dolpopa0507般若波羅蜜多現觀莊嚴論頌經派釋
篤補巴·喜饒堅贊大師全集JDol26ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་འགྲེལ་པ་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། ། 5-135 ༄༅། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་འགྲེལ་པ་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། ། ༄། །བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་འདོད་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ། ༄༅། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་འགྲེལ་པ་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། ། ༄༅། །དཔལ་ཡོངས་གྲུབ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཞི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆོས་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ལམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ཐབས་སྦྱོར་བ་བཞིའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འབྲས་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བྲལ་འབྲས་ཆོས་སྐུའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཤེས་རབ་བདག་ཉིད་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་གཙོ། །དུས་གསུམ་འཕགས་ཀུན་བསྐྱེད་མ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས། །གཞི་འབྲས་དབྱེར་མེད་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་མཆོག །རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ལ་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ལོ། ། རྒྱལ་ལས་ཆེས་མཁས་འགའ་ཡང་ཡོད་མིན་ཕྱིར། །རྒྱལ་ལས་ལྷག་པའི་དཔང་པོ་གཞན་མེད་ཕྱིར། །རྒྱལ་དང་འགལ་བའི་བཤད་སྲོལ་རྣམས་དོར་ནས། །རྒྱན་གྱི་དགོངས་པ་མདོ་བཞིན་བྲི་བར་བྱ། ། དེ་ལ་རྒྱལ་ཚབ་བྱམས་པ་མགོན་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་གསུངས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོའི་དོན་ཆོས་སྤྱོད་བཅུའི་བདག་ཉིད་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདི་འཆད་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་འདོད་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་དང་། དགོས་འབྲེལ་བསྟན་ནས་དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཤེར་ཕྱིན་བཤད་པ་དང་། དོན་བསྡུས་གཞན་དང་གཞན་གྱིས་མཇུག་བསྡུས་དེ་བསྟན་པའོ། །དེ་དག་གི་ཡང་ཐོག་མར། རྒྱ༷་ 5-136 ག༷ར་གྱི་སྐ༷ད་དུ༷་བཞུགས་པའི་བསྟན་བཅོས་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ཅིང་། སྡུད་པར་བྱེད་པ་པོ་ལོ་ཙཱ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུ་བར་བྱ་བའི་བསྟན་བཅོས་སྡུད་བྱེད་བོད་ཀྱི་སྐད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཚུལ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱ་སྐད་དང་བོད་སྐད་རིམ་པ་ལྟར། པྲ༷ཛྙཱ༷་པཱ༷་ར༷་མི༷་ཏ༷་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཨུ༷་པ༷་དེ༷་ཤ༷་ནི་མན་ངག་དང་། ཤཱ༷སྟྲ༷་ནི་བསྟན་བཅོས་དང་། ཨ༷་བྷི༷་ས༷་མ༷་ཡ༷་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་། ཨ༷་ལངྐཱ༷་ར༷་ནི་རྒྱན་དང་། ན༷་མ༷་ནི་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཀཱ༷་རི༷་ཀ༷་ནི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའོ། །མཚན་གྱི་དོན་གྱི་སྤྲོས་པ་གཞན་རྣམས་ནི་ཡོངས་སུ་གྲགས་ཤིང་ཐམས་ཅད་ན་གསལ་བའི་ཕྱིར་འདིར་མ་བ
【現代漢語翻譯】 《篤補巴·喜饒堅贊大師全集》JDol26，《般若波羅蜜多義顯明證悟莊嚴論》釋，經部派。 《般若波羅蜜多義顯明證悟莊嚴論》釋，經部派。 進入論著之門，向所欲之神致敬。 《般若波羅蜜多義顯明證悟莊嚴論》釋，經部派。 頂禮一切圓滿成就者！頂禮作為基礎的般若波羅蜜多，法界如是之智的三種智慧！頂禮作為道路的般若波羅蜜多，甚深般若瑜伽四種方便之智的三種智慧！頂禮作為果實的般若波羅蜜多，離系果法身之智的三種智慧！ 般若自性度彼岸，三世諸佛之母法界，基果無別二無別勝慧，恭敬頂禮勝者之母！ 因無勝佛更智者，是故無過勝佛證，捨棄違背佛陀論，如經撰寫此莊嚴。 如是，彌勒菩薩所說，般若波羅蜜多經之義，乃是具足十法行，易於證悟之論著，即《現觀莊嚴論》之偈頌，對此進行講解分為三部分：進入論著之門，向所欲之神致敬；闡述必要關聯，以八事宣說般若；總結要義，以及其他總結。 在這些內容中，首先，在印度的語言中存在的論著被翻譯成藏語，進行彙集的人，也就是譯師們，所要彙集的論著，用藏語彙集的方式是這樣的：按照梵語和藏語的順序：Prajñāpāramitā（般若波羅蜜多，智慧到彼岸），Upadeśa（曼 nga，教導），Śāstra（夏 扎，論著），Abhisamaya（阿毗薩瑪雅，現觀），Alaṃkāra（阿朗嘎ra，莊嚴），Nāma（納瑪，名為），Kārikā（嘎日嘎，頌）。 名稱的意義的其他的闡釋，因為是廣為人知並且在所有地方都很清楚的緣故，所以在這裡不寫。
【English Translation】 The Collected Works of Dokpupa Sherab Gyaltsen JDol26, A Commentary on the Abhisamayalankara Named 'The Sutra System'. A Commentary on the Abhisamayalankara Named 'The Sutra System'. Homage to the desired deity, the gateway to entering the treatise. A Commentary on the Abhisamayalankara Named 'The Sutra System'. Homage to all the glorious perfect accomplishments! Homage to the three wisdoms of the Prajñāpāramitā (般若波羅蜜多，Wisdom Gone Beyond) as the basis, the Dharmadhatu (ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་，chos kyi dbyings, sphere of reality) Suchness! Homage to the three wisdoms of the Prajñāpāramitā (般若波羅蜜多，Wisdom Gone Beyond) as the path, the profound Prajñā (ཤེས་རབ་，shes rab, wisdom) yoga, the four skillful means! Homage to the three wisdoms of the Prajñāpāramitā (般若波羅蜜多，Wisdom Gone Beyond) as the result, the Dharmakaya (ཆོས་ཀྱི་སྐུ་，chos kyi sku, body of dharma) of separation! The essence of wisdom, the chief of the Gone Beyond, the mother of all the Buddhas of the three times, the Dharmadhatu (ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་，chos kyi dbyings, sphere of reality), the supreme wisdom that is inseparable from the basis and the result, I respectfully pay homage to the mother of the Victorious Ones! Since there is no one more learned than the Victorious One, and there is no other witness superior to the Victorious One, abandoning all explanations that contradict the Victorious One, I shall write the intention of the Ornament in accordance with the Sutra. Thus, what Maitreya Bodhisattva said, the meaning of the Prajñāpāramitā (般若波羅蜜多，Wisdom Gone Beyond) Sutra, which possesses the ten practices and is a treatise that easily realizes the Abhisamayalankara (མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན།，mngon par rtogs pa'i rgyan., Ornament of Clear Realization) in verse, is explained in three parts: homage to the desired deity as the gateway to entering the treatise; explaining the Prajñā (ཤེས་རབ་，shes rab, wisdom) with eight topics by showing the necessity and connection; and showing the summary of the meaning and the conclusion by others. Among these, first, the treatises existing in the language of India were translated into Tibetan, and the ones who compiled them, that is, the translators, the way the treatises to be compiled are compiled in the Tibetan language is as follows: according to the order of Sanskrit and Tibetan: Prajñāpāramitā (ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་，shes rab kyi pha rol tu phyin pa, Perfection of Wisdom), Upadeśa (མན་ངག་，man ngag, Instruction), Śāstra (བསྟན་བཅོས་，bstan bcos, Treatise), Abhisamaya (མངོན་པར་རྟོགས་པ་，mngon par rtogs pa, Clear Realization), Alaṃkāra (རྒྱན་，rgyan, Ornament), Nāma (ཞེས་བྱ་བ་，zhes bya ba, Named), Kārikā (ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་，tshig le'ur byas pa, Verse). The other explanations of the meaning of the name, because they are widely known and clear in all places, are not written here.
ྲིས་སོ། ། དེ་ལ་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་འདོད་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཞི་བ་ཚོལ་རྣམས་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་ཉེར་ཞིར་ཁྲིད་མཛད་གང་ཡིན་དང་། །འགྲོ་ལ་ཕན་པར་བྱེད་རྣམས་ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དོན་སྒྲུབ་མཛད་པ་གང་། །གང་དང་ཡང་དག་ལྡན་པས་ཐུབ་རྣམས་རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་སྣ་ཚོགས་འདི་གསུང་བ། །ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་བཅས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་ཡུམ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་ངོས་འཛིན་ནི། །བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་ཀུན་མཁྱེན་ནི། །གསུམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་གསུམ་དང་། །ཞེས་པའི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་ཉིད་ལས། རབ་འབྱོར། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཤིང་། རྒྱལ་བ་བྱམས་པའི་དངོས་སློབ་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་དབུ་མ་པ་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། འབུམ་པ་དང་། ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་དང་། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་སྟེ། ཡུམ་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་པ་གསུམ་གྱི་གཞུང་འགྲེལ་གནོད་འཇོམས་སུ། དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཤིན་ཏུ་གྱུར་པས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ 5-137 པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་པའི་སར་གཏོགས་པ་ས་བཅུའི་རིམ་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་འཇུག་པ་བསྒོམས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཞེས་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་སྐབས་སུ་གསུངས་པ་ནི། གང་ཟག་སོ་སོའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་མཁྱེན་གསུམ་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །མཁྱེན་གསུམ་ངོ་བོ་གཅིག་པ་གཞི་འབྲས་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྟེན་དང་། གཞི་དེ་ལ་སློབ་ཅིང་འཇུག་པ་གང་ཟག་སོ་སོའི་རྒྱུད་ཀྱི་མཁྱེན་གསུམ་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་ཚུལ་ཡང་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་སྐབས་སུ་གནོད་འཇོམས་དེ་ཉིད་ལས། ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གཅིག་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེའི་གཞི་ལ་འཇུག་པ་ཐ་དད་པས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བཞག་སྟེ། ལ
【現代漢語翻譯】 這是對論著的入門，是對所希望之神靈的禮敬：那些尋求寂靜的聲聞，被一切智引導至寂滅；那些利益眾生的，以道智成就世間之事；憑藉何者，諸佛宣說具備一切相的種種法門；我向與聲聞、菩薩眾一同的佛母頂禮。 這是對三種智慧的認知：如實知自性，以及三種障礙的三種（對治）。經中說：『善現，一切智是所有聲聞和獨覺的。』等等。彌勒菩薩的親傳弟子，大車論師世親也說：十萬頌、二萬五千頌、八千頌，在《般若經》廣、中、略三部經的釋論《摧魔》中說：『智慧有三種：一切相智、道相智、一切智。』 諸佛世尊的境界極為殊勝，以金剛喻定所攝持，超越世間的無分別智，稱為一切相智。菩薩眾所修行的境界，以十地次第決定生起，以波羅蜜多等菩薩道的自性智慧，稱為道相智。聲聞和獨覺所修，『一切行無常，一切有漏皆苦，諸法無我』，從修習一切無常等行相之因所生，超越世間的道之智慧，稱為一切智。』在發心品中說，顯示了存在於不同補特伽羅相續中的三種不同體性的智慧。 三種智慧的同一體性，作為基和果無別的般若波羅蜜多真如，是所依；而學習和進入此基，存在於不同補特伽羅相續中的三種不同體性的智慧，是依於它的方式。在發心品中的《摧魔》中也說：『真如在一切處都是一，然而，由於進入其基的不同，而安立為三種。』
【English Translation】 This is the homage to the desired deity as an entrance to the treatise: Those Shravakas who seek peace, are led to Nirvana by the Omniscience; Those who benefit beings, accomplish worldly affairs with the Path-knowledge; By whom, the Buddhas proclaim all kinds of diverse Dharmas with all aspects; I prostrate to the Mother of the Buddhas, together with the assembly of Shravakas and Bodhisattvas. This is the recognition of the three wisdoms: Knowing oneself as it is, and the three (antidotes) of the three obscurations. The Sutra says: 'Subhuti, the Sarvajna (all-knowing) is of all Shravakas and Pratyekabuddhas.' etc. The direct disciple of Bodhisattva Maitreya, the great chariot master Vasubandhu also said: The Hundred Thousand Verses, the Twenty-five Thousand Verses, and the Eight Thousand Verses, in the commentary 'Destroying Hindrance' on the three scriptures of the Prajnaparamita Sutra, extensive, intermediate, and concise, it says: 'Wisdom is of three kinds: the Sarvakarajnata (knowledge of all aspects), the Margakarajnata (knowledge of all aspects of the path), and the Sarvajna (all-knowing).' The realm of the Buddhas, the Bhagavat, is extremely sublime, held by the Vajra-like Samadhi, the non-conceptual wisdom that transcends the world, is called Sarvakarajnata. The realm practiced by the Bodhisattvas, arising definitively through the sequence of the ten Bhumis, the wisdom of the nature of the Bodhisattva path such as the Paramitas, is called Margakarajnata. What is practiced by the Shravakas and Pratyekabuddhas, 'All conditioned things are impermanent, all contaminated things are suffering, all phenomena are without self,' arising from the cause of meditating on the aspects of all impermanence etc., the wisdom of the path that transcends the world, is called Sarvajna.' It is said in the chapter on generating Bodhicitta, showing the three different natures of wisdom that exist in the continuums of different individuals. The single nature of the three wisdoms, as the Suchness of Prajnaparamita which is the base and fruit without distinction, is the support; and the way in which learning and entering this base, the three different natures of wisdom that exist in the continuums of different individuals, depend on it. In the 'Destroying Hindrance' in the chapter on generating Bodhicitta, it also says: 'Suchness is one in all places, however, due to the difference in entering its base, it is established as three.'
མ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ས་པ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ས་པ་དང་། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ས་པའོ། ། དང་པོ་ནི། ཕྱི་དང་ནང་གི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཡོངས་གྲུབ་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། སྒྲའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། དྲིའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་གནས་གྱུར་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་གཉིས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་གསུམ་པ་ཡང་དག་པའི་མཐའི་དེ་བཞིན་ 5-138 ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་དང་། འཁོར་བ་ཡང་མི་ལེན་ཏོ། །ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ། །ཞེས་དེ་དང་དེ་ལས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྔ་མ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་རྟོགས་པ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་སོ། །འདིར་ནི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་དང་། ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ནི། ཞེས་པའི་སྐབས་ཀྱི་མདོའི་བཤད་པ་ལས་ཀྱང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལ་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་འདིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་གཞི་ཤེར་ཕྱིན་འཕགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཆོས་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་གསུམ་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དང་། གང་ཟག་སོ་སོའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ངོ་བོ་ཐ་དད་པའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཉིས་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་དང་། སྔ་མ་ནི་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་གཞིའམ་ཡུམ་མཁྱེན་པ་གསུམ་ཡིན་ལ། ཕྱི་མ་ནི་དེ་ལ་འཇུག་པའམ། སློབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་མཁྱེན་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། ། དེ་ལྟ་བས་ན། ཉན་ཐོས་ཞི་བ་ཚོལ་རྣམས། ཞེས་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་མཁྱེན་གསུམ་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་སོ་སོའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ལམ་བདེན་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཚོགས་བཅས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་ཡུམ་ཞེས་པས་མཁྱེན་གསུམ་ངོ་བོ་གཅིག་པ་གཞི་འབྲས་དབྱེར་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་གཉིས་ཀ་བསྟན་ཏོ། །དོན་དམ་པའི་ཤེར་ཕྱིན་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ཉན་རང་ལ་སོགས་གང་དང་ག
【現代漢語翻譯】 母之相智（ma gyi rnam pa shes pa）之地，一切相智（rnam pa thams cad mkhyen pa）之地，一切智（thams cad shes pa）之地。 初者，內外諸法為何，其圓成實性為何，即是諸法之如是性。如是，色之如是性，聲之如是性，香之如是性等。一切佛之如來藏（de bzhin gshegs pa'i snying po）轉依（gnas gyur pa）之法身（chos kyi sku），即是第二法界之如是性，乃一切佛法之基。聲聞（nyan thos）與獨覺（rang sangs rgyas）之有餘依涅槃（phung po lhag ma med pa'i mya ngan las 'das pa），即是第三真實邊際之如是性，此不現證真實邊際，亦不取輪迴。如是，亦不現證真實邊際。如是，彼等所說為何。 複次，諸法之如是性，前者於八地（sa brgyad pa）任運成就，以不分別而證悟所依故說。此處當知為顯示究竟地故說。如是，于道智（lam shes nyid）之理，于彼時之經之解釋中亦云：般若波羅蜜多（shes rab kyi pha rol tu phyin pa）者，于聲聞與獨覺之地，與一切智之分相應，于菩薩（byang chub sems dpa'）之地，與道之相智之分相應，二者皆於此，菩薩欲得一切相智，當顯示為道之相智。 如是，則基般若波羅蜜多（sher phyin）乃一切聖法之因，法界如是性之三智（mkhyen pa gsum）融為一體者，即是彼，而於各別有情相續中所有之體性各異之三智，二者乃所依與能依，前者乃所應學之基或母，即三智，後者乃趣入彼或修學之方便，即三智。 如是，『聲聞寂滅求者』等，亦以三智體性各異，于各別相續中所有之道諦（lam bden）所攝之智慧（ye shes），與『具足眷屬之佛之母』，顯示三智體性一體，基果無別之智慧二者。
【English Translation】 The ground of the knowledge of aspects of the mother, the ground of the knowledge of all aspects, and the ground of all knowledge. Firstly, whatever internal and external phenomena are, whatever their perfectly established nature is, that is called the suchness of all phenomena. For example, the suchness of form, the suchness of sound, the suchness of smell, and so on. The transformed basis of the tathāgatagarbha (essence of the tathāgata) of all Buddhas, the dharmakāya (body of dharma), is called the suchness of the dharmadhātu (sphere of dharma), because it is the basis of all the Buddha's teachings. The parinirvāṇa (complete nirvana) without remainder of śrāvakas (hearers) and pratyekabuddhas (solitary realizers) is called the suchness of the ultimate limit of reality, because it does not directly realize the ultimate limit of reality, nor does it take rebirth. Thus, it does not directly realize the ultimate limit of reality. Thus, whatever is explained from that. Furthermore, the suchness of all phenomena, the former is spontaneously accomplished on the eighth bhūmi (ground), because it relies on realization without conceptualization. Here, it should be understood that it is taught to show the final ground. Thus, regarding the mode of knowledge of the path, even in the explanation of the sūtra (discourse) at that time, it is said: The prajñāpāramitā (perfection of wisdom) is in accordance with the aspect of all knowledge on the ground of śrāvakas and pratyekabuddhas, and in accordance with the aspect of knowledge of the path on the ground of bodhisattvas, both of which are here. Bodhisattvas who wish to attain the knowledge of all aspects should be shown as the knowledge of the path. Thus, the ground prajñāpāramitā is the cause of all noble dharmas, and the three knowledges of the dharmadhātu suchness, which have become one entity, are that, and the three knowledges of different entities that exist in the individual continuums of beings are the support and the supported. The former is the basis or mother to be studied, which is the three knowledges, and the latter is the means to enter into it or to study, which is the three knowledges. Therefore, 'those who seek the peace of the śrāvakas', etc., also show the wisdom included in the satya (truth) of the path, which exists in the individual continuums of the three knowledges of different entities, and 'the mother of the Buddhas with retinues', which shows the two wisdoms of the three knowledges of one entity, the basis and result being inseparable.
ང་གི་ས་ལ་དེ་དང་དེའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གཅིག་པུ་དེ་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་ 5-139 ཐ་དད་པ་དང་། སློབ་ཚུལ་མི་འདྲ་བའི་རྒྱུས་གནས་སྐབས་སུ་དེ་དག་གི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་ཡང་མི་འདྲ་བར་བསྟན་ཏོ། །དངོས་པོ་གཅིག་ཉིད་ལ་ཡང་བློའི་འཕེན་པ་དང་འཇུག་ཚུལ་དང་མོས་པ་མི་འདྲ་བའི་དབང་གིས་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པར་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་བདེན་གཉིས་མ་ཕྱེ་བར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང་། མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་བསྒོམ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ལེགས་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མ་དག་པའི་ཆོས་རྣམས་དེ་ལྟར་ཡིན་ཡང་། དོན་དམ་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་གཙང་བ་ལ་སོགས་སུ་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་འདྲིས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གནས་སྐབས་སུ་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པ་ལ་ཡང་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་གསུངས་སོ། །ཉན་རང་རྣམས་ནི་རང་གཅིག་པུ་གྲོལ་བ་དང་། ཞི་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་འདས་ལ་བླང་དོར་གྱི་མཚན་མར་བཟུང་ནས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་འབྱུང་བའི་བློས་བར་མ་དོར་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅིང་འཁོར་བའི་མཚམས་བཅད་པ་ཡིན་པར་གསུངས་ཤིང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གྲོལ་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་མཐུས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གོམས་ཤིང་འདྲིས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཇི་སྲིད་དུ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་སྨིན་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་བར་མ་དོར་ཡང་དག་པའི་མཐའི་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ས་འོག་མ་གཉིས་པོ་གང་རུང་གི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་མི་བྱེད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་ཤིང་སྒོམ་པར་བྱེད་ཀྱང་། ཚོགས་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་མ་སྨིན་པ་དེ་སྲིད་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་དམ་པ་དེ་ལ་གནས་ཀྱང་དེ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ། །དཔེར་ན། བྱ་ནམ་མཁའ་ལ་ 5-140 འཕུར་བ་ཡང་ནམ་མཁའ་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་མི་སྡོད་ཅིང་ས་ལ་ཡང་མི་ལྷུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་དང་དབྱེ་བ་བསྟན་ནས། ཉན་ཐོས་ཞི་བ་ཚོལ་རྣམས། ཞེས་སོགས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་པུ་འདིས་ནི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པའི་མཁྱེན་གསུམ་སོ་སོ་དང་། ངོ་བོ་གཅིག་པའི་ཡུམ་གཞི་ཤེར་ཕྱིན་ཉིད་ཀྱི་བྱེད་ལས་རྣམས་གཙོ་བོར་སྟོན་པ་སྟེ་རིམ་པ་ལྟར། ཉ༷ན་ཐོ༷ས་ཞེས་པ་ནི་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་
【現代漢語翻譯】 我所處的地位與此及彼的證悟方面相符，並且僅僅進入那唯一的法界。 由於差別和不同的學習方式，暫時顯示了它們證悟的次第也不同。正如對於同一事物，由於心識的傾向、進入方式和意樂不同，而看到可愛與不可愛等情況一樣。聲聞（梵文：Śrāvaka，聽聞者）們在沒有區分二諦（梵文：satya-dvaya，兩種真理，勝義諦和世俗諦）的情況下，在一個方面將一切都視為無常和不凈等，並對此進行作意和修習。而菩薩（梵文：Bodhisattva，覺有情）們則善加區分，雖然世俗的不凈之法是如此，但勝義之法則是常、樂、凈等，因此對它們進行作意和串習，所以在暫時證悟法性方面也說了不同的差別。聲聞和獨覺（梵文：Pratyekabuddha，緣覺）們爲了自己獲得解脫、寂靜和涅槃（梵文：Nirvāṇa，滅度），將輪迴（梵文：Saṃsāra，生死輪迴）和涅槃執為應取應舍的相，以極其厭離的心，在中陰（梵文：Antarābhava，中有）時也現證諸行寂滅的真如（梵文：Tathatā，如是），並說已經斷絕了輪迴的界限。而菩薩們爲了使一切眾生獲得解脫和涅槃，以善巧方便的力量，串習和熟悉一切平等性，並且在沒有圓滿和成熟無上菩提（梵文：Anuttarā-samyak-saṃbodhi，無上正等正覺）的善根之前，即使在中陰時也不現證真如。如果這樣做，就會顯現下二地（指聲聞地和獨覺地）中任何一個的果，所以不這樣做。菩薩因為通達串習的智慧，善於了知時與非時，所以通過三解脫門（梵文：vimokṣa-mukha，空、無相、無愿）的等持（梵文：samādhi，三摩地），安住和修習空性（梵文：Śūnyatā，虛空，空性），但在二資糧（梵文：dve sambhārau，福德資糧和智慧資糧）沒有圓滿和成熟之前，即使安住于殊勝的空性，也不會現證它。例如，鳥在空中飛行，雖然依賴於天空，但既不滯留于天空，也不會墜落於地面。 如是，在顯示了三智（梵文：trisvabhāva，三種自性）的體性和差別之後，『聲聞尋求寂靜者』等一頌，主要顯示了體性各異的三智各自的作用，以及體性相同的母基般若（梵文：Prajñā，智慧，音譯為缽若），次第為，『聲聞』是指菩薩的律藏（梵文：Vinaya，毗奈耶）。
【English Translation】 My position is in accordance with the realization of this and that, and enters only into that single Dharmadhatu (梵文，法界). Due to differences and different ways of learning, it is temporarily shown that the order of their realization is also different. Just as for the same object, due to the inclination of the mind, the way of entering, and different interests, one sees loveliness and unloveliness, etc. The Śrāvakas (梵文，hearers) do not distinguish between the two truths (梵文，satya-dvaya，two truths, ultimate truth and conventional truth), and in one aspect regard everything as impermanent and impure, etc., and contemplate and cultivate this. Bodhisattvas (梵文，enlightenment beings) distinguish well, and although the impure dharmas of the conventional are so, the ultimate dharmas are permanent, blissful, pure, etc., so they contemplate and familiarize themselves with them. Therefore, in the temporary realization of the nature of reality, different distinctions are also spoken of. The Śrāvakas and Pratyekabuddhas (梵文，solitary realizers) take Saṃsāra (梵文，cyclic existence) and Nirvāṇa (梵文，liberation) as characteristics to be adopted and abandoned in order to liberate, pacify, and pass into Nirvāṇa themselves. With an extremely disgusted mind, they also directly realize the ultimate quiescence of all Saṃskāras (梵文，conditioned phenomena) in the Antarābhava (梵文，intermediate state), and it is said that they have cut off the boundary of Saṃsāra. Bodhisattvas, in order to liberate and pass all sentient beings into Nirvāṇa, through the power of skillful means, familiarize themselves with the equality of all things, and until the roots of virtue of Anuttarā-samyak-saṃbodhi (梵文，unexcelled perfect enlightenment) are completely perfected and matured, they do not directly realize the Suchness (梵文，Tathatā，如是) of the ultimate reality even in the Antarābhava. If they do so, the fruit of either of the two lower grounds (referring to the grounds of Śrāvakas and Pratyekabuddhas) will be manifested, so they do not do so. Bodhisattvas, because they understand the wisdom of familiarity and are skilled in knowing the time and non-time, abide in and meditate on Śūnyatā (梵文，emptiness) through the Samādhi (梵文，concentration) of the three doors of liberation (梵文，vimokṣa-mukha，emptiness, signlessness, wishlessness), but until the two accumulations (梵文，dve sambhārau，accumulation of merit and accumulation of wisdom) are completely perfected and not matured, even if they abide in that supreme Śūnyatā, they will not directly realize it. For example, a bird flying in the sky relies on the sky itself, but neither stays in the sky nor falls to the ground. Thus, after showing the nature and differences of the three wisdoms (梵文，trisvabhāva，three natures), the single verse 'Śrāvakas seeking peace' mainly shows the respective functions of the three wisdoms with different natures, and the activities of the mother-ground Prajñā (梵文，wisdom) with the same nature, in order. 'Śrāvakas' refers to the Vinaya (梵文，discipline) of the Bodhisattvas.
ལས། ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་རྣམ་གྲོལ་སྒྲ་ཕྱིར་འགྲོ། །ཞེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཉན་ཐོས་དེ་སྲིད་པ་ཐ་མའི་ཚེའང་གཞན་གྱི་སྒྲ་ཕྱིར་འབྲང་བའི་ཕྱིར་ཐོས་སྒྲོགས་ཏེ་ཉན་ཐོས་སོ། །ཐེག་པ་དམན་པ་ཉིད་དུ་མཚུངས་པའི་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་དེའི་ཕྱོགས་སུ་བསྡུའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཞེས་པ་ནི། སྲིད་པ་ཐ་མའི་ཚེ་སློབ་དཔོན་མེད་པར་སྔོན་གོམས་པའི་དབང་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པོ་རྣམས་བསྒོམས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་རང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་རང་དེ་རྣམས་ཞི༷་བ༷་མྱང་འདས་ཚོལ་བས་ན་ཞི་བ་ཚོ༷ལ་རྣ༷མས་སོ། །མྱ་ངན་འདས་ཀྱང་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང་། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པ་གཉིས་ལས། ཉན་རང་དེ་དག་གི་ལུགས་ནི་ཚེ་ཕྱི་མའི་ཕུང་པོ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་འབྱུང་སྤངས་ཀྱང་སྔ་མའི་ལས་ཉོན་གྱི་འབྲས་བུ་ཚེ་འདིའི་ཕུང་པོ་མ་སྤངས་པ་ནི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཟད་དུ་ཉེ་བའི་དངོས་པོ་ལ་ལྷག་མ་ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཚེའི་དུས་བྱས་པ་ན་སྔ་མའི་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལྔ་ཟད་པ་ནི། ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་སྐད་དུ། ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་ཚོམས་ལས། མ་འགགས་པ་ཡི་ལུས་ཀྱི་སུ། །ཚོར་བ་དང་དུ་ལེན་པ་དང་། །དེ་ཡི་སེམས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ། །མར་མེ་ཤི་བར་གྱུར་པ་བཞིན། །ཞེས་དང་། གང་ན་ལུས་ཞིག་ཚོར་བ་འགགས། །འདུ་བྱེད་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་། །འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་བྲལ་གྱུར་ཅིང་། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནུབ་གྱུར་པ། །འདི་འདྲ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་མཐའ། །ཞེས་སོ། །རྣམས་ཞེས་པ་ནི་མང་པོའི་ཚིག་སྟེ་ 5-141 དེ་ལས་དེ་དག་གི་དབྱེ་བ་འགྱུར་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྟ་བ་ཁས་ལེན་པའི་དང་། སྤྲུལ་བའི་དང་། རིགས་མ་ངེས་པའི་དང་། ངེས་པའི་ཉན་ཐོས་སོ། །དང་པོ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་དང་ལྡན་ལ་ཉན་ཐོས་དང་ལྟ་བ་མཐུན་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུང་འཛིན་བདེན་པར་འདོད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། གདུལ་བྱའི་དོན་དུ་སྤྲུལ་པ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ལྟ་བུ་རྣམས་ཏེ། འདོགས་པའི་རྒྱུ་ནི། དམ་ཆོས་པད་དཀར་ལས། ཇི་སྐད་དུ། མགོན་པོ་དེ་རིང་བདག་ཅག་ཉན་ཐོས་གྱུར། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཡང་དག་བསྒྲགས་པར་བགྱི། །བྱང་ཆུབ་པ་ཡི་སྒྲ་ཡང་རབ་ཏུ་བརྗོད། །དེ་བས་བདག་ཅག་ཉན་ཐོས་མི་ཟད་འདྲ། །ཞེས་དང་། དགོས་པ་ནི། མདོ་ལས། ཇི་སྐད་དུ། ཐེག་པ་རླབས་པོ་ཆེས་ནི་སྐྲག་འགྱུར་ཞིང་། །འདི་ན་སེམས་ཅན་དམན་ལ་མོས་རིག་ནས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་དག་ཉན་ཐོས་འགྱུར། །རང་རྒྱལ་བྱང་ཆུབ་པར་ཡང་རབ་ཏུ་སྟོན། །ཞེས་སོ། །དངོས་ལ་གནོད་བྱེད་ཀྱང་དེ་དག་ལས་གསལ་ལོ། །གསུམ་པ་ནི། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། ཇི་སྐད་དུ། ཉན་
【現代漢語翻譯】 關於『聲聞依聲而行』的說法，聲聞在最後一生也隨他人之聲而行，因此聽聞宣說，故稱聲聞。與小乘相同的還有獨覺，也歸於此類。所謂獨覺，即在最後一生中，無需導師，憑藉先前串習的力量，修習三十七菩提分法，從而斷除一切煩惱，現證阿羅漢果位，因此稱為獨覺。這些聲聞和獨覺，因尋求寂滅涅槃，故稱寂滅尋求者。涅槃又分為有餘涅槃和無餘涅槃兩種。這些聲聞和獨覺的宗派認為，雖然斷除了導致來世蘊產生的煩惱之集，但由於前世業和煩惱的果報，今生的蘊尚未斷除，這便是有餘涅槃，就像剩餘將盡之物稱為『余』一樣。當其壽命終結時，由於斷除了前世的果報痛苦，五蘊滅盡，這便是無餘涅槃。如《偈頌集》所說：『未止息之身軀中，感受領納諸覺受，彼之心識得解脫，如燈火熄滅般。』又如：『何處身軀壞滅，覺受止息，行蘊寂滅，諸想皆離，識亦滅沒，此即痛苦之終結。』『等』字表示覆數。 從這些聲聞中，他們的區別在於：持見聲聞、化現聲聞、種姓不定聲聞和種姓決定聲聞。第一種是：具有發心，且與聲聞持相同見解，認為外境所取和能取是真實的。第二種是：爲了調伏所化眾生而化現的，如常隨眾長老須菩提等。安立的原因是：《妙法蓮華經》中說：『世尊，今日我等成聲聞，亦當宣說殊勝菩提，亦復演說菩提之聲，是故我等聲聞不窮盡。』必要是：經中說：『甚深之法甚可怖畏，於此若有信劣眾生，為彼乃說菩薩成聲聞，亦復宣說成於緣覺。』對真實存在的損害，也從這些中可以明白。第三種是：《經莊嚴論》中說：『聲聞種姓未決定，是則名為不定種，由彼亦能證菩提，是故當知彼堅固。』
【English Translation】 Regarding the statement 'Śrāvakas (Hearers) follow sound to liberation,' the Śrāvakas, even in their last existence, follow the sound of others, hence they listen to teachings, thus they are called Śrāvakas. Similar to the Lesser Vehicle are the Pratyekabuddhas (Solitary Buddhas), who are also included in this category. A Pratyekabuddha is one who, in their last existence, without a teacher, through the power of previous habituation, cultivates the thirty-seven factors of enlightenment, thereby abandoning all afflictions and directly realizing the state of an Arhat (Foe Destroyer). Therefore, they are called Pratyekabuddhas. These Śrāvakas and Pratyekabuddhas, because they seek the peace of Nirvāṇa, are called Seekers of Peace. Nirvāṇa is further divided into Nirvāṇa with remainder and Nirvāṇa without remainder. The doctrine of these Śrāvakas and Pratyekabuddhas is that, although they have abandoned the accumulation of afflictions that cause the production of future aggregates, they have not abandoned the aggregates of this life, which are the result of previous karma and afflictions. This is Nirvāṇa with remainder, just as something nearing exhaustion is called 'remainder.' When their lifespan ends, because they have abandoned the suffering of the previous result, and the five aggregates are exhausted, this is Nirvāṇa without remainder. As stated in the 'Collection of Verses': 'In the body that has not ceased, experiencing and receiving feelings, their mind is liberated, like a lamp that has been extinguished.' And: 'Where the body is destroyed, feelings cease, formations are pacified, all perceptions are gone, and consciousness has vanished, this is the end of suffering.' 'Etc.' indicates plurality. Among these Śrāvakas, their distinctions are as follows: Śrāvakas who hold views, emanated Śrāvakas, Śrāvakas of uncertain lineage, and Śrāvakas of certain lineage. The first are those who have Bodhicitta (the mind of enlightenment) and hold the same views as Śrāvakas, believing that external objects and the apprehending subject are real. The second are those who are emanated for the sake of taming disciples, such as the elder Subhūti. The reason for their designation is stated in the 'Lotus Sutra': 'Lord, today we have become Śrāvakas, and we will also proclaim the supreme Bodhi, and also speak of the sound of Bodhi, therefore we Śrāvakas are inexhaustible.' The necessity is stated in the Sutra: 'Those who are frightened by the profound Dharma, and those who are inclined to inferior beings, for them, Bodhisattvas are said to become Śrāvakas, and it is also proclaimed that they become Pratyekabuddhas.' The harm to reality is also clear from these. The third is stated in the 'Ornament of the Sutras': 'The lineage of Śrāvakas is uncertain, they are called uncertain lineage, because they can also attain Bodhi, therefore know that they are steadfast.'
ཐོས་མ་ངེས་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །ཐེག་དོན་མཐོང་དང་མ་མཐོང་བའོ། །དོན་མཐོང་འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་དང་། །འདོད་ཆགས་བྲལ་མིན་འདི་དམན་པའོ། །དེ་གཉིས་འཕགས་པའི་ལམ་ཐོབ་པ། །སྲིད་པ་དག་ཏུ་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བསྒྱུར་བ་ཡི། །སྐྱེ་བ་དང་ནི་ཡང་དག་ལྡན། །གཅིག་ནི་སྨོན་ལམ་དབང་གིས་ནི། །སྐྱེ་བ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །གཅིག་ཤོས་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང་། །ལྡན་ཕྱིར་སྤྲུལ་པས་རབ་ཏུ་སྒྲུབ། །དེ་གཉིས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ནི། །རང་སེམས་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་ལྡན་པས། །མྱ་ངན་འདས་ལ་མངོན་དགའི་ཕྱིར། །རྟོགས་པ་བུལ་བ་ཡིན་པར་འདོད། །དོན་བྱས་མ་ཡིན་དེ་སངས་རྒྱས། །མེད་པར་སྐྱེས་ནས་སྤྲུལ་དོན་གཉེར། །བསམ་གཏན་དོན་བརྩོན་དེར་བརྟེན་ནས། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ད་ལྟ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ལ་གནས་ཀྱང་ཕྱིས་ལམ་དེ་བོར་ནས་རང་སངས་རྒྱས་སམ་རང་རྒྱལ་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འཕགས་པ་དང་སོ་སྐྱེ་གཉིས་ཏེ། སོ་སྐྱེ་དྲོད་རྩེ་ལ་གནས་པ་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། བཟོད་པ་འབྲིང་ལ་གནས་པ་རང་རྒྱལ་དུ་འགྱུར་བ་གཉིས་སོ། །མཛོད་ལས། ཇི་ 5-142 སྐད་དུ། གཉིས་སློབ་རིགས་ལས་བཟློག་ནས་ནི། །སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་གཞན་གསུམ་ཡང་། །ཞེས་སོ། །འཕགས་པ་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་དང་བྲལ་བ་གཉིས་སོ། །དང་པོ་ནི། རྒྱུན་ཞུགས་དང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་སྟེ་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་འདོད་པར་སྐྱེ་བ་འཛིན་ཏོ། །གཉིས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་ནི་འདོད་པར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དགུ་པོ་སྤངས་ཀྱང་། སྤྲུལ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་འཛིན་ཏོ། །དེ་གཉིས་འཕགས་པའི་ལམ་ཐོབ་པ་དེ་སྲིད་པའི་སྐྱེ་བ་དག་ཏུ་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་བསྒྱུར་བའི་སྐྱེ་བ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་ནོ། །དེ་གཉིས་རང་སེམས་ཡང་དང་ཡང་དུ་འཁོར་བ་ལ་ཡིད་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པ་ལ་{གོམས་{སོགས་}པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་བསམ་པ་ཡང་ཡང་སྐྱེ་བས་གེགས་བྱས་པའི་ཕྱིར། རྟོགས་པ་དབུལ་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །བདེན་པ་མཐོང་བ་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ལམ་གྱི་དོན་མ་བྱས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་མེད་པའི་ཞིང་དུ་སྐྱེས་ནས་སྤྲུལ་པ་དོན་དུ་གཉེར་བས་བསམ་གཏན་ལ་བརྩོན་ཞིང་སྤྲུལ་པ་དེ་བརྟེན་ནས་རང་རྒྱལ་ལམ་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ། །དཔལ་ཕྲེང་གི་མདོར། ཇི་སྐད་དུ། ཉན་ཐོས་སུ་གྱུར་ནས་རང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཕྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ངེས་པའི་ཉན་ཐོས་ནི། རང་གི་ལམ་འབའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང་ཚོགས་ན་ས
【現代漢語翻譯】 有兩種未決定的聽者：一種是見到解脫之道的，另一種是未見到的。見到解脫之道的人已經脫離了慾望，而未脫離慾望的人則較為低下。這兩種人獲得了聖者的道，爲了在輪迴中轉變，與不可思議的轉變之生相關聯。其中一種人通過願力的力量，努力獲得轉生。另一種人因為具有不還者的果位，所以通過化身來努力。這兩種人因為心中常常生起對輪迴的喜悅，爲了對涅槃產生真正的喜悅，他們的證悟被認為是遲緩的。 沒有實踐真諦的人，在沒有佛陀的剎土中出生后，尋求化身的目的。通過努力禪定，並依賴於此，他們將獲得殊勝的菩提。如是說，現在安住于聲聞道，之後也會放棄此道，轉變為獨覺佛或緣覺。其中有聖者和凡夫兩種。凡夫安住于暖位和頂位，將轉變為佛陀；安住于中忍位，將轉變為緣覺。如《俱舍論》中所說：『如何？二者從學道退轉，將成佛，其他三者亦然。』 聖者分為對慾望未脫離貪慾和已脫離貪慾兩種。第一種是入流者和一來者，他們通過願力的力量，執取在欲界的轉生。第二種是不還者，他們雖然捨棄了欲界轉生的因——九種欲界的煩惱，但仍然憑藉化身的力量執取轉生。這兩種人獲得了聖者的道，爲了在輪迴的轉生中轉變，與不可思議的轉變之生真正相關聯。這兩種人因為自己的心一次又一次地與輪迴的喜悅相聯繫，由於（習慣等）對涅槃的喜悅常常生起，從而造成了障礙。因此，他們的證悟被認為是遲緩的。見到真諦但未脫離對慾望的貪慾者，在沒有佛陀的剎土中出生后，尋求化身的目的，通過努力禪定，並依賴於此化身，他們將轉變為緣覺或佛陀。 如《寶鬘經》中所說：『成為聲聞后，將轉變為獨覺佛。之後也將轉變為佛陀。』如是說。決定種姓的聲聞，僅僅依靠自己的道路，斷除一切煩惱，從而證得阿羅漢果。如是，聲聞的分類有四種。獨覺佛也有犀牛角般的獨覺佛和聚集的獨覺佛。
【English Translation】 There are two kinds of uncertain hearers: one who sees the meaning of liberation, and one who does not. The one who sees the meaning of liberation has abandoned desire, while the one who has not abandoned desire is inferior. These two have attained the path of the noble ones, and for the sake of transforming in samsara, they are associated with inconceivable transformative births. One of them, through the power of aspiration, strives to obtain rebirth. The other, because of having the state of a non-returner, strives through manifestation. These two, because joy in samsara often arises in their minds, for the sake of true joy in nirvana, their realization is considered slow. Those who have not practiced the truth, after being born in a buddha-less realm, seek the purpose of manifestation. Through diligent meditation, and relying on this, they will attain supreme bodhi. As it is said, even now abiding in the path of the Shravakas, later they will abandon this path and transform into Pratyekabuddhas or Solitary Realizers. Among them, there are two types: noble ones and ordinary beings. Ordinary beings abiding in the warm stage and peak stage will transform into Buddhas; abiding in the middle forbearance stage will transform into Pratyekabuddhas. As it is said in the Abhidharmakosha: 'How? Two revert from the path of learning and will become Buddhas, so will the other three.' Noble ones are divided into two types: those who have not abandoned desire for desire and those who have abandoned desire. The first are stream-enterers and once-returners, who, through the power of aspiration, grasp rebirth in the desire realm. The second are non-returners, who, although they have abandoned the cause of rebirth in the desire realm—the nine afflictions of the desire realm—still grasp rebirth through the power of manifestation. These two have attained the path of the noble ones, and for the sake of transforming in the births of samsara, they are truly associated with inconceivable transformative births. These two, because their minds repeatedly connect with the joy of samsara, due to (habit, etc.) the thought of joy in nirvana often arises, thereby creating obstacles. Therefore, their realization is shown to be slow. Those who see the truth but have not abandoned desire for desire, after being born in a buddha-less realm, seek the purpose of manifestation, through diligent meditation, and relying on this manifestation, they will transform into Pratyekabuddhas or Buddhas. As it is said in the Ratnavali: 'Having become a Shravaka, they will transform into a Pratyekabuddha. Later, they will also transform into a Buddha.' Thus it is said. Shravakas of definite lineage, relying solely on their own path, abandon all afflictions, thereby manifesting the state of an Arhat. Thus, there are four types of Shravakas. Pratyekabuddhas also include solitary Pratyekabuddhas like rhinoceros horns and assembled Pratyekabuddhas.
ྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བའོ། །ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པ་ལྟར་ན་གནས་སྐབས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐར་ཐུག་ཐེག་པ་གཅིག་གི་འབྲས་བུར་གནས་པར་བཞེད་པ་ནི་ངེས་པའོ། །ཀུན་ཤེས་ཉིད། ཅེས་པ་ནི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའོ། །ཞེས་པ་གསུམ་དང་བདེན་པ་བཞིའི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྨོངས་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཉན་རང་གི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཀུ༷ན་ཤེ༷ས་དེ་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་ 5-143 འདུ་བྱེད་ཉེ༷་བར་ཞི༷་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཁྲི༷ད་པར་མཛ༷ད་པ་ག༷ང་ཡི༷ན་པའོ། །ད༷ང་ཞེས་པ་ནི་སྡུད་པའི་ཏོན་ཏོ། །འགྲོ༷་ལ༷་ཕ༷ན་པ༷ར་བྱེ༷ད། ཅེས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །ཇི་སྐད་དུ། གཞུང་འགྲེལ་གནོད་འཇོམས་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །གང་གི་ཕྱིར། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་ནས་སྐྱེས་པའི་སེམས་དང་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཨེ་མའོ། །བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་མཐར་ཐུག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དགོད་པར་བྱའོ། །སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་ནས་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཉིས་ལ་གནས་ཏེ། ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་རིན་པོ་ཆེ་བསྐྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། ། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅུ་ལ་ནི། དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་ནི། རིགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་འཆད་པར་འགྱུར་ཞིང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ཆེད་དུ་བྱ་བའི་སྐབས་ཀྱིས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །རྣ༷མས། ཞེས་པས་དེ་དག་གི་དབྱེ་བ་མང་པོ་སྟོན་ཏོ། །མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། ཇི་སྐད་དུ། གཅིག་ནི་མོས་ཞིང་ལྡན་པ་དང་། །ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པ་གཞན། །མཚན་མ་དང་ནི་མཚན་མེད་དང་། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་མེད་སྤྱོད་པ། །ལྔ་པོ་འདི་དག་ས་ཀུན་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་སོ། །གནོད་འཇོམས་ལས། ཇི་སྐད་དུ། གླེང་གཞིའི་སྐབས་སུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པ་དང་། རྩོལ་བ་དང་བཅས་པར་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་ 5-144 གནས་པ་དང་། སྤྱོད་པ་ངེས་པ་ལ་ཞུགས་པ་དང་། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་རྣམས་ཏེ་དེ
【現代漢語翻譯】 例如行為等的分類。根據無上大乘，暫時需要通過三種乘來產生，並且所有最終都停留在一種乘的果實中，這是確定的。全知，指的是所有有為法都是無常的，所有有漏法都是痛苦的，所有法都是無我的。通過這三者和四聖諦，對於所有法都沒有迷惑的智慧是聲聞和緣覺的智慧。通過這全知，引導至寂滅涅槃的是誰？當，是 جمع的頓頓。利益眾生，指的是菩薩。如《對法講論》中所說：菩薩有兩種，世俗菩薩和勝義菩薩。因為，對於圓滿正等覺和緣眾生而生起的最初發心，因為緣菩提和眾生，所以稱為菩薩。擁有此心者也稱為菩薩。唉瑪！我證得無上圓滿正等覺后，要將一切眾生安置於最究竟的涅槃中。如此思量，緣菩提和眾生，安住於世俗和勝義二諦，以智慧和慈悲這二者生起珍貴的心，因此稱為菩薩。 對於極喜等十種發心，稱為勝義菩薩。如是說。菩薩的詞義將在種姓的章節中解釋，菩薩大士的原因將在目的的章節中解釋。們，表示他們的分類很多。《經莊嚴論》中說：所謂一者信解相應，二者增上意樂清凈，三者有相，四者無相，五者無功用行。此五者於一切地，名為菩薩。如《對法講論》中所說：在開場白中，菩薩有五種，即增上意樂清凈，以精勤安住于無相，無相中任運成就，進入決定行，以及一生補處。
【English Translation】 Such as the classification of conduct, etc. According to the Unsurpassed Vehicle, it is necessary to arise through the three vehicles temporarily, and all ultimately abide in the fruit of one vehicle, which is certain. Sarvajnana (all-knowingness), which refers to all conditioned phenomena being impermanent, all contaminated phenomena being suffering, and all dharmas being without self. Through these three and the Four Noble Truths, the wisdom without delusion towards all dharmas is the wisdom of Hearers and Solitary Realizers. Through this Sarvajnana, who is it that leads to the quiescence of Nirvana? Dang is a جمع的頓頓. Benefits beings, referring to Bodhisattvas. As stated in the 'Ornament of the Sutras': Bodhisattvas are of two types: conventional Bodhisattvas and ultimate Bodhisattvas. Because, the initial mind arising with the aim of perfect complete enlightenment and sentient beings, because it aims at enlightenment and sentient beings, it is called a Bodhisattva. The one who possesses this mind is also called a Bodhisattva. Alas! After I have attained the unsurpassed perfect complete enlightenment, I shall place all sentient beings in the ultimate Nirvana. Thinking thus, aiming at enlightenment and sentient beings, abiding in the two truths of conventional and ultimate, with wisdom and compassion, these two generate a precious mind, therefore it is called a Bodhisattva. For the ten types of generation of mind, such as Joyful, it is called the ultimate Bodhisattva. Thus it is said. The meaning of the word Bodhisattva will be explained in the chapter on lineage, and the reason for the great Bodhisattva will be explained in the chapter on purpose. 's', indicates that there are many classifications of them. As stated in the 'Ornament of the Sutras': 'One is faith and accordance, another is pure superior intention, one is with signs, one is without signs, and one is without effort. These five on all grounds are called Bodhisattvas.' As stated in the 'Commentary on the Vinaya': 'In the introduction, there are five types of Bodhisattvas: pure superior intention, abiding in the signless with effort, spontaneously accomplishing in the signless, entering into definite conduct, and those who are bound by one birth.'
་དག་ནི་འདིར་གཏོགས་སོ། །ས་དང་པོ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའོ། །ས་བདུན་པའི་བར་དུ་ནི་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པར་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་དག་གོ །ས་བརྒྱད་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་གནས་པ་དག་གོ །དེ་ནས་ས་བཅུ་པའི་བར་དུ་ནི་སྤྱོད་པ་ལ་ངེས་པ་ཞུགས་པ་དག་གོ །དེ་ཡན་ཆད་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་དག་གོ །ཞེས་སོ། །རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་རྒྱན་གྱི་རྒྱུད་དང་། སངས་རྒྱས་ཕལ་པོ་ཆེ་དང་། འགྲེལ་ཆེན་དྲི་མེད་འོད་རྣམས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་{མདོ་རྣམས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་}རྣམ་པར་བཞག་པ་བཅུ་གསུངས་སོ། །ལམ་ཤེས་ཉིད། ཅེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་བཟུང་སྟེ། ས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ལ་ཐུག་པའི་བར་དུ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་དོན་དང་། མཆོག་གི་དོན་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ལ་ཞུགས་པ་གནས་གྱུར་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཤིང་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ལམ་ཤེས་ཏེ། ལ༷མ་ཤེ༷ས་དེ་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་འཇི༷ག་རྟེ༷ན་གྱི་དོ༷ན་ཕན་དང་བདེ་དང་སྐྱོབ་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒྲུ༷བ་པར་མཛ༷ད་པ༷་ག༷ང་ཡིན་པའོ། །ག༷ང་ད༷ང་ཡང་དག་ལྡན། ཞེས་པ་ནི་རྣམ་མཁྱེན་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་ནས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་རབ་ཏུ་སྤངས་པའི་འབྲས་བུ་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྟེ། དེ་དང་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་ལྡ༷ན་པ༷ས་ཐུ༷བ་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣ༷མས་རྣ༷མ་པ༷་ཀུ༷ན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡ༷ན་པ་པྲ་ཕབ་པ་དང་མཚུངས་པའི་སྟོང་ཉིད་ཟབ་མོ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྣ༷་ཚོ༷གས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སོགས་པ་འདི༷་གསུ༷ང་བར་མཛད་པ༷་གང་ཡིན་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ། 5-145 འགྲེལ་ཆེན་དྲི་མེད་འོད་ལས། འདིར་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པར་གྱུར་པ་རང་བཞིན་མེད་ཅིང་རྫས་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་པྲ་ཕབ་པ་དང་མཚུངས་པ་སྐད་ཅིག་རྣམ་བྲལ་དེ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་བྲལ་བའི་དངོས་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་དོན་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་དོན་དམ་པའི་སྲིད་པ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་། སྐྱེ་འཇིག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འགྲེལ་ཆེན་དེ་ཉིད་ལས། སྐད་ཅིག
【現代漢語翻譯】 這些都屬於這裡所說之義。安住于初地者，其增上意樂清凈。安住於七地之間者，以有功用及無相而住。第八地則安住于無相且任運成就。從第八地到第十地之間，是於行持已得決定的菩薩。此後則是僅剩一生補處之菩薩。如是宣說。 《金剛心莊嚴續》、《華嚴經》以及《大疏無垢光》中，宣說了菩薩的十三種安立方式。 『道智』是指從菩薩最初發心，從勝解行地開始，直至法雲地之間，對於普遍利益和殊勝利益等徹底領悟，從而進入清凈真如之境，成為轉依之因。爲了利益一切有情眾生而行，並能到達一切智智的大城市。以道的形態進入，故稱為道智。此道智慧夠成辦世間的利益、安樂和救護等。 『與何者相應』是指與一切智智相應。從那時起，諸佛的智慧遍及虛空界，利益有情眾生永不間斷，於法身徹底領悟，斷除習氣相續之果，此智慧乃是安住於一切法中的一切相之果，因此稱為一切相智。與此相應，能仁佛陀薄伽梵們示現種種殊勝，宣說與般若波羅蜜多等同的甚深空性，轉動各種法輪。 如是宣說。 《大疏無垢光》中說：『此處，有法與非法融為一體，無自性，遠離實物和分別念，等同於般若波羅蜜多，無有剎那分別，此無生滅之法，乃是諸佛轉法輪之義。』 因此，勝義諦即是般若波羅蜜多，是具足一切殊勝相的空性，是一切相智，是無生滅智慧的真如。正如《大疏》中所說：『剎那……』
【English Translation】 These belong here. Those who abide in the first ground have pure higher intention. Those who abide up to the seventh ground abide in the signless with effort. The eighth ground abides in the signless spontaneously accomplished. From there up to the tenth ground, those who have entered into certainty in conduct. Beyond that, those who are obstructed by one birth. So it is said. In the Vajra Heart Ornament Tantra, the Buddhavatamsaka Sutra, and the Great Commentary Stainless Light, thirteen establishments of Bodhisattvas are taught. 'Path Wisdom' means that from the initial generation of Bodhicitta of the Bodhisattva, starting from the ground of aspiration and conduct, up to the cloud of Dharma ground, one thoroughly understands the meaning of universal going and supreme meaning, and thus enters into the purification of Suchness, becoming the cause of transformation. For the benefit and happiness of all sentient beings, one enters and goes to the great city of omniscience. Because wisdom enters in the form of a path, it is called Path Wisdom. That Path Wisdom accomplishes the benefit, happiness, and protection of the world. 'What is associated with' means associated with omniscience. From then on, the wisdom of the Buddhas reaches the end of the realm of space, the benefit of sentient beings is continuous, the Dharmakaya is thoroughly understood, the fruit of completely abandoning the connection of habitual tendencies, the fruit of wisdom is that which abides in all dharmas in all aspects, therefore it is called omniscience. Being perfectly endowed with this, the Thubpas (Buddhas), the Bhagavan Buddhas, manifest all kinds of excellence, and teach the profound emptiness equal to Prajnaparamita, and turn the various Dharma wheels such as Sherchin. So it is said. In the Great Commentary Stainless Light, it is said: 'Here, when things and non-things become mixed into one, without inherent existence, free from substance and discrimination, equal to Prajnaparamita, that momentary non-separation, that thing free from birth and destruction, exists for the purpose of the Buddhas turning the wheel of Dharma.' Therefore, the ultimate reality itself is the Perfection of Wisdom, the emptiness that possesses all supreme aspects, the omniscience itself, and the Suchness of the wisdom without birth and death. As it says in the Great Commentary itself: 'Moment...'
་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཉན་རང་རྣམས་ཉེར་ཞིར་ཁྲིད་པར་མཛད་པའི་ཀུན་ཤེས་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པར་མཛད་པའི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང་། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་མཛད་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་རྣམས་ནི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གང་ཟག་སོ་སོའི་རྒྱུད་ལ་མངའ་བ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་བསླབས་ན་འཕགས་པ་དེ་རྣམས་འབྱུང་ཞིང་{བདེན་པར་}བཞེད་པ་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབ་པར་མཛད་པ་ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་བཅས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མཐའ་དག་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཡུམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་འཕགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཆོད་འོས་བསྟོད་འོས་ཕྱག་གི་གནས་སུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་རྒྱལ་བ་བྱམས་པ་བདག་ཀྱང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་ཉིད་ནི་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་གཞི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དང་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཆོས་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་གསུམ་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ལམ་བདེན་གྱིས་བསྡུས་ཤིང་གང་ཟག་སོ་སོའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་གཞན་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ 5-146 བསྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་ཡུམ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ཟག་གཅིག་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་གཅིག་ཉིད་དུས་གསུམ་གྱི་གང་ཟག་གཞན་དང་། གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་འཕོ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་དང་རིགས་འདྲ་བའི་དངོས་པོ་གཞན་དང་གཞན་གྱིས་གང་ཟག་གཞན་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ན་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྐྱེད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གཅིག་ཉིད་དུས་གསུམ་གྱི་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་ཡིན་པར་འགལ་ཞིང་དུ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་ལུང་གིས་གནོད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་སྡུད་པ་ལས། དེ་བཞིན་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་། །ཡུམ་གྱུར་ཤེས་རབ་དམ་པ་འདི་ལ་དགོངས་པ་མཛད། །གང་དག་འདས་དང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་མགོན་གང་དང་། །མ་འོངས་དུས་ན་འབྱུང་འགྱུར་དེ་དག་འདི་ལས་བྱུང་། །འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བསྐྱེད་བྱེད་ཡུམ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཕྱིར་དུས་གསུམ་གྱི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཡུམ་གཅིག་པ་འདི་ལས་བྱུང་། ཞེས་གསུངས་པར་འགྱུར་གྱི་དུ་མ་ལས་བྱུང་ཞེས་ནི་མ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་བཅས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་ཡུམ་དེ་ལ་ཞེས་པས་ཀྱང་འ
【現代漢語翻譯】 『遠離一和多的智慧，是諸佛所說的真如。』如是說。那麼，聲聞緣覺們被引導至寂滅的遍知是什麼？菩薩們成就世間利益的道智是什麼？諸佛轉法輪的盡所有智又是什麼？這些是具有不同體性的三種智慧，存在於不同眾生的相續中。學習什麼才能使聖者出現，併成就所有{真實}的願望？能生起包括聲聞和菩薩在內的所有佛法的是般若波羅蜜多之母，是法界。因為它是所有聖法的因，所以值得供養、讚歎和禮敬，我，彌勒，也向它頂禮。這正是應該學習的境，般若波羅蜜多，具有一百七十三種相，是法界真如的三智一體，如虛空般周遍一切的無二智慧。 此後，道諦所攝，存在於各個眾生相續中的后得智，不是三世諸佛的生母。因為一個眾生相續中的一個有為法，不可能轉移到其他眾生或三世的其他人相續中。即使其他相似的事物在其他眾生的相續中產生功德，也不是由它本身產生的。因此，一個有為的智慧是三世諸佛之母是相違的，而且經文也否定了它是多體。如《功德寶聚經》云：『如是十方世界之諸佛，亦皆依此聖母般若波羅蜜多。過去十方世界之怙主，及未來時將出現者，皆由此而生。』世間導師諸佛之生母。如是說。因此，經中說三世諸佛皆由此一母所生，而未曾說由多母所生。『與菩薩眾一起的諸佛之母』也...
【English Translation】 'The wisdom that is separate from one and many is what the Buddhas call Suchness.' Thus it is said. So, what is the omniscience that leads the Shravakas and Pratyekabuddhas to Nirvana? What is the path knowledge that Bodhisattvas use to accomplish the benefit of the world? And what is the Sarvakarajnata (all-aspects knowlege) with which the Buddhas turn the wheel of Dharma? These are the three knowledges of different essences, possessed by different beings in their respective continuums. What is it that, when studied, causes the noble ones to arise and accomplishes all {true} wishes? What generates all the Buddha-Dharma, including the assemblies of Shravakas and Bodhisattvas, is the Mother Prajnaparamita, the Dharmadhatu. Because it is the cause of all noble Dharmas, it is worthy of offering, praise, and prostration. I, Maitreya, also prostrate to it. This is precisely the object to be studied, the Prajnaparamita, possessing one hundred and seventy-three aspects, the Dharmadhatu, the three knowledges of Suchness being one essence, the non-dual wisdom that pervades all like the sky. Thereafter, the subsequent wisdom, included in the Truth of the Path and present in the individual continuums of beings, is not the mother of the Buddhas of the three times. This is because it is impossible for a single conditioned phenomenon in the continuum of one being to transfer to other beings or to others in the three times. Even if other similar phenomena generate qualities in the continuums of other beings, they are not generated by that very phenomenon. Therefore, it is contradictory for a single conditioned wisdom to be the mother of all the Buddhas of the three times, and the scriptures also negate that it is multiple. As it is said in the 'Collection of Precious Qualities': 'Likewise, the Buddhas of the ten directions of the world also rely on this holy Mother Prajnaparamita. Those who have passed away and the protectors of the ten directions, and those who will appear in the future, all arise from this.' The birth-giver of the Buddhas, the teachers of the world. Thus it is said. Therefore, it is said that all the Buddhas of the three times arise from this one mother, and it is never said that they arise from many mothers. 'The mother of the Buddhas together with the assembly of Bodhisattvas' also...
ཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་གཅིག་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེས་ན་འདིར་འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་གང་ལ་ཡང་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཡེ་ཤེས་དང་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་གཅིག་པུ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། མཁས་པ་གང་ཞིག་བསླབ་ཀུན་ཕ་རོལ་འགྲོ་འདོད་པས། །སངས་རྒྱས་བསླབ་པ་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་འདིར་བསླབ། །འདི་ནི་ཆོས་གཏེར་མཆོག་དང་ཆོས་མཛད་དམ་པ་ཡིན། །སངས་རྒྱས་རིགས་ཡིན་འགྲོ་བའི་བདེ་དང་སྐྱིད་པའི་མཛོད། །འདས་དང་མ་བྱོན་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་རྣམས། །དེ་དག་འདི་ལས་འཁྲུངས་ཀྱང་ཆོས་དབྱིངས་ཟད་མི་འགྱུར། །ཞེས་པས་ནི་ཆོས་དབྱིངས་དེ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་གཏེར་དང་། མཆོག་དང་། ཆོས་ཀྱི་མཛོད་དང་། དོན་དམ་པ་དང་། གཤིས་ལུགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ 5-147 དང་། རང་བཞིན་གྱི་རིགས་དང་། འགྲོ་བའི་བདེ་བའི་མཛོད་དང་། སྐྱིད་པའི་མཛོད་དང་། དུས་གསུམ་གྱི་རྒྱལ་བ་རྣམས་དེ་ལས་འཁྲུངས་ཀྱང་གཅིག་པུ་དེ་ཉིད་ཟད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་འདོད་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །། ༄། །དགོས་འབྲེལ་བསྟན་ནས་དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཤེར་ཕྱིན་བཤད་པ། ད་ནི་དགོས་འབྲེལ་བསྟན་ནས་དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཤེར་ཕྱིན་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ཐོག་མར་དགོས་འབྲེལ་བསྟན་པ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ལམ། །སྟོན་པས་འདི་ལས་བཤད་པ་གང་། །གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །མདོ་དོན་དྲན་པ་ལ་བཞག་ནས། །བློ་དང་ལྡན་པས་མཐོང་འགྱུར་ཕྱིར། །བདེ་བླག་ཏུ་ནི་རྟོགས་པ་ཞེས། །བྱ་བ་རྩོམ་པའི་དགོས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དིང་སང་ཡིག་ཆ་ཕལ་བ་རྣམས་སུ་དགོས་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་བཞིར་ཡོངས་སུ་གྲགས་ཤིང་། འཆད་ལུགས་ཀྱང་ཅི་རིགས་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར། ཡིད་ཆེས་ཀྱི་གནས་སུ་མི་འཛིན་ཏོ། །གཞུང་འདི་ནི་ས་བཅུ་པས་མཛད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དགོས་འབྲེལ་ཡང་ས་བཅུ་པ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་སྟེ་བསྟན་པར་བྱ་དགོས་སོ། །འདི་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་། རྗོད་པར་བྱེད་པ་དང་། འབྲེལ་བ་དང་། དགོས་པ་དང་། དགོས་པའི་དགོས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་ལྔའོ། ། དེས་ན་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་གསུང་བར་འགྱུར་བའི་དོན་དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བའོ། །འདི་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ལེའུའི་ཚོགས་ཀྱི་མདོ་རྣམས་ནི་རྗོད་པར་བྱེད་པའོ། །བརྗོད་བྱ་དང་རྗོད་བྱེད་འདི་དག་ཕན་ཚུན་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་འབྲེལ་བའོ
【現代漢語翻譯】 因此，經文中將般若波羅蜜多（Prajnaparamita，智慧到彼岸）闡釋為一切諸佛之母。因此，在任何有為法中，都不可能成為一切諸佛之母，所以，勝義諦（Paramārtha，最高真理）——法界（Dharmadhatu，一切法的本性）本身，就是般若波羅蜜多、智慧和一切諸佛唯一的母親。正如經中所說：『智者若欲度越一切學，當學諸佛之學——般若波羅蜜多。此乃殊勝之法藏，神聖之法源，乃諸佛之種姓，眾生安樂之寶庫。過去、未來、十方世界之怙主，皆由此而生，然法界永不窮盡。』因此，法界本身就是法的寶藏、殊勝之源、法的倉庫、勝義諦、自性佛、自性種姓、眾生安樂之寶庫、幸福之寶庫。三世諸佛皆由此而生，然唯一的般若波羅蜜多永不窮盡。』如是闡釋，乃是為欲入經論者，說明了禮敬天尊之法。 現在，從宣講必要性和關聯性入手，以八種事物來闡釋般若波羅蜜多：現在開始闡釋從宣講必要性和關聯性入手，以八種事物來闡釋般若波羅蜜多。首先，宣講必要性和關聯性：『以通達一切相智（Sarvākārajñatā，對一切事物和現象的知識）之道，佛陀宣說了此法。此法非他人所能體驗，乃十種正行（Dharma-caryā，如抄寫、供養等）之自性。將經文要義置於憶念之中，具慧者方能得見。』因此，爲了易於理解，才著手撰寫此論。』 如今，大多數文獻普遍認為必要性和關聯性有四種，並且闡釋方式也各不相同，因此，不應將其視為可信賴的依據。此論由十地菩薩（Daśabhūmika，證悟十地果位的菩薩）所著，因此，必要性和關聯性也應遵循十地菩薩的觀點來闡釋。此處有五種內容：所詮釋的、能詮釋的、關聯、必要性和必要的必要性。 因此，以發菩提心（Bodhicitta，為利益一切眾生而立下的成佛之心）等次第所宣說的內容，即以八種事物的自性而存在的般若波羅蜜多，是所詮釋的。闡釋此內容的經文集合，是能詮釋的。所詮釋的和能詮釋的這些，彼此之間所詮釋和能詮釋的性質，就是關聯。
【English Translation】 Thus, the Prajnaparamita (Perfection of Wisdom) is explained in the scriptures as the one mother of all Buddhas. Therefore, in any conditioned phenomena, it is impossible to be the mother of all Buddhas. Thus, the ultimate truth (Paramārtha) – the Dharmadhatu (the nature of all phenomena) itself – is the Prajnaparamita, wisdom, and the one and only mother of all Buddhas. As it is said in the scriptures: 'The wise who wish to cross all studies should study the teachings of the Buddhas – the Prajnaparamita. This is the supreme treasure of Dharma, the sacred source of Dharma, the lineage of the Buddhas, and the treasury of happiness for beings. The protectors of the past, future, and ten directions of the world are all born from this, yet the Dharmadhatu never ends.' Therefore, the Dharmadhatu itself is the treasure of Dharma, the supreme source, the storehouse of Dharma, the ultimate truth, the self-nature Buddha, the self-nature lineage, the treasury of happiness for beings, and the treasury of bliss. All the Buddhas of the three times are born from this, yet the one and only Prajnaparamita never ends.' Such explanations are to explain the practice of paying homage to the deities for those who wish to enter the scriptures. Now, starting with explaining the necessity and relevance, the Prajnaparamita is explained with eight objects: Now we will explain the explanation of the Prajnaparamita with eight objects, starting with explaining the necessity and relevance. First, explaining the necessity and relevance: 'By the path of understanding all aspects of knowledge (Sarvākārajñatā), the Buddha explained this Dharma. This Dharma cannot be experienced by others, it is the nature of the ten righteous practices (Dharma-caryā, such as copying, offering, etc.). By placing the essence of the scriptures in remembrance, the wise will be able to see it.' Therefore, in order to make it easy to understand, this treatise is written.' Nowadays, most documents commonly believe that there are four kinds of necessity and relevance, and the explanations are also different, so it should not be regarded as a reliable basis. This treatise was written by the Ten Bhumi Bodhisattva (Daśabhūmika, a Bodhisattva who has attained the fruit of the ten bhumis), therefore, the necessity and relevance should also be explained following the views of the Ten Bhumi Bodhisattvas. There are five contents here: what is to be explained, what can be explained, the connection, the necessity, and the necessity of necessity. Therefore, the content that is explained in the order of generating Bodhicitta (the mind of enlightenment, the mind of attaining Buddhahood for the benefit of all beings), etc., that is, the Prajnaparamita that exists in the nature of the eight objects, is what is to be explained. The collection of scriptures that explain this content is what can be explained. The nature of what is to be explained and what can be explained between each other is the connection.
། །དེ་ནས་ཆོས་སྤྱོད་བཅུའི་རིམ་པས་ལམ་ལ་འཇུག་ཅིང་སློབ་པ་ནི་དགོས་པའོ། །སྦྱོར་བ་བཞིའི་ངོ་བོ་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་ཅིང་། 5-148 མཛད་པ་འཕྲིན་ལས་དང་བཅས་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི་དགོས་པའི་དགོས་པའོ། །གལ་ཏེ་སྟོན་པས་གསུངས་པའི་མདོ་ཉིད་ལས་དགོས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟར་འགྲུབ་ན། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདི་བརྩམས་པ་ལ་དགོས་པ་མེད་དོ། །ཞེ་ན། མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། བདེ་བླག་ཏུ་ནི་རྟོགས་པ་ཞེས། །བྱ་བ་རྩོམ་པའི་དགོས་པ་ཡིན། །ཞེས་འབྲེལ་ལོ། །ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྣ༷མ་པ༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་མཁྱེ༷ན་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ལ༷མ་སྟོ༷ན་པ༷་སངས་རྒྱས་ཀྱིས༷་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོ། འདི༷་ལ༷ས་བཤ༷ད་པ༷འི་དོན་ག༷ང་ཡིན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས། གཞ༷ན་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་གྱི༷ས་མྱོ༷ང་ཞིང་རྟོགས་པ༷་མ༷་ཡིན་པ་དེ༷་གང་ཡིན་ན། ཆོ༷ས་སྤྱོ༷ད་བཅུ༷འི༷་བད༷ག་ཉི༷ད་ཀྱི༷་མདོ༷འི་དོ༷ན་ཡིན་ལ། ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདི་ཐོས་པ་ལས་དཀའ་ཚེགས་ཆུང་ངུས་མདོའི་དོན་དེ་མི་བརྗེད་པའི་དྲ༷ན་པ༷་ལ༷་བཞ༷ག་ན༷ས་བློ༷་ད༷ང་ལྡ༷ན་པ༷་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས༷་མདོ་རྣམས་མཐོ༷ང་བ་ཙམ་གྱིས་མདོའི་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུ༷ར་བའི་ཕྱི༷ར། མདོའི་དོན་བདེ༷་བླ༷ག་ཏུ༷་ནི༷་རྟོ༷གས་པ༷་ཞེ༷ས་བྱ༷་བ༷་གང་ཡིན་པ་དེ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདི་རྩོ༷མ་པ༷འི་དགོ༷ས་པ༷་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་དགོས་པ་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་སོ་སོའི་ངོ་བོ་ངོས་འཛིན་པ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ལམ། ཞེས་པ་ནི་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་ན་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་མཁྱེན་ལ་བསླབས་པས་ལམ་ལ་བསླབ་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་དང་གང་ལ་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་དེ་དང་དེ་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་མཁྱེན་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱང་དེ་དག་ལ་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་དེ་དག་ལམ་ཡིན་པར་གསུངས་ཏེ། འཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྐབས་སུ་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་ཉིད་ཀྱང་ལམ་མོ་ལམ་ཉིད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་བོ། །ཞེས་དང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་གནོད་འཇོམས་ལས། གཉིས་ཀ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་དང་ལམ་དག་ལ་ཐ་དད་པ་གང་ཡང་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྔོན་གྱི་གནས་སྐབས་ནི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལམ་ཞེས་བྱ། ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་ལ་བྱང་ཆུབ་ཅེས་ 5-149 བྱའོ། །ཞེས་དང་། ཡང་སྐབས་དེ་ཉིད་ཀྱི་མདོ་ལས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བསླབས་པས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བསླབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། འདི་ལྟར་དེས་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད
【現代漢語翻譯】 然後，以十種修行的方式進入並學習道是必要的。依靠四種加行的本質，即般若波羅蜜多甚深瑜伽的無分別智慧，獲得遠離一切障礙的果位——法身， 以及任運成就的事業和利他是必要的必要。如果僅從佛陀所說的經部就能成就必要等，那麼撰寫這部《現觀莊嚴論》的論頌就沒有必要了。如果有人這樣認為，那是不對的。為什麼呢？因為，『易於通達』是造論的必要。這是關聯。那麼，道理是怎樣的呢？一切相智之道，即佛陀所說的般若波羅蜜多經，其中所說的意義，菩薩以外，那些執著于相，心懷目標和概念的人是無法體驗和證悟的。那麼，什麼是十種修行的自性經的意義呢？聽聞此論頌后，以較小的困難，將經的意義牢記在心，具有智慧的菩薩僅通過閱讀經文就能理解經的意義。因此，『易於通達』經的意義，是撰寫此論頌的必要，所以並非沒有必要。其中，對於各自的體性進行識別，『一切相智之道』，是因為在學習的階段，一切相智本身就是道。因此，學習一切相智也等同於學習道。同樣，在學習任何事物時，該事物本身就是道。因此，一切相智、真如、真實的邊際、法界和菩提，在學習它們時，它們本身就是道。在事業的章節中，經中說：『菩提本身也是道，道本身也是菩提。』 《摧魔論》的註釋中說：『兩者都是由法界的清凈所區分的，菩提和道之間沒有任何區別。然而，先前的階段是因，所以稱為道。之後的階段稱為菩提。』 此外，在同一章節的經文中說：『學習法界，就是學習一切法。』像這樣，他總是持續不斷地
【English Translation】 Then, it is necessary to enter and learn the path through the ten practices. Relying on the essence of the four applications, the non-conceptual wisdom of the profound yoga of Prajñāpāramitā, one attains the fruit of being free from all obscurations—the Dharmakāya (法身, Dharma Body, 法身, Dharma Body), and the spontaneous accomplishment of activities and benefit to others is the necessity of necessities. If the necessities and so on are accomplished from the sutras spoken by the Buddha alone, then there is no need to compose this verse of the Abhisamayalankara (現觀莊嚴論, Ornament of Clear Realization, Abhisamayālaṅkāra, Ornament of Clear Realization). If someone thinks like that, it is not right. Why? Because, 'easy to understand' is the necessity of composing the treatise. This is the connection. So, what is the reason? The path of all-knowingness, that is, the Prajñāpāramitā Sutra spoken by the Buddha, the meaning of which is not experienced and realized by those other than Bodhisattvas (菩薩, Enlightenment Being, Bodhisattva, Enlightenment Being), those who cling to characteristics, and have goals and concepts in mind. Then, what is the meaning of the sutra of the nature of the ten practices? After hearing this verse, with less difficulty, the meaning of the sutra is firmly kept in mind, and the wise Bodhisattva can understand the meaning of the sutra simply by reading the sutra. Therefore, 'easy to understand' the meaning of the sutra is the necessity of composing this verse, so it is not without necessity. Among them, to identify the respective entities, 'the path of all-knowingness', is because in the stage of learning, all-knowingness itself is the path. Therefore, learning all-knowingness is also equivalent to learning the path. Similarly, when learning anything, that thing itself is the path. Therefore, all-knowingness, suchness, the ultimate limit, the Dharmadhātu (法界, Dharma Realm, Dharmadhātu, Dharma Realm), and Bodhi (菩提, Enlightenment, Bodhi, Enlightenment), when learning them, they themselves are said to be the path. In the chapter on activities, the sutra says: 'Bodhi itself is also the path, and the path itself is also Bodhi.' The commentary of Nodjom says: 'Both are distinguished by the purity of the Dharmadhātu, and there is no difference between Bodhi and the path. However, the previous stage is the cause, so it is called the path. The later stage is called Bodhi.' Furthermore, in the sutra of the same chapter, it says: 'Learning the Dharmadhātu is learning all Dharmas.' Like this, he always continuously
་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པས་ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་མམ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་མམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་མམ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་དག་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་རྣམ་མཁྱེན་བསྒོམ་པ་ཉིད་ལ་ལམ་བསྒོམ་པ་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་རྡོ་རྗེའི་རི་རབ་ཆེན་པོའི་རྩེ་མོའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པའི་གཟུངས་ལས། བཙུན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ། གཞན་ཡང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུའི་གསང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དབུ་མའི་ལམ་དུ་བལྟའོ། །ཞེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་རྣམ་དག་ལེགས་པའི་ལམ་དུ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་འདི་གཉིས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་དངོས་པོ་དེ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཞེས་དང་། དབུས་མཐའི་འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་། གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བའམ། རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བའོ་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་ན། འདི་ནི་མཐའ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་དག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐའ་དེ་གཉིས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དབུ་མའི་ལམ་སྟེ། གང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་སྟོང་པར་མི་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། མདོ་རྒྱུད་དང་བསྟན་བཅོས་ཁུངས་མ་རྣམས་སུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་དབུ་མའི་ལམ་དུ་གསུངས་པའི་དགོངས་པ་ནི་གང་དང་གང་ལ་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་དེར་དེ་དང་དེ་ཉིད་ལམ་དུ་བསྟན་པར་སྣང་ངོ་། །ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པའི་ 5-150 སྐབས་སུ་ཡང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དང་། །ཞེས་སྒྲུབ་པ་ཉིད་རྣམ་མཁྱེན་དུ་གསུངས་པ་དང་། སྐབས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྱ་དང་ཞེས་པའི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་ལས་ཀྱང་། རབ་འབྱོར། གལ་ཏེ་གཟུགས་དེ་བཞིན། མ་ནོར་བ་དང་། གཞན་མ་ཡིན་པ་དང་། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང་། དེ་ཁོ་ན་དང་། ཡང་དག་པ་དང་། བདེན་པ་དང་། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དང་། རྟག་པ་དང་། བརྟན་པ་དང་། ཐེར་ཟུག་དང་། མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ལ། དེ་དངོས་པོ་མེད་པ་མ་ཡིན་ན་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིས། ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། རབ་འབྱོར། གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ནི་བཏགས་པ་རྣམ་པར་སྒྲུབ་པ་ཚིག་གིས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་ཅིང་མ
{ "translations": [ "因為對一切智（sarvākārajñatā）進行了深入的修習。通過對一切智的深入修習，所有的道（mārga）也得到了深入的修習，無論是聲聞（śrāvaka）道、獨覺（pratyekabuddha）道、菩薩（bodhisattva）道還是佛（buddha）道，都得到了深入的修習。因此，修習一切智本身就被認為是修習道。在聖《金剛峰樓閣陀羅尼》（Ārya-vajraśikhara-mahākūṭāgāra-dhāraṇī）中說：『賢者舍利子，此外，如來（tathāgata）身的秘密就是法身（dharmakāya）。法身就是諸法（dharma）的中道（madhyamā pratipad）。』因此，法身本身被認為是完全清凈的道。在《菩薩地》（Bodhisattvabhūmi）中說：『任何事物，以及非事物，這二者的存在與不存在，被以解脫之法的特徵所概括的事物，就是非二元（advaya）的。任何非二元的，就是中道，是超越兩邊的無上之道。』在《中邊分別論》（Madhyāntavibhāga-bhāṣya）中也說：『如果認為法界（dharmadhātu）會被染污或清凈，這就是邊見（anta）。因為自性（svabhāva）並非本來就是染污的，所以沒有染污和清凈。因為完全捨棄了那兩種邊見，所以是中道。』例如，『不是空性（śūnyatā）使諸法變為空，而是諸法本身就是空的。』等等。因此，在經（sūtra）、續（tantra）和論（śāstra）等可靠的來源中，法界本身被認為是中道，其含義在於，在學習任何事物的時候，那事物本身就被視為道。在尋求出離（niḥsaraṇa）的時候，也說『一切智』，因此，修習本身就被認為是一切智。並且，爲了那個時候的特殊目的，在經中也說：『善現（Subhūti），如果色（rūpa）是真實的、不錯誤的、非異的、不顛倒的、唯一的、正確的、真實的、如其所是的、常恒的、堅固的、永恒的、不變的，並且不是非事物，那麼這個大乘（mahāyāna）就不會通過壓倒天（deva）、人（manuṣya）和阿修羅（asura）的世界而出離。善現，因為色是假名（prajñapti），是分別的表達，所以一切都是無常的，』」 ], "english_translations": [ "Because of intensely cultivating the all-knowingness (sarvākārajñatā). By intensely cultivating the all-knowingness, all paths (mārga) are also intensely cultivated, whether it is the path of the Śrāvakas (śrāvakayāna), the path of the Pratyekabuddhas (pratyekabuddhayāna), the path of the Bodhisattvas (bodhisattvayāna), or the path of the Buddhas (buddhayāna), all are intensely cultivated. Therefore, cultivating the all-knowingness itself is said to be cultivating the path. In the noble Vajraśikhara-mahākūṭāgāra-dhāraṇī: 'O Venerable Śāradvatīputra, furthermore, the secret of the body of the Tathāgata (tathāgata) is the Dharmakāya (dharmakāya). The Dharmakāya is to be seen as the Middle Way (madhyamā pratipad) of all dharmas (dharma).' Thus, the Dharmakāya itself is said to be the path of complete purity. In the Bodhisattvabhūmi: 'Whatever is a thing and whatever is not a thing, the existence and non-existence of these two, the thing that is gathered by the characteristic of the Dharma of liberation is non-dual (advaya). Whatever is non-dual is called the Middle Way, the unsurpassed that has abandoned the two extremes.' And in the Madhyāntavibhāga-bhāṣya: 'If one thinks that the Dharmadhātu (dharmadhātu) will be completely defiled or completely purified, this is an extreme (anta). Because the nature (svabhāva) is not inherently defiled, there is no defilement and no purification. Because those two extremes are completely abandoned, it is the Middle Way.' For example, 'It is not emptiness (śūnyatā) that makes dharmas empty, but the dharmas themselves are empty,' and so on. Thus, in authoritative sources such as the Sūtras (sūtra), Tantras (tantra), and Śāstras (śāstra), the Dharmadhātu itself is said to be the Middle Way, the meaning of which is that whatever one is learning, that very thing is shown as the path in that situation. Also, in the context of seeking liberation (niḥsaraṇa), it is said, 'All-knowingness,' and thus, cultivation itself is said to be all-knowingness. And, for the specific purpose of that time, in the Sūtra it is also said: 'Subhūti, if form (rūpa) were true, not mistaken, not different, not inverted, unique, correct, real, as it is, constant, stable, eternal, and of an unchanging nature, and not a non-thing, then this Mahāyāna (mahāyāna) would not necessarily arise by overwhelming the world with gods (deva), humans (manuṣya), and asuras (asura). Subhūti, because form is a designation (prajñapti), an expression of discrimination, everything is impermanent.'" ] }
ི་བརྟན་ཞིང་ཐེར་ཟུག་མ་ཡིན་ལ་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་ཅིང་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིས། ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ལ། སྒྲུབ་པ་དེས་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཅིང་ཁམས་གསུམ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་ཞེས་པར་མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པར་སློབ་དཔོན་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་། བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཟབ་པ་སྟེ། །ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས། །ཞེས་པ་དང་། སྐབས་དེ་ཉིད་ཀྱི་མདོ་ལས་ཀྱང་། རབ་འབྱོར། ཟབ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དྭགས་སོ། །ཞེས་སྐབས་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྒོམ་པའི་ལམ་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བའི་སྐབས་སུ་ཡང་། བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །དེ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད། །ཅེས་སྦྱོར་བའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་རྣམ་མཁྱེན་དེ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་དངོས་མེད་དང་། རྣམ་པ་ཞི་བ་དང་མཚན་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་ 5-151 པ་ཉིད་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །དེས་ན་སློབ་པའི་སྐབས་སུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་ལ་སློབ་པ་དང་། ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ལམ་ལ་སློབ་པ་དང་ལམ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འདིར་ཡང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལམ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། བྱང་ཆུབ་དང་། རྣམ་མཁྱེན་རྣམས་གཞི་འབྲས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལམ་ཡིན་པར་འགལ་ལོ། །ཞེ་ན། གཞི་དང་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་ན་ལམ་དུ་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་བདེན་མོད་ཀྱི། སློབ་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི། ལམ་དུ་གསུངས་པའི་ལུང་རྣམ་དག་ཤིན་ཏུ་མང་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་སྐབས་ལ་ལྟོས་ནས་ལེགས་པར་ཕྱེ་ནས་གསུངས་པ་ཡང་ཤིན་ཏུ་མང་བར་སྣང་ངོ་། །ཇི་སྐད་དུ། སྔོན་གྱི་གནས་སྐབས་ནི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་ལ་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ནས་སྐབས་ལ་ལྟོས་ནས་ལེགས་པར་འབྱེད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། མྱང་འདས་ཆེན་པོ་ལས། ཅི་དང་ཅིར་ལྡན་པ་དེ་དང་དེའི་སྐབས་སུ་མིང་འདོགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན། ལམ་འདུས་བྱས་སུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སོགས་པ་ཡང་འདུས་བྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཆོས་དབྱིངས་རང་གི་ངོ་བོ་ཆོས་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་སྔར་བཞ
【現代漢語翻譯】 『它是不穩定和不持久的，具有變化的性質。因為它既不是事物也不是非事物，因此，這偉大的乘（Mahāyāna，大乘）會征服包括天神、人類和阿修羅在內的世界，並必然從中解脫出來。』所說的意義是，轉化為如是性（tathātā，真如）等自性的偉大的乘本身，是成就解脫的途徑。大師世親（Vasubandhu）在《經莊嚴論》（Mahāyānasūtrālaṃkāra）的註釋中說，這種成就征服了世界，並從三界中必然解脫出來。此外，『禪修之道是深奧的，如深奧的空性等。』並且，在同一章節的經中也說：『善現（Subhūti，須菩提），所謂的深奧，是指如是性、正確的邊際和法界（dharmadhātu，法界）的最高術語。』因此，在同一章節中，空性等和如是性等被認為是禪修之道。 在剎那結合的章節中也說：『無間三摩地（samādhi，三昧），那是一切相智（sarvākārajñatā，一切種智）。』因此，轉化為結合自性的一切相智，其目標是無事物，其形式是寂靜，其特徵是無特徵，以無特徵為特徵等方式，是具備一切殊勝方面的空性。因此，在學習的階段，無論是學習法界還是學習一切相智，進入哪一個，那就是學習道和進入道。因此，這裡所說的『一切相智本身就是道』，其意義就在於此。如果法界、菩提（bodhi，覺悟）和一切相智是基礎和結果，那麼作為道就存在矛盾。』如果這樣說，那麼在基礎和結果的階段沒有被說成是道，這是真實的。但是在學習的階段，有非常多的經文說它是道，因此需要根據情況來區分，這顯得非常重要。正如所說：『先前的階段是因，因此被稱為道。之後的階段被稱為菩提。』等等。因此，根據情況來區分是非常重要的。正如《大涅槃經》（Mahāparinirvāṇa Sūtra，大般涅槃經）中所說：『具備什麼和什麼，就在那個和那個情況下命名。』如果那樣的話，因為道被說成是有為法（saṃskṛta，有為），那麼法界等也會變成有為法嗎？法界自身的自性與其它法不混合，那麼如何像以前一樣呢？
【English Translation】 'It is unstable and impermanent, having the nature of change. Because it is neither a thing nor a non-thing, therefore, this great vehicle (Mahāyāna) will conquer the world including gods, humans, and asuras, and will necessarily be liberated from it.' The meaning of what was said is that the great vehicle itself, transformed into the nature of suchness (tathātā) and so on, is the means of accomplishing liberation. Master Vasubandhu said in the commentary on the Mahāyānasūtrālaṃkāra that this accomplishment conquers the world and necessarily liberates from the three realms. Furthermore, 'The path of meditation is profound, such as the profound emptiness and so on.' And, in the same chapter of the sutra, it is also said: 'Subhūti, what is called profound refers to the highest terms of suchness, the correct limit, and the dharmadhātu (realm of phenomena).』 Therefore, in the same chapter, emptiness and so on, and suchness and so on, are considered the path of meditation. In the chapter on momentary union, it is also said: 'The uninterrupted samādhi (concentration), that is sarvākārajñatā (all-knowingness).' Therefore, sarvākārajñatā, transformed into the nature of union, whose object is non-thingness, whose form is peaceful, and whose characteristic is no characteristic, with the characteristic of no characteristic as the single characteristic, and so on, is emptiness endowed with all supreme aspects. Therefore, in the stage of learning, whether learning the dharmadhātu or learning sarvākārajñatā, whichever one enters, that is learning the path and entering the path. Therefore, the meaning of 'sarvākārajñatā itself is the path' said here lies in this. 'If the dharmadhātu, bodhi (enlightenment), and sarvākārajñatā are the basis and result, then it is contradictory to be the path.' If it is said like that, then it is true that it is not said to be the path in the stage of the basis and result. However, in the stage of learning, there seem to be very many scriptures saying it is the path, so it is very important to distinguish according to the situation. As it is said: 'The previous stage is the cause, therefore it is called the path. The later stage is called bodhi.' and so on. Therefore, it is very important to distinguish according to the situation. As it is said in the Mahāparinirvāṇa Sūtra: 'With what and what is endowed, in that and that situation, names are given.' If that is the case, since the path is said to be saṃskṛta (conditioned), then will the dharmadhātu and so on also become saṃskṛta? The own nature of the dharmadhātu does not mix with other dharmas, so how can it be as before?
ིན་ཕྱིས་དེ་བཞིན། ཞེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྟག་པ་བརྟན་པ་ཐེར་ཟུག་པ་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་འདུས་མ་བྱས་པ་ཡིན་པ་ནི་བདེན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གནས་སྐབས་ལ་ལྟོས་ནས་འདུས་བྱས་དང་མི་རྟག་པ་དང་གློ་བུར་བར་གསུངས་པའི་དོན་གོ་ན་ཆོས་དབྱིངས་འདུས་བྱས་སུ་ཐལ་བ་དང་ལམ་འདུས་མ་བྱས་སུ་ཐལ་བས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། ། སྒོམ་ལམ་གདམས་ངག་གི་སྐབས་ཀྱི་མདོའི་འགྲེལ་པར་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཡང་འདི་ལྟར། དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཉིད་མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་ཉིད་དག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་དང་། དབུས་མཐའ་རྩ་འགྲེལ་དུ་ཡང་། མི་རྟག་དོན་ནི་ 5-152 མེད་དོན་དང་། །སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། །དྲི་བཅས་དྲི་མ་མེད་དོན་དེ། །རྩ་བའི་ཁོ་ནར་གོ་རིམ་བཞིན། །ཞེས་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ལ་མི་རྟག་པའི་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་གསུམ་གསུངས་པ་ལ། ཆོས་ཉིད་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་མི་རྟག་པའི་ཚུལ་འདི་ནི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་ལྟར་གསུངས་པ་དང་གཅིག་ཏུ་གོ་དགོས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། གལ་ཏེ་དྲི་མ་དང་བཅས་པར་གྱུར་ལ་དྲི་མ་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་ན་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་ཇི་ལྟར་མི་རྟག་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར། ཆུ་ཁམས་གསེར་དང་ནམ་མཁའ་རྣམས། དག་པ་བཞིན་དུ་དག་པར་འདོད། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ལ་བྱའི། དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས། །རྣམ་པར་དག་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་བཞིན། །གཉིས་ནི་གློ་བུར་བྱུང་བ་སྟེ། །དེ་ཡང་དེ་ལ་མ་ལོག་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་མ་དག་པ་དང་། ཕྱིས་རྣམ་པར་དག་ཅེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱང་གློ་བུར་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གློ་བུར་དུ་བྱུང་བ་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཡང་གཞི་འབྲས་དང་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ལ་ལྟོས་ནས་ངོ་བོ་མི་འགྱུར་ཡང་ཆོས་གཞན་དང་འདྲེས་པ་དང་བྲལ་བའི་གནས་སྐབས་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་དང་དེའི་སྐབས་སུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་མི་རྟག་པ་དང་གློ་བུར་བ་དང་འདུས་བྱས་སུ་གསུངས་སོ། །ལམ་འདུས་བྱས་སུ་གསུངས་པའི་འདུས་བྱས་ལུགས་ནི་དེ་ལྟར་ཡིན་གྱི། ཀུན་བརྟགས་དང་གཞན་དབང་གི་ལྟར་མེད་པའི་དོན་དང་། སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་དོན་དང་མི་གཅིག་སྟེ། གལ་ཏེ་གཅིག་ན་གསུང་རབ་ནང་འགལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་བཟད་པའི་མདོ་ལས། དང་པོར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་
【現代漢語翻譯】 雖然說，按照『後來也是如此』的方式，常、穩、堅固、不變之法，是無為法，這確實是真實的。但是，考慮到不同的階段，如果理解為經中所說的有為、無常和暫時，那麼就不會有法界成為有為法，道成為無為法的過失。 關於修道口訣的經文註釋中，大中觀派論師世親（Vasubandhu）曾說：『也是如此，在如來藏（Tathāgatagarbha）不凈的階段，稱為有為法；在清凈的階段，稱為無為法。』此外，在《中邊分別論》的根本頌和註釋中也說：『無常之義，是無有之義，生滅之相，有垢無垢之義，在根本頌中依次理解。』這裡說了三種自性（三自性，trisvabhāva）有三種不同的無常之相。其中，法性圓成實的無常之相，必須理解為與道之階段的法性所說的一致。正如所說：『如果變成有垢，又變成無垢，那麼因為是有變化的法，怎麼能不是無常呢？』這是因為：『水界、黃金和虛空等，被認為是清凈的，是遠離了暫時的垢染，而不是其自性發生了改變。』此外，『法界自性清凈故，如虛空。二者是暫時的，那也是沒有顛倒的。』法界如虛空般自性清凈，所以說不凈和後來清凈，這二者都是暫時的，如此理解就不會顛倒。』 以上所說的意義，都是根據基礎、結果和道的階段來說的，雖然本體不變，但根據與其他法混合或分離的階段，在這些階段中，法界也被說成是無常、暫時和有為法。道被說成是有為法，其有為的方式是這樣的，但與遍計所執（parikalpita）和依他起（paratantra）的虛無之義，以及生滅之義不同。如果相同，就會導致經文內部的矛盾。在《聖妙吉祥菩薩不可思議秘密名號經》中說：『最初發心等菩薩道的一切法，在無餘涅槃界中完全寂滅時，』
【English Translation】 Although it is true that, in the manner of 'it is also thus later,' the unchanging Dharma of permanence, stability, solidity, and immutability is an unconditioned Dharma. However, considering the different stages, if it is understood as the conditioned, impermanent, and adventitious as spoken of in the scriptures, then there will be no fault of the Dharmadhatu (chos dbyings) becoming a conditioned Dharma and the path becoming an unconditioned Dharma. In the commentary on the sutra regarding the instructions on the path of meditation, the great Madhyamaka master Vasubandhu (Slob-dpon Dbyig-gnyen) said: 'It is also thus, in the state of impurity of the Tathāgatagarbha (De-bzhin-nyid, དེ་བཞིན་ཉིད།), it is called conditioned; in the state of purity, it is called unconditioned.' Also, in the root text and commentary of the Madhyāntavibhāga (dbUs-mtha', 中邊分別論): 'The meaning of impermanence is the meaning of non-existence, the characteristic of arising and ceasing, and the meaning of with defilement and without defilement, understand them in order in the root text.' Here, three kinds of impermanence are spoken of for the three natures (trisvabhāva). Among these, the impermanence of the perfected nature (chos nyid yongs grub) must be understood as being in accordance with what is said of the Dharmata (chos nyid) of the stage of the path. As it is said: 'If it becomes with defilement and also becomes without defilement, then since it is a Dharma that changes, how can it not be impermanent?' This is because: 'The water element, gold, and space, etc., are considered pure, being free from adventitious defilements, but their essence does not change.' Furthermore, 'Because the Dharmadhatu is naturally pure, like space. The two, impure and later pure, are also adventitious, and understanding that is not inverted.' Because the Dharmadhatu is naturally pure like space, these two, being impure and later being pure, are both adventitious, and understanding this is not inverted. The meaning of all that has been said above is that, depending on the stages of the ground, result, and path, although the essence does not change, depending on the stage of mixing with or separating from other Dharmas, in those stages, the Dharmadhatu is also spoken of as impermanent, adventitious, and conditioned. The way the path is spoken of as conditioned is like this, but it is not the same as the meaning of the non-existent of the imputed (parikalpita, kun brtags) and dependent (paratantra, gzhan dbang), and the meaning of arising and ceasing. If they were the same, it would lead to contradictions within the scriptures. In the Sutra of the Inconceivable Secret Names of Noble Mañjuśrī (』phags pa blo gros mi bzad pa』i mdo): 'When all the Dharmas of the path of the Bodhisattva, such as initially generating the mind, are completely extinguished in the realm of Nirvana without remainder,'
ཡང་མི་ཟད་ན། གཞན་དུ་འཛད་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་པར་གསུངས་ཤིང་། དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཡང་དེ་ཉིད་དེ། དགེ་བ་མི་ཟད་བྱ་ 5-153 བའི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཚེ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་ན། འོ་ན་སེམས་ནི་སྔ་མས་བྱང་ཆུབ་པར། །རིགས་མིན་ཞེས་སོགས་དང་། གཟིངས་ལྟ་བུར་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཚེ་ལམ་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདོར་བར་གསུངས་པའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། སྐད་ཅིག་སྐྱེ་འགག་དང་། འདོར་ལེན་དང་། ཟད་པ་དང་། འཕེལ་འགྲིབ་དང་། དངོས་པོ་ཡོད་མེད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྒོས་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྲིད་རྣམ་རྟོག་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་དེས་ཇི་ལྟར་སྒྲོ་བཏགས་པ་དེ་ལྟར་ཐ་སྙད་ཀྱིས་བསྟན་པར་ཟད་ཀྱི། དོན་ལ་ནི་སྐྱོན་སྤངས་པའི་ཤས་ཅི་ཙམ་པ་དེ་ཙམ་གྱི་ཡོན་ཏན་མངོན་དུ་འགྱུར་ཞིང་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་གོང་ནས་གོང་དུ་སྐྱོན་སྤངས་པ་ཇི་བཞིན་དུ་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་གསུངས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སྔ་མ་རྣམས་ཟད་ཅིང་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ནི། དོན་ཡིན་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པར་མི་སྣང་སྟེ། (དྲི་མེད་འོད་ལས་)ཇི་སྐད་དུ། དང་པོར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་དེའི་རྗེས་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་སྐད་ཅིག་ཐམས་ཅད་མེད་པ་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བ་མཆོག་གི་གཉིས་སུ་མེད་པ་སྟེ། དོན་དམ་པ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྲིད་དུ་འཇིག་རྟེན་པའི་སེམས་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཆོས་རྣམས་གཅིག་དང་དུ་མས་རྣམ་པར་དཔྱོད་དེ་སྐད་ཅིག་མའི་སེམས་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་ཚེ་སེམས་སྐད་ཅིག་གི་ཆོས་དང་བྲལ་བ་དེའི་ཚེ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་དང་། དབང་མདོར་བསྟན་ལས། ཇི་ལྟར་ཟླ་ཤར་རིམ་པ་ཡིས། །ཆ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྫོགས་པར་འགྱུར། །གྲིབ་མ་ཉམས་པ་རྫོགས་པ་སྟེ། །ཟླ་བ་ཆད་དང་རྫོགས་པ་མིན། །དེ་བཞིན་ཡེ་ཤེས་ཤར་རིམ་པས། །ས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྫོགས་པར་འགྱུར། །ཉོན་མོངས་ལ་སོགས་ཉམས་པ་རྫོགས། །ཡེ་ཤེས་ཆད་དང་རྫོགས་པ་མིན། །ཞེས་དང་། གནོད་འཇོམས་ལས་ཀྱང་། ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་ནི་སུས་ཀྱང་ཐོབ་པའམ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་མི་ནུས་ཤིང་། མ་སྐྱེས་པ་ལ་གང་ཡང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པར་མི་འགྱུར་གྱི། ཀུན་བརྟགས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཙམ་བསལ་བ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་ 5-154 པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐོབ་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འདོད་དོ། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སློབ་པའི་ཚེ་སྐྱོན་གྱི་ཆ་ཀུན་རིམ་གྱིས་ཟད་པར་འགྱུར་ཞིང་སྔར་ཐོབ་པའི། ཡོན་ཏན་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་སོགས་རེ་རེ་ཡང་མི་ཟད་ཀྱི་སྟེང་དུ་རིམ་གྱིས་འཕེལ་བའི་སྒོ་ནས་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་ཐོབ་པའི་ཚེ་ཡོན་ཏན་རེ་རེས
【現代漢語翻譯】 此外，（經中）還說，『更不用說會耗盡其他的（功德），』因為不會耗盡，這就是空性的意義，是爲了不耗盡善行。如果菩薩道上的所有功德在獲得果位時都不會耗盡，那麼，『心識先於（智慧）而證得菩提，是不合理的』等等，以及『如筏喻者，在獲得果位時，會捨棄所有的道法』，這些話是什麼意思呢？因為剎那生滅、取捨、耗盡、增減、事物存在與否等等，都是分別念所設定的法。只要有分別念，就只能按照它所附加的方式來用名言表達。實際上，消除過患的程度越大，顯現的功德就越多，顯現的功德也會隨著過患的消除而不斷增長。先前的功德耗盡衰退，這不符合實相的觀點。如（《無垢光經》中）所說：『最初現證圓滿正等覺之後，諸佛的瑜伽剎那，都是無有、一與多、遠離至上的二元對立的，因為勝義諦是遠離存在與不存在的。只要世俗的心識存在，諸法就會以一與多來分別，因為剎那的心識會顯現。當心識遠離剎那之法時，就被稱為無自性。』此外，《入中論自釋》中也說：『如月亮升起，逐漸被各個部分充滿，陰影消失即是圓滿，月亮並非減少或增加。同樣，智慧逐漸升起，被各個地充滿，煩惱等消失即是圓滿，智慧並非減少或增加。』《摧毀煩惱經》中也說：『未生之法，無人能夠獲得或現證，未生之法也不會持續存在，僅僅是消除遍計所執的障礙，因為沒有能取和所取的分別念，所以被認為是獲得和現證。』因此，在修學法界時，過患會逐漸耗盡，先前獲得的功德，如正念等，不僅不會耗盡，還會逐漸增長，最終在獲得究竟果位時，每一個功德都會…… 此外，（經中）還說，『更不用說會耗盡其他的（功德），』因為不會耗盡，這就是空性的意義，是爲了不耗盡善行。如果菩薩道上的所有功德在獲得果位時都不會耗盡，那麼，『心識先於（智慧）而證得菩提，是不合理的』等等，以及『如筏喻者，在獲得果位時，會捨棄所有的道法』，這些話是什麼意思呢？因為剎那生滅、取捨、耗盡、增減、事物存在與否等等，都是分別念所設定的法。只要有分別念，就只能按照它所附加的方式來用名言表達。實際上，消除過患的程度越大，顯現的功德就越多，顯現的功德也會隨著過患的消除而不斷增長。先前的功德耗盡衰退，這不符合實相的觀點。如（《無垢光經》中）所說：『最初現證圓滿正等覺之後，諸佛的瑜伽剎那，都是無有、一與多、遠離至上的二元對立的，因為勝義諦是遠離存在與不存在的。只要世俗的心識存在，諸法就會以一與多來分別，因為剎那的心識會顯現。當心識遠離剎那之法時，就被稱為無自性。』此外，《入中論自釋》中也說：『如月亮升起，逐漸被各個部分充滿，陰影消失即是圓滿，月亮並非減少或增加。同樣，智慧逐漸升起，被各個地充滿，煩惱等消失即是圓滿，智慧並非減少或增加。』《摧毀煩惱經》中也說：『未生之法，無人能夠獲得或現證，未生之法也不會持續存在，僅僅是消除遍計所執的障礙，因為沒有能取和所取的分別念，所以被認為是獲得和現證。』因此，在修學法界時，過患會逐漸耗盡，先前獲得的功德，如正念等，不僅不會耗盡，還會逐漸增長，最終在獲得究竟果位時，每一個功德都會……
【English Translation】 Furthermore, it is said, 'Not to mention that others will be exhausted,' because it will not be exhausted, which is the meaning of emptiness, for the sake of not exhausting virtue. If all the qualities of the stages of the Bodhisattva path do not become exhausted when the fruit is obtained, then what is the meaning of 'Mind is not the cause of enlightenment,' and 'Like a raft, all the dharmas of the path are abandoned when the fruit is obtained'? Because momentary arising and ceasing, taking and abandoning, exhaustion, increase and decrease, existence and non-existence of things, etc., are all dharmas established by discrimination. As long as there is discrimination, it can only be expressed by name in the way it is attached. In reality, the more faults are eliminated, the more qualities will be manifested, and the manifested qualities will increase and expand as the faults are eliminated. The exhaustion and decay of the previous qualities do not seem to be in accordance with the view of reality. As it is said in (the Vimalakirti Sutra): 'After the first complete perfect enlightenment, the yoga moments of the Buddhas are all without, one and many, and free from the supreme duality, because the ultimate truth is free from existence and non-existence. As long as the worldly mind exists, the dharmas will be distinguished by one and many, because the momentary mind appears. When the mind is free from the momentary dharma, it is called selflessness.' In addition, it is said in the Commentary on the Madhyamakavatara: 'Just as the moon rises, gradually becoming full with its parts, the disappearance of shadows is perfection, the moon is neither decreasing nor increasing. Similarly, wisdom gradually rises, being filled by the grounds, the disappearance of afflictions and so on is perfection, wisdom is neither decreasing nor increasing.' It is also said in the Destruction of Afflictions Sutra: 'No one can attain or realize the unborn dharma, and the unborn will not continue to exist, but only the removal of the obstacles of complete dependence is considered attainment and realization because there is no discrimination of grasping and being grasped.' Therefore, when studying the realm of dharma, all faults will gradually be exhausted, and the previously obtained qualities, such as mindfulness, will not only not be exhausted, but will gradually increase, and when the ultimate fruit is obtained, each quality will... Furthermore, it is said, 'Not to mention that others will be exhausted,' because it will not be exhausted, which is the meaning of emptiness, for the sake of not exhausting virtue. If all the qualities of the stages of the Bodhisattva path do not become exhausted when the fruit is obtained, then what is the meaning of 'Mind is not the cause of enlightenment,' and 'Like a raft, all the dharmas of the path are abandoned when the fruit is obtained'? Because momentary arising and ceasing, taking and abandoning, exhaustion, increase and decrease, existence and non-existence of things, etc., are all dharmas established by discrimination. As long as there is discrimination, it can only be expressed by name in the way it is attached. In reality, the more faults are eliminated, the more qualities will be manifested, and the manifested qualities will increase and expand as the faults are eliminated. The exhaustion and decay of the previous qualities do not seem to be in accordance with the view of reality. As it is said in (the Vimalakirti Sutra): 'After the first complete perfect enlightenment, the yoga moments of the Buddhas are all without, one and many, and free from the supreme duality, because the ultimate truth is free from existence and non-existence. As long as the worldly mind exists, the dharmas will be distinguished by one and many, because the momentary mind appears. When the mind is free from the momentary dharma, it is called selflessness.' In addition, it is said in the Commentary on the Madhyamakavatara: 'Just as the moon rises, gradually becoming full with its parts, the disappearance of shadows is perfection, the moon is neither decreasing nor increasing. Similarly, wisdom gradually rises, being filled by the grounds, the disappearance of afflictions and so on is perfection, wisdom is neither decreasing nor increasing.' It is also said in the Destruction of Afflictions Sutra: 'No one can attain or realize the unborn dharma, and the unborn will not continue to exist, but only the removal of the obstacles of complete dependence is considered attainment and realization because there is no discrimination of grasping and being grasped.' Therefore, when studying the realm of dharma, all faults will gradually be exhausted, and the previously obtained qualities, such as mindfulness, will not only not be exhausted, but will gradually increase, and when the ultimate fruit is obtained, each quality will...
་ཀྱང་ནམ་མཁའ་ཇི་སྙེད་པར་ཁྱབ་ཅིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ལ་མུར་ཐུག་པས་བྲི་གང་དང་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པར་གནས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མའི་སེམས་སྣང་བའི་དབང་གིས་སྤང་བྱ་འབྲི་བ་དང་གཉེན་པོ་འཕེལ་བའི་རྒྱུས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་གང་ཟག་ལ་ལྟོས་ནས་དྲི་བཅས་དྲི་མེད་དུ་འགྱུར་བ་ལ་མི་རྟག་པའི་དོན་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། སེམས་ནི་སྔ་མས་བྱང་ཆུབ་པར་རིགས་མིན་ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན་ཡང་སྐྱོན་སྲབ་འཐུག་གི་ཆ་ཤས་སྔ་མ་ལ་ལྟོས་ནས་ཡོན་ཏན་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་རྣམས་གོང་ནས་གོང་དུ་རྒྱས་ཤིང་མཐུ་ཆེ་བ་ལ་སྔ་མ་འགགས་པ་དང་། ཕྱི་མ་སྐྱེས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་འཁྲུལ་སྣང་ལ་ལྟོས་ནས་བཤད་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི། དོན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་སྔ་ཕྱི་སྐྱེས་པ་འགགས་ཤིང་ཟད་པ་དང་མེད་པ་སྐྱེ་ཞིང་གནས་པ་ནི་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་བཀག་གོ །གལ་ཏེ་སློབ་པའི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་ལམ་ཡིན་ན་ཤེར་ཕྱིན་བཏགས་པ་པར་བཤད་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། ཤེར་ཕྱིན་མཚན་ཉིད་པ་འཕེལ་འགྲིབ་དང་སྐྱེ་འགག་ལ་སོགས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་གྱི། ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་འཕེལ་འགྲིབ་དང་བཅས་པ་ནི་དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དང་། འདུས་བྱས་སུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་བཏགས་པ་ཡིན་པ་དང་། མཚན་ཉིད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །འབྲས་བུ་བླ་མེད་ཐོབ་པའི་ཚེ་འཕེལ་འགྲིབ་དང་བཅས་པའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དོར་བའི་ཕྱིར། ལམ་གཟིངས་ལྟ་བུའི་དོན་ཡང་དེ་ཉིད་དོ། ། ཁ་ཅིག་ནི་གཟིངས་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་དེ་ཐེག་པ་འོག་མའི་ལུགས་ཡིན་ཞེས་ཀྱང་འཆད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་གནས་སྐབས་ལ་ལྟོས་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ 5-155 ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལམ་དུ་བསྟན་པའི་དོན་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་པར་སྣང་ངོ་། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ལ་སློབ་པའི་ངོ་བོ་ཆོས་སྤྱོད་བཅུའི་བདག་ཉིད་ཤེར་ཕྱིར་གྱི་མདོའི་དོན། རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་ཡི་གེར་འབྲི་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། དབུས་མཐའ་རྩ་འགྲེལ་ལས། ཡི་གེ་འབྲི་མཆོད་སྦྱིན་པ་དང་། །ཉན་དང་ཀློག་དང་ལེན་པ་དང་། །འཆད་དང་ཁ་དོན་བྱེད་པ་དང་། །དེ་སེམས་པ་དང་བསྒོམ་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡི་གེར་འབྲི་བ་དང་། མཆོད་པ་དང་། གཞན་དག་ལ་སྦྱིན་པ་དང་། གཞན་དག་ཀློག་པ་ལ་ཉན་པ་དང་། བདག་ཉིད་ཀློག་པ་དང་། ལེན་པ་དང་། ཚིག་དང་དོན་འཆད་པ་དང་། ཁ་དོན་བྱ་བ་དང་། སེམས་པ་དང་། བསྒོམ་པའོ། །སྤྱོད་པ་དེ་བཅུའི་བདག་ཉིད་ནི། །བསོད་ནམས་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད། །ཅིའི་ཕྱིར་མདོ་དག་ལས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་སྤྱོད་པ་ཤིན་ཏུ་འབྲས་བུ་ཆེ་བར་བསྟན་གྱི། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱི
【現代漢語翻譯】 然而，它像天空一樣廣大，完全圓滿，無始無終，沒有減少或增加。因此，由於學習階段的剎那心識顯現的力量，減少應斷之法，增加對治之法，法的界限也因人而異，從有垢到無垢轉變，因此被說成是無常的意義。『心不是先前覺悟的根源』等等的意義，也是相對於先前微弱或強烈的瑕疵部分而言的，後來的功德越來越增長，力量越來越強大，先前（的瑕疵）消失，後來（的功德）產生，這只是相對於世俗的錯覺而言的說法。從究竟的本體而言，菩薩的功德有先後生滅，消失和不存在，產生和存在，這被甚深法性的八種方式所遮止。如果學習時，法的界限也是道，那麼就與《般若經》的命名相違背。般若的體性是遠離一切增減、生滅等戲論的法界本體，而道的階段有增減，是因為它是獲得般若的因，並且被說成是造作的，因此不是體性。在獲得無上果位時，因為捨棄了一切增減的道的階段，所以道的譬如船筏的意義也是如此。 有些人說，『譬如船筏』是小乘的觀點。如果是這樣，那是相對於不同階段而說的。將一切種智作為道來宣說的意義也是如此。將一切種智的道作為學習的本體，即是十種法行的自性，《般若經》的意義。書寫一切種智等，如《中邊分別論》的根本和註釋中所說：『書寫、供養、佈施，聽聞、讀誦、受持，講解、背誦、思維、修習。』書寫大乘經典，供養，佈施給他人，聽聞他人讀誦，自己讀誦，受持，講解詞句和意義，背誦，思維，修習。這十種行為的自性，是無量的功德聚。為什麼經典中說大乘的法行具有極大的果報，而不是聲聞乘呢？因為有兩種原因。
【English Translation】 However, it pervades as much as the sky, is completely perfect, without beginning or end, and remains without decrease or increase. Therefore, due to the power of momentary mental appearances in the learning stage, the objects to be abandoned decrease and the antidotes increase. The realm of phenomena also changes from defiled to undefiled depending on the individual. Therefore, it is said to be impermanent. The meaning of 'the mind is not the cause of prior enlightenment' and so on, also refers to the earlier parts of subtle or strong flaws. The later qualities increase more and more, and the power becomes stronger and stronger. The disappearance of the former (flaws) and the arising of the latter (qualities) are merely statements relative to worldly illusions. In terms of the ultimate essence, the qualities of a Bodhisattva have prior and subsequent arising and ceasing, disappearing and non-existence, arising and existing, which are prohibited by the eight modes of profound Dharma nature. If the realm of phenomena is also the path during learning, then it contradicts the naming of the Prajnaparamita Sutra. The nature of Prajnaparamita is the essence of the Dharma realm, which is free from all elaborations such as increase and decrease, arising and ceasing. The stage of the path has increase and decrease because it is the cause of attaining Prajnaparamita and is said to be fabricated, therefore it is not the essence. When the supreme fruit is attained, all stages of the path with increase and decrease are abandoned. Therefore, the meaning of the path being like a raft is also the same. Some say that 'like a raft' is the view of the Hinayana. If so, it is spoken relative to different stages. The meaning of teaching the Omniscient One as the path is also the same. The essence of learning the path of the Omniscient One is the nature of the ten practices, the meaning of the Prajnaparamita Sutra. Writing down the Omniscient One, etc., as stated in the root and commentary of the Madhyantavibhaga: 'Writing, offering, giving, listening, reading, receiving, explaining, reciting, thinking, and meditating.' Writing down the Mahayana scriptures, making offerings, giving to others, listening to others reading, reading oneself, receiving, explaining the words and meanings, reciting, thinking, and meditating. The nature of these ten practices is an immeasurable accumulation of merit. Why do the sutras say that the practice of the Mahayana Dharma has extremely great results, but not the Sravaka vehicle? Because there are two reasons.
ར་ཏེ། ཁྱད་པར་ཕྱིར་དང་མི་ཟད་ཕྱིར། ཁྱད་པར་གྱི་ཕྱིར་ནི་ཇི་ལྟ་བུ། མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་མ་{ཞུགས་པའི་{ཞིའི་}ཕྱིར། གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་ཡང་ཞི་བ་མེད་ཅིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར། མི་ཟད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐེག་ཆེན་དང་། ཤེར་ཕྱིན་དང་། རྣམ་མཁྱེན་རྣམས་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་མཁྱེན་ཡི་གེར་འབྲི་བ་ལ་སོགས་རྣམ་མཁྱེན་ལ་སློབ་པའི་ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། གཞན་གྱི་མྱོང་བ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཡང་དེ་ཉིད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་ཡང་མི་ཟད་པར་གསུངས་པ་འདིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་སྐབས་སུ་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ངོ་བོར་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཚེ་ཉམས་པར་འདོད་པ་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡན་ཆད་ཡུམ་གྱི་གླེང་གཞིའི་ལེའུའོ།། དེ་ལྟར་དགོས་འབྲེལ་བསྟན་ནས་དེའི་མཇུག་ཐོགས་དེ་མ་ཐག་ཉིད་ལ་དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ 5-156 ནི། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཡང་དག་བཤད། །ཅེས་སོ། །དེ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དངོས་དང་། བཏགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཤེར་ཕྱིན་དངོས་ནི། ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་དོན་དམ་པའི་ཤེས་རབ་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་{ཡེ་ཤེས་}གཤིས་ལུགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་བདེན་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་བཞིན་ཉིད་བདག་དག་པའི་བདག་དམ་པ། རང་གི་ངོ་བོ་སྐྱེ་འགག་དང་འཕེལ་འགྲིབ་ལ་སོགས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡེ་ནས་སྟོང་པའི་གཞི་ལ་ལྷག་མར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པའི་གཞན་སྟོང་ཟབ་མོ་རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་པྲ་ཕབ་བརྒྱད་དང་མཚུངས་པ་ཁམས་གསུམ་པ་མ་ལུས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་རང་བཞིན་གཉུག་མའི་ཡོན་ཏན་མཚན་དཔེ་དང་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ནམ་མཁའ་གང་བའི་བདག་ཉིད་རྡུལ་ཕྲན་དང་རྣམ་ཤེས་ལས་འདས་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པས་ཞུས་པར། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་རྟེན་འབྲེལ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཞེས་པའི་དོན་འདི་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་དང་། ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མཚན་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་པར་ཡང་། རྣམ་མ
【現代漢語翻譯】 如是，爲了殊勝和不盡。爲了殊勝是怎樣的？爲了不盡又是怎樣的呢？爲了不涉入利益他人之事，爲了涉入利益他人之事。即使在完全的寂滅中，也沒有寂靜且相續不斷，因此應知為不盡。如是說，因為大乘、般若波羅蜜多和一切智是一體的，所以書寫一切智等，修習一切智的十種行法，這些都是聲聞乘所沒有的。因此，他人未曾體驗的意義也正是如此。即使在寂滅中也不窮盡，這表明在菩薩道中獲得的功德，在獲得果位時也不會消失。以上是《母經》的開篇之章。 如是，在說明必要關聯之後，緊接著用八種事物來解釋般若波羅蜜多，即：『般若波羅蜜多，以八種事物真實宣說。』對此，般若波羅蜜多有兩種，即實和假。真實的般若波羅蜜多是：法性，真如，自生之智慧，勝義諦之智慧，如虛空般周遍一切的大智慧，心之自性光明，如來藏，無二之（智慧）本性，實相之佛，真諦，法身，無上菩提，真如，清凈之我，真實的自我，自性本空，超越生滅增減等一切世俗之法的基，成為剩餘的甚深他空，具足一切殊勝，與八種證悟相似，三界一切諸佛之形相，本具之功德，相好和十力等，充滿虛空之自性，超越微塵和意識的大手印。正如《勝力能勝請問經》中所說：『蘊、界、處和緣起等一切法都不是般若波羅蜜多，而是這些法的真如，無謬之真如，非異之真如，如實之真如，才是般若波羅蜜多。』此義廣說，在般若波羅蜜多的百八名中也有體現。
【English Translation】 Thus, it is for the sake of excellence and inexhaustibility. How is it for the sake of excellence? How is it for the sake of inexhaustibility? It is for the sake of not engaging in benefiting others, and for the sake of engaging in benefiting others. Even in complete Nirvana, there is no quiescence and it is continuous, therefore it should be known as inexhaustible. It is said that because the Mahayana, the Prajnaparamita, and Omniscience are one, writing about Omniscience and practicing the ten practices of studying Omniscience, these are not present in the Hearer's Vehicle. Therefore, the meaning that others have not experienced is also just that. Even in Nirvana, it is said to be inexhaustible, which indicates that the qualities obtained in the Bodhisattva path will not diminish when the fruit is obtained. The above is the introductory chapter of the 'Mother Sutra'. Thus, after explaining the necessary connections, immediately following that, the Prajnaparamita is explained with eight things, namely: 'The Prajnaparamita is truly explained by eight things.' Regarding this, there are two types of Prajnaparamita, namely, the real and the imputed. The real Prajnaparamita is: Dharmata (法性), Suchness (真如), self-arisen wisdom, the wisdom of ultimate truth, the great wisdom that pervades all like space, the clear light of the nature of mind, the Tathagatagarbha (如來藏), the non-dual (wisdom) essence, the Buddha of reality, the true truth, the Dharmakaya (法身), the unsurpassed Bodhi (菩提), Suchness, the pure self, the true self, the basis of emptiness from the beginning, which transcends all mundane phenomena such as birth, death, increase, and decrease, the profound Other-Emptiness (他空) that remains, possessing all perfections, similar to the eight realizations, the form of all Buddhas in the three realms, the inherent qualities, the marks and signs, and the ten powers, etc., the nature of filling the sky, the Great Seal (大手印) that transcends particles and consciousness. As it is said in the 'Asked by Supreme Power': 'The aggregates, elements, sense bases, and dependent origination, etc., all phenomena are not the Prajnaparamita, but the Suchness of these phenomena, the non-mistaken Suchness, the non-different Suchness, the Suchness as it is, that is the Prajnaparamita.' This meaning is explained in detail, and it is also reflected in the hundred and eight names of the Prajnaparamita.
