ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་རུང་གཅིག་དང་པོར་འབྱུང་གི། གཞན་མི་འབྱུང་བ་ནི་ མི་རུང་བས་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་ཉིད་དེ། རང་རང་གི་རྒྱུའི་ཚོགས་པ་ཚང་བར་ཁྱད་པར་མེད་ པའི་ཕྱིར་རོ། ། (གསུམ་པ།)གསལ་བ་མི་རུང་བ་ནི། གལ་ཏེ་རྣམ་ཤེས་གཉིས་ལ་སོགས་པ་ཅིག་ཅར་འབྱུང་ བ་མེད་ན། འདས་པའི་དུས་ཀྱི་དབང་ཤེས་དང་ལྷན་ཅིག་ཡུལ་མྱོང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཡིད་ 1-182 ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་མི་གསལ་བར་འཇུག་པ་དང་། ད་ལྟར་བའི་དབང་ཤེས་དང་ལྷན་ཅིག་ཡུལ་མྱོང་ བའི་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་གསལ་བར་འཇུག་པའི་ཁྱད་པར་མི་རུང་བར་འགྱུར་ཏེ། (དབང་ཤེས་དང་ ཡིད་ཤེས་)ལྷན་ཅིག་འཇུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པར་ནི་མི་ནུས་ཏེ་གསལ་མི་གསལ་གྱི་ ཁྱད་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། (བཞི་པ།)ས་བོན་མི་རུང་བ་ནི། སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ལ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་ ས་བོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ས་བོན་གྱི་རྟེན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ཅི་སྟེ་འཇུག་ཤེས་རྣམས་ས་བོན་གྱི་རྟེན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཕན་ཚུན་ས་བོན་གྱི་རྟེན་དུ་ མི་རུང་སྟེ། འདི་ལྟར་(འཇུག་ཤེས་)དགེ་བའི་འོག་ཏུ་མི་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་འོག་ཏུ་དགེ་ བ་དང་། གཉི་གའི་འོག་ཏུ་ལུང་མ་བསྟན་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་དམན་པ་(འདོད་པ་)དང་ བར་མ་(གཟུགས་)དང་བཟང་པོ་(གཟུགས་མེད་)དང་། ཟག་བཅས་དང་

【現代漢語翻譯】 這些（指六識）以善與非善為對象，並且由於它們不是由無記異熟所包含，以及由於各個根（感官）和身體的各個部分所產生的識被那個識所把握，其餘的則不被把握，因此它們不適合作為身體的執持者和接受者，並且由於入識在睡眠和昏厥等時候不產生，而在清醒和覺醒的時候產生，因此會有一次生命中反覆取身的過失。因此，眾生相續中存在阿賴耶識（kun gzhi'i rnam par shes pa，梵文：ālayavijñāna，梵文羅馬轉寫：ālayavijñāna，漢語字面意思：一切種子的識），因為存在取身的識。 以上是（論證阿賴耶識存在的理由）。 （第二，反駁）首先，如果說在其他識存在的時候，阿賴耶識持續不斷地存在，那麼就會出現兩個識同時產生的局面。答：確實如此。例如，在某些人的相續中，想要看到形狀，想要聽到聲音，想要嗅到氣味，想要嚐到味道，想要觸控觸覺，想要了解法的作意（全部或任何一個）都完整地產生，並且他們的根（感官）也沒有受損，境也同樣顯現，那麼，任何一個識都會首先產生，如果其他的識不產生，那是不可能的，因為各自的因緣聚合沒有差別，所以它們必然同時產生。 （第三，反駁）如果說兩個或多個識不會同時產生，那麼，過去時的根識與一同體驗境的憶念的意識的行相不清晰地運作，而現在時的根識與一同體驗境的意識的行相清晰地運作的差別將變得不可能，因為（根識和意識）不會同時運作。這是不能接受的，因為清晰與不清晰的差別是顯現的。 （第四，反駁）眾生相續中將不會有善等習氣種子，因為沒有作為種子所依的阿賴耶識。如果說入識是種子的所依，那麼，它們之間不能互為種子的所依，例如，（入識）善之後是非善，非善之後是善，兩者之後是無記，同樣地，地獄（欲界），中界（色界）和上界（無色界），以及有漏和無漏。

【English Translation】 These (referring to the six consciousnesses) take good and non-good as their objects, and because they are not included by the indeterminate result, and because the consciousnesses that arise in each sense faculty and each part of the body are grasped by that consciousness, while the rest are not grasped, therefore they are not suitable as the holders and receivers of the body, and because the entering consciousnesses do not arise during sleep and fainting, etc., but arise during wakefulness and clarity, therefore there would be the fault of repeatedly taking the body in one lifetime. Therefore, there is the ālayavijñāna (kun gzhi'i rnam par shes pa, Sanskrit: ālayavijñāna, Romanized Sanskrit: ālayavijñāna, literal meaning: all-ground consciousness) in the continuum of sentient beings, because there is the consciousness that takes the body. That is (the reason for arguing for the existence of ālayavijñāna). (Second, refutation) First, if it is said that when other consciousnesses exist, the ālayavijñāna exists continuously without ceasing, then it would follow that two consciousnesses arise simultaneously. Answer: That is indeed the case. For example, in the continuum of some people, the intention to see forms, the intention to hear sounds, the intention to smell odors, the intention to taste flavors, the intention to touch tactile objects, and the intention to know dharmas (all or any one of them) arise completely, and their sense faculties are not impaired, and the objects also appear equally, then any one consciousness will arise first. If the other consciousnesses do not arise, that is impossible, because there is no difference in the complete assembly of their respective causes, so they must arise simultaneously. (Third, refutation) If it is said that two or more consciousnesses do not arise simultaneously, then the difference between the past sense consciousness and the mental consciousness that remembers experiencing the object together operating unclearly, and the present sense consciousness and the mental consciousness that experiences the object together operating clearly, will become impossible, because (sense consciousness and mental consciousness) do not operate simultaneously. This is unacceptable, because the difference between clear and unclear is apparent. (Fourth, refutation) There will be no seeds of good, etc., in the continuum of sentient beings, because there is no ālayavijñāna as the basis of the seeds. If it is said that the entering consciousnesses are the basis of the seeds, then they cannot be the basis of the seeds for each other, for example, (the entering consciousnesses) non-virtue after virtue, virtue after non-virtue, indeterminate after both, and similarly, the lower realm (desire realm), the intermediate realm (form realm), and the higher realm (formless realm), and the contaminated and the uncontaminated.

---

ཟག་མེད་དང་། འཇིག་ རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་(ཟག་མེད་མིན་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྗེས་ཐོབ་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ལས་ འདས་པར་གཞག་པའི་ཆེད་དུ་ཟློས་པ་ལྟར་གསུངས་པའོ་ཞེས་སོ། །)ལ་སོགས་པའི་འཇུག་ཤེས་རྣམས་ཕན་ཚུན་ གཅིག་གི་རྗེས་སུ་གཅིག་འབྱུང་གི། ལྷན་ཅིག་མི་འབྱུང་བ་རྣམས་ནི། གཅིག་གིས་གཅིག་ ལ་བག་ཆགས་བསྒོ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དང་། དགེ་སོགས་སུ་གསལ་ཞིང་དུས་མི་མཉམ་ པ་རྣམས་ནི་བག་ཆགས་བསྒོ་བྱར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་དང་། སེམས་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ སུ་རྒྱུན་ཆད་ནས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་ས་བོན་གྱི་རྟེན་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། གཞན་ཡང་ས་བོན་མེད་ན་རྒྱུ་མེད་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ ཐམས་ཅད་མེད་པར་ཐལ་བ་ལས། ས་བོན་ཡོད་ཅིང་དེའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་རྣམ་ཤེས་ནི་ཀུན་ གཞི་ཉིད་དུ་གྲུབ་པོ། །ཞེས་པའོ། ། (ལྔ་པ།)ལས་བཞི་མི་རུང་བ་ནི། རྣམ་ཤེས་དུ་མ་ཅིག་ཅར་མི་འབྱུང་ན། དོན་དུ་སྣང་བ་ 1-183 སྣོད་(ལམ་འཕྲང་སོགས་) ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་དང་། སེམས་ཅན་དུ་སྣང་བ་(ལུས་སོགས་ཀྱི་) དབང་པོའམ་གནས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་དང་། ཉོན་ཡིད་ལ་བརྟེན་ནས་ངའོ་སྙམ་པའི་རྣམ་ པར་རིག་པ་དང་། (ལམ་གྱི་རྡོ་བ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་)འཇུག་ཤེས་དྲུག་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་རིག་ པ་སྟེ། ལས་ཐ་དད་པ་ཅན་གྱི་རྣམ་རིག་བཞི་དུས་གཅིག་ལ་འབྱུང་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ། ། འདོད་པར་མི་ནུས་ཏེ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་འདི་བཞི་ཅིག་ཅར་དམིགས་ པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རྣམ་ཤེས་དུ་མ་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་ལ་རུང་གི། རྣམ་ཤེས་གཅིག་གི་སྐད་ ཅིག་ལ་ནི་མི་རུང་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་ཐ་དད་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། (དྲུག་པ།)ལུས་ཚོར་མི་རུང་བ་ནི། ཀུན་གཞི་མེད་ན་རྒྱུ་ས་བོན་མེད་པའི་ཕྱིར། ཚུལ་བཞིན་ ནམ། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་སེམས་ཤིང་རྟོག་པའམ། མཉམ་པར་བཞག་པའམ། མཉམ་ པར་མ་བཞགས་པ་གང་རུང་གི་ལུས་ལ། ལུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཚོར་བ་ བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་མྱོང་བ་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡིད་ཤེས་ནི་ཚུལ་བཞིན་ སེམས་པ་ལྟ་བུ་ཡུལ་གཅིག་ལ་གཏད་ཅིང་། ཀུན་གཞིའང་མེད་ན། རྒྱུ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་ རོ། །འདོད་པར་མི་ནུས་ཏེ་ཚོར་བ་ནི་སྣ་ཚོགས་སུ་དམིགས་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ ཤེས་པ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་པའོ། ། (བདུན་པ།)སེམས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་མི་རུང་བ་ནི། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་མེད་ན། སྙོམས་འཇུག་གཉིས་ལ་བཞུགས་པའི་གང་ཟག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ལུས་ལས་ འདས་པར་འགྱུར་ཏེ། གཉི་གས་ཚོགས་དྲུག་ནི་བཀག་ཅིང་། །ཁ་ཅིག་ཉོན་ཡིད་ཀྱང་མེད་ པར་འདོད་ལ། ཡོད་ཀྱང་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་ཏུ་བཀག་ཕྱི

【現代漢語翻譯】 有漏（Zagma）（指煩惱），世間（Jigten）和出世間（Jigten-le-de-pa）（爲了說明非有漏的出世間后得也安立為出世間，所以這樣重複說明）。這些識的生起是互相之間一個接著一個地生起。不能同時生起的，是因為一個不能給另一個留下習氣；在善等中顯現且時間不一致的，是因為不適合作為習氣的對象；在無心狀態中斷絕，很久之後才生起的，是因為不能作為種子的所依。 此外，如果沒有種子，因為沒有因，一切染污和清凈的法都將不成立。因此，有種子，並且作為其所依的識，就是阿賴耶識（Kun-zhi）本身。 （五）四種作用不能成立：如果多個識不能同時生起，那麼顯現為外境（Nö）（如道路等）的識，顯現為有情（Semchen）（如身體等）的根或處的識，依靠煩惱意而生起『我』的識，以及（見到道路上的石頭等）六入識，這四種作用各異的識就不可能同時生起。 不能允許這種說法，因為在行走等狀態中，這四種是同時現見的。這是因為多個識可以同時生起，但一個識的剎那則不能，因為它們是不同生處的行相。 （六）身受不能成立：如果沒有阿賴耶識，因為沒有因的種子，那麼如理或不如理作意，或者入定或未入定，在任何一種身體上，身識和相應的樂等各種感受就不可能體驗到。因為意識專注于如理作意等單一對境，並且如果沒有阿賴耶識，就沒有其他的因。 不能允許這種說法，因為感受是現見為多種的，而其因阿賴耶識是存在的。 （七）無心定不能成立：如果沒有阿賴耶識，那麼處於二種等持中的補特伽羅（Gangzag）的一切識都將脫離身體。因為有些宗義認為，二定中六識被遮止，有些宗義認為連染污意也沒有，即使有，也被等持所遮止。

【English Translation】 The defiled (Zagma) (referring to afflictions), mundane (Jigten), and supramundane (Jigten-le-de-pa) (to clarify that the post-attainment of the supramundane, though non-defiled, is also established as supramundane, hence the repetition). These cognitions arise one after another. Those that cannot arise simultaneously are because one cannot imprint habits on the other; those that are clear in virtue, etc., and are not simultaneous in time, are because they are not suitable as objects for imprinting habits; those that are interrupted in the state of mindlessness and arise after a long time are because they cannot serve as the basis for seeds. Furthermore, if there are no seeds, because there is no cause, all defiled and purified dharmas would not be established. Therefore, the consciousness that has seeds and serves as its basis is established as the Alaya (Kun-zhi) itself. (5) Four functions cannot be established: If multiple consciousnesses cannot arise simultaneously, then the consciousness that appears as the external world (Nö) (such as roads), the consciousness that appears as the faculties or places of sentient beings (Semchen) (such as the body), the consciousness that arises from the afflicted mind with the thought of 'I', and the six entering consciousnesses (such as seeing a stone on the road), these four consciousnesses with different functions could not arise simultaneously. This cannot be allowed, because these four are seen simultaneously in states such as walking. This is because multiple consciousnesses can arise simultaneously, but not in a single moment of one consciousness, because they are aspects of different sources. (6) Bodily sensation cannot be established: If there is no Alaya, because there is no seed of cause, then whether one attends properly or improperly, whether one is in meditative equipoise or not, on any body, the bodily consciousness and the corresponding various feelings such as pleasure could not be experienced. Because the mind consciousness focuses on a single object such as proper attention, and if there is no Alaya, there is no other cause. This cannot be allowed, because feelings are seen as diverse, and their cause, the Alaya consciousness, exists. (7) Mindless absorption cannot be established: If there is no Alaya consciousness, then all the consciousnesses of a person (Gangzag) abiding in the two absorptions would be separated from the body. Because in the two absorptions, some schools hold that the six consciousnesses are blocked, and some hold that even the afflicted mind is absent, or even if it exists, it is blocked by the absorption.

---

ར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ནི་ཤི་ འཕོས་པར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ལུས་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པར་མི་ ནུས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། དྲོད་དང་མ་བྲལ་ཞིང་སྲོག་གི་དབང་པོ་དང་མ་བྲལ་བས། 1-184 དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལུས་དང་མ་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ རྣམ་ཤེས་གཞན་ཐམས་ཅད་བཀག་ཀྱང་ལུས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཡོད་པ་ནི་ཀུན་གཞི་ ཉིད་དོ། །ཞེས་པའོ། ། (བརྒྱད་པ།)འཆི་འཕོ་མི་རུང་བ་ནི། སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ལ་འཆི་འཕོ་དང་རིམ་གྱིས་དྲོད་ འདོར་བ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདོར་བྱེད་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོགས་ དྲུག་ཡོད་མེད་ཀྱིས་ནི་དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིད་འཐུག་པོའི་གནས་སྐབས་ལ་ སོགས་པར་འཆི་འཕོ་བར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཁྱད་པར་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་ལུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ གང་དུ་མ་སྐྱེས་པ་དེར་དྲོད་དང་ཚོར་བ་མེད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཡིད་ཤེས་ནི་སྲོག་ཐ་ མ་འཆད་ཀྱི་བར་དུ་གསལ་བར་ཡོད་ཀྱང་དེའི་སྔོན་ལ་དྲོད་ཡལ་བ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ བས་ན་ཡིད་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་སྟོད་དམ་སྨད་ནས་དྲོད་དང་ཚོར་བ་ འདོར་བ་ནི་དམིགས་ཤིང་། དེའང་ལུས་འཛིན་བྱེད་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་དང་བྲལ་བས་ཡིན་ ཏེ། ལས་ཀྱི་དབང་གིས་དེ་ལྟར་བྱེད་པའི་ཀུན་གཞི་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་བོ་ཞེས་པའི་དོན་ ཏོ། །གཞན་ཡང་ཐེག་བསྡུས་སུ། ཀུན་གཞི་མེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ ནས་ཉོན་མོངས་པ་མི་རུང་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་པར་ བྱང་བ་མི་རུང་བས་ཀྱང་བསྒྲུབས་ཏེ། ཕལ་ཆེར་ནི་ས་བོན་མེད་ན་མི་རུང་བར་འདུས་ཤིང་། འགའ་ཞིག་བཤད་ཟིན་པ་རྣམས་དང་ཡང་མཐུན་པ་ཉིད་དོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་པར་ཡང་། སྙོམས་ འཇུག་(གཉིས་དང་འབྲས་བུ་གཅིག་སྟེ་)གསུམ་ལས་ལངས་པ་ན་འཇུག་ཤེས་འབྱུང་བ་ལ་རྒྱུའི་རྐྱེན་ གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་ལས་བྱུང་ངོ་ཞེས་པ་དང་༡། རྣམ་པ་དམིགས་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པ་ ལྟར་རྒྱུའི་རྐྱེན་ལའང་ལྟོས་ཤིང་། དེའང་ཀུན་གཞིའི་ས་བོན་ཡོན་ནོ་ཞེས་པ་དང་༢། གཉིད་ དང་བརྒྱལ་བ་ན་ཆད་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་ཤེས་འབྱུང་བའང་ཀུན་གཞི་ལས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ 1-185 པ་དང་༣། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་བར་འཇུག་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་སྤངས་བས་འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་པ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཀུན་གཞི་ཡོད་ དེ་༤ཞེས་སྒྲུབ་བྱེད་བཞི་གསུངས་ཤིང་། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་མདོ་འགྲེལ་དང་སའི་སྟོད་འགྲེལ་ལ་ སོགས་པར་ཡང་ལུང་དང་རིགས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་མང་དུ་གསུངས་བས་རྒྱས་པར་དེ་དག་ལས་ ཤེས་པར་བྱའོ། ། ༈ སེམས་ཀུན་གཞིའི་གཞུང་དོན། གཞུང་དོན་ལ། སེམས་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ་གསུམ་ལས

【現代漢語翻譯】 如果那樣，就會發生死亡轉移，因為所有的意識都離開了身體。這是不可能的，因為薄伽梵（Bhagavan，世尊）說：『如果溫暖和命根（壽根）沒有分離，那麼那個意識就沒有離開身體。』因此，即使阻止了所有其他的意識，持有身體的意識也是阿賴耶（ālaya，藏文：ཀུན་གཞི་，kun gzhi，梵文天城體：आलय，梵文羅馬擬音：ālaya，漢語字面意思：一切之基）。 (第八品) 不可能發生死亡轉移：眾生的相續中不會發生死亡轉移和逐漸失去溫暖，因為沒有失去溫暖的阿賴耶識。六識的存在與否不會導致這種情況，因為在深度睡眠等狀態下會發生死亡轉移，而且特別是在五根識沒有在身體的任何部分產生時，那個部分會失去溫暖和感覺，並且即使意識在最後一口氣之前都很清晰，但在此之前也會看到溫暖消失。因此，即使意識等存在，身體的上部或下部失去溫暖和感覺也是可以觀察到的，那是因為它與持有身體的阿賴耶識分離，由於業力的力量，阿賴耶識確實存在。此外，《攝大乘論》中也證明了，如果沒有阿賴耶，就不可能產生煩惱、業和輪迴的遍行染污，也不可能產生世間和出世間的清凈，這幾乎就像沒有種子就不可能產生果實一樣，並且與之前所說的一致。在《五蘊論》中也說：從（二禪定和一個果）三種狀態中起身時，產生入定識沒有其他的因緣，所以是從阿賴耶產生的1；就像顯現的緣需要依靠一樣，因緣也需要依靠，那就是阿賴耶的種子2；在睡眠和昏厥之後產生入定識也是從阿賴耶產生的3；由於行（saṃskāra，藏文：འདུ་བྱེད，'du byed，梵文天城體：संस्कार，梵文羅馬擬音：saṃskāra，漢語字面意思：造作）的緣，意識等進入輪迴，並且通過捨棄煩惱的種子，可以從輪迴中解脫，所以阿賴耶是存在的4，這樣說了四個證明。在《緣起經》的註釋和《地論》的上部註釋等中，也說了許多經文和理性的證明，所以詳細的要從那些地方瞭解。 ༈ 阿賴耶識的論義。 論義的內容：什麼是心？回答有三種。

【English Translation】 If that is the case, then there would be a transference of death, because all consciousnesses have left the body. This is not possible, because the Bhagavan (Blessed One) said: 'If warmth and the life-force (vitality) have not separated, then that consciousness has not separated from the body.' Therefore, even if all other consciousnesses are prevented, the consciousness that holds the body is the Ālaya (storehouse consciousness, Tibetan: ཀུན་གཞི་, kun gzhi, Sanskrit Devanagari: आलय, Sanskrit Romanization: ālaya, literal meaning: base of everything). (Eighth topic) It is impossible for death transference to occur: There will be no death transference and gradual loss of warmth in the continuum of sentient beings, because there is no Ālaya-consciousness that loses warmth. The presence or absence of the six consciousnesses does not cause this, because there would be an overextension of death transference in states such as deep sleep, and especially when the five sense consciousnesses have not arisen in any part of the body, that part would lose warmth and sensation, and even though the mind consciousness is clear until the last breath, warmth is seen to disappear before that. Therefore, it is observable that even when mind consciousness and so on are present, the upper or lower part of the body loses warmth and sensation, and that is because it is separated from the Ālaya-consciousness that holds the body, and due to the power of karma, the Ālaya is indeed established as existing. Furthermore, it is also proven in the Compendium of Determinations that without the Ālaya, it is impossible to have the afflictions, karma, and pervasive defilement of cyclic existence, and it is impossible to have mundane and supramundane purification, which is almost like it is impossible to have fruit without a seed, and it is consistent with what has been said before. In the Treatise on the Five Aggregates it is also said: When arising from the three states (two absorptions and one result), there are no other causes and conditions for the arising of the entering consciousness, so it arises from the Ālaya 1; just as the appearing condition needs to rely on something, the causal condition also needs to rely on something, and that is the seed of the Ālaya 2; the arising of the entering consciousness after sleep and fainting also arises from the Ālaya 3; because consciousness and so on enter into cyclic existence due to the condition of action (saṃskāra, Tibetan: འདུ་བྱེད, 'du byed, Sanskrit Devanagari: संस्कार, Sanskrit Romanization: saṃskāra, literal meaning: formation), and by abandoning the seeds of affliction, liberation from cyclic existence is established, so the Ālaya exists 4, thus stating four proofs. In the commentary on the Sutra on Dependent Arising and the upper commentary on the Stages of the Grounds and so on, many scriptural and logical proofs are also stated, so one should learn about them in detail from those sources. ༈ The Doctrine of the Mind-Basis-of-All (Ālayavijñāna). Regarding the meaning of the doctrine: What is the mind? The answer is threefold.

---

། (དང་པོ།)ངོ་བོ་ནི། ཕུང་པོ་དང་ ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་མངོན་གྱུར་དུ་འབྱུང་བ་ན་དེ་རྣམས་ཀྱིས་རང་རང་དང་མཐུན་ པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་ནུས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་ཤིང་ས་བོན་བཏབ་པར་གྱུར་ པ་སྟེ། (ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་གྱིས།)བག་ཆགས་ལས་གཞན་པའི་ས་བོན་མེད་ཀྱང་ས་བོན་ཐོག་མ་ མེད་པའི་དུས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་ དང་ལྡན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །(འགྲེལ་པར།)དེར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ས་བོན་དུ་འདུ་ཞིང་སྦྱོར་བའི་ ཕྱིར་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་བའམ། ཡང་ན་འཇུག་ཤེས་བར་སྐབས་སུ་རྒྱུན་འཆད་པ་ལ་ནི་བདག་ ཏུ་མི་འཛིན་གྱི། སེམས་རྒྱུན་ལྡན་དུ་འབྱུང་བ་ལ་ཉོན་ཡིད་ཀྱིས་བདག་ཏུ་འཛིན་པས་སེམས་ ཅན་དུ་འདུ་ཞིང་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་བྱ་ཞིང་། (དོན་གསང་དུ།)ས་བོན་ཐམས་ཅད་པའི་ཀུན་ གཞིར་གྲངས་ཅན་པའི་གཙོ་བོའང་འདོད་པ་དེ་གཅད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་རྣམ་པར་རིག་པས་ན་ རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། ། (གཉིས་པ།)རྣམ་གྲངས་ནི། སྔོན་གྱི་ལས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ལས་ངེས་པར་སྨིན་ཞིང་ སྐྱེས་པས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། ཡང་དང་ཡང་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་ ཞིང་ལུས་ལེན་པར་བྱེད་པས་ན་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་པའོ། ། (གསུམ་པ།)ངེས་ཚིག་ནི། མདོར་བསྟན་ལྟར་གཙོ་བོར་ཀུན་གཞི་ཉིད་ལ་སེམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། 1-186 ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བག་ཆགས་སམ་ས་བོན་བསགས་པ་ཡིན་ པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པའོ། ། ༈ ཡིད་ཀྱི་སྤྱི་དོན། ཡིད་ལ་དངོས་དང་ཞར་བྱུང་གཉིས་ལས། ༈ ཡིད་ཀྱི་སྤྱི་དོན། དང་པོ་ལ་སྤྱི་དོན་ལྔ་སྟེ། མཚན་ཉིད། མཚན་ གཞི། འཇུག་ལྡོག་བྱེད་ལས། སྒྲུབ་བྱེད་དོ། །དང་པོ་ནི། ཀུན་གཞིའི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་རིག་ཅིང་ རབ་ཏུ་མ་ཞི་བ་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་བྱེད་ནུས་ཞེས་པའམ། ཀུན་གཞིའི་དོན་ཙམ་རིག་ ཅིང་། འཕགས་པའི་ལམ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་རྟག་ཏུ་ངར་རློམ་པའི་རྣམ་པས་འཇུག་པ་ཞེས་ པའོ། ། མཚན་གཞི་ནི། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ཤེས་པ་རྒྱུན་བརྟན་པ་སྟེ། དེའང་ཟག་ མེད་ཀྱི་ལམ་དང་ལྷན་ཅིག་མངོན་གྱུར་དུ་མི་འབྱུང་བས་ཐར་བ་ཐོབ་པ་ལ་སྒྲིབ་ཅིང་། དགེ་མི་ དགེ་དང་ལྷན་ཅིག་མངོན་གྱུར་དུ་མི་འབྱུང་བས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། ། འཇུག་ལྡོག་ནི། གཞུང་དུ་འབྱུང་བ་ལྟར་གནས་སྐབས་གསུམ་མ་གཏོགས་པར་ཀུན་ གཞི་ལ་དམིགས་ནས་རྒྱུན་ལྡན་དུ་འཇུག་ཅིང་། ས་བརྒྱད་པ་ལ་གནས་གྱུར་པས་ལྡོག་སྟེ། (རྒྱན་ལས།)ཡིད་དང་འཛིན་དང་རྣམ་པར་རྟོག །གྱུར་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་དང་། །ཞེས་པ་ལྟར་ རོ། །སངས་རྒྱས་ས་གནས་གྱུར་མཐར་ཐུག་པ་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་འགྱུར་ཏེ། (ཙནྡྲ་གོ་ མས།)ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིད་གནས་གྱུར

【現代漢語翻譯】 （第一部分）本體是：當蘊（skandha）、處（dhātu）、界（āyatana）顯現時，它們被與其各自相應的果報的習氣所薰染，如同播下種子。（耶謝謝年說：）除了習氣之外沒有其他的種子，但種子是無始的。因此，蘊等也被稱為具有產生一切的種子。（註釋中說：）一切法都彙集和結合於此，故稱之為阿賴耶（ālayavijñāna）。或者，在入定識（jhāna-vijñāna）的間隙，相續不會中斷，因此不會執著于自我。由於煩惱意（kliṣṭa-manas）執著于持續生起的心識，因此眾生彙集和結合於此，故稱之為阿賴耶。（《秘密義》中說：）爲了斷除數論派（Sāṃkhya）將一切種子的阿賴耶識視為自性（Prakṛti），因此通過對境的識別，稱之為識（vijñāna）。 （第二部分）名稱是：由於過去有漏業（sāsrava-karma）必定成熟和產生，故稱之為異熟識（vipāka-vijñāna）。又因為不斷地連線和取身，所以也稱之為取識（upādāna-vijñāna）。 （第三部分）定義是：如前所述，主要指阿賴耶本身被稱為心（citta），因為它是積聚一切蘊、處、界習氣或種子的處所。 總的來說，意（manas）分為實體和伴隨。 意的總義。 首先，總義有五個：定義、所依、作用、成立。 定義是：能覺知阿賴耶的本體，且未完全寂滅的意，能作為意識（vijñāna）的近取因（upādāna-hetu），或者，僅僅覺知阿賴耶的本體，且在未獲得聖道（āryamārga）之前，總是以我慢（ātma-māna）的形式存在。 所依是：被遮蔽且無記（avyākṛta）的恒常識（vijñāna-santāna）。它不會與無漏道（anāsrava-mārga）同時顯現，因此遮蔽了解脫（mokṣa）；它也不會與善或不善同時顯現，因此是無記的。 作用是：如經中所說，除了三種情況外，總是緣于阿賴耶而持續存在，並在第八地（bhūmi）發生轉變而止息。（《莊嚴經論》中說：）『意與執取及分別，轉變故不分別。』就像這樣。當證得究竟佛果時，會轉變為平等性智（samatā-jñāna）。（旃扎果彌說：）『煩惱意轉變……』

【English Translation】 (First part) The essence is: When the skandhas (aggregates), dhātus (elements), and āyatanas (sources) manifest, they are imbued with the habitual tendencies that correspond to their respective fruits, like sowing seeds. (Yeshe Shenyen said:) There are no seeds other than habitual tendencies, but the seeds are without beginning. Therefore, the skandhas, etc., are also called possessing all the seeds of arising. (The commentary says:) All dharmas gather and combine here, hence it is called Ālaya (ālayavijñāna). Or, during the intervals of jhāna-vijñāna (absorption consciousness), the continuum is not interrupted, so there is no clinging to self. Because Kliṣṭa-manas (afflicted mind) clings to the continuously arising consciousness, beings gather and combine here, hence it is called Ālaya. (From 'Secret Meaning':) To refute the Sāṃkhya school's view that the Ālayavijñāna of all seeds is Prakṛti (primordial nature), it is called Vijñāna (consciousness) because of the discrimination of objects. (Second part) The names are: Because past sāsrava-karma (defiled actions) necessarily ripen and produce, it is called Vipāka-vijñāna (resultant consciousness). And because it continuously connects and takes embodiment, it is also called Upādāna-vijñāna (appropriating consciousness). (Third part) The definition is: As mentioned before, mainly the Ālaya itself is called Citta (mind), because it is the place where all the habitual tendencies or seeds of the skandhas, dhātus, and āyatanas are accumulated. In general, Manas (mind) is divided into substance and accompaniment. The general meaning of Manas. First, there are five general meanings: definition, basis, function, establishment. The definition is: The Manas that can perceive the essence of Ālaya and is not completely pacified, can serve as the upādāna-hetu (proximate cause) of Vijñāna (consciousness), or, it merely perceives the essence of Ālaya, and until the attainment of the Āryamārga (noble path), it always exists in the form of Atma-māna (self-conceit). The basis is: The obscured and avyākṛta (unspecified) constant Vijñāna-santāna (consciousness continuum). It does not manifest simultaneously with the anāsrava-mārga (undefiled path), therefore it obscures Mokṣa (liberation); it also does not manifest simultaneously with virtue or non-virtue, therefore it is avyākṛta (unspecified). The function is: As stated in the sutras, except for three situations, it always exists continuously relying on Ālaya, and it ceases when transformation occurs on the eighth bhūmi (level). (From 'Ornament of Sutras':) 'Manas with grasping and discrimination, because of transformation, does not discriminate.' Like this. When the ultimate Buddhahood is attained, it transforms into Samatā-jñāna (equality wisdom). (Chandra Gomi said:) 'Afflicted Manas transforms...'

---

་པ། །མཉམ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་བརྗོད་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལྟར་ རོ། ། བྱེད་ལས་ནི། ཡིད་ཤེས་ཀྱིས་བདག་རྐྱེན་བྱེད་ཅིང་། ཚོགས་དྲུག་མཚན་མ་ལ་འཆིང་ བའི་གནས་བྱས་ནས་ཟག་བཅས་སུ་འཆིང་བ་དང་། ཀུན་གཞི་ལ་ས་བོན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། ལང་ ཀར་གཤེགས་པ་ལས། སེམས་ནི་རང་བཞིན་དྭངས་བ་སྟེ། རྙོག་པ་མེད་པ་ཡིད་ཡིན་ནོ། །རྣམ་ པར་ཤེས་དང་བཅས་པའི་ཡིད། །རྟག་ཏུ་བག་ཆགས་འདེབས་པར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ 1-187 ལྟར་རོ། ། སྒྲུབ་བྱེད་ལ་ལུང་ནི། དགོངས་པ་ངེས་འགྲེལ་དང་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་ པའི་མདོ་སྡེ་མང་པོར་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་དུ་གསུངས་ཤིང་། སྟུག་པོ་བཀོད་པར། ངར་ སེམས་བདག་ཉིད་ཡིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ལ། ལུང་སིལ་བུར་ཡང་། ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིད་རྟག་ཏུ་ནི། །ཉོན་མོངས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་ཞིང་འགག། དེ་ནི་ཉོན་མོངས་ པ་རྣམས་ལས། །མ་གྲོལ་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་རོ། །རིགས་པ་ ནི། ཐེག་བསྡུས་སུ། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཡིད་མེད་ན། །མ་འདྲེས་པ་ཡི་མ་རིག་དང་། །ལྔ་པོ་ དག་དང་འདྲ་བ་དང་། །སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བྱེ་བྲག་དང་། །ངེས་ཚིག་མེད་པའི་སྐྱོན་དུ་ འགྱུར། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུན། །ངར་འཛིན་མེད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར། །ངར་འཛིན་ པ་དང་ལྡན་པ་ནི། རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་འཐད་དོ། །ཞེས་པ་ལྟར་དྲུག་གི། དང་པོ་ནི། ཆོས་མངོན་ པའི་མདོ་ལས། ཡང་དག་དོན་ལ་འཇུག་པ་ཡི། །སེམས་ཀྱི་གེགས་སུ་བརྟན་གྱུར་གང་། །དུས་ རྣམས་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་སྟེ། མ་འདྲེས་པ་ཡི་མ་རིག་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། དེ་ཇི་སྲིད་ རྒྱུད་ལ་ཡོད་ཀྱི་བར་ལ་བདག་མེད་མཐོང་བའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བའི་གེགས་བྱེད་ཅིང་། ཉོན་ ཡིད་ཁོ་ནའི་འཁོར་དུ་རྒྱུན་བརྟན་པར་འབྱུང་བ། ཆགས་སོགས་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་ཡང་ འདྲེན་པར་བྱེད་པ། ངའམ་བདག་ཏུ་རྨོངས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ནི་མ་འདྲེས་པའི་མ་རིག་པ་ཞེས་ བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ལ་རྟེན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་མེད་ན། བརྟེན་པ་མ་ འདྲེས་པའི་མ་རིག་པའང་མེད་པར་ཐལ་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་ཚོགས་དྲུག་མ་བསྟན་པ་དང་དུས་ མཚུངས་ཤིང་། ཁྱད་པར་སྒོ་ལྔ་ཕྱིར་བལྟས་དང་དམིགས་པ་མི་མཚུངས་ལ། ཀུན་གཞི་མ་ བསྒྲིབས་པ་དང་ངོ་བོ་མི་མཚུངས་པས། རྣམ་ཤེས་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བའང་མ་ཡིན་ ནོ། །དེ་བས་ན་མ་འདྲེས་པའི་མ་རིག་པ་ནི་ཡོད་པས་དེའི་རྟེན་ཉོན་ཡིད་ཀྱང་ཡོད་པར་གྲུབ་ 1-188 པོ། །ཞེས་པའོ། ། གཉིས་པ་ནི། དབང་ཤེས་ལྔ་པོ་ལ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བའི་གནས་བདག་རྐྱེན་ཡོད་པ་དང་འདྲ་ བར། ཡིད་ཤེས་ལ་བདག་རྐྱེན་(གནས་བརྟན་པའི་སྡེ་པ་ནི། སྙིང་བུ་ག་གཅིག་དགུའི་བར་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་རྟོག་མེད་ དུ་འགྱུར་ཏེ་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ལ་བརྟེན་པའ

【現代漢語翻譯】 如是說：『講述平等性智。』 作用是：意識以自我為緣，將六識束縛于相，從而束縛于有漏，並在阿賴耶識中播種。如《楞伽經》所說：『心性本凈，無垢即是意。與識俱生的意，恒常播種習氣。』 作為論證的依據是：在《解深密經》和《楞伽經》等眾多經部中，都說到了八識。在《大莊嚴經》中說：『我心即是意。』此外，在零散的經文中也說：『染污意恒常與煩惱一同生滅。它不會從煩惱中解脫，直到解脫為止。』 理證方面，《攝大乘論》中說：『若無染污意，則與不共無明、五識、等舍、入定差別、無定義等過失。無想定生的相續，則有無我執的過失。具有我執是不合理的。』 首先，在《阿毗達磨經》中說：『對於真實義的證入，成為心之障礙的堅固者，在一切時中生起，稱為不共無明。』如是說，只要它存在於相續中，就會阻礙證悟空性的智慧生起，並且作為染污意的眷屬而恒常生起，引導貪等其他煩惱，具有迷執於我或自我的相狀，這就是不共無明。如果眾生的相續中沒有所依的染污意，那麼所依的不共無明也應不存在。這與未闡述六識同時，並且與五根外向和所緣不相同，與未被遮蔽的阿賴耶識本體也不相同，因此不是依靠其他識而生起。因此，由於不共無明存在，所以它的所依染污意也存在。 其次，五根識具有俱生所依和增上緣，同樣，意識也具有增上緣（住定部的觀點是：心位於一個有九個孔的囊中。如果是這樣，那麼它將變成無分別，因為它依賴於有色根。）

【English Translation】 As it is said: 'To speak of the Wisdom of Equality.' Its function is: the mind (manas) acts as the condition for self, binding the six consciousnesses to characteristics, thereby binding them to the contaminated, and planting seeds in the ālaya. As the Laṅkāvatāra Sūtra says: 'The mind is pure in nature, without defilement it is the mind (manas). The mind (manas) together with consciousness, constantly plants habitual tendencies.' The scriptural authority for this is: in many sūtras such as the Saṃdhinirmocana Sūtra and the Laṅkāvatāra Sūtra, the eight collections of consciousnesses are spoken of. In the Ghanavyūha Sūtra, it is said: 'The mind of self is the mind (manas).' And in scattered verses: 'The afflicted mind (manas) always arises and ceases together with afflictions. It will not be liberated from those afflictions until it is liberated.' Logically, in the Abhidharmasamuccaya, it says: 'If there were no afflicted mind (manas), there would be the faults of unshared ignorance, the five consciousnesses, equanimity, the distinctions of meditative absorption, and undefined terms. The continuum of the unconscious birth would have the fault of lacking self-grasping. It is completely unreasonable to have self-grasping.' Firstly, in the Abhidharma Sūtra, it says: 'That which firmly becomes an obstacle to entering into the true meaning of reality, arising at all times, is considered unshared ignorance.' As long as it exists in the continuum, it obstructs the arising of the wisdom that sees selflessness, and constantly arises as a retinue of the afflicted mind (manas), leading other afflictions such as attachment. Having the aspect of being deluded about 'I' or self is called unshared ignorance. If there were no afflicted mind (manas) as a basis in the continuum of sentient beings, then the dependent unshared ignorance would also not exist. This is simultaneous with the unstated six collections, and differs in that the five sense faculties look outward and the objects are not the same, and the essence is not the same as the unobscured ālaya. Therefore, it does not arise relying on other consciousnesses. Therefore, since unshared ignorance exists, it is established that its basis, the afflicted mind (manas), also exists. Secondly, just as the five sense consciousnesses have a co-emergent basis and a dominant condition, so too does the mind consciousness have a dominant condition (The Sthavira school says: The mind is located in a sac with nine openings. If that were the case, it would become non-conceptual, because it relies on the material sense faculties.)

---

ི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་དགེ་སློང་དག་ཡིད་ནི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ཏེ་གཟུགས་ཅན་ མིན་པ་བསྟན་དུ་མེད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ། །)ཡོང་བ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བའི་གནས་ཉོན་ཡིད་མེད་ཅིང་གཞན་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའང་དྲུག་ པོ་འདས་མ་ཐག་པའི་ཡིད་ནི་རྫས་སུ་མེད་ཅིང་ཡིད་ཤེས་དང་དུས་མི་མཉམ་པ་དེ་ལྷན་ཅིག་ འབྱུང་བའི་གནས་སུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང་། ཀུན་གཞིའང་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཡིན་གྱི་བདག་རྐྱེན་མ་ཡིན་ པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་དུ་གྱུར་བའི་ཉོན་ཡིད་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ པ(འོ་ན་ཡིད་ཤེས་ཟག་མེད་དང་དགྲ་བཅོམ་སོགས་ཀྱི་ཡིད་ཤེས་ཀྱིས་མ་ངེས་སོ་ཞེ་ན། མིང་ཙམ་ཡོད་ཀྱི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ མེད་ཅེས་བཤད་ལ། སའི་སྟོད་འགྲེལ་ལས་ཟག་བཅས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཞེས་འདོད་ལ། དོན་གསང་མཁན་ནི། ཐེག་ཆུང་ལ་མ་ བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན། ཐེག་ཆེན་ལ་ཟག་མེད་དུ་གནས་གྱུར་ནས་ཡོད་ཅེས་འདོད་དེ་བརྟག་པའི་གནས་སོ། །)འོ། ། གསུམ་པ་ནི། ཉོན་ཡིད་མེད་ན་འགོག་པ་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་གཉིས་ བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཚོགས་དྲུག་བཀག་ཙམ་དུ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་ དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཡོད་ཀྱང་ངོ་བོ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ན་ནི། འདུ་ཤེས་ དང་ཚོར་བ་ཞི་མ་ཞིའི་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཐལ་བ་ལས། འགོག་པ་ནི་ཉོན་ཡིད་བཀག་སྟེ་ངར་ འཛིན་ཞི་བས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་དགག་བྱ་ཉོན་ཡིད་ནི་ཡོད་པར་གྲུབ་བོ་ ཞེས་པའོ། ། བཞི་པ་ནི། ཉོན་ཡིད་མེད་ན་དུས་རྟག་ཏུ་ངར་སེམས་པས་ན་ཡིད་ཅེས་པའི་ངེས་ཚིག་གི་ གཞི་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་ཤེས་གཞན་ལ་དེ་ལྟ་བུ་བཤད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡི་ 1-189 སྒོ་ལྔ་ནི་རྟོག་མེད་ཡིན་ཞིང་། ཡིད་ཤེས་ནི་རེས་འགའ་བ་ཡིན་ལ། ཀུན་གཞི་ནི་མ་བསྒྲིབས་ པ་ཡིན་པས། དེ་རྣམས་ལ་ངར་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་(ངར་ཡེ་ཤེས་བདག་ཉིད་ཡིན་ ནོ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་)ངེས་ཚིག་ཡང་དག་ཏུ་གསུངས་པས་དེའི་གཞི་ཉོན་ཡིད་ཡོད་དོ་ཞེས་པའོ། ། ལྔ་པ་ནི། རྟེན་ཉོན་ཡིད་མེད་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་ལ་ངར་འཛིན་མེད་པར་ ཐལ་བར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་ལྟར་ན་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཁོམ་པའི་གནས་སོ་ཞེས་ སྨོད་ཅིང་སྤོང་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། འཇུག་ཤེས་དང་བྲལ་བ་ཙམ་གྱིས་སྤངས་ན་ནི་འགོག་ པའང་སྤངས་པར་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་ཚོགས་དྲུག་བཀག་ཀྱང་ངར་འཛིན་ཡོད་ པའི་ཕྱིར་ཉོན་ཡིད་གྲུབ་པོ་ཞེས་པའོ། ། དྲུག་པ་ནི། ཉོན་ཡིད་མེད་ན་ངར་འཛིན་གྱི་གནས་མ་རིག་པའི་རྟེན་གཞན་མེད་པས། དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་གསུམ་ཀའི་གནས་སྐབས་སུའང་ངར་འཛིན་མི་འབྱུང་བར་ཐལ་

【現代漢語翻譯】 此外，與『諸比丘，意是內在的生處，無色、不可見、無礙』相違背。)因為沒有與它同時產生的煩惱意，也沒有其他的意。因為那六個剛剛過去的意不是實體，並且意識和時間不一致，所以不能作為同時產生的處所。而且，阿賴耶識是因緣，不是增上緣。因此，作為意識的增上緣的煩惱意是存在的。 (如果說無漏意和阿羅漢等的意識不確定，那麼就說是隻有名稱，沒有實際意義。並且《地之頂釋》中認為是以有漏為前提。而義桑肯則認為，對於小乘來說，是沒有遮蔽、沒有授記的；對於大乘來說，是轉化為無漏而存在的。這是需要考察的地方。) 第三，如果沒有煩惱意，那麼止滅和無想定的差別就會消失，因為它們都只是阻止了六識的活動。即使地和作意等有差別，但如果本質上沒有差別，那麼就會導致想和受是否寂滅沒有差別。因此，止滅是通過阻止煩惱意，使我執寂滅而顯得殊勝。而它所要阻止的煩惱意是存在的。 第四，如果沒有煩惱意，那麼因為總是執著於我，所以『意』這個詞的定義就沒有了基礎，因為不能對其他的識這樣說。那五根是無分別的，意識是偶爾產生的，阿賴耶識是沒有遮蔽的，因此它們沒有我執。因此，(因為『我是智慧的自性』等等)正確地解釋了這個詞的定義，所以它的基礎煩惱意是存在的。 第五，如果沒有所依的煩惱意，那麼在無想定中，就不會有我執的延續，這樣的話，聖者們就不會呵斥和捨棄它，如果僅僅因為離開了入定識就捨棄它，那麼就會導致止滅也被捨棄。這是因為即使阻止了六識，仍然存在我執，所以煩惱意是成立的。 第六，如果沒有煩惱意，那麼因為沒有作為我執之所依的無明的基礎，所以在善等三種法的情況下，也不會產生我執。

【English Translation】 Furthermore, it contradicts the statement 'Monks, mind is the internal source of arising, formless, invisible, and unobstructed.' (It would follow that it does not come into being, because there is no afflicted mind arising simultaneously with it, nor any other mind. Because the six minds that have just passed are not substantial, and the mind consciousness is not simultaneous, it cannot serve as a place of simultaneous arising. Moreover, the ālaya consciousness is a causal condition, not a dominant condition. Therefore, the afflicted mind that serves as the dominant condition for mind consciousness does exist.) (If it is said that the undefiled mind consciousness and the mind consciousness of arhats are uncertain, then it is said that it only has a name and no actual meaning. And the 'Commentary on the Top of the Earth' considers it to be based on the defiled. However, the Meaning Concealer believes that for the Lesser Vehicle, it is un-obscured and un-indicated; for the Greater Vehicle, it exists after being transformed into the undefiled. This is a matter for investigation.) Third, if there is no afflicted mind, then there would be no difference between cessation and the state of non-perception, because they are both merely stopping the activity of the six aggregates. Even if there are differences in the ground and attention, if there is no difference in essence, then it would follow that there is no difference between whether perception and feeling are pacified or not. Therefore, cessation is distinguished by stopping the afflicted mind and pacifying self-grasping. And the afflicted mind that is to be stopped is proven to exist. Fourth, if there is no afflicted mind, then because there is always clinging to self, the definition of the word 'mind' would have no basis, because it cannot be said of other consciousnesses. The five senses are non-conceptual, mind consciousness is occasional, and ālaya consciousness is unobscured, therefore they do not have self-grasping. Therefore, (because 'I am the nature of wisdom' etc.) the definition of the word is correctly explained, so its basis, the afflicted mind, exists. Fifth, if there is no afflicted mind as a basis, then there would be no continuation of self-grasping in the continuum of the state of non-perception, and in that case, the noble ones would not reproach and abandon it. If it is abandoned merely by being separated from the entering consciousness, then it would follow that cessation is also abandoned. This is because even though the six aggregates are stopped, self-grasping still exists, so the afflicted mind is established. Sixth, if there is no afflicted mind, then because there is no basis of ignorance as the basis of self-grasping, self-grasping would not arise even in the case of the three dharmas, such as virtue.

---

ཞིང་། དེ་ལྟར་ན་དགེ་བའང་ཟག་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། ངར་འཛིན་གྱིས་མ་ བཅིངས་པའི་དགེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ང་ དགེ་བ་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངར་འཛིན་རྟག་ཏུ་འབྱུང་ལ། དེ་མ་རིག་པ་ལ་བརྟེན་ ཞིང་། དེའང་ཉོན་ཡིད་ལ་བརྟེན་པས་དེ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པོ་ཞེས་པའོ། །(དོན་བསྡུ་བར། གཉིས་མེད་གསུམ་པོ་འགལ་བར་འགྱུར། །དེ་མེད་ན་ནི་ངར་འཛིན་པ་། །ཀུན་ཏུ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། ཉོན་ཡིད་མེད་ན་མ་འདྲེས་པའི་མ་རིག་པ་ལྔ་པོ་དང་འདྲ་བ་གཉིས་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེའི་འོག་མ་གསུམ་པོ་དང་འགལ་བར་ འགྱུར་ལ། ཐ་མ་གཅིག་པུ་ཀུན་ཏུ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པའོ། །) ༈ ཡིད་ཀྱི་གཞུང་དོན། གཞུང་དོན་ལ། ཡིད་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ་བཞི་ལས། (དང་པོ།)ངེས་ཚིག་ནི། (མན་ནི་ཡིད་དེ། མ་ནྱ་ཏ་རློམ་སེམས་པ་ཡིན་པས་) ཤེས་པ་གང་ཞིག་དུས་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་ རྒྱལ་གྱི་ཁེངས་པ་དང་ལྡན་པས་རློམ་སེམས་ཤིང་། ངར་སེམས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་ 1-190 པས་ན་ཡིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་འཛིན་སྟངས་དང་རྣམ་པའང་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། ། (གཉིས་པ།)དམིགས་པ་ནི། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྒྱུན་བརྟན་པའི་ཆ་ལ་དམིགས་ པ་དང་། (དོན་གསང་དུ།)དེའི་དབང་གིས་བདག་གི་རྣམ་པ་སྐྱེ་བའི་སྒོ་ནས་ཡིད་ཀྱི་རང་མཚན་ལ་ དམིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ། (གསུམ་པ།)མཚུངས་ལྡན་ནི། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བཞི་པོ་ ཀུན་གཞི་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བ་དང་། དེའི་དབང་གིས་བདག་ལ་དགའ་ བའི་ཆགས་པ་དང་། འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཁེངས་པ་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་ རྒྱལ་དང་། དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་མ་འདྲེས་པའི་མ་རིགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ ལྡན་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། སྔར་བཤད་པ་དང་ཀུན་འགྲོ་ལྔ་དང་ཡང་མཚུངས་ པར་ལྡན་པའོ། ། (བཞི་པ།)འཇུག་ལྡོག་ནི། ཉོན་ཡིད་འཁོར་དང་བཅས་པ་དེ་ཡང་འཕགས་པའི་ལམ་ མཉམ་གཞག་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན་མི་འབྱུང་སྟེ། དོན་དམ་བདག་མེད་མངོན་སུམ་ཤེས་པ་དང་། བདག་ལྟ་མངོན་གྱུར་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སློབ་པ་ལ་ནི་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཀུན་ གཞི་ལས་འབྱུང་སྟེ་ས་བོན་རྩ་བ་ནས་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་ པ་ལ་ཞུགས་པ་ན། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་ལས་ཆེས་ཞི་ཞིང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ པའི་ཕྱིར་དང་། ཟག་མེད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་མངོན་གྱུར་མི་འབྱུང་ལ། ལངས་ པའི་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་སྔ་མ་ལྟར་འབྱུང་ངོ་། །མི་སློབ་པའི་ས་ཐོབ་ཕྱིན་ཆད་གཏན་ནས་མི་འབྱུང་ སྟེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་(དུས་ལ། ཇི་ལྟར་སྲིད

【現代漢語翻譯】 如果這樣，那麼善業也會變成無漏的善業，因為它是不受我執束縛的善業。但這是不可能的，因為孩童們的心相續中，『我做善業』等等的我執總是生起，而這依賴於無明，無明又依賴於煩惱意，所以它確實是存在的。（總結來說，如果二取不存在，那麼三者將會相違。如果煩惱意不存在，那麼我執就不會總是存在。正如經文所說：如果煩惱意不存在，那麼與未混雜的五種無明相似的二取就會不存在，並且與接下來的三者相違，而最後一個也不會總是存在。） 關於意的論述要點： 論述要點包括四個方面：(第一)定義：(『曼』是意，『曼雅達』是傲慢)，意是指那些總是持續不斷地認為『我』的知覺，它具有我慢的傲氣，因此會傲慢自大，並且具有『我』的觀念。這清楚地表明瞭執持的方式和形態。(第二)所緣：意所緣于阿賴耶識（梵文：Ālayavijñāna，藏文：ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་，梵文天城體：आलयविज्ञान，梵文羅馬擬音：ālayavijñāna，漢語字面意思：一切種識）的恒常部分。（密意：並非通過其力量產生『我』的形象的方式來緣于意的自相。）(第三)相應：意與四種被遮蔽且未被闡明的煩惱相應，即以阿賴耶識為我的薩迦耶見（梵文：Sakkāya-ditthi，藏文：འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བ་，梵文天城體：सक्काय-दिट्ठि，梵文羅馬擬音：sakkāya-ditthi，漢語字面意思：有身見），以及由此產生的對我執的貪愛，以及基於薩迦耶見的我慢，以及這些的根源——不混雜的無明，因此它變成了煩惱。它也與之前所說的五遍行相應。(第四)出入：當具有煩惱意的輪迴顯現時，它不會在聖者的等持中出現，因為證悟勝義諦的無我和我見的顯現是完全不相容的。對於學道者來說，它會在後得位從阿賴耶識中產生，因為它沒有從根本上斷除種子。當進入滅盡定（梵文：nirodha-samāpatti，藏文：འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་，梵文天城體：निरोधसमापत्ति，梵文羅馬擬音：nirodha-samāpatti，漢語字面意思：滅盡等至）時，它不會顯現，因為它比無想定（梵文：asaṃjñā-samāpatti，藏文：འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་，梵文天城體：असंज्ञासमापत्ति，梵文羅馬擬音：asaṃjñā-samāpatti，漢語字面意思：無想定）更加寂靜和殊勝，並且因為它以無漏的力量進入。當從滅盡定出定時，它會像以前一樣產生。一旦獲得無學道，它就永遠不會產生，就像金剛喻定（梵文：Vajropama-samādhi，藏文：རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་，梵文天城體：वज्रोपम-समाधि，梵文羅馬擬音：vajropama-samādhi，漢語字面意思：金剛喻定）一樣。

【English Translation】 If that is the case, then virtue would also become uncontaminated virtue, because it is virtue that is not bound by self-grasping. But this is not possible, because in the mindstreams of children, self-grasping such as 'I am doing virtue' always arises, and this depends on ignorance, and ignorance depends on afflicted mind, so it is indeed established as existing. (To summarize, if the two apprehensions do not exist, then the three will be contradictory. If the afflicted mind does not exist, then self-grasping will not always exist. As the text says: If the afflicted mind does not exist, then the two apprehensions, similar to the five unmingled ignorances, will not exist, and will contradict the next three, and the last one will not always exist.) The main points of the mind's treatise: The main points include four aspects: (First) Definition: ('Man' is mind, 'Manyata' is arrogance), mind refers to the consciousness that always constantly thinks 'I', it has the arrogance of pride, so it is arrogant and self-important, and has the concept of 'I'. This clearly shows the way of grasping and the form. (Second) Object: Mind focuses on the constant part of the Ālayavijñāna (the storehouse consciousness). (Secret meaning: It does not focus on the self-nature of the mind through the way its power generates the image of 'I'.) (Third) Corresponding: Mind corresponds to the four obscured and unexplained afflictions, namely the Sakkāya-ditthi (view of the aggregates as self) that takes the Ālayavijñāna as self, and the attachment to self that arises from it, and the pride that arises from the Sakkāya-ditthi, and the root of these - unmingled ignorance, so it becomes afflicted. It also corresponds to the five ever-present factors mentioned earlier. (Fourth) Entering and exiting: When the cycle of afflicted mind arises, it does not appear in the samadhi of the noble ones, because the realization of the ultimate truth of no-self and the manifestation of self-view are completely incompatible. For the learner, it arises from the Ālayavijñāna in the subsequent attainment, because it has not eradicated the seeds from the root. When entering the Nirodha-samāpatti (cessation attainment), it does not manifest, because it is more peaceful and superior to the Asamjna-samāpatti (non-perception attainment), and because it enters with the power of uncontamination. When emerging from the Nirodha-samāpatti, it arises as before. Once the state of no-more-learning is attained, it never arises again, like the Vajropama-samādhi (diamond-like samadhi).

---

་པའི་རྩེ་མོ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་པ་དགུ་པོ་དགྲ་ བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་ན་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བས་སྤོང་བ་དེ་བཞིན་དུ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དེ་འང་ བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་སྤོང་ངོ་། །བསྡུ་བར། མི་སློབ་པ་ལ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ 1-191 ཏུ་མི་འབྱུང་ངོ་། །དེ་དག་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཁོ་ནར་ཅིག་ཅར་སྤོང་ བར་རིགས་པར་བྱའི། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དག་ལྟར་རིམ་གྱིས་མིན་ནོ། །)ཏིང་ངེ་འཛིན་ གྱིས་ས་བོན་མ་ལུས་པ་ཅིག་ཅར་དུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྡོག་པའི་གནས་སྐབས་གསུམ་མ་ གཏོགས་པར་ང་སྦྱིན་པ་གཏོང་ངོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་དང་། ང་གནོད་པ་བྱེད་དོ་ ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་དགེ་བ་དང་། ང་བཟོ་གནས་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལུང་དུ་ མ་བསྟན་པའི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་དང་འཇུག་པའོ། །དེ་དག་གི་དོན་ བསྡུ་བ་ནི། སུམ་བཅུ་པར། དེ་ལ་གནས་ཏེ་རབ་བྱུང་ཞིང་། །དེ་ལ་དམིགས་པས་ཡིད་ཅེས་བྱ། ། རྣམ་ཤེས་ངར་སེམས་བདག་ཉིད་ཅན། །བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ། །ཉོན་མོངས་བཞི་ དང་རྟག་ཏུ་འགྲོགས། །བདག་ཏུ་ལྟ་དང་བདག་ཏུ་རྨོངས། །བདག་རྒྱལ་བདག་ཆགས་འདུ་ ཤེས་པ། །གང་དུ་སྐྱེས་པ་(ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་ནི་གང་དུ་ལུས་སྐྱེས་པར་གྱུར་པའི་ས་དེ་པ་ཉིད་དེ། འདོད་ཆགས་དང་ བྲལ་བ་ལའང་དེ་དག་ཉིད་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །)དེ་ནའོ་གཞན། རེག་སོགས་ཀྱང་དེ་དགྲ་བཅོམ་ མེད། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ་མེད། །འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་ལམ་ནའང་མེད། ། འདི་ནི་གྱུར་པ་གཉིས་པའོ། །ཞེས་སོ། ། (གཉིས་པ།)ཞར་ལས་བྱུང་བ་ནི། གང་ཞིག་ཉོན་ཡིད་མ་ཡིན་ཡང་ཡིད་ཅེས་རྣམ་གྲངས་སུ་ བསྟན་པ་ལ་ཀུན་རྫོབ་སྡེ་པ་ལ་གྲགས་པའང་ཡོད་དེ། མིག་ཤེས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་ པ་དྲུག་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་དག་འགགས་མ་ཐག་ཡིད་ཤེས་སྐྱེ་བ་དེའི་ཚེ་གང་དང་གང་རང་ རང་གི་འབྲས་བུ་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་སྔ་རོལ་དུ་འགགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དང་དེ་ནི། དེ་མ་ ཐག་ཏུ་ཡིད་ཤེས་འབྱུང་བའི་རྟེན་བྱེད་པས་ན་ཡིད་ཅེས་བྱའོ། །མདོར་ན་(དྲུག་པོ་འདས་མ་ཐག་པ་ ཡི། །རྣམ་ཤེས་གང་ཡིན་དེ་ཡིད་དོ། །ཞེས་སྔར་དྲངས་པ་ལྟར།)རྣམ་ཤེས་དྲུག་ཀའི་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་རྣམས་ནི། རང་རང་གི་སྐད་ཅིག་ཕྱི་མའི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ནམ། རྟེན་བྱེད་པའི་ཆ་ལ་ཡིད་ཅེས་བཏགས་པ་ 1-192 ཡིན་གྱི། (ཚོགས་དྲུག་ལས་)རྫས་ལོགས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་མེད་དེ། ཐེག་བསྡུས་སུའང་། (ས་མ་ནནྟ་རཾ་) དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་བྱེད་པས་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་མ་ཐག་ པ

【現代漢語翻譯】 貪慾之頂峰的煩惱，通過禪修來斷除的九種煩惱，在獲得阿羅漢果位時，以無間道（藏文：བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་，梵文天城體：अनन्तरमार्ग，梵文羅馬擬音：anantaramārga，漢語字面意思：無間道）如金剛般斷除。同樣，染污意也以同樣的無間道完全徹底地斷除。總結來說，對於無學道者來說，一切煩惱都不會再生起。這些煩惱應該理解為僅僅在無所有處定（藏文：འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་）離欲時才會被立即斷除，而不是像其他煩惱那樣逐漸斷除。因為通過禪定，種子會被立即完全斷除。除了三種止息狀態之外，在所有情況下，無論是『我佈施』等善行，還是『我傷害』等惡行，還是『我從事工藝』等非記別狀態，染污意都會普遍執行和參與。這些內容的總結是：在《三十頌》中說：『安住于彼而生起，以彼為境故名為意。識蘊我所執自體，隱蔽且非記別性。與四煩惱恒時俱，我見我慢及我愛，我癡之念常相伴，何處生起即彼處。』（煩惱在何處生起，就在那個地方，即使是離欲者，也應知這些煩惱普遍存在。）『觸等亦然阿羅漢，滅盡定中皆無有，出世道中亦復無，此乃第二種轉變。』 （第二，從屬產生的）：如果說有並非染污意，但以『意』作為名稱來表示的情況，這在經量部中是公認的。無論是眼識等六識中的任何一個，在剛剛滅盡之後，意識生起時，任何一個作為意識果的先前滅盡的識，都作為意識生起的所依，因此被稱為『意』。簡而言之，（如前所述：『六識滅盡之後，任何識即是意。』）六識的先前剎那，對於各自的後續剎那，在作為近取因或所依的方面，被賦予了『意』的名稱。並非存在一個獨立於六識之外的實體，如《攝大乘論》中所說：『因為作為近取因，成為所依處，識在滅盡之後……』

【English Translation】 The afflictions at the peak of desire realm, the nine types of afflictions to be abandoned through meditation, are abandoned with the vajra-like unobstructed path (Tibetan: བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་, Sanskrit Devanagari: अनन्तरमार्ग, Sanskrit Romanization: anantaramārga, literal meaning: unobstructed path) upon attaining Arhatship. Similarly, the afflicted mind is also completely and thoroughly abandoned by that same unobstructed path. To summarize, for a non-learner, all types of afflictions do not arise. These should be understood as being abandoned all at once only when detached from the realm of neither perception nor non-perception (Tibetan: འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་), and not gradually like other afflictions. This is because the seeds are completely abandoned all at once through meditation. Except for the three states of cessation, in all situations, whether it is virtuous actions such as 'I give alms,' or non-virtuous actions such as 'I harm,' or unspecified states such as 'I engage in crafts,' the afflicted mind universally operates and participates. The summary of these meanings is: In the 'Thirty Verses,' it says: 'Abiding in that and arising, with that as its object, it is called mind. Consciousness, self-grasping entity, obscured and unspecified. Always accompanied by four afflictions, self-view, self-conceit, and self-love, the notion of self-ignorance constantly accompanies. Wherever it arises, that is where.' (Wherever afflictions arise, that is the place; even for those detached from desire, it should be known that these afflictions are universally present.) 'Touch, etc., are also absent in Arhats, absent in the absorption of cessation, and also absent in the supramundane path; this is the second transformation.' (Second, arising dependently): If there are cases where something is not an afflicted mind but is referred to as 'mind' as a designation, this is recognized in the Sautrāntika school. Whichever of the six consciousnesses, such as eye consciousness, immediately after ceasing, when mind consciousness arises, whichever consciousness that ceased prior to the mind consciousness as its result, that consciousness serves as the basis for the arising of mind consciousness immediately after it, and is therefore called 'mind.' In short, (as previously quoted: 'Whichever consciousness is the immediately preceding one of the six consciousnesses, that is the mind.') The previous moments of all six consciousnesses are designated as 'mind' in the aspect of being the immediately preceding condition or basis for their respective subsequent moments. There is no separate entity established apart from the six aggregates, as stated in the 'Compendium of Mahāyāna': 'Because it acts as the immediately preceding condition, becoming the place of reliance, consciousness, immediately after ceasing...'

---

འི་ཡིད་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་པའི་གནས་དང་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ རྣམ་ཤེས་དྲུག་གི་སྤྱི་དོན། རྣམ་ཤེས་དྲུག་ལ། སྤྱི་དོན་ནི། ཡིད་ཀྱི་སར། (དང་པོ།)ངོ་བོ་ཉིད་དང་གནས་དང་ནི། ། དམིགས་པ་དག་དང་གྲོགས་རྣམས་དང་། །ལས་ཏེ་སྒོ་ནི་ལྔ་པོ་ཡིས། །སེམས་ནི་ཡུལ་ལ་ འཇུག་པར་བྱེད། །ཅེས་པ་ལྟར་ལྔ་དང་། འབྱུང་ཚུལ་ཏེ་དྲུག་ལས། (དང་པོ།)ངོ་བོ་ཉིད་དམ་ སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི། ཡུལ་སྣ་ཚོགས་རྣམ་པར་རིག་ཅིང་རྒྱུན་མི་བརྟན་པར་གྱུར་པ་སྟེ། སོ་ སོའི་མཚན་ཉིད་ནི་གཞུང་དུ་འཆད་ལ། རང་རང་གི་ངོ་བོ་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་ཡང་གྲོགས་ཀྱི་ དབང་གིས་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གསུམ་ཀ་སྐྱེ་རུང་ངོ་། ། (གཉིས་པ།)གནས་ནི། ཐམས་ཅད་ཀྱིའང་ས་བོན་གྱི་གནས་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ དང་། དེ་མ་ཐག་པའི་གནས་འགགས་མ་ཐག་པའི་ཡིད་དང་། སྒོ་ལྔའི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ གནས་རང་རང་གི་དབང་པོ་དང་། ཡིད་ཤེས་ཀྱི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་གནས་(ཉན་ཐོས་པ་མི་ འདོད་ཀྱང་ཐེག་ཆེན་པས་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་)ཉོན་ཡིད་དང་། (ཚོགས་དྲུག་)དགེ་མི་དགེར་བྱེད་པའི་གནས་ འཁོར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་(དད་སོགས་)རྣམས་དང་། (ཐམས་ཅད་ཟག་བཅས་སུ་བྱེད་པས་)མཚན་མ་ལ་ འཆིང་བའི་གནས་ནི་ཉོན་ཡིད་དོ། ། (གསུམ་པ།)དམིགས་པ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་དྲུག་གོ། (བཞི་པ།)གྲོགས་ནི། ཀུན་ འགྲོ་ལྔ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་བྱུང་རྣམས་ཏེ། གང་གི་གྲོགས་སུ་གང་འབྱུང་བ་ནི་བཤད་ཟིན་ ཏོ། ། (ལྔ་པ།)བྱེད་ལས་ནི། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རང་རང་གི་ཡུལ་འཛིན་པར་བྱེད་ལ། སྒོ་ལྔས་དགེ་ བ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང་། ལས་ཀུན་ནས་སློང་བའི་རྗེས་སུ་འཇུག་ 1-193 ཅིང་། སྡུག་མི་སྡུག་གི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །ཡིད་ཤེས་ཀྱིས་དགེ་མི་དགེའི་ཆོས་དང་། ལས་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་ཅིང་། རྣམ་ཤེས་གཞན་གྱིས་སྡུག་མི་སྡུག་གི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་ འཛིན་པར་བྱེད་ལ། ཁྱད་པར་ཡིད་ཀྱི་སར། དམིགས་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། དམིགས་ པ་ལ་ཉེ་བར་སེམས་པ་དང་། ར་རོ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྨྱོ་བར་བྱེད་པ་དང་། གཉིད་ལོག་པར་ བྱེད་པ་དང་། སད་པར་བྱེད་པ་དང་། བརྒྱལ་བར་བྱེད་པ་དང་། བརྒྱལ་བ་ལས་ལངས་བར་ བྱེད་པ་དང་། ལུས་དང་ངག་གི་ལས་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་ བྱེད་པ་དང་། ཆགས་བྲལ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་རྒྱུན་ཆད་པ་ དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ (གཉིས་ཀྱི་རྐྱེན་ཡང་ བྱེད་པ)འོ། །ཞེས་གསུངས་པ་རྣམས་བྱེད་དོ། ། (དྲུག་པ།)འབྱུང་ཚུལ་ནི། (སུམ་ཅུ་པའི་འགྲེལ་པར།)མདོ་སྡེ་པ་(རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔའི་སྐད་ཅིག་ གཉིས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བའང་མེད་ལ། ཕན་ཚུན་གྱི་མཇུག

【現代漢語翻譯】 如經中所說：『意識生起之處』。 六識之總義： 關於六識，總義如下：在意識的層面，（第一，）如頌云：『自性與處所，所緣及助伴，以及業，五根門，令心入于境。』共有五種，以及生起的方式，共有六種。（第一，）自性或總相是：能辨別各種不同的境，且相續不穩定。而各自的體相將在正文中闡述。雖然各自的自性是無記，但由於助伴的影響，能生起善、不善、無記三種。 （第二，）處所是：一切識的種子處所是阿賴耶識，緊隨其後的處所是剛滅意的，五根門同時生起的處所是各自的根，意識同時生起的處所是（小乘不承認，但大乘如前所述）染污意，（六聚）造作善與不善的處所是心所（如信等），（因使一切成為有漏）執著于相的處所是染污意。 （第三，）所緣是：色等六境。 （第四，）助伴是：遍行五蘊等心所。何者的助伴生起何者，已如前述。 （第五，）作用是：一切識皆執持各自的境。五根門隨順善與煩惱，隨順發起業，隨順可愛與不可愛。意識隨順善與不善法，趣入于業。其他識則執持可愛與不可愛的果。特別是在意識的層面，對所緣進行分別，對所緣作意，貪著，瘋狂，睡眠，清醒，昏厥，從昏厥中醒來，發起身語之業，離欲，從離欲中退失，斷絕善根，連線善根，死亡和出生（也是二者的因）。』如是宣說。 （第六，）生起的方式是：（在《三十頌釋》中說：）經部師（認為五識聚的兩個剎那不能同時生起，也不能互相接續。

【English Translation】 As it is said in the scripture: 'The place where consciousness arises'. General Meaning of the Six Consciousnesses: Regarding the six consciousnesses, the general meaning is as follows: In the realm of mind, (first,) as the verse says: 'Nature and place, object and companions, and action, the five gates, cause the mind to enter the realm.' There are five in total, and the manner of arising, there are six in total. (First,) the nature or general characteristic is: being able to distinguish various different objects and being impermanent in continuity. The individual characteristics will be explained in the text. Although the individual natures are neutral, due to the influence of companions, they can give rise to the three: virtuous, non-virtuous, and neutral. (Second,) the place is: the seed place of all consciousnesses is the ālaya-vijñāna (storehouse consciousness), the immediately preceding place is the immediately ceased mind, the place where the five sense consciousnesses arise simultaneously is their respective sense organs, the place where mind consciousness arises simultaneously is (not accepted by the Śrāvakas, but as previously explained by the Mahāyāna) the afflicted mind (kliṣṭa-manas), (the six aggregates) the place that creates virtue and non-virtue is the mental factors (such as faith, etc.), (because it makes everything contaminated) the place that clings to signs is the afflicted mind. (Third,) the object is: the six objects such as form. (Fourth,) the companions are: the mental factors such as the five omnipresent mental factors. It has already been explained which companion arises with which. (Fifth,) the function is: all consciousnesses grasp their respective objects. The five sense consciousnesses follow virtue and afflictions, follow the instigation of actions, and follow the agreeable and disagreeable. The mind consciousness follows virtuous and non-virtuous dharmas and engages in actions. Other consciousnesses grasp the agreeable and disagreeable results. In particular, in the realm of mind, it discriminates the object, attends to the object, clings, goes mad, sleeps, awakens, faints, awakens from fainting, initiates the actions of body and speech, becomes detached from desire, falls away from detachment, severs the roots of virtue, connects the roots of virtue, death and birth (also causes of both).' Thus it is said. (Sixth,) the manner of arising is: (In the commentary on the Thirty Verses: ) The Sautrāntikas (believe that two moments of the five aggregates of consciousness cannot arise simultaneously, nor can they follow each other.

---

་ཐོག་ཏུ་ཕན་ཚུན་འབྱུང་བར་མ་ངེས་སོ། །སྐད་ཅིག་ལ་འབྱུང་བའི་ རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་དེ་དག་གི་མཇུག་ཐོག་ཏུ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པ་ཡིད་ ཀྱིས་ལས་སོ། །)ལ་སོགས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མང་པོ་མེད་ཅིང་། ཤེས་པ་གཅིག་གིས་མང་པོའི་དེ་ མ་ཐག་རྐྱེན་བྱེད་མི་ནུས་པས་ཤེས་པ་རེ་རེ་ཁོ་ན་སྐྱེ་བར་འདོད་མོད། འདིར་ནི་ཤེས་པའི་ དམིགས་རྐྱེན་སོ་སོར་ངེས་པ་ལྟར་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་སོ་སོར་ངེས་མི་དགོས་ཀྱི། དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ གཅིག་ལས་ཀྱང་ཤེས་པ་དུ་མ་འབྱུང་བས། ཀུན་གཞི་དང་ལྷན་ཅིག་ཆུ་ལས་རླབས་བཞིན་དུ་ རྐྱེན་ཇི་ལྟ་བར་རྣམ་ཤེས་གཅིག་ནས་མང་པོའི་བར་དུ་འབྱུང་བ་ཉིད་དེ། སུམ་ཅུ་པར། (དབང་ ཤེས་)ལྔ་རྣམས་རྩ་བ (ཀུན་གཞི)འི་རྣམ་ཤེས་ལ། །ཇི་ལྟའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ནི། །རྣམ་ཤེས་ལྷན་ ཅིག་གམ་མ་ཡིན(པ་མང་པོ་འབྱུང་སྟེ)། །ཆུ་ལ་རླབས་རྣམས་ཇི་བཞིན་(བློ་གྲོས་ཡངས་པ་དཔེར་ན་ཆུ་བོའི་ རྒྱུན་འབབ་པ་ལ། གལ་ཏེ་རླབས་གཅིག་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་པ་ན་རླབས་གཅིག་འབྱུང་ངོ་། །གལ་ཏེ་གཉིས་ 1-194 སམ་གསུམ་མམ་རླབས་མང་པོ་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་པ་ན་ཡང་རླབས་མང་པོ་འབྱུང་སྟེ་ཆུ་བོའི་ཆུ་དེའི་རྒྱུན་ ཆད་པར་མི་འགྱུར་ལ་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་ཡང་མི་མངོན་པ། དེ་བཞིན་དུ་བློ་གྲོས་ཡངས་པ། ཆུ་བོ་དེའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཀུན་གཞིའི་ རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་བརྟེན་ཅིང་རབ་ཏུ་གནས་ནས། གལ་ཏེ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་པུ་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་ གནས་པར་གྱུར་ན་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་གཅིག་པུ་འབྱུང་ངོ་། །གལ་ཏེ་རྣམ་ཤེས་གཉིས་སམ་གསུམ་མམ་ལྔ་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་ གནས་པར་གྱུར་ན་ཡང་གཉིས་སམ་གསུམ་མམ་ལྔའི་བར་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་མདོ་སྡེ་དགོངས་འགྲེལ་ལས་སོ། །) ནོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཁྱད་པར་ཡིད་ཤེས་ནི་སེམས་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ལྔ་མ་གཏོགས་ པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་འབྱུང་བ་ནི། །རྟག་ ཏུ་འོ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང་། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམ་གཉིས་དང་། །སེམས་མེད་གཉིད་དང་ བརྒྱལ་(བ་དང་ལྔ་)མ་གཏོགས། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ རྣམ་ཤེས་དྲུག་གི་གཞུང་དོན། གཞུང་དོན་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ་མདོར་བསྟན་ནི། འཇུག་པའི་རྣམ་ པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་མ་འདུས་པས་ན་ཚོགས་ཀྱང་ཡིན་ལ་གནས་སམ་རྟེན་གྱི་ སྒོ་ནས་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། དེའང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། ལྕེ་དང་། ལུས་དང་། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། ། རྒྱས་བཤད་ལ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། བདག་རྐྱེན་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་ དངོས་སུ་བརྟེན་ཅིང་ཞེས་པས་རྣམ་ཤེས་

【現代漢語翻譯】 不一定同時發生。在五種感官意識之後，意識一定會產生。這是意識的作用。)，等等，沒有很多直接原因。一個意識不能直接導致多個意識的產生，所以他們認為每次只能產生一個意識。但在這裡，就像意識的目標條件是確定的那樣，直接條件不一定都是確定的。從一個直接條件中可以產生多個意識。因此，與阿賴耶識一起，就像水中的波浪一樣，根據條件，可以從一個意識產生多個意識。正如《三十頌》中所說：（五種感官）意識都依賴於根本（阿賴耶）識。根據產生的原因，意識可以同時或不同時（產生很多）。就像水中的波浪一樣（智慧廣闊的人，例如河流的流動。如果產生一個波浪的條件臨近，那麼就會產生一個波浪。如果兩個、三個或多個波浪產生的條件臨近，那麼也會產生多個波浪，河流的水流不會中斷，也不會完全耗盡。同樣，智慧廣闊的人，就像河流的狀態一樣，阿賴耶識完全依賴並安住於此。如果僅僅是眼識產生的條件臨近，那麼就僅僅產生眼識。如果兩個、三個或五個意識產生的條件臨近，那麼也會產生兩個、三個或五個意識。《解深密經》中也這樣說。） 如是說。特別是意識，除了五種無心狀態外，在所有情況下都會持續不斷地產生。意識的產生是：『除了恒常的無想，兩種入定，無心睡眠和昏厥（五種狀態）之外。』如是說。 六識的經文要義： 經文要義：什麼是意識？簡而言之，意識的特徵是不聚集，因此也是集合，從處所或所依的角度來看，有六種，即眼識、耳識、鼻識、舌識、身識和意識。 詳細解釋：什麼是眼識？直接依賴於自主條件——眼根，被稱為意識。

【English Translation】 not necessarily occur simultaneously. After the five aggregates of consciousness, the mental consciousness will definitely arise. This is the function of the mind.) etc., there are not many immediate conditions. One consciousness cannot cause many immediate conditions, so they believe that only one consciousness can arise at a time. But here, just as the objective conditions of consciousness are definite, the immediate conditions do not necessarily have to be definite. From one immediate condition, many consciousnesses can arise. Therefore, together with the ālaya, like waves from water, depending on the conditions, from one consciousness to many can arise. As the Thirty Verses say: (The five sensory) consciousnesses all rely on the root (ālaya) consciousness. Depending on how the conditions arise, consciousnesses can arise simultaneously or not (many). Like waves on water (wise people, like the flow of a river. If the condition for one wave to arise is near, then one wave will arise. If the conditions for two, three, or many waves to arise are near, then many waves will also arise, and the flow of the river will not be interrupted, nor will it appear to be completely exhausted. Similarly, wise people, like the state of that river, the ālaya consciousness completely relies on and abides in it. If the condition for only one eye consciousness to arise is near, then only one eye consciousness will arise. If the conditions for two, three, or five consciousnesses to arise are near, then two, three, or up to five will arise. This is also stated in the Saṃdhinirmocana Sūtra.) as it says. In particular, mental consciousness arises continuously in all situations except for the five unconscious states. The arising of mental consciousness is: 'Except for constant non-perception, the two samādhis, unconscious sleep, and fainting (five states).' as it says. The essential meaning of the Six Consciousnesses: The essential meaning of the text: What is consciousness? In short, consciousness is characterized by not being assembled, so it is also an aggregate, and from the perspective of place or basis, there are six types: eye consciousness, ear consciousness, nose consciousness, tongue consciousness, body consciousness, and mental consciousness. Detailed explanation: What is eye consciousness? Directly relying on the autonomous condition—the eye faculty, it is called consciousness.

---

གཞན་སེལ་ལ། དམིགས་རྐྱེན་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ ལ་དམིགས་ནས་ཞེས་པས་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་བྱུང་སེལ་ཞིང་། (ཐ་མལ་པའི་འཇུག་ཤེས་ལུས་ ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་པས།) ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རང་གི་ཡུལ་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པར་སོ་སོར་རྣམ་པར་ རིག་པའོ། །ཞེས་པ་སྟེ་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་འཛིན་པ་དང་རྟོགས་པ་དང་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་དོན་ ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། བདག་རྐྱེན་རྣ་བའི་དབང་པོ་ ལ་བརྟེན་ཅིང་། དམིགས་རྐྱེན་སྒྲའི་ངོ་བོ་ལ་དམིགས་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རང་གི་ཡུལ་སོ་སོར་ 1-195 རྣམ་པར་རིག་པའོ། །སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། བདག་རྐྱེན་སྣའི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་ ཅིང་། དམིགས་རྐྱེན་དྲིའི་དབང་པོ་ལ་དམིགས་ནས། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རང་གི་ཡུལ་སོ་སོར་རྣམ་ པར་རིག་པའོ། །ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། བདག་རྐྱེན་ལྕེའི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་ཅིང་། དམིགས་རྐྱེན་རོའི་ངོ་བོ་ལ་དམིགས་ནས། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རང་གི་ཡུལ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་ པའོ། །ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། བདག་རྐྱེན་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་ཅིང་། དམིགས་རྐྱེན་རེག་བྱའི་ངོ་བོ་ལ་དམིགས་ནས། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རང་གི་ཡུལ་སོ་སོར་རྣམ་པར་ རིག་པའོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། བདག་རྐྱེན་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ཉོན་ཡིད་ལ་ བརྟེན་ཅིང་། དམིགས་རྐྱེན་ཤེས་བྱའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་དམིགས་ནས། ངོ་བོ་ཉིད་ ནི་རང་གི་ཡུལ་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པར་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པའོ། ། ༈ ཁམས་ཀྱི་རྣམ་གཞག གཉིས་པ། ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཞེ་ན། ངོ་བོའམ་མཚན་ཉིད་ནི་ཕལ་ཆེར་ ཕུང་པོའི་སྐབས་སུ་བཤད་ཟིན་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཕུང་པོ་ལས་དམིགས་ཀྱིས་བཏོན་ ནས་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་དང་། ཁམས་ལས་དམིགས་ཀྱིས་བཏོན་ནས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་ གཞག་ཙམ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཕུང་པོ་གང་ལ་ཁམས་གང་རྣམ་པར་ འཇོག་ཚུལ། ཕུང་པོས་མ་བསྡུས་པ་འདུས་མ་བྱས་བཤད་པ། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཉིད་ཁྱད་པར་ དུ་ངོས་བཟུང་བའོ། ། ༈ ཕུང་པོ་གང་ལ་ཁམས་གང་རྣམ་པར་འཇོག་ཚུལ། དང་པོ་ལ། (གསུམ་ལས་དང་པོ།)གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནི། ཕུང་པོའི་སྐབས་སུ་གཟུགས་ ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ཁམས་ཀྱི་སྐབས་སུ་གཟུགས་ཅན་གྱི་ ཁམས་བཅུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའང་མིག་གི་ཁམས་དང་། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་། རྣ་བའི་ཁམས་ དང་། སྒྲའི་ཁམས་དང་། སྣའི་ཁམས་དང་། དྲིའི་ཁམས་དང་། ལྕེའི་ཁམས་དང་། རོའི་ཁམས་ དང་། ལུས་ཀྱི་ཁམས་དང་། རེག་བྱའི་ཁམས་དང་། ཞེས་པ་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ལྔ་དང་། 1-196 ཡུལ་གཟུགས་ཅན་ལྔ་ཡིན་ལ། དེར་མ་ཟད་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་བསྡུས་པ་ལས་ གྱུར་པ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ལྔ་པོ་རྣམས་ཀ

【現代漢語翻譯】 此外，'以所緣緣，緣於色之自性'一句，排除了相應的俱生心所。（因為普通人的入定識不會完全中斷身體。）自性是指能各自識別自己的對境，不與他者混淆。也就是說，識別是執持、理解和領悟的意思。同樣地，可以類推：什麼是耳識？它依賴於增上緣耳根，以所緣緣，緣于聲音的自性，其自性是各自識別自己的對境。什麼是鼻識？它依賴於增上緣鼻根，以所緣緣，緣于氣味的自性，其自性是各自識別自己的對境。什麼是舌識？它依賴於增上緣舌根，以所緣緣，緣于味道的自性，其自性是各自識別自己的對境。什麼是身識？它依賴於增上緣身根，以所緣緣，緣于觸覺的自性，其自性是各自識別自己的對境。什麼是意識？它依賴於增上緣意根（染污意），以所緣緣，緣於一切所知法的自性，其自性是各自識別自己的對境，不與他者混淆。 第二，什麼是界的分類？其自性或定義大多已在蘊的章節中闡述。因此，將特別從蘊中提取出來，闡述界的分類，以及從界中提取出來，闡述處（ayatana）的分類。這有三個方面：蘊如何歸入于界，未被蘊包含的非複合（無為法）的闡述，以及法界本身的特殊識別。 第一，關於蘊如何歸入于界：（三者中的第一個）在蘊的章節中，被統一展示為色蘊的，在界的章節中被稱為十個色界，即眼界、色界、耳界、聲界、鼻界、香界、舌界、味界、身界、觸界。這包括五種有色根和五種有色境。此外，還有一部分包含在法界中，由五種等組成。

【English Translation】 Furthermore, the phrase 'relying on the objective condition, focusing on the nature of form' excludes the corresponding mental factors that arise together. (Because the ordinary person's meditative consciousness does not completely interrupt the body.) 'Nature' refers to the ability to individually recognize one's own object, without being mixed with others. That is to say, recognition is the meaning of grasping, understanding, and comprehending. Similarly, it can be inferred: What is ear consciousness? It relies on the dominant condition of the ear sense organ, and with the objective condition, focuses on the nature of sound, its nature being to individually recognize its own object. What is nose consciousness? It relies on the dominant condition of the nose sense organ, and with the objective condition, focuses on the nature of smell, its nature being to individually recognize its own object. What is tongue consciousness? It relies on the dominant condition of the tongue sense organ, and with the objective condition, focuses on the nature of taste, its nature being to individually recognize its own object. What is body consciousness? It relies on the dominant condition of the body sense organ, and with the objective condition, focuses on the nature of tactile sensation, its nature being to individually recognize its own object. What is mind consciousness? It relies on the dominant condition of the mind sense organ (afflicted mind), and with the objective condition, focuses on the nature of all knowable dharmas, its nature being to individually recognize its own object, without being mixed with others. Second, what is the classification of the elements (dhatu)? Its nature or definition has mostly been explained in the chapter on aggregates (skandha). Therefore, it will be specifically extracted from the aggregates to explain the classification of the elements, and extracted from the elements to explain the classification of the sources (ayatana). There are three aspects to this: how aggregates are included in elements, the explanation of the uncompounded (unconditioned) not included in the aggregates, and the special identification of the element of dharma itself. First, regarding how aggregates are included in elements: (the first of the three) what was uniformly shown as the aggregate of form in the chapter on aggregates is called the ten form elements in the chapter on elements, namely the eye element, the form element, the ear element, the sound element, the nose element, the smell element, the tongue element, the taste element, the body element, and the touch element. This includes the five form sense organs and the five form objects. Furthermore, there is also a part included in the dharma element, consisting of the five, etc.

---

ྱང་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོར་འདུས་པ་ཡིན་ནོ། ། གཉིས་པ། (གཉིས་པ།)ཆོས་ཀྱིས་བསྡུས་བ་ནི། ཕུང་པོའི་སྐབས་སུ་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་དང་། འདུ་ཤེས་ ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ཞེས་གསུམ་དུ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡིད་ཁོ་ ནའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁམས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཇོག་གོ། (གསུམ་པ།)སེམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནི། ཕུང་པོའི་སྐབས་སུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་ གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཁམས་ཀྱི་སྐབས་སུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་བདུན་ ཞེས་བྱ་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང་། རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། ལྕེ་དང་། ལུས་དང་། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང་ཞེས་པ་ཚོགས་དྲུག་དང་། བདུན་པ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ དེའང་ཉན་ཐོས་པའི་ལུགས་ཀྱིས་དྲུག་པོ་འགགས་མ་ཐག་པ་ནི་ཚོགས་དྲུག་པོ་ལས་གུད་ན་ མེད་ཀྱང་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་གནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་སུ་བཞག་ཅིང་། (ཡེ་ཤེས་བཤེས་ གཉེན་)ཐེག་ཆེན་པའི་ལུགས་ཀྱིས་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ནི་ཉོན་ཡིད་ཡིན་ལ། ཀུན་གཞིའང་བདུན་ ཀའི་ས་བོན་ཡིན་པས་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཤུགས་ལ་བསྟན་པའོ། ། ༈ ཕུང་པོས་མ་བསྡུས་པ་འདུས་མ་བྱས་བཤད་པ། གཉིས་པ་ལ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ པོ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་མ་བསྡུས་ཞེ་ན། ལན་ལ། མདོར་བསྟན་ནི། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཡོད་པའི་འདུས་མ་བྱས་ནི་ཕུང་ པོས་མ་བསྡུས་ཏེ། དེ་ནི་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་སྤུངས་པའི་དོན་ཅན་མ་ ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་། ཆོས་གང་ཞིག་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་མ་བསྐྱེད་པ་ ཞེས་པ་ཡིན་ལ། དངོས་པོ་ནི། (འདུས་བྱས་མ་ཡིན་གྱི་)གཞིའམ་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཞིང་། དབྱེ་བ་ནི། མཛོད་ལས། འདུས་མ་བྱས་ནི་གསུམ་ཡང་སྟེ། ནམ་མཁའ་དང་ནི་འགོག་རྣམ་གཉིས། །ཞེས་ 1-197 ཀྱང་གསུངས་ལ། ཕུང་པོ་ལྔ་པར་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་བཞིར་ཡང་བཤད་ཅིང་། (གནས་མཚུངས་) ཁ་ཅིག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཅིག་པུར་ཡང་འདོད་མོད། འདིར་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡིན་ཏེ། ཆོས་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་མི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ ཉིད་དང་། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གསུམ་ནི་ཆོས་ཉིད་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ ཀྱང་ཆོས་ཅན་རྟེན་ཐ་དད་པས་ཕྱེ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའ་དང་། གཉེན་པོས་སོ་ སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་དང་། གཉེན་པོས་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྒོ་ནས་ཉོན་ མོངས་པ་འགོག་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་གནས་གྱུར་པའི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པས་མི་གཡོ་བ་ དང་། འགྱུར་བྱེད་མ་ཡིན་ཡང་མ་ཞི་བར་བྱེད་པ་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའོ། ། ༈ ཆོས་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད། རྒྱས་བཤད་ལ། (བརྒྱད་ལས།) དེ་བ

【現代漢語翻譯】 也就是說，它包含在色蘊（藏文：གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ，含義：色蘊，梵文：rūpa-skandha，梵文羅馬轉寫：rūpa-skandha，漢語字面意思：色聚集）中。 第二部分： （第二部分）法所包含的內容是：在蘊的章節中，感受蘊（藏文：ཚོར་བའི་ཕུང་པོ，含義：感受蘊，梵文：vedanā-skandha，梵文羅馬轉寫：vedanā-skandha，漢語字面意思：感受聚集）、想蘊（藏文：འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ，含義：想蘊，梵文：saṃjñā-skandha，梵文羅馬轉寫：saṃjñā-skandha，漢語字面意思：認知聚集）和行蘊（藏文：འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ，含義：行蘊，梵文：saṃskāra-skandha，梵文羅馬轉寫：saṃskāra-skandha，漢語字面意思：意志聚集）這三者，因為它們僅僅是意的對象，所以在界的章節中，被歸為法界（藏文：ཆོས་ཀྱི་ཁམས་，含義：法界，梵文：dharma-dhātu，梵文羅馬轉寫：dharma-dhātu，漢語字面意思：法之界）的一部分。 （第三部分）心所包含的內容是：在蘊的章節中，識蘊（藏文：རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ，含義：識蘊，梵文：vijñāna-skandha，梵文羅馬轉寫：vijñāna-skandha，漢語字面意思：意識聚集）被視為一個整體，而在界的章節中，則被稱為七種識界（藏文：རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་བདུན，含義：七種識界，梵文：sapta vijñāna-dhātavaḥ，梵文羅馬轉寫：sapta vijñāna-dhātavaḥ，漢語字面意思：七種意識之界），即眼識界（藏文：མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་，含義：眼識界，梵文：cakṣur-vijñāna-dhātu，梵文羅馬轉寫：cakṣur-vijñāna-dhātu，漢語字面意思：眼之意識界）、耳識界、鼻識界、舌識界、身識界和意識界（藏文：ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་，含義：意識界，梵文：mano-vijñāna-dhātu，梵文羅馬轉寫：mano-vijñāna-dhātu，漢語字面意思：意之意識界），這六種識界，以及第七種意界（藏文：ཡིད་ཀྱི་ཁམས་，含義：意界，梵文：mano-dhātu，梵文羅馬轉寫：mano-dhātu，漢語字面意思：意之界）。按照聲聞乘的觀點，第六種識界一旦停止，雖然它與前六識沒有分離，但爲了顯示意識的處所，所以被歸為意界。（耶喜協）按照大乘的觀點，意界是染污意（藏文：ཉོན་ཡིད，含義：染污意，梵文：kliṣṭa-manas，梵文羅馬轉寫：kliṣṭa-manas，漢語字面意思：煩惱意），阿賴耶識（藏文：ཀུན་གཞི，含義：阿賴耶識，梵文：ālayavijñāna，梵文羅馬轉寫：ālayavijñāna，漢語字面意思：一切之基）也是七者的種子，因此這些都是通過暗示來表達的。 沒有被蘊包含的非緣起法 第二部分：在十八界中，五蘊沒有包含什麼？回答是： 簡而言之，法界的一部分所包含的非緣起法沒有被蘊包含，因為它不是將過去等事物聚集在一起的含義。非緣起法的定義是：不是由因緣產生的法。它的本體或自性是（非緣起的）基礎。它的分類是：《俱舍論》中說：『非緣起法有三種，即虛空和兩種滅。』也有人說有五蘊和真如（藏文：དེ་བཞིན་ཉིད，含義：真如，梵文：tathatā，梵文羅馬轉寫：tathatā，漢語字面意思：如是）四種。（地位相同）有些人認為只有涅槃（藏文：མྱ་ངན་ལས་འདས，含義：涅槃，梵文：nirvāṇa，梵文羅馬轉寫：nirvāṇa，漢語字面意思：超出苦難）一種。但這裡有八種：善法的真如、不善法的真如和無記法的真如，這三種雖然法性沒有區別，但由於所依不同而區分。同樣，還有虛空、通過對治力而獲得的非擇滅（藏文：གཉེན་པོས་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་，含義：非擇滅，梵文：apratiṣaṃkhyā-nirodha，梵文羅馬轉寫：apratiṣaṃkhyā-nirodha，漢語字面意思：非分別的止息）、通過對治力而斷除煩惱的擇滅（藏文：གཉེན་པོས་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྒོ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འགོག་པ་，含義：擇滅，梵文：pratiṣaṃkhyā-nirodha，梵文羅馬轉寫：pratiṣaṃkhyā-nirodha，漢語字面意思：分別的止息）、煩惱轉變后不動的感受等，以及雖然不是轉變者，但能使之不寂靜的想和感受的滅。 善法的真如 詳細解釋：（八種中的）善法

【English Translation】 That is, it is included in the aggregate of form (Tibetan: གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ, Meaning: Aggregate of Form, Sanskrit: rūpa-skandha, Romanized Sanskrit: rūpa-skandha, Literal Meaning: Form Aggregation). Second: (Second) What is included by Dharma: In the context of the aggregates, the aggregate of feeling (Tibetan: ཚོར་བའི་ཕུང་པོ, Meaning: Aggregate of Feeling, Sanskrit: vedanā-skandha, Romanized Sanskrit: vedanā-skandha, Literal Meaning: Feeling Aggregation), the aggregate of perception (Tibetan: འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ, Meaning: Aggregate of Perception, Sanskrit: saṃjñā-skandha, Romanized Sanskrit: saṃjñā-skandha, Literal Meaning: Perception Aggregation), and the aggregate of mental formations (Tibetan: འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ, Meaning: Aggregate of Mental Formations, Sanskrit: saṃskāra-skandha, Romanized Sanskrit: saṃskāra-skandha, Literal Meaning: Volitional Aggregation), which are shown as three, are objects of the mind only. Therefore, in the context of the elements, they are placed in one aspect of the element of Dharma (Tibetan: ཆོས་ཀྱི་ཁམས་, Meaning: Element of Dharma, Sanskrit: dharma-dhātu, Romanized Sanskrit: dharma-dhātu, Literal Meaning: Dharma Element). (Third) What is included by mind: In the context of the aggregates, the aggregate of consciousness (Tibetan: རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ, Meaning: Aggregate of Consciousness, Sanskrit: vijñāna-skandha, Romanized Sanskrit: vijñāna-skandha, Literal Meaning: Consciousness Aggregation), which is shown as one, is called the seven elements of consciousness in the context of the elements, namely the element of eye consciousness (Tibetan: མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་, Meaning: Element of Eye Consciousness, Sanskrit: cakṣur-vijñāna-dhātu, Romanized Sanskrit: cakṣur-vijñāna-dhātu, Literal Meaning: Eye Consciousness Element), ear, nose, tongue, body, and the element of mind consciousness (Tibetan: ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་, Meaning: Element of Mind Consciousness, Sanskrit: mano-vijñāna-dhātu, Romanized Sanskrit: mano-vijñāna-dhātu, Literal Meaning: Mind Consciousness Element), which are the six collections, and the seventh, the element of mind (Tibetan: ཡིད་ཀྱི་ཁམས་, Meaning: Element of Mind, Sanskrit: mano-dhātu, Romanized Sanskrit: mano-dhātu, Literal Meaning: Mind Element). According to the Hearers' tradition, as soon as the six are stopped, although it is not separate from the six collections, it is placed as the element of mind to show the place of mind consciousness. (Yeshe Shenpen) According to the Great Vehicle tradition, the element of mind is the afflicted mind (Tibetan: ཉོན་ཡིད, Meaning: Afflicted Mind, Sanskrit: kliṣṭa-manas, Romanized Sanskrit: kliṣṭa-manas, Literal Meaning: Afflicted Mind), and the basis of all (Tibetan: ཀུན་གཞི, Meaning: Basis of All, Sanskrit: ālayavijñāna, Romanized Sanskrit: ālayavijñāna, Literal Meaning: All-ground Consciousness) is also the seed of all seven, so these are shown by implication. What is not included by the aggregates: Explaining the unconditioned. Second, among the eighteen elements, what is not included by the five aggregates? The answer is: In short, the unconditioned that exists in one aspect of the element of Dharma is not included by the aggregates, because it does not have the meaning of gathering and piling up past things, etc. The definition of the unconditioned is: a Dharma that is not produced by causes and conditions. Its substance or essence is the (unconditioned) basis. Its divisions are: The Treasury says: 'The unconditioned is also threefold, namely space and the two cessations.' It is also said that there are five aggregates and suchness (Tibetan: དེ་བཞིན་ཉིད, Meaning: Suchness, Sanskrit: tathatā, Romanized Sanskrit: tathatā, Literal Meaning: Thusness) as four. (Same status) Some also believe that there is only one Nirvana (Tibetan: མྱ་ངན་ལས་འདས, Meaning: Nirvana, Sanskrit: nirvāṇa, Romanized Sanskrit: nirvāṇa, Literal Meaning: Beyond Sorrow). But here there are eight aspects: the suchness of virtuous Dharmas, the suchness of non-virtuous Dharmas, and the suchness of unspecified Dharmas. Although there is no difference in Dharma nature, they are distinguished by the difference in the basis of the Dharma. Similarly, there are space, non-analytical cessation (Tibetan: གཉེན་པོས་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་, Meaning: Non-analytical Cessation, Sanskrit: apratiṣaṃkhyā-nirodha, Romanized Sanskrit: apratiṣaṃkhyā-nirodha, Literal Meaning: Non-discriminating Cessation) obtained through antidotes, analytical cessation (Tibetan: གཉེན་པོས་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྒོ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འགོག་པ་, Meaning: Analytical Cessation, Sanskrit: pratiṣaṃkhyā-nirodha, Romanized Sanskrit: pratiṣaṃkhyā-nirodha, Literal Meaning: Discriminating Cessation) that stops afflictions through antidotes, and the immovable feeling, etc., where afflictions have changed their state, and the cessation of perception and feeling that, although not transformers, cause them not to be pacified. The Suchness of Virtuous Dharmas Detailed explanation: (Of the eight) virtuous Dharmas

---

ཞིན་ཉིད་གསུམ་གྱི་དང་པོ་ལ་རྒྱས་བར་བཤད་པ་ནི། ཆོས་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། (གསུམ་ལས་དང་པོ།)ངོ་བོ་ནི། ཆོས་ཅན་དགེ་བ་ ལ་ཡོད་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ། རྟག་གཅིག་རང་དབང་ཅན་ལ་སོགས་པའི་བདག་གོ་ཞེས་གཟུང་ བ་གང་ཟག་གི་བདག་གིས་ཀྱང་སྟོང་ཞིང་། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ཆོས་སུ་བརྟགས་པ་ ཆོས་ཀྱི་བདག་གིས་ཀྱང་སྟོང་པས་བདག་མེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དང་ ཞེས་པ་སྟེ། རྒྱན་ལས། འདི་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི། །བདག་མེད་དམ་པའི་དོན་དུ་ན། ། སྟོང་ཉིད་བདག་ཏུ་དམིགས་པ་ནི། །ཉེས་པར་བཤད་པ་ཁོ་ན་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (གཉིས་པ།)རྣམ་གྲངས་ནི། དེ་ཉིད་ལ་མིང་གི་ཁྱད་པར་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་ པ་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ ཉིད་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའོ། ། (གསུམ་པ།)ངེས་ཚིག་ནི། རྒྱུ་མཚན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་བདག་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པ་དེ་ ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་མིང་དུ་བྱ་ཞེ་ན། ཡུམ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱོན་ཡང་རུང་ 1-198 མ་བྱོན་ཡང་རུང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་འདི་ནི་གནས་བའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་བདག་གཉིས་ ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ནམ་ཡང་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་ཞིང་རྟག་ཏུ་ལྷུན་གྱིས་ གྲུབ་པར་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུད་བླ་མར་ཡང་། ཉེས་པ་གློ་བུར་དང་ལྡན་དང་། ཡོན་ ཏན་རང་བཞིན་ཉིད་ལྡན་ཕྱིར། །ཇི་ལྟར་སྔར་བཞིན་ཕྱིས་དེ་བཞིན། །འགྱུར་བ་མེད་པ་ཆོས་ ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ནི་རང་བཞིན་དག་ཕྱིར་ དང་། །བག་ཆགས་སྤངས་ཕྱིར་གཙང་བ་ཉིད། །ཅེས་པ་ལྟར་ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་དག་ པ་དེ་ལ་དམིགས་ཏེ་བསྒོམས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་མི་རྒྱུ་ཞིང་ སྟོང་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ཀུན་སོང་བ། །ཕྲ་ཕྱིར་ཉེ་བར་གོས་པ་མེད། ། དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། །གནས་འདི་ཉེ་བར་གོས་པ་མེད། །ཅེས་པ་ལྟར། (འགྲེལ་པར།)གང་གི་ཚེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཅན་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དྲི་མ་དང་བཅས་ པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་དཔྱད་ན་མ་གྲུབ་པས་སྤང་རུང་གློ་བུར་བ་ ཡིན་གྱི། སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། (ཆོས་དབྱིངས་བསྟོད་པར།)ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ ནི་སྐྱེ་མ་ཡིན། །ནམ་ཡང་འགག་པར་འགྱུར་བ་མིན། །དུས་རྣམས་ཀུན་ཏུ་ཉོན་མོངས་མེད། ། ཐོག་མ་བར་མཐའ་དྲི་མ་བྲལ། །ཞེས་པ་ལྟར་(འགྲེལ་པར།)ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི། རང་ བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་ གསལ་བ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་གཉིས་སྣང

【現代漢語翻譯】 關於真如三性的第一性的詳細解釋： 諸法善性的真如是什麼？（三性中的第一性）自性是：存在於善法中的法性，即遠離常、一、自在等的我，也空于所取的人我，以及被視為能取和所取的法我，因此成為二種無我的自性。如《莊嚴經論》所說：『如此一切諸法，于無我之勝義中，若執空性為我，則唯是過患。』 （第二）名相是：在此真如上，有空性、無相、真實邊際、勝義等不同的名稱。法界也是同樣的真如。 （第三）定義是：為什麼稱二我所空的法為真如呢？如《般若經》所說：『如來出世與不出世，諸法的法性皆安住。』因此，二我所空的法性真如，永不改變，且恒常自然成就而安住。如《寶性論》所說：『具有突發性的過患，以及具有自性的功德，如先前一樣，後來也一樣，不變即是法性。』為什麼稱為空性呢？因為『其自性清凈，且已斷除習氣，故為清凈。』因此，如果專注于自性清凈的法性，就能防止一切煩惱及其習氣的增長，並使其空寂。如同虛空無所不遍，因其微細而不受沾染，同樣，此（法性）安住於一切眾生心中，而不受沾染。』 （註釋中說：）當被稱為一切煩惱時，即使在真如具有垢染的狀態下，煩惱也是通過分析而無法成立的，因此是可以斷除的突發性，而不是融入心性的法性。《法界贊》中說：『法界無生，亦無滅，於一切時無煩惱，無始無中亦無垢。』（註釋中說：）諸法的法性是自性光明的，且是不變的。』此外，法性是自性光明的，一切煩惱都是突發的垢染，是二取現象。

【English Translation】 An extensive explanation of the first of the three aspects of Suchness: What is the Suchness of all virtuous dharmas? (The first of the three) Its essence is: the nature of dharma that exists in virtuous entities, which is empty of the self that is grasped as permanent, singular, and independent, and also empty of the self of phenomena that is conceived as the grasping and the grasped. Therefore, it becomes the essence of the two types of selflessness. As it says in the Ornament [for Clear Realization]: 'Thus, all phenomena, in the ultimate meaning of selflessness, the perception of emptiness as self is only a fault.' (Second) The synonyms are: the distinctions in names for that very thing are emptiness, signlessness, the ultimate limit, and ultimate reality. The realm of dharma is also that very Suchness. (Third) The definition is: Why is that which is empty of the two selves called Suchness? As it says in the Mother [Prajnaparamita Sutra]: 'Whether the Tathagatas come or do not come, this nature of dharmas abides.' Therefore, the nature of dharmas that is empty of the two selves, that Suchness, never changes and always abides as spontaneously accomplished. As it also says in the Sublime Continuum: 'Because it possesses adventitious faults and possesses qualities that are its very nature, just as before, so also afterward, the unchanging is the nature of dharma.' Why is it called emptiness? Because 'it is pure because its nature is pure and because it has abandoned the imprints.' Therefore, if one focuses on and meditates on that nature of dharma which is pure by its very nature, it will prevent the increase of all afflictions together with their imprints and make them empty. 'Just as the sky is all-pervading, subtle, and therefore not stained, so this abides in all sentient beings and is not stained.' (In the commentary:) When it is said to be all-afflicted, even when Suchness is in a state of being stained, the afflictions are adventitious because they cannot be established upon examination and are therefore removable, but they are not inherent in the nature of mind. As it says in the Praise of the Dharmadhatu: 'The dharmadhatu is unborn and will never cease. At all times it is without affliction, without beginning, middle, or end, and free from stain.' (In the commentary:) The nature of dharmas is naturally luminous and unchanging. Furthermore, the nature of dharma is naturally luminous; all afflictions are adventitious stains, the appearance of duality.

---

་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་ རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྟོང་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། (དབུས་མཐར།)གཉིས་དངོས་མེད་ པའི་དངོས་ཡོད་པ། །དངོས་པོ་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མཚན་ མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། (རྒྱུད་བླར།)བདག་དང་བདག་མེད་སྤྲོས་པ་དག །ཉེ་བར་ཞི་བས་དམ་ པའི་བདག །ཅེས་པ་ལྟར་གཟུགས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་གྱི་ཡོད་མེད་རྟག་ཆད་ལ་སོགས་ 1-199 སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་ བྱ་ཞེ་ན། ཡང་དག་མཐའ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དབེན་པ་སྟེ། །ཞེས་པ་ལྟར་ ཕྱིན་ཅི་ལོག་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་མཐའ་དག་མེད་པས་ཡང་དག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་རྣམ་པར་མི་ རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་དུ་སྣང་བའང་ཡིན་ཞིང་། བདག་མེད་ལས་ཕ་རོལ་ན་དེ་ ཁོ་ན་ཉིད་བཙལ་དུ་མེད་པས་མཐའ་མ་མུར་ཐུག་པ་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དོན་ དམ་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཆོས་དབྱིངས་རང་བཞིན་གང་ཡིན་དེ་རྟོགས་པ། མཉམ་པར་བཞག་ པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་མཐོང་། །ཞེས་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པ་རྣམས་ ཀྱིས་མཉམ་པར་བཞག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་དམ་པའམ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ ལམ། གཟུང་བར་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། (རྒྱན་ལས།)དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཐམས་ཅད་ནས། །བསྒོམས་པ་ལས་ནི་ཡང་དག་བྱུང་། །ཞེས་པ་ ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་ནས་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རྟོགས་ཏེ་བསྒོམས་ན་ཉན་ཐོས་ ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་། (གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་ཕྱེད་གཟུང་བ་སྟེ།)བདག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པར་ རྟོགས་ཏེ་བསྒོམས་ན་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་། བདག་མཐའ་དག་གིས་སྟོང་ པར་རྟོགས་ཏེ་བསྒོམས་ན་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་བའི་གནས་ སམ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའང་ཆོས་ནི་སྤངས་རྟོགས་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིན་ ལ། དབྱིངས་ནི་དེ་རྣམས་འབྱུང་བའི་རྒྱུའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་གཉིས་ལ་མཚུངས་པར་སྦྱར་བ་ནི། ཆོས་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོན་གསུམ་གྱིས་བཤད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། ཆོས་ཅན་ མི་དགེ་བ་རྣམས་དང་། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ངོ་བོ་དང་ རྣམ་གྲངས་དང་ངེས་ཚིག་གསུམ་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་ཞིང་བཤད་པར་བྱའོ། །དབུས་མཐར་ཡང་། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མདོར་བསྡུ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་མཐའ། །མཚན་མ་མེད་དང་ 1-200 དོན་དམ་དང་། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམས་རྣམ་གྲངས་སོ། །གཞན་མིན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན། ། དེ་འགགས་འཕགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། །འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡི་ཕྱིར། །རྣམ་གྲངས་ དོན་དེ་གོ་རིམ་བཞིན། །ཞེས་གསུང

【現代漢語翻譯】 因為與習氣一起，在一切方面都是空性的緣故，所以稱為空性。正如（《中邊分別論》中說）：『二取無實的實有，是事物空性的特徵。』為什麼稱為無相呢？正如（《寶性論》中說）：『我與無我的戲論止息，是殊勝的我。』像這樣，從色蘊到菩提之間，對於有無、常斷等一切戲論的相都寂滅的緣故。為什麼稱為真實之邊呢？如雲：『真實之邊是，一切諸行皆遠離。』像這樣，因為沒有顛倒錯亂的、突如其來的垢染，所以是真實的；並且，它也顯現為無分別智慧的對境；又因為在無我之外無法找到真如，所以是最終的邊際。為什麼稱為勝義諦呢？如雲：『證悟何者法界自性，瑜伽行者于等持中見。』像這樣，因為佛陀等聖者們的等持智慧是殊勝或至上的，並且它是其所行境或所應執持的意義的緣故。為什麼稱為法界呢？如（《現觀莊嚴論》中說）：『真如從一切，修習中真實生。』像這樣，如果以真如為對境，證悟人無我並修習，那麼就是聲聞的一切法；（取人與法的半邊）證悟一半的我並修習，那麼就是獨覺的一切法；證悟完全的我空性並修習，那麼就是圓滿正等覺佛陀的一切法生起之處或因。這裡，法是指斷證功德的一切法，界是指這些法生起的因的意義。兩種法相似地結合在一起是：如善法的真如以三種意義解釋一樣，惡法和無記法的法性真如，也應以體性、分類和定義這三種方式來觀察和解釋。《中邊分別論》中也說：『空性簡而言之，是真如與真實邊，無相與勝義，以及法界等異名。非異非顛倒，彼滅是聖者之行境，是聖者之法之因，異名之義如是次第。』 。

【English Translation】 Because it is empty in all aspects together with the habitual imprints, it is called emptiness. As it says in (Madhyāntavibhāga): 'The real existence of the absence of duality is the characteristic of the emptiness of things.' Why is it called signlessness? As it says in (Ratnagotravibhāga): 'The proliferation of self and non-self is pacified, it is the noble self.' Like this, from the form to enlightenment, all the signs of proliferation such as existence and non-existence, permanence and annihilation, are pacified. Why is it called the ultimate reality? As it says: 'The ultimate reality is the separation from all conditioned things.' Like this, because there is no sudden defilement of reversal, it is true; and it also appears as the object of non-conceptual wisdom; and because the suchness cannot be found beyond selflessness, it is the ultimate limit. Why is it called the ultimate meaning? As it says: 'Realizing what is the nature of the Dharma realm, the yogi sees in samadhi.' Like this, because the wisdom of samadhi of the Buddhas and other noble ones is supreme or excellent, and it is the object of its practice or the meaning to be grasped. Why is it called the Dharma realm? As it says in (Abhisamayalankara): 'Suchness is from all, truly born from practice.' Like this, if one focuses on suchness, realizes the selflessness of persons and practices, then it is all the Dharmas of the Shravakas; (taking half of the person and the Dharma) if one realizes half of the self and practices, then it is all the Dharmas of the Pratyekabuddhas; if one realizes the emptiness of all selves and practices, then it is the place or cause of the arising of all the Dharmas of the fully enlightened Buddhas. Here, Dharma refers to all the Dharmas of abandonment and realization, and realm refers to the meaning of the cause of the arising of these Dharmas. The similar combination of the two Dharmas is: just as the suchness of virtuous Dharmas is explained with three meanings, the Dharma nature suchness of non-virtuous and neutral Dharmas should also be observed and explained in the same three ways of essence, classification, and definition. It is also said in Madhyāntavibhāga: 'Emptiness in short, is suchness and the ultimate reality, signlessness and the ultimate meaning, and the Dharma realm are different names. Non-different and non-reversed, its cessation is the object of the noble ones, it is the cause of the Dharma of the noble ones, the meaning of the different names is in that order.'

---

ས་པ་ལྟར་རོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ ཅན་འཁོར་བའི་གནས་སྐབས་ན་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། རྣམ་པར་དག་པ་ མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་སྐབས་ན་དྲི་མ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་ཀྱང་བྱ་ཞིང་། ངོ་ བོ་ནི་ནམ་ཡང་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཉིད་དེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་དག །དེ་ནི་དྲི་བཅས་ དྲི་མ་མེད། །ཆུ་ཁམས་གསེར་དང་ནམ་མཁའ་རྣམས། །དག་པ་བཞིན་དུ་དག་པར་འདོད། ། ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་། དྲི་མ་རིམ་གྱིས་སྦྱང་དགོས་པ་ལས་ བརྩམས་ནས། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། འཕགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། (རྒྱུད་ བླར།)སོ་སོའི་སྐྱེ་འཕགས་རྫོགས་སངས་ཀྱི། །དེ་བཞིན་ཉིད་དབྱེའི་འཇུག་པ་ལས། །དེ་ཉིད་ གཟིགས་པས་སེམས་ཅན་ལ། རྒྱལ་བའི་སྙིང་པོ་འདི་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (བཞི་པ།)ནམ་མཁའ་གང་ཞེ་ན། མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་མེད་ཅིང་ཞེས་པ་སྟེ། དེའང་ (འགྲེལ་པར།)གཟུགས་ཁོ་ན་ལས་ལྡོག་པས་གཟུགས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ གྱི་ཆོས་གང་ཞིག་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའོ། །(གཟུགས་ལས་གཞན་པ་ལས་ཀྱང་ ལྡོག་པ་)དེས་མིང་བཞི་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། འགོག་པ་གཉིས་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། རི་ བོང་རྭ་ལ་སོགས་པ་དང་། རྒྱན་དང་། ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ལས་འབྱེད་པར་བྱེད་དེ། དེ་ དག་ནི་གཟུགས་ཁོ་ན་ལས་ལྡོག་པ་དང་མེད་དགག་གི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་ རོ། །ཡིད་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སུ་མཚོན་པའོ། །ངེས་ཚིག་ནི། ཇི་ལྟར་ འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ནི། །ནམ་མཁའ་ལ་ནི་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག །ཅེས་པ་ལྟར་ཐོགས་བཅས་ཀྱི་ 1-201 གཟུགས་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པར་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གོ་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་ མཁའ་ཞེས་བྱ་ཞིང་། དེ་ཡང་འགྲོ་འོང་གི་སྒོ་ནས་གོ་འབྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། ཐོགས་བཅས་ཀྱི་ གཟུགས་འབྱུང་བའི་གོ་མ་བཀག་པ་ཙམ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། (མཛོད་དུ།)དེ་ལ་ནམ་མཁའ་མི་ སྒྲིབ་པ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །(བྲམ་ཟེའི་བཙུན་པ་ཡོན་ཏན་འོད་)ཁ་ཅིག་འདིའི་ནང་དུ་དངོས་པོ་རྣམས་ ཤིན་ཏུ་སྣང་བས་ནམ་མཁའོ། །ཞེས་ཀྱང་གསུང་ངོ་། ། (ལྔ་པ།)སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་གང་ཞེ་ན། གང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མ་ཚང་ བའི་སྒོ་ནས་དགག་བྱ་དེ་རེ་ཞིག་འགོག་ལ། དེའི་ས་བོན་ནམ་བག་ལ་ཉལ་མ་བཅོམ་ཞིང་། སྤངས་པ་སླར་མི་ལྡོག་པར་མ་བྱས་པས་གཏན་དུ་འབྲལ་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་མིག་ ཤེས་གཟུགས་ལ་ཡེངས་པ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་མ་སྐྱེས་བ་ལྟ་བུའམ། བྱ་རོག་ལ་ སོགས་པ་སྣང་དུ་རུང་བ་ཡོད་ན་ལྟ་འདོད་ཀྱང་ལྟ་འདོད་ཡོད་པ་ན་དེ་ཕ

【現代漢語翻譯】 就像之前說的那樣。此外，在輪迴的受染污狀態中，它被稱為具有染污的真如（Tathata），而在清凈的涅槃狀態中，它被稱為無染污的真如。然而，其本質從未改變。正如經文所說：『一切煩惱皆清凈，彼即有垢亦無垢，如水界、金與虛空，應知清凈亦如是。』 此外，雖然本體沒有差別，但由於必須逐漸凈化染污，所以也有凡夫的真如、聖者菩薩的真如和圓滿佛陀的真如之說。《寶性論》中說：『于凡聖及圓滿佛，真如差別之入門，以此見彼之真如故，開示眾生如來藏。』 （四、）何為空性（Nam-mkha'）？其特徵是無色，也就是說，根據註釋，『某種與色法相異，因此不具有色法實體的法，成為意識的對境。』（也與色法之外的其他法相異）因此，它區分了四種名、真如、兩種滅、無常、兔角等、裝飾品和虛空等，因為它們不具有僅與色法相異且不具有否定性特徵的屬性。成為意識對境的，在法界中被象徵。其定義是：『如是一切世間界，皆于虛空中生滅。』因此，它被稱為虛空，因為它使一切有礙之色的生滅等得以理解。然而，它並非通過來去的方式來理解，而是僅僅因為沒有阻礙有礙之色的產生而被如此稱呼。《俱舍論》中說：『彼處虛空無阻礙。』（婆羅門僧侶功德光）有些人說：『因為事物在此之中非常顯現，所以是虛空。』 （五、）何為非擇滅（So-sor brtags-pa ma-yin-pa'i 'gog-pa）？即由於因和緣不具足，所應斷除之法暫時止息，但其種子或習氣未被摧毀，且未被轉化為不再復發的狀態，因此並非永久分離。例如，當眼識專注於色法時，其他識不生起，或者，如果有烏鴉等可見之物，即使想看也無法看到。

【English Translation】 As it was said before. Furthermore, in the afflicted state of samsara, it is called the Suchness (Tathata) with defilements, and in the purified state of nirvana, it is called the Suchness without defilements. However, its essence never changes. As the scripture says: 'All afflictions are purified, it is with defilements and without defilements, like the water element, gold, and space, it should be known that purity is also like that.' Furthermore, although the essence itself has no difference, because defilements must be gradually purified, there are also said to be the Suchness of ordinary beings, the Suchness of noble Bodhisattvas, and the Suchness of perfect Buddhas. The Ratnagotravibhāga says: 'For ordinary beings, noble ones, and perfect Buddhas, the entry to the differentiation of Suchness, by seeing that Suchness, this essence of the Victorious Ones is shown to sentient beings.' (Four,) What is space (Nam-mkha')? Its characteristic is formlessness, that is, according to the commentary, 'a certain dharma that is different from form, and therefore does not have the entity of form, becomes the object of mental consciousness.' (It is also different from things other than form.) Therefore, it distinguishes the four names, Suchness, the two cessations, impermanence, rabbit horns, ornaments, and space, etc., because they do not have the attribute of being different only from form and do not have the characteristic of negation. That which becomes the object of mental consciousness is symbolized in the Dharmadhatu. Its definition is: 'Just as all the worlds, arise and perish in space.' Therefore, it is called space because it enables the understanding of the arising and perishing of all tangible forms. However, it is not understood through the way of going and coming, but it is so called merely because it does not obstruct the arising of tangible forms. The Abhidharmakośa says: 'There, space is unobstructed.' (The Brahmin monk Yönten Ö) Some say: 'Because things appear very clearly within it, it is space.' (Five,) What is cessation through non-discrimination (So-sor brtags-pa ma-yin-pa'i 'gog-pa)? That is, because the causes and conditions are not complete, the object to be abandoned is temporarily stopped, but its seeds or latent tendencies have not been destroyed, and it has not been transformed into a state where it will not recur, so it is not permanently separated. For example, when eye consciousness is focused on form, other consciousnesses do not arise, or, if there are visible things such as crows, even if one wants to see, one cannot see.

---

ྱོགས་གཞན་དུ་སོང་ ནས་རེ་ཞིག་མ་མཐོང་ཡང་། གཏན་ནས་མི་མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། ། (དྲུག་པ།)སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་གང་ཞེ་ན། གང་གཉེན་པོ་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་ རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་ན། རང་རང་གི་སྤང་བྱ་མ་ལུས་པར་འགོག་ལ། དེའི་གཉེན་པོ་གང་དང་གང་ བྱུང་བས་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དང་དེའི་ས་བོན་བག་ལ་ཉལ་ལེགས་པར་བཅོམ་ཞིང་སྤངས་པ་ སླར་མི་ལྡོག་པར་བྱས་པས། སྤང་བྱ་དང་གཏན་དུ་བྲལ་བའོ་ཞེས་པ་སྟེ། (རྣམ་འགྲེལ་དུ།)བདག་ ལྟའི་ས་བོན་སྤངས་པའི་ཕྱིར། །སླར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེས་སྙོམས་ འཇུག་གསུམ་(མ་སྐྱེས་པ་དང་དགོག་པ་)དང་སྐྱེ་བ་དང་མི་རྟག་པ་དང་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་ པ་ལས་འབྱེད་ཅིང་། འདི་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་ཤིང་གཞིག་ནས་བདེན་པ་བཞི་ལ་རྣམ་པར་ འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པའི་འགོག་པ་ཡིན་པས་ན་སོ་སོར་ བརྟགས་འགོག་ཅེས་བྱ་སྟེ། བ་ལང་དང་ལྡན་པའི་ཤིང་རྟ་ལ་བ་ལང་གི་ཤིང་རྟ་ཞེས་བར་གྱི་ 1-202 ཚིག་ཕྱིས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བས་གནས་གྱུར་པའོ། ། (བདུན་པ།)མི་གཡོ་བ་གང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དགེ་ རྒྱས་མན་ཆད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ལ། གོང་མ་བཞི་པའི་ས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་མ་ བྲལ་བའི་དགག་བྱ་ལུས་སེམས་ལ་ཕན་གནོད་ཀྱི་འགྱུར་བར་བྱེད་པའི་ཚོར་བ་བདེ་བ་དང་ སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་པ་འགོག་པ་སྟེ། མེད་དགག་གི་ཆ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའོ། །དེའང་སྤྱིར་ སྐྱོན་བརྒྱད་ཀྱིས་མི་གཡོ་ཞིང་། ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བྱེད་བདེ་སྡུག་གིས་མི་གཡོ་བའི་དོན་གྱིས་ ན་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྐྱོན་བརྒྱད་ལས་ནི་གྲོལ་བའི་ཕྱིར། །བཞི་པ་གཡོ་བ་མེད་པ་ཡིན། ། རྟོག་དང་དཔྱོད་དང་དབུགས་དག་དང་། །བདེ་བ་ལ་སོགས་བཞི་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (བརྒྱད་པ།)འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་མེད་པ་གསུམ་པ་ཅི་ཡང་ མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་མན་ཆད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ལ། བཞི་པ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་ ཀྱང་སྤང་བྱ་ཅི་རིགས་པ་སྤངས་ནས་གྱེན་དུ་བསྐྱོད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ ཀྱང་ཞི་བར་གནས་པ་འཐོབ་པར་བྱའོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་ པས། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་བརྟན་པ་མ་ཡིན་པ་ཚོགས་དྲུག་འཁོར་བཅས་ རྣམས་དང་། བརྟན་པ་དེ་དག་ལས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་ཉོན་ཡིད་འཁོར་དང་བཅས་པ་འགོག་པ་སྟེ། མེད་དགག་གི་ཆ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའོ། །དེ་དག་གི་མ་ཡིན་དགག་གི་ཆ་ཀུན་གཞིའི་གནས་ སྐབས་ནི་སྔར་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་དུ་བཤད་ཅིང་། འདིར་ནི་མེད་དགག་གི་ཆ་འདུས་མ་བྱས་ སུ་བསྟན་པའོ། །དེ་གཉིས་ནི་ཚོར་བ་མཐའ་དག་གི་གཉེན་པོར་གྱུར་ཅིང་། སྙོམས་འཇུག་གི་ སྒྲ

【現代漢語翻譯】 即使去了別的地方暫時沒看到，也不是永遠都看不到，就像這樣。 (第六，)什麼是通過個別觀察而產生的止滅？當無漏之道生於相續中時，能完全止滅各自所應斷之法。無論生起何種對治，都能徹底摧毀並斷除該煩惱及其種子和習氣，使其不再復發。因此，與所應斷之法永遠分離。如《釋量論》所說：『因已斷除我見之種子，故不再復發。』就像這樣。這與三種等持（未生、止滅）以及生、無常和非觀察之止滅有所區別。這是通過個別觀察和分析，以無間斷的智慧之道證得的止滅，因此稱為個別觀察之止滅，就像稱呼擁有牛的馬車為牛車一樣，省略了中間的詞語。它因脫離了煩惱障而轉依。 (第七，)什麼是不動？以世間道從第三禪以下脫離欲界貪，但未脫離上方第四禪的貪，從而止滅了對身心有益有害的轉變的感受，即所有苦樂感受。其非遮部分為非緣起法。一般來說，它不會被八種過患所動搖；特別地，它不會被轉變的苦樂所動搖，因此稱為不動。如經中所說：『因已解脫八種過患，故第四禪不動。即尋、伺、氣息和樂等四種。』就像這樣。 (第八，)什麼是滅盡定？從無色界第三禪無所有處以下脫離欲界貪，並且從第四禪有頂天也斷除了各自所應斷之法后，以先前的作意，認為應該獲得向上超越的舍受寂止，從而止滅了心和心所的不穩定之法，即六識及其眷屬，以及這些穩定之法中的某些與煩惱意及其眷屬。其非遮部分為非緣起法。這些的非遮部分，即阿賴耶識的狀態，之前被解釋為不相應行，而這裡則顯示其非遮部分為非緣起法。這兩者是所有感受的對治，也是等持的根本。

【English Translation】 Even if one goes to another place and is not seen for a while, it is not as if one will never be seen, like that. (Sixth,) What is cessation through individual examination? When the antidote, the path of no outflows, arises in the continuum, it completely ceases all that is to be abandoned by each. Whatever antidote arises, it thoroughly destroys and abandons the seeds and habitual tendencies of that affliction, making it irreversible. Therefore, it is eternally separated from what is to be abandoned. As it says in the Commentary on Valid Cognition: 'Because the seed of the view of self is abandoned, it is irreversible.' Like that. This distinguishes it from the three meditative absorptions (unborn and cessation) and from birth, impermanence, and non-examination cessation. This is cessation attained through individual examination and analysis, by the uninterrupted path of wisdom that distinguishes the four truths, therefore it is called cessation through individual examination, like calling a chariot with an ox an ox-chariot, omitting the intermediate words. It is a transformation of the basis because it is separated from the obscuration of afflictions. (Seventh,) What is immovability? With the worldly path, one is separated from desire realm attachment from the third dhyana downwards, but without being separated from attachment to the upper fourth realm, thus ceasing all feelings of pleasure and pain that cause changes beneficial or harmful to body and mind. Its negative aspect is unconditioned. Generally, it is not moved by eight faults; particularly, it is called immovability because it is not moved by changing pleasure and pain. As it says: 'Because it is liberated from the eight faults, the fourth [dhyana] is immovable. These are ascertainment, analysis, breath, and the four beginning with pleasure.' Like that. (Eighth,) What is the cessation of perception and feeling? Having separated from desire realm attachment from the third formless realm of nothingness downwards, and also having abandoned whatever is to be abandoned from the peak of existence, with the preceding intention of thinking that one should attain the quiescence of equanimity that transcends upwards, thus ceasing the impermanent phenomena of mind and mental factors, namely the six consciousnesses together with their retinues, and also some of those permanent phenomena together with the afflicted mind and its retinue. Its negative aspect is unconditioned. The non-negative aspect of these, the state of the alaya consciousness, was previously explained as non-associated formations, but here its negative aspect is shown to be unconditioned. These two are the antidote to all feelings and the basis of meditative absorption.

---

ིབ་པ་དང་བྲལ་བས་གནས་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། བསམ་གཏན་གཉིས་བར་སྡུག་བསྔལ་འགོག་ པ་ལ་སོགས་སུ་མི་བརྗོད་པ་ནི་འགྱུར་བྱེད་ཀྱི་ཚོར་བ་མ་ལུས་པ་མ་སྤངས་པའོ། ། 1-203 ༈ ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཉིད་ཁྱད་པར་དུ་ངོས་བཟུང་བ། གསུམ་པ་ནི། སྔར་བཤད་ཟིན་པའི་བསྡུས་པ་ལས་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་རྣམ་ པ་ལྔ་གང་ཡིན་པ་དང་། ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་དང་། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་ པོ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདུས་བྱས་བརྒྱད་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་བརྒྱད་གང་ཡིན་ པ་དེ་དག་བློས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ནི་ཡིད་ཤེས་ཁོ་ནའི་སྤྱོད་ ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སོ་ཞེས་པའོ། ། ༈ སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་གཞག གསུམ་པ་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཞེ་ན། (གསུམ་ལས་དང་པོ།)གཟུགས་ཀྱིས་ བསྡུས་པ་ནི། ཁམས་ཀྱི་སྐབས་སུ་དབང་པོ་ལྔ་དང་། ཡུལ་ལྔ་སྟེ། གཟུགས་ཅན་གྱི་ཁམས་ བཅུ་པོ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ལ། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྐབས་སུའང་གཟུགས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་ མཆེད་བཅུ་ཞེས་བྱའོ། ། (གཉིས་པ།)སེམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནི། ཁམས་ཀྱི་སྐབས་སུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ བདུན་དུ་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་ བྱ་བ་གཅིག་ཏུ་འདུ་བ་ཉིད་དོ། ། (གསུམ་པ།)ཆོས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནི། ཁམས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལ་རྣམ་པ་བཅུ་ དྲུག་ཏུ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྐབས་སུའང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ་ཞེས་པའོ། ། ༈ བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ། བསྡུ་པ་ནི། ཕུང་པོ་ལས་ཁམས་དང་། ཁམས་ལས་སྐྱེ་མཆེད་དམིགས་ཀྱིས་བཏོན་ནས་ འཇོག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེད་མཆེད་རྣམས་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་ དོན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། མཛོད་ལས། གཟུགས་ནི་དབང་པོ་ལྔ་དང་དོན། །ལྔ་དང་ རྣམ་རིག་བྱེད་མིན་ཉིད། །དབང་དོན་དེ་རྣམས་ཁོ་ན་ལ། །སྐྱེ་མཆེད་དང་ནི་ཁམས་བཅུ་ཉིད། ། ཅེས་པ་ལྟར། གཟུགས་ཅན་གྱི་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་དང་། ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་ རྣམས་བསྡུས་པ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། ཚོར་བ་མྱོང་བའོ་འདུ་ཤེས་ནི། མཚན་མར་འཛིན་ 1-204 པའི་བདག་ཉིད་དོ། །འདུ་བྱེད་ཕུང་པོ་བཞི་ལས་གཞན། །དེ་གསུམ་རྣམ་རིག་བྱེད་མིན་དང་། ། འདུས་མ་བྱས་དང་བཅས་པ་ནི། །ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་ཞེས་བྱ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཕུང་པོ་ གསུམ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བསྡུས་པ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་། རྣམ་ཤེས་སོ་སོར་རྣམ་རིག་པ། །ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་དེ་ཡིན། །ཁམས་བདུན་རྣམས་སུ་ འདོད་པ་སྟེ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་ཡིད། །ཅེས་པ་ལྟར་རྣམས་ཤེས་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ བདུན་བསྡུས་པ་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆ

【現代漢語翻譯】 由於遠離粗重，因此狀態發生轉變。禪定二者之間不談論痛苦的止息等，是因為沒有完全捨棄能轉變的感受。 第三，對法界本身的特別認定： 第三個問題是，先前所說的從集合中轉變而來的五種色，以及受蘊、想蘊、行蘊是什麼？這八種有為法和八種無為法是什麼？將這些在心中統一起來，十六種自性是意識的行境，因此稱為法界。 第三，蘊處的安立： 第三個問題是，什麼是蘊處的安立？（三分法之第一）以色所攝：在界的範疇中，五根和五境，即所顯示的十種有色界，在蘊處的範疇中也稱為十種有色處。 （第二）以心所攝：在界的範疇中，所顯示的分為七種識界，在蘊處的範疇中則歸為一種，即意處。 （第三）以法所攝：在界的範疇中，對法界顯示了十六種相，在蘊處的範疇中也稱為法處。 總的來說： 總的來說，從蘊中特別指出界，從界中特別指出處，因此，蘊、界、處總的來說可以歸納為三種意義。《俱舍論》中說：『色即五根及五境，五及非能識之性，唯根境爾乃立為，十二處及十界。』 如是，有色界和十處，以及意境之色，總攝為色蘊。感受是領受。想是執取相狀的自性。 行蘊是四蘊之外的。這三者和非能識性，以及無為法，稱為法處和法界。 如是，總攝三蘊、色之一部分和法處為法界。識各自是能識別的。意處也是如此。七界中也這樣認為，即六識和意。 如是，總攝識蘊和七界為意處。

【English Translation】 Because of being separated from the coarse, the state is transformed. Not mentioning the cessation of suffering etc. between the two meditations is because the feeling of transformation has not been completely abandoned. Third, the special recognition of the Dharmadhatu itself: The third question is, what are the five forms of matter transformed from the aggregates mentioned earlier, and what are the aggregates of feeling, the aggregates of perception, and the aggregates of formation? What are these eight conditioned phenomena and eight unconditioned phenomena? Gathering these together in the mind, the sixteen natures are the objects of the mind consciousness alone, therefore it is called the Dharmadhatu. Third, the establishment of the sources: The third question is, what is the establishment of the sources? (First of the three divisions) Included by form: In the context of the realms, the five faculties and the five objects, that is, the ten realms of form that are shown, are also called the ten sources of form in the context of the sources. (Second) Included by mind: In the context of the realms, what is shown by dividing it into seven realms of consciousness is gathered into one in the context of the sources, which is called the mind source. (Third) Included by Dharma: In the context of the realms, what is shown as sixteen aspects of the Dharma realm is also called the Dharma source in the context of the sources. In summary: In summary, because the realms are specifically pointed out from the aggregates, and the sources are specifically pointed out from the realms, therefore, the aggregates, realms, and sources can be summarized into three meanings. The Treasury of Knowledge says: 'Form is the five faculties and the five objects, five and the non-cognitive nature, only the faculties and objects are established as, twelve sources and ten realms.' Thus, the ten realms and sources of form, and the forms of the mind object, are summarized as the form aggregate. Feeling is experiencing. Perception is the nature of grasping characteristics. The formation aggregate is other than the four aggregates. These three and the non-cognitive nature, together with the unconditioned, are called the Dharma source and the Dharma realm. Thus, summarizing the three aggregates, one aspect of form, and the Dharma source as the Dharma realm. Consciousness is individually the ability to distinguish. The mind source is also the same. It is considered to be in the seven realms, that is, the six consciousnesses and the mind. Thus, summarizing the consciousness aggregate and the seven realms as the mind source.

---

ེད་དོ། །དེ་ཡང་། ཕུང་པོ་དང་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཁམས་གཅིག་ གིས་ནི་ཐམས་ཅད་བསྡུས། །ཞེས་པ་ལྟར་ཏེ། མཛོད་དང་ཕུང་པོ་ལྔ་པར་སྐྱེ་མཆེད་བར་དུ་ བཤད་པ་ནི་གྲངས་ཉུང་བའི་རིམ་པས་བསྟན་པའོ། ། ༈ ཞར་ལས་བྱུང་བ། ཞར་བྱུང་ལ། འགྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་སྤྱི་དོན་དང་། རྩ་བར་འབྱུང་བའི་གཞུང་དོན་ གཉིས་ལས། ༈ འགྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་སྤྱི་དོན། དང་པོ་ལ་བརྒྱད་དེ། ཁམས་ཀྱི་གྲངས་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བ། དབང་ཡུལ་དག་པ་ ལས་ཤེས་པ་འབྱུང་ཚུལ། སྒྲ་རྣམས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཚུལ་བསྟན་པ། ཚོགས་དྲུག་རྟོག་བཅས་ ཡིན་མིན་དཔྱད་པ། རྣམ་ཤེས་རྟེན་གྱི་མིང་གིས་བརྗོད་ཚུལ། དབང་ཤེས་གང་གིས་མཐོང་ སོགས་དཔྱད་པ། འདུས་མ་བྱས་རྣམས་ཕུང་པོ་མིན་ཚུལ། ཆོས་གཅིག་ཡང་ཡང་བཤད་པའི་ དགོས་པའོ། ། ༈ ཁམས་ཀྱི་གྲངས་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བ། དང་པོ་ནི། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་བསྟན་པ་མི་འཐད་དེ། མིག་དང་རྣ་བ་དང་སྣ་ལ་གཉིས་ གཉིས་ཡོད་པས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། གཉི་གའང་མཚན་ ཉིད་འདྲ་བས་རིགས་གཅིག་པའི་ཕྱིར་དང་། སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་གཅིག་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང་། རང་རང་གི་རྣམ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའང་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ན་ཁམས་རེ་རེར་འཇོག་པའོ། ། ལུས་ཀྱི་རྟེན་མཛེས་པའི་དོན་དུ་(གཡས་གཡོན་)གཉིས་གཉིས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། མིག་ལ་སོགས་པ་ གཉིས་ཡོད་ཀྱི། །རིགས་དང་སྤྱོད་ཡུལ་བྱ་བ་རྣམས། །འདྲ་བའི་ཕྱིར་ན་ཁམས་གཅིག་ཉིད། ། 1-205 མཛེས་བྱའི་དོན་དུ་གཉིས་བྱུང་ངོ་། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ དབང་ཡུལ་དག་པ་ལས་ཤེས་པ་འབྱུང་ཚུལ། གཉིས་པ་ལ། (གསུམ་ལས་དང་པོ།)དབང་པོ་ལས་འབྱུང་ཚུལ་ནི་མིག་རེ་རེ་ལ་བརྟེན་ནས་ མིག་ཤེས་འབྱུང་ངམ། གཉི་ག་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་ཞེ་ན། གཉི་ག་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་ཤེས་ གཅིག་འབྱུང་སྟེ། གཉི་ག་མ་ཉམས་ཤིང་མ་བསྒྲིབས་པས་ཕྱེ་ན་གསལ་བར་མཐོང་གི། དེ་ ཙམ་དུ་གཅིག་གིས་གསལ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན། ཁང་པ་གཅིག་ཏུ་མར་མེ་ གཉིས་སྦར་བ་ན་འོད་རྒྱས་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་འགྱུར་གྱི། དེ་ཙམ་དུ་གཅིག་ གིས་ནི་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ཏེ། མིག་ནི་གཉི་ག་དག་གིས་ཀྱང་། །མཐོང་སྟེ་གསལ་བར་མཐོང་ ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །རྣ་བ་དང་སྣ་ལའང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། ། (གཉིས་པ།)ཡུལ་ལས་འབྱུང་ཚུལ་ནི། གཟུགས་དཀར་དམར་ལ་སོགས་པ་དང་། རོལ་མོའི་ སྒྲ་དུ་མ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་ཉེ་བར་གནས་པ་ན་ཤེས་པས་རིམ་གྱིས་འཛིན་ནམ་ ཅིག་ཅར་དུ་འཛིན་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་རིམ་གྱིས་འཛིན་པར་འདོད་ཅིང་། ལ་ལ་རྣམ་པའི་གྲངས་ ཇི་སྙེད་པར་ཤེས་པའང་དུ་མ་ཅིག་ཅར་བར་འབྱུང་འདོད་མོད། འདིར་ནི་རྣམ་ཤེས་གཅིག་ཁོ་ ནས་ཅིག་ཅར་འཛིན་ཞིང་། རྣམ་པ་ནི་སྣ་ཚོགས་པར་སྣང་བ་ཉིད་དོ། །རྣམ་འག

【現代漢語翻譯】 是這樣的，如經文所說：『蘊、處與界，一者攝一切。』正如《俱舍論》和五蘊中所述，十二處是爲了按數量由少到多的順序來展示。 額外產生的： 額外產生的有二：註釋中出現的共同要點和根本頌中出現的論典要點。 註釋中出現的共同要點： 第一部分有八點：駁斥關於界數量的爭論，清凈的根和境產生識的方式，如何展示聲音的產生方式，分析六識聚是否具有尋伺，以所依之名稱來表達識的方式，分析根識通過何者見等等，未組合之法不是蘊的方式，以及反覆講述同一法的原因。 駁斥關於界數量的爭論： 第一點是：說十八界是不合理的，因為眼、耳、鼻各有兩對，所以會變成二十一個。回答：沒有過失，因為兩者性質相同，屬於同一類，並且所緣也相同，能產生各自的識也是相同的，所以每個都算作一個界。身體的所依是爲了美觀而形成（左右）兩對，如經文所說：『眼等雖有二，然其類、所緣、作用皆同，故為一界，為美觀故而有二。』 清凈的根和境產生識的方式： 第二點，（分為三部分，這是第一部分）：從根產生的方式是，眼識是依賴於每一隻眼睛產生，還是依賴於兩隻眼睛產生？回答：依賴於兩隻眼睛產生一個眼識，因為兩隻眼睛沒有損壞也沒有被遮蔽，分開時能清晰地看到。僅僅一隻眼睛不能清晰地看到。例如，在一個房間里點燃兩盞燈，兩盞燈的光芒會非常明亮，僅僅一盞燈則不然。如經文所說：『雙眼皆能見，因其能清晰見。』耳和鼻也同樣適用。 （第二部分）：從境產生的方式是，當白色、紅色等顏色和各種樂器的聲音等各種境靠近時，識是逐漸執取還是同時執取？有些人認為逐漸執取，有些人認為識的數量和所知的數量一樣多，但這裡認為只有一個識同時執取，而顯現的相是多種多樣的。各種不同的顯現

【English Translation】 Thus, as the scripture says: 'Aggregates, sources, and elements, one includes all.' As stated in the Abhidharmakośa and the five aggregates, the twelve sources are presented to show the order from the least to the most in number. Arising from the side: Arising from the side, there are two: the common points appearing in the commentary and the essential points of the treatise appearing in the root verses. Common points appearing in the commentary: The first part has eight points: refuting the dispute about the number of elements, how knowledge arises from pure faculties and objects, how to show the arising of sounds, examining whether the six aggregates of consciousness have investigation and analysis, how to express consciousness by the name of its basis, analyzing by which sense consciousness sees, etc., how unconditioned phenomena are not aggregates, and the reason for repeatedly explaining the same dharma. Refuting the dispute about the number of elements: The first point is: it is unreasonable to say there are eighteen elements, because there are two of each of the eyes, ears, and nose, so it would become twenty-one. Answer: There is no fault, because both have the same characteristics, belong to the same category, and their objects are also the same, and producing their respective consciousnesses is also the same, so each is counted as one element. The basis of the body is formed in two pairs (left and right) for the sake of beauty, as the scripture says: 'Although there are two eyes, etc., their category, object, and function are the same, so it is one element, and there are two for the sake of beauty.' How knowledge arises from pure faculties and objects: The second point, (divided into three parts, this is the first part): The way it arises from the faculty is, does eye consciousness arise depending on each eye, or does it arise depending on both eyes? Answer: One eye consciousness arises depending on both eyes, because both eyes are not damaged and not obscured, and when separated, they see clearly. Only one eye is not clear. For example, when two lamps are lit in a room, the light of the two lamps will be very bright, but not just one. As the scripture says: 'Both eyes see, because they see clearly.' The same applies to the ears and nose. (Second part): The way it arises from the object is, when various objects such as white, red, etc., and various musical sounds, etc., are near, does consciousness gradually grasp them or grasp them simultaneously? Some think that they are grasped gradually, and some think that as many as there are numbers of consciousnesses, many also arise simultaneously, but here it is thought that only one consciousness grasps simultaneously, and the appearances are diverse. Various different appearances

---

ྲེལ་དུ། དེ་ཕྱིར་ སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི། སྣ་ཚོགས་གཅིག་གི་ངོ་བོར་འགྱུར་ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (གསུམ་པ་ནི།)གཉི་ག་ལས་འབྱུང་ཚུལ་ནི། ལྕེ་ལ་ཁམ་ཟས་ཀྱིས་རེག་པ་ན། ལྕེ་དང་ལུས་ ཀྱི་རྣམ་ཤེས་གང་སྔོན་ལ་སྐྱེ་ཞེ་ན། མཛོད་འགྲེལ་དུ། ཡུལ་གང་ཤས་ཆེ་བའི་ཤེས་པ་སྔོན་ལ་ སྐྱེ་ཞིང་། ཆ་མཉམ་ན་བཟའ་བར་འདོད་པའི་རྒྱུས་ལྕེའི་རྣམ་ཤེས་སྔོན་ལ་སྐྱེ་བར་བཤད་མོད། འདིར་ནི་གཉི་ག་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བར་རིགས་པར་བྱའོ། ། ༈ སྒྲ་རྣམས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཚུལ་བསྟན་པ། གསུམ་པ་ལ། བྱེ་བྲག་པ་རྣམ་སྒྲ་རིམ་གྱིས་ནམ་མཁའི་ཕྱོགས་སུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྐྱེ་ བཞིན་པ་སྟེ་རྣ་བ་དང་ནང་ཕྲད་པ་ན་འཛིན་པར་འདོད་པ་ནི་མི་འཐའ་དེ། ཉེར་ལེན་ལས་ཡང་ 1-206 ཡང་སྐྱེ་བའི་སྒྲ་རྣམས་རྒྱུན་རྩོམ་ན། (སྔ་མ་མཐའ་ཡི་རབ་གནས་ན། །འོག་ཏུ་སྒྲ་ནི་འཕེལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ ལྟར།)ཉེར་ལེན་གཅིག་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་གང་བར་ ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྒྲ་ནི་རང་ལས་སྐད་ཅིག་གཞན་མི་སྐྱེ་བས། རྒྱུན་མེད་པའི་ཕྱིར་ ཡུལ་གཞན་ནས་གཞན་དུ་རྒྱུན་གྱིས་འགྲོ་བ་མེད་ཀྱི། རང་གི་ཡུལ་ན་འདུག་ཅིང་བྱུང་མ་ཐག་ རྒྱས་པ་འབྱུང་སྟེ། མར་མེའི་འོད་བཞིན་ནོ། །ཐག་ཉེ་ཡང་བར་དུ་ཆོད་པའི་སྒྲ་གསལ་བར་མི་ ཐོས་པ་ནི་ཐོགས་བཅས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་བྱེད་ཀྱི་གསེབ་ནས་ཆུང་ངུར་འབྱུང་བའོ། ། ༈ ཚོགས་དྲུག་རྟོག་བཅས་ཡིན་མིན་དཔྱད་པ། བཞི་པ་ནི་རྣམ་ཤེས་དྲུག་ལ་རྟོག་བཅས་ནི་དུ་ཞིག། རྟོག་མེད་ནི་དུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལ་ རྣམ་རྟོག་གསུམ་གྱི་ཡིད་ཤེས་ཁོ་ན་རྟོག་བཅས་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་རྟོག་དང་། རྗེས་ སུ་དྲན་པའི་རྣམ་རྟོག་དང་། (ཨ་བྷི་ནི་རཱུ་པ་ཎཱ་)མངོན་པར་དཔྱོད་པའི་རྣམ་རྟོག་གིས་སོ། །དེའི་ དང་པོ་ནི། ད་ལྟར་གྱི་འདུ་བྱེད་མྱོང་བ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་(དོན་མེད་ཀྱང་དེའི་དོན་ཅན་ འདྲ། །ཞེས་པ་ལྟར་)རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ཏེ། བར་མ་ནི། མངོན་དུ་མྱངས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ ལ་རྟོག་པ་ཡིན་ལ། ཐ་མ་ནི། དུས་གསུམ་གྱི་ལྐོག་གྱུར་རྣམས་ལ་མངོན་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ ཞིང་། དེ་རྣམས་ཀྱང་ཡིད་ཤེས་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རྣམ་རྟོག་བདུན་གྱི་དྲུག་ཆར་ ཡང་རྟོག་བཅས་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པ་རང་གི་ངང་གིས་མཚན་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། མཚན་མ་དང་བཅས་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། ཀུན་ཏུ་ཚོར་བ་དང་། སོ་སོར་རྟོག་པ་ དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་དང་ པོས་ནི་(འགྲེལ་པ་འགའ་ཞིག་ཏུ་ལྔ་དང་འགའ་ཞིག་ཏུ་དྲུག་གསུངས་པས་)དབང་ཤེས་ལྔའམ། ཡང་ན་ཡིད་ ཤེས་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྟོག་བཅས་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པ་ལ་མཚན་མར་མི་འཛིན་ པར་

【現代漢語翻譯】 因此，心之相狀，如『轉變為各種各樣單一的自性』所說。 (三者是：)從二者產生的方式是：舌頭接觸食物時，舌頭和身體的識哪個先產生？在《俱舍論》的註釋中說：『哪個境佔優勢，哪個識先產生；如果相等，則因想吃而舌識先產生。』但在這裡，應認為二者同時產生。 如何顯現聲音的方式： 第三，關於聲音如何產生，勝論派認為聲音是逐漸地、持續不斷地在虛空中產生，當與耳朵接觸時才能被感知，這種觀點是不合理的。因為如果聲音從鄰近的因中不斷產生，（如『如果前者處於終點，聲音將在其下增長。』所說），那麼僅從一個鄰近的因產生的聲音也會充滿整個三千世界。因此，聲音不會從自身產生下一個瞬間，因為沒有連續性，所以不會從一個地方連續地傳播到另一個地方，而是停留在自己的地方，並且立即擴充套件，就像燈光一樣。即使距離很近，如果中間有阻礙，也聽不清楚聲音，因為有阻礙，所以聲音會從阻礙物的縫隙中微弱地傳出。 辨析六識是否具有分別： 第四，如果問六識中哪些是有分別的，哪些是沒有分別的？對此，只有三種分別的意識才是有分別的，即自性分別、追憶分別和現觀分別（Abhiniropana）。第一種是對現在所經歷的行蘊的自性進行分別（如『雖然無意義，但類似於有意義』所說）；中間一種是對曾經經歷過的行蘊進行分別；最後一種是對過去、現在、未來三時的隱蔽事物進行現觀分別。這些分別都只存在於意識中。此外，七種分別中的六種也是有分別的，即緣取自性分別、有相分別、無相分別、普遍感受、個別分別、有煩惱分別和無煩惱分別。其中，第一種（一些註釋中說是五種，一些說是六種）是五根識，或者包括意識在內的所有識都是有分別的，因為它們不會將對境執著為相。

【English Translation】 Therefore, the nature of mind is as it says, 'Transforms into various single essences.' (The third is:) How they arise from both: When the tongue touches food, which consciousness arises first, the tongue or the body consciousness? In the commentary on the Abhidharmakosha, it says, 'Whichever object is more dominant, that consciousness arises first; if they are equal, then the tongue consciousness arises first due to the desire to eat.' But here, it should be considered that both arise simultaneously. How sounds manifest: Third, regarding how sounds arise, the Vaisheshika school believes that sounds are produced gradually and continuously in the sky, and are perceived when they come into contact with the ear. This view is unreasonable. Because if sounds are constantly produced from neighboring causes (as it says, 'If the former is at the end, the sound will increase below'), then the sound produced from just one neighboring cause would fill the entire tri-cosmos. Therefore, sound does not produce another instant from itself, because there is no continuity, so it does not continuously travel from one place to another, but stays in its own place and expands immediately, like the light of a lamp. Even if the distance is close, the sound is not heard clearly if there is an obstruction in between, because it is obstructed, so the sound comes out faintly from the gaps in the obstruction. Analyzing whether the six consciousnesses have conceptualization: Fourth, if asked which of the six consciousnesses have conceptualization and which do not? In response, only the mind consciousness with three conceptualizations has conceptualization, namely, the conceptualization of self-nature, the conceptualization of recollection, and the conceptualization of manifest discernment (Abhiniropana). The first is the conceptualization of the self-nature of the present experienced aggregates (as it says, 'Although meaningless, it resembles something meaningful'); the middle one is the conceptualization of the aggregates that have been experienced; and the last one is the manifest conceptualization of the hidden things of the three times, past, present, and future. These conceptualizations exist only in the mind consciousness. In addition, six of the seven conceptualizations also have conceptualization, namely, the conceptualization of grasping self-nature, the conceptualization with signs, the conceptualization without signs, the universal feeling, the individual conceptualization, the conceptualization with afflictions, and the conceptualization without afflictions. Among them, the first (some commentaries say five, some say six) is the five sense consciousnesses, or all consciousnesses including the mind consciousness, have conceptualization, because they do not grasp the object as a sign.

---

ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་ཤེས་ལྔ་རྟོག་མེད་དུ་ བཤད་པ་ནི། ངེས་པར་རྟོག་དང་རྗེས་དྲན་པའི། །རྣམ་པར་རྟོག་པས་རྣམ་མི་རྟོག །ཅེས་པ་ 1-207 ལྟར་ཏོ། །འདིར་ནི་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་པས་རྟོག་བཅས་སུ་བསྟན་པའོ། །ལྷག་ མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཡིད་ཤེས་ཁོ་ན་རྟོག་བཅས་ཡིན་ཏེ། མཚན་མ་དང་བཅས་པ་ནི་འདས་པ་ དང་ད་ལྟར་གྱི་ཚུལ་བཀྲ་བར་འཛིན་པའི་ཕྱིར། སྔར་བཤད་པའི་རང་བཞིན་དང་། རྗེས་སུ་ དྲན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ནི་མ་འོངས་པའི་ཡུལ་ལ་འདོད་པའི་ རྣམ་པ་ཅན་ཏེ། མ་འོངས་པ་ནི་མ་སྐྱེས་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱི་ མ་བཞི་ནི་མངོན་པར་དཔྱོད་པའི་རྣམ་རྟོག་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་རེས་འགའ་ངོ་བོ་ལ་ཀུན་ཏུ་ཚོལ་ ཞིང་། རེས་འགའ་ཁྱད་པར་ལ་སོ་སོར་རྟོག་ལ། རེས་འགའ་ཆགས་སོགས་ཉོན་མོངས་དང་ མཚུངས་པར་ལྡན་ཞིང་། རེས་འགའ་དད་སོགས་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང་མཚུངས་ པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། 1-208 ན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའང་སེར་བོར་མཐོང་བ་ལྟ་བུ། མིག་འགྱུར་ན་གཟུགས་མ་འགྱུར་ཡང་ (མིག་གི་)རྣམ་ཤེས་འགྱུར་བས། དབང་པོ་ནི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིག་ ལས་ཤེས་པས་ན་མིག་ཤེས་ཞེས་པ་ནི་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱི་དོན་ལ་ལྔ་པའི་བསྡུ་བ་སྟེ། མིག་ནི་ མིག་ཤེས་ཀྱི་ས་བོན་དང་འབྲེལ་ཞིང་དེ་ལས་མིག་ཤེས་འགྲུབ་པས། དབང་པོ་ནི་རྣམ་ཤེས་ ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིག་གི་ཆེད་དུ་ཤེས་པས་ན་མིག་ཤེས་ཞེས་པ་ནི་དགོས་ ཆེད་ཀྱི་དོན་ལ་བཞི་པའི་བསྡུ་བ་སྟེ། མིག་ཤེས་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་(བདེ་སྡུག་)ཉམས་མྱོང་ གིས་དབང་པོའི་ཆེད་དུ་ཕན་གནོད་བྱེད་པར་འགྱུར་གྱི། ཡུལ་གྱི་ཆེད་དུ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ རོ། །མིག་དང་འདྲ་བའི་ཤེས་པ་ཡིན་པས་ན་མིག་ཤེས་ཞེས་པ་ནི་བར་གྱི་ཚིག་ཕྱིས་པའི་བསྡུ་ བ་སྟེ། (དབང་པོ་དང་ཤེས་པ་)གཉི་གའང་སེམས་ཅན་གྱི་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་ཡིན་པས་འདྲ་བ་ ཡིན་གྱི། གཟུགས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་གྲངས་སུ་གཏོགས་པར་མ་ངེས་པས་དེ་ཙམ་དུ་འདྲ་བ་མ་ ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་མྱུ་གུ་ལ་རྒྱུ་གཞན་ཡོད་ཀྱང་ནས་ཀྱི་མྱུ་གུ་ཞེས་བརྗོད་པ་བཞིན་དུ། རྣམ་ཤེས་ལ་རྒྱུ་གཞན་ཡོད་ཀྱང་རྟེན་དབང་པོ་ནི་ཐུན་མོངས་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དེའི་ མིང་གིས་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་ཕྱིར་ཐུན་མོངས་མིན་ཕྱིར་ཡང་། དེ་དག་གིས་ནི་རྣམ་ཤེས་བསྟན། ། ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ དབང་ཤེས་གང་གིས་མཐོང་སོགས་དཔྱད་པ། དྲུག་པ་ནི། མིག་སོགས་དབང་པོས་ཡུལ་རྣམས་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཀྱིས། མིག་གིས་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་རྟེན

【現代漢語翻譯】 因為它們會如其所是地自然運作。五種感官意識被稱為非概念性的，正如經文所說：'必然的概念和隨後的記憶，通過概念化來非概念化。' 在這裡，由於它們具有能取和所取的面向，所以被認為是概念性的。其餘的意識只有意識本身是概念性的，因為它持有具有特徵的過去和現在的狀態。先前描述的自性和隨後的記憶是概念化的形式。無特徵是指對未來對象的渴望，因為未來是未生的，因此被稱為無特徵。后四者是顯現的推論概念，因為它們有時會完全尋求事物的本質，有時會分別辨別其特徵，有時與貪慾等煩惱相應，有時與信心等非煩惱相應。 例如，將藍色誤認為黃色。即使眼睛改變，如果形式沒有改變，（眼睛的）意識也會改變。因此，感官是意識的作者。之所以稱眼睛的意識為'眼識'，是因為第五格表示來源的含義。眼睛是眼識的種子，並與之相關，眼識由此產生。因此，感官是意識的來源。之所以稱爲了眼睛的意識為'眼識'，是因為第四格表示目的的含義。與眼識相應的（快樂和痛苦）體驗對感官有利或有害，而不是爲了對象。之所以稱與眼睛相似的意識為'眼識'，是因為中間的詞被省略了。 （感官和意識）兩者都屬於有情眾生的範疇，因此是相似的。然而，形式不一定屬於有情眾生的範疇，因此不完全相似。或者，就像幼苗有其他原因，但仍被稱為大麥幼苗一樣，儘管意識有其他原因，但作為基礎的感官是獨特的因，因此以它的名字來稱呼它。因此，正如經文所說：'因此，由於其獨特性，它們指示了意識。' 第六個問題是：感官，如眼睛等，是否看到對像？或者，是意識看到對像？根據分別說者的觀點，眼睛看到形式...

【English Translation】 Because they operate naturally as they are. The five sense consciousnesses are said to be non-conceptual, as the scripture says: 'Necessary concepts and subsequent memories, through conceptualization, non-conceptualize.' Here, because they have the aspect of grasper and grasped, they are shown to be conceptual. The remaining consciousnesses, only mind consciousness is conceptual, because it holds the past and present states with characteristics. The previously described self-nature and subsequent memories are conceptualized forms. Without characteristics refers to the desire for future objects, because the future is unborn, hence it is called without characteristics. The latter four are manifest inferential concepts, because they sometimes fully seek the essence of things, sometimes separately discern their characteristics, sometimes correspond with afflictions such as desire, and sometimes correspond with non-afflictions such as faith. For example, mistaking blue for yellow. Even if the eye changes, if the form does not change, the (eye's) consciousness changes. Therefore, the sense is the author of consciousness. The reason why the consciousness of the eye is called 'eye consciousness' is because the fifth case indicates the meaning of origin. The eye is the seed of eye consciousness and is related to it, and eye consciousness arises from it. Therefore, the sense is the source of consciousness. The reason why the consciousness for the eye is called 'eye consciousness' is because the fourth case indicates the meaning of purpose. The (pleasure and pain) experiences corresponding to eye consciousness are beneficial or harmful for the sense, but not for the object. The reason why the consciousness similar to the eye is called 'eye consciousness' is because the middle word is omitted. Both (sense and consciousness) belong to the category of sentient beings, therefore they are similar. However, form does not necessarily belong to the category of sentient beings, therefore it is not completely similar. Or, just as a sprout has other causes but is still called a barley sprout, although consciousness has other causes, the sense as the basis is a unique cause, therefore it is called by its name. Therefore, as the scripture says: 'Therefore, due to their uniqueness, they indicate consciousness.' The sixth question is: Do the senses, such as the eyes, see objects? Or, does consciousness see objects? According to the Vaibhashika view, the eyes see forms...

---

་བཅས། །དེ་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་ཤེས་མིན། །གང་ཕྱིར་ བར་དུ་ཆོད་པ་ཡི། །གཟུགས་རྣམས་མཐོང་བ་མིན་ཕྱིར་ལོ། །ཞེས་པ་ལྟར་དབང་པོས་མཐོང་ བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་གྱི། ཆོད་པའི་ཡུལ་ཡང་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་ ཤེས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་མོད། འདིར་ནི་དོན་དམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་ 1-209 པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། དབང་པོ་དང་རྣམ་ཤེས་གཉི་གས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ཞིང་། ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་ མིག་སོགས་རྒྱུའི་ཚོགས་པ་མཐའ་དག་ཚང་བར་གྱུར་པ་ལ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པར་གདགས་ སོ། །འོན་ཀྱང་དབང་པོས་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པར་བརྗོད་པ་ནི། འབྱུང་ཕྱིར་གནས་ཕྱིར་མི་ གཡོའི་ཕྱིར། །རང་དབང་མཛེས་ཕྱིར་ལུང་གི་ཕྱིར། །ཞེས་དོན་དྲུག་གིས་གཙོ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའང་དབང་པོ་ནི་རྣམ་ཤེས་འབྱུང་བའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། མཐོང་བ་ལ་སོགས་ པའི་རྟེན་ནམ་གནས་ཀྱང་དབང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། རྣམ་ཤེས་ནི་དགེ་སོགས་མང་པོ་ འབྱུང་བ་ལ་དབང་པོ་ནི་རྟག་ཏུ་ལུང་མ་བསྟན་དུ་རིགས་གཅིག་པས་མི་གཡོ་བར་འཇུག་པའི་ ཕྱིར་དང་། རྣམ་ཤེས་ནི་སྐད་ཅིག་སོ་སོར་རྐྱེན་བཞི་ལ་ལྟོས་ཤིང་། དབང་པོ་ནི་འཕེན་པའི་ དབང་གིས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་འབྱུང་བ་ལྟར་གྱི་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལ་མི་ལྟོས་པས་རང་དབང་དུ་ འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང་། དབང་པོ་ཡོད་ན་དབང་རྟེན་མཛེས་བར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང་། ལུང་ ལས་ཀྱང་། མིག་གིས་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་ངོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ རོ། །རྒྱུ་མཚན་དྲུག་པོ་འདི་དག་རྣམ་ཤེས་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེས་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པར་མ་ བརྗོད་དོ། ། ༈ འདུས་མ་བྱས་རྣམས་ཕུང་པོ་མིན་ཚུལ། བདུན་པ་ནི། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་བཞག་ནས་ཕུང་པོ་ལ་མི་ འཇོག་པ་ཅི་ཞེ་ན། འདས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་རྟག་པ་དུ་མ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་སྤུངས་པ་ནི་ ཕུང་པོའི་དོན་ཡིན་ལ། འདུས་མ་བྱས་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ཞིང་དུས་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པས་དོན་དང་ མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོར་མ་བཞག་སྟེ། ཕུང་པོ་རྣམས་སུ་འདུས་མ་བྱས། །དོན་དུ་མི་རུང་ ཕྱིར་མ་བཤད། ། ཅེས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ ཆོས་གཅིག་ཡང་ཡང་བཤད་པའི་དགོས་པ། བརྒྱད་པ་ནི། མིག་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འདི་རྣམས་དོན་གཅིག་པ་ལ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ 1-210 དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཐ་དད་དུའང་བཤད་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་དག་ནི་གདུལ་ བྱ་རྣམས་དབྱེ་བསྡུ་ལ་མཁས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་གཟུགས་ལ་གཅིག་ཏུ་ བསྟན་པ་དེ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་ཕྱེ་ཞིང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ བ་དེ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་རེ་རེའི་ཁོངས་སུ་བསྡུས་པ་ལ། རྣམ་ཤེས་ལ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་ པ་དེ་ཁམས་ལ་བདུན་དུ་ཕྱེ་ནས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པས

【現代漢語翻譯】 因此，意識並非依賴於此（感官）。因為被間隔開的色法是無法被見到的。因此，感官才能見到（色法）。如果被間隔開的對境也能被見到，那將是意識的作用。然而，在這裡，從究竟意義上來說，一切法都沒有作者。因此，感官和意識都不是見者。只是在名言上，當眼等諸緣聚合時，才安立為見等作用。 然而，之所以說感官能見等，是因為有六種主要原因：'生起故，住故，不移故，自主故，美故，教故。'也就是說，感官是意識生起的主要原因；感官也是見等作用的所依或住所；意識會生起諸多善等，而感官則始終保持無記，性質不變，因此不會改變；意識在每個剎那都依賴於四緣，而感官則不依賴於如生起般的每個剎那的因緣聚合，因此是自主的；有感官則感官所依之處會變得美好；經典中也說：'眼見色'等等。由於意識不具備這六個原因，因此不說意識能見等。 第七個問題是：為什麼在界和處中安立了非組合法，而在蘊中卻沒有安立呢？蘊的含義是將諸多無常的事物，如過去等，聚集在一起。而非組合法是常法，不被時間所聚集，因此與蘊的含義不符，所以沒有安立為蘊。如頌云：'非組合法于蘊中，義不符故未宣說。' 第八個問題是：眼等諸法，雖然意義相同，但從蘊、界、處三個方面進行不同的闡述，有什麼必要呢？這是爲了使所化眾生善於區分和歸納。例如，在蘊中將色法歸為一類，而在界和處中則分為十一類；將受等三種分為三類，而在界和處中則歸為每一類；將識歸為一類，而在界中則分為七類，在處中則歸為一類。

【English Translation】 Therefore, consciousness does not depend on this (sense organs). Because the forms that are separated cannot be seen. Therefore, the sense organs can see (forms). If the objects that are separated can also be seen, it would be the function of consciousness. However, here, in the ultimate sense, all dharmas have no author. Therefore, neither the sense organs nor consciousness are the seer. Only nominally, when the aggregates of eye, etc., are gathered, it is established as seeing, etc. However, the reason why it is said that the sense organs can see, etc., is because there are six main reasons: 'Because of arising, because of dwelling, because of not moving, because of autonomy, because of beauty, because of teaching.' That is to say, the sense organs are the main cause of the arising of consciousness; the sense organs are also the basis or dwelling place of seeing, etc.; consciousness will give rise to many virtues, etc., while the sense organs always remain neutral and do not change in nature, so they will not change; consciousness depends on the four conditions in each moment, while the sense organs do not depend on the aggregation of conditions in each moment like arising, so they are autonomous; if there are sense organs, the place where the sense organs depend will become beautiful; the scriptures also say: 'The eye sees form' and so on. Since consciousness does not have these six reasons, it is not said that consciousness can see, etc. The seventh question is: Why are unconditioned dharmas established in the realms and sources, but not in the aggregates? The meaning of aggregates is to gather many impermanent things, such as the past, etc., together. Unconditioned dharmas are permanent and are not gathered by time, so they do not match the meaning of aggregates, so they are not established as aggregates. As the verse says: 'Unconditioned dharmas in aggregates, not declared because the meaning does not match.' The eighth question is: What is the need to explain the dharmas such as eye, etc., which have the same meaning, differently from the three aspects of aggregates, realms, and sources? This is to make the beings to be tamed good at distinguishing and summarizing. For example, in the aggregates, form is classified as one category, while in the realms and sources, it is divided into eleven categories; the three of feeling, etc., are divided into three categories, while in the realms and sources, they are classified into each category; consciousness is classified as one category, while in the realms, it is divided into seven categories, and in the sources, it is classified as one category.

---

་སོ། །ཡང་མཚན་ཉིད་ ཙམ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཆེད་དུ་ཕུང་པོ་བསྟན་ཞིང་འཛིན་པ་(དབང་པོ་)དང་གཟུང་བ་(ཡུལ་) དང་འཛིན་པར་བྱེད་པ་(རྣམ་ཤེས་)རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཆེད་དུ་ཁམས་བསྟན་ལ། འཛིན་བྱེད་ སྐྱེ་བའི་སྒོར་གྱུར་བའི་གཟུང་འཛིན་ཙམ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཆེད་དུ་སྐྱེ་མཆེད་བསྟན་པའོ། ། ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་པར། གཅིག་པུ་དང་བྱེད་པ་པོ་དང་ཟ་བ་པོའི་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་གཉེན་ པོར་རོ། །ཞེས་པ་ལྟར་བདག་འཛིན་སྤངས་པའི་ཆེད་དུ་ཡང་ཡང་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པའོ། ། ༈ རྩ་བར་འབྱུང་བའི་གཞུང་དོན། གཞུང་དོན་ལ། མངོན་གྱུར་ས་བོན་མུ་བཞི་རྩི་བ་དང་། རྟེན་དབང་པོ་ཡུལ་ས་མཚུངས་ དཔྱད་པའོ། ། ༈ མངོན་གྱུར་ས་བོན་མུ་བཞི་རྩི་བ། དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། (དང་པོ།)དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ལ་རྩི་བ་ནི། ཕུང་པོའི་ རྣམ་གཞག་ཏུ། མིག་ཅེས་ཀྱང་བྱ་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་བཞག་ཏུ་མིག་ནི་ཁམས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ན། མིག་གང་ཡིན་པ་མིག་གི་ཁམས་ཀྱང་དེ་ཡིན་ནམ། མིག་གི་ཁམས་གང་ཡིན་པ་མིག་ཀྱང་དེ་ ཡིན་ཞིང་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། (གཉིས་ ལས་དང་པོ།)མིག་ལ་རྒྱས་པར་རྩི་བ་ནི། ཁམས་ཀྱི་དོན་ས་བོན་ནམ་རྒྱུ་ལ་འཇོག་པས་མུ་བཞི་ ཡོད་ཅིང་། དེའང་མིག་གི་ངོ་བོ་མངོན་གྱུར་ཡིན་ལ་མིག་གཞན་དག་གི་རྒྱུའམ། ཁམས་མ་ ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ཐ་མ་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་ལྷག་མེད་དུ་མྱ་ངན་འདས་ པའི་མིག་དང་གཟུགས་མེད་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་ཐ་མའི་མིག་གོ། མིག་གི་རྒྱུའམ་ཁམས་ ཡིན་ལ་མིག་མངོན་གྱུར་མ་ཡིན་པའང་ཡོད་དེ། སྒོ་ངའི་ནང་ན་འདུག་པ་མིག་འགྲུབ་རུང་དང་། 1-211 མངལ་དུ་ཕྱི་སྤྲོས་མ་ལྟ་བུས་གཡོགས་པ་ནུར་ནུར་པོར་གྱུར་པ་དང་། ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀ་སྤྲོས་ མ་ལྟ་བུར་འདུག་པ་མེར་མེར་པོར་གྱུར་པ་དང་། ཤར་ནི་གྱུར་སླ་བར་སྣང་བ་ནར་ནར་པོར་ གྱུར་པ་དང་། གཞན་ཡང་མའི་མངལ་ན་གནས་པ་མིག་གི་དབང་པོ་མ་དོད་ཅིང་མིག་འགྲུབ་ རུང་དུ་ཡོད་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་མ་ཡིན་པའི་མིག་ཞར་བའམ་ཉམས་པ་དབྱེར་རུང་མི་ རུང་གཉི་ག་ལའང་ས་བོན་ཡོད་པ་དང་། གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེས་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རྒྱུད་ལ་ འདོད་གཟུགས་སུ་མིག་འགྲུབ་རུང་གི་རྒྱུའམ་ས་བོན་ཡོད་པའོ། །མིག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ ལ་མིག་གི་རྒྱུའམ་ཁམས་ཀྱང་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དེ་སྔར་བཤད་པ་དེ་དག་མ་ཡིན་པའི་གནས་ སྐབས་གཞན་མིག་ཐོབ་ལ་མ་ཉམས་པ་རྣམས་སོ། །མིག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན། མིག་གི་ རྒྱུའམ་ཁམས་ཀྱང་མ་ཡིན་པ་ཡོད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་སྔོན་སོང་ལ་ཉེར་ལེན་ཕུང་པོའི་ ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེས་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་འཕགས་པའི་རྒྱུད་ལ་མིག་གི་ངོ་བོའ

【現代漢語翻譯】 此外，爲了區分僅僅是特性的事物，佛陀宣說了蘊；爲了區分執持者（根）和所執持者（境），以及執持的行為（識），佛陀宣說了處；爲了區分作為生起之門的執持行為，佛陀宣說了界。 此外，對於五蘊，是爲了對治執著于單一、作者和享受者的我；如是，爲了斷除我執，佛陀反覆地進行了區分和宣說。 ༈ 根本論典中的宗義： 宗義方面，有顯現、種子四句的分析，以及所依根、境相同與否的辨析。 ༈ 顯現、種子四句的分析： 第一部分分為兩點：（第一點）對有色根的分析：在蘊的分類中，稱為『眼』；在處的分類中，也稱為『眼處』。那麼，什麼是眼，什麼是眼處呢？眼和眼處是相同的嗎？眼處和眼是相同的，沒有差別嗎？或者說，存在一些差別呢？（兩點中的第一點）對眼的詳細分析：處的含義是種子或因，因此存在四句。 也就是說，眼的自性是顯現，但也有不是其他眼之因或處的，例如：阿羅漢在最後第二剎那入無餘涅槃的眼，以及不還者最後的眼，因為他們要進入無色界。有的是眼的因或處，但不是顯現的眼，例如：在蛋中的眼，是眼可以形成的；在母胎中被胎膜包裹的，是柔軟的狀態；內外都被胎膜包裹的，是模糊的狀態；看起來容易變化的，是細長的狀態；還有，在母胎中，眼根尚未形成，但眼可以形成；非阿羅漢的盲眼或損壞的眼，無論可分或不可分，都有種子；以及生於無色界的異生，其相續中存在可以形成欲界色界眼的因或種子。有的是眼的自性，也是眼的因或處，例如：上述情況之外，獲得眼且未損壞的情況。 有的不是眼的自性，也不是眼的因或處，例如：有情相續中，先前已滅，不再有取蘊的剩餘，已於涅槃界中完全寂滅者；以及生於無色界的不還果聖者相續中，沒有眼的自性。

【English Translation】 Furthermore, in order to distinguish mere characteristics, the aggregates (skandha) were taught; in order to distinguish the grasper (faculty) and the grasped (object), and the act of grasping (consciousness), the elements (dhatu) were taught; and in order to distinguish the grasping act that becomes the door of arising, the sources (ayatana) were taught. Moreover, regarding the five aggregates, it is to counteract the clinging to a self as singular, an agent, and an enjoyer; thus, in order to abandon self-clinging, it was repeatedly distinguished and taught. ༈ The doctrinal points in the root text: Regarding the doctrinal points, there is the analysis of the fourfold tetralemma of manifestation and seed, and the examination of whether the dependent faculty and object are the same or different. ༈ The analysis of the fourfold tetralemma of manifestation and seed: The first part has two points: (First point) Analyzing the material faculty: In the classification of aggregates, it is called 'eye'; in the classification of elements, it is also called 'eye element'. So, what is the eye, and what is the eye element? Are the eye and the eye element the same? Is the eye element the same as the eye, without any difference? Or are there some differences? (First of the two points) Detailed analysis of the eye: The meaning of element is placed on seed or cause, so there are four possibilities. That is, the nature of the eye is manifest, but there are also those that are not the cause or element of other eyes, such as: the eye of an Arhat who passes into complete nirvana in the second moment of the final existence, and the final eye of a Non-Returner because they are going to the formless realm. There are those that are the cause or element of the eye, but are not manifest eyes, such as: the eye in the egg, which is capable of forming an eye; in the womb, covered by the fetal membrane, it is in a soft state; both inside and outside are covered by the fetal membrane, it is in a blurred state; appearing easy to change, it is in an elongated state; also, in the mother's womb, the eye faculty has not yet formed, but the eye is capable of forming; the blind or damaged eye of a non-Arhat, whether divisible or indivisible, has a seed; and a sentient being born in the formless realm has in their continuum the cause or seed capable of forming an eye in the desire or form realm. There are those that are the nature of the eye, and also the cause or element of the eye, such as: other than the above situations, those who have obtained the eye and it is not damaged. There are those that are not the nature of the eye, nor the cause or element of the eye, such as: in the continuum of sentient beings, those who have previously passed away, with no remainder of the aggregates of appropriation, who have completely passed into nirvana in the realm of nirvana; and in the continuum of a Non-Returner Arya born in the formless realm, there is no nature of the eye.

---

ང་འགགས་ ཤིང་ས་བོན་ཡང་མ་ལུས་པར་སྤངས་པའོ། །བསྡུ་བར། དགྲ་བཅོམ་པ་མིག་ཉམས་པའང་མུ་ བཞི་པར་གསུངས་སོ། ། (གཉིས་པ།)གཞན་མཚུངས་པར་སྦྱར་བ་ནི། མིག་དང་མིག་གི་ཁམས་ལ་མངོན་གྱུར་དང་ ས་བོན་མུ་བཞི་ཡོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་དང་། རྣ་བའི་ཁམས་དང་། སྣ་དང་། སྣའི་ ཁམས་དང་། ལྕེ་དང་། ལྕེའི་ཁམས་དང་། ལུས་དང་། ལུས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་མུ་ བཞི་དང་ལྡན་པའོ། ། ཞེས་སྤྱིར་བསྟན་ནས། ཐམས་ཅད་དུ་འདྲའམ་ཞེ་ན། དམིགས་བསལ་ནི། དེ་ཡང་ཅི་ རིགས་སུ་སྦྱར་རོ་ཞེས་པ་གཞན་ཐམས་ཅད་འདྲ་བ་ལ། ལུས་ཀྱི་ཁམས་ཡིན་ལ་ལུས་མ་ཡིན་ པ་ནི་གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེས་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ལུས་ཀྱི་རྒྱུའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྒོ་ངའི་ནང་ན་ 1-212 འདུག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉིས་ཡིན་དུ་འགྱུར་ལ། (མིག་ཞར་བའམ་ཉམས་པའི་དོད་)ལུས་ཉམས་པ་ ནི་སྲོག་འགགས་པས་གཉིས་མིན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། ། (གཉིས་པ།)ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་རྩི་བ་ནི། སྔར་རྣམ་གཞག་གི་སྐབས་སུ་ཡིད་ཅེས་ཀྱང་བྱ། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ན། ཡིད་གང་ཡིན་པ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་དེ་ཡིན་ནམ། ཡིད་ཀྱི་ ཁམས་གང་ཡིན་པ་ཡིད་ཀྱང་དེ་ཡིན་ཞིང་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ཁྱད་པར་ཡོད་ པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལའང་མུ་བཞི་ཡོད་ཅིང་། དེ་ཡིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྒྱུའམ་ཁམས་མ་ ཡིན་པའང་ཡོད་དེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ཕུང་པོ་ལྷག་མེད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ཀ་མ་སྐད་ཅིག་ ཐ་མའི་ཡིད་དོ། །ཡིད་ཀྱི་ཁམས་སམ་ས་བོན་ཡིན་ལ་ཡིད་མངོན་གྱུར་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་ དེ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྐབས་ན་ཚོགས་བདུན་བཀག་པས་ཡིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ མེད་ཅིང་། དེ་ལས་ལངས་པ་ན་ཡིད་སྐྱེ་པའི་ས་བོན་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པ་ནི་ཁམས་སོ། །འདུ་ ཤེས་མེད་པ་མ་སྨོས་པ་ནི་ཉོན་ཡིད་མ་བཀག་པ་གཉིས་ཡིན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ཀྱི་ངོ་ བོ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ལ། ཡིད་ཀྱི་ས་བོན་ནམ་ཁམས་ཀྱང་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། སྔར་བསྟན་པ་དེ་ དག་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་གཞན་ཡིད་དབང་ཐོབ་ལ་མ་ཉམས་པ་རྣམས་སོ། །ཡིད་ཀྱང་ མ་ཡིན་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་སྔོན་སོང་ལ་སྤང་ བྱ་ཕུང་པོ་ལྔའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་ འདས་པ་ན་ཡིད་མངོན་གྱུར་དང་ས་བོན་གཉི་ག་འགགས་བའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཐེག་པ་གསུམ་ དུ་རིགས་ངེས་ཤིང་དགྲ་བཅོམ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་དུ་མི་འཇུག་པར་འདོད་པ་ཉན་ཐོས་སྡེ་བ་ དང་སྒོ་བསྟུན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། ། ༈ རྟེན་དབང་པོ་ཡུལ་ས་མཚུངས་དཔྱད་པ། ས་མཚུངས་ལ་མིག་དང་རྣ་བ་ལ་དཔྱད་པ། གཟུགས་ ཅན་གཞན་གསུམ་ལ་དཔྱད་པ། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་དཔྱད་པའོ། ། དང་པོ་ལ། མིག་གིས་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་ན་ཁམས་དང་ས་གང་

【現代漢語翻譯】 滅盡。 種子也全部斷絕。總結：阿羅漢眼識滅盡也屬於四句中的一種。 (二)其他類比：如同眼和眼界有顯現和種子四句一樣，耳和耳界，鼻和鼻界，舌和舌界，身和身界也同樣具有四句。 總的來說，是否一切都相同呢？特殊之處在於：『各自對應』，其他都相同，而身界是，身不是的情況是：生於無色界的異生凡夫的身之因。如在蛋中等情況屬於『是』。 (眼瞎或眼壞的替代)身壞的情況是，命根斷絕，因此不是『是』。 (二)關於意根的分析：之前在分類時，有時稱為『意』，有時稱為『意界』。那麼，什麼是意，什麼是意界呢？意和意界是相同的嗎？意界和意是相同的，沒有區別嗎？或者說有區別呢？對此也有四句。即，是意的自性，但不是意的因或界的情況是：阿羅漢無餘涅槃時，最後一剎那的意。是意界或種子，但不是意顯現的情況是：在滅盡定中，七識被遮止，因此沒有意的自性。從滅盡定中出定后，意產生的種子存在於阿賴耶識中，這是意界。沒有提及無想定是因為沒有遮止染污意，這兩種情況屬於『是』。既是意的自性，又是意的種子或界的情況是：之前所說的那些情況之外，意根獲得自在且未退失的狀態。既不是意，也不是意界的情況是：眾生過去的相續，斷絕了應斷的五蘊，在無餘涅槃的境界中完全寂滅時，意顯現和種子都已斷絕。這些也根據三乘的根器而定，認為阿羅漢不入大乘道，是隨順聲聞部的觀點。 依靠根、境、處進行分析 處相同，對眼和耳進行分析。對其他三種有色根進行分析。對意根進行分析。 首先，如果眼能見諸色，那麼什麼是界，什麼是處？

【English Translation】 Cessation. The seeds are also completely abandoned. In summary: The Arhat's cessation of eye consciousness is also one of the four possibilities. (2) Other analogies: Just as the eye and eye-sphere have four possibilities of manifestation and seed, so do the ear and ear-sphere, nose and nose-sphere, tongue and tongue-sphere, body and body-sphere also have four possibilities. Generally speaking, are all the same? The special thing is: 'Each corresponds', others are the same, but the body-sphere is, but the body is not, is: the cause of the body of ordinary beings born in the formless realm. For example, being in an egg, etc. belongs to 'is'. (Replacement for blind or damaged eyes) The situation of body damage is that the life force is cut off, so it is not 'is'. (2) Analysis of the mind faculty: Previously, in the classification, it was sometimes called 'mind', and sometimes called 'mind-sphere'. So, what is mind, what is mind-sphere? Are mind and mind-sphere the same? Are mind-sphere and mind the same, without distinction? Or is there a distinction? There are also four possibilities for this. That is, it is the nature of mind, but not the cause or sphere of mind: the last moment of mind when an Arhat enters parinirvana without remainder. It is the mind-sphere or seed, but not the manifestation of mind: in the state of cessation, the seven consciousnesses are blocked, so there is no nature of mind. After emerging from the state of cessation, the seed of mind arising exists in the alaya consciousness, which is the mind-sphere. Not mentioning the non-conceptual state is because the defiled mind is not blocked, and these two situations belong to 'is'. It is both the nature of mind and the seed or sphere of mind: other than the situations mentioned before, the state where the mind faculty is free and has not declined. It is neither mind nor mind-sphere: the past continuum of sentient beings, cutting off the five aggregates to be abandoned, when completely extinguished in the realm of parinirvana without remainder, both the manifestation and seed of mind are cut off. These are also determined according to the capacity of the three vehicles, and the view that Arhats do not enter the Mahayana path is in accordance with the Sravaka school. Analysis based on the root, object, and element The element is the same, analyzing the eye and ear. Analyzing the other three material roots. Analyzing the mind faculty. First, if the eye can see forms, then what is the sphere and what is the element?

---

དུ་དང་པོར་བྱུང་ 1-213 ཞིང་གྲུབ་ལ་རྒྱུན་གྱིས་སྐྱེས་ཤིང་རྒྱས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ས་བ་ཉིད་ཀྱི་མིག་གིས་དེའི་ས་པའི་ གཟུགས་རྣམས་མཐོང་ངམ་སྟེ། རྟེན་དང་དབང་པོ་ཡུལ་གསུམ་མཚུངས་པ་ཁོ་ནར་སེམས་ སམ་ཞེ་ན། རྟེན་ནམ་ལུས་གང་དུ་སྐྱེས་བ་དེའི་ས་བའི་དབང་པོ་མིག་གིས་ཡུལ་དེའི་ས་པའི་ གཟུགས་རྣམས་མཐོང་བ་གསུམ་ཀ་ས་མཚུངས་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །(རྟེན་)ལུས་ལ་(ས་)འོག་མའི་ མིག་(བསྒྲུབ་པ་)མ་ཡིན། །(དབང་པོ་)མིག་གིས་(ཡུལ་རང་སས་འོག་ས་མཐོང་གི་)གོང་མའི་གཟུགས་(མཐོང་ བ་)མ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་རྟེན་འོག་མས་དབང་པོ་གོང་མ་བསྒྲུབས་ནས་ཡུལ་རང་དང་འོག་ ས་ལ་འཇུག་པ་གཞན་གྱི་ས་བའི་མིག་བསྐྱེད་པས་གཞན་གྱི་ས་བའི་གཟུགས་མཐོང་བ་ས་མི་ མཚུངས་པ་ཡང་ཡོད་དེ། ཞེས་མདོར་བསྟན་ནས། དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། རྟེན་འདོད་ པའི་ཁམས་སུ་བྱུང་ཞིང་སྐྱེས་པར་གྱུར་པའི་གང་ཟག་གི་དབང་པོའང་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ མིག་གིས་ཡུལ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་བ་དང་ཞེས་པ་ནི་རྟེན་དབང་ པོ་ཡུལ་གསུམ་ཀ་ས་མཚུངས་པའོ། །རྟེན་འདོད་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པའི་གང་ཟག་གི་དབང་པོ་ གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་ས་གོང་མ་པ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་བཞི་པའི་བར་གྱི་མིག་བསྒྲུབས་ པས་ཡུལ་ས་འོག་མས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ནས་འདོད་པའི་བར་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ མཐོང་བ་ན་ས་མི་མཚུངས་པ་ཡང་ཡོད་པའོ། །དེའང་གཟུགས་ཁམས་གང་རུང་གི་མིག་གིས་ མིག་དེའི་ས་པའི་གཟུགས་ལ་ལྟ་ན་དབང་ཡུལ་ས་མཚུངས་ཤིང་རྟེན་དང་མི་མཚུངས་བ་དང་། བསམ་གཏན་གང་རུང་གི་མིག་གིས་འདོད་པའི་གཟུགས་ལ་ལྟ་ན་རྟེན་ཡུལ་ས་མཚུངས་ཤིང་ དབང་པོ་དང་མི་མཚུངས་པ་དང་། བསམ་གཏན་བཞི་པའི་མིག་གིས་བསམ་གཏན་འོག་མ་ གསུམ་གྱི་གཟུགས་ལ་ལྟ་ན་གསུམ་ཀ་ས་མི་མཚུངས་བའོ། །འདི་ལ་རྟེན་དབང་ས་མཚུངས་ ཤིང་ཡུལ་དང་མི་མཚུངས་པ་ནི་མེད་དེ། འདོད་པ་ལ་ས་འོག་མ་མེད་ཅིང་འོག་མའི་མིག་གིས་ གོང་མ་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མིག་གིས་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་བ་ལ་ས་མཚུངས་བརྩིས་པ་ 1-214 ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣ་བས་སྒྲ་རྣམས་ཐོས་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། འདོད་ཁམས་སུ་སྐྱེས་ པའི་རྣ་བས་དེའི་སྒྲ་ཐོས་པ་ན་གསུམ་ཀ་ས་མཚུངས་པ་དང་། དེས་བསམ་གཏན་གང་རུང་གི་ རྣ་བ་བསྐྱེད་དེ་རང་དང་འོག་སའི་སྒྲ་ཐོས་པ་ན་མི་མཚུངས་བ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་ལ་བརྩིས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་བསམ་གཏན་བཞི་པོ་ རྣམས་སུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །དེའང་རྟེན་བསམ་གཏན་ དང་པོར་སྐྱེས་པས་དང་པོའི་མིག་གིས་དང་པོའི་གཟུགས་ལ་ལྟ་ན་གསུམ་ཀ་མཚུངས་པ་དང་། དེས་འདོད་པའི་གཟུགས་ལ་ལྟ་ན་རྟེན་དབང་མཚུངས་ཤིང་ཡུལ་དང་མི་མཚུངས་པ་དང་། ག

【現代漢語翻譯】 最初出現 1-213 在已經形成的領域中，持續產生並增長的事物，其自身領域的眼睛是否能看到其領域的各種形態呢？或者認為所依、感官和對境三者是相同的呢？無論所依或身體在哪裡產生，其領域的感官眼睛都能看到該領域的各種形態，這三者在領域上是相同的。(所依)身體上(領域)下方的眼睛(成就)不是。(感官)眼睛(對境自身領域下方領域看到)不是上方的形態(看到)。如同所說，下方的所依成就上方的感官，進入自身和下方的領域，通過產生其他領域的眼睛，看到其他領域的形態，領域不相同的情況也是存在的。簡要地說明之後，詳細地解釋如下：在欲界產生並出生的眾生，其感官也是在欲界行使的眼睛，能看到在欲界行使的各種形態，這就是所依、感官、對境三者領域相同的情況。在欲界出生的眾生，其感官是在色界行使的，成就了上方領域的初禪到四禪的眼睛，能看到下方領域的三禪到欲界的各種形態，這就是領域不相同的情況。任何色界的眼睛，如果觀看該眼睛領域的形態，那麼感官和對境領域相同，而所依不同。任何禪定的眼睛，如果觀看欲界的形態，那麼所依和對境領域相同，而感官不同。四禪的眼睛，如果觀看下方三禪的形態，那麼三者領域都不相同。這裡不存在所依和感官領域相同，而對境不同的情況，因為欲界沒有下方的領域，下方的眼睛看不到上方的領域。眼睛觀看各種形態時，領域相同的情況被計算在內 1-214 如同耳朵聽到各種聲音時一樣，也同樣適用。在欲界出生的耳朵聽到該領域的聲音時，三者領域相同。如果成就了任何禪定的耳朵，聽到自身和下方領域的聲音時，領域不相同。如同計算在欲界出生的情況一樣，在色界的四禪中出生的也同樣適用。在初禪出生，用初禪的眼睛觀看初禪的形態時，三者相同。如果用它觀看欲界的形態，那麼所依和感官相同，而對境不同。 ག

【English Translation】 Initially occurred 1-213 In the realm that has been formed, do the eyes of its own realm see the various forms of that realm, which continuously arise and grow? Or do you think that the support, the senses, and the object are all the same? Wherever the support or body arises, the sense organ eye of that realm sees the various forms of that realm, and all three are the same in realm. (Support) On the body, (realm) the lower eye (accomplishment) is not. (Sense organ) The eye (object sees its own lower realm) does not (see) the upper form. As it is said, the lower support accomplishes the upper sense organ, enters its own and the lower realm, and by generating the eyes of other realms, sees the forms of other realms, and there are also cases where the realms are not the same. After briefly explaining this, it is explained in detail as follows: A being who arises and is born in the desire realm, whose sense organ is also the eye that operates in the desire realm, sees the various forms that operate in the desire realm, and this is the case where the support, sense organ, and object are all the same. A being born in the desire realm, whose sense organ operates in the form realm, having accomplished the eyes of the upper realm from the first dhyana to the fourth dhyana, sees the various forms from the third dhyana to the desire realm of the lower realm, and this is the case where the realms are not the same. If any eye of the form realm looks at the form of that eye's realm, then the sense organ and object are the same realm, but the support is different. If any meditative eye looks at the form of the desire realm, then the support and object are the same realm, but the sense organ is different. If the eye of the fourth dhyana looks at the forms of the lower three dhyanas, then all three realms are different. Here, there is no case where the support and sense organ are the same realm, but the object is different, because the desire realm has no lower realm, and the lower eye cannot see the upper realm. When the eye sees various forms, the case where the realms are the same is counted 1-214 Just as when the ear hears various sounds, the same applies. When the ear born in the desire realm hears the sound of that realm, the three realms are the same. If it accomplishes any meditative ear and hears the sound of its own and the lower realm, then the realms are not the same. Just as the calculation is made for those born in the desire realm, the same applies to those born in the four dhyanas of the form realm. When born in the first dhyana, and the eye of the first dhyana looks at the form of the first dhyana, the three are the same. If it looks at the form of the desire realm, then the support and sense organ are the same, but the object is different. ག

---

ོང་མ་གསུམ་གྱི་མིག་གིས་འོག་གི་ས་བའི་གཟུགས་ལ་ལྟ་ན་དབང་ཡུལ་མཚུངས་ཤིང་རྟེན་ དང་མི་མཚུངས་པ་དང་། གོང་མ་གསུམ་གྱི་མིག་གིས་དང་པོའི་གཟུགས་ལ་ལྟ་ན་རྟེན་ཡུལ་ མཚུངས་ཤིང་དབང་པོ་དང་མི་མཚུངས་པ་དང་། གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་མིག་གིས་གཉིས་པའི་ གཟུགས་ལ་ལྟ་ན་གསུམ་ཀ་མི་མཚུངས་པའོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པར་སྐྱེས་ པའང་དེ་བཞིན་དུ་དཔྱད་པས་ཤེས་ཤིང་། བཞི་པར་སྐྱེས་པ་ལ་ནི་གསུམ་ཀ་མཚུངས་པ་དང་། ས་འོག་མ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་ལ་ལྟ་ན་ཡུལ་དང་མི་མཚུངས་པ་སྟེ་གཉིས་སུ་ངེས་སོ། ། གཉིས་པ་ནི། རྟེན་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་བའི་གང་ཟག་གི་དབང་པོའང་ འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་ཀྱིས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཡུལ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་དྲི་ རྣམས་སྣོམ་མོ། །རོ་རྣམས་མྱོང་ངོ་། །རེག་བྱ་རྣམས་ལ་རེག་གོ། ཞེས་པ་ནི། དེ་རྣམས་ཡུལ་ དང་ཕྲད་ནས་འཛིན་ཞིང་། ཐམས་ཅད་རང་རང་གི་ས་བར་ངེས་པ་གསུམ་ཀ་ས་མཚུངས་པ་ ཁོ་ནའོ། །རྟེན་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་བའི་དབང་པོ་གཟུགས་ཁམས་བསམ་ གཏན་བཞི་པོ་སོ་སོ་ན་སྤྱོད་པའི་ལུས་ཀྱིས་ཡུལ་རང་རང་གི་ས་པ་ཉིད་ཀྱི་རེག་བྱ་རྣམས་ལ་ རེག་གོ། ཞེས་པའང་ཐམས་ཅད་ས་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའོ། །དེའང་བར་མ་གཉིས་ལ་ 1-215 མི་སྤྱོད་དམ་ཞེ་ན། གཟུགས་ཁམས་དེ་ནི་དྲི་དང་རོ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་དེ། དྲི་རོ་ནི་ཁམ་ ཟས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ལ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ཡན་ཆད་ཁམ་གྱི་ཟས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ན་ཁམ་ཟས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་རེག་བྱའང་མེད་ཀྱང་གནས་དང་གོས་ ལ་སོགས་པའི་རེག་བྱ་ནི་ཡོད་དོ། །གཟུང་བ་དྲི་རོ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་དྲི་འཛིན་སྣའི་རྣམ་པར་ ཤེས་པ་དང་། རོ་འཛིན་ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མེད་དོ། །(བསྡུ་བ་དང་མཛོད་འགྲེལ་དུ།)རྟེན་ མཛེས་པར་བྱེད་པ་དང་ཚིག་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆེད་དུ་སྣ་དང་ལྕེའི་དབང་པོ་ནི་ཡོད་ ཅིང་། ཡིད་ཀྱི་སའི་བསྡུ་བར། གཟུགས་ཁམས་པའི་སྣ་དང་ལྕེ་ནི་རྟག་སྟེ་སྐྱེ་མཆེད་མིན་པར་ གསུངས་སོ། ། གསུམ་པ་ལ་གཉིས་ལས། (དང་པོ།)ཟག་བཅས་ལ་དཔྱད་པ་ནི། རྟེན་འདོད་པའི་ཁམས་ སུ་སྐྱེས་བར་གྱུར་པའི་དབང་པོ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཡིད་ཀྱིས་ཡུལ་ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་ པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་ས་པ་འགའ་ཞིག་མངོན་དུའང་ཤེས་པ་ལ་ཕལ་ ཆེར་ཐོས་བསམ་ལ་བརྟེན་ནས་སྤྱིའི་ཚུལ་དུ་ཤེས་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ ཀྱང་ཐོས་བསམ་བརྟགས་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་སོ། །འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་ ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་དང་། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་ཐོས་ བསམ་གྱིས་

【現代漢語翻譯】 如果用上面三個（指欲界、色界、無色界）的眼睛去看下面的事物，那麼所緣的境界相同，但所依不同；如果用上面三個的眼睛去看最初的事物，那麼所依相同，但所緣的境界不同；如果用上面兩個的眼睛去看第二種事物，那麼三者都不相同。生於二禪和三禪者，也同樣可以通過分析來了解。而生於四禪者，三者都相同。如果看下面的地方的事物，那麼和所緣的境界不同，這是確定的。 第二，如果想要在欲界出生，那麼此人的感官，也就是在欲界中活動的鼻、舌、身，會依次嗅到欲界中的氣味，嚐到味道，感受到觸覺。這些感官與所緣的境界相遇並認知，所有這些都確定在各自的範圍內，三者所處的地界是相同的。如果想要在色界出生，那麼在色界的四禪中活動的身體，會感受到各自地界的觸覺。這也表明所有這些都處於相同的地界。那麼，中間兩個（指二禪和三禪）不活動嗎？色界中，氣味和味道本質上是不存在的，因為氣味和味道是食物的特性，而從初禪開始，就已經脫離了對食物的慾望。因此，那裡也沒有由食物組成的觸覺，但存在住所和衣服等觸覺。因為沒有氣味和味道，所以也沒有識別氣味的鼻識和識別味道的舌識。（在《阿毗達磨集論》和《俱舍論》中說，）爲了裝飾和說話等目的，存在鼻和舌的感官，並且在《意地品》中說，色界眾生的鼻和舌是常有的，不是生處。 第三部分分為兩點：（第一點）對有漏法的分析：如果想要在欲界出生，那麼在欲界中活動的心，會通過有漏法來了解三個界中的事物，通常是通過聽聞和思考來了解普遍的道理，也會通過聽聞、思考和分析來了解無漏法。就像在欲界出生一樣，在色界出生也可以這樣理解，通過聽聞和思考來了解三個界中的事物和無漏法。

【English Translation】 If one looks at the objects below with the eyes of the three higher realms (desire realm, form realm, formless realm), then the objects of focus are the same, but the support is different; if one looks at the initial object with the eyes of the three higher realms, then the support is the same, but the objects of focus are different; if one looks at the second object with the eyes of the two higher realms, then all three are different. Those born in the second and third dhyanas can also understand this through analysis. But for those born in the fourth dhyana, all three are the same. If one looks at the objects of the lower realms, then they are different from the objects of focus, which is certain. Secondly, if one wishes to be born in the desire realm, then the senses of that person, namely the nose, tongue, and body that operate in the desire realm, will sequentially smell the scents of the desire realm, taste the flavors, and feel the tactile sensations. These senses encounter and perceive the objects of focus, and all of these are determined within their respective realms, and the realms in which the three are located are the same. If one wishes to be born in the form realm, then the body operating in the four dhyanas of the form realm will feel the tactile sensations of their respective realms. This also shows that all of these are in the same realm. Then, do the middle two (referring to the second and third dhyanas) not operate? In the form realm, scents and flavors are inherently non-existent, because scents and flavors are characteristics of food, and from the first dhyana onwards, one has already detached from the desire for food. Therefore, there are no tactile sensations composed of food there, but there are tactile sensations such as dwellings and clothing. Because there are no scents and flavors, there is also no nose consciousness that perceives scents and tongue consciousness that perceives flavors. (In the Abhidharmasamuccaya and Abhidharmakośa,) the senses of nose and tongue exist for the purpose of decoration and speech, and in the Manobhūmi, it is said that the nose and tongue of beings in the form realm are permanent and not sense bases. The third part is divided into two points: (First point) Analysis of defiled dharmas: If one wishes to be born in the desire realm, then the mind operating in the desire realm will understand the objects in the three realms through defiled dharmas, usually understanding the general principles through hearing and thinking, and also understanding undefiled dharmas through hearing, thinking, and analysis. Just as one is born in the desire realm, one can understand it in the same way when born in the form realm, understanding the objects in the three realms and undefiled dharmas through hearing and thinking.

---

ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་བྱུང་ཞིང་སྐྱེས་པར་གྱུར་ པ་ནི། སྔར་གསུང་རབ་ལ་ཐོས་བསམ་གྱིས་མ་ཞུགས་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡིན་ན། དབང་པོ་ གཟུགས་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་སོ་སོ་ན་སྤྱོད་པའི་ཡིད་ཀྱིས། ཡུལ་གཟུགས་མེད་པ་སྐྱེ་མཆེད་ མུ་བཞི་ན་སྤྱོད་པའི་རང་རང་གི་ས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཁོ་ན་ཤེས་པ་དང་། དེར་སྐྱེས་པའི་ཉན་ ཐོས་འཕགས་པས་ནི་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཡིད་ཀྱིས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ 1-216 ཀྱང་ཤེས་སོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡིན་ཡང་ཐོས་པས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པ་ཡིན་ན་ས་གོང་མ་དང་ ཟག་མེད་ཀྱང་ཤེས་སོ། །མཛོད་ལས་ཀྱང་། སྲེད་བཅས་རང་གི་སྲིད་ལ་དམིགས། །བསམ་ གཏན་དགེ་ཡུལ་ཡོད་རྒུ་ཡིན། །གཟུགས་མེད་དངོས་གཞི་དགེ་རྣམས་ཀྱི། །སྤྱོད་ཡུལ་འོག་ མའི་ཟག་བཅས་མིན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ་རོ་མྱོང་དང་ལྡན་པའི་བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་ རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ཀྱིས་རང་གི་ས་བའི་སྲིད་པ་ཁོ་ན་ལ་དམིགས་ཀྱི། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ བའི་ཕྱིར་འོག་མ་ལ་མི་དམིགས་ཤིང་། ས་རྣམས་སྲེད་པས་ཡོངས་སུ་གཅད་པའི་ཕྱིར་གོང་མ་ ལའང་མི་དམིགས་ལ། དགེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཟག་མེད་ལའང་མི་དམིགས་སོ། ། དགེ་བས་བསམ་གཏན་དག་པ་བ་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡིད་ཀྱིས་ནི་ཡུལ་ཡོད་རྒུ་ཐམས་ཅད་ལ་ དམིགས་ཤིང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་དངོས་གཞི་དགེ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་འོག་མའི་ཟག་བཅས་ལ་མི་ དམིགས་ཀྱི། རང་ས་དང་གོང་མ་ལ་དམིགས་ལ། ཐམས་ཅད་ཀྱིའང་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་ཡིད་ ཀྱིས་ནི་ཞི་རགས་སུ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་འོག་མ་ལའང་དམིགས་སོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། ། (གཉིས་པ།)ཟག་མེད་ལ་དཔྱད་པ་ནི། ཟག་པ་མེད་པའི་ཡིད་ཀྱིས་ནི་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཁམས་ གསུམ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་ ཤེས་ཤིང་། གཙོ་ཆེར་མཉམ་གཞག་ཏུ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མངོན་སུམ་དུ་ཤེས་ ལ། རྗེས་ཐོབ་ཏུའང་(དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་)ཅི་རིགས་པར་ཤེས་ཏེ། ཆོས་གཅིག་ཡོངས་ སུ་མ་ཤེས་ན་ཡང་ངེས་པར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ཐམས་ཅད་ཤེས་ སོ། །ཞེས་པ་སྟེ། རྒྱན་ལས་ཀྱང་། དེ་ནི་ཁམས་གསུམ་འདུས་བྱས་རྣམས། །ཡང་དག་མ་ཡིན་ ཀུན་རྟོག་པར། ཡེ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་པ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་གྱིས་མཐོང་། །ཞེས་ པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །འདིའི་ས་མཚུངས་ལ། ཡིད་ནི་མ་ངེས་སོ་ཞེས་གསུངས་ ཏེ། གོང་མའི་ལུས་ལའང་འོག་མའི་ཡིད་འབྱུང་ཞིང་། འོག་མའི་ཡིད་ཀྱིས་ཀྱང་གོང་མའི་ཆོས་ 1-217 ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ གོ་རིམ་ངེས་ཚུལ། (དྲུག་པ།)གོ་རིམ་ལའང་། ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་གོ་རིམ་གསུམ་ལས། ༈ ཕུང་པོའི་གོ་རིམ། དང་པོ་ ལ། རྒྱུ་མཚན་ཅིའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་

【現代漢語翻譯】 是了知。于無色界生起和出生的，如果是不曾以聽聞和思維研習佛經的普通人，那麼以行於無色界各自的生處之意識，僅僅了知行於無色界四生處各自的自地之法。而於彼處出生的聲聞聖者，則在後得位中了知無色界的意識，也了知無漏之法。如果是雖為普通人，但已完全被聽聞所薰染，也能了知上地和無漏之法。《俱舍論》中也說：『有貪者緣自地之有，禪定善者緣一切境。無色正行善者之行境，非下地之有漏。』意思是說，具有品嚐滋味之禪定的無色界眾生，其意識只緣自地的有，因為遠離貪慾，所以不緣下地；因為諸地被貪慾所隔斷，所以也不緣上地；因為會變成善，所以也不緣無漏。而以善的禪定清凈者和無漏的意識，則緣一切境。無色界的正行善意識不緣下地的有漏法，而緣自地和上地。一切近分定的意識，因為修習寂靜和粗猛，所以也緣下地，這就是其中的含義。 (第二，)關於無漏的考察：無漏的意識在後得位了知三界中所行之法，如幻象和夢境等顯現而無自性，主要在入定狀態中了知無漏之法，在後得位也以各種方式了知（如顯現為真如等），即使不能完全了知一種法，也能了知一切有漏和無漏之法，從而必定解脫。如《寶性論》中說：『彼於三界有為法，了知非真唯是分別，以極清凈之智慧，見無二之義。』等等。此處的地相同，意識則不定，因為上地的身體也會生起下地的意識，下地的意識也能了知上地的法。 確定順序的方式： (第六，)關於順序，有蘊、處、界三種順序。 蘊的順序： 第一，為什麼五蘊的順序是這樣？

【English Translation】 It is knowing. For those who arise and are born in the realm of the formless, if they are ordinary beings who have not engaged in hearing and thinking about the scriptures, then with the consciousness that operates in each of the formless realms, they only know the dharmas of their own ground that operate in the four formless realms. But the noble Shravakas born there, in the subsequent attainment, know the consciousness of the formless realm, and also know the uncontaminated dharmas. Even if they are ordinary beings, if they are completely imbued with hearing, they can also know the higher grounds and the uncontaminated. The Treasury also says: 'Those with attachment focus on their own existence, those with virtuous contemplation focus on all objects. The objects of practice of the formless actual virtuous ones are not the contaminated of the lower realms.' It means that the consciousness of the formless realms, which have the taste of savoring, only focuses on their own existence, but because they are free from desire, they do not focus on the lower realms; because the realms are completely separated by desire, they do not focus on the higher realms either; because it would become virtuous, they do not focus on the uncontaminated either. But with the virtuous, contemplative pure ones and the uncontaminated consciousness, they focus on all objects. The actual virtuous consciousness of the formless realm does not focus on the contaminated of the lower realms, but focuses on its own ground and the higher grounds. And the consciousness of all the near attainments, because they meditate on peace and roughness, also focus on the lower realms, that is the meaning. (Second,) Regarding the examination of the uncontaminated: The uncontaminated consciousness, in the subsequent attainment, knows that the things that operate in the three realms appear like illusions and dreams and are without inherent existence. Mainly in the state of meditative equipoise, it knows the uncontaminated dharmas directly. In the subsequent attainment, it also knows in various ways (such as appearing as suchness), even if it cannot fully know one dharma, it can know all the contaminated and uncontaminated dharmas, and thus will surely be liberated. As the Ornament says: 'He knows that all compounded things of the three realms are not real, but are mere conceptualizations. With extremely pure wisdom, he sees the meaning of non-duality.' etc. The ground here is the same, but the consciousness is uncertain, because the consciousness of the lower realms can arise in the body of the higher realms, and the consciousness of the lower realms can also know the dharmas of the higher realms. How to determine the order: (Sixth,) Regarding the order, there are three orders: aggregates, elements, and sources. The order of the aggregates: First, why is the order of the five aggregates like this?

---

རྣམས་གཟུགས་ནས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་བར་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་ བླགས་ཤིང་བཀོད་ཅེ་ན། ལན་ལ་གསུམ་གྱི། (དང་པོ།)རྣམ་ཤེས་གནས་པའི་གོ་རིམ་ནི། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་དང་གནས་པ་ཉིད་ ཀྱི་ཕྱིར། ཕུང་པོ་ལྔ་རིམ་པ་བཞིན་བླགས་ཏེ། དེའང་མདོ་ལས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་ ན་གཟུགས་ལ་ཉེ་བར་འགྲོ་ཞིང་གནས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་ ལ་ཉེ་བར་འགྲོ་ཞིང་གནས་སོ་ཞེས་པ་ལྟར། འདི་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དགའ་བ་དང་ ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་འགྲོ་ཞིང་གནས་པས་དང་པོར་འགྲོ་བའམ་གནས་བཞི་པོ་རགས་རིམ་ནས་ བསྟན་པ་དང་། གནས་པ་པོ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕྱིས་ནས་བསྟན་པའོ། ། (གཉིས་པ།)རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་གོ་རིམ་ནི། རྒྱུ་མཚན་སྔ་མར་མ་ཟད་གཞན་ཡང་འདི་ལྟར་ ཕུང་པོ་སྔ་མ་སྔ་མ་ནི་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། དེའང་ བདེ་སོགས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བས་ ཉམས་སུ་མྱོང་ངོ་། །ཇི་ལྟར་ཚོར་བས་མྱོང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་འདི་ནི་ བདེ་བའི་གནས་སོ། །འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་སོ། །ཞེས་མཚན་མ་སྣ་ཚོགས་སུ་འཛིན་ པར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་འདུ་ཤེས་སུ་བྱེད་ཅིང་མཚན་མར་གཟུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་ འདི་ནི་བླང་བྱའོ། །འདི་ནི་དོར་བྱའོ། །ཞེས་སེམས་གཡོ་ཞིང་སྐུལ་བར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་འདུ་ བྱེད་སེམས་པས་ཡུལ་ལ་སྐུལ་ཞིང་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། སྤྱིར་རྣམ་པར་ ཤེས་པ་ཡུལ་ལ་འཇུག ཁྱད་པར་ཀུན་གཞི་བག་ཆགས་དང་ལྡན་པར་བྱེད་དེ། དེས་སྐྱེ་བ་ འདི་ལ་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་དེ་དང་། སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་ཁམས་དང་འགྲོ་བ་དང་། སྐྱེ་བ་ནས་ཐ་དད་ 1-218 པ་དེར་རྣམ་ཤེས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་ཞིང་ཉེ་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར། དེ་བས་རྟེན་རྣམས་དང་པོ་ བསྟན་ཞིང་། བརྟེན་པ་རྣམས་ཕྱིས་ནས་བསྟན་པའོ། ། (གསུམ་པ)ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་གི་གོ་རིམ་ནི། སྔ་མ་དག་ལས་གཞན་ཡང་ཆགས་སོགས་ ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། དད་སོགས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་གནས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །ཕུང་པོ་ ལྔ་རིམ་པ་ལྟར་བསྟན་ཏེ། དེའང་དང་པོ་གནས་སམ་གཞི་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས། གང་དུ་སྤང་བྱ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། གཉེན་པོ་རྣམ་པར་བྱང་བ་འཇུག་པ་དེའི་དབང་ དུ་བྱས་ནས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། དེ་ནས་བྱེད་པ་པོ་མྱོང་བ་ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པ་དང་། ཟང་ཟིང་མེད་པ་དང་། ཚུལ་མིན་དང་ཚུལ་བཞིན་དུ་མཚན་མར་འཛིན་པ་དང་། མི་དགེ་བ་ དང་དགེ་བ་ལ་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ། གང་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་ པར་བྱང་བར་བྱེད་པ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ གསུམ་དང་། མཐར་ལས་སུ་བྱ་བ་གནས་ངན་

【現代漢語翻譯】 如果按照色蘊到識蘊的順序進行安排和陳述，原因何在？回答有三點： （第一）識蘊存在的順序：爲了說明識蘊的處所和存在本身。五蘊是按照順序安排的。正如經文所說：『識蘊存在時，接近並安住於色。』同樣，也接近並安住于受、想、行。』就像這樣，識蘊以歡喜之心接近並安住于這些蘊，因此首先從粗略到精細地展示了四種存在或處所，而存在者——識蘊，則在之後展示。 （第二）所依和能依的順序：不僅因為先前的因緣，還因為前一個蘊是后一個蘊的所依，所以按照順序展示。例如，感受快樂等的根和境的色，正如其所是那樣被感受。如何通過感受來體驗呢？同樣，想蘊認為『這是快樂的處所』，『這是痛苦的處所』，從而執持各種各樣的相。如何進行想並執持相呢？同樣，行蘊會說『這是應取的』，『這是應舍的』，從而使心動搖和發起。如何通過行蘊的思慮來發動對境，並顯現造作呢？一般來說，識蘊會介入對境。特別是，阿賴耶識（kun gzhi，梵文：ālaya-vijñāna，梵文羅馬擬音：ālaya-vijñāna，漢語字面意思：一切種子識）具有習氣，因此在這一生中，會對各種各樣的對境，以及在其他生中，會對界和趣，以及從這一生到另一生的不同之處，識蘊會完全轉變並接近。因此，先展示所依，后展示能依。 （第三）煩惱和凈化的順序：除了上述原因外，還因為貪執等是遍一切煩惱的處所，而信心等是完全凈化的處所。因此，五蘊是按照順序展示的。首先，處所或基礎是具有根的身，考慮到可斷除的遍一切煩惱和對治的凈化所介入的地方，所以先說色蘊。然後，考慮到作者——具有雜染和不具有雜染的體驗，以及不如理和如理地執持相，以及對不善和善進行思慮，即通過什麼來遍一切煩惱和凈化，所以說了受、想、行三個蘊。最後，是應作的事業，即惡趣。

【English Translation】 If they are arranged and presented in order from form to consciousness, what is the reason? There are three answers: (First) The order of the abiding of consciousness: It is for the sake of the place of consciousness and the abiding itself. The five aggregates are arranged in order. As it says in the sutra: 'When consciousness abides, it approaches and abides in form.' Similarly, it approaches and abides in feeling, perception, and mental formations.' Just like this, consciousness approaches and abides in these aggregates with joy, so first, from gross to subtle, the four abodes or places are shown, and the one who abides—consciousness—is shown later. (Second) The order of the support and the supported: Not only because of the previous causes, but also because the former aggregate is the support of the latter aggregate, so they are shown in order. For example, the sense power and the object of form that experience happiness, etc., are experienced by feeling as they are. How does feeling experience? Similarly, perception thinks, 'This is the place of happiness,' 'This is the place of suffering,' and thus grasps various signs. How does perception perceive and grasp signs? Similarly, mental formations say, 'This should be taken,' 'This should be abandoned,' and thus agitate and impel the mind. How does the mental formation's thought impel the object and manifest action? In general, consciousness engages with the object. In particular, the Alaya-vijñana (kun gzhi，梵文：ālaya-vijñāna，梵文羅馬擬音：ālaya-vijñāna，漢語字面意思：storehouse consciousness) possesses habitual tendencies, so in this life, it will encounter various objects, and in other lives, it will encounter realms and destinies, and from this life to other different lives, consciousness will completely transform and approach. Therefore, the supports are shown first, and the supported are shown later. (Third) The order of affliction and purification: Apart from the above reasons, it is also because attachment, etc., are the places of all afflictions, and faith, etc., are the places of complete purification. Therefore, the five aggregates are shown in order. First, the place or basis is the body with the senses, considering where the afflictions to be abandoned and the purification of the antidote enter, so the aggregate of form is spoken of first. Then, considering the agent—the experience with and without contamination, and the grasping of signs improperly and properly, and the thinking about non-virtue and virtue, that is, through what all afflictions and purification are done, so the three aggregates of feeling, perception, and mental formations are spoken of. Finally, it is the action to be done, that is, the lower realms.

---

ལེན་ཡོད་མེད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་གང་ཀུན་ནས་ཉོན་ མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་བསྟན་པ་ སྟེ། མདོར་བསྡུ་ན། ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམ་བསྟན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་དོན་གསུམ་པོ་དེ་ ལྟ་བུ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། ། ༈ ཁམས་ཀྱི་གོ་རིམ། གཉིས་པ་ལ། རྒྱུ་མཚན་ཅིའི་ཕྱིར་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་བླགས་ ཞེ་ན། ཐོག་མར་དབང་པོའི་ཁམས་དྲུག་རིམ་ཅན་དུ་སྟོན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རིམ་ པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་འཆད་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དང་མཐུན་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་ལ་ འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་ཕྲད་མ་ཐག་ཕན་ཚུན་ལྟ་བ་ལ་མིག་འཇུག་པ་ལ་དེའི་ ཁམས་དང་པོར་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་བལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བདེའམ། དགེའམ་ཞེས་པ་ལ་ 1-219 སོགས་པ་ཀུན་ཏུ་སྨྲ་ཞིང་དེ་ཉན་པ་ལ་རྣ་བའི་ཁམས་བསྟན་པའོ། །སྨྲས་ནས་བག་ཕེབས་པ་ དེའི་འོག་ཏུ་མགྲོན་དུ་གཉེར་ཏེ་དྲི་བཟང་པོའི་ཆུའི་ཁྲུས་དང་དྲི་བཟང་གི་བྱུག་པ་དང་མེ་ཏོག་ དྲི་ཞིམ་ཕྲེང་བ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་དུ་བྱེད་ཅིང་དེ་སྣོམ་པ་ལ་སྣའི་ཁམས་བཤད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ འབྲས་ཆན་ལ་སོགས་པའི་བཟའ་བ་དང་། རྒུན་ཆང་ལ་སོགས་པའི་བཏུང་བ་ལ་ཡོངས་སུ་ སྤྱོད་པས་དེ་མྱོང་བ་ལ་ལྕེའི་ཁམས་བཤད་དོ། །ཉིན་པར་བཟའ་བཏུང་གིས་ཚིམ་པ་དེའི་འོག་ ཏུ་མཚན་མོ་བསྒོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མལ་ཆ་དང་། ཁྲི་སྟན་ལ་སོགས་པའི་གདིང་བ་དང་། བུད་ མེད་ཀྱི་རེག་པ་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པས་དེ་དག་རེག་པ་ལ་ལུས་ཀྱི་ཁམས་བཤད་དོ། །ལྟ་བ་ལ་ སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ ཀྱི་ཁམས་འཇུག་པས་དེ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མར་སྨོས་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་སོ། །དབང་ པོའི་དབང་གིས་ཡུལ་གྲུབ་པས་ནང་གི་དབང་པོའི་ཁམས་རྣམས་གོ་རིམ་ངེས་པ་རྒྱུར་བྱས་ ནས། ཕྱི་རོལ་ཡུལ་གྱི་ཁམས་རྣམས་དབང་པོ་སོ་སོའི་རྗེས་སུ་གོ་རིམ་དུ་བླགས་སོ། །དབང་ པོ་དང་ཡུལ་ཚོགས་པ་དེ་ལས་ཀྱང་རྣམ་ཤེས་འབྱུང་བས་དབང་པོ་དང་ཡུལ་སོ་སོའི་རྗེས་སུ་ རང་རང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་རྣམས་རིམ་པ་ལྟར་སྨོས་སོ། ། ༈ སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་གོ་རིམ། གསུམ་པ་ནི། དབང་པོ་དང་ཡུལ་གྱི་ཁམས་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། དབང་པོའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་ སྙད་དང་མཐུན་པའི་རིམ་པས་བསྟན་ཞིང་། དེའི་དབང་གིས་ཡུལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འབྱུང་ བས་དབང་པོ་སོ་སོའི་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། ། ༈ སྒྲ་དོན་བསྟན་པ། དོན་ལའང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ཕུང་པོ་ ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲའི་དོན་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ་གསུམ་གྱི། (དང་པོ

【現代漢語翻譯】 至於有或沒有接受的意識，無論其是受煩惱染污還是完全清凈，都是基於此來闡述意識之蘊。簡而言之，必須理解，闡述五蘊順序的原因在於這三個方面。 界之順序 第二，為何要按順序闡述十八界？首先，依次展示六根之界，是爲了順應世間的俗語。 詳細解釋這一點，什麼是與世間俗語相符的呢？世間之人初次相遇時，首先是目光的接觸，因此首先闡述眼界。如此觀看之後，會說『是快樂嗎？是吉祥嗎？』等等，並傾聽這些話語，因此闡述耳界。說完之後，爲了款待客人，會準備香水沐浴、塗抹香油、獻上香花花環等，並嗅聞這些香氣，因此闡述鼻界。之後，享用米飯等食物和葡萄酒等飲品，品嚐這些味道，因此闡述舌界。白天享受飲食的滿足之後，夜晚會使用床鋪等臥具、床墊等坐具，以及與女性的接觸，感受這些觸感，因此闡述身界。對於觀看等所有這些，時時刻刻都在進行分別思量，因此意界最後被提及。由於根的作用而產生對境，因此內部的根界在確定順序之後，外部的對境之界也按照各個根的順序排列。由於根與對境的集合產生意識，因此也按照根和對境各自的順序，依次闡述各自的意識之界。 處之順序 第三，如同根和對境之界的順序一樣，它們的處之順序也是如此。六根之處按照與世間俗語相符的順序展示，由於這個原因，產生了六境之處，因此按照各個根的順序進行展示。 詞義闡釋 在意義方面也有三點。第一，什麼是被稱為『蘊』的詞的含義？回答有三點：

【English Translation】 As for the consciousness that either accepts or does not accept, whether it is defiled by afflictions or completely purified, it is based on this that the aggregate of consciousness is explained. In short, it must be understood that the reason for explaining the order of the five aggregates lies in these three aspects. The Order of the Realms (Kham) Second, why are the eighteen realms explained in order? First, the six sense-organ realms are shown in sequence to conform to the order of worldly terminology. To explain this in detail, what is in accordance with worldly terminology? When worldly people first meet, they initially make eye contact, so the eye realm is explained first. After looking in this way, they say things like, 'Is it pleasant? Is it auspicious?' and listen to these words, so the ear realm is explained. After speaking, to entertain the guest, they prepare fragrant water for bathing, apply fragrant oils, and offer fragrant flower garlands, enjoying and smelling these fragrances, so the nose realm is explained. After that, they partake of foods like rice and drinks like wine, tasting these flavors, so the tongue realm is explained. After being satisfied with food and drink during the day, at night they use bedding like beds, seating like mattresses, and contact with women, experiencing these sensations, so the body realm is explained. For all these things, such as looking, there is constant conceptualization, so the mind realm is mentioned last. Because objects arise due to the power of the senses, after the order of the internal sense-organ realms is determined, the external object realms are also arranged in order according to each sense. Because consciousness arises from the gathering of the senses and objects, the consciousness realms are also explained in order according to the respective senses and objects. The Order of the Sources (Kyeche) Third, just as the order of the sense-organ and object realms is, so too is the order of their sources. The six sense-organ sources are shown in an order that conforms to worldly terminology, and because of this, the six object sources arise, so they are shown according to each sense. Explanation of the Meaning of the Word There are also three points regarding the meaning. First, what is the meaning of the word called 'aggregate' (Phungpo)? There are three answers:

---

།)སྤུངས་པའི་དོན་ཅན་དུ་ བཤད་པ་ནི། ཕུང་པོ་ལྔ་པར། དུས་དང་རྒྱུད་དང་རྣམ་པ་དང་འགྲོ་བ་དང་ཡུལ་ཐ་དད་པའི་ གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པ་ལྟར། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་གང་ 1-220 ཡིན་པ་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ། དུས་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་བྱུང་བ་འགགས་པ་འདས་པ་དང་། ཡོད་ཀྱང་མ་བྱུང་ བ་མ་འོངས་བ་དང་། བྱུང་ལ་མ་འགགས་པ་ད་ལྟར་བྱུང་བའམ། རྒྱུད་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་རང་རྒྱུད་དུ་ གཏོགས་པ་ནང་གིའམ། གཞན་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་ཕྱིའམ། རྣམ་པས་ཕྱེ་བ་ཐོགས་པ་དང་ བཅས་པ་རགས་པའམ། ཐོགས་པ་མེད་བ་ཕྲ་བའམ། འགྲོ་བས་ཕྱེ་བ་ངན་འགྲོའི་གཟུགས་ ངན་པའམ། བདེ་འགྲོའི་གཟུགས་གྱ་ནོམ་པའམ། ཡུལ་གྱིས་ཕྱེ་བ་(འདས་མ་འོངས་སམ་)རྒྱངས་ ཆད་པར་གནས་པ་རྒྱང་རིང་པོ་གང་ཡིན་པའམ། (ད་ལྟར་བའམ་)ཉེ་འཁོར་ན་གནས་པ་ཐག་ཉེ་ བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་(པའི་རྩ་ལག་)དངོས་པོར་གཅིག་ཏུ་བསྡུར་མི་རུང་ཡང་ཚིག་གིས་ བསྡུས་པའམ། རྫས་གཅིག་ཏུ་བསྡུར་མི་རུང་ཡང་རིགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་(བློས་)སྤུངས་ པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་དང་རྣམ་པར་ ཤེས་པའི་ཕུང་པོའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། མིང་བཞིའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གང་ཡིན་པ་ ཅི་ཡང་རུང་། དུས་གསུམ་གྱི་བསྡུས་པའམ། རང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའམ། དབང་ པོ་གཟུགས་ཅན་དང་ཡིད་ལ་བརྟེན་པ་རགས་པ་དང་ཕྲ་བའམ། ངན་འགྲོ་དང་བདེ་འགྲོའིམ། རིང་བ་དང་ཉེ་བ་ལ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་སྤུངས་པའི་ ཕྱིར་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །(སོར་མོའི་རྩེ་མོའི་མདོར་གསུངས་པ་ལྟར་)འདས་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་གཅིག་ ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི། (འགྲེལ་པར་) སྲེད་པ་བཅུ་གཅིག་དབང་གིས་ཏེ། །(སྡོམ་ནི།)བལྟས་པ(འི་སྲིད་པ་དང་)ས་ མངོན་དགའ་(བ་དང་)ལྷག་པར་ཆགས(པའི་སྲེད་པའི་ཡུལ་དུས་གསུམ་དང་)། །བདག་(དང་)ཡུལ་(ལ་སྲེད་ པའི་ཡུལ་ནང་དང་ཕྱི་དང་)འདོད་པ་(དང་)སྙོམས་འཇུག་(ལ་སྲེད་པའི་ཡུལ་རགས་པ་དང་ཕྲ་བ་)དང་། །ཉེས་ (པར་)སྤྱད་(པའི་)སྡུག་བསྔལ་(དང་)ལེགས་(པར་)སྤྱད་(པའི་)བདེ(ལ་སྲེད་པའི་ཡུལ་ངན་པ་དང་གྱ་ནོམ་པ་དང་)། ། རིང་(བ་)དང་ཉེ་(བ་)ལ་སྲེད་པ(འི་ཡུལ་རིང་བ་དང་ཉེ་བ)འོ། །རིམ་པ་ལྟར་(སྲེད་པ་)དེ་རྣམས་ཀྱི་ དམིགས་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན། (འདས་པ་དང་ད་ལྟར་བ་)བྱུང་(བ་དང་མ་འོངས་པ་)མ་བྱུང་ 1-221 གི་བྱེ་བྲག་(དུས་གསུམ་)དང་། །འཛིན་(པ་དང་)གཟུང་(བའི་བྱེ་བྲག་ནང་ཕྱི་དང་)ཕྱི་བལྟས་ནང་བལྟས་ (ཀྱི་བྱེ་བྲག་རགས་ཕྲ་)དང་། །ཉོན་མོངས་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་(ཅན་)མིན(པའི་བྱེ་བྲག་ངན་པ་དང་ གྱ་ནོམ་པ་དང་)། །རིང་(བ་)དང་ཉེ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས(རིང་བ་དང་ཉེ་བའི་གཟུགས་སོ)། །རིམ་པ་ཇི་ལྟ་ བ་བཞིན་

【現代漢語翻譯】 關於『堆』的含義，如五蘊所說：『由於聚集了在時間、傳承、形態、去處和處所上各不相同的色等。』因此，任何具有色之特徵的事物，無論是被時間區分的已生已滅的過去，還是未生未滅的未來，或是已生未滅的現在；無論是被傳承區分的屬於自身傳承的內部，還是屬於他人傳承的外部；無論是被形態區分的具有阻礙的粗大，還是沒有阻礙的微細；無論是被去處區分的惡趣之色惡劣，還是善趣之色殊妙；無論是被處所區分的（過去未來）處於遙遠處的遠方，還是（現在）處於近處的近處，所有這些（的根本和分支），即使不能將事物歸為一體，也能用詞語概括，即使不能將物質歸為一體，也能歸為一類，（通過思維）堆積，因此稱為色蘊。感受、認知、行和識蘊之間也同樣適用。任何具有四種名稱特徵的事物，無論是被三時所概括，還是屬於自他傳承，無論是依賴於有色根和意根的粗大和微細，無論是惡趣和善趣，無論是專注于遠處和近處，所有這些都被歸為一體並堆積，因此稱為蘊。（如《指端經》所說）分為過去等十一種： （如釋論所說）由十一種貪慾所致。（偈頌：）觀（之有）有，喜悅，極欲（之貪慾的對境是三時），我（和）處（之貪慾的對境是內外），欲（和）等持（之貪慾的對境是粗細），罪（所）用（之）苦（和）善（所）用（之）樂（之貪慾的對境是惡劣和殊妙），遠（和）近（之貪慾的對境是遠和近）。按照順序，（貪慾）是這些的對境。或者，（過去和現在）已生（和未來）未生的差別（是三時）。執（和）所執（的差別是內外），外觀內觀（的差別是粗細）。煩惱和非煩惱（的差別是惡劣和殊妙）。遠（和）近的差別（是遠和近的色等）。按照次第。

【English Translation】 Regarding the meaning of 'heap', as explained in the context of the five aggregates: 'Because it gathers forms and so on that are distinct in time, lineage, form, destination, and place.' Therefore, any phenomenon that possesses the characteristic of form, whether it is divided by time into the arisen and ceased past, the unarisen future, or the arisen but not yet ceased present; whether it is divided by lineage into what belongs to one's own lineage, the internal, or what belongs to another's lineage, the external; whether it is divided by form into the coarse, which has obstruction, or the subtle, which has no obstruction; whether it is divided by destination into the inferior form of the bad destinies or the excellent form of the good destinies; whether it is divided by place into what is far away (past or future) or what is near (present), all of these (roots and branches), even if they cannot be combined into one entity, are gathered by words, and even if they cannot be combined into one substance, they are gathered into one category, and because they are heaped (by the mind), they are called the aggregate of form. The same applies to the aggregates of feeling, perception, mental formations, and consciousness. Any phenomenon that possesses the characteristics of the four names, whether it is encompassed by the three times, belongs to one's own or another's lineage, relies on the form sense or the mind sense, is coarse or subtle, belongs to bad or good destinies, or focuses on what is far or near, all of these are gathered together and heaped, therefore they are called aggregates. (As stated in the 'Fingertip Sutra') Divided into eleven categories such as the past: (As stated in the commentary) Caused by eleven types of craving. (Verse:) Seeing (existence and) joy, extreme desire (the objects of craving are the three times), self (and) place (the objects of craving are internal and external), desire (and) absorption (the objects of craving are coarse and subtle), sin (used) suffering (and) virtue (used) happiness (the objects of craving are inferior and excellent), far (and) near (the objects of craving are far and near). In order, (craving) is the object of these. Or, the distinction between (past and present) arisen (and future) unarisen (is the three times). The distinction between grasping (and) what is grasped (is internal and external), the distinction between outward looking and inward looking (is coarse and subtle). The distinction between afflicted and non-afflicted (is inferior and excellent). The distinction between far (and) near (is far and near forms, etc.). In order.

---

དུ་འདས་པ་བཅུ་གཅིག་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ནོར་གྱི་ཁྱད་པར་(བཟང་ངན་ གང་ཡང་རུང་)མང་པོ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་སྤུངས་པ་ལ་ནོར་གྱི་ཕུང་པོར་འཇོག་པ་བཞིན་ནོ། ། (གཉིས་པ།)ཆེ་བའི་དོན་ཅན་དུ་བཤད་པ་ནི། གཞན་སྐནྡྷ་ཞེས་པ་ཆེན་པོ་ལའང་འཇུག་ པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྩ་བ་ལ་བརྟེན་ནས། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཡལ་ འདབ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་ཤིང་ཆེ་བར་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་ བརྗོད་དེ། ཇི་སྐད་དུ་(རྟེན་འབྲེལ་གྱི་)མདོ་ལས། མིང་དང་གཟུགས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཅེས་པ་ ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འདི་འབའ་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་ པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དཔེར་ན་ཡལ་ག་དང་ལོ་མ་འདབ་རྒྱས་པའི་ཤིང་སྡོང་ལ་ཤིང་གི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ ཞེས་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། ། (གསུམ་པ།)ཕྲག་པ་དང་མཐུན་པར་བཤད་པ་ནི། ཡང་སྐནྡྷ་ཕྲག་པ་ལའང་འཇུག་པས་ གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་ མོངས་པའི་ཁུར་ཆེན་པོ་མི་འབྲལ་བར་ཁྱེར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕྲག་པའམ་ཕུང་པོ་ཞེས་བརྗོད་ དེ། དཔེར་ན་ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་གང་གིས་ཁུར་ཁྱེར་པ་དེ་ལ་ཕྲག་པ་ཞེས་འདོགས་ཤིང་དེས་ ཁུར་ཤིན་ཏུ་ལྕི་བ་ཁྱེར་བ་ལས་སྡུག་བསྔལ་པར་གནས་པ་བཞིན་ནོ། ། གཉིས་པ། ཁམས་ཀྱི་སྒྲའི་བརྗོད་བྱའི་དོན་གང་ཞེ་ན། (འགྲེལ་པར།)ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པའི་ས་བོན་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནམ། (དབུས་ མཐའི་ཊི་ཀར།)ཡང་ན་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་རང་རང་གི་སྐད་ཅིག་སྔ་མས་ཕྱི་མའི་ས་བོན་བྱེད་པ་ 1-222 ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི་ཁམས་ཀྱི་དོན་ཏོ། ཡང་མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བྱེད་པ་པོ་མེད་པར་རང་རང་ གི་མཚན་ཉིད་གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་འཛིན་པའི་དོན་ནི་ཁམས་ཀྱི་དོན་ཏོ། །ཡང་ རྣམ་ཤེས་དྲུག་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་འཛིན་པ་དང་། དབང་པོ་དང་ཡུལ་རྒྱུའི་དངོས་པོ་འཛིན་ པའི་དོན་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་དོན་ཏོ། །ཡང་མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་སའི་ཁམས་ལ་སོགས་ པ་ཁམས་ཀྱི་མིང་ཅན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པ་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་བཞིའི་ཁམས་རེག་ བྱ་དང་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཆོས་སུ་འདུ་བ་ལྟ་བུ་འདིར་བསྟན་པའི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ བསྡུས་ནས་འཛིན་པའི་དོན་ནི་ཁམས་ཀྱི་དོན་ཏོ། ། གསུམ་པ། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྒྲའི་དོན་གང་ཞེ་ན། དབང་པོ་དང་ཡུལ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་སྐྱེ་ཞིང་མཆེད་ལ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའི་སྒོའམ། བྱེད་རྒྱུའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་གྱུར་པའི་དོན་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་དོན་ཏོ། །འགྲེལ་བར། ས་བོན་གྱི་དོན་ དང་། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་དོན་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་དོན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། ། ཞེས་གསུངས

【現代漢語翻譯】 關於蘊的十一種解釋：例如，將許多（無論好壞）不同的財富聚集在一起堆積，就稱為財富之蘊。 （二）解釋為具有大的意義：因為梵文Skandha也表示大的意思，依靠色等根本，產生等痛苦的枝葉非常繁茂和巨大，正因為具有這樣的性質，所以稱為大的蘊。正如（緣起）經中所說：『從名色和六處開始，就會產生這個巨大的痛苦之蘊。』就像枝繁葉茂的樹木被稱為大的樹蘊一樣。 （三）解釋為與肩膀相符：又因為梵文Skandha也表示肩膀的意思，依靠色等，持續不斷地承受煩惱、業和生的染污重擔，因此稱為肩膀或蘊。例如，身體的哪個部位承擔重負，就稱其為肩膀，並且因承受非常沉重的負擔而處於痛苦之中。 第二，什麼是界的詞語所表達的意義呢？（註釋中說）阿賴耶識中存在著一切有為法成就的種子，這就是界的意義。（中邊的註釋中說）或者十八界各自的前一剎那成為后一剎那的種子，這就是界的意義。又，眼等在沒有作者的情況下，各自執持與其他不同的自性，這就是界的意義。又，六識執持果的實物，根和境執持因的實物，這就是十八界的意義。又，其他經部中，如地的界等，所有顯示名為界的法的形態，如四大界、觸和空界包含在法中一樣，這裡所說的十八界包含並執持的意義就是界的意義。 第三，什麼是處的詞語的意義呢？依靠根和境，產生並增長與識相應的法，作為門或產生的原因，這就是處的意義。（註釋中說）種子的意義和包含一切法的形態的意義，也應理解為處的意義。

【English Translation】 There are eleven ways to explain 'aggregate' (Skandha): For example, gathering many different kinds of wealth (whether good or bad) into one pile is called an aggregate of wealth. (Two) Explaining it as having a great meaning: Because the Sanskrit word 'Skandha' also means 'great,' relying on the root of form, etc., the branches of suffering such as birth become very lush and large. Precisely because it has such a nature, it is called a great aggregate. As it is said in the (dependent origination) sutra: 'From name and form and the six sense bases, this great aggregate of suffering will arise.' Just as a tree with lush branches and leaves is called a great tree aggregate. (Three) Explaining it as being in accordance with the shoulder: Again, because 'Skandha' also means 'shoulder,' relying on form, etc., constantly bearing the heavy burden of defilements, karma, and birth, it is called a shoulder or aggregate. For example, whichever part of the body bears a heavy load is called the shoulder, and it remains in suffering from bearing a very heavy burden. Second, what is the meaning expressed by the word 'realm' (Dhatu)? (The commentary says) The meaning of 'realm' is that the seeds of all conditioned dharmas reside in the Alaya consciousness, where they are accomplished. (The commentary on the Middle Way says) Or, the meaning of 'realm' is that each of the eighteen realms acts as the seed for the subsequent moment. Also, the meaning of 'realm' is that the eye, etc., without an agent, each holds its own distinct characteristic that is not shared with others. Also, the meaning of the eighteen realms is that the six consciousnesses hold the object of the fruit, and the faculties and objects hold the object of the cause. Furthermore, in other sutras, all the aspects of the dharma named 'realm,' such as the earth realm, etc., like the four great elements, tangible objects, and the space realm being included in the dharma, the meaning of the eighteen realms explained here encompassing and holding is the meaning of 'realm.' Third, what is the meaning of the word 'source' (Ayatana)? Relying on the faculties and objects, consciousness, along with its corresponding mental factors, arises, grows, and expands, serving as a gateway or the cause of production. This is the meaning of 'source.' (The commentary says) The meaning of 'seed' and the meaning of encompassing all aspects of dharma should also be understood as the meaning of 'source.'

---

་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་མཛོད་ལས། སྤུངས་དང་སྐྱེ་སྒོ་རིགས་ཀྱི་དོན། །ཕུང་པ་སྐྱེ་ མཆེད་ཁམས་རྣམས་སོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ དཔེ་དང་སྦྱར་བ། (བརྒྱད་པ།)དཔེ་ལ་གཉིས་ལས། (དང་པོ།)མདོ་དགོད་པ་ནི། སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་བཤེས་ གཉེན་གྱི་འགྲེལ་པར་མདོ་རྒྱས་པར་དྲངས་ཏེ། དཔེར་ན་མིག་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུས་ཆུ་ བོ་གངྒཱ་ལ་ཝུ་བ་རྡོས་པ་གནས་བཞིན་པ་མཐོང་སྟེ། དེས་དེ་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་བརྟགས་པ་ན། མེད་པ་དང་གསོབ་དང་གསོག་དང་སྙིང་པོ་མེད་བར་སྣང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་ཉན་ ཐོས་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་བརྟགས་པ་ན། དེ་ནི་མེད་པར་སྣང་གསོབ་ཏུ་སྣང་ གསོག་ཏུ་སྣང་སྙིང་པོ་མེད་པར་སྣང་ངོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་ནི་ཝུ་བ་ རྡོས་པའམ་ཝུ་བའི་ཕུང་པོ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ་ཚོར་བ་ནི་ཆུའི་སྟེང་དུ་ཆགས་པའི་ཆུ་ 1-223 བུར་ལྟ་བུའོ། །འདུ་ཤེས་ནི་ཉི་ཟེར་རླུང་གིས་བསྐྱོད་པ་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུའོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་ སྙིང་པོ་མེད་པ་ཆུ་ཤིང་གི་ཕུང་པོ་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མེད་བཞིན་དུ་སྣང་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་ བུའོ། །ཞེས་གསུངས་པའོ། ། (གཉིས་པ)དོན་བཤད་པ་ནི། དེ་ལ་རྒྱུ་མཚན་ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལྦུ་བ་རྡོས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ བྱ་བ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་དཔེ་དང་དོན་གཉི་ག་ལ་མེད་ པ་དང་གསོབ་དང་གསོག་དང་སྙིང་པོ་མེད་པར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཉེར་ལེན་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ བདག་དང་གཙང་བ་དང་བདེ་བ་དང་རྟག་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིའི་གཉེན་པོར་དེ་ སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེའང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་དཔྱད་ན། བདག་ དང་གསོབ་དང་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མེད་པར་སྣང་བ་དང་། རུལ་ བ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་ཅི་རིགས་པར་ལྡན་པས་གཙང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ གསོབ་ཏུ་སྣང་བ་དང་། བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རོ་བྲོ་བ་ཆུང་བ་ཉིད་ཀྱི་གསོག་ཏུ་སྣང་བ་དང་། སྐྱེས་མ་ཐག་འཇིག་པས་མི་བརྟན་ཞིང་བདེན་པར་གྲུབ་པའི་སྙིང་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྙིང་ པོ་མེད་པར་སྣང་བའོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །(དེ་དག་ལ་སྦྱོར་ཚུལ་གཞན་དུ་བཞེད་པ་ནི་གཞུང་གི་དགོངས་ པ་ཡིན་པར་གསལ་ལོ། །) ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པའི་མདོ་ལས། ཁམས་རྣམས་ནི་(གནོད་པ་སྣ་ཚོགས་ བྱེད་པས་)སྦྲུལ་གདུག་པ་ལྟ་བུ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་(འཛིན་མཁན་གྱི་བདག་གམ་རྣམ་ཤེས་མེད་པས་) གྲོང་སྟོང་པ་ལྟ་བུར་ཡང་གསུངས་སོ། ། ༈ རྣམ་པའི་རབ་དབྱེ། (དགུ་པ།)རྣམ་པའི་རབ་དབྱེ་ལ། ཤེས་བྱ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་ པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ། རྒྱས་པའི་རབ་དབྱེ་དྲུག་ཅུ་དང་། བསྡུས་པའི་རབ་ དབྱེ་བཅ

【現代漢語翻譯】 如是等等。這些也如《藏論》（mDzod）中所說：『堆積與生門，是種類之義，蘊、處、界等。』 接下是比喻說明： （第八，比喻）比喻分二，（第一，）引用經文：導師耶謝涅友（Ye shes bshes gnyen）的註釋中詳細引用了經文，例如，有眼之人看到恒河中的水泡，仔細觀察后，會發現它是空虛、虛假、無實質的。同樣，聖聲聞弟子們仔細觀察色蘊，也會發現它是空虛、虛假、無實質的。』等等。因此，色蘊就像水泡或水泡的集合。同樣，受蘊就像水面上形成的水泡。想蘊就像陽光下風吹動的海市蜃樓。行蘊就像無實質的芭蕉樹幹。識蘊就像虛幻的魔術。 （第二，）解釋意義：為什麼說『色蘊像水泡』，乃至『識蘊像魔術』呢？這是因為，爲了對治將五取蘊執著為我、清凈、快樂、常恒的四種顛倒，所以這樣說。也就是說，如果分析色蘊等五蘊，會發現它們沒有我、空虛、沒有眾生等，所以顯得空虛；因為它們具有腐爛和煩惱等，所以顯得虛假；因為它們帶來的快樂等味道很小，所以顯得無實質；因為它們生起后立即壞滅，不穩固，沒有真實的本體，所以顯得沒有意義。 （對於這些的組合方式，其他觀點顯然是經典的意圖。）《正法集經》中說：『界（因其能造成各種損害）如毒蛇，處（因無執持者，即無我或無識）如空村。』 形態的詳細區分： （第九，形態的詳細區分）什麼是所知蘊、處、界的形態的詳細區分呢？回答是：詳細的區分有六十種，簡略的區分有十種。

【English Translation】 And so on. These are also as stated in the 'Treasury of Knowledge' (mDzod): 'Accumulations and gateways of birth, are the meaning of types, aggregates, sources, and elements.' Next is the explanation with examples: (Eighth, Metaphor) Metaphor is divided into two, (First,) Quoting the Sutra: In the commentary by the teacher Yeshe Nyen (Ye shes bshes gnyen), the Sutra is quoted in detail, for example, 'A person with eyes sees a bubble in the Ganges River, and upon careful examination, finds it to be empty, false, and without substance. Similarly, when noble Shravaka disciples carefully examine the form aggregate, they also find it to be empty, false, and without substance.' and so on. Therefore, the form aggregate is like a bubble or a collection of bubbles. Similarly, the feeling aggregate is like a bubble forming on the water. The perception aggregate is like a mirage moving in the sunlight. The mental formation aggregate is like a banana tree trunk without substance. The consciousness aggregate is like an illusionary magic trick. (Second,) Explaining the meaning: Why is it said that 'the form aggregate is like a bubble,' and 'the consciousness aggregate is like a magic trick'? This is because, in order to counteract the four inversions of clinging to the five aggregates of appropriation as self, purity, happiness, and permanence, it is said in this way. That is, if one analyzes the five aggregates such as form, one will find that they are without self, empty, without sentient beings, and so appear empty; because they possess decay and afflictions, etc., they appear false; because the taste of happiness, etc., that they bring is small, they appear without substance; because they disintegrate immediately after arising, are unstable, and have no real essence, they appear meaningless. (Other views on how to combine these are clearly the intention of the scriptures.) In the 'Compendium of True Dharma Sutra' it says: 'The elements (because they cause various harms) are like poisonous snakes, and the sources (because there is no holder, i.e., no self or consciousness) are like empty villages.' Detailed Differentiation of Forms: (Ninth, Detailed Differentiation of Forms) What is the detailed differentiation of the forms of the knowable aggregates, sources, and elements? The answer is: There are sixty kinds of detailed differentiation, and ten kinds of concise differentiation.

---

ུ་གསུམ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ལ། ༈ རྒྱས་པའི་རབ་དབྱེ་དྲུག་ཅུ། སྡོམ་གྱིས་མདོར་བསྟན་པ། ངོ་བོ་རྒྱས་བཤད། ཚུལ་མཐུན་སྦྱར་བའོ། ། ༈ སྡོམ་གྱིས་མདོར་བསྟན་པ། དང་པོ་ནི། བར་ 1-224 སྐབས་ཀྱི་སྡོམ་དུ་ན། བཤད་བྱ་རྫས་ཡོད་ལ་སོགས་པ་བཞི་དང་། ཤེས་བྱ་ལ་སོགས་པ་ གསུམ་དང་། གཟུགས་ཅན་ལ་སོགས་པ་དྲུག་དང་། ཟག་བཅས་ལ་སོགས་པ་བཅུ་གཉིས་ དང་། བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་བརྒྱད་དང་། འདས་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་དྲུག་དང་། རྐྱེན་ལ་ སོགས་པ་བཅུ་གཅིག་པོ་རྣམས་འཆད་ཚུལ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འཇོག་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན། མཚན་ གཞིའི་དངོས་པོ་ནི་དུ་ཞིག་ཡོད། དགོས་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་དུ་བསྟན་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་མཚན་ ཉིད་དང་དངོས་པོ་བསྟན་པས་ དེ་དག་ལ་རྨོངས་པ་བསལ་ནས་རང་མཚན་ཇི་སྙེད་པ་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་རབ་སྐྱེད་ཅིང་། དགོས་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པས་བདག་ཡོད་ཀྱི་སྒྲོ་འདོགས་སྤངས་ནས་སྤྱི་མཚན་ཇི་ལྟ་བ་ལ་ མཁས་པའི་ཤེས་རབ་སྐྱེད་པའོ། ། ༈ ངོ་བོ་རྒྱས་བཤད། རྒྱས་བཤད་ལ་བདུན་ཏེ། རྫས་ཡོད། ཤེས་བྱ། གཟུགས་ཅན། ཟག་བཅས། བྱུང་བ། འདས་པ། རྐྱེན་བཞི་རྣམས་ཀྱི་མཐར་ལ་སོགས་པར་དབྱེ་བ་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཐམས་ ཅད་ཀྱང་དྲིས་ལན་གཉིས་ཀྱིས་བཤད་ཅིང་། ལན་ལའང་མཚན་ཉིད། དངོས་པོ། དགོས་པ་ གསུམ་གྱིས་བཤད་པར་བྱའོ། ། ༈ རྫས་ཡོད་ལ་སོགས་པར་དབྱེ་བ། དེ་ལ་རྫས་ཡོད་ལ་སོགས་པར་དབྱེ་བ་ནི། རྫས་ཡོད་བཏགས་ཡོད་གཉིས་དང་། ཀུན་ རྫོབ་དོན་དམ་གཉིས་ཏེ་བཞི་ལས། དང་པོ་གཉིས་ནི་དོན་དང་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་དང་། ཕྱི་མ་ གཉིས་བློ་འཁྲུལ་མ་འཁྲུལ་གྱིས་ཕྱེ་བའོ། །དང་པོ་ལ། ཆོས་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཤེས་བྱ་རྣམས། མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འཇོག་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ན་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ ཡིན། ཆོས་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་མཚན་གཞི་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་གྲངས་ནི་དུ་ ཞིག་ཡོད། རྟོག་ལྡན་གྱི་བྱ་བ་ལ་དགོས་པས་ཁྱབ་པས་དགོས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་རྫས་སུ་ཡོད་པར་ བརྟག་སྟེ་བསྟན་ཅེ་ན། ལན་ལ། (དང་པོ།)མཚན་ཉིད་ནི། ཆོས་གང་ཞིག་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིད་ཀྱི་ 1-225 དབང་པོའམ་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་བརྗོད་པ་དང་སྒྲ་དང་མིང་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ ལའང་མི་ལྟོས་ཤིང་། དེ་ལས་གཞན་རྟགས་དང་དཔེ་དང་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ འཇོག་བྱེད་དོན་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པ་ནི་རྫས་སུ་ཡོདཔའོ། །དེའང་བུམ་པ་བློ་ཡུལ་དུ་བྱུང་བ་ ལྟོ་ལྡིར་གྱི་གཟུགས་ལ་ལྟོས་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པར། གཟུགས་སོགས་དོན་རང་མཚན་མངོན་ སུམ་དུ་མཐོང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་སྡེ་པ་ལ་གྲགས་པའི་རྫས་ཡོད་དོ། །ཡང་ཆོས་རྣམས་ ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ཟག་མེད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་བརྗོད་པ་ཐ་ སྙད་ལ་སོགས་པ་དང་། དེ་ལས་གཞན་གཏན

【現代漢語翻譯】 二者中的第一個，三者。 六十種詳細的分類。 以偈頌概括：本體廣說，如理結合。 以偈頌概括： 首先，在中間 1-224 章節的偈頌中，有待解釋的實有等四者，以及所知等三者，以及有色等六者，以及有漏等十二者，以及生起等八者，以及過去等十六者，以及緣起等十一者，這些闡述的方式、定義的安立方式是怎樣的？定義的基礎事物有多少？爲了什麼目的而宣說？在被提問時，通過宣說定義和事物， 消除對它們的迷惑，生起精通所有自相的智慧； 通過宣說目的的差別，捨棄對自我的執著，生起精通所有共相的智慧。 本體廣說： 廣說有七：實有、所知、有色、有漏、生起、 過去、緣起這四者，都要在最後加上『等』字來區分。所有這些都用問答兩種方式來解釋，答案也用定義、事物、目的這三者來解釋。 實有等的區分： 實有等的區分是：實有和假有二者，以及世俗和勝義二者，共四者。前兩者是通過意義和名稱來區分的，後兩者是通過心識迷惑與否來區分的。在前者中，蘊、處、界所包含的所知，以定義的安立方式是怎樣的實有？在三種法中，作為定義基礎的實有事物的數量有多少？因為有思擇的行為普遍存在於目的之中，所以爲了什麼目的而考察並宣說實有？回答是：（首先）定義是：任何法，其自性成為意根 1-225 或意識的對境，不依賴於言說、聲音和名稱等概念，也不依賴於其他作為區分方式的標誌、例子和定義等，這就是實有。例如，瓶子在意識中顯現，不像依賴於腹部膨脹的形狀那樣，而是像直接看到形狀等事物的自相一樣，這是在世俗部派中廣為人知的實有。此外，諸法的法性，即真如，成為無漏意根的對境，不依賴於言說概念等，也不依賴於其他絕對的...

【English Translation】 The first of the two, the three. Sixty detailed classifications. Summarized in verses: Essence explained in detail, appropriately combined. Summarized in verses: Firstly, in the middle 1-224 In the verses of the chapter, how are the methods of explanation and the establishment of definitions for the four to be explained, such as truly existent, the three such as knowable, the six such as form, the twelve such as with outflows, the eight such as arising, the sixteen such as past, and the eleven such as conditions? How many are the objects that are the basis of the definition? Why is it shown for the sake of what purpose? In response to the question, by showing the definition and the object, Eliminating confusion about them, generating wisdom that is skilled in as many self-characteristics as there are; By showing the distinction of purpose, abandoning the imputation of self, generating wisdom that is skilled in how the general characteristics are. Detailed explanation of the essence: There are seven detailed explanations: Truly existent, knowable, form, with outflows, arising, Past, the four of conditions, etc., should be added with 'and so on' to distinguish them. All of them are explained by two questions and answers, and the answers are also explained by three: definition, object, and purpose. Distinguishing truly existent, etc.: The distinction of truly existent, etc., is: truly existent and nominally existent, and conventional and ultimate, these four. The former two are distinguished by meaning and name, and the latter two are distinguished by whether the mind is deluded or not. In the former, all knowables included in aggregates, elements, and sources. How is the establishment of the definition as truly existent? Among the three dharmas, how many are the objects that are the basis of the definition as truly existent? Because the activity of thought is pervasive in purpose, why is it investigated and shown that it is truly existent for what purpose? The answer is: (Firstly) the definition is: any dharma whose own nature becomes the object of the sense faculty of mind 1-225 Or the object of consciousness, does not depend on expression, sound, and names, etc., and does not depend on other meanings that distinguish marks, examples, and definitions, etc., that is truly existent. For example, when a vase appears in the mind, it is not like depending on the shape of a bulging belly, but like directly seeing the self-characteristics of form, etc., this is the truly existent known in the conventional school. Furthermore, the nature of dharmas, that is, suchness, becomes the object of the undefiled sense faculty of mind, does not depend on expression, concepts, etc., and does not depend on other absolute...

---

་ཚིགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་ལྟོས་པ་ནི་དོན་དམ་ གྱི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་སྟེ། (ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་གྱི་)འགྲེལ་བཤད་ལས། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་སྦྱོར་བྱུང་ སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་བརྗོད་ དུ་མེད་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (གཉིས་པ།)དངོས་པོ་ནི། ཆོས་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལྟོས་མེད་དུ་བློ་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ ཆ་ནས་རྫས་སུ་ཡོད་པའམ། ཡང་(ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་)ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་ཐ་ མི་དད་པའི་ཕྱིར་རྫས་སུ་ཡོད་པའོ། ། (གསུམ་པ།)དགོས་པ་ནི། ཕྱི་རོལ་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མཁས་པ་རྣམས་བདག་རྫས་སུ་གྲུབ་ པ་ཡོད་དོ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་དང་། དངོས་པོ་ཕུང་པོ་ ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་རྫས་སུ་ཡོད་པར་བརྟག་གོ་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ནི་མི་རྟག་དུ་མ་ གཞན་དབང་ཅན་ཡིན་པས་བདག་གི་མཚན་ཉིད་དང་མི་ལྡན་ཞིང་། ཆོས་གསུམ་ལས་གཞན་ པའི་བདག་རྫས་སུ་གྲུབ་པའང་མེད་དོ། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འདི་དག་གིས་ནི་གནས་སྐབས་ སུ་གསུང་རབ་ལས་འབྱུང་བའི་རྫས་ཡོད་ལ་སོགས་པ་གཏན་ལ་འབེབས་ཤིང་། མཐར་ཐུག་ ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་བདག་མེད་པ་ལ་འཇུག་པའི་དོན་ཏེ། བདག་མེད་ཕུང་པོ་ 1-226 ཙམ་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལའང་རྒྱ་ཆེར་སྦྱར་རོ། ། གཉིས་པ་ལ། མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟར་ན་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་ཡིན། མཚན་གཞི་བཏགས་ པའི་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་དུ་ཞིག། དགོས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་བཏགས་པའི་ཡོད་པར་བརྟག་ སྟེ་བསྟན་ཅེ་ན། ཆོས་གང་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའམ་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་བརྗོད་པ་སྒྲ་དང་ མིང་ལ་སོགས་པ་ལའང་ལྟོས་ཤིང་། དེ་ལས་གཞན་གདགས་གཞི་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ འཇོག་བྱེད་རྒྱུ་མཚན་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་བཏགས་པའི་ཡོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ ཏེ། ཕུང་པོ་ལ་གང་ཟག་ཏུ་བཏགས་པའམ། ལྟོ་ལྡིར་ལ་བུམ་པར་བཏགས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྒྲས་ བརྗོད་དུ་རུང་བ་དང་། མིང་གིས་གདགས་སུ་རུང་བའི་ཆ་ནས་ཆོས་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ ཀྱང་བཏགས་པའི་ཡོད་པའི་དངོས་པོའོ། །ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཆོས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་ཤིང་ དེ་ཐམས་ཅད་བཏགས་ཡོད་དུ་བསྟན་པས་(གཞུང་ལ་ལར་)བདག་ལ་རྫས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་ པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རམ། ཡང་ན་བཏགས་ཡོད་ཀྱང་ཆོས་གསུམ་དུ་འདུས་ཤིང་། ཆོས་གསུམ་ ནི་བདག་གི་མཚན་ཉིད་དང་མི་ལྡན་པས(ལ་ལར)། བདག་ལ་བཏགས་པའི་ཡོད་པར་མངོན་ པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་བཏགས་པའི་ཡོད་པར་བརྟག་གོ། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་གཉིས་ ཀྱི་འཇོག་ཚུལ་ལ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཀྱིས། (མཛོད་ལས།)གང་ལ་བཅོམ་དང་བློ་ཡིས་ གཞན། །བསལ་ན་དེ་བློ་མི་འཇུག་པ། །བུམ་ཆུ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ། །ཡོད་དེ་དོན་དམ་ ཡོད་གཞན་ནོ། །

【現代漢語翻譯】 不依賴於詞句等的是勝義諦的實有。（耶謝謝年）的解釋中說：『意根所生的佛陀和菩薩的智慧所行之境，諸法的法性不可言說。』就像這樣。 （二、）本體是：所有這三種法，從不依賴而成為心識對象的部分來說，是實有；或者（耶謝謝年）一切法與真如無別，因此是實有。 （三、）必要是：爲了使外道等不精通者，斷除『我』是實有的執著，所以要考察這樣的體性和本體，即蘊、界、處是實有。因為它們是無常、眾多、他者所支配的，所以不具備『我』的體性。除了這三種法之外，也沒有實有的『我』。』這就是意義。這些是爲了暫時確定經論中出現的實有等，最終是爲了進入一切法的實相——無我，即無我唯是蘊。就像這樣。同樣，也可以廣泛地應用於其他情況。 第二，什麼是假立存在的體性？假立存在的本體是什麼？為什麼考察並顯示假立存在？任何成為意根或智慧對象的事物，都依賴於言說、聲音和名稱等，並且依賴於其他作為安立基礎的理由，這就是假立存在的體性。例如，在蘊上假立為補特伽羅，或者在膨脹的腹部上假立為瓶子。從可以用聲音表達和用名稱安立的角度來看，所有這三種法都是假立存在的本體。因為所知的一切都包含在三種法中，並且顯示所有這些都是假立存在，所以（在某些論典中）爲了斷除對『我』是實有的執著；或者，即使是假立存在也包含在三種法中，而三種法不具備『我』的體性（在另一些論典中），所以爲了斷除對『我』是假立存在的執著，要考察假立存在。 關於世俗和勝義的安立方式，分別部（說一切有部）的觀點是：（《俱舍論》中說：）『若壞及慧析，余慧不生者，如瓶水世俗，余是勝義有。』

【English Translation】 That which does not depend on words and sentences, etc., is the truly existent of ultimate reality. As the commentary (of Yeshe Shenyen) says: 'The sphere of activity of the wisdom of the Buddhas and Bodhisattvas, arising from the faculty of mind, the nature of phenomena of all dharmas, is inexpressible.' Like that. (Two,) The entity is: all these three dharmas, from the aspect of becoming an object of mind without dependence, are truly existent; or (Yeshe Shenyen) all dharmas are non-different from Suchness, therefore they are truly existent. (Three,) The necessity is: in order to abandon the manifest clinging of the unskilled, such as outsiders, who say that 'I' is established as truly existent, one examines such characteristics and entities, namely, the aggregates, elements, and sources are truly existent. Because they are impermanent, numerous, and dependent on others, they do not possess the characteristics of 'I'. And there is no 'I' established as truly existent other than these three dharmas.' That is the meaning. These are to temporarily establish the truly existent, etc., that appear in the scriptures, and ultimately to enter into the reality of all dharmas—selflessness, namely, selflessness is merely the aggregates. Like that. Similarly, apply it extensively to others as well. Secondly, what kind of characteristic is imputed existence? What are the entities of imputed existence? Why is imputed existence examined and shown? Whatever dharma becomes an object of the faculty of mind or intelligence, depends on speech, sound, and names, etc., and also depends on other reasons for establishing a basis for imputation, that is the characteristic of imputed existence. For example, imputing a person on the aggregates, or imputing a pot on a swollen belly. From the aspect of being able to be expressed by sound and established by name, all three dharmas are entities of imputed existence. Since all knowable things are included in the three dharmas, and it is shown that all these are imputed existence, (in some texts) it is in order to abandon the manifest clinging to 'I' as truly existent; or, even if it is imputed existence, it is included in the three dharmas, and the three dharmas do not possess the characteristics of 'I' (in other texts), so in order to abandon the manifest clinging to 'I' as imputed existence, imputed existence is examined. Regarding the way of establishing conventional and ultimate reality, according to the Vaibhashika school (Sarvastivada), (from the Abhidharmakosha): 'If destroyed or analyzed by wisdom, what remains is not apprehended by wisdom, like a pot of water, is conventionally existent, the other is ultimately existent.'

---

ཞེས་ཐོ་བ་ལ་སོགས་པས་བཅོམ་ན་དེའི་བློ་འདོར་བ་བུམ་པ་ལྟ་བུ་དང་། (དྲི་ རོ་སོགས་)སྐྱེ་མཆེད་རྫས་ཐ་དད་དུ་ཕྱེ་ན་དེའི་བློ་འདོར་བ་ཆུ་ལྟ་བུ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་དང་། དེ་ལས་གཞན་བཅོམ་པ་དང་གཞིག་པས་དེའི་བློ་མི་འདོར་བ་གཟུགས་ལྟ་བུ་ནི་དོན་དམ་དུ་ ཡོད་པར་འདོད་ཅིང་། (མདོ་སྡེ་པ་)རྣམ་འགྲེལ་དུ། དོན་བྱེད་ནུས་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་འདིར་ དོན་དམ་ཡོད་པ་སྟེ། །གཞན་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡོད་པ་ཡིན། །དེ་དག་རང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་བཤད། ། 1-227 ཅེས་པ་ལྟར་རང་མཚན་དོན་དམ་དུ་ཡོད་པ་དང་། སྤྱི་མཚན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པར་བཤད་ ལ། བདེན་གཉིས་སུ། ཇི་ལྟར་སྣང་བ་འདི་ཁོ་ན། །ཀུན་རྫོབ་གཞན་ནི་ཅིག་ཤོས་ཡིན། །ཞེས་ པ་ལྟར་སྣང་བའི་ཆ་ཀུན་རྫོབ་དང་། སྟོང་པའི་ཆ་དོན་དམ་དུ་བཤད་དེ། སློབ་དཔོན་ཤཱནྟི་བས་ ནི། འཁྲུལ་བའི་ཤེས་པ་ཡུལ་དང་བཅས་པ་ཀུན་རྫོབ་དང་། མ་འཁྲུལ་བའི་ཤེས་པ་ཡུལ་དང་ བཅས་པ་དོན་དམ་དུ་བཞེད་དོ། །ཞེས་ཀྱང་གསུང་ངོ་། །དབུས་མཐའ་ལས། བཏགས་པ་ དང་ནི་ཤེས་པ་དང་། །དེ་བཞིན་བརྗོད་པ་རགས་པ་ཡིན། །ཞེས་ཀུན་བརྟགས་(ནི་མེད་བཞིན་དུ་) བཏགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་དང་། །གཞན་དབང་(ནི་རྟོག་བྱེད་)ཤེས་པའི་ཀུན་རྫོབ་དང་། ཡོངས་ གྲུབ་(དོན་ལ་)བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་(སྒྲོ་བཏགས་ཏེ་)བརྗོད་པའི་ ཆའང་བརྗོད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བཤད་ཅིང་། དམ་པའི་དོན་ནི་གཅིག་པུའོ། །ཞེས་ཡོངས་གྲུབ་ ཁོ་ན་དོན་དམ་གྱི་བདེན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལའང་། དོན་དང་ཐོབ་དང་བསྒྲུབ་པ་ནི། །དོན་དམ་ རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །ཅེས་དེ་བཞིན་ཉིད་(དོན་དམ་)དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་(ཐོབ་པ་དོན་ དམ་)དང་། ལམ་(སྒྲུབ་པ་དོན་དམ་)གསུམ་དུ་ཕྱེ་ནས་གསུངས་སོ། །འདིར་ནི་(དོན་)ཕྱི་མ་དག་དང་ མཐུན་པར་(ཚིག་)རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་འཆད་པ་ལ། ཇི་ལྟར་(ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་ཡིན། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་ རྣམས་ནི་)དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པར་བརྟག་ཅེ་ན། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དྲི་བའི་ གཞུང་བསྡུས་པ་རྣམས་ནི་ཡི་གེ་ཉུང་བའི་དོན་ཏེ། འཆད་པ་ན་སྔ་མ་ལྟར་ཕྱེ་སྟེ་བརྗོད་པར་ བྱའོ། ། ལན་ནི། ཆོས་གང་ལ་བརྟེན་པ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ འཕེལ་བར་འགྱུར་བའི་དམིགས་པ་ཆོས་གསུམ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཡང་ དག་པའི་དོན་ལ་བསྒྲིབས་པས་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པའོ། །(མ་རིག་སོགས་)ཉོན་མོངས་པའི་ དམིགས་པར་གྱུར་པའི་ཆ་ནས་ཆོས་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པའོ། །ཉོན་ 1-228 མོངས་ཀྱི་རྒྱུ་ཀུན་རྫོབ་ཆོས་གསུམ་དུ་བསྟན་བས་བདག་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུར་ (འདོད་པའི་)མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་ཡོད་ པ

【現代漢語翻譯】 如果用錘子等擊打，其認知會消失，如水壺一般；如果將（氣味、味道等）各種產生之處的物質分開，其認知會消失，如水一般，這些在世俗諦中存在。而除此之外，通過擊打和破壞，其認知不會消失，如形狀一般，這被認為是勝義諦中存在的。《釋量論》中說：『凡具有作用能力者，在此即是勝義諦存在，其他則是世俗諦存在。這些是自相和共相的定義。』因此，自相在勝義諦中存在，共相在世俗諦中存在。《二諦論》中說：『所顯現的唯此，是世俗諦，另一個是勝義諦。』因此，顯現的部分是世俗諦，空性的部分是勝義諦。寂天菩薩說：『與境相關的錯亂之識是世俗諦，與境相關的無錯亂之識是勝義諦。』《中邊分別論》中說：『假立、意識和如是說，都是粗糙的。』因此，遍計所執（實際上不存在）是假立的世俗諦，依他起（是能分別的）是意識的世俗諦，圓成實（在意義上）是不可言說的，但用如實等等詞語（新增）來表達的部分也是表達的世俗諦。勝義諦是唯一的。』因此，唯有圓成實是勝義諦的真理。對此也有：『意義、獲得和成就，被認為是勝義諦的三種形態。』因此，如實（勝義諦）、涅槃（獲得勝義諦）和道（成就勝義諦）被分為三種來說明。這裡，爲了與後面的（意義）相一致，用（詞語）的不同來解釋，『如何（在世俗諦中存在？在世俗諦中存在的）什麼以及為什麼被認為是世俗諦存在？』等等，這些問題簡略地概括了要點，因為文字簡短，所以在解釋時應像前面一樣分開來說明。 回答是：對於任何依賴貪慾等煩惱不斷增長的目標，即具有三種有漏法的法，因為它們遮蔽了真實意義，所以是世俗諦存在的。（無明等）作為煩惱目標的角度來看，所有這三種法也都是世俗諦存在的。因為煩惱的根源在於世俗諦的三種法，所以爲了斷除對自我的執著（認為）是煩惱的根源的顯現執著。

【English Translation】 If it is broken with a hammer, etc., its cognition will disappear, like a pot; if the substances from which (smell, taste, etc.) arise are separated, its cognition will disappear, like water, these exist in conventional truth. Apart from that, through breaking and destroying, its cognition does not disappear, like form, this is considered to exist in ultimate truth. In the Commentary on Valid Cognition it says: 'Whatever has the ability to perform a function, that here is what ultimately exists; the other is what conventionally exists. These are the definitions of self-characteristics and general characteristics.' Therefore, self-characteristics exist in ultimate truth, and general characteristics exist in conventional truth. In the Two Truths it says: 'Whatever appears, this alone is conventional truth, the other is ultimate truth.' Therefore, the appearing part is conventional truth, and the emptiness part is ultimate truth. Master Shantideva said: 'The deluded consciousness together with its object is conventional truth, and the non-deluded consciousness together with its object is ultimate truth.' It is also said. From the Distinguishing the Middle from the Extremes: 'Imputation, consciousness, and such expression are coarse.' Therefore, the completely imputed (which does not exist) is the conventional truth of imputation, the other-dependent (which is the discriminator) is the conventional truth of consciousness, and the perfectly established (in meaning) is inexpressible, but the part that is expressed with words (added) such as suchness is also the conventional truth of expression. Ultimate truth is the only one.' Therefore, only the perfectly established is the truth of ultimate truth. To that also: 'Meaning, attainment, and accomplishment are considered to be the three aspects of ultimate truth.' Therefore, suchness (ultimate truth), nirvana (attainment of ultimate truth), and the path (accomplishment of ultimate truth) are divided into three to explain. Here, in order to be consistent with the later (meaning), explaining with different (words), 'How (does it exist in conventional truth? What and why are those that exist in conventional truth) considered to exist in conventional truth?' etc., these questions briefly summarize the main points, because the text is short, so in explaining it should be separated and stated as before. The answer is: For any object that relies on attachment and other afflictions to continuously increase, that is, the three dharmas with outflows, because they obscure the true meaning, they exist in conventional truth. From the perspective of (ignorance, etc.) being the object of afflictions, all three of these dharmas also exist in conventional truth. Because the root of afflictions is shown to be in the three conventional truths, in order to abandon the manifest clinging (thinking) that the root of afflictions is in the self.

---

ར་བརྟག་ཅེ་ན། མཚན་ཉིད་ནི། སྤང་བྱ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་རྣམ་ པར་དག་པར་འགྱུར་བའི་ཆེད་དུ། གཉེན་པོ་ལམ་རྣམ་དག་བསྒོམ་པའི་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་ ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་(བདག་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པ་)ནི་ཡེ་ཤེས་དམ་ པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་ཡོད་པའོ། །ཞེས་པ་སྟེ། རྒྱན་ལས། (ཀུན་ བརྟགས་)མེད་པ་གང་ཡིན་དེ་ཉིད་ནི། །(ཡོངས་གྲུབ་)ཡོད་པ་ཡི་ནི་དེ་ཉིད་ཡིན། །(ཀུན་བརྟགས་) རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་དམིགས་པ། །(ཡོངས་གྲུབ་)དམིགས་པ་ཡི་ནི་མཆོག་ཏུ་འདོད། །ཅེས་པ་ལྟར་ རོ། །དངོས་པོ་ནི། (འགྲེལ་པར།)ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ ཆོས་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་ཡོད་པའོ། །ཞེས་པ་སྟེ། དབུས་མཐར། ཆོས་ ཀྱི་དབྱིངས་ལས་མ་གཏོགས་པར། །འདི་ལྟར་ཆོས་ཡོད་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་སྤྱི་ཡི་མཚན་ཉིད་ དུ། །དེ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དགོས་པ་ནི། རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པའི་ རྒྱུ་ཡང་ཆོས་གསུམ་པོའི་དོན་དམ་གྱི་ཆ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པས་བདག་ལ་རྣམ་པར་དག་པའི་ རྒྱུར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པ་སྟེ། རྒྱུད་བླ་མར། རྟོགས་བྱ་(ཆོས་དབྱིངས་) རྟོགས་པ་(བྱང་ཆུབ་)དེ་ཡི་ནི། །ཡན་ལག་(ཡོན་ཏན་)རྟོགས་པར་བྱེད་ཕྱིར་(ཕྲིན་ལས་)ཏེ། །གོ་རིམ་ ཇི་བཞིན་གནས་གཅིག་ནི་(ཆོས་དབྱིངས་དོན་དམ་པ)། །དག་རྒྱུ་(ཕྱི་མ་)གསུམ་ནི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ པ་ལྟར་རོ། ། ༈ ཤེས་བྱ་ལ་སོགས་པར་དབྱེ་བ། གཉིས་པ་ལ། ཤེས་པར་བྱ་བ། རྣམ་པར་ཤེས་བྱ། མངོན་པར་ཤེས་བྱ་གསུམ་སྟེ། སྤྱིར་ ཤེས་པ་ཙམ་གྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དང་། ཁྱད་པར་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཆ་ནས་ཕྱེ་པའོ། །དེ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ 1-229 ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་པར་བྱ་བར་བརྟག་ཅེ་ན། ལན་ལ། གཞི་ལྔའི་དབྱེ་བས་མཚན་ཉིད་དང་དངོས་ པོ། ཤེས་བྱེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཅུ་གསུམ་དུ་དབྱེ་ན་དེ་དག་གིས་བཤད་པའི་དགོས་པ་བསྟན་པའོ། ། དང་པོ་ལ་གསུམ་གྱི། (དང་པོ།)དབྱེ་བ་ནི། སྤྱིར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་གཞི་རྣམ་ པ་ལྔ་སྟེ། སྣང་བ་གཟུགས་ཀྱི་གཞི་དང་། གཙོ་བོ་སེམས་ཀྱི་གཞི་དང་། འཁོར་སེམས་ལས་ བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་། གནས་སྐབས་སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ དང་། ཆོས་ཉིད་(གཙོ་ཆེ་བ་)འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་གཞི་སྟེ། རྒྱན་ལས། སེམས་ནི་(གཟུང་འཛིན་དུ་སྣང་བ་ ལ། དང་པོ་གཉིས་དང་)ལྟ་བཅས་གང་ཡིན་(སེམས་བྱུང་)དང་། །དེ་ཡི་གནས་སྐབས་(ལྡན་མིན་དང་) མི་འགྱུར་བ(འདུས་མ་བྱས)། །དེ་ཉིད་མདོར་ན་མཚན་གཞི་སྟེ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ཚད་མེད་དོ། ། ཞེས་པ་ལྟར་ར

【現代漢語翻譯】 如果問，什麼是如實？定義是：爲了使應斷除的遍計煩惱的客塵垢染完全清凈，對治道清凈的所緣，即是法界自性清凈（二取空性），因為成為智慧聖境的對境，所以是勝義諦存在。如《寶性論》所說：『無有遍計即是圓成實，彼即是有，彼即是真實。遍計諸相皆不可得，圓成實相是為最勝。』就像這樣。《釋論》中說：『一切法不是如實之外的其他，所以三種法都是勝義諦存在。』如《中邊分別論》所說：『離於法界之外，如此法是不存在的，因此在總相的定義中，這是不顛倒的。』就像這樣。必要是：顯示獲得清凈的因也是三種法的勝義諦部分，因此爲了斷除對自我的清凈之因的顯現執著。如《寶性論》所說：『所證（法界）與能證（菩提），以及彼之支分（功德），爲了證悟（事業），次第安住於一處（法界勝義諦），清凈之因（后二者）是緣。』就像這樣。 第二，關於所知等分類：分為所知、所識、所現知三種。一般而言，是從成為一般認知的對境，特殊而言，是從成為八識聚的對境，以及成為六現知的對境的角度來區分的。那麼，如何以及為何要了解這些呢？回答是：通過五基的分類來說明定義和實體。如果從認識的角度分為十三種，那麼就說明了這些所說的必要性。第一種有三種分類：（第一）分類是：一般而言，一切所知都是五種基，即顯現的色基，主要的識基，伴隨的從心所生的法，狀態與心不相應的行，以及法性（主要的）無為基。如《寶性論》所說：『心是（顯現能取所取，前二者）具有相狀的（心所），以及彼之狀態（不相應行），不變的（無為法），此即是簡要的體性，若詳細分類則無量。』就像這樣。

【English Translation】 If asked, what is reality? The definition is: In order to completely purify the adventitious stains of pervasive afflictions that should be abandoned, the object of contemplation of the antidote path of purification, which is the self-nature purity of Dharmadhatu (emptiness of the two selves), is truly existent because it becomes the object of the noble realm of wisdom. As stated in the Ornament of the Mahayana Sutras: 'That which is without conceptualization is the truly established, that is existent, that is real. The appearances of conceptualization are all unattainable, the appearance of the truly established is considered supreme.' Just like this. In the Commentary, it says: 'All dharmas are not other than reality, therefore all three dharmas are truly existent.' As stated in the Middle Beyond Extremes: 'Apart from the Dharmadhatu, there is no such thing as dharma, therefore in the definition of the general characteristic, this is not inverted.' Just like this. The necessity is: To show that the cause of attaining purification is also the truly existent part of the three dharmas, therefore in order to abandon the manifest clinging to the cause of purification in oneself. As stated in the Uttaratantra: 'The object to be realized (Dharmadhatu) and the realization (Bodhi), and its limbs (qualities), in order to realize (activities), sequentially abide in one place (the truly existent Dharmadhatu), the cause of purification (the latter two) are conditions.' Just like this. Secondly, regarding the classification of knowable objects, etc.: There are three types: knowable objects, recognizable objects, and manifest knowable objects. Generally speaking, they are distinguished from the perspective of becoming the object of general cognition, specifically from the perspective of becoming the object of the eight aggregates of consciousness, and from the perspective of becoming the object of the six manifest cognitions. So, how and why should we understand these? The answer is: The definition and entity are explained through the classification of the five bases. If divided into thirteen types from the perspective of cognition, then the necessity of these statements is explained. The first has three classifications: (First) The classification is: Generally speaking, all knowable objects are five bases, namely the base of visible form, the main base of mind, the accompanying dharmas arising from mind, the states that are not associated with mind, and the nature of dharma (mainly) the unconditioned base. As stated in the Ornament of the Mahayana Sutras: 'The mind is (manifesting the grasper and the grasped, the first two) having characteristics (mental factors), and its states (non-associated formations), the unchanging (unconditioned), this is the brief essence, if classified in detail, it is immeasurable.' Just like this.

---

ོ། ། (གཉིས་པ།)ངས་ངེས་ནི། གཞི་གང་དུ་སྤང་བྱ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། གཉེན་པོ་རྣམ་ པར་བྱང་བ་སྐྱེ་བ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གཟུགས་ཀྱི་གཞི་དང་། ལས་སུ་བྱ་བ་གང་ཀུན་ ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སེམས་ཀྱི་གཞི་དང་། བྱེད་ པ་པོ་ཆགས་སོགས་དང་དད་སོགས་གང་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་ བར་བྱེད་པ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་གཞི་དང་། གསུམ་པོ་དེའི་གནས་ སྐབས་ལ་བཏགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་གཞི་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་འགོག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བ་གང་ཡིན་པ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ ནས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་གཞི་སྟེ། ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་པ་ཙམ་ གྱིས་སམ། ཤེས་རབ་གསུམ་གྱིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞི་ལྔ་པོ་དག་གོ་ཞེས་པའོ། ། 1-230 (གསུམ་པ།)རྒྱས་བཤད་ནི། ཆོས་གསུམ་གཞི་ལྔར་འཇོག་པ་དེ་ལ་སྣང་བ་གཟུགས་ཀྱི་གཞི་ ནི། ཕུང་པོའི་སྐབས་བུ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟེ། ཁམས་སུ་དབང་པོ་དང་ཡུལ་གཟུགས་ཅན་ གྱི་ཁམས་བཅུ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དུའང་དེ་དག་གི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་སྐྱེ་ མཆེད་ལ་ཡོད་པའི་གཟུགས་ལྔ་པོ་རྣམས་སོ། །གཙོ་བོ་སེམས་ཀྱི་གཞི་ནི། ཕུང་པོར་རྣམ་པར་ ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་སྟེ། ཁམས་སུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་བདུན་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དུ་ནི་ཡིད་ ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཉིད་དོ། །འཁོར་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི། ཕུང་པོར་ཚོར་བའི་ཕུང་ པོ་དང་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་འདུ་བྱེད་ལ་གཉིས་ཡོད་པའི་ལྡན་མིན་མ་ཡིན་ཞིང་། སེམས་ དང་མཚུངས་བར་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ དང་། སྐྱེ་མཆེད་ལ་ཆོས་བཅུ་དྲུག་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་འདུས་མ་བྱས་བརྒྱད་དང་ གཟུགས་ལྔ་དང་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་མ་གཏོགས་པར། བཤད་མ་ཐག་པའི་ཕུང་པོ་ཕྱེད་དང་ གསུམ་པོ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །གནས་སྐབས་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་ནི། ཕུང་པོར་འདུ་ བྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སེམས་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་ སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ནང་ནས་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་འདུས་མ་བྱས་དང་ གཟུགས་ལྔ་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས་མ་གཏོགས་པར། ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ ནོ། །ཆོས་ཉིད་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་གཞི་ནི། ཕུང་པོ་འདུས་མ་བྱས་ལ་མེད་ཅིང་། ཁམས་དང་ སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་འདུས་བྱས་བརྒྱད་མ་གཏོགས་ པར། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་བརྒྱད་པོ་དག་གོ། གསུམ་པ་ནི། སྔ་མར་མ་ཟད་གཞན་ཡང་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཡུལ་ཅན་ཤེས་ པ་བཅུ་གསུམ་ཀྱི་ས

【現代漢語翻譯】 （第二段）我確信，以何為基礎，生起一切應斷除的煩惱和對治的清凈之法？即以色蘊為基礎；以何為所作，生起一切煩惱和清凈之法？即以心蘊為基礎；以何為作者，貪慾等和信心等，生起一切煩惱和清凈之法？即以心所法為基礎；以這三者的狀態所假立的是什麼？即以不相應行蘊為基礎；以及如實性和滅止等清凈之法是什麼？即以無為法為基礎。總之，五蘊、十二處和十八界，都可以通過了知和三種智慧來了解，因此稱為五種基礎。 （第三段）詳細解釋：將三法歸為五種基礎，其中顯現的色蘊基礎是：在蘊的方面，指色蘊；在界的方面，指十種有色根和境的界；在處的方面，也指這十種處，以及法界和法處中存在的五種色法。主要的心蘊基礎是：在蘊的方面，指識蘊；在界的方面，指七種識界；在處的方面，指意處。屬於心所法的法是：在蘊的方面，指受蘊、想蘊，以及行蘊中分為相應和不相應的行蘊；在界和處的方面，指法界和法處中存在的十六種法中的一部分，即除了八種無為法、五種色法和不相應行之外，也包括前面提到的三分之二的蘊。狀態不相應的行蘊是：在蘊的方面，指行蘊中不相應的部分；在界和處的方面，指法界和法處中的一部分，即除了無為法、五種色法和心所法之外，也包括不相應行本身。法性無為法的基礎是：在蘊的方面，無為法不存在；在界和處的方面，指法界和法處中的一部分，即除了八種有為法之外，就是八種無為法本身。 第三，除了前面所說的之外，還需要了解的法是十三種有境的識。

【English Translation】 (Second) I am sure that, based on what, do all afflictions to be abandoned and the purifying antidotes arise? That is, based on the basis of form; based on what is to be done, do all afflictions and purifications arise? That is, based on the basis of mind; based on what as the agent, do attachment and faith, etc., cause all afflictions and purifications? That is, based on the basis of mental factors; what is postulated on the state of these three? That is, based on the basis of non-associated compositional factors; and what are the purifying suchness and cessation, etc.? That is, based on the basis of unconditioned phenomena. In short, all aggregates, realms, and sources can be understood through mere knowledge or the three wisdoms, hence they are called the five bases. (Third) Detailed explanation: Classifying the three dharmas into five bases, the appearing basis of form is: in terms of aggregates, it refers to the aggregate of form; in terms of realms, it refers to the ten realms of sense faculties and objects; in terms of sources, it also refers to these ten sources, as well as the five forms existing in the dharma realm and source. The main basis of mind is: in terms of aggregates, it refers to the aggregate of consciousness; in terms of realms, it refers to the seven realms of consciousness; in terms of sources, it is the mind source itself. The dharmas arising from the surrounding mind are: in terms of aggregates, it refers to the aggregate of feeling, the aggregate of perception, and the compositional factors, which are divided into associated and non-associated; in terms of realms and sources, it refers to a part of the sixteen dharmas existing in the dharma realm and source, excluding the eight unconditioned phenomena, five forms, and non-associated compositional factors, but also including the aforementioned two-thirds of the aggregates. The non-associated compositional factors of state are: in terms of aggregates, it refers to the non-associated part of the compositional factors; in terms of realms and sources, it refers to a part of the dharma realm and source, excluding the unconditioned phenomena, five forms, and mental factors, but also including the non-associated compositional factors themselves. The basis of the nature of unconditioned phenomena is: in terms of aggregates, unconditioned phenomena do not exist; in terms of realms and sources, it refers to a part of the dharma realm and source, excluding the eight conditioned phenomena, but including the eight unconditioned phenomena themselves. Third, in addition to what has been said before, the dharmas to be known are the thirteen consciousnesses with objects.

---

ྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་འཆད་པ་སྟེ། དེའང་ཐོས་ བྱུང་གི་ཚིག་གི་དོན་ཙམ་ངེས་པར་འཛིན་པ་མོས་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཤེས་བྱ་དང་། 1-231 དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། བསམ་བྱུང་གི་རིགས་པ་བཞིས་བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ དང་། འཇིག་རྟེན་པའི་སྒོམ་བྱུང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་རྣམས་པར་འཕྲོ་བ་ མེད་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། དོན་དམ་པ་གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སོ་སོར་རང་ གིས་རིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པས་ གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། བདེན་པ་རྣམས་ལ་དང་ པོར་སྐྱེ་བས་འོག་མ་ཆོས་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། ཆོས་ཤེས་ཀྱི་ཕྱི་ནས་འབྱུང་བས་གོང་མ་ རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། ཉེས་དམིགས་སུ་ལྟ་ཞིང་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་ པའི་སྒོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ནས་ སྤང་བྱ་ཀུན་ནས་མི་ལྡང་བའི་ཆེད་དུ་ཀུན་འབྱུང་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ འབྱུང་འགགས་ནས་སླར་མི་སྐྱེ་བ་འགོག་པ་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་ རབ་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ལམ་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། སྤངས་རྟོགས་མཐར་ཐུག་པ་མི་སློབ་ ལམ་ཐོབ་པའི་དུས་ཀྱི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ རྟོགས་པས་རང་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་ཆེན་པོ་འགྲུབ་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཤེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཤེས་བྱ་གཞི་ལྔར་དབྱེ་བར་མ་ཟད། བཅུ་གསུམ་ དུ་ཕྱེ་བ་ནི་ཤེས་པ་བཅུ་གསུམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་ངོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དགོས་ པ་ནི། དེ་ལྟར་ཤེས་བྱ་ཆོས་གསུམ་དང་ཤེས་བྱེད་བཅུ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་ བསྟན་པས། འགའ་ཞིག་བདག་ཡོད་ལ་དེའང་ཞི་གནས་ཀྱིས་ཤེས་པ་པོ་དང་། ལྷག་མཐོང་ གིས་མཐོང་པ་པོར་འདོད་ཅིང་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། གཉིས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བར་བརྟག་ཅེ་ན། མཚན་ 1-232 ཉིད་ནི་སྒྲ་དོན་སྦྱར་ནས་མི་འཛིན་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་ པས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་བྱ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། སྒྲ་དོན་སྦྱར་ནས་འཛིན་པའི་རྣམ་ པར་རྟོག་པ་ཡུལ་གྱི་ཡུལ་དང་། ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུའམ་ས་བོན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ དང་། འཁོར་བར་འཇུག་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཉོན་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་དང་། རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ མཚན་དབང་པོ་དང་དོན་རྣམས་ལས་དབང་པོའི་ཡུལ་དང་། རྒྱུ་མཚན་ལས་བྱུང་བ་རྣམ་ཤེས་ ཚོགས་དྲུག་གི་ཡུལ་དང་། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཆགས་སོགས་

【現代漢語翻譯】 此外，爲了說明其應用領域，我們進一步區分：聽聞而來的知識，僅把握字面意義，是信解之識的認知對像； 同樣，通過四種推理進行思考和分析的知識，是思擇之識的認知對像；專注於世俗禪定，毫不散亂的知識，是禪定所生之識的認知對像； 對於勝義諦，由各自的智慧以現量證知的知識，是各自證智的認知對像；以神通了知他人心性的知識，是神通之識的認知對像； 首先生起于真諦，從而了知下法的知識，是法智的認知對像；從法智之後生起，從而了知上法的知識，是類智的認知對像； 通過觀察過患並加以駁斥，從而了知痛苦的知識，是苦智的認知對像；斷除業和煩惱，爲了不再生起，從而了知集諦的知識，是集智的認知對像； 痛苦和集諦止息，不再生起，從而了知滅諦的知識，是滅智的認知對像；成為無漏智慧的自性，從而了知道的知識，是道智的認知對像； 達到斷證的究竟，獲得無學道時，了知滅盡和不生的知識，是盡智和無生智的認知對像；通達一切所知，從而成就自他利益的偉大事業，是大乘智的認知對象。 如是，將所知分為五類，乃至分為十三類，也是因為它們是十三種知識的認知對象。必要是：如此清晰地闡述了所知三法和能知十三法等，是爲了遣除某些人執著于有我，並認為以奢摩他（止）能知，以毗缽舍那（觀）能見，從而生起實執。 第二，如何以及為何要辨識（རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ，rnam par shes par bya ba）？自性（མཚན་ཉིད，mtshan nyid）是指不將聲音和意義結合起來執取的，因此不作分別的五根識的對境，也是所應辨識的； 同樣，將聲音和意義結合起來執取的分別念是意識的對境；一切的因或種子，阿賴耶識（ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས，kun gzhi'i rnam shes）的對境；具有流轉輪迴自性的染污意（ཉོན་ཡིད，nyon yid）的對境； 生起諸識的因緣，根和境，是根的對境；從因緣所生，是六識聚的對境；與不相符的方面，如貪嗔癡等。

【English Translation】 Furthermore, to explain its application, we further distinguish: Knowledge arising from hearing, merely grasping the literal meaning, is the object of cognition of the knowledge of faith; Similarly, knowledge that is thought and analyzed through the four reasonings is the object of cognition of the knowledge of contemplation; knowledge that is focused solely on mundane samadhi, without distraction, is the object of cognition of the knowledge arising from meditation; For the ultimate truth, knowledge that is directly known by one's own wisdom is the object of cognition of the knowledge of individual wisdom; knowledge that knows the nature of others' minds through clairvoyance is the object of cognition of the knowledge of clairvoyance; Knowledge that first arises in the truths, thereby knowing the lower dharmas, is the object of cognition of the knowledge of dharma; knowledge that arises after the knowledge of dharma, thereby knowing the higher dharmas, is the object of cognition of the knowledge of subsequent realization; Knowledge that knows suffering by observing faults and refuting them is the object of cognition of the knowledge of suffering; knowledge that knows the origin by abandoning karma and afflictions, in order to prevent them from arising again, is the object of cognition of the knowledge of origin; Knowledge that knows cessation by ceasing suffering and origin, and not arising again, is the object of cognition of the knowledge of cessation; knowledge that becomes the nature of uncontaminated wisdom, thereby knowing the path, is the object of cognition of the knowledge of the path; Knowledge that knows exhaustion and non-arising at the time of attaining the ultimate abandonment and realization, the path of no more learning, is the object of cognition of the knowledge of exhaustion and non-arising; knowledge that accomplishes the great purpose of benefiting oneself and others by realizing all knowable things is the object of cognition of the knowledge of the great vehicle. Thus, dividing the knowable into five categories, and even dividing it into thirteen categories, is also because they are the objects of cognition of the thirteen types of knowledge. The necessity is: By clearly explaining the three dharmas of the knowable and the thirteen dharmas of the knower, it is to dispel those who cling to the self, believing that one knows with shamatha (calm abiding) and sees with vipashyana (insight), thereby giving rise to substantialism. Second, how and why should we distinguish (རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ, rnam par shes par bya ba)? The characteristic (མཚན་ཉིད, mtshan nyid) is that which does not apprehend by combining sound and meaning, therefore the object of the five sense consciousnesses that do not discriminate, and is also to be distinguished; Similarly, the discrimination that apprehends by combining sound and meaning is the object of the consciousness; the cause or seed of all, the object of the alaya-vijñana (ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས, kun gzhi'i rnam shes); the object of the afflicted mind (ཉོན་ཡིད, nyon yid) which has the nature of wandering in samsara; The cause of the arising of consciousnesses, the faculties and objects, are the objects of the faculties; arising from causes and conditions, are the objects of the six aggregates of consciousness; aspects that are incompatible, such as attachment, aversion, and ignorance.

---

ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཡུལ་དང་། གཉེན་པོ་ཆགས་བྲལ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཅན་གྱི་ཡུལ་དང་། ཕྲ་བའི་རབ་ ཏུ་དབྱེ་བ་ནི། མི་རིག་སྣ་ཚོགས་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་། །གཉེན་པོ་བག་ཆགས་མཚམས་སྦྱོར་ གྲོལ། །ཞེས་པ་ལྟར་བདུན་ཏེ། དེའང་(སྔར་བཤད་པ་ལྟར་)ཀུན་གཞི་ལ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སྣང་ བ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྔོ་སོགས་ཀྱི་ཤེས་པ་ལྟར་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པར་དཀའ་བས་མི་རིག་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཕྲ་བ་དང་། (ཤེས་པ་བྱུང་ཚུལ་ལྟར་) གཟུགས་(ཁ་དོག་མང་པོ་དང་། རོལ་མོ་མང་པོའི་)སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་ཅིག་ཅར་སྣང་བ་ན་ བློ་གཅིག་གི་རྣམ་པ་རྫས་ལ་འཇུག་པས་གཅིག་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། ཡུལ་དུ་མས་གཏད་པའི་ རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་པར་གཞག་དཀའ་བས། སྣ་ཚོགས་པའི་རྣམ་པར་རིག་ པ་ཕྲ་བ་དང་། དུས་གཅིག་ལ་བྱུང་བའི་རྣམ་ཤེས་རྣམས་ཕན་ཚུན་ཡུལ་ངེས་མེད་དུ་འཛིན་ རྣམ་མཉམ་པ་ལ། མིག་ཤེས་གཟུགས་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་གི་སྒྲ་ལ་མི་འཇུག་པ་ལྟ་བུ། སོ་སོར་ རང་རང་གི་ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་འདྲེས་པར་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ནི། དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་ན་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཕྲ་བ་དང་། ཆགས་སོགས་ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དེ་ཉིད། གཉེན་པོས་ཡུད་ ཙམ་ཞིག་ལ་ཆགས་སོགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་ནི། སྣང་བས་མུན་པ་སེལ་བ་ལྟར་དོན་ 1-233 མི་འགལ་ཡང་ཕལ་པ་རྣམས་ལ་འགལ་བ་ལྟར་སྣང་བས་གཉེན་པོའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཕྲ་བ་ དང་། (བཤད་ཟིན་པ་ལྟར་)ལས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་ཀུན་གཞི་ལ་བག་ཆགས་བསྒོས་པས། དེ་ སེམས་ལས་གཅིག་དང་ཐ་དད་དུ་བཞག་དཀའ་ཞིང་འབྲས་བུ་རིམ་གྱིས་བསྐྱེད་པའང་ཤེས་ དཀའ་བས་ན་བག་ཆགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཕྲ་བ་དང་། (འཆད་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་)རྒྱུ་གཅིག་ལ་ འགྲོ་བ་རིས་དུ་མ་འགྲུབ་པའི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་མཉམ་དུ་ཡོད་བཞིན་དུ། འཆི་ཁར་བག་ ཆགས་གང་རུང་གཅིག་སད་ནས་འགྲོ་བ་གང་རུང་གཅིག་ཏུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི། རྒྱུ་ མཉམ་པ་ལ་འབྲས་བུ་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་རྟོགས་པར་དཀའ་བས་ན་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ རྣམ་པར་རིག་པ་ཕྲ་བ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་སེམས་མཆོག་ཏུ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ ཐོབ་པ་ན། འཁོར་པར་ཡུན་རིང་དུ་འདྲིས་པའི་ཟག་བཅས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ ཏུ་འདས་པ་དེ། རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུས་འཇུག་སྙམ་དུ་ཕལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་དཀའ་བས་ གྲོལ་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཕྲ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ཤེས་བྱ་ཕྲ་མོ་རྟོགས་པའི་བློ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ ཡུལ་དུ་གྱུར་པས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བར་བལྟའོ། །དངོས་པོ་ནི། རྣམ་ཤེས་དེ་རྣམས་ ཀྱིས་མི་ཤེས་པའི་ཆོས་གསུམ་མེད་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ

【現代漢語翻譯】 有煩惱的境（ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཡུལ་），以及對治煩惱的離貪等無煩惱的境。細微的種種差別是：如頌云：『無明種種俱時生，對治習氣相續斷。』（མི་རིག་སྣ་ཚོགས་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་། །གཉེན་པོ་བག་ཆགས་མཚམས་སྦྱོར་གྲོལ། །）那樣共有七種。其中，如前所述，阿賴耶識（ཀུན་གཞི་，根本識）上顯現器世界（སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་）時，並非像所有時候的藍色等意識那樣完全斷絕了顯現，因此極難了悟，這是無明（མི་རིག་）的行相，是細微的識。如同意識產生的方式，當色（གཟུགས་，多種顏色）和聲（སྒྲ་，多種音樂）等各種境同時顯現時，一個意識的行相併非只緣一個所緣境，但也不是多個境所對應的多種行相，這種行相難以確定，所以是多種的行相，是細微的識。同一時間產生的各別意識，彼此對境不定，比如眼識（མིག་ཤེས་）只緣色，不緣聲，各自如實地領受自己的對境而不混雜，這是事物的自性，不可思議，所以是俱時生的行相，是細微的識。具有貪等煩惱束縛的心，通過對治，瞬間就能脫離貪等煩惱，就像光明驅散黑暗一樣，道理上不矛盾，但對於凡夫來說，卻顯得矛盾，所以是對治的行相，是細微的識。如前所述，各種業在阿賴耶識（ཀུན་གཞི་）上薰染習氣（བག་ཆགས་），這些習氣與心識之間，難以確定是一體還是他體，並且次第產生果報也很難理解，所以是習氣的行相，是細微的識。如將要解釋的那樣，雖然共同的因能使眾生趨向多個趣道，但在臨終時，某個習氣甦醒，從而在某個趣道中相續連線，對於共同的因產生次第的果報，難以理解，所以是相續連線的行相，是細微的識。阿羅漢（དགྲ་བཅོམ་པ་）的心獲得最極寂滅的法性時，對於長期串習輪迴的染污行為完全超越，凡夫難以理解這種行相如何運作，所以是解脫的行相，是細微的識。像這樣，能了知細微所知境的智慧，也應被視為這些識的對境。因為這些識沒有不能了知的法，所以一切都是所識境。 事物是，這些意識沒有不能了知的法三種，所以一切都是所識境。

【English Translation】 The objects of afflicted states (ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཡུལ་), and the objects of non-afflicted states such as detachment which are antidotes to afflictions. The subtle distinctions are: As the verse says, 'Various ignorances arise together, antidotes sever the connection of habits.' (མི་རིག་སྣ་ཚོགས་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་། །གཉེན་པོ་བག་ཆགས་མཚམས་སྦྱོར་གྲོལ། །) There are seven types. Among them, as previously explained, when the container world (སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་) appears on the ālaya-vijñāna (ཀུན་གཞི་, the base consciousness), it is not completely cut off from appearances like the consciousness of blue, etc., at all times. Therefore, it is extremely difficult to realize, and this is the aspect of ignorance (མི་རིག་), which is a subtle consciousness. Like the way consciousness arises, when various objects such as form (གཟུགས་, many colors) and sound (སྒྲ་, many musics) appear simultaneously, the aspect of one consciousness does not only grasp one object, but it is also not the various aspects corresponding to multiple objects. This aspect is difficult to determine, so it is a variety of aspects, which is a subtle consciousness. The individual consciousnesses that arise at the same time do not have a fixed object for each other. For example, eye consciousness (མིག་ཤེས་) only grasps form and does not grasp sound. Each individually experiences its own object as it is without mixing. This is the nature of things, inconceivable, so it is the aspect of simultaneous arising, which is a subtle consciousness. The mind that is bound by afflictions such as attachment can be freed from afflictions such as attachment in an instant through antidotes, just as light dispels darkness. There is no contradiction in principle, but it appears contradictory to ordinary people, so it is the aspect of antidotes, which is a subtle consciousness. As previously mentioned, various actions imprint habits (བག་ཆགས་) on the ālaya-vijñāna (ཀུན་གཞི་). It is difficult to determine whether these habits are the same as or different from the mind, and it is also difficult to understand how they gradually produce results, so it is the aspect of habits, which is a subtle consciousness. As will be explained, although a common cause can lead beings to multiple destinies, at the time of death, a certain habit awakens, and thus the continuum connects to a certain destiny. It is difficult to understand how a common cause produces gradual results, so it is the aspect of connection, which is a subtle consciousness. When the mind of an arhat (དགྲ་བཅོམ་པ་) attains the nature of supreme quiescence, it completely transcends the defiled actions that have been practiced in samsara for a long time. Ordinary people find it difficult to understand how this aspect operates, so it is the aspect of liberation, which is a subtle consciousness. In this way, the wisdom that can realize subtle objects of knowledge should also be regarded as the object of these consciousnesses. Because these consciousnesses do not have three dharmas that cannot be known, everything is an object of knowledge. Things are, these consciousnesses do not have three dharmas that cannot be known, so everything is an object of knowledge.

---

་དག་གོ། དགོས་པ་ནི། རྣམ་པར་ཤེས་བྱ་ཤེས་བྱེད་དག་ཀྱང་འདི་ཙམ་དུ་ངེས་སོ། །ཞེས་གསལ་ བར་བསྟན་པས། མེད་བཞིན་དུ་བདག་ལ་མཐོང་པ་པོ་དང་། ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ཉན་པ་པོ་ དང་། སྣོམ་པ་པོ་དང་། མྱོང་བ་པོ་དང་། རེག་པ་པོ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་པོར་མངོན་པར་ ཞེན་པ་སྤངས་ཏེ་བདག་མེད་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ གཟུགས་ཅན་ལ་སོགས་པར་དབྱེ་བ། གསུམ་པ་ལ་ཡུལ་ཅན་མངོན་ཤེས་ཀྱི་སྤྱི་དོན་ནི། ངོ་བོ་རྒྱུ་འབྲས་ལས་ལྡན་འཇུག། སྤྱོད་ ཡུལ་གང་ཟག་ངེས་ཚིག་གོ། ངོ་བོ་ནི། འཆི་འཕོ་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་ཤེས་པ་ལྷའི་ མིག་གི་མངོན་ཤེས་དང་། ངག་ཏུ་སྨྲ་བའི་སྒྲ་ཆེ་ཆུང་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་ཤེས་པ་ལྷའི་རྣ་ 1-234 བའི་མངོན་ཤེས་དང་། སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཆགས་སོགས་ཡོད་མེད་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་ དུ་ཤེས་པ་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་མངོན་ཤེས་དང་། སྔོན་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་བསྐྱེད་པ་ མངོན་སུམ་དུ་ཤེས་པ་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་མངོན་ཤེས་དང་། གདུལ་བྱ་གང་ན་ ཡོད་པ་དེའི་གནས་སུ་འགྲོ་འོང་ལ་སོགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་ཤེས་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་ཤེས་ དང་། སེམས་ཅན་འཁོར་བ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་མངོན་སུམ་དུ་ཤེས་པ་ཟག་ པ་ཟད་པའི་མངོན་ཤེས་ཏེ། ཤེས་པ་ཉི་ཚེ་བ་མ་ཡིན་ཞིང་། ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པར་འགྲོ་བ། ཡུལ་ གྱི་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ཐོགས་པ་མེད་པར་རིག་པའི་མཐུ་ཐོབ་པ་སྟེ། རྒྱན་ལས། སྐྱེ་དང་ངག་སེམས་དགེ་དང་མི་དགེ་བསྐྱེད། །དེ་ཡི་གནས་དང་ངེས་འབྱུང་མངོན་སུམ་གང་། ། ཤེས་པ་ཀུན་འགྲོ་ཡུལ་ལ་དབྱེ་བཅས་པ། །ཐོགས་མེད་བརྟན་པ་ཐོབ་པའི་མཐུ་ཡིན་ནོ། ། ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །རྒྱུ་ནི། རྟེན་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་སེམས་ཐོབ་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་ མི་རྟོག་པ་ལ་གནས་པ་དང་། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རང་རང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཤེས་པར་འདོད་པ་རྣམས་ ལས་བྱུང་བ་སྟེ། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཤིན་ཏུ་དག་ཐོབ་ནས། །མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ གཟུང་བ་དང་། །ཇི་ལྟར་རྣམ་གནས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས། །མཐུ་གྲུབ་པ་ཡི་དམ་པ་ཐོབ་པར་ འགྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི། རིན་ཆེན་འཕྲེང་བར། ལྷམ་དང་བཞོན་པ་བྱེད་པ་ དང་། ཉམ་ཐག་བཀུར་བར་བྱས་པ་དང་། གཞོན་པས་བླ་མ་བཀུར་བ་ཡིས། །མཁས་པས་རྫུ་ འཕྲུལ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་མཆོད་རྟེན་ལ་རོལ་མོ་སྣ་ཚོགས་པ་ཕུལ་ བས་ལྷའི་རྣ་བ་དང་། གཞན་དག་གི་འཁྲུལ་པ་མ་བརྗོད་ཅིང་སེམས་རྗེས་སུ་བསྲུངས་པ་ལས་ གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང་། གཞུང་དང་དོན་དྲན་པར་བྱས་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བཏང་བས་ སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ཡུལ་དམ་པ་ལ་སྣང་གསལ་མང་དུ་ཕུལ་བས་ལྷའི་མིག་ དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པས་ཟག་པ་ཟད་པའི་མངོན་

【現代漢語翻譯】 是清凈的。 必要性是：爲了清楚地表明，能知和所知的各種事物都僅限於此。通過『見者』，以及『聽者』、『嗅者』、『嘗者』、『觸者』和『識者』等詞語，斷除對無有之我的執著，從而進入無我之境。 區分有色等： 第三，關於有境現識的一般意義是：自性、因果、作用、對境、補特伽羅、定義。 自性是：完全了知死亡、轉生等一切現象的天眼現識；完全了知言語中所有聲音大小的天耳現識；完全了知心中所有生滅等狀態的他心現識；完全了知過去所造善與非善之業的前生隨念現識；完全了知應調伏者所在之處，並能自在往來的神變現識；完全了知眾生必定從輪迴中解脫的漏盡現識。這些並非是片面的知識，而是普遍周知的，能夠毫不費力地瞭解一切具有對境差別的現象。如《寶鬘論》所說： 『生與語心善與非善業，彼之境及定出皆現見，知者周遍于境有差別，無礙堅固獲得是為力。』 因是：獲得第四禪定的心，安住于無分別的智慧，以及想要了解各自對境的作意。如雲： 『四禪極清凈，獲得已，無分別智，完全執持，如何安住于，作意之中，成就力量，獲得勝悉地。』 業之因是：《寶鬘論》中說：製造鞋子和車輛，尊敬貧困者，以及年輕人尊敬上師，智者因此獲得神通。 同樣，向佛塔供奉各種樂器，不提及他人的過失，守護自心，從而獲得他心通；憶念經文和意義，佈施佛法，從而獲得前生隨念；向聖地供奉大量光明，從而獲得天眼；了知一切法皆為空性，從而獲得漏盡通。

【English Translation】 are pure. The necessity is: To clearly show that all knowable and cognizable things are limited to this extent. By the word 'seer,' and with the words 'hearer,' 'smeller,' 'taster,' 'toucher,' and 'knower,' abandoning the attachment to a non-existent self, one enters into the state of no-self. Distinguishing forms and so on: Third, the general meaning of the object-possessing direct perception is: nature, cause and effect, function, object, person, definition. The nature is: the divine eye direct perception that completely knows all phenomena such as death and rebirth; the divine ear direct perception that completely knows all sounds, large and small, of speech; the direct perception of knowing the minds of others that completely knows all states of mind, such as arising and ceasing; the direct perception of remembering past lives that completely knows the past creation of virtue and non-virtue; the magical direct perception that completely knows where the beings to be tamed are, and freely goes and comes to those places; the direct perception of the exhaustion of defilements that completely knows that sentient beings will definitely be liberated from samsara. These are not partial knowledges, but universally pervasive, able to effortlessly understand all phenomena with distinctions of objects. As it says in the Ornament of Precious Qualities: 'Birth and speech, mind, virtue and non-virtue created, The place of that and definite emergence are all directly seen, The knower pervades all objects with distinctions, Unobstructed and stable, obtaining that is power.' The cause is: obtaining the mind of the fourth dhyana, abiding in non-conceptual wisdom, and the intention to know the objects of each. As it says: 'Having obtained the extremely pure fourth dhyana, Completely holding non-conceptual wisdom, How to abide in, The intention, Achieving power, obtaining the supreme siddhi.' The cause of action is: In the Precious Garland it says: Making shoes and vehicles, honoring the impoverished, and young people honoring the guru, the wise will obtain magical powers. Similarly, offering various musical instruments to stupas, not mentioning the faults of others, guarding one's own mind, one obtains the knowledge of others' minds; remembering scriptures and meanings, giving the gift of Dharma, one obtains the remembrance of past lives; offering much light to holy places, one obtains the divine eye; knowing all dharmas to be emptiness, one obtains the exhaustion of defilements.

---

ཤེས་རྣམས་ཐོབ་ 1-235 པར་གསུངས་སོ། །འབྲས་བུ་ནི། འཕགས་པའི་གནས་པ་རྣམ་པར་ཐར་བའི་སྒོ་གསུམ་དང་། ལྷའི་གནས་པ་བསམ་གཏན་བཞི་དང་། ཚངས་པའི་གནས་པ་ཚད་མེད་པ་བཞི་ལ་སོགས་ པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་རྟག་ཏུ་གནས་ཤིང་། ཞིང་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་ནས་ འཕགས་པ་མཆོད་པ་དང་། སེམས་ཅན་སྨིན་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་གཉིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ གྲུབ་པ་སྟེ། (རྒྱན་ལས།)གང་གི་འཕགས་དང་ལྷ་དང་ཚངས་པ་ཡི། །གནས་པ་དཔེ་མེད་རྒྱ་ཆེན་ རྟག་ཏུ་གནས། །ཕྱོགས་སུ་དེ་སོང་སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་དག །ཡང་དག་མཆོད་བྱེད་རྣམ་ པར་དག་པ་སྐྱེད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། ། ལན་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དཔག་ཏུ་མེད་པས་ རྣམ་པར་རོལ་པ་སྟོན་ཅིང་། བཟོའི་ལས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་དང་། བསམ་བཞིན་སྐྱེ་བའི་སྤྲུལ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་སྤྲུལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་མཆོག་ཚོགས་ནང་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན། དཔག་མེད་རྣམ་པར་རོལ་པ་ཀུན་སྟོན་ཞིང་། །ལས་ དང་སྐྱེ་དང་མཆོག་གི་སྤྲུལ་པ་ཡིས། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་དུས་ཀུན་གནས། །ཞེས་པ་ ལྟར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡུམ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་རྣམ་པ་ ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གཏོད་པར་བྱེད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པའང་བྱེད་ལས་སོ། །ལྡན་ པ་ནི། སེམས་ཅན་སྨིན་པར་ནུས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་། དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་པའི་ ཡོན་ཏན་དང་། ཚིག་ལ་ཚད་མར་འཛིན་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་དང་ལྡན་པ་སྟེ། འདབ་གཤོག་ ཀུན་ནས་རྒྱས་པའི་བྱ་བཞིན་དུ། སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནུས་པ་བཞིན། །སངས་རྒྱས་ ལས་ནི་ཤིན་ཏུ་བསྔགས་པ་འཐོབ། །སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་ཚིག་གཟུང་འོས་པར་འགྱུར། །ཞེས་ པ་ལྟར་རོ། །འཇུག་པ་ནི། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་། རིགས་པ་གསུམ་དང་། རྣམ་པར་ ཐར་པ་བརྒྱད་དང་། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་དང་། ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ 1-236 བཅུ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱང་མཐུའམ་མངོན་ཤེས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་ བ་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་རིག་པ་གསུམ། །རྣམ་ཐར་བརྒྱད་དང་དེ་བཞིན་ཟིལ་ གནོན་བརྒྱད། །ཟད་པར་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་བརྟན་པ་ཐོབ་ པའི་མཐུ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་དག་ནི་ཕལ་ཆེར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཐུན་ མོངས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན། སྤྱོད་ཡུལ་ནི། མངོན་ཤེས་དང་པོ་ལྔས་རང་གི་ས་དང་། ས་འོག་ མས་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པས་འཇུག་པར་ནུས་ཀྱི། གོང་མར་ནི་མ་ཡིན་པ་སྟེ། རང་དང་འོག་ སའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དྲུག་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའོ། །གང་ཟག་ཀྱང་། དང་པོ་ལྔ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་མ་ཞུགས་པའི་སོ

【現代漢語翻譯】 所獲知識 1-235 如是說。其果為：聖者之住處，三種解脫之門； 天之住處，四禪定；梵天之住處，四無量心等， 常住于廣大之禪定中，前往一切剎土， 供養聖者，成熟眾生等，成就二利圓滿。 （《莊嚴經論》云：）『何者聖與天，以及梵天之，住處無與倫比恒常廣大住，彼往各方，佛陀與眾生，如實供養，生起清凈。』如是。 答：于佛之眷屬壇城中，以無量禪定， 示現種種游舞，以工巧之化身，隨欲而生之化身， 以及無上菩提之化身，恒常不斷地利益眾生。 即：『于殊勝眾中，禪定，無量示現種種游舞，以事業、生、以及殊勝之化身，為眾生之利益，恒時存在。』如是。 如是，《般若經》云：『舍利子，圓滿清凈之神通，乃是成就一切智智之因。』此乃其作用。具有者：具有能成熟眾生之功德， 為聖者所讚歎之功德，以及於言辭視為量之功德等。如鳥之雙翼完全舒展般， 能成熟眾生，具有此能力。佛陀之事業，獲得極度讚歎。對於眾生而言，成為可信賴之言辭。』如是。 入處：六神通，三種智慧，八解脫，八勝處， 十遍處，以及無量禪定等，亦皆以神通或現證而區分。 『六神通與三種智慧，八解脫以及八勝處， 十遍處與禪定，獲得無量穩固之力量。』如是。 彼等大多是就大乘而言，若就共同乘而言，行境為：前五神通能以自身之地，以及下地之神通等進入， 然于上地則否。即：『具有自身與下地之境。』如是。第六神通則能遍往一切處。補特伽羅亦然， 前五者乃未入菩提道之士。

【English Translation】 Gaining Knowledge 1-235 Thus it was said. The result is: the abode of the noble ones, the three doors of liberation; The abode of the gods, the four dhyanas; the abode of Brahma, the four immeasurables, etc., Constantly abiding in vast samadhi, going to all Buddha-fields, Offering to the noble ones, maturing sentient beings, etc., accomplishing the two benefits perfectly. (《Ornament of Realization》 says:) 'Whose noble and divine, and Brahma's, abode is incomparably vast and constant, he goes to all directions, Buddhas and sentient beings, truly offering, generating purity.' Thus it is. Answer: In the mandala of the Buddha's retinue, with immeasurable samadhi, Showing various dances, with the emanation of craftsmanship, the emanation of birth at will, And the emanation of supreme enlightenment, constantly and continuously benefiting sentient beings. That is: 'In the supreme assembly, samadhi, immeasurably showing all kinds of dances, with the emanations of action, birth, and supreme, for the benefit of sentient beings, always abiding.' Thus it is. Likewise, the 《Perfection of Wisdom Sutra》 says: 'Shariputra, perfectly pure supernormal knowledge is the cause of attaining all-knowing wisdom.' This is its function. Possessing: possessing the qualities of being able to mature sentient beings, The qualities praised by the noble ones, and the qualities of regarding words as valid, etc. Like a bird's wings fully spread, Able to mature sentient beings, possessing this ability. The Buddha's activities, obtaining extreme praise. For sentient beings, becoming trustworthy words.' Thus it is. Entering: the six supernormal knowledges, the three wisdoms, the eight liberations, the eight spheres of overcoming, The ten spheres of exhaustion, and the immeasurable samadhis, etc., are also distinguished by power or direct perception. 'The six supernormal knowledges and the three wisdoms, the eight liberations and likewise the eight spheres of overcoming, The ten spheres of exhaustion and samadhi, obtaining immeasurable stable power.' Thus it is. These are mostly in terms of the Great Vehicle. If in terms of the common vehicle, the field of activity is: the first five supernormal knowledges can enter with their own ground, and the supernormal powers of the lower ground, etc., But not in the upper ground. That is: 'Having the object of oneself and the lower ground.' Thus it is. The sixth supernormal knowledge can go everywhere. The individual is also, The first five are those who have not entered the path of enlightenment.

---

་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལའང་ཡོད་པ་སྟེ། མྱ་ངན་བསལ་ བ་ལས། དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་ལྔ་མངོན་ཤེས། །མཁའ་ལ་རྒྱང་རིང་འགྲོ་བ་ཡང་། །གང་ན་སྤྱོད་ ཡུལ་འཆི་མེད་པ། །དེར་ནི་འགྲོ་བའི་ནུས་པ་མེད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །ཟག་ཟད་ཀྱི་མངོན་ པར་ཤེས་པ་ནི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པའོ། །ངེས་ཚིག་ནི། (ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ རྗེད་བྱང་ལས།) ཡུལ་དང་དུས་རིང་པོ་ན་གནས་པ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱང་ད་ལྟ་དྲུང་ན་མངོན་ སུམ་དུ་འདུག་པ་ལྟར་རྟོགས་ཤིང་ཤེས་པས་ན་མངོན་ཤེས་ཞེས་པའམ། བསྡུ་བར་དུས་ལ་ བབས་ན་སྟོན་པ་མངོན་པར་ཤེས་པའམ། གནས་པའམ། གཞན་གྱི་དོན་སྤྱོད་པའམ། དྲིས་ པའི་ལན་གདབ་པར་ཤེས་པས་ན་མངོན་ཤེས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། ། གཞུང་དོན་ལ། ཆོས་གསུམ་པོ་ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་མངོན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བར་ བརྟག་ཅེ་ན། (མཛོད་དུ།)རྫུ་འཕྲུལ་རྣ་བ་ཡིད་དང་ནི། །སྔོན་ཚེ་འཆི་འཕོ་སྐྱེ་བ་དང་། །ཟད་ཤེས་ མངོན་དུ་བྱ་བ་ཡི། །མངོན་ཤེས་རྣམ་དྲུག་རྣམ་གྲོལ་བློ། །ཞེས་པ་ལྟར་མངོན་ཤེས་དྲུག་གི་ ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་སྟེ། དེའང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་ཤེས་ཀྱིས་རྣམ་ འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་པས་ནམ་མཁར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ 1-237 ཕྱིར་མངོན་པར་ཤེས་བྱ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ལྷའི་རྣ་བའི་མངོན་ཤེས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མཐའ་ཡས་ པའི་སྒྲ་སྣ་ཚོགས་པ་རྗེས་སུ་ཐོས་པའི་ཡུལ་དང་། གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་ སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཆགས་སོགས་ཡོད་མེད་ལ་འཇུག་པའི་ཡུལ་དང་། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་ དྲན་པས་འདས་པའི་ཚེ་རབས་གཅིག་གནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་འགྲོ་བ་ཤེས་པའི་ཡུལ་དང་། འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་ཤེས་པས་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བར་བར་མ་དོས་འགྲོ་བ་ཤེས་པའི་ཡུལ་དང་། ཟག་པ་ཟད་པའི་མངོན་ཤེས་ཀྱིས་ཁམས་གསུམ་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བ་འགོག་པ་དང་ངེས་ པར་འབྱུང་བའི་ཐབས་ལམ་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཤེས་ བྱ་ནི་སྔ་མ་དག་ཏུ་མ་ཟད་མངོན་ཤེས་དྲུག་གི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་ངོ་ཞེས་པའོ། །ཆོས་ གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མངོན་ཤེས་ཕྱི་མ་གསུམ་གྱི་ཡུལ་ཡིན་པས་མངོན་པར་ཤེས་པར་ བྱ་བ་དག་གོ། མཐུ་མངོན་ཤེས་དང་ཡུལ་ཆོས་གསུམ་ཙམ་དུ་གསལ་བར་བསྟན་པས་བདག་ ལ་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པའི་མཐུ་དང་བཅས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། གསུམ་པ་ལ། གཟུགས་ཅན་གཟུགས་མེད་གཉིས། བསྟན་ཡོད་བསྟན་མེད་གཉིས། ཐོགས་བཅས་ཐོགས་མེད་གཉིས་ཏེ་དྲུག་ལས། དང་པོ་གཉིས་ནི་བེམ་པོ་ཡིན་མིན་གྱི་ཕྱེ་བ་ དང་། བར་མ་གཉིས་ནི་མིག་ཡུལ་ཡིན་མིན་གྱིས་ཕྱེ་བ་དང་། ཐ་མ་གཉིས་ནི་ཀུན་འགྲོ་ཡིན་ མིན་གྱིས་ཕྱེ་བའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕ

【現代漢語翻譯】 即使是世俗之人也有神通，如《寂滅品》所說：『從寂滅中，五大仙人獲得神通，能在空中遠行。但無論何處，只要是死亡無法到達的境界，他們就沒有能力前往。』 證悟無漏神通唯有聖者才能獲得。詞源解釋：（出自《法相輯要》）對於處在遙遠時空中的隱蔽事物，也能像現在親眼所見一樣地了知，因此稱為神通。或者說，在需要調伏時能調伏，需要示現時能示現，需要安住時能安住，需要利益他人時能利益他人，需要回答問題時能回答問題，因此稱為神通。 正文部分：為什麼要觀察這三種法，以及如何觀察才能證得神通呢？（《俱舍論》中說：）『神境、天耳、知他心，宿命、死生與漏盡，此六神通是解脫慧。』 正因為這六種神通是所知境，所以要證得神通。神境通能夠以各種變化在空中飛行等，了知一切行境，因此是所知境。同樣，天耳通能夠聽聞無量眾生的各種聲音，因此是所知境。知他心通能夠了知眾生的心念活動，如貪慾等是否存在，因此是所知境。宿命通能夠憶起過去一世又一世的經歷，了知其所經歷的各個階段，因此是所知境。死生通能夠了知未來世眾生在中陰階段的去向，因此是所知境。漏盡通能夠了知如何從三界中解脫，以及解脫的方法，因此是所知境。要知道，所知境不僅限於以上所說，凡是六神通的對境都是所知境。這三種法都是后三種神通的對境，因此是所知境。之所以要闡明神通和對境這三種法，是爲了斷除我執，避免執著于自己擁有神變等神通。 第三部分：有色與無色兩種，可見與不可見兩種，有礙與無礙兩種，共六種。前兩種是按物質與非物質來區分，中間兩種是按是否為眼識的對境來區分，后兩種是按是否能自由穿梭來區分。那麼，如何區分，又為何要區分呢？

【English Translation】 Even ordinary people have psychic powers, as it says in the 'Nirvana Chapter': 'From nirvana, five great hermits attain clairvoyance, and can travel far in the sky. But wherever there is a realm where death cannot reach, they have no power to go.' The realization of uncontaminated clairvoyance is only attained by noble beings. Etymological explanation: (From the 'Index of Dharma Categories') They understand and know hidden things that exist in distant places and times as if they were present before them, therefore it is called clairvoyance. Or, when it is time to subdue, they can subdue; when it is time to manifest, they can manifest; when it is time to abide, they can abide; when it is time to benefit others, they can benefit others; when it is time to answer questions, they can answer questions, therefore it is called clairvoyance. Main text: Why should we examine these three dharmas, and how should we examine them in order to attain clairvoyance? (The 'Abhidharmakosha' says:) 'Psychic power, divine ear, knowing others' minds, past lives, death and birth, and the exhaustion of outflows, these six clairvoyances are the wisdom of liberation.' Precisely because these six clairvoyances are the objects of knowledge, one must attain clairvoyance. The psychic power of miraculous abilities enables one to travel in the sky with various transformations, knowing all realms of activity, therefore it is an object of knowledge. Similarly, the divine ear enables one to hear the various sounds of limitless beings, therefore it is an object of knowledge. Knowing others' minds enables one to know the mental activities of beings, such as whether or not there is attachment, therefore it is an object of knowledge. Remembering past lives enables one to recall past lives, knowing the various stages one has gone through, therefore it is an object of knowledge. Knowing death and birth enables one to know where beings will go in the intermediate state in future lives, therefore it is an object of knowledge. The clairvoyance of the exhaustion of outflows enables one to know how to be liberated from the three realms, and the methods of liberation, therefore it is an object of knowledge. Know that the objects of knowledge are not limited to the above, but all objects of the six clairvoyances are objects of knowledge. All three of these dharmas are the objects of the latter three clairvoyances, therefore they are objects of knowledge. The reason for clarifying the power of clairvoyance and the three dharmas as objects is to abandon the ego and avoid clinging to the belief that one possesses psychic powers and so on. Third part: There are two types: with form and without form; two types: visible and invisible; two types: with obstruction and without obstruction, making a total of six. The first two are distinguished by whether they are material or non-material, the middle two are distinguished by whether they are objects of eye consciousness, and the last two are distinguished by whether they can move freely. So, how are they distinguished, and why are they distinguished?

---

ྱིར་གཟུགས་ཅན་དུ་བརྟག་ཅེ་ན། འབྱུང་ བ་དང་འབྱུང་གྱུར་ནི་གཞན་མ་ལྟོས་པར་གཟུགས་དེ་ནི་བདག་ཉིད་དམ་ངོ་བོ་ཡིན་པས་ གཟུགས་ཅན་དུ་བལྟའོ་ཞེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། འབྲས་བུའི་གཟུགས་ནི་འབྱུང་ བ་རྟེན་དུ་གྱུར་ཅིང་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་རྟེན་དུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་གཞན་དང་ ལྡན་པས་གཟུགས་ཅན་དང་། གང་ལ་དགའ་བའི་སྲེད་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ཅན་གཟུགས་ཡིད་ དུ་འོང་བའམ། ཡང་ན་དགའ་བའང་ཡིན་ལ་ཀུན་འབྱུང་ཡང་ཡིན་པ་སྲེད་པ་འདོད་ཆགས་ནི་ 1-238 གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུའི་མིང་གིས་བཏགས་པ་དང་། སྟེང་འོག་ལ་སོགས་པ་ཕྱོགས་ཀྱི་ ཆ་ཤས་དང་བཅས་པ་དང་། ཕྱོགས་རྣམས་སུ་ལུས་ཀྱིས་རྒྱས་ཤིང་འགོག་པ་ནོན་པས་ཡུལ་ ཁྱབ་པ་དང་། ཕྱོགས་འདི་ན་འདི་ཡོད་དོ་ཞེས་ཡུལ་ཉེ་བར་བསྟན་དུ་རུང་བ་དང་། ཕྱོགས་ འགའ་ཞིག་ན་འདུག་པ་འདིར་ཡང་དམིགས་པ་ཡུལ་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དང་། གཟུགས་ཅན་ མ་ཡིན་པ་ནི་རང་གིས་མྱོང་བ་ལྟར་གཞན་གྱིས་ཤེས་པར་མི་ནུས་པས་གང་ཟག་གཉིས་སམ་ མང་པོ་སྤྱོད་ཡུལ་མཚུངས་ཤིང་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་པ་དང་། དབང་ཤེས་རྣམས་ཀྱང་དབང་པོ་ གཟུགས་ཅན་དང་འབྲེལ་པས་བརྒྱུད་ནས་གཟུགས་ཅན་དང་། གཟུགས་མེད་བྱིས་པའི་མིང་ བཞིའང་གཟུགས་ཀྱི་ས་བོན་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་དང་། དམིགས་པ་གཟུགས་ལ་འཇུག་ པའི་རབ་ཏུ་རྟོག་པ་དང་། ཕུང་པོ་ལྔ་ཀའང་ལག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང་མྱ་ངན་ལ་སོགས་ པས་གནོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དང་། བསྟན་པས་དོན་གོ་བར་བྱེད་པ་སྒྲའི་བརྗོད་བྱ་གཟུགས་ ཅན་དང་། རྡུལ་ཕྲ་མོ་བསགས་པས་རྣམ་པར་གཞག་པ་རགས་པ་ཆ་ཤས་དང་བཅས་པ་དང་། འདོད་ཡོན་ལ་སྲེད་པས་ཕྱི་རོལ་དུ་བལྟས་པ་འདོད་ཁམས་པའི་གཟུགས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ ལ་ནང་དུ་བལྟས་ཤིང་ཡིད་ལས་བྱུང་བ་གཟུགས་ཁམས་པའི་གཟུགས་དང་། ཐོག་མཐའ་ མེད་པས་རྒྱུན་རིང་བ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གཟུགས་དང་། སྲིད་པ་བདུན་པ་ལ་སོགས་པར་དུས་ ཡོངས་སུ་ཆད་པ་སློབ་པ་འགའ་ཞིག་གི་གཟུགས་དང་། དེའི་དུས་ཙམ་ཡིན་པ་ལྷག་བཅས་ པའི་སློབ་པའི་གཟུགས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་གྲུབ་པ་མེད་ཀྱང་གདུལ་བྱ་ལ་ངེས་པར་བསྟན་ པའི་ཕྱིར་བྱུང་བ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་ལ་ཡང་ གཟུགས་ཅན་དུ་བལྟའོ། །མཚན་ཉིད་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་གཟུགས་ཅན་དུ་མཚོན་པར་ནུས་ མོད། (ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་)ལྷག་མའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་ཉན་པ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་འཕེལ་ བའི་ཆེད་དུ་བསྟན་པའོ། །ཞེས་ཀྱང་གསུང་ངོ་། །དངོས་བཏགས་མ་ཕྱེ་ན་གནོད་པར་བྱ་བ་ 1-239 ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱིས་ཆོས་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཟུགས་ཅན་དག་གོ། ཡང་ ན་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་རོ། །ཞེས་པ་དགའ་བའི་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་དང་། འབྲེལ་དང་། རྗེས་སུ་ འབྲེལ

【現代漢語翻譯】 『如果認為是有形之物，那麼地、水、火、風四大種和四大種所造的色法，不依賴於其他，色法本身就是自性或本體，因此被視為有形之物。』同樣地，類推來說，果的色法是依賴於四大種而產生的，而四大種之間也相互依賴，因此色法與其他事物相關聯，所以是有形的。對於什麼事物感到歡喜而產生貪慾呢？令人心生喜愛的色法，或者說，喜悅和產生貪慾的愛慾，是將色法的因以果的名義來稱呼。上下等方位的部分，以及身體在各個方向上擴充套件並阻礙，從而遍佈于空間，並且可以在某個方向上指明『這個在這裡』，或者在某些方向上存在，這裡也是目標所指向的境，成為所使用的境。非有形之物，就像自己所體驗的那樣，他人無法知曉，因此兩個人或多個人所使用的境相同，並且形成共同的認知。各種識也因為與有形的根相關聯，所以通過這種關聯也是有形的。無色界出生的四種名稱也與色的種子和後續相關聯。緣於色而產生的分別念，以及五蘊都可以被手聚集起來觸控，並且會受到諸如痛苦等的損害。通過教導使人理解意義，聲音所表達的內容也是有形的。通過聚集微塵而形成的粗大之物，包含各個部分。由於貪戀慾望，向外看是欲界的色法。向內看禪定，從意念中產生的是色界的色法。沒有開始和結束，持續時間長的是普通人的色法。在第七有等處，時間完全中斷的是一些學者的色法。只有那個時候存在的是有餘依的學者的色法。同樣，即使沒有真實存在，但爲了教化所化眾生而顯現的佛和偉大的菩薩們的色法，也被視為有形之物。前兩個特徵可以用來表示有形之物，（耶謝謝年）其餘的區分是爲了增加聽者的智慧而展示的。』也這樣說。如果不區分實有和假立，那麼因為會受到損害等原因，所有這三種法也都是有形的。或者根據情況進行組合。』這裡所說的是喜悅的產生，關聯和後續關聯。 『If one considers it as having form, then the elements and the derived form, not relying on anything else, the form itself is the nature or essence, therefore it is regarded as having form.』 Similarly, by analogy, the form of the fruit relies on the elements, and the elements also rely on each other, therefore the form is related to other things, so it has form. What is it that one delights in and generates craving for? The form that is pleasing to the mind, or the desire that is both delight and arising, is named the cause of form by the name of the fruit. The parts of the directions such as above and below, and the body expands in all directions and obstructs, thus pervading the space, and it can be pointed out in a certain direction, 『This is here,』 or it exists in some directions, and here also the object is directed to the realm of use, becoming the realm of use. Non-form, just as one experiences it oneself, others cannot know, therefore the realm used by two or more people is the same, and a common perception is formed. The consciousnesses are also related to the form through the connection with the form sense organs, so they are also related to form. The four names of those born in the formless realm are also related to the seeds and consequences of form. The conceptualization that arises from focusing on form, and all five aggregates can be gathered by hand and touched, and can be harmed by suffering and so on. By teaching, one understands the meaning, and the content expressed by sound is also form. The coarse object formed by accumulating fine particles contains parts. Because of craving for desire, looking outward is the form of the desire realm. Looking inward at samadhi, what arises from the mind is the form of the form realm. Without beginning or end, what lasts for a long time is the form of ordinary people. In the seventh existence and so on, the time is completely cut off, which is the form of some learners. Only what exists at that time is the form of the learners with remainder. Similarly, even if it does not really exist, but the form of the Buddhas and great Bodhisattvas that appear in order to teach the disciples is also regarded as having form. The first two characteristics can be used to represent form, (Yeshe Shenyen) the remaining distinctions are shown to increase the wisdom of the listeners.』 It is also said. If one does not distinguish between real and imputed, then because of being harmed and so on, all three dharmas are also form. Or combine according to the situation.』 What is said here is the arising of joy, connection, and subsequent connection.

【English Translation】 『If one considers it as having form, then the elements and the derived form, not relying on anything else, the form itself is the nature or essence, therefore it is regarded as having form.』 Similarly, by analogy, the form of the fruit relies on the elements, and the elements also rely on each other, therefore the form is related to other things, so it has form. What is it that one delights in and generates craving for? The form that is pleasing to the mind, or the desire that is both delight and arising, is named the cause of form by the name of the fruit. The parts of the directions such as above and below, and the body expands in all directions and obstructs, thus pervading the space, and it can be pointed out in a certain direction, 『This is here,』 or it exists in some directions, and here also the object is directed to the realm of use, becoming the realm of use. Non-form, just as one experiences it oneself, others cannot know, therefore the realm used by two or more people is the same, and a common perception is formed. The consciousnesses are also related to the form through the connection with the form sense organs, so they are also related to form. The four names of those born in the formless realm are also related to the seeds and consequences of form. The conceptualization that arises from focusing on form, and all five aggregates can be gathered by hand and touched, and can be harmed by suffering and so on. By teaching, one understands the meaning, and the content expressed by sound is also form. The coarse object formed by accumulating fine particles contains parts. Because of craving for desire, looking outward is the form of the desire realm. Looking inward at samadhi, what arises from the mind is the form of the form realm. Without beginning or end, what lasts for a long time is the form of ordinary people. In the seventh existence and so on, the time is completely cut off, which is the form of some learners. Only what exists at that time is the form of the learners with remainder. Similarly, even if it does not really exist, but the form of the Buddhas and great Bodhisattvas that appear in order to teach the disciples is also regarded as having form. The first two characteristics can be used to represent form, (Yeshe Shenyen) the remaining distinctions are shown to increase the wisdom of the listeners.』 It is also said. If one does not distinguish between real and imputed, then because of being harmed and so on, all three dharmas are also form. Or combine according to the situation.』 What is said here is the arising of joy, connection, and subsequent connection.

---

་བ་དང་། རབ་ཏུ་རྟོག་པ་དང་། ངེས་པར་བསྟན་པའི་གཟུགས་ཅན་ནི་བཏགས་པ་ བ་དང་། གཞན་རྣམས་ནི་མཚན་ཉིད་པའོ། །ཡང་ན། ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ ཅན་བཅུ་ཞེས་པ་རྣམས་མཚན་ཉིད་པ་སྟེ། གཞན་རྣམས་ནི་བཏགས་པ་བའོ། །གཟུགས་ ཅན་ནི་ཆོས་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ལ་དེ་དག་ལ་བདག་གི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་བདག་ལ་ གཟུགས་ཅན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། གཉིས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པར་བརྟག་ཅེ་ན། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་པའི་དགག་སྒྲ་ནི་གཟུགས་ཅན་ལས་བཟློག་པའི་དོན་ཅན་ཏེ། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དེའི་བདག་ཉིད་མིང་བཞི་དང་། དེ་རྟེན་དུ་ཡོད་པའི་ཡིད་ཤེས་དང་། དེ་ལ་དགའ་བའི་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ཚོར་བ་བདེ་སོགས་དང་། ཕྱོགས་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་པ་ ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་བས་ན་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་དང་། ཀུན་གཞི་དང་རྗེས་སུ་ འབྲེལ་པས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། རབ་ཏུ་རྟོག་པས་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་ པ་དང་། ཕྱིར་བལྟས་ལ་སོགས་པ་དྲུག་ནི་ཐུན་མོང་བ་ཡིན་པས་གཞན་འདྲ་བ་ལ་གཟུགས་ ཀྱི་ཐད་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་སྦྱར་བ་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དག་གོ། དངོས་བཏགས་ མ་ཕྱེ་ན་ཆོས་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དག་གོ། ཡང་ན་ཕྱེ་ནས་ ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་པའི་གཟུགས་དང་མིང་བཞིའི་ཕུང་པོ་དང་། སེམས་ཀྱི་ ཁམས་བདུན་དང་། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ནི་དངོས་ཡིན་ལ་ གཞན་བཏགས་པ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའང་ཆོས་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་པས་བདག་གཟུགས་ ཅན་མ་ཡིན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། 1-240 གསུམ་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་དུ་ཡོད་པར་བརྟག་ཅེ་ན། མིག་གི་ཡུལ་དུ་ གྱུར་པའི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་གཟུགས་ནི་འདི་ནའོ། །ཕ་གི་ནའོ། །ཞེས་ཕན་ཚུན་བསྟན་ དུ་ཡོད་པའོ། །ལྷག་མའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་ཡོད་དེའི་བདག་ཉིད་གཟུགས་དང་། དེ་རྟེན་ དུ་གྱུར་པ་མིག་ཤེས་དང་། དེ་དང་འབྲེལ་བའང་མིག་ཤེས་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་དང་ རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་གཟུགས་མེད་བྱིས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཟུགས་ཅན་གྱི་དབྱེ་བ་ ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །འབྲེལ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཡོད་དུ་བྱས་ན་ཆོས་གསུམ་ཐམས་ཅད་ ཀྱང་བསྟན་དུ་ཡོད་པའོ། །ཡང་ན་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་ཏེ། བསྟན་ཡོད་འདིར་ནི་གཟུགས་གཅིག་ བུ། །ཞེས་པ་དངོས་ཡིན་ལ་གཞན་ནི་བཏགས་པ་བར་འགྱུར་རོ། །མིག་གི་ཡུལ་ནི་བསྟན་དུ་ ཡོད་པ་ཡིན་པས་བདག་མིག་གི་ཡུལ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། བཞི་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་དུ་མེད་པར་བརྟག་ཅེ་ན། བསྟན་དུ་ཡོད་པ་ ལས་ལྡོག་སྟེ་མིག་གི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་ལ་སོ

【現代漢語翻譯】 有表色（指可以被指示的顏色和形狀）的是假立的，其他的則是自相。或者說，具有觸礙的十種表色是自相，其他的則是假立的。表色是三種法（指色法、心法、非相應行法）的差別，因為它們沒有我的自性，所以爲了斷除認為我是表色的顯現執著。 第二，如何以及為何要考察非表色呢？ 『非表色』這個否定詞具有與表色相反的意義。非表色的自性是四種名蘊，以及作為其所依存在的心識，以及對它感到喜愛的遍行，如感受樂等，以及不具有方所等等相關聯，因此與根（指眼根等）表色，以及與阿賴耶識和隨行相關聯的色蘊，以及由分別而產生的非表色等等，以及向外看等等六者是共同的，因此在與他者相似的色法方面施加感受等等，就是非表色。如果未區分實有和假立，那麼所有三種法也都是非表色。或者，區分之後，根據情況施加，即法處所攝之色和四種名蘊，以及七種心界，以及意處和法界，處是實有，其他的則變為假立。這也是三種法的差別，因此爲了斷除認為我不是表色的顯現執著。 第三，如何以及為何要考察可指示呢？ 成為眼境的顏色和形狀的色法是『在這裡』、『在那裡』，可以相互指示的。剩餘的細微差別是可指示的自性，即色法，以及作為其所依的眼識，以及與之相關的眼識相應法和隨行，如無色界的蘊等等，與表色的差別相同。如果通過關聯等等而成為可指示，那麼所有三種法也都是可指示的。或者，根據情況施加，『可指示的這裡只有一種色』，這是實有，其他的則變為假立。眼境是可指示的，因此爲了斷除認為我是眼境的顯現執著。 第四，如何以及為何要考察不可指示呢？ 與可指示相反，所有不是眼境的，都是它的自性等等。

【English Translation】 That which has form and can be pointed out (referring to colors and shapes that can be indicated) is imputed, while the others are characteristics. Alternatively, the ten forms that have obstruction are characteristics, while the others are imputed. Form is the distinction of the three dharmas (referring to form, mind, and non-associated formations), and because they do not have the nature of self, it is to abandon the manifest clinging to the belief that 'I' am form. Second, how and why should we examine that which is not form? The negation 'not form' has the meaning opposite to form. The nature of not form is the four name aggregates, as well as the mind consciousness that exists as its basis, and the pervasive that delights in it, such as feeling pleasure, and not having location, etc., are related, therefore, with the sense organ (referring to eye organ, etc.) form, as well as the form aggregate associated with the alaya consciousness and the subsequent, and the non-form, etc., produced by discrimination, and looking outward, etc., the six are common, therefore, applying feeling, etc., to the aspect of form similar to others is that which is not form. If the real and imputed are not distinguished, then all three dharmas are also not form. Or, after distinguishing, apply according to the situation, that is, the form included in the dharma realm and the four name aggregates, as well as the seven mind elements, and the mind realm and the dharma realm, the realm is real, and the others become imputed. This is also the distinction of the three dharmas, therefore, it is to abandon the manifest clinging to the belief that 'I' am not form. Third, how and why should we examine that which can be indicated? The form of color and shape that becomes the object of the eye is 'here' and 'there', which can be mutually indicated. The remaining subtle distinctions are the nature of that which can be indicated, that is, form, as well as the eye consciousness that is its basis, and the eye consciousness associated with it and the subsequent, such as the aggregates of the formless realm, etc., are the same as the distinction of form. If it becomes indicatable through association, etc., then all three dharmas are also indicatable. Or, apply according to the situation, 'Only one form is indicatable here,' this is real, and the others become imputed. The object of the eye is indicatable, therefore, it is to abandon the manifest clinging to the belief that 'I' am the object of the eye. Fourth, how and why should we examine that which cannot be indicated? Opposite to that which can be indicated, all that is not the object of the eye is its nature, etc.

---

གས་པས་བསྟན་དུ་ མེད་པར་བལྟའོ། །བསྟན་མེད་ཀུན་གཞི་དང་འབྲེལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བསྟན་ དུ་མེད་པ་དག་གོ། ཡང་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་ཏེ་མིག་གི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་དངོས་ཡིན་ ལ་དེ་ལས་གཞན་ནི་བཏགས་པ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའང་ཆོས་གསུམ་ཙམ་དུ་ཤེས་པས་བདག་ མིག་གི་ཡུལ་མ་ཡིན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ལྔ་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པར་བརྟག་ཅེ་ན། མཚན་ཉིད་ ལ་གསུམ་གྱི། (དང་པོ།)དངོས་བཏགས་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པ་ནི། བསྟན་དུ་ཡོད་པ་མཚན་ཉིད་ པ་དང་བཏགས་པ་བ་བཤད་ཟིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཉིད་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའང་ མཚན་ཉིད་པ་དང་བཏགས་པ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། ། (གཉིས་པ།)མཚན་ཉིད་ཚུལ་གཞན་གྱིས་བཤད་པ་ནི། གཞན་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ 1-241 ཐོགས་པ་(ཡུལ་དང་དམིགས་པ་དང་སྒྲིབ་པ་ལ་ཐོགས་པ་གསུམ་ལས། །དང་པོ་མིག་གི་སོགས་ཡུལ་ཅན་ཏེ། འུག་པའི་མིག་ གི་མིའུ་དམར་བས་ཉིན་མོ་མི་མཐོང་། མིའི་ནག་པས་མཚན་མོ་མི་མཐོང་། རྟ་དང་ཁྱིའི་སེར་སྨུག་དུ་ཡོད་པས་གཉིས་ཀར་མཐོང་། ཉའི་ཚིལ་ཡིན་པས་སྐམ་ལ་མི་མཐོང་ངོ་། །མིའི་ཆུ་བུར་ཡིན་པས་ཆུ་ལ་མི་མཐོང་ངོ་། །རུས་སྦལ་དང་། སྦལ་བ་དཀར་བོ་དང་། འབུ་ལུ་ཀ་རྣམས་ཀྱི་རུས་པ་ཡིན་པས་གཉིས་ཀ་མཐོང་ཞེས་བརྟགས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་སེམས་སེམས་བྱུང་རྣམས་སོ། །གཞུང་ འདིར་ནི་གསུམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་སོ། །)དང་བཅས་པར་བལྟ་སྟེ། དེའང་རིགས་དང་ཉེ་བར་བསགས་ པ་དང་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་མ་བྱས་པས་ཀྱང་ངོ་། །དེ་ལ་རིགས་སམ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཐོགས་བཅས་ ནི་གང་དག་ཕན་ཚུན་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པའི་རྩིག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་འོད་ལ་ སོགས་པ་སྟེ་གཅིག་ཡོད་སར་གཞན་འབྱུང་བའི་གེགས་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཉེ་བར་བསགས་ པའམ་རྒྱས་པའི་ཐོགས་བཅས་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་བློས་བཀོད་པ་ཙམ་གྱི་གཟུགས་ཐོགས་ མེད་ཡིན་པ་ལ། དེ་ཉེ་བར་བསགས་པ་ལས་གོང་མར་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་རགས་པའི་དངོས་ པོའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་མ་བྱས་པའི་ཐོགས་བཅས་ནི་གང་བསམ་གཏན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་ཐོགས་མེད་དུ་མ་བསྒྱུར་བ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་གཟུགས་རྣམས་ སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་དབང་བསྒྱུར་ན་ནི་ཐོགས་མེད་ཡིན་ཏེ། ལྷ་སེམས་མཉམ་པ་མིར་ གྱུར་པ་དེ་སྙུང་བུའི་རྩེ་མོས་ཕུག་པའི་ཁྱོན་ཙམ་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་ཀྱང་གཅིག་ལ་ གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་མེད་ཅེས་མདོ་ལས་འབྱུང་བ་བསྡུ་བར་དྲངས་པ་ལྟར་རོ། ། (གསུམ་པ།)སྔ་མ་ཚུལ་གཞན་གྱིས་བཤད་པ་ནི། ཡང་པྲ་ཏི་གྷ་ཞེས་པ་ཐོགས་པ་དང་ཁོང་ ཁྲོ་གཉི་ག་ལ་འཇུག་པས་དོན་གང་ལ་རྒྱུད་རབ་ཏུ་འཁྲུགས་པ་ཞེ་སྡང་སྐྱེ་བའི་གཞིའི་གནས་ དམིགས་རྐྱེན་ནམ་བདག་རྐྱེན་ནམ་བདག་རྐྱེན་ཡིན་པས་ད

【現代漢語翻譯】 因此，被認為是不可指示的。所有與不可指示的阿賴耶識（kun gzhi，梵文ālaya-vijñāna，英語alaya consciousness，一切事物的基礎）相關的，也都是不可指示的。此外，可以根據情況進行組合，所有非肉眼可見的事物都是實有，而除此之外的則是假立的。僅僅通過了解這三種法，就能避免執著于認為『我』（bdag，梵文ātman，英語self）是肉眼可見的。 第五個問題：如何以及為何將事物視為具有阻礙性？從體性的角度來看，有三種情況：（第一）指示實有、假立和共同之處：凡是可以指示的，無論是體性還是假立，都具有阻礙性，因為它們要麼是體性，要麼是假立。 （第二）以其他方式解釋體性：此外，可以通過三種方式來看待阻礙性（即對境、目標和遮蔽的阻礙。第一，眼睛等具有對境：貓頭鷹的眼睛因為紅色的小點而白天看不見東西；人的眼睛因為黑色而晚上看不見東西；馬和狗的眼睛因為是黃褐色而兩者都能看見；魚的眼睛因為是脂肪而乾燥時看不見東西；人的眼睛因為是水泡而水下看不見東西；烏龜、白色青蛙和螻蛄等因為是骨頭而兩者都能看見。第二，心和心所。這裡主要指第三種情況。），即由於種姓、積累和未完全凈化。其中，種姓或自性的阻礙性是指那些相互遮蔽的事物，如墻壁等，以及遮蔽物，如光等，即在一個地方存在會妨礙另一個地方出現的事物。積累或增長的阻礙性是指極微塵僅僅通過概念構建而成的無礙色，但當它們積累時，就會增長為粗大的事物。未完全凈化的阻礙性是指那些沒有通過禪定三摩地（bsam gtan ting nge 'dzin，梵文dhyāna-samādhi，英語dhyana-samadhi，禪定）的力量轉化為無礙的欲界色。如果通過三摩地的力量進行轉化，則會變得無礙。如經中所說：『天人的心變得像人一樣，即使聚集在一個針尖大小的空間里，也不會相互阻礙。』 （第三）以另一種方式解釋前者：此外，『ᱯྲ་ཏི་གྷ་』（藏文，梵文प्रतीघ，梵文pratigha，漢語字面意思：衝突）一詞既指阻礙，也指憤怒，因此，對於任何內心極度煩亂，產生嗔恨的基礎、對境、因緣或自我因緣的事物來說，都是如此。

【English Translation】 Therefore, it is regarded as un-indicatable. All that is related to the un-indicatable Alaya-vijñana (kun gzhi, Sanskrit: ālayavijñāna, English: alaya consciousness, the basis of all things) are also un-indicatable. Furthermore, they can be combined as appropriate, and all that is not visible to the naked eye is real, while anything other than that becomes imputed. It is merely through understanding these three dharmas that one can abandon the attachment to the notion that 'I' (bdag, Sanskrit: ātman, English: self) is visible to the naked eye. Fifth question: How and why are things regarded as obstructive? From the perspective of characteristics, there are three aspects: (First) Indicating the real, the imputed, and the common: Whatever can be indicated, whether it is a characteristic or an imputation, is obstructive, because it is either a characteristic or an imputation. (Second) Explaining characteristics in another way: Furthermore, obstruction can be viewed in three ways (i.e., obstruction to objects, targets, and obscurations. First, eyes, etc., have objects: an owl's eyes cannot see during the day because of the small red spots; a human's eyes cannot see at night because of the blackness; a horse's and a dog's eyes are yellowish-brown, so they can see both; a fish's eyes are fatty, so they cannot see when dry; a human's eyes are blisters, so they cannot see underwater; turtles, white frogs, and mole crickets, etc., are bones, so they can see both). Second, mind and mental factors. Here, the focus is on the third aspect.), namely, due to lineage, accumulation, and incomplete purification. Among these, the obstruction of lineage or essence refers to those things that mutually obscure each other, such as walls, etc., and obscurations, such as light, etc., i.e., things whose presence in one place prevents the appearance of another. The obstruction of accumulation or growth refers to subtle particles that are formless only through conceptual construction, but when they accumulate, they grow into coarser objects. The obstruction of incomplete purification refers to those forms of the desire realm that have not been transformed into unobstructedness through the power of meditative concentration (bsam gtan ting nge 'dzin, Sanskrit: dhyāna-samādhi, English: dhyana-samadhi, meditation). If transformed through the power of samadhi, they become unobstructed. As it says in the sutra: 'The minds of gods become like those of humans, and even if gathered in a space the size of a needlepoint, they do not obstruct each other.' (Third) Explaining the former in another way: Furthermore, the term 'ᱯྲ་ཏི་གྷ་' (Tibetan, Sanskrit: प्रतीघ, Sanskrit: pratigha, literal meaning: conflict) refers to both obstruction and anger, so it applies to anything that causes extreme disturbance in the mind, leading to the arising of hatred, whether it is the basis, object, cause, or self-cause.

---

ེ་ལྟར་གྱུར་པའི་ཆོས་གསུམ་གྱི་མི་ སྡུག་པའི་ཆ་ནི་ངེས་ཚིག་གི་སྒོ་ནས་(དེ་གསུམ་ལ་སེམས་བདེ་བར་འཇུག་པ་ཐོགས་པའི་ཕྱིར།)ཐོགས་པ་དང་ བཅས་པའོ། །ཇི་ཞིག་ལྟར་ཞེ་སྡང་གི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་སྲིད་པའམ། དངོས་བཏགས་མ་ཕྱེ་ན་ 1-242 ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དག་གོ། ཡང་ན་ཅི་རིགས་སུ་སྤྱར་ཏེ། གཟུགས་ཅན་ བཅུ་དངོས་ཡིན་ལ་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་བཏགས་པ་བར་འགྱུར་རོ། །ཐོགས་བཅས་ཆོས་གསུམ་ དུ་བསྟན་པས་བདག་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་མ་ཡིན་པར་ཐོགས་རྡུགས་དང་བཅས་པར་ མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། དྲུག་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་ཐོགས་པ་མེད་པར་བརྟག་ཅེ་ན། ཐོགས་པ་དང་ བཅས་པ་ལས་ལྡོག་པ་བསྟན་མེད་གང་ཡིན་ཐོགས་མེད་གང་ཡིན་པ་དང་། རིགས་སོགས་ གསུམ་མ་ཡིན་པའི་ཐོགས་མེད་དང་། ཆོས་གསུམ་གྱི་ཁོང་ཁྲོའི་གནས་མ་ཡིན་པའི་ཆ་ནི་ ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །འབྲེལ་བ་ལ་སོགས་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐོགས་པ་མེད་པ་དག་གོ། ཡང་ན་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་ཏོ། །གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་དངོས་ཡིན་ལ། གཟུགས་ ཅན་བཅུ་ནི་བཏགས་པ་འགྱུར་རོ། །དེའང་ཆོས་གསུམ་ཡིན་པས་བདག་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་ སོང་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ ཟག་བཅས་ལ་སོགས་པར་དབྱེ་བ། བཞི་པ་ནི། ཟག་བཅས་ཟག་མེད་རྣམ་པ་གཉིས། འཐབ་བཅས་འཐབ་མེད་རྣམ་པ་ གཉིས། ཟང་ཟིང་ཡོད་མེད་རྣམ་པ་གཉིས། ཞེན་རྟེན་མངོན་འབྱུང་རྟེན་པ་གཉིས། འདུས་ བྱས་འདུས་མ་བྱས་གཉིས། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འདས་པ་གཉིས་ཏེ། བཅུ་གཉིས་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཀྱང་རིམ་པ་ལྟར་སྤྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་མེད་དང་། ཁྱད་པར་འཐབ་པའི་རྒྱུའི་ཉོན་ མོངས་པ་ཡོད་མེད་དང་། ལུས་ལ་སྲེད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་མེད་དང་། འདོད་ཡོན་ལ་ ཞེན་པ་ཡོད་མེད་དང་། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ཡོད་མེད་དང་། ཁམས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་དང་ མི་གཏོགས་པས་ཕྱེ་བའོ། །དེ་ལྟར་གཉིས་ཚན་དྲུག་གི། དང་བོ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་ སྤང་བྱ་ཟག་པ་དང་བཅས་བར་བརྟག་ཅེ་ན། མཛོད་ལས། ལམ་མ་གཏོགས་པའི་འདུས་བྱས་ རྣམས། །ཟག་བཅས་གང་ཕྱིར་དེ་དག་ལ། །ཟག་རྣམས་ཀུན་ཏུ་རྒྱས་པར་འགྱུར། །ཞེས་གང་ 1-243 ལ་དམིགས་ནས་ཟག་པ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བས་ཟག་བཅས་སུ་འཇོག་མོད། འདིར་ནི་ཟག་པ་ དང་སྒོ་དྲུག་གིས་འབྲེལ་བས་ཟག་བཅས་ཏེ། དེའང་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོང་པ་ རྣམས་ནི་ཟག་པ་དེའི་བདག་ཉིད་དམ། རང་བཞིན་ཡིན་པས་ཟག་པ་དང་བཅས་པར་བལྟའོ། ། ཞེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་སེམས་ བྱུང་དང་། དེ་དག་གི་གནས་མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་ཟག་པ་དང་འབྲེལ་བ་དང་། དགེ་བ་ཟག་ བཅས་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཡང་སྲིད་འགྲུབ་བྱེད་དུ་གྱུར་པའི་ཆ་ནས་ཟག་པས་བཅིངས་པ་དང་། ས་གཞན་གྱི་ཀུན་གཞི་ལའང་ས་

【現代漢語翻譯】 那麼，這三種令人不悅的法，從字面上看（因為它們會妨礙內心的平靜），都是有障礙的。如果不對實有和假有進行區分，那麼一切都將是有障礙的。或者，可以根據情況進行組合：十種有色法是實有，其餘的則是假有。之所以將有障礙的法分為三種，是爲了避免執著于認為一切都屬於自我，從而摒棄對障礙的執著。 第六個問題：如何以及為何考察無障礙？與有障礙相反的，即為無障礙。無障礙包括非種姓等三種的無障礙，以及不屬於三種嗔怒之境的無障礙。一切關係等都是無障礙的。或者，可以根據情況進行組合：一切無色法都是實有，而十種有色法則是假有。這也是爲了避免執著于認為一切都屬於自我，從而摒棄這種執著。 第四個問題是關於有漏等分類：有漏和無漏是兩種，有諍和無諍是兩種，有染和無染是兩種，所依和能生是兩種，有為和無為是兩種，世間和出世間是兩種，總共十二種。這些分類依次通過以下方式區分：一般而言，是否存在煩惱；特殊而言，是否存在引起爭鬥的煩惱；是否存在對身體的貪戀；是否存在對慾望的執著；是否存在生和滅；以及是否屬於三界。這就是六組二分法。首先，如何以及為何考察應斷之有漏？《俱舍論》中說：『除了道之外的有為法，都是有漏，因為在這些法中，煩惱會增長。』因此，凡是煩惱增長所依之處，就被稱為有漏。這裡，由於與煩惱和六根相關聯，所以稱為有漏。也就是說，煩惱和近煩惱是煩惱的自性或本質，因此被視為有漏。同樣，與煩惱相應的意識和心所，以及它們的所依，如眼根等，都與煩惱相關聯。善的有漏法，由於它們能促成輪迴，所以也被煩惱所束縛。其他地的阿賴耶識也是如此。

【English Translation】 So, these three unpleasant dharmas, literally (because they hinder inner peace), are all with obstruction. If the real and the imputed are not distinguished, then everything will be with obstruction. Alternatively, they can be combined according to circumstances: the ten forms with color are real, and the rest are imputed. The reason for dividing the obstructed dharmas into three is to avoid clinging to the idea that everything belongs to the self, thereby abandoning attachment to obstruction. The sixth question: How and why examine the unobstructed? Whatever is the opposite of the obstructed is the unobstructed. The unobstructed includes the unobstructed that is not of the three types of lineage, etc., and the part that is not the abode of the three kinds of anger. All relations, etc., are unobstructed. Alternatively, they can be combined according to circumstances: all forms without color are real, and the ten forms with color are imputed. This is also to avoid clinging to the idea that everything belongs to the self, thereby abandoning this attachment. The fourth question is about the classification of contaminated, etc.: contaminated and uncontaminated are two types, with conflict and without conflict are two types, with defilement and without defilement are two types, dependent and arising are two types, conditioned and unconditioned are two types, mundane and supramundane are two types, totaling twelve types. These classifications are distinguished in order by: generally, whether there are afflictions; specifically, whether there are afflictions that cause conflict; whether there is attachment to the body; whether there is attachment to desires; whether there is birth and death; and whether they belong to the three realms. This is the six sets of dichotomy. First, how and why examine the afflictions that should be abandoned? The Treasury of Knowledge says: 'All conditioned dharmas except the path are contaminated, because in these dharmas, afflictions will increase.' Therefore, whatever is the basis for the increase of afflictions is called contaminated. Here, because of the connection with afflictions and the six senses, it is called contaminated. That is to say, afflictions and near afflictions are the nature or essence of afflictions, so they are regarded as contaminated. Similarly, the consciousness and mental factors that are associated with afflictions, and their bases, such as the eye faculty, are all related to afflictions. Virtuous contaminated dharmas are also bound by afflictions because they contribute to samsara. The alaya consciousness of other grounds is also the same.

---

གཞན་གྱི་ཉོན་མོངས་པའི་གནས་ངན་ལེན་ལྡན་པ་ཟག་པའི་ རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་དང་། ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་དང་ལྡན་ཡང་། སྲིད་ པ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཤིང་གཉེན་པོ་བྱེད་པས་ཟག་མེད་དུ་འཇོག་ལ། དེ་ལས་གཞན་པའི་ ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་དམ། ཡང་ལམ་ལས་གཞན་པའི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ ཉོན་མོངས་པ་འཕེལ་བའི་རྐྱེན་བྱེད་པས་ཟག་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ འཕགས་པ་སློབ་པའི་ཕུང་པོ་ཟག་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བར་མ་ཟད། (མི་སློབ་ལམ་འཁོར་བཅས་བོར་བའི་) ཐ་ན་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཕུང་པོའང་སྔར་གྱི་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་འཕངས་ཤིང་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་ བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཟག་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཟག་པ་དང་བཅས་པར་བལྟའོ། །ཉེ་བར་ ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་དང་ཞེས་པ་ལ། (ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་)ཟག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་ འདུ་ཕྱེད་ཕུང་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་རྩ་བ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཟག་བཅས་དང་། དེ་ བཞིན་དུ་འབྲེལ་བས་གནས་དང་མཚུངས་གྱི་སྒོ་ནས་ལྔ་ཀའི་ཕྱོགས་གཅིག་དང་། བཅིངས་ པས་གཙོ་ཆེར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་དགེ་བ་དང་རྣམ་སྨིན་དང་བཅས་པའི་ཆ་ནས་ལྔ་ ཀའི་ཕྱོགས་གཅིག་དང་། རྗེས་སུ་འབྲེལ་བས་དགྲ་བཅོམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ལྔ་ཀ་དང་། རྗེས་ སུ་མཐུན་པས་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་བོར་བའི་ལྔ་ཀའི་ཕྱོགས་གཅིག་དང་། རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ 1-244 ལྔ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྟེ། ཕྱོགས་འདིས་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་བཤད་པར་བྱའོ། །ཞེས་ གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཁམས་དང་པོ་བཅོ་ལྔ་ནི་(དབང་པོ་ལྔ་)གནས་དང་(ཡུལ་ལྔ་)དམིགས་པ་ དང་(རྣམ་ཤེས་ལྔ་)མཚུངས་ལྡན་གྱི་སྒོ་ནས་ཟག་བཅས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་གཟུགས་ཅན་བཅུའང་ གནས་དང་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་ཟག་བཅས་དང་། ཡིད་དང་ཆོས་དང་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་ གསུམ་དང་། ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་འཕགས་པའི་ལམ་འཁོར་ དང་བཅས་པ་དང་། འདུས་མ་བྱས་བོར་བ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་སོ། །ཟག་བཅས་ ཆོས་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པས་བདག་ཟག་པ་དང་བཅས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་ཟག་པ་མེད་པར་བརྟག་ཅེ་ན། ཟག་ མེད་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་། འདུས་མ་བྱས་རྣམས་ཞེས་པ་ལྟར། སྤང་བྱ་ཟག་པ་དང་བཅས་ པ་ལས་ལྡོག་པ། ཟག་པའི་སྒོ་དྲུག་དང་མ་འབྲེལ་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པར་བལྟའོ། །ཡང་ན་ ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་གྱིས། ཟག་མེད་ཀྱི་བདག་ཉིད་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་ རབ་དང་། ཟག་མེད་དང་འབྲེལ་བ་དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་དང་དེའི་གནས་དང་། བཅིང་བ་ ཟག་བཅས་ཡིན་ཡང་ཟག་མེད་ཀྱི་དབང་གིས་ཁམས་གསུམ་དུ་འབྲས་བུ་མི་འགྲུབ་པ་དང་། རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཟག་བཅས་ཡིན་ཡང་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ས་བོན་དང་ལྡན

【現代漢語翻譯】 其他煩惱的處所，具有惡業，與有漏相連。而抉擇分（nirvedhabhāgīya，四加行位的暖、頂、忍、世第一法）雖然具有煩惱的種子，但背離輪迴，成為對治，因此被視為無漏。除此之外，所有的煩惱種子，或者除了道以外的所有有為法，都是增長煩惱的因，因此與有漏相應。並且，異生（pṛthagjana，凡夫）和聖者（ārya）有學（śaikṣa）的蘊，不僅是從有漏的因產生的，甚至（捨棄了無學道及其眷屬）阿羅漢的蘊，也是由先前的煩惱所拋，是連線相續的因，因此從有漏的因產生，所以被視為有漏。『五取蘊』中，（依什西賢友的觀點）有漏的自性，因此，蘊的一部分，根本和近取的煩惱是有漏的。同樣，以關聯的方式，從處和相應的角度來看，五蘊的一部分是有漏的；以繫縛的方式，主要是從行蘊的角度來看，善和異熟（vipāka）的部分，五蘊的一部分是有漏的；以隨逐的方式，除了阿羅漢以外的五蘊是有漏的；以相應的方式，捨棄了決擇分的五蘊的一部分是有漏的；從因產生的五蘊也都是有漏的。通過這種方式，也應解釋界（dhātu）和處（āyatana）。 如是說，最初的十五界（五根）從處和（五境）所緣，以及（五識）相應的角度來看是有漏的。十個色處也是從處和所緣的角度來看是有漏的。意、法和意識三界，以及意和法二處的一部分，是具有聖道及其眷屬的，捨棄了無為法的是有漏的。通過顯示有漏三法的差別，是爲了斷除對有漏我的執著。如何以及為何要觀察對治是無漏的呢？如『無漏道諦』和『無為法』等，與應斷的有漏相反，與六漏無關的，就被視為無漏。或者，依什西賢友的觀點，無漏的自性是出世間的智慧，與無漏相關的是與其相應的，以及它的處所。繫縛雖然是有漏的，但由於無漏的力量，在三界中不會產生果。隨逐雖然是有漏的，但具有無漏法的種子。

【English Translation】 Other afflictions' abodes, possessing negative karma, are connected to outflows (āsrava). While the factors of ascertainment (nirvedhabhāgīya, the heat, peak, forbearance, and supreme mundane qualities of the four preparatory practices) possess the seeds of affliction, they turn their backs on existence (saṃsāra) and act as antidotes, thus they are regarded as without outflows. Apart from these, all seeds of affliction, or all conditioned phenomena other than the path, are causes for increasing afflictions, thus they are in accordance with outflows. Moreover, the aggregates of ordinary beings (pṛthagjana) and noble (ārya) learners (śaikṣa) not only arise from the cause of outflows, but even the aggregates of an Arhat (who has abandoned the path of no-more-learning and its retinue) are thrown by previous afflictions and are the cause of connecting continuity, thus they arise from the cause of outflows and are therefore regarded as with outflows. In the phrase 'the five aggregates of grasping,' (according to Yeshe Shenyen) the nature of outflows, therefore, a part of the aggregates, the root and the afflictions of close grasping are with outflows. Similarly, in terms of connection, from the perspective of place and correspondence, a part of all five aggregates is with outflows; in terms of bondage, mainly from the perspective of the aggregate of formations, a part of all five aggregates, including virtue and maturation (vipāka), is with outflows; in terms of pursuit, all five aggregates except for an Arhat are with outflows; in terms of accordance, a part of all five aggregates that have abandoned the factors of ascertainment is with outflows; and all five aggregates arising from cause are also with outflows. In this way, the realms (dhātu) and sources (āyatana) should also be explained. Thus, the first fifteen realms (five faculties) are with outflows from the perspective of place and (five objects) object of observation, and (five consciousnesses) correspondence. The ten form sources are also with outflows from the perspective of place and object of observation. A part of the three realms of mind, phenomena, and consciousness, and a part of the two sources of mind and phenomena, possess the noble path and its retinue, and what has abandoned the unconditioned is with outflows. By showing the difference between the three phenomena with outflows, it is to abandon the attachment to the self as with outflows. How and why should one examine that the antidote is without outflows? As in 'the truth of the path without outflows' and 'the unconditioned phenomena,' what is the opposite of the to-be-abandoned with outflows, and is unrelated to the six outflows, is regarded as without outflows. Or, according to Yeshe Shenyen, the nature of without outflows is the wisdom that transcends the world, and what is related to without outflows is what corresponds to it and its place. Although bondage is with outflows, due to the power of without outflows, it does not produce results in the three realms. Although pursuit is with outflows, it possesses the seed of the phenomena of without outflows.

---

་པ་ཟག་མེད་ བཏགས་པ་བ་དང་། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་རྣམས་དང་། རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཚུལ་ ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོ་དག་གོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ནི་བཅིངས་ པའང་བཏགས་པར་བཤད་དགོས་ཏེ། གཞན་དུ་ན་ཟག་མེད་ཀྱི་ཁམས་བཅོ་ལྔ་སྲིད་པར་ ཐལ་བས་སོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་དང་ཞེས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་པའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་ པའི་ཕུང་པོའོ། །ཞེས་ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་དང་ཡོན་ཏན་འོད་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་རམ། 1-245 ཡང་ན་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཟག་མེད་སྡོམ་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་། ཟང་ཟིང་མེད་ པའི་ཚོར་བ་དང་། མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ཡིད་ཤེས་ རྣམས་སོ། །ཁམས་ཐ་མ་གསུམ་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཐ་མ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་འཕགས་པའི་ ལམ་འཁོར་བཅས་དང་འདུས་མ་བྱས་གྱིས་བསྡུས་པ་རྣམས་སོ། །ཟག་མེད་ཀྱང་ཆོས་གསུམ་ དུ་བསྟན་པས་བདག་ཟག་པ་དང་བྲལ་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། གཉིས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་འཐབ་པ་དང་བཅས་པར་བརྟག་ཅེ་ན། རང་ ཕྱོགས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་། གཞན་ཕྱོགས་ལ་ཞེ་སྡང་དང་དེ་དག་གི་སྐྱོན་མ་རིག་པའི་གཏི་ མུག་གི་ངོ་བོ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་བརྡེག་པའི་བསམ་པས་རལ་གྲི་ལ་སོགས་པའི་མཚོན་ཆ་ ལེན་པ་དང་། ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཆད་པས་གཅོད་པ་དང་། ཉེས་པ་རྩོམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ སྨྲ་ཞིང་སླར་སྨྲ་བ་འཐབ་རྩོད་དང་། ཕན་ཚུན་སྐྱོན་ནས་བརྗོད་པ་མཚང་ནས་འབྲུ་བ་དང་། དེ་ མི་བཟོད་པས་རྩོད་པ་དང་། ཞལ་ལྕེའི་གྲར་ཤག་འགྱེད་པ་རྣམས་འབྱུང་བས་རྒྱུ་དུག་གསུམ་ ལ་འབྲས་བུ་འཐབ་པར་བཏགས་པ་སྟེ། དུག་གསུམ་དེའི་བདག་ཉིད་དང་། དེ་དང་འབྲེལ་ བའི་སེམས་སེམས་བྱུང་དང་། དེས་བཅིངས་པའི་དགེ་བ་ཟག་བཅས་དང་། ཁམས་གོང་མ་ ནའང་དེའི་ས་བོན་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་དང་། གང་ལ་དུག་གསུམ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་དེའི་ རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་། ཕུང་པོ་ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། འཐབ་ པའི་རྒྱུ་དུག་གསུམ་དང་སྒོ་དྲུག་གིས་འབྲེལ་བ་ནི་འཐབ་པ་དང་བཅས་པར་བལྟའོ། །ཟག་ པ་དང་བཅས་པའི་གྲངས་ཇི་སྙེད་པ་འཐབ་པ་དང་བཅས་པའང་དེ་སྙེད་དེ་བཤད་མ་ཐག་པ་ ཉིད་དོ། །འཐབ་བཅས་ཆོས་གསུམ་གྱི་ཆ་ལ་བཏགས་པས་བདག་འཐབ་པ་དང་ལྡན་པར་ མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་འཐབ་པ་མེད་པར་བརྟག་ཅེ་ ན། འཐབ་པ་དང་བཅས་པ་ལས་ལྡོག་པས་འཐབ་པའི་རྒྱུ་དུག་གསུམ་དང་སྒོ་དྲུག་གིས་མ་ 1-246 འབྲེལ་བ་ནི་འཐབ་པ་མེད་པ་སྟེ། དུག་གསུམ་མེད་པའི་དགེ་བ་འཐབ་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་ པ་དེའི་བདག་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་གྲངས་ཇི་སྙེད་པ

【現代漢語翻譯】 如經文所說，『無漏』是指與繫縛無關的事物，如與正見相應的抉擇分，以及由戒律和禪定之蘊所產生的果報。 因此，『繫縛』也必須被視為一種假名安立，否則，十五種無漏界的存在將成為必然。 『無取蘊』指的是戒蘊、定蘊、慧蘊、解脫蘊和解脫知見蘊。正如耶謝協年（ye shes bshes gnyen，智慧友）和云丹沃（yon tan 'od，功德光）所說。 或者，指聖者們的無漏律儀之色蘊等，無染之受蘊，無相之想蘊，以及作意等和意識。 最後三界和最後二處的一部分，由聖道及其眷屬和無為法所攝。 由於無漏也以三種方式顯示，是爲了斷除對『我』與煩惱分離的執著。 第二，如何以及為何考察『有諍』？ 由於對自方生起貪慾，對他方生起嗔恨，以及由這些過患所生的無明愚癡，依此而生起以打擊為目的的念頭，拿起刀劍等武器，以懲罰來斷絕他人身命和受用，以及造作罪業等，口出惡語並反覆爭辯，互相揭露過失，因無法忍受而爭吵，以及在判決時施加懲罰等，這些都源於三毒，因此，以三毒為因而產生爭鬥。 三毒的自性，以及與之相關的意識和心所，以及由此束縛的有漏善法，甚至在上界中，其種子仍然相續存在，以及任何增長三毒的事物都與之相應，以及所有有漏蘊都由此產生。因此，爭鬥的根源在於三毒，並與六根相關聯，這就是所謂的『有諍』。 有多少有漏法，就有多少『有諍』，正如前面所說。 由於『有諍』是安立在三種法的部分上，是爲了斷除對『我』具有爭鬥的執著。 如何以及為何考察『無諍』？ 與『有諍』相反，與爭鬥之因三毒和六根無關的事物就是『無諍』，即沒有三毒，成為爭鬥對治的善法等。 有多少無漏法，就有多少『無諍』。

【English Translation】 As stated in the scriptures, 'without outflows' refers to things unrelated to bondage, such as the decisive factors corresponding to right view, and the fruits arising from the aggregates of discipline and concentration. Therefore, 'bondage' must also be regarded as a nominal designation; otherwise, the existence of the fifteen uncontaminated realms would be inevitable. 'Aggregates without grasping' refers to the aggregates of discipline, concentration, wisdom, liberation, and the knowledge and vision of liberation. As Yeshe Shenyen (ye shes bshes gnyen, Wise Friend) and Yonten Ö (yon tan 'od, Qualities of Light) said. Or, it refers to the uncontaminated discipline of the noble ones, such as the form aggregate, the feeling aggregate without defilement, the perception aggregate without characteristics, and the mental formations and consciousness. A portion of the last three realms and the last two sources, encompassed by the noble path and its retinue, and the unconditioned. Since 'without outflows' is also shown in three ways, it is to abandon the attachment to 'self' as being separate from afflictions. Second, how and why do we examine 'with strife'? Due to attachment arising towards one's own side, hatred arising towards the other side, and the ignorance and delusion arising from these faults, based on this, the thought of striking arises, taking up weapons such as swords, cutting off the lives and possessions of others with punishment, and creating sins, speaking harsh words and repeatedly arguing, mutually exposing faults, quarreling due to intolerance, and imposing punishments in judgments, all of these arise from the three poisons, therefore, strife arises from the three poisons as its cause. The nature of the three poisons, and the consciousness and mental factors associated with them, and the contaminated virtuous deeds bound by them, even in the upper realms, their seeds continue to exist, and anything that increases the three poisons corresponds to it, and all contaminated aggregates arise from it. Therefore, the root of strife lies in the three poisons and is associated with the six senses, this is what is called 'with strife'. As many contaminated dharmas as there are, so many are 'with strife', as mentioned earlier. Since 'with strife' is established on a part of the three dharmas, it is to abandon the attachment to 'self' as possessing strife. How and why do we examine 'without strife'? Opposite to 'with strife', things unrelated to the cause of strife, the three poisons and the six senses, are 'without strife', that is, without the three poisons, becoming the antidote to strife, such as virtuous deeds. As many uncontaminated dharmas as there are, so many are 'without strife'.

---

ར་འཐབ་པ་མེད་པའི་ དངོས་པོའང་དེ་སྙེད་དོ། །དེའང་ཆོས་གསུམ་གྱི་ཆ་ཡིན་པས་བདག་འཐབ་པ་དང་བྲལ་བར་ མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། གསུམ་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པར་བརྟག་ཅེ་ན། འཁོར་ བ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་། རྣམ་བྱང་ལ་ཞེ་སྡང་དང་། དེ་དག་གི་རྒྱུ་གཏི་མུག་གི་ངོ་བོ་གང་ ལ་བརྟེན་ནས་ཡང་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་ལུས་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ལྷག་པར་ ཆགས་ཤིང་ཞེས་པ་དེའི་བདག་ཉིད་དང་། དེ་དང་གནས་དང་གྲོགས་སུ་འབྲེལ་བ་དང་། དེས་ བཅིངས་བའི་དགེ་བ་དང་། དེའི་ས་བོན་ཀུན་གཞི་ལ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་དང་། དེ་ཉིད་འཕེལ་ བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་། ཕུང་པོ་ཟག་བཅས་རྣམས་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཟང་ཟིང་ སྣ་ཚོགས་སུ་འབྱུང་བས་ན་ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པར་བལྟའོ། །འཐབ་པ་དང་བཅས་པ་ཇི་ སྙེད་པར་ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པའང་དེ་སྙེད་དེ་ཟག་བཅས་ཀྱི་སྐབས་སུ་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། ། ཟང་ཟིང་ཅན་ཡང་ཆོས་གསུམ་དུ་འདུ་བས་བདག་ཟང་ཟིང་དང་ལྡན་པར་མངོན་པར་ཞེན་ བ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་ཟང་ཟིང་མེད་པར་བརྟག་ཅེ་ན། ཟང་ཟིང་ དང་བཅས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཟང་ཟིང་གི་རྒྱུ་དང་སྒོ་དྲུག་གིས་མ་འབྲེལ་བ་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པ་ སྟེ། ཡང་སྲིད་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོ་ཤེས་རབ་ཟག་མེད་དང་། དེ་དང་འབྲེལ་བ་ལ་སོགས་ པའོ། །འཐབ་པ་མེད་པ་ཇི་སྙེད་པར་ཟང་ཟིང་མེད་པའང་དེ་སྙེད་དེ་ཟག་མེད་དོ། །དེའང་ཆོས་ གསུམ་དུ་འདུ་བས་བདག་ཟང་ཟིང་དང་བྲལ་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། བཞི་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེན་པ་རྟེན་པར་བརྟག་ཅེ་ན། འདོད་ཡོན་ལ་འདོད་ ཆགས་དང་། ངེས་འབྱུང་ལ་ཞེ་སྡང་དང་། དེ་དག་གི་རྒྱུ་གཏི་མུག་གི་ངོ་བོ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ 1-247 གཟུགས་སྡུག་པ་དང་སྒྲ་སྙན་པ་དང་དྲི་ཞིམ་པ་དང་རོ་མངར་བ་དང་རེག་བྱ་འཇམ་པ་སྟེ་ འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་འབྱུང་བ་དེའི་བདག་ཉིད་དང་། དེ་ དང་གྲོགས་སུ་འབྲེལ་བ་དང་། དེས་བཅིངས་པའི་དགེ་བ་དང་། དེའི་ས་བོན་རྗེས་སུ་མཐུན་ པ་དང་། དེ་འཕེལ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་། ཟག་བཅས་རྣམས་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ ཞེན་པ་རྟེན་པར་བལྟའོ། །ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པ་ཇི་སྙེད་པར་ཞེན་པ་རྟེན་པའང་དེ་སྙེད་དེ་ ཟག་བཅས་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པས་བདག་འདོད་ཡོན་ལ་ཞེན་པ་དང་ལྡན་པར་མངོན་ པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་མངོན་པར་འབྱུང་བ་རྟེན་པར་བརྟག་ཅེ་ ན། ཞེན་པ་བརྟེན་པ་ལས་ལྡོག་པ་འདོད་ཡོན་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པའི་རྒྱུ་དུག་གསུམ་དང་སྒོ་ དྲུག་གིས་མ་འབྲེལ་པ་ནི་མངོན་པར་འབྱུང་བ་བརྟེན་པ་སྟེ། འདོད་ཡོན་ལ་ཞེན་པའི་གཉེན་ པོ་ཞི་གནས་ལྷག་མཐོང་དེའི་བད

【現代漢語翻譯】 同樣，沒有鬥爭的事物也有那麼多。因為這也是三種法的一部分，爲了斷除對自我的執著，遠離鬥爭。 第三個問題：如何以及為何考察與混亂相關的事物？對於輪迴的貪戀，對於解脫的嗔恨，以及它們的原因——愚癡的本質，依賴於這些，一次又一次地在輪迴中受生，特別執著于取蘊的五蘊之身，這是它的自性。與此相關聯的處所和朋友，被它束縛的善行，與其種子阿賴耶識相連，與其增長相一致，以及所有有漏皆由此因產生，因此會產生各種各樣的混亂，所以要觀察與混亂相關的事物。有多少與鬥爭相關，就有多少與混亂相關，這在有漏的範疇內已經說明。因為與混亂相關的事物也包含在三種法中，爲了斷除對自我的執著，認為自己與混亂相關。 如何以及為何考察沒有混亂的事物？與混亂相關的事物的反面，與混亂之因和六根無關的事物就是沒有混亂的事物。是對輪迴生起貪戀的對治——無漏的智慧，以及與之相關聯的事物。有多少沒有鬥爭，就有多少沒有混亂，這是無漏的。因為這也包含在三種法中，爲了斷除對自我的執著，遠離混亂。 第四個問題：如何以及為何考察執著所依賴的事物？對於欲妙的貪戀，對於出離的嗔恨，以及它們的原因——愚癡的本質，依賴於這些， 1-247 特別執著於色（美色），聲（妙音），香（芬芳），味（甘甜），觸（柔滑）這五種欲妙，產生執著，這是它的自性。與此相關聯的朋友，被它束縛的善行，與其種子相一致，與其增長相一致，以及所有有漏皆由此因產生，因此要觀察執著所依賴的事物。有多少與混亂相關，就有多少執著所依賴的事物，這本身就是有漏的。如此瞭解，爲了斷除對自我的執著，認為自己與欲妙的執著相關。 如何以及為何考察顯現所依賴的事物？與執著所依賴的事物的反面，與對欲妙特別執著的因——三毒和六根無關的事物就是顯現所依賴的事物。是對欲妙執著的對治——止觀雙運的自性。

【English Translation】 Similarly, there are just as many things that are free from strife. Since this is also a part of the three dharmas, it is to abandon attachment to self by renouncing manifest clinging to being associated with strife. Thirdly, how and why should one examine things that are associated with turmoil? Attachment to samsara, hatred towards liberation, and the essence of ignorance, which is the cause of these, relying on these, one takes birth again and again in samsara, particularly clinging to the five aggregates of appropriation, which is its nature. And places and friends associated with it, the virtues bound by it, connected to its seed, the alaya, in accordance with its increase, and because all contaminated things arise from its cause, various kinds of turmoil arise, so one should look at things associated with turmoil. As many as are associated with strife, so many are associated with turmoil, which is explained in the context of contaminated things. Since things associated with turmoil are also included in the three dharmas, it is to abandon attachment to self by renouncing manifest clinging to being associated with turmoil. How and why should one examine things that are free from turmoil? The opposite of things associated with turmoil, things that are not connected with the cause of turmoil and the six senses are things that are free from turmoil. It is the antidote to attachment to samsara—uncontaminated wisdom, and things associated with it. As many as are free from strife, so many are free from turmoil, which is uncontaminated. Since this is also included in the three dharmas, it is to abandon attachment to self by renouncing manifest clinging to being free from turmoil. Fourthly, how and why should one examine things that depend on clinging? Attachment to desirable qualities, hatred towards renunciation, and the essence of ignorance, which is the cause of these, relying on these, 1-247 particularly clinging to the five desirable qualities—form (beauty), sound (pleasant sound), smell (fragrance), taste (sweetness), and touch (smoothness)—clinging arises, which is its nature. And friends associated with it, the virtues bound by it, in accordance with its seed, in accordance with its increase, and because all contaminated things arise from its cause, one should look at things that depend on clinging. As many as are associated with turmoil, so many are dependent on clinging, which is contaminated itself. Knowing this, it is to abandon attachment to self by renouncing manifest clinging to being associated with clinging to desirable qualities. How and why should one examine things that depend on manifestation? The opposite of things that depend on clinging, things that are not connected with the cause of particularly clinging to desirable qualities—the three poisons and the six senses—are things that depend on manifestation. It is the antidote to clinging to desirable qualities—the nature of calm abiding and insight.

---

ག་ཉིད་དང་། དེ་དང་འབྲེལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཟང་ཟིང་ མེད་པ་ཇི་སྙེད་པར་མངོན་པར་འབྱུང་བ་རྟེན་པའང་དེ་སྙེད་དེ་གོང་མ་གོང་མ་ལ་སྙེགས་པས་ ཟག་མེད་ཉིད་དོ། །དེའང་ཆོས་གསུམ་གྱི་ཆ་ཡིན་པས་བདག་འདོད་ཡོན་ལ་ཞེན་པ་དང་བྲལ་ བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ལྔ་པ་ལ་གསུམ་ལས། (དང་པོ།)སོ་སོའི་ངོ་བོ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ ཕྱིར་འདུས་བྱས་སུ་བརྟག་ཅེ་ན། ཆོས་གང་ལ་རྒྱུ་ལས་གསར་དུ་སྐྱེ་བ་དང་། ཡོད་པ་འཕྲལ་ དུ་འཇིག་པ་དང་། རེ་ཞིག་རྒྱུན་ཙམ་གནས་པ་དང་། གནས་སྐབས་གཞན་དུ་འགྱུར་བར་ ཡང་སྣང་བ་དེ་རྒྱུ་དང་(མཛོད་འགྲེལ་དུ་)རྐྱེན་རྣམས་འདུས་ཤིང་ཕྲད་ནས་བྱས་བའི་ཕྱིར་འདུས་ བྱས་སུ་བལྟའོ། །སྔར་གྱི་སྐྱེ་སོགས་ཆོས་བཞི་ནི་སེམས་ཅན་གྱིས་བསྡུས་པ་ཁོ་ནའི་མཚན་ ཉིད་ཡིན་ལ་འདི་ནི་འདུས་བྱས་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་ གཅིག་འདུས་མ་བྱས་བརྒྱད་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདུས་བྱས་ 1-248 དག་གོ། མི་རྟག་པ་འདུས་བྱས་ཆོས་གསུམ་དུ་བསྟན་པས་བདག་མི་རྟག་པ་ཡིན་པར་མངོན་ པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་སུ་བརྟག་ཅེ་ན། འདུས་བྱས་ལས་ལྡོག་པ་ཆོས་གང་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་གནས་པ་དང་གཞན་དུ་འགྱུར་ བར་ཡང་མི་སྣང་བ་དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ ཏུ་འདུས་མ་བྱས་བརྒྱད་པོ་དག་གོ། རྟག་པའང་ཆོས་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་འདུས་མ་བྱས་སུ་ བསྟན་པས་བདག་རྟག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། (གཉིས་པ།)ཕུང་པོ་ཟག་མེད་གཉི་ག་མིན་ཚུལ་ནི། ཉེ་བར་ལེན་པའམ་ཟག་པ་མེད་པའི་ ཕུང་པོ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་འདུས་བྱས་ཞེས་བྱའམ་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། མཐའ་གཉིས་སུ་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་འཇོག་ཚུལ་གཉིས་ལ་ལྟོས་ཏེ་འདུས་བྱས་ཀྱང་མ་ཡིན་ འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལས་ཟག་པ་ དང་བཅས་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པས་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་མ་ ཡིན་ནོ། །འདོད་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཞིན་དུ་ལམ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་དང་། འཁོར་བ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་བལྟས་ནས་སྤོང་བར་བྱེད་པ་གཉེན་པོའི་ ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་པའམ། ཡང་ན་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་སྐྱེ་བར་ཡང་སྣང་ཞིང་རྒྱབ་ཀྱིས་ བལྟ་བ་འཇིག་པར་ཡང་སྣང་བས་འདུས་མ་བྱས་མ་ཡིན་ནོ། ། (གསུམ་པ)དེ་ལ་ལུང་དང་འགལ་བ་སྤོང་བ་ནི། འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདུས་བྱས་ དང་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཉིས་སོ་ཞེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདི་གཉིས་སུ་ངེས་པར་ གང་གསུངས་བ་དེའི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ

【現代漢語翻譯】 以及與此相關的其他事物。無論有多少無雜染顯現，就有多少所依，因為它們趨向于越來越高，所以是無漏的。這也是三種法的一部分，爲了斷除對自我、慾望和功德的執著，而顯現出不執著。 第五部分有三點：(第一點)詳細解釋各自的自性。如何以及為何將事物視為有為法？對於任何法，如果從因產生新的生起，存在立即壞滅，暫時保持延續，並且顯現出轉變為其他狀態，那麼它就被視為有為法，因為它是由因和（在《俱舍論》的註釋中）緣聚合和合而成的。先前的生等四法只是有情所攝的特徵，而這是有為法總體的特徵。除了法界和處界中的八種無為法之外，所有三種法都是有為法。由於將無常顯示為三種有為法，因此爲了斷除對自我為常的執著。 如何以及為何將事物視為無為法？與有為法相反，對於任何法，不顯現生起、壞滅、住留和轉變為其他狀態，那就是無為法。法界和處界中的八種無為法。由於將常顯示為三種法的特點，即無為法，因此爲了斷除對自我為常的執著。 (第二點)蘊不是有漏也不是無漏的方式。具有近取或無漏的蘊，如戒律等，被稱為有為法還是無為法？爲了斷除對兩種極端的執著，取決於兩種安立方式，既不是有為法也不是無為法。為什麼不是兩者呢？因為業是具有煩惱的，並且不是由煩惱所顯現的，所以不是有為法。就像發菩提心一樣，因為它能成就道，所以趨向于涅槃，並且背離輪迴而捨棄，是作為對治的自性。或者，趨向于涅槃顯現為生起，而背離輪迴顯現為壞滅，所以不是無為法。 (第三點)消除與經文的矛盾。那麼，世尊所說的『有為法和無為法是二』，即一切法都確定為這二者，這是什麼意思呢？

【English Translation】 And other things related to it. As many stainless appearances as there are, there are as many supports, because they tend towards higher and higher, so it is stainless. This is also part of the three dharmas, in order to abandon attachment to self, desire, and merit, and to manifest non-attachment. The fifth part has three points: (First point) Explaining the nature of each in detail. How and why are things regarded as conditioned dharmas? For any dharma, if a new arising occurs from a cause, existence immediately ceases, temporarily maintains continuity, and it also appears to transform into other states, then it is regarded as a conditioned dharma because it is made by the aggregation and combination of causes and (in the commentary of Abhidharmakośa) conditions. The previous four dharmas of arising, etc., are only the characteristics of what is included by sentient beings, while this is the characteristic of the conditioned dharma as a whole. Except for the eight unconditioned dharmas in the realm of dharma and the realm of sense bases, all three dharmas are conditioned dharmas. Because impermanence is shown as three conditioned dharmas, it is in order to abandon the attachment to self as permanent. How and why are things regarded as unconditioned dharmas? Opposite to conditioned dharmas, for any dharma, there is no appearance of arising, ceasing, abiding, and transforming into other states, that is an unconditioned dharma. The eight unconditioned dharmas in the realm of dharma and the realm of sense bases. Because permanence is shown as the characteristic of the three dharmas, namely unconditioned dharmas, it is in order to abandon the attachment to self as permanent. (Second point) How aggregates are neither defiled nor undefiled. Are the aggregates with grasping or without defilements, such as discipline, etc., called conditioned dharmas or unconditioned dharmas? In order to abandon attachment to the two extremes, depending on the two ways of establishing, it is said to be neither conditioned nor unconditioned. Why is it neither? Because karma is with defilements, and it is not manifested by afflictions, so it is not a conditioned dharma. Just like generating Bodhicitta, because it accomplishes the path, it tends towards Nirvana, and turns away from Samsara and abandons it, it is the nature of the antidote. Or, tending towards Nirvana appears as arising, and turning away from Samsara appears as ceasing, so it is not an unconditioned dharma. (Third point) Eliminating contradictions with the scriptures. Then, what about what the Bhagavan said, 'Conditioned and unconditioned dharmas are two,' that is, all dharmas are determined to be these two?

---

་ནི་དེ་ལྟར་ཉིད་དེ་དེ་གཉིས་ལས་གུད་ན་ཆོས་གཞན་ མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་འདིར་གཉིས་མ་ཡིན་བསྟན་པ་ནི་འདོད་བཞིན་དུ་སྐྱེ་འགག་ བྱེད་པའི་དོན་གང་གིས་འདུས་བྱས་སུ་འགྱུར་བའི་དོན་དེས་འདུས་བྱས་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་དང་། 1-249 ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་འདུས་མ་བྱས་པའི་དོན་གང་གིས་འདུས་མ་བྱས་སུ་འགྱུར་བའི་ དོན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་ཏེ། ཞེས་ལྟོས་ས་གཉིས་ལ་ལྟོས་ནས་ཕུང་པོ་གསུམ་པ་ ལྟ་བུར་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། དོན་ལ་ཟག་མེད་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་གཉིས་པོ་ལས་གུད་ན་མེད་པས་ དེ་ལྟར་བཤད་པའི་ཚུལ་འདི་ནི་འདི་ལྟར་འགལ་བ་མེད་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེའང་ཚུལ་ ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པ་འགའ་ཞིག་འདུས་བྱས་མཚན་ཉིད་པ་ དང་འདུས་མ་བྱས་བཏགས་པ་བ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་རྣམ་གྲོལ་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་ པ་དང་། ཕུང་པོ་ལྔའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་འདུས་མ་བྱས་མཚན་ཉིད་པ་དང་འདུས་བྱས་བཏགས་ བབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།། །། བམ་པོ་གཉིས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་འཆད་ཅེས་མཚམས་སྦྱར་ནས། དྲུག་པ་ལ། ཇི་ལྟར་ དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པར་བརྟག་ཅེ་ན། འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ པའི་ཁམས་གསུམ་པར་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྲེད་པས་བདག་གིར་བྱས་པ་དང་། མཉམ་གཞག་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་ཁམས་གསུམ་པ་དེ་ ལྟར་སྣང་བ་ཡང་འཇིག་རྟེན་(མདོ་ལས། འཕགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་ཅིང་འཇིག་རྟེན་ན་བཞུགས་པ་ནི་སོ་ སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་མཐུན་ནོ། །ཞེས་སོ། །)པའོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་ཡང་དག་པའི་ལམ་གྱིས་ བསྡུས་པ་དང་རྗེས་ཐོབ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་སྣང་བ་མ་རྟོགས་པ་རྣམས་དང་། གཟུགས་ཅན་ གྱི་ཁམས་བཅུ་རྣམ་ཤེས་དང་བཅས་པ་བཅོ་ལྔ་དང་། གཟུགས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་དང་། ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། ཁམས་ཕྱི་མ་གསུམ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ཕྱི་མ་གཉིས་ ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་ཡང་དག་པའི་ལམ་དང་རྗེས་ཐོབ་དེ་བཞིན་དུ་སྣང་བ་དང་འདུས་མ་བྱས་ བོར་བ་རྣམས་སོ། །དེའང་ཆོས་གསུམ་དུ་འདུ་བས་བདག་ལ་ཁམས་གསུམ་ལས་མ་གྲོལ་ བས་འཇིག་རྟེན་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་ 1-250 འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པར་བརྟག་ཅེ་ན། སྤང་བྱ་ཁམས་གསུམ་པའི་ས་བོན་སྤོང་བའི་གཉེན་ པོ་འཕགས་པའི་ལམ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཉན་ རང་རྣམས་ཀྱི་ནི་རྟག་སོགས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ རྣམས་ཀྱི་ནི་གཟུགས་སོགས་སྤྲོས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་སྤྲོས་པ་མེད་ པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། འདུས་མ་བྱས་ནི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིའི་ གན

【現代漢語翻譯】 因為它們之間沒有其他的法。然而，這裡所說的『非二』的教義，是指以隨欲生滅的意義而成為『有為』，以及以業和煩惱所不造作的意義而成為『無為』。這是依賴於兩種情況，類似於第三蘊的教義。實際上，無漏的五蘊與這二者並無不同，所以應以這種方式來看待，這樣才沒有矛盾。也就是說，戒律、禪定和智慧等有些是有為的自性，是假立的無為；而解脫、解脫智見，以及五蘊的真如，是無為的自性，是假立的有為。

從第二捲開始講解，首先提出問題：『如何以及為何被認為是世間的？』因為對屬於欲界、色界和無色界這三界之中的諸法，由於貪愛而執為己有；並且隨順於世間的禪定，以及證得超越世間的智慧之後，三界仍然顯現為世間（經中說：『聖者爲了利益眾生而住在世間，與凡夫無異。』）。蘊的一部分被真實的道所攝持，並且隨順於真如，對於那些未能證悟的人來說，以及色界的十界連同識蘊共十五界，以及色界的十二處，這些都僅僅是世間的。而後面的三界和後面的二處的一部分，是隨順於真實的道和真如，並且捨棄了無為法。這是因為它們包含在三種法中，由於我執而未能從三界中解脫，所以爲了斷除對世間的執著，才這樣說。『如何以及為何被認為是出世間的？』爲了斷除三界之種子的對治法，聖者的無分別智慧之道就是出世間的。對於聲聞和緣覺來說，因為他們不會顛倒地執著于常等；對於菩薩來說，因為它是對治一切色等戲論之法的對治法，所以是無戲論的無分別。無為法是一切分別的基礎。

【English Translation】 Because there are no other dharmas apart from these two. However, the teaching of 'non-duality' here refers to becoming 'conditioned' by the meaning of arising and ceasing according to desire, and becoming 'unconditioned' by the meaning of not being created by karma and afflictions. This relies on two situations, similar to the teaching of the third aggregate. In reality, the uncontaminated five aggregates are no different from these two, so it should be viewed in this way so that there is no contradiction. That is, some of the precepts, samadhi, and wisdom are conditioned by nature and are nominally unconditioned; while liberation, liberating knowledge and vision, and the suchness of the five aggregates are unconditioned by nature and are nominally conditioned.

Starting from the second volume, the question is first raised: 'How and why is it considered worldly?' Because of the attachment to the dharmas belonging to the three realms of the desire realm, the form realm, and the formless realm, they are taken as one's own; and following worldly samadhi, and after attaining wisdom beyond the world, the three realms still appear as worldly (as stated in the sutra: 'The noble ones dwell in the world for the benefit of sentient beings, and are no different from ordinary people.'). A part of the aggregates is held by the true path, and follows suchness, for those who have not realized it, and the ten realms of the form realm together with the consciousness aggregate, a total of fifteen realms, and the twelve sense bases of the form realm, these are only worldly. And a part of the latter three realms and the latter two sense bases follow the true path and suchness, and have abandoned the unconditioned. This is because they are contained in the three dharmas, and because of self-grasping, they have not been liberated from the three realms, so in order to cut off attachment to the world, it is said in this way. 'How and why is it considered transcendental?' The antidote to abandon the seeds of the three realms, the noble path of non-discriminating wisdom, is transcendental. For the Shravakas and Pratyekabuddhas, because they do not mistakenly cling to permanence, etc.; for the Bodhisattvas, because it is the antidote to all phenomena of elaboration such as form, it is non-elaborating non-discrimination. The unconditioned is the basis of all thoughts.

---

ས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རྣམ་གྲངས་སུ་ན་མཉམ་གཞག་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་ པའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་སྣང་བ་ལ་སོགས་པའང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ ཡིན་ཏེ། (བསྡུ་བར། དེའང་མ་འདྲིས་པའི་དོན་གྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ལ། ཐ་སྙད་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་དམིགས་ པའི་དོན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །) འཇིག་རྟེན་ ལས་འདས་པའི་ལམ་ལ་རྟེན་ཅིང་དེའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཟིན་པའམ། དེའི་རྣམ་པར་སྣང་བའམ་ དེའི་མཐུ་ལས་བྱུང་བས་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་དང་ཁམས་ཕྱི་ མ་གསུམ་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གོ་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལམ་དང་ རྗེས་ཐོབ་སྟེ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་རྣམས་ སོ། །དེའང་ཆོས་གསུམ་དུ་བསྟན་པས་བདག་ཁམས་གསུམ་ལས་གྲོལ་བས་ཐར་པ་འབའ་ ཞིག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ བྱུང་བ་ལ་སོགས་པར་དབྱེ་བ། ལྔ་པ་ནི། བྱུང་དང་མ་བྱུང་གཉིས། འཛིན་པ་གཟུང་བ་གཉིས། ཕྱི་བལྟས་ནང་བལྟས་ གཉིས། ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་མིན་གཉིས་ཏེ་བརྒྱད་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཀྱང་རིམ་པ་ལྟར་སྐྱེས་ བ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང་། ཡུལ་ཅན་དང་ཡུལ་དང་། མཉམ་བར་མ་བཞག་པ་དང་བཞག་པ་ དང་། ཉོན་མོངས་ཡོད་པ་དང་མེད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ། །དེ་ལྟར་གཉིས་ཚན་བཞིའི་དང་པོ་ ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་བྱུང་བར་བརྟག་ཅེ་ན། ལན་ལ་གཉིས་ལས། (དང་པོ་)ངོ་བོ་ནི། 1-251 ཆོས་གསུམ་གྱི་འདས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བས་བསྡུས་པའི་འདུས་བྱས་རྣམས་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་ ལས་སྐྱེས་པ་ན་བྱུང་བའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་མ་འོངས་པ་དང་འདུས་མ་བྱས་ བོར་བ་དག་གོ། བྱུང་བའང་ཆོས་གསུམ་དུ་འདུ་བས་བདག་ཐེར་ཟུག་མ་ཡིན་པ་གསར་བྱུང་ དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། (གཉིས་པ།)དབྱེ་བ་ལའང་། བྱུང་བ་ནི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་སྟེ། དེའང་དང་པོ་སྐྱེ་གནས་སུ་ ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བའི་དུས་ན་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་དངོས་པོར་བྱུང་བ་དང་། དེ་ཕྱིན་ཆད་ ཆོས་གསུམ་རྒྱུན་གྱིས་བྱུང་བ་དང་། གཉིད་དང་ཟས་དང་ཚངས་སྤྱོད་དང་སྙོམས་འཇུག་སྟེ་ རྒྱས་བར་བྱེད་བའི་རྒྱུ་བཞི་ལས་བྱུང་བ་དང་། ནང་དབང་པོ་རྣམས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་དུ་བྱུང་ བ་དང་། ཚོར་བ་བདེ་སོགས་བྱུང་ན་དེ་དང་མཐུན་པར་དབང་པོ་རྣམས་འགྱུར་བ་དང་བཅས་ པར་བྱུང་བ་དང་། རྒས་བའི་གནས་སྐབས་སུ་ཕུང་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱུང་བ་དང་། བདེ་འགྲོ་ནས་ངན་འགྲོར་སྐྱེས་པ་ཉམས་པར་བྱུང་བ་དང་། ངན་འགྲོ་ནས་བདེ་འགྲོར་ སྐྱེས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བྱུང་བ་དང་། ལྷ་རྩེ་བས་བསླུས་པ་དང་ཡིད་སུན་འབྱིན་ནི་ དག་པ་མང་

【現代漢語翻譯】 因為它們不是世俗的。此外，作為另一種分類，與世俗相對的，從證悟后獲得的如實顯現等也是超世俗的。（總結：因為它們是不熟悉的，所以是超世俗的；因為它們專注于名言的相，所以是世俗的，因此被稱為世俗和超世俗。）依靠超世俗之道，並被其智慧所掌握，或者顯現為其形態，或者由其力量產生，因為它們是同類的因。五蘊、后三界和后二處的一部分，指的是正道和證悟后獲得的如實顯現等，以及由無為法所包含的一切。通過展示這三種法，是爲了避免執著于認為從三界中解脫出來就只有解脫。 第五個是關於生起等的分類：生起和未生起兩種；執取和所執取兩種；外視和內視兩種；有煩惱和無煩惱兩種，共八種。這些也分別通過已生和未生、有境和境、未入定和入定、有煩惱和無煩惱來區分。這樣，在四個二元組的第一個中，如何以及為何生起需要考察？答案有二：（第一）本體是：過去的三種法和現在生起所包含的有為法，都是從因緣中產生的。所有法的一部分是未來和無為法。生起也包含在三種法中，是爲了避免執著于認為自我是恒常不變的，而是新產生的。 （第二）分類上，生起有二十四種：首先，在受生時，名色（nama-rupa）的實物生起；此後，三種法持續生起；睡眠、食物、梵行和等持，從這四種增長之因中生起；內六處作為識的所依而生起；當樂等感覺生起時，與此相應，諸根也隨之變化而生起；在衰老階段，諸蘊完全成熟而生起；從善趣轉生到惡趣，衰敗而生起；從惡趣轉生到善趣，卓越而生起；被天神所欺騙和令人厭煩的清凈...

【English Translation】 Because they are not mundane. Furthermore, as another classification, that which is opposed to the mundane, such as the manifestation of suchness obtained after enlightenment, is also supramundane. (Summary: Because they are unfamiliar, they are supramundane; because they focus on the characteristics of terms, they are mundane, hence they are called mundane and supramundane.) Relying on the supramundane path and being grasped by its wisdom, or appearing as its form, or arising from its power, because they are of the same cause. One aspect of the five skandhas, the latter three realms, and the latter two sources, refers to the correct path and the subsequent attainment, such as the manifestation of suchness, and all that is encompassed by the unconditioned. By showing these three dharmas, it is to abandon the attachment to the notion that liberation is solely the release from the three realms. The fifth is the classification of arising and so forth: arising and non-arising are two; grasping and being grasped are two; outward-looking and inward-looking are two; afflicted and non-afflicted are two, totaling eight. These are also distinguished respectively by what is born and unborn, object and subject, non-absorption and absorption, afflicted and non-afflicted. Thus, in the first of the four pairs, how and why does arising need to be examined? There are two answers: (First) The essence is: the past three dharmas and the conditioned phenomena included in the present arising are all born from causes and conditions. One aspect of all dharmas is the future and the abandoned unconditioned. Arising is also included in the three dharmas, in order to abandon the attachment to the notion that the self is permanent and unchanging, but is newly arising. (Second) In terms of classification, there are twenty-four types of arising: First, at the time of conception, the substantiality of name and form (nama-rupa) arises; thereafter, the three dharmas continuously arise; sleep, food, brahmacharya, and samadhi, arise from these four causes of growth; the inner sense bases arise as the support for consciousness; when feelings such as pleasure arise, the senses change accordingly and arise; in the stage of aging, the skandhas fully mature and arise; being born from a good realm to a bad realm, decline arises; being born from a bad realm to a good realm, excellence arises; being deceived by the gods and the pure that causes aversion...

---

ལ། འཕྲུལ་དགའ་བ་དང་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་དབང་ སྒྱུར་ཞིང་། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྦྱོད་པ་ནི་སེམས་གནས་པ་ལ་རང་གིས་དབང་ སྒྱུར་བས་འོད་གསལ་བར་བྱུང་བ་དང་། དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ནི་འོད་གསལ་མ་ཡིན་ པར་བྱུང་བ་དང་། ཡུལ་ཕན་ཚུན་དུ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་ཞིང་བགྲོད་པའི་དུས་ན་བྱུང་བ་དང་། དགྲ་ བཅོམ་པ་ཐ་མའི་ཕུང་པོ་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་རིགས་འདྲ་ཕྱི་མ་སྐྱེད་པའི་ས་བོན་དང་བཅས་ པར་བྱུང་བ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་ཐ་མའི་ཕུང་པོ་ནི་རིགས་འདྲ་ཕྱི་མ་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ས་ བོན་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་པར་བྱུང་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡུལ་དུ་ཀེང་རུས་ལ་སོགས་ པའི་གཟུགས་བརྙན་དང་། རྣམ་ཐར་ལས་བྱུང་བའི་སྔོ་སོགས་སུ་སྣང་བ་དབང་འབྱོར་པ་དང་། 1-252 སངས་རྒྱས་གཟུགས་སྐུའི་རྣམ་འཕྲུལ་ནི་གཞན་སྣང་དུ་ངེས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱུང་བ་ དང་། རྒྱུན་གྱི་གནས་སྐབས་ཚེ་རབས་གཅིག་གནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་བྱུང་བ་དང་། འདུས་ བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྐད་ཅིག་སོ་སོར་གནས་པའི་སྔ་མ་ཞིག་ནས་ཕྱི་མ་བྱུང་བ་དང་། སྡུག་པ་ དང་མི་སྡུག་པ་དང་ཆགས་བཅས་དང་ཆགས་བྲལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་རེས་འགའ་ཕྲད་ པ་དང་རེས་འགའ་བྲལ་བའི་རྣམ་པར་བྱུང་བ་དང་། མེར་མེར་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་ནད་ལ་ སོགས་པའི་གནས་སྐབས་གཞན་དང་གཞན་དུ་བྱུང་བ་དང་། ནང་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་བྱུང་བ་དང་། ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འཇིག་པ་དང་ཆགས་པས་བྱུང་བ་དང་། སྐྱེས་ནས་མ་ཤིའི་བར་སྔོན་གྱི་སྲིད་པའི་དུས་ན་བྱུང་བ་དང་། སྲོག་འཆད་པའི་སྐད་ཅིག་ ནི་འཆི་བའི་སྲིད་པའི་དུས་ན་བྱུང་བ་དང་། འཆི་སྲིད་དང་སྐྱེ་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་བར་མ་དོའི་སྲིད་ པ་བྱུང་བ་དང་། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་དུས་ན་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་བྱུང་བའོ། །དེ་ནི་དང་པོ་བྱུང་ བ་དང་ཡང་དོན་གཅིག་ཀྱང་འདིར་ནི་སྲིད་པ་བཞི་ཀ་ཚང་བའི་ཆེད་དུ་སྨོས་པའོ། །ཇི་ལྟར་དུ་ ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་མ་བྱུང་བར་བརྟག་ཅེ་ན། མ་འོངས་པ་ནི་རྒྱུ་ཡོད་ཀྱང་མ་བྱུང་བ་དང་། འདུས་ མ་བྱས་འབྱུང་དུ་མི་རུང་བས་མ་བྱུང་བའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་དེ་དག་གིས་ བསྡུས་པ་དག་གོ། དེའང་ཆོས་གསུམ་དུ་བསྟན་པས་བདག་རྒྱུ་ལས་མ་བྱུང་བའི་རྟག་པ་ཐེར་ ཟུར་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བྱུང་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ལས་ལྡོག་པ་ནི་མ་ བྱུང་བ་དེ་སྙེད་དེ། དང་པོར་མ་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའོ། ། གཉིས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་འཛིན་པར་བརྟག་ཅེ་ན། གསུམ་ལས་དང་པོ་ དོན་གསུམ་གྱིས་བཤད་པ་ནི། མིག་སོགས་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ལྔ་ནི་རང་རང་གི་ཡུལ་ འཛིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་པ་དང་། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ ནི་རང་རང་གི་དམ

【現代漢語翻譯】 複次，化樂天（梵文：Nirmanarati，指對自己的創造感到快樂的天神）和他化自在天（梵文：Paranirmita-vasavartin，指能夠隨心所欲地改變他人創造的天神）是享受受用之主宰；有色界和無色界中的受用是心安住之主宰，因此光明顯現；除此之外的則非光明顯現；在各處遊走和行進時顯現；除了最後一位阿羅漢（梵文：Arhat，佛教修行者達到的一種境界）的蘊之外，其他的都具有產生相似後代的種子；最後一位阿羅漢的蘊，因為不產生相似的後代，所以不具有種子；在三摩地（梵文：Samadhi，一種冥想狀態）的境界中，出現骷髏等形象，以及從解脫中出現的青色等顯現，是自在的； 佛陀（梵文：Buddha，佛教的覺悟者）色身的化現，是爲了明確顯示在他人的顯現中而顯現；通常情況下，一生持續存在於一個地方；有為法的特徵是剎那剎那生滅，前一剎那滅后一剎那生；可愛與不可愛，有貪與無貪等，是時而相遇時而分離的狀態；麻風病等和疾病等在不同的情況下顯現；內有情世間經歷死亡和轉生；外器世間經歷毀滅和形成；從出生到死亡之間，在前世存在時顯現；斷命的瞬間，在死亡存在時顯現；在死有和生有之間，出現中陰有的存在；在入胎時，出現生有的存在。這與最初的顯現意義相同，但在這裡是爲了完整說明四有而說的。如果有人問：『為什麼未來沒有顯現呢？』答：未來雖然有因，但尚未顯現；無為法不可能產生，所以沒有顯現。一切的一個方面，就是由這些所包含的。這也通過三種法來顯示，爲了斷除對非從我因產生的常法的實在執著。而且，與二十四種顯現相反的，就是同樣數量的未顯現，例如最初的未顯現等。 第二，如果有人問：『如何以及為何執取呢？』答：從三方面來說，首先通過三個意義來解釋：眼等五種有色根，以各自的對境為執取的原因而執取；心和心所法，以各自的所緣為執取的原因而執取。

【English Translation】 Furthermore, the Nirmanarati (those who delight in their own creations) and Paranirmita-vasavartin (those who can freely manipulate the creations of others) are the masters of enjoying possessions; the enjoyment in the Form Realm and Formless Realm is the mastery of the mind's abiding, hence luminosity appears; other than that, luminosity does not appear; it appears when wandering and traveling everywhere; except for the final aggregates of the last Arhat (a state of enlightenment in Buddhism), the others have the seeds to generate similar future generations; the final aggregates of the last Arhat, because they do not generate similar future generations, do not have seeds; in the realm of Samadhi (a meditative state), the appearance of images such as skeletons, and the appearance of blue and other colors arising from liberation, are empowering; The manifestations of the Buddha's (the awakened one in Buddhism) Rupakaya (form body), appear to definitively show in the appearances of others; usually, the state of existence continues in one place for one lifetime; the characteristic of conditioned phenomena is that they exist momentarily, with the latter arising from the cessation of the former; the agreeable and disagreeable, the attached and detached, etc., appear in states of sometimes meeting and sometimes separating; leprosy and other diseases appear in different states; the inner sentient world experiences death and rebirth; the outer container world experiences destruction and formation; from birth to death, it appears in the time of the previous existence; the moment of cutting off life appears in the time of death existence; between the death existence and the birth existence, the intermediate state of existence appears; at the time of conception, the birth existence appears. This has the same meaning as the initial appearance, but here it is mentioned to fully explain the four states of existence. If one asks, 'Why has the future not appeared?' The answer is: although the future has causes, it has not yet appeared; unconditioned phenomena cannot arise, so they have not appeared. One aspect of everything is what is encompassed by these. This is also shown through the three dharmas, in order to abandon the substantial clinging to permanence that does not arise from the cause of self. Moreover, the non-appearance is the opposite of the twenty-four appearances, and there are just as many non-appearances, such as the initial non-appearance, etc. Secondly, if one asks, 'How and why does grasping occur?' The answer is: from three aspects, first explained through three meanings: the five physical sense faculties such as the eye, grasp because their respective objects are the cause of grasping; the mind and mental factors grasp because their respective objects are the cause of grasping.

---

ིགས་པ་སོ་སོར་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་པར་བལྟའོ། །ཚོར་བ་དང་འདུ་ 1-253 ཤེས་དང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། གཟུགས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་དབང་པོ་ལྔ་དང་འདུ་བྱེད་ ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་། དབང་པོ་དང་རྣམས་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་བཅུ་གཉིས་ དང་། ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སེམས་ ལས་བྱུང་བ་དག་གོ། འཛིན་པ་ཆོས་གསུམ་དུ་བསྟན་པས། ཟ་པོ་དངོས་རྟག་བྱེད་པོ་མིན་ པའི་བདག །ཅེས་(གྲངས་ཅན་པའི་ལུགས་འཇུག་པར་བཤད་)པ་དང་། རྟེན་དང་ཀུན་འཇུག་ཟ་བྱེད་བོ། ། ཞེས་པ་(བྱེ་བྲག་པ་འདོད་)ལ་སོགས་པ་ལྟར་བདག་ཡུལ་འཛིན་ཞིང་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཟ་བ་བོར་ མངོན་བར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། གཉིས་པ་འཛིན་ཚུལ་གྱིས་བཤད་པ་ནི། ཡང་། མིག་དང་རྣ་བ་ཡིད་གསུམ་ནི། །ཡུལ་ དང་མ་ཕྲད་གསུམ་གཞན་ཡང་། །ཞེས་པ་ལྟར་མིག་དང་རྣ་བ་དང་ཡིད་གསུམ་རང་རང་གི་ ཡུལ་དང་ཕྲད་ཅིང་མ་རེག་པར་འཛིན་པ་དང་། སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་གསུམ་རང་རང་གི་ཡུལ་ དང་བར་མེད་པར་ཕྲད་ཅིང་རེག་ནས་འཛིན་པ་དང་། དབང་ཤེས་ལྔས་དུས་ད་ལྟར་གྱི་ཡུལ་ རང་གི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཁོ་ན་དབང་པོ་གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་རང་གི་གཟུང་དོན་ སོ་སོར་འཛིན་པ་དང་། ཡིད་ཤེས་ཀྱིས་སོ་སོ་བ་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་། ཐུན་མོང་བ་སྤྱིའི་ མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་དུས་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་པའི་ཡུལ་ཤེས་བྱའི་ཁྱད་པར་ཐམས་ཅད་(ལ་ལ་) སྣང་བ་དང་(ལ་ལ་)བཏགས་པའི་སྒོ་ནས་འཛིན་པ་ཡང་འཛིན་པར་བལྟའོ། ། གསུམ་པ་བཏགས་པ་བར་བསྟན་པ་ནི། ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་རྒྱུ་རྐྱེན་མཐའ་དག་ཚོགས་ ན་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་ལྡན་དུ་སྐྱེ་བ་ཉིད་ལ་ བཏགས་པ་ཅན་ཡང་འཛིན་པར་སྨྲའོ་ཞེས་བལྟ་པར་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་ན་འཛིན་པ་ རྫས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་མེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ ཕྱིར་གཟུང་བར་བརྟག་ཅེ་ན། སྔར་བཤད་པའི་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་གཟུང་བ་ཡང་དེ་ཡིན་ 1-254 ནོ། །ཞེས་པ་ནི་མིག་སོགས་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིད་ཤེས་ཀྱིས་གཟུང་བྱ་ཡིན་པའི་ ཕྱིར་རོ། །གཟུང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ་འཛིན་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དེ་འཛིན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉིད་ ཀྱི་དོན་གཟུགས་སོགས་ལྔ་དང་ཆོས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སེམས་བྱུང་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་ཡིན་ ནོ། །ཆོས་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་ཤེས་པས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པས་ བདག་གཟུང་བ་ཡུལ་དུ་མངོན་པར་ཞེས་པ་སྤངས་བའི་ཕྱིར་རོ། ། གསུམ་པ་ལ་ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་དུ་བལྟས་བར་བརྟག་ཅེ་ན། སངས་རྒྱས་ ཀྱི་བསྟན་པ་ལུང་དང་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་རྣམས་ལ་དང་པོར་ཐོས་པ་ལས་གྲུབ་པ་ དང་། ཚུལ་བཞིན་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་།

【現代漢語翻譯】 觀察到，顯現的各個方面本身就是執取（grahaṇa）。感受（vedanā）、認知（saṃjñā）和意識（vijñāna）之蘊，以及色蘊（rūpa-skandha）中的五根（indriya），以及行蘊（saṃskāra-skandha）中的心所（caitta），以及十二處（āyatana）中的根和識，以及六內處（ādhytmika-āyatana），以及法處（dharma-āyatana）和處中的心所。執取被解釋為三種法，爲了避免執著于認為存在一個真實的、常恒的、作者的『我』（ātman），如數論派（Sāṃkhya）所說：『我不是享受者。』以及勝論派（Vaiśeṣika）所認為的『所依和一切的享受者是享受者。』 第二，通過執取的方式來解釋：此外，如經文所說：『眼、耳、意三者，與境未合而執取。』即眼、耳、意三者在未與各自的境相合或接觸時進行執取。鼻、舌、身三者在無間隔地與各自的境相合或接觸後進行執取。五種根識（indriya-vijñāna）執取當下之境，各自具有獨特的特徵，與其他根不共，各自執取其所緣之義。意識（manovijñāna）通過顯現和概念的方式執取各自的特徵和共同的普遍特徵，以及過去、現在、未來三時的一切境，以及一切所知（jñeya）的差別。 第三，解釋概念：因為當一切因緣聚合時，就會產生作為果的識，所以識生起為具有境之相，這也被稱為執取。因此，應當如此看待。然而，在真實的意義上，執取並非實有存在，因為一切法皆無作者。如何以及為何要觀察所取（grāhya）呢？如果先前所說的執取就是所取，那麼，一切眼等執取都是意識所取的對象。存在僅僅是所取而非執取的事物，即執取的行境，也就是色等五境以及除了心所之外的法。一切這三種法都是識所取的對象。如此解釋是爲了避免執著于認為『我』是所取的對象。 第三，如何以及為何要觀察外境呢？對於具有聖教（āgama）和證悟（adhigama）的佛陀教法，首先要通過聽聞而建立，然後通過如理作意而生起。

【English Translation】 It is observed that the various aspects that appear are themselves the grasping (grahaṇa). The aggregates of feeling (vedanā), perception (saṃjñā), and consciousness (vijñāna), as well as the five faculties (indriya) in the form aggregate (rūpa-skandha), and the mental factors (caitta) in the formation aggregate (saṃskāra-skandha), as well as the faculties and consciousness in the twelve sources (āyatana), as well as the six internal sources (ādhyātmika-āyatana), as well as the mental factors in the dharma source (dharma-āyatana) and sources. Grasping is explained as three dharmas, in order to avoid clinging to the notion that there is a real, permanent, and agentive 'self' (ātman), as the Sāṃkhya school says: 'The self is not an enjoyer.' And as the Vaiśeṣika school believes, 'The basis and the enjoyer of everything is the enjoyer.' Second, explaining by way of how grasping occurs: Furthermore, as the scripture says: 'The eye, ear, and mind, grasp without encountering the object.' That is, the eye, ear, and mind grasp without encountering or touching their respective objects. The nose, tongue, and body grasp after encountering or touching their respective objects without any interval. The five sense consciousnesses (indriya-vijñāna) grasp the present object, each with its unique characteristics, not shared by other faculties, each grasping its respective object of apprehension. The mind consciousness (manovijñāna) grasps all objects of the three times—past, present, and future—with their individual characteristics and common universal characteristics, and all the distinctions of knowable objects (jñeya) through appearance and conceptualization. Third, explaining the imputation: Because when all causes and conditions come together, consciousness arises as the result, consciousness arises as having the aspect of an object, which is also called grasping. Therefore, it should be viewed in this way. However, in the true sense, grasping does not exist as a real entity, because all dharmas have no agent. How and why should we examine the grasped (grāhya)? If the grasping that was previously explained is the grasped, then all grasping by the eye, etc., is the object to be grasped by consciousness. There are things that are only grasped and not grasping, that is, the objects of grasping, which are the five objects such as form, etc., and the dharmas other than mental factors. All three of these dharmas are objects to be grasped by consciousness. This explanation is to avoid clinging to the notion that 'I' is the object to be grasped. Third, how and why should we examine looking outward? For the Buddha's teachings, which possess scripture (āgama) and realization (adhigama), first, it is established through hearing, and then it arises through proper reflection.

---

ཐོས་བསམ་དེའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ ཞི་གནས་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་ཞིང་སྒྲུབ་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པའི་སེམས་ དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་འདོད་ཁམས་པ་ཡིན་ཡང་ཐར་བ་ལ་དམིགས་ཤིང་ ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཡིན་བས་ཕྱིར་བལྟས་མ་ཡིན་ལ། དེ་རྣམས་མ་གཏོགས་ པར་གང་འདོད་པའི་ཁམས་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ཆོས་གསུམ་ནི་འདོད་ཡོན་ལ་སྲེད་པ་དང་ འབྲེལ་བར་བྱུང་བས་ཕྱི་རོལ་དུ་བལྟས་པའོ། །སྣ་དང་ལྕེའི་རྣམ་ཤེས་དང་དྲི་དང་རོའི་ཁམས་ བཞི་དང་། དྲི་དང་རོའི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་དང་ཞེས་པ་དྲུག་ནི་ཕྱིར་བལྟས་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དེ་ལས་ གཞན་པ་དག་ཕྱོགས་གཅིག་འདོད་ཁམས་པས་བསྡུས་པ་ཕལ་ཆེ་བ་དག་གོ། ཕྱིར་བལྟས་ ཆོས་གསུམ་དུ་བསྟན་པས་བདག་འདོད་ཡོན་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་པར་ མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་ནང་དུ་བལྟས་པར་བརྟག་ཅེ་ ན། ཕྱི་རོལ་དུ་བལྟས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཁམས་འོག་མ་ཡིན་ཡང་ཐར་བ་ལ་དམིགས་པའི་ཐོས་ བསམ་སྒོམ་གསུམ་ནི་བསྟན་པ་ལ་ནང་དུ་བལྟས་པ་དང་། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ནི་མཉམ་ པར་གཞག་པའི་ས་པ་ཡིན་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ནང་དུ་བལྟས་པའོ། །བཤད་མ་ཐག་པའི་ 1-255 ཁམས་བཞི་དང་། སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་ནི་འདོད་ཁམས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་མ་གཏོགས་པར། དེ་ ལས་གཞན་པ་དག་གི་ཕྱོགས་གཅིག་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་དང་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་གྱིས་བསྡུས་ པ་དག་གོ། དེའང་ཆོས་གསུམ་དུ་འདུ་བས་བདག་འདོད་ཡོན་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་ མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། བཞི་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་བརྟག་ཅེ་ན། འཆད་པར་ འགྱུར་བའི་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ལུང་མ་བསྟན་ལ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ནས་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་ མ་བསྟན་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་མཚུངས་ལྡན་དང་། ཀུན་ནས་སློང་བ་གསུམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་ པ་ཅན་ནོ། །ཞེས་སྤྱིར་བསྟན་ནས། བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ངོས་གཟུང་ བ་ནི། ཁམས་དང་ས་དང་གནས་སྐབས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང་། དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བཞི་པོ་རྣམས་དང་། གཙོ་བོ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ལྟ་བ་ལ་གཉིས་ཡོད་པའི་ཀུན་བརྟགས་ནི་མི་དགེ་བ་ ཡིན་པས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་། མཐར་འཛིན་བའི་ལྟ་བ་དག་དང་། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཐར་པ་ཐོབ་བ་ལ་བསྒྲིབས་ཤིང་དགེ་མི་དགེ་འམ་ རྣམ་སྨིན་འཕེན་པ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ བདུན་དང་། གཟུགས་སྒྲ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་གསུམ་སྟེ་ཁམས་བཅུ་དང་། ཡིད་དང་གཟུགས་ སྒྲ་ཆོ

【現代漢語翻譯】 與聞思相符的法，通過修習止觀和實踐來完全包含的心和心所法，即使是欲界的，也是以解脫為目標，是證悟法性的同類因，因此不是外向的。除了這些之外，與欲界相應的任何三種法，由於與對欲妙的貪戀相關聯，所以是外向的。鼻識和舌識，以及香和味的四種界，香和味的兩種處，這六者完全是外向的，除此之外，欲界所包含的大部分是內向的。顯示三種外向法是爲了斷除對『我』執著于欲妙的顯現執著。如何以及為何考察內向呢？與外向相反，即使是地獄，以解脫為目標的聞思修是對教法的內向，而上二界是等持地，因此是對禪定的內向。剛剛講過的四種界和兩種處，除了完全是欲界的之外，其他部分由上二界和解脫分所包含。這也是歸為三種法，爲了斷除對『我』執著于欲妙的顯現執著。 第四，如何以及為何考察為煩惱性呢？即將講到的所有不善和無記二者中的有覆無記，其自性、相應和遍行三者是煩惱性的。一般性地顯示之後，具體地指出有覆無記：在界、地和狀態中普遍存在的煩惱性的意，以及與之相應的四種煩惱，以及主要的意識和與之相應的兩種見中的俱生薩迦耶見和邊執見，以及色界和無色界中與煩惱相應的被禪定所壓伏的煩惱，這些是遮蔽解脫，並且不記為善不善或異熟果的。蘊、七種識界、色聲法三種界，共十界，以及意和色聲法

【English Translation】 The Dharma that accords with hearing and thinking, the mind and mental factors that are fully encompassed by practicing Shamatha-Vipassana and taking it into experience, even though they belong to the desire realm, are aimed at liberation and are the homogeneous cause for realizing the nature of reality, therefore they are not outward-looking. Apart from these, any three Dharmas that correspond to the desire realm, because they are associated with craving for sensual pleasures, are outward-looking. Nose consciousness and tongue consciousness, as well as the four realms of smell and taste, and the two sources of smell and taste, these six are entirely outward-looking, and apart from that, most of what is included in the desire realm is inward-looking. Showing the three outward-looking Dharmas is to abandon the manifest clinging to the 'I' as not being detached from sensual pleasures. How and why examine inward-looking? Contrary to outward-looking, even if it is the lower realm, hearing, thinking, and meditating with the goal of liberation is inward-looking towards the teachings, and the upper two realms are the grounds for Samadhi, therefore they are inward-looking towards Dhyana. The four realms and two sources just mentioned, except for being entirely of the desire realm, other parts are included by the upper two realms and the factors of liberation. This is also classified into three Dharmas, in order to abandon the manifest clinging to the 'I' as being detached from sensual pleasures. Fourth, how and why examine as afflictive? All the unwholesome and unspecified to be explained, among the two, the obscured and unspecified, its nature, correspondence, and pervasiveness are afflictive. After generally showing, specifically pointing out the obscured and unspecified: the afflictive mind that is universally present in realms, grounds, and states, and the four afflictions that correspond to it, as well as the main consciousness and the two views that correspond to it, the co-emergent Satkayadrishti and Antagrahadrishti, and the afflictions that correspond to form and formless realms and are suppressed by Samadhi, these are obscurations to attaining liberation, and are not specified as wholesome, unwholesome, or the ripening result. Skandhas, the seven consciousness realms, the three realms of form, sound, and Dharma, a total of ten realms, as well as mind and form, sound, and Dharma

---

ས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཞིའི་ཕྱོགས་གཅིག་མི་དགེ་བ་དང་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་གྱིས་ བསྡུས་པ་དག་གོ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་གསུམ་དུ་བསྟན་པས་བདག་ཉོན་མོངས་པ་ དང་ལྡན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ ཅན་མ་ཡིན་པར་བརྟག་ཅེ་ན། འཆད་པར་འགྱུར་བའི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་དང་། མ་བསྒྲིབས་ 1-256 ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ མ་ཡིན་པའོ། །དབང་པོ་ལྔ་དང་དྲི་རོ་རེག་བྱའི་ཁམས་བརྒྱད་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་མཆེད་ བརྒྱད་དང་། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་དགེ་ བ་དང་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་གྱིས་བསྡུས་པ་དག་གོ། དེའང་ཆོས་གསུམ་དུ་འདུ་བས་ བདག་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ འདས་པ་ལ་སོགས་པར་དབྱེ་བ། དྲུག་པ་ལ་བཅུ་དྲུག་ཡོད་ཀྱང་སྡེ་ཚན་དྲུག་སྟེ། འདས་པ་ལ་སོགས་པ་དུས་གསུམ་(དུ་དབྱེ་ བ་)དང་། དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་གསུམ་དང་། འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཁམས་གསུམ་དང་། སློབ་པའི་ལ་སོགས་པ་ཆོས་གསུམ་དང་། མཐོང་སྤང་ལ་སོགས་པ་དོན་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་དང་། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དབྱེ་བ་དོན་བཅུ་ཡིས་བསྟན་བའོ། །དང་པོ་ལ་དོན་དངོས་དང་། ཁྱད་པར་ རོ། ། ༈ འདས་པ་ལ་སོགས་པ་དུས་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ། (དང་པོ།)དངོས་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་འདས་པར་བརྟག་ཅེ་ན། དངོས་པོ་གང་ ཞིག་བྱུང་བའི་དུས་ཞེས་པས་མ་འོངས་པ་སེལ་ཞིང་། འགགས་པ་ཞེས་པས་ད་ལྟ་བ་བསལ་ ནས། དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་དུས་དང་ཞེས་པ་རེ་རེས་ཀྱང་འདས་པར་མཚོན་ནུས་ ཀྱང་། ལྷག་མ་རྣམས་ནི་རྣམ་གྲངས་ལ་མཁས་པའི་ཆེད་དུ་བསྟན་པའོ། །དབུས་མཐར། འབྲས་བུ་རྒྱུ་རྣམས་སྤྱད་ཟིན་དང་། །དེ་བཞིན་མ་སྤྱད་གཞན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རྒྱུས་ རང་གི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ཅིང་བྱུང་ཟིན་དང་། འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་སྤྱད་ཟིན་ཅིང་མྱངས་ནས་ འགགས་ཟིན་པའི་དུས་དང་། ད་ལྟར་གྱི་ཆགས་སོགས་ལྟར་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ བར་བྱེད་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་། ད་ལྟར་གྱི་དད་སོགས་ལྟར་སེམས་རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱེད་ པའི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་ཤིན་ཏུ་འདས་ཏེ་མཐུ་མེད་པའི་དུས་དང་། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་བཟུང་ཞིང་བཞག་ནས་རང་ཉིད་ཞིག་པའི་དུས་དང་། དེས་བསྐྱེད་པའི་ 1-257 འབྲས་བུ་བག་ཆགས་དང་། དེ་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་རྫས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། བག་ ཆགས་ནི་ཡོད་པ་དང་། འཇོག་བྱེད་ནི་མེད་པའི་དུས་དང་། སྔོན་འདི་ལྟ་བུ་བྱུང་ངོ་ཞེས་དྲན་པ་ དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་མཚན་མའམ་དམིགས་པ་ཙམ་དུ་ཡོད་པའི་དུས་ དང་། འདས་པའི་ཡུལ་བཟང་ངན་དྲན་པ་ལ་ལྟོས་པ་ཆ

【現代漢語翻譯】 屬於四種地界（ས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཞི）的一個方面，是不善的（མི་དགེ་བ་）和被遮蔽的（བསྒྲིབས་），且是無記的（ལུང་མ་བསྟན་）事物。 由於將煩惱（ཉོན་མོངས་པ་ཅན་）之法顯示為三種，是爲了斷除對『我』（བདག་）執著于具有煩惱的顯現。 如何以及為何要考察它不是煩惱性的呢？ 即將闡述的一切善法（དགེ་བ་ཐམས་ཅད་）和非遮蔽無記的事物，因為不是煩惱的自性等等原因，所以不是煩惱性的。 五根（དབང་པོ་ལྔ）和八界（ཁམས་བརྒྱད་）——香、味、觸，以及同樣的八種生處（སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་），還有蘊（ཕུང་པོ་）、界（ཁམས་）、處（སྐྱེ་མཆེད་）的剩餘部分，它們的一個方面是被善（དགེ་བ་）和非遮蔽無記（མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་）所包含的。 這也因為歸屬於三種法，是爲了斷除對『我』執著于脫離煩惱的顯現。 對過去等的區分： 第六品雖然有十六種分類，但有六個類別：對過去等三時（དུས་གསུམ་）的區分，對善等三種法（ཆོས་གསུམ་）的區分，對欲界等三界（ཁམས་གསུམ་）的區分，對有學等三種法（ཆོས་གསུམ་）的區分，對見斷等三種意義的區分，以及以十種意義顯示的緣起（རྟེན་འབྲེལ་）的區分。 第一種區分有實際內容和特點。 對過去等三時的區分： （第一，）實際內容：如何以及為何要考察它是過去（འདས་པ་）呢？ 『事物已經發生的時間』，以此排除未來（མ་འོངས་པ་）；『已經停止』，以此排除現在（ད་ལྟ་བ་）。 像這樣，具有這種特徵的時間，即使每一個詞語都能表示過去，但剩餘的詞語是爲了精通各種名稱而顯示的。 《中邊分別論》（དབུས་མཐར）中說：『果已用盡及，如是未用異。』 如經中所說，因已經產生了自己的果，並且已經發生；果的自性已經被使用和體驗，然後已經停止的時間；像現在的貪慾等一樣，使心完全煩惱的諸法，以及像現在的信心等一樣，使心完全清凈的諸法，已經完全徹底地過去，變得無能為力的時間；諸法的因——習氣（བག་ཆགས་）已經被完全掌握和安放，然後自身已經壞滅的時間；以及它所產生的果——習氣，和安放它的物質，它們的自性依次是：習氣是存在的，安放者是不存在的時間；以及先前發生過這樣的事情，與回憶相關的分別唸的形象或對境僅僅存在的時間；以及對過去的好壞境的回憶所依賴的時間。

【English Translation】 One aspect of the four elements of earth (ས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཞི) that is unwholesome (མི་དགེ་བ་), obscured (བསྒྲིབས་), and included in the indeterminate (ལུང་མ་བསྟན་). Because the afflicted (ཉོན་མོངས་པ་ཅན་) dharma is shown as three, it is to abandon the attachment to the manifestation of 'self' (བདག་) as possessing afflictions. How and why should one examine that it is not afflicted? All the virtues (དགེ་བ་ཐམས་ཅད་) that will be explained and the unobscured and indeterminate are not afflicted because they are not the nature of afflictions, and so on. The five faculties (དབང་པོ་ལྔ) and the eight realms (ཁམས་བརྒྱད་) of smell, taste, and touch, as well as the eight sense-spheres (སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་) and the aggregates (ཕུང་པོ་), realms (ཁམས་), and remaining sense-spheres (སྐྱེ་མཆེད་), one aspect of them is included in the wholesome (དགེ་བ་) and the unobscured and indeterminate (མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་). This also, because it is included in the three dharmas, is to abandon the attachment to the manifestation of 'self' as being free from afflictions. The division into past, etc.: Although there are sixteen divisions in the sixth chapter, there are six categories: the division into the three times (དུས་གསུམ་) of past, etc.; the division into the three dharmas (ཆོས་གསུམ་) of virtue, etc.; the division into the three realms (ཁམས་གསུམ་) of desire realm, etc.; the division into the three dharmas (ཆོས་གསུམ་) of trainees, etc.; the division into the three meanings of what is to be abandoned by seeing, etc.; and the division of dependent origination (རྟེན་འབྲེལ་) shown by ten meanings. The first division has actual content and characteristics. The division into the three times of past, etc.: (First,) Actual content: How and why should one examine that it is past (འདས་པ་)? 'The time when an object has occurred,' thus excluding the future (མ་འོངས་པ་); 'has ceased,' thus excluding the present (ད་ལྟ་བ་). Like this, the time with such characteristics, even if each word can represent the past, the remaining words are shown for the sake of being skilled in various names. As it says in the Madhyāntavibhāga (དབུས་མཐར): 'The fruit has been used up, and likewise, the unused is different.' As it says, the cause has produced its own fruit and has occurred; the nature of the fruit has been used and experienced, and then the time when it has ceased; like the present desire, etc., the dharmas that completely afflict the mind, and like the present faith, etc., the dharmas that completely purify the mind, have completely and thoroughly passed, the time when they have become powerless; the cause of the dharmas—the habitual tendencies (བག་ཆགས་) have been completely grasped and placed, and then the time when they themselves have perished; and the fruit produced by it—the habitual tendencies, and the substance that places it, their natures are, in order: the habitual tendencies are existent, and the placer is the time when it is non-existent; and the time when the image or object of discrimination associated with the memory that such a thing happened before exists only; and the time that depends on the memory of good or bad past objects.

---

གས་སྡང་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ པའི་མཚན་མའམ་དམིགས་པ་ཡིན་པ་དང་། དེ་ལྟར་དྲན་ཡང་ཆགས་སྡང་མེད་པར་བཏང་ སྙོམས་སུ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་མའམ་དམིགས་པ་ཡིན་པས་ཀྱང་ འདས་བར་བལྟའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང་ འདུས་མ་བྱས་མ་གཏོགས་པ་དག་གོ། ཆོས་གསུམ་འདས་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་འཇུག་བྱེད་ དུ་གོ་ན་བདག་འདས་པ་ནས་ད་ལྟར་དུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པར་བརྟག་ཅེ་ན། རྒྱུ་ཡོད་ཀྱང་ཞེས་པས་འདུས་ མ་བྱས་ལས་འབྱེད་ཅིང་། མ་བྱུང་བ་དང་ཞེས་པས་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་བ་བསལ་ནས་མ་ འོངས་པར་མཚོན་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་གཞི་ལ་ས་བོན་ཡོད་ཀྱང་འབྲས་བུ་རང་གི་མཚན་ ཉིད་དམ་རང་བཞིན་མ་ཐོབ་ཅིང་མ་གྲུབ་པའི་དུས་དང་། རང་འབྲས་མ་སྐྱེད་པས་རྒྱུ་མ་སྤྱད་ པ་དང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འབྲས་བུའང་མ་སྐྱེས་ཤིང་མ་སྤྱད་པའི་དུས་དང་། ཆགས་སོགས་ ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། དད་སོགས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་དངོས་པོ་མ་སྐྱེས་ཤིང་ཉེས་ བར་མི་གནས་པའི་དུས་དང་། ཆོས་དེའི་རྒྱུ་ས་བོན་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་དག་རིམ་ པ་ལྟར། ས་བོན་དུ་ཡོད་པ་དང་། ངོ་བོར་མེད་པའི་དུས་དང་། འཐོབ་འགྱུར་གྱི་ཡུལ་འབའ་ ཞིག་ལ་མངོན་པར་དགའ་ཞིང་སྲེད་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཆགས་པའི་མཚན་མའམ་ དམིགས་ཡུལ་ཡིན་པ་དང་། དེ་ཉིད་ལ་དམ་པ་རྣམས་མངོན་པར་དགའ་ཞིང་དོན་དུ་གཉེར་བ་ མེད་པས་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཆགས་བྲལ་གྱི་མཚན་མའམ་དམིགས་པ་ཡིན་པས་ཀྱང་མ་འོངས་ 1-258 པར་བལྟའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང་འདུས་མ་ བྱས་མ་གཏོགས་པ་དག་གོ། བདག་མ་འོངས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྔ་མ་ནས་ཕྱེད་ཕྱི་མར་འཇུག་པར་ བྱེད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་བྱུང་བར་ བརྟག་ཅེ་ན། རྒྱུ་ལས་བྱུང་ཞིང་གྲུབ་ལ་ཞེས་པས་འདུས་མ་བྱས་དང་མ་འོངས་པ་ལས་འབྱེད་ ཅིང་མ་འགགས་པའི་མཚན་ཉིད་དམ་རང་བཞིན་ཅན་ཞེས་པས་འདས་པ་ལས་ཀྱང་ཕྱེ་ནས་ ད་ལྟ་བར་མཚོན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེད་བྱེད་རྒྱུ་དང་བསྐྱེད་བྱ་འབྲས་བུ་དག་རིམ་པ་ལྟར་ རྒྱུས་བྱ་བ་བྱས་ཟིན་པས་སླར་ཡང་འབྲས་བུ་སྐྱེད་བྱེད་དུ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྤྱད་ཟིན་དང་། འབྲས་བུ་སྐྱེས་ནས་མ་འགགས་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྤྱད་མ་ཟིན་པའི་དུས་དང་། དེའི་གནས་ སྐབས་ཆགས་སོགས་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ་དང་། དད་སོགས་སེམས་ རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱེད་པ་ཉེ་བར་གནས་བཞིན་པའི་དུས་དང་། ད་ལྟར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་གང་ ཆོས་དེའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་ཟིན་པ་དེ་འདས་པ་དང་། འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་མ་འོངས་པའོ་ ཞེས་ཉེ་བར་བཏགས་ནས་རབ་ཏུ

【現代漢語翻譯】 貪慾和嗔恨是使人煩惱的相或所緣境。同樣，即使憶念（貪慾和嗔恨），也能安住于無有貪嗔的舍的狀態，這就是清凈的相或所緣境，因此也應觀察過去（的時間）。所有（時間）的一部分是不包括未來、現在和無為法（的法）。如果將三時等事物理解為進入（三時）的工具，那麼爲了斷除執著于『我從過去進入現在』的顯現，（需要這樣理解）。如何以及為何要觀察未來（的時間）呢？『雖有因』這句話區分了無為法，『未生』這句話排除了過去和現在，從而指出了未來。（時間）。同樣，即使在阿賴耶識（梵文：Ālayavijñāna，一切種識）中有種子，但在果尚未獲得其自相或自性，尚未成就之時；以及尚未產生自果，因而因尚未被使用之時；以及正因為如此，果也未生起，也未被使用之時；以及貪慾等煩惱和信心等清凈之事物尚未生起，也未安住之時；以及該法的因——種子和自相的體性，按照次第，處於有種子和無體性的狀態之時；以及僅僅對即將獲得的對境顯現出歡喜和貪戀，因而成為使人煩惱的貪慾之相或所緣境之時；以及聖者們對該對境不顯現歡喜，也不追求之時，這就是清凈的離貪之相或所緣境，因此也應觀察未來（的時間）。所有（時間）的一部分是不包括過去、現在和無為法（的法）。爲了斷除執著于『我從未來進入現在』的顯現，（需要這樣理解）。如何以及為何要觀察現在（的時間）呢？『從因生起且已成就』這句話區分了無為法和未來（的時間），『具有不滅的相或自性』這句話也區分了過去（的時間），從而指出了現在。（時間）。同樣，能生之因和所生之果，按照次第，因已完成其作用，因而不再能作為果的生因，所以是已使用；以及果已生起且未滅，所以是未使用之時；以及在那個狀態下，貪慾等使心煩惱，以及信心等使心清凈，處於安住之時；以及依賴於現在，已經獲得該法狀態的是過去，即將獲得的是未來，這樣進行假立並詳細說明。

【English Translation】 Greed and hatred are the characteristics or objects of affliction. Similarly, even when remembering (greed and hatred), being able to abide in a state of equanimity without greed or hatred is the characteristic or object of purification, therefore one should also observe the past (time). One aspect of all (times) excludes the future, present, and unconditioned (dharmas). If the three times and other things are understood as tools for entering (the three times), then in order to abandon the attachment to the appearance of 'I enter the present from the past,' (this understanding is necessary). How and why should one examine the future (time)? The phrase 'although there is a cause' distinguishes the unconditioned, and the phrase 'not yet arisen' excludes the past and present, thereby indicating the future. Similarly, even though there are seeds in the Ālayavijñāna (all-ground consciousness), when the fruit has not yet obtained its own characteristic or nature, and has not yet been accomplished; and when the self-fruit has not yet been produced, and therefore the cause has not yet been used; and precisely because of this, the fruit has not yet arisen and has not been used; and when afflictions such as greed and purified things such as faith have not yet arisen and have not yet abided; and when the cause of that dharma—the seed and the nature of its own characteristic—are, in order, in a state of having a seed and not having a nature; and when one merely manifests joy and craving for the object to be obtained, thereby becoming the characteristic or object of greed that afflicts; and when the noble ones do not manifest joy or pursue that object, this is the characteristic or object of purification, free from greed, therefore one should also observe the future (time). One aspect of all (times) excludes the past, present, and unconditioned (dharmas). In order to abandon the attachment to 'I enter the present from the future,' (this understanding is necessary). How and why should one examine the present (time)? The phrase 'arisen from a cause and accomplished' distinguishes the unconditioned and the future (time), and the phrase 'having the characteristic or nature of non-cessation' also distinguishes the past (time), thereby indicating the present. Similarly, the generating cause and the generated fruit, in order, the cause has completed its function, and therefore can no longer function as the generating cause of the fruit, so it is used; and the fruit has arisen and has not ceased, so it is unused; and in that state, greed and other things afflict the mind, and faith and other things purify the mind, being in a state of abiding; and depending on the present, that which has already obtained the state of that dharma is the past, and that which will be obtained is the future, thus establishing and elaborating.

---

་གཞག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་མིག་གིས་མིག་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་ བཞིན་པ་ལྟ་བུ་རང་རང་གི་བྱེད་པ་ཉེ་བར་གནས་པའི་དུས་ཡིན་པས་ཀྱང་ད་ལྟར་འབྱུང་བར་ བལྟའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་འདས་མ་འོངས་དང་འདུས་མ་བྱས་མ་གཏོགས་པ་ དག་གོ། བདག་འདི་ནས་མ་འོངས་པར་འཇུག་པར་བྱེད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ ཕྱིར་རོ། ། (གཉིས་པ།)ཁྱད་པར་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་རྣམས་ནི་གཏམ་གྱི་གཞི་སྟེ། གང་ རྣམས་ཞེ་ན། འདས་པའི་དུས་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའོ། །ཞེས་བཀའ་བསྩལ་ བ་ལྟར་བཤད་མ་ཐག་པའི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་འདུས་བྱས་དུས་ གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་རྣམས་ནི་གཏམ་དང་ངག་དང་བརྗོད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་ནོ། ། 1-259 (མཛོད་དུ་)དེ་རྣམས་ཉིད་དུས་གཏམ་གཞི་དང་། ངེས་བར་འབྱུང་བཅས་གཞི་དང་བཅས། །ཞེས་ པ་ལྟར་རོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདུས་ མ་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་གཏམ་གྱི་གཞི་མ་ཡིན་ཏེ། (རྒྱུད་བླར་)སོ་སོ་རང་གིས་རྟོགས་བྱའི་ཕྱིར། ། གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྟོགས་མིན་པ། །ཞེས་པ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སོ་སོ་ རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་ལས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ ཕྱིར་དང་། (དབུ་མ་)རྩ་བ་ལས། བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལྡོག་པ་སྟེ། །སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལྡོག་པའོ། ། ཞེས་པ་དང་། བདེན་གཉིས་སུ། གང་ཕྱིར་ཁོ་ན་དེ་ལ་ནི། །བརྗོད་བྱའི་བག་ཀྱང་ཅི་ཡང་མེད་། ། ཅེས་པ་ལྟར་རྟོག་པའི་ཡུལ་ཡིན་པས་དེས་ཀུན་ནས་བསླང་ནས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ ཕྱིར་དང་། (རྒྱུད་བླ་མ་ལས།)ཐོག་མ་དབུས་མཐའ་མེད་པ་ཡི། །རང་བཞིན་ཡིན་ཕྱིར་འདུས་མ་ བྱས། །ཞེས་པ་ལྟར་བྱུང་བ་དང་། ཕྱིས་འབྱུང་བ་དང་། ད་ལྟར་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐོང་པ་དང་ ཐོས་པ་དང་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐ་སྙད་གང་གི་ཡང་གནས་མ་ ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་གསུམ། གཉིས་པ་ལ་། ཆོས་གསུམ་སོ་སོའི་ངོ་བོ་དང་། བསྟན་པ་ཡིས་ཀྱང་གཞག་ཚུལ་ལོ། ། དང་པོ་ལ་གཉེན་པོ་ངོས་གཟུང་བའི་ཆེད་དུ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་དགེ་བར་བརྟག་ཅེ་ ན། (གཉིས་ལས་དང་པོ།)དོན་གསུམ་གྱིས་བསྟན་པ་ནི། གཞན་ལ་མ་ལྟོས་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ དགེ་བ་དང་། དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱིས་འབྲེལ་བ་དང་། དེའི་ས་བོན་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་དང་། དེས་ཀུན་ནས་སློང་བ་དང་། དོན་དམ་པས་དགེ་བ་དང་ཞེས་པ་ལྔ་ནི་དངོས་པོའི་དབྱེ་བ་ སྟེ། དེ་དག་གིས་ནི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པར་ཡང་འཆད་དོ། །རྒྱུའི་སྒོ་ནས་སྔོན་གྱི་ སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་དང་། དེའི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་དང་། དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་འཕགས་པ་ལ་ དམིགས་པ་མདུན་དུ་བྱས་པ་དང་། སེམས་

【現代漢語翻譯】 就像眼睛作為眼識的所依一樣，各自的作用近在咫尺，因此可以認為它們是現在發生的。一切事物的一個方面是過去、未來和非組合的事物。 爲了避免執著于『我將從這裡進入未來』。 (第二，)特殊之處在於，如世尊所說：『這些是談論的基礎，即過去、未來和現在發生的事物。』正如所說，過去、未來和現在發生的由三種時態組成的組合事物是談論、言語和表達的基礎。 （在《俱舍論》中）如雲：『它們本身是時態、談論的基礎，以及確定生起的基礎。』 同樣，完全清凈的自性涅槃，非組合的法界，不是談論的基礎。 （《寶性論》中說）『爲了各自自己證悟，不是由他緣所證悟。』 因為它是通過分別的智慧各自證知的，而不是通過他人指示來證悟的。 （《中論》）根本頌中說：『所說之事物止息，心之行境亦止息。』 《二諦論》中說：『因為在那之中，沒有任何可言說之事物。』 因為它（法界）是證悟的對境，因此由它發起，是不可言說的。 （《寶性論》中說）『因為是無始、無中、無終的自性，所以是非組合的。』 因為無論是發生、未來發生還是現在存在，都不是見、聞、辨別和識別等任何名稱的處所。 三、善等三種法 第二部分包括：三種法各自的體性，以及通過教義確立的方式。 第一部分是爲了確定對治法。如何以及為何探究什麼是善？ （二者中的第一個，）通過三種意義來闡釋：不依賴於他者，自性即是善；與此相應，具有關聯；此之種子，隨後關聯；由此發起；以及勝義諦的善。這五個是事物的分類，它們也解釋了涵蓋一切善。從因的角度來看，有前世獲得的；有從其行為中產生的；從所緣的角度來看，有以聖者為所緣，置於面前；以及心

【English Translation】 Like the eye serving as the basis for eye consciousness, their respective functions are close at hand, so they can be regarded as occurring in the present. One aspect of all things is the past, future, and unconditioned things. To abandon the attachment to 'I will enter the future from here.' (Second,) The distinction is that, as the Bhagavan (Blessed One) said: 'These are the basis of talk, namely the past, the future, and what occurs in the present.' As stated, the past, future, and present conditioned things, encompassed by the three times, are the basis of talk, speech, and expression. (In the Abhidharmakosha) As it says: 'They themselves are the basis of time, talk, and the basis of definite arising.' Likewise, the completely pure Suchness, the naturally Nirvana, the unconditioned realm, is not the basis of talk. (In the Ratnagotravibhāga it says) 'For the sake of each individually realizing, not realized by other conditions.' Because it is individually known by the wisdom of discrimination, not to be realized from the teachings of others. (In the Madhyamaka) The root verse says: 'What is to be spoken ceases, the sphere of mind also ceases.' In the Two Truths it says: 'Because in that alone, there is nothing to be expressed.' Because it (Dharmadhatu) is the object of realization, therefore, initiated by it, it is inexpressible. (From the Uttaratantra) 'Because it is the nature of beginningless, middleless, and endless, it is unconditioned.' Because neither what has occurred, nor what will occur, nor what is presently existing, is the place for any designation such as seeing, hearing, distinguishing, and knowing. Three, the three dharmas such as virtue The second part includes: the nature of each of the three dharmas, and the way of establishing through the doctrine. The first part is to determine the antidote. How and why investigate what is virtue? (The first of the two,) explained through three meanings: not relying on others, its nature is virtue; corresponding to it, having connection; its seed, subsequently connected; initiated by it; and the virtue of ultimate truth. These five are the classification of things, and they also explain encompassing all virtues. From the perspective of cause, there is what is obtained from previous lives; what arises from its practice; from the perspective of object, there is taking the noble ones as the object, placing them before; and the mind

---

ཅན་ལ་དམིགས་པ་ཕན་འདོགས་པ་དང་། འབྲས་ 1-260 བུའི་སྒོ་ནས་རྣམ་སྨིན་གཙོ་ཆེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། བདག་འབྲས་གཙོ་ཆེ་བ་གཉེན་ པོ་དང་། བྲལ་འབྲས་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་། རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་རྒྱུ་མཐུན་པས་ཀྱང་དགེ་ བར་བལྟའོ། །ཞེས་པ་བརྒྱད་ནི་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བའི་ བདག་ཉིད་ཡིན་པ་དང་། དེ་དག་འབྱུང་བར་བྱེད་པས་ན་དགེ་བའོ། །ཡང་ན་བཤད་སྦྱར་ དུ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང་དགེ་བ་དང་བཀྲ་ཤིས་པ་ནི་དགེ་བའོ་ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཕུང་པོ་ རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ནང་ནས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ མ་ཡིན་པ་འགའ་ཞིག་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་དགེ་བ་དང་། མིང་བཞི་ ནི་འབྲེལ་བས་དགེ་བ་དང་། ཁྱད་པར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་དད་སོགས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་བ་དང་། ཐོབ་པ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བས་དགེ་བ་དང་། འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་ཉེ་བར་ཞི་བས་དགེ་བ་ ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་ཤེས་ཁམས་བདུན་དང་གཟུགས་སྒྲ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་གསུམ་སྟེ་བཅུའི་ ཕྱོགས་གཅིག་ནི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཆ་འབྲེལ་བ་དང་། གཟུགས་སྒྲའི་ཆ་ཀུན་ནས་སློང་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཆ་འདུས་བྱས་རྣམས་འབྲལ་པ་ལ་སོགས་པས་དང་། འདུས་མ་བྱས་དེ་བཞིན་ཉིད་ དོན་དམ་པ་དང་། སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་ཉེ་བར་ཞི་བས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡིད་དང་ གཟུགས་སྒྲ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཞིའི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་ཡིད་ཀྱི་ཆ་འབྲེལ་བ་དང་། གཟུགས་ སྒྲའི་ཆ་ཀུན་ནས་སློང་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཆ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། ། དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཆོས་གསུམ་གྱི་ཆར་བསྟན་པས་བདག་ཆོས་དགེ་བ་དང་ལྡན་པར་མངོན་ པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། (གཉིས་པ།)མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱས་བཤད་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། དུང་གི་ དཀར་པོ་ལྟར་འཇོག་བྱེད་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པར་སྐྱེས་ཕྱིན་ཆད་དགེ་བ་ཁོ་ནར་བྱུང་བ་དད་ པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་སྐབས་སུ་བཤད་ཟིན་པའི་ཆོས་བཅུ་གཅིག་པོ་དག་ 1-261 གོ། འབྲེལ་བས་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། སྨན་དང་སྦྱར་བའི་བཏུང་བ་བཞིན་དུ། དད་སོགས་བཅུ་ གཅིག་པོ་དེ་དག་དང་དོན་ལྔས་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ ཆོས་རྣམས་སོ། །རྗེས་སུ་འབྲེལ་བས་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། དད་སོགས་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་ པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་བག་ཆགས་ས་བོན་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སློང་བས་དགེ་ བ་གང་ཞེ་ན། དད་སོགས་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་དེས་ཀུན་ནས་བསླངས་ཞིང་བསྐྱེད་ པའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་རྣམས་སོ། ། དོན་དམ་པས་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དོ། །(རྒྱུད་བླར་

【現代漢語翻譯】 專注于利益眾生，並通過果的方式來完全掌握成熟（vipāka）為主，以自我之果為主的對治，以離系之果接近寂滅，以及以因相似之果，也因相似而視為善。這八種是形態的區分，一切都是成就和安樂的自性，並且它們是生起的原因，因此是善。或者，在《釋論》中說：『無罪、善和吉祥是善』，就像那樣。蘊的各個方面，即從色蘊中，一些顯色和非顯色，以及引發一切的不放逸等善法；四名蘊是關聯之善；特別是，行蘊中的信等是自性之善；獲得是隨之關聯之善；滅盡定的接近寂滅是善等等。七識界和色、聲、法三界，共十界的各個方面，即識的關聯部分，色的引發部分，法的離系部分等等；以及非造作的真如是勝義諦；以及個別觀察之滅的接近寂滅是善等等。意和色、聲、法四處的各個方面，即意的關聯部分，色的引發部分，法的自性之善等等。一切善法都以三法的方式來顯示，爲了斷除對自我和法具有善的執著。 （第二，）以體性來廣釋。什麼是自性之善？就像海螺的白色一樣，不依賴於其他作用者，從出生開始就自然產生的善，即在心所法中所說的信等十一種法。什麼是關聯之善？就像與藥物混合的飲料一樣，與信等十一種法在五義上具有相同屬性的心和心所法。什麼是隨之關聯之善？即與信等相應的心所法所具有的習氣種子，存在於阿賴耶識中的那些。什麼是引發之善？即由與信等相應的心所法所引發和產生的身語之業，包括顯色和非顯色。什麼是勝義之善？即法界真如，成為聖智的行境。

【English Translation】 Focusing on benefiting beings, and through the aspect of result, fully grasping the predominance of maturation (vipāka), with the antidote being the self-fruit as primary, the fruit of separation approaching quiescence, and the fruit of similar cause, also regarded as virtuous due to similarity. These eight are distinctions of form, all being of the nature of accomplishment and bliss, and because they are the cause of arising, they are virtuous. Alternatively, in the commentary, it says: 'That which is faultless, virtuous, and auspicious is virtuous,' like that. Aspects of the aggregates, namely, from within the form aggregate, some manifesting and non-manifesting forms, and the virtuousness that arises from all, such as diligence; the four name aggregates are virtuous by association; in particular, the volition aggregate's faith and so forth are virtuous by nature; attainment is virtuous by subsequent association; the cessation of absorption approaching quiescence is virtuous, and so forth. Aspects of the seven consciousness realms and the three realms of form, sound, and phenomena, totaling ten realms, namely, the consciousness's associative aspect, the form's causative aspect, the phenomena's separative aspect, and so forth; and the unconditioned Suchness is the ultimate truth; and the individually examined cessation approaching quiescence is virtuous, and so forth. Aspects of the mind and the four sense bases of form, sound, and phenomena, namely, the mind's associative aspect, the form's causative aspect, the phenomena's nature of virtue, and so forth. All virtues are shown in terms of the three dharmas, in order to abandon the attachment to the self and phenomena as possessing virtue. (Second,) elaborating on the characteristics. What is virtue by nature? Like the whiteness of a conch shell, not relying on other agents, naturally arising as virtue from birth, namely, the eleven dharmas of faith and so forth mentioned in the context of mental factors. What is virtue by association? Like a drink mixed with medicine, the mind and mental factors that share the same attributes as the eleven dharmas of faith and so forth in five meanings. What is virtue by subsequent association? Namely, the habitual seeds of the mental factors that are associated with faith and so forth, which exist in the ālaya-vijñāna. What is virtue by origination? Namely, the actions of body and speech, both manifesting and non-manifesting, that are originated and produced by the mental factors associated with faith and so forth. What is virtue in the ultimate sense? Namely, the suchness of the dharmadhātu, which becomes the object of noble wisdom.

---

མར།)དེ་ནི། དགེ་བ་རང་བཞིན་དག་ཕྱིར་ཏེ། །ཞེས་པ་ལྟར་རང་ བཞིན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་རྟག་ཏུ་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ པའི་ཕྱིར་ཏེ། མཛོད་ལས་ཀྱང་། ཐར་པ་དམ་པའི་དོན་དུ་དགེ། ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །སྐྱེ་བས་ ཐོབ་པ་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་འདི་དག་ཉིད་སྔོན་སྐྱེ་བ་སྔ་ མར་ཡང་དང་ཡང་དུ་གོམས་པར་བྱས་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚེ་འདིར་དགེ་བ་དེའི་ངོ་བོའི་རྣམ་ པར་སྨིན་པ་དགེ་བ་བྱེད་ནུས་པའི་ཕུང་པོ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་སྟེ་རྣམ་སྨིན་དེས་དགེ་བ་དེ་དག་ ཉིད་དང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་ཡང་རང་བཞིན་རྣམ་རང་གི་ ངང་གིས་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པར་འདོད་པ་ཀུན་ཏུ་གནས་པའོ། །དེའང་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་འདོད་པ་ གཙོ་ཆེ་བས་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའི། དོན་ཁོ་ནར་ནི་མ་ངེས་ཏེ་ཚེ་འདིའི་དད་སོགས་དང་ཡང་ལྷན་ ཅིག་པའོ། །སྦྱོར་བས་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། གང་དང་འགྲོགས་ན་དགེ་བ་ངང་གིས་འཕེལ་བའི་ སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་གསུང་རབ་དགོངས་འགྲེལ་དང་བཅས་པ་ ཉན་པ་དང་། ཤེས་བྱའམ་འཁོར་འདས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ཆོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་ཞིང་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་སུ་གྱུར་བའི་ལམ་ 1-262 གྱི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་གྱི་དགེ་བ་འབད་པས་བསྒྲུབ་ཅིང་ བསྒོམ་པའོ། །མདུན་དུ་བྱ་བས་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུ་ མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའམ། ཆོས་སྐུའི་རྟེན་མཆོད་རྟེན་ནམ། གཟུགས་སྐུའི་རྟེན་ལུགས་ མའམ་ལྡེར་སོ་ལ་སོགས་པ་སྐུ་གཟུགས་སུ་བྱས་པའམ། རས་བྲིས་ལ་སོགས་པའི་རི་མོར་བྲིས་ པ་མདུན་དུ་བྱས་པའམ། ལུང་དང་རྟོགས་པའི་ཆོས་སམ། ཆོས་ཀྱི་གཞི་གླེགས་བམ་མདུན་དུ་ བྱས་ཏེ་མཆོད་པའི་ལས་བྱེད་པའོ། །ཕན་འདོགས་པས་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། རྒྱན་ལས། སྦྱིན་ མཚུངས་དེ་སྟོན་ལེན་འཇུག་དང་། །བདག་ཉིད་རྗེས་སུ་འཇུག་རྣམས་ནི། སྙན་པར་སྨྲ་དང་ དོན་སྤྱོད་དང་། །དོན་མཐུན་པ་ནི་ཡིན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་པ་ལྟར་སྦྱིན་པ་ཕར་ཕྱིན་དང་པོ་དང་ མཚུངས་པ་དང་། སྙན་པར་སྨྲ་བ་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་པ་ལ་སོགས་པ་དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་དང་། དོན་སྤྱོད་པ་བསྟན་པ་ལྟར་གཞན་ཉམས་སུ་ལེན་དུ་འཇུག་པ་དང་། དོན་མཐུན་པ་བདག་ ཉིད་ཀྱང་དེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་སྟེ་གང་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་བོ་དག་གི་སེམས་ཅན་རྣམས་ ལ་ཕན་འདོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། སྦྱིན་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བཏང་བ་ ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོའམ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་དག་བསྲུངས་པ་ལས་ བྱུང་བའི་དགེ་བས་མཐོ་རིས་ལྷ་དང་མི་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའམ། དེའི་ཁྱད་ པར་རྫས་དང་ཡ

【現代漢語翻譯】 མར།)དེ་ནི། དགེ་བ་རང་བཞིན་དག་ཕྱིར་ཏེ། །（藏文）正如所說，善良的本質是純凈的。 因為自性遠離一切煩惱，所以是恒常存在且具有安樂的自性。 如《俱舍論》所說：'解脫是至善之義'。 何為生得之善？ 即是信等善法，由於前世屢屢串習，今生善業成熟，能行善之蘊顯現，此乃異熟果。 無需善知識引導，亦能自然而然、不假思索地生起行善之愿。 此乃生得之慾，然非僅限於此，亦與今生之信等相應。 何為加行之善？ 即依止與何人交往則善業自然增長之殊勝士夫，聽聞包含經論及其釋疏之正法，如理作意有關於所知或輪迴涅槃之實相，以及依循趨向寂滅之正法，精勤修習聞思修三者之善。 何為現前之善？ 即于如來殊勝之化身像前，或於法身之所依——佛塔前，或於身像之所依——泥像或壁畫等身像前，或於繪畫像前，或於經文或法本前，行供養之業。 何為饒益之善？ 如《寶鬘論》所云：'佈施等同彼，示勸令趣入，自身亦隨行，愛語與利行，以及意義符。' 如是，佈施等同第一度，愛語等同第六度，教導正法，勸人修行，自身亦隨之修行，此乃以四攝事饒益眾生。 何為攝受之善？ 即以廣行佈施所生之福德，或以清凈持戒所生之善根，攝受生於天界或人道之果報，或以殊勝之物

【English Translation】 མར།)དེ་ནི། དགེ་བ་རང་བཞིན་དག་ཕྱིར་ཏེ། །(Tibetan) As it is said, 'Goodness is pure in its essence.' Because its nature is free from all defilements, it is eternally established and possesses the nature of bliss. As the Abhidharmakośa states, 'Liberation is good in the sense of being the ultimate benefit.' What is the goodness that is obtained by birth? It is that these very virtuous qualities such as faith, having been repeatedly cultivated in previous lives, in this life, the ripening of that goodness manifests as the aggregates capable of performing virtuous deeds, that is, the result of maturation. Without the need for those very virtues themselves or relying on virtuous friends, the desire to engage in virtue naturally and spontaneously arises without deliberation. This is primarily due to the innate desire, hence it is called that. However, it is not limited to that alone, as it also accompanies the faith and so on of this life. What is the goodness that comes from effort? It is relying on a noble person with whom associating naturally increases virtue, listening to the sacred Dharma including the scriptures and their commentaries, properly contemplating the nature of reality or the states of samsara and nirvana, and diligently cultivating and meditating on the three virtues of hearing, thinking, and meditating, based on the path that is in accordance with and leads to the Dharma of nirvana. What is the goodness that comes from facing? It is performing the act of offering before the supreme emanation body of the Thus-Gone One, or a stupa as a support for the Dharma body, or an image made of clay or painted on a wall as a support for the form body, or a painted image on cloth, or before the Dharma of scripture and realization, or a scripture as the basis of Dharma. What is the goodness that comes from benefiting? As the Garland of Gems states, 'Giving is equal to that, showing and causing to enter, oneself also following, speaking sweetly and acting beneficially, and being in accord with the meaning.' Thus, giving is equal to the first perfection, speaking sweetly is equal to the sixth perfection, teaching the sacred Dharma, encouraging others to practice, and oneself also following that practice, which is benefiting sentient beings with the four objects of gathering. What is the goodness that comes from completely holding? It is the merit arising from giving vast generosity, or the virtue arising from maintaining pure morality, completely holding the rebirth in the heavens or human realms, or the distinction of that, material and

---

ོ་བྱད་མང་པོ་ལྡན་པའི་ཕྱུག་པོ་དང་། རྒྱལ་རིགས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ མཐོན་པོར་སྐྱེ་བ་མངོན་བར་མཐོ་བའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའམ། རྣམ་པར་བྱང་བ་མྱ་ངན་ ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལམ་སྒོམ་པའི་སྐྱེ་བ་ངེས་པར་ལེགས་པའི་རྒྱུ་ ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །གཉེན་པོས་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། གང་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་ཟག་ བཅས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ནད་དང་འབྲས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཉེས་དམིགས་སུ་བལྟ་བ་ ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པ་གཉེན་པོ་དང་། སྦྱོར་བ་དང་བར་ཆད་མེད་པའི་ 1-263 ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་གཉེན་པོ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱིས་སྤངས་བའི་ ཐོབ་པ་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པ་(ཨཱ་དྷ་ར་)གཞི་གཉེན་པོ་དང་། ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱིས་སྤངས་པ་ཐག་ བསྲིང་བ་གཉེན་པོ་དང་། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་རྣམ་པར་གནོན་ པ་གཉེན་པོ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་ས་བོན་དང་བྲལ་བ་གཉེན་པོ་དང་། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རྟོགས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་དང་། ཆོས་ཀྱི་བདག་ མེད་རྟོགས་པ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོའོ། །ཉེ་བར་ཞི་བས་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། གང་ ཁམས་གསུམ་གྱི་འདོད་ཆགས་མཐའ་དག་སྤོང་བ་དང་། ཞེ་སྡང་ཁོང་ཁྲོ་མཐའ་དག་སྤོང་བ་ དང་། གཏི་མུག་རྨོངས་པ་མཐའ་དག་སྤོང་བ་དང་། མདོར་ན་རྩ་བ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ ཀུན་བརྟགས་དང་ལྷན་སྐྱེས་མཐའ་དག་མ་ལུས་པར་སྤོང་ཞིང་སྤངས་པ་ལྟར་ཟད་པས་ཉོན་ མོངས་བའི་སྒྲིབ་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་། ཉོན་མོངས་ཀྱི་རྒྱུ་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་ཅིང་ བཀག་པ་ལྟར་ཁེགས་པས་སྙོམས་འཇུག་གི་སྒྲིབ་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་། ཕྱིས་འཕེན་བྱེད་ཉོན་ མོངས་པ་ཟད་ཀྱང་སྔོན་འཕངས་པའི་ཕུང་པོ་ཙམ་ལྷག་མར་ལུས་པ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ ལས་འདས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་ཙམ་དེའང་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་ པའི་དབྱིངས་ཉན་རང་གི་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་། ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེས་སྲིད་པ་དང་ཞི་བའི་ མཐའ་གཉིས་ལ་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཉེ་བར་ཞི་བའི་དགེ་ བ་སྟེ། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཞི་བ་ཡང་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །རྒྱུ་མཐུན་པས་ དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། སྤང་བྱ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་དགེ་བ་ཐོབ་པ་དེའི་དབང་གིས་གྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ ཁྱད་པར་ཅན་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ཚད་མེད་པ་ དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཟག་གཞན་ལ་ཡོད་པའི་ཐུན་མོང་བ་དང་སྟོབས་ དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་སངས་རྒྱས་ཁོ་ན་ལ་མངའ་བའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་རྣམས་སོ། ། 1-264 སྤང་བྱ་ངོས་གཟུང་བའི་ཆེད་དུ་ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བར་བརྟག་ཅེ་ན། (གཉིས་ལས་དང་པོ།)དོན་གསུམ་གྱི

【現代漢語翻譯】 擁有眾多財富的富人，以及出生于王族等高貴種姓，完全具備顯赫地位的因素；或者，獲得完全解脫，證得涅槃，修持與涅槃相應的道，完全具備必定獲得善妙轉生的因素。對治的善是什麼呢？正如將要闡述的那樣，對於有漏的諸行，視其為疾病、腫瘤等過患，徹底破斥近取蘊，這是對治。以加行道和無間道斷除煩惱，這是對治。以解脫道執持斷除之所得（阿達拉，Ādhāra， आधार， आधार，支援，基礎），這是基礎對治。以殊勝道延長斷除的時間，這是對治。以世間道壓伏煩惱的種子，這是對治。以出世間道使種子斷滅，這是對治。證悟人無我，是對治煩惱障。證悟法無我，是對治所知障。寂滅的善是什麼呢？捨棄三界的一切貪慾，捨棄一切嗔恨憤怒，捨棄一切愚癡矇昧。總之，徹底捨棄所有俱生和遍計的根本煩惱和隨煩惱，如捨棄般滅盡，煩惱障得以寂滅。止息煩惱之因——受和想，如止息般寂滅，等至障得以寂滅。後有之煩惱雖已滅盡，但僅餘先前所造之蘊，這是有餘涅槃。連痛苦之蘊的殘餘都不存在的涅槃界，是聲聞和緣覺的寂滅。以智慧和大悲，不住于有和寂滅二邊的涅槃，是大乘的寂滅之善。所知障的寂滅也是不住涅槃。隨順因的善是什麼呢？由於獲得寂滅所應斷之善，由此所成就的殊勝功德，世間和出世間的相續中具有無量功德，以及神通等他人所具有的共同功德，和唯有佛才具有的十力、四無畏等不共功德。 爲了辨識所應斷除之法，為何要探究什麼是惡行呢？（以下分兩部分，這是第一部分）有三種意義。

【English Translation】 The rich who possess many riches, and those born into noble castes such as royalty, fully possess the factors for attaining a prominent position; or, attaining complete liberation, realizing Nirvana, cultivating the path corresponding to Nirvana, fully possessing the factors for certainly obtaining a good rebirth. What is the virtue of antidote? As will be explained, regarding conditioned phenomena with outflows as faults such as diseases and tumors, completely refuting the aggregates of grasping, this is the antidote. Abandoning afflictions with the path of application and the path of no-gap, this is the antidote. Holding onto the attainment of abandonment with the path of liberation (Ādhāra, आधार， आधार，support, basis), this is the basis antidote. Prolonging the time of abandonment with the special path, this is the antidote. Subduing the seeds of afflictions with the worldly path, this is the antidote. Separating from the seeds with the transcendental path, this is the antidote. Realizing the selflessness of persons is the antidote to the obscuration of afflictions. Realizing the selflessness of phenomena is the antidote to the obscuration of knowledge. What is the virtue of pacification? Abandoning all desires of the three realms, abandoning all hatred and anger, abandoning all ignorance and delusion. In short, completely abandoning all innate and imputed root afflictions and secondary afflictions, and extinguishing them as they are abandoned, the obscuration of afflictions is pacified. Stopping the causes of afflictions—perception and feeling—and pacifying them as they are stopped, the obscuration of meditative absorption is pacified. Although the afflictions that produce future existence have been exhausted, only the aggregates previously produced remain, this is Nirvana with remainder. The realm of Nirvana where even the remainder of the aggregates of suffering does not exist is the pacification of the Hearers and Solitary Realizers. With wisdom and compassion, the Nirvana that does not abide in the two extremes of existence and peace is the virtue of pacification of the Great Vehicle. The pacification of the obscuration of knowledge is also the Nirvana that does not abide. What is the virtue of accordance with the cause? Due to obtaining the virtue of pacifying what should be abandoned, the special qualities accomplished by this, the immeasurable qualities possessed in the continuums of worldly and transcendental beings, as well as the common qualities possessed by others such as supernormal powers, and the uncommon qualities possessed only by the Buddhas such as the ten powers and four fearlessnesses. In order to identify what should be abandoned, why is it necessary to investigate what is non-virtuous? (Of the two parts, this is the first) There are three meanings.

---

ས་བསྟན་པ་ནི། རང་བཞིན་ནམ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་། མཚུངས་ལྡན་དུ་འབྲེལ་བ་དང་། ས་བོན་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་དང་། དེས་ཀུན་ནས་སློང་བ་ དང་། དོན་དམ་པས་མི་དགེ་པ་སྟེ་ལྔ་ནི་ངོ་བོའི་དབྱེ་བ་དང་། སྔོན་གྱི་སྐྱེ་བས་ཐོབ་དང་། ཚེ་ འདིའི་སྦྱོར་བས་བྱུང་བ་དང་། དམིགས་ཡུལ་མདུན་དུ་བྱ་བ་དང་། གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ དང་། འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། གཉེན་པོའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་། དགེ་བའི་ བར་དུ་གཅོད་པས་ཀྱང་མི་དགེ་བར་བལྟའོ། །ཞེས་པ་བདུན་ནི་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་སྟེ། གྲུབ་ པ་དང་བདེ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་ལས་ལྡོག་བའི་དོན་གྱི་ན་མི་དགེ་བའོ། །ཕུང་ པོ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ནང་ནས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་རིག་བྱེད་མ་ ཡིན་པ་འགའ་ཞིག་ཀུན་ནས་བསླང་བ་དང་། མིང་བཞི་ནི་འབྲེལ་བ་དང་ཁྱད་པར་འདུ་བྱེད་ ཀྱི་ཆགས་སོགས་ངོ་བོ་ཉིད་དང་། ཐོབ་པ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་དང་། ཉེར་ལེན་ཕུང་པོ་ཐམས་ ཅད་ཀྱང་དོན་དམ་པས་མི་དགེ་བ། རྣམ་ཤེས་ཁམས་བདུན་དང་གཟུགས་སྒྲ་ཆོས་ཏེ་ཁམས་ བཅུའི་ཕྱོགས་དང་། ཡིད་དང་གཟུགས་སྒྲ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཞིའི་ཕྱོགས་གཅིག་མི་དགེ་བའི་ མཚན་ཉིད་ཅན་རྣམས་སོ། །མི་དགེ་བའང་ཆོས་གསུམ་དུ་འདུ་བས་བདག་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མི་ དགེ་བ་དང་ལྡན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་བའི་ཕྱིར་རོ། ། (གཉིས་པ།)མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་དགེ་བ་གང་ཞེ་ ན། ཉོན་ཡིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་བདག་ལྟ་ལ་སོགས་པ་བཞི་དང་། གཟུགས་དང་ གཟུགས་མེད་པ་གཉིས་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་པ་ཡིན་པས་ མ་གཏོགས་པར། དེ་ལས་གཞན་པ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཉེ་ བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་རང་འཁྲུངས་མ་ཡིན་པ་ཀུན་བརྟགས་གང་ཡིན་པ་དག་ 1-265 དང་། རང་འཁྲུངས་ལྷན་སྐྱེས་ལའང་གཉིས་ལས་ཉེས་སྤྱོད་ཀུན་ནས་སློང་མི་ནུས་པ་ནི་ལུང་ མ་བསྟན་ཡིན་པས། ལུས་ངག་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཀུན་ནས་སློང་ནུས་པ་རྣམས་ཏེ་སོལ་བའི་ ནག་པོ་ལྟར་དོན་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པར་སྐྱེས་ཙམ་གྱིས་མི་དགེ་བར་གྲུབ་པའོ། །འབྲེལ་བས་ མི་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་དགེ་བར་གྱུར་པའི་(ཆགས་སོགས་རྩ་བའི་)ཉོན་མོངས་པ་ དང་། (ཁྲོ་སོགས་)ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་རྣམས་ཉིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་དང་ སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །རྗེས་སུ་འབྲེལ་བས་མི་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། མི་དགེ་བ་ དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་བག་ཆགས་ས་བོན་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པ་ཐོབ་པས་བསྡུས་པ་རྣམས་སོ། །སློང་ བས་མི་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། སེམས་སེམས་བྱུང་མི་དགེ་བར་གྱུར་པ་དེས་ཀུན་ནས་བསླངས་ བའི་ལུས་ཀྱི་ལས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། ངག་གི་ལས་རྫུན་ལ

【現代漢語翻譯】 關於地的闡述：自性或本體，以及相應的關聯，種子隨之關聯，由此引發，以及究竟意義上的不善，這五者是本體的區分。前世所獲得的，今生的行為所產生的，以目標為導向的，對他人造成傷害的，接受果報的，與對治相違背的方面，以及阻礙善行，這七者是不善的形態區分。與成就和安樂等善行相反的意義即為不善。蘊的各個方面，即從色蘊中產生的某些能起作用和不能起作用的事物，以及引發它們的因素。四種名蘊（受、想、行、識）是關聯和特性的集合，造作等的本體，以及獲得的後續關聯。所有近取蘊在究竟意義上都是不善的。七種識界和色、聲、法這十種界的一部分，以及意和色、聲、法這四種處的一部分，都具有不善的特徵。不善也包含在三種法中，爲了斷除對非我之法與不善相應的執著。 （第二部分）通過特徵詳細解釋：什麼是本體上的不善？與煩惱意相應的我見等四種見解，以及在色界和無色界中存在的煩惱，除了被遮蔽且未被標明的之外，其他在欲界中存在的根本煩惱和所有隨煩惱，凡是並非自生的，都是遍計所執。對於自生和俱生的煩惱，如果不能引發惡行，則是不被標明的。能夠引發身語惡行的，就像煤炭一樣，不依賴其他因素，僅僅是產生就成為不善。什麼是關聯上的不善？本體上已經成為不善的（貪等根本）煩惱，以及（嗔等）隨煩惱，這些煩惱本身以及與之相應的意識和心所法。什麼是後續關聯上的不善？這些不善本身所留下的習氣種子，存在於阿賴耶識中，被獲得所包含。什麼是引發上的不善？由已經成為不善的意識和心所引發的身業，如殺生等，以及語業，如妄語等。

【English Translation】 Explanation of the ground: The nature or essence itself, and the corresponding association, the seed that follows the association, what is aroused by it, and the ultimately unwholesome, these five are the distinctions of the essence. What is obtained from previous lives, what arises from the actions of this life, what is oriented towards the object, what harms others, what fully grasps the result, what is contrary to the antidote, and what obstructs virtue, these seven are regarded as unwholesome as well, as they are distinctions of aspects. The meaning that is the opposite of virtue, such as accomplishment and non-peace, is unwholesome. One aspect of the aggregates is that some of the active and inactive things from within the form aggregate arouse things, and the four names are the nature of association and characteristics, the nature of formation, etc., and the subsequent association of attainment, and all the appropriated aggregates are also unwholesome in the ultimate sense. One aspect of the seven consciousness realms and the ten realms of form, sound, and dharma, and one aspect of the four sources of mind, form, sound, and dharma, are all characterized by unwholesomeness. Unwholesomeness is also included in the three dharmas, in order to abandon the attachment to the non-self dharma as being associated with unwholesomeness. (Second part) Explaining in detail through characteristics: What is unwholesome by its very nature? The four views, such as the view of self, that are associated with afflicted mind, and the afflictions that exist in the form and formless realms, except for those that are obscured and not indicated, all the root afflictions and all the secondary afflictions that exist in the desire realm, whatever is not self-arisen, are all conceptually constructed. For self-arisen and co-emergent afflictions, if they cannot arouse evil deeds, they are not indicated. Those that can arouse evil deeds of body and speech, like black charcoal, do not depend on other factors, but are established as unwholesome merely by arising. What is unwholesome by association? The (greed, etc., root) afflictions that have become unwholesome by their very nature, and the (anger, etc.) secondary afflictions, these afflictions themselves and the consciousness and mental factors that are associated with them. What is unwholesome by subsequent association? The seeds of habits left by these unwholesome things themselves, existing in the alaya consciousness, included by attainment. What is unwholesome by arousal? The physical actions aroused by the consciousness and mental factors that have become unwholesome, such as killing, and the verbal actions, such as lying.

---

་སོགས་པ་རྣམས་ སོ། །ཡིད་ཀྱི་ལས་མ་སྨོས་པ་ནི་འབྲེལ་པ་ཁོ་ནས་སེམས་པ་དགེ་མི་དགེར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ཞེས་ཀྱང་(ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་)གསུང་ངོ་། །དོན་དམ་པས་མི་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། དཔྱད་ན་གྲུབ་ པ་དང་བདེ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཁོར་བ་ཁམས་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །དེའང་འཁོར་ བར་གཏོགས་པ་ལ་ནི་དགེ་བ་ངེས་པར་གྲུབ་པ་མཐོང་བ་མེད་དོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཏེ། ཟག་ བཅས་ལ་སྐྱོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཆེད་དུ་བསྟན་པའོ། །སྐྱེ་བས་ཐོབ་པའི་མི་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ ལྟ་སྟེ་སྔོན་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་ལ་མི་དགེ་བ་གོམས་པར་བྱས་པས་ཚེ་འདིར་དེའི་ངོ་བོ་རྣམས་པར་སྨིན་ པ་མི་དགེ་བ་བྱེད་ནུས་ཀྱི་ལུས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་སྟེ། དེས་མི་དགེ་བ་ཉིད་ལ་རང་གི་ངང་ གིས་འདོད་པ་ཀུན་ནས་གནས་པའོ། །སྦྱོར་བས་མི་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གང་དང་ འགྲོགས་ན་སྡིག་པ་ངང་གིས་འཕེལ་བའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། སྡིག་པ་ བྱ་བ་ངེས་དོན་དུ་སྟོན་པ་དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཉན་པ་དང་། དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་དང་ མི་མཐུན་པར་། མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ 1-266 ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྲོག་གཅོད་སོགས་ལུས་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་དང་། རྫུན་ སོགས་ངག་དང་། བརྣ་བ་སེམས་སོགས་ཡིད་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའོ། །མདུན་དུ་བྱ་ བས་མི་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། མཆོག་གསུམ་ལས་གཞན་པ་ལྷའི་རིས་དབང་ཕྱུག་ ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་བརྟེན་པ་མདུན་དུ་བྱས་ནས་ལུག་དང་མ་ཧེ་ལ་སོགས་པ་ གསོད་པར་འདོད་པའི་འཚེ་བ་སྔོན་དུ་བཏང་བའམ། སྲོག་གི་མཆོད་སྦྱིན་གྱིས་ཐར་བ་ཐོབ་ པར་འདོད་པའམ། བསོད་ནམས་དང་། མཆོག་ཐོབ་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཟས་མི་ཟ་བ་ལ་ སོགས་པས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པའི་ལྟ་བ་ངན་པ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་ཕྱི་རོལ་པའི་ལྷ་རྟེན་ བྱེད་པ་དང་། གཞི་གང་དུ་སྐྱེ་བོ་ཕལ་བོ་ཆེ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་སྡིག་པའི་ལས་ལ་སྦྱོར་ བ་དེར་ཤ་ཁྲག་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པའི་ལས་ལ་སྦྱོར་བའོ། །གནོད་པ་བྱེད་པས་མི་དགེ་བ་ གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡུལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྦྱོར་བ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ལོག་ པར་ཏེ་གནོད་པ་སྣ་ཚོགས་པ་བྱེད་བའོ། ། ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་མི་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་ སྡིག་པ་སྤྱོད་པའམ། ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྡིག་པ་སྤྱོད་པས། ངན་འགྲོའམ་ བདེ་འགྲོར་རྣམ་སྨིན་གྱིས་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་མི་འོང་ཞིང་མི་འདོད་པ་འཕེན་པའམ། ཡོངས་ སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་འཛིན་པའོ། །དེའང་ངན་འགྲོར་ནི་འཕེན་པ་དང་རྫོགས་པ་གཉི་ག་ བྱེད་དོ། །ཐོག་མར་ངན་སོང་གི་ཕུང་པོ་འགྲུབ་ཅིང་གྲུབ་ནས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་ དུ་མ་དང་

【現代漢語翻譯】 等。未提及意之業，是因為僅憑關聯就能確定心是善或不善。(耶謝謝年)也這樣說。究竟而言，什麼是不善呢？考察后可知，凡非真實且非安樂者，皆為不善。即輪迴三界的一切。因為在輪迴中，不可能見到有確定的善。如是說，是爲了生起對有漏的厭離。生得的不善是什麼呢？例如，前世習慣了不善，導致今生其本質成熟，顯現出能行不善的身，自然而然地渴望不善。造作的不善是什麼呢？例如，依賴於與誰交往就會自然增長罪惡的非善士，聽聞宣說罪惡之事的非正法，以及不如實作意，如執無常為常等，由此而行殺生等身之惡行，妄語等語之惡行，貪婪等意之惡行。面前所作的不善是什麼呢？例如，不依賴於三寶，而依賴於其他神祇，如自在天等，以宰殺牛羊等為先導，或者爲了通過生命祭祀獲得解脫，或者爲了獲得福德和殊勝，而先行禁食等苦行，從而崇拜外道神祇，或者在多數人從事不善業的場所，用血肉等進行祭祀。損害所作的不善是什麼呢？例如，以身語意對眾生施行各種損害。完全執取的不善是什麼呢？例如，以身語意行惡，從而在惡趣或善趣中，以異熟果報投生不悅意和不希望的結果，或者完全執取這些果報。在惡趣中，既有投生，也有圓滿。首先形成惡趣的蘊，形成之後，又遭受各種痛苦。

【English Translation】 etc. The karma of mind is not mentioned because the mind's virtue or non-virtue is established solely by association. (Yeshe Shenyen) also said this. What is non-virtue in the ultimate sense? Upon examination, it is anything that is not true and not happiness. That is, all of samsara's three realms. Because within samsara, it is impossible to see any definite virtue. As it is said, this is shown to generate aversion to contaminated things. What is the non-virtue obtained by birth? For example, having become accustomed to non-virtue in a previous life, its essence matures in this life, manifesting a body capable of performing non-virtue, naturally desiring non-virtue. What is the non-virtue of action? For example, relying on non-virtuous people with whom association naturally increases sin, listening to non-Dharma that teaches sinful deeds as essential, and not making proper efforts, such as grasping impermanence as permanence, thereby engaging in evil deeds of the body such as killing, evil deeds of speech such as lying, and evil deeds of mind such as covetousness. What is the non-virtue done in front? For example, not relying on the Three Jewels, but relying on other deities such as Ishvara, leading with the slaughter of sheep and buffalo, or desiring to attain liberation through life sacrifices, or desiring to obtain merit and excellence, first engaging in ascetic practices such as fasting, thereby worshiping external deities, or in places where many people engage in non-virtuous deeds, engaging in sacrificial rites with flesh and blood. What is the non-virtue done by harming? For example, inflicting various harms on sentient beings with body, speech, and mind. What is the non-virtue of complete grasping? For example, committing evil deeds with body, speech, and mind, thereby projecting undesirable and unwanted results in the form of maturation into bad or good migrations, or completely grasping these results. In the bad migrations, there is both projection and completion. First, the aggregates of the bad migrations are formed, and once formed, various kinds of suffering are experienced.

---

ལྡན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་འགྲོར་ནི་(མི་དགེ་བས་འཕེན་པར་མི་བྱེད་ཅིང་)རྫོགས་པ་ ཁོ་ན་བྱེད་དེ། ཅི་སྟེ་དགེ་བས་བདེ་འགྲོར་འཕངས་ཀྱང་། དེའང་རིགས་ངན་པ་དང་དབུལ་ ཞིང་ཕོངས་པ་དང་ནད་མང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དུ་མ་དང་ལྡན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ རོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་མི་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། གཉེན་པོ་དད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ 1-267 ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་དད་པ་དང་ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་ དག་གོ། བར་དུ་གཅོད་པས་མི་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། དགེ་བའི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཆོས་རྒྱུན་དུ་ ཚོགས་སུ་འདུག་ཅིང་འདུ་འཛི་བྱེད་པ་དང་། (སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་པར།)ཆགས་པས་བྲེ་མོའི་གཏམ་ལ་ དགའ་བ་དང་། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་དག་གོ། (དགེ་མི་དགེ་)དེ་དག་ལ་ལྟོས་ནས་ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པར་བརྟག་ཅེ་ན། (གཉིས་ལས་དང་པོ།)དོན་གསུམ་གྱིས་བསྟན་པ་ནི། རང་བཞིན་ངོ་བོ་ཉིད་དང་། གྲོས་སུ་ འབྲེལ་བ་དང་། ས་བོན་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་དང་། ཀུན་ནས་སློང་བ་དང་། དོན་དམ་པས་ལུང་ དུ་མ་བསྟན་པ་སྟེ་ལ་ནི་ངོ་བོའི་དབྱེ་བ་དང་། སྔོན་གྱི་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་དང་། སྦྱོར་བས་བྱུང་ བ་དང་། དམིགས་ཡུལ་མདུན་དུ་བྱས་པ་དང་། གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་དང་། ཡོ་བྱད་ ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་དང་། འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། གཉེན་པོ་དང་། ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་། རྒྱུ་མཐུན་པས་ཀྱང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པར་བལྟའོ། །ཞེས་པ་དགུ་ནི་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་སྟེ། དགེ་མི་དགེར་གསལ་ཞིང་དེ་དག་ཏུ་བརྗོད་དུ་མེད་པས་ན་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །དབང་ པོ་གཟུགས་ཅན་ལྔ་དང་དྲི་རོ་རེག་བྱ་གསུམ་སྟེ་ཁམས་བརྒྱད་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་མཆེད་ བརྒྱད་དང་། ཞེས་པ་ནི་ལུང་མ་བསྟན་ཁོ་ན་ཡིན་ལ་དེ་དག་ལས་གཞན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་། ཁམས་(སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་གཟུགས་སྒྲ་ཆོས་ཏེ་ཡིད་དང་)བཅུ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ལྷག་མ་བཞི་པོ་རྣམས་ ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་དགེ་མི་དགེའི་མཚན་ཉིད་ཅན་བོར་བ་དག་གོ། དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་གསུམ་ གྱི་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པས་བདག་ཆོས་དགེ་བ་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མི་དགེ་བ་དང་བྲལ་བའི་ ལུང་མ་བསྟན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། (གཉིས་པ།)མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱས་བཤད་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གང་ཞེ་ན། དབང་པོ་ལྔ་དང་དྲི་རོ་རེག་བྱ་སྟེ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་གཟུགས་ཅན་བརྒྱད་དང་། མཚུངས་ 1-268 པར་ལྡན་པའི་གྲོགས་དགུ་དང་བཅས་པའི་ཉོན་ཡིད་དང་། གནས་པའི་དུས་ངེས་པ་སྲོག་གི་ དབང་པོ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་འདྲ་བ་རིས་མཐུན་པ་དང་། ཐ་སྙད་ལ་བཏགས་པའི་(རྗོད་ བྱེད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་དོན་གྱི་ངོ་བོ་སྟོན་པའི་)མིང་གི་ཚོགས་དང་། (ཁྱད

【現代漢語翻譯】 爲了使之具有（痛苦）。對於善趣來說，它僅僅是完成（善趣），而不是被不善所拋棄。即使通過善業被拋向善趣，它也仍然會與各種痛苦相伴，例如惡劣的種姓、貧窮和疾病等。什麼是與不善對立的一方呢？是與不善對立的諸如信心和精進等，以及與善對立的諸如不信和懈怠等法。什麼是阻礙（善業）的不善呢？是阻礙善業的法，例如經常聚集在一起，製造喧囂，以及（《二十戒經》中說）貪戀閑聊，特別貪戀利養和恭敬等等。觀察這些（善與不善），它們如何以及為何未被記別呢？ （二者中的第一個）通過三個方面來闡述：自性本體、關聯的討論、關聯的種子、發起和究竟的未記別。本體的區分在於：由先前的生命獲得、由行為產生、以目標為導向、利益他人、使用工具、完全接受果報、對治、接近寂靜以及相似的因，這九個方面也未被記別。這些是型別的區分，在善與不善中是明確的，並且由於無法在其中表達，所以是未被記別的。五種有色根、香、味、觸三種，共八界，同樣也是八處，這些僅僅是未記別的。除了這些之外，五蘊、十界（心界七種，色聲法即意），以及剩餘的四處，它們的一部分是具有善與不善特徵的。這些也通過三種法的區別來闡述，爲了斷除對與善分離的自性法和與不善分離的非法——未記別——的執著。 （第二）通過特徵來詳細解釋。什麼是本體的未記別呢？五根和香、味、觸，即八界和八處，以及具有相似性的九個同伴的意根，以及存在的時間確定的命根，以及眾生相似的身體，以及施設的名稱集合（如果從能詮的角度來說，是顯示事物本質的），以及（特徵）

【English Translation】 In order to make it possess (suffering). For the good realms, it only completes (good realms), and is not thrown by non-virtue. Even if thrown into good realms by virtue, it will still be accompanied by various sufferings such as bad caste, poverty, and many diseases. What is the opposing side of non-virtue? It is the opposing side of non-virtue, such as faith and diligence, and the opposing side of virtue, such as disbelief and laziness. What is the non-virtue that obstructs (virtue)? It is the dharma that obstructs virtue, such as constantly gathering together, making noise, and (as stated in the 'Twenty Precepts') being fond of idle talk, especially being attached to gain and respect, and so on. Observing these (virtue and non-virtue), how and why are they not specified? (The first of the two) is explained through three aspects: self-nature, related discussions, related seeds, initiation, and ultimate non-specification. The distinction of the essence lies in: obtained from previous lives, produced by actions, oriented towards goals, benefiting others, using tools, fully accepting the results, antidotes, approaching tranquility, and similar causes, these nine aspects are also not specified. These are the distinctions of types, which are clear in virtue and non-virtue, and because they cannot be expressed in them, they are not specified. The five physical faculties, smell, taste, and touch, a total of eight realms, and similarly eight sources, these are only unspecified. Apart from these, the five aggregates, ten realms (seven mind realms, form, sound, dharma, i.e., mind), and the remaining four sources, a part of them are those that have abandoned the characteristics of virtue and non-virtue. These are also explained through the distinction of the three dharmas, in order to abandon the attachment to the self-nature dharma that is separated from virtue and the non-dharma that is separated from non-virtue—the unspecified. (Second) Explain in detail through characteristics. What is the non-specification of the essence? The five faculties and smell, taste, and touch, i.e., the eight realms and eight sources, and the mind consciousness with nine companions who have similarities, and the life faculty with a fixed time of existence, and the similar bodies of sentient beings, and the collection of names that are designated (if speaking from the perspective of the expresser, it shows the essence of the meaning), and (characteristics)

---

་པར་སྟོན་པའི་)ཚིག་གི་ཚོགས་ དང་། (དེ་གཉིས་ཀྱི་གནས་ཀ་ཁ་)ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་སོ། །དེ་དག་གི་ཉོན་ཡིད་ནི་བསྒྲིབས་པ་དང་ གཞན་རྣམས་ནི་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་ཞིང་། གཟུགས་སྒྲ་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་ མ་བསྡུས་པ་རྣམས་ཀྱང་ངོ་བོ་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་ལ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་མེའི་ཚ་བའམ་བུ་རམ་གྱི་ མངར་བ་ལྟར་དོན་གཞན་ལ་མ་ལྟོས་པར་སྐྱེས་སོ་ཅོག་ཏུ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །འདིར་ཀུན་ གཞིའི་རྣམ་ཤེས་མ་སྨོས་པ་ནི་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པར་འཆད་པས་སོ། །ཞེས་ཀྱང་(ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་) གསུང་ངོ་། །འབྲེལ་བས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གང་ཞེ་ན། སྡང་བ་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བ་ཡང་ མ་ཡིན་ཞིང་། དང་བ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་སུ་གྱུར་བའི་མིང་དང་ ཚིག་དང་ཡི་གེ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་སྟེ། ཚོགས་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་སྐྱེས་ པའི་ཡིད་ཤེས་ལ་སོགས་པ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །རྗེས་སུ་འབྲེལ་ བས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གང་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ལའང་ཚོགས་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་མངོན་ པར་བརྗོད་པ་འབྱུང་བའི་ཆེད་དུ་སེམས་ལ་བག་ཆགས་བསྒོས་པ་རྣམས་སོ། །སློང་བས་ལུང་ དུ་མ་བསྟན་པ་གང་ཞེ་ན། སྡང་བ་དང་དང་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་མིང་སོགས་བརྗོད་པའི་རྣམ་པར་ཤར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ གང་ཀུན་ནས་བསླངས་བའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་འགྲོ་བ་དང་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ སོ། །དོན་དམ་པས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གང་ཞེ་ན། འདུས་མ་བྱས་ནམ་མཁའ་དང་། གཉེན་ པོས་སོ་སོར་བརྟག་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པའོ་ཞེས་པ་མ་བསྒྲིབས་དག་སྟེ། དོན་དམ་པར་ ནི་ལུང་མ་བསྟན་པ་བརྟན་པ་དག་ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །སྐྱེ་བས་འཐོབ་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ 1-269 གང་ཞེ་ན། མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་། དགེ་བ་ཟག་མེད་ལ་རྣམ་སྨིན་ མེད་པས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཚན་ཉིད་པ་ཀུན་གཞིའི་ རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། བཏགས་པ་བདེ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོགས་བདུན་ལ་སོགས་པའོ། །སྦྱོར་ བས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གང་ཞེ་ན། ཀུན་སློང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མི་དགེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང་། དགེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་སྤྱོད་ལམ་འགྲོ་འཆག་ཉལ་འདུག་ལ་སོགས་ དང་བཟོའི་གནས་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་ལམ་ དང་བཟོ་ནི་མི་དགེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། དགེ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་སྤྱོད་ལམ་དང་བཟོ་ནི་ དགེ་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །མདུན་དུ་བྱ་བས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། རིའི་ ལྷ་དང་ཤིང་གི་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་ལྷའི་རིས་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་བརྟེན་པ་མདུན་དུ་བྱས་ནས། འཚེ་བའམ་ལྟ་བ་ངན་པ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མ

【現代漢語翻譯】 （顯示意義的）詞語集合，以及（作為二者基礎的）字母集合。這些詞語和字母的迷惑心是遮蔽的，其他的則是非遮蔽無記。沒有被色、聲、有情相續所包含的，其自性也是無記。所有這些，都像火的熱性或紅糖的甜味一樣，不依賴於其他意義而自然產生，都是無記。這裡沒有提到阿賴耶識（kun gzhi'i rnam shes，store consciousness），是因為它被認為是生而獲得的。正如（耶謝謝年，ye shes bshes gnyen，Wisdom Friend）所說。與聯繫相關的無記是什麼呢？就是那些被憎恨等非善，以及喜愛等善所包含，成為心的名稱、詞語和字母本身，完全被這三者集合的形態所包含而產生的意識等心和心所法。與隨後的聯繫相關的無記是什麼呢？爲了使來世也能顯現這三者集合，而在心中留下的習氣。與引發相關的無記是什麼呢？就是那些被非憎恨和非喜愛所包含的心和心所法，以表達名稱等的形式顯現，從而引發的身語行為，如行走和說話等。究竟意義上的無記是什麼呢？就是非複合的虛空，以及通過對治而獲得的非擇滅，這些都是非遮蔽的。正如所說，究竟意義上的無記是堅固的。生而獲得的無記是什麼呢？就是不善法的異熟果，以及由於善法無漏而沒有異熟果，所以是有漏法的異熟果，其特徵是阿賴耶識，以及假立的從樂受中產生的七識聚等。與行為相關的無記是什麼呢？就是與具有煩惱的、非善非惡的心的行為，如行走、站立、坐臥等，以及各種工藝。除此之外，具有煩惱的行為和工藝是不善的，而與善心相應的行為和工藝則是善的。面向對境的無記是什麼呢？例如，依賴於山神、樹神等任何一種神祇，將傷害或邪見等煩惱作為面向對境的行為。 （顯示意義的）詞語集合，以及（作為二者基礎的）字母集合。這些詞語和字母的迷惑心是遮蔽的，其他的則是非遮蔽無記。沒有被色、聲、有情相續所包含的，其自性也是無記。所有這些，都像火的熱性或紅糖的甜味一樣，不依賴於其他意義而自然產生，都是無記。這裡沒有提到阿賴耶識（kun gzhi'i rnam shes，store consciousness），是因為它被認為是生而獲得的。正如（耶謝謝年，ye shes bshes gnyen，Wisdom Friend）所說。與聯繫相關的無記是什麼呢？就是那些被憎恨等非善，以及喜愛等善所包含，成為心的名稱、詞語和字母本身，完全被這三者集合的形態所包含而產生的意識等心和心所法。與隨後的聯繫相關的無記是什麼呢？爲了使來世也能顯現這三者集合，而在心中留下的習氣。與引發相關的無記是什麼呢？就是那些被非憎恨和非喜愛所包含的心和心所法，以表達名稱等的形式顯現，從而引發的身語行為，如行走和說話等。究竟意義上的無記是什麼呢？就是非複合的虛空，以及通過對治而獲得的非擇滅，這些都是非遮蔽的。正如所說，究竟意義上的無記是堅固的。生而獲得的無記是什麼呢？就是不善法的異熟果，以及由於善法無漏而沒有異熟果，所以是有漏法的異熟果，其特徵是阿賴耶識，以及假立的從樂受中產生的七識聚等。與行為相關的無記是什麼呢？就是與具有煩惱的、非善非惡的心的行為，如行走、站立、坐臥等，以及各種工藝。除此之外，具有煩惱的行為和工藝是不善的，而與善心相應的行為和工藝則是善的。面向對境的無記是什麼呢？例如，依賴於山神、樹神等任何一種神祇，將傷害或邪見等煩惱作為面向對境的行為。

【English Translation】 The collection of words (that reveal meaning), and the collection of letters (that are the basis of the two). The confused mind of these words and letters is obscured, while the others are unobscured and indeterminate. Those not included in the continuum of form, sound, and sentient beings are also indeterminate in nature. All of these, like the heat of fire or the sweetness of molasses, arise naturally without depending on other meanings, and are all indeterminate. The reason why the Alaya consciousness (kun gzhi'i rnam shes, store consciousness) is not mentioned here is because it is explained as being obtained by birth. As (Yeshe Shenyen, ye shes bshes gnyen, Wisdom Friend) said. What is the indeterminate related to connection? It is the names, words, and letters themselves that are contained by non-virtuous things such as hatred and virtuous things such as love, and become the mind, completely contained by the form of these three collections, such as consciousness and mental factors that arise. What is the indeterminate related to subsequent connection? It is the imprints left in the mind so that the manifestation of these three collections may also occur in future lives. What is the indeterminate related to instigation? It is the mind and mental factors contained by non-hatred and non-love, appearing in the form of expressing names, etc., thereby instigating physical and verbal actions such as walking and speaking. What is the indeterminate in the ultimate sense? It is unconditioned space and non-discriminating cessation obtained through antidotes, which are unobscured. As it is said, the indeterminate in the ultimate sense is stable. What is the indeterminate obtained by birth? It is the fully ripened result of non-virtuous dharmas, and because there is no fully ripened result for virtuous uncontaminated dharmas, it is the fully ripened result of contaminated dharmas, characterized by the Alaya consciousness, and the seven aggregates, etc., that are nominally derived from pleasurable feelings. What is the indeterminate related to action? It is the conduct of walking, standing, sitting, lying, etc., associated with a mind that is afflicted, neither non-virtuous nor virtuous, and various crafts. Other than that, afflicted conduct and crafts become non-virtuous, while conduct and crafts associated with a virtuous mind become virtuous. What is the indeterminate related to the object in front? For example, relying on any kind of deity such as mountain gods and tree gods, taking afflictions such as harm or wrong views as the object in front. The collection of words (that reveal meaning), and the collection of letters (that are the basis of the two). The confused mind of these words and letters is obscured, while the others are unobscured and indeterminate. Those not included in the continuum of form, sound, and sentient beings are also indeterminate in nature. All of these, like the heat of fire or the sweetness of molasses, arise naturally without depending on other meanings, and are all indeterminate. The reason why the Alaya consciousness (kun gzhi'i rnam shes, store consciousness) is not mentioned here is because it is explained as being obtained by birth. As (Yeshe Shenyen, ye shes bshes gnyen, Wisdom Friend) said. What is the indeterminate related to connection? It is the names, words, and letters themselves that are contained by non-virtuous things such as hatred and virtuous things such as love, and become the mind, completely contained by the form of these three collections, such as consciousness and mental factors that arise. What is the indeterminate related to subsequent connection? It is the imprints left in the mind so that the manifestation of these three collections may also occur in future lives. What is the indeterminate related to instigation? It is the mind and mental factors contained by non-hatred and non-love, appearing in the form of expressing names, etc., thereby instigating physical and verbal actions such as walking and speaking. What is the indeterminate in the ultimate sense? It is unconditioned space and non-discriminating cessation obtained through antidotes, which are unobscured. As it is said, the indeterminate in the ultimate sense is stable. What is the indeterminate obtained by birth? It is the fully ripened result of non-virtuous dharmas, and because there is no fully ripened result for virtuous uncontaminated dharmas, it is the fully ripened result of contaminated dharmas, characterized by the Alaya consciousness, and the seven aggregates, etc., that are nominally derived from pleasurable feelings. What is the indeterminate related to action? It is the conduct of walking, standing, sitting, lying, etc., associated with a mind that is afflicted, neither non-virtuous nor virtuous, and various crafts. Other than that, afflicted conduct and crafts become non-virtuous, while conduct and crafts associated with a virtuous mind become virtuous. What is the indeterminate related to the object in front? For example, relying on any kind of deity such as mountain gods and tree gods, taking afflictions such as harm or wrong views as the object in front.

---

ོངས་པ་ཅན་ཡང་རྣམ་པར་སྤངས་ཤིང་དད་པ་ལ་ སོགས་པ་དགེ་བའི་སེམས་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པར་སྤངས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ལྷ་རྟེན་བྱེད་པ་ དང་། གཞི་གང་དུ་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེའི་རྒྱུད་ལ་དགེ་བ་བསོད་ནམས་ཀྱང་མི་བསྐྱེད་ཅིང་། མི་ དགེ་བ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའང་མི་བསྐྱེད་པ་དེར་གྲགས་པས་འདོད་པ་ལ་སོགས་པས་ཐ་ མལ་བའི་ལྷ་རྟེན་འཛུགས་པའོ། །ཕན་འདོགས་པས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་ སྟེ། ཚེ་རབས་ཀྱི་བྲན་དང་། དུས་ངེས་པ་ཅན་ལ་གླ་རྔན་ལེན་པའི་མི་དང་། ཉིན་རེ་ཙམ་ལས་ བྱེད་པ་དང་། རང་གི་བུ་དང་ཆུང་མ་རྣམས་ལ་སྡང་བ་མི་དགེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང་དང་བ་དགེ་ བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཟས་དང་གོས་ལ་སོགས་པའི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའོ། །ཉེ་བར་ སྤྱོད་པས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་སྤྱད་ལ་སྟོབས་བསྐྱེད་དེ། དགེ་བ་བྱའོ་སྙམ་པ་ སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་ལ། འདི་སྤྱད་ལ་སྟོབས་བསྐྱེད་དེ་མི་དགེ་བྱའོ་སྙམ་པ་ཉོན་མོངས་ པ་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་རང་གི་ལོངས་སྤྱོད་ཟས་དང་གོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ 1-270 ལ་ཉེ་བར་སྤྱད་པའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེ་ འདིར་བཟོའི་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་གོམས་པའི་བག་ཆགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མ་འོངས་བ་སྐྱེ་ བ་ཕྱི་མ་ན་ཡང་། བཟོ་གནས་ལ་མཁས་པ་དེའི་ངོ་བོའི་ལུས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡོངས་སུ་འཛིན་ པར་བྱེད་པ་སྟེ། ལུས་བཟུང་བ་དེས་འབད་རྩོལ་གྱིས་བསླབ་མི་དགོས་པར་མྱུར་བ་མྱུར་བར་ བཟོའི་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་བསླབ་པ་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་བའོ། ། གཉེན་པོས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ནད་ཞི་ནས་དགེ་མི་དགེ་བྱའོ་ སྙམ་པ་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་སྤྱིར་ནད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཙམ་དུ་སྨན་བསྟེན་པའོ། ། གཞུང་ལ་ལར་སོ་སོར་བརྟགས་པས་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར་ན། སྨན་འདི་ནད་འདིའི་གཉེན་ པོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ་སོར་བརྟགས་པ་ཙམ་མོ། ཉེ་བར་ཞི་བས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གང་ཞེ་ ན། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་སྤྱོད་པའི་རྩ་བ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ནི་མཐར་ཐུག་ཐར་བ་ལ་བསྒྲིབས་ཀྱང་གནས་སྐབས་སུ་རྒྱུད་ཞི་གནས་ ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པས་ཉེས་སྤྱོད་ཀུན་ནས་སློང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དང་། བསྡུ་བར། དཀར་བོའི་ཆོས་མང་པོས་ཟིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་མཐུན་པས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་ པ་གང་ཞེ་ན། སྤྲུལ་བའི་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའོ། །ཞེས་སེམས་སེམས་བྱུང་གང་གིས་ རྩེད་མོའི་ཆེད་དུ་རྟ་དང་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྤྲུལ་བ་སྣ་ཚོགས་བྱས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ལ་ ཕན་པའི་ཆེད་དུ་སྤྲུལ་ན་དགེ་བ་དང་། གནོད་པའི་ཆེད་དུ་སྤྲུལ་ན་མི་དགེ་བར་འགྱུར་བའི་ ཕྱིར་རོ། ། (གཉིས་པ།)བསྟན་པས་ཀྱ

【現代漢語翻譯】 再者，捨棄了嗔恚，也捨棄了諸如信心等善心。建立世間神祇的依處，在任何地方，既不使眾多凡夫相續生起善業福德，也不使不善業非福德生起，因此，以貪慾等建立庸常的神祇依處。以饒益而言，何為無記？例如，對於世代為奴者、有固定期限領取報酬之人、僅工作一日之人，以及自己的子女妻妾等，以非嗔恚之非不善心，亦非歡喜之善心，給予食物衣物等佈施。以受用而言，何為無記？並非個別思擇『受用此物能增長力量，從而行善』，也非懷有『受用此物能增長力量，從而作惡』之煩惱心，而是以非善非惡之心受用自己的財物、食物衣物等。以攝持而言，何為無記？例如，由於今生習慣於工巧技藝之差別，來世即便轉生，也能攝持精通工巧技藝之特殊身體，憑藉此身體，無需勤奮學習，便能迅速精通所有工巧技藝之差別。以對治而言，何為無記？例如，疾病痊癒后，並非個別思擇『行善或作惡』，而僅僅是爲了對治疾病而服藥。有些經論中說『以個別思擇』，意為僅僅是個別思擇『此藥能對治此病』。以寂滅而言，何為無記？乃是於色界和無色界中所行之根本煩惱和近煩惱，這些煩惱雖然遮蔽了究竟解脫，但暫時因具有止觀之禪定，故不能引發一切惡行。並且，《攝類學》中說：『被眾多白法所攝持』。以等起而言，何為無記？乃是與化身心同時生起者。即無論以何種心和心所，爲了嬉戲而幻化馬、象等各種形象，若爲了利益眾生而幻化，則成為善，若爲了損害眾生而幻化，則成為不善。 （第二，）教法方面

【English Translation】 Furthermore, abandoning anger and also abandoning virtuous minds such as faith. Establishing mundane deities' supports, in any place where it neither causes ordinary people's continuums to generate virtuous merit nor non-virtuous non-merit, therefore, establishing ordinary deities' supports with desire and so forth. In terms of benefiting, what is unspecified? For example, giving food, clothing, and so forth to those who have been slaves for generations, those who receive wages for a fixed period, those who work for only a day, and one's own children and wives, with a mind that is neither hateful and non-virtuous nor joyful and virtuous. In terms of utilizing, what is unspecified? It is not individually considering 'Utilizing this will increase strength, thereby doing good,' nor is it with an afflicted mind thinking 'Utilizing this will increase strength, thereby doing evil,' but rather utilizing one's own possessions, food, clothing, and so forth with a mind that is neither virtuous nor non-virtuous. In terms of grasping, what is unspecified? For example, because in this life one is accustomed to the distinctions of craftsmanship, even in future lives, one will grasp a special body that is skilled in craftsmanship, and with this body, without needing to study diligently, one will quickly master all the distinctions of craftsmanship. In terms of antidote, what is unspecified? For example, after an illness has subsided, without individually considering 'doing good or evil,' one simply takes medicine as an antidote to the illness. Some texts say 'with individual consideration,' meaning merely individually considering 'this medicine will be an antidote to this illness.' In terms of pacification, what is unspecified? It refers to the root afflictions and near afflictions that operate in the form and formless realms. Although these afflictions obscure ultimate liberation, they temporarily cannot incite all misdeeds because they possess meditative stabilization of calm abiding. Moreover, the Compendium states: 'Being encompassed by many white dharmas.' In terms of similar cause, what is unspecified? It is that which arises simultaneously with the mind of emanation. That is, whatever mind and mental factors are used to emanate various forms such as horses and elephants for the sake of play, if emanated for the benefit of sentient beings, it becomes virtuous, and if emanated for the harm of sentient beings, it becomes non-virtuous. (Second,) In terms of the teachings

---

ང་འཇོག་ཚུལ་ནི། ཆོས་གསུམ་མཚན་ཉིད་པར་བཤད་པར་ མ་ཟད་ཡང་གཞན་སྣང་དུ་ངེས་པར་བསྟན་པས་ཀྱང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་ བསྟན་པར་བལྟ་སྟེ། བསྟན་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོས་གསུམ་པོ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། གང་རྫོགས་པའི་ 1-271 སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ས་བཅུ་དང་དབང་བཅུ་ལ་སོགས་ པ་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པ་རྣམས་ཀྱིས་གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རང་རང་གི་ བསམ་པ་དང་མཐུན་པར་ཕན་འདོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ལ་སྤྲོ་བའི་ཆེད་དུ་སྤྲུལ་པའི་ ཟས་སྐོམ་ལ་སོགས་པ་སྤྲུལ་པའི་སློང་བ་ལ་སྟེར་བ་དགེ་བའི་རྣམ་པ་དང་། གདུག་པ་ཅན་ སྡིག་པའི་ཆེད་དུ་ཆོམ་རྐུན་ལ་སོགས་པ་སྤྲུལ་ནས་ལག་པ་དང་རྐང་པ་དང་མགོ་གཅོད་པ་ལ་ སོགས་པ་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པ་དང་། རབ་དགའ་འདུལ་བའི་ཆེད་དུ་དྲི་ཟར་སྤྲུལ་ནས་རྒྱུད་ མང་སྤྲེང་བ་ལ་སོགས་པ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་རྣམ་པར་སྟོན་པ་སྟེ། བསྟན་པ་ཙམ་དུ་འཇོག་པའི་ རྒྱུ་ནི་ངེས་པར་བསྟན་པ་དེ་ན་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་སྤྲུལ་བ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ ལྟར་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ་གྲུབ་པ་ནི་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཐམས་ཅད་དགེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ། བཞི་བརྒྱ་པར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཀུན་རྟོག་ལས། །དགེ་བའམ་ཡང་ན་མི་དགེ་བའོ། ། གང་ཕྱིར་ཡིད་དབང་གྱུར་རྣམས་ལ། །མི་དགེ་བ་ནི་ཅུང་ཟད་མེད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ གསུངས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཁམས་གསུམ། གསུམ་པ་ལ། དངོས་སུ་ཁམས་གསུམ་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང་། ཞོར་ལ་ཆགས་བྲལ་གྱི་དབྱེ་བའོ། ། དང་པོ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་འདོད་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པར་བརྟག་ཅེ་ན། གཉེན་པོ་ ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཁྱད་པར་གང་ཡང་མ་ཐོབ་པས་ཁམས་གསུམ་ཆར་ལས་འདོད་ཆགས་དང་ ཡེ་མ་བྲལ་བ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་རིག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཙམ་ཐོབ་ ནའང་ཕྱོགས་གཅིག་ལས་ཆགས་བྲལ་དུ་འགྱུར་བས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་དགེ་ བ་ཟག་མེད་ནི་ཁམས་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པས། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་དང་། མི་དགེ་བ་ ཐམས་ཅད་དང་། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུགས་སོགས་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ ལྔ་ལ་གཅེས་སྤྲས་སུ་བྱེད་པའི་ཁམས་པ་ཡིན་པས་འདོད་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ(ལྟ་ཅི་དངོས་གཞི་ 1-272 ལ་ཐོབ་པར་བྱེད་ན་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱང་དེར་གྱུར་ན། མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་རིག་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་རང་རང་གི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་ བྲལ་བའི་ཆགས་བྲལ་ཡོད་པ)ར་བལྟའོ། །ཕྱི་རོལ་སྣོད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་མ་ བྲལ་བ་དེའི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ ཅད་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་གྲུབ་པར་གསུངས་པ་ནི་ཁམས་གོང་མའི་རྒྱུད་ལའང་འདོད་ཁམས་སུ་སྐྱེ་ བའི་ལས་ཀྱི་ས་བོན་ཡོད་པ་ལ་དགོངས་པའོ། །དྲི་རོ་ད

【現代漢語翻譯】 我確立的方式是，不僅將三法定義為有相，而且還明確地顯示為其他顯現，因此被視為善、非善和未說明。僅僅通過顯示，這三法是什麼呢？無論是圓滿的佛陀們，還是偉大的菩薩們，如十地和十自在等，那些已到達彼岸的聖者們，爲了利益應調伏的眾生，爲了滿足他們各自的想法，爲了樂於佈施，化現食物和飲料等，給予化現的乞討者，這是善的形態。爲了邪惡的目的，化現為強盜等，砍斷手腳和頭顱等，這是非善的形態。爲了調伏極喜，化現為乾闥婆，演奏琵琶等，這是未說明的形態。僅僅作為一種顯示而確立的原因是，在明確的顯示中，那些善等僅僅是化現。正如所顯示的那樣，沒有什麼是真實存在的。一切都是純粹的善。《四百論》中說：『菩薩的分別念，無論是善還是非善，對於那些已控制意念的人來說，沒有絲毫的非善。』等等。 總而言之，三界（指欲界、色界、無色界）等。 第三部分包括：直接區分三界，以及附帶區分離欲。 第一部分包括：如何以及為何被認為與慾望完全相關？因為沒有獲得對治的禪定的任何特殊之處，所以對三界都未曾真正離欲。即使僅僅獲得了初禪的特徵，即完全理解和作意，也僅僅是從一個方面離欲。因此，在這種相續中存在的無漏善不是由界所包含的。所有有漏的善，以及所有非善和所有未說明的，都是貪戀色等五欲的界，因此被認為是與慾望完全相關的（更不用說實際獲得根本定了，即使是近分定也屬於此列。從完全理解其特徵開始，就存在著與各自不相容的對立面分離的離欲）。外在器世界的色等也是與慾望相關的，因為它們是由未離欲的業力所產生的。經中說一切眾生都是由業力所成就，這意味著即使在上界的相續中，也存在著在欲界出生的業力種子。香、味……

【English Translation】 The way I establish it is that not only are the three dharmas defined as having characteristics, but they are also clearly shown as other manifestations, so they are regarded as virtuous, non-virtuous, and unspecified. Just by showing, what are these three dharmas? Whether it is the perfect Buddhas, or the great Bodhisattvas, such as the ten bhumis and ten powers, those holy ones who have reached the other shore, in order to benefit the sentient beings to be tamed, in order to satisfy their respective thoughts, in order to be happy to give, transforming food and drink, etc., giving to the transformed beggars, this is the form of virtue. For the sake of evil, transforming into robbers, etc., cutting off hands and feet and heads, etc., this is the form of non-virtue. In order to tame Rabga, transforming into Gandharvas, playing the lute, etc., this is the form of the unspecified. The reason for establishing it merely as a display is that in the clear display, those virtues, etc., are merely transformations. Just as it is shown, nothing is real. Everything is purely virtuous. In the Four Hundred Verses it says: 'The Bodhisattva's conceptualization, whether virtuous or non-virtuous, for those who have controlled their minds, there is not the slightest non-virtue.' etc. In short, the three realms (referring to the desire realm, form realm, and formless realm), etc. The third part includes: directly distinguishing the three realms, and incidentally distinguishing detachment from desire. The first part includes: How and why is it considered to be completely related to desire? Because no special feature of the antidote concentration has been obtained, there has been no real detachment from desire in all three realms. Even if only the characteristic of the first dhyana, that is, complete understanding and attention, is obtained, there is only detachment from desire from one aspect. Therefore, the uncontaminated virtue that exists in such a continuum is not included by the realm. All contaminated virtues, as well as all non-virtues and all unspecified, are the realms that cherish the five objects of desire such as form, so they are considered to be completely related to desire (not to mention actually obtaining the fundamental dhyana, even the close attainment belongs to this category. Starting from fully understanding its characteristics, there is detachment from desire that is separated from its respective incompatible opposites). The form, etc., of the external vessel world are also related to desire, because they are produced by the power of karma that has not been detached from desire. The sutra says that all sentient beings are accomplished by karma, which means that even in the continuum of the upper realms, there are seeds of karma to be born in the desire realm. Smell, taste...

---

ང་སྣ་ལྕེའི་ཁམས་བཞི་དང་། དྲི་རོའི་ སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་དང་ཞེས་པ་ནི་འདོད་ཁམས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ་དེ་རྣམས་ལས་གཞན་པའི་ཕུང་ པོ་ལྔ་དང་། ཁམས་བཅུ་བཞི་དང་། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཁམས་གོང་མ་ གཉིས་དང་ཟག་མེད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་བོར་བ་དག་གོ། འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའང་ཆོས་ གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པས་བདག་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་འདོད་ ཁམས་ཀྱི་བདག་པོ་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པར་བརྟག་ཅེ་ན། ཉེར་བསྡོགས་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་ ཐོབ་པ་ཡན་ཆད་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་པས་འདོད་ཁམས་ལས་འབྱེད་ ཅིང་། གཟུགས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ཞེས་པས་གཟུགས་མེད་དང་ཟག་མེད་ཀྱང་ བསལ་ནས་གཟུགས་ཁམས་པར་མཚོན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་དགེ་བ་ཟག་པ་དང་ བཅས་པ་དང་། བསྒྲིབས་མ་བསྒྲིབས་ཀྱི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུགས་དང་ རབ་ཏུ་ལྡན་པར་བལྟའོ། །དྲི་རོ་དང་སྣ་ལྕེའི་ཁམས་བཞི་དང་། དྲི་རོའི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་ནི་ འདོད་ཁམས་པ་ཡིན་པས་མ་གཏོགས་པར་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་ མཆེད་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཁམས་གོང་འོག་གཉིས་དང་ཟག་མེད་བོར་བ་དག་གོ། དེའང་ ཆོས་གསུམ་དུ་ཤེས་པས་བདག་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་གཟུགས་ཁམས་བར་ མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་པ་དང་རབ་ཏུ་ 1-273 ལྡན་པར་བརྟག་ཅེ་ན། གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཉེར་བསྡོགས་ཐོབ་པ་ཡན་ཆད་གཟུགས་ལ་འདོད་ ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་པས་ཁམས་འོག་མ་གཉིས་ལས་འབྱེད་ཅིང་། གཟུགས་མེད་པ་ལ་ འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ཞེས་པས་ཟག་མེད་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པའང་བསལ་ནས་ གཟུགས་མེད་ཁམས་པར་མཚོན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་དགེ་བ་ཟག་བཅས་དང་། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུགས་མེད་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པར་བལྟའོ། །དེ་དག་ཏུ་ མི་དགེ་བ་མ་སྨོས་པ་ནི་ཁམས་གོང་མ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་རྣམ་ ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཞི་དང་། (མཛོད་དུ།)གཟུགས་མེད་གཏོགས་པ་ཡིད་དང་ནི། །ཆོས་དང་ ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཁམས། །ཞེས་པ་ལྟར་ཁམས་གསུམ་དང་ཞ ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ གཉིས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་ཁམས་འོག་མ་གཉིས་དང་ཟག་མེད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་བོར་བ་རྣམས་ སོ། །དེའང་ཆོས་གསུམ་དུ་འདུ་བས་བདག་གཟུགས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་གཟུགས་ མེད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཁམས་གསུམ་ལ་ནི་ས་དགུ་ཡོད་ཅིང་། ས་རེ་ལའང་སྤང་བྱ་ཉེས་པ་དགུ་དགུ་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན་གཉེན་པོ་ཡོན་ཏན་ཡང་དགུ་དགུ་ ཡོད་པས། འོག་མའི་ཉེས་པ་སྤངས་ཤིང་གོང་མའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ

【現代漢語翻譯】 關於『鼻舌四界』（鼻界、舌界各二）和『香、味二處』，這些僅僅是欲界的範疇。除了這些之外，其餘的五蘊、十四界和十處的一部分，以及上二界和無漏界所包含的部分都被捨棄。沒有斷除貪慾也顯示了三種法的差別，爲了捨棄對自我的執著，即對欲界的擁有者等的貪戀。 如何以及為何要考察與色界相應呢？直到獲得近分定（upacāra-samādhi）且沒有障礙之前，通過『斷除了對欲界的貪慾』來區分欲界，並通過『沒有斷除對色界的貪慾』來排除無色界和無漏界，從而標示出色界。因此，在這種相續中存在的有漏善法和未被標示的無記法，都被視為與色界相應。 除了屬於欲界的香、味以及鼻舌四界和香、味二處之外，其餘的蘊、界、處的一部分，以及上下二界和無漏界所捨棄的部分。這也通過三種法來理解，爲了捨棄對自我的執著，即對色界的貪戀。 如何以及為何要考察與無色界相應呢？直到獲得無色界的近分定之前，通過『斷除了對色界的貪慾』來區分下二界，並通過『沒有斷除對無色界的貪慾』來排除無漏的阿羅漢等，從而標示出無色界。因此，在這種相續中存在的有漏善法和未被標示的無記法，都被視為與無色界相應。沒有提及不善法，是因為上界沒有不善法。 關於受蘊、想蘊、行蘊、識蘊這四蘊，以及如《俱舍論》中所說：『無色界所攝的意和法，以及意和法的識界』，因此，三界的一部分，即意和法二處的一部分，是捨棄了下二界和無漏界所包含的部分。這也包含在三種法中，爲了捨棄對自我的執著，即對斷除了對色界貪慾的無色界的貪戀。 如此，三界共有九地，每一地都有九種應斷之過患，同樣也有九種對治之功德。因此，應斷除地獄的過患，獲得上界的功德。

【English Translation】 Regarding the 'four realms of nose and tongue' (two realms each of nose and tongue) and the 'two places of smell and taste,' these are solely within the realm of desire. Apart from these, the remaining part of the five aggregates, fourteen realms, and ten places, as well as the parts included in the upper two realms and the realm of non-outflow, are abandoned. Not having abandoned desire also shows the difference of the three dharmas, in order to abandon attachment to the self, i.e., attachment to the owners of the desire realm, etc. How and why should one examine what corresponds to the form realm? Until one obtains the access concentration (upacāra-samādhi) and there is no obstacle, by 'abandoning desire for the desire realm,' the desire realm is distinguished, and by 'not abandoning desire for the form realm,' the formless realm and the non-outflow realm are excluded, thereby indicating the form realm. Therefore, all the defiled virtuous dharmas and the unspecified neutral dharmas that exist in such a continuum are regarded as corresponding to the form realm. Apart from the smell and taste belonging to the desire realm, as well as the four realms of nose and tongue and the two places of smell and taste, the remaining part of the aggregates, realms, and places, as well as the parts abandoned by the upper and lower two realms and the non-outflow realm. This is also understood through the three dharmas, in order to abandon attachment to the self, i.e., attachment to the form realm. How and why should one examine what corresponds to the formless realm? Until one obtains the access concentration of the formless realm, by 'abandoning desire for the form realm,' the lower two realms are distinguished, and by 'not abandoning desire for the formless realm,' the non-outflow Arhats, etc., are excluded, thereby indicating the formless realm. Therefore, all the defiled virtuous dharmas and the unspecified neutral dharmas that exist in such a continuum are regarded as corresponding to the formless realm. The non-virtuous dharmas are not mentioned because there are no non-virtuous dharmas in the upper realm. Regarding the four aggregates of feeling, perception, formation, and consciousness, and as stated in the Abhidharmakośa: 'The mind and dharmas included in the formless realm, as well as the realm of consciousness of mind and dharmas,' therefore, a part of the three realms, i.e., a part of the two places of mind and dharmas, is the part that has abandoned the lower two realms and the non-outflow realm. This is also included in the three dharmas, in order to abandon attachment to the self, i.e., attachment to the formless realm that has abandoned desire for the form realm. Thus, the three realms have nine grounds, and each ground has nine faults to be abandoned, and similarly, there are also nine qualities of antidote. Therefore, one should abandon the faults of the lower realm and obtain the qualities of the upper realm.

---

་པ་ན་འོག་མ་ལས་འདོད་ ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ། (མཛོད་དུ།)ས་དང་ས་ན་ཉེས་རྣམ་དགུ། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་ཡོན་ ཏན་རྣམས། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེ་རྣམས་ཀྱི། །ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་ཐ་དད་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ ལྟར་རོ། ། གཉིས་པ་ལ། ཆགས་བྲལ་ལྔར་དབྱེ་བ་དང་། བཅུར་དབྱེ་བའོ། །དང་པོ་ནི། གང་འདོད་ ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པའི་དབྱེ་བས་བསྟན་ན། ཁམས་གསུམ་ ས་དགུའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ནི་བརྒྱད་པ་ཅི་ ཡང་མེད་པ་མན་ཆད་ཀྱི་ཉེས་པ་ལས་གྲོལ་བ་དང་། མཐའ་དག་ལས་འདོད་ཆགས་དང་ 1-274 བྲལ་བ་ཉིད་ནི་དགུ་པ་སྲིད་རྩེའི་ཉེས་པ་ལས་ཀྱང་གྲོལ་བའོ། །དེ་དག་ཀྱང་འཇིག་ཚོགས་ འཁོར་བ་ལས་ཆགས་བྲལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། སློབ་ལམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྤང་བྱ་ཕྱོགས་ གཅིག་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། མི་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྤང་བྱ་མཐའ་དག་ ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རྟོགས་པས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ བ་ཉིད་ནི་མཐོང་ལམ་ཐོབ་པ་ན་མཐོང་སྤངས་ལས་གྲོལ་བ་དང་། གནོན་པས་འདོད་ཆགས་ དང་བྲལ་བ་ཉིད་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་རེ་ཞིག་སྤང་བྱ་ཉམས་སྨད་པ་དང་། ལེགས་ པར་བཏོན་པས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྒོམ་ལམ་ བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྤང་བྱའི་ས་བོན་རྩ་བ་ནས་སྤངས་པ་ཉིད་དུ་བལྟའོ། ། གཉིས་པ་ལ། (གཉིས་ལས། དང་པོ།)དབྱེ་བ་མདོར་བསྟན་ནི། སྔ་མར་མ་ཟད་ཡང་དབྱེ་གཞི་ འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ནི་གྲངས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བཅུ་སྟེ། གསལ་བར་མིང་གིས་ཕྱེ་ན། ངོ་ བོའམ་རང་བཞིན་གྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དང་། ལུས་སེམས་ལ་གནོད་པས་ འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དང་། ཟས་ཀྱིས་ཉེ་བར་བརྟེན་པས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ བ་ཉིད་དང་། འབྱོར་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དང་། ཡོན་ཏན་ལ་ མ་རྨོངས་པས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དང་། སྤང་བྱའི་གཉེན་པོས་འདོད་ཆགས་དང་ བྲལ་བ་ཉིད་དང་། ཉེས་དམིགས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དང་། ཉེས་པ་སྤོང་བས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དང་། ཟས་ཀྱིས་དམན་པ་གོང་མ་དང་ བཅས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དང་། མཆོག་གོང་ན་མེད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་ བྲལ་བ་ཉིད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་ངེས་པར་སྤོང་བའི་དོན་ཅན་ནི་མ་ཡིན་གྱི། མི་འཕྲོད་པར་འཛིན་ པ་ཙམ་ལའང་བརྗོད་དོ། ། (གཉིས་པ།)ངོ་བོ་ངོས་གཟུང་ལ། རང་བཞིན་གྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་གང་ཞེ་ 1-275 ན། ལུས་དང་སེམས་ལ་གནོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དྲག་པོ་དང་། གང་ལ་སྡུག་བསྔལ་ གྱི་ཚོར་བ་འབྱུང་བའི་གནས་ཀྱི་ཆོས་དུག་དང་མཚོན་ཆ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ རྣམས་ལ་གཉེན་པོ་མ་བསྐྱེད་པར་ཡང

【現代漢語翻譯】 從下部的貪慾中解脫出來。《俱舍論》中說：『地與地之過患有九種，同樣地，功德也有九種。因為小、中、大各有小等差別。』就像這樣。 第二部分分為：解脫貪慾的五種分類和十種分類。第一種是：如果對所謂的『解脫貪慾』進行分類說明，按照三界九地的角度，對一個方面解脫貪慾，就是從第八地無所有處以下的過患中解脫出來；對一切解脫貪慾，就是從第九地有頂天的過患中也解脫出來。這些也從對輪迴的貪慾解脫的角度來說，見道者是對一部分應斷除的貪慾解脫，無學道者是對一切應斷除的貪慾解脫。通過證悟而解脫貪慾，就是在獲得見道時從見道所斷的煩惱中解脫出來；通過壓制而解脫貪慾，就是通過世間道暫時使應斷除的煩惱減弱；通過徹底斷除而解脫貪慾，就是通過超越世間的修道，以證悟無我的智慧，從根本上斷除應斷除的習氣種子。 第二部分：（分為兩部分，第一部分）簡要說明分類：不僅是之前所說的，還可以進一步分類，解脫貪慾本身有十種分類。如果清楚地用名稱來區分，就是：自性上解脫貪慾，對身心有害而解脫貪慾，依靠食物而解脫貪慾，擁有殊勝的財富而解脫貪慾，不迷惑于功德而解脫貪慾，通過對治應斷除的煩惱而解脫貪慾，完全瞭解過患而解脫貪慾，斷除過患而解脫貪慾，包括對下等食物的貪慾和對上等食物的貪慾都解脫，以及對無上之上的貪慾解脫。這些不一定是指徹底斷除，僅僅是對不適宜的事物產生厭惡感也可以這樣說。 （第二部分）確定本體：什麼是自性上解脫貪慾呢？就是對於身心有害的強烈痛苦感受，以及產生痛苦感受的處所，如毒藥和武器等不悅意的對境，不生起對治。

【English Translation】 To be free from desire from the lower realms. (From the Treasury of Knowledge:) 'The faults of the earth and the earth are nine. Likewise, the virtues are also nine. Because of the differences between small, medium, and large, such as smallness.' The second part is divided into: five divisions of detachment from desire and ten divisions. The first is: If we explain the very thing that is called 'detachment from desire' by way of division, then, taking into account the nine grounds of the three realms, detachment from desire in one direction is liberation from the faults of the eighth realm, down to nothingness. Detachment from desire from all is also liberation from the faults of the ninth realm, the peak of existence. These are also considered from the perspective of detachment from desire from the cycle of existence. Those on the path of learning are detached from desire from one aspect of what is to be abandoned, and those who are not learning are to be understood as detached from desire from all that is to be abandoned. Detachment from desire through realization is liberation from what is to be abandoned by seeing when the path of seeing is attained. Detachment from desire through suppression is the temporary weakening of what is to be abandoned by the worldly path. Detachment from desire through thorough removal is seeing the seeds of what is to be abandoned as having been abandoned from the root by the wisdom that realizes selflessness on the path of cultivation that transcends the world. The second part: (Of the two, the first:) A brief explanation of the divisions: Not only the previous ones, but also the basis for division, detachment from desire itself, is a division of ten in number. If we clearly distinguish them by name, they are: detachment from desire by nature or essence, detachment from desire by harming the body and mind, detachment from desire by relying on food, detachment from desire by having excellent wealth, detachment from desire by not being deluded by qualities, detachment from desire by the antidote to what is to be abandoned, detachment from desire by fully knowing the faults, detachment from desire by abandoning faults, detachment from desire including the lower food and the upper food, and detachment from desire that is supreme and unsurpassed. These are not necessarily meant to be completely abandoned, but are also referred to as merely holding something as unsuitable. (Second part:) Identifying the essence: What is detachment from desire by nature? It is the intense feeling of suffering that harms the body and mind, and the objects of the place where the feeling of suffering arises, such as poison and weapons, etc., without generating an antidote.

---

་ངང་གིས་གང་མི་འཕྲོད་པར་འཛིན་པ་ཉིད་དོ། །དེའང་ ཆགས་བྲལ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཆགས་བྲལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཞན་དག་ལའང་སྦྱར་རོ། །གནོད་ པས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་གང་ཞེ་ན་། (རྒྱུད་བླར།)ཇི་ལྟར་པདྨ་འདམ་སྐྱེས་དེ། །མདུན་ དུ་གྱུར་ན་ཡིད་དགའ་ལ། །ཕྱིས་ནས་དགའ་བ་མེད་འགྱུར་བ། །འདོད་ཆགས་དགའ་བའང་ དེ་དང་མཚུངས། །ཞེས་པ་ལྟར་འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་ཞུགས་པ་ཆགས་པའི་གདུང་བ་ དང་བྲལ་ནས་དབང་པོའི་ནུས་པ་ལ་གནོད་པར་མཐོང་སྟེ་གང་མི་འཕྲོད་པར་འཛིན་པ་ཉིད་ དོ། །ཉེ་བར་བརྟན་པས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། སྔོན་འགྲངས་པར་ཟོས་ ཤིང་བཏུང་བས་ཚིམ་ནས་ལུས་ཀྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་ཅིང་ཉེ་བར་བརྟན་པར་བྱས་པ་ནི་ཕྱིས་ཁ་ ཟས་བཏུང་བ་ཞིམ་པོ་ལ་ཡང་གང་མི་འཕྲོད་པར་འཛིན་པ་ཉིད་དོ། །ཕུལ་དུ་བྱུང་བས་འདོད་ ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ལོངས་སྤྱོད་གྱ་ནོམ་པ་དང་ལྡན་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་ རྒྱལ་ལམ། གྲོང་ཁྱེར་བཟོ་སྣ་བཅོ་བརྒྱད་ཡོད་པའི་གཙོ་བོ་ལྟ་བུ་འཚོ་ཐབས་སམ་གོ་འཕང་ ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ནི། རྒྱལ་ཕྲན་དང་གྲོང་དཔོན་ལ་སོགས་པ་འཚོ་ཐབས་དམའ་པ་ལ་ གང་མི་འཕྲོད་པར་འཛིན་པ་ཉིད་དོ། །རྨོངས་བས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འཇིག་ཚོགས་འཁོར་བ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་རྣམས་ནི། དེ་དང་བྲལ་ བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཞི་ཞིང་བདེ་བའི་ཡོན་ཏན་མི་ཤེས་པས་གང་མི་འཕྲོད་པར་ འཛིན་པ་ཉིད་དོ། །གཉེན་པོས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པའི་ ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་མངོན་གྱུར་དུ་སྐྱེ་བའི་ས་བོན་མགོ་ནོན་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤོང་བའམ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་རྩ་བ་ནས་སྤོང་བ་གང་ཡིན་ 1-276 པའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་ དུ་མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་པ་རྣམས་ནི། ཁམས་གསུམ་པའི་འདུ་བྱེད་སྡུག་བསྔལ་དུ་ཡོངས་ སུ་ཤེས་ནས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡིད་འབྱུང་བས་གང་མི་འཕྲོད་པར་འཛིན་ པ་ཉིད་དོ། །སྤོང་བས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། འདོད་པ་ནས་སྲིད་རྩེའི་ བར་དུ་ཁམས་གསུམ་གྱི་ས་དང་སར་སྒོམ་སྤང་ཉོན་མོངས་པ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་དགུ་རིམ་གྱིས་ རབ་ཏུ་སྤོང་བ་ན། སྤང་བྱ་གང་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དེ་ལ་མི་མཐུན་པར་འཛིན་པ་ ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །ཆགས་བྲལ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཕྱི་མ་གཉིས་སུ་འདུ་བས། གོང་མ་དང་ བཅས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པའི་ཆགས་བྲལ་གྱི་གོང་ ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡོད་པ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ དང་བྲལ་བའི་གོང་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པའི་ཆགས་བྲལ་ཡོད་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །གོང་ན་མེད་ པའི་འདོད་ཆགས་ད

【現代漢語翻譯】 那麼，以不適感來理解的離貪是什麼呢？ 它被稱為『離貪』，因為它類似於無慾。其他情況也類似。 通過損害而離貪是什麼呢？（《寶性論》中說：）『猶如蓮花出於泥，見於前則心生喜，后則喜悅盡消失，貪愛之樂亦如是。』就像沉溺於性愛的貪慾，擺脫了貪慾的痛苦，看到感官能力的損害，從而以不適感來理解。 通過親近穩固而離貪是什麼呢？先前充分地飲食，感到滿足，增強了身體的力量，變得親近穩固，之後即使是美味的食物和飲料，也以不適感來理解。 通過卓越而離貪是什麼呢？擁有豐厚財富的轉輪王，或者擁有十八種工藝的城市首領，獲得了非常重要的生計或地位，從而對低等的生計，如小國王和村長等，以不適感來理解。 通過愚昧而離貪是什麼呢？幼稚的凡夫俗子特別執著于輪迴，他們不瞭解脫離輪迴的寂靜和安樂的功德，因此以不適感來理解。 通過對治而離貪是什麼呢？通過世間道以壓制的方式捨棄煩惱現行的種子，或者通過出世間道從根本上舍棄煩惱的種子。 通過遍知而離貪是什麼呢？現見法性而獲得道的人們，完全瞭解三界輪迴是痛苦的，因此對一切有漏之法生起厭離心，從而以不適感來理解。 通過斷除而離貪是什麼呢？從欲界到有頂天，次第斷除三界九地的修斷煩惱，大、中、小九品，從而對所斷之法生起不適感。 所有的離貪都可以歸納為后兩種。那麼，具有上位的離貪是什麼呢？世間離貪之上存在出世間離貪，聲聞和緣覺的離貪之上存在大乘的離貪。

【English Translation】 So, what is detachment understood as discomfort? It is called 'detachment' because it is similar to desirelessness. Apply it to other situations as well. What is detachment through harm? (As stated in the Ratnagotravibhāga): 'Like a lotus born from mud, joy arises when seen in front, but later the joy disappears. The pleasure of attachment is similar.' Like indulging in sexual desire, being free from the suffering of attachment, seeing the harm to the senses, and thus understanding it as discomfort. What is detachment through nearness and stability? Having previously eaten and drunk sufficiently, feeling satisfied, increasing the body's strength, and becoming near and stable, even delicious food and drink are later understood as discomfort. What is detachment through excellence? A Chakravartin (universal monarch) with abundant wealth, or the chief of a city with eighteen crafts, having obtained a very important livelihood or position, thus understanding lower livelihoods, such as petty kings and village chiefs, as discomfort. What is detachment through ignorance? Naive ordinary people are particularly attached to samsara (cyclic existence). They do not understand the qualities of peace and happiness in liberation from it, and therefore understand it as discomfort. What is detachment through antidote? Abandoning the seeds of manifest afflictions through the worldly path by way of suppression, or abandoning the seeds of afflictions from the root through the supramundane path. What is detachment through complete knowledge? Those who have attained the path by directly seeing the nature of reality fully understand that the three realms are suffering. Therefore, they generate aversion to all contaminated phenomena, and thus understand it as discomfort. What is detachment through abandonment? From the desire realm to the peak of existence, gradually abandoning the nine levels of afflictions to be abandoned through meditation in the three realms, the nine degrees of great, medium, and small, thus generating discomfort towards whatever is detached from what is to be abandoned. All detachments can be summarized into the latter two. So, what is detachment with a superior? There is supramundane detachment above worldly detachment, and there is Mahayana detachment above the detachment of Shravakas and Pratyekabuddhas.

---

ང་བྲལ་བ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་ དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲིབ་གཉིས་སྤང་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕུགས་སུ་ངེས་པར་ལེགས་པའི་ཕན་པ་དང་། འཕྲལ་དུ་མངོན་ པར་མཐོ་བའི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་པར། སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཡང་གང་ཕན་བྱ། །བདེ་ཡང་མི་ཕན་མི་ཕན་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ནི་ཆོས་ མིན་དང་འདྲེས་པའི་བདེ་བ་ལ་མི་སྦྱོར་བའི་དོན་ཏོ། ། ༈ སློབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་གསུམ། བཞི་པ་ལ། སློབ་མི་སློབ་གཉིས་མིན་ཀྱི་ཆོས་གསུམ་ལས། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་ སློབ་པར་བརྟག་ཅེ་ན། ཚོགས་ལམ་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་ནས་བཟུང་སྟེ་ཐར་པ་མྱ་ངན་ལས་ འདས་པ་ལ་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་སྤྲོ་ཞིང་བརྩོན་པའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་དགེ་བ་ཟག་བཅས་ཟག་ མེད་ཐམས་ཅད་ནི་གང་ཟག་དེ་སློབ་ལམ་པར་འཇོག་པའི་ཆོས་སུ་བལྟའོ། །དེའང་ཐར་བ་ 1-277 ལ་བརྩོན་ཞེས་པ་ལམ་ལ་ཞུགས་པ་དང་། ཞུགས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་མི་སློབ་པ་ལས་འབྱེད་ ཅིང་། དགེ་བས་ནི་མི་དགེ་བ་དང་(ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུ་ནས་བཟུང་སྟེ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་གྱི་)ལུང་ མ་བསྟན་སེལ་བའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་དང་། རྣམ་ཤེས་ཁམས་བདུན་དང་། གཟུགས་སྒྲ་ ཆོས་གསུམ་སྟེ་ཁམས་བཅུ་དང་། གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཞིའི་ ཕྱོགས་ནི་ཐར་བ་ལ་བརྩོན་པའི་དགེ་བས་བསྡུས་པ་རྣམས་སོ། །དེའང་ཆོས་གསུམ་དུ་བསྟན་ པས་ཆོས་དེ་དང་ལྡན་པའི་བདག་ཐར་བ་ལ་བརྩོན་པའི་སློབ་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་ བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་མི་སློབ་པར་བརྟག་ཅེ་ན། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ དང་སེམས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་གསུམ་མཐར་ཕྱིན་ནས་དགྲ་བཅོམ་པར་གྱུར་པའི་ རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་དགེ་བ་ནི་གང་ཟག་དེ་མི་སློབ་པར་འཇོག་པའི་ཆོས་སུ་བལྟའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ རྣམས་དང་། སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་གཟུགས་སྒྲ་ཆོས་དང་བཅས་པ་བཅུ་དང་། གཟུགས་སྒྲ་ ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཞིའི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་མི་སློབ་པའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་དགེ་བས་ བསྡུས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལའང་ཟག་བཅས་ཀྱི་དགེ་བ་ཡོད་པར་མངོན་ཏེ། སྔར་ཁམས་བཅོ་ ལྔ་རིལ་བོ་ཟག་བཅས་སུ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སློབ་པའི་ཆོས་ཀྱང་ཆོས་གསུམ་དུ་བསྟན་ པས། ཆོས་དེ་དང་ལྡན་པའི་བདག་ཁམས་གསུམ་ལས་གྲོལ་བའི་མི་སློབ་པར་མངོན་པར་ ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་སློབ་པའི་ཡང་མ་ཡིན་མི་སློབ་པའི་ཡང་ མ་ཡིན་པར་བརྟག་ཅེ་ན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཐར་པ་དང་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ གྱི་དགེ་བ་ནི་སློབ་པའི་ཆོས་ཡིན་པས། དེ་མ་གཏོགས་པར་བསོད་ནམས་ཆ་མཐུན་གྱི་དགེ་བ་ དང་།

【現代漢語翻譯】 什麼是『離』呢？是指圓滿正等覺的佛陀和偉大的菩薩們，斷除了二障后所具有的離欲。因為它是使一切眾生最終獲得究竟利益，當下獲得增上生一切安樂的根本原因。《二十戒經》中說：『即使是痛苦，也要做有益之事；即使是快樂，也要不做無益之事。』 這句話的意思是，不要與非佛法混雜的快樂相交往。 第四個問題：關於『非學非無學』的三種法，如何以及為何要考察『學』呢？從資糧道和解脫分開始，直到獲得解脫涅槃為止，對於那些在相續中具有歡喜和精進之善根的有漏和無漏之法，都應被視為使該補特伽羅安立於『學道』的法。其中，『精進于解脫』將入道者與完成入道者（即無學者）區分開來，而『善根』則排除不善和（從資糧道小品到金剛喻定之間的）無記之法。五蘊、七識界、色聲法三者（即十界），以及色聲意法四處，這些都包含在精進于解脫的善根之中。由於宣說了這三種法，因此是爲了避免執著于擁有這些法的『我』是精進于解脫的『學者』。 如何以及為何要考察『無學』呢？圓滿了增上戒、增上心、增上慧三學，成為阿羅漢之後，在該相續中存在的善根，應被視為使該補特伽羅安立於『無學』的法。五蘊、七識界以及包含色聲法在內的十界，以及色聲意法四處之一，都包含在無學者的相續中存在的善根之中。顯然，這裡也存在有漏的善根，因為之前已經說過十五界整體都是有漏的。由於『無學』之法也被宣說為三種，因此是爲了避免執著于擁有這些法的『我』是從三界解脫的『無學者』。 如何以及為何要考察『非學非無學』呢？在異生相續中存在的解脫分和抉擇分的善根是『學』之法，除此之外，福德分的善根，以及

【English Translation】 What is 'separation'? It refers to the detachment from desire that the perfectly enlightened Buddhas and great Bodhisattvas possess after abandoning the two obscurations. This is because it is the fundamental cause for all beings to ultimately attain ultimate benefit and immediately attain all the happiness of higher realms. The 'Twenty Precepts Sutra' states: 'Even if it is suffering, do what is beneficial; even if it is happiness, do not do what is not beneficial.' This means not to associate with happiness mixed with non-Buddhist teachings. Fourth question: Regarding the three dharmas of 'neither learner nor non-learner,' how and why should we examine 'learner'? From the path of accumulation and the part of liberation onwards, until the attainment of liberation and Nirvana, all virtuous dharmas, both with and without outflows, that exist in the continuum of those who are joyful and diligent for the sake of attaining liberation should be regarded as the dharmas that establish that individual as a 'learner on the path.' Among them, 'diligence in liberation' distinguishes those who have entered the path from those who have completed it (i.e., non-learners), and 'virtue' eliminates non-virtue and the unspecified (from the small part of the path of accumulation to the Vajra-like Samadhi). The five aggregates, the seven consciousness realms, the three (ten realms) of form, sound, and dharma, and the four sources of form, sound, mind, and dharma are all included in the virtue of diligence in liberation. Since these three dharmas are proclaimed, it is to avoid attachment to the 'self' who possesses these dharmas as a 'learner' who is diligent in liberation. How and why should we examine 'non-learner'? After perfecting the three trainings of higher discipline, higher mind, and higher wisdom, and becoming an Arhat, the virtue that exists in that continuum should be regarded as the dharma that establishes that individual as a 'non-learner.' The five aggregates, the seven consciousness realms, the ten realms including form, sound, and dharma, and one of the four sources of form, sound, mind, and dharma are all included in the virtue that exists in the continuum of a non-learner. Obviously, there are also virtuous dharmas with outflows here, because it has been said before that the fifteen realms as a whole are with outflows. Since the dharma of 'non-learner' is also proclaimed as three, it is to avoid attachment to the 'self' who possesses these dharmas as a 'non-learner' who is liberated from the three realms. How and why should we examine 'neither learner nor non-learner'? The virtuous dharmas of the part of liberation and the part of determination that exist in the continuum of ordinary beings are the dharmas of 'learner.' Apart from that, the virtuous dharmas of the part of merit, and

---

མི་དགེ་བ་དང་། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་དང་། སློབ་པའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་མི་ དགེ་བ་དང་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་། མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་ བསྟན་པ་དང་། མི་སློབ་པའི་རྒྱུད་ལ་ནི་སྒྲིབ་པ་མི་སྲིད་པས་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་ 1-278 པ་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཕལ་ཆེ་བ་ནི་སློབ་པའི་ཆོས་ཀྱང་མ་ཡིན་མི་སློབ་པའི་ཆོས་ཀྱང་མ་ ཡིན་པར་བལྟའོ། །དེ་ལ་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་སྤྱིར་བསྟན་པ་ནི་རགས་པའི་རྣམས་གཞག་སྟེ། ཞིབ་མོར་ན་སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་དང་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་ནི་གཉིས་མིན་དུ་ བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་ཀྱང་(ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་)གསུང་ངོ་། །ཆོས་དེ་དག་དང་ལྡན་པས་ ནི་གཉིས་མིན་གྱི་གང་ཟག་ཏུ་མི་འཇོག་གི། སྔར་བཤད་པའི་སློབ་མི་སློབ་ཀྱི་ཆོས་དང་མི་ལྡན་ ཞིང་། ལམ་ལ་མ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་གཉིས་མིན་གྱི་གང་ཟག་ཅེས་བྱའོ། །དབང་པོ་ལྔ་དང་ དྲི་རོ་རེག་བྱའི་ཁམས་བརྒྱད་དང་། དེ་དག་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་དང་། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕུང་ པོ་ལྔ་དང་། ཁམས་བཅུ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སློབ་མི་སློབ་ཀྱི་ཆོས་ ཀྱིས་བསྡུས་པ་དག་བོར་བ་རྣམས་སོ། །དེ་དང་ཆོས་གསུམ་དུ་བསྟན་པས་བདག་ཐར་བ་ལ་ རིམ་གྱིས་ཞུགས་ཏེ་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་པར་གཉིས་མ་ཡིན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ རོ། ། ༈ མཐོང་སྤང་ལ་སོགས་པ་དོན་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ། ལྔ་པ་ལ་མཐོང་སྤང་། སྒོམ་སྤང་། སྤང་བྱ་མིན་པ་གསུམ་ལས། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ ཕྱིར་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བར་བརྟག་ཅེ་ན། དེའང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་གྱིས་ བསྡུས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་ཀུན་ བརྟགས་པ་རྣམས་དང་ཞེས་པ་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཞེས་པས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་བསལ་ ནས། ཀུན་བརྟགས་པ་ཞེས་འཇིག་ཚོགས་དང་མཐར་འཛིན་ལྟ་བ་ལྷན་སྐྱེས་ལས་འབྱེད་དེ། དེ་དག་ལྷན་སྐྱེས་ཇི་ལྟ་བུ་སྙམ་ན། (འགྲེལ་པར།)མངོན་པར་རྟོག་པ་ལ་ཞུགས་པ་(སྟེ་མཐོང་ཡང་སྤང་ པ་)རྣམས་ལའང་ངའི་བདག་གང་ཡིན་ཞེས་སྐྲག་པ་གང་ལས་འབྱུང་བའི་བདག་ལྔ་དང་ཆད་ ལྟ་ཡོད་པའོ། །འདིར་(མཐོང་སྤང་དུ་འགྱུར་བ་)ནི་སྡིག་གྲོགས་བརྟེན་པ་དང་། ཆོས་མིན་མཉན་པ་ དང་། ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ལ་བརྟེན་ནས་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་ལྟ་བ་ལྔ་པོ་རྣམས་སོ། །རང་ 1-279 བཞིན་གྱིས་བརྗེད་ངེས་ལ་སོགས་པ་མ་བརྟགས་ཀྱང་(ངང་གིས་)འབྱུང་བ་ནི་ལྷན་སྐྱེས་ཏེ། དེ་ བས་ན་ལྟ་བ་ཕྱི་མ་གསུམ་ནི་ཀུན་བརྟགས་ཁོ་ནར་བསྟན་ཞིང་། དང་པོ་གཉིས་ལ་ནི་ཀུན་ བརྟགས་དང་ལྷན་སྐྱེས་གཉི་ག་ཡོད་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐེ་ཚོམ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ ཅན་ཀུན་བརྟགས་བདེན་པ་ལ་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་དང་། དེ་ཡི་ལྟ་བའི་གནས་ནི་དེ་དག་དང་

【現代漢語翻譯】 不善和未記別的一切，以及有學相續中的不善和有覆無記（指煩惱性的），以及無覆無記，以及無學相續中不可能有覆，所以只有無覆無記。 大多數無為法既不是有學法也不是無學法。一般提到『無為』，這是一種粗略的分類；細緻來說，斷滅和滅盡定不能被歸為『二元』（指有學或無學）。(耶謝謝年)也這樣說過。擁有這些法的人不能被認為是『非二元』的人。之前所說的有學、無學之法，以及未入道者，可以被稱為『非二元』的人。 捨棄了五根、八界（色、聲、香、味、觸的八個識界）和八處（與八界相同），以及除此之外的五蘊、十界和四處的一部分，這些都包含在有學和無學法中。這樣以三種方式闡述，是爲了避免執著于逐步進入解脫，而不是直接證悟非二元。 第五部分，分為見斷、修斷和非斷三種。如何以及為何要通過見道來斷除呢？這可以歸納為三種遍行煩惱：以煩惱遍行煩惱，指的是煩惱性的俱生之見。『煩惱性』一詞是爲了排除正確的見解，而『俱生』是爲了區分俱生的我見和常斷二見。那麼，這些俱生的見解是怎樣的呢？（註釋中說）即使是進入現觀（即見道）的人，也會有『我的自性是什麼』的恐懼，這源於五種我見和斷見。 這裡（成為見斷）是依賴惡友、聽聞非法、不如理作意而產生的五種遍計之見。自性產生的遺忘等，即使不作意也會自然產生，這就是俱生。因此，后三種見解只被認為是遍計的，而前兩種見解則既有遍計的，也有俱生的。同樣，對於懷疑和煩惱性的遍計，是對真理猶豫不決。而這些見解的根源就在於此。

【English Translation】 All that is unwholesome and indeterminate, as well as the unwholesome and obscured indeterminate (referring to afflictive) in the continuum of a learner, and the unobscured indeterminate, and in the continuum of a non-learner, there can be no obscuration, so there is only unobscured indeterminate. Most unconditioned phenomena are neither the dharma of a learner nor the dharma of a non-learner. Generally speaking of 'unconditioned,' this is a rough classification; in detail, cessation and the cessation of feeling and perception cannot be described as 'non-dual' (referring to learner or non-learner). (Yeshe Shenyen) also said this. Those who possess these dharmas cannot be considered 'non-dual' persons. Those who do not possess the dharmas of learner and non-learner as previously described, and those who have not entered the path, are called 'non-dual' persons. Abandoning the five faculties, the eight realms (the eight consciousness realms of form, sound, smell, taste, and touch), and the eight sources (same as the eight realms), as well as the part of the five aggregates, ten realms, and four sources other than these, which are all included in the dharmas of learner and non-learner. This is explained in three ways to avoid clinging to gradually entering liberation, rather than directly realizing non-duality. Fifth, divided into three: what is abandoned by seeing, what is abandoned by meditation, and what is not abandoned. How and why should something be abandoned by seeing? This can be summarized by the three pervasive afflictions: afflicting with affliction refers to the afflictive, fabricated views. The term 'afflictive' is to exclude correct views, and 'fabricated' is to distinguish between the innate view of self and the views of permanence and annihilation. So, what are these innate views like? (The commentary says) Even those who have entered direct realization (i.e., the path of seeing) have the fear of 'what is my self?' which arises from the five views of self and the view of annihilation. Here (becoming abandoned by seeing) is the five fabricated views that arise from relying on bad friends, hearing non-dharma, and non-virtuous attention. Forgetting that arises naturally, even without fabrication, is innate. Therefore, the latter three views are only considered fabricated, while the first two views are both fabricated and innate. Similarly, doubt and afflictive fabrication are hesitations about the truth. And the source of these views lies in this.

---

མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་རྣམས་དང་། ཡང་ན་དེ་དག་གི་ས་བོན་ནོ། །ལྟ་ བ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ནི་ལྟ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱུང་བ་དང་། ལྟ་བ་ལ་དམིགས་ནས་རང་ གི་ལྟ་བ་ལ་ཆགས་པ་དང་། གཞན་གྱི་ལྟ་བ་ལ་སྡང་བ་ལ་སོགས་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ངོ་ཚ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བཅུ་ཚན་ཕྱི་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དང་ ཞེས་པའོ། །ལས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་གང་ཡང་ལྟ་བ་ངན་པ་དེ་རྣམས་དང་། དེའི་ དབང་གིས་བྱུང་བའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་ལུས་ཀྱི་ལས་སྲོག་ གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། ངག་གི་ལས་རྫུན་དང་ཚིག་རྩུབ་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བ་རྣམས་ ཏེ། ཡིད་ཀྱི་ལས་ནི་ལྟ་བ་ལ་གནས་པས་བསྡུས་པའོ། །སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་དེ་ ལྟ་བུའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ཕྱི་མ་ལ་ངན་སོང་པའི་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་བག་ཆགས་ཡོད་པའོ། །མངོན་དུ་གྱུར་པ་ནི་ མ་ཡིན་ཏེ་མཐོང་ལམ་ཐོབ་པ་ན་དེ་དག་འགགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ པ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བདེན་བཞིའི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བས་ སྤང་བར་བྱ་བར་བལྟའོ། །ཆོས་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་སྒོམ་སྤང་དང་ཟག་ མེད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་བོར་བ་དག་གོ། དེའང་ཆོས་གསུམ་དུ་བསྟན་པས་དེ་སྤང་བའི་བདག་ མཐོང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུ་ ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་སྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བར་བརྟག་ཅེ་ན། མཐོང་ལམ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་ལ་སྒོམ་ 1-280 སྤང་མི་སྤོང་བས་མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་པ་སྟེ་ཡན་ཆད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་སྤང་བྱ་གང་ཞིག་ མཐོང་ལམ་ཐོབ་མ་ཐག་མཐོང་སྤང་སྤངས་ཟིན་པས་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ལས་ལྡོག་པ་ (ཉོན་མོངས་ནི་)འཇིག་ཚོགས་དང་མཐར་འཛིན་ལྟ་བ་ལྷན་སྐྱེས་དང་ལྟ་བའི་གནས་དང་ཡུལ་ལ་ ལོག་པར་ཞུགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་། (ལས་ཀྱི་ན་)དེ་དག་གིས་ཀུན་ནས་བསླངས་ པའི་ལུས་ངག་གི་ལས་དང་། བདེ་འགྲོའི་ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཏེ། དེ་ཡན་ཆད་ ཟག་མེད་ཀྱང་མང་དུ་ཡོད་པས། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཆོས་ཉིད་མཐོང་ཟིན་གོམས་ པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་སོ། །སྔར་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་(སྐྱེ་བའི་ནི་)ཟག་མེད་དང་རྗེས་སུ་ མཐུན་པས་ཟག་མེད་དུ་བཤད་ཀྱང་། འདིར་ནི་ཟག་པའི་ས་བོན་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཆ་ནས་ ཟག་བཅས་སུ་བསྡུའོ། །བསྡུ་བར། དགེ་བ་ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་དང་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་ བསྟན་ཐམས་ཅད་སྒོམ་སྤང་དུ་བཤད་པ་ནི་འདིར་ཟག་བཅས་སྨོས་པས་འགྲུབ་ཅིང་། ཤེས་ བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་མཐོང་སྤང་དུ་མི་འཆད་པ་ནི། (རྒྱན་དུ།)མཐོང་བས་སྤང་བྱའི་ཉོན་མོངས་ རྣམས། །ཐམས་ཅད་ཡང་དག་ཟད

{ "translations": [ "與此相應的心理活動及其種子。", "陷入邪見是由於見解的力量，執著于自己的見解，憎恨他人的見解等根本煩惱，以及無慚等後續的十種近取煩惱。", "業所生的煩惱是指所有這些邪見，以及由此產生的貪慾等所驅使的身業，如殺生等，語業，如妄語和惡語等不善業，意業則是由見解所包含。", "生所生的煩惱是指由這些煩惱和業力所導致的來世惡趣的蘊、界、處得以形成的習氣。", "顯現的煩惱則不是，因為在獲得見道時，這些煩惱就會止息。因此，所有由三種煩惱所包含的法，都應被視為通過如實證見四諦的自性而應斷除的。", "所有這三種法的一部分，即由修道所斷和無漏法所包含的部分，都應被捨棄。之所以將此分為三種法，是爲了斷除對見道的圓滿和具足的執著。", "如何以及為何要通過修道來斷除呢？在未獲得見道之前，修道所斷與不捨棄見道之間存在關聯，即在獲得見道之前，存在於相續中的應斷之法，一旦獲得見道，見道所斷就已經斷除，因此與見道所斷相反（煩惱）是俱生的我見和邊執見，以及陷入見解的處所和對境的煩惱。", "（業的方面）是由這些煩惱所驅使的身語之業，以及善趣的蘊、界、處。在此之前，也有許多無漏法，因此，有漏法和法的自性是通過見道后的串習而應斷除的。", "之前，抉擇分（生的方面）雖然因為與無漏法相應而被說成是無漏法，但在這裡，從與有漏種子的後續關聯的角度來看，被歸為有漏法。", "總而言之，所有有漏善法和無覆無記法都被說成是修道所斷，這通過在此提及有漏法而得以成立。而所知障不被解釋為見道所斷，是因為（《寶性論》中說）：『所有見道所斷的煩惱，都完全滅盡。』" ], "english_translations": [ "The corresponding mental activities and their seeds.", 'Falling into wrong views is due to the power of views, attachment to one\'s own views, hatred of others\' views, and other fundamental afflictions, as well as the subsequent ten secondary afflictions such as shamelessness.', 'Afflictions arising from karma refer to all these wrong views, and the physical actions driven by attachment and other emotions arising from them, such as killing, and verbal actions such as lying and harsh speech, which are unwholesome actions. Mental actions are included in views.', 'Afflictions arising from birth refer to the habitual tendencies that cause the aggregates, elements, and sense bases of the lower realms to form in the future due to these afflictions and karma.', 'Manifest afflictions are not present because when the path of seeing is attained, these afflictions cease. Therefore, all phenomena included in the three types of afflictions should be regarded as something to be abandoned by directly seeing the nature of the Four Noble Truths.', 'A portion of all three of these phenomena, namely, that which is included in what is to be abandoned by cultivation and the unconditioned, is to be relinquished. The reason for teaching these as three phenomena is to abandon the attachment to the perfection and completeness of the path of seeing.', 'How and why should something be abandoned through cultivation? Until the path of seeing is attained, there is a connection between what is to be abandoned by cultivation and not abandoning the path of seeing, that is, whatever is to be abandoned that exists in the continuum before the attainment of the path of seeing. As soon as the path of seeing is attained, what is to be abandoned by the path of seeing has already been abandoned. Therefore, the opposite of what is to be abandoned by the path of seeing (afflictions) are the innate view of the transitory and the view of extremes, as well as the afflictions that fall into the places and objects of views.', '(In terms of karma) these are the physical and verbal actions driven by these afflictions, as well as the aggregates, elements, and sense bases of the happy realms. Before this, there are also many unconditioned phenomena. Therefore, conditioned phenomena and the nature of phenomena are what should be abandoned through habituation after seeing the path.', 'Previously, the parts of ascertainment (in terms of birth) were described as unconditioned because they are in accordance with the unconditioned. However, here, from the perspective of the subsequent connection with the seeds of conditioned phenomena, they are categorized as conditioned phenomena.', 'In summary, all conditioned virtuous phenomena and all that is obscured and unspecified are said to be abandoned by cultivation, which is established by mentioning conditioned phenomena here. And the obscurations of knowledge are not explained as being abandoned by the path of seeing because (as stated in the Ornament of the Clear Realization): \'All afflictions to be abandoned by the path of seeing are completely extinguished.\''" ] }

---

་བྱས་ནས། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར། །སྒོམ་པ་ ལ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར། །ཞེས་པ་ལྟར་ཐེག་ཆེན་པའི་ལུགས་ལ་མཐོང་ལམ་གྱིས་ཉོན་སྒྲིབ་དང་ སྒོམ་ལམ་གྱིས་ཤེས་སྒྲིབ་གཙོ་ཆེར་སྤང་བ་ལ་དགོངས་པའོ། །ཆོས་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ ཕྱོགས་གཅིག་ནི་མཐོང་སྤང་དང་ཟག་མེད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་རྣམས་བོར་བ་དག་གོ། དེའང་ཆོས་ གསུམ་དུ་བསྟན་པས་དེ་སྤང་བའི་བདག་སྒོམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པར་མངོན་ པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་བརྟག་ ཅེ་ན། འགོག་ལམ་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ནི་སྐྱོན་མེད་པའི་ཕྱིར་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ པར་བལྟའོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ནི་(ཐུན་མོང་བ་ལྟར་ན་)ཟག་པའི་ས་བོན་ཅན་ ནམ། (ཐེག་ཆེན་པ་ལྟར་ན་)རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་སྒོམ་སྤང་ཡིན་པས་མ་གཏོགས་པར། དེ་ 1-281 ལས་གཞན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་དང་། སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་གཟུགས་སྒྲ་ཆོས་གསུམ་ དང་བཅས་པ་བཅུ་དང་། གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཞིའི་ཕྱོགས་ནི་ འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མཉམ་གཞག་དང་དེའི་རྗེས་ཐོབ་དེ་བཞིན་དུ་སྣང་བ་ལ་སོགས་ པས་བསྡུས་པ་རྣམས་སོ། །ཡང་ན་སྔར་(ཟག་མེད་དུ་)བཤད་པ་ལྟར་ཡིད་དང་ཆོས་དང་ཡིད་ ཤེས་ཀྱི་ཁམས་གསུམ་དང་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་ཀྱི་ཕྱོགས་ལམ་བདེན་དང་ འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་རྣམས་སོ། །དེའང་ཆོས་དུ་མ་བསྟན་པས་བདག་གྲུབ་པ་དང་ བདེན་པ་དང་རྟག་པའི་ངོ་བོ་སྤང་བྱ་མ་ཡིན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དབྱེ་བ་དོན་བཅུ་ཡིས་བསྟན་པ། དྲུག་པ་རྟེན་འབྲེལ་ལ། སྤྱི་དོན་དང་། གཞུང་དོན་ནོ། ། ༈ རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྤྱི་དོན། དང་པོ་ལ་དྲུག་སྟེ། མཚན་ཉིད། དབྱེ་བ། བསྡུ་བ། འབྱུང་ཚུལ། ས་མཚུངས། ངེས་ཚིག་གོ། དང་པོ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི། ཆོས་ ཐམས་ཅད་དཔྱད་ན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གནས་ཀྱང་སྣང་ཙམ་དུ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་གང་འབྱུང་བ་ དེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་མ་གཏོགས་པའི། །ཆོས་འགའ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་སྟོང་ ཉིད་མ་གཏོགས་པའི། །ཆོས་འགའ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ ལྟར་རོ། ། དབྱེ་བ་ལ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འཁོར་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་དང་། རྣམ་པར་ བྱང་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་གཉིས་ཏེ། དང་པོ་ལའང་ཕྱི་སྣོད་དང་། ནང་སེམས་ཅན་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་གཉིས་སོ། །སེམས་ཅན་ལའང་ཐེག་བསྡུས་སུ། ངོ་བོ་ཉིད་ རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ཀུན་གཞི་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་དང་། སྡུག་པ་དང་ མི་སྡུག་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་དང་། ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ཅན་གྱི་ རྟེན་འབྲེལ་རྣམ་པ

【現代漢語翻譯】 因此，爲了斷除所知障，應當精進修習禪定。如是，大乘宗義認為，見道主要斷除煩惱障，修道主要斷除所知障。這三種法的一切方面，即見道所斷和無漏法所攝的一切都應捨棄。之所以宣說這三種法，是爲了斷除對修習斷除這些法的自我的圓滿執著。如何觀察什麼是不應捨棄的呢？例如，道和滅等無漏法，因為沒有過失，所以不應捨棄。與抉擇分相應的（如小乘所說）具有有漏種子，或（如大乘所說）具有分別自性的修道所斷法除外，其餘的五蘊，以及七種心界，包括色、聲、法三種，以及色、聲、意、法四處，都是由超世間的等持及其後得，以及顯現等所攝。或者如前（在無漏法中）所說，意、法、意識三界，以及意、法二處，都是由道諦和無為法所攝。之所以宣說多種法，是爲了斷除對實有、真諦和常恒自性的不應捨棄之法的執著。 現在宣說以十種意義區分的緣起。 第六，緣起。分為總義和正文兩部分。 緣起的總義。 首先分為六個方面：體性、分類、歸納、生起方式、相似之處和詞義。首先，總的體性是：如果分析一切法，雖然安住于空性之中，但僅僅顯現為依靠什麼而產生什麼。正如所說：『除了緣起，沒有其他任何法存在；因此，除了空性，沒有其他任何法存在。』 分類包括：流轉輪迴的緣起和寂滅涅槃的緣起兩種。前者又分為外器世界和內有情世界的緣起兩種。有情世界的緣起，如《攝大乘論》中所說：自性差別緣起，即從阿賴耶識產生一切法；苦樂差別緣起，即十二緣起；以及行相差別緣起。

【English Translation】 Therefore, in order to abandon the obscuration of knowledge, one should diligently engage in meditation. Thus, the Mahayana tradition considers that the path of seeing primarily abandons the afflictive obscurations, and the path of meditation primarily abandons the obscurations of knowledge. All aspects of these three dharmas, namely those included in what is abandoned by the path of seeing and the uncontaminated, should be relinquished. The reason for teaching these three dharmas is to abandon the attachment to the perfection of the self that cultivates the abandonment of these dharmas. How should one examine what is not to be abandoned? For example, the path and cessation, etc., which are uncontaminated, are not to be abandoned because they are without fault. Except for those that are in accordance with the aspects of ascertainment, which (according to the Hinayana) possess contaminated seeds, or (according to the Mahayana) possess the nature of conceptualization, which are to be abandoned by the path of meditation, the other five aggregates, as well as the seven realms of mind, including the three of form, sound, and dharma, and the aspects of the four sources of form, sound, mind, and dharma, are all included in the supramundane equipoise and its subsequent attainment, as well as appearances, etc. Or, as previously explained (in the uncontaminated), the three realms of mind, dharma, and consciousness, and the aspects of the two sources of mind and dharma, are all included in the truth of the path and the unconditioned. The reason for teaching multiple dharmas is to abandon the attachment to what is not to be abandoned, such as the truly existent, the true, and the permanent nature. Now, the distinctions of dependent origination are explained in terms of ten meanings. Sixth, dependent origination. It is divided into general meaning and specific meaning. The general meaning of dependent origination. First, there are six aspects: definition, classification, inclusion, mode of arising, similarity, and etymology. First, the general definition is: When all phenomena are analyzed, although they abide in emptiness, whatever arises in dependence on whatever is merely an appearance. As it is said: 'There is no dharma other than dependent origination; therefore, there is no dharma other than emptiness.' The classification includes two types: dependent origination of cyclic existence, which is afflicted, and dependent origination of liberation, which is nirvana. The former is further divided into the dependent origination of the external world and the dependent origination of internal sentient beings. Regarding sentient beings, as stated in the Compendium of Determinations: the dependent origination of distinguishing the nature, which is the arising of all dharmas from the alaya-consciousness; the dependent origination of distinguishing suffering and non-suffering, which is the twelve links; and the dependent origination of behavior.

---

ར་ཤེས་པ་ཚོགས་དྲུག་སྟེ་གསུམ་གསུངས་ཤིང་། དེའི་དང་པོ་ནི་ཟབ་ཅིང་ ཕྲ་བས་ཐེག་ཆེན་པ་ཁོ་ན་ལ་བསྟན་ལ། ཕྱི་མ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པའོ། ། 1-282 ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི། (སྡོམ་དུ་བྱས་ན།)མ་རིག་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་ཤེས། །མིང་གཟུགས་སྐྱེ་ མཆེད་རེག་པ་དང་། །ཚོར་བ་སྲེད་པ་ལེན་པ་དང་། སྲིད་པ་སྐྱེ་བ་རྒ་ཤིའོ། །དེའང་ཡང་དག་ པའི་དོན་མཐོང་བ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་མ་རིག་པ་དང་། དེའི་དབང་གིས་ཀུན་གཞི་ལས་ཀྱི་ ས་བོན་འདེབས་པར་བྱེད་པ་འདུ་བྱེད་དང་། ས་བོན་དང་མཐུན་པར་སྐྱེ་གནས་སུ་འཁྲིད་པར་ བྱེད་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། ཁྲིད་པ་ལྟར་ལུས་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་མིང་དང་གཟུགས་ དང་། བཟུང་བ་ལྟར་ལུས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། དེའི་མཐུ་ལས་ གསུམ་འདུས་ནས་ཡུལ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་རེག་པ་དང་། བཅད་པ་ལྟར་བདེ་ སོགས་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་ཚོར་བ་དང་། དེའི་དབང་གིས་ལས་དང་མཐུན་པའི་ཡང་ སྲིད་སྡུད་པར་བྱེད་པ་སྲེད་པ་དང་། སྲེད་པ་ལྟར་རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ལེན་པ་ དང་། སྦྱར་བ་ལྟར་ཡང་སྲིད་སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པ་སྲིད་པ་དང་། དེའི་དབང་ གིས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྐྱེ་བ་དང་། དེའི་ཉེས་དམིགས་ན་ཚོད་དང་ སྲོག་འགྱུར་བར་བྱེད་པ་རྒ་ཤི་ཞེས་བྱ་བ་འཁོར་བར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ ཏེ། དབུས་མཐར། སྒྲིབ་པའི་ཕྱིར་དང་འདེབས་པའི་ཕྱིར། །འཁྲིད་པའི་ཕྱིར་དང་ཀུན་འཛིན་ ཕྱིར། །རྫོགས་བྱེད་ཕྱིར་དང་གསུམ་གཅོད་ཕྱིར། །ཉེ་བར་སྤྱོད་ཕྱིར་སྡུད་པའི་ཕྱིར། །སྦྱོར་ བའི་ཕྱིར་དང་མངོན་དུའི་ཕྱིར། །སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར་ན་འགྲོ་ཉོན་མོངས། །ཞེས་གསུངས་པ་ ལྟར་རོ། ། བསྡུ་བ་ལ་གཉིས་ལས། (དང་པོ།)རྒྱུ་འབྲས་ཚར་དུ་ཡིས་བསྡུས་པ་ནི། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ ལུགས་ཀྱིས། དང་པོ་གཉིས་རྒྱུ་དང་། རྣམ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ལྔ་འབྲས་བུ་དང་། སྲེད་ལེན་ སྲིད་པ་གསུམ་རྒྱུ་དང་། རྒ་ཤི་གཉིས་འབྲས་བུ་སྟེ་ཚར་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པར་ཡང་འདོད་ མོད། འདི་མངལ་སྐྱེས་ཀྱི་སྲིད་པ་གཅིག་གི་མགོ་བརྩམས་ནས་འཇུག་རྫོགས་ཀྱི་བར་ལ་རྒྱུ་ 1-283 འབྲས་ཚར་གཅིག་ཏུའང་འདུ་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་གོ་རིམ་ནི་དང་པོ་གསུམ་གྱི་རྗེས་སུ་སྲེད་ལེན་ སྲིད་པ་གསུམ་སྦྱར་བའོ། ། (གཉིས་པ།)ཚེ་དུ་ལ་རྫོགས་པར་བསྡུས་པ་ལའང་། ཉན་ཐོས་པའི་ལུགས་ཀྱིས། །སྔོན་དང་ ཕྱི་མཐར་གཉིས་གཉིས་དང་། །བར་དུ་བརྒྱད་ཡོངས་རྫོགས་ལྡན་ལ། །ཞེས་དང་པོ་གཉིས་ཚེ་ སྔ་མ་དང་། དེ་ནས་བརྒྱད་བར་མ་དང་། དེ་ནས་གཉིས་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་འགྲུབ་པས་ཚེ་གསུམ་གྱི་ ཕུང་པོ་ལྔའི་གནས་སྐབས་ལ་རྫོགས་པར་འདོད་མོད། འདིར་ནི་ཡང་སྲིད་འཕེན

【現代漢語翻譯】 被稱為『知識的六種集合』，它們被分為三組。第一組非常深奧和精微，只向大乘行者展示。其餘的則普遍地向所有人展示。 十二緣起（總結）：無明、行、識、名色、六入、觸、受、愛、取、有、生、老死。其中，無明遮蔽了對真實意義的洞見；受其影響，行在阿賴耶識（梵文：Ālaya-vijñāna，根本識）中播下業力的種子；識引導眾生根據這些種子進入新的存在狀態；名色使身體得以形成；六入使身體完整；觸使三者（根、境、識）聚合，從而體驗外境；受使眾生體驗苦樂等感受；愛驅使眾生積聚與業力相應的來世；取將意識與新的生命連線起來；有使來世顯現；生使痛苦之蘊得以形成；老死則導致身體衰老和生命終結。這些都是在輪迴中使眾生受苦的因素。正如《中觀根本慧論》中所說：『因為遮蔽，因為播種，因為引導，因為執持，因為完成，因為三者聚合，因為體驗，因為積聚，因為連線，因為顯現，因為痛苦，眾生在輪迴中受苦。』 總結為兩部分：（第一部分）以因果循環總結：按照分別說部（梵文：Sarvāstivāda）的觀點，前兩個（無明和行）是因，識等五個是果，愛、取、有三個是因，老死兩個是果，因此被總結為兩個循環。然而，這裡是從胎生生命的開始到結束，可以被歸納為一個因果循環。其順序是在前三個之後加上愛、取、有三個。 （第二部分）總結為三個生命階段：按照聲聞乘（梵文：Śrāvakayāna）的觀點：『前世兩個，中間八個，來世兩個，完全具備。』前兩個（無明和行）屬於前世，接下來的八個屬於今生，最後的兩個屬於來世，因此認為在三個生命階段、五蘊的背景下完成。但在這裡，來世的投生...

【English Translation】 These are known as the 'six aggregates of knowledge,' and they are divided into three groups. The first group is very profound and subtle, and is shown only to Mahayana practitioners. The others are commonly shown to everyone. The twelve links of dependent origination (in summary): ignorance, action, consciousness, name and form, six sense sources, contact, feeling, craving, grasping, becoming, birth, old age, and death. Among these, ignorance obscures the vision of the true meaning; influenced by it, action plants the seeds of karma in the Ālaya-vijñāna (storehouse consciousness); consciousness leads beings into new states of existence according to these seeds; name and form cause the body to take shape; the six sense sources make the body complete; contact causes the three (sense organ, object, and consciousness) to come together, thereby experiencing external objects; feeling causes beings to experience pleasure, pain, etc.; craving drives beings to accumulate future existences corresponding to their karma; grasping connects consciousness to new life; becoming causes future life to manifest; birth causes the aggregates of suffering to form; and old age and death cause the body to decay and life to end. These are the factors that cause beings to suffer in samsara. As stated in the Madhyamakakarika: 'Because of obscuration, because of planting, because of leading, because of holding, because of completing, because of the coming together of the three, because of experiencing, because of accumulating, because of connecting, because of manifesting, because of suffering, beings suffer in samsara.' Summarized into two parts: (First part) Summarizing with cause and effect cycles: According to the Sarvāstivāda view, the first two (ignorance and action) are the cause, the five beginning with consciousness are the effect, the three of craving, grasping, and becoming are the cause, and the two of old age and death are the effect, thus being summarized into two cycles. However, here, from the beginning to the end of a womb-born life, it can be summarized into one cycle of cause and effect. The order is to add the three of craving, grasping, and becoming after the first three. (Second part) Summarizing into three life stages: According to the Śrāvakayāna view: 'Two in the past life, eight in the middle, two in the future life, fully possessed.' The first two (ignorance and action) belong to the past life, the next eight belong to the present life, and the last two belong to the future life, thus it is believed to be completed in the context of the three life stages and the five aggregates. But here, the rebirth of the future...

---

་བྱེད་སྐྱེས་ ནས་མྱོང་འགྱུར་འགའ་ཞིག་ཚེ་གཉིས་ལ་རྫོགས་པ་སྲིད་དེ། དེའང་ཚེ་འདིར་མ་རིག་པའི་ དབང་གིས་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀུན་གཞི་ལ་བཞག་ནས། ལས་དེ་ཇི་ལྟར་འོང་བའི་སྲེད་ ལེན་གྱིས་བརླན་པས་འཆི་ཁར་སྲིད་པ་མཐུ་ཅན་དུ་གྱུར་ཅིང་ཤི་འཕོས་པ་དང་། ཚེ་གཉིས་ པར་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བ་ན། མིང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞི་དང་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་འགྲུབ་པ་ ལྟ་བུའོ། །གཞན་ནི་ངེས་པ་མེད་དེ། ཚེ་རབས་མང་པོས་སྐྱེ་བ་གཅིག་འཕེན་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ དང་། ལས་འགའ་ཞིག་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལུས་བསྐལ་པ་བརྒྱའི་ཕ་རོལ་ལ་སོགས་པར་ འབྱུང་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྱུང་ཚུལ་ནི། མ་རིག་པ་ལ་རྒྱུ་མེད་ན་འཁོར་བ་ཐོག་མ་ཅན་ དུ་འགྱུར་ལ། རྒ་ཤི་ལ་འབྲས་བུ་མེད་ན་ལམ་མ་བསྒོམས་ཀྱང་འཁོར་བ་མཐའ་ཅན་དུ་འགྱུར་ ཞིང་། དེ་དག་ལ་རྒྱུ་འབྲས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ན་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལས་མིང་བར་འགྱུར་ རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུའི་སྐྱོན་མེད་དེ། མཛོད་ལས། ཉོན་མོངས་གསུམ་མོ་ལས་གཉིས་སོ། །གཞི་ བདུན་དེ་བཞིན་འབྲས་བུ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་བཅུ་གཉིས་པོ་ཡང་གསུམ་དུ་འདུ་ཞིང་། དེའང་ དབུ་མ་རྟེན་འབྲེལ་སྙིང་པོར། དང་པོ་བརྒྱད་པ་དགུ་ཉོན་མོངས། །གཉིས་པ་བཅུ་པ་ལས་ ཡིན་ཏེ། །ལྷག་མ་བདུན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཞེས་པ་ལྟར། (དང་པོ་)མ་རིག་པ་དང་(བརྒྱད་པ་) སྲེད་(དགུ་པ་)ལེན་གསུམ་ཉོན་མོངས་པ་དང་། (གཉིས་པ་)འདུ་བྱེད་དང་(བཅུ་པ་)སྲིད་པ་གཉིས་ 1-284 ལས་དང་། ལྷག་མ་རྣམ་ཤེས་སོགས་བདུན་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ རྣམས་ཀྱི། གསུམ་པོ་དག་ལས་གཉིས་འབྱུང་སྟེ། །གཉིས་ལས་བདུན་འབྱུང་བདུན་ལས་ཀྱང་། ། གསུམ་འབྱུང་སྲིད་པའི་འཁོར་ལོ་དེ། །ཉིད་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་འཁོར། །ཞེས་པ་ལྟར་ཉོན་ མོངས་གསུམ་གྱིས་ལས་གཉིས་བྱས་པ་ལས་གཞི་བདུན་འབྱུང་ཞིང་། དེ་དག་ལས་ཀྱང་ཉོན་ མོངས་པ་འབྱུང་བས། སྒོ་ང་ལས་བྱ་དང་བྱ་ལས་སྒོ་ང་ལྟར་ཕན་ཚུན་འཁོར་བའི་ཚུལ་གྱིས་ འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་འགྲེལ་དུའང་། གང་གི་དོན་དུ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་བསྟན་པ་དེ་ ལ་མ་རིག་པ་ལ་རྐྱེན་མི་དགོས་སོ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། དེ་བཞིན་དུ་རྒ་ཤི་ལའང་འབྲས་ བུ་བསྟན་མི་དགོས་ཏེ། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི། མངལ་སྐྱེས་ཀྱི་སྲིད་པ་གཅིག་གིས་མགོ་ མཇུག་ཚང་བ་ལ་བྱེད་ན་མི་འབྱུང་བ་རྣམས་ཡན་ལག་ཏུ་བསྟན་པའོ། །མདོ་སྡེར། མ་རིག་ པ་ནི་ཚུལ་མིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །ཞེས་པ་དང་། སྒྲིབ་པ་ལྔ་དང་མ་རིག་པ་ཉིད་ ལས་བྱུང་བ་དང་། ལོག་ལྟ་དང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ལས་བྱུང་བར་ཡང་གསུང་མོད། བཅུ་གཉིས་ལས་གཞན་དུ་སྟོན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ། ས་མཚུངས་ལ་གསུམ་ལས། (དང་པོ།)ཁམས་དང་ས་ལ་རྩི་བ་ནི། ཁམས་གང་ན་རྟེན་ འབྲེལ་གང་ཡོད་ཅིང་དེ་རྣམས་ཀྱང

【現代漢語翻譯】 有些行為所產生的後果，可能會在來世完成。那是因為今生受到無明的支配，將業的習氣儲存在阿賴耶識中，並因貪愛這種業將如何產生而滋潤它，以至於臨終時變得強大，並在死亡和轉世時，在來世結合時，形成名色等四蘊，以及生老死等現象。其他情況則不確定，因為許多世可能會投生一次，有些業成熟的身體可能會在數百萬劫之後顯現。如果無明沒有原因，輪迴就會有開端；如果老死沒有結果，即使不修行，輪迴也會有終結；如果這些有因果等關係，十二緣起就會變得沒有意義。但並非如此，如《俱舍論》所說：『三煩惱，二為業，七為果。』十二支也可歸納為三類，如《中觀根本慧論·緣起心要頌》所說：『初八九是煩惱，二和十是業，其餘七是痛苦。』（第一）無明、（第八）愛、（第九）取，這三者是煩惱；（第二）行和（第十）有，這二者是業；其餘的識等七支是輪迴的根本。這些之中，『三者生二，二者生七，七者亦生三，輪迴之輪，如是輾轉。』如頌中所說，由三個煩惱產生兩個業，由兩個業產生七個根本，由這些又產生煩惱，就像雞蛋生雞，雞生雞蛋一樣，以相互循環的方式產生。經論中也說：『爲了什麼而宣說十二支？對於那些不需要無明作為條件的人。』同樣，老死也不需要顯示結果，十二支是指在一次受生中，從頭到尾都具備的，那些不出現的才被顯示為支分。經中說：『無明是從不如理作意中產生的。』也有說從五蓋和無明本身產生，也有說從邪見和貪慾等產生，但並沒有在十二支之外單獨展示。 （第一）與相似之處相關的三個方面中的（第一）：界與處，即在哪裡存在緣起，以及它們之間如何存在。

【English Translation】 Some actions may have consequences that are completed in the next life. This is because in this life, being dominated by ignorance, the habits of karma are stored in the Alaya Consciousness, and because of craving for how this karma will arise, it is moistened, so that at the time of death it becomes powerful, and upon death and rebirth, when connecting with the next life, the four skandhas such as name and form are formed, as well as phenomena such as birth, old age, and death. Other situations are uncertain, because many lifetimes may result in one birth, and some karmas may manifest in a body that ripens after hundreds of millions of kalpas. If ignorance has no cause, samsara would have a beginning; if old age and death have no result, even without practice, samsara would have an end; if these have cause and effect, the twelve links of dependent origination would become meaningless. But it is not so, as the Abhidharmakosha says: 'Three are afflictions, two are actions, seven are results.' The twelve links can also be summarized into three categories, as the Madhyamakakarika says: 'The first, eighth, and ninth are afflictions, the second and tenth are actions, the remaining seven are suffering.' (First) ignorance, (eighth) craving, (ninth) grasping, these three are afflictions; (second) action and (tenth) existence, these two are actions; the remaining seven, such as consciousness, are the root of samsara. Among these, 'Three give rise to two, two give rise to seven, seven also give rise to three, the wheel of samsara, thus revolves again and again.' As the verse says, three afflictions produce two actions, two actions produce seven roots, and from these, afflictions arise again, just like an egg gives birth to a chicken, and a chicken gives birth to an egg, arising in a mutually cyclical manner. The sutras and commentaries also say: 'For what purpose are the twelve links taught? For those who do not need ignorance as a condition.' Similarly, old age and death do not need to show results, the twelve links refer to those that are fully present from beginning to end in one birth, those that do not appear are shown as links. The sutra says: 'Ignorance arises from inappropriate attention.' It is also said to arise from the five obscurations and ignorance itself, and also from wrong views and greed, but it is not shown separately from the twelve links. (First) Of the three aspects related to similarity: the realms and places, where dependent origination exists, and how they exist between them.

---

་ས་མཚུངས་པའམ་མི་མཚུངས་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན་སྙམ་ན། འདོད་པའི་ཁམས་ན་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་རྫོགས་པར་ཡོད་ལ། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ན་ བཅུ་གཉིས་པོའི་ཕྱོགས་རེ་རེ་ཡོད་དེ། གོང་མ་ན་རྒ་བ་ཇི་ལྟར་ཡོད་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་རྙིངས་ པ་དང་དེངས་པའོ་ཞེས་འཆད་པས་སོ། །གཟུགས་མེད་ན་རྟེན་འབྲེལ་གཟུགས་ཅན་རྣམས་ མེད་དོ། །ཁམས་གསུམ་གྱིས་དགུ་པའང་རང་ས་དང་འོག་ས་དང་གོང་ས་གསུམ་མོ། །འཆི་ ས་དང་སྐྱེ་ས་དང་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་གསུམ་དུ་འདུའོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པ་ལས་གཞན་པའི་ཡན་ ལག་བཅུ་གཅིག་ནི་གང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེའི་ས་པ་ཁོ་ནར་མཚུངས་ཏེ། ས་གཞན་གྱི་ལས་ 1-285 དང་ཉོན་མོངས་པས་ས་གཞན་གྱི་ཕུང་པོ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང་། ས་པ་ གཞན་གྱི་རྣམ་སྨིན་ས་པ་གཞན་གྱིས་མྱོང་བར་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའང་དོན་གསང་དུ། སྐྱེ་བའི་ས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ངེས་པར་ དེའི་ས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །འོ་ན་མ་རིག་པ་ཡང་གང་དུ་སྐྱེ་བར་དེའི་ས་པར་ངེས་ སམ་སྙམ་ན། དེ་ནི་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་། འཕེན་པར་ བྱེད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པས་ངེས་པ་མེད་དེ། དོན་གསང་དུ། འཕེན་པར་བྱེད་པའི་ཉོན་ མོངས་པ་ནི་མ་ངེས་སོ་ཞེས་བཤད་པས་སོ། །དེས་ན་མ་རིག་པ་ནི། རང་ས་ནས་རང་སར་སྐྱེ་ བ་ལ། འདོད་པ་ནས་འདོད་པར་སྐྱེ་པ་ན་འདོད་པར་གཏོགས་པས་ཐམས་ཅད་ས་མཚུངས་ ཤིང་། ས་གོང་མ་བརྒྱད་རང་ས་ནས་རང་སར་སྐྱེ་བ་ལ་ནི་མ་རིག་པ་རང་གི་ས་པ་མེད་དེ། དེ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ་འཕེན་པའི་ལས་ནི། ཞི་རགས་སུ་སྒོམ་པ་ཡིན་ལ། རང་ཉིད་རང་ས་ཞི་ རགས་སུ་སྒོམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དང་པོ་ནས་དང་པོར་སྐྱེ་ན་མ་རིག་པ་འདོད་ པར་གཏོགས་པ་ལྟ་བུ་རང་རང་ས་འོག་མར་གཏོགས་སོ། །འོན་ཀྱང་ཞིབ་མོར་ན་ཚངས་ རིས་པ་གནས་གཞན་གོང་མ་འདོད་པས། བསམ་གཏན་དང་པོའི་སེམས་དེ་ཉིད་འབྲིང་དང་ ཆེན་པོར་སྒོམ་པ་ལས་མདུན་ན་འདོན་དང་ཚངས་ཆེན་དུ་སྐྱེ་བ་ལ་ནི་མ་རིག་པ་རང་གི་ས་པ་ སྲིད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་གོང་མ་གསུམ་ལའང་མཚུངས་སོ། །འོག་ས་ནས་གོང་དུ་སྐྱེ་བ་ལ་ནི་མ་ རིག་པ་རང་གི་ས་པ་མེད་ཅིང་། འདོད་པ་ནས་སྲིད་རྩེར་སྐྱེ་བ་ལ་མ་རིག་པ་ཅི་ཡང་མེད་པར་ གཏོགས་པ་ལྟ་བུ་སྐྱེ་སའི་འོག་མར་ངེས་པ་ཉིད་དོ། །དོན་གསང་དུ། འདོད་ཆགས་དང་མ་ བྲལ་བ་རྣམས་ལ་ས་གོང་མའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཞེས་པ་ལྟར་གོང་ མའི་མ་རིག་པ་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་ཕྱིར་རོ། །གོང་མ་ནས་འོག་མར་སྐྱེ་བ་ལ་ཡང་མ་རིག་པ་ སྐྱེ་ས་དང་འཆི་ས་གཉི་གར་གཏོགས་པ་མེད་ཅིང་། སྲིད་རྩེ་ནས་བཞི་པར་སྐྱེ་བ་ན་མ་རིག་པ་ 1-286 གསུམ་པར་གཏོགས་པ་ལྟ་བུ་སྐྱེ་སའི་འོག་མར་

【現代漢語翻譯】 那麼，（各個有情）所處的『地』（藏文：ས་，指欲界、色界、無色界）相同或不同是如何理解的呢？ 在欲界，十二緣起支全部圓滿具備。而在色界和無色界這兩個更高的『界』中，只具備十二緣起支的部分內容。例如，在色界中，如何理解『老』（藏文：རྒ་བ་）呢？這是因為（經論中）解釋說，『行』（藏文：འདུ་བྱེད་）會衰老和變化。在無色界中，沒有具有色法的緣起支。 從三界來說，『九』（指十二緣起中的九支）也分為自己所處的『地』、下方的『地』和上方的『地』這三種情況。可以歸納為死亡的『地』、出生的『地』以及非兩者（既非死亡也非出生）的『地』這三種。 其中，除了『無明』（藏文：མ་རིག་པ་）之外的其他十一個緣起支，與將要出生的那個『地』是相同的。因為其他『地』的業和煩惱不可能使其他『地』的蘊顯現，而且其他『地』的異熟果也與由其他『地』感受相違背。正如《秘密義》（藏文：དོན་གསང་）中所說：『能使出生的『地』顯現的煩惱，也必定是那個『地』的煩惱。』 那麼，『無明』是否也必定與將要出生的『地』相同呢？並非如此。因為『無明』不是使之顯現的煩惱，而是投生的煩惱，所以不一定。正如《秘密義》中所說：『投生的煩惱是不確定的。』 因此，『無明』從自己所處的『地』投生到自己所處的『地』時，例如從欲界投生到欲界，由於都屬於欲界，所以全部是相同的『地』。而色界和無色界這八個更高的『地』，從自己所處的『地』投生到自己所處的『地』時，『無明』沒有自己所處的『地』。因為在這些『地』中，投生的業是修習寂止和勝觀，而自己本身沒有修習自己所處的『地』的寂止和勝觀。 因此，如果是從最初投生到最初，那麼『無明』就屬於欲界，就像各自屬於下方的『地』一樣。然而，如果更細緻地分析，梵眾天（藏文：ཚངས་རིས་པ་）的修行者希望投生到更高的『地』，通過修習初禪的心，將其修習成中品和上品，從而投生到梵輔天（藏文：མདུན་ན་འདོན་）和大梵天（藏文：ཚངས་ཆེན་）時，『無明』可能屬於自己所處的『地』。同樣，對於更高的三個『地』（二禪、三禪、四禪）也是如此。 從下方的『地』投生到上方的『地』時，『無明』沒有自己所處的『地』。例如，從欲界投生到有頂天（藏文：སྲིད་རྩེ་，即色究竟天）時，『無明』就像屬於任何『地』都沒有的情況一樣，必定屬於出生的下方的『地』。《秘密義》中說：『對於沒有斷除貪慾的有情來說，不會運用上方『地』的煩惱。』因此，上方『地』的『無明』不會顯現。 從上方的『地』投生到下方的『地』時，『無明』不屬於出生和死亡的任何一個『地』。例如，從有頂天投生到第四禪時，『無明』就像屬於第三禪一樣，屬於出生的下方的『地』。

【English Translation】 Then, how is it understood that the 'ground' (Tibetan: ས་, referring to the desire realm, form realm, and formless realm) where (sentient beings) are located is the same or different? In the desire realm, all twelve links of dependent origination are fully present. In the two higher 'realms' of the form realm and the formless realm, only parts of the twelve links are present. For example, in the form realm, how is 'aging' (Tibetan: རྒ་བ་) understood? This is because (in scriptures and treatises) it is explained that 'action' (Tibetan: འདུ་བྱེད་) will age and change. In the formless realm, there are no links of dependent origination that have form. From the perspective of the three realms, 'nine' (referring to nine of the twelve links of dependent origination) is also divided into three situations: the 'ground' where one is located, the 'ground' below, and the 'ground' above. It can be summarized into three types: the 'ground' of death, the 'ground' of birth, and the 'ground' that is neither (neither death nor birth). Among them, the other eleven links of dependent origination besides 'ignorance' (Tibetan: མ་རིག་པ་) are the same as the 'ground' where one will be born. This is because the karma and afflictions of other 'grounds' cannot manifest the aggregates of other 'grounds', and the ripening results of other 'grounds' contradict the experience of other 'grounds'. As it is said in the Secret Meaning (Tibetan: དོན་གསང་): 'The afflictions that cause the 'ground' of birth to manifest must also be the afflictions of that 'ground'.' Then, is 'ignorance' also necessarily the same as the 'ground' where one will be born? It is not so. Because 'ignorance' is not the affliction that causes it to manifest, but the affliction that projects birth, so it is not certain. As it is said in the Secret Meaning: 'The afflictions that project birth are uncertain.' Therefore, when 'ignorance' is born from its own 'ground' to its own 'ground', for example, when born from the desire realm to the desire realm, since they all belong to the desire realm, they are all the same 'ground'. But for the eight higher 'grounds' of the form realm and the formless realm, when born from their own 'ground' to their own 'ground', 'ignorance' does not have its own 'ground'. Because in these 'grounds', the karma that projects birth is the practice of shamatha (calm abiding) and vipassanā (insight), and one does not practice shamatha and vipassanā of one's own 'ground' oneself. Therefore, if one is born from the first to the first, then 'ignorance' belongs to the desire realm, just like each belongs to the lower 'ground'. However, if analyzed more carefully, a practitioner of the retinue of Brahma (Tibetan: ཚངས་རིས་པ་) wishes to be born in a higher 'ground'. By practicing the mind of the first dhyana (concentration), practicing it into middle and upper grades, and thus being born in the retinue of Brahma (Tibetan: མདུན་ན་འདོན་) and Great Brahma (Tibetan: ཚངས་ཆེན་), 'ignorance' may belong to its own 'ground'. Similarly, it is the same for the higher three 'grounds' (second dhyana, third dhyana, fourth dhyana). When born from a lower 'ground' to a higher 'ground', 'ignorance' does not have its own 'ground'. For example, when born from the desire realm to the peak of existence (Tibetan: སྲིད་རྩེ་, i.e., the Akanistha heaven), 'ignorance' is like belonging to no 'ground' at all, and it must belong to the lower 'ground' of birth. The Secret Meaning says: 'For beings who have not abandoned desire, they do not make use of the afflictions of the upper 'ground'.' Therefore, the 'ignorance' of the upper 'ground' will not manifest. When born from an upper 'ground' to a lower 'ground', 'ignorance' does not belong to any 'ground' of birth or death. For example, when born from the peak of existence to the fourth dhyana, 'ignorance' belongs to the third dhyana, belonging to the lower 'ground' of birth.