ཁྱེན་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། བདེན་པ་དང་། དེ་ཁོ་ན་དང་། ཆོས་ཉིད་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། ཆོས་ཀྱི་གནས་ཉིད་དང་། ཆོས་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་དང་། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གསུངས་པ་དང་། རི་རབ་ཆེན་པོའི་རྩེ་མོའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པའི་གཟུངས་ལས་ཀྱང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཐའ་ལས་འདས་པ་ 5-157 སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཕྱི་མའི་མཐའ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རང་གི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཞེས་དང་། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སོ་བརྒྱད་པར་ཡང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཟབ་ཅིང་བལྟ་དཀའ་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་དཀའ་ཞིང་རྟག་ཏུ་མ་མཆིས་ལ་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ལགས་ཏེ། ཞེས་དང་། བྱང་ཆུབ་དེ་བཞིན་ཉིད་མཚན་ཉིད། །དེ་ཡང་དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་བཞེད། །ཅེས་དང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །ཞེས་དང་། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། ཞེས་སོགས་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་དང་། བྱང་ཆུབ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམས་གཅིག་ཡིན་པར་གསུངས་པ་དང་། ཡུམ་བར་མའི་ལེའུ་ཉེར་གཉིས་པར་ཡང་། ཀོའུ་ཤི་ཀ །དེ་ནི་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ། །ཞེས་དང་། ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་ཞེ་ལྔ་པར་ཡང་། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དང་། ཆོས་ཀྱི་གནས་ཉིད་དང་། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་འདི་ནི་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཤེར་ཕྱིན་ཡིན་པའི་རྒྱུས་དེ་དག་གནས་པར་ཤེས་ན་ཤེར་ཕྱིན་དང་མ་བྲལ་བ་ཡིན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གསང་བདག་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་རྣལ་འབྱོར་མ་རང་གི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཙམ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། རིགས་ལྡན་མ་དང་། པད་མ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཞེས་དང་། མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གི་ 5-158 ཞལ་
【現代漢語翻譯】 智、真如際、如是性、無謬如是性、非異如是性、真實、如實、法性、法界、法住性、法不變性、法無垢性等等，都被宣說是般若波羅蜜多（智慧到彼岸）本身。在《積聚大山王頂樓閣陀羅尼》中也說：『如是性、空性、超越邊際的空性、后際空性、法界自性，這些就是這裡的般若波羅蜜多。』在《二萬頌》第三十八品中也說：『諸佛的菩提（覺悟）是甚深、難以觀察、難以理解、不恒常、非思辨之境的般若波羅蜜多。』又說：『菩提即是如是性之體性，彼亦是此之體性。』在同一經的章節中說：『善現（Rab-'byor，須菩提），一切法的如是性即是無上正等覺。』又說：『色的如是性即是無上正等覺。』等等，這些都說明般若波羅蜜多、菩提和如是性是一體的。在《中品般若經》第二十二品中也說：『 कौशिक (Kauśika， 憍尸迦), 如是性、真如際、不可思議界和般若波羅蜜多，這之間沒有二分，不可分為二。』又在同一經的第四十五品中說：『若知諸法的法性、法住性、法無垢性、如是性、無謬如是性、非異如是性、法界和真如際是常住的，那麼這位大菩薩就與般若波羅蜜多不分離。』這裡的意思是，因為法性等是般若波羅蜜多，所以如果知道它們是常住的，就與般若波羅蜜多不分離。秘密主金剛手（Vajrapāṇi）也說：『彼即是金剛瑜伽母（Vajrayoginī）自心的顯現，是具足一切殊勝相的大手印，被稱為般若波羅蜜多、空性、如是性、種姓母（有種姓的女性）、蓮花。』怙主觀世音自在（Avalokiteśvara）的…… 智，真如之邊際，如是之性，無謬之如是性，非異之如是性，真實，如實，法性，法界，法之住性，法之不變性，法之無垢性等等，都被宣說是般若波羅蜜多（智慧到彼岸）本身。又如須彌山頂樓閣之陀羅尼中雲：『如是性，空性，超越邊際之空性，后際空性，法界自性，此乃此處之般若波羅蜜多。』復如二萬頌之三十八品中雲：『諸佛之菩提，乃甚深、難見、難解、不恒常、非思辨之境之般若波羅蜜多。』又云：『菩提乃如是性之體性，彼亦是此之體性。』于彼經之章節中雲：『善現，一切法之如是性，即是無上正等覺。』又云：『色之如是性，即是無上正等覺。』等等，此等皆明示般若波羅蜜多、菩提與如是性乃一體。復于中品般若經之二十二品中雲：『 कौशिक (Kauśika， 憍尸迦), 如是性，真如之邊際，不可思議之界，與般若波羅蜜多，此間無二分，不可分為二。』又于同一經之四十五品中雲：『若知諸法之法性，法之住性，法之無垢性，如是性，無謬之如是性，非異之如是性，法界與真如之邊際乃常住，則此大菩薩與般若波羅蜜多不分離。』此意為，因法性等乃般若波羅蜜多，故若知彼等乃常住，則與般若波羅蜜多不分離。秘密主金剛手亦云：『彼乃金剛瑜伽母自心之顯現，乃具足一切殊勝相之大手印，被稱為般若波羅蜜多、空性、如是性、種姓母、蓮花。』怙主觀世音自在之……
【English Translation】 Wisdom, the ultimate truth, suchness, non-erroneous suchness, non-other suchness, truth, reality, the nature of phenomena, the realm of phenomena, the very abiding nature of phenomena, the unchanging nature of phenomena, the flawless nature of phenomena, and so on, are all said to be Prajñāpāramitā (the perfection of wisdom) itself. In the 'Dhāraṇī of the Pavilion on the Summit of the Great Mount Meru,' it also says: 'Suchness, emptiness, emptiness beyond extremes, emptiness of the later extreme, the intrinsic nature of the realm of phenomena, these are the Prajñāpāramitā here.' In the thirty-eighth chapter of the 'Twenty Thousand Verses,' it also says: 'The enlightenment (Bodhi) of the Tathāgatas is the Prajñāpāramitā, which is profound, difficult to see, difficult to understand, not constant, and not within the realm of speculation.' It also says: 'Enlightenment is the nature of suchness; that too is the nature of this.' In the section of the same scripture, it says: 'Rab-'byor (Subhūti), the suchness of all phenomena is unsurpassed, perfect, and complete enlightenment.' It also says: 'The suchness of form is unsurpassed, perfect, and complete enlightenment.' And so on, these all explain that Prajñāpāramitā, enlightenment, and suchness are one. In the twenty-second chapter of the 'Middle Length Prajñā Sūtra,' it also says: 'Kauśika, there is no duality between suchness, the ultimate truth, the inconceivable realm, and Prajñāpāramitā; they cannot be made into two.' Again, in the forty-fifth chapter of the same scripture, it says: 'If one knows that the nature of phenomena, the abiding nature of phenomena, the flawless nature of phenomena, suchness, non-erroneous suchness, non-other suchness, the realm of phenomena, and the ultimate truth are permanent, then that great Bodhisattva is inseparable from Prajñāpāramitā.' The meaning here is that because the nature of phenomena, etc., are Prajñāpāramitā, if one knows that they are permanent, one is inseparable from Prajñāpāramitā. The Lord of Secrets, Vajrapāṇi, also said: 'That is the manifestation of Vajrayoginī's own mind, the great mudrā that possesses all excellent aspects, and is called Prajñāpāramitā, emptiness, suchness, the noble woman, and lotus.' The... Wisdom, the ultimate truth, suchness, non-erroneous suchness, non-other suchness, truth, reality, the nature of phenomena, the realm of phenomena, the very abiding nature of phenomena, the unchanging nature of phenomena, the flawless nature of phenomena, and so on, are all said to be Prajñāpāramitā (the perfection of wisdom) itself. In the 'Dhāraṇī of the Pavilion on the Summit of the Great Mount Meru,' it also says: 'Suchness, emptiness, emptiness beyond extremes, emptiness of the later extreme, the intrinsic nature of the realm of phenomena, these are the Prajñāpāramitā here.' In the thirty-eighth chapter of the 'Twenty Thousand Verses,' it also says: 'The enlightenment (Bodhi) of the Tathāgatas is the Prajñāpāramitā, which is profound, difficult to see, difficult to understand, not constant, and not within the realm of speculation.' It also says: 'Enlightenment is the nature of suchness; that too is the nature of this.' In the section of the same scripture, it says: 'Rab-'byor (Subhūti), the suchness of all phenomena is unsurpassed, perfect, and complete enlightenment.' It also says: 'The suchness of form is unsurpassed, perfect, and complete enlightenment.' And so on, these all explain that Prajñāpāramitā, enlightenment, and suchness are one. In the twenty-second chapter of the 'Middle Length Prajñā Sūtra,' it also says: ' कौशिक (Kauśika， 憍尸迦), suchness, the ultimate truth, the inconceivable realm, and Prajñāpāramitā, there is no duality between them; they cannot be made into two.' Again, in the forty-fifth chapter of the same scripture, it says: 'If one knows that the nature of phenomena, the abiding nature of phenomena, the flawless nature of phenomena, suchness, non-erroneous suchness, non-other suchness, the realm of phenomena, and the ultimate truth are permanent, then that great Bodhisattva is inseparable from Prajñāpāramitā.' The meaning here is that because the nature of phenomena, etc., are Prajñāpāramitā, if one knows that they are permanent, one is inseparable from Prajñāpāramitā. The Lord of Secrets, Vajrapāṇi, also said: 'That is the manifestation of Vajrayoginī's own mind, the great mudrā that possesses all excellent aspects, and is called Prajñāpāramitā, emptiness, suchness, the noble woman, and lotus.' The protector Avalokiteśvara's...
སྔ་ནས་ཀྱང་། མི་འཕོ་བའི་རྒྱུ་དེའི་ཕྱིར་གཡོ་མེད་བདེ་བའི་སྐད་ཅིག་གང་ཡིན་པ་འདིར་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མས་སྟེར་བར་བྱེད་དོ། །ཞེས་དང་། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་སངས་རྒྱས་བསྐྱེད་པར་མཛད་མའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོ་དང་། བྱང་ཆུབ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཤེར་ཕྱིན་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་པར་སྟོན་པའི་ལུང་རྣམ་དག་ཤིན་ཏུ་མང་ཡང་སྤྲོས་པས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་འདིར་ནི་ཐམས་ཅད་འབྲི་བར་མི་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་ཀུན་རྫོབ་རྣམས་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་ཙམ་གྱི་སྟོང་ཆ་ཡིན་པས་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། ཡོན་ཏན་ཅི་ཡང་མེད་ལ་ཤེར་ཕྱིན་ནི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་མི་གཅིག་གོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཡུམ་བར་མའི་ལེའུ་ཉེར་གཉིས་པ་ལས། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཆོས་ཉིད་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། ཆོས་ཀྱི་གནས་ཉིད་དང་། ཆོས་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་དང་། བག་ཆགས་ཀྱི་འཚམས་སྦྱོར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་དང་། རྟག་ཏུ་བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་པ་དང་། མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཅིག་བརྗོད་པར་བགྱི་སྟེ། མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི་ཚད་མ་མཆིས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཚོགས་བསྒྲུབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་ནི་ཞེས་པའི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་ཉིད་ལས་ཀྱང་། དེ་ལ་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མ་བྱུང་ཡང་རུང་སྟེ། ཆོས་ཉིད་དང་། ཆོས་ཀྱི་གནས་ཉིད་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་དང་། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གནས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆོས་དེ་དག་གཞན་གྱིས་སྟོང་པ་ 5-159 གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། གཞན་གྱི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། རབ་འབྱོར། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །ཞེས་སངས་རྒྱས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་རུང་མ་བྱོན་རུང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་རྟག་ཏུ་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་ངོ་བོ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་འཕོ་འགྱུར་མེད་པར་གནས་པ་དང་། རང་གི་ངོ་བོ་ཐེག་པ་ཐེག་ཆེན་ཡིན་པས་མི་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་གཞན་སྟོང་དུ་གསུངས་པ་དང་། ཆོས་ཉིད་རང་གི་ངོ་བོ་ཅི་ཡང་མ་གྲུ
【現代漢語翻譯】 以前，由於不動的因，哪個是無動搖的安樂瞬間，在此處，般若波羅蜜多（智慧到彼岸）會給予。 大手印是所有法無自性的特徵，具備一切殊勝的般若波羅蜜多，是生出佛陀之母。 像這樣，大手印、菩提（覺悟）、真如等，有非常多清凈的教證顯示般若波羅蜜多具有這些特徵，但因為害怕繁瑣，所以無法在此全部書寫。 如果說，法界在勝義諦中分析，僅僅是未成立的空性，因為自性是空，所以沒有任何功德，而般若波羅蜜多是無量功德的自性，因此它們不是一體的，那麼，並非如此。 如《中般若經》第二十二品所說：『真如、無顛倒真如、非異真如、法性、法界、法住性、法不變性、真實邊際、不可思議界，以及斷除習氣所生的所有煩惱，恒常安住于舍，要說多少不退轉法性的功德呢？不退轉法性的功德是無法衡量的。』 並且，在『積聚資糧的智慧』的章節中的經文中也說：『什麼是空性，是其他事物的空性呢？如來出現也好，如來不出現也好，法性、法住性、法界性、法無過失性、真如、無顛倒真如、非異真如、真實邊際，就這樣安住著。如此，這些法空于其他事物，被稱為其他事物的空性。』 『善現，這是大乘菩薩的大乘。』即使佛陀的色身出現在世間，或者不出現，法界也恒常是甚深般若波羅蜜多的自性，不變異地安住著，並且因為自性是大乘，所以不是空性，因此宣說了空於一切世俗法的他空。 法性自性什麼也沒有成立。
【English Translation】 Previously, because of the immutable cause, whatever is the unshakable moment of bliss, here, the Prajnaparamita (Perfection of Wisdom) bestows it. Mahamudra (The Great Seal) is the characteristic of the non-self-nature of all dharmas, the Prajnaparamita possessing all kinds of excellence, the mother who gives birth to the Buddhas. Like this, Mahamudra, Bodhi (Enlightenment), Tathata (Suchness), etc., there are very many pure scriptural proofs showing that Prajnaparamita has these characteristics, but because of fear of prolixity, it is not possible to write all of them here. If it is said that the Dharmadhatu (Realm of Dharma), when analyzed in the ultimate truth, is merely the emptiness of non-establishment, because its own nature is empty, therefore it has no qualities, while Prajnaparamita is the nature of immeasurable qualities, therefore they are not one, then, it is not so. As it is said in the twenty-second chapter of the Middle Prajnaparamita Sutra: 'Suchness, non-inverted Suchness, non-different Suchness, Dharmata (Dharma-nature), Dharmadhatu (Dharma-realm), Dharmasthitatā (Dharma-abidingness), Dharmānanyathātā (Dharma-non-alteration), the ultimate limit of reality, the inconceivable realm, and having abandoned all the afflictions that connect with habitual tendencies, constantly abiding in equanimity, how many non-declining qualities of Dharma-nature should be spoken of? The qualities of non-declining Dharma-nature are immeasurable.' And also, in the sutra in the section on 'the wisdom of accumulating merit': 'What is emptiness, the emptiness of other things? Whether the Tathagatas appear or do not appear, Dharmata, Dharmasthitatā, Dharmadhatu, Dharma-faultlessness, Suchness, non-inverted Suchness, non-different Suchness, the ultimate limit of reality, thus abides. Thus, these dharmas that are empty of other things are called the emptiness of other things.' 'Subhuti, this is the Great Vehicle of the Great Bodhisattva.' Even if the Rupakaya (Form Body) of the Buddha appears in the world, or does not appear, the Dharmadhatu is always the nature of profound Prajnaparamita, abiding immutably in Suchness, and because its own nature is the Great Vehicle, it is not empty, therefore it is taught as the emptiness of other things, which is empty of all conventional dharmas. The nature of Dharmata is that nothing is established.
བ་པའི་རང་སྟོང་དུ་འདོད་པ་འགལ་ལོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་དང་རང་སྟོང་དུ་འདོད་པ་མདོ་རྒྱུད་ཟབ་མོ་དགོངས་འགྲེལ་ཡང་དག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཀག་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཤེར་ཕྱིན་མཚན་ཉིད་པ་དོན་དམ་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ན། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ། །ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་མྱང་འདས་ཆེན་པོའི་མདོར། རིགས་ཀྱི་བུ། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ནི་མིང་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་དེ། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སེང་གེ་སྒྲ་སྒྲོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཞེས་དང་། གཞན་ཡང་། རིགས་ཀྱི་བུ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་རང་བཞིན་མར་གྱི་ཉིང་ཁུ་དང་འདྲ་བས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་མོ། །དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་མོད་ཀྱི། མ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མ་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་སེམས་ཅན་གྱི་དུས་ན་དྲི་བཅས་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དུས་ན་དྲི་བྲལ་དེ་བཞིན་ཉིད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ལ་རང་བཞིན་པའི་སངས་རྒྱས་གཞི་འབྲས་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ 5-160 ཤེར་ཕྱིན་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེས་ན་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཉིད་ཤེར་ཕྱིན་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་གྱི། སློབ་པའི་གནས་སྐབས་རྒྱུན་མཐའི་ཡེ་ཤེས་འབའ་ཞིག་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་མ་ཡིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་པའི་རྗེས་ལ་ལམ་བདེན་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་བཞི་དང་། ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མོས་སྤྱོད་ནས་བཟུང་སྟེ་ས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་བར་གྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཤེར་ཕྱིན་སྟོན་པའི་གཞུང་གི་ཚོགས་ཇི་སྙེད་པ་རྣམས་ཤེར་ཕྱིན་བཏགས་པ་བར་བསྟན་ནས། དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པ་དེ་དག་ལས་འདིར་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སས་བསྡུས་པའི་ཤེས་རབ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ། ཞེས་བྱའོ། །ཞ
【現代漢語翻譯】 認為法界自性空是相違的。因此，認為法界沒有功德且自性空，這被所有甚深經續及其正確的解釋所遮止，所以極其不合理。如果說般若波羅蜜多（perfection of wisdom）的體性是勝義諦的佛陀如來藏（Tathagatagarbha），那麼就與金剛喻定（Vajra-like Samadhi）的說法相違背。如果這樣認為，那並非如此，因為在《大涅槃經》中說：『善男子，勇猛行三摩地（Brave-Course Samadhi）有五種名稱，也稱為勇猛行三摩地，也稱為般若波羅蜜多，也稱為金剛喻定，也稱為獅子吼三摩地（Lion's Roar Samadhi），也稱為佛性（Buddha-nature）。』此外，『善男子，所謂佛性，就是勇猛行三摩地，其自性如同酥油的精華，是所有佛陀的母親。』依靠勇猛行三摩地的力量，如來（Tathagata）們成為常、樂、我、凈。一切眾生也都有勇猛行三摩地，但因為沒有修習，所以無法見到，因此沒有證得無上正等覺（Anuttara-samyak-sambodhi）。』因此，在眾生階段是有垢如來藏，在佛陀階段是無垢如來藏，無上菩提（supreme enlightenment）是自性佛，基果無別， 因此，般若波羅蜜多金剛喻定被如此宣說。因此，金剛喻定本身就是般若波羅蜜多的體性，而學道位的常邊智慧（wisdom of constant extreme）並非此定。大學者無著（Asanga）也曾說過：『以出世間無分別智所攝的金剛喻定，稱為般若波羅蜜多。』之後，又說以道諦（path of truth）所攝的四種智慧，以及聲聞（Sravaka）、緣覺（Pratyekabuddha）、阿羅漢（Arhat）的智慧，以及菩薩（Bodhisattva）從勝解行地（stage of aspiration and conduct）直至法雲地（cloud of Dharma）之間的智慧，以及所有宣說般若波羅蜜多的經論，都只是般若波羅蜜多的假名安立。因此，所謂般若波羅蜜多，是指佛地所攝的出世間無分別智，才稱為般若波羅蜜多。
【English Translation】 It is contradictory to assert that the Dharmadhatu (realm of phenomena) is empty of self-nature. Therefore, asserting that the Dharmadhatu lacks qualities and is empty of self-nature is refuted by all profound sutras and tantras, along with their correct commentaries, so it is extremely unreasonable. If it is said that the nature of Prajnaparamita (perfection of wisdom) is the essence of the ultimate Buddha, the Tathagatagarbha (Buddha-nature), then it contradicts the statement of Vajra-like Samadhi. If you think so, it is not so, because in the 'Great Nirvana Sutra' it says: 'Son of good family, the Brave-Course Samadhi has five names, it is also called Brave-Course Samadhi, also called Prajnaparamita, also called Vajra-like Samadhi, also called Lion's Roar Samadhi, and also called Buddha-nature.' Furthermore, 'Son of good family, what is called Buddha-nature is the Brave-Course Samadhi, its nature is like the essence of ghee, it is the mother of all Buddhas.' Relying on the power of the Brave-Course Samadhi, the Tathagatas (Thus Come Ones) become permanent, blissful, self, and pure. All sentient beings also have the Brave-Course Samadhi, but because they have not cultivated it, they cannot see it, therefore they have not attained Anuttara-samyak-sambodhi (unsurpassed perfect enlightenment).' Therefore, in the state of sentient beings, it is the defiled Tathagatagarbha, and in the state of Buddha, it is the undefiled Tathagatagarbha, and supreme enlightenment is the self-nature Buddha, with the basis and result being inseparable, Therefore, the Prajnaparamita Vajra-like Samadhi is proclaimed as such. Therefore, the Vajra-like Samadhi itself is the nature of Prajnaparamita, while the wisdom of constant extreme in the stage of learning is not this Samadhi. The great scholar Asanga also said: 'The Vajra-like Samadhi, which is included in the transcendental non-conceptual wisdom, is called Prajnaparamita.' Afterwards, it is said that the four wisdoms included in the path of truth, as well as the wisdom of Sravakas (Hearers), Pratyekabuddhas (Solitary Realizers), Arhats (Foes Destroyers), and the wisdom of Bodhisattvas (Enlightenment Beings) from the stage of aspiration and conduct up to the cloud of Dharma, and all the sutras and treatises that explain Prajnaparamita, are only nominal establishments of Prajnaparamita. Therefore, what is called Prajnaparamita refers to the transcendental non-conceptual wisdom included in the Buddha-ground, which is called Prajnaparamita.
ེས་དང་། དེ་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཤིན་ཏུ་གྱུར་པས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འབུམ་ཏིག་ཀྱང་དེ་དང་མཐུན་ནོ། །ཡུམ་བར་མའི་ལེའུ་ཉེར་གཉིས་པ་ལས་ཀྱང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་དོན་དེ་ཉིད་གཟིགས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ནས། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་འབའ་ཞིག་ལ་གོ་བར་མི་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་དང་། སངས་རྒྱས་དང་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་ལ་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་དོན་དམ་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེར་ཕྱིན་དངོས་ཡིན་ཞིང་། གཞུང་གི་ཚོགས་དང་ལམ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་བཏགས་པ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ 5-161 གཉིས་མེད། །ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། །བསྒྲུབ་བྱ་དོན་དེ་དང་ལྡན་པས། །གཞུང་ལམ་དག་ལ་དེའི་སྒྲ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་པས་འབྲས་བུ་ཁོ་ན་ལ་གོ་བར་ཡང་མི་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཁང་པ་བརྩེགས་པའི་གཟུངས་ལས། བཙུན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་དང་། རབ་ཞི་རྣམ་ངེས་སུ་ཡང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་སངས་རྒྱས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའོ། །ཞེས་དང་། ཤེར་ཕྱིན་བདུན་བརྒྱ་པར་ཡང་། འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སོགས་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་བྱང་ཆུབ་བོ། །ཞེས་དང་། རྒྱན་སྟུག་པོར་ཡང་། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་འདི་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཆོས་འཕགས་ཀྱི་ལེའུ་ལ་སོགས་ཤེས་བྱེད་ཡང་དག་དཔག་ཏུ་མེད་དེ་སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ །དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ་ཕྱི༷ན་པ༷་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི༷་དངོ༷ས་པོ༷་བརྒྱ༷ད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱི༷ས་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རིམ་པས་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་བཤ༷ད་པར་བྱའོ། ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་ཚུལ་ཇི་ལྟར་འཆད་ཅེ་ན། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་སངས་རྒྱས་རང་ཉིད་ཀྱིས་འཆད་ཚུལ་གསུངས་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་བཤད་སྲོལ་རྣམས་ལ་ཡིད་མི་རྟོན་པའི་ཕྱིར་དེང་སང་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་འཆད་ལུགས་ཅི་རིགས་རྣམས་དོར་ནས། རྒྱལ་བས་བསྟན་པ་འ
【現代漢語翻譯】 因此，諸佛世尊的境界極為殊勝，以金剛喻定攝持，是超越世間的無分別智慧，稱為一切種智。經文是這樣說的。《八千頌般若釋》也與此相同。《中品般若經》第二十二品中也說：『世尊如來、應供、正遍知也親見了那個意義，安住于金剛喻定中。』因此，僅僅因為是金剛喻定，就不應理解為只是道位，而是對於有情、佛和學位的所有的狀態，如虛空般遍佈的法界，那二取不二的智慧，勝義諦的如來，就是金剛喻定和般若波羅蜜多的真實，而經論的集合和道是般若波羅蜜多的假名。正如所說：智慧到彼岸，二取無別。那智慧即是如來。因具有所證之義，故經道等有彼之名。』就像所說的那樣。不應認為『如來』僅僅是指果位，因為法界本身就是如來。正如《建屋經》中所說：『尊者舍利弗之子，所謂如來，即是真如的體性。』以及《辨了義論》中也說：『法界即是佛，佛即是真實的邊際。』以及《七百頌般若經》中也說：『因此，法界本身就是世尊。』等等。『法界本身就是菩提。』以及《寶鬘論》中也說：『諸法的法性，法界，以及無垢的法性，這本身就是如來。』同樣，在《法勝品》等中，有無數正確的能知，這裡省略不贅述。因此，所宣說的智慧到彼岸，就是對八種事物如實不顛倒地闡述，因為下面將會出現，所以將依次正確地闡述。 如果那樣，那該如何講解呢？因為我們不相信與佛陀親自宣說的講解方式不符的說法，所以捨棄如今廣為流傳的各種講解方式，而遵循佛陀所教導的...
【English Translation】 Therefore, the realm of the Buddhas, the Bhagavat, is extremely excellent, held by the Vajra-like Samadhi, it is the non-conceptual wisdom that transcends the world, and it is called the Omniscient One. The scripture says so. The 'Eight Thousand Verse Commentary' also agrees with this. In the twenty-second chapter of the 'Intermediate Mother Sutra', it also says: 'The Bhagavat, the Tathagata, the Arhat, the Samyaksambuddha, also saw that meaning and remained in the Vajra-like Samadhi.' Therefore, just because it is the Vajra-like Samadhi, it should not be understood as merely the stage of the path, but for all states of sentient beings, Buddhas, and learners, the Dharmadhatu that pervades like the sky, that non-dual wisdom, the ultimate reality of the Tathagata, is the actual Vajra-like Samadhi and Prajnaparamita, and the collection of texts and the path are the imputed Prajnaparamita. As it is said: Wisdom gone beyond, non-duality. That wisdom is the Tathagata. Because it possesses the meaning to be attained, the texts and paths have its name.' Just as it is said. One should not think that 'Tathagata' refers only to the fruit, because the Dharmadhatu itself is the Tathagata. As it is said in the 'Stacked House Sutra': 'Venerable Sharadvatiputra, that which is called Tathagata is the nature of Suchness.' And in the 'Definitive Discrimination of Cessation' it also says: 'The Dharmadhatu is the Buddha, the Buddha is the ultimate reality.' And in the 'Seven Hundred Verse Prajnaparamita' it also says: 'Therefore, the Dharmadhatu itself is the Bhagavat.' and so on. 'The Dharmadhatu itself is Bodhi.' And in the 'Dense Ornament' it also says: 'The Dharmata of all dharmas, the Dharmadhatu, and the faultless Dharma, this itself is the Tathagata.' Similarly, in the chapter on 'Dharma Victory' and so on, there are countless correct knowers, so it is enough to omit the details here. Therefore, the Prajnaparamita that is taught is the actual and undeluded explanation of the eight things, because it will appear below, so it will be explained correctly in order. If that is the case, how should it be explained? Because we do not believe in explanations that do not conform to the way the Buddha himself explained, we abandon the various explanations that are widely circulated today and follow the teachings of the Buddha...
བའ་ཞིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དེ་ཉིད་དང་དེ་དང་མཐུན་པའི་བཤད་སྲོལ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་གཟུགས་སོགས་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གསུམ་དུ་ལེགས་པར་ཕྱེ་བའི་ཚུལ་གྱིས་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཡུམ་གྱི་འཆད་ཚུལ་གང་དུ་ཇི་ལྟར་བསྟན་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ལེའུར། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པས་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་ 5-162 རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ་སློབ་པར་འཚལ་བས། གཟུགས་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། ཞེས་པ་ནས། བྱང་ཆུབ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི། ཞེས་གསོལ་བ་ནི། འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་ཡིན་ལ། དེས་ན་ཚུལ་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སོ་སོ་རང་རང་གི་ཡིན་ལུགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སློབ་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སློབ་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སོ་སོ་རང་རང་གི་གནས་ལུགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་འདོད་པ་དེས་གཟུགས་སོགས་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི། ཞེས་གཟུགས་སོགས་ལ་སློབ་ལུགས་ཞུས་པ་འདིས་ནི། ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པ་དེས་གཟུགས་སོགས་ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟར་བཤད་པར་བགྱི། ཇི་ལྟར་མཉན་པར་བགྱི། ཇི་ལྟར་བསམ་པར་བགྱི། ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པར་བགྱི། ཞེས་ཞུས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ལེའུ་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་རང་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རང་འགྲེལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་འདི་ལྟར་འཆད་པ་རྣམས་ནི་རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་དང་མཐུན་ནོ། །དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་དང་། དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་དང་། དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་དང་། འབུམ་ཏིག་མཁན་པོ་དང་། དཔལ་ལྡན་རྒྱལ་པོ་ཛ་གད་{ཏ་}ལར་གནས་པའི་བླ་མཆོད་སློབ་དཔོན་ཞི་བ་འབྱུང་གནས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཚུལ་འདི་དང་མཐུན་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་བཤད་སྲོལ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་པ་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་རང་ཉིད་ཀྱིས་མཛད་པའི་རང་འགྲེལ་དང་འཆད་ལུགས་ཀྱང་མི་མཐུན་ཞིང་། དེ་རྣམས་ལ་བསླབས་ནས་འདྲིས་ཤིང་བྱང་བར་བྱས་ཀྱང་། ཤེར་ཕྱིན་མདོ་ལ་གོ་བ་ཅི་ཡང་མི་རྙེད་ལ་ཡུམ་གྱི་དོན་ལ་ངེས་པ་ཐོབ་པའི་རྟོགས་པ་མི་བསྐྱེད་པར་སྣང་བས། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལེགས་པར་དཔྱད་ནས་བཤད་སྲོལ་ཡང་དག་དང་གཅིག་ཤོས་ཀྱི་ཁྱེད་པར་དབྱེ་འཚལ་ 5-163 ལོ། །དེའི་རྒྱན་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དག །ཀུན
【現代漢語翻譯】 以某種方式，遵循卓越的解釋傳統，這種傳統與它本身及其一致性相符，並且以一種能夠很好地區分自性三相的方式來解釋經文。那麼，佛陀自己是如何在《母經》中展示解釋方式的呢？例如，在《菩薩學處分別品》中，慈氏菩薩問道：『世尊，菩薩摩訶薩行般若波羅蜜多，學習菩薩學處時，應如何學習色？受、想……乃至菩提和佛法，應如何學習？』這裡，菩薩的學處是如實知曉一切法。因此，其含義是，想要學習如實知曉一切法各自的實相。 行般若波羅蜜多即是學習般若波羅蜜多。因此，想要學習般若波羅蜜多的菩薩，想要如實知曉一切法各自的實相，那麼應如何學習色等？通過詢問如何學習色等，實際上是詢問：行般若波羅蜜多者，應如何解釋色等諸法？應如何聽聞？應如何思維？應如何禪修？因此，《菩薩學處分別品》是佛陀自己所說的般若波羅蜜多的自釋，因此，以這種方式解釋是符合佛陀意旨的。聖無著大阿阇黎、世親大阿阇黎、論師陳那大阿阇黎、十萬頌的堪布，以及住在吉祥王扎嘎達拉的供養上師寂靜生也以類似的方式進行了解釋，因此這種解釋傳統非常卓越。而《二萬頌》及其追隨者們，既不符合佛陀自己的自釋，也不符合解釋方式。即使學習並熟悉了他們，似乎也無法理解《般若經》，也無法生起對《母經》意義的定解。因此，智者們應仔細研究，區分正確的解釋傳統和另一種解釋的差異。 （種子字：བ，梵文天城體：ब，梵文羅馬擬音：ba，漢語字面意思：無），圓滿。
【English Translation】 By way of something, following the tradition of explanation that is distinguished by its consistency with itself and that distinguishes well the dharmas such as form into the three natures, one should explain the sutra as it is. So, how did the Buddha himself show the way of explaining the 'Mother' in the 'Mother'? For example, in the chapter 'Distinguishing the Bodhisattva's Training', the Bodhisattva Maitreya asked: 'Bhagavan, how should a Bodhisattva Mahasattva, practicing the Perfection of Wisdom, learning the Bodhisattva's training, train in form? How should he train in feeling, perception... and so on, up to enlightenment and the dharmas of the Buddhas?' Here, the Bodhisattva's training is to know all dharmas as they are. Therefore, its meaning is that one wishes to learn to know the way all dharmas are, each in its own way. Practicing the Perfection of Wisdom is learning the Perfection of Wisdom. Therefore, the Bodhisattva who wishes to learn the Perfection of Wisdom, who wishes to know the way all dharmas are, each in its own way, how should he train in form, etc.? By asking how to train in form, etc., it actually asks: How should one who practices the Perfection of Wisdom explain the dharmas such as form? How should one listen? How should one think? How should one meditate? Therefore, this chapter 'Distinguishing the Bodhisattva's Training' is the self-commentary on the Perfection of Wisdom spoken by the Bhagavan himself, and therefore, explaining in this way is in accordance with the Buddha's intention. The great Madhyamaka Arya Asanga, the great Madhyamaka Vasubandhu, the great Madhyamaka teacher Dignāga, the Khenpo of the Hundred Thousand Verses, and the offering master Śāntarakṣita residing in the glorious king Jagaddala also explained in a similar way, therefore this tradition of explanation is particularly excellent. The Twenty Thousand Verses and their followers neither conform to the Buddha's own self-commentary nor to the way of explaining. Even if one studies and becomes familiar with them, it seems that one cannot understand the Prajñāpāramitā Sutra, nor generate a definitive understanding of the meaning of the 'Mother'. Therefore, the wise should carefully study and distinguish the difference between the correct tradition of explanation and the other. (Seed Syllable: བ, Sanskrit Devanagari: ब, Sanskrit Romanization: ba, Chinese literal meaning: None), complete.
་གྱི་རྒྱན་དུ་འགྱུར་བར་ནི། །རྣམ་པར་དབྱེ་ཕྱིར། ཞེས་པ་ཡང་དོན་ལ་མི་གནས་པར་སྣང་སྟེ། འགྲེལ་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལ་ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ཏུ་བསླབས་ཤིང་འབད་དེ། བཤད་སྲོལ་དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་བྱང་ཞིང་འདྲིས་པ་དེས་མདོ་ལ་བལྟས་པའི་ཚེ་ཤོག་གུ་གཅིག་ཀྱང་མི་གོ་ན། ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོ་ཀུན་གྱི་རྒྱན་དུ་གྱུར་པར་བཀྲལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་མདོ་ཐམས་ཅད་གོ་ཞིང་རྟོགས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེས་ན་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང་། ཕྱོགས་གླང་ལ་སོགས་པའི་གསུང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རེ་རེས་ཀྱང་མདོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གསལ་བར་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་གྱི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱན་དུ་གྱུར་པའི་འགྲེལ་ལུགས་ནི་དེ་དག་གི་བཤད་སྲོལ་དེ་ཡིན་པར་སྣང་ངོ་། །ཇི་སྐད་དུ། བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུས་ལས། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ནི། །བསྟན་པ་གསུམ་ལ་ཡང་དག་བརྟེན། །བཏགས་པ་དང་ནི་གཞན་དབང་དང་། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཁོ་ནའོ། །མེད་ཅེས་བྱ་ལ་སོགས་ཚིག་གིས། །བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་འགོག་པ་སྟེ། །སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་དཔེ་རྣམས་ཀྱིས། །གཞན་གྱི་དབང་ནི་ཡང་དག་བསྟན། །རྣམ་པར་བྱང་བ་བཞི་ཡིས་ནི། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་རབ་ཏུ་བསྒྲགས། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ནི། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་གཞན་བསྟན་མེད། །ཅེས་ལེགས་པར་མཐའ་ཆོད་ཅིང་གདེང་ཐོབ་ལ་ངེས་ཤེས་བརྟན་པོ་གཏིང་ཚུགས་པའི་བཤད་སྲོལ་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་གསལ་ལ་འཆུན་ཆེ་བ། སླ་ལ་ཕན་ཡོན་ཆེ་བ། རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་ཡིན་ངེས་པ། མདོའི་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་འཆད་ལུགས་རྣམ་དག་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ཡང་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་སྐུ་མཆེད་དང་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ཆོས་སྐད་ཀྱིས་ཡུམ་སེམས་ཙམ་དུ་བཀྲོལ་བར། སློབ་དཔོན་སེང་བཟང་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །ཞེ་ན། གསུངས་ལ་རག་མོད་བདེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་དེ་ཡིན་ན་སངས་རྒྱས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཡུམ་སེམས་ཙམ་དུ་གསུངས་པར་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཤེར་ཕྱིན་གྱི་འཆད་ཚུལ་ 5-164 སོགས་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་ལེགས་པར་སྟོན་བྱེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ལེའུ་ཉིད་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཆོས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པ་ལ་ཞུགས་པས། གཟུགས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་བརྟགས་པ་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་ཏུ་རྟོགས་པར་བགྱི། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། ཞེས་པ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་བཏགས་པ་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་ཏུ་རྟོགས་པར་བགྱི་ལགས། ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ། བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམ
【現代漢語翻譯】 至於成為一切佛經的莊嚴，說『爲了區分』，似乎也不符合實際情況。因為依靠那部註釋，長期學習和努力《現觀莊嚴論》，對那種講解方式非常熟悉，如果看佛經時連一頁紙都看不懂，那麼將般若經解釋為一切佛經的莊嚴，又怎麼能理解和證悟所有的佛經呢？因此，偉大的中觀派論師世親和陳那等人的每一句偈頌，都能闡明無數的佛經，所以，能夠闡明一切意義，成為莊嚴的解釋方法，應該是他們的講解方式。正如《八千頌般若釋》中所說：『般若波羅蜜多，真實依於三，遍計所執性，以及依他起，圓成實性也。以『無』等詞語，遮止一切遍計，以幻術等比喻，真實顯示依他起，以四種清凈，宣說圓成實。般若波羅蜜多，佛未曾說其他。』這種善於總結、充滿信心、具有堅定不移的見解、深刻而清晰、簡明而有益、必定符合佛陀的意圖、能夠輕鬆理解佛經的真正含義的純正講解方式，已經闡述完畢。如果真是那樣，聖者無著兄弟和論師陳那等人用三種自性的術語將《母經》解釋為唯識，論師獅子賢及其追隨者也這樣說。如果有人問：『是這樣說的嗎？』回答是：『說是這樣說，但事實並非如此。』如果真是那樣，那麼就會過於推論到佛陀自己也說過《母經》是唯識。至於如何正確地闡釋般若經等，在菩薩學處分類品中已經很好地說明了。世尊，菩薩慈氏這樣稟告佛陀：『世尊，菩薩精於般若波羅蜜多的修行，善於分類法，在進入時，應如何理解色法的分類概念？』乃至『應如何理解佛法的分類概念？』在回答中，佛陀說：『慈氏，菩薩……』 至於成為一切佛經的莊嚴，說『爲了區分』，似乎也不符合實際情況。因為依靠那部註釋，長期學習和努力《現觀莊嚴論》，對那種講解方式非常熟悉，如果看佛經時連一頁紙都看不懂，那麼將般若經解釋為一切佛經的莊嚴，又怎麼能理解和證悟所有的佛經呢？因此，偉大的中觀派論師世親和陳那等人的每一句偈頌，都能闡明無數的佛經，所以，能夠闡明一切意義，成為莊嚴的解釋方法，應該是他們的講解方式。正如《八千頌般若釋》中所說：『般若波羅蜜多，真實依於三，遍計所執性，以及依他起，圓成實性也。以『無』等詞語，遮止一切遍計，以幻術等比喻，真實顯示依他起，以四種清凈，宣說圓成實。般若波羅蜜多，佛未曾說其他。』這種善於總結、充滿信心、具有堅定不移的見解、深刻而清晰、簡明而有益、必定符合佛陀的意圖、能夠輕鬆理解佛經的真正含義的純正講解方式，已經闡述完畢。如果真是那樣，聖者無著兄弟和論師陳那等人用三種自性的術語將《母經》解釋為唯識，論師獅子賢及其追隨者也這樣說。如果有人問：『是這樣說的嗎？』回答是：『說是這樣說，但事實並非如此。』如果真是那樣，那麼就會過於推論到佛陀自己也說過《母經》是唯識。至於如何正確地闡釋般若經等，在菩薩學處分類品中已經很好地說明了。世尊，菩薩慈氏這樣稟告佛陀：『世尊，菩薩精於般若波羅蜜多的修行，善於分類法，在進入時，應如何理解色法的分類概念？』乃至『應如何理解佛法的分類概念？』在回答中，佛陀說：『慈氏，菩薩……』
【English Translation】 As for becoming the adornment of all sutras, saying 'for the sake of distinction' does not seem to be in accordance with reality. Because relying on that commentary, one studies and strives for a long time in the 'Ornament of Clear Realization' (Abhisamayalankara), and is very familiar with that style of explanation, if one cannot understand even a single page when looking at the sutras, then how can one understand and realize all the sutras by explaining the Prajnaparamita Sutra as the adornment of all sutras? Therefore, even a single verse from the great Madhyamika masters Vasubandhu and Dignaga, etc., can clarify countless sutras. So, the method of explanation that clarifies all meanings and becomes an adornment seems to be their style of explanation. As it is said in the 'Condensed Meaning of the Eight Thousand Verses': 'The Perfection of Wisdom, truly relies on three, the imputed nature, and the dependent nature, and the perfectly established nature. With words such as 'non-existent', all imputations are stopped, with examples such as illusions, the dependent nature is truly shown, with fourfold purification, the perfectly established is proclaimed. The Perfection of Wisdom, the Buddha has not taught otherwise.' This excellent style of explanation, which is good at summarizing, full of confidence, with unwavering views, profound and clear, simple and beneficial, certainly in accordance with the Buddha's intention, and able to easily understand the true meaning of the sutras without distortion, has been explained. If that is the case, then the venerable Asanga brothers and the master Dignaga, etc., explained the 'Mother Sutra' as only mind (Cittamatra) using the terminology of the three natures, and the master Simhabhadra and his followers also said so. If someone asks, 'Is that what was said?' The answer is, 'It is said that way, but it is not the truth.' If that were the case, then it would be too much to infer that the Buddha himself also said that the 'Mother Sutra' is only mind. As for how to correctly explain the Prajnaparamita Sutra, etc., it has been well explained in the chapter on the classification of the Bodhisattva's training. The Bodhisattva Maitreya said to the Buddha: 'Bhagavan, a Bodhisattva who is skilled in the practice of the Perfection of Wisdom, and is good at classifying dharmas, when entering, how should he understand the classification concepts of form?' and so on, 'How should he understand the classification concepts of the Buddha's dharmas?' In response, the Buddha said, 'Maitreya, a Bodhisattva...' As for becoming the adornment of all sutras, saying 'for the sake of distinction' does not seem to be in accordance with reality. Because relying on that commentary, one studies and strives for a long time in the 'Ornament of Clear Realization' (Abhisamayalankara), and is very familiar with that style of explanation, if one cannot understand even a single page when looking at the sutras, then how can one understand and realize all the sutras by explaining the Prajnaparamita Sutra as the adornment of all sutras? Therefore, even a single verse from the great Madhyamika masters Vasubandhu and Dignaga, etc., can clarify countless sutras. So, the method of explanation that clarifies all meanings and becomes an adornment seems to be their style of explanation. As it is said in the 'Condensed Meaning of the Eight Thousand Verses': 'The Perfection of Wisdom, truly relies on three, the imputed nature, and the dependent nature, and the perfectly established nature. With words such as 'non-existent', all imputations are stopped, with examples such as illusions, the dependent nature is truly shown, with fourfold purification, the perfectly established is proclaimed. The Perfection of Wisdom, the Buddha has not taught otherwise.' This excellent style of explanation, which is good at summarizing, full of confidence, with unwavering views, profound and clear, simple and beneficial, certainly in accordance with the Buddha's intention, and able to easily understand the true meaning of the sutras without distortion, has been explained. If that is the case, then the venerable Asanga brothers and the master Dignaga, etc., explained the 'Mother Sutra' as only mind (Cittamatra) using the terminology of the three natures, and the master Simhabhadra and his followers also said so. If someone asks, 'Is that what was said?' The answer is, 'It is said that way, but it is not the truth.' If that were the case, then it would be too much to infer that the Buddha himself also said that the 'Mother Sutra' is only mind. As for how to correctly explain the Prajnaparamita Sutra, etc., it has been well explained in the chapter on the classification of the Bodhisattva's training. The Bodhisattva Maitreya said to the Buddha: 'Bhagavan, a Bodhisattva who is skilled in the practice of the Perfection of Wisdom, and is good at classifying dharmas, when entering, how should he understand the classification concepts of form?' and so on, 'How should he understand the classification concepts of the Buddha's dharmas?' In response, the Buddha said, 'Maitreya, a Bodhisattva...'
ས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཆོས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པ་ལ་ཞུགས་པས། གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་བཏགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ནི་ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་སོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་བཏགས་པའི་གཟུགས་སོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོ། །ཞེས་པ་ནས། འདི་དག་ནི་ཀུན་བཏགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དག་གོ །འདི་དག་ནི་རྣམ་པར་བཏགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་སོ། །འདི་དག་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སོ། །ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སློབ་པས་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ནས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་། ཤེར་ཕྱིན་ལྔ་བརྒྱ་པར་ཡང་། རབ་འབྱོར། གཟུགས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། དངོས་པོ་ངན་པ། དངོས་པོ་ཡོད་པའོ། །ཞེས་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་སོང་བའི་མཐར། དེ་ལྟར་གཟུགས་དེ་ལེའུ་གསུམ་དུ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པས། གཟུགས་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ། །མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའོ། །སྒྲིབ་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་སོགས་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། གཞན་དབང་གི་གཟུགས་སོགས་ལ་དངོས་པོ་ངན་པ་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་ལ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་དང་། སོ་སོ་སྐྱེ་བོས་གཟུགས་སོགས་ཆོས་དེ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ནས་ལེའུ་གསུམ་སྟེ་ཚན་པ་གསུམ་དུ་རང་ 5-165 རང་གི་ཡིན་ལུགས་ལྟར་མི་ཤེས་པས་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ། །གཞན་དབང་གི་གཟུགས་སོགས་དེ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་བོ། །ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་གཟུགས་དེ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཤེར་ཕྱིན་སེམས་ཙམ་དུ་གསུངས་པར་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ནས་བཤད་པས། འགྲོ་དོན་རྩ་ལག་དབྱིག་གི་གཉེན། །རང་གི་མོས་པ་གཙོར་བྱེད་པས། །ཤེས་བྱ་ནང་གི་ཡིན་པ་ལ། །ཡང་དག་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་པ་འདིར་འགྱུར་ན། འགྲོ་དོན་རྩ་ལག་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །རང་གི་མོས་པ་གཙོར་བྱེད་པས། །ཤེས་བྱ་ནང་གི་ཡིན་པ་ལ། །ཡང་དག་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་པར་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་ཏེ། མཚུངས་པའི་ཕྱིར་འགྱུར་དགོས་སོ། །གལ་ཏེ་དངོས་སུ་མ་སྨྲས་ཀྱང་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་དོན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་རྒོལ་བ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མདོའི་དེ་ཉིད་དོན་སྡུད་བྱེད། ཅེས་དང་། མདོ་སྡེ་དྲང་དོན་ངེས་པའི་དོན། །རྣམ་པ་མང་པོ་རབ་ཏུ་འབྱེད། །གཞུང་འབྱེད་ངང་ཚུལ་ཅན་དུ་འགྱུར། །ཞེས་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་བཀའ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འགྲེལ་ཞིང་དེ་ཉིད་ལ་ནོར་བ་
【現代漢語翻譯】 當一位勇士投入般若波羅蜜多（智慧到彼岸）的修行，精通對法的辨析時，他應以三種方式領悟從色（形態）到諸佛之法的一切法之分類，即：『這是遍計所執的色』、『這是依他起的色』、『這是法性的色』。同樣地，『這些是遍計所執的諸佛之法』、『這些是依他起的諸佛之法』、『這些是法性的諸佛之法』。因此，通過學習般若波羅蜜多，行者應將輪迴與涅槃的一切法分類為三種自性並加以領悟。 正如《五百般若波羅蜜多經》所說：『善現（Subhuti），色是無自性、惡自性和有自性。』在總結了五蘊（五種聚集）、十八界（十八種元素）之後，經中提到：『因此，凡夫俗子不能如實地理解這三種色，所以他們執著於色，追求色，並被色所障蔽。』這意味著，對於遍計所執的色等，他們認為是無自性；對於依他起的色等，他們認為是惡自性；對於法性的色等，他們認為是有自性。由於凡夫俗子不能按照三種自性的方式來理解這些法，因此他們執著于遍計所執的色等，追求依他起的色等，並被圓成實的色所障蔽。 因此，如果說佛陀也通過三種自性的方式宣說了般若波羅蜜多為唯識（Cittamatra），那就太過分了。如果通過分類三種自性來進行解釋，那麼：利益眾生的根本是彌勒（Maitreya），追隨自己的信仰是至關重要的，通過正確地依賴內在的知識，就能獲得解脫。如果將此句改為：利益眾生的根本是圓滿正覺的佛陀，追隨自己的信仰是至關重要的，通過正確地依賴內在的知識，就能獲得解脫。為什麼不能這樣改呢？因為它們是相似的，所以必須更改。如果即使佛陀沒有明確說明，我們也實際上是在反對佛陀，因為佛陀的經文總結了其要點，並且經文以多種方式區分了需要解釋和不需要解釋的含義，因此無著（Asanga）尊者以不顛倒的方式解釋了佛陀的教誨，並且沒有在其中犯錯。
【English Translation】 When a Bodhisattva engages in the practice of Prajnaparamita (Perfection of Wisdom), being skilled in the classification of Dharmas, he should realize the classifications of all Dharmas from Form to the Buddha-dharmas in three ways, namely: 'This is the completely imputed Form,' 'This is the dependent Form,' 'This is the Form of suchness.' Similarly, 'These are the completely imputed Buddha-dharmas,' 'These are the dependent Buddha-dharmas,' 'These are the Buddha-dharmas of suchness.' Thus, by studying Prajnaparamita, one should classify all Dharmas of Samsara and Nirvana into the three natures and realize them. As stated in the Five Hundred Prajnaparamita Sutra: 'Subhuti, Form is without substance, of bad substance, and of existent substance.' After summarizing the five Skandhas (aggregates) and eighteen Dhatus (elements), it mentions: 'Therefore, ordinary beings do not truly understand these three forms, so they are attached to form, pursue form, and are obscured by form.' This means that for the completely imputed form, etc., they consider it to be without substance; for the dependent form, etc., they consider it to be of bad substance; and for the Form of suchness, etc., they consider it to be of existent substance. Because ordinary beings cannot understand these Dharmas according to the three natures, they are attached to the completely imputed form, etc., pursue the dependent form, etc., and are obscured by the perfectly established form. Therefore, it would be too extreme to say that the Buddha also taught Prajnaparamita as Cittamatra (Mind-Only) through the three natures. If explained by classifying the three natures, then: The root of benefiting beings is Maitreya, following one's own faith is paramount, and through correctly relying on inner knowledge, one can attain liberation. If this sentence were changed to: The root of benefiting beings is the Fully Enlightened Buddha, following one's own faith is paramount, and through correctly relying on inner knowledge, one can attain liberation. Why couldn't it be changed? Because they are similar, so it must be changed. If even if the Buddha did not explicitly state it, we are actually opposing the Buddha, because the Buddha's Sutras summarize its essence, and the Sutras distinguish in many ways the meanings that need to be explained and those that do not, therefore the venerable Asanga explained the Buddha's teachings in a non-inverted way and did not make mistakes in it.
མེད་པར་ལུང་བསྟན་ལ། འཕགས་པ་དེས་ཡུམ་སེམས་ཙམ་དུ་བཀྲལ་བས་ནོར་པའི་ཚབ་དེ་ལས་ཆེ་བ་མེད་པར་འདོད་པས་སོ་ཞེ་ན། ཀྱེ་མ་རང་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་མཐུ་མེད་ཅིང་བློ་གྲོས་གཞན་གྱི་དྲིང་ལ་འཇོག་པ་གྲགས་པ་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་ཡིད་རྟོན་པའི་འཇིག་རྟེན་འདི་གནས་སྐབས་ཇི་ལྟར་གནས་པར་འགྱུར་ཞིག་གོ །འགྲེལ་ཆེན་དྲི་མེད་འོད་དུ་ལུང་དྲངས་པར། མ་ཡང་སྲིན་མོའི་འཇིག་རྟེན་ན། །རང་གི་བུ་ལ་བཟའ་བར་སེམས། །རང་གི་བུ་ལ་བརྩེ་མེད་པ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བོ་གཞན་ལྟ་ཅི། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ས་གསུམ་པ་འོད་བྱེད་པ་བརྙེས་པའི་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ནི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་ཚམ་ཚོམ་མེད་པར་རྒོལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་དེ་འཛིན་པ་དེ་དང་། གཞན་སུ་ཞིག་ལྷན་ཅིག་གནས་ཤིང་སྨྲ་བར་ནུས། དེས་ན་བྱས་པ་དྲིན་དུ་མི་གཟོ་བ་འཕགས་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་མི་བཟད་པ་འདི་དོར་ན་ 5-166 ལེགས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དབུ་མ་པ་ནི་དོན་དམ་དུ་ཅི་ཡང་གྲུབ་པར་མི་འདོད་ལ། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་སྐུ་མཆེད་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པས་དོན་དམ་དུ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་གང་ཡིན་པ་དེ་སེམས་ཙམ་པའི་མཐར་ཐུག་གི་དོན་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཞེ་ན། འོ་ན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། དབུ་མ་སྒོམ་རིམ་དུ། དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་དག་པ་ཡིས། །རང་གི་ངོ་བོ་དོན་དམ་འདི། །ཤིན་ཏུ་ཡང་ནི་གྲུབ་པས་ན། །བཏགས་པའི་གཞན་དོན་འབྱུང་བ་ཡིན། །ཞེས་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དོན་དམ་པར་རང་གི་ངོ་བོ་ཤིན་ཏུ་ཡང་གྲུབ་པར་གསུངས་པ་འདི་ཅི་ཡིན། འཕགས་པ་འདི་ཉིད་ལུང་བསྟན་པར་ཡང་། ལྷོ་ཕྱོགས་བེ་ཏའི་ཡུལ་དུ་ནི། །དགེ་སློང་དཔལ་ལྡན་ཆེར་གྲགས་པས། །དེ་མིང་ཀླུ་ཞེས་འབོད་པ་སྟེ། །ཡོད་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་འཇིག་པ། །ང་ཡི་ཐེག་པ་འཇིག་རྟེན་དུ། །བླ་མེད་ཐེག་ཆེན་རབ་བཤད་དེ། །རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་བསྒྲུབས་ནས། །བདེ་བ་ཅན་དུ་དེ་འགྲོའོ། །ཞེས་ལུང་བསྟན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་འདིས། དབུ་མ་རིགས་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཐ་སྙད་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་བཀག་ཅིང་མེད་པར་བསྟན་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་དོན་དམ་དུ་ཡོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱོགས་བཤིག་ལ། དབུ་མ་བསྟོད་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཡོངས་གྲུབ་ཆོས་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དབུ་མ་དོན་དམ་དུ་མེད་པ་བཀག་ཅིང་ཡོད་པར་བསྟན་པས་དོན་དམ་པར་ཅི་ཡང་མེད་པར་འདོད་པའི་ཕྱོགས་བཤིག་གོ །དེ་ལྟར་ཕྱོགས་གཉིས་པོ་དེ་བཤིག་པའི་ལྷག་མ་དབུ་མ་བར་མ་གང་ཡིན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་ཆེན་དེ་ཉིད་མཐར་ཐུག་གི་དབུ་མ་ཡིན་པས། དེ་འཇིག་རྟེན་དུ་གསལ་བར་བཤད་པའོ། །དེ་ཡང་བསྟོད་པའི་ཚོགས་སྔོན་ལ་གསུངས་ཤིང་། རིགས་པའི་ཚོགས་ད
【現代漢語翻譯】 如果有人說，正因為聖者（指無著）將唯識宗解釋為『唯心』，才認為沒有比這更大的錯誤了。哎呀！如果這個世界上的人們，自己沒有辨別能力，只能依賴他人的智慧，盲目相信名聲，那該如何是好呢？在《無垢光大疏》中引用道：『在食肉女的世界裡，母親也想吃自己的孩子。既然對自己的孩子都沒有慈愛，又怎麼會愛其他人呢？』正如這所說，對證得三地光明（指無著菩薩）的聖者進行誹謗，就等於毫無顧忌地攻擊圓滿正等覺的佛陀。因此，誰又能與持有這種觀點的人同住或交談呢？所以，拋棄這種忘恩負義、誹謗聖者的惡劣見解才是最好的。 如果有人說，中觀宗不承認任何事物在勝義諦中成立，而聖者無著及其追隨者卻宣稱在勝義諦中存在不變的圓成實性，這正是唯識宗的究竟之義。那麼，聖者龍樹的教言又該如何解釋呢？在《中觀修習次第》中說：『如是清凈之智慧，以其自性勝義諦，極其真實成立故，施設他義乃得生。』這說明聖者的智慧已經證悟到勝義諦中自性真實成立。此外，聖者（龍樹）也曾被授記：『在南方吠陀的地方，有一位名叫吉祥大名的比丘，他名為龍，將摧毀有和無的宗派。他將在世間闡述我的無上大乘，並在獲得極喜地后前往極樂世界。』正如授記所說，聖者龍樹以中觀理聚摧毀了所有世俗諦的實有，從而破除了認為世俗諦在勝義諦中存在的宗派。同時，他又以《中觀贊》破除了認為勝義諦中一無所有的宗派，從而揭示了不變的圓成實性法界真如。因此，摧毀這兩種極端宗派后所剩下的中道，才是佛陀無上大乘的究竟中觀。他將此中觀在世間清晰地闡述出來。而且，他先宣講了《贊》，后宣講了《理聚》。
【English Translation】 If someone says that the noble one (Asanga) explained the Mind-Only school as 'only mind,' and therefore there is no greater mistake than that, alas! How will this world exist if people do not have the power to discern for themselves and rely on the wisdom of others, blindly believing in mere reputation? In the Great Commentary 'Stainless Light,' it is quoted: 'In the world of the Rakshasi, even the mother thinks of eating her own child. Since there is no love for one's own child, what about others?' As it says, to slander the noble Asanga, who has attained the light of the third ground, is to attack the perfectly enlightened Buddha without hesitation. Therefore, who can live or speak with someone who holds that view? Therefore, it would be best to abandon this ungrateful and unpleasant view of slandering the noble one. If someone says that the Madhyamaka school does not accept that anything is established in ultimate truth, and that the unchanging perfect reality that the noble Asanga and his followers have shown to exist in ultimate truth is the ultimate meaning of the Mind-Only school, then what about the words of the noble Nagarjuna? In the 'Madhyamaka Meditation Sequence,' it says: 'Thus, with pure wisdom, because one's own essence, this ultimate truth, is extremely established, the arising of the meaning of others is posited.' This shows that the noble one's wisdom has realized that one's own essence is truly established in ultimate truth. Furthermore, the noble one (Nagarjuna) was also prophesied: 'In the land of Veda in the south, there will be a monk named Glorious Great Fame, whose name will be Naga, who will destroy the factions of existence and non-existence. He will explain my unsurpassed Great Vehicle in the world, and after attaining the Joyful Ground, he will go to Sukhavati.' As the prophecy says, the noble one, with the Madhyamaka collections of reasoning, negated the existence of all conventional phenomena in ultimate truth, thereby destroying the faction that believes that conventional phenomena exist in ultimate truth. At the same time, with the Madhyamaka collections of praises, he negated the non-existence of the unchanging perfect reality, the Dharmadhatu Suchness, in ultimate truth, thereby destroying the faction that believes that nothing exists in ultimate truth. Therefore, the remaining middle way after destroying these two factions is the ultimate Madhyamaka, the unsurpassed Great Vehicle of the Buddha. He clearly explained this Madhyamaka in the world. Moreover, he first spoke the collections of praises, and then the collections of reasoning.
ེའི་ཕྱི་ནས་གསུངས་པར་རིགས་པ་དྲུག་ཅུ་པ་ལས་གསལ་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ཇི་སྐད་དུ། རེ་ཞིག་ཉེས་ཀུན་འབྱུང་བའི་གནས། །མེད་ཉིད་རྣམ་པར་བཟློག་ཟིན་གྱིས། །རིགས་པ་གང་གིས་ཡོད་ཉིད་ཀྱང་། །བཟློག་པར་འགྱུར་བ་མཉན་པར་གྱིས། །ཞེས་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་གནས་སམ། རྒྱུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དབུ་མ་ 5-167 གཤིས་ལ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་དེ་བསྟོད་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་བཀག་ཟིན་གྱིས། ད་ནི་རིགས་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་གཤིས་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡང་བཟློག་པར་འགྱུར་བ་མཉན་པར་གྱིས། ཞེས་གདམས་པའོ། །འཇམ་དཔལ་རྩ་བའི་རྒྱུད་དུ་ཡང་འཕགས་པ་འདི་ལུང་བསྟན་པར། ཁམས་དོན་བསྟན་ཆོས་དུ་མ་དང་། །དངོས་མེད་དོན་གྱི་དེ་ཉིད་རིག །ཅེས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཆོས་ཁམས་དགེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཤིས་ལ་ཡོད་པར་སྟོན་པའི་བསྟན་ཆོས་བསྟོད་པའི་ཚོགས་དུ་མ་དང་། ཐ་སྙད་པའི་ཆོས་གཤིས་ལ་དངོས་མེད་དུ་བསྟན་པའི་གཞི་ལས་ཡང་དག་དོན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རིག་པར་བྱེད་པའི་བསྟན་ཆོས་རིགས་པའི་ཚོགས་དག་ཀྱང་ལུང་བསྟན་ཏོ། །དེས་ན་དབུ་མ་སྟོན་པ་ལ་ཡོད་པ་བཀག་ཙམ་གྱིས་མི་ཆོག་གི །ཡོད་མེད་གཉིས་ཀའི་མཐའ་སེལ་དགོས་སོ། །སྒྲོ་འདོགས་བསལ་ཙམ་གྱིས་མི་ཆོག་གི །སྐུར་འདེབས་ཡང་སེལ་དགོས་སོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་འདིས་ནི་རྒྱལ་བའི་ལུང་བསྟན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། ཡོད་མེད་སྒྲོ་བསྐུར་གཉིས་ཀའི་མཐའ་བསལ་ནས་དེ་གཉིས་ཀྱི་དབུས་མ་བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོད་པ་བཀག་ཙམ་ལ་ཚོད་འཛིན་པ་ནི་དབུ་མ་མ་ཡིན་གྱི། བསྟོད་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་བཀག་པ་དེའི་གཞི་ལ་ཆོས་དབྱིངས་ཡོད་པར་བསྟན་པས་མཐར་ཐུག་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དབུ་མ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དིང་སང་དབུ་མ་པར་ཁས་འཆེ་བ་ཕལ་ཆེ་བ་ནི་ཡོད་པ་བཀག་ཙམ་གྱི་ཕྱོགས་ལ་འཆོལ་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་སྣང་སྟེ། ཡང་དག་པའི་དོན་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་ཉེན་ཡོད་ལགས་སོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀ་བཤིག་པ་དེ་བཞིན་དུ། རྒྱལ་བས་གསུང་རབ་ཀྱི་དགོངས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་འབྱེད་པར་ལུང་བསྟན་པའི་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཞབས་ཀྱིས་ཀྱང་། ཀུན་བཏགས་དང་གཞན་དབང་གིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐ་སྙད་པའི་རང་བཞིན་རྣམས་དོན་དམ་དུ་ཡོད་པ་བཀག་ཅིང་མེད་པར་བསྟན་པས། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་དོན་དམ་དུ་ཡོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱོགས་བཤིག་ལ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་{ཐ་སྙད་པའི་རང་བཞིན་རྣམས་{དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ 5-168 དབུ་མ་}དོན་དམ་དུ་མེད་པ་བཀག་ཅིང་ཡོད་པར་བསྟན་པས་དོན་དམ་དུ་ཅི་ཡང་མེད་པར་འདོད་པའི་ཕྱོགས་བཤིག་གོ །དེ་ལྟར་ཕྱོགས་གཉིས་པོ་བཤིག་པའི་ལྷག་མ་དབུས་མ་བར་མ་གང་ཡིན་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་ཆེན་མཐར་ཐུག་དོན་གྱི་དབུ་མ་ག
【現代漢語翻譯】 這在《六十正理論》中已經闡明。其中說到：『暫且一切過失生起處，無有自性已遮遣，以何正理有自性，遮遣亦請諦聽聞。』意思是說，一切過失生起之處，或者說，以因的自性，認為在法性中無有自性，這已經被讚頌之集所遮止。現在請諦聽，以理智之集，連同認為世俗之法在自性中具有自性，也將被遮止。這是教誨。 在《文殊根本續》中也預言了這位聖者（龍樹）：『界義所詮諸多法，無實義之真性理。』意思是說，如來藏（Tathāgatagarbha，梵文）、法界（Dharmadhātu，梵文）（含義：一切法的本性或本體），凡是善良的，都是在自性中存在的，對此進行闡釋的教法，即讚頌之集；以及在名言上，闡釋諸法無實，從其根本上證悟真實義的真如（Tathātā，梵文）（含義：事物的真實本性）的教法，即理智之集，也都已經預言了。 因此，在闡釋中觀時，僅僅遮止有是不夠的，必須遣除有和無兩種邊。僅僅遣除增益是不夠的，還必須遣除誹謗。聖者龍樹正是如佛陀所預言的那樣，遣除了有和無、增益和誹謗兩種邊，從而宣說了這二者之間的無上大乘。僅僅以理智之集來限制對有的遮止，並非中觀。通過讚頌之集，闡釋了在那基礎上存在著法界，從而最終闡釋瞭如實的中觀。 現在大多數自詡為中觀派的人，似乎僅僅偏執于遮止有的一方，有誹謗真實義的危險。正如聖者龍樹破斥有和無一樣，受佛陀授記能夠如實解釋佛經旨意的聖者無著（Asaṅga，梵文）也同樣，對於包含遍計所執（Parikalpita，梵文）（含義：完全由心識捏造的事物）和依他起（Paratantra，梵文）（含義：依賴於其他事物而存在的事物）的世俗自性之法，遮止了它們在勝義諦（Paramārtha-satya，梵文）（含義：最高的真理或實在）中存在，從而破斥了認為世俗之法在勝義諦中存在的觀點。並且，對於圓成實性（Pariniṣpanna，梵文）（含義：事物最完美、最純粹的本性）之法，{即世俗自性之法，{也就是法界真如的中觀}，遮止了它們在勝義諦中不存在，從而破斥了認為在勝義諦中什麼都沒有的觀點。 這樣，在破斥了這兩種觀點之後，剩下的中間狀態，也就是無上大乘的究竟意義的中觀。
【English Translation】 This is clarified in the Sixty Stanzas on Reasoning. It says: 'For a moment, the source of all faults, the absence of inherent existence has already been refuted. Please listen to how even the existence of inherent existence is refuted by what reasoning.' This means that the source of all faults, or rather, the nature of the cause, which is considered to be without inherent existence in the nature of phenomena, has already been refuted by the collection of praises. Now, please listen to how even the belief that conventional phenomena have inherent existence in their nature will be refuted by the collection of reasonings. This is the instruction. In the Root Tantra of Mañjuśrī, this noble one (Nāgārjuna) is also prophesied: 'The meaning of the realm explains many doctrines, the reality of the meaning of non-existence is reason.' This means that the Sugata-garbha (Tathāgatagarbha, Sanskrit) (meaning: the womb of the Buddhas), the Dharmadhātu (Sanskrit) (meaning: the nature or essence of all phenomena), whatever is virtuous, is taught as existing in its own nature, and the collection of praises praises these teachings. Also, the teachings that realize the reality of the meaning of non-existence, which teach that phenomena are without inherent existence in conventional terms, are also prophesied as the collection of reasonings. Therefore, in explaining Madhyamaka, it is not enough to merely negate existence; it is necessary to eliminate both extremes of existence and non-existence. It is not enough to merely eliminate imputation; it is also necessary to eliminate denial. The noble Nāgārjuna, just as the Buddha prophesied, eliminated both extremes of existence and non-existence, imputation and denial, and thus taught the unsurpassed Great Vehicle in the middle of these two. Limiting oneself to the negation of existence by the collection of reasonings is not Madhyamaka. By explaining that the Dharmadhātu exists on the basis of what is negated by the collection of praises, the ultimate reality of Madhyamaka is taught as it is. Nowadays, most of those who claim to be Madhyamikas seem to be merely straying to the side of negating existence, and there is a danger of denying the true meaning. Just as the noble Nāgārjuna refuted both existence and non-existence, so too did the noble Asaṅga, who was prophesied by the Buddha to explain the meaning of the scriptures as they are, refute the existence of the conventional nature of phenomena, which are included in the Parikalpita (Sanskrit) (meaning: things completely fabricated by the mind) and Paratantra (Sanskrit) (meaning: things that exist dependently on other things), in ultimate truth, thus refuting the view that conventional phenomena exist in ultimate truth. And, for the Pariniṣpanna (Sanskrit) (meaning: the most perfect and pure nature of things) phenomena, {that is, the conventional nature of phenomena, {that is, the Madhyamaka of the Dharmadhātu Suchness}, he refuted their non-existence in ultimate truth, thus refuting the view that nothing exists in ultimate truth. Thus, after refuting these two views, what remains in the middle is the ultimate meaning of the unsurpassed Great Vehicle, the Madhyamaka.
སལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འཕགས་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་དག་གིས་ཀྱང་མཐར་ཐུག་དོན་གྱི་དབུ་མ་དེ་ཉིད་གསལ་བར་མཛད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཐོགས་མེད་སྐུ་མཆེད་ལ་སོགས་པས་ཡུམ་དངོས་སྨྲའི་གཞུང་དུ་བཀྲོལ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་རང་གཞན་གཉིས་ཀ་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་ཏུ་སྣང་ངོ་། །སེམས་ཙམ་པའི་མཐར་ཐུག་གི་དོན་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་དེ་ཉིད་དོན་དམ་དུ་གྲུབ་པར་འདོད་པ་ཡིན་ལ། འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཡོངས་གྲུབ་ཆོས་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྣམ་ཤེས་དང་སྐད་ཅིག་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི། གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དངོས་སྨྲའི་སྐྱོན་གྱིས་ནམ་ཡང་གོས་པ་མེད་དོ། །དེས་ན་རྣམ་ཤེས་ཙམ་དུ་སྨྲ་བའི་མཐར་ཐུག་གི་དོན་དམ་ནི། རྣམ་ཤེས་དང་མི་རྟག་པ་དང་། འདུས་བྱས་དང་། ཁམས་གསུམ་པོའི་ངོ་བོ་དང་། མ་རིག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཡོངས་གྲུབ་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་། རྟག་པ་དང་། འདུས་མ་བྱས་དང་། ཁམས་གསུམ་ལས་འདས་པ་དང་ནང་རིག་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་གཅིག་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། གལ་ཏེ་དེ་དག་གཅིག་ན་སྣང་བ་དང་མུན་པ་གཅིག་པ་དང་། དུག་དང་བདུད་རྩི་གཅིག་པ་དང་། ཚ་རེག་དང་གྲང་རེག་གཅིག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་གཅིག་གོ་ཞེས་པ་ལས་གཞན་ཅིར་འགྱུར། སེམས་ཙམ་པ་ནི་རྣམ་ཤེས་མ་ཡིན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་མི་འདོད་དེ། མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་གི་ཞལ་སྔ་ནས། ཇི་སྐད་དུ། འདིར་རྣམ་པར་ཤེས་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཉིན་མོར་བྱེད་པའི་སྐུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །འདིར་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ 5-169 སྐུ་ཉིན་མོར་བྱེད་པའི་སྐུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་པ་འགའ་ཡང་མེད་ཅེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་རྣམ་པར་ཤེས་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་ཉིད་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་སེམས་ཙམ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སྐུར་འདོད་ཅིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུར་མི་འདོད་ན། རྣམ་ཤེས་མ་གཏོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཞན་འདོད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། སེམས་ཙམ་པ་ནི་མཐར་ཐུག་དོན་དམ་བདེན་པ་རྣམ་ཤེས་ཡིན་པར་འདོད་ལ། དེ་ཉིད་ཆོས་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་པར་འདོད་པས་དེ་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར། དེ་དག་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་ལ་གནས་ཞེས་གསུངས་ལ། དབུ་མ་པ་ནི་མཐར་ཐུག་དོན་དམ་བདེན་པ་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པར་འདོད་ལ། ད
【現代漢語翻譯】 已被清楚地闡明。因此，那些聖者，如偉大的中觀派學者陳那（Dignāga，因明學的集大成者）和法稱（Dharmakīrti，古印度佛教邏輯學家、因明學家），也最終闡明了究竟意義上的中觀。因此，說無著（Asaṅga，瑜伽行唯識學派創始人之一）兄弟等人將《現觀莊嚴論》（Abhisamayālaṅkāra，解釋《般若經》的論著）解釋為唯識宗的論典，這似乎是損害自他的言論。唯識宗的究竟意義在於，他們認為遠離外境所取和能取的阿賴耶識剎那（意識的瞬間）本身是勝義諦（ परमार्थसत्य，paramārthasatya，ultimate truth）。而無變的圓成實性（Pariniṣpanna，परिनिष्पन्न，perfected nature）法界（Dharmadhātu，धर्मधातु，the realm of dharma）真如（Tathātā，तथता，suchness）超越了所有的意識和剎那，是無二智慧（Advayajñāna，अद्वयज्ञान，non-dual wisdom），因此永遠不會被實事論者的過失所玷污。因此，唯識宗所說的究竟勝義諦是意識、無常、有為、三界之體性、無明的自性。而無變的圓成實性是智慧、常、無為、超越三界、內明無變。這些怎麼會相同呢？如果這些相同，那就像光明和黑暗相同，毒藥和甘露相同，冷觸和熱觸相同，痛苦和快樂相同，還能有什麼不同呢？唯識宗不承認不是阿賴耶識的智慧和佛陀。正如觀世音菩薩（Avalokiteśvara，अवलोकितेश्वर，the lord who looks down）所說：『在此，在那些宣說阿賴耶識的人中，沒有誰能將智慧之身，如日輪之身，圓滿成就為正等覺佛陀。』為什麼在此，在那些宣說阿賴耶識的人中，沒有誰能將智慧之身，如日輪之身，圓滿成就為正等覺佛陀呢？應該說，在此，那些宣說阿賴耶識的人安住于阿賴耶識之法中，而正等覺佛陀超越了阿賴耶識之法性。因此，如果唯識宗認為佛陀也是阿賴耶識之身，而不認為是智慧之身，那麼更不用說他們會承認阿賴耶識之外的其他智慧了。唯識宗認為究竟的勝義諦是阿賴耶識，並且認為阿賴耶識就是法界真如，不會超越它，因此說他們安住于阿賴耶識之法中。而中觀派認為究竟的勝義諦是無二智慧，並且認為 究竟的
【English Translation】 has been clearly explained. Therefore, those noble ones, such as the great Madhyamaka scholars Dignāga (集大成者 of Hetuvidya) and Dharmakīrti (古印度佛教邏輯學家、因明學家), also ultimately clarified the ultimate meaning of Madhyamaka. Therefore, to say that Asaṅga (瑜伽行唯識學派創始人之一) and his brothers explained the Abhisamayālaṅkāra (解釋《般若經》的論著) as a Yogācāra text seems to be a statement that harms both oneself and others. The ultimate meaning of the Mind-Only school is that they believe that the momentary consciousness (意識的瞬間) of Ālayavijñāna (阿賴耶識) that is free from external grasping and apprehended objects is itself established as the ultimate truth ( परमार्थसत्य，paramārthasatya，ultimate truth). And the unchanging perfected nature (Pariniṣpanna，परिनिष्पन्न，perfected nature) Dharmadhātu (धर्मधातु，the realm of dharma) Suchness (Tathātā，तथता，suchness) is beyond all consciousness and moments, and is non-dual wisdom (Advayajñāna，अद्वयज्ञान，non-dual wisdom), so it is never tainted by the faults of the realists. Therefore, the ultimate ultimate truth spoken of by the Mind-Only school is consciousness, impermanence, conditioned, the nature of the three realms, and the nature of ignorance. And the unchanging perfected nature is wisdom, permanence, unconditioned, beyond the three realms, and inner knowing without change. How can these be the same? If these are the same, then what else would it be other than light and darkness being the same, poison and nectar being the same, cold touch and hot touch being the same, and suffering and happiness being the same? The Mind-Only school does not accept wisdom and Buddhas that are not consciousness. As the lord Avalokiteśvara (अवलोकितेश्वर，the lord who looks down) said: 'Here, among those who speak of consciousness, there is no one who can perfectly accomplish the body of wisdom, the body of the sun, as a fully enlightened Buddha.' Why is it that here, among those who speak of consciousness, there is no one who can perfectly accomplish the body of wisdom, the body of the sun, as a fully enlightened Buddha? It should be said that here, those who speak of consciousness abide in the dharma of consciousness, and the fully enlightened Buddha transcends the nature of the dharma of consciousness. Therefore, if the Mind-Only school believes that the Buddha is also a body of consciousness and does not believe in a body of wisdom, then what need is there to mention that they would accept other wisdom besides consciousness? The Mind-Only school believes that the ultimate ultimate truth is consciousness, and believes that consciousness is the Dharmadhātu Suchness, and does not go beyond it, so it is said that they abide in the dharma of consciousness. And the Madhyamaka school believes that the ultimate ultimate truth is non-dual wisdom, and believes that the ultimate
ེ་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་པར་འདོད་ཅིང་། དོན་ལའང་གནས་པ་དེ་རྣམ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་ཉིད་ལས་འདས། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དོན་དམ་པ་དེ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པ་དང་། རྣམ་ཤེས་ཡིན་པར་འདོད་པ་ལས་དབུ་མ་དང་སེམས་ཙམ་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་གྱི། འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་འདོད་མི་འདོད་དང་། དོན་དམ་དུ་གྲུབ་པ་ཡོད་པར་འདོད་མི་འདོད་ལས། དབུ་སེམས་སུ་འཇོག་པ་ནི་མདོ་རྒྱུད་ལ་སོགས་ཡིད་ཆེས་ཀྱི་ལུང་གང་ལས་ཀྱང་མ་གསུངས་སོ། །དེས་ན་རང་རང་གི་མཐར་ཐུག་གི་དོན་གང་དང་གང་འདོད་པ་དེ་དང་དེ་ཉིད་དེ་དང་དེའི་གྲུབ་པའི་མཐར་འགྱུར་གྱི། གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་མི་འདྲ་བ་ལས། གྲུབ་མཐའ་མི་གཅིག་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བའི་ཆ་ཤས་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་དོན་དམ་དུ་འདོད་པས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང་། སྐྱེ་བའི་ཆ་ཤས་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་མི་འདོད་ཀྱང་ཕྱི་རོལ་དོན་དམ་དུ་འདོད་པས་མདོ་སྡེ་པ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་དོན་དམ་དུ་འདོད་པས་སེམས་ཙམ་པ་དང་། དོན་དམ་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་འདོད་པས་དབུ་མ་པར་འགྱུར་བ་ནི། ཡིན་ 5-170 ལུགས་ཀྱི་སྟེང་དུ་མ་ཕེབས་ཀྱི་བར་དུ། འོག་མ་འོག་མའི་ཁྱད་པར་དེ་མི་འདོད་ཀྱང་། གོང་མ་གོང་མ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཁྱད་པར་ཁས་ལེན་པ་ལས་གནས་སྐབས་སུ་ཐེག་པ་དང་གྲུབ་མཐའ་སོ་སོར་འབྱུང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ངེས་འབྱུང་ལ། །ཐེག་པ་གཅིག་གིས་འབྲས་བུར་གནས། །ཞེས་དང་། འཇིག་རྟེན་མགོན་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་ཆ་ཤས་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་སོ། །མདོ་སྡེ་པ་ནི་དོན་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་སོ། །དབུ་མ་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་ཏེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་དང་། མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དང་། འཕགས་པ་ལྷ་དང་། སློབ་དཔོན་ཛེ་ཏ་རི་སྒྲ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་གཅིག་དང་དབྱངས་གཅིག་གིས་ནང་བའི་གྲུབ་མཐའ་བཞི་པོ་སོ་སོར་གསུངས་པ། འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའ་དང་ནི་འགོག་པ་གཉིས། །འདུས་མ་བྱས་གསུམ་རྟག་པ་སྟེ། །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ། །བདག་གིས་སྟོང་ཞིང་བྱེད་པོ་མེད། །དབང་སྐྱེས་བློ་ནི་རྣམ་མེད་ཀྱིས། །ཕྲ་རབ་བསགས་པ་དངོས་སུ་རིག །ཁ་ཆེའི་གཞུང་གི་ཆུ་གཏེར་གྱི། །བྱེ་བྲག་སྨྲ་བའི་གཞུང་འདོད་འགྱུར། །ཞེས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་གྲུབ་མཐའ་དང་། ཤེས་པ་རྣམ་བཅས་སྐྱེད་བྱེད་ནི། །དབང་པ
【現代漢語翻譯】 他們認為法性即是真如，並且安住于實義，因為那是超越一切識的如來。因此說，『超越了識的法性』。因此，法界的勝義諦即是智慧，認為它是識，這構成了中觀和唯識的差別。而是否認為有不變的圓成實性，以及是否認為勝義中存在實有，這些並非區分中觀和唯識的依據。因為在經續等任何可信的教證中，都沒有這樣說過。因此，各自所認為的究竟意義，就成為各自宗派的最終結論。僅僅是暫時的差別，並不會導致宗派的不同。因此，將具有生起部分的有情視為勝義諦，是說一切有部；不認為有具有生起部分的有情，卻認為外境是勝義諦，是經量部；認為唯識是勝義諦，是唯識宗；認為勝義諦的真如是實有的，是中觀宗。在沒有達到如實的境界之前，雖然不承認下下的差別，但由於承認與上上不一致的差別，因此暫時產生了不同的乘和宗派。正如所說：『三乘的解脫，一乘安住于果位。』世間怙主也曾說過：『說一切有部是使具有生起部分的有情得以明晰的論典。經量部是使意義得以明晰的論典。瑜伽行派是使唯識得以明晰的論典。中觀派是使勝義諦的真如得以明晰的論典。』此外，聖者文殊、觀世音菩薩、聖天、論師杰達日以及從辯論中獲得勝利者們，以相同的意趣和聲音分別闡述了佛教的四個宗派，如下所示：『虛空和滅盡二者，無為三者是常，一切有為皆是剎那，無我無作者。』『由根生起的意識，以無相的方式，直接認知微塵的積聚。』這是克什米爾論藏中，說一切有部的觀點。『具有能生識的相，根識和合而生起，』 They consider the Dharmata (法性，dharma-dhātu，法界，法界) to be the same as Tathata (真如，tathatā，如性，如性), and abide in the ultimate meaning, because that is the Tathāgata (如來，tathāgata，如來，如來) who transcends all consciousnesses. Therefore, it is said, 'Transcends the Dharmata of consciousness.' Therefore, the ultimate truth of Dharmadhatu (法界，dharma-dhātu，法界，法界) is wisdom, and considering it to be consciousness constitutes the difference between Madhyamaka (中觀，madhyamaka，中觀，中觀) and Cittamatra (唯識，cittamātra，唯識，唯識). Whether or not one believes in an immutable Parinishpanna (圓成實性，pariniṣpanna，圓成實性，圓成實性), and whether or not one believes that there is something real in the ultimate sense, these are not the basis for distinguishing between Madhyamaka and Cittamatra. Because in any credible scriptural authority such as sutras and tantras, it has not been said like this. Therefore, whatever ultimate meaning each school believes in becomes the final conclusion of that school. Merely temporary differences do not lead to different philosophical schools. Therefore, considering sentient beings with a part of arising as the ultimate truth is Vaibhashika (說一切有部，vaibhāṣika，毗婆沙宗，毗婆沙宗); not believing in sentient beings with a part of arising, but believing that external objects are the ultimate truth is Sautrantika (經量部，sautrāntika，經部，經部); considering only consciousness as the ultimate truth is Cittamatra; considering the ultimate truth of Suchness as truly existent is Madhyamaka. Until one reaches the state of reality, although one does not acknowledge the differences of the lower levels, one temporarily generates different vehicles and philosophical schools because one acknowledges the differences that are inconsistent with the higher levels. As it is said: 'The liberation of the three vehicles, one vehicle abides in the fruit.' The Lord of the World has also said: 'Vaibhashika is the treatise that makes sentient beings with a part of arising very clear. Sautrantika is the treatise that makes meaning very clear. Yogachara (瑜伽行派，yogācāra，瑜伽行派，瑜伽行派) is the treatise that makes only consciousness very clear. Madhyamaka is the treatise that makes the ultimate truth of Suchness very clear.' In addition, the noble Manjushri (文殊，mañjuśrī，文殊，文殊), the Lord Avalokiteshvara (觀世音菩薩，avalokiteśvara，觀自在，觀自在), Aryadeva (聖天，āryadeva，聖天，聖天), the teacher Jetari (杰達日，jetāri，勝友，勝友), and those who have gained victory from debates, have separately explained the four Buddhist schools with the same intention and voice, as follows: 'Space and cessation, the two, the unconditioned, the three, are permanent, all conditioned things are momentary, empty of self and without a doer.' 'Consciousness arising from the senses, in a non-objective way, directly perceives the accumulation of particles.' This is the view of Vaibhashika in the Kashmir treatises. 'Having the aspect of generating consciousness, the union of sense and consciousness arises,'
【English Translation】 They consider Dharmata to be the same as Suchness, and abide in the ultimate meaning, because that is the Tathagata who transcends all consciousnesses. Therefore, it is said, 'Transcends the Dharmata of consciousness.' Therefore, the ultimate truth of Dharmadhatu is wisdom, and considering it to be consciousness constitutes the difference between Madhyamaka and Cittamatra. Whether or not one believes in an immutable Parinishpanna, and whether or not one believes that there is something real in the ultimate sense, these are not the basis for distinguishing between Madhyamaka and Cittamatra. Because in any credible scriptural authority such as sutras and tantras, it has not been said like this. Therefore, whatever ultimate meaning each school believes in becomes the final conclusion of that school. Merely temporary differences do not lead to different philosophical schools. Therefore, considering sentient beings with a part of arising as the ultimate truth is Vaibhashika; not believing in sentient beings with a part of arising, but believing that external objects are the ultimate truth is Sautrantika; considering only consciousness as the ultimate truth is Cittamatra; considering the ultimate truth of Suchness as truly existent is Madhyamaka. Until one reaches the state of reality, although one does not acknowledge the differences of the lower levels, one temporarily generates different vehicles and philosophical schools because one acknowledges the differences that are inconsistent with the higher levels. As it is said: 'The liberation of the three vehicles, one vehicle abides in the fruit.' The Lord of the World has also said: 'Vaibhashika is the treatise that makes sentient beings with a part of arising very clear. Sautrantika is the treatise that makes meaning very clear. Yogachara is the treatise that makes only consciousness very clear. Madhyamaka is the treatise that makes the ultimate truth of Suchness very clear.' In addition, the noble Manjushri, the Lord Avalokiteshvara, Aryadeva, the teacher Jetari, and those who have gained victory from debates, have separately explained the four Buddhist schools with the same intention and voice, as follows: 'Space and cessation, the two, the unconditioned, the three, are permanent, all conditioned things are momentary, empty of self and without a doer.' 'Consciousness arising from the senses, in a non-objective way, directly perceives the accumulation of particles.' This is the view of Vaibhashika in the Kashmir treatises. 'Having the aspect of generating consciousness, the union of sense and consciousness arises,'
ོའི་སྤྱོད་ཡུལ་སྣང་བ་མིན། །ནམ་མཁའ་མོ་གཤམ་བུ་དང་མཚུངས། །འགོག་པ་དང་ནི་ནམ་མཁའ་མཚུངས། །འདུ་བྱེད་བེམ་པོ་ཡོད་མ་ཡིན། །དུས་གསུམ་རྗེས་འགྲོ་དག་ཀྱང་མེད། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་གཟུགས་ཡོད་མིན། །ཞེས་པ་མདོ་སྡེ་པ་ཡིས་རིག །ཅེས་པ་མདོ་སྡེ་པའི་གྲུབ་མཐའ་དང་། ཆ་ཤས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་མེད། །ཕྲ་རབ་རྡུལ་རྣམས་ཡོད་པ་མིན། །རྨི་ལམ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་བཞིན། །དམིགས་པ་མེད་པར་རབ་ཏུ་སྣང་། །གཟུང་དང་འཛིན་ལས་རྣམ་གྲོལ་བའི། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དོན་དམ་ཡོད། །ཅེས་པ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་གཞུང་། །རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་རྣམས་སྒྲོགས། །ཞེས་པ་སེམས་ 5-171 ཙམ་པའི་གྲུབ་མཐའ་དང་། རྣམ་ཤེས་དེ་ཡང་དོན་དམ་དུ། །ཡོད་པར་མཁས་རྣམས་མི་འདོད་དེ། །གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་། །བྲལ་བ་ནམ་མཁའི་པད་མ་བཞིན། །ཡོད་མིན་མེད་མིན་ཡོད་མེད་མིན། །གཉིས་ཀའི་བདག་ཉིད་མིན་པའང་མིན། །མཐའ་བཞི་ལས་ནི་རྣམ་གྲོལ་བའི། །དེ་ཉིད་དབུ་མ་པ་ཡིས་རིག །ཅེས་པ་དབུ་མ་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའོ། །དེ་ལྟར་གྲུབ་མཐའ་བཞི་པོ་སོ་སོའི་འདོད་ཚུལ་རང་རང་གི་མཐར་ཐུག་གི་དོན་གང་ཡིན་ངོས་འཛིན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ལ་སོགས་པ་ཚད་མར་གྱུར་ཅིང་དཔང་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གྲུབ་མཐའ་སོ་སོའི་དབྱེ་བ་དང་ཁྱད་པར་དབུ་སེམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གང་ཡིན་ཡང་འདི་བཞིན་འབྱེད་པར་རིགས་སོ། །དེས་ན་སེམས་ཙམ་པའི་མཐར་ཐུག་གི་དོན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་ཤེས་དེ་ཡང་ཕྱི་རོལ་ལ་དམིགས་པའི་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཕྱིའི་དོན་ལ་དམིགས་པ་མེད་ཀྱང་རྨི་ལམ་བཞིན་དུ་ཕྱི་ནང་སྣོད་བཅུད་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་ཚུལ་གྱིས་དོན་དམ་དུ་གྲུབ་པར་འདོད་ལ། ཆོས་ཉིད་ཀྱང་དེ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །དེས་ན་མཐའ་ཐུག་གི་དོན་རྣམ་ཤེས་ཡིན་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྨྲ་བ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པས་དངོས་སྨྲ་ཡང་ཡིན་ནོ། །བློ་དང་སེམས་དང་རིག་པ་གང་ཡིན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་ཤེས་ཡིན་པར་འདོད་ཀྱི། རྣམ་ཤེས་མ་ཡིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འདོད་དོ། །དེས་ན་སེམས་ཙམ་པའི་གྲུབ་མཐའ་ལས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དོན་དམ་ཡོད། ཅེས་གསུངས་ཀྱི། འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་དོན་དམ་ཡོད། ཅེས་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་དོན་དམ་ཡོད། ཅེས་ཀྱང་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབུ་མ་པས་འགོག་པའི་ཚེ་ཡང་། རྣམ་ཤེས་དེ་ཡང་དོན་དམ་དུ། །ཡོད་པར་མཁས་རྣམས་མི་འདོད་དེ། །ཞེས་གསུངས་ཀྱི། འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་དོན་དམ་དུ། །ཡོད་པར་མཁས་རྣམས་མི་འདོད་དེ། །ཞེས་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་དོན་དམ་དུ། །ཡོད་པ་མཁས་རྣམས་མི་འདོད་དེ། །ཞེས་ཀྱང་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྣམ་
【現代漢語翻譯】 諸法的行境並非顯現，如同虛空中的雌性生殖器。涅槃寂滅與虛空相同，諸行（saṃskāra）並非實有。過去、現在、未來三時也不存在，無礙之色也不存在。這是經部宗的觀點。 經部宗的宗義是：沒有整體與部分之分，極微塵也不存在，如同體驗夢境一般，無所緣而顯現。從能取和所取中解脫的，識（vijñāna）是勝義諦。這是瑜伽行派的論典，宣說到達大海彼岸的法門。這是唯識宗的宗義。 然而，智者們並不認為識在勝義諦中存在，它遠離一和多的自性，如同虛空中的蓮花。既非存在，也非不存在，也非亦存在亦不存在，也非兩者皆非。從四邊戲論中解脫的，此即是中觀宗的見解。這是中觀宗的宗義。 如是，這四種宗派各自的究竟觀點，這些偈頌是由聖者文殊（Mañjuśrī）等可信賴且具權威性者所說。因此，宗派的區分和差別，以及中觀和唯識的差異，都應如此區分。 因此，唯識宗的究竟意義是識。識是遠離外境所緣的能取和所取的，雖然不緣于外境，但如同夢境一般，以顯現外內情器世間各種形象的方式，在勝義諦中成立。他們認為法性也是如此。因此，究竟的意義是識，所以他們被稱為識論者。因為識是實有的，所以他們也是實有論者。 他們認為，無論是覺、心還是智，都是識，不承認有非識的智慧（jñāna）。因此，在唯識宗的宗義中，說的是『識是勝義諦』，而不是說『不變的圓成實性是勝義諦』，也沒有說『無二智慧是勝義諦』。 中觀宗在破斥時也說：『智者們不認為識在勝義諦中存在』，而不是說『智者們不認為不變的圓成實性在勝義諦中存在』，也沒有說『智者們不認為無二智慧在勝義諦中存在』。因此，識……
【English Translation】 The sphere of activity of phenomena is not appearance, like the female genitals in the sky. Nirvāṇa (extinction) is the same as the sky. Saṃskāras (compounded phenomena) are not existent. The three times, past, present, and future, also do not exist. Unobstructed form does not exist. This is understood by the Sautrāntikas (Sūtra School). The tenet of the Sautrāntikas is: there is no such thing as whole and parts, subtle particles do not exist, like experiencing a dream, it appears without an object of focus. The consciousness (vijñāna) that is liberated from the grasped and the grasper is the ultimate truth. This is the doctrine of the Yogācāra (Practice of Yoga School), proclaiming those who have reached the other shore of the ocean. This is the tenet of the Mind-Only School. However, the wise do not accept that consciousness exists in ultimate truth, it is devoid of the nature of one and many, like a lotus in the sky. It is neither existent, nor non-existent, nor both existent and non-existent, nor neither of the two. That which is liberated from the four extremes is understood by the Madhyamikas (Middle Way School). This is the tenet of the Madhyamikas. Thus, these verses identifying the ultimate meaning of each of the four schools of thought are spoken by the noble Mañjuśrī and others who are reliable and authoritative. Therefore, the distinctions and differences of the schools, and the distinctions between Madhyamaka and Mind-Only, should be distinguished in this way. Therefore, the ultimate meaning of the Mind-Only School is consciousness. Consciousness is devoid of the grasped and the grasper that focus on external objects. Although it does not focus on external objects, it is established in ultimate truth in the way that it appears in various forms of external and internal environments, like a dream. They believe that the nature of phenomena is also like this. Therefore, since the ultimate meaning is consciousness, they are called consciousness proponents. Since consciousness is real, they are also proponents of reality. They believe that whatever is intellect, mind, or awareness is all consciousness, and they do not accept that there is a wisdom (jñāna) that is not consciousness. Therefore, in the tenet of the Mind-Only School, it is said that 'consciousness is the ultimate truth,' but it is not said that 'immutable, perfectly established nature is the ultimate truth,' nor is it said that 'non-dual wisdom is the ultimate truth.' When the Madhyamikas refute, they also say, 'The wise do not accept that consciousness exists in ultimate truth,' but they do not say, 'The wise do not accept that immutable, perfectly established nature exists in ultimate truth,' nor do they say, 'The wise do not accept that non-dual wisdom exists in ultimate truth.' Therefore, consciousness...
ཤེས་དོན་དམ་དུ་འདོད་པ་དང་། 5-172 དོན་དམ་རྣམ་ཤེས་སུ་འདོད་པ་ལས་སེམས་ཙམ་པ་དང་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་ཡིན་གྱི། འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་ནི་རྣམ་ཤེས་མ་ཡིན་ལ་རྣམ་ཤེས་ཀྱང་འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་དོན་དམ་དུ་འདོད་པས་སེམས་ཙམ་པ་མ་ཡིན་ཞིང་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དབུ་མ་པའི་མཐར་ཐུག་གི་དོན་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཡོངས་གྲུབ་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་སེམས་ཙམ་པ་འདོད་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱང་ཡིན། ཆོས་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་པ་དེ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་ཉིད་འདས། །ཞེས་ཡང་དང་ཡང་དུ་གསུངས་སོ། །དེས་དབུ་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གསུངས་ཀྱི། ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་འདོད་མི་འདོད་དང་། རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་འདོད་མི་འདོད་དང་། ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་འདོད་མི་འདོད་དང་། རིགས་ཆད་འདོད་མི་འདོད་དང་། དོན་དམ་དུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་འདོད་མི་འདོད་ལས། དབུ་མ་དང་སེམས་ཙམ་གྱི་ཁྱད་པར་འབྱེད་པ་ནི་རྒྱལ་བའི་བཀའ་ཡང་དག་དང་། ས་བཅུ་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་སོགས་ཀྱིས་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་སེམས་ཙམ་དུ་བཀྲལ་ན་ངེས་དོན་མཐར་ཐུག་གི་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་ཤེས་དོན་དམ་དུ་བསྟན་པ་འབའ་ཞིག་འོང་དགོས་པ་ལས། གནོད་འཇོམས་སུ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཀག་པ་མ་གཏོགས་པ་གཞུང་འགྲེལ་གནོད་འཇོམས་དང་། བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུས་དང་། འབུམ་ཏིག་ལ་སོགས་ཀྱི་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་ན་རྣམ་ཤེས་དོན་དམ་དུ་བསྟན་པ་ཡིག་འབྲུ་གཅིག་ཀྱང་མི་སྣང་ངོ་། །ཁྱད་པར་དུ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་འདི་ནི་རྣམ་ཤེས་གང་ཡིན་ཐམས་ཅད་སྤང་བྱ་ཡིན་པར་བཞེད་དེ། སུམ་ཅུ་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པར་རྣམ་ཤེས་གང་ཡིན་རྣམ་རྟོག་ཡིན་པ་དང་། ཡུམ་གྱི་གཞུང་འགྲེལ་དང་། མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་དང་། དབུས་མཐའ་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་རྟོག་གང་ཡིན་སྤང་བྱ་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སློབ་དཔོན་དུལ་བ་ལྷ་ལ་སོགས་པས་སློབ་དཔོན་འདིའི་ 5-173 དགོངས་པ་ཡིན་ཟེར་ནས། དབུ་མ་པ་ཕྱོགས་སྔར་བྱས་ཀྱིན་བཀག་པ་མང་པོ་ཡོད་དེ། སློབ་དཔོན་འདི་ཉིད་ཀྱི་གསུང་རབ་གང་ལས་ཀྱང་དབུ་མ་པའི་འདོད་ལུགས་ལ་དགག་པ་བྱ་བ་ཡིག་འབྲུ་གཅིག་ཀྱང་མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར། སློབ་དཔོན་གྱི་ཞབས་འདྲེན་དུ་འགྱུར་བ་བྱེད་པར་མི་རིགས་སོ། །དེས་ན་རྣམ་ཤེས་གང་ཡིན་སྤང་བྱར་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་སྨྲ་བ་པོ་དེ་ལ་ཡང་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལེགས་པར་ཞིབ་ཏུ་དགོངས་པ་གཏོང་བར་ཞུ་ལགས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མཐར་ཐུག་གི་དོན་རྣམ་ཤེས་ཡིན་པར་འདོད་མི་འདོད་ལས་སེམས
【現代漢語翻譯】 如果認為識是勝義諦，並且勝義諦是識，那麼就是唯識宗或有事宗。因為不變的圓成實性不是識，識也不是不變的圓成實性。如果認為不變的圓成實性是勝義諦，那麼就不是唯識宗，也不是有事宗。因此，中觀宗的究竟意義是法界不變的圓成實性，般若波羅蜜多的甚深無二智慧，這與唯識宗所認為的識相同，也是法性，超越了這些。『超越了識的法性』，這樣反覆宣說。這說明了中觀和唯識的差別，而不是從是否承認三種自性、是否承認八識、是否承認阿賴耶識、是否承認斷種姓、是否承認勝義諦存在的法來區分中觀和唯識，這些都不是佛陀的正確教言，也不是十地菩薩所說的。因此，如果像世親論師等人將佛母般若經解釋為唯識，那麼在所有究竟的場合，都必須僅僅顯示識是勝義諦。但是在《破有論》中，『非有』表示識是不存在的。除了遮止識之外，在《破有論》的論疏、《八千頌略義》、《十萬頌釋》等的始終，都沒有一個字顯示識是勝義諦。特別是世親論師認為所有識都是應捨棄的，因為在《三十頌釋》中，所有識都是分別念，並且在《佛母經》的論疏、《莊嚴經論釋》和《辨中邊論釋》等中，都說所有分別念都是應捨棄的。寂天論師等人認為這是世親論師的 觀點，並以中觀宗的立場進行了許多反駁，但是從世親論師本人的著作中，沒有一個字是反駁中觀宗的觀點的。不應該誹謗論師。因此，對於那些認為所有識都是應捨棄的唯識論者，也請智者們仔細思考。因此，是否認為究竟的意義是識，決定了是否是唯識宗。
【English Translation】 If one considers consciousness (識, shì) as the ultimate truth (勝義諦, shèng yì dì), and the ultimate truth as consciousness, then one is either a Mind-Only (唯識宗, wéi shí zōng) or a Realist (有事宗, yǒu shì zōng). Because the immutable perfected nature (圓成實性, yuán chéng shí xìng) is not consciousness, and consciousness is not the immutable perfected nature. If one considers the immutable perfected nature as the ultimate truth, then one is neither a Mind-Only nor a Realist. Therefore, the ultimate meaning of the Madhyamaka (中觀宗, zhōng guān zōng) is the immutable perfected nature of the Dharmadhatu (法界, fǎ jiè), the profound non-dual wisdom (智慧, zhì huì) of the Prajnaparamita (般若波羅蜜多, bō rě bō luó mì duō), which is the same as the consciousness considered by the Mind-Only, and is also the Dharmata (法性, fǎ xìng), transcending these. 'Transcending the Dharmata of consciousness,' it is repeatedly said. This explains the difference between Madhyamaka and Mind-Only, not from whether one accepts the three natures (三種自性, sān zhǒng zì xìng), whether one accepts the eight consciousnesses (八識, bā shí), whether one accepts the Alaya consciousness (阿賴耶識, ā lài yé shí), whether one accepts the extinction of lineage (斷種姓, duàn zhǒng xìng), or whether one accepts the existence of phenomena as the ultimate truth. These are not the correct teachings of the Buddha, nor are they spoken by the Bodhisattvas of the ten bhumis (十地菩薩, shí dì pú sà). Therefore, if, like Master Vasubandhu (世親論師, shì qīn lùn shī) and others, one interprets the Mother Prajna Sutra (佛母般若經, fó mǔ bō rě jīng) as Mind-Only, then in all ultimate occasions, one must only show that consciousness is the ultimate truth. But in the 'Destruction of Existence' (破有論, pò yǒu lùn), 'non-existent' indicates that consciousness is non-existent. Apart from negating consciousness, in the commentary on 'Destruction of Existence,' the 'Condensed Meaning of the Eight Thousand Verses' (八千頌略義, bā qiān sòng lüè yì), the 'Explanation of the Hundred Thousand Verses' (十萬頌釋, shí wàn sòng shì), etc., from beginning to end, there is not a single word showing that consciousness is the ultimate truth. In particular, Master Vasubandhu believes that all consciousness is to be abandoned, because in the 'Commentary on the Thirty Verses' (三十頌釋, sān shí sòng shì), all consciousness is conceptual thought (分別念, fēn bié niàn), and in the commentary on the Mother Sutra, the commentary on the Ornament of the Sutras (莊嚴經論釋, zhuāng yán jīng lùn shì), and the commentary on the Discrimination between the Middle and the Extremes (辨中邊論釋, biàn zhōng biān lùn shì), etc., it is said that all conceptual thought is to be abandoned. Masters like Shila Deva (寂天論師, jì tiān lùn shī) believe that this is Master Vasubandhu's view, and have made many refutations from the standpoint of the Madhyamaka, but from Master Vasubandhu's own writings, there is not a single word refuting the views of the Madhyamaka. One should not slander the master. Therefore, for those Mind-Only proponents who believe that all consciousness is to be abandoned, I also ask the wise to think carefully. Therefore, whether one believes that the ultimate meaning is consciousness determines whether one is a Mind-Only proponent.
་ཙམ་པ་ཡིན་མིན་དུ་འཇོག་པ་འདི་ནི་ས་བཅུ་པ་རྣམས་ཀྱི་མན་ངག་འདོད་ལུགས་ཕན་ཚུན་དུ་མི་འཆུག་པའི་ཁོང་གཟེར་ལྟ་བུ་ཡ་ཡོར་མི་འགྲོ་བའི་ཚངས་ཐིག །དབུ་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གཏན་ལ་ཕེབས་པའི་གདམས་ངག་གི་དོན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི། ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་དུ་ཕྱེ་བ་དང་། དབུས་དང་མཐའ་མར་ཕྱེ་བ་དང་། རང་བཞིན་དང་བཅོས་མར་ཕྱེ་བ་དང་། གཉུག་མ་དང་གློ་བུར་བར་ཕྱེ་བ་དང་། སྙིང་པོ་དང་ཤུན་པར་ཕྱེ་བ་དང་། རང་སྟོང་དང་གཞན་སྟོང་དུ་ཕྱེ་བ་དང་། གཤིས་ལུགས་དང་འཁྲུལ་ལུགས་སུ་ཕྱེ་བ་དང་། རྣམ་ཤེས་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་ཕྱེ་བ་དང་། མཉམ་བཞག་དང་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དང་། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་དང་ཀུན་གཞིའི་ཡེ་ཤེས་སུ་ཕྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་བརྒྱད། རང་བཞིན་གསུམ་གྱིས་བར་ནས་བཏོན་དེ་སོ་སོར་ལེགས་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཆད་པ་ནི། བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་དབྱེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐུབ་པའི་བཀའ་ལ་མི་རྨོངས་པར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་བཤད་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ལམ་ཤེས་ཉིད། །དེ་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་དང་། །རྩེ་མོར་ཕྱིན་དང་མཐར་གྱིས་པ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་དེ་རྣམ་བརྒྱད། །རིམ་པ་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སོ་སོའི་ངོ་བོ་ནི། མཁྱེན་པ་གསུམ་སྔར་བསྟན་ལ། ཆོས་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ལ་སློབ་པ་གཞི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣ༷མ་པ་བརྒྱ་ 5-174 དང་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་པོ་ཀུ༷ན་མངོ༷ན་སུམ་དུ་རྫོ༷གས་པར་རྟོ༷གས་པར་བྱེད་པ༷་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ད༷ང་། རྣལ་འབྱོར་དེ་རབ་ཏུ་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ནི་རྩེ༷་མོ༷ར་ཕྱི༷ན་པ་ད༷ང་། རབ་དེའི་གོ་རིམ་ནི་མཐ༷ར་གྱི༷ས་པ༷་དང་། རྣལ་འབྱོར་དེ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་མཐར་ཐུག་གི་གནས་སྐབས་ནི། སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་གཅི༷ག་གིས་མངོ༷ན་པར་རྫོ༷གས་པར་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་པ་སྟེ། ནམ་ཞིག་སའི་མཐར་ཐུག་ན། ཆོ༷ས་ཀྱི༷་སྐུ༷་ཡང་རྫོགས་ཤིང་གསལ། ཞེས་གསུངས་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་ཟབ་མོ་དེས་སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་ལས་གྲོལ་བར་བྱས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་བྲལ་འབྲས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་ཟབ་མོའི་སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའོ། །རྒྱས་པར་ནི་སོ་སོའི་སྐབས་སུ་བབ་པའི་ཚེ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དབུ་མ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པ་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྒོ་གསུམ་དང་། རྣམ་གྲངས་བཅུ་གཅིག་གིས་བཤད་དེ། མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་དང་། སྤྲོས་ན་གོ་བ་དང་། དྲང་ད
【現代漢語翻譯】 將是否安立為『僅僅如此』，這如同十地菩薩們關於訣竅見解的互不混淆的中心要點，如同不會彎曲的準繩。這是最終確定中觀與唯識差別的竅訣之精要。 因此，般若波羅蜜多，區分法與法性，區分中與邊，區分自性與造作，區分本有與突發，區分精華與外殼，區分自空與他空，區分本性和迷亂，區分識與智，區分入定與出定，區分阿賴耶識與阿賴耶智等等八種事物，通過三種自性從中提取，並分別詳細解釋，如同經中所說那樣闡述，依靠二諦的區分，以不迷惑于佛陀教言的方式進行解釋，即是： 『通達一切相智，通達道智，然後通達一切智。完全現證圓滿菩提，達到頂峰和漸次，一剎那間現證圓滿菩提。法身及其八種相。』應按次第解釋。 其中，各自的體性是：三種智慧已在之前闡述。在法界如是性智的三種特徵上，學習作為基礎的般若波羅蜜多的百七十三種相，全部現證圓滿，這是甚深般若波羅蜜多的瑜伽。瑜伽達到極致的狀態是頂峰。極致的次第是漸次。瑜伽的修習圓滿和最終的狀態是：一剎那間現證圓滿菩提。正如所說：『何時到達地的盡頭，法身也圓滿而顯現。』 甚深瑜伽使從二障及其習氣中解脫的如是性，是離系果法身，甚深瑜伽的修習圓滿和成熟的果是任運成就。詳細內容將在各自的章節中闡述。中觀大論師聖天曾說，般若波羅蜜多的闡述，世尊以三門和十一種方式進行闡述：開頭提及就能理解，詳細闡述也能理解，直接闡述也能理解。
【English Translation】 To establish whether it is 'merely that' or not, this is like the central point that does not confuse the differing views on the instructions of the ten Bhumis (stages of a Bodhisattva), like a plumb line that does not deviate. It is the essential point of the instruction that definitively distinguishes Madhyamaka (Middle Way) and Cittamatra (Mind-Only). Therefore, this Prajnaparamita (Perfection of Wisdom) distinguishes between dharma (phenomena) and dharmata (suchness), distinguishes between the center and the edge, distinguishes between svabhava (own-nature) and artificiality, distinguishes between what is innate and what is adventitious, distinguishes between essence and husk, distinguishes between self-emptiness and other-emptiness, distinguishes between the nature of reality and the nature of delusion, distinguishes between vijnana (consciousness) and jnana (wisdom), distinguishes between samahita (meditative equipoise) and post-meditation, distinguishes between alaya-vijnana (store-consciousness) and alaya-jnana (store-wisdom), and so on, eight objects. Extracting from the three svabhavas (three natures), and explaining them separately and thoroughly, just as explained in the sutra, explaining in a way that does not confuse the Buddha's teachings based on the distinction of the two truths, is as follows: 'Completely realizing all-aspects-wisdom, realizing the path-wisdom, and then realizing all-wisdom. Completely manifesting perfect enlightenment, reaching the peak and the gradual, in a single moment manifesting perfect enlightenment. The Dharmakaya (body of truth) and its eight aspects.' These should be explained in order. Therein, the essence of each is: the three knowledges have been previously shown. Learning the characteristics of the three knowledges of the Dharmadhatu-tathata-jnana (wisdom of the reality of the sphere of reality), the one hundred and seventy-three aspects of the Prajnaparamita, which is the basis, are all fully realized. This is the yoga of the profound Prajnaparamita. The state where that yoga is most excellent is the peak. The order of that excellence is the gradual. The state where that yoga is completely meditated upon and is ultimate is: manifesting perfect enlightenment in a single moment. As it is said: 'When one reaches the end of the earth, the Dharmakaya is also complete and clear.' That suchness, which is freed from the two obscurations and their habitual tendencies by the profound yoga, is the detached result, the Dharmakaya. The result of the complete and mature meditation of the profound yoga is spontaneous accomplishment. The details will be spoken of when the time comes for each section. The great Madhyamaka master, Acharya Aryadeva, said that the explanation of the Prajnaparamita was explained by the Bhagavan (Blessed One) in three doors and eleven ways: understanding by mentioning the beginning, understanding by elaborating, and understanding by direct explanation.