---

ངེས་ཏེ། གོང་མའི་རྟེན་ལ་འོག་མ་དོན་དུ་མི་ གཉེར་བས་འོག་མའི་ལས་གསར་པ་མི་སོག་ལ། དེར་སྐྱེ་བའི་ལས་རྙིང་པ་ནི་འོག་མའི་རྟེན་ ལ་སོག་ཅིང་། དེའང་འོག་མའི་མ་རིག་པས་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་བསམ་ གཏན་དང་པོ་ནས་འདོད་པར་སྐྱེ་བའི་མ་རིག་པ་ནི་སྐྱེ་ས་ཉིད་དུ་གཏོགས་པའོ། ། (གཉིས་པ།)དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བ་ནི། འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་བཅུ་གཅིག་སྐྱེ་ས་ཁོ་ནར་ གཏོགས་ན་གོང་ས་ནས་འོག་སར་སྐྱེ་བ་ལ་འོག་མའི་སྲེད་ལེན་འབྱུང་བས། རྟེན་གོང་མ་པ་ལ་ ས་འོག་མའི་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གོང་མ་ལས་ཉམས་ཁའམ། ཉམས་མ་ ཐག་འབྱུང་བས་དེ་ལྟར་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་མེད་པར་དོན་གསང་དུ་བཤད་ཅིང་། མཛོད་དུའང་། འཆི་འཕོ་དག་ལས་ཉོན་མོངས་ཀུན། །ཞེས་པ་དང་མཐུན་ཏེ། ལྷ་ཚེ་རིང་པོ་འཆི་ཁར་ཐར་པ་ ལ་སྐུར་འདེབས་ཀྱི་ལོག་ལྟ་སྐྱེས་པ་ལྟ་བུའོ། ། (གསུམ་པ།)མ་རིགས་པ་ལ་དཔྱད་པ་ནི། སྐབས་འདིའི་མ་རིག་པ་མཐོང་སྤང་དང་སྒོམ་ སྤང་དག་ལས་གང་ཡིན་སྙམ་ན། མདོ་འགྲེལ་དུ། བདེན་པ་མཐོང་ལ་འཕེན་པ་མེད། །སྲེད་ དང་བྲལ་ན་འབྱུང་བ་མེད། །ཅེས་པ་དང་། འགྲེལ་པར་ཡང་། བདེན་པ་མ་མཐོང་བ་རྣམས་ ཀྱི་རྒྱུད་ལ་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ལ་རྨོངས་པའི་མ་རིག་པ་ཞེས་པ་དང་། དོན་གསང་དུ། རྨོངས་པ་ ནི་འདིར་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་མ་རིག་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པས་མཐོང་སྤང་ཡིན་ ཏེ། ཡང་སྲིད་འཕེན་པར་བྱེད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་རྒྱུད་བླར། འཕགས་པས་ན་དང་རྒ་བ་དང་། །འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྩད་ནས་སྤངས། །ལས་དང་ཉོན་ མོངས་དབང་གིས་སྐྱེ། །དེ་ལ་དེ་མེད་ཕྱིར་དེ་མེད། །ཅེས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་ དོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ནི། སར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པས་(རྟེན་འབྲེལ་གྱི་)ཡན་ལག་ཏུ་སྤང་བར་བརྗོད་ཅེ་ ན། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སྟེ། གང་ཡང་རིལ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པས་ 1-287 མཐོང་སྤང་དང་སྒོམ་སྤང་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཀྱང་འཆད་དོ། ། ངེས་ཚིག་ནི། ས་སྡེ་ལས། མྱུར་དུ་འཇིག་པ་དང་ལྡན་པར་སྐྱེ་བས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ བར་འབྱུང་བའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཤིང་། མཛོད་འགྲེལ་ལས། གསུང་པའི་དོན་ ནི་ཡན་ལག་སྔ་མ་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་ཕྱི་མ་རྣམས་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། ཚིག་གསལ་དང་ མཛོད་འགྲེལ་མཐུན་བར། པྲ་ཏི་ཏྱ་ཕྲད་ནས། ས་མུ་པཱ་ད་འབྱུང་བ་ཡིན་པས། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ ཕྲད་ཅིང་ཚོགས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་འབྲས་བུ་རྣམས་འབྱུང་བ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་ བའོ། །ཞེས་བསྟན་ཏོ། ། ༈ རྟེན་འབྲེལ་གྱི་གཞུང་དོན། གཞུང་དོན་ལ་གཉིས་ལས། (དང་པོ།)དོན་གསུམ་གྱིས་བསྟན་པ་ནི། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བར་བརྟག་ཅེ་ན། ཤེས་པར་བྱ་བའི་ད

【現代漢語翻譯】 確實，因為上界的有情不以地獄的蘊作為追求的目標，所以不會積聚新的地獄之業。而生於地獄的舊業，是積聚于地獄的蘊，這也是由於地獄的無明所引發。然而，從初禪天到欲界的無明，屬於其所生之處。 (第二，)對於此的辯論的消除：如果行等十一個支分都屬於生處，那麼從上界生到地獄時，會產生地獄的貪愛執取，那麼上界的有情就會產生地獄的煩惱嗎？答：從上界退墮或者剛退墮時會產生，所以不會有這樣的過失，這是秘密的解釋。在《俱舍論》中也說：『死亡和轉移時，一切煩惱生。』這與長壽天神臨死時產生誹謗解脫的邪見相似。 (第三，)對無明的分析：想知道這裡的無明是見道所斷還是修道所斷？經論中說：『見到真諦則不再投生，遠離貪愛則不再產生。』解釋中也說：『對於未見真諦者，其相續中存在著對僅僅是它的意義感到迷惑的無明。』秘密的解釋中說：『迷惑是此處見道所斷的無明。』因此是見道所斷，因為它是能投生到輪迴的煩惱。這些與《寶性論》中所說一致：『聖者已經徹底斷除了衰老和死亡的痛苦，因為業和煩惱的控制而生，沒有了這些，所以也就沒有了。』還有一些人說：入流果者已經斷除了（緣起的）支分，這只是所有支分中的一部分，而不是完全斷除。因此，也有解釋說，既是見道所斷，也是修道所斷。 詞源：在《攝事分》中說：『因為迅速壞滅並具有生起，所以是緣起。』等等。在《俱舍論釋》中說：『所說的意思是，後來的支分依賴於先前的支分而生起。』《釋句論》和《俱舍論釋》一致：從『Pratītya』（藏文：རྟེན་，梵文天城體：प्रतीत्य，梵文羅馬擬音：Pratītya，漢語字面意思：緣）這個詞開始，『Samutpāda』（藏文：འབྱུང་བ་，梵文天城體：समुत्पाद，梵文羅馬擬音：Samutpāda，漢語字面意思：生起）是生起。因此，依賴於因和緣的聚合，果的生起就是緣起。』這樣解釋道。 緣起之正論 正論分為兩部分：（第一，）通過三個方面來闡述：為什麼要觀察如何以及為何緣起？爲了瞭解...

【English Translation】 Indeed, because beings in the higher realms do not seek the aggregates of the lower realms as their goal, they do not accumulate new karma of the lower realms. And the old karma that arises in the lower realms is accumulated in the aggregates of the lower realms, and this is also due to the ignorance of the lower realms. However, the ignorance that arises from the first dhyana to the desire realm belongs to the place of its birth. (Second,) Refuting the argument about this: If the eleven limbs, such as actions, belong only to the place of birth, then when one is born from the upper realm to the lower realm, attachment and grasping of the lower realm will arise. Will the afflictions of the lower realm arise in the beings of the upper realm? Answer: It arises when one falls from the upper realm or immediately after falling, so there is no fault in becoming like that. This is a secret explanation. In the Abhidharmakośa, it is also said: 'At the time of death and transference, all afflictions arise.' This is similar to the long-lived gods developing wrong views of denouncing liberation at the time of death. (Third,) Analysis of ignorance: Wondering whether the ignorance here is to be abandoned by the path of seeing or the path of meditation? The sutras and commentaries say: 'Seeing the truth does not lead to rebirth, and being free from craving does not lead to arising.' The commentary also says: 'For those who have not seen the truth, there is ignorance in their minds that is confused about the meaning of only that.' The secret explanation says: 'Confusion is the ignorance here that is to be abandoned by seeing.' Therefore, it is to be abandoned by seeing, because it is the affliction that causes rebirth in samsara. These are consistent with what is said in the Ratnagotravibhāga: 'The noble ones have completely abandoned the suffering of old age and death, because they are born under the control of karma and afflictions, and without these, there is no suffering.' Some also say: The one who has entered the stream has abandoned the limbs (of dependent origination), which is only a part of all the limbs, not completely. Therefore, it is also explained that it is to be abandoned by both the path of seeing and the path of meditation. Etymology: In the Saṃgrahavastu it is said: 'Because it arises with rapid destruction and possession, it is dependent origination.' and so on. In the Abhidharmakośa commentary it is said: 'The meaning of what is said is that the later limbs arise in dependence on the earlier limbs.' The Vyakhyayukti and the Abhidharmakośa commentary are consistent: From the word 'Pratītya' (藏文：རྟེན་，梵文天城體：प्रतीत्य，梵文羅馬擬音：Pratītya，漢語字面意思：緣), 'Samutpāda' (藏文：འབྱུང་བ་，梵文天城體：समुत्पाद，梵文羅馬擬音：Samutpāda，漢語字面意思：生起) is arising. Therefore, the arising of the fruit in dependence on the aggregation of cause and condition is dependent origination.' This is how it is explained. The Doctrine of Dependent Origination The doctrine is divided into two parts: (First,) Explaining through three aspects: Why examine how and why dependent origination occurs? In order to understand...

---

ངོས་པོ་དེ་ཉིད་དོན་ བཅུས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱེད་དེ། དེའང་རྟེན་འབྲེལ་ཐུན་མོང་གི་མཚན་ཉིད་དང་། ཁྱད་ པར་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང་། དེ་དག་ཏུ་གྲངས་ངེས་ཚུལ་གྱི་ཡན་ལག་ མདོར་བསྡུ་བ་དང་། སྤྱིའི་བྱེད་ལས་ཡན་ལག་རྐྱེན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་། སོ་སོའི་ བྱེད་ལས་ཡན་ལག་གི་ལས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་། འབྱུང་ཚུལ་གྱིས་བསྡུ་བ་ཡན་ལག་ ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བསྡུ་བ་དང་། ངེས་པའི་ཚིག་སྒྲའི་དོན་དང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ པའི་ཚུལ་ཟབ་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བར་བསྟན་པ་དང་། སྒོམ་ཚུལ་ ལམ་བླང་དོར་གྱི་སྒོ་ནས་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང་། ལུགས་དང་མི་མཐུན་པས་ཀྱང་རྟེན་ ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་བསྟན་པར་བལྟའོ། ། དེའི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དང་ཟབ་པ་དང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ནི་རྟེན་འབྲེལ་ཙམ་འཆད་ཅིང་། གཞན་དྲུག་གིས་ནི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་གཏན་ལ་དབབ་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་འདུས་མ་བྱས་མ་གཏོགས་པར་འདུས་བྱས་ཀྱིས་བསྡུས་ 1-288 པའི་ཆོས་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་དོ། །བདག་སེམས་ཅན་དང་ཆོས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོའམ། བདག་ནི་ལེགས་པར་དུལ་གྱུར་ན། །མཁས་པས་མཐོ་རིས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར་ བདག་སེམས་དང་། ཆོས་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་རྟེན་འབྲེལ་ དུ་ཤེས་པས། རྒྱང་འཕེན་པ་ལྟར་རྒྱུ་མེད་ལས་བྱུང་བ་དང་། དབང་ཕྱུག་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་ མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་རྟག་པ་ལས་བྱུང་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། (གཉིས་པ།)མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱས་བཤད་ལ་དོན་བཅུའི། དང་པོ་(ཐུན་མོང་གི་)མཚན་ཉིད་ ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བྱེད་པོ་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་སློང་ལས་བྱུང་བ་བསལ་བའི་ཆེད་ དུ། མདོ་ལས། འདི་ཡོད་ན་འདི་འབྱུང་ཞེས་པ་ལྟར། རྐྱེན་ཚོགས་པ་ཡོད་ན་འབྲས་བུ་འབྱུང་ གི་འདི་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་སྙམ་པའི་བློའི་གཡོ་བ་མེད་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་དང་། གཡོ་བ་ ལས་མ་བྱུང་ཡང་བདག་སོགས་རྟག་པ་ལས་འབྱུང་བ་བསལ་བའི་ཆེད་དུ། འདི་སྐྱེས་པའི་ ཕྱིར་འདི་སྐྱེས་ཞེས་པ་ལྟར། སྐྱེ་ལྡན་འཇིག་པར་ངེས་པ་མི་རྟག་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་དང་། གཡོ་བ་མེད་ཅིང་མི་རྟག་པ་ལས་འབྱུང་ཡང་རྐྱེན་གང་རུང་རུང་ལས་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ འབྱུང་བ་བསལ་པའི་ཆེད་དུ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ཅེས་པ་ལྟར། རང་རང་གི་ འབྲས་བུ་སྐྱེད་ནུས་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། ། མདོར་ན། རྐྱེན་དུ་འོས་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཞེས་པ་སྟེ། འདིས་ནི་ཕྱི་ནང་གི་རྟེན་འབྲེལ་ཐམས་ཅད་ ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཞིང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཅན་ནང་གི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི། སེ

【現代漢語翻譯】 通過十個方面來全面理解它（緣起）：即共同的緣起特徵；十二支的特殊分類；對這些支進行數量確定的方式的簡要概括；將一般作用歸為支的條件；將各個作用歸為支的業；通過產生方式歸納為支的煩惱；確定詞語的含義；不可思議的甚深之處；揭示一切法都是它的詳細分類；通過修行方式，即取捨之門，來符合正理；以及通過不符合正理也顯示緣起的自性。 通過它的特徵、意義、甚深和詳細分類，僅僅闡述了緣起本身；而通過其他六個方面，則確定了十二支。一切有為法都包含在法界和法處的一部分未被包含的情況下，除此之外的三種有為法中。如『如果我調伏自身，智者將獲得善趣』所說，通過了解我和有情以及與此相關的蘊、處、界為緣起，從而爲了避免像順世外道一樣執著于無因而生，以及像自在天一樣執著于從不相容的常因所生。 （第二，）以特徵進行廣釋的十個方面。第一個方面，（共同的）特徵是什麼樣的呢？爲了消除造物主梵天等的心識作用所生，如經中所說：『此有故彼有』，即條件聚合則產生結果，並非認為『我將創造這個』的心識作用所生；爲了消除即使不是心識作用所生，也是從我和其他常法所生，如『此生故彼生』，即從決定生滅的無常條件所生；爲了消除即使不是心識作用所生，也不是從常法所生，而是從任何條件都能產生一切結果，如『無明緣行』，即從能夠產生各自結果的條件所生，因此成為具有緣起特徵的法。 總而言之，即從適宜的條件所生。這顯示了內外一切緣起的特徵。而煩惱性的內部緣起的特徵是：有情

【English Translation】 It is fully understood through ten aspects: namely, the common characteristic of dependent origination; the specific classification of the twelve links; a brief summary of how to determine the number of these links; the general function being established as the condition of the link; the individual functions being established as the actions of the link; being summarized by the mode of arising into the afflictions of the link; the meaning of the definitive words; the profoundness of the inconceivable manner; the revelation that all phenomena are its detailed classifications; being in accordance with the system through the method of practice, i.e., the door of acceptance and rejection; and also showing the nature of dependent origination by being inconsistent with the system. Through its characteristics, meaning, profundity, and detailed classifications, only dependent origination itself is explained; while through the other six, the twelve links are established. All three conditioned phenomena are included, except for the unconditioned aspect of the realm of phenomena and the source of phenomena. As it says, 'If I tame myself well, the wise will attain high status.' By understanding that self, sentient beings, and the aggregates, elements, and sources related to them are dependent origination, it is to abandon the attachment to arising from a causeless origin like the materialists, and to arising from an incompatible permanent cause like Ishvara. (Secondly,) the ten aspects of elaborating on the characteristics. The first aspect, what is the (common) characteristic like? To eliminate arising from the intentions of a creator like Brahma, as the sutra says, 'This existing, that arises,' meaning that the result arises from the assembly of conditions, without the mental movement of thinking 'I will create this'; to eliminate arising from a permanent entity such as self, even if it does not arise from mental movement, as it says, 'This arising, that arises,' meaning that it arises from impermanent conditions that are certain to decay; to eliminate the possibility that all results arise from any condition, even if it does not arise from mental movement and is impermanent, as it says, 'Conditioned by ignorance, actions,' meaning that it arises from conditions capable of producing their respective results, therefore it becomes characterized by dependent origination. In short, it is arising from what is suitable as a condition. This shows the characteristics of all internal and external dependent origination. The characteristic of the internal dependent origination of afflictions is: sentient beings

---

མས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཟག་བཅས་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའོ། ། (གཉིས་པ་ཁྱད་པར་དུ།)ཡན་ལག་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྲིད་པ་འཁོར་པའི་ཡན་ ལག་བཅུ་གཉིས་རྣམས་ཏེ། ཞེས་གྲངས་ཀྱི་དབྱེ་བས་བསྟན་ནས། རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་ རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྲས་བུ་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་མིང་གི་དབྱེ་བས་འཆད་པ་ 1-289 ན། མ་རིག་པ་དང་མི་ཤེས་པ་དང་མ་མཐོང་བ་དང་མ་རྟོག་པ་དང་མུན་པ་དང་རྨོངས་པ་ལ་ སོགས་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ལ། ངོ་བོ་ནི། ཡང་སྲིད་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་ཀུན་ནས་སློང་ནུས་གང་ ཞིག་རིག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་བའི་སེམས་བྱུང་སྒྲིབ་པའི་བདག་ཉིད་དེ། མདོ་འགྲེལ་དུ། ཡོད་པ་དག་ནི་འགོག་པ་དང་། །གཞན་པ་ཉིད་དང་འདྲ་བ་དང་། །སྨད་དང་ ཉུང་དང་འབྲལ་དོན་དང་། །གཉེན་པོ་རྣམས་ལ་འདི་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དགག་སྒྲ་དོན་བདུན་ལ་ འཇུག་པར་གསུངས་པ་ལས། འདིར་ནི། རིག་(པའི་)མི་མཐུན་ཆོས་གཞན་(ལ་)མ་རིག །(མཛའ་ བའི་མི་མཐུན་པ་)མི་མཛའ་(བདེན་པའི་མི་མཐུན་པ་)མི་བདེན་(ཞེས་པ་)ལ་སོགས་བཞིན། །ཞེས་པ་ལྟར་ རིག་པའི་མི་མཐུན་པ་ལ་མ་རིག་པ་ཞེས་བརྗོད་པའོ། །འདུ་བྱེད་དང་ཞེས་པ་ཡང་སྲིད་འཕེན་ པར་ནུས་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་ལས་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང་མི་གཡོ་བའི་ འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཞེས་པ་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་དང་ལྡན་པའི་ཀུན་ གཞི་སྟེ། དེའང་ས་བོན་བཞག་ཙམ་རྒྱུ་དུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང་། ནུས་པ་བརྟས་ནས་སྐྱེ་གནས་ སུ་ཁྲིད་པའི་ཚེ་འབྲས་བུའི་དུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་སོ། །མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་པ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ ཤེས་མངལ་དུ་ཞུགས་པ་ལས་གྲུབ་པའི་མིང་བཞི་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དབང་པོ་མ་དོད་ ཀྱི་བར་རྣམས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་ཞེས་པ་དེར་མིང་དང་གཟུགས་འཕེལ་བ་ལས་མིག་ ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་དྲུག་ཚང་བའོ། །རེག་པ་དང་ཞེས་པ་གསུམ་འདུས་ནས་བདེ་སོགས་ འབྱུང་བ་དང་མཐུན་པའི་དབང་པོའི་འགྱུར་བ་ཡུལ་ཡོངས་སུ་གཅད་པ་སྟེ་མིག་གི་འདུས་ཏེ་ རེག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚོར་བ་དང་ཞེས་པ་རེག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སིམ་པ་དང་གདུང་བ་དང་ གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་སྟེ་མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བའི་ཚོར་ བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྲེད་པ་དང་ཞེས་པ་ཚོར་བས་བདེ་སོགས་མྱང་བ་རྣམས་ལ་བླང་དོར་དུ་ འདོད་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་སྟེ། འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྲེད་པ་རྣམས་ 1-290 སོ། །ལེན་པ་དང་ཞེས་པ་སྲེད་པ་འཕེལ་པ་ལས་དངོས་སུ་བླང་དོར་གྱི་སྒོ་ནས་རྩོད་ཅིང་ཡང་ སྲིད་ཉེ་བར་ལེན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདོད་པ་དང་ལྟ་བ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་དང་ བདག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་རྣམས་ཡིན་ལ། དང་པོས་འདོད་པ་དང་། གཞན་གསུམ་གྱི

【現代漢語翻譯】 由具有染污的相續所攝持，由有漏的因緣所生起。 （第二，關於差別：）分支的分類是怎樣的呢？是輪迴的十二個分支。這樣以數量的分類來顯示。從因緣聚合而相互依賴，果產生的十二個分支，以名稱的分類來解釋：無明，即不瞭解、未見、未悟、黑暗、愚昧等等，這些是不同的名稱。其本體是：能夠從後有的因中完全發起，作為智慧的違逆方的，心所遮蔽的自性。在經釋中說：『存在的事物是阻礙，與他物相同，貶低、減少、分離的意義，以及對治，這些都是。』這裡是指七種否定詞的用法。在這裡，無明是指與智慧不一致的事物，如『不友善』指與友善不一致，『不真實』指與真實不一致等等。因此，無明被稱為與智慧不一致的事物。『行』，指的是能夠投生後有的，身語意的業，即福德、非福德和不動行。『識』，指的是具有業習氣的阿賴耶識。也就是說，僅僅播下種子時是因時的識，當能力增長並引導至生處時，是果時的識。『名色』，指的是從阿賴耶識進入胎中形成的四名蘊和色蘊，直到根未生起之間。『六處』，指的是在那裡，名色增長，眼等六根齊全。『觸』，指的是三者聚合后，與產生樂等相符的根的變化，完全截斷對境，即眼根的聚合而產生的觸等。『受』，指的是依賴於觸，體驗舒適、痛苦和非兩者，即眼根的聚合而產生的觸所產生的受等。『愛』，指的是對受所體驗的樂等產生貪戀和執著，即對欲、色和無色界的貪愛。『取』，指的是從愛增長后，通過實際的取捨而爭論，並接近於再次投生，即對欲、見、戒律、苦行和自我的執取。第一個是欲取，其他三個是對

【English Translation】 It is gathered by the lineage of those with defilements, and arises from contaminated causes and conditions. (Second, regarding the distinctions:) What are the divisions of the branches? They are the twelve branches of cyclic existence. Thus, it is shown by the division of numbers. Explaining the twelve branches that arise interdependently from the assembly of causes and conditions, with the fruit arising, by the division of names: Ignorance, which is not understanding, not seeing, not realizing, darkness, delusion, and so on, are different names. Its essence is: whatever can fully arise from the cause of rebirth, becoming the opposite of wisdom and knowledge, the nature of mental obscurations. In the sutra commentary, it says: 'Existing things are obstructions, similar to others, degradation, reduction, separation, and antidotes, these are it.' This refers to the usage of seven negative words. Here, ignorance refers to things that are inconsistent with wisdom, such as 'unfriendly' referring to what is inconsistent with friendliness, 'untrue' referring to what is inconsistent with truth, and so on. Therefore, ignorance is called something inconsistent with wisdom. 'Action' refers to the actions of body, speech, and mind that can project rebirth, namely meritorious, non-meritorious, and unwavering actions. 'Consciousness' refers to the alaya consciousness that possesses karmic imprints. That is, merely planting the seed is the consciousness at the time of the cause, and when the ability grows and leads to the place of birth, it is the consciousness at the time of the result. 'Name and form' refers to the four mental aggregates and the form aggregate that are formed from the alaya consciousness entering the womb, until the senses have not yet arisen. 'Six sense sources' refers to where the name and form grow, and the six senses, such as the eye, are complete. 'Contact' refers to the change of the senses that is in accordance with the arising of pleasure and so on after the three have gathered, completely cutting off the object, that is, the contact arising from the gathering of the eye sense, and so on. 'Feeling' refers to relying on contact, experiencing comfort, pain, and neither, that is, the feeling arising from the contact produced by the gathering of the eye sense, and so on. 'Craving' refers to the attachment and clinging to the pleasure and so on experienced by feeling, that is, the craving for desire, form, and formless realms. 'Grasping' refers to arguing through actual acceptance and rejection from the growth of craving, and approaching rebirth, that is, grasping for desire, views, ethics, asceticism, and self. The first is desire grasping, and the other three are grasping for

---

ས་ ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སྡུག་བསྔལ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །སྲིད་པ་དང་ཞེས་པ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ ཤེས་ཉེར་ལེན་དང་བཅས་པ་ལས། ལས་ཀྱི་ས་བོན་ནུས་པ་མཐུ་ཆེན་དུ་འཕེལ་ནས། ཡང་ སྲིད་སྐྱེ་བ་བསྐྱེད་ངེས་སུ་གྱུར་པ་སྟེ། མདོ་ལས། འགྲོ་བ་རྒྱུད་ལྔའི་སྲིད་པ་དང་བར་དོའི་སྲིད་ པ་དང་ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་རྣམས་གསུངས་པ་ལས། འདི་ནི་ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་ཡིན་ལ། དབྱེ་ན་ ཁམས་གསུམ་གྱི་སྲིད་པ་གསུམ་མོ། །སྐྱེ་བ་དང་ཞེས་པ་ལས་ཀྱིས་སྲིད་པ་སྟོབས་ལྡན་ལས་ ཕུང་པོ་གསར་དུ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་སྟེ་སྲོག་དང་བཅས་པར་སྐྱེ་བའོ། །རྒ་ཤི་ནི། སྐྱེས་ཕྱིན་ ཆད་ལང་ཚོ་འགྱུར་བ་དང་བཅས་ཤིང་མཐར་སྲོག་ཀྱང་འགགས་པའོ། །རྒྱས་པར་ནི་རྟེན་ འབྲེལ་གྱི་མདོ་འགྲེལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། ། (གསུམ་པ་གྲངས་ངེས་ཚུལ།)ཡན་ལག་མདོར་བསྡུ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྔར་བཅུ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་ པ་དེ་དག་མདོར་བསྡུ་ན་ཡན་ལག་བཞིར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུའི་དུས་ན་གང་གིས་འཕེན་པའི་ཡན་ ལག་དང་། གང་འཕང་བའི་ཡན་ལག་དང་། འབྲས་བུའི་དུས་ན་གང་གིས་མངོན་པར་འགྲུབ་ པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་དང་། གང་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ཡན་ལག་གོ། དེ་ལ་འཕེན་པའི་ཡན་ ལག་གང་ཞེ་ན་མ་རིག་པ་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ཞེས་པ་སྟེ། མ་རིག་ པས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་རྣམ་ཤེས་ལ་བསྒོས་ནས་མིང་གཟུགས་ ལ་སོགས་པ་འཕེན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕངས་པའི་ཡན་ལག་གང་ཞེ་ན། མིང་དང་ གཟུགས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། རེག་པ་དང་། ཚོར་བའོ། །ཞེས་པ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་བག་ ཆགས་ཀྱིས་མིང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱི་མ་འགྲུབ་པའི་ས་བོན་བརྟས་ 1-291 པར་བྱས་ཤིང་འཕངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་གང་ཞེ་ན། སྲེད་པ་དང་། ལེན་པ་དང་། སྲིད་པའོ། །ཞེས་པ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་པའི་སྲེད་པ་ལས་བྱུང་ བའི་རྣམ་ཤེས་ཉེར་ལེན་དང་བཅས་པ་ལ་བརྟེན་པ་ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་མཐུ་ཆེན་དུ་གྱུར་བས་སྐྱེ་ བ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་གྲུབ་པའི་ཡན་ལག་གང་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་ཤིའོ། །ཞེས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འཕངས་ཤིང་བསྒྲུབས་པ་ལྟར་འགྲོ་བ་ཐ་དད་པའི་སྐྱེ་བ་གྲུབ་ ཅིང་། དེའི་ཉེས་དམིགས་སུ་རྒ་ཤིའང་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གིས་ནི་གྲངས་ངེས་ཀྱང་ བསྟན་ཞིང་། འདིར་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཞི་ལས་གནས་པ་མ་སྨོས་པ་ནི་འཁོར་བ་ ལ་སྐྱོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དུའོ། །སྒྲ་མི་སྙན་པ་ལ་སོགས་པ་མ་རྒས་པར་འཆི་བའང་སྲིད་པས་ རྒ་ཤི་གཉིས་ཡན་ལག་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཤིང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་མེད་ཀྱང་མིང་གཟུགས་མངལ་དུ་ འབྱུང་བས། དེ་གཉིས་ནི་ཡན་ལག་སོ་སོར་བྱས་པའོ། །བརྫུས་སྐྱེས་ལ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ སྔོན་དུ་མིང་གཟུ

【現代漢語翻譯】 在一切界中造成痛苦。'有'是指從具有執取的阿賴耶識開始，業的種子增長為強大的力量，從而必定產生輪迴的生。如經中所說：'五道眾生的有、中有的有、業的有'，這裡指的是業的有。如果區分，則有三界之有。'生'是指由業所生的強大之有，新蘊顯現，即與生命一同出生。'老死'是指出生之後，伴隨著青春的衰變，最終生命也終結。詳細內容可以從緣起經及其註釋等處瞭解。 (三、數量決定之理)如何簡略地歸納支分呢？先前分為十二支的這些，如果簡略歸納，則成為四支：在因的時侯，有能引的支分；所引的支分；在果的時侯，有能顯現成就的支分；以及所顯現成就的支分。那麼，能引的支分是什麼呢？是無明、行、識。因為由無明所引發的業的習氣薰染在識上，從而能引生名色等。所引的支分是什麼呢？是名色、六處、觸、受。因為心的習氣使得名色等依靠前者而使後者得以成就的種子得以增長並被引生。能顯現成就的支分是什麼呢？是愛、取、有。因為以三界之愛為首的具有執取的識為所依，使得業的有變得強大，從而能顯現成就生。所顯現成就的支分是什麼呢？是生、老死。因為如其所引生和成就的那樣，不同道的生得以成就，並且其過患是老死也得以成就。這些也顯示了數量的決定。這裡沒有提到四有為法中的'住'，是爲了生起對輪迴的厭離。因為可能發生未老先死的情況，所以老死二者被歸為一個支分。即使沒有六處，名色也會在母胎中產生，所以這兩者被分為各自的支分。化生者在六處之前有名色。

【English Translation】 Causes suffering in all realms. 'Existence' (srid pa) refers to the fact that from the ālaya-vijñāna (kun gzhi'i rnam shes, 梵文：ālayavijñāna，梵文羅馬轉寫：ālayavijñāna，漢語：阿賴耶識) with grasping, the seeds of karma grow into great power, thus certainly producing rebirth. As it says in the sutra: 'The existence of the five types of beings, the existence of the intermediate state, and the existence of karma,' this refers to the existence of karma. If divided, there are three existences of the three realms. 'Birth' (skye ba) refers to the new aggregates manifesting from the powerful existence caused by karma, that is, being born with life. 'Aging and death' (rga shi) refers to the fact that after being born, youth changes, and eventually life also ends. For details, one should learn from the Pratītyasamutpāda Sutra and its commentaries. (3. The Reason for the Fixed Number) How are the branches abbreviated? Those previously divided into twelve branches, if abbreviated, become four branches: At the time of the cause, there is the branch that pulls, the branch that is pulled, at the time of the result, there is the branch that manifests and accomplishes, and the branch that is manifested and accomplished. So, what is the branch that pulls? It is ignorance (ma rig pa, 梵文：avidyā，梵文羅馬轉寫：avidyā，漢語：無明), formation (『du byed, 梵文：saṃskāra，梵文羅馬轉寫：saṃskāra，漢語：行), and consciousness (rnam par shes pa, 梵文：vijñāna，梵文羅馬轉寫：vijñāna，漢語：識). Because the karmic imprints aroused by ignorance are imprinted on the consciousness, thus pulling name and form, etc. What is the branch that is pulled? It is name and form (ming dang gzugs, 梵文：nāmarūpa，梵文羅馬轉寫：nāmarūpa，漢語：名色), the six sense sources (skye mched drug, 梵文：ṣaḍāyatana，梵文羅馬轉寫：ṣaḍāyatana，漢語：六處), contact (reg pa, 梵文：sparśa，梵文羅馬轉寫：sparśa，漢語：觸), and feeling (tshor ba, 梵文：vedanā，梵文羅馬轉寫：vedanā，漢語：受). Because the imprints of the mind cause the seeds of name and form, etc., to rely on the former to accomplish the latter, to grow and be pulled. What is the branch that manifests and accomplishes? It is craving (sred pa, 梵文：tṛṣṇā，梵文羅馬轉寫：tṛṣṇā，漢語：愛), grasping (len pa, 梵文：upādāna，梵文羅馬轉寫：upādāna，漢語：取), and existence (srid pa, 梵文：bhava，梵文羅馬轉寫：bhava，漢語：有). Because the existence of karma becomes powerful, relying on the consciousness with grasping arising from the craving of the three realms, thus manifesting and accomplishing birth. What is the branch that is manifested and accomplished? It is birth (skye ba, 梵文：jāti，梵文羅馬轉寫：jāti，漢語：生) and aging and death (rga shi, 梵文：jarā-maraṇa，梵文羅馬轉寫：jarā-maraṇa，漢語：老死). Because as it is pulled and accomplished, the birth of different paths is accomplished, and its fault is that aging and death are also accomplished. These also show the determination of the number. Here, the 'abiding' (gnas pa) of the four characteristics of conditioned phenomena is not mentioned, in order to generate aversion to samsara. Because it is possible to die before aging, aging and death are made into one branch. Even without the six sense sources, name and form will arise in the womb, so these two are made into separate branches. For those born miraculously, name and form precede the six sense sources.

---

གས་མེད་ཅིང་། གཟུགས་མེད་ན་སྐྱེ་མཆེད་ལྔའང་མེད་ཀྱང་། འདི་དག་ནི་ མངལ་སྐྱེས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། ། (བཞི་པ་སྤྱིའི་བྱེད་ལས།)ཡན་ལག་རྐྱེན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཐུན་མོང་ དུ་བསྟན་པ་ནི། བག་ཆགས་ཀྱིས་རྒྱུའི་རྐྱེན་དང་། ཤུགས་ཀྱིས་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་དང་། ཡིད་ བྱེད་པས་དམིགས་རྐྱེན་དང་། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བས་བདག་རྐྱེན་བྱེད་ཚུལ་སྟོན་པས་ཀྱང་ཡན་ ལག་སྔ་མ་སྔ་མ་རྣམས་ཡན་ལག་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་རྐྱེན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་ བྱའོ། །ཁྱད་པར་དུ་བཤད་པ་ནི། དེ་ཡང་ཡན་ལག་སོ་སོ་ཇི་ལྟར་རིགས་རིགས་སུ་སྦྱར་ཏེ་ བཤད་པ་ལས་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ས་སྡེར། ཡན་ལག་གཟུགས་ཅན་གྱིས་གཟུགས་ ཅན་ལ་བདག་རྐྱེན་གཅིག་པུ་བྱེད་ཅིང་། གཟུགས་ཅན་གྱིས་ཤེས་རིག་ལ་དམིགས་རྐྱེན་དང་ བདག་རྐྱེན་གཉིས་བྱེད་ལ། ཤེས་རིག་གིས་གཟུགས་ཅན་ལ་བདག་རྐྱེན་གཅིག་པུ་བྱེད་ཅིང་། 1-292 ཤེས་རིག་གིས་ཤེས་རིག་ལ་དེ་མ་ཐག་པ་དང་དམིགས་པ་དང་བདག་རྐྱེན་གསུམ་བྱེད་ པར་གསུངས་ཤིང་། ཐེག་བསྡུས་དང་དོན་གསང་དུ། སྔ་མས་ཕྱི་མ་ལ་བདག་རྐྱེན་གཅིག་པུ་ བྱེད་པར་གསུངས་མོད། འདིར་ནི་སྤྱི་རིགས་ནས་རྐྱེན་བཞི་ཀ་བྱེད་དེ། དེའང་མ་རིག་པ་སྔར་ བྱུང་བའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་རྒྱུའི་རྐྱེན་བྱེད་དེ། མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ ལ་ཡོད་པས་ལས་ཀྱིས་ཡང་སྲིད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ནུས་ཀྱི། ཡེ་ཤེས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་ པས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དུས་ཀྱི་མ་རིག་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་བྱེད་ དེ། མ་རིག་པའི་འཕེན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་འདུ་བྱེད་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ རོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་དམིགས་པའི་རྐྱེན་བྱེད་དེ། རྨོངས་པའི་གནས་སྐབས་དེ་ ཉིད། མཆོག་ལ་སོགས་པ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དམིགས་པར་འགྱུར་བའི་ ཕྱིར་རོ། །ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་བདག་པོའི་རྐྱེན་བྱེད་དེ། མ་རིག་པའི་དབང་གིས་ དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སེམས་པ་རྣམས་དམིགས་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་སྔར་བྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི། བག་ཆགས་ཀྱིས་ རྣམ་ཤེས་མིང་གཟུགས་སྐྱེད་ནུས་སུ་བྱེད་པས་རྒྱུའི་རྐྱེན་དང་། དེ་དུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཤུགས་ ཀྱི་དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུན་འཇུག་པས་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་དང་། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་རྣམ་ ཤེས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་བྱེད་ཅིང་། ཀུན་གཞིས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་མི་དམིགས་པས་ དམིགས་རྐྱེན་ནི་མི་བྱེད་དོ། །རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་ཀྱང་མིང་བཞི་ལ་སྔ་མ་ལྟར་རྒྱུ་དང་དེ་མ་ཐག་པ་ དང་བདག་རྐྱེན་གསུམ་བྱེད་ཅིང་། སྐྱེ་བའི་ཆར་

【現代漢語翻譯】 沒有色，沒有無色，也沒有五種生處，這些都是就胎生而言的。 (四、總的作用)如何將支分安立為能作之緣呢？共同的解釋是：習氣作為因緣，力量作為等無間緣，作意作為所緣緣，俱生作為增上緣，通過展示這些作用方式，可以理解為前一個支分是后一個支分的能作之緣。特別的解釋是：各個支分如何以各自的方式結合起來進行解釋，從中可以理解。例如，在地的範疇中，有色支分僅僅對有色支分起增上緣的作用；有色支分對識起所緣緣和增上緣兩種作用；識僅僅對有色支分起增上緣的作用；識對識起等無間緣、所緣緣和增上緣三種作用。在《攝大乘論》和《義明論》中說，前者僅僅對後者起增上緣的作用。但在這裡，從總的方面來說，四種緣都起作用。也就是說，先前產生的無明的習氣對行起因緣的作用，因為具有無明習氣的相續能夠造作產生後有，而具有智慧的相續則不能。當時的無明的力量起等無間緣的作用，因為無明的牽引，使得行持續不斷地產生。以作意的方式起所緣緣的作用，因為愚昧的狀態本身，就成為對殊勝等不如理作意的所緣。以俱生的方式起增上緣的作用，因為在無明的支配下，與無明相應的諸心所，如思等，顛倒地造作所緣。 同樣，先前產生的行的習氣能夠產生識和名色，因此是因緣；當時行的力量使得這樣的相續持續下去，因此是等無間緣；俱生的行是識的增上緣；而阿賴耶識在行的狀態中並不明顯，因此不起所緣緣的作用。識也像前面一樣，對名四蘊起因緣、等無間緣和增上緣三種作用，至於生起...

【English Translation】 Without form, without formlessness, and without the five sense bases, these are all in terms of womb-born beings. (4. General Function) How are the limbs established as conditions? The common explanation is that habit functions as the causal condition, power as the immediately preceding condition, attention as the objective condition, and co-emergence as the dominant condition. By showing these ways of functioning, it should be understood that each preceding limb is established as the condition for each subsequent limb. The specific explanation is that each limb is understood by explaining how they are combined in their respective ways. For example, in the category of earth, the limb with form only functions as the dominant condition for the limb with form; the limb with form functions as both the objective condition and the dominant condition for consciousness; consciousness only functions as the dominant condition for the limb with form; and consciousness functions as the immediately preceding condition, the objective condition, and the dominant condition for consciousness. In the Compendium of The Great Vehicle and the Meaningful Illumination, it is said that the former only functions as the dominant condition for the latter. But here, in general, all four conditions function. That is, the previously arisen habit of ignorance functions as the causal condition for action, because the continuum with the habit of ignorance can produce future existence through action, while the continuum with wisdom cannot. The power of ignorance at that time functions as the immediately preceding condition, because the force of ignorance causes subsequent actions to arise continuously. It functions as the objective condition through the way of attention, because that very state of delusion becomes the object of inappropriate attention to what is excellent and so on. It functions as the dominant condition through the way of co-emergence, because under the influence of ignorance, mental events such as thought, which are associated with it, perversely produce objects. Similarly, the previously arisen habit of action can produce consciousness and name and form, thus it is the causal condition; the power of action at that time causes such a continuum to continue, thus it is the immediately preceding condition; co-emergent action is the dominant condition for consciousness; and since the kun gzhi (一切種識，梵文：Ālayavijñāna，羅馬轉寫：Ālayavijñāna，字面意思：阿賴耶識) is not apparent in the state of action, it does not function as the objective condition. Consciousness also functions as the causal condition, the immediately preceding condition, and the dominant condition for the four names, as before. As for birth...

---

གཏོགས་ཀྱི་མིང་གིས་སེམས་ལ་མི་དམིགས་ པས་དམིགས་རྐྱེན་མི་བྱེད་ལ། གཟུགས་ལ་ནི་དེའི་ས་བོན་ཡིན་པས་རྒྱུའི་རྐྱེན་དང་། སེམས་ ཀྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་ལེན་པས་བདག་རྐྱེན་བྱེད་ཅིང་། འབྲས་བུ་ཤེས་རིག་མ་ཡིན་པས་ དམིགས་རྐྱེན་དང་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མི་བྱེད་དོ། །ཕྱོགས་འདིས་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ཅི་རིགས་པར་ 1-293 སྦྱོར་རོ། །ཞེས་ཀྱང་(ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་)གསུང་ངོ་། ། (ལྔ་པ་སོ་སོའི་བྱེད་ལས།)སྤྱིར་ཡན་ལག་གི་ལས་རྣམ་པར་གཞག་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཐམས་ ཅད་ཀྱང་སེམས་ལ་བྱ་བ་བྱེད་ཚུལ་དང་། ཡན་ལག་ཕྱི་མ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་ཚུལ་གཉིས་གཉིས་ ཀྱིས་འཆད་ཅིང་། ཁྱད་པར་མ་རིག་པ་ཅིའི་ལས་ཅན་ཞེ་ན། དེས་ཡང་དག་པའི་དོན་ལ་ བསྒྲིབས་པས་ཅི་བདག་འདས་པའི་དུས་ན་བྱུང་ངམ་མ་བྱུང་ཞེས་ཀྱང་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་ཐེ་ ཚོམ་ཟ་ཞིང་། སྲིད་པ་ཉེར་ལེན་ཕུང་པོའི་དུས་གསུམ་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་རྨོངས་པར་བྱེད་ པ་དང་། དེའི་དབང་གིས་ཡང་སྲིད་འཕེན་པའི་ལས་གསོག་པས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྐྱེན་ཀྱང་ ཡིན་ནོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ཅིའི་ལས་ཅན་ཞེ་ན། ལས་བཟང་ངན་གྱི་དབང་གིས་འགྲོ་བ་ལྔ་ པོ་རྣམས་སུ་སེམས་ཅན་དག་གི་ལུས་སྣ་ཚོགས་སུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་། ཀུན་ གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་འགྲུབ་པའི་བག་ཆགས་ས་བོན་གསོ་པའི་རྐྱེན་ཀྱང་ ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཅིའི་ལས་ཅན་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ འཁོར་བར་འཆིང་བར་བྱེད་པ་དེ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་འཛིན་པ་དང་། དེ་མངལ་ དུ་ཞུགས་པ་ལས་མིང་དང་གཟུགས་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་རྐྱེན་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །མིང་དང་ གཟུགས་ཅིའི་ལས་ཅན་ཞེ་ན། དེ་གྲུབ་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་རིས་མཐུན་ཕྱི་མ་བརྟེན་ པའི་ཚུལ་གྱིས་ལེན་དུ་འཇུག་པ་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་ཀྱང་ ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཅིའི་ལས་ཅན་ཞེ་ན། དེ་གྲུབ་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་དབང་པོ་ དྲུག་ཚང་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པ་དང་། དེ་དང་ཡུལ་འདུས་པ་ ལས་རེག་པ་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །རེག་པ་ཅིའི་ལས་ཅན་ཞེ་ན། དེས་ཡུལ་ཡོངས་སུ་ གཅད་པའི་དབང་གིས་བདེ་བ་མྱང་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་སེམས་ ཅན་རྣམས་ལ་འཇུག་པ་དང་། དེ་དག་ལ་དམིགས་ནས་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ 1-294 བའི་རྐྱེན་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །ཚོར་བ་ཅིའི་ལས་ཅན་ཞེ་ན། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ལ་ ཉེ་བར་སྤྱོད་པས་སྐྱེ་བ་བཟང་ངན་ལ་སོགས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་འཛུད་ པ་དང་། བདེ་བ་དང་ཕྲད་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྲེད་པའི་རྐྱེན་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །སྲེད་པ་ ཅིའི་ལས་ཅན་ཞེ་ན། དེའི་དབང་གིས་སེམས་

【現代漢語翻譯】 由於『屬於』之名不緣於心，因此它不是所緣緣。對於色法來說，因為它是色法的種子，所以是因緣；由於心的力量而受生，所以是增上緣。但由於果不是知識，所以它不是所緣緣和等無間緣。通過這種方式，可以適當地將其餘部分聯繫起來。』（耶謝謝年（Yeshe Shenyen））也這樣說。 （第五，各自的作用）一般來說，如果對支分的作用進行分類，那會是怎樣呢？所有這些都將從心上起作用的方式和對後來的支分起作用的方式這兩個方面來解釋。特別是，無明的作用是什麼呢？因為它遮蔽了正確的意義，所以會懷疑『我過去存在過還是不存在過』等等事情。它使眾生對有取蘊的三時感到迷惑，並且由於它的力量，積聚了投生來世的業，因此也是行（འདུ་བྱེད།，梵文：saṃskāra，英文：formations）的緣。行（འདུ་བྱེད།，梵文：saṃskāra，英文：formations）的作用是什麼呢？由於善業和惡業的力量，它使眾生在五道中產生各種各樣的身體，並且也是在阿賴耶識（ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ།，梵文：ālayavijñāna，英文：store consciousness）中培育來世成就的習氣種子的緣。識（རྣམ་པར་ཤེས་པ།，梵文：vijñāna，英文：consciousness）的作用是什麼呢？它以共同產生的方式執持眾生的業習氣，將它們束縛在輪迴中，並且也是從它入胎開始，使名色（མིང་དང་གཟུགས།，梵文：nāmarūpa，英文：name and form）增長的緣。名色（མིང་དང་གཟུགས།，梵文：nāmarūpa，英文：name and form）的作用是什麼呢？如果它成立，它會使眾生以依賴的方式接受與身體相似的來世，並且也是依此產生六處（སྐྱེ་མཆེད་དྲུག，梵文：ṣaḍāyatana，英文：six sense bases）的緣。六處（སྐྱེ་མཆེད་དྲུག，梵文：ṣaḍāyatana，英文：six sense bases）的作用是什麼呢？如果它成立，它會使眾生以六根齊全的方式完全接受身體，並且也是它與境相遇而產生觸（རེག་པ།，梵文：sparśa，英文：contact）的緣。觸（རེག་པ།，梵文：sparśa，英文：contact）的作用是什麼呢？由於它完全區分了境，它使眾生體驗到快樂等境的享受，並且也是緣于這些而產生快樂的感受（ཚོར་བ།，梵文：vedanā，英文：feeling）等的緣。感受（ཚོར་བ།，梵文：vedanā，英文：feeling）的作用是什麼呢？依靠它，眾生接近於體驗業的異熟果，從而進入善惡等來世的享受，並且也是想要與快樂相遇等的愛（སྲེད་པ།，梵文：tṛṣṇā，英文：craving）的緣。愛（སྲེད་པ།，梵文：tṛṣṇā，英文：craving）的作用是什麼呢？由於它的力量，心……

【English Translation】 Because the name 'belonging to' does not focus on the mind, it is not an object-condition. For form, because it is the seed of form, it is a causal condition; because it takes birth by the power of the mind, it is a dominant condition. But because the result is not knowledge, it is not an object-condition or an immediate condition. In this way, the remaining parts can be appropriately connected.' (Yeshe Shenyen) also said this. (Fifth, the respective functions) In general, if the functions of the limbs are classified, what would it be like? All of these will be explained in terms of how they act on the mind and how they act on the later limbs. In particular, what is the function of ignorance? Because it obscures the correct meaning, it doubts things like 'Did I exist in the past or not?' It confuses beings about the three times of the aggregates of clinging, and because of its power, it accumulates the karma to project the next life, so it is also a condition for formations (saṃskāra). What is the function of formations (saṃskāra)? Due to the power of good and bad karma, it causes beings to have various bodies in the five realms, and it is also a condition for cultivating the seeds of habits that accomplish the next life in the store consciousness (ālayavijñāna). What is the function of consciousness (vijñāna)? It holds the karmic habits of beings in a co-occurring manner, binding them to samsara, and it is also a condition for the growth of name and form (nāmarūpa) from the moment it enters the womb. What is the function of name and form (nāmarūpa)? If it is established, it causes beings to take the next life in a way that relies on a similar body, and it is also a condition for the arising of the six sense bases (ṣaḍāyatana) based on it. What is the function of the six sense bases (ṣaḍāyatana)? If it is established, it causes beings to fully take the body in a way that is complete with the six faculties, and it is also a condition for contact (sparśa) to arise from its encounter with the object. What is the function of contact (sparśa)? Because it completely distinguishes the object, it causes beings to enter into the enjoyment of objects such as experiencing happiness, and it is also a condition for the arising of feelings (vedanā) of happiness, etc., based on these. What is the function of feeling (vedanā)? Relying on it, beings approach the experience of the ripening of karma, thereby entering into the enjoyment of good and bad future lives, and it is also a condition for craving (tṛṣṇā), such as wanting to encounter happiness. What is the function of craving (tṛṣṇā)? Due to its power, the mind...

---

ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མའི་རྒྱུད་རྒྱུན་མི་འཆད་ པར་འདྲེན་པ་དང་། གང་ལ་སྲེད་ཅིང་འདུན་པ་དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བས་ ལེན་པའི་རྐྱེན་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །ལེན་པ་ཅིའི་ལས་ཅན་ཞེ་ན། ཡང་སྲིད་འཁོར་བ་ལེན་པའི་ ཕྱིར་དུ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་འགྲོ་ བ་བྱེ་བྲག་ཅན་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་བརྟས་པར་བྱས་ཏེ། སྐྱེ་བ་ཕྱི་ མ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པར་བྱེད་པ་དང་། དེའི་དབང་གིས་ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་མཐུ་ཆེན་ དུ་འགྱུར་བའི་རྐྱེན་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །སྲིད་པ་ཅིའི་ལས་ཅན་ཞེ་ན། ཡང་སྲིད་འཁོར་བར་སེམས་ ཅན་རྣམས་འཕྲལ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་ཤིང་དེ་མ་ཐག་འགྲོ་བ་གཞན་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་དང་། རིས་མཐུན་པར་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་ཅིའི་ལས་ཅན་ཞེ་ན། སྔར་བཤད་པ་ ལྟར་མིང་དང་གཟུགས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། རེག་པ་དང་། ཚོར་བ་རྣམས་སྔ་མ་སྔ་མ་ ལས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་གཞན་འདྲེན་པའི་རིམ་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་མངོན་པར་ འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང་། དེ་ཡོད་ན་འགྱུར་བ་དང་འཇིག་པ་འབྱུང་བས་རྒ་ཤིའི་རྐྱེན་ཀྱང་ ཡིན་ནོ། །རྒ་ཤི་ཅིའི་ལས་ཅན་ཞེ་ན། སྐྱེས་ཕྱིན་ཆད་ཡང་དང་ཡང་ལང་ཚོ་ལས་དར་ལ་བབ་ པ་ལ་སོགས་པ་ན་ཚོད་འགྱུར་བ་དང་། ཚེ་རྣམ་པར་འཇིག་ཅིང་སྲོག་གི་དབང་པོ་འགྱུར་བ་ལ་ སེམས་ཅན་རྣམས་སྦྱོར་བའོ། ། (དྲུག་པ་འབྱུང་ཚུལ་གྱིས་བསྡུ་བ།)ཡན་ལག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བསྡུ་བས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འཕེན་བྱེད་མ་རིག་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། འགྲུབ་བྱེད་སྲེད་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། ལེན་པ་གང་ 1-295 ཡིན་པ་འདི་དག་ནི་སེམས་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བར་འབྱུང་བ་དང་། རང་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ དང་། ལས་དང་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བསྡུའོ། ། ལས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་འདུ་བྱེད་གང་ཡིན་པ་དང་། དེའི་ས་བོན་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་ པ་དང་། དངོས་སུ་འགྲུབ་བྱེད་སྲིད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་རྣམས་ནི་འཕྲལ་དུ་ལུས་སེམས་སྡུག་ བསྔལ་བར་བྱེད་པ་དང་། ཕྱི་མ་ལ་རྣམ་སྨིན་འབྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་ མོངས་པར་བསྡུའོ། །དབུས་མཐའ་དང་བསྡུ་བ་ལ་སོགས་པར། རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བར་བསྡུས་ ཀྱང་། འདིར་ལས་སུ་བསྡུས་པ་ནི་རྣམ་ཤེས་ཙམ་མིན་གྱི། ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་དང་ལྡན་ པའི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ལ་དགོངས་པའོ། །ལྷག་མ་མིང་དང་གཟུགས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ དང་རེག་པ་དང་ཚོར་བ་དང་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་རྣམས་ནི། དང་པོ་བཞི་ད་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་བ་ དང་། ཕྱི་མ་གཉིས་མ་འོངས་པ་ན་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། དྲུག་ཅར་ཡང་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་ ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་པ་དང་། ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལས་བྱུང་བའ

【現代漢語翻譯】 能引導有情眾生在未來世的相續不斷，並且對於所貪戀和欲求的事物，會產生貪慾等煩惱，因此也是『取』的因緣。什麼是『取』的作用呢？爲了在輪迴中再次受生，它使有情眾生的阿賴耶識中，對於地獄等各種趣向的業習氣增長，從而導致來世的受生，並且由於它的力量，使業的『有』變得強大，這也是一種因緣。什麼是『有』的作用呢？它能使有情眾生立即傾向於輪迴，並立即引導他們前往其他趣向，也是與同類眾生一起出生的因緣。什麼是『生』的作用呢？如前所述，名色、六處、觸和受等，都是前一階段引導后一階段，從而使有情眾生顯現出來，並且因為有了『生』，就會有變化和壞滅，所以也是老死的因緣。什麼是『老死』的作用呢？對於已經出生者，會使其一次又一次地經歷從青春到壯年等年齡的變化，以及壽命的衰減和生命力的改變，從而將有情眾生與之聯繫起來。 (第六，以產生方式來歸納。)如何以煩惱來歸納十二緣起支呢？ 作為能引之因的無明，以及作為能成之因的愛和取，這些都是因為內心沒有得到調伏而產生的，它們會損害自己和他人，並且是業和生的原因，因此被歸納為煩惱的遍行煩惱。業的自性是行，以及具有業種子的識，還有實際成就的『有』，這些會立即導致身心的痛苦，並且在來世產生異熟果，因此被歸納為業的遍行煩惱。在《中邊分別論》等論典中，雖然將識歸納為生，但這裡歸納為業，並非僅僅指識，而是指具有業習氣的阿賴耶識。其餘的名色、六處、觸、受、生和老死等，前四者是現在受苦，後兩者是未來受苦，而且這六者都是一切損害的處所，並且一切都是從業和煩惱中產生的。

【English Translation】 It guides sentient beings to continue their lineage in future lives without interruption, and because attachment and desire arise for what is craved and desired, it is also a condition for 'grasping'. What is the function of 'grasping'? In order to take rebirth in samsara, it strengthens the karmic imprints in the alaya-consciousness of sentient beings for specific destinies such as hells, thus leading to the taking of future rebirths, and by its power, the 'becoming' of karma becomes powerful, which is also a condition. What is the function of 'becoming'? It immediately directs sentient beings towards samsara and immediately leads them to other destinies, and it is also a condition for being born with similar beings. What is the function of 'birth'? As previously explained, name and form, the six sense bases, contact, and feeling, each preceding stage leads to the next, thus manifesting sentient beings, and because of 'birth', there is change and decay, so it is also a condition for aging and death. What is the function of 'aging and death'? For those who have been born, it repeatedly causes changes in age from youth to adulthood, as well as the decline of lifespan and the alteration of vital force, thus connecting sentient beings to it. (Sixth, summarizing by the way of arising.) How are the twelve links of dependent origination summarized by afflictions? Ignorance, which is the cause of propelling, and craving and grasping, which are the causes of accomplishing, arise because the mind is not subdued, they harm oneself and others, and are the causes of karma and birth, therefore they are summarized as the pervasive afflictions of affliction. The nature of karma is action, and the consciousness that possesses the seeds of karma, and the 'becoming' that actually accomplishes, these immediately cause suffering to body and mind, and produce the ripened result in the future, therefore they are summarized as the pervasive afflictions of karma. In texts such as the Madhyantavibhāga, although consciousness is summarized as birth, here it is summarized as karma, not merely referring to consciousness, but referring to the alaya-consciousness that possesses the karmic imprints. The remaining name and form, the six sense bases, contact, feeling, birth, and aging and death, the first four are suffering in the present, the latter two are suffering in the future, and all six are the places of all harm, and all arise from karma and afflictions.

---

ི་སྐྱེ་བའམ་ ཚེའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བསྡུའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་དང་པོ་གཉིས་ནི་ཀུན་འབྱུང་། ཕྱི་མ་ ནི་སྡུག་བསྔལ་དུའང་འདུ་ཞིང་། གསུམ་པོ་ལ་རིམ་པ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ལས་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལམ་གསུམ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བར། ལམ་གསུམ་ཐོག་མཐའ་ དབུས་མེད་པ། །འཁོར་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་འགལ་མེ་ཡི། །དཀྱིལ་འཁོར་ལྟ་བུར་ཕན་ཚུན་དུ། ། རྒྱུ་ཅན་དུ་ནི་འཁོར་བར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (བདུན་པ་ངེས་ཚིག་གིས་བཤད་པ་སྒྲ་)དོན་གྱིས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་ པོ་གཞན་མེད་པར་འབྱུང་བའི་དོན་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་སྒྲའི་བརྗོད་བྱའི་དོན་ དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པར་རང་རང་གི་རྒྱུད་དང་བཅས་པ་ལས་ འབྱུང་བའི་དོན་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་བདག་མེད་པས་སྐྱེ་བ་པོའི་སེམས་ཅན་མེད་པའི་དོན་ 1-296 དང་། རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པས་གཞན་གྱི་དབང་ལས་འབྱུང་བའི་དོན་དང་། རྐྱེན་རྣམས་ ལའང་འདི་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་སྙམ་པའི་བློའི་གཡོ་བ་མེད་པར་འབྱུང་བའི་དོན་དང་། ཐེར་ཟུག་ མ་ཡིན་པས་མི་རྟག་པའི་དོན་དང་། སྐྱེས་མ་ཐག་འགགས་པས་སྐད་ཅིག་པའི་དོན་དང་། རྒྱུའི་སྐད་ཅིག་འགགས་པ་དང་དུས་མཉམ་དུ་འབྲས་བུའི་སྐད་ཅིག་གཞན་འབྱུང་བས་རྒྱུ་དང་ འབྲས་བུའི་རྒྱུད་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་དོན་དང་། དེའང་ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་མི་འབྱུང་ གི་དགེ་སྡིག་ལས་བདེ་སྡུག་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མཐུན་པའི་དོན་དང་། རྒྱུ་ཡུལ་ དབང་ཡིད་བྱེད་ས་བོན་དང་བཅས་པ་དུ་མ་ལས་འབྲས་བུ་རྣམ་ཤེས་གཅིག་སྐྱེ་བ་དང་། རྒྱུ་ ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་གཅིག་ལས་འབྲས་བུ་དུ་མ་སྐྱེ་བ་ལྟ་བུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ དོན་དང་། རྒྱུ་གང་ལ་ལས་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེའི་འབྲས་བུ་རྣམས་སྨིན་འབྱུང་གི། གཞན་གྱི་རྣམ་ སྨིན་གཞན་ལ་མི་འབྱུང་བས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སོ་སོར་ངེས་པའི་དོན་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་ འབྱུང་བའི་སྒྲའི་བརྗོད་བྱའི་དོན་ཏོ། ། (བརྒྱད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཚུལ།)ཟབ་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། (གཉིས་ལས་དང་པོ།)དོན་དངོས་ནི་ བཅུ་གཅིག་པོ་འདི་དག་ཟབ་པ་ལྔ་སྟེ། མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བའི་གཉེན་པོར་ བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་དང་། རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ལས་འབྱུང་བའི་དོན་ནི་རྒྱུས་ཟབ་པ་དང་། བདག་ མེད་པས་སེམས་ཅན་མེད་པའི་དོན་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཟབ་པ་དང་། རྐྱེན་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་ བའང་བློའི་གཡོ་པས་མ་བྱས་གཞན་གྱི་དབང་དང་གཡོ་བ་མེད་པའི་དོན་ནི་སྐྱེ་བས་ཟབ་པ་ དང་། མི་གནས་ཀྱང་གནས་པར་སྣང་བས་མི་རྟག་པ་དང་སྐད་ཅིག་པའི་དོན་ནི་གནས་པས་ ཟབ་པ་དང་། རྒྱུ་ལས་ འབྲས་བུ་འབྱུང་ཚུལ་ཤེས་པར་དཀའ་བས་ན་རྒྱུ་དང

【現代漢語翻譯】 或者被歸納為生命的所有煩惱。其中前兩個是集諦（Samudaya，梵文，samudaya，來源），后一個是苦諦（Dukkha，梵文，duhkha，痛苦）也包括在內。這三者依次也被稱為煩惱道、業道和異熟道。正如《寶鬘論》中所說：『無始無終之中道，乃是輪迴之輪的中心，如火輪般相互依存，以因緣而流轉。』 （第七，以定義解釋）那麼，通過詞語的含義來理解是如何運作的呢？意思是，在沒有自在天（Ishvara，梵文，īśvara，主宰）等其他造作者的情況下產生，這就是緣起（Pratītyasamutpāda，梵文，pratītyasamutpāda，此有故彼有）一詞所表達的含義。同樣，將此含義應用於無明（Avidyā，梵文，avidyā，無明）等，即從各自的因緣中產生；以及因為沒有自性（Anatta，梵文，anātman，無我），所以沒有創造者的有情；以及依賴於因和緣，所以是從他者處產生的；以及即使是諸緣，也沒有『我要創造這個』這樣的心識活動而產生；以及因為不是恒常的，所以是無常的；以及因為產生后立即消失，所以是剎那的；以及因為因的剎那消失的同時，果的另一個剎那產生，所以因和果的相續不斷；並且，並非一切皆從一切產生，而是善惡導致苦樂，因和果是相應的；以及從因——根源、境、增上緣、作意、種子等眾多因素中，產生一個果——識；以及從一個因——阿賴耶識（Ālayavijñāna，梵文，ālayavijñāna，藏識）中，產生眾多果。因此，因和果是多樣的；以及在哪個因上有業，那個因的果就會成熟顯現，而其他因的異熟不會在其他因上顯現，所以因和果是各自確定的。這些就是緣起一詞所表達的含義。 （第八，不可思議之理）那麼，因為甚深，它是如何運作的呢？（分為兩部分，第一部分）實際上，這十一個方面是五種甚深，即：作為與不一致的因和無因論者的對治，沒有造作者，以及從因緣中產生的含義是因的甚深；因為無我，所以沒有有情的含義是自性的甚深；從緣產生果，也不是心識活動所為，而是他者的力量和沒有心識活動的含義是生起的甚深；不住留卻顯現為住留，所以無常和剎那的含義是住留的甚深；以及因為難以瞭解從因產生果的方式，所以因和

【English Translation】 Or it is summarized as all the afflictions of life. The first two of these are Samudaya (source), and the latter is also included in Dukkha (suffering). These three are also called the three paths of affliction, karma, and maturation, respectively. As stated in the 'Garland of Jewels': 'The middle way without beginning or end, is the center of the wheel of samsara, like a wheel of fire, interdependent, revolving through causes.' (Seventh, explained by definition) How does it work through the meaning of words? It means that it arises without other agents such as Ishvara (lord), which is the meaning expressed by the word Pratītyasamutpāda (dependent arising). Similarly, apply this meaning to Avidyā (ignorance) and so on, that is, arising from their respective causes; and because there is no self (Anatta), there is no sentient being as the creator; and relying on causes and conditions, it arises from others; and even the conditions do not have the mental activity of 'I will create this'; and because it is not permanent, it is impermanent; and because it disappears immediately after arising, it is momentary; and because the moment of the cause disappears, another moment of the effect arises, so the continuity of cause and effect is uninterrupted; and not everything arises from everything, but happiness and suffering arise from good and evil, and cause and effect are corresponding; and from many causes—roots, objects, dominant conditions, attention, seeds, etc.—one effect, consciousness, arises; and from one cause—Ālayavijñāna (store consciousness)—many effects arise. Therefore, cause and effect are diverse; and in which cause there is karma, the fruit of that cause will mature and appear, but the maturation of other causes will not appear in other causes, so cause and effect are determined separately. These are the meanings expressed by the word Pratītyasamutpāda. (Eighth, the way of the inconceivable) Then, because it is profound, how does it work? (Divided into two parts, the first part) In fact, these eleven aspects are five profoundnesses, namely: as an antidote to inconsistent causes and nihilists, there is no creator, and the meaning of arising from causes and conditions is the profoundness of cause; because there is no self, the meaning of no sentient beings is the profoundness of nature; the arising of effects from conditions is not done by mental activity, but the meaning of the power of others and no mental activity is the profoundness of arising; not abiding but appearing to abide, so the meaning of impermanence and momentariness is the profoundness of abiding; and because it is difficult to know how effects arise from causes, the cause and

---

་འབྲས་བུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་ མཐུན་པར་དང་སྣ་ཚོགས་དང་སོ་སོར་ངེས་པའི་དོན་ནི་འབྱུང་བས་ཟབ་པས་ཀྱང་རྟེན་ཅིང་ 1-297 འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཟབ་ཅིང་ཕྲ་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་བལྟའོ། ། (གཉིས་པ།)དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་ནི་ཡང་རང་རང་གི་དོན་རྣམས་ཆོས་ཅན་དུ་བྱས་ནས། ཟབ་ པ་ལྔ་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་སུ་བྱས་ཏེ། འདི་རྣམས་གཏན་ཚིགས་སུ་སྦྱར་ནས་ཀྱང་འཆད་མོད། ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཞེས་པ་རྣམས་ཆོས་ཅན་དུ་བྱས་ཀྱང་རུང་བས། དེ་ཉིད་ གནས་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཟབ་པ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་སྐད་ཅིག་ལས་རིང་དུ་མི་གནས་པ་ཡང་ཡིན་ ལ། རིགས་འདྲ་གཞན་འབྱུང་བས་རྒྱུན་གནས་པར་ཡང་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང་། རྟེན་ཅིང་ འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་སྐྱེ་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ཟབ་པ་ཡིན་ཏེ། བློ་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་གཡོ་བ་ མེད་པའི་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བ་ཡང་ཡིན་ལ། རང་རང་གི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་ནུས་པའི་རྐྱེན་ ལས་འབྱུང་བ་ཡང་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ སྒོ་ནས་ཀྱང་ཟབ་པ་ཡིན་ཏེ། དཔྱད་ན་བདག་དང་གསོ་བ་དང་སེམས་ཅན་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ ལ། སྣང་ཙམ་དུ་ཕུང་པོའི་རྒྱུ་སེམས་ཅན་དུ་ཡང་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ བར་འབྱུང་བ་རྒྱུའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ཟབ་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་བདག་ནི་ཡོད་མིན་ན། །ལས་འབྲས་ འབྲེལ་བ་མི་རུང་སྟེ། །ལས་བྱས་ནས་ནི་ཞིག་པའི་ཕྱིར། །སུ་ཡི་ལས་སུ་འགྱུར་ཞེ་ན། །རྒྱུད་ གཅིག་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ། །བྱེད་པོ་སྤྱོད་པོ་ཞེས་བྱར་བསྟན། །ཞེས་པ་ལྟར་དོན་དམ་པར་ ལས་བྱེད་པ་པོའི་བདག་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ལ། ཐ་སྙད་དུ་རྒྱུད་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་སྨིན་མྱོང་ བས་ལས་དང་འབྲས་བུ་ཆུད་མི་ཟ་བར་ཡང་དམིགས་ཤིང་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང་། ཡང་དེ་ཉིད་ འབྱུང་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཟབ་པ་ཡིན་ཏེ། དཔྱད་ན་གང་གིས་བྱེད་པར་འདོད་པ་དེ་མ་སྐྱེས་པས་ བདག་ལས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན། རྐྱེན་རྣམས་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་པས་གཞན་ལས་འབྱུང་བ་མ་ ཡིན། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རང་གཞན་གཉི་ག་ལས་འབྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། སྣང་ཙམ་དུ་རྒྱུ་རྐྱེན་ ཚོགས་པ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བས། རྒྱུ་རང་གི་བྱེད་པ་མེད་པ་དང་། རྐྱེན་གཞན་གྱི་བྱེད་པ་ 1-298 མེད་པ་དང་། གཏན་ནས་རྒྱུ་མེད་པ་དང་། གཏན་ནས་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་འབྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ པས་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཐམས་ཅད་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ལས་མ་ཡིན། རྐྱེན་ཡོད་ ཀྱང་ས་བོན་མེད་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་གཞན་ལས་མ་ཡིན། བློའི་གཡོ་བ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པའི་ ཕྱིར་གཉི་ག་ལས་མ་ཡིན་ཞིང་། རེ་ཞིག་ས་བོན་དང་རྐྱེན་ནུས་ལྡན་ལས་བྱུང་ཕྱིར་བའི་རྒྱུ་ རྐྱེན་མེད་པ་ལས་ཀྱང་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འགྲེལ་བར། རང་གི་ས་བོན་ལས་ཏེ་གཞན་ལས་ མིན། །དེ་ལ་ལྟོས་ཕྱིར་བདག་

【現代漢語翻譯】 與果實相續不斷相符，並且對於各種和各個確定的意義，因為生起甚深，所以也應將緣起視為甚深、細微且不可思議。 （第二，）它的論證是，也可以將各自的意義作為法，將五種甚深作為所立之法，將這些作為理由來闡述。或者，將『緣起』作為法也可以，因為那本身從狀態的角度來說是甚深的，因為本體不會長久存在超過一剎那，並且因為能夠見到由相似的類別產生而持續存在；緣起從產生的方式來說也是甚深的，因為它是從預先設想的無動搖的因緣中產生的，並且因為能夠見到它從能夠產生各自果實的因緣中產生；緣起從自性的角度來說也是甚深的，因為如果進行分析，它既沒有我、滋養者，也沒有有情，並且僅僅在顯現上，蘊的因也能夠被視為有情；緣起從因的角度來說也是甚深的，因為如果我不是存在，那麼業果的聯繫就不可能成立，因為業在造作后就消失了，那麼會是誰的業呢？就像經文所說：『依賴於一個相續，顯示作者和受者。』因此，從勝義諦的角度來說，沒有造作業的作者，但在世俗諦中，依賴於相續來體驗異熟果，因此業和果不會白費，這也是可以見到和成立的；此外，那本身從產生的方式來說也是甚深的，因為如果進行分析，想要造作的那個沒有產生，所以不是從我產生的。因緣不是造作者，所以不是從他產生的。因此，也不是從自和他兩者產生的。僅僅在顯現上，從因緣聚合中產生果，因此，因沒有自己的作用，緣沒有他人的作用，完全沒有因，以及從完全沒有因中產生也是不可能的。 或者，因為一切都依賴於因緣，所以不是從自身產生的。即使有因緣，如果沒有種子也不會產生，所以不是從他者產生的。因為不依賴於心的動搖，所以不是從兩者產生的，並且暫時從種子和具有能力的因緣中產生，所以也不是從無因緣中產生的。如釋論所說：『從自己的種子，而不是從他者。依賴於它，所以是自身。』

【English Translation】 It accords with the uninterrupted continuation of fruits, and because of the arising being profound for the various and individually determined meanings, dependent origination should also be regarded as profound, subtle, and inconceivable. (Secondly,) its proof is that one can also take each of their respective meanings as the subject, establish the five profundities as the predicate, and use these as reasons to explain. Alternatively, it is also acceptable to take 'dependent origination' as the subject, because it is profound from the perspective of its condition, as its essence does not last longer than a moment, and because one can also perceive its continuity through the arising of similar types; dependent origination is also profound from the perspective of its arising, as it arises from unwavering conditions that are preceded by intention, and because one can also perceive it arising from conditions capable of producing their respective fruits; dependent origination is also profound from the perspective of its characteristics, as upon examination, it is without self, sustainer, or sentient being, and yet, in mere appearance, the aggregates can be perceived as sentient beings; dependent origination is also profound from the perspective of cause, for if the self does not exist, the connection between actions and their results would be impossible, as actions vanish after being performed. Whose actions would they be then? As it is said, 'Relying on a single continuum, one is shown as the actor and the experiencer.' Thus, ultimately, there is no self as the performer of actions, but conventionally, one experiences the ripening of karma by relying on the continuum, so actions and their results are not wasted, which can also be seen and established; furthermore, it is also profound from the perspective of its mode of arising, for upon examination, that which is intended to act has not arisen, so it does not arise from the self. The conditions are not the actors, so it does not arise from others. Therefore, it does not arise from both self and others. Merely in appearance, the result arises from the assembly of causes and conditions, so the cause has no action of its own, the conditions have no action of others, and it is impossible for it to arise from no cause at all, or from a completely non-existent cause. Or, because everything depends on conditions, it does not arise from itself. Even if there are conditions, it will not arise without a seed, so it does not arise from others. Because it does not depend on the movement of the mind, it does not arise from both, and temporarily, it arises from the seed and the capable conditions, so it does not arise from the absence of causes and conditions. As the commentary says, 'From its own seed, not from another. Because it depends on it, it is itself.'

---

གིས་བྱས་མ་ཡིན། །གཡོ་བ་མེད་ཕྱིར་གཉིས་ཀྱིས་མ་བྱས་ ལ། །དེ་ནི་ནུས་པ་རྒྱུ་མེད་འབྱུང་མ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་ཞིང་རྟོག་པར་ དཀའ་བ་དེའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མཆོག་ཏུ་ཟབ་པར་རིག་པར་བྱའོ། ། (དགུ་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེའི་)རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ ནས་མིག་ཤེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། བཅུད་ཀྱི་ འཇིག་རྟེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་འཆི་འཕོ་པ་དང་ སྐྱེ་བའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། ས་བོན་དང་མྱུ་གུ་དང་སྡོང་བོ་དང་སྦུ་གུ་དང་འདབ་མ་དང་མེ་ཏོག་ དང་འབྲས་བུ་རྣམས་སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱི་མ་འབྱུང་བ་ཕྱིའི་ལོ་ཏོག་འབྱུང་བའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་ བ་དང་། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཐུན་མོང་གི་ལས་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་པ་ ཆགས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། ཟས་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཁམས་གསུམ་ དུ་གནས་པ་ཟས་ཀྱིས་བརྟན་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། ལེགས་སྤྱད་དང་ཉེས་སྤྱད་ལ་བརྟེན་ ནས་བདེ་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོར་སྐྱེ་བ་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པའི་འགྲོ་བ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། ཐར་པའི་ལམ་ལྔ་རིམ་པ་ལྟར་སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱི་མ་འབྱུང་བའམ། གཞན་གྱི་སྒྲ་དང་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་རྣམ་པར་ གྲོལ་བ་འབྱུང་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། རྣམ་དག་ཐོབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ 1-299 མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་འབྱུང་བ་མཐུ་སྟོབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ དབྱེ་བས་ཀྱང་འདུ་བྱེད་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ཐམས་ཅད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྒྱ་ཆེར་བལྟ་ཞིང་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང་ལུགས་དང་ མི་མཐུན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་འཁོར་བར་འཇུག་ཚུལ་ གྱི་ལུགས་དང་མཐུན་པ་ནི་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་སྟེ། མདོ་ལས། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པ་ནས། མཐར་སྐྱེ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤི་དང་ མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་པ་དང་འཁྲུག་པ་རྣམས་ འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་པ་འདི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ ཞེས་པ་ལྟ་བུ་དང་། (བཅུ་པ་སྒོམ་ཚུལ་ལམ་བླང་དོར་ནི་)ལུགས་དང་མི་མཐུན་པ་དང་། ཞེས་པ་ནི་རིམ་པ་ལྡོག་པ་སྟེ། རྒ་ཤི་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་ལས་འབྱུང་། སྐྱེ་བ་སྲིད་པ་ལས་འབྱུང་། སྲིད་པ་ལེན་པ་ལས་འབྱུང་ ཞེས་པ་ནས་འདུ་བྱེད་མ་རིག་པ་ལས་འབྱུང་ཞེས་པའི་བར་ཡིན་ཞིང་། དེ་དག་ཀྱང་རིམ་པའི་ སྒོ་ནས་ཆ་གཉིས་སུ་ཕྱེ

【現代漢語翻譯】 不是由一個所為，因為沒有動搖，所以不是由兩個所為。正如所說：『那不是能力，無因而生。』因此，對於極其微細且難以理解的緣起，應當了知其極為甚深。 (第九，一切法的)種種差別是怎樣的呢？譬如，依賴於眼和色而生起眼識，這是識生起的種種差別；就有情世間而言，以無明為緣而有行等，這是生死流轉的種種差別；種子、苗芽、樹幹、嫩枝、葉子、花朵和果實等，依賴於前者而生起後者，這是外在莊稼生起的種種差別；就器世間而言，依賴於共同的業而有壞滅和形成，這是器世間的種種差別；依賴於四食，眾生安住於三界，這是以食物為支撐的種種差別；依賴於善行和惡行，而生於善趣和惡趣，這是區分可愛和不可愛之道的種種差別；解脫道的五個次第，依賴於前者而生起後者，或者依賴於聽聞他人之語和如理作意，而生起正見和解脫，這是清凈的種種差別；依賴於獲得清凈，而生起神通等殊勝功德，這是以威力力量的種種差別。因此，對於有漏和無漏的一切行，都應廣泛觀察和了知緣起的種種差別。什麼是順應規律和不順應規律呢？以煩惱的勢力而進入輪迴的方式，順應規律是指次第如何。經中說：『以無明為緣而有行，以行為緣而有識』，乃至最終『以生為緣而有老死、憂悲、苦惱、絕望等生起，這樣就產生了純粹的大苦蘊。』等等。 (第十，修習的方式或取捨是)不順應規律，是指次第顛倒。即老死等從生而生，生從有而生，有從取而生，乃至行從無明而生。這些也從次第的角度分為兩部分。

【English Translation】 It is not done by one, because there is no wavering, so it is not done by two. As it is said: 'That is not ability, it does not arise without cause.' Therefore, for the extremely subtle and difficult to understand dependent origination, one should know it to be extremely profound. (Ninth, what are) the various distinctions of all dharmas? For example, relying on the eye and form, eye consciousness arises, this is the various distinctions of the arising of consciousness; in terms of the sentient world, with ignorance as the condition, there are actions and so on, this is the various distinctions of the cycle of birth and death; seeds, sprouts, trunks, branches, leaves, flowers, and fruits, etc., relying on the former, the latter arises, this is the various distinctions of the arising of external crops; in terms of the container world, relying on common karma, there is destruction and formation, this is the various distinctions of the container world; relying on the four foods, sentient beings abide in the three realms, this is the various distinctions of being sustained by food; relying on good deeds and bad deeds, one is born in good and bad destinies, this is the various distinctions of distinguishing between desirable and undesirable paths; the five stages of the path of liberation, relying on the former, the latter arises, or relying on hearing the words of others and appropriate attention, right view and liberation arise, this is the various distinctions of purity; relying on obtaining purity, extraordinary qualities such as supernormal powers arise, this is the various distinctions of power and strength. Therefore, for all conditioned phenomena, both defiled and undefiled, one should widely observe and understand the various distinctions of dependent origination. What is in accordance with the order and what is not in accordance with the order? The way of entering samsara through the power of afflictions, in accordance with the order refers to the sequence as it is. The sutra says: 'With ignorance as the condition, there are actions; with actions as the condition, there is consciousness,' and so on, until finally 'with birth as the condition, there arise old age, death, sorrow, lamentation, suffering, distress, and despair, thus a great mass of suffering arises.' and so on. (Tenth, the way of practice or what to adopt and abandon is) not in accordance with the order, which refers to the reversed sequence. That is, old age and death arise from birth, birth arises from existence, existence arises from grasping, and so on, until actions arise from ignorance. These are also divided into two parts from the perspective of sequence.

---

་བ་མ་གཏོགས་པ་དོན་ནི་འཁོར་བའི་རྒྱུ་འབྲས་ལ་ཡིད་ཆེས་བསྐྱེད་ པར་མཚུངས་པ་ཉིད་དོ། །(འགྲེལ་པར།)བདེན་པ་ལ་སྦྱར་ནས་རྒ་ཤི་དང་། རྒ་ཤི་ཀུན་འབྱུང་བ་ དང་། རྒ་ཤི་འགོག་པ་དང་། རྒ་ཤི་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་མས་རིམ་ གྱིས་གསུངས་པའི་འགོག་ལམ་ནི་རྣམ་བྱང་ཡིན་ཡང་བདེན་བཞི་ཚང་བའི་ཆེད་དུ་ཞར་ལས་ བྱུང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་དབང་གིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འཇུག་ཚུལ་ གྱི་ལུགས་དང་མཐུན་པ་ནི་ཡས་རིམ་གྱིས། མ་རིག་པ་འགགས་ན་འདུ་བྱེད་འགག འདུ་ བྱེད་འགགས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགག ཅེས་པ་ནས། མཐར་སྐྱེ་བ་འགགས་ན་རྒ་ཤི་ལ་ སོགས་པ་འགག ཅེས་པ་དང་། ལུགས་དང་མི་མཐུན་པ་ནི་མས་རིམ་གྱིས་(འགྲེལ་པར་)གང་ 1-300 མེད་ན་རྒ་ཤི་མི་འབྱུང་། གང་འགགས་ན་རྒ་ཤི་འགག ཅེས་པ་ལ་སོགས་སྐྱེ་བ་འགགས་ ནའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའམ། ཡང་ན་སྐྱེ་བ་འགགས་ན་རྒ་ཤི་འགག སྲིད་པ་འགགས་ན་ སྐྱེ་བ་འགག ཅེས་པ་ནས། མ་རིག་པ་འགགས་ན་འདུ་བྱེད་འགག་ཅེས་པའི་བར་ཏེ། རིམ་ པ་ཙམ་མ་གཏོགས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་ཚུལ་དུ་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ རྟོགས་པར་གྱུར་པས་ཀྱང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང་ལུགས་ དང་མི་མཐུན་པའི་སྒོམ་ཚུལ་བསྟན་པར་བལྟའོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་ བྱེད་འགག ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ལུགས་ལྡོག་ཏུ་འཆད་པ་ནི་མི་ རིགས་ཏེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ལུགས་མཐུན་དུ་(འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་པར་)གསུངས་པའི་ཕྱིར་ རོ། །དེ་བས་ན་འཁོར་བ་སྤངས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ མ་རིགས་པ་སྤང་པའི་ཆེད་དུ་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། དབུ་མའི་རྩ་བར། མ་ རིག་འགགས་པར་གྱུར་ན་ནི། །འདུ་བྱེད་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་མི་འགྱུར། །མ་རིག་འགགས་པར་ འགྱུར་བ་ནི། །ཤེས་པ་དེ་ཉིད་བསྒོམས་པས་སོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལྟར་རྩ་བ་མ་རིག་པ་ འགགས་ན་སྡུག་བསྔལ་མཐའ་དག་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དང་དེ་ནི་འགགས་གྱུར་ པས། །དེ་དང་དེ་ནི་མངོན་མི་འབྱུང་། །སྡུག་བསྔལ་ཕུང་པོ་འབའ་ཞིག་པ། །དེ་ནི་དེ་ལྟར་ཡང་ དག་འགག །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རྟེན་འབྲེལ་ཟབ་མོ་ཤེས་ན་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་ བརྟེན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། (རྣམ་འགྲེལ་ལས།)ངེད་ཀྱི་དེ་ཡང་རྐྱེན་ ལས་སྐྱེས། །དེ་ཡང་བདག་མེད་ལྟ་རྟེན་ཡིན། །ཞེས་པ་དང་། (བཤེས་སྤྲིང་དུ།)རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ བར་འབྱུང་འདི་རྒྱལ་རྣམས་ཀྱི། །གསུང་གི་མཛོད་ཀྱི་གཅེས་པ་ཟབ་མོ་སྟེ། །གང་གིས་འདི་ནི་ ཡང་དག་མཐོང་བ་དེས། །ཆོས་མཐོང་དེ་ཡིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་། ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། 1-301 ༈ རྐྱེན་བཞི་ལ་སོགས་པར་དབྱེ་བ།

【現代漢語翻譯】 除此之外，（相信）輪迴的因果是相同的。（《釋論》中說：）將真諦與老死相聯繫，以及老死的生起，老死的止息，以及通往老死止息的道路等等，雖然由低到高依次闡述的止道是解脫道，但爲了四諦圓滿，也是順帶產生的。同樣，憑藉解脫道的威力而進入涅槃的方式，符合規律的是由高到低：無明滅則行滅，行滅則識滅，乃至最終生滅則老死等滅。不符合規律的是由低到高（《釋論》中說）：如果什麼不存在，老死就不會發生；什麼滅，老死就滅，等等，生滅等等，或者生滅則老死滅，有滅則生滅，乃至無明滅則行滅。除了順序不同之外，獲得涅槃的方式是相同的。如此理解之後，應當觀察符合和不符合緣起規律的禪修方式。有些人將『無明滅則行滅』等解釋為從煩惱的順流到逆流，這是不合理的，因為（《釋論》等）已經闡述了符合解脫道的方式。因此，想要捨棄輪迴而獲得涅槃的人們，應當爲了捨棄無明而生起正確的智慧，如《中觀根本慧論》所說：『無明滅則行不生，無明滅盡之因是，即是智慧之修習。』如此，根本無明滅盡，則能從一切痛苦中解脫，如雲：『此滅故彼則不生，此等滅盡彼不現，唯此苦蘊得止滅，如是次第真實滅。』如果能瞭解如此甚深的緣起，就能依靠正確的見解而獲得佛果，如（《釋量論》所說）：『彼亦從緣生，彼亦無我見之所依。』以及（《親友書》中說）：『緣起是諸佛，語藏之珍寶，甚深而稀有，誰能如實見，彼見法亦見，彼亦見如來。』 四緣等的分類

【English Translation】 Apart from that, (believing in) the cause and effect of samsara is the same. (As stated in the commentary:) Connecting the truth with aging and death, as well as the arising of aging and death, the cessation of aging and death, and the path leading to the cessation of aging and death, etc., although the path of cessation gradually explained from low to high is the path of liberation, it is also incidentally produced for the sake of the completeness of the Four Noble Truths. Similarly, the way to enter nirvana by virtue of liberation is in accordance with the law from top to bottom: when ignorance ceases, action ceases; when action ceases, consciousness ceases; and so on, until finally, when birth ceases, aging and death, etc., cease. What is inconsistent with the law is from bottom to top (as stated in the commentary): if something does not exist, aging and death will not occur; when something ceases, aging and death cease, etc., the cessation of birth, etc., or the cessation of birth leads to the cessation of aging and death, the cessation of existence leads to the cessation of birth, and so on, until the cessation of ignorance leads to the cessation of action. Apart from the difference in order, the way to attain nirvana is the same. Having understood this, one should observe the meditation methods that conform to and do not conform to the law of dependent origination. Some people explain 'when ignorance ceases, action ceases,' etc., as going from the flow of afflictions to the reverse flow, which is unreasonable, because (the commentary, etc.) has already explained the way that conforms to the path of liberation. Therefore, those who want to abandon samsara and attain nirvana should generate correct wisdom in order to abandon ignorance, as stated in the Root Verses of the Middle Way: 'When ignorance ceases, action does not arise; the cause of the cessation of ignorance is the cultivation of wisdom itself.' In this way, when the root ignorance is extinguished, one will be liberated from all suffering, as it says: 'When this ceases, that does not arise; when these cease, those do not appear; only this mass of suffering is extinguished; in this way, the real cessation occurs in sequence.' If one can understand such profound dependent origination, one can rely on correct views to attain Buddhahood, as (stated in the Commentary on Valid Cognition): 'It also arises from conditions, and it also relies on the view of selflessness.' And (as stated in the Letter to a Friend): 'Dependent origination is the treasure of the Buddhas' speech, profound and rare; whoever sees this as it is, sees the Dharma and also sees the Tathagata.' The classification of the four conditions, etc.

---

(བདུན་པ།)རྐྱེན་བཞི་ལ་སོགས་པར་དབྱེ་བ་ལ་བཅུ་གཅིག་སྟེ། རྐྱེན་དང་རྟེན་མཚུངས་དེ་ མཚུངས་དང་། །ཟིན་པ་དབང་པོ་སྡུག་བསྔལ་གསུམ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་ཟས། ། གང་ན་ཡོད་དང་མེད་པའོ། ། ༈ རྐྱེན་གྱི་སྤྱི་དོན། དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས་སྤྱི་དོན་ལ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་ཁྱད་པར་། རྐྱེན་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་ ཚུལ། ཁྱད་པར་དུས་ལ་དཔྱད་པའོ། །དང་པོ་ནི། འབྲས་བུའི་ངོ་བོར་སྐྱེད་པ་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་ དང་། འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་སྐྱེད་པ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྐྱེན་ཞེས་པའམ། ཡང་ན་འབྲས་བུ་དེ་ ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་སྐྱེད་པའི་ཆ་ནས་རྒྱུ་དང་། ཐུན་མོང་དུ་སྐྱེད་པའི་ཆ་ནས་རྐྱེན་ཞེས་ཀྱང་ བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ངོ་བོ་ནི། ཆོས་གང་ཡོད་ན་དེར་གཞག་པ་ཐོབ་ཅིང་ལོག་ན་ལྡོག་པ་མེའི་དྲོ་བ་ལྟ་ བུ་དང་། ཁྱད་པར་ནི། ངོ་བོ་ལ་ཡོད་པའི་ཆོས་གང་ལོག་ཀྱང་དེར་གཞག་པ་མི་ལྡོག་པ་མེའི་ འབར་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། ། གཉིས་པ་ནི། སྤྱི་རིགས་ནས་རིག་པས་རིག་པ་ལ་རྐྱེན་བཞི་བྱེད་དེ། ཀུན་གཞིའི་ཚོགས་ བདུན་གྱི་རྒྱུའི་རྐྱེན་དང་། རིག་པ་སྔ་མས་ཕྱི་མའི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་དང་། གཞན་རིག་གིས་རང་ རིག་གི་དམིགས་རྐྱེན་དང་། ཡིད་དབང་གིས་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །རིག་ པས་བེམ་པོ་ལ་རྐྱེན་གཉིས་བྱེད་དེ། ཀུན་གཞིས་ལུས་དབང་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུའི་རྐྱེན་དང་། སེམས་པས་སྣོད་འཕེན་པ་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་རྐྱེན་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །བེམ་པོས་བེམ་པོ་ ལ་རྐྱེན་གཉིས་བྱེད་དེ། ས་བོན་གྱིས་མྱུ་གུའི་རྒྱུའི་རྐྱེན་དང་། འབྱུང་བས་འབྱུང་གྱུར་བདག་ རྐྱེན་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །བེམ་པོས་རིག་པ་ལ་རྐྱེན་གཉིས་བྱེད་དེ། དབང་པོ་ལྔས་དབང་ཤེས་ ཀྱི་བདག་རྐྱེན་དང་། གཟུགས་སྒྲ་ལ་སོགས་པས་དམིགས་རྐྱེན་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་མཛོད་ དུ། བཞི་ཡིས་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས། །གསུམ་གྱིས་སྙོམས་པར་འཇུག་རྣམ་གཉིས། ། གཞན་ནི་གཉིས་པོ་དག་ལས་སྐྱེ། །ཞེས་པ་ལྟར་སྤྱིར་སེམས་སེམས་བྱུང་ཐམས་ཅད་རྐྱེན་ 1-302 བཞི་ལས་སྐྱེ་ཞིང་། ཁྱད་པར་སྙོམས་འཇུག་གཉིས་ནི་དམིགས་བྱེད་མ་ཡིན་པས་དམིགས་ རྐྱེན་ལས་མི་སྐྱེ་བར་རྐྱེན་གསུམ་ལས་སྐྱེ་ལ། གཞན་གཟུགས་ཅན་རྣམས་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་ བདག་རྐྱེན་གཉིས་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །རིག་པ་གང་ཡིན་རྐྱེན་བཞི་ལས་སྐྱེ་བའི་ངེས་པ་ནི་ མེད་དེ། དོན་དུ་ན་ཤེས་པ་འཁྲུལ་པ་ལ་དམིགས་རྐྱེན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། གསུམ་པ་ལ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཀྱིས། རྒྱུ་གཉིས་པོ་དག་འགག་པ་ལ། །བྱ་བ་ བྱེད་དོ་གསུམ་པོ་ནི། །སྐྱེ་ལ་འོ་དེ་ལས་གཞན་པ་ཡི། །རྐྱེན་དག་དེ་ལས་ལྡོག་པ་ཡིན། །ཞེས་ པ་ལྟར་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུས་འབྲས་བུ་འགག་བཞིན་པ་ལ་བྱ་བ་ བྱེ

【現代漢語翻譯】 (第七品)關於緣起的分類有十一種，即：緣和所依相同，相同和不相同，執取、根、痛苦三者，以及有異熟的食物，存在和不存在。 緣起總義： 第一部分分為兩部分，首先是總義，包括：因和緣的區別，從緣產生果的方式，以及特別對時間的分析。 首先，什麼是因和緣的區別？能產生果的自性的，是近取因；能產生果的差別的，是俱有緣。或者說，從不共的角度產生果的是因，從共同的角度產生果的是緣。其中，自性是指，如果某個法存在，則其所依也存在，如果該法消失，則其所依也消失，如火的熱性；差別是指，即使自性中的某個法消失，其所依也不會消失，如火的燃燒等。 第二，從總的方面來說，識對識產生四種緣：阿賴耶識（kun gzhi'i tshogs）等七識作為俱有因緣，前一識對后一識作為等無間緣，他識對自識作為所緣緣，意根對意識作為增上緣。識對色法產生兩種緣：阿賴耶識對身體等作為俱有因緣，作意（sems pa）對能取外境等作為所緣緣。色法對色法產生兩種緣：種子對苗芽作為俱有因緣，四大種（'byung ba）對所造色（'byung gyur）作為增上緣。色法對識產生兩種緣：五根對五識作為增上緣，色聲等作為所緣緣。此外，在《俱舍論》中說：『四緣生心及心所，三緣生等持二品，餘者二緣所生起。』也就是說，一般來說，一切心和心所都由四緣產生；特別是兩種等持，因為沒有對境，所以不是由所緣緣產生，而是由三緣產生；其他的色法由俱有因緣和增上緣兩種緣產生。並非一切識都一定由四緣產生，實際上，錯亂的意識沒有所緣緣。 第三，按照分別說者的觀點：『二因滅時作用生，三因生時彼相違，諸緣皆與此相違。』也就是說，俱有因和同類因在果滅時起作用，而俱生等三緣在果生時起作用，其他諸緣與此相反。

【English Translation】 (Seventh Chapter) There are eleven divisions regarding the classification of conditions, such as: condition and basis being the same, same and different, grasping, the three: senses, suffering, and food with maturation, existence and non-existence. General Meaning of Conditions: The first part is divided into two, first the general meaning, including: the difference between cause and condition, how effects arise from conditions, and especially the analysis of time. First, what is the difference between cause and condition? That which produces the nature of the effect is the immediate cause; that which produces the difference of the effect is the accompanying condition. Or, that which produces the effect from a non-common perspective is the cause, and that which produces it from a common perspective is the condition. Among these, nature means that if a certain dharma exists, its basis also exists, and if that dharma disappears, its basis also disappears, like the heat of fire; difference means that even if a certain dharma in the nature disappears, its basis will not disappear, like the burning of fire, etc. Second, generally speaking, consciousness produces four conditions for consciousness: the seven consciousnesses such as the Alaya consciousness (kun gzhi'i tshogs) act as the co-existent cause, the previous consciousness acts as the immediately preceding condition for the subsequent consciousness, other consciousnesses act as the objective condition for self-consciousness, and the mind-root acts as the dominant condition for mind-consciousness. Consciousness produces two conditions for matter: the Alaya consciousness acts as the co-existent cause for the body, etc., and attention (sems pa) acts as the objective condition for apprehending external objects, etc. Matter produces two conditions for matter: the seed acts as the co-existent cause for the sprout, and the four elements ('byung ba) act as the dominant condition for the derived elements ('byung gyur). Matter produces two conditions for consciousness: the five senses act as the dominant condition for the five consciousnesses, and forms, sounds, etc., act as the objective condition. Furthermore, in the Abhidharmakosha it says: 'The four conditions give rise to mind and mental factors, the three conditions give rise to the two samadhis, and the others arise from two conditions.' That is to say, generally, all minds and mental factors arise from four conditions; in particular, the two samadhis, because they have no object, do not arise from the objective condition, but arise from three conditions; other material forms arise from the two conditions of co-existent cause and dominant condition. It is not necessarily the case that all consciousnesses arise from four conditions, in reality, deluded consciousnesses have no objective condition. Third, according to the Vaibhashika's view: 'When the two causes cease, the function arises; when the three causes arise, they are contrary to this; all conditions are contrary to this.' That is to say, the co-existent cause and the similar cause function when the effect ceases, while the simultaneous cause and the other three conditions function when the effect arises, and all other conditions are contrary to this.

---

ད་པས་ད་ལྟར་བ་དུས་མཉམ་དུ་བསྐྱེད་ཅིང་། སྐལ་མཉམ་དང་ཀུན་འགྲོ་དང་རྣམ་སྨིན་གྱི་ རྒྱུས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་འགྱུར་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པས་མ་འོངས་པ་བསྐྱེད་ལ། དེ་ལས་གཞན་པ་དེ་མ་ ཐག་རྐྱེན་གྱིས་འབྲས་བུ་མ་འོངས་བ་དང་། དམིགས་རྐྱེན་གྱིས་ད་ལྟར་བ་བསྐྱེད་པས་སྔ་མ་ དག་ལས་ལྡོག་པ་སྟེ། རྒྱུ་འབྲས་དུས་མཉམ་པ་དང་མི་མཉམ་པ་གཉི་ག་འདོད་དོ། །རྒྱུ་དང་ རྐྱེན་དང་བདག་རྐྱེན་དང་བྱེད་རྒྱུ་ནི་རྣམ་གྲངས་སུ་འདོད་ཅིང་། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འབྲས་བུ་ བསྐྱེད་པ་ལ་མི་སྒྲིབ་པའི་བྱ་བ་ཙམ་ལ་རྐྱེན་དུ་འདོད་དོ། །ཐེག་ཆེན་པའི་ལུགས་ཀྱིས། དོན་ གསང་དུ། རྒྱུའི་རྐྱེན་དང་འབྲས་བུ་དུས་མཉམ་པ་དང་། མི་མཉམ་པ་དང་། གཉི་ག་ཡོད་པའི་ ལུགས་གསུམ་བཀོད་དེ། ས་བོན་དུ་མྱུ་གུ་དང་། མར་མེ་དང་འོད་ལ་སོགས་པ་དཔེར་བྱས་ ནས། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུ་འབྲས་དུས་མཉམ་མི་མཉམ་གཉི་ཡོད་པར་བཤད་མོད་རྟོག་དཔྱོད་ ཀྱི་སར། སྐྱེས་ལ་འགོགས་པས་རྒྱུ་བྱེད་ཀྱི་མ་སྐྱེས་ལ་མ་འགགས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ གསུངས་ཤིང་། བསྡུ་བར་ཡང་། དུས་མི་མཉམ་པ་ཁོ་ན་རྐྱེན་དུ་གསུངས་པས། འདིར་སྔར་ ཡང་བཤད་པ་ལྟར་རྒྱུ་འབྲས་མཚན་ཉིད་པ་ནི་དུས་མི་མཉམ་པ་ཁོ་ནའོ། ། ༈ རྐྱེན་གྱི་གཞུང་དོན། གཞུང་དོན་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་རྐྱེན་དུ་བརྟག་ཅེ་ན། (གཉིས་ལས་དང་པོ།)དོན་ 1-303 གསུམ་གྱིས་བསྟན་པ་ནི། འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་སྐྱེད་པ་རྒྱུའི་རྐྱེན་དང་། ཁྱད་པར་ཤེས་རིག་ཕྱི་མ་ སྐྱེད་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དང་། ཤེས་པ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་ལྡན་སྐྱེད་པ་དམིགས་པའི་རྐྱེན་དང་། འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ལ་དབང་བྱེད་པ་བདག་པོས་ཀྱང་རྐྱེན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་བལྟའོ། །དེ་ ལ་གཞི་བསྡུ་བར། དང་པོ་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཉི་ག་ཡིན་པ་དང་། ཕྱི་མ་གསུམ་རྐྱེན་ཁོ་ན་ཡིན་པར་ ཡང་གསུངས་ཤིང་། ཡུམ་ལས་ཀྱང་། རྒྱུ་དང་དེ་མ་ཐག་པ་དང་དམིགས་པ་དང་བདག་པོའི་ རྐྱེན་རྣམས་རྟོགས་པར་འདོད་པས་ཀྱང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། ། ཞེས་བཀའ་སྩལ་བ་ལྟར་རོ། །ཆོས་གསུམ་གྱི་འདུས་བྱས་རྣམས་རྐྱེན་ཡིན་པར་མ་ཟད། འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་དུ་མི་རུང་བས། ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཆོས་གསུམ་བསྟན་པས་ཆོས་བདག་གི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བར་མངོན་པར་ཞེན་ པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ རྒྱུའི་རྐྱེན། (གཉིས་པ།)མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་བཞི་ལས། (དང་པོ་)རྒྱུའི་རྐྱེན་གང་ཞེ་ན། ཐེག་ཆེན་ལྟར་ཆོས་གཉིས་རྒྱུའི་རྐྱེན་དུ་བསྟན་པ་དང་། ཐུན་མོང་དུ་རྒྱུ་དྲུག་རྒྱུའི་རྐྱེན་བཤད་ པའོ། ། དང་པོ་ལ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུའི་ རྐྱེན་ཏེ། དེའང་སྐྱེ་བ་སྔ་མ

【現代漢語翻譯】 因此，當原因和結果同時產生時，共同的原因、普遍的原因和成熟的原因會促使結果的產生，從而創造未來。除此之外，直接的原因會產生未來的結果，而目標的原因會產生現在的結果，這與前者相反。因此，原因和結果既可以同時存在，也可以不同時存在。原因、條件、主導條件和作用原因被認為是同義詞。在任何時候，只要不阻礙結果的產生，就可以被認為是條件。根據大乘佛教的觀點，在《意義之秘密》中，有三種關於原因的條件和結果同時存在、不同時存在以及兩者兼而有之的體系。例如，種子和幼苗，燈和光等。雖然在世俗層面，原因和結果既可以同時存在，也可以不同時存在，但在分析層面，產生的原因不會停止，而未產生的原因也不會停止。正如所說的那樣，在《彙集論》中，只有不同時存在的事物才被認為是條件。因此，正如之前所說，原因和結果的特徵是不同時的。 關於條件的論述要點： 論述要點：如何以及為何要研究條件？（分為兩部分，第一部分）通過三個方面來解釋：產生結果的本質是原因的條件；產生後續知識的特殊性是直接的條件；產生具有對象形式的知識是目標的條件；控制結果的產生是主導者的條件。因此，也被認為是條件的特徵。在《彙集論》中，第一種既是原因又是條件，后三種只是條件。在《般若經》中也說：『想要理解原因、直接原因、目標原因和主導條件，就應該學習《般若波羅蜜多》。』正如所說，三種集合的法不僅是條件，而且非集合的法也不能作為意識的對象，因此一切都是條件。通過展示一切事物的三個原因，是爲了消除對法自生的執著。 原因的條件： （第二部分）通過特徵詳細解釋，分為四個部分。（第一部分）什麼是原因的條件？根據大乘佛教，兩種法被認為是原因的條件，而共同的觀點是六種原因被解釋為原因的條件。 第一種觀點是，阿賴耶識（kun gzhi'i rnam par shes pa，梵文：ālayavijñāna，梵文羅馬轉寫：ālayavijñāna，漢語字面意思：阿賴耶識）是具有污染的法的原因的條件，也就是前世的產生。

【English Translation】 Therefore, when cause and effect arise simultaneously, the common cause, the universal cause, and the ripening cause act to produce the result, thereby creating the future. Other than that, the immediate condition produces the future result, and the objective condition produces the present result, which is the opposite of the former. Therefore, both simultaneous and non-simultaneous cause and effect are accepted. Cause, condition, dominant condition, and acting cause are considered synonymous. At any time, as long as it does not hinder the production of the result, it can be considered a condition. According to the Mahayana Buddhist view, in 'The Secret of Meaning,' three systems are presented regarding the cause's condition and the result being simultaneous, non-simultaneous, and both. For example, seeds and sprouts, lamps and light, etc. Although it is said that in the conventional realm, cause and effect can be both simultaneous and non-simultaneous, in the realm of analysis, the cause that produces does not cease, and the cause that has not produced does not arise. As it is said, in the 'Compilation,' only things that are not simultaneous are considered conditions. Therefore, as previously stated, the characteristic of cause and effect is non-simultaneity. The main points of the discourse on conditions: Main points: How and why should conditions be studied? (Divided into two parts, the first part) Explained through three aspects: the nature of producing the result is the condition of the cause; the particularity of producing subsequent knowledge is the immediate condition; the production of knowledge with the form of an object is the objective condition; controlling the production of the result is the condition of the master. Therefore, it is also regarded as a characteristic of conditions. In the 'Compilation,' the first is both cause and condition, and the latter three are only conditions. In the 'Perfection of Wisdom Sutra,' it is also said: 'If you want to understand the cause, the immediate cause, the objective cause, and the dominant condition, you should study the 'Perfection of Wisdom'.' As it is said, not only are the three aggregates of phenomena conditions, but also non-aggregates cannot be objects of consciousness, therefore everything is a condition. By showing the three causes of all things, it is to eliminate attachment to the self-generation of phenomena. The condition of the cause: (Second part) Explaining in detail through characteristics, divided into four parts. (First part) What is the condition of the cause? According to Mahayana Buddhism, two dharmas are considered the condition of the cause, while the common view is that six causes are explained as the condition of the cause. The first view is that the ālaya-vijñāna (kun gzhi'i rnam par shes pa, ālayavijñāna, ālayavijñāna, storehouse consciousness) is the condition of the cause of dharmas with defilements, that is, the previous birth.

---

་ལ་ས་བོན་གསོས་བཏབ་པའི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་སྨིན་གྱི་ཆ་ནི། སྐྱེས་ ཐོབ་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཡིན་ལ། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་འབད་རྩོལ་དང་བཅས་ པ་ཚེ་འདིའི་འཇུག་ཤེས་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསྒོས་པ་ནི་སྦྱོར་བྱུང་ གི་ཆོས་རྣམས་དང་། ཕྱི་མའི་ཀུན་གཞི་གཞན་གྱི་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་དགེ་བའི་ བག་ཆགས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཏེ། དེའང་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་གྱི་བག་ ཆགས་སོ། །ཀུན་གཞི་ལ་གནས་པའི་བག་ཆགས་ཟག་བཅས་ཏེ། ཟག་མེད་ཀྱི་རྒྱུའི་རྐྱེན་དུ་ 1-304 འགྱུར་བ་ནི། དེ་ཡི་རྒྱུ་མཐུན་ཟབ་པ་དང་། སྣ་ཚོགས་ཚུལ་ནི་སྟོན་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་འཇིག་ རྟེན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཆོས་བསྟན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། གཉིས་པ་ལ། (གཉིས་ལས་དང་པོ།)རྣམ་གྲངས་ཀྱི་དབྱེ་བས་བསྟན་པ་ནི། ཡང་རྒྱུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ དུ་གནས་པ་བྱེད་རྒྱུ་དང་། དེའི་རྣམ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། གྲོགས་གཞན་དང་ལྷན་ཅིག་ འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དང་། དམིགས་པ་མཐུན་པར་རྟོགས་པ་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུ་དང་། རིགས་འདྲ་ རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་དང་། ཐར་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་དང་། ལུས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཀྱང་རྒྱུའི་རྐྱེན་དུ་བལྟའོ། །ཞེས་པ་སྟེ། བྱེད་ རྒྱུ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་། །སྐལ་མཉམ་མཚུངས་བར་ལྡན་པ་དང་། །ཀུན་ཏུ་འགྲོ་དང་རྣམ་ སྨིན་ཏེ། །རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་འདོད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། ། (གཉིས་པ།)སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་རྒྱས་བཤད་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རང་ལས་ གཞན་པ་བྱེད་པའི་རྒྱུ། །ཞེས་རང་ཉིད་ལས་གཞན་པའི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ ལ་གེགས་མི་བྱེད་ཙམ་ཐམས་ཅད་བྱེད་རྒྱུར་འདོད་པ་ལྟར་མ་ཡིན་གྱི། འདིར་ནི་བྱེད་པ་དང་ བཅས་པའི་རྒྱུ་སྟེ། འབྲས་བུ་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པས་རྒྱུའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེས་ན་རྒྱུ་ ཐམས་ཅད་ནི་བྱེད་རྒྱུའི་ནང་དུ་འདུས་ཤིང་། གྲོགས་ལ་སོགས་པ་ནི་དེའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ལ། གཞན་ལྔར་མ་འདུས་པའི་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱེད་རྒྱུར་གཞག་པའི་ཆེད་དུ་དེ་ཉིད་ལོགས་སུ་ བསྟན་པའོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འབྱུང་གནས་རྟེན་གསལ་འགྱུར་བྲལ་བསྒྱུར། ། ཡིད་ཆེས་ཡིད་ཆེས་བྱེད་དང་འཐོབ། །ཐ་སྙད་ལྟོས་དང་འཕེན་པ་འགྲུབ། །ཡོངས་འཛིན་ཆུད་ བྱེད་སོ་སོར་ངེས། །ལྷན་ཅིག་བྱེད་དང་མི་མཐུན་མཐུན། །བྱེད་རྒྱུ་ཉི་ཤུ་ཉེ་བར་མཚོན། །ཞེས་ པ་སྡོམ་དུ་བྱས་ནས་རིམ་པ་ལྟར་དཔེའི་སྒོ་ནས་ཕྱོགས་རེ་ཙམ་སྟོན་པ་སྟེ། ཕྱོགས་འདིས་དེ་ ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཅན་གཞན་ལའང་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེའང་སྔར་འབྲས་བུ་མ་བྱུང་བ་ལས་ 1-305 གསར་དུ

【現代漢語翻譯】 至於通過在阿賴耶識（kun gzhi，梵文：ālayavijñāna，英語：Ālaya-vijñāna，漢語字面意思：一切種子識）中培育種子而成熟的部分，它是與生俱來的法（chos，梵文：dharma，英語：Dharma，漢語字面意思：法）的因緣。而伴隨著有意識的努力，與此生的意識一同產生的習氣所薰染的，則是修所生法（sbyor byung gi chos，梵文：prayogaja-dharma，英語：Practice-born Dharma，漢語字面意思：由修行產生的法），並且是來世其他阿賴耶識的因緣。特別是，善的習氣是無漏法（zag pa med pa'i chos，梵文：anāsrava-dharma，英語：Non-outflow Dharma，漢語字面意思：無煩惱的法）的因緣，也就是解脫分（thar pa cha mthun，梵文：mokṣa-bhāgīya，英語：Liberation-part，漢語字面意思：解脫的部分）的習氣。安住在阿賴耶識中的習氣是有漏的（zag bcas，梵文：sāsrava，英語：Outflow，漢語字面意思：有煩惱的），它轉變為無漏的因緣，是因為它的同類因（རྒྱུ་མཐུན，梵文：sabhāgahetu，英語：homogeneous cause，漢語字面意思：同類因）深刻，並且以各種方式顯現出來。 正如所說，這是因為從顯示獲得超越世間的同類因之法的原因中產生的。第二部分，（第二部分的第一點）通過名稱的區分來顯示：作為因的自性而存在的能作因（byed rgyu，梵文：kāraṇahetu，英語：causal cause，漢語字面意思：能作的因），以及它的各種形態的殊勝差別，與其他的助伴一同產生的俱有因（lhan cig 'byung ba，梵文：sahabhūhetu，英語：coexistent cause，漢語字面意思：一同產生的因），與目標一致而證悟的等流因（mtshungs ldan gyi rgyu，梵文：samanantarahetu，英語：equal flowing cause，漢語字面意思：相似相續的因），同類增長而產生的同類因（skal mnyam gyi rgyu，梵文：sabhāgahetu，英語：homogeneous cause，漢語字面意思：同等份額的因），阻礙解脫的遍行因（kun 'gro'i rgyu，梵文：sarvatragahetu，英語：omnipresent cause，漢語字面意思：普遍存在的因），以及執持身體的異熟因（rnam smin gyi rgyu，梵文：vipākahetu，英語：maturation cause，漢語字面意思：成熟的因），因此也應被視為因緣。 正如偈頌所說：『能作俱有與同類，等流遍行及異熟，因有六種應知曉。』（byed rgyu lhan cig 'byung ba dang/ skal mnyam mtshungs bar ldan pa dang/ kun tu 'gro dang rnam smin te/ rgyu ni rnam pa drug tu 'dod/） （第二點）詳細解釋各自的體性。自性如何呢？『從自身之外產生作用的因。』（rang las gzhan pa byed pa'i rgyu/）正如並非認為僅僅是不妨礙從自身之外產生有為法（'dus byas kyi chos，梵文：saṃskṛta-dharma，英語：Conditioned Dharma，漢語字面意思：有為的法）果的所有事物都是能作因，而是指具有作用的因，因為它對果有所助益，所以是因的自性。因此，所有的因都包含在能作因之中，而助伴等則是它的分支。爲了將所有未包含在其他五種因中的因都歸為能作因，所以才單獨指出了它。 殊勝差別又是如何呢？『生處所依明轉變離，轉信信所作及得，名言待與引產生，守護毀壞各別定，俱作不和與和諧，二十能作略示現。』（'byung gnas rten gsal 'gyur bral bsgyur/ yid ches yid ches byed dang 'thob/ tha snyad ltos dang 'phen pa 'grub/ yongs 'dzin chud byed so sor nges/ lhan cig byed dang mi mthun mthun/ byed rgyu nyi shu nye bar mtshon/）這是以偈頌概括，然後依次通過比喻來展示其中的一部分，通過這一部分，也應瞭解其他具有類似性質的事物。也就是說，從先前未產生果的狀態中新產生。

【English Translation】 As for the part that matures from cultivating seeds in the Ālaya-vijñāna (ཀུན་གཞི，ālayavijñāna, Ālaya-vijñāna, storehouse consciousness), it is the causal condition for innate dharmas. And what is imbued by the habitual tendencies that arise together with the consciousness of this life, along with conscious effort, are the practice-born dharmas, and they are the causal condition for other Ālaya-vijñānas in future lives. In particular, virtuous habitual tendencies are the causal condition for uncontaminated dharmas, which are the habitual tendencies of the liberation-part. The habitual tendencies that abide in the Ālaya-vijñāna are contaminated, and they transform into the causal condition for uncontaminated dharmas because their homogeneous cause is profound and manifests in various ways. As it is said, this is because it arises from the cause that shows the homogeneous cause of attaining transcendence over the world. The second part, (the first point of the second part) showing through the distinction of names: the causal cause (བྱེད་རྒྱུ，kāraṇahetu, Kāraṇahetu, acting cause) that exists as the nature of the cause, and the excellent distinctions of its various forms, the coexistent cause (ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ，sahabhūhetu, Sahabhūhetu, co-occurring cause) that arises together with other companions, the equal flowing cause (མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུ，samanantarahetu, Samanantarahetu, simultaneous cause) that realizes in accordance with the object, the homogeneous cause (སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ，sabhāgahetu, Sabhāgahetu, similar cause) that arises by increasing the same kind, the omnipresent cause (ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ，sarvatragahetu, Sarvatragahetu, all-pervading cause) that obstructs liberation, and the maturation cause (རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ，vipākahetu, Vipākahetu, ripening cause) that holds the body, therefore, should also be regarded as causal conditions. As the verse says: 『The acting, coexistent, and homogeneous, equal flowing, omnipresent, and maturation, the causes are known to be six types.』 (byed rgyu lhan cig 'byung ba dang/ skal mnyam mtshungs bar ldan pa dang/ kun tu 'gro dang rnam smin te/ rgyu ni rnam pa drug tu 'dod/) (The second point) elaborating on the individual characteristics. How is the nature? 『The cause that produces something other than itself.』 (rang las gzhan pa byed pa'i rgyu/) Just as it is not considered that merely everything that does not hinder the arising of conditioned dharmas from itself is the acting cause, but rather it refers to the cause that has an effect, because it benefits the result, it is the nature of the cause. Therefore, all causes are included within the acting cause, and companions and so on are its branches. In order to classify all causes that are not included in the other five causes as acting causes, it is specifically pointed out separately. How are the excellent distinctions? 『Source, basis, clear, change, separation, transformation, belief, object of belief, action, attainment, expression, dependence, attraction, accomplishment, complete holding, destruction, individual determination, acting together, disagreement, and agreement, twenty acting causes are briefly shown.』 ('byung gnas rten gsal 'gyur bral bsgyur/ yid ches yid ches byed dang 'thob/ tha snyad ltos dang 'phen pa 'grub/ yongs 'dzin chud byed so sor nges/ lhan cig byed dang mi mthun mthun/ byed rgyu nyi shu nye bar mtshon/) This is summarized in a verse, and then sequentially shown through examples, and through this part, one should also understand other things that have similar characteristics. That is, newly arising from a state where the result has not previously arisen.

---

་འབྱུང་བའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི། དཔེར་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་ པའི་རྐྱེན་གྱི་ཚོགས་པ་ཚང་བ་ལྟ་བུའོ། །སྐྱེས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་གནས་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི། དཔེར་ན་སེམས་ཅན་འབྱུང་པོའི་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་ཟིན་པ་རྣམས་དང་། འབྱུང་བ་ཚོལ་བ་ སྲིད་པ་བར་དོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་ཟས་བཞིས་གནས་པ་ལྟ་བུའོ། །ལྟུང་བའི་གེགས་བྱས་ནས་རྟེན་ པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི། དཔེར་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ས་ལྟ་བུའོ། །སྒྲིབ་པ་གསལ་བའི་བྱེད་ རྒྱུ་ནི། དཔེར་ན་མུན་ཁུང་གི་གཟུགས་རྣམས་ཀྱི་གསལ་བྱེད་སྒྲོན་མ་ལྟ་བུའོ། །རྒྱུན་གཞན་ དུ་འགྱུར་བའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི། དཔེར་ན་བུད་ཤིང་གི་(མེ་དང་ཤིང་གི་འབར་འཕྲོ་ནག་པོར་འགྱུར་བའོ། །)རྒྱུན་ སོལ་བའམ་ཐལ་བར་(འབྲས་བུ་ཡིན་)འགྱུར་བར་བྱེད་པའི་མེ་ལྟ་བུའོ། །འབྲེལ་བ་གཅོད་བྱེད་ འབྲལ་བའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི། དཔེར་ན་བརྔ་བར་བྱ་བ་ལོ་ཏོག་ལ་སོགས་པར་གཉིས་སུ་གཅོད་བྱེད་ ཟོར་བ་ལྟ་བུའོ། །ཆ་ཤས་ཡུལ་གཞན་དུ་འཕོ་ཞིང་སྒྱུར་བར་བྱེད་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི། དཔེར་ན་ གསེར་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའི་བཟོའི་གནས་བྱས་ནས་སྐུ་གཟུགས་དང་རྒྱན་ཆ་ལ་སོགས་ པར་བསྒྱུར་བ་དང་། བསྔོ་བས་དགེ་བ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྒྱུར་བ་ལྟ་བུའོ། །ལྐོག་གྱུར་ལ་རྗེས་ དཔག་གིས་རང་ཡིད་ཆེས་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི། དཔེར་ན་གཞི་འགའ་ཞིག་ཏུ་མེ་ཡོད་པར་ཡིད་ ཆེས་པའི་རྟགས་ཡང་དག་དུ་བ་མཐོང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཉིད་ཡང་དག་པར་ངེས་བར་བྱེད་ཅིང་ གཞན་ཡང་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི། དཔེར་ན་བསྒྲུབ་པའི་ངག་གིས་ལ་ལ་མེ་ཡོད་ དེ་ཞེས་པའི་དམ་བཅའ་བ་དང་དུ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་གཏན་ཚིགས་དང་། ཚང་མང་ བཞིན་ཞེས་པའི་དཔེ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མེ་ཡོད་ལ་ཡིད་ཆེས་བསྐྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །མ་ ཐོབ་པ་འཐོབ་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི། དཔེར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་ཟག་མེད་ཀྱི་ ལམ་སྒོམ་པ་ལྟ་བུའམ། མཁས་པའི་ཆེད་དུ་སློབ་གཉེར་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །མིང་དོན་འབྲེལ་ བའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་བྱེད་རྒྱུ་ནི། དཔེར་ན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་མིང་དང་ལྟོ་ལྡིར་ལ་སོགས་པའི་ 1-306 མཚན་མ་དང་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་དོན་མཐོང་བ་ལས་མིང་ཇི་ལྟ་བར་མཚན་མར་བཟུང་ ནས་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་ལྟ་བུའོ། གཞན་དུ་འདོད་པ་འབྱུང་བ་ལྟོས་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི། སྤང་བྱ་གང་ལ་ལྟོས་ནས་གཉེན་པོ་གང་དོན་དུ་གཉེར་བ་འབྱུང་བ་སྟེ། དཔེར་ན་བཀྲེས་པ་ ལ་ལྟོས་ནས་ཟས་དོན་དུ་གཉེར་བའི་འདོད་པ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །གནས་སྐབས་གཞན་ནས་ གཞན་དུ་བརྒྱུད་དེ་འཕེན་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི། འབྲས་བུ་ལ་རྒྱང་རིང་པོའི་རྐྱེན་ཏེ། དཔེར་ན་ཕྱི་མ་ ལ་རྒ་ཤི་འཕེན་པའི་འདིའི་མ་རིག་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་མ་ཐག་མངོན་པར་འགྲ

ུབ་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི། འབྲས་བུ་ལ་ཉེ་བའི་རྐྱེན་ཏེ། དཔེར་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་དངོས་སུ་འགྲུབ་བྱེད་མ་རིག་པ་ལྟ་ བུའོ། །སྟོབས་བསྐྱེད་ཅིང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི། ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་དེ་ལས་གཞན་པ་ ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྐྱེན་ཏེ། དཔེར་ན་འབྲས་བུ་ལོ་ཏོག་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་ཞིང་དང་ཆུ་དང་ལུད་ དང་དྲོད་དང་ལ་སོགས་པས་རང་གི་ས་བོན་ལས་བྱུང་བའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །རྗེས་ སུ་མཐུན་པར་འགུགས་པས་ཕ་རོལ་གྱི་ཡིད་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི། ཕ་རོལ་གྱི་བློ་ དང་མཐུན་པའི་རྐྱེན་ཏེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་མཉེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་རྒྱལ་པོ་ལ་ལུས་ངག་གི་ སྲི་ཞུ་བསྐྱེད་ནས་ལེགས་པར་བརྟེན་པ་ལྟ་བུའོ། །རང་བཞིན་ཐ་དད་པས་འབྲས་བུ་གཞན་ དང་གཞན་འབྱུང་བ་སོ་སོར་ངེས་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི། རྐྱེན་བཟང་ངན་སྣ་ཚོགས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ འགྲོ་བ་རིགས་ལྔ་པོ་དག་གི་ལུས་སོ་སོར་ངེས་པར་བྱེད་པ་འགྲོ་བ་ལྔའི་རྐྱེན་ལས་ཐ་དད་པ་ ལྟ་བུའོ། །རང་གི་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པ་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་ རྒྱུ་ནི། རྐྱེན་རྣམས་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ཤིང་ཚོགས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ བསྐྱེད་པའི་ཆེད་དུ་བདག་རྐྱེན་དབང་པོ་མ་ཉམས་པ་དང་། དམིགས་རྐྱེན་ཡུལ་ཡང་སྣང་བ་ དང་། དེ་སྐྱེད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སེམས་ཀྱི་འཇུག་པ་ཡང་ཉེ་བར་གནས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདིར་ ནི་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་ཆ་ནས་བསྟན་ལ། སྔར་ནི་ཚོགས་པ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བའི་ཆ་ནས་ 1-307 བསྟན་པའོ། །གེགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མི་མཐུན་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི། འབྲས་བུ་འབྱུང་བའི་བར་ཆད་ བྱེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ལོ་ཏོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འབྱུང་བ་ལ་སེར་བས་བར་ཆད་བྱེད་པ་ལྟ་ བུའོ། །དེ་ལས་ལྡོག་པ་མི་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ཞིང་མཐུན་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི། འབྲས་བུ་ལ་བར་ཆད་ མི་བྱེད་ཅིང་གྲོགས་བྱེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ལོ་ཏོག་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པའི་སེར་བ་དེ་ཉིད་མེད་ ཅིང་ཆར་བ་དུས་སུ་འབབ་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། ། (གཉིས་པ།)གྲོགས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མཛོད་དུ། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་གང་ཕན་ཚུན་འབྲས། ། འབྱུང་བཞིན་སེམས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་དང་། །སེམས་དང་མཚན་ཉིད་མཚན་གཞི་བཞིན། ། ཞེས་ཕན་ཚུན་གཅིག་གི་འབྲས་བུ་གཅིག་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་སྟེ། འབྱུང་བ་ གཞི་ཕན་ཚུན་དང་། སེམས་སེམས་བྱུང་གཞི་ཕན་ཚུན་དང་། འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ མཚན་གཞི་ཕན་ཚུན་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། འདིར་ཡང་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ མཚན་ཉིད་ནི། འབྲས་བུའི་ཆོས་གང་དག་གྲོགས་སུ་ངེས་པའི་ཆོས་དེ་ཡོད་ན་དེ་དང་ལྷན་ ཅིག་འབྱུང་གི་གྲོགས་སུ་ངེས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་རུང་བ་མ་ཚང་ན་ཆོས་དེའང་འབྱུང་བ་མ་ ཡིན་པ

【現代漢語翻譯】 產生結果的因素是： 接近結果的條件，例如諸行的實際成就者——無明。 增強和完全掌握的力量的因素是：除了近取因之外，共同作用的條件，例如農田、水、肥料和溫度等，增強了從自身種子中產生的果實的力量。 隨後順應並吸引他人進入狀態的因素是：與他人心意相符的條件，例如爲了取悅國王，通過身語行為侍奉國王並良好地依賴他。 因自性不同而確定產生不同結果的因素是：各種好壞條件，例如確定五道眾生的各自身體，與五道的條件不同。 在成就自身結果時，依賴於其他因素並共同作用的因是：條件相互依賴和聚集，例如爲了產生果實——識，作為增上緣的根識未受損，作為所緣緣的境也顯現，以及產生它的作意——心的活動也近在眼前。 這裡是從相互依賴的角度來闡述的，而之前是從聚集產生結果的角度來闡述的。 通過障礙之門產生不和諧的因素是：阻礙結果產生的因素，例如冰雹阻礙豐收。 與此相反，非不和諧且和諧的因素是：不阻礙結果，而是提供幫助的因素，例如沒有阻礙莊稼的冰雹，以及及時降雨等。 （第二，）什麼是友伴？在《俱舍論》中說：『共同生起，相互為果，生起時隨心，心與自性如名與實。』相互為果的共同生起之因，如四大種相互之間，心與心所相互之間，有為法的自相與共相之間。 這裡也與此相符，定義是：任何作為結果的法，如果確定是友伴，那麼如果存在該法，則確定是共同生起的友伴；如果任何法不完整，那麼該法也不會生起。

【English Translation】 The factor for producing a result is: A condition close to the result, such as ignorance being the actual achiever of actions. The factor of strengthening and completely grasping power is: a condition that acts together other than the immediate cause, such as fields, water, fertilizer, and temperature being the cause of the fruit crop, strengthening the power arising from its own seed. The factor of subsequently conforming and attracting others into a state is: a condition that conforms to the minds of others, such as serving the king with body and speech and relying well on him in order to please the king. The factor that determines the separate occurrence of different results due to different natures is: various good and bad conditions, such as the separate determination of the bodies of the five types of beings being different from the conditions of the five paths. The cause that accomplishes its own result, depends on other causes, and acts together is: conditions that depend on each other and gather together, such as the unimpairment of the dominant condition of the senses, the appearance of the objective condition, and the proximity of the mental engagement that generates it in order to generate the fruit—consciousness. Here, it is explained from the perspective of mutual dependence, while previously it was explained from the perspective of the result arising from the gathering. The factor of disharmony through the door of obstacles is: that which obstructs the arising of the result, such as hail obstructing a bountiful harvest. The opposite of that, the factor that is not disharmonious but harmonious, is: that which does not obstruct the result but helps, such as the absence of hail that obstructs crops and the timely rainfall, and so on. (Second,) What is a companion? In the Treasury of Knowledge it says: 'Arising together, mutually resulting, arising following the mind, mind and nature like name and reality.' The cause of arising together, which is mutually a result, is like the elements with each other, mind and mental factors with each other, and the characteristics and bases of conditioned phenomena with each other. Here too, in accordance with this, the definition is: any phenomenon that is a result, if it is determined to be a companion, then if that phenomenon exists, it is determined to be a companion arising together; if any phenomenon is incomplete, then that phenomenon will not arise either.

---

་ནི་གྲོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཕན་ཚུན་རྒྱུའི་རྐྱེན་དུ་བལྟ་སྟེ་ཞེས་པའོ། །དཔེར་བརྗོད་ནི། འདི་ ལྟ་སྟེ། གྲོགས་སུ་ངེས་པའི་འབྱུང་བ་རྣམས་ཕན་ཚུན་རླུང་མེད་པ་ན་མེ་འབར་བ་མི་འབྱུང་བ་ དང་། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་(བུ་རམ་ལ་སོགས་པའི་)གཟུགས་མེད་ན་རོ་མི་འབྱུང་ བ་ལྟ་བུའོ། །དེའང་རྒྱུ་འབྲས་དུས་མཉམ་དུ་སྟོན་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། རྒྱུའི་ཚོགས་པ་ཚར་གཅིག་ པའི་ཆ་ནས་གཞག་པ་སྟེ། (རྣམ་འགྲེལ་དུ།)ནུས་པ་འཇུག་པ་མེད་པར་ནི། །རོ་མེད་དེ་ཉིད་གཞན་ གྱི་རྒྱུ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (གསུམ་པ།)མཐུན་པར་རྟོགས་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མཚུངས་ལྡན་རྒྱུ་ནི་སེམས་རྣམས་དང་། ། སེམས་བྱུང་རྟེན་མཚུངས་ཅན་རྣམས་སོ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། འདིར་ཡང་དེ་དང་མཐུན་ 1-308 པར་མཚན་ཉིད་ནི། རིག་པའི་ཆོས་གང་དག་གཙོ་འཁོར་དུ་གྱུར་པ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བས་ དམིགས་པ་དང་མཐུན་ཞིང་མཚུངས་པར་རྟོགས་ཀྱི། མཚུངས་ལྡན་དུ་ངེས་པའི་ཆོས་གང་ ཡང་རུང་བ་མ་ཚང་ན་དམིགས་པ་མཐུན་པར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ཕན་ཚུན་རྒྱུའི་རྐྱེན་ དུ་བལྟ་སྟེ་ཞེས་པའོ། །མཚན་གཞི་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། རྟེན་མཚུངས་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་ བྱུང་བ་ཕན་ཚུན་གྲོགས་བྱས་ནས་དམིགས་པ་མཐུན་པར་རྟོགས་པ་རྣམས་སོ། །དུས་མཚུངས་ པ་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་རྒྱུ་འབྲས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྫས་ཐ་ དད་དུའང་བསྟན་ཅིང་། དེ་ཉིད་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ནང་དུ་འདུས་ཀྱང་། དམིགས་པ་རྟོགས་ པའི་གྲོགས་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་ལོགས་སུ་བཤད་པའོ། ། (བཞི་པ།)རྒྱས་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྐལ་མཉམ་རྒྱུ་ནི་འདྲ་བའོ། །རང་རིས་ས་པའོ་སྔར་ སྐྱེས་རྣམས། །ས་དགུའི་ལམ་ནི་ཕན་ཚུན་དུ། །མཉམ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡིན། །ཞེས་སྤྱིར་ སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ནི། འབྲས་བུ་(དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་)རང་དང་རིགས་འདྲ་བ་ དང་མཚུངས་པ་བསྐྱེད་ཅིང་། རྒྱུ་སྔར་སྐྱེས་པས་(མཉམ་པ་དང་སྔ་བ་ལ་མ་ཡིན་གྱི་)འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་ལ་ བྱ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་བསམ་གཏན་དྲུག་དང་གཟུགས་མེད་དང་པོ་གསུམ་སྟེ་ས་ དགུ་ལ་བརྟེན་པའི་ལམ་བདེན་ཟག་མེད་ནི། ཁམས་གསུམ་དུ་མི་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་(ས་མ་ ངེས་པར་)ཕན་ཚུན་གྱི་སྐལ་མཉམ་(གྱི་རྒྱུ་)ཡིན་ཞིང་། དེའང་འབྲས་བུ་དམན་པ་མི་བསྐྱེད་ཅིང་། མཐོང་ལམ་གྱིས་རང་ཉིད་དང་། ལམ་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱིས་སྐལ་མཉམ་དང་། སྒོམ་ལམ་གྱིས་ ཀྱང་རང་ཉིད་མི་སློབ་ལམ་གྱི་སྐལ་མཉམ་དང་། (ས་དེ་གློ་བུར་དུ་འོང་ཞིང་ས་དེའི་སྲེད་པས་བདག་གིར་མ་ བྱས་པས་)མི་སློབ་ལམ་གྱི་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐལ་མཉམ་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་འབྲས་བུ་མཉམ་པ་དང་། ཁྱད་ པར་འཕགས་པ་དག་སྐྱེད་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་ཞིང་། འདིར་ཡང་། སྔོན་དུ་དགེ་བ་དང་མི་ད

【現代漢語翻譯】 也就是說，通過友誼的途徑，將彼此視為因。例如，就像這樣，確定為朋友的諸元素，在沒有風的情況下，火不會燃燒；由諸元素轉化而來的事物，如果沒有（糖蜜等）的形狀，就不會產生味道。這並不是同時顯示因果，而是將因的集合視為一個整體。（《釋量論》中說：）『沒有能力的作用，就不會有味道，它本身就是其他事物的因。』 （三）相似覺知是怎樣的呢？經中說：『相應的因是諸心，以及心所依處相同的那些。』這裡也與此相符，定義是：任何作為主從關係的心識之法，同時產生，目標一致，覺知相同。如果任何一個相應的法不完整，就不能一致地覺知目標，這些法彼此被視為因。例如，就像這樣，依處相同的心和心所，互相幫助，一致地覺知目標。不是同時存在，因為它們是因果關係。這表明心和心所是不同的實體，雖然它們包含在同時產生的範疇內，但從幫助覺知目標的角度來看，是分開解釋的。 （四）增長是怎樣的呢？經中說：『同分因是相似的，自類先前的，九地的道是相互的，具有相同和不同的。』一般來說，同分因產生與自身種類相同或相似的果（善等和慾望等），先產生的因對後來的果起作用（不是相同的或先前的）。特別是，基於六禪定和前三個無色定的九地之道，由於不屬於三界（因此是不確定的），是彼此的同分（因）。而且，它不產生較低的果，見道對自己和後來的兩個道是同分因，修道對自己和無學道是同分因，（因為那個地突然到來，並且沒有被那個地的貪慾所佔有）無學道對自己是同分因，產生相同和特殊的殊勝之果。經中這樣說。這裡也是，先前的善和非善...

【English Translation】 That is to say, through the path of friendship, viewing each other as causes. For example, like this, the elements that are determined to be friends, without wind, fire will not burn; things that are transformed from the elements, without the shape of (molasses, etc.), taste will not arise. This is not showing cause and effect simultaneously, but rather placing the collection of causes as a whole. (In the Pramāṇavārttika:) 'Without the action of ability, there will be no taste, it itself is the cause of others.' (3) How is similar cognition? It is said: 'Corresponding causes are the minds, and those with the same basis of mind.' Here too, in accordance with that, the definition is: any cognitive dharmas that are in a master-servant relationship, arising simultaneously, with the same object, and cognizing similarly. If any of the corresponding dharmas are incomplete, they cannot cognize the object in agreement, and these are viewed as causes to each other. For example, like this, the mind and mental factors with the same basis, helping each other, cognize the object in agreement. They are not simultaneous, because they are cause and effect. This shows that mind and mental factors are different entities, although they are included within the category of arising simultaneously, they are explained separately from the aspect of helping to cognize the object. (4) How is increase? It is said: 'The co-equal cause is similar, the self-class previous, the paths of the nine grounds are mutually, of equal and different.' Generally, the co-equal cause produces fruits (virtue etc. and desire etc.) that are of the same kind or similar to itself, and the previously arisen cause acts on the later fruit (not the same or previous). In particular, the undefiled paths of truth based on the six dhyānas and the first three formless realms, because they do not belong to the three realms (therefore they are uncertain), are co-equal (causes) of each other. Moreover, it does not produce inferior fruits, the path of seeing is a co-equal cause for itself and the two later paths, the path of meditation is also a co-equal cause for itself and the path of no more learning, (because that ground suddenly comes and is not possessed by the desire of that ground) the path of no more learning is a co-equal cause for itself, producing equal and special superior fruits. It is said in the scriptures. Here also, previous virtue and non-virtue...

---

གེ་ པ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་རྒྱུད་ལ་བསྒོམས་ཤིང་ཀུན་ཏུ་སྤྱད་དེ་འདྲིས་པར་བྱས་ནས་ 1-309 ས་བོན་ཡོངས་སུ་གསོས་པ་རྣམས་ཕྱི་མའི་མཐར་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ རང་རང་གི་རིགས་འདྲ་སྔ་མ་སྔ་མ་ལས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་དང་པོར་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དང་། རྒྱུན་གྱིས་ མཆོག་ཏུ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེའི་རིགས་འདྲ་སྔ་མ་རྣམས་ནི་ཕྱི་མ་རྒྱས་པར་བྱེད་ པས་ན་རྒྱུའི་རྐྱེན་དུ་བལྟའོ། ། (ལྔ་པ།)བར་དུ་གཅོད་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཀུན་འགྲོ་ཞེས་བྱ་ཉོན་མོངས་ཅན། རྣམས་ ཀྱི་རང་སར་ཀུན་འགྲོ་ལྔ། །ཞེས་ཀུན་འགྲོའི་ཆོས་སྔར་སྐྱེས་པ་རྣམས་རང་སའི་ཉོན་མོངས་ པ་ཅན་གྱི་ཆོས་ཕྱི་མ་རིགས་མཐུན་མི་མཐུན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཀུན་ འགྲོའི་རྒྱུའོ། །ཞེས་འབྱུང་ཞིང་། འདིར་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་གང་ཞིག་རྣམ་གྲོལ་ མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུད་ཐག་བསྲིང་པའི་ཕྱིར་དུ་སྔོན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་ མོངས་གང་ཡང་རུང་བ་གོམས་པར་བྱས་པ་ལས་ཕྱིས་རིགས་འདྲ་འཕེལ་བར་མ་ཟད། རིགས་ མི་འདྲ་བ་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཡང་རུང་པའི་རྒྱུན་རྒྱུད་ལ་རྒྱས་པར་བརྟན་ པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་འཁོར་བར་དམ་དུ་འཆིང་བས་ཐར་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་རྒྱུའི་རྐྱེན་དུ་ བལྟའོ། །སྔ་མ་ནི་ཆོས་གསུམ་ཀ་ལ་ཡོད་ཅིང་རིགས་འདྲ་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། འདི་ནི་ དེ་ལས་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཡང་ཉོན་མོངས་ཅན་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་ཅིང་། རིགས་གཞན་ཡང་རྒྱས་པར་བྱེད་ པས་ཐ་དད་དུ་བཞག་པའོ། ། (དྲུག་པ།)ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྣམ་སྨིན་རྒྱུ་ནི་མི་དགེ་དང་། །དགེ་བ་ཟག་ བཅས་རྣམས་ཁོ་ན། །ཞེས་འབྱུང་ཞིང་། །འདིར་ཡང་དེ་དང་མཐུན་པར་རྣམ་སྨིན་གྱི་ལུས་ཀུན་ གཞིའི་རྣམ་ཤེས་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་འཕེན་པའི་སྒོ་ནས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་། མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་དང་། དགེ་བའི་ནང་ནས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་རྣམ་ པར་སྨིན་པ་འཁོར་བའི་ཕུང་པོ་བསྐྱེད་པས་རྒྱུའི་རྐྱེན་དུ་བལྟའོ། །ཞེས་སོ། །ལུང་མ་བསྟན་ 1-310 ནི་ས་བོན་རུལ་བ་ལྟར་སྟོབས་ཆུང་བས་རྣམ་སྨིན་མི་བསྐྱེད་ཅིང་། དགེ་བ་ཟག་མེད་ཀྱང་སྲེད་ པའི་རླན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་ཚུལ་ ནི། རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཞིང་། བདག་པོའི་འབྲས་བུ་ ནི་བྱེད་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་སྐལ་མཉམ་དང་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་ ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ལ། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཡིན་ཏེ། རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་ཐ་མའི་ཡིན། །བདག་པོའི་འབྲས་བུ་དང་པོའི་

【現代漢語翻譯】 通過修習和實踐那些未被教導的法統，並與之熟稔， 完全滋養的種子，在後世會越來越卓越， 各自的同類，後者比前者更加繁榮，並且持續不斷地達到頂峰，凡是這種情況，先前的同類就是使後者繁榮的原因，因此被視為因的緣起。 （第五，）阻礙是什麼樣的呢？『一切行』指的是煩惱。一切行的法，在各自的處所，有五種一切行。』這裡說的是，先前產生的一切行之法，是其處所的煩惱之法，一切同類和不同類的共同之因，所以是一切行之因。這裡還說，任何煩惱之法，爲了延續解脫和涅槃的傳承，先前習慣於任何貪慾等煩惱，不僅會使後來的同類增長，而且會使不同類的嗔恨等任何煩惱的延續，在傳承中繁榮和穩固，這會緊緊束縛于輪迴，因此被視為阻礙解脫的因的緣起。前者存在於三種法中，並使同類增長，而後者是從前者中分離出來的，只存在於煩惱中，並使其他種類也增長，因此被視為不同。 （第六，）完全執持是什麼樣的呢？『異熟因是不善和有漏的善。』這裡說的是，與此類似，異熟之身，阿賴耶識，以無覆無記的方式投生，從而完全執持，因此，一切不善之法，以及善法中的有漏之法，會產生異熟，即輪迴之蘊，因此被視為因的緣起。未被教導的就像腐爛的種子一樣，力量弱小，不會產生異熟。沒有遺漏的善，因為脫離了貪慾的滋潤，也不是異熟之因。 從這些因中產生果的方式是：異熟果是從異熟因中產生的；增上果是從作者因中產生的；等流果是從隨行因和一切行因中產生的；士用果是從俱生因和相應因中產生的。異熟果是最終的，增上果是最初的。

【English Translation】 By meditating on and practicing those untaught Dharma lineages, and becoming familiar with them, The seeds that are fully nourished will become increasingly excellent in later lives, Each of their own kind, the latter being more prosperous than the former, and continuously reaching the peak. In any such case, the previous kind is the cause of making the latter prosper, and is therefore regarded as the cause of origination. (Fifth,) What is the obstruction like? 'All-going' refers to afflictions. In their respective places, there are five all-going dharmas.' This says that the previously arising all-going dharmas are the common cause of all similar and dissimilar afflicted dharmas in their respective places, and are therefore the cause of all-going. It also says here that any afflicted dharma, in order to prolong the lineage of liberation and Nirvana, previously becoming accustomed to any affliction such as desire, not only causes the later similar kinds to increase, but also causes the continuation of any dissimilar afflictions such as hatred to flourish and stabilize in the lineage, which tightly binds one to samsara, and is therefore regarded as the cause of origination that obstructs liberation. The former exists in all three dharmas and causes similar kinds to increase, while the latter is separated from the former, exists only in afflictions, and also causes other kinds to increase, and is therefore regarded as different. (Sixth,) What is complete holding like? 'The ripening cause is only non-virtue and defiled virtue.' This says that, similarly, the ripening body, the alaya consciousness, gives rise in a non-obscured and unspecified manner, thereby completely holding. Therefore, all non-virtuous dharmas, and defiled dharmas among virtuous dharmas, produce ripening, i.e., the aggregates of samsara, and are therefore regarded as the cause of origination. The unspecified is like a rotten seed, weak and unable to produce ripening. Undefiled virtue, because it is free from the moisture of craving, is also not a cause of ripening. The way fruits arise from these causes is: the ripening fruit arises from the ripening cause; the dominant fruit arises from the agent cause; the similar fruit arises from the co-occurring cause and the all-going cause; the man-made fruit arises from the co-emergent cause and the corresponding cause. The ripening fruit is the final one, and the dominant fruit is the first one.

---

ཡིན། །རྒྱུ་མཐུན་སྐལ་མཉམ་ཀུན་འགྲོ་བའི། །སྐྱེས་བུ་པ་ནི་གཉིས་ཀྱི་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྤང་བྱ་ཟད་པར་བྱས་པ་སྟེ། བྲལ་བ་བློ་ཡི་ཟད་པའོ། ། ཞེས་པའོ། ། ༈ དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན། གཉིས་པ། དེ་མ་ཐག་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་སྐྱེས་པ་རྣམས། །ཐ་ མ་མིན་མཚུངས་དེ་མ་ཐག །ཅེས་དགྲ་བཅོམ་ཐ་མ་མ་གཏོགས་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་སྐྱེས་ ཤིང་རྫས་མཚུངས་པ་རྣམས་འགགས་མ་ཐག་མཚུངས་ལྡན་གཞན་བསྐྱེད་པ་ནི་དེ་མ་ཐག་ རྐྱེན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་ཞིང་། ཚིག་གསལ་དུ། རྒྱུ་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་འགགས་མ་ཐག་འབྲས་ བུ་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། ། ཞེས་ཀྱང་གསུང་མོད། འདིར་ནི། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཞེས་པས་རྒྱུན་འཆད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ ཐ་མའི་ཤེས་པ་དེ་ཤེས་པ་གཞན་གྱི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ཡིན་པ་སེལ་ཞིང་། བར་ཆད་མེད་པ་དང་ ཞེས་པ་ནི། རྒྱུད་གཅིག་གི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཤེས་རིག་ལ་རིག་པ་གཞན་གྱིས་བར་དུ་ཆོད་པ་མེད་ པ་ཡིན་གྱི། (འགྲེལ་པར།)སྐད་ཅིག་གིས་བར་ཆད་མེད་པའི་ངེས་པ་ནི་མེད་དེ། སེམས་མེད་པའི་ སྙོམས་པར་འཇུག་ཁ་མའི་སེམས་ནི་ལངས་མ་ཐག་པའི་སེམས་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་ བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འགགས་ནས་རིང་དུ་ལོན་པ་སྟེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྐྱེན་མི་རུང་ངོ་ཞེ་ན། དེ་ 1-311 ནི་འགགས་མ་ཐག་པ་ལའང་མཚུངས་མོད། གཉི་གའང་ཕན་འདོགས་བྱེད་དུ་འདྲ་བས་རྐྱེན་ དུ་རུང་ངོ་། །དེའང་མཐུན་པ་དང་ཞེས་པ་ནི། དགེ་བ་ལས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ངོ་བོ་མཐུན་ པ་དང་། འདོད་སེམས་ལས་འདོད་སེམས་ལ་སོགས་པ་ཁམས་མཐུན་པ་དང་། ཟག་བཅས་ ལས་ཟག་བཅས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་མཐུན་པ་དང་། མི་མཐུན་པ་དང་ཞེས་པ་ནི། དགེ་བ་ལས་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ངོ་བོ་དང་། འདོད་ སེམས་ལས་གཟུགས་སེམས་ལ་སོགས་པ་ཁམས་དང་། ཟག་བཅས་ལས་ཟག་མེད་ལ་ སོགས་པ་ཆོས་མི་མཐུན་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པའི་དགེ་བ་ལས་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ དགེ་བ་འབྱུང་བ་ན་ཁམས་མི་མཐུན་ཞིང་ངོ་བོ་མཐུན་པའང་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་དང་ སེམས་ལས་བྱུང་བ་འབྱུང་ན་རྐྱེན་དང་རྐྱེན་ཅན་གཉི་ག་ཤེས་རིག་ཏུ་མཚུངས་ཤིང་སྔ་མ་ འགགས་པའི་དེ་མ་ཐག་སེམས་གཞན་གྱིས་བར་ཆད་མེད་པར་ཕྱི་མ་འབྱུང་བས་ཀྱང་སྔ་མ་དེ་ ཉིད་ཕྱི་མའི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དུ་བལྟའོ། །བསྡུ་བར་ཡང་། སེམས་དང་སེམས་ ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་གང་དག་གི་མཇུག་ཐོག་ཏུ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་གང་ དག་འབྱུང་བ་དེ་དག་ནི། དེ་དག་གི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཅེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་ པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལ་སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཐམས་ཅད་ངེས་མེད་དུ་འབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ ཞིང་། གང་ག

【現代漢語翻譯】 如是，如偈云：『因緣和合，眾生平等行，士夫二者是。』 斷滅之果，即以智慧斷除應斷之物，是為斷滅，即智慧之滅盡。 如是說。 緊接著的因緣。 第二，緊接著的因緣是怎樣的呢？如偈云：『心與心生諸法，最後非同等，緊接著。』意為除了最後阿羅漢之外，心與心所生起，且本體相同的諸法，在滅盡之後，立即產生同類的其他法，這就是緊接著的因緣。如是說。在《明句論》中也說：『因，如種子等，滅盡之後，立即成為產生果，如苗芽等的因緣，這就是同類緊接著的因緣。』 此處，『不間斷』表示斷絕相續，即阿羅漢最後的智慧，不是其他智慧的緊接著的因緣。『無間斷』是指同一相續的因果智慧，沒有被其他智慧所阻斷。（《釋論》中說：）並非一定要剎那無間斷，因為無心定的最後心，會成為出定後生起之心的緊接著的因緣。如果說，因為已經滅盡很久了，所以不能作為因緣，那麼對於剛剛滅盡的也同樣適用。但因為二者在助益方面是相同的，所以可以作為因緣。 『相同』是指，善法產生善法等本體相同，欲界心產生欲界心等界相同，有漏法產生有漏法等法性相同。 『不同』是指，善法產生不善法等本體不同，欲界心產生色界心等界不同，有漏法產生無漏法等法性不同。同樣，當欲界的善法產生初禪的善法時，界不同而本體相同。如果產生這樣的心與心所，因緣和因緣所生法在智慧上是相同的，前一念滅盡之後，沒有其他心識的阻斷，后一念生起，因此前一念可以被視為后一念的同類緊接著的因緣。總結來說，『在心與心所法的最後，生起心與心所法的，這些就是它們的同類緊接著的因緣。』如是說。並非所有的心識之後都會必然地產生所有心識，而是...

【English Translation】 Thus, as the verse says: 'Due to similar causes and shared fate, beings walk equally, the two are individuals.' The fruit of separation is the exhaustion of what should be abandoned by wisdom, which is separation, the exhaustion of intelligence. Thus it is said. The immediately preceding condition. Secondly, what is the immediately preceding condition like? As the verse says: 'Minds and mental events that arise, the last is not the same, immediately preceding.' This means that apart from the last Arhat, minds and mental events that arise and are of the same substance, immediately after ceasing, generate another of the same kind, which is the immediately preceding condition. As it is said. In the 'Clear Words' (Prasannapadā), it is also said: 'A cause, such as a seed, immediately after ceasing, becomes a condition for the arising of a fruit, such as a sprout, which is the immediately preceding condition of the same kind.' Here, 'without interruption' means that the continuity is not broken, that is, the last consciousness of an Arhat is not the immediately preceding condition for another consciousness. 'Without obstruction' means that the cause-and-effect wisdom of the same continuum is not interrupted by another wisdom. (In the commentary:) It is not necessarily without interruption for a moment, because the mind at the end of a mindless absorption becomes the immediately preceding condition for the mind that arises immediately after emerging from the absorption. If it is said that because it has ceased for a long time, it cannot be a condition, then the same applies to what has just ceased. But since both are similar in providing assistance, they can be a condition. 'Similar' means that virtue arises from virtue, etc., the essence is the same; desire arises from desire, etc., the realm is the same; contaminated arises from contaminated, etc., the dharma is the same. 'Dissimilar' means that virtue arises from non-virtue, etc., the essence is different; desire arises from form, etc., the realm is different; contaminated arises from uncontaminated, etc., the dharma is different. Similarly, when the virtue of desire arises from the virtue of the first dhyana, the realm is different but the essence is the same. If such a mind and mental events arise, the condition and the conditioned are the same in wisdom, and after the previous moment ceases, the latter arises without interruption by another mind, so the former can be regarded as the immediately preceding condition of the latter of the same kind. To summarize, 'Whatever minds and mental events arise at the end of minds and mental events, those are called the immediately preceding condition of those of the same kind.' As it is said. It is not the case that all minds necessarily arise after all minds, but...

---

ི་རྗེས་སུ་གང་འབྱུང་བའི་ཚུལ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བརྗོད་ཀྱིས་མི་ལང་བས། མདོར་ བསྡུ་ན། འགྲེལ་པར། སྟོབས་བཅུས་སེམས་འབྱུང་བར་གསུངས་ཏེ། (དེའི་སྡོམ་ནི།)འདྲིས་འདུན་ སྦྱོར་བ་སྙོམས་འཇུག་འཕེན། །རྒྱུ་ཡུལ་དྲན་རིག་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར། །ཞེས་པའོ། །འདྲིས་ པའི་སྟོབས་ནི་གསུམ་སྟེ། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་གནས་པ་དང་ལྡང་བའི་རྒྱུ་མི་མངོན་པ་ ཆུང་ངུ་དང་། མངོན་ཡང་ལེགས་པར་མ་འདྲིས་པ་འབྲིང་པོ་དང་། མངོན་ཞིང་ལེགས་པར་ འདྲིས་པ་ཆེན་པོའོ། །དེའི་ཆུང་ངུས་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་བཞི་ལ་རིམ་པ་ 1-312 ལྟར་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་། འབྲིང་བོས་ནི་འདོད་པ་ནས་གཉིས་པ་དང་། དེ་ནས་གསུམ་པ་ ལ་སོགས་པ་རེ་རེས་བར་དུ་ཆོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཐོད་རྒལ་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ། (དེ་བཞིན་ གཤེགས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གཉིས་ཀྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མ་གཏོགས་ཏེ། དེ་གཉིས་ལ་ནི་ ཅི་དགའ་མགུར་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་)ཆེན་པོས་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་གཉིས་པ་དང་གསུམ་ པ་ལ་སོགས་པ་ལས་བརྒལ་ཏེ་སྲིད་རྩེའི་བར་དུ་འཇུག་ཅིང་། ཐམས་ཅད་ལས་ཐོད་རྒལ་ དུ་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པར་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་ སེམས་སྔ་མའི་རྗེས་སུ་ཕྱི་འབྱུང་བའོ། །འདུན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི། བསམ་གཏན་གཉིས་ པའི་སེམས་ཐོབ་པ་དང་པོ་ལ་ཞུགས་ཏེ། འདོད་ན་ལྡང་བའི་ཚེ་གཉིས་པའི་སེམས་མངོན་དུ་ བྱེད་པ་དང་། འདོད་ན་འདོད་པའི་དགེ་བ་དང་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལྟ་ བུའོ། །སྦྱོར་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི། འདོད་པའི་དགེ་སེམས་ལས་དང་པོའི་ཉེར་བསྡོགས་དང་། དེ་ལས་དང་པོའི་དངོས་གཞི་དང་། དེ་ལས་གཉིས་པའི་ཉེར་བསྡོགས་ལ་སོགས་པ་ནས་ རིམ་པས་སྲིད་རྩེའི་བར་གྱི་སེམས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །སྙོམས་འཇུག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི། དག་ པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་སེམས་ལ་རེས་འགའ་ནི་དག་པ་པའི་སེམས་སུ་སྐྱེ་ཞིང་། རེས་ འགའ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུའང་སྐྱེ་བ་ལྟ་བུའོ། །འཕེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་ ལས་ལངས་ནས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་རྒྱུ་བ་ན། འགལ་ཟླ་ཉོན་མོངས་ལ་མངོན་གྱུར་གྱིས་མ་ཉམས་ ཀྱི་བར་དུ་མཉམ་པར་བཞག་པ་དང་མ་བཞག་པའི་སེམས་འདྲེས་མར་འབྱུང་བའོ། །འགལ་ ཟླ་ནི་སྟོབས་བཞིས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི། སྔོན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉམས་པར་འགྱུར་ པའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་བསགས་པ་ལས་ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་སྐྱེ་བའོ། །ཡུལ་གྱི་སྟོབས་ ཀྱིས་ནི། ཆགས་སོགས་སྐྱེ་བ་དང་མཐུན་པའི་ཡུལ་སྡུག་མི་སྡུག་ལ་སོགས་པའི་ཤས་ཆེ་བ་ མཐོང་བ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བའོ། །དྲན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི། དྲན་པ་དང་མཚུངས་ 1-313 ལྡན་གྱི་རྟོག་པ་འདས་པའི་ཡུལ་འཕྲོས་པ་

【現代漢語翻譯】 由於隨之而來的所有情況都無法用語言表達，簡而言之，在註釋中說，十力使心生起。（其總結是：）親近、意欲、結合、等持、投擲。原因、對境、憶念、明覺、連線。親近的力量有三種：進入等持的原因是不明顯的小，顯現但未完全親近的是中等，顯現且完全親近的是大。小者使依次進入四禪和四無色定。中等者從欲界到第二禪，然後是第三禪等，以各自間隔的方式超越進入。（除了如來和無數劫的菩薩，因為他們可以隨意進入等持），大者可以隨意超越第二禪和第三禪等，直到有頂，並且超越一切，以符合或不符合規律的方式進入等持。這些都是前一個心之後生起的心。意欲的力量是，獲得第二禪的心首先進入，如果想，在出定時顯現第二禪的心，如果想，則顯現欲界的善和無記心等。結合的力量是，從欲界的善心開始，首先是加行，然後是正行，然後是第二個加行等，依次生起直到有頂的心。等持的力量是，進入清凈等持的心有時會生起清凈的心，有時也會生起煩惱的心。投擲的力量是，從禪定中出來後向外遊走時，在對治煩惱沒有顯現而未減弱之前，生起等持和非等持的混合心。對治由四種力量產生：原因的力量是，先前積累了導致禪定退失的業障，從而生起煩惱的心。對境的力量是，看到與貪等生起相符的可愛或不可愛等對境，從而生起煩惱。憶念的力量是，與憶念相應的分別念追憶過去的事情。 由於隨之而來的所有情況都無法用語言表達，簡而言之，註釋中說，十力使心生起。（其總結是：）'習近意欲和合定，投擲因境念與識，相續連線是此理。' 習近的力量有三種：進入等持的原因是不明顯的小，顯現但未完全習近的是中等，顯現且完全習近的是大。小者使依次進入四禪和四無色定。中等者從欲界到第二禪，然後是第三禪等，以各自間隔的方式超越進入。（除了如來和菩薩，因為他們可以隨意進入等持），大者可以隨意超越第二禪和第三禪等，直到有頂，並且超越一切，以符合或不符合規律的方式進入等持。這些都是前一個心之後生起的心。意欲的力量是，獲得第二禪的心首先進入，如果想，在出定時顯現第二禪的心，如果想，則顯現欲界的善和無記心等。結合的力量是，從欲界的善心開始，首先是加行，然後是正行，然後是第二個加行等，依次生起直到有頂的心。等持的力量是，進入清凈等持的心有時會生起清凈的心，有時也會生起煩惱的心。投擲的力量是，從禪定中出來後向外遊走時，在對治煩惱沒有顯現而未減弱之前，生起等持和非等持的混合心。對治由四種力量產生：原因的力量是，先前積累了導致禪定退失的業障，從而生起煩惱的心。對境的力量是，看到與貪等生起相符的可愛或不可愛等對境，從而生起煩惱。憶念的力量是，與憶念相應的分別念追憶過去的事情。

【English Translation】 Since all the circumstances that follow cannot be expressed in words, in short, it is said in the commentary that the ten powers cause the mind to arise. (The summary is:) Familiarity, desire, combination, absorption, throwing. Cause, object, memory, awareness, connection. The power of familiarity is threefold: the cause of entering into equipoise is the inconspicuous small, the manifest but not fully familiar is the medium, and the manifest and fully familiar is the large. The small causes one to enter into the four dhyanas and the four formless absorptions in order. The medium transcends and enters from the desire realm to the second dhyana, then the third dhyana, etc., in a way that each is interrupted. (Except for the Tathagatas and Bodhisattvas of countless kalpas, because they can enter into equipoise as they please), the large can transcend the second and third dhyanas, etc., as desired, up to the peak of existence, and enter into equipoise in accordance with or not in accordance with the rules, transcending all. These are the minds that arise after the previous mind. The power of desire is that the mind that has attained the second dhyana first enters, and if one wishes, the mind of the second dhyana manifests at the time of rising, and if one wishes, the virtue of the desire realm and the un-obscured and un-indicated manifest, and so on. The power of combination is that from the virtuous mind of the desire realm, first the preliminary practice, then the actual practice, then the second preliminary practice, etc., the mind arises sequentially up to the peak of existence. The power of absorption is that the mind that has entered into pure absorption sometimes gives rise to a pure mind, and sometimes also gives rise to an afflicted mind. The power of throwing is that when one rises from samadhi and wanders outward, a mixed mind of samadhi and non-samadhi arises until the opposing afflictions have not manifested and weakened. The antidote arises from four powers: the power of cause is that the mind of affliction arises from previously accumulating the karmic obscurations that cause the loss of samadhi. The power of object is that afflictions arise from seeing objects that are compatible with the arising of attachment, such as lovely or unlovely objects. The power of memory is that the conceptual thought associated with memory recalls past events. Since all the circumstances that follow cannot be expressed in words, in short, it is said in the commentary that the ten powers cause the mind to arise. (The summary is:) 'Familiarity, desire, combination, absorption, throwing. Cause, object, memory, awareness, connection.' The power of familiarity is threefold: the cause of entering into equipoise is the inconspicuous small, the manifest but not fully familiar is the medium, and the manifest and fully familiar is the large. The small causes one to enter into the four dhyanas and the four formless absorptions in order. The medium transcends and enters from the desire realm to the second dhyana, then the third dhyana, etc., in a way that each is interrupted. (Except for the Tathagatas and Bodhisattvas, because they can enter into equipoise as they please), the large can transcend the second and third dhyanas, etc., as desired, up to the peak of existence, and enter into equipoise in accordance with or not in accordance with the rules, transcending all. These are the minds that arise after the previous mind. The power of desire is that the mind that has attained the second dhyana first enters, and if one wishes, the mind of the second dhyana manifests at the time of rising, and if one wishes, the virtue of the desire realm and the un-obscured and un-indicated manifest, and so on. The power of combination is that from the virtuous mind of the desire realm, first the preliminary practice, then the actual practice, then the second preliminary practice, etc., the mind arises sequentially up to the peak of existence. The power of absorption is that the mind that has entered into pure absorption sometimes gives rise to a pure mind, and sometimes also gives rise to an afflicted mind. The power of throwing is that when one rises from samadhi and wanders outward, a mixed mind of samadhi and non-samadhi arises until the opposing afflictions have not manifested and weakened. The antidote arises from four powers: the power of cause is that the mind of affliction arises from previously accumulating the karmic obscurations that cause the loss of samadhi. The power of object is that afflictions arise from seeing objects that are compatible with the arising of attachment, such as lovely or unlovely objects. The power of memory is that the conceptual thought associated with memory recalls past events.

---

ལས་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ སྟོབས་ཀྱིས་ནི། དཔྱོད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སྡུག་པའི་མཚན་མ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱས་ པ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བའོ། །ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་པའི་སྟོབས་ལ། སྤྱིར་འདོད་པ་ནས་ ཤི་འཕོས་ནས་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེ་བ་གསུམ་དང་། གཟུགས་ སུ་ཤི་ནས་ཁམས་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བ་གསུམ་དང་། གཟུགས་མེད་དུ་ཤི་ནས་ཁམས་གསུམ་དུ་སྐྱེ་ བ་གསུམ་སྟེ་དགུ་ཡོད་ཅིང་། དེའི་འཆི་སེམས་དགུ་ནི་གང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེའི་ལུས་ལ་ སྲིད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རང་རང་གི་སྐྱེ་བར་གཏོགས་ལ་སྲེད་པ་དེའང་ལྷན་ སྐྱེས་དམིགས་པ་ལ་མི་དཔྱོད་པ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་དེ་དེའི་དབང་གིས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ རྣམས་དེ་མ་ཐག་བར་མ་དོའི་སྲིད་པར་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་རོ། །འཕགས་པ་རྒྱུན་ཞུགས་དང་ ཕྱིར་འོང་རྣམས་ལ་འཆི་བའི་དུས་སུ་འདུ་ཤེས་གསལ་བའི་བར་ལ་སྲེད་པ་དེ་མངོན་གྱུར་དུ་ འབྱུང་ཡང་གཉེན་པོས་ཚར་གཅོད་ཅིང་། འཕགས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་རྣམས་ལ་གཉེན་པོ་སྟོབས་ ཆེ་བས་མངོན་གྱུར་དུ་མི་འབྱུང་མོད། དེ་དག་ཀྱང་ས་བོན་གྱི་དབང་གིས་ཉིང་མཚམས་ སྦྱོར་རོ། །བར་སྲིད་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བའི་སྐད་ཅིག་ནི་རྣམ་སྨིན་ཀུན་གཞི་ཡིན་པས་མ་ བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་ལ། དེའི་འོག་ཏུ་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་ཅི་རིགས་སུ་འགྱུར་ ཞིང་། དེ་རྣམས་ལས་སྐྱེ་སྲིད་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བའི་སེམས་ནི་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་(མཛོད་ ཀྱི་རང་འགྲེལ་དུ། ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་མོད་ཀྱི། མཉམ་པར་གཞག་པ་ ལ་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་ཉིད་དག་གོ།)བསྟན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ རྣམས་ཀྱི་འཆི་སེམས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་དགེ་བའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ སེམས་གང་གི་རྗེས་སུ་གང་འབྱུང་བ་ན་སྔ་མ་ཕན་འདོགས་བྱེད་ནི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་དང་། ཕྱི་ མ་ཕན་བཏགས་པ་ནི་དེའི་འབྲས་བུར་རིག་པར་བྱའོ། ། 1-314 ༈ དམིགས་པའི་རྐྱེན། གསུམ་པ། དམིགས་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དམིགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དོ། །ཞེས་ ཀྱང་བཤད་ཅིང་། འདིར་ནི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་ཡུལ་ཡོད་པར་འཛིན་པས་ན་དམིགས་བྱེད་ ཀྱི་སྒོ་འཇོག་སྟེ། དབང་ཤེས་ལྔ་ནི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཕྱིར་དེའི་དམིགས་པ་ནི་ཡུལ་ཡོངས་ སུ་ཆད་པའི་དམིགས་པ་ཡིན་པས་དམིགས་པའི་རྐྱེན་དུ་བལྟའོ་ཞེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ སྦྱར་ཏེ་ཡིད་ཤེས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པས་དེའི་ཡུལ་ནི་ཡུལ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པའི་ དམིགས་པ་དང་། བརྡ་ལམ་བྱང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ཤེས་ནི་མིང་ལས་མཚན་མར་འཛིན་པ་ དེའི་ཡུལ་ནི་ཡུལ་བཀྲ་བར་འཛིན་པ་མེད་པའི་དམིགས་པ་དང་། (དུད་འགྲོ་དང་བྱིས

【現代漢語翻譯】 煩惱生起的原因是作意。以作意的力量，通過尋伺的作意，對痛苦的相狀等進行作意，從而生起煩惱。關於相續連線的力量，一般來說，從欲界死亡后投生到欲界、色界和無色界有三種情況；從色界死亡后投生到三界有三種情況；從無色界死亡后投生到三界也有三種情況，總共有九種情況。這九種臨終心識，由於與將要投生之處的身體具有相似的聯繫，因此各自屬於各自的生處，並且貪愛也與生俱來的對境不加尋伺，被無記所遮蔽，因此各個有情眾生立即連線到中陰的相續中。對於聖者入流果和一來果來說，在臨終時，雖然在意識清晰的時候貪愛會顯現，但會被對治力所斷除。對於聖者不還果來說，由於對治力強大，所以不會顯現。但即使如此，他們也因種子的力量而連線相續。在中陰身中連線相續的剎那，是異熟果的阿賴耶識，因此是無覆無記。在那之後，會轉變為善、不善、無記等各種情況。在這些情況中，投生到生有中的心識是無覆無記。（《俱舍論自釋》中說：『隨順的心識連線相續是具有煩惱的，但在等持中則完全沒有煩惱。』）菩薩以願力的力量所產生的各種轉生，其臨終心識等一切都是純粹的善。在這些心識中，哪個心識之後會產生哪個心識呢？先前的作為幫助者是等無間緣，而之後被幫助的則是它的果，應當這樣理解。 第三，什麼是所緣緣呢？經中說：『所緣是所有諸法。』這裡，由於識以有境的方式執取對境，因此安立所緣的門徑。五根識由於對各自的對境是確定的，因此它們的所緣是完全確定的所緣，所以被視為所緣緣。同樣地，類比來說，意識可以緣取一切法，因此它的對境是不完全確定的所緣。對於通達名言的人來說，意識從名稱中執取相狀，它的對境是沒有顯現色彩的所緣。（旁生和孩童……）

【English Translation】 The origin of afflictions is attention. Through the power of attention, by attending with investigation to unpleasant characteristics and so on, afflictions arise. Regarding the power of linking continuity, generally, there are three cases of dying in the desire realm and being born in the desire realm, form realm, and formless realm; three cases of dying in the form realm and being born in the three realms; and three cases of dying in the formless realm and being born in the three realms, making a total of nine cases. These nine death consciousnesses, because they possess a connection similar to the body of the place where they will be born, each belongs to its respective birth, and the attachment, which is innate and does not investigate the object, is obscured by the unspecified, and therefore each individual immediately connects to the intermediate state of existence. For noble stream-enterers and once-returners, although attachment may manifest clearly at the time of death while the consciousness is clear, it is cut off by the antidote. For noble non-returners, because the antidote is strong, it does not manifest clearly. However, even they connect continuity due to the power of the seed. The moment of connecting continuity in the intermediate state is the ripened result, the alaya consciousness, and is therefore unspecified and un-obscured. After that, it changes into whatever is appropriate, whether virtuous, non-virtuous, or unspecified. Among these, the consciousness that connects continuity in the state of birth is unspecified and un-obscured. (In the auto-commentary of the Treasury of Knowledge, it says: 'The consciousness of close proximity connects continuity and is afflicted, but in meditative equipoise, it is completely without affliction.') All the deaths of Bodhisattvas and so on, who are born by the power of aspiration, are entirely virtuous. Among these consciousnesses, which follows which? The former, which benefits, is the immediately preceding condition, and the latter, which is benefited, should be understood as its result. Third, what is the objective condition? It is also said that 'the objective condition is all phenomena.' Here, because consciousness grasps objects as existing, the gateway of the objective condition is established. The five sense consciousnesses are definite in their respective objects, so their objects are completely definite objects, and are therefore regarded as objective conditions. Similarly, by analogy, the mind consciousness engages with all phenomena, so its object is an incompletely definite object. For those who are skilled in conventional language, the mind consciousness grasps characteristics from names, and its object is an object without grasping color. (Animals and children...)

---

་པ་ལ་སོགས་པ་) བརྡ་ལ་བྱང་བ་རྣམས་ཀྱིས་མིང་དོན་སྦྱར་ནས་འཛིན་པའི་ཡུལ་ནི་ཡུལ་ལ་བཀྲ་བར་འཛིན་ པའི་དམིགས་པ་དང་། ཡུལ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དངོས་པོ་དང་བཅས་པའི་ཡུལ་གྱི་དམིགས་པ་ དང་། ལྟ་བ་དང་ང་རྒྱལ་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་ནི་བདག་ལ་དམིགས་པས་དེའི་ཡུལ་ནི་ དངོས་པོ་མེད་པའི་ཡུལ་གྱི་དམིགས་པ་དང་། རྟོགས་མེད་དང་ཞེན་ཡུལ་དོན་ལ་ཡོད་པའི་ རྟོག་པའི་ཡུལ་ནི་དངོས་པོའི་དམིགས་པ་དང་། ཕལ་པའི་བློས་ཟག་མེད་ལ་དམིགས་པ་དང་། བསྐལ་པ་མི་མཉམ་པའི་ཁམས་དང་ས་པ་ལ་དམིགས་པ་དང་། མ་འོངས་པའི་གཞི་གཏན་ལ་ མ་ཕེབས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཡུལ་ནི་རང་གིས་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་དམིགས་ པ་དང་། འདུས་བྱས་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པའི་ཡུལ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དམིགས་པ་ དང་། ཆོས་ཀུན་བདག་མེད་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པའི་ཡུལ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དམིགས་ པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མ་སྤངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་དམིགས་ པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པའི་དམིགས་པ་ཡིན་ པས་ཀྱང་དམིགས་པའི་རྐྱེན་དུ་བལྟའོ། །འདི་ཉིད་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ལ། འགྲེལ་པར་ དོན་ལྔ་གསུངས་ཏེ། མཚན་ཉིད་རབ་དབྱེ་འཇོག་ཚུལ་དང་། ཡོངས་ཤེས་དང་ནི་སྤོང་བའོ། ། 1-315 མཚན་ཉིད་ནི། དོན་གང་ཞིག་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་ བྱུང་བ་རྣམས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་དང་། དེ་དག་བྱུང་ནས་ཀྱང་དོན་དེ་ལ་ཞེན་ཅིང་ཐ་སྙད་ འདོགས་པ་དང་། སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། བསྡུས་ན་ཤེས་པའི་དམིགས་ བྱར་གྱུར་པའོ། །རབ་དབྱེ་ནི། མེད་ཡོད་དམིགས་མེད་དམིགས་དང་བཅས། །ཡང་དག་ལོག་ དང་གཉིས་མིན་དང་། །ཚུལ་བཞིན་ཚུལ་མིན་གཉིས་མ་ཡིན། །འདྲ་དང་མི་མཐུན་སྣ་ཚོགས་ གཅིག །འབྲལ་བསྡུས་མཐར་ཕྱིན་ཕྲ་ཉོན་མོངས། །མདོ་སྡེའི་ཚིག་དོན་ཆུང་ངུ་ཆེ། །མཚན་མ་ མཚན་མེད་དེ་ཉིད་གནས། །དབང་བསྒྱུར་ཁ་ཅིག་རྗེས་སུ་འབྲང་། །ཞེས་པ(འི་སྡོམ་)ལྟར་ཉི་ཤུ་ རྩ་དགུ་སྟེ། དེ་ལ་མེད་པའི་དམིགས་པ་ནི། ཤེས་རིག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཡུལ་དང་། འདས་མ་ འོངས་དང་རྨི་ལམ་གཟུགས་བརྙན་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཡོད་པའི་དམིགས་པ་ནི། ཤེས་ པ་མ་འཁྲུལ་བ་ལ་སྣང་བ་དང་ད་ལྟར་བའི་དངོས་པོ་དང་། དམིགས་པ་མེད་པའི་དམིགས་ པ་ནི། གཟུགས་དང་ལྡན་མིན་འདུད་བྱེད་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམས་དང་། དམིགས་པ་དང་ བཅས་པའི་དམིགས་པ་ནི། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རྣམས་དང་། ཡང་དག་པའི་དམིགས་པ་ ནི། དགེ་བ་དང་། ལོག་པའི་དམིགས་པ་ནི། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་། གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་ དམིགས་པ་ནི། མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་དང་། ཚུལ་བཞིན་གྱི་དམིགས་པ་ནི། དམིགས་ བྱེད་དགེ་བའི་ཡུལ་དང་། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ད

【現代漢語翻譯】 那些精通術語的人，將名稱與含義結合起來所執著的對境，是執著于對境之美的目標；對境中存在的物質，是包含事物的對境目標；與見解和傲慢相應的，是對自我的執著，因此其對境是沒有事物的對境目標；對於無知和執著於事物真實存在的概念的對境，是事物的目標；普通人的心執著于無漏，以及執著于不同劫的界和土地，以及執著于未來尚未確定的基礎的對境，是僅僅由自己完全臆想的目標；執著于有為法是常等等的對境，是顛倒的目標；執著于諸法無我等等的對境，是不顛倒的目標；尚未斷除所知障者的對境，是包含障礙的目標；斷除所知障者的對境，是沒有障礙的目標，因此也應將此視為目標之因。爲了確定這一點，論典中說了五個要點：體性、詳細分類、安立方式，以及完全瞭解和捨棄。 體性是：任何作為具有色等相狀的心和心所生起的理由，並且在生起之後，也執著於該事物並施加名稱，並且各自成為自己所能認知的事物，總而言之，是成為認識對象的。詳細分類是：『無有目標、有目標，正確顛倒與非二，如理不如理非二，相似不相似種種一，分離結合至究竟，粗細煩惱，經部詞義小大，有相無相即彼性，自在某些隨順行』（偈頌）所說，共有二十九種。其中，無有目標的目標是：顛倒的智慧之境，以及過去、未來、夢境、影像、幻術等等；有目標的目標是：不錯誤的智慧所顯現的，以及現在的實物；沒有目標的目標是：有色與無色，有為與無為；有目標的目標是：心所生起的；正確的的目標是：善；顛倒的目標是：煩惱；非二者的目標是：無覆無記；如理的目標是：作為目標之善的對境；不如理的對

【English Translation】 Those who are proficient in terminology, the object that is grasped by combining name and meaning, is the goal of grasping the beauty of the object; the substance that exists in the object is the goal of the object that includes things; that which corresponds to views and pride is the attachment to self, therefore its object is the goal of the object without things; for the object of ignorance and concepts that cling to the real existence of things, it is the goal of things; the mind of ordinary people clings to the unpolluted, as well as clinging to the realms and lands of different kalpas, and the object of clinging to the future unestablished basis, is the goal of merely being completely imagined by oneself; the object of clinging to conditioned phenomena as permanent, etc., is the inverted goal; the object of clinging to all phenomena as selfless, etc., is the non-inverted goal; the object of those who have not abandoned the obscurations of knowledge is the goal that includes obstacles; the object of those who have abandoned the obscurations of knowledge is the goal without obstacles, therefore this should also be regarded as a cause of the goal. In order to establish this, five points are mentioned in the commentary: nature, detailed classification, mode of establishment, and complete understanding and abandonment. The nature is: any reason for the arising of mind and mental factors that have the aspect of form, etc., and after arising, also clinging to that thing and applying names, and each becoming something that one can recognize for oneself, in short, it is becoming the object of knowledge. The detailed classification is: 'Without object, with object, correct, inverted, and non-dual, appropriate, inappropriate, non-dual, similar, dissimilar, various, one, separated, combined, ultimate, subtle, afflictions, Sutra words and meanings, small, large, with characteristics, without characteristics, that very nature, empowerment, some follow' (verse), there are twenty-nine in total. Among them, the goal without an object is: the object of inverted wisdom, as well as the past, future, dreams, images, illusions, etc.; the goal with an object is: what appears to the non-erroneous wisdom, as well as the present reality; the goal without an object is: form and formless, conditioned and unconditioned; the goal with an object is: that which arises from the mind; the correct goal is: virtue; the inverted goal is: afflictions; the goal of neither is: obscured and unspecified; the appropriate goal is: the object of virtue as the goal;

---

མིགས་པ་ནི། དམིགས་བྱེད་ཉོན་མོངས་ ཅན་གྱི་ཡུལ་དང་། དེ་གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་དམིགས་པ་ནི། དམིགས་བྱེད་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་ བསྟན་གྱི་ཡུལ་དང་། འདྲ་བའི་དམིགས་པ་ནི། དགེ་བས་དགེ་བ་ལ་དམིགས་པ་ལ་སོགས་ པ་དང་། མི་མཐུན་པའི་དམིགས་པ་ནི། ཟག་མེད་ཀྱིས་ཟག་བཅས་ལ་དམིགས་པ་ལ་སོགས་ པ་དང་། སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི། ཤེས་རིག་རྟོག་དཔྱོད་དང་བཅས་པའི་ཡུལ་དང་། གཅིག་པུའི་དམིགས་པ་ནི། མི་རྟོག་མི་དཔྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་དང་། (ཤྲཱི་བྷཱུ་ཏིས་འབྲལ་བ་དང་ 1-316 ཆེན་པོ་གཉིས་ལ་འཇུག་པ།)འབྲལ་བའི་དམིགས་པ་ནི། འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་(ཆེན་པོའི་དམིགས་ པ་)དང་། ནམ་མཁའ་དང་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིག་པའི་ཡུལ་དང་། བསྡུས་པ་ ཕྲ་བའི་དམིགས་པ་ནི། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་དང་། མཐར་ཕྱིན་པ་ཕྲ་ བའི་དམིགས་པ་ནི། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་དམིགས་པ་ནི། ཆགས་སོགས་དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་དང་། མདོ་སྡེའི་ཚིག་གི་དམིགས་པ་ནི། གསུང་རབ་ཀྱི་ མིང་ཚིག་ཡི་གེའི་ཚོགས་དང་། དོན་གྱི་དམིགས་པ་ནི། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་བརྗོད་བྱའི་དོན་དང་། ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་ནི། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་། རྒྱ་ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་ནི། ཐེག་པ་ ཆེན་པོ་དང་། མཚན་མའི་དམིགས་པ་ནི། ཞི་གནས་དང་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང་བཏང་སྙོམས་ ཀྱི་མཚན་མ་དང་། མཚན་མ་མེད་པའི་དམིགས་པ་ནི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་སྲིད་པའི་ རྩེ་མོ་དང་། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི། བདེན་པ་བཞིའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། གནས་ པར་བྱ་བའི་དམིགས་པ་ནི། འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་ལ་སྦྱོར་བའི་ཤེས་རིགས་གི་ཡུལ་ དང་། དབང་སྒྱུར་བའི་དམིགས་པ་ནི། རྣམ་ཐར་ལ་སོགས་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་དང་། སྐད་ཅིག་མའི་དམིགས་པ་ནི། མི་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་དེ་ཉིད་ དང་། རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དམིགས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ དམིགས་པའོ། ། འཇོག་ཚུལ་ནི། དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཆ་ནི་མུ་བཞིའི་ སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཞིང་། ཆོས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་གཟུང་འཛིན་གྱི་ཆ་རྣམས་སྣང་ཙམ་དུ་སྣ་ ཚོགས་སུ་སྣང་ཡང་རིག་པ་བཞིས་དཔྱད་ན་བདེན་པར་གྲུབ་པ་མེད་པའོ། །ཞེས་རྣམ་པར་ འཇོག་པ་སྟེ། རྣམ་ཤེས་མི་མཐུན་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པ་དང་། དམིགས་པ་མེད་པའི་རྣམ་ཤེས་ མཐོང་པ་དང་། །འབད་པ་མེད་པར་གྲོལ་བར་ཐལ་བ་དང་། །ཤེས་པ་གསུམ་གྱི་རྗེས་སུ་ 1-317 འཇུག་པས་སོ། ། དང་པོ་ནི། དོན་དུ་སྣང་བ་ཆུ་ཀླུང་ལ་སོགས་པ་དཔྱད་ན་བདེན་པར་གྲུབ་པ་མེད་དེ། དངོས་པོ་གཅིག་ཉིད་རྟོག་མེད་མ་འཁྲུལ་བའི་ཤེས་པ་དུ་མར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའང་། ཡི་

【現代漢語翻譯】 所緣：染污所緣，以及非二者的所緣：非染污無記所緣，相似所緣：善以善為所緣等，相異所緣：無漏以有漏為所緣等，多樣所緣：具有智慧分別之境，單一所緣：無分別者之境，（Śrībhūti（吉祥生）進入二種分離與廣大之境。）分離所緣：與無想之結合（廣大之所緣），以及空和無邊識之智境，聚集微細所緣：無所有處者之境，究竟微細所緣：有頂天者之境，煩惱所緣：貪等彼等自身之境，經部詞句所緣：經藏之名詞語句集合，意義所緣：依賴於彼之所詮釋義，微小所緣：聲聞乘，廣大所緣：大乘，有相所緣：止觀與執取及舍之相，無相所緣：涅槃與有頂天，真如所緣：四諦之如是性，應住所緣：與滅盡定結合之知識境，自在所緣：從解脫等至一切智之功德境，剎那所緣：無學者之彼生，隨行所緣：佛與菩薩之所緣。 安立之方式：彼等之法性，勝義諦之如是性，遠離四句戲論，法相世俗，能取所取之相，雖僅顯現為種種，然以四理分析則無真實成立。如是安立，生起相異之識，以及見無所緣之識，且有不需勤作而解脫之過失，以及隨行三種智慧。 第一種：顯現為實有之河流等，若加以分析則無真實成立，因同一事物于多個無分別無錯亂之識中顯現。

【English Translation】 Object: The object of affliction, and the object that is neither of the two: the object of non-obscured and unspecified, the similar object: virtue taking virtue as its object, etc., the dissimilar object: the uncontaminated taking the contaminated as its object, etc., the diverse object: the object of those with wisdom and discernment, the single object: the object of those without thought or discernment, (Śrībhūti entering into the two separations and the great.) The separated object: association with the unconscious (the great object), and the object of knowledge of the sky and infinite consciousness, the gathered subtle object: the object of those in the realm of nothingness, the ultimate subtle object: the object of those at the peak of existence, the afflicted object: the object of attachment and so on, the object of the words of the sutras: the collection of names, words, and letters of the scriptures, the object of meaning: the meaning of what is expressed based on that, the small object: the vehicle of the hearers, the great object: the Great Vehicle, the object with characteristics: the characteristics of calm abiding, grasping, and equanimity, the object without characteristics: nirvāṇa and the peak of existence, the object of suchness: the suchness of the four truths, the object to be placed: the object of knowledge associated with the absorption of cessation, the object of mastery: the object of the qualities from liberation and so on up to omniscience, the momentary object: that life of the non-learners, the following object: the object of the Buddhas and Bodhisattvas. The way of establishing: The nature of these, the suchness of ultimate truth, is free from the elaboration of the four extremes, and the aspects of phenomena, conventional grasping and being grasped, although they appear merely as various appearances, are not truly established when analyzed with the four cognitions. Thus it is established, generating dissimilar consciousnesses, and seeing consciousnesses without an object, and there is the fault of being liberated without effort, and following the three knowledges. The first: Rivers and so on that appear as real, if analyzed, are not truly established, because the same thing appears in many non-discriminating, non-erroneous consciousnesses.

---

དྭགས་དུད་འགྲོ་མི་རྣམས་དང་། །ལྷ་རྣམས་ཇི་ལྟར་རིགས་རིགས་སུ། །དངོས་གཅིག་ཡིད་ ནི་ཐ་དད་ཕྱིར། །དོན་མ་གྲུབ་པར་འདོད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར། ཆུའི་དངོས་པོ་གཅིག་ཉིད་ ཡི་དྭགས་ཀྱིས་རྣག་ཁྲག་ལ་སོགས་པ་དང་། དུད་འགྲོས་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་། མི་རྣམས་ ཀྱིས་བཏུང་བྱ་ལ་སོགས་པ་དང་། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་པའི་ལྷས་ནམ་མཁར་མཐོང་བ་ལ་ སོགས་པའོ། ། གཉིས་པ་ནི། དོན་མེད་ན་ཤེས་པའང་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དམིགས་པ་མེད་ཀྱང་ རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བ་མི་འགལ་ཏེ། འདས་སོགས་དེ་བཞིན་རྨི་ལམ་དང་། །གཟུགས་བརྙན་རྣམ་ པ་གཉིས་པོ་ཡང་། །མེད་ན་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །དེ་ལ་དམིགས་པ་རུང་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་ པ་ལྟར་འདས་མ་འོངས་དང་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་དང་། མེ་ལོང་གི་གཟུགས་བརྙན་དང་། རྣལ་འབྱོར་པའི་ཡིད་ལ་ཀེང་རུས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་ནི་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། དེ་ལྟར་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཡང་དོན་ནི་ བདེན་པར་གྲུབ་པ་མེད་དོ། ། གསུམ་པ་ནི། དོན་བདེན་པ་མེད་པར་ཡོད་ན་དེ་མཐོང་བ་རྣམ་ཤེས་ཀྱང་བདེན་པ་མངོན་ སུམ་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ལམ་ལ་འབད་པ་མེད་པར་གྲོལ་བར་ཐལ་པ་ལས། དེ་ལྟར་ཡང་མ་ ཡིན་ཏེ། དོན་ནི་དོན་དུ་གྲུབ་གྱུར་ན། །མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་མེད་པར་འགྱུར། །དེ་མེད་པས་ན་ སངས་རྒྱས་ཉིད། །ཐོབ་པར་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལྟར་དོན་བདེན་པར་གྲུབ་ན་དེ་ དང་བྲལ་བའི་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་མེད་ན་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ 1-318 ཉིད་ཐོབ་པའང་མེད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། ། བཞི་པ་ལ་གསུམ་ལས། (དང་པོ།)དབང་གི་ཤེས་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ནི། བྱང་ཆུད་ སེམས་དཔའ་དབང་ཐོབ་དང་། །རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་འདི་ལྟར་ཡང་། །མོས་པའི་དབང་གིས་ས་ ལ་སོགས། །དངོས་པོ་དེ་ལྟར་དམིགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར་ས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ རྣམས་ནི་དཔྱད་ན་བདེན་པར་གྲུབ་པ་མེད་དེ། སེམས་ལ་དབང་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ མོས་པ་བཞིན་དུ་ཆུ་དང་གསེར་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་བསྒྱུར་དུ་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། (གཉིས་པ།)ལྷག་མཐོང་ཤེས་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ནི། འདི་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་གྲུབ་དང་། ། བློ་ལྡན་ཞི་བ་ཐོབ་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀུན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས། །དེ་ལྟར་དོན་རྣམས་སྣང་ཕྱིར་ ཡང་། །ཞེས་པ་ལྟར་དོན་ནི་བདེན་པར་གྲུབ་པ་མེད་དེ། བློ་ལྡན་ཞི་གནས་ལྷན་མཐོང་ལ་ འདྲིས་ཤིང་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་ ཡིད་ལ་བྱས་པ་ལྟར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། (གསུམ་པ།)མི་རྟོག་ཤེས་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ནི། མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་རྒྱུ་བ་ལ། དོན་ཀུན་ སྣང་བ་མེད་ཕྱིར་ཡང་། །དོན་མེད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ། །དེ

【現代漢語翻譯】 如經文所說：『禽獸、人類以及天神，因各自的類別不同，對於同一事物，其理解也各異，因此認為實義並未成立。』例如，對於水這一事物，餓鬼看到的是膿血等，禽獸看到的是住所的差別，人類看到的是飲用水等，而無邊天空中的天神則看到的是天空。 如果說沒有實義，那麼認知也會消失，是這樣嗎？即使沒有對境，識的產生也不矛盾。如經文所說：『過去等同於夢境，影像亦是如此。若無對境，則無所緣，因此可以緣取。』例如，過去、未來和夢境等，以及鏡中的影像，瑜伽士心中浮現的骷髏形象等，這些都是緣取不存在之物的認知。因此，由於能見到沒有對境的認知，所以實義並非真實成立。 如果說沒有真實的實義，那麼見到它的認知也應是真實顯現的，這樣就會導致無需在道上努力也能解脫。但事實並非如此。如經文所說：『如果實義真實成立，那麼無分別智就會消失。如果無分別智消失，那麼獲得佛陀之位也是不可能的。』如果實義真實成立，那麼與實義分離的無分別智就會消失，如果無分別智消失，那麼因為沒有原因，獲得佛陀之位也是不可能的。 第四部分分為三點：（第一點）隨順根識：如經文所說：『菩薩獲得自在，瑜伽士也是如此，憑藉意樂的力量，能夠將地等事物觀想成那樣。』顯現為地等事物，經過分析，並沒有真實成立。因為對心獲得自在的人，可以隨意將水和黃金等事物轉化成各種各樣的東西。 （第二點）隨順勝觀識：如經文所說：『對於那些精通分別，擁有智慧並獲得寂止的人來說，通過對一切法的作意，事物也會如其所是地顯現。』事物並非真實成立，因為對於那些精通智慧，熟悉止觀雙運，並將經部等法作為禪定所緣境的人來說，事物會如他們所作意的那樣顯現。 （第三點）隨順無分別識：如經文所說：『在無分別智慧的執行中，一切事物都不會顯現，因此應當領悟事物的不存在。』

【English Translation】 As the scripture says, 'Animals, humans, and gods, according to their respective categories, have different understandings of the same object, thus believing that the true meaning is not established.' For example, for the object of water, hungry ghosts see pus and blood, animals see the difference in dwelling places, humans see drinking water, and gods in the boundless sky see the sky. If there is no true meaning, then cognition will also disappear, is that so? Even without an object, the arising of consciousness is not contradictory. As the scripture says, 'The past is the same as dreams, and so are images. If there is no object, then there is nothing to be cognized, so it can be cognized.' For example, the past, future, and dreams, as well as the images in a mirror, and the image of a skeleton that appears in the mind of a yogi, these are all cognitions that cognize non-existent things. Therefore, since one can see cognition without an object, the true meaning is not truly established. If there is no true meaning, then the cognition that sees it should also be a true manifestation, which would lead to liberation without effort on the path. But that is not the case. As the scripture says, 'If the true meaning were truly established, then non-conceptual wisdom would disappear. If non-conceptual wisdom disappears, then it is impossible to attain Buddhahood.' If the true meaning is truly established, then non-conceptual wisdom, which is separate from the true meaning, would disappear, and if non-conceptual wisdom disappears, then because there is no cause, it is impossible to attain Buddhahood. The fourth part is divided into three points: (First point) Following the sensory consciousness: As the scripture says, 'Bodhisattvas obtain freedom, and so do yogis, by the power of intention, they can visualize things like earth in that way.' Things that appear as earth, etc., are not truly established upon analysis. Because those who have obtained freedom over the mind can freely transform water and gold, etc., into various things as they wish. (Second point) Following the higher insight consciousness: As the scripture says, 'For those who are proficient in differentiation, possess wisdom, and have attained tranquility, through contemplating all dharmas, things will appear as they are.' Things are not truly established, because for those who are proficient in wisdom, familiar with the union of calm abiding and insight, and who use the scriptures and other dharmas as the object of meditation, things will appear as they contemplate them. (Third point) Following the non-conceptual consciousness: As the scripture says, 'In the operation of non-conceptual wisdom, all things do not appear, therefore one should realize the non-existence of things.'

---

་མེད་པས་ན་རྣམ་རིག་མེད། །ཅེས་ པ་ལྟར་དོན་དུ་སྣང་བ་ནི་བདེན་པར་གྲུབ་པ་མེད་དེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ལ་མི་སྣང་ བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟོས་ས་གཟུང་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟོས་ཆོས་འཛིན་པ་རྣམ་རིག་ཀྱང་ དཔྱད་ན་བདེན་པར་གྲུབ་མེད་དོ། །ཡོངས་ཤེས་ནི། བཤད་ཟིན་པའི་མཚན་ཉིད་དང་རབ་ཏུ་ དབྱེ་བ་དང་གཞག་པའི་ཚུལ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །སྤང་ བ་ནི། ཉན་རང་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའི་འཆིང་བ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཙམ་གྱིས་གནས་ གྱུར་པས་མི་སྤོང་ཞིང་། ཐེག་ཆེན་པས་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་དབང་འབྱོར་པ་གཉི་གའི་ གནས་གྱུར་ཐོབ་པས་སྤོང་བའོ། ། 1-319 ༈ བདག་པོའི་རྐྱེན། བཞི་པ། བདག་པོས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བྱེད་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བདག་པོར་བཤད། །ཅེས་ཀྱང་འབྱུང་ ཞིང་། འདིར་ཡང་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ལ་དབང་སྒྱུར་བར་བྱེད་པ་ནི་བདག་རྐྱེན་དུ་འཇོག་སྟེ། དེའང་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རྟེན་བྱེད་པ་དང་། སྣོད་ཀྱིས་བཅུད་ ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པ་དང་། འབྱུང་བས་འབྱུང་གྱུར་གྱི་རྟེན་བྱེད་པ་དང་། དབང་པོས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ རྟེན་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྟེན་གྱི་སྒོ་ནས་བརྟེན་པ་ལ་ཕན་འདོགས་ཤིང་དབང་བྱེད་པས་ ཀྱང་རྟེན་གང་ཡིན་པ་དེ་བརྟེན་པའི་བདག་པོའི་རྐྱེན་དུ་བལྟའོ་ཞེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ སྦྱར་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འཕེན་པ་ དང་། སོ་སོའི་ལས་ཟག་བཅས་ཀྱི་དབང་གིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འཕེན་པ་ལ་སོགས་པ་འཕེན་ པ་ལ་དབང་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཀྱི་དབང་གིས་སེམས་བྱུང་དང་། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དབང་ གིས་སེམས་དང་། རེག་པའི་དབང་གིས་ཚོར་བ་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཕན་ཚུན་ལྷན་ཅིག་ འབྱུང་བ་ལ་དབང་བྱེད་པ་དང་། འདི་མན་ཆད་ནི་དབང་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ སྟེ། དམིགས་སོགས་དབང་པོ་དྲུག་ནི་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་དྲུག་འགྲུབ་པ་ལ་དབང་བྱེད་པ་ དང་། ཕོ་དང་དབང་པོ་ནི་མངལ་ནས་སྐྱེ་བར་དབང་བྱེད་པ་དང་། སྲོག་གི་དབང་པོ་ནི་རིས་ མཐུན་གནས་པར་དབང་བྱེད་པ་དང་། ཚོར་བའི་དབང་པོ་ལྔ་ནི་དགེ་སྡིག་གི་འབྲས་བུ་ལ་ཉེ་ བར་སྤྱོད་པར་དབང་བྱེད་པ་དང་། དད་སོགས་དབང་པོ་ལྔ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་གནོན་ པས་འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་དབང་བྱེད་པ་དང་། དབང་པོ་ཐ་མ་གསུམ་ནི་བག་ ལ་ཉལ་ལེགས་པར་འཇོམས་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་དབང་སྒྱུར་ བར་བྱེད་པས་ཀྱང་རང་རང་གི་འབྲས་བུ་ལ་བདག་པོའི་རྐྱེན་དུ་བལྟའོ། ། ༈ རྟེན་མཚུངས་དེ་མཚུངས། གཉིས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་བརྟེན་པ་མཚུངས་པ་དང་དེ་དང་མཚུངས་པར་ བརྟག་ཅེ་ན། རང་རང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མ་བྲལ་ཞིང་རྣམ་ཤེས

【現代漢語翻譯】 如前文所說，因為沒有對境，所以沒有能認識的主觀意識。如是，顯現的對境在勝義諦中並不成立，因為在無分別智中不會顯現。這是因為所依賴的對境並不成立。能依賴的能認識的主觀意識，如果加以分析，在勝義諦中也不成立。『遍知』是指對於已經講過的體性、詳細分類和安立的方式，如實地完全瞭解。『斷除』是指聲聞和緣覺僅僅從所緣的束縛中解脫，只是轉變了狀態，所以不稱為斷除。而大乘行者獲得了從解脫和自在二者的狀態轉變，所以稱為斷除。 第四，主宰因：什麼是主宰因呢？經中說：『作者被稱為是主宰。』這裡也是指，對於結果的產生具有支配作用的，就安立為主宰因。例如，風輪作為水輪的所依，容器作為內容物的所依，地水火風四大作為四大所造的所依，根（六根）作為識的所依等等，通過所依的方式來幫助所依賴的事物，並且進行支配，因此，作為所依的那個事物，就可以看作是所依賴事物的『主宰因』。同樣可以類推，眾生的共同業力支配著外器世界的形成，各自的有漏業力支配著異熟果的產生等等，對於產生具有支配作用。心支配著心所，作意支配著心，觸支配著感受的產生等等，對於相互伴隨產生具有支配作用。以下是關於二十二根的分析：六根（眼根、耳根、鼻根、舌根、身根、意根）對於六境（色、聲、香、味、觸、法）的成就具有支配作用；男女根對於從胎中出生具有支配作用；命根對於維繫同類具有支配作用；五受根（樂受、苦受、喜受、憂受、舍受）對於趨近善惡果報具有支配作用；五信根（信根、精進根、念根、定根、慧根）通過調伏煩惱來支配世間的清凈；最後的三根（未知當知根、已知根、具知根）通過徹底摧毀隨眠來支配出世間的清凈。因此，各自的果，也可以看作是它們各自的『主宰因』。 第二，所依相同，彼亦相同：如何以及為何要觀察所依相同和彼亦相同呢？對於各自的識不分離，並且識的...

【English Translation】 As mentioned earlier, because there is no object, there is no subjective consciousness that can recognize it. Thus, the appearing object is not established in the ultimate truth, because it does not appear in non-conceptual wisdom. This is because the object of reliance is not established. The subjective consciousness that can rely on it, if analyzed, is also not established in the ultimate truth. 'Omniscience' refers to the complete and accurate understanding of the nature, detailed classifications, and methods of establishment that have already been explained. 'Elimination' refers to the fact that Hearers and Solitary Realizers only liberate themselves from the bonds of what is grasped at, merely changing their state, so it is not called elimination. However, Mahayana practitioners obtain a change of state from both liberation and freedom, so it is called elimination. Fourth, the Dominating Condition: What is the dominating condition? It is said in the scriptures: 'The agent is called the dominator.' Here, too, it refers to that which has a controlling effect on the production of results, which is established as the dominating condition. For example, the wind mandala serves as the support for the water mandala, the container serves as the support for the contents, the elements serve as the support for what is produced from the elements, the faculties (six senses) serve as the support for consciousness, and so on. By way of support, it helps what is being relied upon and exerts control. Therefore, that which serves as the support can be regarded as the 'dominating condition' of what is being relied upon. Similarly, it can be inferred that the common karma of sentient beings dominates the formation of the outer world, and their individual contaminated karma dominates the production of the ripened result, and so on, having a controlling effect on production. Mind dominates mental factors, attention dominates mind, contact dominates the arising of feelings, and so on, having a controlling effect on mutual co-arising. The following is an analysis of the twenty-two faculties: The six faculties (eye faculty, ear faculty, nose faculty, tongue faculty, body faculty, mind faculty) have a controlling effect on the accomplishment of the six objects (form, sound, smell, taste, touch, phenomena); the male and female faculties have a controlling effect on being born from the womb; the life faculty has a controlling effect on maintaining the same kind; the five feeling faculties (pleasure, pain, joy, sorrow, equanimity) have a controlling effect on approaching the fruits of virtue and non-virtue; the five faith faculties (faith, diligence, mindfulness, concentration, wisdom) dominate worldly purity by subduing afflictions; and the last three faculties (unknown to be known, known, fully known) dominate transmundane purity by completely destroying latent tendencies. Therefore, their respective results can also be regarded as their respective 'dominating conditions'. Second, the support is the same, it is also the same: How and why should we examine whether the support is the same and it is also the same? Not separated from their respective consciousnesses, and the consciousness of...

---

་དེ་དང་ཡུལ་འཛིན་ 1-320 པར་འདྲ་བའི་དབང་པོ་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་བཞིན་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ དང་ནི་བྲལ་ཞིང་དབང་པོ་རང་གི་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་རིགས་འདྲ་བ་རྒྱུན་ཏུ་འབྱུང་བས་ ཀྱང་། རིམ་པ་ལྟར་རྣམ་ཤེས་རྟེན་བཞིན་པའི་དབང་པོ་ནི་བརྟེན་པ་མཚུངས་པ་དང་། རྣམ་ ཤེས་དང་བྲལ་བའི་དབང་པོ་ནི་དེ་དང་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་བར་བལྟའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་ པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ལྔ་དང་། དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལྔ་ དང་། དབང་པོའི་སྐྱེ་མཆེད་ལྔའོ། །དེའང་ཆོས་གསུམ་དུ་བསྟན་པས་བདག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ དང་ལྡན་པས་རྟེན་མཚུངས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དེ་མཚུངས་ཀྱི་ དབང་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ ཟིན་པ་བསྟན་པ། གསུམ་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་ཟིན་པར་བརྟག་ཅེ་ན། གང་ལ་བརྟེན་ནས་བདེ་ སྡུག་ལ་སོགས་པའི་ཚོར་བ་འབྱུང་བའི་གནས་ནང་གི་གཟུགས་ནི་སེམས་ཀྱིས་ཟིན་པར་ བལྟའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་དབང་པོ་ལྔ་རྟེན་དང་བཅས་པ་དང་། ཁམས་ དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ནང་ནས་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ལྔ་དང་། བཞིའི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་དབང་ པོ་དང་ཐ་མི་དད་དུ་འཇུག་པའི་གཟུགས་དང་དྲི་རོ་རེག་བྱ་དག་གོ། (ས་འགྲེལ་དུ། གང་དབང་པོ་དང་ ཐ་དད་དུ་མི་གནས་པའི་སྒྲ་དེ་ནི་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཁོ་ན་གནས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཟིན་པ་ཡིན་པར་འདོད་དོ་ ཞེས།) ཤེས་རིག་གི་ལུས་ཟིན་པར་བསྟན་པས་བདག་ལུས་ལ་དབང་བསྒྱུར་ཞིང་ལུས་འཛིན་ པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ཟིན་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལྔ་དང་། ནང་གི་འང་ རྩ་བ་མ་གཏོགས་པའི་སྐྲ་དང་སྤུ་དང་སེན་མོ་དང་སོ་དང་། བཤང་གཅི་དང་མཆིལ་མ་དང་ རྣག་ཁྲག་ལ་སོགས་པའོ། ། ༈ དབང་པོར་བརྟག་པ། བཞི་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་དབང་པོར་བརྟག་ཅེ་ན། ཡབ་སྲས་མཇལ་བ་ལ་ སོགས་པར་དབང་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་གསུངས་པ་ལྟར་འཆད་པའི་མིང་དོན་ནི། དབང་ནི་ 1-321 དབང་ཕྱུག་དམ་པ་ལའོ། །ཞེས་པའི་སྒྲའི་བྱིངས་ལས་བསྒྲུབས་པས། ལྷག་པར་དབང་སྒྱུར་ བར་བྱེད་པའམ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་བདག་པོ་བྱེད་པས་ན་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའང་ མིག་སོགས་དབང་པོ་དྲུག་ནི་གཟུགས་སོགས་དང་ཕྲད་པ་ལས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་ བ་འབྱུང་བའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །རང་རང་གི་ཡུལ་འཛིན་པར་བྱེད་པས་ན་དབང་པོར་ བལྟའོ་ཞེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། ཕོ་དང་མོའི་དབང་པོ་ནི་བུ་དང་ཚ་བོ་ལ་སོགས་པ་ རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་བའི་རྟེན་ཡིན་པས་རིགས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་དབང་བྱེད་པ་དང་། སྲོག་གི་ དབང་པོ་ནི་མི་འཆི་བའི་རྟེན་ཡིན་པས། རིགས་མཐུན་གནས་པར་དབང་བྱེད་པ་དང་། ཚོར་

【現代漢語翻譯】 與彼（指前文所說的『有』）相似的感官，在對像上享受，持續不斷地產生。意識和感官分離，感官自身的前後剎那相似，也持續不斷地產生。次第而論，作為意識所依賴的感官，其所依賴之物是相同的；與意識分離的感官，則與彼（指前文所說的『有』）相似。可以這樣理解。 色蘊的一部分是五種有色感官，以及五種有色感官的界，還有五種感官的生處。之所以用三種方式來闡述，是爲了斷除對具有意識而依賴相同的感官，以及不具有意識而與彼相似的感官的執著。 第三部分，如何以及為何要考察『執』呢？凡是依賴於它而產生苦樂等感受的內在之色，都被認為是心所執持的。色蘊的一部分是具有所依的五種感官；在界和生處中，有五種有色感官；四分之一是與感官無有差別的色、香、味、觸等。（《地釋》中說：『凡是不與感官相異的聲音，僅僅是感官的四大種存在，因此，它被認為是執持。』）通過闡述知識之身被執持，是爲了斷除對身體擁有主權並執持身體的執著。未被執持的是外在的五種境，以及內在的除了根本之外的頭髮、體毛、指甲、牙齒，以及大小便、唾液、膿血等。 第四部分，如何以及為何要考察感官呢？如同在父子相見等場合所說的二十二根一樣，現在解釋其名稱和含義：『根』（དབང་，梵文：indra，梵文羅馬轉寫：indra，漢語字面意思：自在）是從『自在殊勝』的詞根中衍生出來的。因此，特別具有支配力，或者非共同地擁有主權，所以稱為『根』。這六根，即眼等，是與色等相接觸而產生心和心所的所依。因為它們各自執持自己的對象，所以被認為是感官。同樣，男女根是子孫等不斷產生的所依，因此對種姓的延續具有支配力；命根是不死的所依，因此對同類存在具有支配力；感受

【English Translation】 The senses, similar to that (referring to 'existence' mentioned earlier), continuously arise while enjoying objects. The senses are separate from consciousness, and the previous and subsequent moments of the senses themselves are similar, also continuously arising. In sequence, the senses that rely on consciousness have the same reliance; the senses that are separate from consciousness are similar to that (referring to 'existence' mentioned earlier). This can be understood in this way. A part of the form aggregate is the five material senses, as well as the five realms of material senses, and the five sense bases. The reason for explaining it in three ways is to eliminate the attachment to the senses that have consciousness and rely on the same thing, and the senses that do not have consciousness and are similar to that. Part three, how and why should we examine 'grasping'? Whatever internal form relies on it to produce feelings of pleasure and pain, etc., is considered to be grasped by the mind. A part of the form aggregate is the five senses with their support; among the realms and sense bases, there are five material senses; one-fourth is form, smell, taste, and touch that are not different from the senses. (The Earth Commentary says: 'Whatever sound does not exist differently from the senses, only the great elements of the senses exist, therefore, it is considered to be grasped.') By explaining that the body of knowledge is grasped, it is to eliminate the attachment to having sovereignty over the body and grasping the body. What is not grasped is the five external objects, and the internal hair, body hair, nails, teeth, and feces, urine, saliva, pus, blood, etc., except for the root. Part four, how and why should we examine the senses? Just as the twenty-two faculties are mentioned in the context of father and son meeting, etc., now explain their names and meanings: 'Faculty' (དབང་，indra，indra，Sovereignty) is derived from the root of 'supreme sovereignty'. Therefore, it has particular dominance, or non-commonly possesses sovereignty, so it is called 'faculty'. These six senses, namely eye, etc., are the support for the arising of mind and mental factors from contact with form, etc. Because they each hold their own objects, they are considered senses. Similarly, the male and female faculties are the support for the continuous arising of sons and grandsons, etc., therefore they have dominance over the continuation of the lineage; the life faculty is the support for not dying, therefore it has dominance over the existence of the same kind; the feeling

---

བའི་དབང་པོ་ལྔ་ནི་བདེ་སོགས་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་བདེ་བ་དང་ ཡིད་བདེ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་དང་། གཉི་གའི་ འབྲས་བུ་བཏང་སྙོམས་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པར་དབང་བྱེད་པ་དང་། དད་པ་དང་བརྩོན་ འགྲུས་དང་དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ལྔ་ནི་མ་དད་པ་ལ་སོགས་ པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་གནོད་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་ཆགས་དང་ བྲལ་བ་ཉིད་ལ་དབང་བྱེད་པ་དང་། མི་ཤེས་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་ནི་དད་སོགས་ ལྔ་དང་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། བདེ་བ་ཡིད་བདེ་བཏང་སྙོམས་གསུམ་དང་། (བསྡུ་བར། དེ་ལ་ རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ལ་ནི་རྣམ་ཐར་གོང་མ་ལ་འདོད་པ་དང་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་ཡོངས་སུ་མི་འཆད་པ་ དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་ཡིད་མི་བདེ་བའི་དབང་པོ་རྣམ་པར་གཞག་གོ། ཕྱིར་མི་འོང་ལ་ནི་ རྣམ་པ་དང་པོ་གཉིས་ནི་ཡོད་ལ། གཞན་གཉིས་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་བདེ་བའི་དབང་པོ་རྣམ་པར་མི་བཞག་སྟེ། དགེ་བ་ལ་འདུན་ པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །)སྲིད་འཚོལ་ལ་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་བཅས་པའི་བཅུ་བོ་ཅི་རིགས་པ་སྦྱོར་ ལམ་ནས་བཟུང་སྟེ་མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔའི་བར་དུ་སྔོན་མ་ཤེས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ ཀུན་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དབང་བྱེད་པ་དང་། ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་ནི་བཅུ་བོ་ཅི་རིགས་ 1-322 པས། སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་པ་ནས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་བར་ལ་མི་ཤེས་པ་ཤེས་པར་བྱ་རྒྱུ་མེད་ཀྱང་ སྤང་བྱ་ལྷག་མ་སྤོང་བ་དང་ཡོན་ཏན་ཕྱི་མ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་དབང་བྱེད་པ་དང་། ཀུན་ཤེས་ པ་ལྡན་པའི་དབང་པོ་ནི་ཡིད་མི་བདེ་མ་གཏོགས་པའི་དགུ་པོ་ཅི་རིགས་པས་མི་སློབ་པའི་ ལམ་ལ་དབང་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་དབང་པོ་གསུམ་(མཐོང་སྒོམ་མི་སློབ་ལམ་ལ་དགུ། །གསུམ་ཡིན་གསུམ་ ནི་དྲི་མ་མེད། །ཅེས་ཐ་མ་གསུམ་ཟག་མེད་ཁོ་ནར་འདོད་ཀྱང་། འདིར་ཐ་མའི་དང་པོ་སྦྱོར་ལམ་ནས་རྩི་བས་ཟག་བཅས་ཀྱང་ ཡོད་ལ། བསྡུ་བར། ཐ་མ་གཉིས་ཟག་མེད་དུ་བཤད་ཀྱང་ཡིད་མི་བདེ་བའི་འདོད་པའི་ལུགས་ཡིན་གྱི། དེ་ལ་ཟག་མེད་དང་ལུང་ མ་བསྟན་མི་སྲིད་པའི་འདོད་པའི་ལུགས་ལ་གཉི་གའོ། །)ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་སྤོང་བས་འཇིག་རྟེན་ ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་བག་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ལ་དབང་བྱེད་པས་ཀྱང་དབང་པོར་ བལྟའོ། །མ་རིག་པས་ཀྱང་འདུ་བྱེད་ལ་དབང་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་གཞན་ཡོད་པ་ མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་སུ་ངེས་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱི་རྟེན་སེམས་ཅན་གྱི་རྫས་མིག་ སོགས་དྲུག་དང་། དེའི་བྱེ་བྲག་འབྱེད་པ་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་དང་། དེ་དག་གནས་པར་བྱེད་པ་ སྲོག་དང་། དེའི་བར་མ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ་ཚ

【現代漢語翻譯】 五根（五根，梵文：pañcendriyāṇi，羅馬轉寫：pañcendriyani，漢語字面意思：五種能力）即通過體驗快樂等感受，主導著對善業之果——快樂和內心愉悅，以及不善業之果——痛苦和內心不悅，以及兩者之果——舍受的享受。五力（五力，梵文：pañca balāni，羅馬轉寫：pañca balani，漢語字面意思：五種力量）即信力、精進力、念力、定力和慧力，通過徹底損害不信等煩惱，主導著以世間道遠離貪慾。未知當知根（未知當知根，梵文：anājñātamājñāsyāmīndriya，羅馬轉寫：anajñatamajñasyamindriya，漢語字面意思：我將知未知之根）即信等五力、意根、樂受、喜受、舍受這十種，從加行道開始，直到見道十五剎那，爲了證悟先前未知的真如而起主導作用。已知根（已知根，梵文：ājñendriya，羅馬轉寫：ajñendriya，漢語字面意思：已知之根）即上述十種，從第十六剎那到金剛喻定之間，雖然沒有未知需要了知，但爲了斷除剩餘的所斷，獲得後續的功德而起主導作用。已知究竟根（已知究竟根，梵文：ājñātāvīndriya，羅馬轉寫：ajñatavindriya，漢語字面意思：已知究竟之根）即除了憂根之外的九種，于無學道中起主導作用。因此，這三種根（見道、修道、無學道各有九種。三種是指無漏。雖然有人認為最後三種根唯是無漏，但此處從加行道開始計算，因此也包括有漏。集論中說，最後兩種根是無漏，這是隨順欲界的觀點。因為對於欲界來說，無漏和無記是不可能的。），通過斷除煩惱的種子，以出世間道遠離習氣而起主導作用，因此也被視為根。 如果說無明也能主導行等，難道沒有其他的根了嗎？為什麼一定是二十二根呢？因為心的所依，有情之物——眼等六根；以及區分這些的男女根；以及使這些存在的命根；以及使這些之間充滿煩惱的感受。

【English Translation】 The five faculties (pañcendriyāṇi) are the faculties of sense organs that dominate the enjoyment of pleasant sensations and mental happiness as the result of virtuous actions, unpleasant sensations and mental unhappiness as the result of non-virtuous actions, and equanimity as the result of both. The five powers (pañca balāni) are the faculties of faith, diligence, mindfulness, concentration, and wisdom, which dominate detachment from desire through worldly paths by completely harming afflictions such as lack of faith. The faculty of 'I shall know the unknown' (anājñātamājñāsyāmīndriya) includes the five powers of faith, etc., the faculty of mind, and the three sensations of pleasure, happiness, and equanimity. (Compendium states: 'For those who have entered the stream and those who return once, the faculty of unhappiness is established to completely exhaust all desire for higher liberation, striving for it, not abandoning it, and unhappiness. For those who do not return, the first two are present, but the other two are absent, so the faculty of unhappiness is not established, as they only desire virtue.') The ten with unhappiness for existence-seekers, from the path of application up to the fifteen moments of the path of seeing, dominate in order to fully know the thusness that was previously unknown. The faculty of full knowledge (ājñendriya) includes the ten, from the sixteenth moment to the vajra-like samadhi, dominates to abandon the remaining to-be-abandoned and to obtain the subsequent qualities, even though there is no unknown to be known. The faculty of full knowledge (ājñātāvīndriya) includes the nine, excluding unhappiness, dominates the path of no more learning. Thus, these three faculties (seeing, meditation, and no more learning paths have nine. Three are without defilements. Although the last three are considered only uncontaminated, here the first of the last is counted from the path of application, so there are also contaminated ones. Compendium states: 'Although the last two are explained as uncontaminated, this is according to the desire realm. For the desire realm, both uncontaminated and unindicated are impossible.') dominate detachment from habitual tendencies through the path beyond the world by abandoning the seeds of afflictions, and are therefore considered faculties. If ignorance also dominates actions, etc., are there no other faculties? Why are there definitely twenty-two? Because the support of the mind, the objects of sentient beings—the six faculties of eye, etc.; and the faculties of male and female that differentiate them; and the life faculty that sustains them; and the sensations that completely afflict between them.

---

ོར་བ་ལྔ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ སྤང་བའི་ཆེད་དུ་ཚོགས་སོག་བར་བྱེད་པ་དད་སོགས་ལྔ་དང་། ཚོགས་བསགས་པ་ལས་རྣམ་ བྱང་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཕྱི་མ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ངེས་པར་བསྟན་པ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་ རྟེན་དང་དེའི་བྱེ་བྲག །གནས་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཉིད། །ཚོགས་དང་རྣམ་བྱང་ཇི་སྙེད་ པ། །དབང་པོ་རྣམ་ཀྱང་དེ་སྙེད་དུ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཡང་ན་དབང་པོ་དྲུག་གིས་འཁོར་བར་ འཇུག་པའི་རྟེན་དང་། ཕོ་མོའི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་དང་། སྲོག་གིས་གནས་པ་དང་། ཚོར་བ་ལྔས་ ཉེ་བར་སྤྱོད་པར་བྱེད་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་དབང་པོ་བཅུ་བཞི་དང་། དད་སོགས་ལྔ་ དང་། ཕྱི་མ་གསུམ་གྱིས་འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་དབང་པོ་ བརྒྱད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་བ་སྟེ། ཡང་ན་འཇུག་པའི་རྟེན་དང་ནི། །སྐྱེ་དང་གནས་ 1-323 དང་ཉེར་སྤྱོད་ལས། །བཅུ་བཞིའོ་དེ་བཞིན་ལྡོག་པ་ལ། །དབང་པོ་རྣམས་ནི་གཞན་ཡིན་ནོ། ། ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་དག་གིས་ནི་གོ་རིམ་ངེས་པའང་བསྟན་ཏོ། །ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ཚོར་བ་ལྔ་ དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་ དབང་པོ་ལྔ་དང་། ཕོ་མོའི་དབང་པོ་སྟེ་བདུན་དང་། འདུ་བྱེད་ཀྱི་དབང་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་ དང་སོགས་ལྔ་དང་སྲོག་གི་དབང་པོ་དང་། དབང་པོ་དྲུག་དང་རྣམ་ཤེས་དྲུག་གི་ཁམས་བཅུ་ གཉིས་དང་། དབང་པོའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ ཚོར་བ་ལྔ་དང་དད་སོགས་ལྔ་དང་སྲོག་གི་དབང་པོ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་གོ། ཆོས་རྣམས་ལ་དབང་ བྱེད་པའང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པས། བདག་དབང་བྱེད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་ བའི་ཕྱིར་རོ། ། དེ་རྣམས་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ལ། བསྡུ་བར། ལས་དང་རྫས་དང་གཟུགས་སོགས་དང་། ། དགེ་བ་སོགས་དང་རྣམ་སྨིན་དང་། །ཁམས་དང་ས་དང་ཐོབ་པ་དང་། །འཆི་འཕོ་སྐྱེ་བ་ཁོ་ན་ ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་བཅུའི། (དང་པོ།)སོ་སོའི་བྱེད་ལས་ལ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཡུལ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ སྟེ། དབུས་མཐར། འཛིན་དང་གནས་དང་རྒྱུན་མི་འཆད། །སྤྱོད་དང་དག་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར། ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། ། (གཉིས་པ།)རྫས་སོགས་ལ་དཔྱད་པ་ལ། ཕོ་མོའི་དབང་པོ་ནི་ལུས་ངག་གི་ཆ་ལ་བཏགས་ པ་ཡིན་ལ། སྲོག་ནི་གནས་པའི་ཆ་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་ཞིང་། དབང་པོ་ཕྱི་མ་གསུམ་ནི་དད་ སོགས་ཀྱི་ཆ་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་པས་དྲུག་ནི་བཏགས་ཡོད་ཡིན་ལ། གཞན་ལྷག་མ་བཅུ་ དྲུག་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པའོ། ། (གསུམ་པ།)གཟུགས་སོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ལ། ཤེས་བྱ་གཞི་ལྔའི་ནང་ནས་གཟུགས་ཀྱིས་ 1-324 བསྡུས་པ་ནི་མིག་སོགས་ལྔ་དང་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་སྟེ་རྟེན་བདུན་དང་། སེམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ ནི་ཡིད་དང་ཕྱི་མ་གསུ

【現代漢語翻譯】 對於五種感覺（藏文：ཚོར་བ་ལྔ་），以及爲了斷除煩惱，積聚資糧的信等五根，以及從積聚資糧中獲得解脫，以後三種根的角度來說，這是必然要闡述的。如頌云：『心的所依及其差別，處所與一切煩惱，資糧與解脫有多少，根也有多少。』或者說，六根是進入輪迴的所依，男女二根是出生的原因，命根是存在的因素，五種感覺是享受的工具，因此有十四種遍染污的根。信等五根和后三種根是脫離輪迴的所依，因此有八種清凈的根。或者說，進入的所依，出生和存在以及享受，有十四種，同樣，對於脫離輪迴，根是不同的。』這些也闡述了確定的順序。感覺蘊包含五種感覺，識蘊包含意根，色蘊的一部分包含五根和男女二根，共七種。行蘊的一部分包含信等五根和命根。六根和六識界包含十二處。六根的生處和法界以及生處的一部分包含五種感覺、信等五根和命根，共十一種。對諸法起主宰作用也以蘊等方式闡述，這是爲了斷除認為『我』是主宰者的執著。 爲了確定這些，總結道：『業和物質以及色等，善等和異熟，界和地以及獲得，死亡、轉移和出生僅此而已。』如是說了十種。 （第一）關於各自的作用：如前所述，是執持對境等。如《中邊分別論》所說：『爲了執持、存在、持續不斷，享受和清凈。』 （第二）關於物質等的研究：男女二根是安立在身語的一部分上，命根是安立在存在的因素上，后三種根是安立在信等的一部分上，因此六種是假有，其餘十六種是實有。 （第三）用色等來概括：在五種所知境中，色所包含的是眼等五根和男女二根，即七種所依。心所包含的是意根和后三種根。

【English Translation】 For the five feelings (Tibetan: ཚོར་བ་ལྔ་), and for the sake of abandoning afflictions, the five roots of faith and so on that accumulate merit, and from accumulating merit to obtain liberation, from the perspective of the latter three roots, this is necessarily to be explained. As the verse says: 'The basis of mind and its distinctions, the place and all afflictions, how many accumulations and liberations, so many are the roots.' Or, the six roots are the basis for entering samsara, the two roots of male and female are the cause of birth, the life root is the factor of existence, and the five feelings are the means of enjoyment, thus there are fourteen pervasively defiled roots. The five roots of faith and so on and the latter three roots are the basis for turning away from samsara, thus there are eight pure roots. Or, the basis of entering, birth and existence, and enjoyment, there are fourteen, similarly, for turning away from samsara, the roots are different.' These also explain the definite order. The aggregate of feeling contains the five feelings, the aggregate of consciousness contains the mind root, a part of the aggregate of form contains the five roots and the two roots of male and female, a total of seven. A part of the aggregate of formation contains the five roots of faith and so on and the life root. The six roots and the six consciousness realms contain the twelve sources. The birthplaces of the six roots and the dharma realm and a part of the birthplaces contain the five feelings, the five roots of faith and so on, and the life root, a total of eleven. Exercising sovereignty over dharmas is also explained in terms of aggregates and so on, this is to abandon the clinging that 'I' am the sovereign. In order to establish these, it is summarized: 'Action and matter and form and so on, virtue and so on and maturation, realms and grounds and attainment, death, transference and birth are only these.' Thus, ten are spoken of. (First) Regarding their respective functions: As previously explained, it is to hold onto objects and so on. As the Madhyāntavibhāga says: 'For the sake of holding, existing, continuous, enjoyment and purification.' (Second) Regarding the investigation of matter and so on: The two roots of male and female are established on a part of body and speech, the life root is established on the factor of existence, and the latter three roots are established on a part of faith and so on, thus six are nominally existent, and the remaining sixteen are substantially existent. (Third) Summarizing with form and so on: Among the five objects of knowledge, what is included by form are the five roots of eye and so on and the two roots of male and female, that is, the seven bases. What is included by mind are the mind root and the latter three roots.

---

མ་གྱི་ཆ་དང་། སེམས་བྱུང་གིས་བསྡུས་པ་ནི་ཚོར་བ་ལྔ་དང་དད་སོགས་ ལྔ་དང་ཕྱི་མ་གསུམ་གྱི་ཕྱོགས་དང་། ལྡན་མིན་གྱིས་བསྡུས་པ་ནི་སྲོག་སྟེ། འདུས་མ་བྱས་ ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནི་མེད་དོ། ། (བཞི་པ།)དགེ་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ། དད་སོགས་ལྔ་དང་ཕྱི་མ་གསུམ་སྟེ་བརྒྱད་ནི་དགེ་བ་ཁོ་ ན་ཡིན་ཞིང་། ཚོར་བའི་ནང་ནས་ཡིད་མི་བདེ་ནི་དགེ་མི་དགེ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡིན་ལ། ཡིད་ ཀྱི་དབང་པོ་དང་ཚོར་བ་གཞན་བཞི་སྟེ་ལྔ་ནི་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་རྣམ་པ་གསུམ་གར་ ཡང་འགྱུར་བ་དང་། གཟུགས་ཅན་བདུན་དང་སྲོག་གི་དབང་པོ་སྟེ་གཞན་བརྒྱད་ནི་ལུང་མ་ བསྟན་གཅིག་པུ་ཡིན་པ་སྟེ། མཛོད་དུ། དད་སོགས། དགེ་བ་བརྒྱད་ཡིད་མི་བདེ་བ། །རྣམ་ གཉིས་ཡིད་དང་ཚོར་གཞན་ནི། །རྣམ་གསུམ་གཞན་ནི་རྣམ་པ་གཅིག། ཅེས་པ་ལྟར་རོ། ། (ལྔ་པ།)རྣམ་སྨིན་གྱི་དབྱེ་བ་ནི། ཡིན་མིན་གྱིས་དབྱེ་བ་དང་། ཡོད་མེད་ཀྱིས་དབྱེ་བ་ གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། སྲོག་གཅིག་པུ་རྣམ་སྨིན་ཡིན་པ་དང་། དད་སོགས་(ལྔ་ཕྱི་མ་གསུམ་སྟེ།) ཐ་མ་བརྒྱད་དང་། (ཚོར་བ་)ཡིད་མི་བདེ་ནི་རྣམ་སྨིན་མ་ཡིན་པ་དང་། དེ་རྣམས་མ་གཏོགས་པ་ མིག་སོགས་དྲུག་དང་། ཕོ་མོའི་དབང་པོ་གཉིས་དང་། ཚོར་བ་གཞན་བཞི་སྟེ་བཅུ་གཉིས་ནི་ རྣམ་སྨིན་ཡིན་པ་དང་མ་ཡིན་པ་གཉི་གའོ། ། གཉིས་པ་ནི། (ཚོར་བ་)ཡིད་མི་བདེ་གཅིག་པུ་རྣམ་སྨིན་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཞིང་། ཡིད་དང་ ཚོར་བ་གཞན་བཞི་དང་། དད་སོགས་ལྔ་སྟེ་བཅུ་ནི་རྣམ་སྨིན་ཡོད་མེད་གཉི་ག་ཡིན་ལ། (དབང་ པོ་ལྔ་ཕོ་མོ་གཉིས་ཏེ།)གཟུགས་ཅན་བདུན་དང་སྲོག་དང་(དབང་པོ་)ཐ་མ་གསུམ་ནི་རྣམ་སྨིན་མེད་པ་ ཡིན་ཏེ། སྲོག་ནི་རྣམ་སྨིན་(ཡིན་པའི་)བཅུ་གཉིས་(ནི་ཡིན་མིན་)གཉིས(ཀའི)། །(དེའང་རྣམ་སྨིན་མ་ཡིན་ པ་)ཐ་མ་བརྒྱད་དང་ཡིད་མི་བདེ། །མ་གཏོགས་པ་སྟེ་(ཡིད་མི་བདེ་)དེ་གཅིག་ནི། །རྣམ་པར་སྨིན་ 1-325 (པ་དང་)བཅས་(པའོ་)བཅུ་(ནི་རྣམ་སྨིན་ཡོད་མེད་གཉིས་)རྣམ་གཉིས(ཀའོ)། །(དེའང་)ཡིད་དང་ཚོར་(བ་) གཞན་(བཞི་དང་)དད་ལ་སོགས(ལྔ་པོ་གཞན་ནི་རྣམ་སྨིན་མེད་པའོ)། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (དྲུག་པ།)ཁམས་གང་ན་གང་ཡོད་པ་ལ། དབང་པོ་ཟག་མེད་གསུམ་ནི་ཁམས་གསུམ་ ཅར་དུ་མི་གཏོགས་ལ། འདོད་པའི་ཁམས་ན་དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ཚང་བར་ཡོད་ཅིང་། གཟུགས་ཁམས་ན་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་དང་སྡུག་(བསམ་གཏན་དང་པོར་སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་བྱས་པ་ནི་གྲོགས་ ཡིད་མི་བདེ་མེད་པས་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ལ་དགོངས་ཀྱི་སྤངས་པ་མིན་ཏེ། བསྡུ་བར། དེ་ལ་དེའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ གནས་ངན་ལེན་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་པོ་སྤངས་པར་གྱུར་ན་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང་། གནས་པའི་ཁྱད་པར་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བཤད་པས། དུཿཁ་གནས་ངན་ལེ

【現代漢語翻譯】 （三）蘊的分類： 與根和心所相應的，是五種感受、信等五種以及后三種；與非相應相應的，是命根；與非造作相應的，是無。 （四）善等自性： 信等五種以及后三種，共八種，僅僅是善；感受中的不悅是善與非善兩種；意根和其餘四種感受，共五種，是善、非善、無記三種；七種色法和命根，共八種，僅僅是無記。如《俱舍論》所說：『信等，八是善，不悅，二種，意與余感受，三種，余是一種。』 （五）異熟的分類： 以是與非的分類和有與無的分類兩種。第一種，只有命根是異熟；信等（五種以及后三種）共八種，以及（感受）不悅不是異熟；除了這些之外，眼等六種以及男女根兩種，以及其餘四種感受，共十二種，既是異熟也是非異熟。 第二種，只有（感受）不悅是與異熟相應；意和其餘四種感受，以及信等五種，共十種，既有異熟也有非異熟；（五根、男女根兩種）七種色法和命根以及（根）后三種不是異熟。如雲：『命是異熟，十二（是與非）二（者）。（彼非異熟）后八與不悅。（除彼）彼一（是不悅），（與異熟）俱（者），十（是異熟有無二）二（者）。（彼）意與感受（四與）信等（五彼余非異熟）。』 （六）何處有何者： 無漏三根不屬於三界任何一界。欲界中，除了無漏三根外，其餘都齊全。色界中，沒有男女根和苦（初禪中沒有苦，因為沒有不悅，所以不會顯現，但並非斷除。攝集中說：『因為彼與彼之品類相應的惡處未離故。如果彼處斷除了苦受，則與二禪的安住差別將無法顯現。』因此，दुःख duḥkha，苦）。

【English Translation】 (3) Classification of Aggregates: Those associated with roots and mental factors are the five feelings, the five such as faith, and the latter three; that associated with non-association is the life force; that associated with non-conditioned is non-existence. (4) Nature of Virtuous, etc.: The five such as faith and the latter three, a total of eight, are solely virtuous; unpleasant feeling among feelings is both virtuous and non-virtuous; the mind root and the other four feelings, a total of five, are virtuous, non-virtuous, and indeterminate; the seven forms and the life force, a total of eight, are solely indeterminate. As stated in the Abhidharmakośa: 'Faith, etc., eight are virtuous, unpleasant, two kinds, mind and other feelings, three kinds, others are one kind.' (5) Classification of Vipāka (Result): There are two types of classification: by 'is' and 'is not,' and by 'has' and 'has not.' The first type: only the life force is vipāka; the eight such as faith (the five and the latter three), and (feeling) unpleasantness are not vipāka; apart from these, the six such as the eye, the two gender roots, and the other four feelings, a total of twelve, are both vipāka and non-vipāka. The second type: only (feeling) unpleasantness is associated with vipāka; the mind and the other four feelings, and the five such as faith, a total of ten, have both vipāka and non-vipāka; the seven forms (the five roots and the two gender roots), the life force, and the latter three (roots) are without vipāka. As it says: 'Life is vipāka, twelve (are is and is not) two (kinds). (Those not vipāka) the latter eight and unpleasantness. (Except that) that one (unpleasantness), (with vipāka) together (is), ten (are vipāka has and has not two) two (kinds). (That) mind and feeling (four and) faith etc. (five others are not vipāka).' (6) Where What Exists: The three uncontaminated roots do not belong to any of the three realms. In the desire realm, everything is complete except for the three uncontaminated roots. In the form realm, there are no gender roots and no suffering (in the first dhyāna there is no suffering, because there is no unpleasantness, so it will not manifest, but it is not eliminated. The Compendium says: 'Because the corresponding negative state associated with it has not been abandoned. If suffering were eliminated there, the distinction between the second dhyāna and the state would not be apparent.' Therefore, दुःख duḥkha, duhkha, suffering).

---

ན་གྱི་ཚུལ་དུ་ཡོད་དོ། །སའི་དངོས་གཞིར། ཅིའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་དང་པོར་དུཿཁའི་དབང་པོ་མ་སྤངས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ན་དེའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་མ་སྤངས་པའི་ ཕྱིར་རོ། །མ་སྤངས་ནའང་། ཅིའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་སྐྱེས་པ་ལ་དེ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་གྲོགས་ཀྱི་ཆ་ཡིད་ མི་བདེའི་དབང་པོས་བསྡུས་པའི་དུཿཁ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །)བསྔལ་ཡིད་མི་བདེ་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་ཡོད་ ལ། །གཟུགས་མེད་ན་གཟུགས་ཅན་ཐམས་ཅད་མེད་ཅིང་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བའང་མེད་ པས་ཡིད་དང་སྲོག་དང་བཏང་སྙོམས་དང་དད་སོགས་ལྔ་ཡོད་དེ། དྲི་མེད་(གསུམ་)མ་གཏོགས་ འདོད་པར་གཏོགས(པ)། །ཕོ་མོའི་དབང་དང་སྡུག་བསྔལ་(ཡིད་མི་བདེ་)དག །མ་གཏོགས་ གཟུགས་གཏོགས་གཟུགས་ཅན་(ཐམས་ཅད་)དང་། །བདེ་(བ་ཡིད་བདེ་)བའང་མ་གཏོགས་ གཟུགས་མེད་གཏོགས། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (བདུན་པ།)ས་གང་ན་གང་ཡོད་ནི། ཁམས་ཟག་བཅས་ཡིན་ཡང་ས་ཟག་མེད་དུའང་འགྱུར་ བས། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་ས་ན་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་བཅོ་ལྔ་པོའི་སྟེང་དུ་ དབང་པོ་ཕྱི་མ་གསུམ་ཡང་བསྣན་པས་བཅོ་བརྒྱད་ཡོད་ཅིང་། གསུམ་པ་ན་ཡིད་བདེ་མེད་ པས་བཅུ་བདུན་ཡོད་ལ། བཞི་པ་ན་བདེ་བའང་མེད་པས་བཅུ་དྲུག་ཡོད་དོ། །གཟུགས་མེད་ 1-326 ཀྱིས་ས་དང་པོ་གསུམ་ན་སྔར་གྱི་བརྒྱད་པོའི་སྟེང་དུ་ཟག་མེད་གསུམ་བསྣན་པས་བཅུ་གཅིག་ ཡོད་ཅིང་། སྲིད་རྩེའི་ས་ནི་ཟག་བཅས་ཡིན་པས་སྔར་གྱི་བརྒྱད་པོ་ཁོ་ན་ཡོད་དོ། ། (བརྒྱད་པ།)ཐོབ་པའམ་ལྡན་ཚུལ་ལ་གཉིས་ལས། ངེས་ལྡན་ནི། བཏང་སྙོམས་དང་སྲོག་ དང་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་གསུམ་གང་ལ་གཅིག་ལྡན་པ་དེ་ལ་ཐམས་ཅད་མ་ཚང་པ་མི་སྲིད་པའི་ ཚུལ་གྱིས་ལྡན་པ་སྟེ། བཏང་སྙོམས་དང་ནི་སྲོག་དང་ནི། །ཡིད་དང་ལྡན་ལ་ངེས་གསུམ་ལྡན། ། ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །སྲིད་ལྡན་ནི། དེ་རྣམས་ཀྱི་སྟེང་དུ་བདེ་བ་དང་ལྡན་ན་བཞི་དང་ལྡན་པ་དང་། མིག་སོགས་དང་ལྡན་ན་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་གང་དང་གང་ལྡན་པ་དེ་དང་དེ་བསྣན་ པས་རྣམ་གྲངས་མང་པོར་འགྱུར་ཏེ། བདེ་ལུས་ལྡན་ལ་བཞི་དག་དང་། མིག་སོགས་ལྡན་ལ་ ལྔ་དང་ལྡན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ལྟར་རོ། །དེའི་ཁྱད་པར་ནང་གིས་ཉུང་བར་ལྡན་ པ་ནི། ཁམས་འོག་མར་སྐྱེས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆད་པ་ལ་ལུས་དང་ཚོར་བ་ལྔ་དང་སྲོག་དང་ ཡིད་དེ་བརྒྱད་ལྡན་ཞིང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་བྱིས་པ་ལའང་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་བརྒྱད་དང་ ལྡན་པ་སྟེ། དགེ་མེད་ནང་ན་ཉུང་ལྡན་པ། །ལུས་ཚོར་སྲོག་ཡིད་བརྒྱད་དང་ལྡན། །གཟུགས་ མེད་བྱིས་པ་དེ་བཞིན་ཏེ། །བཏང་སྙོམས་སྲོག་ཡིད་དགེ་རྣམས་དང་། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ནང་ གིས་མང་བར་ལྡན་པ་ནི་འདོད་ཁམས་ཀྱི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མཚན་གཉིས་པ་དབང་པོ་ཚང་བ་ལ་ ཟག་མེད་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་བཅུ་དགུ་ཚང་བར་ལྡན་ཞ

【現代漢語翻譯】 存在的方式。《事品》中說： 『為何說初禪未捨棄苦受？』因為在那裡，尚未捨棄屬於它的惡趣。『即使未捨棄，為何生起禪定時，它不會普遍發生？』因為捨棄了由其助伴——不悅受所攝持的痛苦。』除了苦和不悅受之外，還有其他的。 在無色界，沒有一切色法，也沒有樂受和悅受，因此有舍、命、意、舍受和信等五種。除了無垢（三）之外，都屬於欲界。沒有男女根和痛苦（不悅受）。除了色界，都屬於色法（一切）。除了樂（悅受），都屬於無色界。』就像這樣。 （第七）何處有何：即使是有漏界，也會轉變為無漏界。在初禪和二禪的境界中，除了色界的十五種之外，再加上后三種根，共有十八種。在三禪中，沒有悅受，所以有十七種。在四禪中，也沒有樂受，所以有十六種。無色界的最初三種境界中，除了之前的八種之外，再加上三種無漏，共有十一種。有頂天的境界是有漏的，所以只有之前的八種。 （第八）獲得或具有的方式有兩種：決定具有：舍受、命根和意根這三種，只要具有其中一種，就不可能不完全具備全部，即以這種方式具有。如雲：『舍受與命根，以及意根，具有則必具三。』 可能具有：在這些的基礎上，如果具有樂受，則具有四種；如果具有眼等，則具有五種等等，根據所具有的不同，加上相應的數量，就會變成多種。如雲：『具有樂身則具四，具有眼等則具五。』等等。其差別在於，內部最少具有的是：生於地獄，斷絕善根者，具有身、受、五種，以及命根和意根，共八種。無色界的孩童也如前所述，具有八種。如雲：『無善內部最少具，身受命意具八種，無色孩童亦如是，捨命意善諸根。』 內部最多具有的是：欲界的異生，具有二根，諸根齊全者，除了三種無漏之外，完全具有十九種。

【English Translation】 The way of existence. In the Saṃsthāna: 'Why is it said that the first dhyāna does not abandon the feeling of suffering (duḥkha)?' Because there, the bad states of existence belonging to it have not been abandoned. 'Even if not abandoned, why does it not universally occur when dhyāna arises?' Because the suffering held by its companion, the feeling of displeasure, has been abandoned.' Besides suffering and displeasure, there are others. In the formless realm, there are no forms, nor pleasure and joy, so there are five: equanimity, life, mind, neutral feeling, and faith. Except for the stainless (three), all belong to the desire realm. Without male and female faculties and suffering (displeasure). Except for the form realm, all belong to form (all). Except for pleasure (joy), all belong to the formless realm.' Like this. (Seventh) Where what exists: Even if it is a contaminated realm, it can also transform into an uncontaminated realm. In the realm of the first and second dhyānas, in addition to the fifteen of the form realm, adding the latter three faculties, there are eighteen. In the third, there is no joy, so there are seventeen. In the fourth, there is no pleasure either, so there are sixteen. In the first three realms of the formless, in addition to the previous eight, adding the three uncontaminated, there are eleven. The realm of the peak of existence is contaminated, so there are only the previous eight. (Eighth) Regarding the way of obtaining or possessing, there are two types: Definite possession: Whichever of the three faculties—equanimity, life, and mind—one possesses, it is impossible not to possess all of them completely, in this way. As it is said: 'Equanimity and life, and mind, possessing one necessarily possesses three.' Possible possession: On top of these, if one possesses pleasure, then one possesses four; if one possesses the eye, etc., then one possesses five, etc. Depending on what one possesses, adding the corresponding number, it becomes many. As it is said: 'Possessing a pleasant body, one possesses four, possessing the eye, etc., one possesses five.' etc. The difference is that the least possessed internally is: one born in a lower realm, having severed the root of virtue, possesses the body, the five feelings, and life and mind, eight in total. A child of the formless realm also possesses eight as previously described. As it is said: 'The least possessed internally without virtue, possesses body, feeling, life, and mind, eight in total, a child of the formless realm is the same, equanimity, life, mind, and all virtues.' The most possessed internally is: an ordinary being of the desire realm, possessing two roots, with all faculties complete, except for the three uncontaminated, completely possesses nineteen.

---

ིང་། འཕགས་པ་ཆགས་བཅས་ ལའང་མཚན་བཞི་དང་དྲི་མེད་གཉིས་མ་གཏོགས་པར་བཅུ་དགུ་ཚང་བར་ལྡན་པ་སྲིད་དེ། མང་པོར་ལྡན་ལ་བཅུ་དགུ་སྟེ། །དྲི་མ་མེད་(གསུམ་)རྣམས་མ་གཏོགས་པའོ། །(དེའང་)མཚན་ གཉིས་(པ་ལའོ་)འཕགས་པ་ཆགས་བཅས་(ལའང་བརྒྱད་)ཏེ། །མཚན་གཅིག་(དང་)དྲི་མེད་(སྔ་ཕྱི་) གཉིས་མ་གཏོགས(པའོ)། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །བསྡུ་བར་ནི། སྲིད་པ་ལས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་ པ་ནི་འདོད་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པ་དང་། མིར་སྐྱེས་པ་དང་། ལྷར་སྐྱེ་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་ཆད་ 1-327 པ་དང་། འཕགས་པ་རྣམས་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། ། (དགུ་པ།)འཆི་བ་ན་འགག་ཚུལ་ནི། གཟུགས་མེད་དུ་འཆི་བ་ན་སྲོག་དང་ཡིད་དང་བཏང་ སྙོམས་གསུམ་འགག་ཅིང་། གཟུགས་ཁམས་སུ་འཆི་བ་ན་དེ་རྣམས་དང་མིག་སོགས་ལྔ་སྟེ་ བརྒྱད་འགག་ལ། འདོད་ཁམས་སུ་ཅིག་ཅར་འཆི་བ་ན་བརྒྱད་པོའི་སྟེང་དུ་མཚན་གཉིས་ པ་ལ་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་གཉིས་ཏེ་བཅུའམ། མཚན་མ་གཅིག་པ་ལ་དེ་གཉིས་གང་རུང་སྟེ་ དགུའམ། མཚན་མེད་པ་ལ་བརྒྱད་པོ་ཉིད་འགག་གོ། རིམ་གྱིས་འཆི་བ་ན་ལུས་སྲོག་ཡིད་ དང་བཏང་སྙོམས་བཞི་འགག་ཅིང་། དགེ་བའི་སེམས་ཡོད་ན་ཐམས་ཅད་དུ་དད་སོགས་ ལྔའང་འགག་སྟེ། གཟུགས་མེད་དུ་ནི་འཆི་བ་ན། །སྲོག་དང་ཡིད་དང་བཏང་སྙོམས་ཉིད། ། འགག་པར་འགྱུར་རོ་གཟུགས་ན་བརྒྱད། །འདོད་པར་བཅུའམ་དགུའམ་བརྒྱད། །རིམ་གྱིས་ འཆི་བ་ལ་ནི་བཞི། །དགེ་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ལྔ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (བཅུ་པ།)སྐྱེ་བ་ན་རྙེད་ཚུལ་ནི། བརྫུས་སྐྱེས་མ་ཡིན་པས་འདོད་ཁམས་སུ་སྐྱེས་མ་ཐག་ ལུས་དང་སྲོག་གི་དབང་པོ་གཉིས་གསར་དུ་རྙེད་ཅིང་། བསྐལ་པ་དང་པོའི་མི་ལྟ་བུ་བརྫུས་ སྐྱེས་མཚན་མེད་ཀྱིས་མིག་སོགས་ལྔ་དང་སྲོག་སྟེ་དྲུག་རྙེད་ལ། །དེའི་སྟེང་ལྷ་ལ་སོགས་པ་ མཚན་གཅིག་པས་བདུན་དང་། དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་མཚན་གཉིས་པས་བརྒྱད་རྙེད་དོ། ། གཟུགས་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་ན་སྔ་མ་ལྟར་དྲུག་རྙེད་ཅིང་། གཟུགས་མེད་དུ་སྐྱེ་བ་ན་སྲོག་གི་ དབང་པོ་གཅིག་པུ་རྙེད་དེ། འདོད་པར་དང་པོ་རྣམ་སྨིན་གཉིས། །རྙེད་དེ་བརྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བས་ མིན། །དེ་ཡིས་དྲུག་གམ་བདུན་ནམ་བརྒྱད། །གཟུགས་སུ་དྲུག་གོ་གོང་མར་གཅིག །ཅེས་པ་ ལྟར་རོ། །དབང་པོའི་རྣམ་གཞག་རྒྱ་ཆེར་བསྡུ་བ་དང་མཛོད་འགྲེལ་ལ་སོགས་པར་བལྟ་ཞིང་། ཕལ་ཆེར་གཞུང་འདིའི་སྔ་ཕྱིར་ཡང་གསལ་བས། སྐབས་འདིའི་སྤྲོས་པ་རྣམས་མ་བཤད་ཀྱང་ ཆོག་གོ ། 1-328 ༈ སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་བརྟག་པ། ལྔ་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་བརྟག་ཅེ་ན། ལུས་སེམས་ལ་དངོས་སུ་གནོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནམ་ བདག་ཉིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་དངོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། གང་ལ་བརྟེན་ནས་སྡུག་བསྔལ་མྱོ

【現代漢語翻譯】 此外，對於有執著的聖者（梵文：ārya，指已證悟的聖者），除了兩種特徵和無垢之外，具備十九種特徵也是可能的。擁有很多，即十九種，除了無垢（三種）。（那也）是兩種特徵（的情況），對於有執著的聖者（也有八種），除了一個特徵（和）無垢（前後）兩種。（如）所說。總結來說，能夠具備一切的是生於欲界者，生於人者，生於天者，善根未斷者，以及聖者們。 (第九，)死亡時的滅亡方式是：在無色界死亡時，命、意和舍受三種滅亡；在色界死亡時，加上眼等五根，共八種滅亡；在欲界突然死亡時，在八種的基礎上，對於具有兩種性別者，加上男女根兩種，共十種；對於具有一種性別者，加上其中之一，共九種；對於無性別者，就是八種滅亡。逐漸死亡時，身、命、意和舍受四種滅亡；如果有善心，那麼一切，即信等五種也滅亡。如雲：『無色界死亡時，命和意以及舍受，將會滅亡，色界為八種，欲界為十或九或八，逐漸死亡時為四種，善心時一切五種。』 (第十，)出生時獲得的方式是：非化生，因此在欲界出生時，立即獲得身體和命根兩種；如最初劫的人一樣，化生且無性別者，獲得眼等五根和命根，共六種。在此基礎上，天等具有一種性別者獲得七種，地獄等具有兩種性別者獲得八種。在色界出生時，如前獲得六種；在無色界出生時，只獲得命根一種。如雲：『欲界最初獲得異熟二，非化生故。因此獲得六或七或八，色界為六，上界為一。』關於根的詳細分類，可以參考《俱舍論》及其註釋等，而且大部分在本論的前後文也有闡述，因此此處不作詳細說明也可以。 第五，如何以及為何將痛苦視為痛苦的自性來觀察？ 因為直接損害身心的痛苦感受的自性或本體就是痛苦本身；並且，依靠它來體驗痛苦。

【English Translation】 Furthermore, it is possible for an ārya (Skt. for 'noble one,' referring to a realized being) with attachment to possess nineteen characteristics, excluding the two characteristics and the stainless ones. Having many, namely nineteen, excluding the stainless (three). (That is also) the case with two characteristics, (for) an ārya with attachment (also has eight), excluding one characteristic (and) the two stainless (earlier and later). As it is said. To summarize, those who can possess everything are those born in the desire realm, those born as humans, those born as gods, those whose roots of virtue have not been severed, and the āryas. (Ninth,) the manner of cessation at death is: when dying in the formless realm, the three of life, mind, and equanimity cease; when dying in the form realm, these plus the five faculties of eye, etc., cease, making eight; when dying suddenly in the desire realm, on top of the eight, for those with two genders, the two faculties of male and female, making ten; for those with one gender, either one of those two, making nine; for those without gender, just the eight cease. When dying gradually, the four of body, life, mind, and equanimity cease; if there is virtuous mind, then all, namely the five of faith, etc., also cease. As it is said: 'When dying in the formless realm, life and mind and equanimity itself, will cease; in the form realm, eight; in the desire realm, ten or nine or eight; when dying gradually, four; with virtue, all five.' (Tenth,) the manner of obtaining at birth is: not by miraculous birth, therefore, upon being born in the desire realm, one immediately obtains the two of body and life faculty; like the people of the first eon, miraculously born and without gender, one obtains the five of eye, etc., and life, making six. On top of that, gods, etc., with one gender obtain seven, and hell beings, etc., with two genders obtain eight. When being born in the form realm, one obtains six as before; when being born in the formless realm, one obtains only the life faculty. As it is said: 'In the desire realm, first one obtains the two of fruition, not by miraculous birth. Therefore, one obtains six or seven or eight, in the form realm six, in the upper realm one.' The extensive classification of faculties can be seen in the Treasury of Knowledge and its commentaries, etc., and most of it is also explained earlier and later in this text, so it is okay not to explain the details here. Fifth, how and why does one examine suffering as the very nature of suffering? Because the nature or essence of the feeling of suffering that directly harms body and mind is suffering itself; and it is relied upon to experience suffering.

---

ང་ བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཡུལ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང་། དེ་དང་ཕྲད་པའི་དབང་པོ་དང་། དེ་དང་ མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་དང་། སེམས་བྱུང་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི། སྡུག་ བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་བལྟའོ། །ཐམས་ཅད་ ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་རྒྱུ་བཅས་པས་བསྡུས་པ་དག་གོ། དེའང་ཆོས་ གསུམ་གྱི་ཆར་བསྟན་པས་བདག་སྡུག་བསྔལ་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་བརྟག་པ། དྲུག་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་བརྟག་ཅེ་ན། ལུས་ སེམས་ལ་ཕན་པར་སྣང་བ་བདེ་བའི་ཚོར་བ་འགྱུར་བ་དང་བཅས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ དམ་བདག་ཉིད་དང་། གང་ལ་བརྟེན་ནས་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཡུལ་ཡིད་དུ་འོང་ བ་དང་དེ་དང་ཕྲད་པའི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་འགྱུར་བ་དང་བཅས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། དེ་དག་ འགྱུར་བ་ལས་ཡིད་མི་བདེ་འབྱུང་བས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །བདེ་བ་ཟག་བཅས་ རྒྱུ་དང་བཅས་པ་དེ་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པས་འདི་དག་འགྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་དུ་ སེམས་ཡིད་མི་བདེས་འགྱུར་བ་དང་བཅས་པས་ཀྱང་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་བལྟའོ། ། དེ་ལྟར་ཆགས་པའང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ངོ་བོར་བརྗོད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། ཞེན་ནས་འགྱུར་བའི་ སེམས་ཀྱིས་ལག་པ་ནས་འཛིན་པའམ་ལན་བུ་ནས་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་གདུང་ བར་གསུངས་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་བདེ་བ་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཚོར་བ་ རྒྱུ་དང་བཅས་པས་བསྡུས་པ་དག་གོ། དེའང་ཆོས་གསུམ་དུ་འདུ་བས་བདག་བདེ་བར་མངོན་ པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། 1-329 ༈ འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་བརྟག་པ། བདུན་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་བརྟག་ཅེ་ན། དངོས་སུ་ཕན་གནོད་དུ་མི་སྣང་བས་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་ བ་བཏང་སྙོམས་པ་གཙོ་ཆེར་ཀུན་གཞི་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་། ཀུན་གཞི་ལས་དེ་ ལྟར་སྐྱེས་པའི་རྣམ་ཤེས་གཞན་དང་ཡང་ལྡན་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དམ་བདག་ཉིད་དང་། གང་ལ་བརྟེན་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་བཏང་སྙོམས་མྱོང་ བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཡུལ་ཐ་མལ་བ་དང་དེ་དང་ཕྲད་པའི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་། བཞི་ པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་རྒྱ་མི་གཡོ་བའི་ལས་ལ་སོགས་པ་བཏང་སྙོམས་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ ཉིད་དང་། དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་དུ་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་། སྡུག་བསྔལ་དང་འགྱུར་བའི་ སྡུག་བསྔལ་དེ་གཉི་གའི་གནས་ངན་ལེན་ས་བོན་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། བག་ ཆགས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་སྡུག་བསྔལ་གཉི་ག་ལས་མི་ཐར་ཞིང་མ་གྲོལ་བར་

【現代漢語翻譯】 對於那些經歷變化的事物，那些令人不悅的對境，以及與之相遇的根，和與它們相應的意識和心所生起，它們的自性，僅僅是痛苦的根源，因此被視為苦苦。（苦苦：直接的痛苦感受）一切事物的一個方面是被痛苦的感受及其原因所包含。之所以用三種法來闡述，是爲了捨棄將我執著于痛苦的顯現。 如何以及為何將變苦視為痛苦？對於身心有益的快樂感受，其自性或本體是變化的；以及依賴於此而體驗快樂的令人愉悅的對境，以及與之相遇的根等，它們的自性也是變化的。由於這些變化會帶來不悅，因此是痛苦的根源。對於有漏的快樂及其原因，由於貪戀和執著，心想『如果這些改變了就糟了』，從而產生不悅，因此也被視為變苦。（變苦：由變化帶來的痛苦）這種執著也被稱為痛苦的本質。正如經中所說：『由於執著，心因變化而動搖，如同手抓住或抓住樹枝一樣，被徹底折磨。』一切事物的一個方面是被有漏的快樂感受及其原因所包含。之所以歸納為三種法，是爲了捨棄將我執著于快樂的顯現。 如何以及為何將行苦視為痛苦？對於那些不直接顯現為有利或有害，既非痛苦也非快樂的舍受，主要是與阿賴耶識（藏文：ཀུན་གཞི་，梵文天城體：आलयविज्ञान，梵文羅馬擬音：ālayavijñāna，漢語字面意思：一切之基）相應，並且從阿賴耶識中生起的其他識，它們的自性或本體；以及依賴於此而體驗既非痛苦也非快樂的舍受的平凡對境，以及與之相遇的根等；以及第四禪以上的無動業等，這些產生舍受的自性。將這些視為痛苦的原因是，它們完全執持著痛苦和變苦的潛在種子在阿賴耶識中，並且由於完全執持著習氣，因此無法從這兩種痛苦中解脫出來。

【English Translation】 For those changing things, those unpleasant objects, and the faculties that encounter them, and the consciousness and mental factors that arise in correspondence with them, their own nature, merely being the cause of suffering, are therefore regarded as the suffering of suffering. (Suffering of suffering: direct experience of suffering) One aspect of all things is encompassed by the feeling of suffering and its causes. The reason for explaining with three dharmas is to abandon clinging to the appearance of 'I' as suffering. How and why is the suffering of change regarded as suffering? The feeling of happiness that appears beneficial to body and mind, its own nature or essence is changing; and the pleasant objects upon which one relies to experience happiness, and the faculties that encounter them, etc., their nature is also changing. Because these changes bring about unpleasantness, they are the cause of suffering. For contaminated happiness and its causes, due to attachment and clinging, the mind thinks 'it would be terrible if these changed,' thus generating unpleasantness, and therefore it is also regarded as the suffering of change. (Suffering of change: suffering caused by change) This attachment is also said to be the nature of suffering. As it is said in the scriptures: 'Due to attachment, the mind is shaken by change, like a hand grasping or grasping a branch, being completely tormented.' One aspect of all things is encompassed by the feeling of contaminated happiness and its causes. The reason for summarizing into three dharmas is to abandon clinging to the appearance of 'I' as happiness. How and why is the suffering of conditioning regarded as suffering? For those feelings of equanimity that do not directly appear as beneficial or harmful, neither suffering nor happiness, mainly corresponding to the Alaya-vijnana (ཀུན་གཞི་，आलयविज्ञान，ālayavijñāna，Base Consciousness), and other consciousnesses arising from the Alaya-vijnana, their own nature or essence; and the ordinary objects upon which one relies to experience equanimity that is neither suffering nor happiness, and the faculties that encounter them, etc.; and the immutable karma of the fourth dhyana and above, etc., the nature of these that produce equanimity. The reason for regarding these as suffering is that they completely hold the potential seeds of suffering and the suffering of change in the Alaya-vijnana, and because they completely hold the habitual tendencies, they cannot be liberated from these two sufferings.

---

རེས་བདེ་ བ་དང་རེས་སྡུག་བསྔལ་དུ་འགྱུར་ཞིང་། བཏང་སྙོམས་དེའང་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ བཅིངས་པས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མི་འགྱུར་བས་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པས་ ཀྱང་ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་བལྟའོ། །ཕུང་པོ་ རྣམས་དང་ཡིད་དང་ཆོས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང་། ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་ སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆ་མ་གཏོགས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །དེས་ན་ སྔར་གྱི་གཉིས་པོའང་འདིའི་ཁོངས་སུ་འདུ་བ་ཡིན་ཏེ། སའི་དངོས་གཞིར། འགྱུར་བའི་སྡུག་ བསྔལ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བསྡུས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བསྡུས་པའང་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེའང་ཆོས་གསུམ་དུ་བསྟན་པས་ བདག་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་བཏང་སྙོམས་པར་མངོན་པར་ཞེན་ པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། 1-330 ༈ རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པར་བརྟག་པ། བརྒྱད་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པར་བརྟག་ཅེ་ན། (གཉིས་ལས་དང་པོ།)དོན་དངོས་ནི་སྔར་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུར་བཤད་པ་ལྟར་མི་དགེ་བ་གང་ཡིན་པ་ དང་། དགེ་བའི་ནང་ནས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པར་ བལྟའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་དང་རྣམ་ཤེས་ཁམས་བདུན་གཟུགས་སྒྲ་ཆོས་ཏེ་ཁམས་བཅུ་དང་། གཟུགས་སྒྲ་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཞིའི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་ཟག་མེད་དང་ལུང་མ་བསྟན་ མ་གཏོགས་པར་མི་དགེ་བ་དང་དགེ་བ་ཟག་བཅས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དག་གོ། དེ་དག་རྣམ་སྨིན་ གྱི་རྒྱུར་བསྟན་པས་(གང་ཟག་)བདག་(འདི་ཉིད་)ཕུང་པོར་(རྙིང་པ་)འཇོག་ཅིང་(རྣམ་སྨིན་)འཕེན་པར་ བྱེད་པ་དང་སྐྱེ་གནས་སུ་(ཕུང་པོ་གསར་པ་)ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། (གཉིས་པ།)ལྡན་ཆོས་ལ། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཚན་ཉིད་པ་ནི་གཙོ་བོ་ཀུན་གཞིའི་ རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཁོར་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་གྲོགས་ཀུན་འགྲོ་ལྔ་དང་བཅས་ པར་བལྟའོ། །ཀུན་གཞི་དེ་ལས་གཞན་ཚོགས་བདུན་འཁོར་དང་བཅས་པ་དང་དབང་པོ་ལ་ སོགས་པ་དག་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བས་ན། འབྲས་བུའང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་ བཏགས་པའོ། ། ༈ ཟས་བརྟག་པ། དགུ་པ་ཟས་ལ་སྤྱི་དོན་གསུམ་སྟེ། ཟས་བཞིའི་ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་། གྲངས་དང་གོ་རིམ་ ངེས་ཚུལ། ཁམས་དང་སའི་ཁྱད་པར་རོ། ། དང་པོ་ནི། ཁམ་གྱི་ཟས་དང་། རེག་པའི་ཟས་དང་། སེམས་ཀྱི་ཟས་དང་། རྣམ་ཤེས་ ཀྱི་ཟས་སོ། །དེ་ལ་ཁམ་གྱི་ཟས་ནི་དྲི་རོ་རེག་བྱའི་བདག་ཉིད་ཅན། སྣ་ལྕེ་ལུས་གསུམ་གྱིས་ སོ་སོར་བཅད། མིད་པའམ་ཁམ་གྱིས་དུམ་བུར་བཅད་དེ་ཟོས་པ་ལས། ལེགས་པར་ཞུ་བ་ ན་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པ

【現代漢語翻譯】 有時是快樂，有時是痛苦，即使是舍受，也被無常所束縛，不會永遠不變，也不是快樂的本性，因此，所有有漏法都被視為行苦。蘊、意、法和意之識界，以及意和法之生處二者，除了無漏的部分，都是如此。因此，前兩者也包含在此處，如《事師五十頌》云：『變壞之苦與痛苦之苦所攝者，亦為行苦所攝。』這也是爲了斷除對既非痛苦也非快樂的舍受的執著，因為（舍受）被說成是三種受之一。 第八，觀察異熟：如何以及為何觀察異熟？ （二者中的第一個）實際情況是，如前所述，任何不善業，以及善業中的有漏部分，都被視為具有異熟果。五蘊、七識界、十界（色、聲、法），以及四生處（色、聲、意、法）的一部分，即不包括無漏和無記的部分，都屬於不善業和有漏善業。由於這些被認為是異熟之因，（爲了斷除）對補特伽羅（藏文：གང་ཟག་，含義：個體）執著為將（舊）蘊放置（在此處）並投生（異熟果），以及在生處連線（新）蘊的相續。 （第二個）關於相應法，具有異熟果的特徵主要是阿賴耶識（藏文：ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་，梵文：ālaya-vijñāna，梵文羅馬轉寫：ālaya-vijñāna，漢語字面意思：阿賴耶識），以及與其相應的遍行五蘊。除了阿賴耶識之外，其餘七識及其眷屬，以及根等，都是從異熟因產生的，因此也被稱為異熟果。 第九，觀察食物：關於食物，總共有三個要點：確定四種食物的體性，確定數量和順序的方式，以及界和地的區別。 首先是：段食、觸食、意思食和識食。其中，段食的自性是香味觸，由鼻、舌、身三者分別區分，經過吞嚥或切成小塊食用，消化良好后，成為諸根的大種。

【English Translation】 Sometimes it transforms into happiness, sometimes into suffering, and even equanimity is bound by impermanence, never remaining constant, and not being of the nature of happiness. Therefore, all contaminated phenomena are regarded as the suffering of conditioning. The aggregates, mind, dharmas, and the realm of mental consciousness, and the two sources of mind and dharmas, except for the uncontaminated aspect, are all like this. Therefore, the former two are also included here, as it says in the Ground of Being: 'Whatever is included by the suffering of change and the suffering of suffering is also included by the suffering of conditioning.' This is also to abandon attachment to equanimity, which is neither suffering nor happiness, because it is taught as one of the three feelings. Eighth, Examining Maturation: How and why does one examine maturation? (The first of the two) The actual case is that, as explained earlier as the cause of maturation, whatever is unwholesome, and among the wholesome, whatever is contaminated, is regarded as having a fruit of maturation. The five aggregates, the seven consciousness realms, the ten realms (form, sound, dharma), and one aspect of the four sources (form, sound, mind, dharma), namely, those included by the unwholesome and the contaminated wholesome, excluding the uncontaminated and the unspecified. Because these are taught as the cause of maturation, (in order to abandon) attachment to the person (Tibetan: གང་ཟག་, meaning: individual) as placing (the old) aggregates (here) and projecting (the maturation), and connecting the continuum (of new) aggregates in the place of birth. (The second) Regarding associated dharmas, the characteristic of the fruit of maturation is mainly the ālaya-vijñāna (Tibetan: ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་, Sanskrit: ālayavijñāna, Romanized Sanskrit: ālayavijñāna, literal meaning: storehouse consciousness), together with its retinue and the five omnipresent mental factors that are associated with it. Other than that ālaya-vijñāna, the other seven collections together with their retinues, and the faculties, etc., are produced from the cause of maturation, and are therefore also called the fruit of maturation. Ninth, Examining Food: Regarding food, there are three general topics: identifying the nature of the four foods, how to ascertain the number and order, and the distinction between realms and grounds. First, there are: coarse food, contact food, volitional food, and consciousness food. Among these, coarse food is of the nature of smell, taste, and tactile sensation, distinguished separately by the nose, tongue, and body. After being swallowed or cut into pieces with the mouth, when well digested, it becomes the great elements of the faculties.

---

ོ་འཕེན་ཞིང་རྟས་པར་བྱེད་པའོ། །གཟུགས་སྒྲ་ནི་ཞུ་བ་ལས་ 1-331 ཕན་མི་འདོགས་པས་ཁམ་ཟས་མ་ཡིན་ཞིང་། ཟ་བ་ན་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཁ་དོག་མཐོང་བ་ ལས་དབང་པོ་ཚིམ་པའང་རེག་པའི་ཟས་ཡིན་གྱི་ཁམ་གྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཁམ་དང་ ཟས་ལའང་མུ་བཞི་ཡོད་དེ། ཟོས་ཤིང་མིད་ཀྱང་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ལ་མི་ཕན་པ་ནི་ཁམ་ ཡིན་ལ་ཟས་མ་ཡིན་པ་དང་། ཟས་གཞན་གསུམ་གྱིས་ཕན་པ་ནི་ཟས་ཡིན་ལ་ཁམ་མ་ཡིན་པ་ དང་། ཟོས་ཤིང་ཞུ་བ་ལས་ཕན་པ་ནི་ཁམ་ཡང་ཡིན་ལ་ཟས་ཀྱང་ཡིན་པ་དང་། རེག་སོགས་ གསུམ་གྱིས་མི་ཕན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཁམ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཟས་ཀྱང་མ་ཡིན་པའོ། །སེམས་ ལས་བྱུང་བ་རེག་པའི་ཟས་ནི་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཡུལ་དང་དབང་པོ་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་ཚོར་ བ་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་དང་བཏང་སྙོམས་གང་རུང་འབྱུང་ཞིང་རྣམ་ཤེས་ལ་ཕན་འདོགས་ ལ། དེས་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པའོ། །འདུ་བྱེད་སེམས་པའི་ཟས་ནི་འདོད་ པའི་དངོས་པོ་ལ་རེ་བ་དང་བཅས་པའི་བདེ་སོགས་ཀྱིས་རྣམ་ཤེས་ལ་ཕན་འདོགས་ཤིང་། དེས་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་སྟེ། (མཛོད་འགྲེལ་དུ།)དཔེར་ན་ཐལ་བའི་ཐུམ་པོ་ ལ་ཕྱེར་བལྟས་པས་དེར་རྟོག་པའི་བྱིས་བདག་ཐལ་བར་མ་ཤེས་ཀྱི་བར་ལ་རེ་བ་དང་བཅས་ པས་འཚོ་བ་དང་། རྒྱ་མཚོར་གྲུ་ཞིག་པའི་མི་དག་གིས་ལྦུ་བའི་ཕུང་པོ་ལ་ཐང་དུ་འདུ་ཤེས་ ཏེ་དེར་མ་ཕྱིན་གྱི་བར་ལ་རེ་བ་དང་བཅས་པས་འཚོ་བ་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཟས་ནི་ཀུན་ གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་དང་བྲལ་ན་ལུས་རུལ་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བ་ལས་དེས་ ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་བར་ལ་མི་འདྲུལ་བར་གནས་པའི་སྒོ་ནས་ཕན་འདོགས་པའོ། ། གཉིས་པ་ནི། ལུས་དང་ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་ཏེ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ་ པ་ལ་རིམ་གྱིས་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་གྲངས་བཞི་དང་རིམ་པའང་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་སྟེ། བསྡུ་བར། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ལ་འཇུག་པ་སླ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ ལྟར་རོ། །ཡང་ན་ཁམ་ཟས་ཀྱིས་རྟེན་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས་རྒྱས་པར་བྱེད་ཅིང་། 1-332 རེག་པས་བརྟེན་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་ལ། སེམས་པས་ཡང་སྲིད་ཕྱི་ མ་འཕེན་པར་བྱེད་ཅིང་། རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་འཕངས་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པས་ན་སྲིད་ པར་སྐྱེས་ཟིན་གསོ་བར་བྱེད་པ་གཉིས་དང་། ཕྱི་མ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་གཉིས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ ནས་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལ་རྟེན་དང་ནི། བརྟེན་པ་རྒྱས་པའི་དོན་དུ་ནི། །སྲིད་གཞན་ འཕེན་དང་འགྲུབ་པ་ཡི། །དོན་དུ་གཉིས་ཏེ་གོ་རིམ་བཞིན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། གསུམ་པ། ཁམ་གྱི་ཟས་འདོད་པའི་ཁམས་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་ཅིང་། ཕྱི་མ་གསུམ་ནི་ཁམས་ གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ན་ཁྱབ་པར་ཡོད་དེ། ཁམ་གྱི་ཟས་ནི་འདོད་པ་ན། །སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་ གྱི་

【現代漢語翻譯】 能使身體強壯。色聲等外物，如果不能消化吸收，就不能算是食物。食用時，如果僅僅是看到悅意的顏色而使感官感到滿足，那也只是觸所緣食，而不是段食。因此，對於段食和食物，有四種情況：吃了併吞嚥了，但對感官的生起沒有幫助，這是段食，但不是食物；除了段食之外，其他三種食物能帶來幫助，這是食物，但不是段食；吃了並消化吸收后能帶來幫助，這是既是段食也是食物；觸等三種食物不能帶來幫助，這既不是段食也不是食物。心所生的觸所緣食，是悅意的對境和感官相遇而產生觸，由此產生樂受、喜受或舍受，並對識有所幫助，進而對感官的生起有所幫助。行所緣食是對於所欲之物，懷著希望而產生的快樂等感受，能對識有所幫助，進而對感官的生起有所幫助。（《俱舍論釋》中說：）例如，無知的小孩看到灰塵包，誤以為是麵粉，在未識破之前，都懷著希望而以此為生；又如，在海中船隻沉沒的人們，將泡沫堆誤以為是陸地，在未到達之前，都懷著希望而以此為生。識所緣食是阿賴耶識，如果離開它，身體就會腐爛等，因為有它的執持，身體才能不腐爛而存在，從而帶來幫助。 第二，因為要依次修習身、受、心、法四種念住，所以數量是四個，次第也是如此。如《攝類學》中所說：『爲了容易進入念住』等等。或者說，段食能使作為所依的具有感官的身體增長，觸能幫助所依的識，思能引發後世，識能使所引發的顯現出來，因此，從已經出生的生命得到滋養和引發後世兩個方面來說，是這樣闡述的。對此，《釋量論》中說：『對於所依和，能使所依增長的意義，以及引發和成就他世的意義，各有兩種次第。』 第三，段食只存在於欲界，而其餘三種則遍佈於三界。段食存在於欲界，而其餘三種

【English Translation】 It strengthens the body. External objects like forms and sounds, if they cannot be digested and absorbed, cannot be considered food. If, upon consumption, one merely sees pleasing colors that satisfy the senses, it is only contact-nutriment, not material nutriment. Therefore, regarding material nutriment and food, there are four possibilities: that which is eaten and swallowed but does not benefit the arising of the senses is material nutriment but not food; the other three types of food, besides material nutriment, are beneficial, and this is food but not material nutriment; that which is eaten and digested and absorbed to provide benefit is both material nutriment and food; and that which does not benefit through contact, etc., is neither material nutriment nor food. Contact-nutriment, born from the mind, arises when a pleasing object and the senses meet, producing a feeling of pleasure, joy, or equanimity, and benefits consciousness, thereby benefiting the arising of the senses. Volitional-nutriment is the feeling of happiness, etc., that arises with hope for desired objects, benefiting consciousness and, in turn, benefiting the arising of the senses. (As stated in the Commentary on the Abhidharmakosha:) For example, an ignorant child sees a bag of ashes and mistakes it for flour, sustaining themselves with hope until they realize it is ashes; similarly, people whose ship has sunk in the ocean mistake a pile of foam for land, sustaining themselves with hope until they reach it. Consciousness-nutriment is the alaya-consciousness; if separated from it, the body will decay, etc., but because it is held by it, the body remains without decaying, thereby providing benefit. Secondly, because one gradually engages in the practice of the four mindfulnesses—body, feeling, mind, and phenomena—the number is four, and the order is also shown in this way. As stated in the Compendium of Topics: 'To easily enter into the mindfulnesses,' etc. Alternatively, material nutriment causes the body, which is the basis with the senses, to grow; contact benefits the consciousness that relies on it; volition causes future rebirth; and consciousness causes what has been caused to manifest. Therefore, it is explained in terms of the two aspects of nourishing the life that has already been born and causing future rebirth. Regarding this, the Treatise on Valid Cognition states: 'For the basis and, the meaning of causing the basis to grow, and the meaning of causing and accomplishing another life, there are two each in order.' Thirdly, material nutriment exists only in the desire realm, while the other three are pervasive in all three realms. Material nutriment is in the desire realm, while the other three

---

བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་དང་། རེག་དང་སེམས་པ་རྣམ་ཤེས་ནི། །ཟག་བཅས་ཟས་ཡིན་ གསུམ་དག་ན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། གཞུང་དོན་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་ཟས་སུ་བརྟག་ཅེ་ན། (གསུམ་ལས། དང་པོ།)དོན་ གསུམ་གྱིས་བཤད་པ་ནི། ཁམ་དུ་བཅད་དེ་ཟོས་པ་ན་འཇུ་བས་ཀྱང་འཇུ་བ་ལས་གྱུར་ཏེ་ ནུས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པས་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་རྟས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཁམ་གྱི་ཟས་སུ་བལྟའོ། ། ཞེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ། ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཡུལ་གྱིས་ཀྱང་ཡུལ་ལས་གྱུར་ཏེ། དེ་དང་ དབང་པོ་ཕྲད་པའི་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་བདེ་སོགས་ཀྱིས་ལུས་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ ནི་རེག་པའི་ཟས་དང་། འདོད་པའི་དངོས་པོ་དང་འབྲེལ་བའི་རེ་བ་དང་བཅས་པས་ཀྱང་རེ་ བ་ལས་འགྱུར་ཏེ་ཇི་སྲིད་རེ་བ་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ་ལུས་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ནི་སེམས་པའི་ཟས་ དང་། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལུས་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པས་ཀྱང་ལེན་པ་ལས་ གྱུར་ཏེ། དེ་དང་མ་བྲལ་གྱི་བར་དུ་ལུས་མི་འདྲུལ་བར་གནས་པས་ཕན་འདོགས་པ་ཉིད་ནི་ རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཟས་སུ་བལྟའོ། །(མཛོད་དུ། འགྲོ་བའི་ཟས་ནི་རྣམ་པ་བཞི། །གསུངས་སོ། །) གཟུགས་དང་འདུ་ བྱེད་དང་རྣམ་ཤེས་ཏེ་ཕུང་པོ་གསུམ་དང་། སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དང་དྲི་རོ་རེག་བྱ་དང་ 1-333 ཆོས་ཏེ་ཁམས་བཅུ་གཅིག་དང་། དྲི་རོ་རེག་བྱ་དང་ཡིད་དང་ཆོས་ཏེ་སྐྱེ་མཆེད་ལྔའི་ཕྱོགས་ གཅིག་ཟས་བཞིས་བསྡུས་པ་དག་གོ། ཟས་ཀྱིས་ལུས་གནས་པའང་ཆོས་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་ དུ་བསྟན་པས་བདག་ཟས་ཀྱིས་གནས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། (གཉིས་པ།)བྱེད་ལས་ཀྱིས་བསྡུ་བ་ནི། ཡང་ཟས་ནི་འཆི་བ་མཐའ་དག་དང་ལྡན་པས་མ་ དག་པ་འདོད་ཁམས་ཀྱི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ལུས་གནས་པར་བྱེད་པ་དང་། འཆིང་བ་ཕྱོགས་ གཅིག་གིས་དག་པ་དང་། འཆིང་བ་ལྷག་མས་མ་དག་པ་ཁམས་གསུམ་གྱི་འཕགས་པ་སློབ་ པ་དང་། གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ལུས་གནས་པར་བྱེད་པ་དང་། འཆིང་བ་མཐའ་ དག་གིས་དག་པ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལུས་གནས་པར་བྱེད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་ སེམས་དཔའ་མཐུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ནི་དོན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་ཀྱང་གཞན་སྣང་དུ་ ཟས་ཀྱིས་གནས་པར་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པར་ཡང་བལྟའོ། ། ༈ གོང་མ་དང་བཅས་པར་བརྟག་པ། བཅུ་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་གོང་མ་དང་བཅས་པར་བརྟག་ཅེ་ན། འདུས་བྱས་ ཐམས་ཅད་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི། ནམ་མཁའ་དང་བརྟགས་མིན་གྱི་ འགོག་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་ཀྱང་གོང་མ་དང་བཅས་པར་བལྟའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་ སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་མ་གཏོགས་པ་ཐམས་ ཅད་དོ། །དེའང་ཆོས་གསུམ་དུ་བསྟན་པས་བདག་རྫས་ངན་པ་གོང་མ་དང་བཅས་པར་མངོན་ པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ ག

【現代漢語翻譯】 如『自性』等，以及『觸、思、識是，有漏食三者』等。 正文含義：如何以及為何視為食物？（三者中的第一個）以三個方面解釋：一口一口地吃，消化后產生變化，能量完全成熟，使感官的來源穩定，這被視為段食。 同樣，令人愉悅的境也能從境產生變化，與境和感官相遇的觸所產生的快樂等感受對身體有益，這是觸食。與慾望之物相關的希望，也因希望而變化，只要希望存在，就能對身體有益，這是意思食。作為根本的阿賴耶識與身體的親近相連，也因相連而變化，在未分離之前，身體不腐爛而存在，這種有益性被視為識食。（《俱舍論》中說：『有情的食物有四種。』）色、行和識，即三個蘊；七個心界；香、味、觸和法，即十一個界；香、味、觸、意和法，即五個處的一部分，都被這四種食物所包含。食物使身體存在，也通過三種法的差別來顯示，因此爲了斷除認為『我』依靠食物而存在的執著。 （第二個）以作用來概括：食物與一切死亡相關聯，因此使不清凈的欲界眾生的身體存在；一部分束縛是清凈的，一部分束縛不清凈，三界的聖者學人和上方二界的眾生的身體存在；一切束縛都清凈，阿羅漢的身體存在；佛和獲得大神通的菩薩們的身體，實際上不需要依賴食物，但在他人看來，也普遍示現依靠食物而存在。 視作具有上層結構： 第十個問題：如何以及為何視作具有上層結構？一切有為法，以及無為法的一部分，如虛空和不可測的滅等，也被視作具有上層結構。法界和處的一部分，除了真如和分別滅之外的一切。這也是通過三種法來顯示，因此爲了斷除認為『我』是具有上層結構的惡劣物質的執著。

【English Translation】 Such as 'Self,' and 'Touch, thought, and consciousness are, the three contaminated foods.' Meaning of the text: How and why is it regarded as food? (The first of the three) Explained in three aspects: Eating mouthful by mouthful, it transforms after digestion, the energy fully matures, stabilizing the source of the senses, this is regarded as coarse food. Similarly, a pleasant object can also transform from the object, the feeling of pleasure etc. arising from the touch of meeting with the object and the senses benefits the body, this is contact food. Hope related to desirable things also changes due to hope, as long as hope exists, it can benefit the body, this is volitional food. The fundamental Alaya consciousness connected with the body's intimacy also changes due to connection, before separation, the body exists without decaying, this benefit is regarded as consciousness food. (It is said in the 'Abhidharmakosha': 'Sentient beings have four kinds of food.') Form, action, and consciousness, i.e., the three aggregates; the seven mind realms; smell, taste, touch, and dharma, i.e., the eleven realms; smell, taste, touch, mind, and dharma, i.e., a part of the five sense bases, are all included in these four foods. Food makes the body exist, and it is also shown through the differences of the three dharmas, therefore, to eliminate the attachment that 'I' exist by relying on food. (The second) Summarized by function: Food is associated with all deaths, therefore it makes the bodies of impure desire realm beings exist; a part of bondage is pure, a part of bondage is impure, the bodies of the noble learners of the three realms and the beings of the upper two realms exist; all bondages are pure, the bodies of Arhats exist; the bodies of Buddhas and Bodhisattvas who have attained great power, in reality, do not need to rely on food, but in the eyes of others, they also universally show that they exist by relying on food. Regarded as having an upper structure: Tenth question: How and why is it regarded as having an upper structure? All conditioned phenomena, and a part of unconditioned phenomena, such as space and immeasurable cessation, etc., are also regarded as having an upper structure. The dharma realm and a part of the sense bases, everything except Suchness and discriminative cessation. This is also shown through the three dharmas, therefore, to eliminate the attachment that 'I' am a bad substance with an upper structure.

---

ོང་ན་མེད་པའི་མཚན་ཉིད། བཅུ་གཅིག་པ་ལ། ཇི་ལྟར་ན་གོང་ན་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན། གོང་ན་མེད་པས་ བསྡུས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་གྲངས་དུ་ཞིག་ཡོད། དགོས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་གོང་ན་མེད་པར་ བརྟག་སྟེ་བསྟན་ཅེ་ན། ཐར་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་ 1-334 པར་དག་པ་དང་སོ་སོར་བརྟགས་པས་ཐོབ་པའི་འགོག་པ་ནི་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་ པར་བལྟའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་དེ་བཞིན་ཉིད་དྲི་མ་དང་བྲལ་ བ་དང་། དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་འགོག་པ་ནི་དེའི་དངོས་པོའི་རྐང་གྲངས་སུ་གྱུར་པ་དག་གོ ། དགོས་པ་ནི། སྤྱིར་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་དོན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཞིང་། ཁྱད་པར་གོང་ན་མེད་པའང་ཆོས་གསུམ་དུ་འདུ་བར་བསྟན་པས། ཆོས་གསུམ་ནི་བདག་ གི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ཞིང་བདག་དོན་གཞན་དང་ཡང་མི་ལྡན་པར་བསྒྲུབས་ཟིན་པས་ན། འགའ་ ཞིག་བདག་ཡོད་པ་དེའང་རྫས་ཀྱི་མཆོག་གོང་ན་མེད་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ སྤངས་ནས་བདག་མེད་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ ཚུལ་མཐུན་སྦྱར་བ། (གསུམ་པ།)ཚུལ་མཐུན་སྦྱར་བ་ནི། དེ་ལྟར་ན་གོང་དུ་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་རྣམ་པའི་རབ་ ཏུ་དབྱེ་བའི་ཚུལ་ལམ་རིགས་པ་འདིས་ཕྱེ་ན་ཆོས་གསུམ་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཚུལ་གཞན་ཡང་ མཐའ་ཡས་ཤིང་ཚད་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་དོ། །དེའང་(ནང་གི་གཅིག་གཉིས་གཟུགས་ལ་སོགས།་)ཕྱི་ རོལ་དང་ནང་གིར་དབྱེ་བ་དང་། (དམིགས་བཅས་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཕྱེད་ཀྱང་། ཞེས་པ་ལྟར་) དམིགས་བཅས་དང་དམིགས་མེད་དུ་དབྱེ་བ་དང་། (ཡིད་དང་ཡིད་ཤེས་)རྟོག་བཅས་དང་(གཞན་) རྟོག་མེད་དུ་དབྱེ་བ་དང་། (གཟུགས་ཅན་བཅུ་ནི་བསགས་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་)བསགས་པ་དང་(གཞན་) མ་བསགས་པར་དབྱེ་བ་དང་། (འདུས་མ་བྱས་ནི་)རྟག་པ་དང་(གཞན་)མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། (རྣམ་འགྲེལ་དུ།)ཆ་ཤས་སྒྲོ་འདོགས་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་བསལ་ནས་ནི་ངེས་པ་དང་། །སྒྲ་དང་དེ་སྙེད་ ཁོ་ན་ངེས། །དེ་དག་སྤྱོད་ཡུལ་ཐ་དད་ཅན། །ཞེས་པ་ལྟར་སྤོབས་པ་(ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་གྱིས་)སོ་ སོ་རིག་པའི་བྱེ་བྲག་གི་ཡུལ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་རོ། །(ཞེས་སོ། །) ༈ བསྡུས་པའི་རབ་དབྱེ་བཅུ་གསུམ། (གསུམ་པ།)བསྡུས་པའི་རབ་དབྱེ་བཅུ་གསུམ་ལ། ཀུན་བརྟགས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་དུ་ དབྱེ་བ། ཀུན་བརྟགས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ། མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གསུམ་དུ་ 1-335 དབྱེ་བ། ཕྱིར་བལྟས་ལ་སོགས་པ་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་བའོ། ། དང་པོ་ལ། (གཉིས་ལས།) མདོར་བསྟན་ནི། སྔར་བཤད་པར་མ་ཟད་སླར་ཡང་རྫས་ཡོད་ པ་ཐམས་ཅད་མདོར་བསྡུ་ན། དབྱེ་གཞི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་

【現代漢語翻譯】 第十一個問題：如何理解『無上之相』？ 被『無上』所包含的事物有多少種？ 為何要探究並闡釋『無上』的意義？ 正如經文所說：『解脫是無上的。』涅槃（梵文：Nirvana，寂滅）是所有法中最殊勝的，因此，未生之法（梵文：Asamskrta-dharma）的唯一面向——真如（梵文：Tathata），是完全清凈的，並且通過個別考察所獲得的止滅（梵文：Nirodha）是無相之相。 法界（梵文：Dharmadhatu）和生處（梵文：Ayatana）的唯一面向——真如，是遠離垢染且具足清凈的止滅，是構成其事物本質的根本。 其必要性在於：普遍而言，是爲了理解一切法無我的意義；特別而言，通過揭示『無上』包含在三種法中，這三種法並非自我的本質，也不與自我相關聯，從而斷除有人執著于存在自我的觀點，並引導他們放棄對作為事物之最的『無上』的執著，進而趨入無我之境。 恰當的組合 （第三部分）恰當的組合：如果運用以上詳述的分類方式或理路來區分，那麼三種法的分類方式將變得無限且不可測量。 例如，可以分為內在和外在（『內在的一個或兩個是色等』），可以分為有對境和無對境（『有境是七個心界和一半的法』），可以分為有分別和無分別（『意和意識』），可以分為積聚和非積聚（『十個有色的是積聚』），可以分為常和無常（『未生是常』）等等。 正如《釋量論》（梵文：Pramanavarttika）所說：『有多少部分妄加增益，消除這些才能確定。聲音和其數量被確定，這些是不同的行為領域。』因此，憑藉智慧（通過知識淵博的導師），對於各個知識領域的無限差異，都能有所瞭解。 十三種概括的分類 （第三部分）十三種概括的分類包括：分為遍計所執等三種，分為體性等三種，分為外視等六種。 首先，（在兩種分類中）簡要說明：如前所述，如果將所有實有事物進行概括，那麼分類的基礎是蘊（梵文：Skandha）、界（梵文：Dhatu）和處（梵文：Ayatana）。

【English Translation】 Eleventh: How does one possess the characteristic of being 'unsurpassed'? How many entities are encompassed by the 'unsurpassed'? Why is it necessary to investigate and demonstrate the 'unsurpassed'? As it says, 'Liberation is unsurpassed.' Nirvana (extinction) is the supreme of all dharmas; therefore, the single aspect of the unconditioned—suchness (Tathata)—is completely pure, and the cessation (Nirodha) attained through individual examination is regarded as having the characteristic of non-existence. The single aspect of the element of dharma (Dharmadhatu) and the sphere of origination (Ayatana)—suchness—is the cessation that is free from defilements and possesses both purity. These are the fundamental constituents of its essence. The necessity is that, in general, it is taught for the purpose of realizing the selflessness of all dharmas. In particular, by demonstrating that the 'unsurpassed' is included in the three dharmas, it is established that these three dharmas are not the essence of self and are not related to the purpose of self. Therefore, abandoning the attachment to the apparent existence of a self, one should engage in selflessness. Appropriate Combination (Third part) Appropriate combination: If one were to differentiate using the modes or reasoning of differentiation extensively explained above, then the modes of differentiating the three dharmas would become infinite and immeasurable. For example, dividing into inner and outer ('one or two of the inner are form, etc.'), dividing into with object and without object ('with object are the seven realms of mind and half of dharma'), dividing into with concept and without concept ('mind and consciousness'), dividing into accumulated and unaccumulated ('ten with form are accumulated'), dividing into permanent and impermanent ('unconditioned is permanent'), and so on. As stated in Pramanavarttika: 'However many parts are falsely imputed, certainty comes from eliminating them. Sound and its quantity are certain; these are fields of different activities.' Therefore, because of the vastness of the field of individual discriminating knowledge (by a knowledgeable spiritual friend). Thirteen Condensed Classifications (Third part) The thirteen condensed classifications include: dividing into the three, such as the completely imputed; dividing into the three, such as characteristics; dividing into the six, such as looking outward. First, (in two classifications) a brief explanation: As previously stated, if all existent entities are condensed, then the basis of classification is the aggregates (Skandha), elements (Dhatu), and sources (Ayatana).

---

མཆེད་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པའི་ རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་གྲངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ཉིད་མིང་གིས་གསལ་བར་སྟོན་པ་ ནི། མེད་བཞིན་དུ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། རྟོག་པས་རྣམ་པར་ བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། ཡོངས་གྲུབ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། ། རྒྱས་བཤད་ལ། འདིར་ནི་གཙོ་ཆེར་(འགྲེལ་པར་)གང་ཟག་གི་བདག་མེད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ ནས་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ གང་ཞེ་ན། (སྒྲོས་)གདགས་གཞི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་དོན་ལ་(སྒྲོ་འདོགས་ བྱེད་གཞན་དབང་གིས་)མེད་བཞིན་དུ་ང་རྒྱལ་གྱི་གཞིར་གྱུར་པས་བདག་ཅེའམ། ཞུམ་པའི་བདག་ ཉིད་ཅན་(སེམས་དང་ལྡན་པ་)ཡིན་པས་སེམས་ཅན་དང་། རིས་མཐུན་གནས་པར་བྱེད་པས་(ལུས་ འཛིན་པས་)སྲོག་དང་། ལུས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པས་སྐྱེ་བ་པོ་དང་། ཟས་ཀྱིས་རྒྱས་ པར་བྱེད་པས་གསོ་(ཕུང་པོ་གསོ་བར་བྱེད་པ་)བ་དང་། ཡང་ཡང་འགྲོ་བར་རྟེན་པས་(ཆོས་གསུམ་ཚེ་སྟོད་ ལ་གང་ཞིང་། ཚེ་སྨད་ལ་ཟག་པས་)གང་ཟག་དང་། གཙོ་བོར་ཡིད་ལས་སྐྱེས་པས་(སྐྱེ་རྒུའི་བདག་པོ་ཤེད་ཅེས་ པ་ལས་སྐྱེས་པས་)ཤེད་ལས་སྐྱེས་དང་། ང་རྒྱལ་སྲུང་བར་བྱེད་པས་ཤེད་བདག་གམ་ཤེད་བུ་ཞེས་ བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་གང་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའོ། །རྣམ་པར་བརྟགས་ པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པའི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ དང་སྐྱེ་མཆེད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཅན་དེ་དག་ཉིད་དེ། གང་ལ་བདག་སོགས་སུ་རྟོག་པའི་ འཁྲུལ་བ་དེ་བྱུང་བའི་གཞིར་གྱུར་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ 1-336 གང་ཞེ་ན། དགག་གཞི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དེ་དག་ཉིད་ལ་དགག་བྱའི་ཆོས་ སྔར་བསྟན་པ་ལྟ་བུའི་བདག་མེད་ཅིང་། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དང་། སྲོག་དང་། སྐྱེ་བ་པོ་ དང་། གསོ་བ་དང་། གང་ཟག་དང་། ཤེད་ལས་སྐྱེས་དང་། ཤེད་བུ་ལ་སོགས་པ་གང་ཟག་གི་ བདག་ནི་དཔྱད་ན་བདེན་པར་གྲུབ་པ་མེད་པས་ཡོད་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་ལ། བདག་མེད་ པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྣང་ཙམ་དུ་ཡོད་པའམ། ཆོས་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་མི་འགྱུར་ བར་ཡོད་པས་མེད་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད་དོ། ། གཉིས་པ་ལ་གསུམ་ལས། (དང་པོ།)དབྱེ་བ་མདོར་བསྟན་ནི། ཡང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དམ་རང་བཞིན་གྱིས་ རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། དེ་དག་གི་རྣམ་པའམ་ཁྱད་པར་གྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། གང་ཟག་སོ་ སོའི་ལུས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། སྐད་ཅིག་སོ་སོའི་རྒྱུན་གྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། ། (གཉིས་པ།)ང

【現代漢語翻譯】 關於兄弟的分類，從數量的角度來看有三種。爲了用名稱來清楚地說明這一點，有無中生有的遍計所執相分類，有分別所起的依他起相分類，以及有圓成實性的法性分類。 詳細解釋：這裡主要是從人無我的角度來闡述三種自性。什麼是遍計所執相分類呢？（文句）在作為施設處（ आधार ，ādhāra，基礎）的蘊、界、處之上，實際上（由異體施設）無有，卻成為我慢的基礎，因此稱為『我』；或者具有怯懦的自性（有情），因此稱為『有情』；或者使同類相續存在（執持身體），因此稱為『命』；或者使身體連線相續，因此稱為『生者』；或者以食物使之增長，因此稱為『養育者』（養育蘊）；或者一次又一次地依賴於流轉（前世積累善業，後世消耗殆盡），因此稱為『補特伽羅』（ व्यक्ति ，vyakti，人）；或者主要由意所生（由生主 प्रजापति ，prajāpati，眾生之主，所生），因此稱為『意生』；或者守護我慢，因此稱為『我主』或『我子』等等，凡是對人我的所有遍計，都是遍計所執相。 什麼是依他起相分類呢？依賴於因緣的蘊、界、處，它們各自具有自性，而這些自性本身，就是產生將之執著為我等的錯覺的基礎。 什麼是法性分類呢？在作為破除對象的蘊、界、處之上，如前所述，破除對象的法是無我，同樣地，有情、命、生者、養育者、補特伽羅、意生、我子等等人我，如果加以分析，則沒有真實成立的，因此從有邊中解脫。無我的蘊等等只是顯現而已，或者法性圓成實性是不變的，因此從無邊中解脫。 第二部分分為三點：（第一點）簡要說明分類：對於蘊等等，有四種分類：法的體性或自性分類，它們的相或差別分類，各個人的身體分類，以及每個剎那的相續分類。 （第二點）詳細解釋分類：

【English Translation】 The classification of brothers is threefold in terms of number. To clarify this with names, there is the classification of the nature of the completely imputed characteristic of non-existence, the classification of the nature of the dependently arisen characteristic of conceptualization, and the classification of the nature of the perfectly established dharma nature. Detailed explanation: Here, the three natures are mainly explained from the perspective of the selflessness of persons. What is the classification of the completely imputed characteristic? (Sentence) On the aggregates, elements, and sources that are the basis of imputation ( आधार ，ādhāra, basis), in reality (by the imputation of others) there is none, but it becomes the basis of pride, therefore it is called 'self'; or it has the nature of timidity (sentient), therefore it is called 'sentient being'; or it makes the same kind continue to exist (holding the body), therefore it is called 'life'; or it connects the body to the continuum, therefore it is called 'birth giver'; or it increases with food, therefore it is called 'nourisher' (nourishing the aggregates); or it relies on wandering again and again (accumulating good deeds in the first half of life, and exhausting them in the second half), therefore it is called 'person' ( व्यक्ति ，vyakti, person); or it is mainly born from mind (born from the lord of beings प्रजापति ，prajāpati, lord of beings), therefore it is called 'mind-born'; or it protects pride, therefore it is called 'lord of self' or 'son of self' and so on, all the complete imputations of the self of a person are the completely imputed characteristic. What is the classification of the dependently arisen characteristic? The aggregates, elements, and sources that depend on causes and conditions, each with its own nature, and these natures themselves are the basis for the illusion of grasping them as self and so on. What is the classification of the dharma nature characteristic? On the aggregates, elements, and sources that are the object of negation, as mentioned earlier, the dharma of the object of negation is selflessness, and similarly, sentient beings, life, birth giver, nourisher, person, mind-born, son of self, etc., the self of a person, if analyzed, is not truly established, therefore it is liberated from the extreme of existence. The aggregates of selflessness and so on are only appearances, or the perfectly established dharma nature is immutable, therefore it is liberated from the extreme of non-existence. The second part is divided into three points: (First point) Briefly explain the classification: For the aggregates and so on, there are four types of classification: the classification of the nature or essence of dharmas, the classification of their aspects or differences, the classification of the bodies of each person, and the classification of the continuum of each moment. (Second point) Detailed explanation of the classification:

---

ོ་བོ་རྒྱས་བཤད་ལ། མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གང་ཞེ་ན། དབྱེ་གཞི་ ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སོ་སོར་རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ། གཟུགས་རུང་ མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་གཟུགས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་གཞི་ཆོས་ སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བཤད་ཟིན་པར་གྱུར་པའོ། རྣམ་པས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གང་ཞེ་ ན། དབྱེ་གཞི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་འབྱེད་ཚུལ་མིང་སོགས་ལ་ ལྟོས་མེད་དུ་གྲུབ་པའི་ཆ་ནས་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དང་། བརྡ་སྦྱར་བ་ལ་ལྟོས་ནས་བཏགས་པའི་ ཡོད་པ་དང་། ཐ་སྙད་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་དང་། དཔྱད་ན་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་དང་། དངོས་ པོ་དང་བཏགས་པའི་སྒོ་ནས་གཟུགས་ཅན་དང་། དེ་ལས་ལྡོག་པ་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ དང་། མིག་ཡུལ་དུ་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དང་། ལྡོག་པ་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང་། དེ་དག་ལ་སོགས་ པ་སྔར་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །ལུས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གང་ཞེ་ན། ཁམས་གསུམ་ 1-337 གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་མི་འདྲ་བ་ཐ་དད་པ་ཇི་སྙེད་པ་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་ མཆེད་རྣམས་ཀྱང་དེ་སྙེད་དེ། གཟུགས་ཅན་གཉིས་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་ཅི་རིགས་པར་ཡོད་པ་དང་། གཟུགས་མེད་ན་མིང་བཞི་ཙམ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དོ། །རྒྱུན་གྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གང་ ཞེ་ན། སེམས་ཅན་རེ་རེའི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཡུལ་གཅིག་ལའང་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་འདུས་བྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་སྔ་མའི་རྗེས་སུ་ཕྱི་མ་རེ་རེ་ཞིང་འབྱུང་བས་སོ་སོ་ ཐ་དད་པའོ། ། (གསུམ་པ།)ཤེས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པས་ཅི་ ཞིག་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཞེ་ན། འདི་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཤེས་པ་ལས་འབྲས་བུ་སྤོང་བ་འབྱུང་བས་དེའི་ མིང་གིས་བརྗོད་པ་དེའོ། །ཆོས་གསུམ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པས་དེ་དང་མི་མཐུན་པ་ལ་ སོགས་པའི་སྒོ་ནས་བདག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་འཁྲུལ་བར་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ། །ཤེས་ ནས་སྤོང་ངོ་། །དེ་བཞིན་ཏུ་སྦྱར་ཏེ་རྣམ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པས་ཅི་ཞིག་ཡོངས་ སུ་ཤེས་ཞེ་ན། ཁྱད་པར་རྣམ་པ་དུ་མར་ཤེས་པས་རིལ་བོ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་ འཁྲུལ་བར་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ། །ལུས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པས་ཅི་ཞིག་ཡོངས་སུ་ ཤེས་ཞེ་ན། ལུས་ཐ་དད་རྣམས་རང་རང་གི་ལས་ཐ་དད་ལས་བྱུང་བར་ཤེས་པས། ལས་མ་ བྱས་པའི་འབྲས་བུ་དང་ཕྲད་པ་དང་། ལས་བྱས་པའི་འབྲས་བུའི་རྒྱུན་གཞན་ལ་སྨིན་ནས་ ཆུད་ཟ་བར་འདོད་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་འཁྲུལ་བར་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ། །རྒྱུན་གྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་ བ་ལ་མཁས་པས་ཅི་ཞིག་ཤེས་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་རྣམས་སྐད་ཅིག་གིས་སྐྱེ་འགག་བྱེད་པར་ ཤེས་པས། རྟག་ཅིང་བརྟན་པར་འཛིན་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་འཁྲུལ་བར་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ། ། གསུམ་པ་ལ

【現代漢語翻譯】 在《俱舍論》的詳細解釋中，什麼是通過體性來區分？區分的基礎是蘊、界、處各自具有不同的自性。例如，『色具有變壞的體性，是色』等等，通過這些不同的體性，可以將所指的法分為三十五種。什麼是通過相狀來區分？區分的基礎是蘊、界、處本身，從不依賴名稱等而成立的角度來看，它們是實有的；從依賴約定俗成的角度來看，它們是假立的；從世俗諦的角度來看，它們是存在的；從勝義諦的角度來觀察，它們是存在的；從事物和假立的角度來看，它們是有色的；與此相反，它們是無色的；有些是可以被眼睛看到的，有些是不能被看到的，等等，這些都是之前已經闡述過的。什麼是通過身體來區分？三界眾生的身體各不相同，有多少種不同的身體，就有多少蘊、界、處。例如，在有色界中，有五蘊，各有其存在方式；在無色界中，只有四名蘊等等。什麼是通過相續來區分？在每個眾生的相續所包含的同一對境中，蘊、界、處等有為法，前一剎那之後都會產生后一剎那，因此它們是各不相同的。 （第三部分）瞭解的利益：精通通過體性來區分，能瞭解什麼？瞭解這些法的因，就能避免產生痛苦的果，因此以其名稱來稱呼它。瞭解三種法的各自體性，就能完全瞭解執著於我的顯現是錯誤的，因為這與它們的體性不符。瞭解之後，就能捨棄這種執著。同樣，精通通過相狀來區分，能瞭解什麼？通過了解多種不同的相狀，就能完全瞭解將所有事物執著為一個整體的觀念是錯誤的。精通通過身體來區分，能瞭解什麼？通過了解不同的身體是由各自不同的業產生的，就能完全瞭解期望不造業而獲得果報，或者已經造業的果報成熟在他人身上而浪費的觀念是錯誤的。精通通過相續來區分，能瞭解什麼？通過了解有為法是剎那生滅的，就能完全瞭解執著于常恒不變的觀念是錯誤的。

【English Translation】 In the detailed explanation of the Abhidharmakosha, what is the differentiation by characteristic? The basis of differentiation is that the skandhas (aggregates), dhatus (elements), and ayatanas (sources) each have their own distinct characteristics. For example, 'Rupa (form) has the characteristic of being changeable, it is rupa,' and so on. Through these different characteristics, the referent dharmas are divided into thirty-five types. What is the differentiation by aspect? The basis of differentiation is the skandhas, dhatus, and ayatanas themselves. From the perspective of being established without relying on names, etc., they are substantially existent; from the perspective of relying on conventional agreement, they are nominally existent; from the perspective of conventional truth, they are existent; from the perspective of analysis, they are ultimately existent; from the perspective of things and designations, they are corporeal; conversely, they are incorporeal; some can be shown to the eye, and some cannot be shown, and so on, all of which have been explained before. What is the differentiation by body? The bodies of sentient beings in the three realms are different. As many different bodies as there are, there are as many skandhas, dhatus, and ayatanas. For example, in the form realm, there are five skandhas in various ways; in the formless realm, there are only the four name-skandhas, and so on. What is the differentiation by continuity? In the single object included in the continuum of each sentient being, the conditioned skandhas, dhatus, and ayatanas arise one after another, each different, following the previous moment. (Part 3) The Benefit of Knowing: What does one fully understand by being skilled in differentiating by characteristic? Because abandoning the result arises from knowing the cause of these, it is called by that name. By knowing the individual characteristics of the three dharmas, one fully understands that clinging to self is a delusion because it is incompatible with their characteristics. Having understood, one abandons it. Similarly, what does one fully understand by being skilled in differentiating by aspect? By knowing the various aspects, one fully understands that the perception of grasping everything as a single whole is a delusion. What does one fully understand by being skilled in differentiating by body? By knowing that different bodies arise from their respective different actions, one fully understands that the perception of encountering the result of not having done actions, or of the result of having done actions maturing on others and being wasted, is a delusion. What does one know by being skilled in differentiating by continuity? By knowing that conditioned things arise and cease momentarily, one fully understands that the perception of grasping at permanence and stability is a delusion.