གོས་པའི་གདུལ་བྱ་འདུལ་བ་ལས་བརྩམས་ཏེ། མདོར་བསྟན་པའི་སྒོ་དང་། འབྲིང་དུ་བསྟན་པའི་སྒོ་དང་། རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་སྒོའོ། །དེ་ལ་རྣམ་གྲངས་བཅུ་གཅིག་ནི་དང་པོར་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་ཏེ་བཤད་པ་དང་། དེའི་འོག་ཏུ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང་། དེ་ནས་བརྒྱ་བྱིན་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་དང་།དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་དང་། དེ་ནས་འཕགས་པ་བྱམས་པ་དང་། དེ་ནས་རབ་འབྱོར་དང་། དེ་ནས་བརྒྱ་བྱིན་དང་། དེ་ནས་རབ་འབྱོར་དང་། དེ་ནས་བྱམས་པ་དང་། དེ་ནས་རབ་འབྱོར་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། རྟག་ཏུ་ངུ་དང་ཆོས་འཕགས་ཀྱི་གཏམ་གྱིས་ཀྱང་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་ནས་ཡོངས་སུ་གཏད་པ་སྟེ། འདི་དག་ནི་རྣམ་གྲངས་བཅུ་གཅིག་གོ །ཞེས་པའི་དོན་འདི་གསུངས་སོ། །དེས་ན་སེམས་བསྐྱེད་མདོར་བསྟན་ནི་མདོར་བསྟན་པའི་སྒོ་དང་། སེམས་བསྐྱེད་རྒྱས་བཤད་ནས་སྐབས་དང་པོ་རིལ་པོ་ནི་འབྲིང་དུ་བསྟན་པའི་སྒོ་དང་། སྐབས་གཉིས་པ་ནས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བར་ནི་རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་ཡིན་ནོ། ། 5-175 ༈ སྐ༷བས་ད༷ང་པོ༷འི་འགྲེལ་པ་ལས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བཤད་པ། ༈ དེ་ལ་ཐོག་མར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བཤད་པ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་བཅུའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་བསྒོམས་པས་ལམ་ཐམས་ཅད་བསྒོམས་པར་འགྱུར་ཞེས་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་ཚུལ་གྱིས། སློབ་པའི་ཚུལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་མཁྱེན་དུ་གཅིག་མོད་ཀྱང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེར་ཕྱིན་ཉིད་གཟུང་ནས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་དོན་དམ་བདེན་པའི་ཚུལ་དུ་བཤད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཡིན་ཏེ། གནོད་འཇོམས་ལས། འབྲིང་དུ་བསྟན་པ་འདི་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་བཟུང་ནས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་ཚུལ་དུ་བཤད་དོ། །ཞེས་སོ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ་རྟོག་བཅས་དང་རྟོག་མེད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་ཉིད་བཟུང་ནས་དྲང་དགོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་དུ་བདེན་པ་གཉིས་ཀའི་ཚུལ་དུ་བསྟན་པ་ནི། སྐབས་ལྷག་མ་བདུན་པོ་ཡིན་ཏེ། གནོད་འཇོམས་ལས། དེའི་འོག་ཏུ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཟུང་ནས་དྲང་དགོས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་དབང་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རྒྱས་པར་བཤད་དེ། ཞེས་གསུངས་སོ། ། དེ་ལ་དོན་དམ་བདེན་པའི་ཚུལ་དུ་རྣམ་མཁྱེན་བཤད་པ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་ལས། ༈ སེམས་བསྐྱེད་བཤད་པ། དང་པོ་
【現代漢語翻譯】 從調伏應調伏者開始，有簡略指示之門、中等指示之門和廣博指示之門。其中有十一個類別：首先是向夏利子（舍利弗）開示，然後是尊者拉覺（須菩提）廣博地解釋，接著是向百亞金（帝釋天）開示，然後是尊者拉覺，然後是聖者蔣巴（彌勒），然後是拉覺，然後是百亞金，然後是拉覺，然後是蔣巴，然後是向拉覺開示，以及常啼和法勝的故事，也向根嘎沃（阿難陀）開示並完全交付。這些是十一個類別。 這就是所說的意義。因此，發心簡略指示是簡略指示之門，發心廣釋到第一品完整是中等指示之門，第二品到完全圓滿是廣博指示之門。 5-175 第一品釋：宣說一切相智。 首先，宣說一切相智，是通過發心等十個方面的意義來廣博地指示。也就是說，通過修習一切相智，一切道都將被修習，如經中所說。雖然學習的方式在真如的一切相智中是唯一的，但從一切相智開始，抓住無分別的般若波羅蜜多，以勝義諦的方式宣說發心等十個方面，這是一切相智的品。如《摧魔》中所說：『這個中等指示也是從一切相智開始，抓住無分別的智慧波羅蜜多，以勝義諦的方式宣說。』從道智開始，抓住有分別和無分別的般若波羅蜜多，對於應引導者，以二諦的方式指示，這是其餘七品。如《摧魔》中所說：『在此之後，這個廣博指示是從菩薩道的行相識開始，抓住有分別和無分別的智慧波羅蜜多，爲了應引導者，以世俗諦和勝義諦的方式廣博地宣說兩種。』 其中，以勝義諦的方式宣說一切相智，有發心等十個方面。 宣說發心。 第一
【English Translation】 Starting from taming those who should be tamed, there are the door of brief instruction, the door of intermediate instruction, and the door of extensive instruction. Among these, there are eleven categories: first, it was taught to Sharipu (Shariputra), then the Venerable Lhajor (Subhuti) explained it extensively, then it was taught to Bajyachen (Indra), then the Venerable Lhajor, then the Noble Jampa (Maitreya), then Lhajor, then Bajyachen, then Lhajor, then Jampa, then it was taught to Lhajor, and the stories of Sadāprarudita and Dharmodgata were also taught to Kunggawo (Ananda) and completely entrusted. These are the eleven categories. This is the meaning that was spoken. Therefore, the brief instruction on generating the mind is the door of brief instruction, the extensive explanation of generating the mind up to the complete first chapter is the door of intermediate instruction, and from the second chapter to complete perfection is the door of extensive instruction. 5-175 From the commentary on the first chapter: Explaining omniscience. First, explaining omniscience is to extensively instruct through the door of ten meanings, such as generating the mind. That is, by meditating on omniscience, all paths will be meditated, as it is said in the sutras. Although the way of learning is one in the omniscience of suchness, starting from omniscience, grasping the non-conceptual Prajnaparamita, and explaining the ten aspects such as generating the mind in the manner of ultimate truth is the chapter on omniscience. As it is said in 'Destroying Harm': 'This intermediate instruction also starts from omniscience, grasping the non-conceptual wisdom paramita, and explaining it in the manner of ultimate truth.' Starting from the knowledge of the path, grasping the conceptual and non-conceptual Prajnaparamita, and for those who need to be guided, instructing in the manner of both truths, these are the remaining seven chapters. As it is said in 'Destroying Harm': 'After that, this extensive instruction starts from the aspectual consciousness of the Bodhisattva path, grasping the conceptual and non-conceptual wisdom paramita, and for those who need to be guided, extensively explaining the two aspects in terms of conventional and ultimate truth.' Among these, explaining omniscience in the manner of ultimate truth, there are ten aspects such as generating the mind. Explaining generating the mind. First
སེམས་བསྐྱེད་བཤད་པ་ལ། སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཤད། བསྡུས་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་ཡུམ་གྱི་མདོ་བཞིན་དུ་བརྗོད། དཔེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་དབྱེ་བ་མདོ་གཞན་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པ་དང་གསུམ་མོ། ། ༈ སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་པ། དེ་ལ་དང་པོ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་ཕྱིར། །ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད། །ཅེས་པས་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏེ། ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་སེམས་ཅན་དང་བྱང་ 5-176 ཆུབ་ཆེན་པོ་ལ་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་འདོད་པ་ནི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་ནི་མཚོན་བྱའོ། །བྱང་སེམས་སོ་སོའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ནི་མཚན་གཞིའོ། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་རྩ་འགྲེལ་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། སྤྲོ་བ་ཆེ་དང་རྩོམ་པ་ཆེ། །དོན་ཆེ་བ་དང་འབྱུང་བ་ཆེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་པ་སྟེ། །དོན་གཉིས་ལྡན་པའི་སེམས་འབྱུང་བ། །སྤྲོ་བ་ཆེན་པོ་ནི་གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཏེ་ཟབ་མོ་དང་། ཡུན་རིང་པོར་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་བསྒྲུབས་པ་ལ་སྤྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྩོམ་པ་ཆེན་པོ་ནི་གོ་ཆ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སོ། །དོན་ཆེན་པོ་ནི་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཆེད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །དོན་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་། འབྲས་བུ་འཛིན་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །དོན་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་དོན་གཉིས་ལ་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། སེམས་བསྐྱེད་དེ་ནི་ས་རྣམས་ལ། །མོས་དང་ལྷག་བསམ་དག་པ་དང་། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་དུ་འདོད། །དེ་བཞིན་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་ནི་མོས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །ས་བདུན་པ་ལ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ནི་སྒྲིབ་པ་མེད་པའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་པ་སྟེ། དེ་ཡི་རྩ་བ་སྙིང་རྗེར་འདོད། །རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཕན་པར་སེམས། །ཆོས་ལ་མོས་དང་དེ་བཞིན་དེའི། །ཡེ་ཤེས་ཚོལ་བར་དམིགས་པའོ། །གོང་དུ་འདུན་པ་འགྲོ་བ་སྟེ། །སྡོམ་པ་རྒྱ་ཆེན་དེ་ཡི་རྟེན། །ལམ་འགོག་པ་ནི་མི་མཐུན་ཕྱོགས། །སློང་ཞིང་དང་དུ་ལེན་པའོ། །བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་རང་བཞིན་གྱི། །དགེ་
【現代漢語翻譯】 關於發心的闡述，將闡述發心的定義，通過簡略和廣繁的方式，按照《般若經》的教導進行講述，並結合其他經典，闡述具有二十二種譬喻的發心之分類，共分為三個部分。 第一部分：闡述發心的定義 首先，發心的定義由以下語句揭示：'為利他故，欲得圓滿正等覺。' 這表明，發心的定義是一種渴望，它具備三個特點：利益眾生、希求圓滿正等覺、以及專注于眾生和偉大的菩提。大乘的發心是所詮釋的對象，而存在於各個菩薩相續中的發心則是詮釋的基礎。在《現觀莊嚴論》的根本頌和註釋中，有一段關於發心定義的偈頌：'大歡喜與大勇，大利益與大生，菩薩之心即如是，具足二利心生起。' 大歡喜是指通過盔甲般的精進而獲得的歡喜，即對於長期修持深奧且艱難的法門感到歡喜。大勇是指像穿戴盔甲一樣，如理如實地運用精進。大利益是指爲了自己和他人獲得利益。大生是指爲了圓滿成就偉大的菩提。這揭示了三種功德：能作者的功德由前兩句揭示，能利益的功德和能結果的功德由后兩句揭示。具備兩種利益是指專注于偉大的菩提和利益眾生的事業。具備三種功德和專注于兩種利益的心念被稱為發心。關於發心的分類，有一段偈頌：'發心于諸地，勝解與增上意樂，清凈與異熟，如是離諸障。' 菩薩的發心有四種：在勝解行地是勝解產生的發心，在第七地是增上意樂清凈的發心，在第八地等是異熟的發心，在佛地是無有障礙的發心。關於發心的決斷，有第四個偈頌：'彼之根本為悲憫，恒常利益諸有情，信樂於法及如是，專注尋求彼智慧。' 向上希求是意欲，廣大律儀為其基，違品即是障礙道，勸請並且欣然納。'福德智慧自性之，善'
【English Translation】 Explanation of Generating Bodhicitta: This will explain the definition of generating Bodhicitta, express it in brief and extensive ways as in the Mother Sutra (Prajnaparamita Sutra), and explain the classification of generating Bodhicitta with twenty-two similes by combining it with other sutras, in three parts. Part One: Explaining the Definition of Generating Bodhicitta Firstly, the definition of generating Bodhicitta is shown by: 'For the sake of others, desiring perfect and complete enlightenment.' This indicates that the definition is a desire that possesses three qualities: benefiting others, wishing for perfect and complete enlightenment, and focusing on sentient beings and great Bodhi. The Bodhicitta of the Great Vehicle is the object to be expressed, and the Bodhicitta that exists in the individual streams of Bodhisattvas is the basis of expression. In the root text and commentary of the Ornament of Sutras (Abhisamayalankara), there is a verse on the definition of generating Bodhicitta: 'Great joy and great effort, great benefit and great arising, the mind of a Bodhisattva is thus, the arising of a mind possessing two benefits.' Great joy is the joy obtained through the armor-like diligence, that is, being joyful in practicing profound and long-term difficult practices. Great effort is applying diligence just like wearing armor. Great benefit is for the sake of benefiting oneself and others. Great arising is for the sake of perfectly accomplishing great Bodhi. This reveals three qualities: the quality of being an agent is revealed by the first two lines, and the quality of benefiting and the quality of resulting are revealed by the last two lines. Possessing two benefits means focusing on great Bodhi and the activity of benefiting sentient beings. The mind that possesses three qualities and focuses on two benefits is called generating Bodhicitta. Regarding the classification of generating Bodhicitta, there is a verse: 'Bodhicitta in the grounds, aspiration and superior intention, purity and maturation, thus abandoning obscurations.' The Bodhicitta of Bodhisattvas is of four types: in the ground of practice with aspiration, it is the Bodhicitta arising from aspiration; in the seventh ground, it is the pure Bodhicitta of superior intention; in the eighth ground and so on, it is the Bodhicitta of maturation; and in the ground of Buddhahood, it is the Bodhicitta without obscurations. Regarding the determination of generating Bodhicitta, there is a fourth verse: 'Its root is considered compassion, constantly thinking of benefiting sentient beings, having faith in the Dharma and likewise, focusing on seeking its wisdom.' Aspiring upwards is intention, the vast precepts are its basis, the opposing side is the obstructing path, urging and gladly accepting. 'The virtue of the nature of merit and wisdom,'
5-177 བ་འཕེལ་བ་དེའི་ཕན་ཡོན། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་རྟག་སྦྱོར་བ། །དེ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བརྗོད། །འདི་ཡི་མཐའ་ཐུག་ས་ཡིན་ཏེ། །སོ་སོ་རང་གི་དེར་སྦྱོར་བས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ། །རྣམ་པར་ངེས་པར་ཤེས་པར་བྱ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདིའི་རྩ་བ་ནི་གང་། བསམ་པ་ནི་གང་། མོས་པ་ནི་གང་། དམིགས་པ་ནི་གང་། འགྲོ་བ་ནི་གང་། རྟེན་ནི་གང་། ཉེས་དམིགས་ནི་གང་། ཕན་ཡོན་ནི་གང་། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གང་། མཐར་ཐུག་པ་ནི་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་རྩ་བའོ། །རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་སེམས་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པའོ། །དེའི་ཡེ་ཤེས་ཚོལ་བར་དམིགས་པ་སྟེ། དེའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཚོལ་བའི་རྣམ་པར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོང་ནས་གོང་དུ་འདུན་པ་ནི་འགྲོ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་རྟེན་ནོ། །ལམ་གཅོད་པ་ནི་ཉེས་དམིགས་ཏེ། ལམ་གཅོད་པ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐེག་པ་གཞན་གྱི་སེམས་སློང་ཞིང་དང་དུ་ལེན་པའོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཕེལ་བ་ནི་ཕན་ཡོན་ནོ། །རྟག་ཏུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གོམས་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །ས་ནི་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ཏེ། སོ་སོ་རང་གི་ས་ལ་སྦྱོར་བས་གང་ཞིག་གང་ལ་ཞུགས་པའི་ས་དེ་ནི་དེའི་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་བླངས་པ་བརྡ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། གྲོགས་སྟོབས་རྒྱུ་སྟོབས་རྩ་བའི་སྟོབས། །ཐོས་སྟོབས་དགེ་བ་གོམས་པ་ལས། །མི་བརྟན་པ་དང་བརྟན་འབྱུང་བ། །གཞན་གྱིས་བསྟན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་བཤད། །གཞན་གྱིས་བསྟན་ཅིང་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ལས་སེམས་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་བརྡ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་གྲོགས་ཀྱིས་སྟོབས་ལས་ཏེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ངོར་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །རྒྱུའི་སྟོབས་ལས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་མཐུས་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྟོབས་ལས་ཏེ། དེའི་རིགས་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཐོས་པའི་སྟོབས་ལས་སྐྱེ་བ་ 5-178 ཡང་ཡོད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དེ་དང་དེར་བཤད་པ་ན་མང་དུ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། དགེ་བ་གོམས་པ་ལས་ཏེ། ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་རྟག་ཏུ་ཉན་པ་དང་འཛིན་པ་དང་འཆང་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་ཡང་གྲོགས་ཀྱི་སྟོབས་ལས་ནི་མི་བརྟན་པ་འབྱུང་བ་རིགས་པར་བྱའོ། །རྒྱུ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ལས་ནི་བརྟན་པར་བྱུང་ངོ་། །དོན་དམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བདུན་ཏེ། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རབ་བསྙེན་བྱས། །བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཚོགས
【現代漢語翻譯】 5-177 增長的利益：對於超越的智慧（Paramita）經常練習，這被認為是必然發生的。這是最終的境界，通過各自與自身境界的結合。菩薩（Bodhisattva）的發心（Cittotpada），應該被明確地理解。 對此進行辨析如下：菩薩們的四種發心的根本是什麼？想法是什麼？信仰是什麼？目標是什麼？行動是什麼？基礎是什麼？過患是什麼？利益是什麼？必然發生的是什麼？最終的是什麼？ 回答說：偉大的慈悲是根本。總是想著利益眾生。信仰偉大的車輛（Mahayana）的教法。目標是尋求其智慧，因為目標是尋求其智慧的方式。不斷增長的渴望是行動。菩薩的戒律是基礎。阻礙道路是過患。什麼是阻礙道路呢？就是發起和接受與不相容的方面，即其他車輛（Hinayana）的心。增長功德和智慧的自性的善根是利益。總是習慣於超越的智慧是必然發生的。境界是最終的，通過各自與自身境界的結合，無論什麼進入什麼境界，那都是它的最終境界。 以詩歌形式表達的，通過正確接受象徵而產生的發心：朋友的力量，原因的力量，根本的力量，聽聞的力量，習慣於善行。不穩定的和穩定的產生，被解釋為由他人指示的發心。由他人指示，並且從他人的行為中產生的發心，被稱為通過正確接受象徵而產生的發心。這也是由於朋友的力量，即在善知識面前產生。也有由於原因的力量，即由於種姓的力量而產生。也有由於善根的力量，即通過擴充套件其種姓的方式而產生。也有由於聽聞的力量而產生 5-178 也有。當宣說這個和那個法門時，爲了更多地發起菩提心。也有由於習慣於善行而產生，即在今生總是聽聞、接受和持守等等。其中，從朋友的力量產生被認為是不會持久的。從原因等的力量產生則是持久的。 以詩歌形式表達的究竟發心有七種：完全侍奉圓滿的佛陀，積累功德和智慧的資糧。
【English Translation】 5-177 The benefit of increase: Constantly practicing the Transcendent Wisdom (Paramita), this is said to be certain to occur. This is the ultimate ground, through each combining with its own ground. The Bodhicitta (Cittotpada) of a Bodhisattva (Bodhisattva), should be definitely understood. To analyze that, what is the root of the four types of Bodhicitta of Bodhisattvas? What is the thought? What is the faith? What is the goal? What is the action? What is the basis? What is the fault? What is the benefit? What is certain to occur? What is ultimate? Answer: Great compassion is the root. Always thinking of benefiting sentient beings. Faith in the teachings of the Great Vehicle (Mahayana). The goal is to seek its wisdom, because the goal is in the manner of seeking its wisdom. The increasing aspiration is the action. The vows of a Bodhisattva are the basis. Cutting off the path is the fault. What is cutting off the path? It is arousing and accepting the mind of incompatible aspects, i.e., other vehicles (Hinayana). Increasing the root of virtue of the nature of merit and wisdom is the benefit. Always being accustomed to the Transcendent Wisdom is what is certain to occur. The ground is ultimate, through each combining with its own ground, whatever enters into whatever ground, that is its ultimate ground. Expressed in verse, the Bodhicitta arising from correctly taking symbols: The power of friends, the power of causes, the power of roots, the power of hearing, habituation to virtue. Unstable and stable arising, is explained as the Bodhicitta instructed by others. That which is instructed by others, and the Bodhicitta arising from the actions of others, is called the Bodhicitta arising from correctly taking symbols. That is also from the power of friends, i.e., arising in the presence of a virtuous friend. There is also arising from the power of causes, i.e., arising from the strength of lineage. There is also arising from the power of the root of virtue, i.e., arising through the means of expanding its lineage. There is also arising from the power of hearing 5-178 There is also. When this and that Dharma is taught, in order to generate more Bodhicitta. There is also arising from habituation to virtue, i.e., always listening, accepting, and upholding, etc., in this very life. Among these, arising from the power of friends is to be regarded as impermanent. Arising from the power of causes, etc., is permanent. Expressed in verse, there are seven types of ultimate Bodhicitta: Completely attending upon the perfect Buddhas, accumulating the collections of merit and wisdom.
་རབ་བསགས། །ཆོས་ལ་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ནི། །སྐྱེས་ཕྱིར་དེ་ནི་དམ་པར་འདོད། །ཆོས་དང་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་ནི། །དེ་ཡི་བྱ་བ་སངས་རྒྱས་ཉིད། །མཆོག་ལ་སེམས་མཉམ་རྙེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་རབ་དགའ་ཁྱད་པར་འཕགས། །སྐྱེ་བ་རྒྱ་ཆེན་དེ་ལ་སྤྲོ། །བསམ་པ་ཡང་ནི་དག་པ་དང་། །ལྷག་མ་དག་ལ་མཁས་པ་དང་། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཤེས་པར་བྱ། །ཆོས་ལ་མོས་པ་ས་བོན་དང་། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་མ་ལས་སྐྱེས། །བསམ་གཏན་ལས་བྱུང་བདེ་བ་མངལ། །སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་བའི་མ་མའོ། །སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་བསྒྲུབ་ཕྱིར། །རྒྱ་ཆེ་བར་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །དཀའ་བ་ཡིན་རིང་མི་སྐྱོའི་ཕྱིར། །སྤྲོ་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ། །བྱང་ཆུབ་ཉེ་བར་རྟོགས་པ་དང་། །དེ་ཡི་ཐབས་ཤེས་རྙེད་པའི་ཕྱིར། །བསམ་པ་དག་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ས་གཞན་ཚུལ་ལ་མཁས་པ་ཉིད། །ཇི་ལྟར་རྣམ་བཞག་ཡིད་བྱེད་པས། །དེ་རྟོག་ཉིད་དུ་ཤེས་ཕྱིར་དང་། །དེ་ཉིད་ལ་ཡང་མི་རྟོག་ཕྱིར། །ངེས་པར་འབྱུང་བར་ཤེས་པར་བྱ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོ་ནི། ལུང་དང་བསྒྲུབ་པ་དང་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་དག་གིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དོན་དམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཡང་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་ཡིན་པས། དེའི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་རྒྱུ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ཆོས་རྣམས་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་བདག་དང་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་དག་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ནི། བདག་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་འདྲ་བར་དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་ཟད་ 5-179 པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་དེའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་བདག་དབྱེར་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། དོན་དམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཉིད་ལ་དོན་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང་། རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། སྤྲོ་བ་དང་། བསམ་པ་དག་པ་དང་། ལྷག་མ་ལ་མཁས་པ་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བ་ནི། ས་བོན་དང་། མ་དང་། མངལ་དང་། མ་མའི་བྱེ་བྲག་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱ་ཆེན་པོའི་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲོ་བ་ནི། དཀའ་བ་ཡུན་རིང་པོས་མི་སྐྱོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་པ་དག་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དང་། དེའི་ཐབས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་ལ་མཁས་པ་ནི། ས་གཞན་དག་ལ་མཁས་པའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི། ས་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་བཞག་པ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཞེ་ན། འདི་ནི་རྟོག་པ་ཙམ་མོ་ཞེས་ས་རྣམ་པར་བཞག་པ་དེ་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ལ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས
【現代漢語翻譯】 積累善根。 對於佛法，無分別智， 因生起故，視為殊勝。 佛法與眾生， 以及彼之事業，即是佛陀。 為于勝義得心平等， 故彼之極喜尤為殊勝。 于廣大生起心生歡喜， 思慮亦復清凈， 于餘者精通， 當知出離。 於法之信為種子， 殊勝彼岸如母所生。 禪定所生之樂為胎藏， 慈悲乃生起之母。 為成辦十大宏願， 當知其廣大。 為不厭倦漫長之苦， 當於歡喜心領神會。 為證悟菩提之臨近， 以及知曉彼之方便， 當知思慮之清凈。 于其他地之理精通。 以如何作意之方式， 爲了解彼即是分別， 且於彼亦不分別， 當知出離。 第一頌：以教證、修行和證悟的差別，闡釋發心之真諦。 此勝義菩提心，在於極喜地，故此極喜地乃是殊勝之因，因對諸法之心平等，故能證悟諸法無我。 對眾生之心平等，是能證悟自他平等。 對眾生事業之心平等，是欲使其痛苦如己之苦般止息。 對佛陀之心平等，是能證悟其法界與我無別。 於此勝義菩提心，當知六種意義：生起、廣大、歡喜、清凈之思、精通餘者、與出離。 生起：當從種子、母、胎藏、與母親之差別中理解。 廣大：為成辦十大宏願。 歡喜：為不厭倦長久之苦。 清凈之思：為能知菩提之近，並知曉其方便。 精通餘者：即精通其他地之理。 出離：即如實作意于地之安立。 如何作意？答：知此地之安立僅是分別，爲了知此分別，亦不分別彼分別。
【English Translation】 Accumulate merits. For Dharma, non-conceptual wisdom, Because it arises, it is considered supreme. Dharma and sentient beings, And its activities, are the Buddhas themselves. To find equality of mind in the supreme, Therefore, its great joy is particularly excellent. Rejoice in the vast birth, Thoughts are also pure, Be skilled in the remaining, Know the renunciation. Faith in the Dharma is the seed, The supreme perfection is born from the mother. The bliss arising from meditation is the womb, Compassion is the mother of birth. To accomplish the ten great aspirations, Know it to be vast. To not be weary of long hardships, Comprehend the joy. To realize the nearness of enlightenment, And to know its means, Know the purity of thought. Be skilled in the ways of other grounds. How to apply the mind, To know that it is just a concept, And not to conceptualize it, Know the renunciation. The first verse: Explains the ultimate essence of generating the mind of enlightenment through the distinctions of scripture, practice, and realization. This ultimate Bodhicitta is in the Extremely Joyful Ground, therefore, its great joy is the cause of being particularly excellent, because equality of mind towards all dharmas is due to realizing the selflessness of dharmas. Equality of mind towards sentient beings is due to realizing the equality of self and others. Equality of mind towards the activities of sentient beings is because one wishes to end their suffering as if it were one's own. Equality of mind towards the Buddhas themselves is due to realizing that their Dharmadhatu is inseparable from oneself. In this ultimate Bodhicitta, one should understand six aspects: arising, vastness, joy, purity of thought, skill in the remaining, and renunciation. Arising: should be understood from the distinctions of seed, mother, womb, and mother. Vastness: is for accomplishing the ten great aspirations. Joy: is for not being weary of long-term hardships. Purity of thought: is for knowing the nearness of enlightenment and knowing its means. Skill in the remaining: is being skilled in the ways of other grounds. Renunciation: is applying the mind as the ground is established. How to apply the mind? Answer: Knowing that the establishment of this ground is merely conceptual, and in order to know this concept, one does not conceptualize it.
་སོ། །སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་ནི། རྒྱལ་བ་ཀུན་ལ་མཆོད་ཅིང་རིམ་གྲོ་བྱ་བར་སྨོན་པ་དང་། རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་དམ་ཆོས་འཛིན་པར་སྨོན་པ་དང་། རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བར་སྨོན་པ་དང་། རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྒྱ་ཆེན་སྒྲུབ་པར་སྨོན་པ་དང་། འགྲོ་ཀུན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་སྨོན་པ་དང་། ཞིང་ཁམས་ཀུན་ཏུ་འཇུག་པར་སྨོན་པ་དང་། རྒྱལ་བའི་ཞིང་ཀུན་སྦྱོང་བར་སྨོན་པ་དང་། འགྲོ་བ་ཀུན་ཐེག་པ་ལ་འཇུག་པར་སྨོན་པ་དང་། སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་དོན་ཡོད་པར་སྨོན་པ་དང་། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་ཐེག་ཆེན་སྒྲུབ་པར་སྨོན་པ་སྟེ། བཅུའི་དོན་འདི་ནི་ས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས་འབྱུང་ངོ་། །སེམས་བསྐྱེད་འདི་སྤངས་པས་བདེ་བ་རྣམ་པ་བཞི་མི་མཐོང་བ་ཡང་། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། ཆེར་འོས་སེམས་བསྐྱེད་སྤངས་པའི་སྐྱེ་བོ་དག །གཞན་དོན་སེམས་དང་དེ་ཡི་ཐབས་རྙེད་དང་། །དགོངས་ཆེན་དོན་དང་དེ་ཉིད་མཆོག་མཐོང་བས། །བདེ་བ་དེ་སྤངས་ཞི་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཞེས་དང་། སེམས་འདི་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པའི་ 5-180 རྟེན་ཅན་གྱི་ཉེས་པ་བྱེད་པ་ལས་སེམས་བསྡམས་པས་ངན་འགྲོས་མི་འཇིག་པ་དེ་ནི་དགེ་བའི་ལས་དང་སྙིང་རྗེ་གཉིས་འཕེལ་པས་གཞན་དོན་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་དགའ་བ་ཡང་། དེ་ཉིད་ལས། བློ་ལྡན་སེམས་མཆོག་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ཡང་། །མཐའ་ཡས་ཉེས་པ་བྱེད་ལས་སེམས་རབ་བསྡམས། །གཉིས་འཕེལ་བྱེད་པས་རྟག་ཏུ་དགེ་བ་དང་། །བརྩེ་ལྡན་བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་དགའ། །ཞེས་དང་། སེམས་བསྐྱེད་པ་སྟེ་ཉེས་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པ་ཡང་། དེ་ཉིད་ལས། གང་ཚེ་གཞན་གྱི་དོན་ཕྱིར་ལུས་དང་ནི། །སྲོག་ལ་མི་ལྟ་རབ་ངལ་ཁས་ལེན་པ། །དེ་ལྟ་བུ་དེ་གཞན་གྱི་གནོད་པ་ཡིས། །ཇི་ལྟར་ངན་པར་བྱེད་པའི་ལས་ལ་འཇུག །ཅེས་དང་། སེམས་མི་རྟོག་པའི་རྒྱུ་ཡང་། དེ་ཉིད་ལས། དེ་ཡིས་ཆོས་ཀུན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང་། །སྐྱེ་བ་སྐྱེད་མོས་ཚལ་འགྲོ་ལྟར་རྟོགས་ནས། །འབྱོར་བའི་དུས་དང་རྒུད་པའི་དུས་ནའང་འདི། །ཉོན་མོངས་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་འཇིགས་པ་མེད། །རང་གི་ཡོན་ཏན་སེམས་ཅན་ཕན་འདོགས་དགའ། །བསམ་བཞིན་སྐྱེ་བ་རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པར་འཕྲུལ། །རྒྱན་དང་སྟོན་མོ་ས་མཆོག་རྩེ་དགའ་བ། །སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་མིན་པ་རྣམས་ལ་མེད། །ཅེས་དང་། རང་གི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྒྱན་དང་། གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པས་དགའ་བའི་སྟོན་མོ་དང་། བསམ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བའི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་གྱི་ས་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་བའི་རྩེད་མོས་དགའ་བའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མི་འཇིགས་པ་ཡང་། གཞན་དོན་བརྩོན་ལྡན་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་འདི། །གང་ཚེ་མནར་མེད་པ་ལའང་དགར་འཛིན་པ། །དེ་འདྲ་བ་དག་སྲིད་ན་གཞན་རྟེན་ཅན། །སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ག་ལ་འཇིགས།
【現代漢語翻譯】 十種大愿是：發願供養和侍奉諸佛；發願受持諸佛的正法；發願前往諸佛處；發願修持廣大的菩薩行；發願使一切眾生完全成熟；發願進入一切剎土；發願清凈一切佛土；發願使一切眾生進入大乘；發願使一切行為都有意義；發願現證菩提后修持大乘。這十種意義出自《十地經》。 捨棄此發心，便無法見到四種安樂。《經莊嚴論》中說：『極應捨棄發心之人，捨棄利他心及其方便，捨棄大悲之義及其殊勝見，捨棄彼等安樂，將趨向寂滅。』 此心一生起，便能制止無量有情造作惡業，因其以善業和慈悲增長，而樂於為利他受苦。《經莊嚴論》中說：『具慧者殊勝心一生起，便能制止無量惡業，因其以二者增長，恒常行善，慈愛者樂於安樂與痛苦。』 發菩提心，即獲得不入惡道的律儀。《經莊嚴論》中說：『何時為他身命故，不顧辛勞而應允，如是之人，他人之損害，如何入于惡業？』 此心是不起分別念之因。《經莊嚴論》中說：『彼以諸法如幻，如入園林般了知生，于興盛之時與衰敗之時，不為煩惱痛苦所懼。』 自身的功德是利益有情之喜，如意受生之園林，神通之種種變化，裝飾與宴會，殊勝之地嬉戲之樂，非無悲心者所有。 發菩提心者不為痛苦所懼。《經莊嚴論》中說：『勤于利他，具足慈悲者，何時于無間地獄亦樂於安住，如是之人，于輪迴中，又怎會為他者所生的痛苦所懼？』
【English Translation】 The ten great aspirations are: to aspire to offer and serve all the Buddhas; to aspire to uphold the sacred Dharma of all the Buddhas; to aspire to go to the presence of all the Buddhas; to aspire to accomplish the vast conduct of the Bodhisattvas; to aspire to fully ripen all beings; to aspire to enter all realms; to aspire to purify all Buddha-fields; to aspire to lead all beings into the Great Vehicle; to aspire to make all actions meaningful; and to aspire to attain perfect enlightenment and then practice the Great Vehicle. The meaning of these ten comes from the Sutra of the Ten Grounds. By abandoning this mind of enlightenment, one cannot see the four kinds of happiness. The Ornament of the Sutras says: 'Those who abandon the mind of enlightenment are very likely to abandon the mind for the sake of others, the means to it, the meaning of great compassion, and the supreme vision of it. They abandon that happiness and go to peace.' As soon as this mind arises, it restrains limitless sentient beings from committing evil deeds. Because it increases with virtuous deeds and compassion, it rejoices in suffering for the sake of others. The Ornament of the Sutras says: 'As soon as the supreme mind of the wise arises, it restrains the mind from committing limitless evil deeds. Because it increases with the two, it always does good, and the loving one rejoices in happiness and suffering.' Generating the mind of enlightenment means obtaining the vows that do not lead to evil. The Ornament of the Sutras says: 'When one does not look at body and life for the sake of others, and willingly accepts hardship, how can such a one engage in actions that harm others?' This mind is the cause of non-conceptualization. The Ornament of the Sutras says: 'Because of it, all phenomena are seen as like illusions, and birth is understood as like going to a pleasure garden. In times of prosperity and times of decline, one is not afraid of afflictions and suffering.' One's own qualities are the joy of benefiting sentient beings, the garden of deliberate birth, the various transformations of magical powers, decorations and feasts, and the joy of playing in the supreme land, which are not possessed by those without compassion. Generating the mind of enlightenment means not being afraid of suffering. The Ornament of the Sutras says: 'When one who is diligent in benefiting others and possesses compassion is happy to dwell even in the Avici hell, how can such a one be afraid of the suffering that arises from others in samsara?'
།ཞེས་དང་། དེ་འདྲ་བས་སེམས་ཅན་མི་འདོར་ཞིང་གཞན་དོན་དུ་གནས་པ་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གཞན་གྱིས་བསྐུལ་བ་ངོ་ཚ་བ་ཡང་། སློབ་དཔོན་བརྩེ་ཆེན་རྟག་ཏུ་བསྟེན་པའི་བདག །ཕ་རོལ་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་སེམས་གདུང་བ། །གཞན་གྱི་བྱ་བ་ཉེ་བར་གནས་པ་ལ། །གཞན་གྱིས་བསྐུལ་བ་ཤིན་ཏུ་ངོ་ཡང་ཚ། །ཞེས་པ་དང་། ལེ་ལོ་སྨད་ཅིང་ཉན་ཐོས་པས་བརྩོན་པ་བརྒྱ་འགྱུར་དུ་བྱ་བར་རིགས་པ་ཡང་། མགོ་ལ་སེམས་ཅན་ཁུར་ཆེན་ 5-181 ཁྱེར་བ་ཡི། །སེམས་ཅན་མཆོག་ནི་དལ་གྱིས་འགྲོ་མི་མཛེས། །བདག་གཞན་སྣ་ཚོགས་འཆིང་བས་རབ་བཅིངས་པ། །བརྩོན་པ་བརྒྱ་འགྱུར་དུ་ནི་བྱ་བར་རིགས། །ཞེས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། དབྱེ་བ་དང་། གཏན་ལ་དབབ་པ་དང་། ཡང་དག་པར་བླངས་པ་བརྡ་ལས་བྱུང་བའི་དང་། དོན་དམ་པའི་དང་། དཔེའི་ཆེ་བ་ཉིད་དང་། སེམས་མ་སྐྱེས་པ་སྨད་པ་དང་། ངན་འགྲོ་དང་། སྐྱོ་བས་མི་འཇིགས་པས་སེམས་བསྐྱེད་བསྔགས་པ་དང་། ཉེས་པ་མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པ་དང་། སེམས་མི་ལྡོག་པའི་རྒྱུ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མི་འཇིགས་པ་དང་། སེམས་ཅན་མི་འདོར་བ་དང་། ལེ་ལོ་སྨད་པ་སྟེ། ཆོས་བཅུ་གསུམ་པོ་འདིའི་སྒོ་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་རྟོགས་པར་བྱའོ། །སྨོན་པ་དང་འཇུག་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་རང་གཞན་གྱི་དབྱེ་བ་ལས་གཞན་དོན་འདོད་པ་སྨོན་པའི་སེམས་དང་། བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་འཇུག་པའི་སེམས་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། འཇུག་པའི་སེམས་དང་སྨོན་པ་ཡི་ནི་སེམས་ཉིད་དེ། །དེ་གཉིས་དག་ལ་དབྱེ་བ་དེ་ནི་ཅུང་ཟད་ཡོད། །འགྲོ་བར་འདོད་པ་དང་ནི་འགྲོ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །གང་ཡང་བྱེ་བྲག་དེ་ནི་སེམས་ཀྱི་དབང་ཉིད་དོ། །འཁོར་བའི་བདེ་བ་སྨོན་པ་ཡི་ནི་སེམས་ཡིན་ཏེ། །དཔག་མེད་སྐལ་བ་དུ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཕྱིར་རོ། །མ་ཉམས་བདེ་བ་འཇུག་པ་ཡི་ནི་སེམས་ཡིན་ལ། །མྱ་ངན་འདས་པའི་མཐར་ཐུག་དེ་བཞིན་བདག་གི་དོན། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འདིར་ཡང་དེ་དང་དགོངས་པ་གཅིག་ཏུ་གོ་དགོས་སོ། །དེ་ལྟར་དེས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཟིན་ཏོ། ། ༈ བསྡུས་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་ཡུམ་གྱི་མདོ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པ། དེ་ནི་ཡུམ་གྱི་མདོ་བཞིན་དུ། བསྡུས་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཁྱེད་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ངོ་བོ་འདོད་པ་ཡིན་པར་སྟོན་ན། དེ་ནི་ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པས་བཀག་གོ་ཞེ་ན། རྒྱལ་བས་བསྟན་པ་འབའ་ཞིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མི་འཆད་ཅིང་། རྒྱལ་བའི་རྒྱལ་ཚབ་རྗེས་འབྲང་གི་ལུགས་ལྟར་མི་སྟོན་ན། དེ་ལྟར་ཡིན་མོད་ཀྱང་། འདིར་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡང་བློ་ཁྱད་ཀྱིས་གོང་མ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱིས་ 5
【現代漢語翻譯】 如是，因此，不捨棄眾生，爲了利益他人而安住，還需要其他善知識勸請，這是令人感到羞愧的。如《華嚴經》云：『導師慈悲恒時依，為他痛苦心常煎，恒常利益他人事，需他勸請實可羞。』 此外，應當呵斥懈怠，並且像聲聞乘一樣精進百倍。如雲：『頭上頂著眾生重擔，殊勝眾生緩慢行走不莊嚴，自身與他眾束縛緊緊捆，理應百倍精進為解脫。』這是出自《大乘經莊嚴論》。其中，菩提心的體性、分類、決斷、從名言上受持、從勝義上受持、譬喻的殊勝、呵斥未生起菩提心者、不畏懼惡趣和憂傷，讚歎菩提心、獲得不作惡業的律儀、不退轉菩提心的因、不畏懼痛苦、不捨棄眾生、呵斥懈怠。如是，通過這十三種法門，如大乘經中所說，菩提心得以增長，在此也應如是理解。發願菩提心和行菩提心的差別在於，從自他的角度來說，希求利他是發願菩提心，希求菩提是行菩提心。如世間怙主觀世音菩薩所說：『發心與願心，二者略有別，欲行與能行，如是心差別。輪迴安樂願心也，無數劫中為他故，無厭安樂行心也，寂滅究竟為自利。』 因此，此處也應理解為與此意相同。如是，已經闡述了菩提心的體性。 以攝略和廣繁的方式，如母經般宣說： 如同母經那樣，以攝略和廣繁的方式宣說。如果你們想知道菩提心的本體，那麼《二萬頌般若經》及其隨行經典已經遮止了。如果僅僅按照佛陀的教導來解釋，而不按照佛陀的補處（彌勒菩薩）及其隨行者的觀點來闡述，那也行。然而，在這裡，瑜伽士們也應該通過智慧的差別，不斷地提升自己。
【English Translation】 Thus, it is shameful to abandon sentient beings and remain for the benefit of others, and still need to be urged by other virtuous friends. As it is said in the Avatamsaka Sutra: 'The compassionate teacher is always relied upon, his heart is always tormented by the suffering of others, he constantly benefits others, it is truly shameful to need to be urged by others.' Furthermore, one should rebuke laziness and strive a hundred times more than the Shravakas. As it is said: 'Carrying the heavy burden of sentient beings on one's head, it is not beautiful for the supreme sentient being to walk slowly, bound tightly by various bonds of self and others, one should strive a hundred times to be liberated.' This is from the Ornament of the Great Vehicle Sutras. Among them, the nature of Bodhicitta (the mind of enlightenment), its classifications, ascertainment, acceptance from the conventional perspective, acceptance from the ultimate perspective, the greatness of the analogy, rebuking those who have not generated Bodhicitta, not fearing the lower realms and sorrow, praising Bodhicitta, obtaining the vows of not committing evil deeds, the cause of not regressing from Bodhicitta, not fearing suffering, not abandoning sentient beings, and rebuking laziness. Thus, through these thirteen dharmas, as it is said in the Great Vehicle Sutras, Bodhicitta is increased, and it should be understood here as well. The difference between aspiration Bodhicitta and application Bodhicitta lies in, from the perspective of self and others, wishing for the benefit of others is aspiration Bodhicitta, and wishing for enlightenment is application Bodhicitta. As the World Protector Avalokiteshvara said: 'The mind of aspiration and the mind of application, there is a slight difference between the two. Wanting to go and actually going, such is the difference in mind. The happiness of samsara is the mind of aspiration, for the sake of others for countless eons, the unwavering happiness is the mind of application, the ultimate nirvana is for one's own benefit.' Therefore, it should be understood here that the meaning is the same. Thus, the nature of Bodhicitta has been explained. Speaking in a concise and extensive manner, like the Mother Sutra: Like the Mother Sutra, speaking in a concise and extensive manner. If you want to know the essence of Bodhicitta, then the Twenty Thousand Verse Prajnaparamita Sutra and its accompanying scriptures have already prohibited it. If you only explain according to the teachings of the Buddha, and do not explain according to the view of the Buddha's successor (Maitreya) and his followers, that is also fine. However, here, yogis should also continuously improve themselves through the difference in wisdom.
-182 གནོད་པའི་ཚུལ་དུ་སྟོན་དགོས་པས། རྒྱལ་བ་དང་རྒྱལ་ཚབ་དག་གིས་གསུངས་པ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་བཤད་པར་བྱའོ། །སྨོན་པ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ངོ་བོ་གཞན་དོན་འདོད་པ་དེ༷་ད༷ང་འཇུག་པ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ངོ་བོ་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་དེ༷་ནི༷་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོ༷་ཇི་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ༷་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུ༷ས་པ་གསུམ་ཆར་ལས་བསྡུ༷ས་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། ཤཱ་རིའི་བུ། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གནོད་འཇོམས་ལས། དེ་ལ་འབྲིང་དུ་བསྟན་པ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་དང་། ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་དང་། བརྩོན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང་། བརྩོན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། བརྩོན་པར་གདམས་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། བརྩོན་པའི་ཕན་ཡོན་གང་ཡིན་པ་དང་། བརྩོན་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དང་། བཤད་པ་འདིའི་གཏན་ལ་དབབ་པ་གང་ཡིན་པ་དང་བརྒྱད་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་རྒྱས་བཤད་ནས། སྐབས་དང་པོ་ནི་ཆོས་བརྒྱད་པོ་དེས་འཆད་པ་ལ་དང་པོ་གང་གི་ཕྱིར། བརྩོན་པར་བྱ་བ་ནི། གཞན་དོན་འདོད་པ་དང་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་དེ་ད༷ང་དེ་ནི་ཡུམ་གསུམ་ཆར་ལས་རྒྱ༷ས་པ༷འི་སྒོ༷་ན༷ས་བརྗོ༷ད་པ་ཡང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པ་དང་། ལམ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བར་འདོད་པ་དང་། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བར་འདོད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་ནས། ཤཱ་རིའི་བུ། གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ལམ་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་ 5-183 བྱའོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་སེམས་བསྐྱེད་རྒྱས་བཤད་ཀྱི་སྐབས་སུ་འདོད་པ་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་དགུ་བཅུ་རྩ་ལྔ་དང་མདོར་བསྟན་གྱི་སྐབས་སུ་གཅིག་སྟེ། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པར་འདོད་པ་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་བྱུང་ཞིང་། བར་མ་དང་རྒྱས་པ་གཉིས་སུ་ཡང་སྐབས་དེ་དང་དེར་འདོད་པ་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་ཉིད་ཡང་དང་ཡང་དུ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྒྱལ་བས་སེམས་བསྐྱེད་འདོད་པ་ཡིན་པར་གསུངས་ཤིང་། གསུངས་པ་དེ་ཉིད་ཡིན་ལུགས་ལྟར་སྡུད་པར་མཛད་པ་པོ་རྒྱལ་ཚབ་ཀྱིས། ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འ
【現代漢語翻譯】 因為需要以有害的方式展示，所以應當按照諸佛和佛子們所說的那樣來解釋。發願菩提心的體性是希求利他，而行菩提心的體性是希求菩提，就像《般若經》一樣，無論廣、中、略三種方式，都以簡略的方式來表達，就像這樣：『舍利子，在此，菩薩摩訶薩想要以一切方式現證圓滿菩提，就應當精勤于般若波羅蜜多。』這樣說過。在《摧魔》中說：『其中，以中等方式展示的有八種：應當為之精勤的原因，應當如何精勤，精勤者的特徵是什麼，精勤者的詳細分類，精勤的教誨是什麼，精勤的利益是什麼，精勤的詳細分類是什麼，以及這個解釋的確定是什麼，這八種。』如是宣說了菩提心的廣說。第一品是以這八法來解釋的，首先，爲了什麼而精勤呢？希求利他和希求菩提，這與三部般若經中以廣說的方式表達的相同。菩薩摩訶薩想要現證圓滿一切相智的智慧，具足一切相的最勝，想要圓滿道的相的智慧，想要圓滿一切智，想要圓滿知曉一切有情的心之行為的相，就應當精勤于般若波羅蜜多。』從『舍利子，此外，菩薩摩訶薩想要學習如來的行儀，就應當修學般若波羅蜜多。』到這裡是菩提心廣說的段落，其中『想要』這個詞出現了九十五次，在略說的時候出現了一次，所以在《八千頌》中『想要』這個詞出現了九十六次。在中品和廣品中，也在各自的段落中多次出現了『想要』這個詞。因此，諸佛說發菩提心是『想要』，而造論者佛子按照諸佛所說的如實地總結說：『圓滿正等菩提……』 因為需要以有害的方式展示，所以應當按照諸佛和佛子們所說的那樣來解釋。發願菩提心的體性是希求利他，而行菩提心的體性是希求菩提，就像《般若經》一樣，無論廣、中、略三種方式，都以簡略的方式來表達，就像這樣：『舍利子，在此，菩薩摩訶薩想要以一切方式現證圓滿菩提，就應當精勤于般若波羅蜜多。』這樣說過。在《摧魔》中說：『其中，以中等方式展示的有八種：應當為之精勤的原因，應當如何精勤，精勤者的特徵是什麼，精勤者的詳細分類，精勤的教誨是什麼，精勤的利益是什麼，精勤的詳細分類是什麼，以及這個解釋的確定是什麼，這八種。』如是宣說了菩提心的廣說。第一品是以這八法來解釋的，首先，爲了什麼而精勤呢？希求利他和希求菩提，這與三部般若經中以廣說的方式表達的相同。菩薩摩訶薩想要現證圓滿一切相智的智慧，具足一切相的最勝，想要圓滿道的相的智慧，想要圓滿一切智，想要圓滿知曉一切有情的心之行為的相，就應當精勤于般若波羅蜜多。』從『舍利子，此外，菩薩摩訶薩想要學習如來的行儀，就應當修學般若波羅蜜多。』到這裡是菩提心廣說的段落，其中『想要』這個詞出現了九十五次，在略說的時候出現了一次，所以在《八千頌》中『想要』這個詞出現了九十六次。在中品和廣品中，也在各自的段落中多次出現了『想要』這個詞。因此，諸佛說發菩提心是『想要』，而造論者佛子按照諸佛所說的如實地總結說：『圓滿正等菩提……』
【English Translation】 Because it is necessary to show it in a harmful way, it should be explained as it was spoken by the Buddhas and the Buddha-successors. The nature of the aspiration Bodhicitta is the desire for the benefit of others, and the nature of the entering Bodhicitta is the desire for enlightenment, just like the Prajnaparamita Sutra, whether in the extensive, intermediate, or concise three ways, it is expressed in a concise way, like this: 'Shariputra, here, the Bodhisattva Mahasattva, wanting to manifestly and completely awaken to all dharmas in all ways, should strive in the Prajnaparamita.' Thus it was said. In 'Subduing Harm' it says: 'Among them, the intermediate teaching has eight aspects: why one should strive, how one should strive, what are the characteristics of those who strive, the detailed divisions of those who strive, what is the advice for striving, what are the benefits of striving, what are the detailed divisions of striving, and what is the determination of this explanation, these eight.' Thus, the extensive explanation of Bodhicitta was proclaimed. The first chapter explains these eight dharmas. First, why should one strive? The desire for the benefit of others and the desire for enlightenment are the same as those expressed extensively in the three Prajnaparamita Sutras. The Bodhisattva Mahasattva, wanting to manifestly and completely awaken to the wisdom of all aspects, possessing the supreme of all aspects, wanting to perfect the wisdom of the aspect of the path, wanting to perfect all-knowingness, wanting to perfect the knowledge of the behavior of the minds of all sentient beings, should strive in the Prajnaparamita.' From 'Shariputra, furthermore, the Bodhisattva Mahasattva, wanting to learn the conduct of the Tathagatas, should train in the Prajnaparamita.' Up to here is the section on the extensive explanation of Bodhicitta, in which the word 'wanting' appears ninety-five times, and once in the concise explanation, so in the 'Eight Thousand Verse Sutra', the word 'wanting' appears ninety-six times. In the intermediate and extensive versions, the word 'wanting' appears again and again in those respective sections. Therefore, the Buddhas said that generating Bodhicitta is 'wanting', and the author, the Buddha-successor, summarizing according to the way it was spoken by the Buddhas, said: 'Perfect and complete enlightenment...' Because it is necessary to show it in a harmful way, it should be explained as it was spoken by the Buddhas and the Buddha-successors. The nature of the aspiration Bodhicitta is the desire for the benefit of others, and the nature of the entering Bodhicitta is the desire for enlightenment, just like the Prajnaparamita Sutra, whether in the extensive, intermediate, or concise three ways, it is expressed in a concise way, like this: 'Shariputra, here, the Bodhisattva Mahasattva, wanting to manifestly and completely awaken to all dharmas in all ways, should strive in the Prajnaparamita.' Thus it was said. In 'Subduing Harm' it says: 'Among them, the intermediate teaching has eight aspects: why one should strive, how one should strive, what are the characteristics of those who strive, the detailed divisions of those who strive, what is the advice for striving, what are the benefits of striving, what are the detailed divisions of striving, and what is the determination of this explanation, these eight.' Thus, the extensive explanation of Bodhicitta was proclaimed. The first chapter explains these eight dharmas. First, why should one strive? The desire for the benefit of others and the desire for enlightenment are the same as those expressed extensively in the three Prajnaparamita Sutras. The Bodhisattva Mahasattva, wanting to manifestly and completely awaken to the wisdom of all aspects, possessing the supreme of all aspects, wanting to perfect the wisdom of the aspect of the path, wanting to perfect all-knowingness, wanting to perfect the knowledge of the behavior of the minds of all sentient beings, should strive in the Prajnaparamita.' From 'Shariputra, furthermore, the Bodhisattva Mahasattva, wanting to learn the conduct of the Tathagatas, should train in the Prajnaparamita.' Up to here is the section on the extensive explanation of Bodhicitta, in which the word 'wanting' appears ninety-five times, and once in the concise explanation, so in the 'Eight Thousand Verse Sutra', the word 'wanting' appears ninety-six times. In the intermediate and extensive versions, the word 'wanting' appears again and again in those respective sections. Therefore, the Buddhas said that generating Bodhicitta is 'wanting', and the author, the Buddha-successor, summarizing according to the way it was spoken by the Buddhas, said: 'Perfect and complete enlightenment...'
དོད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་སྟོན་པ་ལ་རྒྱལ་ཚབ་ལས་མཁས་པ་ནི་སུ་ཡང་མེད་དོ། །འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་ཀྱང་། སེམས་བསྐྱེད་འདོད་པ་ཡིན་པར་གསུངས་ཏེ། བྱང་ས་ལས། དེ་ལ་རང་གི་མཐུས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྐྱེ་བའི་ནང་གི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་གྱི་མཐུས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འདོད་པ་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་{བསྐྱེད་པའི་ནང་གི་{སྐྱེ་བའི་གཞན་གྱི་}སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་སོ། །དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་ཀྱིས་ཀྱང་། སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་མངོན་པར་འདོད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་འདོད་པ་སྐྱེས་པ་བསྟན་པ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་། སློབ་དཔོན་ཤན་ཏི་བ་སོགས་དང་། ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལ་དང་། བཙུན་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བཀའ་འགྲེལ་སྙིང་པོ་མཆོག་ལ་སོགས་པ་དང་། སྒོམ་རིམ་དང་། མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་བཤད་རྣམས་སུ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ངོ་བོ་འདོད་པ་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །པཎ་ཆེན་ཤཱཀྱ་ཤྲཱིའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། སེམས་ནི་རྟག་པར་བྱང་ཆུབ་འདོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་རྒྱལ་བ་རྒྱལ་ཚབ་སྲས་དང་བཅས་པ་དེ་སྙེད་དང་འགལ་པའི་བཤད་པ་ནི་གང་ན་འདུག་ཀྱང་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལ་ཡིད་རྟོན་པར་མི་རིགས་སོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་རྩོམ་པ་པོ་དེ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་ 5-184 གཉེན་གྱི་དངོས་སློབ་བཞི་ཡོད་པའི་ནང་ནས་ཕར་ཕྱིན་རང་ལས་མཁས་པ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བ་ཡང་གྲགས་པ་ཙམ་དུ་བས་ཀྱི། དོན་ལ་དེ་ལྟར་མི་གནས་པར་སྣང་སྟེ། ཉི་ཁྲི་སྣང་བའི་འཆད་ལུགས་དེ་ལ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་དྲི་ཙམ་ཡང་མི་བྲོ་བར་བཤད་པ་ཤ་སྟག་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དངོས་སློབ་ཡིན་ཡང་། དབུ་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་དེ་ལྟར་གྱུར་ཏོ། །ཞེ་ན། ངེས་དོན་ལ་དེ་ལྟ་ཡིན་པར་འདོད་དུ་ཆུག་ན་ཡང་། དྲང་དོན་ལ་ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་རྩོམ་པ་པོ་དེ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་ལས་མཁས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། དེ་དང་མཐུན་པར་འཆད་འཐད་དོ། །དེས་ན་ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་རྩོམ་པ་པོ་ནི་དངོས་སློབ་མ་ཡིན་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་ཀྱི། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང་དེ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ཡུམ་གྱི་མདོ་སྡེའི་བླ་མ་བརྒྱུད་པའི་རིམ་པ་ཡང་ཆད་པར་གསལ་ལོ། །སློབ་དཔོན་གསེར་གླིང་བ་ཆོས་གྲགས་ཀྱིས། མདོ་སྡེའི་བླ་མ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ནུབ་པས། ཞེས་གསུངས་པའི་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ལས་སོ། །དེས་ན་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང་། ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་བར་དུ་ནི་བླ་མ་བརྒྱུད་པའི་རིམ་པ་མ་ནུབ་པ་ས
【現代漢語翻譯】 因此，正如所說，在闡釋佛陀的意旨方面，沒有人比彌勒菩薩（རྒྱལ་ཚབ།，the Regent）更精通了。聖者無著（འཕགས་པ་ཐོགས་མེད།，Asanga）也說，發心是意欲。在《菩薩地論》（བྱང་ས་，Bodhisattvabhumi）中說：『如果有人以自己的力量，想要證得無上圓滿正等覺，這被稱為生起菩提心之內的力量。如果有人以他人的力量，生起想要證得無上圓滿正等覺的意欲，這被稱為菩薩生起心之內的（生起的他人的）力量。』大中觀派論師世親（སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན།，Vasubandhu）也說：『心，在這裡指的是顯現的意欲。爲了闡明菩薩的一切法和佛陀的一切法都生起了顯現的意欲，所以稱為發心品。』此外，寂天（སློབ་དཔོན་ཤན་ཏི་བ།，Shantideva）論師等，以及蓮花戒（ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལ།，Kamalashila）和尊者自性無（བཙུན་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ།，Bhikkhu Nihsvabhava）等人，也在《經論心要莊嚴論》（བཀའ་འགྲེལ་སྙིང་པོ་མཆོག་，Upadesahrdayalamkara）等論著、《修次》（སྒོམ་རིམ་，Bhavanakrama）和《大乘莊嚴經論釋》（མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་བཤད་，Mahayanasutralamkara-vrtti）中說，發心的體性是意欲。班禪釋迦室利（པཎ་ཆེན་ཤཱཀྱ་ཤྲཱི།， Panchen Shakya Shri）也說：『心恒常意欲菩提。』因此，與佛陀、彌勒菩薩及其眷屬等如此眾多聖賢相違背的說法，無論在哪裡，智者都不應信賴。 《二萬頌光明釋》（ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་，Nyikhrinangwa）的作者，據說在世親論師的四位親傳弟子中，是般若方面最精通的。但這似乎只是傳言而已，實際上並非如此。因為《二萬頌光明釋》的闡釋方式，絲毫沒有世親論師的味道，完全是另一種說法。如果說是親傳弟子，但由於見解（དབུ་སེམས།，Ua-sems）的差異而導致如此，那麼，即使承認在勝義諦（ངེས་དོན།，Nges-don）上是這樣，但在世俗諦（དྲང་དོན།，Drang-don）上，《二萬頌光明釋》的作者也不可能比世親論師更精通，因此應該與世親論師的觀點相一致。因此，《二萬頌光明釋》的作者不僅不是親傳弟子，而且世親論師與他之間，在《般若經》（ཡུམ་གྱི་མདོ་སྡེ།，Yum-gyi mdo-sde）的傳承上，也明顯中斷了。金洲大師法稱（སློབ་དཔོན་གསེར་གླིང་བ་ཆོས་གྲགས།，Serlingpa Chodrak）說：『由於《般若經》的傳承上師一個接一個地中斷了。』從這句話中可以得知。因此，在世親論師和陳那（ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ།，Dignaga）之間，傳承上師的次第沒有中斷。
【English Translation】 Therefore, as it is said, there is no one more skilled than Maitreya (རྒྱལ་ཚབ།, the Regent) in explaining the intention of the Buddhas. The venerable Asanga (འཕགས་པ་ཐོགས་མེད།, Asanga) also said that the generation of Bodhicitta is the desire. In the Bodhisattvabhumi (བྱང་ས་, Bodhisattvabhumi), it says: 'If someone, through their own power, desires to attain the unexcelled, perfect, and complete enlightenment, this is called the power within the generation of Bodhicitta. If someone, through the power of others, generates the desire to attain the unexcelled, perfect, and complete enlightenment, this is called the (other's) power within the generation of the Bodhisattva's mind.' The great Madhyamika master Vasubandhu (སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན།, Vasubandhu) also said: 'The term 'mind' here refers to the manifest desire. The chapter on the generation of Bodhicitta is so named to explain that manifest desire has arisen for all the Dharmas of the Bodhisattvas and all the Dharmas of the Buddhas.' Furthermore, masters such as Shantideva (སློབ་དཔོན་ཤན་ཏི་བ།, Shantideva), as well as Kamalashila (ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལ།, Kamalashila) and Bhikkhu Nihsvabhava (བཙུན་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ།, Bhikkhu Nihsvabhava), have also stated in works such as the Upadesahrdayalamkara (བཀའ་འགྲེལ་སྙིང་པོ་མཆོག་, Upadesahrdayalamkara), the Bhavanakrama (སྒོམ་རིམ་, Bhavanakrama), and the Mahayanasutralamkara-vrtti (མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་བཤད་, Mahayanasutralamkara-vrtti) that the essence of Bodhicitta is desire. Panchen Shakya Shri (པཎ་ཆེན་ཤཱཀྱ་ཤྲཱི།, Panchen Shakya Shri) also said: 'The mind constantly desires enlightenment.' Therefore, any explanation that contradicts so many noble beings, including the Buddhas, Maitreya, and their retinues, should not be trusted by the wise, wherever it may be found. The author of the Nyikhrinangwa (ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་, Nyikhrinangwa) is said to be the most skilled in Prajnaparamita among the four direct disciples of Master Vasubandhu. However, this seems to be merely a rumor, and it does not appear to be the case in reality. This is because the style of explanation in the Nyikhrinangwa does not have even a trace of Master Vasubandhu's flavor, and it is entirely a different explanation. Even if he were a direct disciple, if it were due to differences in views (དབུ་སེམས།, Ua-sems), even if we were to accept that this is the case in the ultimate sense (ངེས་དོན།, Nges-don), in the conventional sense (དྲང་དོན།, Drang-don), it is impossible for the author of the Nyikhrinangwa to be more skilled than Master Vasubandhu, and therefore it should be explained in accordance with Master Vasubandhu's view. Therefore, not only is the author of the Nyikhrinangwa not a direct disciple, but also the lineage of teachers of the Prajnaparamita Sutra (ཡུམ་གྱི་མདོ་སྡེ།, Yum-gyi mdo-sde) between Master Vasubandhu and him is clearly broken. Master Serlingpa Chodrak (སློབ་དཔོན་གསེར་གླིང་བ་ཆོས་གྲགས།, Serlingpa Chodrak) said: 'Because the lineage of teachers of the Prajnaparamita Sutra has been interrupted one after another.' This can be known from this statement. Therefore, the lineage of teachers between Master Vasubandhu and Dignaga (ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ།, Dignaga) has not been interrupted.
ྟེ། དེའི་བར་ལ་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྐད་དང་འཆད་ལུགས་གཅིག་ཏུ་བྱུང་བ་ལ། དེའི་རྗེས་ལ་ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་སྔར་གྱི་བཤད་སྲོལ་དེ་མེད་པར་ཕྱིས་ཀྱི་འཆད་པ་པོ་རྣམས་གཞུང་གཅིག་ལ་ཡང་བཤད་པ་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་སྣ་ཚོགས་དང་། གྲུབ་མཐའ་རང་རྐང་ཚུགས་པ་མེད་པས། ཡུམ་གྱི་དོན་ལ་འདོད་ལུགས་དང་ཆོས་སྐད་མི་གཅིག་པའི་གྲུབ་མཐའ་འགལ་བ་དུ་མར་སོང་ཞིང་ཐགས་འཁྲུགས་པ་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་འདོད་པའི་སློབ་དཔོན་སེང་བཟང་ལ་སོགས་པ་ཡང་འཇུག་སྒྲུབ་དང་། ས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དང་། ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པ་དང་། བསྔོ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་དུ་མར་དེ་དང་མི་མཐུན་ཞིང་དེ་དང་འགལ་བ་དུ་མ་སྨྲ་ལ་མཁས་པའི་དྲེགས་པས་སྔ་མ་སྔ་མ་བཞིན་སུན་ཕྱུང་ཞིང་རང་འདོད་འབའ་ཞིག་ལ་རྗེས་འཇུག་རྣམས་བཀྲི་བར་འདོད་པའི་བཤད་ལུགས་ཁོ་ན་བྱེད་ན། རྩོམ་པ་པོ་ཕོ་མཉམ་རང་སྐད་སོ་སོར་འདོན་པ་དེ་རྣམས་ལས། རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་སུ་ཞིག་གང་ཟག་ 5-185 རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བགྱི། ཐམས་ཅད་དང་དུ་ལེན་པར་ནི་མི་རིགས་ཏེ་དོན་གཅིག་ལ་འགལ་བ་སྣ་ཚོགས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དོན་ལ་དེ་ལྟ་ཡིན་ཡང་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་སློབ་དཔོན་ཐ་དད་ཀྱི་དགོངས་པ་ཐ་དད་དང་འདི་བཤད་དང་འདི་ཟེར་འབའ་ཞིག་ལྷུར་བྱེད་པས་ཐམས་ཅད་དང་དུ་ལེན་ཏོ། །ཞེ་ན། ཚིག་འབྲུ་ཙམ་ལ་ཆགས་པ་ཁྱེད་ལ་དེ་རིགས་མོད་ཀྱི་དོན་ལ་རྟོན་པ་རྣམས་ཀྱི་བཞད་གད་ཀྱི་གནས་སུ་མ་གྱུར་རམ། དེས་ན་ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ནས་ཆོས་སྐད་དེ་འཁྱོར་བའི་ཕྱིར་དེ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱི་དངོས་སློབ་ཕར་ཕྱིན་རང་ལས་མཁས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་རྩོམ་པ་པོ་འདི་ལ་ནོར་པ་གཏན་ནས་མེད་ཅིང་། འདི་འཕགས་པ་ཡང་ཡིན་ན། རྗེས་སུ་འཇུག་པར་འདོད་པའི་སློབ་དཔོན་སེང་བཟང་སོགས་དེ་དང་འགལ་བ་དུ་མ་ཅིའི་ཕྱིར་སྨྲ། ནོར་བ་དུ་མ་ཡོད་ན་འདི་འཕགས་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན། ཚོགས་ལམ་ཆེན་པོ་ཐོབ་ནས་ཀྱང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དངོས་སུ་འདོམས་པར་བྱེད་ན་ས་དང་པོ་ཡན་ཆད་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ཅིང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཐོབ་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་མངའ་བ་སངས་རྒྱས་ལ་དངོས་སུ་ཆོས་གསན་པ་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་ནོར་བ་སྨྲ་བར་འགྱུར། མདོ་རྒྱུད་ཡང་དག་གི་ཤེས་བྱེད་ངེས་པ་ཅན་མ་མཐོང་བར་སློབ་དཔོན་སེང་བཟང་གིས་འཕགས་པར་ལུང་བསྟན་པ་ཙམ་ལ་ཡང་རྟོག་དཔྱོད་ལྡན་པ་སུ་ཞིག་ཡིད་ཆེས། སློབ་དཔོན་སེང་བཟང་གིས་ནི་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དངོས་སྨྲ་ཡིན་པར་ལུང་བསྟན། བཙུན་པ་གྲོལ་སྡེ་དད་པའི་ས་ལ་གནས་པར་ལུང་བསྟན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟག་ཏུ་སྔོན་ཤེར་ཕྱིན་ཚོལ་བ་དེའི་ཚེ་ཚོགས་ལམ་བར་ལུང་བསྟན་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་འགལ་ལོ། །ང་འམ་ང་ལྟ་བུས་
【現代漢語翻譯】 因此，在此期間，經文的語言和解釋方式都保持一致。但在此之後，從《二萬頌》（Nyikhrinangwa，二萬頌般若經）開始，先前的解釋傳統消失了，後來的解釋者們對同一部經文產生了各種相互矛盾的解釋，沒有建立起獨立的宗派。因此，對於《般若經》（Yum，佛母）的意義，出現了許多觀點和術語不一致的矛盾宗派，就像織布時線纏繞在一起一樣。那些想要追隨《二萬頌》的論師，如僧伽跋陀羅（Sengzang），在諸如入行（jug sgrub）、凈地（sa yongsujongwa）、出離（ngeshyung sgrubpa）和迴向（bngo wa）等許多情況下，都與《二萬頌》的觀點不一致甚至相反，他們憑藉學者的傲慢，不斷駁斥先前的觀點，只想按照自己的意願引導追隨者。如果只是像作者們一樣各自用自己的語言表達，那麼有辨別力的人會追隨誰呢？不可能全盤接受，因為一個意義不可能有多種矛盾的解釋。如果情況確實如此，但我們只是專注于不同論師的不同觀點，以及『這個說』和『那個說』，並全盤接受，那麼，對於只執著于字面意義的你來說，這或許可以，但對於那些重視意義的人來說，難道不會成為笑柄嗎？因此，由於從《二萬頌》開始，經文的語言變得混亂，所以《二萬頌》的作者並不比他自己的《現觀莊嚴論》（Pharphyin，遠行）的學生更博學。 如果《二萬頌》的作者根本沒有錯誤，而且是聖者，那麼為什麼想要追隨他的僧伽跋陀羅等論師會說出那麼多與他相悖的觀點呢？如果有很多錯誤，他又怎麼會是聖者呢？即使獲得了資糧道（tshogs lam）的巨大成就，如果如來（tathāgata）親自教導，那麼從一地（bhūmi）開始，法（dharma）和法性（dharmatā）的實相就會顯現，獲得正確的見地，擁有無漏的智慧。直接從佛陀那裡聽聞佛法的人，怎麼會說出錯誤的觀點呢？在沒有看到經和續（tantra）的正確依據之前，僅僅因為僧伽跋陀羅尊者預言他是聖者，有辨別力的人會相信嗎？僧伽跋陀羅尊者預言世親（Vasubandhu）論師是直言不諱的人，比丘解脫軍（Drolde）安住在信位（dadpai sa），菩薩（bodhisattva）恒常尋找般若波羅蜜多（prajñāpāramitā），並在那時預言他處於資糧道，這與佛陀的教導相矛盾。我或者像我這樣的人……
【English Translation】 Therefore, during that period, the language and manner of explanation of the sutras remained consistent. But after that, starting from the 'Twenty Thousand Verses' (Nyikhrinangwa, Twenty Thousand Verses Prajñāpāramitā), the previous tradition of explanation disappeared, and later commentators produced various contradictory explanations of the same text, without establishing independent schools. Therefore, regarding the meaning of the 'Mother' (Yum, Prajñāpāramitā), many conflicting schools arose with inconsistent views and terminology, like threads tangled in weaving. Those who wanted to follow the 'Twenty Thousand Verses,' such as Master Sengzang (Sanghabhadra), in many instances such as entering practice (jug sgrub), purifying the ground (sa yongsujongwa), renunciation (ngeshyung sgrubpa), and dedication (bngo wa), disagreed with and even contradicted the views of the 'Twenty Thousand Verses.' With the arrogance of scholars, they constantly refuted previous views, wanting only to guide followers according to their own desires. If they merely express themselves in their own languages like authors, then who would a discerning person follow? It is impossible to accept everything, because one meaning cannot have multiple contradictory explanations. If that is indeed the case, but we are only focused on the different views of different masters, and 'this says' and 'that says,' and accept everything, then perhaps that is acceptable for you who are only attached to the literal meaning, but wouldn't it become a laughingstock for those who value the meaning? Therefore, since the language of the scriptures became confused from the 'Twenty Thousand Verses' onwards, the author of the 'Twenty Thousand Verses' is not more learned than his own student of the 'Ornament of Clear Realization' (Pharphyin, Abhisamayalankara). If the author of the 'Twenty Thousand Verses' had no errors at all, and was a noble being, then why would masters like Sengzang, who wanted to follow him, utter so many views that contradicted him? If there were many errors, how could he be a noble being? Even after attaining great accomplishment on the path of accumulation (tshogs lam), if the Tathāgata (tathāgata) personally teaches, then from the first bhūmi (bhūmi) onwards, the reality of dharma (dharma) and dharmatā (dharmatā) will manifest, attaining the correct view, possessing uncontaminated wisdom. How could someone who directly heard the Dharma from the Buddha utter erroneous views? Without seeing the correct basis of sutras and tantras (tantra), would a discerning person believe merely because Venerable Sengzang prophesied that he was a noble being? Venerable Sengzang prophesied that Master Vasubandhu (Vasubandhu) was a straightforward speaker, that the monk Drolde (Vimuktisena) was abiding in the ground of faith (dadpai sa), that the bodhisattva (bodhisattva) was constantly seeking Prajñāpāramitā (prajñāpāramitā), and at that time prophesied that he was on the path of accumulation, which contradicts the teachings of the Buddha. I, or someone like me...
གང་ཟག་གི་ཚོད་བཟུང་གིས་གང་ཟག་གི་ཚོད་བཟུང་བར་མི་བྱ་སྟེ། གང་ཟག་གིས་གང་ཟག་གི་ཚོད་བཟུང་ན་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་ཡང་དང་ཡང་དུ་གསུང་བཞིན་དུ་ཡང་དེ་ལྟར་བྱེད་པ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་བཞིན་བྱེད་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་ནི་དངོས་སྨྲ་མ་ཡིན་པར་ཁོ་རང་གི་གསུང་རབ་མཐོང་པས་ཤེས་སོ། །དེས་ན་ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་རྗེས་འབྲང་དང་ 5-186 བཅས་པའི། ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་ན་རྒྱལ་བ་རྒྱལ་ཚབ་དང་མི་མཐུན་པའི་བཤད་པ་མང་དུ་འདུག་པ་རྣམས་ལ་མཁས་པ་ལུང་རིགས་ལ་སྦྱངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྲེགས་བཅད་བདར་བས་གསེར་བཞིན་དུ་བརྟག་དགོས་སོ། །འདིར་ཡང་སེམས་བསྐྱེད་མདོར་བསྟན་དང་རྒྱས་བཤད་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང་། གཏོང་བ་པོ་དང་། ལེན་པ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་ནས། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ། །ཞེས་པའི་བར་གྱི་མདོ་རྣམས་བྱུང་བ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་མདོར་སྦྱར་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཡང་། ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ལ་སོགས་ཀྱིས་སྦྱར་བ་ནི་མདོ་དང་མི་འགྲིག་ཅིང་། སྐབས་གང་དང་སྦྱར་བའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ་དང་ཡང་མི་འགྲིགས་པར་སྣང་ངོ་། །ཤེར་ཕྱིན་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་མངའ་བདག་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མདོ་དེ་རྣམས་སེམས་བསྐྱེད་སྟོན་པའི་མདོར་མ་གསུངས་ཤིང་། མདོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟོན་བར་བཀྲལ་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གནོད་འཇོམས་ལས། འདིས་ནི་སྤྱོད་པ་བཞི་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། གནོད་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་སྤྱོད་པ་དང་། གོས་པ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་སྤྱོད་པའོ། །ཞེས་དང་། སྤྱོད་པ་བཞི་སྟོན་པའི་མདོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བཤད་པ་ཚར་ནས་སེམས་བསྐྱེད་རྒྱས་བཤད་ལ་འཇུག་པའི་ཚེ་ཡང་། དེ་ཉིད་ལས། གང་སྔར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོན་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནི་བསམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་བསམ་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པས་རྒྱས་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་མདོ་དང་འགྲིག་ཅིང་ལེགས་པར་སྣང་ངོ་། །དེས་ན་སེམས་བསྐྱེད་འདོད་པ་ཡིན་པ་ལ་གནོད་བྱེད་ཡང་དག་མེད་ཅིང་ཤེས་བྱེད་རྣམ་དག་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་ངོ་། །དེ་རྣམས་ 5-187 ཀྱིས་ནི་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་ཡུམ་གྱི་མདོ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ དཔེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད
【現代漢語翻譯】 不應以對人的成見來束縛人，如果以成見束縛人，就會墮落。雖然您反覆這樣說，但仍然這樣做，這怎麼能說是按照佛陀的教誨行事呢？通過閱讀學者的著作可知，導師世親並非實在論者。因此，對於《二萬頌》（Nyi Khri Snangwa，二萬般若經）及其追隨者，其中從頭到尾存在許多與佛陀及其代表不一致的論述，那些精通經文和邏輯的學者應該像鍊金一樣，通過燒、割、磨來檢驗它們。 在這裡，在發心（Semkyed，菩提心）的簡要闡述和詳細解釋之間，因為沒有施與者、所施之物和接受者，所以應該圓滿佈施波羅蜜多。從『應該圓滿佈施波羅蜜多』到『應該圓滿大平等』之間的經文，雖然不應與發心經文相聯繫，但《二萬頌》等將其聯繫起來，這與經文不符，而且與所聯繫的發心也不一致。作為般若等佛法之主的大學者世親，並沒有說這些經文是闡述發心的經文，而是將這些經文解釋為闡述菩薩的四種行為。正如《摧毀障礙》（Gnod Jom）中所說：『這表明了四種行為，即不分別的波羅蜜多之行，沒有近取煩惱的與菩提分相應的行為，無害地使眾生完全成熟的行為，以及無染地使一切佛法完全成熟的行為。』 在闡述了這四種行為的經文之後，當開始詳細解釋發心時，也是在《摧毀障礙》中說：『那些先前想要以一切方式完全證悟一切法的人，通過願望表明了菩薩的意念。』他認為，這個意念應該通過意念的原因和結果等來詳細區分和闡述，這與經文一致，看起來很好。因此，想要發心的人，沒有真實的障礙，而真實的證知卻非常多。通過這些，已經以簡略和詳細的方式，像《母經》（Yum，般若經）一樣，講述了所說之內容。 具足二十二種譬喻的發心
【English Translation】 One should not bind a person with personal prejudices. If one binds a person with prejudices, one will fall. Although you repeatedly say this, how can doing so be considered acting according to the Buddha's teachings? It is known by seeing the scriptures of the scholar Vasubandhu that he was not a realist. Therefore, regarding the Twenty Thousand Verses (Nyi Khri Snangwa) and its followers, there are many statements in the beginning, middle, and end that are inconsistent with the Buddha and his representatives. Those scholars who are learned in scripture and logic should examine them like gold, through burning, cutting, and polishing. Here, between the brief explanation and the detailed explanation of Bodhicitta (Semkyed), because there is no giver, no object of giving, and no receiver, one should perfect the perfection of generosity. From 'one should perfect the perfection of generosity' to 'one should perfect great equanimity,' although these sutras should not be connected to the Bodhicitta sutras, the Twenty Thousand Verses, etc., connect them, which is inconsistent with the sutras and also inconsistent with the Bodhicitta to which they are connected. The great scholar Vasubandhu, the lord of Dharma such as Prajnaparamita, did not say that these sutras are sutras that explain Bodhicitta, but explained these sutras as explaining the four conducts of a Bodhisattva. As it is said in the 'Destruction of Harm' (Gnod Jom): 'This shows the four conducts, namely, the conduct of non-discriminating perfection, the conduct in accordance with the aspects of enlightenment without afflictions, the conduct of completely maturing sentient beings without harm, and the conduct of completely maturing all the Buddha's teachings without attachment.' After explaining these sutras that show the four conducts, when entering into the detailed explanation of Bodhicitta, it is also said in the same text: 'Those who previously wanted to completely awaken to all dharmas in every way, through aspiration, show the thought of a Bodhisattva.' He believes that this thought should be distinguished and explained in detail through the causes and results of that thought, etc., which is consistent with the sutras and seems good. Therefore, for those who want to generate Bodhicitta, there is no valid obstacle, and the valid knowledge is very abundant. Through these, what has been said has been explained in brief and in detail, like the 'Mother Sutra' (Yum, Prajnaparamita Sutra). The Generation of Bodhicitta Endowed with Twenty-Two Similes
་ཀྱི་དབྱེ་བ་མདོ་གཞན་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པ། ད་ནི་དཔེའི་ཆེ་བ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་དབྱེ་བ་མདོ་གཞན་དང་སྦྱར་ནས་བསྟན་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་ཡང་ས་གསེར་ཟླ་བ་མེ། །གཏེར་དང་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་མཚོ། །རྡོ་རྗེ་རི་སྨན་བཤེས་གཉེན་དང་། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཉི་མ་གླུ། །རྒྱལ་པོ་མཛོད་དང་ལམ་པོ་ཆེ། །བཞོན་པ་བཀོད་མའི་ཆུ་དང་ནི། །སྒྲ་སྙན་ཆུ་བོ་སྤྲིན་རྣམས་ཀྱིས། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་སོ། །ཞེས་པ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། དཔེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་འདི་ནི། འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། མི་ཟད་པ་ཉིད་འབྱུང་བར་སྦྱར་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་དེ་ཉིད་དང་སྦྱོར་བ་ནི། མདོ་དེ་ལས། དང་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་ཟད་དང་། གཉིས་པ་བསམ་པ་དང་། གསུམ་པ་སྦྱོར་བ་དང་། བཞི་པ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་། ལྔ་པ་ནས་བཅུ་པའི་བར་དུ་སྦྱིན་སོགས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་མི་ཟད་པ་དང་། བཅུ་གཅིག་པ་ཚད་མེད་པ་བཞི་དང་། བཅུ་གཉིས་པ་མངོན་ཤེས་ལྔ་དང་། བཅུ་གསུམ་པ་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་དང་། བཅུ་བཞི་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང་། བཅོ་ལྔ་པ་རྟོན་པ་བཞི་དང་། བཅུ་དྲུག་པ་ཚོགས་གཉིས་དང་། བཅུ་བདུན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་། བཅོ་བརྒྱད་པ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་། བཅུ་དགུ་པ་གཟུངས་དང་སྤོབས་པ་དང་། ཉི་ཤུ་པ་ཆོས་ཀྱི་མདོ་བཞི་དང་། ཉེར་གཅིག་པ་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་དང་། ཉེར་གཉིས་པ་ཐབས་མི་ཟད་པ་ཞེས་རེ་རེ་ལ་ཡང་མི་ཟད་ཅེས་པ་རེ་རེ་སྟེ་མི་ཟད་པ་བརྒྱད་ཅུ་འབྱུང་ངོ་། །མི་ཟད་པ་བརྒྱད་ཅུ་པོ་དེ་ཉེར་གཉིས་སུ་བསྡུས་ནས། དཔེ་ཉེར་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དང་སྦྱར་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། གཞན་དོན་གྱི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་དེ་ཡང་གི་སྒྲས་ཡུམ་ལས། གཞན་འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་། དང་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི། ས༷་ 5-188 དང་འདྲ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་དེའི་ཚོགས་འཕེལ་བའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི། གསེ༷ར་བཟང་པོ་དང་འདྲ་སྟེ། ཕན་དང་བདེ་བའི་བསམ་པ་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་སྦྱོར་བ་ལྡན་པ་ནི། ཡར་ངོ་ཚེས་པའི་ཟླ༷་བ༷་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི། མེ༷་དང་འདྲ་སྟེ། ཤིང་བསྣན་པའི་མེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་རྟོགས་ཤིང་འགྲོ་བས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་པ་སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་དང་ལྡན་པ་ནི། གཏེ༷ར་ཆེན་པོ་ད༷ང་
【現代漢語翻譯】 將心生之分類與其他經典結合起來講解： 現在，爲了展示譬喻的偉大之處，將具備二十二種譬喻的心生之分類與其他經典結合起來講解。就像這樣：也就是，地、金、月、火，寶藏和珍寶、寶源、湖泊，金剛、山、藥、善知識，如意寶、太陽、歌，國王、寶庫和大道，坐騎、莊嚴的水和，美妙的聲音、河流、雲朵等，共有二十二種。正如學誠大師所說：『這具備二十二種譬喻的心生，應理解為與聖者無盡慧所宣說的經典相結合而生起。』 因此，與此結合的方式是：在那部經典中，第一是菩提心無盡，第二是意樂，第三是加行，第四是增上意樂，第五到第十是佈施等六度無盡，第十一是四無量心，第十二是五神通，第十三是四攝，第十四是四無礙解，第十五是四依，第十六是二資糧，第十七是三十七道品，第十八是止觀，第十九是總持和無畏，第二十是四法本，第二十一是一乘道，第二十二是無盡方便，每一個都帶有『無盡』二字，共有八十個無盡。將這八十個無盡歸納為二十二個，與具備二十二種譬喻的心生相結合，就像這樣：爲了他人的利益而希求菩提，這（也）是從《聖者無盡慧所宣說的經典》中產生的。第一，菩提心就像地（ས༷་，Prithvi，prthivī，地），因為它是所有佛法及其增長的所依。 第二，具備意樂就像純金（གསེ༷ར་，Suvarna，suvarṇa，金），因為利益和安樂的意樂不會改變。 第三，具備加行就像上弦月（ཟླ༷་བ༷་，Candra，candra，月），因為善法會增長。 第四，具備增上意樂就像火（མེ༷་，Agni，agni，火），就像新增木柴的火焰一樣，證悟越來越殊勝，因此是增上意樂。 第五，具備佈施波羅蜜就像大寶藏（གཏེ༷ར་ཆེན་པོ་ད༷ང་，Mahā Nidhi，mahā nidhi，大寶藏）。
【English Translation】 Explanation of the Classification of Mind Generation in Conjunction with Other Sutras: Now, to demonstrate the greatness of the metaphors, the classification of mind generation with twenty-two metaphors will be explained in conjunction with other sutras. It is like this: namely, earth, gold, moon, fire, treasure and jewels, source of jewels, lake, vajra, mountain, medicine, spiritual friend, wish-fulfilling jewel, sun, song, king, treasury and great road, vehicle, adorned water, melodious sound, river, and clouds, totaling twenty-two types. As Master Dignāga said: 'This mind generation with twenty-two metaphors should be understood as arising in conjunction with the sutra taught by the noble Inexhaustible Intellect.' Therefore, the way to combine it with that is: In that sutra, the first is inexhaustible Bodhicitta, the second is intention, the third is practice, the fourth is superior intention, the fifth to tenth are the six perfections of generosity, etc., being inexhaustible, the eleventh is the four immeasurables, the twelfth is the five superknowledges, the thirteenth is the four means of gathering disciples, the fourteenth is the four analytical knowledges, the fifteenth is the four reliances, the sixteenth is the two accumulations, the seventeenth is the thirty-seven factors conducive to enlightenment, the eighteenth is calm abiding and insight, the nineteenth is dharani and fearlessness, the twentieth is the four Dharma sources, the twenty-first is the one vehicle path, and the twenty-second is inexhaustible means. Each one has the word 'inexhaustible', totaling eighty inexhaustibles. These eighty inexhaustibles are condensed into twenty-two, and combined with the mind generation with twenty-two metaphors, like this: The desire for enlightenment for the sake of others also arises from 'The Sutra Taught by the Noble Inexhaustible Intellect'. First, Bodhicitta is like earth (ས༷་，Prithvi，prthivī，Earth), because it is the basis for all the Buddha's teachings and their increasing assembly. Second, having intention is like pure gold (གསེ༷ར་，Suvarna，suvarṇa，Gold), because the intention of benefit and happiness does not change. Third, having practice is like the waxing moon (ཟླ༷་བ༷་，Candra，candra，Moon), because virtuous dharmas will increase. Fourth, having superior intention is like fire (མེ༷་，Agni，agni，Fire), just like a fire with added wood, realization becomes more and more distinguished, therefore it is superior intention. Fifth, having the perfection of generosity is like a great treasure (གཏེ༷ར་ཆེན་པོ་ད༷ང་，Mahā Nidhi，mahā nidhi，Great Treasure).
འདྲ་སྟེ། ཟང་ཟིང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲུག་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་དང་ལྡན་པ་ནི། རི༷ན་ཆེ༷ན་གྱི་འབྱུ༷ང་གན༷ས་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ལས་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདུན་པ་བཟོད་པའི་ཕར་ཕྱིན་དང་ལྡན་པ་ནི། རྒྱ་མ༷ཚོ་དང་འདྲ་སྟེ། ཉམ་ང་བ་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་འཁྲུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྒྱད་པ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་དང་ལྡན་པ་ནི། རྡོ༷་རྗེ༷་དང་འདྲ་སྟེ། མི་ཤིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགུ་པ་བསམ་གཏན་གྱི་ཕར་ཕྱིན་དང་ལྡན་པ་ནི། རི༷འི་རྒྱལ་པོ་དང་འདྲ་སྟེ། གཡེང་བས་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་པ་ཤེར་ཕྱིན་དང་ལྡན་པ་ནི། སྨ༷ན་གྱི་རྒྱལ་པོ་དང་འདྲ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱི་ནད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་གཅིག་པ་ཚད་མེད་བཞི་དང་ལྡན་པ་ནི། དགེ་བའི་བཤེ༷ས་གཉེ༷ན་ད༷ང་འདྲ་སྟེ། གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡལ་བར་མི་འདོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་གཉིས་པ་མངོན་ཤེས་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ནི། ཡི༷ད་བཞི༷ན་གྱི་ནོ༷ར་བུ༷་དང་འདྲ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མོས་པ་བཞིན་དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་འབྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་གསུམ་པ་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་དང་ལྡན་པ་ནི། ཉི༷་མ༷་དང་འདྲ་སྟེ། གདུལ་བའི་ལོ་ཏོག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་བཞི་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་ནི། དྲི་ཟའི་གླུ༷་དབྱངས་སྙན་པ་དང་འདྲ་སྟེ། གདུལ་བྱ་འདུན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོ་ལྔ་པ་རྟོན་པ་བཞི་དང་ 5-189 ལྡན་པ་ནི། རྒྱ༷ལ་པོ༷་དང་འདྲ་སྟེ་ཆུད་མི་ཟ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་དྲུག་པ་ཚོགས་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ནི། མཛོ༷ད་ད༷ང་འདྲ་སྟེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མང་པོའི་མཛོད་ཀྱི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་བདུན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ནི། ལ༷མ་པོ༷་ཆེ༷་དང་འདྲ་སྟེ། འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་གཤེགས་ཤིང་རྗེས་སུ་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོ་བརྒྱད་པ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་ལྡན་པ་ནི། བཞོ༷ན་པ༷་དང་འདྲ་སྟེ། བདེ་བླག་ཏུ་ཁྱེར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་དགུ་པ་གཟུངས་དང་སྦོབས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི། བཀོ༷ད་མ༷འི་ཆུ༷་ད༷ང་འདྲ་སྟེ། ཆུ་འཛིན་ཅིང་མི་ཟད་པར་འབྱིན་པ་དང་འདྲ་བར་ཐོས་པ་དང་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་དང་དོན་འཛིན་ཅིང་མི་ཟད་པར་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉི་ཤུ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྡོམ་བཞི་དང་ལྡན་པ་ནི། ཀུན་དགའི་སྒྲ༷་སྙ༷ན་དང་འདྲ་སྟེ། ཐར་པ་འདོད་པའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་སྙན་པ་ཐོས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེར་གཅིག་པ་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཆུ༷་བོ༷འི་རྒྱུན་དང་འདྲ་སྟེ། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་
【現代漢語翻譯】 同樣，如同珍寶滿足無量眾生且永不耗盡一樣。第六，具有持戒波羅蜜（戒度）如同珍寶的來源，因為一切功德珍寶皆由此而生。第七，具有忍辱波羅蜜（忍度）如同大海，因為一切恐怖的生起都不能使其動搖。第八，具有精進波羅蜜（進度）如同金剛，因為其堅不可摧。第九，具有禪定波羅蜜（定度）如同山王，因為其不會被散亂所動搖。第十，具有般若波羅蜜（智度）如同藥王，因為其能徹底平息二障之疾病。第十一，具有四無量心如同善知識，因為其在任何情況下都不會捨棄一切眾生。第十二，具有五神通如同如意寶，因為能如其所愿地帶來果報。第十三，具有四攝如同太陽，因為其能使所化之莊稼完全成熟。第十四，具有四無礙解如同乾闥婆美妙的歌聲，因為其能為所化眾生宣說悅耳之法。第十五，具有四依如同國王，因為是不會浪費的因。第十六，具有二資糧如同寶藏，因為是無量福德與智慧之積聚的處所。第十七，具有菩提分法如同大道，因為一切聖者皆由此而行且隨之而行。第十八，具有止觀如同車輛，因為能輕易運載。第十九，具有總持和辯才如同寶庫之水，如同積聚水且能不斷流出一樣，能憶持聽過和未聽過的法之詞句與意義，且能不斷流出。第二十，具有四法印如同悅耳的琵琶聲，因為能使希求解脫的所化眾生聽聞悅耳之聲。第二十一，具有一乘道如同河流，因為已獲得不生之法的忍耐。
【English Translation】 Similarly, like treasures that satisfy countless beings and never run out. Sixth, possessing the Pāramitā of morality (discipline) is like the source of jewels, because all virtuous jewels arise from it. Seventh, possessing the Pāramitā of patience (tolerance) is like the ocean, because it cannot be disturbed by the arising of all fears. Eighth, possessing the Pāramitā of diligence (effort) is like a vajra, because it is indestructible. Ninth, possessing the Pāramitā of meditation (concentration) is like the king of mountains, because it is not shaken by distraction. Tenth, possessing the Pāramitā of wisdom (knowledge) is like the king of medicine, because it completely pacifies the diseases of the two obscurations. Eleventh, possessing the four immeasurables is like a spiritual friend, because he never abandons all beings in any situation. Twelfth, possessing the five superknowledges is like a wish-fulfilling jewel, because it brings about results according to one's wishes. Thirteenth, possessing the four means of gathering is like the sun, because it fully ripens the crops of those to be tamed. Fourteenth, possessing the fourfold perfect knowledge is like the beautiful song of a Gandharva, because it teaches the Dharma that makes those to be tamed desire it. Fifteenth, possessing the four reliances is like a king, because it is a cause that is not wasted. Sixteenth, possessing the two accumulations is like a treasury, because it is the place of the treasury of many accumulations of merit and wisdom. Seventeenth, possessing the Dharmas of the aspects of enlightenment is like a great road, because all noble beings have gone and follow it. Eighteenth, possessing calm abiding and insight is like a vehicle, because it carries easily. Nineteenth, possessing retention and eloquence is like the water of a treasury, just as it accumulates water and flows out without end, it retains the words and meanings of the Dharma that has been heard and not heard, and flows out without end. Twentieth, possessing the four seals of Dharma is like the pleasant sound of a lute, because it makes those to be tamed who desire liberation hear a pleasant sound. Twenty-first, possessing the one vehicle path is like a stream of water, because one has obtained tolerance of the Dharma of non-arising.
ན་རང་གི་ངང་གིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བགྲོད་པ་གཅིག་པ་ཉིད་ནི་ས་དེར་གཏོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེར་གཉིས་པ་ཐབས་མཁས་པ་མི་ཟད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི། སྤྲི༷ན་དང་འདྲ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འབྱོར་བ་ཐམས་ཅད་སྤྲིན་ལས་བྱུང་བ་ལྟར་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ན་བཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་བྱ་བ་རྣམས་དེ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ། །སྤྲིན་དང་འདྲ་བར་བསྟན་པ་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་ཕྱུག །སེམས་ནི་དགའ་བས་ཡང་དག་བསྐྱེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། ས་གསེར་ལ་སོགས་པ་ནས། སྒྲ་སྙན་ཆུ་བོ་སྤྲིན་གྱི་དཔེ་རྣ༷མས་ཀྱི༷ས་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣ༷མ་པ༷་ཉི༷་ཤུ༷་རྩ༷་གཉིས་བསྟན་པས་སོ༷། །སྔར་བཤད་པའི་ཆོས་བརྒྱད་ལས་གང་གི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་ཞེས་པ་དེ་སོང་ངོ་། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་བཅུ་ལས་དང་པོ། སེ༷མས་བསྐྱེ༷ད་པ༷་ད༷ང་ཞེས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། 5-190 ༈ གདམས་ངག་རྗེས་སུ་བསྟན་པ། ད་ནི་གཉིས་པ་གདམས་ངག་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཏེ། སྒྲུབ་དང་བདེན་པ་རྣམས་དང་ནི། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དཀོན་མཆོག་གསུམ། །མ་ཞེན་ཡོངས་སུ་མི་ངལ་དང་། །ལམ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། །སྤྱན་ལྔ་དང་ནི་མངོན་ཤེས་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་མཐོང་ལམ་དང་། །བསྒོམ་ཞེས་བྱ་ལ་གདམས་ངག་ནི། །བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་འདི་ལ་དོན་བཞིའི་སྒོ་ནས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གདམས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་དུ་གདུལ་བྱའི་གང་ཟག་ལ་བསོད་ནམས་འདོམས་པར་བྱེད་པ་པོའི་སློབ་དཔོན་གྱིས་གདམས་པར་བྱ་བའི་དོན། འདོམས་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་གིས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ལ་རྣམ་པར་གནས་པ་ལ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་རྟག་མངོན་སུམ་འདོམས་མཛད་ཅིང་། །ཅོ་ནས་འདྲེན་བཞིན་ཉེས་པའི་ཚང་ཚིང་ནས། །ཚན་གྱིས་དྲངས་དེ་བྱང་ཆུབ་ལ་འགོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །དེ་ལ་གདུལ་བྱའི་གང་ཟག་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། ། འདོམས་པར་བྱེད་པ་པོའི་སློབ་དཔོན་ནི། སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱང་རུང་སྟེ། མདོར་ན་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྩེ་སྦྱོར་གྱི་རྟགས་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི། མདོ་ཉིད་ལས། རབ་འབྱོར། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རབ་འབྱོར། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་བྱང
【現代漢語翻譯】 因為那是自性生起的緣故。行持唯一，是因為屬於那個地方的菩薩們，他們的事業行持沒有差別的緣故。第二十二，具備無盡的善巧方便，就像云一樣，如同所有器世間的財富都從雲中產生一樣，在兜率天安住等等，通過示現的方式，一切有情的事情都依賴於它的緣故。如經中所說：『諸佛子之心生起，如雲一般被宣說，因此如是功德富，心懷喜悅而生起。』如是宣說了從地、金等，到樂器、河流、云的比喻，宣說了二十二種發心的方式。先前所說的八法中，為何要精進，那個已經過去了。他們已經講完了在證悟一切智的階段中，十法中的第一個，即發心。 現在是第二，教導隨後的口訣，有兩個偈頌：『成就與真諦，以及佛等三寶，不執著，完全不疲倦，道路完全掌握，五眼以及神通的，六種功德與見道，以及稱為修道的，要知道具有十種口訣的自性。』如何精進，要通過四種方式來了解：作為要教導的對象，對於所化之人，行佈施功德的導師，要教導的意義，通過教導的語言，對於安住在佛法之門的人，如經中所說：『如來恒常顯現教導，從荊棘中引導，從罪惡的叢林中，以力量引導，安置於菩提。』以這樣的方式。其中，所化之人是從最初發心開始的菩薩們。 行佈施功德的導師是佛、菩薩和聲聞，都可以，總之，是不顛倒地宣說六度波羅蜜多的人。在頂峰結合的征相的階段中，經中說：『善現，諸佛世尊是菩薩摩訶薩們的善知識，菩薩們也是菩薩摩訶薩們的善知識，善現，聲聞們也是菩。』
【English Translation】 Because it arises from its own nature. The practice is singular because the activities of the Bodhisattvas belonging to that place are without difference. Twenty-second, possessing inexhaustible skillful means, like a cloud, just as all the wealth of the vessel world arises from the clouds, residing in the Tushita heaven, etc., through the means of showing, all the affairs of sentient beings depend on it. As it is said in the sutra: 'The arising of the minds of the sons of the Victorious Ones, is taught to be like a cloud, therefore, so rich in qualities, the mind is truly generated with joy.' Thus, from earth, gold, etc., to the examples of musical instruments, rivers, and clouds, twenty-two ways of generating the mind have been taught. Among the eight dharmas previously mentioned, why one should strive, that has passed. They have finished explaining the first of the ten dharmas in the context of the stage of omniscient wisdom, which is generating the mind. Now is the second, teaching the subsequent instructions, there are two verses: 'Accomplishment and truth, as well as the Three Jewels such as the Buddha, non-attachment, complete non-weariness, the path is completely grasped, the five eyes and the supernatural powers, the six qualities and the path of seeing, and what is called the path of meditation, know that it is the nature of ten instructions.' How to strive, this should be understood through four ways: as the object to be taught, for the person to be tamed, the teacher who bestows merit, the meaning to be taught, through the words of teaching, for those who abide in the door of Dharma, as it is said in the sutra: 'The Tathagata constantly manifests and teaches, guiding from the thorns, from the thicket of faults, guiding with strength, placing them in Bodhi.' In this way. Among them, the person to be tamed is the Bodhisattvas from the beginning of generating the mind. The teacher who bestows merit is the Buddha, Bodhisattva, and Shravaka, all are acceptable, in short, it is the one who teaches the six Paramitas without inversion. In the context of the signs of the peak union, it is said in the sutra: 'Subhuti, the Buddhas, the Bhagavat, are the virtuous friends of the Bodhisattva Mahasattvas, the Bodhisattvas are also the virtuous friends of the Bodhisattva Mahasattvas, Subhuti, the Shravakas are also Bo.'
་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རབ་འབྱོར། གང་དག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྨྲ་བ་དང་བརྗོད་པ་དང་སྟོན་པ་དང་འདོགས་པ་དང་འགོད་པ་དང་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་དང་། གསལ་བར་བྱེད་པ་དང་། ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ 5-191 དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། ། གདམས་པར་བྱ་བའི་དོན་ནི། ལམ་ལྔའི་གནས་སྐབས་ཅན་སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་པོ་འདི་རྣམས་སོ། །འདོམས་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་ནི། སྒྲུ༷བ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ད༷ང་། བདེ༷ན་པ༷་རྣ༷མས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ད༷ང་། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ནས། བསྒོ༷མ་ཞེ༷ས་བྱ༷་བའི་ཚིག་ལ༷་གད༷མས་པའི་ང༷ག་ནི༷་བཅུ༷འི༷་བད༷ག་ཉི༷ད་དུ་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འདོམས་བྱེད་ཀྱི་ངག་ནི་མཚན་ཉིད་དོ། །མཚན་གཞི་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་ཡང་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཚོགས་སྦྱོར་དང་མཐོང་སྒོམ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། རིམ་པ་ལྟར་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་ངེས་འབྱུང་ཞིང་། །མོས་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་བྱེད་པ། །ཇི་ལྟར་ཆུ་ཡི་རྒྱ་མཚོ་བཞིན། །དགེ་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་རྫོགས། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་ཚོགས་བསགས་པའི། །རྒྱལ་སྲས་བཟོད་ནས་དག་པས་སོ། །ལེགས་པར་ཤེས་ཤིང་སེམས་དགེ་བ། །བསྒོམ་པ་ལ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཚོགས་ལམ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་གནས་སྐབས་སུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱེད་པའོ། །བྱང་སེམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་སྦྱངས་པ་དང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཛིན་པའི་སྒོ་ནས་ཐེག་ཆེན་ལ་ལྟ་བ་དྲང་པོར་བྱས་པའི་ཕྱིར་བཟོད་ནས་དག་པའོ། །ཐོས་པ་མང་བའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་ཤེས་པའོ། །སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སེམས་དགེ་བའོ། །དེ་འདྲར་གྱུར་པ། དེ་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་ནི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལས་ཞི་གནས་དང་། །ཡེ་ཤེས་ཡངས་པ་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །གདམས་ངག་རྒྱ་ཆེན་རྙེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་དང་། དེའི་རྗེས་ལ་སེམས་རྣམ་པ་དྲུག་ཚོགས་ལམ་གྱི་སྐབས་དེར་དམིགས་པར་སྟོན་པའི་ཚིགས་བཅད་གསུམ་དང་། དེའི་རྗེས་ལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཅུ་གཅིག་སྟོན་པའི་ཚིགས་བཅད་བཞི་དང་། དེའི་རྗེས་ལ་རྣམ་པ་དགུས་སེམས་གནས་པའི་ཐབས་སྟོན་པའི་ཚིགས་བཅད་བཞིའོ། ། 5-192 ༈ དེ་ལྟར་དམིགས་པ་དེ་ལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དང་ཐབས་དེས་སེམས་གནས་པར་བྱས་པས། དེ་ནས་དེ་ཡི་ལུས་དང་སེམས། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཆེ་ཐོབ་ནས། །ཡིད་ལ་བྱེད་དང་བཅས་ཤེས་བྱ། །དེ་ཡིས་དེ་ནི་འཕེལ་བྱས་ནས། །འཕེལ་བ་རིང་དུ་འགྲོ་བ་ཡིས། །དངོས་གཞིའི་གནས་པ་དེས་འཐོབ་བོ། །མངོན་ཤེས་དོན་དུ
【現代漢語翻譯】 應將菩薩摩訶薩（bodhisattva-mahāsattva，偉大的菩薩）視為善知識（kalyāṇa-mitra，良師益友）。 妙吉祥，那些宣說、講述、展示、施設、安置、辨別、解釋、闡明和正確指示六波羅蜜（ṣaṭ-pāramitā，六度）的人，也應被視為菩薩摩訶薩的善知識。』 如是說。 應傳授的意義是：處於五道（pañcamārga，五條修行道路）階段的修持等十事。 應指示的詞語是：『修持』這個詞，『真諦』這些詞，從佛（buddha）等三寶（triratna，佛法僧）到『禪修』這個詞，應知指示的語言具有十種自性。 對於菩薩，不顛倒地指示大乘（mahāyāna，偉大的載具）之法的語言是其特徵。特徵的基礎等容易理解。 從最初發心（bodhicitta，菩提心）開始，示現資糧道（saṃbhāra-mārga，積累資糧的道路）、加行道（prayoga-mārga，實踐的道路）、見道（darśana-mārga，見道的道路）和修道（bhāvanā-mārga，修行的道路），次第如《經莊嚴論》（Mahāyānasūtrālaṃkāra）所說：『無數劫中決定出離，增長勝解之意樂，如水之海洋，以善法圓滿。』 『如是積聚資糧之佛子，以忍辱而得清凈。善知且心懷善意，精進于禪修。』等等，示現資糧道。 其中，到達廣大勝解意樂的階段是增長意樂。由於修習菩薩戒（bodhisattva-śīla，菩薩的戒律）且不顛倒地受持，故對大乘具有正直的見地，因此以忍辱而得清凈。由於多聞，故善知。由於遠離障礙，故心懷善意。成為這樣的人。 『彼時於法之相續，為從諸佛處得寂止，及廣大智慧故，將得廣大教授。』 以及，在此之後，有三頌偈示現六種心識于資糧道階段所緣境，在此之後，有四頌偈示現十一種作意，在此之後，有四頌偈示現以九種方式安住心的方法。 如是，以彼所緣境、彼作意和彼方法安住心，由此，彼之身心，獲得極大堪能，應知與作意相合。彼以此而增長，增長長久，由此獲得真實之安住。為神通之義……
【English Translation】 One should regard those as virtuous friends (kalyāṇa-mitra) of the great Bodhisattvas (bodhisattva-mahāsattva). Mañjuśrī, those who speak, utter, show, apply, establish, distinguish, explain, clarify, and correctly indicate the six perfections (ṣaṭ-pāramitā), those too should be regarded as virtuous friends of the great Bodhisattvas.』 Thus it was said. The meaning to be instructed is: these ten, such as accomplishing the stages of the five paths (pañcamārga). The words to be indicated are: the word 'accomplishing,' the words 'truths,' from the Three Jewels (triratna) such as the Buddha to the word 'meditation,' one should know that the indicated speech has the nature of ten. For a Bodhisattva, the speech that indicates the Dharma of the Great Vehicle (mahāyāna) without inversion is its characteristic. The basis of the characteristic, etc., are easy to understand. From the beginning of generating the mind of enlightenment (bodhicitta), showing the accumulation path (saṃbhāra-mārga), the joining path (prayoga-mārga), the seeing path (darśana-mārga), and the cultivation path (bhāvanā-mārga) in order, as it is in the Ornament of the Sūtras (Mahāyānasūtrālaṃkāra): 'In countless eons, definitely renouncing, increasing the intention of aspiration, like an ocean of water, perfectly complete with virtuous dharmas.' 'Likewise, the son of the Victor who has accumulated the collections, is purified by patience. Knowing well and with a virtuous mind, he diligently engages in meditation.' etc., showing the accumulation path. Among them, reaching the stage of great aspiration is to increase aspiration. Because of practicing the Bodhisattva vows (bodhisattva-śīla) and upholding them without inversion, one has a straight view of the Great Vehicle, therefore one is purified by patience. Because of much hearing, one knows well. Because of being free from obscurations, one has a virtuous mind. Having become like that. 'At that time, in the continuum of Dharma, in order to obtain peace from the Buddhas, and vast wisdom, one will find vast instructions.' And after that, there are three verses showing the six consciousnesses focusing on the object of the accumulation path stage, after that, there are four verses showing the eleven kinds of attention, after that, there are four verses showing the method of abiding the mind in nine ways. Thus, having stabilized the mind with that object, that attention, and that method, then, his body and mind, having obtained great pliancy, should be known together with attention. He increases that with that, the increase goes on for a long time, thereby obtaining the actual abiding. For the meaning of clairvoyance...
་གཉེར་བས་དེ། །སྦྱངས་ན་ལས་སུ་རུང་བའི་མཆོག །བསམ་གཏན་ལས་ཐོབ་མངོན་པར་ཤེས། །མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའི་སྒོ་ནས་དེ། །སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ། །མཆོད་པའི་ཕྱིར་དང་མཉན་པའི་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་རྣམས་སུ་འགྲོ། །འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་དཔག་མེད་ལ། །བསྐལ་དཔག་མེད་པར་བསྙེན་བཀུར་བྱས། །དེ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པའི་ཕྱིར། །སེམས་ནི་ལས་རུང་མཆོག་ཏུ་གྱུར། །ཞེས་པ་བསམ་གཏན་ལས་སུ་རུང་བའོ། །དེ་ནས་དགའ་བའི་སྔོན་རོལ་ཏུ། །ཕན་ཡོན་ལྔ་ཐོབ་པ་ནི། དེ་ནས་དེ་དག་སྔོན་རོལ་ཏུ། །ཕན་ཡོན་ལྔ་ནི་འཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །ལྔ་པོ་གང་ཞེ་ན། དེས་ན་རྣམ་པར་དག་པའི་སྣོད། །བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་འགྱུར་འདིའི། །ལུས་ལ་གནས་ངན་ལེན་པ་ཀུན། །སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ཟད་འགྱུར། །ལུས་དང་སེམས་ནི་ཀུན་ཏུ་ཡང་། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པས་གང་བར་འགྱུར། །ཆོས་རྣམས་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཡོངས་སུ་ཆུད་པ་མེད་རྟོགས་འགྱུར། །ཡང་དག་པ་ཡི་རྒྱུ་མཚན་ནི། །མ་བརྟགས་པ་དག་རབ་ཏུ་མཐོང་བ་དང་ལྔའོ། །ལྔ་པོ་དེ་དག་རབ་ཏུ་ཐོབ་པས་དག་པའི་སྣོད་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའི་སའོ། །དེ་ཉིད་ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ལྔ་པོ་འདི་ལས་གསུམ་ཞི་གནས་དང་། གཉིས་ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའོ། །དེ་བཞིན་ཆོས་སྐུ་རབ་རྫོགས་དང་། །རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །བློ་དང་ལྡན་པ་རྣམ་ཀུན་ཏུ། །རྟག་ཏུ་རྒྱུ་ཡོངས་འཛིན་པར་བྱེད། །ཅེས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་པ་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ནི་ཆོས་སྐུ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེ་གཉིས་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཞེས་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཚོགས་ལམ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་སྦྱོར་ལམ་སྟོན་པའི་ཚིགས་བཅད་ལྔ་སྟེ། འདིའི་ངེས་འབྱེད་ཆ་བཞིའི་སྐབས་སུ་དྲངས་ནས་འཆད་དོ། །དེ་ནས་མཐོང་ལམ་ 5-193 སྟོན་པའི་ཚིགས་བཅད་རྣམས་འབྱུང་སྟེ། འདིའི་སྐབས་དེ་དང་དེར་དྲངས་ནས་འཆད་དོ། ། ༈ སྒྲུབ་པ་ལ་གདམས་པ། སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གདམས་པ་ནི། དོན་དེ་དང་དེ་ལ་འགོད་པའམ་སྦྱོར་བའོ། །འདིར་བསྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་མཆོག་བླ་ན་མེད་པའི་ཉམས་ལེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕར་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཙལ་ཞིང་ཉམས་སུ་བླང་བར་བྱའོ། །རྣལ་འབྱོར་དེ་ཉིད་ཉིན་མཚན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཉིན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། མཚན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་དེ་དག་གིས་དུས་དེ་དང་དེར་གང་དང་གང་ལ་བལྟ་བ་ནི། མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་གི་ཞལ་སྔ་ནས། མཚན་མོའི་དུས་སུ་མཚན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། ཉིན་མོའི་དུས་སུ་ཉིན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་ལྟ་བ་
【現代漢語翻譯】 通過努力，它（指禪定）。是適合修習的至高之法。通過禪定獲得神通，通過神通的成就。 爲了供養和聽聞無量無邊的佛陀，前往各個世界。通過這種方式，對無量無邊的佛陀，在無量劫中進行侍奉和供養。 因為侍奉和供養他們，心變得適合修習且至高無上。』這是禪定適合修習。 接下來是獲得歡喜之先的五種利益：『從那之後，他們會獲得五種利益。』 五種利益是什麼呢？『因此，成為完全清凈的容器，成為無上之境。此身的所有痛苦，在每個瞬間都會消失。 身心都變得輕盈，完全被徹底的訓練所充滿。在所有現象中，能夠證悟沒有被遺漏的法。 真正的原因是，能夠清楚地看到未經考察的事物。』這是第五種利益。通過獲得這五種利益，成為清凈的容器，擁有卓越的意樂，是清凈之地。 它本身會變成無上的大乘。這五種利益中，三種與寂止相應，兩種與勝觀相應。 同樣，爲了圓滿法身和完全清凈，有智慧的人在任何情況下，都要始終完全地守護因。 』這是說，菩薩十地是完全圓滿的，佛地是法身完全清凈的。爲了完成這兩者。 』以上講述了資糧道。接下來是闡述加行道的五頌，這將在四種抉擇分的章節中引用並解釋。 接下來會出現闡述見道的頌文，這將在相應的章節中引用並解釋。 關於修行的建議：對修行等的建議，是將意義應用於特定的事物。這裡，修行的本質是對甚深般若波羅蜜多的無分別瑜伽。 因為它是實現暫時和究竟目標的最佳方法和無上實踐，所以波羅蜜多行者應該尋求並實踐它。瑜伽本身根據晝夜分為白天的瑜伽和夜晚的瑜伽。 關於在這些瑜伽中，在特定時間應該觀察什麼，慈氏怙主觀自在面前說：『在夜晚的時間進行夜晚的瑜伽，在白天的時間進行白天的瑜伽，以智慧波羅蜜多來觀察瑜伽。』
【English Translation】 Through effort, it (referring to dhyana/meditation) is the supreme method suitable for practice. Through dhyana, one obtains abhijna (supernormal knowledges), and through the accomplishment of abhijna, one goes to various world realms to worship and listen to immeasurable Buddhas. In this way, one serves and honors immeasurable Buddhas for immeasurable kalpas (aeons). Because of serving and honoring them, the mind becomes suitable for practice and supreme.』 This is dhyana being suitable for practice. Next are the five benefits of obtaining joy beforehand: 『From then on, they will obtain five benefits.』 What are the five benefits? 『Therefore, becoming a completely pure vessel, becoming the unsurpassed state. All the sufferings of this body will cease in every moment. Both body and mind become light, completely filled with thorough training. In all phenomena, one will realize that no dharma is missed. The true reason is that one can clearly see things that have not been examined.』 This is the fifth benefit. By obtaining these five benefits, one becomes a pure vessel, possessing excellent intention, which is a pure land. It itself will become the unsurpassed Mahayana. Among these five benefits, three correspond to shamatha (calm abiding), and two correspond to vipassana (insight). Similarly, in order to perfect the Dharmakaya and become completely pure, those with wisdom should always completely guard the cause in all circumstances. 』 This means that the tenth bhumi (level) of a Bodhisattva is completely perfect, and the Buddha-bhumi (Buddha-level) is the complete purification of the Dharmakaya. In order to accomplish these two. 』 The above explains the accumulation path. Next are the five verses explaining the application path, which will be quoted and explained in the chapter on the four parts of discernment. Next will appear the verses explaining the seeing path, which will be quoted and explained in the corresponding chapters. Advice on Practice: Advice on practice and so on is applying meaning to specific things. Here, the essence of practice is the non-conceptual yoga of the profound Prajnaparamita. Because it is the best method and unsurpassed practice for achieving temporary and ultimate goals, those who practice Paramita should seek and practice it. Yoga itself is divided into daytime yoga and nighttime yoga according to day and night. Regarding what one should observe in these yogas at specific times, the Lord Avalokiteshvara said: 『Practice nighttime yoga during the night and daytime yoga during the day, observing yoga with the Prajnaparamita (Perfection of Wisdom).』
གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཚན་མོ་ནམ་མཁའ་ལ་ལྟ་ཞིང་ཉིན་མོ་བླ་གབ་མེད་པ་ལ་བལྟ་བའོ། །ཞེས་དང་། འདིར་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་གོམས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ནམ་མཁའ་དང་བླ་གབ་མེད་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་གོམས་པའོ། །ཞེས་མདོ་སྔགས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ཟབ་མོ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པ་དང་། གསང་བདག་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། དེའི་ཕྱིར་སོ་སོར་སྡུད་པའི་སྒོམ་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བསྒོམ་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའོ། །ཞེས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །བསྒོམ་པ་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་ཡང་གསུངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་དེས་གང་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། ཀོའུ་ཤི་ཀ །གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་དེས་ནམ་མཁའ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱའོ། །ཀོའུ་ཤི་ཀ །གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་དེས་བླ་གབ་མེད་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་བསྒོམ་པ་པྲ་ཕབ་པ་དང་ 5-194 སྒྱུ་མ་དང་མཚུངས་པ་སྤྲིན་མེད་པའི་ནམ་མཁའ་ལ་སྣང་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །ཞེས་མདོ་སྔགས་ཀྱིས་རྫོགས་རིམ་ཟབ་མོ་དང་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྒོམ་པ་ཡང་རྣལ་འབྱོར་འདི་ཉིད་ཡིན་པར་གསུངས་པ་དང་། རྩེ་སྦྱོར་སྒོམ་ལམ་གྱི་སྐབས་སུ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། དེ་ལ་མཚན་མ་དང་། རློམ་སེམས་དང་། རོ་མྱང་བ་དང་། དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་བསལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་ཅིང་། སྤྱད་ནས་ནམ་མཁའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས། ཞེས་གསུངས་སོ། །དཔལ་ས་ར་ཧའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། གདོད་ནས་དག་པའི་རང་བཞིན་ནམ་མཁའ་ལ། །བལྟས་ཤིང་བལྟས་ཤིང་མཐོང་བ་དགག་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། སེམས་ལ་དམིགས་པ་མེད་པ་ཡིས། །གནས་པ་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །དེ་དག་སྟོང་ཉིད་སྒོམ་པ་ནི། །ནམ་མཁའ་སྒོམ་པར་བཞེད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་རྣམས་དགོངས་པ་གཅིག་ཏུ་བྱུང་བས་རྣལ་འབྱོར་འདི་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །རྣལ་འབྱོར་ཟབ་མོ་འདི་ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚུལ་ནི། བླ་མ་བཟང་པོའི་དྲུང་དུ་མན་ངག་ལས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །རྣལ་འབྱོར་འདི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་རྟོག་བཅུའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ཞིང་། རྣམ་རྟོག་བཅུ་ནི་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མེད་དང་ཡོད་པ་དང་། །སྒྲོ་འདོགས་སྐུར་བའི
【現代漢語翻譯】 所謂『觀彼者，乃夜觀虛空，晝觀無雲』。此處，密咒乘（mantrayana）與波羅蜜多乘（pāramitāyāna）有兩種瑜伽修習方式：即修習虛空與無雲。此乃顯密瑜伽甚深合一之教言。秘密主金剛手（Vajrapāṇi）亦云：『是故，于各別攝持之禪修中，無有分別之禪修目標。』此乃薄伽梵（Bhagavan）所說。此禪修，薄伽梵亦于般若波羅蜜多（Prajñāpāramitā）中宣說，如下：爾時，天帝釋（Indra）對具壽善現（Subhūti）如是說：『聖善現，於此般若波羅蜜多瑜伽中，彼當修習何者？』善現答言：『 कौशिक (Kauśika， 憍尸迦，梵天之別名，貓頭鷹)，于般若波羅蜜多瑜伽中，彼當修習虛空。 कौशिक (Kauśika， 憍尸迦，梵天之別名，貓頭鷹)，于般若波羅蜜多瑜伽中，彼當修習無雲。』如是，大手印（Mahāmudrā）之禪修，如幻術般，無雲晴空之顯現，乃薄伽梵所說。 如是，顯密之圓滿次第（sampannakrama）甚深教言與大手印之修習，亦為此瑜伽。于頂峰結合（rtse sbyor）之禪修道中，世親（Vasubandhu）論師亦云：『于彼，去除相、增益心、味著與目標之概念，生起自性清凈之概念，並修習之，僅以虛空之作意，即可現證圓滿正覺。』如是說。吉祥薩惹哈（Saraha）亦云：『于本初清凈之自性虛空中，觀之又觀之，見亦將止息。』如是說。聖龍樹（Nāgārjuna）亦云：『以心無所緣故，安住虛空之體性中，彼等空性之禪修，即是視虛空為禪修。』如是說。彼等皆意趣相同，故此乃是所詮釋之瑜伽。此甚深瑜伽如何修持之方式，當從良善上師處，透過口訣而通達。此不分別之瑜伽，乃是十種分別念之對治。十種分別念于《經莊嚴論》（Sūtrālaṃkāra）中提到：『諸佛子對於無與有，增益與誹謗，'
【English Translation】 That which is, is to look at the night sky and to look at the cloudless day.' And here, there are two kinds of yoga practice in the Mantrayana and the Paramitayana: practicing yoga on the sky and the cloudless. This is a profound teaching of the union of Sutra and Tantra yoga. The Secret Lord Vajrapani also said, 'Therefore, in the meditation of collecting separately, there is no object of conceptual meditation.' This was said by the Bhagavan. This meditation is also taught by the Bhagavan in the Perfection of Wisdom, as follows: Then, the Lord of the Gods, Indra, said to the venerable Subhuti, 'Noble Subhuti, in this practice of the Perfection of Wisdom, what should one practice?' Subhuti said, 'Kauśika (कौशिक, Kauśika, epithet of Indra, owl), in the practice of the Perfection of Wisdom, one should practice on the sky. Kauśika (कौशिक, Kauśika, epithet of Indra, owl), in the practice of the Perfection of Wisdom, one should train in the cloudless.' Thus, the meditation of Mahamudra, like an illusion, the appearance of the cloudless sky, was spoken by the Bhagavan. Thus, the profound teachings of the completion stage (sampannakrama) of Sutra and Tantra and the practice of Mahamudra are also this yoga. In the context of the meditation path of union at the peak (rtse sbyor), the teacher Vasubandhu also said, 'In that, removing the signs, the conceited mind, the savoring, and the concept of the object, generating the concept of naturally completely pure, and practicing it, just by the attention to the sky, one will manifest complete enlightenment.' Thus he said. The glorious Saraha also said, 'In the nature of primordial purity, the sky, looking and looking, seeing will cease.' Thus he said. The noble Nāgārjuna also said, 'Because the mind has no object, abiding in the nature of the sky, their meditation on emptiness is considered to be meditating on the sky.' Thus they said. Their intentions are the same, so this is the yoga that is being taught. How to practice this profound yoga should be understood from a good lama through oral instructions. This non-conceptual yoga is the antidote to the ten conceptualizations. The ten conceptualizations are mentioned in the Ornament of the Sutras (Sūtrālaṃkāra): 'The sons of the Buddhas, regarding non-existence and existence, exaggeration and defamation,'
་རྟོག་དང་གཅིག་དང་དུ་མ་ཉིད། །རང་དང་ཁྱད་པར་རྟོག་དང་མིང་དོན་ཇི་བཞིན་དུ། །མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྟོག་པ་ཡང་དག་སྤང་བར་བྱ། །ཞེས་པའི་ཚིགས་བཅད་འདི་སྐབས་འདིའི་མདོ་དོན་སྡུད་བྱེད་ཡིན་པར་སློབ་དཔོན་དབྱིན་གཉེན་གྱིས་གསུངས་ཤིང་། སྐབས་འདིའི་མདོ་ནི། འབྱམ་ཀླས་པས་མདོ་དྲངས་ནས་འཆད་པ་ཡི་གེ་མང་བའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་མདོ་དོན་བསྡུས་པའི་གསུང་གི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིའི་དོན་སྟོན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་བཅུས། །གཞན་ལས་སེམས་ནི་རྣམ་གཡེངས་པས། །བྱིས་པ་རྣམས་ལ་གཉིས་མེད་ཀྱི། །ཡེ་ཤེས་བསྒྲུབ་པའི་སྐལ་བ་མེད། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་གཉེན་པོ་ 5-195 དང་། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱིས་བཟློག་པའི་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གཞུང་སྟེ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་ནི་བསྡུས་ཏེ་བསྟན། །ཞེས་སྤྱིར་གསུངས་ལ། མེད་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ནི། །སྟོན་པས་ཕུང་པོ་ཀུན་རྫོབ་བོ། །གཟིགས་ཕྱིར་བྱང་སེམས་དཔའ་ཡོད་ཅེས། །གང་གསུངས་པ་ཡི་དངོས་མེད་ཀྱི། །རྟོག་པའི་གཡེང་བ་འགོག་པ་ཡིན། །ཞེས་དང་། ཡོད་པར་རྟོགས་པའི་གཉེན་པོར། བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། །མ་མཐོང་ཞེས་སོགས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས། །བཅོམ་ལྡན་དངོས་པོར་ཀུན་རྟོག་གི །འཁྲུལ་བ་འགོག་པར་མཛད་པ་ཡིན། །ཞེས་དང་། སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར། ངོ་བོས་སྟོང་པའི་གཟུགས་རྣམས་ལ། །གང་དུའང་གང་གིས་སྒྲོ་འདོགས་པ། །དེས་ན་གང་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་། །དེ་ཟློག་པར་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་དང་། སྐུར་བ་འདེབས་པའི་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར། སྟོང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མི་སྟོང་ཞེས། །བྱ་བའི་ངག་ནི་སྟོན་པ་ནི། །སྐུར་པ་ཡི་ནི་རྣམ་རྟོག་རྣམས། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་སེལ་བར་གསུངས། །ཞེས་དང་། གཅིག་ཏུ་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར། ཕན་ཚུན་དུ་ནི་འགལ་བའི་ཕྱིར། །གཟུགས་ནི་སྟོང་ཉིད་ཡིན་མི་རིགས། །སྟོང་ཉིད་རང་བཞིན་མེད་ཉིད་ལ། །གཟུགས་ནི་རྣམ་པ་དང་འབྲེལ་བ། །དེས་ན་གཅིག་ཏུ་རྣམ་རྟོག་ལ། །གནོད་འགྱུར། ཞེས་དང་། དུ་མར་རྟོགས་པའི་གཉེན་པོར། གཟུགས་དེ་སྟོང་ཉིད་ལས། ཇི་ལྟ་བུར་ཡང་གཞན་མིན་པས། །ཐ་དད་ཀྱི་ནི་རྣམ་རྟོག་འགོག །ཅེས་དང་། རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར། གཟུགས་འདི་མིང་ཙམ་དེ་ཉིད་དུ། །རང་གི་ངོ་བོ་ཡོད་མིན་པས། །དེས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ནི། །རྣམ་རྟོག་རྣམས་ཀྱི་གོ་སྐབས་སེལ། །ཞེས་དང་། ཁྱད་པར་དུ་རྟོགས་པའི་གཉེན་པོར། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྐྱེ་བ་དང་། །འགག་པ་མཐོང་བ་མེད་ཅེས་གང་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་གང་། །དེ་ཡིས་ཁྱད་པར་རྣམ་རྟོག་བསལ། །ཞེས་དང་། མིང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དོན་དུ་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར། དུས་འདིར་ཇི་ལྟར་མིང་བྱ་བ། །དེ་ལྟར་བརྗོད་བྱའི་དངོས་པོ་དེ། །ཡོད་མིན་ཕྱིར་ད
【現代漢語翻譯】 『關於概念、一與多、自性與差別、概念與名實相符，應徹底斷除執著的概念。』阿阇梨 釋親（Vasubandhu）說，這首偈頌概括了本節的要點。本節經文是 聖解脫（Aryavimuktisena）引用經文進行講解，由於文字繁多，法稱論師（Dignāga）撰寫了這首偈頌來概括經文的要點，其含義如下：由於心的十種散亂，以及心因其他事物而散亂，孩童們沒有修證二無自性（advaya）智慧的機緣。這些散亂相互對治，並通過不相容的因素來消除。因此，般若波羅蜜多的論典也概括地闡述了這些內容。總的來說，對於執著于『無』的對治方法是：世尊爲了讓菩薩看到蘊是世俗諦，所以說蘊是世俗諦。這可以阻止執著于『無』的散亂。對於執著于『有』的對治方法是：『我沒有見到菩薩』等等經文，世尊以此阻止了對實有的虛妄分別。對於增益的分別唸的對治方法是：對於自性空性的色法，無論在何處，以何種方式進行增益，都要通過其他方法來消除這種增益。對於損減的分別唸的對治方法是：『空性並非空無』，佛陀的這些話語是爲了消除一切損減的分別念。對於執著于『一』的對治方法是：由於相互矛盾，色法不可能是空性。空性是無自性，而色法與現象相關聯。因此，這會損害執著于『一』的分別念。對於執著于『多』的對治方法是：色法與空性之間沒有任何差異，因此可以阻止執著于『多』的分別念。對於執著于自性的對治方法是：色法只是一個名稱，它本身並不存在自性。因此，這消除了執著于自性的分別唸的機會。對於執著於差別的對治方法是：佛陀說，沒有看到諸法的生滅。這消除了執著於差別的分別念。對於執著于名實相符的對治方法是：現在如何稱呼事物，以及所表達的事物並不存在。
【English Translation】 『One should completely abandon the conceptualizations of concepts, oneness and multiplicity, self and difference, concepts and names corresponding to reality.』 Ācārya Vasubandhu said that this verse summarizes the key points of this section. This section of the sutra was explained by Ārya Vimuktisena by quoting the sutra. Because of the large number of words, Ācārya Dignāga wrote this verse to summarize the key points of the sutra, the meaning of which is as follows: Due to the ten distractions of the mind, and the mind being distracted by other things, children do not have the opportunity to cultivate the wisdom of non-duality (advaya). These distractions counteract each other and are eliminated by incompatible factors. Therefore, the treatises on Prajñāpāramitā also summarize these contents. In general, the antidote to clinging to 『non-existence』 is: The Blessed One said that the skandhas are conventional truth so that Bodhisattvas can see that the skandhas are conventional truth. This can prevent the distraction of clinging to 『non-existence』. The antidote to clinging to 『existence』 is: 『I have not seen a Bodhisattva』 and other sutras, with which the Blessed One prevented the false discrimination of clinging to reality. The antidote to the conceptualization of superimposition is: For phenomena that are empty of self-nature, no matter where or in what way they are superimposed, this superimposition must be eliminated by other methods. The antidote to the conceptualization of depreciation is: 『Emptiness is not empty,』 these words of the Buddha are to eliminate all conceptualizations of depreciation. The antidote to clinging to 『oneness』 is: Because of mutual contradiction, form cannot be emptiness. Emptiness is without self-nature, while form is related to phenomena. Therefore, this harms the conceptualization of clinging to 『oneness』. The antidote to clinging to 『multiplicity』 is: There is no difference between form and emptiness, so the conceptualization of clinging to 『multiplicity』 can be prevented. The antidote to clinging to self-nature is: Form is just a name, it does not have self-nature in itself. Therefore, this eliminates the opportunity for conceptualizations of clinging to self-nature. The antidote to clinging to difference is: The Buddha said that the arising and ceasing of phenomena are not seen. This eliminates the conceptualization of clinging to difference. The antidote to clinging to names corresponding to reality is: How things are called now, and the things expressed do not exist.