---

། (གཉིས་ལས།)མདོར་བསྟན་ནི། ཡང་དབྱེ་གཞི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་ མཆེད་འདི་དག་ཉིད་ཀྱི་གྲངས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། མིང་གིས་དབྱེ་བ་ནི། འདོད་ 1-338 ཡོན་ལ་ཕྱི་རོལ་ཏུ་བལྟས་པས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ནང་དུ་བལྟས་པས་རབ་ ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། མཐའ་མེད་པ་རྒྱུན་རིང་བོའི་དུས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། མཐའ་ཡོད་པ་ དུས་ཡོངས་སུ་ཆད་པས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། ཡུན་ཐུང་བས་དེའི་དུས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ དང་། གཞན་སྣང་དུ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། ། རྒྱས་བཤད་ལ། ཕྱི་རོལ་ཏུ་བལྟས་པས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གང་ཞེ་ན། ཕལ་ཆེར་ཏེ་བསྟན་ པ་ལ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་བྱེད་པ་མ་གཏོགས་པ་འདོད་པའི་ཁམས་ན་སྤྱོད་པས་རབ་ཏུ་ དབྱེ་བའི་ཆོས་གསུམ་རྣམས་ཏེ་འདོད་ཡོན་ལ་སྲེད་པ་མི་བཟད་པ་ལས་བྱུང་བར་གྱུར་པའོ། ། ནང་དུ་བལྟས་པས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གང་ཞེ་ན། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་བ་བསམ་གཏན་ དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ཐམས་ཅད་དང་། འདོད་པར་ཡང་བསྟན་པ་ལ་ ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་བྱེད་པས་བསྡུས་པ་རྣམས་ཏེ་སྙོམས་འཇུག་ལ་ནང་དུ་བལྟས་པ་ཉིད་ དོ། །རྒྱུན་རིང་བོའི་དུས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གང་ཞེ་ན། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ གསུམ་སྟེ་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཐུག་པ་མེད་པར་གྱུར་པའོ། །དུས་ཡོངས་སུ་ཆད་པས་རབ་ ཏུ་དབྱེ་བ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པ་སློབ་པ་སྲིད་པ་ལན་བདུན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གསུམ་ ཐམས་ཅད་དང་། མི་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱིའང་ཐ་མའི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ མ་གཏོགས་པ་སྟེ། བདུན་དང་གཅིག་ལ་སོགས་པ་དུས་ངེས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པའོ། །དེའི་དུས་ ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གང་ཞེ་ན། མི་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐ་མ་ལྷག་མེད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ཁ་ མའི་སྐད་ཅིག་གིས་བསྡུས་པའི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ནི་དེའི་དུས་ཙམ་ཁོ་ན་ཡིན་ གྱི་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ནས་རྒྱུན་འཆད་འགྱུར་བ་རྣམས་སོ། །ཀུན་ཏུ་སྟོན་པས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ གང་ཞེ་ན། གང་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་ པ་ཐོབ་ཅིང་ཡོད་ཏན་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ 1-339 དག་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལས་གྲུབ་པ་མེད་ཀྱང་། སྨོན་ལམ་དང་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ དབང་གིས་གདུལ་བྱ་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་སྣང་ཙམ་དུ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པའོ། ། ༈ བསྡུས་ཚུལ་བསྟན་པ། བཅུ་པ་ལ། བསྡུས་པ་གང་ཞེ་ན། ཐུན་མོང་གི་དབྱེ་བ། སོ་སོའི་ངོ་བོ། མཁས་བའི་ཕན་ ཡོན་གསུམ་ལས་དང་པོ་ནི། བསྡུས་པའི་ཚུལ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་བལྟ་སྟེ། དེའང་མཚན་ ཉིད་ཀྱིས་མཚན་གཞི་བསྡུས་པ་དང་། རྒྱུ་ཁམས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་བསྡུས་པ་དང་། སྤྱི་རིགས་ ཀྱིས་བྱེ་བྲག་བ

【現代漢語翻譯】 (在二者中)總的來說，簡要說明是：此外，作為分類基礎的蘊、界、處，它們在數量上的詳細分類有六種。以名稱來分類是：對外境的欲妙進行觀察而詳細分類；對禪定進行內在觀察而詳細分類；以無邊無際、漫長的時間進行詳細分類；以有邊際、時間完全斷絕進行詳細分類；以短暫的時間進行詳細分類；以及爲了利益他人而普遍示現進行詳細分類。 詳細解釋是：對外境進行觀察而詳細分類是什麼呢？大多數是指，除了聞思修三者之外，在欲界中行事，由貪圖欲妙所產生的三種分類之法。 內在觀察而詳細分類是什麼呢？是指等持的所依，即所有有漏無漏的禪定和無色定，以及在欲界中，通過聞思修三者所包含的法，是對等持進行內在觀察。 以漫長的時間進行詳細分類是什麼呢？是指凡夫的三種法，即沒有前後際限。 以時間完全斷絕進行詳細分類是什麼呢？是指聖者有學，如七有等的三種法，以及無學者的最後蘊、界、處之外，七有和一來等都是有 निश्चित 的時間。 以短暫的時間進行詳細分類是什麼呢？是指無學者的最後，在無餘涅槃之際，由剎那所包含的蘊、界、處，僅僅是那個時間而已，從第二剎那開始，相續就會斷絕。 普遍示現進行詳細分類是什麼呢？是指圓滿正等覺的佛陀和獲得八地等菩薩，以及具有殊勝功德的度過彼岸者們的蘊、界、處，雖然不是由業和煩惱所產生，但是由於願力和善根的力量，爲了利益所化眾生而僅僅是示現。 總攝方式的說明：第十，什麼是總攝呢？有共同的分類、各自的體性和智者的利益三種，首先是：總攝的方式有十一種，即以體性總攝所依，以因界總攝果，以總類總攝別類。

【English Translation】 (Among the two) In brief, the summary is: Furthermore, the aggregates, elements, and sources that are the basis of classification have six types of detailed classifications in terms of number. Classifications by name are: detailed classification by observing external sense pleasures; detailed classification by observing samadhi internally; detailed classification by endless, long periods of time; detailed classification by finite, completely cut off time; detailed classification by short periods of time; and detailed classification by universally showing for the benefit of others. Detailed explanation: What is detailed classification by observing externally? It mostly refers to the three types of classifications that arise from craving sense pleasures, which are practiced in the desire realm, except for those who practice listening, contemplation, and meditation on the teachings. What is detailed classification by observing internally? It refers to the basis of equipoise, which includes all contaminated and uncontaminated dhyanas and formless realms, as well as the teachings included in the desire realm through listening, contemplation, and meditation, which is the internal observation of meditative absorption. What is detailed classification by long periods of time? It refers to the three dharmas of ordinary beings, which have no beginning or end. What is detailed classification by completely cut off time? It refers to all three dharmas of noble learners, such as those who will be reborn seven times, and excluding the final aggregates, elements, and sources of non-learners, such as those who will be reborn seven times or once, which have a definite time. What is detailed classification by short periods of time? It refers to the final aggregates, elements, and sources of non-learners at the moment of passing into nirvana without remainder, which exist only for that moment, and from the second moment onwards, the continuum will cease. What is detailed classification by universally showing? It refers to the aggregates, elements, and sources of fully enlightened Buddhas and Bodhisattvas who have attained the eighth bhumi, and those who have crossed to the other shore with excellent qualities, which, although not produced by karma and afflictions, are merely shown for the benefit of those to be tamed, due to the power of aspiration and roots of virtue. Explanation of the method of summarizing: Tenth, what is summarizing? There are three types: common classifications, individual entities, and the benefits of the wise. First, there are eleven ways of summarizing: summarizing the characterized by the characteristic, summarizing the result by the causal element, and summarizing the particular by the general.

---

སྡུས་པ་དང་། གནས་སྐབས་ཀྱིས་གནས་སྐབས་ཅན་བསྡུས་པ་དང་། གྲོགས་ ཀྱིས་གྲོགས་ཅན་བསྡུས་པ་དང་། ཕྱོགས་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཅན་བསྡུས་པ་དང་། དུས་ཀྱིས་དུས་ ཅན་བསྡུས་པ་དང་། ཕྱོགས་གཅིག་གིས་ཕྱོགས་གཅིག་བསྡུས་པ་དང་། མཐའ་དག་གིས་ མཐའ་དག་བསྡུས་པ་དང་། ཆོས་གསུམ་གཅིག་གིས་གཅིག་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པ་དང་། ཆོས་ ཉིད་དོན་དམ་པས་ཆོས་ཅན་བསྡུས་པའོ། ། གཉིས་པ་ལ། (བཅུ་གཅིག་གི་དང་པོ།)མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་གང་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱང་ སྡུད་བྱེད་གང་གིས་བསྡུ་བྱ་གང་ཞིག་ཇི་ལྟར་བསྡུས་ཚུལ་གྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་ཡང་ སྡུད་བྱེད་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་གཟུགས་སུ་ རུང་བ་ལ་སོགས་པ་མི་འདྲ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུ་བྱ་རྒྱུད་གཞན་དང་གཞན་ དུ་གཏོགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་སྡུད་ཚུལ་དོན་བྱེད་ནུས་པས་དངོས་པོ་རྣམས་ བསྡུས་པ་ལྟར་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་གཞི་བསྡུས་པར་བལྟའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། (གཉིས་པ།)ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་གང་ཞེ་ན། སྡུད་བྱེད་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེད་མཆེད་ རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེས། བསྡུ་བྱ་ཆོས་གསུམ་པོ་དེ་ དག སྡུད་ཚུལ་གྱི་ས་བོན་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཁམས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་རྣམས་བསྡུས་ པའོ། ། 1-340 (གསུམ་པ།)རིགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་གང་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་བེམ་ རིག་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་སོ་སོར་རང་རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ་ཐ་དད་པ་ཡོད་ཀྱང་ དུ་མ་སྤུངས་པས་ན་ཕུང་པོའི་དོན་བརྩན་པར་བྱས་ནས་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ ཀྱང་ཕུང་པོ་ཞེས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཤིང་། དེ་བཞིན་དུ་ཉེར་སྤྱོད་འཛིན་པས་ན་ཁམས་ཀྱི་ དོན་བརྩན་པར་བྱས་ནས་མིག་ལ་སོགས་བ་ཐམས་ཅད་ཁམས་ཞེས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་དང་། ཉེར་སྤྱོད་སྐྱེ་བའི་སྒོ་བྱེད་པས་ན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་དོན་བརྩན་པར་བྱས་ནས་མིག་ལ་སོགས་པ་ ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཕན་ཚུན་ཁྱད་པར་མི་འདྲ་བར་གནས་ ཀྱང་། སྤྱི་རིགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དག་གོ། (བཞི་པ།)གནས་སྐབས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་གང་ཞེ་ན། བསྡུ་བྱ་བདེ་བ་སྐྱེས་པའི་གནས་སྐབས་ ཀྱི་ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་སྡུད་བྱེད་བདེ་བའི་གནས་སྐབས་ དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་བདེ་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་གསུམ་ཞེས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པའོ། །དེ་ བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་གསུམ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་ བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་གསུམ་རྣམས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་དང་བཏང་སྙོམས་ དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། ། (ལྔ་པ།)གྲོགས་གྱིས་བསྡུས་པ་གང་ཞེ་ན། བསྡུ་བྱ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འཁོར་དང་བཅས་ པ་ས

【現代漢語翻譯】 總攝，以及暫時的狀態總攝具有暫時的狀態的事物，友伴總攝具有友伴的事物，方所總攝具有方所的事物，時間總攝具有時間的事物，一部分總攝一部分，一切總攝一切，三種法彼此互相總攝，以及以真如實性總攝具有法的事物。 第二部分，（十一部分的第一個）：以自性總攝是什麼呢？一切事物都應當通過總攝者以何種方式總攝被總攝者來理解。在此，總攝者，即蘊、界、處各自的自性，例如可被色蘊包含等等，這些不同的自性，以其能實現作用的方式，總攝屬於其他傳承的色蘊等等被總攝的事物，如同事物被總攝一樣，應視作自性總攝了所依。 同樣可以類推，（第二）：以界總攝是什麼呢？總攝者，即蘊、界、處的種子，也就是阿賴耶識。它以種子存在於阿賴耶識中的方式，總攝了三種法，因此，因界總攝了果。 （第三）：以種類總攝是什麼呢？蘊、界、處，雖然從物質和精神等方面來看，各自具有不同的自性，但由於多種事物聚集在一起，因此強調了蘊的意義，將感受等一切事物都總攝為『蘊』。同樣，由於執持受用，強調了界的意義，將眼等一切事物都總攝為『界』。由於是受用產生的門戶，強調了處的意義，將眼等一切事物都總攝為『處』。雖然一切事物以不同的方式存在，但都被共同的種類所總攝。 （第四）：以狀態總攝是什麼呢？被總攝的事物，即產生快樂狀態的蘊、界、處，雖然有很多，但總攝者，即快樂的狀態本身，將快樂狀態的三種法總攝為一體。同樣，痛苦狀態的三種法，以及非痛苦非快樂狀態的三種法，也分別被痛苦和舍受所總攝。 （第五）：以友伴總攝是什麼呢？被總攝的事物，即具有眷屬的色蘊等。

【English Translation】 Aggregation, and the temporary state aggregates things with a temporary state, companions aggregate things with companions, directions aggregate things with directions, time aggregates things with time, one part aggregates another part, everything aggregates everything, the three dharmas mutually aggregate each other, and the ultimate nature of reality aggregates things with dharma. The second part, (the first of eleven): What is aggregation by characteristic? All things should be understood by how the aggregator aggregates the aggregated. Here, the aggregators, namely the individual characteristics of the skandhas (aggregates), dhatus (elements), and ayatanas (sense bases), such as being formable, etc., these different characteristics, in the way they can accomplish functions, aggregate the aggregated things such as form belonging to other lineages, etc., just as things are aggregated, it should be seen that the characteristic aggregates the basis. Similarly, it can be inferred, (second): What is aggregation by element? The aggregator is the seed of the skandhas, dhatus, and ayatanas, which is the alaya-vijñana (store consciousness). It aggregates the three dharmas in the way that the seed exists in the alaya, therefore, the element of cause aggregates the fruits. (Third): What is aggregation by type? Although the skandhas, dhatus, and ayatanas each have different characteristics in terms of matter and spirit, etc., because many things are gathered together, the meaning of skandha is emphasized, and all things such as feelings are aggregated into 'skandha'. Similarly, because of holding enjoyment, the meaning of dhatu is emphasized, and all things such as the eye are aggregated into 'dhatu'. Because it is the gateway for the arising of enjoyment, the meaning of ayatana is emphasized, and all things such as the eye are aggregated into one 'ayatana'. Although all things exist in different ways, they are all aggregated by a common type. (Fourth): What is aggregation by state? The aggregated things, namely the skandhas, dhatus, and ayatanas of the state of arising happiness, although there are many, the aggregator, namely the state of happiness itself, aggregates the three dharmas of the state of happiness into one. Similarly, the three dharmas of the state of suffering, and the three dharmas of the state of neither suffering nor happiness, are also aggregated by suffering and equanimity respectively. (Fifth): What is aggregation by companionship? The aggregated things, namely the form skandha with its retinue, etc.

---

ྟེ་མ་ལུས་པ་ནི་སྡུད་བྱེད་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕུང་པའི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་ པ་རྣམས་ཀྱིས་སྡུད་ཚུལ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གྲོགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཕུང་པོ་ལྔ་ཞེས་གྲོགས་ཀྱིས་ བསྡུས་པས་གྲོགས་ཅན་བསྡུས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལས་གཞན་པ་ཚོར་བའི་ཕུང་པོའང་ གྲོགས་ལྷག་མ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཕུང་པོ་ལྔ་ཞེས་བསྡུས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། མིག་གི་ ཁམས་འཁོར་དང་བཅས་པ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཁམས་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་རྣམས་དང་ལྷན་ 1-341 ཅིག་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་བསྡུས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་འཁོར་དང་བཅས་ པ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་ གཉིས་ཞེས་བསྡུས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་སོ་སོར་དཔྱད་དེ་རིག་པར་བྱའོ། ། (དྲུག་པ་)ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་གང་ཞེ་ན། བསྡུ་བྱ་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ དང་སྐྱེ་མཆེད་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་སྡུད་བྱེད་ཤར་ཕྱོགས་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་ བསྡུས་ཚུལ་ཡུལ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་གསུམ་ཞེས་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཅན་ ཐ་དད་མེད་པར་བསྡུས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕྱོགས་ལྷག་མ་དགུ་པོ་རྣམས་ ལ་ཡང་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་གསུམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། ། (བདུན་པ་)དུས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཞེ་ན། བསྡུ་བྱ་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་ སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི། སྡུད་བྱེད་འདས་པའི་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས། བསྡུས་ཚུལ་དུས་མཚུངས་པའི་ ཕྱིར། འདས་པའི་ཆོས་གསུམ་ཞེས་དུས་དང་དུས་ཅན་ཐ་དད་མེད་པར་བསྡུས་པའོ། །དེ་ བཞིན་དུ་མ་འོངས་པའི་ཆོས་གསུམ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཆོས་གསུམ་རྣམས་ཀྱང་མ་འོངས་ པ་དང་ད་ལྟར་བ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། ། (བརྒྱད་པ།)ཕྱོགས་གཅིག་གིས་བསྡུས་པ་གང་ཞེ་ན། བསྡུ་བྱ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་ མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་མདོ་གཞན་ལས་མིང་ཐ་དད་དུ་བསྟན་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་སྡུད་ བྱེད་འདིར་བསྟན་པའི་ཆོས་གསུམ་པོའི་ནང་ཚན་གང་ཡང་རུང་བས་བསྡུས་པ་ནི་ཕྱོགས་ གཅིག་གིས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ ཕྱོགས་གཅིག་གིས་བསྡུས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོའང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ ཕྱོགས་གཅིག་གིས་བསྡུས་པ་དང་། འདོད་པ་དང་གནོད་སེམས་དང་རྣམ་འཚེའི་ཁམས་ནི་ སེམས་བྱུང་ཡིན་པས་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་བསྡུས་པ་དང་། ནམ་མཁའ་ 1-342 མཐའ་ཡས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་བཞི་ནི་སེམས་སེམས་བྱུང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་ཡིད་དང་ ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་བསྡུས་པ་ལ་སོགས་པའོ། ། (དགུ་པ།)མཐའ་དག་གིས་བསྡུས་པ་གང་ཞེ་ན། བསྡུ་བྱ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐ

【現代漢語翻譯】 此外，所有其他作為蘊的助伴而存在的受等，也以助伴的方式被攝集，稱為『與助伴五蘊』，即以助伴攝集了具有助伴者。同樣，其他的受蘊也與剩餘的助伴一起被攝集，稱為『五蘊』等等。眼界及其眷屬，與其他作為助伴的界一起被攝集，稱為『十八界』等等。法處及其眷屬，與其他作為助伴的處一起被攝集，稱為『十二處』等等。對於這些，也應分別進行分析和理解。 （六）以方攝集是什麼？被攝集的東方之蘊、界、處，雖然有很多，但攝集者東方本身，由於地域相同，所以稱為『東方三法』，即以方攝集了無有差別的有方者。同樣，對於其他的九方，也應理解為『南方三法』等等。 （七）以時攝集是什麼？被攝集的過去時之蘊、界、處，由攝集者過去本身，由於時間相同，所以稱為『過去三法』，即以時攝集了無有差別的時間。同樣，未來的三法和現在的三法，也由未來和現在本身所攝集。 （八）以一分攝集是什麼？被蘊、界、處所攝集的法，在其他經中以不同的名稱所宣說的一切，由這裡所宣說的三法中的任何一個所攝集，應理解為以一分攝集。例如，戒蘊被色蘊的一分所攝集，定蘊和慧蘊也被行蘊的一分所攝集。欲界、嗔恚界和惱害界，因為是心所，所以被法界的一分所攝集。無邊虛空處等四處，因為是心和心所的自性，所以被意處和法處的一分所攝集等等。 （九）以一切攝集是什麼？被蘊、界、處所攝集的法，

【English Translation】 Furthermore, all other feelings, etc., which exist as companions to the aggregates, are also gathered together in the manner of companions, and are called 'the five aggregates with companions,' that is, the companions gather together those who have companions. Similarly, the other aggregate of feeling is also gathered together with the remaining companions and called 'the five aggregates,' and so on. The eye element and its retinue are gathered together with the other elements that serve as companions and are called 'the eighteen elements,' and so on. The dharma source and its retinue are gathered together with the other sources that serve as companions and are called 'the twelve sources,' and so on. For these, one should also analyze and understand them separately. (6) What is gathering by direction? The aggregates, elements, and sources of the eastern direction that are to be gathered, although there are many, are gathered by the eastern direction itself, because the regions are the same, so they are called 'the three dharmas of the eastern direction,' that is, the direction gathers together those who have direction without difference. Similarly, for the other nine directions, one should also understand them as 'the three dharmas of the southern direction,' and so on. (7) What is gathering by time? The aggregates, elements, and sources of the past time that are to be gathered are gathered by the past itself, because the times are the same, so they are called 'the three dharmas of the past,' that is, time gathers together time without difference. Similarly, the three dharmas of the future and the three dharmas of the present are also gathered by the future and the present themselves. (8) What is gathering by one aspect? The dharmas that are gathered by the aggregates, elements, and sources, and are taught with different names in other sutras, are gathered by any one of the three dharmas taught here, which should be understood as gathering by one aspect. For example, the aggregate of morality is gathered by one aspect of the aggregate of form, and the aggregates of concentration and wisdom are also gathered by one aspect of the aggregate of formation. The realm of desire, the realm of anger, and the realm of harm, because they are mental factors, are gathered by one aspect of the dharma realm. The four sources of infinite space, etc., because they are the nature of mind and mental factors, are gathered by one aspect of the mind source and the dharma source, and so on. (9) What is gathering by all? The dharmas that are gathered by the aggregates, elements, and sources,

---

ྱེ་མཆེད་ ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་མདོ་གཞན་དུ་མིང་མི་འདྲ་པར་བསྟན་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་དང་། སྡུད་ བྱེད་འདིར་མ་བསྟན་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པས་མ་ལུས་པར་བསྡུས་པ་ནི་མཐའ་དག་གིས་ བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ནི་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཅར་གྱིས་ བསྡུས་པ་དང་། འདོད་པའི་ཁམས་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་དྲི་རོ་བོར་བའི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུས་བསྡུས་ཀྱང་ གང་དེ་ན་ཡོད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་མ་ལུས་པ་བསྡུས་པའོ། ། (བཅུ་པ།)གཅིག་གིས་གཅིག་བསྡུས་པ་གང་ཞེ་ན། ཆོས་གསུམ་པོ་རེ་རེས་ཀྱང་གཞན་ གཉིས་པོ་བསྡུས་ཤིང་། གཞན་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་རེ་རེ་བསྡུས་པས་ཕན་ཚུན་གྱིས་བསྡུས་ཚུལ་ རིམ་པ་ལྟར་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔས་གཞན་གཉིས་པོ་བསྡུས་ཚུལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་ པར་ཡང་སྦྱར་དུ་རུང་མོད། འོན་ཀྱང་དོན་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྔར་ཇི་ལྟར་གྲགས་པ་ བཞིན་འཆད་པ་ལ་བཞིའི། དང་པོ་ཕུང་པོ་ལྔ་གཞན་གཉིས་པོས་བསྡུས་ཚུལ་ནི། གཟུགས་ ཀྱི་ཕུང་པོ་ཁམས་དུ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་དག་གིས་བསྡུས་ཞེ་ན། དེ་ནི་དབང་པོ་ལྔ་དང་ཡུལ་ ལྔ་སྟེ་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཁམས་བཅུ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་པོ་ ཐམས་ཅད་དང་། ཁམས་གཅིག་དང་སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྟེ་དེ་དག་གི་ཕྱོགས་གཅིག་ གཟུགས་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དག་གིས་ཀྱང་བསྡུས་སོ། །ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ཁམས་དུ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ དག་གིས་བསྡུས་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་གཅིག་དང་སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་ལ་ཆོས་བཅུ་དྲུག་ཡོད་པ་ དག་གི་ཕྱོགས་གཅིག་ཚོར་བ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་སོ། །ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ཇི་ལྟ་བར། འདུ་ཤེས་ 1-343 ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ། ཆོས་བཅུ་དྲུག་གི་ཡ་གྱལ་རེ་རེས་བསྡུས་ པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ཁམས་དུ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་དག་གིས་བསྡུས་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དང་། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་གིས་བསྡུས་སོ། ། (གཉིས་པ།)ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་གཞན་གཉིས་པོས་བསྡུས་ཚུལ་ལ། མིག་གི་ཁམས་ཕུང་ པོ་དུ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་དག་གིས་བསྡུས་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་མིག་གི་ དབང་པོ་དང་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་གིས་བསྡུས་སོ། །མིག་གི་ཁམས་ཇི་ལྟ་བར་རྣ་བའི་ ཁམས་དང་སྣའི་ཁམས་དང་ལྕེའི་ཁམས་དང་ལུས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་ པོའི་ཕྱོགས་རེ་དང་རང་རང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རེ་རེས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཕུང་ པོ་དུ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་དག་གིས་བསྡུས་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡུལ་ལྔའི་ དང་པོ་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་གིས་བསྡུས་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཇི

【現代漢語翻譯】 那些由蘊（skandha），處（āyatana），界（dhātu）所包含的法，以及在其他經中以不同名稱顯示的法，以及在此處未包含的蘊等所有法，都應理解為已被完全包含。痛苦之蘊（duḥkhaskandha）被五取蘊（pañca upādānaskandha）完全包含。欲界（kāmadhātu）被所有十八界（aṣṭādaśa dhātu）包含。無想有情天（asaṃjñāsattvānām）的生處被十個已捨棄氣息的生處包含，但也包含了存在於那裡的所有生處。 (第十品)什麼是用一個包含另一個？三種法各自包含其他兩種，其他兩種也各自包含一種，從而依次顯示相互包含的方式。例如，五蘊如何包含其他兩種等，也可以這樣應用。然而，由於意義相同，所以按照之前的說法來解釋。共有四種情況。第一種，五蘊如何被其他兩種包含？色蘊（rūpaskandha）被多少界和多少處包含？它被五根（pañcendriya）和五境（pañca viṣaya），即十個有色界（rūpadhātu），以及所有十個有色處（rūpāyatana），以及一個法界（dharmadhātu）和一個法處（dharmāyatana）所包含，即它們的一部分，五種色（pañca rūpa）。受蘊（vedanāskandha）被多少界和多少處包含？它被一個法界和一個法處所包含，即十六法（ṣoḍaśa dharma）的一部分，即受本身。如同受蘊一樣，想蘊（saṃjñāskandha）和行蘊（saṃskāraskandha）也是如此，被十六法中的每一個所包含。識蘊（vijñānaskandha）被多少界和多少處包含？它被七個識界（vijñānadhātu）和一個意處（mana āyatana）所包含。 (第二種)十八界如何被其他兩種包含？眼界（cakṣurdhātu）被多少蘊和多少處包含？它被色蘊的一部分，即眼根（cakṣurindriya）和一個眼處所包含。如同眼界一樣，耳界（śrotradhātu）、鼻界（ghrāṇadhātu）、舌界（jihvādhātu）和身界（kāyadhātu）也是如此，被色蘊的一部分和各自的處所包含。色界（rūpadhātu）被多少蘊和多少處包含？它被色蘊的一部分，即五境中的第一個和色處所包含。

【English Translation】 Those dharmas included by the skandhas (aggregates), āyatanas (sources), and dhātus (elements), as well as those shown with different names in other sutras, and all dharmas not included here, such as the skandhas, should be understood as being completely included. The skandha of suffering (duḥkhaskandha) is completely included by the five aggregates of clinging (pañca upādānaskandha). The desire realm (kāmadhātu) is included by all eighteen dhātus (aṣṭādaśa dhātu). The birth place of non-perceptive beings (asaṃjñāsattvānām) is included by the ten birth places that have abandoned breath, but also includes all the birth places that exist there. (Chapter 10) What is it that one includes the other? Each of the three dharmas includes the other two, and the other two each include one, thus showing the way of mutual inclusion in order. For example, how the five skandhas include the other two, etc., can also be applied in this way. However, since the meaning is the same, it is explained according to the previous saying. There are four situations. First, how are the five skandhas included by the other two? How many dhātus and how many āyatanas include the rūpaskandha (aggregate of form)? It is included by the five sense faculties (pañcendriya) and the five objects (pañca viṣaya), that is, the ten form dhātus (rūpadhātu), and all ten form āyatanas (rūpāyatana), and one dharma dhātu (dharmadhātu) and one dharma āyatana (dharmāyatana), that is, a part of them, the five forms (pañca rūpa). How many dhātus and how many āyatanas include the vedanāskandha (aggregate of feeling)? It is included by one dharma dhātu and one dharma āyatana, that is, a part of the sixteen dharmas (ṣoḍaśa dharma), that is, feeling itself. Just like the vedanāskandha, the saṃjñāskandha (aggregate of perception) and the saṃskāraskandha (aggregate of mental formations) are also included by each of the sixteen dharmas. How many dhātus and how many āyatanas include the vijñānaskandha (aggregate of consciousness)? It is included by the seven consciousness dhātus (vijñānadhātu) and one mind āyatana (mana āyatana). (Second) How are the eighteen dhātus included by the other two? How many skandhas and how many āyatanas include the cakṣurdhātu (eye element)? It is included by a part of the rūpaskandha, that is, the eye faculty (cakṣurindriya) and one eye āyatana. Just like the cakṣurdhātu, the śrotradhātu (ear element), the ghrāṇadhātu (nose element), the jihvādhātu (tongue element), and the kāyadhātu (body element) are also included by a part of the rūpaskandha and their respective āyatanas. How many skandhas and how many āyatanas include the rūpadhātu (form element)? It is included by a part of the rūpaskandha, that is, the first of the five objects and the rūpa āyatana.

---

་ལྟ་བར་ སྒྲའི་ཁམས་དང་དྲིའི་ཁམས་དང་རོའི་ཁམས་དང་རེག་བྱའི་ཁམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཕྱོགས་རེ་དང་རང་རང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རེ་རེས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ ཤེས་པའི་ཁམས་ཕུང་པོ་དུ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་དག་གིས་བསྡུས་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་ པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་དང་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་བསྡུས་སོ། །མིག་གི་རྣམ་ པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཇི་ལྟ་བར་རྣ་བ་དང་སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་ པའི་ཁམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ་རྣམ་ཤེས་ཕུང་པོ་དང་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་རེས་བསྡུས་ པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ་རྣམ་ཤེས་ཕུང་པོ་དང་ཡིད་ཀྱི་ སྐྱེ་མཆེད་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཕུང་པོ་དུ་དང་སྐྱེ་མཆེད་ དུ་དག་གིས་བསྡུས་ཞེ་ན། ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་དེ་ཕུང་པོ་གསུམ་དང་གཅིག་ གཟུགས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གཟུགས་རྣམ་པ་ལྔ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་གིས་བསྡུས་ 1-344 སོ། ། (གསུམ་པ་)སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་གཞན་གཉིས་པོས་བསྡུས་ཚུལ་ལ། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཕུང་པོ་ དུ་དང་ཁམས་དུ་དག་གིས་བསྡུས་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་མིག་གི་དབང་ པོ་དང་མིག་གི་ཁམས་གཅིག་གིས་བསྡུས་སོ། །མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཇི་ལྟ་བར་རྣ་བ་དང་སྣ་དང་ ལྕེ་དང་ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང་། གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཕྱོགས་རེ་དང་རང་གི་ཁམས་རེ་རེས་བསྡུས་ པ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཕུང་པོ་དུ་དང་ཁམས་དུ་དག་གིས་བསྡུས་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་ པའི་ཕུང་པོ་གཅིག་དང་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་གྱིས་བསྡུས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཕུང་པོ་ དུ་དང་ཁམས་དུ་དག་གིས་བསྡུས་ཞེ་ན། སྔ་མ་ལྟར་ཕུང་པོ་གསུམ་དང་། གཅིག་གཟུགས་ཀྱི་ ཕྱོགས་གཅིག་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་གཅིག་གིས་བསྡུས་སོ། ། (བཞི་པ།)རིགས་གཞན་ཡང་ཆོས་གསུམ་དུ་བསྡུ་བ་ནི། ཆོས་གསུམ་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པ་ དེ་བཞིན་དུ་སྔར་བཤད་པའི་གཟུགས་སོགས་དེ་ལས་མིང་གཞན་པའི་ཆོས་མདོ་གཞན་ལས་ ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་བསྟན་པ་དང་། ཁམས་མང་པོ་བའི་མདོར། འབྱུང་བཞི་ ལ་སོགས་པའི་ཁམས་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་བསྟན་པ་དང་། ཡིད་དང་ཆོས་སུ་འདུ་བའི་ཟད་པར་ དང་ཟིལ་གནོན་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་མཆེད་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དག་དང་། གཞན་ཡང་གང་ དག་མིང་ཆོས་གསུམ་པོ་དེ་བཞིན་དུ་མ་བསྟན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། དོན་ལ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དང་། མིང་དུ་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་དང་། ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡོད་པ་དང་། དོན་དམ་དུ་བདེན་པར་ ཡོད་པ་དང་། ཤེས་པ་ཙམ་གྱིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། རྣམ་པས

【現代漢語翻譯】 如同觀察色蘊一樣，聲界、香界、味界、觸界也是如此，各自被色蘊的一部分和各自的處所包含。如果問：眼識界被幾個蘊和幾個處所包含？答：被識蘊的一部分和意處的一部分包含。如同眼識界一樣，耳、鼻、舌、身、意等識界也是如此，被識蘊和意處的一部分包含。這也就說明了意界，因為它被識蘊和意處的一部分包含。如果問：法界被幾個蘊和幾個處所包含？答：被受蘊、想蘊、行蘊這三個蘊，以及一個色蘊的部分，即五種色，和一個法處包含。 (第三，)關於諸處如何被其他二者包含：如果問：眼處被幾個蘊和幾個界包含？答：被色蘊的一部分，即眼根和眼界包含。如同眼處一樣，耳、鼻、舌、身等處，以及色、聲、香、味、觸等處也是如此，各自被色蘊的一部分和各自的界包含。如果問：意處被幾個蘊和幾個界包含？答：被識蘊和一個心界包含。如果問：法處被幾個蘊和幾個界包含？答：如同前面所說，被三個蘊，一個色蘊的部分和一個法界包含。 (第四，)其他類別也可以歸納為三種法：三種法相互包含，如同前面所說的色等，以及其他名稱不同的法，例如在其他經中，關於蘊的開示，如法蘊等；在《界 множества經》中，開示了六十二界，如四大等；以及歸於意和法的滅盡和勝伏等處，以及其他沒有像這樣明確開示名稱三種法的，例如，在意義上實有的，名言上假立的，世俗諦上存在的，勝義諦上真實的，僅僅通過意識可以瞭解的，以及通過形象等。

【English Translation】 Just as the aggregates are viewed, so too are the sound realm, the smell realm, the taste realm, and the touch realm, each being encompassed by a portion of the form aggregate and their respective sense bases. If asked: How many aggregates and sense bases encompass the eye-consciousness realm? It is encompassed by one aspect of the consciousness aggregate and one aspect of the mind base. Just as the eye-consciousness realm is, so too are the ear, nose, tongue, body, and mind consciousness realms, each being encompassed by an aspect of the consciousness aggregate and the mind base. This also explains the mind realm, as it is encompassed by one aspect of the consciousness aggregate and the mind base. If asked: How many aggregates and sense bases encompass the dharma realm? It is encompassed by the feeling, perception, and mental formation aggregates—three aggregates—and one aspect of the form aggregate, namely the five forms, and one dharma base. (Third,) Regarding how the sense bases are encompassed by the other two: If asked: How many aggregates and realms encompass the eye base? It is encompassed by one aspect of the form aggregate, namely the eye faculty, and one eye realm. Just as the eye base is, so too are the ear, nose, tongue, and body bases, and the form, sound, smell, taste, and touch bases, each being encompassed by one aspect of the form aggregate and their respective realms. If asked: How many aggregates and realms encompass the mind base? It is encompassed by one consciousness aggregate and seven mind realms. If asked: How many aggregates and realms encompass the dharma base? As before, it is encompassed by three aggregates, one aspect of the form aggregate, and one dharma realm. (Fourth,) Other categories can also be summarized into three dharmas: The three dharmas mutually encompass each other, just as the previously mentioned forms and other dharmas with different names, such as the aggregates taught in other sutras, like the Dharma aggregates; in the 'Sutra of Many Realms,' the sixty-two realms, such as the four elements, are taught; and the cessation and subjugation, etc., which are included in the mind and dharma bases, and others that do not explicitly teach the three dharmas in this way, such as those that exist substantially in meaning, those that are nominally designated, those that exist merely conventionally, those that are truly existent in ultimate reality, those that are to be known merely by consciousness, and those by appearances, etc.

---

་ཤེས་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ དང་། མངོན་པར་ཤེས་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། གཟུགས་ཅན་དུ་གྲུབ་པ་དང་། གཟུགས་ ཅན་མ་ཡིན་པ་དང་། གཞན་ལ་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དང་། བསྟན་དུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ 1-345 ཀྱང་། འདིར་བསྟན་པའི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་མཚན་ཉིད་ ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་དཔྱད་པ་ལས་རིག་པར་བྱ་སྟེ་དེ་རྣམས་ནི་སྔར་རྣམ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་ བ་རྒྱས་པར་བསྟན་ཟིན་པ་ཉིད་དོ། ། (བཅུ་གཅིག་པ།)དོམ་དམ་པས་བསྡུས་པ་གང་ཞེ་ན། བསྡུ་བྱ་གང་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་ སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སྡུད་བྱེད་དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་ཚུལ། (རྒྱུད་བླ་ མར།)དེའི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཉེས་པ་དང་། །ཡོན་ཏན་མཐར་ཐུག་ཁྱབ་པ་སྟེ། །གཟུགས་ཀྱི་དབྱེ་ བ་དམན་པ་དང་། །བར་མ་མཆོག་ལ་ནམ་མཁའ་བཞིན། །ཞེས་པ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ ནམ་མཁའ་ལྟར་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པས་ན་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ ཆོས་ཅན་བསྡུས་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་། གཞི་གནས་འཆིང་བ་དོན་མཐུན་དང་། །ཉེར་འཛིན་མི་ འཕྲོ་མངོན་སྡུད་བསྡུས། །ཞེས་འགྲེལ་བར། འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་དང་མཐུན་པའི་བསྡུས་ པ་རྣམ་པ་དྲུག་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། གླིང་གིས་མི་རྣམས་བསྡུས་པ་ལྟར། མིག་གིས་མིག་ཤེས་ བསྡུས་པ་ནི་གཞིའི་གནས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དང་། ཐག་པས་ཤིང་ཁུར་བཅིངས་པ་ལྟར། ལུས་ ཀྱིས་མིག་སོགས་བཅིངས་པ་ནི་འཆིང་བས་བསྡུས་པ་དང་། དགོས་པ་མཐུན་པའི་མི་རྣམས་ ཕན་ཚུན་བརྟེན་པ་ལྟར། མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་ བརྟེན་པ་ནི་དོན་མཐུན་པས་བསྡུས་པ་དང་། རྗེ་བོས་བྲན་ལ་སོགས་པ་བཟུང་བ་ལྟར། ཀུན་ གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཡུལ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ནི་ཡུལ་ཉེ་བར་འཛིན་པས་བསྡུས་པ་དང་། བུམ་བས་ཆུ་བཟུང་བ་ལྟར། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སེམས་སེམས་བྱུང་བཟུང་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་ འཕྲོ་བས་བསྡུས་པ་དང་། རྒྱ་མཚོས་འབབ་ཆུ་རྣམས་བསྡུས་པ་ལྟར། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོས་ མིག་ལ་སོགས་པ་བསྡུས་པ་ནི་མངོན་པར་བསྡུས་པས་བསྡུས་པའོ། །རྒྱ་ཆེར་ནི། རང་གིས་ དཔྱད་པ་ལས་ཤེས་བའོ། །དེ་བཞིན་གཞན་ཡང་ཇི་རིགས་པར། །ཕུང་པོ་སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་ 1-346 རྣམས་ནི། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ལེགས་དཔྱད་དེ། །ཇི་སྐད་བཤད་པར་བསྡུ་བར་བྱ། །ཞེས་ པ་ལྟར་རོ། །ཕན་ཡོན་ལ། དེ་ལྟར་བསྡུས་པ་ལ་མཁས་པས་ཕན་ཡོན་ཅི་ཞིག་འཐོབ་ཅེ་ན། ཆོས་གསུམ་ཕན་ཚུན་འདུ་བའི་ཚུལ་ཤེས་ན་གཅིག་ལ་དམིགས་པས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་ པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་མངོན་པར་སྡུད་བའི་ཕན་ཡོན་ འཐོབ་སྟེ། ཐུབ་པ་དགོངས་རྒྱན་དུ། དབང་པོ་རྣོན་པོས་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དང་། འབྲིང་ བོས་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང་། རྟུལ་བོས་དབང་པོ་ལ

【現代漢語翻譯】 以及通過知識所要了解的事物，通過神通所要了解的事物，有色法，無色法，可以向他人展示的事物，以及無法展示的事物等等，這些也都要通過此處所說的蘊、界、處進行歸納，並根據各自的特性進行分析研究，這些內容之前已經在詳細的分類中闡述過了。 (第十一章)什麼是由真實所包含的呢？什麼是要包含的，什麼又是蘊、界、處這些包含者，以及它們的自性，如何通過真如來包含它們的方式。（《寶性論》中說：）'它的共同特徵是過失和功德的終極遍及，色法的差別在於低劣、中等和殊勝，如同虛空。' 如同虛空一般，法界以其普遍存在的形式遍及一切法，因此，法性包含了有法。 此外，'基礎、束縛、意義一致，執持、不離、顯現包含。' 註釋中說，與世間共識相符的六種包含方式也被闡述：如同島嶼包含居民一樣，眼包含眼識是基礎的包含；如同繩索捆綁木柴一樣，身體束縛眼等是束縛的包含；如同目標一致的人們相互依賴一樣，相應的俱生心和心所相互依賴是意義一致的包含；如同君主掌握奴僕一樣，阿賴耶識完全掌握對境是執持對境的包含；如同水壺盛水一樣，等持掌握心和心所是不分離的包含；如同大海包含河流一樣，色蘊包含眼等是顯現的包含。更廣義地說，可以通過自己的分析來了解。同樣，其他各種蘊、處、界，都要仔細分析它們的自性，並按照上述方式進行歸納。就像這樣。 利益方面，精通這些歸納的人能獲得什麼利益呢？如果瞭解三法相互包含的方式，那麼專注於一個就能專注於一切。因此，能夠獲得將心專注于等持目標的利益。《如來藏經莊嚴論》中說：'利根者專注於十八界，中根者專注於十二處，鈍根者專注於五蘊。'

【English Translation】 And what is to be known by knowledge, what is to be known by clairvoyance, things that are formed, things that are unformed, things that can be shown to others, and things that cannot be shown, etc., all these should also be categorized by the aggregates, realms, and sources mentioned here, and analyzed according to their respective characteristics. These contents have already been explained in detail in the previous detailed classifications. (Chapter Eleven) What is included by the ultimate reality? What is to be included, and what are the aggregates, realms, and sources that include them, and how their nature is included by suchness. (In the Uttaratantra:) 'Its common characteristics are the ultimate pervasiveness of faults and virtues, the differences in form are inferior, intermediate, and supreme, like space.' Like space, the Dharmadhatu pervades all dharmas in its universally present form, therefore, the Dharmata includes the dharmas. Furthermore, 'basis, binding, meaning consistent, holding, non-separation, manifest inclusion.' The commentary states that six types of inclusion consistent with worldly conventions are also explained: Just as an island includes its inhabitants, the eye including eye consciousness is the inclusion of the basis; just as a rope binds firewood, the body binding the eyes, etc., is the inclusion of binding; just as people with consistent goals rely on each other, the corresponding co-emergent mind and mental factors relying on each other is the inclusion of consistent meaning; just as a ruler grasps servants, the Alaya consciousness fully grasping objects is the inclusion of holding objects; just as a vase holds water, Samadhi grasping the mind and mental factors is the inclusion of non-separation; just as the ocean includes rivers, the form aggregate including the eyes, etc., is the inclusion of manifestation. More broadly, it can be understood through one's own analysis. Similarly, other various aggregates, sources, and realms should carefully analyze their nature and be categorized as described above. Just like that. In terms of benefits, what benefits can those who are proficient in these categorizations obtain? If one understands the way the three dharmas include each other, then focusing on one can focus on all. Therefore, one can obtain the benefit of focusing the mind on the object of Samadhi. In the Ornament of the Thought of the Sugata it says: 'Those with sharp faculties focus on the eighteen realms, those with intermediate faculties focus on the twelve sources, and those with dull faculties focus on the five aggregates.'

---

ྔ་ལ་དམིགས་ནས་ཞི་གནས་སྐྱེད་པར་ ཡང་གསུངས་ཤིང་། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་མངོན་པར་སྡུད་ ཅིང་མཉམ་པར་འཇོག་པ་དེ་ལྟར་དམིགས་པ་ལ་རྩེ་གཅིག་པའི་ཞི་གནས་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་ ནས་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་བའི་ལྷག་མཐོང་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་ གོང་ནས་གོང་དུ་མངོན་པར་འཕེལ་ལོ། དགེ་བ་འཕེལ་བ་ལས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་ པའོ། ། ༈ མཚུངས་པར་ལྡན་ཚུལ། བཅུ་གཅིག་པ། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་གང་ཞེ་ན། སྔ་མ་ལྟར་དབྱེ་བ། ངོ་བོ། ཕན་ཡོན་ གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཆོས་གསུམ་གྱིས་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཚུལ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་བལྟ་ སྟེ། ཡང་ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་གཟུགས་ཅན་ཆུང་ངུ་ཐ་དད་མེད་པས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་། བར་མ་འདྲེས་པར་གྱུར་བས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་། ཆེན་པོ་ཕྲད་པས་མཚུངས་པར་ལྡན་ པ་དང་། དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་། བྱེད་ལས་ཀྱི་སྒོ་ ནས་བྱ་བ་བསྒྲུབས་པས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་། དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་མཐུན་པར་རྟོགས་ པས་མཚུངས་པར་ལྡན་པའོ། ། གཉིས་པ་ལ། (དྲུག་གི་དང་པོ།) ཐ་དད་མེད་པས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་གང་ཞེ་ན། རྡུལ་ ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སམ་ཡུལ་ལ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་ཏུ་གཏོགས་པའི་ཕྱོགས་ཅན་གཟུགས་ 1-347 དང་དྲི་རོ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་སྲིད་པ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཕྱོགས་སམ་ཡུལ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ ཚོགས་པ་ཐ་དད་མེད་པར་གྱུར་པའོ། ། (གཉིས་པ།)འདྲེས་པས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་གང་ཞེ་ན། རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཉིས་ཡན་ཆད་ འདུས་པ་ལས་གོང་མའམ་རགས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱོགས་ཅན་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་གྱུར་གང་ ཡིན་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་འདྲེས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། ཆུ་རྙོག་མ་ཅན་གྱི་ནང་དུ་ཆུ་དང་སའི་རྡུལ་ཕྲན་ འདྲེས་པ་ལྟ་བུའོ། ། (གསུམ་པ།)ཕྲད་པས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་གང་ཞེ་ན། ཕྱོགས་ཅན་འདུས་པའི་རགས་པ་ རྣམས་ཉིད་ཕན་ཚུན་ཕྲད་པར་གྱུར་པ་སྟེ། ཕ་གུ་རྣམས་ཕྲད་པ་ལས་རྩིག་པ་གྲུབ་པ་ལྟ་བུའོ། ། (བཞི་པ།)ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་རེ་རེའི་ལུས་ གཅིག་གིས་བསྡུས་པའི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་སྐད་ཅིག་མ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་ དུས་མཉམ་དུ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བས་འཁོད་པ་སྟེ། དང་པོར་སྐྱེ་བ་དུས་གཅིག་པ་དང་བར་དུ་ གནས་པའི་ངང་གཅིག་པ་དང་མཐར་འགག་པའི་དུས་གཅིག་པ་རྣམས་སོ། ། (ལྔ་པ།)བྱ་བ་བསྒྲུབས་པས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་གང་ཞེ་ན། དགོས་པ་གཅིག་ལ་ཞུགས་ པ་རྣམས་བྱ་བ་མཐུན་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ལ། དེའང་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་སློང་གཉིས་ལྟུང་བ་ཕྱིར་ བཅོས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྩོད་པའམ་གཞི་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་ཕན་ཚུན་མཚུངས་པར་ཞུགས་ ནས། གཏན་ལ་འབེབས་པའམ་ལྟུང་བ་བཤགས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་བསྒྲུབས་པ་ལྟ་ བུའོ། ། (དྲུག་པ།)མཐུན་པར་

【現代漢語翻譯】 此外，還講到專注于目標以培養止觀（藏文：ཞི་གནས།，寂止）。無論以何種方式，當心專注于禪定的目標並保持平靜時，就能獲得對目標一心不亂的止觀。依靠止觀，就能使智慧（藏文：ལྷག་མཐོང་，勝觀）等殊勝的善根不斷增長。善根增長，最終就能獲得菩提等成就。 相似相應之理 第十一，什麼是相似相應？如前所述，分為本體、利益三部分。首先，從六個方面觀察三種法相似相應的狀態：從處所的角度，微小物質無差別而相似相應；中間不混雜而相似相應；大的物質相遇而相似相應；從時間的角度，同時產生而相似相應；從作用的角度，完成事業而相似相應；從目標（藏文：དམིགས།）的角度，一致認知而相似相應。 第二，（六種中的第一種）什麼是無差別而相似相應？在極微的方位或處所，屬於同一個極微的各個方面，如色、香、味等，凡是可能存在的，都因為方位或處所相同，而成為無差別的集合。 （第二種）什麼是混合而相似相應？兩個或兩個以上的極微結合，形成更粗大的物質，這些物質相互混合。例如，在渾濁的水中，水和土的微粒混合在一起。 （第三種）什麼是相遇而相似相應？粗大的集合體相互接觸。例如，磚塊相遇形成墻壁。 （第四種）什麼是同時產生而相似相應？每個眾生以一個身體所包含的蘊、界、處，以及每一個剎那，都同時產生而存在。最初的生、中間的住、最後的滅，都是同時的。 （第五種）什麼是完成事業而相似相應？參與同一目的的事物，共同完成事業。例如，兩位比丘對比丘戒的恢復等爭端或任何事情，彼此相似地參與，從而完成裁決或懺悔等行為。 （第六種）一致地

【English Translation】 Furthermore, it also speaks of cultivating Śamatha (Tibetan: ཞི་གནས།, calm abiding) by focusing on an object. In whatever way, as the mind manifestly gathers and evenly places itself on the object of Samādhi, in that way, one obtains single-pointed Śamatha on the object. Relying on that, special roots of virtue such as Vipaśyanā (Tibetan: ལྷག་མཐོང་, insight) which thoroughly distinguishes the Dharma, manifestly increase more and more. From the increase of virtue, one obtains achievements such as attaining Bodhi. The way of possessing similarity Eleventh, what is possessing similarity? As before, it is divided into essence, benefit, and three parts. First, one observes the state of the three Dharmas possessing similarity in six ways: From the perspective of place, possessing similarity by being small material things without difference; possessing similarity by not becoming mixed in between; possessing similarity by large things meeting; from the perspective of time, possessing similarity by arising simultaneously; from the perspective of function, possessing similarity by accomplishing actions; and from the perspective of the object, possessing similarity by understanding harmoniously. Second, (the first of the six) what is possessing similarity by being without difference? In the direction or place of the extremely minute particles, all that exists, such as form, smell, taste, etc., belonging to one extremely minute particle, because of the same direction or place, become a collection without difference. (The second) what is possessing similarity by being mixed? Two or more extremely minute particles combine to form a coarser substance, and these substances become mixed with each other. For example, in muddy water, particles of water and earth are mixed together. (The third) what is possessing similarity by meeting? The coarse aggregates that have gathered together meet each other. For example, bricks meet to form a wall. (The fourth) what is possessing similarity by arising simultaneously? The Skandhas (aggregates), Dhātus (elements), and Āyatanas (sources) contained in one body of each sentient being, and each instant, arise and exist simultaneously. The initial birth, the intermediate abiding, and the final cessation all occur at the same time. (The fifth) what is possessing similarity by accomplishing actions? Those who participate in the same purpose accomplish actions together. For example, two Bhikṣus (monks) similarly participate in a dispute or any matter concerning the restoration of the Bhikṣu precepts, thereby accomplishing actions such as adjudication or confession. (The sixth) harmoniously

---

རྟོགས་པས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་གང་ཞེ་ན། ངོ་བོ། ཁྱད་པར། དབྱེ་ བ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། དབང་པོ་གཅིག་ལ་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་ བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས། དམིགས་པའི་ཡུལ་གཅིག་ལ་དམིགས་ནས་རྣམ་པ་མཐུན་པར་རྟོགས་ 1-348 པའོ། ། (གཉིས་པ།)ཁྱད་པར་ནི། མཐུན་པར་རྟོགས་པས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེ་ཡང་། གཙོ་ བོར་གྱུར་པའི་སེམས་དེ་ཉིད་འཁོར་སེམས་བྱུང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་དང་ མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་གྱི། སེམས་ཉིད་སེམས་དང་མཚུངས་ལྡན་དང་། ཚོར་བ་ཉིད་ཚོར་ བ་དང་མཚུངས་ལྡན་མི་རུང་བས་བདག་གི་དངོས་པོ་དང་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ནི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཐ་དད་དུ་བསྟན་ཞིང་། རྫས་རིགས་འདྲ་གྲངས་མཉམ་པས་ན་ རྫས་མཚུངས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ལྟ་བུ་དམིགས་ རྣམ་དང་ངོ་བོ་མཐུན་པ་གཉིས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་གྱི། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལྟ་ བུའམ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལྟ་བུ་མི་མཐུན་པ་གཉིས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ། ད་ལྟར་བའི་སེམས་སེམས་བྱུང་ལྟ་བུ་དུས་མཉམ་ཞིང་འདྲ་བ་གཉིས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ ཡིན་གྱི། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ལྟ་བུ་དུས་མི་འདྲ་བ་གཉིས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་མ་ ཡིན་ནོ། །འདོད་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་ལྟ་བུ་མཐུན་པའི་ཁམས་དང་ས་བ་གཉིས་མཚུངས་ པར་ལྡན་པ་ཡིན་གྱི། འདོད་ཁམས་དང་གཟུགས་ཁམས་སམ། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་ གཉིས་པ་ལྟ་བུ་མི་མཐུན་པའི་ཁམས་དང་ས་བ་གཉིས་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། ། (གསུམ་པ།)དབྱེ་བ་ལ་བཅུ་ཡོད་ཀྱང་སྡེ་ཚན་བཞི་སྟེ། ཀུན་འགྲོ་དང་རེས་འགའི་མཚུངས་ ལྡན། གནས་སྐབས་དང་རྒྱུན་གྱི་མཚུངས་ལྡན། ཕྱིར་བལྟས་དང་ནང་བལྟས་ཀྱི་མཚུངས་ ལྡན། འདྲིས་པ་དང་མ་འདྲིས་པའི་མཚུངས་ལྡན་ནོ། །དང་པོ་ལ་སྤྱིར་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཁོར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་སེམས་ པ་དང་རེག་པ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ་ཀུན་འགྲོ་ལྔ་དང་། གཙོ་བོར་གྱུར་བའི་སེམས་རྣམ་པར་ ཤེས་པ་རྣམས་སོ། །ཞེས་པ་སྟེ། ཁམས་དང་ས་དང་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་འདི་དག་ 1-349 ལས་གང་རུང་གཅིག་ཡོད་པར་ཐམས་ཅད་འགྲོ་ཞིང་གཅིག་མེད་ན་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཁྱད་པར་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནི། གཙོ་བོ་ ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང་། འཁོར་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བཞི་ པོ་རྣམས་སོ། །ཞེས་པ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། རེས་འགའ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཙོ་བོ་སེམས་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་ལ་ འཁོར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རེས་འགའ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་ ལྡན་པ་ད

【現代漢語翻譯】 何為『以證悟平等相應』？可從本體、差別、分類三方面來說。首先，本體是指：依于同一根（དབང་པོ་，sense faculty）的意識（སེམས་，mind）和心所法（སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་，mental factors），緣于同一所緣境（དམིགས་པའི་ཡུལ་，object of observation），以相同的方式證悟。 其次，差別是指：雖然以平等證悟相應，但主要是指作為主導的意識（སེམས་，mind）與作為隨從的心所法，如感受（ཚོར་བ་，feeling）等其他事物相應。意識本身不能與意識相應，感受本身也不能與感受相應，因此不能與自身的事物相應。這表明意識和心所法是不同的，由於它們的實體類別相同且數量相等，因此也是實體上的相應。同樣，如善心（དགེ་བའི་སེམས་，virtuous mind）和善心所（སེམས་བྱུང་，mental factors）等，在所緣境、行相和本體上相同的事物是相應的；而如貪慾（འདོད་ཆགས་，desire）和嗔恨（ཞེ་སྡང་，hatred）等，或善與不善等不相同的事物則不相應。 如現在的意識和心所法等，在時間上相同且相似的事物是相應的；而如過去（འདས་པ་，past）和未來（མ་འོངས་པ་，future）等時間上不同的事物則不相應。如欲界（འདོད་པའི་ཁམས་，desire realm）的意識和心所法等，在相同的界（ཁམས་，realm）和地（ས་བ་，level）的事物是相應的；而如欲界和色界（གཟུགས་ཁམས་，form realm），或初禪（བསམ་གཏན་དང་པོ་，first dhyana）和二禪（གཉིས་པ་，second dhyana）等不相同的界和地的事物則不相應。 再次，分類有十種，但可歸納為四類：遍行（ཀུན་འགྲོ་，all-pervasive）和偶發（རེས་འགའི་，occasional）的相應；暫時（གནས་སྐབས་，temporary）和恒常（རྒྱུན་གྱི་，constant）的相應；外向（ཕྱིར་བལྟས་，outward-looking）和內向（ནང་བལྟས་ཀྱི་，inward-looking）的相應；熟悉（འདྲིས་པ་，familiar）和不熟悉（མ་འདྲིས་པའི་，unfamiliar）的相應。首先，普遍的相應是指：作為隨從的心所法，即感受、想（འདུ་ཤེས་，perception）、思（སེམས་པ་，volition）、觸（རེག་པ་，contact）和作意（ཡིད་ལ་བྱེད་པ་，attention）這五種遍行心所，以及作為主導的意識，即識（རྣམ་པར་ཤེས་པ་，consciousness）。也就是說，在所有的界、地和狀態中，這些心所中的任何一個都與意識同時存在，如果其中一個不存在，則全部都不存在。 此外，特殊的遍行相應是指：作為主導的染污意（ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་，afflicted mind），以及作為隨從的四種煩惱（ཉོན་མོངས་པ་，kleshas），即我見（བདག་ཏུ་ལྟ་བ་，belief in a self）等。這是因為它們存在於每個凡夫（སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་，ordinary being）的所有狀態中。偶發的相應是指：作為主導的六識（ཚོགས་དྲུག་，six consciousnesses），與作為隨從的心所法，如偶爾出現的信心（དད་པ་，faith）等善法（དགེ་བ་，virtue）相應。

【English Translation】 What is 『corresponding equally through realization』? It can be explained from three aspects: essence, distinction, and classification. First, the essence is: the mind (Sems, mind) and mental factors (Sems-las byung-ba'i chos, mental factors) that rely on a single sense faculty (Dbang-po, sense faculty), focus on the same object of observation (Dmigs-pa'i yul, object of observation), and realize in a similar manner. Second, the distinction is: although corresponding equally through similar realization, it mainly refers to the mind (Sems, mind) as the primary, corresponding with other things such as feeling (Tshor-ba, feeling) and other mental factors as attendants. The mind itself cannot correspond with the mind, and feeling itself cannot correspond with feeling, so it cannot correspond with its own things. This shows that the mind and mental factors are different, and because their entity categories are the same and the number is equal, they are also corresponding in substance. Similarly, like a virtuous mind (Dge-ba'i sems, virtuous mind) and virtuous mental factors (Sems-byung, mental factors), things that are the same in object, aspect, and essence are corresponding; while things that are not the same, such as desire (』Dod-chags, desire) and hatred (Zhe-sdang, hatred), or good and non-good, are not corresponding. Like the present mind and mental factors, things that are the same and similar in time are corresponding; while things that are different in time, such as the past (』Das-pa, past) and the future (Ma-』ongs-pa, future), are not corresponding. Like the mind and mental factors of the desire realm (』Dod-pa』i khams, desire realm), things in the same realm (Khams, realm) and level (Sa-ba, level) are corresponding; while things in different realms and levels, such as the desire realm and the form realm (Gzugs khams, form realm), or the first dhyana (Bsam-gtan dang-po, first dhyana) and the second (Gnyis-pa, second dhyana), are not corresponding. Third, there are ten types of classification, but they can be summarized into four categories: all-pervasive (Kun-』gro, all-pervasive) and occasional (Res-』ga』i, occasional) correspondence; temporary (Gnas-skabs, temporary) and constant (Rgyun-gyi, constant) correspondence; outward-looking (Phyir bltas, outward-looking) and inward-looking (Nang bltas-kyi, inward-looking) correspondence; familiar (』Dris-pa, familiar) and unfamiliar (Ma 』dris-pa』i, unfamiliar) correspondence. First, universal correspondence refers to: the mental factors as attendants, namely feeling, perception (』Du-shes, perception), volition (Sems-pa, volition), contact (Reg-pa, contact), and attention (Yid-la byed-pa, attention), these five all-pervasive mental factors, and the consciousness (Rnam-par shes-pa, consciousness) as the primary. That is, in all realms, levels, and states, any one of these mental factors exists simultaneously with consciousness, and if one of them does not exist, then all do not exist. In addition, special pervasive correspondence refers to: the afflicted mind (Nyon-mongs-pa can-gyi yid, afflicted mind) as the primary, and the four afflictions (Nyon-mongs-pa, kleshas) as attendants, such as belief in a self (Bdag-tu lta-ba, belief in a self). This is because they exist in all states of every ordinary being (So-so』i skye-bo, ordinary being). Occasional correspondence refers to: the six consciousnesses (Tshogs drug, six consciousnesses) as the primary, corresponding with mental factors as attendants, such as occasional faith (Ddad-pa, faith) and other virtuous qualities (Dge-ba, virtue).

---

ང་། རེས་འགའ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་། ཁྲོ་ བ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་སོ། །གནས་སྐབས་ ལས་ཀྱང་གྱུར་པའི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི། བདེ་བའི་ཚོར་བ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་ བཅས་པ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་གནས་སྐབས་ན་བདེ་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་མཚུངས་པར་ལྡན་ པའོ། །ཞེས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ ཡིན་པ་བཏང་སྙོམས་པའི་ཚོར་བ་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་གནས་སྐབས་ ན་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི། དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ ལུས་ཚོགས་བདུན་ལ་སོགས་པའི་སེམས་དང་བཅས་པའི་དུས་ན་ཀུན་འགྲོ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ རྒྱུན་དུ་བྱུང་བའོ། །རྒྱུན་ཆད་པའི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི། འགོག་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་བར་དུ་ཆོད་པའི་ཕྱི་ནས་སླར་ཡང་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ སྐྱེས་པར་གྱུར་བའོ། །ཕྱི་རོལ་ཏུ་བལྟས་པས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི། འདོད་པའི་ཁམས་དང་ རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འདོད་ཡོན་ལ་སྲེད་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ལས་ཕལ་ཆེར་རོ་ཞེས་པའང་ཐར་བ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་རབ་གསུམ་ མ་གཏོགས་པའོ། །ནང་དུ་བལྟས་པས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི། བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་ 1-350 མེད་པ་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་བ་རྣམས་དང་སྔ་མ་ལྟར་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་། ཟག་མེད་ཀྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཐར་བ་ལ་དམིགས་པ་རྣམས་ སོ། །ཕལ་ཆེར་རོ་ཞེས་འགའ་ཞིག་ལས་འབྱུང་བ་ནི་རྒྱ་དཔེ་དང་གཞུང་གཞན་ལ་མེད་ཅིང་ གོང་གི་རྣམ་གཞག་དང་ཡང་མི་མཐུན་པས་བཞག་གོ། འདྲིས་པའི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི། ཁམས་གསུམ་གྱི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འཁོར་བ་ཐོགས་མ་ མེད་པ་ནས་རྒྱུད་ལ་འདྲིས་པ་རྣམས་དང་། འཕགས་པ་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་སེམས་བྱུང་ དགེ་བ་ཟག་བཅས་དང་མི་དགེ་བ་ལུང་མ་བསྟན་གྱིས་བསྡུས་པ་རྣམས་དང་། མི་སློབ་པའི་ སེམས་སེམས་བྱུང་དེ་དག་ལས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་གྱིས་བསྡུས་པ་ཡུན་ རིང་དུ་འདྲིས་ཤིང་མྱངས་པར་གྱུར་པ་དག་གོ། སྔར་ནི་སློབ་མི་སློབ་དུ་འཇོག་པའི་ཆོས་ཀྱི་ དབང་དུ་བྱས་ནས་དགེ་བ་ཁོ་ན་བཤད་པ་སྟེ། འདིར་ནི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། ། མ་འདྲིས་པས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི། ཟག་མེད་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་དང་ སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་དང་པོར་བྱུང་བ་དང་། དེའི་འོག་མ་སྐད་ ཅིག་གཉིས་པ་ཕན་ཆད་དུ་བྱུང་བ་རྣམས་དང་། ཞེས་སྨོས་པ་ནི་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་འདྲིས་ པར་དགོས་པ་སྤང་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ལ། དེ་དག་དང་མཉམ་གཞག་འཇིག་རྟེན་ལས་

【現代漢語翻譯】 有時，與貪慾等根本煩惱以及憤怒等近取煩惱相應。從狀態轉變的角度來說，與樂受相應，當相續中生起樂受時，即是樂受狀態的相應。同樣，當相續中生起苦受以及非苦非樂的舍受時，也是如此。從不間斷的角度來說，在具有根身的七蘊等心識存在時，五遍行等恒常生起。從間斷的角度來說，通過滅盡等無心定的方式中斷後，再次生起心識和心所。從向外觀看的角度來說，與欲界相應的，由對欲妙的貪戀所產生的心識和心所，這些心識和心所的大部分（除了以解脫為目標的智慧三者之外）。從向內觀看的角度來說，與禪定和無色定相應的地，以及如前所述的智慧三者，還有無漏的心識和心所，即以三摩地和解脫為目標的心識和心所。『大部分』這個詞在一些版本中出現，但在藏文大藏經和其他論典中沒有，並且與上述的分類也不一致，因此沒有采用。從串習的角度來說，三界各自的眾生的心識和心所，從無始輪迴以來就已串習的心識和心所，以及聖者有學的心識和心所，包括有漏善、不善和無記的心識和心所，還有無學的心識和心所，其中一些未被染污的無記心識和心所，已經長期串習和體驗。之前是從安立為有學和無學的法的角度來解釋，只說了善法，而這裡是從相續中存在的角度來說的。從不串習的角度來說，無漏的出世間心識和心所，這些心識和心所的第一個剎那生起，以及隨後的第二個剎那及以後生起的心識和心所。提到『第二個剎那及以後』是爲了避免將第二個剎那及以後的心識和心所視為串習。這些心識和心所與等持的出世間

【English Translation】 Sometimes, it corresponds to fundamental afflictions such as attachment, and to secondary afflictions such as anger. From the perspective of changing states, it corresponds to pleasant feeling; when pleasant feeling arises in the continuum, it is the correspondence of the state of pleasant feeling. Similarly, when painful feeling and neutral feeling, which is neither painful nor pleasant, arise in the continuum, it is also the same. From the perspective of non-interruption, when the seven aggregates of the sense base and so forth, along with the mind, exist, the five omnipresent mental factors and so forth constantly arise. From the perspective of interruption, after being interrupted by cessation and other mindless samadhis, mind and mental factors arise again. From the perspective of looking outward, it refers to the mind and mental factors that correspond to the desire realm, which arise due to craving for desirable objects; most of these (except for the three wisdoms that aim at liberation). From the perspective of looking inward, it refers to the grounds corresponding to meditative absorption and the formless realms, as well as the three wisdoms mentioned earlier, and the uncontaminated mind and mental factors, namely, the mind and mental factors that aim at samadhi and liberation. The word 'most' appears in some versions, but it is not found in the Tibetan Tripitaka and other treatises, and it is also inconsistent with the above classification, so it is not adopted. From the perspective of familiarity, it refers to the minds and mental factors of beings in each of the three realms, which have been familiar in the continuum since beginningless samsara, as well as the minds and mental factors of noble learners, including contaminated virtuous, non-virtuous, and unspecified minds and mental factors, and the minds and mental factors of non-learners, some of which are unspecified and unobscured, and have been familiar and experienced for a long time. Previously, it was explained from the perspective of the dharmas that establish learners and non-learners, and only virtuous dharmas were mentioned, but here it is from the perspective of what exists in the continuum. From the perspective of unfamiliarity, it refers to the uncontaminated supramundane mind and mental factors, the first moment of these minds and mental factors arising, and the subsequent second moment and beyond. Mentioning 'the second moment and beyond' is to avoid considering the second moment and beyond as familiar. These minds and mental factors and the samadhi of the supramundane

---

འདས་ པའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་སྣང་བ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའང་ སྔོན་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་མ་མྱངས་པས་མ་འདྲིས་པའོ། ། (གསུམ་པ།)ཕན་ཡོན་ནི། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལ་མཁས་པས་ཕན་ཡོན་ཅི་ཞིག་འཐོབ་ཅེ་ ན། གཙོ་བོ་སེམས་ཆོས་ཙམ་བདག་མེད་པ་ལ་འཁོར་སེམས་བྱུང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ འགྲོ་ལྔ་དང་ཡུལ་ངེས་པ་ལྔ་དང་རྩ་བ་དང་ཉེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་། དད་ པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ 1-351 པའི་ཚུལ་ལེགས་པར་ཤེས་སོ། །ཆོས་ཙམ་གྱིས་ཚོར་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཤེས་ན། འགའ་ཞིག་བདག་ཡོད་ལ་དེས་ཚོར་བར་བྱེད་དོ། །འདུ་ཤེས་སུ་བྱེད་དོ། །སེམས་པར་བྱེད་ དོ། །དྲན་པར་བྱེད་དོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་བྱང་ངོ་། །ཞེས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེད་ པ་པོ་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་ཞིང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་བདག་མེད་ པ་ལ་རིམ་གྱིས་འཇུག་གོ། བདག་མེད་རྟོགས་པ་ལས་ནི་རྣམ་གྲོལ་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པའོ། ། ༈ ལྡན་པ་བཤད་པ། ༈ ལྡན་པའི་སྤྱི་དོན། བཅུ་གཉིས་པ་ལྡན་པ་ལ་སྤྱི་དོན་ལྔ་སྟེ། ལྡན་པའི་ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་། གང་ལ་ལྡན་པའི་ གང་ཟག ལྡན་ཆོས་ངེས་པར་བྱ་བ། ལྡན་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ། ཇི་ལྟར་ལྡན་ཚུལ་བརྩི་བའོ། ། (དང་པོ།)ངོ་བོ་ལ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཀྱིས། ཐོབ་དང་མ་ཐོབ་རང་རྒྱུད་དུ། གཏོགས་ པ་རྣམས་ཀྱི་འགོག་གཉིས་ཀྱིའང་། དུས་གསུམ་པ་ཡི་རྣམ་པ་གསུམ། །དགེ་ལ་སོགས་ཀྱི་ དགེ་ལ་སོགས། །ཞེས་ཐོབ་པ་རྫས་གྲུབ་རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཆོས་སྟོབས་ལྡན་འགོག་པ་ གཉིས་ལའང་(ཁོ་ན་ལ་ཟེར་)ཡོད་པ། ཆོས་དེ་མ་སྐྱེས་པ་དང་འགགས་པ་ན་ཡང་ཡོད་པས་དུས་ གསུམ་དུ་གྲུབ་པ། ཆོས་དེ་དང་དེའི་ཐོབ་པ་དང་། ཐོབ་པའི་ཐོབ་པ་སྟེ་གསུམ་དུ་ཡོད་ཅིང་། ཐོབ་པས་ཆོས་དེ་དང་ཐོབ་པའི་ཐོབ་པ་དག་ལྡན་པར་བྱེད་ལ། ཐོབ་པའི་ཐོབ་པས་ནི་ཐོབ་ པ་ཁོ་ན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ། དགེ་བའི་ཐོབ་པའང་དགེ་བ་ཉིད་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པར་ འདོད་མོད། དེ་ནི་མཛོད་ཀྱི་འགྲེལ་ཊཱིཀ་ཏུ། དེ་ལྟར་ཐོབ་པ་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་བས། ཐོབ་པའི་དགའ་སྟོན་ཆེན་པོ་སྟེ། སྟེས་ཏེ་ཐོགས་པ་མེད་པས་གོ་སྐབས་རྙེད་ཀྱི། གཞན་དུ་ན་ སེམས་ཅན་གཉིས་པའི་ཐོབ་པས་ནི་ནམ་མཁའ་ལའང་གོ་སྐབས་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་ པ་ལ་སོགས་པས་བཀག་ཅིང་། བསྡུས་བར་ཡང་། ཐོབ་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དེ་ཆོས་རྣམས་སྐྱེད་ པའི་རྒྱུའམ། སྐྱེས་པ་མི་འབྲལ་བའི་རྒྱུར་འདོད། དང་པོ་ལྟར་ན། ཆོས་དེ་མ་སྐྱེས་པ་ན། དེའི་ ཐོབ་པའང་མེད་པས་ནམ་ཡང་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། གཉིས་པ་ལྟར་ན། ཆོས་དགེ་མི་དགེ་ 1-352 ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ཐོབ་པ་དུས་མཉམ་ནུས་ལྡན་དུ་ཡོད་པ་ན། དགེ་མི་དགེ་

【現代漢語翻譯】 如同獲得過去之後的如實顯現，（這些）心和心所法，因為之前未曾在世間產生過，所以是不熟悉的。 (第三部分)利益：精通相應法能獲得什麼利益呢？主要是通達唯心和法無我，以及與心相關的受等心所法，包括遍行五蘊、別境五蘊，以及根本煩惱和隨煩惱等，還有信等清凈之法，能夠很好地瞭解它們相應和不相應的道理。如果瞭解了唯法能感受等道理，就不會認為有我存在，並由我來感受、認知、思考、憶念，以及產生煩惱和清凈。從而捨棄將一切事物執著為『我』的作者，逐漸進入一切法無我的實相。從證悟無我中，就能獲得解脫等利益。 第十二，相應法，有五個總義：辨識相應法的體性，相應法所依的補特伽羅，必須確定的相應法，相應法的分類，以及如何計算相應的方式。 (第一)體性方面，分別說部宗認為：獲得和未獲得，都屬於自相續。屬於（自相續）的二障之滅，也具有三時之相。善等法的善等（也具有三時之相）。也就是說，獲得是實有的，存在於自相續中的一種法力。二障之滅也具有獲得（僅僅是這樣認為）。因為法未生起和已滅盡時也存在獲得，所以獲得存在於三時之中。並且，法和它的獲得，以及獲得的獲得，這三者都存在。獲得使法和獲得的獲得相應，而獲得的獲得只與獲得相應。善法的獲得本身也是善法等等。但《俱舍論》的註釋中反駁說：如果這樣，獲得就會無窮無盡，成為獲得的盛宴。因為沒有阻礙，所以容易找到機會。否則，第二個有情眾生的獲得，甚至連虛空都沒有機會了。等等。在《攝類學》中也說：實有的獲得，是產生諸法的因，或是已生之法不分離的因。如果按照第一種說法，法未生起時，它的獲得也不存在，因此永遠不會產生。如果按照第二種說法，善、不善、 無記法的獲得同時存在且具有能力，那麼善與不善

【English Translation】 Like the reality that appears after obtaining the past, these minds and mental factors, because they have never been born in the world before, are unfamiliar. (Third) Benefits: What benefits does one gain from being proficient in association? The main thing is to understand the mind-only and the selflessness of phenomena, as well as the mental factors such as feelings associated with the mind, including the five omnipresent aggregates, the five object-determining aggregates, and the root afflictions and secondary afflictions, etc., as well as the pure dharmas such as faith, etc. One can understand well the reasons for their association and non-association. If one understands the principle that only dharma can feel, etc., one will not think that there is a self, and that the self feels, cognizes, thinks, remembers, and generates afflictions and purity. Thus, one abandons the attachment of considering all things as the agent of 'self', and gradually enters the reality of the selflessness of all dharmas. From the realization of selflessness, one can obtain benefits such as liberation. Twelfth, association has five general meanings: identifying the nature of association, the person on whom association depends, the associated dharmas that must be determined, the classification of association, and how to calculate the manner of association. (First) Regarding the nature, the Vaibhashika school believes that: both obtaining and not obtaining belong to one's own continuum. The cessation of the two obscurations that belong to (one's own continuum) also has the aspect of the three times. The virtue of virtuous dharmas, etc. (also has the aspect of the three times). That is, obtaining is substantially existent, a power of dharma existing in one's own continuum. The cessation of the two obscurations also has obtaining (it is only considered this way). Because obtaining exists even when the dharma has not arisen and has ceased, obtaining exists in the three times. Moreover, the dharma and its obtaining, and the obtaining of obtaining, all three exist. Obtaining causes the dharma and the obtaining of obtaining to be associated, while the obtaining of obtaining only becomes associated with obtaining. The obtaining of virtue is itself virtue, and so on. However, the commentary on the Abhidharmakosha refutes this, saying: If this is the case, obtaining will become endless, becoming a great feast of obtaining. Because there is no obstruction, it is easy to find an opportunity. Otherwise, the obtaining of the second sentient being would not even have an opportunity in space. And so on. The Collected Topics also says: Substantially existent obtaining is considered the cause of generating dharmas, or the cause of not separating from arisen dharmas. If according to the first statement, when the dharma has not arisen, its obtaining also does not exist, so it will never arise. If according to the second statement, the obtaining of virtuous, non-virtuous, and neutral dharmas exist simultaneously and have the ability, then virtue and non-virtue

---

མི་མཐུན་པ་དུས་ མཉམ་དུ་ཡོད་པར་འགྱུར་བས། འགལ་བའི་ཆོས་རྣམས་དུས་གཅིག་ཏུ་གནས་བར་འགྱུར་རོ། ། ཞེས་པས་བཀག་གོ། དེས་ན་འདིར་ནི་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་འཕེལ་འགྲིབ་ལ་ ཐོབ་པའམ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། ། (གཉིས་པ།)གང་ཟག་ནི། ཁམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བར་འཆད་པ་ལྟར། ཁམས་གསུམ་གྱི་སོ་ སོའི་སྐྱེ་བོ་གསུམ་དང་། འཕགས་པ་སློབ་པ་གསུམ་དང་། མི་སློབ་པ་གསུམ་སྟེ་དགུ་ལ་བརྩི་ ཞིང་། འོག་མ་གཉིས་ཀྱི་བྱིས་པ་ལ་རང་ཁམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་དང་། གནོན་ པ་ཆགས་བྲལ་རྫོགས་ཏེ་གོང་མའི་སེམས་ཐོབ་པ་གཉིས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་ན་བཅུ་གཅིག་ཏུའང་ འགྱུར་རོ། ། (གསུམ་པ།)ལྡན་ཆོས་ལ། མཛོད་དུ། འདོད་ཡིད་དགེ་དང་མི་དགེ་དང་། །བསྒྲིབས་པ་ དང་ནི་མ་བསྒྲིབས་པ(འི་ལུང་མ་བསྟན)། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ན། །མི་དགེ་ (བ་མེད་པས་དེ་)ལས་གཞན་(དང་)ཟག་མེད་གཉིས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དགེ་མི་དགེ་ལུང་ མ་བསྟན་གསུམ་དང་། ཟག་མེད་གཉིས་ལ་བརྩི་བར་གསུངས་མོད། འདིར་ནི་བསྡུ་བའི་ དགོངས་པ་དང་ཡང་མཐུན་པར་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་དང་འཕགས་པ་ཕལ་ཆེ་བ་ལ་མེད་ པས་མི་དགེ་བར་རེ་ཞིག་བཞག་ནས། སྤྱིར་ཉོན་མོངས་པ་དང་། དགེ་བ་དང་། ལུང་མ་བསྟན་ ཏེ་ཆོས་གསུམ་དང་། དགེ་བའི་ཁྱད་པར་སློབ་པའི་ཆོས་(མཐོང་ལམ་སྒོམ་ལམ་སོགས་)ཟག་མེད་དང་། མི་སློབ་པའི་ཆོས་(མི་སློབ་ལམ་སོགས་)ཟག་མེད་གཉིས་ཏེ་ཆོས་ལྔ་ལ་བརྩི་བ་ཡིན་ཞིང་། དགེ་ བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་དག་ལའང་། སྐྱེས་མ་ཐག་ངང་གིས་བྱུང་བའི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་ བ་སྐྱེ་ཐོབ་དང་། ཀུན་གཞི་དང་མིག་དབང་ལ་སོགས་པ་ལུང་མ་བསྟན་སྐྱེས་ཐོབ་དང་། ཚེ་ 1-353 དེའི་འབད་རྩོལ་ལས་བྱུང་བའི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་། བཟོ་གནས་དང་ སྤྲུལ་པ་ལ་སོགས་པ་ལུང་མ་བསྟན་སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བས་བདུན་དུའང་འགྱུར་ རོ། །དེས་ན་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེས་ཐོབ་གཉིས་ཞེས་པ་ནི་དགེ་བ་དང་ལུང་ མ་བསྟན་སྐྱེས་ཐོབ་གཉིས་ལ་གོ་བར་བྱ་ཞིང་། སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་ཞེས་པའང་དགེ་བ་དང་ལུང་ མ་བསྟན་སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་ལ་གོ་བར་བྱའོ། །དེ་རྣམས་ཁམས་ཀྱིས་ཕྱེ་ན། འདོད་པ་ན་རང་ གི་ཉོན་མོངས་དང་། དེའི་སྐྱེས་ཐོབ་གཉིས་དང་། སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་ཏེ་ལྔ་ཡོད་པ་ལ་ནི་འདོད་ པའི་ཆོས་ལྔ་ཞེས་བྱ་ཞིང་། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཁམས་ན་ཡང་རང་གི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། དེའི་སྐྱེས་ཐོབ་གཉིས་དང་། སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་ཏེ་ལྔ་ཡོད་པ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ལྔ་ཞེས་ བྱའོ། །གཟུགས་མེད་ན་སྤྲུལ་བ་ཡོད་པར་གསུངས་པ་ལྟར་ན་ལུང་མ་བསྟན་སྦྱོར་བྱུང་ཡང་ ཡོད་མོད། འདིར་ནི་གཟུགས་མེད་ན་གཟུགས་མེད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེར་སྐྱེས་ན་ གཞན་དོན་མི་འགྲུབ་པར་གསུངས་ནས་ལུང་མ

【現代漢語翻譯】 『因為不一致會同時存在，矛盾的法也會同時存在。』這樣就阻止了。因此，這裡如前所述，法的增減被稱為獲得或具有。 （二）關於補特伽羅（梵文：Pudgala，含義：人、有情）：如在界（梵文：Dhātu，含義：構成要素）的分類中所解釋的那樣，計算為欲界（梵文：Kāmadhātu）、色界（梵文：Rūpadhātu）、無色界（梵文：Arūpadhātu）各自的三種眾生，以及聖者中的三種有學和三種無學，總共九種。 如果將下二界的凡夫分為未脫離自界的貪慾者，以及通過壓制而完全脫離貪慾並獲得上界心者，則分為兩類，總共也有十一種。 （三）關於相應的法：在《俱舍論》（梵文：Abhidharmakośa，含義：阿毗達磨俱舍論）中說：『欲界、意界有善、不善，以及有覆無記（未說明），色界和無色界中，除了不善（因為沒有不善），還有其他（和）無漏二者。』等等，說了計算善、不善、無記三種，以及無漏二種。但在這裡，爲了與總攝的意圖相一致，因為上二界和大多數聖者沒有不善，所以暫時將其歸為不善。一般而言，有煩惱、善和無記三種法，以及善的特殊類別，即有學的法（見道、修道等）無漏，和無學的法（無學道等）無漏兩種，總共計算為五種法。對於善和無記，也有剛出生時自然產生的信心等善的生得，以及阿賴耶識（梵文：Ālayavijñāna，含義：藏識）和眼根等無記的生得，以及通過今生的努力產生的信心等善的修生，和工巧處（梵文：Śilpakarmasthāna，含義：工藝技術）和化身等無記的修生，分為兩類，總共也有七種。因此，所有將要解釋的『生得二者』，應理解為善和無記的生得二者，『修生二者』也應理解為善和無記的修生二者。如果按界來劃分這些，欲界有自己的煩惱，以及它的生得二者和修生二者，總共五種，稱為欲界的五種法。同樣，色界也有自己的煩惱，以及它的生得二者和修生二者，總共五種，稱為色界的五種法。如果如經中所說，無色界也有化身，那麼也應該有無記的修生。但在這裡，因為無色界沒有色，而且菩薩（梵文：Bodhisattva，含義：菩提薩埵）生在那裡不能成辦利他之事，所以沒有說明。

【English Translation】 『Because disagreement will exist simultaneously, contradictory dharmas will also exist simultaneously.』 This is how it is prevented. Therefore, here, as previously explained, the increase or decrease of dharmas is called attainment or possession. (2) Regarding the Pudgala (Sanskrit: Pudgala, meaning: person, sentient being): As explained in the classification of the Dhātus (Sanskrit: Dhātu, meaning: constituent elements), it is counted as the three types of beings in each of the three realms—Kāmadhātu (desire realm), Rūpadhātu (form realm), and Arūpadhātu (formless realm)—and the three types of learners and three types of non-learners among the noble ones, totaling nine. If the ordinary beings of the lower two realms are divided into those who have not separated from desire in their own realm, and those who have completely separated from desire through suppression and have attained the mind of the upper realm, then divided into two categories, there would also be eleven. (3) Regarding the dharmas that correspond: In the Abhidharmakośa (Sanskrit: Abhidharmakośa, meaning: Treasury of Abhidharma), it says: 『The desire realm and mind realm have wholesome, unwholesome, and obscured-unspecified (not specified). In the form and formless realms, besides unwholesome (because there is no unwholesome), there are other (and) two unconditioned.』 etc., saying to count the three types of wholesome, unwholesome, and unspecified, and the two types of unconditioned. But here, in order to be consistent with the intention of summarizing, because the upper two realms and most of the noble ones do not have unwholesome, it is temporarily classified as unwholesome. In general, there are three dharmas: afflictions, wholesome, and unspecified, as well as the special category of wholesome, the dharmas of learners (seeing path, meditation path, etc.) unconditioned, and the two types of dharmas of non-learners (non-learner path, etc.) unconditioned, totaling five dharmas. For wholesome and unspecified, there are also wholesome innate such as faith that arises naturally at birth, and unspecified innate such as Ālayavijñāna (Sanskrit: Ālayavijñāna, meaning: store consciousness) and eye faculty, and wholesome acquired such as faith that arises through effort in this life, and unspecified acquired such as crafts (Sanskrit: Śilpakarmasthāna, meaning: crafts) and emanations, divided into two categories, totaling seven. Therefore, all the 『two innate』 that will be explained should be understood as the two innate of wholesome and unspecified, and the 『two acquired』 should also be understood as the two acquired of wholesome and unspecified. If these are divided by realm, the desire realm has its own afflictions, and its two innate and two acquired, totaling five, called the five dharmas of the desire realm. Similarly, the form realm also has its own afflictions, and its two innate and two acquired, totaling five, called the five dharmas of the form realm. If, as stated in the sutras, the formless realm also has emanations, then there should also be unspecified acquired. But here, because the formless realm has no form, and a Bodhisattva (Sanskrit: Bodhisattva, meaning: Bodhisattva) born there cannot accomplish the benefit of others, it is not explained.

---

་བསྟན་སྦྱོར་བྱུང་མེད་པའི་དབང་དུ་(དོན་གསང་ དུ། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་དང་། བསྡུ་བར། དེ་ ལ་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ན་ནི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་འགྲུབ་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཟད་ཀྱི། སྙོམས་ པར་འཇུག་པའི་དབང་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ན་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ ལས་ཐམས་ཅད་ན་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལ་དབང་པོ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་གཟུགས་ཆ་ཕྲ་བ་ཞེས་ བྱའོ། །ཞེས་གཟུགས་ཆ་ཕྲ་བར་ཡོད་པར་གསུངས་པ་ནི་སྡེ་པ་གཞན་གྱི་གྲུབ་མཐའ་དང་སྒོ་བསྟུན་པར་མངོན་ཏེ། འགྲེལ་པར། འདི་ནི་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་པའི་དྲི་ཡིན་ཏེ་ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །ལུང་མ་བསྟན་སྦྱོར་བྱུང་ཡོད་པ་གསལ་བར་བཤད་པ་ཡང་མི་སྣང་།) བྱས་ཏེ། རང་གི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། དེའི་སྐྱེས་ཐོབ་གཉིས་དང་། དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་སྟེ་བཞི་ ཡོད་པ་ལ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཆོས་བཞི་ཞེས་(པ་རྣམས་འོག་ཏུ་དྲན་པར་)བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཁམས་འོག་ མ་དག་གི་ཆོས་ལྔ་ལྔ་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་བཞི་སྟེ། ཟག་མེད་བཅུ་བཞི་དང་། སྔར་གྱི་ཟག་ 1-354 མེད་གཉིས་ཏེ་བཅུ་དྲུག་ནི་ལྡན་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། ། (བཞི་པ།)དབྱེ་བ་ནི། ས་བོན་དང་དབང་དང་མངོན་གྱུར་དུ་ལྡན་པ་གསུམ་ཡིན་ལ། དེ་ རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་དང་ལྡན་པ་བརྩི་བ་ཡིན་ན། ཟག་མེད་དང་སྦྱོར་བྱུང་ལ་མི་བརྩི་བར། ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་དང་། དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་གསུམ་དང་། ལུང་མ་བསྟན་ སྐྱེས་ཐོབ་གསུམ་སྟེ་དགུ་བོ་གང་ཡོད་དཔྱད་ཅིང་། དབང་གྱུར་དུ་ལྡན་པ་བརྩི་བ་ནི། ཉོན་ མོངས་པ་དང་སྐྱེས་ཐོབ་མི་བརྩི་བར་ཁམས་གསུམ་གྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་གསུམ་དང་། འོག་ མ་དག་གི་ལུང་མ་བསྟན་སྦྱོར་བྱུང་དང་། སློབ་མི་སློབ་ཀྱི་ཆོས་ཟག་མེད་གཉིས་ཏེ་བདུན་ཡོད་ མེད་དཔྱོད་པ་ཡིན་ལ། མངོན་གྱུར་དུ་ལྡན་པ་བརྩི་བ་ན། དེ་གཉི་ག་བསྡམས་པའི་བཅུ་དྲུག་ པོའི་ནང་ནས་གང་དང་གང་མངོན་དུ་གྱུར་པ་དཔྱད་པར་བྱའོ། ། (ལྔ་པ།)ལྡན་ཚུལ་ལ། (གཉིས་ལས་དང་པོ།) ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པ་ནི། རྟེན་འོག་མ་བས་གོང་ མའི་དངོས་གཞིའི་སེམས་ཐོབ་ན། གོང་མའི་ཉོན་མོངས་པ་མངོན་གྱུར་དུ་ལྡན་ལ། རང་སའི་ ཉོན་མོངས་པ་མངོན་གྱུར་དུ་ལྡན་ཞིང་། (འོན་ཀྱང་ཉོན་ཡིད་ནི། གོང་དུ་ལུས་སྐྱེས་པ་དེའི་ས་བ་ཡིན་ཞིང་། ཆགས་ བྲལ་ལའང་འབྱུང་བས། སོ་སྐྱེ་ལ་རྟག་ཏུ་མངོན་དུ་འགྱུར་ལ། བྱེ་བྲག་པས། གོང་མའི་དངོས་གཞི་ཐོབ་ན་འདོད་ཁམས་ཀྱི་མཐོང་ སྤང་དང་། སྒོམ་སྤང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་འདོད་ཀྱང་། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བས། མཐོང་སྤང་ནི་ཉོན་མོངས་མི་ སྤོང་བར་འདོད

【現代漢語翻譯】 假設沒有產生無記結合生（在意義隱秘處，無色界眾生的眼等諸根是從三摩地中產生的。並且，在《攝事品》中說：『在無色界中，完全依賴於業力而成就，才被稱為無色界。不是依賴於等持的力量。因為在那裡，通過等持所顯現的事物，在一切處，根識都專注於色相。』因此，等持的色相是微細的。』這裡說有微細的色相，顯然是爲了順應其他部派的觀點。在註釋中說：『這是大眾部的提問。』也沒有明確說明有無記結合生）。 因此，將自己的煩惱、煩惱的俱生、善的結合生這四者，稱為無色界的四種法（這些將在下文憶念）。這樣，地獄（指欲界和色界）的五種法，加上無色界的四種法，共十四種有漏法，再加上之前的兩種無漏法，共十六種，稱為相應法。 （第四，）分類：有種子相應、自在相應和現行相應三種。如果計算與種子相應，則不計算有漏法和結合生，而是考察三界的煩惱三種、善的俱生三種、無記的俱生三種，這九種是否存在。如果計算自在相應，則不計算煩惱和俱生，而是考察三界的善的結合生三種、地獄的無記結合生，以及有學和無學兩種無漏法，這七種是否存在。如果計算現行相應，則考察上述兩種情況的總和，即十六種法中哪些已經現行。 （第五，）相應的規律。（分為兩種，第一種是）共同的解釋：如果地獄的有情獲得了上界的實法心，則上界的煩惱會現行相應，同時自己本界的煩惱也會現行相應。（然而，意根是上界眾生身體產生的地方，也存在於離欲者中，因此對於異生凡夫來說總是現行的。分別部認為，獲得上界的實法后，會斷除欲界的見道所斷和修道所斷的一切煩惱。但瑜伽行派認為，見道所斷的煩惱不會斷除。）

【English Translation】 Assuming that no indeterminate co-emergent has arisen (in a secret sense, the eyes and other faculties of beings in the Formless Realm arise from samadhi. Moreover, in the Compendium, it says: 'In the Formless Realm, it is entirely dependent on the power of karma that it is called the Formless Realm. It is not dependent on the power of meditative absorption. Because there, through what is manifested by meditative absorption, in all places, the sense consciousness focuses on the aspect of form.' Therefore, the aspect of form in meditative absorption is subtle.' Here, saying that there is a subtle aspect of form is clearly to accommodate the views of other schools. In the commentary, it says: 'This is a question from the Mahasanghika.' It is also not clearly stated whether there is an indeterminate co-emergent). Therefore, the four—one's own afflictions, the two co-emergents of those afflictions, and the meritorious co-emergent—are called the four dharmas of the Formless Realm (these will be remembered below). Thus, the five dharmas of the lower realms (referring to the Desire Realm and the Form Realm), plus the four dharmas of the Formless Realm, make fourteen contaminated dharmas. Adding the previous two uncontaminated dharmas, there are sixteen, which are called associated dharmas. (Fourth,) Classification: There are three types of association: seed association, mastery association, and manifestation association. If counting seed association, then uncontaminated dharmas and co-emergents are not counted. Instead, one examines whether the three afflictions of the three realms, the three meritorious co-emergents, and the three indeterminate co-emergents—these nine—exist. If counting mastery association, then afflictions and co-emergents are not counted. Instead, one examines whether the three meritorious co-emergents of the three realms, the indeterminate co-emergent of the lower realms, and the two uncontaminated dharmas of learners and non-learners—these seven—exist. If counting manifestation association, then one examines which of the sixteen dharmas, combining the above two cases, have manifested. (Fifth,) The manner of association. (Divided into two, the first is) the common explanation: If a being in a lower realm obtains the substantial mind of a higher realm, then the afflictions of the higher realm will be manifestly associated, and at the same time, the afflictions of one's own realm will also be manifestly associated. (However, the mind-basis consciousness is the place where the body of beings in the higher realm arises, and it also exists in those who are free from desire, so it is always manifest for ordinary beings. The Vaibhashikas believe that upon obtaining the substantial reality of the higher realm, all afflictions that are abandoned by seeing and abandoned by meditation in the Desire Realm are eliminated. But the Yogacharas believe that the afflictions abandoned by seeing are not eliminated.)

---

་དེ། བསྡུ་བར། འདོད་པ་རྣམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དེའི་འདོད་ཆགས་དང་། གནོད་སེམས་དང་། དེ་ དང་མཐུན་པའི་ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་ང་རྒྱལ་དང་། དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་མ་རིག་པ་ནི། ཀུན་ཏུ་མི་འབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་ སྤངས་པ་ཡིན་གྱི། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དག་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་འདི་ན་ གནས་པ་ལུས་འདི་ལ་གནས་པ་སྤངས་པ་དེ་ལ་ནི་ལན་འགའ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་གྱི། གོང་མར་སྐྱེས་པ་ལ་ནི་མི་འབྱུང་ངོ་། ། ཞེས་བཤད་པ་ལྟར། ཆགས་བྲལ་ལའང་འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་མངོན་གྱུར་དུ་ལྡན་ནོ། །) ས་བོན་དུ་ལྡན་མི་ལྡན་ གཉི་གར་ཡང་(གཞུང་དོན་དུ་)འཇོག་མོད། (སྤྱི་དོན་)འདིར་ནི་རེ་ཞིག་མི་ལྡན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ 1-355 ཏེ་བརྩི་བའོ། །སྐྱེས་ཐོབ་རྣམས་ནི་(ཁམས་)གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་ཁོ་ན་ལ་ལྡན་པ་ཡིན་གྱི། གོང་ མ་དང་འོག་མ་ལ་མི་ལྡན་ཞིང་། སྦྱོར་བྱུང་རྣམས་ནི་རྟེན་འོག་མ་དང་། རང་ས་རྣམས་ལ་ཇི་ རིགས་པར་དབང་དང་མངོན་གྱུར་དུ་ལྡན་ནོ། །ཟག་མེད་གཉིས་ནི་བྱིས་པ་ལ་མངོན་གྱུར་དུ་ ལྡན་པ་མི་སྲིད་ཅིང་། སློབ་ཆོས་ཟག་མེད་དབང་གྱུར་དུ་ལྡན་པ་སྲིད་ལ། འཕགས་པ་སློབ་ པ་ལའང་མི་སློབ་ཆོས་ཟག་མེད་མངོན་གྱུར་དུ་མི་ལྡན་ཞིང་། དབང་གྱུར་དུ་ལྡན་པ་སྲིད་དེ། འཕགས་པ་གཉི་ག་ལའང་རང་རང་གི་ཟག་མེད་དབང་གྱུར་དང་། མངོན་གྱུར་གཉི་གར་ལྡན་ པར་བརྩིའོ། །(དེ་རྣམས་གཞིར་བཟུང་བས་འོག་མ་རྣམས་དཔྱད་པས་ཤེས་སོ། །) (གཉིས་པ།)སོ་སོ་ལ་སྦྱར་བ་ནི། གང་ཟག་གང་ལ། ཆོས་གང་ལྡན་པའི་ཚུལ་ཇི་ལྟར་སྲིད་ ཚོད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རིམ་པ་ལྟར་བརྩི་བ་ཡིན་ཞིང་། དེ་ལ། བྱིས་པ་ལ་བརྩི་བ་དང་། འཕགས་པ་ལ་བརྩི་བ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལའང་། འདོད་པ་དང་། གཟུགས་ཁམས་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་བྱིས་པ་ལ་བརྩི་བ་གསུམ་གྱི། དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རྒྱུད་ ལ་སྔར་གྱི་ལྡན་ཆོས་བཅུ་དྲུག་པོའི་ནང་ནས་ས་བོན་ནི་དུ་དང་ལྡན། དབང་གྱུར་ནི་དུ་དང་ ལྡན། །མངོན་གྱུར་ནི་དུ་དང་ལྡན་སྙམ་ན། ས་བོན་ནི་གཉེན་པོ་གང་ཡང་མ་ཐོབ་པས་ཁམས་ གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་དང་། རྟེན་གྱི་དབང་གིས་འདོད་པའི་སྐྱེས་ཐོབ་གཉིས་ཏེ་ལྔ་ དང་ལྡན་ཞིང་། དབང་གྱུར་དུ་འདོད་པའི་སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་དང་། བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཉེར་ བསྡོགས་བསྒོམས་ན་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་། བཟོད་པ་དང་ཆོས་མཆོག་ཐོབ་པ་ ལྟ་བུ་ལ་སློབ་ཆོས་ཟག་མེད་དེ་བཞི་དང་ལྡན་ལ། (གཟུགས་ཀྱི་ལུང་མ་བསྟན་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་དགེ་ བ་སྦྱོར་བྱུང་གི་དབང་དང་མི་ལྡན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་དངོས་གཞི་མ་ཐོབ་པར་དེ་གཉིས་ཀྱི་ས་བོན་སྦྱོར་བས་བརྟས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ ཞ

{ "translations": [ "此外，關於『集合』（bsdu ba，collection），對於那些已從慾望中解脫的人來說，他們的慾望、嗔恨，以及與此相關的傲慢，和與此相似的無明，是以完全不發生的方式被斷除的。然而，那些通過見道需要斷除的，如『壞聚見』（'jig tshogs la lta ba，view of the perishable collection）等，則不是這樣。即使斷除了這些，如果還住在這個身體里，這些煩惱有時還會再次生起，但對於已經生於更高境界的人來說，就不會再生起了。正如所說，即使是已經從慾望中解脫的人，也可能還會顯現慾望的煩惱。", "（至於）是否具有種子，這兩種情況（在經文中）都有提及。但在這裡，我們暫時按照不具有種子的方式來計算。天生具有（煩惱）的人，只在他們所生的那個界（khams，realm）中具有，不在更高或更低的界中具有。而通過修習產生的（煩惱），則在較低的所依和他們自己的界中，以相應的形式具有控制力和顯現。兩種無漏（zag med，undefiled）對於凡夫來說，不可能顯現，但凡夫可能具有作為道的無漏的控制力。即使是聖者學道者，也不具有非學的無漏的顯現，但可能具有控制力。對於兩種聖者來說，他們各自的無漏既具有控制力，也具有顯現。", "（基於以上原則，通過分析可以瞭解其餘情況。）", "（第二，）關於個別對應：這是根據每個人可能具有何種法的程度來依次計算的。其中，分為對凡夫的計算和對聖者的計算兩種。在第一種中，又分為對欲界、色界和無色界的凡夫的計算三種。", "在第一種中，又分為兩種：對於欲界中尚未從慾望中解脫的凡夫來說，在之前的十六種具有的法中，有多少具有種子？有多少具有控制力？有多少具有顯現？答案是，由於尚未獲得任何對治法，因此具有三界的五種煩惱，以及由於所依的緣故，具有欲界天生的兩種煩惱。具有控制力的是欲界通過修習產生的兩種煩惱。如果修習初禪的近分定，則具有色界的通過修習產生的善法，以及獲得忍位和世第一法等時，具有四種作為道的無漏。（不具有色界的無記和無色界的通過修習產生的善法的控制力，因為在沒有獲得色界實體的基礎上，這兩種法的種子不會通過修習而增長。）" ], "english_translations": [ "Furthermore, regarding 'collection' (bsdu ba), for those who have become detached from desires, their desires, hatred, and the associated pride, and the ignorance similar to it, are abandoned in a way that they do not arise at all. However, those that need to be abandoned through seeing, such as the 'view of the perishable collection' ('jig tshogs la lta ba), are not like that. Even if these are abandoned, if one still dwells in this body, these afflictions may arise again sometimes, but for those who have been born in higher realms, they will not arise again. As it is said, even those who have become detached from desires may still manifest the afflictions of desire.", \"(As for) whether or not they possess seeds, both cases are mentioned (in the scriptures). But here, we temporarily calculate according to the case of not possessing seeds. Those who are born with (afflictions) only possess them in the realm (khams) in which they are born, not in higher or lower realms. And those (afflictions) that arise through cultivation possess control and manifestation in the lower support and their own realms, accordingly. The two undefiled (zag med) are impossible to manifest for ordinary beings, but ordinary beings may possess the control of the undefiled as a path. Even for noble learners, they do not possess the manifestation of the non-learning undefiled, but they may possess control. For both types of noble ones, their respective undefiled possess both control and manifestation.\"", "(Based on the above principles, the rest can be understood through analysis.)", "（Second,）Regarding individual correspondence: This is calculated sequentially based on the extent to which each person may possess which dharma. Among these, there are two types of calculations: calculations for ordinary beings and calculations for noble ones. In the first type, there are three types of calculations: for ordinary beings in the desire realm, the form realm, and the formless realm.", "In the first type, there are two types: For ordinary beings in the desire realm who have not yet become detached from desires, among the previous sixteen possessed dharmas, how many possess seeds? How many possess control? How many possess manifestation? The answer is that since no antidotes have been obtained, they possess the five afflictions of the three realms, and due to the support, they possess the two afflictions that are innate to the desire realm. Those that possess control are the two afflictions that arise through cultivation in the desire realm. If one cultivates the preliminary concentration of the first dhyana, then one possesses the virtuous dharma that arises through cultivation in the form realm, and when one obtains forbearance and the highest mundane dharma, one possesses the four undefiled dharmas as a path. (One does not possess the control of the indeterminate of the form realm and the virtuous dharma that arises through cultivation in the formless realm, because without obtaining the entity of the form realm, the seeds of these two dharmas will not increase through cultivation.)" ] }

---

ེས་སོ། །) མངོན་གྱུར་ནི་འདོད་པའི་ཆོས་ལྔ་དང་། གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་སྟེ་དྲུག་དང་ལྡན་ 1-356 པ་སྲིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། རྟེན་འདོད་ཁམས་པ་དེ་ཉིད་རང་ཁམས་ལ་གནོན་པ་ཆགས་ བྲལ་རྫོགས་ནས་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཐོབ་པ་ལ་ས་བོན་གོང་མ་དག་གི་ཉོན་མོངས་པ་ གཉིས་དང་། རྟེན་གྱི་དབང་གིས་འདོད་པའི་སྐྱེས་ཐོབ་གཉིས་ཏེ་བཞི་དང་ལྡན་ཞིང་། དབང་ གྱུར་འདོད་པའི་སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་དང་། གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་དང་། གཟུགས་ མེད་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་། སློབ་ཆོས་ཟག་མེད་དེ་དྲུག་དང་ལྡན་ལ། མངོན་གྱུར་འདོད་ པའི་སྐྱེས་ཐོབ་གཉིས་དང་། སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་དང་། གཟུགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། སྦྱོར་ བྱུང་གཉིས་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་སྟེ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་སྲིད་དོ། །འདོད་ པའི་རྟེན་ཅན་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སེམས་ཐོབ་པ་ལ་རིགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དཔྱད་ན་(ས་བོན་གསུམ་ དབང་དྲུག་མངོན་གྱུར་དུ་ལྡན་པར་)ཤེས་སོ། ། གཉིས་པ་ནི། གཟུགས་སོགས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ། ས་ བོན་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་གཉིས་དང་། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེས་ཐོབ་ གཉིས་ཏེ་བཞི་དང་ལྡན་ཞིང་། དབང་གྱུར་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་དང་། གཟུགས་ མེད་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་། སློབ་ཆོས་ཟག་མེད་དེ་བཞི་དང་ལྡན་ལ། མངོན་གྱུར་གཟུགས་ ཀྱི་ཆོས་ལྔ་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་སྟེ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་སྲིད་དོ། །གཟུགས་ ཀྱི་རྟེན་ཅན་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སེམས་ཐོབ་པ་ལ་སྔར་གྱི་རིགས་པས་བརྩིས་ན་(ས་བོན་དབང་དང་ མངོན་གྱུར་དུ་ལྡན་པར་)ཤེས་སོ། ། གསུམ་པ་ནི། གཟུགས་མེད་དུ་སྐྱེས་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ས་བོན་རང་གི་ཉོན་མོངས་པ་ དང་། སྐྱེས་ཐོབ་གཉིས་ཏེ་གསུམ་དང་ལྡན་ཞིང་། དབང་གྱུར་རང་གི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་ཁོ་ན་ དང་ལྡན་ལ། (གཞན་མི་ལྡན་པ་ནི་འོག་མའི་དགེ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་མི་ནུས་པའི་གནས་ཡིན་པས་སོ་ཞེས་གྲག་གོ།) མངོན་ གྱུར་ཡང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ནོ། །འཕགས་པ་ལ་བརྩི་བ་ལའང་། འདོད་པ་ 1-357 དང་། གཟུགས་ཁམས་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་འཕགས་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལའང་སློབ་ པ་དང་། མི་སློབ་པ་ལ་བརྩི་བ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ནི། འདོད་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་འཕགས་པ་སློབ་པ་རྒྱུན་ཞུགས་དང་ཕྱིར་འོང་ལྟ་བུའི་ རྒྱུད་ལ་ཆོས་དུ་དང་ལྡན་སྙམ་ན། ས་བོན་ཁམས་གསུམ་གྱི་སྒོམ་སྤང་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་ དང་། རྟེན་གྱི་དབང་གིས་འདོད་པའི་སྐྱེས་ཐོབ་གཉིས་ཏེ་ལྔ་དང་ལྡན་ཞིང་། དབང་གྱུར་ འདོད་པའི་སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་དང་། གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་ པའི་ཆོས་ཟག་མེད་གཉིས་ཏེ་ལྔ

【現代漢語翻譯】 顯現是指與五種欲妙之法和由修習而生的色界善法這六者相應。同樣地，可以類推，以欲界為所依，當其自身界壓制了欲界，離貪圓滿后，獲得色界之心時，具有上界之種子的兩種煩惱，以及依所依之力的欲界生得之二者，共四者。而隨力則具有欲界之修所生二者，色界之善法修所生二者，無色界之善法修所生，以及無漏之學法，共六者。顯現則具有欲界之生得二者，修所生二者，色界之煩惱，修所生二者，以及無色界之善法修所生，共八者。如果以欲界為所依而獲得無色界之心，以同樣的道理來分析，可知（具有三種種子和六種隨力以及顯現）。 第二種情況是，對於尚未脫離對色等貪慾的異生凡夫，具有色界和無色界之種子的兩種煩惱，以及色界之生得二者，共四者。隨力也具有色界之修所生二者，無色界之善法修所生，以及無漏之學法，共四者。顯現則具有色界之五種法，以及無色界之善法修所生，共六者。如果以色界為所依而獲得無色界之心，按照之前的道理來計算，可知（具有種子、隨力和顯現）。 第三種情況是，對於生於無色界的異生凡夫，具有其自身的煩惱和生得二者，共三者。隨力則只具有其自身的善法修所生。 （之所以不具有其他的，是因為據說這是無法顯現地獄善法之狀態。）顯現也具有無色界之四種法。對於聖者的計算也是如此。欲界、色界和無色界這三界的聖者中，首先對於欲界的聖者，又分為有學和無學兩種來計算。 首先，對於以欲界為所依的有學聖者，如預流果和一來果，其相續中具有多少法呢？具有三界修斷之三種煩惱的種子，以及依所依之力的欲界生得二者，共五者。隨力則具有欲界之修所生二者，色界之善法修所生，以及有學和無學之兩種無漏法，共五者。

【English Translation】 Manifestation is associated with the five desirable qualities and the meritorious form arising from cultivation, totaling six. Similarly, it can be inferred that when the desire realm is the basis, and that realm suppresses desire, upon the completion of detachment, obtaining the mind of the form realm, it possesses the two afflictions of the seeds of the higher realms, and the two innate qualities of the desire realm due to the power of the basis, totaling four. Potency includes the two arising from cultivation in the desire realm, the two meritorious qualities arising from cultivation in the form realm, the meritorious quality arising from cultivation in the formless realm, and the undefiled teachings of learning, totaling six. Manifestation includes the two innate qualities of the desire realm, the two arising from cultivation, the afflictions of the form realm, the two arising from cultivation, and the meritorious quality arising from cultivation in the formless realm, totaling eight. If one obtains the mind of the formless realm based on the desire realm, analyzing with the same reasoning reveals (possession of three seeds, six potencies, and manifestation). The second case is that for ordinary beings who have not detached from desire for forms, etc., they possess the two afflictions of the seeds of the form and formless realms, and the two innate qualities of the form realm, totaling four. Potency also includes the two arising from cultivation in the form realm, the meritorious quality arising from cultivation in the formless realm, and the undefiled teachings of learning, totaling four. Manifestation includes the five qualities of the form realm and the meritorious quality arising from cultivation in the formless realm, totaling six. If one obtains the mind of the formless realm based on the form realm, calculating according to the previous reasoning reveals (possession of seeds, potency, and manifestation). The third case is that for ordinary beings born in the formless realm, they possess their own afflictions and the two innate qualities, totaling three. Potency includes only their own meritorious quality arising from cultivation. (The reason for not possessing others is said to be that this is a state where one cannot manifest the meritorious qualities of the lower realms.) Manifestation also includes the four qualities of the formless realm. The calculation for noble ones is also similar. Among the noble ones of the desire, form, and formless realms, first, for the noble ones of the desire realm, we calculate separately for those in learning and those beyond learning. First, for the noble ones in learning who are based in the desire realm, such as the stream-enterer and once-returner, how many qualities do they possess in their continuum? They possess the seeds of the three afflictions to be abandoned by cultivation in the three realms, and the two innate qualities of the desire realm due to the power of the basis, totaling five. Potency includes the two arising from cultivation in the desire realm, the meritorious quality arising from cultivation in the form realm, and the two undefiled qualities of learning and beyond learning, totaling five.

---

་དང་ལྡན་ལ། མངོན་གྱུར་འདོད་པའི་ཆོས་ལྔ་དང་། གཟུགས་ ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་། སློབ་ཆོས་ཟག་མེད་དེ་བདུན་དང་ལྡན་ནོ། །འདོད་པའི་རྟེན་ཅན་ གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སེམས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལ་བརྩི་ནའང་འདི་དང་སྔར་གྱི་ རིགས་པ་དཔྱད་པ་ལས་ཤེས་སོ། ། གཉིས་པ། འདོད་པའི་མི་སློབ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྣམ་གྲོལ་ལ། ས་བོན་རྟེན་གྱིས་དབང་ གིས་འདོད་པའི་སྐྱེས་ཐོབ་གཉིས་དང་ལྡན་(གྱི་དགྲ་བཅོམ་ཡིན་པ་ཉོན་མོངས་པ་མི་ལྡན་)ཞིང་། དབང་ གྱུར་འདོད་པའི་སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་དང་། གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་། མི་སློབ་ཆོས་ཟག་ མེད་དེ་བཞི་དང་ལྡན་ལ། མངོན་གྱུར་འདོད་པའི་སྐྱེས་ཐོབ་གཉིས་དང་། སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་ དང་། གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་། མི་སློབ་ཆོས་ཟག་མེད་དེ་དྲུག་དང་ལྡན་ནོ། །གཉི་ གའི་ཆ་ལས་རྣམ་གྲོལ་ལ། ས་བོན་སྔར་དང་འདྲ་ཞིང་། དབང་གྱུར་འདོད་པའི་སྦྱོར་བྱུང་ གཉིས་དང་། གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་། མི་སློབ་ཆོས་ཟག་མེད་དེ་དྲུག་དང་ལྡན་ལ། མངོན་གྱུར་འདོད་པའི་སྐྱེས་ཐོབ་གཉིས་དང་། སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་དང་། གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་ བྱུང་དང་། མི་སློབ་པའི་ཆོས་ཟག་མེད་དེ་བརྒྱད་དང་ལྡན་ནོ། །(གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་མི་ལྡན་ཟེར་ 1-358 བའང་ཡོད་དོ། །) གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་འཕགས་པ་ལའང་སློབ་པ་དང་། མི་སློབ་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་ པོ་ལ། ས་བོན་ཁམས་གོང་མ་དག་གི་སྒོམ་སྤང་ཉོན་མོངས་པ་གཉིས་དང་། རྟེན་གྱི་དབང་ གིས་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེས་ཐོབ་གཉིས་ཏེ་བཞི་དང་ལྡན་ཞིང་། དབང་གྱུར་གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་ གཉིས་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་། སློབ་མི་སློབ་ཀྱི་ཆོས་ཟག་མེད་གཉིས་ ཏེ་ལྔ་དང་ལྡན་ལ། མངོན་གྱུར་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ལྔ་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་ དང་། སློབ་ཆོས་ཟག་མེད་དེ་བདུན་དང་ལྡན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ སེམས་ཐོབ་པ་ལའང་ཤེས་སོ། །གཟུགས་ཀྱི་མི་སློབ་པ་ལའང་། ས་བོན་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེས་ ཐོབ་གཉིས་དང་ལྡན་ཞིང་། དབང་གྱུར་གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་ དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་། མི་སློབ་པའི་ཆོས་ཟག་མེད་དེ་བཞི་དང་ལྡན་ལ། མངོན་གྱུར་དེ་གཉི་ ག་བསྡམས་པ་དྲུག་དང་ལྡན་ནོ། ། གཟུགས་མེད་ཀྱི་འཕགས་པ་ལའང་སློབ་པ་དང་། མི་སློབ་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ལ། ས་ བོན་རང་གི་སྒོམ་སྤང་ཉོན་མོངས་པ་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྐྱེས་ཐོབ་གཉིས་ཏེ་གསུམ་དང་ ལྡན་ཞིང་། དབང་གྱུར་ཡང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་། སློབ་མི་སློབ་ཀྱི་ཆོས་ ཟག་མེད་གཉིས་ཏེ་གསུམ་

【現代漢語翻譯】 具有。顯現的欲界五法，以及色界的善法生起，和學道無漏法，這七者都具有。對於具有欲界所依，爲了獲得色界和無色界的心，即使對於不還者進行計數，也可以從這個和之前的理路分析中得知。 第二，欲界的無學（阿羅漢）是慧解脫者。由於種子所依的緣故，具有欲界的生得二者（指阿羅漢不具有煩惱），並且具有自在的欲界生起二者，以及色界的善法生起，和無學道無漏法，這四者。顯現的欲界生得二者，以及生起二者，和色界的善法生起，以及無學道無漏法，這六者都具有。從二者的角度來說是解脫者。種子和之前一樣。具有自在的欲界生起二者，以及色界的生起二者，和無色界的善法生起，以及無學道無漏法，這六者。顯現的欲界生得二者，以及生起二者，和色界的生起二者，以及無色界的善法生起，和無學道的無漏法，這八者都具有。（也有說不具有色界的生起二者的。）色界的聖者也有學道和無學道兩種。第一種，種子是上界的修斷煩惱二者，以及由於所依的緣故，具有色界的生得二者，這四者。並且具有自在的色界生起二者，以及無色界的善法生起，和學道無學道的無漏法二者，這五者。顯現的色界五法，以及無色界的善法生起，和學道無漏法，這七者都具有。對於具有色界所依，獲得無色界心的人也應該知道。對於色界的無學者，具有色界的生得二者。具有自在的色界生起二者，以及無色界的善法生起，和無學道的無漏法，這四者。顯現的將那二者合起來的六者都具有。 無色界的聖者也有學道和無學道兩種。第一種，種子是自己的修斷煩惱，以及無色界的生得二者，這三者。並且具有自在的無色界的善法生起，和學道無學道的無漏法二者，這三者。

【English Translation】 Possesses. The five Dharmas of the desire realm that are manifest, as well as the arising of virtuous Dharmas of the form realm, and the undefiled Dharma of the path of learning, these seven are possessed. For those who have a basis in the desire realm, in order to attain the mind of the form and formless realms, even if counting those who do not return, it can be known from this and the previous logical analysis. Second, the non-learner (Arhat) of the desire realm is liberated by wisdom. Due to the basis of the seed, possessing the two innate qualities of the desire realm (referring to the Arhat not possessing afflictions), and possessing the two arising qualities of the desire realm that are under control, as well as the arising of virtuous Dharmas of the form realm, and the undefiled Dharma of the non-learning path, these four. The manifest two innate qualities of the desire realm, as well as the two arising qualities, and the arising of virtuous Dharmas of the form realm, and the undefiled Dharma of the non-learning path, these six are possessed. From the perspective of both, one is liberated. The seed is the same as before. Possessing the two arising qualities of the desire realm that are under control, as well as the two arising qualities of the form realm, and the arising of virtuous Dharmas of the formless realm, and the undefiled Dharma of the non-learning path, these six. The manifest two innate qualities of the desire realm, as well as the two arising qualities, and the two arising qualities of the form realm, and the arising of virtuous Dharmas of the formless realm, and the undefiled Dharma of the non-learning path, these eight are possessed. (It is also said that one does not possess the two arising qualities of the form realm.) The noble ones of the form realm also have two types: those on the path of learning and those on the path of non-learning. The first type, the seed is the two afflictions to be abandoned through meditation in the higher realms, as well as the two innate qualities of the form realm due to the basis, these four. And possessing the two arising qualities of the form realm that are under control, as well as the arising of virtuous Dharmas of the formless realm, and the two undefiled Dharmas of the learning and non-learning paths, these five. The manifest five Dharmas of the form realm, as well as the arising of virtuous Dharmas of the formless realm, and the undefiled Dharma of the learning path, these seven are possessed. It should also be known for those who have a basis in the form realm and attain the mind of the formless realm. For the non-learner of the form realm, possessing the two innate qualities of the form realm. Possessing the two arising qualities of the form realm that are under control, as well as the arising of virtuous Dharmas of the formless realm, and the undefiled Dharma of the non-learning path, these four. The manifest six that combine those two are possessed. The noble ones of the formless realm also have two types: those on the path of learning and those on the path of non-learning. The first type, the seed is one's own afflictions to be abandoned through meditation, as well as the two innate qualities of the formless realm, these three. And possessing the arising of virtuous Dharmas of the formless realm that are under control, and the two undefiled Dharmas of the learning and non-learning paths, these three.

---

དང་ལྡན་ལ། མངོན་གྱུར་རང་གི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། སྐྱེས་ཐོབ་ གཉིས་དང་། དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་། སློབ་ཆོས་ཟག་མེད་དེ་ལྔ་དང་ལྡན་ནོ། །ས་ལ་བརྩིས་ན་ འོག་མའི་སྦྱོར་བྱུང་དང་ཡང་ལྡན་པ་སྲིད་དེ། སྲིད་རྩེའི་འཕགས་པ་ཅི་ཡང་མེད། །མངོན་སུམ་ བྱས་ནས་ཟག་པ་ཟད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །གཟུགས་མེད་ཀྱི་མི་སློབ་པ་ལ། ས་བོན་རང་གི་ སྐྱེས་ཐོབ་གཉིས་དང་ལྡན་ཞིང་། དབང་གྱུར་ཡང་དེའི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་། མི་སློབ་པ་ཟག་ མེད་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་ལ། མངོན་གྱུར་དེ་དག་བསྡོམས་པ་བཞི་དང་ལྡན་ནོ། །བསྡུ་བར། ཁམས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ས་ལའང་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་བརྩིས་ན་ཤིན་ 1-359 ཏུ་མང་བར་འགྱུར་མོད། འདོད་ན་རང་གིས་དཔྱད་པ་ལས་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་(སྔར་གྱི་རྣམ་ པ་གཞན་ནས།)ན། ཉུང་བ་ལ་མོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བྱེ་བཤད་དུ་འབྱུང་བ་ལྟར་བརྩིས་ཀྱང་རུང་ བས། དེའི་(དང་པོ།)ལྡན་ཆོས་ནི། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་རྣམས་ཀྱིས་རང་ དང་རིགས་མཐུན་པའི་ཆོས་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པའི་ནུས་པའི་བྱེ་བྲག་ས་བོན་དེ་ རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ནས་རྒྱུན་གྱིས་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་པའི་དུས་དབང་གྱུར་དང་། དེའི་འབྲས་བུ་གྲུབ་པ་ མངོན་གྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གསུམ་ལས་ས་བོན་དང་དབང་གྱུར་མངོན་ གྱུར་གསུམ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བས་དགུ་ཡིན་ལ། (གཉིས་པ།)གང་ཟག་ནི། ཁམས་གསུམ་གྱི་བྱིས་པ་དང་འཕགས་པ་ལས། (གསུམ་པ།)ལྡན་ ཚུལ་ནི། འདོད་པའི་བྱིས་པ་འཆིང་བ་ཀུན་ལྡན་ལ་འདོད་པའི་ཆོས་(དགེ་སོགས་ལ་ས་བོན་སོགས་ཀྱིས་ ཕྱེ་བའི་)དགུ་དང་། གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ས་བོན་བཞི་དང་། དབང་ བཞི་སྟེ་བཅུ་བདུན་དང་ལྡན་ནོ། །དེ་ལ་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་དབང་ལྡན་པ་ནི་ཐོས་བསམ་པ་ལ་ དེ་དག་གི་ས་བོན་གསོས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་བྱིས་པ་ལ་(དེ་ཡན་ཆད་ ན་མི་དགེ་བ་མེད་པ་)རང་གི་དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་ལ་ས་བོན་ལ་སོགས་པས་ཕྱེ་བའི་ཆོས་དྲུག་ དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་ས་བོན་དང་དབང་བཞི་དང་། འདོད་པའི་མངོན་གྱུར་མ་གཏོགས་པ་ དྲུག་སྟེ་བཅུ་དྲུག་དང་ལྡན་ནོ། །དེ་ལ་གོང་འོག་གི་དབང་དང་ལྡན་པའང་ཐོས་བསམ་གྱིས་གོང་ མའི་ས་བོན་གསོས་པ་དང་། ཕྱི་མ་འདོད་པར་སྐྱེ་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་ཀྱི་བྱིས་ པ་ལ་སྔ་མ་ལྟར་རང་གི་ཆོས་དྲུག་དང་། གཟུགས་ཀྱི་བཞི་དང་། འདོད་པའི་དྲུག་སྟེ་བཅུ་དྲུག་ དང་ལྡན་ནོ། །དེ་ལའང་འོག་མ་གཉིས་ཀྱི་དབང་དང་ལྡན་པ་ནི་ཕྱི་མ་ལ་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བའི་ ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་རྒྱུན་ཞུགས་དང་ཕྱིར་འོང་ལ་ཆོས་དགུ་ཅར་ལྡན་ཞིང་། ཕྱིར་མི་འོང་ དང་དགྲ་བཅོམ་ལ་མི་དགེ་བ་མངོན་གྱུར་བོར་བའི་ཆོས་བརྒྱད་དང

【現代漢語翻譯】 具有者，具有顯現的自生煩惱和生得二者，以及善的修所生和無漏學法這五者。如果按地來計算，也可能具有下部的修所生，因為無色界沒有聖者。如經中所說：『現證之後，漏盡。』無色界的無學，具有自生的生得二者，也具有彼者的善的修所生和無學無漏二者，顯現加上這些總共具有四者。總而言之，如經中所說：『對於界如何，對於地也應如此觀察。』如果這樣計算，會變得非常多，如果想了解，可以通過自己的分析來了解。另外（從之前的其他方面來看），如果那些喜歡少的人按照分別論中所說的那樣來計算也可以。其（第一）具有的法是：善、不善和無記，這些各自具有在阿賴耶識中產生同類法的潛能的差別，即種子，依賴於因緣，持續產生果，此時是自在，其果實現是顯現。這樣，從善、不善、無記三種中，分出種子、自在、顯現三種，總共是九種。（第二）補特伽羅是：三界的凡夫和聖者。（第三）具有的方式是：欲界的凡夫具有所有的束縛，具有欲界的法（分為善等，以種子等來區分）九種，以及上二界的善和無記的種子四種，自在四種，總共十七種。其中，具有上二界的自在，是因為聽聞思維修習，具有那些的種子。同樣，色界的凡夫（在那之前沒有不善），對於自己的善和無記，以種子等來區分的法六種，以及無色界的種子和自在四種，除了欲界的顯現之外的六種，總共十六種。其中，具有上地獄的自在，是因為通過聽聞思維修習上界的種子，以及之後可能生於欲界。無色界的凡夫如前一樣，具有自己的法六種，以及色界的四種，欲界的六種，總共十六種。其中，具有下二界的自在，是因為之後會生於那些界。聖者入流果和一來果具有所有的九種法，不還果和阿羅漢捨棄了不善的顯現，具有八種法。

【English Translation】 A person who possesses, possesses the manifest self-born afflictions and the two that are innate, as well as the meritorious cultivation-born and the five un-leaked teachings of learning. If calculated by grounds, it is also possible to possess the lower cultivation-born, because there are no noble ones in the peak of existence. As it is said in the scriptures: 'After realization, the outflows are exhausted.' The non-learner of the formless realm possesses the two innate self-born ones, and also possesses the meritorious cultivation-born of that, and the two non-learning un-leaked ones, the manifestation plus these totals four. In summary, as it is said in the scriptures: 'As for the realms, so should one observe the grounds.' If calculated in this way, it would become very numerous, if you want to understand, you can understand through your own analysis. Also (from other aspects of the previous), if those who like few people calculate as it is said in the Abhidharma, that is also fine. Its (first) possessing dharma is: good, non-good, and neutral, these each have the difference in potential in the Alaya consciousness to generate similar dharmas, that is, the seed, depending on conditions, continuously produces fruit, at this time it is independent, and the realization of its fruit is manifestation. Thus, from the three of good, non-good, and neutral, dividing out the three of seed, independence, and manifestation, there are a total of nine kinds. (Second) The Pudgala is: the ordinary people and noble ones of the three realms. (Third) The way of possessing is: the ordinary person of the desire realm possesses all the bonds, possesses the dharma of the desire realm (divided into good, etc., distinguished by seeds, etc.) nine kinds, and the four kinds of seeds of good and neutral of the upper two realms, and four kinds of independence, a total of seventeen kinds. Among them, possessing the independence of the upper two realms is because of hearing, thinking, and meditating, possessing the seeds of those. Similarly, the ordinary person of the form realm (before that there is no non-good), for their own good and neutral, the six kinds of dharma distinguished by seeds, etc., and the four kinds of seeds and independence of the formless realm, and the six kinds other than the manifestation of the desire realm, a total of sixteen kinds. Among them, possessing the independence of the upper and lower realms is because of hearing, thinking, and meditating on the seeds of the upper realm, and the possibility of being born in the desire realm later. The ordinary person of the formless realm is the same as before, possessing their own six kinds of dharma, and the four kinds of the form realm, and the six kinds of the desire realm, a total of sixteen kinds. Among them, possessing the independence of the lower two realms is because they will be born in those realms later. The noble ones, the Stream-enterer and the Once-returner, possess all nine dharmas, the Non-returner and the Arhat abandon the manifestation of non-good, and possess eight dharmas.

---

་ལྡན་ཏེ། (ལུང་དུ། རང་སངས་ 1-360 རྒྱས་དུག་མདས་གྲོངས་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་སྒུར་ཆུང་བཀྲེས་ནས་གྲོངས་སོགས།)ཉོན་མོངས་ཟད་ཀྱང་དེ་དག་ལ། ། ལས་ཀྱི་ནུས་པ་མཐོང་བ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་པ་ལས་ ས་གཉིས་པ་ནས་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བྲལ་བས་མི་དགེ་བ་མངོན་གྱུར་མི་ལྡན་ལ་ གཞན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་། དབང་ཐོབ་པ་རྣམས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་ཡང་མེད་པས་དགེ་ བའི་ཆོས་གསུམ་པོ་ཁོ་ན་ལྡན་ནོ། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ནི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་མི་ལྡན་ཞིང་། སྤངས་རྟོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས། དགེ་བ་མངོན་གྱུར་ཁོ་ན་དང་ལྡན་པའམ་བསམ་ གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། ། ༈ ལྡན་པའི་སྤྱི་དོན། གཞུང་དོན་ལ། ལྡན་པ་གང་ཞེ་ན། ལན་ལའང་བཞི་སྟེ། མཚན་ཉིད་གང་དུ་བཤད་ཚུལ། དེའི་དབྱེ་བ་མདོར་བསྟན། ཕྱེ་བ་རྒྱས་པ་བཤད་པ། དེ་ལ་མཁས་པའི་ཕན་ཡོན་ནོ། ། དང་པོ་ནི། མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བཤད་ཟིན་དྲན་པ་ལ་སྦྱར་བ་ སྟེ། འདུ་བྱེད་ཕུང་པོའི་རྣམ་གཞག་ཏུ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་ རྣམས་ཀྱི་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་དང་ཐོབ་པ་དང་རྙེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་གདགས་སོ་ཞེས་པ་ ལྟར་རོ། ། གཉིས་པ། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་གསུམ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་ ཚེ་འདིའི་འབད་རྩོལ་ལ་མི་ལྟོས་པར་ཁམས་དེར་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་རྣམས་ས་བོན་དང་ལྡན་པ་དང་། དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་རྒྱུ་ས་བོན་ཡོངས་སུ་ བརྟས་པར་གྱུར་པ་དབང་དང་ལྡན་པ་དང་། དེ་དག་ལས་འབྲས་བུ་གྲུབ་ཅིང་ད་ལྟར་གྱི་ཆོས་ རང་མཚན་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པའོ། ། རྒྱས་བཤད་ལ། དོན་དངོས་དང་། དམིགས་བསལ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ལ་ས་བོན་དང་། དབང་གྱུར་དང་། མངོན་གྱུར་དུ་ལྡན་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ། ས་བོན་དང་ལྡན་པ་གང་ཞེ་ 1-361 ན། བྱིས་པའི་ལྡན་པ་དང་། འཕགས་པའི་ལྡན་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ། ཁམས་གསུམ་གྱི་བྱིས་ པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཆོས་གང་དང་ལྡན་པ་བརྩི་བ་ལ། རྟེན་འདོད་པའི་ཁམས་ སུ་སྐྱེས་ཤིང་སྨིན་པར་གྱུར་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རྒྱུད་ལ་ནི་ཆོས་འདོད་པའི་ཁམས་དང་རབ་ ཏུ་ལྡན་ཞིང་དེར་གཏོགས་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཁྲོ་བ་ ལ་སོགས་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་། དེར་མ་ཟད་གཟུགས་ཁམས་དང་གཟུགས་ མེད་པའི་ཁམས་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་དང་ལྡན་ནོ། །དེའང་འཆིང་བ་མཐའ་དག་དང་ལྡན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ སྟེ། འཆིང་བ་ཕྱོགས་རེ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ན་ནི་གང་དང་བྲལ་བ་དེའི་ས་བོན་དང་ལྡན་མི་ལྡན་ གཉི་གར་འཇོག་གོ། གཞན་ཡ

【現代漢語翻譯】 具有（梵文：yukta）。（經文中說：『獨覺佛因毒箭而死，阿羅漢瘦弱因飢餓而死等等。』）即使煩惱已盡，也能見到業力的力量。如是說。菩薩從二地開始，遠離邪淫的戒律，不具有不善的顯現，且不可思議。獲得灌頂者，即使沒有授記，也並非沒有，因此只具有三種善法。圓滿正等覺佛不具有一切過失，具有斷證的功德，因此只具有善的顯現，或者說是不可思議。 總義：具有 經文意義：何為具有？答：有四種，即：解釋體性的方式，簡述分類，詳細解釋，以及智者的利益。 第一，體性如前所述。如憶念中所述，在行蘊的分類中，善、不善和無記之法，其增長、衰減、獲得、證得和具有，皆可安立。 第二，分類有三種：煩惱、善和無記。不依賴於此生的努力，而在此界中產生，由此獲得的稱為具有種子。善和無記從結合中產生，因緣的力量使種子完全成熟，稱為具有力量。從這些產生結果，現在的法顯現出來，稱為具有遍行。 詳細解釋：分為真實意義和特殊情況兩種。第一種分為具有種子、具有力量和具有顯現三種。第一，何為具有種子？分為凡夫的具有和聖者的具有兩種。第一，三界凡夫各自的眾生，其相續中具有何種法？在欲界中出生和成熟的凡夫相續中，具有欲界的法，以及屬於欲界的貪慾等根本煩惱，嗔恨等近取煩惱。不僅如此，還具有色界和無色界的根本煩惱和近取煩惱的種子。這是就具有一切束縛而言。如果遠離部分束縛，則可安立為具有或不具有所遠離之物的種子。其他也是如此。

【English Translation】 Having (Sanskrit: yukta). (As it says in the scriptures: 'A Pratyekabuddha dies from a poisoned arrow, and an Arhat emaciated dies from hunger, etc.') Even though afflictions are exhausted, the power of karma is seen. Thus it is said. Bodhisattvas, from the second bhumi onwards, are free from immoral conduct, do not possess manifest non-virtue, and are inconceivable. Those who have received empowerment, even if not prophesied, are not without, and therefore possess only the three virtues. Fully enlightened Buddhas do not possess any faults, and possess the qualities of abandonment and realization, therefore they possess only manifest virtue, or are said to be inconceivable. General Meaning: Having Meaning of the Text: What is 'having'? Answer: There are four aspects: the way of explaining the definition, a brief summary of the divisions, a detailed explanation, and the benefit for the wise. First, the definition is as before. As mentioned in the section on the aggregate of formations, the increase, decrease, attainment, acquisition, and possession of virtuous, non-virtuous, and indeterminate dharmas are all established. Second, there are three types of divisions: afflictions, virtue, and indeterminacy. Those that arise in that realm without relying on the efforts of this life are called 'having seeds'. Virtue and indeterminacy arise from combination, and the power of conditions causes the seed to fully mature, which is called 'having power'. From these, results are produced, and the present dharma manifests, which is called 'having pervasiveness'. Detailed Explanation: Divided into two aspects: actual meaning and special cases. The first is divided into three: having seeds, having power, and having manifestation. First, what is 'having seeds'? Divided into the having of ordinary beings and the having of noble ones. First, what dharmas do the continuums of ordinary beings of the three realms possess? In the continuum of ordinary beings born and matured in the desire realm, they possess the dharmas of the desire realm, as well as the root afflictions such as desire and the near afflictions such as anger that belong to it. Moreover, they also possess the seeds of the root afflictions and near afflictions of the form and formless realms. This is in terms of possessing all bonds. If one is free from some bonds, then it can be established as having or not having the seeds of what is freed from. The same applies to others.

---

ང་ས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ནར་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པའི་དགེ་བ་རྣམས་ ཀྱི་ས་བོན་དང་ལྡན་པས་ལྡན་པའོ། །དེའི་ཤུགས་ལ་བསྡུ་བ་དང་བྱེ་བཤད་དུ་འབྱུང་བ་ལྟར་ ལུང་མ་བསྟན་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་ས་བོན་དང་ཡང་ལྡན་པར་བསྟན་ཏོ་རྟེན་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་ སྐྱེས་ཤིང་སྨིན་པར་གྱུར་བའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རྒྱུད་ལ་ནི། འདོད་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ཉོན་ མོངས་པ་དང་། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་བག་ ལ་ཉལ་ལེགས་པར་མ་བཅོམ་པའི་ཆ་ནས། དེ་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་དང་ལྡན་པས་ལྡན་པ་ཞེས་ བྱ་བ་དང་། རེ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་པའི་གཉེན་པོས་གནོད་པ་བྱས་པའི་ཆ་ནས། དེ་དག་གི་ས་ བོན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཆ་གཉིས་སུ་བཞག་པའོ། །དེ་རང་སའི་འཆིང་ བ་མཐའ་དག་ཅན་ཡིན་ན་གཟུགས་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་དང་། གཟུགས་མེད་པ་དང་རབ་ཏུ་ ལྡན་པའི་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་དང་ལྡན་པར་ འཇོག་ཅིང་། ཅི་སྟེ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སེམས་ཐོབ་པ་ཡིན་ན་ནི་རང་སའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ ལྡན་མི་ལྡན་གཉི་གར་འཇོག་གོ། གཟུགས་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པའི་དགེ་བ་རྣམས་དང་། 1-362 སྔར་ལྟར་ལུང་མ་བསྟན་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱིའང་ས་བོན་དང་ལྡན་པས་ལྡན་པའོ། །རྟེན་གཟུགས་ མེད་པར་སྐྱེས་ཤིང་སྨིན་པར་གྱུར་པའི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་རྒྱུད་ལ་ནི་ཁམས་འོག་མ་འདོད་པ་དང་ རབ་ཏུ་ལྡན་པ་དང་གཟུགས་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་ མོངས་པ་རྣམས་འཕགས་པའི་གཉེན་པོས་བག་ལ་ཉལ་བ་རྩད་ནས་མ་སྤངས་པའི་ཆ་ནས་དེ་ རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་དང་ལྡན་པས་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ། བྱིས་པའི་གཉེན་པོས་རེ་ཞིག་མགོ་མནན་ པའི་ཆ་ནས་ས་བོན་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ་ཆ་ཤས་གཉིས་སུ་བསྟན་པའོ། ། མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་རྩ་བའི་ཉོན་ མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་། གཟུགས་མེད་དུ་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པའི་དགེ་བ་ རྣམས་དང་སྔ་མ་ལྟར་ལུང་མ་བསྟན་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་ས་བོན་དང་ལྡན་པས་ལྡན་པའོ། །འཕགས་ པའི་ལྡན་པ་ནི་སྤང་བྱ་ཁམས་གསུམ་པའི་གཉེན་པོ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཐོབ་ པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ནི། སྒོམ་སྤང་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གང་དང་ གང་གིས་གཉེན་པོ་སྒོམ་ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་བྱུང་བ་ན། འཕགས་པའི་ཤེས་ རབ་ཀྱིས་བག་ལ་ཉལ་ལེགས་པར་བཅོམ་པའི་ཕྱིར། སྤང་བྱ་དེ་དང་དེའི་ས་བོན་དང་ལྡན་ པས་ལྡན་པ་མ་ཡིན་གྱི། སྒོམ་སྤང་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལྟ་བུ་གང་གི་གཉེན་པོ་སྒོམ་ལམ་ཆེན་པོའི་ ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་མ་བྱུང་བ་དེའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པས་ལྡན་པའོ། །(ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་)གཉེན་པོ་ནི་ སྒོམ་ལམ་སྟེ། མཐོང་ལམ

【現代漢語翻譯】 由於我所處的特定位置而獲得的善，都具備其種子。 正如通過力量的聚集和詳細的解釋所顯示的那樣，這也表明具備了未指明的與生俱來的種子。在作為依賴的色界中出生併成熟的各個凡夫的相續中，對於那些尚未被超越世間的道完全摧毀潛在煩惱的方面，被稱為『具備與慾望和高度相關的煩惱以及近取煩惱的種子』。然而，對於那些暫時被世間對治力所損害的方面，也可以說『不具備那些種子』，這是從兩個方面來考慮的。如果完全具備其自身領域的束縛，那麼就認為具備與色界和無色界高度相關的根本煩惱和近取煩惱的種子。如果獲得了無色界的禪定，那麼就既可以認為具備也可以認為不具備其自身領域的煩惱。由於在色界出生而獲得的善，以及如前所述的未指明的與生俱來的種子，都具備其種子。 在作為依賴的無色界中出生併成熟的各個凡夫的相續中，對於那些尚未被聖者的對治力從根本上斷除地獄（欲界和色界）的根本煩惱和近取煩惱的潛在習氣的方面，被稱為『具備那些種子』。然而，對於那些暫時被凡夫的對治力所壓制的方面，也可以說『不具備種子』，這是從兩個方面來考慮的。唯一確定的是，具備與無色界高度相關的根本煩惱和近取煩惱，以及由於在無色界出生而獲得的善，以及如前所述的未指明的與生俱來的種子。 聖者的具備是指，在那些獲得了斷除三界之對治——超越世間之道的人們的相續中，無論以何種方式，當生起對治——小小的修道之小等時，由於聖者的智慧已經完全摧毀了潛在的習氣，因此不具備所斷之物的種子。然而，對於那些尚未生起如小小的修道之小等對治的所斷之物，如大大的修道之大等，則具備其種子。（耶謝·西堅）對治是指修道，見道。

【English Translation】 The virtues obtained by being born in the specific place where I am, are endowed with their seeds. As it appears in the collection and detailed explanation due to its power, it is also shown to be endowed with the seeds of the unindicated innate. In the continuum of each ordinary being who is born and matured in the realm of form as a basis, from the aspect of not having completely destroyed the latent afflictions that are associated with desire and the near afflictions by the path that transcends the world, it is said to 'possess the seeds of those'. And from the aspect of having been temporarily harmed by worldly antidotes, it can also be said to 'not possess those seeds', and it is placed in two parts. If one is entirely bound by one's own realm, then it is established as possessing the seeds of the root afflictions and near afflictions that are highly associated with form and formlessness. And if one has attained the mind of formlessness, then it is placed as either possessing or not possessing the afflictions of one's own realm. The virtues obtained by being born in the realm of form, and as before, the seeds of the unindicated innate are also endowed with their seeds. In the continuum of each ordinary being who is born and matured in the realm of formlessness as a basis, from the aspect of not having completely abandoned the latent tendencies of the root afflictions and near afflictions that are highly associated with the lower realm (desire realm and form realm) by the noble antidote, it is said to 'possess those seeds'. And from the aspect of having been temporarily suppressed by the antidote of a childish being, it can also be said to 'not possess the seeds', and it is shown in two parts. What is definitely certain is that it possesses the root afflictions and near afflictions that are highly associated with the realm of formlessness, and the virtues obtained by being born in formlessness, and as before, the seeds of the unindicated innate are endowed with their seeds. The noble possession is that in the continuum of those who have attained the path that transcends the world, which is the antidote to be abandoned in the three realms, because the latent tendencies have been completely destroyed by the wisdom of the noble ones, it does not possess the seeds of that which is to be abandoned, whatever the manner in which the antidote, such as the great of the great to be cultivated, etc., has arisen, such as the small of the small to be cultivated, etc. However, it possesses the seeds of that which has not arisen, such as the great of the great to be cultivated, etc., as an antidote to the small of the small to be cultivated. (Yeshe Shenyen) The antidote is the path of cultivation, the path of seeing.

---

་ནི་རྣམ་པ་དང་ས་དང་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་ངུས་སྤང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་ ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཀྱང་གསུང་ངོ་། ། གཉིས་པ། དབང་དང་ལྡན་པ་གང་ཞེ་ན། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། དམ་པའི་ ཆོས་ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་ཚེ་དེའི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བའི་ཆོས་ཟག་བཅས། འཇིག་ རྟེན་པའི་བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། ཟག་མེད་འཇིག་རྟེན་ 1-363 ལས་འདས་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་དང་། རྣམ་པར་ཐར་བ་བརྒྱད་དང་། དཔའ་བར་འགྲོ་ བ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་། ཚད་མེད་པ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་སྐྱེས་ཐོབ་ དང་སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་པོ་དེ་དག་ལས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་བཟོ་གནས་དང་སྤྲུལ་བ་ལ་སོགས་པ་སྦྱོར་ བ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་བྱིས་པ་དང་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་ཇི་རིགས་པར་ས་བོན་སྦྱོར་བས་ ཡོངས་སུ་བརྟས་ཏེ། དབང་གྱུར་དང་ལྡན་པས་ལྡན་པའོ། ། གསུམ་པ། ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པ་གང་ཞེ་ན། སྔར་བཤད་པའི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལས་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་དང་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་ཟག་པ་དང་ བཅས་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པའམ། རྩ་བ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་མི་དགེ་ བའམ། མདོར་ན་དགེ་མི་དགེ་དེ་དག་ཏུ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའམ། སྐྱེས་ཐོབ་སྦྱོར་བྱུང་དང་ བསྒྲིབས་མ་བསྒྲིབས་ཀྱི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡང་རུང་། ཆོས་གང་དང་གང་རང་གི་མཚན་ ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་དེ་དང་དེ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པས་ལྡན་པའོ། །དབང་གྱུར་ དང་མངོན་གྱུར་དེ་དག་ཀྱང་ཁམས་གསུམ་གྱི་གང་ཟག་གང་ལ་ཆོས་ཇི་ཙམ་ལྡན་པའི་ཚུལ་ནི་ སྤྱི་དོན་དུ་བཤད་ཟིན་པ་ཉིད་དོ། །དམིགས་བསལ་ནི། མེད་པར་ལྟ་བས་རྩ་བ་གཅོད། །ཅེས་ པ་ལྟར་ཐར་པ་ལ་སྐུར་འདེབས་ཀྱི་ལོག་ལྟས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆད་པའི་གང་ཟག་ལ་ནི། ཕྱིས་ མཚམས་སྦྱར་དུ་ཡོད་པས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་ཕྲ་མོ་དང་ལྡན་པས་ལྡན་པ་ཞེས་ བྱ་བ་དང་རེ་ཞིག་ཉམས་པར་བྱས་པས་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་ མོངས་པ་དང་གཏན་དུ་ལྡན་པ་ནི་ཡུན་རིང་བོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ ཅན་གྱི་གང་ཟག ཁམས་གསུམ་པའི་འཁོར་བ་ཁོ་ན་འདོད་ཅིང་དོན་དུ་གཉེར་བ(འི་ཕྱིར་འདོད་ ཆེན་པ་གཉིས་ཀྱི། བྱང་སེམས་འདོད་ཆེན་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་དུ་བདག་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ། ། 1-364 ཞེས་སྲིད་པར་སྨོན་པ་ནི་ཐབས་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ཡིན་ལ་སེམས་ཅན།)ས་འདོད་ཆེན་པ་རིགས་ཆད་སེམས་ཅན་ དུ་གྲགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ངང་ཚུལ་ཡིན་པར་བལྟ་སྟེ། དེ་དག་ལ་ནི་ཐར་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཆོས་ དབྱིངས་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཐོས་སོགས་དགེ་བའི་བག་ཆགས་སད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ དུས་གཏན་དུ་བ་སྟེ་ཡུན་རིང་པོ

【現代漢語翻譯】 此外，（一切法）並非因為在形態、處所、大小方面沒有被捨棄。』也是這樣說的。 第二，什麼是具有自在？ 依賴於殊勝士夫，聽聞正法等，從今生的行為所產生的有漏善法，以及世間的禪定、無色定等，還有無漏的出世間四禪定，八解脫，勝進行等持，次第安住等至，四無量心和神通等，以及無記的生得和修得二者中的一些，如工巧處和化身等，這些從行為產生的（功德），對於凡夫和聖者，根據各自的情況，通過播種種子而得到充分滋養，因此是具有自在的。 第三，什麼是具有遍生？ 從前面所說的蘊、界、處中產生，通過生得和修得所產生的有漏善法和無漏善法，或者根本煩惱和隨煩惱，以及不善法，總之，無論是善、不善，還是無記，無論是生得、修得，還是有覆無記，任何法，只要其自相顯現，就是具有遍生。 至於自在和顯現，三界眾生具有多少法的道理，已經在總義中闡述完畢。 特別是，如『以無有之見斷除根本』所說，對於以誹謗解脫的邪見斷除善根的眾生，因為之後可以連線，所以說是具有善法之微細種子，或者說是暫時退失而不具有。 此外，與煩惱恒常相應，是指長期不能從輪迴中解脫的眾生。 僅僅希求和追求三界輪迴（因此二大欲者，菩薩大欲者，一切眾生皆得度而我乃度。），認為大欲者是斷絕種姓的眾生的狀態，因為他們沒有覺醒獲得解脫之因——證悟法界的相似聽聞等善的習氣，所以是恒常的，是長久的。

【English Translation】 Furthermore, '(all dharmas) are not because they are not abandoned in terms of form, place, size, and magnitude.' is also stated. Second, what is it to possess mastery? Relying on noble individuals, listening to the true Dharma, etc., the meritorious dharmas with outflows arising from the actions of this life, as well as worldly concentrations, formless absorptions, etc., and the four formless concentrations that transcend the world without outflows, the eight liberations, samadhi such as heroic strides, gradual abiding attainments, immeasurables, and superknowledges, etc., and some of the unspecified innate and acquired ones, such as craftsmanship and emanation, etc., which arise from actions, are fully nourished by sowing seeds appropriately for ordinary beings and noble ones. Therefore, they are endowed with mastery. Third, what is it to possess universal arising? Arising from the previously mentioned aggregates, elements, and sense bases, the meritorious with outflows and without outflows arising from birth and cultivation, or the root afflictions and near afflictions, and the non-virtuous, in short, whether virtuous, non-virtuous, or unspecified, whether innate, cultivated, or obscured and unobscured unspecified, whichever dharma manifests its own characteristic, that is endowed with universal arising. As for mastery and manifestation, the extent to which beings of the three realms possess dharmas has already been explained in general terms. In particular, as it says, 'Cutting off the root with the view of non-existence,' for beings who have cut off the root of virtue with the wrong view of slandering liberation, because it can be connected later, it is said to possess subtle seeds of virtuous dharmas, or to be temporarily lost and not possessed. Furthermore, constantly associated with afflictions refers to beings who cannot be liberated from samsara for a long time. Merely desiring and pursuing the cycle of the three realms (therefore, the two great desires, the Bodhisattva with great desire, I will not be liberated until all sentient beings are liberated.), considering the great desire to be the state of beings who have cut off their lineage, because they do not awaken the habit of goodness such as similar hearing that is the cause of attaining liberation—realizing the Dharmadhatu—therefore it is constant, it is long-lasting.

---

ར་འཁོར་བར་གནས་པས་རྒྱུ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐར་ པའི་རྒྱུ་ནི་རིགས་ཡིན་ལ། དེའང་རྒྱན་ལས། རང་བཞིན་དང་ནི་རྒྱས་པ་དང་། །དེ་ནི་རྟེན་དང་ བརྟེན་པ་དང་། །ཡོད་མེད་ཉིད་དང་ཡོན་ཏན་ནི། །སྒྲོལ་བའི་དོན་ལ་རིགས་ཞེས་བྱ། །ཞེས་ པ་དང་། རྒྱུད་བླ་མར། གཏེར་དང་འབྲས་བུའི་ཤིང་བཞིན་དུ། །རིགས་དེ་རྣམ་གཉིས་ཤེས་ བྱ་སྟེ། །ཐོག་མེད་རང་བཞིན་གནས་པ་དང་། །ཡང་དག་བླངས་པ་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ ལྟར། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གདོད་མ་ནས་རྣམ་པར་དག་པར་གནས་པ་རང་བཞིན་གྱི་རིགས་དང་། དེ་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཐོས་སོགས་དགེ་བའི་བག་ཆགས་འཕེལ་བ་རྒྱས་འགྱུར་གྱི་ རིགས་གཉིས་ཡིན་ཞིང་། འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་བར་ཡང་། ཐར་བ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་གང་ཞེ་ན། དེ་ བཞིན་ཉིད་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་གནས་ངན་ལེན་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། (ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་)ཞེས་དེ་ ཁོ་ན་མ་དག་པ་དང་དག་པ་ལས། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་བ་ཆོས་ཉིད་ རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་རིགས་དང་། རྒྱུད་གང་ལ་གཉེན་པོའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྐྱེན་རྙེད་ ན་ལེགས་པར་འཇོམས་ནུས་པ་དེ་ནི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུའོ། །ཞེས་དགེ་བའི་བཤེས་ གཉེན་བརྟེན་པ་ལ་སོགས་པས་གཉེན་པོ་དགེ་བའི་བག་ཆགས་སད་དེ། སྤང་བྱ་ཉོན་མོངས་ པ་རིམ་གྱིས་སྤོང་བ་རྒྱས་པ་ལས་བྱུང་བའི་རིགས་གཉིས་བཤད་ནས། (དེ་མ་ཐག་)བཟློག་པ་ ནི་རྒྱུ་དང་མི་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་བསྟན་པ་ནི་ཡུན་རིང་བོར་རྒྱས་འགྱུར་གྱི་རིགས་ དང་མི་ལྡན་པའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། རྒྱུད་བླ་མའི་འགྲེལ་བར། ལོག་སྲེད་ཅན་གཏན་ ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ཐེག་ 1-365 པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་སྡང་བ་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱིས་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ ལ་སྡང་བ་བཟློག་པའི་དོན་དུ་དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ རོ། །རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་རིགས་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་མི་སྲིད་དེ། (རྒྱུད་བླར།)ཇི་ལྟར་རྟོག་ མེད་བདག་ཉིད་ཅན། །ནམ་མཁའ་ཀུན་ཏུ་རྗེས་སོང་ལྟར། །སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དྲི་མེད་ དབྱིངས། །དེ་བཞིན་རྟེན་ཀུན་འགྲོ་བ་ཉིད། །ཅེས་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་གསུང་བའི་ཕྱིར་དང་། (མངོན་རྟོགས་རྒྱན་དུ།)ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དབྱེར་ མེད་ཕྱིར། །རིགས་ནི་ཐ་དད་རུང་མ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ ལ་ཁྱད་པར་མེད་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། བཞི་པ། ལྡན་པ་ལ་མཁས་པས་ཕན་ཡོན་ཅི་ཞིག་འཐོབ་ཅེ་ན། མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་ པ་བསྟན་པ་ལྟར་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་དང་། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་འཕེལ་ བ་དང་འགྲིབ་པའི་ཚུལ་ལེགས་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ

【現代漢語翻譯】 『處於輪迴中，則不具備（成佛的）因』。解脫之因是『種姓』（rik，gotra，本性，family）。對此，《莊嚴經論》（裝飾經，Abhisamayalankara）中說：『自性與增長，彼為所依與能依，有無自性與功德，于解脫義中名為種姓。』又如《寶性論》（Uttaratantra）所說：『如寶藏與果樹，種姓應知有二種，無始自性安住者，以及如實生起之勝者。』如是，法界（dharmadhatu）從原始以來即清凈安住，是為自性種姓；以及悟入彼之順緣，如聽聞等善業習氣增長，是為增長種姓。此論之註釋中亦云：『獲得解脫之因為何？即如來藏（tathagatagarbha）為煩惱之惡業所染污。』（耶謝謝年）因此，唯有從彼之不凈與清凈，而有輪迴與寂滅之別，此乃法性（dharmata）自性安住之種姓。於何種相續中，若能獲得與對治品相順之助緣，則能善加摧毀，彼即具有善根，故為因。』如是，依止善知識等，能喚醒對治品之善業習氣，從而逐漸斷除所斷之煩惱，此乃從增長而生之二種種姓。『（彼之後）反之則應知為不具因。』所說之義，即是不具備長久增長之種姓。此乃其義。如《寶性論》之註釋中所說：『具有邪見者，是永遠無法從痛苦中解脫之法性。』此乃因其以憎恨大乘佛法為因。對於憎恨大乘佛法之對治，乃是于其他時間所作之意。如是宣說。不具備自性安住之種姓是不可能的。《寶性論》中說：『如無分別之自性，如虛空般遍一切，心之自性無垢界，如是周遍諸有情。』如虛空般，法界遍及一切。又如《現觀莊嚴論》（Abhisamayalankara）中說：『法界無有差別故，種姓不可能有差別。』等等經文皆說明一切法性皆無差別。 第四，精通『具備』能獲得什麼利益呢？如教義中所說，能善知善、不善以及無記法（avyakrta）的增長與衰減之理。如是等等。 『Being in samsara means not possessing the cause (for liberation).』 The cause for liberation is 『gotra』 (rik, gotra, nature, family). In this regard, the Abhisamayalankara (Ornament of Realization) states: 『Nature and growth, that which is the basis and that which depends, existence and non-existence, and qualities, in the meaning of liberation are called gotra.』 Also, as stated in the Uttaratantra (Treatise on the Sublime Continuum): 『Like a treasure and a fruit tree, gotra should be known as twofold: the beginningless, naturally abiding one, and the truly acquired, the supreme.』 Thus, the dharmadhatu (法界) is primordially pure and abiding, which is the nature gotra; and the conducive conditions for realizing it, such as the accumulation of virtuous imprints from listening to teachings, which is the growth gotra. The commentary on this very text also states: 『What is the cause for attaining liberation? It is the tathagatagarbha (如來藏) being defiled by the afflictions of negative karma.』 (Yeshe Shenyen) Therefore, it is solely from its impurity and purity that samsara and nirvana are distinguished, which is the nature gotra abiding as dharmata (法性). In whatever continuum, if one obtains the auxiliary conditions that are in accordance with the antidote, one can thoroughly destroy (afflictions), and that is because one possesses merit, hence it is the cause.』 Thus, relying on a virtuous spiritual friend, etc., one can awaken the virtuous imprints of the antidote, thereby gradually abandoning the afflictions to be abandoned, which are the two gotras arising from growth. 『(Immediately after that) the opposite should be understood as not possessing the cause.』 The meaning of what is said is that one does not possess the gotra of prolonged growth. This is its meaning. As stated in the commentary on the Uttaratantra: 『One who holds wrong views is of a nature that can never be liberated from suffering.』 This is because hatred of the Mahayana Dharma is the cause. The antidote to hatred of the Mahayana Dharma is intended for another time. Thus it is proclaimed. It is impossible not to possess the naturally abiding gotra. The Uttaratantra states: 『Like the nature of non-discrimination, like space pervading everywhere, the nature of mind, the stainless realm, likewise pervades all beings.』 Like space, the dharmadhatu pervades everything. Also, as stated in the Abhisamayalankara: 『Because the dharmadhatu is without difference, it is impossible for gotras to be different.』 And so forth, all scriptures state that there is no difference in the dharmata of all things. Fourth, what benefit does one gain from being skilled in 『possessing』? As stated in the teachings, one will be able to understand well the manner of increase and decrease of virtuous, non-virtuous, and neutral (avyakrta) phenomena. And so forth.

【English Translation】 'Being in samsara means not possessing the cause (for liberation).' The cause for liberation is 'gotra' (rik, gotra, nature, family). In this regard, the Abhisamayalankara (Ornament of Realization) states: 'Nature and growth, that which is the basis and that which depends, existence and non-existence, and qualities, in the meaning of liberation are called gotra.' Also, as stated in the Uttaratantra (Treatise on the Sublime Continuum): 'Like a treasure and a fruit tree, gotra should be known as twofold: the beginningless, naturally abiding one, and the truly acquired, the supreme.' Thus, the dharmadhatu is primordially pure and abiding, which is the nature gotra; and the conducive conditions for realizing it, such as the accumulation of virtuous imprints from listening to teachings, which is the growth gotra. The commentary on this very text also states: 'What is the cause for attaining liberation? It is the tathagatagarbha being defiled by the afflictions of negative karma.' (Yeshe Shenyen) Therefore, it is solely from its impurity and purity that samsara and nirvana are distinguished, which is the nature gotra abiding as dharmata. In whatever continuum, if one obtains the auxiliary conditions that are in accordance with the antidote, one can thoroughly destroy (afflictions), and that is because one possesses merit, hence it is the cause.' Thus, relying on a virtuous spiritual friend, etc., one can awaken the virtuous imprints of the antidote, thereby gradually abandoning the afflictions to be abandoned, which are the two gotras arising from growth. '(Immediately after that) the opposite should be understood as not possessing the cause.' The meaning of what is said is that one does not possess the gotra of prolonged growth. This is its meaning. As stated in the commentary on the Uttaratantra: 'One who holds wrong views is of a nature that can never be liberated from suffering.' This is because hatred of the Mahayana Dharma is the cause. The antidote to hatred of the Mahayana Dharma is intended for another time. Thus it is proclaimed. It is impossible not to possess the naturally abiding gotra. The Uttaratantra states: 'Like the nature of non-discrimination, like space pervading everywhere, the nature of mind, the stainless realm, likewise pervades all beings.' Like space, the dharmadhatu pervades everything. Also, as stated in the Abhisamayalankara: 'Because the dharmadhatu is without difference, it is impossible for gotras to be different.' And so forth, all scriptures state that there is no difference in the dharmata of all things. Fourth, what benefit does one gain from being skilled in 'possessing'? As stated in the teachings, one will be able to understand well the manner of increase and decrease of virtuous, non-virtuous, and neutral (avyakrta) phenomena. And so forth.

---

ར་རེས་འཕེལ་བ་དང་རེས་ འགྲིབ་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་ལུགས་ཤེས་ན། འཇིག་རྟེན་པའི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ སོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་བའམ། རྒུད་ཅིང་ཕོངས་པར་གྱུར་པ་གང་ལ་ཡང་མཐའ་ གཅིག་ཏུ་འདི་ཁོ་ནར་བསྟན་པའོ། །ཞེས་ངེས་པར་འདུ་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་གྱི། འདི་ལྟ་ སྟེ། (རྒྱན་དུ།)དེ་ཡིས་ཆོས་ཀུན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང་། །སྐྱེ་བ་སྐྱེད་མོས་ཚལ་འགྲོ་བར་རྟོགས་ནས། ། འབྱོར་བའི་དུས་དང་རྒུད་པའི་དུས་ན་ཡང་། །ཉོན་མོངས་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་གནོད་ པ་མེད། །ཅེས་པ་ལྟར་འབྱོར་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་། རྒུད་པ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བ་སྤོང་བར་ འགྱུར་རོ། །(ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་)འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་ཚོགས་ནི་ཆགས་སྡང་གི་ གནས་མ་ཡིན་པས་མ་སྨོས་པའོ། །(གསུང་ངོ་། །) དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ཏེ་ཡོན་ཏན་ཁྱད་ པར་ཅན་རིམ་གྱིས་སྤེལ་བ་ལས་ནི་མཐར་ཐུག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་འཐོབ་པར་ 1-366 འགྱུར་བ་ཉིད་དོ། །དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མངོན་པའི་མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་ནས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཀུན་ལས་བཏུས་པ་དང་པོ་རྫོགས་པར་བཤད་ཟིན་པའོ།། །། ༈ རྣམ་པར་ངེས་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ། ད་ནི་བམ་པོ་གསུམ་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་རྣམ་ངེས་ཀུན་ལས་བཏུས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྒྱས་ པར་འཆད་པ་ལ། སྔར་ལུས་རྣམ་གཞག་ཏུ་མིང་ཙམ་སྨོས་པའི་རྣམ་པར་ངེས་པ་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ། ༈ ཐུན་མོང་གི་དབྱེ་བ། ཐུན་མོང་གི་དབྱེ་བ། སོ་སོའི་ངོ་བོ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། བརྗོད་བྱ་འཕགས་པའི་ བདེན་པ་བཞི་ལས་བརྩམས་ཏེ་གཏན་ལ་འབེབས་ཤིང་། ཕེབས་པ་ལྟར་ངེས་པའི་བློ་སྐྱེ་ བས་ན། བདེན་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། ཆོས་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དང་ གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་གཏན་ལ་འབེབས་ཤིང་རྣམ་ པར་ངེས་པ་དང་། འཐོབ་པ་པོའི་གང་ཟག་དང་འཐོབ་བྱའི་མངོན་རྟོགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ བརྩམས་ཏེ་གཏན་ལ་འབེབས་ཤིང་རྣམ་པར་ངེས་པ་དང་། དེ་ལྟར་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཤེས་པ་ན་ཕན་ ཚུན་འབེལ་བའི་གཏམ་བྱེད་ཚུལ་ལས་བརྩམས་ཏེ་གཏན་ལ་འབེབས་ཤིང་རྣམ་པར་ངེས་ པའོ། ། ༈ སོ་སོའི་ངོ་བོ་ལས། བདེན་པ་རྣམས་ངེས་ཀྱི་སྤྱི་དོན། ངོ་བོ་ལ་བཞི། བདེན་པ་རྣམས་ངེས་ལ་སྤྱི་དོན་ལྔ་སྟེ། མཚན་ཉིད། ཐ་དད། གྲངས་ངེས། གོ་རིམ། ངེས་ཚིག་གོ། མཚན་ཉིད་ནི། བསྡུ་བར། བསྟན་པ་དང་མི་མཐུན་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཅན་ ཞེས་པ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀུན་འབྱུང་གིས་བསྐྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ཟག་ པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་བསྟན་པ་དང་མཐུན་པ་དང་། ཀུན་འབྱུང་གི་མཚན་ཉིད་སྡུག་ བསྔལ་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་སྐྱེད་བྱེད་བསྟན་པ་དང་མཐུན་པ་དང་། འག

【現代漢語翻譯】 如果瞭解興盛和衰退等事物的規律，那麼對於世俗的身體和受用等圓滿，或者衰敗和貧困，都會明確地認識到這只是一種規律的顯現。不會執著地認為它們是永恒不變的。例如，（如《寶鬘論》中所說：）'他以爲了解一切法如幻，生死輪迴如遊園，無論順境或逆境，都不會被煩惱痛苦所擾。'因此，對於順境不會過分貪戀，對於逆境也不會心生嗔恨。（耶謝協年論師說：）超世間的圓滿不是貪戀和嗔恨的對象，所以這裡沒有提及。（如是說。）這樣，通過斷除煩惱，逐步增長殊勝的功德，最終就能獲得究竟的遍知佛陀的果位。 《法蘊論》的釋論中說：'從諸經中彙集諸法體性的開示'，這就是《攝類學》第一部分圓滿的解釋。 現在從第三卷開始，詳細解釋《攝類學》的支分。之前在正文結構中只提到了名相的「抉擇」，那麼什麼是「抉擇」呢？回答是： 共同的分類：共同的分類有兩種，即各自的體性和各自的特徵。首先，從所詮釋的聖者四諦開始進行決斷，生起如理如實的定解，這就是「諦抉擇」。同樣地，結合三藏和十二部經等進行決斷和抉擇。以及從能獲得者的人和所獲得的證悟等方面進行決斷和抉擇。這樣，廣泛瞭解之後，從彼此相關的談論方式開始進行決斷和抉擇。 各自的體性：關於「諦抉擇」的共同要義有四種體性。關於「諦抉擇」有五種共同要義：定義、差別、數量決定、次第和詞義。 定義是：如《集論》所說：'具有與教義不相違背的體性意義'。例如，苦諦的定義是與教義相符的，即由集諦所產生的、具有染污的蘊聚。集諦的定義是與教義相符的，即產生苦諦近取蘊的因素。滅諦的定義是與教義相符的，即染污滅盡的寂靜。道諦的定義是與教義相符的，即能夠到達寂靜滅盡的智慧。

【English Translation】 If one understands the nature of things such as prosperity and decline, then regarding worldly possessions and enjoyments, whether they are abundant or diminished and impoverished, one will definitely recognize that this is just a manifestation of the law. One will not cling to them as being eternal and unchanging. For example, (as stated in the 'Garland of Jewels'): 'He who understands all phenomena as illusory, and the cycle of birth and death as a pleasure garden, will not be harmed by afflictions and suffering, whether in times of prosperity or adversity.' Therefore, one will avoid excessive attachment to prosperity and anger towards adversity. (Yeshe Shenyen said:) Transcendent perfections are not objects of attachment and aversion, so they are not mentioned here. (Thus it is said.) In this way, by abandoning afflictions and gradually increasing special qualities, one will ultimately attain the ultimate state of omniscience, the state of Buddhahood. The commentary on the 'Compendium of Dharma' states: 'Gathering from the sutras the exposition of the nature of all phenomena,' this is the complete explanation of the first part of the 'Categories'. Now, starting from the third volume, a detailed explanation of the branches of the 'Compendium of Categories' will be given. Previously, only the term 'determination' was mentioned in the structure of the text. So, what is 'determination'? The answer is: Common divisions: There are two common divisions: their respective nature and their respective characteristics. First, starting from the four noble truths of the noble ones, one makes a determination, giving rise to a definite understanding that accords with reality. This is the 'Truth Determination'. Similarly, combining the three baskets and the twelve branches of scripture, one makes a determination and ascertainment. And from the person who obtains it and the realization to be obtained, one makes a determination and ascertainment. Thus, after gaining extensive knowledge, one makes a determination and ascertainment based on the way of engaging in mutually related discussions. Respective nature: Regarding the common meaning of 'Truth Determination', there are four natures. Regarding 'Truth Determination', there are five common meanings: definition, difference, numerical determination, order, and etymology. The definition is: As stated in the 'Compendium': 'Having the meaning of a characteristic that does not contradict the teachings.' For example, the definition of the truth of suffering is in accordance with the teachings, namely, the aggregates with defilements produced by the origin. The definition of the origin is in accordance with the teachings, namely, the factor that produces the aggregates of suffering. The definition of cessation is in accordance with the teachings, namely, the peace of the exhaustion of defilements. The definition of the path is in accordance with the teachings, namely, the wisdom that can reach the exhaustion of peace.

---

ོག་པའི་མཚན་ཉིད་ 1-367 དེ་བཞིན་ཉིད་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མས་དག་པ་བསྟན་པ་དང་མཐུན་པ་དང་། ལམ་བདེན་གྱི་མཚན་ ཉིད་ཐར་པར་འགྲོ་བའི་འཇུག་ངོགས་བསྟན་པ་དང་མཐུན་པའོ། །དེས་ན་མ་རིག་བག་ ཆགས་ཀྱི་རྐྱེན་དང་། ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས། ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ལུས་གྲུབ་སྟེ་ བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་བསྒྱུར་བའི་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་ནི་འདིར་བཤད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ དང་ཀུན་འབྱུང་མ་ཡིན་ནོ། །(བསྡུ་བར་གསུངས་པའི་དོན་)ཡང་འགོག་པ་དེ་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་ ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་ཞིང་། རྟག་ཏུ་ཡོད་ན་འབད་མེད་དུ་ཐར་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་ སྐྱོན་མེད་དེ། ཐར་བ་ནི་འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱས་པ་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་གྱི། སྐྱེད་པའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ཐ་དད་བསམ་པ་ལ། འགོག་པ་ནི་གཞན་གསུམ་ལས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་ མེད་པ་ཡིན་ཞིང་། ལམ་ཟག་མེད་ཡིན་པས་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་ལས་ཐ་དད་པ་ལ། གཉིས་པོའང་ཅི་རིགས་རྒྱུ་འབྲས་སུ་གྱུར་པའི་ཆ་ནི་ཐ་དད་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ཀུན་འབྱུང་ གང་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆ་ནས་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ཡང་སྲིད་དོ། །སྡུག་ བསྔལ་ཡིན་ལ་ཀུན་འབྱུང་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་པས་མི་གཅིག་པའང་ཡོད་དེ། (བསྡུ་བར།)བྱིས་ པའི་རྣམ་སྨིན་ལུང་མ་བསྟན་གྱིས་བསྡུས་པ་ཐམས་ཅད་དང་། ད་ལྟར་སྐྱེས་བུའི་རྩོལ་བ་ལས་ བྱུང་བའི་བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་ལུང་མ་བསྟན་རྣམས་དང་། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་སོགས་ པའོ། ། གྲངས་ངེས་ནི། བདེན་པ་བཞིར་བྱས་པ་ལ་འཁོར་བ་དང་མྱང་འདས་གཉིས་སུ་ངེས་ཤིང་། འཁོར་བ་ལའང་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་དང་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་གཉིས་སུ་ངེས་ལ། མྱང་འདས་ ལའང་འབྲས་བུ་འགོག་པ་དང་རྒྱུ་ལམ་བདེན་གཉིས་སུ་ངེས་པས་བདེན་པ་བཞི་སྟེ། རྒྱན་ དུ། གང་ཕྱིར་བདེན་པ་གཉིས་ལས་ནི། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་རྟག་འབྱུང་བར་འདོད། །གཉིས་ 1-368 ཀྱིས་ནུབ་པར་འགྱུར་དེའི་ཕྱིར། །དེ་ཤེས་འཇིག་རྟེན་ཤེས་ཞེས་བྱ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཤེས་ བྱ་ཐམས་ཅད་བདེན་བཞིར་འདུ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའ་དང་། སོ་སོར་བརྟགས་མིན་གྱི་ འགོག་པ་དང་། མ་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ ལ་སོགས་པ་རྣམས་བཞི་པོ་གང་དུའང་མ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། གོ་རིམ་ནི། ཡུལ་ཅན་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་དང་མཐུན་པར་ཡུལ་བདེན་པ་ བཞི་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་དག་ཇི་ལྟར་མངོན་རྟོགས་རིམ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ཡང་འཁོར་ བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་མི་ནད་དང་འདྲ་བར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། དེའི་རྒྱུ་ལས་དང་ཉོན་ མོངས་པའི་ཀུན་འབྱུང་ནི་ནད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འདྲ་བར་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་མཐའ་ དག་ལས་གྲོལ་བའི་འགོག་པ་ནད་མེད་པའ

【現代漢語翻譯】 四聖諦的體性 1-367 如是，與顯示如來藏自性清凈，遠離一切客塵相符；與顯示道諦的體性，趨向解脫的入處相符。因此，由無明習氣的因緣，以及無漏業的因，產生意所成的身，不可思議地轉變的死亡和出生，並非此處所說的苦和集。（所攝之義）又，如果滅諦是道的果，則將成為無常；如果恒常存在，則無需努力即可獲得解脫，此說無過失。因為解脫是滅諦現前，遠離垢染之果，而非生起之果。 就差別思而言，滅諦與其他三者，是不可說為即彼或異彼的。道是無漏，故與苦和集不同。二者在各自成為因果的方面是不同的，然而，集諦是什麼，苦諦就是什麼等等，在本體上也有可能是一致的。有的是苦諦而非集諦，因此也有不一致的情況。（攝義）如孩童的異熟果，為無記所攝的一切，以及現在由士夫努力所產生的苦樂舍受無記，以及器世界等等。 數量決定方面，分為四聖諦，決定為輪迴和涅槃二者。輪迴中，果決定為苦諦，因決定為集諦。涅槃中，果決定為滅諦，因決定為道諦，故為四聖諦。《莊嚴經論》中說：『以二諦故，世間諸有常生起，以二諦故而止滅，是故知彼即知世。』如是。並非一切所知都包含在四諦中，因為虛空，以及非擇滅，以及不清凈的如來藏，以及完全清凈的世界等等，都不包含在這四者之中。 次第方面，爲了與有境現觀的次第相符，故宣說了有境四諦，如『彼等如何現觀次第』。也就是，輪迴如同痛苦的集合，應知如疾病；其因，業和煩惱的集諦，應如疾病的起因，應斷除；從一切痛苦中解脫的滅諦，如同無病。

【English Translation】 The Nature of the Four Noble Truths 1-367 Likewise, it accords with showing that Suchness (Tathata) is pure from adventitious stains, and it accords with showing the nature of the Truth of the Path (Marga-satya) as the entrance to liberation. Therefore, the death and birth that transform inconceivably from the cause of the habitual tendencies of ignorance and from the cause of uncontaminated action, are not the suffering and origin spoken of here. (Meaning of what is collected) Furthermore, if cessation (Nirodha) is the result of the path, it will become impermanent, and if it is always present, liberation will be attained without effort, but there is no fault in this. Because liberation is the manifestation of cessation, the result of being free from stains, not the result of being produced. In terms of different thoughts, cessation is inexpressible as being the same as or different from the other three. The path is uncontaminated, so it is different from suffering and origin. The two are different in that they each become cause and effect, but nevertheless, what is the origin may also be suffering in terms of essence. There is suffering that is not origin, so there is also non-identity. (Collected meaning) All that is included in the indeterminate result of children, and the indeterminate feelings of pleasure, pain, and equanimity that arise from the efforts of individuals, and the world of containers, and so on. In terms of numerical certainty, when made into the four truths, it is certain that there are two: samsara and nirvana. In samsara, the result is certainly suffering, and the cause is certainly origin. In nirvana, the result is certainly cessation, and the cause is certainly the truth of the path, so there are four truths. In the Ornament, it says: 'Because of the two truths, the worlds are always arising. Because of the two, they will cease, therefore knowing that is called knowing the world.' Like that. It is not that all knowable things are included in the four truths, because space, and separate cessation, and impure Suchness, and the completely pure realm of the world, and so on, are not included in any of the four. In terms of order, in order to be in accordance with the order of the direct realization of the object-possessor, the four truths of the object are taught, as in 'How are those realized in order?' That is, samsara is like a collection of suffering, to be known like a disease; its cause, the origin of actions and afflictions, is like the cause of disease, to be abandoned; cessation, the liberation from all suffering, is like being without disease.

---

ི་བདེ་བ་དང་འདྲ་བར་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་། དེའི་ ཐབས་སུ་ལམ་ཟག་མེད་སྒོམ་པ་ནི་སྨན་བཟང་པོ་དང་འདྲ་བར་བསྟེན་པར་བྱ་བར་རྟོགས་ པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུད་བླ་མར། ནད་ནི་ཤེས་བྱ་ནད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་སྤང་བྱ་ལ། བདེར་གནས་ཐོབ་བྱ་ སྨན་ནི་བསྟེན་པར་བྱ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་དང་དེ་འགོག་པ་དང་དེ་བཞིན་ལམ། །ཤེས་བྱ་ སྤང་བྱ་རེག་པར་བྱ་ཞིང་བསྟེན་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། ངེས་ཚིག་ལ། ཐུན་མོང་དུ་རང་རང་གི་ངོ་བོ་རྣམ་པ་བཞི་བཞིར་བདེན་ཞིང་མི་བསླུ་བར་ གནས་པས། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་མཐོང་བ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བློ་སྐྱེ་བས་ན་ འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ། (མཛོད་འགྲེལ་དུ་དྲངས་པ།)འཕགས་པས་བདེ་བར་གང་གསུངས་ པ། །དེ་ནི་གཞན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་རིག །གཞན་གྱིས་བདེ་བར་གང་སྨྲས་པ། །དེ་ནི་འཕགས་ པས་སྡུག་བསྔལ་རིག། ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །ཁྱད་པར་དུ་མཛོད་འགྲེལ་དུ། གནོད་པའི་བདག་ ཉིད་ཡིན་པས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །འདི་ལས་སྡུག་ཀུན་འབྱུང་བས་ན་ཀུན་འབྱུང་ངོ་། །ཕུང་པོ་ ཞིག་པས་འཇུག་པ་མེད་པས་ན་འགོག་པའོ། །བགྲོད་པའི་དོན་གྱིས་ན་ལམ་མོ། །ཞེས་པ་ 1-369 ལྟར་རོ། ། ༈ སོ་སོའི་ངོ་བོ་ལས། བདེན་པ་རྣམས་ངེས་ཀྱི་གཞུང་དོན། གཞུང་དོན་ལ། བདེན་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་གང་ཞེ་ན། བདེན་བཞི་ཐུན་མོང་གི་དབྱེ་བ། ཕྱེ་བ་སོ་སོའི་རང་བཞིན། ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། ། ༈ བདེན་བཞི་ཐུན་མོང་གི་དབྱེ་བ། (དང་པོ།)དབྱེ་བ་ནི་འདི་ དག་གི་རང་བཞིན་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྣང་བས་ན་འཕགས་པས་ མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་བོ་དག་སྟེ། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་སྡུག་བསྔལ་ གྱི་བདེན་པ་དང་། ཤེས་ནས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་དང་། སྤངས་བས་འཐོབ་ པར་འགྱུར་བ་འགོག་པའི་བདེན་པ་དང་། ཐོབ་བྱ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཐབས་སུ་བསྟེན་པར་བྱ་ བ་ལམ་ཟབ་མོའི་བདེན་པའོ། ། ༈ ཕྱེ་བ་སོ་སོའི་རང་བཞིན། (གཉིས་པ།)རང་བཞིན་ལའང་དེ་ལྟར་བཞི་སྟེ། ཤེས་བྱ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ། སྤང་བྱ་ ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ། ཐོབ་བྱ་འགོག་པའི་བདེན་པ། བསྟེན་བྱ་ལམ་བདེན་གྱི་རྣམ་གཞག་ གོ། ༈ ཤེས་བྱ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ། དང་པོ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། བརྟན་གཡོའི་འཇིག་རྟེན་སྡུག་བསྔལ་དུ་ གཞག་པ། མདོའི་དོན་བཤད་དེ་རང་མཚན་ངོས་གཟུང་བ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པའམ་སྤྱི་ མཚན་བསྟན་པ། དེ་དག་ལས་འཕྲོས་པའི་ཁྱད་པར་བཤད་པའོ། ། ༈ བརྟན་གཡོའི་འཇིག་རྟེན་སྡུག་བསྔལ་དུ་གཞག་པ། དང་པོ་ལ་དོན་དངོས་དང་། དམིགས་བསལ་གཉིས་ལས། ༈ དངོས། དངོས་ལ་མདོར་བསྟན། རྒྱས་བཤད། དོན་བསྡུ་གསུམ་གྱི་ ༈ མདོར་བསྟན་པ། དང་པོ་ལ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དེ་ནི་གཡོ་བ་སེམས་ཅན་

【現代漢語翻譯】 爲了獲得與寂滅相似的快樂，以及爲了達到這個目的，修習無漏道如同服用良藥一樣，必須依止，因為《寶性論》中說：『疾病是應知的，病因是應斷的，安樂是應獲得的，藥物是應依止的。痛苦、痛苦之因、痛苦之滅以及道，是應知的、應斷的、應證的、應依止的。』 從詞義上講，共同之處在於各自的自性以四種方式真實且不虛妄地存在，因此，生起如實見到它們自性的智慧，稱為聖諦（Aryasatya）。（引自《俱舍論釋》）如經中所說：『聖者所說的快樂，他人認為是痛苦；他人所說的快樂，聖者認為是痛苦。』 特別是在《俱舍論釋》中說：『由於是損害的自性，所以是痛苦；一切痛苦由此產生，所以是集；蘊滅盡，所以是滅；具有行進之義，所以是道。』 各別的體性：諦的決定之宗義。 宗義：何為諦的決斷？四諦共同的分類，分類各自的自性，有漏無漏的差別。 四諦共同的分類： （第一）分類是，這些的自性在聖者的智慧中如實顯現，因此是聖者親眼所見的四諦。應完全了知的苦諦，了知后應斷除的集諦，斷除后將獲得的滅諦，以及作為實現可獲得之物的手段而應依止的道諦。 分類各自的自性： （第二）自性也有四種：應知的苦諦，應斷的集諦，應獲得的滅諦，應依止的道諦的分類。 應知的苦諦： 首先，什麼是苦諦？將有情和無情的世間安立為痛苦，解釋經文的意義，確定自相，展示痛苦的相或共相，以及解釋從這些延伸出的差別。 將有情和無情的世間安立為痛苦： 首先，分為實際和特殊兩種。 實際： 實際分為總說、廣說、總結三部分。 總說： 首先，苦諦是流動的有情。

【English Translation】 In order to attain happiness similar to Nirvana, and as a means to that end, cultivating the unpolluted path like taking good medicine, one must rely on it, because the 'Ratnagotravibhāga' says: 'Disease is to be known, the cause of disease is to be abandoned, happiness is to be attained, and medicine is to be relied upon. Suffering, the cause of suffering, the cessation of suffering, and the path, are to be known, abandoned, realized, and relied upon.' In terms of definition, the commonality lies in the fact that their respective natures exist truthfully and non-deceptively in four ways, therefore, the arising of wisdom that sees their nature as it is, is called the Noble Truths (Aryasatya). (Quoted in the 'Abhidharmakośabhāṣya') As it says in the sutra: 'What the noble ones say is happiness, others consider suffering; what others say is happiness, the noble ones consider suffering.' Especially in the 'Abhidharmakośabhāṣya', it says: 'Because it is the nature of harm, it is suffering; all suffering arises from this, so it is the origin; because the aggregates are destroyed, it is cessation; because it has the meaning of going, it is the path.' Individual essences: The definitive meaning of the truths. Meaning of the doctrine: What is the definitive determination of the truths? The common classification of the four truths, the individual natures of the classifications, the difference between polluted and unpolluted. Common classification of the four truths: (First) The classification is that the nature of these appears without error to the wisdom of the noble ones, therefore, they are the four truths directly seen by the noble ones. The truth of suffering to be fully known, the truth of origin to be abandoned after knowing, the truth of cessation to be attained after abandoning, and the truth of the profound path to be relied upon as a means to realize what is attainable. Individual natures of the classifications: (Second) There are also four natures: the truth of suffering to be known, the truth of origin to be abandoned, the truth of cessation to be attained, and the classification of the truth of the path to be relied upon. The truth of suffering to be known: First, what is the truth of suffering? Establishing the animate and inanimate world as suffering, explaining the meaning of the sutra, identifying the self-characteristic, showing the aspect or general characteristic of suffering, and explaining the differences that arise from these. Establishing the animate and inanimate world as suffering: First, it is divided into two: actual and special. Actual: The actual is divided into three parts: summary, detailed explanation, and conclusion. Summary: First, the truth of suffering is the moving sentient beings.

---

གྱི་འཇིག་རྟེན་གང་སྐྱེ་བ་དང་། བརྟན་པ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གང་དུ་སྐྱེ་བའི་གནས་ཀྱིས་ཀྱང་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། ། རྒྱས་བཤད་ལ། གཡོ་བ་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང་། བརྟན་པ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལས། ༈ རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལས། གཡོ་བ་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན། དང་པོ་ལ། གཞུང་དོན་གྱིས་ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་བ་དང་། སྤྱི་དོན་གྱིས་གཏན་ལ་དབབ་པ་གཉིས་ ཀྱི་གཞུང་དོན་ལ། ༈ གཞུང་དོན་གྱིས་ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་བ། སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་(དེ་ལ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ 1-370 པའི་འགྲོ་བ་གང་ཞེ་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་པའི་ཕུང་པོ་ས་བོན་དང་འབྲས་བུས་བསྡུས་པ་རྣམས་དང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ མྱོང་པར་འགྱུར་བའི་ལས་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་སའི་དངོས་གཞིར་རོ། །འགྲེལ་པར་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ་བའི་ལས་ ཀྱི་ས་བོན་དེ་ཡང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་འགྲོ་བ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་འགྲོ་བ་འདྲེས་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན་མི་འགྲོ་བའི་འགྲོ་བ་གང་ ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ན་དང་། དེའི་ལས་ཐ་མི་དད་དོ་ཞེས་སུ་སྨྲའི། ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ཙམ་གྱིས་འདྲེས་པར་མི་འདོད་དེ་གཟུགས་དང་ གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་། དེའི་ས་བོན་ཡང་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ རོ། །)རྣམས་སུ་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པར་སྦྱར་ཏེ། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་ཀྱིས་དེར་ཁྲིད་པས་སམ། ན་ར་ཀ་ཞེས་པའི་ན་མེད་པ་དང་ར་ ཏི་དགའ་བ་དང་ཀ་ར་བྱེད་པ་སྟེ། དགའ་བར་བྱེད་པ་མེད་པས་སམ་(འདུས་བཟང་ན་རེ་)སྐྱབས་ མི་རྙེད་པའི་དོན་གྱིས་ན་དམྱལ་བ་དང་། མི་ལྟར་འགྲེངས་ཏེ་མི་འགྲོ་བར་ཕལ་ཆེར་དུད་དེ་ འགྲོ་བས་ན་དུད་འགྲོ་རྣམས་དང་། ཡུན་རིང་བོར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འོང་བས་སམ། སྐོམ་པ་ དང་ལྡན་པས་ན་ཡི་དྭགས་(ལྟོ་གུག་ཁ་ཁབ་ལྟར་ཕྲ་དང་། །བཤང་ཟ་ཀུན་སྟོན་དྲི་ཟ་དང་། །ཆོས་ཟ་སྦྱིན་པ་ཟ་བ་དང་། ། ཆུ་འཐུང་བསམ་པས་འཚོ་བ་དང་། །མཆིལ་མ་ཟ་དང་ཕྲེང་བ་ཟ། །ཁྲག་ཟ་ཤ་ཟ་བདུག་པ་ཟ། །དྲག་ཤུལ་སྤྱོད་དང་གླགས་ལྟ་དང་། ། ས་འོག་གནས་དང་མཐུ་པོ་ཆེ། །མཚན་མོ་ལུས་འབར་མིར་གླགས་ལྟ། །འདོད་གཟུགས་གླིང་བར་གནས་པ་དང་། །གཤིན་ རྗེའི་དབྱུག་པ་བྱིས་པ་ཟ། །ཚངས་སྲིན་འབྲུ་ཡི་ཤུན་པ་ཟ། །མི་གཙང་ས་དང་ལམ་ཆེན་གནས། །སྤང་དུ་ཟ་དང་མེ་མདག་ཟ། ། དུག་ཟ་དགོན་པར་གནས་པ་དང་། །དུར་ཁྲོད་གནས་དང་ཤིང་ལ་གནས། །ལམ་གྱི་གཞི་མདོར་གནས་པ་དང་། །བདུད་ཀྱི་སྡེ་སྟེ་ སུམ་ཅུ་དྲུག །ཅེས་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ནས་རིག་རལ་གྱིས་བསྡུས་པའོ། །ཡི་དྭགས་ལྟོ་གུག་དང་། ཁ་ཁབ་ལྟར་ཕྲ་བ་དང་། བཤང་ བ་ཟ་བ་དང་། ཀུན་སྟོན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ཆོས་ཟ་དང་། སྦྱིན་པ་ཟ་བ་དང་། ཆུ་འཐུང་བ་དང་། བསམ་པས་འཚོ་བ་དང་།

【現代漢語翻譯】 有情眾生生於何處，以及 穩固的器世界生於何處，也應通過處所來理解。 廣釋中說，關於變動的有情眾生世界和穩固的器世界。 簡而言之，關於變動的有情眾生世界。 首先，從經文意義上確定其體性，並從總體意義上進行決斷，分為兩種。 關於經文意義上確定其體性。 何為有情眾生的出生？有情眾生即地獄眾生（此處的地獄眾生 1-370 的行境是什麼？即地獄眾生的蘊，由種子和果實所攝持。以及，地獄眾生 所感受的業是什麼？即《事師五十頌》中所說。解釋中說，如果地獄眾生的業 的種子也是地獄眾生的行境，那麼如何避免行境混淆？回答是，不屬於行境的行境 本身，以及其業，是無差別的。僅僅是普遍產生並不意味著混淆，因為色和 無色定的等持，以及其種子也被認為是行境，否則將導致成為行境本身。 ）等處，有情眾生的出生即是痛苦的真相，等等。 由於非福德之業的牽引，或者因為『那拉卡』（Naraka）中的『那』（na）意為沒有，『拉』（ra）意為喜悅，『卡拉』（kara）意為製造，即沒有喜悅的製造者，或者（《集學論》中說）因為找不到庇護所，所以稱為地獄。以及，不像人一樣站立行走，而是大多彎腰行走，所以稱為畜生。以及，長期不返回，或者因為 與口渴相伴，所以稱為餓鬼（腹如山大，口如針細，吞食糞便，暴露身體，常受飢渴逼迫，于諸方處馳奔求食，疲極而止，即便獲得少許飲食，隨即變為火焰，焚燒其身，故名餓鬼。——譯者注）。（餓鬼的肚子像山一樣大，嘴巴像針一樣細！吃糞便，全身赤裸，總是受到飢餓和乾渴的逼迫，在各個地方奔跑尋找食物，筋疲力盡才停下來，即使獲得少許飲食，隨即變為火焰，焚燒自身，所以叫做餓鬼。——譯者注） （肚子彎曲，嘴巴像針一樣細，吃糞便，吞食一切，吃氣味，吃法，吃佈施，喝水，以意念為食， 吃唾液，吃花環，吃血，吃肉，吃香，行為粗暴，伺機而動， 住在地下，擁有大神力，夜晚身體燃燒，伺機吃人， 住在欲界和色界之間，吃閻羅王的棍棒，吃小孩， 吃梵天的血肉，吃穀物的麩皮，住在不乾淨的地方和大道上， 在荒野中吃東西，吃火星，吃毒藥，住在寺廟裡， 住在墳場和樹上，住在道路的十字路口，是魔鬼的眷屬，總共三十六種。——《念住經》中日饒多吉所總結。餓鬼肚子彎曲，嘴巴像針一樣細，吃糞便，吞食一切，吃氣味，吃法，吃佈施，喝水，以意念為食，

【English Translation】 Where do sentient beings arise, and where does the stable container world arise? It should also be understood through the place. In the extensive explanation, regarding the moving sentient being world and the stable container world. In short, regarding the moving sentient being world. First, identify its nature from the meaning of the text and determine it from the general meaning, divided into two. Regarding identifying its nature from the meaning of the text. What is the birth of sentient beings? Sentient beings are hell beings (the realm of hell beings 1-370 is what? It is the aggregates of hell beings, encompassed by seeds and fruits. And, the karma experienced by hell beings is what? As stated in the Fifty Verses on the Guru. The explanation says, if the seed of the karma of hell beings is also the realm of hell beings, then how to avoid the confusion of realms? The answer is, the realm that is not a realm itself, and its karma, are undifferentiated. Merely universal arising does not imply confusion, because the samadhi of form and formless realms, and its seed, are also considered realms, otherwise it would lead to being the realm itself. ) etc., the birth of sentient beings is the truth of suffering, etc. Due to the pull of non-virtuous karma, or because 'Naraka' (ན་ར་ཀ་) means 'na' (ན་) is without, 'ra' (ར་) is joy, 'kara' (ཀ་ར་) is making, i.e., the maker of no joy, or (as stated in the Compendium of Trainings) because no refuge is found, it is called hell. And, not standing and walking like humans, but mostly bending over and walking, so they are called animals. And, not returning for a long time, or because accompanied by thirst, they are called pretas (ཡི་དྭགས་) (hungry ghosts). (Their bellies are as big as mountains, their mouths as thin as needles! They eat feces, are naked, and are constantly tormented by hunger and thirst, running around in all directions seeking food, stopping only when exhausted. Even if they obtain a little food, it immediately turns into flames, burning their bodies, hence the name hungry ghosts. --Translator's note). (belly curved, mouth thin as a needle, eats feces, devours everything, eats smells, eats Dharma, eats offerings, drinks water, lives on thought, eats saliva, eats garlands, eats blood, eats meat, eats incense, acts violently, waits for opportunities, lives underground, possesses great power, body burns at night, waits for opportunities to eat people, lives between the desire realm and the form realm, eats the Yama's club, eats children, eats Brahma's flesh, eats grain husks, lives in unclean places and on highways, eats in the wilderness, eats sparks, eats poison, lives in temples, lives in graveyards and on trees, lives at road junctions, is a retinue of demons, thirty-six in total. --Summarized by Rigrel from the Satipatthana Sutta. Hungry ghosts have curved bellies, mouths thin as needles, eat feces, devour everything, eat smells, eat Dharma, eat offerings, drink water, live on thought,

---

མཆིལ་ མ་ཟ་བ་དང་། ཕྲེང་བ་ཟ་བ་དང་། ཁྲག་ཟ་བ་དང་། ཤ་ཟ་བ་དང་། བདུག་པ་ཟ་བ་དང་། དྲག་ཤུལ་སྤྱོད་པ་དང་། གླགས་ལྟ་བ་དང་། སའི་འོག་ན་གནས་པ་དང་། མཐུ་པོ་ཆེ་དང་། མཚན་མོ་ལུས་རབ་ཏུ་འབར་བ་དང་། མི་རྣམས་ལ་གླགས་ལྟ་བ་དང་། འདོད་པའི་ གཟུགས་ཅན་དང་། གླིང་གི་བར་ན་གནས་དང་། གཤིན་རྗེའི་དབྱིག་པ་དང་། བྱིས་པ་ལ་ཟ་བ་དང་། ཚངས་པའི་སྲིན་པོ་དང་། 1-371 འབྲུ་དྲུས་པའི་ཤུན་པ་ཟ་བ་དང་། མི་གཙང་བ་ཟ་བ་དང་། ལམ་པོ་ཆེ་ན་གནས་པ་དང་། མང་དུ་ཟ་བ་དང་། མེ་མདག་ཟ་བ་དང་། དུག་ཟ་བ་དང་། དགོན་པ་ན་གནས་པ་དང་། དུར་ཁྲོད་ན་གནས་པ་དང་། ཤིང་ལ་གནས་པ་དང་། ལམ་གྱི་གཞི་མདོ་ན་གནས་པ་ དང་། བདུད་ཀྱི་སྡེ་སྟེ། དེ་ལྟར་མདོར་བསྡུས་ན་ཡི་དྭགས་ཀྱི་རིགས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཡོད་དོ། །)རྣམས་ཏེ་ངན་སོང་གསུམ་ དང་། ཡིད་ཤས་ཆེ་བ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོའི་ཤེད་ཀྱི་བུ་ཡིན་པས་ན་མི་དང་། དེའི་ཁྱད་པར་ གླིང་འདི་ལ་ལྟོས་ན་རི་རབ་ཀྱི་ཤར་ན་ཡོད་ཅིང་། ལུས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཤིང་བཟང་བ་ ཡོད་པས་ན་ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་དང་། མཚོ་མ་དྲོས་པའི་འགྲམ་ན་ཤིང་འཛམ་བུ་ཞེས་བྱ་ བ་ཤིང་ཐོག་ཆུ་ནང་ལྷུང་བ་རྣམས་འཛམ་བུ་ཆུ་བོའི་གསེར་དུ་འགྱུར་བ་ཡོད་ཅིང་དེས་མཚོན་ པའི་གླིང་ཡིན་པས་ན་འཛམ་བུ་གླིང་དང་། ལྷོ་མི་སྨོས་པ་ནི་གཞན་གསུམ་འདི་ལ་ལྟོས་ནས་ བཞག་པའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལ་ལྟོས་པའི་ནུབ་ན་ཡོད་ཅིང་སྦྱིན་པ་དང་ཉོ་ཚོང་ལ་སོགས་པ་ རྣམས་གཙོ་ཆེར་བ་ལང་ལ་སྤྱོད་པས་ན་ནུབ་ཀྱི་བ་ལང་སྤྱོད། འདི་ལ་ལྟོས་པའི་བྱང་ན་ཡོད་ ཅིང་སྐད་ངན་པ་སྨྲ་བའམ་འཆི་ཁར་(འཆི་དུས་འདེབས་པ་སོགས་)སྒྲ་མི་སྙན་པ་འབྱུང་བས་ན་བྱང་གི་ སྒྲ་མི་སྙན་ཏེ་མིའི་འཇིག་རྟེན་དང་། འདིར་ལྷ་མ་སྨོས་པ་ནི་འགྲོ་བ་གཞན་གྱི་ནང་དུ་འདུ་བས་ སོ། །གཙོ་བོ་རྒྱལ་པོ་བཞིའི་སྡེ་འམ་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པས་ན་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་ རྣམས་དང་། (ས་འགྲེལ་དུ།)ལོངས་སྤྱོད་མཆོག་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་རྩེ་བར་བྱེད་པས་ སམ། ཚངས་པའི་ལུས་ལས་བྱུང་བས་ན་ལྷ་ཞེས་བྱ་སྟེ་གོང་མ་རྣམས་ལའང་སྦྱར་རོ། །ལེགས་ བྱས་ལྷན་ཅིག་བྱས་པ་རྣམས་དེར་སྐྱེས་པས་སམ། (ཀཱ་མ་དྷེ་ནུར་) དབང་པོ་དང་འཛིན་བྱེད་དང་ སྤོང་གཞན་ལ་སོགས་ཉི་མའི་མིང་ཅན་བཅུ་གཉིས་དང་། འཕྲོག་བྱེད་དང་བདེ་འབྱུང་དང་ དབང་ལྡན་ལ་སོགས་པ་དྲག་པོ་བཅུ་གཅིག་དང་། ཡིད་གཅུགས་དང་ངེས་བྱེད་དང་ཟླ་བ་ཅན་ ལ་སོགས་པ་ནོར་ལྷ་བརྒྱད་དང་། ཐ་སྐར་གྱི་བུ་གཞོན་ནུ་གཉིས་ཏེ་སུམ་(འཆི་མེད་མཛོད་དུ། དབང་ པོ་འཛིན་བྱེད་སྤོང་གཞན་དང་། འཇོག་པོ་རྒྱས་བྱེད་བསྟེན་བྱ་དང་། ཆ་ཅན་རྣམ་གནས་ཁྱབ་འཇུག་དང་། འོད་ཅན་བགྲོད་བྱེད་ 1-372 བཤེས་གཉེན་ཉིད། །ཅེས་པ་ཉི་མའི་མིང་ཅན་བཅུ་གཉིས་

【現代漢語翻譯】 不吃唾液，不吃念珠，不吃血，不吃肉，不吃煙，不使用暴力，不伺機而動， 住在地下，擁有強大的力量，夜晚身體燃燒，窺視人們的弱點，擁有慾望的形體， 住在洲際之間，擁有閻羅王的權杖，吞噬孩童，梵天的羅剎， 吃脫粒后的穀殼，吃不潔之物，住在要道上，大量吞食，吃火星， 吃毒藥，住在寺廟裡，住在墓地裡，住在樹上，住在道路的交叉口， 是魔鬼的軍隊。簡而言之，有三十六種餓鬼。 （以上）是三惡道，以及那些以貪慾為主，身為生主之力的兒子，因此是人。 就此洲而言，位於須彌山的東方，身體特別優越美好，因此稱為東勝身洲（Purva-videha）。 在無熱惱海（Anavatapta）邊，有一種名為 Jambudvipa 的樹，其果實落入水中會變成 Jambudvipa 河的金子，因此以此命名的洲稱為 Jambudvipa（南贍部洲）。 至於南贍部洲（Jambudvipa），之所以不提及，是因為其他三洲都是相對於它而設立的。 相對於此洲，位於西方，主要從事佈施和貿易等活動，因此稱為西牛貨洲（Apara-godaniya）。 相對於此洲，位於北方，說話難聽或臨終時發出不悅耳的聲音，因此稱為北俱盧洲（Uttara-kuru），即人類的世界。 這裡沒有提到天神（Deva），是因為他們包含在其他眾生之中。 由於他們主要屬於四大天王（Caturmaharajakayikas）的部眾，因此被稱為四大天王所管轄的天神。 （《地藏經》中說：）他們沉浸在至上的享受中，或者從梵天的身體中產生，因此被稱為天神，這也適用於以上所說的。 那些一同行善的人會轉生在那裡，或者（如《如意寶藏論》中所說）擁有權勢、執持、捨棄等十二個太陽神的名字，以及掠奪者、快樂之源、有權者等十一個暴怒神的名字，以及控制心意、決定者、持月者等八個財神的名字，還有星宿之子，兩個年輕人，總共三十個（《不朽寶藏》中說：權勢、執持、捨棄，安置者、增長者、應侍者，具分者、各種住處、遍入者，光明者、行者、善友本身。這是十二個太陽神的名字）。

【English Translation】 Not eating saliva, not eating rosaries, not eating blood, not eating meat, not eating smoke, not using violence, not looking for opportunities, Residing underground, possessing great power, the body burning brightly at night, spying on people's weaknesses, having the form of desire, Residing between continents, possessing Yama's scepter, devouring children, Brahma's Rakshasa, Eating the husks of threshed grain, eating impure things, residing on main roads, devouring in large quantities, eating embers, Eating poison, residing in monasteries, residing in cemeteries, residing in trees, residing at road junctions, Being an army of demons. In short, there are thirty-six types of pretas (hungry ghosts). (The above) are the three lower realms, and those who are predominantly greedy, being sons of the Lord of Beings' power, are therefore humans. In relation to this continent, it is located east of Mount Meru, and the body is particularly superior and beautiful, hence it is called Purva-videha (Eastern Continent of Superior Body). On the shore of Anavatapta (Lake Manasarovar), there is a tree called Jambudvipa, whose fruits falling into the water turn into gold in the Jambudvipa River, hence the continent named after it is called Jambudvipa (Southern Continent of Jambudvipa). As for Jambudvipa (Southern Continent), it is not mentioned because the other three continents are established in relation to it. In relation to this continent, it is located in the west, mainly engaged in activities such as giving and trading, hence it is called Apara-godaniya (Western Continent of Cattle Trading). In relation to this continent, it is located in the north, speaking unpleasant words or making unpleasant sounds at the time of death, hence it is called Uttara-kuru (Northern Continent of Unpleasant Sound), which is the world of humans. The gods (Devas) are not mentioned here because they are included among other beings. Since they mainly belong to the retinue of the Four Great Kings (Caturmaharajakayikas), they are called the gods governed by the Four Great Kings. (In the Sutra of the Earth Store it says:) They are immersed in supreme enjoyment, or they arise from Brahma's body, hence they are called gods, and this also applies to the above-mentioned. Those who have done good deeds together are reborn there, or (as stated in the Wish-Fulfilling Treasury) possess the names of the twelve sun gods, such as power, holding, abandoning, and the eleven wrathful gods such as the plunderer, the source of happiness, the powerful one, and the names of the eight wealth gods such as controlling the mind, the determiner, the moon holder, and the sons of the constellations, two young men, a total of thirty (The Immortal Treasury says: power, holding, abandoning, the establisher, the increaser, the one to be served, the one with shares, various abodes, the all-pervader, the luminous one, the traveler, the good friend himself. These are the names of the twelve sun gods).

---

དང་། ཡང་། གཅིག་པུར་མ་སྐྱེས་འཆིང་བྱེད་དང་། །འཇོག་པོ་དྲག་པོ་ བརྩོན་འགྲུས་ལྡན། །འཕྲོག་བྱེད་ཉིད་དང་བདེ་འབྱུང་དང་། །མིག་གསུམ་གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་པ། །དབང་ལྡན་དང་ནི་ས་གསུམ་ པ། །དྲག་པོ་བཅུ་གཅིག་རྣམས་སུ་བཤད། །ཅེས་པ་དང་། ཡིད་གཅུགས་ངེས་བྱེད་ཟླ་བ་ཅན། །འཛིན་པ་ཉིད་དང་རླུང་དང་མེ། ། ཐོ་རངས་དང་ནི་རབ་གསལ་བྱེད། །ཅེས་པ་དེ་བརྒྱད་ནོར་ལྷར་བཤད། །ཅེས་པ་དང་། ཐ་སྐར་གྱི་བུ་གཞོན་ནུ་གཉིས་ནི། ཚོགས་ བདག་དང་སྨིན་དྲུག་གི་བུའོ། །)ཅུ་རྩ་གསུམ་ཡོད་པའམ། (དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ཏུ་)ཆོས་བཟང་ན་གནས་པ་ ལ་སོགས་པ་སུམ་(ཆོས་༡བཟང་མཐོ་༢བ་རི་༣རྩེ་ལེགས་༤མཐོང་དང་། །ཕྱོགས་༥གཅིག་ཤིང་གསེབ་༦ཤིང་རྟ་སྣ་ཚོགས་ ༧དང་། །དགའ་བྱེད་༨རྣམ་༩མཛེས་ཡོངས་༡༠འདུ་འདྲེས་པའི་༡༡འགྲམ། །ཚང་ཚིང་འགྲམ་༡༢དང་ནོར་བུའི་སྙིང་༡༣པོ་དང་། ། ཀུན་ཏུ་གསལ་༡༤སྤྱོད་གསེར་ཕུག་ཁང་༡༥བ་དང་། །ཕྲེང་བའི་གྲིབ་༡༦མ་དམའ་མཐོང་རྒྱུ་༡༧བ་དང་། །བཀྲ་༡༨བ་སྣ་ཚོགས་ ཀྱི་ཕྱེ་སྦྱོར་བ་འཇུག༡༩། ཞི་སྤྱོད་༢༠གླུ་ཡི་སྒྲ་ལ་ཤིན་ཏུ་དགའ། །ཞིང་མངོན་པར་ཆགས་པ་དང་གཟི་བརྗིད་འབར༢༡། །ཟླ་གནས་ ལྟར་རྒྱུ་༢༢ས་ལ་བཟུང་༢༣དང་ནི། །མིག་ཕྱེ་༢༤འགྲོ་ཞིང་བཙུམས་ནས་འགྲོ་༢༥བ་དང་། །ལུས་མདོག་བཟང་༢༦དང་ནོར་བུ་ འཆང་༢༧བ་དང་། །རིས་མཐུན་༢༨འཁོར་ན་གནས་༢༩དང་མཐོ་བར་བྱེད༣༠། །གཟི་བརྗིད་མཆོག་༣༡དང་གཟི་ཕྲེང་༣༢མ་ འདྲེས་༣༣པའོ། །)ཅུ་རྩ་གསུམ་ཡོད་པས་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དང་། (དཀའ་སྤྱད་དུ།)ལྷ་མ་ཡིན་དང་ འཐབ་པའི་འཇིགས་པ་དང་བྲལ་བས་ན་འཐབ་བྲལ་དང་། དེ་ལ་ནི་(ས་འགྲེལ་དུ།)བསོད་ནམས་ ཀྱིས་སོང་བས་སམ། མེལ་ཚེ་ཐུན་རེ་ལ་བསོད་ནམས་ལ་བསྐུལ་བའི་སྒྲ་འབྱུང་བས་སམ། ལྷ་ མཚེ་མར་བརྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བས་ན་མཚེ་མ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །དགའ་ཞིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ལས་ ཀྱིས་སོང་བས་སམ། ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བདེ་དང་ལྷག་པར་ལྡན་པས་ན་དགའ་ལྡན་ དང་། འདོད་ཡོན་རང་གིས་སྤྲུལ་པ་ལ་ཅི་དགར་སྤྱོད་པས་ན་འཕྲུལ་དགའ་དང་། གཞན་གྱིས་ སྤྲུལ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་དབང་སྒྱུར་བར་བྱེད་པས་ན་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་དེ་འདོད་པའི་ ཁམས་དང་། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཚངས་པ་སྟེ་དེའི་རིགས་སམ་འཁོར་ དུ་གཏོགས་པས་ན་ཚངས་(སའི་དངོས་གཞིར་དཔེར་ན་ནོར་བུ་ནི་ཕྱི་རོལ་ན་འོད་ཡོད་ལ་ནོར་བུ་ཉིད་འོད་མིན་པ་དེ་ 1-373 བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ལུས་ལ་ཕྱི་རོལ་ན་འོད་ཡོད་ལ་ལུས་ཉིད་ནི་འོད་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་མར་མེ་ནི་ཕྱི་རོལ་ན་འོད་ ཡོད་ལ་མར་མེ་ཉིད་ཀྱང་འོད་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ལུས་ཀྱང་འོད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །)རིས་ དང་། ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདུག་སྟེ་ཚིག་འདོན་ཅིང་སྨྲ་བས་ན། ཚང

【現代漢語翻譯】 又，『獨一無二，束縛者』，『堅固者，勇猛者，具精進』，『奪取者，安樂之源』，『三眼，他人無法戰勝者』，『有權者，三界之主』，被稱為『十一勇猛』。 『心之所向，決定者，持月者』，『執持者，風，火』，『黎明，極明者』，這八位被稱為財神。 還有，室女座（處女座）的兩個兒子是：象頭神（Gaṇapati）和昴宿星團（Kṛttikā）之子。 三十三（天）是指（在念住經中）安住于善法等三十三（種）：（法1善，高2地，山3頂，善見4，一方5，樹林6，車乘雜類7，喜8，種種9，普10集聚之邊11，茂盛之邊12，寶心13，普明14，行金室15，鬘影16，下見處17，吉祥18，種種和合處19，寂行20，極喜歌聲，田地顯現，光輝熾燃21，如月執行22，執持于地23，開眼而行24，閉眼而行25，身色善妙26，持寶27，同類眷屬而住28，高舉29，光輝至上31，光鬘不雜33）。 三十三（天）是因為有三十三種（功德），（在難行中）遠離與非天戰鬥的怖畏，所以稱為『無諍』。 對此，（在釋地中）是因為以福德前往，或者因為每一瞬間都有勸勉行善的聲音發出，或者因為化現為雙生神而生，所以也稱為『雙生』。 因為以歡喜和適意之業前往，或者因為具有大乘佛法的歡喜安樂，所以稱為『兜率』。 因為隨心所欲地享用自己所化的欲妙，所以稱為『樂變化』。 因為能自在地支配他人所化的享受，所以稱為『他化自在』，這些都屬於欲界。 爲了消除罪惡和不善之法，所以稱為梵天，即屬於梵天之族或眷屬（在地的實物中，例如寶珠在外有光，但寶珠本身不是光，同樣，初禪之身在外有光，但身體本身不是光。如同燈燭在外有光，燈燭本身也是光一樣，二禪之身也應知是光）。 在梵天前坐著，誦讀和說話，所以稱為梵。

【English Translation】 And, 'The only one, the binder', 'The steadfast, the fierce, endowed with diligence', 'The taker, the source of happiness', 'Three-eyed, invincible by others', 'The powerful, the lord of the three realms', are described as 'Eleven Fierce Ones'. 'Mindful, decisive, moon-bearing', 'Holder, wind, and fire', 'Dawn, and the very bright one', these eight are described as gods of wealth. Also, the two young sons of Tha-kar (Virgo) are: the Lord of Hosts (Gaṇapati) and the son of the Pleiades (Kṛttikā). Thirty-three (gods) refer to the thirty-three (qualities) such as abiding in good Dharma (in the Mindfulness Sutra): (Dharma 1 good, high 2 ground, mountain 3 top, good view 4, one side 5, forest 6, various vehicles 7, joy 8, various 9, universal 10 gathering edge 11, lush edge 12, jewel heart 13, universal light 14, conduct in a golden chamber 15, garland shadow 16, low viewing place 17, auspicious 18, various combinations 19, peaceful conduct 20, extreme joy in song, field manifestation, glory blazing 21, moving like the moon 22, holding onto the earth 23, walking with eyes open 24, walking with eyes closed 25, body color good 26, holding jewels 27, dwelling with harmonious retinue 28, elevating 29, supreme glory 31, unmixed garland of glory 33). Thirty-three (gods) because there are thirty-three (qualities), (in difficult practice) free from the fear of fighting with Asuras, therefore called 'Non-contention'. Regarding this, (in the Earth Commentary) it is because one goes with merit, or because at every moment a sound urging merit arises, or because one is born having transformed into twin gods, therefore it is also called 'Twin'. Because one goes with joyful and agreeable actions, or because one possesses the joy and happiness of Mahayana Dharma, therefore it is called 'Tuṣita'. Because one enjoys the pleasures of desire that one emanates oneself as one pleases, therefore it is called 'Nirmāṇarati'. Because one has the power to control the enjoyment emanated by others, therefore it is called 'Paranirmita-vaśavartin', these belong to the desire realm. For the sake of eliminating sinful and unwholesome Dharma, it is called Brahma, that is, belonging to the Brahma lineage or retinue (in earthly objects, for example, a jewel has light on the outside, but the jewel itself is not light, similarly, the body of the first dhyana has light on the outside, but the body itself is not light. Just as a lamp has light on the outside, and the lamp itself is also light, the body of the second dhyana should also be known as light). Sitting in front of Brahma, reciting and speaking, therefore it is called Brahma.

---

ས་པའི་མདུན་ན་འདོན་ དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆེན་པོ་ལས་སྐྱེས་ཤིང་ཚེ་ཚད་ལུས་ཚད་ལ་སོགས་པ་ཚངས་པ་གཞན་ ལས་ཆེ་བས་ན་ཚངས་ཆེན་ཏེ་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་། རང་གི་ས་པ་གོང་མ་ལ་ལྟོས་ཏེ་འོད་ ཀྱི་ཁྱོན་དང་གསལ་བ་གཉིས་ཀ་ཆུང་བས་ན་འོད་ཆུང་དང་། འོད་ཀྱི་ཁྱོན་ས་འོག་མ་བས་ཚད་ བཟུང་བར་མི་ནུས་པས་ན་ཚད་མེད་འོད་དང་། འོད་ཀྱི་ཁྱོན་དང་གསལ་བ་གཉིས་ཀ་ཆེ་ཞིང་ གནས་གཞན་མཐའ་དག་སྣང་བར་བྱེད་པས་ན་འོད་གསལ་ཏེ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང་། ཡིད་ཀྱི་ས་བའི་བདེ་བ་ནི་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ཞེས་བཏགས་ཤིང་། དེ་རང་གི་ས་བ་ གོང་མ་པས་ཆུང་བས་ན་དགེ་ཆུང་དང་། བདེ་བ་ས་འོག་མ་པས་ཚད་བཟུང་དུ་མེད་པ་དང་ ལྡན་པས་ན་ཚད་མེད་དགེ་དང་། བདེ་བ་ཆེར་རྒྱས་ཤིང་འཕེལ་བ་དང་ལྡན་པས་ན་དགེ་རྒྱས་ ཏེ་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང་། དེ་ཡན་ཆད་ས་གཞི་སྤྲིན་འཁྲིགས་པ་ལྟ་བུ་འདབས་ཆགས་ མེད་པས་ན་སྤྲིན་མེད་དང་། མི་གཡོ་བའི་བསོད་ནམས་ལས་སྐྱེས་བས་སམ། བྱམས་པ་ཕུལ་ དུ་བྱུང་བ་ལས་སྐྱེས་པས་བསོད་ནམས་སྐྱེས་དང་། གཞན་དང་འབྲེལ་བའི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ ཅད་ལས་འབྲས་བུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བས་ན་འབྲས་བུ་ཆེ་སྟེ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་། དེའི་བྱེ་ བྲག་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱིས་ཚོགས་དྲུག་གི་འདུ་ཤེས་འགགས་ཏེ་གནས་པས་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ སེམས་ཅན་དང་། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དང་མ་འདྲེས་པའི་གནས་གཙང་མ་གོང་མ་རྣམས་ལས་ཡོན་ ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་མི་ཆེ་བས་ན་མི་ཆེ་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པས་འགྱོད་ པའམ་ཉོན་མོངས་པའི་གདུང་བ་མེད་པས་ན་མི་གདུང་བ་དང་། རབ་ཏུ་ཞི་ཞིང་མཆོག་ཏུ་ མཛེས་པར་སྣང་བས་ན་གྱ་ནོམ་སྣང་དང་། མཐོང་བའམ་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་ཅིང་བཟང་བས་ 1-374 ན་ཤིན་ཏུ་མཐོང་དང་། གནས་གཞན་དང་འབྲེལ་བ་འདི་ལས་ཡོན་ཏན་ལྷག་པ་གོང་ན་མེད་ པས་ན་འོག་མིན་(ཨ་ཀ་ནིཥྛ་)དང་། ཡང་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བསགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་ པ་ཡིན་པས་ན་བསགས་མཐའ་(ཨཱ་གྷ་ནིཥྛ་)ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་། སྙོམས་ འཇུག་གི་སྤྱོར་བའི་དུས་སུ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་པའི་རྣམ་པར་བྱེད་ཅིང་། ལམ་དེ་ ཉིད་སྐྱེ་ཞིང་མཆེད་པ་བྱུང་བས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའང་དེའི་མིང་གིས་བཏགས་ནས་ནམ་མཁའ་ མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་པའི་རྣམ་པར་ བྱེད་པས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཅི་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་པའི་རྣམ་པར་བྱེད་པས་ ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། འདུ་ཤེས་ནི་ནད་དང་འབྲས་དང་ཟུག་རྔུ་དང་འདྲ་ཞིང་། འདུ་ཤེས་མེད་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པའོ་སྙམ་པའི་རྣམ་པར་བྱེད་ཅིང་འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་ཞན་པ་ བྱུང་བས་ན་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཏེ་གཟུགས་མེད་པའི་

【現代漢語翻譯】 在地的引路者，從偉大的善根中產生，壽命和身量等比其他梵天更大，因此稱為大梵天（梵：Mahābrahmā，含義：偉大的梵天），屬於初禪天。 相對於其上層境界，光芒的範圍和明亮程度都較小，因此稱為小光天（梵：Parīttābha，含義：有限的光）。光芒的範圍無法與其下層境界相比，因此稱為無量光天（梵：Apramāṇābha，含義：無限的光）。光芒的範圍和明亮程度都很大，照亮所有其他地方，因此稱為極光凈天（梵：Ābhāsvara，含義：光輝燦爛），屬於二禪天。 意識的喜樂是完全寂靜的，因此被稱為善，但比其上層境界小，因此稱為少善天（梵：Parīttaśubha，含義：有限的善）。喜樂具備其下層境界無法比擬的無限性，因此稱為無量凈天（梵：Apramāṇaśubha，含義：無限的善）。喜樂極大增長和發展，因此稱為遍凈天（梵：Śubhakṛtsna，含義：普遍的善），屬於三禪天。 以上這些，地基如同堆積的雲朵般沒有邊緣，因此稱為無雲天（梵：Anabhraka，含義：無雲）。從不動的福德中產生，或者從卓越的慈愛中產生，因此稱為福生天（梵：Puṇyaprasava，含義：福德所生）。相對於其他凡夫俗子，其果報最為殊勝，因此稱為廣果天（梵：Bṛhatphala，含義：大果），屬於四禪天。 這些天的分支中，由於生來就停止了六識的運作而安住，因此稱為無想有情天（梵：Asaṃjñasattva，含義：無想眾生）。在與凡夫俗子不混雜的清凈天中，功德的差別不大，因此稱為無煩天（梵：Avṛha，含義：無煩惱）。由於獲得了特殊的禪定，沒有後悔或煩惱的痛苦，因此稱為無熱天（梵：Atapa，含義：無熱）。顯現為極其寂靜和極其美麗，因此稱為善現天（梵：Sudṛśa，含義：善於顯現）。見解或看法完全清凈和美好，因此稱為善見天（梵：Sudarśana，含義：善見）。由於沒有其他地方比這裡更具功德，因此稱為色究竟天（藏文：འོག་མིན་，梵文：Akaniṣṭha，梵文羅馬擬音：Akaniṣṭha，漢語字面意思：非下）。或者，因為這是聚集微塵的色法的終極，所以也稱為積聚之頂（藏文：བསགས་མཐའ་，梵文：Āghāniṣṭha，梵文羅馬擬音：Āghāniṣṭha，漢語字面意思：積聚之頂）。屬於色界。 在進入等持的修行時，會產生『虛空無邊』的想法，隨著這條道路的生起和發展，其果報也以同樣的名字命名，稱為空無邊處（梵：Ākāśānantyāyatana，含義：虛空無邊處）。同樣地，結合起來，產生『識無邊』的想法，因此稱為識無邊處（梵：Vijñānānantyāyatana，含義：識無邊處）。產生『一無所有』的想法，因此稱為無所有處（梵：Ākiṃcanyāyatana，含義：無所有處）。認為『想』如同疾病、癤子和痛苦，而『無想』則是完全的愚昧，因此產生『非想非非想』的想法，並且想的活動變得微弱，因此稱為非想非非想處（梵：Naivasaṃjñānāsaṃjñāyatana，含義：非想非非想處）。這些都屬於無色界。

【English Translation】 The guide of the place, born from great roots of virtue, whose lifespan and body size are greater than other Brahmas, is therefore called Great Brahma (Sanskrit: Mahābrahmā, meaning: Great Brahma), belonging to the first Dhyana heaven. Compared to its upper realms, the extent and brightness of its light are smaller, hence it is called Limited Light Heaven (Sanskrit: Parīttābha, meaning: Limited Light). The extent of its light cannot be compared to its lower realms, hence it is called Immeasurable Light Heaven (Sanskrit: Apramāṇābha, meaning: Immeasurable Light). The extent and brightness of its light are great, illuminating all other places, hence it is called Radiant Light Heaven (Sanskrit: Ābhāsvara, meaning: Radiant), belonging to the second Dhyana heaven. The bliss of consciousness is completely peaceful, hence it is called virtue, but smaller than its upper realms, hence it is called Limited Virtue Heaven (Sanskrit: Parīttaśubha, meaning: Limited Virtue). Bliss possesses the immeasurability that its lower realms cannot compare to, hence it is called Immeasurable Virtue Heaven (Sanskrit: Apramāṇaśubha, meaning: Immeasurable Virtue). Bliss greatly increases and develops, hence it is called Universal Virtue Heaven (Sanskrit: Śubhakṛtsna, meaning: Universal Virtue), belonging to the third Dhyana heaven. Above these, the ground is like accumulated clouds without edges, hence it is called Cloudless Heaven (Sanskrit: Anabhraka, meaning: Cloudless). Born from immovable merit, or born from excellent loving-kindness, hence it is called Merit-Born Heaven (Sanskrit: Puṇyaprasava, meaning: Merit-Born). Compared to other ordinary beings, its fruition is most excellent, hence it is called Great Fruit Heaven (Sanskrit: Bṛhatphala, meaning: Great Fruit), belonging to the fourth Dhyana heaven. Among the branches of these heavens, because the operation of the six consciousnesses is stopped from birth and they abide there, it is called Non-Perception Sentient Being Heaven (Sanskrit: Asaṃjñasattva, meaning: Non-Perception Sentient Being). In the Pure Abodes, which are not mixed with ordinary beings, the difference in qualities is not great, hence it is called No Affliction Heaven (Sanskrit: Avṛha, meaning: No Affliction). Because of obtaining special Samadhi, there is no regret or suffering from afflictions, hence it is called No Heat Heaven (Sanskrit: Atapa, meaning: No Heat). It appears extremely peaceful and extremely beautiful, hence it is called Good Appearance Heaven (Sanskrit: Sudṛśa, meaning: Good Appearance). Views or perspectives are completely pure and good, hence it is called Good Vision Heaven (Sanskrit: Sudarśana, meaning: Good Vision). Since there is no other place with more qualities than this, it is called Akanishtha Heaven (Tibetan: འོག་མིན་, Sanskrit: Akaniṣṭha, Romanized Sanskrit: Akaniṣṭha, Literal Chinese meaning: Not Below). Or, because it is the ultimate of form where minute particles are accumulated, it is also called the Peak of Accumulation (Tibetan: བསགས་མཐའ་, Sanskrit: Āghāniṣṭha, Romanized Sanskrit: Āghāniṣṭha, Literal Chinese meaning: Peak of Accumulation). It belongs to the Form Realm. During the practice of entering Samadhi, the thought 'space is infinite' arises, and as this path arises and develops, its fruition is also named with the same name, called the Sphere of Infinite Space (Sanskrit: Ākāśānantyāyatana, meaning: Sphere of Infinite Space). Similarly, combining them, the thought 'consciousness is infinite' arises, hence it is called the Sphere of Infinite Consciousness (Sanskrit: Vijñānānantyāyatana, meaning: Sphere of Infinite Consciousness). The thought 'there is nothing' arises, hence it is called the Sphere of Nothingness (Sanskrit: Ākiṃcanyāyatana, meaning: Sphere of Nothingness). The thought 'perception is like a disease, a boil, and a thorn, and non-perception is complete ignorance' arises, and the activity of perception becomes weak, hence it is called the Sphere of Neither Perception nor Non-Perception (Sanskrit: Naivasaṃjñānāsaṃjñāyatana, meaning: Sphere of Neither Perception nor Non-Perception). These all belong to the Formless Realm.

---

ཁམས་སུ་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བའང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པར་རིག་པར་བྱའོ། ། ༈ སྤྱི་དོན་གྱིས་གཏན་ལ་དབབ་པ། དེ་རྣམས་གཏན་ ལ་དབབ་པ་ནི། རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་སར། གྲངས་དང་གནས་དང་ཚད་རྣམས་དང་། །ཚེ་ཡི་ཚད་ དང་ལོངས་སྤྱོད་དང་། །སྐྱེ་བ་དང་ནི་ལུས་རྣམས་དང་། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་རྒྱ་ཆེར་རོ། །ཞེས་ གསུངས་པ་ལྟར་བརྒྱད་ལས། དང་པོ་གྲངས་ཀྱིས་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི། ཐམས་ཅད་ཀྱང་ ཁམས་ཀྱིས་ཕྱེ་ན་གསུམ་ཡིན་ཞིང་། སེམས་མི་འདྲ་བས་ཕྱེ་ན་ས་དགུར་འགྱུར་ལ། རིགས་ ཀྱིས་ཕྱེ་ན་འགྲོ་བ་དྲུག་སྟེ། (ཡབ་སྲས་མཇལ་བའི་)མདོ་ལས། སེམས་ཅན་ཚོགས་ཀྱིས་འགྲོ་དྲུག་ གང་བསྟན་པ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དུད་འགྲོ་ཡི་དྭགས་དང་། ལྷ་མིན་རིས་དང་མི་དང་ལྷ་ རྣམས་སུ། །མི་ཡི་སེང་གེས་ཀུན་རྫོབ་བཏགས་པ་མཛད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །རྒྱུད་དམ་ལམ་ གྱི་སྒོ་ནས་ལྔར་ཡང་གསུངས་ཏེ། སྲེད་སྲིད་མ་རིག་དབང་གིས་སྐྱེ་བོ་རྣམས། །མི་དང་ལྷ་ གནས་ངན་སོང་ལམ་གསུམ་པོ། །འགྲོ་བ་ལྔ་པོ་དག་ཏུ་མི་མཁས་འཁོར། །དཔེར་ན་རྫ་ 1-375 མཁན་འཁོར་ལོ་འཁོར་བ་བཞིན། །ཞེས་པ་དང་། (རྒྱུད་བླ་མར།)འཁོར་བའི་སྐྱེ་འཆི་ཐོག་མ་ མེད་འདིར་འགྲོ་བའི་ལམ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཛོད་ལས་ཀྱང་། དེར་ནི་དམྱལ་སོགས་འགྲོ་བ་ལྔ། །རང་གི་མིང་གིས་བསྟན་དེ་དག །ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་ ལུང་བསྟན་མིན། །སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བར་སྲིད་མིན། །ཞེས་ཁམས་གསུམ་པོ་དེར་འགྲོ་བ་ རྣམས་རིས་ལྔར་འདུས་ཤིང་། འགྲོ་བའི་ངོ་བོ་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་ལ་སྲིད་པ་བར་ མ་ནི་སྐྱེ་གནས་བཞིས་བསྡུས་ཀྱང་འགྲོ་བ་ལྔས་མ་བསྡུས་པར་(གདགས་པ་དང་རྒྱ་མཚོ་སྤྲིན་དུའང་) བཤད་དོ། །ལྷ་མ་ཡིན་ནི་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ལ་སོགས་པར་དུད་འགྲོ་བསྡུས་ཀྱང་མི་བླུན་པོ་ ལ་བ་ལང་ཞེས་སྨད་པ་ཙམ་སྟེ། ས་སྡེ་ལས། ལོངས་སྤྱོད་ལྷ་དང་འདྲ་བ་ལ་སོགས་པས་ལྷའི་ འགྲོ་བར་བསྡུས་ཤིང་། མདོ་ལས་ཀྱང་། འདི་དག་ནི་སྔོན་ནས་ལྷ་ཉིད་ལགས་སོ་ཞེས་ གསུངས་སོ། །ཀླུ་དང་ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་དུད་འགྲོར་འདུས་ ཤིང་། འཆི་མེད་མཛོད་དུ་ནི། རིག་འཛིན་ལྷ་མིན་གནོད་སྦྱིན་དང་། །སྲིན་པོ་དྲི་ཟ་མིའམ་ཅི། ། ཤ་ཟ་གསང་བ་གྲུབ་པ་དང་། འབྱུང་པོ་ལྷ་ཡི་སྐྱེ་གནས་ཅན། །ཞེས་བཤད་ལ། གྲུལ་བུམ་ དང་། སྲུལ་བོ་དང་། ལུས་སྲུལ་བོ་དང་། སྨྱོ་བྱེད་དང་། རྗེད་བྱེད་དང་། གྲིབ་གནོན་དང་། ནམ་གྲུའི་གདོན་དང་། བྱའི་གདོན་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡི་དྭགས་སོ། །ཞེས་ཀྱང་འཆད་དོ། ། མདོར་བསྡུ་ན་ངན་འགྲོ་དང་བདེ་འགྲོ་གཉིས་སོ། །གནས་ཀྱིས་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ། འདོད་པའི་ཁམས་ན་གནས་གཞན་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་སྟེ། ཉེ་འཁོར་བ་ནི་འཁོར་ཡིན་ཞིང་། ཉི་ ཚེ་བ་ནི་གནས་གཞན་ནའང་ཡོ

【現代漢語翻譯】 同樣，在欲界中眾生的出生也應被理解為苦諦。 總義的確定： 確定這些內容是：在進行分析研究時，如經文所說：『數量、處所和尺度等，壽命的長度和受用，出生和身體等，原因和條件都非常廣泛。』共有八個方面。首先，通過數量來確定：一切如果按界劃分，則有三界；如果按心識的不同來劃分，則有九地；如果按種類劃分，則有六道。如（《父子相見經》）中所說：『眾生之群所顯示的六道，即眾生地獄、畜生、餓鬼道，以及阿修羅、人和天人。人中獅子對這些世俗概念進行了詮釋。』 如是等等。從道的角度來說，也有五道的說法。如經文所說：『由於貪慾、有和無明的力量，眾生們在人、天和三個惡道中，像陶工的輪子一樣不斷輪迴。』（《寶性論》中說）『輪迴的生死無始無終，其中眾生之道有五種。』 同樣，《俱舍論》中也說：『在那裡，地獄等五道，以各自的名稱顯示，不是煩惱所染，也不是預言，不被稱為眾生。』因此，這三界中的眾生聚集為五類，沒有掩蓋眾生的本性，也不是預言，而中陰身雖然可以歸納為四生，但不能歸納為五道（在《發智論》和《海云經》中也有闡述）。 阿修羅可以歸入《念住經》等中的畜生道，但這只是因為愚笨的人被貶低為『像牛一樣』。如《本地分》中所說：『由於擁有與天人相似的享受等，所以被歸入天道。』經中也說：『這些人以前就是天人。』 龍、迦樓羅和腹行大類等都歸入畜生道。《不退轉輪經》中說：『明咒持者、阿修羅、夜叉和羅剎、乾闥婆、人非人，食肉者、秘密成就者和藥叉都屬於天人的出生處。』而鳩盤荼、部多、身腐爛者、癲狂者、失憶者、壓迫者、星宿鬼和鳥鬼等都屬於餓鬼道。 簡而言之，可以歸納為惡趣和善趣兩種。 通過處所來確定：在欲界中有三十六種不同的處所，其中近處是輪圍山，少分處在其他地方也有。

【English Translation】 Furthermore, the birth of sentient beings in the desire realm should also be understood as the truth of suffering. Establishing the General Meaning: Establishing these points is as follows: In the context of analysis and investigation, as stated in the scriptures: 'Numbers, places, and measures, the length of life and enjoyment, birth and bodies, causes and conditions are all extensive.' There are eight aspects. First, establishing through numbers: Everything, when divided by realms, is three; when divided by different states of mind, becomes nine grounds; when divided by types, there are six realms. As stated in the (Sutra of Meeting Father and Son): 'The assembly of sentient beings shows the six realms, sentient beings in hell, animals, hungry ghosts, asuras, humans, and gods. The lion among humans explained these conventional designations.' And so on. From the perspective of the path, there are also five realms mentioned. As the text says: 'Due to the power of craving, existence, and ignorance, beings revolve in the three paths of humans, gods, and the three lower realms, like a potter's wheel. The cycle of birth and death in samsara is beginningless, and the path of beings is of five kinds.' Similarly, the Treasury of Knowledge also states: 'There, the five realms, such as hell, are shown by their own names, not defiled by afflictions, nor prophecies, and are not called sentient beings.' Therefore, beings in these three realms are gathered into five categories, without obscuring the nature of beings, nor prophecies, and the intermediate state (antarabhava) is gathered by the four births but not by the five realms (as explained in the Prajnapti and Ocean of Clouds). Asuras can be included in the animal realm in the Mindfulness Sutra, etc., but this is only because foolish people are degraded as 'like oxen.' As stated in the Local Section: 'Because they have enjoyments similar to gods, they are included in the realm of gods.' The sutra also says: 'These were gods from before.' Nagas, Garudas, and large reptiles are all included in the animal realm. In the Immortal Treasury, it is said: 'Holders of knowledge, asuras, yakshas, rakshasas, gandharvas, what-are-humans, flesh-eaters, secret accomplices, and elementals have the birth-place of gods.' Kumbhandas, pretas, decaying bodies, madmen, forgetful ones, oppressors, constellation demons, and bird demons belong to the realm of hungry ghosts. In short, they can be summarized into two: bad destinies and good destinies. Establishing through places: In the desire realm, there are thirty-six different places, where the surrounding area is the wheel-enclosing mountains, and some places are elsewhere as well.

---

ད་པས་ལོགས་སུ་མི་བགྲང་། ཚ་དམྱལ་བརྒྱད། གྲང་དམྱལ་ བརྒྱད། ཡི་དྭགས་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་ཏེ་བཅོ་བརྒྱད་དང་། དུད་འགྲོ་ནི་ལྷ་མི་དང་ཡང་ལྷན་ཅིག་ རྒྱུ་བས་ལོགས་སུ་མི་བགྲང་བར། མི་ལ་གླིང་བཞི་དང་གླིང་ཕྲན་བརྒྱད་དེ་བཅུ་གཉིས་དང་། འདོད་ལྷའི་གནས་དྲུག་པོ་རྣམས་སོ། །མཛོད་དུ་ནི། དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་དང་། །མི་ 1-376 རྣམས་དང་ནི་ལྷ་རྣམས་དྲུག །འདོད་པའི་ཁམས་ཡིན་དམྱལ་བ་དང་། །གླིང་དབྱེ་བ་ལས་དེ་ ཉི་ཤུ། ཞེས་དམྱལ་བ་བརྒྱད་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་གཉིས་ཏེ་ངན་འགྲོའི་གནས་བཅུ་དང་། མིའི་ གླིང་བཞི་དང་ལྷའི་གནས་དྲུག་སྟེ་བདེ་འགྲོའི་གནས་བཅུ་རྣམས་བསྡོམས་པས་ཉི་ཤུར་ བསྟན་ཏོ། ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་གནས་གཞན་བཅོ་བརྒྱད་དེ། འདུ་ཤེས་མེད་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཆེ་ བའི་ནང་དུ་གཏོགས་པས། བསམ་གཏན་བཞི་ལ་ས་བཞི་གསུམ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བའི་བཅུ་ གཉིས་དང་། གནས་གཙང་མ་ལྔ་སྟེ་བཅུ་བདུན་གྱི་སྟེང་དུ། གནས་གཙང་མ་ལས་ཀྱང་འདས་ པ་ན་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་ཁོ་ན་བཞུགས་ པའི་འོག་མིན་ཆེན་པོ་དང་བཅས་པའོ། །དེ་ལྟར་འཕགས་པའི་གནས་དྲུག་ནི་སྡུག་བསྔལ་ གྱི་བདེན་པ་དངོས་མ་ཡིན་ཡང་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་ཞར་ལས་བྱུང་བའོ། །ཁ་ཆེ་བ་ནི་ཚངས་ ཆེན་པ་མདུན་ན་འདོན་གྱི་དགོན་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་བཅུ་དྲུག་ཏུ་འདོད་ལ། ཉི་འོད་བྱེ་བྲག་ཏུ་ སྨྲ་བ་ནི་བཅུ་བདུན་དུ་འདོད་ཅིང་། མཛོད་ལས་ཀྱང་། གོང་མའི་གནས་རྣམས་བཅུ་བདུན་ ནི། གཟུགས་ཁམས་ཡིན་དེར་སོ་སོ་ཡི། །བསམ་གཏན་ས་ནི་གསུམ་པ་ཡིན། །བཞི་པ་ས་ནི་ བརྒྱད་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིར་གནས་ གཞན་ཐ་དད་བ་མེད་ཅིང་། སྐྱེ་བ་ལེན་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་མེད་ཁམས་ ན་གནས་མེད་དོ། །སྐྱེ་བ་ལས་ནི་རྣམ་པ་བཞི། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་རྣམས་ས་དགུར་འཇོག་ པ་ན། འདོད་པའི་ཁམས་ས་གཅིག་དང་། གཟུགས་ཁམས་བསམ་གཏན་བཞི་པོ་ས་བཞི་དང་། གཟུགས་མེད་པ་བཞིའང་ས་བཞིའོ། །དེ་ལ་ཁམས་ནི་སྲེད་པས་རིས་སུ་བཅད་ཅིང་ལྟ་བས་ བདག་གིར་བྱས་པ་ཡིན་ལ། ས་ནི་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ན་བསམ་གཏན་ དང་པོ་ཐོབ་པ་ལྟ་བུ་ཆགས་བྲལ་གྱི་རིམ་པ་ཡིན་པས། ས་དགུས་ཁམས་གསུམ་བསྡུས་ཀྱང་ 1-377 ཁམས་གསུམ་གྱིས་ནི་ས་དགུ་མ་བསྡུས་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་བར་ ལ་མཐོང་ལམ་ལ་སོགས་པ་བརྟེན་པ་ན། ཁམས་ཟག་བཅས་ཡིན་ཡང་ས་ཟག་མེད་དུ་སྐྱེ་ བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བསྡུ་བར། ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ཁམས་ཀྱིས་ མ་བསྡུས་ཤིང་སས་བསྡུས་པར་བཤད་དོ། ། ལུས་ཚད་ཀྱིས་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ། དོན་དངོས་དང་། འཇལ་བྱེད་གཉིས་ལས། དངོས་ནི། ཆོས་མངོན་པ་ནས་ངན་སོང་གསུམ་ག

【現代漢語翻譯】 不單獨計算阿修羅。有八個熱地獄，八個寒地獄，餓鬼和阿修羅共十八個。旁生（動物）與天人和人類一起活動，因此不單獨計算。人類有四大部洲和八小洲，共十二個。還有欲界天的六個天處。 在《俱舍論》中說：『地獄、餓鬼、旁生，以及人類和六天。欲界即地獄，洲的劃分有二十。』這表明有八個地獄，餓鬼和旁生兩個，共十個惡趣處。人類的四大部洲和六個天處，共十個善趣處，加起來共有二十個。 在色界中有十八個不同的處所。無想天屬於廣果天。將四禪分為四、三、三地的十二個處所，加上五個凈居天，共有十七個。在凈居天之上，還有名為大自在天的處所，只有十地菩薩居住的色究竟天。 因此，六個聖者之境雖然不是苦諦的直接體現，但卻是從色界衍生出來的。克什米爾人認為，大梵天就像是寺院的住持，所以認為是十六個處所。日照部的分別說者認為是十七個處所。在《俱舍論》中也說：『上界的處所有十七，是色界，在那裡，每個禪定之地是第三。第四禪是第八。』 在無色界中，因為沒有色，所以沒有不同的處所。根據受生方式有四種形式，如經中所說：『無色界沒有處所，從受生來說有四種。』如果將這些分為九地，欲界是一地，色界的四禪是四地，無色界的四無色定也是四地。 其中，『界』是指被貪慾所分割，被見解所執為我所有的領域。『地』是指遠離貪慾的層次，例如獲得初禪。因此，雖然九地涵蓋了三界，但三界並不涵蓋九地。因為從初禪到無所有處，以及見道等都依賴於此，所以界是有漏的，但地可以生於無漏。因此，總結說，全知智等三種不被界所涵蓋，但被地所涵蓋。 以身體的尺度來確定，分為實際和衡量兩個方面。實際方面，從法相上來說，是三個惡趣……

【English Translation】 Asuras are not counted separately. There are eight hot hells, eight cold hells, and pretas (hungry ghosts) and asuras, making eighteen. Animals (beasts) move together with gods and humans, so they are not counted separately. Humans have four continents and eight subcontinents, making twelve. There are also the six abodes of the desire realm gods. In the Abhidharmakosha, it says: 'Hells, pretas, animals, and humans, and the six gods. The desire realm is hell, and the division of continents makes twenty.' This shows that there are eight hells, and two pretas and animals, making ten places of evil destinies. The four continents of humans and the six abodes of gods, making ten places of good destinies, add up to twenty. In the form realm, there are eighteen other places. The Non-Conceptual Realm belongs within the Great Fruit Realm. Dividing the four dhyanas into four, three, and three lands, there are twelve places, plus the five Pure Abodes, making seventeen. Above the Pure Abodes, there is also a place called the Great Powerful Realm, along with the Great Akanishta, where only tenth-level Bodhisattvas reside. Therefore, the six abodes of the noble ones, although not the direct truth of suffering, arise from the context of the form realm. The Kashmiris consider the Great Brahma to be like the abbot of a monastery, so they consider it to be sixteen places. The Sautrantikas consider it to be seventeen places. In the Abhidharmakosha, it also says: 'The upper abodes are seventeen, which is the form realm, where each dhyana land is the third. The fourth is the eighth.' In the formless realm, because there is no form, there are no different places. According to the manner of birth, there are four forms, as it says: 'The formless realm has no place, but from birth, there are four forms.' If these are divided into nine grounds, the desire realm is one ground, the four dhyanas of the form realm are four grounds, and the four formless absorptions are also four grounds. Among these, 'realm' (khams) refers to a domain that is divided by craving and possessed by views. 'Ground' (sa) refers to a level of detachment, such as attaining the first dhyana upon being free from desire. Therefore, although the nine grounds encompass the three realms, the three realms do not encompass the nine grounds. Because from the first dhyana to the realm of nothingness, and the path of seeing, etc., rely on this, the realm is contaminated, but the ground can be born in the uncontaminated. Therefore, it is summarized that the all-knowing wisdom and the three others are not encompassed by the realm, but are encompassed by the ground. To determine by the measure of the body, there are two aspects: the actual and the measuring. The actual aspect, from the perspective of the Dharma, is the three lower realms...

---

ྱི་ལུས་ཚད་ངེས་པ་མ་བཤད་ཅིང་། རྒྱལ་ བའི་ཡུམ་དུའང་། དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བ་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བའི་ལུས་ཚད་བཤད་དུ་མི་རུང་བར་ གསུངས་མོད་ཀྱི། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཏུ། མཚམས་མེད་གཅིག་ནས་ལྔའི་བར་དུ་བྱས་པའི་ མནར་མེད་ཀྱི་ལུས་ལ་དཔག་ཚད་གཅིག་ནས་ལྔའི་བར་དུ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་གསུངས་ཤིང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོར། མཚམས་མེད་བརྒྱད་བྱས་པའི་ལུས་ལ་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲི་ ཡོད་ཀྱང་གཅིག་ལ་གཅིག་ཐོགས་པ་མེད་པར་བཤད་ལ། དཀོན་མཆོག་ཏ་ལ་ལའི་མདོར། ཐེག་ཆེན་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་པའི་དམྱལ་བའི་ལྕེ་ལ་ཡང་དཔག་ཚད་འབུམ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་ པ་གསུངས་སོ། །ཉི་མའི་སྙིང་པོའི་མདོར། ཡི་དྭགས་ཆུང་བ་ལ་མཐོ་གང་དང་། ཆེ་བ་ལ་ དཔག་ཚད་སྟོང་པར་གསུངས་ཤིང་། དུད་འགྲོ་ཆུང་བ་ལ་སྐྲའི་རྩེ་མོའི་ལྔ་བཅུ་ཆ་ཙམ་དང་། ཉི་ཟེར་གྱི་རྡུལ་ཙམ་དང་། རྒྱ་ཤུག་གི་ཚི་གུའི་ཚད་ཙམ་དང་། ཆེ་བ་ལ་དཔག་ཚད་ཁྲི་ཡོད་པའི་ བར་ཏུ་གསུངས་ལ། གཞན་ཡང་གླང་པོ་ཆེ་རབ་བརྟན་དང་། ས་སྲུངས་ཀྱི་བུ་ལ་མཐའ་སྐོར་ དུ་དཔག་ཚད་བདུན་ཡོད་པ་དང་། ཆུ་སྲིན་ཉའི་རིགས་ལ་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱ་ཡོད་པ། ཉ་མིད་ ཀྱིས་དེ་ཡང་མིད་པར་ནུས་པ་དང་། དེ་མིད་ཀྱིས་ཉ་མིད་ཀྱང་མིད་པར་ནུས་པ་ལ་སོགས་པ་ གསུངས་སོ། །ལས་བརྒྱ་པར། ཆུ་སྲིན་ཆེ་བ་ལ་དཔག་ཚད་ཉིས་སྟོང་བདུན་བརྒྱ་ཡོད་པར་ བཤད་ཅིང་། ཉི་མའི་སྙིང་པོར། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་མཚོ་ལས་ལུས་མ་འཕགས་པར་ 1-378 སྟོད་ཀྱི་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དུ་ཕྱིན་ནས་སྟོན་པ་ལ་ཆོས་ཉན་པ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཕོ་ བའི་མདོར། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་དགའ་པོ་དང་ཉེར་དགའི་ལུས་ཀྱིས་རི་རབ་ཀྱང་གཡོ་ཞིང་། དབུགས་ཀྱི་དུག་གིས་རྒྱ་མཚོའང་བཏུང་དུ་མི་རུང་བར་བྱེད་པ་དང་། ལུང་དུ་ཀླུ་གཉིས་ཀྱིས་ རི་རབ་ལ་ལན་གསུམ་གསུམ་བཀྲིས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་(ཀླུ་རྣམས་སྤྲུལ་པ་ཡིན་པའང་སྲིད་ཅེས་ གསུངས་)སོ། །ས་སྡེ་ལས། ངན་སོང་གསུམ་གྱི་ལུས་ཚད་ནི། སྡིག་པ་ཇི་ལྟར་ཆེ་བ་བཞིན་དུ་ ལུས་ཆེ་ཞིང་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་ཆེ་ལ། སྡིག་པ་ཆུང་བ་ལྟར་ལུས་ཆུང་ཞིང་སྡུག་ བསྔལ་ཡང་ཆུང་བས། མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མེད་པར་གསུངས་སོ། །བདེ་འགྲོ་ལ་མི་ རྣམས་ཀྱི་ལུས་ཚད་ནི། འཛམ་བུ་གླིང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཚད། །ཁྲུ་བཞི་པ་དང་ཕྱེད་དང་བཞི། ། ཤར་དང་བ་ལང་སྤྱོད་དང་ནི། །བྱང་ཞེས་བྱ་བ་ཉིས་འགྱུར་བསྐྱེད། །ཅེས་འཛམ་བུ་གླིང་བའི་ མི་རྣམས་བསྐལ་པ་དང་པོའི་དུས་ན་ཆེ་ཞིང་སྙིགས་མའི་དུས་ན་ཆུང་ཡང་ཕལ་ཆེར་རང་རང་ གི་ཁྲུ་བཞི་པའམ་ཕྱེད་དང་བཞི་པར་ངེས་ལ། ཤར་ལུས་འཕགས་པོའི་མི་རྣམས་ལ་ཆོས་ མངོན་པ་གསུངས་དུས་ཀྱི་འཛམ་བུ་གླིང་པའི་ལུས་ཉིས་འགྱུར་དང་། ནུབ་བ་ལང་སྤྱོད་པ་ལ་ ཤར་གྱིའང་ཉིས་འགྱུར་དང་། བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་པ

【現代漢語翻譯】 關於身體的大小沒有確定的說法。在《聖母經》（རྒྱལ་བའི་ཡུམ།，指般若波羅蜜多經）中也說，謗法者墮入地獄，其身體的大小是無法描述的。 但在《念住經》（དྲན་པ་ཉེར་གཞག）中說，造作一到五無間罪者的無間地獄之身，其大小有一到五個「dPag tshad」（དཔག་ཚད།，梵文 Yojana，約等於11-16公里）。 在《涅槃經》（མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོར།）中說，造作八無間罪者的身體有八萬「dPag tshad」，但彼此之間互不障礙。 在《寶積經》（དཀོན་མཆོག་ཏ་ལ་ལའི་མདོར།）中說，誹謗大乘佛法者的地獄之舌也有十萬「dPag tshad」。 在《日藏經》（ཉི་མའི་སྙིང་པོའི་མདོར།）中說，小餓鬼高一拃（mTho gang），大餓鬼有一千「dPag tshad」。 小旁生有頭髮尖的五十分之一，或如陽光中的微塵，或如芥子大小；大的旁生有一萬「dPag tshad」。 此外，像王「Rab brtan」（རབ་བརྟན།）和土地神的兒子，周圍有七「dPag tshad」；鱷魚類的生物有五百「dPag tshad」，小魚可以吞下它們，大魚又能吞下小魚。 在《百業經》（ལས་བརྒྱ་པར།）中說，大鱷魚有二千七百「dPag tshad」。 在《日藏經》中，龍王們從不讓身體高出海面，他們前往三十三天（sTod kyi sum cu rtsa gsum du），向佛陀聽法。 在《轉識經》（རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཕོ་བའི་མདོར།）中說，龍王「噶布」（dGa' po）和「涅噶」（Nyer dga'）的身體能搖動須彌山（Ri rab），其氣息之毒使海水也無法飲用。經文中還說，兩條龍曾三次繞須彌山。 （經中說，龍可能是化身）。 《土地品》（ས་སྡེ།）中說，三惡道的身體大小取決於罪業的大小，罪業越大，身體越大，所承受的痛苦也越大；罪業越小，身體越小，痛苦也越小，因此沒有絕對的定論。 關於善趣中人類的身體大小： 『贍部洲（'Dzam bu gling ba）人的身高，四肘半；東勝身洲（Shar dang ba lang spyod dang ni），北俱盧洲（Byang zhes bya ba）是其兩倍。』 也就是說，贍部洲的人在最初的劫時高大，在末劫時矮小，但通常是四肘或四肘半。東勝身洲的人是贍部洲人的兩倍高，西牛賀洲（Nub ba lang spyod pa）的人又是東勝身洲人的兩倍高，北俱盧洲的人...

【English Translation】 There is no definite statement about the size of bodies. In the 'Mother of the Buddhas' (རྒྱལ་བའི་ཡུམ།, referring to the Prajnaparamita Sutra), it is also said that those who renounce the Dharma and are born in hell cannot have their body size described. However, in the 'Mindfulness Sutra' (དྲན་པ་ཉེར་གཞག), it is said that the body in the Avici Hell (mNar med), for those who have committed one to five of the five heinous crimes, is one to five 'dPag tshad' (དཔག་ཚད།, Sanskrit Yojana, approximately 11-16 kilometers) in size. In the 'Nirvana Sutra' (མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོར།), it is said that the body of those who have committed eight heinous crimes is eighty thousand 'dPag tshad', but they do not obstruct each other. In the 'Ratnakuta Sutra' (དཀོན་མཆོག་ཏ་ལ་ལའི་མདོར།), it is said that the tongue of those in hell who slander the Mahayana Dharma is also one hundred thousand 'dPag tshad'. In the 'Essence of the Sun Sutra' (ཉི་མའི་སྙིང་པོའི་མདོར།), it is said that small pretas (spirits) are one span high (mTho gang), and large pretas are one thousand 'dPag tshad'. Small animals are about one-fiftieth of the tip of a hair, or like a mote of dust in sunlight, or like the size of a mustard seed; large animals are up to ten thousand 'dPag tshad'. Furthermore, the elephant king 'Rab brtan' (རབ་བརྟན།) and the son of the earth god are seven 'dPag tshad' in circumference; crocodiles are five hundred 'dPag tshad', and small fish can swallow them, and large fish can swallow the small fish. In the 'Karma Shataka' (ལས་བརྒྱ་པར།), it is said that large crocodiles are two thousand seven hundred 'dPag tshad'. In the 'Essence of the Sun Sutra', the dragon kings never let their bodies rise above the ocean; they go to the Thirty-Three Heavens (sTod kyi sum cu rtsa gsum du) to listen to the Buddha's teachings. In the 'Transference of Consciousness Sutra' (རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཕོ་བའི་མདོར།), it is said that the bodies of the dragon kings 'Gabo' (dGa' po) and 'Nyerga' (Nyer dga') can shake Mount Meru (Ri rab), and the poison of their breath makes the ocean undrinkable. The sutra also says that two dragons circumambulated Mount Meru three times. (It is said in the sutra that dragons may be emanations). In the 'Earth Chapter' (ས་སྡེ།), the size of the bodies in the three lower realms depends on the magnitude of the sin; the greater the sin, the larger the body and the greater the suffering; the smaller the sin, the smaller the body and the smaller the suffering, so there is no absolute certainty. Regarding the size of human bodies in the happy realms: 'The height of the people of Jambudvipa ('Dzam bu gling ba) is four and a half cubits; Purvavideha (Shar dang ba lang spyod dang ni) and Uttarakuru (Byang zhes bya ba) are twice that.' That is, the people of Jambudvipa were tall in the first kalpa and short in the degenerate age, but are usually four or four and a half cubits. The people of Purvavideha are twice as tall as the people of Jambudvipa, the people of Aparagodaniya (Nub ba lang spyod pa) are twice as tall as the people of Purvavideha, and the people of Uttarakuru...

---

་ལ་ནུབ་ཀྱིའང་གཉིས་ཀྱིས་ཆེ་བ་སྟེ། སར། དེ་རྣམས་ཀྱང་རང་རང་གི་ཁྲུ་ཕྱེད་དང་བཞི་པར་ངེས་ཤིང་ལུས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་དང་ལྡན་པར་ གསུངས་སོ། །བསོད་ནམས་ལྡན་པའི་མི་འགའ་ཞིག་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་དང་མཉམ་པ་ སྟེ། ཡབ་སྲས་མཇལ་བར། རྒྱལ་བོ་སྤྱི་བོ་སྐྱེས་དང་བརྒྱ་བྱིན་གཉིས་སྟན་གཅིག་ལ་འདུག་པ་ ན་མིག་འབྱེད་འཛུམ་ཙམ་མ་གཏོགས་པར་ཁྱད་པར་མི་སྣང་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། (ཆུང་བ་ལ་)ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ཚད་དང་ཚེ་ཚད་དང་ལོངས་སྤྱོད་ནི་ས་སྡེ་ལས་སུམ་ཅུ་ རྩ་གསུམ་པ་དང་འདྲ་བར་གསུངས་སོ། །འདོད་ལྷ་རིགས་དྲུག་གི་ལུས་ཚད་ནི། འདོད་དང་ ལྡན་པ་ལྷ་ཡི་ལུས། །བཞི་ཆ་ནས་ནི་རྒྱང་གྲགས་དག །ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་བསྐྱེད། ། 1-379 ཅེས་པ་ལྟར་རྒྱལ་ཆེན་རིགས་བཞི་ལ་རྒྱང་གྲགས་བཞི་ཆ་དང་། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་ལ་རྒྱང་ གྲགས་ཕྱེད་དང་། འཐབ་བྲལ་བ་ལ་རྒྱང་གྲགས་བཞི་གསུམ་དང་། དགའ་ལྡན་པ་ལ་རྒྱང་ གྲགས་གཅིག་དང་། འཕྲུལ་དགའ་བ་ལ་གཅིག་དང་བཞི་ཆ་དང་། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ པ་ལ་རྒྱང་གྲགས་ཕྱེད་གཉིས་ཏེ། (ཆུང་བ་ལ་)འདོམ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ནས་(ཆེ་བ་ལ་)བྱེད་དང་ བརྒྱད་བརྒྱའི་བར་རོ། །གཟུགས་ཁམས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ཚད་ནི། གཟུགས་ཅན་དང་པོ་ དཔག་ཚད་ཕྱེད། །དེ་ཡི་གོང་མ་ཕྱེད་ཕྱེད་བསྐྱེད། །འོད་ཆུང་རྣམས་ཀྱི་ལྟག་ཡན་ཆད། །ལུས་ ནི་ཉིས་འགྱུར་ཉིས་འགྱུར་ཏེ། །སྤྲིན་མེད་དཔག་ཚད་གསུམ་དོར་རོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཚངས་ རིས་པའི་ལུས་ལ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་(འདོམ་ཉིས་སྟོང་)། མདུན་ན་འདོན་པ་ལ་གཅིག་དང་ (འདོམ་བཞི་སྟོང་)། ཚངས་ཆེན་ལ་ཕྱེད་དང་གཉིས་དང་། འོད་ཆུང་བ་ལ་གཉིས་དང་། ཚད་མེད་ འོད་པ་ལ་བཞི་དང་། འོད་གསལ་བ་ལ་བརྒྱད་དང་། དགེ་ཆུང་ལ་བཅུ་དྲུག་དང་། ཚད་མེད་ དགེ་ལ་སུམ་ཅུ་སོ་གཉིས་དང་། དགེ་རྒྱས་པ་ལ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་དང་། སྤྲིན་མེད་པ་ལ་དེའི་ ཉིས་འགྱུར་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་ལ་གསུམ་དོར་བས་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་དང་། བསོད་ནམས་སྐྱེས་པ་ ལ་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་དང་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་ལ་ལྔ་བརྒྱ་དང་། མི་ཆེ་བ་ལ་སྟོང་དང་། མི་གདུང་བ་ ལ་ཉིས་སྟོང་སྟེ། འཛམ་བུ་གླིང་གི་དཀྱུས་དང་མཉམ་པ་དང་། གྱ་ནོམ་སྣང་བ་ལ་བཞི་སྟོང་ དང་། ཤིན་ཏུ་མཐོང་བ་ལ་བརྒྱད་སྟོང་དང་། འོག་མིན་པའི་ལུས་ལ་དཔག་ཚད་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ སྟེ། འཛམ་བུ་གླིང་གི་དཀྱུས་ལ་ནི་དེའི་མཐོ་གང་ངོ་། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་གཟུགས་ མེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་ཚད་ངེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ན་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་པ་དང་། གོས་དམར་ ཅན་གྱི་སྡེ་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ཕྲ་བར་ཡོད་པར་འདོད་པ་ནི་མཛོད་འགྲེལ་ལས་བཀག་ ཅིང་། མདོ་ལས་གཟུགས་མེད་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་མཆོད་རྫས་སྣ་ཚོགས་པ་ཐོགས་ཏེ་བཅོམ་ ལྡན་འདས་ལ་ཆོས་མཉན

【現代漢語翻譯】 而西方二者更大。據記載，他們各自的身高固定為四肘半，並且身體非常巨大。有些有福之人與三十三天眾相同。在父子相見時，世尊（Śākyamuni，釋迦牟尼）和國王優填王（Udayana，उदयन）同坐一個座位，除了睜眼閉眼之外，沒有其他區別。 （就較小的而言）非天（Asura，阿修羅）的身量、壽命和受用，據說與欲界天（Kāmadhātu，欲界）的三十三天眾相同。欲界六天的身量是：『有欲天人的身體，從四分之一由旬到二由旬半。』 如是，四大天王的身量是四分之一由旬，三十三天眾是半由旬，夜摩天（Yāmadeva，夜摩天）是四分之三由旬，兜率天（Tuṣita，兜率天）是一由旬，化樂天（Nirmāṇarati，化樂天）是一又四分之一由旬，他化自在天（Paranirmita-vaśavartin，他化自在天）是二由旬半，（就較小的而言）從一百二十五弓到（較大的而言）八百弓。 色界天的身量是：『最初的有色天是半由旬，其上的每一層都增加一半。』『光小天以上，身體都是兩倍兩倍地增加。』『無雲天減少三由旬。』如是，梵眾天的身量是半由旬（二千弓），梵輔天是一由旬（四千弓），大梵天是二由旬半，少光天是二由旬，無量光天是四由旬，極光凈天是八由旬，少凈天是十六由旬，無量凈天是三十二由旬，遍凈天是六十四由旬，無雲天是其兩倍一百二十八由旬減去三由旬，即二十五由旬，福生天是二百五十由旬，廣果天是五百由旬，無煩天是一千由旬，無熱天是二千由旬，與贍部洲的直徑相同，善現天是四千由旬，善見天是八千由旬，色究竟天的身量是十六萬由旬，贍部洲的直徑是其身高。 由於無色界沒有色身，因此沒有固定的身量。因此，大眾部（Mahāsāṃghika，大眾部）和赤衣部（Kāśyapīya，迦葉臂耶）等認為有微細色身存在，這在《俱舍論》（Abhidharmakośa，阿毗達磨俱舍論）的註釋中被駁斥。經中記載，無色界的天人也手持各種供品，聽聞世尊說法。

【English Translation】 And the two of the west are even greater. It is said that their heights are fixed at four and a half cubits each, and they are endowed with extremely large bodies. Some fortunate beings are equal to the Thirty-three Gods. When the father and son met, it is said that when King Udayana and Śākyamuni were sitting on the same seat, there was no difference except for the opening and closing of their eyes. (Regarding the smaller ones) The body size, lifespan, and enjoyments of the Asuras are said to be similar to those of the Thirty-three Gods in the desire realm. The body sizes of the six desire realms are: 'The body of a god with desires, from a quarter of a yojana to two and a half yojanas.' Thus, the body size of the Four Great Kings is a quarter of a yojana, the Thirty-three Gods are half a yojana, the Yama Gods are three-quarters of a yojana, the Tuṣita Gods are one yojana, the Nirmāṇarati Gods are one and a quarter yojanas, and the Paranirmita-vaśavartin Gods are two and a half yojanas, (regarding the smaller ones) from one hundred and twenty-five bows to (the larger ones) eight hundred bows. The body sizes of the form realm beings are: 'The first form being is half a yojana, and each level above it increases by half.' 'Above the gods of limited light, the bodies increase twofold, twofold.' 'The cloudless realm subtracts three yojanas.' Thus, the body size of the Brahma Assembly is half a yojana (two thousand bows), the Brahma Retinue is one yojana (four thousand bows), the Great Brahma is two and a half yojanas, the Limited Light Gods are two yojanas, the Immeasurable Light Gods are four yojanas, the Clear Light Gods are eight yojanas, the Limited Virtue Gods are sixteen yojanas, the Immeasurable Virtue Gods are thirty-two yojanas, the Increasing Virtue Gods are sixty-four yojanas, the Cloudless Gods are twice that, one hundred and twenty-eight yojanas minus three yojanas, which is twenty-five yojanas, the Merit Born Gods are two hundred and fifty yojanas, the Great Fruit Gods are five hundred yojanas, the Non-afflicted Gods are one thousand yojanas, the Non-heated Gods are two thousand yojanas, which is equal to the diameter of Jambudvipa, the Well-appearing Gods are four thousand yojanas, the Well-seeing Gods are eight thousand yojanas, and the body size of the Akanishtha Gods is one hundred and sixty thousand yojanas, the diameter of Jambudvipa is its height. Since there is no form in the formless realm, there is no fixed body size. Therefore, the Mahāsāṃghika and Kāśyapīya schools, among others, believe that subtle forms exist, which is refuted in the commentary on the Abhidharmakośa. The sutras state that even the gods of the formless realm hold various offerings and listen to the Dharma from the Blessed One.

---

་པའི་ཕྱིར་འོང་བ་གསུངས་པ་ནི། དེར་སྐྱེས་པའི་འཕགས་པ་ཕྱིར་ 1-380 མི་འོང་ལ་སོགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྤྲུལ་པ་ཡིན་ཞིང་སྤྲུལ་པའི་ལུས་ལ་ཚད་ངེས་པ་མེད་ དོ་ཞེས་ཀྱང་གསུང་ངོ་། །འཇལ་བྱེད་ཀྱི་ཚད་ནི། གཟུགས་མིང་དུས་མཐའ་རྡུལ་ཡིག་དང་། སྐད་ཅིག་ཕྲ་རབ་རྡུལ་དང་ནི། །རྡུལ་ཕྲན་དང་ནི་དེ་བཞིན་དུ། །ལྕགས་ཆུ་རི་བོང་ལུག་དང་ གླང་། །ཉི་ཟེར་རྡུལ་དང་སྲོ་མ་དང་། དེ་ལས་ཤིག་དང་དེ་བཞིན་ནས། །སོར་ཚིགས་ཞེས་བྱ་ གོང་བདུན་འགྱུར་། །ཞེས་པ་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་མཐའ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་། དུས་ཀྱི་མཐའ་སྐད་ ཅིག་མ་དང་། མིང་གི་མཐའ་ཡི་གེ་ཡིན་པས་། །འདིར་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཆུང་ཤོས་མཐར་ཐུག་ པར་གྱུར་པ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་གྲུབ་མཐས་བརྟགས་ནས་བཞག་པ་བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་། ཐོགས་ པ་མེད་པའི་གཟུགས་ཡིན་ལ། དེ་བདུན་ལ་རྡུལ་ཕྲན་ཞེས་བྱ་ཞིང་། དེ་བཞིན་དུ་(དེ་བདུན་ལ་) ལྕགས་རྡུལ་དང་། (དེ་བདུན་ལ་)ཆུ་རྡུལ་དང་། (དེ་བདུན་ལ་)རི་བོང་གི་རྡུལ་དང་། (དེ་བདུན་ལ་)ལུག་ གི་རྡུལ་དང་། (དེ་བདུན་ལ་)གླང་གི་རྡུལ་དང་། (དེ་བདུན་ལ་)ཉི་ཟེར་གྱི་རྡུལ་དང་། (དེ་བདུན་ལ་)སྲོ་མ་ དང་། (དེ་བདུན་ལ་)དེ་ལས་བྱུང་བ་ཤིག་དང་། (དེ་བདུན་ལ་)ནས་རྣམས་ཀྱང་སྔ་མ་བདུན་ནི་ཕྱི་ མའི་ཚད་དེ། ནས་བདུན་ལ་སོར་གང་ཞེས་བྱའོ། །(ལྕགས་བྱང་མ་ལ་ཆགས་པའི་རྡུལ་ལ་ལྕགས་རྡུལ་ཞེས་ སོགས་ནི་རགས་པ་བ་སྟེ་སྔ་མ་བདུན་འགྱུར་ལས་ཕྱེ་ཞེས་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་ཙམ་མོ། །) གདགས་པ་དང་། རྒྱ་ཆེར་ རོལ་པ་ལ་སོགས་པར་བར་པ་རྣམས་ཀྱི་མིང་དང་གོ་རིམ་མི་འདྲ་བར་གསུངས་ཀྱང་། གྲངས་ མཐུན་པས་སོར་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །སོར་མོ་ཉི་ཤུ་བཞི་ལ་ཁྲུ། །ཁྲུ་བཞི་ལ་ནི་གཞུ་གང་ངོ་། ། དེ་དག་ལྔ་བརྒྱ་རྣམས་ལ་ནི། །རྒྱང་གྲགས་དེ་ལ་དགོན་པར་འདོད། །དེ་བརྒྱད་དཔག་ཚད་ ཅེས་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལྟར། སོར་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ལ་ཁྲུ་གང་དང་། ཁྲུ་བཞི་ལ་གཞུ་འདོམ་གང་ དང་། གཞུ་འདོམ་ལྔ་བརྒྱ་ལ་རྒྱང་གྲགས་ཞེས་བྱ་ཞིང་། གྲོང་ལས་རྒྱང་གྲགས་ཡན་ཆད་ འཕགས་པ་ནི་དགོན་པའི་ཚད་ཡིན་ལ། རྒྱང་གྲགས་བརྒྱད་ལ་ནི་དཔག་ཚད་ཅེས་བྱའོ། །ཚེ་ ཚད་ཀྱིས་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལའང་གཉིས་ལས། །དོན་དངོས་ནི། མིའི་ཚེ་ཚད་ནས་བརྩམས་ 1-381 ཏེ་བཤད་ན་གོ་སླ་བས། སྒྲ་མི་སྙན་ན་ཚེ་སྟོང་སྟེ། །གཉིས་ན་ཕྱེད་ཕྱེད་སྤངས་པའོ། །འདི་ན་ མ་ངེས་ཐ་མར་ནི། །ལོ་བཅུ་དང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད། །ཅེས་པ་ལྟར་སྒྲ་མི་སྙན་ན་ཚེ་ལོ་སྟོང་པ་ དང་། བ་ལང་སྤྱོད་ན་ལྔ་བརྒྱ་ཡོད་པ་དང་། ལུས་འཕགས་པོ་ན་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་པར་ངེས་ ཤིང་། འཛམ་བུ་གླིང་འདི་ན་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པར་ཐུང་ཤོས་ལ་ཚེ་ལོ་བཅུ་པ་དང་། བསྐལ་པ་དང་པོ་ཚེ་ལོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་། བར་སྐབས་བརྒྱད་ཁྲི་ལ་སོགས་པར་འ

【現代漢語翻譯】 關於『爲了…而來』的說法，是指在那裡出生的聖者不會再來，這等等都是通過三摩地（梵文：samādhi，專注）變幻出來的，並且變幻出來的身體沒有固定的尺寸限制。 度量的方法是：色（梵文：rūpa，物質）的終極是微塵，時間的終極是剎那，名稱的終極是字母。 如《俱舍論》所說：『極微、微、金水兔羊牛，日塵虱麥七七增。』意思是說，色的終極是極微，時間的終極是剎那，名稱的終極是字母。這裡，色最小的終極狀態是極微，這是通過各宗派的分析而確立的，無法被指示，是無礙的色。七個極微稱為微塵，同樣地，七個微塵是金塵，七個金塵是水塵，七個水塵是兔毛塵，七個兔毛塵是羊毛塵，七個羊毛塵是牛毛塵，七個牛毛塵是日塵，七個日塵是虱子，七個虱子是大麥。前面的七個是後面一個的度量單位，七個大麥稱為一指節。 （吸附在磁鐵上的微塵稱為金塵等等，這只是粗略的說法，只是將前面的七倍進行區分而命名的。） 在《律藏》和《方廣大莊嚴經》等經典中，對中間各級的名稱和順序有不同的說法，但由於數量相同，所以指節的長度是一致的。 『二十四指為一肘，四肘為弓，五百弓為一俱盧舍，八俱盧舍為一逾繕那。』意思是說，二十一個指節為一肘，四肘為一弓，五百弓稱為一俱盧舍，遠離村莊一俱盧舍以上的聖地是寂靜處的標準，八俱盧舍為一逾繕那。 關於用壽命來確定，也有兩種情況。實際情況是，從人的壽命開始說起比較容易理解。『聲音不好聽時，壽命為一千；兩種情況是減半。』意思是說，聲音不好聽時，壽命為一千年；像牛一樣生活時，壽命為五百年；身體高大時，壽命確定為二百五十年。在這個贍部洲，壽命長短並不確定，最短的壽命為十年，最初劫的壽命是無法估量的，中間的壽命有八萬歲等等。

【English Translation】 The statement 'coming for...' refers to the fact that the noble ones born there will not return, and these are all transformations through samadhi (Sanskrit: samādhi, concentration), and the transformed bodies have no fixed size limits. The method of measurement is: the ultimate of rūpa (Sanskrit: rūpa, form) is a dust particle, the ultimate of time is a kshana (moment), and the ultimate of name is a letter. As stated in the Abhidharmakośa: 'Paramāṇu, aṇu, gold, water, rabbit, sheep, ox, sunbeam, louse, barley, increasing by seven each time.' This means that the ultimate of form is a paramāṇu (smallest particle), the ultimate of time is a kshana, and the ultimate of name is a letter. Here, the smallest ultimate state of form is the paramāṇu, which is established through the analysis of various schools, cannot be indicated, and is an unobstructed form. Seven paramāṇus are called aṇu (dust particle), similarly, seven aṇus are gold dust, seven gold dusts are water dust, seven water dusts are rabbit hair dust, seven rabbit hair dusts are sheep wool dust, seven sheep wool dusts are ox hair dust, seven ox hair dusts are sunbeam dust, seven sunbeam dusts are lice, and seven lice are barley. The previous seven are the unit of measurement for the next one, and seven barleys are called one finger joint. (The dust particles attached to a magnet are called gold dust, etc., which is just a rough way of saying it, merely distinguishing the previous sevenfold and naming it.) In the Vinaya and the Lalitavistara Sutra, there are different names and orders for the intermediate levels, but since the numbers are the same, the length of a finger joint is consistent. 'Twenty-four fingers make an elbow, four elbows make a bow, five hundred bows make a krosha, and eight kroshas make a yojana.' This means that twenty-one finger joints make an elbow, four elbows make a bow, five hundred bows are called a krosha, and a sacred place more than a krosha away from a village is the standard for a solitary place, and eight kroshas make a yojana. Regarding determining lifespan, there are also two situations. The actual situation is that it is easier to understand if we start with the lifespan of humans. 'If the sound is unpleasant, the lifespan is a thousand; two situations are halved.' This means that if the sound is unpleasant, the lifespan is a thousand years; if living like a cow, the lifespan is five hundred years; if the body is tall, the lifespan is determined to be two hundred and fifty years. In this Jambudvipa, the length of life is not fixed, the shortest lifespan is ten years, the lifespan of the first kalpa is immeasurable, and the intermediate lifespan is eighty thousand years, etc.

---

གྱུར་ རོ། །འདོད་ལྷ་དྲུག་གི་ཚེ་ཚད་ནི། །མི་རྣམས་ཚེ་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལ། །འདོད་ལྷ་འོག་མའི་ཉིན་ཞག་ སྟེ། །དེ་ཡི་ཚེ་ལོ་ལྔ་བརྒྱའོ། །གོང་མ་གཉི་ག་ཉིས་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་པ་ལྟར་མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ནི་ རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞི་པའི་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཡིན་ལ། དེས་ནི་ཞག་ཆེན་པོ་སུམ་ཅུ་ལ་ཟླ་བ་དང་། དེ་བཅུ་གཉིས་ལ་ལོར་བྱས་པའི་ཚེ་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ཐུབ་ཅིང་། དེ་བཞིན་དུ། མི་ལོ་བརྒྱ་ནི་སུམ་ཅུ་ རྩ་གསུམ་པའི་ཞག་གཅིག་སྟེ་དེས་དེ་བསགས་པའི་ལོ་སྟོང་དང་། མི་ལོ་ཉིས་བརྒྱ་ནི་འཐབ་ བྲལ་པའི་ཞག་གཅིག་སྟེ་དེས་ལོ་ཉིས་སྟོང་དང་། མི་ལོ་བཞི་བརྒྱ་ནི་དགའ་ལྡན་པའི་ཞག་ གཅིག་སྟེ་དེས་ལོ་བཞི་སྟོང་དང་། མི་ལོ་བརྒྱད་བརྒྱ་ནི་འཕྲུལ་དགའི་ཞག་གཅིག་སྟེ་དེས་ལོ་ བརྒྱད་སྟོང་དང་། མི་ལོ་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་ནི་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་པའི་ཞག་གཅིག་སྟེ་དེས་ ལོ་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ཐུབ་པའོ། །མཛོད་འགྲེལ་དུ། རི་གཉའ་ཤིང་འཛིན་ཡན་ཆད་ན་ཉི་ཟླ་མེད་ ཀྱང་། པད་མ་དང་ཀུ་མུ་ཏ་བཞིན་དུ་མེ་ཏོག་གི་ཁ་བྱེ་ཟུམ་དང་། བྱ་རྣམས་སྐད་འབྱིན་མི་ འབྱིན་དང་། གཉིད་སངས་པ་དང་བྲོ་བ་ལ་སོགས་ཉིན་མཚན་དུ་འཇོག་ཅིང་། སྣང་བའི་བྱ་བ་ ནི་རང་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་བྱེད་པར་བཤད་དོ། །ངན་སོང་གསུམ་གྱི་ཚེའི་ཚད་ལ། །ཡང་སོས་ ལ་སོགས་དྲུག་རིམ་བཞིན། །འདོད་ལྷའི་ཚེ་དང་ཉིན་ཞག་མཉམ། །དེ་ཡིས་དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་ ཚེ། །འདོད་པའི་ལྷ་དང་འདྲ་བ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་དམྱལ་བ་ཡང་སོས་པས་རྒྱལ་ཆེན་རིས་ བཞི་པའི་ཚེ་ཚད་ལ་ཞག་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་དང་། ཐིག་ནག་པས་སུམ་ཅུ་རྩ་ 1-382 གསུམ་པའི་ཚེ་ཚད་ལ་ཞག་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་ལོ་སྟོང་དང་། བསྡུས་འཇོམས་པས་འཐབ་ བྲལ་བའི་ཚེ་ཚད་ལ་ཞག་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་ཉིས་སྟོང་དང་། ངུ་འབོད་པས་དགའ་ལྡན་པའི་ ཚེ་ཚད་ལ་ཞག་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་ལོ་བཞི་སྟོང་དང་། ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་པས་འཕྲུལ་དགའ་ བའི་ཚེ་ཚད་ལ་ཞག་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་ལོ་བརྒྱད་སྟོང་དང་། ཚ་བ་བས་གཞན་འཕྲུལ་དབང་ བྱེད་པའི་ཚེ་ཚད་ལ་ཞག་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་ལོ་ཆེན་པོ་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ཐུབ་པོ། །རབ་ཏུ་ཚ་ཕྱེད་ མནར་མེད་ནི། །བར་གྱི་བསྐལ་པའོ་དུད་འགྲོ་རྣམས། །མཆོག་རིང་བསྐལ་པའོ་ཡི་དྭགས་ རྣམས། །ཟླ་བ་ཉིན་ཞག་གི་ལྔ་བརྒྱ། །ཞེས་པ་ལྟར་རབ་ཏུ་ཚ་བའི་ཚེ་ཚད་བར་བསྐལ་ཕྱེད་ དང་། མནར་མེད་པའི་ཚེ་ཚད་བར་བསྐལ་གཅིག་སྟེ། གདགས་པར་དམྱལ་བ་འདི་དག་དང་ རིམ་པ་ལྟར་ཚངས་རིས་པ་དང་། འདུན་ན་འདོན་པ་ཚེ་ཚད་མཉམ་པར་བཤད་དོ། །དུད་འགྲོ་ རྣམས་ནི་ཚེ་ངེས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཡང་མཆོག་ཏུ་རིང་ན་བསྐལ་པར་གནས་པ་སྟེ། དགེ་སློང་ དག་ཀླུ་བརྒྱད་པོ་ནི་ཀླུ་ཆེན་པོ་སྟེ་བསྐལ་པར་གནས་པས་འཛིན་པའོ་ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཡི་ དྭགས་རྣམས་ནི་མིའི་ཟླ་བ་

【現代漢語翻譯】 至於轉生，欲界六天的壽命是：『人類壽命五十年，為下層欲界天的一日夜，其壽命為五百年。以上兩層依次翻倍。』如是，人類的五十年是四大天王天的一日夜，三十個日夜為一月，十二個月為一年，以此計算壽命為五百年。同樣，人類一百年是三十三天的一日夜，以此累積壽命為一千年；人類二百年是夜摩天的一日夜，以此計算壽命為二千年；人類四百年是兜率天的一日夜，以此計算壽命為四千年；人類八百年是樂變化天的一日夜，以此計算壽命為八千年；人類一千六百年是他化自在天的一日夜，以此計算壽命為一萬六千年。 在《俱舍論》的註釋中說：『在持雙山（Rinya Shingdzin）以上沒有日月，但像蓮花和睡蓮一樣，通過花朵的開放和閉合，鳥類的鳴叫與否，以及睡眠和清醒等來區分晝夜，顯現的作用則依靠自身的光芒。』 關於三惡道的壽命：『等活等地獄次第，與欲界天的壽命和日夜相同。』也就是說，它們各自的壽命與欲界天相同。如是，等活地獄以四大天王天的壽命為一日夜，壽命為五百年；黑繩地獄以三十三天的壽命為一日夜，壽命為一千年；眾合地獄以夜摩天的壽命為一日夜，壽命為二千年；號叫地獄以兜率天的壽命為一日夜，壽命為四千年；大號叫地獄以樂變化天的壽命為一日夜，壽命為八千年；焦熱地獄以他化自在天的壽命為一日夜，壽命為一萬六千年。 『極熱地獄半中劫，無間地獄中劫，旁生極長壽一劫，餓鬼月日五百歲。』如是，極熱地獄的壽命為半個中劫，無間地獄的壽命為一個中劫。經中說，這些地獄的壽命依次與梵眾天和喜樂天的壽命相同。旁生的壽命不確定，但壽命極長的可達一劫。如經中所說：『諸比丘，這八大龍王是壽命長達一劫的大龍。』餓鬼的壽命以人間一個月為一日夜，壽命為五百年。

【English Translation】 As for rebirth, the lifespan of the six desire realms is: 'Fifty human years is one day and night in the lower desire realm, and its lifespan is five hundred years. The two upper realms double successively.' Thus, fifty human years is one day and night in the Heaven of the Four Great Kings (Gyalchen Ris Zhi Pai), thirty days and nights make a month, and twelve months make a year, so the lifespan is five hundred years. Similarly, one hundred human years is one day and night in the Heaven of the Thirty-three (Sumchu Tsa Sumpai), accumulating to a lifespan of one thousand years; two hundred human years is one day and night in the Heaven Without Strife (Thabbralpai), calculating to a lifespan of two thousand years; four hundred human years is one day and night in the Heaven of Joyful (Galdanpai), calculating to a lifespan of four thousand years; eight hundred human years is one day and night in the Heaven of Enjoying Emanations (Thruldawai), calculating to a lifespan of eight thousand years; one thousand six hundred human years is one day and night in the Heaven of Controlling Others' Emanations (Zhenthrul Wangjye Pai), calculating to a lifespan of sixteen thousand years. In the commentary on the Abhidharmakosha (Dzö Drel), it says: 'Above the Mount Yoke-Bearing (Rinya Shingdzin), there are no sun and moon, but like lotuses and water lilies, day and night are distinguished by the opening and closing of flowers, the singing or not singing of birds, and sleeping and waking, etc. The function of appearance relies on the light of one's own body.' Regarding the lifespan of the three lower realms: 'The hells of Revival and so on, in order, are the same as the lifespan and days and nights of the desire realm gods.' That is to say, their respective lifespans are the same as the desire realm gods. Thus, the Hell of Revival (Yang Sö Pa) takes the lifespan of the Heaven of the Four Great Kings as one day and night, with a lifespan of five hundred years; the Hell of Black Lines (Thik Nagpa) takes the lifespan of the Heaven of the Thirty-three as one day and night, with a lifespan of one thousand years; the Hell of Crushing (Düs Jompa) takes the lifespan of the Heaven Without Strife as one day and night, with a lifespan of two thousand years; the Hell of Howling (Ngu Öpa) takes the lifespan of the Heaven of Joyful as one day and night, with a lifespan of four thousand years; the Hell of Great Howling (Ngu Ö Chenpopa) takes the lifespan of the Heaven of Enjoying Emanations as one day and night, with a lifespan of eight thousand years; the Hell of Burning Heat (Tsawa Ba) takes the lifespan of the Heaven of Controlling Others' Emanations as one day and night, with a lifespan of sixteen thousand years. 'The Hell of Extreme Heat is half an intermediate kalpa, the Hell of Uninterrupted Suffering is one intermediate kalpa, animals have a maximum lifespan of one kalpa, and hungry ghosts have five hundred years with months and days.' Thus, the lifespan of the Hell of Extreme Heat (Rabtu Tsawa) is half an intermediate kalpa, and the lifespan of the Hell of Uninterrupted Suffering (Marnepa) is one intermediate kalpa. The sutras say that the lifespans of these hells are successively equal to the lifespans of the Brahma Host Heaven and the Contented Heaven. The lifespans of animals are uncertain, but the longest can last for one kalpa. As the sutra says: 'Monks, these eight great nagas are great nagas with lifespans of one kalpa.' The lifespan of hungry ghosts (Yidak) is based on one human month as one day and night, with a lifespan of five hundred years.

---

ལ་ཞག་གཅིག་བྱས་པའི་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་བ་སྟེ། བཤེས་སྤྲིང་དུ། ལྔ་ སྟོང་དག་དང་ཁྲིར་ཡང་འཆིར་མི་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཉི་མའི་སྙིང་པོའི་མདོར། །དུད་ འགྲོ་ཚེ་ཐུང་བས་ཡུད་ཙམ་དང་། རིང་བ་བསྐལ་པ་ཐུབ་པ་དང་། ཡི་དྭགས་ཚེ་ཐུང་བས་ལོ་ སྟོང་དང་། རིང་བས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་ཐུབ་པར་གསུངས་སོ། །གྲང་དམྱལ་རྣམས་ཀྱི་ནི། ཏིལ་སྦྱང་ནང་ནས་ལོ་བརྒྱ་ཞིག །ཏིལ་གཅིག་ཕྱུང་བས་ཟད་གྱུར་པ། །ཆུ་བུར་ཅན་གྱི་ཚེ་ཡིན་ ཏེ། །གཞན་གྱི་ཚེ་ནི་ཉི་ཤུར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར་མ་གདྷཱའི་ཏིལ་ཁལ་བརྒྱད་ཅུས་གང་བའི་ བང་བ་ནས་ལོ་བརྒྱ་བརྒྱ་ནས་ཏིལ་རེ་རེ་ཕྱུང་བས་ཟད་པར་གྱུར་པ་ནི་ཆུ་བུར་ཅན་གྱི་ཚེ་ཚད་ ཡིན་ལ། ཆུ་བུར་རྡོལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་རྣམས་ནི་སྔ་མ་སྔ་མ་རྣམས་ལས་ཉི་ཤུར་ འགྱུར་གྱིས་རིང་བ་(ས་ལས། གྲང་བའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚེའི་ཚད་ནི། སེམས་ཅན་དམྱལ་ 1-383 བ་ཆེན་པོར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ཕྱེད་ཕྱེད་ཞུགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལ། བློ་བརྟན་ཚ་དམྱལ་གྱི་ ཕྱེད་ཕྱེད་གྲང་དམྱལ་ཞེས་དང་། རིག་རལ་སུམ་གཉིས་ཞེས་འཆད་མོད་བསྟུན་ན་ཕྱེད་ཕྱེད་པས་གྲང་དམྱལ་རིང་བར་གསལ་ ལོ། །)སྟེ། ཉེ་འཁོར་བ་དང་ཉི་ཚེ་བའི་ཚེ་ཚད་ནི་མ་ངེས་པར་གསུངས་སོ། །ཁམས་གོང་མ་དག་ གི་ནི། གཟུགས་ཅན་ཉིན་མཚན་མེད་ཚེ་ནི། །རང་ལུས་གཞལ་བའི་བསྐལ་པ་ཡིན། །འོད་ ཆུང་ནས་བཟུང་བསྐལ་ཆེན་ཏེ། །དེ་ཡི་འོག་མ་ཕྱེད་ཕྱེད་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་གཟུགས་ཁམས་ ན་ཉིན་མཚན་མེད་པས་ལོའི་སྒོ་ནས་མི་འཇོག་པར་རང་གི་ལུས་ལ་དཔག་ཚད་གང་ཡོད་དེའི་ གྲངས་དང་མཉམ་པའི་བསྐལ་པར་གནས་པར་འཇོག་གོ། དེའི་འོག་མ་གསུམ་ལ་ནི་བསྐལ་ ཆེན་ཕྱེད་ལ་བསྐལ་བར་བྱས་པའི་ཕྱེད་ཕྱེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཚངས་རིས་པས་བར་བསྐལ་ཉི་ཤུ་ དང་། མདུན་ན་འདོན་པས་བཞི་བཅུ་དང་། ཚངས་ཆེན་པས་དྲུག་ཅུ་ཐུབ་ཅིང་། འོད་ཆུང་བས་ བསྐལ་ཆེན་གཉིས་དང་། དགེ་ཆུང་བས་བཅུ་དྲུག་དང་། སྤྲིན་མེད་པས་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་དང་། མི་ཆེ་བས་སྟོང་དང་། འོག་མིན་པས་བསྐལ་ཆེན་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ཐུབ་ཅེས་བྱ་བའི་བར་ནི་སྔར་གྱི་ རིགས་པས་ཤེས་སོ། །གཟུགས་མེད་བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་ནི། ཉི་ཤུ་ལྷག་པས་ལྷག་པ་ཡིན། ། ཞེས་པ་ལྟར་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་པས་བསྐལ་ཆེན་ཉི་ཁྲི་དང་། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་ པས་བཞི་ཁྲི་དང་། ཅི་ཡང་མེད་པས་དྲུག་ཁྲི་དང་། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་བས་བསྐལ་ཆེན་བརྒྱད་ཁྲི་ ཐུབ་པོ། །དེ་དག་ལ་ཡང་། སྒྲ་མི་སྙན་མ་གཏོགས་པ་འཆི། །ཞེས་པས་སྒྲ་མི་སྙན་པའི་ཚེ་ཚད་ ནི་ངེས་པ་ཅན་ཡིན་ལ། གཞན་རྣམས་ལ་ནི་ཚེ་ཚད་མ་རྫོགས་པར་འཆི་བ་ཡོད་དོ། །འོན་ཀྱང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་དགའ་ལྡན་ན་བཞུག

【現代漢語翻譯】 如果以一年一度的拉ཞག་（音譯）來計算，那就是五百年。《親友書》中說：『五千乃至一萬，亦不會墮落。』就像這樣。《日藏經》中說：『旁生壽命短，瞬間即逝；長則可住一劫。餓鬼壽命短，千年即逝；長則可住八萬年。』關於寒地獄：『麻油缸中過百年，取出一粒油耗盡，是為水皰地獄壽，其他地獄二十倍。』就像這樣，如果從裝滿八十卡爾（重量單位）麻油的摩揭陀（古印度國名）麻油缸中，每過一百年取出一粒麻油，直到取完，這就是水皰地獄的壽命。而水皰破裂等地獄，其後的壽命比之前的長二十倍。（薩迦班智達的《薩迦格言》中說：『寒地獄眾生的壽命，比大地獄眾生的壽命，後者是前者的一半。』雖然布敦大師解釋說熱地獄減半是寒地獄的三分之二，但如果按照減半的說法，寒地獄的壽命顯然更長。）近邊地獄和孤獨地獄的壽命是不確定的。關於上界：『有色界無晝夜，以自身衡量為一劫。從少光天起為大劫，其下減半再減半。』就像這樣，在色界沒有晝夜，所以不用年來計算，而是以自身的高度來衡量，與自身高度相同的量為一劫。其下三界，以大劫的一半為一劫的一半再一半來計算。因此，梵眾天壽命為二十中劫，梵輔天為四十中劫，大梵天為六十中劫，少光天為二大劫，無量光天為十六大劫，極光凈天為一百二十五大劫，少凈天為一千大劫，色究竟天為一萬六千大劫。這些之間的關係可以通過之前的推理得知。『無色界千劫，二十餘倍增。』就像這樣，空無邊處天為二萬大劫，識無邊處天為四萬大劫，無所有處天為六萬大劫，非想非非想處天為八萬大劫。對於這些，也有『除了聲音不悅耳，都會死亡。』因此，聲音不悅耳的壽命是確定的，而其他的則有未滿壽命而死亡的情況。然而，菩薩一生補處住在兜率天。 If calculated with a 'lazhag' (transliteration) per year, it would be five hundred years. In the 'Friendly Letter' it says, 'Five thousand or even ten thousand, will not fall.' It's like this. In the 'Essence of the Sun Sutra': 'The lifespan of animals is short, a fleeting moment; if long, they can live for a kalpa. The lifespan of pretas is short, a thousand years pass; if long, they can live for eighty thousand years.' Regarding the cold hells: 'A hundred years pass in a sesame oil vat, one sesame seed is taken out and exhausted, that is the lifespan of the blister hell; the other hells are twenty times longer.' Like this, if from a vat filled with eighty 'khal' (unit of weight) of sesame oil from Magadha (ancient Indian kingdom), one sesame seed is taken out every hundred years until it is exhausted, that is the lifespan of the blister hell. And the hells after the blister bursts, etc., their lifespans are twenty times longer than the previous ones. (Sakya Pandita's 'Sakya Sayings' says: 'The lifespan of beings in the cold hells is half that of beings in the great hells.' Although Buton explains that half of the hot hells is two-thirds of the cold hells, if according to the half, the lifespan of the cold hells is obviously longer.) The lifespans of the neighboring hells and solitary hells are uncertain. Regarding the upper realms: 'The form realm has no day or night, measuring oneself is one kalpa. Starting from the Lesser Light Heaven is a great kalpa, those below are halved and halved again.' Like this, in the form realm there is no day or night, so it is not calculated in years, but measured by one's own height, the amount equal to one's own height is considered one kalpa. The three realms below that are calculated by halving a great kalpa, then halving it again. Therefore, the lifespan of the Brahma Assembly Heaven is twenty intermediate kalpas, the Brahma Assistant Heaven is forty intermediate kalpas, the Great Brahma Heaven is sixty intermediate kalpas, the Lesser Light Heaven is two great kalpas, the Immeasurable Light Heaven is sixteen great kalpas, the Pure Light Heaven is one hundred and twenty-five great kalpas, the Lesser Pure Heaven is one thousand great kalpas, and the Akanistha Heaven is sixteen thousand great kalpas. The relationships between these can be known through previous reasoning. 'The formless realm is a thousand kalpas, increased by more than twenty times.' Like this, the Space Infinity Heaven is twenty thousand great kalpas, the Consciousness Infinity Heaven is forty thousand great kalpas, the Nothingness Heaven is sixty thousand great kalpas, and the Peak of Existence Heaven is eighty thousand great kalpas. For these, there is also 'Except for unpleasant sounds, they will die.' Therefore, the lifespan of unpleasant sounds is certain, while others may die before their lifespan is complete. However, a Bodhisattva who is one birth away from enlightenment resides in Tushita Heaven.

【English Translation】 If calculated with a 'lazhag' (transliteration) per year, it would be five hundred years. In the 'Friendly Letter' it says, 'Five thousand or even ten thousand, will not fall.' It's like this. In the 'Essence of the Sun Sutra': 'The lifespan of animals is short, a fleeting moment; if long, they can live for a kalpa. The lifespan of pretas is short, a thousand years pass; if long, they can live for eighty thousand years.' Regarding the cold hells: 'A hundred years pass in a sesame oil vat, one sesame seed is taken out and exhausted, that is the lifespan of the blister hell; the other hells are twenty times longer.' Like this, if from a vat filled with eighty 'khal' (unit of weight) of sesame oil from Magadha (ancient Indian kingdom), one sesame seed is taken out every hundred years until it is exhausted, that is the lifespan of the blister hell. And the hells after the blister bursts, etc., their lifespans are twenty times longer than the previous ones. (Sakya Pandita's 'Sakya Sayings' says: 'The lifespan of beings in the cold hells is half that of beings in the great hells.' Although Buton explains that half of the hot hells is two-thirds of the cold hells, if according to the half, the lifespan of the cold hells is obviously longer.) The lifespans of the neighboring hells and solitary hells are uncertain. Regarding the upper realms: 'The form realm has no day or night, measuring oneself is one kalpa. Starting from the Lesser Light Heaven is a great kalpa, those below are halved and halved again.' Like this, in the form realm there is no day or night, so it is not calculated in years, but measured by one's own height, the amount equal to one's own height is considered one kalpa. The three realms below that are calculated by halving a great kalpa, then halving it again. Therefore, the lifespan of the Brahma Assembly Heaven is twenty intermediate kalpas, the Brahma Assistant Heaven is forty intermediate kalpas, the Great Brahma Heaven is sixty intermediate kalpas, the Lesser Light Heaven is two great kalpas, the Immeasurable Light Heaven is sixteen great kalpas, the Pure Light Heaven is one hundred and twenty-five great kalpas, the Lesser Pure Heaven is one thousand great kalpas, and the Akanistha Heaven is sixteen thousand great kalpas. The relationships between these can be known through previous reasoning. 'The formless realm is a thousand kalpas, increased by more than twenty times.' Like this, the Space Infinity Heaven is twenty thousand great kalpas, the Consciousness Infinity Heaven is forty thousand great kalpas, the Nothingness Heaven is sixty thousand great kalpas, and the Peak of Existence Heaven is eighty thousand great kalpas. For these, there is also 'Except for unpleasant sounds, they will die.' Therefore, the lifespan of unpleasant sounds is certain, while others may die before their lifespan is complete. However, a Bodhisattva who is one birth away from enlightenment resides in Tushita Heaven.