ང་མིང་ཇི་བཞིན། །དོན་དུ་རྟོག་པ་འདོད་མ་ཡིན། །ཞེས་དང་། དོན་ཇི་ལྟ་བར་མིང་དུ་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར། དེ་ཉིད་རིག་པས་མིང་རྣམས་ཀུན། །དོན་ 5-196 ཇི་ལྟ་བར་ཡང་དག་ཏུ། །དམིགས་པ་མེད་ཉིད་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ཞེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དང་དེར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྟོག་པ་ཡང་དག་སྤང་བར་བྱ། ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་རྣམ་རྟོག་བཅུ་པོ་དེའི་གཉེན་པོར་མི་རྟོག་པའི་རྣལ་འབྱོར་ནི་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྤང་གཉེན་གྱི་དེ་དག་སྟོན་པའི་ངག་ནི་བསྒྲུབ་པ་ལ་གདམས་པའོ། །དེས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་གདམས་པ། ད་ནི་བརྩོན་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་གདམས་པ་སྟེ། དང་པོ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་གདམས་པ་ནི། མདོ་ལས། ཇི་ལྟར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྩོན་པར་བགྱིས་ན་བརྩོན་ཞེས་བགྱི་བ་ལགས། ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དང་། འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང་། རྟེན་འབྲེལ་དང་། འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཏེ། ཆོས་བདུན་པོ་དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བརྩོན་ན་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྩོན་པ་ཡིན། ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་གདམས་པ་ནི། གཟུགས་སོགས་ཡང་དག་པར་སྐྱེ་བ་དང་། འགག་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངག་གོ །འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་གདམས་པ་ནི། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་གྱི་འགོག་བདེན་ཟབ་མོ་དེ་ལ་ནི་སྐྱེ་འགག་དང་གཟུགས་སོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་གྱི་བཏགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་དོ། །ཞེས་སྟོན་པའི་ངག་གོ །སྐབས་འདིར་བྱང་ཆུབ་དང་། སངས་རྒྱས་སོགས་མེད་ཅེས་པའི་ཚིག་གིས་དག་པའི་ཆོས་རྣམས་འགོག་པར་ཤེས་དགོས་ཀྱི། གཤིས་ལུགས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་དང་ཆོས་དབྱིངས་བཀག་པར་ནི་མི་བསམ་སྟེ། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྟོན་པའི་མདོ། །རྒྱལ་བས་ཇི་སྙེད་གསུངས་པ་གང་། །དེ་དག་ཀུན་གྱིས་ཉོན་མོངས་ལྡོག །དབྱིངས་དེ་ཉམས་པར་བྱེད་མ་ཡིན། །ཞེས་དང་། སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། མེད་ཅེས་བྱ་ལ་སོགས་ཚིག་གིས། །བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་འགོག་པ་སྟེ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ 5-197 རོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་གདམས་པ་ནི། གཟུགས་སོགས་ལ་ཡང་དག་པར་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བའམ་མི་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བར་མི་མཐོང་བ་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་དེ་ལྟར་བརྩོན་པ་ནི་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངག་གོ །སང༷ས་རྒྱ༷ས་དཀོན་མཆོག་ལ་འགོད་པ་ནི། ཡང་དག་པར་དུས་གསུམ་མ་མཐོང་བས་རྣམ་མཁྱེན་དང་དུས་གསུམ་མི་སྦྱོར་བ་དང་། གཟ
【現代漢語翻譯】 正如我的名字一樣，我不希望有概念上的臆想。』爲了對抗將概念強加於事物本性的傾向，經中說：『通過智慧認識到，一切名相，都如實地，不帶任何執著地顯現。』這些話語旨在消除對事物表象的執著。因此，爲了對抗這十種概念性的分別，就必須修持無分別的瑜伽。因此，這些關於斷除與對治的教言，是對修行的指導。至此，已經闡述瞭如何精進于般若波羅蜜多。 現在，將要闡述精進的特徵，即對真諦等的指導。首先，是對苦諦的指導。經中說：『如何精進于般若波羅蜜多，才稱得上是精進？』作為回答，佛陀說：『如果對蘊、界、處、四聖諦、緣起、有為法和無為法的空性精進，那就是對般若波羅蜜多的精進。』這就是其含義。對集諦的指導是：不認為色等法是真實生起、滅去、染污或清凈的。為什麼呢？因為它們的自性是空性。』等等。對滅諦的指導是：『在自性空性的甚深滅諦中，沒有生滅，也沒有從色等直到菩提的任何假立之法。』這些是佛陀的教言。在此，『沒有菩提』、『沒有佛』等詞語，應理解為是對清凈法的遮止，而不是對法界中佛陀和菩提的否定。正如聖者龍樹所說：『世尊所說的空性教義，是爲了息滅煩惱，而不是爲了破壞法界。』此外，法稱論師也說：『通過「無」等詞語，一切假立之法都被遮止。』這就是其含義。 對道諦的指導是：『不認為色等法是應該精進或不應該精進的，菩薩如此精進于般若波羅蜜多，才可稱為精進。』等等。皈依佛寶是：不以三時（過去、現在、未來）來衡量一切智智，不將三時與之聯繫，並且不執著於色等法。
【English Translation】 'Just as my name is, I do not desire conceptual imputation.' To counter the tendency to impose concepts on the nature of things, it is said in the sutra: 'Through wisdom, recognize that all names appear as they are, without any attachment.' These words aim to eliminate attachment to the appearance of things. Therefore, to counter these ten conceptual distinctions, one must practice non-conceptual yoga. Thus, these teachings on abandonment and remedy are instructions for practice. Up to this point, it has been explained how to diligently engage in Prajnaparamita. Now, the characteristics of diligence, which are the instructions on the truths, etc., will be explained. First, the instruction on the truth of suffering. The sutra says: 'How is diligence in Prajnaparamita considered diligence?' In response, the Buddha said: 'If one diligently engages in the emptiness of the aggregates, elements, sources, four noble truths, dependent origination, conditioned and unconditioned phenomena, that is diligence in Prajnaparamita.' That is its meaning. The instruction on the truth of origin is: 'Not seeing form, etc., as truly arising, ceasing, being defiled, or being purified. Why? Because their nature is emptiness.' etc. The instruction on the truth of cessation is: 'In the profound truth of cessation, which is emptiness of nature, there is no arising or ceasing, and no imputed phenomena from form, etc., up to enlightenment.' These are the Buddha's teachings. Here, the words 'no enlightenment,' 'no Buddha,' etc., should be understood as negating pure phenomena, not as negating the Buddha and enlightenment in the realm of reality. As the noble Nagarjuna said: 'The doctrine of emptiness taught by the Buddha is to pacify afflictions, not to destroy the realm of reality.' Furthermore, the teacher Dharmakirti also said: 'Through words like 'non-existence,' all imputed phenomena are negated.' That is its meaning. The instruction on the truth of the path is: 'Not seeing form, etc., as something to be diligently engaged in or not to be diligently engaged in, a Bodhisattva who diligently engages in Prajnaparamita in this way is said to be diligent.' etc. Taking refuge in the Buddha Jewel is: not measuring omniscient wisdom with the three times (past, present, future), not associating the three times with it, and not being attached to form, etc.
ུགས་སོགས་ཡང་དག་པར་མ་མཐོང་བས་གཟུགས་སོགས་དང་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་དུ་མི་སྦྱོར་རོ། །དེ་ལྟར་བརྩོན་པ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྩོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་པའོ། །ལ༷་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་ཆོས་དཀོ༷ན་མཆོ༷ག་ལ་སྦྱོར་བ་ནི། གཟུགས་སོགས་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་དང་རྟག་མི་རྟག་དང་། བདེ་སྡུག་དང་། བདག་དང་བདག་མེད་པ་དང་། ཞི་མ་ཞི་སྟོང་མི་སྟོང་མཚན་མ་དང་སྨོན་པ་ཡོད་མེད་དང་སྐྱེ་འགག་དང་དུས་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་མི་སྦྱོར་བ་དེ་ལྟར་བརྩོན་པ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྩོན་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་རྣལ་འབྱོར་དམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་སོགས་དེ་ལྟར་མི་སྦྱོར་བའི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་དེས་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་སེལ་ཞིང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་གདམས་པའོ། །དེ་ལྟར་བདེན་པ་རྣམས་དང་དཀོན་མཆོག་གཉིས་ཀྱིས་བརྩོན་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་གདམས་པ། ད་ནི་བརྩོན་པར་བྱེད་པའི་དབྱེ་བ་སྟོན་པ་ནི། སྔར་གྱི་སོགས་པའི་སྒྲས་བསྡུས་པ་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པ་འཆད་དེ། མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་འདིས་གནས་པ་དེ་གང་ནས་ཤི་འཕོས་དེ་འདིར་སྐྱེས་པ་ལགས། ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་འདིས་གནས་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དག་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་པའམ། དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའི་རིས་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་པའམ། མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་རབ་འབྲིང་ཐ་མ་གསུམ་དུ་ 5-198 ཕྱེ་ནས་གསུངས་སོ། །དེའི་རྗེས་ལ་གསུམ་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་བཤད་པ་མཛད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་མང་དུ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཐབས་མི་མཁས་པ་གཉིས་དང་། ཐབས་མཁས་པ་བཞི་བཅུ་རྩ་གསུམ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་བཞི་བཅུ་རྩ་ལྔ་བསྟན་ཏོ། །དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་གནས་བརྟན་གྱིས་འཁོར་རྣམས་མགུ་བར་བྱ་བ་དང་སྐབས་དེ་ཉིད་ལས་ཆོས་བཤད་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་གང་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཞུས་སོ། །དེ་ལ་མཆོག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་ལྷགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཉིད་དུ་འཕོའོ། །བར་མ་ནི་དགའ་ལྡན་ནས་ལྷགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐ་མ་ནི་མིའི་ནང་ཉིད་ནས་ལྷགས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྐབས་དེ་ཉིད་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་རྣམ་པ་མང་དུ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤཱ་རིའི་བུ། བྱང་ཆུབ་
【現代漢語翻譯】 由於沒有如實地見到色等法，因此不會將色等法與一切智結合起來。像這樣努力就是努力于般若波羅蜜多。』等等經文所示。『等』字是將法寶結合起來，即色等諸法，生起和壞滅，常與無常，樂與苦，有我與無我，寂靜與不寂靜，空與不空，有相與無相，有愿與無愿，生與滅，過去、現在、未來三時等等，不作如此結合，像這樣努力就是努力于般若波羅蜜多。』等等。空性瑜伽是一切瑜伽中最殊勝的瑜伽，因此，不將色等法作如是結合的般若波羅蜜多瑜伽，能消除一切過患，成辦一切功德。』這樣教導。如是，以諸諦和二寶作為努力的體性，已經宣說完畢。 現在宣說努力的差別，即先前『等』字所包含的僧伽寶的教導。經中說：『舍利子，菩薩以般若波羅蜜多瑜伽安住，此菩薩從何處死後轉生到這裡？』在被提問后，世尊回答說：『以般若波羅蜜多瑜伽安住的菩薩，是從其他佛土死後轉生到這裡，或是從兜率天的天界死後轉生到這裡，或是從人間死後轉生到這裡，應當這樣理解。』這樣分為上、中、下三等宣說。之後，對這三種情況分別作了解釋。再之後，爲了顯示這三種情況本身也有多種不同，因此宣說了兩種不善巧方便和四十三種善巧方便，總共顯示了四十五種菩薩僧伽。大中觀派論師世親的教言說：『之後，爲了讓常住者使眷屬歡喜，並使當時的說法變得盛大，因此提問說，此菩薩從何處死後轉生到這裡？』其中，上等是從佛土而來，並轉生到佛土。中等是從兜率天而來。下等是從人間而來。』這樣顯示了三種情況。之後，爲了顯示當時菩薩有多種不同，舍利子，菩薩
【English Translation】 Because of not seeing forms and so on as they truly are, one does not combine forms and so on with all-knowingness. To strive in this way is called striving in the Prajnaparamita. ' etc., is what is shown. The word 'etc.' combines the Dharma Jewel, that is, forms and so on, arising and ceasing, permanence and impermanence, pleasure and pain, self and selflessness, peace and non-peace, emptiness and non-emptiness, characteristics and aspirations, existence and non-existence, birth and cessation, the three times of past, present, and future, etc., one does not combine in this way, to strive in this way is called striving in the Prajnaparamita. ' etc. The yoga of emptiness is the most supreme yoga among all yogas, therefore, the yoga of Prajnaparamita that does not combine forms and so on in this way eliminates all faults and accomplishes all qualities. ' Thus it is taught. Thus, the characteristic of striving with the truths and the two jewels has been explained. Now, to show the divisions of striving, that is, to explain the Sangha Jewel, which was included by the previous word 'etc.' The Sutra says: 'Shariputra, a Bodhisattva who abides in this yoga of Prajnaparamita, from where did he die and transmigrate to be born here?' In response to the question, the Bhagavan replied: 'A Bodhisattva who abides in this yoga of Prajnaparamita, either died and transmigrated from other Buddha-fields to be born here, or died and transmigrated from the heavens of Tushita to be born here, or died and transmigrated from among humans to be born here, it should be understood in this way.' Thus, it is taught divided into three levels: superior, intermediate, and inferior. After that, explanations were made for each of these three. Then, to show that these three themselves have many different aspects, forty-five Bodhisattva Sanghas were shown, consisting of two unskilled means and forty-three skillful means. The great Madhyamaka master, Acharya Vasubandhu, said: 'After that, in order for the permanent residents to please the retinue and to make the Dharma teaching great at that time, the question was asked, from where did he die and transmigrate to be born here?' Among them, the superior is one who came from a Buddha-field and transmigrated to a Buddha-field. The intermediate is one who came from Tushita. The inferior is one who came from among humans. ' Thus, three aspects were shown. After that, to show that there are many different kinds of Bodhisattvas at that time, Shariputra, Bodhisattva
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཞི་བཅུ་རྩ་བཞིར་གཏོགས་པ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་གཅིག་དང་སོགས་པའི་སྒྲས་ཞེ་བཞི་པོ་རྣམས་གསུངས་སོ། །འབུམ་ཏིག་ཀྱང་དེ་དང་མཐུན་ནོ། །རྒྱལ་བ་དང་རྒྱལ་ཚབ་དག་གི་དགོངས་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པར་མདོ་ཉིད་དང་སྦྱར་ནས་བལྟས་ན་ཤིན་ཏུ་གསལ་ཡང་། ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ལ་སོགས་ཀྱི་སྐབས་འདིའི་མདོ་རྣམས་གདམས་ངག་གི་ནང་ན་མེད་པའི་ཐེག་དམན་གྱི་གང་ཟག་ཉི་ཤུ་ངོ་སྐལ་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ཡང་ཐད་སོར་མ་འབྱོར་བས་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ་གྱི་གོ་རིམ་ལས་འཁྲུགས་ཤིང་ཆེས་འཁྲུགས་པར་དཀྲུགས་ནས་སྦྱར་རོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་ཕྱེ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཙམ་ཞུས་པའི་མདོ་ཉི་ཁྲི་སྣང་བས་གང་ཟག་བརྒྱད་པ་གཅིག་པུ་ལ་སྦྱར་རོ། །ལན་གྱི་གསུང་རབ་འབྲིང་ཐ་མ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བ་ལ། ཐ་མ་སྟོན་པའི་མདོ་དད་པའི་རྗེས་འབྲང་ལ་སྦྱར། མཆོག་དང་བར་མ་གཉིས་སྟོན་པའི་མདོ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་ལ་སྦྱར་བ་ལ་སོགས་པ་མདོ་དང་འགལ་བར་གསལ་ངེས་པའི་བཤད་པ་བྱས་སོ། །དེས་ནས་ 5-199 སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་བཤད་ལུགས་དང་། གཞན་གྱི་བཤད་པའི་ལུགས་གཉིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་དང་གང་འགྲིག་ཐམས་ཅད་མདོ་ཉིད་བསྟུན་ནས་མིག་ཅན་གྱིས་གཟུགས་ཅན་ལ་བལྟས་ཏེ། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དཔྱད་པར་ཞུའོ། །འདིར་འདོམས་པའི་ཚུལ་ཡང་ཆོས་དཀོན་མཆོག་གི་སྐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དེས་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་ནི་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་ཤིང་བསྟན་པའོ། ། ༈ མ་ཞེན་པ་ལ་གདམས་པ། མ་ཞེན་པ་ལ་གདམས་པ་ནི། འདིར་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་དུ་ཞེན་ཅིང་། དམིགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །ལུས་སོགས་མི་དམིགས་པ་དང་ཉན་རང་གི་སེམས་སྤངས་ནས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་རྗེ་ཉེ་བར་གནས་པས་གནས་ངན་ལེན་སྦྱོང་ཞེས་པ་ཉིད་ལུས་སོགས་ལ་མ༷་ཞེ༷ན་པར་གདམས་སོ། ། ༈ ཡོངས་སུ་མི་ངལ་བ་ལ་གདམས་པ། ཡོངས་སུ་མི་ངལ་བ་ལ་གདམས་པ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་པ་ནི་ངལ་ཞིང་དུབ་པར་འགྱུར་བ་ལས་དེ་མི་བྱེད་པ་ནི་སུས་ཀྱང་མི་ཐུབ་ཅིང་མི༷་ང༷ལ་ཞེས་གདམས་པའོ། ། ༈ ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་གདམས་པ། ལ༷མ་ཡོ༷ངས་སུ༷་འཛི༷ན་པ༷་ལ་གདམས་པ་ནི། ས་བརྒྱད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཐེག་པ་འོག་མའི་སྤངས་རྟོགས་ཀྱང་བསྡུས་པས་ཡེ་ཤེས་དེ་ད༷ང་ལྡན་པ་ནི་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དེ་དང་ལྡན་པ་དེས་ངན་སོང་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་མི་འཛིན་ཏོ། །ཞེས་གདམས་སོ། །མདོ་ལས། འདི་ལ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་གསུངས་པ་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུར་བཏགས་ཞེས་གནོད་འཇོམས་དང་འབུམ་ཏི
【現代漢語翻譯】 顯現了屬於四十四種菩薩（梵文：Bodhisattva）的『不善巧方便大菩薩』等等。即指一位『不善巧方便』，以及通過『等等』一詞所包含的四十四位菩薩。 《十萬頌釋》也與此相符。如果將佛陀和菩薩們的意圖與經典本身結合起來觀察，會非常清楚。然而，在《二萬頌光明》等經典中，將這些經典中沒有包含在竅訣中的二十位小乘根器者分配到這裡。而且，由於沒有直接理解，所以在廣、中、略三種次第上有所錯亂，甚至是非常混亂地分配。 舍利子（梵文：Śāriputra）沒有區分，只是詢問了菩薩僧團，而《二萬頌光明》只分配給第八位根器者。將回答的經文分為中、下三種，將宣說下品的經典分配給隨信行者，將宣說上品和中品的經典分配給隨法行者等等，做出了明顯與經典相違背的解釋。因此， 對於世親論師（梵文：Vasubandhu）的解釋方法和其他人的解釋方法，哪一種與佛陀的教言相符，都應該對照經典本身，就像明眼人看有形之物一樣，請智者們進行研究。這裡，勸誡的方式是，在法寶的章節中，瑜伽士所安住的菩薩的分類，是對僧寶的勸誡和開示。 ༈ 勸誡不執著： 勸誡不執著： 在這裡，執著于身、語、意，所緣是菩薩的惡趣。不執著于身等，捨棄聲聞和緣覺之心，在一切時處對眾生懷有慈悲，安住於此，凈化惡趣，這就是勸誡對身等不執著。 ༈ 勸誡不疲倦： 勸誡不疲倦： 對一切法執著于相，並以此自滿，就會感到疲倦。不做這些，誰也無法勝過，也不會疲倦，這就是勸誡。 ༈ 勸誡完全掌握道： 勸誡完全掌握道： 八地菩薩的智慧包含了下乘的斷證，因此，擁有這種智慧，就是完全掌握了一切乘的道。擁有這種智慧的人，不會執著于惡趣等一切過患。這就是勸誡。 經中說，『這裡所說的遍智智慧，是將因視為果』，如《損減》和《十萬頌釋》所說。
【English Translation】 It reveals those belonging to the forty-four Bodhisattvas, such as 'The Great Bodhisattva Unskilled in Means'. It refers to one 'Unskilled in Means', and the forty-four included by the word 'etcetera'. The 'Ten Thousand Commentary' also agrees with this. If one examines the intentions of the Buddhas and Bodhisattvas in conjunction with the sutras themselves, it becomes very clear. However, in the case of the 'Twenty Thousand Lights' and other sutras, the twenty individuals of the lesser vehicle, who are not included in the instructions, are assigned here. Moreover, due to not understanding directly, they are confused in the order of extensive, intermediate, and concise, and are assigned in a very confused manner. Śāriputra did not differentiate, but only asked about the Sangha of Bodhisattvas, and the 'Twenty Thousand Lights' is assigned to only the eighth individual. Dividing the answers into three, lower, intermediate, and upper, the sutra that teaches the lower is assigned to the follower of faith, and the sutra that teaches the upper and intermediate is assigned to the follower of dharma, and so on, making explanations that are clearly contrary to the sutras. Therefore, Regarding the explanation method of Master Vasubandhu and the explanation methods of others, whichever agrees with the words of the Buddha, all should be compared with the sutras themselves, just as a sighted person looks at a visible object, and I ask the wise to examine it. Here, the method of admonishment is that in the chapter on the Dharma Jewel, the classification of Bodhisattvas who abide in that yoga is the admonishment and instruction to the Sangha Jewel. ༈ Admonishment on Non-Attachment: Admonishment on Non-Attachment: Here, attachment to body, speech, and mind, and the object of focus is the bad state of the Bodhisattva. Not focusing on body, etc., abandoning the mind of the Hearers and Solitary Realizers, and abiding closely with compassion for sentient beings at all times, purifying the bad state, this is the admonishment on non-attachment to body, etc. ༈ Admonishment on Non-Weariness: Admonishment on Non-Weariness: To take pride in the perception of focusing on all dharmas is to become weary and tired, but not doing that, no one can overcome and not be weary, this is the admonishment. ༈ Admonishment on Fully Grasping the Path: Admonishment on Fully Grasping the Path: The wisdom of the eighth bhumi includes the abandonment and realization of the lower vehicle, so possessing that wisdom is to fully grasp the path of all vehicles. One who possesses that wisdom does not grasp all faults such as the lower realms. This is the admonishment. The sutra says, 'Here, what is said to be the wisdom of omniscience is labeling the cause as the effect,' as said in 'Destruction of Harm' and 'Ten Thousand Commentary'.
ག་གསུངས་སོ། ། ༈ སྤྱན་ལྔ་ལ་གདམས་པ། སྤྱ༷ན་ལྔ༷་ལ་གདམས་ཤིང་འགོད་པ་ནི༷། གནོད་འཇོམས་ལས། གཟུགས་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཤའི་མིག་གོ །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ནི་ལྷའི་མིག་གོ །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གོ །གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པ་མ་གཏོགས་པའི་ཤེས་པ་དགུ་པོ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་མིག་གོ །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མིག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་ལས་ཀྱང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤའི་མིག་གིས་དཔག་ཚད་བརྒྱ་དང་ཉིས་བརྒྱ་དང་སྟོང་དང་། 5-200 འཛམ་བུ་གླིང་གཅིག་དང་གཉིས་དང་གླིང་བཞི་དང་། སྟོང་གཅིག་དང་གཉིས་དང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐོང་བ་ཡོད་དོ། །ཞེས་སོ། །སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གི་ཞལ་སྔ་ནས། སྟོང་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཇེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་དབུས་ནས་སྟེང་དང་འོག་ཏུ་སྟོང་ཕྲག་རེ་རེ་སྟེ། འོག་དང་སྟེང་བཞིན་དུ་ཤར་དང་ནུབ་དང་བྱང་དང་ལྷོ་དང་བདེན་བྲལ་དང་དབང་ལྡན་དང་རླུང་དང་མེར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་དང་གསུམ་མོ། །དེ་ནས་སྟོང་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གྲངས་མེད་པ་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་ཏེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། གླིང་བཞི་ནི་གླིང་བཞི་པ་སྟེ། དེ་དག་སྟོང་ལ་སྟོང་གཅིག་ཅེས་བྱའོ། །སྟོང་གཅིག་པ་སྟོང་ལ་སྟོང་གཉིས་ཞེས་བྱའོ། །སྟོང་གཉིས་པ་སྟོང་ལ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཏེ། ཁོར་ཡུག་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ལ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པའི་དབང་གིས་མདོ་དང་རྒྱུད་ཀྱི་ལུགས་སོ། །མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷའི་མིག་གིས་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ནས་འོག་མིན་གྱི་བར་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལྷའི་མིག་ཤེས་ཤིང་དེ་དག་གི་མིག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷའི་མིག་དེ་མི་ཤེས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷའི་མིག་དེས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་ཤེས། ཞེས་བྱ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་ཆོས་གང་ཡང་མི་ཤེས་པ་མེད་དོ། །ཞེས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཀྱི་མིག་གིས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་གི་ལས་དང་ལས་དེའི་རྒྱུ་དང་ལས་དེའི་རྣམ་སྨིན་དང་། གང་ཟག་དེ་དག་གི་བསམ་པའི་ཁམས་ཀྱིས་ཉན་རང་དང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་སོགས་དང་། དེ་དག་གི་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། དེ་དག་གིས་དབང་པོ་མཆོག་འབྲིང་ཐ་མ་རྣམས་དང་། དེ་དག་ངེས་པ་དང་། མ་ངེས་པ་རྣམས་དང
【現代漢語翻譯】 如是說。 五眼之教誡 關於五眼的教誡和安立：在《摧滅金剛》中說：『能了知一切色法的知識是肉眼。能了知一切三摩地和等至的知識是天眼。能了知一切的智慧是慧眼。除了了知處與非處之外的九種知識是法眼。金剛喻定之智慧是佛眼。』 經中也說：『菩薩的肉眼能見一百、二百、一千，乃至贍部洲、一二三四洲，以及一千、二千、三千大千世界。』 觀自在的尊前說：『所謂一千，是指娑婆世界的中央，向上向下各一千。如同上下，東西南北、真離、自在、風、火也是如此。』同樣，兩千和三千也是如此。然後，所謂大千，是指無數大世界的界限。 導師世親的尊前說：『四洲是指第四洲，這些千倍被稱為一千。一千倍被稱為二千。二千倍被稱為三千大千世界，周圍有百億，被稱為三千大千世界。』 這些也都是根據眾生的想法，經和續部的規矩。經中說：『菩薩的天眼能知四大天王眾生到色界頂端之間的諸天之天眼，但那些天眼不能知菩薩的天眼。』菩薩的天眼能知十方世界如恒河沙數眾生的死亡和出生。 『菩薩的慧眼對任何法都沒有不知曉的。』 『菩薩的法眼能知安住於三乘道的補特伽羅之業，以及該業之因、該業之異熟，以及那些補特伽羅之意樂，以及他們成為聲聞、獨覺和佛陀等的因，以及他們的各種意願，以及他們的上中下根器，以及他們的決定和不決定等。
【English Translation】 Thus it was said. Instructions on the Five Eyes The instruction and establishment of the five eyes: In 'Destroying Harm' it says: 'The knowledge that engages with all forms is the flesh eye. The knowledge that knows all samadhis and attainments is the divine eye. The wisdom that knows all is the wisdom eye. The nine knowledges, except for knowing what is and is not, are the Dharma eye. The wisdom of the vajra-like samadhi is the Buddha eye.' Also from the Sutra: 'The flesh eye of a Bodhisattva sees one hundred, two hundred, one thousand tathagatas, one or two Jambudvipas, four continents, and one, two, or three thousand great chiliocosms.' From the presence of Avalokiteshvara: 'What is called one thousand is one thousand each above and below from the center of the world of suffering. As above and below, so too are east and west, north and south, truthless and powerful, wind and fire.' Likewise, two thousand and three thousand. Then, what is called a great thousand is the realms of countless great worlds. From the presence of the teacher Vasubandhu: 'The four continents are the fourth continent; those thousands are called one thousand. One thousand times a thousand is called two thousand. Two thousand times a thousand is the great chiliocosm, with a hundred billion surrounding it, called the three thousand great thousand.' These are also according to the thoughts of sentient beings, the rules of sutra and tantra. From the Sutra: 'The divine eye of a Bodhisattva knows the divine eyes of the gods from the retinue of the Four Great Kings up to the Akanishtha, but those eyes of the gods do not know the divine eye of the Bodhisattva.' The divine eye of the Bodhisattva knows the death and birth of sentient beings in the ten directions, as many as the sands of the Ganges. 'There is nothing that the wisdom eye of a Bodhisattva does not know.' 'The Dharma eye of a Bodhisattva knows the karma of individuals abiding on the path of the three vehicles, and the cause of that karma, and the ripening of that karma, and the intentions of those individuals, and the causes of their becoming Shravakas, Pratyekabuddhas, and Buddhas, and their various inclinations, and their superior, middling, and inferior faculties, and their certainty and uncertainty, and so on.'
་། མཐུན་པའི་ལམ་དང་། བསམ་གཏན། རྣམ་ཐར། ཏིང་ངེ་འཛིན། སྙོམས་འཇུག་གི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་། 5-201 ཉོན་མོངས་དེའི་རྒྱུ་དང་། བསམ་གཏན་སོགས་ཀྱི་རྣམ་བྱང་དང་། རྣམ་བྱང་དེའི་རྒྱུ་དང་། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ལྷའི་མིག་གིས་མངོན་ཤེས་དང་། ཟག་པ་ཟད་པ་རྣམས་ཤེས་པར་སྟོན་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མིག་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་པར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་སྟོབས་བཅུ་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་ཞིང་། མིག་དེ་དང་ལྡན་པ་དེས་མ་མཐོང་བ་དང་། མ་ཐོས་པ་དང་། མི་དྲན་པ་མི་ཤེས་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །ཞེས་པའི་དོན་རྣམས་གསུངས་སོ། །འདོམས་ཚུལ་ནི། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མིག་ལྔ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཞེས་གདམས་སོ། ། ༈ མངོན་ཤེས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དྲུག་ལ་གདམས་པ། མངོ༷ན་ཤེ༷ས་ཀྱི༷་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་དྲུ༷ག་ལ་གདམས་ཤིང་སྦྱོར་བ་ནི། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ད༷ང་། ལྷའི་རྣ་བའི་དང་། གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་དང་། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་དང་། ལྷའི་མིག་དང་། ཟག་པ་ཟད་པ་མངོན་སུམ་དུ་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་སྟེ་དྲུག་གོ །དེ་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། ལྷ་མི་གཉིས་ཀའི་སྒྲ་ཐོས་པ་དང་། གཞན་གྱི་སེམས་ཆགས་བཅས་ལ་སོགས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་པ་དང་། དེ་དང་དེའི་རྣམ་པ་དང་བཅས་པར་རང་གཞན་གྱིས་སྔོན་གྱི་གནས་དུ་མ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཆི་འཕོ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། ཁ་དོག་སྡུག་མི་སྡུག་དང་། བཟང་ངན་དང་། ལས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བདེ་འགྲོ་དང་། ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་ཤེས་པ་དང་། ཟག་ཟད་ཀྱི་མངོན་ཤེས་དེས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་བག་ཆགས་དང་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་རེ་རེའི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་མི་དམིགས་ཏེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ཞིང་དབེན་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བདག་གིས་ཤེས་སོ་སྙམ་དུ་རློམ་སེམས་མི་བྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ནི། དོན་དམ་ 5-202 པར་མི་དམིགས་པས་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ནོ། །གནོད་འཇོམས་ལས། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། ཕྱིས་དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པར་བྱེད་དེ་དེའི་ཕྱིར། ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །མདོ་ཉིད་ལས་ཀྱང་། ཤཱ་རིའི་བུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆ
【現代漢語翻譯】 和諧之道，禪定，解脫，三摩地，入定的煩惱， 煩惱的因，禪定等的清凈，清凈的因，憶念前世，天眼通，知曉諸漏已盡，以及佛眼，即菩提心之後，入于金剛喻定，獲得一切智智。此眼具足十力、無畏等一切佛法，具此眼者，無不見、不聞、不憶、不知之事。以上是所說的意義。教導的方式是：如是，欲令菩薩五眼清凈圓滿者，當勤修六波羅蜜。如是教導。 對六神通功德的教導： 對神通的功德進行教導和修習，即：神足通、天耳通、他心通、宿命通、天眼通、以及現證漏盡通這六種神通。這些神通以世俗諦的智慧而圓滿，以勝義諦的無所緣而清凈，此為二諦之教。其中，如大地搖動等，聽聞天人二者的聲音，如實了知他人之心有貪等，以及自己和他人憶念過去多生的種種形態，知曉一切眾生的死生、善趣惡趣，以及顏色美醜、善惡，以及隨業力而行，知曉眾生依業而往生善趣或惡趣，以及依仗漏盡通，依靠金剛喻定，斷除習氣、相續和一切煩惱，這是以世俗諦的智慧而圓滿。對於這些神通，不執著于所知，因為其自性空性、寂靜且無生，不應生起『我知』的傲慢。如是所說，即是以勝義諦的無所緣而清凈。摧魔品中說：先以世俗諦的智慧使其圓滿，之後以勝義諦的無所緣而行持，因此，將變得非常圓滿和非常清凈。經中也說：舍利子，菩薩摩訶薩……
【English Translation】 The path of harmony, meditation, liberation, samadhi, the afflictions of absorption, the cause of those afflictions, the purification of meditation etc., the cause of that purification, remembering past lives, clairvoyance with the divine eye, and knowing the exhaustion of defilements, and the Buddha's eye, which, following the mind of enlightenment, enters into the vajra-like samadhi and attains omniscience. This eye is endowed with all the Buddha's qualities, such as the ten powers and fearlessness, and one who possesses this eye has nothing that is unseen, unheard, unremembered, or unknown. These are the meanings that were spoken. The way of instruction is: Thus, those who wish to purify and perfect the five eyes of a Bodhisattva should diligently practice the six paramitas. Thus it is taught. Instructions on the Six Qualities of Abhidhijnana (Supernormal Knowledges): Instructions and practices for the six qualities of supernormal knowledges, which are: the power of miraculous abilities, the divine ear, knowing the minds of others, remembering past lives, the divine eye, and the direct realization of the exhaustion of defilements. These six supernormal knowledges are perfected through conventional wisdom and purified through ultimate non-objectification, thus teaching the two truths. Among them, such as the earth shaking, hearing the sounds of both gods and humans, truly knowing the minds of others with attachment, etc., and remembering many past lives with their various forms by oneself and others, knowing the death and birth of all sentient beings, their beautiful and ugly colors, good and bad, and according to their karma, knowing that beings go to good or bad realms, and relying on the exhaustion of defilements, relying on the vajra-like samadhi, abandoning habits, connections, and all afflictions, this is perfected through conventional wisdom. For each of these knowledges, one does not fixate on the object of knowledge, because its nature is emptiness, stillness, and unborn, and one should not be arrogant, thinking 'I know.' As it is said, this is purified through ultimate non-objectification. In the 'Subduing Harm' chapter, it says: Having perfected it through conventional wisdom, later one does not objectify it in the ultimate sense, therefore, it will become extremely perfect and extremely pure. In the Sutra itself, it also says: Shariputra, Bodhisattva Mahasattva...
ེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་དག་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པས་གདམས་པ་མཛད་དོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་བར། སྤྱན་ལྔའི་ལྷའི་སྤྱན་ནི། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་། མངོན་ཤེས་ཀྱི་ལྷའི་སྤྱན་ནི། བསམ་གཏན་འདུས་བྱས་པ་ལས་བྱུང་། ཞེས་ཟེར་ཏེ། སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བའི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་ཉིད་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷའི་མིག་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བ་གང་གིས། ཞེས་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས། ཞེས་པ་ལན་གཉིས་དང་། འཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྐབས་ལས་ཀྱང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པ། ཞེས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་ལ་གནས་ནས། ཞེས་གསུངས་པ་རྣམས་དང་འགལ་བའི་བཤད་པར་སྣང་ངོ་། །དེས་ན་དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་ནི། ལྷའི་སྤྱན་ཞེས་པས་མིང་གཅིག་ཀྱང་སྤྱན་དང་མངོན་ཤེས་ཡིན་མིན་ལས་ཐ་དད་དུ་གཟུང་བར་བྱའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་བརྩོན་པར་བྱེད་པའི་དབྱེ་བ་སོང་ཞིང་རྣམ་གྲངས་བཅུ་གཅིག་ལས་དང་པོ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ད་ནི་བརྩོན་པ་ལས་གདམས་པ་འཆད་པ་ནི། རྣམ་གྲངས་གཉིས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྗགས་ཀྱི་དབང་པོ་ཕྱུང་ཞིང་ཕྱོགས་བཅུ་སྣང་བས་བཀང་སྟེ། མཐོང་སྒོམ་གྱི་གདམས་ངག་གསན་པའི་སྣོད་ཕྱོགས་བཅུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བསྡུ་པ་མཛད་དོ། །དེ་ལ་གདུལ་ 5-203 བྱ་མཐོ༷ང་ལ༷མ་ལ་གདམས་པ་ནི། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། རབ་འབྱོར་ཅི་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བར་ཤེར་ཕྱིན་ལས་བརྩམས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱིས་གཏམ་བྱ་བར་ཁྱོད་སྤོབས་པར་གྱིས་ཤིག །ཅེས་གསུངས་པ་ནས། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཚིག་བླ་དྭགས་མི་དམིགས་པས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་པའི་བར་གྱིས། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་མིང་དང་བརྡར་གདགས་པ་དང་། སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པ་དང་། ཚིག་བླ་དྭགས་མི་དམིགས་པ་དང་། གསུམ་གྱིས་གདུལ་བྱ་མཐོང་ལམ་ལ་གདམས་པ་མཛད་དོ། །གསུམ་པོ་དེ་ཡང་རིམ་པ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་གཟུགས་སོགས་མིང་དང་བརྡར་བཏགས་པ་ལ་བསླབ་པ་དང་། སེམས་ཅན་བསླབ་པ་དང་། སེམས་ཅན་གཏན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པས་གཟུགས་སོགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསླབ་པ་དང་། གཟུགས་སོགས་གཏན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དྭགས་སུ
【現代漢語翻譯】 如果像那樣修習般若波羅蜜多，就能圓滿六神通，變得完全清凈。由於神通完全清凈，就能證得一切種智。』這樣宣說並給予教導。在《二萬頌》中說：『五眼中的天眼是由異熟果報而生，神通的天眼是由禪定修習而生。』但經中剎那間的修習時說：『菩薩的天眼由異熟果報而生』，以及『由異熟果報而生的神通』，說了兩次。在事業品中也說：『菩薩行持由異熟果報而生的六神通』，以及『菩薩安住于由異熟果報而生的那些神通中』。這些說法似乎與之前的解釋相矛盾。因此，它們的區別在於，即使都稱為『天眼』，也應根據是『眼』還是『神通』來區分。這樣，通過精進努力來區分的方法已經結束，十一種分類中的第一種已經講解完畢。 現在講解從精進中產生的教導，從第二種分類，即由善現廣說開始。在此，世尊伸出舌根，光芒照亮十方，聚集了十方聽聞見道和修道訣竅的菩薩們。對於那些需要調伏、處於見道位的眾生，教導如下：此後，世尊說：『善現，你應有自信，從般若波羅蜜多開始，為那些菩薩摩訶薩們宣說佛法，使他們 निश्चित (梵文天城體)，niścita (梵文羅馬擬音)，決定 從般若波羅蜜多中生起。』直到『應以無所緣的假名來修習般若波羅蜜多。』通過這三點，即尊者善現以名言和概念施設，以及不可得的眾生和不可得的假名，來教導需要調伏、處於見道位的眾生。這三者依次是：一切法都只是假立的，因此要修習對色等名言和概念的施設；修習眾生；由於眾生是空無自性、不可得的，因此色等不會轉變為菩薩，應如此修習般若波羅蜜多；由於色等是空無自性、不可得的，因此菩薩不會執著於色等的假名。
【English Translation】 Practicing the Prajñāpāramitā (Perfection of Wisdom) in that way will perfect the six Abhijñās (superknowledges), becoming completely pure. Because the Abhijñās are completely pure, one will attain Sarvākārajñatā (all-knowingness).』 Thus, it was taught. In the Twenty Thousand Verse Prajñāpāramitā, it says: 『The divine eye of the five eyes arises from Vipāka (karmic maturation); the divine eye of Abhijñā arises from Samādhi (meditative concentration).』 However, in the Sutra (discourse) on momentary practice, it says: 『The Bodhisattva』s divine eye arises from Vipāka,』 and 『The Abhijñās arising from Vipāka,』 are mentioned twice. Also, in the section on activities, it says: 『Bodhisattvas engage in the six Abhijñās arising from Vipāka,』 and 『Bodhisattvas abide in those Abhijñās arising from Vipāka.』 These statements seem to contradict the previous explanation. Therefore, the distinction between them is that even if both are called 『divine eye,』 they should be distinguished based on whether they are 『eye』 or 『Abhijñā.』 Thus, the differentiation through diligent effort has ended, and the first of the eleven categories has been explained. Now, the instructions arising from diligence will be explained, starting with the second category, which is extensively explained by Subhūti. Here, the Bhagavan (Blessed One) extended his tongue, filling the ten directions with light, and gathered the Bodhisattvas of the ten directions who were vessels for hearing the instructions on the Path of Seeing and the Path of Meditation. For those to be tamed who are on the Path of Seeing, the instructions are as follows: Then, the Bhagavan said: 『Subhūti, you should confidently speak Dharma to those Bodhisattva-Mahāsattvas (great beings), starting from the Prajñāpāramitā, so that they will definitely arise from the Prajñāpāramitā.』 Up to 『One should train in the Prajñāpāramitā with નિશ્ચિત (藏文，梵文天城體，niścita (梵文羅馬擬音)，決定) names that have no object of focus.』 Through these three points—Venerable Subhūti』s imputation of names and designations, the non-perception of sentient beings, and the non-perception of labels—he instructs those to be tamed who are on the Path of Seeing. These three, in order, are: since all Dharmas are merely designations, one should train in the imputation of names and designations to forms, etc.; training in sentient beings; since sentient beings are utterly non-existent and imperceptible, forms, etc., do not transform into Bodhisattvas, and one should train in the Prajñāpāramitā in this way; since forms, etc., are utterly non-existent and imperceptible, Bodhisattvas do not cling to the labels of forms, etc.
་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་གདམས་སོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ལ་སོགས་ཀྱིས་སྐབས་འདིའི་མདོ་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་ཕྱེ་ནས་བཤད་དེ་ཤེས་བྱེད་ཁུངས་མ་ནི་མ་མཐོང་ངོ་། ། ད་ནི་གདུལ་བྱ་སྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གདམས་ཤིང་སྦྱར་བ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་དམིགས་ཤིང་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མི་སྐྲག་པ་དེ་ལྟར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པས་བརྩོན་པ་ལ་གདམས་པ་མཛད་དོ། ། ༈ མཐོང་སྒོམ་གཉིས་ཀའི་གདམས་པ་མཇུག་བསྡུས་དེ་བསྟན་པ། མཐོང་སྒོམ་གཉིས་ཀའི་གདམས་པ་མཇུག་བསྡུས་དེ་བསྟན་པ་ནི། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་མི་དམིགས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་དེ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཡང་མི་དམིགས་ན་འདི་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ 5-204 གདམས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཉིད་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པས་གདམས་ངག་རིལ་རྫོགས་པར་མཛད་དོ། །བརྩོན་པ་ལ་གདམས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། དེ་ལྟར་གདམས་པའི་ངག་གི་ཆེ་བ་ཉིད་ནི། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། དེ་ལྟར་མཐོང་དཀའི་ཐུབ་པ་རྟག་མཐོང་བ། །ཐོས་པ་མཉམ་མེད་ལས་བྱུང་རབ་དང་བའི། །ཤུགས་ཀྱིས་རྟག་པར་ཤིན་ཏུ་སེམས་ཚིམ་པ། །ཇི་ལྟར་བུར་ན་དོན་ཆེན་འགྱུར་མ་ཡིན། །ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ལ་རྣམ་པར་གནས་པ་ལ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་རྟག་མངོན་སུམ་འདོམས་མཛད་ཅིང་། །ཅོ་ནས་འདྲེན་བཞིན་ཉེས་པའི་ཚང་ཚིང་ནས། །ཚན་གྱིས་དྲངས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ལ་འགོད་དོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་རྟག་ཏུ་རང་དོན་ཡང་དག་སྦྱོར་ལ་ལེགས་པར་བསྔགས་པ་དང་། །ལོག་པར་སྦྱོར་ལ་སྨོད་མཛད་གནས་དང་རྣམ་འབྱེད་ལྷུར་ལེན་མཆོག་གི་སེམས་ཅན་ལ། །གང་ཞིག་སྤངས་དང་བསྟེན་པས་བདེ་གཤེགས་བསྟན་པ་འདི་ལ་རྣལ་འབྱོར་ཡངས་འགྱུར་བ། །བར་ཆད་མཐུན་པའི་ཆོས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱལ་རྣམས་ཚུལ་བཞིན་འདི་ན་སྟོན། །ཞེས་ཏེ། གང་གིས་ཆོས་ཀྱི་སྒོའི་རྒྱུན་ལ་གདམས་ངག་ཐོབ་པ་དེས་ནི་རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་གང་གིས་ནི་ཤིན་ཏུ་{དང་བའི་ཐུགས་{དད་པའི་ཤུགས}ཀྱིས་སེམས་ཚིམ་པར་བྱས་པ་འདི། སངས་རྒྱས་རྣམས་རྟག་ཏུ་མཐོང་བ་དེ་དོན་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་མཚུངས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐོས་སོ། །རང་གི་དོན་ལ་ཡང་དག་སྦྱོར་བ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །གནས་དང་རྣམ་འབྱེད་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་དང་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་དག་གི་བར་ཆད་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སྟོན་པའོ། །གང་ཞིག་སྤངས་དང་བསྟེན་པས་ཞེས་པ་དེ་དག་གོ་རིམ་བཞིན་ནོ། །རྣལ་འབྱོར་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ནི་མཐ
【現代漢語翻譯】 因此，應如是修學般若波羅蜜多！』如是教誡。二萬頌《光明》等經將此處的經文分為十六剎那來解說，但未見到作為知識來源的根本。 現在，教誡並結合所化眾生修行的道：『由於一切法不可得且不可見，因此對一切法不生恐懼，應如是修學般若波羅蜜多！』如是不緣一切法，而作精進的教誡。 ༈ 顯示總結見修二者的教誡： 顯示總結見修二者的教誡：『善現，菩薩摩訶薩若行般若波羅蜜多，若般若波羅蜜多不可得，菩薩不可得，菩薩之名不可得，菩提心亦不可得，此即菩薩摩訶薩之般若波羅蜜多之教誡，此即隨順開示。』如是以圓滿的教誡作結。精進的教誡已解說完畢。 如是教誡之語的偉大之處，如《經莊嚴論》所說：『如是難見之能仁，恆常得見；聽聞無等倫，由勝妙所生；以勢恆常極為心滿意足；如甘蔗榨汁，不變為大義。於法之門安住者，如來恆常現前教示，如從荊棘中引導，從罪惡的叢林中，以力牽引而安置於菩提。諸佛恆常於自利之正行，善加讚歎，於邪行則呵責，對於專注於處所與分別之殊勝有情，捨棄與依止，如來所教示者，對此瑜伽廣大轉變。障礙相順之法，一切種類勝者如理於此宣說。』 因此，凡是獲得法門傳承教誡者，將恆常得見諸佛。因此，凡是以極為{དང་བའི་ཐུགས་，梵文：prasannacitta，羅馬轉寫：prasanna-citta，漢語字面意思：喜悅之心}{དད་པའི་ཤུགས，梵文：adhimuktibala，羅馬轉寫：adhimukti-bala，漢語字面意思：信解力}的力量使內心滿足者，恆常得見諸佛，此將轉變為無與倫比的偉大意義之法。於自利之正行，即增上戒學。處所與分別，即增上心學與增上慧學。宣說彼等之障礙與相順之法。捨棄與依止，即如是次第。瑜伽即奢摩他和毗缽舍那的修習。那是
【English Translation】 Therefore, one should train in Prajñāpāramitā in such a way!』 Thus he advised. The sutras in this context, such as the Twenty Thousand Verse 'Light,' explain by dividing into sixteen moments, but the original source of knowledge has not been seen. Now, advising and combining the disciples on the path of meditation: 'Since all dharmas are unobservable and invisible, one should not be afraid of all dharmas, and should train in Prajñāpāramitā in such a way!' Thus, he advises diligence by not focusing on all dharmas. ༈ Showing the conclusion of the advice for both seeing and meditation: Showing the conclusion of the advice for both seeing and meditation: 'Subhuti, if a Bodhisattva-Mahasattva practices Prajñāpāramitā, if that Prajñāpāramitā is unobservable, and the Bodhisattva is unobservable, and the name of the Bodhisattva is unobservable, and the mind of Bodhi is also unobservable, this is the advice of the Bodhisattva-Mahasattva's Prajñāpāramitā, this is the subsequent teaching.' Thus, he concludes with complete advice. The advice on diligence has been explained. The greatness of such advice is as stated in the Ornament of the Sutras: 'Thus, the rare-to-see Sage is always seen; hearing is unequaled, born from excellence; with force, always extremely content; like sugarcane juice, it does not change into great meaning. For those who abide in the door of Dharma, the Tathagata always directly teaches, like guiding from thorns, from the thicket of faults, pulling with force and placing in Bodhi.' 'The Buddhas always praise the correct practice for their own benefit, and rebuke wrong practice, for those supreme beings who are dedicated to place and distinction, abandoning and relying, the Tathagatas teach this, for this yoga, a vast transformation. All kinds of obstructing and harmonious dharmas, the Victors properly declare here.' Therefore, whoever obtains the advice of the lineage of the Dharma door will always see the Buddhas. Therefore, whoever makes their mind content with the force of extreme {དང་བའི་ཐུགས་，梵文：prasannacitta，Romanization: prasanna-citta，Meaning: joyful mind}{དད་པའི་ཤུགས，梵文：adhimuktibala，Romanization: adhimukti-bala，Meaning: power of faith}, constantly seeing the Buddhas, this will transform into the Dharma of unparalleled great meaning. Correct practice for one's own benefit is higher discipline. Place and distinction are higher mind and higher wisdom. Teaching the obstructing and harmonious dharmas of those. Abandoning and relying is in that order. Yoga is the practice of Shamatha and Vipassana. That is
ོང་བ་རབ་དག་མི་རྟོག་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་མནན་མུན་པ་ཆེན་པོ་ཡང་། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་བསལ་ནས་ཉི་མ་ཆེན་པོ་དག །ཤར་བ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་ལམ་མེའོ། །དེ་ལྟར་རྟག་ཏུ་དགེ་བ་བསགས་པས་རབ་གང་ཞིང་། །ཐུབ་པ་ལས་ནི་རྟག་ཏུ་གདམས་ངག་ཆེ་ཐོབ་པའི། །སེམས་དཔའ་མཆོག་ནི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་འཛིན་རབ་ 5-205 ཡངས་པ། །ཐོབ་ནས་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་ཕ་རོལ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཞེས་ལམ་བཞི་དང་དེས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་བསྟན་ནས་ཕན་ཡོན་གྱི་སྒོ་ནས་གདམས་ངག་རྫོགས་པར་གསུངས་པ་ལྟར་འདིར་ཡང་ཆོས་བཅུའི་སྒོ་ནས་གདམས་ངག་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལམ་ཟིན་པའི་སྐབས། གདམས་ངག་རྫོགས་ཤིང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལམ་ཟིན་པའི་སྐབས་འདིར། ཐེག་དམན་གྱི་གང་ཟག་འདི་རྣམས་ཉི་ཤུའི་གྲངས་ངེས་དང་བཅས་པ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་སྟོན་པའི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོ་མེད་ཀྱང་། མདོ་{དེ་}ཉིད་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལས་ཐེག་པ་གསུམ་ག་རྒྱ་ཆེར་བསྟན། ཞེས་དང་། མཐར་གྱིས་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་། སྐྱེས་བུ་ཟུང་བཞི་དང་། གང་ཟག་{ཡ་}བརྒྱད། ཅེས་དང་། གླེང་གཞིའི་སྐབས་སུ་ཡང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གཏོགས་པའི་འཁོར་རྣམ་བཞི་བསྟན་པ་དང་། གཞན་ཡང་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་ནས། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང་། ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། རང་བྱང་ཆུབ་དང་། ཞེས་པ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འབྱུང་ཞིང་། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཞེས་ཀྱང་ཡང་དང་ཡང་དུ་གསུངས་པ་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིར་ཐེག་པ་གསུམ་ག་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་སློབ་པའི་གང་ཟག་གསུམ་ཡང་བསྟན་དགོས་པ་ལ། ཐེག་ཆེན་ལ་སློབ་པའི་གང་ཟག་ནི་སྔར་རྒྱལ་སྲས་བཞི་བཅུ་རྩ་ལྔ་མདོ་ཉིད་ལས་གསུངས་པ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང་འབུམ་ཏིག་མཁན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཤིང་རྟའི་སྲོལ་འབྱེད་ཆེན་པོ་ཚད་མར་གྱུར་པ་དེ་དག་གིས་ལེགས་པར་བཀྲལ་ལ། སྐབས་འདིར་ནི་རྗེ་བཙུན་མི་ཕམ་མགོན་པོས། ཐེག་པ་འོག་མ་གཉིས་ལ། སློབ་པའི་གང་ཟག་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་ཉེར་ཞིར་ཁྲིད་པར་བྱ་རྒྱུ་ཉི་ཤུ་བསྟན་པ་ནི་ཐེག་དམན་གྱི་གང་ཟག་མདོའི་གོང་འོག་བར་གསུམ་དུ་འབྱུང་བ་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས། དབང་པོ་རྟུལ་དང་རྣོན་པོ་དག །དད་དང་མཐོང་ཐོབ་རིགས་ནས་རིགས། །བར་ཆད་གཅིག་པར་སྐྱེས་ནས་དང་། །བྱེད་དང་བྱེད་མིན་འོག་མིན་འགྲོ། །འཕར་གསུམ་སྲིད་རྩེའི་མཐར་ཐུག་འགྲོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཆགས་བཅོམ་མཐོང་བ་ཡི། །ཆོས་ལ་ཞི་ལུས་མངོན་སུམ་བྱེད། །བསེ་རུ་ 5-206 དང་ནི་ཉི་ཤུའོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པོ་འདིས་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་ཉི་ཤུ་པོ་འདིར་ཐེག་དམན་གྱི་གང་ཟག་འདུས་པར་གསུངས་སོ། །ཉི་ཤུར་ཇི་ལྟར་དབྱེ་ཞེ་ན།
【現代漢語翻譯】 以寂靜無念的菩提心，如大日昇起般驅散世間一切黑暗，為眾生指明道路。 如是恒常積聚善德，圓滿一切功德，從佛陀處恒常獲得殊勝教誨的菩薩，獲得廣闊無垠的心之禪定，終將渡越功德之大海。 如上文所示，通過四道及其果位的闡述，以利益的角度完整地闡述了訣竅。同樣，這裡也通過十法的方式闡述了訣竅。 確定支分道之階段 在此訣竅圓滿，確定支分道之階段，即使沒有將小乘根器之人，連同這二十種類別一起集中起來進行闡述的《般若波羅蜜多經》，但經中也說到：『此《般若波羅蜜多》中廣為闡述了三乘。』 在漸次引導的階段也提到：『四雙補特伽羅』和『八輩士夫』。在開場白的階段也闡述了除了菩薩之外的四眾眷屬。此外，從始至終，反覆提到『入流果』、『一來果』、『不來果』、『阿羅漢』和『獨覺』。反覆提到『聲聞』和『獨覺』。因此，爲了在此《般若波羅蜜多》中廣為闡述三乘，也必須闡述三類學人。對於學習大乘之人，之前在經中已經闡述了四十五位菩薩，導師無著和《現觀莊嚴論》的註疏者等偉大的開創者們已經對此進行了很好的解釋。而在此，至尊彌龐仁波切說：『對於下二乘，需要以全知智引導的二十種學人，是將小乘根器之人在經文的前後文中出現的情況集中起來。』 『根器鈍利信與見，種姓之中復有種姓別，一生障礙生與不生者，有行無行直至色究竟，三跳有頂至有邊際者，壞聚見者寂滅身證得，如犀牛角共計有二十。』 這兩句偈頌說明了這二十種差別包含了小乘根器之人。如何區分這二十種呢？
【English Translation】 With the immaculate Bodhicitta of non-thought, like the rising of the great sun, dispel all the darkness of the world, illuminating the path for beings. Thus, constantly accumulating virtue, perfecting all qualities, the Bodhisattva who constantly receives profound instructions from the Buddha, having attained the vast Samadhi of the mind, will cross to the other shore of the ocean of qualities. As shown above, through the explanation of the four paths and their fruits, the essential instructions are fully explained from the perspective of benefits. Similarly, here, the essential instructions have been explained through the ten dharmas. The Occasion of Completing the Limbs of Ascertainment Path Here, in the occasion of completing the essential instructions and completing the limbs of ascertainment path, even though there is no Sutra of Prajnaparamita that gathers and teaches these individuals of the Lesser Vehicle, along with the definite number of twenty, the Sutra itself says: 'From this Prajnaparamita, all three vehicles are extensively taught.' Also, in the context of gradual progress, it mentions: 'The four pairs of individuals' and 'the eight types of persons.' Also, in the context of the introduction, it teaches the fourfold retinue other than Bodhisattvas. Furthermore, from beginning to end, it repeatedly mentions 'Stream-enterer,' 'Once-returner,' 'Non-returner,' 'Arhat,' and 'Solitary Buddha.' It also repeatedly mentions 'Hearer' and 'Solitary Buddha.' Therefore, since all three vehicles are extensively taught in this Prajnaparamita, it is necessary to teach the three types of learners. As for those who study the Great Vehicle, the forty-five Bodhisattvas have already been taught in the Sutra itself, and the great pioneers such as Master Asanga and the commentators on the Abhisamayalankara have explained this well. Here, the venerable Mipham Gonpo says: 'For the lower two vehicles, the twenty types of learners who need to be guided by omniscience are gathered from the occurrences of individuals of the Lesser Vehicle in the beginning, middle, and end of the Sutra.' 'Dull and sharp faculties, faith and sight, lineage within lineage, those who are born with and without a single obstacle, those who practice and do not practice, those who go to Akanistha, those who jump three times to the end of existence, those who see the destruction of form, those who attain the body of peace, like a rhinoceros horn, there are twenty in total.' These two verses explain that these twenty types of distinctions include individuals of the Lesser Vehicle. How are these twenty distinguished?
དབ༷ང་པོ༷་རྟུ༷ལ་པོ་ད༷ང་དབང་པོ་རྣོ༷ན་པོ༷་སྟེ་གཉིས་ད༷ང་། དེའི་སྟེང་དུ། ད༷ད་པས་མོས་པ་ད༷ང་། མཐོ༷ང་བས་ཐོ༷བ་པ་གཉིས་ཏེ་བཞིའོ། །དེའི་སྟེང་དུ། ལྷའི་རི༷གས་ན༷ས་རི༷གས་སུ་སྐྱེ་བ་དང་། མིའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་གཉིས་ཏེ་དྲུག་གོ །དེའི་སྟེང་དུ། ཚེ་གཅིག་བ༷ར་ཆ༷ད་གཅི༷ག་པ་སྟེ་བདུན་ནོ། །དེའི་སྟེང་དུ། བ༷ར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་། སྐྱེ༷་ན༷ས་འདའ་བ་ད༷ང་། མངོན་པར་འདུ་བྱེ༷ད་པ་ད༷ང་བཅས་པས་འདའ་བ་དང་། མངོན་པར་འདུ་བྱེ༷ད་པ་མ་ཡིན་པར་འདའ་བ་དང་{བཞི་སྟེ་}བཅུ་གཅིག་གོ །དེའི་སྟེང་དུ། འོ༷ག་མི༷ན་དུ་འགྲོ༷་བ་དང་བཅུ་གཉིས་སོ། །དེའི་སྟེང་དུ། འཕ༷ར་བ་གསུ༷མ་དེ་བཅོ་ལྔའོ། །དེའི་སྟེང་དུ། སྲི༷ད་རྩེ༷འི་མཐ༷ར་ཐུ༷ག་འགྲོ༷་བ་དང་བཅུ་དྲུག་གོ །དེའི་སྟེང་དུ། གཟུ༷གས་ཀྱི༷་ཆ༷གས་བཅོ༷མ་དང་བཅུ་བདུན་ནོ། །དེའི་སྟེང་དུ། མཐོ༷ང་བ༷འི༷་ཆོ༷ས་ལ༷་ཞི༷་བ་ཐོབ་པ་དང་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །དེའི་སྟེང་དུ། ལུ༷ས་ཀྱི་མངོ༷ན་གསུ༷མ་དུ་བྱེ༷ད་པ་དང་བཅུ་དགུའོ། །དེའི་སྟེང་དུ། བསེ༷་རུ༷་ལྟ་བུ་སྟེ་རང་སངས་རྒྱས་ད༷ང་ཉི༷་ཤུ༷འོ༷། །དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་སྔར་བསྒོམས་སྤངས་ཅི་རིགས་ལས་གྲོལ་བ་དང་། མཐར་གྱིས་འཇུག་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་དེ་དག་མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་གནས་པ་ནི་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །དེ་གཉིས་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་སྔོན་སྒོམ་སྤང་མ་སྤངས་པ་དང་། སྔོན་འདོད་པའི་སྒོམ་སྤང་ལྔའི་བར་དུ་སྤངས་ན་ཡང་འབྲས་སུ་རྣམས་ཀྱི་དང་པོ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུ་ནི། ལམ་སྟེ་དེ་ནས་དེར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དེར་ཞུགས་ཤིང་ཕྱིན་ལ་སོན་པས་ན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་འདོད་པའི་སྒོམ་སྤང་དྲུག་གམ་བདུན་ནམ་བརྒྱད་དག་གཅིག་སྔོན་སྤངས་ན་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་གི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དགུ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ 5-207 བའམ་གོང་མ་ཅི་ཡང་མེད་པ་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ན་དེ་གཉིས་འབྲས་བུ་གསུམ་པ་ཕྱིར་མི་འོང་གི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པའོ། །སེམས་བཅུ་དྲུག་པ་སྐྱེས་ན་དེ་གཉིས་དད་པས་མོས་པ་དང་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། འབྲས་བུ་དང་དེ་ལ་གནས་པ་ཡིན་གྱི། དད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་ཞུགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པ་ལྔའི་བར་དུ་སྤངས་ཀྱང་སེམས་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་གི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་མི་
【現代漢語翻譯】 鈍根和利根兩種，加上信解和見得兩種，共四種。加上從天族到天族轉生，以及從人族到人族轉生兩種，共六種。加上一生中斷一次，共七種。加上中陰身入滅、生后入滅、有行入滅、無行入滅四種，共十一種。加上往生無熱天，共十二種。加上三種跳躍，共十五種。加上到達有頂天之盡頭，共十六種。加上色蘊的破壞，共十七種。加上于見法中獲得寂靜，共十八種。加上身證三種，共十九種。加上如犀牛角般的獨覺，共二十種。這些都是通過世間道，從先前修習和斷除的各種情況中解脫，以及逐漸進入的兩種方式。 其中第一種是：鈍根和利根安住于見道十五剎那的說法中，即是信隨法行和法隨法行。這兩種通過世間道，先前未斷除修斷，或者先前斷除了欲界修斷五種，即使如此，作為果，也是證得諸果位中的第一個，即入流果。入滅之因是道，因此從那裡前往那裡，因為進入併到達彼處，所以是入流者。如果這兩種斷除了欲界修斷六種、七種或八種中的一種，那麼作為果，就是證得第二果，即一來果。斷除第九種，因此從欲界中脫離了貪慾，或者從無所有處以下的生處中脫離了貪慾，那麼這兩種就是證得第三果，即不還果。如果生起了第十六剎那心，那麼這兩種被稱為信解和見得，是果和安住于果位者，而不是信隨法行、法隨法行和入流者。如果斷除了五種，即使生起了第十六剎那心，也只是入流者，而不是一來果的證得者。因為獲得果后，不會修習更殊勝的道。
【English Translation】 Two types: dull faculties and sharp faculties; plus two types: faith-based understanding and attainment through seeing, making four in total. Adding to that, two types: rebirth from a deva realm to a deva realm, and rebirth from a human realm to a human realm, making six in total. Adding to that, one interruption in a lifetime, making seven. Adding to that, nirvana in the intermediate state, nirvana after birth, nirvana with deliberate effort, and nirvana without deliberate effort, four types, making eleven. Adding to that, going to Akanistha (Wylie: 'og min), making twelve. Adding to that, the three leaps, making fifteen. Adding to that, reaching the end of the peak of existence, making sixteen. Adding to that, the destruction of the form aggregate, making seventeen. Adding to that, obtaining peace in the Dharma of seeing, making eighteen. Adding to that, the three types of bodily manifestation, making nineteen. Adding to that, like a rhinoceros horn, the solitary realizer (Pratyekabuddha), making twenty. These are the two ways of liberation from various situations of prior cultivation and abandonment through the worldly path, and gradual entry. The first of these is: dull faculties and sharp faculties abiding in the explanation of the fifteen moments of the path of seeing, which are faith-following and Dharma-following. These two, through the worldly path, either have not abandoned the objects to be abandoned by cultivation, or have previously abandoned five of the objects to be abandoned by cultivation in the desire realm, even so, as a result, they attain the first of the fruits, which is entering the stream. The cause of nirvana is the path, therefore going from there to there, because they have entered and reached that place, they are stream-enterers. If these two have previously abandoned one of the six, seven, or eight objects to be abandoned by cultivation in the desire realm, then as a result, they attain the second fruit, which is the once-returner. Having abandoned the ninth, therefore being free from desire from the desire realm, or being free from desire from the realms below the realm of nothingness, then these two are the attainers of the third fruit, which is the non-returner. If the sixteenth moment of mind arises, then these two are called faith-based understanding and attainment through seeing, and are the fruit and those who abide in the fruit, but are not faith-followers, Dharma-followers, or stream-enterers. If they have abandoned up to five, even if the sixteenth moment of mind arises, they are only stream-enterers, and not attainers of the once-returner fruit. Because after obtaining the fruit, they do not cultivate a more superior path.
འཐོབ་པ་དེ་ནི་ངེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་ཇི་སྲིད་དུ་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་གཞན་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་མི་བརྩོན་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། འབྲས་བུ་གཞན་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མཛོད་ལས། དེ་ལ་སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔ་ནི། །མ་མཐོང་མཐོང་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ། །དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་དེ་དག་ཏུ། །དད་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་བ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བྱ་མ་སྤངས་ན། །འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་ཞུགས་པ། །རྣམ་ལྔའི་བར་བཅོམ་གཉིས་པ་ལ། །དགུ་པ་ཚུན་ཆད་ཟད་པ་ཡིན། །འདོད་པའམ་ཡང་ན་གོང་མ་ལས། །ཆགས་བྲལ་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་པ། །གང་ཞིག་གང་ལ་ཞུགས་པ་ནི། །བཅུ་དྲུག་པ་ལ་དེ་འབྲས་གནས། །དེ་ཚེ་དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་དག །དད་པས་མོས་དང་མཐོང་བས་ཐོབ། །འབྲས་ཐོབ་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་གྱི། །ལམ་ཐོབ་མེད་པས་དེ་ཡི་ཕྱིར། །འབྲས་གནས་ཁྱད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །མི་བརྩོན་པ་ནི་ཞུགས་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། ། ད་ནི་གཉིས་པ་མཐར་གྱིས་འཇུག་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་རེ་ལྟར་ཐོགས་ན་ལན་བདུན་པ་དང་། ལྷ་དང་མིའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་གཉིས་ཏེ་གསུམ་མོ། །ཕྱིར་འོང་ལ་ཞུགས་གནས་གཉིས་དང་བར་ཆད་གཅིག་པ་སྟེ་གསུམ་མོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལ་ཞུགས་གནས་གཉིས་ལས་ཞུགས་པ་ནི། སྔར་གྱི་བར་ཆད་གཅིག་པ་དེ་ཉིད་དོ། །གནས་པ་ལ་བདུན་ལས་བར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་། སྐྱེས་ནས་འདའ་བ་དང་། འདུ་བྱེད་པ་དང་། འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་དང་། གོང་དུ་འཕོ་ 5-208 བ་སྟེ་ལྔའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཆགས་བཅོམ་ནི་དྲུག་པའོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ཚེ་འདི་ལ་ཞི་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་བདུན་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྲིད་རྩེའི་བར་དུ་ས་རེ་རེ་ལ་ཡང་དགུ་དགུའོ། །ས་དང་ས་ན་དེའི་གཉེན་པོ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དང་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ཡང་དེ་སྙེད་དོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཞེ་ན། རྩ་བའི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་གསུམ་སྟེ། དེ་རེ་རེ་ཡང་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་སུ་ཕྱེ་བས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། མཛོད་ལས། ས་དང་ས་ན་ཉེས་རྣམ་དགུ། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམས། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེ་རྣམས་ཀྱི། །ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་ཐ་དད་ཕྱིར། །ཞེས་སོ། །གོས་ཀྱི་དྲི་མ་ཆེ་ལོང་ནི་སྔར་འཁྲུ་ལ་ཕྲ་མོ་ནི་ཕྱིས་འཁྲུ་བ་དང་མུན་པ་ཆེ་ལོང་ནི་སྣང་བ་ཆུང་ངུ་དང་། མུན་པ་ཕྲ་མོ་ནི་སྣང་བ་ཆེན་པོས་སེལ་བ་བཞིན་དུ་སྤངས་གཉེན་དེ་དག་སྤོང་ཚུལ་ཡིན་ཏེ། སྔར་ལམ་ཆེན་པོ་དང་། ཕྱིས་སྤང་བྱ་ཆེན་པོ་མི་སྲིད་ཅིང་ཆོས་དཀར་པོ་རྣམས་ནི་སྟོབས་དང་ལྡན་ལ། ནག་པོ་རྣམས་ནི་སྟོབས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་སྒོམ་སྤང་གི་ཉོན་མོངས་པ་གཅིག་ཀྱང་མ་སྤངས་པ་དེ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡི
【現代漢語翻譯】 獲得它是確定的。因此，爲了區分安住于果位，在未致力於獲得其他果位之前，就不算是入流者。同樣，也應將其應用於其他果位。《俱舍論》中說：『對於彼，十五剎那，未見為見故，見道。根器利鈍，于彼等中，信與隨法行者。修所斷未斷，入初果。五種間斷，二入二果。九次第盡為三果。欲界或上界，離貪入三果。何者入何者，十六者彼住果。彼時根器利鈍者，以信勝解與見得。得果果位有差別，得道無故彼之故。為令果位有差別，不勤者非入流者。』 現在講述第二種，漸次進入。對於入流者，如果如願以償，則有七次往返，以及在天人和人之間受生兩次，共三次。對於一來果，有入和住兩種，以及一個間斷，共三次。對於不還果，有入和住兩種，其中入是之前的那個間斷。對於住果，有五種，即在中陰界入滅、生后入滅、有行、無行和上流。斷除色界的貪慾是第六種。在現世證得寂靜涅槃是第七種。因此，正如欲界的煩惱有九種一樣，直到有頂，每一地也有九種。每一地都有九種對治品，即無間道和解脫道。如何做到呢？根本的小、中、大三種，每一種又分為小等。正如《俱舍論》中所說：『地與地中罪九種，如是功德亦如是。小與中與大等異，以其小等差別故。』就像大的污垢先洗，小的污垢后洗一樣；大的黑暗被小的光明驅散，小的黑暗被大的光明驅散一樣，這些對治品就是這樣斷除的。因為不可能先斷除大的，后斷除小的，而且白法具有力量，黑法力量弱。安住于果位，即使沒有斷除一個修所斷的煩惱，也是入流者。
【English Translation】 Obtaining it is certain. Therefore, in order to distinguish abiding in the fruition, one is not considered an entrant until one strives to obtain another fruition. Similarly, it should also be applied to other fruitions. The Treasury of Knowledge says: 'For that, fifteen moments, unseen for seeing, the path of seeing. Sharp and dull faculties, among those, those who follow faith and Dharma. If what is to be abandoned by cultivation is not abandoned, entering the first fruition. Five interruptions, two entering the second fruition. Nine successively exhausted are the third fruition. Desire realm or upper realm, free from attachment entering the third fruition. Whoever enters whatever, the sixteenth one abides in that fruition. At that time, sharp and dull faculties, attain through faith and seeing. Attaining fruition, fruition has differences, because there is no path to attain it. Therefore, to make the fruition different, one who does not strive is not an entrant.' Now, the second, gradual entry, will be explained. For the stream-enterer, if as desired, there are seven returns, and two births between gods and humans, totaling three. For the once-returner, there are two of entering and abiding, and one interruption, totaling three. For the non-returner, there are two of entering and abiding, of which entering is the same as the previous interruption. For abiding, there are five, namely, passing into nirvana in the intermediate state, passing away after birth, with effort, without effort, and upward-moving. Cutting off attachment to form is the sixth. Attaining peace and nirvana in this life is the seventh. Therefore, just as the afflictions of the desire realm are ninefold, so too, up to the peak of existence, each realm has nine. Each realm also has nine antidotes, namely, the uninterrupted path and the path of liberation. How is it done? The root small, medium, and large three, each of which is also divided into small, etc. As it is said in the Treasury of Knowledge: 'In each realm, nine kinds of faults, likewise, virtues are also like that. Because of the differences of small, medium, and large, etc.' Just as large stains on a cloth are washed first, and small stains are washed later; large darkness is dispelled by small light, and small darkness is dispelled by large light, these antidotes are the way to abandon them. Because it is impossible to abandon the large first and the small later, and because white dharmas have power, and black ones have little power. Abiding in the fruition, even if one has not abandoned a single affliction to be abandoned by cultivation, is a stream-enterer.
ན་ལ། ཤིན་ཏུ་ཐོགས་ན་ཐ་ཤལ་ནི་ཚེ་བདུན་གྱི་བར་དུ་སྐྱེ་བ་སྲིད་ཅིང་ཐམས་ཅད་ནི་མ་ཡིན་པས་ན་རེ་ལྟར་ཐོགས་ན་ལན་བདུན་པའོ། །མཛོད་ལས། འབྲས་གནས་སྒོམ་སྤང་བྱ་མ་ཟད། །རེ་ལྟར་ཐོགས་ན་ལན་བདུན་པ། །ཞེས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་བརྒྱད་པ་མི་འགྲུབ་ཅེ་ན། དུས་དེ་སྲིད་ཀྱིས་ངེས་པར་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྦྲུལ་གོམ་པ་བདུན་པས་ཟིན་པ་ལྟ་བུའོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དེ་ཉིད་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། སྤངས་པ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་མམ་བཞི་སྤངས་པ་དང་། དབང་པོ་ལས་དེའི་གཉེན་པོ་ཟག་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་ཐོབ་པ་དང་། སྐྱེ་བ་ལས་ཚེ་གཅིག་གམ་གཉིས་ལུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་སྤངས་པ་ནི་དེ་དག་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྤངས་ན་དྲུག་པ་ཡང་ངེས་པར་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་བར་ཆད་གཅིག་པའི་བཞིན་དུ་གཅིག་གིས་དེའི་འབྲས་བུ་ལ་གེགས་བྱ་བར་མི་ནུས་ཏེ། ཁམས་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷ་དག་གི་ནང་དུ་གཉིས་སམ་གསུམ་འཁོར་ནས་ལྷའི་ 5-209 རིགས་དེའང་དེ་ལས་གཞན་དུ་མྱ་ངན་འདའ་བ་དང་། མིའི་ནང་དུ་རིགས་གཉིས་སམ་གསུམ་འཁོར་ནས་གླིང་དེའམ་གཞན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར། ལྷའི་རིགས་ནས་རིགས་དང་མིའི་རིགས་ནས་རིགས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། རྣམ་གསུམ་རྣམ་བཞི་ལས་གྲོལ་བ། །ཚེ་གཉིས་གསུམ་དུ་རིགས་ནས་རིགས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དེས་ལྔའི་བར་དུ་སྤངས་ན་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ལ། དྲུག་པ་སྤངས་ན་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། རྣམ་པ་ལྔ་ཡིས་བར་བཅོམ་པ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་ཞུགས་པ་ཡིན། །རྣམ་པ་དྲུག་པ་ཟད་གྱུར་པ། །དེ་ནི་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྷའི་ནང་དུ་སོང་ནས་མིའི་འཇིག་རྟེན་དུ་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་གི་ཕན་ཆད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དེ་ཉིད་རྒྱུ་གསུམ་གྱི་བར་ཆད་གཅིག་པ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་བདུན་ནམ་བརྒྱད་སྤངས་པ་དང་། དེའི་གཉེན་པོ་ཟག་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་ཐོབ་པ་དང་། ཚེ་གཅིག་ལུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འབྲས་བུ་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཉེས་ཆ་བདུན་དང་བརྒྱད་ཟད་པ། །ཚེ་གཅིག་བར་ཆད་གཅིག་པ་དང་། །གསུམ་པ་ལ་ནི་ཞུགས་པའང་ཡིན། །ཞེས་སོ། །མྱ་ངན་འདས་ལ་ཚེ་གཅིག་གིས་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རམ་འབྲས་བུ་གསུམ་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་གཅིག་གིས་ཆོད་པའི་ཕྱིར། ཚེ་གཅིག་བར་ཆད་གཅིག་པའོ། །ཁམས་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་གཅིག་གིས་འབྲས་བུ་ལ་གེགས་བྱེད་པར་ནུས་སོ། །སྔོན་གསུམ་དང་བཞི་སྤངས་པ་དང་། །བདུན་དང་བརྒྱད་སྤངས་པ་ནི་སྲིད་དུ་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་མངོན་དུ་མ་བྱས་པ་དེ་སྲིད་དུ་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་དང་བར་ཆད་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་
【現代漢語翻譯】 如果非常執著，則下劣者最多有七次轉生，但並非所有情況都如此，如果像期望的那樣執著，那就是第七次。（《俱舍論》中說：『不僅要斷除果位上的煩惱，如果像期望的那樣執著，那就是第七次。』）為什麼不會有第八次轉生呢？因為到那時，相續必定完全成熟。就像蛇被七步所困住一樣。入流者通過三種原因從一類轉生到另一類：從斷除方面來說，斷除了三或四種煩惱；從根器方面來說，獲得了對治無漏的根器；從轉生方面來說，還剩下一世或兩世。斷除五種煩惱的情況並非如此，因為如果斷除了五種，必定也會斷除第六種。就像間隔相同一樣，一種不能阻礙其果報，因為不會超越欲界。在天界中，轉生兩三次後，也在那個天界中證得涅槃，或者在人界中，轉生兩三次後，在這個洲或另一個洲證得涅槃。從天界轉生到天界，從人界轉生到人界。正如所說：『從三種或四種中解脫，在兩三世中從一類轉生到另一類。』如果安住于果位，斷除五種煩惱，那就是一來向；如果斷除第六種煩惱，那就是一來果。正如所說：『以五種方式摧毀障礙，就是趣向第二果。如果第六種方式也滅盡，那就是一來果。』因為他去往天界后，不會再回到人間受生，所以稱為一來果。而且，一來果本身也是三種原因的間隔相同：斷除了七或八種煩惱，獲得了對治無漏的根器，還剩下一世。這也是趣向第三果。正如所說：『七種和八種過患滅盡，一世間隔相同，也是趣向第三果。』因為以一世隔斷涅槃，或者以一種煩惱隔斷第三果，所以說一世間隔相同。因為超越了欲界，所以一種煩惱能夠阻礙果報。先前斷除了三種或四種煩惱，以及斷除了七種或八種煩惱的情況，如果尚未顯現特殊的道，就不會從一類轉生到另一類，也不會間隔相同。如果證得了果
【English Translation】 If one is very attached, then the inferior one has at most seven rebirths, but not all cases are like that. If one is attached as expected, then it is the seventh time. (The Abhidharmakośa says: 'Not only should one abandon the afflictions in the fruit position, but if one is attached as expected, then it is the seventh time.') Why is there no eighth rebirth? Because by that time, the continuum must be completely matured. It is like a snake being trapped by seven steps. The Stream-enterer is reborn from one lineage to another through three causes: From the aspect of abandonment, three or four afflictions are abandoned; from the aspect of faculties, the antidote, the uncontaminated faculty, is obtained; and from the aspect of rebirth, one or two lives remain. It is not the case that five afflictions are abandoned, because if five are abandoned, the sixth must also be abandoned. Just as the interval is the same, one cannot hinder its result, because it does not transcend the desire realm. In the realm of the gods, after revolving two or three times, one also attains nirvana in that realm of the gods, or in the realm of humans, after revolving two or three times, one attains nirvana in this continent or another. From the lineage of gods to the lineage of gods, from the lineage of humans to the lineage of humans. As it is said: 'Liberated from three or four, from one lineage to another in two or three lives.' If one abides in the fruit position and abandons five, then one is a Once-returner; if one abandons six, then one is a Once-returner. As it is said: 'Destroying the obstacles in five ways, one is approaching the second fruit. If the sixth way is also exhausted, then that is the Once-returner.' Because he goes to the realm of the gods and will not return to the human world to be reborn, he is called a Once-returner. Moreover, the Once-returner himself is also the same interval of three causes: seven or eight afflictions are abandoned, the antidote, the uncontaminated faculty, is obtained, and one life remains. This is also approaching the third fruit. As it is said: 'Seven and eight faults are exhausted, one life is the same interval, and one is also approaching the third fruit.' Because nirvana is separated by one life, or the third fruit is separated by one affliction, it is said that one life is the same interval. Because one transcends the desire realm, one affliction can hinder the result. The cases where three or four afflictions were previously abandoned, and where seven or eight afflictions were abandoned, if the special path has not yet manifested, one will not be reborn from one lineage to another, nor will the interval be the same. If one has attained the fruit
བུ་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད་རྣམ་པ་དགུ་སྤངས་པས་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་དགུ་ཟད་པས་ཕྱིར་མི་འོང་། །ཞེས་སོ། །ཕྱིར་མི་འོང་དེ་ཉིད་རེ་ཞིག་རྣམ་པ་ལྔ་ཡིན་ཏེ། བར་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་བར་མ་དོར་འདའ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཙམ་ལས་མི་འཆི་བར་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེས་ནས་འདའ་བ་ 5-210 དང་། ལམ་ངང་གིས་འབྱུང་བ་ལམ་ལ་འབད་པ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མིན་པ་དང་། ལམ་ངང་གིས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་ལམ་ལ་འབད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པ་དང་། གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་ཉིད་དུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་གོང་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་གོང་དུ་འཕོ་བ་དང་ལྔའོ། །ཇི་སྐད་དུ། དེ་ནི་བར་སྐྱེས་འདུ་བྱེད་དང་། །འདུ་བྱེད་མེད་ཡོངས་མྱ་ངན་འདའ། །གོང་དུ་འཕོ་བ་རྣམས། ཞེས་གསུངས་སོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་བར་མ་དོ་དང་། སྐྱེས་ནས་དང་། གོང་ནས་གོང་དུ་འཕོ་བ་གསུམ་པོ་ལ་གསུམ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ནས་གཟུགས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་དགུའོ། །བར་མ་དོར་འདའ་ནི་དཔེ་གསུམ་གྱིས། མྱུར་བ་དང་། མྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ་གསུམ་མོ། །སྐྱེས་ནས་འདའ་བ་ནི། སྐྱེ་ནས་དང་། འདུ་བྱེད་པ་དང་། འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་གསུམ་མོ། །གོང་དུ་འཕོ་བ་ནི་འཕར་བ་གསུམ་མོ། །ཡང་ན་སྐྱེས་ནས་ལ་སོགས་པ་གཉིས་པོ་ཡང་མྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གསུམ་དུ་དབྱེའོ། །ཇི་སྐད་དུ། གསུམ་ལ་ཡང་རྣམ་གསུམ་ཕྱེ་ནས། །གཟུགས་སུ་ཉེར་འགྲོ་དགུ་བཤད་དོ། །ཞེས་སོ། །དགུའི་དབྱེ་གཞི་གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་ནི། ལས་དང་དབང་པོ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་ཏེ། བར་མ་དོ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོ་གོ་རིམ་བཞིན་དུ། མངོན་པར་གྲུབ་པ་དང་། སྐྱེས་པ་དང་། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་བསགས་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ། ཆུང་བ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོའི་ཕྱིར་དང་། དབང་པོ་ཆེན་པོ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆུང་ངུའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པོ་རེ་རེ་ཡང་། ཉོན་མོངས་དང་། དབང་པོ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཕྱིར་མི་འོང་དགུ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། དེ་དག་གི་ནི་ཁྱད་པར་རྣམས། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་བྱེ་བྲག་ལས། །ཞེས་སོ། །དེ་དག་ལས་གཉིས་པོ་གསུམ་གསུམ་དུ་དབྱེ་ཞིང་གོང་དུ་འཕོ་བ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གོང་དུ་འཕོ་བ་མ་ཕྱེ་བར། །དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་དུ་འདོད། །ཅེས་ 5-211 སོ། །འདི་དག་ཁོ་ན་དམ་པ་ཡིན་ཞིང་སློབ་པ་གཞན་དག་མ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་པའི་དམ་པ་སློབ་པ་གཞན་དག་ལ་ཡང་ཡོད་ཀྱང་འདིར་ནི་རྣམ་གྲངས
【現代漢語翻譯】 成為阿那含（梵文：Anāgāmin，不再返回欲界的聖者）的方法是斷除九種煩惱。正如經文所說：『斷除這九種，便不再返回。』 阿那含本身有五種：一是在中陰（梵文：Antarābhava，死亡與投生之間的過渡期）中證入涅槃（梵文：Nirvāṇa，解脫輪迴）的，稱為中陰般涅槃；二是僅僅經歷一次出生便證入有餘涅槃（梵文：sopadhiśeṣa-nirvāṇa，仍有五蘊殘留的涅槃）的，稱為生般涅槃；三是不需努力自發證入涅槃的，稱為無行般涅槃；四是需要通過努力才能證入涅槃的，稱為有行般涅槃；五是不在所生之處證入涅槃，而是向上界投生的，稱為上流般涅槃。正如經文所說：『彼中陰生有行，無行以及上流，皆入于涅槃。』 將中陰般涅槃、生般涅槃和上流般涅槃這三種各自再分為三種，是爲了更詳細地描述它們，因此共有九種阿那含。 中陰般涅槃可以通過三種比喻來解釋：快速證入涅槃，不快不慢地證入涅槃，以及經歷很長時間才證入涅槃。生般涅槃有三種：出生后立即證入涅槃，通過努力證入涅槃，以及不需努力證入涅槃。上流般涅槃有三種：不斷向上界投生。 或者，可以將生般涅槃等後兩者也分為快速等三種情況。正如經文所說：『三種復分三種故，為顯色故說為九。』 這九種阿那含的差別在於業、根（梵文：Indriya，指感覺器官和能力）和煩惱的不同。中陰般涅槃等三種依次對應于：已經成熟的業，即將出生的業，以及將在未來經歷的業；煩惱的強烈程度分為小、中、大；根的敏銳程度分為大、中、小。每一種又因煩惱和根的細微差別而分為不同的阿那含，總共有九種。正如經文所說：『彼等之差別，由業及煩惱之差別。』 如果將后兩種分為三種，而將上流般涅槃視為一種，那麼就有七種聖者。正如經文所說：『不分上流故，立為七聖者。』 只有這些才是聖者，其他的不是，因為其他宗派的聖者也有這些分類，但在這裡我們只討論這些。
【English Translation】 The state of being an Anāgāmin (non-returner to the desire realm) is achieved by abandoning nine types of defilements. As it is said: 'By exhausting these nine, one does not return.' The Anāgāmin itself is of five types: one who attains Nirvāṇa (liberation from the cycle of rebirth) in the intermediate state (Antarābhava, the state between death and rebirth), hence called 'intermediate Nirvāṇa'; one who does not die immediately after birth but attains Nirvāṇa with the residue of the aggregates (skandhas), hence called 'born Nirvāṇa'; one who attains Nirvāṇa effortlessly, hence called 'non-striving Nirvāṇa'; one who attains Nirvāṇa through effort, hence called 'striving Nirvāṇa'; and one who does not attain Nirvāṇa in the place of birth but goes higher, hence called 'upward-moving Nirvāṇa'. As it is said: 'These are the intermediate, born, striving, non-striving, and upward-moving ones, all attaining Nirvāṇa.' Dividing the intermediate, born, and upward-moving non-returners into three each, to approach the form (rūpa) more closely, there are nine non-returners. The intermediate Nirvāṇa is explained by three similes: attaining Nirvāṇa quickly, not quickly, and after a long time. The born Nirvāṇa is of three types: attaining Nirvāṇa after birth, with effort, and without effort. The upward-moving ones are the three who go higher and higher. Alternatively, the latter two, such as the born ones, can also be divided into three types: quick, etc. As it is said: 'Dividing each of the three into three, it is explained as nine to approach the form.' The differences among these three divisions of nine are due to the distinctions in karma, faculties (Indriya, sensory organs and abilities), and defilements. The three, intermediate Nirvāṇa, etc., correspond respectively to: karma that has already ripened, karma that is about to be born, and karma that will be experienced in other lifetimes; the intensity of defilements being small, medium, and large; and the faculties being great, medium, and small. Each of the three is further divided into nine non-returners due to the subtle differences in defilements and faculties, such as the smallest of the small defilements and faculties. As it is said: 'The differences among these are due to the distinctions in karma and defilements.' If the latter two are divided into three each, and the upward-moving one is considered as one, then there are seven noble beings. As it is said: 'Without dividing the upward-moving, it is considered as seven noble beings.' Only these are noble, and others are not, because other schools also have these categories of noble ones, but here we are only discussing these.
་མེད་པའི་དམ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་དགེ་བ་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་པ་དང་། མི་དགེ་བ་ལ་མི་འཇུག་པ་དང་། འགྲོ་བ་འདི་དག་ཏུ་སོན་པ་ནི་དམ་པའི་དོན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དམ་པ་དམ་མིན་འཇུག་མི་འཇུག །སོན་པ་ཕྱིར་མི་འོང་ཕྱིར་ཏེ། །ཞེས་པ་དེ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །གོང་དུ་འགྲོ་བ་ལ་འགྲོ་བ་ཞེས་སོ། །འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ཚེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་འཕགས་པ་ལ་ནི་གོང་དུ་འགྲོ་བའི་དབྱེ་བ་འདི་མེད་དེ། ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་ཕྱིར་མི་འོང་གི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་འདི་དང་ཁམས་གོང་མར་སྐྱེས་པའི་འཕགས་པ་ནི་ཚེ་གཞན་ལ་འདྲིས་པས་དབང་པོ་རྣམས་སྨིན་པ་དང་། རྟེན་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་འཕོ་བ་དང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། འདོད་པར་ཚེ་ཡོངས་གྱུར་པའི་འཕགས། །ཁམས་གཞན་དུ་ནི་འགྲོ་བ་མེད། །དེ་དང་གོང་མར་སྐྱེས་པ་ནི། །ཡོངས་ཉམས་དབང་པོ་འཕོ་མི་བསྟེན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལྔ་པ་གོང་དུ་འཕོ་བ་དེ་ནི་བསམ་གཏན་སྤེལ་ན་བར་སྐབས་སུ་འདའ་བ་སྲིད་ཀྱང་ཐ་མ་འོག་མིན་ལ་ཐུག་པར་འགྲོ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ནི་བསམ་གཏན་སྤེལ་ན་འོག་མིན་འགྲོ། །ཞེས་སོ། །འདི་ནི་ལྷག་མཐོང་སྤྱད་པ་ཡིན་ལ། འོག་མིན་དུ་འགྲོ་བ་འདི་ལ་དབྱེ་བ་གསུམ་སྟེ། བསམ་གཏན་རྣམས་སྤེལ་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོའི་རོ་མྱངས་ཏེ་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལས་ཉམས་པ་ཚངས་རིས་པའི་ནང་དུ་སྐྱེས་ནས་སྔོན་གོམས་པའི་དབང་གིས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་སྤེལ་ཏེ། དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འོག་མིན་པའི་ནང་དུ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་བར་དུ་མི་འགྲོ་བས་འཕར་བ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་གཙང་མ་རྣམས་སུ་སྐྱེས་ལ་བར་ནས་གནས་འགའ་ཙམ་རྒལ་{དེ་དེ་}འོག་མིན་དུ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཕགས་པ་ནི་ཚངས་ཆེན་པའི་ནང་དུ་མི་སྐྱེ་སྟེ། ལྟ་བའི་གནས་ཡིན་པ་དང་གཙོ་བོ་གཅིག་ཏུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་གཞན་ཐམས་ཅད་དུ་འཕོ་ནས་འོག་མིན་དུ་འཇུག་པ་ནི་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འོག་མིན་འགྲོ་བའི་དབྱེ་བ་ 5-212 འཕར་བ་གསུམ་པོ་དེའོ། །ཇི་སྐད་དུ། དེ་འཕར་བྱེད་འཕར་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ། ཞེས་སོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བའི་དོན་ནི་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་ཉིད་དུ་ཚེ་གཉིས་པ་འགྲུབ་པར་མི་བྱེད་དེ། ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཡིན་ཏེ་གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་དང་འོག་ཏུ་གཏན་མི་འོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གོང་དུ་འཕོ་བ་བསམ་གཏན་མ་སྤེལ་ན་བར་སྐབས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྲིད་ཀྱང་ཐ་མ་སྲིད་རྩེའི་བར་དུ་འགྲོ་བ་ནི། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱི་རོ་མྱང་བར་བྱེད་ཅིང་གནས་གཙང་མ་རྣམས་མ་གཏོགས་པ་གནས་གཞན་ཐམས་ཅད་དུ་གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེ་བའི་རིམ་གྱིས་སྲིད་རྩེར་སོང་སྟེ་མྱ་ངན་འདའ་བའོ། །ཇི་སྐད་དུ། གཞན་སྲིད་
【現代漢語翻譯】 是無上的聖者。這些只進入善，不進入不善，進入這些眾生是聖者的意義，如所說：『聖者不進入非聖者，進入后不再返回。』這就是聖者的行為。上面說的是向上行者。在欲界中，壽命圓滿的聖者沒有向上行的區別，因為在那個壽命中獲得不還果而入于寂滅。這位聖者和生於上界的聖者，因為在其他壽命中熟悉，所以諸根成熟，並且獲得特殊的所依，因此諸根不會退轉或完全衰退。如所說：『在欲界壽命圓滿的聖者，不會前往其他界。他和生於上界者，不會退轉，不依賴諸根的變異。』第五種是向上轉移，如果修習禪定，有可能在中途入滅，但最終會到達色究竟天。如所說：『如果修習禪定，就會到達色究竟天。』這是修習勝觀。到達色究竟天有三種分類：修習諸禪定，體驗初禪的滋味，從三禪退失后，生於梵眾天中，由於先前的習慣，修習四禪，然後死後轉移到色究竟天，這被稱為不間斷的跳躍。生於凈居天，從中間超越幾個處所，到達色究竟天，這被稱為半跳躍。聖者不會生於大梵天中，因為那是觀視之處，並且完全成為一個主宰。轉移到所有其他處所，進入色究竟天，這被稱為在所有處所死亡轉移。到達色究竟天的分類是這三種跳躍。如所說：『那是跳躍者，在所有處所死亡轉移。』不還者的意義是，不會在出生的生處成就第二個壽命，因為會特別前往。因此，被稱為不還者，因為不會回到所生之處和下方。向上轉移，如果不修習禪定，有可能在中途入滅，但最終會到達有頂天，體驗其他等持的滋味，除了凈居天之外，在所有其他處所，以無色界的次第生起，到達有頂天而入于寂滅。如所說：『其他有』
【English Translation】 are the supreme noble ones. These only enter virtue and do not enter non-virtue, and entering these beings is the meaning of the noble ones, as it is said: 'The noble do not enter the non-noble, and once entered, they do not return.' This is the conduct of the noble ones. The above refers to those who go upwards. In the desire realm, there is no distinction of going upwards for the noble ones who have completed their lifespan, because in that very lifespan they attain the fruit of non-return and enter into nirvana. This noble one and the noble ones born in the higher realms, because they are familiar with other lifespans, their faculties mature, and they obtain a special basis, therefore the faculties do not degenerate or completely decline. As it is said: 'The noble ones who have completed their lifespan in the desire realm do not go to other realms. He and those born in the higher realms do not degenerate and do not rely on the alteration of faculties.' The fifth is the upward transfer, if one cultivates meditation, it is possible to pass away in the intermediate state, but ultimately one will reach Akanistha (Tibetan: འོག་མིན, Sanskrit Devanagari: अकनिष्ठ, Sanskrit Romanization: Akaniṣṭha, Meaning: The Highest). As it is said: 'If one cultivates meditation, one will reach Akanistha.' This is the practice of insight. There are three classifications for reaching Akanistha: cultivating all the meditations, experiencing the taste of the first meditation, and degenerating from the third meditation, one is born in the realm of Brahma, and due to previous habits, one cultivates the fourth meditation, and then dies and transfers to Akanistha, which is called uninterrupted leaping. Born in the Pure Abodes, surpassing some places from the middle, and being born in Akanistha, this is called half-leaping. The noble ones are not born in the Great Brahma, because that is the place of viewing and completely becomes one lord. Transferring to all other places and entering Akanistha is called dying and transferring in all places. The classification of reaching Akanistha is these three leaps. As it is said: 'That is the leaper, dying and transferring in all places.' The meaning of non-returner is that one does not accomplish a second lifespan in the place of birth, because one goes especially. Therefore, one is called a non-returner, because one will not return to the place of birth and below. Upward transfer, if one does not cultivate meditation, it is possible to pass away in the intermediate state, but ultimately one will reach the peak of existence, experiencing the taste of other samadhis, and except for the Pure Abodes, in all other places, one arises in the order of the formless realms, reaches the peak of existence, and enters into nirvana. As it is said: 'Other existences'
རྩེ་མོར་འགྲོ། །ཞེས་སོ། །འདི་ནི་ཞི་གནས་སྤྱད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་སྤེལ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པའམ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཡང་རུང་། ཟག་མེད་ཀྱིས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་རྒྱུན་ལྡན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་། དེ་ལས་ལངས་ནས་དེ་ཉིད་ཟག་བཅས་རྒྱུན་ལྡན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ། ཡང་ཟག་མེད་ལ་འཇུག་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་ནི་ཕྲི་ནས་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་ཟག་མེད་ལ་འཇུག་ཅིང་། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་ཟག་བཅས་ལ་འཇུག་ལ་ཡང་ཟག་མེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་སྤེལ་བའི་སྦྱོར་བ་སྟེ། ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་བསྲེས་པས་སྤེལ་བ་གྲུབ་བོ། །ཇི་སྐད་དུ། དང་པོར་བཞི་པ་སྤེལ་བར་བྱེད། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་བསྲེས་པས་འགྲུབ། །ཅེས་སོ། །དང་པོ་འདོད་ཁམས་ཀྱི་གླིང་གསུམ་དུ་སྤེལ་བར་བྱེད་ལ་ཕྱིས་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྤེལ་བར་བྱེད་དོ། །བསམ་གཏན་སྤེལ་བའི་དགོས་པ་ནི། ཕྱིར་མི་འོང་དབང་རྣོན་རྣམས་ནི་གནས་གཙང་མ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང་། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པས་འཇིགས་པའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། སྐྱེ་དང་གནས་པར་བྱ་ཕྱིར་དང་། །ཉོན་མོངས་པས་ནི་འཇིགས་ཕྱིར་ཡང་། །ཞེས་སོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་སྤེལ་མར་བསྒོམ་པ་ལྔའི་བྱེ་བྲག་གི་ཕྱིར་གནས་གཙང་མར་སྐྱེ་བ་ནི་ལྔ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །སྤེལ་མར་བསྒོམ་པ་དེ་ནི། ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོ་ 5-213 དང་། ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་དང་། ཤིན་ཏུ་ཆེས་ཆེ་བ་སྟེ་རིམ་པ་ལྟར། དང་པོ་ལ་ནི། ཟག་མེད་དང་། ཟག་བཅས་དང་། ཟག་མེད་དང་། སེམས་གསུམ་མངོན་གསུམ་དུ་བྱེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི།དྲུག་གོ །གསུམ་པ་ལ་ནི། དགུའོ། །བཞི་པ་ལ་ནི། བཅུ་གཉིས་སོ། །ལྔ་པ་ལ་ནི།བཅོ་ལྔ་སྤེལ་བ་སྟེ། དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་ནི་གྲངས་བཞིན་དུ་གནས་གཙང་མ་ལྔ་ཡིན་ལ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དེའི་དབང་གིས་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེའོ། །ཇི་སྐད་དུ། དེ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་ཡི་ཕྱིར། །གནས་གཙང་སྐྱེ་བ་ལྔ་ཁོ་ན། །ཞེས་སོ། །རེ་ཞིག་བར་མ་དོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་གཟུགས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་ལྔ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཆགས་བཅོམ་འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་གཟུགས་མེད་པའི་ནང་དུ་སྐྱེ་བ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་གཞན་དྲུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྐྱེས་ནས་འདའ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་བཞིའོ། །དེ་ཡང་ཡ་གྱལ་གསུམ་དབྱེ་གཞི་དང་བཅས་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ། གཞན་ནི་གཟུགས་མེད་འགྲོ་རྣམས་བཞི། །ཞེས་སོ། །གཞན་ནི་ཚེ་འདི་ཁོ་ན་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ། ཕྱིར་མི་འོང་བདུན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། གཞན་ནི་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ། ཞེས་སོ། །འགོག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་ལ་ནི་མྱ་ངན་འདས་དང་འདྲ་བའི་ཆོས་ལུ
【現代漢語翻譯】 『達到頂峰。』這就是修習止（梵文：Śamatha，平靜）的方法。進一步發展禪定（梵文：Dhyāna）的方法如下：阿羅漢（梵文：Arhat，值得尊敬的人）或不還者（梵文：Anāgāmin，不再返回欲界的人），以無漏（梵文：Anāsrava，沒有煩惱）的第四禪為常，併入定。從定中起身，再以有漏（梵文：Sāsrava，有煩惱）的第四禪為常，併入定。再次進入無漏定。像這樣逐漸減少，兩個剎那（梵文：Kṣaṇa，極短的時間單位）進入無漏定，兩個剎那進入有漏定，然後再次進入無漏定，這就是發展的結合。混合有漏和無漏的剎那，發展就完成了。正如所說：『首先發展第四禪，通過混合剎那來完成。』首先在欲界（梵文：Kāmadhātu，眾生對感官享受有慾望的界）的三洲（指東勝身洲、南贍部洲、西牛貨洲）發展，然後完全在色界（梵文：Rūpadhātu，有物質形體的界）中發展。發展禪定的必要性是：對於根器敏銳的不還者來說，是爲了往生到凈居天（梵文：Śuddhāvāsa，沒有雜染的清凈天），以及爲了在現世獲得安樂的住處。對於根器遲鈍的人來說，也是爲了不被煩惱所驚嚇。正如所說：『爲了出生和安住，以及爲了不被煩惱所驚嚇。』修習第四禪的五種差別，是爲了往生到五種凈居天。發展禪定的方法是：小、中、大、極大、非常大，按照順序。對於第一種，無漏、有漏、無漏，三種心識顯現。對於第二種，是六種。對於第三種，是九種。對於第四種，是十二種。對於第五種，是十五種發展。它們的果報是按照數量對應五種凈居天，因為有漏的緣故，往生到那些地方。正如所說：『這是五種方式，只有五種凈居天的出生。』暫時，中陰身（梵文：Antarābhava，死亡到轉世之間的狀態）等是趨向於色界的不還者，有五種。從色界的生滅（梵文：Utpāda-vyaya，產生和消滅）此處死亡並往生到無色界（梵文：Arūpadhātu，沒有物質形體的界）中，是不還者的第六種。根據出生后滅度（梵文：parinirvāṇa，完全的涅槃）等的差別，又有四種。這也是三個部分，包括基礎。正如所說：『其他的往生到無色界有四種。』其他的是在這一生中滅度，即在現世滅度，是不還者的第七種。正如所說：『其他的是在此滅度。』爲了獲得止息（梵文：nirodha，停止），不還者具有類似於涅槃的法 『達到頂峰。』這就是修習止（Śamatha，平靜）的方法。進一步發展禪定（Dhyāna）的方法如下：阿羅漢（Arhat，值得尊敬的人）或不還者（Anāgāmin，不再返回欲界的人），以無漏（Anāsrava，沒有煩惱）的第四禪為常，併入定。從定中起身，再以有漏（Sāsrava，有煩惱）的第四禪為常，併入定。再次進入無漏定。像這樣逐漸減少，兩個剎那（Kṣaṇa，極短的時間單位）進入無漏定，兩個剎那進入有漏定，然後再次進入無漏定，這就是發展的結合。混合有漏和無漏的剎那，發展就完成了。正如所說：『首先發展第四禪，通過混合剎那來完成。』首先在欲界（Kāmadhātu，眾生對感官享受有慾望的界）的三洲（指東勝身洲、南贍部洲、西牛貨洲）發展，然後完全在色界（Rūpadhātu，有物質形體的界）中發展。發展禪定的必要性是：對於根器敏銳的不還者來說，是爲了往生到凈居天（Śuddhāvāsa，沒有雜染的清凈天），以及爲了在現世獲得安樂的住處。對於根器遲鈍的人來說，也是爲了不被煩惱所驚嚇。正如所說：『爲了出生和安住，以及爲了不被煩惱所驚嚇。』修習第四禪的五種差別，是爲了往生到五種凈居天。發展禪定的方法是：小、中、大、極大、非常大，按照順序。對於第一種，無漏、有漏、無漏，三種心識顯現。對於第二種，是六種。對於第三種，是九種。對於第四種，是十二種。對於第五種，是十五種發展。它們的果報是按照數量對應五種凈居天，因為有漏的緣故，往生到那些地方。正如所說：『這是五種方式，只有五種凈居天的出生。』暫時，中陰身（Antarābhava，死亡到轉世之間的狀態）等是趨向於色界的不還者，有五種。從色界的生滅（Utpāda-vyaya，產生和消滅）此處死亡並往生到無色界（Arūpadhātu，沒有物質形體的界）中，是不還者的第六種。根據出生后滅度（parinirvāṇa，完全的涅槃）等的差別，又有四種。這也是三個部分，包括基礎。正如所說：『其他的往生到無色界有四種。』其他的是在這一生中滅度，即在現世滅度，是不還者的第七種。正如所說：『其他的是在此滅度。』爲了獲得止息（nirodha，停止），不還者具有類似於涅槃的法
【English Translation】 『Reaching the peak.』 This is the practice of Śamatha (calm abiding). The method of further developing Dhyāna (meditation) is as follows: An Arhat (worthy one) or Anāgāmin (non-returner), who is accustomed to the fourth Dhyāna without outflows (Anāsrava), enters into samādhi (meditative absorption). Having arisen from that, they then enter into samādhi with the fourth Dhyāna with outflows (Sāsrava). Again, they enter into the Dhyāna without outflows. In this way, gradually reducing, two kṣaṇas (moments) enter into the Dhyāna without outflows, two kṣaṇas enter into the Dhyāna with outflows, and then again enter into the Dhyāna without outflows. This is the combination of development. By mixing the kṣaṇas with and without outflows, the development is accomplished. As it is said: 『First develop the fourth Dhyāna, it is accomplished by mixing the kṣaṇas.』 First, develop in the three continents of the Kāmadhātu (desire realm), and then completely develop in the Rūpadhātu (form realm). The necessity of developing Dhyāna is: for the sharp-witted non-returners, it is for the sake of being born in the Śuddhāvāsa (pure abodes), and for the sake of abiding in bliss in this very life. For the dull-witted, it is also for the sake of not being frightened by the afflictions. As it is said: 『For the sake of birth and abiding, and also for the sake of not being frightened by the afflictions.』 The five distinctions of meditating on the fourth Dhyāna are solely for the sake of being born in the five pure abodes. The method of developing Dhyāna is: small, medium, large, very large, and extremely large, in order. For the first, three minds manifest: without outflows, with outflows, and without outflows. For the second, there are six. For the third, there are nine. For the fourth, there are twelve. For the fifth, there are fifteen developments. Their results are the five pure abodes corresponding to the number, because of the influence of outflows, they are born in those places. As it is said: 『These are the five ways, only the birth of the five pure abodes.』 For the time being, the Antarābhava (intermediate state) and so on are the non-returners who tend towards the form realm, there are five kinds. From the Utpāda-vyaya (arising and ceasing) of the form realm, dying from here and being born into the Arūpadhātu (formless realm), is the sixth kind of non-returner. According to the distinctions of passing into parinirvāṇa (complete nirvana) after birth and so on, there are four kinds. This is also three parts, including the basis. As it is said: 『The others who go to the formless realm are four.』 The others are those who pass into nirvana in this very life, that is, passing into nirvana in this very life, is the seventh kind of non-returner. As it is said: 『The others pass into nirvana in this.』 For the sake of attaining cessation (nirodha), the non-returner has a dharma similar to nirvana
ས་ཀྱིས་མངོན་གསུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱིས་མངོན་གསུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །སེམས་མེད་པས་ལུས་ལ་བརྟེན་ཏེ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱིས་མངོན་གསུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་འགོག་པ་དེ་ལས་ལངས་ནས་དེ་འདི་སྙམ་དུ། ཀྱེ་མ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་མྱང་འདས་དང་འདྲ་བར་ཞི་བ་ཡིན་ནོ། །སྙམ་དུ་སེམས་པར་འགྱུར་བ། རྣམ་ཤེས་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཞི་བ་སྔོན་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་དེའི་ཞི་བ་ཉིད་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཞིང་། ཐོབ་པ་དང་ཤེས་པས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ནི་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། འགོག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་། །ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པར་འདོད། །ཅེས་སོ། །འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་ནི། བསླབ་པ་དང་བསླབ་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས། སློབ་པ་བཅོ་བརྒྱད་གསུངས་པ་དེར་ལུས་མངོན་བྱེད་མ་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་རེ་ཞིག་ཕྱིར་མི་འོང་ 5-214 རྣམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཆེ་བ་ལོང་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་མི་འོང་དེ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་གཅིག་ཟད་པ་ནས་སྲིད་རྩེའི་བརྒྱད་ཀྱི་བར་ཟད་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ལ། སྲིད་རྩེའི་ཉོན་མོངས་དགུ་པ་སྤོང་བྱེད་ཀྱི་བར་ཆད་མེད་ལམ་ལ་གནས་པ་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞིང་། བར་ཆད་མེད་ལམ་དེ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། སྲིད་རྩེའི་བར་ཆད་བརྒྱད་ཟད་པ། །དགྲ་བཅོམ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན། །དགུ་པའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཡང་། །དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་བྱེ་བྲག་ནི་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུས་སྲིད་རྩེའི་དགུ་པ་སྤངས་པས་དགུ་པ་དེ་ཟད་པའི་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཟད་པ་ཤེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ཐ་མ་སྐྱེ་བ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དང་པོ་ཉིད་དུ་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ཟད་པ་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་མི་སློབ་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཟད་ཐོབ་དང་ཟད་པ་ཤེས། །དེ་ནི་དེ་མི་སློབ་དགྲ་བཅོམ། །ཞེས་སོ། །འབྲས་བུ་གཞན་གྱི་ཕྱིར་བསླབ་པར་བྱ་བ་མེད་པས་མི་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །རང་སངས་རྒྱས་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་མི་གཡོ་བ་དང་། གསལ་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་ཏེ་སྟན་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནས་བཟུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་བསྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། སྟོན་དང་བསེ་རུ་བྱང་ཆུབ་པར། །བསམ་གཏན་མཐའ་རྟེན་གཅིག་ལ་ཀུན། །ཞེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ཡང་སྐྱེ་བ་གསུམ་ལས་ཚེ་གཅིག་ལ་
【現代漢語翻譯】 因為地顯現的緣故，所以身體顯現。因為無心，依靠身體而生，所以身體顯現。當他從那止息中起身時，心想：『唉！止息的等持寂靜得如同涅槃。』當他這樣想的時候，連同識蘊的身體獲得先前未獲得的寂靜，因此身體顯現了那寂靜本身。獲得和知曉而顯現的是顯現者。正如所說：『爲了獲得止息，不再來，想要身體顯現。』止息的等持既不是學道，也不是學道的果實。經中說：『所說的十八有學中，沒有說身體顯現。』這僅僅是對於不還者（梵文：Anāgāmin，不再返回欲界受生的人）之間差別很大的說明。不還者從第一禪的一個滅盡到有頂的八個滅盡，都已進入阿羅漢（梵文：Arhat，斷盡煩惱，證得解脫的聖者）的果位。處於有頂第九個煩惱的斷除之無間道（梵文：anantarya-mārga，直接、無間隔地斷除煩惱的道）也已進入阿羅漢的果位。那無間道本身被稱為金剛喻定（梵文：vajropama-samādhi，像金剛一樣堅固的禪定）。正如所說：『有頂的八個障礙滅盡，已進入阿羅漢的果位。第九個無間道，那就像金剛一樣。』金剛喻定的差別有五十二種等等。通過金剛喻定斷除了有頂的第九個煩惱，當第九個煩惱滅盡的獲得和滅盡的知曉同時產生。在金剛喻定之後，產生最後的解脫道，因此，那在最初就與一切煩惱滅盡的獲得同時產生，所以是滅盡的知曉。當進入阿羅漢果位的人產生滅盡的知曉時，就獲得了無學（梵文：aśaikṣa，不再需要學習的聖者）和阿羅漢的果位。正如所說：『那滅盡的獲得和滅盡的知曉，那就是無學阿羅漢。』因為沒有爲了其他果位而需要學習的，所以是無學。獨覺（梵文：Pratyekabuddha，無需依賴他人教導，自己證悟的聖者），如犀牛角（Khagaviṣāṇa）般的獨覺，爲了禪定不動搖和明晰，僅僅依靠第四禪，從一個座墊上的抉擇分（nirvedha-bhāgīya，四善根之一，能生起無漏智慧的善根）開始，直到菩提（梵文：bodhi，覺悟）之間都進行修習。正如所說：『本師（梵文：Śāstā，佛陀）和犀牛角獨覺證得菩提，都完全依賴於一個禪定的終點。』菩提就是滅盡和不生的智慧。那也在三生中的一生中。 Because the earth manifests, the body manifests. Because of no-mind, relying on the body to arise, the body manifests. When he rises from that cessation, he thinks: 'Alas! The absorption of cessation is as peaceful as Nirvana.' When he thinks like this, the body together with consciousness obtains the peace that was not previously obtained, therefore the body manifests that peace itself. What is manifested by obtaining and knowing is the manifester. As it is said: 'In order to obtain cessation, not to return, one desires the body to manifest.' The absorption of cessation is neither the learning nor the fruit of learning. As the Sutra says: 'Among the eighteen learners mentioned, there is no mention of the body manifesting.' This is merely a description of the great difference between the non-returners (Sanskrit: Anāgāmin, one who does not return to the desire realm for rebirth). The non-returner, from the exhaustion of one of the first dhyanas to the exhaustion of the eight of the peak of existence, has entered the state of Arhat (Sanskrit: Arhat, a saint who has exhausted afflictions and attained liberation). Being in the unobstructed path (Sanskrit: anantarya-mārga, the path that directly and without interval cuts off afflictions) of abandoning the ninth affliction of the peak of existence has also entered the state of Arhat. That unobstructed path itself is called the Vajra-like Samadhi (Sanskrit: vajropama-samādhi, a samadhi as firm as a vajra). As it is said: 'The eight obstacles of the peak of existence are exhausted, one has entered the state of Arhat. The ninth unobstructed path is like a vajra.' The distinctions of the Vajra-like are said to be fifty-two, etc. By the Vajra-like, the ninth of the peak of existence is abandoned, and when the attainment of the exhaustion of the ninth arises simultaneously with the knowledge of exhaustion. After the Vajra-like, the last path of liberation arises, therefore, that in the beginning arises simultaneously with the attainment of the exhaustion of all outflows, so it is the knowledge of exhaustion. When the one who has entered the state of Arhat generates the knowledge of exhaustion, he obtains the state of non-learner (Sanskrit: aśaikṣa, a saint who no longer needs to learn) and the fruit of Arhat. As it is said: 'That exhaustion attainment and exhaustion knowledge, that is the non-learner Arhat.' Because there is no need to learn for other fruits, it is non-learning. The solitary Buddha (Sanskrit: Pratyekabuddha, a saint who attains enlightenment without relying on the teachings of others), like the rhinoceros horn (Khagaviṣāṇa), relies solely on the fourth dhyana for the immovability and clarity of samadhi, and from the part of ascertainment (nirvedha-bhāgīya, one of the four roots of virtue, the root of virtue that can generate uncontaminated wisdom) on a single seat, he cultivates until enlightenment (Sanskrit: bodhi, enlightenment). As it is said: 'The Teacher (Sanskrit: Śāstā, the Buddha) and the rhinoceros horn solitary Buddha attain enlightenment, all rely entirely on the end of one dhyana.' Enlightenment is the wisdom of exhaustion and non-arising. That also in one lifetime out of three lifetimes.
【English Translation】 Because the earth manifests, the body manifests. Because of no-mind, relying on the body to arise, the body manifests. When he rises from that cessation, he thinks: 'Alas! The absorption of cessation is as peaceful as Nirvana.' When he thinks like this, the body together with consciousness obtains the peace that was not previously obtained, therefore the body manifests that peace itself. What is manifested by obtaining and knowing is the manifester. As it is said: 'In order to obtain cessation, not to return, one desires the body to manifest.' The absorption of cessation is neither the learning nor the fruit of learning. As the Sutra says: 'Among the eighteen learners mentioned, there is no mention of the body manifesting.' This is merely a description of the great difference between the non-returners (Sanskrit: Anāgāmin, one who does not return to the desire realm for rebirth). The non-returner, from the exhaustion of one of the first dhyanas to the exhaustion of the eight of the peak of existence, has entered the state of Arhat (Sanskrit: Arhat, a saint who has exhausted afflictions and attained liberation). Being in the unobstructed path (Sanskrit: anantarya-mārga, the path that directly and without interval cuts off afflictions) of abandoning the ninth affliction of the peak of existence has also entered the state of Arhat. That unobstructed path itself is called the Vajra-like Samadhi (Sanskrit: vajropama-samādhi, a samadhi as firm as a vajra). As it is said: 'The eight obstacles of the peak of existence are exhausted, one has entered the state of Arhat. The ninth unobstructed path is like a vajra.' The distinctions of the Vajra-like are said to be fifty-two, etc. By the Vajra-like, the ninth of the peak of existence is abandoned, and when the attainment of the exhaustion of the ninth arises simultaneously with the knowledge of exhaustion. After the Vajra-like, the last path of liberation arises, therefore, that in the beginning arises simultaneously with the attainment of the exhaustion of all outflows, so it is the knowledge of exhaustion. When the one who has entered the state of Arhat generates the knowledge of exhaustion, he obtains the state of non-learner (Sanskrit: aśaikṣa, a saint who no longer needs to learn) and the fruit of Arhat. As it is said: 'That exhaustion attainment and exhaustion knowledge, that is the non-learner Arhat.' Because there is no need to learn for other fruits, it is non-learning. The solitary Buddha (Sanskrit: Pratyekabuddha, a saint who attains enlightenment without relying on the teachings of others), like the rhinoceros horn (Khagaviṣāṇa), relies solely on the fourth dhyana for the immovability and clarity of samadhi, and from the part of ascertainment (nirvedha-bhāgīya, one of the four roots of virtue, the root of virtue that can generate uncontaminated wisdom) on a single seat, he cultivates until enlightenment (Sanskrit: bodhi, enlightenment). As it is said: 'The Teacher (Sanskrit: Śāstā, the Buddha) and the rhinoceros horn solitary Buddha attain enlightenment, all rely entirely on the end of one dhyana.' Enlightenment is the wisdom of exhaustion and non-arising. That also in one lifetime out of three lifetimes.
ཐར་པ་ཆ་མཐུན་དང་། ཚེ་གཉིས་པ་ལ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་དང་། ཚེ་གསུམ་པ་ལ་འཕགས་པའི་ལམ་བསྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། ཆོས་ཉིད་འདི་ལ་ནི་རྒྱུད་རིམ་གྱིས་འཇུག་པ་དང་། སྨིན་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བས་ཚེ་དང་པོར་ཁོ་ན་ལ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་བསྐྱེད་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་མཛོད་ལས། དེ་ཡི་སྔོན་དུ་ཐར་ཆ་མཐུན། །མྱུར་བ་སྲིད་པ་གསུམ་གྱིས་མཐར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ 5-215 ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིར་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་ཉེར་ཞིར་ཁྲིད་པར་བྱ་རྒྱུ་ཐེག་པ་འོག་མ་ལ་སློབ་པའི་གང་ཟག་ཉི་ཤུའི་རྣམ་པར་བཞག་པ་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཆད་ལུགས་ནི་དགོངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་ལ་སོགས་པ་ཤིང་རྟའི་སྲོལ་འབྱེད་ཆེན་པོ་དག་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐབས་འདིའི་གང་ཟག་ཉི་ཤུ་པོ་རྣམས་བཏགས་པ་བར་འཆད་པའི་ལུགས་ལ་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་སློབ་པའི་གང་ཟག་གི་དངོས་པོར་སྟོར་ཏེ། སྔར་རྒྱལ་སྲས་ཞེ་ལྔའི་ངོ་བོ་སྟོར་ཞིང་འདིར་ཐེག་པ་འོག་མའི་གང་ཟག་ཉི་ཤུའི་ངོ་བོ་སྟོར་བའི་ཕྱིར། དེ་རྣམས་ལས་མ་གཏོགས་པ་མདོ་འདིར་གསུངས་པ་མེད་པས་སོ། །དེས་ན་འདི་རྣམས་བཏགས་པ་བ་ཡིན་ལ། དགོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གསུམ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འཁོར་ལོའི་མདོ་ལས་གསུངས་སོ་ཞེ་ན། དེར་བྱང་སེམས་ལ་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པའི་མིང་གིས་གསུངས་པའི་དགོས་པ་ནི། མདོ་དེ་ཉིད་དུ་དེ་ལྟར་གསུངས་པའི་དགོས་པ་ཡིན་གྱི། མདོ་གཞན་དང་གཞན་དུ་གསུངས་པའི་དགོས་པ་ནི་མདོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་པར་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་རིགས་ན་དམ་ཆོས་པད་དཀར་ལ་སོགས་སུ་བཏགས་ནས་གསུངས་པའི་དགོས་པ་ཡང་མདོ་དེ་ཉིད་དུ་གསུངས་པའི་དགོས་པར་འགྱུར་བས་དགོས་པ་ལྷག་པོ་མེད་པ་དང་། གདུལ་བྱ་གཅིག་ཏུ་ཐལ་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མདོ་གཅིག་ཏུ་བཏགས་ནས་གསུངས་པས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སོགས་པའི་མདོ་གཞན་དང་གཞན་དུ་ཡང་བཏགས་པ་བར་འཆད་དགོས་ན། ཐེག་ཆེན་གྱི་གང་ཟག་རང་མིང་གིས་སྨོས་པ་མི་སྲིད་པར་ཐལ་བ་ཡང་བཟློག་པར་དཀའ་འོ། །གལ་ཏེ་སྔར་བྱང་སེམས་ཞེ་ལྔ་སྟོན་པའི་མདོ་ཉི་ཤུ་པོ་འདིའི་མདོ་ཡིན་པར་འདོད་ན། སྤངས་རྟོགས་དང་སྐྱོན་ཡོན་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་ཕྱེ་བས་ཞེ་ལྔ་ལས་ཉུང་བར་བསྡུར་མི་རུང་བ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་ཁྱད་པར་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཉི་ཤུར་འདུས་པར་འགྱུར། རྒྱལ་བ་དང་རྒྱལ་ཚབ་གཉིས་ཀྱང་དགོངས་པ་མི་གཅིག་པར་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དཀོན་མཆོག་གསུམ། ཞེས་པའི་སྐབས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ནི་རྒྱལ་སྲས་ཞེ་ལྔ་ 5-216 ཉིད་ཡིན་ལ། གདམས་ངག་གི་ནང་ན་མེད་ཅིང་ཞར་ལས་གསུངས་པའི་ཉི་ཤུ་པོ་འདི་ནི་ཐེག་དམན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཉི་ཁྲི་སྣ
【現代漢語翻譯】 與解脫分相應，與來世的決斷分相應，與第三世的聖道生起相應。因為這種法性是次第進入、成熟和解脫的，所以不會在第一世就生起決斷分。如《俱舍論》所說：『在此之前有解脫分，最快三有終結。』 因此，般若波羅蜜多（智慧到彼岸）在此處被一切智（ सर्वज्ञता，sarvajñatā，all knowing，全知）引導，作為二十種在下乘中學習之人的分類，就是這樣。認為《二萬頌》等是其他解釋是不正確的，因為這與導師世親（Vasubandhu）等開創車軌的大師們相違背。將此處的二十種人解釋為假名，就等於將三乘的學人事物都丟失了。因為之前四十五位菩薩的體性已經丟失，而此處又丟失了下乘二十種人的體性。因為除了這些之外，這部經中沒有其他內容。因此，這些都是假名，因為沒有必要等三種法，所以是不合理的。如果說在《不退轉法輪經》中說過，那麼在那裡以八地菩薩等名稱所說的必要，是那部經本身那樣說的必要，而不是其他經中所說的必要。如果相同的話，那麼在《妙法蓮華經》等中假名所說的必要，也會變成在那部經中說的必要，這樣就沒有額外的必要，並且會導致所化對像成為一體等過失。如果說在一經中假名所說，在《般若經》等其他經中也必須解釋為假名，那麼大乘之人用自己的名字來說是不可能的，這也難以避免。如果說之前宣說四十五位菩薩的經就是這二十種人的經，那麼區分斷證和功過不同的差別，就不能比四十五位少，那麼如何通過這些差別而歸納為二十種呢？佛陀和佛子（菩薩）的觀點也會變得非常不同。因此，『佛陀等三寶』中的僧寶就是四十五位菩薩，而密訣中沒有，只是順便提到的這二十種人，就是小乘之人。《二萬頌》等。
【English Translation】 It corresponds to the part of liberation, corresponds to the decisive part in the next life, and corresponds to the arising of the noble path in the third life. Because this Dharma nature is entered, matured, and liberated in sequence, it will not generate a decisive part in the first life alone. As stated in the Abhidharmakośa: 'Before that, there is a part of liberation, and the fastest ends with three existences.' Therefore, the Prajñāpāramitā (Perfection of Wisdom) here is guided by Sarvajñatā (सर्वज्ञता，sarvajñatā，all knowing，全知), and the classification of the twenty types of people who study in the lower vehicle is like this. The interpretation of the Twenty Thousand Verse and others is incorrect, because it contradicts great masters like Master Vasubandhu who pioneered the chariot path. Explaining the twenty types of people here as nominal is equivalent to losing the objects of study for the three vehicles. Because the nature of the previous forty-five Bodhisattvas has been lost, and here the nature of the twenty types of people of the lower vehicle is lost. Because apart from these, there is nothing else mentioned in this sutra. Therefore, these are all nominal, and because there is no need for the three dharmas such as necessity, it is unreasonable. If it is said that it is mentioned in the Sutra of the Irreversible Wheel, then the necessity of saying it there by names such as the eighth-ground Bodhisattva is the necessity of saying it in that sutra itself, not the necessity of saying it in other sutras. If it is the same, then the necessity of saying it nominally in the Lotus Sutra and others will also become the necessity of saying it in that sutra, so there will be no additional necessity, and it will lead to faults such as the objects to be tamed becoming one. If it is said that what is said nominally in one sutra must also be explained as nominal in other sutras such as the Prajñā Sutra, then it is impossible for the Mahayana person to speak in his own name, and it is also difficult to avoid. If it is said that the sutra that previously proclaimed the forty-five Bodhisattvas is the sutra of these twenty types of people, then distinguishing the differences between abandonment and realization and different merits and faults cannot be less than forty-five, so how can they be summarized into twenty through these differences? The views of the Buddha and the Buddha's successors (Bodhisattvas) will also become very different. Therefore, the Sangha Jewel among the 'Three Jewels such as the Buddha' is the forty-five Bodhisattvas, and these twenty types of people who are not in the secret instructions but are mentioned incidentally are Hinayana people. Twenty Thousand Verse, etc.
ང་བ་དང་། བསྡུས་དོན་འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་སུ། རྒྱུན་ཞུགས་དང་། འཕར་བ་དང་། ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་དང་སྲིད་རྩེའི་མཐར་ཐུག་འགྲོ་དང་། གཟུགས་ཀྱི་ཆགས་བཅོམ་དང་། བསེ་རུ་ལྟ་བུ་སྟེ་དྲུག་པོ་འདི་རྣམས་སྟོན་པའི་མདོ་ཡིན་ཟེར་བ་བྱུང་བ་རྣམས། འབུམ་པ་དང་། ཉི་ཁྲི་ལེ་མངས་དང་། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་རྣམས་ན་མེད་པས་མདོ་སྡེ་དེ་ལྟ་བུ་རྣམས་གང་ནས་རྙེད་པར་ཡིན་ཞེས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྩད་བཅད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་འབུམ་ལ་སོགས་པ་ལ་མདོ་དེ་རྣམས་སྔར་ཡོད་ཀྱང་ཡི་གེ་ཉམས་པས་ཕྱིས་མེད་དོ། །ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་གཞུང་འགྲེལ་དུ་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པའི་མདོ་དེ་རྣམས་མ་བྱུང་བས་དེའི་གོང་དུ་ཡི་གེ་ཉམས་ཟིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ཁྱེད་རྣམ་པས་གང་ནས་རྙེད་དེ་ཁུངས་བསྟན་དགོས་སོ། །དེས་ན་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མ་རྙེད་པའི་མདོ་སྡེ་ལྷག་པོ་དེ་རྣམས་རྒྱལ་བ་དང་། རྒྱལ་ཚབ་དང་། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་གསུམ་པོ་ལས་གང་ཞིག་གོ་མ་ཆོད་ནས་ཉམས་པ་དེ་ཁྱེད་ཀྱིས་རྙེད་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཏུ་རྩིའོ། །གལ་ཏེ་ལེ་བརྒྱད་མ་ན་མདོ་ལྷག་པོ་དེ་རྣམས་ཡོད་དོ། །ཞེ་ན། {དེ་ལ་}འབའ་ཞིག་ན་ཡོད་ལ་ཡུམ་གཞན་གསུམ་དུ་གཅིག་ཆར་དུ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཅི་ཞིག་ཡོད། དེ་ལྟར་ན་ཡུམ་གསུམ་གའི་དོན་འགྲེལ་པ་པོ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མི་རྙེད་པར་འགལ་ལོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བ་དང་རྒྱལ་ཚབ་དང་ཤིང་རྟའི་སྲོལ་འབྱེད་ཆེན་པོ་དག་ལ་དཔང་དུ་བྱས་ན་བཤད་པ་གཞན་རྣམས་ལ་རང་བཟོའི་རྣམ་འགྱུར་མང་པོ་སྣང་བས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོག་དཔྱོད་མཛད་པར་ཞུའོ། །དེས་བརྩོན་པ་ལ་གདམས་པ་སོང་ཞིང་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་བཅུ་ལས་གཉིས་པ། གད༷མས་ང༷ག་ད༷ང་ཞེས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། ༈ །། ༈ ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག ད་ནི་བརྩོན་པའི་ཕན་ཡོན་ཞེས་བྱ་བ་དྲུག་པ་སྟོན་ཅིང་། སྐབས་འདིའི་ཆོས་གསུམ་པ་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་པ་བཞི་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་འཆད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། 5-217 ཆོས་དྲུག་མདོར་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་བཞིས་ཉན་རང་ལས་འཕགས་པར་བསྟན། ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་བའི་སྒོ་ནས་དྲུག་པོ་སོ་སོར་ཕྱེ་སྟེ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། ། 5-218 གཟུང་བའི་དོན་ཀུན་རབ་ཏུ་མི་མཐོང་བ་ནི་དྲོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་འཕེལ་བྱའི་ཕྱིར། །བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་པ་ཀུན་ཏུ་རྩོམ། །ཞེས་རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་སྟེ་ཆོས་ལ་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་བཟོད་པ་ཉིད་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཟུང་བའི་དོན་ལ་མི་གནས་པའི་བྱེད་པས་བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་པོ་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་འཕེལ་ནས་ནི། །སེམས་ཙམ་ལ་ནི་གནས་པར་འགྱུར། །དེ་ནས་དོན་ཀུན་སྣང་བ་ནི། །སེམས་སུ་རབ་ཏུ་སྣང་བར
【現代漢語翻譯】 關於『我』（藏文：ང་བ་）和《總義釋》（藏文：བསྡུས་དོན་འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་སུ།）等著作中提到的，關於預流（藏文：རྒྱུན་ཞུགས་）和一來（藏文：འཕར་བ་）和半來（藏文：ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་）和有頂天究竟道（藏文：སྲིད་རྩེའི་མཐར་ཐུག་འགྲོ་）和色蘊的生滅（藏文：གཟུགས་ཀྱི་ཆགས་བཅོམ་）和犀角（藏文：བསེ་རུ་ལྟ་བུ་སྟེ་）等六種果位的經典。有人說這些是佛經中宣講的內容。但是《十萬頌》（藏文：འབུམ་པ་）和《二萬五千頌》（藏文：ཉི་ཁྲི་ལེ་མངས་）和《一萬八千頌》（藏文：ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་）中都沒有這些內容，那麼這些經典是從哪裡找到的呢？各位智者應該去追根溯源。如果這些經典原本存在於《十萬頌》等經典中，但因為文字遺失而後來消失了。如果是這樣，那麼在世親論師（梵文：Vasubandhu）所著的論釋中，沒有出現關於預流果等內容的經典，那麼在那之前文字就已經遺失了。如果真是這樣，你們是從哪裡找到的，必須給出依據。因此，世親論師沒有找到的這些額外的經典，是釋迦牟尼佛（藏文：རྒྱལ་བ་）和彌勒菩薩（藏文：རྒྱལ་ཚབ་）和無著菩薩（藏文：འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་）這三位中的哪一位沒有理解而遺失的，而被你們找到了，這真是令人驚歎。如果說這些額外的經典存在於《八千頌》（藏文：ལེ་བརྒྱད་མ་）中。那麼，為什麼只存在於《八千頌》中，而其他三部般若經中卻沒有呢？這樣就與世親論師對三部般若經的解釋相矛盾了。因此，如果以佛陀和彌勒菩薩和 महान् शिंग र्ताइ स्रोल भ्येद् चेन् पो（偉大的車軌開創者）為依據，那麼其他的說法中就有很多自創的成分，請各位智者進行辨別。這樣就完成了對精進的教誨，以及在一切智（藏文：རྣམ་མཁྱེན་）的十法中，第二個教誨（藏文：གད༷མས་ང༷ག་ད༷ང་）的講解。 現在開始講解抉擇分（藏文：ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག）。 現在宣講第六個精進的利益（藏文：བརྩོན་པའི་ཕན་ཡོན་ཞེས་བྱ་བ་དྲུག་པ་སྟོན་ཅིང་），並且解釋此時的第三個法，也就是四種抉擇分是什麼，分為兩部分： 通過簡要說明六法，來展示四種殊勝之法超越聲聞和緣覺；通過確定本體，來詳細解釋這六法。 不完全看到所執著的對境，是暖位（藏文：དྲོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ།）。爲了增長法的顯現，應恒常發起堅固的精進。在頂位（藏文：རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་）時，爲了增長對法的顯現，也就是對法 निश्चित र्तोक् पै ब्जोद् पा（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：確定的忍耐），應以不住于所執著對境的行為，發起堅固的精進。法的顯現增長后，就會安住于唯識（藏文：སེམས་ཙམ་ལ་ནི་གནས་པར་འགྱུར།），然後一切對境的顯現，都會完全顯現為心。
【English Translation】 Regarding what is mentioned in 'Ngawa' (Tibetan: ང་བ་) and 'Compendium of Meanings Commentary' (Tibetan: བསྡུས་དོན་འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་སུ།) and other works, about the Srotapanna (Tibetan: རྒྱུན་ཞུགས་) and Sakrdagamin (Tibetan: འཕར་བ་) and Ardha-Sakrdagamin (Tibetan: ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་) and Bhavagra-Nirvanagamin (Tibetan: སྲིད་རྩེའི་མཐར་ཐུག་འགྲོ་) and the arising and ceasing of form (Tibetan: གཟུགས་ཀྱི་ཆགས་བཅོམ་) and the rhinoceros horn (Tibetan: བསེ་རུ་ལྟ་བུ་སྟེ་), etc., the six fruits. Some say that these are the contents proclaimed in the sutras. However, these contents are not found in the 'Hundred Thousand Verses' (Tibetan: འབུམ་པ་) and the 'Twenty-five Thousand Verses' (Tibetan: ཉི་ཁྲི་ལེ་མངས་) and the 'Eighteen Thousand Verses' (Tibetan: ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་), so where are these sutras found? The wise should investigate the source. If these sutras originally existed in the 'Hundred Thousand Verses' and other scriptures, but later disappeared due to the loss of texts. If that is the case, then in the commentaries written by Master Vasubandhu (Sanskrit: Vasubandhu), the sutras about the Srotapanna fruit etc. did not appear, so the texts must have been lost before that. If that is the case, where did you find them, and you must provide evidence. Therefore, these additional sutras that Master Vasubandhu did not find, which of the three, Shakyamuni Buddha (Tibetan: རྒྱལ་བ་) and Maitreya Bodhisattva (Tibetan: རྒྱལ་ཚབ་) and Asanga Bodhisattva (Tibetan: འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་), did not understand and were lost, but you found them, which is truly amazing. If it is said that these additional sutras exist in the 'Eight Thousand Verses' (Tibetan: ལེ་བརྒྱད་མ་). Then, why do they only exist in the 'Eight Thousand Verses', and not in the other three Prajnaparamita sutras? This contradicts Master Vasubandhu's explanation of the three Prajnaparamita sutras. Therefore, if we rely on the Buddha and Maitreya Bodhisattva and महान् शिंग र्ताइ स्रोल भ्येद् चेन् पो (Tibetan, Sanskrit Devanagari, Sanskrit Romanization, Chinese literal meaning: great chariot system founder), then there are many self-created elements in other explanations, please wise people discern. Thus, the instruction on diligence is completed, and in the ten dharmas of omniscience (Tibetan: རྣམ་མཁྱེན་), the explanation of the second, instruction (Tibetan: གད༷མས་ང༷ག་ད༷ང་), is finished. Now begins the explanation of the limb of ascertainment (Tibetan: ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག). Now explaining the sixth benefit of diligence (Tibetan: བརྩོན་པའི་ཕན་ཡོན་ཞེས་བྱ་བ་དྲུག་པ་སྟོན་ཅིང་), and explaining what the third dharma of this context, the four aspects of the limb of ascertainment, is, in two parts: By briefly explaining the six dharmas, to show that the four special dharmas surpass the Sravakas and Pratyekabuddhas; by determining the essence, to explain these six dharmas separately and in detail. Not fully seeing the object of grasping is the wisdom of warmth (Tibetan: དྲོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ།). In order to increase the appearance of dharma, one should constantly exert steadfast diligence. In the stage of the peak (Tibetan: རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་), in order to increase the appearance of dharma, that is, निश्चित र्तोक् पै ब्जोद् पा (Tibetan, Sanskrit Devanagari, Sanskrit Romanization, Chinese literal meaning: definite patience) towards dharma, one should exert steadfast diligence with the action of not abiding in the object of grasping. After the appearance of dharma increases, one will abide in mind-only (Tibetan: སེམས་ཙམ་ལ་ནི་གནས་པར་འགྱུར།), and then the appearance of all objects will fully appear as mind.
་འགྱུར། །དེ་ཚེ་དེ་ཡི་གཟུང་བ་ཡིས། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་དེ་སྤངས་འགྱུར། །དེ་ནས་དེ་ལ་འཛིན་པ་ཡི། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་འབའ་ཞིག་ལུས། །ཞེས་བཟོད་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་འཕེལ་ནས་སེམས་ཙམ་ལ་གནས་པ། དེ་ནས་དོན་དུ་སྣང་བ་ཀུན་སེམས་སུ་སྣང་བ་དེའི་ཚེ། གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་སྤངས་པ་དེ་ནས་བཟོད་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་སེམས་དེ་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་འབའ་ཞིག་ལུས་སོ། །དེ་ཚེ་བར་ཆད་མེད་པ་ཡིས། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མྱུར་དུ་རེག །འདི་ལྟར་དེ་ཡི་འཇུག་ཐོགས་སུ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་སྤོང་། །ཞེས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་ན་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མྱུར་དུ་རེག་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་དོན་ནི་འདི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གོང་དུ་བཤད་པ་དེ་ལྟར། འདི་དག་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་ནི། །དྲོ་བར་གྱུར་སོགས་ཡིན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་འདི་དང་། ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་གཉིས་གང་ལ་དཔང་དུ་བྱ་བར་རིགས་སོམས་ཤིག །དེ་གཉིས་ཀྱི་དགོངས་པ་གཅིག་ཏུ་མི་རུང་སྟེ། དྲོད་གཟུང་རྟོག་ཡིན་ན་དེའི་སྐབས་སུ་བྱང་སེམས་དེས་གཟུང་དོན་མི་མཐོང་བར་འགལ་ལ། བཟོད་པའི་གནས་སྐབས་ན་གཉེན་པོ་མེད་པར་གཟུང་རྟོག་སྤངས་པར་ཐལ་ཏེ། བཟོད་པ་ནི་དྲོད་རྩེ་གཉིས་པོའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པ་དང་། རྫས་འཛིན་གྱི་རྣམ་རྟོག་གཟུང་རྟོག་གཉིས་པོའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པ་ནི་གང་ནས་ཀྱང་མ་གསུངས་ཤིང་། སྐབས་དེར་གཉེན་པོ་གཞན་ཡང་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཆོས་མཆོག་འཛིན་རྟོག་ཡིན་ནོ། །དེ་མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་ལ་མྱུར་དུ་རེག་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ 5-219 ན་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་པོ་འདི་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན། རྗེས་སུ་མཐུན་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག །རྗེས་སུ་འབྲེལ་བཅས་བཟློག་པ་དང་། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་ཕྱིན་ཅི་ལོག །རྗེས་སུ་འབྲེལ་མེད་བསྒོམ་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཅི་ཞེ་ན། འདིའི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའི་གང་ཟག་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི། སོ་སྐྱེའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་སྤངས་རྟོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྟོན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་འགྲེལ་པར། གཉེན་པོ་བསྒོམ་པ་དེ་མདོར་བསྡུས་ན། རྣམ་པར་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་ལ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་དང་། ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་དང་། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཀྱང་མེད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཡང་མེད་པ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་དང་། སློབ་པ་དང་། མི་སློབ་པ་དང་། གོ་རིམ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་འཕགས་པ་སློབ་པ་ཡན་ཆད་ལ་ལྟོས་ཏེ། གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའི་སོ་སྐྱེ་དེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ཀྱང་དེའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅ
【現代漢語翻譯】 འགྱུར། །དེ་ཚེ་དེ་ཡི་གཟུང་བ་ཡིས། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་དེ་སྤངས་འགྱུར། །དེ་ནས་དེ་ལ་འཛིན་པ་ཡི། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་འབའ་ཞིག་ལུས། །ཞེས་བཟོད་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་འཕེལ་ནས་སེམས་ཙམ་ལ་གནས་པ། དེ་ནས་དོན་དུ་སྣང་བ་ཀུན་སེམས་སུ་སྣང་བ་དེའི་ཚེ། གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་སྤངས་པ་དེ་ནས་བཟོད་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་སེམས་དེ་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་འབའ་ཞིག་ལུས་སོ། །དེ་ཚེ་བར་ཆད་མེད་པ་ཡིས། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མྱུར་དུ་རེག །འདི་ལྟར་དེ་ཡི་འཇུག་ཐོགས་སུ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་སྤོང་། །ཞེས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་ན་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མྱུར་དུ་རེག་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་དོན་ནི་འདི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གོང་དུ་བཤད་པ་དེ་ལྟར། འདི་དག་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་ནི། །དྲོ་བར་གྱུར་སོགས་ཡིན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་འདི་དང་། ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་གཉིས་གང་ལ་དཔང་དུ་བྱ་བར་རིགས་སོམས་ཤིག །དེ་གཉིས་ཀྱི་དགོངས་པ་གཅིག་ཏུ་མི་རུང་སྟེ། དྲོད་གཟུང་རྟོག་ཡིན་ན་དེའི་སྐབས་སུ་བྱང་སེམས་དེས་གཟུང་དོན་མི་མཐོང་བར་འགལ་ལ། བཟོད་པའི་གནས་སྐབས་ན་གཉེན་པོ་མེད་པར་གཟུང་རྟོག་སྤངས་པར་ཐལ་ཏེ། བཟོད་པ་ནི་དྲོད་རྩེ་གཉིས་པོའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པ་དང་། རྫས་འཛིན་གྱི་རྣམ་རྟོག་གཟུང་རྟོག་གཉིས་པོའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པ་ནི་གང་ནས་ཀྱང་མ་གསུངས་ཤིང་། སྐབས་དེར་གཉེན་པོ་གཞན་ཡང་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཆོས་མཆོག་འཛིན་རྟོག་ཡིན་ནོ། །དེ་མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་ལ་མྱུར་དུ་རེག་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ 那時，憑藉那（事物）的執著，會捨棄種種散亂。之後，對於那（事物）的執著，唯有散亂殘留。』意思是說，在忍位（Kṣānti，忍）的階段，法的顯現增長，安住于唯識（Cittamātra，唯識）。之後，當一切顯現的事物都顯現為心時，捨棄了所取（grāhya，能取）的分別念，從那以後，安住于忍位的菩薩，唯有能取（grāhaka，所取）的分別念殘留。『那時，憑藉無間（anantara，無間），迅速觸及三摩地（samādhi，三摩地）。如此，在那（三摩地）的尾隨中，捨棄能取的種種散亂。』意思是說，在世間法的頂峰階段，迅速觸及無間三摩地，而無間的意義是，如此在那三摩地的尾隨中，爲了捨棄能取的分別念。如上所說，這些按照順序，被稱為暖位等等。』這樣說，應該思考將《二萬頌》（Aṣṭasāhasrikā Prajñāpāramitā Sūtra，八千頌般若波羅蜜多經）和《光明經》（Ālokasūtra，光明經）中的哪一個作為依據。這兩者的意圖不能統一，如果暖位是所取分別念，那麼在那時，菩薩會無法見到所取之義，這是矛盾的。在忍位階段，沒有對治的情況下，就會捨棄所取分別念，這是不合理的，因為忍位是對治暖位和頂位的，並且沒有從任何地方說明物質執著的分別念和所取分別念是對治的，而且在那時也沒有說明其他的對治。法位是能取分別念。那與見道（darśanamārga，見道）的無間道（anantarāmārga，無間道）迅速相觸及是矛盾的。因此，這四種抉擇分（nirvedhabhāgīya，抉擇分）不是分別念。 5-219 那麼，『隨順而顛倒，隨順關聯而顛倒，不顛倒而顛倒，隨順不關聯而修習。』這是什麼意思呢？這是在顯示修習對治的三種補特伽羅（pudgala，補特伽羅）的差別，而不是在顯示凡夫相續中存在的斷證的自性是顛倒的。因為在這（頌）的註釋中說：『簡而言之，修習對治可以理解為三種，即隨順不顛倒，以及顛倒；不顛倒且與顛倒相關聯；既不顛倒也不與顛倒相關聯。分別是異生（pṛthagjana，異生）、有學（śaikṣa，有學）和無學（aśaikṣa，無學），按照順序。』因此，相對於聖有學（ārya-śaikṣa，聖有學）及以上，即使修習對治的凡夫是顛倒的，但他的現觀（abhisamaya，現觀）是不顛倒的。
【English Translation】 Then, by the grasping of that (object), the various distractions will be abandoned. After that, for that (object), only the distraction of grasping remains.' This means that in the stage of patience (Kṣānti), the appearance of Dharma increases and abides in Mind-Only (Cittamātra). Then, when all appearing things appear as mind, having abandoned the conceptual thought of the grasped (grāhya), from then on, for the Bodhisattva abiding in patience, only the conceptual thought of the grasper (grāhaka) remains. 'Then, by the uninterrupted (anantara), one quickly touches samādhi. Thus, in the wake of that (samādhi), one abandons the various distractions of grasping.' This means that in the stage of the supreme worldly Dharma, one quickly touches the uninterrupted samādhi, and the meaning of uninterrupted is that, thus, in the wake of that samādhi, it is for the sake of abandoning the conceptual thought of grasping. As explained above, these, in order, are said to be the heat stage, etc.' Having said this, one should consider which of the Two Thousand Verses (Aṣṭasāhasrikā Prajñāpāramitā Sūtra) and the Light Sutra (Ālokasūtra) is appropriate to be taken as evidence. The intentions of these two cannot be unified. If the heat stage is the conceptual thought of the grasped, then at that time, it is contradictory that the Bodhisattva does not see the meaning of the grasped. In the stage of patience, without an antidote, it would be absurd to abandon the conceptual thought of the grasped, because patience is the antidote to both the heat and peak stages, and it has not been stated anywhere that the conceptual thought of substance-grasping and the conceptual thought of the grasped are antidotes, and no other antidote has been stated at that time. The Dharma stage is the conceptual thought of the grasper. That is contradictory to quickly touching the uninterrupted path of the path of seeing. Therefore, these four parts of ascertainment (nirvedhabhāgīya) are not conceptual thoughts. 5-219 Then, what does it mean to say, 'In accordance with what is reversed, in accordance with what is connected, and in accordance with what is not reversed, one cultivates in accordance with what is not connected'? This is showing the distinction of the three types of individuals (pudgala) who cultivate the antidote, and it is not showing that the nature of abandonment and realization existing in the continuum of ordinary beings is reversed. Because in the commentary on this (verse) it says: 'In short, the cultivation of the antidote can be understood as three types: in accordance with what is not reversed, and what is reversed; not reversed and connected with what is reversed; and neither reversed nor connected with what is reversed. These are, in order, ordinary beings (pṛthagjana), learners (śaikṣa), and non-learners (aśaikṣa).' Therefore, in relation to the noble learner (ārya-śaikṣa) and above, even if the ordinary being who cultivates the antidote is reversed, his direct perception (abhisamaya) is not reversed.
ི་མ་ལོག་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་སྡེའི་རྒྱན་རྩ་འགྲེལ་དུ་ཡང་། ཡང་དག་མིན་རྟོག་ཡང་དག་མིན། །ཡང་དག་མ་ཡིན་མིན་མི་རྟོག །རྟོག་མིན་མི་རྟོག་མ་ཡིན་པ། །ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་བརྗོད། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྟོག་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡང་དག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་དེའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་བར་གང་ཡིན་པའོ། །མི་རྟོག་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །རྟོག་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་རྟོག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་གྱི་བར་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་རྟོག་ཁམས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྗེས་མཐུན་ 5-220 པ་ཡིན་པར་གསུངས་པ་འདིས་ནི། སྐབས་འདིའི་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་འབའ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། གཟུང་རྟོག་དང་འཛིན་རྟོག་ཡིན་པར་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདི་རྣམས་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བསྡུས་པ་ངེས་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་འབྱེད་ལས། དེ་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པ་ནི། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མདོ་སྡེ་ལ། །བརྟེན་པའི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་བྱེད་པས། །བསྡུས་པའི་སྦྱོར་ལམ་ཐམས་ཅད་དོ། །ཞེས་སོ། །གཟུང་རྟོག་དང་འཛིན་རྟོག་ནི་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བསྡུས་པར་འགལ་ཏེ། དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་ཡུལ། །མིན་པའི་བདག་ཉིད་དག་ཤེས་བྱ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་སོ། །འདིའི་རྟོག་པའི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་འདི་ཉིད་ལས་ཀྱང་། ཆོས་འདི་དག་ནི་ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་ལྟ་བུར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སྐབས་འདིའི་རྟོག་པ་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། ། ༈ ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་བའི་སྒོ་ནས་དྲུག་པོ་སོ་སོར་ཕྱེ་སྟེ་རྒྱས་པར་བཤད་པ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་མདོར་བསྟན་པ་བཤད་ནས། ད་ནི་གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་དྲུག་སྟེ། དམིགས་པ་དང་། རྣམ་པ་དང་། རྒྱུ་དང་། ཆུང་འབྲིང་ཆེ་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་དང་། རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་དང་། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །འདི་དག་གོ་རིམ་ཡང་། སྔར་མདོར་བསྟན་དུ་ནི་སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་དབང་གིས་ཡིན་ལ། རྒྱས་བཤད་ནི་མདོ་ལས་བྱུང་བའི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་མཛད་པའོ། ། ༈ དམིགས་པ། དེ་ལ
【現代漢語翻譯】 即是『不顛倒』和『隨順』之義。在《經莊嚴論》的根本頌和註釋中也說：『非真之思亦非真，非真非不思，非思非不思，說一切所知。』非真實的思，是指不隨順於出世間智慧的分別念。非真亦非非真，是指隨順於它的抉擇分和與之相應的中間狀態。非思是指真如和出世間智慧。非思亦非非思，是指從出世間智慧之後獲得的世間智慧，一切所知都包含在其中。』因此，從念住到抉擇分之間，既不是出世間智慧，也不是由三界所攝的非真實的遍計所執的心和心所，而是隨順於出世間智慧。 5-220 這段話表明，此處的抉擇分僅僅是顛倒的，並且排除了是能取分別和所取分別的可能性。因此，這些是通過如實作意而包含的，被稱為『必定了知』。正如《法與法性分別經》中所說：『所謂必定了知，是指所有依止大乘經部的，通過如理作意所包含的加行道。』能取分別和所取分別與如理作意相違背，因為『應知九自性，非境之自性』等等。在這部關於分別的經典的同一段經文中也說：『這些法並非如愚夫異生所執著的那樣存在。』因此，這裡所說的分別，是指以不如理的執著為自性的分別。 詳細解釋通過確認本體來區分的六個方面： 前面已經解釋了總說，現在是第二部分，詳細解釋，分為六個方面：所緣、行相、因、小中大三種分類、四種分別念和詳細解釋執取。這些順序也是，之前的總說是爲了句子的需要，而詳細解釋是按照經文出現的順序進行的。 所緣：
【English Translation】 It means 'non-inverted' and 'conforming'. In the root text and commentary of the 'Ornament of the Sutras', it also says: 'Non-true thought is also non-true, non-true is non-non-thought, non-thought is non-non-thought, it is said to be all knowable.' Non-true thought refers to the discriminating thought that does not conform to the transcendental wisdom. Non-true and also non-non-true refers to the part of ascertainment that conforms to it and the intermediate state that corresponds to it. Non-thought refers to suchness and transcendental wisdom. Non-thought and also non-non-thought refers to the worldly wisdom obtained after transcendental wisdom, and all knowable things are included in it.' Therefore, from mindfulness to the part of ascertainment, it is neither transcendental wisdom nor the non-true completely imagined mind and mental factors included in the three realms, but conforms to transcendental wisdom. 5-220 This statement indicates that the ascertainment part here is only inverted, and excludes the possibility of being the grasping thought and the grasped thought. Therefore, these are included by attending to reality as it is, and are called 'definite understanding'. As it is said in the 'Distinguishing Dharma and Dharmata': 'The so-called definite understanding refers to all the paths of application that rely on the Mahayana Sutras and are included by proper attention.' Grasping thought and grasped thought are contrary to proper attention, because 'One should know the nine self-natures, which are not the self-nature of objects,' and so on. In the same passage of this sutra on thought, it also says: 'These dharmas do not exist as foolish ordinary beings are attached to them.' Therefore, the thought mentioned here is said to be of the nature of attachment that is not proper. Detailed explanation of the six aspects, distinguishing them by identifying their essence: Having explained the summary, now is the second part, the detailed explanation, which is divided into six aspects: object, aspect, cause, the three divisions of small, medium, and large, the four kinds of discrimination, and the detailed explanation of grasping. The order of these is also due to the needs of the sentences in the previous summary, while the detailed explanation is made according to the order in which they appear in the sutra. Object:
་དང་པོ་ནི། དམིགས་པ་མི་རྟག་ལ་སོགས་པ། །བདེན་པའི་རྟེན་ཅན་ཞེས་པ་འདིས་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དམིགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དམིགས་པའི་ངོ་བོ་གང་ཞེ་ན། དྲོད་སོགས་བཞི་པོའི་དམི༷གས་པ༷་གཟུགས་སོགས་མི༷་རྟག༷་པ་དང་ལ༷་སོག༷ས་པའི་སྒྲས་བསྡུས་པ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། མི་སྡུག་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ༷་སྟེ། འཕགས་པའི་བདེ༷ན་པ༷་བཞིའི༷་རྟེ༷ན་ཅ༷ན་གྱི་ཆོས་རྣམས་སོ། ། 5-221 ༈ རྣམ་པ། གཉིས་པ་ནི། དེ་ཡི་ནི། །རྣམ་པ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་འགོག །ཅེས་པ་འདིས་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པའི་ངོ་བོ་གང་ཞེ་ན། བདེན་པའི་ཆོས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ༷་ཡི༷་ནི༷། རྣ༷མ་པ༷་མི་རྟག་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་བསྡུས་པ། གནས་པ་དང་། ཀུན་ཏུ་ཤེས་པ་སྟེ། རིམ་པ་ལྟར་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་། འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གསུམ་པོ་ཡིན་པས། དེ་གསུམ་འགོག་ཅིང་མེད་པའི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་གནས་ཏེ་ཀུན་ཏུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆེན་པོར་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ལྟ་བས་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱེད་དོ། །འབྲིང་གི་གནས་སྐབས་ན་སེམས་ཀྱིས་གནས་པར་བྱེད་དོ། །ཆུང་ངུའི་གནས་སྐབས་ན་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་མཐུན་པ་སྟེ། ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་། འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ །ཆོས་ལ་སྲེད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་བལྟ་བའི་ཆོས་ཉིད་དང་། སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །སྐྱོན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་མེད་པའི་དོན་དེ། སྐྱོན་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྐྱོན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འབུམ་ཏིག་ལས་ཀྱང་། དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་སོ། །མདོ་ལས་ཀྱང་། དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་དགག་བྱ་ལྷན་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པ། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུགས་ལ་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། མི་སྡུག་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་གནས་ཏེ་ཀུན་ཏུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་སྲིད་པ་སྟེ་སྐྱོན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མངོ༷ན་ཞེ༷ན་ལ༷་སོ༷གས་འགོ༷ག་པ་ཡང་། མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་གང་ཡིན་ཞེས་པའི་ལན་དུ་སྟོང་ཉིད་ཐམས་ཅད་མི་མཐོང་བ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེས་རློམ་སེམས་སུ་མི་ 5-2
【現代漢語翻譯】 第一，所緣為無常等，『具有真實所依』，這表明了決擇分四支的所有所緣。所緣的體性是什麼呢？四暖等的所緣，即色等，以及由『無常等』所包含的：痛苦、無我、不凈、寂靜、空性、無相、無愿。是聖諦四者的所依之法。 第二，『彼之相，止息顯現執著等』，這表明了決擇分四支的所有行相。行相的體性是什麼呢？真實之法，即無常等，『彼之』行相，顯現執著無常等，以及由『等』字所包含的：安住和遍知。依次是顛倒見、顛倒心和顛倒想這三者。因此，止息和不存在這三者的行相，就是（抉擇分）。 偉大的中觀派論師世親論師曾說：『顯現執著、安住和遍知』，在偉大的狀態中，以伴隨分別的見解而顯現執著；在中間的狀態中，以心而安住；在微小的狀態中，以想而遍知。這三種法與顛倒相應，即顛倒見、顛倒心和顛倒想。對法的貪執也顯示為兩種：如實地觀察的法性和修證的法性。『無過失』一詞的意思是沒有，沒有過失的實有，才稱為無過失。 《寶積經》中也如此說。經典中也一併宣說了所緣和行相的遮遣：例如，菩薩對色法的無常、痛苦、無我、不凈、寂靜、空性、無相、無愿，顯現執著、安住和遍知，這是菩薩對順法的貪執，是過失。『止息顯現執著等』，經典中說：『什麼是菩薩的無過失？』回答是：『不見到一切空性，並且要了知一切法，這樣就不會有我慢。』
【English Translation】 Firstly, the object of observation is impermanence, etc. 'Having a basis of truth' indicates the objects of all four limbs of ascertainment. What is the nature of the object of observation? The object of the four heats, etc., namely forms, etc., and included by the term 'impermanence, etc.': suffering, selflessness, impurity, peace, emptiness, signlessness, and wishlessness. These are the phenomena that are the basis of the four noble truths. Secondly, 'Its aspects, prevent manifest clinging, etc.' indicates the aspects of all four limbs of ascertainment. What is the nature of the aspects? The true phenomena, such as impermanence, etc., 'its' aspects, manifest clinging to impermanence, etc., and included by the term 'etc.': abiding and complete knowledge. These are, in order, the three inversions: inverted view, inverted mind, and inverted perception. Therefore, the aspect that prevents and eliminates these three is (ascertainment). The great Madhyamaka master, Master Vasubandhu, said: 'Manifest clinging, abiding, and complete knowledge,' in the great state, one manifests clinging with a view accompanied by conceptualization; in the intermediate state, one abides with the mind; in the small state, one completely knows with perception. These three phenomena correspond to inversion, namely inverted view, inverted mind, and inverted perception. Attachment to phenomena is also shown in two ways: the nature of observing phenomena as they truly are, and the nature of practice. The word 'faultless' means non-existence; the absence of the entity of fault is called faultless. The Ratnakuta Sutra also says the same. The sutras also jointly proclaim the negation of the object and aspect: For example, a Bodhisattva manifests clinging, abiding, and completely knowing to the impermanence, suffering, selflessness, impurity, peace, emptiness, signlessness, and wishlessness of form, this is the Bodhisattva's attachment to favorable phenomena, which is a fault. 'Preventing manifest clinging, etc.,' the sutra says: 'What is the faultlessness of a Bodhisattva?' The answer is: 'Not seeing all emptiness and knowing all phenomena, so that there will be no arrogance.'
22 བྱའོ། །ཞེས་པས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་པོའི་རྣམ་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གསུམ་བཀག་པ་ཡིན་པར་གསུངས་པ་འདིས་ཀྱང་རྣམ་རྟོག་ཡིན་པ་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། ། ༈ རྒྱུ། གསུམ་པ་ནི། ཐེག་པ་གསུམ་ཆར་འཐོབ་པའི་རྒྱུ། །ཞེས་པ་འདིས་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་ཐེ༷ག་པ༷་གསུ༷མ་ཆ༷ར་འཐོ༷བ་པ༷འི་རྒྱུ༷་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་ཀྱང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་བརྩོན་པའི་ཕན་ཡོན་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ ཆུང་འབྲིང་ཆེ་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ། ད་ནི་བརྩོན་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཅིང་བཞི་པ་ཆུང་འབྲིང་ཆེ་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་འཆད་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་སོགས་འདུ་འགོད་གནས་བྲལ་དང་། །ཞེས་པས་དྲོད་ཆུང་ངུ་དང་། གནས་དང་བཏགས་དང་བརྗོད་དུ་མེད། །ཅེས་པས་དྲོད་འབྲིང་པོ་དང་། གཟུགས་སོགས་མི་གནས་དེ་དག་ནི། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་རང་བཞིན་མེད། །དེ་དག་གཅིག་གི་རང་བཞིན་གཅིག །ཅེས་པས་དྲོད་ཆེན་པོ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །དེ་མི་རྟག་སོགས་པར་མི་གནས། །དེ་རྣམས་དེ་ཡི་ངོ་བོས་སྟོང་། །དེ་དག་གཅིག་གི་རང་བཞིན་གཅིག །ཅེས་པས་རྩེ་མོ་ཆུང་ངུ་དང་། ཆོས་རྣམས་མི་འཛིན་གང་ཡིན་དང་། །དེ་དག་མཚན་མར་མི་མཐོང་ཕྱིར། །ཞེས་པས་རྩེ་མོ་འབྲིང་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་རྟོགས་པ། །ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་རོ། །ཞེས་རྩེ་མོ་ཆེན་པོ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་སོགས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཉིད། །དེ་མེད་པ་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད། །ཅེས་པས་བཟོད་པ་ཆུང་ངུ་དང་། དེ་དག་སྐྱེ་མེད་ངེས་འབྱུང་མེད། །དག་དང་ཞེས་པས་བཟོད་པ་འབྲིང་དང་། དེ་དག་མཚན་མ་མེད། །དེ་ཡི་མཚན་མར་མི་རྟེན་པས། །མོས་མིན་འདུ་ཤེས་མེད་ 5-223 པ་ཡིན། །ཞེས་པས་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །ཏིང་འཛིན་དེ་ཡི་བྱེད་པ་ཉིད། །ཅེས་པས་ཆོས་མཆོག་ཆུང་ངུ་། ལུང་སྟོན་པ་དང་རློམ་པ་ཟད། །ཅེས་པས་ཆོས་མཆོག་འབྲིང་དང་། གསུམ་པོ་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག །ཏིང་འཛིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ། །ཞེས་པས་ཆོས་མཆོག་ཆེན་པོ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནི། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡིན། །ཞེས་པས་རེ་རེ་ཡང་ཆུང་འབྲིང་ཆེ་གསུམ་གསུམ་ཡིན་པར་མཇུག་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་རིམ་པ་ལྟར་བཤད་པ་ནི། གཟུ༷གས་སོ༷གས་ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་ལ་མིང་ཙམ་གྱིས་སྐུར་བ་འདེབས
【現代漢語翻譯】 因此，通過宣說『如是』，已經闡明了這一點。因此，通過宣說這四種抉擇分之相已經遮止了三種顛倒之相，也消除了分別念。 第三，關於獲得三乘之因：『獲得三乘之因』，這表明四種抉擇分都是獲得三乘（梵文：Triyāna，含義：三種交通工具，即聲聞乘、緣覺乘和菩薩乘）之因。經中也說：『菩薩若欲學聲聞地、獨覺地、菩薩地，當學般若波羅蜜多。何以故？菩薩于聲聞、獨覺、菩薩、佛地，所應學之三乘，皆於此般若波羅蜜多中廣為宣說故。』如是宣說。以上已經闡述了精進的利益。 現在宣說精進的分類，即第四部分，闡述分為小、中、大三種：『此如是，色等積聚離處』，這表明小暖位；『處與名與說皆無』，這表明中暖位；『色等不住彼等』，『彼之自性無自性』，『彼等一之自性一』，這表明大暖位。『彼不住無常等』，『彼等彼之自性空』，『彼等一之自性一』，這表明小頂位；『法等不執何為』，『彼等不視相故』，這表明中頂位；『以慧而能遍了知』，『一切無所緣故』，這表明大頂位。『色等自性無自性』，『彼無性即自性』，這表明小忍位；『彼等不生無出離』，『清凈』，這表明中忍位；『彼等無相』，『彼不依于相故』，『無信非信之想』，這表明大忍位。『三摩地彼之作用』，這表明小世第一法；『預言與驕慢盡』，這表明中世第一法；『三者互為自性一』，『三摩地不分別』，這表明大世第一法。如是，抉擇分是小、中、大。如是總結說明了每一個也都是小、中、大三種。以上按照次第闡述，對於真實存在的色等，僅以名言進行誹謗。
【English Translation】 Therefore, by saying 'Thus,' this has been clarified. Therefore, by stating that these four aspects of the decisive part have negated the three inverted aspects, it has also eliminated conceptualization. Third, regarding the cause for attaining the three vehicles: 'The cause for attaining the three vehicles,' this indicates that the four decisive parts are all causes for attaining the three vehicles (Sanskrit: Triyāna, meaning: three vehicles, namely the Śrāvakayāna, Pratyekabuddhayāna, and Bodhisattvayāna). The sutra also says: 'Bodhisattvas who wish to study the grounds of Śrāvakas, Pratyekabuddhas, and Bodhisattvas should study the Prajñāpāramitā. Why? Because the three vehicles that Bodhisattvas should study, namely the grounds of Śrāvakas, Pratyekabuddhas, Bodhisattvas, and Buddhas, are extensively taught in this Prajñāpāramitā.' Thus it is said. The benefits of diligence have been explained above. Now, the classification of diligence is explained, which is the fourth part, explaining the division into small, medium, and large: 'This is like, forms, etc., aggregates are separate from the place,' which indicates the small heat stage; 'Place, name, and expression are all absent,' which indicates the medium heat stage; 'Forms, etc., do not abide in those,' 'Their nature is without self-nature,' 'Their one nature is one,' which indicates the large heat stage. 'They do not abide in impermanence, etc.,' 'Those are empty of their own nature,' 'Their one nature is one,' which indicates the small peak stage; 'Do not grasp phenomena, whatever they are,' 'Because those are not seen as signs,' which indicates the medium peak stage; 'Completely realized by wisdom,' 'Because everything is without an object,' which indicates the large peak stage. 'Forms, etc., are without inherent existence,' 'That non-existence is inherent existence,' which indicates the small forbearance stage; 'Those are unborn, without definite emergence,' 'Pure,' which indicates the medium forbearance stage; 'Those are without signs,' 'Because they do not rely on signs,' 'There is no thought of belief or disbelief,' which indicates the large forbearance stage. 'The activity of that samādhi,' which indicates the small supreme dharma; 'Prophecies and pride are exhausted,' which indicates the medium supreme dharma; 'The three are mutually of one nature,' 'Samādhi is non-conceptual,' which indicates the large supreme dharma. Thus, the decisive parts are small, medium, and large. Thus, it is concluded and explained that each one is also of three types: small, medium, and large. The above is explained in order, slandering forms, etc., which truly exist, with mere names.
་པ་ནི་འདུ༷་འགོ༷ད་པ་སྟེ། འགྲིབ་པ་དང་ཡང་དག་པར་མེད་པ་ལ་མིང་ཙམ་གྱིས་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་འདུ་འགོད་པ་སྟེ། འཕེལ་བའོ། །ཡང་དག་པར་དྲོད་ཆུང་ངུའི་ཡེ་ཤེས་དེས་བཏགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་མཐོང་ཞིང་མིང་དེ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་སོགས་འདུ་འགོད་བྲལ་བ་དང་མིང་གན༷ས་པ་དང་བྲ༷ལ་བའི་ཡེ་ཤེས་འདི་དྲོད་ཆུང་ངུ་ཡིན་ནོ། །འདི་འགོད་ཅེས་པ་འདི། མདོ་ལས། འཕེལ་འགྲིབ་ཅེས་པར་འབྱུང་བ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང་། འབུམ་ཏིག་མཁན་པོས་སྒྲོ་སྐུར་དུ་བཤད་ཅིང་། ཉི་ཁྲི་སྣང་བས་སྐྱེ་འགག་ཏུ་བཤད་དེ། མདོ་ལས། མིང་ཙམ་གྱིས་ཇི་ལྟར་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པར་བགྱི་སྟེ། ཞེས་གསུངས་པས་འདུ་འགོད་ཀྱི་དོན་སྒྲོ་སྐུར་དུ་འཆད་པ་ཉིད་མདོ་དང་འབྱོར་རོ། །དེས་ན་མིང་གིས་འདུ་འགོད་དང་འཕེལ་འགྲིབ་བྱེད་པ་ནི་མིང་གིས་སྒྲོ་སྐུར་བྱེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ལྟར་ན། མིང་ཙམ་གྱིས་གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་འགག་བྱེད་ཅེས་པར་འགྱུར་བས། དེ་ཉིད་ནི་མི་རིགས་སོ། །མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས། བཅོམ་ལྡན་འདས། འདི་ལྟར་བདག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་འཚལ་མ་དམིགས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བགྱི་བའམ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བགྱི་བའི་མིང་ཙམ་གྱིས། ཇི་ལྟར་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་བར་བགྱི་སྟེ། འདི་ཉིད་བདག་གི་འགྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མིང་དེ་ཡང་གནས་པ་མ་མཆིས་ཐུག་པ་མ་མཆིས་སོ། །དེ་ཅི་སླད་དུ་ཞེ་ན། མིང་དེ་མ་མཆིས་པས་དེ་ལྟར་ན་མིང་དེ་ 5-224 གནས་པ་མ་མཆིས་ཐུག་པ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་འདི་ལ། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས། ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ནི་འཕེལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་པ་ནི་འགྲིབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་དང་། འདིར་འགྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་ལ་མི་བྱའི། ཉེས་པ་བྱས་པའི་དངོས་པོ་ལ་འགྱོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མི་ཤེས་པར་བྱས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །ཞེས་དང་། དེ་ནས་མིང་དེ་ཉིད་ཀྱང་དངོས་པོ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ། འབུམ་འགྲེལ་དག་ལས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །དེས་ན་དྲོད་ཆུང་ངུ་ནི། གཟུགས་སོགས་ལ་སྒྲོ་སྐུར་མེད་ཅིང་། མིང་ཐམས་ཅད་གནས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དྲོད་འབྲིང་པོ་ནི། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གན༷ས་པ་ད༷ང་། ཕུང་ཁམས་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ཆོས་སུ་བཏ༷གས་པ་ཙམ་ད༷ང་། དེ་ལྟར་འདོགས་པའི་མིང་ནི་དགེ་མི་དགེ་ལ་སོགས་ཆོས་གང་གིས་ཀྱང་བརྗོ༷ད་དུ༷་མེ༷ད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མིང་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དགེ་མི་དགེ་ལ་སོགས་སུ་སྡུར་མེད་པ་ལ་དེ་དང་དེས་བརྗོད་དུ་
【現代漢語翻譯】 'འདུ་འགོད་པ་' (』du 』god pa) 是增加的意思，以名稱來虛構不存在的減少和不存在的真實，這被稱為增加，也就是增長。因為真實的微暖智慧沒有見到所有被施設的法，並且那個名稱也不存在，所以色等遠離增加，並且遠離名稱安住的智慧，這就是微暖。這個'འདི་འགོད་' (』di 』god)（增加）一詞，在經中被稱為'འཕེལ་འགྲིབ་' (』phel 』grib)（增長和減少），世親論師和《十萬頌》的論師們解釋為虛構，而《二萬頌光明釋》解釋為生滅。經中說：'僅僅以名稱如何增長和減少？' 因此，將'འདུ་འགོད་' (』du 』god)（增加）解釋為虛構是符合經義的。因此，以名稱進行增加和減少，就是以名稱進行虛構的意思。如果按照《二萬頌光明釋》，就變成了僅僅以名稱使色等生滅，這就不合理了。經中說：'善現，如果我沒有證知、沒有照見、沒有如實見到一切法，那麼如何僅僅以'菩薩'或'般若波羅蜜多'的名稱來增長和減少呢？這會成為我的後悔。世尊，那個名稱也是無住無盡的。為什麼呢？因為那個名稱不存在，所以那個名稱是無住無盡的。' 對於此，世親論師說：'將不存在的事物虛構為存在，這稱為增長。將存在的事物誹謗為不存在，這稱為減少。' 並且，這裡所說的後悔，不是指心中的悔恨，而是指做了錯事之後的後悔，會成為不瞭解的過失，是這樣想的。'然後，爲了顯示那個名稱本身也是沒有實體的。' 這樣說的。同樣，《十萬頌釋》中也是這樣說的。因此，微暖就是：對於色等沒有虛構，並且所有名稱都是無住的智慧。這就是它的意思。中暖是：不住于不退轉地，以不與蘊界相混的方式施設，並且那樣施設的名稱，是善非善等任何法都無法言說的智慧。這就是它的意思。因為沒有名稱可以指定，所以無法與善非善等相比，無法用這個或那個來言說。 『འདུ་འགོད་པ་』 (』du 』god pa) is the act of increasing, attributing the non-existent decrease and the non-existent truth with just a name, which is called increasing, that is, growth. Because the true minor heat wisdom does not see all the dharmas that are imputed, and that name also does not exist, therefore, form, etc., are free from increase, and this wisdom that is free from the abiding of names is minor heat. This word 『འདི་འགོད་』 (』di 』god) (increase), in the sutra, is called 『འཕེལ་འགྲིབ་』 (』phel 』grib) (increase and decrease), which Vasubandhu and the commentators of the 《Perfection of Wisdom in One Hundred Thousand Lines》 explain as fabrication, while the 《Light on the Twenty Thousand Lines》 explains as arising and ceasing. The sutra says: 『How can one increase or decrease merely by name?』 Therefore, explaining 『འདུ་འགོད་』 (』du 』god) (increase) as fabrication is in accordance with the sutra. Therefore, increasing and decreasing by name means fabricating by name. If according to the 《Light on the Twenty Thousand Lines》, it would become that form, etc., arise and cease merely by name, which is unreasonable. The sutra says: 『Subhuti, if I have not realized, have not seen, have not truly seen all dharmas, then how can I increase or decrease merely by the name of 『Bodhisattva』 or 『Prajnaparamita』? This would become my regret. World Honored One, that name is also without abiding and without end. Why? Because that name does not exist, therefore that name is without abiding and without end.』 Regarding this, Vasubandhu says: 『To fabricate something that does not exist as existing is called increasing. To slander something that exists as non-existent is called decreasing.』 Moreover, the regret mentioned here does not refer to remorse in the heart, but to regret after doing something wrong, which would become a fault of not understanding, that is what he thought. 『Then, in order to show that the name itself is also without substance.』 That is what he said. Similarly, the commentaries on the 《Perfection of Wisdom in One Hundred Thousand Lines》 also say so. Therefore, minor heat is: the wisdom that has no fabrication regarding form, etc., and all names are without abiding. That is its meaning. Intermediate heat is: not abiding in the stage of non-retrogression, imputing in a way that is not mixed with the aggregates and elements, and the name that is imputed in that way is the wisdom that cannot be expressed by any dharma such as good or non-good. That is its meaning. Because there is no name to specify, it cannot be compared to good or non-good, and cannot be expressed by this or that.
【English Translation】 『འདུ་འགོད་པ་』 (』du 』god pa) means to increase, to fabricate the non-existent decrease and the non-existent truth with just a name, which is called increasing, that is, growth. Because the true minor heat wisdom does not see all the dharmas that are imputed, and that name also does not exist, therefore, form, etc., are free from increase, and this wisdom that is free from the abiding of names is minor heat. This word 『འདི་འགོད་』 (』di 』god) (increase), in the sutra, is called 『འཕེལ་འགྲིབ་』 (』phel 』grib) (increase and decrease), which Vasubandhu and the commentators of the 《Perfection of Wisdom in One Hundred Thousand Lines》 explain as fabrication, while the 《Light on the Twenty Thousand Lines》 explains as arising and ceasing. The sutra says: 『How can one increase or decrease merely by name?』 Therefore, explaining 『འདུ་འགོད་』 (』du 』god) (increase) as fabrication is in accordance with the sutra. Therefore, increasing and decreasing by name means fabricating by name. If according to the 《Light on the Twenty Thousand Lines》, it would become that form, etc., arise and cease merely by name, which is unreasonable. The sutra says: 『Subhuti, if I have not realized, have not seen, have not truly seen all dharmas, then how can I increase or decrease merely by the name of 『Bodhisattva』 or 『Prajnaparamita』? This would become my regret. World Honored One, that name is also without abiding and without end. Why? Because that name does not exist, therefore that name is without abiding and without end.』 Regarding this, Vasubandhu says: 『To fabricate something that does not exist as existing is called increasing. To slander something that exists as non-existent is called decreasing.』 Moreover, the regret mentioned here does not refer to remorse in the heart, but to regret after doing something wrong, which would become a fault of not understanding, that is what he thought. 『Then, in order to show that the name itself is also without substance.』 That is what he said. Similarly, the commentaries on the 《Perfection of Wisdom in One Hundred Thousand Lines》 also say so. Therefore, minor heat is: the wisdom that has no fabrication regarding form, etc., and all names are without abiding. That is its meaning. Intermediate heat is: not abiding in the stage of non-retrogression, imputing in a way that is not mixed with the aggregates and elements, and the name that is imputed in that way is the wisdom that cannot be expressed by any dharma such as good or non-good. That is its meaning. Because there is no name to specify, it cannot be compared to good or non-good, and cannot be expressed by this or that.
མེད། ཅེས་གསུངས་སོ། །མདོའི་གོ་རིམ་ལྟར་ན། བཏགས་དང་བརྗོད་དུ་མེད་གནས་དང་། ཞེས་པར་འབྱུང་ངོ་། །དྲོད་ཆེན་པོའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱང་སེམས་ནི་ཀུན་བཏགས་པ་དང་། གཞན་དབང་གིས་གཟུ༷གས་སོ༷གས་ལ་གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་གིས་མི༷་གན༷ས་ཏེ། ཀུན་བཏགས་དང་གཞན་དབང་གི་གཟུགས་སོགས་དེ༷་ད༷ག་ནི༷་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་དེ༷འི༷་ངོ༷་བོ༷ར་གྱུར་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ར༷ང་བཞི༷ན་དང་གཅི༷ག་པ་ཉིད་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་ངོ་བོ་ཐ་དད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཞེ་ན། ཆོས་ཅན་གཟུགས་སོགས་དེ༷་ད༷ག་གཅི༷ག་གི༷་ཆོས་ཉིད་དང་། ར༷ང་བཞི༷ན་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གཅི༷ག་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། གནོད་འཇོམས་ལས། དེ་ལྟར་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་དག་ཐ་དད་པ་མེད་པར་གྱུར་པས། གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་བརྗོད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་བརྗོད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། 5-225 སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྩེ་མོ་ཆུང་ངུའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱང་སེམས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྤྱོད་པ་དེ༷་གཟུགས་སོགས་དེ་མི༷་རྟ༷ག་པ་དང་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་བདག་མེད་པ་དང་ཞི་བ་དང་སྟོང་པ་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་དབེན་པ༷ར་གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་གིས་མི༷་གན༷ས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ༷་རྣ༷མས་བཏགས་པའི་གཟུགས་མི་རྟག་པ་སོགས་དེ༷འི༷་ངོ༷་བོ༷ས་སྟོ༷ང་པའི་ཕྱིར་དང་། གཟུགས་མི་རྟག་པ་སོགས་དེ༷་ད༷ག་གཅི༷ག་གི༷་ཆོས་ཉིད་དང་ར༷ང་བཞི༷ན་སྟོང་པ་ཉིད་གཅི༷ག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འདིར་དྲི་བཅས་དང་དྲི་མེད་ལ་རིམ་པ་ལྟར་གཟུགས་སོགས་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པར་བསྟན་ཅིང་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་དེ་དག་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ལས་གུད་ན་སྟོང་པ་ཉིད་མེད་ཅིང་། སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གུད་ན་གཟུགས་མེད་པ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པར་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་གསུངས་སོ། །རྩེ་མོ་འབྲིང་ནི། གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་གིས་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་མི༷་འཛི༷ན་པ་ག༷ང་ཡི༷ན་པ་དེ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་དེ༷་ད༷ག་མཚ༷ན་མ༷ར་མི༷་མཐོ༷ང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱི༷ར་དང་། ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་ནི་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་ཅིང་། མཚན་མ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩེ་མོ་ཆེན་པོ་ནི། བརྟག་པ་བཞིས་ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉི༷ད་ལ༷་ཡོ༷ངས་སུ་རྟོ༷ག་པ༷་ན། ཆོས་ཐ༷མས་ཅ༷ད་དམི༷གས་སུ༷་མེ༷ད་པ༷ར་མཐོང་བའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དམིགས་སུ་མེད་པའི་དོན་ནི། དངོས་པོ་མེད་པར་གནོད་འཇོམས་སུ་གསུངས་སོ། །བརྟག་པ་བཞི་ནི། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་གང་
【現代漢語翻譯】 無有。』如是說。按照經的次第，于『無繫縛亦無所說』中出現。處於大暖位（ushmagata）的菩薩不住于遍計所執（parikalpita），以及由他起（paratantra）所執著的色等境之分別念，因為遍計所執和他起之色等，與法性（dharmata）之色等境的自性（svabhava）已轉成異體之圓成實（parinishpanna）無有合一性之故。如是，法（dharma）與法性將轉成體性各異。若問：難道不是嗎？答：有法（dharmin）之色等，與唯一的法性，以及自性空性（svabhava-shunyata）乃是合一性。如《摧毀金剛》所說：『如是，法與法性無有差別，當法性詮釋法時，色即是空性。當法詮釋法性時，空性即是色。』如是說。處於頂位（murdhan）的菩薩修持空性瑜伽，不住于執著色等為無常等，以及『等』字所包括的痛苦、無我、寂靜、空性、無相、無愿、遠離之分別念，因為空性之色等無常等，其體性空于遍計所執之色等無常等，並且色等無常等，與唯一的法性及自性空性乃是合一性之故。因此，此處依序顯示了有垢與無垢之色等和空性，並且由於法與法性不可說為即一或相異，故色之外無有空性，空性之外無有色，空性即是色，色即是空性，如世親（Vasubandhu）論師所說。處於中頂位（madhya-murdhan）者，即是不執著所取境之分別念，因為彼等不視法為相之智慧之故，並且圓成實之色等是無所取，亦非相。處於大頂位（adhimurdhan）者，若以四種觀察完全了知般若波羅蜜多（Prajnaparamita），即是見一切法無所緣之智慧。無所緣之義，于《摧毀金剛》中說是無事物。四種觀察是：此般若波羅蜜多是何？ Non-existent.' Thus it was said. According to the order of the Sutra, it appears in 'neither designated nor spoken'. A Bodhisattva in the state of great warmth (ushmagata) does not abide in the conceptual imputation (parikalpita) and the discriminating thoughts that grasp forms, etc., due to other-power (paratantra), because the forms, etc., of conceptual imputation and other-power are not united with the perfectly established (parinishpanna) nature (svabhava) of the forms, etc., of suchness (dharmata). If it were so, dharma and suchness would become different entities. If you ask, 'Is it not so?' The answer is: The forms, etc., which are objects of dharma (dharmin), and the one suchness, and the emptiness of self-nature (svabhava-shunyata) are indeed one. As it is said in the Vajracchedika Sutra: 'Thus, since dharma and suchness are not different, when suchness expresses dharma, form itself is called emptiness. When dharma expresses suchness, emptiness is also called form.' Thus it was said. A Bodhisattva in the state of the peak (murdhan) practices the yoga of emptiness, and does not abide in the discriminating thoughts that grasp forms, etc., as impermanent, etc., and the 'etc.' includes suffering, selflessness, peace, emptiness, signlessness, wishlessness, and solitude, because the impermanence, etc., of the forms of emptiness are empty in nature of the impermanence, etc., of conceptual imputation, and because the impermanence, etc., of forms are one with the one suchness and the emptiness of self-nature. Therefore, here it is shown that forms, etc., and emptiness are respectively with and without defilements, and because dharma and suchness cannot be said to be the same or different, there is no emptiness apart from form, and no form apart from emptiness, emptiness is form, and form is emptiness, as said by the master Vasubandhu. The middle peak (madhya-murdhan) is that which does not grasp the discriminating thoughts of the objects to be grasped, because it is the wisdom that does not see dharmas as signs, and the perfectly established forms, etc., are ungraspable and not signs. The great peak (adhimurdhan) is when one fully understands the Prajnaparamita (Perfection of Wisdom) through four investigations, it is the wisdom that sees all dharmas as without an object of focus. The meaning of without an object of focus is said to be without things in the Vajracchedika Sutra. The four investigations are: What is this Prajnaparamita?
【English Translation】 Non-existent.' Thus it was said. According to the order of the Sutra, it appears in 'neither designated nor spoken'. A Bodhisattva in the state of great warmth (ushmagata) does not abide in the conceptual imputation (parikalpita) and the discriminating thoughts that grasp forms, etc., due to other-power (paratantra), because the forms, etc., of conceptual imputation and other-power are not united with the perfectly established (parinishpanna) nature (svabhava) of the forms, etc., of suchness (dharmata). If it were so, dharma and suchness would become different entities. If you ask, 'Is it not so?' The answer is: The forms, etc., which are objects of dharma (dharmin), and the one suchness, and the emptiness of self-nature (svabhava-shunyata) are indeed one. As it is said in the Vajracchedika Sutra: 'Thus, since dharma and suchness are not different, when suchness expresses dharma, form itself is called emptiness. When dharma expresses suchness, emptiness is also called form.' Thus it was said. A Bodhisattva in the state of the peak (murdhan) practices the yoga of emptiness, and does not abide in the discriminating thoughts that grasp forms, etc., as impermanent, etc., and the 'etc.' includes suffering, selflessness, peace, emptiness, signlessness, wishlessness, and solitude, because the impermanence, etc., of the forms of emptiness are empty in nature of the impermanence, etc., of conceptual imputation, and because the impermanence, etc., of forms are one with the one suchness and the emptiness of self-nature. Therefore, here it is shown that forms, etc., and emptiness are respectively with and without defilements, and because dharma and suchness cannot be said to be the same or different, there is no emptiness apart from form, and no form apart from emptiness, emptiness is form, and form is emptiness, as said by the master Vasubandhu. The middle peak (madhya-murdhan) is that which does not grasp the discriminating thoughts of the objects to be grasped, because it is the wisdom that does not see dharmas as signs, and the perfectly established forms, etc., are ungraspable and not signs. The great peak (adhimurdhan) is when one fully understands the Prajnaparamita (Perfection of Wisdom) through four investigations, it is the wisdom that sees all dharmas as without an object of focus. The meaning of without an object of focus is said to be without things in the Vajracchedika Sutra. The four investigations are: What is this Prajnaparamita?
། འདི་ནི་གང་གི། འདི་ནི་ཅིའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ཅི་ཞིག་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་རིམ་པ་ལྟར་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ངོ་བོ་དང་། གང་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཤེར་ཕྱིན་ཟེར་བའི་རྒྱུ་མཚན་དང་། ཤེར་ཕྱིན་གྱི་བྱེད་པ་འདྲི་བའི་ལན་དུ། ཤེར་ཕྱིན་ངོ་བོ་ནི་རྟོགས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་ 5-226 བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཞེས་པར་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང་། འབུམ་ཏིག་མཁན་པོ་དག་གསུངས་སོ། །རིན་ཆེན་སྡུད་པ་ལས། བྱེད་པ་མ་གཏོགས་པ་གསུམ་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཡང་འདི་ཤེས་རབ་འདི་ནི་གང་ཡིན་སུ་ཡི་ཡིན། །གང་ལས་ཡིན་ཞེས་ཆོས་འདི་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་རྟོག །ཅེས་སོ། །དེས་ན་འདིར་ཡང་། ཤེས་རབ་ཉིད་ལ་ཡོངས་རྟོག་པ། །ཞེས་པར་བསྒྱུར་དགོས་སོ། །བཟོད་པ་ཆུང་ངུ་ནི། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུ༷གས་སོ༷གས་དངོས་པོའི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་གང་ཡིན་པ་དེ༷་ནི་བཏགས་པའི་མཚན་ཉིད་མེ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་དུ་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །བཟོད་པ་འབྲིང་ནི། གཤིས་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་བཏགས་པའི་ཆོས་དེ༷་ད༷ག་སྐྱེ༷་བ་མེ༷ད་ཅིང་། དེ་ལ་ངེ༷ས་པར་འབྱུ༷ང་བ་མེ༷ད་པ་དང་། རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་དེ་དག་དྲི་བཅས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་དྲི་མེད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན། གློ་བུར་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པས་མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པའི་བྱང་སེམས་དེ་ལུས་ངག་སེམས་མཚན་ཡོངས་སུ་ད༷ག་པ་ད༷ང་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ངན་སོང་དུ་མི་སྐྱེའོ། །བཟོད་པ་ཆེན་པོ་ནི། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་ལ་དེ༷་ད༷ག་གཟུགས་སོགས་ལ་འཛིན་རྟོག་གིས་སྤྱོད་པའི་མཚ༷ན་མ༷་མེ༷ད་ཅིང་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་གཟུགས་སོགས་ལ་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས། དེ༷འི༷་མཚ༷ན་མ༷ར་མི༷་རྟེ༷ན་པ༷ས། ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་གཟུགས་སོགས་ལ་མོ༷ས་པ་མི༷ན་ཞིང་། འདུ༷་ཤེ༷ས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེ༷ད་པ༷འི་ཡེ་ཤེས་ཡི༷ན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་སོ། །ཀུན་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་སོ། །མོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་སོ། །ཞེས་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང་། འབུམ་ཏིག་མཁན་པོ་དག་གསུངས་སོ། །འདིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གསུམ་མེད་པར་བསྟན་པ་འདིས་ཀྱང་བཟོད་པ་འཛིན་རྟོག་ཡིན་པ་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་འདིར་མདོ་ལས། ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་དང་། མཁས་པ་དག་གིས་རིམ་པ་ལྟར་བཟློག་ཕྱོགས་དང་དེའི་གཉེན་པོ་སྦྱོར་ལམ་བཟོད་པ་གཉིས་ཀ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་མཆོག་ཆུང་ངུ་ནི། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཏི༷ང་ངེ་འཛི༷ན་དེ༷འི༷་བྱེ༷ད་
【現代漢語翻譯】 『這是什麼？』『這是爲了什麼？』『這是什麼？』爲了回答關於般若波羅蜜多的本質、所證悟的彼岸、被稱為般若波羅蜜多的原因以及般若波羅蜜多的作用等問題，需要依次說明：般若波羅蜜多的本質是證悟。是證悟一切法之彼岸。爲了證悟如實之自性。爲了必定引向無上菩提。 正如大學者世親（Vasubandhu）和《十萬頌般若經》的註釋者們所說。《寶積經》中講了除了作用之外的三種，如經中所說：『此般若為何？屬於誰？從何而來？』證悟此法皆為空性。因此，這裡也應譯為：『完全證悟般若本身。』 小忍（Kshanti）：法性之色等事物，其事物之自性不存在，此不存在即是假立之自性不存在之自性，轉變為智慧。 中忍：由於本性不存在，因此假立之法不生，對其沒有決定性的生起，並且由於自性清凈，法性之色等事物，在有垢染的狀態下不生，在無垢染的狀態下，沒有突發的生起，因此以不執著的方式行事的菩薩，其身語意完全清凈，並且不會因業力而墮入惡趣。 大忍：對於法性之色等事物，不以執著分別的方式行事，並且以顛倒之心安住於色等事物，不依賴於其相狀，不以顛倒之見貪著色等事物，是無顛倒之智慧。如經中所說：『安住』是指以顛倒之心。『完全了知』是指以顛倒之想。『貪著』是指以顛倒之見。正如大學者世親和《十萬頌般若經》的註釋者們所說。此處通過揭示無三種顛倒，也消除了忍是執著分別的觀點。此時，經中分別揭示了不善巧者和善巧者次第的對治和對治之結合道——忍。 小世第一法（Agrani）：不分別之三摩地（Samadhi， समाधि，samādhi，等持），以及三摩地之作用
【English Translation】 'What is this?' 'What is this for?' 'What is this?' To answer questions about the essence of Prajnaparamita (般若波羅蜜多，bō rě bō luó mì duō，Perfection of Wisdom), the other shore that is realized, the reason for being called Prajnaparamita, and the function of Prajnaparamita, it is necessary to explain in order: The essence of Prajnaparamita is realization. It is the realization of the other shore of all dharmas. It is for realizing the nature of suchness. It is for definitely leading to unsurpassed Bodhi (菩提，pú tí, enlightenment). As stated by the great scholar Vasubandhu (世親，Shìqīn) and the commentators of the 《Hundred Thousand Verse Prajnaparamita Sutra》. The 《Ratnakuta Sutra》 speaks of three things besides function, as stated in the sutra: 'What is this Prajna? To whom does it belong? From where does it come?' Realize that all these dharmas are empty. Therefore, here it should also be translated as: 'Completely realize Prajna itself.' Small Kshanti (忍，rěn, patience): The nature of form etc. of Dharmata (法性，fǎ xìng, the nature of reality), the self-nature of things does not exist, and this non-existence is the self-nature of the non-existence of the imputed self-nature, which transforms into wisdom. Medium Kshanti: Because there is no inherent existence, the imputed dharmas do not arise, and there is no definitive arising for them, and because of the purity of self-nature, the form etc. of Dharmata, do not arise in the state of being defiled, and in the state of being undefiled, there is no sudden arising, therefore the Bodhisattva (菩薩，pú sà, enlightened being) who acts without attachment, his body, speech, and mind are completely pure, and he will not fall into the lower realms due to karma. Great Kshanti: For the form etc. of Dharmata, one does not act with attachment and discrimination, and abiding in form etc. with a reversed mind, not relying on its characteristics, not being attached to form etc. with reversed views, is the wisdom without reversal. As stated in the sutra: 'Abiding' refers to the reversed mind. 'Completely knowing' refers to the reversed thought. 'Attachment' refers to the reversed view. As stated by the great scholar Vasubandhu and the commentators of the 《Hundred Thousand Verse Prajnaparamita Sutra》. Here, by revealing the absence of the three reversals, the view that patience is attachment and discrimination is also eliminated. At this time, the sutra reveals the antidote and the path of union of the antidote in the order of the unskilled and the skilled—patience. Small Agrani (世第一法，shì dì yī fǎ, supreme mundane dharma): Non-discriminating Samadhi (三摩地，samādhi，concentration), and the function of Samadhi
པ༷་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཏིང་ངེ་ 5-227 འཛིན་གྱི་དབྱེ་བ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། དཔའ་བར་འགྲོ་བ་དང་། རིན་ཆེན་ཕྱག་རྒྱའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་བརྒྱ་དང་ཉེར་གཅིག་གོ །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བྱེད་པ་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དང་དེས་གནས་པའི་བྱང་སེམས་མྱུར་དུ་འཚང་རྒྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས། དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་དེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེས་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་{རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་}རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །སྡུད་པ་ལས་ཀྱང་། སྐྱེ་མེད་བློ་ལྡན་ཏིང་འཛིན་ཞི་བ་མཆོག་ལ་རེག །ཅེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བྱེད་པ་ཞི་བ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ཞི་བ་མཆོག་ལ་རེག་པ་གང་ཡིན་དེ་ཉིད་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །ཆོས་མཆོག་འབྲིང་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་གིས་གནས་པ་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུ༷ང་སྟོ༷ན་པ༷་ད༷ང་། བདག་ནི་དུས་གསུམ་དུ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །འཇུག་གོ །འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །ལངས་སོ་སྙམ་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་རློམ༷་སེམས་སུ་འགྱུར་བ༷་ཟ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དེ་འདིར་བདག་ཞིར་གནས་པ། །འདི་ནི་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལུང་བསྟན་ཡིན། །བདག་ནི་མཉམ་པར་བཞག་གམ་ལངས་ཞེས་རློམ་སེམས་མེད། །ཅི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་ཤེས་ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་མཆོག་ཆེན་པོ་ནི། གནས་སྐབས་འདིར་གཉིས་འཛིན་ནུབ་པས་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཤེར་ཕྱིན་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གསུ༷མ་པོ༷་ཕ༷ན་ཚུ༷ན་གཞི་མཐུན་ཡིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ངོ༷་བོ༷་གཅི༷ག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཏི༷ང་ངེ་འཛི༷ན་རྣ༷མ་པ༷ར་མི༷་རྟོ༷ག་པ༷་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་གཞན་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་གཞན་ཞིང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་མེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉིད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སོ། །དེའི་བཤད་པར། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ 5-228 ཙམ་དུ་བདག་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར། དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་འདིར་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ། ཞེས་གསུངས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་དག་འཛིན་རྟོག་ཡིན། ཞེས་ནི་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་མཆོག་གི་ངོ་བོ་དེ་འཛིན་རྟོག་ཡིན་པ་བསལ་པ་ཡིན་ནོ། །གོང་དུ་བཤད་པ་དེ༷་ལྟ༷ར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཇུག་བསྡུ་བ་ངེ༷ས་འབྱེ༷ད་
【現代漢語翻譯】 是彼（指前面所說的）。那麼，關於三摩地（梵文：samādhi，心定）的分類有：一切法無生三摩地、勇猛行三摩地、寶印三摩地等一百二十一種。三摩地的作用是：安住於該三摩地的菩薩能夠迅速成佛。經中說：『有名為勇猛行之三摩地，安住於該三摩地的菩薩能夠迅速現證無上正等菩提。』《攝頌》中也說：『無生具慧三摩地，觸及寂靜之最勝。』意思是說，在所有寂靜的三摩地中，觸及最勝寂靜的三摩地就是它。中品殊勝法是：菩薩安住于這些三摩地，如來（梵文：Tathāgata，音譯為「塔塔加達」，意為「如實而來者」）會授記其證得無上菩提，並且認為『我已於三時中平等入定，將入定，將要入定，我已出定』，這樣的三摩地是斷除了我慢的。正如所說：『菩薩若在此安住于寂靜，此乃往昔如來所授記。我已入定或已出定，無有我慢之心。為何如此？因其完全了知法的自性。』 大品殊勝法是：此時二取（能取和所取）消失，由於境和有境是平等性的緣故，般若波羅蜜多（梵文：Prajñāpāramitā，智慧到彼岸）、三摩地和菩薩三者以相互基礎相同的方式，本體是一。這是為什麼呢？因為三摩地是無分別的緣故。經中說：『舍利子（梵文：Śāriputra，釋迦牟尼佛的十大弟子之一，以智慧著稱），般若波羅蜜多也不同於其他，三摩地也不同於其他，菩薩也不同於其他，沒有這樣的說法，因為菩薩本身就是三摩地，三摩地本身就是菩薩。』對此的解釋是：論師世親（梵文：Vasubandhu，四世紀或五世紀的印度佛教哲學家）說：『一切法都是如此，因為自性唯一，所以才這樣說。正因為如此，一切法都是平等性的緣故。』因此，這裡也說『三摩地是無分別的』，並沒有說『這些三摩地是執著分別』，因此，遮遣了殊勝法的本體是執著分別。如上所述，所有這些的結尾都是爲了確定。
【English Translation】 It is that (referring to what was said earlier). Then, regarding the divisions of samādhi (Sanskrit: samādhi, mental concentration): there are one hundred and twenty-one types, such as the samādhi of all dharmas being unborn, the samādhi of heroic conduct, and the samādhi of the precious seal. The function of samādhi is: the Bodhisattva who abides in that particular samādhi quickly attains Buddhahood. The sutra says: 'There is a samādhi called heroic conduct, and the Bodhisattva who abides in that samādhi quickly manifests unsurpassed perfect enlightenment.' The 'Compendium of Verses' also says: 'The unborn, wise samādhi touches the supreme of peace.' This means that among all the peaceful samādhis, the one that touches the supreme peace is it. The middling supreme dharma is: the Tathāgata (Sanskrit: Tathāgata, transliterated as 'Tatajiada', meaning 'one who comes as is') will prophesy that the Bodhisattva who abides in these samādhis will attain unsurpassed enlightenment, and the samādhi that thinks, 'I have equally entered into samādhi in the three times, will enter into samādhi, will enter into samādhi, I have emerged from samādhi,' is the exhaustion of pride. As it is said: 'If a Bodhisattva abides here in peace, this is the prophecy of the past Tathāgatas. I have entered into samādhi or have emerged from samādhi, without pride. Why is this? Because he fully knows the nature of dharmas.' The great supreme dharma is: at this time, the two graspers (the grasper and the grasped) disappear, and because the object and the subject are of equal nature, Prajñāpāramitā (Sanskrit: Prajñāpāramitā, wisdom that has gone to the other shore), samādhi, and the Bodhisattva are one in essence in a way that their mutual basis is the same. Why is this? Because samādhi is non-conceptual. The sutra says: 'Śāriputra (Sanskrit: Śāriputra, one of the ten great disciples of Shakyamuni Buddha, known for his wisdom), there is no such thing as Prajñāpāramitā being different from others, samādhi being different from others, and the Bodhisattva being different from others, because the Bodhisattva itself is samādhi, and samādhi itself is the Bodhisattva.' The explanation of this is: Master Vasubandhu (Sanskrit: Vasubandhu, a 4th or 5th century Indian Buddhist philosopher) said: 'All dharmas are like this, because their nature is one, that is why it is said like that. Precisely because of this, all dharmas are of equal nature.' Therefore, here it is also said that 'samādhi is non-conceptual,' and it is not said that 'these samādhis are grasping and conceptual,' therefore, it negates that the essence of the supreme dharma is grasping and conceptual. As mentioned above, the end of all these is to ascertain.
ཆ༷་མཐུ༷ན་དྲོད་དང་རྩེ་མོ་དང་བཟོད་པ་དང་ཆོས་མཆོག་བཞི་པོ་ནི༷་རེ་རེ་ཡང་ཆུ༷ང་ད༷ང་འབྲི༷ང་ད༷ང་ཆེ༷ན་པོ༷་གསུམ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བས་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཡི༷ན་ནོ། །གང་དག་གཟུགས་སོགས་འདུ་འགོད་གནས་བྲལ་དང་། ཞེས་པ་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་དྲོད་འབྲིང་པོ་ལ་སོགས་པ་རེ་རེ་ཡང་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་གཉིས་གཉིས་སུ་འཆད་པ་ལ་ནི། དེ་ལྟར་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནི། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡིན། །ཞེས་པ་འདིས་དངོས་སུ་གནོད་ཅིང་། མདོར་བསྟན་དུ་དམིགས་རྣམ་དང་ཆུང་འབྲིང་ལ་སོགས་སོ་སོར་བྱུང་བ་ལྟར་རྒྱས་བཤད་དུ་ཡང་སོ་སོར་འཆད་པར་རིགས་པས་ཀྱང་གནོད་དོ། །དེས་ན་རྒྱལ་བ་དང་། རྒྱལ་ཚབ་དག་ལ་དཔང་དུ་བྱས་ནས་གཟུ་བོར་གནས་པའི་བློས་གསེར་བཞིན་དུ་ལེགས་པར་བརྟགས་དགོས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོར་དེ་དབྱེ་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་འཆད་པ། ད་ནི་ལྔ་པ་རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་འཆད་པ་ནི། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་བཞི་པོའི་རྣམ་པའི་དགག་བྱ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གསུམ་པོའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་རྣམ་རྟོག་ནི། གཟུང་རྟོག་དང་འཛིན་རྟོག་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་གཟུང་བར་འཛིན་པ་ནི། གཟུང་རྟོག་དང་། འཛིན་པར་འཛིན་པ་ནི། འཛིན་རྟོག་གོ །གཟུང་རྟོག་ལ་ཡང་ལྡོག་པའི་གཟུང་རྟོག་དང་། འཇུག་པའི་གཟུང་རྟོག་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་གང་གཟུང་བྱའི་ཡུལ་སྐྱོན་ཅན་དུ་མཐོང་ཞིང་དེར་ཞེན་པའི་བློ་ནི་ལྡོག་པའི་གཟུང་རྟོག་དང་། གང་གཟུང་བྱའི་ཡུལ་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་མཐོང་ཞིང་དེར་ཞེན་པའི་བློ་ནི་འཇུག་པའི་གཟུང་རྟོག་གོ ། 5-229 གཉིས་པོ་དེ་དག་སྟོན་པ་ནི། གཞི་དང་དེ་ཡི་གཉེན་པོ་ཡིས། །གཟུང་བར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གཉིས། །ཞེས་པ་ལ་གཞི༷་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱོན་ཅན་དུ་འཛིན་པ་ད༷ང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དེ༷འི༷་གཉེ༷ན་པོ༷་རྣམས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་དེ་ཡི༵ས་རིམ་པ་ལྟར་ལྡོག་པའི་གཟུང་བར་རྟོག་པ་དང་། འཇུག་པའི་གཟུ༷ང་བ༷ར་རྟོ༷ག་པ༷་རྣ༷མ་པ༷་གཉི༵ས་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་རེ་རེ་ཡང་དགུ་དགུར་དབྱེ་བ་ནི། རྨོངས་དང་ཕུང་སོགས་བྱེ་བྲག་གིས། །དེ་ནི་སོ་སོར་རྣམ་པ་དགུ། །ཞེས་པ་ལ་རྨོ༷ངས་པ་སྟེ་མ་རིག་པ་ད༷ང་། ཕུ༷ང་པོ་དང་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའི་བྱེ༷་བྲ༷ག་གི༷ས་གཟུང་རྟོག་གཉིས་པོ་དེ༷་ནི༷་སོ༷་སོ༷ར་དབྱེ་བ་རྣ༷མ་པ༷་དགུ༷་དགུ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ། ཆོས་འདི་དག་ནི་ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་ལྟ་བུར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསོལ་པ། ཆོས་འདི་དག་ཇི་ལྟ་བུར་ཡོད་པ་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། ཇི་ལྟར་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཡོད་ལ་དེ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་ཞེས
【現代漢語翻譯】 四種順抉擇分——暖位、頂位、忍位和勝法位，每一個又分為小、中、大三種，因此總共有十二種。 關於『從諸色等聚集無處』到『名為無分別三摩地』之間的中品暖位等，每一個都從所緣和行相兩個方面來解釋。『如是抉擇分，小中大』，這直接造成了妨礙。因為在簡略的教導中，所緣和行相以及小、中等是分別出現的，所以在詳細的解釋中也應該分別解釋，這在理證上也是有妨礙的。因此，應該以佛陀和佛子們為證人，以公正的心像檢驗黃金一樣仔細檢查。 以上已經解釋了這些分為小、中、大的差別。 現在解釋第五個，四種分別念。這四種分別念是抉擇分四支的行相的破斥對象，是顯現執著等三種顛倒之自性的分別念，即所取分別念和能取分別念。其中，執著于所取的是所取分別念，執著于能取的是能取分別念。所取分別念又分為還滅的所取分別念和趣入的所取分別念。其中，認為所取之境具有過患並執著於此的，是還滅的所取分別念；認為所取之境具有功德並執著於此的，是趣入的所取分別念。 爲了闡釋這二者，經文說：『以基及彼之對治，所取分別有二種。』其中，以基（ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་，一切煩惱，sarvakleśāḥ，all afflictions）執著於一切煩惱為過患，以及以彼之對治（དེའི་གཉེན་པོ་，tasyapratipakṣa，its antidote）執著於一切煩惱的對治為功德的差別，依次揭示了還滅的所取分別念和趣入的所取分別念這兩種。 爲了區分它們各自的九種，經文說：『由癡及蘊等差別，彼等各自有九種。』其中，由癡（རྨོངས་པ་，無明，moha，ignorance）即無明，以及蘊（ཕུང་པོ་，skandha，aggregate）等，『等』字包括界和處等差別，這兩種所取分別念各自的區分有九種。經中說：『舍利子，這些法並非如愚童所顯現執著的那樣存在。』提問：『這些法是如何存在的呢？』回答：『如不存在那樣存在，並非如存在那樣存在，因此稱為無明。』
【English Translation】 The four types of preparatory practices (nirvedhabhāgīya) – warmth (ūṣmagata), peak (mūrdhan), acceptance (kṣānti), and supreme dharma (agradharma) – each divided into three categories: small, medium, and large, thus totaling twelve. Regarding the medium warmth stage, etc., from 'Since forms etc. are gathered without a place' to 'called non-conceptual samadhi,' each is explained in terms of two aspects: object (ālambana) and aspect (ākāra). 'Thus, the decisive factors are small, medium, and large,' this directly contradicts. Because in the concise teaching, object and aspect, as well as small, medium, etc., appear separately, it is reasonable to explain them separately in the detailed explanation as well, which is also contradicted by logic. Therefore, one should take the Buddhas and their successors as witnesses and examine it carefully like gold with an unbiased mind. The differentiation of these into small, medium, and large has been explained. Now, the fifth, the four types of conceptualization (vikalpa), will be explained. These four conceptualizations are the objects to be refuted of the aspects of the four limbs of ascertainment, and are the conceptualizations that have become the nature of the three inversions, such as manifest clinging, namely, the conceptualization of the grasped (grāhyavikalpa) and the conceptualization of the grasper (grāhakavikalpa). Among these, grasping at the grasped is the conceptualization of the grasped, and grasping at the grasper is the conceptualization of the grasper. The conceptualization of the grasped is further divided into the reversing conceptualization of the grasped and the entering conceptualization of the grasped. Among these, the mind that sees the object to be grasped as faulty and clings to it is the reversing conceptualization of the grasped, and the mind that sees the object to be grasped as virtuous and clings to it is the entering conceptualization of the grasped. To explain these two, the text says: 'By the basis and its antidote, there are two kinds of conceptualization of the grasped.' Among these, by the basis (kun nas nyon mongs pa, sarvakleśāḥ, all afflictions) clinging to all afflictions as faulty, and by its antidote (de'i gnyen po, tasyapratipakṣa, its antidote) clinging to the antidote to all afflictions as virtuous, the reversing conceptualization of the grasped and the entering conceptualization of the grasped are revealed in order. To differentiate each of these into nine, the text says: 'By ignorance and aggregates etc., each of these has nine kinds.' Among these, by ignorance (rmongs pa, moha, ignorance), and aggregates (phung po, skandha, aggregate) etc., the word 'etc.' includes the distinctions of elements and sources, etc., each of these two conceptualizations of the grasped has nine kinds. The sutra says: 'Shariputra, these dharmas do not exist in the way that childish ordinary beings manifestly cling to them.' Question: 'How do these dharmas exist?' Answer: 'They exist as non-existent, and do not exist as existent, therefore it is called ignorance.'
་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་དང་། དེ་ལ་བྱིས་པ་གང་དག་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་དག་གི་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་དག་གིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་བཏགས་ཏེ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ནམ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་པས་ན། དེ་དག་ནི་མི་ཤེས་མི་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་དག་གིས་ཆོས་གང་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་བཏགས་པས་མིང་དང་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་། ཞེས་པ་ནས། མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དག་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ། །ཞེས་སོགས་གསུངས་སོ། །འདིར་ཡང་། རྟོག་པ་འདི་དག་མ་རིག་པ་དང་། སྲེད་པ་མཐའ་གཉིས་ལ་ཞེན་པ་དང་། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡོད་པར་ཞེན་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པར་གསུངས་པ། འདིས་ཀྱང་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་བཞི་པོ་རྟོག་པ་འདི་དག་ཡིན་པ་དང་། དགག་རྟོག་ཡིན་པ་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་འཛིན་རྟོག་ལ་ཡང་། སེམས་ཅན་རྫས་སུ་ཡོད་པར་ཞེས་པ་རྫས་འཛིན་དང་། སེམས་ཅན་བཏགས་པར་ཡོད་པར་ཞེན་པ་བཏགས་འཛིན་གཉིས་སོ། ། 5-230 གཉིས་པོ་དེ་དག་སྟོན་པ་ནི། རྫས་དང་བཏགས་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི། །འཛིན་པའང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད། །ཞེས་པ་ལ་སེམས་ཅན་རྫ༷ས་སུ་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་འཛིན་པ་ད༷ང་། སེམས་ཅན་བཏ༷གས་པར་ཡོད་པ༷འི་རྟེ༷ན་ཅ༷ན་གྱི༷་འཛི༷ན་པ༷་རྣ༷མ་པ༷་གཉི༷ས་སུ༷་འདོ༷ད་དེ་བསྟན་ཏོ། །འང་གི་སྒྲ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་གཉིས་སུ་སྟོན་པའོ། །འཛིན་རྟོག་དེ་དག་རེ་རེ་ཡང་དགུ་དགུར་དབྱེ་བ་ནི། རང་དབང་བདག་སོགས་ངོ་བོ་དང་། །ཕུང་སོགས་རྟེན་ལས་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ་ར༷ང་དབ༷ང་ཅན་དང་། བད༷ག་དང་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་ངོ༷་བོ༷་རྟེན་གྱི་དབྱེ་བ་དགུ་ལས་ད༷ང་། ཕུ༷ང་པོ་དང་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་རྟེ༷ན་གྱི་དབྱེ་བ་དགུ་ལ༷ས། རྟེན་ཅན་འཛིན་རྟོག་གཉིས་པོ་ཡང་སོ་སོར་དགུ་དགུར་དབྱེ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་གཟུང་རྟོག་དབྱེ་བ་དེ༷་བཞི༷ན་ནོ༷། །མདོ་ལས། ཅི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་འདི་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསླབས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། ཞེས་པ་ནས། སྒྱུ་མ་ཡང་གཞན་ལ་གཟུགས་ཀྱང་གཞན་ཞིག་ཡིན་སྙམ་མམ། ཞེས་སོགས་དང་། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བར་མིང་དང་བརྡས་ཐ་སྙད་དུ་གདགས་སུ་ཡོད་དམ། ཞེས་པ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་གང་དག་ལགས་པ་དེ་ཉིད་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུར་རིག་པར་བགྱི་བ་ལགས་པའི་སླད་དུའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་གསུངས་པ་ནི་འཛིན་རྟོག་འདི་དག་གཞན་དབང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་དཔེ་རྣམས་ཀྱིས། །གཞན་གྱི་དབང་ནི་ཡང་དག་བསྟན། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྡུད་པ་ལས། གཟུང་རྟོག་གི་སྐབས་སུ། གང་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་དེ་ནི་མེད་ཅེས་བྱ། །བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བཏགས་ཡོད
【現代漢語翻譯】 『應如是行持。』等等。對於那些因無明和貪慾而執著的孩童，他們會把不存在的事物當作存在的事物來執著嗎？例如，執著于常斷二邊，他們既不瞭解也不明白。他們會把不存在的法強加於存在的事物上，從而執著于名色。』從那裡開始，直到十八不共法，他們也會執著。』等等。在這裡，這些分別念被認為是無明，是執著于貪慾二邊，是將不存在的事物執著為存在的本質。這表明四種抉擇支是這些分別念，並且排除了它們是破立分別唸的可能性。第二，對於能取分別念，『眾生以實有存在』是指實執，而『眾生以假立存在』是指假立執。爲了說明這兩種執著，偈頌說：『對於實有和假立的所依，執著也被認為是兩種。』這意味著，對於眾生以實有存在的所依的執著，以及對於眾生以假立存在的所依的執著，都被認為是兩種。『也』字表示像之前一樣顯示為兩種。爲了將這些能取分別念各自劃分爲九種，偈頌說：『自在、我等自性，蘊等所依亦如是。』這意味著，通過自在和我和『等』字所包含的眾生等自性所依的九種差別，以及通過蘊和『等』字所包含的界和處等所依的九種差別，這兩種所依的能取分別念也像能取分別唸的劃分方式一樣，各自劃分爲九種。經中說：『這個幻化的人通過學習般若波羅蜜多，一定會證得一切智智嗎？』等等。『你認為幻化和色是不同的嗎？』等等。『對於這五取蘊，可以用名稱和概念來施設菩薩這個名稱嗎？』等等。『世尊，爲了讓我們明白這五蘊就是幻化的人。』等等。這些話表明，由於這些能取分別念是他性，因此，『通過幻化等比喻，真實地顯示了他性。』這是偈頌的含義。在《攝頌》中，在能取分別唸的章節中說：『不存在的事物被稱為無，孩童們執著於此。』 『Thus one should act.』 etc. Those children who are attached to ignorance and craving, do they cling to what does not exist as if it exists? For example, clinging to the two extremes of permanence and annihilation, they neither know nor see. They impute non-existent dharmas to existent ones, thus clinging to name and form. From there, up to the eighteen unshared qualities, they also cling. etc.』 Here, these thoughts are considered to be ignorance, clinging to the two extremes of craving, and clinging to what does not exist as if it exists. This shows that the four parts of ascertainment are these thoughts, and it eliminates the possibility that they are negating thoughts. Secondly, regarding the grasping thought, 『sentient beings exist substantially』 refers to grasping at substance, and 『sentient beings exist imputedly』 refers to grasping at imputation. To illustrate these two, the verse says: 『Grasping at what is substantial and imputational is also considered to be of two kinds.』 This means that grasping at the basis of sentient beings existing substantially, and grasping at the basis of sentient beings existing imputedly, are considered to be of two kinds. The word 『also』 indicates that it is shown as two, as before. To divide each of these grasping thoughts into nine, the verse says: 『Self-governing, self, etc., essence, aggregates, etc., basis, likewise.』 This means that through the nine distinctions of the self-governing and self, and the essence of sentient beings included by the word 『etc.』, and the nine distinctions of the basis of aggregates and elements and sense sources included by the word 『etc.』, these two grasping thoughts of the basis are also divided into nine each, just like the division of grasping thoughts. In the sutra, it says: 『Will this illusory person, having trained in the Perfection of Wisdom, definitely attain omniscience?』 etc. 『Do you think that illusion and form are different?』 etc. 『Can the name Bodhisattva be applied to these five aggregates of appropriation through names and conventions?』 etc. 『Bhagavan, it is so that we may understand that these five aggregates are like an illusory person.』 etc. These words indicate that since these grasping thoughts are other-powered, 『through examples such as illusion, the other-powered is truly shown.』 This is the meaning of the verse. In the Compendium, in the section on grasping thoughts, it says: 『What does not exist is called non-existent; children cling to it.』
【English Translation】 『One should act accordingly.』 etc. Regarding those children who are attached to ignorance and craving, do they cling to what does not exist as if it exists? For example, clinging to the two extremes of permanence and annihilation, they neither know nor see. They impute non-existent dharmas to existent ones, thus clinging to name and form. From there, up to the eighteen unshared qualities, they also cling. etc.』 Here, these thoughts are considered to be ignorance, clinging to the two extremes of craving, and clinging to what does not exist as if it exists. This shows that the four parts of ascertainment are these thoughts, and it eliminates the possibility that they are negating thoughts. Secondly, regarding the grasping thought, 『sentient beings exist substantially』 refers to grasping at substance, and 『sentient beings exist imputedly』 refers to grasping at imputation. To illustrate these two, the verse says: 『Grasping at what is substantial and imputational is also considered to be of two kinds.』 This means that grasping at the basis of sentient beings existing substantially, and grasping at the basis of sentient beings existing imputedly, are considered to be of two kinds. The word 『also』 indicates that it is shown as two, as before. To divide each of these grasping thoughts into nine, the verse says: 『Self-governing, self, etc., essence, aggregates, etc., basis, likewise.』 This means that through the nine distinctions of the self-governing and self, and the essence of sentient beings included by the word 『etc.』, and the nine distinctions of the basis of aggregates and elements and sense sources included by the word 『etc.』, these two grasping thoughts of the basis are also divided into nine each, just like the division of grasping thoughts. In the sutra, it says: 『Will this illusory person, having trained in the Perfection of Wisdom, definitely attain omniscience?』 etc. 『Do you think that illusion and form are different?』 etc. 『Can the name Bodhisattva be applied to these five aggregates of appropriation through names and conventions?』 etc. 『Bhagavan, it is so that we may understand that these five aggregates are like an illusory person.』 etc. These words indicate that since these grasping thoughts are other-powered, 『through examples such as illusion, the other-powered is truly shown.』 This is the meaning of the verse. In the Compendium, in the section on grasping thoughts, it says: 『What does not exist is called non-existent; children cling to it.』
་དང་མེད་པར་བྱེད། །ཡོད་དང་མེད་པ་འདི་གཉིས་མེད་པའི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་འདི་ཤེས་ངེས་པར་འབྱུང་། །ཞེས་གསུངས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཤིས་ལ་མེད་ཀྱང་ཐ་སྙད་དུ་གཟུང་རྟོག་གིས་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཆོས་སུ་འདོགས་པར་བྱེད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་དྲོད་རྩེ་ལ་གནས་པའི་བྱང་སེམས་གང་གིས་ཤེས་ཤིང་ཆོས་ཉིད་གཤིས་ལ་གནས་པར་མཐོང་བས་ 5-231 རྣམ་མཁྱེན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། ཇི་ལྟར་རི་བོང་མགོ་ཡི་རྭ། །བཏགས་པ་ཉིད་དེ་མེད་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །བཏགས་པ་ཉིད་དེ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །སྡུད་པ་ལས། འཛིན་རྟོག་གི་སྐབས་སུ་ཡང་། གང་འདིར་ཕུང་པོ་ལྔ་དག་སྒྱུ་མར་འདྲར་ཤེས་ཤིང་། །སྒྱུ་མ་གཞན་དང་ཕུང་པོ་གཞན་དུ་མི་བྱེད་ལ། །སྣ་ཚོགས་འདུ་ཤེས་བྲལ་ཞིང་ཉེ་བར་ཞི་སྤྱོད་པ། །དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ནི་བཟོད་པ་དང་། ཆོས་མཆོག་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཛིན་རྟོག་གི་ངོ་བོ་གཞན་དབང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤེས་ཤིང་དེ་གཉིས་ཐ་དད་དུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ལ་རྫས་དང་བཏགས་པའི་སེམས་ཅན་སྣ་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བྲལ་ཞིང་འཛིན་རྟོག་ཉེ་བར་ཞི་བ་སྤྱོད་པ་དེ་ཤེར་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་བས། གཟུང་རྟོག་གཉིས་པོའི་ཡུལ་ཀྱི་ཁྱད་པར་འཆད་ལུགས་ལྟར་ན། གཞི་དང་དེ་ཡི་གཉེན་པོ་ཡིས། །ཞེས་པ་འདིས་རྣམ་བྱང་དེ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོར་བྱས་སྣང་ངོ་། །གཟུང་རྟོག་དང་འཛིན་རྟོག་གཉིས་ལ་ཡང་མུ་བཞིའི་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཡུལ་གཅིག་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཡུལ་ཐ་དད་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་། གཟུང་རྟོག་དང་འཛིན་རྟོག་གཉིས་ཡིན་དུ་འཇོག་ན། རྗེས་དཔག་ལ་སོགས་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་། ཡུལ་ཐ་དད་པའི་སྒོ་ནས། {ལ་ལ་ལ་ལྟོས་ནས་རྟོག་པ་དང་}ལ་ལ་ལ་ལྟོས་ནས་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། མངོན་སུམ་དང་རྟོག་པ་གཉིས་ཡིན་སྲིད་པར་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཡུལ་གང་ལ་གཟུང་བར་ཞེན་པ་དེ་འཛིན་རྟོག་མ་ཡིན་ཞིང་གང་ལ་འཛིན་པར་ཞེན་པ་དེ། གཟུང་རྟོག་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བར་རིགས་སོ། །སུམ་ཅུ་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པར། གཟུང་རྟོག་དང་འཛིན་རྟོག་གཉིས་ལ་འཛིན་པ་གཉིས་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་གཟུང་བར་འཛིན་པ་དང་འཛིན་པར་འཛིན་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོག་བཞི་པོ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། 5-232 ༈ ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ། ད་ནི་དྲུག་པ་ཡོངས་འཛིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། འདིར་ཉན་རང་གི་ཡོངས་སུ་འཛིན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་སངས་རྒྱས་གཅིག་ཉིད་ཀྱང་ཉན་རང་ད
【現代漢語翻譯】 『斷滅有與無，證悟此二者，菩薩能知者，定能得解脫。』 這句話的意思是，一切法性本空，但名言上，由於執著而安立為有和無的法。因此，安住在暖位頂位的菩薩，了知一切法唯是假立，並能如實見法性，則定能證得一切智智。正如聖者龍樹所說：『如兔頭上之角，唯是假立實無有，如是諸法亦皆然，唯是假立非真實。』 這就是那個意思。 《攝頌》中，在講到『執著』時說：『若於此處知五蘊，如幻如化無差別，不作幻化異五蘊，離諸雜念寂靜行，是行般若波羅蜜。』 這句話的意思是，安住在忍位和世第一位的菩薩，了知執著的自性是他空如幻的，並且不將二者視為他體，遠離對實有和假立的各種有情之念，安住于執著寂滅的行持，這就是行持殊勝的般若波羅蜜多。 《二萬頌》中，按照所緣境的差別來解釋能取和所取，其中說：『以基和彼之對治』，這句經文似乎是將一切種智作為一切事物的對治法。對於能取和所取二者，也可以作四句分析：如果安立能取和所取是境相各異，不互相觀待的，那麼對於比量等一切分別念來說，由於境相各異的緣故，{觀待于某某而生起分別念}，觀待于某某而成為現量，因此現量和分別念二者就可能太過分了。因此，對於所執著的境，不是能取；對於能執著的境，不是所取。這樣才是合理的。 《三十頌釋》中，將能取和所取二者稱為『二取』，意思是執著于所取和執著于能取。以上就是對四種分別唸的解釋。 現在宣說第六種圓滿執持，這裡與聲聞、緣覺的執持不同之處，在於菩薩的善巧方便。如果不是這樣，那麼唯一佛陀也和聲聞、緣覺一樣了。
【English Translation】 『Cutting off existence and non-existence, realizing these two, the Bodhisattva who knows this will surely attain liberation.』 This means that all dharmas are inherently empty, but nominally, they are established as dharmas of existence and non-existence due to attachment. Therefore, a Bodhisattva abiding in the positions of Warmth and Peak, knowing that all dharmas are merely imputed and seeing the nature of reality as it is, will surely attain Omniscience. As the venerable Nagarjuna said: 『Like the horns on a rabbit's head, they are merely imputed and do not exist. Likewise, all dharmas are merely imputed and not real.』 This is the meaning. In the 『Perfection of Wisdom in One Hundred Thousand Lines,』 when discussing 『attachment,』 it says: 『If one knows the five aggregates here as like illusions, without difference, and does not make illusions different from the five aggregates, free from various thoughts, practicing peacefully, this is practicing the supreme Perfection of Wisdom.』 This means that a Bodhisattva abiding in the positions of Patience and Supreme Dharma, knowing the nature of attachment as other-empty and like an illusion, and not considering the two as separate entities, free from the thoughts of various sentient beings, both real and imputed, abiding in the practice of the cessation of attachment, this is practicing the supreme Perfection of Wisdom. In the 『Twenty Thousand Lines,』 according to the difference in the objects of grasping and being grasped, it says: 『With the basis and its antidote,』 this verse seems to present Omniscience as the antidote to all things. For the two, grasping and being grasped, a fourfold analysis can also be made: If grasping and being grasped are established as having different objects, not relying on each other, then for all conceptual thoughts such as inference, because of the difference in objects, {relying on so-and-so, conceptual thought arises}, relying on so-and-so, it becomes direct perception. Therefore, the two, direct perception and conceptual thought, could become too extreme. Therefore, the object that is grasped is not the grasper; the object that is grasped is not the grasper. This is reasonable. In the 『Commentary on the Thirty Verses,』 the two, grasping and being grasped, are called 『two graspings,』 meaning grasping at the grasped and grasping at the grasper. The above is the explanation of the four conceptual thoughts. Now, the sixth, fully grasping, will be explained in detail. Here, what distinguishes it from the grasping of Hearers and Solitary Realizers is the skillful means of the Bodhisattva. If it were not so, then the sole Buddha would be the same as Hearers and Solitary Realizers.
ང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་འགྱུར་ཏེ། སྡུད་པ་ལས། རྒྱལ་བའི་ཉན་ཐོས་པ་དག་ཇི་སྙེད་ཆོས་སྟོན་ཅིང་། །འཆད་དང་རིགས་པ་དག་དང་ལྡན་པར་བརྗོད་པ་དང་། །མཆོག་འཕགས་བདེ་བ་བྱེད་དང་དེ་ཡི་འབྲས་ཐོབ་པ། །དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐྱེས་བུའི་མཐུ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གཅིག་ཉིད་བཟང་ངན་གཉིས་སུ་ཇི་ལྟར་དབྱེ། གཞན་ཡང་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་སྐབས་སུ། མདོ་ཉིད་ལས། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་གསུངས་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཡོངས་འཛིན་ཡིན་ནོ། །འདི་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སློབ་དཔོན་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་བསྟན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་སྤོང་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འབུམ་ཏིག་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྔ་མ་གཉིས་ནི་ལྷག་མཐོང་ཡིན་ལ། ཕྱི་མ་གཉིས་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེས་ཟིན་པ་ཡིན་ཞིང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའི་ཡུམ་ཐོས་ནས་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་བཞི་པོ་དེའི་ཕན་ཡོན་ཡིན་ནོ། །ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་ནི་བཟློག་པའོ། །སྡུད་པ་ལས། དགེ་བའི་བཤེས་དང་ལྡན་ཞིང་ལྷག་མཐོང་ལྡན་གྱུར་པ། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཡུམ་ཐོས་སྐྲག་པར་ཡོད་མི་འགྱུར། །གང་ཞིག་སྡིག་པའི་གྲོགས་ལྡན་གཞན་གྱི་དྲིང་འཇོག་པ། །དེ་ནི་སྣོད་སོ་མ་བཏང་ཆུས་རེག་ཞིག་པ་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཏོ། །ལྷག་མཐོང་ནི། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྩེ་སྦྱོར་ 5-233 གྱི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་ལས་ཀྱང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་གསུངས་པ་ཡང་དེ་དང་དེས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ཡིན་ལ། ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ངོ་བོ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཡང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ངོ་བོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞིང་། དེས་མི་འགོང་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ཉིད་ཉན་རང་ལས་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་སུ་འགྱུར་གྱི། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་གང་ཟག་ཡོད་པ་ཙམ་ནི་ཐུན་མོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་སུ་མི་འགྱུར་ལ། དེ་ཙམ་གྱིས་མི་སྐྲག་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །མདོ་ལས། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་པོའི་བཤེས་གཉེན་དང་། འཛིན་བྱའི་བྱང་སེམས་དང་། ཡོངས་སུ་འ
【現代漢語翻譯】 我將成為所有菩薩的善知識。如《攝頌》所說：『諸佛聲聞眾，如是宣說正法，具足講說與正理，宣說殊勝寂靜樂，以及獲得彼果報，彼等皆是如來力。』因此，善知識如何區分善惡？此外，在《頂端結合》的章節中，經中說大聲聞也是菩薩的善知識，這與上述相矛盾。因此，善巧方便才是真正的依怙。這有四種方式：大學者世親曾說，善巧方便有四種：善於分別一切法的方便，善於圓滿六波羅蜜多的方便，善於依止善知識的方便，善於遠離惡友的方便。 《十萬頌般若經釋》中也是如此。前兩種善巧方便是勝觀，后兩種是與善知識相應，被其攝持。聽聞宣說一切法性空的般若經而不恐懼，是這四種方便的利益。不善巧方便則相反。《攝頌》中說：『具足善知識與勝觀者，聽聞般若諸佛不生懼。若與惡友相應依他人，如未燒之器遇水則毀壞。』這就是其含義。勝觀是指以不執著的方式分別、說法等等。在《頂端結合》的章節的經中也說，與波羅蜜多以及菩提分法等相應者，也是菩薩的善知識，這是被上述所攝持的。被攝持的體性是善巧方便。這裡，被善知識攝持的體性是菩薩的善巧方便，因此能不退轉等等，這成為區別于聲聞和獨覺的殊勝之處。僅僅有善知識這個人是共同的，因此不能成為殊勝之處，僅僅如此也不會不恐懼。經中說：『依怙的善知識，被依怙的菩薩，以及依怙的……』 我將成為所有菩薩的善知識。如《攝頌》所說：『諸佛聲聞眾，如是宣說正法，具足講說與正理，宣說殊勝寂靜樂，以及獲得彼果報，彼等皆是如來力。』因此，善知識如何區分善惡？此外，在《頂端結合》的章節中，經中說大聲聞也是菩薩的善知識，這與上述相矛盾。因此，善巧方便才是真正的依怙。這有四種方式：大學者世親曾說，善巧方便有四種：善於分別一切法的方便，善於圓滿六波羅蜜多的方便，善於依止善知識的方便，善於遠離惡友的方便。 《十萬頌般若經釋》中也是如此。前兩種善巧方便是勝觀，后兩種是與善知識相應，被其攝持。聽聞宣說一切法性空的般若經而不恐懼，是這四種方便的利益。不善巧方便則相反。《攝頌》中說：『具足善知識與勝觀者，聽聞般若諸佛不生懼。若與惡友相應依他人，如未燒之器遇水則毀壞。』這就是其含義。勝觀是指以不執著的方式分別、說法等等。在《頂端結合》的章節的經中也說，與波羅蜜多以及菩提分法等相應者，也是菩薩的善知識，這是被上述所攝持的。被攝持的體性是善巧方便。這裡，被善知識攝持的體性是菩薩的善巧方便，因此能不退轉等等，這成為區別于聲聞和獨覺的殊勝之處。僅僅有善知識這個人是共同的，因此不能成為殊勝之處，僅僅如此也不會不恐懼。經中說：『依怙的善知識，被依怙的菩薩，以及依怙的……』
【English Translation】 I shall become the spiritual friend of all Bodhisattvas. As it is said in the 'Compendium': 'However many of the Buddha's Shravakas, teach the Dharma, and speak with explanation and reasoning, and bring supreme peace and happiness, and obtain its result, all of those are the power of the Tathagata.' Therefore, how are good and bad spiritual friends distinguished? Furthermore, in the chapter of 'Union at the Peak', the Sutra itself says that even great Shravakas are said to be spiritual friends of Bodhisattvas, which contradicts the above. Therefore, skill in means is the true refuge. This has four aspects: The great master Vasubandhu said, skill in means is shown in four ways: skill in the means of individually examining all dharmas, skill in the means of perfecting the six Paramitas, skill in the means of relying on a spiritual friend, and skill in the means of abandoning sinful friends. The 'Commentary on the Hundred Thousand Verses' is also the same. The first two skills in means are Vipassana (insight), and the latter two are being associated with a spiritual friend, being held by them. Not becoming afraid after hearing the Prajnaparamita (Perfection of Wisdom) which teaches that all dharmas are empty, is the benefit of these four. Lack of skill in means is the opposite. The 'Compendium' says: 'Those who have a spiritual friend and possess Vipassana, will not be afraid when hearing the Prajnaparamita by the Victorious Ones. Whoever is associated with sinful friends and relies on others, is like an unbaked pot that breaks when touched by water.' This is the meaning. Vipassana is individually examining and teaching the Dharma in a non-objective way, and so on. In the Sutra of the chapter of 'Union at the Peak', it is also said that those who are associated with the Paramitas and the aspects of Bodhi, etc., are also spiritual friends of Bodhisattvas, and this is what is being held by the above. The nature of being held is skill in means. Here also, the nature of being held by a spiritual friend is the Bodhisattva's skill in means, and therefore one becomes non-regressing, etc., which becomes a special quality that distinguishes them from Shravakas and Pratyekabuddhas. Merely having a spiritual friend is common, therefore it cannot become a special quality, and merely that will not make one unafraid. The Sutra says: 'The spiritual friend who is the refuge, the Bodhisattva who is being taken refuge in, and the refuge of...' I shall become the spiritual friend of all Bodhisattvas. As it is said in the 'Compendium': 'However many of the Buddha's Shravakas, teach the Dharma, and speak with explanation and reasoning, and bring supreme peace and happiness, and obtain its result, all of those are the power of the Tathagata.' Therefore, how are good and bad spiritual friends distinguished? Furthermore, in the chapter of 'Union at the Peak', the Sutra itself says that even great Shravakas are said to be spiritual friends of Bodhisattvas, which contradicts the above. Therefore, skill in means is the true refuge. This has four aspects: The great master Vasubandhu said, skill in means is shown in four ways: skill in the means of individually examining all dharmas, skill in the means of perfecting the six Paramitas, skill in the means of relying on a spiritual friend, and skill in the means of abandoning sinful friends. The 'Commentary on the Hundred Thousand Verses' is also the same. The first two skills in means are Vipassana (insight), and the latter two are being associated with a spiritual friend, being held by them. Not becoming afraid after hearing the Prajnaparamita (Perfection of Wisdom) which teaches that all dharmas are empty, is the benefit of these four. Lack of skill in means is the opposite. The 'Compendium' says: 'Those who have a spiritual friend and possess Vipassana, will not be afraid when hearing the Prajnaparamita by the Victorious Ones. Whoever is associated with sinful friends and relies on others, is like an unbaked pot that breaks when touched by water.' This is the meaning. Vipassana is individually examining and teaching the Dharma in a non-objective way, and so on. In the Sutra of the chapter of 'Union at the Peak', it is also said that those who are associated with the Paramitas and the aspects of Bodhi, etc., are also spiritual friends of Bodhisattvas, and this is what is being held by the above. The nature of being held is skill in means. Here also, the nature of being held by a spiritual friend is the Bodhisattva's skill in means, and therefore one becomes non-regressing, etc., which becomes a special quality that distinguishes them from Shravakas and Pratyekabuddhas. Merely having a spiritual friend is common, therefore it cannot become a special quality, and merely that will not make one unafraid. The Sutra says: 'The spiritual friend who is the refuge, the Bodhisattva who is being taken refuge in, and the refuge of...'
ཛིན་པ་གསུམ་སོ་སོར་གསུངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གང་དག་གིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ན་མི་སྐྲག་མི་དངང་ཞིང་དངང་བར་མི་འགྱུར་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དག་གང་ལགས་ཞེས་དང་རབ་འབྱོར། དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དག་སྟེ། དེ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ནི། བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས་མི་སྐྲག་མི་དངང་ཞིང་དངང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཙམ་གྱིས་མི་སྐྲག་པར་མ་གསུངས་ལ། དེ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཉིད་མི་སྐྲག་པར་གསུངས་པས། ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ནི། ཐབས་ལས་མཁས་པ་ཡིན་ཞིང་། དེས་མི་སྐྲག་པར་འགྱུར་ཏེ། མདོ་ལས། རབ་འབྱོར། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟེ། ཐབས་དེ་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ན་མི་སྐྲག་མི་དངང་ཞིང་དངང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་འཛིན་པ་པོ་མ་ཡིན་ཞིང་། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་གཟུང་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ། འཛིན་པ་དང་ཟིན་པ་གཅིག་ཡིན་ལ། དེའི་ངོ་བོ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞིང་ཐབས་དེའི་ངོ་བོ་བཤེས་གཉེན་དམ་པས་བསྟན་པ་ལྟར་བྱེད་པའི་ཉམས་ལེན་ཡིན་ 5-234 ནོ། །དེས་ན་བཤེས་གཉེན་བཟང་ཡང་། དེས་བསྟན་པ་ལྟར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ན་དེས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་{མ་ཡིན་ལ་ཟིན་པ་མ་ཡིན་ནོ་{ཡིན་ན་}བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་ཐབས་ལ་མི་མཁས་ན་སྐྲག་པ་དང་དངང་བ་དང་དངང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་པོ་བཤེས་གཉེན་དང་། ཡོངས་སུ་འཛིན་བྱའི་ངོ་བོ་བྱང་སེམས་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་ཐབས་ལ་མཁས་པ་གསུམ་ཐ་དད་དུ་བྱེད་དགོས་སོ། ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ངོ་བོ་ཡོངས་འཛིན་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་མི་འགོང་བ་ཉིད་ལ་སོགས། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སོགས་སྟོན་བྱེད། །དེ་ཡི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་བོར་བ། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཡོངས་འཛིན་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་སེམས་མི་འགོང་བ་སྟེ་སྐྲག་པ་ཉིད་དང་སོགས་པའི་སྒྲས་དངང་བ་དང་དངང་བར་འགྱུར་བ་ནི་རིམ་པ་ལྟར་སྐྲག་པ་ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་ངོ་བོར་གནོད་འཇོམས་ལས་གསུངས་སོ། །ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ནི་སྐབས་འདིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་ཐེག་ཆེན་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་གཞན་ཡང་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་མེད་པ་དང་། གྲོགས་ངན་པ་དང་། སྔོན་དགེ་བ་མ་བསགས་པ་དང་། ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ལ་བློ་གྲོས་མ་སྦྱངས་པ་སྟེ། བཞི་པོ་འདི་ཡང་ངོ་། །ཉེས་དམིགས་ཡང་ཆེ་སྟེ། སྐྲག་མི་དགོས་པ་འདི་ལ་སྐྲག་པ་ནི། སྡི
【現代漢語翻譯】 關於三種不同的『攝持』（yongs su 'dzin pa）的說法如下：『世尊（bcom ldan 'das），哪些善知識（dge ba'i bshes gnyen）攝持了菩薩（byang chub sems dpa'），使得他們聽聞般若波羅蜜多（shes rab kyi pha rol tu phyin pa）的教法時，不會恐懼、不會害怕、也不會驚慌？』 善知識是指那些聽聞此教法而不生恐懼者。』 如上所說，僅僅具備善知識的名號並不能保證不生恐懼，而是被善知識攝持才能不生恐懼。因此，攝持的本質在於精通方便（thabs），而這能使人不生恐懼。正如經中所說：『善知識，精通般若波羅蜜多方便的菩薩，具備此方便，聽聞此教法時，不會恐懼、不會害怕、也不會驚慌。』 因此，『攝持』並非能攝持者，也非被攝持者，『攝持』與『被攝持』實為一體。其本質在於精通方便，而方便的本質在於依循善知識的教導進行修行。如果善知識很好，但修行者不按照善知識的教導去做，那麼他就沒有被善知識攝持，如果沒有被攝持，他就不精通依止善知識的方便，不精通方便就會產生恐懼、害怕和驚慌。因此，需要區分三種不同的概念：攝持者——善知識，被攝持的對境——菩薩，以及攝持的自性——精通方便。 正因為如此，精通方便的本質，即『攝持』，是這樣的：『不生恐懼等，顯示無自性（ngo bo nyid med）等，捨棄與之相違背的方面，在一切情況下都是『攝持』。』 所謂『不生恐懼』，以及『等』字所包含的害怕和驚慌，分別對應小、中、大三種程度的恐懼，正如《害滅品》（gnod 'joms las）中所說。不精通方便而產生恐懼等的原因在於，聽聞了在此處所說的，一切法皆為空性（stong pa nyid）自性的甚深般若波羅蜜多大乘教法。 當然，產生恐懼的原因並非只有這一個，還有：沒有種姓（rigs med pa），惡友（grogs ngan pa），往昔沒有積累善根（dge ba ma bsags pa），以及沒有修習大乘的智慧（blo gros ma sbyangs pa）。這四者也是原因。過患也很嚴重，因為本不該恐懼的事情卻產生了恐懼，這是一種罪過。
【English Translation】 The three kinds of 'seizing' (yongs su 'dzin pa) are explained separately as follows: 'Venerable One (bcom ldan 'das), which virtuous friends (dge ba'i bshes gnyen) seize Bodhisattvas (byang chub sems dpa') such that they are not frightened, terrified, or alarmed when they hear the teaching of the Perfection of Wisdom (shes rab kyi pha rol tu phyin pa)?' Those virtuous friends are the Bodhisattvas who, when they hear this teaching, are not frightened, terrified, or alarmed.' As mentioned above, merely having the title of a virtuous friend does not guarantee freedom from fear; rather, it is being seized by a virtuous friend that ensures it. Therefore, the essence of seizing lies in being skilled in means (thabs), which enables one to be free from fear. As stated in the sutra: 'Virtuous friend, a Bodhisattva skilled in the means of the Perfection of Wisdom, possessing these means, is not frightened, terrified, or alarmed when hearing this teaching.' Therefore, 'seizing' is neither the seizer nor the seized; 'seizing' and 'being seized' are essentially one. Its essence lies in being skilled in means, and the essence of means lies in practicing according to the teachings of a noble virtuous friend. If a virtuous friend is good, but the practitioner does not follow the virtuous friend's teachings, then they have not been seized by the virtuous friend. If they have not been seized, they are not skilled in the means of relying on the virtuous friend, and if they are not skilled in means, they will experience fear, terror, and alarm. Therefore, it is necessary to distinguish three different concepts: the seizer—the virtuous friend, the object to be seized—the Bodhisattva, and the nature of seizing—skill in means. Precisely because of this, the essence of being skilled in means, which is 'seizing,' is as follows: 'Not being afraid, etc., showing no self-nature (ngo bo nyid med), etc., abandoning what is contrary to it, is 'seizing' in all ways.' 'Not being afraid,' and the terror and alarm included by 'etc.,' correspond to small, medium, and large degrees of fear, respectively, as stated in the 'Destruction of Harm' (gnod 'joms las). The reason for experiencing fear, etc., due to not being skilled in means is hearing the profound Great Vehicle teaching of the Perfection of Wisdom, which states that all phenomena are empty (stong pa nyid) in nature. Of course, this is not the only reason for experiencing fear; there are also: not having the lineage (rigs med pa), bad friends (grogs ngan pa), not accumulating merit in the past (dge ba ma bsags pa), and not training in the wisdom of the Great Vehicle (blo gros ma sbyangs pa). These four are also reasons. The fault is also severe, because experiencing fear in something that should not be feared is a transgression.