---

ས་པ་དང་། སྲིད་ པ་ཐ་མ་བ་དང་། རྒྱལ་བས་ལུང་བསྟན་པ་དང་། རྒྱལ་བའི་དྲུང་དུ་མངགས་པའི་ཕོ་ཉ་བ་དང་། དད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་ མངལ་ན་ཡོད་པའི་ཡུམ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལའང་བར་སྐབས་སུ་འཆི་བ་མེད་པའོ། །འཇལ་ 1-384 བྱེད་ནི། སྐད་ཅིག་མ་བརྒྱད་ཉི་ཤུ་ལ། །དེ་ཡི་སྐད་ཅིག་དེ་རྣམས་ཀྱང་། །དྲུག་ཅུ་ལ་ནི་ཐང་ གཅིག་གོ། ཡུད་ཙམ་ཉིན་ཞག་ཟླ་བ་གསུམ། །གོང་ནས་གོང་དུ་སུམ་ཅུར་འགྱུར། །ཞག་མི་ ཐུབ་དང་བཅས་པ་ཡི། །ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་ལོ་གཅིག །ཅེས་པ་ལ། རྣམ་འགྲེལ་དུ། རྡུལ་(ཕྲ་ རབ་)གཅིག་(བླ་འོག་)བསྒྲེས་(པའི་)དུས་(ལྟ་བུ་)ཆུང་བ་ཡི། །མཐར་ཐུག་དུས་ནི་སྐད་ཅིག་འདོད། ། ཅེས་པའམ། (མཛོད་འགྲེལ་དུ།)ཆོས་མངོན་པ་བ་རྣམས་ནི་སྐྱེས་བུ་སྟོབས་ལྡན་གྱིས་སེ་གོལ་ གཏོགས་པ་ཙམ་སྐད་ཅིག་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་(སྔ་ལུང་བཞིན་)འདའོ་ཞེས་པའི་ཚད་དང་ལྡན་པའི་ སྐད་ཅིག་མ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ལ་དེའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་། དེའང་དྲུག་ཅུ་ལ་ཐང་ཅིག་དང་། ཐང་ཅིག་ སུམ་ཅུ་ལ་ཡུད་ཙམ་དང་། ཡུད་ཙམ་སུམ་ཅུ་ལ་ཉིན་ཞག་དང་། ཉིན་ཞག་སུམ་ཅུ་ལ་ཟླ་བ་དང་། ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་ལོ་གཅིག་ཅེས་བྱའོ། །ལོ་གཅིག་དུས་གཞིར་འཇོག་པ་ན། དབྱར་ དགུན་སྟོན་དཔྱིད་རེ་རེ་ཡང་། །ཟླ་བ་གསུམ་གསུམ་བདག་ཉིད་དེ། །(གསུམ་པའི་མིང་ནི་)ར་བ་ འབྲིང་དང་ཐ་ཆུང་ངོ་། །ཞེས་ཀྱང་(སྡོམ་དུ་བྱས་པ་ལྟར་)རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཞག་མི་ཐུབ་དོར་བའི་ ཚུལ་ནི། མཛོད་འགྲེལ་དུ། དགུན་དང་དཔྱིད་དང་དབྱར་རྣམས་ཀྱི། །ཟླ་བ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ འདས་ནས། །ཟླ་བ་ཕྱེད་ནི་ལུས་པ་ན། །མཁས་པས་ཞག་མི་ཐུབ་པར་དོར། །ཞེས་པ་ལྟར། སྟོན་ཟླ་ཐ་ཆུངས་(སྨིན་དྲུག་ཅན་)ཀྱི་ཚེས་བཅུ་དྲུག་ནས་(མགོ་)བརྩམས་ཏེ་ཟླ་བ་བཞི་བཞི་ནི་ དགུན་དང་དཔྱིད་དང་དབྱར་གྱི་དུས་གསུམ་ཡིན་ལ། ཟླ་བ་(བཞི་གསུམ་)བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ གི་(སྨིན་དྲུག་ལྟ་བུའི་)མར་ངོ་རེ་དང་སླར་ཡར་ངོ་རེ་དང་མར་ངོ་རེ་སྟེ། ཟླ་བ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ གཉིས་འདས་ནས་ཟླ་བ་ཕྱེད་ཡར་ངོ་རེ་ལུས་པ་ན། མར་ངོ་ཕྱི་མ་དེའི་གནམ་སྟོང་ཆད་ པས། (པ་ལ་གསོ་སྦྱོང་བཅུ་བཞི་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །)ཟླ་བ་གཉིས་གཉིས་ན་ཞག་མི་ཐུབ་རེ་རེ་འདོར་བའོ། ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་། (རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས་)ཟླ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མར་གྱི་ངོ་སྔ་མ་སྟེ་ཞེས་པ་ལྟར་ དཀྱིལ་འཁོར་འགྲིབ་པའི་ཆ་(ཚེས་བཅུ་དྲུག་པ་)ནས་མགོ་བཟུང་སྟེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གང་ 1-385 (བཅོ་ལྔ་)བའི་བར་ནི་ཟླ་བ་གཅིག་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ནམ་ལངས་ནས་ནམ་ལངས་ཀྱི་བར་གྱི་ཞག་ ཕྱེད་དང་སུམ་ཅུ་ལས་མེད་པས། ཞག་དེ་ལྔ་བཅུ་ང་དགུས་ཟླ་བ་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ ཕྱིར་རོ། །ཐུབ་པ་དང་མི་ཐུབ་པའང་ཟླ་བ་རེ་རེ་ཞིང་སྤེལ

【現代漢語翻譯】 處於胎中的母親等等也沒有中陰期死亡。衡量時間的方法是：八十個剎那為一怛剎那，六十個怛剎那為一喇縛，三十個喇縛為一臾伽，三十個臾伽為一日夜，三十個日夜為一月，十二個月為一年。如《釋量論》中說：『極微結合之時，最小之時間，究竟之時稱為剎那。』或者（在《俱舍論》的註釋中說：）有部宗認為，一個力士彈指頃有六十四個剎那（如前所說），一百二十個剎那及其剎那，六十個為一喇縛，三十個喇縛為一臾伽，三十個臾伽為一日夜，三十個日夜為一月，十二個月為一年。以一年作為時間的基礎，春夏秋冬每一季都是三個月。（三個月的名稱是）上、中、下。也應如（總結一樣）理解。關於捨棄『缺日』的方法，如《俱舍論》的註釋中說：『冬、春、夏三季，各過半月又兩個半月后，剩餘半個月時，智者應捨棄缺日。』就像這樣，從秋季下月（芒種月）的十六日開始，四個月分別是冬、春、夏三季。這十二個月的每個月都有一個半月（如芒種月），經過兩個半月后，剩餘半個月時，因為後面的晦日缺失，（稱為十四日齋戒日。）每兩個月捨棄一個缺日。其原因在於，（國王的兒子說）所有月份都是從上弦月開始，從圓滿（十五日）開始計算一個月，但實際上從黎明到黎明的間隔只有三十個半日，因此五十九個半日才能圓滿兩個月。盈日和缺日也是每個月交替出現。

【English Translation】 There is no intermediate state of death even for those such as mothers in the womb. The method of measuring time is: eighty kshanas (moments) are one tatkshana, sixty tatkshanas are one lava, thirty lavas are one yuga, thirty yugas are one day and night, thirty days and nights are one month, and twelve months are one year. As it is said in the Pramanavarttika (Commentary on Valid Cognition): 'The smallest time when atoms combine, the ultimate time is called a kshana.' Or (in the commentary on the Abhidharmakosha): The Vaibhashikas (a school of Buddhism) believe that a strong man snaps his fingers in sixty-four kshanas (as mentioned before), one hundred and twenty kshanas and its kshanas, sixty are one lava, thirty lavas are one yuga, thirty yugas are one day and night, thirty days and nights are one month, and twelve months are one year. Taking one year as the basis of time, each of the seasons of spring, summer, autumn, and winter is three months. (The names of the three months are) upper, middle, and lower. It should also be understood as (like a summary). Regarding the method of discarding 'missing days', as it is said in the commentary on the Abhidharmakosha: 'After half a month and two and a half months have passed in each of the seasons of winter, spring, and summer, when half a month remains, the wise should discard the missing day.' Like this, starting from the sixteenth day of the lower month of autumn (the Mrigasirsha month), the four months are the three seasons of winter, spring, and summer respectively. Each of these twelve months has one half-month (like the Mrigasirsha month), and after two and a half months have passed, when half a month remains, because the subsequent new moon day is missing, (it is called the fourteenth-day Uposatha). A missing day is discarded every two months. The reason for this is that (the king's son said) all months start from the waxing moon, counting one month from the full moon (the fifteenth day), but in reality, there are only thirty and a half days from dawn to dawn, so fifty-nine and a half days are needed to complete two months. Full days and missing days also alternate each month.

---

་མར་འབྱུང་ལ། དེ་ལ་ནི། དབྱར་ (དང་)དགུན་(གྱི་)འབྲིང་(པོ་ལ་)ཐུབ་(པ་རེ་དང་)སྟོན་(དང་)དཔྱིད་(ཀྱི་)འབྲིང་(པོ་ལ་)མི་ཐུབ། (པ་རེའང་ འོང་ངོ་། །) ཅེས་ཀྱང་བརྗོད་དེ། རབ་ཐ་ཆུངས་ཀྱིས་ཐུབ་མི་ཐུབ་ཀྱང་དེ་དག་གི་ཤུགས་ལས་ (དབྱར་ཟླ་འབྲིང་པོ་ཐུབ་པ་ན་ཐ་ཆུངས་མི་ཐུབ་པ་དང་སྟོན་ཟླ་ར་བ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་)ཤེས་སོ། །དེ་ལྟར་ མི་ཐུབ་པའི་ཞག་དྲུག་པོ་དེ་དག་བསགས་པ་རྣམས་བསྣན་པ་དང་བཅས་པའི་ཟླ་བ་བཅུ་ གཉིས་ནི་ལོ་གཅིག་གོ། དེ་ལྟར་ན་ལོ་ལྔ་ལྔ་ལ་ཟླ་ཤོལ་རེ་རེ་འབྱུང་བར་རིགས་སོ་ཞེ་ན། ལུང་ དུ་(རགས་པའི་རྣམ་བཞག་)དེ་ལྟར་ཡང་གསུངས་ཤིང་། འོན་(ཕྲན་ཚེགས་ཀྱི་རིགས་པ་རྣམས་ནི་ནང་རིག་པའི་ དབྱེ་བ་ཡིན་པས་)ཀྱང་ཤོལ་འདོར་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒྱལ་པོའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་བྱའོ་ཞེས་ གསུངས་ལ། (འདུལ་ཚིག་མེ་ཏོག་ཕྲེང་རྒྱུད་དུ།)ལོ་དང་ཟླ་བ་ཟླ་ཤོལ་དག །རྒྱལ་པོའི་བཀའ་ཡིས་ ཀྱང་ནི་བསྔགས། །བཀའ་བཙན་གྲགས་ལྡན་ཤེས་རབ་ལྡན། །དཔུང་ལྡན་དེ་ཡི་རྗེས་འབྲང་ བྱ། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས་མོད། དེའང་ཞག་མི་ཐུབ་ཀྱང་བསགས་པ་ལས་ཟླ་ཤོལ་འབྱུང་བ་ནི་ མ་ཡིན་གྱི། དགུན་ཉི་ལོག་ནས་ལོག་གི་བར་ལ་ལོ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་རྫོགས་ པའི་ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་མ་ཆོག་པར་ཞག་མི་ཐུབ་དྲུག་དང་། དེ་ནས་ཀྱང་ཞག་(བཞིའམ་)ལྔ་ ཙམ་བསྣན་དགོས་པར་བྱུང་བས། ལོ་གསུམ་གསུམ་ན་ཟླ་ཤོལ་རེ་རེ་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། རྟ་བྱ་ བྱི་བ་ཡོས་(བཞི་)ལ་ཤོལ(ཟླ་རེ་འབྱུང་བས་རིམ་པ་ལྟར)། །(རྟ་ལོ་ལ་)སྟོན་(ཟླ་འབྲིང་བ་གཉིས་) དགུན་(བྱི་བ་ལོ་ལ་)དཔྱིད་(དང་)དབྱར་འབྲིང་པོ་གཉིས། །ཞེས་ཟེར་རོ། །བསྐལ་པའི་ཚད་ནི་ གཞུང་དུ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། ། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ། སྡུག་བསྔལ་དང་། བདེ་བ་དང་། ཁ་ཟས་དང་། 1-386 འཁྲིག་པའི་ལོངས་སྤྱོད་བཞི་ལས། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ནི། ཚ་དམྱལ་བརྒྱད་ན་ འོག་ཐམས་ཅད་ལྕགས་བསྲེགས་ཀྱི་ས་གཞི་མེ་ལྕེ་རབ་ཏུ་འབར་བས་ཁྱབ་ཅིང་། ཕྱོགས་ ཐམས་ཅད་ལྕགས་ཀྱི་ར་བས་ཀུན་ནས་བསྐོར་ཏེ། མེ་ལྕེ་དཔག་ཚད་དུ་མར་འཕྲོ་བའི་ནང་དུ། བསྐལ་པ་འཇིག་དུས་ཀྱི་མེ་བས་ཀྱང་ཡང་སོས་ཀྱི་མེས་ཚ་ཞིང་། དེ་བས་ཀྱང་འོག་མ་འོག་མ་ བཞི་འགྱུར་གྱིས་ཚ་བའི་མེས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བསྲེག་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་ལ། ཁྱད་ པར་དུ་ཡང་སོས་པ་རྣམས་ལ་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་རལ་གྲི་ལ་སོགས་པའི་མཚོན་ཆ་རྣོན་པོ་ སྣ་ཚོགས་པ་ལག་ཏུ་བྱུང་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཕན་ཚུན་དགྲའི་འདུ་ཤེས་སུ་གྱུར་ནས་བསྣུན་རེས་ བྱས་པས་ཤིན་ཏུ་སྡིག་བསྔལ་ནས་བརྒྱལ་ཞིང་ས་ལ་འགྱེལ་བ་ན། ནམ་མཁའ་ལས་ཁྱེད་ རྣམས་ཡང་སོས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པའི་སྒྲ་འབྱུང་བའམ། རླུང་གྲང་མོ་ལངས་པས་སླར་ཡང་ སོས་ཏེ་ས

【現代漢語翻譯】 它有時發生，在夏季（和）冬季（的）中間（時段）能夠忍受（一次），在秋季（和）春季（的）中間（時段）不能忍受。（有時也會這樣。）也這樣說，通過最好、最差來判斷能否忍受，也根據這些的強度（夏季中間時段能忍受，最差的不能忍受，秋季最好的能忍受等等）來了解。這樣，不能忍受的六天積累起來，加上這些積累的，十二個月就是一年。這樣說來，每五年應該出現一個閏月，經文中（粗略的分類）也這樣說過。但是（細微的道理是內學的分類），關於閏月的新增等等，應該遵循國王的決定。 （在《調伏語花鬘》中說：）年和月以及閏月，也由國王的命令來讚頌。命令強大、名聲顯赫、智慧具足，跟隨擁有軍隊的他。雖然這樣說，但即使不能忍受，積累起來也不會產生閏月。從冬至到冬至算作一年，但僅僅用十二個圓滿的月份是不夠的，還需要加上六天不能忍受的，之後還需要加上大約（四或）五天。因此，每三年會出現一個閏月，馬、雞、鼠、兔（四年）有閏月（按照順序）。（馬年）秋季（有兩個中間月），冬季（鼠年）春季（和）夏季有兩個中間月。經文中將會闡述劫的長度。 通過享受來確定：痛苦、快樂、食物和性愛四種享受。痛苦的享受是：在八個熱地獄中，所有下方都被燒紅的鐵地覆蓋，火焰猛烈燃燒。所有方向都被鐵柵欄包圍，火焰延伸到無數由旬。在其中，即使是劫末的火焰，也比不上覆活地獄的火焰那樣熾熱。而且，下方的地獄比上方的地獄熱四倍，火焰持續燃燒，帶來無盡的痛苦。特別是，在復活地獄中，由於業力的影響，各種鋒利的武器，如刀劍等，會出現在手中。所有眾生都互相視為敵人，互相攻擊，極度痛苦以至於昏厥倒地。這時，從天空中傳來聲音：『愿你們復活！』或者，一陣冷風吹來，他們再次復活。

【English Translation】 It sometimes happens that it can be endured in the middle (period) of summer (and) winter (once), and cannot be endured in the middle (period) of autumn (and) spring. (Sometimes it also happens like this.) It is also said that whether it can be endured is judged by the best and worst, and it is also understood from the strength of these (that the middle period of summer can be endured, the worst cannot be endured, the best of autumn can be endured, etc.). Thus, the accumulation of the six days that cannot be endured, plus these accumulations, twelve months is one year. If this is the case, a leap month should occur every five years. It is also said like this in the scriptures (rough classification). However (the subtle principles are the classification of internal studies), regarding the addition of leap months, etc., one should follow the decision of the king. (In 'Garland of Subduing Words':) Years and months and leap months are also praised by the king's command. The command is powerful, the fame is illustrious, the wisdom is complete, follow him who possesses the army. Although it is said like this, even if it cannot be endured, the accumulation will not produce a leap month. Taking from winter solstice to winter solstice as one year, but it is not enough with just twelve complete months, it is also necessary to add six days that cannot be endured, and then it is also necessary to add about (four or) five days. Therefore, a leap month will occur every three years, horse, rooster, rat, rabbit (four years) have leap months (in order). (Horse year) autumn (has two middle months), winter (rat year) spring (and) summer have two middle months. The length of the kalpa will be explained in the scriptures. Determining through enjoyment: four kinds of enjoyment: suffering, happiness, food, and sexual enjoyment. The enjoyment of suffering is: in the eight hot hells, all below is covered with scorched iron ground, flames burning fiercely. All directions are surrounded by iron fences, flames extending to countless yojanas. In it, even the fire at the end of the kalpa is not as hot as the fire of the reviving hell. Moreover, the hells below are four times hotter than the hells above, the flames continue to burn, bringing endless suffering. In particular, in the reviving hell, due to the influence of karma, various sharp weapons, such as swords, etc., will appear in their hands. All beings regard each other as enemies, attack each other, and are in extreme pain to the point of fainting and falling to the ground. At this time, a voice comes from the sky: 'May you be revived!' Or, a cold wind blows, and they are revived again.

---

ྔ་མ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་དྲག་པོ་ལས་མ་ཟད་ཀྱི་རབ་དུ་འབྱུང་བ་དང་། ཐིག་ནག་པ་ རྣམས་ཀྱི་ལུས་ལ་དམྱལ་སྲུང་རྣམས་ཀྱིས་ཐིག་ཆ་བཞིའམ་བརྒྱད་དམ་བཅུ་དྲུག་ལ་སོགས་ པ་དུ་མར་བཏབ་ནས་ལྕགས་ཀྱི་སོག་ལེ་མེ་འབར་བས་གཤོག་པ་དང་། སྟེའུ་དང་སྟ་རེ་ལ་ སོགས་པས་འཇོག་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། བསྡུས་འཇོམས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་རྒྱུ་ཚོགས་པ་ ན་དམྱལ་སྲུང་རྣམས་ཀྱིས་ལྕགས་ཀྱི་རི་རའི་གདོང་པ་ལྟ་བུ་དང་། ལུག་དང་རྟ་དང་གླང་པོ་ ཆེ་དང་སེང་གེ་དང་སྟག་གི་གདོང་པ་ལྟ་བུའི་བར་དུ་འཇུག་ཅིང་། དེ་མ་ཐག་རི་དེ་དག་གིས་ བཙིར་བས་བུ་ག་ཐམས་ཅད་ནས་ཁྲག་གི་རྒྱུན་འབབས་པ་དང་། ཡང་འདུས་པ་ན་ལྕགས་ ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་ཆེན་པོས་བུར་ཤིང་ལྟར་འཚིར་བ་དང་། ཡང་འདུས་པ་ན་ལྕགས་བསྲེགས་ ཀྱི་གཞི་ལ་ལྕགས་ཀྱི་ཕ་བོང་གི་ཆར་འབབ་པས་བརྟུལ་ཞིང་འཇོམས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། ངུ་འབོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནས་ཚོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ན་ལྕགས་ཀྱི་ཁང་པ་རྙེད་དེ་དེར་ཞུགས་མ་ ཐག་སྒོ་འགགས་ཤིང་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་མེ་འབར་བས་བསྲེགས་པས་ངུ་ཞིང་ཉམ་ཐག་པས་ 1-387 འབོད་ཀྱང་སྐྱབས་མི་རྙེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་པས་གཞན་སྔར་དང་འདྲ་ བ་ལ་ལྕགས་ཀྱི་ཁང་པ་ཉིས་རིམ་ལ་སོགས་པར་ཆུད་པས་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་དྲག་པོར་མྱོང་ བ་དང་། ཚ་བ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ལྕགས་ཀྱི་ཕྲུ་བ་དཔག་ཚད་དུ་མ་ཡོད་པ་མེ་འབར་བའི་ནང་ དུ་བཅུག་ནས་ཉ་བཞིན་དུ་འཚེད་པ་དང་། ལྕགས་ཀྱི་གསལ་ཤིང་འབར་བས་གཤམ་ནས་སྤྱི་ བོར་ཕུག་སྟེ་བུ་ག་དང་བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་ཐམས་ཅད་ནས་མེ་འབར་བ་དང་། ལྕགས་བསྲེགས་ཀྱི་ ས་གཞི་ལ་བསྒྱེལ་ནས་ལྕགས་ཀྱི་ཐོ་བ་ཆེན་པོ་མེ་འབར་བས་བརྡུངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། རབ་ཏུ་ཚ་བ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ལ་ལྕགས་ཀྱི་གསལ་ཤིང་རྩེ་གསུམ་པ་མེ་འབར་བས་གཤམ་ ནས་སྤྱི་བོ་དང་ཕྲག་པ་གཉིས་སུ་ཕུག་སྟེ་དབང་པོའི་སྒོ་ཐམས་ཅད་ནས་མེ་རབ་ཏུ་འབར་ བ་དང་། ལྕགས་ཀྱི་ལེབ་མ་མེ་ཆེན་པོ་འབར་བས་ལུས་ལ་ཀུན་ནས་འཁྲི་བ་དང་། ལྕགས་ ཟངས་འགྱུར་བྱེད་ཁོལ་བས་གང་བར་སྤྱི་ཚུགས་སུ་བཅུག་ནས་འཚེད་པ་དང་། ཤ་ཁྲག་ཟད་ ནས་ཀེང་རུས་ཙམ་ལུས་པ་ལྕགས་ཀྱི་ས་གཞི་ལ་བཀྲམ་པས་ཤ་ཁྲག་འཕྲལ་དུ་སྐྱེས་མ་ཐག་ སླར་ཡང་འཚེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། མནར་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ལ་ལྕགས་ ཀྱི་ས་གཞི་ལས་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ནས་མེ་རབ་ཏུ་འབར་བ་འོངས་ཏེ་དེས་ལྤགས་པ་དང་ཤ་ དང་རྒྱུས་པ་དང་རུས་པ་དང་རྐང་གི་བར་བསྲེགས་ཏེ་མེའི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་ཏུ་སྣང་ ལ་ཉམ་ཐག་པའི་སྐད་འབྱིན་པ་ལས་སེམས་ཅན་དུ་མངོན་ཙམ་དང་། ལྕགས་ཀྱི་ཞིབ་མ་ཆེན་ པོར་ལྕགས་ཀྱི་མདག་མ་མེ་འབར་བ་དང་བསྲེས་ནས་རྔོད་པ་དང་། ལྕགས་ཀྱི་རི་མེ་ཆེན་པོ་ འབར་བ་ལ་འབབ་འཛེག་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་དང་། ལྕེ་ཕྱ

【現代漢語翻譯】 不僅像之前一樣遭受劇烈的痛苦，而且對於那些受過剃度的人和黑線地獄的眾生，地獄的獄卒會在他們的身體上畫出四道、八道或十六道等等的黑線，然後用燃燒的鐵鋸鋸開，或者用斧頭等工具劈砍，遭受巨大的痛苦。對於被搗碎者，當他們的身體聚集在一起時，地獄的獄卒會將他們夾在鐵山的形狀像綿羊、馬、大象、獅子和老虎的頭顱之間。當他們被夾住時，鮮血會從所有的孔洞中流出。當他們再次聚集時，巨大的鐵輪會像壓榨甘蔗一樣壓榨他們。當他們再次聚集時，燃燒的鐵地上會降下鐵錘的雨點，擊打和摧毀他們，遭受巨大的痛苦。 那些哭喊著四處尋找住所的人，找到一個鐵房子，剛一進去，門就關上了，四面八方燃起大火焚燒他們，他們哭喊著，痛苦地呼救，卻找不到庇護，遭受巨大的痛苦。那些發出巨大哭喊聲的人，和其他人一樣，被困在兩層或多層的鐵房子里，遭受極其劇烈的痛苦。對於熱地獄的眾生，他們的身體被放入許多由燃燒的鐵製成的量具中，像煮魚一樣烹煮。燃燒的鐵串從下往上穿透他們的身體，直到頭頂，所有的毛孔都燃起火焰。他們被扔在燃燒的鐵地上，用燃燒的巨大鐵錘擊打，遭受巨大的痛苦。 對於極熱地獄的眾生，燃燒的三叉鐵串從下往上穿透他們的身體，直到頭頂和雙肩，所有的感官之門都燃起熊熊火焰。燃燒的巨大鐵板緊緊地纏繞在他們的身體上。他們被完全浸泡在沸騰的鐵銅混合物中烹煮。當他們的血肉耗盡，只剩下骨骼時，他們被鋪在鐵地上，血肉立即重新生長，然後再次被烹煮，遭受諸如此類的痛苦。對於無間地獄的眾生，從鐵地涌出四面八方燃燒的火焰，焚燒他們的面板、血肉、筋腱、骨骼和骨髓，只顯現出一個巨大的火堆，只能聽到他們痛苦的呼喊聲，勉強能辨認出是眾生。他們將大量的鐵粉與燃燒的鐵屑混合在一起烹煮。他們被迫攀登燃燒的巨大鐵山，並從山上下來。他們被拔出舌頭釘在鐵釘上，等等。

【English Translation】 Not only do they suffer intense pain as before, but for those who have taken ordination and the beings in the Black Line Hell, the hell guardians draw four, eight, or sixteen lines, etc., on their bodies, and then saw them apart with burning iron saws, or chop them with axes and other tools, causing great suffering. For those who are crushed, when their bodies gather together, the hell guardians clamp them between iron mountains shaped like the heads of sheep, horses, elephants, lions, and tigers. When they are clamped, streams of blood flow from all the holes. When they gather again, huge iron wheels crush them like squeezing sugarcane. When they gather again, a rain of iron hammers falls on the burning iron ground, striking and destroying them, causing great suffering. Those who cry out and search for shelter find an iron house, and as soon as they enter, the door closes, and flames burn them from all directions. They cry out, desperately calling for help, but find no refuge, suffering great pain. Those who cry out loudly, like the others, are trapped in two-story or multi-story iron houses, experiencing extremely intense suffering. For the beings in the Hot Hell, their bodies are placed in many burning iron measures and cooked like fish. Burning iron skewers pierce their bodies from the bottom up to the top of their heads, and flames burn from all their pores. They are thrown on the burning iron ground and beaten with huge burning iron hammers, causing great suffering. For the beings in the Very Hot Hell, burning three-pronged iron skewers pierce their bodies from the bottom up to the top of their heads and both shoulders, and raging flames burn from all the sense gates. Huge burning iron plates tightly wrap around their bodies. They are completely immersed in boiling iron-copper mixtures and cooked. When their flesh and blood are exhausted, and only bones remain, they are spread on the iron ground, and flesh and blood immediately regrow, and then they are cooked again, suffering such pains. For the beings in the Avici Hell, flames erupt from the iron ground in all directions, burning their skin, flesh, tendons, bones, and marrow, revealing only a huge pile of fire. Only their painful cries can be heard, barely revealing that they are beings. They cook large amounts of iron powder mixed with burning iron filings. They are forced to climb up and down huge burning iron mountains. Their tongues are pulled out and nailed to iron nails, and so on.

---

ུངས་ཏེ་ལྕགས་བསྲེགས་ཀྱི་ས་གཞི་ལ་ བརྒྱངས་ནས་ལྕགས་ཀྱི་ཕུར་བ་མང་པོས་འདེབས་པ་དང་། ལྤགས་པ་བཤུས་ཏེ་ལྕགས་ཀྱི་ས་ གཞི་མེ་འབར་བ་ལ་གན་རྐྱལ་དུ་བསྒྱེལ་ནས། ཁ་ལྕགས་ཀྱི་འབྱེད་སྤྱད་ཀྱིས་ཕྱེ་བར་ལྕགས་ ཀྱི་ཐོ་ལུམ་འབར་བ་དང་། ཟངས་ཞུན་བསྐོལ་བ་བླུགས་པས་ཁ་དང་ལྐོག་མ་དང་ནང་ཁྲོལ་ 1-388 རྣམས་སྲེག་ཅིང་སྨད་ནས་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དྲག་ཅིང་རྩུབ་ལ་རྒྱུན་མི་ འཆད་པ་མྱོང་བ་སྟེ། (སྤྱོད་འཇུག་ལས།)གཤིན་རྗེའི་སྐྱེས་བུས་ལྤགས་པ་མ་ལུས་བཤུས་པས་ཤིན་ ཏུ་ཉམ་ཐག་ཅིང་། །རབ་ཏུ་ཚ་བའི་མེ་ཡིས་བཞུས་པའི་ཟངས་ཞུན་ལུས་ལ་བླུགས་གྱུར་ལ། ། འབར་བའི་རལ་གྲི་མདུང་ཐུང་གིས་བསྣུན་ཤ་ཡི་དུམ་བུ་བརྒྱར་བླགས་པ། །ཤིན་ཏུ་འབར་ བའི་ལྕགས་ཀྱི་ས་གཞིར་ལྷུང་བ་མང་པོར་མི་དགེས་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །འདི་རྣམས་ ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་འགའ་ཞིག་ཡན་མན་དུའང་ཡོད་ལ་གོང་མ་གོང་མའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ ནི་འོག་མ་འོག་མ་ལ་ཚང་བར་ཡོད་ཅིང་། ནད་བཞི་བརྒྱ་རྩ་བཞི་བོ་ཐམས་ཅད་ཚང་བས་ཀྱང་ སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་པའོ། ། ཉེ་འཁོར་བ་ནི། བརྒྱད་པོ་ཀུན་ལ་ལྷག་བཅུ་དྲུག །དེ་དག་གི་ནི་ངོས་བཞི་ན། །མེ་མ་མུར་ དང་རོ་མྱག་འདམ། །སྤུ་གྲི་ལམ་སོགས་ཆུ་བོ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་དམྱལ་བ་བརྒྱད་པོ་ཐམས་ ཅད་ཀྱི་ཕྱོགས་རེ་རེ་ནའང་མེ་མ་མུར་ལ་སོགས་པ་བཞི་བཞི་ཡོད་པས་ན་བཅུ་དྲུག་སྟེ། དེའང་ མེ་མ་མུར་གྱི་ཐང་ཆེན་པོ་པུས་མོ་ནུབ་ཙམ་ལ་ཕྱིན་པ་ན་རྐང་པ་བཞག་མ་ཐག་ལྤགས་པ་དང་ ཤ་ཁྲག་རྣམས་སྲེག་ཅིང་བཏེག་མ་ཐག་འཚོ་བ་དང་། རོ་མྱག་ཕྱི་སའི་འདམ་རྫབ་ཤིན་ཏུ་དྲི་ང་ བར་ལུས་བྱིང་བ་སྲིན་བུ་མཆུ་རྣོན་པོ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ལྤགས་པ་ནས་རྐང་གི་བར་དུ་ཕུག་སྟེ་ ཟ་བ་དང་། སྤུ་གྲིའི་སོ་གྱེན་དུ་བསྟན་ནས་བསླངས་ཏེ་གཏམས་པའི་ལམ་ལ་ཕྱིན་པ་ན་རྐང་ པ་བཞག་མ་ཐག་གཅོད་ཅིང་བཏེག་མ་ཐག་འཚོ་བ་དང་། རལ་གྲིའི་ལོ་མའི་ནགས་ཚལ་དུ་ གྲིབ་མ་ལ་འཁོད་པ་ནས་རལ་གྲི་རྣམས་ལྷུང་བས་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ཐམས་ཅད་གཅོད་ ཅིང་། དེར་བརྒྱལ་ཏེ་འགྱེལ་བ་ན་ཁྱི་སྲེ་བོ་དག་ལྷགས་ནས་བཤུལ་ཤ་འཐོག་ཅིང་ཟ་བ་དང་། ལྕགས་ཀྱི་ཤིང་ཤལ་མ་ལའི་ནགས་ཚལ་དུ་ཕྱིན་པ་ན་ཚེར་མ་རྣོན་པོ་སོར་བཅུ་དྲུག་པ་ཡན་ མན་དུ་ལྟ་བ་ལ་འབབས་འཛེག་བྱས་པས་ལུས་ཀུན་ནས་འབིགས་ཤིང་། དེར་ཁྭ་ལྕགས་ 1-389 ཀྱི་མཆུ་ཅན་འོངས་ཏེ་ཕྲག་པ་ལ་འཁོད་ནས་མིག་འབྲས་འཐོག་ཅིང་ཟ་བ་རྣམས་ནི་མཚོན་ ཆར་འདྲ་བས་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་དང་། ཆུ་བོ་རབ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཐལ་ཚན་ནམ་འགྱུར་བྱེད་ ཀྱི་ཆུ་ཁོལ་པས་གང་བར་ལུས་ལྷུང་སྟེ་ངོས་གཉིས་ན་སྐྱེས་བུ་མཚོན་ཆ་སྣ་ཚོགས་ཐོགས་པས་ སྲུང་ཞིང་ཤ་ཁྲག་ཐམས་ཅད་ཟད་ནས་ཁོང་རུས་རྣམས་མེ་ཏོག་ཀུན་ད་ལྟར་གྱུར་གྱི་བར་དུ་ འཚེ

【現代漢語翻譯】 被壓在燒紅的鐵地上，用許多鐵樁釘住身體。剝下面板，仰面朝天地倒在燃燒的鐵地上，用鐵製器具劈開身體，同時用燃燒的鐵錘敲打。將熔化的銅汁灌入口腔、喉嚨和內臟，焚燒身體，從下身流出等等，經歷劇烈、殘酷且永無止境的痛苦。 （如《入行論》所說：）『閻羅卒剝盡罪人皮，痛苦不堪忍受極可憐，復將熔化鐵水灌其身，燃燒利刃復將身斬剁，分為百段墮入熱鐵地，于彼長時受極大苦。』就像這樣。這些痛苦有些是略微減輕的，但上面的痛苦都包含在下面的痛苦中。四百零四種疾病全部聚集在一起，也比不上地獄的痛苦。 近邊地獄：八大地獄的每一處都有十六個近邊地獄。『八熱地獄四方隅，焰灰尸糞利刀道，無灘河等咸具足。』也就是說，八大地獄的每一方都有四個，總共十六個。分別是：沒膝深的焰灰大坑，腳一踩下去，面板、血肉立刻燒焦，抬起來又復原；尸糞泥是散發著惡臭的爛泥，身體陷進去，裡面有尖嘴的蟲子，從面板到骨頭啃食；刀刃向上豎立的道路，腳一踩下去就割斷，抬起來又復原；劍葉林中，爲了躲避陰涼而進入，劍從樹上落下，砍斷四肢，昏倒在地時，獵狗跑來撕咬吞食；進入鐵刺樹林，十六個指節長的尖刺遍佈全身，上下攀爬時身體被刺穿；烏鴉飛來，落在肩上，啄食眼睛；還有名為『無灘河』的河流，裡面充滿沸騰的灰水或堿水，身體掉進去，兩岸有手持各種武器的人守護，血肉全部耗盡，只剩下骨頭，直到像昆達花一樣。飽受折磨。

【English Translation】 Being pressed onto a burning iron ground, pinned down with many iron stakes. Skin is peeled off, and one is laid supine on the burning iron ground, split open with iron instruments, while being hammered with burning iron hammers. Molten copper is poured into the mouth, throat, and internal organs, burning the body and flowing out from below, experiencing intense, cruel, and unending suffering. (As stated in 'Bodhicharyavatara'): 'The wardens of hell peel off all the skin, causing extreme distress and misery. Molten copper, heated by intense fire, is poured onto the body. Burning swords and short spears strike, cutting the flesh into a hundred pieces. Falling onto the intensely burning iron ground, one is transformed into many inauspicious forms.' It is like this. Some of these sufferings are slightly lessened, but all the sufferings of the higher realms are fully present in the lower realms. Even the aggregation of all four hundred and four diseases is not as painful as the suffering in hell. The surrounding hells: Each of the eight great hells has sixteen surrounding hells. 'On each side of the eight hot hells are embers, ash pits, corpses, paths of knives, and rivers without shores.' That is, each of the eight great hells has four on each side, totaling sixteen. These are: a large pit of embers where, upon stepping in with knees submerged, the skin, flesh, and blood are immediately burned, and upon lifting, they are restored; a swamp of decaying corpses with extremely foul odors, where the body sinks and sharp-beaked worms bore from the skin to the bones, devouring them; a path filled with knives pointing upwards, where upon stepping, the feet are cut off, and upon lifting, they are restored; in a forest of sword-leaf trees, seeking shade, swords fall from the trees, cutting off all limbs, and when one faints and falls, jackals come and tear off flesh to eat; entering a forest of iron thorn trees, where sharp thorns about sixteen finger-widths long pierce the body as one climbs up and down; crows with iron beaks come and perch on the shoulders, plucking out and eating the eyeballs. These are all considered as one because they are similar to weapons. There is also a river called 'River Without Banks,' filled with boiling ash water or alkaline water, where the body falls in, and on both sides, beings holding various weapons guard, and all flesh and blood are exhausted, leaving only bones, until they become like Kunda flowers, enduring torment.

---

ད་ལ། བར་བར་ཏུ་ལྕགས་ཀྱུས་ཕྱུང་ནས་གན་རྐྱལ་དུ་བཞག་ནས་ཅི་འདོད་ཅེས་དྲིས་པ་ ན། བདག་ཅག་གིས་ནི་ཅིའང་མི་ཤེས་མི་མཐོང་མོད། འོན་ཀྱང་བཀྲེས་སོ་སྐོམ་མོ་ཞེས་པ་ ལ་ཐུ་ལུམ་འབར་བ་དང་ཟངས་ཞུན་ཁོལ་བ་ཁར་ལྡུག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ངོ་། ། དམྱལ་སྲུང་རྣམས་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་འགའ་ཞིག་སེམས་ཅན་དུ་འདོད་ལ། (ཆོས་ལྡན་རབ་འབྱོར་ གྱིས། གང་དག་ཁྲོ་ཞིང་གཏུམ་པ་དང་། །སྡིག་ལས་མངོན་པར་དགའ་བ་དང་། དུཿཁ་བ་ལ་དགའ་དེ་དག །གཤིན་རྗེའི་སྲིན་པོར་ སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནི་གཤིན་རྗེའི་སྒོ་ནས་དམྱལ་བར་འཁྲིད་མཁན་ལ་དགོངས་ཀྱི། དེར་ལས་བྱེད་མཁན་ནི་མིན་ཟེར་རོ། །) མདོ་སྡེ་པ་ནི་ལས་ཀྱི་མཐུས་འབྱུང་བས་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དེ་ལྟར་སྣང་བར་འདོད་ཅིང་། ས་ སྡེ་ལས་ཀྱང་། ལས་ཀྱི་དབང་གིས་གྲུབ་པ་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་འབྱུང་བར་གསུངས་ལ། ཉི་ཤུ་བར། སེམས་ཀྱི་དེ་དག་ཏུ་སྣང་བར་གསུངས་སོ། ། གྲང་དམྱལ་བརྒྱད་ན། ཉི་ཟླ་ལ་སོགས་པའི་སྣང་བ་མེད་པའི་གནས་མུན་པའི་ཁྲོད་ འཁྱག་པའི་སྦུབས་ཆེན་པོ་རྣམས་སུ། ལུས་དང་སྒྲའི་རྣམ་འགྱུར་དངན་པར་ཤིན་ཏུ་གྲང་བའི་ སྡུག་བསྔལ་འོག་མ་འོག་མ་རྣམས་ཆེས་དྲག་པར་མྱོང་བ་སྟེ། དེ་ཡང་ས་སྡེ་ཉིད་ན་ཡོད་པའི་ རླུང་ཆེན་པོས་བཏབ་ནས་གྲང་བས་ཉེན་པས་ལུས་ཐམས་ཅད་ཆུ་བུར་དུ་གྱུར་པ་ཅན་དང་། དེ་བས་ཀྱང་གྲང་བར་གྱུར་བས་ཆུ་བུར་དེ་ཡང་རྡོལ་བ་ཅན་དང་། ཤིན་ཏུ་གྲང་ཆེས་པས་སོ་ ཐམ་ཐམ་པ་དང་། ཨ་ཆུ་ཟེར་བ་དང་། ཀྱི་ཧུད་ཟེར་དང་། ལྤགས་པ་སྔོན་པོར་གྱུར་ནས་ཁ་ ལྔའམ་དྲུག་ཏུ་གྱེས་པ་ཨུཏྤལ་ལྟར་གས་པ་དང་། སྔོ་བ་ལས་ཀྱང་ཐལ་ནས་དམར་པོར་གྱུར་ 1-390 ཅིང་ཁ་བཅུའམ་དེ་བས་ཀྱང་ལྷག་པར་གྱེས་པ་པདྨ་ལྟར་གས་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་དམར་བར་ གྱུར་ནས་བརྒྱའམ་སྟོང་ལ་སོགས་པར་གྱེས་པ་པད་མ་ལྟར་ཆེར་གས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མི་ བཟད་པ་དང་ལྡན་པའོ། ། ཉི་ཚེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི། གཤེན་མ་འགའ་ཞིག་ཐལ་གོང་དང་ཁ་སྣ་ལ་བྱ་གཅན་གྱིས་ འཐོག་པར་སྐྱེས་པ་དང་། ཤན་པའི་སློབ་མ་རུས་གོང་དྲི་ང་བ་ལ་བྱ་རོག་ལ་སོགས་པས་ འཐོག་པར་སྐྱེས་པ་དང་། ཉ་བ་འགའ་ཞིག་ལུས་ལྕགས་ཀྱིས་དཀྲིས་པར་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་ པ་མདོ་སྡེར་གསུངས་པ་དང་། གཞན་ཡང་དགེ་འདུན་སྲུངས་དང་གྲོ་ཞུན་སྐྱེས་ཀྱི་རྟོགས་ བརྗོད་ལས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །བཤེས་སྤྲིང་དུ། འདི་ན་ཉིན་གཅིག་མདུང་ཐུང་སུམ་བརྒྱ་ཡིས། ། རབ་ཏུ་དྲག་བཏབ་སྡུག་བསྔལ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུའི་ཡང་། ། འོལ་ཡང་མི་བགྱི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་དོ། །ཞེས་པ་ལྟར་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དཔག་ཏུ་མེད་ ཅིང་ཤིན་ཏུ་ཉམ་ང་བ་སྟེ། རྒྱས་པར་ནི་དམ་པའི་ཆོས་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ལ་སོགས་པ་ལས་ ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡི་དྭགས་ལ། (དྲན་པ་ཉེ

【現代漢語翻譯】 然後，獄卒用鐵鉤將他們鉤出，仰面朝天地放置，並詢問他們想要什麼。他們回答說：『我們什麼都不知道，什麼也看不見，但是我們飢渴難耐。』他們遭受著諸如口中被灌入燃燒的煤炭和沸騰的熔化金屬等痛苦。 一些分別說者認為，獄卒是眾生。（喬丹·拉杰說：『那些憤怒、殘暴、熱衷於罪惡和喜歡痛苦的人，將轉生為閻羅王的羅剎。』這指的是通過閻羅王將人帶到地獄的人，而不是在那裡工作的人。） 經部師認為，這是由業力所致，所以才會顯現出那樣的景象。律藏部也說：『由業力所成，如幻化一般顯現。』《二十頌》中說：『顯現為心的那些景象。』 在八寒地獄中，沒有日月等光明，在一片黑暗之中，在巨大的冰窟里，身體和聲音都變得僵硬，感受著極其寒冷的痛苦，而且越往下，痛苦越劇烈。律藏部中說，被那裡的巨大風吹打，因寒冷所逼，全身都變成水泡，甚至水泡破裂。由於極度寒冷，牙齒打顫，發出『阿秋』、『奇呼』的聲音，面板變成藍色，裂成五六瓣，像蓮花一樣綻開。從藍色變成紅色，裂成十瓣甚至更多，像紅蓮花一樣綻開。變成深紅色，裂成一百瓣甚至一千瓣，像大紅蓮花一樣綻開，感受著難以忍受的痛苦。 短暫的痛苦是：一些女屠夫的鼻孔和嘴巴上長出被鳥類啄食的肉塊；一些屠夫的學徒在散發著惡臭的骨堆上被烏鴉等啄食；一些漁夫的身體被鐵絲纏繞等等，這些在經部中都有記載。此外，還有《賢愚經》中關於守護僧團和稻稈轉生的故事。在《親友書》中說：『此間一日受三百短矛，猛烈刺擊之痛苦，不及地獄小苦之少分，故智者當勤斷惡。』因此，地獄的痛苦是無法估量且極其可怕的。詳細內容可從《正法念處經》等經典中瞭解。 餓鬼道的痛苦是：

【English Translation】 Then, the hell guardians, having hooked them out with iron hooks and placed them face up, would ask them what they desired. They would reply: 'We know nothing and see nothing, but we are hungry and thirsty.' They would experience suffering such as having burning coals and molten bronze poured into their mouths. Some Vaibhashikas (a school of Buddhism) believe that the hell guardians are sentient beings. (Chöden Rabjor said: 'Those who are angry, violent, delight in sin, and enjoy suffering will be reborn as Rakshasas (demon) of Yama (the lord of death).' This refers to those who lead beings to hell through Yama, not those who work there.) The Sautrantikas (another school of Buddhism) believe that they arise from the power of karma, and that things appear as such. The Vinaya-sutra (book of monastic rules) also states: 'Established by the power of karma, they appear like emanations.' The Twenty Verses state: 'They appear as those thoughts of the mind.' In the eight cold hells, there is no light from the sun or moon, and in the midst of darkness, in large icy cavities, the body and voice become contorted, and one experiences the suffering of extreme cold, with the lower hells being even more intense. The Vinaya-sutra states that being struck by the great winds there, one's entire body becomes covered in blisters due to the cold, and then those blisters burst due to even greater cold. Due to extreme cold, the teeth chatter, and one utters sounds like 'achu' and 'kyihu'. The skin turns blue and splits into five or six parts, like an Utpala (blue lotus) flower. Turning from blue to red, it splits into ten or more parts, like a Padma (red lotus) flower. Turning deep red, it splits into a hundred or a thousand parts, like a Maha-padma (great red lotus) flower, and one experiences unbearable suffering. The temporary sufferings are: some female butchers have growths of flesh on their nostrils and mouths that are pecked at by birds of prey; some butchers' apprentices are pecked at by crows and other birds on heaps of foul-smelling bones; some fishermen are born with their bodies wrapped in iron wire, and so on, as described in the sutras. Furthermore, there are stories such as those of the protection of the Sangha (monastic community) and the reincarnation of Grozhun in the Avadana (narrative of past deeds). In the 'Friendly Letter' it says: 'Here, the suffering of being struck three hundred times a day with short spears is not even a small fraction of the minor suffering of hell. Therefore, the wise should diligently abandon evil.' Thus, the suffering of hell is immeasurable and extremely terrifying. Details can be learned from the 'Dharma Smrityupasthana Sutra' and other texts. The suffering of the pretas (hungry ghosts) is:

---

ར་གཞག་ཏུ་གསུངས་པ་ལྟར།) ལྟོ་གུག་ཁ་ཁབ་ལྟར་ཕྲ་དང་། ། བཤང་ཟ་ཀུན་སྟོན་དྲི་ཟ་དང་། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རིགས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཡོད་ཀྱང་བསྡུ་ ན་གསུམ་ལས། ཟས་སྐོམ་ལ་ཕྱིའི་སྒྲིབ་པ་ཅན་ནི་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པས་ཉམ་ཐག་པས་ ལྤགས་པ་དང་ཤ་ཁྲག་རྣམས་སྐམས་ནས་ལུས་སྡོང་དུམ་མེས་ཚིག་པ་ལྟར་གྱུར་ཏེ་ཁ་སྐམས་ པ་ལ་ལྕེས་ལྡག་ཅིང་རྫིང་བུ་ལ་སོགས་པར་བརྒྱུགས་པ་ན། མཚོན་ཆ་སྣ་ཚོགས་ཐོགས་པས་ བསྲུངས་ནས་འཐུང་དུ་མི་འཇུག་ལ། གལ་ཏེ་མ་བསྲུངས་ཀྱང་ཆུ་རྣམས་རྣག་ཁྲག་ལ་སོགས་ པར་མཐོང་ནས་བཏུང་དུ་མི་རུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། ནང་གི་སྒྲིབ་པ་ཅན་ནི། ཁ་ཅིག་ཁ་ནི་ཁབ་ཀྱི་མིག་ཙམ་ལ། ལྟོ་བ་རི་ཡི་ལྟོས་ཙམ་བཀྲེས་ པས་ཉེན། མི་གཙང་གྱི་ནར་བོར་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་། །འཚལ་བའི་མཐུ་དང་ལྡན་པ་མ་ལགས་ 1-391 སོ། །ཞེས་པ་ལྟར་གལ་ཏེ་ཟས་སྐོམ་རྙེད་ཀྱང་ཁར་མི་ཤོང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་བཟའ་ བཏུང་མི་ནུས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཟས་སྐོམ་ཉིད་ལ་སྒྲིབ་པ་ཅན་ནི། གལ་ཏེ་བཟའ་བཏུང་ ནུས་ཀྱང་དེ་དག་མེ་ལྕེའི་ཕྲེང་བ་ལ་སོགས་པར་གྱུར་ནས་སྲེག་པ་དང་། བཤང་གཅི་དང་དྲི་ང་ བ་དང་དུག་དང་མཆིལ་མ་དང་ངར་སྣབས་ལ་སོགས་པ་ལྗན་ལྗིན་ཟ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ ལྡན་པའོ། ། དུད་འགྲོ་རྣམས་ནི་(ཆུ་སྲིན་ལ་སོགས་པ་)ཆེ་བས་ཆུང་བ་མིད་དེ་ཟ་བ་དང་། (སྲིན་བུ་ལ་སོགས་པ་) ཆུང་བས་ཆེ་བའི་ལུས་ཕུག་སྟེ་ཟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་གསོད་ཅིང་ ཟ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་ཞིང་། ཁྱད་པར་ཀླུ་རྣམས་ནི་ཉིན་རེ་བཞིན་བྱེ་ཚན་གྱི་ཆར་པས་ ཐམས་ཅད་རུས་པར་ཐུག་པར་སྲེག་པ་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་གིས་ཟ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་ བསྔལ་དང་ལྡན་ལ། ཁ་འཐོར་བ་རྣམས་ཀྱང་རང་དབང་མེད་པར་གསོད་པ་དང་རྡེག་འཚོག་ དང་བཀོལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཁ་ཅིག་མུ་ཏིག་བལ་ དང་རུས་པ་ཁྲག། ཤ་དང་ལྤགས་པའི་ཆེད་དུ་འཆི་བར་འགྱུར། །དབང་མེད་གཞན་ནི་རྡོག་པ་ ལག་པ་དང་། །ལྕག་དང་ལྕགས་ཀྱུ་རྣམས་ཀྱིས་བཏབ་སྟེ་བཀོལ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། མི་རྣམས་ཀྱང་བཀྲེས་སྐོམ་དང་། ཚ་གྲང་དང་། འགྲོ་འོང་དང་། ངལ་དུབ་དང་། འཐབ་ རྩོད་དང་། གནོད་འཚེ་དང་། སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱད་དང་ཡང་ལྡན་ ཞིང་། མདོར་ན་འབྱོར་ལྡན་རྣམས་ནི་འཁོར་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཇི་ཙམ་ཆེ་བ་ལྟར་དེ་དག་བསྲུང་ བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་ཆེ་ལ། དབུལ་པོ་རྣམས་ནི་འདོད་པའི་ཡོ་བྱད་ཀྱིས་ཕོངས་ནས་ཉམ་ ཐག་པས་ཙམ་ཡང་མ་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། (སྐྱེ་རབས་སུ) གཅིག་ནི་བསྲུང་བས་ཉོན་མོངས་ལ། །གཉིས་པ་ཚོལ་བས་ཤ་ཐང་ངོ་། །ཕྱུག་གམ་ཡང་ན་ དབུལ་ཡང་རུང་། །གང་ནའང་དགའ་བ་མེད་འགྱུར་བ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། 1-392 འདོད་

【現代漢語翻譯】 正如《集異門論》(Ara Gzhag Tu Gsung Pa Ltar)中所說：『腹如鉤般細，食糞示一切，食香』等等，雖然有三十六種餓鬼，但歸納起來有三種： 外障餓鬼：遭受飢渴折磨，皮肉乾枯，身體像被火燒焦的樹樁一樣，口乾舌燥，四處奔走尋找水池等水源。但有手持各種武器的人守護著，不讓他們飲用。即使無人守護，水也變成膿血等物，無法飲用，遭受痛苦。 內障餓鬼：有些餓鬼的嘴只有針眼那麼大，肚子卻像山一樣大，飽受飢餓的折磨。即使是少許不凈之物，也難以尋覓。如經中所說：『不具尋覓不凈物之能力』。即使找到食物，也因口小等原因無法食用，遭受痛苦。 食障餓鬼：即使能夠飲食，食物也會變成火焰等物，遭受焚燒。或者被迫食用糞便、尿液、惡臭之物、毒藥、唾液、鼻涕等污穢之物，遭受痛苦。 旁生（Dud Dro）道眾生：如水族（Chu Srin）等，大的吞食小的；如昆蟲（Srin Bu）等，小的鉆入大的身體里食用。眾生互相殘殺吞食，遭受痛苦。特別是龍族（Klu），每天遭受沙礫般的雨點焚燒，直至燒到骨頭；還被迦樓羅（Nam Mkha Lding）吞食，遭受痛苦。其他散落的旁生也遭受無常的殺戮、毆打、役使等各種痛苦。如經中所說：『有些爲了珍珠、羊毛、骨頭、血、肉和皮而被殺。另一些則被無情地用腳踢、手打、鞭打和鐵鉤驅使。』 人類（Mi）：也遭受飢渴、寒熱、行走、勞累、爭鬥、傷害、生老病死等八種痛苦。總之，富人擁有的眷屬和財富越多，守護這些的痛苦也越大；窮人則因缺乏所需之物而受苦，甚至連一點也得不到。如《本生經》（Skye Rabs Su）中所說：『一個因守護而煩惱，一個因尋求而疲憊。無論貧富，都無快樂可言。』 慾望

【English Translation】 As stated in the Abhidharmasamuccaya (Ara Gzhag Tu Gsung Pa Ltar): 'Their bellies are as thin as hooks, they show everything by eating feces, they eat scents,' etc. Although there are thirty-six types of pretas, they can be summarized into three: Those with external obscurations: Tormented by hunger and thirst, their skin and flesh dry up, their bodies become like tree stumps burned by fire, their mouths are dry, and they run around looking for ponds and other water sources. However, they are guarded by those wielding various weapons, preventing them from drinking. Even if unguarded, the water appears as pus and blood, making it undrinkable, causing suffering. Those with internal obscurations: Some pretas have mouths as small as the eye of a needle, while their bellies are as large as mountains, suffering from hunger. Even a small amount of impure matter is difficult to find. As the sutra says: 'They do not have the ability to seek impure things.' Even if they find food, they cannot eat it due to their small mouths, causing suffering. Those with obscurations in the food itself: Even if they can eat, the food turns into flames, causing burning. Or they are forced to eat feces, urine, foul-smelling things, poison, saliva, mucus, and other filthy things, causing suffering. Animals (Dud Dro): Such as aquatic creatures (Chu Srin), the large ones swallow the small ones; such as insects (Srin Bu), the small ones burrow into the bodies of the large ones to eat. Beings kill and eat each other, causing suffering. In particular, nagas (Klu) suffer from being burned by showers of gravel-like rain every day, until their bones are burned; they are also eaten by garudas (Nam Mkha Lding), causing suffering. Other scattered animals also suffer various pains such as impermanent killing, beating, and exploitation. As the sutra says: 'Some are killed for pearls, wool, bones, blood, meat, and skin. Others are ruthlessly driven with kicks, hands, whips, and iron hooks.' Humans (Mi): Also suffer from eight kinds of suffering such as hunger and thirst, heat and cold, walking, fatigue, fighting, harm, birth, old age, sickness, and death. In short, the more relatives and wealth the rich have, the greater the suffering of protecting them; the poor suffer from lack of necessities, not even getting a little. As the Jataka (Skye Rabs Su) says: 'One is troubled by guarding, one is exhausted by seeking. Whether rich or poor, there is no happiness.' Desire

---

ལྷ་རྣམས་ལ། (བཤེས་སྤྲིང་དུ།)ལུས་ཀྱི་ཁ་དོག་མི་སྡུག་འགྱུར་བ་དང་། སྟན་ལ་ (ལྷ་གཞན་)མི་དགའ་(བ་དང་)མེ་ཏོག་ཕྲེང་རྙིངས་དང་། །གོས་ལ་དྲི་མ་ཆགས་དང་ལུས་ལ་ནི། ། (མཆན་ཁུང་གཉིས་ནས་)སྔོན་ཆད་མེད་པའི་རྡུལ་འབྱུང་ཞེས་བགྱི་བ། །མཐོ་རིས་འཆི་འཕོ་སྦྲོན་ བྱེད་འཆི་ལྟས་ལྔ། །ཞེས་ཐབས་ཀྱིས་མི་ཟློག་པ་རྩ་བའི་འཆི་ལྟས་ལྔ་དང་གོས་དང་རྒྱན་ལས་ སྒྲ་མི་སྙན་པ་འབྱུང་བ་དང་། འོད་ཆུང་བ་དང་། ཁྲུས་ཀྱི་ཆུ་ཐིགས་ལུས་ལ་འཆགས་པ་དང་། གཡོ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡང་བློ་ཡུལ་གཅིག་ལ་གནས་པ་དང་། མིག་འབྱེད་འཛུམ་སྟེ་ ཐབས་ཀྱིས་ཟློག་རུང་ཉེ་བའི་འཆི་ལྟས་ལྔ་(གང་བ་སྤེལ་)ལྷའི་ཞག་ལྔའི་གོང་དུ་འབྱུང་བ་དང་། རང་གི་ལྷ་མོ་རྣམས་ལྷ་གཞན་དང་དགའ་མགུར་སྤྱོད་པ་ན་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་ བ་ཆེན་པོ་འབྱུང་ཞིང་། ཁྱད་པར་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་ན་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མངོན་སུམ་དུ་ མཐོང་ནས་སེམས་ཀྱི་གདུང་བ་དམྱལ་བ་བས་ཀྱང་ཆེར་དྲག་པ་འབྱུང་བ་སྟེ། (དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ ཏུ་)ལྷ་ཡི་གནས་ནས་ལྟུང་བ་དང་། །སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་གང་། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་དམྱལ་ བ་ཡི། །བཅུ་དྲུག་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་དོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །གཞན་ཡང་ལྷ་བསོད་ནམས་ཆེ་བ་ མཐོང་ན་ཆུང་བ་རྣམས་དཔའ་བཀོང་བ་དང་མཐུ་ཆེ་བས་ཆུང་བ་སྐྲོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་ ཅིང་། འོག་མ་གཉིས་ལ། ལྷ་མ་ཡིན་དང་འཐབ་པ་ན་གཅོད་འདྲལ་དང་གསོད་པའི་སྡུག་ བསྔལ་ཡང་ཡོད་དོ། ། དེ་ཡང་ལྷ་རྣམས་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་བུ་མོ་མཛེས་མ་འདོད་པ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ལྷའི་ བདུད་རྩི་བཟང་བོ་འདོད་པས་ཞེ་འགྲས་ནས། རི་རབ་ཀྱི་འོག་གི་ཁོང་གསེང་ནས་ལྷ་མ་ཡིན་ གྱི་དཔུང་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་གསེར་དང་དངུལ་དང་བཻ་ཌཱུརྱ་དང་མན་ཤེལ་གྱི་གོ་ཆ་གྱོན་ ཏེ། རལ་གྲི་དང་མདུང་དང་འཕོང་མདུང་དང་མདའ་གཞུ་ལ་སོགས་པའི་མཚོན་ཆ་ཐོགས་ ནས་ཆས་པ་དང་། དམག་གི་ཤུགས་ཀྱིས་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་གདན་འགུལ་བ་ལས་དམག་འོང་བར་ 1-393 ཤེས་སོ། །དེ་ནས་ཀླུ་དང་བང་རིམ་བཞིའི་ལྷ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་སྲུང་མ་ལྔ་གོ་མཚོན་ སྔར་དང་འདྲ་བ་བཟུང་བ་རྣམས་དང་རིམ་གྱིས་འཐབ་ཅིང་། དང་པོ་ཀླུ་དང་འཐབ་པས་ལྷ་ མིན་ཕམ་ན་རང་གི་གནས་སུ་ལྡོག་ལ། གལ་ཏེ་རྒྱལ་ན་ཆུ་མཚམས་ནས་འཐོན་ཏེ་རྫུ་འཕྲུལ་ གྱིས་ནམ་མཁའ་ལ་འཕགས་ནས་བང་རིམ་གྱི་ལྷ་རྣམས་དང་འཐབ་པོ། །དེའི་ཚེ་དྲན་པ་ཉེར་ གཞག་ཏུ། ལྷའི་གནས་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་སྒྲ་གཅན་འཛིན་གྱིས་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ལག་ པས་སྒྲིབ་ཅིང་། དེ་དག་གི་རྒྱལ་འཕམ་དང་སྐྱེ་དགུའི་བདེ་སྡུག་འཛམ་བུ་གླིང་པའི་དགེ་སྡིག་ ལ་རག་ལས་པར་ཡང་གསུངས་ལ། དེས་ན་ཟླ་བའི་མདོར། ཟླ་བ་གཟས་ཟིན་པ་ན་དགེ་བ་ འབུམ་འགྱུར་དང་། ཉི་མ་ཟིན་པ་ན་བྱེ་བ་འགྱུར་དུ་གསུང

【現代漢語翻譯】 諸神啊！（在《親友書》中說：）身體的顏色變得難看，不喜歡自己的座位（以及其他的神），花環凋謝，衣服上有污垢，身體上（從腋窩）出現以前沒有的灰塵，這被稱為五種死亡的預兆，預示著從天界墮落。 這五種根本的死亡預兆是無法避免的。此外，衣服和飾品發出不悅耳的聲音，光芒減弱，洗澡水滴在身上，心神不定，一會兒睜眼一會兒閉眼，這些是可以避免的近期的五種死亡預兆，在天界壽命結束前五天出現。當自己的天女與其他神嬉戲時，會感到痛苦和不悅。特別是，如果投生到惡道，會親眼目睹出生的痛苦，內心的煎熬比地獄還要強烈。（在《念住經》中說：）從天界墮落，產生極大的痛苦，這樣的痛苦，地獄眾生的十六分之一都無法忍受。 此外，看到福報大的天神，福報小的天神會感到自卑，強大的天神會驅逐弱小的天神，這也會帶來痛苦。對於較低的兩層天界，與阿修羅戰鬥時，還會遭受砍殺和殺戮的痛苦。 這是因為天神貪戀阿修羅的美麗女兒，阿修羅貪戀天神的甘露，因此產生爭鬥。阿修羅的軍隊從須彌山下的空隙中涌出，四支軍隊穿著金、銀、琉璃和雄黃製成的盔甲，手持刀劍、長矛、標槍和弓箭等武器。由於軍隊的強大力量，帝釋天的座位震動，預示著戰爭的到來。然後，龍族和第四層天的神，也就是三十三天眾的五位守護神，穿著與之前相似的盔甲，依次與阿修羅戰鬥。最初與龍族戰鬥，如果阿修羅戰敗，就會退回自己的住所。如果阿修羅獲勝，就會從水中出來，憑藉神通飛向天空，與天界的神靈戰鬥。 那時，爲了清楚地顯示天界的情況，《念住經》中說，羅睺會用手遮蔽太陽和月亮，而這些天神的勝敗以及眾生的幸福與痛苦，都取決於閻浮提眾生的善惡業。因此，《月藏經》中說，月亮被羅睺遮蔽時，行善的功德會增加十萬倍，太陽被遮蔽時，功德會增加百億倍。

【English Translation】 O gods! (In 'Letter to a Friend'): The body's color turns ugly, dislike of one's seat (and other gods), flower garlands wither, clothes become stained, and dust appears on the body (from the armpits) that was not there before. These are known as the five signs of death, foreshadowing falling from the heavens. These five fundamental signs of death are unavoidable. In addition, unpleasant sounds come from clothes and ornaments, light diminishes, drops of bathwater cling to the body, the mind is restless, sometimes opening the eyes and sometimes closing them. These are the five near signs of death that can be avoided, appearing five days before the end of heavenly life. When one's own goddesses frolic with other gods, great suffering and unease arise. In particular, if reborn in a lower realm, one directly witnesses the suffering of birth, and the inner torment is more intense than hell itself. (In 'Mindfulness Sutra'): Falling from the heavenly realm and experiencing great suffering, even one-sixteenth of that suffering cannot be endured by hell beings. Furthermore, seeing gods with greater merit, those with lesser merit feel inferior, and powerful gods expel weaker gods, which also brings suffering. For the lower two realms, there is also the suffering of being cut, slashed, and killed when fighting with asuras. This is because the gods desire the beautiful daughters of the asuras, and the asuras desire the excellent nectar of the gods, thus causing strife. The asura armies emerge from the hollows beneath Mount Meru, the four divisions wearing armor made of gold, silver, lapis lazuli, and realgar, wielding weapons such as swords, spears, javelins, and bows and arrows. Due to the strength of the army, Shakra's seat trembles, foreshadowing the arrival of war. Then, the nagas and the gods of the fourth heaven, the five guardians of the Thirty-Three, wearing armor similar to before, fight the asuras in turn. Initially, they fight the nagas, and if the asuras are defeated, they retreat to their own dwellings. If the asuras win, they emerge from the water and, through magical power, rise into the sky and fight the gods of the heavens. At that time, to clearly show the state of the heavens, the 'Mindfulness Sutra' says that Rahu obscures the sun and moon with his hands, and the victory or defeat of these gods, as well as the happiness and suffering of beings, depends on the good and bad deeds of the beings of Jambudvipa. Therefore, the 'Moon Treasury Sutra' says that when the moon is obscured by Rahu, the merit of performing virtuous deeds increases a hundred thousandfold, and when the sun is obscured, the merit increases by a hundred millionfold.

---

ས་སོ་ཞེས་ཀྱང་འཆད་དོ། །དེ་དག་ གིས་མ་ཐུབ་པ་ན་རྒྱལ་ཆེན་བཞིས་བརྒྱ་བྱིན་ལ། ལྷའི་དབང་པོ་མཁྱེན་པར་མཛོད་ཅིག ། བདག་ཅག་སྲུང་མ་རྣམས་ནི་ལྷ་མིན་གྱིས་ཕམ་པར་བྱས་ནས་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་དུ་འོངས་སོ། ། ཞེས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་དང་། དབང་པོས་གཞན་རྣམས་ལ་བཀའ་བསྒོ་ཞིང་། གླང་བོ་ཆེ་ རབ་བརྟན་ཡང་དབང་པོའི་བསམ་པ་ཤེས་ནས་འཁོར་དང་བཅས་པ་འཕྲལ་ལ་འོངས་ཏེ། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་དཔུང་གི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཆས་ནས་ཐོག་མར་རྩུབ་འགྱུར་གྱི་ ཚལ་དུ་ཕྱིན་པ་ན་འཐབ་པར་འདོད་བློ་སྐྱེ་ཞིང་། དེ་ནས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་ཐོན་ནས་རི་ རབ་ཀྱི་ལྷོ་འམ་ནུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་འཐབ་པོ། །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཏུ། ལྷ་མ་ཡིན་རི་འཕེན་ཞིང་། དེ་རྣམས་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་རྡོ་རྗེས་བཅོམ་པའི་དུམ་བུ་རོལ་མཚོ་རྣམས་སུ་ལྷུང་བས་སྲོག་ཆགས་ མང་པོ་ཤི་ནས་མཚོ་རྣམས་དམར་པོར་འགྱུར་བར་གསུངས་སོ། །ལྷ་རྣམས་ནི་མགོ་དང་རྐེད་ པ་ཆད་ན་འཆིའི། ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་བཅད་པ་ལས་ནི་སྡུག་བསྔལ་དྲག་པོ་འབྱུང་ཡང་ སླར་སྐྱེ་ཞིང་འཚོལ། ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ནི་མི་ལྟར་གནད་དུ་ཕོག་པ་ལས་འཆི་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་ གཟུགས་བརྙན་གསེར་གྱི་ས་གཞིའི་སྟེང་དུ་མཚོ་གུན་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཤར་བ་མཐོང་ནས། 1-394 དམག་མ་ལོག་པའི་གོང་དུ་ཉེ་དུ་རྣམས་མྱ་ངན་གྱིས་གདུང་བར་གསུངས་སོ། །ཕལ་ཆེར་ནི་ ལྷ་རྒྱལ་ཞིང་། གང་ཕམ་པ་དེ་དག་རང་གི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཞུགས་པ་ལས་ཕན་ཚུན་གནོད་པས་ མི་ཚུགས་སོ། །ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ནི་ལྷའི་འབྱོར་བ་ཆེན་པོ་མཐོང་ནས་ཕྲག་དོག་གིས་ཡིད་མི་ བདེ་བས་ཀྱང་རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པའོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་དག་ན་ སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མེད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་སྒྲིབ་པ་དང་བཅས་པས་ འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་ལ་རང་དབང་མེད་པའི་ཕྱིར། འདུ་བྱེད་གནས་ངན་ལེན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ དང་ལྡན་པས་འཁོར་བ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྤྱོད་པ་སྟེ། མི་གཙང་བ་ལ་དྲི་ཞིམ་མེད་ བཞིན་འགྲོ་ལྔ་དག་ན་བདེ་བ་མེད། །དེ་ཡི་སྡུག་བསྔལ་རྟག་ཏུ་མེ་མཚོན་རྒྱ་ཚྭ་ལ་སོགས་རེག་ སྐྱེས་བཞིན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ། ས་སྡེར། དམྱལ་བ་བཞིན་བདེ་བ་ མྱོང་བ་མེད་ཅེས་གསུངས་པ་ནི་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པ་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་གྱི། རྒྱུ་ མཐུན་ལས་སྐྱེས་པ་ཅུང་ཟད་ཡོད་དེ་ཤཱ་རིའི་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུས་བདེ་བ་མྱོང་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་ལས་ལྷས་སྦྱིན་གྱིས་བདེ་བ་མྱོང་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། མཛོད་འགྲེལ་དུ། མནར་མེད་ན་བདེ་བ་གཏན་མེད་ལ། གཞན་ཡང་སོས་པ་རྣམས་ལ་རླུང་ བསིལ་བས་རེག་པ་ལ་སོགས་པའི་བདེ་བ་རྒྱུ་མཐུན་ལས་སྐྱེས་པ་ཡོད་པར་གསུངས་སོ། །ཡི་ དྭགས་རྫུ་འཕྲ

【現代漢語翻譯】 也被稱為『土地』。 如果他們無法做到，四大天王會稟告帝釋天：『天主請知悉，我們這些守護者被阿修羅擊敗，來到了須彌山頂。』 當他們這樣祈禱時，帝釋天下令其他人，大象拉巴丹也得知了帝釋天的意圖，立即帶著眷屬前來。 三十三天眾無數軍隊出發，首先到達粗糙變化的園林，生起了戰鬥的意願，然後到達城市外，在須彌山的南面或西面戰鬥。 在《念住經》中說：『阿修羅投擲山峰，被帝釋天的金剛杵擊碎成碎片，落入羅剎海中，許多生物死亡，海水變成紅色。』 天神如果頭或脖子被砍斷就會死亡；如果肢體被砍斷，雖然會產生劇烈的痛苦，但會再生並痊癒。阿修羅像人一樣，被擊中要害就會死亡；他們的身影倒映在金色的地面上，在名為貢桑海的海中顯現，在軍隊返回之前，親屬們會因悲傷而感到痛苦。 大多數情況下，天神獲勝，失敗者則進入自己的城市，彼此傷害，無法抵抗。 阿修羅看到天神的巨大財富，因嫉妒而心煩意亂，也總是充滿痛苦。 在色界和無色界中，雖然沒有苦苦，但由於具有煩惱和障礙，無法自主地進行死亡和轉生，因此具有行苦和壞苦，所以一切輪迴都充滿痛苦。正如不凈之物沒有香味一樣，五道之中沒有安樂。正如經中所說：『那裡的痛苦總是像火、武器和鹽一樣被感受到。』 關於享受安樂，經中說：『在地獄中沒有安樂的感受』，這是指沒有異熟果所生的安樂。但有少許等流果所生的安樂，例如舍利弗通過禪定獲得安樂，以及佛陀加持下提婆達多獲得安樂。 《俱舍論釋》中說：『在無間地獄中完全沒有安樂，但在其他復活地獄中，有涼風吹拂等等等流果所生的安樂。』餓鬼的幻術

【English Translation】 It is also called 'Earth'. If they could not, the Four Great Kings would report to Indra: 'Lord of the Gods, know that we guardians have been defeated by the Asuras and have come to the top of Mount Meru.' When they prayed in this way, Indra commanded the others, and the elephant Rab-brtan, knowing Indra's intention, immediately came with his retinue. The countless armies of the Thirty-Three Gods set out, first reaching the Rough Transformation Garden, where the desire to fight arose, and then reaching outside the city, fighting on the south or west side of Mount Meru. In the 'Mindfulness Sutra', it is said: 'The Asuras throw mountains, which are shattered into pieces by Indra's vajra, falling into the Rakshasa Sea, many creatures die, and the sea turns red.' The gods die if their heads or necks are cut off; if their limbs are cut off, although intense suffering arises, they regenerate and heal. The Asuras, like humans, die when struck in a vital spot; their reflections are seen on the golden ground, appearing in the sea called Gung-snang, and before the army returns, relatives suffer from grief. In most cases, the gods win, and those who are defeated enter their own cities, harming each other and unable to resist. The Asuras, seeing the great wealth of the gods, are disturbed by jealousy and are always full of suffering. In the Form and Formless Realms, although there is no suffering of suffering, because they have afflictions and obscurations, they have no control over death and rebirth, therefore they have the suffering of conditioning and the suffering of change, so all samsara is full of suffering. Just as there is no fragrance in impurity, there is no happiness in the five realms. As it is said in the sutra: 'The suffering there is always felt like fire, weapons, and salt.' Regarding the enjoyment of happiness, it is said: 'There is no experience of happiness in hell,' which refers to the absence of happiness born from Vipaka (karmic result). But there is some happiness born from the cause in harmony, such as Shariputra experiencing happiness through the power of Samadhi, and Devadatta experiencing happiness through the blessing of the Buddha. The Commentary on the Treasury says: 'There is absolutely no happiness in Avici Hell, but in other Reviving Hells, there is happiness born from the cause in harmony, such as the touch of cool wind.' The illusion of the hungry ghosts

---

ུལ་ཆེ་བ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་གཤིན་རྗེ་དང་། དུད་འགྲོ་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་འགའ་ཞིག་ལ་ ནི་ལྷའི་དཔལ་ལ་སྤྱོད་པའི་བདེ་བ་ཡོད་ཅིང་། གླང་པོ་ཆེ་རབ་བརྟན་དང་ས་སྲུང་གི་བུ་དང་། རྟ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བདེ་བ་ཇི་རིགས་པ་ཡོད་དོ། །མི་རྣམས་ནི། གདགས་པར་། འཛམ་བུ་གླིང་ན་གཙོ་ཆེར་གསེར་དང་དངུལ་ལ་ཉོ་ཚོང་དང་ལོངས་སྤྱོད་དུ་བྱེད་ཅིང་། ཤར་ན་ རས་དང་བེའུ་རས་དང་། ནུབ་ན་བ་ལང་སྤྱོད་ན་ནོར་བུ་ལ་སྤྱོད་དེ། བྱང་ན་ལོངས་སྤྱོད་ཡོངས་ སུ་འཛིན་པ་མེད་དོ། །འདི་ན་ཁ་ཟས་འབྲས་ཆན་དང་། ཁུར་བ་དང་ཟན་དང་ཕྱེ་དང་ཤ་ཆང་ 1-395 ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ལྟར་ཤར་དང་ནུབ་ནའང་ཡོད་ལ། བྱང་ན་ནི་མ་རྨོས་མ་བཏབ་པའི་ འབྲས་ས་ལུ་འབའ་ཞིག་སྤྱོད་དོ། །འདི་ན་ཆར་འབབ་མཁས་(གླིང་རྣམས་སུ་ཆར་འབབ་པའི་རྒྱུ་བརྒྱད་ དེ། ཀླུ་གནོད་སྦྱིན་གྲུལ་བུམ་ལྷ་མི་རྣམས་ཀྱི་ནུས་མཐུ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་དང་། ཆོས་ཉིད་དང་། བདེན་པ་བསྐུལ་བས་འབབ་པ་ རྣམས་སོ། །རྒྱུ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཆར་མི་འབབ་སྟེ། མེའི་ཁམས་འཕགས་ནས་སྐོམས་པ་དང་། རླུང་དྲག་པོས་དགོན་པ་སྟོང་པར་འདོར་ བ་དང་། སྒྲ་གཅན་གྱིས་ལག་པས་བླངས་ནས་རྒྱ་མཚོར་འདོར་བ་དང་། ཆར་འབེབས་པའི་ལྷའི་བུ་བག་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། མིས་ཆོས་མིན་སྤྱོད་པ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དང་། བདེན་པས་བསྐུལ་བས་མི་འབབ་པ་རྣམས་སོ། །བསྐལ་ པ་དང་པོའི་མི་བསོད་ནམས་ཆེ་བས་སྤྲིན་རྣམས་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་གཉིས་ནས་ཆར་འབེབས། དེ་ནས་དཔག་ཚད་གཅིག་དང་། བཞི་ཆ་དང་། དཔག་ཚད་གཅིག་དང་དཔག་ཚད་བཞི་ཆ་གསུམ། དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་། རྒྱང་གྲགས་གཅིག་དང་རྒྱང་གྲགས་བཞི་ ཆ་ནས་སོ། །ས་གཡོ་བའི་རྒྱུ་བརྒྱད་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་རླུང་ལངས་པས་ཆུ་འཁྲུགས་ནས་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་ཅན་གྱིས་ས་ཆུང་ལ་ཆུ་ཆེ་ བར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པས་དང་། བྱང་སེམས་ལྷུམས་སུ་འཇུག་པ། བལྟམས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་པ་དང་། ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བ་ དང་། སྐུ་ཚེ་བཏང་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན། ཀླུ་དབང་ཆེ་བ་རྣམས་མཆོད་པའི་ཕྱིར་སྟེང་དུ་འོངས་པས་ཆུ་འཁྲུགས་ནས་ གཡོ་བའོ། །)མི་མཁས་ལས་ལོ་ཉེས་དང་དེ་དག་ལ་བརྟེན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་འཕེལ་འགྲིབ་དང་། ཉོ་ཚོང་དང་། ཁ་དོག་དུ་མ་དང་། ཁང་པ་ཆེད་དུ་བྱས་པ་དང་། གོས་སྟན་ལྕི་བ་དང་། བག་ མ་གཏོང་ལེན་དང་། རྗེ་ཁོལ་དང་། དེ་དག་ལ་ཞེན་པ་ཡོད་པ་ལྟར་ཤར་དང་ནུབ་ནའང་ཡོད་ ཅིང་། བྱང་ན་ནི་མེད་དེ། དེ་ན་ཁ་དོག་ཀྱང་དཀར་པོ་ཁོ་ན་དང་། ཁང་པའང་ཆེད་དུ་མ་བྱས་ པའི་ས་ཁང་འབའ་ཞིག་དང་། གོས་ཀྱང་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ལས་བྱུང་བའི་སྲང་གཅིག་པ་ ཁོ་ན་ཡོད་ལ། གང་ལ་ཡང་ཡོངས་འཛིན་མེད་པར་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱང་སྐྱེས་མ་ཐག་འདོར་ ཞིང་རང་གི་མཐེ་བོ་ལས་ནུ་ཞོ་འབྱུང་བས་འཚོ

【現代漢語翻譯】 有些眾生，例如偉大的閻羅法王（གཤིན་རྗེ་，統治死亡的法王）和一些動物中的龍王（ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་，水族生物的統治者），享有天人的快樂。 如大象拉布丹（གླང་པོ་ཆེ་རབ་བརྟན་，一種神聖的大象）和護地神之子，以及寶馬（རྟ་རིན་པོ་ཆེ་，珍貴的馬）等，也各有各的快樂。人們的情況是： 據記載，在贍部洲（འཛམ་བུ་གླིང་，我們所居住的大陸），主要用金銀進行貿易和消費。東方用絲綢和棉布，西方用牛進行交易，北方則沒有任何享用之物。 這裡有米飯、肉湯、糌粑、麵粉、肉和酒等食物，東方和西方也有類似的食物，而北方只食用不耕種的稻米。 這裡有降雨（關於各大陸降雨的八個原因：龍、夜叉、陶罐、天人等的力量，以及神通、自然規律和真誠祈願所致。不降雨的八個原因：火元素過盛導致乾旱，強風摧毀家園，羅睺用手取水倒入大海，降雨的天神疏忽大意，人們行為不端，以及神通、自然規律和真誠祈願不起作用。最初劫的人們福報深厚，云在半由旬處降雨，之後在一由旬、四分之一由旬、一又四分之三由旬、半由旬、一俱盧舍和四分之一俱盧舍處降雨。地震的八個原因：虛空中颳風導致水動盪，有神通者認為小地有大水，菩薩入胎、降生、成道、轉法輪、舍壽和涅槃時，強大的龍爲了供養而來到上方，導致水動盪而引發地震。） 人們精於算術，有豐年和歉年，以及依賴於此的消費增減，有貿易、各種顏色、特意建造的房屋、厚重的衣服和墊子、嫁娶、主僕關係，以及對這些的執著，東方和西方也有類似的情況，而北方則沒有。那裡只有白色，只有未經特意建造的土房，只有從如意樹上取下的單件衣服，對於任何事物都沒有執著，剛出生的孩子就被拋棄，依靠吮吸自己拇指上的乳汁為生。

【English Translation】 Some beings, such as the great Yama, the King of Dharma (གཤིན་རྗེ་, the King who rules over death), and some Nāga Kings (ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་, rulers of aquatic beings) among animals, have the happiness of enjoying divine splendor. Beings like the elephant Rabten (གླང་པོ་ཆེ་རབ་བརྟན་, a sacred elephant) and the son of the Earth Protector, as well as the precious horse (རྟ་རིན་པོ་ཆེ་, a precious horse), also have their respective kinds of happiness. As for humans: It is recorded that in Jambudvipa (འཛམ་བུ་གླིང་, the continent we inhabit), gold and silver are mainly used for trade and consumption. In the east, silk and cotton are used, and in the west, cattle are used for trade, while in the north, there is nothing to enjoy. Here, there are foods such as rice, broth, tsampa, flour, meat, and alcohol. The east and west also have similar foods, while the north only consumes uncultivated rice. Here, there is rainfall (regarding the eight causes of rainfall in various continents: the power of nāgas, yakshas, pitchers, gods, and humans, as well as miracles, natural laws, and sincere prayers. The eight reasons for not raining: the fire element being too strong leading to drought, strong winds destroying homes, Rahu taking water with his hands and pouring it into the ocean, the gods of rainfall becoming negligent, people behaving improperly, and miracles, natural laws, and sincere prayers not working. In the first kalpa, people had great merit, and clouds rained from half a yojana away, then from one yojana, a quarter of a yojana, one and three-quarters of a yojana, half a yojana, one krosha, and a quarter of a krosha. The eight causes of earthquakes: wind rising in the sky causing water to stir, those with miracles perceiving a small land with much water, when a Bodhisattva enters the womb, is born, attains enlightenment, turns the wheel of Dharma, relinquishes life, and passes into nirvana, the powerful nāgas come above to make offerings, causing the water to stir and causing earthquakes.) People are skilled in arithmetic, there are good years and bad years, and the increase and decrease of consumption depend on this, there is trade, various colors, specially built houses, heavy clothes and cushions, marriage, master-servant relationships, and attachment to these things. The east and west also have similar situations, while the north does not. There, there is only white color, only earth houses that are not specially built, only single pieces of clothing from the wish-fulfilling tree, and there is no attachment to anything. Newborn children are abandoned, and they live by sucking milk from their own thumbs.

---

་བར་བཤད་དོ། །མིའི་ནང་ནས་འཁོར་ལོས་ སྒྱུར་བའི་བདེ་བ་ནི་མཆོག་ཡིན་ཞིང་། དེ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ན་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་འབྱུང་ སྟེ། ས་འགྲེལ་དུ། དེ་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ལ་ཁྲུས་བྱས་ནས་གསོ་སྤྱོང་ལ་གནས་ཤིང་བློན་པོའི་ 1-396 ཚོགས་ཀྱིས་བསྐོར་ཏེ་འདུག་པ་ན། ལྷའི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་རྩིབས་སྟོང་དང་ལྡན་པ་ལྟེ་བ་མྱུ་ ཁྱུད་དང་བཅས་པ་དག་ཅིང་གཙང་བ། བརྒྱ་བྱིན་གྱི་བཀས་ལས་ཐམས་ཅད་པས་སྤྲུལ་ཏེ་ རྒྱལ་ཆེན་བཞི་ལ་བརྒྱུད་ནས་ལྷའི་ཕོ་ཉ་བས་ཤར་ཕྱོགས་ནས་འབུལ་བར་གསུངས་ཤིང་། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཏུ། གསེར་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱ་ཡོད་པ། རྩིབས་སྟོང་དང་ལྡན་ ཞིང་མཛེས་པ། ཉི་མ་གཅིག་གིས་ནམ་མཁའ་ལ་དཔག་ཚད་འབུམ་དུ་འགྲོ་བར་ནུས་པ། དེའི་ མཐུས་གླིང་བཞི་དང་ལྷའི་རིས་སུ་ཡང་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་འགྲོ་བ། རྒྱལ་ པོས་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པར་བྱེད་ཅིང་འགྲན་ཟླ་སུ་ཡང་མེད་པར་བྱེད་པའོ། །ནོར་བུ་ནི་ཟུར་ བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་འོད་སྣ་ཚོགས་འཕྲོ་ཞིང་མཚན་མོ་དཔག་ཚད་བརྒྱར་འོད་འབྱུང་བ་དང་། ཉིན་པར་ཚ་བ་ན་བསིལ་བར་བྱེད་ཅིང་སྐོམ་པ་ན་ཆུ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་འབྱུང་བ། རྒྱལ་པོས་ཇི་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་ཞིང་ལས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་ འགྲུབ་པ་དཔག་ཚད་བརྒྱར་ནད་མེད་པར་བྱེད་ཅིང་མྱ་ངན་དང་གཡང་སའི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ ཀྱང་ལྗོན་ཤིང་མཚེའུ་ལ་སོགས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ། མི་རྣམས་ ལ་དུས་མ་ཡིན་པའི་འཆི་བ་མེད་པར་བྱེད་ཅིང་སྲོག་ཆགས་གདུག་པ་ཅན་དག་གིས་ཀྱང་ གནོད་པ་མེད་པ་ཞིག་དབང་པོས་གནང་བར་འགྱུར་རོ། །བཙུན་མོ་ནི་ལུས་ལ་ཙནྡན་དང་ཁ་ ལ་ཨུད་པ་ལའི་དྲི་འབྱུང་ཞིང་རེག་པ་ན་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ། གླིང་དེའི་བཀྲེས་ སྐོམ་དང་མྱ་ངན་སེལ་བར་བྱེད་ཅིང་རྒྱལ་པོས་མཐོང་བ་ན་གྲང་དུས་དྲོ་བ་དང་དྲོ་དུས་བསིལ་ བར་བྱེད་པ་མ་དང་སྲིང་མོ་ལྟར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསམ་པ་དང་མཐུན་ཞིང་བུ་མང་པོ་བཙའ་ བ། ཁྱིམ་ཐབ་བུད་མེད་གཞན་དང་འགྲོགས་ཀྱང་ཕྲག་དོག་མི་འབྱུང་ཞིང་འདོད་ཡོན་གྱི་ དབང་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་བློན་པོས་འབུལ་ཏེ་ཤི་འཕོས་ནས་ལྷར་སྐྱེ་བའོ། །བློན་པོ་ནི་ མཁས་ཤིང་གསལ་ལ་ཡིད་གཞུངས་པས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་མ་བསླབས་པར་ཤེས་ནས་རྒྱལ་ 1-397 པོའི་བསམ་པ་དང་མཐུན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་སྐྱོ་བ་མེད་པ། མི་དགེ་བ་སྤངས་ཤིང་སྐྱེ་རྒུ་ཐམས་ ཅད་ལ་ཕ་མ་ལྟར་ཕན་འདོགས་པའོ། །གླང་པོ་ནི་ཅང་ཤེས་ཤིང་བཀའ་ཉན་པ་གླང་པོ་ཆེ་སྟོང་ གི་སྟོབས་ཡོད་པ་ཆུ་དང་སྐམ་དང་བར་སྣང་ལ་གཡུལ་འགྱེད་ཅིང་ཕ་རོལ་ལས་རྒྱལ་བར་ བྱེད་པ། ཉིན་གཅིག་ལ་འཛམ་བུ་གླིང་ལན་དུ་མར་བསྐོར་བར་ནུས་པ། སྐུད་པས་ཀྱང་བཀྲིར་ རུང་ཞིང་རྒྱལ་པོས་ཞོན་པ་ན་གང་འདོད་པར་བསྐུལ་མི་

【現代漢語翻譯】 如是宣說。在人類之中，轉輪王的安樂最為殊勝。當他出現在世間時，會出現七寶。如《地釋》中所說：『在那時，於十五日沐浴后安住于齋戒，被大臣們圍繞而坐時，天人的輪寶，具有千輻，輪轂完整，清凈且潔白，由百神的旨意所化現，經四大天王傳遞，由天人的使者從東方供奉。』 在《正念經》中說：『金輪有五百由旬（Yojana，古印度長度單位），具有千輻，非常美麗，一天之內能在天空中行進十萬由旬。憑藉它的力量，四大部洲乃至天界，大象等一切都能到達。國王能聽到未曾聽聞之事，並且無人能與之匹敵。』 摩尼寶珠具有八個棱角，放射出各種光芒，夜晚能照亮一百由旬，白天炎熱時能帶來清涼，口渴時能涌出具有八功德的水。國王所想的一切都能實現，一切事業都能如願成就，一百由旬內沒有疾病，所有悲傷和危險之地都會變得充滿綠樹和湖泊等美好事物。它能使人們免於非時而死，甚至兇猛的動物也無法造成傷害，這是自在天神所賜予的。 王妃的身體散發著旃檀（Candana，一種香木）的香味，口中散發著烏巴拉（Utpala，青蓮花）的香味，接觸時能消除煩惱。她能消除該地區的飢渴和悲傷，國王見到她時，寒冷時感到溫暖，炎熱時感到涼爽，像母親和姐妹一樣與所有人的想法相符，並且生育許多子女。即使與其他家庭婦女交往，也不會產生嫉妒，也不會被慾望所控制，她由大臣供奉，死後轉生為天人。 大臣聰明而明智，心思正直，無需教導就能瞭解一切事務，並且能與國王的想法相符，不知疲倦地完成任務。他摒棄不善，像父母一樣利益所有眾生。 象王聰明且聽話，具有千象之力，能在水陸空作戰，戰勝敵人。一天之內能多次繞 Jambudvipa（瞻部洲，我們所居住的這個世界） 。即使用繩子也能馴服，國王騎乘時，能隨心所欲地驅使。

【English Translation】 Thus it is said. Among humans, the happiness of a Chakravartin (轉輪王，Wheel-Turning King) is the most supreme. When he appears in the world, seven treasures arise. As stated in the 'Earth Commentary': 'At that time, on the fifteenth day, after bathing and abiding in observance, while sitting surrounded by ministers, the divine wheel jewel, possessing a thousand spokes, with a complete hub, pure and clean, manifested by the command of the hundred gods, passed through the four great kings, and offered by the messenger of the gods from the east.' In the 'Mindfulness Sutra', it says: 'The golden wheel is five hundred yojanas (由旬，ancient Indian unit of distance), has a thousand spokes, is very beautiful, and can travel a hundred thousand yojanas in the sky in one day. Through its power, all beings in the four continents and even the heavenly realms, including elephants, can reach it. The king can hear what he has not heard, and no one can match him.' The Mani jewel has eight edges, radiates various lights, illuminates a hundred yojanas at night, brings coolness during the day when it is hot, and when thirsty, it produces water with eight qualities. Everything the king thinks can be realized, all tasks can be accomplished as desired, there is no disease within a hundred yojanas, and all places of sorrow and danger will be filled with beautiful things such as green trees and lakes. It can prevent people from untimely death, and even ferocious animals cannot cause harm, which is granted by the lord of power. The queen's body emits the fragrance of Chandana (旃檀，sandalwood), and her mouth emits the fragrance of Utpala (烏巴拉，blue lotus), and touching her eliminates afflictions. She can eliminate hunger, thirst, and sorrow in that area, and when the king sees her, he feels warm when it is cold and cool when it is hot, she is in accordance with everyone's thoughts like a mother and sister, and she bears many children. Even if she interacts with other household women, she will not be jealous, and she will not be controlled by desires, she is offered by the ministers, and after death, she is reborn as a god. The minister is intelligent and wise, with an upright mind, knows all matters without being taught, and can fulfill tasks in accordance with the king's thoughts without fatigue. He abandons non-virtue and benefits all beings like parents. The elephant king is intelligent and obedient, has the strength of a thousand elephants, can fight in water, land, and air, and defeat enemies. In one day, it can circle Jambudvipa (瞻部洲，the world we live in) many times. It can be tamed even with a rope, and when the king rides it, he can drive it as he pleases.

---

དགོས་པར་དལ་གྱིས་འགྲོ་བ་ཞིག་ བརྒྱ་བྱིན་གྱི་བཀས་གནང་བར་འགྱུར་ཏེ། ས་འགྲེལ་དུ། གླང་པོ་ཆེ་རབ་བརྟན་གྱི་བུ་ཐུ་བོའོ་ ཞེས་སོ། །རྟ་མཆོག་ཀྱང་ཀུ་མུད་དང་དུང་ལྟར་དཀར་བ་གླང་པོ་ཆེ་དང་ཡོན་ཏན་མཚུངས་པ་ ཞིག་དབང་པོས་གནང་སྟེ། ས་འགྲེལ་དུ། རྟའི་རྒྱལ་པོ་སྤྲིན་གྱི་ཤུགས་ཅན་གྱི་བུ་ཐུ་བོར་ གསུངས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་ཞིང་ལྷའི་མིག་གིས་གཏེར་མཐོང་བ། བང་མཛོད་ ཐམས་ཅད་རིན་པོ་ཆེས་འགེངས་ཤིང་ནོར་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱལ་པོའི་དོན་སྒྲུབ་པ། གཡོ་སྒྱུ་མེད་ ཅིང་གཞན་ལ་མི་གནོན་པ་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས། ཁྱིམ་བདག་ནི་མཛོད་ཀྱི་སྤྱན་ལྟ་བུ་དང་བློན་པོ་ནི་དམག་གི་སྤྱན་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ བཞིན་དུ། རལ་གྲི་ལྤགས་པ་ཁང་པ་ཚལ། །མལ་ཆ་གོས་དང་ལྷམ་གྱི་མཆོག །ཅེས་པ་(སྡོམ་དུ་ བྱས་པའི་)ཉེ་བའི་རིན་པོ་ཆེ་བདུན་ཡང་འབྱུང་སྟེ། རྒྱལ་པོ་དང་འགལ་བ་བྱེད་འདོད་པ་དེར་ སོང་ནས་མ་བཏབ་ཀྱང་ཀུན་གྱིས་འདུད་པར་བྱེད་པའི་རལ་གྲི་(ཉེ་བའི་རིན་པོ་ཆེ་)དང་། ཀླུའི་ ལྤགས་པ་ཆུར་དཔག་ཚད་འབུམ་དང་ཞེང་དུ་ལྔ་ཡོད་པ། ཆར་གྱིས་མི་བརླན་ཞིང་། རླུང་གིས་ མི་བསྐྱོད་པ། གྲང་དུས་ན་དྲོ་ཞིང་དྲོ་དུས་ན་བསིལ་བར་བྱེད་པ། བུད་མེད་མི་སྡུག་པ་མི་ མཐོང་ཞིང་ཉི་ཟླའི་འོད་སྣང་བའི་ལྤགས་པ་(ཉེ་བའི་རིན་པོ་ཆེ་)དང་། ཆུར་དཔག་ཚད་བཅུ་གཉིས་ དང་ཞེང་དུ་དཔག་ཚད་བདུན་ཡོད་པ། རིན་པོ་ཆེ་དང་ཟླ་བ་དང་རྒྱུ་སྐར་རྣམས་ཀྱང་ལྟ་བར་ འདོད་པ་དེ་ཉིད་དུ་འོང་བ། བདེ་བར་གཉིད་དུ་འགྲོ་ཞིང་རྨི་ལམ་དགེ་བ་མཐོང་བ། གྲང་དུས་ 1-398 སུ་དྲོ་ཞིང་དྲོ་དུས་སུ་བསིལ་བའི་ཁང་པ་(ཉེ་བའི་རིན་པོ་ཆེ་)དང་། ལྷ་རྫས་ཀྱི་མེ་ཏོག་དང་ལྗོན་ ཤིང་ལ་སོགས་པས་བརྒྱན་ཞིང་། ལྷའི་བུ་མོ་རྣམས་འོངས་ནས་རོལ་མོ་སྣ་ཚོགས་པ་བྱེད་པ་ དང་ལྷན་ཅིག་འདོད་ཡོན་ལ་རྩེ་བའི་ཚལ་(ཉེ་བའི་རིན་པོ་ཆེ་)དང་། ཡང་ཞིང་འཇམ་ལ་བསམ་ གཏན་དང་མཐུན་པ། དེར་འདུག་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞིང་བློ་གསལ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ པ་མི་འབྱུང་བའི་མལ་ཆ་(ཉེ་བའི་རིན་པོ་ཆེ་)དང་། ཐགས་བཟང་ཞིང་འཇམ་ལ་དྲི་མ་མེད་པ། གྱོན་ པ་ན་ཚ་གྲང་དང་བཀྲེས་སྐོམ་དང་ངལ་དུབ་ཀྱིས་མི་གནོད་ལ། མེས་མི་འཚིག་ཅིང་མཚོན་ གྱིས་མི་ཆོད་པའི་གོས་(ཉེ་བའི་རིན་པོ་ཆེ་)དང་། གོན་པ་ན་ཚུལ་མི་འབྱིང་ཞིང་། ཡུད་ཙམ་གྱིས་ དཔག་ཚད་བརྒྱར་འགྲོ་བ་ལ་ཡང་ངལ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་འབྱུང་བའི་ལྷམ་(ཉེ་བའི་རིན་པོ་ཆེ་) རྣམས་སོ། །གཞན་ཡང་བཙུན་མོའི་འཁོར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་། མི་སྟོང་ཕྲག་རེ་ཐུབ་པའི་ བུ་སྟོང་དང་། དཔུང་གི་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་པ་དང་། དགྲ་སྡེ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་མདའ་ གཞུ་དང་། (རྡོ་འཕངས་པའི་མདོ་ལ

【現代漢語翻譯】 至於需要緩慢行走的事物，帝釋天(Indra，佛教的護法神)會賜予，如《地釋》中所說：『大象拉瓦達(Airavata)之子圖沃(Thuvo)』。 最好的馬也像睡蓮和海螺一樣潔白，擁有和大象一樣的優點，也是自在天(Ishvara，印度教主神之一，也指帝釋天)所賜予，如《地釋》中所說：『馬王云力之子圖沃』。 家主富有，擁有天眼能看見寶藏，所有倉庫都裝滿珍寶，通過財富來完成國王的事業，沒有欺騙，不壓迫他人，讓所有人都高興。 國王的兒子說：『家主就像倉庫的眼睛，大臣就像軍隊的眼睛。』 同樣，劍、皮革、房屋、園林、臥具、衣服和最好的鞋子，這七種近寶也會出現：對於想要違抗國王的人，即使沒有攻擊，也會讓所有人屈服的劍（近寶）；龍的皮革，水中長一百萬由旬，寬五由旬，雨水無法浸濕，風無法吹動，冷時溫暖，熱時涼爽，看不到醜陋的女人，能照亮日月光芒的皮革（近寶）；水中長十二由旬，寬七由旬，想要觀看珍寶、月亮和星星的人，都能來到這裡，能舒適入睡，能看到吉祥的夢，冷時溫暖，熱時涼爽的房屋（近寶）；用天神的鮮花和樹木等裝飾，天女們前來演奏各種音樂，一同享受欲樂的園林（近寶）；柔軟舒適，適合禪定，在那裡能獲得解脫，頭腦清晰，不會產生煩惱的臥具（近寶）；編織精美，柔軟無瑕，穿著它不會受到寒冷、飢渴和疲勞的傷害，火無法燃燒，刀劍無法砍斷的衣服（近寶）；穿著它不會失去威儀，瞬間就能行走一百由旬，也不會感到絲毫疲勞的鞋子（近寶）。 此外，還有數不清的妃嬪眷屬，能生育一千個兒子的妻子，四種軍隊組成的軍隊，以及能壓制敵人的弓箭。

【English Translation】 As for the things that need to walk slowly, Indra (the king of gods in Buddhism) would grant them, as stated in the 'Earth Commentary': 'Thuvo, the son of the elephant Airavata'. The best horse is as white as a lotus and a conch shell, possessing the same virtues as an elephant, and is also granted by Ishvara (one of the main gods in Hinduism, also referring to Indra), as stated in the 'Earth Commentary': 'Thuvo, the son of the horse king Cloud Force'. The householder is wealthy, possesses the divine eye to see treasures, all warehouses are filled with jewels, accomplishes the king's affairs through wealth, is without deceit, does not oppress others, and makes everyone happy. The king's son said: 'The householder is like the eye of the treasury, and the minister is like the eye of the army.' Similarly, the sword, leather, house, garden, bedding, clothes, and the best shoes, these seven near-treasures will also appear: For those who want to defy the king, even without attacking, the sword (near-treasure) will make everyone submit; the dragon's leather, one hundred thousand yojanas long and five yojanas wide in the water, rain cannot wet it, wind cannot move it, it is warm when it is cold, and cool when it is hot, it cannot see ugly women, and it can illuminate the light of the sun and moon, the leather (near-treasure); twelve yojanas long and seven yojanas wide in the water, those who want to see jewels, the moon, and the stars can come here, can sleep comfortably, can see auspicious dreams, the house (near-treasure) is warm when it is cold, and cool when it is hot; decorated with divine flowers and trees, etc., the goddesses come to play various music, and enjoy sensual pleasures together in the garden (near-treasure); soft and comfortable, suitable for meditation, one can attain liberation there, the mind is clear, and no afflictions arise, the bedding (near-treasure); finely woven, soft and flawless, wearing it will not be harmed by cold, hunger, thirst, and fatigue, fire cannot burn it, and swords cannot cut it, the clothes (near-treasure); wearing it will not lose dignity, and one can travel a hundred yojanas in an instant without feeling any fatigue, the shoes (near-treasure). In addition, there are countless consorts and retinues, a wife who can bear a thousand sons, an army composed of four divisions, and bows and arrows that can subdue enemies.

---

ས།)རིན་པོ་ཆེའི་ཁྱད་པར་ཨིན་དྲ་ནཱི་ལ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་དང་ ལོངས་སྤྱོད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ལྡན་པའོ། །འབྱུང་བའི་དུས་ནི། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ འབྱུང་བ་ནི། །སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་ལས་མི་འཕྱི། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་མན་ཆད་དུ་ཕུན་སུམ་ ཚོགས་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་མི་རྫོགས་པས་ཚེ་ལོ་དཔག་མེད་ནས་བརྒྱད་ཁྲིའི་བར་ལ་འབྱུང་ ངོ་། །ཁྱད་པར་ནི། གསེར་(རྒྱང་གྲགས་བཞི་)དངུལ་(གསུམ་)ཟངས་(གཉིས་)ལྕགས་(གཅིག་)འཁོར་ ལོ་ཅན། །དེ་དག་གླིང་གཅིག་གླིང་གཉིས་དང་། །གསུམ་དང་བཞི་ལ་མས་རིམ་བཞིན། །ལྷན་ ཅིག་གཉིས་མིན་སངས་རྒྱས་བཞིན། །ཞེས་པ་ལྟར་གླིང་བཞི་ག་ལ་དབང་བྱེད་པ་གསེར་གྱི་ འཁོར་ལོ་ཅན་དང་། བྱང་མ་གཏོགས་པ་གསུམ་ལ་དབང་བྱེད་པ་དངུལ་གྱི་འཁོར་ལོ་ཅན་ དང་། འདི་དང་ཤར་ལ་དབང་བྱེད་པ་ཟངས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཅན་དང་། འདི་ཁོ་ན་ལ་དབང་བྱེད་ པ་ལྕགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཅན་དང་བཞིའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་ཞིང་ཁམས་གཅིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ 1-399 གཉིས་གཅིག་ཅར་མི་འབྱུང་(བྱེ་བྲག་སྨྲ་བས་ལོ་ཀ་བའི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་དུས་གཅིག་ལ་སངས་རྒྱས་གཅིག་ལས་ མི་འབྱུང་སྟེ་ཕྲིན་ལས་ཐོགས་མེད་ཡིན་པས་གདུལ་བྱ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཁོ་ནས་འདུལ་ནུས་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་མཉམ་པ་འགའ་ ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཕལ་ཆེན་པ་ལོ་ཀའི་ཁམས་གཅིག་ལ་དགོངས་ཀྱི་གཞན་ན་ནི་ཡོད་ཟེར་ཏེ། ཐེག་བསྡུས་སུ་ གླིང་བཞི་པ་གཅིག་ལ་དགོངས།)བ་ལྟར། མངའ་རིས་གཅིག་ལ་རྒྱལ་པོ་གཉིས་གཅིག་ཅར་མི་འབྱུང་ བར་རིམ་གྱིས་འབྱུང་སྟེ། འགྲན་ཟླ་མེད་པའི་ལས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གིས་རྒྱལ་ བར་བྱེད་ཚུལ་ཡང་། ཕས་བསུ་རང་འགྲོ་གཡུལ་བཤམས་དང་། །མཚོན་བརྩམས་པས་རྒྱལ་ གནོད་པ་མེད། །ཅེས་པ་ལྟར་གསེར་གྱི་འཁོར་ལོ་ཅན་གང་བགྲོད་པའི་ཕྱོགས་དེར་ཁམས་ཀྱི་ རྒྱལ་ཕྲན་རྣམས་ཀྱིས་བསུས་ནས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། འབྱོར་པ་རྒྱས་པ་དང་བདེ་བ་དང་ལོ་ ལེགས་པ་དང་སྐྱེ་བོ་མང་པོས་གང་པའི་ལྗོངས་འདི་དག་ནི་ལྷའི་ལགས་ཀྱིས། ལྷས་འདི་དག་ ལ་ལེགས་པར་རྗེས་སུ་བསྟན་དུ་གསོལ། བདག་ཅག་ནི་ལྷའི་རྗེས་སུ་མཆི་བ་ལགས་སོ་ཞེས་ གསོལ་བ་དང་། དེས་གཙོ་བོ་དག་དེའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཅག་རང་རང་གི་རིས་སུ་གཏོགས་པ་རྣམས་ ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྟོན་ཅིང་། ཆོས་མ་ཡིན་པ་མ་བྱེད་ཅིག། ཁྱེད་ཀྱིས་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྤྱོད་པ་ དང་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཡུལ་དུ་འདུག་ཏུ་མ་གཞུག་ཅིག་ཅེས་བཀའ་བསྒོ་ཞིང་། དེ་ བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པར་ཡང་བྱེད་དོ། །དངུལ་གྱི་འཁོར་ལོ་ཅན་གྱིས་དེ་དག་གི་ཐད་དུ་རང་ ཉིད་སོང་བ་ཙམ་གྱིས་འདུལ་ཞིང་། ཟངས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཅན་གྱིས་སོང་སྟེ་གཡུལ་བཤམས་པ་ ཙམ་གྱིས་འདུལ་ལ། ལྕགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཅན་གྱིས་གཡུལ་བཤམས་ནས་རྡེག་མི་དགོས་ པར་མ

【現代漢語翻譯】 具有無量珍寶，特別是因陀羅尼藍寶（Indranila，帝釋青寶）等，以及眷屬和受用。出現的時間是：『轉輪王出現，不會超過八萬歲。』正如所說。低於這個年齡，圓滿的特點就不具備，所以從壽命無量到八萬歲之間出現。特點是：金（四俱盧舍），銀（三俱盧舍），銅（二俱盧舍），鐵（一俱盧舍）輪王。這些分別統治一個洲、兩個洲、三個洲和四個洲。依次遞減。不會同時出現兩位，如同佛陀一樣。正如所說，統治所有四大部洲的是金輪王，統治北方以外的三個洲的是銀輪王，統治此洲和東方的是銅輪王，只統治此洲的是鐵輪王。這些在同一個佛土中，不會同時出現兩位佛陀（分別說者認為，在一個世界中，同一時間不會出現兩位佛陀，因為事業無礙，一位佛陀就能調伏所有應調伏的眾生，所以沒有與他同等者。大眾部認為，只在一個洲是這樣，其他地方則有。在《攝大乘論》中，指的是一個四大部洲）。如同一個地區不會同時出現兩位國王一樣，而是依次出現，因為是由無與倫比的業力所成就的。他們統治的方式是：『迎接、自行前往、擺設戰場和製造武器來征服，沒有損害。』正如所說，金輪王所前往的任何地方，當地的諸小國王都會迎接並頂禮，稟告說：『這些充滿財富、安樂、豐收和眾多人口的土地，是天尊的。祈請天尊善加教導這些地方。我們是追隨天尊的。』然後，金輪王告誡他們說：『因此，你們要按照各自的職責，教導正法，不要做非法之事。不要讓行非法和邪行的人居住在你們的土地上。』並且也同樣地遵照執行。銀輪王僅憑自己前往就能調伏他們，銅輪王前往並擺設戰場就能調伏，鐵輪王擺設戰場后無需打擊就能調伏。 具有無量珍寶，特別是因陀羅尼藍寶（Indranila，帝釋青寶）等，以及眷屬和受用。出現的時間是：『轉輪王出現，不會超過八萬歲。』正如所說。低於這個年齡，圓滿的特點就不具備，所以從壽命無量到八萬歲之間出現。特點是：金（四俱盧舍），銀（三俱盧舍），銅（二俱盧舍），鐵（一俱盧舍）輪王。這些分別統治一個洲、兩個洲、三個洲和四個洲。依次遞減。不會同時出現兩位，如同佛陀一樣。正如所說，統治所有四大部洲的是金輪王，統治北方以外的三個洲的是銀輪王，統治此洲和東方的是銅輪王，只統治此洲的是鐵輪王。這些在同一個佛土中，不會同時出現兩位佛陀（分別說者認為，在一個世界中，同一時間不會出現兩位佛陀，因為事業無礙，一位佛陀就能調伏所有應調伏的眾生，所以沒有與他同等者。大眾部認為，只在一個洲是這樣，其他地方則有。在《攝大乘論》中，指的是一個四大部洲）。如同一個地區不會同時出現兩位國王一樣，而是依次出現，因為是由無與倫比的業力所成就的。他們統治的方式是：『迎接、自行前往、擺設戰場和製造武器來征服，沒有損害。』正如所說，金輪王所前往的任何地方，當地的諸小國王都會迎接並頂禮，稟告說：『這些充滿財富、安樂、豐收和眾多人口的土地，是天尊的。祈請天尊善加教導這些地方。我們是追隨天尊的。』然後，金輪王告誡他們說：『因此，你們要按照各自的職責，教導正法，不要做非法之事。不要讓行非法和邪行的人居住在你們的土地上。』並且也同樣地遵照執行。銀輪王僅憑自己前往就能調伏他們，銅輪王前往並擺設戰場就能調伏，鐵輪王擺設戰場后無需打擊就能調伏。

【English Translation】 Possessing immeasurable jewels, especially Indranila (Indranila, sapphire of Indra), and retinues and enjoyments beyond comprehension. The time of appearance is: 'The appearance of a Chakravartin (轉輪王) will not exceed eighty thousand years.' As it is said. Below this age, the characteristics of perfection are not complete, so they appear from immeasurable lifespan to eighty thousand years. The characteristics are: gold (four yojanas), silver (three yojanas), copper (two yojanas), iron (one yojana) wheel-turning kings. These rule one continent, two continents, three continents, and four continents respectively. Decreasing in order. Two do not appear simultaneously, like Buddhas. As it is said, the one who rules all four continents is the golden wheel-turning king, the one who rules the three continents excluding the north is the silver wheel-turning king, the one who rules this continent and the east is the copper wheel-turning king, and the one who rules only this continent is the iron wheel-turning king. In the same Buddha-field, two Buddhas do not appear simultaneously (the Vaibhashikas (分別說者) believe that in one world, two Buddhas do not appear at the same time, because the activity is unimpeded, and one Buddha can subdue all those who need to be subdued, so there is no one equal to him. The Mahasanghikas (大眾部) believe that this is only the case in one continent, and there are others elsewhere. In the Abhidharmasamuccaya (攝大乘論), it refers to one of the four continents). Just as two kings do not appear simultaneously in one territory, but appear in succession, because it is accomplished by unparalleled karma. The way they rule is: 'Welcoming, going by oneself, setting up a battlefield, and conquering with weapons, without harm.' As it is said, wherever the golden wheel-turning king goes, the local minor kings will welcome and prostrate, reporting: 'These lands full of wealth, happiness, abundance, and many people are the deity's. Please, deity, teach these places well. We are followers of the deity.' Then, the golden wheel-turning king admonishes them: 'Therefore, you should, according to your respective duties, teach the Dharma and do not do what is unlawful. Do not allow those who practice unlawful and evil deeds to live in your lands.' And they also follow and implement it accordingly. The silver wheel-turning king subdues them merely by going to them himself, the copper wheel-turning king subdues them by going and setting up a battlefield, and the iron wheel-turning king subdues them by setting up a battlefield without having to strike. Possessing immeasurable jewels, especially Indranila (Indranila, sapphire of Indra), and retinues and enjoyments beyond comprehension. The time of appearance is: 'The appearance of a Chakravartin (轉輪王) will not exceed eighty thousand years.' As it is said. Below this age, the characteristics of perfection are not complete, so they appear from immeasurable lifespan to eighty thousand years. The characteristics are: gold (four yojanas), silver (three yojanas), copper (two yojanas), iron (one yojana) wheel-turning kings. These rule one continent, two continents, three continents, and four continents respectively. Decreasing in order. Two do not appear simultaneously, like Buddhas. As it is said, the one who rules all four continents is the golden wheel-turning king, the one who rules the three continents excluding the north is the silver wheel-turning king, the one who rules this continent and the east is the copper wheel-turning king, and the one who rules only this continent is the iron wheel-turning king. In the same Buddha-field, two Buddhas do not appear simultaneously (the Vaibhashikas (分別說者) believe that in one world, two Buddhas do not appear at the same time, because the activity is unimpeded, and one Buddha can subdue all those who need to be subdued, so there is no one equal to him. The Mahasanghikas (大眾部) believe that this is only the case in one continent, and there are others elsewhere. In the Abhidharmasamuccaya (攝大乘論), it refers to one of the four continents). Just as two kings do not appear simultaneously in one territory, but appear in succession, because it is accomplished by unparalleled karma. The way they rule is: 'Welcoming, going by oneself, setting up a battlefield, and conquering with weapons, without harm.' As it is said, wherever the golden wheel-turning king goes, the local minor kings will welcome and prostrate, reporting: 'These lands full of wealth, happiness, abundance, and many people are the deity's. Please, deity, teach these places well. We are followers of the deity.' Then, the golden wheel-turning king admonishes them: 'Therefore, you should, according to your respective duties, teach the Dharma and do not do what is unlawful. Do not allow those who practice unlawful and evil deeds to live in your lands.' And they also follow and implement it accordingly. The silver wheel-turning king subdues them merely by going to them himself, the copper wheel-turning king subdues them by going and setting up a battlefield, and the iron wheel-turning king subdues them by setting up a battlefield without having to strike.

---

ཚོན་ཆ་(བཟས་པའམ་)བརྩམས་པ་ཙམ་གྱིས་འདུལ་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལས་རྒྱལ་ ཡང་གནོད་པ་མེད་པར་ཁྲིམས་དགེ་བ་བཅུ་ལ་བཀོད་ནས་རྒྱལ་སྲིད་ཆོས་དང་མཐུན་པར་ སྐྱོང་བས་ཕྱི་མ་ལ་ལྷར་སྐྱེ་བར་གསུངས་སོ། །དེ་དག་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་ གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་སྟེ། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བར། འཁོར་ 1-400 ལོས་སྒྱུར་བ་ཐམས་ཅད་ལ། །འདི་དག་ཡོད་པར་འདོད་མོད་ཀྱི། །དག་དང་མཛེས་དང་ གསལ་བ་ནི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆར་མི་ཕོད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །འདིའི་རྒྱུ་ནི་མཆོད་རྟེན་ དང་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་པ་དང་། བྱམས་པ་བསྒོམས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མཛངས་བླུན་ དང་སེང་གེ་ཡིད་མ་བརྟན་པས་རང་ཉིད་གསོད་པའི་རྔོན་པ་ལ་བྱམས་པ་བསྒོམས་པ་བས་ བསྐལ་པ་མང་དུ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བར་སྐྱེས་པར་བཤད་པ་ལྟར་རོ། །འདོད་ལྷའི་བདེ་བ་ནི་ ཐམས་ཅད་ན་ས་གཞི་ཤིང་བལ་གྱི་འདབ་མ་ལྟར་རེག་ན་འཇམ་པ། ཚོན་སྣ་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་ གིས་མིག་མངས་རིས་སུ་བྲིས་པ་དང་། ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཆུས་ཡོངས་སུ་གང་ བའི་རྫིང་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། མཚོ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དང་བྱ་སྐད་སྙན་པ་འབྱིན་པས་ བརྒྱན་པ་དང་། འདོད་ཡོན་ལ་རྩེ་བའི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ ཡོད་ཅིང་། གནས་གསེར་དངུལ་དང་བཻ་ཌཱུཪྻ་དང་། མན་ཤེལ་ལས་གྲུབ་པའི་གཞན་མེད་ཁང་ བ་གམ་དང་བསིལ་ཁང་དང་སྟེགས་བུ་དང་སྐར་ཁུང་དྲ་བ་ཅན་ནོར་བུའི་ཚོགས་ཀྱིས་སྤྲས་པ། འོད་ཟེར་སྣ་ཚོགས་པའི་སྣང་བ་འགྱེད་པས་མཆོག་ཏུ་མཛེས་ཤིང་ཉམས་དགའ་བར། ལུས་ ཕྱི་ནང་ཐམས་ཅད་གཙང་ཞིང་རྡུལ་དང་དྲི་མ་དང་རུས་པ་དང་རྩ་རྒྱུས་དང་ནང་ཁྲོལ་དང་ བཤང་གཅི་མེད་པ། འོད་དང་ལྡན་ཞིང་རབ་ཏུ་མཛེས་པ། གོས་སྲབ་ཅིང་འཇམ་ལ་(སྲང་ཕྱེད་ ནས་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་ཆའི་བར་)ཤིན་ཏུ་ཡང་བ་རེག་ན་བདེ་བ་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་པ་གསེར་གྱིས་སྤྲས་པ་ རྣམས་གྱོན་ཞིང་། རྒྱན་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ལས་གྲུབ་པའི་ནོར་བུ་དང་རྣ་རྒྱན་དང་གདུ་བུ་ དང་མགུལ་རྒྱན་དང་སྐ་རགས་དང་དོ་ཤལ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་བརྒྱན་པ། འཁོར་ལྷའི་ བུ་དང་བུ་མོ་གཞོན་ནུས་སིལ་སྙན་དང་རོལ་མོ་སྣ་ཚོགས་པ་འཛིན་པས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་བཟའ་བ་བདུད་རྩི་སྔོན་པོ་དང་སེར་བོ་དང་དཀར་བོ་དང་དམར་བོ་རྣམས་འབྱུང་ བའི་ལྗོན་ཤིང་དང་། བཏུང་བ་སྤྲང་རྩི་དང་སྦྲང་ཆང་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་ལྗོན་ཤིང་དང་། 1-401 བཞོན་པ་ཤིང་རྟ་དང་ཁྱོགས་དང་ཁྱོགས་གཡོག་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་པའི་ལྗོན་ཤིང་དང་། གོས་དང་རྒྱན་གྱི་ཁྱད་པར་སྣ་ཚོགས་པ་འབྱུང་བའི་ལྗོན་ཤིང་དང་། སྤོས་དང་བདུག་པ་དང་ མེ་ཏོག་དང་ཕྲེང་བ་རྣམས་འབྱུང་བའི་ལྗོན་ཤིང་དང་། བཞད་གད་དང་གླུ་གར་དང་རོལ་མོའི་ སྒྲ་སྣ

【現代漢語翻譯】 僅僅通過（食用或）製作顏料來調伏，在一切方面都戰勝，並且不受損害地遵循十善法，以符合正法的方式治理國家，據說來世會轉生為天神。這些（特徵）也使得偉丈夫的三十二相超越了其他人。如《寶鬘論》所說：『所有轉輪聖王，都希望擁有這些（相好），但其純凈、莊嚴和明亮，連諸佛的光芒都無法比擬。』就像這樣。其原因是建造佛塔和寺廟，以及修習慈心等等。正如《賢愚經》中所說，由於對殺死自己的獵人修習慈心，（此人）在無數劫中轉生為轉輪聖王。欲天之樂是指在所有地方，地面都像木棉花的瓣一樣柔軟，用一百零一種顏色繪製的各種圖案，充滿八功德水的令人愉悅的池塘，以及用各種鮮花和發出美妙鳥鳴聲來裝飾，擁有圓滿的娛樂花園等等。住所由黃金、白銀、琉璃和貓眼石製成，擁有獨特的房屋、涼亭、平臺和帶窗戶的網格，裝飾著珍寶，散發出各種光芒，極其美麗和令人愉快。身體內外都乾淨，沒有灰塵、污垢、骨頭、血管、內臟以及大小便。擁有光芒，極其美麗。穿著輕薄柔軟的衣服（重量從半兩到六十四分之一兩），觸感舒適，顏色各異，並用黃金裝飾。佩戴由各種珍寶製成的珠寶，如耳環、手鐲、項鍊、腰帶和瓔珞等。被年輕的天子和天女們手持各種樂器圍繞著。享用甘露般的食物，有藍色、黃色、白色和紅色的食物從樹上長出。飲用蜂蜜和蜂酒等飲料也從樹上長出。乘坐車乘、轎子和轎伕等交通工具也從樹上長出。各種各樣的衣服和裝飾品也從樹上長出。香、薰香、鮮花和花環也從樹上長出。歡笑、歌舞和音樂的聲音... 1-401 各種各樣的聲音

【English Translation】 Merely by (consuming or) creating pigments, one subdues, triumphs in all aspects, and without harm, adheres to the ten virtues, governing the kingdom in accordance with Dharma, it is said that in the next life one will be reborn as a god. These (characteristics) also make the thirty-two major marks of a great being superior to others. As stated in the 'Garland of Jewels': 'All universal monarchs wish to possess these (marks), but their purity, splendor, and clarity cannot match the radiance of the Buddhas.' Just like that. The cause for this is building stupas and temples, and cultivating loving-kindness, etc. As stated in the 'Wise and Foolish Sutra,' due to cultivating loving-kindness towards the hunter who killed him, (this person) was reborn as a universal monarch for countless eons. The bliss of desire realm gods refers to places where the ground is as soft as cotton petals, various patterns painted with one hundred and one colors, delightful ponds filled with water possessing eight qualities, adorned with various flowers and beautiful bird songs, and possessing perfect pleasure gardens, etc. Dwellings are made of gold, silver, lapis lazuli, and cat's eye, possessing unique houses, pavilions, platforms, and windowed grids, adorned with jewels, emitting various rays of light, extremely beautiful and delightful. The body is clean inside and out, without dust, dirt, bones, veins, internal organs, and excrement. Possessing radiance, extremely beautiful. Wearing thin and soft clothes (weighing from half a liang to one sixty-fourth of a liang), comfortable to the touch, of various colors, and adorned with gold. Adorned with jewelry made of various precious gems, such as earrings, bracelets, necklaces, belts, and pendants, etc. Surrounded by young sons and daughters of gods holding various musical instruments. Enjoying nectar-like foods, with blue, yellow, white, and red foods growing from trees. Drinking beverages such as honey and bee wine also grow from trees. Riding vehicles, palanquins, and sedan chairs also grow from trees. Various kinds of clothes and ornaments also grow from trees. Incense, fragrant smoke, flowers, and garlands also grow from trees. Sounds of laughter, singing, and music... 1-401 various sounds

---

་ཚོགས་འབྱུང་བའི་ལྗོན་ཤིང་དང་། སྣོད་སྤྱད་དང་ཡོ་བྱད་སྣ་ཚོགས་པ་འབྱུང་བའི་ལྗོན་ ཤིང་རྣམས་ལས་གང་འདོད་པ་མདུན་དུ་འབྱུང་བ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་། དུས་དུས་སུ་བག་མེད་པ་ ལས་སྐུལ་བར་བྱེད་པའི་རྔ་བོ་ཆེའི་སྒྲ་ལ་བརྟེན་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདེན་པ་ལའང་སྤྱོད་ དོ། །ཐམས་ཅད་ན་བ་དང་རྒ་བ་དང་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་དང་ཕོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་ མེད་ལ། ས་གཞི་ཐམས་ཅད་མེ་ཏོག་མན་དཱ་ར་བ་པུས་མོ་ནུབ་ཙམ་མཛེས་པར་ཁེབས་པའི་ རྙིང་བ་རྣམས་རླུང་གིས་འདོར་ཞིང་གསར་རྣམས་བ་ལེགས་པར་འགྲེམས་པའི་བདེ་བ་ཡང་ ལྡན། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཏུ། ལྷ་རྣམས་བསོད་ནམས་དབང་རྐྱེན་ཀྱིས། །ལྷ་ཡི་གྲོང་དུ་རླུང་ ཆེན་ལྡང་། །མེ་ཏོག་རྙིང་པ་འདོར་བྱེད་ཅིང་། །མེ་ཏོག་གསར་བ་ལེགས་པར་འགྲེམས། །ཞེས་ པ་ལྟར་རོ། །ཁྱད་པར་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་རྩེ་ཚུལ་ནི། གདགས་པ་དང་དཀོན་མཆོག་ཏ་ལ་ ལའི་གཟུངས་སུ། ཤིང་རྟ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཚལ་ན་གླང་པོ་ཆེ་ས་སྲུངས་ཀྱི་བུ་གཟུགས་བཟང་ མཛེས་པ་དཀར་བ། ཡན་ལག་(རྐང་ལག་མཇུག་མ་ཟེགས་པ་རླིག་པ་འདོམས་ཀྱི་གནས་ན་འདུག་པ་དང་། སྣ་ལག་ པར་གནས་པ་སྟེའོ། །)བདུན་ལེགས་པར་གནས་པ། མགོ་དམར་བ་མཆེ་བ་དྲུག་དང་ལྡན་པ། སྲིད་ དུ་དཔག་ཚད་གཅིག་དང་ཁོར་ཡུག་ཏུ་བདུན་ཡོད་པ། འཁོར་གླང་པོ་བརྒྱ་སྟོང་དང་ལྡན་པ་ གནས་ཏེ། སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་འགྲོ་བ་ན། དེའི་མགོ་བོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དུ་སྤྲུལ་ཞིང་། མགོ་བོ་ རེ་རེ་ལ་མཆེ་བ་དྲུག་དྲུག་དང་། མཆེ་བ་རེ་རེར་རྫིང་བུ་བདུན་བདུན་དང་། རྫིང་བུ་རེ་རེ་ལ་ པདྨའི་སྡོང་བོ་བདུན་བདུན་དང་། པདྨ་རེ་རེ་ལ་ལྷ་མོ་བདུན་བདུན་དང་། ལྷ་མོ་རེ་རེ་ལ་ གཡོག་མོ་བདུན་བདུན་དང་། གཡོག་མོ་རེ་རེ་ལ་འཁོར་སིལ་སྙན་འཁྲོལ་བ་བདུན་བདུན་ 1-402 ཡོད་པར་སྤྲུལ་ནས། མགོ་དབུས་མ་ལ་དབང་པོ་དང་། གཞན་རྣམས་ལ་ཉེ་དབང་སུམ་ཅུ་རྩ་ གཉིས་དང་། གླང་པོ་ཆེ་གཞན་རྣམས་ལ་འཁོར་རྣམས་ཞོན་ཏེ། འགྲོ་བ་མི་མངོན་པ་ལྟ་བུའི་ མགྱོགས་པས་ཡུད་ཀྱིས་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ཡིད་དུ་འོང་བར་ཕྱིན་ནས། གླང་པོའང་ལྷའི་ལུས་སུ་ སྤྲུལ་ཞིང་། ཐམས་ཅད་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ཀྱང་ གོང་མ་གོང་མ་རྣམས་འདོད་ཡོན་གྱི་བདེ་བ་ལྷག་པར་ཡོད་ལ། དགའ་ལྡན་ནི་ས་བཅུའི་ དབང་ཕྱུག་གི་དྲུང་ན་རྟག་ཏུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་སྤྱོད་པས་ཀྱང་ལྷག་ཅིང་། དེར་འགྲོ་ བར་འདོད་པས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ལ་འབད་པར་རིགས་ཏེ། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཏུ། ཐོས་པ་ མང་དང་ཆོས་འཛིན་དང་། །ཤེས་རབ་ལྡན་ཞིང་ཐར་བ་འདོད། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་དགའ་ བའི་མི། །དེ་རྣམས་དགའ་ལྡན་ཉེ་བར་འགྲོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཁམས་གོང་མ་དག་ནི་འདོད་ ཡོན་གྱི་བདེ་བ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ

【現代漢語翻譯】 他們享用著從如意樹（梵文：कल्पवृक्ष，kalpavriksha，能實現願望的樹）和各種器皿用具樹上隨意出現的所需之物。同時，他們也依賴於時時敲響的大鼓之聲，這聲音促使他們不放逸，並讓他們享用神聖佛法的真諦。那裡沒有任何人遭受疾病、衰老、飢餓、乾渴或貧困之苦。整個地面都被曼陀羅花（梵文：मन्दारव，mandārava，天界之花）覆蓋，花朵美麗得如同人屈膝一般。凋謝的花朵被風吹走，新生的花朵則完美地綻放，帶來無盡的喜悅。 《念住經》中說：『諸天因福德之力，天界大風起，吹落舊花朵，新花完美綻。』 特別是三十三天（梵文：त्रायस्त्रिंश，trāyastriṃśa，佛教宇宙觀中位於須彌山頂的天界）的娛樂方式。《建立經》和《寶云經》中記載：在各種車乘的花園裡，有一頭由持地天子（梵文：पृथ्वीपति，pṛthvīpati，土地的守護神）所化的美麗白色大象，它四肢、尾巴、陰囊和鼻子都完美地安住。它的頭部是紅色的，有六顆象牙，身長一由旬（梵文：योजन，yojana，古代印度長度單位），周圍七由旬，周圍環繞著成百上千的大象。當它前往花園時，會將自己的頭幻化成三十三個頭，每個頭上都有六顆象牙，每顆象牙上有七個水池，每個水池裡有七棵蓮花，每朵蓮花上有七位天女，每位天女有七位侍女，每位侍女有七位演奏各種樂器的樂女。中央的頭屬於帝釋天（梵文：इन्द्र，Indra，眾神之王），其餘的頭屬於三十二位近臣。其他的大象則載著眷屬，以迅雷不及掩耳之勢瞬間到達令人心曠神怡的花園。然後，大象也幻化成天人的身體，所有天人都享受著感官的快樂。』 因此，越往上的天界，感官享樂就越加殊勝。兜率天（梵文：तुषित，Tuṣita，彌勒菩薩居住的天界）的眾生，在十地菩薩（梵文：भूमि，bhūmi，菩薩修行的十個階段）的統治下，恒常享用大乘佛法，更是殊勝。想要往生兜率天的人，應該努力修持神聖的佛法。《念住經》中說：『博學多聞持佛法，智慧具足欲解脫，喜好功德諸眾生，彼等速往兜率天。』 更高的色界天眾，已經遠離了對感官享樂的貪執，專注于禪定。

【English Translation】 They enjoy whatever they desire appearing before them from wish-fulfilling trees (Sanskrit: कल्पवृक्ष, kalpavriksha, 'wish-fulfilling tree') and trees that produce various vessels and implements. Also, they rely on the sound of great drums that are struck from time to time, which urge them not to be heedless, and they also enjoy the truth of the sacred Dharma. There is no suffering of sickness, old age, hunger, thirst, or poverty for anyone. The entire ground is covered with Mandārava flowers (Sanskrit: मन्दारव, mandārava, 'heavenly flower') as beautiful as a bent knee. The old ones are discarded by the wind, and the new ones are well displayed, bringing happiness. In the Mindfulness Sutra, it says: 'By the power of merit, great winds rise in the realm of the gods, discarding the old flowers, and the new flowers are well displayed.' In particular, the amusement of the Thirty-Three (Sanskrit: त्रायस्त्रिंश, trāyastriṃśa, the heaven located on the summit of Mount Meru in Buddhist cosmology) is described in the Establishing Sutra and the Jewel Cloud Sutra: 'In the garden of various chariots, there is a beautiful white elephant, the son of the Earth-Holder (Sanskrit: पृथ्वीपति, pṛthvīpati, 'lord of the earth'), with well-formed limbs (legs, tail, scrotum, and the place of the genitals), and its trunk rests on its hand. Its head is red, it has six tusks, it is one yojana (Sanskrit: योजन, yojana, an ancient Indian unit of distance) in length and seven in circumference, and it is surrounded by hundreds of thousands of elephants. When it goes to the garden, it transforms its head into thirty-three heads, each head has six tusks, each tusk has seven ponds, each pond has seven lotus stalks, each lotus has seven goddesses, each goddess has seven attendants, and each attendant has seven musicians playing various instruments. The central head belongs to Indra (Sanskrit: इन्द्र, Indra, 'king of the gods'), and the others belong to the thirty-two close attendants. The other elephants carry their retinues, and they arrive at the delightful garden in an instant with the speed of invisibility. Then, the elephant also transforms into the body of a god, and all the gods enjoy the pleasures of the senses.' Therefore, the higher the realm, the more excellent the sensory pleasures. The Joyful Realm (Sanskrit: तुषित, Tuṣita, the heaven where Maitreya Bodhisattva resides), under the dominion of the lords of the ten bhūmis (Sanskrit: भूमि, bhūmi, 'grounds' or 'levels' on the Bodhisattva path), constantly enjoys the Dharma of the Great Vehicle, which is even more excellent. Those who wish to be reborn in the Joyful Realm should strive to practice the sacred Dharma. In the Mindfulness Sutra, it says: 'Those who are learned, uphold the Dharma, possess wisdom, and desire liberation, those beings who delight in virtues, they quickly go to the Joyful Realm.' The higher realms of form are free from attachment to the pleasures of the senses and are focused on samādhi.

---

་པར་གཞག་པའི་བདེ་ བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་། ས་སྡེར། གཟུགས་ཁམས་བསམ་གཏན་བཞི་ པོ་རྣམས་སུ་བཏང་སྙོམས་དང་དྲན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ཞི་བའི་བདེ་བ་མི་གཡོ་བ་ཅན་ མྱོང་བ་དང་། གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་སུ་ཞི་བ་དང་རྣམས་པར་ཐར་པའི་བདེ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་ མྱོང་བར་གསུངས་སོ། །ཁ་ཟས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ལ། ས་སྡེར། དམྱལ་བ་ནི། རླུང་རྒྱུ་བའི་ཁ་ ཟས་ཕྲ་བས་གནས་པར་གསུངས་ཤིང་། མཛོད་འགྲེལ་དུ་ནི། ཐུ་ལུམ་དང་ཟངས་ཞུན་དག་ ཀྱང་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་སེལ་བས་ཁ་ཟས་ཡིན་ལ། ཉི་ཚེ་བ་རྣམས་ལ་ཁ་ཟས་མི་དང་འདྲ་ བ་ཡོད་པར་ཡང་བཤད་དོ། །ཡི་དྭགས་དང་དུད་འགྲོ་དང་མི་རྣམས་ནི་ཁ་ཟས་རགས་པས་ འཚོ་ཞིང་། བསྐལ་པ་དང་པོའི་མི་དང་། མེར་མེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་དང་། བར་ དོ་དང་། ལྷ་རྣམས་ནི་ཁ་ཟས་ཕྲ་བས་འཚོལ། ཁམས་གོང་མ་དག་ནི་ཁམས་ཟས་ལ་འདོད་ ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །འཁྲིག་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ནི། དམྱལ་བ་ན་སྡུག་བསྔལ་དྲག་པོ་རྒྱུན་དུ་ 1-403 འབྱུང་བས་མེད་ལ། ཡི་དྭགས་དང་དུད་འགྲོ་དང་མི་རྣམས་ལ་ཡོད་ཅིང་ཁུ་བ་ཕོ་བའང་ཡོད་ དོ། །འདོད་ལྷ་རྣམས་ལ། གཉིས་གཉིས་འཁྱུད་དང་ལག་བཅངས་དང་། །དགོད་དང་བལྟས་ པས་འཁྲིག་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་དང་པོ་(རིས་བཞི་རྩ་གསུམ་)གཉིས་ན་གཉིས་གཉིས་སྤྲོད་པ་ དང་། གོང་མ་བཞིན་རིམ་བ་ལྟར་(འཐབ་བྲལ་ན་)འཁྱུད་པ་དང་། (དགའ་ལྡན་ན་)ལག་པ་ནས་ འཛིན་པ་དང་། (འཕྲུལ་དགའ་ན་)དགོད་པ་དང་། (གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ན་)མིག་ཚུགས་སུ་ལྟ་བའི་ འཁྲིག་པ་ཡོད་དེ། ཁུ་བ་འབྱུང་བ་ནི་མེད་ཅིང་མཚན་གྱི་སྒོ་ནས་རླུང་ཉི་ཚེ་འབྱུང་བས་གདུང་ བ་དང་བྲལ་བར་བྱེད་དོ། །གླིང་གསུམ་དང་ཡི་དྭགས་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་བ་འདོད་ལྷ་འོག་མ་བཞི་ ལ་བག་མ་གཏོང་ལེན་དང་། ཆུང་མ་འཆང་བ་ཡོད་ཀྱི། སྒྲ་མི་སྙན་པ་དང་གོང་མ་གཉིས་ན་ མེད་ཅིང་། ལྷ་མོ་རྣམས་ལ་མངལ་གྱི་གནས་མེད་པས་ཕྲག་པའམ་པང་པར་བརྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པ་ ལ་ཕ་མའི་ཐ་སྙད་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་འདོད་ལྷ་དྲུག་ཏུ་རིམ་པ་ལྟར་(རིས་བཞི་པ་ན་)བྱིས་པ་ལོ་ལྔ་ པ་ནས(གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ན་)ལོ་བཅུའི་བར་གྱི་བོངས་ཚོད་དུ་སྐྱེ་ལ། གཟུགས་ཁམས་ཡན་ ཆད་འཁྲིག་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཞིང་། ལུས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་གོས་དང་བཅས་པ་ སྐྱེ་སྟེ། (ལྷ་ཐམས་ཅད་འཕགས་པའི་སྐད་དུ་སྨྲ་)བྱིས་པ་ལོ་ལྔ་ལོན་པ་ནས། །ལོ་བཅུ་ལོན་བ་ལྟ་བུའི་ བར། །དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་གཟུགས་(རིས་བཞི་པ་ན་)ཅན་རྣམས། ཀུན་རྫོགས་གོས་དང་བཅས་པ་ཉིད། ། ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །འདོད་ཁམས་ནི་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ཤས་ཆུང་བས་ཕལ་ཆེར་གཅེར་བུར་སྐྱེ་ ཞིང་། རྒྱལ་བུ་དོན་གྲུབ་དང་ཁྱེའུ་གསེར་མདོག་ལ་སོགས་པ་གོས་དང་བཅས་པ་སྐྱེ་བའང་ ཡོད་ལ། བརྒྱ་བྱིན་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྐྱེ

【現代漢語翻譯】 擁有圓滿安樂的處所。即：在色界四禪中，體驗舍受、正念清凈和寂靜不變的安樂；在無色界中，體驗殊勝的寂靜和解脫安樂。關於食物的享受：在地獄中，據說依靠微細的風作為食物而存在。在《俱舍論》的註釋中提到：膿血和熔化的銅鐵也能解除飢渴，因此也是食物。對於短命者來說，也有像人類一樣的食物。餓鬼、畜生和人類依靠粗糙的食物為生。最初劫的人類、梅梅波等眾生、中陰身和天神依靠微細的食物為生。上界的眾生對段食沒有貪執。關於性愛的享受：地獄中由於劇烈的痛苦持續不斷，所以沒有性愛。餓鬼、畜生和人類有性愛，並且有精液。對於欲界天神來說，如雲：『二二相擁和牽手，歡笑和對視即是性愛。』如同初二天（四天王天和三十三天）是二二相擁，再往上的天界依次是（夜摩天）相牽，（兜率天）歡笑，（化樂天）對視。沒有精液產生，只是通過性器官產生微細的風來消除痛苦。贍部洲、俱盧洲和具有大神通的餓鬼以及下四欲界天有嫁娶和納妾的行為。但在無熱天和更上的天界則沒有。天女沒有子宮，所以在肩膀或膝蓋上化生，被稱作父母。欲界六天依次是（四天王天）從五歲孩童到（他化自在天）十歲孩童的身量。色界及以上的天界對性愛沒有貪執，身體完全圓滿，帶著衣服出生。所有天神都說聖語。如雲：『五歲孩童至十歲，彼等之中所生者，皆具足且著衣。』欲界眾生由於羞恥心較少，所以大多赤身出生，但也有像王子義成和金髮童子等帶著衣服出生的。帝釋天是完全圓滿地出生的。 擁有圓滿安樂的處所。即：在色界四禪中，體驗舍受、正念清凈和寂靜不變的安樂；在無色界中，體驗殊勝的寂靜和解脫安樂。關於食物的享受：在地獄中，據說依靠微細的風作為食物而存在。在《俱舍論》的註釋中提到：膿血和熔化的銅鐵也能解除飢渴，因此也是食物。對於短命者來說，也有像人類一樣的食物。餓鬼、畜生和人類依靠粗糙的食物為生。最初劫的人類、梅梅波等眾生、中陰身和天神依靠微細的食物為生。上界的眾生對段食沒有貪執。關於性愛的享受：地獄中由於劇烈的痛苦持續不斷，所以沒有性愛。餓鬼、畜生和人類有性愛，並且有精液。對於欲界天神來說，如雲：『二二相擁和牽手，歡笑和對視即是性愛。』如同初二天（四天王天和三十三天）是二二相擁，再往上的天界依次是（夜摩天）相牽，（兜率天）歡笑，（化樂天）對視。沒有精液產生，只是通過性器官產生微細的風來消除痛苦。贍部洲、俱盧洲和具有大神通的餓鬼以及下四欲界天有嫁娶和納妾的行為。但在無熱天和更上的天界則沒有。天女沒有子宮，所以在肩膀或膝蓋上化生，被稱作父母。欲界六天依次是（四天王天）從五歲孩童到（他化自在天）十歲孩童的身量。色界及以上的天界對性愛沒有貪執，身體完全圓滿，帶著衣服出生。所有天神都說聖語。如雲：『五歲孩童至十歲，彼等之中所生者，皆具足且著衣。』欲界眾生由於羞恥心較少，所以大多赤身出生，但也有像王子義成和金髮童子等帶著衣服出生的。帝釋天是完全圓滿地出生的。

【English Translation】 Having a place of perfect and complete happiness. That is, in the four dhyanas of the Form Realm, one experiences the unwavering happiness of equanimity, perfect mindfulness, purity, and peace; in the Formless Realms, one experiences the extraordinary happiness of peace and liberation. Regarding the enjoyment of food: In the hells, it is said that they exist by means of subtle wind as food. In the commentary on the Treasury of Knowledge (Abhidharmakośa), it is mentioned that pus, blood, and molten copper and iron can also relieve hunger and thirst, so they are also food. For those with short lifespans, there is also food like that of humans. Pretas (hungry ghosts), animals, and humans live on coarse food. The humans of the first kalpa, beings like the Mermerpo, the intermediate state (bardo), and the gods live on subtle food. The beings of the upper realms are free from attachment to the desire for coarse food. Regarding the enjoyment of sexual intercourse: In the hells, there is no sexual intercourse because intense suffering constantly arises. Pretas, animals, and humans have sexual intercourse and also have semen. For the desire realm gods, it is as it says: 'Embracing and holding hands, laughing and gazing are sexual intercourse.' Like the first two (the Four Great Kings and the Thirty-three), they embrace each other, and the higher realms gradually (the Yama) hold hands, (the Tushita) laugh, (the Nirmanarati) gaze at each other. There is no production of semen, but a subtle wind arises from the sexual organ, which alleviates suffering. Jambudvipa, Kurukshetra, pretas with great magical powers, and the lower four desire realm gods have the practice of giving and receiving brides and having consorts. But in the Avihas and the two higher realms, there is no such thing. Goddesses do not have a womb, so they are born by appearing on the shoulder or lap, and they are called father and mother. The six desire realm gods are born in sizes ranging from (the Four Great Kings) a five-year-old child to (the Paranirmitavasavartin) a ten-year-old child. The Form Realm and above are free from attachment to sexual intercourse, and the body is born fully complete with clothes. (All the gods speak in the noble language.) As it says: 'From a five-year-old child to a ten-year-old child, those born in those realms are all complete and clothed.' The desire realm beings are mostly born naked because they have little shame, but there are also those who are born with clothes, such as Prince Siddhartha and the Golden-Colored Boy. Indra (Śakra) is born fully complete. Having a place of perfect and complete happiness. That is, in the four dhyanas of the Form Realm, one experiences the unwavering happiness of equanimity, perfect mindfulness, purity, and peace; in the Formless Realms, one experiences the extraordinary happiness of peace and liberation. Regarding the enjoyment of food: In the hells, it is said that they exist by means of subtle wind as food. In the commentary on the Treasury of Knowledge (Abhidharmakośa), it is mentioned that pus, blood, and molten copper and iron can also relieve hunger and thirst, so they are also food. For those with short lifespans, there is also food like that of humans. Pretas (hungry ghosts), animals, and humans live on coarse food. The humans of the first kalpa, beings like the Mermerpo, the intermediate state (bardo), and the gods live on subtle food. The beings of the upper realms are free from attachment to the desire for coarse food. Regarding the enjoyment of sexual intercourse: In the hells, there is no sexual intercourse because intense suffering constantly arises. Pretas, animals, and humans have sexual intercourse and also have semen. For the desire realm gods, it is as it says: 'Embracing and holding hands, laughing and gazing are sexual intercourse.' Like the first two (the Four Great Kings and the Thirty-three), they embrace each other, and the higher realms gradually (the Yama) hold hands, (the Tushita) laugh, (the Nirmanarati) gaze at each other. There is no production of semen, but a subtle wind arises from the sexual organ, which alleviates suffering. Jambudvipa, Kurukshetra, pretas with great magical powers, and the lower four desire realm gods have the practice of giving and receiving brides and having consorts. But in the Avihas and the two higher realms, there is no such thing. Goddesses do not have a womb, so they are born by appearing on the shoulder or lap, and they are called father and mother. The six desire realm gods are born in sizes ranging from (the Four Great Kings) a five-year-old child to (the Paranirmitavasavartin) a ten-year-old child. The Form Realm and above are free from attachment to sexual intercourse, and the body is born fully complete with clothes. (All the gods speak in the noble language.) As it says: 'From a five-year-old child to a ten-year-old child, those born in those realms are all complete and clothed.' The desire realm beings are mostly born naked because they have little shame, but there are also those who are born with clothes, such as Prince Siddhartha and the Golden-Colored Boy. Indra (Śakra) is born fully complete.

---

་བས་སྔ་ཕྱི་བརྗེ་བའང་མི་ཤེས་ཏེ། འདོད་ལྷ་ གཞན་རྣམས་ཀྱང་ལུས་མྱུར་དུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེ་ཚུལ་གྱིས་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི། འདོད་པ་སྐྱེ་བ་གསུམ་པོ་ནི། འདོད་པའི་ལྷ་དང་མིར་བཅས་རྣམས། །བདེ་བ་སྐྱེ་བ་གསུམ་པོ་ ནི། །བསམ་གཏན་གསུམ་ལ་ས་དགུ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་མི་དང་འདོད་ལྷ་དང་པོ་བཞི་འདོད་ 1-404 པ་(གྲུབ་ཟིན་)ཉེ་བར་གནས་པ་ལ་དབང་བྱེད་པའི་སྐྱེ་བ་དང་། འཕྲུལ་དགའ་འདོད་པ་རང་ གིས་སྤྲུལ་པ་ལ་དབང་བྱེད་པའི་སྐྱེ་བ་དང་། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་པ་འདོད་པ་གཞན་ གྱིས་སྤྲུལ་བ་ལ་དབང་བྱེད་པའི་སྐྱེ་བ་སྟེ(འདོད་པའི་སྐྱེ་བ་)གསུམ་དང་། བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་ དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་བདེ་བ་ཅན་དང་། གཉིས་པ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་བདེ་བ་ ཅན་དང་། གསུམ་པ་ན་དགའ་བ་མེད་པའི་བདེ་བ་ཅན་གྱི་སྐྱེ་བ་དེ་(བདེ་བའི་སྐྱེ་བ་)གསུམ་ལ་ གནས་གཞན་གསུམ་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བས་དགུའོ། །གཞན་ཡང་། དེར་ནི་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་སོགས། ། སེམས་ཅན་སྐྱེ་གནས་བཞི་དག་ཏུ། །མི་དང་དུད་འགྲོ་རྣམ་པ་བཞི། །དམྱལ་བ་རྣམས་དང་ལྷ་ རྣམས་དང་། །སྲིད་པ་བར་མ་བརྫུས་ཏེ་སྐྱེ། །ཡི་དྭགས་མངལ་ནས་སྐྱེ་བའང་ཡིན། །ཞེས་པ་ ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་གནས་བཞིས་བསྡུས་ཤིང་། མི་དང་དུད་འགྲོ་གཉིས་ལ་བཞི་ ག་ཚང་བར་ཡོད་དེ། མི་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཁྲུང་ཁྲུང་མོ་ལ་སྐྱེས་པ་གནས་བརྟན་བྲག་དང་ ཉེ་བའི་བྲག་དང་། རི་དྭགས་འཛིན་མའི་བུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། རྒྱལ་པོ་ལྔ་ལེན་གྱི་བུ་ལྔ་ བརྒྱ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞིང་། དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་རྒྱལ་པོ་གསོ་སྦྱོང་འཕགས་ཀྱི་སྤྱི་བོ་གནས་ ང་ལས་ནུ་དང་། དེའི་བརླ་གཡས་པ་ལས་མཛེས་པ་དང་། གཡོན་པ་ལས་ཉེར་མཛེས་དང་། ཆུ་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་ལས་ཨ་མྲ་སྐྱོང་མ་སྐྱེས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། བརྫུས་སྐྱེས་ནི་བསྐལ་བ་དང་ པོའི་མི་དང་། ཕྱིས་ཀྱང་འཕགས་པ་ལྷ་སིང་ག་གླིང་བའི་རྒྱལ་པོའི་ལྡུམ་རར་པདྨ་ལས་སྐྱེས་ པ་ལྟ་བུའོ། །དུད་འགྲོ་སྤྱི་རིགས་ལའང་སྐྱེ་གནས་བཞི་ཀ་ཡོད་ཅིང་། ཁྱད་པར་ཀླུ་དང་ནམ་ མཁའ་ལྡིང་ལྟ་བུ་རེ་རེ་ལའང་ཚང་བར་ཡོད་དེ། གདགས་པར། ནམ་མཁའ་ལྡིང་བརྫུས་སྐྱེས་ ཀྱིས་ཀླུ་སྐྱེ་གནས་བཞི་ཀ་དང་། དྲོད་གཤེར་སྐྱེས་ཀྱིས་བརྫུས་སྐྱེས་མ་གཏོགས་པ་གསུམ་ དང་། མངལ་སྐྱེས་ཀྱིས་མངལ་སྐྱེས་སྒོང་སྐྱེས་གཉིས་དང་། སྒོང་སྐྱེས་ཀྱིས་སྒོང་སྐྱེས་ཁོ་ན་ཟ་ པར་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །བརྫུས་སྐྱེས་ལ་རོ་མེད་ཀྱང་མ་ཤི་བའི་བར་བཟའ་བའི་ཆེད་དུ་ 1-405 འདྲེན་པའམ་མ་ཤི་བར་དུ་ཟ་བའོ། །དམྱལ་བ་དང་ལྷ་དང་བར་དོ་ཐམས་ཅད་བརྫུས་སྐྱེས་ ཡིན་ལ། ཡི་དྭགས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་བརྫུས་སྐྱེས་ཡིན་ཞིང་། མངལ་སྐྱེས་ཀྱང་ཡོད་དེ། (ལུང་དུ།) མཽའུ་འགལ་གྱི་བུ་ལ། ཡི་དྭགས་མོས་

【現代漢語翻譯】 此外，他們甚至不知道如何區分先後，其他的欲界天人也會迅速結束他們的生命。關於出生方式的確定： 『欲界的三種出生方式，包括欲界天人和人類。三種快樂的出生方式，對應於三種禪定和九個地。』正如所說，人類和最初的四個欲界天（已經存在）擁有支配化生的出生方式，樂變化天擁有支配自身變化的出生方式，他化自在天擁有支配他人變化的出生方式，這三種是（欲界的出生方式）。初禪中有離生喜樂，二禪中有定生喜樂，三禪中有離喜妙樂，這三種（快樂的出生方式）在其他三個地方各自產生，所以共有九種。此外： 『在那裡，有卵生等，眾生有四種出生方式。人類和動物有四種，地獄眾生和天人，以及中陰身都是化生。餓鬼也有胎生。』正如所說，一切眾生都包含在四種出生方式中。人類和動物都有這四種出生方式。人類的卵生，比如出生于鶴母的 સ્થཱཝིར（Sthavira，長老）和近巖，以及持獸女的32個兒子，和五王之子五百人等。濕生，比如生長於善宿長者頭頂的乳，右腿生出美貌者，左腿生出 अतिरूप（Atirupa， अतिरूप），以及從水樹中生出 आम्रपाली（Amrapali，芒果守護者）等。化生，比如劫初之人，以及後來的聖者在 सिंहल（Simhala，獅子國）國王的花園中從蓮花中出生等。一般的動物種類也都有四種出生方式。特別是龍和迦樓羅等，各自都有全部的出生方式。在《設施論》中說：迦樓羅以化生吞食具有四種出生方式的龍，濕生吞食除化生外的三種，胎生吞食胎生和卵生兩種，卵生只吞食卵生。化生沒有味道，但在未死之前爲了食用而引誘，或者直到死亡才食用。地獄眾生、天人和中陰身都是化生。餓鬼也大多是化生，也有胎生。（經文中說） महामौद्गल्यायन（Mahāmaudgalyāyana，大目犍連）的兒子，是餓鬼之母。

【English Translation】 Furthermore, they do not even know how to distinguish between what comes before and after, and the other desire realm gods will also quickly end their lives. Regarding the determination of birth methods: 'The three types of births in the desire realm include desire realm gods and humans. The three types of births of bliss correspond to the three dhyanas and the nine grounds.' As it is said, humans and the first four desire realm gods (already existing) possess the birth method of dominating emanation, the Paranirmitavasavartin gods possess the birth method of dominating their own transformations, and the Vasavartin gods possess the birth method of dominating the transformations of others, these three are (the birth methods of the desire realm). In the first dhyana, there is joy born of detachment, in the second dhyana, there is joy born of samadhi, and in the third dhyana, there is bliss without joy, these three (births of bliss) each arise in three other places, so there are nine in total. Furthermore: 'There, there are egg-born, etc., sentient beings have four birth methods. Humans and animals have four types, hell beings and gods, as well as the intermediate state, are all born by transformation. Hungry ghosts also have womb-births.' As it is said, all sentient beings are included in the four birth methods. Humans and animals both have these four birth methods. Human egg-births, such as the स्थཱཝིར（Sthavira, Elder）born to a crane mother and near a rock, and the 32 sons of the beast-holding woman, and the five hundred sons of the five kings, etc. Moisture-births, such as the milk growing from the head of the elder S善宿長者, the beautiful one born from his right thigh, अतिरूप（Atirupa, अतिरूप）born from his left thigh, and आम्रपाली（Amrapali, Mango Guardian）born from a water tree, etc. Transformation-births, such as the people of the beginning of the kalpa, and later saints born from lotuses in the garden of the king of सिंहल（Simhala, Lion Country）, etc. General animal species also have four birth methods. In particular, dragons and garudas, etc., each have all the birth methods. In the Treatise on Establishments, it is said: Garudas devour dragons with four birth methods by transformation, moisture-born devour three except for transformation-born, womb-born devour womb-born and egg-born, and egg-born only devour egg-born. Transformation-born have no taste, but are lured for consumption before death, or consumed until death. Hell beings, gods, and intermediate state beings are all transformation-born. Hungry ghosts are also mostly transformation-born, and there are also womb-born. (In the scriptures) the son of महामौद्गल्यायन（Mahāmaudgalyāyana, Mahāmaudgalyāyana）, is the mother of hungry ghosts.

---

སྨྲས་པ། བདག་གིས་མཚན་མོ་བུ་ལྔ་དང་། །དེ་བཞིན་ ཉིད་མོ་བུ་ལྔ་དག །བསྐྱེད་ནས་དེ་དག་ཟ་མོད་ཀྱི། །འོན་ཀྱང་བདག་ནི་ཚིམ་པ་མེད། །ཅེས་པ་ ལྟར་རོ། །སྒོང་སྐྱེས་དང་མངལ་སྐྱེས་དང་དྲོད་གཤེར་སྐྱེས་དང་བརྫུས་སྐྱེས་རྣམས་ནི་རིམ་པ་ ལྟར་ཕྱི་མ་བཟང་ཞིང་། ཁྱད་པར་བརྫུས་སྐྱེས་ལ་བརྟེན་པ་ནི་མང་བར་ཡང་གནས་སོ། །དེ་ ལྟར་བརྫུས་སྐྱེས་མང་ཞིང་བཟང་ཡང་། གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་མངལ་སྐྱེས་ལ་བརྟེན་པ་ནི་ཉེ་ དུའི་འབྲེལ་བས་ཤཱཀྱའི་རིགས་ཆེན་པོ་ཆོས་ལ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་དང་། འདི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་ བའི་རིགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་རིམ་གྲོ་སྐྱེད་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་དང་། མིར་གྱུར་པས་ཀྱང་གྲུབ་པ་ འདི་ཐོབ་བོ་ཞེས་གདུལ་བྱ་རྣམས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། མུ་སྟེགས་པའི་གཞུང་ལས་ བསྐལ་པ་བརྒྱ་འདས་ནས་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱི་སྒྱུ་མས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་བསླུ་བར་འགྱུར་ རོ། །ཞེས་འབྱུང་བས་དེ་ལྟ་བུར་དོགས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་དང་། སྐུ་གདུང་རིང་བསྲེལ་གྱིས་ ཀྱང་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མཐོ་རིས་དང་ཐར་བ་ལ་འགོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ལུས་ཀྱིས་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི། ལུས་ཐོབ་པ་འཆི་འཕོ་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཕྱེ་ན་མུ་བཞི་སྟེ། དེ་ཡང་ལུས་ཐོབ་པ་གང་རང་གི་སེམས་ཀྱིས་འཆི་འཕོའི་གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་མ་ཡིན་པ་ འདོད་པའི་ལྷ་རྩེད་མོས་མྱོས་པ་དང་། ཡིད་འཁྲུག་པར་བྱེད་པ་རྣམས་དང་། གཞན་གྱི་སེམས་ ཀྱིས་འཆི་འཕོའི་རང་གིས་མ་ཡིན་པ་མངལ་ན་གནས་པ་དང་། སྒོ་ང་ན་གནས་པ་རྣམས་དང་། རང་གི་སེམས་དང་གཞན་གྱི་སེམས་གཉི་གའི་རྐྱེན་གྱིས་འཆི་འཕོ་བ་འདོད་པའི་ཁམས་ སུ་སྐྱེས་ཤིང་དབང་པོ་རྫོགས་པ་ཕལ་ཆེ་བ་རྣམས་དང་། རང་གཞན་གཉི་གའི་སེམས་ཀྱིས་ མ་ཡིན་པར་འཆི་འཕོ་བ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ལྷ་རྣམས་དང་། དམྱལ་བ་དང་ཡི་ 1-406 དྭགས་དང་། རྒྱལ་བས་བཏང་བའི་ཕོ་ཉ་བ་དང་། མཐོང་ལམ་པ་དང་། འགོག་པ་དང་བྱམས་ པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དང་། བར་དོ་དང་། སྔར་དུས་མིན་དང་། འཆི་བར་བཤད་པ་རྣམས་སོ། ། རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་གཏན་ལ་དབབ་པ་རྣམས་ནི། མདོར་བསྡུ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བ་དེ་ག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་ཡིན་ཡང་། གློ་ བུར་གྱི་དྲི་མ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབང་ གིས་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་ཞིང་། དེས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་ལས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་སྤྱད་ པ་ལས། འཁོར་བ་བའི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་གྲུབ་པ་སྟེ། (རྒྱུད་བླ་མར།)ཚུལ་ བཞིན་མ་ཡིན་ཡིད་བྱེད་ནི། །སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་གནས་ཏེ། །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་ཡིད་ བྱེད་ཀྱིས། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་རབ་ཏུ་ཕྱེ། །ལས་དང་ཉོན་མོ

【現代漢語翻譯】 有人說道：『我晚上生了五個兒子，同樣地，白天生了五個女兒，生了他們之後都吃了，然而我還是不滿足。』就像這樣。 卵生、胎生、濕生和化生，後者依次比前者更好，特別是依賴化生能存在更久。雖然化生眾多且殊勝，但喬達摩·悉達多（釋迦牟尼佛未成佛前的名字）以胎生出現，是因為親近釋迦族，爲了讓偉大的釋迦族皈依佛法；爲了讓人認為『這是轉輪王的後裔』，從而增加人們的恭敬心；爲了讓應化眾生生起歡喜心，認為『即使轉世為人也能獲得成就』；並且爲了消除外道典籍中的預言所帶來的疑慮，外道典籍中說：『經過一百個劫后，魔術師的幻術將欺騙整個世界。』；以及爲了讓佛陀的舍利能夠引導無量眾生往生天界和獲得解脫。 以身體來確定（生死）的方式是：如果從獲得身體到死亡和轉生的方式來劃分，有四種情況：即，獲得身體者，其心識死亡和轉生，而非由其他心識主導，比如沉溺於欲界天神的遊戲和迷惑；由其他心識主導死亡和轉生，而非自身心識，比如處於胎中或卵中的眾生；由自身和他人的心識共同作用而死亡和轉生，比如欲界中出生且感官完備的大多數眾生；以及不由自身和他人的心識所主導而死亡和轉生，比如色界和無色界的天神，以及地獄眾生、餓鬼、由佛陀派遣的使者、見道者、滅盡定者、慈愛者、處於無煩惱禪定中的人、中陰身、非時死者，以及被描述為死亡的眾生。 以因和緣來確定（生死）的方式是：簡而言之，所有眾生的心識的自性都是光明，具有如來藏，但由於突如其來的污垢，如不如理作意等分別唸的影響，產生煩惱，由此引發的具有遺漏的業，導致了輪迴的蘊、界和處產生。（《寶性論》中說：）『不如理作意存在於心識的自性中，通過不如理作意，業和煩惱得以顯現。』業和煩惱得以顯現。

【English Translation】 It is said: 'I gave birth to five sons at night, and similarly, five daughters during the day. After giving birth to them, I ate them all, yet I am not satisfied.' It is like that. The egg-born, womb-born, moisture-born, and miraculously born, the latter are successively better than the former, and especially relying on the miraculously born can exist longer. Although the miraculously born are numerous and excellent, Gautama Siddhartha (name of Shakyamuni Buddha before enlightenment) appeared as womb-born because of his closeness to the Shakya clan, to lead the great Shakya clan to embrace the Dharma; to make people think 'This is a descendant of the Chakravartin (wheel-turning king),' thereby increasing people's respect; to generate joy in those to be tamed, thinking 'Even if reborn as a human, one can attain accomplishment'; and to dispel doubts arising from predictions in non-Buddhist scriptures, which say: 'After a hundred kalpas, the illusion of a magician will deceive the entire world.'; and so that the relics of the Buddha can guide countless beings to be reborn in higher realms and attain liberation. The way to determine (life and death) by the body is: if we divide it from the way of obtaining a body to death and rebirth, there are four situations: that is, those who obtain a body, whose consciousness dies and is reborn, not dominated by other consciousnesses, such as those who are intoxicated by the games and delusions of the gods of the desire realm; death and rebirth dominated by other consciousnesses, not their own consciousness, such as beings in the womb or in eggs; death and rebirth caused by the combined action of their own and others' consciousnesses, such as most beings born in the desire realm with complete senses; and death and rebirth not dominated by their own and others' consciousnesses, such as the gods of the form and formless realms, as well as hell beings, hungry ghosts, messengers sent by the Buddha, those who have attained the path of seeing, those in cessation, those who are loving, those in meditation without afflictions, intermediate beings, those who die untimely, and those described as dying. The way to determine (life and death) by cause and condition is: In short, the nature of the minds of all sentient beings is luminosity, possessing the Tathagatagarbha (Buddha-nature), but due to sudden defilements, such as improper attention, the influence of conceptual thoughts, afflictions arise, and the karma with outflows instigated by them causes the aggregates, elements, and sense bases of samsara to arise. (In the Uttaratantra Shastra it says:) 'Improper attention exists in the nature of the mind; through improper attention, karma and afflictions are fully manifested.' Karma and afflictions are fully manifested.

---

ངས་ཆུ་ལས་ནི། །ཕུང་པོ་སྐྱེ་ མཆེད་ཁམས་རྣམས་འབྱུང་། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ཡང་ལས་མི་དགེ་བ་སྤྱད་པ་ལས་ངན་ འགྲོའི་ཕུང་པོ་སོགས་འགྲུབ་ཅིང་། དགེ་བ་སྤྱད་པ་ལས་བདེ་འགྲོའི་ཕུང་པོ་སོགས་འགྲུབ་སྟེ། (རིན་ཆེན་ཕྲེང་བར།)མི་དགེ་བ་ལས་སྡུག་བསྔལ་ཀུན། །དེ་བཞིན་ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་དོ། །དགེ་ ལས་བདེ་འགྲོ་ཐམས་ཅད་དང་། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་བདེ་བ་དག །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་བས་ན་ སྡུག་བསྔལ་སྤང་བར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བར་འགྱུར་བ་མཐའ་དག་སྤང་ བར་བྱའོ། །(སྤྱོད་འཇུག་ཏུ།)སྡིག་པ་བྱེད་པ་བདེ་འདོད་ཀྱང་། །གང་དང་གང་དུ་འགྲོ་འགྱུར་བ། ། དེ་དང་དེར་ནི་སྡིག་པ་དེས། །སྡུག་བསྔལ་མཚོན་གྱིས་རྣམ་འཇོམས་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བ་ལ་སྤྱད་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་ཅི་ནུས་ཀྱིས་ འབད་པར་བྱ་སྟེ། ཡིད་ལ་བསམ་པའི་དགེ་བྱས་པས། །གང་དང་གང་དུ་འགྲོ་འགྱུར་བ། །དེ་ དང་དེར་ནི་དགེ་བ་དེས། །འབྲས་བུ་ཡིན་གྱིས་མངོན་མཆོད་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ 1-407 གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱ་ཆེར་ནི་བཤད་ཟིན་ཞིང་འཆད་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། ། ༈ རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལས། བརྟན་པ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན། བརྟན་པའི་འཇིག་རྟེན་ལ། སྐྱེ་བའི་གནས་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་གནས་སམ་སྣོད་ དུ་གྱུར་ཅིང་རབ་ཏུ་འཇིག་པ་དང་ལྡན་པས་ན་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཏེ་ཞེས་སྤྱིར་བསྟན་ནས་ སོ་སོར་འཆད་པ་ལ། སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་བསྟན་པ་དང་། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ བཤད་པའོ། ། ༈ སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་བསྟན་པ། སྟོང་གསུམ་གྱི་གནས་ཚུལ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་གང་ ཆེན་མཚོའི་ཕྱག་གི་མཐིལ་ན་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་མང་པོ་བརྩེགས་པའི་སྟེང་ན་སའི་དཀྱིལ་ འཁོར་ཆེན་པོ་གནས་ཤིང་། དེའི་སྟེང་ན་སྤོས་ཆུའི་རྒྱ་མཚོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོད་པའི་རེ་རེའི་ སྟེང་ནའང་སྟོང་གསུམ་འཁོར་དང་བཅས་པ་ཉི་ཤུ་བརྩེགས་མ་རེ་རེ་གནས་ཏེ། དེ་ཐམས་ ཅད་ལ་གཞི་དང་སྙིང་པོ་མེ་ཏོག་གིས་བརྒྱན་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱའོ། ། དེའི་ཚེ་ནང་གི་དབུས་མ་ཟེ་བ་ཡིད་དུ་འོང་ཞིང་འོད་ཟེར་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་པདྨ་ ལ། ཕྱོགས་ཀུན་ནས་རིན་པོ་ཆེ་འབར་བའི་འོད་རྣམ་པར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཞིང་། འཁོར་ འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་གྲངས་ཀྱིས་བསྐོར་བ་ཡོད་ལ། དེའི་ སྟེང་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མིང་ཅན་ཉི་ཤུ་རེ་རེ་ལའང་ཞིང་གཅིག་ནས་ཉི་ཤུའི་བར་རང་ རང་གི་གྲངས་ཀྱི་རྡུལ་དང་མཉམ་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་བསྐོར་བ་ཡོད་ཅིང་། དེ་རྣམས་སྟེང་ འོག་གི་བར་ན་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་རེ་རེ་ཡོད་པ་ལས། མི་མཇེད་ འདི་

【現代漢語翻譯】 正如我所說的：'從業力中，產生蘊、處、界。' 也就是說，造作不善業會產生惡趣的蘊等，而行善業則會產生善趣的蘊等。 （《寶鬘論》中說：）'一切痛苦皆由不善生，同樣，一切惡趣亦是。一切善趣皆由善生，以及各種各樣的安樂。' 因此，想要避免痛苦的人，應該避免所有會導致罪惡和不善的行為。（《入行論》中說：）'作惡之人雖欲求安樂，無論其去往何處，惡業都會以痛苦之劍徹底摧毀他。' 想要享受安樂的人，應該盡力行善。'通過心中思善，無論其去往何處，善業都會以成熟的果報來供養他。' 等等。這些內容已經廣泛地講解過，並且將來還會繼續講解。 穩固的器世界：什麼是穩固世界中的生命之處？ 簡而言之，它是眾生的住所或容器，並且具有徹底毀滅的性質，因此被稱為器世界。具體來說，它包括對三千世界的描述和對十方世界的解釋。 對三千世界的描述：三千世界的情況是，在世尊（Bhagavan，有德者） 毗盧遮那佛（Vairochana，光明遍照）的偉大蓮花手掌的底部，存在著許多層風輪，其上是巨大的地輪。地輪之上是無量的香水海。在每一個香水海上，都存在著二十個堆疊的三千世界。所有這些共同構成了被稱為'以鮮花裝飾的宇宙海洋'的基礎和核心。 在那個宇宙海洋的中心，有一朵名為'令人愉悅且光芒無盡'的蓮花。蓮花上有一個名為'光明遍照'的佛土，四面八方都閃耀著珍寶的光芒。這個佛土被無數不可言說的微塵數目的世界所環繞。在它的上方，每個名為'某某'的世界都各自被與其自身微塵數相等的（一到二十個）世界所環繞。這些世界之間，上下也存在著如佛土微塵數般的世界。而我們所處的這個娑婆世界（Saha World）

【English Translation】 As I said: 'From karma, aggregates, sources, and elements arise.' That is to say, engaging in non-virtuous actions produces the aggregates of bad destinies, and practicing virtuous actions produces the aggregates of happy destinies. (In the 'Garland of Jewels'): 'All suffering arises from non-virtue, likewise, all bad destinies. All happy destinies arise from virtue, and happiness in every way.' Therefore, those who wish to avoid suffering should avoid all actions that lead to sin and non-virtue. (In 'Entering the Bodhisattva's Way of Life'): 'Though the evildoer desires happiness, wherever he goes, that sin will utterly destroy him with a weapon of suffering.' Those who wish to engage in happiness should strive as much as possible in the roots of virtue. 'By doing virtuous deeds in mind, wherever one goes, that virtue will manifestly offer him fruits.' And so on. This has been extensively explained and will be explained in the future as well. The stable container world: What is the place of life in the stable world? In short, it is the abode or container of sentient beings, and because it possesses the nature of utter destruction, it is called the container world. Specifically, it includes the description of the three thousand worlds and the explanation of the ten directions. Description of the Three Thousand Worlds: The situation of the three thousand worlds is that at the bottom of the great lotus hand of the Bhagavan (Blessed One) Vairochana (Illuminator), there are many layers of wind mandalas, upon which rests the great earth mandala. Above the earth mandala is a limitless ocean of fragrant water. On each of these fragrant water oceans, there are twenty stacked three-thousand-fold worlds. All of these together form the basis and core of what is called the 'ocean of world realms adorned with flowers.' At the center of that ocean of world realms, there is a lotus called 'Pleasing and Infinitely Radiant.' On the lotus, there is a pure land called 'Manifest Illumination,' blazing with jewels from all directions. This pure land is surrounded by countless inexpressible numbers of dust-mote worlds. Above it, each of the worlds named 'So-and-so' is surrounded by worlds equal to its own number of dust motes (from one to twenty). Between these worlds, above and below, there are also worlds equal to the number of dust motes of the pure land. And this Saha World (this world we live in)

---

ནི་ཞིང་མིང་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འོག་མ་ནས་བགྲང་བའི་བཅུ་གསུམ་པ་ཡིན་པར་(ཕལ་པོ་ཆེར་) གསུངས་ཤིང་། འདི་མ་དག་པའི་ཞིང་ཡིན་ཡང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་འགྱུར་ཁྱད་གཞན་པས་ ཆེ་སྟེ། (ཚངས་པ་ཁྱད་པར་སེམས་ཀྱིས་ཞུས་པའི་)མདོ་ལས། གང་གིས་བསྐལ་པ་བྱེ་བར་ཞིང་གཞན་ དུ། །སེམས་ལྡན་དམ་ཆོས་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་བས། །སུ་དག་སྔ་དྲོ་ཙམ་ཞིག་མི་མཇེད་དུ། ། འདི་ནི་དེ་བས་མཆོག་ཏུ་མཁས་པ་དགོངས། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཁྱད་པར་གླིང་བཞི་པོ་རེ་ 1-408 རེའི་གནས་ཚུལ་ནི་རི་རབ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབུས་ན་གྲོང་གི་གཙོ་བོ་ལྟར་གནས་ཤིང་། དེའི་ཕྱི་ རོལ་ནས་གསེར་གྱི་རི་བདུན་ནི་ལྕགས་ཆུང་བདུན་རིམ་པ་ལྟར་གནས་ལ། དེ་ནས་གླིང་བཞི་ གླིང་ཕྲན་རྣམས་ནི་ཕྱོགས་སོ་སོ་ན་གྲོང་གི་འཁོར་ལྟ་བུར་གནས་ཏེ། ཕྱི་མ་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་ ནི་གྲོང་གི་ལྕགས་རི་ལྟ་བུར་གནས་སོ་ཞེས་བཀོད་ཚུལ་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་ནས། དེ་དག་ཁྱད་ པར་དུ་འཆད་པ་ལ། རྟེན་གཞི་འབྱུང་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་བསྟན་པ་དང་། བརྟེན་པ་སྣོད་ཀྱི་ གནས་ཚུལ་བཤད་པའོ། །རྟེན་ནི་མདོ་ལས། མཁའ་ལ་རླུང་བརྟེན་དེ་ལ་ཆུ་ཡི་ཕུང་པོ་བརྟེན། ། དེ་ལ་ས་ཆེན་འདི་བརྟེན་དེ་ལ་འགྲོ་བ་བརྟེན། །ཞེས་པ་ལྟར། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཆགས་ པའི་ཐོག་མར་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་སུ་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་རྡོ་རྗེས་ཀྱང་ གཞིག་པར་མི་ནུས་ཤིང་སྲ་བ། རྔམས་སུ་དཔག་ཚད་ས་ཡ་དྲུག་འབུམ་ཡོད་པ། རྒྱར་གྲངས་ ཀྱི་གནས་གཞན་ཐ་མའམ་བགྲང་དུ་མེད་པ་དང་བཅས་པ་ཞིག་འཆགས་ཏེ། དེ་ལ་སྣོད་ ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཀྱི། །གནས་པར་འདོད་པའི་འོག་དག་གི། རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རྔམས་སུ་ ནི། །ས་ཡ་དྲུག་འབུམ་གྲངས་མེད་དོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལ་ནི་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་བརྟེན་ ཏོ། །ཞེས་པས་དེའི་སྟེང་དུ་ཆར་ཆེན་པོ་འབབ་པ་རྣམས་འོག་གཞི་དང་གློ་ན་གནས་པའི་རླུང་ གིས་སྐྱོར་བ་ལས་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྔམས་སུ་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་གཅིག་དང་། སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ ཡོད་པ་ཞིག་འཆགས་ལ། དེ་ལ་ནི་སའི་དཀྱིལ་འཁོར་རོ་ཞེས་པ་དེ་ཉིད་རླུང་གིས་བསྲུབས་ པ་ལས་སྟོད་ཀྱི་ཆ་རྣམས་གསེར་གྱི་ས་གཞིར་གྱུར་ནས་རྔམས་སུ་སུམ་འབུམ་ཉི་ཁྲིར་མཐུག་ པ་ཞིག་ཆགས་ཤིང་དེའི་ཚེ་ཆུའི་དཔངས་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆུ་རྔམས་འབུམ་ ཕྲག་བཅུ་གཅིག་དང་། སྟོང་ཕྲག་དག་ནི་ཉི་ཤུའོ། །ཕྱིས་ནི་རྔམས་སུ་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱད། ། ལྷག་མ་དག་ནི་གསེར་དུ་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་དག་གི་ཐད་ཀའི་རྒྱར་ནི། ཆུ་དང་ གསེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི། །ཐད་ཀར་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་དང་། །སྟོང་ཕྲག་གསུམ་དང་ 1-409 བརྒྱ་ཕྲག་ནི། །ཕྱེད་དང་ལྔ་རྣམས་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཁོར་ཡུག་ནི་སུམ་འགྱུར་རོ། ། ཞེས་པ་ཟླུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀ

【現代漢語翻譯】 據(《華嚴經》)所說，娑婆世界（Saṃsāra，輪迴，字面意思是『忍受』）在所有名為『世界』的下方數起的第十三層。雖然這是一個不凈的世界，但由於福德的特殊變化而顯得殊勝。如(《梵天請問經》)中所說：『于恒河沙劫，余剎持正法，若人於此土，須臾申凈信，如是二福聚，是人福尤勝。』（如果有人在無數劫中於其他佛土護持正法，不如有人在此娑婆世界短暫生起清凈的信心，後者的福德更為殊勝）。 特別是，四大部洲（catvāro dvīpāḥ，四大洲）的狀況是，須彌山（Sumeru，妙高山）位於所有山峰的中央，如同城市的首領。其外圍的七金山（sapta kāncanaparvatāḥ，七金山）如同七重小鐵圍山（cakravāḍaparvata，鐵圍山）依次排列。然後，四大部洲和諸小洲如同城市的眷屬般位於各個方向。最外圍的大鐵圍山（Mahācakravāḍa，大鐵圍山）如同城市的城墻一般。這種共同的描述方式表明，對這些的詳細解釋包括展示作為基礎的『生起之壇城』（utpatti-maṇḍala），以及解釋作為所依之『容器』的狀態。 關於『所依』，《經》中說：『虛空依于風，風上立水輪，水輪依于地，地上有眾生。』（ākāśo vāyuṃ pratiṣṭhito vāyuḥ apsu pratiṣṭhitaḥ apaḥ pṛthivyāṃ pratiṣṭhitā pṛthivī sattveṣu pratiṣṭhitā，虛空依賴於風，風依賴於水，水依賴於地，地依賴於眾生）。因此，在世界形成的最初，在虛空的界限內，形成了一個巨大的風之壇城，堅固到金剛（vajra，金剛）也無法摧毀，其厚度達六百六十萬由旬（yojana，由旬），廣度達到無法計數的狀態。如經所說：『容器世界之下方，風輪厚度六百六十萬，不可數計。』 在此之上，水之壇城得以建立。由於大雨的降落，以及下方和周圍的風的支撐，水之壇城得以形成，其厚度達一千一百二十萬由旬。在此之上，形成地之壇城。由於風的攪動，上方的部分變成了金色的地基，厚達三十二萬由旬，此時水的深度變為八百萬由旬。如經所說：『水輪厚度一千一百二十萬，之後厚度變為八百萬，剩餘部分變成黃金。』 關於這些的直接寬度，如經所說：『水和金輪的直接寬度為一千二百三十五萬由旬。』關於周圍的範圍，經中說：『周圍是三倍。』這意味著所有的圓形。

【English Translation】 According to the (Avataṃsaka Sūtra), the Sahā world (Saṃsāra, 'endurance') is the thirteenth from below among all named 'worlds'. Although this is an impure world, it is distinguished by the special transformation of merit. As stated in the (Brahmaviśeṣacintipraśna Sūtra): 'Better than holding the Dharma in other lands for countless kalpas, is one who in this world of Mije (Sahā), for a moment, generates pure faith. This one is considered by the wise to be supremely skilled.' In particular, the situation of each of the four continents (catvāro dvīpāḥ) is that Mount Sumeru (Sumeru) is located in the center of all the mountains, like the chief of a city. Outside of that, the seven golden mountains (sapta kāncanaparvatāḥ) are arranged in order like seven small iron fences (cakravāḍaparvata). Then, the four continents and subcontinents are located in various directions like the retinue of a city. The outermost great iron fence (Mahācakravāḍa) is like the city wall. This common description shows that the detailed explanation of these includes showing the 'arising mandala' (utpatti-maṇḍala) as the basis, and explaining the state of the 'container' as the dependent. Regarding the 'dependent', the Sūtra says: 'Space relies on wind, on that stands the water wheel, the water wheel relies on the earth, on the earth beings rely.' (ākāśo vāyuṃ pratiṣṭhito vāyuḥ apsu pratiṣṭhitaḥ apaḥ pṛthivyāṃ pratiṣṭhitā pṛthivī sattveṣu pratiṣṭhitā). Therefore, at the beginning of the formation of the world, within the expanse of space, a great wind mandala is formed, so solid that even a vajra (vajra) cannot destroy it, with a thickness of six million six hundred thousand yojanas (yojana), and a width that is immeasurable. As the Sūtra says: 'The wind mandala below the container world is six million six hundred thousand in thickness, immeasurable.' On that, the water mandala is established. Due to the falling of great rains, and the support of the wind below and around, the water mandala is formed, with a thickness of eleven million twenty thousand yojanas. On that, the earth mandala is formed. Due to the churning of the wind, the upper parts become a golden ground, thick with three hundred twenty thousand yojanas, at which time the depth of the water becomes eight million yojanas. As the Sūtra says: 'The water wheel is eleven million twenty thousand in thickness, later the thickness becomes eight million, the remainder becomes gold.' Regarding the direct width of these, as the Sūtra says: 'The direct width of the water and gold wheel is twelve million three hundred fifty thousand yojanas.' Regarding the surrounding circumference, the Sūtra says: 'The circumference is three times.' This means all the round ones.

---

ྱི་མཐའ་སྐོར་ལ་ཐད་ཀའི་སུམ་འགྱུར་ཡིན་པས། དཔག་ཚད་ས་ ཡ་གསུམ་དང་དྲུག་འབུམ་ཁྲི་སུམ་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའོ། །སར་དཔག་ཚད་ཀྱི་གྲངས་མ་གསུངས་པ་ ལ། (འཆིམས་པ་)ཁ་ཅིག་གསུམ་ཀ་སྟོང་གསུམ་དང་རྒྱ་མཉམ་པར་བཞེད་ཅིང་། (ལྷོ་པ་)ཁ་ཅིག་ གསུམ་ཀ་གླིང་བཞི་ཀ་དང་གྲངས་མཉམ་པར་ཡང་བཞེད་དོ། །བརྟེན་པ་ལ་གླིང་བཞི་པ་དང་། སྟོང་སྤྱི་ཕུད་དང་། སྟོང་གཉིས་པ་བར་མ་དང་། སྟོང་གསུམ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། རི་གླིང་ རྒྱ་མཚོའི་གནས་ཚུལ་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། འགྲོ་བའི་གནས་གཞན་སོ་སོར་བཤད་པའོ། ། དང་པོ་ནི། སའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ནི་རི་རབ་དང་ཞེས་པ་གསེར་གྱི་ས་གཞིའི་སྟེང་དུ་ཆར་ འབབ་པ་རྣམས་རླུང་གིས་བསྲུབས་པ་ལས་དབུས་སུ་རི་རབ་ལྷུན་པོ་གྲུ་བཞི་བ། ཤར་དངུལ་ དང་ལྷོ་བཻ་ཌཱུཪྻ་དང་ནུབ་(མདོ་ལས་ཤེལ་དམར་པོར་གསུངས།)ཤེལ་དམར་པོ་དང་བྱང་གསེར་ལས་ གྲུབ་པ། (གདགས་པར་ཤར་ཤེལ་དང་ནུབ་དངུལ་དུ་བཤད།) དེའི་མཐུ་ལས་ནམ་མཁའ་དང་རྒྱ་མཚོ་ཡང་ ཕྱོགས་སོ་སོའི་ཁ་དོག་དང་མཐུན་པར་སྣང་བ་སྟེ། ལྷུན་པོ་རིན་ཆེན་བཞིའི་རང་བཞིན། །ཆུ་ ཡི་ནང་དུ་བརྒྱད་ཁྲི་དག། ནུབ་བོ་ཆུ་ཡི་སྟེང་དུ་ཡང་། །དཔག་ཚད་དག་ནི་བརྒྱད་ཁྲིའོ། །ཞེས་ པ་ལྟར་རོ། །གསེར་གྱི་རི་བདུན་དང་། ཞེས་པ་ནི་རི་རབ་མཐའ་སྐོར་དུ། གསེར་ལས་གྲུབ་པ་ ཐིག་ཤིང་ལྟར་རང་རང་གི་དཔངས་དང་རྒྱ་མཉམ་པའི་གྲུ་བཞི་ནར་མོ། ཆུ་ནང་དུ་ཐམས་ཅད་ ཀྱང་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲི་ནུབ་པ། རྩེ་མོའི་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བ་ལས་མིང་དུ་བཏགས་ནས། དེ་ལ་ ལྷུན་པོ་གཉའ་ཤིང་འཛིན་། །གཤོལ་མདའ་འཛིན་དང་སེང་ལྡེང་ཅན། །དེ་བཞིན་ལྟ་ན་སྡུག་ རི་དང་། །རྟ་རྣ་དང་ནི་རྣམ་འདུད་དང་། །མུ་ཁྱུད་འཛིན་རིའོ་ཞེས་པ་ལྟར་ཏེ། ས་སྡེར། བར་མ་ ལྔའི་མིང་དེ་ལས་གོ་རིམ་ཟློག་པར་ཡང་གསུངས་སོ། །བརྒྱད་པོ་འཕང་དུ་ཕྱེད་ཕྱེད་འབྲི། །དེ་ དག་རྔམས་སུ་འཕང་དང་མཉམ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཆུ་མཚམས་ཡན་ཆད་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་རྣམས་ཕྱེད་ 1-410 ཕྱེད་ཀྱིས་དམའ་བས་མཆོད་རྟེན་གྱི་བང་རིམ་ལྟར་གནས་པ་སྟེ། གཉའ་ཤིང་འཛིན་གྱིས་རི་ རབ་ཀྱི་ཕྱེད་དུ་སླེབ་པ་ལ་བཞི་ཁྲི་དང་། ཕྱི་མ་རྣམས་ལ་རིམ་པ་ལྟར་ཉི་ཁྲི་དང་། ཁྲི་དང་། ལྔ་ སྟོང་དང་། ཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་དང་། སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་དང་། དྲུག་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའོ། །གླིང་ བཞི་དང་ཞེས་པ་ནི་ཕྱོགས་བཞི་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྩ་བ་གསེར་གྱི་ས་གཞི་ལ་གནས་པ། རྩེ་ མོ་དབྱིབས་དང་ཚད་མི་འདྲ་བ་སྟེ། འཛམ་བུའི་གླིང་དེ་ངོས་གསུམ་ལ། །སྟོང་ཕྲག་གཉིས་སོ་ ཤིང་རྟའི་དབྱིབས་། །གཅིག་ལ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་བཞི། །ཞེས་པ་ལྟར་ངོས་རིང་བ་གསུམ་ ལ་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་གཉིས་ཏེ་དྲུག་དང་། ཐུང་བ་ཕྱིར་བསྟན་པ་ལ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་བཞི་ཡོད་ པ་དང་། ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་ཟླ

【現代漢語翻譯】 因此，其周長是直徑的三倍，即三百六十三萬五千由旬（dpag tshad）。關於大地上由旬的數量，（智美巴）有些人認為三者都與三千世界相等，而（洛巴）有些人則認為三者都與四大部洲的數量相等。所依據的是四大部洲、小千世界、中千世界和三千大千世界的說法。首先，總體上展示了山、洲、海洋的情況，並分別描述了眾生的其他住所。 首先是：『大地的中心是須彌山』，意為在金色的地基上，雨水被風攪動，中央聳立著四方的須彌山（ri rab lhun po）。東方由銀構成，南方由琉璃（bai DU rya）構成，西方由（經中說是紅色琉璃）紅色琉璃構成，北方由金構成。（《俱舍論》中說東方是琉璃，西方是銀。）憑藉它的力量，天空和海洋也呈現出與各個方向相符的顏色。須彌山具有四種珍寶的自性，『沒入水中八萬由旬，水面上方也是八萬由旬』。 『七金山』是指圍繞須彌山，由黃金構成，像墨線一樣各自高度和寬度相等的長方形山脈。全部沒入水中八萬由旬，因山頂的形狀不同而得名。即：『須彌山、軛木山、持軸山、擔木山、善見山、馬耳山、象鼻山、持邊山』。在《地藏經》中，也說中間五座山的名稱與此順序相反。『第八座山的高度減半，這些山的高度與寬度相等』，意思是說，超過水麵的山，後面的山比前面的山矮一半，像佛塔的階梯一樣排列。軛木山到達須彌山的一半，即四萬由旬，後面的山依次為兩萬由旬、一萬由旬、五千由旬、兩千五百由旬、一千二百五十由旬、六百二十五由旬。 『四大部洲』是指在四個方向上，都位於金色的地基上，山頂的形狀和大小各不相同。『瞻部洲三面，兩千由旬是車形，一面半四由旬』，意思是說，長邊的三面各有兩千由旬，共六千由旬，短邊向外，有半四由旬。東勝身洲是月亮的形狀。

【English Translation】 Therefore, its circumference is three times the diameter, which is 3,635,000 leagues (dpag tshad). Regarding the number of leagues on the earth, some (Chimpa) consider all three to be equal to three thousand worlds, while others (Lhopa) consider all three to be equal to the number of four continents. It is based on the explanation of the four continents, the small thousand worlds, the intermediate two thousand worlds, and the great three thousand worlds. First, the general situation of mountains, continents, and oceans is shown, and the other abodes of beings are described separately. First is: 'The center of the earth is Mount Sumeru,' meaning that on the golden foundation, the rainwater is stirred by the wind, and in the center stands the square Mount Sumeru (ri rab lhun po). The east is made of silver, the south is made of lapis lazuli (bai DU rya), the west is made of (the sutra says red lapis lazuli) red lapis lazuli, and the north is made of gold. (The Kosha says that the east is lapis lazuli and the west is silver.) By its power, the sky and the ocean also appear to match the colors of each direction. Mount Sumeru has the nature of four treasures, 'Submerged in water for eighty thousand leagues, and also eighty thousand leagues above the water.' The 'Seven Golden Mountains' refer to the rectangular mountains surrounding Mount Sumeru, made of gold, with equal height and width like ink lines. All are submerged in water for eighty thousand leagues, and are named according to the different shapes of the mountain tops. Namely: 'Mount Sumeru, Yoke Mountain, Axis-holding Mountain, Shaft-holding Mountain, Good-seeing Mountain, Horse-ear Mountain, Elephant-nose Mountain, Edge-holding Mountain.' In the Earth Store Sutra, it is also said that the names of the five middle mountains are in the reverse order. 'The height of the eighth mountain is halved, and the height of these mountains is equal to the width,' meaning that the mountains above the water are half as short as the mountains in front of them, arranged like the steps of a stupa. Yoke Mountain reaches half of Mount Sumeru, which is forty thousand leagues, and the mountains behind it are successively twenty thousand leagues, ten thousand leagues, five thousand leagues, two thousand five hundred leagues, one thousand two hundred and fifty leagues, and six hundred and twenty-five leagues. 'The Four Continents' refer to the fact that in the four directions, they are all located on the golden foundation, and the shapes and sizes of the mountain tops are different. 'Jambudvipa has three sides, two thousand leagues are the shape of a cart, and one side is half four leagues,' meaning that the three long sides each have two thousand leagues, a total of six thousand leagues, and the short side faces outward, with half four leagues. Purvavideha is the shape of the moon.

---

་གམ་འདྲ། །ངོས་གསུམ་འདི་དང་འདྲ་གཅིག་ལ། །དཔག་ ཚད་སུམ་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ངོས་རིང་བ་གསུམ་ལ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་དང་ཐུང་བ་ནང་ དུ་བསྟན་པ་ལ་སུམ་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ཡོད་པ་དང་། བ་ལང་སྤྱོད་གླིང་ཟླུམ་པོ་སྟེ། །སྟོང་ཕྲག་ཕྱེད་ དང་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡི་དབུས་ལ་ཕྱེད་དང་གསུམ། །ཞེས་པ་མཐའ་སྐོར་དུ་བདུན་སྟོང་ ལྔ་བརྒྱ་དང་དབུས་ཀྱི་ཐད་ཀ་ལ་སྟོང་ཕྲག་ཕྱེད་དང་གསུམ་ཡོད་པ་དང་། སྒྲ་མི་སྙན་བརྒྱད་ གྲུ་བཞིར་མཉམ། །ཞེས་པ་ལྟར་ངོས་རེ་ལ་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་གཉིས་ཏེ་བརྒྱད་ཡོད་པའོ། །ས་ སྡེར། ལྷོ་ལ་དྲུག་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་དང་ཤར་ལ་བདུན་སྟོང་ཡོད་པར་ཡང་བཤད་ཅིང་། (སྒྲ་ཆེན་པོའི་ མདོ། ཁང་བུ་བརྩེགས་པའི་མདོ། རྡོ་འཕང་བའི་མདོ། རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས།)མདོ་ལས། ལྷོ་ལ་བདུན་ སྟོང་དང་། ཤར་ལ་བརྒྱད་སྟོང་དང་། ནུབ་ལ་དགུ་སྟོང་དང་། བྱང་ལ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་པར་ཡང་ གསུངས་སོ། །བྱམས་པ་ལུང་བསྟན་པའི་མདོར། དེ་ཚེ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ཡང་། །ཆུ་ཞེང་ ཐ་གྲུ་མཉམ་པར་ནི། དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་པའོ། །ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་ངོ་། །གླིང་འདིའི་ཁྱད་ པར་ནི། མཛོད་འགྲེལ་ལས། དེའི་དབུས་སུ་གསེར་གྱི་རང་བཞིན་ཅན་གྱིས་གཞི་གང་ལ་བྱང་ ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བཞུགས་ནས། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེད་པར་མཛད་པ་རྡོ་ 1-411 རྗེའི་གདན་མངོན་པར་འགྲུབ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་ལུས་སམ་ས་ཕྱོགས་གཞན་གྱིས་བཟོད་ པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལྟར། དབུས་ན་ནི་གནས་གཞན་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་རྡོ་ རྗེའི་གདན་ཡོད་ཅིང་། གཞན་ཡང་། འདི་ནས་བྱང་ན་རི་ནག་པོ། །དགུ་འདས་གངས་རིའོ་དེ་ ནས་ནི། །སྤོས་ངད་ལྡན་པའི་ཚུ་རོལ་ན། ཆུ་ཞེང་ལྔ་བཅུ་ཡོད་པའི་མཚོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཡུལ་ དབུས་སམ་མཉན་ཡོད་ལ་སོགས་པ་འདི་ནས་བྱང་ཕྱོགས་སུ་རི་ནག་པོ་གསུམ་ཚན་གསུམ་ འདས་པ་ན་རིའི་རྒྱལ་པོ་གངས་རི་ཡོད་ལ། དེའི་བྱང་ཕྱོགས་ན་རི་སྤོས་ཀྱི་ངད་ལྡན་ཡོད་ཅིང་། དེའི་དཔག་ཚད་བཅུའི་ཚུ་རོལ་མཚོ་མ་དྲོས་པ་(དེར་རྫུ་འཕྲུལ་མེད་པའི་མིས་བགྲོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། ལུང་སྨན་ གཞི་ལས། གནོད་སྦྱིན་གཏུམ་པོ་མི་བཟད་གནས་པ་ཡིད་འོང་ཞིང་། །མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཤིང་གིས་རྣམ་པར་མཛེས་བྱས་པ། །དེ་ ལ་རྒྱ་མཚོ་དུག་ཅན་དག་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡི། །ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་འདི་དག་ཕྱོགས་བཞིར་འབབ། །གངྒཱ་སིནྡྷུ་དེ་བཞིན་བཀྵུ་དང་། །སི་ ཏཱ་དེ་ལས་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོབས་ཐོབ་པ། །མ་གཏོགས་མི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མི་བགྲོད་པ། །དེར་ནི་ཐུབ་པ་དགེ་འདུན་བཅས་པ་བཞུགས། ། ཞེས་སོ། །)ཞེས་བྱ་བ་ཆུ་ཞེང་ལ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་ཡོད་པ། (ཕྱོགས་རེ་ལ་ལྔ་བཅུ་ཡོད་པས་གྲུ་བཞི་ཞེས་ཀྱང་ ཟེར་རོ། །) འོག་གཞི་གསེར་གྱི་བྱེ་མ་བརྡལ་

【現代漢語翻譯】 『像這樣，三個面一樣，三百五十由旬』。如上所述，長邊三面有六千，短邊內側顯示有三百五十。牛貨洲是圓形的，八千的一半。它的中心是三千五百的一半。』如上所述，周圍是七千五百，中心直徑是三千五百的一半。『聲音難聽的八個是正方形且相等的』。如上所述，每一面都是兩千，共有八面。在《地分》中，也有人說南方有六千五百，東方有七千。（《大聲經》、《樓閣經》、《投石經》、《希有法門》）經中說，南方有七千，東方有八千，西方有九千，北方有一萬。 在《慈氏授記經》中也說：『那時，這個贍部洲，水面寬度相等，都是一萬由旬。』這個洲的特點是，在《俱舍論釋》中說：『在其中心，有一個金剛座，其本質是黃金，菩薩們居住於此，生起如金剛般的等持，金剛座顯現成就，那個等持不是身體或其他地方所能承受的。』如上所述，中心有一個勝過其他地方的金剛座。此外，『從這裡向北是黑山，過了九個是雪山，從香氣撲鼻的山這邊，有一個寬度為五十由旬的湖。』如上所述，從中央地區或舍衛城等地向北，過了三個三合黑山，就是山王雪山。雪山的北面是香氣撲鼻的山，從那裡十由旬的地方是無熱惱海（沒有神通的人無法通過，如《醫方根本續》所說：『夜叉兇猛令人不悅居住，景色宜人，各種鮮花樹木裝飾，通往有毒大海，四大河流向四方，恒河、辛頭河、博叉河以及斯陀河，除了獲得神通力量的人，人們無法通過，那裡有佛陀和僧團居住。』），寬度為五十由旬。（每一邊都是五十由旬，所以也說是正方形。）底部鋪滿了金色的沙子。

【English Translation】 'Like this, the three faces are the same, three hundred and fifty yojanas.' As mentioned above, the three long sides are six thousand, and the short side shown inside is three hundred and fifty. The Godaniya continent is round, half of eight thousand. Its center is half of three thousand five hundred.' As mentioned above, the circumference is seven thousand five hundred, and the diameter of the center is half of three thousand five hundred. 'The eight with unpleasant sounds are square and equal.' As mentioned above, each side is two thousand, and there are eight sides in total. In the 'Chapter on Earth,' it is also said that the south has six thousand five hundred and the east has seven thousand. (The 'Great Sound Sutra,' the 'Pavilion Sutra,' the 'Stone Throwing Sutra,' the 'Wonderful Dharma Enumeration') The sutra says that the south has seven thousand, the east has eight thousand, the west has nine thousand, and the north has ten thousand. In the 'Maitreya Prophecy Sutra,' it is also said: 'At that time, this Jambudvipa, the width of the water surface is equal, all ten thousand yojanas.' The characteristic of this continent is that in the 'Commentary on the Abhidharmakosa,' it says: 'In its center, there is a Vajra Throne, whose essence is gold, where Bodhisattvas reside, generating samadhi like a vajra, the Vajra Throne manifestly accomplishes, that samadhi cannot be endured by the body or other places.' As mentioned above, in the center there is a Vajra Throne that is superior to other places. Furthermore, 'From here to the north is the Black Mountain, after passing nine is the Snow Mountain, from this side of the fragrant mountain, there is a lake with a width of fifty yojanas.' As mentioned above, from the central region or Sravasti, etc., to the north, after passing three sets of three Black Mountains, is the King of Mountains, the Snow Mountain. North of the Snow Mountain is the fragrant mountain, and ten yojanas from there is Anavatapta Lake (people without magical powers cannot pass through, as the 'Root Tantra of Medicine' says: 'Fierce Yakshas dwell unpleasantly, the scenery is pleasant, decorated with various flowers and trees, leading to the poisonous ocean, the four great rivers flow in four directions, the Ganges, Sindhu, Vakshu, and Sita, except for those who have obtained the power of magical abilities, people cannot pass through, there the Buddha and the Sangha reside.'), with a width of fifty yojanas. (Each side is fifty yojanas, so it is also said to be square.) The bottom is covered with golden sand.

---

བ་ལ་སོགས་པའི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་མཛེས་ པ། ངོས་ཐམས་ཅད་རིན་པོ་ཆེའི་རྩིག་པ་ལྟ་བུར་གནས་པ། བསིལ་ཞིང་མངར་བ་ལ་སོགས་ པ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཆུས་གང་བ། ལྷ་རྫས་ཀྱི་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱད་པ་ ཡོད་དེ། གདགས་པར། དེའི་དབུས་ན་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་མ་དྲོས་པའི་ཕོ་བྲང་རིན་པོ་ཆེ་ལས་གྲུབ་ པ་ཡོད་(པས་མ་དྲོས་པ་ཞེས་བྱ་)ཅིང་། ཕྱོགས་བཞི་ནས་རིམ་པ་ལྟར་གླང་པོ་ཆེ་དང་རྨ་བྱ་དང་རྟ་ དང་སེང་གེའི་ཁ་ནས་ཤར་དུ་ཆུ་གངྒཱ་དང་། ལྷོར་སིན་དྷཱུ་དང་། ནུབ་ཏུ་པཀྵུ་དང་། བྱང་དུ་ཤཱི་ ཏ་རྣམས་ཆུ་ཀླུང་ལྔ་བརྒྱ་ལྔ་བརྒྱ་དང་ལྷན་ཅིག་རྒྱ་མཚོར་འབབ་པར་བཤད་ལ། ཕལ་པོ་ཆེར། དེ་རྣམས་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བྱེ་མ་འདྲེན་ཞིང་། མཚོ་ལ་གཡས་སྐོར་ལན་བདུན་ བདུན་བྱས་ནས་ཕྱོགས་བཞིར་འགྲོ་བར་གསུངས་སོ། །གངས་རི་དང་ཉེ་བ་ན་བྲག་གསེར་ 1-412 གྱི་བྱ་སྐྱིབས་སུ་འདུག་པ་ལྷ་མིན་གྱི་ངོས་ཞེས་བྱ་བ་ཚད་མཚོ་དྲོས་པ་དང་མཉམ་པ་(འཕངས་བྱེད་ དང་བཞི་པ་ཁོར་ཡུག་ན་གསེར་གྱི་བྲག་བྱ་སྐྱིབས་བརྒྱད་སྟོང་ཡོད་པ་)ཤིན་ཏུ་མཛེས་ཤིང་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཡོད་ལ། (གདགས་པར་དཔག་ཚད་ཉི་ཤུའི་)དེའི་བྱང་ཕྱོགས་ན་ཤིང་སཱ་ལའི་རྒྱལ་བོ་རབ་བརྟན་ཞེས་བྱ་བ། (རྩ་ བ་འདོམ་བཞི་བཅུ་རྩ་དགུ་ཐུར་དུ་ཟུག་པ།) སཱ་ལའི་ཕྲེང་བ་རིམ་བདུན་གྱིས་བསྐོར་བ་ཡོད་ཅིང་། དེའི་ ཤར་ཕྱོགས་ན་རྫིང་བུ་དལ་གྱིས་འཐོར་(འབབ་ཟེར་)ཞེས་བྱ་བ་ཆུ་བསིལ་ཞིང་མངར་བས་གང་ བ། པདྨ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བས་ཁེབས་པ། རྫིང་བུ་ལྔ་བརྒྱས་བསྐོར་བ་ཡོད་དེ། (གནས་)དེ་རྣམས་སུ་ གླང་པོ་ཆེ་རབ་བརྟན་གླང་པོ་ཆེ་ལྔ་བརྒྱས་(དང་པོ་འདོམ་བཅུ་གསུམ་ཐུར་དུ་ཟུག་པ་ཕྱི་མ་རྣམས་འདོམ་རེ་རེ་ཕྲི་ བ་ཡལ་ག་རྣམས་ཕྱི་མ་ལ་རེག་པའོ། །)བསྐོར་ནས་པདྨའི་རྩ་བ་ཟ་ཞིང་གཟུགས་(ལྷའི་གླང་པོ་སོགས་)འདོད་ རྒུར་བསྒྱུར་ཏེ་བདེ་བར་སྤྱོད་དོ། །གཞན་ཡང་གླིང་འདི་ན་གནས་འཇོག་གི་མདོར་ཡུལ་ཆེན་ པོ་བཅུ་དྲུག་ཡོད་པར་བཤད་ལ་གསང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར། ཐོ་གར་དང་རྒྱ་ཡུལ་ལ་ སོགས་པར་ཡུལ་ཕྲན་སྟོང་ཡོད་པར་གསུངས་ཤིང་། ཁྱད་པར་རྒྱ་གར་ན་ལུང་ཕྲན་ཚེགས་སུ། མཉན་ཡོད་དང་། སེར་སྐྱ་དང་། ཡངས་པ་ཅན་དང་། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་དང་། བཱ་ར་ཎཱ་སཱི་དང་། ཙམ་པ་སྡེ་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དྲུག་ཡོད་པར་གསུངས་སོ། །(གླིང་འདིའི་བྱང་གི་འགྲམ་ན་རྒྱ་མཚོའི་འགྲམ་ གྱི་ཤིང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཤིང་ཤལ་མ་ལའི་རྩེ་མོ་ཤིན་ཏུ་མཐོ་བ་ལ་མཁའ་ལྡིང་སྐྱེ་གནས་བཞི་ཡོད་དོ། །) བར་གྱི་གླིང་ བརྒྱད་དང་ཞེས་པ་ནི་གླིང་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱི་བར་བར་ན། (ཤར་ན་)ལུས་དང་ལུས་འཕགས་ (བྱང་ན་)སྒྲ་མི་སྙན། །སྒྲ་མི་སྙན་གྱི་ཟླ་དང་ནི། །(གདགས་པ་ལས། གཅིག་ན་ནི་མི་མ་ཡིན་པ་རྣམས་

【現代漢語翻譯】 以蓮花等各種珍寶莊嚴，所有表面都像珍寶砌成的墻壁一般。充滿清涼甘甜等具有八支功德的水，遍佈各種天界的鮮花。經典中記載：在那中間，有龍王瑪卓巴（藏文：མ་དྲོས་པ，字面意思：未熱惱）的珍寶宮殿（因此稱為瑪卓巴）。從四個方向依次是：從大象、孔雀、馬和獅子的口中，東邊流出恒河（Ganga），南邊流出辛度河（Sindhu），西邊流出帕क्षु河（Pakshu），北邊流出希達河（Shita），這五百條河流一同匯入大海。在《大毗婆沙論》中說，這些河流也運來各種珍寶的沙子，繞海右旋七圈后流向四方。靠近雪山的地方，在金色的鳥巢巖石中，有一個被稱為『非天之面』的地方，其大小與卓色海（藏文：མཚོ་དྲོས་པ，字面意思：暖海）相當（周圍有八千個金色的鳥巢巖石）。那裡非常美麗，令人心曠神怡。 在那（經典中記載有二十由旬）的北面，有一棵名為『拉丹』（藏文：རབ་བརྟན，字面意思：極堅固）的娑羅樹王（根深入地下四十九肘），周圍環繞著七層娑羅樹。在那的東面，有一個名為『達吉托』（藏文：དལ་གྱིས་འཐོར，字面意思：緩慢散佈）的池塘，池塘里充滿清涼甘甜的水，覆蓋著非常巨大的蓮花，周圍環繞著五百個池塘。在那些地方，拉丹象（藏文：གླང་པོ་ཆེ་རབ་བརྟན）和五百頭大象（第一頭象的根深入地下十三肘，其餘的象依次減少一肘，它們的樹枝相互接觸）環繞著，吃著蓮花的根莖，隨意變化身形（如天象等），享受著快樂。此外，在這個贍部洲，在《處胎經》中記載有十六個大國，而在《秘密不可思議經》中說，在托噶（藏文：ཐོ་གར）和漢地等地有成千上萬的小國。特別是在印度，在各個小邦中，有舍衛城（梵文：Śrāvastī），僧伽施國（梵文：Saṃkāśya），毗舍離（梵文：Vaiśālī），王舍城（梵文：Rājagṛha），波羅奈斯（梵文：Vārāṇasī）和瞻波（梵文：Campā）六個大城市（在這個贍部洲的北邊，靠近海邊的所有樹木中，最高的是吉利樹，其頂端有四處金翅鳥的出生地）。所謂的八中洲，是指四大洲之間的洲（東邊是）身洲和勝身洲，（北邊是）惡音洲和惡音洲之眷屬。（《設施論》中說：其中一個洲居住著非人等）。

【English Translation】 Adorned with various jewels such as lotuses, all surfaces are like walls made of jewels. Filled with water that has eight qualities such as coolness and sweetness, and adorned with various divine flowers. It is recorded that in the middle of that, there is the jewel palace of the Dragon King Madrosa (Tibetan: མ་དྲོས་པ, literally: Unheated), (therefore it is called Madrosa). From the four directions in order: from the mouths of elephants, peacocks, horses, and lions, the Ganga River flows to the east, the Sindhu River flows to the south, the Pakshu River flows to the west, and the Shita River flows to the north, these five hundred rivers flow together into the ocean. In the Mahavibhasa, it is said that these rivers also carry sand of various jewels, circling the sea seven times to the right before flowing in four directions. Near the snow mountain, in the golden bird's nest rock, there is a place called 'Face of Non-Gods', which is the same size as Trose Sea (Tibetan: མཚོ་དྲོས་པ, literally: Warm Sea) (there are eight thousand golden bird's nest rocks around it). It is very beautiful and pleasing. To the north of that (it is recorded as twenty yojanas), there is a Sala tree king named 'Rabten' (Tibetan: རབ་བརྟན, literally: Very Firm) (the root penetrates forty-nine cubits into the ground), surrounded by seven layers of Sala trees. To the east of that, there is a pond named 'Dalkyito' (Tibetan: དལ་གྱིས་འཐོར, literally: Slowly Scattering), filled with cool and sweet water, covered with very large lotuses, surrounded by five hundred ponds. In those places, the elephant Rabten (Tibetan: གླང་པོ་ཆེ་རབ་བརྟན) and five hundred elephants (the root of the first elephant penetrates thirteen cubits into the ground, and the rest of the elephants decrease by one cubit each, and their branches touch each other) surround it, eating the roots of the lotuses, changing their forms at will (such as heavenly elephants, etc.), and enjoying happiness. In addition, in this Jambudvipa, it is recorded in the Sutra of Abiding that there are sixteen great countries, and in the Secret Inconceivable Sutra, it is said that there are thousands of small countries in Tokar (Tibetan: ཐོ་གར) and China. Especially in India, in various small states, there are six great cities: Shravasti (Sanskrit: Śrāvastī), Sankashya (Sanskrit: Saṃkāśya), Vaishali (Sanskrit: Vaiśālī), Rajagriha (Sanskrit: Rājagṛha), Varanasi (Sanskrit: Vārāṇasī), and Champa (Sanskrit: Campā) (to the north of this Jambudvipa, among all the trees near the sea, the tallest is the Kili tree, at the top of which there are four places where Garuda birds are born). The so-called eight intermediate continents refer to the continents between the four great continents (to the east are) the Deha and Videha continents, (to the north are) the Audaka and Audakaparshada continents. (In the Treatise on Establishment, it is said that one of the continents is inhabited by non-humans, etc.).

---

གནས་སོ་ ཞེས་པ་དང་། ཡིད་ཀྱི་སར་གཅིག་ནི་སྲིན་མོའི་གླིང་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་དང་། མཛོད་དུ་ཐམས་ཅད་མིར་འདོད་དོ། །) (ལྷོ་ན་)རྔ་ ཡབ་དང་ནི་རྔ་ཡབ་གཞན། །(ནུབ་ན་)གཡོ་ལྡན་དང་ནི་ལམ་མཆོག་འགྲོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཕྱོགས་ བཞིར་གཉིས་གཉིས་ཏེ་བརྒྱད་ཡིན་ལ། དབྱིབས་ནི་གླིང་གཙོ་བོ་དང་མཐུན་པ་སྟེ། གླིང་གི་ དབྱིབས་བཞིན་དུ་དེ་ན་གནས་པའི་མི་རྣམས་ཀྱི་གདོང་པའི་དབྱིབས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། ། 1-413 ནང་གི་རྒྱ་མཚོ་དང་ཞེས་པ་ནི། དེ་དག་བར་བདུན་རོལ་མཚོ་ཡིན། །དང་པོ་སྟོང་ཕྲག་ བརྒྱད་ཅུའོ། །དེ་ནི་ནང་གི་རྒྱ་མཚོ་ཡིན། །དེ་ཡི་ངོས་ལ་སུམ་འགྱུར་རོ། །རོལ་མཚོ་གཞན་ནི་ ཕྱེད་ཕྱེད་བྲི། །ཞེས་པ་ལྟར་གསེར་གྱི་རི་བདུན་གྱི་ནང་གི་མཚོ་བདུན་པོ་རྣམས་ནི་ཤཱི་ཏ་ཞེས་ པ་རྨོས་ཀྱི་རོལ་དང་འདྲ་བས་རོལ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། (ཁ་ཅིག་རོ་ཞིམ་པའི་ཆུ་ཡོད་པས་རོལ་མཚོ་དང་ཀླུ་ རྣམས་རྩེ་ཞིང་རོལ་བས་ན་རོལ་མཚོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །)མཚོ་ནང་མ་རི་རབ་དང་གཉའ་ཤིང་འཛིན་གྱི་ བར་ན་ཡོད་པའི་ཁ་ཞེང་ལ་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲི་ཡོད་ཅིང་། དེའི་ཕྱིར་རོལ་གྱི་ངོས་ཀྱི་ཕྱོགས་ གཅིག་ལའང་ཞེང་གི་སུམ་འགྱུར་ཡིན་པས་ཉིས་འབུམ་བཞི་ཁྲི་ཡོད་ལ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་གྲུ་ བཞི་ཡིན་པས་མཐའ་སྐོར་དུ་ནི་དེའང་བཞི་འགྱུར་རོ(དགུ་འབུམ་དྲུག་ཁྲིའོ)། །ཕྱི་མ་རྣམས་ལ་ཕྱེད་ ཕྱེད་ཕྲི་བས་གཉིས་པ་ལ་བཞི་ཁྲི་དང་། བདུན་པ་ལ་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའི་བར་ཏེ། མཐའ་ སྐོར་ནི་དཔྱད་པས་ཤེས་ཤིང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། (རྒྱལ་པོ་སྲས་ཀྱིས།)བསིལ་དང་ཞིམ་དང་ཡང་ དང་འཇམ། །དང་བ་དང་ནི་དྲི་ང་མེད། །འཐུང་ན་ལྟོ་ལ་མི་གནོད་དང་། །མགྲིན་པ་ལ་ནི་མི་ གནོད་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཆུས་ཡོངས་སུ་གང་བ། མདོག་ ཤིན་ཏུ་སྔོ་བ། མེ་ཏོག་དང་སྨན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རྣམས་གནས་ པའོ། ། ཕྱིའི་རྒྱ་མཚོ་བཞི་དང་ཞེས་པ་ནི། ལྷག་མ་ཕྱི་ཡི་མཚོ་ཆེན་ཡིན། །འབུམ་ཕྲག་གསུམ་དང་ སྟོང་ཕྲག་ནི། ཉི་ཤུ་གཉིས་སོ། །ཞེས་པ་ལྟར་མུ་ཁྱུད་འཛིན་ནས་ལྕགས་རིའི་བར་གྱི་མཚོ་ནི་ ཕྱིའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཞིང་། ཕྱོགས་ཀྱིས་ཕྱེ་བས་བཞིར་ཡང་འགྱུར་ལ། ཁ་ཞེང་དུ་སུམ་འབུམ་ཉི་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ཡོད་པ་སྟེ། བམ་ཚྭ་ཅན་གྱི་ཆུས་ཡོངས་སུ་གང་བ། ཀླུ་དང་ཆུ་སྲིན་ལ་སོགས་པའི་སྲོག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་པ་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་དུ་མ་ཡོད་ པ་ཀླུ་གཙང་སྦྲ་ཅན་གནས་པས་ཤི་བའི་རོ་དང་ཞག་ཏུ་མི་འགྲོགས་པ། རླབས་ཀྱི་རིམ་པ་ཆེ་ 1-414 ཆུང་རྣམས་(གདགས་པར། ཆུང་བ་ནང་བར་དང་ཕྱི་མ་རེད་ཀྱི་དུས་རླབས་ནི་རྒྱ་མཚོ་ནས་སེམས་ཅན་བཀྲེས་ཤིང་། ཉམ་ ཆུང་བས་ཟས་ཚོལ་བ་ནང་པར་མཚོ་ནས་འཐོན་ཞིང་ཕྱི་མ་རེད་བཀྲེས་བཞིན་

【現代漢語翻譯】 『གནས་སོ་』 (gnas so) 的意思是『住所』。 『ཡིད་ཀྱི་སར་གཅིག་ནི་སྲིན་མོའི་གླིང་ཡིན་ནོ་』 (yid kyi sar gcig ni srin mo'i gling yin no) 的意思是『意念中的一處是羅剎洲』。 『མཛོད་དུ་ཐམས་ཅད་མིར་འདོད་དོ』 (mdzod du thams cad mir 'dod do) 的意思是『在《俱舍論》中，一切都被認為是人』。 （南方）『རྔ་ཡབ་དང་ནི་རྔ་ཡབ་གཞན།』 (rnga yab dang ni rnga yab gzhan) 『持杖與另持杖』 （西方）『གཡོ་ལྡན་དང་ནི་ལམ་མཆོག་འགྲོ།』 (g.yo ldan dang ni lam mchog 'gro) 『狡詐者與行於勝道者』 如上所述，四個方向各有兩處，共八處。形狀與主洲相似，如同洲的形狀一樣，居住在那裡的人們的面部形狀也與之相似。 『ནང་གི་རྒྱ་མཚོ་དང་ཞེས་པ་ནི།』 (nang gi rgya mtsho dang zhes pa ni) 的意思是『內部的海洋』： 『དེ་དག་བར་བདུན་རོལ་མཚོ་ཡིན། །དང་པོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུའོ། །དེ་ནི་ནང་གི་རྒྱ་མཚོ་ཡིན། །དེ་ཡི་ངོས་ལ་སུམ་འགྱུར་རོ། །རོལ་མཚོ་གཞན་ནི་ཕྱེད་ཕྱེད་བྲི།』 (de dag bar bdun rol mtsho yin/ dang po stong phrag brgyad cu'o/ de ni nang gi rgya mtsho yin/ de yi ngos la sum 'gyur ro/ rol mtsho gzhan ni phyed phyed bri) 的意思是『它們之間有七個嬉戲之海。第一個是八萬。那是內部的海洋。它的表面是三倍。其他的嬉戲之海則減半。』 如上所述，七金山內部的七個海被稱為『ཤཱི་ཏ་』 (shI ta)，因為它們像犁的嬉戲一樣，所以被稱為嬉戲之海。（有些人說，因為有美味的水，所以是嬉戲之海，龍族嬉戲玩耍，所以是嬉戲之海，這是不對的。） 內部的海位於須彌山和持軛山之間，寬度為八萬由旬。因此，嬉戲之海的表面的一側的寬度也是三倍，即二十四萬由旬。所有這些都是正方形，所以周圍是它的四倍（九十六萬由旬）。 後面的海減半，第二個是四萬，第七個是一千二百五十。周圍可以通過計算得知，所有這些都 （國王之子說：）『བསིལ་དང་ཞིམ་དང་ཡང་དང་འཇམ། །དང་བ་དང་ནི་དྲི་ང་མེད། །འཐུང་ན་ལྟོ་ལ་མི་གནོད་དང་། །མགྲིན་པ་ལ་ནི་མི་གནོད་པའོ།』 (bsil dang zhim dang yang dang 'jam/ dang ba dang ni dri nga med/ 'thung na lto la mi gnod dang/ mgrin pa la ni mi gnod pa'o) 『清涼、甘美、輕盈、柔軟，清澈、無異味，飲用不傷胃，也不傷喉嚨。』 如上所述，充滿了具有八支功德的水，顏色非常藍，裝飾著各種鮮花和藥物，是偉大的龍王們居住的地方。 『ཕྱིའི་རྒྱ་མཚོ་བཞི་དང་ཞེས་པ་ནི།』 (phyi'i rgya mtsho bzhi dang zhes pa ni) 的意思是『外部的四個海洋』： 『ལྷག་མ་ཕྱི་ཡི་མཚོ་ཆེན་ཡིན། །འབུམ་ཕྲག་གསུམ་དང་སྟོང་ཕྲག་ནི། ཉི་ཤུ་གཉིས་སོ།』 (lhag ma phyi yi mtsho chen yin/ 'bum phrag gsum dang stong phrag ni/ nyi shu gnyis so) 的意思是『剩餘的是外部的大海。三十萬和兩萬二千。』 如上所述，從持軸山到鐵圍山之間的海是外部的大海，由於方向的不同，也分為四個。 寬度為三十二萬二千由旬，充滿了鹹水，有各種各樣的龍和鱷魚等生物，以及許多珍寶。潔凈的龍居住在那裡，不與屍體和油脂混合，波浪的大小 1-414 （《俱舍論》中說：小的、中等的和大的。在雷雨季節，海浪從海洋中涌出，生物飢餓且虛弱，所以在中午從海洋中出來尋找食物，在雷雨季節仍然飢餓。）

【English Translation】 『གནས་སོ་』 (gnas so) means 『residence』. 『ཡིད་ཀྱི་སར་གཅིག་ནི་སྲིན་མོའི་གླིང་ཡིན་ནོ་』 (yid kyi sar gcig ni srin mo'i gling yin no) means 『one place in the mind is the Rakshasa continent』. 『མཛོད་དུ་ཐམས་ཅད་མིར་འདོད་དོ』 (mdzod du thams cad mir 'dod do) means 『in the Abhidharmakosha, everything is considered human』. (South) 『རྔ་ཡབ་དང་ནི་རྔ་ཡབ་གཞན།』 (rnga yab dang ni rnga yab gzhan) 『Holding a staff and another holding a staff』 (West) 『གཡོ་ལྡན་དང་ནི་ལམ་མཆོག་འགྲོ།』 (g.yo ldan dang ni lam mchog 'gro) 『The deceitful one and the one who walks the supreme path』 As mentioned above, there are two places in each of the four directions, making a total of eight places. The shape is similar to the main continent, and like the shape of the continent, the shape of the faces of the people living there is also similar. 『ནང་གི་རྒྱ་མཚོ་དང་ཞེས་པ་ནི།』 (nang gi rgya mtsho dang zhes pa ni) means 『the inner ocean』: 『དེ་དག་བར་བདུན་རོལ་མཚོ་ཡིན། །དང་པོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུའོ། །དེ་ནི་ནང་གི་རྒྱ་མཚོ་ཡིན། །དེ་ཡི་ངོས་ལ་སུམ་འགྱུར་རོ། །རོལ་མཚོ་གཞན་ནི་ཕྱེད་ཕྱེད་བྲི།』 (de dag bar bdun rol mtsho yin/ dang po stong phrag brgyad cu'o/ de ni nang gi rgya mtsho yin/ de yi ngos la sum 'gyur ro/ rol mtsho gzhan ni phyed phyed bri) means 『Between them are seven Playful Oceans. The first is eighty thousand. That is the inner ocean. Its surface is three times. The other Playful Oceans decrease by half.』 As mentioned above, the seven oceans inside the Seven Golden Mountains are called 『ཤཱི་ཏ་』 (shI ta), and because they are like the play of a plow, they are called Playful Oceans. (Some say that because there is delicious water, they are Playful Oceans, and the nagas play and frolic, so they are Playful Oceans, but this is not correct.) The inner ocean is located between Mount Meru and Yoke-Holder Mountain, with a width of eighty thousand yojanas. Therefore, the width of one side of the Playful Ocean's surface is also three times, which is two hundred and forty thousand yojanas. All of these are square, so the circumference is four times that (nine hundred and sixty thousand yojanas). The later oceans decrease by half, the second is forty thousand, and the seventh is one thousand two hundred and fifty. The circumference can be known by calculation, and all of them (The King's Son said:) 『བསིལ་དང་ཞིམ་དང་ཡང་དང་འཇམ། །དང་བ་དང་ནི་དྲི་ང་མེད། །འཐུང་ན་ལྟོ་ལ་མི་གནོད་དང་། །མགྲིན་པ་ལ་ནི་མི་གནོད་པའོ།』 (bsil dang zhim dang yang dang 'jam/ dang ba dang ni dri nga med/ 'thung na lto la mi gnod dang/ mgrin pa la ni mi gnod pa'o) 『Cool, sweet, light, soft, clear, odorless, does not harm the stomach when drunk, and does not harm the throat.』 As mentioned above, it is filled with water that has eight qualities, the color is very blue, decorated with various flowers and medicines, and is the place where the great Naga kings reside. 『ཕྱིའི་རྒྱ་མཚོ་བཞི་དང་ཞེས་པ་ནི།』 (phyi'i rgya mtsho bzhi dang zhes pa ni) means 『the four outer oceans』: 『ལྷག་མ་ཕྱི་ཡི་མཚོ་ཆེན་ཡིན། །འབུམ་ཕྲག་གསུམ་དང་སྟོང་ཕྲག་ནི། ཉི་ཤུ་གཉིས་སོ།』 (lhag ma phyi yi mtsho chen yin/ 'bum phrag gsum dang stong phrag ni/ nyi shu gnyis so) means 『the remainder is the great outer ocean. Three hundred thousand and twenty-two thousand.』 As mentioned above, the ocean between the Axis-Holding Mountain and the Iron Mountain is the great outer ocean, and it is also divided into four due to the different directions. The width is three hundred and twenty-two thousand yojanas, filled with saltwater, with various kinds of creatures such as nagas and crocodiles, and many kinds of jewels. Clean nagas reside there, not mixing with corpses and grease, the size of the waves 1-414 (It is said in the Abhidharmakosha: small, medium, and large. During the rainy season, waves surge from the ocean, and creatures are hungry and weak, so they come out of the ocean at noon to find food, and are still hungry during the rainy season.)

---

དུ་ལྡོག་པས་འབྱུང་ལ། ཆེན་པོ་ཆོས་བརྒྱད་དང་ བཅུ་བཞི་སོགས་ལ་རྒྱ་མཚོ་ནས་སེམས་ཅན་ཐང་ལ་བྱུང་ནས་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་གསོ་སྦྱོང་བྱེད་པས་འབྱུང་ངོ་)དུས་ལས་ མི་འདའ་བར་འབྱུང་བའོ། །དེར་ཆུ་ཀླུང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བབས་ཤིང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ ཀྱིས་ཆར་གྱི་རྒྱུན་མང་པོ་ཕབ་ཀྱང་ལྷག་པར་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་བ་ནི། གདགས་པར། དེ་ ན་གནས་པའི་སྲོག་ཆགས་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱད་པའི་ལྷག་མ་རླུང་དང་ཉི་ཚན་གྱིས་སྐེམས་པར་ བཤད་ཅིང་། མདོ་ལས་(འཛངས་བླུན)། དམྱལ་བའི་མེས་སྐེམས་པ་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་ཁྱད་པར་ འགའ་ཞིག་གིས་མི་སྣང་བར་བྱེད་པར་གསུངས་ལ། ཨ་བྷ་ཡས། སྤྲིན་གྱིས་ཆུ་ནི་མ་བླངས་ ཀྱང་། །རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་ནི་ཟད་མི་འགྱུར། །ཞེས་རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་ཉིད་འཁོར་བར་ཡང་བཤད་དོ། །རི་ རབ་ཀྱི་བང་རིམ་དང་ཞེས་པ་ནི། འདི་ལ་བང་རིམ་བཞི་ཡོད་དེ། བར་གྱི་ཚད་ན་སྟོང་ཕྲག་ བཅུ་། །སྟོང་ཕྲག་དག་ནི་བཅུ་དྲུག་དང་། བརྒྱད་དང་བཞི་དང་གཉིས་འཕགས་སོ། །ཞེས་ པ་ལྟར་འོག་ནས་རིམ་པ་བཞིན་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་དང་བརྒྱད་སྟོང་དང་བཞི་སྟོང་དང་ཉིས་སྟོང་ཕྱི་ རོལ་དུ་འཕགས་ཤིང་། གོང་འོག་གི་བར་ལ་ཁྲི་ཕྲག་རེ་རེ་ཡོད་པ་སྟེ། གདགས་པར། དེ་དག་ ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བཞི་ལས་གྲུབ་པར་བཤད་དོ། ། (གཉིས་པ།)གནས་གཞན་ལ། བདེ་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོའི་གནས་གཞན་གཉིས་ལས། དང་ པོ་ལ། རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་གནས་གཞན་དག་དང་ཞེས་སྦྱར་ཏེ། བང་རིམ་བཞི་ལ་འོག་ ནས་རིམ་པ་བཞིན། །དེ་ལ་ལག་ན་གཞོང་ཐོགས་དང་། །ཕྲེང་ཐོགས་དང་ནི་རྟག་མྱོས་དང་། ། རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པའི་ལྷ་རྣམས་གནས། །རི་བོ་བདུན་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་། །ཞེས་པ་ལྟར་ བང་རིམ་བཞི་པ་ལ་རྒྱལ་བོ་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་རང་ཉིད་འཁོར་དང་བཅས་པའི་གནས་ཡོད་ ཅིང་། འོག་མ་རྣམས་དང་རི་བདུན་ལ་ཡང་དེའི་རིས་སུ་གཏོགས་པའི་གྲོང་དང་གྲོང་རྡལ་ལ་ 1-415 སོགས་པ་ཡོད་ལ། །གཞན་ཡང་རི་དང་ཆུ་ཀླུང་དང་། ཤིང་དང་ནགས་ཚལ་དང་། ས་བླ་དང་ ནམ་མཁའ་དང་། རྒྱ་མཚོ་དང་ཉི་ཟླ་དང་སྐར་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་དང་དེའི་ལྷའི་ གནས་ཡོད་དེ། མཛོད་འགྲེལ་དུ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལྷའི་རིས་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་པས་ཆེའོ་ཞེས་ པ་ལྟར་རོ། །ས་དང་གདགས་པར། གཉའ་ཤིང་འཛིན་གྱི་སྟེང་གི་ཤར་ན་ཡུལ་འཁོར་སྲུང་གི་ ཕོ་བྲང་ཡང་ཡུལ་འཁོར་སྲུང་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ལྷོ་ན་འཕགས་སྐྱེས་བོའི་ཕོ་བྲང་འཕགས་པར་ སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ནུབ་ན་སྤྱན་མི་བཟང་གི་ཕོ་བྲང་སྣ་ཚོགས་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་དང་། བྱང་ན་རྣམ་ཐོས་སྲས་ཀྱི་ཕོ་བྲང་ལྕང་ལོ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་དང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆུ་ཞེང་དུ་དཔག་ ཚད་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ཡོད་པ། དཔག་ཚད་སྟོང་གི་མཐའ་ནས་གསེར་གྱི་ར་བ་དཔག་ཚད་ ཕྱེད་པས་བསྐོར་བ། དབྱིབས་ཀུན་ནས་གྲུ་བཞི

【現代漢語翻譯】 是由於顛倒而產生的。大海中的眾生來到陸地上，向天神致敬並進行齋戒，這是由於偉大的八法和十四法等原因而產生的。這是不會超越時節而發生的。那裡降下了無數的河流，龍王們降下了許多雨水，但海水卻不會因此而增加。在《俱舍論》中說：『居住在那裡的生物所享用的剩餘物會被風和陽光曬乾。』在經部中（賢愚經）說：『地獄之火會將其曬乾，一些珍寶的特殊之處也會使其不顯現。』阿跋耶說：『即使云不取水，大海之水也不會枯竭。』這也說明了大海之水是循環的。須彌山的階梯是指：它有四個階梯，中間的尺寸是十千。這些千是十六千，八千、四千和二千依次增高。』也就是說，從下往上依次增高六萬千、八千、四千和二千，上下之間的距離各有一萬千。在《俱舍論》中說：『這些也是由四種珍寶組成的。』 （第二，）其他處所。其他處所分為善趣和惡趣兩種。首先，與四大天王眾的處所相連，即四大天王所居住的其他地方。按照四個階梯，從下往上依次是：『手持盆器者，手持念珠者，常醉者，四大天王的天神們居住。』就像這樣，在第四個階梯上，四大天王自己及其眷屬居住在那裡。在下面的階梯和七座山上，也有屬於他們的村莊和城鎮等。此外，在山、河流、樹木、森林、土地、天空、海洋、日月星辰等處，也有各自天神的住所。如《俱舍論釋》中所說：『因此，天神的類別是最大的。』在《俱舍論》和《俱舍論自釋》中說：『持軛山頂的東方有持國天的宮殿，也叫持國；南方有增長天的宮殿，叫增長；西方有廣目天的宮殿，叫種種形；北方有多聞天子的宮殿，叫柳林。』所有這些宮殿的水面寬度都有二百五十由旬，在千由旬的邊緣，有半由旬高的金柵欄環繞，形狀都是正方形。

【English Translation】 It arises due to inversion. Sentient beings from the ocean come to land, pay homage to the gods, and observe purification, which arises from the great eight dharmas and fourteen dharmas, etc. This occurs without transgressing the seasons. Countless rivers flow there, and the dragon kings send down many rains, yet the ocean does not increase further. In the Abhidharmakośa, it is said: 'The residue enjoyed by the creatures dwelling there is dried up by the wind and sunlight.' In the Sutra (Damamūka Nidāna Sūtra), it is said: 'The fire of hell dries it up, and some special qualities of jewels make it invisible.' Abhaya says: 'Even if the clouds do not take water, the ocean's water will not be exhausted.' It is also said that the ocean's water itself circulates. The terraces of Mount Meru refer to: it has four terraces, the middle dimension being ten thousand. These thousands are sixteen thousand, eight thousand, four thousand, and two thousand successively higher. That is, from bottom to top, they rise successively by sixty thousand, eight thousand, four thousand, and two thousand, with a distance of one thousand each between the upper and lower levels. In the Abhidharmakośa, it is said: 'These are also made of four kinds of jewels.' (Secondly,) other places. Among the two other places, happy realms and unhappy realms, firstly, connect with the places of the Four Great Kings' retinue, that is, other places where the Four Great Kings dwell. According to the four terraces, from bottom to top: 'Those holding vessels, those holding rosaries, those constantly intoxicated, the gods of the Four Great Kings dwell.' Like this, on the fourth terrace, the Four Great Kings themselves and their retinues dwell there. On the lower terraces and the seven mountains, there are also villages and towns, etc., belonging to their retinue. Furthermore, in the mountains, rivers, trees, forests, land, sky, oceans, sun, moon, and stars, etc., there are also the abodes of their respective gods. As the Abhidharmakośa commentary says: 'Therefore, the category of gods is the greatest of all.' In the Abhidharmakośa and its auto-commentary, it is said: 'To the east of Yoke-Holder Mountain's peak is the palace of Dhṛtarāṣṭra, also called Dhṛtarāṣṭra; to the south is the palace of Virūḍhaka, called Virūḍhaka-born; to the west is the palace of Virūpākṣa, called Various Forms; to the north is the palace of Vaiśravaṇa, called Willow Grove.' All these palaces have a water surface width of two hundred and fifty yojanas, and at the edge of a thousand yojanas, they are surrounded by a golden fence half a yojana high, and their shapes are all square.

---

ར་མཉམ་པ། རིན་པོ་ཆེ་ལས་གྲུབ་པའི་རྩིག་ སྐྱབས་དང་མདའ་ཡབ་དང་ཟམ་པ་བརྒྱུད་མ་བཞི་དང་ལྡན་པ། གཡས་དང་གཡོན་ན་རྫིང་ བུ་ཆུ་སྦྲང་རྩི་ལྟ་བུས་གང་བ་ལ་མེ་ཏོག་དང་བྱ་སྐད་སྙན་པ་སྣ་ཚོགས་པས་བརྒྱན་པ་ཡོད་པར་ གསུངས་སོ། ། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་གནས་གཞན་རྣམས་དང་ཞེས་པ་དོན་བཞིས་འཆད་པ་ལ་ཕྱིའི་ ཚད་ནི། ལྷུན་པོའི་རྩེ་ན་སུམ་ཅུ་གསུམ། །དེ་ཡི་ངོས་ལ་བརྒྱད་ཁྲིའོ། །ཕྱོགས་བྲལ་བརྩེགས་ པ་བཞི་ལ་ནི། །ལག་ན་རྡོ་རྗེ་གནས་ཞེས་པ་ལྟར་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་གི་རྒྱ་དང་མཉམ་པར་སུམ་ ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་ངོས་རེ་རེ་ལའང་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲི་ཡོད་པས་མཐའ་སྐོར་དུ་སུམ་འབུམ་ ཉི་ཁྲི་ཡོད་ཅིང་། དེའི་མཚམས་བཞིན་ཁང་པ་བརྩེགས་མ་བཞི་ནི་རིན་པོ་ཆེ་བཞི་ལས་གྲུབ་ པ། ཆུ་ཞིང་དུ་དཔག་ཚད་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ཡོད་པ། དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་ལྔ་གྱེན་དུ་འཕགས་ པ་གནོན་སྦྱིན་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་གནས་པ་སྟེ། ས་དང་མཛོད་འགྲེལ་དུ་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱར་ཡང་ གསུངས་སོ། ། 1-416 ནང་གི་གྲོང་ནི། དབུས་ན། གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་ན་སྡུག་ཅེས་པ། །ངོས་ལ་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་བ། ། དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་གཉིས་གསེར་གྱི། །རང་བཞིན་གཞི་བཀྲ་མཉེན་པ་ཡོད། །ཅེས་པ་ལྟར་ སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་དབུས་ན་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་ན་སྡུག་ཅེས་བྱ་བ། ཆུ་ཞེང་ལ་དཔག་ཚད་ཉིས་ སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་ཡོད་པ། མཐའ་སྐོར་དུ་ཁྲི་ཡོད་པ། གསེར་གྱི་ར་བ་འཕང་དུ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་ གཉིས་ཡོད་པས་བསྐོར་བ། ས་གཞི་ཚོན་སྣ་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་གིས་རྣམ་པར་བཀྲ་བ། མནན་ ན་ནེམ་ཞིང་བཏེག་ན་འཕར་བ་དང་ལྡན་པ་ཡོད་དེ། སར། རི་རབ་དེའི་སྟེང་ན་ལྷའི་ཕོ་བྲང་ གནས་པའི་ཚད་ནི་ཆུ་ཞིང་དུ་དཔག་ཚད་ཁྲི་ཁྲི་ཡོད་དོ། །གཞན་དག་ནི་ལྷ་དེ་དག་གི་གྲོང་དང་ གྲོང་རྡལ་དང་ལྗོངས་རྣམས་ཡོད་དོ། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ལ། གཞག་པར། དེ་ནི་གསེར་གྱི་ ར་བ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་གསུམ་པས་བསྐོར་པ། རྩིག་སྐྱབས་གསེར་དང་དངུལ་དང་བཻ་ཌཱུ་ ཪྻ་དང་ཤེལ་ལས་བྱས་པ། མདའ་ཡབ་བཟང་པོ་བཞི་དང་ལྡན་པ། སྒོ་སྟོང་དུ་གཅིག་གིས་ མ་ཚང་བ་ཡོད་པ། སྒོའི་དཔངས་སུ་ཚད་ཕྱེད་དང་གསུམ་དང་། ཞིང་དུ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཡོད་ པ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་པས་སྤྲས་པ། སྒོ་རེ་རེ་ལ་སྲུང་མ་གོ་མཚོན་ཐོགས་པ་ལྔ་བརྒྱ་ལྔ་བརྒྱ་ ཡོད་པ། ལམ་སྲང་ཞིང་དུ་དཔག་ཚད་བཅུ་གཉིས་དང་སྲིད་དུ་ཉིས་སྟོང་དང་ལྔ་བརྒྱ་ཡོད་པ། གསེར་གྱི་བྱེ་མ་བརྡལ་བ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པར་བཤད་དོ། ། གཙོ་བོའི་གནས་ནི། དེ་ན་རྣམ་པར་རྒྱལ་བྱེད་དེ། ངོས་ལ་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའོ། །ཞེས་ པ་ལྟར་ལྟ་ན་སྡུག་གི་དབུས་ན་ལྷའི་དབང་པོའི་ཁང་བཟང་རྣམ་པར་རྒྱལ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ། ཆུ་ ཞིང་དུ་དཔག་ཚད་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ཡོད་པ། མཐའ་སྐོར་སྟོང་ཡོད་པ། གྲོང་ལས་དཔག་ ཚད་ཕྱེད་དང་

【現代漢語翻譯】 周圍環繞著由珍寶製成的墻壁，具有四個防禦工事、箭樓和橋樑。據說左右兩側有池塘，池水如蜂蜜般甘甜，並裝飾著各種鮮花和悅耳的鳥鳴聲。 關於『三十三天的其他地方』，從四個方面進行了解釋。外部尺寸是：『須彌山頂有三十三，其表面有八萬由旬。』正如『金剛手菩薩居住在四個無偏頗的樓層上』所說，三十三天的每個表面都與須彌山頂的大小相同，每個表面有八萬由旬，因此周圍有三十二萬由旬。每個邊界都有四層樓房，由四種珍寶製成。水田中有一百二十五由旬，向上延伸五又二分之一由旬，是金剛手菩薩居住的地方。在《土地》和《寶藏註釋》中，也說有五百由旬。 內部城市是：『在中心，有可愛的城市，表面有兩千五百由旬。黃金製成，本質上裝飾著一百零一種顏色，柔軟。』正如所說，在三十三天的中心，有一個名為『可愛』的城市，水田有兩千五百由旬，周圍有一萬由旬，周圍環繞著高二又二分之一由旬的金色圍墻，地面裝飾著一百零一種顏色，壓下去會凹陷，抬起來會彈起。在《土地》中說：『須彌山頂有天宮，其大小為水田有一萬億由旬。』其他的是諸神的城市、城鎮和地區。』在《建立》中說：『它被高三又二分之一由旬的金色圍墻環繞，墻壁由黃金、白銀、琉璃和水晶製成，有四個美麗的箭樓，有一千個不完整的門，每個門高三又二分之一由旬，寬二又二分之一由旬，裝飾著各種珍寶，每個門都有五百名手持武器的護衛，道路寬十二由旬，長兩千五百由旬，鋪著金色的沙子等等。』 主要住所是：『在那裡，有勝利宮，表面有兩百五十由旬。』正如所說，在可愛的中心，是天帝的宮殿，名為『勝利宮』，水田有兩百五十由旬，周圍有一千由旬，比城市小二又二分之一由旬。

【English Translation】 It is surrounded by walls made of jewels, with four fortifications, battlements, and bridges. It is said that on the right and left sides there are ponds filled with water as sweet as honey, adorned with various flowers and melodious birdsong. Regarding 'the other places of the Thirty-Three Heavens,' it is explained in four aspects. The external dimensions are: 'On the summit of Mount Sumeru are the Thirty-Three, its surface is eighty thousand yojanas.' As it is said, 'Vajrapani resides on the four impartial floors,' each surface of the Thirty-Three Heavens is the same size as the summit of Mount Sumeru, with eighty thousand yojanas on each surface, so the circumference is three hundred twenty thousand yojanas. Each boundary has four-story buildings made of four kinds of jewels. There are one hundred twenty-five yojanas in the water field, and it rises five and a half yojanas, where Vajrapani resides. In 'The Land' and 'Treasury Commentary,' it is also said to be five hundred yojanas. The inner city is: 'In the center, there is the lovely city, with a surface of two thousand five hundred yojanas. Made of gold, essentially decorated with one hundred and one colors, soft.' As it is said, in the center of the Thirty-Three Heavens, there is a city called 'Lovely,' with a water field of two thousand five hundred yojanas, a circumference of ten thousand yojanas, surrounded by a golden fence two and a half yojanas high, the ground is decorated with one hundred and one colors, it sinks when pressed and bounces when lifted. In 'The Land' it says: 'On the summit of Mount Sumeru is the palace of the gods, its size is a trillion yojanas in the water field.' The others are the cities, towns, and regions of the gods.' In 'The Establishment' it says: 'It is surrounded by a golden fence three and a half yojanas high, the walls are made of gold, silver, lapis lazuli, and crystal, there are four beautiful battlements, there are a thousand incomplete gates, each gate is three and a half yojanas high and two and a half yojanas wide, decorated with various jewels, each gate has five hundred guards holding weapons, the roads are twelve yojanas wide and two thousand five hundred yojanas long, paved with golden sand, and so on.' The main residence is: 'There, there is the Victory Palace, with a surface of two hundred and fifty yojanas.' As it is said, in the center of Lovely is the palace of the lord of the gods, called 'Victory Palace,' with a water field of two hundred and fifty yojanas, a circumference of one thousand yojanas, two and a half yojanas smaller than the city.

---

ལྔ་གྱེན་དུ་འཕགས་པ། རྨང་རིན་པོ་ཆེ་བཞི་ལས་བྱས་པ། ཐེམ་སྐས་བཞི་དང་ ལྡན་པ། ཀ་བ་རྣམས་གསེར་དང་དངུལ་དང་བཻ་ཌཱུ་ཪྻ་དང་ཤེལ་ལས་བྱས་པ། ཀ་རྟེན་དང་ཀ་ ཞུ་དང་བྲེ་ཕུལ་དུང་ལ་སོགས་པ་ལས་བྱས་པ། བ་གམ་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་གིས་མཛེས་པ། བ་ 1-417 གམ་(ས་ནས་བརྒྱ་བརྒྱ་)རེ་རེ་(གདགས་པར་)ལ་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་བདུན་བདུན་དང་། ཁང་པ་རེ་རེ་ ལ་ཁང་མིག་བདུན་བདུན་དང་། ཁང་མིག་རེ་རེ་ལ་ལྷའི་བུ་བདུན་བདུན་དང་། ལྷའི་བུ་རེ་རེ་ ལ་ལྷ་མོ་བདུན་བདུན་དང་། ལྷ་མོ་རེ་རེ་ལ་གཡོག་མོ་བདུན་བདུན་དང་། གཡོག་མོ་རེ་རེ་ལ་ སིལ་སྙན་འཁྲོལ་བ་བདུན་བདུན་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་གྲོང་གི་མངོན་དགའ་བ་དང་ལྡན་པའོ། ། ཚལ་སོགས་འཁོར་ནི། ཕྱི་རོལ་ཤིང་རྟ་སྣ་ཚོགས་དང་། །རྩུབ་འགྱུར་འདྲེས་ཚལ་དགའ་བས་ བརྒྱན། །ཞེས་པ་ལྟར་གྲོང་ཁྱེར་ལས་དཔག་ཚད་ཉི་ཤུའི་ཕྱི་རོལ་ན་ལྷ་རྣམས་འདོད་ཡོན་ལ་ རྩེ་བའི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་བཞི་ཡོད་དེ། ཤར་ན་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་དུ་མ་དང་ལྡན་པ་ཤིང་རྟ་སྣ་ ཚོགས་ཀྱི་ཚལ་དང་། ལྷོ་ན་ལུས་དང་སེམས་རྩུབ་བར་འགྱུར་བའི་ཚལ་དང་། ནུབ་ན་འཆོལ་ པར་འདྲེས་ཏེ་སྤྱོད་པའི་ཚལ་དང་། བྱང་ན་ཡིད་རབ་ཏུ་བདེ་ཞིང་དགའ་བར་འགྱུར་བའི་ཚལ་ ལོ། །འདི་དག་གི་ནི་ཕྱོགས་བཞི་ན། ཉི་ཤུས་བཅད་ན་ས་གཞི་བཟང་། །ཞེས་པ་ལྟར་ཚལ་བཞི་ ལས་དཔག་ཚད་ཉི་ཤུའི་ཕྱི་རོལ་ན་ས་གཞི་བཟང་པོ་བཞི་དང་། ཤིང་རྟ་སྣ་ཚོགས་དང་རྩུབ་པ་ དང་འདྲེས་པ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཚད་རྣམ་རྒྱལ་དང་མཚུངས་པ། གསེར་གྱི་ ར་བ་དཔག་ཚད་གཅིག་པས་བསྐོར་བ། རྩིག་སྐྱབས་དང་མདའ་ཡབ་དང་ཟམ་པ་བརྒྱུད་མ་ རྣམས་རིན་པོ་ཆེ་བཞི་ལས་བྱས་པ། ནང་ན་ལམ་སྲང་དང་རྫིང་བུ་ལ་སོགས་པའི་འདོད་ཡོན་ སྣ་ཚོགས་དང་བཅས་པའོ། །བྱང་ཤར་མཚམས་ན་ཡོངས་འདུ་སྟེ། ལྷོ་ནུབ་མཚམས་ན་ཆོས་ བཟང་ངོ་། །ཞེས་པ་ལྟར་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱི་རོལ་བྱང་ཤར་གྱི་ཆ་ལ་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ཡོངས་ འདུས་བརྟོལ་ཞེས་བྱ་བ། སྦོམས་སུ་དཔག་ཚད་ཉི་ཤུ་ཡོད་པ། རྩ་བ་ལྔ་བཅུ་ཐུར་དུ་ཟུག་ཅིང་ དཔངས་སུ་བརྒྱ་གྱེན་དུ་འཕགས་པ། ཡལ་ག་དང་ལོ་འདབ་ཀྱིས་བརྒྱད་ཅུར་ཁྱབ་པ། མེ་ ཏོག་རྒྱས་པའི་དྲི་རྫི་ཕྱོགས་སུ་དཔག་ཚད་བརྒྱ་དང་ཕྱོགས་གཞན་ལྔ་བཅུར་ལྡང་བ། དེའི་དྲུང་ དུ་ལྷ་རྣམས་དབྱར་ཟླ་བ་བཞི་རྩེ་ཞིང་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཡོད་ལ། ལྷོ་ནུབ་ན་ཆོས་བཟང་ལྷའི་ 1-418 འདུན་ས་(དབྱིབས་གྲུ་གསུམ་ངོས་རེ་ལ་སུམ་བརྒྱ། གྱེན་དུ་གྲོང་ལས་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་བཞི་འཕགས་པ།)ཞེས་བྱ་བ། ། ས་གཞི་དང་ཐོག་ལ་སོགས་པ་ཕལ་ཆེར་ཤེལ་ལས་གྲུབ་པ། དབུས་ན་བཻ་ཌཱུཪྻའི་ཀ་བ་ཟུར་ བརྒྱད་པས་མཛེས་པ། གསེར་གྱི་ཁྲི་བཟང་པོ་དང་ལྡན་པ། དཔག་ཚད་གཅིག་པའི་འོབས་ཆུ་ སྦྲང་རྩི་ལྟ་བུས་གང་ཞིང་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱ

【現代漢語翻譯】 五處向上突起，由四種珍寶構成基石，具備四級階梯。柱子由黃金、白銀、吠琉璃和水晶製成，柱基、柱頭、量具等由海螺等物製成，一百零一個屋檐裝飾華麗。每個屋檐（從地面算起，每百個屋檐）都建有七層樓房，每層樓房有七個房間，每個房間里有七個天子，每個天子有七個天女，每個天女有七個侍女，每個侍女有七個演奏鐃鈸者等等，具備城市歡喜的景象。 至於花園等環境：『外有各種車乘，粗糙混雜的花園以喜悅裝飾。』正如所說，在城市外二十由旬處，有諸神享樂的四個遊樂園：東面是具備諸多欲望功德的各種車乘花園；南面是身心變得粗糙的花園；西面是混雜享樂的花園；北面是內心極度舒適歡喜的花園。 『這些的四個方向，以二十分割，土地優良。』正如所說，四個花園外二十由旬處有四個優良的土地，即車乘、粗糙、混雜、歡喜，所有這些都與勝幢（Triumph Banner）相等，周圍環繞著一由旬長的金色圍墻，墻壁、箭樓和橋樑都由四種珍寶製成，內部有道路、水池等各種慾望享受。 『東北角有圓滿聚集，西南角有善法。』正如所說，城市外東北方向有一棵如意樹，名為圓滿聚集，樹幹粗二十由旬，五十根樹根向下扎入，一百由旬向上伸展，樹枝和樹葉覆蓋八十由旬，花香向四周散發，一百由旬遠，其他方向五十由旬遠。諸神在樹下享受四個夏季的月份，感到快樂。西南方向有善法，是諸神的集會場所（形狀為三角形，每面三百由旬，向上比城市高出二又四分之一由旬）。 地面和屋頂等大多由水晶構成，中央裝飾著八角吠琉璃柱，具備精美的金 सिंहासन (梵文: siṃhāsana, 梵文羅馬擬音: simhasana, 漢語字面意思: 獅子座)，一由旬長的水池裡充滿了蜂蜜般的水，盛開著各種鮮花。

【English Translation】 Five projections rise upwards, with a foundation made of four precious jewels, possessing four levels of steps. The pillars are made of gold, silver, vaiḍūrya (beryl), and crystal, with pillar bases, capitals, measuring cups, and conches, etc. adorning them. One hundred and one eaves embellish it. Each eave (one hundred from the ground) has seven-storied houses, each house has seven rooms, each room has seven sons of gods, each son of god has seven goddesses, each goddess has seven maids, and each maid has seven cymbal players, etc., possessing the delightful appearance of a city. As for the gardens and surroundings: 'Outside are various vehicles, and rough, mixed gardens are adorned with joy.' As it is said, twenty yojanas outside the city, there are four pleasure gardens where the gods enjoy themselves: to the east is a garden of various vehicles possessing many desirable qualities; to the south is a garden where the body and mind become rough; to the west is a garden where one mingles and indulges; and to the north is a garden where the mind becomes extremely comfortable and joyful. 'These four directions, divided by twenty, have excellent land.' As it is said, twenty yojanas outside the four gardens, there are four excellent lands, namely vehicles, roughness, mixing, and joy, all of which are equal to the Victory Banner (Dhvaja-agra-keyura). It is surrounded by a golden wall of one yojana, with ramparts, arrow towers, and bridges made of four precious jewels, and inside are roads, ponds, and various desirable enjoyments. 'In the northeast corner is complete gathering, and in the southwest corner is good Dharma.' As it is said, outside the city in the northeast direction, there is a wish-fulfilling tree called Complete Gathering, which is twenty yojanas in circumference, with fifty roots penetrating downwards and one hundred yojanas rising upwards. Its branches and leaves cover eighty yojanas, and the fragrance of its flowers spreads one hundred yojanas in all directions and fifty yojanas in other directions. The gods enjoy and rejoice under it for four summer months. In the southwest is Good Dharma, the assembly place of the gods (triangular in shape, with each side three hundred yojanas, rising two and a quarter yojanas higher than the city). The ground and roof, etc., are mostly made of crystal, and the center is adorned with an octagonal vaiḍūrya pillar, possessing a fine golden सिंहासन (藏文: ཁྲི་བཟང་པོ།, 梵文天城體: सिंहासन, 梵文羅馬擬音: siṃhāsana, 漢語字面意思: 獅子座)。 A pool of one yojana is filled with honey-like water and various flowers.

---

ིས་བརྒྱན་པ་རིམ་པ་བདུན་གྱིས་བསྐོར་བ་ཡོད་ དེ། དེར་ལྷ་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་དོན་ལ་འཇལ་རྟོག་ངེས་པར་སེམས་པར་བྱེད་ཅིང་། ཁྱད་པར་ བརྒྱ་བྱིན་ལྷ་དང་མིའི་དོན་ལ་སེམས་པར་བྱེད་པ་ཡོད་དོ། །དེ་དང་ཉེ་བ་ན་ཨར་མོ་ནི་ཀ་ལྟ་ བུ་ཞེས་བྱ་བའི་རྡོ་ལེབ་དཀར་པོ་ངོས་རེ་ལ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་ཡོད་པ། འཕངས་སུ་དྲུག་དང་ བཅོ་བརྒྱད་ཡོད་པ། བཟང་ཞིང་ལྟ་ན་སྡུག་པ། བརྒྱ་བྱིན་འཁོར་དང་བཅས་པའི་གདན་སྣ་ ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་ཡོད་ཅིང་། རྣམ་རྒྱལ་ཁང་བཟང་གི་སྟེང་ན་(རྔ་དེ་གཟུགས་མེད་བསྟན་དུ་མི་རུང་ ཡང་། །དེ་ལྟར་རྔ་སྒྲ་དོན་ཆེན་བརྒྱད་བྱེད་ན། །ཞེས་སོ། །)རྔ་བོ་ཆེ་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་དབྱངས་ཞེས་བྱ་བ། བསྟན་དུ་ མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས། མ་བརྡུངས་པར་སྒྲ་འབྱུང་བ། ལྷ་རྣམས་འདོད་ ཡོན་ལ་ཡེངས་ན་ཆོས་ལ་སྐུལ་ཞིང་། ལྷ་མ་ཡིན་གྱིས་གཙེས་ན་དབུགས་འབྱིན་པ་ཡོད་པ་ལ་ སོགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་མ་དང་ལྡན་པའོ། །ཁོར་ཡུག་གི་རི་དང་ཞེས་པ་ནི། ཕྱི་རོལ་ན་འཁོར་ ལོ་ལྟ་བུའི་ཁོར་ཡུག་སྟེ། །བདུན་ནི་གསེར་ཡིན་དེ་ལྕགས་སོ། །ཞེས་པ་ལྟར་གླིང་བཞི་གླིང་ ཕྲན་ཐམས་ཅད་ཕྱི་རོལ་ནས་འཁོར་ལོ་ལྟ་བུར་བསྐོར་བའི་ཁོར་ཡུག་ལྕགས་རི་ལས་གྲུབ་པ་ ཆུ་མཚམས་ཡན་ཆད་ལ་དཔག་ཚད་སུམ་བརྒྱ་ཕྱེད་དང་བཅུ་གསུམ་ཡོད་པ་སྟེ། སར་ནི་མུ་ ཁྱུད་འཛིན་དང་ཚད་མཉམ་པར་ཡང་བཤད་ཅིང་། ལུང་ཕྲན་ཚེགས་སུ། འདི་ལའང་ལག་ན་ རྡོ་རྗེ་གོས་སྔོན་པོ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞི་པའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་གནས་པར་གསུངས་སོ། ། གླིང་བཞི་པ་འདི་ནི་བཅོམ་པ་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ལ། འདི་དང་འདབས་ཆགས་པར་ ཕྱོགས་བཞི་ན་ཤིན་ཏུ་སྲུང་དང་། དགའ་བ་བཟོད་དཀའ་དང་། སྙིང་པོ་དམ་པ་དང་། གཉེན་ 1-419 ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་བཤད་དོ། །ནམ་མཁའ་ལ་གཞལ་མེད་ཁང་རྣམས་ དང་། ཞེས་པ་ནི་འོག་གཞི་ལ་མ་བརྟེན་པར་བར་སྣང་ལ་གནས་པའི་ཉི་ཟླ་དང་གཟའ་སྐར་ ནས་འོག་མིན་གྱི་བར་གྱི་གནས་གཞན་ཐམས་ཅད་སྤྱིར་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཐོག་མར་ཉི་མ་ དང་ཟླ་བ་དང་། དེ་དག་ལ་བརྟེན་པའི་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་སོགས་པ་འཆད་པ་ལ་དོན་ལྔ་ ལས། (དང་པོ།)ཉི་ཟླའི་གནས་ལུགས་ནི། ཉི་ཟླ་ལྷུན་པོའི་ཕྱེད་ནའོ། །དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་གཅིག་ དང་བཅས། །ཞེས་པ་ལྟར་གཉིས་ཀ་ལྷུན་པོའི་ཕྱེད་ཀྱི་ཐད་ཀའི་ནམ་མཁའ་ནས་འཁོར་བ། ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་ཆུ་ཤེལ་ལས་གྲུབ་པ། དབུས་ཀྱི་ཐད་ཀ་ལ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་ཡོད་ པ། ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་མེ་ཤེལ་ལས་གྲུབ་པ། ཐད་ཀ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ཡོད་པ། གཉིས་ ཀའི་མཐའ་སྐོར་དུ་དེ་དང་དེའི་སུམ་འགྱུར་ལྡན་པ། དཔངས་སུ་དྲུག་(ཕྱེད་དང་)དྲུག་(ཟེར་)དང་ བཅོ་བརྒྱད་ཆ་ཡོད་པ། གསེར་གྱི་ར་བ་དཔག་ཚད་(ཕྱེད་ཟེར་)གཅིག་པས་བསྐོར་བ། རིན་པོ

【現代漢語翻譯】 飾以七重圍墻。 在那裡，諸神致力於對佛法的意義進行衡量、思考和確定。特別是，百千（Indra）致力於諸神和人類的福祉。靠近它的是一塊名為阿摩尼迦（Armonika）的白色石板，每一面都有五十由旬（Yojana），厚度為十八由旬，既美麗又賞心悅目。它裝飾著百千（Indra）及其隨從的各種座位。在善見律殿（Vaijayanta palace）的頂部，有一面名為『佛法之聲』的大鼓（雖然鼓是無形的，不可見，但它能發出八種偉大的聲音）。它雖然無形且有礙，但無需敲擊即可發出聲音。當諸神沉溺於享樂時，它會提醒他們佛法；當非天（Asura）造成傷害時，它會發出嘆息。它具有許多獨特的品質。 『環繞的山』指的是外圍像輪子一樣的環境。正如所說：『七重是金，那是鐵。』四大部洲和所有小洲都從外部像輪子一樣被鐵墻環繞，直到水域邊界，有三百一十三由旬。據說，陸地與大地周長相等。在《律藏零星》（Vinaya-ksudraka）中，據說這裡也居住著持金剛手（Vajrapani），身著藍色衣服，是四大天王（Caturmaharajakayikas）的眷屬之神。 這四大部洲被稱為『有福』。據說，與此相鄰的四個方向分別是極其受保護的、快樂的、難以忍受的和神聖的精華，以及親屬。 『天空中的無量宮殿』指的是不依賴於下層基礎，而是存在於虛空中的所有其他地方，從太陽、月亮和星星到色究竟天（Akanistha），總的來說。其中，首先解釋太陽和月亮，以及依賴於它們的各種時間差異，分為五個方面： （第一）日月的位置：日月位於須彌山（Mount Meru）的一半處。有五十一個由旬。 正如所說，兩者都從須彌山一半高度的天空中旋轉。月亮的壇城由水晶製成，中心的直徑為五十由旬。太陽的壇城由火水晶製成，直徑為五十一個由旬。兩者的周長是各自直徑的三倍。高度為十八又六分之六由旬。周圍環繞著一由旬（一半）高的金柵欄，裝飾著珍寶。

【English Translation】 Adorned with seven layers of surrounding walls. There, the gods are engaged in measuring, contemplating, and ascertaining the meaning of the Dharma. In particular, Indra is dedicated to the welfare of gods and humans. Near it is a white stone slab called Armonika, each side measuring fifty yojanas, and eighteen yojanas in thickness, which is both beautiful and pleasing to the eye. It is adorned with various seats for Indra and his retinue. On top of the Vaijayanta palace, there is a large drum called 'Sound of Dharma' (although the drum is formless and cannot be seen, it produces eight great sounds). It is invisible and obstructive, yet it produces sound without being struck. When the gods are distracted by pleasures, it reminds them of the Dharma; when the Asuras cause harm, it emits a sigh. It possesses many unique qualities. 'Surrounding mountains' refers to the environment that encircles like a wheel on the outside. As it is said: 'Seven layers are gold, and that is iron.' All four continents and minor continents are surrounded from the outside like a wheel by an iron wall, up to the water boundary, which is three hundred and thirteen yojanas. It is said that the land is equal in circumference to the earth. In the Vinaya-ksudraka, it is said that Vajrapani, wearing blue clothes, also resides here, as a deity of the retinue of the Four Great Kings. These four continents are called 'Blessed'. It is said that adjacent to this in the four directions are the extremely protected, joyful, unbearable, and sacred essence, and relatives. 『Immeasurable palaces in the sky』 refers generally to all other places that do not rely on a lower foundation but exist in space, from the sun, moon, and stars to Akanistha. Among these, first, the sun and moon, and the various temporal differences that depend on them, are explained in five aspects: (First) The position of the sun and moon: The sun and moon are at half the height of Mount Meru. There are fifty-one yojanas. As it is said, both revolve in the sky at half the height of Mount Meru. The mandala of the moon is made of crystal, with a diameter of fifty yojanas at the center. The mandala of the sun is made of fire crystal, with a diameter of fifty-one yojanas. The circumference of both is three times their respective diameters. The height is eighteen and six-sixteenths yojanas. It is surrounded by a golden fence one (half) yojana high, adorned with jewels.

---

་ ཆེའི་གཞལ་མེད་ཁང་དང་། ལམ་སྲང་དང་། ལྗོན་ཤིང་དང་། རྫིང་བུ་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་ལྷ་ རྫས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དུ་མ་དང་ལྡན་པའོ། ། (གཉིས་པ།)གླིང་བཞི་པོར་འཁོར་ཚུལ་ལ་རང་འགྲོས་རྒྱུ་སྐར་གྱི་སྟེང་ནས་ལོངས་སྤྱོད་པས་ གཡོན་སྐོར་དུ་འཁོར་བ་ནི་ཟླ་བ་མགྱོགས་ཤིང་ངེས་མེད་དུ་འགྲོ་(ལ་ཕལ་ཆེར་ཞག་ཉེར་བདུན་ན་ཁྱིམ་ བཅུ་གཉིས་འཁོར།)བས་ཟླ་བ་རེར་ཁྱིམ་བཅུ་གཉིས་བགྲོད་ཅིང་། ཉི་མས་ཁྱིམ་རེ་བགྲོད་ལ། རླུང་ འགྲོས་སེམས་ཅན་གྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་བར་སྣང་ལ་འཕུལ་དང་འདེགས་པ་དང་སྐྱོར་བའི་ རླུང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་གཡས་སྐོར་དུ་འཁོར་བ་ནི། ནམ་ཕྱེད་ཉི་མ་ནུབ་པ་དང་། ཉི་མ་ཕྱེད་དང་ འཆར་དུས་གཅིག་ཅེས་པ་ལྟར་བྱང་གི་ནམ་ཕྱེད་པ་དང་ཤར་གྱི་ཉི་མ་ནུབ་པ་དང་། ལྷོའི་ཉི་ མ་ཕྱེད་པ་དང་ནུབ་ཀྱི་ཉི་མ་འཆར་བ་རྣམས་དུས་གཅིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཁོར་ཞིང་སྣང་བའི་ 1-420 བྱ་བ་(དེའང་ས་འགྲེལ་དུ་ཉིན་མཚན་མཉམ་པ་ནའོ་ཞེས་སོ་)བྱེད་དེ། དེ་དང་ཚུལ་མཚུངས་པར་ཟླ་བ་དང་ གཟའ་སྐར་རྣམས་ཀྱང་ཉིན་ཞག་རེ་ལ་ལན་རེ་འཁོར་རོ། ། (གསུམ་པ།)ཉིན་མཚན་གྱི་རིང་ཐུང་ནི། (རང་འགྲེལ་དུ། འདུས་བཟང་དང་། ཕྱོགས་གླང་གི་འགྲེལ་པ་ལས། དབྱར་གྱི་གཉིས་པ་དབྱར་ཟླ་ཐ་ཆུང་དང་། དགུན་གྱི་བཞི་པ་དགུན་ཟླ་ཐ་ཆུང་དུ་བཤད་ལ། གདགས་པར་ཡང་། དགུན་ཟླ་ཐ་ ཆུང་ཡར་ངོའི་ཚེས་བརྒྱད་ལ་མཚན་མོ་ནི་ཡུད་ཙམ་བཅོ་བརྒྱད། ཉིན་མོ་ནི་ཡུད་ཙམ་བཅུ་གཉིས་ཡོད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་ཡང་འགྱུར་ ཁྱད་མིན་པ་དོན་འདྲའམ་སྙམ་སྟེ། ཡང་དེ་ཉིད་ལས་སྟོན་ཟླ་ར་བ་ཡར་ངོའི་ཚེས་བརྒྱད་ལ་ཉིན་མོ་ནི་ཡུད་ཙམ་བཅོ་བརྒྱད་མཚན་ མོ་ནི་ཡུད་ཙམ་བཅུ་གཉིས་ཡོད་དོ། །ཞེས་པས་སོ། །)དབྱར་གྱི་ཟླ་བ་གཉིས་པ་ཡི། །ཐ་མའི་ཚེས་དགུ་ནས་ མཚན་རིང་། །དགུན་རྣམས་ཀྱི་ནི་བཞི་པ་ན། །ཐུང་དུ་འགྱུར་རོ་ཉིན་མོ་ལྡོག །ཅེས་པ་སྟེ། (ཐོག་ མར་)ལོ་གཅིག་ལ་དུས་བཞིར་འབྱེད་པ་(འདི་གཟུང་)ན(གོ་བདེ་བས)། ཁྲུམས་དང་ཐ་སྐར་སྨིན་དྲུག་ (གི་ཟླ་བ་གསུམ་ནི)སྟོན(ཟླ་བ་འབྲིང་ཐ་ཆུང་གསུམ་པ)། །མགོ་དང་རྒྱལ་དང་མཆུ་ནི་དགུན(ཟླ་བ་འབྲིང་ཐ་ཆུང་ གསུམ་པ)། །དབོ་དང་ནག་པ་ས་ག་དཔྱིད(ཟླ་བ་འབྲིང་ཐ་ཆུང་གསུམ་པ)། །སྣོན་དང་ཆུ་སྟོད་གྲོ་ བཞིན་དབྱར(ཟླ་བ་འབྲིང་ཐ་ཆུང་གསུམ་པ)། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ལ། འདིར་དེ་དག་དུས་གསུམ་དུ་སྡུད་ པས་ན་སྨིན་དྲུག་གི་(སྟོན་ཟླ་ཐ་ཆུང་)ཚེས་བཅུ་དྲུག་ནས་(དཔྱིད་ཟླ་ར་བ་)དབོའི་ཚེས་བཅོ་ལྔའི་བར་ ཟླ་བ་བཞི་ནི་དགུན་གྱི་དུས་དང་། དེའི་བཅུ་དྲུག་ནས་(དབྱར་ཟླ་འབྲིང་པོ་)ཆུ་སྟོད་ཀྱི་བཅོ་ལྔའི་ བར་ཟླ་བ་བཞི་ནི་དཔྱིད་ཀྱི་དུས་དང་། དེའི་བཅུ་དྲུག་ནས་སྨིན་དྲུག་གི་བཅོ་ལྔའི་བར་ཟླ་བ་ བཞི་ནི་དབྱར་གྱི་དུས་སོ། །དེ་ལ་གྲོ་

【現代漢語翻譯】 （充滿）巨大的宮殿、街道、樹木和蓮花池等各種天界的享用之物。 （第二，）關於四大部洲的執行方式，由於它們在自轉恒星之上執行，所以是左旋的，月亮執行迅速且不定（大約二十七天繞十二宮），因此月亮每月執行十二宮。太陽執行一宮。由於風的執行和眾生的業力，在虛空中推動、抬升和支撐的風的力量使它們右旋。正如『半夜太陽西落，中午太陽升起』一樣，北方半夜，東方太陽西落，南方中午，西方太陽升起，以這種方式同時執行和顯現。 （這也正如《俱舍論》中說晝夜是相等的。）同樣，月亮和星辰也每天旋轉一次。 （第三，）關於晝夜的長短。（在《俱舍論》的自釋中，以及世親和陳那的註釋中說：『夏季的第二個月，即夏季小月，冬季的第四個月，即冬季小月。』在《施設論》中也說：『冬季小月上半月的第八天，夜晚是十八臾，白天是十二臾。』雖然說法不同，但意思相同。又如其中所說：『秋季首月上半月的第八天，白天是十八臾，夜晚是十二臾。』）『夏季第二個月的最後第九天夜晚變長，冬季的第四個月白天變短。』也就是說，（首先）將一年分為四季（這很容易理解）：氐宿、鬼宿、柳宿（的三個月是）秋季（中間和最小的三個月）。女宿、虛宿、危宿是冬季（中間和最小的三個月）。室宿、壁宿、奎宿是春季（中間和最小的三個月）。昴宿、畢宿、參宿是夏季（中間和最小的三個月）。這裡將它們歸納為三個季節，因此從鬼宿（秋季小月）的十六日到（春季首月）氐宿的十五日是冬季，從十六日到（夏季中月）畢宿的十五日是春季，從十六日到鬼宿的十五日是夏季。至於昴宿

【English Translation】 (It is filled with) huge palaces, streets, trees, lotus ponds, and various celestial enjoyments. (Second,) Regarding the way the four continents revolve, since they revolve on top of self-rotating stars, they rotate counterclockwise. The moon revolves quickly and uncertainly (approximately twenty-seven days to circle twelve constellations), so the moon travels through twelve constellations each month. The sun travels through one constellation. Due to the wind's movement and the karma of sentient beings, the power of the wind that propels, lifts, and supports them in space causes them to rotate clockwise. Just as 'midnight is when the sun sets, and noon is when the sun rises,' the north is at midnight, the east is where the sun sets, the south is at noon, and the west is where the sun rises, revolving and appearing simultaneously. (This is also as it says in the Abhidharmakosha that day and night are equal.) Similarly, the moon and stars also revolve once each day. (Third,) Regarding the length of day and night. (In the self-commentary of the Abhidharmakosha, and in the commentaries of Vasubandhu and Dignāga, it says: 'The second month of summer, which is the small month of summer, and the fourth month of winter, which is the small month of winter.' It is also said in the Treatise on Establishments: 'On the eighth day of the waxing moon of the small month of winter, the night is eighteen yudzam, and the day is twelve yudzam.' Although the statements are different, the meaning is the same. It also says: 'On the eighth day of the waxing moon of the first month of autumn, the day is eighteen yudzam, and the night is twelve yudzam.') 'From the last ninth day of the second month of summer, the night becomes longer, and in the fourth month of winter, the day becomes shorter.' That is to say, (first) dividing the year into four seasons (this is easy to understand): Jyestha, Ashadha, and Shravana (the three months are) autumn (the middle and smallest three months). Bhadrapada, Ashvina, and Kartika are winter (the middle and smallest three months). Margashirsha, Pausha, and Magha are spring (the middle and smallest three months). Phalguna, Chaitra, and Vaishakha are summer (the middle and smallest three months). Here, they are summarized into three seasons, so from the sixteenth day of Shravana (the small month of autumn) to the fifteenth day of Jyestha (the first month of spring) is winter, from the sixteenth day to the fifteenth day of Vaishakha (the middle month of summer) is spring, and from the sixteenth day to the fifteenth day of Shravana is summer. As for Krittika

---

བཞིན་གྱི་ཕྱེད་ཕྱི་མ་ནས་ཁྲུམས་ཀྱི་ཕྱེད་སྔ་མའི་བར་ནི་ དབྱར་གྱི་ཟླ་བ་གཉིས་ཡིན་ལ། དེའི་ཐ་མ་ཁྲུམས་ཀྱི་ཡར་ངོའི་ཚེས་དགུ་ལ་སྟོན་ཉིན་མཚན་ མཉམ་ཞིང་། དེ་ནས་མཚན་མོ་རིང་དུ་སོང་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཟླ་བ་གསུམ་ན་མགོའི་ཡར་ ངོའི་ཚེས་དགུ་ལ་དགུན་གྱི་ཉི་མ་ལྡོག་གོ། མཆུའི་ཕྱེད་ཕྱི་མ་ནས་དབོའི་ཕྱེད་སྔ་མའི་བར་ནི་ དགུན་གྱི་ཟླ་བ་བཞི་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཐ་མ་དབོའི་ཡར་ངོའི་ཚེས་དགུ་ལ་དཔྱིད་ཀྱི་ཉིན་མཚན་ 1-421 མཉམ་ཞིང་། དེ་ནས་མཚན་མོ་ཐུང་དུ་སོང་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཟླ་བ་གསུམ་ན་སྣོན་གྱི་ཡར་ ངོའི་ཚེས་དགུ་ལ་དབྱར་གྱི་ཉི་མ་ལྡོག་གོ། (དེའང་སྟོན་དཔྱིད་ར་བའི་ཚེས་དགུར་ཉིན་མཚན་མཉམ། །དབྱར་ དགུན་ར་བའི་ཚེས་དགུར་ཉི་མ་ལྡོག །ཅེས་པའོ། །)དེ་དག་ནི་རགས་པ་སྟེ། ཞིབ་མོར་ནི་ཉི་མ་ལྡོག་པ་དང་། ཞག་མི་ཐུབ་འདོར་བ་དང་ཞག་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བྱེད་རྩིས་ ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། ། (བཞི་པ།)དེའི་ཚད་དང་རྒྱུ་མཚན་ནི། ཉིན་མཚན་རིང་བ་ཐང་ཅིག་གོ། ཉི་མ་ལྷོ་བྱང་འགྲོ་ ཚེའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཞག་རེ་ལ་ཐང་ཅིག་རེས་རིང་ཐུང་དུ་བྱེད་ཅིང་། ཉིན་མཚན་མཉམ་པ་ནི་ གཉི་ག་ལ་ཡུད་ཙམ་བཅོ་ལྔ་དང་། རིང་ཐུང་དུ་གྱུར་པ་ན་ཐུང་ཤོས་ལ་ཡུད་ཙམ་བཅུ་གཉིས་ དང་། རིང་ཤོས་ལ་ཡུད་ཙམ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་ཉི་མ་ལྷོར་བགྲོད་པ་ན་(དཔག་ ཚད་ཕྱེད་དང་དྲུག་དང་བཅོ་བརྒྱད་ཆས།)གླིང་ལས་ཡོལ་ཏེ་འོད་ཟེར་རྒྱ་མཚོ་ལ་བབས་པས་གཏིང་གི་ཆུ་ དྲོ་ལ། གླིང་གི་མཐའ་མྱུར་དུ་སྤོང་བས་ཉི་མ་ཐུང་ཞིང་གྲང་བའོ། །བྱང་དུ་བགྲོད་པ་ན་(དཔག་ ཚད་ཕྱེད་དང་དྲུག་དང་བཅོ་བརྒྱད་ཆས།)རྒྱ་མཚོ་ལས་ཡོལ་ཏེ་འོད་ཟེར་གླིང་གི་སྟེང་དུ་འབབས་པས་ གཏིང་གི་ཆུ་གྲང་ལ། གླིང་གི་དབུས་དལ་བུས་སྤོང་བས་ཉི་མ་རིང་ཞིང་དྲོ་བའོ། །མྱང་འདས་ སུ། དགུན་མྱུར་དུ་འགྲོ་བས་ཉི་མ་ཐུང་ཞིང་གྲང་བ་དང་། དབྱར་དལ་བུས་འགྲོ་བས་ཉི་མ་ རིང་ཞིང་དྲོ་བར་ཡང་གསུངས་ལ། (བཅོམ་ལྡན།)ཁ་ཅིག་(དཔག་ཚད་བཅུ་གཉིས་མཐོ་དམན་དུ་བྱེད་ཅིང་) དམའ་བ་ནས་འགྲོ་བ་ན་མགྱོགས་པས་ཐུང་བ་དང་། མཐོ་བ་ནས་འགྲོ་བ་ན་བུལ་བས་རིང་ བའོ་ཞེས་ཀྱང་བཞེད་དོ། ། (ལྔ་པ།)ཟླ་བའི་ཆ་འཕེལ་འགྲིབ་ནི། (ཉི་མ་དང་ཉེ་བས་ཉི་མའི་འོད་གཞལ་ཡས་ཁང་ལ་བབས་པར་ངོས་སུ་ གྲིབ་མས་བསྒྲིབས་པས་མ་གང་བར་མཐོང་ལ་ཉི་མ་དང་བྲལ་ནས་དེའི་འོད་ཟེར་ཕོག་པའི་གྲིབ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་གང་བར་སྣང་ སྟེ། སྒྲོན་མེ་དང་ཀ་བའི་གྲིབ་མ་བཞིན་ནོ། །)ཉི་མ་དང་ནི་ཉེ་བ་ལས། །རང་གི་གྲིབ་མས་སྒྲིབ་པར་སྣང་། ། 1-422 ཞེས་པ་ལྟར་ཉི་མ་དང་ཕན་ཚུན་དུ་ཉེ་བ་ལས་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ཟླ་བའི་མཐའ་སྐོར་ལ་ཕོག་ པ་ན་གང་མཐའ་སྐོར་གྱི་གྲིབ་མས་བསྒྲིབས་པ་རྣམས་སྣང

【現代漢語翻譯】 從『བཞིན་གྱི་ཕྱེད་ཕྱི་མ་』（藏曆五月下半月）到『ཁྲུམས་ཀྱི་ཕྱེད་སྔ་མ་』（藏曆六月上半月）之間是夏季的兩個月。到六月初九，晝夜平分。從那以後，夜晚逐漸變長，三個月后，到九月初九，冬至日到來。 從『མཆུའི་ཕྱེད་ཕྱི་མ་』（藏曆十一月下半月）到『དབོའི་ཕྱེད་སྔ་མ་』（藏曆十二月上半月）之間是冬季的第四個月。到十二月初九，春分日晝夜平分。從那以後，夜晚逐漸變短，三個月后，到三月初九，夏至日到來。（也就是說，春分和秋分在每月的初九，晝夜平分；夏至和冬至在每月的初九，太陽迴歸。）這些只是粗略的說法，更詳細的關於冬至、夏至，以及閏月的計算等等，應該從《時輪歷》中瞭解。 （第四，）關於晝夜長短的原因：因為太陽在南北方向執行。正如經文所說，每天晝夜長短變化的時間單位是『ཐང་ཅིག་』。晝夜平分時，白天和夜晚各有十五『ཡུད་ཙམ་』。當晝夜長短不一時，最短的夜晚有十二『ཡུད་ཙམ་』，最長的白天有十八『ཡུད་ཙམ་』。當太陽向南執行時（執行了六又二分之一『དཔག་ཚད་』），陽光照射到海洋深處，使海水變暖；太陽迅速離開陸地，所以白天變短，天氣變冷。當太陽向北執行時（執行了六又二分之一『དཔག་ཚད་』），陽光照射到陸地上，使陸地變暖；太陽緩慢離開海洋，所以白天變長，天氣變暖。《涅槃經》中說，冬天太陽執行速度快，所以白天短而冷；夏天太陽執行速度慢，所以白天長而熱。（世尊）有些人認為（太陽的高度變化有十二『དཔག་ཚད་』），太陽從低處執行速度快，所以白天短；從高處執行速度慢，所以白天長。 （第五，）關於月亮的盈虧：(因為月亮靠近太陽，太陽的光芒照在月亮的宮殿上，陰影遮蔽了它的表面，所以看起來不圓滿；當月亮遠離太陽，太陽的光芒照耀，沒有陰影遮蔽，所以看起來圓滿，就像燈和柱子的陰影一樣。)正如經文所說：『因為靠近太陽，自己的陰影遮蔽了自己。』因為月亮和太陽相互靠近，太陽的光芒照在月亮的邊緣，邊緣被陰影遮蔽，所以看起來不圓滿。

【English Translation】 From the latter half of 『Bzhin』 (the latter half of the fifth Tibetan month) to the first half of 『Khrums』 (the first half of the sixth Tibetan month) are the two months of summer. On the ninth day of the waxing moon of the sixth month, day and night are equal. From then on, the night gradually becomes longer, and after three months, on the ninth day of the waxing moon of the ninth month, the winter solstice arrives. From the latter half of 『Mchu』 (the latter half of the eleventh Tibetan month) to the first half of 『Dbo』 (the first half of the twelfth Tibetan month) is the fourth month of winter. On the ninth day of the waxing moon of the twelfth month, the vernal equinox arrives, with equal day and night. From then on, the night gradually becomes shorter, and after three months, on the ninth day of the waxing moon of the third month, the summer solstice arrives. (That is to say, the vernal and autumnal equinoxes occur on the ninth day of the month, with equal day and night; the summer and winter solstices occur on the ninth day of the month, when the sun returns.) These are just rough statements; for more detailed information about the solstices, equinoxes, and the calculation of intercalary months, one should learn from the 『Kalachakra Tantra』. (Fourth,) Regarding the reasons for the length of day and night: it is because the sun travels in the north-south direction. As the scripture says, the unit of time for the daily change in the length of day and night is 『Thangchig』. When day and night are equal, both day and night have fifteen 『Yudtsam』. When day and night are unequal, the shortest night has twelve 『Yudtsam』, and the longest day has eighteen 『Yudtsam』. When the sun travels south (traveling six and a half 『Pagtsad』), the sunlight shines into the depths of the ocean, warming the water; the sun quickly leaves the land, so the day becomes shorter and the weather becomes colder. When the sun travels north (traveling six and a half 『Pagtsad』), the sunlight shines on the land, warming the land; the sun slowly leaves the ocean, so the day becomes longer and the weather becomes warmer. In the 『Nirvana Sutra』, it is said that in winter the sun travels quickly, so the day is short and cold; in summer the sun travels slowly, so the day is long and warm. (Bhagavan) Some believe that (the height of the sun varies by twelve 『Pagtsad』), the sun travels faster from a low position, so the day is short; it travels slower from a high position, so the day is long. (Fifth,) Regarding the waxing and waning of the moon: (Because the moon is close to the sun, the sun's light shines on the moon's palace, and the shadow obscures its surface, so it appears incomplete; when the moon is far from the sun, the sun's light shines and there is no shadow obscuring it, so it appears full, like the shadow of a lamp and a pillar.) As the scripture says: 『Because it is close to the sun, its own shadow obscures itself.』 Because the moon and the sun are close to each other, the sun's light shines on the edge of the moon, and the edge is obscured by the shadow, so it appears incomplete.

---

་ཞིང་། འོད་ཟེར་ཕོག་པ་རྣམས་ནི་ ཆུ་ཤེལ་གྱི་རང་བཞིན་དྭངས་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་མི་སྣང་བའོ། །ཟླ་བའི་ནང་གི་རི་མོ་ནི། སར། རྒྱ་མཚོའི་ཉ་དང་རུལ་སྦལ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བར་བཤད་ཅིང་། མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རི་བོང་གི་གཟུགས་བརྙན་བྲིས་པར་གསུངས་སོ། །སྐར་མ་རྣམས་ ནི་ཆེ་བ་ལ་རྒྱང་གྲགས་བཅོ་བརྒྱད་དང་། བར་པ་ལ་བཅུ་དང་། ཆུང་བ་ལ་བཞི་ཡོད་པར་ གསུངས་ཤིང་། མཛོད་འགྲེལ་དུ། ཆུང་བ་ལ་རྒྱང་གྲགས་གཅིག་པར་ཡང་བཤད་དོ། །ཐམས་ ཅད་ཀྱང་ཤེལ་ལས་གྲུབ་པ། གསེར་གྱི་ར་བས་བསྐོར་བ། གཞལ་མེད་ཁང་ལ་སོགས་པ་ཉི་ ཟླ་དང་མཚུངས་། ལྷ་དང་ལྷ་མོ་རྣམས་འདོད་ཡོན་ལ་སྤྱོད་པ་དང་བཅས་པའོ། །ཉི་ཟླ་གཟའ་ སྐར་རྣམས་(གདགས་པར། ལོ་ཀ་བར་མཚམས་ཐམས་ཅད་དུ། །ཉི་ཟླ་དེ་བཞིན་སྐར་མ་དང་། །རྒྱུ་སྐར་ཚོགས་ནི་རྒྱ་ཆེན་ དང་། །ཁོར་ཡུག་མི་འདའ་ལོ་ཀ་ཡིན། །བར་མཚམས་ཐམས་ཅད་མུན་པར་འདུག །ཅེས་སོ། །)ལྕགས་རིའི་ཁོར་ཡུག་ ལས་མི་འདའ་བས་དེ་ཕན་ཆད་ནི་གླིང་བར་གྱི་མུན་པས་ཁེབས་པའོ། །(དྲང་སྲོང་གར་གས།) ལྟས་ཀྱི་རྣམ་པ་བསྟན་པ་ལས། སྐར་མ་ཐམས་ཅད་བསྡོམས་ན་དུང་ཕྱུར་གཉིས་དང་། བྱེ་བ་ ཕྲག་བརྒྱ་དང་། ས་ཡ་ལྔ་ཡོད་པར་ཡང་བཤད་དོ། །རི་རབ་ཀྱི་ཐད་ཀའི་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ ལ་འཐབ་བྲལ་བའི་གནས་གཞན་དང་། དེའི་སྟེང་ན་དགའ་ལྡན་དང་། དེའི་སྟེང་ན་འཕྲུལ་ དགའ་དང་། དེའི་སྟེང་ན་ནམ་མཁའ་ལ་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ གཞན་ནི་འོག་མ་འོག་མ་ལས་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡོད་དེ། ཁ་ཅིག་ ཐམས་ཅད་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་གི་རྒྱ་དང་མཉམ་པར་ཡང་འདོད་མོད། གཞན་དག་ནི་གོང་མ་ གོང་མ་རྣམས་ཉིས་འགྱུར་གྱིས་ཡངས་པར་བཞེད་དོ། །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་གནས་གཞན་ རྣམས་དང་ཞེས་སྦྱར་ཏེ། ཁ་ཅིག་བསམ་གཏན་དང་པོ་གླིང་བཞི་པ་ཙམ་དང་། གཉིས་པ་སྟོང་ 1-423 སྤྱི་ཕུད་ཙམ་དང་། གསུམ་པ་སྟོང་གཉིས་པ་བར་མ་ཙམ་དང་། བཞི་པ་སྟོང་གསུམ་ཙམ་མོ་ ཞེས་ཀྱང་འདོད་མོད། གཞན་དག་ནི་དང་པོ་སྟོང་སྤྱི་ཕུད་ཙམ་དང་། གཉིས་པ་སྟོང་གཉིས་ པ་བར་མ་ཙམ་དང་། གསུམ་པ་སྟོང་གསུམ་དང་། བཞི་པ་ཚད་མེད་པར་བཞེད་དོ(འདོད་པ་ གཉིས་གཉིས་ནི་མཛོད་འགྲེལ་དུ)། སྟེང་འོག་གི་བར་ཐག་ནི། གནས་ནས་གནས་འོག་ཇི་སྲིད་པ། དེ་ ནས་དེ་ཡི་གོང་དེ་སྲིད། །ཅེས་པ་ལྟར་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་ནས་འདིའི་བར་ལ་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ ཁྲི་ཡོད་པ། དེ་ཙམ་དུ་དེ་ནས་འཐབ་བྲལ་ཀྱི་བར་ལའང་རྒྱ་ཁྲི་ཡོད་ཅིང་། འཐབ་བྲལ་ནས་ དེའི་བར་ལ་འབུམ་དྲུག་ཁྲི་ཡོད་པ་ལྟར་དེ་ནས་དགའ་ལྡན་གྱི་བར་ལའང་དེ་ཙམ་ཞིག་ཡོད་ གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། མཐར་ཤིན་ཏུ་མཐོང་ནས་འདིའི་བར་ལ་ཇི་ཙམ་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་ ནས་འོག་མིན་གྱི་བར་ལའང་དེ་ཙམ་ཞིག་ཡོད་པའོ། །ར

【現代漢語翻譯】 光芒照耀的地方，由於水晶般清澈的自性，所以看不見。月亮中的圖案，據說顯現的是海洋中的魚、腐爛的青蛙等形象。經中說，菩薩畫的是兔子的形象。星星，據說大的有十八由旬（藏語：རྒྱང་གྲགས་，梵文：yojana，梵文羅馬擬音：yojana，漢語字面意思：由旬），中等的有十由旬，小的有四由旬。俱舍論的註釋中說，小的也有一由旬。所有這些都是由水晶構成，被金色的圍墻環繞，宮殿等同於日月，天神和天女享受著欲樂。（《俱舍論》中說：在所有世間的中部，日月以及星星，還有眾多的行星，廣大且不超越其範圍。）由於日月星辰不超越鐵圍山的範圍，所以那之外的地方都被洲際的黑暗所覆蓋。（持明者嘎瓦巴說）在星相的顯現中說，星星的總數是兩億、一百萬和五百萬。須彌山頂上的天空，有無諍天的居所，其上有兜率天，其上有樂變化天，其上有他化自在天的天神們的居所，這些居所都比下面的居所更具殊勝的功德。有些人認為所有這些都與須彌山頂的面積相等，但另一些人則認為上面的居所是下面居所的兩倍寬廣。將『色界的其他居所』連線起來，有些人認為初禪相當於四大部洲，二禪相當於小千世界，三禪相當於中千世界，四禪相當於大千世界。但另一些人則認為初禪相當於小千世界，二禪相當於中千世界，三禪相當於大千世界，四禪則不可測量（這兩種觀點都出現在《俱舍論》的註釋中）。上下之間的距離是：從一個居所到下面的居所的距離，與從那裡到上面的居所的距離相等。如三十三天到此地的距離有八萬由旬，從那裡到無諍天的距離也有十萬由旬，從無諍天到兜率天的距離有六十萬由旬，同樣，從那裡到兜率天的距離也有這麼多，從一個居所到下面的居所的距離，與從那裡到上面的居所的距離相等，直到色究竟天。

【English Translation】 Where the rays of light strike, they are invisible due to the clear nature of crystal. The patterns in the moon are said to depict images of fish, rotten frogs, and so on from the ocean. The sutra says that Bodhisattvas depict the image of a rabbit. The stars are said to be eighteen yojanas (藏文：རྒྱང་གྲགས་，梵文：yojana，梵文羅馬擬音：yojana，漢語字面意思：由旬) for the large ones, ten for the medium ones, and four for the small ones. The commentary on the Abhidharmakośa states that the small ones are also one yojana. All of these are made of crystal, surrounded by golden fences, and the palaces are similar to the sun and moon, with gods and goddesses enjoying sensual pleasures. (The Abhidharmakośa says: 'In all the intermediate worlds, the sun, moon, and stars, as well as the multitude of planets, are vast and do not exceed their boundaries.') Because the sun, moon, and stars do not exceed the iron mountain range, the area beyond is covered by the darkness of the intermediate continents. (The sage Gar says) In the manifestation of omens, it is also said that the total number of stars is two hundred million, one hundred million, and five million. Above the sky directly above Mount Meru, there is the abode of the Abrahma heavens, above that is the Tuṣita Heaven, above that is the Nirmāṇarati Heaven, and above that is the abode of the gods of the Paranirmita-vaśavartin Heaven, each of which possesses superior qualities compared to the one below. Some believe that all of these are equal in size to the top of Mount Meru, but others believe that the ones above are twice as wide as the ones below. Connecting 'other abodes of the Form Realm,' some believe that the first dhyāna is equivalent to the four continents, the second to the small chiliocosm, the third to the medium chiliocosm, and the fourth to the great chiliocosm. But others believe that the first is equivalent to the small chiliocosm, the second to the medium chiliocosm, the third to the great chiliocosm, and the fourth is immeasurable (these two views are in the commentary on the Abhidharmakośa). The distance between the upper and lower realms is: 'From one abode to the abode below, as far as that, so far above it.' As the distance from the Thirty-three Heavens to here is eighty thousand yojanas, so too is the distance from there to the Abrahma heavens, which is one hundred thousand yojanas, and from the Abrahma heavens to the Tuṣita Heaven is six hundred thousand yojanas, and similarly, from there to the Akanistha Heaven is the same amount.

---

ྫུ་འཕྲུལ་གཞན་རྟེན་མ་གཏོགས་པ། ། དེ་དག་གོང་མ་མཐོང་བ་མེད། །ཅེས་པ་ལྟར་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པའམ། དེས་ཁྲིད་པས་ གོང་མ་མཐོང་གི། གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ལ། གོང་མ་འོག་ཏུ་འོངས་པའང་འོག་མའི་ལུས་སུ་ སྤྲུལ་ན་མཐོང་གི། གཞན་དུ་ན་མ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ཀྱི་གནས་གཞན་དག་དང་ཞེས་ པ་ནི་རི་རབ་ཀྱི་འོག་གི་ཆ་ཆུ་མཚམས་མན་ཆད་ལ་ཡོད་དེ། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཏུ། དཔག་ ཚད་སུམ་ཁྲི་ན་འོད་ལྡན་གྱི་གྲོང་ན་སྒྲ་གཅན་དང་། དེ་ནས་བཞི་སྟོང་ན་སྐར་ཕྲེང་གི་གྲོང་ན་ མགུལ་ཕྲེང་དང་། དེ་ནས་བཞི་སྟོང་ན་བརྟན་པའི་གྲོང་ན་རབ་གནོན་དང་། དེ་ནས་བཞི་སྟོང་ ན་ཟབ་པའམ་གསེར་ལྡན་གྱི་གྲོང་ན་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་དབང་པོ་ཐགས་བཟང་རིས་གནས་པར་ གསུངས་སོ། །ལྷ་རྣམས་མཐོ་བ་བཟང་བ་ལྟར་འདི་རྣམས་དམའ་བ་བཟང་ཞིང་། བཞི་པ་ ཐགས་བཟངས་རིས་ནི་གསེར་གྱི་ས་གཞིའི་སྟེང་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་ལ་འགྲན་པའི་ལོངས་ སྤྱོད་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེའང་ལྟ་ན་སྡུག་གི་དོད་ལ་གྲོང་ཁྱེར་གསེར་ལྡན་དང་། རྣམ་རྒྱལ་གྱི་ དོད་ལ་ཁང་བཟང་གཏམས་པ་ཅན་དང་། ཆོས་བཟང་གི་དོད་ལ་འདུན་ས་ནོར་བཟངས་དང་། 1-424 ཡོངས་འདུའི་དོད་ལ་ཙི་ཏྲ་པ་ཏྲ་དང་། རྡོ་ལེབ་དཀར་པོའི་དོད་ལ་རྡོ་ལེབ་བཟང་པོ་དང་། ཚལ་བཞིའི་དོད་ལ་ཀུན་དགའ་དང་། རབ་དགའ་དང་དགའ་བ་དང་ཀུན་དགའ་ར་བ་དང་། ས་གཞི་བཞིའི་དོད་ལ་ཀུན་དགའ་ཅན་ལ་སོགས་པ་བཞི་དང་། རབ་བརྟན་གྱི་དོད་ལ་གཡུལ་ གྱི་གླང་པོ་ཏི་སེ་གངས་བརྩེགས་དང་། ས་སྲུངས་ཀྱི་བུའི་དོད་ལ་བཟོད་པར་དཀའ་བ་དང་། སྤྲིན་གྱི་ཤུགས་ཅན་གྱི་དོད་ལ་རྟའི་རྒྱལ་པོ་ཕྲག་འཛིངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ དུ་མ་དང་ལྡན་པའོ། ། (གཉིས་པ།)ངན་འགྲོའི་གནས་གཞན་ལ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་གནས་གཞན་ དག་དང་ཞེས་པ་ནི་སྤྱིར་བསྟན་པ་སྟེ། (ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་)ཁ་ཅིག་རི་རབ་ཀྱི་འོག་གི་ཆ་ལ་ཡོད་ དོ་ཞེས་ཀྱང་བཞེད་དོ། །ཚ་བའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ནི་ས་སྡེར། གངས་ རིའི་འོག་དཔག་ཚད་སུམ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ན་ཡང་སོས། དེ་ནས་དཔག་ཚད་བཞི་སྟོང་བཞི་སྟོང་ གི་འོག་ན་གཞན་བདུན་པོ་ཡོད་པར་གསུངས་ཤིང་། མཛོད་དུ། འདི་འོག་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ན། མནར་མེད་པའོ་དེ་ཙམ་མོ། །དེ་ཡི་གོང་ན་དམྱལ་བ་བདུན། ཞེས་གླིང་འདིའི་དཔག་ཚད་ཉི་ ཁྲིའི་འོག་ན་ཆུ་ཞེང་དུའང་ཉི་ཁྲི་པའི་མནར་མེད་ཀྱི་གནས་ཡོད་པས། འདི་ནས་དེའི་འོག་ གཞི་ལ་ནི་བཞི་ཁྲི་ཡོད་ཅིང་། དེའི་སྟེང་ན་གཞན་བདུན་པོ་ཡོད་པར་བཤད་ལ། (མཛོད་འགྲེལ་ དུ།)ཁ་ཅིག་ནི་མནར་མེད་ཀྱི་ལོགས་ན་གནས་པར་འདོད་དོ། །གྲང་བའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ རྣམས་ཀྱི་གནས་ནི་ས་སྡེར། ཡང་སོས་ཀྱི་ཐད་ཀ་དཔག་ཚད་ཁྲིའི་ཕ་རོལ་ན་གྲང་དམྱལ་དང་ པོ། །དེ་ནས་དཔག་ཚད་ཉིས་སྟོང་ཉིས་སྟ

【現代漢語翻譯】 就像『除了依靠神通，他們無法見到上者』所說的那樣，只有具備神通或者被神通引導的人才能見到上者，其他人則不能。上者如果來到下方，也只有化身成下者的身體才能被見到，否則也不行。『阿修羅（Lha ma yin）的住所和其他地方』指的是須彌山（Ri rab）下方的部分，直到水際。在《念住經》（Dran pa nyer gzhag）中說：『在三萬由旬處的光明城（'Od ldan gyi grong）居住著羅睺（Sgra gcan），再往下四千由旬的星鬘城（skar phreng gi grong）居住著頸鬘（Mgul phreng），再往下四千由旬的堅固城（Brtan pa'i grong）居住著極勝（Rab gnon），再往下四千由旬的深奧或金光城（Zab pa'am gser ldan gyi grong）居住著阿修羅王（Lha ma yin gyi dbang po）巧織（Thags bzang ris）。』就像諸天（Lha）高貴美好一樣，這些阿修羅低賤醜陋。第四個巧織，在金色的土地上，擁有能與三十三天（Sum cu rtsa gsum）媲美的享受。其中，以悅意園（Lta na sdug）來比喻金光城，以善法堂（Rnam rgyal）來比喻高樓滿佈，以法善殿（Chos bzang）來比喻集會處財善（'Dun sa nor bzangs），以普會園（Yongs 'du）來比喻雜色園（Tsi tra pa tra），以白石板（Rdo leb dkar po）來比喻善石板（Rdo leb bzang po），以四園（Tshal bzhi）來比喻普喜園（Kun dga'）和極喜園（Rab dga'）以及喜園（Dga' ba）和普喜苑（Kun dga' ra ba），以四地（Sa gzhi bzhi）來比喻具喜等四種，以極堅固（Rab brtan）來比喻戰象蓮花積（Gyul gyi glang po ti se gangs brtsegs），以地護之子（Sa srungs kyi bu）來比喻難忍（Bzod par dka' ba），以云力（Sprin gyi shugs can）來比喻馬王肩負（Rta'i rgyal po phrag 'dzing）等等，具有諸多殊勝之處。 （二、）惡趣的其他住所，『有情地獄（Sems can dmyal ba）的住所和其他地方』，這是一般性的說明。（耶喜協年）（Ye shes bshes gnyen）有些認為地獄位於須彌山（Ri rab）的下方部分。熱地獄有情（Tsha ba'i sems can dmyal ba）的住所位於地表，在雪山（Gangs ri）下方三萬二千由旬處是等活地獄（Yang sos），再往下每隔四千由旬有其他七個地獄。在《俱舍論》（Mdzod）中說：『此下二萬，無間（Mnar med）亦爾，其上有七。』意思是說，在這個贍部洲（Gling 'di）下方二萬由旬處，有一個縱橫二萬由旬的無間地獄。從這裡到無間地獄的底部有四萬由旬，其上有其他七個地獄。《俱舍論釋》（Mdzod 'grel du）中說：『有些人認為無間地獄位於側面。』寒地獄有情（Grang ba'i sems can dmyal ba）的住所也在地表，與等活地獄相對，超過一萬由旬的地方是第一個寒地獄，然後每隔二千由旬。

【English Translation】 As it is said, 'Except for relying on miraculous powers, they cannot see the higher ones.' Only those who possess miraculous powers or are guided by them can see the higher ones; others cannot. If the higher ones come down, they can only be seen if they transform into the body of the lower ones; otherwise, it is not possible. 'The abodes of the Asuras (Lha ma yin) and other places' refers to the part below Mount Meru (Ri rab), down to the water's edge. In the 'Mindfulness Sutra' (Dran pa nyer gzhag), it is said: 'In the city of Light ( 'Od ldan gyi grong) at thirty thousand yojanas resides Rahu (Sgra gcan), and four thousand yojanas below that in the Garland of Stars City (skar phreng gi grong) resides Necklace (Mgul phreng), and four thousand yojanas below that in the Steadfast City (Brtan pa'i grong) resides Supreme Conqueror (Rab gnon), and four thousand yojanas below that in the Profound or Golden City (Zab pa'am gser ldan gyi grong) resides the Asura King (Lha ma yin gyi dbang po) Skillful Weaver (Thags bzang ris).' Just as the gods (Lha) are noble and beautiful, these Asuras are base and ugly. The fourth, Skillful Weaver, on the golden land, possesses enjoyments that rival the Thirty-three (Sum cu rtsa gsum). Among them, the Golden City is likened to Delightful Garden (Lta na sdug), the mansion filled with treasures is likened to Victorious Hall (Rnam rgyal), the assembly place Wealthy Goodness ( 'Dun sa nor bzangs) is likened to the Good Dharma Hall (Chos bzang), the Universal Gathering Garden (Yongs 'du) is likened to Variegated Garden (Tsi tra pa tra), the Good Stone Slab (Rdo leb bzang po) is likened to the White Stone Slab (Rdo leb dkar po), the Four Gardens (Tshal bzhi) are likened to Joyful Garden (Kun dga'), Supreme Joyful Garden (Rab dga'), Joy Garden (Dga' ba), and Universal Joy Grove (Kun dga' ra ba), the Four Lands (Sa gzhi bzhi) are likened to Possessing Joy and so on, the Elephant Lotus Heap of Battle (Gyul gyi glang po ti se gangs brtsegs) is likened to Extremely Steadfast (Rab brtan), the Son of Earth Protector (Sa srungs kyi bu) is likened to Intolerable (Bzod par dka' ba), and the Horse King Shoulder Yoke (Rta'i rgyal po phrag 'dzing) is likened to Cloud Force (Sprin gyi shugs can), and so on, possessing many distinctions. (II.) Other abodes of the lower realms, 'the abodes of sentient beings in hell (Sems can dmyal ba) and other places,' this is a general explanation. (Yeshe Shenyen) (Ye shes bshes gnyen) Some believe that hell is located in the lower part of Mount Meru (Ri rab). The abodes of sentient beings in the hot hells (Tsha ba'i sems can dmyal ba) are located on the earth's surface, thirty-two thousand yojanas below the Snow Mountain (Gangs ri) is the Hell of Revival (Yang sos), and every four thousand yojanas below that are the other seven hells. In the 'Abhidharmakosha' (Mdzod), it is said: 'Twenty thousand below this, is the Avici (Mnar med), and the same distance, above it are seven.' This means that twenty thousand yojanas below this Jambudvipa (Gling 'di), there is the Avici Hell, which is twenty thousand yojanas in length and width. From here to the bottom of Avici Hell is forty thousand yojanas, and above it are the other seven hells. In the 'Abhidharmakosha Commentary' (Mdzod 'grel du), it is said: 'Some believe that Avici Hell is located on the side.' The abodes of sentient beings in the cold hells (Grang ba'i sems can dmyal ba) are also on the earth's surface, opposite the Hell of Revival, more than ten thousand yojanas away is the first cold hell, and then every two thousand yojanas.

---

ོང་གི་འོག་ན་གཞན་བདུན་པོ་ཡོད་པར་གསུངས་ ཤིང་། མཛོད་འགྲེལ་དུ་ནི་ཚ་དམྱལ་རྣམས་ཀྱི་ཐད་ཀ་ན་ཡོད་པར་ཡང་བཤད་ལ། ཁ་ཅིག་ ནི་རྒྱ་མཚོ་དང་ཉེ་བར་གནས་པས་གྲང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །ཉི་ཚེ་བའི་སེམས་ཅན་ དམྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ནི་ངེས་པ་མེད་པར་ཆུ་དང་རི་དང་མྱ་ངམ་གྱི་ཕྱོགས་དང་རྒྱ་མཚོའི་ 1-425 འགྲམ་དང་། མིའི་གནས་ལ་སོགས་པ་ནའང་ཡོད་དོ། །(དབའ་བཞེད་ལྟར་ན་ཆུ་ཚན་རྣམས་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །) དུད་འགྲོ་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་གནས་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་གནས་ནི་ ཆུ་དང་ཐང་དང་ནམ་མཁའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་མན་ཆད་ཀྱི་ལྷ་ དང་མིའི་ཡུལ་ནའང་ཡོད་ཅིང་། མིའི་ལུས་ལ་སྲིན་བུའི་རིགས་བརྒྱད་ཁྲི་ཡོད་པར་གསུངས་ པས་དེ་དག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །ཡི་དྭགས་དེ་དག་ཁ་ཅིག་གི་གནས་གཞན་རྣམས་དང་ཞེས་པ་ནི་ གླིང་འདིའི་འོག་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱ་ན་རྩ་བའི་གནས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཡོད་ཅིང་དེ་ན་གཤིན་རྗེ་ ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་བོ་འཁོར་དང་བཅས་པ་གནས་ནས་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་མི་དྲན་པ་རྣམས་ལ་ལས་ འབྲས་བཤད་དེ་ཕན་པ་འབའ་ཞིག་སྒྲུབ་པ་ཡོད་ལ། ཁ་ཅིག་ཅེས་པའི་སྒྲས་མཁའ་ལ་རྒྱུ་བ་ ལ་སོགས་པ་མིའི་ཡུལ་དང་རྒྱ་མཚོའི་འགྲམ་ནའང་ཡོད་དེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་ཡི་དྭགས་དང་ དུད་འགྲོ་གཉིས་ཀ་དམྱལ་བའི་གནས་ན་ཡོད་པར་འདོད་དོ། །(མཛོད་འགྲེལ་དུ།)འཛམ་བུ་གླིང་ འདི་ཙམ་གྱི་འོག་ཏུ་མནར་མེད་ལ་སོགས་པ་དེ་ཙམ་ཤོང་བ་ནི། གླིང་རྣམས་འབྲུའི་ཕུང་པོ་ ལྟར་ཞབས་རྒྱ་ཆེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་རིམ་གྱིས་གཞོལ་བར་ ཡང་བཤད་དོ། །ནམ་མཁའ་ལ་ཤིང་རྟའི་འཁོར་ལོའི་ཁྱོན་ཙམ་ལའང་། མི་སྣང་བའི་(འགྲོ་བ་ པའི་)སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་གཟུགས་པ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ གཞན་ཐམས་ཅད་པས་ཀྱང་མང་བ་ཡོད་པར་ཡང་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་གླིང་བཞི་པ་གཅིག་ གི་གནས་ལུས་རྒྱས་པར་བཤད་ནས། དེ་ལས་རིམ་གྱིས་བསྒྲེས་ཏེ། སྟོང་སྤྱི་ཕུད་བཤད་པ་ནི། ཉི་མ་འཇིག་རྟེན་རྣམ་པར་སྣང་བྱེད་ནམ་མཁའ་ལ་ཀུན་ཏུ་ རྒྱུ་ཞིང་གཅིག་གི་ཕྱོགས་སྣང་བར་བྱེད་ནུས་པ་ནི་གླིང་བཞི་པ་གཅིག་ཡིན་ལ་དེ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ སྙེད་ཀྱི་སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་ན་ནམ་མཁའ་ལ་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་སྟོང་དང་། ཉི་མའི་དཀྱིལ་ འཁོར་སྟོང་དང་། ས་གཞི་ལ་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་སྟོང་དང་། གླིང་འདི་ལ་ལྟོས་པའི་ཤར་གྱི་ 1-426 ལུས་འཕགས་སྟོང་དང་། འཛམ་བུའི་གླིང་སྟོང་དང་། ནུབ་ཀྱི་བ་ལང་སྤྱོད་སྟོང་དང་། བྱང་གི་ སྒྲ་མི་སྙན་སྟོང་དང་། རི་རབ་ཀྱི་བང་རིམ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ ཀྱི་གནས་གཞན་སྟོང་དང་། རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་གི་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་སྟོང་དང་།

【現代漢語翻譯】 據記載，熱地獄之下有其他七個地獄。 《俱舍論》的註釋中說，它們位於熱地獄的正下方。有些人說，因為它們靠近大海，所以是寒冷的。 短暫的眾生所居住的地獄的位置是不確定的，它們可能位於水邊、山中、荒野、海邊以及人類居住的地方等等。（根據《拔協》，溫泉也是其中之一。） 動物的根本住所是大海，從那裡延伸出來的住所包括水、陸地、天空以及他化自在天以下的諸神和人類的住所。據說人類的身體里有八萬種蟲類，這些蟲類也是動物的住所。 有些餓鬼的住所與其他地方不同，在這個贍部洲（Jambudvipa，人類居住的大陸）之下五百由旬（Yojana，古印度長度單位）的地方，有一個根本的住所叫作王舍城（Rajgir），閻魔法王（Yama，地獄之主）和他的眷屬居住在那裡，他們為那些不記得自己前世的眾生講述業果，只做有益的事情。'有些'這個詞也包括那些在空中游蕩的餓鬼，他們也可能在人類居住的地方和海邊。分別說部（Vaibhashika，佛教部派之一）認為，餓鬼和動物都位於地獄之中。 （《俱舍論》的註釋中說）像贍部洲這樣大小的地方，如何能容納無間地獄（Avici，八大地獄中最下層）等地獄呢？這是因為這些洲像谷堆一樣，底部寬大，所以它們逐漸傾斜到大海中。 佛陀用他的眼睛看到，即使在像車輪那麼大的天空中，也有無數看不見的眾生，比三千世界（Triloka，佛教宇宙觀中的一個宇宙）中的所有眾生還要多。 這樣詳細地描述了四大部洲（Four Continents）的住所之後，逐漸地進行擴充套件， 接下來講述了千世界（Sahasra，小千世界）：太陽，世界的光明之源，在天空中執行，能夠照亮一個方向，這就是一個四大部洲。像這樣的四大部洲有多少個，就有多少個千世界，在千世界中，有千個月亮、千個太陽、千座須彌山（Sumeru，宇宙中心的大山）、千個東勝身洲（Purvavideha，四大部洲之一）、千個贍部洲、千個西牛賀洲（Aparagodaniya，四大部洲之一）、千個北俱盧洲（Uttarakuru，四大部洲之一）、四大天王（Four Heavenly Kings）所居住的須彌山山腰的千個住所、須彌山頂上的千個三十三天（Trayastrimsa，欲界六天之一）。

【English Translation】 It is said that there are seven other hells below the hot hells. The commentary on the Abhidharmakosha (Treasury of Knowledge) states that they are located directly below the hot hells. Some say that they are cold because they are close to the ocean. The location of the hells where ephemeral beings reside is uncertain; they may be located near water, in mountains, in wildernesses, by the sea, and in human habitations, etc. (According to the Dba' bzhed, hot springs are also among them.) The fundamental abode of animals is the great ocean, and the abodes that extend from there include water, land, the realm of the sky, and even the abodes of gods and humans below the Paranirmita-vasavartin (Wielder of Power Over Others' Creations). It is said that there are 80,000 species of worms in the human body, and these are also the abodes of animals. Some of the abodes of pretas (hungry ghosts) are different from other places. Five hundred yojanas (an ancient Indian unit of distance) below this Jambudvipa (the continent where humans live), there is a fundamental abode called Rajgir, where Yama (the lord of death) and his retinue reside. They teach the law of karma to beings who do not remember their past lives, doing only what is beneficial. The word 'some' also includes those pretas who wander in the sky, and they may also be in human habitations and by the sea. The Vaibhashika (a Buddhist school) believes that both pretas and animals are located in hell. (The commentary on the Abhidharmakosha states) How can a place the size of Jambudvipa accommodate the Avici (the lowest of the eight great hells) and other hells? This is because the continents are like piles of grain, with a wide base, so they gradually slope into the ocean. The Buddha sees with his eyes that even in a space the size of a chariot wheel, there are countless invisible beings, more than all the beings in the three thousand worlds (Triloka, a universe in Buddhist cosmology). After describing the abodes of the four great continents in such detail, they are gradually expanded, Next, the Sahasra (small chiliocosm) is explained: The sun, the source of light for the world, travels in the sky and can illuminate one direction, which is one of the four great continents. How many such four great continents are there, that many chiliocosms are there. In the chiliocosm, there are a thousand moons, a thousand suns, a thousand Mount Sumerus (the central mountain of the universe), a thousand Purvavidehas (one of the four great continents), a thousand Jambudvipas, a thousand Aparagodaniyas (one of the four great continents), a thousand Uttarakurus (one of the four great continents), a thousand abodes of the Four Heavenly Kings on the slopes of Mount Sumeru, and a thousand Trayastrimsas (one of the six heavens of the desire realm) on top of Mount Sumeru.

---

དེའི་སྟེང་གི་ནམ་ མཁའ་ལ་གོང་ནས་གོང་དུ་འཐབ་བྲལ་དང་། དགའ་ལྡན་དང་། འཕྲུལ་དགའ་དང་། གཞན་ འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་གནས་གཞན་སྟོང་དང་། ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གནས་ གཞན་བསམ་གཏན་དང་པོ་མན་ཆད་སྟོང་པ་འདི་ནི་སྟོང་སྤྱི་ཕུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ བྱའོ་ཞེས་པ་སྟེ། གླིང་བཞི་པ་དང་ཉི་ཟླ་དང་། །རི་རབ་དང་ནི་འདོད་ལྷ་དང་། །ཚངས་པའི་ འཇིག་རྟེན་སྟོང་ལ་ནི། །སྟོང་ནི་སྤྱི་ཕུད་ཡིན་པར་འདོད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། ། སྟོང་གཉིས་པ་བར་མ་བཤད་པ་ནི། སྟོང་སྤྱི་ཕུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའང་སྟོང་དུ་ བགྲངས་པའི་གླིང་བཞི་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྟོང་གཉིས་པ་བར་མའི་འཇིག་རྟེན་ གྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་སྟོང་ལ་ནི་སྟོང་གཉིས་པ། །བར་མའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཞེས་བྱ། ། ཞེས་པའོ། །སྟོང་གསུམ་བཤད་པ་ནི། སྟོང་གཉིས་པ་བར་མའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའང་ སྟོང་དུ་བགྲངས་པའི་སྟོང་སྤྱི་ཕུད་ས་ཡའམ་གླིང་བཞི་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱའམ་ ཐེར་འབུམ་གཅིག་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་སྟོང་ལ་ནི་སྟོང་གསུམ་མོ། །ཞེས་པའོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་ རྟེན་གྱི་ཁམས་ནི་རྡོ་རྗེ་ལས་གྲུབ་པའི་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོས་(གནའ་མཆན་ལས་དཔངས་ཚངས་པའི་འཇིག་ རྟེན་དང་མཉམ་ཞེས།)ཀུན་ཏུ་བསྐོར་རོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ འདི་ནི་མེ་ལ་སོགས་པས་འཇིག་པ་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་དུས་མཉམ་དུ་འཇིག་ཅིང་སྟོངས་ལ། འཆགས་པ་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་དུས་མཉམ་དུ་འཆགས་ཤིང་གནས་ཏེ། མཉམ་དུ་འཇུག་ཅིང་ འབྱུང་བ་ཡིན་ཞེས་སོ། །ཕལ་པོ་ཆེར། སྟོང་གསུམ་མི་མཇེད་འདི་དང་འདབས་ཆགས་སུ་ 1-427 ཕྱོགས་བཞི་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཁེབས་ལྡན་དང་། ཕན་པ་ལྷག་ལྡན་དང་། ཀུན་ཏུ་སོང་ བ་དང་། རྡུལ་བསལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་གསུངས་སོ། །ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་དབང་བསྐུར་ བའི་རྒྱུད་དུ། སྟོང་གསུམ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ལ་རབ་འབྱམས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་གཅིག་དང་། དེ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ལ་རབ་འབྱམས་ཀྱི་རྒྱུད་བར་མ་གཅིག་དང་། ཞེས་པའང་ཡོད། དེ་བྱེ་ བ་ཕྲག་བརྒྱ་ལ་རབ་འབྱམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཅིག་དང་། (དེ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ལ་རབ་འབྱམས་ཀྱི་རྒྱུད་པར་མ་ གཅིག་དང་། ཞེས་པའང་ཡོད།)དེ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ལ་གཞིའི་སྙིང་པོ་མེ་ཏོག་གི་རྒྱན་བཀོད་པ་གཅིག་ སྟེ། དེ་ནི་ལོངས་སྐུ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཞིང་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རྣམ་ པར་སྣང་མཛད་གང་ཆེན་མཚོའི་ཕྱག་གི་མཐིལ་གྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་ལ་གནས་སོ། །ཞེས་ ཀྱང་བཤད་དོ། །གང་ཡང་། དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཚད་ འབུམ་ཕྲག་བཞི་པ་ལ་སོ

【現代漢語翻譯】 其上的天空，從上到下依次是無諍天、兜率天（dga' ldan，喜足天）、樂變化天（'phrul dga'，化樂天）和他化自在天（gzhan 'phrul dbang byed）等諸天眾的處所，以及空無其他的梵天世界，從初禪以下皆為空，這被稱為小千世界（stong spyi phud）的世間界。正如偈頌所說：『四大部洲與日月，須彌山及欲界天，梵天世界共一千，此為小千世界界。』 解釋中千世界（stong gnyis pa bar ma）：將小千世界的世間界也算作一個『空』，其中包含的四大部洲等，被稱為中千世界（stong gnyis pa bar ma）的世間界。正如偈頌所說：『一千個小千世界，合為中千世界界。』 解釋大千世界（stong gsum）：將中千世界的世間界也算作一個『空』，其中包含的小千世界百萬個，或者四大部洲等百億個，這被稱為三千大千世界（stong gsum gyi stong chen po）的世間界。正如偈頌所說：『一千個中千世界，合為大千世界界。』 這三千大千世界的世間界，被金剛所成的巨大外圍環繞。（古注說其高度與梵天世界相同。）這三千大千世界的世間界，在被火等毀滅時，一切同時毀滅和空無；在形成時，一切同時形成和存在，同時進入和出現。華嚴經中說，與此三千娑婆世界相鄰的四個方向，有覆蓋、增益、普至和除塵等世間界。 《金剛手灌頂續》中說：一百億個三千大千世界為一個無量無數的結合，一百億個這樣的結合爲一個無量無數的中間續，一百億個這樣的中間續為一個續。（一百億個這樣的續為一個無量無數的中間續。）一百億個這樣的續為一個基之精華蓮花莊嚴，那是報身毗盧遮那（rnam par snang mdzad）的成熟凈土，而它又存在於毗盧遮那廣大海之手掌中的一粒微塵中。還有一種說法是，吉祥時輪經中說世間界有四百萬俱胝。

【English Translation】 Above that, in the sky, are the abodes of the gods of No Strife, Tushita (dga' ldan, Joyful), Nirmanarati ('phrul dga', Delighting in Emanation), and Paranirmita-vasavartin (gzhan 'phrul dbang byed, Wielding Power Over Others' Emanations), as well as the Brahma world, which is other than empty, from the first dhyana downwards, all of which is empty. This is called the realm of the Sahasrika world system (stong spyi phud). As the verse says: 'The four continents, the sun and moon, Mount Meru, the desire gods, and the Brahma world, a thousandfold, are considered the Sahasrika world system.' Explaining the Dvisahasrika-madhyama world system (stong gnyis pa bar ma): That Sahasrika world system is also counted as one 'empty,' and whatever is included in it, such as the four continents, is called the Dvisahasrika-madhyama world system. As the verse says: 'A thousand Sahasrika worlds are called the Dvisahasrika-madhyama world system.' Explaining the Trisahasrika world system (stong gsum): That Dvisahasrika-madhyama world system is also counted as one 'empty,' and whatever is included in it, such as a million Sahasrika worlds or a hundred billion four continents, is called the Trisahasrika-mahasahasra world system. As the verse says: 'A thousand Dvisahasrika worlds are called the Trisahasrika world system.' This Trisahasrika-mahasahasra world system is surrounded by a great perimeter made of vajra (diamond). (The ancient commentary says its height is equal to the Brahma world.) This Trisahasrika-mahasahasra world system, when destroyed by fire and so on, all is destroyed and emptied at the same time; when formed, all is formed and exists at the same time, entering and arising simultaneously. The Avatamsaka Sutra says that adjacent to this Trisahasrika-lokadhatu are the worlds of Covered, Increased Benefit, Universally Gone, and Dust Removed in the four directions. In the Vajrapani Abhisheka Tantra, it says: 'A hundred billion Trisahasrika-mahasahasra worlds are one immeasurable combination, and a hundred billion of these combinations are one immeasurable intermediate continuum, and a hundred billion of these intermediate continua are one continuum. (A hundred billion of these continua are one immeasurable intermediate continuum.) A hundred billion of these continua are one Essence of the Basis Lotus Adornment, which is the matured pure land of Sambhogakaya Vairochana (rnam par snang mdzad), and it resides in one atom in the palm of Vairochana's vast ocean hand.' It is also said that the Kalachakra Tantra says that the world system has four million kotis.

---

གས་པ་འདི་དང་མི་འདྲ་བ་གསུངས་པ་དང་། ས་དང་གཞག་པ་ལ་ སོགས་པར་ནང་གསེས་ཅུང་ཟད་མི་འདྲ་བར་བཤད་པ་ནི་ཕྱིའི་དོན་བདེན་པར་མ་གྲུབ་པས། སེམས་ཅན་སོ་སོའི་སྣང་བ་དང་མཐུན་པར་བསྟན་པ་སྟེ། མདོ་ལས། ཞིང་རྣམས་འདི་ཀུན་ སེམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བརྟགས། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་བཤད་པ། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་བཤད་པ་ནི། སྟོང་གསུམ་འདི་ཆགས་འཇིག་མཉམ་པ་བཞིན་ དུ་ཕྱོགས་གཞན་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་ཚད་མེད་པར་གནས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། འཇིག་རྟེན་ ཆགས་པའི་ཚེ་ཆར་གྱི་རྒྱུན་ཆེན་པོ་སྦོམས་སུ་གཉའ་ཤིང་ཙམ་ཡོད་པ་འབབ་པ་ན། བར་སྣང་ ལ་ཆར་གྱི་རྒྱུན་འབབ་པ་རྣམས་ཀྱི་(སར་)ཐད་ཀ་ལ་བར་དང་སྟེང་འོག་ལ་མཚམས་མེད་པ་ དེ་བཞིན་དུ། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འཇིག་པ་དང་འཆགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ ཐད་ཀ་ལ་བར་དང་སྟེང་འོག་ལ་མཚམས་མེད་པ་ཞིག་ཡོད་དེ། ད་ལྟ་ཉིད་དུའང་འཇིག་རྟེན་ གྱི་ཁམས་གཞན་དག་ནི་འཇིག་བཞིན་པར་འདུག་གོ། གཞན་དག་ནི་ཞིག་ནས་སྟོངས་པར་ 1-428 འདུག་གོ། གཞན་དག་ནི་རིམ་གྱིས་འཆགས་སོ། །གཞན་དག་ནི་འཆགས་ནས་གནས་པར་ འདུག་གོ། (བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ།)ཁ་ཅིག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་ཐད་ཀར་མཐའ་མེད་ཀྱང་སྟེང་འོག་ ཏུ་མཐའ་ཡོད་པར་འདོད་མོད། འདི་ནི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་ཆགས་བརྗོད་ཀྱིས་མི་ལོང་ བ་ཡོད་པ་ཇི་ལྟ་བར་ལྷོ་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པར་ཕྱོགས་བཅུ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། ད་ ལྟ་ཉིད་ལའང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འཇིག་པ་དང་སྟོངས་པ་དང་འཆགས་པ་དང་གནས་པ་ རྣམས་བར་མཚམས་མེད་པ་ཞིག་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན། (བར་སྡོམ་ནི།) རྟེན་དང་དབྱིབས་ དང་གླིང་དང་ཚད། །ལོངས་སྤྱོད་སྣང་བ་རྒྱན་དང་ནི། །སངས་རྒྱས་གནས་ཡུན་གནས་ཚུལ་ གྱིས། །ཞིང་རྣམས་མཐའ་ཡས་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཞིང་ཁམས་རབ་འབྱམས་ཏེ་དེ་ རྣམས་ནི་རྟེན་གཞིའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་མཐའ་ཡས་པ་སྟེ། (ཕལ་པོ་ཆེར།)ལ་ལ་ནི་ནམ་མཁའ་དྲི་མ་ མེད་པའི་འོད་ཅན་ལ་བརྟེན་པ་དང་། ལ་ལ་ནི་ནོར་བུའི་རྒྱ་མཚོ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། ལ་ལ་ ནི་པདྨའི་རྒྱ་མཚོ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། ལ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུའི་བྱིན་ལ་བརྟེན་(གསུངས་པ་) ལ་སོགས་པའོ། །དབྱིབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ཟླུམ་པོ་དང་གྲུ་གསུམ་དང་གྲུ་བཞི་དང་། ནོར་བུ་ ལྟ་བུ་དང་། པདྨ་ལྟ་བུ་དང་། འཁོར་ལོ་ལྟ་བུ་དང་། ཟུར་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ སྟེ། ཕལ་པོ་ཆེར། ལ་ལ་ཟླུམ་པོ་ལ་ལ་ཟུར་གསུམ་སྟེ། །དེ་དག་ལ་ལ་ཕྱོགས་ནི་གྲུ་བཞིར་ གནས། །ནོར་བུ་པདྨ་འཁོར་ལོ་ཡན་ལག་བརྒྱད། །ཀུན་ཀྱང་ལས་རྣམས་རྒྱ་མཚོས་རྣམ་པར་ བྲིས། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །གླིང་ཡོད་མེད་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཐ་དད་པ་སྟེ། འདི་ ལྟ་བུ་ན་གླིང་བཞི་པ་དུ་མར་བཅད་པ་དང་། བདེ་བ་ཅན་ལ་སོགས

【現代漢語翻譯】 所說與此不同，以及在土地和住所等方面所說的細微差別，是因為外在事物並非真實存在，而是爲了適應不同眾生的顯現。正如經中所說：『所有這些世界，都是由心所分別。』 講述十方世界： 講述十方世界，就像這三千大千世界共同經歷成住壞空一樣，其他方向也存在著無數這樣的世界。例如，世界形成時，會下起巨大的雨，雨柱粗如牛軛。當雨柱從空中降落時，其正下方、上方和下方都沒有間斷。同樣，東方世界的壞滅和形成的正下方、上方和下方也沒有間斷。即使現在，其他的世界也在壞滅中，有些已經壞滅並空無一物，有些正在逐漸形成，有些已經形成並安住。（分別說部）有些人認為世界在正前方沒有邊際，但在上方和下方有邊際。這就像東方有無數的世界在經歷成住壞空一樣，南方等十方世界也是如此。即使現在，也有無數的世界在經歷壞滅、空無、形成和安住，彼此之間沒有間斷。因此，（總結說：）依靠、形狀、洲、大小，受用、顯現、莊嚴以及佛陀住世的時間和方式，可以瞭解無量無邊的世界。這些世界在依靠的方面也是無量無邊的。例如，（《華嚴經》中說：）有些世界依靠無垢虛空的光芒，有些依靠珍寶之海，有些依靠蓮花之海，有些依靠佛陀身的光芒等等。在形狀方面，有圓形、三角形、正方形、珍寶形、蓮花形、輪形、八角形等等各種各樣的形狀。正如《華嚴經》中所說：『有些是圓形的，有些是三角形的，有些是正方形的。有些是珍寶形、蓮花形、輪形、八角形的。所有這些都是由業力的海洋所描繪的。』在是否有洲等方面也各不相同。例如，像我們這樣的世界被分為多個四大洲，而極樂世界等則不是。

【English Translation】 What is said to be different from this, and the slight differences explained in terms of land and dwellings, is because external things are not established as truly existent, but are shown in accordance with the appearances of individual sentient beings. As it says in the sutra: 'All these realms are mentally constructed.' Explanation of the Ten Directions' Worlds: The explanation of the ten directions' worlds is that, just as this three-thousandfold great thousand world shares the same cycle of formation and destruction, so too do countless such worlds exist in other directions. For example, when a world is forming, a great rain falls, with rain streams as thick as a yoke. When these rain streams fall in space, there is no gap directly below, above, or below them. Similarly, directly below, above, and below the destruction and formation of the eastern world-system, there is no gap. Even now, other world-systems are being destroyed. Others have been destroyed and are empty. Others are gradually forming. Others have formed and are abiding. (Vaibhashikas) Some believe that the world-system has no end directly ahead, but has an end above and below. Just as there are countless worlds in the east undergoing formation and destruction, so it is in all ten directions, including the south. Even now, there is a continuous expanse of world-systems undergoing destruction, emptiness, formation, and abiding. Therefore, (in summary:) Through the support, shape, continents, size, enjoyment, appearance, adornment, and the duration and manner of the Buddhas' presence, one should understand the immeasurable realms. These realms are also immeasurable in terms of their support. For example, (in the Avatamsaka Sutra:) some rely on the light of stainless space, some rely on an ocean of jewels, some rely on an ocean of lotuses, and some rely on the blessing of the Buddha's body, and so on. In terms of shape, there are round, triangular, square, jewel-like, lotus-like, wheel-like, octagonal, and various other shapes. As it says in the Avatamsaka Sutra: 'Some are round, some are triangular, some are square. Some are jewel-like, lotus-like, wheel-like, and eight-sided. All are depicted by the ocean of karma.' They also differ in terms of whether or not they have continents. For example, worlds like ours are divided into many four continents, while Sukhavati and others are not.

---

་པ་འགའ་ཞིག་ན་ཐམས་ ཅད་ལག་མཐིལ་ལྟར་མཉམ་ཞིང་ཡིད་དུ་འོང་བར་གསུངས་པའོ། །གླིང་དུ་བཅད་པ་ལ་ཡང་ ཚད་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་སྟེ། སངས་རྒྱས་རི་རབ་འོད་ཡང་དག་པར་འཕགས་པའི་ཞིང་རབ་ ཏུ་དགའ་བ་ན་འཛམ་བུ་གླིང་ལ་དཔག་ཚད་བྱེ་བ་ཡོད་ཅིང་། གཞན་གསུམ་ལ་བརྒྱད་ཁྲི་རེ་ 1-429 ཡོད་པར་གསུངས་པ་དང་། འདས་པའི་དུས་སུ་སངས་རྒྱས་སེང་གེའི་བློ་གྲོས་འཇིག་རྟེན་དུ་ བྱོན་པ་ན་འཛམ་བུ་གླིང་འདི་ལའང་དཔག་ཚད་དྲུག་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་ཡོད་པར་གསུངས་པ་ལ་ སོགས་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཀྱང་མཐའ་ཡས་པ་སྟེ། མངོན་པར་དགའ་བའི་ཞིང་ན་ མི་རྣམས་གསེར་དང་དངུལ་གྱི་སྐས་ལ་འཛེགས་ནས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དུ་སོང་སྟེ་འདོད་ཡོན་ ལ་སྤྱོད་པས་ལྷ་ལ་མི་སྨོན་ཞིང་། ལྷ་རྣམས་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་ན་སངས་རྒྱས་བཞུགས་ཤིང་ དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདེ་བ་ལ་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་མི་ལ་སྨོན་པར་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྣང་ བ་ཡོད་མེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཀྱང་སྣ་ཚོགས་པ་སྟེ། ལས་མི་དགེ་བ་མཐུན་པར་བསགས་པའི་དབང་ གིས། ཞིང་རྣམས་ལ་ལ་འོད་མེད་དེ། །མུན་པའི་འཇིགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེ། །རེག་ན་སྡུག་བསྔལ་ སྤུ་གྲི་འདྲ། །བལྟ་ན་མི་བཟོད་སྐྱི་ཡང་གཡའ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུ་དང་། སྣང་བ་ཡོད་པའི་ཁྱད་ པར་ཡང་། ལྷ་ལ་སོགས་པའི་འོད་དང་། ལྗོན་ཤིང་དང་རི་བོ་དང་ནོར་བུ་དང་མར་མེ་དང་པདྨ་ དང་སྤོས་ཆུའི་འོད་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཞིང་རྣམས་ལ་ལ་ལྷ་འོད་ཅན། །ལ་ལ་ཁྱིམ་ གྱི་འོད་ཅན་ཏེ། །ལ་ལ་ཉི་ཟླའི་འོད་དང་ལྡན། །ཞིང་རྣམས་ལ་ལ་རང་གི་འོད། །ཅེས་སོགས་ འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་(འཇམ་དཔལ་གྱི་ཞིང་གི་བཀོད་པར།)ནོར་བུ་བརྩེགས་ པའི་རྒྱལ་པོའི་ཞིང་ན་ཉི་ཟླ་མེད་པར་དེའི་སྨིན་མཚམས་ཀྱི་ནོར་བུས་གསལ་བར་བྱེད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀུན་ཏུ་བཟང་བོའི་ཞིང་མི་འཛུམ་བ་ན་སྟོང་གསུམ་རིལ་པོ་ཉི་ཟླ་ཟུར་གཅིག་ གིས་སྣང་བར་བྱེད་པར་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རིན་པོ་ཆེ་དང་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ ལ་སོགས་པའི་རྒྱན་ཡོད་མེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ཐ་དད་པ་མང་པོ་སྟེ། ཞིང་གི་རྒྱན་མང་བྱེ་པས་ བརྒྱས། །ཞིང་རྣམས་ལ་ལ་རྣམ་པར་བྲིས། །རྒྱན་དང་ཚུལ་རྣམས་ཐ་དད་པར། །སྣ་ཚོགས་ མིག་ཡོར་ལྟ་བུར་སྣང་། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཡོད་མེད་དང་། ཡོད་པ་ ལའང་མང་ཉུང་གི་སྒོ་ནས་ཀྱང་མཐའ་ཡས་པ་སྟེ། ཞིང་རྣམས་ལ་ལ་སངས་རྒྱས་མེད། །ཞིང་ 1-430 རྣམས་ལ་ལ་སངས་རྒྱས་བཅས། །ལ་ལའི་ཞིང་ན་སངས་རྒྱས་གཅིག །ལ་ལར་སངས་རྒྱས་ མང་པོའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །གནས་པའི་ཡུན་རིང་ཐུང་གི་སྒོ་ནས་ཀྱང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ སྟེ། ཞིང་རྣམས་ལ་ལ་བསྐལ་པ་ཙམ། །ལ་ལ་བསྐལ་པ་བཅུ་པ་སྟེ། །ཞིང་རྣམས་ལ་ལ་རྡུལ་ མཉམ་པའི། །བསྐལ་པ་བྱེད་པར་བརྗོད་པ་ཡིན། །

ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །གཞན་ཡང་གནས་ཚུལ་ གྱི་སྒོ་ནས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐད་ཀ་བ་འདི་ལྟ་བུ་རྣལ་མར་གནས་པ་དང་། འདི་ལ་ ལྟོས་ནས་ལོགས་ལ་རྐང་བ་བཙུགས་ཏེ་འགྲོ་བ་སྣེལ་ཞིའི་འཇིག་རྟེན་དང་། སྟེང་དུ་རྐང་པ་ གཙུགས་ཏེ་འགྲོ་བ་སྤྱིའུ་ཚུགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་སོགས་པ་ལས་དང་སྨོན་ལམ་དང་སྣང་ ཚུལ་གྱི་དབང་གིས་ཚད་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་མེད་ པ་རྣམས་ཀྱང་ཁམས་གསུམ་དུ་འདུ་བ་ལས། མཛོད་འགྲེལ་དུ། འདོད་ཁམས་གཅིག་ལས་ འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ན་ཐམས་ཅད་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ཞིང་། ཁམས་ གོང་མ་གཉིས་ལའང་དེ་དང་མཚུངས་ལ། བསམ་གཏན་དང་པོའི་རྫུ་འཕྲུལ་ཐོབ་པ་ནི་ཞིང་ ཁམས་གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་འགྲོའི། གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་པར་ཡང་ གསུངས་སོ། ། ༈ དོན་བསྡུ་བ། (གསུམ་པ།)དོན་བསྡུ་བ་ནི། གོང་དུ་བཤད་པའི་ནང་གཡོ་བ་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ གང་ཡིན་པ་དང་ཕྱི་བརྟན་པ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག། ཇི་ལྟར་ས་བོན་ཁྱད་ པར་གྱིས། །འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས། །སེམས་ ཅན་རྣམས་དང་ཞིང་འབྱུང་ངོ་། །ཞེས་པ་ལྟར་རྒྱུད་ལྔས་བསྡུས་པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ནི་ལས་ ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་དེ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཉོན་མོངས་པས་མཚམས་སྦྱར་ནས་དངོས་ སུ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ནི་གནས་པ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུན་མོང་བའི་ ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་མདོར་ན་ཀུན་འབྱུང་གི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ 1-431 བའི་ཕྱིར། མ་དག་པའི་སྣོད་བཅུད་འདི་མཐའ་དག་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའོ་ཞེས་པ་སྟེ། ཞིང་གི་ཁམས་རྣམས་ལ་ལ་ནི། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་གནས། །སེམས་ཅན་རྣམས་ ཀྱི་ཉོན་མོངས་ལས། །ཆོས་ཉིད་དེ་རྣམས་དེ་ན་སྣང་། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ དམིགས་བསལ། (གཉིས་པ།) དམིགས་བསལ་ནི། ཞིང་རྣམས་ལ་ལ་འོད་བཏང་བས། །རིན་ཆེན་རང་བཞིན་ དྲི་མ་མེད། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དྲི་མ་དག །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་དག་བྱས། །ཞེས་ པ་ལྟར་བདེ་བ་ཅན་ནམ་འོག་མིན་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ དེ་དག་ནི་སྣོད་བཅུད་ཡིན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་མ་ཡིན་པར་བལྟ་སྟེ། ཀུན་འབྱུང་ གི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་གང་ཟག་དེ་དག་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་ རྒྱུའི་རྐྱེན་བྱས་ནས་དངོས་སུ་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ཞིང་། སྣོད་དེ་དག་ཀྱང་ལས་དང་ཉོན་མོངས་ པའི་བདག་རྐྱེན་ཀྱི་དབང་གིས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་གྱི། ཀླུའི་རྒྱལ་བོས་སྦྲིན་ཕུང་རྣམས། །རྣམ་ མཁའི་དབྱིངས་སུ་སྟོན་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་སྨོན་ལམ་གྱིས། །ཞིང་རྣམས་ཀུན་ ཏུ་འབྱུང་བ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་སྔོ

【現代漢語翻譯】 如上所述。此外，從情況的角度來看，世界（'jig rten'，宇宙）就像這樣真實地存在著，並且依賴於此，有側立行走、生物稀少的內爾希世界（'snel zhi'i 'jig rten'），以及頭朝上行走、生物眾多的杰烏楚世界（'spyi'u tshugs kyi 'jig rten'）等等，要知道這些都是由業力、願力和顯現所決定的，是無限的。因此，無邊無際的世界也包含在三界之中。如《俱舍論釋》（'mdzod 'grel'）中所說：『一旦從欲界（'dod khams'）中解脫了慾望，就會從一切事物中解脫慾望。』上二界也是如此。獲得初禪（'bsam gtan dang po'）的禪定力，就會轉生到他所出生的世界的梵天界（'tshangs pa'i 'jig rten'），否則就不是這樣。 總結要義： （第三，總結要義）總結要義是：上面所說的內在運動的有情世界（'sems can gyi 'jig rten'）是什麼，以及外在穩固的器世界（'snod kyi 'jig rten'）是什麼。就像種子（'sa bon'）的差異導致果實（'bras bu'）的多樣性一樣，同樣，業力（'las'）的差異導致眾生（'sems can'）和國土（'zhing'）的產生。』正如經文所說，由五蘊（'rgyud lnga'）所包含的眾生，是由於業（'las'）和煩惱（'nyon mongs'）的結合而產生的，並且是直接產生的。而這些眾生的住所，是由於所有居住者的共同業力和煩惱所致，簡而言之，它們是從集起之因（'kun 'byung gi rgyu'）中產生的。因此，所有這些不凈的器情世界（'snod bcud'）都是苦諦（'sdug bsngal gyi bden pa'）。正如經文所說：『有些國土完全被煩惱所佔據，眾生的煩惱，使這些法性在那裡顯現。』 特殊情況： （第二，特殊情況）特殊情況是：『有些國土放出光芒，具有珍寶的自性，沒有污垢，各種形態清凈無染，被諸佛完全凈化。』正如經文所說，極樂世界（'bde ba can'，Sukhavati）或色究竟天（'og min'，Akanistha）等完全清凈的國土，雖然也是器情世界，但不應被視為苦諦，因為它們不是集起之果。也就是說，那些眾生不是通過業力和煩惱作為因緣而直接產生的，那些器世界也不是由業力和煩惱的主因所產生的。正如經文所說：『如同龍王（'klu'i rgyal po'）在虛空中展現雲朵，同樣，諸佛的願力（'smon lam'）使國土在一切處顯現。』正如經文所說，以前的願力成熟時，就會顯現出來。

【English Translation】 As mentioned above. Furthermore, from the perspective of circumstances, the world ('jig rten', universe) exists genuinely in this way, and relying on this, there is the world of Nelzhi ('snel zhi'i 'jig rten'), where beings walk sideways and are scarce, and the world of Jyu-chuk ('spyi'u tshugs kyi 'jig rten'), where beings walk upside down and are numerous, and so on. Know that these are determined by karma, aspiration, and manifestation, and are limitless. Therefore, the endless realms of the world are also included within the three realms. As stated in the commentary on the Abhidharmakosa ('mdzod 'grel'): 'Once one is free from desire in the desire realm ('dod khams'), one becomes free from desire in all things.' The same applies to the two upper realms. Obtaining the meditative power of the first dhyana ('bsam gtan dang po'), one will be reborn in the Brahma realm ('tshangs pa'i 'jig rten') of the world in which one was born; otherwise, it is not so. Summary of the Meaning: (Third, Summary of the Meaning) The summary of the meaning is: What is the internal moving world of sentient beings ('sems can gyi 'jig rten') mentioned above, and what is the external stable world of containers ('snod kyi 'jig rten'). 'Just as the difference in seeds ('sa bon') causes the variety of fruits ('bras bu') to arise, similarly, the difference in karma ('las') causes sentient beings ('sems can') and realms ('zhing') to arise.' As the scripture says, beings included in the five aggregates ('rgyud lnga') are produced directly through the combination of karma ('las') and afflictions ('nyon mongs'), and the places of these beings arise due to the common karma and afflictions of all inhabitants. In short, they arise from the cause of origination ('kun 'byung gi rgyu'). Therefore, all these impure container and contents worlds ('snod bcud') are the truth of suffering ('sdug bsngal gyi bden pa'). As the scripture says: 'Some realms are entirely occupied by afflictions; the afflictions of sentient beings cause those dharmata to appear there.' Special Cases: (Second, Special Cases) Special cases are: 'Some realms emit light, have the nature of jewels, are without defilement, and have various forms that are pure and immaculate, completely purified by the Buddhas.' As the scripture says, pure lands such as Sukhavati ('bde ba can') or Akanistha ('og min'), although they are also container and contents worlds, should not be regarded as the truth of suffering, because they are not the result of origination. That is, those beings are not directly produced through karma and afflictions as causes and conditions, and those container worlds do not arise from the power of karma and afflictions as the main cause. As the scripture says: 'Just as the Dragon King ('klu'i rgyal po') displays clouds in the expanse of space, similarly, the aspirations ('smon lam') of the Buddhas cause realms to appear everywhere.' As the scripture says, when previous aspirations ripen, they manifest.

---

ན་གཞན་དོན་དུ་སྨོན་ལམ་རྣམ་དག་བཏབ་པ་དང་། དགེ་ བའི་རྩ་བ་བརྒྱ་ཆེན་པོ་བསགས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་དག་གོ། ཟག་མེད་ཀྱི་ལས་ལས་བྱུང་ ཡང་སྣོད་བཅུད་དུ་སྣང་བ་དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་དག་གི་ཇི་ལྟ་བའི་ཚུལ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་ འདས་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཁོ་ནའི་སྤྱོད་ཡུལ་(ཡེ་ཤེས་ཉིད་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་ པར་དག་ཅིང་དབང་སྒྱུར་བའི་རྣམ་པར་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་གསུངས་སོ། །)ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བའི་གནས་ ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཞིང་ཁམས་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ སྟེ། དེ་དག་ནི་བསམ་གཏན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ སྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་མ་ཡིན་ན། འཇིག་རྟེན་དངོས་པོར་རབ་ཏུ་ འཇལ་བ་ན་རྟོག་གེ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་རྟོག་དཔྱོད་ 1-432 ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། །དེས་ན་གནས་སྐབས་སུ་ལུང་རྣམ་དག་ལ་ ཡིད་ཆེས་པའི་སྒོ་ནས་སྤྱིའི་ཚུལ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་ཞིང་། མཐར་ཐུག་ཇི་ལྟ་བའི་དོན་ནི་ཐམས་ ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྒྲུབས་ཏེ་ཤེས་པར་བྱའོ། ། ༈ མདོའི་དོན་བཤད་དེ་རང་མཚན་ངོས་གཟུང་བ། (གཉིས་པ།) མདོའི་དོན་བཤད་པ་ལ་(བརྒྱད་དྲུག་གསུམ་གཉིས་ཏེ་)བཞི་ལས་ཐོག་མར་སྡུག་ བསྔལ་བརྒྱད་དུ་དབྱེ་བ་ལ་མདོ་དགོད་པ་དང་། དོན་བཤད་པ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ནི། སྔར་ བཤད་པར་མ་ཟད་ཡང་མདོ་ལས། སྐྱེ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །རྒ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ན་ བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །འཆི་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཞེས་ནང་ལ་བརྟེན་པའི་སྡུག་བསྔལ་བཞི་ དང་། མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། ། གང་འདོད་པ་བཙལ་ཏེ་མ་རྙེད་པ་དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་ཕྱི་ལ་བརྟེན་པའི་སྡུག་བསྔལ་ གསུམ་དང་། མདོར་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་ བའམ་རྒྱུར་གྱུར་པའི་སྡུག་བསྔལ་གཅིག་རྣམས་གསུངས་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཡང་ཡང་སྨོས་ པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་ངེས་པར་གཟུང་བས་གདུལ་བྱ་རྣམས་འཁོར་བ་ལ་སྐྱོ་བ་སྐྱེ་པའི་ དོན་དུའོ། །མདོའི་དོན་བཤད་པ་ལ། ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་སྡུག་བསྔལ་ཞེ་ན་མངལ་དུ་འདུག་པ་ན་ ཟས་ཞུ་མ་ཞུའི་བར་དང་། མི་གཙང་བའི་རྫས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བཙིར་ཞིང་། བཙའ་བ་ན་ཡང་ མངལ་གྱི་སྒོས་དམ་དུ་བཙིར་བས་དོག་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་། སྐྱེས་ནས་ཀྱང་དེ་ ལས་གཞན་པ་རྒ་ཤི་དང་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ ཞར་ལས་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྒ་བ་སྡུག་བསྔལ་ཞེ་ན་ན་ ཚོད་དམ་ལང་ཚོ་དར་བ་ལས་རྒུད་

【現代漢語翻譯】 這些都是由於爲了他人的利益而發起了純凈的祈願，以及積累了巨大的善根所產生的。雖然是從無漏的業力中產生，但顯現為器情世界，因此，這些的真實狀態是諸佛世尊的佛陀智慧的唯一境界（智慧本身就是如此顯現，極其清凈且具有自在的識的特徵）。這些完全清凈的出生地（凈土）是佛陀以外的其他眾生無法想像的。這些也不是禪定者從禪定三摩地修行中產生的智慧的境界。更不用說那些在世間事物中進行衡量時，通過思辨者從聽聞和思考中產生的智慧，進行推測和分析的境界了。因此，暫時應該通過信任清凈的教證，以普遍的方式去了解；最終究竟的意義，則需要通過成就一切智智來了解。 第二，解釋經文的含義，並確定其特徵。 （第二部分）解釋經文的含義，分為四部分（八、六、三、二），首先將痛苦分為八種，包括引用經文和解釋含義兩部分。第一部分是，不僅如前所述，而且經文中也說：『生是苦，老是苦，病是苦，死是苦。』這是四種內在的痛苦。『與不喜者相遇是苦，與所愛分離是苦，所求不得也是苦。』這是三種外在的痛苦。『總而言之，五取蘊是苦。』這是作為一切根本或原因的痛苦。這樣宣說了種種痛苦，是爲了讓調伏的對象們通過確定痛苦的形態，從而對輪迴生起厭離之心。解釋經文的含義：為什麼生是苦呢？因為在胎中時，處於食物消化與未消化之間，被各種不凈之物擠壓；出生時，又被子宮緊緊擠壓，感受狹窄的痛苦；出生后，衰老、死亡、悲傷、哀嚎等痛苦也隨之而來，因為出生是這些痛苦自然而然產生的根源。為什麼老是苦呢？因為從青春年華衰退……

【English Translation】 These arise from having made pure aspirations for the benefit of others and from accumulating vast roots of virtue. Although they arise from uncontaminated actions, they appear as the environment and its inhabitants. Therefore, the way these things are is the sole domain of the Buddha's wisdom of the Buddhas, the Bhagavat. (Wisdom itself appears in this way, being exceedingly pure and characterized by the nature of a dominating consciousness.) Those pure realms that are the places of birth are inconceivable to anyone other than the Buddhas. They are not even the domain of the wisdom that arises from the meditative absorption of those who are absorbed in meditation. What need is there to mention that they are not the domain of the speculative analysis of those who, when measuring worldly things, use the wisdom of speculation that arises from hearing and thinking? Therefore, for the time being, one should understand in a general way through trusting in pure scriptures. The ultimate meaning of how things are should be understood by accomplishing the wisdom of omniscience. Second, explaining the meaning of the sutra and identifying its characteristics. (Second part) Explaining the meaning of the sutra, divided into four parts (eight, six, three, two). First, dividing suffering into eight categories, including quoting the sutra and explaining the meaning. The first part is, not only as previously stated, but also the sutra says: 'Birth is suffering, aging is suffering, sickness is suffering, death is suffering.' These are the four internal sufferings. 'Meeting with the unpleasant is suffering, separation from the loved is suffering, not obtaining what one desires is also suffering.' These are the three external sufferings. 'In short, the five aggregates of grasping are suffering.' This is the suffering that is the root or cause of all. The repeated mention of suffering is so that the trainees, by ascertaining the nature of suffering, may develop aversion to samsara. Explaining the meaning of the sutra: Why is birth suffering? Because in the womb, one is between digested and undigested food, squeezed by various impure substances; at birth, one is also squeezed tightly by the narrowness of the womb, experiencing the suffering of confinement; after birth, other sufferings such as aging, death, sorrow, and lamentation naturally arise, because birth is the source of these sufferings. Why is aging suffering? Because of the decline from youth…

---

པར་འགྱུར་ཏེ་ལུས་ཀྱི་མཐུ་ཉམས་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་ ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན་སྡུག་བསྔལ་ཞེ་ན་རླུང་འཁྲིས་བད་ཀན་གྱིས་ཁམས་མ་སྙོམས་ པར་འགྱུར་ཏེ་ཟུག་རྔུ་དྲག་པོས་གཟིར་བའི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འཆི་བ་ 1-433 སྡུག་བསྔལ་ཞེ་ན། སྲོག་གི་དབང་པོ་འགྱུར་བ་ན་གནད་གཅོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་མཚོན་རྣོན་ པོས་བཏབ་པ་ལྟ་བུ་མྱོང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ་སྡུག་བསྔལ་ ཞེ་ན་དགྲ་དང་མཚོན་ཆ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང་ཕྲད་པ་ལས་ལུས་སེམས་སྡུག་ བསྔལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྡུག་བ་དང་བྲལ་བ་སྡུག་བསྔལ་ཞེ་ན་གཉེན་བཤེས་ དང་ནོར་རྫས་ལ་སོགས་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་བྲལ་བ་ལས་ལུས་སེམས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་ ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གང་འདོད་པ་བཙལ་ཏེ་མ་རྙེད་པ་དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཞེ་ན་སེམས་ཀྱི་ འདོད་པ་ལུས་ངག་གིས་བཙལ་ཡང་མ་རྙེད་པ་ན་ཡིད་ལ་རེ་པའི་འབྲས་བུ་གྲུབ་པ་མེད་པས་ སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མདོར་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྡུག་བསྔལ་ ཞེ་ན། དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་ལས་དེ་ དག་རྒྱས་པར་འགྱུར་བས་ན་གནས་ངན་ལེན་ནམ་ས་བོན་གྱི་སྒོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལ་ནི་དོག་པས་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུའི་དོན་ལ་རྣམ་དབྱེ་ གསུམ་པ་སྦྱར་(ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན།)རོ། ། (གཉིས་པ།) དེ་རྣམས་དྲུག་ཏུ་བསྡུ་བ་ལ། སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་ནི་ཕྱེ་ན་བརྒྱད་ཡིན་ཡང་ བསྡུ་ན་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་ཞིང་། བསྡུ་ན་དྲུག་ཡིན་ཡང་ཕྱེ་ན་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེ་བ་དོག་པའི་ སྡུག་བསྔལ་དང་རྒ་བ་ན་བ་འཆི་བ་རྣམས་ན་ཚོད་ཁམས་དང་སྲོག་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ དང་། མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། སྡུག་པ་དང་བྲལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཡིད་ལ་རེ་བ་འབྲས་བུ་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ སྡུག་བསྔལ་ལོ། ། (གསུམ་པ།) སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དུ་བསྟན་པ་ལ། གང་མདོ་ལས་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་གསུམ་ གསུངས་ན། ཅི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་གསུམ་པོ་དག་གིས་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་བརྒྱད་བསྡུས་སམ། 1-434 འོན་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་གསུམ་བསྡུས་ཞེ་ན། དེ་དག་ཕན་ ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྡུས་པས་མ་ཚང་བའི་སྐྱོན་མེད་དེ། དེའང་བརྒྱད་ཀྱི་སྐབས་སུ། སྐྱེ་ བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། རྒ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། འཆི་བའི་སྡུག་ བསྔལ་དང་། མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་འདིས་ནི། སྡུག་ བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་གནས་ཀྱི

【現代漢語翻譯】 為什麼身體衰弱會帶來痛苦？因為身體的機能衰退導致痛苦。為什麼生病會帶來痛苦？因為風、膽、痰等失調，劇烈的疼痛折磨身體導致痛苦。為什麼死亡會帶來痛苦？因為生命力衰竭時，感受到的痛苦就像被利器刺中要害一般。為什麼與不悅之事相遇會帶來痛苦？因為與敵人、武器等不悅之事相遇，導致身心痛苦。為什麼與所愛分離會帶來痛苦？因為與親友、財物等所愛之物分離，導致身心痛苦。為什麼追求而不得會帶來痛苦？因為心中所愿，身語去追求卻無法得到，心中期望的果實無法實現，因而感到痛苦。為什麼總的來說，執取的五蘊是痛苦的？因為它們是所有煩惱和痛苦的根源。從它們那裡，煩惱和痛苦不斷增長，因此從潛在的或種子層面來說，它們是痛苦的。對於這些，通過『因為痛苦』等原因，加上第三格的詞尾（耶謝謝年）。 （第二部分）將這些歸納為六種：這些痛苦如果細分有八種，但歸納起來有六種。歸納起來是六種，但細分起來是八種。即：出生的痛苦，衰老、疾病、死亡是年齡、身體機能和生命力變化的痛苦，與不悅之事相遇的痛苦，與所愛分離的痛苦，心中期望無法實現的痛苦，以及所有痛苦的根源——潛在的痛苦。 （第三部分）闡述三種痛苦：如果經文中說有三種痛苦，那麼這三種痛苦是否涵蓋了八種痛苦？或者八種痛苦涵蓋了三種痛苦？它們之間是相互涵蓋的，因此不存在不完整的問題。在八種痛苦的情況下，出生的痛苦，衰老的痛苦，疾病的痛苦，死亡的痛苦，以及與不悅之事相遇的痛苦，這些都是感受痛苦的自性。

【English Translation】 Why does suffering arise from the weakening of the body? Because the body's functions decline, leading to suffering. Why does suffering arise from illness? Because imbalances in wind, bile, and phlegm cause intense pain that torments the body, leading to suffering. Why does suffering arise from death? Because as the life force wanes, the pain experienced is like being stabbed in a vital spot with a sharp weapon. Why does suffering arise from encountering unpleasant things? Because encountering enemies, weapons, and other unpleasant things causes suffering to both body and mind. Why does suffering arise from separation from loved ones? Because separation from loved ones such as relatives, friends, and possessions causes suffering to both body and mind. Why does suffering arise from seeking but not finding what one desires? Because when the mind's desires are sought through body and speech but not attained, the desired fruit of the mind is not realized, leading to suffering. Why, in short, are the five aggregates of clinging painful? Because they are the basis of all afflictions and sufferings. From them, afflictions and sufferings grow, so from a latent or seed level, they are painful. To these, the third case ending is added to the meaning of 'because of suffering,' etc. (Yeshe Shenyen). (Second Part) Summarizing these into six: These sufferings, if divided, are eight, but when summarized, they become six. When summarized, they are six, but when divided, they become eight. Namely: the suffering of birth; aging, sickness, and death are the sufferings of changes in age, bodily functions, and life force; the suffering of encountering unpleasant things; the suffering of separation from loved ones; the suffering of unfulfilled desires; and the root of all suffering—latent suffering. (Third Part) Explaining the three kinds of suffering: If the sutras say there are three kinds of suffering, do these three kinds of suffering encompass the eight kinds of suffering? Or do the eight kinds of suffering encompass the three kinds of suffering? They encompass each other, so there is no problem of incompleteness. In the case of the eight sufferings, the suffering of birth, the suffering of aging, the suffering of sickness, the suffering of death, and the suffering of encountering unpleasant things—these are the self-nature of the Dharma that experiences suffering.

---

་སྐབས་སུ་སྡུག་ བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་པ་དང་བྲལ་བའི་སྡུག་ བསྔལ་དང་། གང་འདོད་པ་བཙལ་ཏེ་མ་རྙེད་པ་དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་གང་གསུངས་ པ་འདིས་ནི། བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་འགྱུར་བའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་ འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །མདོར་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྡུག་ བསྔལ་ལོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་འདིས་ནི། བདེ་སྡུག་ལས་མ་གྲོལ་ཞིང་མི་རྟག་པ་ཉིད་རྗེས་ སུ་འབྲེལ་ཏེ་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་མ་ཡིན་པས། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཡོངས་སུ་བསྟན་ ཏོ། ། (བཞི་པ།) དེ་དག་གཉིས་སུ་བསྡུ་བ་ནི། ཡང་མདོ་ལས། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པར་སྡུག་ བསྔལ་བ་དང་། དོན་དམ་པའི་བདེན་པར་སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལ། བརྒྱད་ པོ་དེ་དག་ལས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པར་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་གང་ཡིན། དོན་དམ་པའི་བདེན་ པར་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནས་འདོད་པ་བཙལ་ཏེ་མ་རྙེད་པ་ དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་རྟོགས་པར་སླ་བས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པས་ཀྱང་ སྡུག་བསྔལ་དུ་རིག་ཅིང་དེའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པར་སྡུག་བསྔལ་བའོ། ། མདོར་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ནི། (མཛོད་འགྲེལ་ དུ།)བྱིས་པ་ལག་མཐིལ་འདྲ་བ་ཡིས། །འདུ་བྱེད་སྡུག་བསྔལ་སྤུ་མི་རྟོགས། །འཕགས་པ་མིག་ 1-435 དང་འདྲ་བ་ཡིས། །དེ་ཡིས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ཀྱང་འབྱུང་། །ཞེས་པ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པས་རྟོགས་ པར་དཀའ་ལ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པས་སྡུག་བསྔལ་དུ་རིག་ཅིང་དེའི་ཡུལ་ ཡིན་པའི་ཕྱིར། དོན་དམ་པའི་བདེན་པར་སྡུག་བསྔལ་བའོ། ། 1-436 པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། མི་རྟག་པའི་མི་ཞེས་པ་དགག་ཚིག་ཡིན་ལ། རྟག་པ་ཞེས་པ་དུས་ ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་པས། རྟག་ཏུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། (དབུས་མཐའ།)མི་རྟག་དོན་ནི་ མེད་དོན་དང་། །ཞེས་པ་ལྟར་དགག་གཞི་གང་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ རྣམས་ལ་དགག་བྱའི་ཆོས་རྟག་གཅིག་རང་དབང་ཅན་ལ་སོགས་པའི་བདག་དང་བདག་གི་ བ་དུས་རྟག་ཏུ་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ ཆོས་ཅན་དང་། །ཞེས་པ་ལྟར་འདུ་བྱེད་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱུང་ནས་མེད་པར་ འགྱུར་བའི་རྣམ་པར་འཇིག་པའོ། །འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། གང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ ཀྱི་གསར་བ་ལས་རྙིང་པ་དང་ལང་ཚོ་ལས་རྒན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུན་གཞན་དང་གཞན་དུ་མི་ འདྲ་བ་འབྱུང་བའོ། །འབྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། གང་འདུ་བྱེད་དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་ ཟས་གོས་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ལ། རང་ཉིད་རྒས་པ་ལ་སོག

【現代漢語翻譯】 在那個時候，完全揭示了痛苦的痛苦本身。同樣，所說的『與快樂分離的痛苦』和『尋求所欲而不得也是痛苦』，這表明了會經歷快樂的法具有變化的自性，因此完全揭示了變化的痛苦本身。總之，所說的『五取蘊是痛苦』，這表明了未從快樂和痛苦中解脫，且與無常相連而成立，並且不是快樂，因此完全揭示了行苦本身。 (第四部分) 將這些歸納為二：經中又說，『世俗諦的痛苦』和『勝義諦的痛苦』。那麼，在這八種痛苦中，什麼是世俗諦的痛苦？什麼是勝義諦的痛苦？從出生的痛苦到尋求所欲而不得也是痛苦，這些容易理解，因為世間的知識也能認識到這是痛苦，並且是其對境，所以是世俗諦的痛苦。總之，所說的『五取蘊是痛苦』，如（《俱舍論釋》中說：）『孩童手掌般，不識行苦粗，聖者如眼目，於此生厭離。』正如世間人難以理解，但超世間的智慧能認識到這是痛苦，並且是其對境，所以是勝義諦的痛苦。 無常的體性是什麼？『無』字是否定詞，『常』是所有時間的意思。因此，意思是『恒常不存在』。如（《中邊分別論》中說：）『無常之義即無義。』因此，否定的基礎是五蘊、十二處和十八界，所否定的法是常、一、自在等等的我和我所，在任何時候都不存在。壞滅的體性是什麼？如『生滅法』所說，由因緣所生的諸法，產生後會消失的壞滅。變化的體性是什麼？諸行的從新變舊，從年輕變衰老等等，相續不斷地產生不同的變化。分離的體性是什麼？對於諸行事物的特性，如飲食、衣服和妻子等等的受用，自己衰老等等。

【English Translation】 At that time, the suffering of suffering itself is fully revealed. Similarly, what is said, 'The suffering of separation from pleasure' and 'Seeking what is desired and not finding it is also suffering,' this indicates that the dharma that will experience happiness has the nature of change, thus fully revealing the suffering of change itself. In short, what is said, 'The five aggregates of clinging are suffering,' this indicates that it is not liberated from happiness and suffering, and is established in connection with impermanence, and is not happiness, thus fully revealing the suffering of conditioning itself. (Part Four) Summarizing these into two: Again, the sutra says, 'Suffering in conventional truth' and 'Suffering in ultimate truth.' So, among these eight sufferings, what is suffering in conventional truth? What is suffering in ultimate truth? From the suffering of birth to seeking what is desired and not finding it is also called suffering, these are easy to understand, because worldly knowledge can also recognize this as suffering and is its object, so it is suffering in conventional truth. In short, what is said, 'The five aggregates of clinging are suffering,' as (said in the commentary on the Abhidharmakośa): 'Children like the palm of the hand, do not recognize the gross suffering of conditioning, saints are like eyes, from this they arise with great aversion.' Just as it is difficult for worldly people to understand, but transcendental wisdom can recognize this as suffering and is its object, so it is suffering in ultimate truth. What is the nature of impermanence? The word 'non-' is a negative word, and 'permanent' means all the time. Therefore, it means 'not existing constantly.' As (said in the Madhyāntavibhāga): 'The meaning of impermanence is the meaning of non-existence.' Therefore, the basis of negation is the five aggregates, the twelve sense bases, and the eighteen elements, and the dharma to be negated is the self and what belongs to the self, such as permanence, oneness, and independence, which do not exist at any time. What is the nature of destruction? As 'the law of arising and ceasing' says, the phenomena that arise from causes and conditions, the destruction of arising and then disappearing. What is the nature of change? The continuous occurrence of different changes in the conditioned things, from new to old, from youth to old age, and so on. What is the nature of separation? Regarding the characteristics of conditioned things, such as the enjoyment of food, clothing, and wives, one's own aging, and so on.

---

ས་པས་ ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་དབང་བྱེད་པ་ཉམས་པ་དང་། ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་རྒྱལ་སྲིད་ལ་སོགས་པ་ གཞན་དག་གི་ཕྲོགས་ནས་བདག་གིར་བྱས་པས་ཉམས་པའོ། །ཉེ་བའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ནད་ལ་སོགས་པ་སྔོན་དུ་སོང་ནས་འཆི་བ་ལྟ་བུ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་མི་རྟག་པ་མྱོང་ཞིང་མི་རྟག་པ་ ཉིད་ཀྱིས་ནོན་ཏེ་དེ་ལས་མ་འདས་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་མེད་ཕྱིར་ན་ འཇིག་པ་ནི། །རང་གི་ངོ་བོས་རྗེས་འབྲེལ་ཉིད། །ཅེས་པ་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམས་མི་རྟག་པ་ཉིད་ གདོན་མི་ཟ་བར་མྱོང་འགྱུར་དུ་འབྱུང་བ། རྐྱེན་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པར་རང་རྒྱུས་འབྲེལ་བ་སྟེ། མེའི་ཚ་བ་ལྟ་བུའོ། །སྐད་ཅིག་མའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། འདུ་བྱེད་རྣམས་སྐྱེས་དུས་ཀྱི་སྐད་ ཅིག་ལས་གཉིས་པ་ཕན་ཆད་དུ་མི་གནས་པར་དེ་མ་ཐག་འཇིག་པའོ། །རྒྱུན་གྱི་མཚན་ཉིད་ གང་ཞེ་ན། འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་འོངས་ཤིང་སླར་ཡང་མཐའ་མེད་དུ་འགྲོ་བ་ ཅན་གྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་རབས་སྔ་མ་ནས་ཕྱི་མར་བརྒྱུད་དེ་སྐྱེ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་བའོ། ། 1-437 ནད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ན་བས་ཁམས་མ་སྙོམས་པར་འགྱུར་བ་དང་། རྒ་བས་ན་ཚོད་རྒུད་པར་འགྱུར་བ་དང་། འཆི་བས་སྲོག་གི་དབང་པོ་འགག་པ་ལ་སོགས་པ་ རྣམས་སུ་འགྱུར་བའོ། །སེམས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། རྐྱེན་ གྱི་དབང་གིས་རེས་འགའ་སྤང་བྱ་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་དང་། རེས་འགའ་ གཉེན་པོ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སེམས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ་ཁོང་ཁྲོ་ཞེ་སྡང་དང་ བཅས་པ་དང་། ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ་བྱམས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་དང་། རྨོངས་པ་གཏི་མུག་ དང་བཅས་པ་དང་། གཏི་མུག་དང་བྲལ་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་། ནང་དུ་དམིགས་པ་ལ་ སེམས་བསྡུས་ཏེ་ཞི་གནས་ལ་འཇོག་པ་དང་། ཕྱི་རོལ་ཏུ་འདོད་ཡོད་ལ་སེམས་འཕྲོས་ཏེ་རྣམ་ པར་གཡེངས་པ་དང་། གཉིད་དང་རྨུགས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱིང་བ་དང་། དང་བར་འགྱུར་བའི་ དམིགས་པ་ལ་སེམས་རབ་ཏུ་བཟུང་བ་དང་། སྔོན་གྱི་རྩེ་རྩེ་རྗེས་སུ་དྲན་པས་རྒོད་པ་དང་། དེ་གཉེན་པོས་འདུལ་བར་བྱེད་པས་མི་རྒོད་པ་དང་། བྱིང་རྒོད་ཀྱི་མཐར་ལྷུང་བས་ཉེ་བར་ མ་ཞི་བ་དང་། བྱིང་རྒོད་ཀྱི་མཐའ་དང་བྲལ་བས་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་། ནང་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ མཉམ་པར་བཞག་པ་དང་། དེ་ལས་ལངས་ཏེ་ཐ་མལ་དུ་གནས་པ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ དང་། གཞན་ཡང་ལས་སུ་རུང་བ་དང་མི་རུང་བ་དང་། བསྒོམས་པ་དང་མ་བསྒོམས་པ་དང་། གྲོལ་བ་དང་མ་གྲོལ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པར་སེམས་པ་བྱུང་བ་གང་ཡིན་ པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་འབྱོར་བ་རྒུད་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། དར་བ་རྒུད་པར་མ་གྱུར་སུ་ ཞིག་ཡོད། །ཅེས་པ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པའི་འབྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐའ་

【現代漢語翻譯】 喪失威勢壓制他人的能力，或者在某些情況下，失去諸如王位等事物，被他人奪走並據爲己有。 近取之相是什麼呢？就像疾病等先兆出現后導致的死亡，在死亡的那一刻體驗到無常，並被無常所壓迫而無法逃脫。 法性之相是什麼呢？如《無因故壞》所說：事物皆是無常，這是其自性相關的必然結果，無需依賴其他外緣，而是自身因果的關聯，如同火的熱性一般。 剎那之相是什麼呢？諸行在生起的那一剎那之後，便不再停留，立即壞滅。 相續之相是什麼呢？從無始輪迴以來，諸行的生命從前世傳遞到後世，生生不息，永無止境。 疾病等的相是什麼呢？因生病而導致身體失調，因衰老而導致年華衰退，因死亡而導致生命機能停止等等。 心識以各種方式顯現的相是什麼呢？由於因緣的作用，有時產生應斷除的貪慾之心，有時產生作為對治的離貪之心；同樣地，產生嗔恨之心，以及遠離嗔恨的慈愛之心；產生愚癡之心，以及遠離愚癡的智慧之心；內心專注于所緣而安住于寂止，或者心識向外散亂于慾望之中；或者陷入昏沉和睡眠等狀態，或者牢牢抓住清晰的所緣；或者因回憶過去的嬉戲而感到掉舉，並通過對治來調伏，使其不再掉舉；或者落入沉沒和掉舉的極端，而無法獲得近寂；或者遠離沉沒和掉舉的極端，而獲得近寂；或者內心安住於三摩地之中，或者從三摩地中出定而處於常態；此外，還有堪能與不不堪能，修習與未修習，解脫與未解脫等等各種各樣的心識狀態。 享用衰損之相是什麼呢？正如所說：『誰能常盛而不衰？』世間一切圓滿的財富，最終都將走向衰敗。

【English Translation】 The loss of the ability to subdue others with power, or in some cases, the loss of things like the kingdom, which are taken away by others and claimed as their own. What is the characteristic of 'nearness'? It is like death preceded by illness and other omens, experiencing impermanence at the very moment of death, and being oppressed by impermanence without being able to escape it. What is the characteristic of 'nature'? As it says, 'Because there is no cause, it disintegrates.' All phenomena inevitably experience impermanence as their own nature, not depending on other external conditions, but related to their own causes, like the heat of fire. What is the characteristic of 'momentariness'? Conditioned phenomena do not remain even for a second moment after their arising; they disintegrate immediately. What is the characteristic of 'continuity'? From beginningless samsara, the lives of conditioned phenomena pass from previous lives to future lives, with continuous rebirth without end. What are the characteristics of illness and so on? Becoming ill causes imbalance in the elements, aging causes decline in youth, and death causes the cessation of the life force, and so on. What is the characteristic of the mind arising in various ways? Due to the influence of conditions, sometimes a mind with attachment that should be abandoned arises, and sometimes a mind without attachment, which is the antidote, arises. Similarly, a mind with anger and hatred arises, and a mind without hatred, which is the nature of loving-kindness, arises. A mind with delusion and ignorance arises, and a mind without delusion, which is the essence of wisdom, arises. The mind is gathered inward, focusing on an object and abiding in quiescence, or the mind is scattered outward in desires. Or it sinks into drowsiness and sleep, or firmly grasps a clear object. Or it is agitated by remembering past pleasures, and is subdued by the antidote, so that it is no longer agitated. Or it falls into the extremes of sinking and agitation, and cannot attain near-peace. Or it is free from the extremes of sinking and agitation, and attains near-peace. Or it abides in samadhi inwardly, or arises from samadhi and remains in a normal state. Furthermore, there are various states of mind such as being workable and unworkable, cultivated and uncultivated, liberated and unliberated. What is the characteristic of the decline of prosperity? As it is said, 'Who can always prosper without declining?' All the perfect wealth of the world will eventually decline.

---

ནི་གཏན་དུ་གནས་པ་མ་ཡིན་པས་རྒུད་པར་གྱུར་པའི་ཉེས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དོ། ། (བཅུ་གཉིས་པ།) སྣོད་འཇིག་པ་དང་འཆགས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། འཇིག་པའི་ཚུལ་ དངོས་དང་། བསྐལ་བའི་རྣམ་གཞག་གོ། དང་པོ་ལ་གསུམ་ལས། (དང་པོ།) གཞུང་དོན་གྱི་ 1-438 དབྱེ་བ་མདོར་བསྟན་ནི། ས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འདི་འཇིག་པར་བྱེད་ པའི་རྐྱེན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མེས་འཚིག་པར་བྱེད་པ་དང་། ཆུས་འདྲུལ་བར་བྱེད་པ་དང་། རླུང་གིས་སྐེམས་ཤིང་འཐོར་བར་བྱེད་པའོ། །འཇིག་པ་ན་ལུས་པ་གསུམ་སྟེ། །དེ་ཡི་སྐྱོན་དང་ ཆོས་མཐུན་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ལྟར་བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་རྟོག་དཔྱོད་མེ་ལྟ་བུ་ཡོད་པས་དེ་མན་ ཆད་མེས་འཚིག་ཅིང་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་ལུས་པ་དང་། གཉིས་པ་ན་དགའ་བ་ཆུ་ལྟ་བུ་ཡོད་ པས་དེ་མན་ཆད་ཆུས་འདྲུལ་ཞིང་གསུམ་པ་ཡན་ཆད་ལུས་པ་དང་། གསུམ་པ་ན་དབུགས་ འབྱུང་རྔུབ་ཀྱི་རླུང་ཡོད་པས་དེ་མན་ཆད་རླུང་གིས་སྐེམས་ཤིང་བཞི་པ་ཡན་ཆད་ལུས་པ་དང་། དེ་ཡང་། བཞི་པ་ན་མེད་མི་གཡོའི་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འཇིག་པ་ནི་ མེད་དོ། །འོད་ཀྱང་། མི་རྟག་དེ་ཡི་གཞལ་མེད་ཁང་། །སེམས་ཅན་བཅས་ཏེ་འབྱུང་འཇིག་ ཕྱིར། །ཞེས་པ་ལྟར་བསམ་གཏན་བཞི་པ་པའི་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་ན་ཡང་དེའི་གཞལ་མེད་ཁང་ རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་དུས་མཉམ་དུ་འབྱུང་བ་དང་། འཆི་བ་ན་ཡང་གཞལ་མེད་ཁང་རྣམས་ དང་ལྷན་ཅིག་དུས་མཉམ་དུ་འགག་པས་འཇིག་ཅིང་འཆགས་སོ། ། (གཉིས་པ།) དེའི་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་དམྱལ་བ་ཡི། །སྲིད་ པ་མེད་ནས་སྣོད་ཟད་པ། །ཞེས་པ་ལྟར་གནས་པའི་བསྐལ་པ་རྫོགས་པ་དང་དམྱལ་བར་ སེམས་ཅན་གསར་པ་མི་སྐྱེ་ཞིང་། རྙིང་པ་ལས་ཟད་པ་རྣམས་ཤི་འཕོས་ནས་འགྲོ་བ་གཞན་དུ་ སྐྱེ་ལ། མ་ཟད་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་གྱི་དམྱལ་བར་སྐྱེ་སྟེ། ཐོག་མར་འདིའི་ དམྱལ་བ་མ་ལུས་པ་འཇིག་གོ། དུད་འགྲོ་དང་ཡི་དྭགས་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་ལ། འོན་ཀྱང་ གནས་ན་གནས་པ་རྣམས་སྔོན་ལ་འཇིག་ཅིང་། བདེ་འགྲོ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་རྣམས་ནི་དེ་དག་ དང་ལྷན་ཅིག་འཇིག་གོ། དེ་ནས་(སར་)མི་འགའ་ཞིག་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་བསམ་གཏན་ གཉིས་པ་བསྐྱེད་དེ། གཞན་རྣམས་ཀྱང་དེའི་རྗེས་སུ་སློབ་ཅིང་ཤི་འཕོས་ནས་འོད་གསལ་ 1-439 གྱི་ལྷར་སྐྱེ་ལ། འདོད་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །མཛོད་འགྲེལ་དུ། གླིང་གསུམ་གྱི་མི་ རྣམས་བསམ་གཏན་དང་པོ་བསྐྱེད་ཅིང་། སྒྲ་མི་སྙན་པ་ལ་ཆགས་བྲལ་གྱི་ལམ་མེད་པས་ ཐོག་མར་འདོད་ལྷར་སྐྱེ་སྟེ། འདོད་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་བསམ་གཏན་དང་པོ་བསྐྱེད་ནས་ཐམས་ ཅད་ཤི་འཕོས་པ་དང་ཚངས་བའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་ལ། དེར་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་བསམ་ གཏན་གཉིས་པ་བསྐྱེད་ནས་འོད་གསལ་དུ་སྐྱེ་བར

【現代漢語翻譯】 因為並非恒常存在，所以具有衰敗的過患。 （十二）器世界壞滅和形成的特徵是什麼呢？是壞滅的方式和劫的分類。首先分為三部分：（第一）簡要說明經文要點：大地等器世界毀滅的原因有三種，即火焚燒，水腐爛，風吹乾並吹散。毀滅時有三種存在不被毀滅：『由於其過患和法相同。』如經中所說，初禪中有尋伺如火，因此初禪以下被火焚燒，二禪以上不被毀滅；二禪中有喜如水，因此二禪以下被水腐爛，三禪以上不被毀滅；三禪中有出入息之風，因此三禪以下被風吹乾，四禪以上不被毀滅。而且，『四禪中沒有不動搖的緣故。』如經中所說，外在的因緣無法使其毀滅。同樣，『無常彼之無量宮，有情俱生而壞滅故。』如經中所說，四禪天的眾生出生時，也與其無量宮同時產生，死亡時也與其無量宮同時壞滅，因此會壞滅和形成。 （第二）詳細解釋其含義：『壞劫地獄之，有情無後器界盡。』如經中所說，住劫結束時，地獄中不再有新的眾生出生，舊的眾生死亡後轉移到其他道，未死亡的眾生則轉移到其他世界的地獄中，首先是此地獄全部毀滅。畜生和餓鬼也與此類似，然而，如果還有眾生存在，則先毀滅；與善趣在一起的眾生則與善趣一起毀滅。之後，（在地上）有些人通過自然獲得的二禪，其他人也跟隨學習，死亡後轉生到光明天。欲界天人也與此類似。《俱舍論釋》中說：贍部洲的人們修習初禪，因為沒有不悅耳的聲音，所以首先轉生到欲界天，欲界天人也修習初禪，全部死亡後轉生到梵天世界，在那裡通過自然獲得的二禪而轉生到光明天。

【English Translation】 Because it is not permanent, it has the fault of decay. (12) What are the characteristics of the destruction and formation of the vessel world? They are the manner of destruction and the classification of kalpas. First, it is divided into three parts: (First) Briefly explaining the main points of the text: There are three causes for the destruction of the vessel world, such as the great earth, namely, fire burns, water rots, and wind dries and scatters. When it is destroyed, there are three that are not destroyed: 'Because its faults and dharma are the same.' As the sutra says, in the first dhyana, there is investigation like fire, so everything below the first dhyana is burned by fire, and everything above the second dhyana is not destroyed; in the second dhyana, there is joy like water, so everything below the second dhyana is rotted by water, and everything above the third dhyana is not destroyed; in the third dhyana, there is the wind of inhalation and exhalation, so everything below the third dhyana is dried by the wind, and everything above the fourth dhyana is not destroyed. Moreover, 'In the fourth dhyana, there is no shaking.' As the sutra says, external causes cannot destroy it. Similarly, 'Impermanent is its immeasurable palace, because sentient beings arise and perish together.' As the sutra says, when sentient beings of the fourth dhyana heaven are born, their immeasurable palaces arise simultaneously, and when they die, their immeasurable palaces perish simultaneously, so they are destroyed and formed. (Second) Explaining its meaning in detail: 'In the kalpa of destruction, the hells, when sentient beings are gone, the vessel world ends.' As the sutra says, when the abiding kalpa ends, no new sentient beings are born in hell, and the old sentient beings die and transfer to other realms, while those who have not died transfer to the hells of other worlds. First, all the hells of this world are destroyed. Animals and hungry ghosts are similar to this, however, if there are still sentient beings, they are destroyed first; sentient beings who are with the good realms are destroyed together with the good realms. After that, (on the earth) some people cultivate the second dhyana obtained naturally, and others follow and learn, and after death, they are reborn in the heaven of clear light. The desire realm gods are also similar to this. The Commentary on the Abhidharmakosha says: The people of Jambudvipa cultivate the first dhyana, and because there are no unpleasant sounds, they first are reborn in the desire realm heaven. The desire realm gods also cultivate the first dhyana, and after all die, they are reborn in the Brahma world, where they obtain the second dhyana naturally and are reborn in the heaven of clear light.

---

་ཡང་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆུས་འཇིག་ པ་ན་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་བར་ཐོབ་ནས་དེར་སྐྱེ་ཞིང་། རླུང་གིས་འཇིག་པ་ན་བཞི་པའི་ བར་ཐོབ་ནས་དེར་སྐྱེ་སྟེ། ཐོག་མར་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་འཇིག་གོ། དེ་ནས་སྣོད་ ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མེས་འཇིག་པ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་འཕེན་པ་ཟད་པས་ཡོ་བྱད་གསར་པ་རྣམས་ མི་འབྱུང་ཞིང་ཆར་མི་འབབ་པས། སྨན་དང་རྩི་ཤིང་ནགས་ཚལ་རྣམས་ཉི་མ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ སྲེག་ལ། འདི་བས་བཞི་འགྱུར་གྱིས་ཚ་བའི་ཉི་(ལྷ་མེད་པ་)མ་དྲུག་རིམ་གྱིས་ཤར་ནས། ཉི་མ་ གཉིས་པས་ལྟེང་ཀ་ཆེ་ཆུང་དང་། གསུམ་པས་ཆུ་བོ་ཆེ་ཆུང་དང་། བཞི་པས་མཚོ་མ་དྲོས་པ་ དང་། ལྔ་པ་དྲུག་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་རྣམས་བསྐེམས་ཤིང་། དྲུག་པ་དང་ བདུན་པས་རི་རབ་དང་ས་ཆེན་པོ་ཡང་བསྲེགས་ཏེ། མེ་ལྕེ་རླུང་གིས་ཁྱེར་བས་ཚངས་པའི་ འཇིག་རྟེན་མན་ཆད་བསྲེགས་ནས་དུ་བ་དང་ཐལ་བའི་ལྷག་མ་ཙམ་ཡང་མ་ལུས་པར་འཇིག་ གོ། དེའི་ཚེ་འོད་གསལ་བ་ལྷ་གཞོན་པ་རྣམས་མེ་ལྕེ་བྱུང་བར་དོགས་པས་སྐྲག་པ་ལ། ལྷ་ རྒན་པ་སྲིད་པ་འཆགས་འཇིག་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས། གྲོགས་པོ་དག་མ་འཇིགས་ཤིག། མེ་ལྕེ་འདི་ནི་སྔོན་ཡང་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ལན་མང་དུ་བསྲེགས་ནས་དེ་ཉིད་དུ་ མི་སྣང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དབུགས་འབྱིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནི་ལུས་འདྲ་ཞིང་གཅིག་ ཀྱང་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་དུ་གྱུར་པའི་ལྷ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཆུས་འཇིག་པ་ན་བསམ་གཏན་གཉིས་ པ་ཉིད་ལས་བྱུང་བའི་ཆུས་སྣོད་ཐམས་ཅད་ལན་ཚྭ་བཞིན་དུ་ཞུ་ནས་འཇིག་ཅིང་ཆུ་དེའང་མི་ 1-440 སྣང་བར་འགྱུར་ལ། རླུང་གིས་འཇིག་པ་ན་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ཉིད་ལས་བྱུང་བས་རླུང་ གིས་སར་ལུས་རླུང་ནད་ཀྱིས་བསྐམས་པ་ལྟར་སྣོད་ཐམས་ཅད་བསྐམས་ནས་མེད་པར་བྱེད་ ཅིང་། (མཛོད་འགྲེལ་ལས་འཐོར་པར་བཤད།) རླུང་དེའང་མི་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན། གདགས་ པར། དེ་ལྟར་ལྷུན་པོ་རྒྱ་མཚོ་ཆེ་དྭངས་པ། །དེ་བཞིན་མཐོ་རིས་ཟད་འགྱུར་ཤེས་ནས་ནི། །སྐྱེ་ བོ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟེན་པ་ཡི། །འཕགས་པའི་གནས་ལ་རྟག་ཏུ་བློ་ཞོག་ཅིག །ཅེས་པ་ ལྟར་རིག་པར་བྱའོ། །འཇིག་པར་བྱེད་པའི་མེ་དང་ཆུ་དང་རླུང་ཡང་རང་རང་གི་ས་བས་ཡིན་ གྱི། ས་རིས་མི་མཐུན་པས་འཇིག་པ་ནི་མེད་དེ། འོན་ཀྱང་ཕན་ཚུལ་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བས་ དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བཤད་པའོ། ། (གསུམ་པ།) དེ་དག་གི་གྲངས་དང་རིམ་པ་ནི། མེ་ཡིས་བདུན་ནོ་ཆུ་ཡིས་གཅིག །དེ་ལྟར་ཆུ་ བདུན་ཐལ་ན་ཡང་། །མེ་ཡིས་བདུན་ནོ་དེ་ནས་ནི། །མཇུག་ཏུ་རླུང་གིས་འཇིག་པ་ཡིན། །ཞེས་ པ་ལྟར་མེས་འཇིག་པ་ལན་བདུན་བདུན་གྱི་རྗེས་སུ་ཆུས་འཇིག་པ་ལན་རེ་རེ་འབྱུང་ཞིང་། དེ་ ལྟར་མེ་ཡིས་བཞི་བཅུ་རྩ་དགུ་དང་། ཆུས་བདུན་ཐལ་ནས། སླར་ཡང་མེས་ལན་བདུན་འཇིག་

【現代漢語翻譯】 還有另一種說法。同樣，當水毀滅世界時，眾生在達到第三禪定後轉生於彼處。當風毀滅世界時，眾生在達到第四禪定後轉生於彼處。最初，所有有情眾生的精華都會毀滅。然後，當外器世界被火毀滅時，由於有情眾生的福報耗盡，新的資具不再出現，也不再下雨。因此，藥草、樹木和森林都被這同一個太陽焚燒。接著，比這熱四倍的六個無神之太陽依次升起。第二個太陽燒燬小蓮花和大蓮花，第三個太陽燒燬小河流和大河流，第四個太陽燒燬未被加熱的湖泊，第五個和第六個太陽燒燬一半的大海，第六個和第七個太陽燒燬須彌山和大地。火焰被風吹動，焚燒至梵天世界以下，甚至連煙和灰燼的殘餘都不留下，完全毀滅。那時，光明天（lha gzhon pa）的年輕神祇們，因害怕火焰而驚恐。年長的神祇，精通世界形成和毀滅的神祇們安慰他們說：『朋友們，不要害怕！這火焰以前也多次焚燒過空虛的梵天世界，使其消失不見。』據說這些神祇身體相同，但認知各異。當水毀滅世界時，從第二禪定產生的水將所有外器世界像鹽一樣溶解並毀滅，水也隨之消失。當風毀滅世界時，從第三禪定產生的風像風病使身體乾枯一樣，使所有外器世界乾枯並消失。（《俱舍論釋》中說會被吹散。）風也隨之消失。因此，《量度經》（gdags pa）中說：『如是須彌山、大海、清澈之物，以及高處之天界亦會耗盡，知曉此理后，賢善之人應常將心安住于聖者之境。』應如是理解。毀滅世界的火、水、風都源於各自的業力，並非因為地界不和諧而毀滅。然而，由於它們相互關聯而生起，所以說是由於它們自身的力量所致。 （三）關於這些劫數的數量和次第是：『火七水一，如是水過七，火七然後是，最終風所毀。』如是，火毀滅七次之後，水毀滅一次。這樣，經過四十九次火災和七次水災後，再次發生七次火災。

【English Translation】 There is also another explanation. Similarly, when water destroys the world, beings, having attained the third dhyana (bsam gtan, concentration), are born there. When wind destroys the world, beings, having attained the fourth dhyana, are born there. Initially, all the essence of sentient beings is destroyed. Then, when the outer world is destroyed by fire, because the merit of sentient beings is exhausted, new resources do not arise, and it does not rain. Therefore, herbs, trees, and forests are burned by this same sun. Then, six suns, four times hotter than this, gradually rise. The second sun burns small and large lotuses, the third sun burns small and large rivers, the fourth sun burns lakes that have not been heated, and the fifth and sixth suns dry up half of the great oceans. The sixth and seventh suns burn Mount Meru and the great earth. The flames are carried by the wind, burning down to the Brahma world, and even the remnants of smoke and ashes are not left, completely destroyed. At that time, the young gods of the Clear Light (lha gzhon pa), fearing the flames, are terrified. The older gods, skilled in the formation and destruction of the world, comfort them, saying, 'Friends, do not be afraid! This flame has burned the empty Brahma world many times before, causing it to disappear.' It is said that these gods have the same body but different cognitions. When water destroys the world, the water arising from the second dhyana dissolves and destroys all outer worlds like salt, and the water also disappears. When wind destroys the world, the wind arising from the third dhyana, like a wind disease drying up the body, dries up and destroys all outer worlds. (The Commentary on the Treasury of Knowledge says they are scattered.) The wind also disappears. Therefore, in the 'Measure Text' (gdags pa), it says: 'Thus, Mount Meru, the ocean, clear things, and the heavens above will also be exhausted. Knowing this, virtuous people should always keep their minds in the realm of the noble ones.' It should be understood in this way. The fire, water, and wind that destroy the world all originate from their respective karmas, not because the earth realms are discordant. However, since they arise in mutual relation, it is said that it is due to their own power. (Three) The number and order of these destructions are: 'Fire seven, water one, thus water passes seven, fire seven, then finally wind destroys.' Thus, after fire destroys seven times, water destroys once. In this way, after forty-nine fires and seven floods, there are again seven fires.

---

ལ། དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་རླུང་གིས་ལན་གཅིག་འཇིག་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་བསྐལ་ཆེན་དྲུག་ཅུ་ རྩ་བཞི་ལ། མེས་འཇིག་པ་ནི་ལྔ་བཅུ་རྩ་དྲུག་དང་། ཆུས་འཇིག་པ་བདུན་དང་། རླུང་གིས་ འཇིག་པ་གཅིག་གོ། རྡོ་རྗེ་གདན་དང་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུའི་ཞིང་ ཁམས་ནི་དེ་དག་གིས་མི་འཇིག་པར་ཡང་གསུངས་སོ། ། (གཉིས་པ།) བསྐལ་པའི་རྣམ་གཞག་ལ་བཞི་སྟེ། བར་བསྐལ་ཀྱི་རྫོགས་བྱེད། གནས་ སྐབས་བཞིས་བསྐལ་ཆེན། བསྐལ་པའི་ཞར་འབྱུང་། ཞར་ལས་བྱུང་བའི་འཕྲོས་པའོ། །དང་ པོ་ནི། བསྐལ་ཆེན་གྱི་དབུས་སུ་འབྱུང་བས་བསྐལ་པ་བར་མ་ནི་གསུམ་སྟེ་ཞེས་མདོར་ བསྟན་ནས། དེ་དག་རིམ་གྱིས་འབྱུང་ཚུལ་རྒྱས་པར་འཆད་པ་ནི། སྔར་བྱུང་སེམས་ཅན་ 1-441 གཟུགས་ཅན་བཞིན། །དེ་ནས་རིམ་གྱིས་རོ་ལ་ཆགས། །ལེ་ལོས་སོག་འཇོག་བྱས་ནས་ནི། ། འཛིན་བཅས་རྣམས་ཀྱིས་ཞིང་དཔོན་བསྟབས། །ཞེས་པ་ལྟར་བསྐལ་པ་དང་པོའི་མི་རྣམས་ གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ལྟ་བུ་ཡིད་ལས་བྱུང་བ། ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་དང་དབང་པོ་རྣམས་ ཚང་བ། རང་གི་ལུས་ལ་འོད་ཡོད་པ། ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བ། ཟས་སུ་དགའ་བདེ་ཟ་བ། ཚེ་ ལོ་དཔག་མེད་ཐུབ་པ་ཡོད་པ་ལས། བར་སྐབས་སུ་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སའི་བཅུད་ཁ་དོག་ མར་སར་པ་ལྟ་བུ། རོ་སྦྲང་རྩི་བསྐོལ་མ་ལྟར་མངར་བ། སའི་སྟེང་ཆུས་ཁྱབ་པ་ལ་རླུང་གི་ སྤྲིས་མ་ལྟར་བྱས་པ་འབྱུང་སྟེ། རོ་ལ་ཆགས་པ་འགའ་ཞིག་སོར་མོས་བླངས་ནས་ཟོས་པས་ གཞན་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལྟར་བྱེད་ཅིང་། ཁམ་ཟས་ཟོས་པས་ལུས་རྩུབ་པ་དང་ལྕི་བར་འགྱུར་ ནས་འོད་ཡལ་ཞིང་མུན་པ་བྱུང་བ་ན་སྤྱིའི་ལས་ཀྱིས་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་འབྱུང་ངོ་། །རོ་ལ་ཆགས་ པས་སའི་བཅུད་དེ་ནུབ་པ་དང་། སའི་ཞག་སེར་པོ་སྦྲང་རྩིའི་རོ་ཅན་བྱུང་ཞིང་། ལྡུམ་པོའི་ ཚལ་དམར་པོ་སྦྲང་རྩིའི་རོ་ཅན་འབྱུང་ལ། དེ་ནུབ་པ་དང་མ་རྨོས་མ་བཏབ་པའི་འབྲས་སཱ་ ལུ་ཕུབ་མ་དང་ཤུན་པ་མེད་པ་འབྱུང་སྟེ། ཟས་རགས་པ་དེ་ཟོས་པས་རྒྱུ་མཐུན་འབྱུང་བའི་ གཤང་གཅིའི་ལམ་དང་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་བྱུང་ནས། སྔོན་གོམས་དང་ཚུལ་མིན་ཡིད་ལ་བྱེད་ པས་འཁྲིག་པ་སྤྱོད་པ་འབྱུང་ཞིང་། དེ་ལ་སྨད་པས་བསྲུང་བའི་ཆེད་དུ་ཁྱིམ་བྱེད་པ་འབྱུང་ངོ་། ། འབྲས་སཱ་ལུ་དེ་ནང་ཟ་བར་བྱ་བ་ནང་ལེན་ཞིང་། ནུབ་ཟ་བར་བྱ་བ་ནུབ་ལེན་པ་ན། ལེ་ ལོ་ཅན་འགའ་ཞིག་གིས་སོག་འཇོག་བྱས་པ་དང་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་དུ་བྱེད་པས་སླར་མི་ སྐྱེའོ། །དེ་ནས་ཞིང་བགོས་ཏེ་འཛིན་པ་ལ་མ་བྱིན་ལེན་བསྲུང་བའི་ཆེད་དུ་སྟོན་ཐོག་གི་དྲུག་ ལ་བསྟབས་ནས་ཞང་དབོན་བསྐོས་པས་མང་པོས་བཀུར་བའི་རྒྱལ་རིགས་བྱུང་ངོ་། །དེར་ཁ་ ཅིག་ཁྱིམ་གྱི་ཉེས་དམིགས་མཐོང་ནས་ཡིད་ཕྱིར་ཕྱོགས་པས་ཕྱི་རོལ་པའི་བྲམ་ཟེའི་རིགས་ དང་། ཁ་ཅིག་ལས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་

【現代漢語翻譯】 ལ། དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་རླུང་གིས་ལན་གཅིག་འཇིག་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་བསྐལ་ཆེན་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་ལ། མེས་འཇིག་པ་ནི་ལྔ་བཅུ་རྩ་དྲུག་དང་། ཆུས་འཇིག་པ་བདུན་དང་། རླུང་གིས་འཇིག་པ་གཅིག་གོ། རྡོ་རྗེ་གདན་དང་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུའི་ཞིང་ཁམས་ནི་དེ་དག་གིས་མི་འཇིག་པར་ཡང་གསུངས་སོ། ། 此後，六十四個大劫中，有五十六次被火毀滅，七次被水毀滅，一次被風毀滅。金剛座（Vajrasana）和鷲峰山（Grdhrakuta）以及受用圓滿報身佛的凈土不會被這些毀滅，經中如是說。 (གཉིས་པ།) བསྐལ་པའི་རྣམ་གཞག་ལ་བཞི་སྟེ། བར་བསྐལ་ཀྱི་རྫོགས་བྱེད། གནས་སྐབས་བཞིས་བསྐལ་ཆེན། བསྐལ་པའི་ཞར་འབྱུང་། ཞར་ལས་བྱུང་བའི་འཕྲོས་པའོ། །དང་པོ་ནི། བསྐལ་ཆེན་གྱི་དབུས་སུ་འབྱུང་བས་བསྐལ་པ་བར་མ་ནི་གསུམ་སྟེ་ཞེས་མདོར་བསྟན་ནས། དེ་དག་རིམ་གྱིས་འབྱུང་ཚུལ་རྒྱས་པར་འཆད་པ་ནི། སྔར་བྱུང་སེམས་ཅན་1-441གཟུགས་ཅན་བཞིན། །དེ་ནས་རིམ་གྱིས་རོ་ལ་ཆགས། །ལེ་ལོས་སོག་འཇོག་བྱས་ནས་ནི། །འཛིན་བཅས་རྣམས་ཀྱིས་ཞིང་དཔོན་བསྟབས། །ཞེས་པ་ལྟར་བསྐལ་པ་དང་པོའི་མི་རྣམས་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ལྟ་བུ་ཡིད་ལས་བྱུང་བ། ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་དང་དབང་པོ་རྣམས་ཚང་བ། རང་གི་ལུས་ལ་འོད་ཡོད་པ། ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བ། ཟས་སུ་དགའ་བདེ་ཟ་བ། ཚེ་ལོ་དཔག་མེད་ཐུབ་པ་ཡོད་པ་ལས། བར་སྐབས་སུ་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སའི་བཅུད་ཁ་དོག་མར་སར་པ་ལྟ་བུ། རོ་སྦྲང་རྩི་བསྐོལ་མ་ལྟར་མངར་བ། སའི་སྟེང་ཆུས་ཁྱབ་པ་ལ་རླུང་གི་སྤྲིས་མ་ལྟར་བྱས་པ་འབྱུང་སྟེ། རོ་ལ་ཆགས་པ་འགའ་ཞིག་སོར་མོས་བླངས་ནས་ཟོས་པས་གཞན་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལྟར་བྱེད་ཅིང་། ཁམ་ཟས་ཟོས་པས་ལུས་རྩུབ་པ་དང་ལྕི་བར་འགྱུར་ནས་འོད་ཡལ་ཞིང་མུན་པ་བྱུང་བ་ན་སྤྱིའི་ལས་ཀྱིས་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་འབྱུང་ངོ་། །རོ་ལ་ཆགས་པས་སའི་བཅུད་དེ་ནུབ་པ་དང་། སའི་ཞག་སེར་པོ་སྦྲང་རྩིའི་རོ་ཅན་བྱུང་ཞིང་། ལྡུམ་པོའི་ཚལ་དམར་པོ་སྦྲང་རྩིའི་རོ་ཅན་འབྱུང་ལ། དེ་ནུབ་པ་དང་མ་རྨོས་མ་བཏབ་པའི་འབྲས་སཱ་ལུ་ཕུབ་མ་དང་ཤུན་པ་མེད་པ་འབྱུང་སྟེ། ཟས་རགས་པ་དེ་ཟོས་པས་རྒྱུ་མཐུན་འབྱུང་བའི་གཤང་གཅིའི་ལམ་དང་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་བྱུང་ནས། སྔོན་གོམས་དང་ཚུལ་མིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་འཁྲིག་པ་སྤྱོད་པ་འབྱུང་ཞིང་། དེ་ལ་སྨད་པས་བསྲུང་བའི་ཆེད་དུ་ཁྱིམ་བྱེད་པ་འབྱུང་ངོ་། །འབྲས་སཱ་ལུ་དེ་ནང་ཟ་བར་བྱ་བ་ནང་ལེན་ཞིང་། ནུབ་ཟ་བར་བྱ་བ་ནུབ་ལེན་པ་ན། ལེ་ལོ་ཅན་འགའ་ཞིག་གིས་སོག་འཇོག་བྱས་པ་དང་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་དུ་བྱེད་པས་སླར་མི་སྐྱེའོ། །དེ་ནས་ཞིང་བགོས་ཏེ་འཛིན་པ་ལ་མ་བྱིན་ལེན་བསྲུང་བའི་ཆེད་དུ་སྟོན་ཐོག་གི་དྲུག་ལ་བསྟབས་ནས་ཞང་དབོན་བསྐོས་པས་མང་པོས་བཀུར་བའི་རྒྱལ་རིགས་བྱུང་ངོ་། །དེར་ཁ་ཅིག་ཁྱིམ་གྱི་ཉེས་དམིགས་མཐོང་ནས་ཡིད་ཕྱིར་ཕྱོགས་པས་ཕྱི་རོལ་པའི་བྲམ་ཟེའི་རིགས་དང་། ཁ་ཅིག་ལས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ （第二部分）劫的分類有四種：中劫的終結，以四個階段構成大劫，劫的順帶產生，以及從順帶產生中衍生的剩餘部分。第一種是：『由於出現在大劫的中間，所以中劫有三種』，簡要說明后，詳細闡述它們依次出現的狀況：『如同先前出現的有形眾生，然後逐漸貪著滋味，懶惰者開始囤積，於是執著的人們設立田主』。如是，第一劫的人們如同色界的諸神，由意念化生，肢體和器官完整，自身帶有光明，能在空中飛行，以喜悅為食，壽命長達無數年。但在中間階段，由於業力的影響，大地精華的顏色如同酥油，味道如同熬製的蜂蜜般甜美，大地上被水覆蓋，如同風中的泡沫般出現。一些貪著滋味的人用手指取食，其他人也紛紛效仿。食用粗糙的食物導致身體變得粗重，光明消失，出現黑暗，於是共同的業力產生了太陽和月亮。由於貪著滋味，大地精華逐漸消失，出現黃色的大地油脂，味道如同蜂蜜；出現紅色的叢林蔬菜，味道也如同蜂蜜。這些消失後，出現未經耕種的稻米，沒有稻殼和麩皮。食用這些粗糙的食物后，產生了大小便的通道以及男女的生殖器官。由於過去的習氣和不如理作意，開始出現性行為。因為厭惡這種行為，爲了保護自己而建造房屋。稻米在需要白天食用時白天收取，需要夜晚食用時夜晚收取。一些懶惰的人開始囤積，所有人都效仿，稻米不再生長。之後，爲了保護未經給予的田地，將收成的六分之一作為報酬，設立了田主，受到眾人尊敬的王族由此產生。其中一些人看到家庭的過患，心向外馳，成爲了外道婆羅門種姓；另一些人從事各種各樣的 After all of that, the wind destroys it once. In sixty-four such great eons, fifty-six are destroyed by fire, seven by water, and one by wind. It is also said that Vajrasana (Diamond Throne), Grdhrakuta (Vulture Peak Mountain), and the pure land of the Sambhogakaya (Enjoyment Body) will not be destroyed by these. (Second part) There are four aspects of the eon: the completion of the intermediate eon, the great eon with four phases, the incidental arising of the eon, and the remainder arising from the incidental. The first is: 'Because it occurs in the middle of the great eon, there are three intermediate eons,' which is briefly stated. The way they occur in sequence is explained in detail: 'Like the sentient beings that appeared before, with form, then gradually attached to taste. Lazy ones then hoard, and those with attachment establish field lords.' Thus, the people of the first eon are like gods of the form realm, born from mind, with complete limbs and faculties, having light in their own bodies, traveling in the sky, eating joy as food, and having immeasurable lifespans. In the meantime, due to the power of karma, the essence of the earth appears with a color like clarified butter, a taste as sweet as boiled honey, and the earth is covered with water, like foam in the wind. Some who are attached to taste take it with their fingers and eat it, and others do the same. Eating solid food makes the body coarse and heavy, the light disappears, and when darkness appears, the sun and moon arise from common karma. Because of attachment to taste, the essence of the earth disappears, and yellow earth oil with the taste of honey appears, and red garden vegetables with the taste of honey appear. When these disappear, uncultivated rice without husks or bran appears. Eating this coarse food causes the channels of excretion and the male and female organs to appear. Due to past habits and improper attention, sexual activity occurs, and because of despising it, houses are built for protection. When the rice is taken during the day to be eaten during the day, and taken during the night to be eaten during the night, some lazy ones hoard it, and everyone does the same, so it no longer grows. Then, fields are divided, and to protect against taking what is not given, a sixth of the harvest is given to the field lord, and the royal lineage, revered by many, arises. Some there see the faults of the household and turn their minds outward, becoming Brahmins of the outer paths; others engage in various kinds of

【English Translation】 After all of that, the wind destroys it once. In sixty-four such great eons, fifty-six are destroyed by fire, seven by water, and one by wind. It is also said that Vajrasana (Diamond Throne), Grdhrakuta (Vulture Peak Mountain), and the pure land of the Sambhogakaya (Enjoyment Body) will not be destroyed by these. (Second part) There are four aspects of the eon: the completion of the intermediate eon, the great eon with four phases, the incidental arising of the eon, and the remainder arising from the incidental. The first is: 'Because it occurs in the middle of the great eon, there are three intermediate eons,' which is briefly stated. The way they occur in sequence is explained in detail: 'Like the sentient beings that appeared before, with form, then gradually attached to taste. Lazy ones then hoard, and those with attachment establish field lords.' Thus, the people of the first eon are like gods of the form realm, born from mind, with complete limbs and faculties, having light in their own bodies, traveling in the sky, eating joy as food, and having immeasurable lifespans. In the meantime, due to the power of karma, the essence of the earth appears with a color like clarified butter, a taste as sweet as boiled honey, and the earth is covered with water, like foam in the wind. Some who are attached to taste take it with their fingers and eat it, and others do the same. Eating solid food makes the body coarse and heavy, the light disappears, and when darkness appears, the sun and moon arise from common karma. Because of attachment to taste, the essence of the earth disappears, and yellow earth oil with the taste of honey appears, and red garden vegetables with the taste of honey appear. When these disappear, uncultivated rice without husks or bran appears. Eating this coarse food causes the channels of excretion and the male and female organs to appear. Due to past habits and improper attention, sexual activity occurs, and because of despising it, houses are built for protection. When the rice is taken during the day to be eaten during the day, and taken during the night to be eaten during the night, some lazy ones hoard it, and everyone does the same, so it no longer grows. Then, fields are divided, and to protect against taking what is not given, a sixth of the harvest is given to the field lord, and the royal lineage, revered by many, arises. Some there see the faults of the household and turn their minds outward, becoming Brahmins of the outer paths; others engage in various kinds of

---

བྱེད་ཀྱང་དམན་པའི་ལས་མི་བྱེད་པས་རྗེའུ་རིགས་དང་། 1-442 ཁ་ཅིག་ངན་ལས་གནོད་པའི་ལས་འབའ་ཞིག་བྱེད་པས་དམངས་རིགས་དང་། ཁ་ཅིག་ རྒྱལ་པོའི་རྔན་པ་ལ་བལྟས་ནས་མི་གསོད་པ་གཏུམ་པོ་གདོལ་པའི་རིགས་རྣམས་ཀྱང་འབྱུང་ ངོ་། །དེ་ནས་ལས་ཀྱི་ལམ་ལྷག་པས། །ཚེ་ཐུང་ལོ་ནི་བཅུ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཕྱིས་རྒྱལ་ པོ་འགའ་ཞིག་གིས་ཆགས་པའི་དབང་གིས་ཞིང་མ་བགོས་པར་མང་དུ་བཟུང་བས་རྐུན་པོ་ བྱུང་ཞིང་། དེ་ལ་མཚོན་གྱིས་འདེབས་པས་ནམ་བརྐུས་སོ་ཞེས་རྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་ དགེ་བ་བཅུ་འབྱུང་། དེ་ལྷག་པར་སྤྱད་པས་ངན་སོང་གསུམ་འགྲུབ་ཅིང་། ཚེ་ལོ་དཔག་མེད་ ནས་བཅུ་པའི་བར་དུ་རིམ་གྱིས་འགྲིབ་སྟེ། བར་གྱི་བསྐལ་པ་དཔག་མེད་ནས། །ཚེ་ལོ་བཅུ་ པའི་བར་དུའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལྟར་འགྲིབ་པའི་ཚེ་ལོ་སུམ་ཅུ་པ་ནས་མུ་གེའི་བསྐལ་ པ་བར་མ་ལོ་བདུན་དང་ཟླ་བདུན་ཞག་བདུན་འབྱུང་སྟེ། མིས་ཆོས་མིན་སྤྱད་པ་ན་ལྷས་ཆར་ མི་འབེབས་ཤིང་འབྲུ་མི་སྨིན་པས། བཀྲེས་ཤིང་ཉམ་ཆུང་བ་རྣམས་འདུས་ནས་འཆི་བ་དང་། གབ་ཙེའི་ནང་དུ་ས་བོན་བཞག་ནས་རིན་པོ་ཆེ་ལྟར་སྲུང་བས་གབ་ཙེ་བ་དང་། ཤ་ཟད་ནས་ ཤི་མ་ཐག་རུས་པ་སྣུམ་མེད་དཀར་པོར་འགྱུར་བ་དང་། རུས་པ་དཀར་པོ་ཆུ་ནང་བཅུག་སྟེ་ བསྐོལ་ནས་འཐུང་བས་རུས་གོང་དཀར་བོ་བ་དང་། ཐུར་མས་ཉི་མ་རེས་མོས་སུ་ཟས་འགྱེད་ པ་དང་། ཐུར་མས་རྩིག་སྲུབ་ནས་འབྲུ་བྲུས་ཏེ་ཆུ་ནང་བསྐོལ་ཏེ་འཐུང་བ་ཐུར་མས་འཚོ་བ་ ཞེས་བྱ་བ་གསུམ་གྱིས་ཕལ་ཆེར་འཆི་ཞིང་། ཤི་བ་རྣམས་ཀྱང་ཡི་དྭགས་སུ་སྐྱེའོ། །ལྷག་མ་ རྣམས་འདུས་ཏེ་སྐྱོ་བ་ཅུང་ཟད་བསྐྱེད་ནས་མི་དགེ་ཅི་རིགས་པ་སྤངས་པས་རེ་ཞིག་ཚེའང་མི་ འགྲིབ་ཅིང་མུ་གེའང་འཆད་དོ། །དེ་ནས་ཡང་སྐྱོ་བ་མེད་པར་ཆོས་མིན་སྤྱད་པ་ལས་ཚེ་ལོ་ཉི་ ཤུ་པར་འགྲིབས་པ་ན། ནད་ཀྱི་བསྐལ་པ་བར་མ་ཟླ་བདུན་དང་ཞག་བདུན་འབྱུང་སྟེ། མི་མ་ ཡིན་རྣམས་ཀྱིས་ཡམས་དང་གནོད་པ་དང་འགོ་བའི་ནད་གསོར་མི་རུང་བ་སྣ་ཚོགས་བཏང་ ནས། སྨན་སྟེར་བ་དང་གཡོག་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར། ཟུག་རྔུ་དྲག་པོས་གཟིར་ཞིང་ 1-443 ཕལ་ཆེར་འཆིའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་འདུས་ཏེ་སྐྱོ་བ་བར་མ་བསྐྱེད་ནས་མི་དགེ་བ་ཅི་རིགས་སུ་ སྤངས་པས་རེ་ཞིག་ཚེའང་མི་འགྲིབ་ཅིང་ནད་ཀྱང་འཆད་དོ། །དེ་ནས་སྐྱོ་བ་མེད་པར་ཆོས་ མིན་ཤས་ཆེར་སྤྱད་པས་ཚེ་ལོ་བཅུ་པར་འགྲིབ་པ་ན། ཚེ་རྒུད་པ་རིང་ན་ལོ་བཅུ་དང་། ལུས་ རྒུད་པ་མཐོ་གང་ཆང་གང་དང་། ལོངས་སྤྱོད་རྒུད་པས་མར་དང་འབྲུ་མར་དང་སྦྲང་རྩི་དང་བུ་ རམ་དང་ལན་ཚྭ་ནི་མེད་ཅིང་། ཟས་ཀྱི་མཆོག་ཁྲེ་རྒོད་དང་། གོས་ཀྱི་མཆོད་སྐྲའི་ལྭ་བ་དང་། རྒྱན་གྱི་མཆོག་མཚོན་ཆ་ལ་བྱེད་དེ། བུ་མོ་རྣམས་ཀྱང་ཟླ་བ་ལྔ་ལོན་ནས་བག་མ་ལ་གཏང་ བ་འབྱུང་

【現代漢語翻譯】 有些人不做卑賤的工作，是婆羅門種姓（Brahman）；有些人只做有害的壞事，是平民種姓（common people）；有些人爲了國王的賞賜而殺人，是殘暴的旃陀羅種姓（Chandalas）。然後，由於業的殘餘，如『壽命短，只有十歲』所說，後來一些國王因貪慾而大量佔有土地，不分給農民，導致盜賊出現。用刀劍懲罰他們，他們就謊稱沒有偷竊等等，造作十種不善業。更加放縱這些惡行，就會墮入三惡道，壽命從無數年逐漸減少到十年，如『從中間的無數劫，到壽命十年』所說。這樣衰減到壽命三十歲時，就會發生饑荒劫，持續七年七個月零七天。人們行非法之事，天神不下雨，莊稼不成熟，飢餓和虛弱的人們聚集在一起死亡。把種子放在盒子裡，像珍寶一樣守護，這叫做『盒子人』。肉吃光后，剛死去的骨頭變得沒有油脂，呈白色。把白骨放在水中煮沸後飲用，這叫做『白骨堆』。用勺子輪流每天分食物，用勺子從墻縫裡挖出糧食，放在水中煮沸後飲用，這叫做『勺子生活』。大多數人因這三種方式而死亡，死去的人也轉生為餓鬼。剩下的人聚集在一起，稍微產生厭離心，放棄各種不善業，暫時壽命也不會減少，饑荒也會停止。然後，又沒有厭離心，行非法之事，壽命減少到二十歲時，就會發生疾病劫，持續七個月零七天。非人（non-human beings）散佈各種無法治癒的瘟疫、災害和傳染病，沒有人提供藥物或照顧，人們遭受劇烈的痛苦而大多死亡。剩下的人聚集在一起，產生中等的厭離心，放棄各種不善業，暫時壽命也不會減少，疾病也會停止。然後，又沒有厭離心，大多行非法之事，壽命減少到十歲時，就會發生刀兵劫，持續很久。身體衰弱，身高只有一拃或一肘；生活困苦，沒有酥油、穀物油、蜂蜜、紅糖和鹽；最好的食物是粗糧，最好的衣服是頭髮做的衣服，最好的裝飾是武器。甚至女孩在五個月大時就被送去結婚。

【English Translation】 Some do not do lowly work, so they are Brahmans (Brahman); some only do harmful bad deeds, so they are common people (common people); some kill for the king's reward, so they are cruel Chandalas (Chandalas). Then, due to the remainder of karma, as it is said, 'Short life, only ten years old,' later some kings, due to greed, seized much land without dividing it among the farmers, leading to the emergence of thieves. Punishing them with swords, they falsely claimed not to have stolen, and so on, creating ten non-virtuous deeds. Indulging in these evils even more, they would fall into the three lower realms, with lifespans gradually decreasing from countless years to ten years, as it is said, 'From countless intermediate kalpas, to a lifespan of ten years.' Thus, when the lifespan decreases to thirty years, a famine kalpa will occur, lasting seven years, seven months, and seven days. When people engage in non-dharma, the gods do not send rain, and crops do not ripen, so hungry and weak people gather together and die. Putting seeds in boxes and guarding them like jewels is called 'box people.' After the flesh is gone, the bones of the newly dead become without oil and white. Putting white bones in water and boiling them to drink is called 'white bone heap.' Using spoons to distribute food in turn every day, and using spoons to dig grains from the cracks in the walls, boiling them in water and drinking them, is called 'spoon life.' Most people die from these three ways, and those who die are also reborn as pretas (hungry ghosts). The remaining people gather together, generate a little renunciation, and abandon various non-virtuous deeds, so temporarily the lifespan does not decrease, and the famine also ceases. Then, without renunciation again, engaging in non-dharma, when the lifespan decreases to twenty years, a disease kalpa will occur, lasting seven months and seven days. Non-human beings (non-human beings) spread various incurable plagues, disasters, and contagious diseases, without anyone providing medicine or care, people suffer severe pain and mostly die. The remaining people gather together, generate moderate renunciation, and abandon various non-virtuous deeds, so temporarily the lifespan does not decrease, and the disease also ceases. Then, without renunciation again, mostly engaging in non-dharma, when the lifespan decreases to ten years, a weapon kalpa will occur, lasting a long time. The body is weak, the height is only a span or a cubit; life is difficult, there is no butter, grain oil, honey, brown sugar, and salt; the best food is coarse grain, the best clothes are clothes made of hair, and the best decoration is weapons. Even girls are sent to be married when they are five months old.

---

ངོ་། །དེའི་ཚེ་མཚོན་གྱི་བསྐལ་པ་བར་མ་ཞག་བདུན་འབྱུང་སྟེ་མི་རྣམས་ཕན་ཚུན་ རྔོན་པས་རི་དྭགས་མཐོང་བ་ལྟར་གནོད་སེམས་དྲག་པོ་སྐྱེས་ནས། གང་བླངས་པ་ཐམས་ཅད་ མཚོན་ཆ་རྣོན་པོ་བརྡ་བར་གྱུར་པས་གཅིག་གིས་གཅིག་གསོད་ཅིང་ཕལ་ཆེར་འཆིའོ། །ནད་ དང་མཚོན་གྱིས་ཤི་བ་རྣམས་ཀྱང་དམྱལ་བར་སྐྱེའོ། །དེའི་ཚེ་གླིང་གཉིས་སུ་བཀྲེས་སྐོམ་ཙམ་ དང་། མདོག་ངན་ཞིང་ཉམ་ཆུང་བ་ཙམ་དང་། གནོད་སེམས་ཙམ་འབྱུང་ངོ་། །མཛོད་འགྲེལ་ དུ་གསུམ་ཀ་ཚེ་ལོ་བཅུ་པ་ལ་འབྱུང་བར་བཤད་ཅིང་། དགེ་འདུན་ལ་བསོད་སྙོམས་འབུལ་ བ་དང་། སྨན་འབུལ་བ་དང་། ཉི་མ་འགའ་ཞིག་སྲོག་གཅོད་སྤངས་ན་དེ་དག་ལས་ཐར་བར་ ཡང་གསུངས་སོ། །གདགས་པར། ཚེ་ལོ་བཅུ་པ་རེ་རེ་ལ་རེས་མོས་སུ་འབྱུང་བར་བཤད་ ཅིང་། རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱང་དེ་ལྟར་བཞེད་དོ། །དེ་དག་གིས་ནི་གནས་པའི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ གཅིག་ཚར་ཕྱིན་ཞིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་སྟེ། བསྐལ་པ་མཚོན་དང་ནད་ དང་ནི། །མུ་གེ་རྣམས་ཀྱིས་ཚར་ཕྱིན་ཏོ། །ཞག་རྣམས་དང་ནི་ཟླ་བ་དང་། །ལོ་བདུན་དག་སྟེ་ གོ་རིམ་བཞིན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (གཉིས་པ།) བསྐལ་ཆེན་ནི་བཤད་ཟིན་པ་ལྟར། བརྒྱད་ཁྲི་པ་ནས་བཅུ་པའི་བར་དུ་རིམ་ གྱིས་མར་འབྲི་བའི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་གཅིག་སྟེ་ཡ་ཐོག་རིང་པོ་དང་སླར་ཡང་ཡར་འཕེལ་བ་ 1-444 དང་ཞེས་པ་ནི་མཚོན་གྱི་རྗེས་སུ་ཕན་ཚུན་འདུས་ནས་སྐྱོ་བ་ཤས་ཆེར་བསྐྱེད་པ་ལས། འདི་ལྟ་ བུ་ལ་མཚོན་ན། སྙིང་རྗེ་པདྨ་དཀར་པོར། ཚེ་ལོ་བཅུ་པའི་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ། རྗེ་བཙུན་ བྱམས་པ་འཁྲུ་གང་པ་ཅིག་བྱོན་ནས་ལུས་ཆེ་ཞིང་ཚེ་རིང་བའི་རྒྱུ་ནི་མི་དགེ་བ་བཅུ་སྤངས་ པའོ་ཞེས་ཆོས་བསྟན་པ་དང་། ལུས་ཀྱི་གསུམ་སྤངས་བས་ཉི་ཤུ་པ་དང་ལྔ་བཅུ་པ་དང་བརྒྱ་ བར་འཕེལ་ཞིང་། ངག་གི་བཞི་སྤངས་པས་(རིམ་པ་བཞིན་ཕྱེད་དང་སུམ་བརྒྱ། ལྔ་བརྒྱ། སྟོང་།)ཉིས་སྟོང་ པ་དང་། ཡིད་ཀྱི་གསུམ་སྤངས་པས་(རིམ་བཞིན། ལྔ་སྟོང་། ཁྲི། ཉི་ཁྲི། ཆོས་མ་ཡིན་པའི་ཆགས་པས་ཆགས་པ་ དང་འདོད་པས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང་ལོག་ཆོས་ལྡན་པ་སྤངས་པས།)བཞི་ཁྲི་བར་འཕེལ་ལ། ཕ་དང་མར་ བཟུང་ནས་བྱམས་པ་བསྒོམས་པས་བརྒྱད་ཁྲི་བར་འཕེལ་ཏེ། ལུས་དང་མདོག་དང་སྟོབས་ དང་དབང་ཕྱུག་དང་དབང་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱང་འཕེལ་ནས། ས་གཞི་ཐམས་ཅད་བྱ་གག་ འཕུར་བས་སླེབ་ཙམ་གྱི་བར་ཡོད་པའི་གྲོང་གིས་ཁྱབ་པ་དང་། སྙེ་མ་རེ་ལ་འབྲུ་བྲེ་བཞི་བཞི་ འབྱུང་བ་དང་། བུ་མོ་རྣམས་ཀྱང་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ལོན་ནས་བག་མར་གཏོང་བ་ལ་སོགས་པར་ གསུངས་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལྷག་པར་སྤྱད་པའི་དབང་གིས་ ཚེ་ལོ་བཅུ་པའི་བར་དུ་མར་འབྲི་བ་གཉིས་ནི་བར་གྱི་ཁུག་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་བཅོ་བརྒྱད་དང་ སླར་ཡང་དགེ་བའི་དབང

【現代漢語翻譯】 那時，會出現為期七天的刀兵劫，人們會像獵人看到獵物一樣互相殘殺，生起強烈的害心。凡是拿起的任何東西，都會變成鋒利的武器，互相殘殺，大部分人都會死去。因疾病和刀兵而死的人也會墮入地獄。那時，在兩個洲，只有飢渴，只有醜陋和虛弱，只有害心。在《俱舍論釋》中說，這三種災難都發生在人壽十歲時。如果向僧眾供養齋飯，供養醫藥，幾天不殺生，也能從中解脫。在《發智論》中說，這三種災難在人壽十歲時輪流發生。國王的兒子也這樣認為。這些就標誌著住劫的一個中期結束和圓滿。如經文所說：『刀兵、疾病和饑荒，使劫數終結。七天、一月和七年，依次發生。』 （第二，）大劫如前所述，從八萬歲到十歲之間逐漸減少的一個中期劫，即最初的漫長時期，以及隨後的增長，是指在刀兵劫之後，人們聚集在一起，大多產生悲傷。例如，《悲華經》中說，在人壽十歲的人們中，至尊彌勒（梵文：Maitreya，慈氏）出現，宣說身體高大、壽命長久的原因是斷除了十不善業。斷除身的三種不善業，壽命會增長到二十歲、五十歲和一百歲。斷除語的四種不善業，壽命會增長到（依次為三百五十歲、五百歲、一千歲）二千歲。斷除意的三種不善業，壽命會增長到（依次為五千歲、一萬歲、二萬歲，斷除對非法之物的貪戀、慾望的壓制和邪見）四萬歲。如果將父母視為親人並修持慈愛，壽命會增長到八萬歲。身體、膚色、力量、權勢和能力也會增長。整個大地都被村莊覆蓋，村莊之間的距離只有烏鴉飛過那麼遠。每根稻穗能產出四斗穀物。女兒們五百歲時才出嫁等等。之後，由於更加盛行十不善業，壽命減少到十歲，這兩個減少的過程是中期劫的低谷。像這樣的過程有十八個，然後又因善業的力量而增長。

【English Translation】 At that time, there will be a seven-day intermediate kalpa (劫，kalpa) of weapons, where people will prey on each other like hunters seeing prey, giving rise to intense malice. Whatever is taken will transform into sharp weapons, and they will kill each other, with most dying. Those who die from disease and weapons will also be reborn in hell. At that time, in two continents, there will only be hunger and thirst, only ugliness and weakness, and only malice. In the 'Treasury of Knowledge Commentary,' it is said that all three occur when life expectancy is ten years. It is also said that offering alms to the Sangha (僧伽，community of monks), offering medicine, and abstaining from killing for a few days can liberate one from these. In the 'Treatise on Establishments,' it is said that these three occur in rotation when life expectancy is ten years each. The king's son also holds this view. These mark the end and completion of one intermediate kalpa of the abiding kalpa. As the scripture says: 'Weapons, disease, and famine bring the kalpa to an end. Seven days, a month, and seven years, in that order.' (Secondly,) The great kalpa is as previously described, an intermediate kalpa gradually decreasing from eighty thousand years to ten years, which is the initial long period, and the subsequent increase, refers to people gathering together after the kalpa of weapons, mostly generating sadness. For example, in the 'Karunapundarika Sutra (悲華經，Lotus of Compassion Sutra),' it is said that among the people with a life expectancy of ten years, the venerable Maitreya (梵文：Maitreya，慈氏) appears, teaching that the reason for a large body and long life is the abandonment of the ten non-virtuous actions. Abandoning the three non-virtuous actions of the body will increase life expectancy to twenty, fifty, and one hundred years. Abandoning the four non-virtuous actions of speech will increase life expectancy to (three hundred and fifty, five hundred, one thousand, respectively) two thousand years. Abandoning the three non-virtuous actions of the mind will increase life expectancy to (five thousand, ten thousand, twenty thousand, respectively, abandoning attachment to unlawful things, suppression of desire, and holding wrong views) forty thousand years. If parents are regarded as relatives and loving-kindness is practiced, life expectancy will increase to eighty thousand years. Body, complexion, strength, power, and abilities will also increase. The entire earth will be covered with villages, with the distance between villages only as far as a crow can fly. Each stalk of rice will yield four bre of grain. Daughters will be married off at the age of five hundred, and so on. Afterwards, due to the increased prevalence of the ten non-virtuous actions, life expectancy decreases to ten years, and these two decreasing processes are the troughs of the intermediate kalpa. There are eighteen such processes, and then there is an increase due to the power of virtuous actions.

---

་གིས། དེ་རྣམས་ཚེ་ནི་བརྒྱད་ཁྲིའི་བར། །ཞེས་པ་ལྟར་ཡར་སྐྱེ་བ་ གཅིག་ནི་མ་ཐོག་རིང་མོ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་བཅུ་དགུ་ལ་བཅུ་དང་། གཅིག་ལ་ སྣོད་འཇིག་པས་ཉི་ཤུར་འཇིག་རྟེན་འཇིག་གོ། ཐོག་མཐའི་རྐྱང་པ་རེ་དང་བར་གྱི་ཁུག་པ་རེ་ ནི་དུས་མཉམ་པར་བཤད་ཅིང་། དེ་དག་ལ་ལོ་བརྒྱ་འམ་ཉིས་བརྒྱ་ཞིང་ལོ་རེ་རེས་འཕེལ་ འགྲིབ་བྱེད་པར་འདོད་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། དགེ་སྡིག་སྟོབས་ཆེ་ཆུང་གི་དབང་གིས་འཕེལ་ འགྲིབ་སྟོབས་ཆེ་ཆུང་དུ་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །(ཐོག་མཐའི་རྐྱང་བ་གཉིས་ཀྱི་འཕེལ་འགྲིབ་ནི་བུལ་བར་བཤད། བར་གྱི་ཁུག་པ་རྣམས་ཀྱི་འཕེལ་འགྲིབ་ནི་འགྲིབ་པ་ལ་མི་དགེ་བ་སྟོབས་ཆེ་བས་མྱུར་ལ་ཡར་འཕེལ་བ་ན་ཡང་དགེ་སྟོབས་ཆེ་ 1-445 བས་མྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །) བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུར་འཇིག་རྟེན་ཞིག་ནས་སྟོངས་པར་འདུག་གོ་ ཞེས་པ་ནི་དེའི་བར་ལ་འཕེལ་འགྲིབ་མི་འཇུག་ཀྱང་ཡུལ་མཉམ་པའོ། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ ཤུར་འཇིག་རྟེན་འཆགས་སོ། །ཞེས་པ་ནི་གཅིག་ལ་སྣོད་དང་བཅུ་དགུ་ལ་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་ རྟེན་ཏེ། འཆགས་པ་དང་པོ་རླུང་ནས་ནི། །དམྱལ་བའི་སྲིད་པའི་བར་དུའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ སེམས་ཅན་གྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སྣོད་འཆགས་པའི་སྔ་ལྟས་སུ་གྱུར་པའི་རླུང་འཇམ་པོ་ དལ་བུས་ལངས་པ་ལས་ཐོག་མར་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་གཞན་རྣམས་ཡས་རིམ་བཞིན་ འཆགས་ཤིང་། དེའི་རྗེས་སུ་རླུང་ནས་རི་རབ་ཀྱི་བར་མས་རིམ་བཞིན་འཆགས་སོ། །དེའང་ གང་མཇུག་ཏུ་ཞིག་པ་དེ་དང་པོར་འཆགས་པས། རླུང་གི་ཞིག་པའི་རྗེས་ཡིན་ན་བསམ་གཏན་ གསུམ་པ་མན་ཆད་དང་། ཆུས་ཞིག་པའི་རྗེས་ཡིན་ན་གཉིས་པ་མན་ཆད་དང་། མེས་ཞིག་ པའི་རྗེས་ཡིན་ན་དང་པོ་མན་ཆད་ནས་འཐབ་བྲལ་གྱི་བར་གྱི་གཞལ་མེད་ཁང་རྣམས་བར་ སྣང་ལ་སྤྲུལ་པ་ལྟར་འཆགས་སོ། །དེ་ནས་རིམ་གྱིས་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་རླུང་དལ་བུས་ ལངས་པ་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་ལས་འོག་གཞིའི་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་ འཆགས་ཤིང་། དེའི་སྟེང་དུ་སྤྲིན་གསེར་གྱི་སྙིང་པོ་ཅན་ལས་ཆར་ཆེན་པོ་བབས་པས་ཆུའི་ དཀྱིལ་འཁོར་དང་། དེའི་སྟེང་དུ་རླུང་གིས་འཐས་ཤིང་སྲ་བར་བྱས་པས་སའི་དཀྱིལ་འཁོར་ དང་། དེའི་སྟེང་དུ་སྤྲིན་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ཅན་ལས་ཆར་བབས་པས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་རྣམས་ འཆགས་ཏེ། སྙིང་རྗེ་པདྨ་དཀར་པོར། ཆུ་དེའི་ནང་ན་གསེར་གྱི་པདྨ་འདབ་མ་སྟོང་དང་ལྡན་ པ་སྟོང་སྣང་ནས། གནས་གཙང་མའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཅིའི་སྔ་ལྟས་ཡིན་ཞེས་བརྟགས་པ་ན། བསྐལ་པ་འདི་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་འབྱུང་བར་ཤེས་ཏེ། བསྐལ་པ་འདི་ནི་བཟང་པོའོ་ཞེས་ བསྒྲགས་སོ་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་ངོ་། །རྒྱ་མཚོའི་ཁམས་བཟང་ཤོས་རྣམས་རླུང་གིས་བསྲུབས་པ་ ལས་རི་རབ་དང་། བར་མ་རྣམས་བསྲུབས་པ་ལས་གསེར་གྱི་རི་བདུན་དང་།

【現代漢語翻譯】 如是，『彼等壽命達八萬歲』，如是向上增長的一次是非常漫長的。像這樣十九個中劫加上一個器世界毀滅劫，二十個劫世界毀滅。初始和最終的單劫以及中間的壞劫，據說時間相等。認為它們每年增減一百年或兩百年是不合理的，因為善惡力量的大小會導致增減力量的大小。（據說初始和最終兩個單劫的增減是緩慢的，中間的壞劫的減少是因為不善業力強大而迅速，而向上增長時也因為善業力強大而迅速。）中間二十個劫世界毀滅，意味著其間沒有增減，時間相等。中間二十個劫世界形成，其中一個形成器世界，十九個形成有情世界。如『形成之初從風開始，直至地獄之頂』所說，由於眾生的業力，作為器世界形成的先兆，柔和的風緩慢升起，首先在虛空中形成，其他依次向上形成。之後，從風到須彌山依次向下形成。同樣，最後毀滅的首先形成。如果是風毀滅之後，則從第三禪以下；如果是水毀滅之後，則從第二禪以下；如果是火毀滅之後，則從第一禪以下，直至無熱天之間的宮殿，如幻化般在虛空中形成。然後，逐漸地，如前所述，柔和的風聚集在一起，形成下部基礎的風輪。在其上，從金色的雲層降下大雨，形成水輪。在其上，風將其凝固，形成地輪。在其上，從各種雲層降下雨水，形成大海。在《慈悲白蓮經》中說：『在那水中，有千瓣金色蓮花顯現，凈居天的天人們觀察這是什麼預兆，得知此劫將有千佛出世，因此宣告此劫是賢劫。』大海中最好的精華被風攪動，形成須彌山；中間的精華被攪動，形成七金山；

【English Translation】 Thus, 'Their lifespan reaches eighty thousand years,' such an upward increase is very long. Like this, nineteen intermediate kalpas plus one vessel-world destruction kalpa, twenty kalpas the world is destroyed. The initial and final single kalpas, and the intermediate decay kalpas, are said to be equal in time. It is unreasonable to think that they increase or decrease by one hundred or two hundred years each year, because the magnitude of good and evil forces causes the magnitude of increase and decrease. (It is said that the increase and decrease of the initial and final two single kalpas are slow, the decrease of the intermediate decay kalpas is rapid because of the great power of unwholesome karma, and the upward increase is also rapid because of the great power of wholesome karma.) Twenty intermediate kalpas the world is destroyed, meaning that there is no increase or decrease in between, and the time is equal. Twenty intermediate kalpas the world is formed, one of which forms the vessel-world, and nineteen form the sentient-world. As it is said, 'In the beginning of formation, it starts from wind, up to the top of hell,' due to the karma of sentient beings, as a precursor to the formation of the vessel-world, a gentle wind rises slowly, first forming in the sky, and others form upwards in order. After that, from wind to Mount Sumeru, they form downwards in order. Similarly, what is destroyed last forms first. If it is after the destruction by wind, then from the third dhyana downwards; if it is after the destruction by water, then from the second dhyana downwards; if it is after the destruction by fire, then from the first dhyana downwards, up to the palaces between the Anavatapta, they form in the sky like illusions. Then, gradually, as mentioned before, the gentle winds gather together, forming the great wheel of wind at the lower base. Above it, heavy rain falls from the golden clouds, forming the water wheel. Above it, the wind solidifies it, forming the earth wheel. Above it, rain falls from various clouds, forming the great oceans. In the Karunapundarika Sutra, it says: 'In that water, a thousand-petaled golden lotus appears, the gods of the Pure Abodes observe what this omen is, and know that a thousand Buddhas will appear in this kalpa, therefore they proclaim that this kalpa is a Bhadrakalpa.' The best essence of the ocean is churned by the wind, forming Mount Sumeru; the intermediate essences are churned, forming the seven golden mountains;

---

ངན་པ་རྣམ་ 1-446 བསྲུབས་པ་ལས་གླིང་དང་གླིང་ཕྲན་དང་ཁོར་ཡུག་གི་རི་རྣམས་འཆགས་སོ། །སེམས་ཅན་ འཆགས་པ་ནི། རླུང་གིས་ཞིག་པའི་རྗེས་སུ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ནས་གསུམ་པ་ལ་སོགས་ པར་སྐྱེ་ཞིང་ཆུས་ཞིག་པའི་རྗེས་སུ་གསུམ་པ་ནས་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་ལ། འདི་ནི་ མེས་ཞིག་པའི་རྗེས་ཡིན་པས། གཉིས་པ་འོད་གསལ་བའི་ལྷ་ཚེ་དང་བསོད་ནམས་དང་ལས་ ཟད་པ་ཞིག་ཤི་འཕོ་ནས་ཚངས་པ་ཆེན་པོར་སྐྱེས་ཏེ་ཤེད་བདག་ཏུ་རྟོག་གོ། དེ་གཅིག་པུ་སྐྱོ་ བར་གྱུར་ནས་(འདི་སྐྱོ་བ་ནི་ཡིད་བདེ་མ་ཡིན་གྱི་སྐྱོ་བ་ཡིན་ནོ། །)སེམས་ཅན་གཞན་ཡང་འདིར་སྐྱེ་བར་ གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་སྨོན་པ་ན་སླར་ཡང་འགའ་ཞིག་གོང་མ་ནས་དེར་སྐྱེས་པ་ནི་ཤེད་ལས་སྐྱེས་ སུ་རྟོག་ཅིང་། དེ་དག་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐ་དད་ཀྱང་ཚངས་པ་ཆུང་བར་འདུ་ཤེས་མཐུན་པས། ལུས་ཐ་དད་ཅིང་འདུ་ཤེས་གཅིག་པའི་ལྷ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ཡས་རིམ་གྱིས་འདོད་ ལྷ་དྲུག་དང་། བྱང་དང་ནུབ་དང་ཤར་དང་ལྷོའི་མི་རྣམས་འཆགས་ཤིང་། དེར་མི་དགེ་བ་སྤྱད་ པའི་དབང་གིས་ངན་སོང་གསུམ་རིམ་གྱིས་འཆགས་ཏེ། དམྱལ་བར་སེམས་ཅན་གཅིག་སྐྱེས་ པ་དང་། འཆགས་པ་རྫོགས་པ་དང་། གནས་པ་རྩོམ་པ་དང་། ཚེ་ལོ་དཔག་མེད་ནས་འགྲིབ་ པ་མགོ་ཚུགས་པ་རྣམས་མཉམ་པའོ། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུར་འཇིག་རྟེན་འཆགས་ནས་ གནས་པར་འདུག་གོ་ཞེས་པ་ནི། དེ་ནས་ཡར་སྐྱེ་མར་འབྲི་བའི། །བསྐལ་པ་གཞན་ནི་བཅོ་ བརྒྱད་དང་། །ཡར་སྐྱེ་བ་ནི་གཅིག་ཡིན་ཏེ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་འཆགས་པ་འདི། །བར་གྱི་ བསྐལ་པ་ཉི་ཤུར་གནས། །ཞེས་པ་ལྟར་ཏེ། སར་ཁུག་པ་ཉི་ཤུར་གནས་པར་ཡང་གསུངས་ སོ། །གནས་པའི་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་སྟོང་འབྱུང་སྟེ། དེ་ཡང་གསང་བ་ བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མདོར། སྔོན་བསྐལ་པ་མཛེས་པར་སྣང་བ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ རྣམ་པར་བརྒྱན་པར་སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་བཀོད་པའི་རྒྱལ་ པོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱོན་ཏེ། དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཡུལ་ 1-447 འཁོར་སྲུང་དུ་གྱུར་པ་ལ་སྲས་སྟོང་ཡོད་པ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཞུགས་པར་ཤེས་ནས། གང་སྔོན་ལ་འཚང་རྒྱ་བ་བརྟག་པའི་ཕྱིར་བུམ་པའི་ནང་དུ་མཚན་བྱང་རྣམས་བཅུག་སྟེ་རིམ་ གྱིས་བཏོན་པ་ན། དང་བོར་རྒྱལ་བུ་ཆེ་ཤོས་རྣམས་པར་དག་པའི་བློ་གྲོས་བྱུང་བ་ནི་རྒྱལ་བ་ འཁོར་བ་འཇིག་དང་། མཐར་ཆུང་ཤོས་བློ་མཐའ་ཡས་པ་བྱུང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་མོས་པ་དང་། བཙུན་མོ་དམ་པ་མ་སྨད་པའི་བང་དུ་བརྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པའི་ཁྱེའུ་ཆོས་ཀྱི་སེམས་དཔའ་ནི་སངས་ རྒྱས་སྟོང་གི་སྐུ་དང་བསྟན་པ་གྲུང་བར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དཔལ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་དང་། བཙུན་ མོ་དཔེ་མེད་མའི་བང་སུ་སྐྱེས་པ་ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་ནི་སང

【現代漢語翻譯】 攪拌后，形成了大陸、小島和周圍的山脈。眾生的形成是：風災之後，眾生從第四禪天降生到第三禪天等；水災之後，眾生從第三禪天降生到第二禪天等。現在這是火災之後的景象，第二禪天光明天（藏文：འོད་གསལ་བའི་ལྷ་，梵文天城體：आभस्वर देव，梵文羅馬擬音：Ābhāsvara deva，漢語字面意思：光音天）的神，壽命、福報和業力耗盡后，死亡並轉生到大梵天（藏文：ཚངས་པ་ཆེན་པོ，梵文天城體：महाब्रह्मा，梵文羅馬擬音：Mahābrahmā，漢語字面意思：大梵天），並認為自己是主宰。 他獨自感到寂寞（這裡的寂寞不是指快樂的寂寞），心想：『希望其他眾生也出生在這裡。』當他這樣祈願時，又有一些眾生從更高的天界降生到這裡，他便認為這些眾生是自己創造的。這些眾生的身體形態各不相同，但都一致認為自己是小梵天（藏文：ཚངས་པ་ཆུང་བ，梵文天城體：ब्रह्मकायिक，梵文羅馬擬音：Brahmakāyika，漢語字面意思：梵眾天），因此被稱為『身體不同但認知相同的神』。之後，逐漸形成了六慾天，以及東西南北的人類。由於造作惡業，三惡道也逐漸形成。地獄中一個眾生的誕生，世界的形成圓滿，安住開始，以及從無數年的壽命開始減少，這些都是同時發生的。』 『二十中劫中，世界形成並安住』，正如經文所說：『從那以後，向上增長向下減少的劫有十八個，向上增長的劫有一個，這樣世界形成，安住在二十中劫中。』正如經文所說，世界安住在二十個『薩爾庫』中。在這個賢劫中，將會有千佛出世。在《秘密不可思議經》中記載：過去在『美妙顯現劫』中，在一個名為『遍飾世界』的國土中，出現了一位名為『無量功德珍寶莊嚴王』的佛陀。當時，燃燈佛（藏文：མར་མེ་མཛད，梵文天城體：दीपंकर，梵文羅馬擬音：Dīpaṃkara，漢語字面意思：燃燈）轉輪聖王（藏文：འཁོར་ལོས་སྒྱུར，梵文天城體：चक्रवर्तिन्，梵文羅馬擬音：Cakravartin，漢語字面意思：轉輪王）是守護國土的國王，他有上千個兒子，得知他們將證得圓滿菩提后，爲了測試誰先成佛，他將所有兒子的名字放入瓶中，然後依次取出。首先取出的是大兒子『清凈智慧』，他就是拘留孫佛（藏文：འཁོར་བ་འཇིག，梵文天城體：क्रकुछन्द，梵文羅馬擬音：Krakucchanda，漢語字面意思：拘留孫）；最後取出的是小兒子『無量智慧』，他就是妙意佛（藏文：མོས་པ，梵文天城體：रुचिक，梵文羅馬擬音：Rucika，漢語字面意思：妙意）。一位以卑賤女僕身份轉世的男孩『法之勇士』，發願成為千佛的護法和弘揚者，他就是具誓金剛手（藏文：ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ，梵文天城體：वज्रपाणि，梵文羅馬擬音：Vajrapāṇi，漢語字面意思：金剛手）。一位以無與倫比的母親身份轉世的『法之智慧』

【English Translation】 After churning, continents, islands, and surrounding mountains were formed. The formation of sentient beings is as follows: after the destruction by wind, beings are born from the Fourth Dhyana heaven to the Third Dhyana heaven, and so on; after the destruction by water, beings are born from the Third Dhyana heaven to the Second Dhyana heaven, and so on. Now, this is after the destruction by fire, so a god from the Second Dhyana heaven of Clear Light (Tibetan: འོད་གསལ་བའི་ལྷ་, Sanskrit Devanagari: आभस्वर देव, Sanskrit Romanization: Ābhāsvara deva, Literal Chinese meaning: God of Clear Light), having exhausted his lifespan, merit, and karma, dies and is reborn in the Great Brahma heaven (Tibetan: ཚངས་པ་ཆེན་པོ, Sanskrit Devanagari: महाब्रह्मा, Sanskrit Romanization: Mahābrahmā, Literal Chinese meaning: Great Brahma), and imagines himself to be the lord. He feels lonely alone (this loneliness is not a pleasant one), and thinks, 'May other sentient beings also be born here.' When he prays in this way, some beings are again born there from higher realms, and he imagines that these beings are born from his power. Although the forms of these beings are different, they all agree that they are Lesser Brahmas (Tibetan: ཚངས་པ་ཆུང་བ, Sanskrit Devanagari: ब्रह्मकायिक, Sanskrit Romanization: Brahmakāyika, Literal Chinese meaning: Brahma Assembly), so they are called 'gods with different bodies but the same perception.' Then, gradually the six desire realms are formed, as well as the people of the North, West, East, and South. Due to practicing non-virtue, the three lower realms are gradually formed. The birth of one sentient being in hell, the completion of the formation of the world, the beginning of abiding, and the beginning of the decrease from immeasurable years of life, all occur simultaneously. 'In twenty intermediate kalpas, the world is formed and abides,' as the scripture says: 'From then on, there are eighteen kalpas of increasing upwards and decreasing downwards, and one kalpa of increasing upwards, so the world is formed and abides in twenty intermediate kalpas.' As the scripture says, the world abides in twenty 'Sarkuks.' In this Fortunate Kalpa, a thousand Buddhas will appear. In the 'Secret Inconceivable Sutra,' it is recorded: In the past, in the 'Beautiful Appearance Kalpa,' in a land called 'Completely Adorned World,' a Buddha named 'Immeasurable Merit Jewel Adornment King' appeared. At that time, the Buddha Dipamkara (Tibetan: མར་མེ་མཛད, Sanskrit Devanagari: दीपंकर, Sanskrit Romanization: Dīpaṃkara, Literal Chinese meaning: Lamp Maker) was a Chakravartin king (Tibetan: འཁོར་ལོས་སྒྱུར, Sanskrit Devanagari: चक्रवर्तिन्, Sanskrit Romanization: Cakravartin, Literal Chinese meaning: Wheel-Turning King) who protected the kingdom, and he had a thousand sons. Knowing that they would attain perfect Bodhi, in order to test who would become a Buddha first, he put the names of all the sons into a vase and then took them out one by one. The first to be taken out was the eldest son 'Pure Wisdom,' who is the Buddha Krakucchanda (Tibetan: འཁོར་བ་འཇིག, Sanskrit Devanagari: क्रकुछन्द, Sanskrit Romanization: Krakucchanda, Literal Chinese meaning: Krakucchanda); the last to be taken out was the youngest son 'Immeasurable Wisdom,' who is the Buddha Rucika (Tibetan: མོས་པ, Sanskrit Devanagari: रुचिक, Sanskrit Romanization: Rucika, Literal Chinese meaning: Desire). A boy who was reincarnated as a lowly maidservant, 'Courageous Mind of Dharma,' vowed to be the protector and propagator of the thousand Buddhas, he is Vajrapani (Tibetan: ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ, Sanskrit Devanagari: वज्रपाणि, Sanskrit Romanization: Vajrapāṇi, Literal Chinese meaning: Vajra Hand). 'Wisdom of Dharma,' who was born as an unparalleled mother

---

ས་རྒྱས་སྟོང་ལ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ བསྐོར་བར་སྐུལ་བར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ཚངས་པ་གཙུག་ཕུད་ཅན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ རྣམས་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་བསྐལ་བ་བཟང་པོའི་མདོར། ཡུལ་རིགས་འོད་དང་ཡབ་ཡུམ་སྲས། ། རིམ་འགྲོ་ཤེས་རབ་རྫུ་འཕྲུལ་མཆོག །འཁོར་འདུས་སྐུ་ཚེ་དམ་ཆོས་གནས། །སྐུ་གདུང་བཅུ་ གསུམ་དོན་གྱིས་བཤད། །ཅེས་བྱ་སྟེ་སྟོན་པ་འདི་ལ་མཚོན་ན། ཡུལ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་སེར་སྐྱའོ། ། རིགས་ནི་རྒྱལ་རིགས་སོ། །འོད་ནི་འདོམ་གང་ངོ་། །ཡབ་ནི་ཟས་གཙང་མའོ། །ཡུམ་ནི་སྒྱུ་ འཕྲུལ་ཆེན་མོའོ། །སྲས་ནི་སྒྲ་གཅན་འཛིན་ནོ། །རིམ་གྲོ་བ་ནི་ཀུན་དགའ་བོའོ། །ཤེས་རབ་ ཅན་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ནི་ཤཱ་རིའི་བུའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ནི་མོའུ་གལ་གྱི་བུའོ། ། འཁོར་འདུས་པ་ནི་བརྒྱ་ཕྲག་ཕྱེད་དང་བཅུ་གསུམ་མོ། །སྐུ་ཚེ་ནི་ལོ་བརྒྱད་ཅུ་དང་། དམ་པའི་ ཆོས་ནི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་ལྔར་གནས་སོ། །སྐུ་གདུང་ནི་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་ པའོ། །སྙིང་རྗེ་པདྨ་དཀར་པོར། བར་བསྐལ་དང་པོ་འདིའི་ཚེ་ལོ་བཞི་ཁྲི་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ འཁོར་བ་འཇིག་དང་། སུམ་ཁྲི་པ་ལ་གསེར་ཐུབ་དང་། ཉི་ཁྲི་པ་ལ་འོད་སྲུངས་དང་། བརྒྱ་པ་ ལ་ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་པོ་བྱོན་པར་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་མདོར། སྟོན་པ་ འདི་ཉིད་རྫ་མཁན་གྱི་ཁྱེའུ་སྣང་བྱེད་དུ་གྱུར་པ་ན་རྒྱལ་བ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་ལ་སེམས་ 1-448 བསྐྱེད་དེ། གྲངས་མེད་གཅིག་ཏུ་ཚོགས་བསགས་པ་ལས་ཚོང་དཔོན་ཤེས་རབ་བཟང་པོར་ གྱུར་པ་ན་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ཡན་ལག་གི་དྲུང་དུ་ས་དང་པོ་ཐོབ་ཅིང་། གྲངས་མེད་ གཉིས་པ་སོང་བ་དང་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་གཞོན་ནུ་སྤྲིན་དུ་གྱུར་པ་ནས་སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་ ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ས་བརྒྱད་པ་ཐོབ་ནས་གྲངས་མེད་གསུམ་སོང་བ་ལས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་ སངས་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །ཕྱིས་ཚེ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་པར་འཕེལ་བ་ན་རྒྱལ་བ་བྱམས་པ་ འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་ཏེ། འཁོར་འདུས་པ་དང་པོ་ལ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་དགུ་དང་། ཐེར་འབུམ་ཆེན་པོ་ཕྲག་དྲུག་འབྱུང་ཞིང་། དེ་ནས་རིམ་གྱིས་སེང་གེ་དང་། རབ་གསལ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། མེ་ཏོག་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ལ། མཐར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཅུང་པོ་མོས་ པའམ་སྣང་མཛད་འབྱུང་སྟེ། དེ་ནི་འཁོར་དང་སྐུ་ཚེ་དང་མཛད་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ སྟོང་གི་གཞན་ཐམས་ཅད་དང་མཉམ་པར་གསུངས་སོ། །བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདིའི་འོག་ཏུ་ བསྐལ་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་ལྔར་སངས་རྒྱས་མི་འབྱུང་ཞིང་། དེ་ནས་བསྐལ་པ་སྙན་གྲགས་ཆེན་པོ་ ལ་སངས་རྒྱས་ཁྲི་ཕྲག་གཅིག་འབྱུང་ངོ་། །དེའི་འོག་བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཅུར་ཡང་སངས་རྒྱས་མི་ འབྱུང་ཞིང་། དེ་ནས་བསྐལ་བ་སྐར་མ་ལྟ་བུ་ལ་སངས་རྒྱས་བརྒྱད་ཁྲི་འབྱུང་ངོ་། །དེ་འོག

【現代漢語翻譯】 據記載，梵天勸請于賢劫千佛前轉法輪。此外，在《賢劫經》中，對每一尊佛都以『國土、種姓、光芒、父母、子、侍者、智慧、神通、眷屬、壽命、正法住世、舍利』這十三種方式進行了闡述。以釋迦牟尼佛為例：國土是迦毗羅衛城，種姓是剎帝利，光芒有一尋，父親是凈飯王，母親是摩耶夫人，兒子是羅睺羅，侍者是阿難陀，智慧第一的是舍利弗，神通第一的是目犍連，眷屬有一千二百五十人，壽命八十歲，正法住世五千年，舍利廣佈。等等。 在《悲華經》中記載：在第一個小劫，人壽四萬歲時，有拘留孫佛出世；人壽三萬歲時，有金寂佛出世；人壽二萬歲時，有迦葉佛出世；人壽一百歲時，有釋迦牟尼佛出世。在《菩薩藏經》中記載：釋迦牟尼佛曾為陶師之子名曰能作時，即已於大釋迦牟尼佛前發菩提心，經歷一無數劫積聚資糧，轉世為商主善慧時，于寶髻佛前獲得初地；經歷第二個無數劫，轉世為婆羅門童子名曰云時，于燃燈佛前獲得八地，最終經歷第三個無數劫而成佛。後來，人壽增長至八萬歲時，彌勒佛將降生於世，初會說法時，將有九百六十萬阿羅漢，之後依次有師子、勝光、華、第二華等佛出世，最後一位是彌勒佛的弟弟名曰妙或能照，他的眷屬、壽命、事業等與千佛相同。在這個賢劫之後，有六十五劫沒有佛出世，之後在名稱極盛劫中，將有一萬俱胝佛出世。在那之後，又有八十劫沒有佛出世，之後在星宿劫中，將有八萬佛出世。在那之後...

【English Translation】 It is said that Brahma requested the turning of the Dharma wheel before the thousand Buddhas of the Bhadrakalpa (Good Aeon). Furthermore, in the 'Bhadrakalpika Sutra,' each Buddha is described in thirteen aspects: 'Land, lineage, radiance, parents, son, attendant, wisdom,神通(Tibetan: རྫུ་འཕྲུལ།, Sanskrit: ṛddhi, Romanization: riddhi, meaning: magical power), retinue, lifespan, duration of the true Dharma, and relics.' Taking Shakyamuni Buddha as an example: the land is Kapilavastu, the lineage is Kshatriya, the radiance is one fathom, the father is King Suddhodana, the mother is Queen Maya, the son is Rahula, the attendant is Ananda, the foremost in wisdom is Shariputra, the foremost in神通(Tibetan: རྫུ་འཕྲུལ།, Sanskrit: ṛddhi, Romanization: riddhi, meaning: magical power) is Maudgalyayana, the retinue is one thousand two hundred and fifty, the lifespan is eighty years, the true Dharma will last for five thousand years, and the relics will be widely distributed. And so on. In the 'Karunapundarika Sutra' (White Lotus of Compassion), it is recorded that in the first intermediate kalpa, when human lifespan is forty thousand years, Krakucchanda Buddha will appear; when human lifespan is thirty thousand years, Kanakamuni Buddha will appear; when human lifespan is twenty thousand years, Kashyapa Buddha will appear; and when human lifespan is one hundred years, Shakyamuni Buddha will appear. In the 'Bodhisattva Pitaka Sutra,' it is recorded that when Shakyamuni Buddha was the son of a potter named Nanga, he generated the mind of enlightenment before the Great Shakyamuni Buddha, accumulated merit for one asamkhyeya kalpa, and when he was reborn as the merchant chief Sadamati, he attained the first bhumi before Ratnasikhi Buddha; after the second asamkhyeya kalpa, when he was reborn as the Brahmin boy named Megha, he attained the eighth bhumi before Dipamkara Buddha, and finally attained complete enlightenment after the third asamkhyeya kalpa. Later, when human lifespan increases to eighty thousand years, Maitreya Buddha will descend into the world, and at the first turning of the Dharma wheel, there will be nine hundred and sixty million Arhats, followed by Buddhas such as Simha, Prabhasa, Pushpa, and Dvitiya Pushpa. The last one will be Maitreya Buddha's brother named Moti or Prabhamkara, whose retinue, lifespan, and activities will be the same as the thousand Buddhas. After this Bhadrakalpa, there will be sixty-five kalpas without any Buddha appearing, and then in the Atisara Kalpa, there will be one kotitrisahasra Buddhas appearing. After that, there will be eighty kalpas without any Buddha appearing, and then in the Tarakara Kalpa, there will be eighty thousand Buddhas appearing. After that...

---

་ཏུ་ བསྐལ་པ་སུམ་བརྒྱར་སངས་རྒྱས་མི་འབྱུང་ཞིང་། དེ་ནས་བསྐལ་པ་ཡོན་ཏན་བཀོད་པ་ལ་ སངས་རྒྱས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་འབྱུང་ངོ་། །ཞེས་ཀྱང་སྐལ་བཟང་ལས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ ན་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བའི་བསྐལ་པ་ནི་ཉུང་ཞིང་། མུན་པའི་བསྐལ་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་བས་ སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་ཏུ་བྱོན་ནས་བསྟན་པ་གནས་པའི་དུས་སུ་དལ་འབྱོར་ཐོབ་པ་རྣམས་ ཀྱིས་དམ་པའི་ཆོས་ལ་འབད་པར་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་འཇིག་པ་དང་སྟོང་པ་དང་ འཆགས་པ་དང་གནས་པའི་གནས་སྐབས་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཅུ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་ཅེས་བྱའོ། །དེའང་ཞིང་ཁམས་འདིའི་ 1-449 དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་གྱི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ནི་མེད་དེ། བརྒྱད་སྟོང་འགྲེལ་བར། བསྐལ་ པ་སྐར་མ་ལྟ་བུའི་མར་འགྲིབ་ལའང་ད་ལྟའི་བར་བསྐལ་ཉི་ཁྲི་ཡོད་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ དང་། ཐུབ་དབང་འོད་དཔག་མེད་དང་རྡོ་རྗེ་རབ་འཇོམས་དང་། །སྐུ་མཆོག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ འཁོར་ལོ་རབ་སྒྲོགས་དང་། ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་སེང་གེ་རྣམ་སྣང་སྙིང་པོ་དང་། །ཆོས་ཀྱི་འོད་ ཟེར་པདྨ་རབ་ཏུ་རྒྱས་པ་དང་། །མངོན་པར་མཁྱེན་པ་ཀུན་གྱི་གཟི་བརྗིད་རྒྱལ་པོ་དང་། ཟླ་ བའི་ཐུགས་མངའ་བཟང་པོའི་དཔལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བར་སྐབས་ཀྱི་སྡོམ་སྟེ། ཕལ་ བོ་ཆེར། སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་ཞིང་མི་མཇེད་ཀྱི་བསྐལ་ཆེན་ལ། འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་ ཞིང་བདེ་བ་ཅན་གྱི་ཞག་གཅིག་གོ་ཞེས་པ་ནས། སངས་རྒྱས་བཅུ་གཅིག་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྔ་མ་ སྔ་མའི་བསྐལ་ཆེན་ལ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་ཞག་རེར་གསུངས་ཤིང་། སངས་རྒྱས་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་ སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པ་ཅན་གྱིས་ཐོས་ཀྱི། གཞན་གྱིས་ནི་མི་ཐོས་པར་ཡང་ གསུངས་སོ། །བསྐལ་ཆེན་ལས་འཕྲོས་ནས། །དེ་གྲངས་མེད་གསུམ་ལ་སངས་རྒྱས། །འབྱུང་ ངོ་མར་ནི་འགྲིབ་པ་ཡི། །བརྒྱ་ཡི་བར་ལ་དེ་དག་འབྱུང་། །རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་གཉིས་ཀ་ ལ། །ཞེས་པའི་གྲངས་མེད་ནི་གྲངས་ཀྱི་གནས་གཞན་དྲུག་ཅུའི་ཐ་མ་ཡིན་ལ། དེའང་ལུང་ སིལ་བུར་འབྱུང་བ་ལྟར་སྡོམ་དུ་བྱས་ན། གཅིག་བཅུ་བརྒྱ་སྟོང་ཁྲི་འབུམ་དང་། །ས་ཡ་བྱེ་བ་ དུང་ཕྱུར་རྣམས། །རྐྱང་པའི་གྲངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཐེར་འབུམ་(དང་ཐེར་འབུམ་ཆེན་པོ་ཞེས་སོགས) ཁྲག་ཁྲིག་རབ་བཀྲམ་དང་། །གཏམས་དཀྲིགས་མི་འཁྲུགས་ཁྱད་ཕྱིན་དང་། །བང་སྟེང་དེར་ འདྲེན་མཐའ་སྣང་དང་། །རྒྱུ་རིག་འོད་མཛེས་དབང་པོ་དང་། །ལེགས་ཕྱིན་རྟོགས་འགྲོ་འབྱིང་ རྡུལ་དང་། །རྒྱ་རྟགས་སྟོབས་འཁོར་བརྡ་ཤེས་དང་། །རྣམ་འབྱུང་དང་ནི་སྟོབས་མིག་རྣམས། ཆེན་པོའི་ཟླ་དང་བཅས་པ་སྟེ། གྲངས་མེད་པ་ནི་ཐ་མ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ བཅུ་འགྱུར་དུ་བསྒྲེ་ཞིང་། བར་ནས་བརྒྱ

【現代漢語翻譯】 在三百萬個大劫中，不會有佛陀出現。然後，在功德莊嚴劫中，將會有八萬四千尊佛陀出現。'正如《賢劫經》中所說。因此，佛陀出現的劫是稀少的，而黑暗的劫是極其漫長的。因此，在佛陀降臨世間並住世的時期，那些獲得閑暇和圓滿的人們應該努力修持正法。如是，世界壞滅、空無、形成和住留這四個階段，是八十個中劫。所有這些合起來稱為一個大劫。但這只是就此方世界而言，並非絕對確定。在《八千頌般若經釋》中說：'即使在星辰般遞減的劫中，至今也有兩萬個劫。'頂禮能仁世尊無量光佛、金剛摧破佛、殊勝身不退轉法輪佛、法幢獅子遍照心要佛、法光蓮花盛開佛、現證一切威光王佛、月智賢善吉祥佛。這是中間的總結。在《大方廣佛華嚴經》中說：'在釋迦牟尼佛的娑婆世界的一個大劫，是無量光佛的極樂世界的一天。'從這開始，直到十一尊佛，前一尊佛的大劫是后一尊佛的一天。這些佛陀只有具足普賢菩薩行愿的菩薩才能聽聞，其他人則無法聽聞。從大劫引申開來：'在三個無數劫中，會有佛陀出現。在遞減的時期，在一百個中間劫中，這些佛陀將會出現。'緣覺佛則在兩個時期都會出現。'這裡所說的'無數'是六十個數量級的最後一個。如果按照零散的經文中出現的進行總結，那就是：一、十、百、千、萬、十萬、百萬、千萬、億、兆。這些應該被理解為單數。萬萬（和萬萬大數等），不可思議，無數，無量，無邊，無等，不可數，不可稱，不可思議，不可量，不可說，不可說不可說，這些都帶有'大'字，'無數'是最後一個。'就像這樣，所有這些都以十倍遞增，中間經過一百。 在三百萬個大劫中，不會有佛陀出現。然後，在功德莊嚴劫中，將會有八萬四千尊佛陀出現。'正如《賢劫經》中所說。因此，佛陀出現的劫是稀少的，而黑暗的劫是極其漫長的。因此，在佛陀降臨世間並住世的時期，那些獲得閑暇和圓滿的人們應該努力修持正法。如是，世界壞滅、空無、形成和住留這四個階段，是八十個中劫。所有這些合起來稱為一個大劫。但這只是就此方世界而言，並非絕對確定。在《八千頌般若經釋》中說：'即使在星辰般遞減的劫中，至今也有兩萬個劫。'頂禮能仁世尊無量光佛、金剛摧破佛、殊勝身不退轉法輪佛、法幢獅子遍照心要佛、法光蓮花盛開佛、現證一切威光王佛、月智賢善吉祥佛。這是中間的總結。在《大方廣佛華嚴經》中說：'在釋迦牟尼佛的娑婆世界的一個大劫，是無量光佛的極樂世界的一天。'從這開始，直到十一尊佛，前一尊佛的大劫是后一尊佛的一天。這些佛陀只有具足普賢菩薩行愿的菩薩才能聽聞，其他人則無法聽聞。從大劫引申開來：'在三個無數劫中，會有佛陀出現。在遞減的時期，在一百個中間劫中，這些佛陀將會出現。'緣覺佛則在兩個時期都會出現。'這裡所說的'無數'是六十個數量級的最後一個。如果按照零散的經文中出現的進行總結，那就是：一、十、百、千、萬、十萬、百萬、千萬、億、兆。這些應該被理解為單數。萬萬（和萬萬大數等），不可思議，無數，無量，無邊，無等，不可數，不可稱，不可思議，不可量，不可說，不可說不可說，這些都帶有'大'字，'無數'是最後一個。'就像這樣，所有這些都以十倍遞增，中間經過一百。

【English Translation】 For three hundred myriads of kalpas, Buddhas will not appear. Then, in the Auspiciously Arrayed Kalpa (yon tan bkod pa), eighty-four thousand Buddhas will appear.' As stated in the Bhadrakalpika Sutra (skal bzang). Therefore, the kalpas in which Buddhas appear are rare, while the kalpas of darkness are exceedingly long. Thus, during the time when Buddhas appear in the world and their teachings abide, those who have obtained leisure and endowments should strive in the sacred Dharma. Thus, the four phases of the world—destruction, emptiness, formation, and abiding—are eighty intermediate kalpas. All of these together are called one great kalpa. However, this is only in relation to this realm and is not absolutely certain. In the commentary on the Ashtasahasrika Prajnaparamita Sutra, it is said: 'Even in the kalpas that decrease like stars, there have been twenty thousand kalpas until now.' Homage to the Sugata Amitabha (thub dbang 'od dpag med), Vajra Overthrower (rdo rje rab 'joms), Supreme Body Irreversible Wheel (sku mchog phyir mi ldog pa'i 'khor lo rab sgrogs), Dharma Banner Lion All-Illuminating Essence (chos kyi rgyal mtshan seng ge rnam snang snying po), Dharma Light Lotus Fully Blossoming (chos kyi 'od zer padma rab tu rgyas pa), Manifestly Knowing All Majesty King (mngon par mkhyen pa kun gyi gzi brjid rgyal po), and Moon Mind Excellent Glory (zla ba'i thugs mnga' bzang po'i dpal). This is an intermediate summary. In the Avatamsaka Sutra (phal bo che), it is said: 'One day in the Sukhavati (bde ba can) realm of Amitabha (od dpag med) is one great kalpa in the Sahā world (mi mjed) of Shakyamuni Buddha (shākya thub pa).' From this point onward, for those eleven Buddhas, the great kalpa of each preceding Buddha is one day for each succeeding Buddha. These Buddhas are heard only by Bodhisattvas who possess the conduct of Samantabhadra (kun tu bzang po), and not by others. Expanding from the great kalpa: 'In three countless kalpas, Buddhas will appear. In the decreasing period, in one hundred intermediate kalpas, these Buddhas will appear.' Pratyekabuddhas appear in both periods. The 'countless' (grangs med) mentioned here is the last of the sixty numerical places. If summarized according to what appears in scattered sutras, it is: one, ten, hundred, thousand, ten thousand, hundred thousand, million, ten million, hundred million, trillion. These should be understood as singular numbers. Hundred trillion (and great hundred trillion, etc.), incalculable, immeasurable, boundless, incomparable, uncountable, unnameable, inconceivable, unfathomable, unspeakable, unspeakable unspeakable, these all have 'great' attached, and 'countless' is the last. Like this, all of them increase tenfold, passing through a hundred in between. For three hundred myriads of kalpas, Buddhas will not appear. Then, in the Auspiciously Arrayed Kalpa (yon tan bkod pa), eighty-four thousand Buddhas will appear.' As stated in the Bhadrakalpika Sutra (skal bzang). Therefore, the kalpas in which Buddhas appear are rare, while the kalpas of darkness are exceedingly long. Thus, during the time when Buddhas appear in the world and their teachings abide, those who have obtained leisure and endowments should strive in the sacred Dharma. Thus, the four phases of the world—destruction, emptiness, formation, and abiding—are eighty intermediate kalpas. All of these together are called one great kalpa. However, this is only in relation to this realm and is not absolutely certain. In the commentary on the Ashtasahasrika Prajnaparamita Sutra, it is said: 'Even in the kalpas that decrease like stars, there have been twenty thousand kalpas until now.' Homage to the Sugata Amitabha (thub dbang 'od dpag med), Vajra Overthrower (rdo rje rab 'joms), Supreme Body Irreversible Wheel (sku mchog phyir mi ldog pa'i 'khor lo rab sgrogs), Dharma Banner Lion All-Illuminating Essence (chos kyi rgyal mtshan seng ge rnam snang snying po), Dharma Light Lotus Fully Blossoming (chos kyi 'od zer padma rab tu rgyas pa), Manifestly Knowing All Majesty King (mngon par mkhyen pa kun gyi gzi brjid rgyal po), and Moon Mind Excellent Glory (zla ba'i thugs mnga' bzang po'i dpal). This is an intermediate summary. In the Avatamsaka Sutra (phal bo che), it is said: 'One day in the Sukhavati (bde ba can) realm of Amitabha (od dpag med) is one great kalpa in the Sahā world (mi mjed) of Shakyamuni Buddha (shākya thub pa).' From this point onward, for those eleven Buddhas, the great kalpa of each preceding Buddha is one day for each succeeding Buddha. These Buddhas are heard only by Bodhisattvas who possess the conduct of Samantabhadra (kun tu bzang po), and not by others. Expanding from the great kalpa: 'In three countless kalpas, Buddhas will appear. In the decreasing period, in one hundred intermediate kalpas, these Buddhas will appear.' Pratyekabuddhas appear in both periods. The 'countless' (grangs med) mentioned here is the last of the sixty numerical places. If summarized according to what appears in scattered sutras, it is: one, ten, hundred, thousand, ten thousand, hundred thousand, million, ten million, hundred million, trillion. These should be understood as singular numbers. Hundred trillion (and great hundred trillion, etc.), incalculable, immeasurable, boundless, incomparable, uncountable, unnameable, inconceivable, unfathomable, unspeakable, unspeakable unspeakable, these all have 'great' attached, and 'countless' is the last. Like this, all of them increase tenfold, passing through a hundred in between.

---

ད་མ་རྙེད་པ་ནི་མིང་གང་ཡང་རུང་བ་གཞུག་པར་ 1-450 གསུངས་སོ། །དེ་ལ་མདོ་དང་བྱང་སར། གྲངས་མེད་དང་པོས་ས་དང་པོའི་བར་དང་། གཉིས་ པས་ས་བདུན་པའི་བར་དང་། གསུམ་པས་ས་བཅུ་པའི་བར་རྫོགས་ནས་འཚང་རྒྱ་བར་ གསུངས་ཤིང་། (དབྱིག་གཉེན་དང་སེང་བཟང་།)ཁ་ཅིག་ནི་གསུམ་ཚན་དུ་ཆོས་མཐུན་པས་གསུམ་ ཞེས་བརྗོད་ཀྱི། དོན་ལ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། དང་པོ་གསུམ་གྱིས་མོས་སྤྱོད་ཀྱི་ས་དང་། དེ་ནས་གསུམ་གསུམ་གྱིས་ས་བཅུ་པོ་རེ་རེ་རྫོགས་པར་བཞེད་ཅིང་། འགའ་ཞིག་(བསྐལ་བཟང་) ཏུ་བདུན་དང་(སྡེ་བ་ཐ་དད་བཀླག་པར།)བཅུས་རྫོགས་པར་གསུངས་བའང་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ བརྩོན་འགྲུས་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཡུན་ཐུང་ངུ་ལའང་བསྐལ་པ་མང་ པོའི་ཚོགས་འདུམས་པ་ཡོད་དེ། (གསང་ཆེན་ཐབས་མཁས་ཀྱི་)མདོ་ལས་སྟོན་པ་དེ་ཉིད་བྲམ་ཟེའི་ ཁྱེའུ་སྐར་མར་གྱུར་པ་ན་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་མོ་དང་ལྷན་ཅིག་འདུས་པས་བསྐལ་པ་ཁྲིའི་ཚོགས་ འདུམས་པ་དང་། དེད་དཔོན་ཐབས་ལ་མཁས་པར་གྱུར་པ་ན་མི་ནག་པོ་བསད་པས་བསྐལ་ བ་འབུམ་གྱི་ཚོགས་འདུམས་པ་དང་། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ནི་འདོད་ན་ཞག་ བདུན་གྱིས་འཚང་རྒྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའང་ཡར་འཕེལ་ལ་གདུལ་བྱ་ རྣམས་སྐྱོང་བར་དཀའ་བའི་ཕྱིར། བརྒྱད་ཁྲི་པ་ནས་བརྒྱ་པའི་བར་གྱི་མར་འགྲིབ་ལ་འབྱུང་། བརྒྱ་པ་མན་ཆད་ལ་ཚེ་དང་དུས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྟ་བ་དང་སེམས་ཅན་སྙིགས་མ་ལྔ་ ཤིན་ཏུ་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་མི་འབྱུང་ལ། རང་སངས་རྒྱས་ནི་ཡར་འཕེལ་དང་མར་འགྲིབ་ གཉིས་ཀ་ལ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པ་ནི་ཐུན་མོང་བའི་རྣམ་གཞག་སྟེ། ཐེག་ཆེན་པའི་ལུགས་ལ་ནི། སྙིང་རྗེ་པདྨ་བཀར་པོར། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐེ་བོང་ཅན་ཞེས་བྱ་བར་མཐེ་བོང་གི་ཚད་ ཙམ་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཚེ་ལོ་བཅུ་པའི་དུས་སུ་སངས་རྒྱས་སྐར་མ་ལ་དགའ་བ་བྱོན་པ་དང་། ཚེ་ལོ་སུམ་ཅུ་པ་དང་ལྔ་བཅུ་པ་ལ་སོགས་པ་ལའང་སངས་རྒྱས་འབྱོན་པར་གསུངས་ཤིང་། བསྐལ་བཟང་དུ། མི་ཡི་འདྲེན་པ་སྣང་མཛད་པའི། །མི་རྣམས་ཚེ་ལོ་དཔག་ཏུ་མེད། །སངས་ 1-451 རྒྱས་དགུ་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་དགུས། །ཇི་སྙེད་མཛད་ཀུན་དེས་མཛད་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་ པ་གསུངས་སོ། ། (གསུམ་པ།) ཞར་བྱུང་ནི། བསྐལ་པ་བགྲང་བའི་ཚུལ་དེས་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་རྣམས་ ཀྱི་ཚེའི་ཚད་དང་། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེའི་ཚད་ནི་གོང་དུ་རྒྱས་པར་ བཤད་ཟིན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་དག་གི་ཚངས་ཆེན་པའི་ཚེ་ཚད་བར་བསྐལ་དྲུག་ཅུར་གསུངས་ ཀྱང་ལྔ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ལ་བཏགས་པ་སྟེ། སྣོད་འཆགས་འཇིག་གི་བར་བསྐལ་གཉིས་དང་ སྟོངས་བའི་བར་བསྐལ་ཉི་ཤུ་དེའི་ཚེ་ཚད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འོད་གསལ་ བའི་བསྐལ་ཆེན་བརྒྱ་

【現代漢語翻譯】 據此，無論取何名稱皆可。 如《經》和《瑜伽師地論》所說，第一個無數劫圓滿於第一地，第二個無數劫圓滿於第七地，第三個無數劫圓滿於第十地后成佛。（世親和僧伽跋澄）有些人認為，因為三者在法上一致，所以稱為『三』，但實際上是三十三個。最初的三個圓滿了勝解行地，之後的每三個圓滿十地中的每一地。還有些人（《賢劫經》）說，七個和十個圓滿。 即使如此，通過精進和善巧方便的差別，在短暫的時間內也能積累許多劫的資糧。如（大密善巧方便）經中所說，當導師化身為婆羅門之子星宿時，與商人的女兒一同聚集，積累了萬劫的資糧；當船伕變得善巧方便時，通過殺死黑人，積累了十萬劫的資糧；獲得無生法忍時，如果願意，七天內即可成佛等等。 而且，由於在增劫時難以調伏眾生，所以會發生從八萬歲到一百歲的減劫。在一百歲以下時，由於壽命、時代、煩惱、見解和有情五濁極其嚴重，所以不會出現。辟支佛則在增劫和減劫時都會出現。這是共同的觀點。但在大乘的觀點中，《悲華經》中說，在名為『拇指』的世界中，人們的身量如拇指般大小，在壽命為十歲時，星宿佛出現；在壽命為三十歲和五十歲時，也有佛出現。《賢劫經》中說：『引導世間之明燈，眾生壽命無數歲，九百九十九佛陀，所作事業皆彼成。』等等。 （三、附帶說明） 關於計算劫數的方法，色界天眾的壽命和無色界天眾的壽命，已經在前面詳細闡述過了。關於他們的梵天壽命，雖然說是六十中劫，但實際上是五十八中劫，因為器世界形成和毀滅的二中劫，以及空無的二十中劫，不能算作他們的壽命。同樣，光明天的一百大劫也是如此。

【English Translation】 Therefore, any name can be given. As stated in the Sutra and the Yogacarabhumi-sastra, the first asamkhyeya-kalpa (innumerable eon) is completed at the first bhumi (ground), the second asamkhyeya-kalpa is completed at the seventh bhumi, and the third asamkhyeya-kalpa is completed at the tenth bhumi, after which Buddhahood is attained. (Vasubandhu and Sanghabhadra) Some say that because the three are in accordance with the Dharma, they are called 'three,' but in reality, there are thirty-three. The first three complete the Adhimukti-carya-bhumi (ground of aspirational conduct), and then every three complete each of the ten bhumis. Some (Bhadrakalpika-sutra) say that seven and ten are completed. Even so, through the difference of diligence and skillful means, one can accumulate the accumulations of many kalpas in a short time. As stated in the (Great Secret Skillful Means) Sutra, when the teacher transformed into the Brahmin boy Star, he gathered together with the merchant's daughter, accumulating the accumulations of ten million kalpas; when the captain became skillful, he accumulated the accumulations of one hundred thousand kalpas by killing the black man; when one obtains the forbearance of non-arising dharmas, if one wishes, one can attain Buddhahood in seven days, and so on. Moreover, because it is difficult to tame sentient beings in the increasing period, the decreasing period from eighty thousand years to one hundred years occurs. Below one hundred years, because the five degenerations of lifespan, time, afflictions, views, and sentient beings are extremely prevalent, it does not occur. Pratyekabuddhas (Solitary Buddhas) appear in both the increasing and decreasing periods. This is the common view. But in the Mahayana view, in the Karunapundarika-sutra, it is said that in the world called 'Thumb,' where people are the size of thumbs, when the lifespan is ten years, the Buddha Star appears; Buddhas also appear when the lifespan is thirty years and fifty years. In the Bhadrakalpika-sutra, it is said: 'The light that guides beings, the beings' lifespan is immeasurable, nine hundred ninety-nine Buddhas, all the deeds they do are accomplished by him.' and so on. (3. Incidental) Regarding the method of counting kalpas, the lifespan of the gods in the Form Realm and the lifespan of the gods in the Formless Realm have already been explained in detail above. Regarding the lifespan of their Great Brahma, although it is said to be sixty intermediate kalpas, it is actually attributed to fifty-eight intermediate kalpas, because the two intermediate kalpas of the formation and destruction of the vessel world and the twenty intermediate kalpas of emptiness cannot be counted as their lifespan. Similarly, the one hundred great kalpas of the Clear Light are also the same.

---

དང་། དགེ་རྒྱས་པའི་བསྐལ་ཆེན་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་ལའང་ཆགས་འཇིག་ གི་བར་བསྐལ་གཉིས་དང་སྟོངས་པའི་བར་བསྐལ་ཉི་ཤུ་རེ་དབྲི་དགོས་མོད། འོན་ཀྱང་ཉེ་བ་ ལ་དེ་དག་ཏུ་བཏགས་པའོ། ། (བཞི་པ།) དེ་ལས་འཕྲོས་པ་ནི། བསྐལ་པ་མང་པོར་གནས་པ་དེ་དག་ལ་འཆི་བ་མེད་དམ་ སྙམ་ན། ཁམས་གོང་མའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་རང་སའི་ཚེ་ཟད་ཅིང་འགལ་རྐྱེན་གྱི་བསོད་ ནམས་ཟད་ལ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ཀྱང་ཟད་ནས་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་གནས་ དེ་ནས་འཆི་འཕོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་འཆད་པ་ལ་ཚེ་ཟད་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཚེའི་འཕེན་ པ་ཅི་ཙམ་ཡོད་པ་རྫོགས་ཏེ། འཆི་བའི་དུས་ལ་བབ་པ་ན་དུས་སུ་འཆིའོ། །བསོད་ནམས་ ཟད་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་དེ་དག་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རོ་མྱང་(བ་དང་ མཚུངས་པར་ལྡན་པས་ནི་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེས་ནས་རོ་མྱང་བར་བྱེད་ན་ཡང་དེ་ལས་འཆི་འཕོ་བར་འགྱུར་རོ། ། ཞེས་སོ། །)བས་ཚེ་འཕེན་པར་བྱེད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བག་ཆགས་ལ་གནོན་པར་བྱས་ནས་ ཟད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་ཚེ་ཟད་དམ་རྫོགས་པས། དུས་ལ་མ་བབ་ཀྱང་དུས་མིན་དུ་འཆི་ བའོ། །ལས་ཟད་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གནས་གང་ནས་འཆི་འཕོ་བ་དེར་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་ 1-452 འགྱུར་བའི་ལས་སྤྱད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ བསགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་སྟེ་རྒྱུན་འཆད་པའི་འཆི་འཕོ་བའོ། །ཚེ་དང་ བསོད་ནམས་ཟད་ཀྱང་ལས་མ་ཟད་ན་སླར་ཡང་གནས་དེར་སྐྱེའི། ལས་ཟད་པ་ནི་རེ་ཞིག་མི་ སྐྱེ་བ་ཉིད་དོ། ། ༈ གང་མི་རྟག་པ་དེ་སྡུག་བསྔལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན། (གཉིས་པ།) སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ་གཉིས་ལས། (དང་པོ།) དོན་ དངོས་བཤད་ཟིན་དྲན་པ་ལ་སྦྱར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ དང་། སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་པ་བརྒྱད་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པའམ་མཚན་ ཉིད་ཅན་ཞེས་བྱའོ། ། (གཉིས་པ།) དེ་དང་མདོའི་དོན་མཐུན་པར་བསྟན་པ་ལ་འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མདོ་ལས་གང་མི་ རྟག་པ་དེ་སྡུག་བསྔལ་དུ་གསུངས་ཞེ་ན། གཉིས་ལས། (དང་པོ།) མི་རྟག་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ གསུམ་རྟོགས་ཚུལ་ལ། མདོར་བསྟན་ནི། མི་རྟག་པ་ཉིད་ནི་གཉིས་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་པ་སྟེ་ ཟག་བཅས་སྔར་མ་བྱུང་བ་ལས་གསར་དུ་འབྱུང་བ་སྐྱེ་བའི་ཆར་གཏོགས་པ་དང་། བྱུང་ནས་ ཀྱང་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་མི་གནས་པས་མེད་པར་འགྱུར་བ་འཇིག་པའི་ཆར་གཏོགས་པའོ། ། རྒྱས་བཤད་ནི། སྐྱེ་བའི་ཆར་གཏོགས་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས། སྡུག་བསྔལ་ གྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་སྐྱེས་ན་གནོད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་ བསྔལ་ཉིད་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །འཇིག་པའི་ཆར་གཏོགས་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ན

【現代漢語翻譯】 此外，在六十四個興盛的大劫中，還要減去兩個成住壞空的中劫和二十個空劫。然而，這只是近似的說法。 (四) 由此引申的問題是：那些存在於多個劫中的眾生，難道沒有死亡嗎？答：上界（指色界和無色界）的眾生，當他們所在地的壽命耗盡，或者由於違緣而福報耗盡，以及所要感受的業力也耗盡時，就會從色界和無色界死亡並轉移。解釋死亡的方式有：壽命耗盡是指壽命的長度已經圓滿，死亡的時刻到來時，就會按時死亡。福報耗盡是指：這些眾生通過安住于等持（與禪定所帶來的快樂相似）來壓制增長壽命的福德習氣，從而導致福報耗盡。因此，即使壽命未盡，也會非時而死。業力耗盡是指：從某個地方死亡並轉移到那裡后，所要感受的業力已經用盡，並且沒有積累其他需要感受的業力，因此徹底斷絕，即是相續斷滅的死亡和轉移。如果壽命和福報耗盡，但業力未耗盡，還會再次出生在那裡。只有業力耗盡，才會暫時不再出生。 凡是無常的事物，都具有痛苦的性質。 (二) 什麼是痛苦的性質？答：分為兩部分。(第一) 結合對已講述內容的記憶，即是苦苦等三種痛苦，以及生苦等八種痛苦，這些都是痛苦的形態或性質。 (第二) 爲了表明這與經文的意義相符，那麼為什麼經文中說凡是無常的事物都是痛苦呢？答：分為兩部分。(第一) 如何從無常中領悟三種痛苦：簡要地說，無常本身屬於兩種範疇，即有漏法中，未曾有而新產生的屬於生，產生后也無法在第二剎那安住，最終壞滅的屬於滅。詳細地說，依靠屬於生的範疇的無常，當痛苦方面的行蘊產生時，認識到其具有損害的自性，從而徹底瞭解苦苦。依靠屬於滅的範疇的無常

【English Translation】 Furthermore, in the sixty-four great kalpas of prosperity, two intermediate kalpas of formation, duration, destruction, and emptiness, and twenty kalpas of emptiness must be subtracted. However, these are just approximations. (4) Arising from this is the question: Do those beings who dwell in many kalpas not die? Answer: When the beings of the higher realms (referring to the Form Realm and Formless Realm) exhaust the lifespan of their respective realms, or when their merit is exhausted due to adverse conditions, and when the karma they are to experience is also exhausted, they will die and transfer from the Form Realm and Formless Realm. To explain death, how does exhaustion of lifespan occur? It means that the length of life is complete, and when the time of death arrives, they will die at the appropriate time. How does exhaustion of merit occur? It means that these beings, by dwelling in meditative absorption (similar to the pleasure brought by samadhi), suppress the habitual tendencies of merit that increase lifespan, thus causing the exhaustion of merit. Therefore, even if the lifespan is not exhausted, they will die prematurely. How does exhaustion of karma occur? It means that after dying and transferring from a certain place, the karma to be experienced there has been used up, and no other karma has been accumulated to be experienced, thus it is completely cut off, which is the death and transfer of the continuous stream. If lifespan and merit are exhausted, but karma is not exhausted, they will be born there again. Only when karma is exhausted will they temporarily not be born. Whatever is impermanent is characterized by suffering. (2) What is the characteristic of suffering? Answer: It is divided into two parts. (First) Combining the memory of what has been said, there are three sufferings such as the suffering of suffering, and eight sufferings such as the suffering of birth, these are the forms or characteristics of suffering. (Second) To show that this is in accordance with the meaning of the sutra, then why does the sutra say that whatever is impermanent is suffering? Answer: It is divided into two parts. (First) How to realize the three sufferings from impermanence: Briefly, impermanence itself belongs to two categories, that is, in contaminated phenomena, what has not existed before and newly arises belongs to birth, and what arises but cannot remain in the second moment and eventually perishes belongs to destruction. In detail, relying on impermanence belonging to the category of birth, when the afflicted aggregates of suffering arise, recognizing that they have the nature of harm, thereby thoroughly understanding the suffering of suffering. Relying on impermanence belonging to the category of destruction

---

ས། བདེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཞིག་ན་ཡིད་མི་བདེ་འབྱུང་བས། འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །སྐྱེ་འཇིག་དེ་གཉིས་ཀའི་ཆར་གཏོགས་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས། གནས་ངན་ལེན་དང་བཅས་པའི་འདུ་བྱེད་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་ཞིང་འཇིག་པ་ཡང་འདོད་པ་མ་ཡིན་ 1-453 པས། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ སྡུག་བསྔལ་དུ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་དགོས་པ་བརྗོད་མི་དགོས་པས། གཉིས་ཀའི་ཆར་གཏོགས་ འདུ་བྱེད་དང་། འཇིག་པའི་ཆར་གཏོགས་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པ་དེ་ལ་དགོངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངས་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་མི་རྟག་པས་གྲུབ་པ་དང་ བདེ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང་། བདེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་འགྱུར་བ་ན་ཡིད་མི་བདེ་འབྱུང་བ་ ཉིད་ལ་དགོངས་ནས་ཟག་བཅས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་གང་ཅི་ཚོར་ཡང་འདིར་ནི་འདིར་ སྡུག་བསྔལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གསུངས་སོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། ། (གཉིས་པ།) མི་རྟག་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱད་གཏོགས་ཚུལ་ནི་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ རྐྱེན་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་འདུ་བྱེད་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱད་སྣང་ཞིང་མངོན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་དེ་ སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་སོགས་དང་འབྲེལ་བའི་མི་རྟག་པ་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་གྱི། མི་རྟག་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་ཏེ། ལམ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་དུ་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། ། འདོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། བསྡུ་བར། མི་རྟག་པ་ཡིན་ལ་སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་པ་ཡོད་དེ། ལམ་ གྱི་བདེན་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ གང་སྡུག་བསྔལ་བ་དེ་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། (གསུམ་པ།) སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་བ་དང་། ངོ་ བོ་ཉིད་གསུམ་དང་སྦྱར་བའོ། །དང་པོ་ལ། (གསུམ་ལས་དང་པོ།) སྟོང་ཚུལ་མདོར་བསྟན་ནི། སྟོང་ པའི་གཞི་གང་ལ་སྟོང་པའི་ཆོས་གང་མེད་པར་དོན་ལ་གནས་པ་ན། གཞི་དེ་ནི་ཆོས་དེས་སྟོང་ པར་ཡང་དག་པར་ཐོས་བསམ་གྱིས་རྟོགས་པའི་རྗེས་སུ་སོ་སོ་རང་རིག་གིས་མངོན་སུམ་དུ་ མཐོང་སྟེ་ཡོད་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བར་ཤེས་ཤིང་། འདི་ལ་ལྷག་མ་སྟོང་པའི་གཞི་གང་ཡིན་ པ་དེ་ནི་འདིར་ངེས་པར་ཡོད་པའི་ཞེས་ཡང་དག་པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ 1-454 རྟོགས་པས་མེད་པའི་མཐའ་དང་ཡང་བྲལ་བར་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡུལ་མཐའ་གཉིས་ དང་བྲལ་བ་ལ་བློས་ཀྱང་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བར་རྟོགས་པ་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་ པའི་ཚུལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་སྟེ། སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཞེས་ བྱའོ། །ཡུམ་(རྒྱས་པ་ལས་སོ། །)གྱི་འགྲེལ་བར་

【現代漢語翻譯】 當安樂方面的行蘊生起時，不適意也會隨之而來，因此要徹底瞭解變異之苦。 依靠生滅二者所包含的無常，以及伴隨的壞聚見，行蘊不斷生起和滅壞，並非如我們所愿，因此要徹底瞭解行蘊之苦。 痛苦的生起，世間本就稱之為痛苦，無需多言。世尊考慮到二者都包含行蘊，以及滅壞包含變異之苦，因此開示說：『無論感受有漏的樂、苦、舍，在此處都只是痛苦的本質。』 （第二，）無常包含八苦的方式是：不依賴其他因緣，而是順應法性的行蘊，都顯現和存在生等八苦，因此無常被稱為痛苦。因此，與生等相關的無常是痛苦，但並非所有無常都是痛苦，因為這樣一來，道也會變成痛苦。這是不可能的，因為經中總結說：『存在是無常但非痛苦的事物，那就是道的真諦。』 凡是痛苦的，都具有空性的特徵。 （第三，）什麼是空性的特徵呢？就是確定空性的本質，並將其與三種自性相結合。首先，（三者中的第一個，）簡要說明空性的方式是：當空性的基礎存在，而空性的法不存在時，通過如理的聞思，以各自的自證智現量見到，從而了知遠離有邊的實相。對於此處的空性基礎，要如實、不顛倒地了知『此地必定存在』，從而徹底了知遠離無邊。如此，境遠離二邊，心也了知遠離二邊，這就是進入空性的正確方式，即如實了悟空性的智慧。 在《母經》（廣品）的註釋中

【English Translation】 When the conditioned phenomena of happiness arise, discomfort also arises, therefore, one should thoroughly understand the suffering of change. Relying on impermanence, which includes both arising and ceasing, and accompanied by the evil view of aggregation, conditioned phenomena constantly arise and perish, not as we wish, therefore, one should thoroughly understand the suffering of conditioned phenomena. The arising of suffering is already known as suffering in the world, so there is no need to say more. Considering that both include conditioned phenomena, and that perishing includes the suffering of change, the Blessed One taught: 'Whatever is felt, whether it is the happiness, suffering, or equanimity of contaminated things, here it is only the essence of suffering.' (Secondly,) the way in which impermanence includes the eight sufferings is that: without relying on other causes, but following the nature of phenomena, contaminated conditioned phenomena all manifest and exist as the eight sufferings such as birth, therefore impermanence is called suffering. Therefore, impermanence related to birth etc. is suffering, but not all impermanence is suffering, because in that case, the path would also become suffering. This is impossible, because it is summarized in the sutra: 'There exists something that is impermanent but not suffering, and that is the truth of the path.' Whatever is suffering has the characteristic of emptiness. (Thirdly,) what is the characteristic of emptiness? It is to determine the essence of emptiness and combine it with the three natures. Firstly, (the first of the three,) a brief explanation of the way of emptiness is: when the basis of emptiness exists, and the dharma of emptiness does not exist, through proper hearing and thinking, one directly sees with one's own self-aware wisdom, thereby knowing the reality that is free from the extreme of existence. Regarding the basis of emptiness here, one should truly and without inversion know 'this must exist here', thereby thoroughly knowing that it is free from the extreme of non-existence. Thus, when the object is free from the two extremes, and the mind also knows that it is free from the two extremes, this is the correct way to enter emptiness, that is, the wisdom that truly realizes emptiness. In the commentary on the 《Mother Sutra》 (extensive version)

---

ཡང་། སྟོང་པ་ནི་གཞན་དང་གཞན་བྲལ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་ཆུ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བུམ་པ་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (གཉིས་པ།) རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། གཞི་གང་ལ་ཆོས་ཅི་ཞིག་མེད་ཅེ་ན། སྟོང་པའི་གཞི་ ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་སྟོང་པའི་ཆོས་མི་རྟག་པ་མེད་པའི་རྟག་པ་དང་། སྐད་ཅིག་གིས་མི་འཇིག་པའི་བརྟན་པ་དང་། རྒྱུན་གྱིས་མི་འཇིག་པའི་ཐེར་ཟུག་དང་། གཞན་ དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་བདག་བརྟགས་པ་དང་། དེ་ལ་ལྟོས་པའི་བདག་གི་བ་ནི་མེད་ དོ། །བདག་དོན་གཞན་དང་བྲལ་བ་དེ་ལྟ་བས་ན་གཞི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་ཆོས་ བདག་དང་བདག་གི་བ་དེས་སྟོང་ངོ་། །དེ་ལ་ལྷག་མ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། བདག་མེད་ཕུང་པོ་ ཙམ་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་ལྟར་གང་བརྟགས་པའི་བདག་མེད་པའི་འདུ་བྱེད་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་དེ་ ཉིད་སྣང་ཙམ་དུ་ཡོད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྟག་པ་གཅིག་རང་དབང་ཅན་ལ་སོགས་པའི་བདག་ནི་ མེད་ཀྱི་བདག་མེད་པའི་ཆོས་གསུམ་ནི་རེ་ཞིག་ཡོད་པས་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་སྟོང་ པ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་ནི་གནས་སྐབས་རྒྱུ་འབྲས་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་ཆེད་དུ་ ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ལ་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པའོ། །མཐར་ཐུག་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་སྦྱར་བ་ནི་ སྟོང་པའི་གཞི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ ལ། སྟོང་པའི་ཆོས་ཀུན་རྫོབ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་མཐའ་དག་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པས་ཡོད་པའི་ མཐའ་དང་བྲལ་ཞིང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་། འགྱུར་བ་མེད་པ་ནི་དུས་རྟག་ ཏུ་ལྷག་མར་ཡོད་པས་མེད་པའི་མཐའ་དང་ཡང་བྲལ་བས་ན། དོན་དམ་མཐའ་གཉིས་དང་ 1-455 བྲལ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་སྟེ། རྒྱུད་བླ་མར། རྣམ་དབྱེ་བཅས་པའི་ མཚན་ཉིད་ཅན། །གློ་བུར་དག་གི་དབྱིངས་སྟོང་གི། །རྣམ་དབྱེར་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། ། བླ་མེད་ཆོས་ཀྱིས་སྟོང་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། དེ་འགྲེལ་བར་ཡང་འཕགས་པ་འདི་ ཉིད་ཀྱིས་དེ་དང་མཐུན་པར་བཤད་ལ། མདོ་ལས་ཀྱང་། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟ་བས་ན་གང་ ལ་གང་མེད་པ་དེ་དེས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ཡང་། དེ་ལ་ལྷག་མ་ གང་ཡིན་པ་དེ་དེ་ལ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། ཀུན་ དགའ་བོ་འདི་ལྟ་སྟེ་ཟག་པ་རྣམས་ཟད་པས་ཟག་པ་ནི་མེད་ཅིང་། མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་ པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། ། (གསུམ་པ།) ཤེས་བྱེད་དགོད་པ་ནི། གནས་སྐབས་ཀུན་རྫོབ་སྣང་ཙམ་དུ་ཡོད་ཅིང་དཔྱད་ ན་བདག་དང་བདག་གི་བ་མེད་པ་དང་། མཐར་ཐུག་དོན་དམ་མི་འགྱུར་བར་ཡོད་ཅིང

【現代漢語翻譯】 此外，空性是與他者相分離的，就像因為與水分離而稱水瓶為空一樣。 （第二，）詳細解釋：在什麼基礎上缺少什麼法呢？在空性的基礎上，蘊（梵文：skandha，聚合）、界（梵文：dhātu，元素）和處（梵文：āyatana，感官領域）等之上，缺少空性的法，即無常之上的常、剎那不壞的穩固、持續不壞的恒常，以及不改變性質的具有自性的我，以及依賴於它的我所。因此，與我之意義相分離，所以基礎蘊等是空無我及我所的。那麼，剩下什麼呢？唯有無我的蘊。就像所觀察的我不存在，只有現象上的行蘊等存在。因此，常、一、自在等我並不存在，但暫且存在無我的三種法，所以應領會遠離二邊的空性。 以上是爲了暫時相信因果，而結合世俗諦（梵文：saṃvṛti-satya）所說的。結合究竟勝義諦（梵文：paramārtha-satya）來說，空性的基礎是蘊、界、處等的自性法性，即真如（梵文：tathatā）。空性的法是所有的世俗的、突發的垢染都不存在且不可見，因此遠離有邊。法界（梵文：dharmadhātu）自然成就且不變，是恒時存在的，因此也遠離無邊。所以，應領會遠離二邊的究竟空性。如《寶性論》（梵文：Ratnagotravibhāga）云：『有分別之相，空諸突發垢，無分別之相，不空無上法。』 此論的註釋中，聖者亦以相同方式解釋。經中也說：『善男子，因此，於何處無何物，則彼處即以此物為空，如是如實見。彼處有餘者，則彼處有此物，如是如實知。善男子，譬如諸漏已盡，故無諸漏，然有解脫，此乃無上空性之入門。』 （第三，）舉例說明：暫時來說，世俗諦僅是顯現，若加以分析，則無我及我所；究竟來說，勝義諦是不變的存在，且遠離一切戲論。

【English Translation】 Furthermore, emptiness is the separation from others, just like a pot is called empty because it is separated from water. (Secondly,) Detailed explanation: On what basis is what dharma missing? On the basis of emptiness, on the aggregates (Skt: skandha), elements (Skt: dhātu), and sense fields (Skt: āyatana), the dharma of emptiness is missing, i.e., permanence above impermanence, stability that does not perish in an instant, constancy that does not perish continuously, and a self with an unchanging nature, as well as what depends on it. Therefore, separated from the meaning of self, the basis aggregates, etc., are empty of self and what belongs to self. So, what remains? Only the aggregates without self. Just like the self that is observed does not exist, only the phenomenal aggregates, etc., exist. Therefore, the self of permanence, oneness, independence, etc., does not exist, but for the time being, the three dharmas of selflessness exist, so one should comprehend the emptiness that is free from the two extremes. The above is said in conjunction with the conventional truth (Skt: saṃvṛti-satya) in order to temporarily believe in cause and effect. In conjunction with the ultimate truth (Skt: paramārtha-satya), the basis of emptiness is the self-nature dharmata, i.e., suchness (Skt: tathatā), of the aggregates, elements, and sense fields. The dharma of emptiness is that all conventional, sudden defilements do not exist and are invisible, thus being free from the extreme of existence. The dharmadhatu is naturally accomplished and unchanging, and is constantly present, thus also being free from the extreme of non-existence. Therefore, one should comprehend the ultimate emptiness that is free from the two extremes. As the Ratnagotravibhāga says: 'Having the characteristic of distinctions, empty of sudden stains; having the characteristic of non-distinctions, not empty of the supreme dharma.' In the commentary to this treatise, the noble one also explains in the same way. The sutra also says: 'Good son, therefore, where there is nothing, that place is empty of that thing, thus seeing it as it really is. Where there is something remaining, that place has that thing, thus knowing it as it really is. Good son, for example, because the outflows are exhausted, there are no outflows, but there is liberation, which is the entrance to the unsurpassed emptiness.' (Thirdly,) Giving examples: Temporarily, the conventional truth is only an appearance, and if analyzed, there is no self or what belongs to self; ultimately, the ultimate truth is an unchanging existence and is free from all elaborations.

---

་གློ་ བུར་གྱི་དྲི་མ་མཐའ་དག་མེད་པ་འདི་ལ་དགོངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ཡོད་པ་ལ་ ཡང་ཡོད་པར། མེད་པ་ལ་ཡང་མེད་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་ གསུངས་སོ། །དབུས་མཐར་ཡང་། གཉིས་དངོས་མེད་པའི་དངོས་མེད་པ། །དངོས་པོ་སྟོང་ པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། རྒྱན་ལས་ཀྱང་། དོན་མེད་པ་དང་དོན་ཡོད་དག། མི་སྣང་སྣང་བས་ཡིན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་པ་དང་། མེད་པ་གང་ཡིན་དེ་ཉིད་ནི། །ཡོད་པ་ཡི་ནི་ དམ་པར་འདོད། །ཅེས་པ་དང་། རྒྱུད་ལས་ཀྱང་། ཡེ་ཤེས་ལྡན་པ་ཡོད་མེད་ཤེས། །ཞེས་པ་ ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ལྟར་རོ། ། ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་དང་སྦྱར་བ་ལ། སྤྱི་དོན་གསུམ་སྟེ། མཚན་ཉིད་གསུམ་ངོས་བཟུང་། འཁྲུལ་བའི་སྐྱོན་སྤང་བ། ཆོས་གསུམ་ལ་འཇུག་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ། ངོ་བོ། དབྱེ་བ། ཐ་ 1-456 དད། གྲངས་ངེས་སོ། ། (དང་པོ།) ངོ་བོ་ལ། ཀུན་བརྟགས་ནི་དོན་ལ་མེད་བཞིན་རྟག་གཅིག་རང་དབང་ཅན་ལ་ སོགས་པའི་གང་ཟག་གི་བདག་དང་། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཏུ་བརྟགས་པ། རྟོག་བྱེད་ཀྱི་གཟུང་ཆར་སྣང་བ། བརྟགས་པའི་ཆ་ཅི་ཡང་མེད་པ་རི་བོང་གི་རྭ་ལྟ་བུ་སྟེ། སུམ་ ཅུ་པར། རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་གང་གིས། །དངོས་པོ་གང་གང་རྣམ་བརྟགས་པ། །དེ་ཉིད་ཀུན་ ཏུ་བརྟགས་པ་ཡི། །ངོ་བོ་ཉིད་དེ་དེ་མེད་དོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །གཞན་དབང་ནི་ཁམས་གསུམ་ པའི་རིག་པ། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་གདགས་གཞིར་གྱུར་པ། རྟོག་བྱེད་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པ་སྟེ། གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད། །རྣམ་རྟོག་ཡིན་ཏེ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཡོངས་ གྲུབ་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ལ་དེའང་གནས་སྐབས་ཀུན་རྫོབ་ལ་སྦྱར་བ་ནི། གཞན་དབང་རྣམ་ རིག་ཙམ་དེ་ཉིད། ཀུན་བརྟགས་བདག་གཉིས་ཀྱི་སྟོང་པ་སྟེ། གྲུབ་ནི་དེ་ལ་སྔ་མས་སོ། །རྟག་ ཏུ་མེད་པར་གྱུར་པ་གང་། །ཞེས་པ་དང་། དབུས་མཐར་ཡང་། ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་ ཡོད། །དེ་ལ་གཉིས་པོ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །མཐར་ཐུག་དོན་དམ་ལ་སྦྱར་བ་ནི། རང་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནམ་མཁའ་ལྟར་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེ་ཉིད། ཀུན་བརྟགས་དང་ གཞན་དབང་གིས་བསྡུས་པའི་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་མཐའ་དག་གིས་སྟོང་པ་སྟེ། འབུམ་གྱི་འགྲེལ་ བར། (གཟུང་འཛིན་)ཀུན་བརྟགས་པ་དང་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་པ་གང་ ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཞེས་པ་ལ་ སོགས་པ་དང་། རྒྱན་གྱི། ཡོད་མིན་མེད་མིན་ཞེས་པའི་འགྲེལ་པར། ཀུན་བརྟགས་པ་དང་ གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དག་གིས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ ཉིད་ཀྱིས་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་དང་། (དབུ་མ།)བསམ་གྱིས་མ་ཁྱབ་པར་བསྟོད་པར་ ཡང་། (ཡོངས་གྲུབ།)

【現代漢語翻譯】 考慮到所有突如其來的污垢都不存在，世尊說：『對於存在的事物，如實了知其存在；對於不存在的事物，如實了知其不存在。』《中邊分別論》中也說：『二取非實無有體，實性空性之體性。』《現觀莊嚴論》中也說：『無義與有義，由不顯現與顯現故。』又說：『何者為無，即是彼，視為有之殊勝。』經典中也說：『具智慧者知有無。』等等，廣為流傳。 與三自性相結合，有三個要點：認識三種體性，避免錯誤的過失，以及如何進入三種法。 首先，關於體性：本體、分類、差別、數量確定。 （首先）關於本體：遍計所執性是指實際上不存在，卻被執著為常、一、自在的人我，以及所取和能取法我的執著。顯現為能取對境，沒有任何被執著的部分，如同兔角一般。《三十頌》中說：『由諸能分別，于諸事物上，隨所施設者，彼即遍計性，彼性即非有。』 他起性是指三界之識，是遍計所執的施設處，依賴於能取因緣。《攝大乘論》中說：『他之自在自性者，是為分別由緣生。』 圓成實性是指空性，但這是就暫時性的世俗諦而言，他起性唯識僅是空性，是空于遍計所執的二我。成就即是前者。恒常不存在者，即是空性。《中邊分別論》中也說：『非真遍計有，于彼二者無。』 就究竟的勝義諦而言，自性法界如同虛空般不可改變，它空于包括遍計所執和依他起在內的所有突如其來的污垢。《般若經釋》中說：『（所取能取）凡是遍計所執和分別的色空性，即是如來藏圓成實的體性法性。』《現觀莊嚴論》的『非有非無』的解釋中說：『遍計所執和他起自性不是有，圓成實自性不是無。』在《贊無思議》中也說：（圓成實）

【English Translation】 Considering the absence of all adventitious stains, the Bhagavan said: 'For what exists, one knows truly that it exists; for what does not exist, one knows truly that it does not exist.' The Madhyāntavibhāga also states: 'The absence of two realities is the nature of emptiness, the characteristic of the empty entity.' The Abhisamayālaṃkāra also states: 'Meaningless and meaningful, are said to be due to non-appearance and appearance.' And: 'Whatever is non-existent, that itself is considered the supreme of existence.' The Tantras also state: 'The one with wisdom knows existence and non-existence.' And so on, extensively. In conjunction with the three natures, there are three main points: identifying the three characteristics, abandoning the faults of delusion, and how to enter the three dharmas. Firstly, regarding the characteristics: the essence, the divisions, the differences, and the definite number. (Firstly) Regarding the essence: the parikalpita (遍計所執, parikalpita, parikalpita, completely imputed nature) is the self of the person, which is actually non-existent but is clung to as permanent, singular, and independent, and the clinging to the apprehended and the apprehender as the self of phenomena. Appearing as the object of the apprehender, with no part that is clung to, like the horn of a rabbit. The Triṃśikā states: 'Whatever is imputed on whatever entity by discriminations, that is the nature of the completely imputed, that nature is non-existent.' The paratantra (他起, paratantra, paratantra, other-dependent nature) is the consciousness of the three realms, which is the basis for the imputation of the parikalpita, dependent on the causes and conditions of the apprehender. The Mahāyānasaṃgraha states: 'The nature of dependence on others is discrimination, arising from conditions.' The pariniṣpanna (圓成實, pariniṣpanna, pariniṣpanna, perfectly established nature) is emptiness, but this is in relation to the temporary conventional truth, the paratantra vijñaptimātra (唯識, vijñaptimātra, vijñaptimātra, representation-only) is only emptiness, empty of the two selves of the parikalpita. Accomplishment is the former. Whatever is constantly non-existent is emptiness. The Madhyāntavibhāga also states: 'The unreal parikalpita exists, in that the two are non-existent.' In terms of the ultimate paramārtha (勝義, paramārtha, paramārtha, ultimate truth), the dharmadhātu (法界, dharmadhātu, dharmadhātu, realm of phenomena) of self-nature, like space, is immutable, empty of all adventitious stains included in the parikalpita and paratantra. The commentary on the Prajñāpāramitā states: 'Whatever is empty of the form of the parikalpita and discriminated (apprehended and apprehender) is the tathatā (如來藏, tathatā, tathatā, suchness), the nature of the pariniṣpanna, the nature of phenomena.' In the explanation of 'neither existent nor non-existent' in the Abhisamayālaṃkāra: 'The characteristics of the parikalpita and paratantra are not existent, the characteristic of the pariniṣpanna is not non-existent.' In the Stotra Beyond Thought: (pariniṣpanna)

---

དམ་པའི་དོན་ནི་བཅོས་མ་མིན། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་རང་བཞིན་དང་། །ཡོང་ 1-457 དག་རྫས་དངོས་ཡོད་པ་ལགས། །(ཀུན་)བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད། །གཞན་གྱི་ དབང་ཡང་ཡོད་མ་ལགས། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (གཉིས་པ།) དབྱེ་བ་ལ། ཀུན་བརྟགས་གསུམ་ནི་རྗོད་པ་མིང་ཇི་ལྟར་བར་དོན་དུ་འདུ་ཤེས་ ཤིང་མཚན་མར་འཛིན་པའི་སེམས་བྱུང་གི་རྒྱུ་མཚན་ནམ་དམིགས་ཡུལ་སྔོ་སེར་ལ་སོགས་ པ་ཀུན་ཏུ་བརྟག་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དང་། རྗོད་པ་མིང་དེའི་བག་ཆགས་ཀུན་གཞི་ལ་ ཡོད་པའང་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཀུན་བརྟགས་སུ་གཞག་པ་དང་། བག་ཆགས་དེ་ ལས་ཀྱང་མིང་དོན་སྦྱར་ནས་འཛིན་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་ཀྱང་དོན་རྐྱང་པར་སྣང་བའི་ཀུན་ཏུ་ བརྟགས་པ་སྟེ། རྒྱན་ལས། ཇི་ལྟར་དོན་རྗོད་འདུ་ཤེས་ཀྱི། །རྒྱུ་མཚན་དང་དེའི་བག་ཆགས་ དང་། །དེ་ལས་ཀྱང་དོན་སྣང་བ་ནི། །ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། ཡང་ཀུན་བརྟགས་གཉིས་ནི་མིང་ཇི་ལྟ་བར་དོན་དུ་སྣང་བ་དང་། དོན་ཇི་ལྟ་བར་མིང་དུ་སྣང་ བ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནམ་དམིགས་པ་དག་སྟེ། མིང་དང་ དོན་ནི་ཇི་ལྟ་བར། །དོན་དང་མིང་དུ་སྣང་བ་གང་། །ཡང་དག་མིན་རྟོགས་རྒྱུ་མཚན་ནི། །ཀུན་ ཏུ་བརྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཡང་(མིག་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དངོས་པོ་ཙམ་ཉེ་བར་འཛིན་ པ།)ངོ་བོ་ཀུན་བརྟགས་དང་(མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སུ་བརྟགས་པ།)ཁྱད་པར་ཀུན་བརྟགས་གཉིས་ སུའང་འགྱུར་རོ། །གཞན་དབང་གི་དབྱེ་བ་ནི། གནས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྣང་བ་དང་། དོན་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་ལྔར་སྣང་བ་དང་། ལུས་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་དུ་སྣང་བ་གསུམ་ ནི་གཟུག་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཡིན་ལ། ཡིད་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་ སྣང་བ་དང་། འཛིན་པ་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་སུ་སྣང་བ་དང་། རྟོག་པ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་སུ་སྣང་ བ་གསུམ་ནི་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཡིན་པས། དེ་ལྟར་གཟུང་བ་དང་ འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པ་ 1-458 དག་སྟེ། རྣམ་གསུམ་རྣམ་གསུམ་སྣང་བ་ཅན། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། །ཡང་ དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་ནི། །གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཡང་ན་ འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པས་ཕྱེ་བའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ ཏེ། དབུས་མཐར། ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་ནི། །སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཁམས་གསུམ་ པ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཡོངས་གྲུབ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་བྱིས་པས་བརྟགས་པ་ བཞིན་དུ་དོན་ལ་མེད་ཅིང་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ཡོད་པས་ཡོད་པ་དང་མེད་ པ་མཉམ་པ་ཉིད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཅན་དང་། གློ་བུ

【現代漢語翻譯】 真實的意義不是虛假的，它的自性、本性和所有事物都是真實存在的。完全被設想的事物是不存在的，也不是由他力所支配的。正如經文所說。 （第二部分）分類：三種遍計所執是指，對於言語和名稱如何理解為事物，並執著于其特徵的心所的理由或對象，如藍、黃等，都是需要遍計所執的。言語和名稱的習氣存在於阿賴耶識中，也是遍計所執的原因，因此也被認為是遍計所執。從這些習氣中，即使沒有將名稱與事物結合起來的觀念，也會顯現出單純的事物，這也是遍計所執。正如《莊嚴經論》所說：『如何將事物、言語和觀念的原因，以及它們的習氣，以及由此產生的事物顯現，都是遍計所執的特徵。』 另外，兩種遍計所執是指，事物如何顯現為名稱，名稱如何顯現為事物，這些都不是正確的遍計所執的理由或對象。正如經文所說：『名稱和事物如何，事物和名稱如何顯現，這些都不是正確的認識的理由，是遍計所執的特徵。』此外，（僅僅執著于眼睛等事物）本質上的遍計所執和（執著于無常等法）差別上的遍計所執也是存在的。 他起性的分類是：顯現為處所器世間，顯現為色等五境，顯現為身體和感官等有色之物，這三種是有色之物的特徵的識。顯現為染污的意，顯現為執著的五識，顯現為分別的意識，這三種是執著之物的特徵的識。因此，所取和能取的識，都不是正確的遍計所執，而是依賴於因緣的。正如經文所說：『顯現三種三種，是所取和能取的特徵，不是正確的遍計所執，是他起性的特徵。』或者，由欲界、色界和無色界所區分的心和心所。正如《中邊分別論》所說：『不是正確的遍計所執，是心和心所三界。』圓成實性是真如，它不像凡夫所認為的那樣存在於事物中，而是存在於聖者的智慧境界中，因此存在和不存在是平等的，具有自性。突如其來

【English Translation】 The true meaning is not artificial; its essence, nature, and all things are real. What is completely conceived is non-existent and not subject to other powers. As the scripture says. (Second part) Classification: The three types of parikalpita (completely imputed) refer to how speech and names are understood as things, and the reasons or objects of mental factors that cling to their characteristics, such as blue, yellow, etc., which are to be completely imputed. The habits of speech and names exist in the Alaya consciousness and are also the cause of parikalpita, so they are also considered parikalpita. From these habits, even without the concept of combining names with things, simple things will appear, which is also parikalpita. As the Ornament of Sutras says: 'How the causes of things, speech, and concepts, and their habits, and the appearance of things arising from them, are all characteristics of parikalpita.' In addition, the two types of parikalpita refer to how things appear as names and how names appear as things, which are not the correct reasons or objects of parikalpita. As the scripture says: 'How names and things are, how things and names appear, these are not the reasons for correct understanding, but the characteristics of parikalpita.' In addition, there are also parikalpita in essence (merely clinging to things such as the eyes) and parikalpita in difference (clinging to impermanence and other dharmas). The classification of paratantra (other-powered) is: appearing as the container world of the place, appearing as the five objects of form, etc., and appearing as the body and sense organs, etc., which are the consciousnesses with the characteristics of form. Appearing as defiled mind, appearing as the clinging five consciousnesses, and appearing as the discriminating consciousness, these three are the consciousnesses with the characteristics of clinging. Therefore, the consciousnesses of what is grasped and what grasps are not the correct parikalpita, but depend on causes and conditions. As the scripture says: 'Appearing in three ways, they are the characteristics of what is grasped and what grasps, not the correct parikalpita, but the characteristics of paratantra.' Or, the mind and mental factors distinguished by the desire realm, the form realm, and the formless realm. As the Middle Way says: 'Not the correct parikalpita, but the mind and mental factors of the three realms.' Parinishpanna (perfected nature) is suchness, which does not exist in things as ordinary people think, but exists in the realm of the wisdom of the noble ones, so existence and non-existence are equal, with self-nature. Suddenly

---

ར་གྱི་དྲི་མ་དག་གིས་མ་ཞི་ཡང་རང་ བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པས་ཞི་བ་ཉིད་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་གི་མཚན་ཉིད་ཅན་དང་། རྣམ་ པར་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པས་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་མཚན་ ཉིད་ཅན་ཏེ། མེད་དང་ཡོད་ཉིད་གང་ཡིན་དང་། །ཡོད་དང་མེད་པ་མཉམ་ཉིད་དང་། །མ་ཞི་ ཞི་དང་རྣམ་མི་རྟོག། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཡང་ན་ཆོས་ཉིད་ འདུས་མ་བྱས་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་དང་། འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་འདུས་ བྱས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡོངས་གྲུབ་གཉིས་ཏེ། དབུས་མཐར། འགྱུར་མེད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་ པའི། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཡང་ཡུམ་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པའི་ འགྲེལ་པར། ཡོངས་གྲུབ་དགུར་ཡང་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ ཉིད་དང་། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཆོས་ཉིད་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། ཆོས་གནས་པ་ཉིད་དང་། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། བསམ་གྱི་ མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་རྣམས་ནི་རིམ་པ་ལྟར། འཇིག་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང་། དེ་ བཞིན་དུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང་། འགྱུར་བ་མེད་པ་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་དང་། དུས་ཐམས་ཅད་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང་། རྟོག་ 1-459 གེ་བའི་ལམ་ལས་འདས་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་བསྟན་པས་སོ། ། (གསུམ་པ།) ཐ་དད་བསམ་པ་ནི། (ཀུན་བརྟགས་ལ་ངོ་བོ་མེད་ཅིང་ཡོངས་གྲུབ་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས།)དེ་ རྣམས་ཕན་ཚུན་དེ་ཉིད་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སུམ་ཅུ་པར། (གཅིག་པ་བཀག་པའི་ ཐ་དད་ཟེར་)དེ་ཕྱིར་དེ་ཉིད་གཞན་དབང་ལས། །གཞན་མིན་གཞན་པ་མིན་པའང་མིན། །ཞེས་ གསུངས་ཤིང་། ཐེག་བསྡུས་སུའང་། དེ་དག་ཐ་དད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ཐ་དད་མ་ཡིན་པ་ ཡང་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་དང་། དབུས་མཐར་ཡང་། ཐ་དད་གཅིག་པའི་ མཚན་ཉིན་མིན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (བཞི་པ།) གྲངས་ངེས་ནི། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྟགས་ པ་བཞིན་དོན་ལ་མེད་པའི་ཆ་ནི་ཀུན་བརྟགས་དང་། རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ནས་སྣང་ཙམ་དུ་ཡོད་ཀྱང་ དཔྱད་ན་རང་དབང་ཅན་དུ་མེད་པའི་ཆ་ནི་གཞན་དབང་དང་། ཆོས་ཉིད་མི་འགྱུར་བར་ཡོད་ ཅིང་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་མེད་པའི་ཆ་ནི་ཡོངས་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་གསུམ་དུ་ངེས་པ་སྟེ། ཡུམ་བར་ མར། བྱམས་པ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྫས་སུ་མེད་པར་བལྟ་ བར་བྱའོ། །རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྫས་སུ་ ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྫས་སུ་ཡོད་པར་བལྟའི་རང་དབང་དུ་འཇུག་པའི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་ ཀྱི་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྫས་

【現代漢語翻譯】 雖然客塵煩惱的垢染不能平息，但自性清凈的本性息滅，具有清凈煩惱的特徵，並且超越了分別唸的範疇，因此無戲論的本性具有無分別的特徵。正如偈頌所說：『無與有何者是，有與無等性，不寂靜寂靜與無分別，是圓成實的特徵。』 或者說，法性是不生不滅、不變異的圓成實，以及聖道的智慧是不顛倒的圓成實，共有兩種。正如《中邊分別論》所說：『不變異、不顛倒的圓成實有兩種。』 此外，在《廣大般若經》等的註釋中，也提到了九種圓成實，即：真如、不錯誤的真如、非異體的真如、法性、法界、法住性、法無垢性、真實邊際和不可思議界。這些依次表示：不壞滅的圓成實、如是的不顛倒、不變異、自性、清凈法的因、一切時、不退轉、真如，以及超越分別道的圓成實。 (第三，)不同的想法是：(因為遍計所執無自性，圓成實是法性，)這些彼此之間是不可言說的，正如《三十頌》所說：(遮止一性的稱為異性)因此，它不是他性，也不是非他性。』《攝大乘論》中也說：『這些既不是異體，也不是非異體。』《中邊分別論》中也說：『不是異體和一體的特徵。』 (第四，)數量確定是：從色法到一切智智之間的所有法，在如所遍計的意義上，沒有的部分是遍計所執，依賴於因緣而顯現，但如果進行分析，則沒有自主性的部分是他性，法性不變異存在，並且沒有暫時的垢染的部分是圓成實，確定為這三種。正如《中品般若經》所說：『慈氏，什麼是遍計所執的色，應當觀其無實體。什麼是分別的色，因為分別念有實體，所以應當觀其有實體，但不是自主的。什麼是法性的色，是有實體的。』

【English Translation】 Although the defilements of adventitious afflictions cannot be pacified, the nature of self-nature is pacified by being completely pure, having the characteristic of purifying afflictions, and transcending the scope of conceptualization, therefore the nature of non-elaboration has the characteristic of non-conceptualization. As the verse says: 'What is non-existent and existent, equality of existent and non-existent, non-peaceful, peaceful, and non-conceptual, is the characteristic of the perfectly established.' Or, the Dharma-nature is the perfectly established that is unproduced, unceasing, and immutable, and the wisdom of the noble path is the perfectly established that is not inverted, there are two types. As the Madhyantavibhāga says: 'The immutable and non-inverted perfectly established has two aspects.' Furthermore, in the commentaries on the extensive Prajñāpāramitā Sutra and others, nine kinds of perfectly established are also mentioned, namely: Suchness, non-erroneous Suchness, non-other Suchness, Dharma-nature, Dharma-realm, Dharma-abidingness, Dharma-flawlessness, ultimate reality, and the inconceivable realm. These respectively indicate: the perfectly established that is indestructible, the non-inverted as it is, immutable, self-nature, the cause of pure Dharma, all times, non-retrogression, Suchness, and the perfectly established that transcends the path of conceptualization. (Third,) Different thoughts are: (because the parikalpita is without self-nature, and the pariniṣpanna is Dharma-nature,) these are inexpressible as the same or different from each other, as the Trimśikā says: (what is called difference is the negation of oneness) therefore, it is neither other than that, nor not other than that.' The Abhidharmasamuccaya also says: 'These should be expressed as neither different nor not different.' The Madhyantavibhāga also says: 'It is not the characteristic of difference and oneness.' (Fourth,) The definite number is: all dharmas from form to omniscient wisdom, in terms of what is imputed, the part that does not exist in reality is the parikalpita, the part that appears only in dependence on conditions but does not have autonomy when analyzed is the paratantra, and the part that exists without change in Dharma-nature and without adventitious defilements is the pariniṣpanna, which is definite as these three. As the Middle Prajñāpāramitā Sutra says: 'Maitreya, what is the form of the parikalpita should be seen as without substance. What is the form of the parikalpita, because conceptualization has substance, should be seen as having substance, but it is not autonomous. What is the form of Dharma-nature is substantial.'

---

མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་རྫས་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་དོན་དམ་ པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བར་བལྟའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྦྱར་ནས་གསུངས་ ཤིང་། དེ་དག་གི་དགོངས་པ་བསྡུས་ནས་དབུས་མཐར་ཡང་། ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་བརྟག་མེད་ དང་། །ཡོད་ཀྱང་ཁོ་ན་མ་ཡིན་དང་། །ཡོད་དང་མེད་དེ་ཡི་ཁོ་ན་སྟེ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གསུམ་ དུ་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །ཡང་གཟུགས་སོགས་རང་མཚན་དོན་ལ་མེད་ཀྱང་ ཀུན་རྟོག་ཙམ་དུ་དམིགས་པ་དང་། རྟོག་བྱེད་ཀྱི་ཤེས་པ་སྣང་ཙམ་དུ་ཡོད་པ་དང་། དེ་དག་ 1-460 གི་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་དུ་གྲུབ་པ་གསུམ་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཡང་སྟེ། ཀུན་ཏུ་རྟོག་དོན་རྣམ་རྟོག་ དོན། །ཆོས་ཉིད་དོན་གྱིས་དེ་དག་དེར། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཡང་དོན་ལ་མེད་བཞིན་དུ་དོན་དུ་ བརྟགས་པའི་ཕྱིར་དང་། རྟོག་བྱེད་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་རྟོག་རེ་ཞིག་དམིགས་པའི་ ཕྱིར་དང་། དཔྱད་ན་གཟུང་འཛིན་གཉིས་པོ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡང་ རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བརྟགས་པ་དང་ནི་གཞན་དབང་དང་། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱང་སྟེ། ། དོན་ཕྱིར་ཡང་དག་མིན་རྟོག་ཕྱིར། །གཉིས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་བཤད་དོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (གཉིས་པ།) འཁྲུལ་སྤོང་ནི། གང་དག་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་དག་ རྣམ་རིག་སེམས་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་ཁོ་ནའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་སྐད་ཡིན་གྱི། དབུ་མའི་ གཞུང་ལུགས་སུ་ནི་དེ་ལྟར་གྲགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པ་དེ་དག་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ པས་རྒྱང་རིང་དུ་སྤང་བར་བྱ་སྟེ། དབུ་མ་ཆེན་པོའི་གསུང་རབ་དགོངས་འགྲེལ་དང་བཅས་ པ་རྣམས་སུ་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གྱི་རྣམ་གཞག་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་ཡང་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ རོ། །དེ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ། ཡུམ་བར་མར། བྱམས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ ཅིང་ཆོས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པར་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྣམ་པ་གསུམ་ གྱི་གཟུགས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གདགས་པ་རྗེས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་ འདུ་བྱེད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གདགས་ པ་རྗེས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར། ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་གཟུགས། འདི་ནི་རྣམ་པར་ བརྟགས་པའི་གཟུགས་སོ། འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་མཁྱེན་ ཀྱི་བར་ལ་སྦྱར་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། འབུམ་གྱི་འགྲེལ་པར་ཡང་། ཀུན་བརྟགས་པ་ དང་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་བྲལ་བ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་ བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་ཟད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་ 1-461 སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུར་ཡང་། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་ ནི། །བསྟན་པ་གསུམ་ལ་ཡང

【現代漢語翻譯】 就像經文中說的那樣，『既非不存在，也非真實存在，而是從勝義諦的角度進行區分』等等，這些都是與一切種智（梵文：sarvākārajñatā， सर्वākārajñatā， sarva-akara-jñata， 一切相智）相關聯而宣說的。並且，總結了這些觀點后，在《中邊分別論》中也說：『三種自性不可考察，存在但非唯一，存在與不存在是唯一的，自性被認為是三種。』就像這樣。此外，雖然色等在自相上不存在，但僅在遍計所執中顯現；能取之識僅在顯現中存在；並且，它們三者的法性在勝義諦中是成立的，因此說：『遍計所執之義，分別所執之義，法性之義，它們在那裡。』就像這樣。此外，雖然在實義上不存在，但卻被認為是實義；能取的不真實的遍計所執暫時顯現；並且，如果進行分析，則能取和所取二者都不存在的法性是圓成實的，因此有三種：『所遍計，以及依他起，圓成實性也是，爲了義，非真實之想，爲了二者不存在而宣說。』就像這樣。 （第二部分）破除謬誤：有些人認為，這三種自性的安立僅僅是唯識宗（梵文：Vijñānavāda，विज्ञानवाद，vijnana-vada，識論）的獨特術語，而在中觀宗（梵文：Madhyamaka，मध्यमक，madhyamaka，中觀）的論典中並沒有這樣的說法。這種觀點是錯誤的，應該遠遠地拋棄。因為在中觀大論的經文及其註釋中，三種自性的安立被非常清晰地反覆闡述。就像經文中所說的那樣，在《中品般若經》中說：『慈氏（梵文：Maitreya，मैत्रेय，maitreya，彌勒），以般若波羅蜜多（梵文：Prajñāpāramitā，प्रज्ञापारमिता，prajna-paramita，智慧到彼岸）為行境，並且精通法之分別的菩薩，應當了知三種色之分別的施設。』從受、想、行、識乃至佛法，都應當了知分別的施設，就像這樣：『這是所遍計的色，這是所分別的色，這是法性的色。』等等，這些都是與一切種智相關聯而宣說的。在《十萬頌般若經》的註釋中也說：『與所遍計和所分別的色二者相分離，僅僅是圓成實性的真如（梵文：tathātā，तथाता，tathata，如是），這被稱為法性的色。』等等。在《八千頌般若經義集》中也說：『在般若波羅蜜多中，對三種...

【English Translation】 As it is said in the scriptures, 'Neither non-existent nor truly existent, but distinguished from the perspective of ultimate truth,' and so on, these are spoken in connection with sarvākārajñatā (all-knowingness). Moreover, summarizing these views, the Madhyāntavibhāga (Distinguishing the Middle from the Extremes) also states: 'Three natures are unexaminable, existent but not solely, existence and non-existence are solely, nature is considered as three.' Just like that. Furthermore, although form and so on do not exist in their own characteristics, they appear only in conceptual imputation; the consciousness that apprehends exists only in appearance; and the dharmatā (nature of phenomena) of these three is established in ultimate truth, therefore it is said: 'The meaning of parikalpita (imputed), the meaning of paratantra (dependent), the meaning of pariniṣpanna (perfected), they are there.' Just like that. Moreover, although non-existent in reality, it is considered as reality; the unreal conceptual imputation that apprehends appears temporarily; and if analyzed, the dharmatā in which both the apprehended and the apprehender do not exist is pariniṣpanna, therefore there are three aspects: 'Imputed, and dependent, and also the perfected nature, for the sake of meaning, unreal thought, it is taught for the sake of the absence of both.' Just like that. (Second part) Refuting misconceptions: Some people think that the establishment of these three natures is merely a unique term of the Vijñānavāda (Consciousness-only school), and that there is no such statement in the Madhyamaka (Middle Way) treatises. This view is wrong and should be abandoned far away. Because in the scriptures and commentaries of the great Madhyamaka, the establishment of the three natures is explained very clearly and repeatedly. As it is said in the scriptures, in the Middle Prajñāpāramitā Sutra, it says: 'Maitreya, a Bodhisattva who practices in the Prajñāpāramitā and is skilled in the distinction of dharmas, should understand the establishment of the distinction of the three forms.' From feeling, perception, volition, consciousness to the Buddha-dharma, the establishment of distinction should be understood, just like this: 'This is the parikalpita form, this is the paratantra form, this is the pariniṣpanna form.' And so on, these are spoken in connection with sarvākārajñatā. In the commentary on the Hundred Thousand Verse Prajñāpāramitā Sutra, it also says: 'Separated from the parikalpita and paratantra forms, only the tathātā (suchness) of the pariniṣpanna, this is called the pariniṣpanna form.' And so on. In the Condensed Meaning of the Eight Thousand Verse Prajñāpāramitā Sutra, it also says: 'In the Prajñāpāramitā, to the three...

---

་དག་བརྟེན། །བརྟགས་པ་དང་ནི་གཞན་དབང་དང་། །ཡོངས་ སུ་གྲུབ་པ་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་མདོར་བསྟན་ནས། མེད་ཅེས་བྱ་སོགས་ཚིག་གིས་ནི། །བརྟགས་ པ་ཐམས་ཅད་འགོག་པ་སྟེ། སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་དཔེ་རྣམས་ཀྱིས། །གཞན་གྱི་དབང་ནི་ཡང་དག་ བསྟན། །(དྲི་བཅས་དེ་བཞིན་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་། དྲི་མེད་དེ་བཞིན་ཉིད་དྲི་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་བྱང་ བ་དང་། ལམ་གྱི་དམིགས་པ་ཤེར་ཕྱིན་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་། དེ་དག་གི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་རྒྱུ་མཐུན་ པའི་རྣམ་པར་བྱང་བས་ཏེ།)རྣམ་པར་བྱང་བ་བཞི་ཡིས་ནི། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་རབ་ཏུ་བསྒྲགས། ། ཞེས་རྒྱས་པར་བཤད་ཅིང་། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་ནི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་(ངོ་བོ་ ཉིད་གསུམ་ལས།)གཞན་བསྟན་མེད། །ཅེས་མཐའ་གཞན་བཀག་ནས་དོན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའི་ ཕྱིར་དང་། དབུ་མ་སྣང་བར་ཡང་། དབུ་མ་བ་རྣམས་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་ པ་ཁས་མི་ལེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་འགལ་བ་ཅི་ལྟར་ སྤོང་བར་འགྱུར། ཞེས་པ་དང་། དབུ་མ་རྒྱན་དུ་ཡང་། རང་བཞིན་གསུམ་དུ་སྨྲ་བ་ནི་དབུ་མའོ། ། ཡང་གང་ཞིག་ཐམས་ཅད་རྫུན་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བ་དེ་དག་ནི་དབུ་མ་པ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་ཡང་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་གིས་ནི། ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ དང་། དགོངས་པ་ངེས་འགྲེལ་དང་། མདོ་སྡེ་རྒྱན་དང་། དབུས་མཐའ་དང་། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་ པའི་ས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཙམ་གྱི་གཞུང་ཡིན་ནོ་ ཞེས་སྨྲ་བའི་འཁྲུལ་པ་ཡང་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་སུ་གཞན་དབང་རྣམ་རིག་ཙམ་ཀུན་ བརྟགས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཡོངས་གྲུབ་ལ་སོགས་པ་གནས་སྐབས་སེམས་ཙམ་པ་དང་མཐུན་ པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ཡང་གསུངས་མོད། མཐར་ཐུག་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་བདག་མཐའ་དག་ གིས་སྟོང་པའི་ཡོངས་གྲུབ་ལ་སོགས་པ་དབུ་མ་པ་བཞེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་བརྗོད་བྱའི་ 1-462 གཙོ་བོར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་གནས་སྐབས་སུ་སེམས་ཙམ་པ་བསྟན་པས་སེམས་ཙམ་ གྱི་རང་གཞུང་དུ་འགྱུར་ན་ནི། ཡུམ་དང་། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལ་སོགས་པར་ཡང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ ཐེག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་གཞུང་དུ་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་ ནོ། ། (གསུམ་པ།) འཇུག་ཚུལ་ནི་གཞི་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཤེས་པར་འདོད་པས་ ཀྱང་ཀུན་བརྟགས་གཟུང་འཛིན་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ལ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱས་ནས། གཞན་དབང་འཁྲུལ་བའི་རྟེན་ཀུན་རྟོག་ཙམ་དེ་ཉིད་སྤང་བར་བྱ་ཞིང་། ཡོངས་གྲུབ་ཆོས་ཀྱི་ དབྱིངས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ལས་རྣམ་པར་སྦྱང་བར་བྱ་སྟེ། རྒྱན་ལས། (ཀུན་བརྟགས་)རྟག་ཏུ་གཉིས་བྲལ་(གཞན་ད

【現代漢語翻譯】 依賴於『དག་བརྟེན』（緣起）。『བརྟགས་པ་』（遍計所執）、『གཞན་དབང་』（依他起）和『ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་』（圓成實）僅僅是這三種自性。』在簡要說明之後，通過『མེད་ཅེས་བྱ་སོགས་ཚིག་གིས་ནི』（無等等語）等詞語，遮止一切『བརྟགས་པ་』（遍計所執）；通過幻術等比喻，如實地揭示『གཞན་གྱི་དབང་ནི་』（依他起）。（有垢真如自性清凈，無垢真如離垢清凈，道之所緣般若波羅蜜多所緣清凈，以及彼等之同類因法所顯同類清凈），通過四種清凈，充分地宣揚『ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་』（圓成實）。 詳細解釋說，在般若波羅蜜多中，諸佛（在三種自性之外）沒有揭示其他任何內容。』通過遮止其他邊見，總結並揭示了要點。此外，在《中觀光明論》中也說：『中觀行者並非不承認三種自性的安立，否則如何遣除與所見等相違之處？』以及在《中觀莊嚴論》中也說：『宣說三種自性者，即是中觀行者。』又說：『那些宣說一切皆是虛假者，只是表面上像中觀行者。』等等，廣為宣說。 這些論述也消除了這樣一種錯誤觀點，即認為《楞伽經》、《解深密經》、《經莊嚴論》、《辨中邊論》和《瑜伽師地論》等論典，因為宣說三種自性，所以是唯識宗的論典。雖然在這些論典中，也闡述了與唯識宗觀點在特定階段相符的三種自性，如『གཞན་དབང་』（依他起）僅僅是『རྣམ་རིག་ཙམ་』（識），『ཀུན་བརྟགས་』（遍計所執）為空性的『ཡོངས་གྲུབ་』（圓成實）等，但最終，它們主要闡述的是中觀宗所承認的三種自性，如『ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་』（法界）完全為空性的『ཡོངས་གྲུབ་』（圓成實）等。 如果因為在特定階段闡述了唯識宗的觀點，就變成了唯識宗的自宗論典，那麼在《般若經》和《現觀莊嚴論》等論典中，也闡述了聲聞乘的教義，難道也要變成聲聞乘的論典嗎？顯然不是這樣。 （三）進入的方式是，想要了解基之二諦實相者，首先要認識到『ཀུན་བརྟགས་』（遍計所執）的能取所取等不存在，並認識到其不存在的本性。然後，要斷除作為迷亂之所依的『གཞན་དབང་』（依他起）——僅僅是『ཀུན་རྟོག་ཙམ་』（分別念），並且要清凈『ཡོངས་གྲུབ་』（圓成實）——『ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་』（法界）自性清凈，從暫時的垢染中解脫出來。如《莊嚴經論》所說：『ཀུན་བརྟགས་（遍計所執）』恒時離二元，『གཞན་དབང་（依他起）』

【English Translation】 Relying on 『དག་བརྟེན』 (dependent origination). 『བརྟགས་པ་』 (Parikalpita, the completely imputed nature), 『གཞན་དབང་』 (Paratantra, the dependent nature), and 『ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་』 (Parinispanna, the thoroughly established nature) are merely these three natures.』 After briefly stating this, through words such as 『མེད་ཅེས་བྱ་སོགས་ཚིག་གིས་ནི』 (words like 'non-existent'), all 『བརྟགས་པ་』 (Parikalpita, the completely imputed nature) are negated; through examples such as illusion, the 『གཞན་གྱི་དབང་ནི་』 (Paratantra, the dependent nature) is accurately shown. (The Suchness with defilements being purified by its own nature, the Suchness without defilements being purified from defilements, the object of the path being purified by the object of Prajnaparamita, and the similar Dharma of their causes being shown as purified by similar causes), through four purifications, 『ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་』 (Parinispanna, the thoroughly established nature) is thoroughly proclaimed. It is explained in detail that in the Prajnaparamita, the Buddhas have not shown anything else (other than the three natures).』 By negating other extremes, the essence is summarized and shown. Furthermore, in the Madhyamaka Aloka, it is also said: 『The Madhyamikas do not deny the establishment of the three natures, for otherwise, how could they refute the contradictions with what is seen, etc.?』 And in the Madhyamakalankara, it is also said: 『Those who speak of the three natures are Madhyamikas.』 It is also said: 『Those who say that everything is false only appear to be Madhyamikas.』 And so on, it is widely spoken. These statements also dispel the misconception that texts such as the Lankavatara Sutra, the Samdhinirmocana Sutra, the Sutra-alamkara, the Madhyanta-vibhanga, and the Yogacarabhumi, because they teach the three natures, are texts of the Cittamātra school. Although in these texts, the three natures that are consistent with the Cittamātra view at a certain stage are also explained, such as 『གཞན་དབང་』 (Paratantra, the dependent nature) being merely 『རྣམ་རིག་ཙམ་』 (consciousness-only), and 『ཡོངས་གྲུབ་』 (Parinispanna, the thoroughly established nature) being the emptiness of 『ཀུན་བརྟགས་』 (Parikalpita, the completely imputed nature), etc., ultimately, they mainly teach the three natures that the Madhyamikas accept, such as 『ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་』 (Dharmadhatu, the sphere of reality) being the 『ཡོངས་གྲུབ་』 (Parinispanna, the thoroughly established nature) that is completely empty. If, because the Cittamātra view is explained at a certain stage, it becomes the self-doctrine of the Cittamātra school, then in texts such as the Prajnaparamita and the Abhisamayalankara, the teachings of the Sravaka vehicle are also explained, would they also become the doctrines of the Sravaka vehicle? Clearly, that is not the case. (3) The way to enter is that those who wish to understand the reality of the two truths of the basis should first recognize that the grasper and grasped of 『ཀུན་བརྟགས་』 (Parikalpita, the completely imputed nature) do not exist, and recognize the nature of their non-existence. Then, 『གཞན་དབང་』 (Paratantra, the dependent nature), which is the basis of delusion—merely 『ཀུན་རྟོག་ཙམ་』 (mere conceptualization)—should be abandoned, and 『ཡོངས་གྲུབ་』 (Parinispanna, the thoroughly established nature)—『ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་』 (Dharmadhatu, the sphere of reality) that is pure by its own nature—should be purified from temporary defilements. As the Ornament of Sutras says: 『ཀུན་བརྟགས་ (Parikalpita, the completely imputed nature)』 is always free from duality, 『གཞན་དབང་ (Paratantra, the dependent nature)』

---

བང་)འཁྲུལ་པའི་རྟེན་གང་ཡིན་དང་(ཡོངས་ གྲུབ་)གང་ཞིག་རྣམ་ཀུན་ཏུ། །བརྗོད་པར་ནུས་མ་ཡིན་ཞིང་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དེ་ཁོ་ ན། །(དང་པོ་)ཤེས་བྱ་(གཉིས་པ་)སྤང་བྱ་(གསུམ་པ་)རང་བཞིན་དྲི་མེད་འདོད་གང་རྣམ་པར་སྦྱར་ བྱ་སྟེ། །(ཡོངས་གྲུབ་)དེ་ནི་ནམ་མཁའ་གསེར་དང་ཆུ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམ་དག་འདོད། ། ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ཡང་ཡོངས་གྲུབ་ནམ་མཁའ་དང་གསེར་དང་ཆུ་ལྟར་རང་བཞིན་གྱིས་ དག་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཡང་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ ལ་ནི་འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་ཞིང་། ཀུན་བརྟགས་དང་གཞན་དབང་གིས་བསྡུས་པའི་དྲི་མ་མཐའ་ དག་དང་བྲལ་བ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ལ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་ཀྱང་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དབུས་མཐར། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་དག། དེ་ནི་དྲི་བཅས་དྲི་མ་མེད། །ཆུ་ཁམས་ གསེར་དང་ནམ་མཁའ་རྣམས། །(རང་གཞན་གྱིས་)དག་པ་བཞིན་དུ་དག་པར་འདོད། །ཅེས་པ་ ལྟར་རོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཆོས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་ བཞིན་དུ་ཡོད་ཀྱང་། མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་གྱི་བར་ལ་བྱིས་པ་རྣམས་འཁྲུལ་བ་ལོངས་སྤྱོད་ 1-463 ཅིང་། རིམ་གྱིས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ལས་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཡང་དག་པ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་ སྟེ། རྒྱན་ལས། འགྲོ་བ་དག་ན་(ཆོས་ཉིད་)དེ་ལས་གཞན་པའང་ཅུང་ཟད་ཡོད་མིན་ལ། །འགྲོ་ བ་མ་ལུས་པ་ཡང་(ཆོས་ཉིད་)དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པའི་བློས། །(ཆོས་ཉིད་)ཡོད་པ་ཀུན་ནས་སྤངས་ ཏེ་(ཆོས་ཅན་)མེད་ལ་མངོན་ཞེན་གང་ཡིན་པ། །འཇིག་རྟེན་རྨོངས་པའི་རྣམ་པ་ཚབས་ཆེན་འདི་ ཀོ་ཇི་ལྟ་བུ། །ཞེས་པ་དང་། བྱིས་པ་(ཆོས་ཉིད་)ཡང་དག་ཉིད་བསྒྲིབས་ནས། །(ཆོས་ཅན་)ཡང་ དག་མ་ཡིན་ཀུན་ཏུ་སྣང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བསལ་ནས། །ཡང་དག་ཉིད་ནི་ཀུན་ ཏུ་སྣང་། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ལམ་ཟབ་མོ་ཉམས་སུ་བླང་བར་འདོད་པས་ཀྱང་ཀུན་བརྟགས་ ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་གཞན་དབང་སྤང་བར་བྱས་ལ་ཡོངས་གྲུབ་མངོན་སུམ་དུ་ཐོབ་པར་བྱ་ སྟེ། དབུས་མཐར། ཡོངས་སུ་ཤེས་ནི་སྤོང་བ་དང་། །ཐོབ་པ་མངོན་སུམ་བྱ་བས་ནི། །ལམ་ གྱི་བདེན་པ་ཡང་དག་བཤད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །འབྲས་བུ་སྐུ་གསུམ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ ཀྱང་ཀུན་བརྟགས་ཤེས་ཤིང་གཞན་དབང་སྤངས་ནས་ཡོངས་གྲུབ་དག་པ་གཉིས་ལྡན་མངོན་ སུམ་དུ་བྱ་སྟེ། (ཀླུའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི།)སྐུ་གསུམ་ལ་འཇུག་པའི་སྒོར། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྣམ་ གསུམ་པོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་ཀྱི་ཡང་དག་པས། །སྐུ་གསུམ་པོ་དག་འཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཕྱེད་ དེ་དག་དེ་ཡིས་བསྡུས། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། གཞུང་དོན་ནི། ཡང་མཚན་ཉིད་གསུམ་དང་སྦྱར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རང་ གི་མཚན་ཉིད་དམ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། སྣང་ཙམ་དུ་ཡོད་ཀྱང་

【現代漢語翻譯】 （妄想所依）什麼是『遍計所執』（Parikalpita，分別假立）的體性，（圓成實）又是什麼在一切方面？無法言說且無戲論的自性，那即是它本身。（第一）應知，（第二）應斷，（第三）自性無垢，應將所欲完全結合。（圓成實）它如同虛空、黃金和水一樣，被認為是遠離煩惱的清凈。 如上所述。此外，雖然『圓成實』如虛空、黃金和水一樣，自性清凈，但當處於具有突發污垢的狀態時，就被稱為『輪迴』。當完全脫離由『遍計所執』和『依他起』所包含的一切污垢，並顯現出來時，也被認為是『涅槃』。如《中邊分別論》所說：『從各方面完全染污和完全清凈，那即是有垢和無垢。如水界、黃金和虛空，被認為是（通過自和他者）清凈。』 因此，作為法性的勝義諦，雖然存在於作為有法（Dharmin，具有某種性質的事物）的一切世俗諦的自性中，但在尚未顯現之前，凡夫俗子們會享受錯覺。而當它逐漸顯現時，聖者們則會獲得正確的見解。如《現觀莊嚴論》所說：『在眾生中，沒有絲毫事物可以離開（法性）。所有眾生都以完全迷惑的心，完全捨棄（法性）的存在，而執著于（有法）不存在的事物。世間迷惑的嚴重狀態，究竟是怎樣的呢？』又如：『凡夫（被法性）真實的自性所遮蔽，（有法）不真實的自性完全顯現。菩薩消除它之後，真實的自性完全顯現。』 因此，想要修持甚深道的人，也應完全瞭解『遍計所執』，斷除『依他起』，並證得『圓成實』。如《中邊分別論》所說：『通過完全瞭解、斷除和證得，才能正確闡述道的真諦。』 想要獲得果位三身（Trikaya）的人，也應瞭解『遍計所執』，斷除『依他起』，並證得具有二種清凈的『圓成實』。如（龍樹親友所著的）《入三身之門》所說：『自性是三種，通過完全瞭解的真實性，才能獲得三種身，那分為兩半，它們被它所包含。』 正文的要點是：如果與三種體性相結合，空性（Sunyata）有三種形態：自相空性，或自性空性；僅僅顯現存在的空性。

【English Translation】 What is the nature of Parikalpita (imputational, falsely imagined) (the basis of delusion), and what is Parinispanna (perfected, truly established) in all aspects? That which is of a nature that cannot be expressed and is without elaboration, that alone is it. (First) to be known, (second) to be abandoned, (third) the nature is stainless, whatever is desired should be completely combined. (Parinispanna) That is considered pure, free from afflictions, like the sky, gold, and water. As mentioned above. Furthermore, although Parinispanna is pure in nature like the sky, gold, and water, it is called Samsara (cyclic existence) when it is in a state with sudden defilements. When it is completely free from all defilements included in Parikalpita and Paratantra (other-powered) and becomes manifest, it is also recognized as Nirvana (liberation from suffering). As the Madhyantavibhaga (Distinguishing the Middle from the Extremes) states: 'Completely defiled from all aspects and completely purified, that is with defilements and without defilements. Like the water element, gold, and the sky, it is considered pure (through self and others).' Therefore, as the ultimate truth of Dharmata (the nature of reality), although it exists in the nature of all conventional truths as Dharmin (that which possesses a certain quality), until it becomes manifest, ordinary people enjoy delusion. And when it gradually becomes manifest, noble ones are said to have the correct view. As the Abhisamayalankara (Ornament of Clear Realization) states: 'In beings, there is nothing whatsoever other than that (Dharmata). All beings, with a completely deluded mind, completely abandon the existence of (Dharmata) and are attached to things that (Dharmin) do not exist. What is this severe state of worldly delusion like?' And: 'Ordinary people are obscured by the true nature (Dharmata), and the untrue nature (Dharmin) is completely manifest. Bodhisattvas eliminate that, and the true nature is completely manifest.' Therefore, those who wish to practice the profound path should also fully understand Parikalpita, abandon Paratantra, and realize Parinispanna. As the Madhyantavibhaga states: 'Through fully understanding, abandoning, and realizing, the truth of the path is correctly explained.' Those who wish to attain the fruit of the Trikaya (three bodies of a Buddha) should also understand Parikalpita, abandon Paratantra, and realize Parinispanna with twofold purity. As the Triskayapraveshadvara (The Door to Entering the Three Bodies) (composed by Nagarjuna's friend) states: 'The nature is threefold, through the truth of complete understanding, the three bodies will be attained, that is divided in half, they are included by it.' The main point of the text is: If combined with the three characteristics, emptiness (Sunyata) has three forms: emptiness of its own characteristic or emptiness of its own nature; emptiness of merely appearing to exist.

---

དེ་བཞིན་དུ་དོན་ ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ནམ་ཡང་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་རང་བཞིན་གྱི་ སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་དང་པོས་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཉེར་བར་གཟུང་བར་བལྟ་ སྟེ། དེ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ནས་རྣམ་པ་གང་གིས་ཀྱང་གཏན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའོ། ། གཉིས་པས་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཉེ་བར་གཟུང་བར་བལྟ་སྟེ། དེ་ནི་ཇི་ལྟར་ 1-464 སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་དཔྱད་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའོ། །གསུམ་པས་ནི་ཡོངས་ སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཉེ་བར་གཟུང་བར་བལྟ་སྟེ། དེ་ནི་བདག་མཐའ་དག་གིས་སྟོང་པའི་ རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ལུང་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་ ལས་ཤིན་ཏུ་གསལ་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། (ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་གྲུབ་པར།)ངས་ཆོས་ཐམས་ ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་དགོངས་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་དུ་གསུངས་སོ་ཞེས་ པ་དང་། དབུ་མ་སྣང་བར་ཡང་། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དགོངས་པ་བསྟན་ པས། དབུ་མའི་ལམ་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བར་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ངེས་པའི་དོན་ ཁོ་ན་གཞུང་འཛུགས་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་དང་། དབུས་མཐར་ཡང་། དངོས་མེད་ དེ་ཡི་དངོས་མིན་དང་། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་སྟོང་པར་འདོད། །ཅེས་པ་དང་། རྒྱན་ལས་ཀྱང་། མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཤེས་ཤིང་། །དེ་བཞིན་ཡོད་མིན་སྟོང་ཉིད་དང་། །རང་བཞིན་སྟོང་ པ་ཉིད་ཤེས་ན། །སྟོང་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། ། དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་གསུམ་བསྟན་ནས། སླར་ཡང་རྣམ་དབྱེ་ལ་མཁས་པའི་དོན་ དུ། རྒྱས་པར་ཕྱེ་ན་སྟོང་པ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ནི། ནང་དང་ཕྱི་དང་ཕྱི་ནང་ཆེན་པོ་དང་། །སྟོང་ཉིད་ དོན་དམ་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས། །མཐའ་འདས་ཐོག་མཐའ་དོར་མེད་རང་བཞིན་དང་། ། རང་མཚན་ཆོས་ཀུན་དངོས་མེད་ངོ་བོ་ཉིད། །ཅེས་བར་སྐབས་ཀྱི་སྡོམ་དུ་བྱས་ནས། ཟ་ པོ་མིག་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། བཟའ་བར་ བྱ་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཕྱི་ ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་དག་གི་ལུས་སམ་ཁོག་པའི་སྟོང་པ་ནི་ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། གནས་ ཀྱི་གཞི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་རྒྱ་ཆེན་པོའི་སྟོང་པ་ནི་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ ལ་སོགས་པ་དེ་ཡང་གང་གིས་སྟོང་པར་མཐོང་ཞིང་ཤེས་པའི་སྟོང་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ 1-465 ཉིད་དང་། ཇི་ལྟར་དོན་དམ་པའི་རྣམ་པར་མཐོང་བ་དེའི་སྟོང་པ་ནི་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལམ་གྱི་དགེ་བ་འདུས་བྱས་ཀྱི་སྟོང་པ་ནི་ འདུས་བྱས་སྟོ

【現代漢語翻譯】 同樣，沒有意義的空性，以及永不改變的自性空性。對於前者，應觀察被遍計所執的自性，因為它以其自身的特徵在任何方面都是完全不存在的。對於後者，應觀察依他起的自性，因為它如果按照顯現的方式進行分析，就是不存在的。對於第三者，應觀察圓成實的自性，因為它存在於完全空性的自性中。這些在清凈的經文中非常清楚，如經中所說：『我考慮到一切法無自性，因此宣說了三種無自性。』在《中觀光明論》中也闡述了三種無自性的觀點，爲了充分展示中觀之道遠離兩種極端，因此確立了究竟的意義。在《中邊分別論》中也說：『非有即非有，自性即空性。』在《現觀莊嚴論》中也說：『了知無之空性，如是知非有，知自性空性，是名爲了知空。』等等。 如是，在展示了空性的三種分類之後，爲了精通分類的意義，如果詳細劃分，則有十六種空性：內空、外空、內外空、大空性、空空性、勝義空性、有為空性、無為空性、無邊空性、無始空性、本性空性、自相空性、一切法空性、不可得空性、無物性空性。作為中間的總結，如眼等內處空為空性，色等外處空為外空性，內外處之身或體空為內外空性，廣大處所器世間空為大空性，內處等以空性見空性之空為空性，如實勝義之空為勝義空性，菩薩所修道之有為善法空為有為空性。

【English Translation】 Similarly, emptiness that is without meaning, and self-nature emptiness that never changes. For the former, one should observe the nature of what is imputed, because it is completely non-existent in any way by its own characteristics. For the latter, one should observe the nature of what is dependent on others, because it is non-existent if analyzed according to how it appears. For the third, one should observe the nature of what is perfectly established, because it exists in a nature that is completely empty. These are very clear in the pure scriptures, as it is said in the scriptures: 'I, considering that all dharmas are without self-nature, therefore, I have spoken of the three non-natures.' In the 'Illumination of the Middle Way' it is also explained that the view of the three non-natures, in order to fully demonstrate that the Middle Way is free from the two extremes, therefore, establishes the ultimate meaning. In the 'Distinguishing the Middle from the Extremes' it is also said: 'Non-existence is non-existence, self-nature is emptiness.' In the 'Ornament of Clear Realization' it is also said: 'Knowing the emptiness of non-existence, likewise knowing non-existence, knowing the emptiness of self-nature, this is called knowing emptiness.' and so on. Thus, after showing the three divisions of emptiness, in order to master the meaning of the divisions, if divided in detail, there are sixteen emptinesses: inner emptiness, outer emptiness, inner-outer emptiness, great emptiness, emptiness of emptiness, ultimate emptiness, conditioned emptiness, unconditioned emptiness, boundless emptiness, beginningless emptiness, nature emptiness, self-characteristic emptiness, emptiness of all dharmas, unobtainable emptiness, emptiness of non-entity. As an intermediate summary: the emptiness of the internal sense bases such as the eye is inner emptiness, the emptiness of the external sense bases such as forms is outer emptiness, the emptiness of the body or the aggregate of the internal and external sense bases is inner-outer emptiness, the emptiness of the vast container world of the place is great emptiness, the emptiness of seeing emptiness with emptiness of the internal sense bases etc. is emptiness of emptiness, the emptiness of seeing the ultimate truth as it is is ultimate emptiness, the emptiness of the conditioned virtuous deeds of the path to be accomplished by the Bodhisattva is conditioned emptiness.

---

ང་པ་ཉིད་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དགེ་བ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་སྟོང་པ་ནི་ འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཕན་གདགས་པར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པའི་སྟོང་ པ་ཉིད་ནི་མཐའ་ལས་འདས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། བློས་མི་བཏང་བར་བྱ་བ་འཁོར་བ་ཐོག་ མཐའ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ལྷག་མེད་ཀྱི་མྱང་ འདས་སུ་ཡང་དགེ་བ་མི་ཟད་པར་བྱ་བའི་སྟོང་པ་ནི་དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། རིགས་ རང་བཞིན་གྱིས་དག་པ་དྲི་མས་ཀྱང་དག་པར་བྱ་བའི་སྟོང་པ་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཐོབ་པར་བྱ་བ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དག་པར་བྱ་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྟོབས་ལ་སོགས་པའི་སྟོང་པ་ནི་ ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་བཅུ་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ མདོར་བསྡུ་ན། ཀུན་རྫོབ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མཐའ་དག་གི་དངོས་ པོ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དོན་དམ་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་བདག་མཐའ་ དག་གིས་སྟོང་པ་དེའི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དབུས་ མཐར། ཟ་པོ་བཟའ་བ་དེ་ཡི་ལུས། །གནས་ཀྱི་གཞི་ཡི་སྟོང་པ་ཉིད། །དེ་ཡང་གང་གིས་ཇི་ ལྟར་མཐོང་། །གང་ཕྱིར་དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད། །དགེ་གཉིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །རྟག་ཏུ་ སེམས་ཅན་ཕན་བྱའི་ཕྱིར། །འཁོར་བ་བཏང་བར་མི་བྱའི་ཕྱིར། །དགེ་བ་མི་ཟད་བྱ་བའི་ཕྱིར། ། རིགས་ཀྱང་རྣམ་པར་དག་བྱའི་ཕྱིར། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་ ཆོས་རྣམས་དག་བྱའི་ཕྱིར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །གང་ཟག་དང་ནི་ཆོས་ རྣམས་ཀྱི། །དངོས་པོ་མེད་འདིར་སྟོང་པ་ཉིད། །དེ་དངོས་མེད་པའི་དངོས་ཡོད་པ། །དེ་ནི་དེ་ 1-466 ལས་སྟོང་ཉིད་གཞན། །ཞེས་པ་ལྟར་ཡིན་ལ། སྔགས་མཚན་ཉིད་ངེས་དོན་གཅིག་པའི་ཕྱིར། རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དཔལ་ཡང་དག་པར་སྤྱོར་བར་ཡང་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་འདི་ཇི་ལྟ་ བ་བཞིན་དུ་གསུངས་སོ། །གཞུང་གཞན་དུ་དུས་གསུམ་གྱི་སྟོང་པ་ནི་མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ ཉིད་དང་། འདུ་འཕྲོ་ལས་བྱུང་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་ཉིད་དེ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་ཡང་ ཕྱེ་ལ། སློབ་དཔོན་སེང་གེ་བཟང་པོས། ཕུང་པོ་ལྔའི་སྟོང་པ་ནི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དེ་ བཞིན་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པ་ནི་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཉི་ཤུར་ཡང་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་བདག་ དོན་གཞན་དང་བྲལ་བའི་སྟོང་པ་བཤད་ནས། རང་གི་ངོ་བོ་བདག་མ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་ལ་ བཞིས། ། ༈ གང་སྟོང་པ་དེ་བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། (བཞི་པ།) བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ། བདག་གི་མཚན

【現代漢語翻譯】 我自身以及涅槃的無為之善的空性是無為空性；爲了利益無量眾生的空性是超越邊際的空性；對於不可捨棄的輪迴無始無終的空性是無始無終空性；在無餘涅槃中也能使善不窮盡的空性是無舍空性；自性清凈，通過垢染也能清凈的空性是自性空性；可以獲得的相和好相之各自體性的空性是自性空性；可以清凈的佛陀的功德力等的空性是諸法空性。如是十四種空性的體性簡而言之，世俗的、突發的垢染，人與法的我之邊際的一切事物不存在是無事物空性；勝義諦，法界被一切我所空，以其自性存在是無事物自性空性。中部（中觀根本慧論）中說：『食者所食彼之身，處之基之空性，彼亦由誰如何見，何故彼亦空性。』爲了獲得二種善，爲了恒常利益眾生，爲了不捨棄輪迴，爲了使善不窮盡，爲了使種姓完全清凈，爲了獲得相和好相，爲了清凈佛法，菩薩努力。人與法的無事物在此是空性，彼無事物的實有，彼即是從彼空性之外的空性。』如是。因為真言體性的決定意義相同，續部的國王吉祥真實相應中也如實宣說了甚深空性的分類。其他論典中，三時的空性是不可見空性，由集合分散產生的空性是自性空性，也分爲了十八種。論師僧護（僧伽跋陀羅）說：五蘊的空性是事物空性，如是真如的空性是他性空性，也宣說了二十種。如是宣說了遠離我義和他義的空性后，爲了顯示自性非我，有四種。 什麼是空性，什麼是無我的體性？ （第四）什麼是無我的體性？答：

【English Translation】 My own emptiness and the unconditioned virtue of Nirvana is the emptiness of unconditionedness; the emptiness for the benefit of infinite sentient beings is the emptiness beyond limits; the emptiness of beginninglessness and endlessness of Samsara, which should not be abandoned, is the emptiness of beginninglessness and endlessness; the emptiness of inexhaustible virtue even in Nirvana without remainder is the emptiness of non-abandonment; the emptiness of self-nature purity, which can also be purified by defilements, is the emptiness of self-nature; the emptiness of one's own characteristics of the signs and marks to be obtained is the emptiness of one's own characteristics; the emptiness of the Buddha's Dharma, powers, etc., to be purified is the emptiness of all Dharmas. Thus, the characteristics of the fourteen emptinesses are summarized as follows: the absence of all things of the contingent defilements of conventional truth, the self of persons and Dharmas, is the emptiness of non-things; the ultimate truth, the Dharma realm is empty of all selves, existing in its essence is the emptiness of the essence of non-things. In the Middle Way (Mūlamadhyamakakārikā): 'The body of the eater that is eaten, the emptiness of the base of the place, that also by whom is seen how, wherefore that also is emptiness.' In order to obtain the two virtues, in order to constantly benefit sentient beings, in order not to abandon Samsara, in order to make virtue inexhaustible, in order to make the lineage completely pure, in order to obtain signs and marks, in order to purify the Buddhadharma, Bodhisattvas strive. The non-things of persons and Dharmas here is emptiness, that real existence of non-things, that is other emptiness from that emptiness.' Thus it is. Because the definitive meaning of mantra characteristics is the same, the king of tantras, the glorious perfect application, also explained the divisions of profound emptiness as they are. In other treatises, the emptiness of the three times is the invisible emptiness, and the emptiness arising from aggregation and dispersion is the emptiness of self-nature, which is also divided into eighteen types. Teacher Senge Sangpo (Siṃhabhadra) said: The emptiness of the five aggregates is the emptiness of things, and the emptiness of Suchness is the emptiness of otherness, which is also explained as twenty types. Thus, after explaining the emptiness that is separate from self-interest and other-interest, in order to show that self-nature is non-self, there are four types. What is emptiness, and what is the characteristic of selflessness? (Fourth) What is the characteristic of selflessness? Answer:

---

་ཉིད་མེད་ ཚུལ། དེ་ལ་དགོངས་པའི་ཤེས་བྱེད། འཕྲོས་པའི་ལུང་དོན་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཇི་ལྟར་ ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་དང་། ནང་པ་ཡིན་ཡང་(ཉན་ཐོས་)གནས་མ་བུ་པ་ལ་སོགས་པ་བདག་རྫས་ ཡོད་དུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ཏུ་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྟག་གཅིག་རང་དབང་ཅན་ནམ། ཕུང་པོ་ལས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བཀོད་པ་དེས་གཞི་ཕུང་པོ་ དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་ཆོས་བདག་གི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བས་བདག་མ་ཡིན་ པའོ་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ ན་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་བདག་གི་མཚན་ཉིད་དང་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ བདག་མེད་པའོ། ། (གཉིས་པ།) ཤེས་བྱེད་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་དུ་འདུ་ཞིང་དེ་ དག་ལ་བདག་མེད་པ་འདི་ལ་དགོངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་ མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། ། 1-467 (གསུམ་པ།) ལུང་དོན་ལ། མདོ་བཀོད་དེ་དྲི་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་དག་ཐམས་ ཅད་ནི་ངའི་བའམ་བདག་གི་བ་མེད་པའོ། །འདི་ནི་ངའམ་བདག་མ་ཡིན་པ་པའོ། །འདི་ནི་ ངའི་བདག་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཆོས་འདི་རྣམས་ནི་བདག་དང་བདག་གི་བ་མེད་པ་འདི་བཞིན་ནོ་ ཞེས་ཡུལ་ཅན་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡུལ་བདག་མེད་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ དུ་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་པ་འདིའི་དོན་ཅི་ཡིན། བདག་དང་བདག་གི་བ་བཀག་པས་དགག་ བྱ་ཐམས་ཅད་ཁེགས་མོད། ཚིག་གསུམ་པ་སྨོས་པའི་དགོངས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལན་ གྱིས་བཤད་པ་ནི། ཤེས་པར་བྱེད་པ་པོའི་རྒྱུད་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ཟིན་པ་དང་མ་ཟིན་པ་ འདི་ནི་དཔྱད་ན་བདག་གིས་དབང་བསྒྱུར་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས་ངའི་བ་མེད་པའོ། །ནང་གི་ དངོས་པོ་རང་གི་ལུས་འདི་ནི་བདག་ཏུ་བདེན་པར་མ་གྲུབ་པས་ང་མ་ཡིན་པའོ། །དགག་བྱ་དེ་ དག་ཏུ་ཟད་ཀྱང་། སླར་ཡང་ནང་གི་དངོས་པོ་འདི་ནི་ངའི་བ་དང་འབྲེལ་བའི་བདག་མ་ཡིན་ ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་ནས་ཚིག་གསུམ་པ་གསུངས་པ་སྟེ། དེས་ན་འདི་ལྟར་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ ལ་ནི་བདག་ཏུ་མི་འཛིན་པས་བདག་གི་བའི་རྣམ་པ་གཅིག་པུ་དང་། ནང་ལ་ནི་གཉིས་ཀར་ འཛིན་སྲིད་པས་བདག་དང་བདག་གི་བའི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་བཀག་གོ ། ༈ དེ་དག་ལས་འཕྲོས་པའི་ཁྱད་པར་བཤད་པ། དེ་དག་ལ་འཕྲོས་པ་ལས། མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ལས་འཕྲོས་པ་ གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ལ། ༈ མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་ལས་འཕྲོས་པ། གཟུགས་ཅན་སྐད་ཅིག་མར་བསྒྲུབ་པ་དང་། ཞར་བྱུང་གཟུགས་ཅན་ལ་ དཔྱད་པའོ། ། དང་པོ་ནི། སྐད་ཅིག་མའི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་མདོ་ལས་གང་གསུངས་ ཤིང་འདིར་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གནས་མ་བུ་པའི་སྡེ་བ་ལ་སོགས་པ་ གཟུགས་མི་རྟག་པར་

【現代漢語翻譯】 無我之理。對此的證知。以及剩餘的經文意義的解釋。首先，如同外道以及雖然是內道，但如（聲聞） स्थितविर 等主張實有自我的有部宗派所設定的自我之相，是常、一、自在，或者與蘊體既非同一也非他體的說法。由於這些設定，作為基礎的蘊、界、處等，都與法我的體性相違，因此不是自我。因為它們都處於無常等狀態中。因此，蘊、界、處等與自我的體性不符，所以是無我的。 （第二，）證知：考慮到一切法都包含在蘊、界、處這三者之中，而這些都是無我的。所以，薄伽梵說一切法都是無我的。 1-467 （第三，）經文意義：引用經文提問，薄伽梵說：『這些都不是我的，也不是屬於我的。這不是我，也不是我的自我。這不是我的自我，這些法就像這樣沒有自我和屬於自我的。』以具有正見的智慧，如實地觀察無我的對境。這是什麼意思？既然遮止了自我和屬於自我的，就已經涵蓋了所有需要遮止的。為什麼還要說第三句話呢？回答是：爲了讓認知者明白，外在事物無論是被掌握還是未被掌握，都不是自我可以支配的，所以不是我的。內在事物，即自己的身體，並沒有真實成立為自我，所以不是我。雖然已經涵蓋了所有需要遮止的，但爲了再次強調內在事物也不是與我相關的自我，所以說了第三句話。因此，對於外在事物，不會執著為自我，所以只遮止了屬於自我的方面。而對於內在事物，可能會執著于兩者，所以遮止了自我和屬於自我的兩個方面。 以下解釋從這些內容延伸出的差別。 從這些內容延伸出無常和痛苦的體性，分為兩部分，首先是： 無常體性的延伸。 論證色法的剎那生滅，以及順帶分析色法。 首先，什麼是經中所說的剎那生滅的體性就是無常，並且之前已經解釋過的？例如，有部宗派等認為色法是無常的。

【English Translation】 The principle of non-self. The cognition of this. And the explanation of the remaining meaning of the scriptures. First, like the outsiders and even the insiders, such as (Śrāvakās) Sthavira Nikāya etc. who claim that the self is real, the characteristics of the self that are set up are permanent, singular, independent, or neither identical nor different from the aggregates. Because of these settings, the aggregates, dhātus, and āyatanas that are the basis are not self because they are devoid of the nature of dharma-self. Because they are all in a state of impermanence and so on. Therefore, the aggregates, dhātus, and āyatanas are not in accordance with the nature of the self, so they are non-self. (Second,) Cognition: Considering that all dharmas are contained in the three: aggregates, dhātus, and āyatanas, and that these are all non-self. Therefore, the Bhagavan said that all dharmas are non-self. 1-467 (Third,) The meaning of the scriptures: Quoting the scriptures to ask, the Bhagavan said: 'These are not mine, nor do they belong to me. This is not me, nor is it my self. This is not my self, these dharmas are just like this without self and belonging to self.' With the wisdom of having right view, observe the object of non-self as it is. What does this mean? Since the self and belonging to self have been negated, all that needs to be negated has been covered. Why say the third sentence? The answer is: In order to make the cognizer understand that external things, whether grasped or not grasped, are not to be dominated by the self, so they are not mine. Internal things, that is, one's own body, have not been truly established as the self, so they are not me. Although all that needs to be negated has been covered, in order to emphasize again that internal things are also not the self related to me, the third sentence was said. Therefore, for external things, one will not cling to them as the self, so only the aspect of belonging to the self is negated. But for internal things, one may cling to both, so both the self and the aspect of belonging to the self are negated. The following explains the differences extended from these contents. Extending from these contents are the characteristics of impermanence and suffering, divided into two parts, the first is: The extension of the nature of impermanence. Arguing for the momentariness of form, and incidentally analyzing form. First, what is the nature of momentariness that is said in the scriptures to be impermanent, and which has been explained before? For example, the Sthavira Nikāya and other schools believe that form is impermanent.

---

འདོད་ཀྱང་སྐད་ཅིག་མར་མི་འདོད་པས་དེ་དག་གི་དོན་དུ། དཔེ་ཇི་ ལྟར་ན་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པར་འཇིག་རྟེན་ནའང་གྲགས་ཤིང་ 1-468 སྡེ་བ་དེ་དག་ཀྱང་འདོད་པ་དེ་ལྟར། དོན་གཟུགས་ཀྱང་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པར་བལྟ་སྟེ། ཚོར་ བ་འབྱུང་བའི་གནས་ཀྱི་གཟུགས་ནི་སེམས་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཀྱིས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང་དེ་ཡང་ སེམས་དང་མ་ཐོབ་པ་ལས་ཐོབ་པའི་གྲུབ་པ་དང་ཐོབ་པ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་བདེ་བ་གཅིག་ པའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་དང་བཅས་ན་ལུས་རྣལ་མར་གནས་ཤིང་མེད་ན་ལུས་རུལ་བ་ལ་སོགས་ པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་། སེམས་བདེ་སྡུག་དང་ཆགས་སྡང་ལ་སོགས་པས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ ཞིང་འགྱུར་ན་ལུས་དེ་ཡང་འགྱུར་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང་། དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ ནི་སེམས་ཀྱི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་རང་སྐད་ཅིག་གིས་མི་འཇིག་ན་འཇིག་པའི་གནས་ སུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང་། ཕྱི་ནང་གི་གཟུགས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་ གིས་བྱུང་པའི་ཕྱིར་ཏེ་རྒྱུ་སྐད་ཅིག་མའི་འབྲས་བུ་རྟག་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང་། རྣམ་ཐར་ དང་ཟད་པར་ལ་སོགས་པ་མཐུ་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པའི་སེམས་སྐད་ཅིག་མས་ས་ལ་སོགས་ པའང་གསེར་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་མོས་པ་བཞིན་དུ་དབང་དུ་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སྐད་ཅིག་ མ་མ་ཡིན་ན་ནི་བསྒྱུར་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་གཞོན་ནུ་ལས་རྒན་པོ་དང་གསར་བ་ ལས་རྙིང་པ་ལ་སོགས་པ་མཐར་འགྱུར་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང་། (རྒྱན་དུ།)དང་པོར་མི་འཇིག་ མཐར་མི་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར་དང་པོ་ནས་སྐད་ཅིག་གིས་མི་འཇིག་ན་མཐར་འགྱུར་བ་ འགལ་བའི་ཕྱིར་དང་། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེད་ཙམ་ཉིད་ནས་ཀྱང་འཇིག་ བྱེད་ཕྱིར་འབྱུང་གི་རྐྱེན་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པར། རང་གི་ངང་གིས་སྐད་ཅིག་གིས་རྣམ་པར་ འཇིག་པའི་ཕྱིར། ཕྱི་ནང་གི་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་བལྟའོ། ། (གཉིས་པ།) ཞར་བྱུང་ལ་གཉིས་ལས། (དང་པོ།)གཟུགས་རྒྱུ་འབྲས་ལ་དཔྱད་པ་ནི། གཟུགས་གང་ཡིན་པ་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱུའི་གཟུགས་ལ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ བཞི་དག་ཚང་བ་དང་། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པ་འབྲས་བུའི་གཟུགས་ལའང་ 1-469 འབྱུང་གྱུར་ཐམས་ཅད་ཚང་བའོ་ཞེས་གང་མདོ་ལས་གསུངས་ཤིང་འདིར་ཡང་བསྟན་པ་དེ་ཅི་ ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་ཞེ་ན། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་བྱེད་ལས་ལ་དཔགས་ ནས་ཁྱབ་པའི་དོན་དུ་འདོད་ཅིང་། མདོ་སྡེ་པ་ནི་ས་བོན་ཙམ་ཚང་བ་ལ་དགོངས་པར་འདོད་ མོད། འདིར་ཐེག་ཆེན་པའི་ལུགས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ཚང་བ་སྲིད་པ་ལ་དགོངས་ནས་དེ་སྐད་ ཅེས་གསུངས་སོ། །འབྱུང་བའི་ཕྱོགས་སམ་ཡུལ་གཅིག་ལ་བརྟེན་པའི་དངོས་པོའི་དོན་ནི་ རྒྱུར་བྱས་པ་འབྲས་བུའི་གཟུགས་ཀྱི་དོན་ཏེ

【現代漢語翻譯】 因為即使想要，也不會想要一瞬間，爲了那些意義，例如，心和心所並非一瞬間，這在世間也廣為人知，這些宗派也如此認為。因此，色法也應被視為一瞬間。因為感受產生的處所之色法，是被心的一瞬間所把握的；而且，從未獲得到獲得，以及獲得后隨之而來的安樂是相同的。因為有心則身體正常存在，無心則身體腐爛等。如果心因苦樂和貪嗔等而每一瞬間都在變化，那麼身體也顯現為在變化。具有諸根的身體是心的處所，如果自身一瞬間不壞滅，則不能成為壞滅的處所。一切內外之色法，都是由心的習氣力所產生的，因為一瞬間的因與常恒的果相違。獲得解脫和窮盡等殊勝力量的心的一瞬間，也能隨意自在地將土地等轉變為黃金等。如果不是一瞬間，則無法轉變。而且，從年輕到年老，從新到舊等，最終都顯現為在變化。如（《寶鬘論》中說）：『最初不壞滅，最終不變化。』如果最初一瞬間不壞滅，則最終變化是相違的。一切事物，從產生的那一刻起，就具有壞滅的因素，不需要依賴其他的助緣，而是自身以一瞬間的性質而壞滅。因此，一切內外之色法，都應被視為在一瞬間成立。 （二、附帶說明分二：）（一、觀察色法因果：） 任何色法，無論是何種，都必須具備作為因的色法，即四大種；而以四大種為因的果之色法，也必須具備一切所生之物。經中如此宣說，此處也如此教導，那麼，佛陀是出於何種意圖而如此宣說的呢？如前所述，毗婆沙師是根據作用來衡量，認為這是普遍的含義；經部師則認為這是指具備種子即可。但在此，大乘的觀點是，考慮到一切皆有可能，所以才如此宣說的。依賴於同一方或同一處的事物之意義，即是以因作為果之色法的意義。

【English Translation】 Because even if one desires, one does not desire for an instant, for the sake of those meanings, for example, mind and mental events are not momentary, which is well known in the world, and those schools also think so. Therefore, form should also be regarded as momentary. Because the form of the place where feeling arises is grasped by the momentariness of the mind; moreover, the attainment from non-attainment, and the happiness that follows after attainment are the same. Because with mind, the body remains normal, and without mind, the body decays, etc. If the mind changes every moment due to pleasure and pain, attachment and aversion, etc., then the body also appears to be changing. The body with the senses is the place of the mind, if it does not perish in its own moment, it cannot become a place of perishing. All external and internal forms arise from the power of the mind's imprints, because the result of a momentary cause is always contradictory to permanence. The momentariness of the mind that has attained liberation and exhaustion, etc., with special powers, can also freely transform the earth, etc., into gold, etc., as desired. If it is not momentary, then it cannot be transformed. Moreover, from youth to old age, from new to old, etc., everything appears to change in the end. As it says in (The Garland of Gems): 'If it does not perish in the beginning, it will not change in the end.' If it does not perish momentarily from the beginning, then the final change is contradictory. All things, from the moment they arise, have the factors of destruction, and do not depend on other conditions, but perish spontaneously in a moment. Therefore, all external and internal forms should be regarded as established in a moment. (2. incidental two points:) (1. Investigating the cause and effect of form:) Whatever form it is, all of it must have the four great elements as the cause of form; and the form of the effect, which has the four great elements as the cause, must also have all the produced things. The sutra says so, and it is taught here as well, so what intention did the Buddha have in saying so? As mentioned earlier, the Vaibhashikas measure according to function and consider it to be a universal meaning; the Sautrantikas consider it to mean that only the seed is complete. But here, the Mahayana view is that everything is possible, so it is said so. The meaning of things that depend on the same side or the same place is the meaning of the form of the effect with the cause.

---

། འབྱུང་བ་ནི་འབྱུང་གྱུར་གྱིས་བརྟེན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ པས། འབྱུང་བའི་ཕྱོགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ན་འབྱུང་གྱུར་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱང་ཡིན་ཞིང་། འབྱུང་བ་ ལས་ལོགས་སུ་འབྱུང་གྱུར་ལ་རང་དབང་དུ་འཇུག་པའི་མཐུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ རྒྱུའི་གཟུགས་འདུས་པ་གང་ལས་བྱུང་བའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཅན་གང་དམིགས་པ་དེ་ནི་དེ་ ན་ཡོད་ཀྱི། གང་མ་དམིགས་པ་དེ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་འབྱུང་ བ་གཅིག་ལས་གྱུར་པའི་འདུས་པ་ཡང་ཡོད་དེ། ས་རྡོག་སྐམ་པོ་ལྟ་བུའོ། །འབྱུང་བ་གཉིས་ ལས་གྱུར་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་ཉིད་གཤེར་བ་ལྟ་བུའོ། །འབྱུང་བ་གསུམ་ལས་གྱུར་པ་ཡང་ཡོད་ དེ། དེ་ཉིད་དྲོ་བ་ལྟ་བུ་ནས། འབྱུང་བ་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་ལས་གྱུར་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་ཉིད་ འདྲིལ་ཞིང་འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་བཞི་རྒྱུར་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་འབྲས་ བུའི་གཟུགས་ལ་ཡང་། རྒྱུར་བྱས་པའི་འབྲས་བུའི་གཟུགས་འདུས་པ་གང་ལ་དམིགས་པ་དེ་ ནི་དེ་ན་ཡོད་ཀྱི། མ་དམིགས་པ་དེ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་ཀྱང་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་གཟུགས་ གཅིག་དང་ལྡན་པ་ནི་འོད་ལྟ་བུ་དང་། གཉིས་དང་ལྡན་པ་ནི་སྒྲའམ་དྲི་དང་བཅས་པའི་རླུང་ ལྟ་བུ་དང་། གསུམ་དང་ལྡན་པ་ནི་གཟུགས་དང་དྲི་དང་རེག་བྱ་ཡང་བ་ཅན་གྱི་དུ་བ་ལྟ་བུ་དང་། བཞི་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་གཟུགས་དང་དྲི་རོ་རེག་བྱ་འདུས་པ་བུ་རམ་གྱི་གོང་བུ་ལྟ་བུ་དང་། ལྔ་དང་ལྡན་པ་ནི་དེ་ཉིད་སྒྲ་དང་བཅས་པ་ལྟ་བུའོ། ། 1-470 (གཉིས་པ།) རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་དཔྱད་པ་ནི་མདོ་ལས། རྡུལ་ཕྲ་རབ་བསགས་པ་ནི་གཟུགས་ འདུས་པའོ་ཞེས་གང་བརྗོད་པ་དེ་ལ། རྩོམ་བྱེད་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི། ཉི་ཤུ་པར། (རགས་པ་རྩོམ་ པའི་དུས་སུ་རྡུལ་)དྲུག་གིས་གཅིག་ཅར་སྦྱར་བ་ན། ཕྲ་རབ་རྡུལ་(ཕྱོགས་)ཆ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར(བས་ཆ་ མེད་དུ་འགལ་ལོ)། །དྲུག་པོ་རྣམས་ནི་གོ་(ས་)གཅིག་ནས(སྦྱོར་ན)། །(བརྩམས་པའི་)གོང་བུའང་རྡུལ་ ཕྲན་ཙམ་དུ་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་པས་དཔྱད་ན་ལུས་སམ་རང་གི་ངོ་བོ་ ཉིད་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འོན་ཀྱང་གོང་བུ་ལ་བློས་ཇི་ཙམ་དུ་ཆ་ཤས་ སུ་བཤིག་ཅིང་དབྱེ་བར་ནུས་པ་དེ་ཙམ་དུ་མཐར་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ནས་གཟུགས་ཀྱི་ཆུང་མཐའ་ལ་ རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ཉིད་དུ་གྲུབ་མཐས་བརྟགས་ནས་རྣམ་པར་བཞག་པ་ཙམ་སྟེ། དོན་ལ་ མེད་ཀྱང་དེ་ལྟར་བཞག་པའི་དགོས་པ་ནི་འདི་ཐམས་ཅད་གཟུགས་གཅིག་གོ་ཞེས་རིལ་པོར་ འཛིན་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་གཞིག་ཅིང་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང་། གཟུགས་རྣམས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་བཤིགས་ནས་དེའང་མེད་པར་བསྟན་པས་གཟུགས་རྫས་སུ་ བདེན་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པར་རྟོགས་ཏེ་རྣམ་རིག་ཙམ་ལ་འཇུག་ཅིང་མཐར་དེ་ཡང་ མེད་པས་ཆ

【現代漢語翻譯】 因為生起（འབྱུང་བ་，bhūta）是依靠已生（འབྱུང་གྱུར་，bhūta-kṛta）的因，所以生起的一方也就是已生的一方。因為生起之外，已生沒有獨立自主的力量。因此，應當說，從作為因的色聚集產生出來的、具有自身特徵的任何事物，就在那裡；而沒有顯現的事物，就不存在。例如，有一種聚集是從一種生起產生的，比如干燥的土塊；有一種是從兩種生起產生的，比如濕潤的土塊；有一種是從三種生起產生的，比如溫暖的土塊；有一種是從所有四種生起產生的，比如粘稠且可塑的土塊。同樣，對於以四種生起為因所產生的果的色，也應當知道，在作為因的果的色聚集之中，顯現的事物就在那裡；而沒有顯現的事物，就不存在。例如，具有一種色的是光；具有兩種色的是聲音或帶有氣味的空氣；具有三種色的是具有顏色、氣味和輕觸感的煙；具有四種色的是顏色、氣味、味道和觸感聚集的紅糖塊；具有五種色的是帶有聲音的紅糖塊。 （第二，）關於分析極微，經中說：『積累極微就是色聚集。』對於所說的，構成極微的是：在《二十論》中說：『（粗大物形成時，）六者同時結合，極微（方面）就變成六個部分（因此與無分相矛盾）。這六者從一個（位置）（結合），（所形成的）團塊也變得像極微一樣。』通過這些道理進行分析，應當了知身體或自身的體性並非實有。然而，對於團塊，心識能夠分解和區分成多少個部分，最終分解到極細微的程度，色法的最小單位就被稱為極微，這只是宗派通過分析而假立的。實際上並不存在，但這樣假立的必要性在於，爲了破除將一切都執著為一個整體的觀念，從而進入人無我；並且通過將色法分解為極微，並顯示極微也不存在，從而認識到色法並非真實存在，進而進入唯識，最終連唯識也不存在，從而...

【English Translation】 Because arising (འབྱུང་བ་, bhūta) is the cause dependent on what has arisen (འབྱུང་གྱུར་, bhūta-kṛta), therefore, whatever is the aspect of arising is also the aspect of what has arisen. Because apart from arising, what has arisen has no power to independently operate. Therefore, it should be said that whatever possesses its own characteristic that arises from the aggregate of form as the cause, is there; and whatever is not apparent, does not exist. For example, there is an aggregate that arises from one arising, such as a dry clod of earth; there is one that arises from two arisings, such as the same clod being moist; there is one that arises from three arisings, such as the same clod being warm; and there is one that arises from all four arisings, such as the same clod being sticky and pliable. Similarly, for the form of the result that arises from the four arisings as the cause, it should also be known that whatever is apparent in the aggregate of the form of the result that is the cause, is there; and whatever is not apparent, does not exist. For example, that which possesses one form is like light; that which possesses two is like air with sound or odor; that which possesses three is like smoke with form, odor, and light touch; that which possesses four is like a lump of brown sugar, an aggregate of form, odor, taste, and touch; and that which possesses five is like the same with sound. (Secondly,) Regarding the analysis of atoms, the sutra says: 'The accumulation of atoms is an aggregate of form.' Regarding what is said, the atoms that constitute it are: In the Twenty Verses it says: '(When gross matter is formed,) when six are joined simultaneously, the atom (aspect) becomes six parts (therefore it contradicts indivisibility). These six from one (location) (join), (the formed) lump also becomes like an atom.' Through reasoning such as this, it should be understood that the body or its own nature is not established as a substance. However, to whatever extent the mind is able to break down and divide a lump into parts, to that extent, having finally divided it to the extreme, the smallest unit of form is called an atom, which is merely posited by schools through analysis. In reality, it does not exist, but the necessity of positing it in this way is to dismantle the notion of grasping everything as a single whole, and thereby enter into the selflessness of the person; and by breaking down forms into atoms and showing that even atoms do not exist, one realizes that forms are not truly established as substances, and then enters into mere consciousness, and ultimately even that does not exist, thereby...

---

ོས་ཀྱི་བདག་མེད་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ལས་འཕྲོས་པ། སྡུག་བསྔལ་ལས་འཕྲོས་པ་ལ། སྡུག་བསྔལ་ཐུན་མོང་གི་དབྱེ་བ་དང་། འཆི་བ་སྡུག་ བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་རོ། །དང་པོ་ལ། (གཉིས་ལས་དང་པོ།)དབྱེ་བ་ནི། ཡང་སྡུག་བསྔལ་འདི་ནི་ ཐམས་ཅད་ཚང་བས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་ལ་གཉེན་པོས་མ་བསྲབས་པ་དང་། རྒྱས་ལ་གཉེན་པོས་ བསྲབས་པ་དང་། རྒྱས་ལ་རེ་ཞིག་བསྲབས་པ་ཡང་ཡིན་ལ། གཏན་ནས་མ་བསྲབས་པ་ཡང་ ཡིན་པ་ཡང་ཡོད། སྡུག་བསྔལ་བར་མ་གཉེན་པོ་ཟག་མེད་ཀྱིས་མ་བསྲབས་པ་ཡང་ཡོད། ། སྡུག་བསྔལ་བསྲབས་ལ་གཉེན་པོ་ཟག་མེད་ཀྱིས་མ་བསྲབས་པ་ཡང་ཡོད། སྡུག་བསྔལ་ ཕལ་ཆེར་ཟད་པས་ཆེས་བསྲབས་ལ་བསྲབས་པ་ཡང་ཡོད། །སྡུག་བསྔལ་རྩ་བ་ནས་ཟད་ 1-471 པས་ཤིན་ཏུ་ཆེས་བསྲབས་ལ་བསྲབས་པ་ཡང་ཡོད། ངོ་བོ་སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་ལ་འཕྲལ་དུ་ སྡུག་བསྔལ་དུ་སྣང་ཞིང་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བས་བསྲབས་པ་ཆེན་པོ་ཉེ་བར་གནས་ པ་ཡང་ཡོད་དོ། ། (གཉིས་པ།) ངོ་བོ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་བསྲབས་ལ་མ་བསྲབས་པ་གང་ཞེ་ན། གང་འདོད་ པ་ན་སྤྱོད་པའི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་གང་ཡང་མ་བསགས་པ་ རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། དེ་ནི་འགྲོ་བ་ལྔ་དང་སྐྱེ་གནས་བཞི་དང་། སྡུག་ བསྔལ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཚང་བས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་ཤིང་། གཉེན་པོ་གང་གིས་ཀྱང་ མ་བསྲབས་པའོ། ། རྒྱས་ལ་བསྲབས་པ་གང་ཞེ་ན། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དེ་ཉིད་ཐར་བའི་ ཆ་དང་མཐུན་པའི་ལམ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། གཉེན་པོས་མྱ་ངན་ལས་ འདའ་ངེས་སུ་བྱས་པས་བསྲབས་པའོ། །ཤིན་ཏུ་རྒྱས་ལ་བསྲབས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་མ་བསྲབས་ པའང་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་དེ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་བསྒོམས་པས་ འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ཆ་མཐུན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ བསགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། རེ་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ལས་ འདའ་བས་བསྲབས་པའང་ཡིན་ལ། གཏན་དུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པས་མ་བསྲབས་པའང་ཡིན་ པའོ། །བར་མ་མ་བསྲབས་པ་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པའི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཐར་ བའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། དེ་ནི་ འདོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་འདས་པས་བར་མ་ཡིན་ལ། གཉེན་པོ་ཟག་མེད་དང་བྲལ་བས་ མ་བསྲབས་པའོ། །བསྲབས་ལ་མ་བསྲབས་པ་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེས་པའི་བྱིས་ པ་ཐར་བའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། དེའང་ 1-472 འདོད་གཟུགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་འདས་པས་བསྲབས་པ་ཡིན་ལ། གཉེན་པོ་ཟག་མེད་ དང་བྲལ་བས་མ་བསྲབས་པའོ། །ཆེས་སྲབ་ལ་

【現代漢語翻譯】 爲了進入無我之境。 ༈ 從痛苦的特徵延伸出的內容 從痛苦延伸出的內容包括：痛苦共同的分類和死亡痛苦的差別。首先是分類：（二者中的第一個）分類是：痛苦有完全具備而未被對治力削弱的，有具備而被對治力削弱的，有具備而暫時被削弱的，也有根本未被削弱的。有未被無漏對治力削弱的中間痛苦，也有被削弱但未被無漏對治力削弱的痛苦，有大部分已盡而非常微弱的痛苦，有從根本上已盡而極其微弱的痛苦，也有本體不是痛苦但立即顯現為痛苦，並且通過消除其他痛苦而使極大的削弱接近存在的。 （第二個）本體上非常微弱但未被削弱的痛苦是什麼呢？就是那些在欲界中行事，未積累有漏或無漏善根的凡夫眾生相續中的痛苦。這些痛苦具備五趣、四生和三種痛苦等一切，因此非常強烈，並且未被任何對治力所削弱。 具備而被削弱的痛苦是什麼呢？就是在欲界中行事，非常強烈的痛苦，但由於相續中生起了與解脫分相應的道，因此被對治力確定能夠從痛苦中解脫而削弱。 既具備又被削弱，但同時又未被削弱的是什麼呢？就是在欲界中行事的眾生，通過修習世間道，爲了脫離貪慾而積累順解脫分的善根，他們的痛苦暫時從苦苦等中解脫而被削弱，但由於並非永久脫離輪迴，因此也未被削弱。 未被削弱的中間狀態是什麼呢？就是那些生於色界的凡夫，完全捨棄了與解脫分相應的善根，他們的痛苦超越了欲界的痛苦，是中間狀態，但由於缺乏無漏的對治力而未被削弱。 被削弱但未被削弱的是什麼呢？就是那些生於無色界的凡夫，完全捨棄了與解脫分相應的善根，他們的痛苦超越了欲界和色界的痛苦而被削弱，但由於缺乏無漏的對治力而未被削弱。 非常微弱且

【English Translation】 In order to enter the state of selflessness. ༈ Excerpted from the characteristics of suffering Excerpted from suffering, there are: the common divisions of suffering and the differences in the suffering of death. First, the divisions: (the first of the two) The divisions are: Suffering is either complete and not attenuated by antidotes, complete and attenuated by antidotes, complete and temporarily attenuated, or not attenuated at all. There is also intermediate suffering that is not attenuated by undefiled antidotes. There is suffering that is attenuated but not attenuated by undefiled antidotes. There is suffering that is mostly exhausted and very weak. There is suffering that is exhausted from the root and extremely weak. There is also that which is not suffering in essence but immediately appears as suffering, and through eliminating other suffering, a great attenuation is closely present. (The second) What is the suffering that is very subtle in essence but not attenuated? It is the suffering in the continuum of ordinary beings who engage in the desire realm and have not accumulated any virtuous roots, either defiled or undefiled. This suffering is extremely extensive because it includes all of the five realms, four births, and three sufferings, and it is not attenuated by any antidote. What is the suffering that is extensive and attenuated? It is the suffering of those who engage in the desire realm, which is very extensive, but whose continuum has given rise to the path that is in accordance with liberation, and thus it is attenuated because the antidote has determined that they will escape suffering. What is it that is both very extensive and attenuated, but also not attenuated? It is the suffering of those who engage in the desire realm and have accumulated virtuous roots in accordance with merit, in order to become free from desire by meditating on the worldly path. It is attenuated because they temporarily escape from the suffering of suffering, etc., but it is also not attenuated because they do not permanently leave the cycle of existence. What is the intermediate state that is not attenuated? It is the suffering of ordinary beings born in the form realm who have completely abandoned the virtuous roots that are in accordance with liberation. It is intermediate because it transcends the suffering of the desire realm, but it is not attenuated because it lacks undefiled antidotes. What is attenuated but not attenuated? It is the suffering of ignorant beings born in the formless realm who have completely abandoned the virtuous roots that are in accordance with liberation. It is attenuated because it transcends the suffering of the desire and form realms, but it is not attenuated because it lacks undefiled antidotes. Very subtle and

---

བསྲབས་པ་གང་ཞེ་ན། གང་འཕགས་པ་སློབ་ པ་སྲིད་པ་ལན་བདུན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། དེ་དག་ནི་ངན་འགྲོ་དང་སྒོང་ སྐྱེས་དང་དྲོད་གཤེར་སྐྱེས་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེས་བསྲབས་པར་གྱུར་པའོ། །ཤིན་ཏུ་ ཆེས་སྲབ་ལ་བསྲབས་པ་གང་ཞེ་ན། གང་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་ པ་ཐོབ་པའི་མི་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྲོག་གི་དབང་པོ་མ་འགགས་པའི་རྐྱེན་གྱི་མིང་ བཞི་དང་གཟུགས་སོ། །ཞེས་པ་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་དག་ལྷག་མར་ལུས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ འགགས་པ་ན་སླར་མི་འབྱུང་བས་ཤིན་ཏུ་ཆེས་བསྲབས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་ ལ་སྡུག་བསྔལ་དུ་སྣང་ཞིང་བསྲབས་པ་ཆེན་པོ་ཉེ་བར་གནས་པ་གང་ཞེ་ན། གང་བྱང་ཆུབ་ སེམས་དཔའ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ས་བཅུ་(ས་དང་པོ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་)རྣམས་ སུ་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དུ་མའི་རྒྱུད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ བསལ་བའི་ཆེད་དུ་གཞན་སྣང་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པར་བསྟན་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ ནི་བསམ་བཞིན་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་བླངས་ནས་ལུས་དང་ཡན་ལག་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་ བསྔལ་བར། སྣང་ཡང་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལས། གྲོལ་བས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཉེས་པ་མེད་ པའི་ཕྱིར་རོ། ། གཉིས་པ་ལ་ལྔ་ལས། (དང་པོ།) འཆི་སེམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་ནི། འཆི་བའི་སྡུག་ བསྔལ་ལོ་ཞེས་མདོ་ལས་གང་གསུངས་ཤིང་འདིར་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་དེ་ལ། (འཆི་བ་སླུ་ བར་)ཚེ་དང་དབང་པོ་རྣམས་དང་སྲོག །འགགས་པ་འཆི་བའི་མཚན་ཉིད་དེ། །(འཆི་བ་སླུ་བའི།) ཐབས་ཀྱིས་ཡུན་རིང་འཚོ་བ་ནི། འཆི་བ་སླུ་བ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཞེས་པ་ལྟར་སྲོག་འགག་པའི་ འཆི་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ཡང་དགེ་བའི་སེམས་ཡོད་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་སེམས་ཡོད་ 1-473 པ་དང་། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་ཡོད་པའི་འཆི་བའོ། །དེ་དག་གི་དགེ་མི་དགེ་ནི་འཆི་ སེམས་ཐ་མའི་སྔོན་ལ་འབྱུང་བ་གསལ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཐ་མ་ཉིད་ནི་མི་གསལ་བ་ (བསྒྲིབས་པའམ། དོན་གསང་མ་བསྒྲིབས་པའི་)ལུང་མ་བསྟན་ཁོ་ནར་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་ བ་གསལ་ན་རང་གི་སྔོན་གོམས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་སམ། གཞན་དགེ་ བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ཆོས་བསྟན་ཞིང་བསྐུལ་ནས་བསྒྲུབས་པས་ཀྱང་རུང་སྟེ། དད་པ་ལ་ སོགས་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ནི་དགེ་བའི་སེམས་ཡོད་པའི་འཆི་བར་བལྟའོ། །ཡང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་ བ་གསལ་བ་ན་རང་གི་ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་ནས་བསླང་ཞིང་མི་དགེ་བའི་སེམས་སྐྱེས་བས་ སམ། གཞན་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐུར་ཞིང་བསྒྲུབས་པས་ཀྱང་རུང་སྟེ། སྡིག་ པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ནི་མི་དགེ་པའི་སེམས་ཡོད་པའི་འཆི་བར་བལྟའོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་ གསལ་ཡང་རུང་མི

【現代漢語翻譯】 什麼是極微細的痛苦？是指那些聖者，如七有學者（指證得預流果后，還要經歷七次生死才能證得阿羅漢果位的聖者）等，他們的痛苦。這些痛苦是指惡趣、卵生、濕生等眾生的痛苦已經變得非常微細。什麼是極微細中的極微細？是指那些獲得有餘涅槃的無學（指阿羅漢）者，在他們的生命力尚未停止時，由名（受、想、行、識四蘊）和色（物質）組成的五蘊。這些五蘊是煩惱的殘餘，一旦它們停止，就不會再次產生，因此是極微細的。什麼是並非痛苦，但顯現為痛苦，並且非常微細的痛苦？是指那些發起了殊勝菩提心、完全清凈的菩薩，他們在十地（從初地佈施等開始）中獲得了十種波羅蜜多，爲了消除眾多眾生相續中的痛苦，而在他人面前示現為痛苦的形象。這些菩薩是有意願地受生，佈施身體和肢體等，雖然示現為痛苦，但由於已經從業和煩惱中解脫，因此沒有痛苦的過患。 第二部分分為五個方面。（第一，）展示臨終心識的分類：經中說到的『死亡的痛苦』，以及之前已經解釋過的，（死亡是欺騙性的，）壽命、感官和生命力的停止是死亡的特徵。（欺騙死亡的）方法是延長壽命，這被稱為欺騙死亡。如上所述，生命力停止的死亡有三種類型：即具有善心的死亡、具有不善心的死亡和具有無記心的死亡。這些善與不善是根據臨終心識之前出現的明顯心識來判斷的。而最後的心識本身是不明顯的（被遮蔽的，或者意義隱秘未被遮蔽的），僅僅被認為是無記。如果心識的流動是清晰的，那麼或者通過增強自己先前習慣的善根的力量，或者通過其他善知識的教導和鼓勵，從而實踐信仰等，這被認為是具有善心的死亡。同樣，如果心識的流動是清晰的，那麼或者被自己的煩惱所驅使，生起不善心，或者被邪惡的朋友所慫恿，從而造作惡業，這被認為是具有不善心的死亡。即使心識的流動是清晰的，也...