ག་པའི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་བསགས་པའི་ཕྱིར་དུས་ཡུན་རིང་དུ་ངན་སོང་དུ་གདུང་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། འགྲོ་བ་དེ་གནས་མིན་ལ་སྐྲག་པ་གདུང་བྱེད་འགྱུར། །བསོད་ནམས་མ་ཡིན་ཕུང་ཆེན་བསགས་བྱས་ཡུན་རིང་དུ། །རིགས་མེད་གྲོགས་ངན་སྔོན་དགེ་མ་བསགས་བློ་མ་སྦྱངས། །ཆོས་འདིས་སྐྲག་འགྱུར་འདི་ན་དོན་ཆེན་འདི་ལས་ལྷུང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཉེས་དམིགས་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ཚོགས་ཀྱི་དོན་ཐོབ་པ་ལས་ལྷུང་བ་སྟེ། མི་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་སྐྲག་པར་མི་རིགས་སོ། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ན་སེ༷མས་མི༷་འགོ༷ང་བ༷་ 5-235 ཉི༷ད་ལ༷་སོ༷གས་པའི་རྒྱུ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་མེ༷ད་པར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་དང་། སོ༷གས་པའི་སྒྲས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་དང་། ཐེག་ཆེན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོ༷ན་བྱེ༷ད་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པའི་དང་། བཤེས་གཉེན་དེ༷འི༷་མི༷་མཐུ༷ན་ཕྱོ༷གས། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་བོ༷ར་བ༷འི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟེ། དུས་དང་རྣ༷མ་པ༷་ཀུ༷ན་ཏུ༷་ཡོ༷ངས་འཛི༷ན་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་དེ་ཡི༷ན་ནོ། །དེས་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་པོ་ཐུན་མོང་པ་ཡིན་ཡང་། ཉན་རང་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཡོངས་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་དྲུག་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་སོང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ཆོས་དྲུག་མདོར་བསྟན་པ་དང་། རྒྱས་པར་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྐབས་དང་པོའི་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་བཅུ་ལས་གསུམ་པ། ངེ༷ས་འབྱེ༷ད་ཡ༷ན་ལ༷ག་རྣ༷མ་བཞི༷་ད༷ང་། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འབྲིང་དུ་བསྟན་པ་ལ་ཆོས་བརྒྱད་ལས་བརྩོན་པའི་དབྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་བསྟན་ཟིན་ཏོ།། ༈ །། ༈ སྒྲུབ་པའི་རྟེན། ད་ནི་འདི་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྐབས་དང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བར་གྱིས་བཤད་པ་འདི་གཏན་ལ་དབབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་བརྒྱད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྟོན་ཅིང་། འདིའི་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་བཅུ་ལས་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་རིགས་གང་ཡིན་པ་དེ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། རིགས་ཡོད་པ་དང་། རིགས་མཆོག་དང་། རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། རྟགས་དང་། དབྱེ་བ་དང་། ཉེས་དམིགས་དང་། ཕན་ཡོན་དང་། དཔེ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཆོས་བརྒྱད་མདོར་བསྟན་ཅིང་དེ་དག་རེ་རེ་ཞིང་། ངོ་བོ་དང་། རྒྱུ་མཚན་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས་ཀྱི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པ་དང་། ཆོས་ལྷག་མ་བདུན་གྱིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་མཆོག་དང་། དེའི་མཚན་ཉིད་དང་། དེའི་རྟགས་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དང་པོ་མདོར་བསྟན་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོད་དང་མཆོག་དང་མཚན་ཉིད་དང་། །རྟགས་དང་རིགས་རབ་དབྱེ་
【現代漢語翻譯】 因為積累了巨大的惡業，他們將在惡道中長期受苦。正如經文所說：『眾生對非安穩處感到恐懼，遭受痛苦；積累了巨大的非福德，長期受苦；沒有高貴的種姓，沒有惡友，沒有積累過去的善業，沒有調伏心智；被此法所嚇倒，在此世間失去重大意義。』因此，他們會感到恐懼。此外，另一個過患是，他們會從獲得偉大菩提的資糧中墮落，因為無法獲得，所以沒有理由感到害怕。如果聽到宣講自性空性的般若波羅蜜多，心不退縮，精通各種方便法門，能夠分別認識到一切法沒有自性，並通過『等』字圓滿六度，依賴於正確宣講大乘的善知識，精通捨棄惡知識、罪惡之友的方法。無論何時何地，成為上師的本質，這就是（善知識）。因此，雖然善知識的本質是共同的，但與聲聞、緣覺相比，殊勝的上師本質是精通菩薩方便法門的人。以上是對第六種——攝受的詳細解釋。如上以簡略和詳細的方式宣說了六法，也解釋了第一品中十法中的第三法，即四種抉擇支。對於中等宣說，已經解釋了八法中精進的差別。 現在從這裡開始，直到第一品圓滿為止，所說的這個決定，就是第八法。並且，將要闡述此品中十法中的『修持之所依』是哪一種。對此，《經莊嚴論》中說：『具有種姓，以及殊勝種姓，種姓的體性，以及（種姓的）征相，分類，過患，利益，以及兩種比喻，這八種法被簡略地宣說，並且對它們一一從體性和原因的角度進行詳細解釋。』這三種乘的種姓是各不相同的，其餘七法，則闡述了菩薩的殊勝種姓，以及它的體性，它的征相等。其中，首先是簡略的宣說，就像這樣：『存在、殊勝、體性，以及征相和種姓的分類』
【English Translation】 Because of accumulating great masses of negative karma, they will suffer in the lower realms for a long time. As the scripture says: 'Beings fear the non-abiding place, and suffer; having accumulated great masses of non-merit, they suffer for a long time; without a noble lineage, with bad friends, without accumulating past virtues, without taming the mind; being frightened by this Dharma, they fall from great meaning in this world.' Therefore, they will be afraid. Furthermore, another fault is that they will fall from obtaining the accumulations of great Bodhi, and because they cannot obtain it, there is no reason to be afraid. If one hears the teaching of the Prajnaparamita of emptiness of self-nature, the mind does not shrink back, and one is skilled in various skillful means, able to separately recognize that all dharmas have no self-nature, and through the word 'etc.' perfects the six paramitas, relies on a virtuous friend who correctly teaches the Mahayana, and is skilled in the means of abandoning bad friends and sinful companions. At all times and in all ways, becoming the essence of a spiritual guide, that is (a virtuous friend). Therefore, although the essence of a virtuous friend is common, compared to Shravakas and Pratyekabuddhas, the superior essence of a spiritual guide is someone who is skilled in the skillful means of Bodhisattvas. The above is a detailed explanation of the sixth - taking care of others. As above, the six dharmas have been taught in brief and in detail, and the third of the ten dharmas in the first chapter, the four branches of determination, has also been explained. For the intermediate teaching, the distinction of diligence among the eight dharmas has been explained. Now, starting from here, until the completion of the first chapter, this determination that is spoken of is the eighth dharma. And, it will be explained which of the ten dharmas in this chapter is the 'basis of practice'. In this regard, the Ornament of the Sutras says: 'Having a lineage, as well as a superior lineage, the nature of the lineage, as well as the signs (of the lineage), classification, faults, benefits, and two metaphors, these eight dharmas are briefly taught, and each of them is explained in detail from the perspective of essence and cause.' The lineages of these three vehicles are different, and the remaining seven dharmas explain the superior lineage of the Bodhisattva, as well as its nature, its signs, etc. Among them, the first is the brief teaching, like this: 'Existence, superiority, nature, as well as signs and classification of lineage'
བ་དང་། །ཉེས་ 5-236 དམིགས་དང་ནི་ཕན་ཡོན་དང་། །དཔེ་རྣམ་གཉིས་ཏེ་རྣམ་པ་བཞི། །ཞེས་པས། དེ་དག་རེ་རེ་ཡང་བཞི་བཞིའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་འཆད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་དང་པོ་རིགས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་བཞི་ནི་བ་རུ་རའི་མདོར་བཤད་པ་ལྟ་བུ་སྤྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་པས། ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཐ་དད་པ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཐེག་པ་སོ་སོ་ལ་མོས་པ་ཐ་དད་པ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང་། མོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ངེས་པར་སྒྲུབ་པ་{དང་། མ་ངེས་པར་བསྒྲུབ་པ་}ཐ་དད་ཀྱི་དབྱེ་བ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང་། འབྲས་བུ་བྱང་ཆུབ་དམན་པ་དང་། འབྲིང་དང་། མཆོག་ཀྱང་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཐ་དད་པ་ཡོད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཁམས་རྣམས་དང་ནི་མོས་པ་དང་། །སྒྲུབ་པ་ཐ་དད་དབྱེ་བ་དང་། །འབྲས་བུ་ཐ་དད་དམིགས་པའི་ཕྱིར། །རིགས་ཡོད་ཉིད་དུ་ངེས་པར་བརྗོད། །ཅེས་སོ། ། གཉིས་པ་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པ་དེའི་ནང་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིགས་མཆོག་ཉིད་དུ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་བཞི་ནི། རིགས་དེ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཉན་རང་ལ་མེད་པའི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཉན་རང་ལ་མེད་པའི་གཞན་གྱི་དོན་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཉན་རང་གི་ལྟར་ཡོན་ཏན་དེ་དག་མ་ཡིན་པས་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་ཡང་མི་ཟད་པའི་རྒྱུ་མཚན་བཞི་པོ་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་དེ་མཆོག་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། དེ་དགེ་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་དང་། །ཐམས་ཅད་དང་ནི་དོན་ཆེན་དང་། །མི་ཟད་པ་ཡི་རྒྱུ་མཚན་ཕྱིར། །རིགས་མཆོག་ཉིད་ཅེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། ། གསུམ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་དེའི་ངོ་བོའམ། མཚན་ཉིད་བཞི་ནི། རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་དང་། ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་དང་། གཉིས་པོ་དེ་ནི་རིམ་པ་ 5-237 ལྟར་རྟེན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་། བརྟེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བཞིའོ། །དེ་ནི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་ཡོད་དོ། །འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་མེད་དོ། །རིགས་འདིས་ཡོན་ཏན་སྒྲོལ་ཞིང་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་དང་། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་མེད་པ་རྒྱས་པའི་རིགས་གཉིས་སུ་ས་པཎ་སོགས་ཀྱང་བཞེད་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། རང་བཞིན་དང་ནི་རྒྱས་པ་དང་། །དེ་ཡི་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་དང་། །ཡོད་མེད་ཉིད་དང་ཡོན་ཏན་ནི། །སྒྲོལ་བའི་དོན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་སྒྲ་དོན་ནི། ཡོན་ཏན་ལ་བརྟེན་འཁོར་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སྒྲོལ་པའི་ཕྱིར་རིགས་སོ། །ཞེས་སོ། ། བཞི་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་དེའི་རྟགས་བཞི་ནི། སྦྱོར་བའི་སྔོན་དུ་སེམས་ཅན་ལ་སྙིང
【現代漢語翻譯】 以及，過患和利益，譬喻有兩種，總共四種。』因此，這些各自也要通過四種方式來詳細解釋。第二，詳細解釋，首先，存在不同種姓的原因有四種，如《瓦茹拉經》中所說，一般來說，眾生的界（梵文：dhātu，藏文：ཁམས་，羅馬轉寫：kham，漢語字面意思：界）是多種多樣的，爲了區分界的差別；爲了區分對不同乘的信仰；即使已經信仰，爲了區分必定成就和不一定成就的差別；以及爲了區分菩提果的下、中、上，所以存在三種乘的不同種姓。正如所說：『諸界以及信仰，成就差別之不同，以及果之差別故，必定宣說有種姓。』 第二，在三種乘的不同種姓中，菩薩種姓之所以是殊勝的，有四個原因：因為這種姓比聲聞的善根更為殊勝；因為具有聲聞、緣覺所沒有的力量和無畏等一切功德；因為具有聲聞、緣覺所沒有的利益眾生之偉大事業；以及因為這種姓不像聲聞、緣覺那樣，在無餘涅槃時功德也會窮盡，所以菩薩的種姓是殊勝的。正如所說：『彼善根殊勝，具一切及大利益，以及不盡之因故，故說種姓為殊勝。』 第三，菩薩種姓的體性或特徵有四種：自性安住、如實成就，這二者依次是所依之自性、能依之自性。這是因位的實有，不是果位的實有。因為這種姓能夠救度併產生功德。其中，薩迦班智達等人認為，自性種姓是眾生本具的，發菩提心后增長的種姓有兩種。正如所說：『自性以及增長，彼之所依與能依，有無之體性，及救度功德，應知此義。』其語意是：依靠功德而度越輪迴，故名為種姓。 第四，菩薩種姓的四種征相是：在修行之前，對眾生具有慈悲心。
【English Translation】 And, faults and benefits, metaphors are of two kinds, making four in total.' Therefore, each of these should also be explained in detail through four aspects. Second, the detailed explanation, firstly, the four reasons for the existence of different lineages are as explained in the Varura Sutra, generally, sentient beings have various realms (Sanskrit: dhātu, Tibetan: ཁམས་, Roman transliteration: kham, literal Chinese meaning: realm), to distinguish the differences in realms; to distinguish the faith in different vehicles; even if one has faith, to distinguish the difference between definitely achieving and not definitely achieving; and to distinguish the inferior, intermediate, and superior Bodhi fruit, therefore, there are different lineages of the three vehicles. As it is said: 'The realms and faith, the differences in achievement, and the differences in fruit, therefore, it is certain to say there are lineages.' Second, among the different lineages of the three vehicles, the four reasons why the Bodhisattva lineage is considered supreme are: because this lineage is particularly superior in its roots of virtue compared to the Shravakas; because it possesses all the powers and fearlessness, etc., which the Shravakas and Pratyekabuddhas do not have; because it possesses the great purpose of benefiting others, which the Shravakas and Pratyekabuddhas do not have; and because this lineage, unlike the Shravakas and Pratyekabuddhas, does not have its qualities exhausted even in Nirvana without remainder, therefore, the Bodhisattva lineage is shown to be supreme. As it is said: 'Its roots of virtue are particularly superior, possessing all and great benefit, and because of the cause of inexhaustibility, therefore, it is said that the lineage is supreme.' Third, the nature or characteristics of the Bodhisattva lineage are four: naturally abiding, truly accomplishing, these two are in order the nature of the support and the nature of the supported. This exists as a real entity in the causal stage, but not as a real entity in the resultant stage. Because this lineage can liberate and produce qualities. Among them, Sakya Pandita and others also believe that there are two types of lineage: the naturally existing lineage that all sentient beings possess, and the lineage that grows after generating Bodhicitta. As it is said: 'Nature and growth, its support and supported, the nature of existence and non-existence, and the qualities of liberation, should be understood as this meaning.' The meaning of the words is: relying on qualities to cross over the cycle of existence, therefore, it is called lineage. Fourth, the four signs of the Bodhisattva lineage are: before practice, having compassion for sentient beings.
་རྗེ་དང་། ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ལ་མོས་པ་དང་། དཀའ་སྤྱད་ལ་བཟོད་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རང་བཞིན་དགེ་བ་ཡང་དག་པར་སྤྱོད་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ། སྦྱོར་བའི་སྔོན་དུ་སྙིང་རྗེ་དང་། །མོས་པ་དང་ནི་བཟོད་པ་དང་། །དགེ་བ་ཡང་དག་སྤྱོད་པ་ནི། །རིགས་ཀྱི་རྟགས་སུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། ། ལྔ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བཞི་ནི། ངེས་པ་དང་། མ་ངེས་པ་དང་། དེ་དག་རིམ་པ་ལྟར་རྐྱེན་གྱིས་མི་འཕྲོག་པ་དང་། འཕྲོག་པ་དེ་བཞིའོ། །ཇི་སྐད་དུ། རིགས་ནི་ངེས་དང་མ་ངེས་དང་། །རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མི་འཕྲོག་དང་། །འཕྲོག་པ་ཉིད་དེ་མདོར་ན་རིགས། །དབྱེ་བ་འདི་ནི་རྣམ་པ་བཞི། །ཞེས་སོ། ། དྲུག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱི་ཉེས་དམིགས་རིགས་ལ་གནས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་ལ་མི་འཇུག་པ་བཞི་ནི། ཉོན་མོངས་པ་མང་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་དང་། ཡོ་བྱད་ཀྱིས་ཕོངས་པ་དང་། གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་དང་བཞིའོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཉོན་མོངས་གོམས་དང་གྲོགས་ངན་དང་། །ཕོངས་དང་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་དེ། །མདོར་ན་རིགས་ཀྱི་ཉེས་དམིགས་ནི། །རྣམ་པ་བཞི་རུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། ། བདུན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་བཞི་ནི། རིང་མོ་ཞིག་ན་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བ་དང་། དེ་ནས་མྱུར་དུ་ཐར་པ་དང་། དེ་དག་ཏུ་སྐྱེས་ནའང་སྡུག་ 5-238 བསྔལ་ཆུང་ངུ་མྱོང་བ་དང་། སེམས་སྐྱོ་བ་དང་བཅས་ཤིང་དེར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྙིང་རྗེས་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་བཞིའོ། །ཇི་སྐད་དུ། རིང་མོ་ཞིག་ན་ངན་སོང་དུ། །འགྲོ་ཞིང་མྱུར་དུ་ཐར་བ་དང་། །དེ་ནའང་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་མྱོང་། །སྐྱོ་བཅས་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད། །ཅེས་སོ། ། བརྒྱད་པ་དཔེ་གཉིས་ལས་དང་པོ་གསེར་གྱི་རིགས་ཆེན་པོ་ནི། མང་པོ་དང་། འོད་གསལ་བ་དང་། དྲི་མ་མེད་པ་དང་། ལས་སུ་རུང་བ་སྟེ། གསེར་རྣམ་པ་བཞིའི་གནས་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་གནས་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གནས་དང་། ཉོན་མོངས་ཀྱི་དྲི་མ་མེད་པའི་གནས་དང་། མངོན་ཤེས་སོགས་མཐུ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་གནས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཇི་སྐད་དུ། གསེར་གྱི་རིགས་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ། །དགེ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་གནས། །ཡེ་ཤེས་དང་ནི་དྲི་མེད་ལྡན། །མཐུ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་གནས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། ། དཔེ་གཉིས་པ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་རིགས་ཆེན་པོ་ནི། རིགས་དང་ལྡན་པ་དང་། ཁ་དོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། དབྱིབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། ཚད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ་རིན་པོ་ཆེ་བཞིའི་གནས་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱང་། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་དང་། འཕགས་པའི་ཏིང་འཛིན་གྱི་རྒྱུ་དང་། སེམས་ཅན་མང་པོ་སྨིན་པ
【現代漢語翻譯】 第五，菩薩種性的四種分類是：決定性、非決定性、以及它們依次對應的，不被因緣所奪和被因緣所奪。如是說：『種性有決定與非決定，因緣不能奪與能奪，總而言之，種性的分類有這四種。』 第六，菩薩種性的過患，即使安住于種性中，也不能進入功德的四種情況是：煩惱多、惡友、缺乏資具、受他人支配。如是說：『串習煩惱與惡友，貧乏以及受他支配，總而言之，種性的過患，應當了知有四種。』 第七，菩薩種性的四種利益是：很久以後才墮入惡趣、從惡趣中迅速解脫、即使生於惡趣也只感受微小痛苦、以及懷著悲憫之心成熟在那裡出生的眾生。如是說：『很久以後才墮惡趣，迅速從中得解脫，即使在那也受小苦，以悲憫心成熟眾生。』 第八，兩種譬喻中的第一個，偉大的黃金種性是：數量多、光亮、無垢、可加工。如同黃金具備四種特質一樣，菩薩的種性也應被理解為：是無量功德之本、是智慧之本、是無煩惱垢染之本、也是神通等力量之本。如是說：『應如黃金之種性，了知是無量功德之本，具足智慧且無垢，亦是神通等力量之本。』 第二個譬喻，偉大的珍寶種性是：具備種性、顏色圓滿、形狀圓滿、大小圓滿。如同珍寶具備四種特質一樣，菩薩的種性也是：大菩提之因、大智慧之因、聖者三摩地之因、以及成熟眾多眾生之因。
【English Translation】 Fifth, the four divisions of the Bodhisattva lineage are: the definite, the indefinite, and corresponding to these in order, that which is not robbed by conditions and that which is robbed. As it is said: 'Lineage is definite and indefinite, that which is not robbed by conditions and that which is robbed, in short, the divisions of lineage are these four types.' Sixth, the faults of the Bodhisattva lineage, even when abiding in the lineage, the four situations where one cannot enter into qualities are: having many afflictions, bad friends, lacking resources, and being under the control of others. As it is said: 'Habituated to afflictions and bad friends, poverty and being under the control of others, in short, the faults of lineage, should be known as four types.' Seventh, the four benefits of the Bodhisattva lineage are: going to the lower realms after a long time, quickly being liberated from them, even if born there, experiencing only small suffering, and maturing the beings born there with compassion. As it is said: 'Going to the lower realms after a long time, quickly being liberated from them, even there experiencing small suffering, maturing beings with compassion.' Eighth, the first of the two examples, the great lineage of gold is: plentiful, bright, without impurities, and workable. Just as gold has four qualities, the Bodhisattva lineage should also be understood as: the source of immeasurable virtue, the source of wisdom, the source without the impurity of afflictions, and also the source of powers such as clairvoyance. As it is said: 'Like the lineage of gold, it should be known as the source of immeasurable virtue, possessing wisdom and being without impurity, it is also the source of powers.' The second example, the great lineage of precious jewels is: possessing lineage, having perfect color, having perfect shape, and having perfect size. Just as precious jewels have four qualities, the Bodhisattva lineage is also: the cause of great Bodhi, the cause of great wisdom, the cause of the Samadhi of the Noble Ones, and the cause of maturing many beings.
ར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཏེ་བཞི་པོ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། རིན་ཆེན་མཆོག་རིགས་བཞིན་ཤེས་བྱ། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་མཚན་ཕྱིར། །ཡེ་ཤེས་ཆེ་དང་འཕགས་ཏིང་འཛིན། །སེམས་ཅན་མང་པོའི་དོན་གནས་ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། ལ་ལ་གཅིག་ཏུ་ཉེས་པར་སྤྱོད་ངེས་ཡོད། །ལ་ལ་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་ཏུ་བཅོམ། །ལ་ལ་ཐར་པའི་ཆ་མཐུན་དགེ་བ་མེད། །དཀར་པོ་དམན་པ་ཡོད་པ་རྒྱུ་དང་བྲལ། །ཞེས་པ་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་སྟོན་ཅིང་། དེ་ཡང་གཉིས་ཏེ། དེའི་དུས་དང་། གཏན་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དང་ 5-239 པོ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གཅིག་ཏུ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཀུན་ཏུ་ཆད་པ་དང་། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མེད་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་དམན་པ་ཡོད་པ་མ་རྫོགས་པ་སྟེ། བཞི་ནི་དེའི་དུས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། ། གཉིས་པ་ནི། རྒྱུ་དང་བྲལ་བ་སྟེ་གང་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་རིགས་ཉིད་མེད་པའོ། །{དེ་ཡང་ཡུན་རིང་པོར་མྱང་འདས་མི་ཐོབ་པ་ལ་དགོངས་སོ། །རིགས་ཆད་པ་འདི་རྣམས་སེམས་ཙམ་པའི་ཁྱད་པར་ཆོས་དང་དབུ་མ་པའི་གཞུང་ལ་མེད་པར་འདོད་པ་ནི་དེ་ལྟར་མི་བདེན་ནོ། །}བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་རང་བཞིན་དང་རྒྱས་པ་ལ་གནས་པའི་ཆེ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་གཞན་ལ་ཕན་ཕྱིར་བསྟན་པའི་ཆོས་ཆེན་ལ། །མི་ཤེས་བཞིན་དུ་མོས་པ་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེན་འབྱུང་ཞིང་བསྒྲུབ་ལ་བཟོད། །དེ་དག་ཐ་མར་རྣམ་པ་གཉིས་མཆོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་འགྱུར་གང་ཡིན་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་བཞིན་ཡོན་ཏན་ལྡན་དེ་རྒྱས་པའི་རིགས་ལས་ཤེས། །ཞེས་པ་འདི་ལ་ཆོས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཆེན་ནོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང་ཉན་ཐོས་སོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་མཆོག་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དང་། རྒྱས་པའི་ཆེ་བ་ཡིན་པར་རིག་པའོ། །འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོན་ཏན་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བྱང་ཆུབ་ཤིང་བསྐྱེད་ཕྱིར། །བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བ་ཆེན་པོ་འཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་བདེ་བྱེད་པ་འབྲས་བུའི་ཕྱིར། །རིགས་མཆོག་དེ་ནི་རྩ་བ་བཟང་པོ་ལྟ་བུ་ཡིན། །ཞེས་པ་འདིས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཐ་དད་པའི་ནང་ནས་མཆོག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་རང་གཞན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་རྩ་བ་བཟང་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པ་དང་། གསུམ་པོ་དེའི
【現代漢語翻譯】 之所以要這樣做，是因為這四個原因。正如經文所說：『應知如珍寶之族，為大菩提之因。為大智慧與勝三摩地，為眾多有情之利益。』菩薩安住于無種姓的情況，正如經文所說：『有人必定造作惡行，有人摧毀一切白法，有人不具解脫之分善，白法衰損，與因分離。』這表明了不入涅槃之法性，這又有兩種：即彼時和永不入涅槃之法性。第一種又有四種情況：即造作惡行，斷絕一切善根，不具解脫之分善根，以及善根衰損未圓滿。這四種情況是不入涅槃之法性。第二種是與因分離，即不具入涅槃之種姓。{這是指長時間無法獲得涅槃。認為心識論者所說的種姓差別與中觀論者的觀點不符，這是不正確的。}菩薩安住于自性和增長的種姓，其殊勝之處如何？為利益他人而宣說甚深廣大的教法，對於不瞭解的事物，也能生起極大的信心，並且能夠忍受修行。這些最終會成為兩種殊勝圓滿，即菩薩的自性具足功德，這是從增長的種姓中瞭解到的。』這裡所說的法，是指大乘的偉大教法。兩種是指世間和聲聞。能夠獲得這二者的殊勝大菩提圓滿，是因為菩薩的種姓自性具足功德，這是增長的殊勝之處。從果的角度來看，菩薩的種姓也會變得特別，就像這樣：『爲了生起極其廣大的功德菩提樹，爲了獲得寂靜的大樂與痛苦，爲了利益自己和他人，這種殊勝的種姓就像良好的根基。』這表明在三種乘的種姓差別中，殊勝的菩薩種姓是菩提樹的良好根基，能夠利益自己和他人，帶來安樂。如是，《經莊嚴論》中說，三種乘的種姓是各不相同的，並且這三種乘的種
【English Translation】 The reason for doing so is because of these four reasons. As the scripture says: 'One should know it as a precious and noble lineage, for the cause of great Bodhi. For great wisdom and supreme Samadhi, for the benefit of many sentient beings.' Bodhisattvas abiding in the absence of lineage, as the scripture says: 'Some will surely engage in evil deeds, some will destroy all white dharmas, some will not possess the virtues in accordance with liberation, white virtues diminish, and are separated from the cause.' This shows the nature of not entering Nirvana, which has two aspects: namely, the time when and the nature of never entering Nirvana. The first has four aspects: namely, engaging in evil deeds, severing all roots of virtue, not possessing the roots of virtue in accordance with liberation, and the diminishing of the roots of virtue without completion. These four are the nature of not entering Nirvana at that time. The second is being separated from the cause, that is, not possessing the lineage of entering Nirvana. {This refers to not being able to attain Nirvana for a long time. It is incorrect to think that the differences in lineage stated by the Mind-Only school are not in accordance with the views of the Madhyamaka school.} How great is the Bodhisattva abiding in the nature and growth of lineage? For the sake of benefiting others, expounding the profound and vast Dharma, and for things that are not understood, great faith arises and one is able to endure practice. These will ultimately become two supreme perfections, that is, the Bodhisattva's nature is endowed with qualities, which is understood from the growing lineage.' Here, Dharma refers to the great Dharma of the Mahayana. The two refer to the worldly and the Shravakas. Being able to attain the supreme great Bodhi perfection of these two is because the Bodhisattva's lineage is naturally endowed with qualities, which is the greatness of growth. From the perspective of the result, the Bodhisattva's lineage will also become special, like this: 'In order to generate the extremely vast Bodhi tree of merit, in order to obtain the great bliss and cessation of suffering, in order to benefit oneself and others, this supreme lineage is like a good foundation.' This shows that among the differences in the lineages of the three vehicles, the supreme Bodhisattva lineage is the good foundation of the Bodhi tree, which can benefit oneself and others and bring happiness. Thus, the Ornament of the Sutras says that the lineages of the three vehicles are different, and the lineages of these three vehicles
་ནང་ནས་བྱང་ 5-240 ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ནི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཉིད་དང་། མཆོག་དེའི་ངོ་བོ་དང་། མཆོག་འདིའི་རྟགས་དང་། མཆོག་དེའི་དབྱེ་བ་དང་། མཆོག་དེའི་ཉེས་དམིགས་དང་། མཆོག་དེའི་ཕན་ཡོན་དང་། མཆོག་དེ་དཔེ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་པ་དང་། མཆོག་དེ་{ཆད་པ་{ཁྱད་པར་}མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་དང་། མཆོག་དེའི་ཆེ་བ་དང་། འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་དེ་མཆོག་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རིགས་ཀྱི་སྐབས་རྫོགས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། ། འདིར་ཡང་རིགས་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་མཆོག་གང་ཡིན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་དེ་ཉིད་སྟོན་པ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྟོགས་པ་ཡི་ནི་ཆོས་དྲུག་དང་། །གཉེན་པོ་དང་ནི་སྤོང་བ་དང་། །དེ་དག་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་དང་། །ཤེས་རབ་སྙིང་བརྩེར་བཅས་པ་དང་། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་མིན་ཉིད་དང་། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམ་དང་། །ཡེ་ཤེས་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བར། །འཇུག་པའི་རྟེན་ལ་རིགས་ཞེས་བྱ། །ཞེས་པ་འདི་ལ་སྔར་སེམས་བསྐྱེད་བསྡུས་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད་པ་ལ། མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས། ཞེས་པ་དེ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་བརྗོད་བྱའི་དོན་ནི་གང་ཡིན་ཞེ་ན། མ་དག་པ་དང་དག་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་མཆོག་ཡིན་ཞིང་། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་དངོས་པོའི་གཞི་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། རབ་འབྱོར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཞིའི་དོན་ནི་གཞི་མེད་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར། བྱང་ཆུབ་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད། སེམས་དཔའ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །རབ་འབྱོར། བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་དཔའ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་ཡོད་པ་ཉིད་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །རབ་འབྱོར། བྱང་ཆུབ་ལ་ཡང་གཞི་མེད། སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་གཞི་མེད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཞིའི་དོན་ནི་གཞི་མེད་པའི་དོན་ 5-241 ཏོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་གཉིས་པ་ལྟར་གྲགས་པ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་དོན་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ། བྱང་ཆུབ་དང་། སེམས་དཔའ་དང་། ཕུང་པོའི་བདག་ཉིད་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དེ་བཞི་ཅར་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་དོན་གྱི་གཞི་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། གཞི་མེད་པ་ནི་གནས་མེད་པ་ལ་བྱའོ། །ཚིག་མེད་པ་ལ་དེ་ཡིན་པས། ཚིག་གི་དོན་མེད་པའོ། །གལ་ཏེ་བྱང་
【現代漢語翻譯】 從這些內容中，菩薩的種姓是至上的菩提，至上的自性，至上的標誌，至上的分類，至上的過患，至上的利益，至上通過兩種比喻來展示，至上是{斷滅{差別}不會超越涅槃的法性，至上的偉大，以及通過果位的角度也展示了那是至上的，這些都完整地闡述了種姓的章節。 在這裡，從三種種姓中，要展示哪一個是至上的，那就是菩薩的種姓。例如：『證悟的六法，對治和斷除，以及這些的完全依止，智慧與慈悲兼具，非共同的弟子，利益他人的次第，以及無勤的智慧，進入的基礎稱為種姓。』對於這個，之前已經通過簡略的生起菩提心的方式進行了闡述。經中說：『舍利子，對於想要在一切法中以一切方式現證圓滿菩提的大菩薩……』從那裡開始，『菩薩』這個詞的表達的含義是什麼呢？不清凈和清凈狀態的法界就是菩薩，而那本身就是菩薩的至上種姓。因為在那裡沒有菩薩的實體，所以菩薩這個詞的含義是沒有實體基礎的真如。』《八千頌般若經》中說：『善現，菩薩的基礎含義是沒有基礎的含義。為什麼呢？善現，菩提也沒有生，菩薩也沒有生。善現，菩提和菩薩沒有生和存在，也無法觀察到。善現，菩提也沒有基礎，菩薩也沒有基礎。因此，菩薩的基礎含義是沒有基礎的含義。』 如同第二佛陀般著名的導師世親也說過：『菩薩有四種含義：菩提、薩埵、世俗菩提薩埵（蘊的自性），以及勝義菩提薩埵。』這四者都是沒有實體的自性，因此，『菩薩』這個詞的含義是沒有意義的基礎，沒有基礎指的是沒有處所。因為沒有詞語，所以沒有詞語的含義。如果……
【English Translation】 From these, the lineage of the Bodhisattva is the supreme Bodhi, the nature of the supreme, the sign of the supreme, the classification of the supreme, the faults of the supreme, the benefits of the supreme, the supreme is shown by two examples, the supreme is the nature of {cessation {difference} not transcending Nirvana, the greatness of the supreme, and through the aspect of the fruit, it is also shown that it is the supreme. These fully explain the chapter on lineage. Here, among the three lineages, to show which is the supreme, that is the lineage of the Bodhisattva. For example: 'The six dharmas of realization, the antidote and abandonment, and the complete reliance on these, wisdom combined with compassion, the uncommon disciple, the order of benefiting others, and effortless wisdom, the basis for entering is called lineage.' For this, it has been previously explained through the way of briefly generating Bodhicitta. The sutra says: 'Shariputra, for the great Bodhisattva who wants to fully realize complete Bodhi in all dharmas in all ways...' From there, 'What is the meaning of the expression 'Bodhisattva'?' The Dharmadhatu of impure and pure states is the Bodhisattva, and that itself is the supreme lineage of the Bodhisattva. Because there is no entity of the Bodhisattva there, the meaning of the word Bodhisattva is Suchness without a basis of entity.' The Eight Thousand Verse Prajnaparamita Sutra says: 'Subhuti, the basic meaning of Bodhisattva is the meaning of no basis. Why? Subhuti, Bodhi is also unborn, and Sattva is also unborn. Subhuti, there is no birth or existence in Bodhi and Sattva, and it cannot be observed. Subhuti, there is no basis for Bodhi, and there is no basis for Sattva. Therefore, the basic meaning of Bodhisattva is the meaning of no basis.' The teacher Vasubandhu, who is famous like the second Buddha, also said: 'Bodhisattvas have four meanings: Bodhi, Sattva, conventional Bodhisattva (the nature of the aggregates), and ultimate Bodhisattva.' All four are the nature of no entity, therefore, the meaning of the word 'Bodhisattva' is the basis of no meaning, and no basis refers to no place. Because there are no words, there is no meaning of words. If...
ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་བདག་ཉིད་འགའ་ཞིག་ཡོད་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚིག་གི་དོན་གཞི་དང་བཅས་ཤིང་གནས་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་དང་། སེམས་དཔའ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཉིས་ཀྱང་མེད་དེ་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་དོན་གྱི་གཞི་མེད་དེ་གནས་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ཡང་། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། མ་དག་མ་དག་དག་པ་དང་། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གོ་རིམ་བཞིན། །སེམས་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་སོ། །དེའི་འགྲེལ་པར། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། མ་དག་པ་དང་དག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱི་རིགས་དང་རྒྱས་པའི་རིགས་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྟེ། དང་པོ་ནི། ཅུང་ཟད་དག་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚེ་རབས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་ནས་འོངས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཁྱད་པར་སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། ། གཉིས་པ་ནི། དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་གོམས་པའི་རྐྱེན་གྱིས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ཉིད་དག་པའི་{ཤས་ཇེ་{སྙིང་རྗེ་}ཆེར་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའམ་བླངས་པའི་རིགས་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས། དེ་ལ་རང་བཞིན་ 5-242 གྱིས་གནས་པའི་རིགས་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་འོངས་པ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཅན་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་རིགས་ནི། སྔོན་དགེ་བའི་རྩ་བ་གོམས་པར་བྱ་བ་ལས་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དོན་གྱི་སྐབས་འདིར་ནི། རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་འདོད་དོ། །ཞེས་སོ། །རྒྱུད་བླར། དེ་རིགས་དེ་བཞིན་ཐོབ་པ་དང་། །ཞེས་པའི་འགྲེལ་པར། མདོ་དྲངས་པ་ལས་ཀྱང་། དེའི་རིགས་རང་བཞིན་གྱི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྣམ་པ་ཐོབ་པའི་དོན་ནི་གང་གིས་དབང་དུ་མཛད་ནས། བརྒྱུད་ནས་འོངས་པ། ཐོག་མ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཁྱད་པར་དེ་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཚེ་རབས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་ནས་འོངས་པ། ཐོག་མ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དག་པའི་གནས་སྐབས་ངང་གིས་ཐོབ་པ་ནི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་རིགས་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་བརྩེ་བ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུས་ལས། འདི་ལྟར་རྣམ་ཤེས་རང་བཞིན་རིགས། །བརྩེ་དང་ཤེས་རབ་བདག་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྒྱས་པའི་རིགས་ནི་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གི་དགེ་
【現代漢語翻譯】 如果說『菩薩』這個詞是指某種實有自性的事物，那麼這個詞的意義就應該有其基礎和存在之處。然而，菩提（byang chub，覺悟）、薩埵（sems dpa'，有情）以及菩薩（byang chub sems dpa'，覺悟有情）二者都不存在，因此菩薩這個詞的意義沒有基礎，也就是無處可依。這是它的定義。正如經文所說。 同樣，在如來藏（de bzhin nyid，如來性）的語境中，也稱之為菩薩。《寶性論》（རྒྱུད་བླ་མ་，rgyud bla ma）中說：『不凈、不凈而凈、凈以及極凈，依次稱為有情、菩薩和如來。』 《寶性論》的註釋中，聖無著（འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་，'phags pa thogs med）也說：『在不凈和凈的階段，稱為菩薩。』 這裡有兩種自性：自性種姓和增廣種姓。第一種是指：在稍微清凈的狀態下，菩薩的法性從一生傳遞到另一生，是菩薩們六種生處（སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་，skye mched drug，六根）的特質，是慈悲和智慧的本性。 第二種是指：通過串習善根的因緣，法界（chos kyi dbyings，法界）本身變得更加清凈，慈悲更加增長和廣大，這就是被認為是已經正確建立或接受的種姓。《菩薩地論》（བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་，byang chub sems dpa'i sa）中說：『自性安住的種姓是菩薩們六種生處的特質，它從一生傳遞到另一生，是無始以來的法性所獲得的。正確建立的種姓是指從先前串習善根而獲得的。』就此而言，這兩種種姓都是被認可的。 《寶性論》中，在『彼種姓如是獲得』的註釋中，引用了經文：『獲得彼種姓不可思議之相的意義是什麼？通過什麼力量？通過傳遞而來，獲得無始法性，這就是六種生處的特質。』 因此，從一生傳遞到另一生，無始法性自然獲得清凈狀態，這就是自性安住的種姓。它本身就是慈悲和智慧的本性。《八千頌般若經義釋》（བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུས་，brgyad stong don bsdus）中說：『如此，識的自性種姓，是慈悲和智慧的本性。』 增廣的種姓是通過六度（ཕར་ཕྱིན་དྲུག་，phar phyin drug）的善行
【English Translation】 If the term 'Bodhisattva' refers to some entity with an inherent nature, then the meaning of that term should have a basis and a place to reside. However, neither Bodhi (byang chub, enlightenment), Sattva (sems dpa', sentient being), nor Bodhisattva (byang chub sems dpa', enlightened sentient being) exists, therefore the meaning of the term Bodhisattva has no basis, which means it has nowhere to reside. This is its definition. As the scripture says. Similarly, in the context of Tathāgatagarbha (de bzhin nyid, suchness), it is also called Bodhisattva. The Uttaratantra (རྒྱུད་བླ་མ་, rgyud bla ma) states: 'Impure, impure yet pure, pure, and extremely pure, are successively referred to as sentient beings, Bodhisattvas, and Tathāgatas.' In the commentary on the Uttaratantra, the venerable Asaṅga (འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་, 'phags pa thogs med) also says: 'In the state of impurity and purity, it is called Bodhisattva.' Here, there are two types of nature: the inherent lineage and the expanding lineage. The first refers to: in a slightly purified state, the Dharma nature of a Bodhisattva is transmitted from one lifetime to another, and is the characteristic of the six sources (སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་, skye mched drug, six sense bases) of Bodhisattvas, being the nature of compassion and wisdom. The second refers to: through the cause of familiarizing oneself with the roots of virtue, the Dharmadhātu (chos kyi dbyings, the realm of Dharma) itself becomes more purified, and compassion increases and expands, which is considered to be the lineage that has been correctly established or accepted. The Bodhisattvabhūmi (བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་, byang chub sems dpa'i sa) states: 'The lineage that abides by nature is the characteristic of the six sources of Bodhisattvas, which is transmitted from one to another, and is obtained by the nature of beginninglessness. The lineage that is correctly established is that which is obtained from previously familiarizing oneself with the roots of virtue.' In this context, both lineages are recognized. In the commentary on 'That lineage is thus obtained' in the Uttaratantra, the scripture is quoted: 'What is the meaning of obtaining the inconceivable aspect of that lineage? Through what power? Through being transmitted, obtaining the beginningless Dharma nature, which is the characteristic of the six sources.' Therefore, being transmitted from one lifetime to another, the beginningless Dharma nature naturally obtains a state of purity, which is the lineage that abides by nature. It itself is the nature of compassion and wisdom. The Condensed Meaning of the Eight Thousand Verses Prajñāpāramitā (བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུས་, brgyad stong don bsdus) states: 'Thus, the nature lineage of consciousness is the nature of compassion and wisdom.' The expanding lineage is through the virtuous deeds of the six perfections (ཕར་ཕྱིན་དྲུག་, phar phyin drug)
བ་ལ་གོམས་པའི་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་མ་རིག་སྒོ་ངའི་སྦུབས་ལས་འཐོན་ནས་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དོན་འདི་ཉིད་རྒྱུད་བླ་མ་རྩ་འགྲེལ་དུ་ཤིན་ཏུ་གསལ་ཏེ། དེར་དཔེ་དགུ་དང་། དོན་དགུ་ནི། པད་མ་སྲོག་ཆགས་བུང་བ་དང་། །སྦུན་པ་དང་ནི་མི་གཙང་ས། །འབྲས་ཤུན་གོས་ཧྲུལ་བུད་མེད་ཀྱི། །མངལ་དང་ས་ཡི་སྦུབས་ན་ཡང་། །སངས་རྒྱས་སྦྲང་རྩི་སྙིང་པོ་བཞིན། །གསེར་བཞིན་གཏེར་བཞིན་ལྗོན་པ་བཞིན། །རིན་ཆེན་སྐུ་དང་འཁོར་ལོ་ཡིས། །བསྒྱུར་བ་བཞིན་དང་གསེར་གཟུགས་བཞིན། །ཞེས་པ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་ལ། དཔེ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་གཏེར་གྱི་དཔེས་རང་བཞིན་གྱི་རིགས་དང་། ལྗོན་པའི་དཔེས་རྒྱས་པའི་རིགས་བསྟན་ཏོ། །ལྗོན་པའི་དཔེ་དོན་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་། རྒྱུད་བླ་རྩ་འགྲེལ་ལས། ཇི་སྐད་དུ། ཉོན་ 5-243 མོངས་པ་ནི་ཤུན་པའི་སྦུབས་དང་འདྲ་བ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཁམས་ནི་ས་བོན་གྱི་མྱུ་གུ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཨ་མྲ་ལ་སོགས་ཤིང་འབྲས་ལ། །ཡོད་པའི་ས་བོན་མྱུ་གུ་འཇིག་མེད་ཆོས། །ས་རྨོས་ཆུ་སོགས་ལྡན་ལས་ལྗོན་ཤིང་གི །རྒྱལ་པོའི་དངོས་པོར་རིམ་གྱིས་འགྲུབ་པ་ལྟར། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མ་རིག་སོགས་འབྲས་ཀྱི། །ལྤགས་སྦུབས་ནང་ཆུད་ཆོས་ཁམས་དགེ་བ་ཡང་། །དེ་བཞིན་དགེ་བ་དེ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས། །རིམ་གྱིས་ཐུབ་པའི་རྒྱལ་པོའི་དངོས་པོར་འགྱུར། །ཆུ་དང་ཉི་མའི་འོད་དང་རླུང་དང་ས་དང་དུས་མཁའི་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས། །ཏ་ལ་དང་ནི་ཨ་མྲའི་འབྲས་སྦུབས་གསེབ་ནས་ཤིང་སྐྱེ་ཇི་ལྟ་བར། །སེམས་ཅན་ཉོན་མོངས་འབྲས་ལྤགས་ནང་ཆུད་རྫོགས་སངས་ས་བོན་མྱུ་གུ་ཡང་། །དེ་བཞིན་དགེ་རྐྱེན་དེ་དང་དེ་ཡིས་ཆོས་འཐོན་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཞེས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱས་པའི་རིགས་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །སྐབས་འདིའི་ཆུ་དང་ཉི་མའི་འོད་ལ་སོགས་པ་དཔེ་དྲུག་གིས་བསྟན་པའི་དགེ་བའི་རྐྱེན་དེ་དང་དེ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡིན་ཏེ། གོང་དུ་རི་མོ་མཁན་གྱི་དཔེས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གིས་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པའི་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ལས་སོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། ཤེར་ཕྱིན་བཅུའི་དགེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རིགས་རྒྱས་པ་གསུངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཀའ་སྤྱོད་སྣ་ཚོགས་སྦྱིན་པ་དང་། །ཚུལ་ཁྲིམས་སེམས་ཅན་དོན་སྡུད་དང་། །སེམས་ཅན་ཕན་བྱེད་བཟོད་པ་སྟེ། །གསུམ་པོ་འདིས་ནི་ཁམས་རྒྱས་འགྱུར། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་ལ་བརྩོན་འགྲུས་དང་། །བསམ་གཏན་ལ་སེམས་འཇུག་པ་དང་། །རྟག་ཏུ་ཤེས་རབ་བསྟེན་པ་སྟེ། །འདི་ཡང་བྱང་ཆུབ་རྒྱས་བྱེད་ཡིན། །ཐབས་དང་བཅས་པའི་ཤེས་རབ་དང་། །སྨོན་ལམ་རྣམ་པར་སྦྱངས་པ་
【現代漢語翻譯】 由於串習的力量，法界從無明之卵中脫穎而出，得以發展和壯大。這一道理在《寶性論》的根本頌和註釋中闡述得非常清楚，其中有九個比喻和九個意義：'蓮花、生物、蜜蜂，糠秕和不凈處，穀殼、破衣、婦女的子宮和地穴中，如來如同蜂蜜的精華，如同黃金、寶藏、樹木，如同珍寶之身和輪寶的轉變，如同金像。'這些都清楚地表明瞭法界。在這些比喻中，寶藏的比喻象徵著自性之種姓，樹木的比喻象徵著發展的種姓。在詳細解釋樹木的比喻時，《寶性論》的根本頌和註釋中也說：'正如煩惱如同外殼，而如來藏如同種子的萌芽。就像芒果等水果中的種子萌芽一樣，具有不朽的法性。通過耕地和水等條件，逐漸成長為樹木之王。同樣，眾生的無明等果實的外殼中蘊含的法界善性，也因此逐漸成長為佛陀之王。'水、陽光、風、土地和時空等條件，就像從棕櫚樹和芒果的果實中長出樹木一樣。眾生的煩惱果實中蘊含的圓滿佛陀的種子萌芽，也同樣通過這些善緣而得以發展。'這段話清楚地表明瞭發展的種姓。這裡的水和陽光等六個比喻所象徵的善緣，就是六度波羅蜜多。正如前面所說，畫家的比喻表明，通過六度波羅蜜多，可以圓滿具有一切殊勝相的空性之形象。 聖者龍樹也曾說過，通過十度波羅蜜多的善緣，種姓得以發展，如下所示：'種種苦行佈施，持戒攝眾生，利他作饒益，此三令種長。于諸法精進，入于禪定心，恒常修智慧，此亦長菩提。智慧與方便，凈修諸愿求'
【English Translation】 Due to the power of habituation, the Dharmadhatu emerges from the shell of ignorance and develops and expands. This meaning is very clearly explained in the root text and commentary of the Uttaratantra, where there are nine similes and nine meanings: 'Lotus, living beings, bees, husks and impure places, chaff, rags, women's wombs and earth cavities, the Tathagata is like the essence of honey, like gold, treasure, trees, like the transformation of a jewel body and wheel, like a golden image.' These clearly show the Dharmadhatu. Among these similes, the simile of treasure symbolizes the lineage of self-nature, and the simile of trees symbolizes the lineage of development. When explaining the simile of trees in detail, the root text and commentary of the Uttaratantra also says: 'Just as afflictions are like shells, and the Tathagatagarbha is like the sprout of a seed. Just as the seed sprouts in fruits such as mangoes, possessing an immortal Dharma nature. Through conditions such as plowing and water, it gradually grows into the king of trees. Similarly, the Dharma nature of goodness contained in the shell of fruits such as the ignorance of sentient beings, also gradually grows into the king of Buddhas through this. 'Conditions such as water, sunlight, wind, earth, and time and space, are like trees growing from the fruits of palm trees and mangoes. The seed sprout of the perfect Buddha contained in the fruit of sentient beings' afflictions, also develops through these good conditions.' This passage clearly shows the lineage of development. The good conditions symbolized by the six similes of water and sunlight here are the six Paramitas. As mentioned earlier, the simile of the painter shows that through the six Paramitas, the image of emptiness with all the supreme aspects can be perfected. The venerable Nagarjuna also said that the lineage develops through the good conditions of the ten Paramitas, as follows: 'Various ascetic practices of generosity, discipline gathering beings, benefiting others, these three cause the lineage to grow. Diligence in all dharmas, entering the mind into meditation, constantly cultivating wisdom, this also causes enlightenment to grow. Wisdom and skillful means, purifying all aspirations.'
དང་། །སྟོབས་ལ་གནས་དང་ཡེ་ཤེས་ཏེ། །ཁམས་རྒྱས་བྱེད་པའི་ཆོས་བཞི་པོ། །ཞེས་སོ། །རྒྱུད་བླ་མར། དཔེ་དོན་ཆོས་མཚུངས་པར་སྟོན་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་རྒྱས་པའི་རིགས་དེ་ཉིད། ཇི་སྐད་དུ། ཇི་ལྟར་མྱུག་སོགས་རིམ་སྐྱེ་བས། །ས་བོན་ཤུན་པ་གཅོད་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་དེ་ཉིད་མཐོང་བ་ཡིས། །མཐོང་སྤང་རྣམས་ནི་ལྡོག་པར་འགྱུར། །ཞེས་ 5-244 གསུངས་སོ། །དེ་ནས་འདིར་དོན་དགུ་པོ་དེ་ཉིད་ཆོས་སྐུའི་རང་བཞིན་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། རང་བཞིན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྡུས་ནས་དཔེ་གསུམ་དང་། གཅིག་དང་། ལྔ་རྣམས་ཀྱིས་རིམ་པ་ལྟར་བསྟན་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། འདི་ཡི་རང་བཞིན་ཆོས་སྐུ་དང་། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་རིགས་ཀྱང་སྟེ། །དེ་ནི་དཔེ་གསུམ་གཅིག་དང་ནི། །ལྔ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་རང་བཞིན་སྔ་མ་གཉིས་ནི་དཔེ་གསུམ་དང་། གཅིག་གིས་བསྟན་པ་ལ། གཏེར་དང་ལྗོན་ཤིང་དང་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་དང་། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང་། གསེར་གྱི་གཟུགས་ཏེ་དཔེ་ལྔས་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་ཏོ། །གཏེར་དང་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་གཉིས་ཀྱིས་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་ཅིང་། ལྷག་མ་གསུམ་པོས་རྒྱས་པའི་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་ཏེ། རྒྱུད་བླ་རྩ་འགྲེལ་དུ། གཏེར་དང་འབྲས་བུའི་ཤིང་བཞིན་དུ། །རིགས་དེ་རྣམ་གཉིས་ཤེས་བྱ་སྟེ། །ཐོག་མེད་རང་བཞིན་གནས་པ་དང་། །ཡང་དག་བླངས་པ་མཆོག་ཉིད་དོ། །རིགས་འདི་གཉིས་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །སྐུ་གསུམ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ཡིན། །དང་པོས་སྐུ་ནི་དང་པོ་སྟེ། །གཉིས་པ་ཡིས་ནི་ཕྱི་མ་གཉིས། །ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་མཛེས་པ་ནི། །རིན་ཆེན་སྐུ་འདྲར་ཤེས་བྱ་སྟེ། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་བྱས་མིན་དང་། །ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་གཏེར་ཡིན་ཕྱིར། །ཆོས་ཆེན་རྒྱལ་སྲིད་ཆེ་ལྡན་ཕྱིར། །རྫོགས་ལོངས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་བརྙན་གྱི་ནི་རང་བཞིན་ཕྱིར། །སྤྲུལ་པ་གསེར་གྱི་གཟུགས་ལྟ་བུ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་གཏེར་དང་ལྗོན་ཤིང་དང་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་དང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང་གསེར་གྱི་གཟུགས་ཏེ། དཔེ་ལྷག་མ་ལྔ་པོ་འདི་དག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་པ་གསུམ་སྐྱེ་བའི་རིགས་ཡོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཁམས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྙིང་པོར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཁམས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་འདིར་ཁམས་ཀྱི་དོན་ནི་རྒྱུའི་དོན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་སྔོན་རྒྱུའི་ 5-245 གནས་སྐབས་ན་རིགས་རྣམ་པ་གཉིས་དང་། ཕྱིས་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་ན་སྐུ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱ
【現代漢語翻譯】 和，力量的住所和智慧，是使界增長的四種法。 《寶性論》中，在以比喻說明意義與法相同的情況下，也闡述了增長的種姓。如雲：『如芽等次第生，斷除種子與外殼，如是見彼真實性，能令見斷悉退還。』 然後，這裡將這九種意義歸納為法身的自性、真如的自性、種姓的自性，即三種自性，並以三、一、五種比喻依次說明。如雲：『此之自性法身性，真如以及種姓性，彼以三一以及五，當知此等之體性。』 所說前兩種自性以三和一的比喻說明，以寶藏、樹木和如意寶的身體、轉輪王和金像這五種比喻說明種姓的自性。寶藏和如意寶的身體這兩種比喻說明安住于自性的種姓自性，其餘三種比喻說明增長的種姓自性。《寶性論根本釋》中說：『如寶藏與果樹般，當知種姓有二種，無始自性安住者，以及如實獲得勝者。欲從此二種姓中，獲得佛之三身者，初者乃是第一身，二者獲得后二身。自性之身甚美妙，當知猶如寶身像，自性所生非造作，功德珍寶如寶藏。大法王政具大故，圓滿受用如輪王。為是影像之自性，化身猶如金像般。』 因此，如寶藏、樹木、如意寶的身體、轉輪王和金像，這剩餘的五種比喻，是就具有產生佛陀三種身的種姓而言，說明如來藏是一切有情眾生的心髓。如來本身就是佛陀三種身的差別，因此，如來藏是獲得的因，所以這裡的『界』的意義是『因』的意義。 因此，法的界限本身在最初作為因的狀態時，被稱為兩種種姓，後來在作為果的狀態時，被稱為三種身。
【English Translation】 And, the abode of power and wisdom, are the four dharmas that cause the realm to increase. In the Uttaratantra, when showing the similarity of meaning and dharma by example, it also explains the lineage of increase. As it says: 'Just as sprouts and others grow in sequence, cutting off the seed and the husk, likewise, seeing that very reality, all that is to be abandoned by seeing will be reversed.' Then, here, these nine meanings are summarized into the nature of the Dharmakaya, the nature of Suchness, and the nature of the lineage, that is, three natures, and are explained in order by the three, one, and five metaphors. As it says: 'The nature of this is the Dharmakaya, Suchness, and also the lineage, That is to be known by the three, one, and five.' It is said that the first two natures are explained by the three and one metaphors, and the nature of the lineage is explained by the five metaphors of treasure, tree, and jewel body, Chakravartin, and golden image. The two metaphors of treasure and jewel body explain the nature of the lineage that abides in nature, and the remaining three metaphors explain the nature of the increasing lineage. In the commentary on the Uttaratantra, it says: 'Like a treasure and a fruit tree, Know that there are two kinds of lineage, The beginningless nature abides, And the truly attained supreme one. From these two lineages, One wishes to attain the three bodies of the Buddha, The first is the first body, The second attains the latter two bodies. The beautiful nature body, Is to be known as like a jewel body, Born of nature, not made, Virtues and jewels are like a treasure. Because of the great dharma and the great kingly power, The complete enjoyment is like a wheel-turning king. Because of the nature of the image, The emanation is like a golden image.' Therefore, like treasure, tree, jewel body, Chakravartin, and golden image, these remaining five metaphors, in terms of having the lineage of producing the three bodies of the Buddha, explain that the Tathagatagarbha is the essence of all sentient beings. The Tathagata himself is the distinction of the three bodies of the Buddha, therefore, the Tathagatagarbha is the cause of attainment, so here the meaning of 'realm' is the meaning of 'cause'. Therefore, the realm of dharma itself is called two lineages in the initial state of cause, and later in the state of fruit, it is called three bodies.
ིར་རང་བཞིན་དང་རྒྱས་པའི་རིགས་ཀྱི་དོན་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་རྒྱུའི་ཞེས་པ་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་ན་ལམ་དང་རྒྱུ་དང་ས་བོན་དང་རིགས་སུ་གསུངས་པ་འདིས་ཀྱང་སྔར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལམ། ཞེས་པའི་དོན་དེ་ཉིད་ལེགས་པར་ཕྱེ་བ་ཉིད་དུ་{བལྟ་བར་{བསྟན་པར་}བྱའོ། །སྐབས་འདིར་ནི་ཁམས་དང་དབྱིངས་དང་རྒྱུ་དང་ས་བོན་དང་རིགས་ཞེས་པ་རྣམས་དོན་གཅིག་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། མངོན་པའི་མདོ་ཐེག་བསྡུས་དང་རྒྱུད་བླའི་འགྲེལ་པར་དྲངས། ཐོག་མ་མེད་དུས་ཅན་གྱི་ཁམས། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་གནས་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཡོད་པས་ན་འགྲོ་ཀུན་དང་། །མྱ་ངན་འདས་པའང་ཐོབ་པ་ཡིན། །ཞེས་དང་། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། ཆོས་དབྱིངས་བསྟོད་པར། ས་བོན་གྱུར་པ་དབྱིངས་དེ་ཉིད། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་རྟེན་དུ་འདོད། །དེ་ཉིད་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ལས། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་རྣམས་དོན་གཅིག་པུ་འདི་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་སྤྱིར་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་དང་གནས་དང་རྟེན་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དུས་ན་འཁོར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་ཞིང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དུས་ན་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་དང་། ལམ་གྱི་དུས་ན་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་ཡིན་ནོ། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་དྲི་མ་སྦྱང་བར་བྱ་བའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ས་བོན་དང་རྒྱུ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ལམ་གྱི་དུས་སུ་ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་སུ་བསྟན་ལ། དེ་ཉིད་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཐ་དད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་རིགས་མཆོག་ཉིད་དུ་བསྟན་ཞིང་། མཆོག་དེ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་རང་བཞིན་དང་རྒྱས་པའི་རིགས་སུ་བསྟན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཐོག་མེད་རང་བཞིན་གནས་པ་དང་། །ཡང་དག་གནས་པ་མཆོག་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་དང་། མདོ་སྡེའི་ 5-246 རྒྱན་དུ་ཡང་། རིགས་མཆོག་ཉིད་ཅེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་དང་། རིགས་མཆོག་དེ་ནི་རྩ་བ་བཟང་པོ་ལྟ་བུ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་གསུམ་པོ་རིགས་གཉིས་པོ་འདིའི་འབྲས་བུར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་འདི་གཉིས་ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་སུ་འཆད་པ་ནི་དགོངས་པ་ཡང་དག་ཡིན་པར་སྣང་ངོ་། །ཉན་རང་གི་རིགས་ནི་སྐུ་གསུམ་གྱི་རྒྱུར་མ་གསུངས་ཤིང་། མཆོག་ཡིན་པར་ཡང་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱི་རིགས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འབའ་ཞིག་གི་རིགས་ཡིན་པར་མི་འཐད་དོ། །ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ་འདིར་ནི་ཚེ་རབས་གཅིག་ནས་
【現代漢語翻譯】 因此，自性種姓和增廣種姓的意義就在於此。'先有之因'指的是道之階段。因此，在修習法界本身時，經由道、因、種子和種姓的闡述，也應被視為是對先前'一切種智即是道'之意義的完善闡釋。在此處，界（khams，梵文dhatu，梵文羅馬轉寫：dhatu，漢語字面意思：界）、法界（dbyings，梵文akasa，梵文羅馬轉寫：akasa，漢語字面意思：虛空）、因、種子和種姓等詞語，意義是相同的。正如《現觀莊嚴論》（mngon pa'i mdo theg bsdu）和《寶性論釋》（rgyud bla'i 'grel pa）中所引述：'無始時來界，諸法之所依，以彼有故諸有情，及涅槃亦可得。' 聖者龍樹（Klu sgrub）也曾說過：'種子即是彼法界，是諸法之所依，若能清凈彼，能得佛菩提。' 這些話語都指向同一個意義。因此，法界本身既是輪迴與涅槃一切法的基礎、處所和所依，尤其是在眾生階段，它是輪迴一切法的所依；在成佛階段，它是完全清凈之法的所依；在道之階段，它是修行的所依。對於那些渴望獲得無上菩提的人來說，法界是凈化垢染的基礎，因此，法界被認為是具足二種清凈的大菩提之種子和因。法界本身在道之階段被視為大乘種姓和菩薩種姓，並且在三乘種姓中被視為最勝種姓。而最勝種姓的本質則被視為自性種姓和增廣種姓。正如經文所說：'無始自性住，真實安住最殊勝。' 在《經莊嚴論》（mdo sde'i rgyan）中也說：'被稱為最勝種姓。' 最勝種姓猶如優良的根基。因此，佛陀的三身被認為是這兩種種姓的果，所以將這二者解釋為大乘種姓和菩薩種姓，其意是正確的。聲聞和獨覺的種姓未被說成是三身的因，也未被說成是最勝的。如果說，自性種姓是法界，因此不應僅僅是菩薩的種姓。那麼，這沒有過失，因為這裡是從一生到另一生……
【English Translation】 Therefore, the meaning of the natural lineage and the expanding lineage lies in this. 'Prior cause' refers to the stage of the path. Therefore, when studying the Dharmadhatu itself, the explanation through path, cause, seed, and lineage should also be regarded as a perfect elucidation of the previous meaning of 'all-knowingness itself is the path.' Here, the terms 'dhatu' (界，khams，梵文dhatu，dhatu，realm), 'dharmadhatu' (法界，dbyings，梵文akasa，akasa，space), cause, seed, and lineage have the same meaning. As quoted in the 'Abhisamayalankara' (mngon pa'i mdo theg bsdu) and the commentary on the 'Ratnagotravibhaga' (rgyud bla'i 'grel pa): 'The realm that has existed since beginningless time is the basis of all dharmas. Because of its existence, all beings and nirvana can be attained.' The venerable Nagarjuna (Klu sgrub) also said: 'The seed is that Dharmadhatu, which is the basis of all dharmas. If it is purified, Buddhahood can be attained.' These words all point to the same meaning. Therefore, the Dharmadhatu itself is the basis, place, and support of all dharmas of samsara and nirvana in general. In particular, in the stage of sentient beings, it is the support of all dharmas of samsara; in the stage of Buddhahood, it is the support of all completely purified dharmas; and in the stage of the path, it is the support of practice. For those who aspire to attain unsurpassed Bodhi, the Dharmadhatu is the basis for purifying defilements. Therefore, the Dharmadhatu is shown to be the seed and cause of great Bodhi, which possesses two kinds of purity. The Dharmadhatu itself is shown as the Mahayana lineage and the Bodhisattva lineage in the stage of the path, and it is shown as the supreme lineage among the three distinct lineages. The essence of that supreme lineage is shown as the natural lineage and the expanding lineage. As the scripture says: 'The beginningless, naturally abiding, truly abiding is the most supreme.' In the 'Ornament of the Sutras' (mdo sde'i rgyan), it is also said: 'It is called the supreme lineage.' The supreme lineage is like a good root. Therefore, since the three bodies of the Buddha are said to be the result of these two lineages, explaining these two as the Mahayana lineage and the Bodhisattva lineage seems to be the correct intention. The lineage of Shravakas and Pratyekabuddhas is not said to be the cause of the three bodies, nor is it said to be the most supreme. If it is said that the natural lineage is the Dharmadhatu, therefore it should not be just the lineage of Bodhisattvas. Then, there is no fault, because here it is from one lifetime to another...
གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་ནས་འོངས་པའི་ཆོས་ཉིད་ངང་གིས་ཐོབ་པ་དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཁྱད་པར་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་རིགས་སུ་གསུངས་ཀྱི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡོད་པ་ཙམ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཁྱད་པར་དུ་ཡང་མ་གསུངས་ཤིང་རིགས་མཆོག་ཉིད་དུ་ཡང་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་གསུངས་ཀྱི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱི་རིགས་ལ་གནས་པར་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་རིགས་དེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཁྱད་པར་དུ་ཡང་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གཅིག་ཉིད་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་རང་བཞིན་གྱི་རིགས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ཅན་གཞན་རྣམས་ལ་མི་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་འདི་ཉིད་ཀྱིས་རང་བཞིན་གྱི་རིགས་ཆད་པ་ཡོད་པར་གསུངས་པའི་དོན་ཡང་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་དང་།སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཞེས་པ་འདིར་རྣམས་གྲངས་ཡིན་ལ། འདི་ཉིད་རིགས་མཆོག་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ཞིང་། འདི་ལ་གནས་པ་ལ་མངོན་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཐེག་ཆེན་ལ་མོས་པ་དང་། ཤེས་རབ་དང་། བསམ་གཏན་དང་། སྙིང་རྗེ་བཞི་ཚང་དགོས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། རྒྱུད་བླ་མར། ཐེག་ཆེན་ལ་མོས་ས་བོན་ཤེས་རབ་ 5-247 ནི། །སངས་རྒྱས་ཆོས་བསྐྱེད་མ་དང་བསམ་གཏན་གྱི། །བདེ་བའི་མངལ་གནས་སྙིང་རྗེའི་མ་མ་ཅན། །གང་ཡིན་དེ་དག་ཐུབ་པའི་རྗེས་སྐྱེས་སྲས། །ཞེས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པའི་གང་ཟག་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་རིགས་མཆོག་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདིར་ཡང་རྟོ༷གས་པ༷འི༷་ཆོས་དྲུག་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པའི་རྟེན་ནི༷་ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པའི་ཆོ༷ས་དྲུ༷ག་ནི། སེམས་བསྐྱེད་དང་། གདམས་ངག་ད༷ང་། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་པོ་ཡིན་པར་འོས་སོ། །གཞན་དག་ནི། སྔ་མ་གཉིས་ཀྱི་ཚབ་ཏུ་མཐོང་སྒོམ་གཉིས་འཆད་དོ། །རིགས་དང་མི་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེ་བས་དེའི་སྔོན་དུ་རིགས་ལ་གནས་དགོས་ཏེ་དབུས་མཐའ་རྩ་འགྲེལ་དུ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེ་བའི་སྒྲིབ་པ་གསུམ་གསུངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། རིགས་དང་བཤེས་གཉེན་མི་ལྡན་དང་། །སེམས་ནི་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བ་དང་། །ཞེས་དང་། ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། དེའི་སྒྲིབ་པ་གསུམ་ནི། རིགས་དང་མི་ལྡན་པ་དང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་མི་ལྡན་པ་དང་། སེམས་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་རིགས་དང་
【現代漢語翻譯】 通過傳承而獲得的法性，自然而然地獲得，這就是菩薩們六種界（梵文：ṣaḍdhātu，六種構成要素：地、水、火、風、空、識）的差別。這被認為是自然存在的種姓。僅僅擁有法界（梵文：dharmadhātu，一切法的本性）並不被認為是六種界的差別，也不是至上的種姓，因為沒有獲得法性。雖然說一切眾生都具有如來藏（梵文：Tathāgatagarbha，如來藏），但並沒有說一切眾生都安住于自性種姓中，也沒有說自性種姓是眾生六種界的差別。 因此，雖然法界本身沒有差別，但菩薩們可以轉變為自性種姓，而其他眾生則不能轉變，這就是差別所在。通過這個差別，也應該理解所說的自性種姓斷絕的含義。因此，大乘種姓、菩薩種姓和佛種姓在這裡只是名稱上的不同，它們指的是同一個至上種姓。安住於此種姓需要顯現的法，即對大乘的信仰、智慧、禪定和慈悲四者圓滿。正如《寶性論》中所說：『對大乘的信仰是種子，智慧是佛陀生法的母親，禪定是安樂的胎藏，慈悲是養育的母親，凡是具備這些的，就是佛陀的後裔。』 也就是說，生於佛種姓的人就是這樣。 因為至上種姓是菩薩修行的所依，所以在這裡，證悟的六法等的所依是大乘種姓。證悟的六法應指發心、訣竅和四種抉擇支（暖位、頂位、忍位、世第一位）。其他一些人則用見道和修道來代替前兩者。如果不具備種姓，就不會生起菩提心，因此在此之前必須安住于種姓。如《中邊分別論》的根本頌和註釋中所說，生起菩提心的三種障礙是：『不具種姓和善知識，心生厭倦。』 正確的理解是生起菩提心，而它的三種障礙是：不具種姓，不具善知識，以及心生厭倦。因此，種姓是至關重要的。
【English Translation】 The Dharmatā (nature of reality) that is obtained through transmission, naturally acquired, is the distinction of the six dhātus (elements) of the Bodhisattvas. This is said to be the Svabhāva-gotra (naturally abiding lineage). Merely possessing the Dharmadhātu (realm of Dharma) is not said to be the distinction of the six dhātus, nor is it said to be the supreme lineage, because the Dharmatā is not obtained. Although it is said that all sentient beings possess the Tathāgatagarbha (Buddha-nature), it is not said that all sentient beings abide in the Svabhāva-gotra, nor is the Svabhāva-gotra said to be the distinction of the six dhātus of sentient beings. Therefore, although the Dharmadhātu itself has no distinction, the distinction is that Bodhisattvas can transform into the Svabhāva-gotra, while other sentient beings cannot. Through this distinction, the meaning of the statement that the Svabhāva-gotra is severed should also be understood. Therefore, the terms Mahāyāna-gotra (Great Vehicle lineage), Bodhisattva-gotra (Bodhisattva lineage), and Buddha-gotra (Buddha lineage) are merely different names for the same supreme lineage. Abiding in this lineage requires the manifestation of Dharma, which is the complete faith in Mahāyāna, wisdom, meditation, and compassion. As it is said in the Uttaratantra: 'Faith in the Great Vehicle is the seed, wisdom is the mother who gives birth to the Buddhas, meditation is the womb of bliss, and compassion is the nurturing mother. Whoever possesses these is a descendant of the Buddha.' That is to say, a person born into the Buddha-gotra is like this. Because the supreme lineage is the basis for the practice of the Bodhisattvas, here, the basis for entering the six Dharmas of realization is the Mahāyāna-gotra. The six Dharmas of realization should refer to Bodhicitta (mind of enlightenment), Upadeśa (instructions), and the four Nirvedhabhāgīya-kuśalamūlas (roots of virtue that lead to penetration: warmth, peak, forbearance, and supreme mundane dharma). Others explain the two paths of seeing and meditation in place of the first two. If one does not possess the lineage, Bodhicitta will not arise, so one must first abide in the lineage. As it is said in the root text and commentary of the Madhyāntavibhāga: 'The three obscurations to the arising of Bodhicitta are: lacking the lineage and spiritual friend, and being weary of mind.' The correct understanding is the arising of Bodhicitta, and its three obscurations are: lacking the lineage, lacking a virtuous spiritual friend, and being weary of mind. Therefore, the lineage is essential.
མི་ལྡན་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་ཅེས་སྨྲ་བ་ལ་ལུང་རིགས་ཀྱིས་གནོད་དོ། །གཉེ༷ན་པོ༷་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་མོ། །དེས་སྤང་བྱ་སྤོང་བཞིན་པ་ནི་སྤོ༷ང་བ༷་ད༷ང་། ཞེས་སོ། །དེ༷་ད༷ག་ཡོ༷ངས་སུ༷་གཏུ༷གས་པ༷་ནི། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་མོ། །དེ་རྣམས་འཇུག་པའི་རྟེན་ནི་རིགས་ཡིན་ནོ། །བྱང་སེམས་ཀྱི་ཤེ༷ས་ར༷བ་སྙི༷ང་བརྩེ༷ར་བཅ༷ས་པ༷་འཇུག་པའི་རྟེན་ད༷ང་། སློ༷བ་མ༷་ཉན་རང་དང་ཐུ༷ན་མོ༷ང་མ་ཡིན་པའི་ཡོན་ཏན་ཉི༷ད་འཇུག་པའི་རྟེན་ད༷ང་། བྱང་སེམས་ཀྱི་གཞ༷ན་གྱི༷་དོ༷ན་གྱི༷་གོ༷་རི༷མ་འཇུག་པའི་རྟེན་ད༷ང་། ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱི་ཡེ༷་ཤེ༷ས་རྩོ༷ལ་བ༷་མི༷་མང༷འ་བ༷ར་འཇུ༷ག་པ༷འི་རྟེ༷ན་ལ༷་རི༷གས་ཞེ༷ས་བྱ༷འོ། །{འདི་རྣམས་ཀྱི་མཚམས་དང་པོ་དྲུག་སྦྱོར་མཐོང་སྒོམ་ལམ་ན་ཡོད། འོག་ཏུ་གསུམ་དང་ཡང་གསུམ་དག་ས་གསུམ་ལ་རིམ་པ་བཞིན་ཡོད། ཐ་མ་ས་བཅུ་པའི་ཁྱད་པར་ལམ་ལ་ཡོད་པར་བུདྡྷ་ཤྲཱིས་བཤད།}དྲི་བཅས་ 5-248 དྲི་མེད་དུ་འགྱུར་བཞིན་པའི་དེ་བཞིན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་སེམས་བསྐྱེད་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ཆགས་པ་གཅོད་བྱེད་དང་། ཆགས་པ་ཟད་པར་འདོད་པ་དང་། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་རེག་པ་ཡིན་ཏེ། སྡུད་པ་ལས། ཅི་ཕྱིར་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱ་ཞེ་ན། །ཆགས་པ་གཅོད་བྱེད་ཀུན་ལ་ཆགས་པ་ཟད་པར་འདོད། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཆགས་མེད་འགྱུར་ལ་རེག །དེས་ན་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཐོབ་བོ། །ཞེས་པ་ནི་ཡུམ་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་འདིའི་མདོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བསྡུས་པར་སྣང་ངོ་། །གལ་ཏེ་སེམས་བསྐྱེད་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡིན་ན་ཐོག་མར་ཐར་པའི་ས་བོན་དང་། དེ་ནས་རིམ་གྱིས་རྣམ་བྱང་གི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་འཇོག་ཅིང་དེ་ལ་རྟེན་དགོས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་སྣང་བ་དང་མུན་པའི་རྟེན་གཅིག་ཏུ་མི་རུང་བ་བཞིན་དུ་སྤང་བྱ་དང་། གཉེན་པོའི་ཆོས་དག་འཇུག་པའི་རྟེན་ཀུན་གཞི་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པོ་གང་ཞེ་ན། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་དང་། ཀུན་གཞིའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་ནི་རྣམ་སྨིན་དང་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་དང་རྩ་བའི་རྣམ་ཤེས་དང་། ལེན་པའི་རྣམ་ཤེས་དང་། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་པར་དིང་སང་ཡོངས་སུ་གྲགས་སོ། །ཀུན་གཞིའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ཡིན་ཞིང་། དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་དང་། ས་བོན་དང་། ཁམས་དང་། རིགས་དང་ཤེར་ཕྱིན་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཕྱག་ཆེན་དང་ཐེག་ཆེན་དང་དོན་དམ་པ་དང་འགོག་པའི་བདེན་པ་དང་དབུ་མ་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་མིང་དུ
【現代漢語翻譯】 如果未具足（菩提心），卻聲稱生起了菩提心，這在理證上是有害的。對治品是無間道。通過它來斷除所應斷除之物，這被稱為『斷除』。將這些全部歸結起來，就是解脫道。這些的所依是種姓。菩薩的智慧與慈悲相結合是所依，弟子聲聞和獨覺以及不共的功德本身是所依，菩薩的利他次第是所依，八地等三者的智慧不費力地進入的所依被稱為種姓。（這些的最初六個界限存在於見道和修道中。下面的三個和另外的三個分別存在於三個地上。最後，佛陀勝友說，十地的差別存在於道上。）有疑問和無疑問地轉變成如是的如是性，因此被稱為菩薩。菩薩本身是生起發心等一切成就的所依，它本身是斷除貪著的，希望貪著止息，並且觸及無上菩提。如《攝頌》所說：『為何此被稱為菩薩？斷除貪著，希望一切貪著止息，觸及諸佛的無染菩提，因此獲得菩薩之名。』這似乎總結了《廣大母經》等所有經部的意義。如果發心等是菩薩一切功德的所依，那麼最初的解脫種子，以及之後逐漸積累的清凈習氣，都應安立在阿賴耶識上，並且需要依賴它，不是嗎？不是的，就像光明和黑暗不能有同一個所依一樣，所應斷除之物和對治之法進入的所依有兩個。哪兩個呢？阿賴耶識和阿賴耶智。前者是異熟和一切種子的所在，是根本識和取識，也是無記。現在廣為人知。阿賴耶智本身就是法界，它也被稱為如來藏、種子、界、種姓、般若波羅蜜多、三摩地、大手印、大乘、勝義諦、滅諦、中觀和如是性等名稱。 如果未具足，而妄稱已生起菩提心，此舉于理有違。所謂對治，即是無間之道。依此斷除當斷之物，方謂之『斷』。總而言之，此乃解脫之道。而此等之所依，即是種姓。菩薩之智慧與慈悲，乃入道之所依；弟子如聲聞、獨覺，及其不共功德，亦是入道之所依；菩薩利他之次第，是入道之所依；八地菩薩等三者之智慧，不費吹灰之力即可入道，此等所依，方謂之『種姓』。（此等之初六者，于見道、修道中可得；其下三者，與另三者，則依次於三地中可得；末者，佛陀勝友曾言，十地之差別，在於道上。） 因其能由具染轉為無染，故稱之為菩薩。菩薩實乃生起發心等一切功德之所依，亦是斷除貪執之利器，期盼貪執止息，並能證得無上菩提。《攝頌》有云：『何故稱此為菩薩？斷除貪執，期盼一切貪執止息，證得諸佛之無染菩提，故得菩薩之名。』此語似已概括《廣大母經》等所有經部之要義。若發心等為菩薩一切功德之所依，而法界亦然，則最初之解脫種子，以及其後逐漸積累之清凈習氣，皆應安立於阿賴耶識之上，並需依之而存，豈非如此？實則不然，譬如光明與黑暗，不可共存於一處，故當斷之物與對治之法，其所依有二。此二者為何？即阿賴耶識與阿賴耶智。前者乃異熟與一切種子之所在，是根本識與取識，亦是無記。此乃當今之共識。阿賴耶智即是法界本身，亦被稱為如來藏、種子、界、種姓、般若波羅蜜多、三摩地、大手印、大乘、勝義諦、滅諦、中觀、如是性等等。
【English Translation】 If one does not possess (Bodhi mind) but claims to have generated it, this is harmful in terms of reasoning. The antidote is the uninterrupted path. By abandoning what should be abandoned through it, this is called 'abandonment.' Summarizing all of these, it is the path of liberation. The basis for these is lineage. The combination of wisdom and compassion of a Bodhisattva is the basis, the disciples, Shravakas and Pratyekabuddhas, and the uncommon qualities themselves are the basis, the order of a Bodhisattva's benefit for others is the basis, the basis for the effortless entry of the wisdom of the eighth Bhumi and the other three is called lineage. (The first six boundaries of these exist in the path of seeing and the path of meditation. The three below and the other three exist in the three Bhumis respectively. Finally, Buddha Shri said that the difference of the tenth Bhumi exists on the path.) Transforming from being with questions to being without questions, such is the Suchness, therefore it is called Bodhisattva. The Bodhisattva itself is the basis for generating the mind of enlightenment and all accomplishments, it itself is the cutter of attachment, hopes for the cessation of attachment, and touches the unsurpassed enlightenment. As the 'Compendium' says: 'Why is this called Bodhisattva? Cutting attachment, hoping for the cessation of all attachment, touching the stainless enlightenment of the Buddhas, therefore obtaining the name of Bodhisattva.' This seems to summarize the meaning of all the Sutras in the 'Extensive Mother Sutra' and others. If the generation of the mind of enlightenment and others are the basis for all the qualities of a Bodhisattva, then the initial seed of liberation, and then the gradually accumulated pure habits, should be established on the Alaya consciousness, and it needs to rely on it, doesn't it? No, just as light and darkness cannot have the same basis, the basis for the entry of what should be abandoned and the antidote Dharma has two. Which two? Alaya consciousness and Alaya wisdom. The former is the location of Vipaka and all seeds, it is the root consciousness and the taking consciousness, and it is also neutral. It is now widely known. Alaya wisdom itself is the Dharmadhatu, and it is also called Tathagatagarbha, seed, Dhatu, lineage, Prajnaparamita, Samadhi, Mahamudra, Mahayana, Paramarthasatya, Nirodhasatya, Madhyamaka, and Suchness, etc.
་མས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ཀུན་གཞི་དང་མི་གཅིག་སྟེ། དོན་དམ་གྱི་དགེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། རྒྱན་སྟུག་པོའི་མདོ་ལས། ས་རྣམས་སྣ་ཚོགས་ཀུན་གཞི་སྟེ། །བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དགེ་བའང་དེ། །སྙིང་པོ་ཀུན་གཞིར་བསྒྲགས་པ་ཡང་། །བློ་ཞན་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཤེས་སོ། །ཞེས་དང་། སྙིང་པོ་དེ་ལ་ཀུན་གཞིའི་སྒྲས། །དེ་ 5-249 བཞིན་གཤེགས་རྣམས་སྟོན་པར་མཛད། །ཅེས་དང་། ཀུན་གཞི་དང་{ངང་{རང་}ལུགས་དགེ་བ་ནི། ཞེས་སོགས་རབ་ཏུ་རྒྱས་སོ། །ཡུམ་ལས་ཀྱང་། དོན་དམ་ཉིད་སྟོན་པའི་སྐབས་སུ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དགེ་བ་སྟེ་གང་དང་ཡང་བྲལ་བས་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །གཞན་ཡང་དོན་དམ་པའི་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ཀུན་གཞི་དང་དགེ་བ་ཡིན་པའི་ཀུན་གཞི་གཉིས་ཡོད་དོ། །དེས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་འཇུག་པའི་རྟེན་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་ཡིན་པ་ལྟར། གཉེན་པོ་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་ཞིང་འཇུག་པའི་རྟེན་ཡང་ཀུན་གཞིའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། བྱམས་པ་མགོན་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས། གནས་ཡོངས་གྱུར་པ་མེད་པ་ཡི། །ཉེས་དམིགས་བཞི་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ། །མི་འཇུག་རྟེན་མེད་ཉེས་པ་དང་། །ལམ་འཇུག་རྟེན་མེད་ཉེས་པ་དང་། །མྱ་ངན་འདས་པའི་གང་ཟག་རྣམས། །གདམས་པའི་གཞི་མེད་ཉེས་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་དག །གདགས་པའི་གཞི་མེད་ཉེས་པའོ། །བཟློག་ནས་ཕན་ཡོན་འཇུག་པ་ནི། །རྣམ་པ་བཞི་རུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་དང་། དེ་དག་གི་འགྲེལ་པར། རེ་ཤིག་སེམས་དེ་ཉིད་ཡིན་པར་ནི་མི་འཐད་དེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག་གི་སྐྱེ་བ་དང་། འགག་པ་དུས་གཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། འགལ་བ་དག་ནི་རྟེན་གཅིག་པར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གྲང་བ་དང་དྲོ་བའི་རེག་པ་རྟེན་གཅིག་པར་མི་འཐད་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་སྦང་བྱ་མི་འཇུག་པ་དང་། གཉེན་པོ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཀུན་གཞི་ཡེ་ཤེས་མེད་ན་ཉེས་པ་བཞི་དང་། ཡོད་ན་ཕན་ཡོན་བཞི་པོ་འདི་བྱུང་ཡང་ཀུན་གཞི་གཉིས་ཡོད་མེད་ལ་ཐུག་གོ །དེས་ན་འཁོར་འདས་གཉིས་ཀའི་བག་ཆགས་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་འབའ་ཞིག་ལ་འཇོག་ན། དེ་འཁོར་འདས་གཉིས་ཀའི་ས་བོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤང་བྱའི་ས་བོན་སྤངས་པའི་གནས་གྱུར་མེད་པས་སྤངས་པ་སླར་ལྡོག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་མི་སྲིད་པ་དང་། སྤང་གཉེན་གྱི་ས་བོན་སོ་སོར་ངེས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་ཧ་ཅང་ཐལ་བས་གནོད་དོ། །ཆོས་དབྱིངས་བསྟོད་ 5-250 པར་ཡང་། སེམས་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་མཐོང་། །ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་འཇིག་རྟེན་འདས། །བདག་ཏུ་འཛིན་ལས་འཁོར་བ་སྟེ། །སོ་སོར་རིགས་ན་དེ་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པར་ལྟར་རོ། །འོ་ན། {རྣལ་འབྱོར་གྱ
【現代漢語翻譯】 佛陀已經闡述了這一點。它與無記的阿賴耶識並非同一，因為它具有真實的善的性質。正如《寶積經》中所說：『諸土種種是阿賴耶，如來藏性亦是善，宣說藏性為阿賴耶，智劣之人不能知。』又說：『于彼藏性以阿賴耶之名，如來等宣說。』以及『阿賴耶與{自性}善』等等，廣為宣說。在《般若經》中也說：『在闡述真實義時，一切法皆是善，無有任何相離。』此外，什麼是真實義的善呢？即是真如。』因此，存在無記的阿賴耶識和具有善性的阿賴耶識這兩種。因此，正如一切染污法生起和存在的所依是阿賴耶識一樣，一切對治清凈法生起和存在的所依也是阿賴耶識的智慧。正如慈氏怙主所說：『若無轉依，則有四過失，即煩惱不生，無所依之過失；道不生，無所依之過失；涅槃之眾生，無教誡之基過失；三菩提之差別，無安立之基過失。』反之，若有利益生起，應知有四種情況。』並且，在對這些的解釋中說：『暫時認為心即是它是不可靠的，因為不相容的雙方和對治的生起和滅亡是同時的，並且矛盾的事物不能存在於同一個所依中，就像冷熱的觸感不能存在於同一個所依中一樣。』因此，如果不存在作為捨棄不生和對治生起等所依的轉依阿賴耶識智慧，就會有四種過失；如果存在，就會有四種利益。這些都取決於是否存在兩種阿賴耶識。因此，如果將輪迴和涅槃的所有習氣都安立在唯一的阿賴耶識上，那麼因為它既是輪迴也是涅槃的種子，由於沒有捨棄所捨棄的種子的轉依，就會導致已經捨棄的再次返回，以及不可能成佛，並且無法確定所捨棄和對治的種子等等，會有非常嚴重的過失。《法界贊》中也說：『心性見為二，如世間與出世間，執著於我而輪迴，若能各別則即是。』就像所說的那樣。那麼，{瑜伽行者}的智慧…… The Buddha has explained this. It is not the same as the unindicated Alaya Consciousness, because it has the nature of true virtue. As it is said in the Dense Ornament Sutra: 'The various lands are the Alaya, the Tathagatagarbha is also virtue, proclaiming the essence as the Alaya, those of weak intellect do not know.' And: 'To that essence, with the name of Alaya, the Tathagatas teach.' And: 'Alaya and {inherent} virtue,' etc., are extensively explained. In the Mother Sutra also says: 'When explaining the ultimate truth, all dharmas are virtue, not separate from anything.' Furthermore, what is the virtue of ultimate truth? It is Suchness.' Therefore, there are two types of Alaya Consciousness: the unindicated Alaya Consciousness and the Alaya Consciousness that is virtue. Therefore, just as the basis for the arising and abiding of all defiled dharmas is the Alaya Consciousness, so too, the basis for the arising and abiding of all antidotal pure dharmas is the wisdom of the Alaya. As Maitreya Bodhisattva said: 'Without transformation of the basis, there are four faults: the afflictions do not arise, the fault of having no basis; the path does not arise, the fault of having no basis; the beings who have attained Nirvana, the fault of having no basis for instruction; the distinctions of the three Bodhis, the fault of having no basis for establishment.' Conversely, the arising of benefits should be understood as fourfold.' And, in the commentary on these, it says: 'For the time being, it is not reasonable to consider the mind itself to be it, because the arising and cessation of incompatible sides and antidotes are simultaneous, and contradictory things cannot exist in the same basis, just as the sensations of cold and heat cannot exist in the same basis.' Therefore, if there is no transformation of the basis, the wisdom of the Alaya, as the basis for the non-arising of what is to be abandoned and the arising of antidotes, there will be four faults; if there is, there will be four benefits. These all depend on whether there are two Alaya Consciousnesses or not. Therefore, if all the habitual tendencies of both samsara and nirvana are placed solely on the Alaya Consciousness, then because it is the seed of both samsara and nirvana, since there is no transformation of the basis where the seeds to be abandoned have been abandoned, it will lead to the return of what has been abandoned, the impossibility of attaining Buddhahood, and the inability to determine the seeds of what is to be abandoned and the antidotes, etc., which would be a very serious fault. In the Praise of Dharmadhatu also says: 'The nature of mind is seen as two, like the world and beyond the world, clinging to self causes samsara, if distinguished separately, it is that.' As it is said. Then, the wisdom of {Yogis}...
【English Translation】 The Buddha has explained this. It is not the same as the unindicated Alaya Consciousness, because it has the nature of true virtue. As it is said in the Dense Ornament Sutra: 'The various lands are the Alaya, the Tathagatagarbha is also virtue, proclaiming the essence as the Alaya, those of weak intellect do not know.' And: 'To that essence, with the name of Alaya, the Tathagatas teach.' And: 'Alaya and {inherent} virtue,' etc., are extensively explained. In the Mother Sutra also says: 'When explaining the ultimate truth, all dharmas are virtue, not separate from anything.' Furthermore, what is the virtue of ultimate truth? It is Suchness.' Therefore, there are two types of Alaya Consciousness: the unindicated Alaya Consciousness and the Alaya Consciousness that is virtue. Therefore, just as the basis for the arising and abiding of all defiled dharmas is the Alaya Consciousness, so too, the basis for the arising and abiding of all antidotal pure dharmas is the wisdom of the Alaya. As Maitreya Bodhisattva said: 'Without transformation of the basis, there are four faults: the afflictions do not arise, the fault of having no basis; the path does not arise, the fault of having no basis; the beings who have attained Nirvana, the fault of having no basis for instruction; the distinctions of the three Bodhis, the fault of having no basis for establishment.' Conversely, the arising of benefits should be understood as fourfold.' And, in the commentary on these, it says: 'For the time being, it is not reasonable to consider the mind itself to be it, because the arising and cessation of incompatible sides and antidotes are simultaneous, and contradictory things cannot exist in the same basis, just as the sensations of cold and heat cannot exist in the same basis.' Therefore, if there is no transformation of the basis, the wisdom of the Alaya, as the basis for the non-arising of what is to be abandoned and the arising of antidotes, there will be four faults; if there is, there will be four benefits. These all depend on whether there are two Alaya Consciousnesses or not. Therefore, if all the habitual tendencies of both samsara and nirvana are placed solely on the Alaya Consciousness, then because it is the seed of both samsara and nirvana, since there is no transformation of the basis where the seeds to be abandoned have been abandoned, it will lead to the return of what has been abandoned, the impossibility of attaining Buddhahood, and the inability to determine the seeds of what is to be abandoned and the antidotes, etc., which would be a very serious fault. In the Praise of Dharmadhatu also says: 'The nature of mind is seen as two, like the world and beyond the world, clinging to self causes samsara, if distinguished separately, it is that.' As it is said. Then, the wisdom of {Yogis}... The Buddha has explained this. It is not the same as the unindicated Alaya Consciousness, because it has the nature of true virtue. As it is said in the Dense Ornament Sutra: 'The various lands are the Alaya, the Tathagatagarbha is also virtue, proclaiming the essence as the Alaya, those of weak intellect do not know.' And: 'To that essence, with the name of Alaya, the Tathagatas teach.' And: 'Alaya and {inherent} virtue,' etc., are extensively explained. In the Mother Sutra also says: 'When explaining the ultimate truth, all dharmas are virtue, not separate from anything.' Furthermore, what is the virtue of ultimate truth? It is Suchness.' Therefore, there are two types of Alaya Consciousness: the unindicated Alaya Consciousness and the Alaya Consciousness that is virtue. Therefore, just as the basis for the arising and abiding of all defiled dharmas is the Alaya Consciousness, so too, the basis for the arising and abiding of all antidotal pure dharmas is the wisdom of the Alaya. As Maitreya Bodhisattva said: 'Without transformation of the basis, there are four faults: the afflictions do not arise, the fault of having no basis; the path does not arise, the fault of having no basis; the beings who have attained Nirvana, the fault of having no basis for instruction; the distinctions of the three Bodhis, the fault of having no basis for establishment.' Conversely, the arising of benefits should be understood as fourfold.' And, in the commentary on these, it says: 'For the time being, it is not reasonable to consider the mind itself to be it, because the arising and cessation of incompatible sides and antidotes are simultaneous, and contradictory things cannot exist in the same basis, just as the sensations of cold and heat cannot exist in the same basis.' Therefore, if there is no transformation of the basis, the wisdom of the Alaya, as the basis for the non-arising of what is to be abandoned and the arising of antidotes, there will be four faults; if there is, there will be four benefits. These all depend on whether there are two Alaya Consciousnesses or not. Therefore, if all the habitual tendencies of both samsara and nirvana are placed solely on the Alaya Consciousness, then because it is the seed of both samsara and nirvana, since there is no transformation of the basis where the seeds to be abandoned have been abandoned, it will lead to the return of what has been abandoned, the impossibility of attaining Buddhahood, and the inability to determine the seeds of what is to be abandoned and the antidotes, etc., which would be a very serious fault. In the Praise of Dharmadhatu also says: 'The nature of mind is seen as two, like the world and beyond the world, clinging to self causes samsara, if distinguished separately, it is that.' As it is said. Then, the wisdom of {Yogis}...
ི་དབང་ཕྱུག་ས་ར་ཧ་པས་སློབ་དཔོན་དྷོ་ཧར། }སེམས་ཉིད་གཅིག་པུ་ཀུན་གྱི་ས་བོན་ཏེ། །གང་ལ་སྲིད་དང་མྱ་ངན་འདས་འཕྲོ་བ། །ཞེས་པ་འདི་དང་། ཇི་ལྟར་མི་འགལ་ཞེ་ན། དེའི་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སེམས་ཉིད་གཅིག་པུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་གྱི་ས་བོན་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་གང་ལ་སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་འཕྲོ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཀུན་གཞི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སེམས་ཉིད་གཅིག་པུ་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་ཀུན་གྱི་ས་བོན་ཏེ། ཀུན་གཞི་ཡེ་ཤེས་གང་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཕྲོ་བ་ཡིན་ལ། འདོད་པའི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་སྟེར་བར་བྱེད་པའི་ཀུན་གཞི་ཡེ་ཤེས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་འདྲ་བའི་སེམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བཤད་ན་བྱམས་མགོན་ལ་སོགས་དང་དཔལ་ས་ར་ཧ་དགོངས་པ་གཅིག་ཏུ་གོ་བས་ལེགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མིན་ན་འཕགས་མཆོག་དེ་དག་འགལ་ལམ་སྙམ་པའི་བློ་སྐྱེ་སྲིད་ཅིང་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་ཁོ་ན་ལ་འཆད་ན་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་རྐང་པ་ཕྱི་མ་གཉིས་དང་ཡང་མི་འབྲེལ་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །བཤད་ལུགས་འདི་ལྟར་བྱས་ན། བདེན་གཉིས་རྣམ་དབྱེ་ཤེས་པའི་ཕྱིར། ཐུབ་པའི་བཀའ་ལ་མི་རྨོངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་འཁོར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་པ་ལྟར། འབྲུ་དང་འབྲས་བུའི་ཤུན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཀུན་གཞི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་མྱ་ངན་འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་ཞིང་། ཐར་པའི་ས་བོན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་བསྐྱེད་ལ། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱང་ཀུན་གཞི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་ཏེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་བྱེད་ལས་སྟོན་པའི་སྐབས་སུ། གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཁམས་མེད་ན། །སྡུག་ལ་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་། །མྱ་ངན་འདས་ལ་འདོད་པ་དང་། །དོན་གཉེར་སྨོན་པའང་མེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་དང་། དེའི་འགྲེལ་པར། མདོ་དྲངས་པ་ལས་ཀྱང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་ 5-251 གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་མ་མཆིས་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཡང་ཡིད་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་མྱ་ངན་འདས་པ་ལ་ཡང་འདོད་པ་དང་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་། སྨོན་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །དེའི་འགྲེལ་པར་ཡང་། དེ་ལ་མདོར་བསྡུ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཁམས་རྣམ་པར་དག་པའི་རིགས་ནི་ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་། ལས་རྣམ་པ་གཉིས་ཉེ་བར་གནས་པར་བྱེད་དེ། འཁོར་བ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཉེས་པ་མཐོང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱོ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བདེ་བའི་ཕན་ཡོན་མཐོང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འདུན་པ་དང་། འདོད་པ་དང་། དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་། སྨོན་པ་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །ཞེས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཉིད་དེ་དག་གིས་སྐྱེད་བྱེད་དུ་གསུངས་སོ། །ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་འཛིན་བྱེད་ཡིན་པར
【現代漢語翻譯】 自在主薩ra哈巴（Saraha，古印度大成就者）對導師多哈（Doha）說：『心性本一，萬法之種子，輪迴涅槃，皆由此生。』 這句話如何理解？ 現在解釋其含義：阿賴耶識（Kun gzhi rnam shes）的心性本一，是所有染污法（nyon mongs kyi chos）的種子。一切輪迴（srid pa）皆由阿賴耶識而生。 阿賴耶識（Kun gzhi rnam shes）的心性本一，是所有染污法（nyon mongs kyi chos）的種子。一切輪迴（srid pa）皆由阿賴耶識而生。而阿賴耶識（Kun gzhi ye shes）的心性本一，是所有清凈法（rnam byang gi chos）的種子，一切涅槃（mya ngan las 'das pa）皆由阿賴耶識而生。我向這如意寶般的心（sems），即能賜予所欲之果——佛陀的阿賴耶識（Kun gzhi ye shes）頂禮！』 如果這樣解釋，慈氏怙主（Byams mgon，彌勒菩薩）等與薩ra哈（Saraha）的觀點就一致了。否則，可能會認為這些聖者之間存在矛盾。如果只解釋為阿賴耶識（Kun gzhi rnam shes），則與偈頌的后兩句不符。 如果按照這種方式解釋，就能明白二諦（bden gnyis）的區別，也不會對佛陀的教言感到迷惑。 因此，如同阿賴耶識（Kun gzhi rnam shes）是所有輪迴之法的種子一樣，阿賴耶識（Kun gzhi ye shes）也以穀物和果皮的方式，是所有涅槃之法的種子。解脫的種子也由法界（chos kyi dbyings）所生，聽聞等的習氣也由阿賴耶識（Kun gzhi ye shes）所執持。 《寶性論》（རྒྱུད་བླ་མ་，Gyü Lama）中，在闡述如來藏（bde gshegs snying po）的作用時說：『若無如來藏，則不厭離苦，亦不欲涅槃，不求亦不願。』 其註釋中引用經文說：『世尊，若無如來藏，則亦不厭離痛苦，亦不欲求涅槃。』 其註釋中又說：『總而言之，佛性（sangs rgyas kyi khams）是清凈的本性，即使對於必定會墮落的眾生，也能使兩種作用得以存在：基於見到輪迴的痛苦過患而生起厭離心，以及基於見到涅槃的安樂利益而生起 desire（འདུན་པ་），desire（འདོད་པ་），追求和願望。』 因此，如來藏（bde gshegs snying po）本身就是這些的生起之因。 聽聞等的習氣也是由它執持。
【English Translation】 The Lord of Power, Saraha, said to the master Doha: 'The nature of mind is the single seed of all; from which arise existence and sorrow, and transcendence.' How does this not contradict? Now, to explain its meaning: The nature of the single mind of the alaya-consciousness (Kun gzhi rnam shes) is the seed of all defiled dharmas (nyon mongs kyi chos). All existence (srid pa) arises from the alaya-consciousness. The nature of the single mind of the alaya-consciousness (Kun gzhi rnam shes) is the seed of all defiled dharmas (nyon mongs kyi chos). All existence (srid pa) arises from the alaya-consciousness. And the nature of the single mind of the alaya-wisdom (Kun gzhi ye shes) is the seed of all purified dharmas (rnam byang gi chos), and all transcendence (mya ngan las 'das pa) arises from the alaya-wisdom. I prostrate to this mind like a wish-fulfilling jewel, the alaya-wisdom (Kun gzhi ye shes) that grants the desired fruit—Buddhahood!' If explained in this way, the views of Maitreya (Byams mgon) and Saraha are understood to be in agreement. Otherwise, one might think that these noble beings contradict each other. If explained only as alaya-consciousness (Kun gzhi rnam shes), it would not align with the last two lines of the verse. If explained in this way, one will understand the distinction between the two truths (bden gnyis) and will not be confused by the Buddha's teachings. Therefore, just as the alaya-consciousness (Kun gzhi rnam shes) is the seed of all samsaric dharmas, the alaya-wisdom (Kun gzhi ye shes) is also the seed of all transcendent dharmas in the manner of grain and husk. The seed of liberation is also generated by the dharmadhatu (chos kyi dbyings), and the habitual tendencies of hearing, etc., are also held by the alaya-wisdom (Kun gzhi ye shes). In the Uttaratantra (རྒྱུད་བླ་མ་, Gyü Lama), when explaining the function of the tathagatagarbha (bde gshegs snying po), it says: 'If there were no Buddha-nature, there would be no aversion to suffering, nor desire for transcendence, nor seeking nor aspiration.' Its commentary quotes the sutra: 'Bhagavan, if there were no tathagatagarbha, there would be no aversion to suffering, nor desire for transcendence.' Its commentary also says: 'In short, the Buddha-nature (sangs rgyas kyi khams) is the pure essence, which even for beings certain to fall, causes two functions to be present: generating aversion based on seeing the faults of suffering in samsara, and generating desire (འདུན་པ་), desire (འདོད་པ་), seeking, and aspiration based on seeing the benefits of bliss in transcendence.' Therefore, the tathagatagarbha (bde gshegs snying po) itself is said to be the cause of these. It also holds the habitual tendencies of hearing, etc.
་ཡང་། ཐེག་བསྡུས་ལས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཐོས་པའི་བག་ཆགས་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ལས་དེ་འབྱུང་ངོ་། །ཐོས་པའི་བག་ཆགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན། གལ་ཏེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི། ཇི་ལྟར་དེ་གཉེན་པོའི་ས་བོན་དུ་རུང་། ཅི་སྟེ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ན་ནི། དེས་ན་ཐོས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ས་བོན་དེའི་གནས་ཅི་ཞིག་ཡིན་པར་ལྟ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་བརྟེན་ནས། ཐོས་པའི་བག་ཆགས་སུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་གནས་གང་ལ་འཇུག་པ་དེ་ལྷན་ཅིག་འདུག་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་སྟེ་འོ་མ་དང་ཆུ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་གཉེན་པོའི་ས་བོན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བག་ཆགས་ཆུང་ངུ་ལ་བརྟེན་ནས་བག་ཆགས་འབྲིང་པོར་འགྱུར་རོ། །བག་ཆགས་འབྲིང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་བག་ཆགས་ཆེན་པོར་འགྱུར་ཏེ། ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་སྒོམ་པ་ལན་མང་དུ་བྱ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཐོས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ས་བོན་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ས་བོན་དུ་བལྟ་སྟེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ 5-252 ཉིད་མ་ཡིན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་པ་ཡིན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཡིན་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་ཀྱི་ས་བོན་དུ་གྱུར་པའོ། །དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་མ་བྱུང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་གཉེན་པོ་དང་ངན་སོང་གི་འགྲོ་བའི་གཉེན་པོ་དང་ཉེས་པར་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་དེ་ངེས་པར་བྱེད་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཕྲད་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་དང་པོ་པ་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་པ་ཡིན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་བསྡུས་པ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་སུ་བསྡུས་པར་ཡང་བལྟའོ། །དེ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་སུ་བསྡུས་པ་སྟེ། ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོར་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བུར་རིམ་གྱིས་འཕེལ་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་བུར་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་འབྲི་ཞིང་གནས་ཀྱང་འགྱུར་རོ། །གནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གྱུར་པ་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཡང་ས་བོན་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྤངས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པ་ཆུ་དང་འོ་མ་བཞིན་དུ་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་
【現代漢語翻譯】 又，《攝大乘論》中說：『法界完全清凈的同類因，是從聽聞的習氣種子一切而來。』 聽聞的習氣是什麼呢？是阿賴耶識（kun gzhi rnam par shes pa，梵文：ālayavijñāna，梵文羅馬轉寫：ālayavijñāna，漢語字面意思：一切種子的儲藏處）的自性嗎？或者不是？如果說是阿賴耶識的自性，那麼它怎麼能成為對治的種子呢？如果說不是它的自性，那麼聽聞的習氣種子存在於何處呢？ 觀察可知，依靠諸佛的菩提（byang chub），成為聽聞習氣的那部分，安住于與成熟的識以俱生方式結合的識中，就像牛奶和水一樣。它不是在阿賴耶識中，因為它是阿賴耶識的對治種子。對此，依靠小的習氣會轉變為中等的習氣，依靠中等的習氣會轉變為大的習氣，因為它與多次的聽聞、思維和禪修相伴隨。因此，聽聞的習氣種子，無論是小、中、大，都被視為法身（chos kyi sku）的種子，因為它既是對治阿賴耶識的，不是阿賴耶識的自性，又是世間的，但卻是超越世間的法界完全清凈的同類因，所以它變成了超越世間的心之種子。即使超越世間的心尚未生起，它也是煩惱纏縛的對治，是惡趣的對治，也是必定能斷除一切罪過的對治。它是與佛和菩薩（byang chub sems dpa'，梵文：bodhisattva，梵文羅馬轉寫：bodhisattva，漢語字面意思：覺悟有情）相遇的隨順因。對於初發心的菩薩來說，即使是世間的，也被歸攝於法身；對於聲聞（nyan thos，梵文：śrāvaka，梵文羅馬轉寫：śrāvaka，漢語字面意思：聽聞者）和獨覺（rang sangs rgyas，梵文：pratyekabuddha，梵文羅馬轉寫：pratyekabuddha，漢語字面意思：獨覺佛）來說，也被歸攝於解脫之身。它不是阿賴耶識，而是被歸攝於法身和解脫之身。小、中、大如何次第增長，成熟的識也如何減少和改變。當所有狀態都改變時，成熟的識的一切種子也會變成無種子，並且完全斷除。又，阿賴耶識和非阿賴耶識如何像水和牛奶一樣一同存在，所有狀態都……
【English Translation】 Furthermore, in the Compendium of Determinations it says: 'The homogenous cause of the complete purity of the dharmadhātu (chos kyi dbyings, Sanskrit: dharmadhātu, Sanskrit Romanization: dharmadhātu, literal meaning: realm of dharma) arises from all the seeds of the habitual tendencies of hearing.' What are the habitual tendencies of hearing? Are they the very nature of the ālayavijñāna (kun gzhi rnam par shes pa, Sanskrit: ālayavijñāna, Sanskrit Romanization: ālayavijñāna, literal meaning: storehouse consciousness)? Or are they not? If they are the very nature of the ālayavijñāna, how can they be the seeds of an antidote? If they are not its very nature, then where do the seeds of the habitual tendencies of hearing reside? Upon examination, it is known that, relying on the bodhi (byang chub, Sanskrit: bodhi, Sanskrit Romanization: bodhi, literal meaning: awakening) of the Buddhas, whatever has become the habitual tendency of hearing abides in the consciousness that ripens in a co-emergent manner, like milk and water. It is not in the ālayavijñāna, because it is the very seed of its antidote. Thereupon, relying on a small habitual tendency, it transforms into a medium habitual tendency; relying on a medium habitual tendency, it transforms into a large habitual tendency, because it is accompanied by repeated hearing, contemplation, and meditation. Therefore, the seeds of the habitual tendencies of hearing, whether small, medium, or large, are regarded as the seeds of the dharmakāya (chos kyi sku, Sanskrit: dharmakāya, Sanskrit Romanization: dharmakāya, literal meaning: dharma body), because they are both the antidote to the ālayavijñāna and not the very nature of the ālayavijñāna, and although they are worldly, they are the homogenous cause of the complete purity of the transcendent dharmadhātu, and thus they become the seeds of a transcendent mind. Even if the transcendent mind has not yet arisen, it is the antidote to the entanglement of afflictions, the antidote to the states of woe, and the antidote that will certainly eliminate all misdeeds. It is in accordance with encountering Buddhas and bodhisattvas (byang chub sems dpa', Sanskrit: bodhisattva, Sanskrit Romanization: bodhisattva, literal meaning: enlightenment being). For first bodhisattvas, although they are worldly, they are included in the dharmakāya; and for śrāvakas (nyan thos, Sanskrit: śrāvaka, Sanskrit Romanization: śrāvaka, literal meaning: hearer) and pratyekabuddhas (rang sangs rgyas, Sanskrit: pratyekabuddha, Sanskrit Romanization: pratyekabuddha, literal meaning: solitary buddha), they are also regarded as being included in the body of liberation. It is not the ālayavijñāna, but is included in the dharmakāya and the body of liberation. As the small, medium, and large gradually increase, so too does the ripening consciousness diminish and change. When all states have changed, all the seeds of the ripening consciousness will also become without seeds and will be completely abandoned. Furthermore, how do the ālayavijñāna and non-ālayavijñāna abide together like water and milk, all states...
འགྲིབ་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། ངང་པས་ཆུ་ལ་འོ་མ་འཐུངས་པ་ལྟ་བུ་དང་། འཇིག་རྟེན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ན་མཉམ་པར་བཞགས་པ་མ་ཡིན་པའི་བག་ཆགས་འགྲིབ་སྟེ། མཉམ་པར་བཞག་པའི་བག་ཆགས་འཕེལ་ནས་གནས་གྱུར་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་ས་གསུམ་པ་འོད་བྱེད་པ་བརྙེས་པའི་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་དང་ལྡན་པ་དེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཐེག་བསྡུས་སུ། ཐོས་སོགས་བག་ཆགས་མེད་པར་ནི།། དེ་འབྲས་སྐྱེ་བ་མི་རིགས་ཕྱིར། །ཞེས་སོགས་སྦྱང་ངོ་། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་འཕགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ 5-253 བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་ཅིང་འཛིན་པ་དང་། ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་སུན་འབྱིན་ཞིང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པ་ནི་འདིའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་ཟད་པ་དང་ཡོན་ཏན་རྒྱས་པར་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་འདི་ལ་བསླབ་པས་ཉེས་པ་སླར་མི་འཇུག་ཅིང་སྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འདི་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ། ཆོ༷ས་ཀྱི༷་དབྱི༷ངས་ལ༷་དབྱེ༷ར་མེ༷ད་ཕྱི༷ར། །དོན་དམ་པའི་དབང་གི་རི༷གས་ནི༷་ཐ༷་ད༷ད་དུ་དབྱེ་བར་རུ༷ང་བ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །སྙམ་ན། དོན་དམ་པ་འདི་ལ་དེ་ལྟ་ཡིན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དབང་གིས་བརྟེ༷ན་པ༷འི་ཆོ༷ས་བསྒྲུབ་པ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱི༷་བྱེ༷་བྲ༷ག་རྟོགས་པའི་ཆོས་དྲུག་འཇུག་པའི་རྟེན། གཉེན་པོ་འཇུག་པའི་རྟེན། སྤོང་བ་འཇུག་པའི་རྟེན་ཞེས་པའི་ཚུལ་དག་གི༷ས་རྟེན་ཆོས་ཉིད་དེ༷འི༷་དབྱེ༷་བ༷་ཡོ༷ངས་སུ༷་བརྗོ༷ད་པ་ནི་འགལ་བ་མེད་དོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་དབྱེ་བ་མེད་ཀྱང་རྫ་བུམ་གྱི་ནམ་མཁའ་གསེར་བུམ་གྱི་ནམ་མཁའ་ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། སྒྲུ༷བ་པ༷་ཡི༷་ནི༷་རྟེ༷ན་གྱུ༷ར་པ༷། །ཆོ༷ས་ཀྱི༷་དབྱི༷ངས་ཀྱི༷་ར༷ང་བཞི༷ན་ད༷ང་། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །། ༈ སྒྲུབ་པའི་དམིགས་པ། ད་ནི་སྐབས་འདིའི་ཆོས་བཅུ་ལས། དམིགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྟོན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། དམིགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ། །དེ་ཡང་དགེ་ལ་སོགས་པ་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་རྟོགས་པ་དང་། །གང་དག་འཇིག་རྟེན་འདས་འདོད་དང་། །ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་ཆོས་དང་། །གང་དག་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་ཆོས་རྣམས་དང་། །གང་དག་ཐུབ་པའི་ཐུན་མོང་མིན། །ཞེས་པ་ལ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། རབ་འབྱོར།ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་དང་། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་། ཟག་པ་དང་། བཅས་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པ་དང་། འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་དང་། ཐུན་མོང་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དག་གོ །རབ་འབྱོར། དེ་དག་
【現代漢語翻譯】 那麼，如何減少呢？就像天鵝從水中濾取牛奶一樣，當遠離世俗的貪慾時，未入定的習氣就會減少；如同入定的習氣增長併發生轉變一樣。這是證悟了第三地『發光』的聖者無著，對一切所知皆具法眼者所說。此外，《攝大乘論》中說：『若無聞等習氣，則彼果不生，故不合理。』等等，應如是修習。因此，法界本身是一切聖法的因。它生起並持有涅槃之法的全部種子和完全清凈的習氣，消除一切過患並生起一切功德，因為這是它的自性。因此， желающие прекращения недостатков и развития достоинств Бодхисаттвы также учатся этому, чтобы недостатки не повторялись, и все достоинства практики зависят от этого。 如果有人認為：『法界無差別，因此，從勝義諦的角度來看，種姓不應有差別。』雖然勝義諦是這樣，但從世俗諦的角度來看，依靠修習不同的法，就能證悟不同的差別，即六種入之所依、對治入之所依、斷除入之所依等，以這些方式來闡述所依之法性的差別，是沒有矛盾的。例如，虛空無差別，但有陶罐之虛空、金罐之虛空等。因此，以上已經解釋了『修習之所依，即法界之自性』。 現在，在此時的十法中，將要闡述的是所緣，即菩薩們所應瞭解的。如下所示：所緣即一切法，也就是善等。包括世間之證悟、希求出世間者、有漏法、無漏法、有為法、無為法、聲聞乘共法以及佛陀不共法。在《八千頌般若經》中，世尊對善現說：『善現，所謂一切法，包括善法、不善法、無記法、世間法、出世間法、有漏法、無漏法、有為法、無為法、共法和不共法。善現，這些』
【English Translation】 How does it diminish? Just as a swan extracts milk from water, when one is free from worldly desires, the habits of non-absorption diminish; just as the habits of absorption increase and transform. This was spoken by the noble Asanga (Thogs med), who attained the third ground, 'Illuminating,' and possessed the eye of Dharma (chos kyi spyan) for all objects of knowledge. Furthermore, in the Compendium of Vehicles (Theg bsdus): 'Without the habits of hearing, etc., it is unreasonable for their results to arise.' Thus, one should train. Therefore, the very essence of Dharma (chos kyi dbyings) is the cause of all noble Dharmas. It generates and sustains all the seeds of Nirvana and completely purified habits, refuting all faults and generating all virtues, because this is its nature. Therefore, Bodhisattvas who desire the cessation of faults and the development of virtues also train in this, so that faults do not recur, and all the virtues of practice depend on this. If one thinks: 'Since the essence of Dharma (Chos kyi dbyings) is without differentiation, from the perspective of ultimate truth, there should be no differentiation of lineages.' Although this is so from the perspective of ultimate truth, from the perspective of conventional truth, by relying on the practice of different Dharmas, one can realize different distinctions, such as the basis for entering the six consciousnesses, the basis for entering antidotes, and the basis for entering abandonment. There is no contradiction in fully expressing the distinctions of the nature of the basis in these ways. For example, although space is without differentiation, there is the space of an earthenware pot, the space of a golden pot, and so on. Therefore, all of that has already explained 'the basis of practice is the nature of the essence of Dharma (chos kyi dbyings).' Now, among the ten Dharmas in this context, what will be explained is the object of focus (dmigs pa), that is, what Bodhisattvas should know. This is as follows: The object of focus is all Dharmas, which are good, etc. They include worldly realizations, those who desire transcendence, contaminated Dharmas, uncontaminated Dharmas, conditioned Dharmas, unconditioned Dharmas, common Dharmas of disciples, and those that are not common to the Buddha. In the Eight Thousand Verse Prajnaparamita Sutra, the Buddha said to Subhuti: 'Subhuti, the term 'all Dharmas' refers to good Dharmas, non-virtuous Dharmas, unspecified Dharmas, worldly Dharmas, transcendent Dharmas, contaminated Dharmas, uncontaminated Dharmas, conditioned Dharmas, unconditioned Dharmas, common Dharmas, and uncommon Dharmas. Subhuti, these'
ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་དག་གི་མེད་པ་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་ཐམས་ 5-254 ཅད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཡང་དེ་དག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་སྲིད་དོ་ཅོག་དེ་དག་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། དེ་དག་གི་སྟོང་ཉིད་ཟབ་མོ་ལ་བསླབ་པར་བྱ་དགོས་སོ། །དེ་ལ་དགེ་བའི་ཆོས་ནི་ཕ་དང་མ་དང་དགེ་སྦྱོང་དུ་འཛིན་པ་དང་། དགེ་བ་བཅུ་དང་། འདུ་ཤེས་བཅུ་དང་། རྗེས་སུ་དྲན་པ་བཅུ་དང་། བསམ་གཏན་བཞི་དང་། ཚད་མེད་བཞི། གཟུགས་མེད་བཞི་སྟེ་འཇིག་རྟེན་པར་གཏོགས་པའི་དགེ་བའི་ཆོ༷ས་དེ་རྣ༷མས་སོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་དང་གཟུགས་མེད་བཞི་དང་རྣམ་སྨིན་དང་འབྱུང་བ་བཞི་དང་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་སུ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་སོ། །འཇི༷ག་རྟེ༷ན་པ༷འི༷་རྟོ༷ག་པ༷་སྟེ། ཆོས་ནི་ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་དམ་དགེ་བ་བཅུ་བསམ་གཏན་ཚད་མེད་དང་གཟུགས་མེད་དང་མངོན་ཤེས་དང་ལྔའོ། །ག༷ང་ད༷ག་འཇི༷ག་རྟེ༷ན་ལས་འད༷ས་པའི་ཆོས་ནི་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས་མ་འདྲེས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་གང་ཡིན་པ་རྣམས་སོ། །ཟ༷ག་བཅ༷ས་ཀྱི་ཆོས་ནི་ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་། བསམ་གཏན་མེད་ཚད་མེད་གཟུགས་མེད་རྣམས་སོ། །ཟ༷ག་པ༷་མེ༷ད་པའི་ཆོ༷ས་ནི་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དག་གོ། འདུ༷ས་བྱ༷ས་ནི་ཁམས་གསུམ་དང་། འདུས་བྱས་སུ་གཏོགས་པའི་མ་འདྲེས་པའི་བར་དག་གོ །འདུ༷ས་མ༷་བྱ༷ས་ནི་དུས་གསུམ་ཟད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཡོངས་གྲུབ་རྣམས་སོ། །ཐུ༷ན་མོ༷ང་གི་ཆོ༷ས་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་ཚད་མེད་བཞི་གཟུགས་མེད་བཞི་མངོན་ཤེས་ལྔ་རྣ༷མས་སོ། །ག༷ང་ད༷ག་ཐུ༷བ་པ༷འི་ཐུ༷ན་མོ༷ང་མི༷ན་ལ། མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སོ་བདུན་དང་། སྟོབས་སོགས་ནས། མ་འདྲེས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་བྱུང་ངོ་། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། དམི༷གས་པ༷་ད༷ག་ད༷ང་ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །། ༈ སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ། ད་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་སྟོན་པ་ནི། སེམས་ཅན་ཀུན་མཆོག་ཉིད་སེམས་དང་། །སྤོང་དང་རྟོགས་དང་གསུམ་པོ་ལ། །ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་རང་འབྱུང་གི །ཆེད་དུ་བྱ་བ་འདི་ཤེས་ 5-255 བྱ། །དེ་ལ་ཆེད་ནི་གང་། བྱ་བ་ནི་གང་ཞེ་ན། ཆེད་ནི་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་ཆེད་ཡིན་ལ། བྱ་བ་ནི་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དོན་གང་གིས་ཆེད་དུ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཟེར་བའི་རྒྱུ་ནི། སེ༷མས་ཅ༷ན་ཀུ༷ན་གྱི་མཆོ༷ག་ཉི༷ད་དུ་གྱུར་པའི་སེ༷མས་ཆེན་པོ་ད༷ང་། སྤོ༷ང་བ་ཆེན་པོ་ད༷ང་། རྟོ༷གས་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། གསུ༷མ་པོ༷་དེ་དང་ལྡ
【現代漢語翻譯】 被稱為『一切法』，偉大的菩薩應該修學這些法的空性。偉大的菩薩通達一切法也是因為這些法。 如是說。偉大的菩薩需要了解一切世間法，並且修學這些法甚深的空性。其中，善法是指執著于父母和沙門，以及十善業、十種作意、十隨念、四禪定、四無量心、四無色定等屬於世間的善法。世間的非善法是指殺生等。未說明的法是指蘊、界、處、四無色定、異熟果、四大種以及身、語、意的業中未說明的部分。這是世間的分別：法是指蘊、界、處，或者十善業、禪定、無量心和無色定以及五神通。 哪些是出世間的法呢？是指從四念住到十八不共法之間的所有法。有漏法是指蘊、界、處，以及無禪定、無量心、無色定等。無漏法是指從四念住到十八不共法之間的所有法。有為法是指三界，以及屬於有為法的十八不共法等。無為法是指過去、現在、未來三時滅盡，以及真如等圓成實性。 共同法是指四禪定、四無量心、四無色定、五神通等。哪些不是聲聞的共同法呢？經中說，與菩提分法相應的三十七道品，以及從十力等直到十八不共法之間所產生的法。這些已經解釋了『諸相』。 爲了修行而應做之事：現在宣說應做之事：一切有情皆殊勝，發心、斷除與證悟，此三廣大自生性，當知此乃應作事。何為『事』，何為『應作』？『應作』乃為三大（大心，大斷，大悟）之『應作』，『事』即是此菩薩（菩提薩埵）。菩薩以何因緣故，稱作『大菩薩』耶？乃因其具足殊勝有情之大心，大斷，大悟，此三者也。
【English Translation】 It is called 'all dharmas,' and the great Bodhisattva should study the emptiness of these dharmas. The great Bodhisattva understands all dharmas because of these dharmas. Thus it is said. The great Bodhisattva needs to understand all worldly dharmas and study the profound emptiness of these dharmas. Among them, virtuous dharmas refer to attachment to parents and ascetics, as well as the ten virtuous actions, ten kinds of mindfulness, ten recollections, four dhyanas, four immeasurables, and four formless absorptions, which belong to worldly virtuous dharmas. Worldly non-virtuous dharmas refer to killing and so on. Unspecified dharmas refer to the unspecified parts of the skandhas, realms, ayatanas, four formless absorptions, resultant fruits, four great elements, and the actions of body, speech, and mind. This is the worldly distinction: dharma refers to the skandhas, realms, ayatanas, or the ten virtuous actions, dhyanas, immeasurables, formless absorptions, and five superknowledges. Which are the supramundane dharmas? They refer to all dharmas from the four mindfulnesses to the eighteen unshared dharmas. Defiled dharmas refer to the skandhas, realms, and ayatanas, as well as the absence of dhyana, immeasurables, and formless absorptions. Undefiled dharmas refer to all dharmas from the four mindfulnesses to the eighteen unshared dharmas. Conditioned dharmas refer to the three realms and the eighteen unshared dharmas that belong to conditioned dharmas. Unconditioned dharmas refer to the extinction of the three times (past, present, and future), as well as the perfect reality of suchness. Common dharmas refer to the four dhyanas, four immeasurables, four formless absorptions, and five superknowledges. Which are not the common dharmas of the Shravakas? The sutra says that the thirty-seven factors of enlightenment, as well as the dharmas arising from the ten powers and so on up to the eighteen unshared dharmas. These have already explained 'all aspects'. Things to do for practice: Now I will explain what should be done: All sentient beings are supreme, Mind, abandonment, and realization, These three great self-arising natures, Should be known as things to do. What is 'thing', what is 'to do'? 'To do' is the 'to do' of the three great (great mind, great abandonment, great realization), 'thing' is this Bodhisattva. For what reason is a Bodhisattva called a 'Great Bodhisattva'? It is because he possesses the great mind, great abandonment, and great realization of supreme sentient beings.
ན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེ༷ན་པོ༷་གསུ༷མ་གྱི༷་ར༷ང་འབྱུ༷ང་སྟེ། རང་བཞིན་གྱི་ཆེ༷ད་དུ༷་བྱ༷་བ༷། སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་པ་ཞེས་སྨོས་པ་འདི༷་ཤེ༷ས་པར་བྱ༷འོ། །དེས་ན་ཅིའི་ཆེད་དུ་ཞེས་པ་དང་། ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་པ་དང་། ཅིའི་དོན་དུ་ཞེས་པ་དང་། ཅིའི་ཕྱིར་དུ་ཞེས་པ་རྣམས་དོན་གཅིག་གོ །གཅིག་པ་དེའི་ཕྱིར་སྐབས་འདིའི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་དགོས་པ་ནི་དེ་ཡིན་ཏེ། ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་སྡུད་པ་ལས། ཅི་ཕྱིར་དེ་ནི་སེམས་དཔའ་ཆེ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། །སེམས་ཅན་ཚོགས་རྣམས་མང་པོའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དང་། །སེམས་ཅན་ཁམས་ཀྱི་ལྟ་རྣམས་ཆེན་པོ་གཅོད་པ་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་འདི་ནི་སེམས་དཔའ་ཆེ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །གཏོང་བ་ཆེ་དང་བློ་ཆེ་བ་དང་མཐུ་ཆེ་དང་། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་ཆེན་མཆོག་ལ་ཞུགས་པ་དང་། །གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་ཤིང་བདུད་ཀྱི་སྒྱུ་འདུལ་བ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་སེམས་དཔའ་ཆེ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་དང་། མདོ་ལས་ཀྱང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་བ། ཅིའི་སླད་དུ། སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར། སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་རིས་ཕལ་པོ་ཆེའི་ཕུལ་བྱེད་པར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་སེམས་ཆེན་པོ་གསུངས་ཤིང་། ཤཱ་རིའི་བུས་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་སྤོང་བ་ཆེན་པོ་གསུངས་ལ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་གསུངས་པ་དེ་ཉིད། རྗེ་བཙུན་བྱམས་པ་མགོན་པོས་སྐབས་འདིར་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཞེས་པའི་ཚིག་གིས་གསུངས་སོ། །དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། བྱང་ཆུབ་ 5-256 སེམས་དཔའ་ལ་ཅིའི་སླད་དུ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི། ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་མིང་དུ་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཏོང་བ་དང་མཐུ་ཆེ་བ་ལ་སོགས་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་འཕགས་པ་གང་པོས་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གནོད་འཇོམས་ལས། སེམས་བསྐྱེད་མདོར་བསྟན་གྱི་སྐབས་སུ། རྒྱུ་མཚན་བཅུ་གཅིག་གསུངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། འབྲས་བུ་དང་མཐུན་པའི་རིགས་དང་། རིགས་དང་མཐུན་པའི་མོས་པ་དང་། མོས་པ་དང་མཐུན་པའི་བསམ་པ་དང་། བསམ་པ་དང་མཐུན་པའི་སྨོན་ལམ་དང་། སྨོན་ལམ་དང་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། སྤྱོད་པ་དང་མཐུན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་མཐུན་པའི་དུས་དང་། དུས་དང་མཐུན་པའི་ཚོགས་དང་། ཚོགས་དང་མཐུན་པའི་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང་། ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང
【現代漢語翻譯】 那麼，爲了說明三位大菩薩的自性，需要解釋『爲了……』這個詞的含義。這裡所說的『大菩薩』，應該理解為：『爲了什麼？』、『爲了誰？』、『爲了什麼目的？』、『爲了什麼原因？』，這些詞語意義相同。正因為如此，這裡使用『爲了……』一詞的目的在於說明這一點。《功德寶藏論》中說：『為何稱其為大菩薩？因為他是眾多有情中的佼佼者，能斷除有情界中的各種邪見。因此，稱其為大菩薩。』『他擁有偉大的佈施、偉大的智慧、偉大的力量，進入諸佛的偉大殊勝之乘，披上偉大的盔甲，調伏魔的幻術。因此，稱其為大菩薩。』此外，在經中也說：『世尊，為何稱菩薩為大菩薩？』佛回答說：『善男子，因為他能成為廣大有情眾生的領袖和導師，所以稱菩薩為大菩薩。』等等。世尊解釋了『大菩薩』的原因是具有偉大的心，舍利弗解釋了『大菩薩』的原因是偉大的捨棄，彌勒菩薩解釋了稱『大菩薩』的原因是偉大的證悟。而慈氏彌勒菩薩在這裡用『爲了……』一詞來表達了這些含義。大中觀派的無著菩薩也說：『為何稱菩薩為大菩薩？』這實際上是問：『為何要用大菩薩這個名稱？』 稱『大菩薩』的原因，如偉大的佈施和偉大的力量等，聖者們也闡述了披甲等修行。在《摧魔經》中，在簡述發心時，提到了十一個原因，即：與果相符的種姓、與種姓相符的意樂、與意樂相符的意念、與意念相符的願望、與願望相符的行為、與行為相符的精進、與精進相符的時節、與時節相符的資糧、與資糧相符的圓滿成就、與圓滿成就相符……
【English Translation】 So, in order to explain the self-nature of the three great Bodhisattvas, it is necessary to explain the meaning of 'for the sake of...' The 'great Bodhisattva' mentioned here should be understood as: 'For what?', 'For whom?', 'For what purpose?', 'For what reason?' These words have the same meaning. Precisely because of this, the purpose of using the term 'for the sake of...' here is to explain this point. The 'Ratnagunasamucchaya' says: 'Why is he called a great Bodhisattva? Because he is the best among many sentient beings, and can cut off various wrong views in the realm of sentient beings. Therefore, he is called a great Bodhisattva.' 'He possesses great generosity, great wisdom, great power, enters the great and supreme vehicle of the Buddhas, puts on great armor, and subdues the illusions of Mara. Therefore, he is called a great Bodhisattva.' Furthermore, it is also said in the sutra: 'World Honored One, why is a Bodhisattva called a great Bodhisattva?' The Buddha replied: 'Good son, because he can become the leader and guide of vast sentient beings, he is called a great Bodhisattva.' And so on. The World Honored One explained that the reason for 'great Bodhisattva' is having a great heart, Shariputra explained that the reason for 'great Bodhisattva' is great renunciation, and Maitreya Bodhisattva explained that the reason for calling 'great Bodhisattva' is great realization. And Maitreya Bodhisattva here uses the term 'for the sake of...' to express these meanings. The great Madhyamaka master Asanga also said: 'Why is a Bodhisattva called a great Bodhisattva?' This is actually asking: 'Why use the name great Bodhisattva?' The reasons for calling 'great Bodhisattva', such as great generosity and great power, etc., have also been elaborated by the saints in the practice of donning armor, etc. In the 'Destruction of Harm Sutra', when briefly describing the generation of Bodhicitta, eleven reasons are mentioned, namely: lineage in accordance with the result, intention in accordance with the lineage, thought in accordance with the intention, aspiration in accordance with the thought, behavior in accordance with the aspiration, diligence in accordance with the behavior, time in accordance with the diligence, accumulation in accordance with the time, perfect accomplishment in accordance with the accumulation, and in accordance with the perfect accomplishment...
་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་དང་།འབྲས་བུ་དང་མཐུན་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང་། ཆེན་པོ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་པོ་འདི་དག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། ཆེ༷ད་ད༷ང་ནི༷། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །། ༈ སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ། ད་ནི་སྒྲུབ་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། གནས་རྩོམ་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ཆེ་བདག་ཉིད། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པར་འདོད། །རྟག་ཏུ་ལེན་པ་ཆེ་དང་བཟོད་པ་ཆེ། །དོན་ཆེན་ཡང་དག་སྒྲུབ་པའི་བྱ་བ་བྱེད། ། ༈ གནས་ཆེན་པོ། དེ་ལ་གནས་ཆེན་པོ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ རྩོམ་པ་ཆེན་པོ། རྩོམ་པ་ཆེན་པོ་ནི། རང་བཞིན་གྱི་དོན་རྩོམ་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་དང་དུ་ལེན་པས་བཟོད་པ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ༈ འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ཆེ་བ། འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ཆེ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་སེམས་ཅན་མང་པོའི་དོན་ཆེན་ཡང་དག་བསྒྲུབ་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གོ་ཆ་དང་། འཇུག་པ་དང་། ཚོགས་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་སྟེ། བཞི་ཡོད་པ་ལས། 5-257 ༈ གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ། དང་པོ་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་ནི། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རྣམ་དྲུག་ལ། །དེ་དག་སོ་སོར་བསྡུས་པ་ཡིས། །གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་ཏེ། །དྲུག་ཚན་དྲུག་གིས་ཇི་བཞིན་བཤད། །ཅེས་ལོཙྪ་བ་རིན་ཆེན་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པའི་འགྱུར་དུ་བྱུང་བ་འདི་ལྟར་ལེགས་སོ། །གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་འདི་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ནས་རྩོམ་སྟེ། བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་གཙོ་བོར་བྱུང་ཞིང་། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས་ཀྱང་། གནས་ཆེན་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་གནས་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས་ཀྱང་། སེམས་ཅན་ཉུང་ཟད་ཉི་ཚེ་བའི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་མི་སྤྱོད་ཅིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཅེས་བསམ་པ་རྒྱ་ཆེན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇུག་པའི་བསྒྲུབ་པ་ནི། སྦྱོར་ལམ་ཉིད་ནས་རྩོམ་སྟེ། སྐབས་འདིར་ཚེ་དང་ལྡན་པ་གང་པོས་ཞུ་བ་གསུམ་གསོལ་པ་ལས་དང་པོ་པའི་ལན་གྱིས་གོ་སྒྲུབ་དང་། ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱིས་འཇུག་སྒྲུབ་བསྟན་ལ། ཞུ་བ་བར་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ལགས། ཞེས་པ་ལ། གནོད་འཇོམས་ལས། ཞེས་བྱ་བ་ནི་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་བཟུང་སྟེ། ས་བདུན་པའི་བར་དུ་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་སོ། །ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་ནི། ས་བཅུ་ལ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་མདོ་ལས་བྱུང་ངོ་། །ངེས་འབྱུང་བསྒྲུབ་པ་ནི། ལྷ་མིར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཁམས་གསུམ་
【現代漢語翻譯】 與（菩提心）相符的果實，以及與果實相符的有情之利益，並且因為具備這十一種偉大的特質，菩薩被稱為大菩薩。』 以上解釋了『偉大』的含義。 現在將要解釋修行（sgrub pa）的本質。《經莊嚴論》中說：『處所、發起、果之生起為大，是勝者之子的修行。』『恒常受持為大，忍耐為大，亦作真實成辦大利益之事。』 其中，偉大的處所是：因為安住于發心（sems bskyed）之中，所以恒常攝受一切有情。 偉大的發起是：因為發起自性之義，所以能忍受一切痛苦。 果之偉大的生起是：因為能獲得偉大的菩提（byang chub），所以能真實成辦眾多有情之大利益。其中有盔甲（go cha）、趣入（'jug pa）、積聚（tshogs）和決定出離（nges 'byung）四種修行。 首先，盔甲的修行是：『佈施等六度，以各自攝持，即是盔甲的修行，以六組六度如實宣說。』這是譯師仁欽桑波（Rinchen Zangpo）等人的譯本，如此甚佳。盔甲的修行是從發心（sems bskyed pa）開始的，以廣大的發心為主要。如《經莊嚴論》所說：『偉大的處所安住于發心之中。』經典中也說：『不為少數有情的利益而行菩提，而為一切有情的利益而行六度。』這顯示了廣大的發心。趣入的修行是從加行道（sbyor lam）開始的。在此，具壽者（tshe dang ldan pa）向佛陀提出的三個問題中，第一個問題的回答顯示了盔甲的修行，后兩個問題的回答顯示了趣入的修行。中間的問題是：『是否已真實趣入大乘？』對此，《害滅論》中說：『從勝解行地（mos pa spyod pa'i sa）開始，直到第七地（sa bdun pa）之間，是有勤作和有分別的行持階段。』積聚的修行是：經典中說，進入十地（sa bcu）即是積聚的修行。決定出離的修行是：壓倒天人等一切世間，超越三界（khams gsum）。
【English Translation】 Fruits that are in accordance with (Bodhicitta), and the benefit of sentient beings that is in accordance with the fruits, and because of possessing these eleven great qualities, a Bodhisattva is called a Mahasattva.' The above explains the meaning of 'great'. Now, the essence of practice (sgrub pa) will be explained. From the Ornament of the Sutras: 'The place, the initiation, the great arising of fruit, are considered the practice of the sons of the Victorious Ones.' 'Constantly taking up is great, patience is great, and also doing the work of truly accomplishing great benefit.' Among these, the great place is: because of abiding in the generation of Bodhicitta (sems bskyed), therefore constantly taking up all sentient beings. The great initiation is: because of initiating the meaning of selflessness, therefore being able to endure all suffering. The great arising of fruit is: because of attaining great Bodhi (byang chub), therefore truly accomplishing the great benefit of many sentient beings. Among these, there are four practices: armor (go cha), entering ('jug pa), accumulation (tshogs), and definite emergence (nges 'byung). First, the practice of armor is: 'Giving and so on, the six perfections, by individually gathering them, is the practice of armor, explained as six sets of six perfections as they are.' This is the translation of the translator Rinchen Zangpo and others, and it is very good. The practice of armor begins from the generation of Bodhicitta (sems bskyed pa), with the vast intention being the main thing. As the Ornament of the Sutras says: 'The great place abides in the generation of Bodhicitta.' The sutras also say: 'Not practicing for Bodhi for the benefit of a few sentient beings, but practicing the six perfections for the benefit of all sentient beings.' This shows the vast intention. The practice of entering begins from the path of application (sbyor lam). Here, among the three questions that the venerable one (tshe dang ldan pa) asked the Buddha, the answer to the first question shows the practice of armor, and the answers to the latter two questions show the practice of entering. The middle question is: 'Has one truly entered the Great Vehicle?' To this, the Subduing Harm says: 'That which is called the stage of practice with effort and with conceptualization from the stage of aspirational conduct (mos pa spyod pa'i sa) up to the seventh ground (sa bdun pa).' The practice of accumulation is: the sutras say that entering the ten grounds (sa bcu) is the practice of accumulation. The practice of definite emergence is: overwhelming all the worlds with gods and humans, and transcending the three realms (khams gsum).
ནས་ངེས་པར་འབྱུང་ཞིང་རྣམ་མཁྱེན་དུ་གནས་ཞེས། མདོ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། རྒྱུན་མཐའི་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་ཡང་བསམ་པ་དང་སྒྲུབ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏེ། གནོད་འཇོམས་ལས། དེ་ལ་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། སྒྲུབ་པ་གཅིག་གིས་བསྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པས་སྒྲུབ་པ་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བསམ་པ་རྒྱ་ཆེན་པོས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་སྒྲུབ་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཅིག་གི་ནང་དུ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་ 5-258 སྒྲུབ་པ་ནི། སྦྱི༷ན་པ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣ༷མ་པ་དྲུ༷ག་ལ༷། སྦྱིན་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རེ་རེ་ལ་ཡང་དྲུག་དྲུག་ཡོད་པ་རྣམས། དེ༷་ད༷ག་རང་རང་སོ༷་སོ༷ར་བསྡུ༷ས་པ༷་ཡི༷ས། གོ༷་ཆ༷འི་སྒྲུ༷བ་པ༷་ག༷ང་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུ༷ག་ཚ༷ན་པ་དྲུ༷ག་གི༷ས་མདོ་ལས་གསུངས་པ་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ་བཤ༷ད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་དང་རྩེ་སྦྱོར་མཐོང་ལམ་གྱི་སྐབས་སུ་བྱུང་བ་ནི་སྡུད་ཚུལ་མི་གཅིག་སྟེ། འདིར་སོ་སོར་བསྡུས་པ་ཡིན་ལ། དེར་ནི་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། གོ༷་ཆ༷་ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །། ༈ འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ། ད་ནི་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་བཤད་པ་ནི། བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་སྦྱིན་སོགས་དང་། །ལམ་དང་བྱམས་ལ་སོགས་པ་དང་། །དམིགས་པ་མེད་དང་ལྡན་པ་དང་། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མངོན་ཤེས་དྲུག །ཅེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་ལ་ནི། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ། ཞེས་པས་ཡུལ་གང་ལ་འཇུག་པ་སྟོན་ནོ། །ཐེག་ཆེན་ལ། །འཛེག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པས་སྒྲུབ་པ་འདིའི་བྱེད་ལས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་སོགས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་བསམ་གཏན་བཞི་ཚད་མེད་བཞི་གཟུགས་མེད་བཞི་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་ལྡང་བ་ན། དགེ་བ་དེ་དག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་ཀྱི་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་དང་། བས༷མ་གཏ༷ན་དང་གཟུ༷གས་མེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངང་ནས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་སྦྱི༷ན་སོ༷གས་ཀྱི་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ད༷ང་། དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས་མ་འདྲེས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དག་སྒོམ་པ་ནི་ལམ་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐྱོབ་པར་གཞོལ་བར་བྱམས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བར་གཞོལ་བ་སྙིང་རྗེའི་ཏིང
【現代漢語翻譯】 必定產生並安住于遍知，因為經中如此記載。它是如常恒際智金剛般的等持剎那結合的自性。對此，盔甲的修持也分為廣大發心和廣大修持兩種進行闡述。《損減》中說：『對此，盔甲的配備也顯示為兩種，爲了勤奮於一切有情眾生的利益，是廣大發心；以一種修持圓滿一切修持，是廣大修持。』如此說道。以廣大發心策動的廣大修持，也是在一種波羅蜜多中，圓滿一切波羅蜜多地修持，即佈施等六波羅蜜多，每一波羅蜜多中又有六種佈施等，將這些各自單獨歸納，什麼是盔甲的修持？即以六種圓滿的波羅蜜多，如經中所說的那樣進行闡述。這與頂端結合見道時出現的歸納方式不同，因為這裡是單獨歸納，而那裡是相互歸納。通過這些，盔甲的意義已經闡述完畢。 現在闡述進入的修持，即以『禪定無色佈施等，道與慈等及無相，三輪清凈與為事，六種神通』等來顯示修持的體性。對於一切種智的行相，以『進入的修持』來顯示進入的處所。大乘中說：『應知是攀登。』以此來顯示此修持的作用。其中，菩薩在行持佈施等六波羅蜜多時，入于並起於四禪定、四無量、四無色定，並將這些善根與一切有情共同迴向于無上菩提，這是禪定無色的進入的修持；僅以入于禪定和無色定本身，自然圓滿六波羅蜜多，這是佈施等的進入的修持；從四念住到十八不共法之間進行修習，這是道進入的修持；致力於救護一切有情的慈心等持，以及致力於對有情生起悲憫之心的悲心等持，
【English Translation】 It necessarily arises and abides in omniscience, as it is stated in the sutras. It is the nature of the momentary union of samadhi like the Vajra of Constant Ultimate Wisdom. Regarding this, the practice of armor is also taught in two ways: vast intention and vast practice. It is said in 'Subduing Harm': 'Regarding this, the equipping of armor is also shown in two ways: for the sake of diligence in the benefit of all sentient beings, it is vast intention; by accomplishing all practices with one practice, it is vast practice.' Thus it is said. The vast practice motivated by vast intention is also the practice of perfecting all Paramitas within one Paramita, that is, the six Paramitas such as generosity, each of which has six generosity, etc. When these are individually summarized, what is the practice of armor? That is, to explain it as it is said in the sutras with the six complete Paramitas. This differs from the way of summarizing that occurs during the union of the peak of the path of seeing, because here it is summarized separately, while there it is summarized mutually. Through these, the meaning of 'armor' has been explained. Now, explaining the practice of entering, it is shown by 'meditative absorption, formless realms, generosity, etc., path and loving-kindness, etc., and without object, the three circles completely pure, purpose and six superknowledges' etc. For the aspect of all-knowingness, 'the practice of entering' shows where to enter. In the Mahayana it says, 'It should be known as ascending.' This shows the function of this practice. Among them, when a Bodhisattva practices the six Paramitas such as generosity, they enter into and arise from the four meditative absorptions, the four immeasurables, and the four formless realms, and dedicate these virtues together with all sentient beings to unsurpassed enlightenment, this is the practice of entering of meditative absorption and the formless realms; merely by entering into meditative absorption and the formless realms themselves, the six Paramitas are naturally perfected, this is the practice of entering of generosity, etc.; from the four mindfulnesses to the eighteen unshared qualities, this is the practice of entering the path; the samadhi of loving-kindness that is devoted to protecting all sentient beings, and the samadhi of compassion that is devoted to cherishing sentient beings,
་ངེ་འཛིན་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དགྲོལ་བར་བྱའོ། །ཞེས་གཞོལ་བ་དགའ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་ཟག་པ་ཟད་པར་བྱ་བ་ལ་གཞོལ་བ་བཏང་ 5-259 སྙོམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་བྱ༷མས་པ་ལ༷་སོ༷གས་པའི་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ༷་ད༷ང་། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམི༷གས་པ༷་ཤེས་པ་འཇུག་པ་མེ༷ད་པ་ད༷ང་ལྡ༷ན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ༷་ད༷ང་། འཁོ༷ར་གསུ༷མ་རྣ༷མ་པ༷ར་ད༷ག་པ༷འི་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ད༷ང་། འདི་གནོད་འཇོམས་ལས་ས་བརྒྱད་པའི་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ཏུ་གསུངས་སོ། །སྐབས་འདིའི་ཆེ༷ད་དུ༷་བྱ༷་བ་ནི་སྒོམ་པ་རྣམ་པར་སྒོམ་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དག་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པ་རྣམ་པར་སྒོམ་པ་ནི་དམིགས་པའི་བསྒོམ་པ་ཐམས་ཅད་གཞིག་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པ་རྣམ་པར་གཞིག་པའི་ཆེད་དུ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མངོན་ཤེས་རྣམས་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་པ་ནི་མངོ༷ན་ཤེ༷ས་དྲུ༷ག་གི་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་སྟེ། དེ་ཡན་ཀྱིས་འཇུག་སྒྲུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཞེས་པའི་རྒྱུ་ཅི་ཞེ་ན། རྣ༷མ་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པ༷འི་ཚུ༷ལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ༷་སློབ་ཅིང་འཇུ༷ག་པ༷འི་སྒྲུ༷བ་པ༷་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ཅི་ཞིག་བྱེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཐེ༷ག་ཆེ༷ན་ལ༷་འཛེ༷ག་པ༷་ཡི༷ན་པ༷ར་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། དེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ཞོན་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོ་ཞིང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པར་བྱེད། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད། ཅེས་གསུངས་སོ། །མདོ་ལས། ཞོན་ཞེས་པར་བྱུང་ཞིང་འདིར་འཛེག་ཅེས་པར་འབྱུང་ངོ་། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། འཇུ༷ག་པ༷འི་བྱ༷་བ༷་ད༷ང་། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །། ༈ ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ། ད་ནི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་བཤད་པ་ནི། ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་ཚོགས་སྒྲུབ་ལ་ཞུགས་པ་དང་། ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་བྱེད་ལས་ཏེ་གསུམ་མོ། ། ༈ ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་ངོ་བོ། བརྩེ་དང་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་དྲུག །ཞི་གནས་ལྷག་མཐོང་བཅས་པ་དང་། །ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་གང་དང་། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་དང་། །ཡེ་ཤེས་དང་ནི་བསོད་ནམས་དང་། །ལམ་དང་གཟུངས་ 5-260 དང་ཞེས་པས་ནི་ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་སྟོན་ཏོ། །ས་བཅུ་དང་། །ཞེས་པས་ཚོགས་སྒྲུབ་ལ་ཞུགས་པ་སྟོན་ཏོ། །གཉེན་པོ་ཞེས་པས་ནི་ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་བྱེད་ལས་སྟོན་ཏོ། །ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཡི། །རིམ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པས་ཚོགས་སྒྲུབ་སྟོན་པའི་ཆོས་དེ་
【現代漢語翻譯】 定（samādhi）和，要救度一切眾生。如是專注于喜悅的定，以及專注于使眾生煩惱滅盡的舍的定，是慈等入門的修持，以及對內空性等一切法不作意，以不作意的方式了知一切法，以及三輪清凈的六度。此（指舍的定）在《摧毀魔軍經》中被說為八地菩薩的六度。此時的目的是爲了修習如理作意，即以不作意的方式修習從內空性到無別的一切法。修習如理作意是爲了摧毀一切作意之修，因此其含義是爲了摧毀修習。爲了圓滿現觀，從發起最初發心直至菩提樹下，使眾產生熟，供養諸佛，是六現觀入門的修持，以上顯示了入門修持的體性。什麼是入門修持之因？是遍知一切法之理，即修習和進入一切法無自性之境。要知道它做什麼用？要知道它是登上大乘之階梯。在《八千頌般若經》中說：『他乘坐著大乘，從佛土到佛土，清凈佛土，使眾生圓滿成熟。』經中說的是『乘坐』，而這裡說的是『登上』。這些已經解釋了『入門之作用』。 現在宣說積聚資糧的修持，即積聚資糧修持的體性、進入積聚資糧修持，以及積聚資糧修持的作用，共有三種。 慈悲和佈施等六度，止觀雙運之道，以及善巧方便，智慧和福德，道和陀羅尼（dhāraṇī，總持），這些顯示了積聚資糧修持的體性。『十地』顯示了進入積聚資糧修持。『對治』顯示了積聚資糧修持的作用。要知道這是積聚資糧修持的次第，這顯示了積聚資糧修持之法。
【English Translation】 Samādhi and, to liberate all sentient beings. Thus, focusing on the samādhi of joy, and focusing on the samādhi of equanimity to exhaust the defilements of sentient beings, are the practice of entering into loving-kindness and so forth, and not attending to all dharmas such as inner emptiness, knowing all dharmas in a way of non-attention, and the six perfections of the three wheels being pure. This (referring to the samādhi of equanimity) is said in the 'Subduing the Host of Māras Sūtra' to be the six perfections of the eighth bhūmi bodhisattva. The purpose at this time is to practice proper attention, that is, to practice all dharmas from inner emptiness to non-duality in a way of non-attention. Practicing proper attention is to destroy all practices of attention, therefore its meaning is to destroy practice. In order to perfect the abisambodhis, from generating the first bodhicitta up to the bodhi tree, maturing sentient beings and making offerings to the Buddhas are the practice of entering into the six abisambodhis, above which the nature of entering practice is shown. What is the cause of entering practice? It is the way of knowing all things, that is, practicing and entering into the state of non-inherent existence of all dharmas. What should one know it does? One should know that it is the ladder to ascend to the Great Vehicle. In the Aṣṭasāhasrikā Prajñāpāramitā Sūtra it says: 'He rides on the Great Vehicle, going from Buddha-field to Buddha-field, purifying Buddha-fields, and bringing sentient beings to complete maturity.' The sūtra says 'rides', while here it says 'ascends'. These have explained 'the function of entering'. Now, explaining the practice of accumulating merit, that is, the nature of accumulating merit practice, entering into accumulating merit practice, and the function of accumulating merit practice, there are three. Loving-kindness and generosity, etc., the six perfections, the path of uniting śamatha and vipaśyanā, and skillful means, wisdom and merit, the path and dhāraṇī, these show the nature of accumulating merit practice. 'The ten bhūmis' show entering into accumulating merit practice. 'Antidote' shows the function of accumulating merit practice. Know that this is the order of accumulating merit practice, which shows the dharma of accumulating merit practice.
དག་མདོ་ལས་འབྱུང་བའི་རིམ་པ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས། གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་ཞེས་བགྱི་ན། ཅི་ཙམ་གྱིས་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་ལགས། ཞེས་གསོལ་པ་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པའི་བར་གྱིས་མདོས་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་རིལ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །གོ་ཆ་བགོས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཕྱོགས་བཅུའི་ངན་འགྲོ་ཞི་བར་བྱེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ནི་བརྩེ༷་བ་ད༷ང་། སྒྱུ་མའི་ཆོས་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་རང་ཉིད་གནས་ཏེ་གཞན་ཡང་དེ་དག་ལ་འགོད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ནི་སྦྱི༷ན་པ་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་དྲུ༷ག་དང་། རྣམ་མཁྱེན་དང་ལྡན་པའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པས་གནས་ཤིང་སྒྱུ་མའི་ཆོས་ཉིད་བཟུང་ནས་ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་གྱི་སྦྱིན་སོགས་ལ་འགོད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ནི་ཞི༷་གན༷ས་དང་། སྒྱུ་མའི་ཆོས་ཉིད་སྒྲུབ་པ་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་དེ་ཀུན་བཏགས་པའི་ངོ་བོ་དངོས་པོའི་གཟུགས་སོགས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ལྷ༷ག་མཐོ༷ང་སྟེ། དེ་དང་བཅ༷ས་པ༷་ད༷ང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གི་དོན་དུ་གོ་ཆ་བགོས་པའི་རྣམ་མཁྱེན་དེ་འགའ་ཞིག་གིས་བྱས་པའམ་བཤིག་པའམ། མངོན་པར་འདུ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་བཅིངས་གྲོལ་ཏུ་འགྱུར་བ་ལས་བྱེད་པ་པོ་གཏན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་གྲུབ་གྱི་གཟུགས་སོགས་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བར་མཐོང་བའི་ཡེ་ཤེས་ནི། ཞི་ལྷག་གམ་ཐབས་ཤེས་ཟུ༷ང་དུ༷་འབྲེ༷ལ་བ༷འི་ལ༷མ་ག༷ང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བརྩེ་བ་ནས་འདིའི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་དང་། ཐབས་མཁས་ནས་གཟུངས་ཀྱི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་ཆེན་ཞེས་པར་མདོ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། ། ༈ ཚོགས་སྒྲུབ་ལ་ཞུགས་པ། སྐབས་འདིར་རབ་འབྱོར་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་ཆེན་ནི་གང་། ཅི་ཙམ་གྱིས་ནི་ཐེག་ 5-261 ཆེན་ལ་ཞུགས་པ་ཐེག་པ་དེ་གང་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་། ཐེག་པ་དེ་གང་དུ་གནས། ཐེག་པ་དེས་སུ་ཞིག་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལགས། ཞེས་ཞུ་བ་ལྔ་གསོལ་པ་ལ། དང་པོའི་ལན་གྱིས། ཐབས་མཁས་ནས་གཟུངས་ཀྱི་བར་དང་། གཉིས་པའི་ལན་གྱིས་ས་བཅུ་དང་། ལྷག་མ་གསུམ་པོའི་ལན་གྱིས་གཉེན་པོ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་རང་ཉིད་གནས་ཤིང་གཞན་ཡང་འགོད་པ་ནི་ཐ༷བས་ལ༷་མཁ༷ས་པ༷་ག༷ང་ཡི༷ན་ད༷ང་། ཡེ༷་ཤེ༷ས་ད༷ང་ནི༷་ཞེས་པ་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས། སྟོང་ཉིད་འདི་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཐེག་ཆེན་ཡིན་པར་གསུངས་ཤིང་བསྟན་ཆོས་འདིར་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། སྟོང་ཉིད་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་རང་སྟོང་དུ་འདོ
【現代漢語翻譯】 這表明它是出自《般若經》的次第。須菩提問道：『什麼是披上大鎧甲？』從『一切法以無所緣之方式，以大乘必定成就一切相智』之間，顯示了薈供的修持。 在披甲者之中，從異熟所生的神通，平息十方惡趣，如幻術般的是慈愛。執持如幻之法性，安住於六度，並將他人安置於此，如幻術般的是佈施等六度。以具足一切相智之心，專注一境，執持如幻之法性，並將十方眾生安置於佈施等中，如幻術般的是止。修持如幻之法性，圓成實性的色等，所有這些都是遍計所執的自性，以實有之色等空性的智慧是勝觀。以及與此相伴。菩薩爲了利益眾生而披甲的一切相智，如果被某些人所造作、破壞或顯現，那麼解脫是無有作者且不可得的，因此，以圓成實性的色等，見到不束縛、不解脫的智慧是止觀雙運之道。』 從慈愛到此處，是菩薩的披甲。從方便善巧到陀羅尼之間，經中所說的菩薩大乘是薈供的體性。 進入薈供： 此時，須菩提請問：『菩薩的大乘是什麼？以何等方式進入大乘？此大乘從何處必定生起？此大乘住於何處？此大乘能使誰必定生起？』共請問了五個問題。對於第一個問題的回答，是從方便善巧到陀羅尼之間。對於第二個問題的回答，是十地。對於其餘三個問題的回答，是宣說了對治。 其中，以無所緣之方式，安住於六度，並將他人安置於此，是何等方便善巧？『智慧』是指內空性等空性。經中說：『這些空性的體性是大乘』，並且在此論典中說這是智慧，因此，空性的體性被認為是自空。
【English Translation】 This shows that it is the order from the Perfection of Wisdom Sutra. Subhuti asked, 'What is meant by wearing great armor?' From 'All dharmas, in a manner of non-objectification, will certainly lead to the attainment of all-knowingness through the Great Vehicle,' it shows the accomplishment of the Tsok practice. Among those who wear armor, pacifying the evil destinies of the ten directions through miraculous powers arising from maturation, like an illusion, is loving-kindness. Holding the nature of illusion, abiding in the six perfections, and placing others in them, like an illusion, are the six perfections such as generosity. With a single-pointed mind endowed with all-knowingness, abiding and holding the nature of illusion, and placing sentient beings of the ten directions in generosity, etc., like an illusion, is tranquility. Practicing the nature of illusion, the form of the perfectly established, etc., all of which are the nature of the imputed, the wisdom of emptiness of real form, etc., is insight. And together with that. If the all-knowingness of wearing armor for the benefit of whatever Bodhisattva is created, destroyed, or manifested by some, then liberation is without an agent and unattainable, therefore, seeing the form of the perfectly established, etc., as neither bound nor liberated is the path of union of tranquility and insight. From loving-kindness to here is the wearing of armor of the Bodhisattva. From skillful means to Dharani, the Great Vehicle of the Bodhisattva mentioned in the Sutra is the nature of the Tsok practice. Entering the Tsok Practice: At this time, Subhuti asked, 'What is the Great Vehicle of the Bodhisattva? In what way does one enter the Great Vehicle? From where does this Vehicle certainly arise? Where does this Vehicle abide? Who does this Vehicle certainly cause to arise?' He asked five questions in total. The answer to the first question is from skillful means to Dharani. The answer to the second question is the ten Bhumis. The answer to the remaining three questions is the explanation of the antidotes. Among them, abiding in the six perfections in a manner of non-objectification and placing others in them, what is skillful means? 'Wisdom' refers to emptinesses such as inner emptiness. The Sutra says, 'The nature of these emptinesses is the Great Vehicle,' and in this treatise, it is said to be wisdom, therefore, the nature of emptinesses is considered to be self-empty.
ད་ན་སྟོང་པའི་གཞི་གང་ཡིན་དེས་ངོས་མ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་ཀྱི་དགོངས་པ་དང་འགལ་ལོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་གྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྟོན་པའི་མདོ། །རྒྱལ་བས་ཇི་སྙེད་གསུངས་པ་གང་། །དེ་དག་ཀུན་གྱིས་ཉོན་མོངས་ལྡོག །ཁམས་དེ་ཉམས་པར་བྱེད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ནི་སྟོང་ཉིད་སྟོན་པའི་མདོ་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགོངས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་པས་འདི་ལྟར་གོ་དགོས་སོ། །དངོས་པོས་སྟོང་པར་སྟོན་པའི་མདོ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོར་འཛིན་པའི་ཉོན་མོངས་ལྡོག་པར་བྱེད་ཀྱི། ཁམས་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཉམས་པ་སྟེ། འགོག་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པའི་གཞི་དེ་ཆོས་དབྱིངས་དམ་པ་ཟད་མི་ཤེས་པའི་ངོ་བོར་གཏན་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ནི་རིམ་པ་ལྟར་སྒྲོ་སྐུར་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དཀོན་བརྩེགས་ལས་ཀྱང་། འོད་སྲུང་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་རི་རབ་ཙམ་ལ་གནས་པ་ནི་བླའི། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། དཔེར་ན་སྨན་པས་ནད་ནི་བསལ་བའི་ཕྱིར། །མི་ཞིག་ལ་ནི་བཀྲུ་སྨན་བཏང་པ་ལས། །ནད་རྣམས་བསྐྱོད་དེ་ཁྲུས་པར་མ་གྱུར་ན། །དེ་ཡི་གཞི་ལས་ནད་ནི་སོས་མི་འགྱུར། །དེ་བཞིན་ལྟ་བའི་ཐིབས་པོར་གནས་པ་ལས། །འབྱུང་བའི་མཆོག་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ན། །གང་ཞིག་སྟོང་པ་ཁོ་ནར་ལྟ་གྱུར་པ། །དེ་ནི་གསོར་མི་རུང་ཞེས་རྒྱལ་བས་ 5-262 གསུངས། །ཞེས་སོ། །མདོ་ཉིད་ཀྱི་དགོངས་པ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡང་། རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད། །ལྟ་ཀུན་ངེས་པར་འབྱུང་བར་གསུངས། །གང་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ལྟ་བ། །དེ་དག་སྒྲུབ་ཏུ་མེད་པར་གསུངས། །ཞེས་སོ། །དངོས་པོར་ལྟ་བའི་ཐིབས་པོར་གནས་པ་ལས་འབྱུང་བ་མཆོག་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ན། སྟོང་པའི་གཞི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་སྟོང་པ་ཁོ་ནར་ལྟ་ན་གསོར་མི་རུང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཇི་སྐད་དུ། སྟོང་ཉིད་བག་ཆགས་གོམས་པ་ཡིས། །དངོས་པོའི་བག་ཆགས་སྤོང་འགྱུར་ཞིང་། །ཅི་ཡང་མེད་ཅེས་གོམས་པ་ཡིས། །དེ་ཡང་ཕྱི་ནས་སྤོང་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །གང་དུ་དངོས་པོར་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་སྣང་བ་དེར་སྟོང་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་རྣམ་རྟོག་ཡིན། །རྣམ་རྟོག་མེད་པ་སྟོང་ཉིད་ཡིན། །གང་དུ་རྣམ་རྟོག་སྣང་འགྱུར་བ། །དེར་ནི་སྟོང་ཉིད་ག་ལ་ཡོད། །ཅེས་སོ། །འོ་ན་སྐབས་འདིའི་སྟོང་ཉིད་རྣམས་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པར་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ཡང་དངོས་པོར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་ཟིན་པའི་རྣམ་རྟོག་རྣམས་ཀྱིས
【現代漢語翻譯】 那麼，如果空性的基礎不被認識，那就違背了諸佛菩薩的意旨。正如聖者龍樹所說：『空性是佛陀所宣說的精髓，佛陀所說的所有教法，都是爲了止息煩惱，而不是爲了破壞自性清凈的法界。』因此，所有宣說空性的經續，其意旨都是完全正確的，必須這樣理解。宣說諸法皆空的經典，是爲了止息對實有的執著所產生的煩惱，而不是爲了破壞自性清凈的真如法界，因為空性的基礎，即法界，是永恒存在的，具有不可窮盡的自性。因此，這是依次遣除增益和損減。在《寶積經》中也說：『舍利子，認為有我的存在，就像須彌山一樣，這還算是好的。但是，對於那些具有我慢的人來說，認為一切皆空，那就不是這樣了。』又如：『譬如醫生爲了消除疾病，給病人服用瀉藥，如果不能將疾病排出體外，那麼疾病就不會痊癒。同樣，如果有人執著于實有，那麼空性是最好的解脫之法。但是，如果有人只執著于空性，那麼他就無法被治癒。』佛陀如是說。經文字身的意旨，聖者龍樹也曾說過：『諸佛宣說空性，是爲了讓人們從一切見解中解脫出來。但是，如果有人執著于空性本身，那麼他們就無法被調伏。』如果說執著于實有是最大的障礙，那麼空性就是最好的解脫之法。如果將空性的基礎，即真如，也看作是像兔角一樣虛無，那麼就無法被治癒。正如所說：『通過串習空性的習氣，可以逐漸消除對實有的執著。但是，如果執著于什麼都沒有，那麼這種執著最終也需要被捨棄。』這就是這個意思。因為在執著于實有的分別念顯現的地方，就沒有空性。空性的意義就是沒有實有。正如聖者龍樹所說：『實有，是一種分別念。沒有分別念，就是空性。哪裡有分別唸的顯現，哪裡就沒有空性。』那麼，如果這裡的空性是智慧，那麼與沒有實有不是相矛盾嗎？不是的，雖然一切都如夢如幻，沒有實有，但是由於被執著于實有的習氣所染污的分別念所束縛 。
【English Translation】 So, if the basis of emptiness is not recognized, then it contradicts the intentions of all the Buddhas and Bodhisattvas. As the venerable Nagarjuna said: 'Emptiness is the essence taught by the Buddha. Whatever the Victorious Ones have spoken, all of that is to avert afflictions, not to destroy the realm of reality.' Therefore, all the sutras and tantras that teach emptiness, their intention is completely correct, and this must be understood in this way. The sutras that teach emptiness of phenomena are to avert the afflictions of clinging to phenomena as real, but not to destroy the thusness that is pure by nature, because the basis of emptiness, that is, the dharmadhatu, is eternally present with an inexhaustible essence. Therefore, this is to sequentially eliminate superimposition and denial. It is also said in the Ratnakuta Sutra: 'Shariputra, to view the self as existing is like dwelling on Mount Meru, which is still good. But for those with pride, to view emptiness is not so.' And: 'For example, a doctor, in order to eliminate disease, gives a patient a purgative. If the diseases are not expelled and cleansed, then the disease will not be cured from its root. Likewise, if one dwells in the density of views, then emptiness is the supreme arising. But whoever only views emptiness, they cannot be healed, ' thus spoke the Victorious One. The intention of the sutra itself, as spoken by the venerable Nagarjuna, is also: 'The Buddhas have said that emptiness is the definitive arising of all views. Those who hold onto emptiness, they cannot be subdued.' If clinging to phenomena is the greatest obstacle, then emptiness is the supreme arising. If the basis of emptiness, that is, thusness, is also viewed as merely empty like a rabbit's horn, then it cannot be healed. As it is said: 'Through familiarizing oneself with the habit of emptiness, one will gradually abandon the habit of phenomena. But if one clings to nothingness, then that too will eventually have to be abandoned.' This is the meaning of this. Because where the appearance of conceptual thought clinging to phenomena arises, there is no emptiness. The meaning of emptiness is precisely the absence of phenomena. As the venerable Nagarjuna said: 'Phenomena are conceptual thoughts. The absence of conceptual thought is emptiness. Where conceptual thought appears, there is no emptiness.' So, if the emptiness here is wisdom, then isn't it contradictory to the absence of phenomena? No, although everything is like a dream, without phenomena, it is still bound by conceptual thoughts tainted by the habit of clinging to phenomena.
་བེམ་པོ་དང་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དང་དེའི་དངོས་པོར་མེད་བཞིན་དུ་དེ་དང་དེའི་དངོས་པོར་ཞེན་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་དང་རིག་པ་དང་སེམས་ཡིན་པ་ལ་དངོས་པོས་མི་ཁྱབ་སྟེ། སྐད་ཅིག་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཞེས་རྗེ་བཙུན་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ཡེ་ཤེས་དང་རིག་པ་དང་སེམས་དང་ཤེར་ཕྱིན་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགག་པ་མེད་པ་དང་། འདུས་མ་བྱས་པ་དང་། རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མདོ་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་པས་དཔྱད་ན་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་ཙམ་གྱི་སྟོང་ཉིད་ནི་སྙིང་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། 5-263 ཡེ་ཤེས་དང་ཐེག་ཆེན་མ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་མཛད་པའི་རང་གི་ལྟ་བའི་འདོད་པ་མདོར་བསྟན་ལས། ཇི་སྐད་དུ། ཕུང་པོ་རྣམ་དཔྱད་སྟོང་པ་ཉིད། །ཆུ་ཤིང་བཞིན་དུ་སྙིང་པོ་མེད། །རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་ལྡན་པའི། །སྟོང་ཉིད་དེ་ལྟར་འགྱུར་མ་ཡིན། །ཞེས་རྗེ་བཙུན་འཇམ་དབྱངས་མགོན་གྱིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་དཔྱད་ན་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་ཙམ་དུ་བྱས་པའི་རང་སྟོང་དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་སྨྲས་པ་ནི་འཁྲུལ་ཏེ། རང་བཞིན་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་སྟོང་ཉིད་གཅིག་དང་མ་ཡིན་པའི་སྟོང་ཉིད་གཉིས་ཤེས་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཤེས་ཤིང་། །དེ་བཞིན་ཡོད་མིན་སྟོང་ཉིད་དང་། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཤེས་ན། །སྟོང་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཞེས་རྗེ་བཙུན་བྱམས་མགོན་གྱིས་གསུངས་ཀྱི། རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་ཤེས་ན། །སྟོང་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཞེས་ནི་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀུན་བཏགས་ཡིན་ཕྱིར་དཔྱད་ན་ཅིར་ཡང་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། གཞན་དབང་ནི་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་གྱིས་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་པས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཡོངས་གྲུབ་ནི་གདོད་ནས་དངོས་པོས་གོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྔ་མ་གཉིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་བཏགས་ནི་གཞི་ནས་མ་གྲུབ་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དངོས་པོར་ཞེན་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། གཞན་དབང་ནི་མེད་བཞིན་དུ་དངོས་པོར་འཁྲུལ་བའི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤང་བྱ་དང་། ཡོངས་གྲུབ་ནི་དྲི་མ་སྦྱང་བར་བྱ་བའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། མཚན་མ
【現代漢語翻譯】 因為物質和意識等事物，實際上並不存在於它們各自的實體中，而僅僅是對它們各自實體的執著。智慧、意識和心識並非完全被物質所涵蓋，因為存在著超越剎那的智慧。正如所說：『超越一個剎那和多個剎那的智慧，被勝者們稱為真如。』這是因為至尊觀世音菩薩如此宣說。因此，法界本身就是智慧、意識、心識、般若波羅蜜多、空性、無相、無愿、無生、無滅、無為以及具備一切殊勝相的空性，這在所有的經和續中都有所宣說。如果以理智分析，僅僅是無法成立任何事物的空性是沒有意義的。 因為它沒有精華，不是智慧，也不是大乘。正如聖者文殊菩薩所著的《自宗要義略示》中所說：『五蘊經過分析是空性，如同水中的樹木一樣沒有精華。具備一切殊勝相的空性，不會變成那樣。』這是因為至尊文殊怙主如此宣說。因此，如果將所有所知的事物都分析為無法成立任何事物的自空，並稱其為真如，那是錯誤的。因為需要通過三種自性的方式來了解，作為法性的空性是一種，而非空性的空性是兩種。正如所說：『瞭解不存在的空性，同樣瞭解非有非無的空性，如果瞭解自性空性，就被稱爲了解空性。』這是至尊慈氏怙主所說。而不是說：『如果瞭解各自本體的空性，就被稱爲了解空性。』 因為一切事物都是遍計所執，所以經過分析是沒有任何事物的空性；依他起性是如何顯現的那樣，因為沒有以自性成立，所以僅僅是如幻象般顯現的空性；圓成實性是從一開始就沒有被物質所染污的，所以是自性空性。前兩者是空性，但不是真如，因為遍計所執從根本上沒有成立，但在世俗中是執著於事物的對境。是需要了解的。依他起性是實際上不存在卻錯誤地認為是事物的意識，所以是需要斷除的。圓成實性是需要凈化垢染的基礎。因此，圓成實的本體，自性空性就是真如，是真實的邊際，是無相的。
【English Translation】 Because material objects and consciousness, etc., do not actually exist in their respective entities, but are merely attachments to their respective entities. Wisdom, consciousness, and mind are not completely encompassed by matter, because there exists wisdom that transcends the momentary. As it is said: 'The wisdom that transcends a single moment and multiple moments is called Suchness by the Victorious Ones.' This is because the venerable Avalokiteśvara declared it. Therefore, the very essence of the Dharma realm is wisdom, consciousness, mind, Prajñāpāramitā (般若波羅蜜多, bō rě bō luó mì duō, Perfection of Wisdom), emptiness, signlessness, wishlessness, birthlessness, cessationlessness, the unconditioned, and emptiness endowed with all supreme aspects, as declared in all the Sutras and Tantras. If analyzed with reason, emptiness that merely fails to establish anything is meaningless. Because it has no essence, it is not wisdom, nor is it Mahāyāna (大乘, dà chéng, Great Vehicle). As the venerable Mañjuśrī (文殊, wén shū, Gentle Glory) stated in 'A Brief Exposition of the Tenets of One's Own System': 'The aggregates, when analyzed, are emptiness, like a tree in water, without essence. Emptiness endowed with all supreme aspects does not become like that.' This is because the venerable Mañjughoṣa (妙音, miào yīn, Gentle Voice) declared it. Therefore, it is a mistake to assert that the self-emptiness, which is achieved by analyzing all knowable objects to the point where nothing can be established, is Suchness. Because it is necessary to understand, through the three natures, that emptiness as the nature of reality is one, and emptiness that is not is two. As it is said: 'Knowing the emptiness of non-existence, likewise knowing the emptiness of neither existence nor non-existence, if one knows the emptiness of self-nature, it is said to be knowing emptiness.' This is what the venerable Maitreya (慈氏, cí shì, Loving One) said. It was not said: 'If one knows the emptiness of each entity, it is said to be knowing emptiness.' Because all phenomena are conceptual constructs, emptiness is the emptiness of nothingness when analyzed; the dependent nature is how it appears, and because it is not established as an entity, it is merely the appearance of illusion; the perfectly established nature is self-emptiness because it has never been defiled by phenomena. The former two are emptiness, but not Suchness, because conceptual constructs are not established from the ground up, but in conventional truth they are objects of attachment to phenomena. It is to be known. The dependent nature is the mind that mistakenly believes in phenomena that do not exist, so it is to be abandoned. The perfectly established nature is the basis for purifying defilements. Therefore, the essence of the perfectly established, self-nature emptiness, is Suchness, the true limit, and the signless.
་མེད་པ་དང་། དོན་དམ་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་སུ་བསྟན་ཏེ། བྱམས་པ་མགོན་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མདོར་བསྡུས་ན། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་མཐའ། །མཚན་མ་མེད་པ་དོན་དམ་དང་། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ཞེས་དང་། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ 5-264 ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་མཐའ། །མཚན་མ་མེད་དང་དོན་དམ་ཉིད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་མཆོག་དེ་ཉིད་དང་། །སྟོང་པ་ཉིད་དུའང་བཤད་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་སྐབས་འདིའི་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་ཐེག་ཆེན་དང་། ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཞན་སྟོང་ཟབ་མོ་ཡིན་གྱི། དཔྱད་ན་མ་གྲུབ་ཙམ་གྱི་རང་སྟོང་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་ཉིད་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རང་བཞིན་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་པས་མ་བྱས་མཐོང་བས་མ་བྱས་པས་ན། དེ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་། མ་བྱུང་ཡང་རུང་། ཆོས་གནས་པ་ཉིད་དང་། ཆོས་ཉིད་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དེ་ནི་གནས་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་གཞན་གྱིས་སྟོང་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རབ་འབྱོར། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་འགྲེལ་པར་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་བཏགས་པའི་གནས་སྐབས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ལྷག་མ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་ནི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཤེས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་པས་མ་བྱས་ལ། མཐོང་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་མཐོང་བས་མ་བྱས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་གཉིས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་། མ་བྱུང་ཡང་རུང་། ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་གཞན་གྱིས་བྱས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱེད་པ་པོ་གཞན་མེད་པ་ལ་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི་འདིར། དགག་བྱ་དངོས་པོས་སྟོང་པའི་ 5-265 གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བ་དངོས་སྨྲའི་སྐྱོན་གྱིས་ནམ་ཡང་མ་གོས་པ་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱི་
【現代漢語翻譯】 它被展示為空性（藏文：སྟོང་པ་ཉིད་，梵文天城體：śūnyatā，梵文羅馬擬音：shunyata，漢語字面意思：空性），真如（藏文：དེ་བཞིན་ཉིད་，梵文天城體：tathatā，梵文羅馬擬音：tathata，漢語字面意思：如是），真實之邊（藏文：ཡང་དག་མཐའ，梵文天城體：bhūta-koṭi，梵文羅馬擬音：bhuta-koti，漢語字面意思：真實邊際），無相（藏文：མཚན་མ་མེད་པ་，梵文天城體：animitta，梵文羅馬擬音：animitta，漢語字面意思：無相），勝義（藏文：དོན་དམ་པ་，梵文天城體：paramārtha，梵文羅馬擬音：paramartha，漢語字面意思：勝義），法界（藏文：ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་，梵文天城體：dharmadhātu，梵文羅馬擬音：dharmadhatu，漢語字面意思：法界），菩提心（藏文：བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་，梵文天城體：bodhicitta，梵文羅馬擬音：bodhicitta，漢語字面意思：菩提心）等等的名相。慈氏怙主（བྱམས་པ་མགོན་པོ，Maitreya-nātha）曾說：『空性略而言之，即是真如與真實邊，無相勝義法界等，皆是空性之異名。』聖者龍樹（འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་，Ārya Nāgārjuna）也曾說：『真如與真實邊，無相以及勝義諦，殊勝菩提心即此，亦說彼為空性也。』 因此，此處空性的體性是大乘（ཐེག་ཆེན་，Mahāyāna）和智慧（ཡེ་ཤེས་，jñāna），所以是甚深的他空（གཞན་སྟོང་），而不是僅僅通過分析而無法成立的自空（རང་སྟོང་）。因為在此處的經典中說：『自性（ངོ་བོ་ཉིད་）是指不顛倒的自性，即空性。因為它是智慧所未作，見解所未作，所以稱為自性空。』什麼是他之事物所空的空性呢？無論是如來（དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་，Tathāgata）出世與否，法的住性（ཆོས་གནས་པ་ཉིད་），法性（ཆོས་ཉིད་），法界（ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་），法無過失性（ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་），真如（དེ་བཞིན་ཉིད་），不顛倒真如（མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་），非異真如（གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་），以及真實之邊（ཡང་དག་པའི་མཐའ་）都是住性。因此，所空於他者，即稱為他之事物所空的空性。善現（རབ་འབྱོར，Subhūti），這是菩薩（བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ，bodhisattva）的大乘。』這是《八千頌般若經》（ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་）中所說的。 在這些經文的註釋中，偉大的中觀論師世親（དབྱིག་གཉེན་，Vasubandhu）曾說：『諸法（ཆོས་，dharma）的遍計所執（ཀུན་བཏགས་པ，parikalpita）的階段完全捨棄后，所剩下的圓成實（ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ，pariniṣpanna）的階段是智慧和見解的自性，因此才這樣說。什麼是智慧的空性呢？那是智慧所未作的。什麼是見解的空性呢？那是見解所未作的。因此，這兩種自性的空性是自性，所以稱為自性空。』『無論是如來出世與否』，是指住性的特徵，即真如法性。因為如來等不是由其他外在因素所作，所以沒有作者，因此稱為他之事物所空的空性。 空性的意義在於，它是所破事物所空的基，因此，宣說一切法皆是空性，永遠不會被實有論者的過失所染污，這是偉大的中觀論師世親的觀點。
【English Translation】 It is shown as emptiness (Tibetan: སྟོང་པ་ཉིད་, Sanskrit Devanagari: śūnyatā, Sanskrit Romanization: shunyata, Chinese literal meaning: emptiness), suchness (Tibetan: དེ་བཞིན་ཉིད་, Sanskrit Devanagari: tathatā, Sanskrit Romanization: tathata, Chinese literal meaning: thusness), the limit of reality (Tibetan: ཡང་དག་མཐའ, Sanskrit Devanagari: bhūta-koṭi, Sanskrit Romanization: bhuta-koti, Chinese literal meaning: real boundary), signlessness (Tibetan: མཚན་མ་མེད་པ་, Sanskrit Devanagari: animitta, Sanskrit Romanization: animitta, Chinese literal meaning: without characteristics), ultimate reality (Tibetan: དོན་དམ་པ་, Sanskrit Devanagari: paramārtha, Sanskrit Romanization: paramartha, Chinese literal meaning: ultimate meaning), the realm of phenomena (Tibetan: ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་, Sanskrit Devanagari: dharmadhātu, Sanskrit Romanization: dharmadhatu, Chinese literal meaning: realm of dharma), the mind of enlightenment (Tibetan: བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་, Sanskrit Devanagari: bodhicitta, Sanskrit Romanization: bodhicitta, Chinese literal meaning: mind of enlightenment), and so on. Lord Maitreya (བྱམས་པ་མགོན་པོ, Maitreya-nātha) said: 'Emptiness, in brief, is suchness and the limit of reality, signlessness, ultimate reality, and the realm of phenomena are all names for emptiness.' The noble Nāgārjuna (འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་, Ārya Nāgārjuna) also said: 'Suchness and the limit of reality, signlessness and ultimate truth, the supreme mind of enlightenment is this, it is also said to be emptiness.' Therefore, the nature of emptiness here is the Great Vehicle (ཐེག་ཆེན་, Mahāyāna) and wisdom (ཡེ་ཤེས་, jñāna), so it is profound other-emptiness (གཞན་སྟོང་), not merely self-emptiness (རང་སྟོང་) that cannot be established through analysis. Because in the sutra itself in this context it says: 'Self-nature (ངོ་བོ་ཉིད་) is the non-inverted nature, which is emptiness. Because it is not made by knowledge, not made by seeing, it is called self-nature emptiness.' What is the emptiness that is empty of other things? Whether the Tathāgatas (དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་, Tathāgata) appear or not, the abiding nature of the Dharma (ཆོས་གནས་པ་ཉིད་), the nature of the Dharma (ཆོས་ཉིད་), the realm of the Dharma (ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་), the faultlessness of the Dharma (ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་), suchness (དེ་བཞིན་ཉིད་), non-erroneous suchness (མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་), non-different suchness (གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་), and the limit of reality (ཡང་དག་པའི་མཐའ་) are all abiding nature. Therefore, what is empty of others is called emptiness of other things. Subhūti (རབ་འབྱོར, Subhūti), this is the Great Vehicle of the Bodhisattva (བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ, bodhisattva).' This is what is said in the Eight Thousand Verse Prajñāpāramitā Sutra (ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་). In the commentary on these sutras, the great Madhyamaka master Vasubandhu (དབྱིག་གཉེན་, Vasubandhu) said: 'The stage of the completely imputed (ཀུན་བཏགས་པ, parikalpita) of all phenomena (ཆོས་, dharma) having been completely abandoned, the remaining stage of the perfectly established (ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ, pariniṣpanna) is the self-nature of knowledge and seeing, therefore it is said thus. What is the emptiness of knowledge? That is not made by knowledge. What is the emptiness of seeing? That is also not made by seeing. Therefore, the emptiness of these two self-natures is self-nature, so it is called self-nature emptiness.' 'Whether the Tathāgatas appear or not' refers to the characteristic of abiding nature, which is suchness, the nature of Dharma. Because the Tathāgatas and others are not made by other external factors, there is no maker, therefore it is called emptiness of other things. The meaning of emptiness here is that it is the basis that is empty of the object to be negated, therefore, saying that all phenomena are emptiness is never tainted by the fault of substantialism, this is the view of the great Madhyamaka master Vasubandhu.
དགོངས་པ་ནི། ཤེས་པ་དང་མཐོང་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རང་རང་གིས་རང་བཞིན་ཡིན་གྱིས་རང་རང་གིས་གསར་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནམ་མཁའ་ལྟར་རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆུའི་གནས་པ་འོག་གཞིས་བྱས་པ་ལྟར་བྱེད་པ་པོ་གཞན་གྱིས་གནས་པར་མ་བྱས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གྲངས་ཀྱང་མདོ་ཉིད་ལས། བཅོ་བརྒྱད་གསུངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། རབ་འབྱོར། གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི། རྗེ་བཙུན་བྱམས་མགོན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། ཟ་བ་བཟའ་དང་དེ་ཡི་ལུས། །གནས་ཀྱི་གཞི་ཡི་སྟོང་པ་ཉིད། །དེ་ཡང་གང་གིས་ཇི་ལྟར་མཐོང་། །གང་ཕྱིར་དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད། །དགེ་གཉིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཕན་བྱའི་ཕྱིར། །འཁོར་བ་གཏང་བར་མི་བྱའི་ཕྱིར། །དགེ་བ་མི་ཟད་བྱ་བའི་ཕྱིར། །རིགས་ཀྱང་རྣམ་པར་དག་བྱའི་ཕྱིར། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་དག་བྱའི་ཕྱིར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །ཅེས་སྟོང་ཉིད་བཅུ་བཞི་ལས། ནང་དང་། ཕྱི་དང་། ཕྱི་ནང་དང་། ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་བཞི་ནི་རིམ་པ་ལྟར་ཟ་བ་དང་། བཟའ་བ་དང་། ལུས་དང་། ཆེན་པོ་སྟེ་ནང་དང་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཁོག་པ་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །དེ་ཡང་སྟོང་ཉིད་ཤེས་ 5-266 པ་གང་གིས་སྟོང་པར་མཐོང་བ་དེའི་སྟོང་ཉིད་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཇི་ལྟར་དོན་དམ་པའི་རྣམ་པར་མཐོང་བ་དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་དགེ་གཉིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེའི་སྟོང་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་སྦྱོར་བར་བྱའོ། །མི
【現代漢語翻譯】 其意為：了知和見到的空性，是各自的自性，並非各自新造。因為法界如虛空般恒常存在的體性。如同水安住于低處，並非由其他作者使其安住。空性的數量在經中也說了十八種，如下： 善現（Subhuti），此外，菩薩的摩訶衍是：內空性，外空性，內外空性，空性空性，大空性，勝義空性，有為法空性，無為法空性，超越邊際空性，無始無終空性，無舍空性，自性空性，自相空性，一切法空性，不可得空性，無物空性，自性空性，無物自性空性。 這些的意義是： 聖者彌勒（Lord Maitreya）曾說： 『能食之食與彼身，所住之基之空性，彼亦由誰如何見，何故彼亦為空性。 為得二善當勤修，為利有情恒精進，為舍輪迴不應作，為作無盡之善行，為令種姓極清凈，為得妙相與好相，為凈諸佛之妙法，菩薩當勤修正行。』 十四空性中，內、外、內外、大空性四者，依次為能食、所食、身、大，即內外之根源，以及世間之容器。 那麼，以何種智慧了知空性，所見之空性即是空性空性。如何以勝義之方式見到，其空性即是勝義空性。爲了什麼而修持菩薩行，那也是空性。為何要修持呢？爲了獲得二善。修持菩薩行，其空性即是有為法和無為法空性。 同樣，爲了清凈諸佛之法，修持菩薩行，其空性即是一切法空性。』 應如是連線。
【English Translation】 The meaning is: The emptiness of knowing and seeing is the self-nature of each, not newly created by each. Because the essence of the Dharmadhatu (chos kyi dbyings) is like the sky, eternally abiding. Just as water stays in a low place, it is not made to stay by another agent. The number of emptinesses is also stated as eighteen in the sutra itself, as follows: Subhuti, furthermore, the Mahayana (theg pa chen po) of Bodhisattvas (byang chub sems dpa') is: internal emptiness (nang stong pa nyid), external emptiness (phyi stong pa nyid), internal-external emptiness (phyi nang stong pa nyid), emptiness of emptiness (stong pa nyid stong pa nyid), great emptiness (chen po stong pa nyid), ultimate emptiness (don dam pa stong pa nyid), conditioned emptiness ('dus byas stong pa nyid), unconditioned emptiness ('dus ma byas stong pa nyid), emptiness beyond extremes (mtha' las 'das pa stong pa nyid), emptiness without beginning or end (thog ma dang tha ma med pa stong pa nyid), emptiness of non-abandonment (dor ba med pa stong pa nyid), self-nature emptiness (rang bzhin stong pa nyid), self-characteristic emptiness (rang gi mtshan nyid stong pa nyid), emptiness of all dharmas (chos thams cad stong pa nyid), non-apprehension emptiness (mi dmigs pa stong pa nyid), non-entity emptiness (dngos po med pa stong pa nyid), essence emptiness (ngo bo nyid stong pa nyid), and emptiness of non-entity essence (dngos po med pa'i ngo bo nyid stong pa nyid). The meanings of these are: Lord Maitreya (rje btsun byams mgon) said: 'The food that is eaten and its body, The emptiness of the base of the dwelling, That also by whom and how is seen, Wherefore that also is emptiness. To attain the two virtues, For the benefit of sentient beings always, Not to abandon samsara, To do inexhaustible good, To purify the lineage, To obtain marks and signs, To purify the Buddha's dharmas, The Bodhisattva practices.' Among the fourteen emptinesses, the four, internal, external, internal-external, and great emptinesses, are respectively the eater, the eaten, the body, and the great, that is, the sources of internal and external, and the container of the world. Then, by what wisdom is emptiness known, the emptiness that is seen is the emptiness of emptiness. How is it seen in the ultimate way, its emptiness is the ultimate emptiness. For what reason does one practice the Bodhisattva path, that is also emptiness. Why does one practice? To attain the two virtues. Practicing the Bodhisattva path, its emptiness is the emptiness of conditioned and unconditioned phenomena. Similarly, in order to purify the Buddha's dharmas, practicing the Bodhisattva path, its emptiness is the emptiness of all dharmas.' It should be connected in this way.
་དམིགས་པ་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་བཅུ་བཞི་པོ་དེར་འདུས་ཤིང་། དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲོ་སྐུར་བསལ་བའི་སྒོ་ནས་དེ་ནས་དེ་རྣམས་གཞན་སྟོང་དུ་གསུངས་པ་ནི། གང་ཟག་དང་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི། །དངོས་པོ་མེད་འདིར་སྟོང་པ་ཉིད། །དེ་དངོས་མེད་པའི་དངོས་ཡོད་པ། །དེ་ནི་དེ་ལས་སྟོང་ཉིད་གཞན། །ཞེས་སོ། །དེའི་འགྲེལ་པར་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་དེའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཟ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་ཇི་སྐད་སྨོས་པ་དེར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དང་། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་ཐ་མར་རྣམ་པར་འཇོག་སྟེ། གང་ཟག་དང་ཆོས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་། དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་བསལ་པའི་ཕྱིར་གོ་རིམ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོ། །དཔལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའི་རྒྱུད་ལས་ཀྱང་། འགྱུར་གྱི་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཙམ་མ་གཏོགས་པ་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་བཤད་པ་བྱམས་པ་མགོན་པོ་དཔོན་སློབ་ཀྱི་འདི་ཁོ་ན་ལྟར་གསུངས་སོ། །འདིའི་སྐབས་ཀྱི་མདོར། སྟོང་ཉིད་བཅོ་བརྒྱད་མདོར་བསྟན་ཅིང་། དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་རྗེས་ལ་ཡང་། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་གཅིག་པུ་ལ་ 5-267 བཞིར་ཕྱེས་ནས། དངོས་པོ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་དང་། གཞན་གྱི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་ལ་སྟོང་ཉིད་ཉི་ཤུར་{སེང་བཟང་ལ་སོགས་}འཆད་པ་ནི་གང་དང་ཡང་མི་མཐུན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ངོས་འཛིན་ལ་སོགས་པ་རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་བྱེད་ན་ཡིད་བརྟན་དུ་རུང་གི །དེ་ལྟར་མིན་ན་གསེར་བཞིན་དུ་བརྟག་དགོས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྟོང་ཉིད་ལ་རང་སྟོང་ཉིད་དུ་ཁ་ཚོན་མ་ཆོད་པ་དེའི་ཕྱིར་གཞན་སྟོང་ཟབ་མོ་ཉིད་འབད་པས་བཙལ་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ལང་གར་གཤེགས་པ་ལས། གཅིག་གིས་གཅིག་སྟོང་པ་དེ་ཉི་ཚེའི་སྟོང་ཉིད་དང་། སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ཐ་ཤལ་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གཞན་སྟོང་གིས་སྟོང་ཉིད་ཟབ་མོའི་གོ་མི་ཆོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་དང་དེ་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མདོ་དེ་ཉིད་ལས། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ལ་མདོར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ་འདི་ལྟར། མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། སྲིད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མི་སྲིད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དོན་དམ་པ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང་། གཅིག་གིས་གཅིག་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང་
【現代漢語翻譯】 『目標』和『自性空性』二者包含在這十四種空性中，通過『無事物』和『無事物的自性空性』二者，以消除對一切的虛構和誹謗的方式，從而宣說這些是『他空』。如頌云： 『人與法之無事物，即是此處之空性。』 『彼無事物之實有，即是從彼空性之外。』 在對此的註釋中，偉大的中觀派學者世親（Vasubandhu）尊者說道：『人與法的無事物即是空性。』 『彼無事物的實有並非存在。』 『如前所說，吞嚥等是空性，這是爲了展示空性的特徵。』 『無事物本身』和『無事物的自性空性』這兩種最終被區分開來，是爲了消除對人與法的虛構，以及對空性的誹謗，這是按照次第進行的。 因此，應當瞭解空性的詳細分類。 吉祥《真實結合續》（Guhyasamāja Tantra）中也說，除了細微的詞語差別外，空性的解釋與慈氏（Maitreya）師徒的觀點完全一致。 在此經的上下文中，首先簡要地介紹了十八空性，然後在詳細解釋之後，又將『無事物的自性空性』單獨分為四種，即事物空性、無事物空性、自性空性和他物空性。將此解釋為二十空性（如僧賢等），與任何觀點都不符。 因此，如果按照諸佛菩薩所說來識別空性的本質，那是可以信賴的。如果不是這樣，就需要像檢驗黃金一樣進行檢驗。因為如果不能確定空性是自空性，那麼就應該努力尋求深刻的他空性。 如果有人說，在《楞伽經》（Laṅkāvatāra Sūtra）中，『一空性』被說成是粗淺的空性和空性中的劣等，因此他空性不能代表深刻的空性，那麼這種說法是不對的。因為它們不是一回事。在同一部經中說：『大慧（Mahāmati），簡而言之，空性有七種，即：自性空性、事物自性空性、有空性、無有空性、一切法不可言說空性、勝義聖智大空性、一空性。』 （藏文：མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་，梵文天城體：लक्षणशून्यता，梵文羅馬擬音：lakṣaṇaśūnyatā，漢語字面意思：相空性） （藏文：དངོས་པོའི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་，梵文天城體：वस्तुस्वभावशून्यता，梵文羅馬擬音：vastusvabhāvaśūnyatā，漢語字面意思：事物自性空性） （藏文：སྲིད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་，梵文天城體：भवशून्यता，梵文羅馬擬音：bhavaśūnyatā，漢語字面意思：有空性） （藏文：མི་སྲིད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་，梵文天城體：अभवशून्यता，梵文羅馬擬音：abhavaśūnyatā，漢語字面意思：無有空性） （藏文：ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་，梵文天城體：सर्वधर्मानभिलाप्यशून्यता，梵文羅馬擬音：sarvadharmaanabhilāpyaśūnyatā，漢語字面意思：一切法不可言說空性） （藏文：དོན་དམ་པ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་，梵文天城體：परमार्थार्यज्ञानमहाशून्यता，梵文羅馬擬音：paramārthāryajñānamahāśūnyatā，漢語字面意思：勝義聖智大空性） （藏文：གཅིག་གིས་གཅིག་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་，梵文天城體：इतरेतरशून्यता，梵文羅馬擬音：itaretaraśūnyatā，漢語字面意思：一空性）
【English Translation】 『Targets』 and 『emptiness of self-nature』 are both included in these fourteen emptinesses. Through 『non-things』 and 『emptiness of the self-nature of non-things,』 by eliminating fabrications and slanders about everything, these are then proclaimed as 『other-empty』 (gzhan stong). As the verse says: 『The non-thingness of persons and dharmas, is the emptiness here.』 『The reality of that non-thingness, is other than that emptiness.』 In the commentary on this, the great Madhyamaka scholar Vasubandhu said: 『The non-thingness of persons and dharmas is emptiness.』 『The reality of that non-thingness does not exist.』 『As previously stated, swallowing and so on are emptiness, this is to show the characteristics of emptiness.』 『Non-thingness itself』 and 『emptiness of the self-nature of non-things』 are the two that are ultimately distinguished, in order to eliminate the fabrication of persons and dharmas, and the slander of emptiness, which is done in sequence. Therefore, one should understand the detailed classifications of emptiness. The glorious Guhyasamāja Tantra also states that, apart from slight differences in wording, the explanation of emptiness is completely in accordance with the views of Maitreya and his disciples. In the context of this sutra, the eighteen emptinesses are first briefly introduced, and then after a detailed explanation, the 『emptiness of the self-nature of non-things』 is further divided into four, namely, emptiness of things, emptiness of non-things, emptiness of self-nature, and emptiness of other things. Explaining this as twenty emptinesses (such as by Seng-ge bzang-po), is inconsistent with any view. Therefore, if one identifies the essence of emptiness as taught by the Buddhas and Bodhisattvas, it is reliable. If not, it needs to be examined like gold. Because if one cannot determine that emptiness is self-emptiness, then one should strive to seek the profound other-emptiness. If someone says that in the Laṅkāvatāra Sūtra, 『one-emptiness』 is said to be a superficial emptiness and inferior among emptinesses, therefore other-emptiness cannot represent profound emptiness, then this is not correct. Because they are not the same. In the same sutra it says: 『Mahāmati, in short, there are seven types of emptiness, namely: emptiness of characteristics, emptiness of the self-nature of things, emptiness of existence, emptiness of non-existence, emptiness of all dharmas being inexpressible, great emptiness of the ultimate noble wisdom, and great emptiness of one-emptiness.』 （藏文：མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་，梵文天城體：लक्षणशून्यता，梵文羅馬擬音：lakṣaṇaśūnyatā，漢語字面意思：Emptiness of characteristics） （藏文：དངོས་པོའི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་，梵文天城體：वस्तुस्वभावशून्यता，梵文羅馬擬音：vastusvabhāvaśūnyatā，漢語字面意思：Emptiness of the self-nature of things） （藏文：སྲིད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་，梵文天城體：भवशून्यता，梵文羅馬擬音：bhavaśūnyatā，漢語字面意思：Emptiness of existence） （藏文：མི་སྲིད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་，梵文天城體：अभवशून्यता，梵文羅馬擬音：abhavaśūnyatā，漢語字面意思：Emptiness of non-existence） （藏文：ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་，梵文天城體：सर्वधर्मानभिलाप्यशून्यता，梵文羅馬擬音：sarvadharmaanabhilāpyaśūnyatā，漢語字面意思：Emptiness of all dharmas being inexpressible） （藏文：དོན་དམ་པ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་，梵文天城體：परमार्थार्यज्ञानमहाशून्यता，梵文羅馬擬音：paramārthāryajñānamahāśūnyatā，漢語字面意思：Great emptiness of the ultimate noble wisdom） （藏文：གཅིག་གིས་གཅིག་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་，梵文天城體：इतरेतरशून्यता，梵文羅馬擬音：itaretaraśūnyatā，漢語字面意思：Great emptiness of one-emptiness）
བདུན་ནོ། །ཞེས་སྟོང་པ་ཉིད་བདུན་གསུངས་པ་ལས། དོན་དམ་པ་གཞན་སྟོང་ནི། དྲུག་པ་འདི་ཡིན་ལ། ཉི་ཚེ་བ་དང་། ཐ་ཤལ་དང་། སྤང་བྱའི་སྟོང་ཉིད་ནི་བདུན་པ་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་མི་གཅིག་གོ ། དེ་ལ་དང་པོ་ནི། དངོས་པོ་རྣམས་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། གཉིས་པ་ནི། དངོས་པོ་རང་བཞིན་གྱི་སྐྱེ་བས་སྟོང་པ་དང་། གསུམ་པ་ནི། ཕུང་པོ་རྣམས་བདག་དང་བདག་གི་བས་སྟོང་པ་དང་། བཞི་པ་ནི། ཕུང་པོ་རྣམས་མྱང་འདས་ཀྱིས་སྟོང་པ་དང་། ལྔ་པ་ནི། ཀུན་བཏགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་དང་། དྲུག་པ་ནི། ལྟ་བ་དང་ཉེས་པའི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པ་དང་། བདུན་པ་ནི། ཁང་པ་བ་ལང་གིས་སྟོང་པ་ལ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་དགག་གཞི་བདུན་གྱི་སྟེང་དུ་དགག་བྱ་བདུན་མེད་པ་ནི་སྟོང་ཉིད་བདུན་ནོ། །དྲུག་པ་དང་བདུན་པའི་རྒྱས་བཤད་ཀྱི་ 5-268 སྐབས་སུ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དོན་དམ་པ། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྟོང་པ་ཉིད་ཆེན་པོ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་གི་སོ་སོར་རང་གི་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི། ལྟ་བ་དང་ཉེས་པའི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ་དེས་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ། གཅིག་གིས་གཅིག་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གང་ན་ཅི་མེད་པ་དེ་ནི་དེས་སྟོང་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མྲི་ག་རི་མའི་ཁང་པ་ན། གླང་པོ་དང་། བ་ལང་དང་། ལུག་ལ་སོགས་པ་མེད་ཀྱང་། དགེ་སློང་དང་དགེ་སློང་མ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་བཤད་དེ། དེ་ནི་དེ་དག་གིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་ཡང་། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཁང་པ་ཡང་ཁང་པའི་དངོས་པོར་མེད་པ་མ་ཡིན། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱང་དགེ་སློང་གི་དངོས་པོར་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གླང་པོ་དང་བ་ལང་དང་ལུག་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དེ་དག་གུད་ན་མི་འཁོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་གཅིག་གིས་གཅིག་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གཅིག་གིས་གཅིག་སྟོང་པ་ཉིད་འདི་ནི་ཀུན་གྱི་ཐ་ཤལ་ཏེ་དེ་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དངོས་པོ་གཅིག་གིས་གཅིག་ཕན་ཚུན་སྟོང་པ་འདི་ནི་མྱང་འདས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པར་དོན་དམ་གཞན་སྟོང་གི་དཔེར་གསུངས་ཤིང་། གཞན་སྟོང་ཟབ་མོ་ཉིད་ཡིན་པ་ནི་མདོ་འདིར་བཀག་ལ། ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་འདོད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །ཉི་ཚེ་བའི་དོན་ཡང་གོ་སྒྲུབ་ཀྱི་སྐབས་སུ། སེམས་ཅན་ཉུང་ཟད་ཉི་ཚེའི་དོན་དུ་མ་ཡིན་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། རིགས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ནི་ད
【現代漢語翻譯】 七種空性。在所說的七種空性中，勝義的他空是指第六種空性，而暫時的、低劣的以及應捨棄的空性則是指第七種空性。因此，這兩種空性並不相同。 其中，第一種空性是指諸法自相和共相皆空；第二種空性是指諸法自性生空；第三種空性是指諸蘊我及我所空；第四種空性是指諸蘊涅槃空；第五種空性是指遍計所執性空；第六種空性是指見解和過患的一切習氣空；第七種空性是指房屋空無牛等。 如是，在七種應破的基礎上，沒有七種所破，即是七種空性。關於第六種和第七種空性的詳細解釋，在同一經中說：『大慧者，何為勝義的聖智大空性？即是說，各自的聖智證悟我，空離一切見解和過患的習氣，因此稱為勝義的聖智大空性。』 『大慧者，何為一空性？即是說，何處無何物，則彼處空彼物。譬如，大慧者， मृगरिमा (梵文天城體，mṛgarīmā，梵文羅馬擬音，mrigarima，漢語字面意思： मृगरिमा)的房屋中，沒有象、牛、羊等，但並非沒有比丘和比丘尼等。』明確解釋說：『彼處空彼物，但房屋並非空無房屋之體性，比丘等也並非空無比丘之體性，像、牛、羊等之體性也並非完全不存在。』 『大慧者，如是，一切法的自相和共相，彼此互不相容，因此稱為一空性。大慧者，此一空性是所有空性中最下劣的，你們應當捨棄。』 一種事物空另一種事物，這在如大涅槃等經中被用作勝義他空的例子，並且此經中遮止了甚深的他空。我們也是如此認為，因此沒有過失。關於『暫時的』的含義，在成辦意義時說：『並非爲了少數眾生的暫時的利益，而是爲了所有眾生的利益。』因此，總攝一切種姓是重要的。
【English Translation】 The seven emptinesses. Among the seven emptinesses mentioned, the ultimate other-emptiness refers to the sixth emptiness, while the temporary, inferior, and to-be-abandoned emptiness refers to the seventh emptiness. Therefore, these two emptinesses are not the same. Among them, the first emptiness refers to the emptiness of phenomena in terms of their own and common characteristics; the second emptiness refers to the emptiness of inherent birth of phenomena; the third emptiness refers to the emptiness of the aggregates in terms of self and what belongs to self; the fourth emptiness refers to the emptiness of the aggregates in terms of nirvana; the fifth emptiness refers to the emptiness of the nature of what is imputed; the sixth emptiness refers to the emptiness of all habitual tendencies of views and faults; the seventh emptiness refers to the emptiness of a house devoid of cows, etc. Thus, on the basis of the seven objects to be refuted, the absence of the seven objects of refutation constitutes the seven emptinesses. Regarding the detailed explanation of the sixth and seventh emptinesses, the same sutra states: 'Great Wisdom, what is the ultimate noble wisdom great emptiness? It is like this: the individual noble wisdom comprehends the self, being empty of all habitual tendencies of views and faults, therefore it is called the ultimate noble wisdom great emptiness.' 'Great Wisdom, what is one-emptiness? It is like this: where there is nothing of something, that place is empty of that thing. For example, Great Wisdom, in the house of मृगरिमा (藏文，梵文天城體，mṛgarīmā，梵文羅馬擬音，mrigarima，漢語字面意思： मृगरिमा), there are no elephants, cows, sheep, etc., but it is not empty of monks and nuns, etc.' It is clearly explained: 'That place is empty of that thing, but the house is not empty of the nature of the house, and the monks are not empty of the nature of monks, and the nature of elephants, cows, sheep, etc., is not completely non-existent.' 'Great Wisdom, likewise, the own and common characteristics of all phenomena are mutually incompatible, therefore it is called one-emptiness. Great Wisdom, this one-emptiness is the most inferior of all emptinesses, and you should abandon it.' One thing being empty of another thing is used as an example of ultimate other-emptiness in sutras such as the Great Nirvana Sutra, and this sutra prohibits the profound other-emptiness. We also think the same way, so there is no fault. Regarding the meaning of 'temporary', it is said in the context of accomplishing meaning: 'Not for the temporary benefit of a few sentient beings, but for the benefit of all sentient beings.' Therefore, it is important to include all lineages.
ེའི་ཉི་ཚེ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་དོན་དམ་པ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ། དངོས་པོ་གཅིག་གིས་གཅིག་སྟོང་པ་ནི་ཉི་ཚེའི་སྟོང་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་ལ་ནི་ཉི་ཚེའི་སྐྱོན་མེད་དེ། ཡང་དག་མཐའ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དབེན་པ་སྟེ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ 5-269 ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྐབས་འདིའི་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་ཀྱང་ཐེག་ཆེན་དང་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི་དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །བསོ༷ད་ན༷མས་ད༷ང་ཞེས་པ་ནི་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་སོ། །སྔར་ཆོས་མཆོག་གི་སྐབས་སུ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་གི་བྱེད་པ་མྱུར་དུ་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་དུ་གཅིག་པར་བསྟན་ལ། འདིར་ནི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེད་པ་མི་གཅིག་པའི་དབང་གིས་མིང་ཐ་དད་དུ་བརྗོད་དོ། །གནོད་འཇོམས་ལས། དཔའ་བོ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དང་། ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཟག་པ་མེད་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་{ནི་{མི་}རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་བྱ་བ་མི་བྱེད་པ་དང་། རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པ་གཙོ་བོར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། བསམ་གཏན་ནི་གཟུགས་ཡོད་པ་ན་སྦྱོར་བར་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་གཅིག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་། སྔོན་གྱི་བརྩལ་བའི་མཐུས་སོ་སོར་བྱ་བ་བྱེད་པས་ན། བྱ་བ་བྱེད་པའི་དབང་གིས་མིང་ཐ་དད་དུ་བརྗོད་དོ། །དེ་ནི་གཞན་དག་གི་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། སོ་སོར་རང་རིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་མདོ་ལས། ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་བཟུང་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རིགས་པས་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །ལ༷མ་ད༷ང་ཞེས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་དང་། ཤེས་པ་བཅུ་གཅིག་དང་། དབང་པོ་གསུམ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་དང་། རྗེས་དྲན་བཅུ་དང་། ཚད་མེད་བཞི་དང་། བསམ་གཏན་བཞི་དང་། གཟུགས་མེད་བཞི་དང་། རྣམ་ཐར་བརྒྱད་དང་། མཐར་གྱི་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་དང་། སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བཅོ་ 5-270 བརྒྱད་དེ། དེ་རྣམས་རྒྱས་བཤད་དང་བཅས་པ་སྐབས་འདིར་འཆད་པ་ནི་མདོའི་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་ཡང་ཡིན། ཉེ་བར་གནས་པ་ཡང་ཡིན་པས་དྲ
【現代漢語翻譯】 並非是相對的空性。在此，就勝義諦而言，聖者的智慧相對於世俗諦的一切事物皆為空性。一個事物相對於另一個事物為空性，這是相對的空性。對於一切有為法的空性，則沒有相對的過失。因為經中說：『真實之邊際，即是有為法，一切相皆空。』這就是所說的意義。 因此，此處的空性也因為是大乘和智慧，所以空性的意義應當如此理解。『福德等』指的是如勇猛行等三摩地。之前在法勝的章節中，已經闡述了三摩地的究竟作用是快速成佛。而此處，由於暫時的作用不同，所以名稱也不同。在《摧滅煩惱》中說：『像勇士一樣行持三摩地的作用，體驗一切三摩地的行境，並且在一切中都特別殊勝，這就是勇猛行。』 對於此，諸佛和菩薩的不分別、無漏、出世間的心（不作分別之業，並且以不散亂為主，因此稱為三摩地。三摩地並非是禪定的自性，因為禪定屬於有色界的修持。雖然心的體性是唯一的，但由於往昔串習的力量，各自發揮作用，因此根據作用的不同而有不同的名稱。這些不是其他人的分別念所能及的境界，因為是各自的自證。這些也如經中所說：『應當如實受持，不應用理智去分析。』 『以及』指的是三十七道品，三解脫門，十一智，三自在，三三摩地，十隨念，四無量，四禪定，四無色定，八解脫，九次第定，十力，四無畏，四無礙解，以及十八不共佛法。詳細解釋這些是此經的意旨。其中，既是憶念，也是安住。
【English Translation】 It is not a relative emptiness. Here, in terms of the ultimate truth, the wisdom of the noble ones is empty of all phenomena of conventional truth. One thing being empty relative to another is a relative emptiness. There is no fault of relativity regarding the emptiness of all conditioned phenomena. For it is said in the scriptures: 'The ultimate limit is that conditioned phenomena, all aspects are empty.' This is the meaning of what is said. Therefore, the emptinesses in this context are also Mahayana and wisdom, so the meaning of emptiness should be understood in this way. 'Merit, etc.' refers to samadhis such as the Heroic Walk. Previously, in the chapter on Dharma Excellence, it was explained that the ultimate function of the samadhis is to quickly attain Buddhahood. Here, however, due to the difference in temporary functions, the names are different. In 'Subduing Afflictions,' it says: 'Acting the actions of samadhis like a hero, experiencing the sphere of all samadhis, and being particularly excellent in all, that is called the Heroic Walk.' For this, the non-conceptual, uncontaminated, transcendental mind of the Buddhas and Bodhisattvas (does not perform the actions of non-conceptualization, and mainly focuses on non-distraction, hence it is called samadhi. Samadhi is not the nature of dhyana, because dhyana belongs to the practice of the form realm. Although the nature of the mind is one, due to the power of past habituation, they each perform actions separately, so according to the difference in actions, there are different names. These are not the realms that can be reached by the conceptual thoughts of others, because they are each self-aware. These are also as the scriptures say: 'It should be upheld as it is, and should not be analyzed by reason.' 'And' refers to the thirty-seven factors of enlightenment, the three doors of liberation, the eleven wisdoms, the three freedoms, the three samadhis, the ten recollections, the four immeasurables, the four dhyanas, the four formless absorptions, the eight liberations, the nine sequential abidings, the ten powers, the four fearlessnesses, the four analytical knowledges, and the eighteen unshared qualities of a Buddha. Explaining these in detail is the intention of this sutra. Among them, it is both mindfulness and abiding.
ན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡུལ་མ་བརྗེད་པ་དང་བསྲུང་བའི་དོན་དུ་དྲན་པའོ། །ལུས་དང་ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་དེ་དམིགས་པའི་ཡུལ་བཞི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་བཞིའོ། །ལུས་ལ་ཡང་ནང་དང་ཕྱི་དང་ཕྱི་ནང་གི་ལུས་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་རང་གི་ལུས་དང་། སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་དང་། སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་ལུས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། དབང་པོས་མ་ཟིན་པ་ཕྱིའི་གཟུགས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཏུ་མ་གཏོགས་ནང་གི་ཟིན་པའི་གཟུགས་རྣམས་ཀྱང་རིམ་པ་ལྟར་ནང་དང་ཕྱི་{དང་ཕྱི་}ནང་གི་ལུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་གི་ལུས་སུ་གཏོགས་པ་ནང་གི་འབྱུང་བའི་གཟུགས་དང་། ཕྱིའི་འབྱུང་བ་དང་། དེ་རྒྱུར་བྱས་ནས་བྱུང་བའི་དབང་པོ་དང་། ཡུལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ཀྱང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་ཤེས་མེད་པ་རྣམ་པར་སྔོས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། སྔོས་པ་ལ་སོགས་འདས་པའི་དུས་ན་རྣམ་ཤེས་དང་བཅས་པར་གྱུར་པ་དང་། རྣམ་ཤེས་དང་བཅས་པའི་ལུས་འདི་ཡང་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་དེ་དང་མཚུངས་པའི་ཆོས་ཉིད་རྣམས་ལ་རིམ་པ་ལྟར་ནང་གི་ལུས་དང་ཕྱིའི་ལུས་དང་ཕྱི་ནང་གི་ལུས་ཞེས་བྱའོ། །ལུས་གསུམ་ཚན་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་དམིགས་ནས་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་བྱུང་བ་དེའི་ཚེ་ནང་གི་ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་དང་ཕྱིའི་ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལ་ཇི་ལྟར་ལྟ་ཞེ་ན། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བལྟ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས། ནང་ལ་སོགས་པའི་ལུས་ལ་ལུས་ཞེས་གནས་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་པར་རྗེས་སུ་བརྟགས་ནས་ལྟ་ཞིང་གནས་པའི་ཚེ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས། ལུས་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་རྟོག་འདི་ནི། ལུས་སོ་ཞེས་བྱའམ། རྟག་མི་རྟག །བདེ་སྡུག །སྡུག་མི་སྡུག །བདག་བདག་མེད། སྟོང་མི་སྟོང་ལ་སོགས་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པར་གནས་སོ། །ཚོར་བ་བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་གསུམ་པོ་ལུས་སེམས་ཀྱི་ཚོར་བའི་དབང་ 5-271 གིས་དྲུག་དང་། ཟང་ཟིང་ཡོད་མེད་ཞེན་པ་ཕྱི་ནང་ལ་སོགས་པ་ལ་རྟེན་པའི་ཚོར་བའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་ལ་ཚོར་བའི་དངོས་པོར་བཏགས་པ་བཟུང་ནས་ཚོར་པ་པོ་བདག་གི་ཆོས་ཡིན་ཞེས་རྗེས་སུ་བཏགས་ཤིང་བལྟས་ནས་མི་དམིགས་པར་གནས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཆགས་བཅས་དང་བསྡུས་པ་དང་འཕྲོ་བ་ལ་སོགས་པར་ཕྱེ་བའི་སེམས་ལ་རྗེས་སུ་བརྟགས་ཤིང་བལྟས་ནས་བདག་དང་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་མི་དམིགས་པར་གནས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་སྤང་གཉེན་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་བཏགས་ནས་ཀུན་བཏགས་པའི་ངོ་བོ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་བསྒོམ་ཞིང་གནས་སོ། །ཇི་ལྟ་བུས་བསྒོམ་ཞེ་ན། རྟུན་པས་ཤེས་བཞིན་ཅན་དྲན་པ་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སོ། །རྒྱུན་དང་
【現代漢語翻譯】 名為『安住近處』（napa nye bar bzhag pa）。憶念（dran pa）是不忘失和守護之義。因為有身、受、心、法這四個所緣境，所以它也是四種。身又分為內、外、內外三種。其中，眾生自己的身體，非眾生的外在色，以及其他眾生的身體；同樣地，六處（skye mched），以及根（dbang po）未攝取的外色，和未包含在六處中的內在已攝取的色，也依次是內、外、內外的身體。同樣地，屬於自己身體的內在的四大種（'byung ba）的色，外在的四大種，以及以其為因產生的根和境的色也是如此。同樣地，無有識（rnam shes）的分解等，以及分解等過去時已成為有識的，以及這個有識的身體，在未來時與此相同性質的，也依次稱為內的身體、外的身體和內外的身體。當緣于這四組三種身而生起受等時，就有了內的受、心、法和外的受、心、法等等。如何觀察這些呢？以『于身觀身』（lus la lus kyi rjes su blta）等方式，對內等的身，僅僅視為『身』而安立，如此隨之觀察而住時，就不會真正見到有補特伽羅（gang zag）和法的實物存在。因此，與身相關的分別念，就不會認為『這是身』，或者『常與無常』、『樂與苦』、『苦與非苦』、『我與無我』、『空與非空』等等，因此不住于耽著。 受，即樂受、苦受、舍受三種，因身心之受而有六種；以及雜染與否、執著內外等所依的受的差別，執著于安立為受的實物，並隨之認為『受者是我的法』而觀察，不住于耽著。同樣地，對於分為貪著、收攝、散亂等的心，隨之觀察而不住于耽著我和法的實物。同樣地，對於蘊（phung）、界（khams）、處（skye mched）、斷（spang）與證（gnyen）、聖諦（'phags pa'i bden pa）等法，隨之安立，對於一切遍計所執（kun btags）的自性實物，不耽著而修習安住。如何修習呢？以精進、具正知、具唸的正覺菩薩（byang chub sems dpa'）來修習。相續和……
【English Translation】 It is called 'Establishing Nearness' (napa nye bar bzhag pa). Mindfulness (dran pa) means not forgetting and protecting. Because there are four objects of focus: body, feeling, mind, and phenomena, it is also fourfold. The body is further divided into three: inner, outer, and inner-outer. Among these, the sentient being's own body, the non-sentient outer form, and the bodies of other sentient beings; similarly, the six sense sources (skye mched), and the outer forms not apprehended by the faculties (dbang po), and the inner apprehended forms not included in the six sense sources, are also, in order, the inner, outer, and inner-outer bodies. Similarly, the inner elemental forms ( 'byung ba) belonging to one's own body, the outer elements, and the faculties and object forms that arise from them as a cause are also such. Similarly, the absence of consciousness, such as decomposition, and what has become with consciousness in the past time of decomposition, and this body with consciousness, in the future time, the natures similar to it are called, in order, the inner body, the outer body, and the inner-outer body. When feelings, etc., arise focusing on these four groups of three bodies, there are inner feelings, mind, phenomena, and outer feelings, mind, phenomena, etc. How to observe these? In the manner of 'observing the body in the body' (lus la lus kyi rjes su blta), etc., regarding the inner, etc., body, merely establishing it as 'body,' when abiding having investigated accordingly, one will not truly see that there are persons (gang zag) and real entities of phenomena. Therefore, this conceptual thought associated with the body will not think, 'This is the body,' or 'permanent and impermanent,' 'pleasure and pain,' 'painful and not painful,' 'self and no-self,' 'empty and not empty,' etc., therefore, it abides without attachment. Feeling, that is, the three: pleasant feeling, painful feeling, and neutral feeling, due to the feeling of body and mind, there are six; and the distinctions of feeling based on defilement or non-defilement, attachment to inner and outer, etc., clinging to what is established as the real entity of feeling, and subsequently thinking, 'The feeler is my phenomenon,' and observing, it abides without attachment. Similarly, regarding the mind divided into attachment, gathering, scattering, etc., having investigated accordingly, it abides without attachment to the real entities of self and phenomena. Similarly, regarding the aggregates (phung), elements (khams), sources (skye mched), abandonment (spang) and antidote (gnyen), the noble truths ('phags pa'i bden pa), etc., having established accordingly, one meditates and abides without attachment to all imputed (kun btags) natures and real entities. How does one meditate? A Bodhisattva (byang chub sems dpa') with diligence, possessing correct knowledge, possessing mindfulness. Continuity and...
གུས་པས་སྦྱོར་བས་བརྩོན་པ་ནི། རྟུན་པ་དང་། རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་ཤེས་རབ་དང་། ཤེས་བཞིན་གྱི་ཡང་དག་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཤེས་བཞིན་ནོ། །མི་བརྗེད་པ་དང་སྲུང་བར་བྱེད་པ་དང་གཡེང་བ་མེད་པར་བྱེད་པའི་དྲན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ལ་ཆགས་པ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་བསལ་ནས་བསྒོམ་མོ། །དེ་ལ་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པ་དང་བདེ་བ་དང་བསྟོད་པ་བཞི་ལ་ཆགས་སེམས་དང་། བཟློག་པ་བཞི་ལ་ཡིད་མི་བདེ་བ་འབྱུང་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་གང་ཟག་དང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཆགས་སྡང་དང་། {སྡིག་{སྒྲིབ་}པའི་གཙོ་བོ་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་། གནོད་སེམས་ཏེ། དེ་དག་བསལ་ནས་ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་མ་གོས་པར་སྒོམ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཚུལ་དུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་བཞི་བསྟན་ནས། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ལུས་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་གཅིག་པུ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་བསྟན་པ་ནི། སྤྱོད་ལམ་དང་། ཤེས་བཞིན་དང་། དབུགས་འབྱུང་རྔུབ་དང་། ཁམས་རྣམ་པར་བཞག་པ་དང་། རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། མི་སྡུག་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། སྤྱོད་པ་དང་གནས་པ་དང་འདུག་པ་ཉལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་དག་ཉིད་ལ་ཤེས་བཞིན་དུ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། དྲན་ཤེས་བཞིན་གཙོ་བོར་བྱས་ནས་དྲན་བཞིན་དུ་དབུགས་འབྱུང་ 5-272 རྔུབ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའོ། །བཞི་པ་ནི། ལུས་འདི་ལ་ས་ཆུ་མེ་རླུང་གི་ཁམས་སུ་ཕྱེ་བའོ། །ལྔ་པ་ནི། ལུས་འདི་ལ་སྐྲ་བ་སྤུ་སེན་མོ་སོ་པགས་པ་ཤ་རྒྱུས་པ་ཁྲག་རུས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་གཙང་བའི་རྫས་སོ་གཉིས་སོ། །དྲུག་པ་ནི། རྣམ་པར་བམ་པ་དང་། སྔོས་པ་དང་། རུལ་བ་དང་། འབུས་གཞིགས་པ་དང་། ཟོས་པ་དང་། དམར་བ་དང་། འཐོར་བ་དང་། རུས་གོང་སྟེ་མི་སྡུག་པ་བརྒྱད་དོ། །འདས་པའི་ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཅན། མ་འོངས་པ་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཅན། ད་ལྟར་བ་ཡང་ཆོས་ཉིད་དེ་ལས་མ་འདས་སོ། །དེ་ལ་ཤི་ནས་ཞག་གཅིག་དང་གཉིས་དང་གསུམ་མམ་བཞི་དང་ལྔ་ལོན་པ་ན་བམ་པ་ནས་འབུས་གཞིགས་པའི་བར་དུ་རིམ་པ་ལྟར་རོ། །ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་ནི། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤང་བ་དང་། མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་སྐྱེད་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་ཟད་པར་བྱ་བ་དང་། མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འདུན་པ་བསྐྱེད་པ་ནི་གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །རྩོལ་བ་ནི་སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ནི་མི་སྐྱོ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་ཅིང་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་ནི་ཐབས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །དེ་ལ་སེམས་བྱིང་ན་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། རྒོད་ན་སྡུད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་སྟ
【現代漢語翻譯】 以恭敬的精進來說，就是遲緩和追隨的智慧，以及正念的如理作意，這就是正念。不忘失、守護和不散亂的憶念，就是具有憶念。因此，通過去除對世間法的貪執和不悅，來進行禪修。對於世間的獲得、名聲、快樂和讚頌這四種，會產生貪執；對於它們的相反情況，會產生不悅。同樣，對於人和諸行，會產生貪愛和嗔恨。{罪{障}之首}，是對慾望的貪求和害人之心。去除這些，意味著不被世間法所染污地進行禪修。如此，通過非實執的方式，以大乘的方式，展示了四種近念住。以聲聞的方式，將唯一的身體近念住展示為六種方式：行為、正念、呼吸出入、界分別、三十二分身和不凈觀。其中，第一種是行走、站立、坐臥等。第二種是對這些行為保持正念。第三種是以憶念和正念為主，如實地了知呼吸出入等。第四種是將此身體分解為地、水、火、風四界。第五種是此身體由頭髮、體毛、指甲、牙齒、面板、肌肉、筋、血、骨等三十二種不凈物組成。第六種是腫脹、青瘀、腐爛、蟲蛀、食啖、血涂、分散和骨骸等八種不凈相。過去的一切身體都具有這樣的性質，未來也是如此，現在也未曾超出此法性。其中，死後一、二、三或四、五天，依次呈現腫脹到蟲蛀等狀態。四正斷是：對於已經生起的罪惡不善法，要斷除；對於尚未生起的，要使其不生起；對於已經生起的善根，要使其不衰退；對於尚未生起的，要使其生起。生起希求心是盔甲精進。努力是加行精進。發起精進是不退精進。攝持和如理安住心是方便精進。其中，如果心昏沉，就要策舉；如果心掉舉，就要收攝，如理作意就是如理安住。
【English Translation】 With regard to diligent effort with reverence, it is the wisdom of slowness and following, and the correct mindfulness of mindfulness, which is mindfulness. Not forgetting, guarding, and being without distraction of memory, is having memory. Therefore, by removing attachment and displeasure to worldly dharmas, one meditates. For the four of worldly gain, fame, happiness, and praise, attachment arises; for their opposites, displeasure arises. Similarly, for people and actions, attachment and hatred arise. {Chief of sins{obscurations}}, is craving for desire and the intention to harm. Removing these means meditating without being tainted by worldly dharmas. Thus, through the non-substantial way, in the manner of the Mahayana, the four close placements of mindfulness are shown. In the manner of the Shravakas, the single close placement of mindfulness of the body is shown in six ways: conduct, mindfulness, breathing in and out, element differentiation, the thirty-two parts of the body, and the contemplation of impurity. Among these, the first is walking, standing, sitting, and lying down, etc. The second is maintaining mindfulness of these actions themselves. The third is with mindfulness and awareness as the main focus, knowing the breathing in and out, etc., as they are. The fourth is dividing this body into the elements of earth, water, fire, and wind. The fifth is that this body is composed of thirty-two impure substances such as hair, body hair, nails, teeth, skin, muscles, tendons, blood, bones, etc. The sixth is eight impure aspects: swelling, bruising, rotting, worm-eaten, devoured, blood-smeared, scattered, and skeletal remains. All past bodies have such a nature, the future is also of such a nature, and the present has not transcended this Dharma nature. Among these, one, two, three, four, or five days after death, the states from swelling to being worm-eaten appear in sequence. The four right abandonments are: for sinful, unwholesome dharmas that have arisen, to abandon them; for those that have not arisen, to prevent them from arising; for wholesome roots that have arisen, to prevent them from declining; and for those that have not arisen, to cause them to arise. Generating aspiration is armor diligence. Effort is applying diligence. Initiating diligence is unyielding diligence. Holding and correctly placing the mind is skillful means diligence. Among these, if the mind is dull, one should uplift it; if the mind is agitated, one should gather it, and correct attention is correct placement.
ེ་ཐབས་མིན་དུ་སྒྲུབ་པ་སྤངས་ནས་ཐབས་ལ་གནས་པར་བྱེད་པའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་ནི། འདུན་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་སེམས་དང་དཔྱོད་པ་སྟེ་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་གཞི་དང་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའོ། །དགེ་བ་ལ་འདུན་པའི་སྟོབས་འབའ་ཞིག་གིས་སྦྱོར་བའི་དབང་གིས་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་འདུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །ཡང་དག་སྤོང་བཞིའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སྦྱོར་བའི་དབང་གིས་མི་དགེ་བ་སྤོང་བ་དང་དགེ་བ་བསྐྱེད་པ་ལ་བརྩོན་པའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཞི་གནས་དང་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང་བཏང་སྙོམས་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་སྦྱོར་བའི་དབང་གིས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་ནི་སེམས་ 5-273 ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཅི་བདག་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་མི་སྤྱོད་དམ། དེ་ཡང་ཡོད་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དམ། མེད་པ་ལ་མི་སྤྱོད་པ་དེ་དཔྱད་པར་བྱའོ། །སྙམ་ནས་དཔྱོད་པའི་དབང་གིས་རྩོལ་བ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྐྱེད་པ་དེ་དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །འདུ་བྱེད་པ་བརྒྱད་ནི་ནམ་ཞིག་སྙོམས་འཇུག་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྙམ་པའི་འདུན་པ་དང་། མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། གོང་དུ་ཐོབ་པའི་ཆོས་ལ་དད་པ་དང་། དེ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། ཤེས་བཞིན་གྱི་ཕྱོགས་དྲན་པ་དང་། ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པར་ཤེས་བཞིན་དང་། དེ་ལ་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་སེམས་དང་། སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་མེད་པའི་ངོ་བོ་བཏང་སྙོམས་སོ། །འདུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དབེན་པ་ལ་གནས་པ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་གནས་པ། འགོག་པ་ལ་གནས་པ། རྣམ་པར་སྤོང་བས་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་བསྒོམ་མོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ལས་དབེན་པའོ། །སྲིད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའོ། །ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤོང་བའོ། །ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པའི་ཕྱིར། ཀུན་འབྱུང་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང་། འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། ལམ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་དང་། དབེན་པ་ལ་སོགས་པ་གོ་རིམ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོས་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོས་ནི་དབེན་པ་ལ་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་རིམ་པ་ལྟར་རོ། །སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་ནི། ཉེས་པ་ལྔའི་གཉེན་པོའོ། །དབུས་མཐའ་རྣམ་འབྱེད་ལས། དེར་གནས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད། །དོན་རྣམས་ཐམས་ཅད་འབྱོར་བར་འགྱུར། །ཉེས་པ་ལྔ་སྤོང་འདུ་བྱེད་བརྒྱད། །བསྟེན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ། །ཞེས་སོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་པོ་ནི་ཡང་ད
【現代漢語翻譯】 捨棄不能實現的方法，安住于能實現的方法。四種神足（梵文：ṛddhipāda，指獲得神通的四種基礎）：欲（chanda）、精進（vyāyāma）、心（citta）和觀（vīmaṃsā），它們與八種斷行（指爲了斷除煩惱而作的努力）相應。因為超越世間的法是神通的基礎和處所，所以稱為神足。僅僅以對善法的欲求之力來結合，使心專注於一境，這是欲神足所生的等持（samādhi）。以四正斷的精進力來結合，對於斷除不善和生起善法而精進，使心專注於一境，這是精進神足所生的等持。以止（śamatha）、勝觀（vipaśyanā）和舍（upekṣā）來調伏心，使心專注於一境，這是心神足所生的等持。思考：『我是否不應行於不善法？』對於已存在的不善法，我不應行於其中；對於未存在的不善法，我不應令其生起，這需要加以觀察。』像這樣，以觀察之力來努力，生起等持，這是觀神足所生的等持。八種斷行是：希望何時生起等持的欲求；斷除一切不善的精進；對已獲得的功德生起信心；先前串習的輕安（prasrabdhi）；憶念覺知的方面；與勝觀相應的正知；使心專注於此的心；以及心遠離一切煩惱的自性，即舍。與具有欲神足等斷行的神足相應，安住于遠離處，安住于離貪，安住于止息，通過完全的捨棄來修習。其中，遠離是指遠離煩惱。離貪是指對有（bhava）離貪。止息是指止息痛苦。完全的捨棄是指完全捨棄五蘊（skandha）。此外，爲了知痛苦，爲了斷除集（samudaya），爲了現證滅（nirodha），爲了修道（mārga），依次是遠離等。此外，以戒蘊（śīlaskandha）、定蘊（samādhis-kandha）、慧蘊（prajñāskandha）和解脫蘊（vimuttiskandha），依次對應于安住于遠離處等。八種斷行是五種過患的對治。《辨中邊論》中說：『于彼安住堪能性，一切義成由彼生，五過能遣八種行，所依生故應知。』四種神足也是如此。 舍棄不能實現的方法，安住於能實現的方法。四種神足（梵文：ṛddhipāda，指獲得神通的四種基礎）：欲（chanda）、精進（vyāyāma）、心（citta）和觀（vīmaṃsā），它們與八種斷行（指為了斷除煩惱而作的努力）相應。因為超越世間的法是神通的基礎和處所，所以稱為神足。僅僅以對善法的欲求之力來結合，使心專注於一境，這是欲神足所生的等持（samādhi）。以四正斷的精進力來結合，對於斷除不善和生起善法而精進，使心專注於一境，這是精進神足所生的等持。以止（śamatha）、勝觀（vipaśyanā）和捨（upekṣā）來調伏心，使心專注於一境，這是心神足所生的等持。思考：『我是否不應行於不善法？』對於已存在的不善法，我不應行於其中；對於未存在的不善法，我不應令其生起，這需要加以觀察。』像這樣，以觀察之力來努力，生起等持，這是觀神足所生的等持。八種斷行是：希望何時生起等持的欲求；斷除一切不善的精進；對已獲得的功德生起信心；先前串習的輕安（prasrabdhi）；憶念覺知的方面；與勝觀相應的正知；使心專注於此的心；以及心遠離一切煩惱的自性，即捨。與具有欲神足等斷行的神足相應，安住於遠離處，安住於離貪，安住於止息，通過完全的捨棄來修習。其中，遠離是指遠離煩惱。離貪是指對有（bhava）離貪。止息是指止息痛苦。完全的捨棄是指完全捨棄五蘊（skandha）。此外，為了知痛苦，為了斷除集（samudaya），為了現證滅（nirodha），為了修道（mārga），依次是遠離等。此外，以戒蘊（śīlaskandha）、定蘊（samādhis-kandha）、慧蘊（prajñāskandha）和解脫蘊（vimuttiskandha），依次對應於安住於遠離處等。八種斷行是五種過患的對治。《辨中邊論》中說：『於彼安住堪能性，一切義成由彼生，五過能遣八種行，所依生故應知。』四種神足也是如此。
【English Translation】 Abandoning the means that cannot accomplish, one abides in the means that can accomplish. The four legs of magical power (Sanskrit: ṛddhipāda, referring to the four foundations for attaining supernatural abilities) are: desire (chanda), effort (vyāyāma), mind (citta), and investigation (vīmaṃsā), which are endowed with the eight abandonments (referring to the efforts made to abandon afflictions). Because the Dharma that transcends the world is the basis and place of magical power, it is called the leg of magical power. Merely combining with the power of desire for virtue, causing the mind to focus on one point, this is the samādhi born from the leg of desire. Combining with the effort of the four right abandonments, striving to abandon the non-virtuous and generate the virtuous, causing the mind to focus on one point, this is the samādhi born from the leg of effort. Subduing the mind with calm abiding (śamatha), insight (vipaśyanā), and equanimity (upekṣā), causing the mind to abide in one point, this is the samādhi born from the leg of mind. Thinking: 'Should I not engage in non-virtuous Dharma?' Regarding the non-virtuous Dharma that already exists, I should not engage in it; regarding the non-virtuous Dharma that does not yet exist, I should not cause it to arise, this needs to be observed.' Like this, striving with the power of observation, generating samādhi, this is the samādhi born from the leg of investigation. The eight abandonments are: the desire to hope when samādhi will arise; the effort to abandon all non-virtue; generating faith in the qualities already attained; the pliancy (prasrabdhi) from previous habituation; the aspect of mindfulness and awareness; the correct knowledge that accords with the aspect of insight; the mind that focuses on this; and the nature of the mind that is free from all afflictions, which is equanimity. Corresponding to the leg of magical power that possesses the abandonments such as the leg of desire, one abides in solitude, abides in detachment, abides in cessation, and cultivates through complete abandonment. Among these, solitude refers to solitude from afflictions. Detachment refers to detachment from existence (bhava). Cessation refers to the cessation of suffering. Complete abandonment refers to the complete abandonment of the five aggregates (skandha). Furthermore, in order to know suffering, in order to abandon accumulation (samudaya), in order to realize cessation (nirodha), in order to cultivate the path (mārga), the solitude and so on are in order. Furthermore, with the aggregate of morality (śīlaskandha), the aggregate of samādhi (samādhis-kandha), the aggregate of wisdom (prajñāskandha), and the aggregate of liberation (vimuttiskandha), they correspond in order to abiding in solitude and so on. The eight abandonments are the antidotes to the five faults. The Madhyāntavibhāga says: 'In that abiding, the state of being capable, all meanings are accomplished, born from that, the five faults can be removed, the eight practices, should be known as born from the basis.' The four legs of magical power are also like this. Abandoning the means that cannot accomplish, one abides in the means that can accomplish. The four legs of magical power (Sanskrit: ṛddhipāda, referring to the four foundations for attaining supernatural abilities) are: desire (chanda), effort (vyāyāma), mind (citta), and investigation (vīmaṃsā), which are endowed with the eight abandonments (referring to the efforts made to abandon afflictions). Because the Dharma that transcends the world is the basis and place of magical power, it is called the leg of magical power. Merely combining with the power of desire for virtue, causing the mind to focus on one point, this is the samādhi born from the leg of desire. Combining with the effort of the four right abandonments, striving to abandon the non-virtuous and generate the virtuous, causing the mind to focus on one point, this is the samādhi born from the leg of effort. Subduing the mind with calm abiding (śamatha), insight (vipaśyanā), and equanimity (upekṣā), causing the mind to abide in one point, this is the samādhi born from the leg of mind. Thinking: 'Should I not engage in non-virtuous Dharma?' Regarding the non-virtuous Dharma that already exists, I should not engage in it; regarding the non-virtuous Dharma that does not yet exist, I should not cause it to arise, this needs to be observed.' Like this, striving with the power of observation, generating samādhi, this is the samādhi born from the leg of investigation. The eight abandonments are: the desire to hope when samādhi will arise; the effort to abandon all non-virtue; generating faith in the qualities already attained; the pliancy (prasrabdhi) from previous habituation; the aspect of mindfulness and awareness; the correct knowledge that accords with the aspect of insight; the mind that focuses on this; and the nature of the mind that is free from all afflictions, which is equanimity. Corresponding to the leg of magical power that possesses the abandonments such as the leg of desire, one abides in solitude, abides in detachment, abides in cessation, and cultivates through complete abandonment. Among these, solitude refers to solitude from afflictions. Detachment refers to detachment from existence (bhava). Cessation refers to the cessation of suffering. Complete abandonment refers to the complete abandonment of the five aggregates (skandha). Furthermore, in order to know suffering, in order to abandon accumulation (samudaya), in order to realize cessation (nirodha), in order to cultivate the path (mārga), the solitude and so on are in order. Furthermore, with the aggregate of morality (śīlaskandha), the aggregate of samādhi (samādhis-kandha), the aggregate of wisdom (prajñāskandha), and the aggregate of liberation (vimuttiskandha), they correspond in order to abiding in solitude and so on. The eight abandonments are the antidotes to the five faults. The Madhyāntavibhāga says: 'In that abiding, the state of being capable, all meanings are accomplished, born from that, the five faults can be removed, the eight practices, should be known as born from the basis.' The four legs of magical power are also like this.