【English Translation】 What is extremely subtle suffering? It refers to the suffering of those noble ones, such as the Seven-Times-Born (those who, having attained the Stream-Enterer fruit, must undergo seven more rebirths before attaining Arhatship). This suffering means that the suffering of beings in the lower realms, born from eggs, born from moisture, etc., has become extremely subtle. What is the most subtle of the extremely subtle? It refers to the aggregates of name (the four mental aggregates of feeling, perception, mental formations, and consciousness) and form (matter) of those non-learners (Arhats) who have attained Nirvana with remainder, while their life force has not yet ceased. These aggregates are the remnants of afflictions, and once they cease, they will not arise again, thus they are extremely subtle. What is it that is not suffering, but appears as suffering, and is a very subtle suffering? It refers to those Bodhisattvas who have generated supreme Bodhicitta, who are completely pure, and who have attained the ten Paramitas in the ten Bhumis (starting with the first Bhumi of generosity, etc.). In order to eliminate the suffering in the minds of many sentient beings, they manifest as suffering in the perception of others. These Bodhisattvas intentionally take rebirth, giving away their bodies and limbs, etc., appearing to suffer, but because they are liberated from karma and afflictions, they have no fault of suffering. The second part is divided into five aspects. (First,) showing the classification of the mind at the time of death: What the Sutra speaks of as 'the suffering of death,' and what has been explained before, (death is deceptive,) the cessation of lifespan, senses, and life force is the characteristic of death. (The method of deceiving death) is to prolong life, which is called deceiving death. As mentioned above, the death of the cessation of life force is of three types: namely, death with a virtuous mind, death with a non-virtuous mind, and death with an unspecified mind. These virtuous and non-virtuous minds are judged according to the clear mind that appears before the final mind of death. The final mind itself is unclear (obscured, or the meaning is secret and not obscured), and is only considered unspecified. If the flow of mind is clear, then either by strengthening the power of one's previously accustomed roots of virtue, or by the teaching and encouragement of other virtuous friends, thereby practicing faith, etc., this is considered death with a virtuous mind. Similarly, if the flow of mind is clear, then either driven by one's own afflictions, giving rise to a non-virtuous mind, or being instigated by evil friends, thereby creating evil deeds, this is considered death with a non-virtuous mind. Even if the flow of mind is clear, and...

---

་གསལ་ཡང་རུང་། རང་གཞན་གྱི་རྐྱེན་དེ་གཉིས་ཀ་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་རམ། རྐྱེན་ཡོད་ཀྱང་སྟོབས་ཞན་པས་དགེ་སྡིག་ཏུ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་མི་ནུས་པ་ཡང་རུང་སྟེ། ཐ་ མལ་བར་གནས་པ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་ཡོད་པའི་འཆི་བར་བལྟའོ། ། (གཉིས་པ།) འཆི་བ་ན་དྲོད་ཀྱི་བསྡོག་ཚུལ་ནི་དགེ་བ་བྱེད་པའི་ལུས་ནི་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་རྐང་ པ་ནས་སྙིང་གའི་བར་དུ་སྨད་ནས་གྲང་བར་འགྱུར་རོ། །མི་དགེ་བ་བྱེད་པའི་ལུས་ནི་ཐོག་ མ་ཉིད་དུ་སྤྱི་བོ་ནས་སྙིང་གའི་བར་དུ་སྟོད་ནས་གྲང་བར་འགྱུར་རོ། །སར་མེར་མེར་པོའི་ ཕྱོགས་གང་དུ་རྣམ་ཤེས་ཞུགས་པ་དེ་སྙིང་ཁ་ཡིན་པས་དེ་ནས་དྲོད་དང་རྣམ་ཤེས་འཕོ་བར་ གསུངས་སོ། །མཛོད་དུ་ནི། འོག་མིན་ལྷར་འགྲོ་མི་སྐྱེ་རྣམས། །རིམ་གྱིས་འཆི་ན་རྐང་པ་དང་། ལྟེ་བ་སྙིང་གར་ཡིན་འཆི་འཕོ། །ཞེས་ངན་འགྲོ་དང་མི་དང་ལྷར་སྐྱེ་བ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་ རྣམས་རིམ་པ་ལྟར་(ངན་སོང་)རྐང་པ་དང་(མི་)ལྟེ་བ་དང་(ལྷ་དང་དགྲ་བཅོམ་)སྙིང་ག་ནས་དྲོད་དང་ རྣམ་ཤེས་འཕོ་བར་བཤད་དེ། ཁ་ཅིག་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་སྤྱི་གཙུག་ནས་འཕོའོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་ 1-474 རོ། །གཅིག་ཅར་འཆི་བ་ན་ཡིད་དང་བཅས་པའི་ལུས་དབང་མེད་ལ་འགག་གོ། གཞན་ཡང་ དགེ་བ་བྱེད་པ་རྣམས་ནི་གཟུགས་ཡིད་དུ་འོང་བ་སྣ་ཚོགས་པ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ ནས་བདེ་བར་འཕོ་ཞིང་། མི་དགེ་བ་བྱེད་པ་ནི་གཟུགས་མི་སྡུག་པ་མཐོང་བ་དང་། རྡུལ་དང་ སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་པ་དང་། རྐང་ལག་གཡོབ་པ་དང་། མིག་ལྡོག་པ་དང་། ལྦུ་བ་སྐྱུགས་པ་ལ་ སོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་ཏེ་འཕོའོ། །གནད་གཅོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་དམྱལ་ བ་དང་ལྷ་ལ་མེད་ཅིང་། དགེ་བ་བྱེད་པ་དང་སྒྲ་མི་སྙན་པ་ཚབས་ཆུང་ལ། མི་དགེ་བ་བྱེད་པ་ རྣམས་ཀྱིས་ཚབས་ཆེན་པོ་མྱོང་བར་གསུངས་སོ། །(ཆགས་བཅས་འཆི་ན་མི་གཙང་བ་དང་ཁུ་བ་འབྱུང་བས་ ལུས་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པས་དྲི་ང་བ་འབྱུང་ལ། ལྷ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བསལ་བ་ལ་བརྩོན་པར་མི་བྱེད། འཆི་ཁར་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ལ་སེམས་ གཏོད་པས་མིག་འབྱེད་འཛུམ་བྱེད་ཅིང་དེའི་རླུང་སྙིང་གར་འགགས་པས་རླུང་ལྟོ་ནས་གྱེན་དུ་ལྡངས་ཏེ་དེས་རོ་རེངས་སོ། །དགྲ་ བཅོམ་འཆི་ཁར་མི་གཙང་བ་མི་འབྱུང་བས་ལུས་དྲི་མི་ང་། ལྷ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བསལ་བ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད། སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ལ་སེམས་ མི་གཏད་པས་མིག་འབྱེད་འཛུམ་མི་བྱེད། རླུང་ལྟེ་བར་འགགས་པས་གྱེན་དུ་ལྡང་རྒྱུ་མེད་པས་རོ་མི་རེངས་སོ་ཞེས་གདགས་པར་ རོ། །) (གསུམ་པ།) ཤི་འཕོས་ནས་བར་སྲིད་འགྲུབ་ཚུལ་ལ་སྤྱི་དོན་བཞིའི། མཚན་ཉིད་ནི། འདིར་གང་འཆི་དང་སྐྱེ་བ་ཡི། །སྲིད་པའི་བར་དུ་འབྱུང་བའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཡུལ་གཞན་དུ་སྐྱེ་ བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཆི་སྲིད་དང་སྐྱེ་སྲིད་དག་གི་བར་དུ་མངོན་བར་གྲུབ་པའི་ས

【現代漢語翻譯】 或者，由於自身和他人的條件都不完備；或者，雖然有條件，但力量薄弱，無法明顯地造作善惡，處於平凡狀態，這可以看作是具有未被預言的心識的死亡。 (第二，)死亡時體溫的聚集方式是：行善之人的身體，最初從腳到心間自下而上變冷；作惡之人的身體，最初從頭頂到心間自上而下變冷。據說，神識進入身體哪個部位，那個部位就是心間，體溫和神識就從那裡轉移。《俱舍論》中說：『往生色界諸天和不還果者，以及人道眾生，次第死亡時，體溫和神識從腳、臍、心轉移。』也就是說，惡趣眾生、人道眾生、天道眾生和阿羅漢，體溫和神識依次從(惡趣)腳、(人)臍、(天和阿羅漢)心轉移。有些人說，阿羅漢是從頭頂轉移的。 驟然死亡時，連同意識的身體會不由自主地停止。此外，行善之人會通過看到各種悅意的景象等方式安樂地轉移；作惡之人則會通過看到醜陋的景象、發出『塵土』和『毛髮』的聲音、手腳揮動、眼睛翻轉、吐出泡沫等方式痛苦地轉移。據說，斷命的痛苦地獄和天界都沒有；行善之人感受到的聲音不悅耳且程度輕微；作惡之人則會感受到劇烈的痛苦。(如果帶著貪慾而死，會流出不凈之物和精液，遍佈全身，散發惡臭，諸天也會努力清除這些。臨終時，如果心繫來世，就會睜眼微笑，氣息停留在心間，氣息從腹部向上涌動，導致屍體僵硬。阿羅漢臨終時不會流出不凈之物，身體不會散發惡臭，諸天也會努力清除這些。因為不心繫來世，所以不會睜眼微笑。氣息停留在臍部，不會向上涌動，所以屍體不會僵硬。) (第三，)從死亡到投生之間的中陰狀態的形成方式，有四個總的要點： 其定義是：『此處死亡和出生之間的存在狀態。』正如經文所說，爲了在其他地方獲得投生，在中陰狀態中顯現。

【English Translation】 Alternatively, it may be that both the conditions of oneself and others are not complete; or, although there are conditions, they are weak and unable to manifestly create virtue or vice, remaining in an ordinary state, which can be regarded as the death of a mind with untaught consciousness. (Second,) The way heat gathers at death is: for the body of one who does good, it initially cools from the feet to the heart, from the bottom up; for the body of one who does evil, it initially cools from the crown of the head to the heart, from the top down. It is said that wherever consciousness enters the body, that place is the heart, and heat and consciousness transfer from there. In the Treasury of Knowledge, it says: 'Those who go to the Akanishta heavens and non-returners, and humans, when they die in sequence, heat and consciousness transfer from the feet, navel, and heart.' That is to say, beings of the lower realms, humans, beings born in the heavens, and arhats, heat and consciousness transfer sequentially from the (lower realm) feet, (human) navel, (heaven and arhat) heart. Some say that arhats transfer from the crown of the head. When death is sudden, the body together with the mind involuntarily ceases. Furthermore, those who do good transfer happily by seeing various pleasing sights, etc.; those who do evil transfer painfully by seeing ugly sights, hearing sounds of 'dust' and 'hair', waving their hands and feet, rolling their eyes, spitting out foam, etc. It is said that the pain of cutting off life is absent in hell and the heavens; the sounds that those who do good hear are unpleasant but mild; those who do evil experience severe pain. (If one dies with attachment, impure substances and semen will flow out, covering the whole body, emitting a foul odor, and the gods will strive to remove these. At the time of death, if one's mind is fixed on the next life, one will open one's eyes and smile, and the breath will stop in the heart, causing the breath to rise from the abdomen, which causes the corpse to stiffen. When an arhat dies, impure substances do not flow out, the body does not emit a foul odor, and the gods will strive to remove these. Because one's mind is not fixed on the next life, one will not open one's eyes and smile. The breath stops in the navel, so there is no rising, and the corpse does not stiffen.) (Third,) The way the intermediate state between death and rebirth is formed has four general points: Its definition is: 'Here, the state that occurs between death and birth.' As the text says, in order to obtain rebirth in another place, it manifests in the intermediate state.

---

ྲིད་པའོ། ། དབྱེ་བ་ནི་འགྲོ་བ་དྲུག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་བར་དོ་དྲུག་གམ། འདོད་པ་དང་གཟུགས་སུ་ སྐྱེ་བའི་བར་དོ་གཉིས་སོ། །སྒྲུབ་བྱེད་ལ་རིགས་པ་ནི། འབྲུ་ཡི་རྒྱུན་དང་ཆོས་མཐུན་ཕྱིར། ། སྲིད་པ་ཆད་ལས་འབྱུང་བ་མིན། ཞེས་པ་ལྟར། གང་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཡུལ་གཞན་དུ་འབྱུང་བ་མཐོང་སྟེ། དཔེར་ན་འབྲུ་ཡི་རྒྱུན་བཞིན། སེམས་ གྱི་རྒྱུན་ཡང་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པའོ་ཞེས་པས། (ཕལ་ཆེན་སྡེ་པ།)ཁ་ཅིག་འཆི་སྲིད་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་ 1-475 སྲིད་འབྱུང་བར་འདོད་པ་བསལ་ནས། བར་སྲིད་ཡོད་པར་འགྲུབ་བོ། །ཅི་སྟེ་གཟུགས་ལས་ གཟུགས་བརྙན་ལྟར་རྒྱུན་མེད་ཀྱང་འབྱུང་ངོ་སྙམ་ན། གཟུགས་བརྙན་མ་གྲུབ་ཕྱིར་བ་དང་། མི་འདྲའི་ཕྱིར་ན་དཔེ་མ་ཡིན། །ཞེས་ཏེ། གཟུགས་བརྙན་ནི་འཁྲུལ་ཤེས་ལ་སྣང་བ་ཙམ་ཡིན་ གྱི་དོན་ལ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང་། གྲུབ་ཀྱང་གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུན་མ་ཡིན་ཞིང་། གཟུགས་དང་མེ་ ལོང་གཉིས་ཀ་ལས་བྱུང་བས་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དཔེར་མི་རུང་ངོ་། །ལུང་ནི། མགུར་གསུངས་ ཕྱིར་ཡོད་དྲི་ཟ་ནི། །ལྔར་གསུངས་འགྲོ་མདོ་ལས་ཀྱང་འགྲུབ། །ཅེས་པ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་ འདས་ཀྱི་མགུར་ནས། སྲིད་པ་ནི་བདུན་ཏེ། འགྲོ་བ་ལྔའི་སྲིད་པ་དང་། ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང་། སྲིད་པ་བར་མའོ་ཞེས་པ་དང་། གནས་གསུམ་མངོན་དུ་གྱུར་ན་མའི་མངལ་དུ་བུ་འཆགས་ ཏེ། མ་རུང་ཞིང་ཟླ་མཚན་དང་ལྡན་པ་དང་། ཕ་མ་ཆགས་ཤིང་ཕྲད་པ་དང་། དྲི་ཟ་ཡང་ཉེ་བར་ གནས་པའོ་ཞེས་(དེ་ཕུང་པོ་ཞིག་པའོ་སྙམ་ན། རྟ་ལེན་གྱི་མདོ་ལས། ཁྱོད་ཀྱིས་དྲི་ཟ་ཉེ་བར་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྒྱལ་ རིགས་སམ་བྲམ་ཟེའམ་རྗེའུ་རིགས་སམ་འོན་ཏེ་ཤར་ཕྱོགས་ནས་འོངས་པ་ཞིག་གམ་འོན་ཏེ་ལྷོ་དང་ནུབ་དང་བྱང་ནས་འོངས་ པ་ཞིག་ཤེས་སམ། ཞེས་སོ། །)གསུངས་ཤིང་། ཕྱིར་མི་འོང་ལྔའི་ནང་དུ་ཡང་བར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་ འདས་བར་གསུངས་པ་དང་། འགྲོ་བ་བདུན་གྱི་མདོར་ཡང་། བར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ བ་གསུམ་གསུངས་པས་བར་སྲིད་ཡོད་པར་འགྲུབ་པོ། །རྩོད་སྤང་ནི་བར་སྲིད་ཡོད་ན་བདུན་ སུན་འབྱིན་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལུས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དམྱལ་བར་ལྟུང་བར་བཤད་པ་དང་འགལ་ལོ་ ཞེ་ན། དེ་ནི་ལས་ཤིན་ཏུ་དྲག་པོས་མཐོང་ཆོས་ལ་དམྱལ་བའི་མེས་བསྐོར་ཏེ། ཤི་འཕོས་ནས་ བར་སྲིད་ཀྱིས་ཕྱི་མ་ལ་དམྱལ་བར་ལྷུང་བ་ལ་དགོངས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཚམས་མེད་པ་ ལྔའི་ལས་གང་བྱས་ཤིང་བསགས་ན་དེ་མ་ཐག་དམྱལ་བར་སྐྱེའོ། །ཞེས་གསུངས་པའང་། འགྲོ་བ་གཞན་གྱིས་བར་མ་ཆོད་པ་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་གྱི། སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་རྟོག་ན་གསོན་ པའི་ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་དམྱལ་བ་མྱོང་བར་ཐལ་ལོ། །གཞན་ཡང་(བྲམ་ཟེ་རྒན་པོ་ལ་གདམས་པའི་)མདོ་ 1-476 ལས། བྲམ་ཟེ་ན་ཚོད་ཁྱེར་ཟིན་རྒ་བ་ལས། །འཆ

【現代漢語翻譯】 是『有』（藏文：སྲིད་པ，梵文天城體：bhava，梵文羅馬擬音：bhava，漢語字面意思：有）的分類。 分類是：有六種中陰（藏文：བར་དོ，梵文天城體：antarābhava，梵文羅馬擬音：antarābhava，漢語字面意思：中有的狀態）會轉生到六道嗎？或者轉生到欲界和色界的兩種中陰？ 關於成立的理由：根據理證，『與種子之流相符故，有非斷滅而生。』正如所說，凡是以流的方式進入的法，都會不斷地在其他地方產生，例如種子的流。心識之流也是以流的方式進入的。因此，(大眾部)有些人認為只有死有（藏文：འཆི་སྲིད，梵文天城體：maraṇabhava，梵文羅馬擬音：maraṇabhava，漢語字面意思：死亡狀態）才會產生生有（藏文：སྐྱེ་སྲིད，梵文天城體：upapattibhava，梵文羅馬擬音：upapattibhava，漢語字面意思：出生狀態），這種觀點被排除，從而成立了中有（藏文：བར་སྲིད，梵文天城體：antarābhava，梵文羅馬擬音：antarābhava，漢語字面意思：中間狀態）的存在。如果認為就像從形體產生影像一樣，即使沒有連續性也會產生，那麼，『影像不成故』，『不相似故，非為譬喻。』因為影像只是在錯覺意識中顯現，實際上並不成立。即使成立，也不是形體的連續，而且影像是由形體和鏡子兩者產生的，因此不相似，不能作為譬喻。 根據聖教量：『世尊親口說，故有乾闥婆（藏文：དྲི་ཟ，梵文天城體：gandharva，梵文羅馬擬音：gandharva，漢語字面意思：尋香）。』『五蘊經』中也成立。』正如世尊的親口所說：『有七種，即五道的有、業的有和中有。』如果三種條件同時具備，胎兒就會在母胎中形成：母親沒有疾病且具有月經，父母交合，以及乾闥婆也接近。(如果認為這是蘊分解，那麼《馬授經》中說：『你知道乾闥婆接近是指哪個種姓？是剎帝利種姓、婆羅門種姓、吠舍種姓，還是來自東方、南方、西方或北方？』)因此，在五不還（藏文：ཕྱིར་མི་འོང་ལྔ，梵文天城體：pañcānāgāmin，梵文羅馬擬音：pañcānāgāmin，漢語字面意思：五不還）中，也說在中有中入滅。在『七道經』中也說了三種在中有中入滅，因此成立了中有的存在。 辯論的消除：如果存在中有，那麼與『七損減』（藏文：སུན་འབྱིན་བྱེད，梵文天城體：avadarśana，梵文羅馬擬音：avadarśana，漢語字面意思：七損減）相違背，因為其中說身體會直接墮入地獄。』如果有人這樣認為，那麼這是指那些業力極其強烈的人，在現世中被地獄之火包圍，死後通過中有墮入地獄的情況。同樣，『如果做了五無間罪（藏文：མཚམས་མེད་པ་ལྔ，梵文天城體：pañcānantarya，梵文羅馬擬音：pañcānantarya，漢語字面意思：五無間）並積累了，那麼立即會轉生到地獄。』這句話也是指沒有被其他道隔斷的情況。如果按照字面意思理解，那麼活著的時候就會體驗到地獄的痛苦。此外，在(勸誡老婆羅門的)經中，『婆羅門年老體衰已衰老，』 。

【English Translation】 It is the classification of 'bhava' (Skt: bhava, meaning 'existence'). The classification is: Are there six bardos (Skt: antarābhava, meaning 'intermediate state') that will be reborn into the six realms? Or two bardos that are reborn into the desire realm and the form realm? Regarding the reason for establishment: According to reasoning, 'Because it is in accordance with the stream of seeds, existence arises without being cut off.' As it is said, all dharmas that enter in a stream are seen to arise in other places without interruption, like the stream of seeds. The stream of consciousness also enters in a stream. Therefore, (the Mahāsāṃghika school) excludes the view that only the death state (Skt: maraṇabhava, meaning 'state of death') gives rise to the birth state (Skt: upapattibhava, meaning 'state of birth'), and thereby establishes the existence of the intermediate state (Skt: antarābhava, meaning 'intermediate state'). If it is thought that just as an image arises from a form, it can arise even without continuity, then, 'Because the image is not established,' 'Because it is dissimilar, it is not an analogy.' Because the image is only a manifestation in delusional consciousness and is not actually established. Even if it were established, it is not a continuation of the form, and because the image arises from both the form and the mirror, it is dissimilar and cannot be used as an analogy. According to scripture: 'The Blessed One spoke it, therefore the gandharva (Skt: gandharva, meaning 'fragrance seeker') exists.' It is also established in the 'Five Aggregates Sutra.' As the Blessed One said: 'There are seven existences, namely the existences of the five realms, the existence of karma, and the intermediate existence.' If three conditions are present simultaneously, the fetus will form in the mother's womb: the mother is healthy and has menstruation, the parents engage in intercourse, and the gandharva is also nearby. (If it is thought that this is the disintegration of the aggregates, then the Horse Teaching Sutra says: 'Do you know which caste the gandharva is near? Is it a Kshatriya caste, a Brahmin caste, a Vaishya caste, or one that comes from the East, South, West, or North?') Therefore, among the five non-returners (Skt: pañcānāgāmin, meaning 'five who do not return'), it is also said that they pass into nirvana in the intermediate state. In the 'Seven Paths Sutra,' it is also said that three pass into nirvana in the intermediate state, thus establishing the existence of the intermediate state. Eliminating the debate: If there is an intermediate state, then it contradicts the 'Seven Subtractions' (Skt: avadarśana, meaning 'seven subtractions'), because it says that the body directly falls into hell.' If someone thinks this, then it refers to those whose karma is extremely strong, who are surrounded by the fires of hell in this life, and who fall into hell after death through the intermediate state. Similarly, 'If one commits and accumulates the five heinous crimes (Skt: pañcānantarya, meaning 'five heinous crimes'), then one will immediately be reborn in hell.' This statement also refers to cases where there is no interruption by other paths. If it is understood literally, then one would experience the suffering of hell while still alive. Furthermore, in the sutra (admonishing the old Brahmin), 'Brahmin, old age has taken away your youth,' .

---

ི་བ་ཡིན་ཏེ་གཤིན་རྗེའི་དྲུང་དུ་ཕྱིན། །བར་ ན་ཁྱོད་ཀྱི་གནས་ཀྱང་ཡོད་མིན་ཞིང་། །ཁྱོད་ཀྱི་ལམ་རྒྱགས་ཀྱང་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་ གསུངས་པའང་མིའི་ནང་ན་གནས་མེད་པ་ལ་དགོངས་པའོ། ། གཞུང་དོན་ལ། ཁ་དོག་ཁམས་མིང་ཚེ་ཚད་ལས། །མཐོང་དབྱིབས་བགྲོད་པའི་ཁྱད་ པར་རོ། །དེ་ལ་ཁ་དོག་གི་ཁྱད་པར་ནི། དྲོད་ཡལ་ནས་བར་སྲིད་གྲུབ་པ་དེ་ལ་མི་དགེ་བ་ བྱེད་པ་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བའི་བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ལུས་དང་ མཐོང་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ནི་དཔེར་ན་ཕྱར་བ་ནག་པོ་ལྟ་བུའམ། ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་སྐར་མ་ལ་ སོགས་པའི་འོད་དང་བྲལ་བའི་མཚན་མོ་མུན་པ་མུན་ནག་ཏུ་སྣང་བ་ལྟ་བུའོ། །དགེ་བ་བྱེད་ པ་བདེ་འགྲོར་སྐྱེ་བའི་ཡུལ་དང་མཐོང་ཡུལ་ནི་དཔེར་ན་སྣམ་བུ་དཀར་པོ་ལྟ་བུའམ། དཀར་ ཞིང་གསལ་བའི་ཟླ་བའི་འོད་དང་བཅས་པའི་མཚན་མོར་སྣང་བ་ལྟ་བུའོ། །སྲིད་པ་ཕོ་བའི་ མདོར། དམྱལ་བའི་བར་དོར་སྡོང་དུམ་མེས་ཚིག་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡི་དྭགས་ཀྱི་ཆུ་ལྟ་བུ་དང་། དུད་འགྲོའི་དུ་བ་ལྟ་བུ་དང་། མི་དང་འདོད་ལྷའི་གསེར་ལྟ་བུ་དང་། གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་ལྷའི་ སྣམ་བུ་དཀར་པོ་ལྟ་བུར་ཡང་གསུངས་སོ། །ཁམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི། བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་ནི་ འདོད་པའི་ཁམས་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་ན་ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་དགོས་ཤིང་། དེ་ རྣམ་ཤེས་རྐྱང་པས་མི་ནུས་པས་ཡོད་པའོ། །གཟུགས་མེད་དུ་སྐྱེ་བ་ན་མེད་དེ། གཟུགས་མེད་ གང་དུ་ཤི་བ་དེར། །ཞེས་པ་ལྟར་ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་ པ་ནས་ནི་འཆི་འཕོ་བ་འདོད་གཟུགས་སུ་སྐྱེ་བ་ལ་ཡོད་པའོ། །མིང་གི་ཁྱད་པར་ནི། བར་སྲིད་ དེ་ནི་སེམས་ཙམ་ལས་བྱུང་ཞིང་བརྫུས་སྐྱེས་ཡིན་པས་ཡིད་ལས་བྱུང་བ་དང་། དྲི་ཟ་བའི་ཆེད་ དུ་འགྲོ་ཞིང་དྲིས་བརྟས་པར་འགྱུར་བས་དྲི་ཟ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྲིད་པ་འཚོལ་ བ་དང་། སྲིད་པ་གཉིས་ཀྱི་བར་མ་དང་། སྐྱེ་བ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ 1-477 སྟེ། ཡིད་ལས་བྱུང་དང་སྲིད་ཚོལ་དང་། དྲི་ཟ་སྲིད་པ་བར་མ་དང་། འགྲུབ་པའོ་ཞེས་པ་ལྟར་ རོ། །ཚེ་ཚད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི། བར་དོ་དེར་དེ་ལྟར་ཐོགས་ཤིང་མཆོག་ཏུ་རིང་ན་ཞག་བདུན་ གནས་ཏེ། གལ་ཏེ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་རྙེད་ན་དེ་ཚུན་ཆད་ཡུན་ཐུང་ངུ་ཉིད་ཀྱིས་འཆི་འཕོ་བར་འགྱུར་ བའོ། །ཅི་སྟེ་མ་རྙེད་ན་ཞག་བདུན་བདུན་ན་ཤི་འཕོས་ནས་སླར་ཡང་སྐྱེ་ཞིང་། བདུན་ཕྲག་ བདུན་གྱི་བར་དུ་གནས་ལ། དེའི་ཁོངས་སུ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་རྙེད་པར་ཡང་ གསུངས་སོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི། དེ་སྲིད་ཚོལ་ཡིན་པས་དུས་ཐུང་ངུར་གནས་ཏེ། ཡུལ་དེར་ སྐྱེ་འགྱུར་དུ་ངེས་པ་ཡིན་ན་(ཕ་མ་འདུ་བ་ལ་སོགས་པ་)ལས་ཀྱི་རྐྱེན་ཚོགས་པ་གསར་དུ་འདྲེན་ལ། མ་

【現代漢語翻譯】 『因為你已經死了，所以你去了閻羅王那裡， 中間既沒有你的住所， 也沒有你的路糧。』 這些話是針對那些在人世間無家可歸的人說的。 正文內容：關於顏色、界、名稱、壽命的差別。 關於可見形狀和行進的差別。 關於顏色的差別：當暖氣消散，中陰身形成時，如果造作惡業，就會轉生到惡趣，那些顯現的中有之身，他們的身體和所見之處都像是黑色的斗篷，或者像是沒有太陽、月亮、星星等光芒的漆黑夜晚。 如果造作善業，就會轉生到善趣，他們的處所和所見之處都像是白色的絲綢，或者像是潔白明亮的月光之夜。 《中有根本續》中說：『地獄的中陰身像是被火燒焦的樹樁，餓鬼的中陰身像是水，畜生的中陰身像是煙，人類和欲界天人的中陰身像是黃金，色界天人的中陰身像是白色的絲綢。』 關於界的差別：中陰身如果轉生到欲界或色界，就必須前往其他地方，因為單憑意識無法做到，所以才存在中陰身。如果轉生到無色界，則不存在中陰身，因為『無色界在哪裡死亡，就在哪裡』，所以不需要前往其他地方。從無色界死亡並轉生到欲界或色界時，才存在中陰身。 關於名稱的差別：中陰身只是由心所生，是化生，所以也稱為意生身，爲了尋找食物而遊走，以氣味為食，所以也稱為食香。同樣，也稱為尋求有、二有之間的中陰、顯現生等等，如『意生、求有、食香、中有、顯現』。 關於壽命的差別：中陰身就這樣存在，最長的時間是七天。如果找到轉生的因緣，那麼在此之前就會迅速死亡並轉生。如果沒有找到，那麼每七天就會死亡並再次轉生，最多存在七個七天。據說在此期間，也有可能找到不被鬼神吞噬的轉生因緣。 分別說部認為：因為中陰身是求有之身，所以存在的時間很短。如果確定要轉生到某個地方（例如父母交合），就會引發新的業力因緣，但如果

【English Translation】 『Because you are dead, you have gone to the presence of Yama (Lord of Death), In between, there is neither your dwelling, Nor is there your provisions for the road.』 These words are directed at those who have no home in the human world. Main text: Regarding the differences in color, realm, name, and lifespan. Regarding the differences in visible form and movement. Regarding the difference in color: When warmth dissipates and the bardo (intermediate state) is formed, if one engages in negative actions, one will be reborn in the lower realms. Those who have manifested the intermediate state of the bardo, their bodies and all that they see are like a black cloak, or like a dark night devoid of the light of the sun, moon, and stars. If one engages in virtuous actions, one will be reborn in the higher realms, their place and what they see are like white silk, or like a white and bright moonlit night. In the 『Root Tantra of the Intermediate State,』 it is said: 『The bardo of hell is like a tree stump burned by fire, the bardo of pretas (hungry ghosts) is like water, the bardo of animals is like smoke, the bardo of humans and desire realm gods is like gold, and the bardo of form realm gods is like white silk.』 Regarding the difference in realm: The bardo being, when reborn in the desire realm or the form realm, must go to another place, because consciousness alone cannot do it, hence the existence of the bardo. If reborn in the formless realm, there is no bardo, because 『where one dies in the formless realm, one remains there,』 so there is no need to go to another place. When dying from the formless realm and being reborn in the desire or form realm, there is a bardo. Regarding the difference in name: The bardo being arises only from mind, and is a miraculously born being, so it is also called a mind-born body. It travels to seek food and is nourished by smells, so it is also called a scent-eater. Similarly, it is also called seeking existence, the intermediate state between two existences, and manifest birth, such as 『mind-born, seeking existence, scent-eater, intermediate state, manifest.』 Regarding the difference in lifespan: The bardo being exists in this way, and at most lasts for seven days. If the conditions for rebirth are found, then before that, it will quickly die and be reborn. If not found, then every seven days it will die and be reborn again, existing for up to seven weeks. It is said that during this time, one may also find the conditions for rebirth without being devoured by demons. The Vaibhashika school believes that because the bardo being is a seeking-existence being, it exists for a short time. If it is certain that one will be reborn in a certain place (such as the union of parents), it will trigger new karmic conditions, but if

---

ངེས་ན་ཡུལ་གཞན་དུ་སྐྱེ་བར་འདོད་ཅིང་། མདོ་སྡེ་པ་ཁ་(བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཁ་ཅིག བ་ལང་དབྱར། ཁྱི་ སྟོན་། དོམ་དགུན། རྟ་སོས། བ་མེན། ཅེ་སྤྱང་། དྲེད། བོང་བུ་རྣམས་དུས་མིན་དུ་འཁྲིག་པས། བ་ལང་དུ་སྐྱེ་བབ་མེན་ལྟར་འདྲ་ བ་གཅིག་ཏུ་སྐྱེ་ཟེར་རོ། །)ཅིག་ནམ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་མ་རྙེད་ཀྱི་བར་དུ་གནས་པར་འདོད་དོ། །ལས་སོག་ པའི་ཁྱད་པར་ནི། བྱེད་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ། མི་ལྡོག་དེ་ནི་དྲི་ཟའོ། །ཞེས་ངན་འགྲོའམ་བདེ་འགྲོའི་ བར་སྲིད་གང་འགྲུབ་པ་དེ་ལས་མི་ལྡོག་པར་འདོད་མོད། འདིར་ནི་ཕལ་ཆེ་བ་དེ་ལྟར་ཡང་། ཅི་སྟེ་ན་ལྡོག་གོ། ཞེས་པས་གཞན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་སྟོབས་ལྡན་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན། མི་དགེ་ བའི་དབང་གིས་བདེ་འགྲོའི་བར་དོ་ནས་ངན་འགྲོའི་བར་དོར་ལྡོག་ཅིང་། དགེ་བའི་དབང་ གིས་ངན་འགྲོའི་བར་དོ་ནས་བདེ་འགྲོའི་བར་དོར་ལྡོག་པ་ཡང་སྲིད་དེ། དེ་དཔེར་ན་བསམ་ གཏན་བཞི་པ་ཐོབ་པའི་དགེ་སློང་དགྲ་བཅོམ་པའོ་སྙམ་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཤི་ནས་ བཞི་པའི་བར་དོ་གྲུབ་པ་ན། (སྐྱེ་བ་ལེན་པ་ཤེས་ནས་)ཐར་པ་ལ། (མི་བདེན་ནོ་ཞེས་)སྐུར་འདེབས་ཀྱི་ ལོག་ལྟ་སྐྱེས་པས་དུས་གཞན་ན་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་སད་ནས་དམྱལ་བའི་བར་དོ་གྲུབ་པ་ ལྟ་བུ་དང་། ཡང་འགའ་ཞིག་ལ་ངན་འགྲོའི་བར་དོ་གྲུབ་པ་ན་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཆོ་ག་ཟབ་མོ་ དང་སྦྱིན་གཏོང་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བདེ་འགྲོའི་བར་དོར་བསྒྱུར་བ་ལྟ་བུའོ། །བར་ 1-478 སྲིད་དེ་ན་གནས་པ་ན་ཡང་སྔོན་གྱི་འཕེན་པའི་དབང་གིས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་པ་ འབྱུང་བས་ལས་སོག་གོ། མཐོང་བའི་ཁྱད་པར་ནི། སྐལ་པ་མཉམ་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ ཀྱང་མཐོང་ངོ་། །ཞེས་པ་སྟེ། འགྲེལ་པར། གང་སྔོན་དགེ་མི་དགེ་ལྷན་ཅིག་སྤྱད་བ་དེ་རྣམས་ རྨི་ལམ་གྱི་ཚོད་ཙམ་དུ་མཐོང་བར་བཤད་ལ་སར། རང་དང་སྐལ་པ་མཉམ་པའི་བར་སྲིད་ དང་། རང་གི་སྐྱེ་གནས་མཐོང་ཞིང་། སྡིག་ཅན་རྣམས་མིག་ཐུར་དུ་སྤྱི་ཚུགས་སུ་ལྟ་བ་དང་། ལྷར་སྐྱེ་བ་རྣམས་གྱེན་དུ་ལྟ་བ་དང་། མིར་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཐད་ཀར་ལྟ་བ་ཡང་གསུངས་སོ། ། མཐོང་བྱེད་ནི། རིགས་མཐུན་ལྷ་མིག་དག་པས་མཐོང་། །ཞེས་པ་རིགས་མཐུན་པའི་མིག་ དང་། ལྷའི་མིག་རྣམ་པར་དག་པའི་མངོན་ཤེས་ཀྱིས་མཐོང་གི། ལྷའི་མིག་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱིས་ནི་ མ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་རང་དང་སྐལ་པ་མཉམ་པ་དང་། འགྲོ་བ་འོག་མའི་བར་དོའང་མཐོང་ ཞིང་། གོང་མ་རྣམས་མི་མཐོང་བར་ཡང་འཆད་དོ། །དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི། ལས་གང་གིས་ འགྲོ་བ་གང་འཕེན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་བར་སྲིད་ཀྱང་འཕེན་པས་ན། གང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ བ་དེའི་བྱད་གཟུགས་སོ་ཞེས་པ་ལྷར་སྐྱེ་བ་ན་ལྷའི་དབྱིབས་ཅན་དུ་འགྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་ སྟེ། དེ་ནི་འཕེན་པ་གཅིག་པའི་ཕྱིར། །འབྱུང་(བར་)འགྱ

【現代漢語翻譯】 如果註定要投生到其他地方，一些經部宗（分別說部的一些人，如牛在夏季，狗在秋季，熊在冬季，馬在春季，牛糞蟲，豺狼，羱羊，驢等在非時節交配，就像牛並非生來就是牛一樣，而是生為一體。）認為，在尚未找到投生之緣之前，中陰身會一直存在。業的積累的差別是：分別說部認為，『不退轉者是乾闥婆』，意思是無論善趣還是惡趣的中陰身一旦形成，就不會再退轉。但在這裡，雖然大多數情況是這樣，但如果出現退轉的情況呢？』意思是，如果投生到其他地方的強大因緣顯現，由於不善業的力量，可能從善趣的中陰身退轉到惡趣的中陰身；由於善業的力量，也可能從惡趣的中陰身退轉到善趣的中陰身。例如，一個獲得了第四禪的比丘，自認為是阿羅漢，死後形成了第四禪的中陰身，（因為知道要投生），所以對解脫（說不真實），產生了誹謗的正見，導致在其他時候才會成熟的業提前成熟，從而形成了地獄的中陰身。又比如，有些人形成了惡趣的中陰身，但通過秘密真言的儀軌和佈施等力量，將其轉化為善趣的中陰身。中陰身存在期間，也會因為先前業力的影響而產生行善等念頭，從而積累業力。所見的差別是：『也能見到具有相同業緣的眾生。』也就是說，在註釋中說：『能像做夢一樣見到先前一起行善或作惡的人。』此外，還能見到與自己具有相同業緣的中陰身，以及自己將要投生的地方。罪人向下看，就像用錐子刺穿眼睛一樣；將要投生為天神的人向上看；將要投生為人的人則直視前方。』能見者是：『以同類天眼清凈者能見。』意思是，通過同類的眼睛和天眼清凈的現量能見，而不是通過天生就有的天眼。有些人認為，也能見到與自己具有相同業緣的眾生，以及下道的眾生，但見不到上道的眾生。形狀的差別是：由於什麼樣的業力牽引到哪一道，就由那樣的業力牽引到那一道的中陰身，所以，『將要投生到哪裡，就具有那裡的形狀』，例如，將要投生為天神，就具有天神的形狀等等，這是因為牽引的力量是相同的。將會（生）起

【English Translation】 If one is destined to be born in another place, some Sautrāntikas (some Vaibhāṣikas, such as cows in summer, dogs in autumn, bears in winter, horses in spring, dung beetles, jackals, argali sheep, donkeys, etc., mating out of season, just as cows are not born as cows, but are born as one entity.) believe that the intermediate state exists until the conditions for rebirth are found. The difference in the accumulation of karma is: the Vaibhāṣikas believe that 'the irreversible one is a Gandharva,' meaning that once an intermediate state of either a good or bad destination is formed, it will not regress. But here, although this is mostly the case, what if there is a regression? 'It means that if the powerful conditions for rebirth elsewhere manifest, due to the power of non-virtue, it is possible to regress from the intermediate state of a good destination to the intermediate state of a bad destination; due to the power of virtue, it is also possible to regress from the intermediate state of a bad destination to the intermediate state of a good destination. For example, a monk who has attained the fourth dhyana, thinking he is an Arhat, after death forms the intermediate state of the fourth dhyana, (knowing that he will be reborn), so he denies liberation (saying it is not true), giving rise to wrong views of slander, causing the karma that would mature at another time to mature prematurely, thus forming the intermediate state of hell. Also, for some, when the intermediate state of a bad destination is formed, through the power of profound secret mantra rituals and generosity, it is transformed into the intermediate state of a good destination. While the intermediate state exists, due to the influence of previous karma, thoughts of doing good, etc., arise, thus accumulating karma. The difference in what is seen is: 'One can also see beings with the same karmic connection.' That is, in the commentary it says: 'One can see those with whom one has previously done good or evil together, as in a dream.' Furthermore, one can see the intermediate state with the same karmic connection as oneself, and the place where one will be reborn. Sinners look downwards, as if piercing the eyes with an awl; those who will be born as gods look upwards; those who will be born as humans look straight ahead.' The seer is: 'Those with pure eyes of the same kind of god can see.' It means that one can see through the eyes of the same kind and the manifest knowledge of the pure divine eye, but not through the innate divine eye. Some believe that one can also see beings with the same karmic connection as oneself, and beings of the lower realms, but not beings of the higher realms. The difference in shape is: since whatever karma leads to whatever destination, that same karma leads to the intermediate state of that destination, therefore, 'wherever one is going to be born, one has the shape of that place,' for example, if one is going to be born as a god, one has the shape of a god, etc., because the power of attraction is the same. Will (arise)

---

ུར་(བའི་)སྔོན་དུས་(ཀྱི་)སྲིད་(པའི་) དབྱིབས་ཅན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་འགའ་ཞིག་གི་(ཕྲུ་གུ་ཤི་ནས་)མངལ་དུ་ཚ་དམྱལ་གྱི་ བར་དོ་དེའི་དབྱིབས་ཅན་དུ་གྲུབ་ན་མངལ་སྲེག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མི་འགྱུར་ཏེ། བལྟར་ མི་རུང་བ་བཞིན་དུ་རེག་ཏུའང་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བོངས་ཚོད་ནི་བྱིས་བ་ལོ་ལྔ་དྲུག་ལོན་ པ་ལ་སོགས་པ་ནས་གཟུགས་ཁམས་པའི་བར་དོ་བོངས་ཚོད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྟེ་གོས་ ཡོད་མེད་ཀྱང་སྐྱེ་ཚུལ་དང་འདྲའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་(དོན་གྲུབ་)ནི་གཞོན་ནུ་ཐུར་བུ་ལྟ་ བུ་མཚན་དཔེ་དང་བཅས་ཤིང་སྟོང་གསུམ་སྣང་བར་མཛད་པ་ཡིན་ཡང་། ཡུམ་གྱི་རྨི་ལམ་དུ་ གླང་བོ་ཆེ་དཀར་བོས་ཞུགས་པར་གཟིགས་པ་ནི་མཚན་མ་ཙམ་བསྟན་པ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་ཀྲི་ཀིའི་ 1-479 རྨི་ལམ་(གླང་ཆེན་ཁྲོན་དང་ཕྱེ་དང་ཙན་དན་ཚལ། །གླང་ཕྲུག་མི་གཙང་དབང་བསྐུར་རས་ཡུག་རྩོད། །)ལྟ་བུའོ། །བགྲོད་ པའི་ཁྱད་པར་ནི། རྡོ་རྗེའི་རིལ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་མི་ཟློག་ཅིང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་ ཁེགས་པས་འགྲོ་བ་ལ་ཐགས་ཐོགས་མེད་དོ། །ལས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་ཀྱི་ཤུགས་དྲག་པོ་དང་ལྡན་ བཞིན་དུ་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་གང་ན་ཡོད་པ་དེར་མྱུར་དུ་འགྲོ་ཞིང་། སྐྱེ་བའི་གནས་སུ་ནི་ ཐོགས་ཏེ། ལྕགས་ཀྱི་ཐུ་ལུམ་འབར་བའི་ནང་ནས་སྲིན་བུ་བྱུང་ངོ་ཞེས་གྲགས་པའོ། །དེ་དག་ ཀྱང་། ལས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་ཤུགས་དང་ལྡན། །དབང་པོ་ཀུན་ཚང་ཐོགས་མེད་ལྡན། །ཞེས་པ་ ལྟར་རོ། །དེ་ལ་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཚང་བ་ཡིན་ན་དམུས་ལོང་ལ་སོགས་པའི་བར་སྲིད་བྱད་ གཟུགས་མི་འདྲ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། ཕལ་ཆེར་འདྲ་བ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་ པའི་ཕྱིར་རོ། ། (བཞི་པ།) བར་སྲིད་ནས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་ཚུལ་ནི་དཔེར་ན་སྲང་མདའི་མགོ་འཇུག་ མཐོན་དམན་དུས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བར་སྲིད་ནས་འཆི་འཕོ་ཞིང་སྐྱེ་སྲིད་དུ་ཉིང་ མཚམས་སྦྱོར་རོ། །དེ་ཡང་། བློ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གྱུར་པས། །རྩེ་དགས་འགྲོ་བའི་ཡུལ་དུ་འགྲོ། ། ཞེས་པ་ལྟར་བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་ནི་གནས་པ་ནི་མངལ་དུ་སྐྱེས་ན་ལས་ཀྱི་མིག་གིས་སྐྱེ་བའི་ གནས་ཁུ་ཁྲག་འདུས་པ་ལ། (སར་) ཕ་མ་ཉལ་པོ་བྱེད་པར་འཁྲུལ་ནས། (མཛོད་ལྟར་ན་ཉལ་པོ་ བྱེད་པ་མཐོང་ནས་)ཕོར་སྐྱེ་ན་མ་ལ་འདོད་ཆགས་སྐྱེད་ཅིང་། མོར་སྐྱེ་ན་ཕ་ལ་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་ དེ། གཅིག་ལ་སྡང་བས་བྲལ་བར་འདོད་ཅིང་ཕྱིན་པ་དང་། གང་རུང་དེ་ཉིད་ལུས་གཞན་མེད་ པའི་ཕོའམ་མོའི་དབང་པོ་ཙམ་དུ་མཐིང་བ་ལ་ཆགས་ཤིང་། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཉོན་མོངས་ པ་ཞེ་སྡང་གི་བར་སྲིད་འགག་ཅིང་སྐྱེ་སྲིད་ལེན་པའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཕོ་མོ་ལ་ འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་གང་རུང་ལ་སྡང་བ་བཅས་པས་འགག་ཅིང་། ཕ་མའི་ཆགས་པ་དྲག་

【現代漢語翻譯】 就像『在最初的時代，具有存在的形態』一樣。如果有人（孩子死後）在中陰期形成了熱地獄的形態，那麼子宮會被燒燬嗎？不會的，因為就像不能看一樣，也不能觸控。其大小就像五六歲的孩子，直到色界中陰身的大小完全具備，無論是否有衣服，其出生方式都是一樣的。菩薩（悉達多）像年輕的杜爾瓦草一樣，具有相好，照亮三千世界，但在母親的夢中，白象進入，這只是顯示了一個象徵，就像國王克里克的夢一樣（大象、坑、芝麻、檀香林，小象、不凈物、灌頂、布匹爭端）。 關於行進的特點：即使是金剛杵等也無法阻擋，佛陀也無法阻止，因此在行走上沒有任何障礙。雖然具有強大的業力神通，但會迅速前往自己出生的地點。在出生的地點則會受到阻礙，就像從燃燒的鐵籠中出現蟲子一樣。這些也像『具有業力神通的力量，所有感官都齊全，沒有任何阻礙』一樣。如果所有感官都齊全，那麼盲人等的中陰身形態會有所不同嗎？沒有問題，因為大多數是相似的，所以才這樣說。 （第四，）從中陰到連線相續的方式，就像天平的兩端同時升高和降低一樣，從中陰死亡並連線到下一世。就像『心智顛倒，前往粗糙的境地』一樣，中陰身存在於子宮中，通過業力之眼看到父母交合，（根據《俱舍論》，看到交合后）如果轉生為男性，則對母親產生貪戀；如果轉生為女性，則對父親產生貪戀。對其中一方產生憎恨，想要分離，並且執著于沒有其他身體的男性或女性的生殖器官。除此之外，嗔恨的煩惱會終止中陰身，併成為接受下一世的因緣。因此，對男女的貪戀以及對中陰身的憎恨會終止，父母強烈的貪戀…

【English Translation】 It is like saying, 'In the beginning, it had the form of existence.' If someone (after a child dies) forms the shape of a hot hell in the intermediate state, will the womb be burned? No, it will not, because just as it cannot be seen, it cannot be touched. The size is like a five- or six-year-old child, until the size of the form realm intermediate state is fully complete, whether there are clothes or not, the way of birth is the same. The Bodhisattva (Siddhartha) is like young Durva grass, with marks and signs, illuminating the three thousand worlds, but in the mother's dream, a white elephant entered, which only showed a symbol, like the dream of King Krki (elephant, pit, sesame, sandalwood forest, baby elephant, impure things, empowerment, cloth dispute). Regarding the characteristics of traveling: even Vajras, etc., cannot stop it, and even the Buddha cannot stop it, so there is no obstacle in walking. Although it has the power of strong karmic magic, it quickly goes to the place where it was born. At the place of birth, it is hindered, like a worm emerging from a burning iron cage. These are also like 'having the power of karmic magic, all senses are complete, and there is no obstacle.' If all the senses are complete, will the forms of the intermediate state of the blind, etc., be different? There is no problem, because most are similar, so it is said. (Fourth,) The way to connect the continuum from the intermediate state is like the two ends of a balance rising and falling at the same time, dying from the intermediate state and connecting to the next life. Just like 'the mind is reversed, going to a rough place,' the intermediate state exists in the womb, seeing the parents having intercourse through the eye of karma, (according to the Abhidharmakosa, after seeing the intercourse) if reborn as a male, then lust arises for the mother; if reborn as a female, then lust arises for the father. Hating one of them, wanting to separate, and clinging to the male or female reproductive organ without another body. Apart from that, the affliction of hatred will end the intermediate state and become the cause of accepting the next life. Therefore, lust for men and women and hatred for the intermediate state will end, and the parents' strong lust...

---

པོའི་རྗེས་སུ་ཁུ་ཁྲག་གི་ཐིགས་པ་གཉིས་སྐྱེ་གནས་སུ་འདྲེས་ནས་འོ་ 1-480 མའི་སྤྲིས་མ་ལྟར་ནུང་ནུར་བོར་གྱུར་པ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པ་འབྱུང་སྟེ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་དེ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །དྲི་དང་གནས་ལ་མངོན་འདོད་ གཞན། །ཞེས་པ་ལྟར་དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་དྲི་སྣ་ཚོགས་འདོད་པས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་ ཞིང་། བརྫུས་ཏེ་སྐྱེས་ན་གནས་དོན་དུ་གཉེར་བས་འཇུག་པ་ནི། ཆར་དང་རླུང་དྲག་པོས་ཉེན་ ནས་མེ་འབར་བ་མཐོང་སྟེ་ཚ་དམྱལ་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། མེ་དང་ཉི་མ་ལ་སོགས་ པས་ཉེན་ནས་བསིལ་བར་མཐོང་སྟེ་གྲང་དམྱལ་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། གནས་ཡིད་ དུ་འོང་བ་མཐོང་སྟེ་ལྷའི་གནས་སུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྒོ་ང་ལས་སྐྱེ་ན་དེ་ ཉིད་ཐོག་མར་མངལ་ལམ་དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བས་དེ་དག་དང་མཐུན་པའོ། །དེ་ལྟར་འཕོ་ ཞིང་འཇུག་པའི་ཚེ་སྐལ་པ་ངན་ན་ཀུ་ཅོའི་སྒྲ་དང་འདམ་བུ་དང་ནགས་ཐིབས་པོ་ལ་སོགས་ པར་འགྲོ་བའི་མཚན་མ་འབྱུང་ཞིང་སྐལ་བ་བཟང་ན་སྒྲ་སྙན་པ་དང་གཞལ་མེད་ཁང་དང་ སྐྱེད་མོས་ཚལ་ལ་སོགས་པར་འགྲོ་བའི་མཚན་མ་འབྱུང་བར་ཡང་(བར་)གསུངས་སོ། ། (ལྔ་པ།) སྐྱེ་གནས་བཞིའི་དབང་པོ་འགྲུབ་ཚུལ་ནི། རྣམ་སྨིན་ཀུན་གཞི་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་ བ་དེའི་འོག་ཏུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་མདོ་ལས་མིང་དང་གཟུགས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ དྲུག་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་དུ་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ། སེམས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་གནས་བཞི་ པོ་སྒོ་ང་ཐོག་མར་གྲུབ་པ་ལས་སྐྱེ་བ་དང་། མའི་མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་དང་དྲོད་དང་གཤེར་ལས་ སྐྱེ་བ་དང་། བརྫུས་ཏེ་འཕྲལ་ལ་སྐྱེ་བར་དབང་པོ་མངོན་པར་འགྲུབ་སྟེ། དང་པོ་ལ་རིམ་གྱིས་ འགྲུབ་ཅིང་བརྫུས་སྐྱེས་ལ་ནི་གཅིག་ཅར་འགྲུབ་པོ། །ཁྱད་པར་མངལ་སྐྱེས་ཀྱི་འགྲུབ་ཚུལ་ ནི། (ཞག་བདུན་ཕྲག་ལྔས་)ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ནུར་ནུར་འགྱུར། །ནུར་ནུར་པོ་ལས་མེར་མེར་འགྱུར། ། མེར་མེར་པོ་ལས་ནར་ནར་འགྱུར། །ནར་ནར་པོ་ལས་གོར་གོར་འགྱུར། །གོར་གོར་པོ་ལས་ རྐང་ལག་འགྱུར(ཞེས་གནས་སྐབས་དང་པོ་ལྔ་དང་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས)། །སྐྲ་སྤུ་སེན་མོ་ལ་སོགས་དང་། ། 1-481 དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་རྣམས་དང་ནི། །མཚན་རྣམས་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར(ཞེས་ པ་ཕྱི་མ་གསུམ་རྫོགས་ཏེ)། །ཞེས་པ་ལྟར་མངལ་གྱི་གནས་སྐབས་བརྒྱད་བོར་ཞག་བདུན་ཕྲག་ སུམ་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ཐམས་ཅད་ཚང་ནས་ཞག་བཞི་སོང་བ་(ཟླ་བ་ དགུ་)ན་བཙའ་བར་གསུངས་སོ། །དེའང་ཕལ་ཆེ་བ་སྟེ། སྲས་སྒྲ་གཅན་འཛིན་ལོ་དྲུག་དང་། གནས་བརྟན་རྒན་བོ་སྐྱེ་ལོ་དྲུག་ཅུ་མངལ་དུ་གནས་པར་ཡང་བཤད་དོ། །ཕོར་སྐྱེ་ན་མའི་ ལྟོ་བ་གཡས་བ་ལ་རྟེན་ཅིང་རྒྱབ་ཏུ་ལྟ་བ་དང་། མོར་སྐྱེ་ན་གཡོན་བ་ལ

【現代漢語翻譯】 在死亡之後，父精母血的滴落混合在受生之處，變得像牛奶的凝乳一樣粘稠，伴隨著阿賴耶識（kun gzhi'i rnam par shes pa，梵文：ālayavijñāna，阿賴耶識，一切事物的基礎）的顯現。 這個阿賴耶識也被稱為異熟識（rnam par smin pa）。如經中所說：『渴望氣味和處所。』由於渴望各種氣味而轉生於濕熱之處，如果通過化生而生，則因尋求處所而進入。例如，看到被雨和大風威脅的火焰，便轉生到熱地獄；因受火焰和太陽等的威脅而看到涼爽，便轉生到寒地獄；看到令人愉悅的處所，便轉生到天界等等。如果從蛋中出生，則最初從胎或濕熱中出生，因此與它們相似。 這樣，在轉移和進入時，如果業力惡劣，就會出現嘈雜的聲音、蘆葦和茂密的森林等景象；如果業力良好，則會出現悅耳的聲音、宮殿和花園等景象。經中也有這樣的描述。 （第五，）四生（skye gnas bzhi）的根（dbang po）如何形成：在異熟阿賴耶識轉生之後，如《緣起經》（rten cing 'brel par 'byung ba'i mdo）中所說，『名色（ming dang gzugs）』和『六處（skye mched drug）』等，眾生的四種出生方式——從蛋中出生、從胎中出生、從濕熱中出生以及化生——根立刻形成。前三種是逐漸形成的，而化生則是同時形成的。特別地，胎生的形成方式是：最初（在五個七天中）變得粘稠，從粘稠變得柔軟，從柔軟變得細長，從細長變得球狀，從球狀生出四肢（這是最初的五個階段，其餘的）。毛髮、體毛、指甲等，以及有形的根和性器官等，逐漸出現（這是最後三個階段的完成）。如是說，在子宮中的八個階段，經過三十八個七天後，四肢和所有部分都完整，經過四天（九個月）后出生。這通常是這樣，但也曾有記載，羅睺羅（Sras sgra gcan 'dzin，Rāhula，羅睺羅，覆障）在子宮中待了六年，長老（Gnas brtan rgan bo）待了六十年。如果是男性，則依靠母親的右側腹部，面朝后；如果是女性，則依靠左側腹部。

【English Translation】 After death, the drops of father's sperm and mother's blood mix in the place of rebirth, becoming viscous like the curd of milk, accompanied by the manifestation of the ālaya-vijñāna (kun gzhi'i rnam par shes pa, Sanskrit: ālayavijñāna, Storehouse Consciousness, the basis of all things). This ālaya-vijñāna is also called the vipāka (rnam par smin pa, result). As it says in the sutra: 'Desiring smells and places.' Due to desiring various smells, one takes rebirth in a hot and humid place. If born by spontaneous generation, one enters seeking a place. For example, seeing a fire threatened by rain and strong winds, one takes rebirth in a hot hell; seeing coolness threatened by fire and the sun, one takes rebirth in a cold hell; seeing a pleasant place, one takes rebirth in a heavenly realm, and so on. If born from an egg, it is initially born from the womb or from heat and moisture, so it is similar to them. Thus, during the process of transference and entry, if the karma is bad, there will be signs of going to noisy sounds, reeds, and dense forests; if the karma is good, there will be signs of going to pleasant sounds, palaces, and gardens. It is also said in the scriptures. (Fifth,) How the faculties (dbang po) of the four births (skye gnas bzhi) are formed: After the vipāka ālaya-vijñāna takes rebirth, as it says in the Sutra of Dependent Origination (rten cing 'brel par 'byung ba'i mdo), 'name and form (ming dang gzugs)' and 'six sense bases (skye mched drug),' etc., the faculties of the four types of beings—born from eggs, born from the womb, born from heat and moisture, and born spontaneously—are immediately formed. The first three are formed gradually, while spontaneous birth is formed simultaneously. In particular, the way a womb-born being is formed is: initially (in five weeks) it becomes viscous, from viscous it becomes soft, from soft it becomes elongated, from elongated it becomes spherical, from spherical limbs grow (these are the first five stages, and the rest). Hair, body hair, nails, etc., and tangible faculties and sexual organs, etc., gradually appear (these are the completion of the last three stages). It is said that in the eight stages in the womb, after thirty-eight weeks, the limbs and all parts are complete, and after four days (nine months) it is born. This is usually the case, but it has also been recorded that Rāhula (Sras sgra gcan 'dzin, Rāhula, Rāhula, Fetter) stayed in the womb for six years, and the Elder (Gnas brtan rgan bo) stayed for sixty years. If it is male, it relies on the mother's right abdomen, facing backwards; if it is female, it relies on the left abdomen.

---

་རྟེན་ཅིང་མདུན་ཏུ་ལྟ་ བ་དང་། མ་ནིང་དུ་སྐྱེ་ན་ཆགས་པ་གང་ཤས་ཆེ་བ་དང་མཐུན་པར་ལྟ་ཞིང་། བར་དོ་དབང་ པོ་ཚང་བས་ཞུགས་ནས་ཕྱིས་མ་ནིང་དུ་འགྱུར་བར་ཡང་གསུངས་སོ། །མཚེ་མར་སྐྱེ་ན་བར་ དོའི་དུས་སུ་མངལ་གྱི་སྒོ་ནས་རིམ་གྱིས་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་སྔར་སྐྱེས་པ་ཉིད་གཞོན་པའོ་ཞེས་ ཀྱང་འཆད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རིམ་པས་སྐྱེ་འཆིའི་སྲིད་པ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་འཁོར་ལོ་ལྟར་ འཁོར་བ་སྟེ། (མཛོད་དུ།)ཇི་ལྟར་འཕངས་བཞིན་རིམ་གྱིས་རྒྱུན། །འཕེལ་ནས་ལས་དང་ཉོན་ མོངས་ཀྱིས། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་འགྲོ་ཞེས། །སྲིད་པའི་འཁོར་ལོ་རྒྱུན་མི་འཆད། །ཅེས་པ་ ལྟར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་བསྒོམས་ན་རྒྱུ་ཟད་པ་ལས་མཐར་འཁོར་བ་ ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། (དབུ་མ་)བཞི་བརྒྱ་པར། ཇི་ལྟར་ས་བོན་མཐའ་མཐོང་ཞིང་། །དེ་ལ་ ཐོག་མ་ཡོད་མིན་ལྟར། །དེ་བཞིན་རྒྱུ་ནི་མ་ཚང་ཕྱིར། །སྐྱེ་བ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་ པ་ལྟར་རོ། ། ༈ སྤང་བྱ་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ། དེ་ལྟར་ཤེས་ནས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ། སྲེད་པ་ གཙོ་བོའི་ཚུལ་གྱིས་མདོར་བསྟན་པ། རང་གི་མཚན་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ། སྤྱིའི་མཚན་ ཉིད་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། ། ༈ སྲེད་པ་གཙོ་བོའི་ཚུལ་གྱིས་མདོར་བསྟན་པ། དང་པོ་ལ། (གཉིས་ལས་དང་པོ།) དོན་དངོས་བསྟན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་ པ་ཐམས་ཅད་དང་། ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ལས་ཟག་ 1-482 པ་དང་བཅས་པ་སྟེ། གང་ལས་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བ་རྣམས་སོ། ། (གཉིས་པ།) ལུང་འགལ་སྤང་བ་ནི། དེ་ལྟ་ན་མདོ་ལས་སྲེད་པ་ཉིད་ཀུན་འབྱུང་དུ་བཤད་ པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མི་འགལ་ཏེ། དེ་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་གཙོ་བོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ ཡང་སྲེད་པ་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལུས་ཐོབ་པ་ལ་མི་འབྲལ་བར་སྲེད་པ་དང་ལུས་ མ་ཐོབ་པ་ལ་ཐོབ་པར་སྲེད་པས་ཡང་སྲིད་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་ཅན་དང་། ཡུལ་ཐོབ་པ་ལ་ དགའ་ཞིང་མི་འབྲལ་བར་སྲེད་པའི་ཡིད་བདེ་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པ་དང་། ཡུལ་མ་ཐོབ་པ་ ལ་ཕྲད་ཅིང་འབྱུང་བར་སྲེད་པས་དེ་དང་མངོན་པར་དགའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་ པ་ཅན་གྱི་སྲིད་པ་ལ་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པར་བསྟན་བས་གཙོ་བོར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ བཤད་པ་ནི་གཙོ་བོའི་དོན་གང་ཞེ་ན། སྲེད་པ་གང་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ གཙོ་བོར་འཇོག་ན་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་དོན་གང་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར། སྔར་བསྟན་པ་ བཞིན་ལུས་དང་ཡུལ་ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་སྲེད་པས་ཁྱབ་པས་དངོས་པོ་ ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལ་བྲལ་བ་དང་། བདེ་བ་ལ་མི་འབྲལ་བར་སྲེད་ལ། བཏང་སྙོམས་ལ་གཏི་མུག་གིས་སྲེད་ཅིང་། ཁྱད་པར་ཀུན་གཞི་ལ་བ

【現代漢語翻譯】 觀察支撐物和前方。如果轉生為非男非女之人，則觀察其與哪種性別的慾望更為強烈。也有經文說，中陰身諸根俱全地進入（母胎），之後會變成非男非女之人。如果轉生為雙胞胎，由於中陰身時期是從子宮口依次進入，因此先出生的那個更年輕。像這樣，生死輪迴就像車輪一樣，從無始以來就不斷運轉。《俱舍論》中說：『如同投擲出去一樣，依次相續，增長后，因業和煩惱，前往他世。』正如輪迴之輪永不停止一樣。即使如此，如果修習清凈之道，由於因已斷絕，最終將從輪迴中解脫。《中觀四百論》中說：『如同見到種子的盡頭，並且知道它沒有開始一樣。同樣，由於因不完整，就不會再有出生。』 因此，要知道應該斷除的是集諦的真諦。那麼，什麼是應該斷除的集諦的真諦呢？回答是：以貪愛為主的方式簡要地揭示，詳細地解釋其自性，以及總結性地揭示其共性。 首先，（分為兩部分，這是第一部分）揭示實際內容，即所有煩惱，以及由煩惱所引發的、由業所產生的有漏之法，所有這些都是痛苦的根源。 （第二部分）消除與經文的矛盾。如果這樣，那麼經文中說貪愛本身就是集諦，這難道不是矛盾嗎？並不矛盾，因為那是揭示了集諦的主要因素。也就是說，世尊說，這種貪愛與獲得身體密不可分，並且貪愛尚未獲得的身體，從而導致再次投生；貪愛已經獲得的對境，並樂於不分離，這種貪愛與快樂的慾望相伴隨；貪愛尚未獲得的對境，並渴望相遇和出現，因此對之感到非常高興。因此，具有這種狀態的貪愛被揭示為集諦的真諦，因此是主要因素。解釋這一點，什麼是主要因素的含義呢？貪愛是遍及一切的含義。如果它被認為是主要的，那麼遍及一切的含義是什麼呢？就像之前所說的那樣，貪愛遍及已經獲得和尚未獲得的身體和對境，因此它遍及一切事物；貪愛脫離痛苦，不與快樂分離；以愚癡貪愛舍受，特別是貪愛阿賴耶識。

【English Translation】 Observe the support and the front. If reborn as a hermaphrodite, observe which gender's desires are stronger. It is also said in the scriptures that entering the intermediate state with complete faculties (into the womb) will later become a hermaphrodite. If born as twins, since the intermediate state enters sequentially through the womb, the one born earlier is younger. In this way, the cycle of birth and death is like a wheel, revolving from beginningless time. The Treasury of Knowledge says: 'Like being thrown, sequentially continuing, increasing, due to karma and afflictions, going to the other world.' Just as the wheel of existence never stops. Even so, if one cultivates the pure path, due to the exhaustion of causes, one will eventually be liberated from samsara. The Four Hundred Verses says: 'Just as seeing the end of a seed, and knowing that it has no beginning. Similarly, because the cause is incomplete, birth will not occur.' Therefore, one should know that what should be abandoned is the truth of the origin of suffering (Samudaya). So, what is the truth of the origin of suffering that should be abandoned? The answer is: Briefly revealing it with attachment as the main aspect, explaining its own characteristics in detail, and revealing its common characteristics in summary. First, (divided into two parts, this is the first part) revealing the actual content, which is all afflictions, and the contaminated dharmas produced by karma caused by afflictions, all of which are the source of suffering. (Second part) Eliminating contradictions with the scriptures. If so, isn't it contradictory that the scriptures say that attachment itself is the origin of suffering? It is not contradictory, because it reveals the main factor of the origin of suffering. That is, the Blessed One said that this attachment is inseparable from obtaining a body, and attachment to a body that has not yet been obtained leads to rebirth; attachment to an object that has already been obtained, and being happy not to be separated, this attachment is accompanied by pleasurable desire; attachment to an object that has not yet been obtained, and longing to meet and appear, therefore being very happy about it. Therefore, attachment with such a state is revealed as the truth of the origin of suffering, and therefore it is the main factor. Explaining this, what is the meaning of the main factor? Attachment is the meaning of going everywhere. If it is considered the main one, then what is the meaning of going everywhere? As mentioned before, attachment pervades the body and objects that have been obtained and not yet obtained, so it pervades all things; attachment to being separated from suffering and not being separated from happiness; and attachment to equanimity with ignorance, especially attachment to the alaya consciousness.

---

དག་ཏུ་རྨོངས་བས་སྲེད་ པས། ཚོར་བ་གསུམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅན་དུ་འགྲོ་བ་དང་། འདས་པ་ལ་དྲན་པ་དང་། མ་འོངས་བ་ལ་དགའ་བ་དང་། ད་ལྟ་བ་ལ་ཆགས་ཤིང་སྲེད་པས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ དང་། འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ལ་སྲེད་པས་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་ བ་དང་། འདོད་པ་དང་སྲིད་པ་ཚོལ་བ་ལ་སྲེད་པས་ཁམས་བསུམ་དུ་སྡུག་བསྔལ་འགྲུབ་ཅིང་། ལོག་པའི་ཚངས་སྤྱོད་ཚོལ་བ་ལ་སྲེད་པས་འཁོར་བ་ལས་མི་ཐར་བས་ཚོལ་བ་ཐམས་ཅད་ དུ་འགྲོ་བ་དང་། འདོད་པ་རྟག་ཏུ་འབྱུང་བར་སྲེད་ཅིང་། མི་འདོད་པ་རྒྱུན་ཆད་པར་སྲེད་པས་ རྟག་ཆད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའོ། ། 1-483 ༈ རང་གི་མཚན་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ། རྒྱས་བཤད་ལ། ཉོན་མོངས་ཀུན་འབྱུང་དང་། ལས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་གཉིས་ལས། ༈ ཉོན་མོངས་ཀུན་འབྱུང་། དང་པོ་ ལ། ཉོན་མོངས་པ་གང་ཞེ་ན། དབྱེ་བ་མདོར་བསྟན་ནི་དོན་བཅུས་གཏན་ལ་འབེབས་པ་སྟེ། ༈ གྲངས་དུ་ཡིན་པ། གྲངས་དུ་ཡིན་པ་དང་། མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང་། རྒྱུ་གང་ལས་བྱུང་བ་དང་། དམིགས་ ཡུལ་གང་ལ་འཇུག་པ་དང་། གྲོགས་གང་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ གང་ཡིན་པ་དང་། ཚུལ་ཇི་ལྟ་བུར་ལོག་པར་ཞུགས་པ་དང་། ཁམས་གང་ན་གང་ཡོད་དང་། སྡེའམ་རིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་དང་། སྤོང་བའི་ཚུལ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་ ཀུན་འབྱུང་གཏན་ལ་འབེབས་པར་བལྟའོ། །ངོ་བོ་རྒྱས་བཤད་ལའང་བཅུ་སྟེ། གྲངས་དང་ མཚན་ཉིད་འབྱུང་དམིགས་མཚུངས་ལྡན་དང་། །རྣམ་གྲངས་ལོག་ཞུགས་ཁམས་རིས་སྤོང་ བའོ། །དེ་ལ་གྲངས་གང་ཞེ་ན། བསྡུ་ན་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་གམ་ཕྱེ་ན་ཉོན་མོངས་པ་བཅུའོ། ། ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཁམས་གསུམ་པའི་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ འདོད་ཆགས་དང་། གཞན་དག་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པ་ཁོང་ཁྲོ་དང་། བདག་ལྟ་ལ་ བརྟེན་ནས་སེམས་ཁེངས་པ་ང་རྒྱལ་དང་། ཁམས་གསུམ་པའི་མི་ཤེས་པ་མ་རིག་པ་དང་། བདེན་པ་ལ་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་ཐེ་ཚོམ་དང་། ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལྟ་བའོ། །རྩ་བའི་ ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལྟ་བ་ལ། བདག་དང་བདག་གི་(འཇིག་ལྟ་དང་) ཆད་རྟག་(མཐར་འཛིན་)དང་། །མེད་(པར་ལྟ་བ་)དང་དམན་ལ་མཆོག་(འཛིན་)ལྟ་དང་། །རྒྱུ་མིན་ ལམ་མིན་དེར་ལྟ་བ (ཚུལ་ཐུགས)། །དེ་རྣམས་ལྟ་བ་ལྔ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རྣམ་པ་ལྔར་ཕྱེ་ བའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་བཅུར་ཡང་འགྱུར་རོ། ། ༈ མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ། མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། རང་གི་མཚན་ ཉིད་འདུ་བྱེད་དུ་བཤད་ཟིན་ནས། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་གང་ཞིག་ འབྱུང་བ་ན། རྣམ་གཡེང་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་། རྒོད་པ་དང་རྨུགས་པ་དང་། བག་མེད་པ་དང་ འཛེམ་པ་མེད་པ་རྣམས་ལས་གང་ཡང་རུང་བས་རབ་ཏུ་མ་ཞ

【現代漢語翻譯】 由於無明的迷惑，貪愛，在所有三種感受的狀態中流轉。對過去的事物產生回憶，對未來的事物產生喜悅，對現在的事物產生執著和貪愛，因此在所有時間中流轉。由於貪愛慾望、色和無色，因此在所有界中流轉。由於貪愛追求慾望和存在，因此在三界中成就痛苦。由於貪愛追求錯誤的梵行，因此無法從輪迴中解脫，所以在所有追求中流轉。由於貪愛慾望恒常生起，貪愛不欲之事物斷滅，因此在常斷的各種狀態中流轉。 1-483 詳細解釋自性： 詳細解釋分為煩惱的生起和業的生起兩種。 煩惱的生起： 首先，什麼是煩惱？簡要說明的分類是通過十個方面來確定的： 數量有多少？自性是什麼？從什麼原因產生？進入什麼目標？與什麼助伴相應？名稱的類別是什麼？以什麼方式錯誤地進入？存在於哪個界？通過組或類的門來區分？以及捨棄的方式是什麼？通過這些來觀察煩惱的生起是如何確定的。詳細解釋本體也有十個方面：數量、自性、生起、目標、相應、類別、錯誤進入、界、組類和捨棄。 那麼，數量是多少呢？總的來說，煩惱有六種，或者分開來說，煩惱有十種。 六種煩惱是什麼呢？如前所述，對三界的事物產生執著是貪慾；對其他人總是感到惱怒是嗔恨；依靠我見而內心傲慢是傲慢；對三界的事物不瞭解是無明；對真理猶豫不決是懷疑；具有煩惱的智慧是邪見。這六種根本煩惱的差別在於，從見解的角度來看，有我與我所（我見），斷與常（邊見），無（邪見），劣視為勝（見取見），非因視為因，非道視為道（戒禁取見）。如是分為五種差別，因此也轉變為十種煩惱。 自性是什麼呢？ 自性是什麼呢？已經解釋了自性是造作。總的自性是，任何從心中產生的法，當它生起時，由於散亂、顛倒、掉舉、昏沉、放逸和無慚等任何一種原因，而沒有完全寂靜。

【English Translation】 Due to the delusion of ignorance, craving, one transmigrates in all states of the three feelings. One transmigrates in all times due to remembering the past, rejoicing in the future, and clinging to and craving the present. One transmigrates in all realms due to craving desire, form, and formlessness. One accomplishes suffering in the three realms due to craving the search for desire and existence. One does not escape from cyclic existence due to craving the search for wrong conduct, so one transmigrates in all searches. One transmigrates in all aspects of permanence and annihilation due to craving desire to always arise and craving the uninterrupted cessation of the undesirable. 1-483 Explanation of one's own characteristics in detail: The detailed explanation has two parts: the origin of afflictions and the origin of karma. The origin of afflictions: First, what are afflictions? The brief presentation of distinctions is determined by ten points: How many in number? What is the characteristic? What is the cause of arising? What object does it engage with? What friend does it correspond with? What are the synonyms of the name? How does it wrongly enter? In which realm does it exist? How is it divided by means of groups or categories? And how is it abandoned? One should look at how the origin of afflictions is determined by these. The detailed explanation of the essence also has ten points: number, characteristic, arising, object, correspondence, synonyms, wrong entry, realm, category, and abandonment. So, what is the number? In summary, there are six afflictions, or if divided, there are ten afflictions. What are the six afflictions? As previously stated, attachment to the three realms is desire; always tormenting others is anger; being arrogant based on the view of self is pride; not knowing the three realms is ignorance; doubting the truth is doubt; and wisdom with afflictions is view. The distinctions of these six root afflictions are, from the perspective of views, the view of self and what belongs to self (薩迦耶見, satkāyadṛṣṭi, satkāyadṛṣṭi, 我身見), the extremes of permanence and annihilation (邊見, antagrahadṛṣṭi, antagrahadṛṣṭi, 邊見), non-existence (邪見, mithyādṛṣṭi, mithyādṛṣṭi, 邪見), considering the inferior as superior (見取見, dṛṣṭiparāmarśa, dṛṣṭiparāmarśa, 見取見), and considering the non-cause as the cause and the non-path as the path (戒禁取見, śīlavrataparāmarśa, śīlavrataparāmarśa, 戒禁取見). Thus, it is divided into five distinctions, and therefore it also transforms into ten afflictions. What is the characteristic? What is the characteristic? It has already been explained that the characteristic is composition. The general characteristic is that any dharma arising from the mind, when it arises, is not completely pacified due to any of the following: distraction, perversion, excitement, dullness, carelessness, and shamelessness.

---

ི་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་འབྱུང་ 1-484 བ་སྟེ། བྱེད་ལས་ནི་དེ་འབྱུང་བས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་རབ་ཏུ་མ་ཞི་ཞིང་ལས་སུ་མི་རུང་བར་འབྱུང་ བར་བྱེད་པ་དེ་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། ། ༈ རྒྱུ་གང་ལས་བྱུང་བ། འབྱུང་བ་གང་ཞེ་ན། རྒྱུའི་རྐྱེན་ཉོན་མོངས་ པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནམ་བག་ལ་ཉལ་གཉེན་པོས་ལེགས་པར་མ་ བཅོམ་ཞིང་མ་སྤངས་པར་གྱུར་པ་དང་། དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བའི་གནས་ཀྱི་ ཆོས་ཡུལ་སྡུག་མི་སྡུག་ལ་སོགས་ཀྱང་སྣང་བར་གྱུར་པ་དང་། བདག་པོའི་རྐྱེན་ཡུལ་དེ་དག་ ལ་ཡང་མི་སྡུག་པ་ལ་སྡུག་པར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་ པ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ་རྒྱུའི་ཚོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་འབྲས་བུ་ཉོན་མོངས་པ་མངོན་གྱུར་དུ་ འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཕྲ་རྒྱས་སྤངས་པར་མ་གྱུར་དང་། །ཡུལ་ནི་ཉེ་བར་གྱུར་པ་དང་། །ཚུལ་ བཞིན་མ་ཡིན་ཡིད་བྱེད་ལས། །ཉོན་མོངས་རྒྱུ་ནི་ཚང་བ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ དམིགས་ཡུལ་གང་ལ་འཇུག་པ། དམིགས་པ་གང་ཞེ་ན། (གསུམ་ལས་དང་པོ།)རང་དང་འབྱུང་ཚུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི། འདོད་ཆགས་ལ་དམིགས་ནས་ཀྱང་ཁོང་ཁྲོ་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ ནི་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་དམིགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དམིགས་པར་ བལྟའོ། །དེའང་སྲིད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་གཅིག་གིས་ཐམས་ཅད་ལ་ གཅིག་ཆར་དམིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་དེས་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་ལ་དམིགས་ ཤིང་། དེ་དག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པས་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གང་ལས་ ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་ཞིང་རྒྱས་པའི་གཞི་ཡུལ་སྡུག་མི་སྡུག་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་ དམིགས་པའོ། ། (གཉིས་པ།) ཟག་བཅས་ས་དགུའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི། (གཞན་གྱིས་མི་ནུས་པ་)ལྟ་བ་དང་ མཚུངས་ལྡན་གྱི་མ་རིག་པ་དང་གཞན་གྱི་ས་པའི་འདུ་བྱེད་ལ་ངའོ་སྙམ་དུ་མི་འཛིན་པས་ བདག་ལྟ་ལས་གཞན་པའི་ལྟ་བ་བཞི་དང་། ཐེ་ཚོམ་རྣམས་ནི་ས་གོང་མ་ལ་རང་ས་ལྟར་མངོན་ 1-485 སུམ་དུ་མི་དམིགས་ཀྱང་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་སྒོ་ནས་དམིགས་པས་དེ་རྣམས་མ་གཏོགས་ པར། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་དང་ང་རྒྱལ་རྣམས་ནི་ས་ གོང་མ་ལ་མི་དམིགས་སོ། །དེའང་གོང་མ་མ་ཐོབ་པ་ལ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོབ་འདོད་འདུན་ པ་དགེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། གོང་མས་བདག་ལ་གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། གོང་མ་ལ་ དམིགས་ནས་སེམས་ཁེངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་གོང་མའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འོག་མ་ལ་ འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ས་འོག་མ་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། ། དེའང་འོག་མ་ལ་ཆགས་སྡང་དང་བདག་ལྟ་ནི་མེད་ཅིང་། འོག་མ་དམན་པར་མཐོང་བས་ ཁེངས་བ་ཡང་མེད་ལ། ད

【現代漢語翻譯】 具有煩惱之相，其作用是，由於它的產生，使得心變得極度不寂靜，且不適于修行，這就是煩惱的相。 問：從何因產生，產生什麼？ 答：產生的因緣是：與煩惱相應的惡劣習氣或潛伏的習氣，沒有被對治力很好地摧毀和斷除；所緣的因緣是：產生煩惱之處的法，如悅意和不悅意等也顯現出來；主因是：對那些境，將不悅意執著為悅意等不如理作意存在。像這樣的因的集合，就會產生煩惱的顯現。如雲：『微細隨眠未斷除，對境現前及不如理作意，煩惱之因即具足。』 問：對何境而轉？ 答：所緣是什麼呢？（分為三種，此處是第一種）就自性和產生方式而言：貪慾可以緣嗔恨而生起等，一切煩惱都是互相緣的，因此一切煩惱都可以被視為煩惱的所緣。這也是就存在而言的，並非一個煩惱同時緣一切。或者說，它可以緣痛苦和集諦，因為它們涵蓋了一切煩惱，所以這樣說。凡是煩惱產生和增長的基礎，如悅意和不悅意等，也是煩惱的所緣。 （第二種）就九地而言：（他人無法做到）與見解相應的無明，以及其他地的行蘊，不會執著為『我』，因此除了我見之外的四種見解和懷疑，在上地不會像在自地一樣顯現，但會通過遍計的方式緣取，除了這些之外，欲界的煩惱，如貪慾、嗔恨和傲慢等，不會緣上地。因為沒有獲得上地，就不會有貪著，想要獲得的意願是善的；因為上地不會對自己造成損害；因為緣上地不會產生驕傲。上地的煩惱，對於下地來說，是遠離貪慾的垢染，因此不會緣下地。因為對下地沒有貪戀和嗔恨，也沒有我見，而且看到下地低劣，也不會有驕傲。

【English Translation】 It has the characteristic of affliction, and its function is that, because of its arising, the mind becomes extremely unpeaceful and unsuitable for practice, which is the characteristic of affliction. Q: From what cause does it arise, and what arises? A: The causes and conditions for its arising are: negative habits or latent tendencies that are in accordance with the side of affliction, which have not been well destroyed and abandoned by the opponent force; the objective condition is: the phenomena of the place where affliction arises, such as pleasant and unpleasant, also appear; the dominant condition is: to those objects, holding the unpleasant as pleasant, etc., improper attention abides closely. Such a collection of causes will result in the manifestation of affliction. As it says: 'Subtle latent tendencies are not abandoned, objects are present, and improper attention is given, the cause of affliction is complete.' Q: To what object does it engage? A: What is the object? (There are three types, this is the first) In terms of its own nature and the way it arises: attachment can arise in dependence on anger, etc. All afflictions are mutually dependent, so all afflictions can be regarded as the object of affliction. This is also in terms of existence, not that one affliction simultaneously depends on everything. Or, it can depend on suffering and the origin of suffering, because they encompass all afflictions, so it is said. Whatever is the basis for the arising and increase of affliction, such as pleasant and unpleasant, is also the object of affliction. (Second) In terms of the nine realms with outflows: (what others cannot do) ignorance associated with views, and the formations of other realms, will not be grasped as 'I', so the four views other than the view of self, and doubt, do not appear as clearly in the higher realms as in their own realms, but they are apprehended through conceptual imputation, except for these, the afflictions of the desire realm, such as attachment, anger, and pride, do not depend on the higher realms. Because without obtaining the higher realms, there is no attachment, and the desire to obtain them is virtuous; because the higher realms do not harm oneself; because there is no pride in depending on the higher realms. The afflictions of the higher realms, for the lower realms, are outflows that are free from attachment, so they do not depend on the lower realms. Because there is no attachment, hatred, or self-view towards the lower realms, and seeing the lower realms as inferior, there is also no pride.

---

ེ་དག་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་ཡང་མི་འབྱུང་ བས་སོ། །ཞིབ་མོར་ན་ང་རྒྱལ་གྱི་དམིགས་པ་སྲིད་དེ། འོག་མ་ལས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བསྡུ་བ་དང་ཡང་མཐུན་ནོ། ། (གསུམ་པ།) ཟག་མེད་འགོག་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ལ། ཉོན་མོངས་པའི་གཞི་དམིགས་ པ་ཡིན་ན་འགོག་ལམ་ནི་གཞི་མ་ཡིན་པས་དམིགས་པར་མི་རུང་ངོ་ཞེ་ན། འགོག་པ་དང་ ལམ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་དམིགས་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་ པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་འགོག་ལམ་དེ་དག་ལ་དངོས་སུ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པར་བལྟ་སྟེ། ཟག་མེད་དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མཉམ་གཞག་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སོ་ སོ་རང་གི་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་དེའི་དམིགས་པར་སྣང་བའི་ཆ་ ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་དེས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཙམ་སྟེ། རྟོག་བྱེད་ ལས་བརྟགས་པ་གུད་ན་གྲུབ་པ་མེད་པས་རྟོག་པ་ཞེས་བརྗོད་པའོ། ། (བཞི་པ།) གཞི་བཅས་གཞི་མེད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི། གཞིའམ་དངོས་པོ་དོན་ལ་གྲུབ་ པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི། ལྟ་བ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་ 1-486 བཅས་པའོ་ཞེས་ལྟར་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་བདག་ལ་དམིགས་ནས་འཇུག་ཅིང་། ཞེས་ཡུལ་གྱི་ བདག་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་ གཞི་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་དང་བཅས་པ་ལ་དམིགས་པའོ་ཞེས་པ་སྟེ། ཆགས་སྡང་ལ་སོགས་ པའི་ཞེན་ཡུལ་སྡུག་མི་སྡུག་ལ་སོགས་པ་རེ་ཞིག་དངོས་པོར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྡུ་བར་ ནི། ལྟ་བ་དང་ང་རྒྱལ་གྱི་གཞི་མེད་དང་། འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་གཞི་ཡོད་དང་། ཐེ་ཚོམ་ དང་མ་རིག་པ་གཉིས་གར་ཡང་གསུངས་ཏེ་ཕྲ་བའི་རྣམ་གཞག་གོ། ། ༈ གྲོགས་གང་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ གང་ཞེ་ན། རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་ཀྱི་མཚུངས་ལྡན་ནི། དེ་གཉིས་ངོ་བོ་མི་མཚུངས་ཕྱིར། ཞེས་ པ་ལྟར་འདོད་ཆགས་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་འཛིན་སྟངས་ཤིན་ཏུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར། དམིགས་ རྣམས་ལྷན་ཅིག་མཐུན་པར་རྟོགས་པས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་མི་ མཐུན་པ་ཇི་ལྟ་བར་ཐེ་ཚོམ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་སྟེ། ཐེ་ ཚོམ་དུ་གྱུར་པས་བློ་མི་གནས་ན་ཆགས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་ང་རྒྱལ་དང་མ་རིག་ པ་དང་ལྟ་བ་ནི་འཛིན་སྟངས་མི་མཐུན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དེ་དང་མཚུངས་པར་ ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་མི་མཐུན་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ། ཁོང་ཁྲོ་བ་ ཡང་འདོད་ཆགས་དང་མི་མཐུན་ཞིང་། ང་རྒྱལ་དང་ལྟ་བ་དང་ཡང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་ལ་ཞེ་འགྲས་པ་དེས་མི་ཁེངས་པའི་ཕྱིར་དང་། ད

【現代漢語翻譯】 因此，與這些煩惱相關的其他煩惱也不會產生。詳細來說，我慢（藏文：ང་རྒྱལ།，梵文天城體：मान，梵文羅馬擬音：māna，漢語字面意思：我慢）的對境是存在的，因為它是將下者執為勝者，經文中是這麼說的，這也與總攝相符。 （三）從無漏道（藏文：ཟག་མེད་འགོག་ལམ།）的角度來說，如果煩惱的所緣是基礎，那麼滅道（藏文：འགོག་ལམ།）就不是基礎，因此不能作為所緣嗎？答：由於對滅（藏文：འགོག་པ།）和道（藏文：ལམ།）進行增益，顛倒地執取，因此凡是應當斷除的煩惱，都不是直接緣于這些滅道，而是要看到這些無漏法是由出世間的等持（藏文：མཉམ་གཞག）和后得（藏文：རྗེས་ཐོབ）的智慧各自證知的。煩惱的顯現為對境的部分，僅僅是與煩惱相應的心的遍計（藏文：ཡོངས་སུ་བརྟགས།），因為所計離能計無有成立，所以稱為分別（藏文：རྟོག་པ།）。 （四）從有基和無基的角度來說，緣于根本不存在的基礎或事物的煩惱，是與見（藏文：ལྟ་བ།）相應的，因為它們是緣於我（藏文：བདག）而生起的，因為所緣的我是不存在的。其他的煩惱則是緣于真實存在的基礎，例如貪（藏文：ཆགས།）和嗔（藏文：སྡང་།）等執著的對象，如可愛和不可愛等，暫時是存在的。總攝中說：見和我慢（藏文：ང་རྒྱལ།）是無基的，貪和嗔是有基的，疑（藏文：ཐེ་ཚོམ།）和無明（藏文：མ་རིག་པ།）則兩者皆有，這是細微的分類。 哪些煩惱是相應的？ 什麼是相應？答：根本煩惱的相應，因為二者體性不同。如貪與嗔的執著方式截然不同，因此，即使對境同時顯現，也不是相應的。如同嗔一樣，疑也是不相應的，因為疑慮不定，心不 স্থির，所以不會生起貪。其餘的我慢、無明和見，因為執著方式沒有不同，所以與貪相應。如同貪與嗔不相應一樣，嗔也與貪不相應，與我慢和見也不相應，因為對所嗔恨的事物不會感到滿足，而且

【English Translation】 Therefore, other afflictions associated with these do not arise. In detail, the object of pride (Tibetan: ང་རྒྱལ།, Sanskrit Devanagari: मान, Sanskrit Romanization: māna, Chinese literal meaning: arrogance) exists, because it holds the lower as superior, as stated in the scriptures, which is also in accordance with the summary. (3) From the perspective of the uncontaminated path (Tibetan: ཟག་མེད་འགོག་ལམ།), if the object of affliction is the basis, then the cessation and path (Tibetan: འགོག་ལམ།) are not the basis, so can they not be the object? Answer: Because of superimposing on cessation (Tibetan: འགོག་པ།) and path (Tibetan: ལམ།) and grasping them in a reversed manner, all the afflictions that should be abandoned are not directly focused on these cessation and path, but rather these uncontaminated dharmas are individually cognized by the wisdom of supramundane meditative equipoise (Tibetan: མཉམ་གཞག) and subsequent attainment (Tibetan: རྗེས་ཐོབ). The part that appears as the object of affliction is merely the imputation (Tibetan: ཡོངས་སུ་བརྟགས།) of the mind that is concordant with the affliction, because what is imputed does not exist apart from the imputing, so it is called conceptualization (Tibetan: རྟོག་པ།). (4) From the perspective of having a basis and not having a basis, the afflictions that focus on a basis or thing that does not exist at all are those that are associated with views (Tibetan: ལྟ་བ།), because they arise by focusing on the self (Tibetan: བདག), since the object of the self does not exist. Other afflictions are those that focus on a basis that truly exists, such as the objects of attachment (Tibetan: ཆགས།) and aversion (Tibetan: སྡང་།), such as lovable and unlovable, which temporarily exist. In the summary, it is said that views and pride (Tibetan: ང་རྒྱལ།) are without a basis, attachment and aversion have a basis, and doubt (Tibetan: ཐེ་ཚོམ།) and ignorance (Tibetan: མ་རིག་པ།) are both, which is a subtle classification. Which afflictions are concordant? What is concordant? Answer: The concordance of the root afflictions, because the two natures are not the same. For example, attachment and aversion have very different ways of grasping, so even if the objects appear simultaneously, they are not concordant. Just like aversion, doubt is also not concordant, because if there is doubt and the mind is not stable, attachment will not arise. The remaining pride, ignorance, and views are concordant with attachment because there is no difference in the way they grasp. Just as attachment and aversion are not concordant, aversion is also not concordant with attachment, and it is also not concordant with pride and views, because one is not satisfied with what one hates, and

---

ེ་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ རྟོག་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ང་རྒྱལ་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་ཐེ་ཚོམ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ ཡིན་ཏེ། ཁེངས་པ་དེ་ལ་མི་ཁྲོ་ཞིང་། བློ་མི་གནས་ན་ཁེངས་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་སྔ་མ་ བཞིན་ནོ། །མ་རིག་པ་ནི་རྨོངས་པར་གྱུར་པ་ལས་ཉོན་མོངས་རྣམས་འབྱུང་བའི་ཆ་ནས་ཉོན་ མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་། འདྲེས་པའི་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལས་ གཞན་པའི་ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་ནས་མ་དཀྲིས་པ་ནི་མ་འདྲེས་པའི་མ་རིག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ 1-487 དེ་ནི་ཉོན་མོངས་གང་དང་ཡང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མ་འདྲེས་བའི་མ་རིག་པ་ ནི་བདེན་པ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་པ་སེམས་ལ་འགེབས་ཤིང་སྒྲིབ་པ་ དང་མུན་པར་གྱུར་བའོ། །ལྟ་བ་ནི་ཞེ་འགྲས་པ་དང་བློ་མི་གནས་པ་ལ་རྟོག་མི་ནུས་པས་ཁོང་ ཁྲོ་བ་དང་ཐེ་ཚོམ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐེ་ཚོམ་ནི་གང་ལ་བློ་མི་གནས་པ་དེ་ ལ་ཞེན་པ་དང་། ཁེངས་པ་དང་རྟོག་པ་མེད་པས་འདོད་ཆགས་དང་ང་རྒྱལ་དང་ལྟ་བ་རྣམས་ དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་ཀྱི་མཚུངས་ལྡན་ནི། ཁོང་ཁྲོ་བ་ལ་ སོགས་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་འཛིན་སྟངས་མི་མཐུན་པ་རྣམས་ནི་ཕན་ཚུན་མཚུངས་པར་ ལྡན་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་པ་རྣམས་ཞེ་སྡང་གི་ཆར་གཏོགས་ པ་དང་མི་མཐུན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞུང་ལ་ལར་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་སྟེ། མི་ མཐུན་པ་མེད་པ་དག་ནི་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བཞིན་དུ་མཚུངས་པར་ལྡན་པར་ཡང་རིག་ པར་བྱའོ། །ཁྱད་པར་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་པ་ནི་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་དང་མཚུངས་ པར་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རང་གཞན་ལ་མི་འཛེམ་པ་མེད་ན་ཉོན་མོངས་སྐྱེས་ཀྱང་ལུང་མ་ བསྟན་ཙམ་དུ་འགྱུར་མོད། མི་འཛེམ་པ་ལས་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ བཞིན་དུ་རྨུགས་པ་དང་རྒོད་པ་དང་མ་དད་པ་དང་ལེ་ལོ་དང་བག་མེད་པ་རྣམས་ནི་ཉོན་ མོངས་པ་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གི་སེམས་ལས་ སུ་མི་རུང་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྡུ་བར། དེ་ དག་གི་སྟེང་དུ་ལོག་པར་འདུན་མོས་དྲན་པ་དང་གཡེང་བ་དང་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་བསྣན་ པའི་བཅུ་པོ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བར་ཡང་གསུངས་སོ། ། ༈ མིང་གི་རྣམ་གྲངས་གང་ཡིན་པ། རྣམ་གྲངས་གང་ཞེ་ན། དབྱེ་བ་མདོར་བསྟན་ནི། སྡུག་བསྔལ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པས་ ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་། དགེ་ལ་འདོད་དགུར་བྱེད་དུ་མི་འཇུག་པས་འཆིང་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་ 1-488 པའི་ཡར་འཕེལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་དང་ལྡན་པས་བག་ལ་ཉལ་དང་། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་ སེམས་རྒྱུད་མ་རུང་བར་བྱེད་པས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་།

【現代漢語翻譯】 因為不能完全確定。傲慢與憤怒和懷疑並不相同，因為驕傲的人不會憤怒，如果心不定，就無法驕傲，這與之前所說的一樣。無明是由於愚昧而產生的，從煩惱產生的角度來看，所有的煩惱都與之相同，這被稱為『混合的無明』。而沒有被其他煩惱所纏繞的，就是『不混合的無明』，它與任何煩惱都不相同。不混合的無明是遮蔽和阻礙心靈，使其無法如實地瞭解真諦，變得黑暗。見解不能被憤怒和心不定所確定，因此與憤怒和懷疑並不相同。懷疑是對心不定之物的執著，沒有驕傲和確定，因此與貪慾、傲慢和見解不同。近煩惱的相同之處在於，憤怒等近煩惱的執持方式不同，因此彼此並不相同，例如屬於貪慾範疇的與屬於嗔恨範疇的不同。有些經論中也說它們是相同的，沒有不同之處的，就像根本煩惱一樣，也應理解為是相同的。特別地，無慚和無愧與所有不善法相同，因為如果對自他不感到羞恥，即使產生煩惱也只是無記，但由於不感到羞恥，會產生所有不善法。同樣，掉舉、昏沉、不信、懈怠和放逸也與所有煩惱相同，因為如果缺乏使心無法運作等因素，煩惱就不會產生。總結：在這些之上，加上邪欲、失念、散亂和不正知，這十者也被說成是產生所有煩惱之心的原因。 名稱的種類是什麼？ 什麼是種類？簡要說明分類：因為與痛苦相連，所以是『遍連』；因為不允許行善，所以是『束縛』；因為具有世間一切增長的種子，所以是『隨眠』；因為顛倒錯亂使心續變得不好，所以是『近煩惱』。

【English Translation】 Because it cannot be definitively ascertained. Pride is not the same as anger and doubt, because a proud person is not angry, and if the mind is not stable, one cannot be proud, as mentioned before. Ignorance arises from delusion, and from the perspective of the arising of afflictions, all afflictions are the same as it, which is called 'mixed ignorance'. That which is not entangled by other afflictions is 'unmixed ignorance', which is not the same as any affliction. Unmixed ignorance obscures and obstructs the mind, preventing it from knowing the truths as they are, and becomes darkness. Views cannot be determined by anger and instability of mind, so they are not the same as anger and doubt. Doubt is attachment to what the mind is not stable on, and without pride and certainty, it is different from desire, pride, and views. The similarities of the near afflictions are that the ways of holding the near afflictions such as anger are different, so they are not the same as each other, for example, those belonging to the category of desire are different from those belonging to the category of hatred. In some texts, it is also said that they are the same, and those without differences should also be understood as being the same, just like the root afflictions. In particular, shamelessness and lack of embarrassment are the same as all non-virtuous things, because if one does not feel ashamed of oneself and others, even if afflictions arise, they will only be neutral, but because of not feeling ashamed, all non-virtuous things arise. Similarly, torpor, excitement, lack of faith, laziness, and carelessness are also said to be the same as all afflicted states, because if there is a lack of factors such as making the mind unable to function, afflictions will not arise. In summary: On top of these, adding wrong desire, forgetfulness, distraction, and non-awareness, these ten are also said to be the cause of the arising of all afflicted minds. What are the types of names? What are the types? A brief explanation of the classification: Because it is connected to suffering, it is 'completely connected'; because it does not allow virtuous deeds, it is 'bondage'; because it possesses the seeds of all worldly growth, it is 'latent'; because it makes the mindstream bad through perversion, it is 'near affliction'.

---

ཡང་དང་ཡང་དུ་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་ བས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་། གཏིང་དཔག་དཀའ་ཞིང་རྒྱུན་ཕྱོགས་སུ་ཁྱེར་བར་བྱེད་པས་ ཆུ་བོ་དང་། ལོག་པ་སྒྲུབ་བའི་ཐབས་ཡིན་པས་སྦྱོར་བ་དང་། ལུས་རྒྱུན་ལེན་པར་བྱེད་པས་ཉེ་ བར་ལེན་པ་དང་། དགྲོལ་དཀའ་བར་གྱུར་པས་མདུད་པ་དང་། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ལ་འགེབས་ པར་བྱེད་པས་སྒྲིབ་པ་དང་། དགེ་བའི་ལོ་ཐོག་གི་ཞིང་དུ་མ་གྱུར་པས་ཐ་བ་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་ ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པས་དྲི་མ་དང་། རྟག་ཏུ་གནོད་པ་བྱེད་པས་སྡིག་པ་ དང་། རབ་ཏུ་མ་ཞི་ཞིང་རིང་དུ་སོང་བར་བྱེད་པས་ཟུག་རྔུ་དང་། ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ པའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ཅི་ཡང་དང་། ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་ཉེ་བར་སྤྱད་པ་དང་། སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བར་བྱེད་པས་ཟག་པ་དང་། ཡོ་བྱད་ཀྱིས་ཆོག་མི་ཤེས་པས་ཕོངས་ པ་དང་། འདོད་པས་ཕོངས་པར་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་། རྒུད་པ་འདྲེན་པར་བྱེད་ པས་འཁྲུག་པ་དང་། འཐབ་རྩོད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་འཐབ་པ་དང་། ནད་ཆེན་པོར་གྱུར་པས་ རིམས་ནད་དང་། ལུས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ལྗོན་ཤིང་སྒྲུབ་པས་ནགས་སྦྱོར་དང་། འདོད་ཡོན་ལ་ ཆགས་པར་བྱེད་ཅིང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཐོབ་པའི་བར་ཆད་བྱེད་པས་གེགས་ ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ངེས་ཚིག་གིས་ས་སྡེར་གསུངས་པ་དག་གོ། ངོ་བོ་རྒྱས་བཤད་ལ། ཀུན་སྦྱོར་འཆིང་བ་བག་ལ་ཉལ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་ཀུན་ནས་ དཀྲིས། ཆུ་བོ་སྦྱོར་བ་ཉེར་ལེན་མདུད་པ་སྒྲིབ་པ་ཐ་མ་དྲི་མ་དང་། སྡིག་པ་ཟུག་རྔུ་ཅི་ཡང་ཉེར་ སྤྱོད་ཟག་པ་ཕོངས་པ་ཡོངས་གདུང་དང་། འཁྲུག་པ་འཐབ་པ་རིམས་ནད་ནགས་སྦྱོར་གགས་ པ་རྣམས་ཤེས་ནས་སྤང་བར་བྱ། ཞེས་པ་ལྟར་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིའོ། ། དང་པོ་ལ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ནི་གྲངས་དུ་ཞིག། རྣམ་པ་ཇི་ལྟར། དངོས་གང་དུ་སྦྱར་ 1-489 ཞེ་ན། (གཉིས་ལས་དང་པོ།)ཀུན་སྦྱོར་དགུའི་དབྱེ་བ་ནི། བསྒྲིབ་བྱའི་དབང་གིས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ དགུ་སྟེ། དེ་ཡང་དབུས་མཐར། སྐྱོ་བ་དང་ནི་བཏང་སྙོམས་དང་། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་སྟེ། ། འཇིག་ཚོགས་ལྟ་དང་དེ་གཞི་དང་། །འགོག་དང་ལམ་དང་དཀོན་མཆོག་དང་། །རྙེད་པ་དང་ ནི་བཀུར་སྟི་དང་། །ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པ་ཡོངས་ཤེས་ལའོ། །ཞེས་པ་ལྟར། ཁམས་གསུམ་ལས་ སྐྱོ་བ་ལ་སྒྲིབ་པ་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་། གནོད་བྱེད་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་ པ་ལ་སྒྲིབ་པ་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་། ཕྱི་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་ ལ་སྒྲིབ་ཅིང་། ཁྱད་པར་འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བ་ཤེས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་ང་རྒྱལ་གྱི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་། དེའི་གཞི་ཕུང་པོ་ཤེས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་མ་རིག་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་། འགོག་བདེན་ཤེས་ པ་ལ་སྒྲིབ་པ་ལྟ་བའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་

【現代漢語翻譯】 由於反覆不斷地發生，所以被稱為『遍纏』（kun nas dkris pa）。由於深不可測且總是傾向於某個方向，所以被稱為『河流』（chu bo）。由於是製造邪惡的方法，所以被稱為『結合』（sbyor ba）。由於持續地接受身體，所以被稱為『近取』（nye bar len pa）。由於難以解脫，所以被稱為『結』（mdud pa）。由於遮蔽了唯一的真理，所以被稱為『障礙』（sgrib pa）。由於不是善業的田地，所以被稱為『荊棘』（tha ba）。由於本質上是完全的煩惱，所以被稱為『污垢』（dri ma）。由於總是造成傷害，所以被稱為『罪惡』（sdig pa）。由於極度不安寧且持續不斷，所以被稱為『痛苦』（zug rngu）。由於是積聚蘊的因素，所以被稱為『任何事物』（ci yang）。由於本質上是邪惡的，所以被稱為『近用』（nye bar spyad pa）。由於使心散亂，所以被稱為『遺漏』（zag pa）。由於對所需之物不知滿足，所以被稱為『貧乏』（phongs pa）。由於慾望造成的貧乏，所以被稱為『完全的折磨』（yongs su gdung ba）。由於招致衰敗，所以被稱為『衝突』（'khrug pa）。由於是爭鬥的原因，所以被稱為『爭鬥』（'thab pa）。由於變成大病，所以被稱為『瘟疫』（rims nad）。由於創造各種身體的樹林，所以被稱為『森林結合』（nags sbyor）。由於執著于慾望的對象，並且阻礙獲得超越世間的法，所以被稱為『障礙』（gegs）。這些都是在詞源學意義上所說的。 本質的詳細解釋：『遍結合、束縛、潛在的習氣和近煩惱是遍纏。河流、結合、近取、結、障礙、荊棘、污垢。罪惡、痛苦、任何事物、近用、遺漏、貧乏、完全的折磨。衝突、爭鬥、瘟疫、森林結合、障礙，認識到這些並加以捨棄。』正如所說，共有二十四種。 首先，什麼是『遍結合』？有多少種？是什麼樣的？與什麼結合？（二者中的第一個）『遍結合』有九種分類。根據所遮蔽的對象，有九種『遍結合』。也就是，如《中邊分別論》所說：『憂慮以及舍，以及如實見。有身見及其根本，滅道以及僧伽。獲得以及恭敬，以及資具的吝嗇，于遍知。』因此，對於三界中的憂慮，有隨之產生的『遍結合』；對於造成傷害的捨棄，有憤怒的『遍結合』；對於其餘的一切，有遮蔽如實見的『遍結合』；特別是，對於認識有身見，有我慢的『遍結合』；對於認識其根本——蘊，有無明的『遍結合』；對於認識滅諦，有見解的『遍結合』。

【English Translation】 Because it occurs again and again, it is called 'all-entwining' (kun nas dkris pa). Because it is unfathomable and always tends in one direction, it is called 'river' (chu bo). Because it is a method of creating evil, it is called 'union' (sbyor ba). Because it continuously receives the body, it is called 'close taking' (nye bar len pa). Because it is difficult to untangle, it is called 'knot' (mdud pa). Because it obscures the sole truth, it is called 'obscuration' (sgrib pa). Because it is not a field for virtuous deeds, it is called 'thorn' (tha ba). Because its essence is complete affliction, it is called 'stain' (dri ma). Because it always causes harm, it is called 'sin' (sdig pa). Because it is extremely unpeaceful and continuous, it is called 'suffering' (zug rngu). Because it is a factor in accumulating aggregates, it is called 'anything' (ci yang). Because its essence is evil, it is called 'close use' (nye bar spyad pa). Because it distracts the mind, it is called 'leakage' (zag pa). Because one is not content with what is needed, it is called 'poverty' (phongs pa). Because of the poverty caused by desire, it is called 'complete torment' (yongs su gdung ba). Because it invites decline, it is called 'conflict' ('khrug pa). Because it is the cause of strife, it is called 'strife' ('thab pa). Because it becomes a great disease, it is called 'epidemic' (rims nad). Because it creates forests of various bodies, it is called 'forest union' (nags sbyor). Because it clings to objects of desire and obstructs the attainment of transcendent Dharma, it is called 'obstacle' (gegs). These are what are said in terms of etymology. Detailed explanation of the essence: 'All-binding, fetters, latent tendencies, and near afflictions are all-entwining. River, union, close taking, knot, obscuration, thorn, stain. Sin, suffering, anything, close use, leakage, poverty, complete torment. Conflict, strife, epidemic, forest union, obstacle, knowing these, one should abandon them.' As it is said, there are twenty-four in total. Firstly, what are the 'all-bindings'? How many kinds are there? What are they like? With what do they bind? (The first of the two) There are nine classifications of 'all-bindings'. According to the object being obscured, there are nine 'all-bindings'. That is, as the Madhyāntavibhāga says: 'Worry and equanimity, and seeing reality as it is. The view of the aggregates and its basis, cessation, path, and sangha. Gain and reverence, and stinginess with possessions, in complete knowledge.' Therefore, for worry in the three realms, there is the 'all-binding' that arises accordingly; for abandoning what causes harm, there is the 'all-binding' of anger; for all the rest, there is the 'all-binding' that obscures seeing reality as it is; in particular, for recognizing the view of the aggregates, there is the 'all-binding' of pride; for recognizing its basis—the aggregates, there is the 'all-binding' of ignorance; for recognizing the truth of cessation, there is the 'all-binding' of views.

---

དང་། ལམ་བདེན་ཤེས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་ པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་། དཀོན་མཆོག་གི་ཡོན་ཏན་ཤེས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཀུན་ཏུ་ སྦྱོར་བ་དང་། རྙེད་བཀུར་གྱི་ཉེས་དམིགས་ཤེས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་ཕྲག་དོག་གི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ དང་། ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པའི་ཕན་ཡོན་ཤེས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་སེར་སྣའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །རྩ་ བའི་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ནང་ནས་ལྟ་བ་ལ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བ་ནི་བསྒྲིབ་བྱ(འགོག་ལམ་གཉིས་པོ་)འི་དབང་ དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཞིང་། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ནང་ནས་གཉིས་ཁོ་ན་འཇོགས་པ་ནི། མཛོད་དུ། གང་ཕྱིར་གཉི་ག་གཅིག་ཏུ་ནི། །མི་དགེ་རང་དབང་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ཕྲག་དོག་སེར་སྣ་དེ་རྣམས་ ལས། །ལོག་ཤིག་ཀུན་སྦྱོར་གཉིས་སུ་བཤད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། ། (གཉིས་པ།) སྦྱོར་ཚུལ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། རྗེས་ཆགས་ཁོང་ཁྲོ་ང་རྒྱལ་མ་རིག་ལྟར། ། མཆོག་འཛིན་ཐེ་ཚོམ་ཕྲག་དོག་སེར་སྣའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་དགུ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་གང་གིས་ ཇི་ལྟར་གང་ལ་སྦྱོར་ཚུལ་གྱིས་བྱད་པར་བྱ་ཞིང་། ངོ་བོ་རྣམས་ནི་ཕལ་ཆེར་སེམས་བྱུང་དུ་ བཤད་ཟིན་པ་ཉིད་དོ། །དང་པོ་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལ་ངོ་བོ་གང་གིས་སྦྱོར་བ་ 1-490 ནི་ཁམས་གསུམ་ན་ཡོད་པའི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཆགས་པའི་འདོད་ཆགས་སོ། །རྣམ་པ་ ཇི་ལྟར་སྦྱོར་ན་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་འཁོར་ བ་ལ་ཡིད་འབྱུང་ཞིང་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འཁོར་བ་ལ་ཡིད་མི་འབྱུང་ཞིང་ཆགས་པས་ དོན་དམ་པའི་མི་དགེ་བ་ནི་ལས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ་དེ་སྤྱོད་ཅིང་། དགེ་བ་ཟག་ མེད་མི་སྤྱོད་དེ་ཞེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །དངོས་པོ་གང་ལ་སྦྱོར་ན་ལས་དེས་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ལ་ སོགས་པ་མ་འོངས་པ་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་མངོན་པར་འགྲུབ་ པར་བྱེད་པས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ་གཉིས་ པ་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལ་གང་གིས་སྦྱོར་བ་ནི་གནོད་བྱེད་སེམས་དང་ཚོར་བ་སྡུག་ བསྔལ་དང་མཚོན་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་སེམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ མནར་སེམས་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྦྱོར་ན་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་ནི། གནོད་བྱེད་ འདིས་བདག་ལ་གནོད་པ་(སྔར་)བྱས་སོ་(ད་ལྟར་)བྱེད་དོ་(ཕྱིས་)བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་གི་ བཤེས་ལ་གནོད་པ་(སྔར་)བྱས་སོ་(ད་ལྟར་)བྱེད་དོ་(ཕྱིས་)བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་གི་དགྲ་ལ་ ཕན་བཏགས་སོ་འདོགས་སོ་འདོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་ཁོང་ཁྲོ་བའི་རྒྱུ་ཀུན་ནས་མནར་ སེམས་ཀྱི་དངོས་པོ་དགུ་ལས་གནོད་སེམས་ཡལ་བར་མི་འདོར་ཞིང་བཏང་སྙོམས་སུ་མི་བྱེད་ དེ། གནོད་ལན་བྱེད་འདོད་པ་དེས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ལ་སོགས་པ

【現代漢語翻譯】 此外，對於通達真道（藏文：ལམ་བདེན་，含義：Path of Truth）的障礙是執著于殊勝之事的隨縛（藏文：ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་，梵文：anubandha，英文：attachment）；對於通達三寶（藏文：དཀོན་མཆོག་，含義：Three Jewels）功德的障礙是懷疑的隨縛；對於通達利養恭敬過患的障礙是嫉妒的隨縛；對於通達節儉受用的利益的障礙是慳吝的隨縛。 在根本煩惱中，見被分為兩種，這是就所斷（藏文：བསྒྲིབ་བྱ，含義：to be obscured，指苦諦和集諦）而言的。而在隨煩惱中，只有兩種被安立。如《俱舍論》中所說：『何以二者是一類？因彼不善具自主。嫉慳從此二者生，故說隨縛唯有二。』 （第二，）詳細解釋隨縛的方式。如頌云：『如貪嗔慢與無明，執勝疑嫉及慳吝。』共有九種。所有這些都應通過『以何者、如何、對於何者』的方式來闡明。而它們的體性，大多已在心所中解釋過了。首先，對於貪的隨縛，以何者隨縛呢？是以對三界（藏文：ཁམས་གསུམ་，含義：Three Realms）中存在的身體和受用產生貪著的貪慾。 如何隨縛呢？具有貪的隨縛之人，不會對三界輪迴（藏文：འཁོར་བ་，含義：cyclic existence）生起厭離和厭倦。由於不對輪迴生起厭離和貪著，所以實際上不善業是與業和煩惱一同增長的，並且會行持這些不善業；而不會行持無漏的善業，就是以這樣的方式。 對於何者隨縛呢？由於該業會使來世等未來產生痛苦的自性，即取蘊（藏文：ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་，含義：appropriated aggregates）顯現，所以會與輪迴的痛苦隨縛。同樣地，進行類比，第二，對於嗔恨的隨縛，以何者隨縛呢？是對損害者、痛苦的感受以及刀杖等痛苦之境的法，心中不斷地感到苦惱。 如何隨縛呢？具有嗔恨的隨縛之人會想：『這個損害者過去傷害了我，現在正在傷害我，將來也會傷害我。』『這個損害者過去傷害了我的親友，現在正在傷害我的親友，將來也會傷害我的親友。』『我過去利益了我的敵人，現在正在利益我的敵人，將來也會利益我的敵人。』 由於嗔恨的因——不斷感到苦惱的九種事物，不會放棄損害之心，也不會保持中立，而是想要進行報復，並由此不斷地被驅使等等。

【English Translation】 Furthermore, the attachment that supremely clings to the knowledge of the Path of Truth is the attachment of clinging to the best; the attachment that obscures the knowledge of the qualities of the Three Jewels is the attachment of doubt; the attachment that obscures the knowledge of the faults of gain and honor is the attachment of jealousy; and the attachment that obscures the knowledge of the benefits of reducing possessions is the attachment of stinginess. Among the root afflictions, the view is divided into two, which is done in terms of what is to be obscured (the two truths of suffering and origin). Among the near afflictions, only two are established. As it is said in the Treasury of Knowledge: 'Why are the two a single category? Because of their independent unwholesomeness. From these arise jealousy and stinginess, hence it is said that there are only two attachments.' (Second,) Explaining the manner of attachment in detail. As the verse says: 'Like attachment, anger, pride, ignorance, clinging to the best, doubt, jealousy, and stinginess.' There are nine in total. All of these should be explained by the manner of 'by what, how, and to what' they attach. And the nature of these has mostly been explained in the mental factors. First, for the attachment of clinging, by what does it attach? It is the desire that clings to the body and possessions that exist in the three realms (Tibetan: ཁམས་གསུམ་, meaning: Three Realms). How does it attach? One who possesses the attachment of clinging does not become disgusted or weary of the cycle of the three realms (Tibetan: འཁོར་བ་, meaning: cyclic existence). Because one does not become disgusted with and clings to the cycle, the truly unwholesome is that which increases with karma and defilements, and one engages in these unwholesome deeds; and one does not engage in undefiled wholesome deeds, that is the manner. To what does it attach? Because that karma causes the nature of suffering to arise in the future, such as future lives, the appropriated aggregates (Tibetan: ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་, meaning: appropriated aggregates) manifest, so it attaches to the suffering of the cycle. Similarly, by analogy, second, for the attachment of anger, by what does it attach? It is the mind constantly tormenting itself with the objects of suffering, such as the harmer, the feeling of suffering, and weapons. How does it attach? One who possesses the attachment of anger thinks: 'This harmer has harmed me in the past, is harming me now, and will harm me in the future.' 'This harmer has harmed my friends in the past, is harming my friends now, and will harm my friends in the future.' 'I have benefited my enemies in the past, am benefiting my enemies now, and will benefit my enemies in the future.' Because of the cause of anger—the nine things that constantly cause torment—one does not abandon the intention to harm, nor does one remain neutral, but rather one desires to retaliate and is constantly driven by this, and so on.

---

འི་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་ཅིང་། དགེ་བ་མི་སྤྱོད་དེ། གང་ལ་སྦྱོར་ན་དེས་ཕྱི་མ་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་ བྱེད་པས། འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་རོ། ། གསུམ་པ་ང་རྒྱལ་གྱི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལ་གང་གིས་སྦྱོར་ན་དབྱེ་བ་ནི་སེམས་ཁེངས་པའི་ མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ང་རྒྱལ་དེ་ཉིད་འཇུག་ཚུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། ང་རྒྱལ་དང་། ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་དང་། ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་དང་། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང་། མངོན་པའི་ 1-491 ང་རྒྱལ་དང་། ཅུང་ཟད་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང་། ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ངོ་བོ་ལ། ང་རྒྱལ་གང་ ཞེ་ན། རིགས་དང་གཟུགས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རང་བས་ཆུང་བ་བས་ བདག་ཆེའོ་སྙམ་པའམ། མཚུངས་པ་དང་བདག་མཚུངས་པ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ ཡིན་པའོ། །ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན། ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་མཚུངས་པ་བས་བདག་ཆེའོ་ སྙམ་པའམ། ཆེ་བ་དང་བདག་མཚུངས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ང་རྒྱལ་ ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན། དོན་ལ་རང་བས་ཆེ་བ་བས་ཀྱང་བདག་ཆེའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་བོ་ རྣམས་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་ཆ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ ཡིན་ཡང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་ང་རྒྱལ་དུ་གཞག་པའོ། །མངོན་ པའི་ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན། གོང་མའི་ཁྱད་པར་བསམ་གཏན་དང་མངོན་ཤེས་དང་འབྲས་བུ་ བཞི་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་རྣམས་དོན་ལ་མ་ཐོབ་པར་བདག་གིས་ཐོབ་སྙམ་དུ་སེམས་ ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཅུང་ཟད་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན། ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ཆེས་ འཕགས་པ་བས་བདག་ཅུང་ཟད་ཅིག་གིས་ཆུང་ངོ་ཞེས་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་བཞིན་མི་ འཛིན་པར་མཆོག་གི་ནང་ན་ཅུང་ཟད་དམན་ཡང་གཞན་ལས་བདག་ནི་བཟང་བའོ་སྙམ་དུ་ སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདུད་པའམ་དམན་པའི་ང་རྒྱལ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ལོག་ པའི་ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན། ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པ་ལྟ་བ་དང་དཔྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་དམན་པ་དང་ལྟ་ བ་ལ། བདག་ལྟ་བ་མཐོན་པོ་དང་སྤྱོད་པ་བཟང་བོ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་སྙམ་དུ་ སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྦྱོར་ན་ང་རྒྱལ་གྱི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དེ་དག་དང་ལྡན་ པ་ནི་ངར་འཛིན་པ་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བའི་རང་བཞིན་དང་ཉེས་དམིགས་ ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་ན་ངར་འཛིན་པ་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་ལ་ 1-492 མངོན་པར་ཞེན་ནས་ང་རྒྱལ་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ལ་སོགས་པའི་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་ཅིང་ དགེ་བ་མི་སྤྱོད་དེ། གང་ལ་སྦྱོར་ན་དེས་ཕྱི་མ་ལ་དམན་ཞིང་ཉམ་ཐག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་ བསྔལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པས་

【現代漢語翻譯】 行持非善，不行持善法，無論與何者結合，都會在來世顯現各種痛苦，因此，它總是與痛苦相伴。 第三，我慢的結合。以何結合？差別在於，以心懷驕傲為特徵的我慢，其進入方式的差別有七種：我慢、大我慢、我慢之上的我慢、『我是』之我慢、增上慢、少分慢、邪慢。本體上，何為我慢？對於種姓、容貌、受用等不如自己之功德者，心生『我勝過彼』之念，或與己相等者，心生『我與彼等』之念。何為大我慢？對於功德相等者，心生『我勝過彼』之念，或勝過自己者，心生『我與彼等』之念。何為我慢之上的我慢？實際上不如自己者，心生『我勝過彼』之念。何為『我是』之我慢？對於五取蘊，執著為『我』和『我的』，這是壞聚見的一部分，但依此而生起的心懷驕傲即為我慢。何為增上慢？對於上人法，如禪定、神通、四果等未證得之功德，心生『我已證得』之念。何為少分慢？對於功德極為超勝者，不按實際情況認為自己僅稍遜於彼，而是在殊勝者中稍有不足，但仍勝過他人，心生『我勝過他人』之念，也稱為謙慢或下劣慢。何為邪慢？對於非功德，如惡見和邪分別等下劣之見，心生『我具高見』之念，或對於正見，心生『我具高尚行為』等功德之念。如何結合？具有這些我慢者，不瞭解我執和我所執，以及壞聚見的自性和過患。如此不瞭解，則對我和我所執著，由我慢驅使而行持非善，不行持善法，無論與何者結合，都會在來世顯現低劣和困苦等痛苦。

【English Translation】 They engage in non-virtue and do not engage in virtue. Whatever they associate with causes various sufferings to manifest in the future, thus it is always associated with suffering. Third, the association of pride. What does it associate with? The distinctions are that pride, characterized by a conceited mind, has seven aspects based on the differences in how it operates: pride, great pride, pride beyond pride, the pride of 'I am,' excessive pride, slight pride, and false pride. In essence, what is pride? It is the conceited thought of 'I am greater' than those whose qualities such as lineage, appearance, and possessions are inferior to oneself, or the conceited thought of 'I am equal' to those who are equal to oneself. What is great pride? It is the conceited thought of 'I am greater' than those whose qualities are equal to oneself, or the conceited thought of 'I am equal' to those who are greater than oneself. What is pride beyond pride? It is the conceited thought of 'I am greater' even than those who are actually greater than oneself. What is the pride of 'I am'? Although the aspect of truly regarding the five aggregates of appropriation as 'self' and 'mine' is a view of the aggregates, the conceited mind that arises from it is considered pride. What is excessive pride? It is the conceited thought of 'I have attained' superior qualities such as meditative absorptions, clairvoyance, and the four fruits, which one has not actually attained. What is slight pride? It is the conceited thought of 'I am slightly inferior' to those whose qualities are far superior, not acknowledging the actual difference, but thinking that even though one is slightly inferior among the excellent, one is still better than others; it is also called humility or inferior pride. What is false pride? It is the conceited thought of 'I possess high views' regarding non-qualities such as wrong views and discriminations, or the conceited thought of 'I possess virtuous conduct' and other qualities regarding right views. How does it associate? Those who possess these associations of pride do not understand the nature and faults of self-grasping, grasping at 'mine,' and the view of the aggregates. Not understanding in this way, they cling to self-grasping and grasping at 'mine,' and driven by pride, they engage in non-virtue and do not engage in virtue. Whatever they associate with causes sufferings such as inferiority and destitution to manifest in the future.

---

སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་རོ། ། བཞི་པ་མ་རིག་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལ་གང་གི་སྦྱོར་བའི་ངོ་བོ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་ གནས་ལུགས་མི་ཤེས་པའི་རྨོངས་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྦྱོར་ན་མ་རིག་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་ ལྡན་པ་ནི་ཟག་བཅས་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆོས་རྣམས་དང་། རྒྱུར་གྱུར་པ་ཀུན་ འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ངོ་བོ་དང་ནི་ཉེས་དམིགས་མི་ཤེས་པས་ལྷག་པར་སྲེད་ཅིང་ཆགས་ སོ། །འཁོར་བ་རྒྱུ་འབྲས་དེ་དག་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པས་མི་དགེ་བ་ལས་ཟག་བཅས་སྤྱོད་ ཅིང་དགེ་བ་ཟག་མེད་མི་སྤྱོད་དེ། གང་ལ་སྦྱོར་ན་དེས་ཕྱི་མ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་ པོ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་རོ། ། ལྔ་པ་ལྟ་བའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལ་གང་གིས་སྦྱོར་བའི་ངོ་བོ་ནི་ལྟ་བ་གསུམ་པོ་སྟེ། འཇིག་ ཚོགས་ཕུང་པོ་ལ་བདག་གིར་ལྟ་བ་དང་། དེ་ཉིད་རྟག་པའམ་ཆད་པའི་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་ བ་དང་། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་དོ་ཞེས་ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །ཇི་ལྟར་སྦྱོར་ན་ལྟ་བའི་ཀུན་ཏུ་ སྦྱོར་བ་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ནི་འཇིག་ལྟས་བདག་གྲོལ་ལོ། །མཐར་ལྟས་གྲོལ་ནས་ཀྱང་རྟག་ པའམ་ཆད་པའོ། །ལོག་ལྟས་སངས་རྒྱས་པ་ལ་ཐར་བ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་ལོག་ པས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཐོག་མར་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ལོ། །འདི་ཉིད་ཁོ་ན་བདེན་ནོ་ཞེས་རྒྱུན་ཏུ་ མངོན་པར་ཞེན་ཏོ། །ལྟ་བ་ལོག་པས་འཁོར་བ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ པས། མི་དགེ་བ་ཟག་བཅས་སྤྱོད་ཅིང་དགེ་བ་ཟག་མེད་མི་སྤྱོད་དེ། གང་ལ་སྦྱོར་ན་དེས་ཕྱི་མ་ ལ་སྡུག་བསྔལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པས་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་རོ། ། དྲུག་པ་མཆོག་ཏུ་མི་འཛིན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལ་གང་གིས་སྦྱོར་བ་ནི་ལྟ་བ་ངན་པ་ལ་ 1-493 མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་དམན་པ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའོ། ། ཇི་ལྟར་སྦྱོར་ན་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་ལམ་བཟང་བོ་འཕགས་ པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ལྟ་བུ་བོར་ནས། ལྟ་བ་ངན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་ཤིང་། དེས་ཀུན་ནས་ བསླངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་དམན་པ་ལ་དག་གྲོལ་ངེས་འབྱིན་གྱི་ལམ་དུ་ ཡིད་ཆེས་པས་ལོག་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཐབས་ལ་རྟོག་གོ། ཐབས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ མངོན་པར་ཞེན་པས། ཕྱུགས་ཀྱི་མཆོད་སྤྱིན་ལ་སོགས་པའི་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་ཅིང་དགེ་བ་ཟག་ མེད་མི་སྤྱོད་དེ། གང་ལ་སྦྱོར་ན་དེས་ཕྱི་མ་ལ་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་ བྱེད་པས་ངན་སོང་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་རོ། ། བདུན་པ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལ་གང་གིས་སྦྱོར་བ་ནི་དོན་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ བདེན་པ་རྣམས་ལ་བློས་མཐའ་གཉིས་སུ་དོགས་ཤིང་ཡིད་གཉིས་ཟ་བའོ། །ཇི

【現代漢語翻譯】 與痛苦緊密相連。 第四，無明的緊密相連，其緊密相連的本質是不瞭解三界（梵文：Tridhātu，指欲界、色界、無色界）實相的愚昧。如何緊密相連呢？與無明的緊密相連相應的人，對於作為有漏（梵文：sāsrava，指伴隨煩惱的）果的痛苦之法和作為有漏因的集起之法，因為不瞭解它們的本質和過患，所以更加貪戀執著。由於對輪迴的因果更加執著，所以造作有漏的惡業，不修無漏的善業。它與什麼緊密相連呢？它導致來世痛苦的蘊（梵文：skandha，指構成眾生的五種要素，即色、受、想、行、識）顯現，因此與輪迴的痛苦緊密相連。 第五，見解的緊密相連，其緊密相連的本質是三種見解：認為蘊（梵文：skandha）是我所有的薩迦耶見（梵文：satkāya-dṛṣṭi，也稱有身見），認為這個我是常恒或斷滅的常見或斷見，以及認為沒有因果的邪見。如何緊密相連呢？與這些見解的緊密相連相應的人，以薩迦耶見解脫了我。從常見或斷見中解脫后，又認為我是常恒或斷滅的。以邪見認為在佛教中沒有解脫，從而首先以邪見尋求出離。並且總是執著于『只有這個才是真實的』。由於以邪見執著于從輪迴中出離，所以造作有漏的惡業，不修無漏的善業。它與什麼緊密相連呢？它導致來世痛苦顯現，因此與痛苦緊密相連。 第六，不執為殊勝的緊密相連，其緊密相連的方式是執著于惡見，以及執著于低劣的戒律和行為。如何緊密相連呢？與不執為殊勝的緊密相連相應的人，放棄了殊勝的道，如八正道（梵文：āryāṣṭāṅga-mārga），而相信惡見，並且相信由惡見所引發的低劣的戒律和行為是清凈解脫和出離之道，從而以邪見思索出離的方法。由於執著于顛倒的方法，所以造作供養牲畜等惡業，不修無漏的善業。它與什麼緊密相連呢？它導致來世各種痛苦顯現，因此與惡趣等的痛苦緊密相連。 第七，懷疑的緊密相連，其緊密相連的方式是對真實的事物持兩端懷疑，猶豫不決。

【English Translation】 Closely connected with suffering. Fourth, the close connection of ignorance, the essence of which is the ignorance of not knowing the reality of the three realms (Sanskrit: Tridhātu, referring to the desire realm, the form realm, and the formless realm). How is it closely connected? Those who are associated with the close connection of ignorance, because they do not understand the essence and faults of the suffering dharmas that are the defiled (Sanskrit: sāsrava, referring to those accompanied by afflictions) fruits and the arising dharmas that are the defiled causes, they are even more greedy and attached. Because they are more attached to the cause and effect of samsara, they engage in defiled non-virtuous actions and do not engage in undefiled virtuous actions. What is it closely connected with? It causes the aggregates (Sanskrit: skandha, referring to the five elements that constitute sentient beings, namely form, feeling, perception, mental formations, and consciousness) of suffering to manifest in the next life, thus closely connected with the suffering of samsara. Fifth, the close connection of views, the essence of which is the three views: the view of considering the aggregates (Sanskrit: skandha) as 'I' or 'mine' (satkāya-dṛṣṭi, also known as the view of the body), the view of holding that 'I' is either permanent or annihilated (eternalism or annihilationism), and the wrong view of believing that there is no cause and effect. How is it closely connected? Those who are associated with these close connections of views are liberated from the view of the self. After being liberated from the view of eternalism or annihilationism, they think that 'I' is either permanent or annihilated. With the wrong view that there is no liberation in Buddhism, they first seek liberation with the wrong view. And they always cling to 'only this is true'. Because of clinging to liberation from samsara with wrong views, they engage in defiled non-virtuous actions and do not engage in undefiled virtuous actions. What is it closely connected with? It causes suffering to manifest in the next life, thus closely connected with suffering. Sixth, the close connection of not holding as supreme, the way of which is to cling to evil views and to cling to inferior discipline and behavior. How is it closely connected? Those who are associated with the close connection of not holding as supreme abandon the supreme path, such as the Noble Eightfold Path (Sanskrit: āryāṣṭāṅga-mārga), and believe in evil views, and believe that the inferior discipline and behavior caused by evil views are the path to pure liberation and deliverance, thus thinking about the method of deliverance with wrong views. Because of clinging to inverted methods, they engage in non-virtuous actions such as offering sacrifices of livestock, and do not engage in undefiled virtuous actions. What is it closely connected with? It causes various sufferings to manifest in the next life, thus closely connected with the sufferings of the lower realms and so on. Seventh, the close connection of doubt, the way of which is to hold two-sided doubts about things that are definitely true, hesitating and being indecisive.

---

་ལྟར་སྦྱོར་ ན་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་སྤངས་རྟོགས་སམ་དོན་གཉིས་མཐར་ཕྱིན་པའི་ སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ལ་སོམ་ཉི་ཟ་ཞིང་། ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་ མཚན་ཉིད་ཅན་ཆོས་དཀོན་མཆོག་དང་། མངོན་རྟོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ དང་ལྡན་པ་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ལ་སོམ་ཉི་ཟ་བའོ། །འབྱུང་བ་དཀོན་ཕྱིར་དྲི་མེད་ཕྱིར། ། མཐུ་ལྡན་ཕྱིར་དང་འཇིག་རྟེན་གྱི། །རྒྱན་གྱུར་ཕྱིར་དང་མཆོག་ཉིད་ཕྱིར། །འགྱུར་བ་མེད་ ཕྱིར་དཔོན་མཆོག་ཉིད། །ཅེས་པ་ལྟར་དཀོན་མཆོག་རྣམས་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་གནས་ པ་ལ་ཡོད་མེད་དང་སྐྱབས་གནས་ཡིན་མ་ཡིན་ལ་སོགས་པར་སོམ་ཉི་ཟ་བས་མཆོད་པ་དང་ སྒྲུབ་པ་དང་བསྙེན་བཀུར་ལ་སོགས་པ་ལེགས་པར་སྒྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དཀོན་མཆོག་ རྣམས་ལ་བཀའ་བཞིན་ལེགས་པར་མི་བསྒྲུབས་པས་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་ཅིང་དགེ་བ་མི་སྤྱོད་དེ། གང་ལ་སྦྱོར་ན་དེས་ཕྱི་མ་ལ་སྡུག་བསྔལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པས་འཁོར་བའི་སྡུག་ 1-494 བསྔལ་དང་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་རོ། ། བརྒྱད་པ་ཕྲག་དོག་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལ་གང་གིས་སྦྱོར་བ་ནི་རྒྱུ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ ལྷག་པར་ཆགས་པས་ཡུལ་ཕ་རོལ་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ངོ་བོ་མི་བཟོད་པར་བྱས་པའི་ སེམས་ཁོང་ནས་འཁྲུག་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྦྱོར་ན་ཕྲག་དོག་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་རྙེད་ པ་དང་བཀུར་སྟིའི་ཉེས་དམིགས་མ་ཤེས་ནས་གཅེས་སྤྲས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན་གྱི། དམ་པའི་ ཆོས་ལ་གཅེས་སྤྲས་སུ་འཛིན་ཞིང་གཙོ་བོར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ གཅེས་སྤྲས་སུ་འཛིན་ཞིང་ལྷག་པར་ཆགས་པས་དེ་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་ཅིང་དགེ་ བ་མི་སྤྱོད་དེ། གང་ལ་སྦྱོར་ན་དེས་ཕྱི་མ་ལ་སྡུག་བསྔལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པས་ སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་རོ། ། དགུ་པ་སེར་སྣའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལ་གང་གིས་སྦྱོར་བ་ནི་རྒྱུ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་ པར་ཆགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡུལ་སྲིད་པའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་ལ་ངོ་བོ་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་དམ་དུ་ འཛིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྦྱོར་ན་སེར་སྣའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཡོ་བྱད་སོག་ཅིང་སྤེལ་ བ་གཅེས་སྤྲས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན་གྱི། ཡོ་བྱད་ཀྱིས་དབེན་ཞིང་བསྙུངས་པ་གཅེས་སྤྲས་སུ་ འཛིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོ་བྱད་ངན་ངོན་ཚུན་ཆད་སོག་པ་གཅེས་སྤྲས་སུ་འཛིན་པས་དེའི་ཆེད་ དུ་མི་དགེ་བ་ལས་ཟག་བཅས་སྤྱོད་ཅིང་དགེ་བ་ཟག་མེད་མི་སྤྱོད་དེ་ཞེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། ། གང་ལ་སྦྱོར་ན་དེས་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ལ་སོགས་པ་མ་འོངས་པ་ན་ཡི་དྭགས་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་ བསྔལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པས་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་རོ། ། གཉིས་པ་ལ་གསུམ་གྱི་(དང་པོ།)འཆིང་བའི་དབྱེ་བ་བ

【現代漢語翻譯】 如何結合： 懷有疑慮的結合，就是對已斷除煩惱、證悟真諦、達到自利利他圓滿境界的佛寶生起懷疑；對遠離貪慾、具有二諦體性的法寶生起懷疑；對具有圓滿證悟功德的僧寶生起懷疑。正如偈頌所說：『因其稀有故，因其無垢故，因其具力故，亦為世間莊嚴故，因其至上故，因其不變故，是故為勝怙主。』 像這樣，對具有功德的諸佛，產生有或沒有、是否為皈依處等等的懷疑，因此無法好好地進行供養、修行和承侍等善行。由於沒有如教奉行諸佛，就會造作惡業，不行善業。結合於此，就會導致來世痛苦的顯現，因此與輪迴的痛苦相結合。 第八，嫉妒的結合。以何結合？由於對利養和恭敬的過分貪執，對於他人的圓滿興盛心生不悅，內心煩亂。如何結合？懷有嫉妒的結合，就是因為不瞭解利養和恭敬的過患，而執著于珍愛它們；而不是珍愛和重視殊勝的佛法。由於珍愛和過分貪執利養和恭敬，爲了獲得它們而造作惡業，不行善業。結合於此，就會導致來世痛苦的顯現，因此與痛苦相結合。 第九，慳吝的結合。以何結合？還是由於對利養和恭敬的過分貪執，內心緊緊抓住世間的財物。如何結合？懷有慳吝的結合，就是珍愛積攢和增殖財物；而不是珍愛遠離和減少財物。甚至連低劣的財物也要積攢，並珍愛它們，爲了這些而造作惡業，行有漏之業，不行無漏之業。結合於此，就會導致來世墮入餓鬼道等痛苦的顯現，因此與痛苦的果報相結合。 第二部分，分為三：(第一) 束縛的分類

【English Translation】 How to combine: The combination of doubt is to doubt the Buddha Jewel (Buddha, who has eliminated defilements, realized the truth, and attained the perfect state of benefiting oneself and others), to doubt the Dharma Jewel (Dharma, which is free from attachment and has the nature of the two truths), and to doubt the Sangha Jewel (Sangha, which is endowed with abundant qualities of realization). As the verse says: 'Because it is rare, because it is immaculate, because it is powerful, and also because it is the ornament of the world, because it is supreme, because it is immutable, therefore it is the supreme protector.' Like this, doubting whether the Buddhas, who possess virtues, exist or not, whether they are refuge or not, etc., one will not be able to properly perform offerings, practices, and services. Because one does not follow the teachings of the Buddhas, one will create evil deeds and not perform good deeds. By combining with this, it will lead to the manifestation of suffering in the next life, thus combining with the suffering of samsara. Eighth, the combination of jealousy. With what does it combine? Due to excessive attachment to gain and respect, one's mind becomes displeased with the prosperity of others, and one's mind is disturbed. How does it combine? The combination of jealousy is because one does not understand the faults of gain and respect, and cherishes them; instead of cherishing and valuing the supreme Dharma. Because one cherishes and is excessively attached to gain and respect, one commits evil deeds and does not perform good deeds in order to obtain them. By combining with this, it will lead to the manifestation of suffering in the next life, thus combining with suffering. Ninth, the combination of miserliness. With what does it combine? Still due to excessive attachment to gain and respect, one's mind tightly grasps worldly possessions. How does it combine? The combination of miserliness is to cherish accumulating and increasing possessions; instead of cherishing being separated from and reducing possessions. Even inferior possessions are accumulated and cherished, and for these, one commits evil deeds, performs contaminated actions, and does not perform uncontaminated actions. By combining with this, it will lead to the manifestation of suffering in future lives, such as falling into the preta realm, thus combining with the suffering result. Second part, divided into three: (First) Classification of bonds

---

སྟན་པ་ལ་འཆིང་བ་ནི་རྣམ་པ་ གསུམ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་གྱི་ཆགས་པ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་འཆིང་བ་དང་། གནོད་བྱེད་ལ་ཁྲོ་ བ་ཞེ་སྡང་གི་འཆིང་བ་དང་། ཁམས་གསུམ་གྱི་རྨོངས་པ་གཏི་མུག་གི་འཆིང་བའོ། །དེ་ལྟར་ 1-495 གསུམ་དུ་འཇོག་པའི་ཚེ་ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གཏི་མུག་ཏུ་བསྡུའོ། ། (གཉིས་པ།) གང་གིས་གང་ལ་འཆིང་ཚུལ་ནི། །ཚོར་བའི་དབང་གིས་འཆིང་བ་གསུམ། ། ཞེས་པ་ལྟར་འདོད་ཆགས་ཀྱི་འཆིང་བས་ནི་བདེ་བ་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཚོར་བ་ཕྲ་རྒྱས་(བྱེ་བྲག་ཏུ་ སྨྲ་བའི་ལུགས་ཀྱིས་ནི་ཕྲ་རྒྱས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཡིན་ནོ། །གནས་མ་བུ་བའི་སྡེ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྟར་ན་ནི་ཕྲ་རྒྱས་ཐོབ་པ་ཡིན་ ནོ། །མདོ་སྡེ་པའི་ལུགས་ཀྱིས་ནི་ས་བོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒྱལ་པོའི་སྲས་སོ། །)འཕེལ་བར་བྱེད་པས་འགྱུར་བའི་སྡུག་ བསྔལ་ཉིད་ལ་འཆིང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེ་སྡང་གི་འཆིང་བས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ཕྲ་ རྒྱས་འཕེལ་བར་བྱེད་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་འཆིང་བར་འགྱུར་རོ། །གཏི་ མུག་གི་འཆིང་བས་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཚོར་བ་ཕྲ་རྒྱས་འཕེལ་བར་བྱེད་པས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་ བསྔལ་ཉིད་ལ་འཆིང་བར་འགྱུར་རོ། ། (གསུམ་པ།) འཆིང་བར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་གཞན་ཡང་། དཔེར་ན་ལྕགས་སྒྲོགས་ལ་ སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་འཆིང་བས་བཅིངས་ནས་འགྲོ་བར་མི་ནུས་ཤིང་འདུག་ཀྱང་འདོད་པ་ བཞིན་དུ་མི་ནུས་པ་ལྟར། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དེ་དག་གིས་བཅིངས་པ་ ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་། འབྲས་བུ་ཐར་བར་འགྲོ་བར་མི་ནུས་ཤིང་། རྒྱུ་དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་ན་ཇི་ ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་མི་འཐོབ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་དུག་གསུམ་དེ་དག་ནི་འཆིང་བ་ རྣམས་སོ། ། གསུམ་པ་ལའང་། (གསུམ་ལས་དང་པོ།)མིང་གི་དབྱེ་བས་མདོར་བསྟན་ནི། ཉོན་མོངས་དྲུག་ གི་འདོད་ཆགས་ལ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་ནས་དེ་དག་གི་ས་བོན་ནམ་བག་ལ་ཉལ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་དང་། ཁོང་ཁྲོ་བའི་བག་ལ་ཉལ་དང་། སྲིད་པའི་ འདོད་ཆགས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་དང་། ང་རྒྱལ་གྱི་བག་ལ་ཉལ་དང་། མ་རིག་པའི་བག་ལ་ཉལ་ དང་། ལྟ་བའི་བག་ལ་ཉལ་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་བག་ལ་ཉལ་ལོ། ། 1-496 གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ལོགས་སུ་འཇོག་པ་ནི། ཁམས་(གོང་མ་)གཉིས་ལས་ སྐྱེ་(བ་)སྲིད་(པའི་)འདོད་ཆགས། །ཁ་ནི་ནང་དུ་(ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་)བལྟས་ཕྱིར་དེར། །ཐར་(པར་ཞེན་) པའི་འདུ་ཤེས་བཟློག་ཕྱིར་བཤད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། ། (གཉིས་པ།) སོ་སོའི་ངོ་བོ་རྒྱས་བཤད་ལ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་ནི་འོག་མ་འདོད་ པའི་ཁམས་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཕྱོགས་མངོན་གྱུར་རིམ་གྱིས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བ་དང་རྗེས་སུ་ མཐུན་པའི་བག་ཆགས་སམ་གནས་ངན་ལེན་ནམ་ས་བོན་ནོ། །ཁོང་ཁྲོ་བའི་བག་ལ་ཉལ་ ནི་ཞེ་སྡང་ངམ་ཁོང

【現代漢語翻譯】 束縛有三種：欲界的執著是貪慾的束縛，對損害的憤怒是嗔恨的束縛，三界的愚昧是愚癡的束縛。這樣，在分為三種時，我慢等都歸於愚癡。 （第二，）以何束縛於何處的方式是：如『以感覺的力量有三種束縛』所說，貪慾的束縛使有漏的安樂感覺增長（分別說部宗認為，是增長一切煩惱。住子部的宗派認為，是獲得增長。經部宗認為，是種子。），因此束縛于變異的痛苦本身。嗔恨的束縛使痛苦的感覺增長，因此束縛于痛苦的痛苦本身。愚癡的束縛使舍受的感覺增長，因此束縛於行苦本身。 （第三，）作為束縛的原因還有其他。例如，如同鐵鏈等外在的束縛束縛后，無法行走也無法安住，即使想做也無法做到一樣。由於被貪慾、嗔恨和愚癡束縛，也無法走向解脫的果實，在行善時也無法如願以償。因此，這三種毒也是束縛。 第三部分也分三點。（第一點，）以名稱的分類作簡要說明：將六種煩惱中的貪慾分為兩種，它們的種子或習氣有七種，即：對慾望的貪慾習氣、憤怒的習氣、有貪的習氣、我慢的習氣、無明的習氣、見解的習氣和懷疑的習氣。 將前兩種貪慾分開的原因是：從（較高）二界產生（的）有（的）貪慾，因為向內（禪定）觀察，所以在那裡，爲了遣除（對解）脫（的）執著而說。 （第二點，）詳細解釋各自的體性。貪慾的習氣是指，逐漸在下欲界中產生貪慾的顯現，並與相續的習氣或惡劣處境或種子相符。憤怒的習氣是指嗔恨或憤怒。

【English Translation】 There are three types of bondage: attachment to the desire realm is the bondage of desire; anger towards harm is the bondage of hatred; and ignorance of the three realms is the bondage of delusion. Thus, when divided into three, pride and so on are included in delusion. (Secondly,) The way of binding with what to what is: As it says, 'By the power of feeling, there are three bondages,' the bondage of desire increases the contaminated feeling of pleasure (the Sarvastivadins believe that it increases all defilements. The Sthavira schools believe that it is the attainment of increase. The Sautrantikas believe that it is the seed.), therefore it becomes bound to the suffering of change itself. The bondage of hatred increases the feeling of suffering, therefore it becomes bound to the suffering of suffering itself. The bondage of delusion increases the feeling of equanimity, therefore it becomes bound to the suffering of conditioning itself. (Thirdly,) There are other reasons for being a bondage. For example, just as being bound by external bondages such as iron chains, one cannot walk or stay, and cannot do as one wishes. Because of being bound by desire, hatred, and delusion, one cannot go to the fruit of liberation, and one cannot do as one wishes when engaging in virtue. Therefore, these three poisons are also bondages. The third part also has three points. (The first point,) Briefly explain with the division of names: Dividing the desire of the six afflictions into two, their seeds or latent tendencies are seven types, namely: the latent tendency of desire for desire, the latent tendency of anger, the latent tendency of desire for existence, the latent tendency of pride, the latent tendency of ignorance, the latent tendency of views, and the latent tendency of doubt. The reason for separating the first two desires is: The desire for existence (that) arises from the (higher) two realms, because (it) looks inward (to meditation), therefore there, it is said to reverse the perception (of attachment) to liberation. (The second point,) Elaborate on the individual entities. The latent tendency of desire refers to the manifestation of desire gradually arising in the lower desire realm, and conforming to the latent habit or bad situation or seed of the continuum. The latent tendency of anger refers to hatred or anger.

---

་ཁྲོ་བའི་ཕྱོགས་མངོན་གྱུར་རིམ་གྱིས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ པའི་གནས་ངན་ལེན་ནམ་ས་བོན་ནོ། །སྲེད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་ནི་གོང་མ་ གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཕྱོགས་མངོན་གྱུར་རིམ་གྱིས་ རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནམ་ས་བོན་ནོ། །ང་རྒྱལ་གྱི་བག་ལ་ ཉལ་ནི་བཤད་ཟིན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་ཕྱོགས་མངོན་གྱུར་རིམ་གྱིས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བ་དང་རྗེས་སུ་ མཐུན་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནམ་ས་བོན་ནོ། །མ་རིག་པའི་བག་ལ་ཉལ་ནི་མི་ཤེས་པ་མ་རིག་ པའི་ཕྱོགས་མངོན་གྱུར་རིམ་གྱིས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནམ་ ས་བོན་ནོ། །ལྟ་བའི་བག་ལ་ཉལ་ནི་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་ཅན་ལྟ་བ་ངན་པའི་ཕྱོགས་མངོན་ གྱུར་རིམ་གྱིས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནམ་ས་བོན་ནོ། །ཐེ་ ཚོམ་གྱི་བག་ལ་ཉལ་ནི་བདེན་པ་ལ་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཕྱོགས་མངོན་གྱུར་རིམ་གྱིས་ རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནམ་ས་བོན་ནོ། ། (གསུམ་པ།) གང་ལ་རྒྱས་པར་གྱུར་ཚུལ་ནི། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་སྲེད་པས་ཚོལ་ཞིང་ དོན་དུ་གཉེར་བ་མ་སྤངས་པས་ནི་ཆགས་སྡང་བ་འཕེལ་བར་བྱེད་པས། འདོད་ཡོན་འབྱོར་ པའི་ཚེ་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་དང་། འབྱོར་པ་རྒུད་པའི་ཚེ་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ 1-497 བག་ལ་ཉལ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །སྲིད་པ་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་ལུས་ལ་སྲེད་པའི་ཚོལ་ ཞིང་དོན་དུ་གཉེར་བ་མ་སྤངས་པས་ནི་སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་རྒྱས་ཤིང་ འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །ལམ་ལོག་པས་ཉེས་པ་ལས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་ཐར་བ་ཚོལ་ཞིང་ དོན་དུ་གཉེར་བ་མ་སྤངས་པས་ནི་ང་རྒྱལ་གྱི་བག་ལ་ཉལ་དང་། མ་རིག་པའི་བག་ལ་ཉལ་ དང་། ལྟ་བའི་བག་ལ་ཉལ་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་བག་ལ་ཉལ་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་འདི་ ལྟར་ཐར་ལམ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཐར་ལམ་དུ་ཞེན་པ་དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་གཉེན་པོ་ཆུང་ངུ་ ཙམ་གྱིས་ཀྱང་སེམས་ཁེངས་པས་ང་རྒྱལ་གྱི་ས་བོན་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །བདེན་པ་རྣམས་ ཀྱི་ངོ་བོ་དང་རྣམ་པ་ལ་རྨོངས་པས་མ་རིག་པའི་ས་བོན་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །ལྟ་བ་གསུམ་ གྱིས་ལོག་པའི་ཐར་བ་ལ་རྟོག་པ་དང་། མཆོག་འཛིན་གཉིས་ཀྱིས་ལོག་པར་ཐར་བའི་ཐབས་ ལ་རྟོག་པས་ལྟ་བའི་ས་བོན་འཕེལ་བར་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དམ་པའི་ཆོས་སྡེ་ སྣོད་གསུམ་དང་བསླབ་པ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ལུང་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ ཅན། གདུལ་བྱའི་སེམས་འཆོས་ཤིང་ཉོན་མོངས་པ་འདུལ་བར་བྱེད་པ་ལ་སོམ་ཉི་ཟ་ཞིང་ཐེ་ ཚོམ་ཟ་བས་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ས་བོན་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའོ། ། བཞི་པ་ལ་གསུམ་ལས། (དང་པོ།)རགས་པ་དང་ཕྲ་བའི་

【現代漢語翻譯】 嗔恚的隨眠，是指 क्रोध (krodha, 憤怒) 的現行逐漸在相續中產生，並與之相應的煩惱或種子。 貪慾的隨眠，是指對 ऊपर (upara, 上面) 的色界和無色界之貪慾的現行逐漸在相續中產生，並與之相應的煩惱或種子。 我慢的隨眠，是指已述說的我慢之現行逐漸在相續中產生，並與之相應的煩惱或種子。 無明的隨眠，是指 अविद्या (avidyā, 無明) 的現行逐漸在相續中產生，並與之相應的煩惱或種子。 見的隨眠，是指有染污的智慧，即惡見的現行逐漸在相續中產生，並與之相應的煩惱或種子。 疑的隨眠，是指對真理猶豫不決，即懷疑的現行逐漸在相續中產生，並與之相應的煩惱或種子。 （三）如何增長：由於貪戀欲妙，追求且不捨棄，會增長貪嗔之心。獲得欲妙財富時，增長對慾望的貪戀隨眠；失去財富時，增長嗔恚的隨眠。 由於貪戀 ऊपर (upara, 上面) 二界之身，追求且不捨棄，會增長有貪的隨眠。 由於以邪道尋求從罪業中解脫的梵行，追求且不捨棄，會增長我慢的隨眠、無明的隨眠、見的隨眠和疑的隨眠。原因是，執著非解脫道為解脫道，即使是世間微小的對治，也會因心滿意足而增長我慢的種子。 由於對真理的體性和相狀愚昧無知，會增長無明的種子。 以三種邪見推斷錯誤的解脫，以兩種 श्रेष्ठ (śreṣṭha, 殊勝) 執著推斷錯誤的解脫方法，會增長見的種子。 對於佛陀的教法，即三藏和三學等，具有聖教和證悟的自性，調伏所化眾生的心，調伏煩惱等，產生猶豫和懷疑，會增長疑的種子。

【English Translation】 The latent tendency of anger is the affliction or seed that corresponds to the gradual arising of the manifestation of क्रोध (krodha, anger) in the continuum. The latent tendency of craving is the affliction or seed that corresponds to the gradual arising of the manifestation of desire for the ऊपर (upara, above) form and formless realms in the continuum. The latent tendency of pride is the affliction or seed that corresponds to the gradual arising of the manifestation of pride, as already explained, in the continuum. The latent tendency of ignorance is the affliction or seed that corresponds to the gradual arising of the manifestation of अविद्या (avidyā, ignorance) in the continuum. The latent tendency of views is the affliction or seed that corresponds to the gradual arising of the manifestation of distorted wisdom, i.e., evil views, in the continuum. The latent tendency of doubt is the affliction or seed that corresponds to the gradual arising of the manifestation of doubt, which is দ্বিধা (dvidhā, hesitation) about the truth, in the continuum. (3) How they increase: By craving desirable qualities, pursuing and not abandoning them, one increases attachment and aversion. When one obtains desirable wealth, the latent tendency of desire for desire increases; when wealth declines, the latent tendency of anger increases. By craving the bodies of the two ऊपर (upara, above) realms, pursuing and not abandoning them, the latent tendency of desire for existence increases. By seeking liberation from faults through wrong paths, pursuing and not abandoning them, the latent tendency of pride, the latent tendency of ignorance, the latent tendency of views, and the latent tendency of doubt increase. The reason is that clinging to what is not the path to liberation as the path to liberation, even a small worldly antidote makes one's mind content, thus increasing the seed of pride. By being ignorant of the nature and characteristics of the truths, the seed of ignorance increases. By conceptualizing wrong liberation with three wrong views, and by conceptualizing wrong methods of liberation with two श्रेष्ठ (śreṣṭha, superior) attachments, one increases the seed of views. By doubting and hesitating about the Buddha's teachings, which are the three baskets and three trainings, etc., possessing the nature of scripture and realization, taming the minds of those to be tamed, and subduing afflictions, the seed of doubt increases.

---

རྣམ་གཞག་ལ། ཉེ་བའི་ཉོན་ མོངས་པ་རྣམས་ནི་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་སེམས་ཉེ་བར་ཉོན་ མོངས་པར་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ དང་མཐུན་ཞིང་དེའི་ཆར་གཏོགས་པས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ་ལོགས་སུ་རང་རྐྱ་ མི་ཐུབ་པས་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་གམ་ བཅུ་པོ་རྣམས་མ་གཏོགས་པར། དེ་དག་ལས་གཞན་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་ པོར་བསྟན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ། ། 1-498 (གཉིས་པ།) དུག་གསུམ་ཉིད་གཙོ་བོར་བསྟན་པ་ནི། ཡང་འདོད་ཆགས་ནི་སེམས་ལས་ བྱུང་བ་ཡང་ཡིན་ལ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ཡིན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཡིན་ལ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཙོ་བོ་དུག་གསུམ་པོ་དེས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་རབ་ཏུ་མ་ཞི་ཞིང་ཉེ་བའི་ ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་ན། ས་བོན་སྤངས་པའི་སྒོ་ནས་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བར་མི་འགྱུར་ ལ། གནས་གྱུར་པའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་དེ་དག་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་ དུག་གསུམ་དེ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། (གསུམ་པ།) དེ་ཉིད་ལ་དགོངས་པའི་ཤེས་བྱེད་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བ་འདི་ནི་ཡུན་རིང་པོ་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གློ་ བུར་གྱི་དྲི་མ་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པ། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་ མུག་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་ མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་ནི་དོན་གཅིག་པའོ། ། ལྔ་པ་ལ། (གཉིས་ལས་དང་པོ།)དབྱེ་བ་ནི། རྣལ་འབྱོར་བ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་བར་ཆད་བྱེད་ པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ནི་བརྒྱད་དེ། ཞི་གནས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད་པ་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་ གཉིས་དང་། ལྷག་མཐོང་གི་བར་ཆད་བྱེད་པ་རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་གཉིས་དང་། བཏང་ སྙོམས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད་པ་ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་གཉིས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད་ པ་ངོ་ཚ་དང་ཁྲེལ་མེད་པ་གཉིས་པོའོ། ། (གཉིས་པ།) འཇོག་ཚུལ་ནི། རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཞི་གནས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་སྒོམ་པའི་དུས་ན་རྨུགས་པ་ དང་གཉིད་ཀྱིས་སེམས་ནང་དུ་བྱིང་ཞིང་ཞུམ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ལྷག་མཐོང་ལ་རབ་ཏུ་ འཛིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་སྒོམ་པའི་དུས་རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པས་ཕྱི་རོལ་དུ་འཕྲོ་ཞིང་གཡེང་བར་ 1-499 བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཟུང་འཇུག་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་སྒོམ་པའི་དུས་ན་ཕྲག་དོག་སེར་ སྣས་གཞན་གྱི་འབྱོར་བ་ལ་སྡང་བ་དང་། རང་གི་འབྱོར་བ་ལ་ཞེན་ནས་སེམས་གཡོ་བར་བྱེད་ པའི་ཕྱིར་དང

【現代漢語翻譯】 在分類上，近分的煩惱，也就是六根本煩惱，從擾亂心識的角度來說，也是近分的煩惱。此外，與煩惱相應且屬於煩惱範疇的，僅僅是近分的煩惱，因為它們不能獨立存在，所以不是根本煩惱。除了六或十根本煩惱之外，其餘的，也就是在心所法中，屬於行蘊所包含的，具有煩惱性質的，如忿怒等等，都是近分的煩惱。 （第二，主要闡述三毒）再者，貪慾既是心所法，也是近分的煩惱。同樣，嗔恚和愚癡既是心所法，也是近分的煩惱。這是因為，如果以三毒為首的近分煩惱，使心續極度不安寧，並充滿近分的煩惱，那麼，通過斷除種子（藏文：ས་བོན་སྤངས་པའི་སྒོ་ནས།）的方式，就無法脫離貪執；通過轉變狀態（藏文：གནས་གྱུར་པའི་སྒོ་ནས།）的方式，也無法獲得解脫。因為沒有斷除三毒，所以三毒會成為證悟的障礙。 （第三，說明其意圖的依據）如薄伽梵（梵文：Bhagavan，梵文羅馬擬音：bhagavat，漢語字面意思：世尊）所說：『心之自性本是光明，但從無始輪迴以來，被突如其來的垢染，如貪慾所染污，嗔恚和愚癡所染污。』等等。這裡的『染污』和『近分的煩惱』意義相同。 第五，（分為兩部分，第一部分）分類：對於瑜伽士來說，能障礙善行的隨煩惱有八種：障礙止（藏文：ཞི་གནས།）的昏沉（藏文：རྨུགས་པ།）和睡眠（藏文：གཉིད།）兩種；障礙觀（藏文：ལྷག་མཐོང་།）的掉舉（藏文：རྒོད་པ།）和後悔（藏文：འགྱོད་པ།）兩種；障礙舍（藏文：བཏང་སྙོམས།）的嫉妒（藏文：ཕྲག་དོག་།）和吝嗇（藏文：སེར་སྣ།）兩種；障礙戒律（藏文：ཚུལ་ཁྲིམས།）的無慚（藏文：ངོ་ཚ།）和無愧（藏文：ཁྲེལ་མེད་པ།）兩種。 （第二部分）安立方式：當一心一意修習止的因時，昏沉和睡眠會使心識內沉和萎靡；當精進修習觀的因時，掉舉和後悔會使心識外散和散亂；當修習雙運舍的因時，嫉妒和吝嗇會因憎恨他人的財富和執著自己的財富而使心識動搖。

【English Translation】 In terms of classification, the secondary defilements are also the secondary defilements in that the six root defilements disturb the mind. Furthermore, those that are in accordance with and belong to the category of defilements are only secondary defilements, because they cannot be independent and are therefore not root defilements. Apart from the six or ten root defilements, the others, which are mental events shown in the aggregate of mental formations, such as anger, are secondary defilements. (Second, mainly explaining the three poisons) Furthermore, attachment is both a mental event and a secondary defilement. Similarly, hatred and ignorance are both mental events and secondary defilements. This is because, if the three poisons, which are the main secondary defilements, make the mind stream extremely uneasy and full of secondary defilements, then one will not be separated from attachment by abandoning the seeds; one will not be completely liberated by transforming the state, because the three poisons are not abandoned, and therefore they obstruct those. (Third, the basis for understanding its intention) As the Bhagavan said: 'The nature of the mind is clear light, but from beginningless samsara, it has been defiled by sudden stains, such as attachment, hatred, and ignorance.' Etc. 'Defilement' and 'secondary defilement' have the same meaning. Fifth, (divided into two parts, the first part) Classification: For yogis, there are eight kinds of entanglements that hinder virtuous deeds: two that hinder tranquility (shamatha): dullness and sleep; two that hinder insight (vipashyana): excitement and regret; two that hinder equanimity (upeksha): jealousy and stinginess; and two that hinder ethics (shila): shamelessness and lack of embarrassment. (Second part) The way of establishing: When single-mindedly meditating on the cause of tranquility, dullness and sleep cause the mind to sink inward and become depressed; when diligently meditating on the cause of insight, excitement and regret cause the mind to scatter outward and become distracted; when meditating on the cause of the union of equanimity, jealousy and stinginess cause the mind to waver due to hating the wealth of others and clinging to one's own wealth.

---

་། གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་གཞི་དང་པོ་ཚངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་ དག་པ་སྲུང་བའི་དུས་ན་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་པས་ཐམས་ཅད་དུ་ལྟུང་བ་ལ་མི་འཛེམ་ པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བརྒྱད་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དུས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ངོ་བོ་ཤས་ཆེར་སེམས་ལ་ཀུན་ ནས་འཁྲི་ཞིང་ཡོན་ཏན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་བར་ཆད་བྱེད་པས་ན། ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་ནི་ཀུན་ ནས་དཀྲིས་པ་དག་གོ། དྲུག་པ་ལ་(གསུམ་ལས་དང་པོ།)ངོ་བོ་ནི། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་མཐུན་པའི་ཆ་ནས་ བཞག་པའི་ཆུ་བོ་ནི་བཞི་སྟེ། མ་རིག་པ་ལྟ་བ་མ་གཏོགས་པ་འདོད་ཁམས་ཀྱི་རྩ་བ་དང་ཉེ་ བའི་ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་འདོད་པའི་ཆུ་བོ་དང་། གཉིས་པོ་མ་གཏོགས་པ་ཁམས་གོང་ མའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྲིད་པའི་ཆུ་བོ་དང་། ཁམས་གསུམ་ཀའི་ལྟ་བ་ལྔ་བོ་ལྟ་བའི་ ཆུ་བོ་དང་། ཁམས་གསུམ་ཀྱི་མི་ཤེས་པ་མ་རིག་པའི་ཆུ་བོའོ། ། (གཉིས་པ།) ངེས་ཚིག་ནི། ཤུགས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་འཁོར་བ་དང་ངན་སོང་གི་རྒྱུན་ ཕྱོགས་སམ་ཐུར་ངོས་སུ་ཁྱེར་ཞིང་ལྟུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་ནི་ཆུ་བོ་ཞེས་ བྱ་བ་དག་གོ། (གསུམ་པ།) འབྱུང་ཚུལ་ནི། འདོད་པ་ཚོལ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ནི་དང་པོ་ འདོད་པའི་ཆུ་བོ་འབྱུང་བའོ། །སྲིད་པ་ཚོལ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ནི་གཉིས་པ་ སྲིད་པའི་ཆུ་བོ་འབྱུང་བའོ། །ལོག་པས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཚོལ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་དབང་དུ་ བྱས་ནས་ནི་ཐ་མ་ལ་ལྟ་བ་དང་མ་རིག་པའི་ཆུ་བོ་གཉིས་འབྱུང་བ་སྟེ། རྨོངས་པར་གྱུར་ན་ལྟ་ བ་ངན་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བས་གནས་པ་ལྟ་བ་དང་གནས་མ་རིག་པ་འབྲེལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ 1-500 སོ། ། བདུན་པ་ལའང་། (གསུམ་གྱི་དང་པོ།)ངོ་བོ་ནི། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཆ་ནས་ གཞག་པའི་སྤྱོར་བ་ནི་བཞི་སྟེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཁམས་འོག་མའི་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་པའི་ སྦྱོར་བ་དང་། གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྲིད་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། ཁམས་གསུམ་ཀའི་ལྟ་ བ་ནི་ལྟ་བའི་སྦྱོར་བ་དང་། གསུམ་ཀའི་མི་ཤེས་པ་མ་རིག་པའི་སྦྱོར་བའོ། ། (གཉིས་པ།) ངེས་ཚིག་ནི། སྤང་བྱ་དང་བྲལ་བའི་བར་དུ་གཅོད་ཅིང་ཁམས་གསུམ་གྱི་སྡུག་ བསྔལ་སྣ་ཚོགས་ལ་དམ་དུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཏེ་ཞེས་པའོ། ། (གསུམ་པ།) འབྱུང་ཚུལ་ནི། །སྦྱོར་བ་བཞི་བོ་དེ་དག་ཀྱང་ཚོལ་བ་ལ་ཞུགས་པ་གསུམ་པོ་ རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱོར་རོ། །ཞེས་པ་ འདོད་པ་ཚོལ་བ་ལ་ཞུགས་པས་འདོད་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། སྲིད་པ་ཚོལ་བ་ལ་ཞུགས་པས་ སྲིད་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། ལོག་པས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཚོལ་བ་ལ་ཞུགས་པས་ལྟ་བ་དང་མ་ རིག་པའི་སྦྱོར་བ་འབྱུང་བའོ། ། བརྒྱད་པ་ལ་གཉིས་ཀྱི། (དང་པོ།)ངོ་བོ་ལ། ཉེ་བར

【現代漢語翻譯】 第三，對於那些以梵行（brahmacarya）等清凈戒律為基礎的人來說，當他們守護戒律時，由於無慚和無愧，他們不迴避一切墮落。因此，這八種煩惱會反覆地、大量地纏繞在他們的心中，並阻礙功德在他們相續中生起。所以，這些煩惱被稱為『遍纏』。 第六，（分為三部分，這是第一部分）本體：從與遍一切煩惱相符的角度安立的『河流』有四種：除了無明和見之外，欲界的根本煩惱和近取煩惱都是『欲流』；除了這二者之外，上二界的煩惱都是『有流』；三界的一切五見都是『見流』；三界的一切無知都是『無明流』。 （第二部分）定義：由於具有強大的力量，將輪迴和惡趣的相續帶向下方或墮落，所以這些煩惱被稱為『河流』。 （第三部分）生起方式：如果從追求慾望的角度來說，首先生起的是『欲流』。如果從追求生存的角度來說，其次生起的是『有流』。如果從以邪見追求梵行的角度來說，最後生起的是『見流』和『無明流』。因為愚昧會導致各種邪見產生，所以『見』和『無明』是以相互關聯的方式存在的。 第七，（也分為三部分，這是第一部分）本體：從與清凈不符的角度安立的『繫縛』有四種：與前面一樣，地獄的煩惱是『欲縛』；上二界的煩惱是『有縛』；三界的一切見是『見縛』；三界的一切無知是『無明縛』。 （第二部分）定義：由於阻斷了與所斷之物的分離，並將三界的各種痛苦緊密地聯繫在一起，所以稱為『繫縛』。 （第三部分）生起方式：這四種系縛也是從追求的角度，根據上述三種情況而生起的。如何相應地結合呢？也就是說，追求慾望會產生『欲縛』，追求生存會產生『有縛』，以邪見追求梵行會產生『見縛』和『無明縛』。 第八，分為兩部分：（第一部分）本體：

【English Translation】 Third, for those who base themselves on pure morality such as brahmacarya (梵行，abstinence from sexual activity), when they guard their precepts, due to shamelessness and lack of embarrassment, they do not shy away from all downfalls. Therefore, these eight afflictions repeatedly and extensively cling to their minds, and hinder the arising of merit in their continuum. Therefore, these afflictions are called 'all-entangling'. Sixth, (divided into three parts, this is the first part) Essence: The 'rivers' established from the perspective of being in accordance with all afflictions are four: All the root afflictions and near afflictions of the desire realm, except for ignorance and views, are the 'river of desire'; all the afflictions of the upper realms, except for these two, are the 'river of existence'; all five views of the three realms are the 'river of views'; and all ignorance of the three realms is the 'river of ignorance'. (Second part) Definition: Because of having great power, carrying the continuum of samsara and the lower realms downwards or causing them to fall, these afflictions are called 'rivers'. (Third part) How they arise: If we consider the perspective of engaging in the pursuit of desire, then the first to arise is the 'river of desire'. If we consider the perspective of engaging in the pursuit of existence, then the second to arise is the 'river of existence'. If we consider the perspective of engaging in the pursuit of pure conduct with wrong views, then the last to arise are the two, the 'river of views' and the 'river of ignorance'. Because delusion causes various wrong views to arise, 'views' and 'ignorance' exist in an interconnected manner. Seventh, (also divided into three parts, this is the first part) Essence: The 'bonds' established from the perspective of being incompatible with purification are four: As before, the afflictions of the lower realm are the 'bond of desire'; the afflictions of the upper two realms are the 'bond of existence'; all views of the three realms are the 'bond of views'; and all ignorance of the three realms is the 'bond of ignorance'. (Second part) Definition: Because they sever the separation from what is to be abandoned and tightly bind together the various sufferings of the three realms, they are called 'bonds'. (Third part) How they arise: These four bonds also arise from the perspective of the three types of pursuit mentioned above. How do they connect accordingly? That is, pursuing desire produces the 'bond of desire', pursuing existence produces the 'bond of existence', and pursuing pure conduct with wrong views produces the 'bond of views' and the 'bond of ignorance'. Eighth, divided into two parts: (First part) Essence:

---

་ལེན་པ་ནི་བཞི་སྟེ། འདོད་པའི་ཡོན་ ཏན་ལ་འདུན་ཞིང་ཆགས་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་། ལྟ་བ་ངན་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཉེ་བར་ལེན་ པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་དམན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་། མེད་བཞིན་ དུ་བདག་ཏུ་ལྟ་ཞིང་སྨྲ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། ། (གཉིས་པ།) འཇོག་ཚུལ་ལ། མདོར་བསྟན་རྒྱས་བཤད་དོན་བསྡུ་གསུམ་གྱི། དང་པོ་ནི་ བཞི་བོ་དེ་དག་གིས་དངོས་སུ་རྩོད་པའི་རྩ་བ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཕན་ཚུན་རྩོད་ཅིང་ འཐབ་པ་དེའི་ཕྱིར་བརྒྱུད་ནས་ཡང་སྲིད་པ་ཕྱི་མ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པ་རྣམས་ཞེས་གསུངས་སོ། ། 1-501 རྒྱས་བཤད་ལ་གཉིས་ཀྱི། (དང་པོ།)ཁྱིམ་པ་རྩོད་པའི་རྩ་བ་ནི། རང་གི་འདོད་པའི་ཡོན་ ཏན་རྣམས་ལ་དང་པོར་མངོན་པར་དགའ་བས་འདོད་ཆགས་དང་། དེ་ཉིད་ལ་རྒྱུན་གྱི་ཡོངས་ སུ་འཛིན་པས་ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང་། དེ་དང་མི་འབྲལ་བར་འདོད་པས་སེམས་རྒྱུད་རྣམ་ པར་བཅིངས་པ་དང་། གཞན་གྱི་འདོད་པ་ལ་ཡང་དགའ་བར་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་ཞེན་པ་ དང་། དེ་དག་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཆགས་ཤིང་སྲེད་པས་ཀུན་ཏུ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུས་གྲུབ་ མཐས་བློ་མ་བསྒྱུར་བ་ཁྱིམ་པ་རྣམས་དང་། ཁྱིམ་པ་རྣམས་སུ་ནང་ཕན་ཚུན་འདོད་ཡོན་ལ་མི་ མཐུན་པས་རྩོད་དེ། རྩོད་པ་དེའི་རྩ་བ་ནི་ཉེར་ལེན་བཞིའི་དང་པོ་འདོད་པས་ཉེ་བར་ལེན་པ་ ཡིན་ནོ། ། (གཉིས་པ།) རབ་བྱུང་རྩོད་པའི་རྩ་བའང་གཉིས་ལས། (དང་པོ།)ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པ་ནི། རང་གི་ལྟ་བ་ལ་དང་པོར་མངོན་པར་དགའ་བས་འདོད་ཆགས་དང་། རྒྱུན་གྱི་ཡོངས་སུ་འཛིན་ པས་ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང་། དེ་དང་མི་འབྲལ་བར་འདོད་པས་རྣམ་པར་བཅིངས་པ་དང་། མི་ མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱང་རང་གི་ལྟ་བར་བསྒྱུར་བར་འདོད་པས་ཡོངས་སུ་ཞེན་པ་དང་། མཐུན་ པ་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པས་ཀུན་ཏུ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུས་གྲུབ་མཐས་བློ་བསྒྱུར་བ་རབ་ ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་དང་། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་སུ་ནང་ཕན་ཚུན་ལྟ་སྤྱོད་ལ་མི་མཐུན་པས་རྩོད་ དེ། རྩོད་པ་དེའི་རྩ་བ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་བཞིའི་ཕྱི་མ་གསུམ་པ་དག་སྟེ། དེ་ཡང་སྔར་བཤད་ པ་ལྟར་ལྟ་བ་མི་འདྲ་བར་གྱུར་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་ལ་འདུན་ཞིང་ཆགས་པ་ནི་ལྟ་བའི་ཉེ་བར་ ལེན་པའོ། །འགའ་ཞིག་ཞི་བའང་ཡོད་མོད། །ཕལ་ཆེར་ཁྱི་དང་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་བརྟུལ་ ཞུགས་དང་། མེ་ལྔ་བསྟེན་པ་ལ་སོགས་པ་དཀའ་ཐུབ་དྲག་པོ་ལྟ་བའི་དབང་གིས་མི་མཐུན་ པ་སོ་སོ་ཐ་དད་པ་དག་ལ་འདུན་ཞིང་ཆགས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་ཉེ་བར་ ལེན་པའོ། །ལྟ་སྤྱོད་སྣ་ཚོགས་དེ་དག་གི་གནས་སམ་གཞི་འཇིག་ཚོགས་ཕུང་པོ་ལ་བདག་ཏུ་ 1-502 ལྟ་བ་ནི། རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུའི་མིང་གིས་བཏགས་ནས་བདག་ཏུ་སྨྲ་བའང་ཡིན་ལ་དེ་ལ་འདུན་

【現代漢語翻譯】 四取：即對於欲妙生起貪求的近取，對於各種邪見生起貪求的近取，對於低劣的戒律和苦行生起貪求的近取，以及明明沒有卻執著為我並宣說的近取。 (第二，)關於安立之理，有總說、廣說、總結三方面。第一方面是，這四者實際上是爭論的根本，是近取的緣故。因為互相爭論和鬥爭，所以間接地對於後世的痛苦之蘊生起近取，因此被稱為對於煩惱的近取。 廣說分為兩方面。(第一，)在家人爭論的根本是：首先對於自己的欲妙生起歡喜而產生貪慾，對於此持續地執持而產生強烈的執著，因為想要不離開它而使心相續被束縛，並且也對於他人的欲妙生起歡喜而產生完全的執著，由於在一切時分都貪戀和渴求這些，由普遍的貪慾之因，不被宗派所改變心意的在家人之間，因為對於欲妙不一致而爭論。爭論的根本是四近取中的第一個，即欲近取。 (第二，)出家人爭論的根本也有兩個方面。(第一，)共同宣說的是：首先對於自己的見解生起歡喜而產生貪慾，持續地執持而產生強烈的執著，因為想要不離開它而使心相續被束縛，並且也想要將不一致的人改變為自己的見解，而產生完全的執著，對於一致的人則隨之生起貪戀，由普遍的貪慾之因，被宗派所改變心意的出家人之間，因為對於見解和行為不一致而爭論。爭論的根本是四近取中的后三個，也就是像之前所說的那樣，對於見解不同而變成的六十二見生起貪求是見近取。雖然也有一些寂靜的，但大多數是由於持狗戒和牛戒等苦行，以及修持五火等強烈苦行的見解，對於各自不同的不一致之處生起貪求，是戒律和苦行近取。對於各種見解和行為的處所或基礎——壞聚見（འཇིག་ཚོགས་ཕུང་པོ།，skandhadṛṣṭi，skandha-drishti，蘊的見解）執著為我，這是以因的名稱來稱呼果，而宣說為我，並且對於此生起貪求，

【English Translation】 The four attachments are: the attachment to sensual pleasures, the attachment to various wrong views, the attachment to inferior moral disciplines and ascetic practices, and the attachment to speaking of a self where there is none. (Second,) Regarding the way of establishing them, there are three aspects: summary, detailed explanation, and conclusion. The first aspect is that these four are actually the root of contention, because they are the cause of attachment. Because of mutual contention and fighting, they indirectly cause the accumulation of suffering in future lives, therefore they are called attachments to afflictions. The detailed explanation is divided into two aspects. (First,) The root of contention among householders is: first, they rejoice in their sensual pleasures and develop desire, they continuously hold onto them and develop strong attachment, because they want to not be separated from them, their minds are bound, and they also rejoice in the sensual pleasures of others and develop complete attachment, because they are always attached to and crave these, due to the cause of universal desire, householders whose minds are not changed by sectarian views quarrel because of disagreements about sensual pleasures. The root of the quarrel is the first of the four attachments, namely attachment to sensual pleasures. (Second,) The root of contention among renunciates also has two aspects. (First,) The common explanation is: first, they rejoice in their own views and develop desire, they continuously hold onto them and develop strong attachment, because they want to not be separated from them, their minds are bound, and they also want to convert those who disagree to their own views, and develop complete attachment, they are attached to those who agree, due to the cause of universal desire, renunciates whose minds are changed by sectarian views quarrel because of disagreements about views and practices. The root of the quarrel is the last three of the four attachments, that is, as mentioned earlier, attachment to the sixty-two views that have become different due to different views is the attachment to views. Although there are some who are peaceful, most are due to the views of holding dog vows and cow vows, etc., and practicing severe asceticism such as worshiping the five fires, attachment to the various differences is the attachment to moral discipline and ascetic practices. The place or basis for various views and practices is the view of the perishable aggregate (འཇིག་ཚོགས་ཕུང་པོ།，skandhadṛṣṭi，skandha-drishti，view of the aggregates) which is regarded as self, this is calling the fruit by the name of the cause, and speaking of it as self, and attachment to this,

---

ཞིང་ཆགས་པ་ནི་བདག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། ། (གཉིས་པ།)ཁྱད་པར་དུ་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཀྱི། (དང་པོ།)ཕྱི་པ་རྩོད་པའི་རྩ་བ་ནི། ལྟ་བ་ སྣ་ཚོགས་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཐ་དད་ཀྱི་ཉེ་བར་ལེན་ པས་ནི། དེ་དག་བཟང་ངན་ལ་འདོད་ལུགས་དུ་མར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ ནང་ཕན་ཚུན་རྩོད་དོ། །(གཉིས་པ།) ཕྱི་ནང་རྩོད་པའི་རྩ་བ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་ཞིང་སྨྲ་བའི་ཉེ་བར་ ལེན་པས་ནི། བདག་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་བློ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་བ་རྣམས་མི་རྩོད་ཀྱི་མུ་སྟེགས་ཅན་ རྣམས་དང་། ཆོས་འདི་བ་ནང་བ་རྣམས་སུ་རྩོད་དོ་ཞེས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་བདག་ མེད་དུ་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། ། (གསུམ་པ།) དོན་བསྡུ་ནི། ཚུལ་དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་དངོས་སུ་ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་ བྱུང་བ་རྣམས་རྩོད་པའི་རྩ་བ་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་བརྒྱུད་ནས་ ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྲིད་འཁོར་བ་ཉེ་བར་ལེན་ཏེ། དེས་ན་བཞི་བོ་དེ་དག་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་རྣམས་ ཞེས་བྱའོ། ། དགུ་པ་ལ་གསུམ་གྱི། (དང་པོ།)ངོ་བོ་ལ་མདུད་པ་ནི་བཞི་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་ལ་བརྣབ་སེམས་ ལུས་ཀྱི་མདུད་པ་དང་། གང་ཟག་ལ་གནོད་སེམས་ལུས་ཀྱི་མདུད་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་དམན་པ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ལུས་ཀྱི་མདུད་པ་དང་། འདི་ཁོ་ན་བདེན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལྟ་བ་ངན་པ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་ཅིང་མངོན་པར་ ཞེན་པ་ལུས་ཀྱི་མདུད་པའོ། ། (གཉིས་པ།) ངེས་ཚིག་ནི། དེ་དག་ཀྱང་གཟུགས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་མདུད་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཏིང་ངེ་ འཛིན་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཡིད་དམ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་མ་བསགས་པའི་ལུས་ཀྱི་ 1-503 བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མདུད་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་མདུད་པས་དམ་དུ་ བསྡམས་པས་གྲོལ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པ་བཞིན་ནོ། ། (གསུམ་པ།) འཇོག་ཚུལ་ནི། མཉམ་གཞག་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་འདི་ལྟར་ སེམས་གཡེང་བའི་རྒྱུ་ནི་བཞི་སྟེ། བརྣབ་སེམས་ཀྱིས་ཟས་ལ་སོགས་པ་ཟང་ཟིང་ཅུང་ཟད་ ཙམ་ལའང་ཆགས་པའི་རྒྱུས་སེམས་གཡེང་བ་དང་། གནོད་སེམས་ཀྱིས་ལྟུང་བ་ལ་ཕྱིར་ བཅོས་པ་ལ་བསྐུལ་བ་ན་ལེགས་པར་མི་སྒྲུབ་ཅིང་ཕྱིས་འགྱོད་པའི་རྒྱུས་སེམས་གཡེང་བ་ དང་། སྤྱོད་ངན་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པས་ངལ་བ་འབྲས་བུ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བརྟུལ་ ཞུགས་དྲག་པོས་ལུས་སེམས་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་པའི་རྒྱུས་སེམས་གཡེང་བ་དང་། ལྟ་ ངན་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པས་གནས་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པར་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་ བྱེད་པས་ཤེས་བྱ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའི་རྒྱུས་སེམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ ལས་གཡེང་བར་བྱེད་དོ། །ཕྱི་མ་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་དང་འཇོག་ཚུལ་གཉིས་གཉིས་ཀྱིས་འཆད་ པ་ལ་(བཅུ་པ་)

【現代漢語翻譯】 田地是執著于『我』的近取。 （第二部分）詳細解釋分為兩部分。（第一部分）外道爭論的根源是：執著于各種觀點，以及執著于不同的戒律和苦行，因為他們對善惡的看法多種多樣，所以外道之間互相爭論。（第二部分）內外爭論的根源是執著于認為和說是『我』，因為外道在『我』存在這一點上意見一致，所以外道之間不爭論，而是與外道和其他內道佛教徒爭論，因為佛教徒認為無我。 （第三部分）總結要點：如是，這些煩惱實際上使在家和出家之人執著于爭論的根源，從而間接地導致來世的輪迴。因此，這四者被稱為近取。 第九部分分為三部分。（第一部分）本體的結是四個：貪戀享樂是身體的結；憎恨他人是身體的結； 認為低劣的戒律和苦行是殊勝的是身體的結；認為『只有這個是真的，其他的不是』，執著于邪見也是身體的結。 （第二部分）詞義解釋：這些也不是色身的結，而是因為它們阻礙了進入禪定的心或意識的自性，所以被稱為結。例如，就像結緊緊地捆綁在一起，阻礙了解脫一樣。 （第三部分）安立方式：阻礙禪定的原因是四個：貪戀導致對食物等微小事物產生執著，從而使心散亂；憎恨導致促使改正錯誤，但不能很好地完成，之後又後悔，從而使心散亂； 認為惡行是殊勝的，導致因無意義的戒律和嚴酷的苦行而使身心痛苦，從而使心散亂；執著于邪見，導致不符合實相地不如理作意，從而因錯誤地理解所知而使心不能如實地見，從而使心散亂。後面所有的都以本體和安立方式兩方面來解釋。（第十部分）

【English Translation】 The field is the clinging to claiming 'I'. (Second part) Detailed explanation is divided into two parts. (First part) The root of external debates is: clinging to various views, and clinging to different precepts and asceticism, because their views on good and evil are diverse, so externalists argue with each other. (Second part) The root of internal and external debates is the clinging to viewing and saying 'I', because externalists agree on the existence of 'I', so externalists do not argue with each other, but argue with other heretics and internal Buddhists, because Buddhists believe in no-self. (Third part) Summary of key points: Thus, these afflictions actually cause householders and renunciants to cling to the root of disputes, thereby indirectly leading to the cycle of rebirth in the next life. Therefore, these four are called clinging. The ninth part is divided into three parts. (First part) The knots of the entity are four: greed for enjoyment is the knot of the body; hatred of others is the knot of the body; Considering inferior precepts and asceticism as superior is the knot of the body; considering 'only this is true, and others are not', clinging to wrong views is also the knot of the body. (Second part) Etymological explanation: These are not the knots of the physical body, but because they hinder the nature of the mind or consciousness from entering into meditative concentration, they are called knots. For example, just as a knot is tightly bound together, hindering liberation. (Third part) The way of establishment: The reasons for hindering meditative concentration are four: greed leads to attachment to small things such as food, thereby distracting the mind; hatred leads to urging the correction of mistakes, but it cannot be done well, and then regrets, thereby distracting the mind; Considering bad conduct as superior leads to suffering in body and mind due to meaningless precepts and harsh asceticism, thereby distracting the mind; clinging to wrong views leads to non-conformity with reality and improper attention, thereby distracting the mind from seeing things as they are due to wrongly understanding what is to be known. All the following are explained in terms of both entity and establishment. (Tenth part)

---

སྒྲིབ་པའི་ངོ་བོ་ནི་ལྔ་སྟེ་ཡུལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་སྤྱོད་པར་མོས་པ་འདོད་པ་ལ་ འདུན་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཕན་འདོགས་པ་ལ་ཁྲོ་བར་བྱེད་པ་གནོད་སེམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང་། ནང་དུ་བྱིང་ཞིང་ཞུམ་པར་བྱེད་པ་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཕྱི་རོལ་དུ་འཕྲོ་ཞིང་ གཡེང་བར་བྱེད་པ་རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་། བདེན་པ་ལ་ཡིད་གཉིས་ཟ་བར་ བྱེད་པ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པའོ། །དེ་ལྟར་གྲངས་བདུན་ཡོད་ཀྱང་། རྨུགས་གཉིད་རྒོད་འགྱོད་ དག་རེ་རེར་བྱས་ནས་ལྔར་འཇོག་པ་ནི། དེ་དག་གཉེན་པོ་གཅིག་པ་དང་། ཟས་གཅིག་ལས་ འབྱུང་བ་དང་། བྱ་བ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་དང་། ཡང་སྒྲིབ་པ་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ ལ་གནོད་པས། བར་བ་གཉིས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ལ་གནོད་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་ གྱིས་ངེས་པ་མེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདོད་ན་སྒྲིབ་རྣམས་མི་མཐུན་དང་། །ཟས་དང་ 1-504 བྱ་བ་གཅིག་པའི་ཕྱིར། །གཉིས་གཅིག་ཕུང་པོ་གནོད་བྱེད་དང་། །ཐེ་ཚོམ་ཕྱིར་ན་ལྔ་ཉིད་ དོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །འཇོག་ཚུལ་ནི། འདོད་པ་ལ་འདུན་པས་འདོད་ཡོན་ལ་ཆགས་པར་ བྱེད་པས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་དུས་ན་སྒྲིབ་པ་དང་། གནོད་པའི་སེམས་ ཀྱི་སེམས་འཚིག་པར་བྱེད་པས་དགེ་བའི་གྲོགས་ཀྱིས་བསླབ་པའི་གནས་ལ་བསྐུལ་བ་ན་ ལེགས་པར་སྒྲུབ་པའི་དུས་ན་སྒྲིབ་པ་དང་། རྨུགས་གཉིད་ཀྱིས་ཞུམ་པར་བྱེད་པས་ཞི་གནས་ ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དུས་ན་སྒྲིབ་པ་དང་། རྒོད་འགྱོད་ཀྱིས་གཡེང་བར་བྱེད་པས་ལྷག་མཐོང་ རབ་ཏུ་འཛིན་པའི་དུས་ན་སྒྲིབ་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་མཐའ་གཉིས་སུ་བྱེད་པས་ཟུང་འཇུག་ བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དུས་ན་སེམས་ལ་སྒྲིབ་ཅིང་འགེབས་པས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་མི་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ ཡིན་པས་ན་ལྔ་བོ་དེ་དག་ནི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ཞེས་སོ་གསུངས་སོ། ། (བཅུ་གཅིག་པ།)ཐ་བའི་ངོ་བོ་ནི་གསུམ་སྟེ། སྲེད་པ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཐ་བ་དང་། ཁོང་ཁྲོ་ཞེ་ སྡང་གི་ཐ་བ་དང་། རྨོངས་པ་གཏི་མུག་གི་ཐ་བ་བའོ། །འཇོག་ཚུལ་ནི། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་ སྡང་དང་གཏི་མུག་དེ་དག་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྔོན་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ གོམས་ཤིང་འདྲིས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ད་ལྟར་ཡང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མངོན་གྱུར་ལ་ལྷག་ པར་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ཏེ། སྤྱོད་པ་ངན་པ་དེ་མ་སྤངས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སེམས་ལས་སུ་མི་ རུང་ཞིང་དགེ་བའི་ལོ་ཐོག་གི་ཞིང་དུ་མི་རུང་བ་དང་། སྤང་བྱ་དང་འབྲལ་དཀའ་ཞིང་གཉེན་ པོའི་ཐོང་གཤོལ་གྱིས་རློག་དཀའ་བར་འགྱུར་བ་དུག་གསུམ་དེ་དག་ནི་ཐ་བ་རྣམས་ཞེས་ བྱའོ། ། (བཅུ་གཉིས་པ།) དྲི་མའི་ངོ་བོ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་དྲི་མ་དང་། ཞེ་སྡང་གི་དྲི་མ་ དང་། གཏི་མུག་གི་དྲི་མའོ་ཞེས་པ་དྲི་མའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དུག་གསུམ་

【現代漢語翻譯】 五蓋的體性有五種：對於悅意的境界，心生貪戀，是貪慾蓋；對於有益的幫助，心生嗔怒，是嗔恚蓋；內心昏沉、萎靡不振，是昏沉睡眠蓋；向外散亂、心神不定，是掉舉惡作蓋；對於真理猶豫不決，是疑蓋。雖然總共有七種，但將昏沉睡眠、掉舉惡作各自合併爲一種，歸為五蓋，是因為它們對治方法相同，產生的原因相同，作用也相同。而且，前兩種蓋會損害戒律，中間兩種蓋會損害禪定和智慧，疑蓋則使人無法確定。如經中所說：『貪慾等蓋不一致，飲食行為卻相同，二一損害諸蘊等，疑蓋導致不決定，故立為五。』 安立的方式是：由於貪慾的緣故，會執著于慾望，所以在喜歡出家的時候會成為障礙；由於嗔恚心的緣故，會惱怒，所以在善知識勸導的時候，在精進修持的時候會成為障礙；由於昏沉睡眠的緣故，會萎靡不振，所以在修止禪定的時候會成為障礙；由於掉舉惡作的緣故，會散亂，所以在修觀的時候會成為障礙；由於懷疑的緣故，會猶豫不決，所以在雙運舍的時候，會矇蔽心識，阻礙善法生起，因此這五者被稱為蓋。 （第十一）垢的體性有三種：貪愛是貪慾的垢，憤怒是嗔恨的垢，愚癡是愚昧的垢。安立的方式是：由於相續中存在貪嗔癡，從無始輪迴以來就已習慣，現在仍然會現行貪嗔癡，並且更加放縱。由於沒有斷除這些惡行，心就不能安住于禪定，也不能成為善業的良田。這三種難以斷除，難以用對治的犁鏵耕耘的毒素，被稱為垢。 （第十二）垢染的體性有三種：貪慾的垢染，嗔恨的垢染，愚癡的垢染。這三種是垢染的因，也就是三毒。

【English Translation】 The nature of the five obscurations is fivefold: attachment to desirable objects is the obscuration of desire; anger towards those who are helpful is the obscuration of malice; sinking inward and becoming dejected is the obscuration of sloth and torpor; scattering outward and becoming distracted is the obscuration of agitation and regret; and doubting the truth is the obscuration of uncertainty. Although there are seven in total, sloth and torpor, and agitation and regret, are each counted as one, making five, because their antidotes are the same, they arise from the same causes, and their functions are the same. Furthermore, the first two obscurations harm ethics, the middle two harm samadhi and wisdom, and uncertainty causes indecision. As it is said in the scriptures: 'The obscurations of desire are inconsistent, but their food and actions are the same. The two and one harm the aggregates, and uncertainty leads to indecision, therefore there are five.' The way of establishing them is: because of desire, one becomes attached to desirable objects, so it is an obscuration when one is delighted in renunciation; because of malice, one becomes angry, so it is an obscuration when a virtuous friend encourages one in the precepts, and when one is diligently practicing; because of sloth and torpor, one becomes dejected, so it is an obscuration when one is practicing calm abiding samadhi; because of agitation and regret, one becomes distracted, so it is an obscuration when one is practicing insight; and because of uncertainty, one becomes indecisive, so it obscures the mind and covers it when one is in equanimity, preventing the arising of virtue, therefore these five are called obscurations. (Eleventh) The nature of taints is threefold: craving is the taint of desire, anger is the taint of hatred, and ignorance is the taint of delusion. The way of establishing them is: because of the presence of desire, hatred, and delusion in the continuum, one has become accustomed to them since beginningless samsara, and now one still manifests desire, hatred, and delusion, and indulges in them even more. Because these evil deeds have not been abandoned, the mind cannot abide in samadhi, nor can it become a field for virtuous deeds. These three poisons, which are difficult to abandon and difficult to plow with the plowshare of antidotes, are called taints. (Twelfth) The nature of defilements is threefold: the defilement of desire, the defilement of hatred, and the defilement of delusion. These three are the cause of defilements, which are the three poisons.

---

གྱི་དྲི་མ་ཞེས་བརྗོད་པའོ། ། འཇོག་ཚུལ་ནི། ཀུན་སློང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས། 1-505 དྲི་མ་དེའི་ངོ་བོ་སྲོག་གཅོད་ལ་སོགས་པ་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ལ་ ལྷག་པར་དཔྱོད་དེ། དྲི་མ་ཅན་གྱི་གང་ཟག་དེ་ཁྱིམ་གཅིག་ལ་སོགས་པའི་གྲོང་ན་འདུག་ཀྱང་ རུང་། རྒྱང་གྲགས་གཅིག་འཕགས་པའི་དགོན་པ་ན་འདུག་ཀྱང་རུང་། མི་དགེ་བ་ལས་ཚངས་ པ་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་བསླབ་པ་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་ན། གང་གི་ཕྱིར་འདི་སྐད་དུ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འདི་ནི་མི་དགེ་བ་འདི་ལྟ་བུ་བྱེད་པས་ལུས་ངག་གི་ ཀུན་སྤྱོད་ངན་པ་འདི་ལྟ་བུ་སྤྱོད་པ་སྟེ། ལྟུང་བའི་དྲི་མ་དང་བཅས་པས་མི་གཙང་བ་དཔེར་ ན་གྲོང་གི་ནང་དུ་ཚེར་མ་གཅིག་མཐོང་ན་གཞན་ཡང་ཡོད་པར་དོགས་པ་བཞིན་དུ་གྲོགས་ གཞན་ཡང་གནོད་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་འགྱུར་བ་མ་དག་པར་ཡིད་ཆེས་པའི་རྒྱུ་དུག་གསུམ་ དེ་དག་ནི་དྲི་མ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། ། (བཅུ་གསུམ་པ།) སྡིག་པའི་ངོ་བོ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྡིག་པ་དང་། ཞེ་སྡང་གི་ སྡིག་པ་དང་། གཏི་མུག་གི་སྡིག་པའོ་ཞེས་པའང་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུའི་མིང་གིས་བསྟན་པའོ། ། འཇོག་ཚུལ་ནི། རྒྱུ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་སྡིག་པ་ སྤྱད་པས་དུས་ཡུན་རིང་བོར་ཡང་དང་ཡང་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ ཚོགས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་གནོད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་སྡིག་པ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། ། (བཅུ་བཞི་པ།) ཟུག་རྔུའི་ངོ་བོ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཟུག་རྔུ་དང་། ཞེ་སྡང་གི་ཟུག་ རྔུ་དང་། གཏི་མུག་གི་ཟུག་རྔུའོ་ཞེས་པའང་འབྲས་བུའི་མིང་གིས་བརྗོད་པའོ། །འཇོག་ཚུལ་ ནི། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས། སྲིད་པ་ཁམས་གསུམ་ པའི་ལུས་དང་། སྲིད་པའི་ཡོ་བྱད་ཟས་གོས་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་མཁོ་བ་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་ འདོད་པའི་སྲེད་པ་སྐྱེས་ཤིང་གནས་ཏེ། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་། དམ་པའི་ཆོས་དང་། 1-506 འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་རྣམས་དང་། འཁོར་བ་སྡུག་བསྔལ་དང་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་དེ་དག་ བྲལ་བ་འགོག་པ་དང་། དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ལམ་རྣམས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ཞིང་མི་དགེ་བ་ སྤྱད་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཟུག་རྔུས་གནོད་པ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དུག་གསུམ་དེ་དག་ནི་ཟུག་རྔུ་རྣམས་ ཞེས་བྱའོ། ། (བཅོ་ལྔ་པ།) ཅི་ཡང་གི་ངོ་བོ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཅི་ཡང་དང་། ཞེ་སྡང་གི་ཅི་ ཡང་དང་། གཏི་མུག་གི་ཅི་ཡང་ངོ་ཞེས་པའང་འབྲས་བུའི་མིང་གིས་བསྟན་པའོ། །འཇོག་ ཚུལ་ནི། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས། ལོངས་སྤྱོད་ཅི་ཡང་ བཟུང་བས། དེ་དག་སྲུང་བའི་དོན་དུ་འཇིགས་པ་དང་བཅ

【現代漢語翻譯】 被稱為『垢染』。 安置方式是：依憑貪慾、嗔恨和愚癡這些， 垢染的自性，特別考察殺生等不如法的戒律，不善的自性。即使有垢染的人住在同一個村莊，或者住在相隔很遠的寺廟裡，如果精通戒律的修行者看到他們不如法地行持清凈的戒律，就會說：『這位有壽者做這樣的惡事，行持這樣惡劣的身語行為，沾染了墮落的垢染，是不清凈的。』例如，如果在村莊里看到一根荊棘，就會懷疑還有其他的荊棘一樣，也會傷害其他的同伴。因此，不凈的、相信不凈之事的根本——三毒，被稱為『垢染』。 （第十三）罪惡的自性有三種：貪慾的罪惡、嗔恨的罪惡和愚癡的罪惡。這也是以因來表示果。 安置方式是：依憑貪慾、嗔恨和愚癡這些，造作罪惡，長期反覆地經歷輪迴中生與死的各種痛苦，以這種方式損害眾生的，被稱為『罪惡』。 （第十四）箭的自性有三種：貪慾的箭、嗔恨的箭和愚癡的箭。這也是以果來稱呼。 安置方式是：依憑貪慾、嗔恨和愚癡這些，對於三有（ संसार，saṃsāra，輪轉）的身體，以及三有的資具——衣食等生活必需品，生起強烈的貪戀和執著。對於圓滿的佛陀（Buddha），神聖的佛法（Dharma）， 以及聖僧（Saṃgha），對於輪迴的痛苦和痛苦的根源——集諦，對於脫離痛苦的滅諦，以及證悟滅諦的道諦產生懷疑，行持不善，被痛苦的箭所傷害的根本——三毒，被稱為『箭』。 （第十五）任何事物的自性有三種：貪慾的任何事物、嗔恨的任何事物和愚癡的任何事物。這也是以果來表示。 安置方式是：依憑貪慾、嗔恨和愚癡這些，執取任何享樂，爲了守護這些享樂而感到恐懼和不安。

【English Translation】 It is called 'stain'. The way to place it is: relying on desire, hatred, and ignorance, The nature of the stain is to particularly examine the immoral precepts such as killing, and the nature of non-virtue. Even if a stained person lives in the same village or in a monastery far away, if skilled practitioners of discipline see them practicing impurely, they will say: 'This venerable one does such evil deeds, practices such evil deeds of body and speech, and is impure with the stain of downfall.' For example, if one thorn is seen in a village, it is suspected that there are others, and it will harm other companions. Therefore, the root of impurity and believing in impurity—the three poisons—are called 'stains'. (Thirteenth) The nature of sin is threefold: the sin of desire, the sin of hatred, and the sin of ignorance. This is also showing the fruit by the name of the cause. The way to place it is: relying on desire, hatred, and ignorance, committing sins, and experiencing various sufferings of birth and death in samsara for a long time, in this way harming beings, these are called 'sins'. (Fourteenth) The nature of the arrow is threefold: the arrow of desire, the arrow of hatred, and the arrow of ignorance. This is also called by the name of the fruit. The way to place it is: relying on desire, hatred, and ignorance, for the body of the three realms of existence (संसार，saṃsāra，saṃsāra), and the necessities of the three existences—food, clothing, etc.—a strong craving and attachment arise. For the perfect Buddha (Buddha), the sacred Dharma (Dharma), and the noble Saṃgha (Saṃgha), for the suffering of samsara and the origin of suffering—Samudaya, for the cessation of suffering—Nirodha, and for the path to realize Nirodha—Marga, doubt arises, and by practicing non-virtue, the root of being harmed by the arrow of suffering—the three poisons—are called 'arrows'. (Fifteenth) The nature of anything is threefold: anything of desire, anything of hatred, and anything of ignorance. This is also shown by the name of the fruit. The way to place it is: relying on desire, hatred, and ignorance, grasping any enjoyment, and feeling fear and insecurity in order to protect these enjoyments.

---

ས། དེའི་ཆེད་དུ་རྩོད་པས་ཁོ་ན་ དང་བཅས་ཤིང་། སོག་སྲུང་སྤེལ་བའི་སྒོ་ནས་གཡེང་བ་མང་བར་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་ ཉེས་དམིགས་ཅི་ཡང་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དུག་གསུམ་དེ་དག་ནི་ཅི་ཡང་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། ། དེ་བཞིན་དུ་(བཅུ་དྲུག་པ།)ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་ངོ་བོ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཉེས་ པར་སྤྱོད་པ་དང་། ཞེ་སྡང་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་། གཏི་མུག་གི་ཉེས་པར་སྤྱད་པའོ། ། འཇོག་ཚུལ་ནི། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་སྲོག་གཅོད་ ལ་སོགས་པ་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་དང་། བརྫུན་ལ་སོགས་པ་ངག་དང་། བརྣབ་ སེམས་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དུག་གསུམ་དེ་དག་ནི་ ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ས་སྡེར་དུག་གསུམ་ཉིད་མི་དགེ་བའི་རྩ་བར་ཡང་ གསུངས་པ་ལྟར། ལོངས་སྤྱོད་དོན་དུ་གཉེར་བས་ཟང་ཟིང་ངན་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ལའང་ ཆགས་པའི་རྒྱུ་དང་། གཞན་གྱི་ཉེས་པ་མི་བཟོད་པས་གནོད་པ་བྱས་པའི་རྒྱུ་ལ་ཐབས་སྣ་ ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་རྒྱུ་དང་། སྲོག་གི་མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ལོག་པ་ལ་ མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྒྱུས། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་དོ། །དེ་ལྟ་ 1-507 བས་ན་གང་ལ་ཉེས་སྤྱོད་འབྱུང་བའི་གཞི་ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་ནི་ཉེས་ པར་སྤྱོད་པ་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །མཛོད་དུའང་། འདོད་ལ་འདོད་ཆགས་ཁོང་ ཁྲོ་དང་། །རྨོངས་རྣམས་མི་དགེའི་རྩ་བའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (བཅུ་བདུན་པ།) ཟག་པའི་ངོ་བོ་ནི་གསུམ་སྟེ། མ་རིག་པ་བོར་བའི་འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་ པ་ཐམས་ཅད་འདོད་པའི་ཟག་པ་དང་། མ་རིག་པ་བོར་བའི་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ ཐམས་ཅད་སྲིད་པའི་ཟག་པ་དང་། རྩ་བ་མ་རིག་ཡིན་པས་ན། །ལོགས་ཤིག་ཏུ་ནི་ཟག་པར་ བསྟན། །ཞེས་པ་ལྟར་ཁམས་གསུམ་ཀའི་རྨོངས་པ་མ་རིག་པའི་ཟག་པའོ། །འཇོག་ཚུལ་ནི། ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྨ་ནས་ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་འཕྲོ་ཞིང་རྒྱུད་འཁོར་བར་ ཟག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཟག་པའོ་ཞེས་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་ཕྱི་རོལ་ ཏུ་བལྟས་ཏེ་ཁམས་འོག་མར་ཟག་པའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ཟག་པའོ། །སྙོམས་འཇུག་ལ་ནང་དུ་ བལྟས་ཏེ་རོ་མྱང་བས་གོང་མ་གཉིས་སུ་ཟག་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པའི་ཟག་པའོ། །ཟག་པ་དེ་གཉི་ གའི་གནས་སམ་རྩ་བ་ཡིན་པས་ཁམས་གསུམ་དུ་ཟག་པའི་ཕྱི་མ་རིག་པའི་ཟག་པའོ། ། (བཅོ་བརྒྱད་པ།) ཕོངས་པའི་ངོ་བོ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཕོངས་པ་དང་། ཞེ་སྡང་གི་ ཕོངས་པ་དང་། གཏི་མུག་གི་ཕོངས་པའོ། །ཞེས་པ་ལུས་སེམས་ལ་གནོད་པའི་རྒྱུ་དུག་གསུམ་ ལ་ཕོངས་པ་ཞེས་བརྗོད་པའོ། །འཇོག་ཚུལ་ནི། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ད

【現代漢語翻譯】 因此，爭論不休，通過增長懈怠而處於眾多散亂狀態等，產生任何過患之因的三毒，被稱為『一切』。 同樣（第十六），惡行的體性有三種：貪慾的惡行、嗔恨的惡行和愚癡的惡行。 安立方式是：依靠貪慾、嗔恨和愚癡，而行殺生等身體的惡行，說謊等語言的惡行，貪婪等意念的惡行，產生這些的因——三毒，被稱為『惡行』。此外，如《攝異門品》中所說，三毒也是不善的根本，因為追求享樂，即使對於微小的惡劣事物也產生貪執之因；不能容忍他人的過失，以各種方式籌劃加害之因；對於祭祀生命等邪法產生執著之因，從而對眾生行惡，造作不善。因此，產生惡行的基礎——貪、嗔、癡，被稱為『惡行不善之根』。如《俱舍論》中所說：『貪為貪慾，嗔為憤怒，癡為愚昧，是不善之根。』 （第十七）漏的體性有三種：遺忘無明的欲界一切煩惱是欲漏；遺忘無明的上二界一切煩惱是有漏；根本是無明，所以說：『另外顯示為漏。』即三界的一切愚癡都是無明漏。安立方式是：一切眾生的心從六處創口向外境散亂，並使相續流轉輪迴，因此稱為『漏』。特別是，對外境的欲妙生起貪戀，向下界流漏，因此是欲漏；對禪定內在的受用生起貪戀，向上二界流漏，因此是有漏；無明是這二者的處所或根本，因此是向三界流漏的無明漏。 （第十八）匱乏的體性有三種：貪慾的匱乏、嗔恨的匱乏和愚癡的匱乏。也就是說，對身心造成損害之因的三毒被稱為『匱乏』。安立方式是：貪慾、嗔恨和愚癡是……

【English Translation】 Therefore, engaging in constant disputes, being distracted by increasing laziness, and so on, the three poisons that cause any faults are called 'everything'. Similarly (sixteenth), the nature of misconduct is threefold: misconduct of desire, misconduct of hatred, and misconduct of ignorance. The way of establishing it is: relying on desire, hatred, and ignorance, one engages in misconduct of the body such as killing, misconduct of speech such as lying, and misconduct of mind such as covetousness. The three poisons that cause these are called 'misconduct'. Furthermore, as stated in the Sanghatasutra, the three poisons are also the root of non-virtue, because they cause attachment even to the slightest evil things due to seeking enjoyment; they cause the planning of harm in various ways due to intolerance of others' faults; and they cause adherence to false doctrines such as sacrificial offerings of life, thereby harming sentient beings and engaging in non-virtue. Therefore, the basis from which misconduct arises—desire, hatred, and ignorance—are called 'the roots of non-virtuous misconduct'. As stated in the Abhidharmakosha: 'Desire is greed, anger is wrath, and ignorance is delusion, which are the roots of non-virtue.' (Seventeenth) The nature of outflows is threefold: all afflictions of the desire realm that have abandoned ignorance are the outflow of desire; all afflictions of the upper two realms that have abandoned ignorance are the outflow of existence; since the root is ignorance, it is said: 'It is separately shown as an outflow.' That is, all the ignorance of the three realms is the outflow of ignorance. The way of establishing it is: the minds of all beings scatter from the wounds of the six sense bases to external objects and cause the continuum to wander in samsara, therefore it is called 'outflow'. In particular, attachment arises to the qualities of desire in external objects, flowing down to the lower realm, therefore it is the outflow of desire; attachment arises to the enjoyment within meditative absorption, flowing up to the upper two realms, therefore it is the outflow of existence; ignorance is the place or root of these two, therefore it is the outflow of ignorance that flows to the three realms. (Eighteenth) The nature of poverty is threefold: the poverty of desire, the poverty of hatred, and the poverty of ignorance. That is to say, the three poisons that cause harm to body and mind are called 'poverty'. The way of establishing it is: desire, hatred, and ignorance are...

---

ེ་ དག་ལ་བརྟེན་ནས། སྲིད་པའི་ཡོ་བྱད་ཟས་གོས་ལ་སོགས་པ་མ་འབྱོར་ཏེ་ཕོངས་པས་ལུས་ ལ་གནོད་ཅིང་། དེ་འདོད་ནས་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཕོངས་པས་སེམས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པའི་ ཕྱིར་དུག་གསུམ་དེ་དག་ནི་ཕོངས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། ། (བཅུ་དགུ་པ།) ཡོངས་སུ་གདུང་བའི་ངོ་བོ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གདུང་ བ་དང་། ཞེ་སྡང་གི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་། གཏི་མུག་གི་ཡོངས་སུ་གདུང་བའོ་ཞེས་པའང་ 1-508 ཡོངས་སུ་གདུང་གི་རྒྱུ་དུག་གསུམ་ཉིད་དོ། །འཇོག་ཚུལ་ནི། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་ གཏི་མུག་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས། གནས་ལུགས་དང་མཐུན་པར་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡིད་ ལ་བྱེད་པས་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པའི་མཚན་མ་འཛིན་པ་དང་། དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་ཆ་ཤས་ ལ་མངོན་རྟགས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། རགས་པ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པ་དང་ཕྲ་བ་ལ་ མངོན་རྟགས་སུ་འཛིན་པ་གང་གིས། ལུས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་གདུང་བར་འགྱུར་བ་ དང་། སེམས་མྱ་ངན་གྱིས་ཡོངས་སུ་གདུང་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་དུག་གསུམ་དེ་དག་ནི་ཡོངས་ སུ་གདུང་བ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། ། (ཉི་ཤུ་པ།) འཁྲུག་པའི་ངོ་བོ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་འཁྲུག་པ་དང་། ཞེ་སྡང་གི་ འཁྲུག་པ་དང་། གཏི་མུག་གི་འཁྲུག་པའོ་ཞེས་པ་ལའང་འཁྲུག་པའི་རྒྱུ་དུག་གསུམ་ཉིད་དོ། ། འཇོག་ཚུལ་ནི། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་སྟེ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས། གཟུགས་ སོགས་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་དངོས་པོ་གང་དུ་དང་པོར་མངོན་པར་དགའ་བ་དང་རྒྱུན་གྱིས་ ལྟག་པར་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་དེ་ཉིད། གཏན་མེད་དུ་སོང་བས་རྣམ་པར་གྱུར་ཅིང་ རྒྱུན་ཡོད་ཀྱང་མི་སྡུག་པར་གཞན་དུ་གྱུར་ན་ཤིན་ཏུ་མི་བཟོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མྱ་ངན་ དང་། དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཅལ་ཅོལ་སྨྲ་བ་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་། ལུས་ལ་རང་གིས་བསྣུན་ པ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་དང་། སེམས་ལ་གདུང་བ་དྲག་པོ་འབྱུང་བ་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་། ཡུན་རིང་དུ་ལོན་ནས་ཀྱང་གནོད་པ་བྱེད་པ་འཁྲུག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལུས་དང་སེམས་ལ་རེག་ ཅིང་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་དུག་གསུམ་དེ་དག་ནི་འཁྲུག་པ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། ། (ཉེར་གཅིག་པ།) འཐབ་པའི་ངོ་བོ་ནི་གསུམ་སྟེ། རང་ཕྱོགས་ལ་ཆགས་པས་འདོད་ཆགས་ ཀྱི་འཐབ་པ་དང་། གཞན་ཕྱོགས་ལ་སྡང་བས་ཞེ་སྡང་གི་འཐབ་པ་དང་། ཉེས་དམིགས་མ་ རིག་པས་གཏི་མུག་གི་འཐབ་པའོ། །འཇོག་ཚུལ་ནི། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ 1-509 དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས། ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཆད་པས་གཅོད་པ་དང་། བརྡེག་པའི་བསམ་ པས་ལུས་ཀྱིས་མཚོན་ཆ་ལེན་པ་དང་། དབྱུག་པ་ལེན་པ་དང་། ངག་གིས་ཉེས་པ་བརྗོད་ཅིང་ འཐབ་པ་དང་སྐྱོན་ནས་གླེངས་ཏེ་མཚང་འབྲུ་བ་དང་། དེ་མི་བཟོད་ཅིང་རྩོད་པ་དང་། ཞལ་ཆེ། གྲར་གཤག་འགྱེད་པ

【現代漢語翻譯】 依賴於這些（毒），無法獲得生存所需的食物和衣物等，因貧困而損害身體；渴望這些並追求它們，因貧困而損害心靈。因此，這三種毒被稱為『貧困』。 （十九）完全燃燒的本質有三種：貪慾的完全燃燒，嗔恨的完全燃燒，愚癡的完全燃燒。也就是說，完全燃燒的根源就是這三種毒。其安立方式是：依賴於貪慾、嗔恨和愚癡，不如理作意，執著于可愛和不可愛的相，並執著於它們的差別部分作為顯現的徵象。無論是執著于粗大的相，還是執著于微細的顯現徵象，都會導致身體被痛苦完全燃燒，心靈被憂傷完全燃燒。因此，這三種毒被稱為『完全燃燒』。 （二十）爭鬥的本質有三種：貪慾的爭鬥，嗔恨的爭鬥，愚癡的爭鬥。也就是說，爭鬥的根源就是這三種毒。其安立方式是：依賴於貪慾、嗔恨和愚癡，對於最初顯現令人愉悅，隨後逐漸產生貪戀的不可愛事物，當這些事物完全消失，發生變化，或者即使存在卻變得令人不悅時，會產生極度難以忍受的分別念，即憂傷；由此產生胡言亂語、哀嚎哭泣；身體上自我擊打等痛苦；心靈上產生強烈的痛苦，即不悅；長久以往也會造成傷害。這些爭鬥會觸及和擾亂身心。因此，這三種毒被稱為『爭鬥』。 （二十一）鬥爭的本質有三種：因對己方執著而產生的貪慾的鬥爭，因對敵方憎恨而產生的嗔恨的鬥爭，因不瞭解過患而產生的愚癡的鬥爭。其安立方式是：依賴於貪慾、嗔恨和愚癡，因身體和受用被剝奪而產生斷絕的想法；因毆打的想法而身體拿起武器，拿起棍棒；口頭上說出罪過而爭鬥，揭露過失而揭短；對此無法忍受而爭論；發下重誓，進行決鬥。

【English Translation】 Relying on these (poisons), one cannot obtain the necessities of life such as food and clothing, and poverty harms the body. Desiring these and pursuing them, poverty harms the mind. Therefore, these three poisons are called 'poverty'. (Nineteen) The nature of complete burning is threefold: the complete burning of desire, the complete burning of hatred, and the complete burning of ignorance. That is to say, the root of complete burning is these three poisons themselves. The way of establishing it is: relying on desire, hatred, and ignorance, and not properly attending to them, one clings to the characteristics of the lovely and the unlovely, and clings to the parts of their differences as manifest signs. Whether one clings to the gross characteristics or clings to the subtle manifest signs, the body will be completely burned by suffering, and the mind will be completely burned by sorrow. Therefore, these three poisons are called 'complete burning'. (Twenty) The nature of strife is threefold: the strife of desire, the strife of hatred, and the strife of ignorance. That is to say, the root of strife is these three poisons themselves. The way of establishing it is: relying on desire, hatred, and ignorance, for any unpleasant object that initially appears pleasing and then gradually becomes attached to, when that object completely disappears and changes, or even if it exists but becomes unpleasant, one generates extremely unbearable discriminations, which is sorrow; from this arises nonsensical talk, wailing and crying; physical self-harm and other sufferings; intense mental pain, which is displeasure; and over time, it also causes harm. These strifes touch and disturb the body and mind. Therefore, these three poisons are called 'strifes'. (Twenty-one) The nature of fighting is threefold: the fighting of desire arising from attachment to one's own side, the fighting of hatred arising from hatred towards the other side, and the fighting of ignorance arising from not understanding faults. The way of establishing it is: relying on desire, hatred, and ignorance, due to the deprivation of body and possessions, one has the thought of cutting off; due to the thought of beating, the body takes up weapons, takes up sticks; verbally speaking of faults and fighting, revealing faults and exposing shortcomings; being unable to endure this and arguing; making solemn vows, engaging in duels.

---

་རྣམས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དུག་གསུམ་དེ་དག་ནི་འཐབ་པ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། ། (ཉེར་གཉིས་པ།) རིམས་ནད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་རིམས་ནད་དང་། ཞེ་ སྡང་གི་རིམས་ནད་དང་། གཏི་མུག་གི་རིམས་ནད་དོ་ཞེས་པས་ཕྱིའི་རིམས་ཚ་བས་ལུས་ གདུང་བར་བྱེད་པ་དང་འདྲ་བས་ན་དུག་གསུམ་ཉིད་རིམས་ནད་དོ། །འཇོག་ཚུལ་ནི། འདོད་ ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལོག་གཡེམ་དང་ དམག་དང་ལིངས་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་ལ་འདོད་ཆགས་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ ཆེན་པོས་ལུས་ཡོངས་སུ་གདུང་བར་འགྱུར་བ་དང་། མཐུན་ཞིང་ཆགས་པར་མི་རིགས་པ་ ཆོམ་རྐུན་ལ་སོགས་པས་ཡོ་བྱད་ཚོལ་བ་ལ་ཆགས་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཆེན་པོས་ལུས་ སེམས་ཡོངས་སུ་གདུང་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཆོས་ལོག་པ་འཚེ་བ་ཆོས་སུ་སྟོན་པ་ལ་སོགས་ པ་ཆགས་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཆེན་པོས་ལུས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཆེན་པོས་ལུས་སེམས་ ཡོངས་སུ་གདུང་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་དུག་གསུམ་དེ་དག་ནི་རིམས་ནད་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། ། (ཉེར་གསུམ་པ།) ནགས་སྦྱོར་གྱི་ངོ་བོ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ནགས་སྦྱོར་དང་། ཞེ་སྡང་གི་ནགས་སྦྱོར་དང་། གཏི་མུག་གི་ནགས་སྦྱོར་རོ་ཞེས་པས་ནགས་སྦྱོར་དང་འདྲ་ བས་ན་དུག་གསུམ་ཉིད་ལ་ནགས་སྦྱོར་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འཇོག་ཚུལ་ནི། འདོད་ཆགས་དང་ ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས། སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་རྩ་བ་འདུ་བྱེད་ལས་ཟག་པ་ དང་བཅས་པ་ཤིང་སྡོང་གི་རྩ་བ་དང་འདྲ་བ་རྣམས་ལ་ཆགས་ཏེ་སྤྱད་པས་ཀུན་གཞི་ལ་བག་ 1-510 ཆགས་བཞག་ནས། ངན་སོང་གསུམ་དང་བདེ་འགྲོ་གཉིས་ཏེ་འགྲོ་བ་ལྔའི་འཁོར་བར་རིགས་ དྲུག་གི་ལུས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ནགས་ཚལ་དང་འདྲ་བ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ དུག་གསུམ་དེ་དག་ནི་ནགས་སྦྱོར་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། ། (ཉེར་བཞི་པ།) གགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་གསུམ་སྟེ། སྲེད་པ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གགས་དང་། ཁོང་ཁྲོ་ ཞེ་སྡང་གི་གགས་དང་། རྨོངས་པ་གཏི་མུག་གི་གགས་སོ་ཞེས་པ་དགེ་བའི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ དུག་གསུམ་ཉིད་དོ། །འཇོག་ཚུལ་ནི། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དེ་དག་རྒྱུད་ལ་ ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞི་གནས་ཀྱི་གགས་དཀའ་སྤྱད་བྱས་ན་ལུས་ཉམས་སུ་དོགས་ནས་དེ་ ལ་གཅེས་པར་ལྟ་བ་དང་བཅས་པས་དགེ་བ་ལ་མི་སྦྱོར་བ་དང་། སྤྱིན་སོགས་སྤྱད་ན་ལོངས་ སྤྱོད་ཉམས་སུ་དོགས་ནས་དེ་ལ་བསྲུང་བྱར་ལྟ་བ་དང་བཅས་པས་དགེ་བ་ལ་མི་སྦྱོར་བ་དང་། ལྷག་མཐོང་གི་གགས་ཤེས་བྱ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་བློ་མ་བྱང་བ་ཁྲོན་པའི་རུས་སྦལ་ལྟ་བུ་དང་། དེ་གཉི་གའི་གགས་གཏན་ནས་མི་སྦྱོར་བར་འཇིག་རྟེན་པའི་འདུ་འཛི་སྣ་ཚོགས་དང་འདྲེ་ ཞིང་གནས་པ་དང་། སྦྱོར་ཀྱང་མཐར་ཐུག་པར་མི་འགྱུར་བར་དགེ་བའི་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ གྱི

【現代漢語翻譯】 （第二十二）產生諸蘊的因，即三種毒藥，被稱為『爭鬥』。 瘟疫的本質有三種：貪慾之瘟疫、嗔恨之瘟疫和愚癡之瘟疫。正如外在的瘟疫熱病使身體痛苦一樣，三種毒藥本身就是瘟疫。其安立方式是：依靠貪慾、嗔恨和愚癡，對非法之事如邪淫、戰爭和賭博等不善之業產生貪戀，以極大的痛苦折磨身體；對不合情理之事，如盜賊等尋求財物產生貪戀，以極大的痛苦折磨身心；對邪法，如將傷害視為正法等產生貪戀，以極大的痛苦折磨身心。這三種毒藥就是瘟疫。 （第二十三）叢林的本質有三種：貪慾之叢林、嗔恨之叢林和愚癡之叢林。如同叢林一樣，因此三種毒藥本身被稱為『叢林』。其安立方式是：依靠貪慾、嗔恨和愚癡，對作為輪迴之根本的有漏之業（類似於樹木的根）產生執著並加以利用，在阿賴耶識上留下習氣，從而在三惡道和二善道，即五道輪迴中，顯現出六道眾生各種各樣的身體，如同茂密的森林。這三種毒藥就是叢林。 （第二十四）障礙的本質有三種：渴愛即貪慾之障礙、憤怒即嗔恨之障礙、愚昧即愚癡之障礙。這三種毒藥會阻礙善行。其安立方式是：由於相續中存在貪慾、嗔恨和愚癡，導致修習止觀時，擔心身體受損而過分愛惜身體，因此不致力于善行；使用布匹等物品時，擔心享用受損而加以保護，因此不致力于善行；對於勝觀之障礙，對於廣大的所知境沒有通達，如同井底之蛙；對於前兩者的障礙，完全不致力于修行，而是與世俗的喧囂混雜在一起；即使修行，也無法達到究竟，只是做一些微小的善事。

【English Translation】 (Twenty-second) The cause of the arising of the aggregates, the three poisons, are called 'struggles'. The nature of epidemics is threefold: the epidemic of desire, the epidemic of hatred, and the epidemic of ignorance. Just as external epidemic fever causes suffering to the body, the three poisons themselves are epidemics. The way of establishing them is: relying on desire, hatred, and ignorance, being attached to non-dharmic activities such as adultery, war, and gambling, causing great suffering to the body; being attached to unreasonable things, such as thieves seeking wealth, causing great suffering to body and mind; being attached to false dharma, such as showing harm as dharma, causing great suffering to body and mind. These three poisons are epidemics. (Twenty-third) The nature of forests is threefold: the forest of desire, the forest of hatred, and the forest of ignorance. Like a forest, the three poisons themselves are called 'forests'. The way of establishing them is: relying on desire, hatred, and ignorance, being attached to and using actions with outflows that are the root of existence (similar to the roots of trees), leaving imprints on the alaya consciousness, thereby manifesting various bodies of the six realms in the cycle of the five destinies, the three lower realms and the two higher realms, like a dense forest. These three poisons are forests. (Twenty-fourth) The nature of obstacles is threefold: craving, the obstacle of desire; anger, the obstacle of hatred; and delusion, the obstacle of ignorance. These three poisons hinder virtuous actions. The way of establishing them is: because of the presence of desire, hatred, and ignorance in the mindstream, when practicing shamatha (calm abiding), one is afraid of harming the body and cherishes it excessively, therefore not engaging in virtuous actions; when using cloths and other things, one is afraid of diminishing enjoyment and protects them, therefore not engaging in virtuous actions; regarding the obstacle to vipassana (insight), one is not familiar with the vast objects of knowledge, like a frog in a well; regarding the obstacles to both, one does not engage in practice at all, but mingles with worldly busyness; even if one practices, it does not lead to ultimate attainment, only doing some small virtuous deeds.

---

ས་ངོམས་ཤིང་ཆོག་པར་འཛིན་པས་དགེ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་མི་སྦྱོར་བའི་ཆ་ནས་དུག་གསུམ་ དེ་དག་གགས་རྣམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། (བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གགས་ལྔ་གསུངས་པ་གང་དག་ལགས་པ་དེ་དག་དུ་ནི་ཞི་ གནས་ཀྱི་གགས་ལགས། དུ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་གགས་ལགས། དུ་ནི་གཉི་གའི་གགས་ལགས། བྱམས་པ་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ ལ་ལྟ་བ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་གགས་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པའི་བསམ་གཏན་འདོད་པ་བཞིན་མ་ཐོབ་པ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་གགས་ཡིན་ནོ། ། འདྲེས་པར་གནས་པ་དང་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་ནི་དེ་གཉི་གའི་གགས་ཡིན་ནོ། །)མདོ་སྡེར་སེམས་ཀྱི་ གགས་ལྔ་གསུངས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། ། ༈ ཚུལ་ཇི་ལྟ་བུར་ལོག་པར་ཞུགས་པ། བདུན་པ་ལོག་པར་ཞུགས་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེན། (གཉིས་ལས་དང་པོ།)སོ་སོས་ཡུལ་སོགས་ལ་ ལོག་པར་རྟོག་ཚུལ་ནི། ཤེས་བྱའི་གནས་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པར་ལོག་པར་འཛིན་པས་ 1-511 འདོད་ཆགས་སྒོམ་སྤང་གི་ཆ་ནི་ཡུལ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང་། མཐོང་སྤང་གི་ཆ་ནི་ལྟ་བ་ ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ་ཞེས་པ་སྟེ། དོན་ལ་མ་གྲུབ་ཀྱང་སྡུག་པ་ཙམ་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། འདོད་ཆགས་ཇི་ལྟ་བར་ཁོང་ཁྲོ་བ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་པ་སྒོམ་སྤང་ཡུལ་མི་སྡུག་པ་ལ་ལོག་ པར་ཞུགས་པ་དང་། མཐོང་སྤང་ལྟ་བ་མི་མཐུན་པ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་སྟེ། དོན་ལ་མ་ གྲུབ་ཀྱང་མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆགས་སྡང་དེ་དག་སེམས་ལ་ དམིགས་པའང་ཡུལ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ང་རྒྱལ་ནི་ཆུང་ངུ་བས་བདག་ཆེ་ ཞེས་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་འབྱུང་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་། ལྟ་བ་ངན་པས་སེམས་ཁེངས་ པས་ལྟ་བ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་ དང་། ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་(མཐར་ལྟ་དང་ལོག་ལྟའི་ཆ་གཅིག་ གིས་)སྐུར་བ་འདེབས་པའི་སྒོ་ནས་ལོག་པར་རྟོག་བའི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། ཚུལ་ ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་ལྟ་བ་ངན་པ་དང་། དེའི་སྐྱོན་གྱིས་བྱུང་བའི་ སྤྱོད་པ་དམན་པ་ལ་མཆོག་དང་དག་གྲོལ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པའི་སྒོ་ནས་ལོག་པར་རྟོག་ པའོ། །ཐེ་ཚོམ་ནི་བདེན་པ་ལ་བློ་རྩེ་གཉིས་སུ་འཇུག་པས་གཉེན་པོ་ཡུལ་དང་བཅས་པ་ལ་ ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །མ་རིག་པ་ནི་སྔར་གྱི་ཐམས་ཅད་ལའང་ཁྱད་བྱེད་དུ་ཡོད་པས་ཡུལ་ལ་ སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། ། (གཉིས་པ།) ཐམས་ཅད་བདེན་བཞིན་ལ་ལོག་པར་རྟོག་ཚུལ་ནི། ཉོན་མོངས་པ་བཅུ་པོ་ ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་ལ། བཅུ་པོའང་གཉིས་པོ་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། གཉིས་པོའང་བཅུ་པོའི་གཞིའམ་གནས་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་ཡིན་པས་ལོག་ པར་སྒྲུབ་པའམ། (དཔྱད་ན་མ་གྲུབ་ཀྱང་)དེ་ལྟར་འཛིན་པའི་སྒ

【現代漢語翻譯】 由於滿足和自滿而不致力于廣大的善行，這三種毒（貪嗔癡）被稱為障礙。(世尊所說的五種障礙是什麼？哪些是止的障礙？哪些是觀的障礙？哪些是二者的障礙？慈愛身體和受用是止的障礙。沒有如願獲得聖者的禪定是觀的障礙。安住于混合狀態和稍微滿足是二者的障礙。)這是根據經部所說的五種心的障礙而說的。 以何種方式錯誤地進入？ 第七，以錯誤的方式進入會執著于什麼？（分為兩部分，第一部分。）各自對境等產生錯誤認知的方式是：由於與所知事物的實相不符而產生錯誤的執著，貪慾屬於修斷的範疇，是對境的錯誤認知；見斷的範疇是對觀點的錯誤認知。即使實際上並不成立，也僅僅執著於美好的事物。如同貪慾一樣，憤怒也是如此，屬於修斷的範疇，是對不悅意的境的錯誤進入；見斷的範疇是對不一致的觀點的錯誤進入。即使實際上並不成立，也執著于不一致的原因。對境的貪嗔也應被理解為是對境的錯誤進入。我慢以『因為我小，所以我是大的』等形式出現，使眾生和錯誤的觀點充滿傲慢，因此是對觀點的錯誤認知。有身見、邊執見和邪見，通過對五蘊的增益（邊見和邪見的一部分）和損減，執著于錯誤的觀點，執著于戒禁取見是錯誤的觀點，並通過其過失產生的低劣行為，執著于殊勝和解脫等，從而產生錯誤的認知。懷疑是對真理產生兩種想法，因此是對治所對境的錯誤認知。無明對之前的一切都具有限定作用，因此是對所有境等的錯誤認知。 （第二部分。）一切事物都如實存在，但卻錯誤地認知的方式是：所有十種煩惱都是痛苦和痛苦之源，這十種煩惱也是這兩種痛苦之源的原因，而這兩種痛苦也是這十種煩惱的基礎或存在之處，因此它們互為因果，從而錯誤地建立，或者（即使經過分析並不成立）也以這種方式執著。

【English Translation】 Because of being satisfied and content without dedicating oneself to vast virtuous deeds, these three poisons (greed, hatred, and delusion) are called obstacles. (What are the five obstacles taught by the Bhagavan? Which of those are obstacles to shamatha? Which are obstacles to vipashyana? Which are obstacles to both? Cherishing the body and possessions is an obstacle to shamatha. Not obtaining the desired samadhi of the noble ones is an obstacle to vipashyana. Abiding in a mixed state and being slightly content is an obstacle to both.) This is according to the five mental obstacles spoken of in the sutras. In what way does one wrongly enter? Seventh, what does one cling to by wrongly entering? (Divided into two parts, the first part.) The way in which one wrongly cognizes objects, etc., individually is: because of wrongly clinging in a way that does not accord with the reality of knowable things, attachment, which belongs to the category of what is abandoned by meditation, is a wrong cognition of objects; the category of what is abandoned by seeing is a wrong cognition of views. Even though it is not actually established, one clings only to what is beautiful. Just like attachment, so is anger, which belongs to the category of what is abandoned by meditation, is a wrong entry into unpleasant objects; the category of what is abandoned by seeing is a wrong entry into inconsistent views. Even though it is not actually established, one clings to the reason for inconsistency. Attachment and aversion to objects should also be understood as a wrong entry into objects. Pride arises in the form of 'because I am small, I am great,' etc., filling sentient beings and wrong views with arrogance, therefore it is a wrong cognition of views. The view of the aggregates, the view of extremes, and wrong views, through the augmentation (part of the view of extremes and wrong views) and diminution of the five aggregates of knowable things, clinging to wrong views, clinging to the view of holding moral discipline and asceticism as supreme is a wrong view, and through the inferior conduct arising from its faults, clinging to what is supreme and liberation, etc., thereby generating wrong cognition. Doubt involves engaging in two minds about the truth, therefore it is a wrong cognition of the object to be countered. Ignorance has a limiting effect on everything before, therefore it is a wrong cognition of all objects, etc. (Second part.) The way in which all things are wrongly cognized as being truly existent is: all ten afflictions are suffering and the source of suffering, and these ten afflictions are also the cause of these two sufferings, and these two sufferings are also the basis or place of existence of these ten afflictions, therefore they are mutually causal, thereby wrongly establishing, or (even if it is not established upon analysis) clinging in this way.

---

ོ་ནས་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །ཉོན་ མོངས་པ་བཅུ་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་དག་གི་དབང་གིས་འཁོར་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་ཞིང་། 1-512 རྣམ་བྱང་གི་ངོ་བོ་འགོག་པ་དང་། དེའི་ཐབས་ལམ་ལ་གཡེང་བར་འདུ་ཤེས་ནས། སྐྲག་ པའི་གནས་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་སྐྲག་པ་སྐྱེད་པ་དང་། མུ་སྟེགས་པས་འགོག་ལམ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ བཟུང་ནས་ཀྱང་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། ། ༈ ཁམས་གང་ན་གང་ཡོད། བརྒྱད་པ་ཁམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། (བཞི་ལས་དང་པོ།)ཁམས་གསུམ་གང་ན་གང་ཡོད་ནི། ཁོང་ཁྲོ་བ་མ་གཏོགས་པར་ཉོན་མོངས་པ་ལྔའམ་དགུ་ནི་ཁམས་གསུམ་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་ པ་ཉིད་དོ། །ཁོང་ཁྲོ་བ་ནི་འདོད་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་སྟེ། འདོད་ཁམས་ཁོ་ན་ན་ཡོད་པའོ། ། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ན་ཁོང་ཁྲོ་མེད་དེ་རྒྱུད་ཞི་གནས་ཀྱིས་བརླན་པ་དང་། ཀུན་ནས་མནར་ སེམས་ཀྱི་གཞི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། (གཉིས་པ།) ཚོར་བ་གང་དང་མཚུངས་ལྡན་ལ། འདོད་ཆགས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ན་ སྒོ་ལྔའི་འཁོར་དུ་བྱུང་བ་ནི་བདེ་བ་དང་། ཡིད་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་དུ་བྱུང་བ་ནི་ཡིད་བདེ་བ་དང་། ཐམས་ཅད་རྒྱུན་འཆད་ཁར་བཏང་སྙོམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་ ཡིད་མི་བདེ་དང་མི་ལྡན་ཏེ་དགའ་བའི་རྣམ་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ན་ ཇི་ལྟ་བར་གཟུགས་ཁམས་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ན་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། རྣམ་ ཤེས་གསུམ་གྱིས་འདོད་ཆགས་བདེ་བ་དང་། ཡིད་ཤེས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཡིད་བདེ་བ་དང་། འགག་ཁར་བཏང་སྙོམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ན་ནི་ཡིད་ བདེ་མེད་པས་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །དེ་ཡན་ཆད་བསམ་ གཏན་བཞི་པ་དང་གཟུགས་མེད་དུ་ནི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་བཏང་སྙོམས་ཉིད་དང་ མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །ཁོང་ཁྲོ་བ་ནི་དབང་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་དུ་བྱུང་བ་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་ ཤེས་ཀྱི་འཁོར་དུ་བྱུང་བ་ཡིད་མི་བདེ་དང་། འགག་ཁར་བཏང་སྙོམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ ནོ། །བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་དང་མི་ལྡན་ཏེ་དམན་པའམ་སྐྱོ་བའི་རྣམ་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ 1-513 རོ། །ང་རྒྱལ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ས་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་འདོད་པའི་ཁམས་ན་ཡིད་བདེ་བ་དང་བཏང་ སྙོམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །ཁེངས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་པས་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་མི་ ལྡན་ཞིང་། བདེ་སྡུག་དང་ཡང་མི་ལྡན་ཏེ་རྣམ་ཤེས་ལྔ་དང་མཚུངས་ལྡན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ན་ནི་ཡིད་ཀྱི་ས་བའི་བདེ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་ བཏང་སྙོམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ན་ནི་ཡིད་བདེ་མེད་པས། ཡིད་ཀྱི་ས་པའི་བདེ་བ་དང་། འགག་ཁར་བཏང་སྙོམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །དེ་དག་ གི་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་ནི་མདོ་ལས་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཅན་ཞེས་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་ཡན་ ཆད་ཀྱི་ཚོར་བ་སིམ་པར་མྱོང་བ་ད

【現代漢語翻譯】 然後是顛倒的認知。所有的十種煩惱都因這些（顛倒認知）而特別喜歡輪迴，阻礙解脫的本質，並且認為解脫的方法是散亂。因此，對不應恐懼的事物產生恐懼，外道以顛倒的方式執持解脫之道，從而產生顛倒的認知。 哪一界存在什麼？ 第八個問題是關於界的性質：(四者中的第一個) 哪三個界存在什麼？ 除了憤怒之外，五種或九種煩惱存在於所有三個界中。憤怒與慾望密切相關，只存在於欲界。上兩個界沒有憤怒，因為心續被止的平靜所滋潤，並且沒有普遍的折磨之基礎。 (第二個) 與什麼感受相應？貪慾在欲界中，五根識的範圍中產生的是快樂，意識的範圍中產生的是喜悅，所有這些在消退時都與舍受相應。不與痛苦和不悅相應，因為它以喜悅的方式出現。在欲界中是這樣，在色界的初禪和二禪中也是如此。三種意識的貪慾與快樂相應，意識的貪慾與喜悅相應，消退時與舍受相應。在三禪中，沒有喜悅，因此與快樂和舍受相應。在那之上，在四禪和無色界中，沒有快樂等，因此只與舍受相應。憤怒在根識的範圍中產生的是痛苦，在意識的範圍中產生的是不悅，消退時與舍受相應。不與快樂和喜悅相應，因為它以低劣或沮喪的方式出現。 我慢只是意識的範疇，因此在欲界中與喜悅和舍受相應。因為它具有傲慢的性質，所以不與不悅相應，也不與苦樂相應，因為它不與五根識相應。在初禪和二禪中，與意識範疇的快樂、不悅和舍受相應。在三禪中，沒有喜悅，因此與意識範疇的快樂以及消退時的舍受相應。這些快樂和喜悅，經文中說的是『喜悅和快樂』，指的是對感受的寂靜體驗。

【English Translation】 Then there is the reversed perception. All ten afflictions, due to these (reversed perceptions), are particularly fond of samsara, obstruct the essence of liberation, and perceive the means of liberation as distraction. Therefore, generating fear for what should not be feared, and also, heretics, by holding the path of cessation in a reversed manner, also have reversed perceptions. What exists in which realm? The eighth question is about the nature of the realms: (The first of four) What exists in which of the three realms? Except for anger, five or nine afflictions exist in all three realms. Anger is closely associated with desire and exists only in the desire realm. The upper two realms do not have anger because the mind stream is moistened by the peace of calm abiding, and there is no basis for universal torment. (The second) What feeling does it correspond to? Attachment, in the desire realm, what arises in the sphere of the five sense consciousnesses is pleasure, and what arises in the sphere of mind consciousness is joy, and all of these correspond to equanimity when ceasing. It does not correspond to suffering and displeasure, because it arises in the form of joy. It is like this in the desire realm, and it is the same in the first and second dhyanas of the form realm. Attachment of the three consciousnesses corresponds to pleasure, attachment of the mind consciousness corresponds to joy, and corresponds to equanimity when ceasing. In the third dhyana, there is no joy, so it corresponds to pleasure and equanimity. Beyond that, in the fourth dhyana and the formless realm, there is no pleasure, etc., so it corresponds only to equanimity. Anger, what arises in the sphere of sense consciousness is suffering, and what arises in the sphere of mind consciousness is displeasure, and corresponds to equanimity when ceasing. It does not correspond to pleasure and joy, because it arises in a inferior or depressed manner. Pride is only in the category of mind, so in the desire realm it corresponds to joy and equanimity. Because it has the nature of arrogance, it does not correspond to displeasure, nor does it correspond to pleasure and pain, because it does not correspond to the five sense consciousnesses. In the first and second dhyanas, it corresponds to the pleasure, displeasure, and equanimity of the mind category. In the third dhyana, there is no joy, so it corresponds to the pleasure of the mind category, and to equanimity when ceasing. These pleasure and joy, what the sutras say is 'joy and pleasure', refers to the peaceful experience of feeling.

---

ེས་ཡིད་ཤེས་འཁོར་བཅས་དགའ་བར་བྱེད་པས་ན་དགའ་ བ་དང་། ཀུན་གཞི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་བདེ་བས་ཚིམ་པར་བྱེད་པས་ན་བདེ་བའོ། །(ཇི་སྐད་དུ་ དགའ་བ་གང་ཞེ་ན། གང་གནས་གྱུར་པའི་འཇུག་པའི་རྣམ་ཤེས་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་ཚིམ་པ་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་དགའ་བ་དང་། སེམས་རངས་པ་དང་། སེམས་དགའ་བ་དང་། བདེ་བ་མྱོང་བ་སྟེ་ཚོར་བར་གཏོགས་པའོ། །བདེ་བ་གང་ཞེ་ན། གནས་གྱུར་ པའི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ལ་བརྟེན་པའི་གནས་ལ་ཕན་པ་དང་། གནས་ཚིམ་པ་དང་། མྱོང་བ་སྟེ། ཚོར་བར་གཏོགས་པའོ་ཞེས་ སོ། །) བསམ་གཏན་བཞི་པ་དེ་ཡན་ཆད་དུ་ནི་གཞན་མེད་པས་བཏང་སྙོམས་ཉིད་དང་མཚུངས་ པར་ལྡན་ནོ། །ང་རྒྱལ་གྱི་མཚུངས་ལྡན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དང་པོར་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ དང་། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང་། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ་ཡིད་ཀྱི་ས་བ་ཡིན་པས་འདོད་ཁམས་ན་ཡིད་བདེ་ བཏང་སྙོམས་གཉིས་དང་། བསམ་གཏན་དང་པོ་གཉིས་ན་བདེ་བ་ཡིད་བདེ་བ་བཏང་སྙོམས་ གསུམ་དང་། གསུམ་པ་ན་བདེ་བ་བཏང་སྙོམས་གཉིས་དང་། དེ་ཡན་ཆད་ན་བཏང་སྙོམས་ ཁོ་ན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །ལྔ་པ་ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི། འདོད་པའི་ཁམས་ན་སྡིག་པའི་ འབྲས་བུ་མེད་པར་མཐོང་ནས་སྡིག་ཅན་རྣམས་ཡིད་བདེ་བ་དང་། དགེ་བའི་འབྲས་བུ་མེད་ 1-514 པར་མཐོང་ནས་དགེ་བ་ལ་འགྱོད་ཅིང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་། འགག་ཁར་བཏང་སྙོམས་དང་ མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །གཟུགས་ཁམས་བསམ་གཏན་བཞི་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ ན་ནི་ཚོར་བ་གང་ཡོད་པ་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་ལྟ་བ་དང་པོ་བཞི་ལ་བཤད་ པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ན་མི་དགེ་བའི་ལོག་ལྟ་མེད་ཀྱང་ལུས་ཐ་དད་ ཅིང་འདུ་ཤེས་གཅིག་པ་ལ་སོགས་པ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ལོག་ལྟ་ཡོད་ལ། ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ ཡིད་ཀྱི་ས་བ་ཡིན་པས་བདེ་སྡུག་དབང་ཤེས་ཀྱི་ས་བ་དང་མི་ལྡན་ནོ། །ཐེ་ཚོམ་ནི་འདོད་པའི་ ཁམས་ན་གཏན་ལ་མ་ཕེབས་པ་ལ་མོས་པ་མེད་པས་ཡིད་བདེ་དང་མི་ལྡན་གྱི། ངོ་བོ་ཡིད་ མི་བདེ་བ་དང་། འགག་ཁར་བཏང་སྙོམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །ཐེ་ཚོམ་ཤས་ཆེ་བའི་ བསམ་གཏན་པ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་བའི་དགའ་བདེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་དང་ གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན། ཚོར་བ་གང་ཡོད་པ་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །འདྲེས་ པའི་མ་རིག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་ཐམས་ཅད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཅན་ཡིན་པས། ཁམས་དང་ས་གང་ན་ཚོར་བ་ལྔ་པོ་གང་ཡོད་པ་དེ་དང་དེར་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཅན་ཞེས་ བྱའོ། །མ་རིག་པ་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པ་གང་ཡིན་པ་ཉོན་ཡིད་ཀྱི་འཁོར་ལས་ གཞན་པ་དེ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ན་བདེན་པ་ལ་རྨོངས་ནས་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་མི་དགའ་ བས་ཡིད་མི་བདེ་བ། འགག་ཁར་བཏང་སྙོམས་དང་མ

【現代漢語翻譯】 因為以歡喜和意識之輪來令人喜悅，所以是歡喜；因為以完全調伏的阿賴耶識的安樂來令人滿足，所以是安樂。（如是說：『何為歡喜？即依賴於已轉依之行相識的心之滿足、心之極喜、心之悅意、心之歡喜以及體驗安樂，屬於感受。何為安樂？即依賴於已轉依之阿賴耶識，對處所有益、處所滿足以及體驗，屬於感受。』）第四禪及以上則唯有舍受相應，別無其他。 如我慢的相應一樣，首先是壞聚見，其次是邊執見，再次是見取見，以及戒禁取見也是如此，因為是意地，所以在欲界有意識樂和舍受二者，在初禪和二禪有樂、意識樂和舍受三者，在三禪有樂和舍受二者，以上則唯有舍受相應。第五邪見是：在欲界，見到罪惡沒有果報，罪人感到意識樂；見到善業沒有果報，對善業感到後悔，感到不悅，臨終時與舍受相應。色界四禪和無色界，與所有感受相應，如前面對前四種見解的解釋一樣。 在上二界，雖無不善的邪見，但有異身異想等未被指明的邪見。一切見解皆為意地，故與苦樂的根識不相應。懷疑在欲界，因為沒有確定，所以沒有意樂，其自性是不悅，臨終時與舍受相應。對於懷疑較多的禪定者，因為有從禪定中產生的歡喜和安樂，所以在色界和無色界，與所有感受相應。混合的無明與所有煩惱相應，因此，在任何界和地有五種感受，就與該感受相應。不與其它煩惱混合的無明，即非煩惱意的眷屬，在欲界，因為對真理愚昧，不喜歡正確的佛法，所以感到不悅，臨終時與舍受相應。

【English Translation】 Because it delights with joy and the wheel of consciousness, it is joy; because it satisfies with the bliss of the thoroughly subdued Alaya consciousness, it is bliss. (As it is said: 'What is joy? It is the satisfaction of the mind, the extreme joy of the mind, the delight of the mind, the happiness of the mind, and the experience of bliss, which belong to feeling, based on the transformed consciousness. What is bliss? It is beneficial to the place, the satisfaction of the place, and the experience, which belong to feeling, based on the transformed Alaya consciousness.') Up to the fourth dhyana, it is only associated with equanimity, and there is nothing else. Like the association of pride, first is the view of the aggregates of destruction, then the view of holding to extremes, then the view of holding views as supreme, and the view of holding morality and asceticism as supreme is also the same. Because it is the mental plane, in the desire realm there are two: mental pleasure and equanimity; in the first and second dhyanas there are three: pleasure, mental pleasure, and equanimity; in the third dhyana there are two: pleasure and equanimity; above that, only equanimity is associated. The fifth wrong view is: in the desire realm, seeing that there is no result of sin, sinners feel mental pleasure; seeing that there is no result of virtue, regretting virtue and feeling displeasure, and being associated with equanimity at the time of death. The four dhyanas of the form realm and the formless realm are associated with whatever feeling there is, just as the previous explanation of the first four views. In the upper two realms, although there is no unwholesome wrong view, there are unspecified wrong views such as different bodies and different thoughts. All views are mental planes, so they are not associated with the root consciousness of suffering and pleasure. Doubt in the desire realm, because it is not certain, there is no intention, its nature is displeasure, and it is associated with equanimity at the time of death. For meditators who have a lot of doubt, because there is joy and bliss arising from samadhi, in the form and formless realms, it is associated with whatever feeling there is. Mixed ignorance is associated with all other afflictions, therefore, in whatever realm and ground there are five feelings, it is said to be associated with that feeling. Ignorance that is not mixed with other afflictions, that is, not a member of the afflicted mind, in the desire realm, because it is ignorant of the truth and does not like the correct Dharma, it feels displeasure, and is associated with equanimity at the time of death.

---

ཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །དེ་ཡན་ཆད་ ཁམས་གོང་མ་དག་ཏུ་ནི། ཡིད་ཀྱི་ས་བའི་ཚོར་བ་གང་ཡོད་པ་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། ། ཅིའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཞེ་ན། ཉོན་ མོངས་པའི་རྒྱུན་ཇེ་ཆུང་དུ་སོང་སྟེ་རྒྱུན་འཆད་ཀར་ཐ་མལ་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་འདུག་པ་ལ་ བརྟེན་ནས་ནུབ་ཅིང་འགག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསྡུ་བར། མཚུངས་ལྡན་དེ་དག་ཀྱང་ མི་འཆོལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆེ་ལོང་ཙམ་ཡིན་གྱི། རང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འཇུག་པས་ 1-515 ཞིབ་མོར་ཕྱེ་ན་འདོད་ཆགས་ཀྱང་འདོད་པ་ལས་བཟློག་པ་བྱུང་ན་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་ བདེ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཁོང་ཁྲོའང་དགྲ་སྡུག་བསྔལ་ན་དགའ་བདེ་དང་ལྡན་པ་དང་། འདུད་ པའི་ང་རྒྱལ་ཡིད་བདེ་དང་ལྡན་པ་དང་། ངན་འགྲོར་ངེས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེད་ན་ཡིད་བདེ་དང་ ལྡན་པ་དང་། བདེ་སྡུག་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ལ་དམིགས་པའི་ལྟ་བའང་བདེ་སྡུག་ལྡན་པ་ལ་སོགས་ པ་གསུངས་སོ། ། (གསུམ་པ།) རྣམ་ཤེས་གང་དང་མཚུངས་ལྡན་ལ། འདོད་ཆགས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ན་ འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཚོགས་དྲུག་གི་འཁོར་དུ་འབྱུང་བས་དེ་དག་དང་མཚུངས་པར་ ལྡན་ཞིང་། ཉོན་ཡིད་རྩི་ན་དེ་དང་ཡང་ལྡན་ནོ། །འདོད་ཆགས་ཇི་ལྟ་བར་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་མ་ རིག་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཚོགས་དྲུག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ནི་ སྣ་དང་ལྕེའི་རྣམ་ཤེས་མེད་པས། མིག་དང་རྣ་བ་དང་ལུས་དང་ཡིད་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ ཚོགས་བཞི་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ནི་གཟུགས་ཅན་གྱི་ རྣམ་ཤེས་ལྔ་མེད་པས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ཁོ་ན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། ། འདོད་ཆགས་ཇི་ལྟ་བར་མ་རིག་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཁམས་ན་རྣམ་ཤེས་བཞི་དང་ གཟུགས་མེད་ན་ཡིད་ཤེས་ཁོ་ན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །ང་རྒྱལ་ནི་བདག་གཞན་ལ་ འཇལ་བ་དང་། ལྟ་བ་ནི་ངེས་པར་རྟོག་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་ནི་ཡིན་མིན་དཔྱོད་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ ཡིན་ལ། དེ་དག་དབང་ཤེས་རྟོག་མེད་བེམ་པོའི་རྟེན་ཅན་གྱིས་མི་ནུས་པས། ཁམས་དང་ས་ ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་གཅིག་པུ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། ། (བཞི་པ།) དངོས་པོའི་ཡུལ་གང་ལ་འཇུག་ཚུལ་ནི། འདོད་ཆགས་ཡུལ་སྡུག་པ་དང་། ཁོང་ ཁྲོ་མི་སྡུག་པ་དང་། ང་རྒྱལ་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་འཇུག་པས། འདོད་པའི་ ཁམས་ན་དམིགས་བྱའི་དངོས་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་གོ། འདོད་པའི་ཁམས་ན་ 1-516 ཇི་ལྟ་བར། ཁོང་ཁྲོ་ལས་གཞན་གཉིས་པོ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ ན་ཡང་དེ་བཞིན་དངོས་པོའི་ཕྱོགས་རེ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་མ་རིག་པ་དང་ལྟ་བ་ དང་ཐེ་ཚོམ་ནི་ཁམས་དང་ས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་སྡུག་མི་སྡུག་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གྱ

【現代漢語翻譯】 也同樣具有。在更高的界中，與意的感受基礎上的覺受也同樣具有。 為什麼所有的煩惱都與舍受相應呢？因為煩惱的相續變得越來越小，相續趨於止息，通常處於舍的狀態，因此會消退和停止。總而言之，爲了使這些相應不混淆，這只是一個概括。如果詳細區分自己和他人的相續，如果貪慾與慾望相反，則與痛苦和不悅相關；如果憤怒使敵人痛苦，則與快樂相關；傲慢與快樂相關；如果對惡趣感到疑惑，則與快樂相關；以苦樂之蘊為對境的見解也與苦樂相關等等。 （三）與何種識相應？貪慾在欲界中，以六識聚的形式出現，因此與它們相應，如果計算上染污的意，也與之相應。如同貪慾一樣，憤怒和無明也同樣與六識相應。在色界中，由於沒有鼻識和舌識，因此與眼識、耳識、身識和意識這四識聚相應。在無色界中，由於沒有五種色法之識，因此只與意識聚相應。如同貪慾一樣，無明在色界中與四識相應，在無色界中只與意識相應。傲慢是衡量自己和他人，見解是確定地認識，疑惑是辨別是否，由於這些不能通過無分別的根識和有實體的所依來實現，因此在所有界和地中，只與意識聚相應。 （四）對境的事物如何運作？貪慾是對悅意的境，憤怒是對不悅意的境，傲慢是對圓滿的差別的境，因此在欲界中，只對所緣境的一個方面運作。如同在欲界中一樣，除了憤怒之外的兩者，在色界和無色界中也同樣只對事物的一個方面運作。其餘的無明、見解和疑惑，在所有界和地中，也對悅意和不悅意等的境運作。

【English Translation】 are also similarly possessed. In the higher realms, it is similarly possessed with the feeling based on the mind. Why are all afflictions associated with equanimity? Because the continuum of afflictions becomes smaller and smaller, and the continuum tends to cease, usually remaining in a state of equanimity, therefore it will wane and cease. In short, in order to prevent these correspondences from being confused, this is just a summary. If one distinguishes in detail the continuums of oneself and others, if desire is contrary to desire, it is associated with suffering and displeasure; if anger causes the enemy to suffer, it is associated with happiness; pride is associated with happiness; if one has doubts about the certainty of bad destinies, it is associated with happiness; the views that focus on the aggregates of pleasure and pain are also said to be associated with pleasure and pain, and so on. (3) With what consciousnesses are they associated? Desire, in the desire realm, arises as a retinue of the six aggregates of consciousness, and therefore is associated with them, and also with the afflicted mind. Just as desire is, so are anger and ignorance similarly associated with the six aggregates. In the form realm, since there are no nose and tongue consciousnesses, they are associated with the four aggregates of eye, ear, body, and mind consciousnesses. In the formless realm, since there are no five consciousnesses of form, they are associated only with the aggregate of mind consciousness. Just as desire is, so is ignorance similarly associated with the four consciousnesses in the form realm, and only with mind consciousness in the formless realm. Pride is the act of measuring oneself and others, views are the act of definitely cognizing, and doubt is the act of judging whether something is or is not. Since these cannot be accomplished by non-conceptual sense consciousnesses and substantial supports, they are associated only with the aggregate of mind consciousness in all realms and grounds. (4) How do they engage with objects? Desire engages with pleasant objects, anger with unpleasant objects, and pride with excellent distinctions. Therefore, in the desire realm, they engage with only one aspect of the object of focus. Just as in the desire realm, the two apart from anger similarly engage with one aspect of objects in the form and formless realms. The remaining ignorance, views, and doubt engage with objects such as pleasant and unpleasant in all realms and grounds.

---

ི་དངོས་ བོའམ་གཞི་མཐའ་དག་ལ་འཇུག་པའོ། ། ༈ སྡེའམ་རིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ། དགུ་པ་རིས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མདོར་བསྟན་ནི། ཉོན་མོངས་པའི་ཁྱད་པར་ཐམས་ཅད་ སྡེའམ་རིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདུ་བ་སྟེ། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་ མོངས་པ་ནི་སེམས་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཀུན་བརྟགས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་པའི་མཚན་ཉིད་ ཅན། ཐོས་བསམ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བ་དང་། སྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ ནི་སེམས་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བར་བྱེད་པ་ལྷན་སྐྱེས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཐ་ན་བྱ་ དང་རི་དྭགས་ལ་སོགས་ལའང་ཡོད་པའི་རང་འཁྲུངས་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་བརྒྱུད་ དེ་འོངས་པའོ། ། རྒྱས་བཤད་ལ། མཐོང་སྤང་ནི། འདོད་པའི་ཁམས་ན་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་ བར་བྱ་བ་དག་ནི་བཅུའོ། །ཞེས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ ཏུ་འཛིན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བཅུ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བས་བདག་དང་བདག་གི་བ་དང་། མཐར་འཛིན་གྱིས་རྟག་ཆད་དང་། ལོག་ལྟས་མེད་པའམ་དབང་ཕྱུག་གིས་བྱས་པ་ལ་སོགས་ པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱིས་མཐའ་གཉིས་སུ་འཛིན་པས་བཞི་ནི་དངོས་སུ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང་། མཆོག་འཛིན་གཉིས་ནི་ལྟ་བ་དང་སྤྱོད་པ་ངན་པ་ལ་མཆོག་དང་དག་བྱེད་དུ་འཛིན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་ནི་ལྟ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་། ང་རྒྱལ་ནི་ལྟ་བས་ཁེངས་པ་དང་། ཁོང་ཁྲོ་ ནི་མི་མཐུན་པའི་ལྟ་བ་སྡང་བས་ལྔ་ནི་ལོག་ཞུགས་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང་། དེ་དང་མཚུངས་ ལྡན་འདྲེས་པའི་མ་རིག་པ་དང་མ་འདྲེས་པའི་མ་རིག་པ་ནི་གནས་ལུགས་མི་ཤེས་པས་ 1-517 གཉིས་ཀ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བར་ཀུན་ འབྱུང་མཐོང་སྤང་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་བཅུ་དང་། འགོག་པ་ལ་བདག་གྲོལ་བ་དང་། གྲོལ་ ནས་རྟག་ཆད་དང་། དགྲ་བཅོམ་མེད་པ་དང་། ཐར་བ་གཞན་དུ་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་ དང་། ལམ་ལ་ཡང་དག་སྒོམ་པ་དང་། དེ་རྟག་ཆད་དང་། ལམ་མེད་པར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་ པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བཅུ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བཅུ་བཞི་ཡིན་ནོ། ། ཟག་མེད་འགོག་ལམ་ལ་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་དམིགས་པའི་དབང་གིས་ཕྲ་རྒྱས་ སུ་མི་འགྱུར་ཡང་། ལོག་རྟོག་གི་དབང་གིས་ཟག་བཅས་མཚུངས་ལྡན་ཉིད་ལས་ཕྲ་རྒྱས་སུ་ འགྱུར་བའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ཁོང་ཁྲོ་མེད་པས་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་མཐོང་བས་སྤང་བར་ བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དག་ནི་དགུའོ། །སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བར་ཀུན་ འབྱུང་མཐོང་སྤང་དགུ་དང་། འགོག་པ་མཐོང་སྤང་དགུ་དང་། ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་ བ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་དགུ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དགུ་བཞི་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ ཀྱི་ཁམས་ན་ཇི་ལྟ་བར་གཟུགས་མེད་པའ

【現代漢語翻譯】 或者包括所有基礎。 分類方式： 第九，如何通過類別來區分？簡而言之：如果從類別上區分所有煩惱的差別，可以歸納為兩種：見道所斷的煩惱，其特點是使心極度不安，是遍計所執（藏文：ཀུན་བརྟགས，梵文天城體：parikalpita，梵文羅馬擬音：parikalpita，漢語字面意思：分別假立）。它來源於錯誤的聽聞和思考。修道所斷的煩惱，其特點是使心極度不安，是俱生（藏文：ལྷན་སྐྱེས，梵文天城體：sahaja，梵文羅馬擬音：sahaja，漢語字面意思：與生俱來）的。甚至鳥類和野生動物等也具有這種與生俱來的、從無始輪迴中傳遞下來的煩惱。 詳細解釋：見道所斷的煩惱：在欲界，見苦所斷的煩惱有十種。即以苦諦為對境，產生顛倒執著的十種煩惱：有身見執著於我和我所；邊見執著于常斷二邊；邪見認為沒有因果或由自在天所造等；懷疑在兩種極端之間猶豫不決。這四種是直接的錯誤認知。戒禁取見和見取見，執著于錯誤的見解和行為，認為它們是殊勝的和具有凈化作用的。貪愛是隨順於這些見解的。我慢是因這些見解而產生的驕傲自滿。嗔恨是憎恨與這些見解不一致的觀點。這五種是隨順於邪見的錯誤認知。與這些邪見相應或不相應的無明，因為不瞭解實相，所以對兩者都產生錯誤的認知。見苦所斷的煩惱有十種，同樣，見集所斷的煩惱也有十種。見滅諦時，執著於我獲得解脫，解脫后是常或斷，沒有阿羅漢，以及在其他地方獲得永恒的解脫等等，也有十種。見道諦時，執著于正確的禪定，認為它是常或斷，或者認為沒有道等等，見道所斷的煩惱也有十種。這樣總共有四十種。 以無漏的滅道為對境的煩惱，雖然不會因為對境的原因而變得更細微，但會因為錯誤認知的原因，從有漏的相應法中變得更細微。在色界，因為沒有嗔恨，所以見苦所斷的煩惱有九種。見苦所斷的煩惱有九種，同樣，見集所斷的煩惱有九種，見滅所斷的煩惱有九種，見道所斷的煩惱也有九種。這樣總共有三十六種。在無色界也是如此。

【English Translation】 or include all the basis. Division by Categories: Ninth, how to distinguish by categories? In short: If all the differences of afflictions are divided by categories, they can be summarized into two types: Afflictions to be abandoned by the path of seeing, which are characterized by making the mind extremely uneasy and are imputed (Tibetan: ཀུན་བརྟགས, Sanskrit Devanagari: parikalpita, Sanskrit Romanization: parikalpita, Chinese literal meaning: conceptually fabricated). It originates from incorrect hearing and thinking. Afflictions to be abandoned by the path of meditation, which are characterized by making the mind extremely uneasy and are innate (Tibetan: ལྷན་སྐྱེས, Sanskrit Devanagari: sahaja, Sanskrit Romanization: sahaja, Chinese literal meaning: co-emergent). Even birds and wild animals have this innate affliction, which has been transmitted from beginningless samsara. Detailed explanation: Afflictions to be abandoned by the path of seeing: In the desire realm, there are ten afflictions to be abandoned by seeing suffering. That is, the ten afflictions that arise from inverted clinging to the truth of suffering: the view of the aggregates clinging to self and what belongs to self; the extreme view clinging to permanence and annihilation; the wrong view believing in no cause and effect or that it is created by Ishvara, etc.; doubt hesitating between two extremes. These four are direct wrong cognitions. Clinging to wrong ethics and discipline and clinging to views, clinging to wrong views and behaviors, considering them superior and purifying. Attachment is following these views. Pride is the arrogance arising from these views. Anger is hating views that are inconsistent with these views. These five are wrong cognitions that follow wrong views. Ignorance that is either associated or unassociated with these wrong views, because it does not understand reality, it has wrong cognitions about both. There are ten afflictions to be abandoned by seeing suffering, similarly, there are ten afflictions to be abandoned by seeing the origin. When seeing cessation, clinging to the self attaining liberation, whether it is permanent or annihilated after liberation, there is no Arhat, and attaining eternal liberation elsewhere, etc., there are also ten. When seeing the path, clinging to correct meditation, believing it to be permanent or annihilated, or believing there is no path, etc., there are also ten afflictions to be abandoned by the path of seeing. Thus, there are a total of forty. Afflictions that take the unpolluted cessation and path as their object, although they do not become more subtle due to the object, they become more subtle from the associated polluted dharmas due to wrong cognition. In the form realm, because there is no anger, there are nine afflictions to be abandoned by seeing suffering. There are nine afflictions to be abandoned by seeing suffering, similarly, there are nine afflictions to be abandoned by seeing the origin, nine afflictions to be abandoned by seeing cessation, and nine afflictions to be abandoned by seeing the path. Thus, there are a total of thirty-six. It is the same in the formless realm.

---

ི་ཁམས་ན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་བཞི་ལ་ཉོན་ མོངས་པ་དགུས་ལོག་པར་བཟུང་བའི་མཐོང་སྤང་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་སྟེ། ཁམས་གསུམ་གྱི་ མཐོང་སྤང་དེ་དག་མདོར་བསྡུ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆ་བརྒྱ་རྩ་བཅུ་གཉིས་ནི་ བདེན་པ་བཞིའི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་རིས་ སོ། །བསྡུ་བར། ལྟ་བ་དང་པོ་གཉིས་བདེན་པ་ཕྱི་མ་གསུམ་ལ་མི་འཇུག་པར་གསུངས་པ་ ནི་རགས་པའི་རྣམ་གཞག་ཡིན་ལ། མཛོད་དུ། (དེར་མ་ཟད་) ཚུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་ཡང་ བར་པ་གཉིས་ལ་མི་འཇུག་པར་བཤད་པ་ནི་གྲུབ་མཐའ་ཐ་དད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཞིང་ འགོག་ལམ་ཟག་མེད་ཁམས་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་ནི། ཁམས་གསུམ་གྱིས་ཟག་བཅས་འགགས་པ་ལ་ (ཁམས་གསུམ་)དེ་དག་གིས་འགོག་པ་དང་། དེའི་ཐབས་ལ་(ཁམས་གསུམ་)དེ་དག་གི་ལམ་ཞེས་ 1-518 བརྗོད་པའོ། །སྒོམ་སྤང་ནི། ཐེ་ཚོམ་དང་ལྟ་བ་ཕྱི་མ་གསུམ་ཀུན་བརྟགས་ཁོ་ན་ཡིན་པས་མ་ གཏོགས་པར། འདོད་པའི་ཁམས་ན་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལྷན་སྐྱེས་ནི་མཐོང་ལམ་སྐྱེས་ཀྱང་གང་ལ་བརྟེན་ནས་འཕགས་པ་ ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་འབྱུང་བ་སྟེ། མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་ཕྲན་ཅན་ཁོ་ བོས་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་འདི་དག་ལ་བདག་གམ་བདག་གིར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་མོད་ ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་འདི་དག་ལ་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང་། ངའོ་སྙམ་ པའི་འདུན་པ་དང་། ངའོ་སྙམ་པའི་བག་ལ་ཉལ་མ་སྤངས་སོ། །ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་སོ། །མ་ བཀག་གོ། མཐའ་མེད་པར་མ་བྱས་སོ་ཞེས་པ་དང་། རྣམ་འགྲེལ་དུ། བདེ་བར་གྱུར་པའམ་ སྡུག་བསྔལ་བར། པ། མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་འདོད་པ་ན། །ངའོ་སྙམ་པའི་བློ་གང་དེ། །སེམས་ཅན་ ལ་ལྟ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས། །ཞེས་པ་ལྟར། དཔེར་ན་(མ་མས་བུ་ཆུང་གི་)གོས་ཀྱི་དྲི་མ་(བུམ་ཆུ་ལ་སོགས་ པས་)བཀྲུས་ཀྱང་དྲི་མནམས་པའི་བག་སྤོས་ཀྱི་བསལ་དགོས་པ་བཞིན་དུ། (ཉོན་མོངས་པ་)ཀུན་ བརྟགས་ཀྱི་ཆ་(སྔར་)མཐོང་ལམ་གྱིས་སྤངས་ཀྱང་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཆ་སྒོམ་ལམ་གྱིས་སྤང་དགོས་ པ་དང་། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ནི་བདེན་པ་མཐོང་བ་རྣམས་ལའང་ངའི་ བདག་གང་ཡིན་ཞེས་ཡི་ཆད་ནས་མྱང་འདས་ལས་ཡིད་ཕྱིར་ལྡོག་པར་བྱེད་པ་གཙོ་ཆེར་ཆད་ ལྟས་བསྡུས་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་། ང་རྒྱལ་དང་། མ་རིག་པ་སྟེ་བཞི་ ཡང་ལྟ་བ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆ་རྣམས་མ་གཏོགས་པར། ཡུལ་ལ་ལོག་ པར་ཞུགས་པ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཆར་གྱུར་བའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པས་དེ་ མ་གཏོགས་པ་སྒོམ་སྤང་ཉོན་མོངས་པ་ལྔའོ། ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ཇི་ལྟ་བར་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ལྔ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་གྱི་སྒོམ་སྤ

【現代漢語翻譯】 同樣，在色界中，對於四聖諦，有九種煩惱以邪見執取，形成三十六種見道所斷。總而言之，三界中見道所斷的煩惱，即一百一十二種遍計所執的部分，是由於如實見到四聖諦的法性而應斷除的煩惱之類。歸納而言，前兩種見解不適用於後三種真諦，這是一種粗略的分類。在《俱舍論》中，（不僅如此）也說持戒和勝解也不適用于中間兩種真諦，這是基於不同宗派的觀點。以無漏界區分滅道二諦是指，三界以有漏之法止息，而以（三界之法）來止息它們，並稱其方法為（三界之法）之道。 修道所斷是指，除了懷疑和后三種見解完全是遍計所執之外，在欲界中，有六種煩惱是通過修習而斷除的，即俱生我見，即使生起見道，也會導致聲聞阿羅漢生起『我』的傲慢。如經中所說：『具壽小路，我雖不於此取蘊見有我或我所，然我對取蘊，有『我』慢，有『我』欲，有『我』隨眠未斷、未遍知、未遣除、未令滅盡。』以及《釋量論》中說：『於樂或於苦，不欲令成彼，于彼生我執，有生諸有情。』就像（母親洗滌孩子的）衣服上的污垢（用水等）洗凈后，還需要用香去除氣味一樣，（煩惱）遍計所執的部分（之前）通過見道斷除后，還需要通過修道斷除俱生的部分。執持邊見的俱生部分，即使是見到真諦的人，也會因為絕望而從涅槃中退轉，主要是被斷見所攝持。貪慾、嗔恚、我慢和無明這四種，除了以邪見入于見道的遍計所執部分外，以對境的邪見而成為俱生的部分。在色界中，由於沒有嗔恚，所以除了嗔恚之外，有五種修道所斷的煩惱。 正如在色界一樣，在無色界中也是如此，有五種修道所斷的煩惱。三界的修道所斷...

【English Translation】 Similarly, in the Realm of Form, regarding the Four Noble Truths, there are nine afflictions that are wrongly grasped by wrong views, forming thirty-six that are abandoned by the path of seeing. In summary, the afflictions to be abandoned by the path of seeing in the three realms, namely the one hundred and twelve parts of conceptual imputation, are the kinds of afflictions that should be abandoned by directly seeing the nature of the Four Noble Truths. To summarize, it is said that the first two views do not apply to the latter three truths, which is a rough classification. In the Abhidharmakosha, it is also explained that (not only that) adherence to vows and supreme faith also do not apply to the middle two truths, which is based on the views of different schools. Distinguishing cessation and the path by the uncontaminated realm means that the three realms are stopped by contaminated things, and they are stopped by (the things of the three realms), and the method is called the path of (the things of the three realms). The afflictions to be abandoned by meditation are: except for doubt and the latter three views, which are only conceptually imputed, in the Desire Realm, there are six afflictions to be abandoned by meditation, namely the innate view of the aggregates, which, even when the path of seeing arises, causes pride to arise in the noble Hearers, thinking 'I am'. As it says in the sutra: 'The venerable Purna, although I do not see these aggregates of grasping as self or belonging to self, yet regarding these aggregates of grasping, there is the pride of 'I am', the desire of 'I am', and the latent tendencies of 'I am' that have not been abandoned, not fully understood, not prevented, not made endless.' And in the Pramanavarttika it says: 'In happiness or in suffering, not wanting it to become that, in that arises the ego-grasping, there are sentient beings.' Just as (when a mother washes her young child's) clothes, even if the stain is washed away (with water, etc.), the smell must be removed with perfume, so too, (the afflictions) the conceptually imputed part (previously) abandoned by the path of seeing, the innate part must be abandoned by the path of meditation. The innate part of clinging to extremes, even those who have seen the truth, will turn away from nirvana out of despair, mainly gathered by nihilistic views. Greed, hatred, pride, and ignorance, these four, except for the conceptually imputed parts that enter the path of seeing with wrong views, become innate parts due to wrong views of the object. In the Realm of Form, since there is no hatred, except for that, there are five afflictions to be abandoned by meditation. Just as in the Realm of Form, so too in the Formless Realm, there are five afflictions to be abandoned by meditation. The afflictions to be abandoned by meditation in the three realms...

---

ང་དེ་དག་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་མདོར་བསྡུ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ 1-519 ཆ་བཅུ་དྲུག་ནི་ཆོས་ཉིད་མཐོང་ཟིན་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་རིས་ སོ། །དེ་རྣམ་པ་(དགུ་)དང་ཆེ་འབྲིང་(དགུ་)གིས་ཕྱེ་ན་(འདོད་པར་)ཁོང་ཁྲོ་དགུ་དང་། གཞན་ལྔ་ ལ་(ས་དགུ་པོར་དགུ་དགུ་)བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་པ་རེ་རེ་སྟེ་བཞི་བརྒྱ་དང་བཅུ་བཞིར་ཡང་འགྱུར་རོ། ། མཛོད་དུ། ལྟ་བ་གཉིས་སྒོམ་སྤང་དུ་མ་བཤད་པ་ནི་དེ་གཉིས་ལྷན་སྐྱེས་མི་སྲིད་པའི་གྲུབ་ མཐའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ལ། བསྡུ་བར་ཡང་རགས་པའི་རྣམ་གཞག་ལ་མ་བཤད་ཀྱང་། ཕྲ་བའི་རྣམ་གཞག་ལ་ལྷན་སྐྱེས་ཐམས་ཅད་སྒོམ་སྤང་དུ་གསུངས་ཤིང་། དེ་གཉིས་ལ་ལྷན་ སྐྱེས་ཀྱང་བཤད་པས། སའི་དངོས་གཞི་དང་མཐུན་པར་དྲུག་ཅར་སྒོམ་སྤང་དུ་བཞེད་དོ། །དེ་ དག་ཀྱང་གཙོ་ཆེར་ཐེག་པ་ཐུན་མོང་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལུགས་ལ་ ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་མཐོང་སྤང་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་སྒོམ་སྤང་ཞེས་ ཀྱང་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། ། ༈ སྤོང་བའི་ཚུལ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་འབྱུང་གཏན་ལ་འབེབས་པར་བལྟ་བ། བཅུ་པ་སྤོང་བས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མདོར་བསྟན་ནི། ཐབས་ཚུལ་ ཇི་ལྟར་སྤོང་བ་དང་། གཉེན་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཅི་འདྲ་བས་སྤོང་བ་དང་། སྤང་བྱ་གང་ཞིག་ས་ བོན་གང་ལ་སྤོང་བའོ། །རྒྱས་བཤད་ལའང་དེ་ལྟར་གསུམ་གྱི་དང་པོ་ཇི་ལྟར་སྤོང་ཞེ་ན། དབྱེ་བ་ནི། གནས་ལུགས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་པ་དང་། མ་ སྐྱེས་པའི་གཉེན་པོ་རྙེད་པས་སོ་ངོ་བོ་ལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། ནད་སེལ་བ་ལྟར་ཉོན་ མོངས་པ་དེ་སྐྱེ་བའི་གཞིའམ་རྒྱུའི་དངོས་པོ་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་བག་ཆགས་མ་སྤངས་པ་ལ་ སོགས་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་། ངོ་བོའམ་མཚན་ཉིད་སེམས་རྒྱུན་ཀུན་ནས་ཉོན་ མོངས་ཤིང་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་། (རྒྱན་དུ།)ཉོན་མོངས་རྣམས་ ཀྱིས་བདག་འཇོམས་སེམས་ཅན་འཇོམས་ཤིང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཇོམས། །ཉམས་བཅས་རྙེད་ པ་དམན་ཞིང་སྲུང་དང་དེ་བཞིན་སྟོན་པས་སྨད། །རྩོད་བཅས་མི་སྙན་དེ་ནི་གཞན་དུ་མི་ཁོམ་ རྣམས་སུ་སྐྱེ། །ཐོབ་དང་མ་ཐོབ་ཉམས་པས་ཡིད་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་ཐོབ། །ཅེས་པ་ལྟར་ 1-520 དེ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲས་བུའམ་ཉེས་དམིགས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། ། (གཉིས་པ།) ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་གང་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མངོན་ གྱུར་དུ་འབྱུང་བར་གྱུར་པ་དང་དུ་མི་ལེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤོང་བའོ། །གཉེན་པོ་རྙེད་པ་གང་ཞེ་ ན། ཉོན་མོངས་སྔར་མ་སྐྱེས་པ་ཕྱིས་ཀྱང་མི་འབྱུང་ཞིང་ས་བོན་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཉེན་ པོ་ལམ་ཟག་མེད་རྙེད་ནས་སྒོམ་པ་གང་ཡིན་པའོ། ། གཉིས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་

【現代漢語翻譯】 簡而言之，從本質上講，與生俱來的煩惱的十六個部分是那些通過見道和修道需要斷除的煩惱。如果將它們分為九品（九）和上中下（九），那麼（在欲界）有九種憤怒，而對於其他五種煩惱（在九地中，每個都有九九）各有八十一種，總共變為四百一十四種。 在《俱舍論》中，沒有說兩種見是修道所斷，這是因為它們不可能與生俱來，這是宗義的觀點。即使在總結中，雖然沒有提到粗略的方面，但在精細的方面，所有與生俱來的煩惱都被認為是修道所斷。並且，對於這兩種見，也說了有與生俱來的情況。因此，與《本地分》相一致，認為六種都是修道所斷。這些主要是從共同乘的角度來說的，而在大乘的觀點中，煩惱障被解釋為見道所斷，而所知障被解釋為修道所斷。 爲了確定煩惱的生起，也需要觀察斷除的方式。如何通過斷除來斷除第十品呢？簡要說明是：斷除的方法，對治的作意，以及斷除的對象和種子。詳細解釋也分為三個部分，首先是如何斷除？ 區分是：完全瞭解其狀態，完全斷除已生起的，以及獲得未生起的對治。什麼是完全瞭解其本質呢？就像治療疾病一樣，完全瞭解煩惱生起的基礎或原因，如前所述，未斷除習氣等三種情況；完全瞭解其本質或特徵，即心相續被煩惱染污且未完全寂靜；（《寶鬘論》中說：）『煩惱摧毀自我，摧毀眾生，摧毀戒律。伴隨衰損，所得減少，受到守護和導師的譴責。伴隨爭論，不受歡迎，轉生到不自由之處。獲得和未獲得的衰損，心中獲得巨大的痛苦。』就像這樣，完全瞭解由煩惱產生的後果或過患。 （第二，）什麼是完全斷除呢？通過這樣的瞭解，以不接受煩惱顯現的方式來斷除它。什麼是獲得對治呢？爲了使先前未生起的煩惱將來也不生起，並且爲了斷除其種子，獲得無漏之道並進行修持，這就是獲得對治。 第二，作意。

【English Translation】 In short, essentially, the sixteen parts of innate afflictions are those afflictions that need to be abandoned through the path of seeing and the path of meditation. If they are divided into nine grades (nine) and superior, medium, and inferior (nine), then (in the desire realm) there are nine types of anger, and for the other five afflictions (in the nine grounds, each has nine nines) there are eighty-one each, totaling four hundred and fourteen. In the Abhidharmakośa, it is not said that the two views are to be abandoned by meditation because it is impossible for them to be innate, which is the view of the philosophical system. Even in the summary, although the coarse aspects are not mentioned, in the subtle aspects, all innate afflictions are considered to be abandoned by meditation. And, for these two views, it is also said that there are innate cases. Therefore, in accordance with the Grounds of Reality, it is held that all six are to be abandoned by meditation. These are mainly from the perspective of the common vehicle, while in the view of the Great Vehicle, the obscurations of afflictions are explained as being abandoned by the path of seeing, and the obscurations of knowledge are explained as being abandoned by the path of meditation. In order to determine the arising of afflictions, it is also necessary to observe the manner of abandonment. How does one abandon the tenth chapter through abandonment? The brief explanation is: the method of abandonment, the mental engagement of the antidote, and the object and seed to be abandoned. The detailed explanation is also divided into three parts, the first of which is how to abandon? The distinction is: fully understanding the state, fully abandoning what has arisen, and obtaining the antidote to what has not arisen. What is fully understanding the essence? Just like curing a disease, fully understanding the basis or cause of the arising of afflictions, as mentioned earlier, the three situations such as not abandoning habitual tendencies; fully understanding its essence or characteristics, that is, the mind stream is defiled by afflictions and not completely pacified; (As said in the Garland of Jewels:) 'Afflictions destroy the self, destroy sentient beings, destroy discipline. Accompanied by decline, gains decrease, condemned by protectors and teachers. Accompanied by disputes, unwelcome, reborn in places of no freedom. The decline of what is obtained and not obtained, in the mind obtains great suffering.' Like this, fully understanding the consequences or faults arising from afflictions. (Second,) What is complete abandonment? Through such understanding, abandoning it in a way that does not accept the manifestation of afflictions. What is obtaining the antidote? In order to prevent afflictions that have not previously arisen from arising in the future, and in order to abandon their seeds, obtaining the stainless path and practicing it, this is obtaining the antidote. Second, mental engagement.

---

པ་ཅི་འདྲ་བས་སྤོང་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཐ་ དད་མེད་པར་འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པས་སྤོང་སྟེ། དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་ མཚན་ཉིད་གཅིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པས་སྤོང་ན་མི་རྟག་པ་ ལ་སོགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་ཞེ་ན། དེ་དག་གིས་དངོས་སུ་མི་སྤོང་ཡང་། མདོ་ལས། གང་ མི་རྟག་པ་དེ་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །གང་སྡུག་བསྔལ་བ་དེ་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་པ་ལྟར་མི་རྟག་ པའི་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ལྷག་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་ལ་ རིམ་གྱིས་འཇུག་ཅིང་དེ་ཐོབ་བར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཡིན་པ་དེའི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའོ། །ཞེས་པ་ སྟེ། (རྣམ་འགྲེལ་དུ།)སྟོང་ཉིད་ལྟ་བས་གྲོལ་བར་འགྱུར། །སྒོམ་པ་ལྷག་མ་དེ་དོན་ཡིན། །ཞེས་པ་ དང་། (སྤྱོད་འཇུག་ཏུ།)ཡན་ལག་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི། །ཐུབ་པས་ཤེས་རབ་དོན་དུ་གསུངས། ། ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །(འགྲེལ་བར།)དེས་ན་བདག་མེད་ཤེས་པ་ནི་དེ་བས་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ མེད་པས་ཤེས་པ་བླ་ན་མེད་པ་དང་། སླར་ལ་མངོན་ཤེས་མྱུར་བ་ལམ་བླ་ན་མེད་པ་དང་། མི་ འཁྲུག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམ་གྲོལ་བླ་ན་མེད་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱང་མཐོང་ལམ་དང་སྒོམ་ ལམ་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་ལ་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བར་གསུངས་སོ། ། གསུམ་པ་གང་ཞིག་གང་ལ་སྤོང་ཞེ་ན། (གསུམ་ལས་དང་པོ།)མངོན་གྱུར་སྤོང་བ་མིན་ཚུལ་ ནི། ཉོན་མོངས་མངོན་གྱུར་འདས་པ་ནི་འགགས་ནས་སྤང་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྤོང་བ་མ་ཡིན་ 1-521 ནོ། །མ་འོངས་པ་ནི་མ་བྱུང་ཞིང་མ་སྐྱེས་པ་ལ་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྤོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ད་ལྟར་ འབྱུང་བ་ནི་གཉེན་པོ་ལམ་དང་དུས་མཉམ་དུ་ཤེས་རྒྱུད་གཅིག་ལ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སྤོང་བ་ མ་ཡིན་ནོ། ། (གཉིས་པ།) ས་བོན་ཇི་ལྟར་སྤོང་ཚུལ་ནི། མངོན་གྱུར་ལས་མི་སྤོང་བ་འོན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་ པའི་གནས་ངན་ལེན་ས་བོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་སྤོང་ངོ་། །དེའང་མཐོང་སྤང་དང་སྒོམ་སྤང་ གི་ས་བོན་ནམ་གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྣམ་པ་གང་གི་གཉེན་པོ་མཐོང་ལམ་དང་སྒོམ་ལམ་གང་ བྱུང་ན། གཉེན་པོའི་རྣམ་པ་མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལྟ་བུ་དང་སྒོམ་ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ ལ་སོགས་པ་དེ་འབྱུང་བ་དང་། སྤང་བྱ་གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྣམ་པར་རང་གི་རང་གི་ངོ་སྐལ་ (སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་ཀྱི་སྤང་བྱ་དང་སྒོམ་སྤང་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་)དེ་དག་འགོག་པ་ནི་དུས་མཉམ་པས་སྐྱེ་ འགག་མགོ་མཉམ་སྟེ་དཔེར་ན་སྣང་བ་དང་མུན་པ་དག་རིམ་པ་ལྟར་འབྱུང་བ་དང་འགགས་ པ་དུས་མཉམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། ། (གསུམ་པ།) སྤངས་པའི་སྐབས་དོན་བསྟན་པ་ནི། ཉོན་མོངས་པའི་གནས་ངན་ལེན་ས་བོན་ གྱི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བས་རྒྱུ་ཟད་པའི་ཕྱིར། རྐྱེན་དང་ཕྲད་ཀྱང་མ་འོངས་པ་ན་དེའི་འབྲས་བུ་ ཉོན་མོངས་པ་མངོན

【現代漢語翻譯】 以何種方式斷除煩惱呢？ 專注于所有法共有的、無差別的融合狀態來斷除。 也就是說，專注于『一切法皆無我，具有同一體性』的意念。 如果通過這種方式理解而斷除煩惱，那麼為什麼還要講說無常等法呢？ 雖然無常等法不能直接斷除煩惱，但正如經中所說：『凡是無常的，就是痛苦的；凡是痛苦的，就是無我的。』 像這樣，無常等其他法相，都是逐漸進入無我之相，併成為證得無我之相的方法，是對治煩惱的方便。 如《釋量論》所說：『以空性見解脫，其餘禪定為彼義。』 又如《入菩薩行論》所說：『此等一切支分， 佛為智慧故宣說。』 如《釋論》所說：『因此，通達無我是最殊勝的智慧，是無上的智慧； 迅速獲得現證，是無上的道； 不迷惑的解脫，是無上的解脫。』 這些也分別在見道、修道和無學道中逐漸顯現。 第三，斷除什麼，又在什麼基礎上斷除呢？ （三者中的第一個）顯現的煩惱不能被斷除，因為已經過去的顯現煩惱已經止息，沒有必要再去斷除。 未來的煩惱尚未產生和出現，沒有自性，因此也不能被斷除。 現在產生的煩惱，由於對治道與煩惱不能同時存在於一個相續中，因此也不能被斷除。 （第二個）如何斷除種子呢？ 雖然不能斷除顯現的煩惱，但是可以斷除煩惱的潛在習氣種子。 也就是說，無論是見道所斷還是修道所斷的種子或潛在習氣，一旦生起對治道——無論是見道還是修道，當對治道的相狀，如見道最初的剎那，或修道極小的部分等生起時，所斷的潛在習氣的相狀，各自的本分（如苦法忍所斷和修道所斷最大的部分），都會同時止息，生起和止滅同時發生，就像光明和黑暗依次出現和消失是同時的一樣。 （第三個）闡述斷除的意義： 由於脫離了煩惱的潛在習氣種子，斷除了因，即使遇到緣，未來也不會產生煩惱的果。

【English Translation】 In what way does one abandon? By focusing on the undifferentiated blending of the general characteristics of all dharmas. That is, by focusing on the thought that 'all dharmas are without self, having one nature.' If one abandons through knowing in this way, why are impermanence and so forth taught? Although they do not directly abandon, as it says in the sutra: 'Whatever is impermanent is suffering; whatever is suffering is without self.' Like that, whatever other aspects there are, such as the aspect of impermanence, gradually enter into the aspect of selflessness, and are a means of attaining it, a thorough training in that. As it says in (the Pramāṇavārttika): 'One is liberated by the view of emptiness; the remaining meditations are for that purpose.' And as it says in (the Bodhicaryāvatāra): 'All these limbs, the Sage has spoken for the sake of wisdom.' As it says in (the commentary): 'Therefore, knowing selflessness is the supreme wisdom, there is no wisdom higher than that; quickly attaining direct perception is the supreme path; liberation without confusion is the supreme liberation.' These also gradually appear in the path of seeing, the path of meditation, and the path of no more learning. Third, what is abandoned, and on what basis is it abandoned? (First of the three) The way in which manifest afflictions are not abandoned: Manifest afflictions that have passed are not abandoned because they have ceased and there is nothing to abandon. Future afflictions are not abandoned because they have not yet arisen and have no essence. Present afflictions are not abandoned because the antidote path and the affliction cannot occur simultaneously in the same mindstream. (Second) How the seeds are abandoned: Although manifest afflictions are not abandoned, one does abandon from the latent seeds of afflictions. That is, whichever antidote path arises, whether it is a seed or latent habit to be abandoned by the path of seeing or the path of meditation, when the aspect of the antidote, such as the first moment of the path of seeing or the smallest part of the path of meditation, arises, the aspects of the latent habit to be abandoned, each of their own share (such as what is to be abandoned by the suffering-dharma-acceptance and the greatest of what is to be abandoned by meditation), cease simultaneously, arising and ceasing at the same time, just as light and darkness occur and disappear in sequence at the same time. (Third) Showing the meaning of what has been abandoned: Because one is separated from the aspect of the latent seeds of afflictions, and the cause is exhausted, even if one encounters conditions, the fruit of afflictions will not manifest in the future.

---

་གྱུར་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་གནས་པ་དེ་ནི་སྤང་བའོ་ཞེས་པ་སྟེ། (རྣམ་ འགྲེལ་དུ།)བདག་ལྟའི་ས་བོན་སྤང་བའི་ཕྱིར། །སླར་མི་ཟློག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ ལས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་། ལས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་ལ། ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ལས་གང་ཞེ་ན། གཉིས་དང་ ལྔའི་དབྱེ་བ་མདོར་བསྟན། གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྒྱས་པར་བཤད་པ། མདོ་དང་སྦྱར་ཏེ་ཤིན་ཏུ་ རྒྱས་བཤད་དོ། ། ༈ གཉིས་དང་ལྔའི་དབྱེ་བ་མདོར་བསྟན་པ། དང་པོ་ནི། མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་སེམས་པ་ལས་སུ་ང་སྨྲ་སྟེ། བསམ་པ་ཡང་ངོ་ཞེས་ གསུངས་པ་ལྟར་སེམས་པ་ཡིད་ཁོ་ནའི་ལས་དང་། དེས་བསྐྱེད་པའི་བསམ་པ་ལུས་དང་ངག་ 1-522 དང་ཡིད་གསུམ་ཀའི་ལས་ཏེ། གཉིས་པོ་དེས་ལས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་གི་མཚན་ཉིད་དམ་རང་ བཞིན་ཐམས་ཅད་མདོར་བསྡུས་པའོ། །མཛོད་དུ། ལས་ལས་འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་སྐྱེས། ། དེ་ནི་སེམས་པ་དང་དེས་བྱས། །སེམས་པ་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡིན་ཏེ། །དེས་བསྐྱེད་ངག་དང་ལུས་ ཀྱི་ལས། །ཞེས་ཀྱང་བཤད་ལ། ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་ནི། (འདི་དང་འདིས་འགྲོ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས།)ཡང་ དག་པར་འཛིན་པའི་སེམས་པ་དང་། (བྱ་མི་བྱ་དཔྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པ།)ངེས་པའི་སེམས་པ་དང་། (ངེས་ ནས་བྱ་བའི་ཚེ།)ལུས་ངག་བསྐུལ་བའི་སེམས་པ་གསུམ་ལས། (འདི་དང་འདིས་འགྲོ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་སེམས་ པ་འགྲོ་བའི་དང་། འདི་བྱ་འདི་མི་བྱ་ཞེས་དཔྱོད་པར་ཞུགས་པ་ངེས་པའི་དང་། ངེས་ནས་བྱ་བའི་ཚེ་སེམས་པ་གཡོ་བྱེད་ཀྱི་སེམས་ པ་གསུམ་ལས།)དང་པོ་གཉིས་སེམས་པའི་ལས་དང་། ཕྱི་མ་བསམ་པའི་ལས་སོ་ཞེས་གསུངས་ ཏེ། ལས་སྒྲུབ་པའི་རིགས་དང་ཡང་མཐུན་པའོ། ། ཡང་ལས་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། མིག་གིས་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའི་ལས་ དང་། སས་རྟེན་བྱེད་པ་དང་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པའི་ལས་ དང་། བསམ་པ་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་བྱ་བ་རྩོལ་བའི་ལས་དང་། གསེར་གྱི་དངོས་ པོ་རྒྱན་དུ་བསྒྱུར་བ་(དང་བསྔོ་བས་དགེ་བ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྒྱུར་བ་)ལ་སོགས་པ་བསྒྱུར་བའི་ལས་དང་། འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་མྱང་འདས་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པའི་ལས་སོ། །སེམས་པ་དང་ བསམ་པའི་ལས་ཀྱི་སྐབས་འདིར་ནི། བྱེད་པ་དང་ཐོབ་པའི་ལས་ཀྱང་ཡོད་མོད་ཀྱི་ཕལ་ཆེར་ རྩོལ་བའི་ལས་སུ་འདོད་དོ། ། ༈ གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྒྱས་པར་བཤད་པ། (གཉིས་པ།) རྒྱས་བཤད་ལ་གཉིས་ཀྱི། (དང་པོ།)སེམས་པའི་ལས་གང་ཞེ་ན། (གཉིས་ལས་དང་ པོ།)ངོ་བོ་ནི། སེམས་བྱ་བ་ལ་བསྐུལ་ཞིང་གཡོ་བར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཏེ། (གཉིས་པ།)དབྱེ་བ་ནི་འདོད་ཁམས་ཀྱི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་དང་། མི་དགེ་ བ་གང་ཡིན་པ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་དང་། ཁམས་གོང་མ་དག་གི་དགེ་བ་(སྲིད་རྩེའི་ 1-5

【現代漢語翻譯】 那安住于『轉變』和『不生』之法性中的狀態，被稱為『捨棄』。正如《釋量論》中所說：『爲了捨棄我見之種子，故不再返回。』 業之集起： 關於業之集起，因煩惱而產生的業是什麼呢？簡要地闡述了二種和五種的差別，詳細地解釋了二種的特點，並結合經文進行了非常詳細的解釋。 簡要地闡述二種和五種的差別： 首先，如經文所說：『諸比丘，我說心是業，思是業。』因此，心只是意之業，而由心所生的思是身、語、意三者之業。這二者概括了業之集起的所有特徵或自性。如《俱舍論》所說：『由業生起世間種種，彼即是心及心所造。心是意之業，彼所生是語和身之業。』耶謝謝年（Yéshé Shényen，智慧友）說：『正確執取的意念，參與辨別應做不應做的意念，以及決定后驅使身語的意念。』這三種意念中，前兩種是心之業，后一種是思之業。這與成就業的分類也是一致的。 此外，業有五種：眼看色等是『所緣之業』，地作所依等是『作用之業』，以思為先導的身語意之行為是『勤作之業』，將黃金變成飾品（以及通過迴向將善根轉為菩提）等是『轉變之業』，通過聖道獲得涅槃等是『獲得之業』。在心和思的業的語境中，雖然也有作用之業和獲得之業，但通常被認為是勤作之業。 詳細解釋二種的特點： （第二，）詳細解釋二種：（第一，）心之業是什麼呢？（二種中的第一種，）其自性是：驅使心去行動，並使其顯現出運作，這是意之業。（第二，）分類是：欲界的所有善業是福德之業，所有不善業是非福德之業，上界的所有善業（有頂的）

【English Translation】 That state of abiding in the Dharma nature of 'transformation' and 'non-arising' is called 'abandonment'. As it says in the Pramanavarttika (Commentary on Valid Cognition): 'In order to abandon the seed of the view of self, one does not return again.' The Arising of Karma: Regarding the arising of karma, what is the karma that arises due to afflictions? Briefly explaining the distinction between two and five types, elaborating on the characteristics of the two types, and explaining in great detail by combining with the sutras. Briefly Explaining the Distinction Between Two and Five Types: First, as the sutra says: 'Monks, I say that mind is karma, and thought is karma.' Therefore, mind is only the karma of the mind, and the thought that arises from the mind is the karma of body, speech, and mind. These two summarize all the characteristics or nature of the arising of karma. As the Abhidharmakosha says: 'From karma arises the variety of the world, that is mind and what is made by it. Mind is the karma of the mind, and what arises from it is the karma of speech and body.' Yeshe Shenyen (Jñanamitra, Spiritual Friend of Wisdom) said: 'The mind that correctly grasps, the mind that engages in discerning what should and should not be done, and the mind that motivates body and speech after deciding.' Among these three minds, the first two are the karma of the mind, and the latter is the karma of thought. This is also consistent with the classification of accomplishing karma. Furthermore, there are five types of karma: seeing forms with the eyes, etc., is the 'karma of object'; the earth acting as a support, etc., is the 'karma of function'; the actions of body, speech, and mind preceded by thought are the 'karma of effort'; transforming gold into ornaments (and transforming merit into enlightenment through dedication), etc., is the 'karma of transformation'; and attaining nirvana through the noble path, etc., is the 'karma of attainment'. In the context of the karma of mind and thought, although there are also karmas of function and attainment, they are generally considered to be karmas of effort. Elaborating on the Characteristics of the Two Types: (Second,) Elaborating on the two types: (First,) What is the karma of the mind? (The first of the two,) Its nature is: motivating the mind to act and making it manifest its operation, this is the karma of the mind. (Second,) The classification is: all virtuous karmas of the desire realm are karmas of merit, all non-virtuous karmas are karmas of non-merit, and all virtuous karmas of the upper realms (the peak of existence)

---

23 སྐྱོན་གྱིས།)མི་གཡོ་བའི་ལས་ཞེས་བྱའོ། ། གཉིས་པ་བསམ་པའི་ལས་གང་ཞེ་ན། (གསུམ་ལས་དང་པོ།)རྟེན་དང་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་མདོར་ བསྟན་ནི། དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ཁོག་པ་ནི་བསགས་པས་ན་ལུས་ཏེ། དེ་གཡོ་བར་བྱེད་ པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ལས་དང་། དོན་བརྗོད་པས་ན་ངག་གི་ལས་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པས་ན་ ཡིད་དེ་ལུས་ངག་མི་འཇུག་པའི་དུས་ཀྱི་དེ་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ལས་སོ། །རྟེན་གྱི་སྒོ་ནས་ལུས་ ཀྱི་ལས་དང་ངག་གི་ལས་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་གསུམ་པོ་དེ་ཡང་། ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་གཉིས་ཏེ། བྱ་ བའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་དགེ་བ་དང་བྱ་བར་མི་འོས་པ་མི་དགེ་བའོ། ། (གཉིས་པ།) ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། (གཉིས་ལས་དང་པོ།)སྤང་བྱ་མི་དགེ་བ་ ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱང་ཡིན་ལ། ངན་འགྲོ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་ཡང་ཡིན་པ་བཅུ་སྟེ། དེ་ཡང་འདི་ ལྟ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་ལས་གསུམ་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་དང་ཞེས་པ། སྲོག་གཅོད་པ་ནི་བསམ་བཞིན་ དུ། །མ་ནོར་བར་ནི་གཞན་བསད་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་བསད་སེམས་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱིས་ སེམས་ཅན་གཞན་མ་ནོར་བར་གསོད་པའི་སྦྱོར་བ་བྱས་ཤིང་མཐར་ཐུག་གྲུབ་པར་གྱུར་པ་ སྟེ། བསད་སེམས་མེད་པ་དང་ནོར་བ་བསད་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དངོས་གཞིར་མི་འགྱུར་ ཡང་རྗེས་མཐུན་པའི་ཉེས་པ་འབྱུང་ལ། སུ་ཡིན་ཡང་བསད་སྙམ་པ་ལས་ནི་དངོས་གཞིར་ ཡང་འགྱུར་རོ། །མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང་ཞེས་པ་ནི། མ་བྱིན་ལེན་པ་གཞན་གྱི་ནོར། །མཐུ་ དང་འཇབས་བུས་བདག་གིར་བྱེད། །ཅེས་པ་ལྟར་བླང་སེམས་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱིས་གཞན་ གྱི་རྫས་མ་ནོར་བར་བདག་གིར་བྱས་པ་སྟེ། གཏམ་པ་དང་བུ་ལོན་དང་ཁྲལ་བཙས་པ་ལ་ སོགས་པ་ལ་བསྙོན་དོར་བྱེད་པ་དང་། སྔགས་དང་གཡོ་སྒྱུ་ལ་སོགས་པ་ལ་བླངས་ནའང་ དངོས་གཞིར་འགྱུར་ཞིང་། མཆོད་རྟེན་གྱི་རྫས་བླངས་ན་སངས་རྒྱས་སམ་སྲུང་མ་ལས་བླང་ བ་དང་། བདག་པོ་མེད་པའི་གཏེར་བྲུས་ན་ཡུལ་གྱི་བདག་པོ་ལས་བླང་བ་དང་། རབ་བྱུང་ 1-524 འདས་པའི་ནོར་བླངས་ན་མཚམས་(བཅད་ན་དེའི་)ནང་པའམ་(མིན་ན་)དགེ་འདུན་ཐམས་ཅད་ ལས་བླང་བར་འགྱུར་ལ། གཞན་གྱི་རྫས་སྲེག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདུལ་བར་སྦོམ་པོར་ བཤད་ཅིང་། བསྡུ་བར་མ་བྱིན་ལེན་དང་འདྲ་བའམ་དེ་བས་ཉེས་པ་ཆེ་བར་ཡང་གསུངས་སོ། ། བསླབ་བཏུས་སུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་གི་འབྱོར་བ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་ལ་བཏང་ ནས། གཞན་གྱིར་འདུ་ཤེས་པས་སྤྱོད་ན་དངོས་གཞི་དང་། རང་གིར་ཤེས་པས་སྤྱད་ན་ཉོན་ མོངས་ཀྱི་ལྟུང་བར་འགྱུར་བར་ཡང་བཤད་དོ། །འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་དང་ཞེས་པ་ ནི་། བསྒྲོད་མིན་བསྒྲོད་པར་འདོད་པ་ཡིས། །ལོག་པར་གཡེམ་བ་རྣམ་པ་བཞི། །ཞེས་པ་ལྟར་ བསྒྲོད་པར་འདོད་པའི་བསམ་པས། བསྒྲོད་བྱ་མ་ཡིན་པ་རང་གི་ཆུང་མ་དང་གླ་བྱིན་པའི་སྨད་ འཚོང་མ་ལས་གཞན། བདག་པོ་ཅན་དང་ཕ་

【現代漢語翻譯】 （因過失）。被稱為『不動之業』。 第二，什麼是意業？（三分，第一）從所依和自性方面簡要說明：具有諸根的身體，因積聚而稱為身，使其動搖即為業；表達意義即為語業；能辨別即為意，身語不行持時，與之相應的即是意業。從所依方面來說，身業、語業、意業這三種，從自性方面來說有兩種：成為行為的自性的是善，不應做的是不善。 （第二）詳細闡述十業道。（二分，第一）應斷除的不善業，既是不善之業，也是惡趣之路，共有十種。具體如下：身之三業，即殺生等。所謂殺生，如雲：『明知故殺害，無錯殺他眾。』即以嗔恨之心，明知故殺害其他眾生，最終完成。若無殺心或錯殺等，雖不構成根本罪，但會產生隨順的罪過。若誤以為是某人而殺，則也構成根本罪。偷盜，如雲：『不予而取他人物，以力或欺騙據爲己有。』即以貪婪之心，將他人的財物據爲己有。對於抵賴債務、稅收等，或以咒語、欺騙等手段獲取，也構成根本罪。若盜取佛塔之物，則相當於盜取佛或護法之物；若挖掘無主之寶藏，則相當於盜取地方統治者之物；若盜取已去世僧人的財物，則相當於盜取同一戒律範圍內的僧人或全體僧眾之物。焚燒他人財物等，在律藏中被認為是重罪，在《攝事品》中，被認為是與不予取相同或罪過更大的行為。《學集論》中說：『菩薩應將自己的所有財產佈施給眾生，並視其為他物，如此行持則為根本；若視其為己有而享用，則會犯下煩惱的墮罪。』邪淫，如雲：『欲行不應行之事，邪淫共有四種。』即以欲行之心，行不應行之事，即除自己的妻子和支付報酬的妓女之外，與有主之人或父親等。

【English Translation】 (Due to faults). It is called 'Immovable Karma'. Second, what is mental karma? (Three parts, first) Briefly explain from the perspective of the basis and nature: The body with the senses is called the body because of accumulation, and making it move is karma; expressing meaning is verbal karma; being able to distinguish is the mind, and when the body and speech do not act, what corresponds to it is mental karma. From the perspective of the basis, the three karmas of body, speech, and mind, from the perspective of nature, there are two types: what becomes the nature of action is good, and what should not be done is bad. (Second) Elaborate on the ten paths of karma. (Two parts, first) The non-virtuous deeds that should be abandoned are both non-virtuous karma and the path to evil destinies, totaling ten types. Specifically, they are as follows: The three karmas of the body, such as killing. As it is said about killing: 'Knowingly killing, without mistakenly killing others.' That is, with a mind of hatred, knowingly killing other sentient beings, ultimately completing the act. If there is no intention to kill or mistaken killing, although it does not constitute the root offense, it will produce corresponding faults. If one kills thinking it is someone else, it also constitutes the root offense. Stealing, as it is said: 'Taking what is not given, taking others' property, using force or deception to claim it as one's own.' That is, with a greedy mind, taking others' property as one's own. Denying debts, taxes, etc., or obtaining them through mantras, deception, etc., also constitutes the root offense. If one steals from a stupa, it is equivalent to stealing from the Buddha or protectors; if one digs up ownerless treasures, it is equivalent to stealing from the local ruler; if one steals the property of a deceased monk, it is equivalent to stealing from monks within the same monastic boundary or the entire sangha. Burning others' property, etc., is considered a serious offense in the Vinaya, and in the Compendium of Matters, it is considered the same as or even worse than taking what is not given. The Compendium of Trainings says: 'Bodhisattvas should give all their possessions to sentient beings and regard them as belonging to others; acting in this way is fundamental; if they regard them as their own and enjoy them, they will commit a downfall of affliction.' Sexual misconduct, as it is said: 'Desiring to do what should not be done, there are four types of sexual misconduct.' That is, with the intention to engage in what should not be done, that is, other than one's own wife and prostitutes who have been paid, with someone who has an owner or a father, etc.

---

མའི་བདུན་རྒྱུད་ཚུན་ཆད་ཀྱི་ཉེ་དུ་དང་། རབ་ཏུ་ བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡན་ལག་མ་ཡིན་པ་ཁ་དང་བཤང་བའི་ལམ་དུ། ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ སྣང་བ་ཅན་དང་། གཙུག་ལག་ཁང་དང་མཆོད་རྟེན་གྱི་དྲུང་དང་། སྐྱེ་བོ་མང་པོས་མཐོང་བ་ དང་། བསྒྲོད་བྱ་ལ་གནོད་པའི་ས་ཕྱོགས་སུ། དུས་མ་ཡིན་པ་ཟླ་མཚན་ཟག་པ་དང་། སྦྲུམ་ མ་ཟླ་བ་ཚང་བ་དང་། ནུ་ཞོ་འཛག་པ་དང་། བསྙེན་གནས་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པའི་ཚེ་མ་ ནོར་བར་བསྒྲོད་པ་སྟེ། ནོར་ནས་རང་གིར་འདུ་ཤེས་པས་གཞན་གྱིས་བསྒྲོད་ཀྱང་དངོས་མི་ གཞིར་འགྱུར་ཞིང་། གཞན་དག་གི་(ལྷ་སྦྱིན་གྱི་ཡིན་པའི་བསམ་པས་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་)ལ་ནོར་བར་བསྒྲོད་ ན་ཁ་ཅིག་དངོས་གཞིར་འགྱུར་བར་འདོད་ལ། གཞན་ནི་(སྲོག་གཅོད་ལྟར་)བསམ་སྦྱོར་འཛོལ་ བའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་བར་འདོད་དོ། ། ངག་གི་ལས་བཞི་ལ། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང་ཞེས་པ་ནི། བརྫུན་ཚིག་འདུ་ཤེས་གཞན་ བསྒྱུར་བའི། །ཚིག་དོན་མངོན་པར་གོ་བའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་དོན་གཞན་དུ་གནས་པ་ལ་ཚིག་ གཞན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ་སྙམ་པས། སེམས་ཅན་གཞན་དག་ལ་མཐོང་ཡང་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་ 1-525 པ་ལ་སོགས་པ་དོན་གོ་བར་སྨྲས་པ་སྟེ། ཕ་རོལ་བོས་མ་གོ་ན་ནི་བརྫུན་དུ་མི་འགྱུར་ཞིང་ངག་ འཁྱལ་ཙམ་དུ་འགྱུར་རོ། །ངག་ཏུ་མ་སྨྲས་ཀྱང་ཡོད་པ་ལ་མེད་པའི་ལུས་ཀྱི་བརྡ་བྱེད་པ་དང་། ལུས་ངག་གཉིས་ཀས་མ་བྱས་ཀྱང་གསོ་སྦྱོང་གི་ཚེ་ཡོངས་སུ་དག་གམ་ཞེས་དྲིས་པ་ན་ལྟུང་ བ་ཡོད་བཞིན་དུ་ཅིའང་མི་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པའང་བརྫུན་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་གསུངས་སོ། །ཕྲ་ མ་དང་ཞེས་པ་ནི། ཕྲ་མ་ཕ་རོལ་དབྱེ་བའི་ཕྱིར། །ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་ཚིག །ཅེས་ པ་ལྟར་དབྱེ་བར་འདོད་པའི་བསམ་པས། ཕ་རོལ་བོ་མཐུན་པ་དབྱེ་བའམ། བྱེ་བ་མི་འདུམ་ པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ། ཕན་ཚུན་གྱི་སྐྱོན་མ་ནོར་ཞིང་གོ་བར་སྨྲས་པ་སྟེ། དེའང་(སྐྱོན་)བདེན་པ་ སྨྲས་ན་ཕྲ་མ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། བརྫུན་པ་སྨྲས་ན་ནི་བརྫུན་དང་ཕྲ་མ་གཉིས་ཀར་ཡང་འགྱུར་རོ། ། ངག་རྩུབ་པོ་དང་ཞེས་པ་ནི། ཚིག་རྩུབ་པོ་ནི་མི་སྙན་པ། །ཞེས་པ་ལྟར་མི་སྙན་པ་སྨྲ་འདོད་ ཀྱིས་ཕ་རོལ་བོ་ལ་མ་ནོར་ཞིང་གོ་བར་སྨྲས་པ་སྟེ། བསྡུ་བར་ནི། ལྐོག་གམ་དབེན་པར་སྨྲས་ ནའང་འགྱུར་བར་གསུངས་སོ། །ཚིག་འཁྱལ་དང་ཞེས་པ་ནི། ཉོན་མོངས་ཅན་ཀུན་ཀྱལ་བ་ ཉིད། །ཅེས་པ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཚིག་ཐམས་ཅད་ཡིན་པས་བརྫུན་སོགས་གཞན་ གསུམ་ཡང་ཀྱལ་བར་འདོད་ལ། ཁ་ཅིག་ནི་བརྫུན་སོགས་ལས་གཞན་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་ གྱི་ཚིག་ཅེས་ཀྱང་འདོད་དོ། །གཞན་ནི་དེ་ལས་གཞན་ཉོན་མོངས། །ཁ་གསག་གླུ་དང་ཟློས་ གར་དང་། །བསྟན་བཅོས་ངན་བཞིན་ཞེས་པ་ལྟར། །ཕྱི་རོལ་པའི་གཞུང་འཆད་པ་དང་། སྨྲེ་ སྔགས་དང་། འདུ་འཛིའི་གཏམ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡིད་ཀྱི་ལས་གསུམ་ལ། བརྣབ་སེ

【現代漢語翻譯】 對於母親七代以內的親屬，以及出家人等，在非肢體部位如口和排泄道，在非處所如顯眼的地方、寺廟和佛塔附近，以及眾人可見之處，在對修行有害的地方，在非時節如月經來潮、孕婦足月、哺乳期、閉關等情況下，不錯誤地進行性行為。如果錯誤地認為對方是自己的伴侶而行淫，即使他人進行性行為，也不會成為根本罪。如果錯誤地認為他人是（天授的，並以供養的心態），有些人認為會成為根本罪，另一些人則認為（如同殺生一樣），由於動機和行為的混淆，不會成為根本罪。 關於四種語業，『妄語』是指：『妄語是理解為改變他人的虛假之詞，即詞語的意義顯而易見。』就像明明看見其他眾生，卻說沒看見等等，說出能讓對方理解的話。如果對方沒有理解，就不會構成妄語，而只是胡言亂語。即使沒有說話，只是用身體表示存在的事物不存在，或者身語都沒有表達，但在布薩時，被問到是否清凈時，明明有墮罪卻什麼也不說等等，也被認為是妄語的特殊情況。『離間語』是指：『離間語是爲了分裂他人，懷有煩惱之心的言語。』就像爲了分裂他人，爲了使原本和諧的人分裂，或者使不和的人更加不和，準確無誤地講述彼此的過失。如果說的是（過失）真話，那就是離間語；如果說的是假話，那就是妄語和離間語兩種罪過。『惡語』是指：『惡語是不悅耳的話。』就像懷著說不悅耳話的意圖，準確無誤地告訴對方。律藏中說：即使在私下或隱蔽處說，也會構成惡語。『綺語』是指：『一切煩惱都是綺語。』因為一切與煩惱相關的言語都是綺語，所以有人認為妄語等其他三種也屬於綺語。有些人則認為，綺語是妄語等之外的與煩惱相關的言語。還有人說，『除了這些之外的煩惱，如諂媚、歌舞、戲劇，以及惡劣的論典』，就像講解外道典籍、詛咒、閑聊等等。關於三種意業，『貪心』是...

【English Translation】 Regarding relatives up to the seventh generation of the mother, and ordained individuals, etc., not erring in engaging in sexual activity in non-limb areas such as the mouth and excretory passages, in non-places such as conspicuous locations, near temples and stupas, and in places visible to many people, in places harmful to practice, and at inappropriate times such as during menstruation, full-term pregnancy, lactation, retreats, etc. If one mistakenly believes the other to be one's partner and engages in intercourse, even if another person performs the act, it does not become a root downfall. If one mistakenly believes another to be (belonging to Devadatta, with the intention of offering), some consider it a root downfall, while others consider it (like killing), due to the confusion of motivation and action, it does not become a root downfall. Regarding the four verbal actions, 'false speech' means: 'False speech is a deceptive word understood as changing others, that is, the meaning of the word is obvious.' Like seeing other beings but saying one did not see them, etc., speaking in a way that the other person can understand. If the other person does not understand, it does not constitute false speech, but merely nonsense. Even if one does not speak, but uses the body to indicate that something that exists does not exist, or if neither body nor speech is used, but during the Uposatha, when asked if one is pure, one remains silent despite having a transgression, etc., these are also considered special cases of false speech. 'Divisive speech' means: 'Divisive speech is speech with an afflicted mind, intended to divide others.' Like intending to divide others, to split those who are harmonious, or to make those who are discordant even more so, accurately and without error recounting each other's faults. If one speaks the (faults) truthfully, it is only divisive speech; if one speaks falsely, it becomes both false and divisive speech. 'Harsh speech' means: 'Harsh speech is unpleasant words.' Like intending to speak unpleasant words, accurately and without error telling the other person. The Vinaya states: Even speaking in private or in secret constitutes harsh speech. 'Idle chatter' means: 'All afflictions are idle chatter.' Because all words related to afflictions are idle chatter, some consider the other three, such as false speech, to also be idle chatter. Others consider idle chatter to be words related to afflictions other than false speech, etc. Still others say, 'Afflictions other than these, such as flattery, song, dance, drama, and bad treatises,' like explaining non-Buddhist scriptures, curses, gossip, etc. Regarding the three mental actions, 'covetousness' is...

---

མས་ དང་ཞེས་པ་བརྣབ་སེམས་ནི། ལོག་པས་གཞན་གྱི་ནོར་ལ་ཆགས། །ཞེས་པ་ལྟར་མཐུའམ་ འཇབས་བུས་ཀྱང་རུང་ལོག་པས་གཞན་གྱི་ནོར་དང་ཡོ་བྱད་བདག་གིར་བྱེད་འདོད་པ། མ་ བྱིན་ལེན་གྱི་ཀུན་སློང་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། བསྡུ་བར་ནི། རྗེ་དཔོན་འཁོར་དུ་འདུ་བར་འདོད་པ་དང་། བདག་ཉིད་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་ཡིད་ཆེས་པར་འདོད་པ་དང་། ཕྱི་མ་ལ་ལྷའི་དཔལ་འབྱོར་ཐོབ་ 1-526 པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་སྨོན་ཡང་བརྣབ་སེམས་སུ་གསུངས་སོ། །གནོད་སེམས་ དང་ཞེས་པ་ནི། གནོད་སེམས་སེམས་ཅན་ལ་སྡང་བ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གསོད་པ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་བྱ་བར་འདོད་ པའི་བསམ་པ་སྟེ་མི་བཟོད་པ་དང་ཁྲོ་བ་དང་ཁོན་འཛིན་དང་འཁུ་སེམས་དང་ངོ་ཚ་མེད་པ་ལ་ སོགས་པ་ལས་གྱུར་པའོ། །ལོག་པར་ལྟ་བའོ་ཞེས་པ་ནི། དགེ་དང་མི་དགེ་མེད་ལྟ་བ། །ལོག་ པར་ལྟ་བ་ཡིན་ཞེས་པ་ལྟར་གཞི་དོན་ལ་ཡོད་ཀྱང་རྒྱུ་མི་དགེ་ལས་འབྲས་བུ་བདེ་སྡུག་འབྱུང་ བ་ལ་སོགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་འདུ་ཤེས་ཤིང་སྐུར་བ་འདེབས་པ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་ཞིང་ དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་བྱེད་དུ་འགྱུར་པའོ། །དེ་དག་ལ་ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་ནི། འདིས་སྲོག་ འགོག་ཅིང་གཅོད་པའི་སེམས་པ་ཞེས་སོགས་ཀྱལ་བའི་བར་ལ་སྦྱར་ཏེ། བརྣབ་སེམས་ལ་ སོགས་པ་གསུམ་དང་ལྷན་ཅིག་འཇུག་པའི་སེམས་པའོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །དེ་རྣམས་ ཁམས་དང་འགྲོ་བ་གང་ན་ཡོད་དཔྱད་པ་ནི། དམྱལ་བ་ན་ནི་ཀྱལ་བ་དང་། །ཚིག་རྩུབ་གནོད་ སེམས་རྣམ་གཉིས་སོ། །ཞེས་པ་ལྟར་དེ་ན་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པའི་ཀྱལ་བ་དང་། ཚིག་རྩིབ་ སྨྲ་བ་དང་། གནོད་པར་སེམས་པ་གསུམ་མངོན་གྱུར་དང་ལྡན་པ་གཉི་གས་ཡོད་ལ། བརྣབ་ སེམས་ལོག་ལྟ་ལྡན་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་འདོད་བྱའི་དངོས་པོ་མེད་པས་བརྣབ་སེམས་དང་། ལས་འབྲས་མངོན་དུ་གྱུར་པས་ལོག་ལྟ་གཉིས་མངོན་གྱུར་མེད་ཀྱང་ལྡན་པས་ཡོད་ཅིང་། གཞན་རྣམས་མེད་དེ། ལས་མ་ཟད་པར་མི་འཆི་བས་སྲོག་གཅོད་དང་། རྫས་བཟུང་བ་མེད་ པས་མ་བྱིན་ལེན་དང་། བུད་མེད་བཟུང་བ་མེད་པས་འདོད་ལོག་དང་། དགོས་པ་མེད་པས་ བརྫུན་དང་། བྱེ་ཟིན་པས་ཕྲ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲ་མི་སྙན་ན་གསུམ་ཡོད་དོ། །ཞེས་པ་ ལྟར་ཡིད་ཀྱི་གསུམ་ལྡན་པར་ཡོད་ལ། མངོན་གྱུར་མེད་དེ་། (རིམ་པ་ལྟར་)ང་ཡིར་འཛིན་པ་མེད་ པ་དང་། རྒྱུད་འཇམ་ཞིང་མནར་སེམས་ཀྱི་གཞི་མེད་པ་དང་། སྡིག་པ་ཅན་གྱི་བསམ་པ་མེད་ 1-527 པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ན་བདུན་པ་དངོས་སུ་ཡང་། །ཞེས་པ་ལྟར་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་བསམ་པས་ གླུ་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཀྱལ་བ་མངོན་གྱུར་དུ་ཡོད་ལ། གཞན་རྣམས་མེད་དེ། ཚེ་ཚད་ངེས་པས་སྲོག་གཅོད་མེད་ཅིང་། རྫས་མ་བཟུང་བ་མེད་པས་མ་བྱིན་ལེན་མེད་ དོ། །བུད་མེད་བདག་གིར་བཟུང་

【現代漢語翻譯】 貪心，即貪婪之心，如『以邪念貪戀他人之財』所說，無論是通過權勢還是欺騙，都想將他人的財物據爲己有，成為不予而取的動機。總而言之，想要聚集眷屬成為首領，想要相信自己具有功德，想要來世獲得天人的財富等等，這些願望也被稱為貪心。嗔心，即害人之心，如『嗔心憎恨眾生』所說，是對那些成為種種折磨之根源的眾生，想要進行殺害等損害行為的想法，是源於不耐、憤怒、怨恨、敵意和無恥等等。邪見，即錯誤的見解，如『否定善與非善之見，即是邪見』所說，即使事物本身存在，也認為善因不會產生樂果，惡因不會產生苦果等等，持有這樣的觀念並加以否定，顛倒是非，成為斷絕善根的行為。對於這些，智慧的善知識會說：『以阻止和斷絕生命之心』等等，將戲謔之語與三者（貪心、嗔心、邪見）結合起來，也說這是與三者一同生起的心。 那麼，這些（十不善業）存在於哪個界和哪一道呢？『地獄中有戲謔和，惡語嗔心二者具。』如是說，地獄眾生常有哀嚎之聲，粗語相向，嗔恨之心，這三種（口不善業和嗔心）是顯現且具足的。『貪心邪見亦具足。』如是說，因為沒有可貪之物，所以貪心不顯現；因為業果已經顯現，所以邪見不顯現，但都具足。其他則不具備，因為業未盡不會死亡，所以沒有殺生；沒有可取之物，所以沒有不予而取；沒有可染之女，所以沒有邪淫；沒有必要，所以沒有妄語；已經分離，所以沒有離間語。『若聲不悅則三有。』如是說，意之三業是具足的，但不顯現，（依次）因為沒有我執，心相續調柔沒有惱害的基礎，沒有罪惡的想法。『于彼第七實亦有。』如是說，因為以煩惱之心唱歌，所以戲謔是顯現存在的，其他則沒有。 因為壽命固定，所以沒有殺生；因為沒有拿取任何東西，所以沒有不予而取；沒有佔有任何女子，所以沒有邪淫。

【English Translation】 Greed, which is the mind of covetousness, as it is said, 'With wrong thoughts, one is attached to the wealth of others.' Whether through power or deception, one desires to possess the wealth and belongings of others, becoming the motivation for taking what is not given. In short, wanting to gather retinues to become a leader, wanting to believe oneself to possess merits, wanting to obtain the wealth of gods in the next life, and so on, these desires are also called greed. Hatred, which is the mind of harming, as it is said, 'Hatred hates sentient beings,' is the thought of wanting to inflict harm, such as killing, on those sentient beings who have become the source of all kinds of torment, arising from impatience, anger, resentment, animosity, and shamelessness, and so on. Wrong view, which is the incorrect view, as it is said, 'The view that denies good and non-good is a wrong view,' even if things exist in themselves, one thinks that good causes do not produce happy results, and bad causes do not produce suffering results, and so on, holding such a view and denying it, reversing right and wrong, becoming an act of cutting off the roots of virtue. To these, the wise spiritual friend would say, 'With the mind of preventing and cutting off life,' and so on, combining frivolous speech with the three (greed, hatred, wrong view), it is also said that this is the mind that arises together with the three. Then, in which realm and which path do these (ten non-virtuous actions) exist? 'In hell, there are frivolous speech and, harsh words and hatred, the two are complete.' As it is said, hell beings often have cries of lamentation, speak harshly to each other, and have hatred in their minds. These three (non-virtuous speech and hatred) are manifest and complete. 'Greed and wrong view are also complete.' As it is said, because there is nothing to be greedy for, greed does not manifest; because the results of karma have already manifested, wrong view does not manifest, but both are complete. The others are not present, because one does not die until one's karma is exhausted, so there is no killing; there is nothing to take, so there is no taking what is not given; there is no woman to defile, so there is no sexual misconduct; there is no need, so there is no lying; having already been separated, there is no divisive speech. 'If the sound is unpleasant, then the three are present.' As it is said, the three mental actions are complete, but not manifest, (in order) because there is no self-grasping, the mind-stream is gentle and there is no basis for torment, and there is no sinful thought. 'In that seventh, it is also actually present.' As it is said, because one sings with a mind of affliction, frivolous speech is manifestly present, but the others are not. Because the lifespan is fixed, there is no killing; because nothing has been taken, there is no taking what is not given; there is no woman to possess, so there is no sexual misconduct.

---

བ་མེད་ཅིང་། ཤིང་གི་རྩར་ཕྱིན་པ་ན་བསྒྲོད་བྱ་ཡིན་ན་སྒྲིབ་ པ་དང་། མིན་ན་མི་སྒྲིབ་པས་འདོད་ལོག་མེད་དེ། སྨྲས་པ་ལ་དགོས་པ་མེད་པས་ངག་གི་(ཀྱལ་ པ་ལས་གཞན་)ཡང་མེད་དོ། །འདོད་པ་གཞན་ན་མི་དགེ་བཅུ། །ཞེས་པ་ལྟར་དམྱལ་བ་དང་སྒྲ་མི་ སྙན་པ་ལས་གཞན་པའི་འདོད་ཁམས་པ་རྣམས་ལ་བཅུ་ཀ་ཅི་རིགས་སུ་ཚང་བར་ཡོད་ཅིང་། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ན་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་མེད་ལ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་འབྱུང་བ་ན་མི་ ལ་ཡང་(བཅུ་ཀ་)མེད་དེ། དེའི་ཚེ་ཀླུ་ཡང་ངེས་འབྱུང་གི་བསམ་པས་ལེན་པར་གསུངས་སོ། ། (གཉིས་པ།) གཉེན་པོ་དགེ་བ་ནི་དགེ་བཅུའི་ལས་ཡིན་ལ་བདེ་འགྲོ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་ཡང་ ཡིན་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་སྲོག་གཅོད་པ་སྤང་བའི་སེམས་པ་ནས་མ་བྱིན་ ལེན་དང་ལོག་གཡེམ་སྤོང་བའི་སེམས་པ་དགེ་བ་གསུམ་དང་། ངག་གི་བརྫུན་དང་ཕྲ་མ་དང་ ངག་རྩུབ་པོ་དང་ཚིག་ཀྱལ་བའི་བར་དུ་སྤོང་བའི་སེམས་པ་དགེ་བ་བཞི་དང་། ཡིད་ཀྱི་བརྣབ་ སེམས་མེད་པ་མ་ཆགས་པའི་སེམས་པ་དང་། གནོད་སེམས་མེད་པ་བྱམས་པ་དང་། ཡང་ དག་པའི་ལྟ་བ་ལས་འབྲས་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པའི་སེམས་པ་དགེ་བ་ གསུམ་པོའོ། ། (གསུམ་པ།) མི་དགེ་བའི་ལས་ལམ་དངོས་གཞིར་འགྱུར་ཚུལ་ནི། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་ པ་མི་དགེ་བ་བཅུ་པོ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དམ་ངོ་བོ་ནི་སྲོག་གཅོད་འདོད་ལོག་བརྫུན་ཕྲ་མ་ ཚིག་རྩུབ་གནོད་སེམས་རྣམས་སེམས་ཅན་ལས་བྱུང་བ་དང་། གཞན་(མ་བྱིན་ལེན་ཀྱལ་པ་བརྣབ་ སེམས་ལོག་ལྟ་)རྣམས་སེམས་ཅན་ཡིན་མ་ཡིན་གཉིས་ཀ་ལས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་དེ་དག་གང་ལས་ 1-528 བྱུང་བའི་གཞི་དང་། གཞི་དེ་ལ་དེར་འདུ་ཤེས་མ་འཁྲུལ་བ་དང་། ལས་དེ་བྱེད་པར་འདོད་ པའི་ཀུན་སློང་གི་བསམ་པ་དང་། ལས་དེ་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་རང་གིས་བྱས་པའམ་གཞན་ལ་ བསྒོས་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་འབད་པ་སྦྱོར་བ་དང་། དུག་གསུམ་འདུས་པའམ་སོ་སོ་བས་སྐྱེད་ ཚུལ་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། སྦྱོར་བ་དེ་ལས་དེ་མཐར་ཐུག་པ་ཡོངས་སུ་ རྫོགས་ཤིང་ཟིན་པར་བྱས་པས་ཀྱང་དངོས་གཞིར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་ པ་མ་གཏོགས་(གཞི་བསམ་པ་སྦྱོར་བ་མཐུན་)པ་བཞི་ནི་དགེ་བ་ལ་ཡང་སྦྱར་ཞིང་། བསམ་པའི་ཁྱད་ པར་ནི། (རིན་ཆེན་ཕྲེང་བར།)འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་གསུམ། །དེས་བསྐྱེད་ལས་ནི་མི་དགེ་ བ། །མ་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་མེད། །དེས་བསྐྱེད་ལས་ནི་དགེ་བའོ། །ཞེས་ཀྱང་རིག་པར་ བྱའོ། །སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་ནི་ཡིད་ཀྱི་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་གཞན་བྱེད་དུ་བཅུག་པས་ཀྱང་ དངོས་གཞིར་འགྱུར་ལ། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ལས་ཀྱང་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུར་འགྱུར་ཞིང་། (མཛོད་ དུ།)དམག་ལ་སོགས་པ་དོན་གཅིག་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་པོ་བཞིན་ལྡན། །ཞེས་པ་ལྟར་ མང་པོ་འདུན

【現代漢語翻譯】 如果沒有女性，並且走到樹旁時，如果是需要禁行的，就會有阻礙；如果不是，就不會有阻礙，因此沒有邪見。因為沒有必要說話，所以也沒有（除了玩笑之外的）口頭語。如『如果想要其他的，就會有十不善』所說，除了地獄和不悅耳的聲音之外，欲界眾生都具備這十種不善業。在上面的兩個界中，沒有所有的不善業。當轉輪王出現時，人們也不會有（十不善業），因為那時龍也會以出離心來接受教導。 （第二，）對治的善業是十善業，也是善趣眾生的道路。具體來說，就是：身體方面，從發誓斷絕殺生、不與取、邪淫的心念開始，這三種心念是善的。語言方面，從發誓斷絕妄語、離間語、惡語、綺語的心念開始，這四種心念是善的。意念方面，沒有貪婪之心，即不執著的心；沒有害人之心，即慈悲心；以及正確的見解，即對因果等如實了知的心，這三種心念是善的。 （第三，）不善業如何成為實際的業道：殺生等十種不善業的特徵或本質是，殺生、邪淫、妄語、離間語、惡語、害人之心等，都是從有情眾生那裡產生的；而其他的（不與取、綺語、貪婪之心、邪見）等，則既可以從有情眾生那裡產生，也可以從非有情眾生那裡產生。無論從哪裡產生，都要清楚地認識到其根源，並且對這個根源的認識沒有錯誤。要有想要做這個業的動機和意圖，要有爲了做這個業而自己親自去做，或者指使他人去做的身、語、意三種努力和行為。要有三種毒素聚集在一起，或者各自產生作用的煩惱。通過這些行為，最終完成並結束這個業，才能被認為是實際的業道。除了煩惱之外，（根源、意圖、行為、完成）這四者也適用於善業。意圖的差別在於：（《寶鬘論》中說：）『貪慾、嗔恨、愚癡三種，由此產生的業是不善的。無貪、無嗔、無愚癡，由此產生的業是善的。』也應該這樣理解。行為的差別在於，除了意念的三種之外，指使他人去做也會成為實際的業道。隨喜他人的善行也會成為十善業道。（《俱舍論》中說：）『爲了一個目的而戰鬥等，所有參與者都像執行者一樣。』就像這樣，許多人聚集在一起。

【English Translation】 If there is no woman, and when going to the tree, if it is necessary to prohibit, there will be obstacles; if not, there will be no obstacles, so there is no wrong view. Because there is no need to speak, there is also no (other than joking) verbal expression. As it is said, 'If you want other things, there will be ten non-virtues,' all sentient beings in the desire realm, except for hell and unpleasant sounds, possess all ten non-virtuous deeds. In the two upper realms, there are no all non-virtuous deeds. When the Chakravartin (wheel-turning king) appears, people will also not have (ten non-virtuous deeds), because at that time, even dragons will receive teachings with the intention of renunciation. (Second,) The antidotal virtues are the ten virtuous deeds, which are also the path of beings in the happy realms. Specifically, it is like this: In terms of body, starting from the mind of vowing to abandon killing, not taking what is not given, and sexual misconduct, these three minds are virtuous. In terms of speech, starting from the mind of vowing to abandon lying, divisive speech, harsh speech, and idle chatter, these four minds are virtuous. In terms of mind, having no greed, that is, a non-attachment mind; having no harmful intent, that is, a loving mind; and correct view, that is, knowing the cause and effect and so on without distortion, these three minds are virtuous. (Third,) How non-virtuous actions become actual paths of action: The characteristics or essence of the ten non-virtuous actions such as killing are that killing, sexual misconduct, lying, divisive speech, harsh speech, harmful intent, etc., all arise from sentient beings; while others (such as not taking what is not given, idle chatter, greed, wrong view) can arise from both sentient and non-sentient beings. No matter where it arises from, one must clearly recognize its root, and the recognition of this root must be without error. There must be the motivation and intention to do this action, and there must be the three efforts and actions of body, speech, and mind to do this action oneself or to instruct others to do it. There must be the afflictions of the three poisons gathered together, or each producing its effect separately. Through these actions, the final completion and end of this action can be considered an actual path of action. Except for afflictions, the four (root, intention, action, completion) also apply to virtuous actions. The difference in intention is: (In the 'Garland of Jewels' it says:) 'The three of desire, hatred, and ignorance, the actions produced by them are non-virtuous. Without desire, hatred, and ignorance, the actions produced by them are virtuous.' It should also be understood in this way. The difference in action is that, apart from the three of mind, instructing others to do it will also become an actual path of action. Rejoicing in the virtuous actions of others will also become the ten virtuous paths of action. (In the 'Abhidharmakosha' it says:) 'Fighting for one purpose, all participants are like the executor.' Just like this, many people gather together.

---

་པ་གཅིག་པ་ལས་ཀྱང་སོ་སོའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དུ་འགྱུར་རོ། །བཅུ་པོ་དེར་དགེ་ མི་དགེ་ཐམས་ཅད་མ་འདུས་ཀྱང་རགས་པ་བསྡུས་ནས་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུར་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལས་ཆེ་ལོང་བསྡུས་ནས་ནི། །དགེ་དང་མི་དགེ་ཇི་རིགས་པར། །ལས་ཀྱི་ལམ་ནི་བཅུར་ གསུངས་སོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ མདོ་དང་སྦྱར་ཏེ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་བཤད། (གསུམ་པ།) ཤིན་ཏུ་རྒྱས་བཤད་ལ། བསམས་བཞིན་པ་དང་རྟེན་འབྲེལ་འདུ་བྱེད་དང་། རྟེན་དང་ནུས་པ་གནང་བཀག་རབ་དབྱེ་དང་། འབྲས་བུའི་ཆ་དང་སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། རང་གིས་སྤྱོད་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། ། ༈ བསམས་བཞིན་པ། དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། (དང་པོ།)ལས་ལྔར་དབྱེ་བའི་སེམས་པ་ནི་བསམས་བཞིན་པ་ ཞེས་པར་བསྒྱུར་ཏེ། (ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་གྱིས་)བསམ་བཞིན་པ་ལས་བྱེད་པའི་སྔ་རོལ་གྱི་ཀུན་ 1-529 སློང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །དེའང་བསམ་བཞིན་པ་ལས་གྱུར་པའི་ལས་ཞེས་མདོ་ལས་གང་ འབྱུང་བ་ལ་དེའི་དོན་འཆད་པ་ན། བསམ་བཞིན་པ་ལས་གྱུར་པ་གང་ཞེ་ན། རང་ཉིད་མི་ འདོད་བཞིན་དུ་གཞན་དག་གིས་ནན་གྱིས་བསྒོ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བསམ་བཞིན་པ་ལས་གྱུར་ པའི་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་པ་དང་། གང་མི་འདོད་བཞིན་དུ་གཞན་གྱིས་འདི་ནི་ཕན་པའོ་ཞེས་(གྲོས་ དང་)གསོལ་བ་བཏབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བསམ་བཞིན་པ་ལས་གྱུར་པའི་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་པ་དང་། ལས་ཀྱི་སྐྱོན་ཡོན་མི་ཤེས་ཤིང་མངོན་ཞེན་མེད་ལ་རང་དགར་འཇུག་པ་བསམ་བཞིན་པ་ ལས་གྱུར་པའི་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་པ་དང་། ཉེས་སྤྱོད་ཀྱི་རྩ་བ་དུག་གསུམ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ པ་དྲག་པོས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བསམ་བཞིན་པ་ལས་གྱུར་པའི་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་ པ་དང་། འཚེ་བ་ཆོས་སུ་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བསམ་ བཞིན་པ་ལས་གྱུར་པའི་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་པའོ། །དང་པོ་(གཞན་གྱིས་བསྒོ་བ་དང་གསོལ་བ་བཏབ་པ།) གཉིས་ནི་དགེ་བ་ལའང་སྲིད་ཅིང་ཡིད་ཀྱི་གསུམ་ནི་(དང་པོ།)དེ་དག་ལ་མེད་དོ་ཞེས་བསྡུ་བར་ གསུངས་སོ། ། གཉིས་པ་དེ་ལས་འཕྲོས་པ་ལ་ལྔ་ལས། (དང་པོ།)བསགས་པ་དང་ངེས་པའི་དབྱེ་བ་ནི། མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་བྱས་ཤིང་བསགས་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་མི་ མྱོང་བ་མ་ཡིན་པར་ང་སྨྲའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཅི་ལ་དགོངས་ཞེ་ན། ལས་ལྔ་བསྟན་པ་དེ་ལ་ དང་པོ་གསུམ་ནི་བྱས་ཀྱང་མ་བསགས་པས་རྣམ་སྨིན་མྱོང་བར་ངེས་པ་མ་ཡིན་ལ། རྩ་བ་ལ་ མངོན་པར་ཞེན་པ་བསམ་བཞིན་པ་ལས་གྱུར་པ་དང་། ཕྱིན་ཅི་ལོག་བསམ་བཞིན་པ་ལས་ གྱུར་བའི་ལས་གཉིས་ནི་བྱས་ཤིང་བསགས་པ་ཡིན་པས་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་མྱོང་ བར་མི་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་གྱི་མྱོང་བར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་ལས་བྱེད་པ་ནི་བློ་སྔོན་དུ་ བཏང་བའང་བཏང་ཡང་རུང་སྒོ་གསུམ་གྱིས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའོ། །ས

【現代漢語翻譯】 即使是相同的行為，也會因各自的業力而產生不同的結果。雖然這十種行為並未涵蓋所有善與非善，但它們概括性地展示了十種業力之路。正如所說：'從這些中概括提煉，善與非善各有不同，業力之路即是這十種。' 現在結合經文進行詳細闡述。 （第三部分）詳細闡述包括：意圖、緣起、行為、所依與能力、允許與禁止的區分、果報、佈施、戒律，以及自身行為的不可思議之處。 首先是意圖。 在第一部分中，將行為分為五類的意念被稱為'意圖'。（耶謝·謝年）說：'意圖是行為發生之前的動機。' 那麼，經文中提到的'由意圖產生的行為'是什麼意思呢？解釋如下：什麼是'由意圖產生的行為'呢？例如，自己不願意做的事情，卻因為他人強烈勸說而去做，從而造作了由意圖產生的惡行；或者，自己不願意做的事情，卻因為他人勸說這是有益的，從而造作了由意圖產生的惡行；或者，不瞭解行為的對錯，沒有偏見而隨意行事，從而造作了由意圖產生的惡行；或者，強烈執著于惡行的根源——三毒，被其壓倒，從而造作了由意圖產生的惡行；或者，認為傷害是正當的，基於顛倒的見解，從而造作了由意圖產生的惡行。前兩種情況（他人勸說）也可能涉及善行，而後三種情況則不涉及（善行）。 第二部分，從這些延伸出五個方面：（第一）積累與確定的區別。經文中說：'諸比丘，我宣說，已作已積之業，其果報必定會經歷。' 這句話是什麼意思呢？在所說的五種行為中，前三種雖然做了，但沒有積累，因此不一定會經歷果報。而執著于根本的由意圖產生的行為，以及基於顛倒見解的由意圖產生的行為，這兩種行為是已作已積的，因此其果報必定會經歷。造作這些行為時，無論是否預先考慮，都會通過身、語、意三門來實踐。

【English Translation】 Even the same action can transform into different paths of karma due to individual actions. Although these ten actions do not encompass all good and non-good, they broadly demonstrate the ten paths of karma. As it is said: 'From these, summarizing and extracting, good and non-good each differ, the paths of karma are these ten.' Now, combining with the sutras, a very detailed explanation. (Third part) The very detailed explanation includes: intention, dependent origination, action, reliance and ability, distinction of permission and prohibition, fruition, generosity, discipline, and the inconceivable nature of one's own conduct. First is intention. In the first part, the thought that divides actions into five categories is translated as 'intention'. (Yeshe Shenyen) said: 'Intention is the motivation prior to the action.' Then, what does it mean when the sutra says 'actions arising from intention'? The explanation is as follows: What are 'actions arising from intention'? For example, doing something one is unwilling to do because others strongly urge them to do so, thereby creating a non-virtuous action arising from intention; or, doing something one is unwilling to do because others persuade them that it is beneficial, thereby creating a non-virtuous action arising from intention; or, not knowing the right and wrong of actions, acting arbitrarily without prejudice, thereby creating a non-virtuous action arising from intention; or, being strongly attached to the root of misdeeds—the three poisons—and being overwhelmed by them, thereby creating a non-virtuous action arising from intention; or, believing that harm is righteous, based on inverted views, thereby creating a non-virtuous action arising from intention. The first two situations (others' persuasion) may also involve virtuous actions, while the latter three do not involve (virtuous actions). Second part, from these, five aspects extend: (First) the distinction between accumulation and certainty. The sutra says: 'Monks, I declare that the ripening of actions that have been done and accumulated will inevitably be experienced.' What does this mean? Among the five actions mentioned, the first three, although done, have not been accumulated, so it is not certain that they will experience the fruition. However, the action arising from intention that is attached to the root, and the action arising from intention based on inverted views, these two actions have been done and accumulated, so their fruition will inevitably be experienced. When performing these actions, whether or not one considers it beforehand, they are always practiced through the three doors of body, speech, and mind.

---

ོག་པ་ནི་ཀུན་གཞི་ལ་རྣམ་ 1-530 སྨིན་གྱི་བག་ཆགས་བཞག་ནས་ས་བོན་དེ་ཉིད་རྟས་ཤིང་འཕེལ་བར་བྱེད་པའོ། །(རྒྱུ་མཐུན་གྱི་ས་ བོན་ནི་མིན་ཞེས་སོ། །)དེ་ལ་མུ་བཞི་སྟེ། བྱས་ལ་མ་བསགས་པ་ནི་དང་པོ་གསུམ་དང་། རྨི་ལམ་དུ་ བྱས་པ་དང་། ཆེད་དུ་མ་བྱས་པ་དང་། ནོར་བ་དང་བརྗེད་པས་བྱས་པ་དང་། ལན་གཅིག་བྱས་ ཀྱང་འགྱོད་པ་དང་གཉེན་པོས་བཅོམ་པ་ལྟ་བུ་དང་། བསགས་ལ་མ་བྱས་པ་ནི་བསད་སེམས་ ཡུན་རིང་པོ་བྱས་ཀྱང་མ་བསད་པ་དང་། གཞན་གྱིས་བྱས་པ་ལ་ཡི་རང་བ་ལྟ་བུ་དང་། བྱས་ ཤིང་བསགས་པ་ནི་ཐ་མ་གཉིས་པོ་ལྟ་བུ་དང་། གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ནི་དེ་དག་ལས་གཞན་པ་ ལྟ་བུའོ། །མྱོང་བར་ངེས་པའི་ལས་ཞེས་མདོ་ལས་གང་འབྱུང་བ་ལ་ངེས་པ་གང་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་ ལས་དང་སྨོན་ལམ་གྱིས་འཕངས་ནས་ལས་དེ་ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་བྱེད་པ་སངས་རྒྱས་གྱིས་ཀྱང་མི་ བཟློག་པར་ངེས་པ་སྟེ། མ་སྐྱེས་དགྲས་དྲང་སྲོང་དུ་གྱུར་པ་ན་ཕ་གསོད་པར་སྨོན་ལམ་བཏབ་ པ་དང་། འཕགས་སྐྱེས་པོས་ཉར་གྱུར་པ་ན་ཤཱཀྱ་རྣམས་གསོད་པར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་གྲུབ་ པ་ལྟ་བུ་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་ངེས་པ་དང་ཞེས་པ་ནི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་ ལོངས་སྤྱད་བྱར་ངེས་པ་བསམས་བཞིན་པ་ཐ་མ་གཉིས་ལྟ་བུ་སྟེ། ཉོན་མོངས་རབ་དང་དྲག་ པོ་དང་། །ཡོན་ཏན་ཞིང་དང་རྒྱུན་ཆགས་སུ། །བྱས་པ་གང་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། །ཕ་མ་གསོད་ གང་དེ་ངེས་སོ། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །དུས་ངེས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་དང་སྐྱེས་ནས་དང་ ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་འགྱུར་གསུམ་འཆད་པར་འགྱུར་བའོ། ། (གཉིས་པ།) ལས་ལམ་བཅུའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་ནི། ཐམས་ཅད་བདག་པོ་རྒྱུ་མཐུན་དང་། ། རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་འདོད། །ཅེས་པ་ལྟར་སོ་སོ་ལ་སྦྱར་ཏེ་འཆད་པ་ལ། (གཉིས་ ལས་)མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ནི། ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མྱོང་བར་ངེས་པ་དེ་ལ་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ ལས་ཀྱི་ལམ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོར་སྤྱད་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ ནི་རིམ་པ་ལྟར་དུད་འགྲོ་དང་ཡི་དྭགས་དང་དམྱལ་བ་སྟེ་ངན་སོང་གསུམ་པོ་རྣམས་སུ་སྐྱེས་ 1-531 ནས་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་མྱོང་བའོ། །དེ་དག་སོ་སོའི་ཁྱད་པར་ནི། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཏུ། ཆགས་དང་གཏི་མུག་འཇིགས་དང་ཁྲོས། །མི་གང་མི་ནི་གསོད་པ་དང་། །གཞན་ཡང་བསྐྱེད་ ནས་གསོད་བྱེད་པ། །དེ་རྣམས་ངེས་པར་ཡང་སོས་འགྲོ། །ཞེས་པ་དང་། མེད་པར་ལྟ་བ་གང་ ཞིག་གིས། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་ལོག་སྟོན་ཅིང་། །གཞན་རྣམས་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་བྱེད། །དེ་ ནི་རབ་ཏུ་ཚ་བར་སྲེག། ཅེས་པ་དང་། གང་ཞིག་བརྟུལ་ཞུགས་བཟང་མནོས་ནས། །ལེགས་ པར་འཛིན་པར་མི་བྱེད་པ། །དེ་ནི་ངེས་པར་ཤ་དང་རུས། །འཇིག་པའི་མེ་མ་མུར་དུ་སྲེག ། ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །(ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ར

【現代漢語翻譯】 業是儲存在阿賴耶識（kun gzhi，一切之基）中的習氣，這些習氣滋養並增長種子。(並非同類因的種子。)，對此有四種情況：做了但未積累，包括前三種情況，如夢中所做、無意所做、因錯誤或遺忘所做，以及做了一次但後悔或被對治力摧毀的情況；積累了但未做，如長期懷有殺心但未殺，以及隨喜他人所做的情況；做了且積累了，如后兩種情況；既未做也未積累，如上述情況之外的其他情況。經中提到的『必定感受的業』，其『必定』指的是什麼？指的是往昔的業和發願所推動，使得該業在當世必須承受，即使是佛陀也無法阻止。例如，未生怨（Ma skyes dgra，音譯，未生之敵）在成為直誠者（drang srong，禁慾者）時，曾發願要殺死父親；以及聖生（'Phags skyes po，音譯，聖童）在成為尼伽陀（Nyar gyur pa，音譯，富有的）時，曾發願要殺死釋迦族。『必定感受的異熟果』指的是，果報已經顯現，必定要享受，如后兩種情況。如經云：『煩惱猛利且強烈，于功德田或相續中，所造之業為何，以及殺父母者，皆是必定。』 時間上的『必定』，將在講解見法之業、生后之業以及在其他次數中感受之業時闡述。 (第二，) 闡述十業道的果報：如『一切皆為主人，同類因，並能產生異熟果』，將分別對應解釋。在（兩種）之中，不善業的果報是：必定感受的業的果報中，行持微小、中等和重大之不善業道，其異熟果依次是轉生為畜生、餓鬼和地獄，即三惡道，並在其中感受各種痛苦。這些各自的差別在於，《念住經》中說：『貪慾和愚癡，恐懼和嗔怒，殺害之人，以及產生后又殺害之人，他們必定前往 पुनर्जन्म (藏文：ཡང་སོས་，梵文天城體：पुनर्जन्म，梵文羅馬擬音：punarjanma，漢語字面意思： पुनर- 再，जन्म- 生)地獄。』以及『以無有見，顛倒宣說佛法和非法，並使他人煩惱者，將在 अति तप्त (藏文：རབ་ཏུ་ཚ་བ་，梵文天城體：अति तप्त，梵文羅馬擬音：ati tapta，漢語字面意思： अति- 非常，तप्त- 熱)地獄中焚燒。』以及『接受良好苦行，卻不善於守護者，其血肉和骨骼，必定在 अचि मुचि (藏文：མེ་མ་མུར་，梵文天城體：अचि मुचि，梵文羅馬擬音：aci muci，漢語字面意思：不詳)地獄之火中焚燒。』等等。

【English Translation】 Karma is the habitual tendencies (bag chags) that are stored in the ālaya-vijñāna (kun gzhi, the basis of everything), and these tendencies nourish and increase the seeds. (Not seeds of the same kind of cause.) There are four possibilities regarding this: having done but not accumulated, which includes the first three cases, such as doing in a dream, doing unintentionally, doing due to error or forgetfulness, and doing once but regretting or being destroyed by an antidote; having accumulated but not done, such as having a long-held intention to kill but not killing, and rejoicing in what others have done; having done and accumulated, such as the latter two cases; and neither having done nor accumulated, such as other cases besides the above. Regarding what is meant by 'karma that is certain to be experienced' in the sutras, what does 'certain' refer to? It refers to the fact that the karma is propelled by past karma and vows, so that the karma must be endured in that very lifetime, and even the Buddha cannot prevent it. For example, Ajātaśatru (Ma skyes dgra) vowed to kill his father when he became a recluse (drang srong); and Āryajāta ('Phags skyes po) vowed to kill the Śākyas when he became a Nigrodha (Nyar gyur pa). 'Certain to experience the vipāka' refers to the fact that the result has already manifested and must be enjoyed, such as the latter two cases. As it is said in the sutras: 'Fierce and intense afflictions, in a field of merit or in a continuum, whatever karma is created, and those who kill their parents, are all certain.' The 'certainty' in terms of time will be explained when discussing the karma of seeing the Dharma, the karma of being born, and the karma of being experienced in other lifetimes. (Second,) Explaining the results of the ten paths of action: As in 'Everything is the master, the same kind of cause, and can produce the vipāka,' it will be explained separately. Among the (two), the result of non-virtuous karma is: In the result of karma that is certain to be experienced, practicing small, medium, and large non-virtuous paths of action, their vipāka is, in order, being born as animals, hungry ghosts, and hell beings, that is, the three lower realms, and experiencing various sufferings in them. The differences between these are stated in the Satipaṭṭhāna Sūtra: 'Greed and ignorance, fear and anger, those who kill, and those who generate and then kill, they will certainly go to the पुनर्जन्म (Tibetan: ཡང་སོས་, Devanagari: पुनर्जन्म, Romanized Sanskrit: punarjanma, Literal meaning: पुनर- again, जन्म- birth) hell.' And 'Those who, with a view of non-existence, pervertedly teach the Dharma and non-Dharma, and cause others to be afflicted, will be burned in the अति तप्त (Tibetan: རབ་ཏུ་ཚ་བ་, Devanagari: अति तप्त, Romanized Sanskrit: ati tapta, Literal meaning: अति- very, तप्त- hot) hell.' And 'Those who accept good asceticism but do not guard it well, their flesh and bones will certainly be burned in the fire of the अचि मुचि (Tibetan: མེ་མ་མུར་, Devanagari: अचि मुचि, Romanized Sanskrit: aci muci, Meaning not clear) hell.' and so on.

---

ྒྱ་མཚོས་ཞུས་པར། བསྟན་པ་འདི་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ རྣམས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་ཤིང་མ་རྫོགས་ཀྱང་ལྟ་བ་དྲང་པོར་གྱུར་ན་ཀླུར་སྐྱེ་ཞིང་དེ་ནས་རིམ་གྱིས་ལྷ་དང་མིར་སྐྱེས་ནས་བསྐལ་ པ་བཟང་པོ་འདི་ཉིད་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་གསུངས་སོ། །)རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ལ། བྱེད་པ་རྒྱུ་མཐུན་ ནི་རང་རང་གི་རིགས་འདྲ་ཕྱི་མ་བྱེད་པར་འདོད་པ་ཡིན་ལ། མྱོང་བ་རྒྱུ་མཐུན་ནི་གལ་ཏེ་ངན་ སོང་ནས་མིར་སྐྱེས་ན་ཡང་ཚེ་ཐུང་བ་དང་ནོར་དང་ཁྱིམ་ཐབ་དམན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་ བ་སོ་སོ་དང་མཐུན་པར་མིའི་ལུས་དང་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཁྱད་པར་རྣམས་མི་འབྱོར་བ་སྟེ། (དབུ་མ་)རིན་ཆེན་ཕྲེང་བར། གསོད་པ་ཡིས་ནི་ཚེ་ཐུང་འགྱུར། །རྣམ་པར་འཚེ་བས་གནོད་པ་ མང་། །རྐུ་བ་ཡིས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཕོངས། །བྱི་བོ་བྱེད་པ་དགྲ་དང་བཅས། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བས་ སྐུར་བ་སྟེ། ཕྲ་མ་ཡིས་ནི་བཤེས་དང་འབྱེ། །ཚིག་རྩུབ་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྙན་ཐོས། །མ་འབྲེལ་ བས་ནི་ཚིག་མི་བཙུན། །བརྣབ་སེམས་ཡིད་ལ་རེ་བ་འཇོམས། །གནོད་སེམས་འཇིགས་པ་ སྦྱིན་པར་བཤད། །ལོག་པར་ལྟ་བས་ལྟ་ངན་ཉིད། །ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དབང་ངམ་བདག་ པོའི་འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་སོ་སོ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་རིམ་པ་ལྟར་ཕྱིའི་དངོས་པོ་རྣམས་མི་འབྱོར་ ཞིང་རྒུད་པ་སྟེ། (ལུས་ཀྱི་དང་པོས་)ས་ཕྱོགས་གཟི་ཆུང་(གཉིས་པ་)ལོ་ཐོག་ལ། །དགྲ་མང་(གསུམ་ པ་)རྡུལ་གྱིས་འཁྲིགས་པ་དང་། །(ངག་གི་བཞིས་)དྲི་མ་མཐོན་དམན་ཚ་སྒོ་ཅན། །དུས་ཚིགས་ 1-532 འགྱུར་བ་མི་སྙོམས་དང་། །(ཡིད་ཀྱི་གསུམ་གྱིས་)འབྲས་བུ་ཕྲ་དང་ཁ་བ་དང་། །ཉུང་བའམ་མེད་ པར་སྐྱེ་བའོ(ཞེས་པ་བར་སྡོམ་མོ། །)། །དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་རེ་རེ་ལས་གསུམ་གསུམ་འབྱུང་བ་དེ་ ཡང་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཟག་ པ་དང་བཅས་པ་སྤྱད་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ཆེན་པོས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་ ལྷ་དང་འབྲིང་གིས་འདོད་པའི་ལྷ་དང་། ཆུང་ངུས་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་ནས་འདོད་པ་སྣ་ ཚོགས་མྱོང་བའོ། །རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ལ། བྱེད་པ་རྒྱུ་མཐུན་ནི་སྔ་མ་ལྟ་བུ་དང་། མྱོང་ བ་རྒྱུ་མཐུན་ནི་བདེ་འགྲོ་དེ་དག་ཉིད་དུ་ལས་སོ་སོ་དང་མཐུན་པར་སྲོག་གཅོད་སྤངས་པས་ ཚེ་རིང་བ་དང་མ་བྱིན་ལེན་སྤངས་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལུས་དང་ཡོངས་སུ་ གཟུང་བའི་ཁྱད་པར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པའོ། །དབང་ངམ་བདག་པོའི་འབྲས་བུ་ནི་ལྷ་ དང་མིའི་གནས་དེ་དག་ཉིད་དུ་ལས་སོ་སོ་དང་མཐུན་པར་ས་ཕྱོགས་གཟི་བྱིན་ཆེ་བ་དང་། ལོ་ ཐོག་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པ་སྟེ། (རིན་ཆེན་ ཕྲེང་བར་)མི་དགེ་ཞེས་བྱ་དེ་རྣམས་ཀྱི། །རྣམ་སྨིན་བསྒྲགས་པ

【現代漢語翻譯】 རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པར། (Klu Mes Zhus Par) རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པར། (Klu Mes Zhus Par)（海問經）中說，如果修行人在這個教法中出家，即使戒律不完整，但如果見解正直，也會轉生為龍，然後逐漸轉生為天人和人，並在這個賢劫中獲得解脫。 རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ལ། (Gyu Thun Pai Dre Bu La) 對於同類因的果報來說，作用同類因是指想要使各自的同類成為後來的因。感受同類因是指，如果從惡道轉生為人，也會壽命短促，財富和家庭貧乏等等，與各自的不善業相符，無法獲得人身和受用的殊勝之處。 (དབུ་མ་)རིན་ཆེན་ཕྲེང་བར། (Uma Rinchen Treng War)（中觀）《寶鬘論》中說：『殺生導致短命，惱害導致災禍多，偷盜導致資財匱乏，行邪淫者常遇怨敵，妄語導致誹謗，離間導致友誼破裂，惡語導致不受歡迎，無意義之語導致言辭不莊重，貪婪之心摧毀希望，害人之心帶來恐懼，邪見導致惡見。』 དབང་ངམ་བདག་པོའི་འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་སོ་སོ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་རིམ་པ་ལྟར་ཕྱིའི་དངོས་པོ་རྣམས་མི་འབྱོར་ཞིང་རྒུད་པ་སྟེ། (Wang Ngam Dak Poi Dre Bu Ni Gyu So So Dang Thun Pa Nyid Du Rim Pa Tar Chyi』i Dngos Po Rnam Mi 』Byor Zhing Rgud Pa Te) 增上果或主宰果是指，與各自的因相符，依次導致外在事物匱乏和衰敗，如（身體的第一個）地方貧瘠，（第二個）莊稼歉收，（第三個）多敵，（語的四個）塵土飛揚，（語的四個）氣味污濁，高低不平，冷熱不定，時節變化不均衡，（意的三個）果實細小，冰雹，稀少或不生長（這是中間的總結）。 དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་རེ་རེ་ལས་གསུམ་གསུམ་འབྱུང་བ་དེ་ཡང་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། (Ge Wai Dre Bu Ni Re Re Le Gum Gum 』Byung Wa De Yang Klu』i Gyal Po Gya Mtshos Zhus Pa』i Do Le Ji Ke Du) 善業的果報是從每一個善業中產生三種果報，正如龍王海所請問的經中所說：行持具有遺漏的十善業道，其異熟果是，大者轉生為上二界的天人，中者轉生為欲界的天人，小者轉生為人，享受各種慾望。 རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ལ། (Gyu Thun Pai Dre Bu La) 對於同類因的果報來說，作用同類因與之前相同。感受同類因是指，在那些善道中，與各自的業相符，如斷除殺生而長壽，斷除不予取而財富增多等等，獲得身體和受用的殊勝圓滿。 དབང་ངམ་བདག་པོའི་འབྲས་བུ་ནི་ལྷ་དང་མིའི་གནས་དེ་དག་ཉིད་དུ་ལས་སོ་སོ་དང་མཐུན་པར་ས་ཕྱོགས་གཟི་བྱིན་ཆེ་བ་དང་། ལོ་ཐོག་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པ་སྟེ། (Wang Ngam Dak Poi Dre Bu Ni Lha Dang Mi』i Gnas De Dag Nyid Du Las So So Dang Thun Par Sa Phyogs Gzi Byin Che Ba Dang Lo Thog Rnam Par 』Phel Ba La Sogs Pa Chyi』i Dngos Po Pun Sum Tshogs Pa Thob Pa Te) 增上果或主宰果是指，在天人和人的那些處所中，與各自的業相符，獲得地方光彩奪目，莊稼豐收等等外在事物的圓滿，如（《寶鬘論》中說）『已經宣說了那些不善業的異熟果。』

【English Translation】 In the Klu Mes Zhus Par (海問經), it is said that if practitioners ordain in this Dharma, even if their discipline is incomplete, but if their view is upright, they will be reborn as nagas, then gradually reborn as gods and humans, and attain liberation in this Fortunate Aeon. Regarding the result of the cause that is concordant, the acting concordant cause refers to wanting to make each of their own kind the later cause. The experiencing concordant cause refers to, if one is reborn as a human from the lower realms, they will also have a short life, poor wealth and family, etc., in accordance with each of their non-virtuous deeds, unable to obtain the excellence of the human body and its enjoyments. In the Uma Rinchen Treng War (中觀寶鬘論), it says: 'Killing leads to short life, harming leads to many disasters, stealing leads to poverty of wealth, engaging in sexual misconduct often encounters enemies, lying leads to slander, discord leads to the breaking of friendships, harsh words lead to unpopularity, meaningless words lead to undignified speech, greed destroys hope, harming others brings fear, and wrong views lead to evil views.' The dominant or possessive result is that, in accordance with each cause, external things are lacking and declining in sequence, such as (the first of the body) barren land, (the second) poor harvest, (the third) many enemies, (the four of speech) dusty, (the four of speech) foul odor, uneven, hot and cold, uneven seasonal changes, (the three of mind) small fruits, hail, scarce or no growth (this is the intermediate summary). The result of virtue is that three results arise from each virtue, as it is said in the sutra requested by the Naga King Ocean: 'The fully ripened result of practicing the ten virtuous paths with outflows is that the great ones are reborn as gods in the upper two realms, the middling ones are reborn as gods in the desire realm, and the small ones are reborn as humans, enjoying various desires.' Regarding the result of the cause that is concordant, the acting concordant cause is the same as before. The experiencing concordant cause refers to, in those happy realms, in accordance with each of their deeds, such as longevity from abandoning killing, increased wealth from abandoning taking what is not given, etc., obtaining the excellent perfection of body and enjoyments. The dominant or possessive result is that, in those places of gods and humans, in accordance with each of their deeds, obtaining the perfection of external things such as the land being radiant, the harvest being abundant, etc., as (it is said in the Garland of Jewels) 'The fully ripened results of those non-virtuous deeds have been proclaimed.'

---

་གང་ཡིན་པ། །དགེ་བ་དག་ནི་ ཐམས་ཅད་ལ། །འབྲས་བུ་དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་འབྱུང་། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །མདོར་ན། མི་དགེ་ བ་ལས་སྡུག་བསྔལ་ཀུན། །དེ་བཞིན་ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་དོ། །དགེ་ལས་བདེ་འགྲོ་ཐམས་ ཅད་དང་། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་བདེ་བ་དག། ཅེས་ཀྱང་རིག་པར་བྱ་ཞིང་། རྒྱ་ཆེར་དྲན་པ་ཉེར་ གཞག་དང་། ལས་བརྒྱ་བ་དང་། འདུལ་བ་ལུང་ལ་སོགས་པ་བལྟ་སྟེ་བླང་དོར་ལ་འབད་པར་ བྱའོ། ། (གསུམ་པ།) འཕེན་རྫོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ངོས་བཟུང་བ་ནི། དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་ནི་རིམ་པ་ལྟར་དགེ་བས་བདེ་འགྲོ་ཁོ་ན་དང་མི་དགེ་བས་ངན་ འགྲོ་ཁོ་ན་སྐྱེ་བ་འཕེན་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དགེ་མི་དགེ་གཉིས་ཀས་བདེ་ 1-533 འགྲོ་ངན་འགྲོ་གཉིས་ཀར་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། ། དེ་ལ་འཕེན་པ་ནི་ལས་གང་གིས་གང་དུ་སྐྱེ་བ་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཕུང་པོ་སོ་སོར་མ་ འདྲེས་པར་འཕེན་པ་སྟེ། སྐྱ་རིས་བཟང་ངན་ཐ་དད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ པ་ན་ལས་གང་གིས་གནས་གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་ན་ཡང་འབྲས་བུ་འདོད་པ། (ཡོན་ཏན་བདུན་བརྗོད་ པའི་གཏམ་དུ།)ཚེ་རིང་དེ་བཞིན་ནད་མེད་དང་། །གཟུགས་དང་སྐལ་བ་བཟང་དང་རིགས། །ནོར་ དང་ཤེས་རབ་དག་དང་བདུན། །ཡོན་ཏན་མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་གསུངས། །ཞེས་པ་རྣམས་ མྱོང་བ་དང་། མི་འདོད་པ་དེ་ལས་ལྡོག་པའི་ཚེ་ཐུང་བ་དང་ནད་མང་བ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བ་ སྟེ། ཚོན་བཟང་ངན་གྱིས་རྫོགས་པར་བྱས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་དག་ལའང་མུ་བཞི་སྟེ། (འཕེན་བྱེད་)དགེ་བས་(བདེ་འགྲོར་)འཕངས་ཀྱང་(རྫོགས་བྱེད་)མི་དགེ་བས་རྫོགས་(པས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་)པ་མི་ དབུལ་བོ་ལྟ་བུ་དང་། (དེ་ལས་ལྡོག་པ་)མི་དགེ་བས་འཕངས་ཀྱང་དགེ་བས་རྫོགས་པ་ཀླུ་འབྱོར་ ལྡན་ལྟ་བུ་དང་། འཕེན་རྫོགས་གཉིས་ཀ་མི་དགེ་བས་བྱས་པ་དམྱལ་བ་ལྟ་བུ་དང་། གཉི་ག་ དགེ་བས་བྱས་པ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ལྟ་བུའོ། ། (བཞི་པ།) འཕེན་ཚུལ་ལ་མུ་བཞི་བརྩི་བ་ནི། (འཕེན་བྱེད་)གཅིག་གིས་སྐྱེ་བ་གཅིག་(ཁོ་ན་) འཕེན་ཏེ། ཡོངས་རྫོགས་བྱེད་པ་དུ་མ་(མདོ་ལས། མ་འགགས་པས་བདག་ནི་བསོད་སྙོམས་གཅིག་པུ་དེའི་རྣམ་ པར་སྨིན་པས་ལན་བདུན་གྱི་བར་དུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་པ་ནས། ད་ལྟར་གྱི་ཤཱཀྱ་ཕྱུག་པོའི་རིགས་སུ་ སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་ཡིན་ཞེས་པ་ནི། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བསོད་ནམས་ཡང་ཡང་། བྱས་པས་ཐོབ་པའམ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་སེམས་ པའི་རྒྱུན་མང་པོ་འབྱུང་བས་སྐྱོན་མེད་ཅེས་ཟེར་ཡང་གྲུབ་མཐའ་གཞན་ཡིན་ནོ། །འདོད་པའི་ལས་ནི་མིའི་ནང་དུ་སྨིན་འགྱུར་ གྱིས། སྨོན་ལམ་སོགས་རྐྱེན་དབང་གིས་ལྷ་དང་ངན་སོང་དང་། །འདོད་ལྷ་དང་པོར་སྨིན་འགྱུར་དྲུག་པར་སྨིན་པ་ས

【現代漢語翻譯】 例如，'所有善行，其果與之相反。'簡而言之，一切痛苦皆源於不善，同樣，一切惡道亦是如此。一切善行帶來善道，以及各種形式的快樂。'也應理解這一點。應廣泛查閱《念住經》、《業百經》、《律藏》等，努力取捨。 (三)辨識牽引和圓滿的差別：有漏洞的善業和不善業，分別以善業牽引至善道，不善業牽引至惡道，這被稱為牽引之業。善與不善二者都能使善道和惡道的結果圓滿。 牽引是指，無論何業將眾生牽引至何處，其成熟之蘊皆不混雜，各自牽引，如同好壞不同的素描。圓滿是指，無論何業使眾生生於何處，都能體驗到所期望的結果。（在《七功德之語》中說：）'長壽、無病、美貌、好運、高種姓、財富和智慧，此七功德經中說。'體驗這些，以及體驗與不期望的相反的結果，如短壽和多病等，如同好壞顏色使之圓滿。這些也有四種情況：（牽引）以善業（牽引至善道），但（圓滿）以不善業圓滿（故受苦），如貧困之人；（與此相反）以不善業牽引，但以善業圓滿，如龍族富人；牽引和圓滿皆由不善業所致，如地獄眾生；二者皆由善業所致，如轉輪王。 (四)計算牽引方式的四種情況：(牽引)一種業只牽引一種生命，但圓滿之業有多種（經中說：'因未中斷，我以那唯一的佈施之成熟，七次生於三十三天眾中，直至現在生於釋迦富裕種姓。'這是因為反覆行善所得，或因彼時生起眾多心念之流，故無過失，但這是其他宗派的觀點。所欲之業在人中成熟，但因願望等緣起，可能成熟于天或惡道，或先成熟于欲天，第六次成熟於人中）。

【English Translation】 For example, 'All virtuous deeds, their fruit is the opposite.' In short, all suffering arises from non-virtue, and similarly, all evil destinies as well. All virtuous deeds bring about good destinies, and happiness in all its forms.' This should also be understood. One should extensively consult the Dharmasmṛtyupasthāna Sūtra (念住經), the Karmaśatāka Sūtra (業百經), the Vinaya-Vibhaṅga (律藏), etc., and strive to adopt what is beneficial and abandon what is harmful. (3) Identifying the difference between projecting and completing: Virtuous actions with outflows and non-virtuous actions, respectively, cause virtuous actions to project only to good destinies and non-virtuous actions to project only to bad destinies, which is called the action of projecting. Both virtuous and non-virtuous actions are understood as actions that bring the fruits to complete fruition in both good and bad destinies. Projecting is when the aggregates of maturation of whatever action causes birth in whatever realm are projected without being mixed separately, like good and bad sketches being different. Completing is when, wherever one is born by whatever action, one also experiences the desired results (In the Words of Seven Qualities, it says:) 'Long life, likewise health, beauty, good fortune, high birth, wealth, and wisdom, these seven qualities are spoken of in the sutras.' Experiencing these, and experiencing the opposite of what is not desired, such as short life and much illness, is like completing it with good and bad colors. There are also four possibilities for these: (Projecting) with virtue (projecting to a good destiny), but (completing) completing with non-virtue (therefore experiencing suffering), like a poor person; (the opposite of that) projecting with non-virtue but completing with virtue, like a wealthy Naga; both projecting and completing done with non-virtue, like beings in hell; and both done with virtue, like a Chakravartin. (4) Counting the four possibilities of how to project: (Projecting) one action projects one life (only), but there are many completing actions (The sutra says: 'Because it was not interrupted, with the maturation of that single alms-giving, I was born seven times among the gods of the Thirty-Three, up to now being born into the wealthy Shakya clan.' This is because of repeatedly doing good deeds, or because many streams of thought arise at that time, so there is no fault, but this is the view of other schools. Desired actions mature among humans, but due to the power of aspirations and other conditions, they may mature in the heavens or bad destinies, or first mature in the desire realm, maturing sixth in the human realm).

---

ོགས་ཡོད་དེ། ། རྣ་རིགས་ཀྱི་མདོ་ལས། སྦྱིན་པའི་རྣམ་སྨིན་གྱིས་གླང་པོ་ཆེ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོར་སྐྱེས་པ་དང་། གནས་པའི་གྲོང་གི་བྲམ་ཟེ་མོས་ ཀཱ་ཏྱའི་བུ་ལ་བསོད་སྙོམས་ཕུལ་བ། ཡིད་སྨོན་ལོག་པས་ཡི་དྭགས་སུ་སྐྱེས་པར་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །)ཡིན། །ཞེས་ཀྱང་ 1-534 འདོད་མོད། འདིར་ནི་ལས་བྱ་རྫོགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་ཚེ་གཅིག་གི་རྣམ་སྨིན་གྱི་ ས་བོན་གསོས་ནས་ལུས་སྐྱེ་བ་གཅིག་ཁོ་ན་འཕེན་པའི་ལས་ཀྱང་ཡོད་དེ། །(སེམས་གསལ་གཅིག་ བསྐྱེད་འབྲས་བུ་གང་། །ཚངས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པ་ལྟར། །)སྙིང་རྗེའི་སེམས་གསལ་བ་གཅིག་གིས་ཚངས་ པར་སྐྱེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལས་གཅིག་གིས་ཚེ་རབས་དུ་མའི་ས་བོན་གསོས་ནས་ ལུས་སྐྱེ་བ་དུ་མ་འཕེན་པའི་ལས་ཀྱང་ཡོད་དེ། མཆོད་རྟེན་ལ་ཕྱག་གུས་པ་གཅིག་ཕུལ་བས་ ལུས་ཀྱིས་ནོན་པའི་(སའི་)རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་གྲངས་དང་མཉམ་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཐོབ་པ་ ལྟ་བུའོ། །ལས་དུ་མས་ལུས་སྐྱེ་བ་གཅིག་འཕེན་པའི་ལས་ཀྱང་ཡོད་དེ། མཆོད་སྤྱིན་བརྒྱ་བྱས་ པས་བརྒྱ་བྱིན་དུ་སྐྱེས་པ་ལྟ་བུའོ། ། (ལྔ་པ།) ལས་དུ་མས་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་ཚེ་རབས་དུ་མའི་ས་བོན་གསོས་པས་ལུས་སྐྱེ་བ་ དུ་མ་འཕེན་པའི་ལས་ཀྱང་ཡོད་དེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དུ་མ་བསྲུངས་པས་ལྷ་མི་དུ་མ་ཐོབ་པ་ལྟ་བུ་ ཉིད་དོ། །འཕངས་པ་རྣམས་རིམ་གྱིས་མྱོང་ཚུལ་ལ། ལུས་དུ་མ་གཅིག་ཅར་མི་རུང་བས། འགྲོ་ བ་ལྔ་འགྲུབ་པའི་ལས་མང་པོ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་ཇི་ལྟར་རིམ་གྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ མྱོང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། རྒྱུད་གཅིག་ལ་ལས་ཀྱི་ས་བོན་དུ་མ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དགེ་མི་དགེའི་ལས་ གང་ཤིན་ཏུ་ལྕི་ཞིང་སྟོབས་ཆེ་བར་གྱུར་པ་དེ་ཐོག་མར་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ ལྕི་ཡང་མཉམ་ན་འཆི་བའི་དུས་ན་གསོས་བཏབ་ནས་གང་མངོན་དུ་གྱུར་པའོ། །ཡང་དེ་དག་ མཉམ་ན་གང་ཡུན་རིང་དུ་གོམས་པ་ཤས་ཆེ་བར་གྱུར་པའོ། །ཡང་དེ་རྣམས་མཉམ་ན་གང་ ཐོག་མར་སྤྱད་པ་དེའི་འབྲས་བུ་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་སྟེ། (མཛོད་ འགྲེལ་དུ།)ལས་ནི་འཁོར་བར་ལྕི་གང་དང་། །ཉེ་བ་གང་དང་གོམས་པ་གང་། །སྔོན་བྱས་གང་ ཡིན་དེ་ལས་ནི། །སྔ་མ་སྔ་མ་རྣམ་སྨིན་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ རྟེན་འབྲེལ་འདུ་བྱེད། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་འདུ་བྱེད་ལ། (གསུམ་ལས་དང་པོ།)ལས་ཀྱི་ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་བ་ནི། བསོད་ 1-535 ནམས་ཀྱི་ལས་དང་། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་དང་། མི་གཡོ་བའི་ལས་ཞེས་མདོ་ལས་ གང་འབྱུང་བ་ལ་བསོད་ནམས་གང་ཞེ་ན་ལས་གང་འདོད་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ལྷ་དང་ མི་འགྲུབ་པའི་དགེ་བའོ། །བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ལས་གང་ངན་སོང་གསུམ་ འགྲུབ་པའི་མི་དགེ་བའོ། །མི་གཡོ་བའི་ལས་གང་ཞེ་ན། གང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་

【現代漢語翻譯】 雖然有人認為，（《俱舍論》中說：『業是能引之義。』）但是，這裡存在這樣一種業，即通過完成一項行為的瞬間，滋養了一個生命週期的成熟果報的種子，從而只投生一次身體。（例如，一次清晰的慈悲心念，其結果就像投生到梵天一樣。）就像一次清晰的慈悲心念導致投生到梵天一樣。同樣，也存在這樣一種業，即通過一次行為，滋養了多個生命週期的種子，從而投生多個身體。例如，向佛塔虔誠地頂禮一次，就能獲得與身體所壓土地的微塵數量相等的轉輪王果報。也存在多種業導致投生一次身體的情況，例如，進行一百次供養，就能投生為帝釋天。 （第五，）也存在多種業相互關聯，滋養多個生命週期的種子，從而投生多個身體的情況，例如，守護多種戒律，就能獲得天人和人類的果報。對於已經產生的果報如何依次體驗，由於不可能同時體驗多個身體，那麼具備多種能實現五道輪迴之業的眾生，如何依次體驗成熟的果報呢？對於同一個相續而言，存在多種業的種子，其中善業或惡業，哪一個最重且力量最大，就首先體驗其成熟的果報。如果輕重相同，那麼在臨終時，哪一個被啟用並顯現出來，就先體驗哪一個。如果這些也相同，那麼哪一個長期串習，就先體驗哪一個。如果這些都相同，那麼哪一個首先實行，就首先體驗其果報。《俱舍論釋》中說：『業在輪迴中，何者為重，何者臨近，何者串習，何者先做，就依次體驗其果報。』 關於緣起之行（第一，確定業的體性）：經中出現的善業、非善業和不動業。什麼是善業呢？就是能實現欲界和色界天人果報的善行。什麼是非善業呢？就是能實現三惡道果報的非善行。什麼是不動業呢？就是能實現色界和無色界果報的業。

【English Translation】 Although some argue (as stated in the Abhidharmakośa, 'Karma is that which leads.'), here, there exists a type of karma where, through a single moment of completing an action, the seed of maturation for one lifetime is nourished, thus projecting only one birth. (For example, a single clear thought of compassion, the result of which is like being born in the Brahma realm.) Just as a single clear thought of compassion leads to birth in the Brahma realm. Similarly, there also exists a type of karma where, through a single action, the seeds of multiple lifetimes are nourished, thus projecting multiple births. For example, by offering a single prostration to a stupa with reverence, one can obtain the reward of a Chakravartin king equal to the number of dust particles under one's body. There also exist multiple karmas that lead to a single birth, such as performing a hundred offerings, which leads to birth as Indra. (Fifth,) There also exist multiple karmas that are interconnected, nourishing the seeds of multiple lifetimes, thus projecting multiple births, such as upholding multiple vows, which leads to obtaining the rewards of gods and humans. Regarding how the results that have been projected are experienced in sequence, since it is impossible to experience multiple bodies simultaneously, how do sentient beings who possess multiple karmas capable of achieving the five realms of existence experience the maturation of these karmas in sequence? For a single continuum, there are multiple seeds of karma. Among these, whichever virtuous or non-virtuous karma is the heaviest and most powerful will be experienced first. If the weight is equal, then whichever is activated and manifested at the time of death will be experienced first. If these are also equal, then whichever has been practiced for a long time will be experienced first. If all of these are equal, then whichever was performed first will have its result experienced first. As stated in the Commentary on the Abhidharmakośa: 'In samsara, whichever karma is heaviest, closest, most habitual, or done first, its result will be experienced in that order.' Regarding the formations of dependent arising (First, identifying the nature of karma): The virtuous karma, non-virtuous karma, and unwavering karma that appear in the sutras. What is virtuous karma? It is the virtuous action that accomplishes the desired gods and humans of the desire realm and the form realm. What is non-virtuous karma? It is the non-virtuous action that accomplishes the three lower realms. What is unwavering karma? It is the karma that accomplishes the form and formless realms.

---

པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ལྷ་རྣམས་འགྲུབ་པའི་དགེ་བ་སྟེ། རང་ས་ལས་གཞན་དུ་རྣམ་སྨིན་མི་ གཡོ་ཞིང་། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་བ་ཡིན་པ་དང་། ས་འོག་མའི་སྐྱོན་གྱིས་མི་གཡོ་བའོ། ། དེ་དག་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཡིན་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་བཟང་བས་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བརྗོད་པའོ། ། (གཉིས་པ།) དེ་རྣམས་ཀྱང་མ་རིག་པས་སྐྱེད་ཚུལ་ནི། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བསོད་ ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང་མི་གཡོ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ མདོ་ལས་གང་གསུངས་པ་དེ་ལ། (བསོད་ནམས་དང་མི་གཡོ་བ།)དགེ་བ་དག་ནི་དུག་གསུམ་མེད་པ་ ལས་འབྱུང་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་ན་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང་མི་གཡོ་བའི་ འདུ་བྱེད་རྣམས་ཐམས་ཅད་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། རྨོངས་པ་མ་རིག་པ་ ནི་གཉིས་ཏེ། ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རྨོངས་པ་དང་། ལས་འབྲས་ཤེས་ཀྱང་ བདེན་པ་བཞིའི་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ལ་རྨོངས་པའོ། །དེ་ལ་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རྨོངས་པ་ ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་པས་དེ་ཡོད་ན་རྒྱུ་འབྲས་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་ལྟ་བའི་ སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར། དེའི་དབང་གིས་ཚེ་འདིའི་བདེ་བའི་ཆེད་དུ་སྲོག་གཅོད་ལ་སོགས་པ་ ལ་འཇུག་པས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་མི་དགེ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་འབྱུང་། །དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ ལ་རྨོངས་པ་ནི་དགེ་བའི་སེམས་ཡོད་ཅིང་མ་རིག་པ་མངོན་གྱུར་མེད་ཀྱང་། ས་བོན་གྱི་དབང་ གིས་ཁམས་གསུམ་མཐའ་དག་སྡུག་བསྔལ་དུ་མ་ཤེས་པར་བསོད་ནམས་མི་གཡོ་བའི་འདུ་ བྱེད་རྣམས་སྐྱེད་པར་གསུངས་སོ། ། 1-536 (གསུམ་པ།)མི་དགེ་བ་དུག་གསུམ་གྱིས་སྐྱེད་ཚུལ་ལ། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་ནི་(རྒྱུའི་ཀུན་སློང་)ཤ་ དང་ལྤགས་པ་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆགས་པ་དང་། མི་ཤ་བླན་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་ པའི་ཞེ་སྡང་དང་། (རྒྱལ་ཁྲིམས་དང་)མཆོད་སྦྱིན་བྱེད་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་གཏི་མུག་གིས་ སྦྱོར་ཏེ། (དུས་ཀྱི་ཀུན་སློང་)ཞེ་སྡང་མེད་ན་དངོས་གཞི་མི་འགྲུབ་པས་ཞེ་སྡང་གིས་མཐར་ཕྱིན་ པར་བྱེད་དེ། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བར་ངག་རྩུབ་པོ་དང་གནོད་སེམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། རྙེད་སོགས་ལ་ཆགས་པ་དང་། གནོད་བྱེད་ལ་སྡང་བ་དང་། (དེ་དག་གི་)ཉེས་དམིགས་ལ་རྨོངས་ པས་སྦྱོར་ཞིང་ཞེ་སྡང་གིས་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་ནི་ཡོ་བྱད་ལ་ཆགས་ པ་དང་། གནོད་བྱེད་ལ་ཞེ་སྡང་དང་། མཆོད་སྦྱིན་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྲུང་བ་(དང་བླ་མ་དང་བྲམ་ཟེ་)ལ་ སོགས་པའི་ཆེད་དུ་སྐྱོན་མེད་སྙམ་པའི་གཏི་མུག་གིས་སྦྱོར་ཏེ། ཆགས་པ་མེད་ན་ནི་མི་འགྲུབ་ པས་དེས་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་དོ། །མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བར་འདོད་པས་ལོག་པར་ གཡེམ་པ་ལའང་གཞན་གྱི་བུད་མེད་ལ་ཆགས་པ་དང་། གནོད་ལན་དུ་སྡང་བ་དང་། པར་ སིག་པ་མ་བ

【現代漢語翻譯】 諸天神圓滿具足，其功德使果報不從自身之地動搖，是為禪定之境，亦不受下層境界過患所動搖。 這些雖也是福德，但因其殊勝，故稱『不動』。 （二）這些由無明所生之理：如《緣起經》所說：『無明緣生福德、非福德及不動行。』（福德與不動）善業既從無貪嗔癡三毒中生起，為何說福德、非福德及不動行皆由無明所生？答：愚昧無明有二：一是對業果異熟愚昧，二是對業果雖知，卻對四聖諦之真實義愚昧。對異熟愚昧，則完全是煩惱，若有此愚昧，則不可能生起對因果生信之見解。因此，受其影響，為求現世安樂而行殺生等事，從而產生非福德之惡行。對真實義愚昧，雖有善心，且無現行之無明，然因種子之故，未能了知三界皆是痛苦，從而生起福德與不動行。 （三）不善業由三毒所生之理：殺生（之因的意樂）與貪慾有關，如貪求血肉皮毛等；與嗔恨有關，如欲報復；與愚癡有關，如欲行祭祀等。（時間的意樂）若無嗔恨，則正行無法完成，故以嗔恨而告終。如殺生一般，惡語和害心也是如此：與貪著利養等有關，與憎恨加害者有關，（對這些的）過患愚昧無知，以嗔恨而告終。偷盜則與貪著財物有關，與憎恨加害者有關，為祭祀和守護王位（以及上師和婆羅門）等，認為無過失的愚癡有關，若無貪著則無法完成，故以貪著而告終。如偷盜一般，邪淫也是如此：與貪著他人的妻子有關，與報復的嗔恨有關，認為不犯戒...

【English Translation】 The gods who are complete and abundant, their merit causes the fruition not to move from their own realm, it is the state of meditative stabilization, and it is not moved by the faults of the lower realms. Although these are also merits, they are called 'immovable' because of their excellence. (2) How these are produced by ignorance: As stated in the Sutra of Dependent Origination: 'Conditioned by ignorance arise meritorious, non-meritorious, and unwavering formations.' (Meritorious and unwavering) Since virtuous deeds arise from the absence of the three poisons of greed, hatred, and delusion, how can it be said that all meritorious, non-meritorious, and unwavering formations arise from ignorance? Answer: There are two types of ignorance: ignorance of the ripening of karmic results, and ignorance of the true meaning of the Four Noble Truths, even if one knows about karmic results. Ignorance of ripening is entirely afflicted, and if this ignorance is present, there is no possibility of developing a view of believing in cause and effect. Therefore, influenced by it, one engages in activities such as killing for the sake of present happiness, thereby producing non-meritorious evil deeds. Ignorance of the true meaning, although having a virtuous mind and no manifest ignorance, due to the seed, one does not understand that all three realms are suffering, thereby producing meritorious and unwavering formations. (3) How non-virtuous deeds are produced by the three poisons: Killing (the intention of the cause) is related to desire, such as craving flesh and skin; related to hatred, such as wanting revenge; and related to delusion, such as wanting to perform sacrifices. (The intention of the time) If there is no hatred, the main action cannot be completed, so it ends with hatred. Just like killing, harsh speech and harmful intent are also the same: related to attachment to gain, etc., related to hating the perpetrator, and ignorance of (their) faults, ending with hatred. Stealing is related to attachment to possessions, related to hating the perpetrator, and related to the delusion of thinking it is faultless for the sake of sacrifices and protecting the kingdom (and the lama and Brahmin), if there is no attachment, it cannot be completed, so it ends with attachment. Just like stealing, adultery is also the same: related to attachment to another's wife, related to the hatred of revenge, thinking it is not a transgression...

---

ག་མར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པའི་གཏི་མུག་གིས་སྦྱོར་ཞིང་། བརྣབ་སེམས་ལའང་ དེ་བཞིན་དུ་ཡོ་བྱད་ལ་ཆགས་པ་དང་། (འགྲེལ་པར་)དེའི་འདིའི་མིན་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པའི་ སྡང་བ་དང་། ཉེས་དམིགས་ལ་རྨོངས་པས་སྦྱོར་ཏེ། གཉིས་ཀའང་ཆགས་པས་མཐར་ཕྱིན་ པ་ཡིན་ནོ། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་ནི་རྙེད་པ་སོགས་ལ་ཆགས་པ་དང་། གཞན་དག་ལ་ཞེ་སྡང་ དང་། མི་ཤེས་པ་གཏི་མུག་གིས་སྦྱོར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་པོ་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་ བས་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་དོ། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་ཇི་ལྟ་བར་ཕྲ་མ་དང་ཚིག་ཀྱལ་བ་ལ་ཡང་དེ་ བཞིན་ཏེ། དུག་གསུམ་གྱིས་སྦྱོར་ཞིང་གང་རུང་གིས་མཐར་འབྱིན་ནོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་ལྟ་ སྤྱོད་ངན་པ་ལ་ཆགས་པ་དང་། དེ་དང་འགལ་བ་ལ་ཞེ་སྡང་དང་། གནས་ལུགས་མ་རིག་པའི་ གཏི་མུག་གིས་སྦྱོར་ཏེ། གཏི་མུག་མེད་ན་ལོག་ལྟ་མི་འབྱུང་བས་རྒྱུ་འབྲས་ལ་རྨོངས་པའི་གཏི་ 1-537 མུག་གིས་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་གི་དང་པོ་སྦྱོར་བ་ནི་རྒྱུའི་འབྲས་བུ་ཀུན་སློང་དང་། རྗེས་སུ་མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་དུས་ཀྱི་ཀུན་སློང་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཀུན་སློང་རྣམ་གཉིས་རྒྱུ་དང་ནི། ། དེ་ཡི་དུས་ཀྱི་སློང་ཞེས་བྱ། །གཉིས་ལ་དང་པོར་རབ་འཇུག་བྱེད། །གཉིས་པ་རྗེས་སུ་འཇུག་ བྱེད་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ རྟེན་དང་ནུས་པ། རྟེན་དང་ནུས་པས་བཤད་པ་ལ། (གཉིས་ལས་དང་པོ།)བཤད་བྱ་དགོད་པ་ནི་མདོ་ལས། ལས་ ཐུན་མོང་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་། སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་ ཀྱང་འབྱུང་། མཐུ་ཆུང་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་བ་ལ་ཞེས་པའོ། ། (གཉིས་པ།) དེ་ཉིད་བཤད་པ་ལ(འང་གཉིས་ལས་དང་པོ།)རྟེན་གྱི་སྒོ་ནས་བཤད་པ་ནི། ཐུན་མོང་ བ་གང་ཞེ་ན། ལས་གང་འབྲས་བུ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སོ་སོར་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་སྐྱེད་པ་ སྟེ། ལས་བཟང་པོ་མཐུན་པར་བསགས་པ་ལས་ཞིང་ཁམས་དག་པ་དང་། ངན་པ་མཐུན་པར་ བསགས་པ་ལས་མ་དག་པ་ཐུན་མོང་དུ་གྲུབ་པའོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ལས་ གང་འབྲས་བུ་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་སོ་སོར་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་སྐྱེད་པ་སྟེ། རང་རང་ གི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་བདེ་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོའི་ཁྱད་པར་འགྲུབ་པའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་སྨིན་ གྱི་འབྲས་བུ་སོ་སོ་བ་ཡིན་ན་ཡང་ལས་གང་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཕན་ཚུན་གྱི་དབང་གིས་ འབྱུང་བ་ཞེས་མདོ་ལས་བརྗོད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཕན་ཚུན་གཅིག་གི་བདག་རྐྱེན་གྱི་ དབང་གིས་གཅིག་འབྱུང་བའི་ལས་ཐུན་མོང་བ་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་གང་ སེམས་ཅན་གཞན་རྣམས་དང་ཕན་ཚུན་དུ་ལྟ་བ་དང་སྨྲ་བ་དང་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་ ལོངས་སྤྱོད་པར་མི་འགྱུར་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་ཡོད་ཅིང་རྙེད་སླ་བ་མ་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་ དཀོན་ཏེ། གཟུགས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ལ་སྲིད་པ་ཙ

【現代漢語翻譯】 貪著于接受供養等愚癡，同樣地，貪著于財物，（如《釋論》所說）希望『不要變成這樣，不要變成那樣』的嗔恨，以及對過患的無知，都是由貪著所驅動，兩者都因貪著而達到極致。說謊是由貪著利養等，以及對他人嗔恨，和無知愚癡所驅動，由這三種煩惱中的任何一種達到極致。如同說謊一樣，離間語和綺語也是如此，由三毒驅動，並由其中任何一種達到極致。邪見是由貪著惡見和惡行，以及嗔恨與之相反的，和不瞭解實相的愚癡所驅動，如果沒有愚癡，就不會產生邪見，因此是由對因果無知的愚癡達到極致。 以上這些，最初的驅動是因的果，即發起意樂，隨後的達到極致是時的意樂，也就是說，有兩種意樂：因的意樂和時的意樂。 如偈頌所說：『兩種意樂，一是因，一是時的意樂。最初進入的是第一種，第二種是隨後進入。』 依靠和能力 關於依靠和能力的解釋，（首先是第一點，）提出要解釋的內容，如經文所說：『有共同的業，也有不共同的業，有力量大的，也有力量小的。』 （第二點，）解釋這些內容，（又分為兩點，首先，）從依靠的角度解釋：什麼是共同的業？就是能夠各自區分和產生器世間的業，從共同積累的善業中產生清凈的剎土，從共同積累的惡業中產生不清凈的剎土。什麼是不共同的業？就是能夠各自區分和產生有情世間的業，由於各自業力的作用，產生善趣和惡趣的差別。雖然異熟果各自不同，但經文中說，有情之間會互相影響，這是因為有情之間存在著相互作為增上緣的共同業。例如，有些有情不會與其他有情互相看到、交談或接觸等，這些有情非常稀少，不容易找到，因為無色界的有情就是這種情況。

【English Translation】 Attachment is driven by delusion, such as clinging to receiving offerings. Similarly, attachment to possessions, (as stated in the commentary) hatred with the wish 'may it not become this, may it not become that,' and ignorance of faults are also driven by attachment, and both are brought to completion by attachment. Lying is driven by attachment to gain etc., hatred towards others, and ignorance and delusion, and it is brought to completion by any of these three afflictions. Just as with lying, so too with divisive speech and frivolous talk, they are driven by the three poisons and brought to completion by any one of them. Wrong view is driven by attachment to bad views and practices, hatred towards what contradicts them, and delusion of not understanding the true nature. If there is no delusion, wrong view will not arise, therefore it is brought to completion by the delusion of being ignorant of cause and effect. Of these, the initial driving force is the result of the cause, which is also called the motivating intention, and the subsequent completion is also called the intention of time. That is to say, there are two kinds of intention: the intention of cause and the intention of time. As the verse says: 'Two kinds of intention, one is the cause, and the other is the intention of time. The first to enter is the first, and the second is the one that enters later.' Basis and Power Regarding the explanation of basis and power, (first of the two,) the subject to be explained is stated as in the Sutra: 'There is common karma, and there is uncommon karma, there is great power, and there is little power.' (Second,) explaining these, (again in two parts, first,) explaining from the perspective of the basis: What is common karma? It is the karma that individually distinguishes and generates the vessel world, from the accumulation of good karma in common, pure Buddha-fields arise, and from the accumulation of bad karma in common, impure ones arise. What is uncommon karma? It is the karma that individually distinguishes and generates the sentient being world, due to the power of each individual's karma, the differences between good and bad destinies arise. Although the results of maturation are individual, the Sutra states that sentient beings influence each other, because there is common karma where sentient beings mutually act as the dominant condition for each other. For example, those sentient beings who do not mutually see, speak to, or touch other sentient beings are very rare and not easily found, because this is the case for formless sentient beings.

---

མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ལྟ་བ་སོ་སོའི་ ལས་ཀྱི་དབང་གིས་བལྟ་བྱ་དང་། སློབ་དཔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སློབ་མ་དང་། རྒྱལ་ 1-538 བོའི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་བློན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་དབང་འབྲས་ལས་ཐུན་མོང་བར་གྲུབ་པ་སྟེ། ཉི་ཤུ་པར། གཅིག་ལ་གཅིག་གི་དབང་གིས་ནི། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཕན་ཚུན་འབྲས། །ཞེས་པ་ ལྟར་རོ། ། (གཉིས་པ།)ནུས་པའི་སྒོ་ནས་བཤད་པ་ལ། (གཉིས་ལས་དང་པོ།)སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ལས་ གང་ཞེ་ན། ལན་ལ་བཞིའི། (དང་པོ།)གཉེན་པོའི་དབང་གིས་སྟོབས་ལྡན་ལ་གསུམ་ལས། (དང་ པོ།)དགེ་བ་སྟོབས་དང་ལྡན་ཚུལ་ནི། སྤྱིར་ཡང་སྤང་བྱའི་འབྲས་བུ་འཕངས་ཀྱང་གཉེན་པོས་ བསྒྱུར་བར་ནུས་པའི་ཕྱིར། གཉེན་པོའི་ལས་སྟོབས་ཆེ་བ་ཡིན་ལ། (འདུ་བྱེད་རྣམ་པ་མཚུངས་པར་ ལྡན། །ས་ཉིད་འབྲས་བུ་རྣམ་གཉིས་ཉིད། །འཆད་དང་ཆུང་ངུས་ཡང་དག་འཇོམས། །སྤོང་དང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཉིད། །ཅེས་ སོ། །) ཁྱད་པར་དུ། འཕགས་པའི་ལམ་ཐོབ་པའམ། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཡིན་ཡང་སྡིག་པ་ལ་འགྱོད་ ཅིང་བཤགས་པ་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པའི་སྟོབས་དང་། མི་དགེ་བའི་གཉེན་པོར་དགེ་བ་དང་། ཟག་བཅས་ཀྱི་གཉེན་པོར་ཟག་མེད་སྤྱོད་པ་གཉེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་དང་། ཉེས་པ་དེའི་ རྒྱུན་གཅོད་ཅིང་སྡོམ་པ་སླན་ཆད་ལྡོག་པའི་སྟོབས་དང་། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། སེམས་ བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྟེན་གྱི་སྟོབས་ཏེ། ཆོས་བཞི་བསྟན་པའི་མདོར། སྟོབས་བཞི་གསུངས་ པ་ལ་སོགས་པ་གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཅན་གྱི་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་བསམས་བཞིན་ པ་ལས་གྱུར་བའི་ལས་མི་དགེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། གཉེན་པོ་དགེ་བའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་ གང་ཕྱི་མར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་དེ་མཐོང་བའི་ཆོས་ཚེ་འདི་ལ་ ནད་སོགས་ཅུང་ཟད་མྱོང་བར་འགྱུར་བར་བསྒྱུར་བ། དཔེར་ན་དགེ་སློང་དཔས་བྱིན་གྱིས་ གཞན་གྱི་བུད་མེད་བསྟེན་ཞིང་དེའི་ཁྱིམ་ཐབ་བསད་དེ་འགྱོད་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ ངོ་མཚར་བླ་མས་ཆོས་བསྟན་པས། སྡུག་བསྔལ་ཅུང་ཟད་མྱངས་ནས་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ལྟ་ བུའམ། གང་མཐོང་བའི་ཆོས་ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་སྡུག་བསྔལ་དྲག་པོ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ 1-539 དེ་གཉེན་པོའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་ཟད་ཅིང་གཏན་ནས་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་བར་བསྒྱུར་བ། དཔེར་ན་མཛའ་བོའི་བུ་མོས་མའི་མགོ་ལ་གནོད་པ་བྱས་པ་ཚེ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཉི་ཚེ་བའི་དམྱལ་ བ་མྱོང་བ་བདག་ལས་གཞན་གཅེས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེས་པས་འཕྲལ་ལ་ཐར་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཚུལ་ དེ་ལྟར་ན་གཉེན་པོ་ལས་བྱུང་བའི་ལས་ནི་སྤང་བྱ་བས་སྟོབས་ཆེ་བ་དང་། འཕགས་པའི་ ལམ་དུ་མ་ཟད་བསམས་བཞིན་པ་ལས་གྱུར་བའི་དགེ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་མི་དགེ་བ་ལས་ སྟོབས་ཆེ་བ་དང་ལྡན་པའོ། ། (གཉིས་པ།) དེ་ལ་དགོངས་པའི་ཤེས་བྱེད་ནི། གཉེན་པོའི་ལས་སྟོ

【現代漢語翻譯】 並非如此。因此，由於各自見解的業力，產生所見之物；由於導師的業力，產生弟子；由於國王的業力，產生大臣等等，這些都是權力與結果共同成就的。 如《二十品》所說：『相互之間的權力，是識的相互結果。』 （第二，）從能力的角度進行闡述。（二者中的第一，）何為具有力量的業？回答有四種。（第一，）以對治力的角度而言，具有力量的有三種。（第一，）善業具有力量的方式是：一般來說，即使拋棄了應斷之果，也能被對治力所轉變。因此，對治力的作用非常強大。（『行相相似而具足，地即是二種果，以說與小而摧毀，捨棄與方之差別。』） 特別地，獲得聖道，或者即使是凡夫，也對罪業感到後悔並懺悔，具有徹底消除罪業的力量；以善業作為不善業的對治；以無漏行作為有漏行的對治，行持一切對治；以及具有斷絕罪業之流，並誓不再犯的力量；以及皈依和發菩提心等作為依仗的力量。如《四法經》中，宣說了四種力量等等，具有對治力的補特伽羅相續中，由故意所產生的任何不善業，通過生起對治善業的力量，將原本會導致眾生在來世墮入地獄的業，轉變為在今生感受輕微的疾病等。 例如，比丘提婆達多侍奉他人之妻，並殺害其丈夫後感到後悔。經由殊勝上師菩薩開示佛法，感受些許痛苦后獲得忍耐。或者，原本會導致在今生感受強烈痛苦的業，通過生起對治力的力量而耗盡，最終不再感受。例如，朋友的女兒傷害了母親的頭部，在今生感受短暫的地獄之苦，通過生起珍愛自他的菩提心而立即解脫。如此看來，由對治力產生的業比應斷之業更為強大，不僅是聖道，所有由故意產生的善業都比不善業更為強大。 （第二，）對此的依據是：對治力的作用強大。

【English Translation】 It is not so. Therefore, due to the power of karma of individual views, the object of view arises; due to the power of karma of the teacher, the disciple arises; due to the power of karma of the king, the ministers arise, and so on. These are commonly established as the result of power. As it says in the 'Twentieth Chapter': 'By the power of one to another, the consciousnesses are mutually the result.' (Second,) Explaining from the perspective of ability. (First of the two,) What is the powerful karma? The answer is fourfold. (First,) From the perspective of the opponent, there are three powerful ones. (First,) How virtue is powerful: Generally, even if the result to be abandoned is cast away, it can still be transformed by the opponent. Therefore, the action of the opponent is very powerful. ('Having similar aspects and being complete, the ground itself is two kinds of results, destroying with speech and smallness, the difference of abandonment and direction.') In particular, having attained the noble path, or even if one is an ordinary being, one repents and confesses sins, having the power to completely eliminate sins; virtue as the opponent of non-virtue; practicing the uncontaminated as the opponent of the contaminated, practicing all opponents; and having the power to cut off the stream of faults and to refrain from vows in the future; and taking refuge and generating the mind of enlightenment, etc., as the power of reliance. As in the Sutra Teaching the Four Powers, the four powers are taught, etc., the karma that arises from intentional action in the mindstream of a person with the power of the opponent, whatever non-virtue it may be, by generating the power of the opponent's virtue, transforms the karma that would cause sentient beings to experience hell in the future into experiencing slight illnesses, etc., in this very life. For example, the monk Devadatta attended to another's wife and killed her husband, and then repented. The wonderful lama Bodhisattva taught the Dharma, and after experiencing some suffering, he attained patience. Or, the karma that would cause one to experience intense suffering in that very life is exhausted by generating the power of the opponent, and one is transformed so that one will not experience it at all. For example, the friend's daughter harmed her mother's head, and in that very life, she experienced a temporary hell, and by generating the mind of cherishing others more than oneself, she was immediately liberated. In this way, the karma arising from the opponent is more powerful than the karma to be abandoned, and not only the noble path, but all virtuous karma arising from intentional action is more powerful than non-virtue. (Second,) The reason for this is that the action of the opponent is powerful.

---

བས་ཆེ་བ་འདི་ལ་ དགོངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཤིན་ཏུ་ བསྒོམས་པ་དམིགས་རྣམ་ཚད་མེད་པས་ཕན་ཡོན་རྒྱ་ཆེ་བ་དེ་ལ། གང་ཚད་དུ་བྱས་པའི་མི་ དགེ་བའི་ལས་དེས་གང་ཟག་དེ་ངན་འགྲོ་ལ་སོགས་པར་ཁྲིད་པར་མི་བྱེད་དོ། །ལས་དེ་ལ་ གང་ཟག་དེ་གནས་པར་མི་བྱེད་དོ། །ལས་དེས་གང་ཟག་དེ་ལས་བྱེད་པ་པོ་དང་འབྲས་བུ་ མྱོང་བ་པོར་བགྲང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། ། (གསུམ་པ།)ལུང་གི་དགོངས་པ་བཤད་པ་ནི། གཉེན་པོ་དགེ་བའི་མཐུ་ཆུང་བའི་གང་ཟག་ གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་བསམས་བཞིན་པ་ལས་གྱུར་པའི་ལས་མི་དགེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་། དགེ་མི་དགེ་གང་ཡིན་ཡང་བསམས་བཞིན་པ་ལས་གྱུར་པའི་ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་ ངེས་པ་དེ་སྤོང་བའི་ཡོངས་ཤེས་འཕགས་ལམ་གྱིས་མ་སྤངས་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོངས་ ཤེས་ཟག་མེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པ་དེ་ནི་རེ་ཞིག་འགལ་ཟླ་བས་སྟོབས་ཆེ་བ་དང་ལྡན་ པ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་མདོ་འདིར་ཤུགས་ལ་ དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའོ། ། (གཉིས་པ།) ཁམས་དང་རྒྱུད་ཀྱིས་སྟོབས་ལྡན་ནི། ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་དང་རབ་ཏུ་ 1-540 ལྡན་པའི་མི་དགེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་ པའི་འཁོར་མང་བའི་ཕྱིར་ཁམས་གོང་མ་དག་གི་ཉོན་མོངས་པ་བས་སྟོབས་ཆེ་བ་དང་། དགེ་ མི་དགེ་གང་སྔོན་ཡང་ཡང་གོམས་པར་བྱས་པ་ནི་རྒྱུན་ལ་བག་ཆགས་བསྒོས་པའི་ཕྱིར་མ་ གོམས་པ་བས་སྟོབས་ཆེ་བ་དང་། གནས་ལ་གནས་པ་ནར་སོན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱས་པ་ནི་ མངོན་ཞེན་དང་དད་པ་དྲག་པོས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གཞོན་ནུ་བས་སྟོབས་ཆེ་བ་དང་། ཡོངས་ སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་རིགས་ཆད་རྣམས་ཀྱི་རེ་ཞིག་ཐར་བ་བསྒྲུབ་ཏུ་མེད་ པའི་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཉེན་པོས་དབྱུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རིགས་ཅན་གྱི་ཉོན་ མོངས་པ་བས་རང་བཞིན་ནམ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོབས་ཆེ་བ་དང་ལྡན་པའོ། ། (གསུམ་པ།) ཞིང་དང་བསམ་པས་སྟོབས་ལྡན་ནི། །འགྲོ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཕན་འདོགས་ དང་། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་ཞིང་ཁྱད་འཕགས། །ཞེས་པ་ལྟར། འགྲོ་བའི་ཁྱད་པར་(ལས་ཀྱི་རྣམ་ སྨིན་བསྟན་པའི་མདོར།)དུད་འགྲོ་ལ་བྱིན་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བརྒྱ་འགྱུར་དང་། (དེའི་རུང་མཐུན་སྦྱར་ན་མི་ དང་གྲངས་མཉམ་གྱི་དུད་འགྲོ་བཅུ་བསད་པ་དང་མི་ཕལ་པ་བསད་པ་སྡིག་པ་མཉམ་པོར་མངོན་གསུང་།)མི་ཚུལ་ཁྲིམས་ མེད་པ་ལ་སྟོང་འགྱུར་དང་། དགེ་སློང་ལ་ཁྲི་འགྱུར་དང་། དགེ་སློང་ཐེག་ཆེན་སྨྲ་བ་ལ་ཚད་ མེད་པར་གསུངས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བའི་ཁྱད་པར་ནད་པ་དང་ནད་གཡོག་དང་གྲང་བས་ ཉེན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཕན་འདོགས་(མཛོད་ལས། འཕགས་པ་མིན་ཡང་ཕ་མ་དང་། །ནད་པ་དང་ནི་ཆོས་སྨྲ་ དང་། །ས

【現代漢語翻譯】 因為這個偉大之處，世尊（Bhagavan）考慮到聖聲聞（Arya Shravaka）等，內心極度禪修，以無量目標和形式，具有廣大利益。那麼，以何種程度的不善業，不會將那個人引導至惡趣等？那個業不會讓那個人停留在那裡？那個業不會將那個人算作是業的作者和果的體驗者？』 (第三部分) 解釋經文的意圖：對於善對治力量較弱的人來說，存在於相續中的有意造作的不善業，以及無論善與不善，凡是有意造作的業，必定會體驗其成熟果報。如果不能通過斷除煩惱的聖道（Arya Marga）來斷除，也不能通過無漏智慧的完全了知來完全知曉，那麼暫時來說，它就具有比對治更強大的力量，因為必定會產生果報。這在經文中是暗示性地說明的。 (第二部分) 以界和相續具有力量：同樣，屬於欲界（Kama-dhatu）的不善業，由於煩惱和近煩惱等眷屬眾多，因此比上界的煩惱更具力量。無論善與不善，如果先前反覆串習，由於在相續中薰染了習氣，因此比未串習的更具力量。由成年人所造作的業，由於以強烈的執著和信心來做，因此比年輕人更具力量。對於那些不能從輪迴中解脫的法性種姓斷絕者來說，暫時無法成就解脫的煩惱，由於無法通過對治來去除，因此比具有種姓者的煩惱在自性或本體上更具力量。 (第三部分) 以田和意樂具有力量：如《業的果報顯示經》所說：『對於眾生和痛苦的救濟，以及功德等殊勝的田。』如果佈施給畜生，果報會增長百倍（如果將此與適當的比例結合，殺害十個與人類數量相等的畜生，與殺害普通人，罪業相等）。對於沒有戒律的人，會增長千倍；對於比丘（Bhikshu），會增長萬倍；對於宣說大乘（Mahayana）的比丘，則是無量。痛苦的差別在於病人、照顧病人者和受寒冷威脅者等。救濟（《俱舍論》中說：即使不是聖者，對於父母、病人、說法者和……）

【English Translation】 Because of this greatness, the Bhagavan, considering the Arya Shravakas and others, who meditate intensely with immeasurable aims and forms, possessing vast benefits, 'To what extent will the non-virtuous action not lead that person to the lower realms, etc.? Will that action not keep that person in that state? Will that action not count that person as the doer of the action and the experiencer of the result?' (Third Part) Explanation of the Intent of the Scripture: For a person whose power of virtuous counteraction is weak, the non-virtuous action arising from intentional action in their continuum, and any action, whether virtuous or non-virtuous, arising from intentional action, which is certain to experience its maturation, if it is not abandoned by the Arya Marga that abandons afflictions, and is not fully known by the flawless complete knowledge of wisdom, then for the time being, it possesses greater power than the opponent, because it is certain to produce results. This is stated implicitly in this scripture. (Second Part) Having Power Through Realm and Continuum: Similarly, the non-virtuous action belonging to the Kama-dhatu, because of the many retinues of afflictions and near afflictions, etc., is more powerful than the afflictions of the upper realms. Whether virtuous or non-virtuous, if previously repeatedly practiced, because it has instilled habits in the continuum, it is more powerful than the unpracticed. Actions done by adults, because they are done with strong attachment and faith, are more powerful than those done by youths. For those whose Dharma nature is cut off, who cannot transcend suffering, the afflictions that cannot achieve liberation for the time being, because they cannot be removed by counteraction, are more powerful by nature or essence than the afflictions of those with lineage. (Third Part) Having Power Through Field and Intention: As stated in the 'Sutra Showing the Results of Actions': 'For beings and the relief of suffering, and excellent fields of merit, etc.' If given to animals, the result will increase a hundredfold (if this is combined with the appropriate proportion, killing ten animals equal in number to humans is equivalent to killing an ordinary person). For those without discipline, it will increase a thousandfold; for a Bhikshu, it will increase ten thousandfold; for a Bhikshu who speaks of the Mahayana, it is immeasurable. The difference in suffering lies in the sick, those caring for the sick, and those threatened by cold, etc. Relief (the Abhidharmakosha states: even if not an Arya, for parents, the sick, those who speak Dharma, and...)

---

ྐྱེ་མཐའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ། །ཡོན་ནི་གཞལ་དུ་མེད་པར་གསུངས། །ཞེས་སོ། །)པའི་ཁྱད་པར་ཕ་མ་དང་ ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་དྲིན་ཅན་དང་། ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དང་། འཕགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕན་གནོད་བྱས་ན་ཞིང་གི་སྒོ་ནས་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ལས་ དང་། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའམ། ལོག་ལྟ་ལ་སོགས་ པའི་འདུན་པ་དྲག་པོས་བྱས་པའི་མི་དགེ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་ཀྱང་ 1-541 སྟོབས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། ། (བཞི་པ།) ཞིང་སོགས་དགུ་ཡིས་སྟོབས་ལྡན་ནི། གཞན་ཡང་རྣམ་པ་དགུས་སྟོབས་ཆེན་ པོ་དང་ལྡན་པའི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དཀོན་མཆོག་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་བཟང་པོ་ལ་ཕན་ གནོད་བྱེད་པ་ཞིང་གིས་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་དང་། སྦྱིན་བྱའི་དངོས་པོ་བཟང་ཞིང་མང་བའམ། དུད་འགྲོ་བོངས་ཆེ་བ་བསད་ན་གཞི་ལས་ལྕི་བར་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་དངོས་པོས་སྟོབས་དང་ ལྡན་པ་དང་། སྦྱིན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒོམ་པ་གསུམ་དང་། (ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་དང་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་དང་། ཀྱལ་བ་ནས་སྲོག་གཅོད་ཀྱི་བར་དང་)ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་གསུམ་པོ་ཕྱི་མ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ སྟོབས་དང་ལྡན་པ་དང་། བྱེད་པ་པོ་ཆགས་བྲལ་དང་སྡོམ་ལྡན་གྱིས་བྱས་པ་བྱེད་པོས་སྟོབས་ དང་ལྡན་པ་དང་། དད་པ་དང་འདུན་པ་དྲག་པོས་བྱས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སྟོབས་དང་ལྡན་ པ་དང་། མྱང་འདས་སམ་མངོན་མཐོ་སོགས་ཐོབ་པར་འདོད་པ་བསམས་པས་སྟོབས་དང་ ལྡན་པ་དང་། སྦྱིན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གྲོགས་ཀྱིས་ཟིན་པ་དང་། སྲོག་གཅོད་རྐུ་བའི་གྲོགས་ ཀྱིས་ཟིན་པ་ལ་སོགས་པ་གྲོགས་ཀྱིས་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་དང་། ཡང་ཡང་བྱས་པའམ་རྗེས་ སུ་གསོས་པ་ལན་མང་དུ་བྱེད་པས་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་དང་། རང་ཡང་བྱེད་ལ་གཞན་དག་ ཀྱང་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་སྐྱེ་བོ་མང་པོས་ཀྱང་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་སྟེ། (ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་)ཐམས་ ཅད་ལ་སྔ་མ་རྣམས་མཉམ་ན་ཞེས་ཀྱང་རིག་པར་བྱའོ། ། (གཉིས་པ།)མཐུ་སྟོབས་ཆུང་བའི་ལས་ནི། སྔར་གྱི་སྟོབས་ལྡན་འདི་རྣམས་ལས་བཟློག་པ་ གཉེན་པོ་བས་སྤང་བྱ་སྟོབས་ཆུང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྟོབས་དང་མི་ལྡན་པའི་ལས་སོ་ཞེས་པ་ སྟེ། མཇུག་(ཏུ་གསོས་པ་)དང་ཞིང་དང་གཞི་དང་ནི། །སྦྱོར་དང་སེམས་པ་བསམས་པ་སྟེ། །དེ་ རྣམས་ཆུང་དང་ཆེ་བ་ལས། །ལས་ཀྱང་ཆུང་དང་ཆེ་བ་ཉིད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ རྒྱུ་འབྲས་གནང་བཀག་གིས་བཤད་པ། རྒྱུ་འབྲས་གནང་བཀག་གིས་བཤད་པ་ལས། (གཉིས་ལས་དང་པོ།)མདོ་བཀོད་དེ་དྲི་བ་ནི། 1-542 བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་ཟག་སུ་ཞིག་ཚིག་འདི་སྐད་དུ་ལས་བྱེད་པ་པོའི་སྐྱེས་བུ་གང་ ཟག་འདི་ཚོར་བ་བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ལྡན་པ་ལས་བྱེད་ཅིང་སོག་པ་དེ་ལྟ་དེ་ ལྟར་རྒྱུ

【現代漢語翻譯】 『對於發心的菩薩，功德是不可估量的。』 （四）通過九種方式使業力強大：此外，應知有九種方式使業力強大：對三寶等良善之境行饒益或損害，以田地之力而強大；佈施之物殊勝且眾多，或殺害體型巨大的牲畜，如經中所說『地為重』，以事物之力而強大；佈施、持戒、禪修三者，（聞、思、修三者，六度波羅蜜，從綺語到殺生之間，）以及意之三惡行，後者以自性之力而強大；由離貪者和持戒者所為，以作者之力而強大；以強烈的信心和意樂所為，以作意之力而強大；希求涅槃或增上生等，以思慮之力而強大；佈施為持戒之友所攝持，或殺生為偷盜之友所攝持等，以助伴之力而強大；屢屢為之或事後補救，以多次行持之力而強大；自己也做，也讓別人做，以眾多人蔘與之力而強大。（智慧的善知識）總而言之，如果前者相同，也應知曉。 （二）力量微弱之業：與上述強大之業相反，應以對治力捨棄微弱之業等，此為不具力之業。如雲：『補救與田地，事物與結合，心與思慮等，彼等小與大，業亦小與大。』 以因果的允許與禁止來解釋 從以因果的允許與禁止來解釋中：（二、一）經文的引述與提問： 世尊問道：『何種補特伽羅（藏語，梵語Purusa，梵文羅馬擬音Purusha，漢語字面意思：人）以何種方式造作，使此造業之補特伽羅（藏語，梵語Purusa，梵文羅馬擬音Purusha，漢語字面意思：人）感受苦樂舍受？造作何種業，以何種方式成為因？』

【English Translation】 'For a Bodhisattva who has generated the mind of enlightenment, the merit is immeasurable.' (Four) Strengthening Actions Through Nine Aspects: Furthermore, one should recognize that actions become powerful through nine aspects: benefiting or harming virtuous objects such as the Three Jewels, which is powerful through the field; offering excellent and abundant objects, or killing large animals, as it is said, 'The ground is heavy,' which is powerful through the object; the three—generosity, discipline, and meditation—(the three—hearing, contemplation, and meditation—the six perfections, from idle talk to killing,) and the three mental misdeeds, the latter being powerful by their very nature; actions done by those free from attachment and those who uphold vows are powerful through the agent; actions done with strong faith and aspiration are powerful through intention; desiring to attain nirvana or higher realms is powerful through thought; generosity supported by the friend of discipline, or killing supported by the friend of theft, etc., are powerful through the companion; actions done repeatedly or restored afterward are powerful through repeated action; and actions done by oneself and also causing others to do them are powerful through many people. (Wise spiritual friends) In all cases, if the former are equal, one should also understand this. (Two) Actions of Little Strength: The opposite of the aforementioned powerful actions, such as abandoning weak actions through remedies, are actions without strength. As it says: 'Restoration and field, object and combination, mind and thought, these small and large, actions are also small and large.' Explanation by Allowing and Prohibiting Cause and Effect From the explanation by allowing and prohibiting cause and effect: (Two, One) Citing the Sutra and Questioning: The Blessed One asked: 'What kind of Pudgala (藏語，梵語Purusa，梵文羅馬擬音Purusha，漢語字面意思：人) acts in what way, causing this acting Pudgala (藏語，梵語Purusa，梵文羅馬擬音Purusha，漢語字面意思：人) to experience happiness, suffering, and equanimity? What kind of action is done, and in what way does it become the cause?'

---

་དུས་ཀྱི་ཚོར་བ་གང་ཡིན་དང་འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་ན། ཉོན་མོངས་པ་དྲག་པོ་ཅན་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཡིད་མི་བདེ་དང་བཅས་པས་ ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་རྣམས་འབྲས་བུའང་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་། གཞན་ གྱི་བུད་མེད་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་འདོད་ཡོན་གྱི་བདེ་བ་ལ་ཆགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཚུལ་ ཁྲིམས་འཆལ་བ་ལ་སྤྱོད་པ་འབྲས་བུའང་བདེ་བ་མྱོང་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་ན་སྡུག་བསྔལ་སྤོང་ བར་འདོད་པའི་རྟོག་ལྡན་རྣམས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་། གལ་ཏེ་ གནས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་ན་མཐོང་ལམ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་དང་། སྒོམ་ལམ་གྱིས་སྡུག་ བསྔལ་མཐར་དབྱུང་བའི་སྐབས་ཀྱང་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་ཟེར་བ་དང་། ཡང་སུ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ། སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་འདི་རྒྱུ་དུས་ན་ཚོར་བ་ཅི་ཡོད་ཀྱང་རུང་། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་བདེ་སྡུག་ བཏང་སྙོམས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་དགེ་མི་དགེ་བྱེད་ཅིང་སོག་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ལས་དང་ མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་བདེ་བ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཞིང་། གཉེན་པོ་བསྟེན་པས་ཡང་དག་པར་སྡུག་ བསྔལ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་མཐར་དབྱུང་བའི་སྐབས་ཀྱང་སྣང་ངོ་ཞེས་ཟེར་ རོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་དེ་ལ་ལུང་གི་དགོངས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། (གཉིས་པ།)དེ་ལན་གྱིས་བཤད་པ་ལ། (གཉིས་ལས་དང་པོ།)གནས་མ་ཡིན་པ་བཀག་པའི་ཚུལ་ འདིར་ནི་ལོག་གཡེམ་བྱེད་དུས་བདེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་ འདས་ཀྱིས་ལས་བྱེད་དུས་ན་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་དུས་ན་བདེ་ བ་དང་ལྡན་པར་ངེས་པ་ནི་བཀག་གོ། དཀའ་ཐུབ་དྲག་པོའི་དགེ་བ་ལས་རྣམ་སྨིན་བདེ་བ་ 1-543 མྱོང་བའི་ཕྱིར། རྒྱུ་དུས་ན་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུའང་སྡུག་བསྔལ་དང་ ལྡན་པར་ངེས་པ་དང་། བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་པའི་དགེ་སྡིག་ལས་རྣམ་སྨིན་བདེ་སྡུག་མྱོང་ བའི་ཕྱིར། རྒྱུ་དུས་ན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་ པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུའང་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་བཏང་སྙོམས་དང་ ལྡན་པར་ངེས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བཀག་པ་ཡིན་(འདིར་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པའི་འཇུག་ཤེས་དང་མཚུངས་ ལྡན་གྱི་ཚོར་བ་ལས་རྣམ་སྨིན་དུ་བརྟགས་པའི་ཞེས་ཀྱང་གསུང་)ནོ། ། (གཉིས་པ།) གནས་ཡིན་པ་རྣམས་གནང་བའི་ཚུལ་ནི། ཡང་ལས་བྱེད་དུས་ན་བདེ་བ་དང་ ལྡན་ཞིང་ཕྱིས་ཀྱང་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་དགེ་བ་བྱས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པའང་ བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་གནང་ངོ་། །འདོད་ལོག་སྤྱོད་པ་ལྟ་བུ་རྒྱུ་དུས་ན་བདེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ མྱ

【現代漢語翻譯】 如果感受到的果報與當時的感受相似，那麼由於強烈煩惱的各自影響，以及伴隨痛苦和不適而守護戒律的人們，其果報也將是痛苦的；而沉迷於感官快樂，例如與其他女性發生關係等，並以此破戒的人，其果報也將是快樂的。如果這樣，那麼想要擺脫痛苦的有識之士就不會安住于梵行。即使安住，也不會出現通過見道來終結痛苦，以及通過修道來徹底消除痛苦的情況。有人會這樣說。還有人會這樣說：無論眾生在因地時的感受如何，他們都會造作善或不善之業，並以某種方式感受快樂、痛苦或中性的果報。因此，他們將以與業力相符的方式感受成熟的果報。如果這樣，那麼他們將會安住于感受快樂的梵行之中，並通過修習對治法來真正地終結痛苦，並且會出現徹底消除痛苦的情況。世尊所說的這些話，其經文的真正含義是什麼呢？ (第二，)通過回答來解釋。 (二、首先，)禁止非真實情況的方式是：在此，即使在行邪淫時感到快樂，最終也會感受到痛苦。因此，世尊禁止了在造業時感受到快樂的業，其成熟的果報也必然是快樂的說法。因為通過嚴酷的苦行所獲得的善業，最終會感受到快樂的果報。同樣，因地時伴隨痛苦的業，其果報也必然是痛苦的；以及從中性的善惡業中感受到快樂或痛苦的果報。同樣，因地時既非痛苦也非快樂，而是中性的業，其果報也必然是既非痛苦也非快樂的中性感受，這些說法也同樣被禁止。（這裡也說，從異熟所生的行蘊和相應的感受，被認為是異熟。） (第二，)允許真實情況的方式是：如果造作在造業時感到快樂，之後也會感受到快樂的善業，那麼其成熟的果報也將是快樂的，這是允許的。例如，行邪淫等行為，雖然在因地時感到快樂，但最終會感受到痛苦。

【English Translation】 If the ripened result is experienced as being similar to whatever feeling was present at the time, then because of the respective influences of intense afflictions, and because those who uphold discipline with suffering and discomfort, their result will also be the experience of suffering; and because those who indulge in undisciplined conduct, being attached to the pleasure of desirable qualities such as showing other women, their result will also be the experience of pleasure. If that is the case, then those with discernment who wish to abandon suffering will not abide in pure conduct. And even if they do abide, the occasion of exhausting suffering through the path of seeing, and of utterly eliminating suffering through the path of meditation, will not appear. Thus, some say. And again, someone might say this: Whatever feeling a person has at the time of the cause, they will do virtuous or non-virtuous deeds in whatever way they experience the result of happiness, suffering, or equanimity. Therefore, they will experience the ripened result in accordance with the deed. If that is the case, then they will abide in pure conduct that will lead to the experience of happiness, and by relying on antidotes, suffering will be truly exhausted, and the occasion of utterly eliminating suffering will also appear. Thus, some say. What is the meaning of the scriptures in what the Bhagavan (Blessed One) spoke? (Second,) Explaining through answering. (Of the two, first,) The way of negating what is not the case: Here, even if one feels pleasure while engaging in wrong sexual conduct, one will experience suffering in the future. Therefore, the Bhagavan negated that a deed that is accompanied by pleasure at the time of doing it will necessarily be accompanied by pleasure at the time of experiencing its ripening. Because from the virtue of intense asceticism, one experiences the ripening of happiness. Similarly, the result of a deed that is accompanied by suffering at the time of the cause is necessarily accompanied by suffering, and from neutral virtue and non-virtue, one experiences the ripening of happiness and suffering. Similarly, the result of a deed that is neither suffering nor happiness, but is accompanied by equanimity at the time of the cause, is necessarily neither suffering nor happiness, but is accompanied by equanimity. These are also negated. (Here, it is also said that the feeling of the engaging consciousness and its concomitants that arise from the ripening is considered as the ripening.) (Second,) The way of allowing what is the case: Again, if one does a virtuous deed that is accompanied by pleasure at the time of doing it and will experience pleasure in the future, then its ripening will also be accompanied by pleasure, this is allowed. For example, engaging in wrong sexual conduct, although one feels pleasure at the time of the cause, one will experience suffering in the future.

---

ོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཡིན་པས་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པ་དང་། རྒྱུ་དུས་ན་བདེ་ ཞིང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཡན་ཆད་འགྲུབ་པའི་དགེ་བ་བྱེད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་ བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་བཏང་སྙོམས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཡིན་པས། འབྲས་བུ་སྡུག་ བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་པ་ནི་གནང་ངོ་། །ཉོན་ མོངས་པ་དྲག་པོ་ཅན་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ལྟ་བུ་རྒྱུ་དུས་ན་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་ལ། བདེ་བ་ མྱོང་པར་འགྱུར་བའི་ལས་ཡིན་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་གནང་ངོ་། །རྩོལ་ བ་དྲག་པོས་ཆོམ་རྐུན་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་རྒྱུ་དུས་ན་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་ཞིང་། སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཡིན་པས་འབྲས་བུའང་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པ་དང་། དཀའ་ཐུབ་དྲག་ པོས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཡན་ཆད་འགྲུབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་བཏང་སྙོམས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཡིན་པས། འབྲས་བུ་ སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་པ་ནི་གནང་ངོ་། །ལས་ 1-544 བྱེད་དུས་ན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བཏང་སྙོམ་དང་ལྡན་ལ་ཕྱིས་བདེ་ བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་དགེ་བ་བྱས་ན། རྣམ་པར་སྨིན་པ་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་གནང་ ངོ་། །བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་པས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་མི་དགེ་བ་བྱས་ན་ རྣམ་སྨིན་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པ་དང་། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ཀྱི་ཉེར་བསྡོགས་སྒོམ་པ་ ལྟ་བུ་རྒྱུ་དུས་ན་བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་པས་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ བཏང་སྙོམས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་མི་གཡོ་བ་བྱས་ན། འབྲས་བུའང་སྡུག་བསྔལ་ཡང་ མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་པ་ནི་གནང་ངོ་། །རྒྱུ་དུས་ན་ཚོར་བ་ཅི་ ཡོད་ཀྱང་། མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་གང་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་སོ་སོར་མྱོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ སྐབས་འདིར་ལུང་གི་དགོངས་པས་བཤད་པའོ། ། ༈ ལས་ཀྱི་རབ་དབྱེ། ལས་ཀྱི་རབ་དབྱེ་ལ། མདོར་བསྟན་པ་དང་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ལ། ༈ མདོར་བསྟན་པ། (གསུམ་ལས།)དངོས་ནི། ཡང་ལས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་གསུམ་སྟེ། སྡིག་པའི་རྒྱུན་འགོག་ཅིང་ དགེ་བ་ལ་ཞུགས་པ་སྡོམ་པའི་ལས་དང་། སྡོམ་པ་དང་འགལ་ཞིང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་གཞན་ལ་ གནོད་པར་ཞུགས་པ་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ལས་དང་། རེས་འགའ་དགེ་བ་དང་རེས་མི་དགེ་བ་ ལ་འཇུག་པ་སྡོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན་པ་བར་མའི་ལས་སོ། ། (གཉིས་པ་)དེ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ནི། ཟ་མ་མ་ནིང་སྒྲ་མི་སྙན། །མཚན་ཉིད་མ་གཏོགས་མི་ རྣམས་ལ། །སྡོམ་མིན་སྡོམ་པའང་དེ་བཞིན་ལ། །ལྷ་ལའང་མི་རྣམས་ལ་གསུམ་མོ། །འདོད་ དང་གཟུགས་སྐྱེས་ལྷ་རྣམས་ལ། །བསམ་གཏན་སྐྱེས་

【現代漢語翻譯】 由於會導致痛苦的業，因此其結果是痛苦的。如果在因地行善，例如修習初禪等，那麼這種既非痛苦也非快樂的舍受之業，其結果就是既非痛苦也非快樂的舍受。如果嚴持戒律，即使伴隨著強烈的煩惱，因地是痛苦的，但由於是會帶來快樂的業，其異熟果就是快樂。如果通過強烈的努力進行盜竊等行為，因地是痛苦的，並且是會帶來痛苦的業，那麼其結果也是痛苦的。如果通過強烈的苦行修習四禪等禪定，這種既非痛苦也非快樂的舍受之業，其結果就是既非痛苦也非快樂的舍受。如果在造業時是既非痛苦也非快樂的舍受，之後行善，那麼其異熟果就是快樂。如果以舍受造作會導致痛苦的惡業，那麼其異熟果就是痛苦。例如，修習空無邊處定，因地是舍受，這種既非痛苦也非快樂的舍受之業，是不會動搖的業，那麼其結果也是既非痛苦也非快樂的舍受。無論因地感受如何，所造作的業會帶來什麼樣的結果，都會各自體驗到。這以上所說的是根據經文的意旨而解釋的。 關於業的分類： 業的分類包括簡略的說明和詳細的解釋兩部分。首先是簡略的說明： （分為三類）第一，正文：業的分類有三種：阻止罪惡的延續並趨入善行的律儀之業；與律儀相違背，完全有害於他人的非律儀之業；有時行善，有時作惡，既非律儀也非非律儀的中間之業。 （第二）這些業的所依：無性人、非男非女、聲音不悅耳者，除了具足（根）以外的人們。非律儀和律儀也是如此。對於天人來說，也有這三種業，如同人類一樣。對於欲界和色界的天人，以及生於禪定的天人來說，（情況也是如此）。

【English Translation】 Because it is a karma that leads to suffering, its result is suffering. If one performs virtuous deeds in the cause, such as practicing the first dhyana (meditative absorption) and so on, then this karma of neither suffering nor pleasure, which is equanimity, its result is neither suffering nor pleasure, which is equanimity. If one strictly observes the precepts, even with strong afflictions, the cause is suffering, but because it is a karma that will bring happiness, its Vipaka (result of maturation) is happiness. If one commits theft with great effort, the cause is suffering, and because it is a karma that will bring suffering, its result is also suffering. If one cultivates Samadhi (meditative concentration) by practicing the four dhyanas and so on through intense asceticism, this karma of neither suffering nor pleasure, which is equanimity, its result is neither suffering nor pleasure, which is equanimity. If one performs virtuous deeds with equanimity, which is neither suffering nor pleasure, and later experiences happiness, then its Vipaka is happiness. If one performs non-virtuous deeds with equanimity, which will lead to suffering, then its Vipaka is suffering. For example, cultivating the Near Attainment of Infinite Space, the cause is equanimity, this karma of neither suffering nor pleasure, which is equanimity, is an unwavering karma, then its result is also neither suffering nor pleasure, which is equanimity. Whatever the feeling in the cause, whatever karma is performed that will be experienced, each will be experienced separately. This explanation is based on the intention of the scriptures in this context. About the Classification of Karma: The classification of karma includes a brief explanation and a detailed explanation. First is the brief explanation: (Divided into three categories) First, the main text: There are three types of karma: the karma of vows that prevents the continuation of sins and engages in virtuous deeds; the karma of non-vows that contradicts the vows and is entirely harmful to others; and the intermediate karma that sometimes engages in virtuous deeds and sometimes in non-virtuous deeds, which is neither vows nor non-vows. (Second) The basis of these karmas: hermaphrodites, eunuchs, those with unpleasant voices, and people without the characteristics (of faculties). The same applies to non-vows and vows. For gods, there are also these three karmas, just like humans. For gods born in the desire realm and the form realm, and for those born in meditative absorption, (the situation is the same).

---

ཡོད་ཟག་མེད་ནི། །བསམ་གཏན་ཁྱད་ པར་འདུ་ཤེས་མེད། །སེམས་ཅན་མ་གཏོགས་གཟུགས་མེད་ནའང་། །ཞེས་པ་ལྟར་མི་མ་ཡིན་ ཡང་ཟ་མ་མ་ནིང་མཚན་ཉིད་རྣམས་ནི་རྟེན་གཉིས་ཀའི་ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེ་ཞིང་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ ཡོད་ཤས་ཆུང་ལ་སྡུག་པ་ལའང་བློ་མི་བརྟན་པའི་ཕྱིར་དང་། སྒྲ་མི་སྙན་པ་ལ་ལེན་སེམས་ 1-545 དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་མེད་ཅིང་སྡིག་པ་བྱ་བའི་བསམ་པའང་མེད་པའི་ཕྱིར་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་མིན་ གཉིས་ཀ་མེད་ལ། དེ་དག་ལས་གཞན་པའི་མི་རྣམས་ཁོ་ན་ལ་སྡོམ་མིན་དང་སོ་སོར་ཐར་ བའི་སྡོམ་པ་ཡོད་དོ། །སྤྱིར་ལྷ་རྣམས་ལ་བསམ་གཏན་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡོད་ཅིང་། མི་རྣམས་ལ་སྡོམ་པ་གསུམ་ཀའང་ཡོད་ལ། ཁྱད་པར་འདོད་གཟུགས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ལ་བསམ་ གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་ཡོད་དོ། །བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ལས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་བཟུང་བའི་ཚངས་ ཆེན་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པ་མ་གཏོགས་པའི་གཟུགས་ཅན་གྱི་ལྷ་ལ་ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡོད་ ཅིང་། གཟུགས་མེད་ནའང་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ཡོད་དོ། །ངན་འགྲོ་ལ་ནི་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་དང་དེ་ དག་འཇིག་རྒྱུ་མེད་པས་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་མིན་གཉིས་ཀ་མེད་ལ། བར་མ་ནི་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ འགྲོ་བ་ལྔ་ཅར་ལ་(བར་མ་དགེ་བ་ནི། གཟུགས་ཁམས་མ་གཏོགས་པའི་ཁམས་གཉིས་འགྲོ་བ་ལྔ་ག་ལ་ཡོད་དེ་སྡོམ་པ་ སྡོམ་ཡིན་མ་ཡིན་པའི་དགེ་མི་དགེ་ཀུན་བར་མར་བཤད་པས་སོ། །)ཡོད་དོ། ། (གསུམ་པ།) ངོ་བོ་ནི་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བས། རྣམ་རིག་མིན་རྣམ་གསུམ་ཞེས་བྱ། །སྡོམ་དང་ སྡོམ་པ་མིན་དང་གཞན། །ཞེས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་སུ་འདོད་མོད། དེ་ ལྟར་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་གྱི། དོན་ལ་གཟུགས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་མེད་དོ། །དེས་ན་སྡོམ་པ་ནི་ བསྡུ་བར། སྤོང་བའི་སེམས་པ་སྟེ་སྤོང་བ་དེ་ལ་དབང་བྱེད་པའི་(དད་སོགས་)དབང་པོ་ལྔ་དང་ ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྡོམ་པའོ་ཞེས་པ་ལྟར། མི་མཐུན་ཕྱོགས་སྤོང་བའི་སེམས་པ་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་སོ་སོར་ཐར་བ་ནི་ཆོ་གས་བླངས་ཤིང་ལུས་ངག་གི་ལས་བཀག་པ་རྣམས་སྡོམ་པའི་ སེམས་པ་དེས་ཕྱིས་རིགས་འདྲ་འབྱུང་བའི་ས་བོན་ཀུན་གཞི་ལ་བཏབ་སྟེ་དེ་ནས་སྲོག་གཅོད་ ལ་སོགས་པ་སྤངས་པའོ་ཞེས་བླངས་པ་དྲན་པས་འཛེམ་ཞིང་བསླབ་པ་མི་འདྲ་བའོ་ཞེས་བྱེ་ བཤད་དུ་འབྱུང་བ་ལྟར་ཡིན་ཞིང་བསམ་གཏན་ཟག་མེད་ནི་རྗེས་ཐོབ་ཏུའང་མི་དགེ་བ་སྤོང་ ཞིང་དགེ་བ་ལ་འཇུག་པའི་བསམ་པ་དང་གནས་པ་ཐོབ་པ་སྟེ། བར་མ་དང་སྡོམ་མིན་ཡང་ 1-546 སྦྱོར་བའི་བསམ་པ་དང་ཁས་ལེན་པའི་སེམས་པའོ། ། ༈ རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལས། སྡོམ་པ། རྒྱས་བཤད་ལ་སྡོམ་པ་སྡོམ་མིན་བར་མ་གསུམ་ལས། དང་པོ་སྡོམ་པའི་ལས་གང་ཞེ་ན། (གཉིས་ལས་དང་པོ།)དབྱེ་བ་ནི། གཞན་ལ་གནོད་པ་གཞི་དང་བཅས་པ་སྤོང་བའི་སེམས་པ་འདོད་ པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ་སོར་ཐར་བའི་སྡོམ་པས

【現代漢語翻譯】 『存在無漏，禪定殊勝無想。非有情亦無色。』如是，非人、閹人、半人等，二根者多為煩惱所染，少有羞恥之心，于苦不堅。因其聲不悅耳，無有受持之心，亦無三摩地，且無作惡之念，故無律儀與非律儀。唯有彼等之外的人，方有非律儀與別解脫律儀。一般而言，諸天有禪定與無漏律儀，人有三種律儀。特別是，欲界和色界諸天有禪定律儀。由殊勝禪定之業所生之大梵天，以及除無想天之外的有色天，有無漏律儀，即使無色，亦以具足之方式而有。惡趣眾生因無羞恥之心，且此等不壞，故無律儀與非律儀。中有則于欲界五趣皆有（中有善者，除色界外，於二界五趣皆有，因律儀、非律儀之善與不善皆說為中有）。 （三）體性：分別說部云：『非表業非三類。律儀與非律儀及其他。』如是，認為是非表色的色法，然此乃是分別假立，實則無有色法之體性。故律儀乃是防護之心，如雲：『律儀是防護之心，即是具有能控制防護之（信等）五根者。』如是，乃是捨棄不順品之心。特別是，別解脫乃是以儀軌受持，且以身語遮止諸業，此等律儀之心，于阿賴耶識中種下未來生起同類之種子，由此捨棄殺生等。如《俱舍論》所說，以憶念受持而防護，且不違越學處。禪定與無漏，於後得位亦能捨棄不善，趣入善法之意樂與安住。中有與非律儀，亦是結合之意樂與承諾之心。

【English Translation】 'Existing without outflows, meditation is superior, without perception. Not sentient beings, also without form.' Thus, non-humans, eunuchs, hermaphrodites, etc., those with two roots are mostly defiled by afflictions, have little shame, and are not steadfast in suffering. Because their voices are unpleasant, they have no receptive mind, nor samadhi, and no intention to do evil, they have neither vows nor non-vows. Only people other than these have non-vows and the vows of individual liberation. In general, the gods have vows of meditation and non-outflow, and humans have all three vows. In particular, the gods of the desire and form realms have vows of meditation. The Great Brahma, born from the karma of superior meditation, and the gods with form other than the unconscious realm, have vows of non-outflow, and even without form, they exist in a complete way. Evil destinies have neither vows nor non-vows because they have no shame and these do not perish. The intermediate state exists in all five realms of the desire realm (the intermediate good exists in all five realms of the two realms except the form realm, because the good and non-good of vows and non-vows are all said to be intermediate). (3) Nature: The Vaibhashika says: 'Non-manifestation is not of three kinds. Vows, non-vows, and others.' Thus, it is considered a non-manifesting form, but this is merely a conceptual construct, and in reality, it has no nature of form. Therefore, vows are the mind of restraint, as it is said: 'Vows are the mind of restraint, that is, having the five faculties (such as faith) that control restraint.' Thus, it is the mind of abandoning unfavorable factors. In particular, individual liberation is taken with rituals, and the actions of body and speech are restrained. These minds of vows plant seeds in the alaya consciousness that will give rise to similar kinds in the future, thereby abandoning killing and so on. As stated in the Abhidharmakosha, it is protected by remembering what has been taken and not transgressing the precepts. Meditation and non-outflow also abandon the non-virtuous and engage in the virtuous in the subsequent attainment, with intention and abiding. The intermediate state and non-vows are also the intention of combining and the mind of commitment.

---

་བསྡུས་པ་དང་། བསམ་གཏན་ས་དྲུག་ གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཟག་བཅས་དང་ལྷན་གཅིག་པའི་སྤོང་བའི་སེམས་པ་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ ཚུལ་ཁྲིམས་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པས་བསྡུས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཟག་མེད་དང་ལྷན་ ཅིག་འབྱུང་བའི་སྤོང་བའི་སེམས་པ་འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཟག་པ་མེད་པའི་ སྡོམ་པས་བསྡུས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ནི་ལུས་དང་སྲོག་ལའང་མི་ལྟ་བར་ ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཞན་ལ་ཕན་པར་ཞུགས་པའོ་ཞེས་ཀྱང་ (བྱེ་བཤད་དུ་འབྱུང་བ་ལྟར་)རིག་པར་བྱའོ། ། (གཉིས་པ།) ངོ་བོ་ལ་གསུམ་གྱི་སོ་སོར་ཐར་བའི་སྡོམ་པ་ལ་སྤྱི་དོན་བདུན་ཏེ། སྒོ་ཡུལ་ མི་ཐོབ་འཐོབ་ཚུལ་དང་། གནས་ཚུལ་གཏོང་རྒྱུ་ངེས་ཚིག་གོ། དང་པོ་ནི་མཛོད་འགྲེལ་དུ། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་སྡོམ་པ་བླང་བ་ཐམས་ཅད་ལ་སྒོར་གྱུར་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཡིན་ལ། དེ་ ལའང་། རྒྱུ་དང་ཡུལ་དང་ངོ་བོ་དང་། །བསླབ་བྱ་དང་ནི་ཕན་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་ནི་སྔར་བཤད་པ་ ལྟར་དད་པ་གསུམ་ཐོབ་པའོ། །ཡུལ་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ཡིན་ལ། དེའི་སངས་རྒྱས་ནི་ ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་འདུས་མ་བྱས་ཤིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་སོ་སོ་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མངོན་ སུམ་དུ་རྟོགས་པས་རང་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འགྲུབ་ཅིང་། དེ་ཉིད་སེམས་ཅན་ཐམས་ ཅད་ལ་ཡང་ཡོད་པར་མཁྱེན་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་ལམ་སྟོན་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་དང་ཉོན་ མོངས་པ་སྤོང་བར་ནུས་པ་གཞན་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའང་འགྲུབ་པས། དོན་གཉིས་ མཐར་ཕྱིན་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་སྟེ། (རྒྱུད་བླ་མར།)འདུས་མ་བྱས་ཤིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། ། 1-547 གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྟོགས་མིན་པ། །མཁྱེན་དང་བརྩེ་དང་ནུས་པར་ལྡན། །དོན་གཉིས་ ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །ཆོས་ནི་གང་ཞིག་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ འགོག་བའི་བདེན་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ ཞི་བ་དང་། གང་གིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དྲི་མས་དག་ཅིང་ཡེ་ཤེས་ ཀྱི་སྣང་བ་གསལ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་སྟེ། བསམ་མེད་གཉིས་ མེད་རྟོག་མེད་པ། །དག་གསལ་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཉིད་ཀྱིས། །གང་ཞིག་གང་གིས་ཆགས་ བྲལ་བ། །བདེན་གཉིས་མཚན་ཉིད་ཅན་དེ་ཆོས། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དགེ་འདུན་ནི་ཆོས་ཀྱི་ དབྱིངས་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། དེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་གཟིགས་པ་ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་དང་ལྡན་པས་ཐེག་ཆེན་ འཕགས་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ནང་གི་ནི། །ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་དག་ པས་ན། །བློ་ལྡན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །བླ་མེད་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ཉིད། །ཅེས་པ་ལྟར་ རོ། །སྐྱབས་གསུམ་བདུན་ཅུ

【現代漢語翻譯】 被包含在六禪定地的有漏禪定和伴隨的捨棄心中，行為在色界的戒律禪定之誓言中；以及伴隨無漏禪定而生起的捨棄心，被包含在聖者喜悅的無漏戒律誓言中。菩薩的誓言是不顧身體和生命，以身語意三門在一切方面利益他人。（如《分別解說》中所說）應當瞭解。 （第二，）關於本體的三種別解脫戒，有七個共同點：門、境、未得、得的方式、狀態、捨棄的原因和定義。首先，如《俱舍論》的解釋中所說：『皈依是所有受戒的門。』就像這樣，其中：原因、境、本體和，應學以及利益。原因是如前所述獲得三種信心。境是三寶，其中的佛是法界，非造作且自然成就，由各自的自證智慧現證，成就自利圓滿；並且知曉此理也存在於一切眾生心中，以大悲心指引道路，能夠捨棄痛苦和煩惱，也成就利他圓滿。因此，具備了二利究竟的功德。（如《寶性論》所說：）『非造作且自然成就，非由他緣所證悟，具足知、悲與能力，是具二利的佛陀。』就像這樣。法是遠離貪慾的滅諦，不可思議且寂滅業、煩惱和分別；以及使遠離貪慾的道諦，清凈無垢且智慧光明，是所有煩惱的對治。『無思無二無分別，清凈光明對治性，何者以何離貪慾，二諦體性即是法。』就像這樣。僧是現證法界，如實了知（ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་）的智慧，以及照見其遍佈一切眾生，如所有了知（ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་）的智慧，具備這兩種智慧，成為大乘聖者且不退轉者。『如實如所有，內在之智慧所見故，具慧不退轉之眾，具足無上之功德。』就像這樣。七十種皈依。

【English Translation】 Included are the vows of discipline and meditation that embody the mind of renunciation, which is accompanied by contaminated meditative stabilization in the six meditative states, and which acts in the realm of form; and the mind of renunciation that arises together with uncontaminated meditative stabilization, included in the vows of uncontaminated discipline that please the noble ones. The vows of a Bodhisattva mean to benefit others in every way with body, speech, and mind, without regard for body or life. (As it appears in the commentary) it should be understood. (Secondly,) Regarding the three types of Pratimoksha vows of the essence, there are seven general points: the gate, the object, not obtaining, the way of obtaining, the state, the reason for abandoning, and the definition. First, as it says in the commentary on the Treasury of Knowledge: 'Taking refuge is the gate to all taking of vows.' It is like this, and within that: cause, object, essence, what to learn, and benefit. The cause is obtaining the three faiths as previously explained. The object is the Three Jewels, of which the Buddha is the Dharmadhatu, uncreated and spontaneously present, directly realized by the wisdom of individual self-awareness, thus accomplishing the perfection of self-benefit; and knowing that this also exists in all sentient beings, guiding the path with great compassion, and being able to abandon suffering and afflictions, also accomplishing the perfection of benefiting others. Therefore, possessing the qualities of the ultimate fulfillment of both benefits. (As it says in the Uttaratantra:) 'Uncreated and spontaneously present, not realized by the conditions of others, possessing knowledge, love, and power, is the Buddha who possesses both benefits.' It is like this. The Dharma is the truth of cessation, which is free from desire, inconceivable, and pacifies karma, afflictions, and conceptualizations; and the truth of the path, which makes one free from desire, is pure from defilements, and the light of wisdom is clear, and which is the antidote to all afflictions. 'Without thought, without duality, without conception, pure, clear, and the nature of an antidote, that which and by which one is free from desire, the two truths are the characteristic of the Dharma.' It is like this. The Sangha is the wisdom that directly realizes the Dharmadhatu, the wisdom that knows how it is (ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་, ji lta ba mkhyen pa'i ye shes, yathāvad jñāna, 如所有智), and the wisdom that sees that it pervades all sentient beings, the wisdom that knows how many there are (ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་, ji snyed pa mkhyen pa'i ye shes, yāvatāvad jñāna, 如量智), possessing these two wisdoms, becoming a Mahayana Arya and irreversible. 'How it is and how many, because of the pure vision of inner wisdom, the assembly of the wise who do not turn back, possess unsurpassed qualities.' It is like this. Seventy types of refuge.

---

་པར། ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་སྐུ་གཉིས་དང་། །མྱ་ངན་འདས་དང་ གང་ཟག་བརྒྱད། །དེ་ལ་གུས་པས་སྐྱབས་འགྲོ་གང་། །གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ཡིན། ། ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ལ། གནས་སྐབས་སུ་སངས་རྒྱས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་དེའི་རྟེན་གཟུགས་ སྐུ་དང་། ཆོས་གསུང་རབ་དང་དེའི་གཞི་གླེགས་བམ་དང་། དགེ་འདུན་སྡེ་བ་བཞིའི་དགེ་ སློང་གི་དགེ་འདུན་ལ་སོགས་པའོ། །(བསྡུ་བར།)ངོ་བོ་ནི། ཡོན་ཏན་ཤེས་པ་དང་། ཁྱད་པར་ ཤེས་པ་དང་། ཁས་བླངས་པ་དང་། གཞན་མི་སྨྲ་བའི་ཁྱད་པར་བཞི་དང་ལྡན་པས་ཡུལ་དམ་ པ་ལ་བརྟེན་པར་ཁས་ལེན་ཞིང་བློ་གཏོད་པའོ། །བསླབ་བྱ་ནི། ཐུན་མོང་དུ་ཐོས་པའི་སའི་ བསྡུ་བར། སྦྱོར་བས་དགེ་བའི་རྟེན་གཞི་དང་། དབང་པོ་མི་རྒོད་པ་དང་། བསླབ་པའི་གཞི་ བླང་བ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་རྗེ་བ་དང་། དུས་དུས་སུ་དཀོན་མཆོག་མཆོད་པར་བྱ་བ་ལ་ 1-548 བསླབ་པར་གསུང་ཤིང་། ཁྱད་པར་དུ་མྱང་འདས་ཀྱི་མདོར། གང་ཞིག་སངས་རྒྱས་སྐྱབས་ སོང་བ། །དེ་ནི་ཡང་དག་དགེ་བསྙེན་ཏེ། །ནམ་དུ་ཡང་ནི་ལྷ་གཞན་ལ། །སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ མ་ཡིན་ནོ། །དམ་པའི་ཆོས་ལ་སྐྱབས་སོང་བ། འཚེ་ཞིང་གནོད་པའི་སེམས་དང་བྲལ། །དགེ་ འདུན་ལ་ཡང་སྐྱབས་སོང་བ། །མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་ཕྱག་མི་བྱ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཕན་ཡོན་ ནི་འཁོར་བ་དང་ངན་སོང་གི་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་སྒྲོལ་བ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་ དགེ་འདུན་རྣམས། །སྐྱབས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་སྟེ། །སྐྱབས་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །སྲིད་ པའི་འཇིགས་པ་ཆེ་ལས་སྒྲོལ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །བླང་བའི་ཡུལ་ནི། བསྡུ་བར། ཁྱིམ་པའི་ སྡོམ་པ་རང་གཞན་གང་རུང་ལས་ལེན་ཞིང་། རབ་བྱུང་གི་སྡོམ་པ་གཞན་ཁོ་ན་ལས་ལེན་ཏེ། དེ་ལྟ་མིན་ན་རབ་ཏུ་དབྱུང་བར་མི་འོས་པའང་རང་དགར་འཇུག་པས་བསྟན་པ་མི་བརྟན་པར་ འགྱུར་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདུལ་བར་དགེ་སློང་ད་ལྟར་གྱི་ཆོ་ག་གསོལ་བཞིས་བསྙེན་པར་ རྫོགས་པ་ནི་ཡུལ་དབུས་དང་མཐའ་འཁོབ་ཏུ་བཅུ་དང་ལྔའི་ཚོགས་ལས་ལེན་པ་དང་། དགེ་ སློང་དང་དགེ་སློང་མའང་དགེ་འདུན་ལས་ལེན་པ་དང་། དགེ་ཚུལ་ནི་མཁན་སློབ་ལ་སོགས་ པ་གང་ཟག་ལས་ཀྱང་ལེན་པར་གསུངས་སོ། །(ལུང་དུ་མཚམས་མེད་བྱས་པ་རང་རྟགས་རང་གིས་བླངས་ པའི་མཁན་བུས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པར་གསུངས་པས་མཁན་པོ་ལ་ལྡོམ་པ་མེད་ཀྱང་བསྒྲུབ་བྱས་ཡོད་པར་འདུ་ཤེས་ན་སྐྱེ་བར་ མངོན་ནོ། །)དགེ་བསྙེན་ནི་སྡོམ་བརྒྱད་དུ། དགེ་བསྙེན་ལས་ཀྱང་བླང་བར་བཤད་ཅིང་། བསྙེན་ གནས་ནི་ནམ་སྲུང་བའི་སྔ་དྲོ་ལེན་པ་དང་། ཚེ་གཅིག་གི་དུས་ངེས་པ་ཅན་ལ་ལེན་པ་གཉི་ག་ གསུངས་ལ། དེའང་མདོ་ལས། དགེ་སློང་ངམ་བྲམ་ཟེའམ་གཞན་གང་ཡང་རུང་བ་ཤེས་པ་ གཅིག་གི་གན་དུ་སོང་སྟེ་ཞེས་གསུངས་པས་ཆོ་ག་ཤེས་ན་དགེ་བསྙེན་ནམ་གཞན་ལས་ཀྱང་ བླང་དུ་

【現代漢語翻譯】 此外，經文中還說：『皈依于釋迦牟尼佛的二身，以及涅槃和八種聖者，以恭敬心皈依，即是皈依三寶。』 在世俗層面，皈依的對象是佛的色身（梵文：Rūpakāya，漢語：化身）及其所依之色身，法（梵文：Dharma，漢語：正法）即經文及其載體書本，僧（梵文：Saṃgha，漢語：僧伽）即四眾比丘等。 （總而言之）皈依的本質是：憑藉具備瞭解功德、瞭解差別、承諾和不異議這四種特點，從而承諾並信賴神聖的皈依境。 皈依的學處是：共同的學處包括聽聞之地的總集，通過精進作為善的基礎，不放縱根門，接受學處的基礎，慈悲眾生，以及時時供養三寶。 特別是在《涅槃經》中說：『凡是皈依佛的人，就是真正的優婆塞（梵文：Upāsaka，漢語：近事男），無論何時都不會皈依其他神祇。皈依正法的人，遠離傷害和有害之心。皈依僧伽的人，不向外道致敬。』 皈依的利益是：從輪迴和惡趣的所有恐懼中解脫出來。如經文所說：『佛、法、僧是至上的皈依處，依靠這些皈依處，能從存在的巨大恐懼中解脫。』 接受皈依的處所是：在總集中說，在家居士的戒律可以從自己或他人處接受，出家人的戒律只能從他人處接受。否則，如果不適合出家的人隨意出家，會導致佛法不穩固。 在律藏中說，比丘（梵文：Bhikṣu，漢語：出家男眾）通過現在的羯磨（梵文：Karma，漢語：業）儀軌，在中央地區和邊遠地區從十人或五人僧團處接受具足戒（梵文：Upasampadā，漢語：比丘戒）。比丘和比丘尼（梵文：Bhikṣuṇī，漢語：出家女眾）也從僧團處接受戒律。沙彌（梵文：Śrāmaṇera，漢語：沙彌）則從堪布（梵文：Upādhyāya，漢語：親教師）、阿阇黎（梵文：Ācārya，漢語：軌範師）等人處接受戒律。 （經文中說，造作五無間罪的人，如果自己受戒的堪布證得阿羅漢果，那麼此人也能獲得解脫。因此，即使堪布沒有過失，如果認為堪布有需要成就之處，那麼此人也會轉生惡趣。）優婆塞的戒律在八關齋戒中也有說明，可以從優婆塞處接受。八關齋戒可以在守護之日清晨接受，也可以在確定一生的時間內接受。 經中說：『無論是比丘、婆羅門（梵文：Brāhmaṇa，漢語：婆羅門）還是其他任何有知識的人，都可以前去接受戒律。』因此，如果懂得儀軌，也可以從優婆塞或其他任何人處接受。

【English Translation】 Furthermore, it is said in the scriptures: 'Taking refuge in the two bodies of Śākyamuni Buddha, as well as Nirvāṇa and the eight noble beings, with reverence, is taking refuge in the Three Jewels.' In the conventional sense, the objects of refuge are the Rūpakāya (form body) of the Buddha and its support, the scriptures (Dharma) and their basis in books, and the Saṃgha, which includes the fourfold assembly of monks, etc. (In summary) The essence of taking refuge is: relying on the sacred objects of refuge by possessing the four characteristics of knowing the qualities, knowing the distinctions, making a commitment, and not disagreeing, thereby committing and entrusting oneself. The precepts of taking refuge are: the common precepts include the collection of the grounds for learning, using diligence as the foundation of virtue, not indulging the senses, accepting the basis of precepts, having compassion for sentient beings, and offering to the Three Jewels from time to time. In particular, in the Nirvāṇa Sutra, it is said: 'Whoever takes refuge in the Buddha is a true Upāsaka (layman), and will never take refuge in other deities. Whoever takes refuge in the Dharma is free from harmful and malicious thoughts. Whoever takes refuge in the Saṃgha does not pay homage to non-Buddhists.' The benefits of taking refuge are: liberation from all the fears of Saṃsāra (cyclic existence) and the lower realms. As the scripture says: 'The Buddha, Dharma, and Saṃgha are the supreme refuges; relying on these refuges, one is liberated from the great fear of existence.' The places for receiving refuge are: in the Compendium, it is said that the vows of a householder can be taken from oneself or others, while the vows of a renunciate can only be taken from others. Otherwise, if those who are not suitable for renunciation are allowed to renounce at will, it will lead to the instability of the Dharma. In the Vinaya (monastic discipline), it is said that a Bhikṣu (monk) receives full ordination (Upasampadā) through the current Karma (action) ritual, from a Saṃgha of ten or five in the central and remote regions. Bhikṣus and Bhikṣuṇīs (nuns) also receive vows from the Saṃgha. Śrāmaṇeras (novices) receive vows from the Upādhyāya (preceptor), Ācārya (teacher), and others. (The scriptures say that if a person who has committed the five heinous crimes has a preceptor who attains Arhatship, then that person can also be liberated. Therefore, even if the preceptor has no faults, if one thinks that the preceptor has something to accomplish, then that person will be reborn in a lower realm.) The vows of an Upāsaka are also explained in the eight precepts, which can be taken from an Upāsaka. The eight precepts can be taken on the morning of the observance day, or for a fixed period of one's life. The Sutra says: 'Whether it is a Bhikṣu, a Brāhmaṇa, or any other knowledgeable person, one can go to them to receive vows.' Therefore, if one knows the ritual, one can receive vows from an Upāsaka or anyone else.

---

རུང་ངོ་། །(ཡང་བསྡུ་བར། རབ་བྱུང་རང་གིས་བླངས་ནས་བསྲུང་ནའང་ཀུན་སློང་གི་བསམ་པ་ཉམ་ན་བསོད་ ནམས་མཉམ་པར་གསུངས་སོ། །) 1-549 མི་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ནི། སྡོམ་པ་སྐྱེ་བའི་བར་ཆད་མཚམས་མེད་བྱས་པ་དང་སྤྲུལ་བ་ལ་ སོགས་པ་དང་། གནས་པའི་བར་ཆད་རྒྱལ་པོས་བཀྲབས་པ་དང་ཕ་མས་མ་གནང་བ་ལ་ སོགས་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བའི་བར་ཆད་འབྲས་དང་ཕོལ་མིག་ལ་སོགས་པའི་ནད་ དང་ལྡན་པ་དང་། མཛེས་པའི་བར་ཆད་སྐྲ་སེར་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །བླང་བའི་ཡུལ་མ་ ཚང་བ་དང་། ཆོ་ག་ཉམས་པ་ལས་ཀྱང་མི་འཐོབ་ཅིང་། སེམས་ཅན་དང་ཡན་ལག་དང་ཡུལ་ དང་དུས་དང་ཚེ་ངེས་པའི་བསམ་པ་རྣམས་ལའང་མི་སྐྱེ་བར་གསུངས་སོ། །འཐོབ་ཚུལ་ནི། འགལ་རྐྱེན་མེད་ཅིང་མཐུན་རྐྱེན་ཚང་བ་ན། གཞན་གྱི་རྣམ་རིག་བྱེད་སོགས་ཀྱིས། །ཞེས་ པ་ལྟར་རང་རང་གི་ཆོ་ག་དང་བསླབ་པ་ཉན་པའི་སྒྲས་ཀུན་གཞི་ལ་བག་ཆགས་བཞག་ནས་ དེའི་མཐུས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་སེམས་པ་ཐོབ་ཅིང་། སོགས་ཀྱི་སྒྲས་རང་ བྱུང་གི་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་སངས་རྒྱས་དང་རང་རྒྱལ་དང་། ངེས་པ་ལ་འཇུག་པས་བསྙེན་ པར་རྫོགས་པ་ལྔ་སྡེ་བཟང་པོ་དང་། ཚུར་ཤོག་གིས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་གྲགས་པ་དང་ མཆོག་ཟུང་གཅིག་ལ་སོགས་པ་(སྟོན་པར་ཁས་བླངས་ཀྱིས་འོད་སྲུངས། དྲི་བས་མཉེས་པས་ལེགས་སྦྱིན། ལྕི་བའི་ ཆོས་བརྒྱད་ཁས་བླངས་པས་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ། ཕོ་ཉས་ཆོས་སྦྱིན་མ། ལྔ་ཚོགས་ཀྱིས་)མང་པོ་གསུངས་རྣམས་ཀྱང་ བསྡུའོ། །གནས་ཚུལ་ནི། རིམ་གྱིས་སྡོམ་པ་མང་པོ་བླངས་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་མེད་ པས་ན་རྒྱུད་གཅིག་ལ་(སྐྱེས་བུ་གཅིག་ལ་རྒྱན་དུ་མ་ལྟར། མཐའ་འཁོབ། བཅུ་ཚོགས་ཀྱིས་དབུས། སྐྱབས་གསུམ་ ཁས་ལེན་གྱིས་སྡེ་བཟང་དྲུག་ཅུ་སྟེ་བཅུ་མཛོད་འགྲེལ་དུ་བཤད་དོ། །ལེགས་བྱིན་གྱིས་སྨྲས་པའི་ལན་བཏབ་པས་བཅོམ་ལྡན་ འདས་མཉེས་པར་གྱུར་ཏེ། མཉེས་པ་དེས་ན་འདི་བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ལ་འདྲི་བ། ཆོས་གཅིག་ལ་གང་ བསྔགས་དད་པའི་སོགས་མངོན་པའི་མདོ་ནས་བཤད་དོ། །དགེ་སློང་ལ་བསྙེན་པར་རྫོགས་ཤིང་། དགེ་སློང་མའི་དངོས་པོར་བྱ་ བ་དང་། ཟླ་བ་ཕྱེད་ཅིང་དགེ་སློང་ལ་གདམས་ངག་མནོད་པར་བྱ་བ་དང་། དབྱར་དགེ་སློང་མེད་པའི་གནས་སུ་འགྲོ་བར་མི་བྱ་ བ་དང་། དགག་དབྱེའི་ཚེ་གཉི་གའི་དགེ་འདུན་ལ་གནས་གསུམ་གྱིས་དགག་དབྱེ་བྱ་བ་དང་། དགེ་སློང་གི་ལྟུང་བ་གླེང་བར་མི་ 1-550 བྱ་བ་དང་། ལྟུང་བ་བྱུང་བ་ལ་ཁྲོ་བར་མི་བྱ་བ་དང་། བླ་མའི་ཆོས་ཀྱི་ལྟུང་བ་བྱུང་ན་ཟླ་བ་ཕྱེད་དུ་མཉེས་པར་བྱ་བ་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ དང་། བསྙེན་པར་རྫོགས་ནས་ལོ་བརྒྱ་ལོན་པས་དགེ་སློང་གསར་བུ་ལ་ཕྱག་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ།)ཐ་དད་དུ་གནས་ཤིང་། གཅིག་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན་གཞན་ས་བོན་དང་

【現代漢語翻譯】 好的。(再次總結，即使出家人自己受戒並守護，如果動機的意念減弱，也說是功德相等。) 不能獲得的原因是：戒律生起的障礙，如造作五無間罪和化身等；安住的障礙，如國王的懲罰和父母的不允許等；特別是轉變的障礙，如患有白癩和眼翳等疾病；莊嚴的障礙，如頭髮發黃等。由於受戒的所依不圓滿，以及儀軌的缺失，也不能獲得。據說，對於有情、肢體、處所、時間和壽命確定的想法，也不會生起戒律。獲得的方式是：沒有違緣且具足順緣時，如《別解脫經》所說，通過他人的教授等，以聽聞各自的儀軌和學處的聲音，在阿賴耶識上留下習氣，憑藉此力，獲得捨棄不順品之作意。'等'字包括了自然獲得的近圓戒，如佛和獨覺；通過進入決定而獲得的近圓戒，如五賢善部；以及通過'來此'而獲得的近圓戒，如大名聲和殊勝雙尊之一等（以承諾為導師的迦葉，以提問而喜悅的善施，以承諾重法八條的喬達彌，以使者為法的施女，以五眾）。許多說法都包括在內。安住的方式是：次第受持的眾多戒律之間沒有矛盾，因此在同一個相續中（如同一個人佩戴多種飾品。邊地。十眾為中心。以承諾三皈依為賢善六十部，在《十萬頌》中如此說道。善施回答了提問，世尊感到喜悅，因此，喜悅使他獲得了近圓戒。向佛陀提問，在一個法中讚歎什麼？從《信等顯現經》中說道。比丘獲得近圓戒，以及比丘尼的事務，半月以及對比丘的教誡，夏季不去沒有比丘尼的地方，在自恣時，在兩個僧團中以三個處所進行自恣，不談論比丘的墮罪，不對墮罪生氣，如果上師的法墮落，則在半月中行悅意行，受近圓戒后，一百歲的比丘對比丘新學也要敬禮）。以不同的方式存在，一旦一個顯現，另一個則成為種子。

【English Translation】 Okay. (To summarize again, even if a monk or nun takes vows and protects them, it is said that the merit is equal if the intention of the motivation weakens.) The reasons for not obtaining are: obstacles to the arising of vows, such as committing the five inexpiable sins and emanations, etc.; obstacles to abiding, such as punishment by the king and disapproval by parents, etc.; especially obstacles to transformation, such as having diseases like leucoderma and cataracts; obstacles to beauty, such as having yellow hair, etc. One also cannot obtain vows due to incomplete objects of taking vows and deficiencies in the ritual. It is said that vows do not arise for beings, limbs, places, times, and thoughts with definite lifespans. The way to obtain them is: when there are no opposing conditions and all favorable conditions are complete, as stated in the Vinaya Sutra, through the teachings of others, etc., by the sound of hearing the respective rituals and precepts, imprints are left on the alaya consciousness, and by this power, the mental activity of abandoning unfavorable aspects is obtained. The word 'etc.' includes naturally obtained full ordination, such as Buddhas and Pratyekabuddhas; full ordination obtained through entering into certainty, such as the Group of Five Excellent Ones; and full ordination obtained through 'Come here,' such as Kirti and one of the Supreme Pair, etc. (Kashyapa by promising to be a teacher, Sudatta by pleasing with questions, Gautami by promising the eight weighty dharmas, Dharma-giving woman by messenger, Five groups). Many sayings are included. The way of abiding is: since there is no contradiction between the many vows taken in succession, they exist in the same continuum (like many ornaments on one person. Border area. Ten assemblies are the center. By promising the Three Refuges, the sixty excellent groups, as stated in the Commentary on the Ten Treasuries. Because Sudatta answered the question, the Bhagavan was pleased, and because of that pleasure, he became fully ordained. Asking the Buddha, what is praised in one dharma? From the Sutra of Faith and Manifestation, etc. A bhikshu is fully ordained, and the affairs of a bhikshuni, half a month and advice to a bhikshu, not going to a place without a bhikshuni in the summer, at the time of self-surrender, self-surrender is done in the three places to both sanghas, not talking about the downfall of a bhikshu, not being angry at the downfall, if the guru's dharma falls, then the practice of pleasing should be done for half a month, after being fully ordained, a bhikshu who is a hundred years old should pay homage to a new bhikshu). They exist in different ways, and once one manifests, the other becomes a seed.

---

ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྫས་མཚུངས་ཀྱང་ཉམས་པར་ མི་འགྱུར་རོ། །གཏོང་རྒྱུ་ནི། བསླབ་པ་ཕུལ་དང་ཤི་འཕོས་དང་། །མཚན་གཉིས་དག་ནི་བྱུང་ བ་དང་། །(དགེ་བའི་)རྩ་བ་ཆད་དང་མཚན་འདས་ལས། །སོ་སོར་ཐར་བའི་འདུལ་བ་གཏོང་། ། ཞེས་པ་ལྟར་དང་པོ་བཞིས་སྤྱི་དང་། ཁྱད་པར་མཚན་མོ་འདས་པས་བསྙེན་གནས་གཏོང་སྟེ། རིམ་པ་ལྟར་བླངས་པ་དང་འགལ་བའི་རྣམ་རིག་སྐྱེས་པ་དང་། རྟེན་བོར་བ་དང་། རྟེན་ཉམས་ པ་དང་། གཞི་ཆད་པ་དང་། དེ་སྲིད་དུ་འཕངས་པ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་། ཁ་ཅིག་ལྟུང་ བར་འགྱུར་ལས་སྨྲ། །གཞན་དག་དམ་ཆོས་ནུབ་པ་ལས། །ཁ་ཆེ་རྣམས་ནི་བྱུང་བ་ལ། །བུ་ ལོན་ནོར་བཞིན་གཉིས་སུ་འདོད། །ཅེས་པ་ལྟར་(མདོ་སྡེ་པ།)ཁ་ཅིག་རྩ་ལྟུང་བྱུང་བ་ན་ཐམས་ ཅད་གཏོང་བར་འདོད་ཅིང་། གཞན་དག་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་པ་ན་བསླབ་མཚམས་དང་ལས་ ཀྱི་མཐའ་མེད་པས་གཏོང་ཟེར་ལ། མཛོད་འགྲེལ་དུ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་པ་ན་འདུལ་བའི་ ལས་མེད་པའི་ཕྱིར་སྔར་མེད་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པ་ནི་མེད་ཀྱི་ཐོབ་ཟིན་པ་ནི་གཏོང་བ་མེད་ དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བསྡུ་བར་ཡང་དེ་(གོས་དམར་བ།)ལྟར་གསུངས་སོ། །ཁ་ཆེ་བ་(དེ་ལ་བདེ་བར་ གཤེགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལམ་གྱིས་རྒྱལ་བའོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལམ་སྟོན་པའོ། །ལེགས་པར་ཞུགས་པ་གང་ ཡིན་པ་དེ་ནི་ལམ་གྱིས་འཚོ་བའོ། །ལོག་པར་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལམ་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །ཞེས་ཉན་སར་རོ། །) ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ཉམས་པས་མཐའ་དག་གཏོང་བར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར། བུ་ལོན་དང་ནོར་ གཉིས་ཀ་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་རྩ་ལྟུང་གང་བྱུང་བའི་ཆ་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ཡང་ཡིན་ཞིང་ ལྷག་མ་ཡང་སྲུང་བའི་སྡོམ་པ་དང་ལྡན་པར་འདོད་དོ། །འདུལ་བ་ཀུན་ལས་བཏུས་པར་ཡང་ དེ་དང་མཐུན་པར་བཤད་ཅིང་། འོད་ལྡན་དུ་ནི་གཉིས་ཀའི་ལུང་དང་རིགས་པ་བཀོད་ནས་ 1-551 མཐའ་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པར། དེ་ལྟ་བས་ན་དམ་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ནི་ཟབ་པ་གཏིང་དཔག་ དཀའ་བའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ངེས་ཚིག་ནི། ཉོན་མོངས་པའི་གདུང་བ་བསིལ་བར་བྱེད་པས་ ན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། མཁས་པས་བསྔགས་པར་བྱ་བས་ན་ལེགས་སྤྱད་དང་། བྱ་བའི་རང་ བཞིན་ཡིན་པས་ན་ལས་དང་། སྡིག་པ་ལས་སོ་སོར་ཐར་ཞིང་ལུས་ངག་སྡོམ་པས་ན་སྡོམ་པ་ ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ནི་ལེགས་སྤྱད་དང་། །ལས་དང་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། ། ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། གཞུང་དོན་ལ། སོ་སོར་ཐར་བའི་སྡོམ་པས་བསྡུས་པའི་ལས་གང་ཞེ་ན། སྡོམ་པའི་དབྱེ་ བ། གང་ཟག་གི་ཁྱད་པར། དགེ་བསྙེན་ལ་དཔྱད་པའོ། །དབྱེ་བ་ནི་རིས་སམ་སྡེ་ཚན་བརྒྱད་ དེ། ཕམ་པ་བཞི་དང་། ལྷག་མ་བཅུ་གསུམ་དང་། སྤང་ལྟུང་སུམ་བཅུ་དང་། འབའ་ཞིག་པ་ དགུ་བཅུ་སྟེ་གཉིས་ལ་ལྟུང་བྱེད་བརྒྱ་ཉི་ཤུར་བྱས་པ་དང་། སོ་སོར་བཤགས་པ་བཞི་

【現代漢語翻譯】 因此，即使物質相同也不會退失。舍戒的原因是：『戒律已滿、死亡、二形具生、善根斷絕、夜晚過去，會捨棄別解脫戒。』如是，前四種是共同的，特別是夜晚過去會舍近住戒，因為依次產生了與受戒相違背的分別念、失去所依、所依退失、根本斷絕、以及直至彼時所投生的圓滿。 此外，『有些說會墮落，有些說因正法衰敗，克什米爾人認為如負債和財產一般是二者。』如是，（經部宗）有些人認為產生根本墮罪時會捨棄一切，有些人說正法衰敗時，因為沒有學處和事業的邊際而捨棄。但在《俱舍論》的註釋中說，正法衰敗時，因為沒有律儀的事業，所以不會獲得以前沒有的律儀，但已經獲得的不會捨棄。在《攝類學》中也如是說。克什米爾人（無論逝世的導師是誰，都是通過道路而獲得勝利者；無論誰是說法者，都是道路的引導者；無論誰是善入者，都是通過道路而生活者；無論誰是邪入者，都是道路的誹謗者。）認為，因為一部分退失不應捨棄全部，如同既有負債又有財產一樣，從產生根本墮罪的部分來說，也是毀壞戒律，但仍然具有守護剩餘部分的律儀。在《律藏總集》中也與此相同，在《光明論》中引用了二者的教證和理證，並沒有完全確定，因此說正法律儀是深奧難測的。定義是：平息煩惱的痛苦，所以是戒律；被智者讚歎，所以是妙行；是行為的自性，所以是業；從罪惡中解脫，身語意得到約束，所以是律儀等等。如是，『戒律、妙行、業和律儀。』 正文內容：以別解脫戒所包含的業是什麼呢？律儀的分類、補特伽羅的差別、對近事男的觀察。分類是八個品類或部類：四種他勝罪、十三種僧殘罪、三十種捨墮罪、九十種單墮罪（有些分為二類，即一百二十種墮罪）、四種悔過罪。

【English Translation】 Therefore, even if the substance is the same, it will not be lost. The reasons for abandoning the vows are: 'The precepts are fulfilled, death, the birth of two forms, the cutting off of the root of virtue, and the passing of the night, one will abandon the Pratimoksha vows.' Thus, the first four are common, and in particular, the passing of the night will abandon the Upavasatha vows, because in sequence, there arises discrimination that contradicts the taking of vows, the loss of the basis, the deterioration of the basis, the cutting off of the root, and the completion of being born until that time. Furthermore, 'Some say that one will fall, some say that it is because the True Dharma is declining, and the Kashmiris think that it is like debt and property, which are two.' Thus, (Sautrantikas) some think that when a root downfall occurs, one will abandon everything, and others say that when the Holy Dharma declines, because there is no limit to the training and activities, one will abandon it. But in the commentary on the Abhidharmakosha, it is said that when the Holy Dharma declines, because there is no activity of the Vinaya, one will not obtain the vows that one did not have before, but one will not abandon what one has already obtained. This is also stated in the Compendium of Categories. The Kashmiris (whoever the departed teacher is, is the victor through the path; whoever is the speaker of the Dharma is the guide of the path; whoever is the well-entered is the one who lives by the path; whoever is the wrongly entered is the one who slanders the path.) think that because one part is lost, one should not abandon everything, just as one has both debt and property, from the part where the root downfall occurs, one is also destroying the precepts, but one still has the vows to protect the remaining parts. The same is said in the Vinaya Samuccaya, and in the Light Treatise, the scriptural and logical proofs of both are cited, and it is not completely certain, therefore it is said that the Holy Dharma Vinaya is profound and difficult to fathom. The definition is: it cools the suffering of afflictions, therefore it is morality; it is praised by the wise, therefore it is good conduct; it is the nature of action, therefore it is karma; it is liberated from sins, and the body, speech, and mind are restrained, therefore it is vows, and so on. Thus, 'Morality, good conduct, karma, and vows.' The main content: What is the karma contained in the Pratimoksha vows? The classification of vows, the difference of individuals, and the examination of the Upasaka. The classification is eight categories or divisions: four Parajikas, thirteen Sanghavaseshas, thirty Nissaggiya Pacittiyas, ninety Pacittiyas (some divide them into two categories, i.e., one hundred and twenty Pacittiyas), and four Patidesaniyas.

---

དང་། ཉེས་བྱས་བརྒྱ་རྩ་བཅུ་གཉིས་ཏེ་དེ་ལྟར་ལྟུང་བ་སྡེ་ལྔ་ལ་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བ་ རྣམས་དང་། གཞན་ཡང་གཞིས་བསྡུས་ཀྱི་ཉེས་བྱས་ལ་སོགས་པ་ལུས་ངག་གི་སྤང་བྱ་ཐམས་ ཅད་སྤོང་བ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་(དགེ་བ་དང་ཟས་སློང་བས་ན་)དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་དང་། དེ་ལྟ་ བུ་བུད་མེད་ཀྱི་རྟེན་ལ་སྐྱེས་ཤིང་ལྟུང་བ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ལ་སོགས་པ་སྲུང་བ་དགེ་སློང་མའི་ སྡོམ་པ་དང་། བུད་མེད་ཉོན་མོངས་པ་མང་བས་རིམ་གྱིས་དགེ་སློང་མ་ལ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་ དགེ་ཚུལ་མའི་སྟེང་དུ། (འདུལ་བ་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་ལས།)གཅིག་པུ་ལམ་དུ་འགྲོ་མི་བྱ། །ཆུ་བོའི་ཕ་ རོལ་རྐྱལ་མི་བྱ། །སྐྱེས་པ་ལ་ནི་རེག་མི་བྱ། །དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འདུག་མི་བྱ། །སྨྱན་དུ་འགྱུར་ བ་མི་བྱ་ཞིང་། །ཁ་ན་མ་ཐོབ་ཅབ་མི་བྱ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཆོས་དྲུག་དང་། གསེར་ལ་གཟུང་བར་ མི་བྱ་ཞིང་། །འདོམས་ཀྱི་སྤུ་ནི་བྲེག་མི་བྱ། །ས་རྣམས་བརྐོ་བར་མི་བྱ་སྟེ། །རྩྭ་སྔོན་རྣམས་ ཀྱང་གཅད་མི་བྱ། །བྱིན་ལེན་མ་བྱས་ཟ་མི་བྱ། །སོག་འཇོག་བྱས་པའང་བཟའ་མི་བྱ། །ཞེས་ 1-552 པ་ལྟར་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་དྲུག་ལ་སློབ་པ་དགེ་སློབ་མའི་སྡོམ་པ་དང་། (འདུལ་བ་སུམ་བརྒྱ་ པར།)གང་ཞིག་སྲོག་གཅོད་གཞན་གྱི་ནོར་འཕྲོག་དང་། །མི་ཚངས་སྤྱོད་བརྫུན་བཅོས་བའི་ ཆང་ལ་སོགས། །གར་སོགས་ཕྲེང་སོགས་མལ་ཆེན་མཐོ་བ་དང་། །ཕྱི་དྲོའི་ཁ་ཟས་དངུལ་ གཉིས་ལེན་པ་སྤང་། །ཞེས་པ་ལྟར་རྩ་བ་བཞི་དང་ཡན་ལག་དྲུག་སྟེ་སྤང་བྱ་བཅུ་སྤོང་བ་ཡང་ དག་པར་བླངས་པ་དགེ་ཚུལ་གྱི་སྡོམ་པ་དང་། དེ་ལྟ་བུ་བུད་མེད་ཀྱི་རྟེན་ལ་ཡོད་པ་དགེ་ཚུལ་ མའི་སྡོམ་པ་དང་། (དགེ་བསྙེན་སྡོམ་བརྒྱད་དུ།)ཇི་སྲིད་འཚོ་བར་(གཞན་གྱི་སྲོག་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང་ཆུང་མ་ལ་ གནོད་པ་སྤང་བའི་ཆེད་དུ་)གསོད་དང་རྐུ། །ལོག་པར་གཡེམ་(ཉམས་པ་ཕྱིར་གསོ་བའི་ཆེད་དུ།)དང་བརྫུན་ གྱི་ཚིག །(བླངས་པ་མ་ཉམས་པའི་ཆེད་དུ།)ཆང་གི་བཏུང་བ་རྣམས་ལས་ལྡོག །ཅེས་པ་ལྟར་སྤང་བྱ་ལྔ་ སྤོང་བ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་དང་། དེ་ཉིད་བུད་མེད་ལ་ཡོད་པ་དགེ་ བསྙེན་མའི་སྡོམ་པ་དང་། (བཤེས་སྤྲིང་དུ།)འཚེ་དང་འཁྲིག་པ་ཆོམ་རྐུན་བརྫུན་དང་ནི། །ཆང་ དང་དུས་མིན་ཟས་ལ་ཆགས་པ་དང་། །མལ་སྟན་མཐོ་ལ་དགའ་དང་གླུ་དང་ནི། །གར་དང་ ཕྲེང་བའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པར་སྤང་། །ཞེས་པ་དང་། (མཛོད་དུ།)ཚུལ་ཁྲིམས་ཡན་ལག་བག་ཡོད་ པའི། །ཡན་ལག་བརྟུལ་ཞུགས་ཡན་ལག་སྟེ། །བཞི་གཅིག་དེ་བཞིན་གསུམ་རིམ་བཞིན། ། དེ་ཡིས་དྲན་ཉམས་དྲེགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར་རྩ་བ་བཞི་སྲུང་བ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ ལག་དང་། དྲན་པ་ཉམས་པའི་རྒྱུ་ཆང་སྤོང་བག་ཡོད་པའི་ཡན་ལག་དང་། དྲེགས་པའི་རྒྱུ་ (གར་སོགས་གཅིག་ཏུ་བ

【現代漢語翻譯】 此外，還有一百一十二種違犯行為，這樣，五類墮落行為被分為二百五十三種，以及其他如侵佔寺院財產等違犯行為，所有身語應斷除的行為都徹底斷除，這便是（因行善和乞食而得名的）比丘戒。同樣，以女性之身為基礎，守護三百六十種墮落行為等的便是比丘尼戒。因為女性煩惱較多，爲了逐漸引導她們成為比丘尼，所以在沙彌尼戒之上，（如《毗奈耶廣釋》中所說：）『不可獨自在路上行走，不可游泳過河，不可觸控男子，不可與男子同處，不可做媒，不可偷偷摸摸。』這樣有六種法，以及『不可拿取黃金，不可剃陰毛，不可挖掘土地，不可砍伐青草，未經允許不可食用，儲存的食物也不可食用。』這樣有六種隨順法，學習這些便是式叉摩那戒。（《毗奈耶三百頌》中說：）『凡是殺生、偷盜他人財物，行不凈行、妄語，以及飲酒等，歌舞等、花鬘等、高廣大床，以及非時食、接受金錢，都應斷除。』這樣，斷除四根本和六支分，即斷除十種應斷除的行為，便是沙彌戒。同樣，以女性之身為基礎的便是沙彌尼戒。（《居士八戒》中說：）『盡形壽（爲了斷除對他人生命、財產和妻子的損害）不殺生、不偷盜，不邪淫（爲了恢復戒律），不說妄語（爲了不喪失已受持的戒律），不飲酒。』這樣，斷除五種應斷除的行為，便是居士戒。同樣，女性受持的便是居士女戒。（《親友書》中說：）『應斷除傷害、性行為、偷盜、妄語，以及飲酒、非時食、貪戀高廣大床、歌舞和花鬘等。』以及（《俱舍論》中說：）『戒律的支分是謹慎的支分，謹慎的支分是苦行（或精進）的支分。四、一、三依次是，因此會產生失念和傲慢。』這樣，守護四根本是戒律的支分，斷除失念之因——飲酒是謹慎的支分，斷除傲慢之因（歌舞等聚集在一起）是苦行的支分。

【English Translation】 Furthermore, there are one hundred and twelve transgressions; thus, the five categories of downfall are divided into two hundred and fifty-three. Additionally, there are transgressions such as appropriating monastic property, and all actions of body and speech that should be abandoned are completely abandoned. This is the Bhikshu (monk's) vow (named so because of virtue and begging for food). Similarly, based on the female body, guarding against three hundred and sixty types of downfalls, etc., is the Bhikshuni (nun's) vow. Because women have more afflictions, to gradually guide them to become Bhikshunis, above the Shramanerika (novice nun's) vow, (as stated in the 'Extensive Commentary on the Vinaya'): 'One should not walk alone on the road, should not swim across a river, should not touch a man, should not stay with a man, should not act as a matchmaker, and should not be secretive.' Thus, there are six dharmas, and 'One should not take gold, should not shave pubic hair, should not dig the earth, should not cut green grass, should not eat without permission, and should not eat stored food.' Thus, there are six conforming dharmas; learning these is the Shikshamana (probationary nun's) vow. (As stated in the 'Vinaya Three Hundred Verses'): 'Whoever kills, steals others' property, engages in unchaste conduct, lies, and indulges in alcohol, dancing, garlands, large beds, untimely food, and accepting money should be abandoned.' Thus, abandoning the four root vows and six branches, i.e., abandoning the ten things to be abandoned, is the Shramanera (novice monk's) vow. Similarly, based on the female body, it is the Shramanerika (novice nun's) vow. (In the 'Layperson's Eight Vows'): 'As long as life lasts, (to prevent harm to others' lives, possessions, and wives) do not kill, do not steal, do not commit adultery (to restore vows), do not lie (to not lose the vows already taken), and abstain from alcoholic beverages.' Thus, abandoning the five things to be abandoned is the Upasaka (layman's) vow. Similarly, for women, it is the Upasika (laywoman's) vow. (In the 'Letter to a Friend'): 'Abandon harm, sexual activity, theft, lying, as well as alcohol, untimely food, attachment to high beds, singing, dancing, and garlands.' And (in the 'Abhidharmakosha'): 'The limb of morality is the limb of mindfulness, the limb of asceticism. Four, one, and three respectively, because of this, memory is lost and arrogance arises.' Thus, guarding the four root vows is the limb of morality, abandoning the cause of lost memory—alcohol—is the limb of mindfulness, and abandoning the cause of arrogance (dancing, etc., gathered together) is the limb of asceticism.

---

ྱས་པའི་)གཞན་གསུམ་སྤོང་བ་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་ཡན་ལག་སྟེ་སྤང་བྱ་བརྒྱད་ ཉིན་ཞག་ལ་སྤོང་བ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ནི། དགྲ་བཅོམ་པའམ་ཇི་སྲིད་འཚོའི་སྡོམ་པ་ཉེ་ བར་གནས་པའི་ཕྱིར་བསྙེན་གནས་པའི་སྡོམ་པའོ། །དེ་ལྟར་མིང་གི་དབྱེ་བས་བརྒྱད་ཡིན་ ཡང་རྫས་སུ་ནི་(དགེ་སློབ་ནི་དགེ་ཚུལ་དང་གཅིག་པས་)བཞིར་འདུ་སྟེ། སྤང་བྱ་ལྔ་བརྒྱད་བཅུ་དང་ ནི། །ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་མནོས་པ་ལས། །(རིམ་པ་ལྟར་)དགེ་བསྙེན་དང་ནི་བསྙེན་གནས་དང་། ། 1-553 དགེ་ཚུལ་དང་ནི་དགེ་སློང་ཉིད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། ། (གཉིས་པ།) ཁྱད་པར་ནི་དགེ་སློང་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་སྡོམ་པ་ལྔ་གཉེན་པོའི་སྒོ་ ནས་གང་ཟག་ཇི་ལྟ་བུའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་སྲོག་ གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྒོ་གསུམ་གྱི་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་མི་དགེ་བ་ལས་དབེན་པར་སྤྱོད་པ་དང་། མི་ཚངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་འདོད་པ་ལས་ཀྱང་དབེན་པར་སྤྱོད་པ་སྟེ་དེ་དག་སྤོང་ནུས་པའི་ དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཁྱིམ་པའི་སྡོམ་པ་གསུམ་ལས་དགེ་བསྙེན་དང་དགེ་བསྙེན་མའི་སྡོམ་ པ་གང་ཟག་ཇི་ལྟ་བུའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་སྲོག་ གཅོད་དང་ལོག་གཡེམ་ལ་སོགས་པ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་དབེན་པར་སྤྱོད་པ་ཡིན་གྱི། མི་ ཚངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་འདོད་པ་ལས་དབེན་པར་སྤྱོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བསྙེན་གནས་ པའི་སྡོམ་པ་གང་ཟག་ཇི་ལྟ་བུའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་ དུ་སྲོག་གཅོད་ལ་སོགས་པ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་དབེན་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །མི་ ཚངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་འདོད་པ་ལས་དབེན་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ སྟེ། འོན་ཀྱང་ཉིན་ཞག་རེར་གཉི་ག་སྲུང་བ་ལ་སྡོམ་པར་བཏགས་ནས། རིམ་གྱིས་ཚེ་གང་དུ་ གཉི་ག་སྲུང་བ་ལ་གོམས་སུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པའོ། ། དགེ་བསྙེན་ལ་དཔྱད་པ་ལ་གཉིས་ལས། (དང་པོ།)བསླབ་གྲངས་ལ་དཔྱད་པ་ནི། དགེ་ བསྙེན་གྱི་བསླབ་པའི་གཞི་ལྔ་ལས་ཕྱོགས་གཅིག་སྲོག་གཅོད་སྤང་བ་ལྟ་བུ་ལ་སློབ་ན་དགེ་ བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའམ་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། མིང་ཆེན་གྱི་ མདོར། བཙུན་པ་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་སྣ་གཅིག་སྤྱོད་པའི་དགེ་བསྙེན་དུ་འགྱུར་བ་ལགས་ཞེས་ སོགས་ཞུས་པའི་ལན་དུ། བསླབ་བྱ་སྣ་གཅིག་སྲུང་ན་སྣ་གཅིག་སྤྱོད་པ་དང་། གཉིས་སྲུང་ ན་ཕྱོགས་གཅིག་སྤྱོད་པ་དང་། གསུམ་མམ་བཞི་སྲུང་ན་ཕལ་ཆེར་སྤྱོད་པ་དང་། ལྔ་ཅར་སྲུང་ 1-554 ན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྤྱོད་པའི་དགེ་བསྙེན་དུ་གསུངས་པས། གང་བླངས་པ་སྲུང་བའི་ཆ་ ནས་སྡོམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྷག་མ་མི་སྲུང་བའི་ཆ་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ཞེས་ ཀྱང་བྱའོ། །བསླབ་བྱ་གཞན་མི་སྲུང་ཡང

【現代漢語翻譯】 （做了）其他三種不做的行為是苦行的分支，即應斷除的八齋戒，在一天一夜裡受持，是阿羅漢或者爲了終身持守戒律而近住的近住戒。如此，雖然從名稱的區分上有八種，但實際上（因為沙彌尼與沙彌相同）可以歸納為四種，即應斷除的五、八、十戒以及完全斷除一切的戒律，如（次第）居士、近住者、沙彌和比丘。 （第二，）差別在於比丘等出家戒律，以五種對治的方式，針對什麼樣的補特伽羅而安立呢？即終身遠離殺生等身語意的惡行，以及遠離非梵行等慾望，即針對能夠斷除這些的補特伽羅而安立。在家戒律三種中，居士和居士女的戒律，針對什麼樣的補特伽羅而安立呢？即終身遠離殺生和邪淫等惡行，但並非遠離非梵行等慾望。近住者的戒律，針對什麼樣的補特伽羅而安立呢？即並非終身遠離殺生等惡行，也並非遠離非梵行等慾望，而是爲了每天守護這兩種行為而安立戒律，從而逐漸習慣於終身守護這兩種行為。 關於居士的分析，分為兩部分：（第一，）關於學處數量的分析。如果居士在居士的五戒中，只學其中一項，比如斷除殺生，那麼可以稱他為具有居士戒律嗎？在《名大經》中，有人請問：『尊者，要做到什麼程度才能成為受持一分的居士呢？』作為回答，佛陀說：『守護一個學處，就是受持一分；守護兩個學處，就是受持一部分；守護三個或四個學處，就是受持大部分；守護全部五個學處，就是受持圓滿的居士。』因此，從守護所受持的部分來說，可以稱為具有戒律，但從不守護剩餘部分來說，也可以稱為破戒。即使不守護其他學處，但……

【English Translation】 Abstaining from the other three (actions) is a branch of asceticism, namely the eight precepts to be abandoned. Taking up the precepts purely for a day and night is either for an Arhat or the upavāsa (near dwelling) vows for the sake of abiding closely in vows for as long as life lasts. Thus, although there are eight divisions by name, in substance they are (since a female novice is the same as a male novice) grouped into four: the five, eight, and ten precepts to be abandoned, and the vows to abandon everything, as in (in order): a layperson, an upavāsa, a novice, and a bhikṣu. (Secondly,) the distinction is that the five pravrajyā (going forth) vows of bhikṣus, etc., are established in terms of what kind of person, through the door of the five antidotes? That is, to live separately from non-virtuous actions of body, speech, and mind, such as killing, etc., for as long as life lasts, and to live separately from desires such as non-brahmacarya, etc., that is, they are established in terms of being able to abandon these. Among the three householder vows, the vows of a male and female layperson are established in terms of what kind of person? That is, to live separately from evil deeds such as killing and sexual misconduct, etc., for as long as life lasts, but not to live separately from desires such as non-brahmacarya, etc. The vows of an upavāsa are established in terms of what kind of person? That is, it is not to live separately from evil deeds such as killing, etc., for as long as life lasts, nor to live separately from desires such as non-brahmacarya, etc., but rather the vows are designated for guarding both of these each day, and thus it is taught in order to gradually accustom oneself to guarding both of these for life. Regarding the analysis of a layperson, there are two parts: (First,) the analysis of the number of precepts. If a layperson learns one of the five precepts of a layperson, such as abandoning killing, can he be called possessing the vows of a layperson, or not? In the Sūtra of Great Name, someone asked: 'Venerable, to what extent does one become a layperson who practices one aspect?' In response, the Buddha said: 'If one guards one precept, one practices one aspect; if one guards two, one practices one part; if one guards three or four, one practices mostly; if one guards all five, one practices as a fully complete layperson.' Therefore, from the aspect of guarding what one has taken, one can be called possessing vows, but from the aspect of not guarding the remaining parts, one can also be called immoral. Even if one does not guard other precepts, but...

---

་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ན། (མདོ་ལས་མིང་ཆེན། འདི་ ལྟར་ཁྱིམ་པ་གོས་དཀར་པོ་བགོས་པའི་སྐྱེས་པ་ཕོའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ། ཆོས་དང་ དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ཞིང་། བདག་ལ་དགེ་བསྙེན་དུ་བཟུང་དུ་གསོལ་ཞེས་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་ན་འདི་ཙམ་གྱིས་དགེ་བསྙེན་དུ་ འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །)སྐྱབས་གསུམ་འཛིན་པའི་དགེ་བསྙེན་དུ་གསུངས་ཤིང་། བསྙེན་གནས་(ཁ་ཆེ་ བ་ཁ་ཅིག་དགེ་བསྙེན་དུ་ཁས་བླངས་པས་སྡོམ་པ་ཐོབ་ཀྱང་དེ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་བསླབ་པ་བསྡོད་པ་ཡིན་ལ། སྡོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ ས་ཐོབ་ཀྱང་གང་སྲུང་བ་དེ་ལྡན་ལ་མི་སྲུང་བ་དེ་འཆལ་བ་ཡིན་ཟེར་བ་ལ་འཆལ་བ་སྣ་གཅིག་སྤྱོད་པའི་དགེ་བསྙེན་གང་ཡིན་ཞེས་ ཞུ་བ་ཡང་མི་འཐད་ན་ལན་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་དབྱིག་གཉེན་ཟེར་རོ། །)ཡན་ལག་བརྒྱད་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་ དུ་སྲུང་ན་གོ་མཱིའི་དགེ་བསྙེན་ནོ་ཞེས་པའང་གནས་བརྟན་སྡེ་པའི་མན་ངག་གོ། (གཉིས་པ།) གང་ཟག་ལ་དཔྱད་པ་ལ། (གཉིས་ལས།)དོན་དངོས་ནི། ཕོ་མོའི་དབང་པོ་གང་ ཡང་མེད་པ་ཟ་མ་ནིང་དང་། ཡོད་ཀྱང་དགའ་བའི་ཁྱད་པར་སྐྱེ་མི་ནུས་པ་མ་ནིང་རྣམས་ ལ་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་བཀག་གམ་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་མ་བཀག་ཅེ་ན། དགེ་བསྙེན་ ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ངེས་པའི་ཚིག་ནི་བཀག་སྟེ། དགེ་སློང་དང་དགེ་སློང་མའི་ཕྱོགས་གཉིས་ ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ཅིང་ཉེ་བར་གནས་པས་ན་དགེ་བསྙེན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ དང་མཚན་གཉིས་རྣམས་ནི་དེ་ལྟར་བྱ་བའི་འོས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རྟེན་གཉིས་ ཀའི་ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེ་བས་དགེ་སློང་དང་འགྲོགས་ན་བུད་མེད་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་ འགྲོགས་ན་སྐྱེས་པ་བསྟེན་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཀྱང་(བསྡུ་བར་)བསླབ་པ་བསྲུངས་ ན་བསོད་ནམས་མཉམ་པར་བཤད་ཅིང་། (ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན།)སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་དགེ་བསྙེན་ ནི་མ་བཀག་གོ། ཞེས་ཀྱང་གསུང་ངོ་། །ཞར་བྱུང་ལ་སྔར་བསྟན་པའི་མ་ནིང་གི་དབྱེ་བ་ནི་ 1-555 ལྔ་སྟེ། མངལ་དུ་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་མ་གྲུབ་པས་སྐྱེས་མ་ཐག་ཉིད་ནས་མ་ནིང་དུ་གྱུར་པ་དང་། གཞན་འདོད་པ་སྤྱོད་པ་མཐོང་ན་སྐྱེས་པའི་སྤོབས་པ་སྐྱེ་བ་མ་ནིང་ཕྲག་དོག་ཅན་དང་། ཟླ་ བའི་དཀར་ཕྱོགས་ནག་ཕྱོགས་ལ་མཚན་འཕོ་ཞིང་འདོད་ཆགས་འཕོ་བས་གནོད་པ་མ་ནིང་ ཟླ་བ་ཕྱེད་པ་དང་། ཁ་ལ་སོགས་པར་མི་གཙང་བ་བླུགས་པ་ན་སྐྱེས་པའི་རྣམ་པར་འགྱུར་ བའམ། འཁྱུད་ན་(དབང་པོ་)ལྡང་བ་བླུགས་པའི་མ་ནིང་དང་། (འབྲས་བུ་རླུང་གིས་བླུགས་པ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་ རོ། །) དུག་དང་མཚོན་དང་མེ་དང་སྔགས་ལ་སོགས་པས་སྐྱེས་པའི་དབང་པོ་ཆད་ཅིང་དོན་ བྱེད་མི་ནུས་པར་གྱུར་པ་ཉམས་པའི་མ་ནིང་ངོ་། ། གཉིས་པ་བསམ་གཏན་པའི་སྡོམ་པ་གང་ཞེ་ན། (གསུམ་ལས་དང་པོ

【現代漢語翻譯】 如果皈依三寶（根據《經藏》中的『名號大』所說：『如果一位穿著白衣的在家男子，具備男根，皈依佛、法、僧三寶，並說：請您納我為近事男。』僅僅這樣說，就成為近事男。），就被稱為持有三皈依的近事男。如果受持八關齋戒（一些克什米爾人認為，即使承諾成為近事男而獲得了戒律，爲了瞭解這一點，也需要學習戒律。即使獲得了所有戒律的基礎，守護所受持的戒律才是持戒，不守護就是破戒。如果有人問：哪種近事男會犯一種破戒的行為？』這樣的問題都不合理，更不用說回答了。』這是世親的觀點。），直到生命結束，就被稱為『牧牛者的近事男』，這是上座部派的口訣。 （第二，）關於對人的考察。（分為兩部分。）實際情況是：對於沒有男女性器官的陰陽人，以及即使有性器官也無法產生快樂差異的閹人，是否禁止他們受持近事男的戒律？或者是否不禁止他們受持近事男的戒律？正確的說法是禁止，因為『近事男』這個詞的定義是：恭敬和親近比丘和比丘尼兩方，所以稱為近事男。而那些人和雙性人是不適合這樣做的。這是因為雙性人的兩種煩惱都很強烈，如果與比丘交往，就會有親近女性的過失；如果與比丘尼交往，就會有親近男性的過失。然而，（《攝事品》中）說，如果守護戒律，功德是相等的。（《依怙洲》中說，）皈依的近事男是不禁止的。也有這樣說的。順便說一下，之前提到的陰陽人的分類有五種：第一種是在母胎中男女性器官沒有形成，出生后就成為陰陽人；第二種是看到別人行淫時，會產生男性氣概的嫉妒陰陽人；第三種是隨著月亮的盈虧而性器官和慾望也變化的月半陰陽人；第四種是往嘴裡等處倒入不凈之物時，會變成男性，或者擁抱時（性器官）勃起的倒入陰陽人（也有人說是風吹入果實）；第五種是被毒藥、武器、火或咒語等傷害，導致男性性器官斷裂且無法行事的衰敗陰陽人。 第二，什麼是禪定者的戒律？（分為三部分，第一

【English Translation】 If one takes refuge in the Three Jewels (according to the 'Great Name' in the Sutra Pitaka: 'If a householder wearing white clothes, possessing male faculties, takes refuge in the Buddha, Dharma, and Sangha, and says: Please accept me as a Upasaka.' Just by saying this, one becomes a Upasaka.), then one is called a Upasaka who holds the three refuges. If one observes the eight precepts of the Uposatha (Some Kashmiris believe that even if one vows to be a Upasaka and receives the precepts, one still needs to study the precepts to understand them. Even if one obtains the basis of all precepts, guarding what one has taken is keeping the precepts, and not guarding is breaking them. If someone asks: Which Upasaka commits one kind of transgression?' Such a question is unreasonable, let alone answering it.' This is Vasubandhu's view.), until the end of life, then one is called a 'Cowherd's Upasaka,' which is the oral instruction of the Theravada school. (Second,) Regarding the examination of individuals. (Divided into two parts.) The actual situation is: For hermaphrodites who have no male or female sexual organs, and eunuchs who cannot produce differences in pleasure even if they have sexual organs, are they prohibited from taking the precepts of a Upasaka? Or are they not prohibited from taking the precepts of a Upasaka? The correct statement is that they are prohibited, because the definition of the word 'Upasaka' is: respecting and being close to both Bhikshus and Bhikshunis, therefore it is called Upasaka. And those people and bisexuals are not suitable to do so. This is because the two kinds of afflictions of bisexuals are very strong. If they associate with Bhikshus, there will be the fault of being close to women; if they associate with Bhikshunis, there will be the fault of being close to men. However, (the Samgrahavastu) says that if one guards the precepts, the merits are equal. (Yeshe Shenyen) says that the Upasaka who takes refuge is not prohibited. It is also said that way. By the way, the classification of hermaphrodites mentioned earlier is fivefold: The first is that the male and female sexual organs are not formed in the womb, and one becomes a hermaphrodite immediately after birth; the second is the jealous hermaphrodite who feels male pride when seeing others having intercourse; the third is the half-moon hermaphrodite whose sexual organs and desires change with the waxing and waning of the moon; the fourth is the poured-in hermaphrodite who turns into a male when unclean things are poured into the mouth, etc., or whose (sexual organ) erects when embraced (it is also said that the fruit is blown in by the wind); the fifth is the degenerated hermaphrodite whose male sexual organ is broken and unable to function due to poison, weapons, fire, or mantras, etc. Second, what are the precepts of the meditator? (Divided into three parts, the first

---

།)དོན་དངོས་ནི། འཆལ་ བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་མི་དགེ་བ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་རྒྱུ་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་ བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་རྣམ་པར་གནོན་པའི་གཉེན་པོས་འཇོམས་པའི་དུས་ན། འདོད་པ་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་མི་དགེ་བ་སྤོང་བའི་སེམས་པ་གང་ ཡིན་པ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་སྡོམ་པ་དང་། བསམ་གཏན་དང་པོ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ བའི་སྤོང་བའི་སེམས་པ་གཉིས་པའི་སྡོམ་པ་དང་། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་འདོད་ཆགས་ དང་བྲལ་བའི་སྤོང་བའི་སེམས་པ་གསུམ་པའི་སྡོམ་པ་དང་། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་ འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སྤོང་བའི་སེམས་པ་བཞི་པའི་སྡོམ་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་རིང་དུ་བྱེད་ པའི་གཉེན་པོས་སྤང་བྱ(འདོད་པ)འི་(ཉོན་མོངས་སོགས་པའི་)ས་བོན་སྤོང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །བཞི་ པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ན་གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཅན་གྱི་སྡོམ་པ་ མེད་པར་(འགྲེལ་པར་)གསུངས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང་སྒོ་བསྟུན་པ་སྟེ། ས་སྡེར། གཟུགས་ དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་དང་ཞེས་གསུངས་པས་སོ། ། (གཉིས་པ།) འཐོབ་ཚུལ་ནི། བསམ་གཏན་ལས་སྐྱེས་བསམ་གཏན་གྱི། །ས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་ 1-556 ཅེས་པ་ལྟར་ཟག་བཅས་ཀྱི་དངོས་གཞིའི་ཉེར་བསྡོགས་ཐོབ་པ་ན་འཐོབ་ཅིང་། (གསུམ་པ།) གཏོང་རྒྱུ་ནི། བསམ་གཏན་གཏོགས་པའི་དགེ་བ་ནི། ས་འཕོས་ཉམས་པ་ དག་གིས་གཏོང་། །ཞེས་པ་ལྟར་ས་གོང་འོག་ཏུ་སྐྱེས་པའམ་སྙོམས་འཇུག་ལས་ཉམས་པ་ན་ གཏོང་ངོ་། ། གསུམ་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པ་གང་ཞེ་ན། (བཞི་ལས་དང་པོ།)དོན་དངོས་ནི། ཆོས་ཉིད་ བདེན་པ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའི་གང་ཟག་གི་ཟག་པ་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་ པའི་ལམ་གྱིས་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀུན་སློང་དང་བཅས་པའི་ས་བོན་རྩ་བ་ནས་སྤངས་པ་ གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་པ་སྟེ་འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། ། (གཉིས་པ།) འཐོབ་ཚུལ་ཟག་མེད་ནི། འཕགས་དེས་ཞེས་པ་ལྟར་འཕགས་པར་གྱུར་པ་ན། བསམ་གཏན་ས་དྲུག་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཟག་མེད་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བས་འཐོབ་ཅིང་། (གསུམ་ པ།) གཏོང་རྒྱུ་ནི། འབྲས་བུ་ཐོབ་སྤྱངས་ཉམས་པ་ལས། ཞེས་པ་ལྟར་འབྲས་བུ་གོང་མ་ཐོབ་ ན་ལམ་སྔ་མ་གཏོང་ཞིང་། དབང་པོ་རྣོན་པོས་སྦྱངས་པ་ལས་རྟུལ་འབྲིང་གིས་ལམ་གཏོང་ལ། ཉམས་པ་ལས་ནི་ལམ་གོང་མའང་གཏོང་ངོ་། ། དེ་དག་གི་(བཞི་པ།)ཞར་བྱུང་སྡོམ་པའི་མིང་ཅན་ནི། (ཐེག་ཆེན་པའི་ལུགས་ལ་བསྡུ་བར།) མི་དགེ་ བ་བཅུའི་ངོ་བོ་ཕྱོགས་གཅིག་སྤོང་བ་དང་། ཕལ་ཆེར་སྤོང་བ་དང་། ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་དང་། (ཉིན་ཞག་སོགས་)དུས་ཡུན་ཐུང་ངུས་སྤོང་བ་དང་། (ལོ་ལ་སོགས)རིང་དུ་སྤོང་བ་དང་། ཇི་སྲིད་ འཚོའི་བར་དུ་སྤོང་བ་དང་། གང་ཟག་རང་ཉིད་སྤོང་བ་དང་། གཞན་སྤོང་དུ་འཇུག་པ་དང

【現代漢語翻譯】 實際上，當以對治力摧毀能引發一切不善行為的邪淫戒律之因——欲界煩惱及其近分煩惱的種子時，對於欲求，以遠離貪慾之心而捨棄不善，此乃初禪的律儀；以初禪遠離貪慾之心而捨棄（不善），此乃二禪的律儀；以二禪遠離貪慾之心而捨棄（不善），此乃三禪的律儀；以三禪遠離貪慾之心而捨棄（不善），此乃四禪的律儀。這些都是以長時修持對治力而捨棄所斷（欲界煩惱等）的種子。 如果說在第四禪中，因為遠離了貪慾，所以沒有屬於色界的律儀（在解釋中），這是與分別說部相順應的說法。因為在《界品》中說：『在色界和無色界中，有行禪定的律儀。』 （二、）獲得方式：『從禪定生，以禪定之，地自性而得。』如是，當獲得有漏實事之近分定時，即可獲得。 （三、）捨棄之因：『屬於禪定的善法，以地轉移或退失而捨棄。』如是，當生於更高或更低之禪地，或從等持中退失時，則捨棄之。 第三，何為無漏律儀？（四者中的第一、）實際情況是：證悟法性真理之補特伽羅，以無漏的出世間道，從根本上斷除能引發邪淫戒律的一切種子，此即聖者所喜悅的律儀。 （二、）獲得方式：『無漏者，以聖者。』如是，當成為聖者時，因六禪地之等持與無漏同時生起而獲得。（三、）捨棄之因：『獲得果位，修習退失故。』如是，當獲得更高果位時，則捨棄之前的道；以利根修習，中根和鈍根者捨棄道；從退失中，則連更高的道也捨棄。 這些（四、）的附帶律儀之名稱是：（于大乘宗派中攝受，）一部分捨棄十不善業之體性，或大部分捨棄，或全部捨棄；（日夜等）以短暫時間捨棄；（年等）以長時間捨棄；乃至盡壽捨棄；自己捨棄；或令他人捨棄等。

【English Translation】 In reality, when the seeds of the desire realm afflictions and their near afflictions, which are the cause of arousing all unwholesome behaviors of immoral discipline, are destroyed by the antidote that suppresses them, then, with regard to desires, abandoning unwholesomeness with a mind free from attachment, this is the discipline of the first Dhyana (meditative absorption); abandoning (unwholesomeness) with a mind free from attachment to the first Dhyana, this is the discipline of the second Dhyana; abandoning (unwholesomeness) with a mind free from attachment to the second Dhyana, this is the discipline of the third Dhyana; abandoning (unwholesomeness) with a mind free from attachment to the third Dhyana, this is the discipline of the fourth Dhyana. These are all about abandoning the seeds of what is to be abandoned (desire realm afflictions, etc.) by means of the antidote of prolonged practice. If it is said that in the fourth Dhyana, because it is free from desire, there is no discipline that belongs to the form realm (in the explanation), this is a statement that is in accordance with the Vaibhashika school. Because in the 'Section on Realms,' it is said: 'In the form and formless realms, there is the discipline of meditative absorption that is practiced.' (2) The way to obtain it: 'Born from Dhyana, by Dhyana itself, obtained by the nature of the ground.' Thus, when the approximation of the substantial basis of contaminated things is obtained, it can be obtained. (3) The cause of abandoning it: 'The virtuous dharmas belonging to Dhyana are abandoned by the transfer of ground or by deterioration.' Thus, when one is born in a higher or lower Dhyana ground, or when one deteriorates from meditative absorption, it is abandoned. Third, what is the uncontaminated discipline? (The first of the four) The actual situation is: the person who directly sees the truth of Dharma nature, with the uncontaminated supramundane path, completely abandons from the root the seeds that arouse all immoral discipline, which is the discipline that the noble ones delight in. (2) The way to obtain the uncontaminated: 'The uncontaminated, by the noble one.' Thus, when one becomes a noble one, it is obtained because the Samadhi of the six Dhyana grounds arises simultaneously with the uncontaminated. (3) The cause of abandoning it: 'Obtaining the fruit, practicing deterioration.' Thus, when a higher fruit is obtained, the previous path is abandoned; by practicing with sharp faculties, those with middling and dull faculties abandon the path; from deterioration, even the higher path is abandoned. The names of these (4) incidental disciplines are: (Included in the Mahayana tradition,) partially abandoning the nature of the ten unwholesome actions, or mostly abandoning, or completely abandoning; abandoning for a short period of time (such as days and nights); abandoning for a long period of time (such as years); abandoning for as long as one lives; abandoning oneself; or causing others to abandon, etc.

---

་། སྤོང་བའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང་། སྤོང་བ་མཐོང་ན་དགའ་ཞིང་ཡི་རང་བ་རྣམས་བཅུ་ བཅུར་ཕྱེ་བས་བརྒྱར་འགྱུར་ལ། བསྡུ་ན་(ཕྱོགས་གཅིག་སོགས་)ཆུང་ངུ་དང་(ཕར་ཆེར་སོགས་)འབྲིང་ དང་(འཚོ་བར་སོགས་)ཆེན་པོ་གསུམ་མམ། ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་སྡོམ་པ་གསུམ་དུའང་ 1-557 འགྱུར་ཏེ། ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལེགས་པ་ཡིས། །ངག་གི་སྡོམ་པ་ལེགས་པ་སྟེ། །ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ ལེགས་པ་ཡིས། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་སྡོམ་པ་ལེགས། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལས། སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ། གཉིས་པ་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། (བཞི་ལས་དང་པོ།)སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་དངོས་ ནི། ཕྱུགས་བསད་དེ་བཙོངས་ནས་འཚོ་བ་ཤན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པའི་ སེམས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། བྱ་གག་ཁྱིམ་བྱ་བསྟེན་ཅིང་བསད་པ་དང་། ཕག་པ་ བསྲེལ་ཞིང་བསད་པ་དག་གིས་འཚོ་བ་དང་། ཉ་བཤོར་ཏེ་འཚོ་བ་དང་། རི་དྭགས་ཀྱི་རྔོན་པ་ བྱས་ཏེ་འཚོ་བ་དང་། བྱ་བཤོར་ཏེ་འཚོ་བ་དང་། རི་བོང་རྒྱས་འཆོར་བའམ་(རྒྱལ་པོ་སྲས་)བ་གུ་ རི་ཞེས་གྲགས་པའི་སྲོག་ཆགས་བམ་པ་གསོད་པ་དང་། ཆོམ་རྐུན་བྱས་ཏེ་མ་ཕྱིན་ལེན་གྱིས་ འཚོ་བ་དང་། རྒྱལ་པོས་མི་གསོད་པར་བསྐོས་པའི་གཤེད་མ་དང་། ནགས་ནས་གླང་བོ་ཆེ་ འཛིན་ཞིང་འདུལ་སྦྱོང་བྱེད་བ་དང་། སྤྲེའུ་ལྟར་སྤྲུལ་གྱི་རྩེད་མོས་འཚོ་བ་དང་། རྒྱལ་པོའི་ བཙོན་སྲུང་བྱེད་པ་དང་། ཕྲ་མ་དང་འདམ་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཉན་རྣ་བྱེད་པས་འཚོ་བ་དང་། མདོར་ན་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པ་བྱ་བའི་སེམས་ པ་ས་བོན་དང་མངོན་གྱུར་གང་ཡིན་པའོ། །མཛོད་འགྲེལ་དུ་། རྒྱལ་པོ་དང་། བློན་པོ་དང་ ཤགས་ཟན་རྣམས་ཀྱང་དོན་གྱིས་སྡོམ་མིན་ཅན་དུ་བཤད་ཅིང་། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བར་ཡང་། ཉམ་ཆུང་བཙོན་རྣམས་བཏང་བར་མཛོད། །འགའ་ཡང་མི་བཏང་མེད་པར་མཛོད། །ཁྱོད་ནི་ གང་ལ་གཏང་སེམས་མེད། །དེ་ལས་སྡོམ་པ་མིན་པ་སྐྱེ། །ཞེས་གསུངས་སོ། ། (གཉིས་པ།) འཐོབ་ཚུལ་ནི། (ཇི་ལྟར་ཁས་བླངས་པ་བཞིན་སྡོམ་མིན་དང་རིས་བརྒྱད་མ་གཏོགས་པའི་སྡོམ་པ་ མ་ཚང་བ་དང་ཉི་ཚེ་བ་ཡང་ཡོད་ཅེས་མདོ་སྡེ་པ་ཟེར་རོ། །) སྡོམ་མིན་དེ་དག་གི་ལས་སྐྱེས་པས་སམ་ཞེས་པ་ དེའི་རིགས་ཅན་དུ་སྐྱེས་པ་ཙམ་གྱིས་འཐོབ་པའང་ཡོད་ལ། གཞན་གྱི་རིགས་ཅན་ཡིན་ན་ ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ལས་ཐོབ་པ་སྟེ། ལུས་ངག་གི་སྦྱོར་བས་དེ་དག་གི་ལས་སྤྱད་པར་ 1-558 ངེས་པ་བྱས་པའོ། །དེའང་། སྡོམ་པ་མིན་པ་བྱ་བའམ། ཁས་ལེན་པ་ལས་ཐོབ་བར་འགྱུར། ། ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། (གསུམ་པ།) གཏོང་རྒྱུ་(ལས་དེ་བསམ་པ་ཐག་པས་བཏང་ཡང་སྡོམ་པ་མ་ཐོབ་ན་མི་གཏོར་ཟེར་ལ་བསྡུ་བར་གཏོང་ བར་ཡང་གསལ་ལོ། །)ནི། སྡོམ་མིན་སྡོམ་པ་ཐོབ་པ་དང་། །ཤི་དང་མཚན་གཉིས་བྱུང་བ་ལས། ། ཞེ

【現代漢語翻譯】 讚頌棄絕，見到棄絕心生歡喜和隨喜，這些可以分為十個方面，總共有一百種。如果歸納起來，可以分為（如『一方面』等）小、（如『大多數』等）中、（如『生活上』等）大三種，或者分為身、語、意三種戒律，如偈頌所說：『以善身之律，以善語之律，以善意之律，於一切處皆善律。』 詳細解釋如下：非律儀。 第二，什麼是非律儀？（四種中的第一種）非律儀的實際意義是：屠宰牲畜並出售以維持生計的屠夫，他們懷著傷害眾生的心。同樣地，可以類比：飼養和宰殺家禽，宰殺豬，捕魚為生，從事狩獵，捕鳥為生，獵殺兔子或被稱為『巴古日』（國王之子）的動物，通過盜竊來維持生計，被國王任命為劊子手，從森林中捕捉和馴服大象，像猴子一樣通過雜耍遊戲來維持生計，充當國王的獄卒，通過搬弄是非和充當間諜來維持生計。簡而言之，所有傷害他人的人，無論其傷害眾生的心是潛在的還是顯現的。《俱舍論釋》中說：國王、大臣和賭徒實際上也屬於非律儀者。《寶鬘論》中也說：『釋放弱小的囚犯，不要一個也不放。你對誰沒有釋放之心，就從那裡產生非律儀。』 （第二）獲得方式：（經部宗認為，除了如其所承諾的那樣獲得非律儀和八齋戒之外，還有不完整的和暫時的戒律。）獲得非律儀是通過造作惡業而生，或者僅僅是生於那種類別中而獲得。如果屬於其他類別，則通過如法受持而獲得，即通過身語的行為確定無疑地從事那些惡業。正如所說：『非律儀通過行為或承諾而獲得。』 （第三）捨棄的原因（即使下定決心捨棄惡業，如果沒有獲得戒律，也不會捨棄，但明確表示可以收回。）是：非律儀通過獲得戒律、死亡和雙性人而捨棄。

【English Translation】 Praising renunciation, rejoicing and being delighted upon seeing renunciation, these can be divided into ten aspects, totaling one hundred. If summarized, they can be divided into small (such as 'one aspect'), medium (such as 'mostly'), and large (such as 'in life') three types, or into three disciplines of body, speech, and mind, as the verse says: 'With the discipline of a good body, with the discipline of good speech, with the discipline of a good mind, everywhere is good discipline.' Detailed explanation: Non-discipline. Second, what is non-discipline? (The first of the four) The actual meaning of non-discipline is: Butchers who slaughter livestock and sell them to make a living, harboring the intention to harm sentient beings. Similarly, it can be analogized: raising and slaughtering poultry, slaughtering pigs, making a living by fishing, engaging in hunting, making a living by trapping birds, hunting rabbits or animals called 'Baguri' (son of the king), making a living by stealing, being appointed as an executioner by the king, capturing and taming elephants from the forest, making a living through juggling games like monkeys, serving as the king's jailer, and making a living by gossiping and acting as spies. In short, all those who harm others, whether their intention to harm sentient beings is latent or manifest. The Commentary on the Abhidharmakosha states: Kings, ministers, and gamblers are also actually considered non-disciplined. The Ratnavali also says: 'Release the weak prisoners, do not leave any unreleased. From whom you have no intention to release, from there arises non-discipline.' (Second) How to obtain it: (The Sautrantika school believes that in addition to obtaining non-discipline and the eight precepts as promised, there are also incomplete and temporary precepts.) Non-discipline is obtained by being born from the karma of committing evil deeds, or simply by being born into that category. If one belongs to another category, it is obtained through proper acceptance, that is, by definitely engaging in those evil deeds through the actions of body and speech. As it is said: 'Non-discipline is obtained through action or commitment.' (Third) Reasons for abandoning (Even if one is determined to abandon evil deeds, if one has not obtained the precepts, one will not abandon them, but it is clearly stated that it can be withdrawn.) are: Non-discipline is abandoned by obtaining precepts, death, and being a hermaphrodite.

---

ས་པའོ། ། (བཞི་པ།) ངེས་ཚིག་ནི། ལུས་ངག་མི་སྡོམ་པས་ན་སྡོམ་མིན་དང་། དམ་པས་སྨད་ཅིང་ འབྲས་བུ་མི་འདོད་པ་སྐྱེད་པས་ན་ཉེས་སྤྱད་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཡིན་པས་ ན་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ལུས་ངག་གི་ལས་ཀྱང་ཡིན་ལ་དངོས་ཀྱིས་བསྡུས་པས་ ལམ་ཡང་ཡིན་པ་སྟེ། སྡོམ་པ་མིན་དང་ཉེས་སྤྱད་དང་། །འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་དེའི་ ལམ། ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། ༈ རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལས། བར་པ། བར་པ་ནི། སྡོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། (བཞི་ལས་ དང་པོ།)དོན་དངོས་ནི། སྡོམ་པ་ལྟ་བུ་དགེ་བ་རྒྱུན་ཆགས་པ་མ་ཡིན། སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟ་ བུའི་མི་དགེ་བ་རྒྱུན་ཆགས་པའང་མ་ཡིན་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་ལས་སྦྱིན་པ་དང་སྙན་པར་སྨྲ་བ་ ལ་སོགས་པ་དགེ་བའམ། ཁུ་ཚུར་དང་ཐལ་ལྕག་བསྣུན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བ་གང་ཡིན་ པའོ་ཞེས་པ་སྟེ། རེས་འགའ་བར་འགྱུར་བ་ཐམས་ཅད་དོ། ། (གཉིས་པ།)འཐོབ་ཚུལ་ནི། ལྷག་མའི་རྣམ་རིག་མིན་ཞིང་དང་། །ལེན་དང་གུས་པར་བྱེད་ ལས་ཐོབ། །ཅེས་པ་ལྟར་རྫས་(དགེ་འདུན་ལ་ཀུན་དགའ་ར་བ་འབུལ་བ་དང་། དེར་གཙུག་ལག་ཁང་བརྩིག་པ་དང་། དེར་མལ་ཆ་དང་སྟན་དབུལ་བ་དང་། དེར་འཚོ་བ་ནར་མར་འབུལ་བ་དང་། གློ་བུར་དུ་འགྲོ་འོང་བྱེད་པ་ལ་སྦྱིན་པ་དང་ནད་ པ་དང་ནད་གཡོག་ལ་སྦྱིན་པ་དང་། ཡུལ་ངན་ནམ་རླུང་ངམ་ཆར་འབབ་པ་ན་བདེ་བ་ལ་རེག་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའོ། །)ལས་བྱུང་ བའི་བསོད་ནམས་ལྟ་བུ་ཞིང་ཕུལ་བ་དང་། ཟས་ཀྱི་སྔོན་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་བྱའོ་ཞེས་ 1-559 སོགས་ཡིད་མ་བླངས་པ་དང་། དགེ་མི་དགེའི་བྱ་བ་རྩོམ་པའི་གུས་པ་ལས་ཐོབ་བོ། ། (གསུམ་པ།) ལྡན་ཚུལ་ནི། སྡོམ་མིན་གནས་པའི་དགེ་བ་དང་། སྡོམ་པ་གནས་པའི་མི་ དགེ་བའི། །རྣམ་རིག་མི་ལྡན་ཇི་སྲིད་དུ། །རབ་དང་ཉོན་མོངས་ཤུགས་ལྡན་པར། །ཞེས་ པ་ལྟར་སྡོམ་མིན་ཅན་མིན་ཅན་མཆོད་རྟེན་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་དང་ བའི་ཤུགས་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ་དགེ་བ་དང་། སྡོམ་ལྡན་གཞན་ལ་འཐབ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཉོན་ མོངས་པའི་ཤུགས་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ་མི་དགེ་བ་ལྡན་པའོ། ། (བཞི་པ།) གཏོང་རྒྱུ་ནི། བར་མ་ཤུགས་བླངས་བྱ་བ་དང་། དོན་ཚེ་རྩ་བ་ཆད་པ་ལས། ཞེས་ པ་ལྟར། དད་པ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ཤུགས་ཆད་པ་དང་། བླངས་བ་བཏང་བ་དང་། ཇི་ལྟར་ བླངས་པའི་བྱ་བ་མ་བྱས་པ་དང་། མཆོད་རྟེན་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཞིག་པ་དང་། ཚེ་ཆད་པས་ གཏོང་ཞིང་། ཁྱད་པར་དགེ་བ་ནི་དགེ་རྩ་གཅོད་པར་རྩོམ་པས་ཀྱང་གཏོང་ངོ་། ། ༈ འབྲས་བུའི་ཆ་ནས་བཤད་པ། འབྲས་བུའི་ ཆ་ནས་བཤད་པ་ལ། འབྲས་བུའི་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་བཤད་པ། འབྲས་བུ་མྱོང་བའི་དུས་ཀྱིས་ བཤད་པ། ངོ་བོ་རྣམ་སྨིན་གཉི་གས་བཤད་པའོ། ། ༈ འབྲས་བུའི་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་བཤད་པ། ངོ་བོ་ལ། བདེ་བ

【現代漢語翻譯】 第四部分：定義 不約束身語故名『非律儀』，為聖者所呵責，產生不悅意的果報故名『罪行』，與戒律相違故名『邪戒』，既是身語之業，又為實事所攝故也是道。如頌云：『非律儀與罪行，邪戒及彼道。』 詳細解釋：中間品 中間品是指非律儀也非非律儀。什麼是（四者中的第一）實際情況呢？ 並非像律儀那樣持續行善，也非像非律儀那樣持續作惡，而是指身語意的行為，如佈施和善語等善行，或拳打腳踢等惡行。總之，是指所有時有時無的行為。 （第二）獲得方式：如頌云：『非余勝解非田，取及恭敬業中得。』 即從供養僧眾寺院、建造經堂、供養臥具和坐墊、長期供養生活所需、臨時供養往來、供養病人和照顧病人、在惡劣環境或風雨中為求安樂而作的佈施等事物中產生的福德，以及在供養田地時，或在食物前向佛陀致敬等未生起勝解的行為中，以及從從事善與非善之事的恭敬心中獲得。 （第三）具有方式：如頌云：『住非律儀之善，住律儀之不善，未生勝解幾時有，爾時貪嗔力熾然。』 即指非律儀者在禮拜佛塔等行為中，在勝解力生起之前所具有的善，以及持律儀者在與他人爭鬥等行為中，在煩惱力生起之前所具有的惡。 （第四）捨棄之因：如頌云：『中間勝解所作事，義命根本斷絕時。』 即指信心和煩惱的力量減弱時，捨棄已受持之物，不做已受持之事，佛塔等損毀，以及壽命終結時會捨棄。特別是，行善之人若開始斷除善根，也會捨棄。 從果報的角度來解釋 從果報的角度解釋，分為從果報的自性角度解釋、從感受果報的時間角度解釋、從自性和異熟二者角度解釋。 從果報的自性角度解釋 自性分為安樂 English translation line 1 English translation line 2 English translation line 3 English translation line 4 English translation line 5 English translation line 6 English translation line 7 English translation line 8 English translation line 9 English translation line 10 English translation line 11 English translation line 12 English translation line 13 English translation line 14 English translation line 15 English translation line 16 English translation line 17 English translation line 18 English translation line 19 English translation line 20

【English Translation】 Part Four: Definition 'Non-restraint' (Sdom Min) is so called because it does not restrain body and speech; 'misconduct' (Nyes Spyad) is so called because it is condemned by the noble ones and produces undesirable results; 'immoral discipline' ('Chal Ba'i Tshul Khrims) is so called because it is contrary to moral discipline; it is both an action of body and speech and is included in the real thing, so it is also a path. As the verse says: 'Non-restraint and misconduct, immoral discipline and its path.' Detailed explanation: Intermediate The intermediate is neither restraint nor non-restraint. What is the (first of the four) actual situation? It is not like restraint, which is a continuous virtue, nor is it like non-restraint, which is a continuous non-virtue, but refers to the actions of body, speech, and mind, such as generosity and kind speech, which are virtuous, or punching and kicking, which are non-virtuous. In short, it refers to all actions that are sometimes present and sometimes absent. (Second) How to obtain it: As the verse says: 'Not from other superior resolutions, not from fields, obtained from taking and respectful actions.' That is, from the merit arising from offering monasteries to the Sangha, building temples, offering bedding and cushions, providing long-term support for living needs, offering temporary support for comings and goings, offering to the sick and caring for the sick, and making offerings for the sake of comfort in harsh environments or wind and rain, as well as from actions such as offering fields or paying homage to the Buddha before meals without generating superior resolutions, and from the respectful mind of engaging in virtuous and non-virtuous deeds. (Third) How to possess it: As the verse says: 'The virtue of dwelling in non-restraint, the non-virtue of dwelling in restraint, as long as superior resolutions are not generated, at that time, greed and anger are intensely blazing.' That is, it refers to the virtue possessed by those who are not under non-restraint when prostrating to stupas and other actions, before the power of superior resolution arises, and the non-virtue possessed by those who hold vows when fighting with others and other actions, before the power of afflictions arises. (Fourth) Causes of abandonment: As the verse says: 'Intermediate superior resolution, actions done, when meaning, life, and root are severed.' That is, it refers to abandoning when the power of faith and afflictions weakens, abandoning what has been taken, not doing what has been taken, stupas and other things are damaged, and life ends. In particular, those who practice virtue will also abandon it if they begin to cut off the roots of virtue. Explanation from the perspective of results From the perspective of results, it is divided into explaining from the perspective of the nature of the result, explaining from the perspective of the time of experiencing the result, and explaining from the perspective of both nature and fully ripened result. Explanation from the perspective of the nature of the result The nature is divided into happiness

---

་སྡུག་བསྔལ་བཏང་ སྙོམས་གསུམ་མྱོང་འགྱུར་གསུམ་ལས། དང་པོ་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་གང་ཞེ་ན། འདོད་པའི་ཁམས་དང་གཟུགས་ཁམས་བསམ་གཏན་དང་པོ་གསུམ་པོ་དག་གི་འཕེན་པར་ བྱེད་པའི་དགེ་བའོ། ། (གཉིས་པ།) སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་གང་ཞེ་ན། གང་མི་དགེ་བ་སྟེ་ངན་སོང་ ལ་གསུམ་སོགས་པར་འཕེན་པའོ། །(གསུམ་པ།) སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་གང་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་གསུམ་པོ་དག་ལས་གོང་མ་བཞི་པ་ དང་གཟུགས་མེད་དུ་འཕེན་པའི་དགེ་བའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཀུན་གཞི་དང་མཚུངས་ལྡན་ བཏང་སྙོམས་མྱོང་འགྱུར་ཡིན་མོད་ཀྱི། (ཡེ་ཤེས་བཤེས་གཉེན་)ཚོར་བ་དེ་དག་ནི་འཇུག་ཤེས་དང་ 1-560 མཚུངས་ལྡན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། ། ༈ འབྲས་བུ་མྱོང་བའི་དུས་ཀྱིས་བཤད་པ། (གཉིས་པ།)དུས་ལ་གསུམ་སྟེ། མཐོང་བའི་ཆོས་དང་སྐྱེས་ནས་དང་། །ལན་གྲངས་གཞན་ ལ་མྱོང་འགྱུར་རོ། །(དང་པོ།)མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བའི་ལས་གང་ཞེ་ན། ལས་གང་ཚེ་དེ་ཉིད་ ལ་བྱས་པས་མཐོང་བའི་ཆོས་ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་ཞིང་ མྱོང་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེའང་། ཞིང་དང་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་ལས། ཞེས་པ་གཉིས་ཀྱི་(དང་ པོ།)ཞིང་ལས་ནི་འདི་ལྟར། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་ལ་མཆོག་ཏུ་ཕན་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ ཅན་བྱམས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལངས་མ་ཐག་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་དང་གནོད་པ་བྱེད་ པ་ལས་བྱུང་བའི་ལས་ནི་འབྲས་བུ་ཚེ་འདི་ལ་འབྱུང་བ་དང་། བྱམས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ ཇི་ལྟ་བར། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པའི་སེམས་ཤིན་དུ་སྲུང་བར་གནས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་ ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། མྱང་འདས་ལྟར་མཆོག་ཏུ་ཞི་ཞིང་འཕགས་པའི་གནས་པ་འགོག་པའི་ སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་། མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་ཅིང་མཐོང་སྤང་ གིས་དག་པའི་གནས་གྱུར་སར་བ་ཐོབ་པ་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་། མཐར་ཐུག་ ཅིང་སྒོམ་སྤང་མ་ལུས་པས་དག་པའི་གནས་གྱུར་སར་བ་ཐོབ་པ་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ ལས་ལངས་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་མཐར་ཐུག་པ་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་ དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་མང་པོ་ལ་ཕན་གནོད་བྱས་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་ཚེ་འདི་ ཉིད་ལ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཞིང་པ་དབུལ་བོས་སྟོན་པ་ལ་མཆོད་པ་ཕུལ་བས་ཞིང་གསེར་དུ་ སྐྱེས་པ་དང་། དགེ་སློང་གཅིག་གིས་དགེ་འདུན་ལ་བུད་མེད་ཅེས་བརྗོད་པས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ བུད་མེད་དུ་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། གང་དག་འགོག་བྱམས་ཉོན་མོངས་མེད། །མཐོང་ དང་དགྲ་བཅོམ་འབྲས་ལངས་པ། །དེ་ལ་ཕན་གནོད་བྱས་པ་ཡི། །འབྲས་བུ་འཕྲལ་དུ་མྱོང་ བར་འགྱུར། །ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་ངོ་། ། 1-561 (གཉིས་པ།) བསམ་པ་ལས་ནི། ཡང་ན་ལས་གང་བསམ

【現代漢語翻譯】 問題：什麼業會導致感受舍受、苦受和樂受？ 回答：從三種感受的轉變來說，第一種，什麼業會導致感受樂受？ 是欲界、色界前三個禪定的善業。 第二，什麼業會導致感受苦受？ 是不善業，即墮入惡趣等。 第三，什麼業會導致感受非苦非樂受？ 是高於前三個禪定的第四禪定和無色界的善業。雖然一切都與阿賴耶識和合，感受舍受的轉變，但（耶謝謝年）也說，這些感受是就俱生智而言的。 第二，從感受果報的時間來說： 時間有三種：現法受、生后受和異時受。 第一，什麼是現法受業？ 即所作業在當世，其異熟果也在當世成熟並感受。這又根據田和意樂的差別而有所不同。（第一）從田來說，例如，對無量眾生有極大饒益的殊勝意樂者，從慈定中起，對其進行饒益或損害所產生的業，其果報會在今生顯現。如同從慈定中一樣，對無量眾生的心極力守護，處於寂靜的煩惱定中，如涅槃般極度寂靜，處於殊勝的滅盡定中，獲得不作一切惡業的律儀，獲得見道所斷清凈的轉依，獲得入流果，以及從究竟的修道所斷完全清凈的轉依，獲得阿羅漢果，以及從極究竟的佛陀菩提薩埵等眾多僧眾進行饒益或損害，其果報也會在今生顯現。例如，貧窮的農夫向導師供養，田地變成金子；一位比丘稱呼僧人為女人，立即變成女人等等。正如所說：『斷滅慈與諸煩惱，見道羅漢果起時，于彼饒益或損害，果報立即得感受。』 第二，從意樂來說，或者什麼業是思業？

【English Translation】 Question: What karma leads to experiencing equanimity, suffering, and happiness? Answer: In terms of the transformation of the three feelings, firstly, what karma leads to experiencing happiness? It is the virtuous karma of the desire realm and the first three dhyanas of the form realm. Secondly, what karma leads to experiencing suffering? It is non-virtuous karma, that is, falling into the lower realms, etc. Thirdly, what karma leads to experiencing neither suffering nor happiness? It is the virtuous karma of the fourth dhyana, which is higher than the first three dhyanas, and the formless realm. Although everything is in union with the alaya consciousness and experiences the transformation of equanimity, (Yeshe Shenyen) also said that these feelings are in terms of co-emergent wisdom. Secondly, in terms of the time of experiencing the result: There are three times: experiencing in this life, experiencing after birth, and experiencing at another time. Firstly, what is the karma experienced in this life? That is, the karma that is done in this life, and its Vipaka fruit matures and is experienced in this life. This varies according to the difference between the field and the intention. (First) In terms of the field, for example, a person with a special intention to greatly benefit limitless beings, arising from the samadhi of loving-kindness, the karma arising from benefiting or harming them will manifest its result in this life. Just like from the samadhi of loving-kindness, the mind of limitless beings is extremely guarded, being in the tranquil samadhi of afflictions, being extremely peaceful like nirvana, being in the supreme cessation samadhi, obtaining the vows of not doing all non-virtuous deeds, obtaining the transformation of being purified by what is to be abandoned by seeing, obtaining the fruit of stream-enterer, and from the ultimate transformation of being completely purified by what is to be abandoned by meditation, obtaining the fruit of arhat, and benefiting or harming the many sanghas of the supremely ultimate Buddha Bodhisattva, etc., the result will also manifest in this life. For example, a poor farmer offering to the teacher, the field turning into gold; a monk calling the sangha a woman, immediately turning into a woman, etc. As it is said: 'Cessation, loving-kindness, and no afflictions, when the fruit of seeing the path and arhat arises, benefiting or harming them, the result will be experienced immediately.' Secondly, in terms of intention, or what karma is volitional karma?

---

་པ་དད་སོགས་དང་ཉོན་མོངས་ ཤིན་ཏུ་དྲག་ཅིང་རྒྱ་ཆེན་པོས་ཀུན་ནས་བླངས་པའི་སྦྱོར་བས་དགེ་བའམ་མི་དགེ་བ་སྤྱད་པ་ ལས་ཀྱང་འབྲས་བུ་འཕྲལ་དུ་འབྱུང་བ་རྣམས་ཏེ། གཉེན་པོ་སྟོབས་ལྡན་དུ་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། ། ཡང་། ས་དེའི་འདོད་ཆགས་གཏན་བྲལ་ཕྱིར། །རྣམ་སྨིན་ངེས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཞེས་ འདོད་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་འདོད་པའི་ས་བའི་ལས་མྱོང་ངེས་ཡོད་པ་ལྟ་བུའང་མཐོང་ཆོས་ལ་ མྱོང་བར་གསུངས་སོ། ། གཉིས་པ་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བ་འགྱུར་བའི་ལས་གང་ཞེ་ན། ལས་གང་བྱས་པའི་སྐྱེ་བ་དེ་ ལ་ཚེ་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བ་གཞན་གྱིས་བར་མ་ཆད་པ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་ སྨིན་ཞིང་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། མཚན་གཞི་དཔེར་བརྗོད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་མཚམས་མེད་པ་ ལྔའི་ལས་རྣམས་སོ། །དེའི་(དོན་དྲུག་གི་)དབྱེ་བ་ནི་(ཀྲི་ཡ་)དཔུང་བཟངས་སུ། གང་ཞིག་ཕ་མ་ དགྲ་བཅོམ་གསོད། །མཐུན་པའི་དགེ་འདུན་དབྱེན་བྱེད་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་ལ་སྡང་ སེམས་ཀྱིས། །མི་གང་སྐུ་མཚལ་འབྱིན་བྱེད་པ། །ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་ལས་འདི་རྣམས། །རྒྱལ་ བས་མཚམས་མེད་ལྔ་རུ་གསུངས། །ཞེས་པ་ལྟར་ཏེ། ཁ་ཅིག་(སྒྲོན་གསལ་དུ།)སངས་རྒྱས་ཀྱི་ སྐུ་འཇིག་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བ་དང་། (བདེ་ཆེན་རྡོ་རྗེ་)བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་ འཛིན་བསྐྱོད་པའང་མཚམས་མེད་དུ་བཞེད་ཅིང་། (གཉིས་པ།) གང་ན་ཡོད་ན། མཛོད་དུ། མཚམས་མེད་གླིང་གསུམ་དག་ན་ཡོད། །ཟ་མ་ སོགས་ལ་མི་འདོད་དེ། །(ཕ་མའི་)ཕན་དང་(རང་གི་)ངོ་ཚ་ཆུང་བའི་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ལྟར་གླིང་ གསུམ་གྱི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ལ་ཡོད་དོ། ། (གསུམ་པ།) ངོ་བོ་ནི་གླིང་གསུམ་གྱི་མི་ཕོ་མོས་རང་གི་ལུས་དེ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་ཕ་མ་མིའི་འགྲོ་ བ་ཡིན་པ། བསད་སེམས་ཀྱིས་རང་ངམ་བསྐོས་པས་མ་ནོར་བར་བསད་ནས་མཚམས་མེད་ 1-562 དང་པོ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། །མཚན་ནི་གཞན་དུ་གྱུར་ཀྱང་རུང་། །གང་གི་ཟླ་མཚན་ལས་བྱུང་ མ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཕ་མ་མཚན་གྱུར་པ་བསད་ནའང་འགྱུར་ཞིང་། གཞན་གྱི་ཟླ་མཚན་གཞན་ གྱི་མངལ་དུ་བླུགས་པ་ལས་སྐྱེས་ན་སྔ་མ་ལས་འགྱུར་ལ། ཕྱི་མའང་བྱ་བ་ཞུ་བའི་གནས་སུ་ གསུངས་སོ། །ཕ་མ་མི་མ་ཡིན་པ་བསད་པ་ལས་ནི་མི་འགྱུར་ཞིང་། ཁྲིའི་འོག་ན་མ་ཡོད་པར་ མ་ཤེས་ཏེ་བསྡད་པས་ཆག་ནས་ཤི་བ་དང་། ཁྲུས་མཁན་གྱི་བུས་སྦྲང་བུ་ལ་བསྣུན་པས་ཕ་ཤི་ བ་ལྟ་(དགྲ་བོ་བློ་དང་ལྡན་པ་མཆོག་ཡིན་གྱི། །མཛའ་བཤེས་བློ་དང་བྲལ་བ་དེ་ལྟ་མིན། །བློ་གྲོས་བྲལ་བས་སྦྲང་བུ་བསད་སྙམ་ པས། །ཕ་ཡི་ཀླད་པ་བཅོམ་པར་གྱུར་ལ་ལྟོས། །ཞེས་སོ། །)བུ་གཞན་ལ་སྦྱོར་བ་བྱས་པ་ལས་ཀྱང་མི་འགྱུར་རོ། ། གསུམ་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་གསོད་པ་སྟེ། འདི་བསད་དོ་ཞེས་རྟེན་ངེས་པར་བཟུང་བའི་ ཕྱིར། དགྲ་བཅོམ་མིན་པའི་འདུ་ཤེས་

【現代漢語翻譯】 例如，以強烈的貪慾等煩惱，以及廣大的行為所引發的善或不善之業，其果報會立即成熟。這就像是修習強大的對治法一樣。 此外，《俱舍論》中說：『爲了斷除該地的貪慾，無論是什麼樣的異熟果都是確定的。』這意味著爲了斷除欲界貪慾，不還果聖者必定會體驗欲界的業果，這也被認為是現世受報。 第二，什麼是來世受報之業？ 也就是，所造之業，在來世（即下一生）沒有其他生命間隔的情況下，立即成熟並體驗果報。例如，五無間罪的業就是如此。 關於它的（六種意義的）分類，在《釋量論》的（克里亞）《集量論》中說：『如果有人殺父、殺母、殺阿羅漢，破壞僧團的和合，或者懷著嗔恨心，使如來佛出血，這些極其惡劣的罪業，佛陀稱為五無間罪。』 有些人（在《明燈論》中）認為，毀壞佛像、捨棄正法、擾亂菩薩的禪定也是無間罪。 （第二，）它存在於哪裡呢？ 在《俱舍論》中說：『無間罪存在於三大洲。』因為（父母的）恩情和（自己的）羞恥心很小，所以不在匝瑪等地。 （第三，）自性是什麼呢？ 三大洲的男女，殺害自己身體的生身父母（必須是人類），懷著殺心，親自或通過指使他人準確無誤地殺死他們，就構成了前兩個無間罪。即使父母的性別改變了也一樣。如果將他人的精血注入他人的子宮而生，那麼就從前者轉變了，後者也成爲了行為的對象。 如果殺害非人類的父母，則不構成無間罪。如果在床下不知道有母親的情況下坐下，壓死母親，或者洗澡人的兒子打到蒼蠅而父親因此死亡（敵人有智慧是最好的，沒有智慧的朋友不是這樣。看看那個沒有智慧的人，想要殺死蒼蠅，卻打碎了父親的頭顱！），或者與其他人的妻子發生關係，也不構成無間罪。 第三個是殺阿羅漢。因為確定地認為『我殺了這個人』，所以如果誤認為不是阿羅漢而殺害了，就不構成無間罪。

【English Translation】 For example, actions of virtue or non-virtue taken up with intense attachment and other afflictions, and with vast actions, whose fruits ripen immediately. This is like explaining a powerful antidote. Also, it says in the Abhidharmakosha: 'Because of the complete separation from desire in that realm, whatever is the definite result.' This means that in order to abandon desire, the non-returner will definitely experience the karma of the desire realm, which is also said to be experienced in this very life. Second, what is the karma that ripens in the next life? It is when the fruit of the action ripens and is experienced in the very next life after the action is done, without any interruption by another rebirth. An example of this is the karma of the five deeds of immediate retribution. Regarding its (sixfold) division, in (Kriya's) Compendium on Valid Cognition: 'Whoever kills their father, mother, or arhat, causes dissension in the harmonious sangha, and likewise, with hateful thoughts towards the Tathagata, causes blood to flow from his body, these extremely unbearable actions are spoken of by the Victorious One as the five of immediate retribution.' Some (in the Lamp Illuminating Wisdom) consider destroying the body of the Buddha, abandoning the sacred Dharma, and disturbing the samadhi of a Bodhisattva to also be deeds of immediate retribution. (Second,) where does it exist? In the Treasury: 'Deeds of immediate retribution exist in the three continents.' It is not desired in Zama and others, because of the smallness of (parental) kindness and (one's own) shame. (Third,) what is its nature? Men and women of the three continents who kill their own parents (who must be human beings) who gave rise to their body, with the intention to kill, either themselves or through someone they have appointed, without error, become the first two deeds of immediate retribution. Even if the gender of the parents has changed. If one is born from the menstrual blood of another placed in the womb of another, then it changes from the former, and the latter is also said to be the place where the action is performed. Killing non-human parents does not constitute a deed of immediate retribution. Sitting down without knowing that one's mother is under the throne and crushing her to death, or the son of a bath attendant hitting a fly and the father dying as a result (an enemy with intelligence is the best, a friend without intelligence is not like that. Look at the one without intelligence, thinking to kill a fly, he shattered his father's skull!), or engaging in relations with another's wife, also do not constitute deeds of immediate retribution. The third is killing an arhat. Because of definitely holding the thought 'I killed this person,' if one kills someone mistakenly thinking they are not an arhat, it does not constitute a deed of immediate retribution.

---

ཀྱིས་དགྲ་བཅོམ་བསད་ཀྱང་འགྱུར་ལ། (ཆོས་ཀྱི་རྣམ་ གྲངས་ཀྱི་བརྗེད་བྱང་དང་སྒྲོན་གསལ་ལས།)ཕ་དགྲ་བཅོམ་པ་བསད་པ་ལས་ནི་(དགྲ་བཅོམ་པ་བསད་པའི། ཕ་ བསད་ཀྱི་མཚམས་མེད་གཅིག་ལས་ཀྱང་མེད་འགྱོད་པ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ཟེར། སྐྲ་ཅན་ཁྱོད་ཀྱིས་མཚམས་མེད་པ་གཉིས་བྱས་ ཏེ་ཞེས་པ་ནི་རྒྱུ་གཉིས་དང་སྒོ་གཉིས་ཀྱིས་སྤྱོས་ཀྱི།)མཚམས་མེད་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བར་(རྒྱལ་སྲས་)འདོད་ ཅིང་། བསྔུན་འོག་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་མིན། །ཞེས་པ་ལྟར་གསོད་པའི་སྦྱོར་བ་བྱས་རྗེས་དགྲ་ བཅོམ་པ་ཐོབ་ནས་ཤིའང་མཚམས་མེད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། ། བཞི་པ་ནི་དགེ་འདུན་འཁོར་ལོའི་དབྱེན་བྱེད་པ་སྟེ། དེའང་། དགེ་སློང་ལྟ་སྤྱོད་ཚུལ་ལྡན་ པས། །འབྱེད་དོ་གཞན་དུའོ་བྱས་པ་རྣམས། །སྟོན་དང་ལམ་གཞན་ལ་བཟོད་པ། །བྱེ་བའོ་དེ་ ནི་མི་གནས་སོ། །དེ་ནི་འཁོར་ལོའི་དབྱེན་དུ་འདོད། །འཛམ་བུའི་གླིང་ནའོ་དགུ་སོགས་ཀྱིས། ཞེས་པ་ལྟར་འབྱེད་པ་པོ་(ཁྱིམ་པ་དང་དགེ་སློང་མ་དང་འདོད་སྲེད་སྤྱོད་པས་མ་ཡིན་གྱི།)དགེ་སློང་ལྟ་བ་སྤྱོད་ པ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ། གནས་སྟོན་པའི་སྤྱན་(བཟོད་དཀའ་ཞིང་བཀའ་བཙན་པ་དེས་འཕགས་པ་དབྱེ་ 1-563 བར་མི་ནུས་པས་)སྔ་ལས་གཞན་དུ། གང་ཟག་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་དགེ་སློང་རྣམས། །(དབྱེ་འདོད་ཀྱི་གསོལ་ བ་དང་ཚུལ་ཤིང་གིས་འབྱེད་ལ་)ཚུལ་སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་ལ་སྟོན་པ་དང་། དེས་བཤད་པ་ལ་ལམ་ དུ་འཛིན་པའི་སྒོ་ནས་ཕྱེ་བ་ཡིན་ལ། དུས་ཞག་གཅིག་ཏུ་མི་གནས་པར་འདུམས་ཞིང་། ལམ་ ལ་འཇུག་པའི་གེགས་ཡིན་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལས་ཕྱེ་བས་འཁོར་ལོའི་དབྱེ་ན་ཞེས་ བྱ་སྟེ། འཛམ་བུ་གླིང་ཁོ་ན་ཡོད་ཅིང་། དབྱེ་ཡུལ་དང་དབྱེ་བྱ་བཞི་བཞི་དང་འབྱེད་མཁན་དགེ་ སློང་དགུ་ཡན་ཆད་ཚང་བ་ལས་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི། དང་པོ་མཐའ་སྐྱོན་ཟུང་ཅིག་གི། སྔ་རོལ་ ཐུབ་པ་ནོངས་པ་དང་། །མཚམས་མ་བཅད་པ་དག་ཏུ་ཡང་། །འཁོར་ལོའི་དབྱེན་ནི་མི་འབྱུང་ ངོ་། །ཞེས་པ་ལྟར་དང་པོ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་མ་ཐག་པ་(ན་དབྱེ་བྱ་མེད་པས་)དང་། མཐའ་ མྱ་ངན་ལས་འདའ་ཀ་(དགེ་འདུན་ཤ་གཅིག་པ་)དང་། བསྟན་པ་ལ་(ལྟ་ཚུལ་གྱི་)སྐྱོན་མ་བྱུང་བ་དང་། སྡུམ་པ་བོ་(མེད་པས་)མཆོག་ཟུང་ཅིག་མ་བྱུང་བའི་སྔ་རོལ་དང་། འགྲན་ཟླར་བཟུང་བའི་སྟོན་ པ་(མེད་པས་)འདས་པ་དང་། (མཚམས་ནང་གཅིག་ཏུ་དབྱེ་དགོས་པས་)མཚམས་མ་བཅད་པ་སྟེ་དུས་དྲུག་ ཏུ་མི་འབྱུང་ངོ་། ། (གཉིས་པ།) ལས་ཀྱི་དབྱེན་ནི་གླིང་གསུམ་ན། དེ་ནི་(དགེ་སློང་)བརྒྱད་དག་ཡན་ཆད་ཀྱིས། ། (འདི་མན་ཆད་པར་ལྷག)ཞེས་པ་ལྟར་བསྟན་པ་གནས་པ་ན་མཚམས་ནང་གཅིག་ཏུ་(འདི་མན་ཆད་པར་ ལྷག)དགེ་འདུན་མི་མཐུན་པས་ལས་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་གང་རུང་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་མཚམས་མེད་ མ་ཡིན་ནོ། ། ལྔ་པ་ནི་བཞིན

【現代漢語翻譯】 即使殺了一個阿羅漢也會後悔。（出自《法句義疏》和《明燈論》）因為殺死父親阿羅漢（殺死阿羅漢，殺死父親是唯一的無間罪，會產生後悔）。毛髮者，你犯了兩個無間罪，這是用兩種原因和兩種方式來責罵的。）想要將（王子）變成一個無間罪，但不是對先後的阿羅漢。如是說，在做出殺害的行動之後，即使獲得了阿羅漢果位而死去，也不會變成無間罪。 第四個是分裂僧團。也就是：比丘持戒如法行，若有異見分道揚，不容異師立新宗，此為破僧不共住。贍部洲中九人等。 如是說，分裂者（不是在家眾、比丘尼或行淫者），比丘持有見解、行為和戒律，住持正法的眼（難以忍受且命令嚴厲，因此無法分裂聖者），從先前變為其他。各個凡夫比丘。（以分裂的祈請和戒律來分裂）將教法從佛陀變為其他，並且通過接受他所說的為道路的方式來分裂。在一個晝夜中不共住而和解，是進入道路的障礙，並且從法輪中分裂出來，因此稱為分裂僧團。只存在於贍部洲，分裂的對象和分裂的行為各有四個，分裂者需要九個以上的比丘才能構成。那是：最初終結皆有過，昔時能仁有過失，未劃界限之地等，皆不生起分裂僧。 如是說，最初法輪剛轉動時（因為沒有分裂的對象），終結是涅槃時（僧團是一體的），教法沒有出現（見解上的）過失，沒有調解者（因為沒有），沒有出現殊勝的二者之前，與競爭對手的導師（因為沒有）已逝去，（因為必須在一個界限內分裂）沒有劃界限，這六個時期不會發生分裂僧團。 （第二，）業的分裂存在於三個洲。那是（比丘）八人以上。（這以下是剩餘的）如是說，當教法存在時，在一個界限內（這以下是剩餘的）比丘們因為不和合而做一百零一種業，那不是無間罪。 第五個是...

【English Translation】 Even killing an Arhat will cause regret. (From the 'Annotations on the Dhammapada' and 'Lamp Illuminating.') Because killing the father who is an Arhat (killing an Arhat, killing the father is the only immediate karma, which will cause regret). O you with hair, you have committed two immediate karmas, which is scolding with two reasons and two ways.) Wanting to turn (the prince) into one immediate karma, but not for the Arhats before and after. As it is said, after making the action of killing, even if one attains Arhatship and dies, it will not become an immediate karma. The fourth is dividing the Sangha. That is: A Bhikshu who practices the Dharma with discipline, if there are different views and ways, not allowing other teachers to establish new sects, this is breaking the Sangha and not living together. In Jambudvipa, nine people and so on. As it is said, the divider (not a householder, Bhikshuni, or one who engages in sexual activity), a Bhikshu who holds views, conduct, and discipline, the eye that upholds the Dharma (difficult to endure and strict in command, therefore unable to divide the noble ones), changing from the previous to another. Individual ordinary Bhikshus. (Dividing with the prayer of division and the discipline) changing the Dharma from the Buddha to another, and dividing by accepting what he says as the path. Not living together and reconciling in one day and night, being an obstacle to entering the path, and dividing from the wheel of Dharma, therefore it is called dividing the Sangha. It only exists in Jambudvipa, the object of division and the act of division each have four, and the divider needs more than nine Bhikshus to constitute it. That is: the beginning and the end both have faults, in the past the able one had faults, places without boundaries, etc., do not give rise to dividing the Sangha. As it is said, when the first wheel of Dharma has just turned (because there is no object of division), the end is when entering Nirvana (the Sangha is one), the Dharma has not appeared (faults in views), there is no mediator (because there is none), before the appearance of the supreme two, the teacher who is a competitor (because there is none) has passed away, (because it must be divided within a boundary) there is no boundary drawn, these six periods will not cause dividing the Sangha. (Second,) the division of karma exists in three continents. That is (Bhikshus) eight people or more. (This below is the remainder) As it is said, when the Dharma exists, within a boundary (this below is the remainder) Bhikshus do one hundred and one kinds of karma due to discord, that is not an immediate karma. The fifth is...

---

་གཤེགས་པ་མི་ཐུབ་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་བཀྲོངས་པར་མི་ནུས་ཀྱང་། དགྲོང་བར་འདོད་པའི་བསམ་པས་ཁྲག་འབྱིན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བརྡེག་པར་སེམས་ལས་ མིན། །ཞེས་པ་ལྟར་བརྡེག་པའི་བསམ་པ་ཙམ་ཡིན་ན་ནི་དངོས་གཞིར་མི་འགྱུར་རོ། ། (བཞི་པ།) ཉེས་དམིགས་ནི། །མཚམས་མེད་སྦྱོར་བ་བྱས་ལས། །འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་ 1-564 མི་སྲིད་དོ། །ཞེས་སོགས་འབྱུང་མོད། ཐེག་ཆེན་པའི་གཞུང་དུ་ནི། དེ་ཡང་ཆོས་ཉིད་ངེས་པར་ བསམས་ན་མྱུར་དུ་དེ་ལས་ཐར་འགྱུར་གྱི། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ལྟ་ བུའོ། ། (ལྔ་པ།) ལྕི་ཡང་ནི། དགེ་འདུན་དབྱེན་ཕྱིར་བརྫུན་སྨྲ་བ། ཁ་ན་མ་ཐོ་རབ་ཆེར་འདོད། ། ཅེས་པ་ལྟར་ལྔའི་ནང་ནས་དབྱེན་ལྕི་སྟེ་ཆོས་སྐུ་ལ་བསྣུན་ཞིང་མཐོ་རིས་དང་ཐར་བའི་བར་ དུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བསྐལ་པར་མནར་མེད་སྨིན་པར་འགྱུར། ཞེས་ དབྱེན་བྱེད་པ་པོ་མནར་མེད་དུ་ངེས་ཤིང་། གཞན་གྱིས་དམྱལ་བར་ལྟུང་ཡང་མནར་མེད་དུ་ མ་ངེས་སོ། ། (དྲུག་པ།) རྩོད་སྤང་ནི། (ཕ་མ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་བསད་པའི་ཆོས་སྲེད་ལྟ་བུ་)གང་ཟག་གཅིག་གིས་ མཚམས་མེད་མང་པོ་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་གཅིག་ལ་གཅིག་ཅར་སྨིན་ན་གཅིག་དང་དུ་མ་ (ལྕི་ཡང་)ཁྱད་མེད་དུ་འགྱུར་ཞིང་། རིམ་གྱིས་སྨིན་ན་ཚེ་ཕྱི་མ་ཁོ་ན་ལ་མྱོང་བ་གསུངས་པ་དང་ འགལ་ལོ་ཞེ་ན། ལྷག་པས་གནོད་པ་ལྷག་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་(དང་འགྲེལ་པ་)ལྟར་མང་པོའི་ རྣམ་སྨིན་གཅིག་ཅར་མྱོང་སྟེ། དེའི་ལུས་ཤིན་ཏུ་གཞོན་ཤ་ཅན་མནར་མི་བཟོད་པ་འགྲུབ་ཅིང་། ཆད་པ་དང་མི་བཟད་པ་སྣ་ཚོགས་པ་འབྱུང་བས། ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་མང་པོར་ འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་དགེ་བ་ཞིང་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པས་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ རྣམས་དང་། མི་དགེ་བ་གཞན། མ་(གསོད་པ་དང་ཉེ་བ་)དགྲ་བཅོམ་མ་(འདོད་པས་)སུན་ཕྱུངས་དང་། ། (ཕ་གསོད་པ་དང་ཉེ་བ་)བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་གནས་(གང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན། ། གང་ནས་མཚན་གྱི་ལས་བྱེད་པ། །བདེ་འགྲོ་རིགས་མཐོ་སྐྱེ་དབང་མཚུངས། །ཕོར་འགྱུར་ཚེ་རབས་དྲན་མི་ལྡོག །ཅེས་མཛོད་ ལས་སོ། །) དང་། །(དགྲ་བཅོམ་གསོད་པ་དང་ཉེ་བ་)སློབ་པ་(རྒྱུན་ཞུགས་)གསོད་དང་(དབྱེན་དང་ཉེ་བ་)དགེ་ འདུན་གྱི། །(ཞལ་དུ་)འདུ་བའི་སྒོ་ནི་དགུ་འཕྲོག་པ་དང་། །མཚམས་མེད་པ་དང་ཆ་འདྲ་(ཉེ་བ་) 1-565 སྟེ། །ལྔ་པ་(སངས་རྒྱས་ལ་ཁྲག་འབྱིན་པ་དང་ཉེ་བ་)མཆོད་རྟེན་འཇིག་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་མཚམས་མེད་ དང་ཉེ་བ་ལྔའང་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བ་ཡིན་ནོ། ། གསུམ་པ་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་གང་ཞེ་ན། ལས་གང་བྱས་ པའི་ཚེ་ཕྱི་མ་དེ་ལས་གཉིས་པ་ཕན་ཆད་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་ཞིང་ མྱོང་བ་འགྱུར་བ་སྟེ། ལས་བརྒྱ་བར། ལ

【現代漢語翻譯】 雖然如來具有不可摧毀的法性，無法被殺死，但懷著殺害的意念使其出血，這並非真正傷害了佛陀，僅僅是意念而已。如果僅僅是傷害的意念，那就不會構成實際的罪行。 （四）罪過：如經中所說：『造作無間罪，不可能斷除貪慾。』但在大乘經典中說：『如果能如實思維法性，就能迅速從中解脫。』就像未生怨王（Ajatasattu）一樣。 （五）輕重：如經中所說：『為僧團分裂而說謊，被認為是極大的罪過。』因此，在五種無間罪中，分裂僧團最為嚴重，因為它損害了法身，阻斷了通往天界和解脫的道路。正因為如此，分裂僧團者必定會在無間地獄中受苦。而其他人即使墮入地獄，也不一定會在無間地獄中受苦。 （六）辯論：如果一個人造作了多個無間罪，其果報是在一次生命中同時成熟，那麼一個罪和多個罪就沒有區別（輕重）；如果果報是依次成熟，那麼就與經中所說只能在來世感受果報相矛盾。對此，經中回答說：『額外的罪行會造成額外的損害。』就像（註釋）所說，多個罪行的果報會同時感受，導致身體極其脆弱，無法忍受痛苦，遭受各種懲罰和折磨，從而產生極大的痛苦感受。或者，善業因田地和發心等因素而具有力量，而不善業則不然。母親（被殺害的）和近於（殺害的）阿羅漢（因慾望而）被玷污，父親（被殺害的）和近於（殺害的）菩薩（從何處是菩薩？從何處行使名號的職責？善趣、高種姓、出生、權力相同。轉為男性，能回憶前世，不退轉。——出自《俱舍論》），以及（殺害的）阿羅漢和近於（分裂的）僧團。（口中）集會的九種門徑被剝奪，與無間罪相似（接近），第五種（使佛出血和接近）是摧毀佛塔。』這五種近於無間罪的罪行也是出生后就要感受果報的。 第三個問題是：哪些業會在其他生世感受果報？答：所造作的業，從下一世開始，其果報會逐漸成熟並感受。如《業百頌》所說：

【English Translation】 Although the Tathagata has an indestructible Dharma nature and cannot be killed, drawing blood with the intention to kill does not truly harm the Buddha; it is merely an intention. If it is only the intention to harm, then it does not constitute an actual crime. (4) Faults: As stated in the scriptures: 'Having committed the five heinous crimes, it is impossible to abandon desire.' However, in the Mahayana scriptures, it is said: 'If one truly contemplates the nature of reality, one can quickly be liberated from it.' Like King Ajatasattu. (5) Weight: As stated in the scriptures: 'Lying for the sake of dividing the Sangha is considered a great offense.' Therefore, among the five heinous crimes, dividing the Sangha is the most serious, as it harms the Dharmakaya and obstructs the path to heaven and liberation. For this reason, those who divide the Sangha will surely suffer in Avici Hell. Others, even if they fall into hell, are not necessarily destined for Avici Hell. (6) Debate: If a person commits multiple heinous crimes and their consequences mature simultaneously in one lifetime, then there would be no difference between one crime and multiple crimes (weight); if the consequences mature sequentially, then it contradicts the teaching that one can only experience the consequences in the next life. To this, the scriptures answer: 'Additional offenses cause additional harm.' As (the commentary) says, the consequences of multiple offenses are experienced simultaneously, causing the body to be extremely fragile, unable to endure suffering, and subjected to various punishments and tortures, resulting in extremely great suffering. Alternatively, virtuous deeds have power due to the field and intention, while non-virtuous deeds do not. Mother (killed) and near (killing) Arhat (defiled by desire), father (killed) and near (killing) Bodhisattva (From where is the Bodhisattva? From where does he exercise the function of the name? Good realms, high caste, birth, power are the same. Transformed into a male, able to recall past lives, not regressing. - From the Abhidharmakosha), and (killing) Arhat and near (dividing) Sangha. The nine paths of assembly (in the mouth) are deprived, similar (near) to the five heinous crimes, the fifth (drawing blood from the Buddha and near) is destroying stupas.' These five offenses near to the five heinous crimes are also experienced after birth. The third question is: Which karmas will be experienced in other lifetimes? Answer: The karmas that are created, starting from the next life, their consequences will gradually mature and be experienced. As stated in the Karma Shataka:

---

ུས་ཅན་དག་གི་ལས་རྣམས་ནི། །བསྐལ་པ་བརྒྱར་ ཡང་ཆུད་མི་ཟ། །ཚོགས་ཤིང་དུས་ལ་བབ་པ་ན། །འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་སྨིན་པར་འགྱུར། །ཞེས་ པ་ལྟ་བུའོ། །དུས་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་མགོ་རྩོམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གཞག་པ་ཡིན་གྱི། དེ་ཙམ་གྱིས་རྫོགས་པའི་ངེས་པ་ནི་མེད་དེ། རང་རྒྱལ་ལྔ་བརྒྱ་བསད་པས་དམྱལ་བ་ཀྱི་ཧུད་ ཅེས་བྱ་བ་མཚམས་མེད་ཀྱི་དམྱལ་བར་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྐྱེས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ ངོ་བོ་རྣམ་སྨིན་གཉི་གས་བཤད་པ། (གསུམ་པ།)གཉིས་ཀས་བཤད་པ་ལ། (གཉིས་ལས་དང་པོ།)ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་ནི་གསུམ་ ལས། ངོ་བོ་གནག་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གནག་པའི་ལས་གང་ཞེ་ན། གང་མི་དགེ་བའོ་ཞེས་པ་ སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་པ་དང་། འབྲས་བུ་རྣམ་སྨིན་མི་འདོད་པ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ ལས་ལྡོག་པ་དཀར་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དཀར་བའི་ལས་གང་ཞེ་ན། ཁམས་གསུམ་པའི་དགེ་ བ་ཟག་བཅས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་ཞིང་རྣམ་སྨིན་འདོད་པའི་མྱོང་བའོ། །ལས་ དཀར་ནག་ཏུ་འདྲེས་པར་གྱུར་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའང་དཀར་ནག་ཏུ་འདྲེས་པར་གྱུར་པ་གང་ ཞེ་ན། ལས་གང་འདོད་པའི་ཁམས་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་དགེ་སྡིག་འདྲེས་མ་ལས་རྣམ་སྨིན་ བདེ་སྡུག་འདྲེས་མ་མྱོང་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལ་ངོ་བོ་གཅིག་ལས་འགལ་ཡང་བསམ་སྦྱོར་གཉིས་ ལ་ལྟོས་ནས་འཇོག་པས། གཞན་སླུ་བའི་ཆེད་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱོད་པ་བསམ་པས་ ནག་ལ་སྦྱོར་བས་དཀར་བ་དང་། བུ་དང་སློབ་མ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ངག་གིས་ཐོ་འཚམ་ཡང་ མི་ཕན་པ་ལ་སོགས་ཟློག་པར་འདོད་པ་སྦྱོར་བས་ནག་ལ་བསམ་པས་དཀར་བ་དག་ལ་ 1-566 འདྲེས་མ་ཞེས་བྱའོ། ། (གཉིས་པ།)ཟག་མེད་ཀྱི་ལས་ནི། ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་མེད་པས་མི་གནག་ཅིང་གཅིག་ཏུ་ རྣམ་པར་བྱང་བས་དཀར་བ་ལ། འཁོར་བ་དང་མི་མཐུན་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་ ཞིང་། ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་འཇོམས་པས་ལས་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་ལས་ གང་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་སྦྱོར་བ་དང་། དེ་ཉིད་བར་ཆད་མེད་པར་སྤོང་བའི་ལམ་ (འཆད་པར་འགྱུར་བ་)རྣམས་ལ་ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་རྣམས་སོ། །དེ་དག་གི་ཞར་བྱུང་ནི་(མདོ་ དང་འགྲེལ་པར་)ཟག་མེད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་དང་། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་ ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་(ཡོན་པོ་ཉེས་པ་རྙོག་པ་དང་། །གཙང་བ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ། །)ལས་ལྔ་གསུངས་ཤིང་། དེའི་བར་ཆད་ནི་གསུམ་སྟེ། འཕགས་ལམ་བརྒྱད་(དྲང་པོ་)ལ་སྒྲིབ་པའམ་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ བར་ཆད་མཐར་འཛིན་ལྟ་བས་ཟིན་པ་ཡོན་པོའི་ལས་དང་། སེམས་རྒྱུད་ལ་སྒྲིབ་པའམ་རྣམ་ བྱང་ལ་སྡང་བའི་སྐུར་འདེབས་ཀྱིས་ཟིན་པ་ཉེས་པའི་ལས་དང་། བསྟན་པ་ལ་མ་དད་པའམ་ བདག་མེད་རྟོགས་པའི་བར་ཆད་འཇིག་ལྟས་ཟིན་པ་རྙོག་པའི་ལས་སོ། །མཐུན་པ་ནི་ཚུལ་ ཁྲིམས་དང་ལྟ་བ་དྲང་བོ

【現代漢語翻譯】 譬如說，『有情眾生的業，即使經過百千劫，也不會徒勞無功。當因緣聚合，時機成熟時，自會結成果實。』 這三種時間（過去、現在、未來）的安立，是從開始的角度而言，並非意味著僅僅如此就能圓滿。例如，殺害五百個自宗者，據說會墮入名為『ཀྱི་ཧུད་』（藏文）的地獄，並在無間地獄中反覆受生。 第三，從自性與異熟二者進行闡述。 從二者進行闡述，又分兩部分。第一，有漏之業有三種。什麼是自性是黑業，異熟也是黑業的業呢？就是所有不善業。因為它們具有煩惱性，並且會體驗到不想要的異熟果報。與此相反，什麼是自性是白業，異熟也是白業的業呢？就是三界中的有漏善業。因為它們不具有煩惱性，並且會體驗到想要的異熟果報。什麼是黑白混雜之業，其異熟也是黑白混雜的業呢？就是與欲界相應的善惡混雜之業，會體驗到苦樂混雜的異熟果報。對於這同一種業，雖然本體上是相違的，但會根據發心和行為來安立。例如，爲了欺騙他人而行佈施等，從發心來看是黑業，從行為來看是白業；又如，對子女和學生等進行身語上的傷害，但希望他們能改過自新，從行為來看是黑業，從發心來看是白業，這些都稱為混雜之業。 第二，無漏之業。由於沒有煩惱的垢染，所以不是黑業，完全是清凈的白業。由於與輪迴不相順應，所以不會產生異熟果報。什麼是通過摧毀有漏之業的習氣而使業滅盡的業呢？就是致力於斷除煩惱，以及無間斷地斷除煩惱之道（將在後面闡述）的那些無漏之業。這些業的附帶結果是（在經和論中），無漏之業的障礙、隨順，以及從本體的角度而言，宣說了五種業（『有損、有害、混亂，清凈、能勝』）。 其中的障礙有三種：以執著于邊見的觀點所導致的遮蔽八正道（正道）或中道的業，稱為有損之業；以憎恨清凈或誹謗所導致的遮蔽自相續的業，稱為有害之業；以我見所導致的對教法不信任或對無我之證悟的障礙，稱為混亂之業。隨順則是戒律和觀點正直。

【English Translation】 For example, 'The actions of sentient beings, even after hundreds of thousands of kalpas, will not be in vain. When the causes and conditions come together and the time is ripe, they will surely ripen into fruit.' These three times (past, present, and future) are established from the perspective of the beginning, not implying that they are complete merely by that. For example, it is said that killing five hundred of one's own tradition will cause one to be born repeatedly in the 'ཀྱི་ཧུད་' (Tibetan) hell, which is an uninterrupted hell. Third, explaining from the perspective of nature and maturation. Explaining from both, there are two parts. First, of the contaminated actions, what is the action whose nature is black and whose maturation is also black? It is all non-virtuous actions. Because they are associated with afflictions and experience unwanted maturation results. Conversely, what is the action whose nature is white and whose maturation is also white? It is the contaminated virtue of the three realms. Because they are not associated with afflictions and experience desired maturation results. What is the action that is a mixture of black and white, and whose maturation is also a mixture of black and white? It is the mixed virtuous and non-virtuous actions associated with the desire realm, which experience mixed happiness and suffering as maturation results. Although this same action is contradictory in its essence, it is established according to intention and action. For example, giving alms to deceive others is black in intention but white in action; similarly, harming children and students with body and speech, but hoping they will reform, is black in action but white in intention. These are called mixed actions. Second, uncontaminated actions. Because they are without the defilement of afflictions, they are not black but entirely pure white. Because they do not conform to samsara, they do not produce maturation results. What is the action that exhausts karma by destroying the habitual tendencies of contaminated actions? It is the effort to abandon afflictions and the path of abandoning them without interruption (which will be explained later), which are all uncontaminated actions. Incidental to these actions (in sutras and commentaries), the obstacles and conformities of uncontaminated actions, and from the perspective of their nature, five actions are taught ('harmful, detrimental, confusing, pure, and victorious'). Among these, there are three obstacles: the action of obscuring the Eightfold Noble Path (the straight path) or the Middle Way with views clinging to extremes is called a harmful action; the action of obscuring one's own mind-stream or slandering purity with hatred is called a detrimental action; the action of not trusting the teachings or obstructing the realization of selflessness with the view of the perishable is called a confusing action. Conformity is upright morality and view.

---

ས་ཟིན་ཞིང་དྲི་མ་མེད་པ་གཙང་བའི་ལས་སོ། །ངོ་བོ་ནི་སློབ་པ་དང་ མི་སློབ་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་ལས་ཟག་པ་མེད་པ་ཐུབ་པའི་ལས་སོ། །མཛོད་དུ་ནི། མི་དགེ་(བ་ དང་)གཟུགས་(ཀྱི་དགེ་བ་)དང་འདོད་(པར་)གཏོགས་པའི། །དགེ་བ་ཉིད་(གསུམ་)ནི་རིམ་བཞིན་ དུ། །གནག་དང་དཀར་དང་གཉིས་ཀའི་ལས(གསུམ་སྟེ)། །དེ་(རྣམས་)ཟད་བྱེད་པ་ཟད་མེད་དོ། ། ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་ངོ་། ། ༈ སྦྱིན་པའི་ལས། བདུན་པ་སྦྱིན་པའི་ལས་གང་ཞེ་ན། སྦྱིན་པའི་ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་། སྦྱིན་པ་ཕུན་སུམ་ ཚོགས་ཚུལ། སྦྱིན་བྱ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། དེའི་གཞི་དང་ཀུན་ནས་སློང་ བ་དང་དངོས་པོ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་གཞིའམ་བརྒྱུད་པའི་རྒྱུ་ནི་ 1-567 ཡོ་བྱད་ལ་མ་ཆགས་པ་དང་། བཏང་ཡུལ་ལ་ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང་། ལས་འབྲས་ལ་གཏི་མུག་ མེད་པའོ། །ཀུན་ནས་སློང་བ་དངོས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་ གཏོང་བའི་སེམས་པའོ། །དངོས་པོ་ནི་ཆོས་དང་ཡོ་བྱད་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་ པོའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཏོང་བ་ན་ལུས་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་གཏོད་པ་དང་། ངག་གི་ལས་ཀྱིས་ཁྱེར་ ཅིག་ཅེས་ཟེར་བ་དང་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། ། གཉིས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་སྦྱིན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མདོར་སྦྱིན་པའི་ངང་ཚུལ་ ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལྟར་ཕྱིར་ཞིང་ཡང་དང་ཡང་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྦྱིན་པ་དང་། དགེ་ སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་དང་སློང་བ་དང་ཕོངས་པ་དང་འགྲོན་པོ་རྣམས་ལ་སྦྱིན་ཞེས་པ་ལྟར་ཉེ་རིང་ ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱོགས་མི་འབྱེད་པར་སྦྱིན་པ་དང་། བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་དང་གོས་དང་རྒྱན་ དང་སྨན་དང་མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བ་དང་མིའི་ཡོ་བྱད་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་སྦྱིན་ཞེས་པ་ལྟར་འདོད་ པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྦྱིན་པའི་ཕྱིར་དོན་གསུམ་གྱིས་སྦྱིན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་མདོ་ལས། ལྷུག་པར་གཏོང་བ་དང་། ལག་རྐྱང་བ་དང་། གཏོང་བ་ལ་ དགའ་བ་དང་། མཆོད་སྦྱིན་བྱེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དང་། གཏོང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། སྦྱིན་པ་ལེགས་པར་འགྱེད་པ་ལ་དགའ་བ་ཞེས་ གསུངས་པའི་རིམ་པ་ལྟར་སྲིད་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཆེད་དུ་མི་བསྔོ་ཞིང་། མི་གནས་པར་ སྦྱིན་པ་དང་། བསམ་པ་དང་སྦྱིན་བྱའི་སྒོ་ནས་རྒྱ་ཆེར་སྦྱིན་པ་དང་། རངས་ཤིང་འགྱོད་པ་ མེད་པར་དགའ་བས་སྦྱིན་པ་དང་། ཡང་དང་ཡང་དུ་ཕྱིར་ཞིང་སྦྱིན་པ་དང་། བསམ་སྦྱོར་གྱི་ སྒོ་ནས་ཕྱོགས་མི་འབྱེད་ཀྱང་ཞིང་གི་སྒོ་ནས་སྣོད་བཟུང་བ་ལ་སྦྱིན་པ་དང་། རང་གི་འཁོར་ དང་གློ་བུར་དུ་འོངས་པ་ལ་ཉེ་རིང་མེད་པར་ལེགས་པར་བགོས་ཏེ་སྦྱིན་པས་དོན་དྲུག་གིས་ ཀྱང་སྦྱིན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་རིགས་པར་བྱའོ། ། 1-568 གསུམ་པ་ནི། དེའང་ས

【現代漢語翻譯】 業已終結，清凈無垢是為清凈之業。其自性為有學與無學之三門無漏業，是為能勝之業。《俱舍論》中說：『不善（之業）與色（界之善業）及欲（界所攝之善業），此三依次為黑、白、俱有之業（三種），彼（等）能盡者為無盡。』 接下來是佈施之業。 第七，何為佈施之業？即認識佈施之自性，佈施圓滿之方式，以及佈施對像圓滿之方式。首先，需從其基礎、發起、事物及自性等方面進行理解。其中，基礎或傳承之因是不執著于財物，對佈施對像沒有嗔恨，對業果沒有愚癡。發起之因，即實際之因，是具備不執著等功德的佈施之心。事物是指作為佈施之物的法與財物等。自性是指佈施時，身體的行為表示給予，語言的行為說『拿去』，以及宣講佛法等。 其次，如何使佈施圓滿？如『成為佈施之性』所說，即反覆不斷地佈施；如『佈施給沙門、婆羅門、乞丐、貧窮者及客人』所說，即不分親疏遠近地佈施；如『佈施食物、飲品、衣服、裝飾品、醫藥、花鬘以及人類所需之任何物品』所說，即圓滿地佈施一切所需之物。因此，通過這三個方面，佈施得以圓滿。此外，經中還說：『慷慨施捨，張開手臂，樂於佈施，具有供養佈施之性，佈施圓滿，樂於妥善分配佈施。』按照這些次第，不為生存和享受而回向，不住著地佈施，從發心和佈施之門廣行佈施，無悔地歡喜佈施，反覆不斷地佈施，從意樂和行為上不分親疏，但在佈施對像上則選擇堪為法器者而佈施，對於自己的眷屬和意外來客，不分親疏遠近地妥善分配佈施。因此，通過這六個方面，也可以理解佈施的圓滿。 第三點是關於佈施對象。

【English Translation】 The deed is finished, pure and without defilement, is the pure deed. Its essence is the non-leaking deed of the three doors of learning and non-learning, which is the deed of being able to overcome. In the Treasury (Abhidharmakośa) it says: 'Non-virtue (deed) and form (realm's virtuous deed) and desire (realm's virtuous deed), these three in order are black, white, and both (three deeds). Those (deeds) that exhaust them are inexhaustible.' Next is the deed of giving. Seventh, what is the deed of giving? It is to recognize the essence of giving, how giving is perfect, and how the object of giving is perfect. First, it must be understood from its basis, motivation, object, and nature. Among them, the basis or the cause of transmission is not being attached to possessions, not having hatred towards the recipient, and not having ignorance towards the results of actions. The cause of motivation, that is, the actual cause, is the mind of giving that possesses virtues such as non-attachment. The object is the object to be given, such as Dharma and possessions. The nature is that when giving, the body's action indicates giving, the speech's action says 'take it', and teaching the Dharma, etc. Secondly, how is giving perfected? As it is said, 'becoming of the nature of giving', that is, giving repeatedly and continuously; as it is said, 'giving to renunciants, Brahmins, beggars, the poor, and guests', that is, giving without discriminating between near and far; as it is said, 'giving food, drink, clothing, ornaments, medicine, garlands, and whatever human beings need', that is, giving completely all that is desired. Therefore, through these three aspects, giving becomes perfect. Furthermore, the Sutra says: 'Giving generously, extending one's arm, delighting in giving, having the nature of offering and giving, giving perfectly, delighting in distributing giving well.' According to these sequences, not dedicating for the sake of existence and enjoyment, giving without dwelling, giving extensively from the door of intention and giving, giving with joy without regret, giving repeatedly, not discriminating from the door of intention and action, but choosing the vessel when giving to the field, and distributing well without discrimination between one's own retinue and sudden guests. Therefore, through these six aspects, the perfection of giving can also be understood. The third point is about the object of giving.

---

ྦྱིན་བྱ་ལ་ལྟོས་པ་ཇི་ལྟར་ན་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་ རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། མདོ་ལས། ལྡང་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ཞེས་པ་ལྟར་སྦྱིན་པར་ བྱ་བའི་དངོས་པོ་བཅོལ་མ་ལ་བསྙོན་འདེབས་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ལ་གནོད་པས་གྲུབ་པ་ མ་ཡིན་པ་དང་། ལག་དར་བའི་མཐུས་བསྒྲུབས་པ་ཞེས་པ་ལྟར་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ གཞན་གྱིས་འབད་པས་བསྒྲུབས་པ་ལས་ཕྲོགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། རྡུལ་དང་དྲི་མས་མ་ཕོག་ པ་ཞེས་པ་ལྟར་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་མ་རུལ་ཞིང་དྲི་མ་མེད་པ་དང་། ཆོས་དང་མཐུན་པ་ ཞེས་པ་ལྟར་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དུག་དང་མཚོན་ཆ་དང་བསད་ཤ་དང་ཆང་ལ་སོགས་ པ་མ་ཡིན་པ་རུང་བ་དང་། ཆོས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ཞེས་པ་ལྟར་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་གཞལ་ གཡོ་དང་ལོག་འཚོས་བསྒྲུབས་པ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་ཏེ་ཆོས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་དོན་ ལྔས་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། ། ༈ ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལས། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལས་ལ་གཉིས་ལས། (དང་པོ།)ཚུལ་ཁྲིམས་ཡན་ལག་དྲུག་ལྡན་བཤད་པ་ ནི། ཇི་ལྟར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རྐྱེན་ཚང་བས་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་ ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཉམས་པར་རྗེས་སུ་སྲུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་སོ་སོར་ཐར་བའི་སྡོམ་པས་ བསྡམས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འཁོར་བ་ལས་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པ་ནི་སྲུང་བ་ པོ་སོ་སོར་ཐར་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཆོ་ག་དང་སྤྱོད་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ ཞེ་ན། འཕྲལ་གྱི་ཡོ་བྱད་དང་ཀུན་སྤྱོད་རྣམ་པར་དག་པ་ཆོ་ག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། དགེ་ སློང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་གནས་གསོད་པའི་ས་དང་། སྨད་འཚོང་དང་། ཆང་འཚོང་དང་། གདོལ་བའི་ཁྱིམ་དང་། རྒྱལ་བོའི་ཕོ་བྲང་སྟེ་ལྔ་སྤངས་པས་སྤྱོད་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ དང་ལྡན་ཞིང་། དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་སྨད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆུང་ངུ་ཙམ་རྣམས་ལ་ཡང་འཇིག་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། (རྩྭ་གཅོད་པ་ལྟ་བུ།) སྟོན་ 1-569 པས་བཀག་པའི་དབང་གིས་ཉེས་པར་འགྱུར་བ་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་། (མི་དགེ་བ་བཅུ་) ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེས་པར་འགྱུར་བའི་རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་རྣམས་སྤོང་ལ། བཅས་པ་ ལའང་རང་བཞིན་དང་འདྲ་བར་བསམ་པ་དྲག་པོས་འཛེམ་ཞིང་ཤིན་ཏུ་གུས་པར་སློབ་པའི་ ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ལ་སློབ་ཅེ་ན། བསླབ་པའི་ གཞི་དགེ་སློང་གི་ཁྲིམས་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་གང་བླངས་པ་རྣམས་ལ་ བསླབ་བྱ་ཐམས་ཅད་སྣ་གཅིག་ཀྱང་མ་ཉམས་པར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྲུང་ཞིང་སློབ་པའི་ ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། (གཉིས་པ།)མདོ་ལས་བྱུང་བའི་ཀུན་སྤྱོད་བཤད་པ(འི་བར་སྡོམ་)ནི། བསྡམས་པ་ཕུན་ཚོགས་ ཡོངས་དག

【現代漢語翻譯】 問：以何種方式看待佈施，才能使佈施圓滿？ 答：如經中所說：『以精進獲得的』，即佈施之物並非通過欺騙等損害他人的方式獲得；如『以手力獲得的』，即佈施之物並非從他人辛勤勞動所得中掠奪；如『未被塵垢沾染的』，即佈施之物未腐爛且無污垢；如『與法相應的』，即佈施之物並非毒藥、武器、屠宰的肉、酒等不適宜之物；如『以正法獲得的』，即佈施之物並非通過欺騙或不正當的營生獲得，而是通過正法獲得的。因此，這五個方面使佈施成為最殊勝的。 戒律之業 戒律之業分為兩部分：（第一部分）宣說具足六支的戒律。如何才算具足戒律呢？因為圓滿受持且不毀壞所受之戒，並隨之守護。 如何才算被別解脫戒所攝持呢？因為是決定從輪迴中解脫的戒律，守護者能獲得別解脫。 如何才算具足威儀和行境呢？因為即時的資具和行為完全清凈，所以是威儀圓滿。遠離屠宰場、妓院、酒館、旃陀羅之家和王宮這五種非比丘行境之地，所以是行境圓滿，並且是未被聖者呵責的戒律。 如何才算對微小的罪過也感到畏懼呢？（例如割草）因為對於佛陀所遮止的，會成為過患的制罪，以及本質上會成為過患的性罪都會捨棄。對於制罪也像性罪一樣，以強烈的意念謹慎地避免，並且極其恭敬地學習，所以是這樣的戒律。 如何才算學習已受持的戒律呢？對於所受持的學處，如比丘的二百五十三條戒等，所有應學之處，沒有一絲一毫的缺失，全部圓滿地守護和學習，所以是這樣的戒律。 （第二部分）宣說經中所出的行為（之間的總結）：攝持、圓滿、具足、清凈。

【English Translation】 Q: How should one view giving so that the act of giving becomes perfect? A: As stated in the sutra: 'Obtained through diligence,' meaning the object of giving is not obtained through deception or other means that harm others; as 'Obtained through the strength of one's hands,' meaning the object of giving is not seized from the labor of others; as 'Not touched by dust and impurities,' meaning the object of giving is not rotten and without impurities; as 'In accordance with the Dharma,' meaning the object of giving is not poison, weapons, slaughtered meat, alcohol, or other unsuitable items; as 'Obtained through the Dharma,' meaning the object of giving is not obtained through deception or wrong livelihood, but through the Dharma. Therefore, these five aspects make giving supreme. The Activity of Discipline The activity of discipline is divided into two parts: (First part) Explaining the discipline that possesses six branches. How does one possess discipline? Because one fully takes and does not break the vows one has taken, and subsequently protects them. How is one bound by the vows of individual liberation? Because it is the discipline that definitively liberates from samsara, and the protector obtains individual liberation. How are conduct and sphere of activity perfect? Because immediate necessities and behavior are completely pure, conduct is perfect. By abandoning the five places that are not the sphere of activity for monks—slaughterhouses, brothels, taverns, homes of outcastes, and royal palaces—the sphere of activity is perfect, and it is a discipline not condemned by the noble ones. How does one fear even the smallest faults? (Like cutting grass) Because one abandons the prohibited actions that become faults due to the Buddha's restrictions, and the naturally faulty actions that are faults by their very nature. One avoids even the restricted actions with strong intention, as if they were natural faults, and learns with great respect, so it is such discipline. How does one learn what has been taken? For the objects of learning that have been taken, such as the 253 vows of a monk, one protects and learns all the objects of learning completely, without missing a single one, so it is such discipline. (Second part) Explaining the conduct that appears in the sutras (summary in between): Bound, perfect, complete, pure.

---

་དགེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་གནོད་པ་མེད། །རྗེས་མཐུན་རྗེས་འབྱོར་ཐབས་ལྡན་འཚམས། ། མཐུན་ཞིང་གདུང་འགྱོད་ཡིད་གཅགས་མེད། །ཅེས་པ་བཅུ་བཞིའོ། །དེ་ལ། ཇི་ལྟར་ན་ལུས་ དང་ངག་བསྡམས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྤྱོད་ལམ་ཐམས་ཅད་སྟོན་པས་གསུངས་པ་ལྟར་བློ་སྔོན་དུ་ བཏང་ནས་ཤེས་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པར་བྱས་ཏེ་ལེགས་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ ལྟར་ན་ལུས་དང་ངག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྒོ་གསུམ་གྱི་ལྟུང་བར་མི་བྱེད་ཅིང་ ཚུལ་ཁྲིམས་ཆུད་མི་གསོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་ སུ་དག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ལྟུང་བའི་དྲི་མས་མ་གོས་པའི་ཕྱིར་འགྱོད་པ་མེད་པ་དང་ལས་སུ་རུང་ བ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་བདེ་བར་མཉམ་པར་བཞག་པ་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་ལ་ གནས་ཤིང་དེས་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐག་བསྲིང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ལུས་དང་ངག་ གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་དགེ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། ཆགས་སོགས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་རྟོག་པས་སྐྱེད་པ་ དང་མ་འདྲེས་པ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་དགེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་ པ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མཐོ་རིས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སྨོན་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་ 1-570 པས་གནས་པ་རྣམ་པར་སྤངས་ཏེ་ཐར་བའི་ཆེད་དུ་འབད་པས་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་ པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་གནོད་པ་མེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བདག་ ལ་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པས་གཞན་ལ་ཁྱད་གསོད་དང་བརྙས་ཐབས་མི་བྱེད་ཅིང་སེམས་མི་ བསྲེགས་པས་འགྲོགས་ན་བདེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྤྱོད་པ་དག་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དང་ མཐུན་པ་འཕགས་པའི་ལམ་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ རྗེས་སུ་འབྱོར་བ་ཡིན་ཞེ་ན། རང་གི་དགེ་བའི་ཡོན་ཏན་མི་གཡོབས་ཤིང་མི་ངོམས་པ་དང་། སྡིག་པའི་ཉེས་པ་མི་འཆབ་ཅིང་མཐོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་ སྤྱོད་པ་ཐབས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བསྟེན་ན་ཡོན་ཏན་འཕེལ་བས་ཉེ་བར་འགྲོ་བར་འོས་ པས་ན་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་མང་པོ་ཉེ་བར་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་འཚམས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རང་གི་མཁན་པོ་ ལ་སོགས་པ་བླ་མ་རྣམས་དང་བླ་མ་དང་ཡོན་ཏན་འདྲ་བས་བཀུར་བར་འོས་པ་རྣམས་ལ་ང་ རྒྱལ་བཅགས་ནས་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ལུས་དང་ ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་མཐུན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རང་གི་ལྟ་བ་ལ་མཆོག་འཛིན་མེད་པར་བླ་མའི་ གདམས་ངག་ལ་མཐུན་པར་འཛིན་ཞིང་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ལུས་དང་ ངག་ཀུན་ཏུ་སྤ

【現代漢語翻譯】 善哉！無有罪過損害，隨順、富饒且具方便，適宜、和合且無有後悔與憂慮。以上為十四種。 那麼，如何約束身語呢？對於一切行為，首先要考慮佛陀所說，以正念完全掌握，爲了好好地實行。 如何才能使身語圓滿呢？不造三門（身、語、意）的墮落，不使戒律破損。 如何才能使身語的行為完全清凈呢？不被墮落的垢染所玷汙，沒有後悔，從堪能等次第安樂地進入禪定，並以此延長破損的戒律。 如何才能使身語的行為是善的呢？不與貪等煩惱的分別念所生之物相混雜，完全是善的。 如何才能使身語的行為沒有罪過呢？不希求天界和享受，斷除以梵行而住，爲了解脫而努力，被聖者們所讚歎。 如何才能使身語的行為沒有損害呢？不以讚揚自己等方式貶低和輕蔑他人，不使他人心生煩惱，與人相處感到快樂。 如何才能使身語的行為隨順呢？行為清凈，與獲得涅槃相符，引導進入聖道。 如何才能使身語的行為富饒呢？不隱藏和不滿足於自己的功德，不隱瞞和坦白自己的罪過。 如何才能使身語的行為具有方便呢？因為依止能增長功德，所以應該親近，因此是能聚集眾多梵行的戒律。 如何才能使身語的行為適宜呢？對於自己的堪布（軌範師）等上師們，以及與上師和功德相同、值得尊敬的人們，斷除我慢，如理如法地承侍恭敬。 如何才能使身語的行為和合呢？不執著自己的觀點為最高，而與上師的教言相符，並修持。 如何才能使身語的行為

【English Translation】 Excellent! There is no fault or harm, it is compliant, rich and has means, suitable, harmonious and without regret or worry. These are the fourteen. So, how to restrain body and speech? For all actions, first consider what the Buddha said, fully grasp with mindfulness, in order to practice well. How can body and speech be perfect? Not creating the downfall of the three doors (body, speech, and mind), and not breaking the precepts. How can the conduct of body and speech be completely pure? Not being stained by the defilement of downfall, without regret, entering into samadhi peacefully from suitability and other stages, and thereby prolonging the broken precepts. How can the conduct of body and speech be virtuous? Not mixed with things born from conceptual thoughts of afflictions such as attachment, it is entirely virtuous. How can the conduct of body and speech be without fault? Not desiring the heavenly realms and enjoyment, abandoning dwelling in pure conduct, striving for liberation, and being praised by the noble ones. How can the conduct of body and speech be without harm? Not belittling or despising others by praising oneself, not causing others to be upset, and being happy to be with others. How can the conduct of body and speech be compliant? The conduct is pure, in accordance with attaining nirvana, and guides one onto the noble path. How can the conduct of body and speech be rich? Not hiding or being content with one's own merits, and not concealing but confessing one's own faults. How can the conduct of body and speech have means? Because relying on it increases merit, one should draw near, therefore it is the precepts that gather many pure conducts. How can the conduct of body and speech be suitable? Towards one's own Khenpo (Acharya) and other Lamas, and those who are equal to the Lama and virtues and worthy of respect, abandoning arrogance, and serving and respecting them as appropriate. How can the conduct of body and speech be harmonious? Not holding one's own view as supreme, but conforming to the Lama's instructions, and practicing them. How can the conduct of body and speech be

---

ྱོད་པ་གདུང་བ་མེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མེ་ལྔ་བསྟེན་པ་ལ་སོགས་པའི་དཀའ་ཐུབ་ དྲག་པོ་དང་། ཐལ་བས་འབྱུག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་ངན་ངོན་ལ་མོས་པ་རྣམ་པར་སྤངས་ པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཕྱིས་འགྱོད་པ་མེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཁྱིམ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཞིང་ལས་དང་ཚོང་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱིས་མཐའ་སྤངས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ འགྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་ 1-571 མེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པར་ཇི་ཙམ་ ནུས་པ་རྒྱ་ཆེར་བསྒྲུབས་ཟིན་པས་མ་གྲུབ་སྙམ་པའི་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ ལས་རང་གིས་སྤྱོད་ཚུལ། ལས་རང་གིས་མྱོང་ཚུལ་ལ། (གཉིས་ལས་དང་པོ།)མདོ་དྲང་བ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ། སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ལས་བདག་གིར་བྱ་བ། ལས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་ པ། ལས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་པ། ལས་བརྟེན་པར་བྱ་བ་དག་སྟེ། ལས་ནི་སེམས་ཅན་མཐོན་པོ་དང་ དམའ་བ་དང་། ངན་པ་དང་གྱ་ནོམ་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལ་ཞེས་ པའོ། ། (གཉིས་པ།) དེ་བཤད་པ་ལ། ལས་བདག་གིར་བྱ་བས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རང་གིས་བྱས་པའི་ ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ ཕྱིར་ཏེ། (ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་བསྟོད་པར།)བྲམ་ཟེ་རྣམས་ནི་དགེ་སྡིག་དག །བྱིན་པ་ལེན་ཞིང་འཕྲོ་ བར་སྨྲ། །ཁྱོད་ཀྱིས་བྱས་ཆུད་མི་ཟ་དང་། །མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་མེད་གསུངས། །(འོ་ན་ཤི་བའི་རྗེས་ སུ་གཞན་གྱིས་དགེ་བ་བྱས་པ་གཞན་ལ་མི་ཕན་ནམ་ཞེ་ན། བྱེད་དུ་བཅུག་པ་དང་སྦྱིན་བདག་སོགས་ཡིན་ན་རང་གིས་བསགས་ པའི་ཆ་ཡོད་ཅིང་དེ་ལྟ་མིན་ན་གཞན་ལ་རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུར་མི་འགྱུར་ཡང་འབྱིན་པའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བས་ཤིན་ཏུ་ཕན་ཏེ། ཤཱ་ རིའི་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུས་དམྱལ་བ་པ་རྣམས་བདེ་བ་དང་རྫོགས་བྱེད་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ལ་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པ་བྱས་ པས་དེ་ལ་དུཿཁ་དྲག་ཏུ་སྐྱེས་པ་སྟེ། དེ་དག་ལ་བདེ་སྡུག་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་དེ་ལྟ་བུ་ལ་རག་ལས་པ་ཡོད་ པ་དེ་རྐྱེན་དེས་མངོན་དུ་འབྱིན་པར་བྱེད་པས་རང་གིས་མྱོང་བ་དང་མི་འགལ་ཞེས་ལུང་འགྲེལ་དུ་འབྱུང་ངོ་། །)ཞེས་པ་ལྟར་ རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ལས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྤྱིར་རང་གིས་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་ རྣམ་པར་སྨིན་པ་རང་གིས་མྱོང་བ་དེ་ལའང་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་འདོད་པ་དང་། མི་དགེ་ལས་ ཀྱི་འབྲས་བུ་མི་འདོད་པ་སོ་སོར་མྱོང་བར་རང་དང་མཐུན་པའི་བགོ་སྐལ་ལ་མ་འདྲེས་པར་ ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ལས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རྒྱང་ཕན་པ་ལྟར་རྒྱུ་ 1-572 གཏན་

【現代漢語翻譯】 如果說行為沒有痛苦，那是因為完全放棄了諸如侍奉五火等嚴酷的苦行，以及涂灰等惡劣的行為。如果說身語的行為沒有後悔，那是因為遠離了以家庭的享受、農業和商業等行為為代表的極端，所以沒有後悔。如果說身語的行為沒有遺憾，那是因為不滿足於只做一點善事，而是盡力廣泛地去做，所以沒有未完成的遺憾。 關於業如何親自體驗的方式：（分為兩部分，首先是）直接的經文是：世尊對婆羅門之子說：『這些眾生以業為所有，享受業的果報，以業為生處，依賴於業。業區分眾生的高低、善惡和貧富。』 （第二部分）解釋它：業如何成為『以業為所有』呢？因為自己所造的業的果報，不是與他人共同的，而是自己親自體驗的。《殊勝贊》中說：『婆羅門們說善惡，給予、接受和傳播。您說所作不會浪費，未作不會相遇。』（那麼，死後他人所做的善事對亡者沒有利益嗎？如果是由亡者委託所做，或者亡者是施主等，那麼亡者有自己積累的善業成分，如果不是這樣，雖然不會成為他人成熟的果報，但會成為佈施的因緣，所以非常有益。例如，舍利弗的禪定力使地獄眾生感到快樂，弟子們供養圓滿的佛塔，使地獄眾生感到極大的痛苦。因為他們有共同體驗苦樂的業力因緣，這樣的因緣會顯現出來，所以與自己體驗並不矛盾。』經論中是這樣說的。） 如何『享受業的果報』呢？一般來說，自