ག་པར་སྤོང་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དེར་གནས་པའི་སེམས་ལས་སུ་རུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉིད་དོ། །ཉེས་པ་ལྔ་ནི་ལེ་ལོ་དང་། གདམས་ངག་བརྗེད་པ་དང་། བྱིང་རྒོད་དང་། འདུ་མི་བྱེད་པ་དང་། འདུ་བྱེད་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ། ལེ་ལོ་དང་ནི་ 5-274 གདམས་ངག་རྣམས། །བརྗེད་དང་བྱིང་དང་རྒོད་པ་དང་། །འདུ་མི་བྱེད་དང་འདུ་བྱེད་དེ། །འདི་དག་ཉེས་པ་ལྔར་འདོད་དོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལེ་ལོའི་གཉེན་པོ་ནི། འདུན་པ་དང་། རྩོལ་བ་དང་། དད་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་སྟེ་བཞིའོ། །རྩོལ་བའི་གནས་ནི་འདུན་པའོ། །གནས་པ་ནི་རྩོལ་བའོ། །གནས་འདུན་པའི་རྒྱུ་ནི་དད་པ་དང་། གནས་རྩོལ་བའི་འབྲས་བུ་ནི། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ། གནས་དང་དེ་ལ་གནས་པ་དང་། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །གདམས་ངག་གི་དམིགས་པ་མ་བརྗེད་པ་དང་། བྱིང་རྒོད་རྟོགས་པ་དང་། རྟོགས་ནས་དེ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་པ་དང་། བྱིང་རྒོད་ཞི་ཚེ་རྣལ་དུ་འཇུག་པ་ནི་རིམ་པ་ལྟར་དྲན་པ་དང་། དྲན་པའི་ངང་ནས་ཤེས་བཞིན་དང་། སེམས་དཔའ་དང་། བཏང་སྙོམས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། དམིགས་པ་བརྗེད་པར་མ་གྱུར་དང་། །བྱིང་དང་རྒོད་པ་རྟོགས་པ་དང་། །དེ་སྤང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དང་། །ཞི་ཚེ་རྣལ་དུ་འཇོག་པའོ། །ཞེས་སོ། །དབང་པོ་ལྔ་ནི། དད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དྲན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་བོ། །སྔར་བཤད་པ་དེ་ལྟར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞིས་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་འབྱུང་བའི་རྟགས་མཐོང་བས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་འབྱུང་བ་ལ་ངེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་སྟོན་པ་དང་། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་སྐྱེའོ། །ཡིད་ཆེས་པ་དེ་གོང་དུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་འབྱུང་བ་ལ་དབང་བྱེད་བས་དད་པའི་དབང་པོའོ། །དད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་དང་། དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་དྲན་པ་ཤིན་ཏུ་ལྷག་པོ་སྐྱེ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ། དབང་བྱེད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །དབང་བྱེད་པ་གང་ཞེ་ན། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་ནས། འདུན་པ་ནི་དབང་བྱེད་པ། སྦྱོར་བ་ནི་དབང་བྱེད་པ། དམིགས་པ་མི་བརྗེད་པ་ནི་དབང་བྱེད་པ། མི་འཕྲོ་བ་ནི་དབང་བྱེད་པ། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་དབང་བྱེད་པ་སྟེ། དད་སོགས་ལྔ་དང་གོ་རིམ་བཞིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་བསྐྱེད་ནས། །འདུན་དང་སྦྱོར་པ་ 5-275 དབང་བྱེད་དེ། །དམིགས་པ་བརྗེད་པར་མ་གྱུར་དང་། །མི་འཕྲོ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཀྱང་ངོ་། །ཞེས་སོ། །སྟོབས་ལྔ་ནི། དད་པ་སོགས་དེ་དག་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་དད་སོགས་དང་མི་འདྲེ་བའི་ཚེ་ནའོ། །དད་སོགས་དེ་དག་སྔ
【現代漢語翻譯】 何處斷除精進，即是安住于堪能心的等持（Samadhi，三摩地，專注）。五種過患是懈怠、忘失教言、沉掉、不行和行。如是說：『懈怠以及教言，忘失、沉掉與掉舉，不行與行作，此等視為五過患。』 對治懈怠的是：欲、勤、信、輕安，此為四者。勤之所依是欲。安住是勤。安住欲之因是信，安住勤之果是輕安。如是說：『安住及彼安住者，因與果亦如是。』 不忘失教言之所緣，了知沉掉，了知后為遠離彼而行作，沉掉寂靜時如實安住，次第為正念、正念之狀態中的正知、希求和舍。如是說：『所緣不忘失，了知沉與掉，為舍彼而現行作，寂靜時如實安住。』 五根是：信、精進、念、等持、智慧。如前所說，以四神足（rddhi-pāda，神通之足）正確結合，因見殊勝功德生起之相，而於更上殊勝功德生起生起定解。彼時瑜伽士對導師和聲聞（Śrāvaka，弟子）們的證悟生起信心。彼信心能于更上超越世間的功德生起自在，故為信根。 以信力生起精進，以彼力亦生起極殊勝之正念，亦如是，能自在故為等持根等。何為自在？以神足生起堪能心，與解脫分相應的善根后，欲為自在，加行（Prayoga，努力）為自在，不忘失所緣為自在，不散亂為自在，善加辨別為自在，即信等五者次第對應。如是說：『生起與解脫分相應后，欲與加行為自在，所緣不忘失，不散亂，辨別亦然。』 五力是：信等彼等與不順品不信等不雜染之時。信等彼等之前
【English Translation】 Where diligence abandons, that itself is the Samadhi (concentration) of a mind abiding in fitness. The five faults are laziness, forgetting the instructions, sinking and excitement, non-application, and application. As it is said: 'Laziness and the instructions, forgetting, sinking and excitement, non-application and application, these are considered the five faults.' The antidotes to laziness are: desire, effort, faith, and pliancy, these are four. The basis of effort is desire. Abiding is effort. The cause of abiding desire is faith, and the result of abiding effort is pliancy. As it is said: 'Abiding and that which abides in it, the cause and the result are just so.' Not forgetting the object of the instructions, realizing sinking and excitement, and having realized, applying effort to separate from them, and abiding naturally when sinking and excitement are pacified, are, in order, mindfulness, awareness in the state of mindfulness, aspiration, and equanimity. As it is said: 'Not becoming forgetful of the object, realizing sinking and excitement, manifestly applying effort to abandon them, and abiding naturally when they are pacified.' The five faculties are: faith, diligence, mindfulness, Samadhi, and wisdom. As previously explained, by correctly applying the four supports of miraculous power (rddhi-pāda), certainty arises that higher qualities will arise from seeing the signs of the arising of special qualities. At that time, the yogi develops faith in the attainments of the teacher and the Śrāvakas (disciples). That faith has power over the arising of qualities that transcend the world, therefore it is the faculty of faith. By the power of faith, diligence arises, and by its power, exceedingly excellent mindfulness also arises, and likewise, because it has power, it is the faculty of Samadhi, and so forth. What is it that has power? Having generated a mind that is fit by the supports of miraculous power, and roots of virtue that are in harmony with the aspects of liberation, desire has power, application (Prayoga) has power, not forgetting the object has power, not being distracted has power, and thoroughly discriminating has power, that is, the five, faith and so forth, in sequential order. As it is said: 'Having generated that which is in harmony with the aspects of liberation, desire and application have power, not forgetting the object, not being distracted, and also discriminating.' The five powers are: faith and so forth, when they are not mixed with their opposing sides, such as non-faith and so forth. Faith and so forth, before
་མ་སྔ་མའི་འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ཡིན་ཏེ། དད་པར་གྱུར་པ་དེ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་སོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་གོ །སེམས་མཉམ་པར་བཞག་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ནི་དྲོད་དང་རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་ན་དབང་པོ་དང་། བཟོད་པ་དང་ཆོས་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་ན་སྟོབས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ནི་བསྲབས་པའི་ཕྱིར། །སྟོབས་ལྡན་འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་ཡིན། །དབང་པོ་དང་ནི་སྟོབས་རྣམས་ལ། །ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་གཉིས་གཉིས་སོ། །ཞེས་སོ། །དད་སོགས་དེ་དག་འཕེལ་བས་ལྷའམ་བདུད་དམ་ཚངས་པ་ཡང་རུང་གང་གིས་ཀྱང་ཆོས་མཐུན་པས་ཐུབ་པར་མི་ནུས་ཤིང་། ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་ཀྱང་མི་ཚུགས་པའི་སྟོབས་དེ་དག་གིས་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་བདུད་ཀྱི་སྟོབས་ཐམས་ཅད་ལས་རྒྱལ་ནས་སྦྱོར་བས་ན་སྟོབས་སོ། །ཆོས་མཆོག་གི་ངོ་བོ་ལྔ་པོ་ཤིན་ཏུ་འཕེལ་ན་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་འབྱུང་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདུན་པོ་ནི། དྲན་པ་དང་། ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དགའ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དབེན་པ་ལ་གནས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ །ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་ཡན་ལག་གོ །བརྩོན་འགྲུས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་གོ །དགའ་བ་ནི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་གོ །ལྷག་མ་གསུམ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཡན་ལག་གོ །དབུས་མཐའ་རྣམ་འབྱེད་ལས། རང་བཞིན་ཡན་ལག་གནས་ཡན་ལག །གསུམ་པ་ངེས་འབྱུང་ཡན་ལག་སྟེ། །བཞི་པ་ཕན་ཡོན་ཡན་ལག་ཡིན། །རྣམ་ 5-276 གསུམ་ཉོན་མོངས་མེད་ཡན་ལག །ཅེས་སོ། །ཉོན་མོངས་མེད་པའི་ཡན་ལག་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ནི་དེའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་མེད་པའི་གཞིའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་གནས་སོ། །བཏང་སྙོམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། འདི་ལ་གཞི་དང་གནས་དང་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དགའ་བ་གསུམ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་སོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་གསུམ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའོ། །དྲན་པ་ནི་གཉིས་ཀའི་ཕྱོགས་སོ། །དེ་དག་ཐོབ་པས་མཐོང་སྤང་སྤངས་པར་མཐོང་ཞིང་སྒོམ་སྤང་མ་སྤངས་པར་མཐོང་ནས་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་བསྒོམ་མོ། །འཕགས་པ་སློབ་པ་རྣམ
【現代漢語翻譯】 前者的果是後者，因為對信仰的皈依導致在因和果上精進。精進導致正念現前。正念現前導致心入定。心入定導致如實了知。信等五者，在暖位和頂位是根，在忍位和世第一法位是力。如是說：『因為減弱了相違品，所以是具有力量的後來的果。根和力，各有二者是抉擇分。』信等增長，無論是天、魔還是梵天，任何人都無法以順法戰勝，煩惱纏縛也無法動搖，瑜伽士以這些力量具備力量，勝過一切魔力，因此稱為力。如果五種世第一法的自性極度增長，則立即產生七覺支，因為在見道上，它們轉變為如實證悟的支分。七者是：正念、擇法、精進、喜、輕安、禪定和舍，這些是正等覺的支分，安住于寂靜等處。其中，正念是菩提之位的支分。擇法是自性的支分。精進是出離的支分。喜是利益的支分。其餘三者是無煩惱的支分。《辨中邊論》中說：『自性支分和位支分，第三是出離支分，第四是利益支分，三種是無煩惱支分。』對於無煩惱的支分，輕安是其對治，因此是無煩惱的基礎。禪定是無煩惱的處所。舍是無煩惱的自性。如是說：『在此處，已顯示為基礎、處所和自性。』擇法、精進和喜三者是勝觀的部分。輕安、禪定和舍三者與止觀的部分相符。正念是兩者的部分。獲得這些后，見到已斷除見道所斷，見到未斷除修道所斷，爲了斷除它們，修習八支聖道。聖者是學習者等。 5-276
【English Translation】 The fruit of the former is the latter, for becoming devoted to faith leads to diligence in cause and effect. Diligence leads to mindfulness being present. Mindfulness being present leads to the mind being concentrated. The mind being concentrated leads to knowing exactly as it is. The five, such as faith, are faculties in the stages of warmth and peak, and powers in the stages of forbearance and supreme dharma. As it is said: 'Because the opposing side is weakened, it is the later fruit of having power. For faculties and powers, there are two each that are in harmony with discernment.' When faith and so forth increase, no matter whether it is a god, a demon, or Brahma, no one can overcome them with dharma, and no amount of affliction can shake them. The yogi, possessing these powers, is powerful, overcomes all the power of demons, and is therefore called power. If the five natures of the supreme dharma greatly increase, then immediately the seven branches of enlightenment arise, because on the path of seeing, they become branches of realizing exactly as it is. The seven are: mindfulness, discrimination of dharmas, diligence, joy, tranquility, samadhi, and equanimity, which are branches of perfect enlightenment, abiding in solitude and so forth. Of these, mindfulness is a branch of the place of enlightenment. Discrimination of dharmas is a branch of nature. Diligence is a branch of definite emergence. Joy is a branch of benefit. The remaining three are branches of non-affliction. In the Madhyāntavibhāga it says: 'The branch of nature and the branch of place, the third is the branch of definite emergence, the fourth is the branch of benefit, the three are branches of non-affliction.' For the branch of non-affliction, tranquility is the antidote to it, therefore it is the basis of non-affliction. Samadhi is the place of non-affliction. Equanimity is the nature of non-affliction. As it is said: 'Here, it is shown as the basis, the place, and the nature.' Discrimination of dharmas, diligence, and joy are the aspects of higher seeing. Tranquility, samadhi, and equanimity are in accordance with the aspects of calm abiding. Mindfulness is an aspect of both. Having obtained these, one sees that what is to be abandoned by seeing has been abandoned, and sees that what is to be abandoned by meditation has not been abandoned, and in order to abandon them, one cultivates the eightfold noble path. Noble ones are learners, etc. 5-276
ས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་བ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའོ། །བརྒྱད་པོ་ནི། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། རྟོག་པ་དང་། ངག་དང་། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། འཚོ་བ་དང་། རྩོལ་བ་དང་། དྲན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ལ་ལྟ་བ་དང་། རྟོགས་པ་དང་། རྩོལ་བ་གསུམ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ངག་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་འཚོ་བ་གསུམ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཉིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དེས་རང་གི་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་སྒོམ་ལམ་གྱི་ཚེ་མཐོང་ལམ་ལ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཡན་ལག་གོ །ཀུན་སློང་དང་བཅས་པའི་ངག་གིས་གོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ངག་ནི་གཞན་གོ་བར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་གོ །ཡང་ངག་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་འཚོ་བ་གསུམ་ནི་གཞན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་གོ །རྩོལ་བ་དང་དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ནི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་གོ །ཇི་སྐད་དུ། ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་གོ་བྱེད་དང་། །རྣམ་གསུམ་གཞན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་ 5-277 ནི། །ལམ་གྱི་ཡན་ལག་དེ་བརྒྱད་དོ། །ཞེས་སོ། །ངག་གིས་བསྟན་པ་དང་འབེལ་བའི་གཏམ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་སྟེ་ཤེས་རབ་ལ་ཡིད་ཆེས་སོ། །ལས་ཀྱི་མཐའ་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཡིད་ཆེས་སོ། །འཚོ་བས་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ཚོད་ཟིན་པར་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། ལྟ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོ་བྱད་བསྙུངས། །གཞན་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་འདོད། །ཅེས་སོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་སྒོམ་སྤང་གི་ཉོན་མོངས་དང་། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་བྱིང་རྒོད་དང་། དབང་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་རྩོལ་བས་ལམ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རྩོལ་བ་ནི་དང་པོའི་གཉེན་པོའོ། །ཞི་གནས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་རྣམས་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བྱིང་རྒོད་མེད་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ནི་གཉིས་པའི་གཉེན་པོའོ། །བསམ་གཏན་ལ་གནས་ནས་མངོན་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་གསུམ་པའི་གཉེན་པོའོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཉོན་མོངས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་དབང་། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ནི། ཀུན་བཏགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་མེད་པར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་སེམས་
རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པ་ལ་བསོད་ནམས་དང་། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང་། མི་གཡོ་བའི་ལས་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་སེམས་གནས་པ་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ལ་ཀུན་བཏགས་པ་རྣམས་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཐོང་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལ་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །གཞན་གྱི་དབང་ལ་མི་མཐུན་པར་མཐོང་བ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཤེས་པ་བཅུ་གཅིག་ནི། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་ 5-278 དང་། ཀུན་འབྱུང་ཤེས་པ་དང་། འགོག་པ་ཤེས་པ་དང་། ལམ་ཤེས་པ་དང་། ཟད་པ་ཤེས་པ་དང་། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང་། ཆོས་ཤེས་པ་དང་། རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཤེས་པ་དང་། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་འདྲེས་པ་ཤེས་པ་དང་། སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། སྡུག་བསྔལ་མི་སྐྱེ་ཞིང་རྒྱུན་ཆད་པར་ཞུགས་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། ཀུན་འབྱུང་གི་ངོ་བོ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་སྤངས་པར་ཤེས་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཟད་ཅིང་འགོག་པ་ཤེས་པའོ། །བཞི་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའི་རྒྱུ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ཤེས་པའོ། །ལྔ་པ་ནི། དགྲ་བཅོམ་པའི་ས་ལ་དུག་གསུམ་ཟད་པར་ཤེས་པའོ། །དྲུག་པ་ནི། སྲིད་པའི་འགྲོ་བར་མི་སྐྱེ་བར་ཤེས་པའོ། །བདུན་པ་ནི། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པས་ཕུང་པོ་ལྔ་བཅོས་མར་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཤེས་པའོ། །བརྒྱད་པ་ནི། མི་རྟག་པ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་མི་རྟག་པར་ཤེས་པའོ། །དགུ་པ་ནི། གཅིག་ཁོ་ནར་ཀུན་བཏགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པའོ། །བཅུ་པ་ནི། ཡོངས་སུ་འདྲེས་པ་དང་། གོམས་པར་བྱེད་པ་དང་། བསྒོམས་པ་རྣམས་དོན་གཅིག་གོ །ཡོངས་སུ་འདྲེས་པ་ཤེས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ལམ་ཤེས་པ་དང་། སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཅིང་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་བྱས་པར་ཤེས་པའོ། །བཅུ་གཅིག་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིགས་དྲུག་གི་སྒྲ་དང་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་རྟོག་པའོ། །སྒྲ་དང་། བརྗོད་པ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་བཏགས་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །དབང་པོ་གསུམ་ནི། མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་དང་། ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང་། ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་དང་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་དག་གི་གོ་རིམ་བཞིན་ནོ། །དབང་པོའི་ངོ་བོ་ནི། དད་པ་བརྩོན་འགྲུས་དྲན་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ནི
【現代漢語翻譯】 一心安住是解脫之門，無相三摩地。 於法性自性清凈中，不作有福、無福與不動之業，以能各別了知之心安住於一心，是解脫之門，無愿三摩地。 于彼，見諸遍計所執無有自性，是空性三摩地。 于圓成實，見為寂靜之相，是無相三摩地。 于依他起，見為不順之相，是無愿三摩地。 十一智為：知苦智、知集智、知滅智、知道智、知盡智、知無生智、法智、類智、世俗智、差別智、如言智。 其中，初者為：知苦不生且相續斷絕之智。 二者為：知集之體性，已斷除業及煩惱。 三者為：知已盡滅近取五蘊。 四者為：知滅苦之因，聖道八支。 五者為：于阿羅漢地，知三毒已盡。 六者為：知于有之流轉中不再生。 七者為：以現證解脫，而能如實斷除五蘊之智。 八者為：知蘊、處、界無常，因無常乃可追隨推測。 九者為：以唯獨于遍計所執為對境，而知他人之心。 十者為：差別、串習、修習，三者意義相同。差別智有二：真實修證之體性道智，以及知一切罪惡皆已降伏且完全滅盡。 十一者為：如來能了知六道之音聲及言說。音聲、言說、覺受、施設，皆為異名。 三自在為：未知欲知自在、已知自在、一切已知自在。次第對應見道、有學道與無學道。 自在之體性為：信、勤、念、定、慧之自在。因於清凈之法能得自在。 三三摩地為：
【English Translation】 To abide in singleness is the door to liberation, the samadhi of no characteristics. In the purity of the nature of reality, without engaging in actions of merit, non-merit, and immovability, to abide with a mind that individually discerns is the door to liberation, the samadhi of no aspiration. Therein, seeing that all that is imputed has no characteristics is the samadhi of emptiness. Seeing the perfectly established as having the characteristic of peace is the samadhi of no characteristics. Seeing the dependent as being discordant is the samadhi of no aspiration. The eleven knowledges are: knowledge of suffering, knowledge of origin, knowledge of cessation, knowledge of path, knowledge of exhaustion, knowledge of non-arising, knowledge of dharma, knowledge of subsequent realization, conventional knowledge, knowledge of thorough mixing, and knowledge as it is in sound. Among them, the first is: the knowledge of suffering not arising and the continuum being severed. The second is: knowing that the essence of origin has abandoned actions and afflictions. The third is: knowing that the five aggregates of close grasping are exhausted and ceased. The fourth is: knowing the noble eightfold path, the cause of the cessation of suffering. The fifth is: knowing that in the state of an Arhat, the three poisons are exhausted. The sixth is: knowing that one will not be born in the cycle of existence. The seventh is: the knowledge that directly realizes liberation, thereby completely severing the five aggregates as artificial. The eighth is: knowing that the aggregates, elements, and sense bases are impermanent, because impermanence is inferred. The ninth is: knowing the minds of others because it focuses solely on what is imputed. The tenth is: thorough mixing, habituation, and meditation are the same in meaning. There are two aspects to the knowledge of thorough mixing: the knowledge of the path, which is the essence of truly accomplishing, and knowing that all sins have been subdued and completely exhausted. The eleventh is: the Tathagata understands all the sounds and expressions of the six realms. Sound, expression, perception, and designation are synonyms. The three faculties are: the faculty of wanting to know the unknown, the faculty of knowing, and the faculty of complete knowledge. These correspond to the path of seeing, the path of learning, and the path of no more learning, respectively. The essence of the faculties is: the faculties of faith, diligence, mindfulness, concentration, and wisdom. Because one has power over purified dharma. The three samadhis are:
། རྟོག་དཔྱོད་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་བསྒྲུབས་ནས་གནས་པའོ། །རྟོག་པ་མེད་ལ་དཔྱོད་པ་ཙམ་གྱི་ཏིང་ངེ་ 5-279 འཛིན་ནི། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་བར་གང་ཡིན་པ་དང་། མི་རྟོག་མི་དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་གང་ཡིན་པ་སྟེ། རགས་པ་དང་འབྲིང་པོ་དང་ཕྲ་མོ་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་དྲན་པ་བཅུ་ནི། སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། གཏོང་བ་དང་། ལྷ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། ལུས་སུ་གཏོགས་པ་དང་། དབུགས་འབྱུང་རྔུབ་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །ཚད་མེད་པ་བཞི་ནི། བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཚད་མེད་པའོ། །དེ་ལ་བྱམས་པ་ནི་གསུམ་སྟེ། མོས་སྤྱོད་ཀྱི་ས་ལ་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའོ། །ས་བདུན་པའི་བར་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའོ། །ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །སྙིང་རྗེ་ཡང་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་དམིགས་པ་དང་། ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་མང་བའི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་དང་། རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའོ། །དགའ་བ་ཡང་གསུམ་སྟེ། བདེ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་དང་། བདག་གི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རོ་མྱང་བ་ལ་དམིགས་པའོ། །བཏང་སྙོམས་ཀྱང་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དཔྱད་པ་ལ་སྐལ་བ་ཡོད་པ་དང་། མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་དང་། རྙེད་མ་རྙེད་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་དང་། ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་ལ་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ལ་དམིགས་པའོ། །སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་དང་། ཚོགས་ཚད་མེད་པའི་རྒྱུ་དང་ཆོས་ཚད་མེད་པ་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཚད་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་པའོ། །ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་བྱམས་སོགས་རེ་རེ་ཡང་ཡོན་ཏན་གསུམ་གསུམ་སྟེ་ཆེ་བ་ཉིད་དང་གཅིག་པ་ཉིད་དང་གནོད་པ་མེད་པའོ། །ཆེ་བ་ཡང་གསུམ་སྟེ། བསམ་པས་ཆེ་བ་ནི་སྤངས་པའོ། །འཕེལ་བས་ཆེ་བ་ནི་རྒྱ་ཆེན་པོར་གྱུར་པའོ། །དམིགས་པས་ཆེ་བ་ནི་ཚད་མེད་པའོ། །གཅིག་པ་ཉིད་ནི་མི་རྟོག་པ་དང་བྱམས་སོགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཅིག་པའི་ཕྱིར་མི་གཉིས་པའོ། །གནོད་པ་མེད་པ་ 5-280 ཡང་གསུམ་སྟེ། འཚེ་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནང་གི་ཆོས་ལས་གྱུར་པའི་གནོད་པ་མེད་པ་ནི་ཁོན་མེད་པའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་སེམས་ཅན་གྱིས་བྱས་པའི་གནོད་པ་མེད་པ་ནི་འགྲན་ཟླ་མེད་པའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་འདུ་བྱེད་ལས་གྱུར་པའི་གནོད་པ་མེད་པའོ། །གསུམ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་གོ་རིམ་བཞིན་དུ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་། དུག་ལ་སོགས་པ་དང་། མེ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་བཞི་ནི།
【現代漢語翻譯】 具有覺察和分析的禪定是修習初禪后所安住的狀態。沒有覺察但只有分析的禪定，存在於初禪和二禪之間。沒有覺察和分析的禪定，存在於二禪到有頂天之間。這是爲了理解粗、中、細微的差別。十種隨念是：佛（buddha，覺悟者），法（dharma，佛法），僧（saṃgha，僧團），戒（śīla，戒律），佈施（tyāga，捨棄），天（devatā，天神），生（utpāda，出生），死（maraṇa，死亡），身體的組成部分（kāya，身體），以及呼吸的出入（ānāpānasmṛti，呼吸念）。四無量心是：慈（maitrī，愛），悲（karuṇā，憐憫），喜（muditā，喜悅），舍（upekṣā，平靜）。 其中，慈心有三種：在信行地（mossa spyod kyi sa la）以眾生為對像；在第七地之前以真如為對像；在第八地及以上則沒有對象。悲心也有三種：以受苦的眾生為對像；以行為不端的眾生為對像；以沒有因緣解脫的眾生為對象。喜心也有三種：以快樂的眾生為對像；以自身功德圓滿為對像；以品嚐神聖佛法的滋味為對象。舍心也有三種：以考察眾生的利益是否有機會為對像；以對獲得和未獲得等世間法保持平等心為對像；以成就功德圓滿之事，對時機成熟與否為對象。以無量眾生為對象，是獲得無量功德之因，是獲得無量佛法之因，是無量智慧的行境，因此是無量的。 具有功德的慈心等，每一種都具有三種功德，即偉大性、同一性和無害性。偉大性也有三種：以意樂而言的偉大是斷除（煩惱）；以增長而言的偉大是變得廣大；以所緣而言的偉大是無量。同一性是指不分別，因為慈心等與不分別的體性是相同的，所以是無二的。無害性也有三種：作為傷害的對治，從內在佛法產生的無害性是沒有怨恨；外在眾生所造成的無害性是無與倫比；從外在現象產生的無害性。這三種無害性依次對應于對治貪慾等、毒藥等、火焰等所造成的損害。四禪是：
【English Translation】 The samādhi (ting nge 'dzin, concentration) with investigation and analysis is abiding after accomplishing the first dhyāna (bsam gtan, meditative absorption). The samādhi without investigation but only with analysis exists between the first and second dhyānas. The samādhi without investigation and analysis exists from the second dhyāna to the peak of existence. This is to understand the differences between coarse, medium, and subtle. The ten recollections are: Buddha (buddha, the awakened one), Dharma (chos, the teachings), Saṃgha (dge 'dun, the community), Śīla (tshul khrims, ethics), Tyāga (gtong ba, generosity), Devatā (lha, deities), Utpāda (skye ba, arising), Maraṇa (『chi ba, death), the component of body (lus su gtogs pa, body), and mindfulness of breathing in and out (dbugs 『byung rngub rjes su dran pa, mindfulness of breathing). The four immeasurables are: loving-kindness (byams pa, maitrī), compassion (snying rje, karuṇā), joy (dga』 ba, muditā), and equanimity (btang snyoms, upekṣā). Among these, loving-kindness is threefold: focusing on sentient beings on the stage of aspiration; focusing on suchness up to the seventh stage; and having no focus from the eighth stage onwards. Compassion is also threefold: focusing on suffering sentient beings; focusing on sentient beings with many wrongdoings; and focusing on sentient beings who are liberated without conditions. Joy is also threefold: focusing on happy sentient beings; focusing on the complete perfection of one's own qualities; and focusing on tasting the essence of the sacred Dharma. Equanimity is also threefold: focusing on whether sentient beings have the opportunity to examine their benefit; focusing on equality towards worldly phenomena such as gain and loss; and focusing on whether the time is right for accomplishing complete perfection. Focusing on immeasurable sentient beings is the cause of obtaining immeasurable qualities, the cause of obtaining immeasurable Dharma, and the sphere of activity of immeasurable wisdom, therefore it is immeasurable. Each of the loving-kindness etc. that possess qualities also has three qualities, namely greatness, oneness, and harmlessness. Greatness is also threefold: greatness in intention is abandonment (of afflictions); greatness in increase is becoming vast; greatness in object is immeasurability. Oneness is non-discrimination, because loving-kindness etc. are of the same nature as non-discrimination, therefore it is non-dual. Harmlessness is also threefold: as an antidote to harm, harmlessness arising from inner Dharma is without hostility; harmlessness caused by external sentient beings is unparalleled; harmlessness arising from external phenomena. These three harmlessnesses correspond respectively to the absence of harm from desire etc., poison etc., and fire etc. The four dhyānas are:
འདོད་པ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལས་དབེན་པ་རྟོག་དཔྱོད་དང་བཅས་པ་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཅན་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་། རྟོག་དཔྱོད་དང་བྲལ་བས་ནང་ཡོངས་སུ་དང་ཞིང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པས་རྟོག་དཔྱོད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཅན་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང་། དགའ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་ཤིང་དྲན་ཤེས་བཞིན་ཅན་ཡིན་ཏེ་བདེ་བ་ལུས་ཀྱིས་མྱོང་ལ། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གང་དེ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་བདེ་བ་ལ་གནས་པ་བཏང་སྙོམས་པའོ། །ཞེས་བརྗོད་པ་སྟེ་དགའ་བ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང་། བདེ་སྡུག་སྤངས་ཤིང་ཡིད་བདེ་མི་བདེ་ཡང་ནུབ་པས་བདེ་སྡུག་གང་ཡང་མ་ཡིན་པ་བཏང་སྙོམས་དང་དྲན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་བསམ་གཏན་བཞི་པའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དང་དངོས་པོའི་འདོད་པ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སྟེ། དམིགས་པ་ལས་དབེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ཆོས་ལས་དབེན་པའོ། །འདོད་པའི་སྒྲིབ་པས་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །འདོད་པའི་དོན་རྙེད་པའི་ཕྱིར་དགའ་བ་དང་། གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་ལུས་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་ཏེ་ལས་སུ་རུང་བའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ཅན་ནོ། །བསམ་གཏན་དང་པོར། རྟོག་དཔྱོད་ལ་སྐྱོན་དུ་མ་མཐོང་བས་འདོད་པའི་གཉེན་པོར་དེ་གཉིས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཡང་བསམ་གཏན་གཉིས་པར་དེ་གཉིས་ལ་སྐྱོན་དུ་མཐོང་བས་དེ་གཉིས་དང་བྲལ་ཞིང་ནང་ཡོངས་སུ་དང་བ་དང་། དེ་གཉིས་ཀྱིས་བར་དུ་གཅོད་པ་མེད་པས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པར། སེམས་གཡེང་ 5-281 བར་བྱེད་པའི་དགའ་བའི་ཚོར་བ་སྤངས་ཤིང་བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་པ་དགའ་བའི་ཚོར་བ་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གནས་པས་དྲན་ཤེས་བཞིན་ཅན་ཞི་བའི་ཚོར་བ་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱི་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱིས་ཚོར་བའི་བདེ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་བདེ་བ་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། །བསམ་གཏན་འོག་མ་གཉིས་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་མེད་ལ། བཞི་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་ཡོད་ཀྱང་བདེ་བ་མེད་པས་གསུམ་པ་འདི་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་དང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་འདི་ལ་གཙོ་བོར་དེ་སྐད་བརྗོད་པའོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་འདིར་སྔ་མ་གསུམ་གྱི་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཤིང་བཏང་སྙོམས་དང་དྲན་ཤེས་བཞིན་རྣམས་ཤིན་ཏུ་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁ་དོག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་ཏེ། རྩིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ནུབ་ཅིང་བཟའ་བཏུང་གོས་རྒྱན་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སོ། །སྙམ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆ
【現代漢語翻譯】 遠離慾望和不善之法，伴隨尋（Vitarka）伺（Vicara），從遠離中生起喜和樂，這是初禪（Dhyana）。 由於脫離了尋和伺，內心完全平靜，心流統一，沒有尋伺，從定（Samadhi）中生起喜和樂，這是二禪。 由於脫離了對喜的貪執，安住于舍（Upeksha），具有正念和正知，身體體驗樂，聖者們稱之為『具有正念，安住於樂，處於舍』，這是無喜的三禪。 捨棄了苦樂，以及意樂和不樂，從而苦樂皆無，完全清凈的舍和正念，這是四禪。 因此，煩惱和事物之慾是相似且共存的，因為它們都遠離了目標。 遠離身語意的不良行為，即不善的十法。 從遠離慾望的障礙中生起。 爲了獲得慾望的事物而感到喜悅，並且由於脫離了一切惡劣的處境，身心得到徹底的訓練，變得堪能，因此是快樂的。 在初禪中，由於沒有看到尋和伺的過失，它們與慾望的對治相似且共存；但在二禪中，看到了尋和伺的過失，因此脫離了它們，內心完全平靜，並且由於沒有它們作為阻礙，心流變得統一。 在三禪中，捨棄了使心散亂的喜的感受，安住于舍，因為不產生喜的感受，通過智慧安住，具有正念和正知，產生寂靜的感受；那時，身體和意念體驗到感受的樂和徹底訓練的樂。 在下面的兩個禪定中，沒有那樣的樂和舍，而在第四禪中，雖然有舍，但沒有樂，因此這第三禪是樂和舍的處所。因此，諸佛和聲聞（Shravaka）主要這樣稱讚它。 在這第四禪中，捨棄了前三個禪定的一切感受，舍和正念變得非常清凈。 四種無色定（Arūpa-samāpatti）是：完全超越了一切顏色之想，墻壁等有礙之想消失，食物、衣服、裝飾等各種想法不再思慮，因此『虛空無邊』。認為這是虛空無邊處（Ākāśānantyāyatana）。
【English Translation】 Separated from desire and unwholesome dharmas, accompanied by Vitarka (thought) and Vicara (analysis), joy and happiness arise from separation, this is the first Dhyana (meditative absorption). Because of being separated from Vitarka and Vicara, the inner mind is completely pacified, the stream of mind becomes unified, without Vitarka and Vicara, joy and happiness arise from Samadhi (concentration), this is the second Dhyana. Because of being separated from attachment to joy, abiding in Upeksha (equanimity), possessing mindfulness and awareness, the body experiences happiness, the noble ones call it 'possessing mindfulness, abiding in happiness, being in equanimity,' this is the joyless third Dhyana. Having abandoned suffering and happiness, and also pleasant and unpleasant mental states, thus neither suffering nor happiness exists, completely pure equanimity and mindfulness, this is the fourth Dhyana. Therefore, afflictions and desires for objects are similar and coexistent, because they are both separated from the object. Separated from the evil deeds of body, speech, and mind, which are the ten unwholesome dharmas. Arising from being separated from the obscuration of desire. Rejoicing for obtaining the objects of desire, and because of being separated from all bad situations, the body and mind are thoroughly trained, becoming capable, therefore it is happy. In the first Dhyana, because the faults of Vitarka and Vicara are not seen, they are similar and coexistent with the antidote to desire; but in the second Dhyana, the faults of Vitarka and Vicara are seen, therefore they are separated from them, the inner mind is completely pacified, and because there is no obstruction from them, the stream of mind becomes unified. In the third Dhyana, having abandoned the feeling of joy that distracts the mind, abiding in equanimity, because the feeling of joy does not arise, abiding with wisdom, possessing mindfulness and awareness, a peaceful feeling arises; at that time, the body and mind experience the happiness of feeling and the happiness of thorough training. In the two lower Dhyanas, there is no such happiness and equanimity, but in the fourth Dhyana, although there is equanimity, there is no happiness, therefore this third Dhyana is the place of happiness and equanimity. Therefore, the Buddhas and Shravakas (listeners) mainly praise it in this way. In this fourth Dhyana, all the feelings of the previous three Dhyanas are abandoned, and equanimity and mindfulness become very pure. The four Arūpa-samāpattis (formless absorptions) are: completely transcending all perceptions of color, the perception of obstruction such as walls disappears, the various thoughts of food, clothing, decorations, etc., are no longer considered, therefore 'space is infinite.' Thinking this is the Ākāśānantyāyatana (sphere of infinite space).
ེད་དོ། །དེ་ལས་འདས་ཏེ་{རྣམ་ཤེས་{ནམ་མཁའ }མཐའ་ཡས་སོ། །སྙམ་པ{འི་རྣམ་ཤེས་དེ་ཉིད་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་པ་}ནི་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་ལས་འདས་ཏེ་རྣམ་ཤེས་ལས་གུད་ན་དམིགས་པ་བཙལ་ན་གཟུགས་ཅན་ནམ་གཟུགས་མེད་ཅི་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་པ་ནི་{ཅི་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་པ་}ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་ལས་འདས་ཏེ་སྔར་ཡོད་པའི་འདུ་ཤེས་བཟློག་ཅིང་ད་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ཡོད་པས་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ལ། དང་པོ་གཉིས་ནི་མི་སྡུག་པ་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། བསམ་གཏན་བཞི་པའི་རང་བཞིན་ཆགས་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཁ་དོག་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་ནང་གི་སྐྲ་སོགས་ལ་དམིགས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་ཕྱི་ 5-282 རོལ་གྱི་རྣམ་པར་སྔོས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ་བལྟ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པའི་ཁ་དོག་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་བསམ་གཏན་གཉིས་ལ་སྙོམས་པར་{འཇུག་པ་}ཡང་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །ནང་གི་དབང་གིས་གཟུགས་ཅན་དང་། ཕྱི་རོལ་གྱི་དབང་གིས་གཟུགས་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱའོ། །ནང་གི་ལམ་དམིགས་པར་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྣམ་པར་སྔོས་པ་སོགས་འབའ་ཞིག་ལ་དམིགས་ནས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པའི་ཁ་དོག་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་རིམ་པ་ལྟར་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་པར་མོས་པ་ནི་མི་སྡུག་པར་བསྒོམ་པས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཞུམ་པ་དགའ་བར་བྱ་བའམ་ཅི་ཡིད་དུ་འོང་བའི་གཟུགས་སོགས་ལ་སྡུག་པ་ཉིད་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་ན་ཁ་དོག་ལ་ཆགས་སོགས་ཀྱི་དབང་གིས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཞན་དུ་འགྱུར་རམ་མི་འགྱུར་ཞེས་སད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་དུ་འོང་བའི་གཟུགས་སོགས་ལ་དམིགས་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཡིན་ནོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྐད་ཅིག་ལ་སྡུག་པ་སོགས་ཀྱི་རྟོག་པ་མེད་ཀྱང་སྔར་འཇུག་པའི་དབང་གིས་དེ་སྐད་བྱའོ། །གཟུགས་མེད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་བཞི་ནི་སྔར་བཤད་པ་དེ་ཉིད་དོ། །འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དོ། །མཐར་གྱི་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་གཟུགས་མེད་བཞི་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་གོ །སྟོབས་བཅུ་ནི། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་དང་། ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཁྱེན་པའི་དང་། སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་
【現代漢語翻譯】 超越了它，認為『識（梵文：vijñāna，英文：consciousness）是無邊無際的，如同虛空（藏文：ནམ་མཁའ，梵文：ākāśa，梵文羅馬擬音：akasha，漢語字面意思：天空）一般』，這就是識無邊處（藏文：རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་）。 超越了它，如果在識之外尋找所緣，會認為既沒有色（梵文：rūpa，英文：form），也沒有非色（梵文：arūpa，英文：formless），這就是無所有處（藏文：ཅི་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་པ་）。 超越了它，捨棄原有的想（梵文：saṃjñā，英文：perception），現在既沒有『什麼都沒有』的想，又存在著極其微細的無相（梵文：animitta，英文：signless）之想，這就是非想非非想處（藏文：འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་）。 八解脫（藏文：རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་）中，前兩種是不凈觀（梵文：aśubha-bhāvanā，英文：meditation on the impure）初禪和二禪的自性。 第三種是四禪（梵文：dhyāna，英文：meditation）的自性，是無染（梵文：anāsrava，英文：undefiled）的體性。 對此，如果對欲界（梵文：kāmadhātu，英文：desire realm）的顏色生起貪執，爲了對治它，首先專注于內在的頭髮等進行等持（梵文：samāpatti，英文：attainment），然後在它的基礎上，專注于外在的青色等，進入初禪，這就是『有色觀諸色』（藏文：གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ་བལྟ་བའོ）。 同樣，爲了對治對初禪所攝的顏色的貪執，進入二禪，這也是『有色觀諸色』。 因為內在的緣故，稱為『有色』；因為外在的緣故，稱為『諸色』。 內在以道為所緣，外在僅僅專注于青色等，如前一樣，爲了對治對欲界和初禪所攝的顏色的貪執，依次進入初禪和二禪，這就是『內無色想，外觀諸色』（藏文：ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ）。 『樂想』是指通過修習不凈觀，使心相續調伏，或者對於悅意的色等，作不凈想，觀察是否會因為對顏色的貪執等而使心相續發生改變，爲了覺察這一點，專注于悅意的色等，進入四禪，這就是『凈解脫』（藏文：སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཡིན་ནོ）。 雖然在入定的瞬間沒有不凈等分別念，但因為之前串習的緣故，所以這樣說。 四無色解脫（藏文：གཟུགས་མེད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་བཞི་）就是之前所說的那些。 想受滅盡定（藏文：འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་）就是八解脫。 九次第定（藏文：མཐར་གྱི་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་）是四禪、四無色定和滅盡定。 十力（藏文：སྟོབས་བཅུ་）是：知是處非處智力（藏文：གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་དང་），知業異熟智力（藏文：ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཁྱེན་པའི་དང་），知種種界智力（藏文：སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་）
【English Translation】 Transcending that, thinking, 'Consciousness (Sanskrit: vijñāna) is boundless, like space (Tibetan: ནམ་མཁའ, Sanskrit: ākāśa) is boundless,' this is the sphere of boundless consciousness. Transcending that, if one seeks an object apart from consciousness, one will think that there is neither form (Sanskrit: rūpa) nor formlessness (Sanskrit: arūpa), this is the sphere of nothingness. Transcending that, abandoning the previous perception (Sanskrit: saṃjñā), now there is neither the perception of 'there is nothing,' nor is there the extremely subtle signless (Sanskrit: animitta) perception, this is the sphere of neither perception nor non-perception. Among the eight liberations, the first two are the nature of the first and second dhyānas of the meditation on the impure. The third is the nature of the fourth dhyāna, which is the essence of being undefiled. Regarding this, if one develops attachment to colors in the desire realm, in order to counteract it, one first focuses on internal things like hair and enters into samāpatti, and then, based on that, focuses on external things like blue and enters into the first dhyāna, this is 'one who has form contemplates forms'. Similarly, in order to counteract attachment to the colors included in the first dhyāna, entering into the second dhyāna is also 'one who has form contemplates forms'. Because of the internal, it is called 'one who has form'; because of the external, it is called 'forms'. Internally, with the path as the object, externally focusing solely on things like blue, as before, in order to counteract attachment to the colors included in the desire realm and the first dhyāna, entering into the first and second dhyānas in sequence, this is 'one who does not perceive form internally contemplates external forms'. 'Pleasant thought' refers to subduing the mind-stream by cultivating the impure, or, regarding pleasant forms, etc., thinking of them as impure, observing whether the mind-stream changes due to attachment to colors, etc. In order to be aware of this, focusing on pleasant forms, etc., and entering into the fourth dhyāna, this is the 'liberation of the beautiful'. Although there is no conceptual thought of the impure, etc., at the moment of entering into samāpatti, it is spoken of in this way because of previous habituation. The four formless liberations are the same as those previously explained. The samāpatti of the cessation of perception and feeling is the eight liberations. The nine successive abidings are the four dhyānas, the four formless absorptions, and the cessation samāpatti. The ten powers are: the power of knowing what is possible and impossible, the power of knowing the maturation of actions, and the power of knowing the various realms of the world.
ཁམས་སྣ་ཚོགས་པ་ཁམས་དུ་མ་པ་མཁྱེན་པའི་དང་། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་དང་། དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་དང་། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པའི་དང་། བསམ་གཏན་དང་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་ 5-283 འཇུག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་ཉོན་མོངས་དེའི་རྒྱུ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་དེའི་རྒྱུ་མཁྱེན་པའི་དང་། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མཁྱེན་པའི་དང་། ལྷའི་མིག་གི་མངོན་པར་ཤེས་པ་མཁྱེན་པའི་དང་། ཟག་པ་ཟད་པའི་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་རྣམས་སོ། །མི་འཇིགས་པ་བཞི་ནི། ང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །ཞེས་དམ་བཅས་པ་དང་། ང་ཟག་པ་ཟད་དོ་ཞེས་པ་དང་། བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་སུ་བསྟན་པ་དང་། ངེས་པར་འབྱིན་པ་ལམ་དུ་བསྟན་པ་ལ། ཆོས་འདི་སངས་མ་རྒྱས་སོ། །ཟག་པ་འདི་མ་ཟད་དོ། །འདིས་བར་དུ་མི་གཅོད་དོ། །ལམ་འདིས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ལྷ་དང་བདུད་དང་ཚངས་པ་དང་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེར་བཅས་པའི་སྐྱེ་དགུའི་འཇིག་རྟེན་ན་ཆོས་དང་མཐུན་པར་རྒོལ་བའི་རྒྱུ་མ་མཐོང་བས་བདེ་བ་ཐོབ་བག་ཚ་བ་མེད་པ་ཐོབ་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་སྟེ། ཁྱུ་མཆོག་རླབས་པོ་ཆེའི་གནས་སུ་དམ་འཆའོ། །འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་སོ། །ཆོས་དང་མཐུན་པར་དགེ་སྦྱོང་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་ཀྱང་བསྐོར་བར་མི་ནུས་པའི་ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ། །ལྷའི་མིག་གིས་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་ལྷ་དང་བདུད་སྨོས་སོ། །རྫུ་འཕྲུལ་དང་མཐུ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཚངས་པ་སྨོས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེར་སྨོས་སོ། །སྐུའི་འཕྲིན་ལས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་སྐྱོན་སྤུ་ཟིང་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་ལུས་བདེ་བ་ཐོབ་ཅིང་དེའི་དབང་གིས་ཁྱུ་མཆོག་ཅང་ཤེས་ཀྱི་གནས་སུ་ཞལ་གྱིས་འཆིས་སོ། །གསུང་གི་འཕྲིན་ལས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་གསུང་ཞུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་མེད་པས་གསུང་བག་ཚ་བ་མེད་པ་ཐོབ་ཅིང་། དེའི་དབང་གིས་སེང་གེ་བཞིན་དུ་སྒྲོགས་སོ། །ཐུགས་ཀྱི་འཕྲིན་ལས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར། ཐེ་ཚོམ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་མེད་པས་ཐུགས་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་ཅིང་། དེའི་དབང་གིས་ཚངས་པ་བཞིན་དུ་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ལེའུའི་འགྲེལ་པར། མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གི་ཞལ་སྔ་ནས། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མི་འཇིགས་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་མི་འཇིགས་ 5-284 པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོན་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང་། སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ལམ་དུ་འཇུག་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང་། ཟག་པ་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་པ་ལ་མི་འཇིགས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། ། སོ་སོ་ཡང་དག་པ་རིག་པ་བཞི་ནི། ཆོས་དང་། དོན་དང་།
【現代漢語翻譯】 了知種種界、了知多種界，了知種種信解，了知上等與非上等根，了知一切行道，了知靜慮、解脫、等持、等至的遍染污與染污之因，以及遍清凈與清凈之因，了知宿住隨念，了知天眼通，以及了知漏盡的諸力。 四無畏是：『我現證菩提』之立誓，『我漏已盡』之語，于所說障礙之法，以及於決定出離之道，若有人于天、魔、梵天、沙門、婆羅門等世間眾生中，如法反駁：『此法非為正覺，此漏未盡，此不能障礙，此道不能決定出離』，則不得安樂，不得無畏，不得無懼，故得大雄之位而立誓，于眾中作獅子吼，轉梵輪，任何沙門等皆不能轉。 言及天與魔，是為圓滿天眼等功德；言及梵天，是為神通廣大；言及沙門與婆羅門，是為彼等懷有智慧之慢；身之事業清凈，故無身之過失，如毛髮豎立等，故得身安樂，因此于大雄駒處立誓；語之事業清凈，故無語之怯懦等過失，故得語無畏，因此如獅子般吼；意之事業清凈，故無疑惑等過失，故得意無畏，因此如梵天般轉法輪。 《智慧品釋》中，觀自在尊前言：『諸佛之四無畏如下：於一切法無所畏懼，于宣說一切法無所畏懼，于入無障礙道無所畏懼，以及於住于漏盡智無所畏懼。』 四種別別正知：法，義，
【English Translation】 Knowing the various realms, knowing the multiple realms, knowing the various beliefs, knowing the superior and non-superior faculties, knowing all paths of practice, knowing the defilement and the cause of defilement of meditative absorption, liberation, concentration, and attainment, as well as the purification and the cause of purification, knowing the recollection of past lives, knowing the clairvoyance of the divine eye, and the powers of knowing the exhaustion of defilements. The four fearlessnesses are: the vow 'I have attained complete enlightenment,' the statement 'I have exhausted the defilements,' the teaching of the Dharma as an obstacle, and the teaching of the path of definite liberation. If anyone in the world of gods, demons, Brahma, ascetics, and Brahmins refutes in accordance with the Dharma, saying, 'This Dharma is not enlightenment, these defilements are not exhausted, this does not obstruct, this path does not lead to definite liberation,' then one does not attain happiness, does not attain fearlessness, does not attain intrepidity, therefore one takes the position of a great hero and vows, roars the lion's roar in the assembly, and turns the wheel of Brahma, which no ascetic or anyone else can turn. The mention of gods and demons is for the perfection of virtues such as the divine eye; the mention of Brahma is for great magical power; the mention of ascetics and Brahmins is because they harbor pride in their wisdom; because the activity of the body is pure, there are no faults of the body, such as bristling hair, therefore one attains bodily happiness, and therefore one vows in the place of the great hero stallion; because the activity of speech is pure, there are no faults such as timidity of speech, therefore one attains fearlessness of speech, and therefore one roars like a lion; because the activity of the mind is pure, there are no faults such as doubt, therefore one attains fearlessness of mind, and therefore one turns the wheel of Dharma like Brahma. In the commentary on the chapter on wisdom, it is said before the venerable Avalokiteśvara: 'The four fearlessnesses of the Buddhas are as follows: fearlessness regarding all dharmas, fearlessness regarding teaching all dharmas, fearlessness regarding entering the unobstructed path, and fearlessness regarding abiding in the wisdom of the exhaustion of defilements.' The four individual correct knowledges: Dharma, meaning,
ངེས་པའི་ཚིག་དང་། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་ཀྱི་གཞུང་མང་པོ་འདིས་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་འགྱུར་བའམ་རིག་པའི་ཕྱིར་དེ་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །བརྗོད་བྱའི་ཚོགས་ནི་དོན་ཏེ་དེ་ཤེས་པ་ནི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །རིས་དྲུག་ཏུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐད་དང་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་ཐམས་ཅད་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སྟེ། དེ་ཤེས་པ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །ཆོས་ཤེས་པ་དང་། དོན་ཤེས་པ་དང་། ངེས་པའི་ཚིག་ཤེས་པ་སྟེ་ཤེས་པ་གསུམ་པོ་དེ་ཉིད་ནི་སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཁྲུལ་བ་དང་། ཅ་ཅོ་དང་། བསྙེལ་བ་དང་། ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་དང་། སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མེད་པ་ནི་སྤྱོད་པ་མ་འདྲེས་པ་དྲུག་དང་། འདུན་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དྲན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉམས་པ་མེད་པ་ནི་རྟོགས་པ་མ་འདྲེས་པ་དྲུག་དང་། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་འཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་འཕྲིན་ལས་མ་འདྲེས་པ་གསུམ་དང་། འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་མ་འདྲེས་པ་གསུམ་སྟེ་དེ་ལྟར་ན་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་བསོད་སྙོམས་ལ་རྒྱུ་བ་ན་གླང་པོ་ཆེ་དང་ཆོམ་རྐུན་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་འབྱུང་བ་མི་ཤེས་པའི་འཁྲུལ་བ་འབྱུང་བ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་དགོན་པའི་ལམ་སྟོར་ནས་ཅ་ཅོའི་སྒྲ་འབྱིན་པ་དང་། གད་མོ་རྟ་སྐད་འབྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་མ་ 5-285 བསམས་ན་བརྗེད་པས་བྱ་བ་ཤོར་བ་དང་། དུས་ལས་ཡོལ་བ་འབྱུང་བ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་དག་གང་གི་ཚེ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དེའི་ཚེ་མཉམ་པར་བཞག་ཀྱང་གཞན་གྱི་ཚེ་མ་ཡིན་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་དག་འཁོར་འདས་ལ་ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་དག་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡལ་བར་འདོར་བ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་དག་རང་བཞིན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང་མཛད་པ་ལ་འདུན་པ་མི་སྐྱེའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱ་བ་ཉིད་ལ་འདུན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་མེད་དོ། །སྤྱོད་པའི་སྐབས་ཀྱི་བསྙེལ་བ་མེད་པ་དང་། རྟོགས་པའི་སྐབས་ཀྱི་དྲན་པ་ཉམས་པ་མེད་པ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི། གཞན་དག་གི་དྲན་པ་ནི་མ་བསམས་ན་བརྗེད་པར་འགྱུར་བ་ལས་དེ་མེད་པ་ནི་བསྙ
【現代漢語翻譯】 對確定之詞（藏文：ངེས་པའི་ཚིག་），以及各種無畏（藏文：སྤོབས་པ་）的正確認知。對於如來佛語的眾多經典，能夠正確理解各種佛法，或者爲了理解佛法而進行的學習，就是對各種佛法的正確認知。所表達的內容是意義，理解這些意義就是對各種意義的正確認知。所有屬於六道輪迴的眾生的語言和表達，都是確定之詞，理解這些就是對各種確定之詞的正確認知。理解佛法、理解意義、理解確定之詞，這三種理解本身就是對各種無畏的正確認知。 如來佛的十八不共法是：如來沒有錯謬，沒有喧譁，沒有遺忘，沒有種種差別想，心不恒常保持平靜，沒有不經觀察的捨棄——這是六種行為上的不共法；愿欲不退、精進不退、憶念不退、禪定不退、智慧不退、解脫不退——這是六種證悟上的不共法；身語意的一切事業，都是以智慧為先導，以智慧為後盾——這是三種事業上的不共法；對於過去、未來、現在的三時，沒有執著和障礙的智慧觀照——這是三種智慧上的不共法。總共是十八種不共法。 阿羅漢在乞食時，不知道會遇到大象或強盜等危害，會出現錯謬；阿羅漢迷失在寂靜的道路上，會發出喧譁的聲音，或者發出笑聲、馬叫聲等；阿羅漢不經意間會因遺忘而失去行為，或者錯過時間；阿羅漢在入定時能夠保持平靜，但在其他時候則不能；阿羅漢會對輪迴和涅槃產生種種差別想；阿羅漢不經觀察就捨棄利益眾生的事情；阿羅漢本性上不會生起對佛陀果位和事業的愿欲，而只會對聲聞的作為生起愿欲。這些在如來那裡是完全不存在的。 同樣，如來的精進等功德，在聲聞那裡是不存在的。行為方面的不忘失和證悟方面的憶念不退這兩者的區別是：其他人的憶念，如果不加以思索就會遺忘，而沒有這種遺忘就是不忘失。
【English Translation】 The correct knowledge of definitive terms and individual fearlessnesses. Through the many scriptures of the Buddha's teachings, one comes to correctly understand various Dharmas, or the knowledge for understanding Dharma is the correct knowledge of various Dharmas. The collection of expressions is meaning, and knowing this is the correct knowledge of various meanings. All the languages and expressions of all sentient beings belonging to the six realms are definitive terms, and knowing these is the correct knowledge of various definitive terms. Knowing Dharma, knowing meaning, and knowing definitive terms—these three knowledges themselves are the correct knowledge of individual fearlessnesses. The eighteen unshared qualities of a Buddha are: the Thus-Gone One (Tathagata) has no mistakes, no clamor, no forgetfulness, no differentiated perceptions, no lack of equanimity, and no unconsidered abandonment—these are six unshared qualities of conduct; unwavering aspiration, unwavering diligence, unwavering mindfulness, unwavering concentration, unwavering wisdom, and unwavering liberation—these are six unshared qualities of realization; all activities of body, speech, and mind are preceded by wisdom and followed by wisdom—these are three unshared qualities of activity; and unobstructed wisdom vision that thoroughly penetrates past, future, and present—these are three unshared qualities of wisdom. Thus, there are eighteen. When Arhats go for alms, they do not know that harm from elephants or robbers may occur, and mistakes may arise; Arhats, having lost their way in solitary places, make clamorous noises, or emit laughter or horse-like sounds; Arhats inadvertently lose actions due to forgetfulness, or miss the proper time; Arhats, when in meditative absorption, maintain equanimity, but not at other times; Arhats develop differentiated perceptions of samsara and nirvana; Arhats abandon the welfare of sentient beings without proper consideration; Arhats by nature do not generate aspiration for the state and activities of Buddhahood, but only aspire to the activities of Shravakas. These are all completely absent in the Thus-Gone One. Similarly, the diligence and other qualities of the Thus-Gone One are absent in the Shravakas. The difference between non-forgetfulness in the context of conduct and unwavering mindfulness in the context of realization is that the mindfulness of others is forgotten if not contemplated, and the absence of this is non-forgetfulness.
ེལ་བ་མེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ནས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་དྲན་པའི་ལམ་དུ་བཞག་པས་ཕྱིས་བསམ་མི་དགོས་ཤིང་དྲན་བཞིན་པ་ནི་དྲན་པ་ཉམས་པ་མེད་པའོ། །མི་ཉམས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྣམ་གྲོལ་ནི་སྒྲའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །རང་རྒྱལ་གྱི་རྣམ་གྲོལ་ནི་རྐྱེན་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་གྲོལ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་སྟེ། སྒྲིབ་གཉིས་ལས་གྲོལ་བ་དང་། འབྲས་བུ་ཕུན་ཚོགས་འཇུག་པས་གྲོལ་བ་དང་། མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་ཀྱི་གྲོལ་བ་སྟེ་ནམ་མཁའ་ལྟར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཟད་མི་ཤེས་ཤིང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་འཁོར་བ་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་འཇུག་པས་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་བྱ་བ་གསུམ་པོ་འདི་ཡེ་ཤེས་སྔར་བྱུང་བའི་{རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་}ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའོ། །ཡེ་ཤེས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྒྱུ་བའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་བྱ་བ་མ་བསམ་པ་དང་མ་ཚོར་བ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་བར་བྱེད་པ་སྲིད་དོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་དག་གང་དང་གང་དུ་རྩོལ་བ་གཏོང་བ་དེ་དང་དེ་ཉིད་ཤེས་ཀྱི་གཞན་དུ་མི་ཤེས་ལ་ཆགས་ཤིང་ཐོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་བཞིན་ 5-286 གཤེགས་པ་ལ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་ཆོས་ཚན་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་བསྟན་པ་ནི་ལམ་དང་ཞེས་པའོ། ། གཟུ༷ངས་ད༷ང་ཞེས་པ་ནི་འཛིན་པར་བྱེད་པས་ན་གཟུངས་སོ། །དེ་ལ་བཞི་སྟེ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་གཟུངས་དང་། གསང་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་དང་། ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་དང་། དོན་གྱི་གཟུངས་སོ། །མོས་སྤྱོད་ཀྱི་ས་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་པར་ངེས་པར་བྱས་པ་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་དགའ་བ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་ཚེ་གཟུངས་འཐོབ་པའོ། །དེ་ཉིད་ས་དང་པོའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བ་དང་མཐུན་པ་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་མོས་སྤྱོད་ཀྱི་ས་ཉིད་ལ་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མོས་སྤྱོད་ཀྱི་ས་ལ་གཟུངས་ཀྱི་བཟོད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་སྐྱེས་ནས་མྱུར་དུ་ས་དང་པོ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གསང་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་ནི། ས་དང་པོ་ཡན་ཆད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རིམས་ནད་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཞི་རྣམས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ནུས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་ནི་སོར་ཆུད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཉན་པ་ན་སྔར་མི་ཤེས་ཤིང་མ་ཐོས་པའི་མིང་ཚིག་ཡི་གེར་གཏོགས་པའི་ཆོས་ཚད་མེད་པ་རྣམས་རིམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མི་བརྗེད་པར་འཛིན་པའི་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཡིན་ནོ། །དོན་གྱི
【現代漢語翻譯】 無有退失。從成佛以來，一切事業都置於憶念之中，故無需後來思慮，憶念不忘即是憶念不退失。不退失之三摩地，即是如實性。聲聞之解脫是隨逐于聲音。獨覺之解脫是隨逐于因緣。佛陀之解脫是隨逐於法性，從二障中解脫，以圓滿之果而入解脫，以及不住涅槃之解脫，如虛空般解脫，無盡無知，為利益眾生而於輪迴中直至有盡，故得完全解脫，永不退失。身語意之三業，皆由先前生起之{因所生}智慧所生，故智慧先於一切。與智慧一同執行，故隨逐于智慧。聲聞等之身語意業，或有不思、不覺，不為利益眾生而轉變之事。阿羅漢於何處勤勉、捨棄，僅知於此，不知于彼，如是執著、障礙，于如來則無有。如是，從正念至十八不共法，共宣說了二十一種法，即是『道』。 『總持』，即是能執持之意。共有四種：獲得安忍之因的總持，密咒的總持，法的總持，以及義的總持。于勝解行地，確定一切法不可言說，且證悟一切法為空性，從而生起極大歡喜，此時便獲得總持。此總持與初地生起之智慧相應，因於勝解行地獲得勝義諦之安忍，故如是說。如是，于勝解行地生起總持之安忍智慧后，便能迅速獲得初地。密咒之總持，乃是初地以上之菩薩，以加持之三摩地力，能平息眾生之瘟疫等疾病。法的總持，乃是具足正念之菩薩，于佛及菩薩處聽聞佛法時，對於先前未曾知曉、未曾聽聞之屬於名、句、字等無量之法，能依此次第不忘失地執持之憶念與智慧。義之總持
【English Translation】 Without regression. Since becoming Buddha, all activities have been placed in mindfulness, so there is no need for later contemplation, and constant mindfulness is non-regression of mindfulness. The non-regressing Samadhi is the suchness. The liberation of the Shravakas (Hearers) follows sound. The liberation of the Pratyekabuddhas (Solitary Realizers) follows conditions. The liberation of the Buddhas follows the nature of reality, liberating from the two obscurations, entering liberation with perfect fruition, and the liberation of non-abiding Nirvana, liberating like space, inexhaustible and unknowable, engaging in the benefit of sentient beings in samsara until the end, thus attaining complete liberation, never regressing. The three activities of body, speech, and mind arise from the wisdom that arose earlier {from the cause}, so wisdom precedes everything. It runs together with wisdom, so it follows wisdom. The activities of body, speech, and mind of the Shravakas may be without thought, without feeling, and may not transform for the benefit of sentient beings. The Arhats (Foe Destroyers), wherever they strive and abandon, only know that, and do not know otherwise, such attachment and obstruction do not exist in the Tathagatas (Thus Gone Ones). Thus, from mindfulness to the eighteen unshared qualities, a total of twenty-one dharmas are taught, which is 'the path'. 'Dharani' means that which holds. There are four types: the dharani that causes the attainment of patience, the dharani of mantras, the dharani of dharma, and the dharani of meaning. In the stage of aspirational conduct, one ascertains that all dharmas are inexpressible, and realizes that all dharmas are emptiness, thereby generating great joy, at which time one obtains dharani. This dharani corresponds to the wisdom that arises in the first ground, and because it is the cause for obtaining patience in the ultimate truth in the stage of aspirational conduct, it is said thus. Thus, after the wisdom of patience of dharani arises in the stage of aspirational conduct, one will quickly attain the first ground. The dharani of mantras is the power of the Samadhi of blessing by which Bodhisattvas above the first ground can pacify epidemics and other diseases of sentient beings. The dharani of dharma is the memory and wisdom of Bodhisattvas who have regained their senses, who, when listening to the Dharma from Buddhas and Bodhisattvas, can hold without forgetting the immeasurable dharmas belonging to names, sentences, and letters that they have not known or heard before, in that order. The dharani of meaning
་གཟུངས་ནི་ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཚད་མེད་པ་དེ་དག་དུས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བར་དུ་ཡང་མི་བརྗེད་པར་འཛིན་པའི་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཟུངས་དང་པོ་ནི་མོས་སྤྱོད་ཀྱི་ས་ཉིད་ལ་འཐོབ་ཅིང་། ལྷག་མ་གསུམ་པོ་ནི་ས་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཐོབ་བོ། །ས་དང་པོ་ལ་གནས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་འཐོབ་བོ། །ས་གཉིས་པ་ལ་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། གསུམ་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པ་དང་། བཞི་པ་ལ་ཐུབ་པར་དཀའ་བ་དང་། ལྔ་པ་ལ་ཡོན་ཏན་གྱིས་སེམས་བརྒྱན་པ་དང་། དྲུག་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྒྲོན་མ་དང་། བདུན་པ་ལ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ 5-287 དང་། བརྒྱད་པ་ལ་མི་རྟོག་པ་དང་། དགུ་པ་ལ་སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་དང་། ས་བཅུ་པ་ལ་མི་ཟད་པའི་ཟ་མ་ཏོག་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་འཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ས་དང་སར་གཟུངས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་ཐོབ་པར་གསུངས་སོ། ། འདིར་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ནི་ཨ་ལ་སོགས་པའི་ཡི་གེ་སྟེ། ཡི་གེ་དང་དེའི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་རྡུལ་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་སྐྱེ་སྟེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་འཛིན་པས་ན་གཟུངས་སོ། །འདི་ལྟར་ཨ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དོན་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་སྦྱོར་བས་བསྒོམ་པ་དེའི་ཚེ་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཨ་གཅིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ནི་དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་དེ་ཨ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། ར་པ་ཙ་ན་ལ་སོགས་པ་ཡིག་གེ་བཞི་བཅུ་རྩ་བཞི་ཙམ་བྱུང་བ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། རྡུལ་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཡི་གེ་དེ་དང་དེའི་སྒོ་ནས་འཇུག་ཅིང་། སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཡི་གེ་རྣམས་ནི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ཡིན་ནོ། །ཡི་གེ་དེ་དག་ལ་དམིགས་ནས་བྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཡང་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡི་གེ་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། རྡུལ་དང་བྲལ་བ་དང་། དོན་དམ་པར་ཁྱད་པར་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་འབའ་ཞིག་ཡིན་པར། དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་ལེའུའི་འགྲེལ་པར། མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། གང་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བརྡ་ཡིན་པ་དེར་ཨ་ཡིག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ་གདོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་གཞོམ་དུ་མེད་ཅིང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་སྟེ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་དང་གསལ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་དོན་དམ་པའི་ཨ་དང་ར་དང་པ་ལ་སོགས་པ་དང་
【現代漢語翻譯】 總持（梵文：Dharani，含義：憶持），是對所有法無量意義，在無數劫中也不忘失的憶念和智慧的統一。 其中，第一種總持在勝解行地獲得，其餘三種在初地等獲得。初地獲得名為『安住殊勝』的總持。二地獲得名為『無垢』的總持，三地獲得『極堅固』，四地獲得『難勝』，五地獲得『功德莊嚴心』，六地獲得『智慧輪燈』，七地獲得『殊勝行』，八地獲得『無分別』，九地獲得『無邊門』，十地獲得名為『無盡寶篋』的總持。如是，每一地都獲得無量無數千百種總持。 此處，總持之門是阿（藏文：ཨ，梵文天城體：अ，梵文羅馬擬音：a，漢語字面意思：無生）等字母，通過字母及其門徑，證悟一切法無生、離塵等，生起智慧、憶念和智慧，因此能憶持無生等意義，故名總持。例如，對阿（藏文：ཨ，梵文天城體：अ，梵文羅馬擬音：a，漢語字面意思：無生）的無生之義加以詮釋，以止觀雙運修習，此時，憑藉串習之力，僅一個阿（藏文：ཨ，梵文天城體：अ，梵文羅馬擬音：a，漢語字面意思：無生）字就能顯現一切法無生的景象，因此，證悟此理之因即是阿（藏文：ཨ，梵文天城體：अ，梵文羅馬擬音：a，漢語字面意思：無生）字。同樣，ra、pa、ca、na等四十四個字母也應如此運用。如是，通過這些字母深入證悟一切法無生、離塵等真如自性，因此，字母是總持之門。以這些字母為所緣而生起的智慧也稱為總持之門。這些字母的意義，如無生、離塵、勝義無別等，一切皆是真如。偉大的中觀論師世親（梵文：Vasubandhu）如是說。在《世間品釋》中，觀世音自在（梵文：Avalokiteśvara）面前也說：『何處是真如之表示，阿（藏文：ཨ，梵文天城體：अ，梵文羅馬擬音：a，漢語字面意思：無生）字即是一切法之門，因其本初不生。』涅槃是不可摧毀、不可言說的智慧之界，是不可言說之界和顯現之自性。』因此，法界本身就是勝義的阿（藏文：ཨ，梵文天城體：अ，梵文羅馬擬音：a，漢語字面意思：無生）字、ra字、pa字等。
【English Translation】 Dharani (Sanskrit: Dharani, meaning: retention) is the unity of memory and wisdom that does not forget the immeasurable meaning of all Dharmas for countless eons. Among them, the first Dharani is obtained in the stage of faithful practice, and the remaining three are obtained in the first Bhumi, etc. The first Bhumi obtains the Dharani called 'Abiding in Excellence'. The second Bhumi obtains the Dharani called 'Immaculate', the third obtains 'Extremely Firm', the fourth obtains 'Difficult to Conquer', the fifth obtains 'Mind Adorned with Qualities', the sixth obtains 'Lamp of the Mandala of Wisdom', the seventh obtains 'Excellent Conduct', the eighth obtains 'Non-Discrimination', the ninth obtains 'Boundless Gate', and the tenth Bhumi obtains the Dharani called 'Inexhaustible Treasure Chest'. Thus, each Bhumi obtains countless thousands of Dharanis. Here, the gate of Dharani is the letter A (Tibetan: ཨ, Sanskrit Devanagari: अ, Sanskrit Romanization: a, Chinese literal meaning: unborn), etc. Through the letter and its gate, one realizes that all Dharmas are unborn, free from dust, etc., and generates wisdom, memory, and intelligence. Therefore, it can retain the meaning of unborn, etc., hence the name Dharani. For example, when the meaning of unborn is interpreted for A (Tibetan: ཨ, Sanskrit Devanagari: अ, Sanskrit Romanization: a, Chinese literal meaning: unborn), and practiced with the union of Shamatha and Vipassana, then, by the power of habituation, just one letter A (Tibetan: ཨ, Sanskrit Devanagari: अ, Sanskrit Romanization: a, Chinese literal meaning: unborn) can manifest the appearance of all Dharmas being unborn. Therefore, the cause of realizing this truth is the letter A (Tibetan: ཨ, Sanskrit Devanagari: अ, Sanskrit Romanization: a, Chinese literal meaning: unborn). Similarly, the forty-four letters such as ra, pa, ca, na, etc., should also be applied in this way. Thus, through these letters, one deeply realizes the Suchness nature of all Dharmas being unborn, free from dust, etc. Therefore, letters are the gate of Dharani. The wisdom that arises based on these letters is also called the gate of Dharani. The meaning of these letters, such as unborn, free from dust, and undifferentiated in ultimate truth, etc., are all Suchness. The great Madhyamika master Vasubandhu said so. In the commentary on the 'World Chapter', Avalokiteśvara also said: 'Wherever there is an indication of Suchness, the letter A (Tibetan: ཨ, Sanskrit Devanagari: अ, Sanskrit Romanization: a, Chinese literal meaning: unborn) is the gate of all Dharmas, because it is unborn from the beginning.' Nirvana is the indestructible and inexpressible realm of wisdom, which is the nature of the inexpressible realm and manifestation.' Therefore, the Dharmadhatu itself is the ultimate A (Tibetan: ཨ, Sanskrit Devanagari: अ, Sanskrit Romanization: a, Chinese literal meaning: unborn), ra, pa, etc.
། དབྱངས་དང་གསལ་བྱེད་ཡིན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ལ་སོགས་ཀྱི་བཤད་པ་ནི་འདི་ 5-288 དག་དང་མི་མཐུན་པར་སྣང་བས་གསེར་བཞིན་ཏུ་བརྟག་པར་མཛོད་ཅིག །ས༷་བཅུ༷་ད༷ང་གཉེ༷ན་པོ༷་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འོག་ནས་རྒྱས་པར་འཆད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཚོ༷གས་ཀྱི༷་བསྒྲུ༷བ་པ༷འི༷་རི༷མ་པ༷་མདོ་ལས་བྱུང་བ་ལྟར་བཤད་པ་ཡི༷ན་པ༷ར་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །དེ་ལ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞུ་བ་གཉིས་པ་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞེས་པའི་ལན་དུ་ས་བཅུ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་གསུངས་པ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ལ་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། མདོ་ལས། ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་གནས་པས་ས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་བཅུ་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ས་དེ་དང་དེ་ལ་གནས་པས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་དོན་ནི། ས་དེ་དང་དེ་ལ་གསུངས་པའི་ཆོས་དེ་དང་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྦྱང་ཞིང་དག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ས་དེ་དང་དེ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་ཞིང་དག་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་དེ་དང་དེ་དག་པ་ཉིད་ས་དེ་དང་དེ་དག་པ་ཡིན་ལ་དག་པ་ལ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སྦྱང་གཞི། སྦྱང་བྱ། སྦྱོང་བྱེད། སྦྱོང་མཁན། སྦྱོང་ཚུལ། སྦྱངས་འབྲས་ཏེ་དྲུག་གིས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །སྦྱང་གཞི་ནི། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་དོན་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །སྦྱང་བྱ་དྲི་མ་ནི། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་བཅུའོ། །སྦྱོང་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་ནི། འཁོར་གསུམ་དུ་རྟོག་པའི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པའོ། །སྦྱོང་མཁན་གྱི་གང་ཟག་ནི། ས་དེ་དང་དེ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །སྦྱོང་ཚུལ་ནི། ཇི་ལྟར་གཞུང་ལས་འབྱུང་བའི་རིམ་པ་དེ་ཉིད་དོ། །སྦྱངས་འབྲས་ནི། རང་རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱི་དྲི་མ་དག་པའི་ས་དེ་དང་དེ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟར་ས་དང་པོ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་དོན་ལ་ཀུན་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་རྟོགས་སོ། །ས་གཉིས་པ་ལ་མཆོག་གི་དོན་དུ་རྟོགས་སོ། །ས་གསུམ་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་དོན་གྱི་ཐོས་པ་མཆོག་ཉིད་དུ་རྟོགས་སོ། །ས་བཞི་པ་ལ་ཆོས་ལ་སྲེད་པ་ལ་ཡང་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་དོན་དུ་རྟོགས་སོ། །ས་ལྔ་པ་ལ་བསམ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུད་རྣམས་ཐ་དད་པ་མེད་པར་རྟོགས་སོ། །ས་དྲུག་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མ་ཡིན་པའི་ 5-289 དོན་དུ་རྟོགས་སོ། །ས་བདུན་པ་ལ་མཚན་མ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་དོན་དུ་རྟོགས་སོ། །ས་བརྒྱད་པ་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་ནས་ཉོན་མོངས་བྲི་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་བྱང་འཕེལ་བ་མེད་པའི་དོན་དང་། དབང་བཞི་ལས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་དབང་བ་དང་། ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་དབང་བའི་གནས་ཉིད་དུ་རྟོགས་སོ། །ས་དགུ་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང
【現代漢語翻譯】 意思是元音和輔音。關於《二萬頌》（Nyitri Nangwa）等的解釋似乎與這些不一致，所以要像對待黃金一樣進行檢驗。關於『十地』（Sa Chu）和『親友』（Nyenpo），將在下面立即詳細解釋，按照從經文中出現的『會供輪』（Tsokyi Drubpa）的次第進行解釋，應該這樣理解。對於彌勒菩薩（Rabjor）的第二個問題，即『菩薩如何真正進入大乘？』的回答是，修習十地，這表明了進入會供輪的人。正如經文所說：『安住于初地極喜地，應修習十地。』等等。因此，安住于那個地，就修習那個地。修習的意義是：在那個地上所說的法，要完全修習和凈化，這就是修習和凈化那個地。那個法清凈，就是那個地清凈，清凈就是獲得。因此，要通過六個方面來理解：所修習的基礎、所修習的對境、修習的方法、修習者、修習的方式、修習的結果。所修習的基礎是：普遍存在的意義等，是法界（Choskyi Dbyings）的十種相。所修習的垢染是：非煩惱性的十種無知。修習的方法是：不執著於三輪的自性。修習者的補特伽羅是：安住于那個地的菩薩。修習的方式是：正如經文中所出現的次第。修習的結果是：各自本分的垢染清凈的那個地本身。例如，在初地，對於法界普遍存在的意義，要證悟普遍存在的意義。在二地，要證悟最勝的意義。在三地，對於法界同類因的意義，要證悟聽聞是最勝的。在四地，因為對法的貪執也會退轉，所以要證悟沒有執取的意義。在五地，要證悟以平等意，諸相續沒有差別。在六地，要證悟不是煩惱和清凈的意義。在七地，要證悟沒有相的差別。在八地，獲得無生法忍（Miché Choe La Zopa），要證悟煩惱不減少，清凈不增加的意義；以及在四自在中，獲得對不分別的自在；以及證悟對清凈佛土自在的處所。在九地，要證悟對智慧的自在。
【English Translation】 It means vowels and consonants. The explanations of 'Nyitri Nangwa' (Twenty Thousand Lights) and others seem inconsistent with these, so examine them as you would gold. Regarding the 'Ten Bhumis' (Sa Chu) and 'Kinsmen' (Nyenpo), they will be explained in detail immediately below, explaining according to the order of the 'Tsokyi Drubpa' (Assembly Wheel) as it appears in the sutras, it should be understood that way. To Maitreya's (Rabjor) second question, 'How does a Bodhisattva truly enter the Mahayana?' the answer is to practice the ten bhumis, which indicates the one who enters the assembly wheel. As the sutra says: 'Abiding in the first bhumi, the Joyful Ground, one should practice the ten bhumis.' And so on. Therefore, abiding in that bhumi, one practices that bhumi. The meaning of practice is: the dharma spoken on that bhumi, one should completely practice and purify, that is practicing and purifying that bhumi. That the dharma is pure, is that the bhumi is pure, purity is attainment. Therefore, it should be understood through six aspects: the basis of what is to be practiced, the object of what is to be practiced, the method of practice, the practitioner, the manner of practice, the result of practice. The basis of what is to be practiced is: the meaning of being universally present, etc., are the ten aspects of the Dharmadhatu (Choskyi Dbyings). The defilements to be practiced are: the ten non-afflicted ignorances. The method of practice is: not clinging to the nature of the three wheels. The person who practices is: the Bodhisattva who abides on that bhumi. The manner of practice is: just the order as it appears in the scriptures. The result of practice is: that bhumi itself, with the defilements of one's own share purified. For example, on the first bhumi, for the meaning of the Dharmadhatu being universally present, one should realize the meaning of being universally present. On the second bhumi, one should realize the supreme meaning. On the third bhumi, for the meaning of the Dharmadhatu's homogeneous cause, one should realize that hearing is supreme. On the fourth bhumi, because attachment to the dharma also reverses, one should realize the meaning of no clinging. On the fifth bhumi, one should realize that with equal intention, the continuums have no difference. On the sixth bhumi, one should realize the meaning of not being afflicted and purified. On the seventh bhumi, one should realize that there is no difference in characteristics. On the eighth bhumi, having obtained the Kshanti (acceptance) of the unborn dharma (Miché Choe La Zopa), one should realize the meaning that afflictions do not decrease and purification does not increase; and among the four powers, obtaining power over non-discrimination; and realizing the place of power over the pure Buddha-field. On the ninth bhumi, one should realize the power over wisdom.
་བའི་གནས་ཉིད་དུ་རྟོགས་སོ། །ས་བཅུ་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་བཞིན་དུ་སྤྲུལ་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་ཕྱིར། {ལས་{ལམ་}ལ་དབང་བའི་གནས་ཉིད་དུ་རྟོགས་སོ། །ས་བཅུའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་སྒྲིབ་པ་བཅུའི་གཉེན་པོ་དག་ནི་ས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དབུ་མ་ཆེན་པོ་དབུས་མཐའ་རྣམ་འབྱེད་ལས། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་དོན་མཆོག་གི་དོན། །རྒྱུ་མཐུན་དོན་གྱི་མཆོག་ཉིད་དང་། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་དོན་དང་། །རྒྱུད་རྣམ་ཐ་དད་མེད་དོན་དང་། །ཉོན་མོངས་རྣམ་དག་མིན་དོན་དང་། །ཐ་དད་མེད་པའི་དོན་ཉིད་དང་། །བྲི་མེད་འཕེལ་བ་མེད་དོན་དང་། །དབང་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཡི་གནས། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་མ་རིག་པ། །ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་སྒྲིབ་པ་བཅུ། །ས་བཅུའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱི། །གཉེན་པོ་དག་ནི་ས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཏོ། ། དེ་ལ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཆོས་དུ་ཞིག་གིས་ས་དང་པོ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམ་བཅུ་ཡིས། །ས་ནི་དང་པོ་འཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །བཅུ་པོ་གང་ཞེ་ན། བསམ་དང་ཕན་པའི་དངོས་ཉིད་དང་། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་མཉམ་ཉིད། །གཏོང་དང་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང་། །དམ་ཆོས་དམིགས་པ་ཚོལ་བ་དང་། །རྟག་ཏུ་ངེས་འབྱུང་སེམས་ཉིད་དང་། །སངས་རྒྱས་སྐུ་འདོད་དགའ་བ་དང་། །ཆོས་སྟོན་པ་དང་བདེན་པ་ཡི། །ཚིག་ནི་བཅུ་པ་ཡིན་པར་འདོད། །གང་གིས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདི་དག་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པས། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་དག་གི་བཤད་པ་ཡང་མདོ་ལས་བྱུང་བའི་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་མཁྱེན་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱ་བས་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབ་ 5-290 པ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། བས༷མ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཉིད་ད༷ང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་སེམས་ནི་མཚན་མ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཕ༷ན་པ༷འི་དངོ༷ས་པོ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཉི༷ད་ད༷ང་། རྣམ་མཁྱེན་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱ་བས་ཚད་མེད་བཞི་སྒྲུབ་པ་ནི་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སེ༷མས་ཅ༷ན་རྣ༷མས་ལ༷་སེ༷མས་མཉ༷མ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཉི༷ད་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་རྟོག་མེད་པར་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ནི། སྦྱིན་བྱ་དང་། སྦྱིན་པ་པོ་དང་། ལེན་པ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་གཏོ༷ང་བ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ད༷ང་། ཐེག་ཆེན་ལ་འགོད་པའི་དགེ་བའི་བཤེ༷ས་གཉེ༷ན་ལ་བསྟེ༷ན་པ༷་ད༷ང་། བསྙེན་བཀུར་དང་སྲི་ཞུ་བྱེད་པ་ནི་དེ་དག་གིས་རློམ་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྟེན་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དང་། རྣམ་མཁྱེན་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་ལ་ཉན་རང་གི་སར་མི་ལྟུང་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ད༷མ་ཆོ༷ས་དམི༷གས་པ༷་ཚོ༷ལ་བ༷་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ད༷ང་། ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ
【現代漢語翻譯】 證悟于獲得自在之境地。如菩薩十地所愿，為利益眾生而示現化身之故，證悟于獲得業與道之自在境地。十地之相違品，乃十種障礙之對治，即是地本身。《中觀莊嚴論》云：『周遍行利樂，勝義之最勝，無有能執著，無異續之義，煩惱極清凈，無有差別義，無減無增義，四種自在處，法界中無明，非染污十障，十地相違品，彼等之對治，即是地本身。』此乃彼之義。 那麼，以多少種清凈之法能獲得初地呢？以十種清凈能獲得初地。何為十種？即殊勝意樂與利他之實性，以及於眾生平等之心，佈施與依止善知識，尋求正法之所緣，恒常生起出離心，欲得佛身之歡喜，講經說法與真實語，此十者被認為是清凈之法。以何能知是清凈呢？以不執著此等之自性，可知是清凈。此等之解釋，亦當宣說經中所出之義。其中，以具足一切智之作意，成辦一切善事，乃因不執著殊勝意樂之故，是為清凈殊勝意樂。對一切眾生具有利益之心，乃因不執著相之故，是為清凈利他之實性。以具足一切智之作意，修持四無量心，乃因不執著眾生之故，是為清凈于眾生平等之心。對一切眾生無有分別地行佈施，乃因不執著施者、受者與所施物之故，是為清凈佈施。依止能安立於大乘之善知識，以及承侍恭敬，乃因彼等無有我慢之故，是為清凈依止善知識。以具足一切智之心尋求正法，不墮于聲聞、緣覺之地，乃因不執著一切法之故，是為清凈尋求正法之所緣。於一切生世中
【English Translation】 It is realized in the state of having mastery. Because of acting for the benefit of sentient beings through emanations, as desired in the ten bhūmis (grounds) of a Bodhisattva, it is realized in the state of having mastery over karma and the path. The opponents of the ten bhūmis are the antidotes to the ten obscurations, which are the bhūmis themselves. From the Madhyamaka-vyavasthāpana (Distinguishing the Middle from the Extremes): 『To act pervasively for the sake [of others], the highest meaning of reality, the meaning of being without clinging, the meaning of not having different continuums, the meaning of being completely purified of afflictions, the meaning of being without difference, the meaning of being without decrease or increase, the state of the four powers; in the realm of dharmas, ignorance, the ten obscurations that are not afflicted, the opponents of the ten bhūmis, those antidotes are the bhūmis themselves.』 This is the meaning of that. Then, by how many purifying dharmas does one attain the first bhūmi? One attains the first bhūmi by ten purifications. What are the ten? They are: superior intention and the reality of benefiting others, and equanimity towards all sentient beings, giving and relying on spiritual friends, seeking the object of the true dharma, always having the mind of definite emergence, joy in desiring the body of a Buddha, teaching the dharma, and truthful speech, these ten are considered to be purifications. How is one to know that they are purifications? One is to know that they are purifications by not fixating on the nature of these. The explanation of these should also be stated according to what appears in the sūtras. Among these, accomplishing all virtuous deeds with the intention of possessing all-knowingness is the purification of superior intention because of not fixating on superior intention. Having a mind to benefit all sentient beings is the purification of the reality of benefiting others because of not fixating on characteristics. Cultivating the four immeasurables with the intention of possessing all-knowingness is the purification of equanimity towards sentient beings because of not fixating on sentient beings. Giving to all sentient beings without conceptualization is the purification of giving because of not fixating on the giver, the receiver, and the object of giving. Relying on a spiritual friend who establishes one in the Mahāyāna, and serving and honoring them, is the purification of relying on a spiritual friend because of their lack of arrogance. Seeking the true dharma with a mind possessing all-knowingness, without falling into the level of a śrāvaka or pratyekabuddha, is the purification of seeking the object of the true dharma because of not fixating on all dharmas. In all lifetimes
་འདྲེ་བ་མེད་པར་མངོན་པར་འབྱུང་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་ལ། སུ་ཡང་དེའི་བར་ཆད་མི་བྱེད་པ་ནི་ཁྱིམ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རྟ༷ག་ཏུ༷་ངེ༷ས་འབྱུ༷ང་གི་སེ༷མས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཉི༷ད་ད༷ང་། ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་ནས་རྣམ་མཁྱེན་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མི་འབྲལ་བ་ནི་མཚན་དཔེ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ༷་འདོ༷ད་དག༷འ་བ༷་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ད༷ང་། ཐོག་མར་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཆོ༷ས་སྟོ༷ན་པ༷་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ད༷ང་། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཚིག་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བདེ༷ན་པ༷འི༷་ཚི༷ག་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ནི༷་བཅུ༷་པ༷་ཡི༷ན་པ༷ར་འདོ༷ད་དེ་བསྟན་ཏོ། །ས་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པའི་ཚིག་ནི་དབུ་མ་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས་གསུངས་པ་ལྟར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་ལ་ནི་ཉེ་བ་དང་། །སེམས་ཅན་དོན་སྒྲུབ་མཐོང་བ་ལ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེ་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་རབ་དགའ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་སོ། ། 5-291 ཡོངས་སུ་སྦྱོང་ཞིང་དག་པའི་ཆོས་དུ་ཞིག་གིས་ས་གཉིས་པ་འཐོབ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་བྱས་པ་གཟོ་དང་བཟོད། །དགའ་དང་མི་གཏོང་སྙིང་བརྩེ་ཆེ། །བཀུར་སྟི་བླ་མ་ལ་གུས་ཉན། །བརྒྱད་པ་སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་བརྩོན། །པས་ས་གཉིས་པ་དྲི་མ་མེད་པ་འཐོབ་བོ། །དེ་ལ་ཉན་རང་གི་སེམས་དང་། འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བྱང་ཆུབ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཆོས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི། ཚུ༷ལ་ཁྲི༷མས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ནི་བྱས་པ་ཆུང་ངུ་ཡང་ཆུད་མི་གསོན་ན་ཆེན་པོ་ལྟ་ཅི་སྨོས་པ་ནི་བྱ༷ས་པ༷་གཟོ༷་བ་ད༷ང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གནོད་པ་དང་། འཚེ་བའི་སེམས་མེད་པ་ནི་བཟོ༷ད་པ་དང་། ཐེག་པ་གསུམ་ལ་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི་དགའ་ཞིང་རབ་ཏུ་དག༷འ་བ་ད༷ང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་ནི་སེམས་ཅན་མི༷་གཏོ༷ང་བ་དང་། སེམས་ཅན་རེ་རེའི་ཕྱིར་ཡང་སྐལ་པ་ཚད་མེད་པར་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མྱོང་བར་བྱའོ། །སྙམ་པ་དང་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིར་སྤྲོ་ཞིང་མི་སྐྱོ་བ་ནི་སྙི༷ང་བརྩེ༷་ཆེ༷་བ་དང་། བླ་མ་རྣམས་ལ་སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་ནི་བཀུ༷ར་སྟི༷་བླ༷་མ༷་ལ༷་གུ༷ས་ཉ༷ན་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལས་གཞན་མི་བྱེད་པར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ནི། བརྒྱ༷ད་པ༷་སྦྱི༷ན་པ་ལ༷་སོ༷གས་པ་ལ༷་བརྩོ༷ན་པ་ཡིན་ནོ། །འཆལ་ཚུལ་རྩོལ་བའི་དྲི་བྲལ་ཕྱིར། །དྲི་མ་མེད་པའི་ས་ཞེས་བྱ། །ཞེས་པ་དང་། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་སྣ་ཚོགས་པའི། །དྲི་མ་རྟག་ཏུ་དྲི
{ "translations": [ "無有錯謬地顯現，並且在佛陀的教法中出家，任何人都不作阻礙，因為不執著於家庭，所以恒常修習出離心；見到佛陀的身體，乃至未獲得一切智智之間，憶念佛陀而不分離，因為不執著于妙相好，所以完全修習對佛陀身形的渴望和歡喜；最初對於善法等十二部經典，如實地為眾生開示，因為不執著於法的差別，所以完全修習說法；如所說一般地實行，因為不執著于言辭，所以完全修習真實語，這被認為是第十種。如是宣說。諸地的決定詞，應當如《中觀莊嚴論》中所說的那樣講述，如其中所說：『對於菩提親近，以及成辦眾生義，見到時生起極大歡喜，因此稱為極喜地。』", "以何種完全清凈的法能獲得第二地呢？以持戒、行善、忍辱、歡喜、不捨、大悲、恭敬上師並恭敬聽聞，第八是精進于佈施等。以此能獲得無垢的第二地。對於聲聞和獨覺的心，以及破戒的戒律，以及障礙菩提的法不作意念，這是戒律完全清凈；菩薩的行持是，即使是微小的善行也不空過，何況是大的善行呢，這是行善；對於一切眾生沒有損害和惱害之心，這是忍辱；以三乘使眾產生熟，這是歡喜和極大歡喜；完全救護一切眾生，這是不捨眾生；爲了每一個眾生，即使是無量劫在地獄中受苦也願意，這樣想，並且同樣爲了所有眾生而精進而不厭倦，這是大悲；對於上師生起如佛一般的想法，這是恭敬上師並恭敬聽聞；爲了使一切眾產生熟，不做其他事情，而完全尋求波羅蜜多，這是第八精進于佈施等。爲了遠離破戒的努力，所以稱為無垢地。如是說。對於貪慾等種種煩惱，總是遠離。" ], "english_translations": [ 'Manifesting without error, and ordaining in the Buddha』s teachings, without anyone hindering it, because of not clinging to family, therefore constantly cultivating the mind of renunciation; seeing the body of the Buddha, and until obtaining omniscience, remembering the Buddha without separation, because of not clinging to the marks and signs, therefore completely cultivating the desire and joy for the Buddha』s body; initially, for the virtuous and so on, the twelve divisions of scripture, truthfully teaching sentient beings, because of not clinging to the distinctions of the Dharma, therefore completely cultivating teaching the Dharma; acting as spoken, because of not clinging to words, therefore completely cultivating truthful speech, this is considered the tenth. Thus it is taught. The definitive terms of the grounds should be spoken as stated in the Madhyamakavatara, as it says: \'Being close to enlightenment, and seeing the accomplishment of the meaning of sentient beings, great joy arises, therefore it is called the Joyful Ground.\'', 'By what completely pure Dharma does one attain the second ground? By upholding morality, doing good deeds, patience, joy, non-abandonment, great compassion, respect for the guru and respectful listening, the eighth is diligence in giving and so on. By this one attains the stainless second ground. Not thinking of the minds of hearers and solitary realizers, and the morality of the immoral, and the Dharma that obstructs enlightenment, this is complete purity of morality; the conduct of a Bodhisattva is that even small good deeds are not wasted, what need is there to mention great good deeds, this is doing good deeds; having no intention to harm or injure all sentient beings, this is patience; maturing sentient beings with the three vehicles, this is joy and great joy; completely protecting all sentient beings, this is not abandoning sentient beings; for the sake of each sentient being, even suffering in hell for immeasurable eons is willing, thinking like this, and likewise striving without weariness for all sentient beings, this is great compassion; generating the thought of the guru as the Buddha, this is respecting the guru and respectfully listening; in order to mature all sentient beings, not doing other things, but completely seeking the paramitas, this is the eighth diligence in giving and so on. Because of striving to be free from the defilement of immoral conduct, it is called the Stainless Ground. Thus it is said. Always being free from the defilements of desire and so on.' ] }
་མ་ཅན། །དྲི་མ་མེད་པས་གང་དག་པ། །དྲི་མ་མེད་ཅེས་བརྗོད་པ་ཡིན། ། ཆོས་དུ་ཞིག་ཡོངས་སུ་དག་པས་ས་གསུམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཐོས་པས་མི་ངོམས་ཉིད་དང་ནི། །ཟང་ཟིང་མེད་པར་ཆོས་སྦྱིན་དང་། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ཀུན་སྦྱོང་བ་དང་། །འཁོར་བས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་དང་། །ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ། །རློམ་མེད་བདག་ཉིད་དེ་རྣམ་ལྔ། །དག་པས་ས་གསུམ་པ་འོད་བྱེད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གང་ཅི་གསུངས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ 5-292 གཟུང་བར་བྱའོ། །སྙམ་དུ་ཆོག་མི་ཤེས་པ་ནི་ཐོ༷ས་པ༷ས་མི༷་ངོ༷མས་པ་ཉི༷ད་ད༷ང་། ཆོས་སྟོན་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་དགེ་བ་དེས་ཐ་ན་བྱང་ཆུབ་ལ་ཡང་རེ་བ་མེད་པ་ནི༷་ཟ༷ང་ཟི༷ང་མེ༷ད་པ༷ར་ཆོ༷ས་སྦྱི༷ན་པ་ད༷ང་། རང་གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱི་ཞིང་དག་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བ་སྒྲུབ་པ་ནི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་ཞི༷ང་ཀུ༷ན་ཡོངས་སུ་སྦྱོ༷ང་བ༷་ད༷ང་། སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་རྣམ་མཁྱེན་མ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་ནམ་ཡང་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་བ་ནི། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འཁོ༷ར་བ༷ས་ཡོ༷ངས་སུ༷་མི༷་སྐྱོ༷་ད༷ང་། ཉན་རང་གི་སེམས་ལ་སྨོད་པ་ནི། ངོ༷་ཚ༷་ཤེས་པ་དང་ཁྲེ༷ལ་ཡོ༷ད་པ་ལ་གནས་པ་ཞེ༷ས་བྱ༷་བ༷་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རློམ༷་སེམས་མེ༷ད་པའི་བད༷ག་ཉི༷ད་དེ༷་ཆོས་རྣ༷མ་པ་ལྔ༷་དག་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་ནི། །བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་འོད་བྱེད་པའོ། །{ཡང་། ཉོན་མོངས་དྲི་མ་རབ་འགགས་ནས། །དྲི་མེད་ཤེས་རབ་རབ་གསལ་བས། །ཚད་མེད་པ་ཡི་མུན་པ་དག །སེལ་བར་བྱེད་པའི་འོད་བྱེད་པའོ། །}ཞེས་སོ། ། ཆོས་གང་དག་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བས་ས་བཞི་པ་དག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ནགས་གནས་འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་དང་། །སྦྱངས་པ་ཡང་དག་སྡོམ་རྟེན་དང་། །བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་དང་། །འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྨོད་པ་དང་། །མྱ་ངན་འདས་དང་བདོག་ཀུན་གཏོང་། །མི་ཞུམ་པ་དང་ལྟ་བ་མེད། །ཅེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ས་བཞི་པ་འོད་འཕྲོ་བ་ཅན་དག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཉན་རང་གི་ས་ནས་ཤིན་ཏུ་འདའ་བ་ནི། ན༷གས་སུ་གན༷ས་པ་དང་། རང་དོན་ལ་དམིགས་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་མི་འདོད་པ་ནི་འདོ༷ད་པ་ཆུ༷ང་བ་དང་། རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་ཀྱང་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་པ་ནི་ཆོ༷ག་ཤེ༷ས་པ་ད༷ང་། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་ངེས་པར་སེམས་པའི་བཟོད་པ་ནི། སྦྱ༷ངས་པ༷་ཡ༷ང་ད༷ག་སྡོ༷མ་རྟེ༷ན་ད༵ང་། གང་ལ་བསླ༷བ་པ༷་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་བ་མེད་པ་ནི་བསླབ་པ་ཡོ༷ངས་སུ༷་མི༷་གཏོ༷ང་བ་ད༵ང་། འདོ༷ད་སེམས་མི་བསྐྱེད་པ༷་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣ༷མས་ལ༷་སྨོ༷ད་པ༷་ད༷ང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ནི་མྱ༷་ང༷ན་ལས་འད༷ས་པའི་སེམས་ད༷ང་། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆོས་རྣམས་འཛིན་པ་མེད་པ་ནི་བདོ༷ག་པ་ཀུ༷ན་གཏོ༷ང་བ་དང་། རྣམ་ 5-293 ཤེས་ལ་གནས་པ་ར
【現代漢語翻譯】 具有（智慧和慈悲）的自性，因無垢而完全清凈，被稱為『無垢』。 什麼法完全清凈能使第三地完全清凈呢？答：不厭聽聞，不求利養地佈施佛法，清凈一切佛土，不厭輪迴，具有慚愧之心，以及沒有傲慢的自性，這五種清凈能使第三地發光者完全清凈。對於此地，十方諸佛所說的一切都應受持。不滿足於此，就是不厭聽聞。講經說法，以佛法佈施的功德，乃至不希求菩提，就是不求利養地佈施佛法。行持能使自他心相續清凈的善法，就是清凈一切佛土。在修行的過程中，直到圓滿一切智智之間，永不厭倦，就是不厭輪迴。呵責自宗和他宗，就是安住于知慚和有愧。所有這些都是沒有傲慢的自性，這五種法是清凈的。因為能行持廣大的佛法光明，所以是發光者。 {又，煩惱垢障完全止息，以無垢智慧完全明亮，能遣除無量黑暗，所以是發光者。} 什麼法完全清凈能使第四地清凈呢？答：安住于森林，少欲知足，真實修習，守護律儀，不捨學處，呵責諸欲，涅槃之心，捨棄一切所有，不退縮，沒有宗派之見。這些能使第四地發光者清凈。從聲聞和獨覺地中徹底超脫出來，就是安住于森林。不執著于自利，甚至不希求無上菩提，就是少欲。即使獲得一切智智，也不生起傲慢之心，就是知足。對於甚深之法，具有決定信解的忍辱，就是真實修習，守護律儀。對於所學的一切，沒有退轉，就是不捨學處。不生起貪慾之心，就是呵責諸欲。對於一切法沒有執著，就是具有涅槃之心。不執著內外諸法，就是捨棄一切所有。安住于 識之上，
【English Translation】 Having (wisdom and compassion) as its nature, being completely pure due to being without defilements, it is called 'Immaculate'. What dharmas, being completely pure, make the third ground completely pure? Answer: Never being satisfied with hearing, giving the Dharma without expecting material gain, purifying all Buddha-fields, not being weary of samsara, having a sense of shame and embarrassment, and having a nature without arrogance—these five purities make the third ground, the Illuminating One, completely pure. For this ground, everything that all the Buddhas of the ten directions have spoken should be upheld. Not being content with this is never being satisfied with hearing. Even when teaching the Dharma, not expecting even enlightenment from the merit of giving the Dharma is giving the Dharma without expecting material gain. Accumulating the merit of purifying the minds of oneself and others is purifying all Buddha-fields. Never becoming weary of practicing until the completion of omniscience is not being weary of samsara. Reproaching the minds of Hearers and Solitary Realizers is abiding in shame and embarrassment. All of these are the nature of being without arrogance; these five dharmas are pure. Because it performs the great light of the Dharma, it is the Illuminating One. {Furthermore, having completely stopped the defilements of afflictions, with immaculate wisdom being completely bright, it dispels immeasurable darkness, so it is the Illuminating One.} What dharmas, being completely purified, make the fourth ground pure? Answer: Dwelling in the forest, having few desires and being content, truly practicing, relying on vows, not abandoning learning, reproaching desires, the mind of nirvana, abandoning all possessions, not being discouraged, and having no sectarian views. These make the fourth ground, the Radiant One, pure. Completely transcending from the grounds of Hearers and Solitary Realizers is dwelling in the forest. Not being attached to one's own benefit, and not even desiring unsurpassed enlightenment, is having few desires. Even if one obtains omniscience, not generating arrogance is being content. Having forbearance with definite understanding of the profound Dharma is truly practicing and relying on vows. Not retreating from everything that is learned is not abandoning learning. Not generating desire is reproaching desires. Not having conceptualization towards all dharmas is having the mind of nirvana. Not grasping internal and external dharmas is abandoning all possessions. Abiding on consciousness,
ྣམས་ལ་སེམས་མི་སྦྱོར་བ་ནི་སེམས་མི༷་ཞུ༷མ་པ་སྟེ་མི་འདྲེ་བ༷་ད༷ང་། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟ༷་བ༷་མེ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་དག་པ་ནི་ས་བཞི་པ་འོད་འཕྲོ་བ་ཅན་དག་ཅིང་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཆོས། །རབ་ཏུ་སྲེག་བྱེད་འོད་ལྟ་བུ། །དེ་དང་ལྡན་ཕྱིར་ས་དེ་ནི། །གཉིས་པོ་སྲེག་པས་འོད་འཕྲོ་ཅན། །ཞེས་དང་། རྟག་ཏུ་དག་པའི་འོད་ཀྱིས་གསལ། །འདུ་འཛི་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ཡིན། །ཡེ་ཤེས་འོད་ནི་རབ་འཕྲོ་བས། །ས་དེ་འོད་འཕྲོ་ཅན་དུ་འདོད། །ཞེས་སོ། ། སྤང་བྱའི་ཆོས་དུ་ཞིག་སྤངས་ན་ས་ལྔ་པ་འཐོབ་ཅེ་ན། འདྲིས་དང་ཁྱིམ་ལ་འཁྲེན་པ་དང་། །འདུ་འཛིའི་གནས་དང་གནོད་སེམས་དང་། །བདག་བསྟོད་གཞན་ལ་བརྙས་པ་དང་། །མི་དགེ་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་དང་། །རློམ་པས་ཁེངས་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག །བློ་ངན་དང་ནི་ཉོན་མོངས་བཟོད། །བཅུ་པོ་འདི་ནི་རྣམ་སྤངས་ན། །ས་ལྔ་པ་ནི་ཡང་དག་འཐོབ། །པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྲ་བྲེགས་ཤིང་ངུར་སྨྲིག་གྱོན་པ་ནི། ཁྱིམ་པ་དང་འདྲི༷ས་པ་སྤོང་བ་ད༷ང་། དགེ་སློང་དང་དགེ་སློང་མ་རྣམས་དང་ཡུད་ཙམ་ཡང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་ཤིང་དེ་དག་མེད་ན་ཡང་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་བ་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་འདྲིས་པ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་གིས་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་སྦྱར་དགོས་པ་ལ་སེམས་ཅན་འདི་དག་བདག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱིས་བདེ་བར་གྱུར་པ་ལ་སེར་སྣའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ། །སྙམ་པ་ནི། རང་གི་ཁྱི༷མ་ལ༷་འཁྲེ༷ན་པ༷་སྟེ། སེར་སྣ་བྱེད་པ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཉན་རང་གི་སེམས་ནི་འདུ༷་འཛི༷་སྟེ་དེ་སྐྱེ་བའི་གན༷ས་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །གནོད་འཚེ་ད༷ང་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྐབས་མི་འབྱེད་པ་ནི་གནོ༷ད་སེ༷མས་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ནི་བད༷ག་ལ་བསྟོ༷ད་པ་སྤོང་བ་དང་། ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ནི་གཞ༷ན་ལ༷་བརྙ༷ས་པ༷་སྟེ། སྨོད་པ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བདེ་འགྲོ་ལ་ཡང་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་ན་འཕགས་པའི་ལམ་དང་བྱང་ཆུབ་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། ཞེས་ 5-294 མི༷་དགེ༷་བའི་ལ༷ས་ཀྱི༷་ལ༷མ་བཅུ༷་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །རློམ་སེམས་དང་ཁེངས་པ་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅི་ཡང་མ་མཐོང་བ་ནི་རློམ༷་སེམས་སྤོང་བ་དང་ཁེ༷ངས་པ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་རྣམས་མི་དམིགས་པ་ནི་ཕྱི༷ན་ཅི༷་ལོ༷ག་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །བློ༷་ང༷ན་སྟེ་ཐེ་ཚོམ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །དུག་གསུམ་གྱི་དངོས་པོ་མ་མཐོང་བ་ནི༷་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་པ་བཟོ༷ད་པ་སྟེ་རང་དགར་འཇོག་པ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བཤད་པ་ནི་སྤང་བྱའི་ཆོས་བཅུ༷་པོ༷་འདི༷་ནི༷་རྣ༷མ་པར་སྤ༷ངས་ན༵་ས༷་ལྔ༷་པ༷་སྦྱང་དཀའ་བ་གང་ཡིན
【現代漢語翻譯】 不將心投入于諸法，即是心不沉沒，不迷亂。不將一切事物放在心上，就是對一切事物沒有執著。這些清凈就是獲得清凈的第四地——發光地。正如：『菩提之道的順緣法，如能焚燒的火焰。因與之相應，此地能焚燒二者而發光。』又如：『常以清凈之光照亮，遠離喧囂與紛擾。智慧之光普照，此地被稱為發光地。』 如果捨棄應捨棄的法，就能獲得第五地嗎？回答是：『斷除親友與家庭的貪戀，遠離喧囂之處和害人之心，捨棄自讚毀他，以及十不善業道，去除傲慢自滿和顛倒見，以及惡劣的懷疑和煩惱忍受，如果能完全捨棄這十種，就能真正獲得第五地。』 其中，化生以及剃髮、身著袈裟，是斷除與在家人交往。與比丘和比丘尼們即使片刻也不共處，即使沒有他們也不會感到悲傷，這是斷除與出家人的交往。對於一切眾生，我應當給予安樂的資具，對於這些因我的福德而獲得安樂的眾生，不應生起吝嗇之心。這便是斷除對自己的家庭的貪戀，也就是斷除吝嗇。捨棄聲聞和緣覺之心，就是捨棄產生喧囂之處。不分別損害和爭鬥之心，就是捨棄害人之心。不能如實地看待內在的諸法，就是捨棄自讚。不能如實地看待外在的諸法，就是捨棄譭謗他人，也就是捨棄誹謗。殺生等行為，即使是對善趣也是一種障礙，更何況是對於聖道和菩提呢？因此，這是捨棄十不善業道。對於傲慢和自滿生起的諸法一無所見，就是捨棄傲慢和捨棄自滿。不執著於事物，就是捨棄顛倒見。捨棄惡劣的懷疑，也就是捨棄猶豫。沒有見到三毒的自性，就是捨棄煩惱忍受，也就是捨棄放任自流。如是所說，如果能完全捨棄這十種應捨棄的法，那麼第五地就是難以修持的。
【English Translation】 Not applying the mind to phenomena is the non-submergence of mind, the non-confusion. Not holding all things in the mind is having no attachment to all things. These purities are the attainment of the purified fourth ground—the Radiant. As it is said: 'The conducive dharmas of the path to Bodhi, like a flame that can burn. Because of being in accordance with it, this ground can burn the two and radiate.' And also: 'Always illuminated by the light of purity, free from noise and disturbance. The light of wisdom radiates, this ground is called the Radiant.' If one abandons the dharmas to be abandoned, will one attain the fifth ground? The answer is: 'Cutting off attachment to relatives and family, abandoning places of noise and harmful thoughts, abandoning self-praise and disparaging others, as well as the ten non-virtuous paths of action, removing arrogance and conceit, and inverted views, as well as evil doubt and enduring afflictions, if one completely abandons these ten, one will truly attain the fifth ground.' Among these, being born miraculously and shaving the head, wearing monastic robes, is cutting off association with householders. Not dwelling together with monks and nuns even for a moment, and not becoming sad even in their absence, is cutting off association with renunciates. For all sentient beings, I should provide the means of happiness, and for these sentient beings who have attained happiness through my merit, one should not generate a mind of miserliness. This is cutting off attachment to one's own family, which is cutting off miserliness. Abandoning the mind of Hearers and Solitary Realizers is abandoning the place where noise arises. Not distinguishing between the mind of harm and strife is abandoning harmful thoughts. Not truly seeing the inner dharmas is abandoning self-praise. Not truly seeing the outer dharmas is abandoning disparaging others, which is abandoning slander. Actions such as killing, even for good destinies, are an obstacle, let alone for the noble path and Bodhi? Therefore, this is abandoning the ten non-virtuous paths of action. Not seeing any dharmas in which arrogance and conceit arise is abandoning arrogance and abandoning conceit. Not clinging to things is abandoning inverted views. Abandoning evil doubt is abandoning hesitation. Not seeing the nature of the three poisons is abandoning enduring afflictions, which is abandoning letting things be. As it is said, if one completely abandons these ten dharmas to be abandoned, then the fifth ground is difficult to cultivate.
་པ་དེ་ནི༷་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་འཐོ༵བ་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་བྱེད་ཅིང་། །རང་གི་སེམས་ཀྱང་བསྲུང་བའི་ཕྱིར། །བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱང་དཀའ་བ། །དེ་ཕྱིར་སྦྱང་དཀའ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་དང་། ཡང་། རང་བཞིན་སྒྱུ་རྩལ་བཟོད་གནས་ཀུན། །བསམ་གཏན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཉིད། །ཉོན་མོངས་ཤིན་ཏུ་སྦྱང་དཀའ་ལས། །རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྦྱང་དཀའ་འདོད། །ཞེས་སོ། ། གཉེན་པོའི་ཆོས་དུ་ཞིག་རྫོགས་པ་དང་སྤང་བྱའི་ཆོས་དུ་ཞིག་སྤོང་བས་ས་དྲུག་པ་འཐོབ་ཅེ་ན། སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་བརྩོན་འགྲུས། །བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་རབ་རྫོགས་པས། །སློབ་མ་དང་ནི་བསེ་རུ་ལ། །དགའ་དང་སྐྲག་པའི་སེམས་སྤངས་དང་། །བསླངས་ན་མི་ཞུམ་བདོག་པ་ཀུན། །བཏང་ཡང་མི་དགའ་མེད་པ་དང་། །དབུལ་ཡང་སློང་བ་མི་སྤོང་བས། །ས་ནི་དྲུག་པ་ཡང་དག་འཐོབ། །པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་གཉེན་པོའི་ཆོས་ནི། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གོ །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སློབ་མ་ཉན་ཐོས་ལ་དགའ་བའི་སེམས་སྤངས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བསེ་རུ་རང་སངས་རྒྱས་ལ་དག༷འ་བའི་སེམས་སྤངས་པ་ད༷ང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཞན་དོན་ལ་སྐྲ༷ག་པ༷འི་སེ༷མས་སྤ༷ངས་པ་ད༷ང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སློང་བ་པོས་བསླ༷ངས་ན༷་སེམས་མི༷་ཞུ༷མ་པར་བྱ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བདོ༷ག་པ༷་ཀུ༷ན་བཏ༷ང་ཡ༷ང་སེམས་མི༷་དག༷འ་བ་མེ༷ད་པ༷་ད༷ང་། རང་ཉིད་དབུ༷ལ་ཡ༷ང་སློ༷ང་མོ་པ༷་མི༷་སྤོ༷ང་ཞིང་། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་ཕྱིན་ཆད་རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པ་གཏོང་ཞིང་ཁ་ཟས་ཡག་ཏུ་མི་བྱེད་པ་དང་། སེམས་གསོག་ཏུ་མི་བྱེད་ 5-295 པས་ས༷་དྲུ༷ག་པ༷་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་འཐོ༷བ་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བརྟེན་ནས། །འཁོར་བ་དང་ནི་མྱ་ངན་འདས། །གཉིས་འདིར་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། །མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ས་ཞེས་བཤད། །ཅེས་སོ། ། ཉེས་པའི་ཆོས་དུ་ཞིག་ཆད་པས་ས་བདུན་པ་འཐོབ་ཅེ་ན། བདག་དང་སེམས་ཅན་འཛིན་པ་དང་། །སྲོག་དང་གང་ཟག་ཆད་རྟག་དང་། །མཚན་མ་རྒྱུ་དང་ཕུང་པོ་དང་། །ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དག་དང་ནི། །ཁམས་གསུམ་པོ་ལ་གནས་དང་ཆགས། །སེམས་ནི་ཀུན་ཏུ་ཞུམ་པ་དང་། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ། །དེར་ལྟ་བ་ཡི་མངོན་ཞེན་དང་། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྩོད་པ་དང་། །དེ་དང་འགལ་བའི་ཉེས་པ་ནི། །ཉི་ཤུ་གང་ལ་རྣམ་ཆད་པ། །དེ་ཡིས་ས་ནི་བདུན་པ་འཐོབ། །པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བད༷ག་ཏུ་འཛིན་པ་ད༷ང་སེ༷མས་ཅ༷ན་དུ་འཛི༷ན་པ་ད༷ང་། སྲོ༷ག་ཏུ་འཛིན་པ་ད༷ང་། ག༷ང་ཟ༷ག་ཏུ་འཛིན་པར་མི་བྱ་སྟེ། བདག་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་{དངོས་པོ་{ཉོན་མོངས་}གཏན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆ༷ད་པར་འཛིན་པ་དང་། རྟ༷ག་པར་འཛིན་པར་མི་བྱ་སྟེ།
【現代漢語翻譯】 因此，它被認為是完全可以獲得的。爲了使眾生完全成熟，並保護自己的心，有智慧的人難以調伏，因此被稱為難以調伏。還有：自性、幻術、忍耐一切，以及各種禪定，從極難調伏的煩惱中，獲得勝利，被稱為難調伏。 那麼，通過圓滿哪些對治法和斷除哪些應斷之法，可以獲得第六地呢？通過圓滿佈施、持戒、忍辱、精進、禪定、智慧，以及對弟子和獨覺，斷除貪戀和恐懼之心，被乞討時內心不沮喪，捨棄一切財產也不後悔，即使貧窮也不捨棄乞討者，就能如實獲得第六地。對此，需要圓滿的對治法是六度。因為不是菩提道，所以斷除對聲聞弟子的貪戀之心；因為不是菩提道，所以斷除對獨覺的貪戀之心；因為不是菩提道，所以斷除對利他之事的恐懼之心；因為不是菩提道，所以被乞討時內心不沮喪；因為不是菩提道，所以捨棄一切財產也不後悔；即使自己貧窮，也不捨棄乞討者，從發起菩提心之後，經常行佈施，不享用美食，不積攢財物，就能證得第六地。依靠般若波羅蜜多，輪迴和涅槃，都能在此顯現，因此被稱為顯現地。 那麼，斷除哪些過患之法，可以獲得第七地呢？斷除我與眾生的執著，斷除壽命和補特伽羅，斷除斷見和常見，斷除相、因、蘊、界、處，以及對三界的執著和貪戀，內心不再沮喪，對三寶和戒律，不再有偏見和執著，不再爭論空性，以及與此相違的二十種過患，就能獲得第七地。對此，不應執著於我、眾生、壽命、補特伽羅，因為這些我等的實物，煩惱已經完全滅盡。不應執著于斷見和常見。
【English Translation】 Therefore, it is considered perfectly attainable. In order to fully ripen sentient beings and protect one's own mind, it is difficult for the wise to subdue, hence it is called difficult to subdue. Furthermore: nature, illusion, enduring all, and various kinds of meditative concentration, from the extremely difficult to subdue afflictions, victory is attained, and it is considered difficult to subdue. Then, by perfecting which antidotal dharmas and abandoning which to-be-abandoned dharmas, is the sixth bhumi attained? Through the perfection of generosity, discipline, patience, diligence, meditative concentration, and wisdom, and towards disciples and Pratyekabuddhas, abandoning the mind of attachment and fear, not being discouraged when begged, not regretting giving away all possessions, and not abandoning beggars even when poor, the sixth bhumi is truly attained. Regarding this, the antidotal dharmas to be perfected are the six perfections. Because it is not the path to enlightenment, abandoning the mind of attachment to Shravaka disciples; because it is not the path to enlightenment, abandoning the mind of attachment to Pratyekabuddhas; because it is not the path to enlightenment, abandoning the mind of fear towards benefiting others; because it is not the path to enlightenment, not being discouraged when begged; because it is not the path to enlightenment, not regretting giving away all possessions; even if one is poor, not abandoning beggars, and from the time of generating the first thought of enlightenment, constantly practicing generosity, not enjoying delicious food, and not accumulating wealth, the sixth bhumi is manifestly and truly attained. Relying on the Prajnaparamita, samsara and nirvana, both can be manifested here, therefore it is called the Manifest Bhumi. Then, by eliminating which faulty dharmas, is the seventh bhumi attained? Abandoning the clinging to self and sentient beings, abandoning life and person, abandoning annihilationism and eternalism, abandoning characteristics, causes, aggregates, elements, and sense bases, as well as attachment and clinging to the three realms, the mind no longer being discouraged, no longer having prejudice and clinging to the Three Jewels and discipline, no longer arguing about emptiness, and the twenty faults that contradict it, the seventh bhumi is attained. Regarding this, one should not cling to self, sentient beings, life, or person, because the afflictions of these objects of self, etc., are completely extinguished. One should not cling to annihilationism or eternalism.
ཆོས་གང་ཡང་མི་སྐྱེ་བ་དེ་རྟག་ཆད་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཚ༷ན་མ༷འི་འདུ་ཤེས་མི་བྱ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གཏན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ༷ར་ལྟ་བར་མི་བྱ་སྟེ། ལྟ་བ་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕུ༷ང་པོ༷་ད༷ང་ཁ༷མས་ད༷ང་སྐྱེ༷་མཆེ༷ད་རྣམས་ལ་ཞེན་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཆོས་དེ་ད༷ག་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ༷མས་གསུ༷མ་པ༷་ལ༷་ཞེན་པས་གན༷ས་པ་ད༷ང་ཆ༷གས་པར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་དག་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཆད་པར་ལྟ་བ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་སྒྲུབ་ཏུ་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སེ༷མས་ནི༷་ཀུ༷ན་ཏུ༷་ཞུ༷མ་ཞིང་སྒྱིད་ལུགས་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཀུན་བཏགས་དངོས་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་ཀྱང་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་གི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མི་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཀོ༷ན་མཆོ༷ག་གསུ༷མ་གྱི་དངོས་པོར་དམིགས་པའི་ལྟ་བས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་མི་མཐོང་བས་དཀོན་མཆོག་གི་དངོས་ 5-296 པོ་དེར་ལྟ་བའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མི་བྱ་སྟེ། མི་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དངོས་པོ་དེར་ལྟ་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཚུ༷ལ་ཁྲི༷མས་ལ༷་དེ༷ར་ལྟ༷་བ༷འི༷་མངོ༷ན་པར་ཞེ༷ན་པ་མི་བྱའོ། །གལ་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྟོང་ན་མི་སྟོང་པའི་ཆོས་ཞིག་ཡོད་པར་གྱུར་པས། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་འདི་ད༷ང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འདི་འགལ་ལོ། །ཞེས་སྟོ༷ང་པ༷་ཉི༷ད་ལ༷་རྩོ༷ད་པ༷་ད༷ང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡང་མེད་པས་དེས་ཀྱང་སྟོང་པར་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དེ༷་ད༷ང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འག༷ལ་བ༷འི་ཉེ༷ས་པ༷་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི༷་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ཉི༷་ཤུ༷་པོ་ས་བདུན་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ག༷ང་ལ༷་རྣ༷མ་པར་ཆ༷ད་པ༷འི་རྒྱུ་དེ༷་ཡི༷ས་ས༷་བདུ༷ན་པ༷་རིང་དུ་སོང་བ་འཐོ༷བ་བོ། ། ས་བདུན་པ་ལ་གནས་པ་དེས་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་དུ་ཞིག་རྫོགས་པར་བྱ་ཞེ་ན། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ཤེས་པ་དང་། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང་། །སྙིང་རྗེ་དང་ནི་རློམ་མེད་དང་། །ཆོས་མཉམ་ཉིད་དང་ཚུལ་གཅིག་ཤེས། །མི་སྐྱེ་བཟོད་དང་ཤེས་པ་དང་། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་སྟོན། །རྟོག་པ་ཀུན་ཏུ་འཇོམས་པ་དང་། །འདུ་ཤེས་ལྟ་དང་ཉོན་མོངས་སྤོང་། །ཞི་གནས་ངེས་པར་སེམས་པ་དང་། །ལྷག་མཐོང་ལ་ནི་མཁས་པ་དང་། །སེམས་དུལ་ཞི་དང་ཐམས་ཅད་ལ། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། །ཆགས་པའི་ས་མིན་གར་འདོད་པར། །ཞིང་གཞན་དུ་ནི་མཉམ་འག
【現代漢語翻譯】 不生之法，因其不落入常斷二邊。不應執著名相，因其能徹底斷除一切煩惱。不應執著于因，因其不能如實見道。不應執著于蘊、界、處，因其自性本空。不應執著於三界，不應于其中安住或生起，因其皆無實體。 若以『諸法皆空』之見，落入斷滅空，則無法成就任何功德。不應心灰意冷、懈怠懶惰，因為雖然一切遍計所執之法皆空，但圓成實性並非空無，它以其自身之體性而存在，如可變現之色等。 不應執著于以三寶（佛、法、僧）為對境之見，因為如此不能真正見到三寶。不應執著于對三寶之實有性的執著，因為唯有無所緣之智慧才能真正見到三寶。不應執著于戒律之實有性，因為如此不能使戒律完全清凈。因此，不應執著于對戒律的實有性的執著。 若空性亦非自性空，則意味著存在非空之法，這便與『諸法皆空』之說相矛盾。若有人因此而對空性產生諍論，認為空性之體性亦應為空，否則便會與『諸法皆空』之說相違背，此種過失是不存在的。因為空性本身即是無自性，故亦為空。 如是，執著於我等過患，對於安住於七地（ दूरंगमा，dūraṃgamā，遠離）的菩薩來說，斷除這些過患之因，能使其迅速超越七地。 若安住於七地，當圓滿何等功德？ 通達三解脫門，三輪清凈無染著， 大悲無盡離驕慢，諸法平等同一味， 知法一相證無生，隨順根器演妙法， 摧伏一切諸分別，遠離諸想及邪見， 寂止正念善調伏，觀慧明辨極善巧， 心性調柔得寂靜，於一切法無障礙， 不住欲界隨意生，自在往詣諸佛剎。
【English Translation】 That which is unborn does not fall into the extremes of permanence or annihilation. Do not cling to the notion of signs, for it completely eliminates all defilements. Do not cling to causes, for you will not see the path as it truly is. Do not cling to the skandhas (aggregates), dhātus (elements), or āyatanas (sources), for these dharmas are empty in their own nature. Do not cling to the three realms, and do not abide or arise within them, for they are without substance. If, with the view that 'all dharmas are empty,' one falls into nihilistic emptiness, then no merit can be accomplished. Do not be discouraged or lazy, for although all imputed dharmas are empty, the perfectly established nature is not empty; it exists by its own nature, such as the color that can be transformed. Do not cling to the view that focuses on the Three Jewels (Buddha, Dharma, Sangha) as objects, for in doing so, one cannot truly see the Three Jewels. Do not cling to the belief in the substantial existence of the Three Jewels, for only non-conceptual wisdom can truly see them. Do not cling to the substantial existence of moral discipline, for in doing so, one cannot purify moral discipline completely. Therefore, do not cling to the belief in the substantial existence of moral discipline. If emptiness is not empty by its own nature, then it means that there is a dharma that is not empty, which contradicts the statement that 'all dharmas are empty.' If someone argues about emptiness because of this, thinking that the nature of emptiness should also be empty, otherwise it would contradict 'all dharmas are empty,' this fault does not exist. Because emptiness itself is without inherent existence, it is also empty. Thus, the faults of clinging to self, etc., for a Bodhisattva abiding on the seventh bhūmi ( दूरंगमा，dūraṃgamā，dūraṃgamā, Gone Afar), the cause of cutting off these faults enables them to quickly transcend the seventh bhūmi. If one abides on the seventh bhūmi, what qualities should one perfect? Knowing the three doors of liberation, the three circles are completely pure and without attachment, Great compassion is endless and free from pride, all dharmas are equal and of one taste, Knowing the one aspect of Dharma and realizing non-birth, teaching the wonderful Dharma according to the capacity of beings, Subduing all discriminations, abandoning all thoughts and wrong views, Dwelling in peace, mindfulness, well-tamed, skillful in insight, The mind is tamed, peaceful, and without obstruction to all things, Not dwelling in the desire realm, freely born, freely going to other Buddha-fields.
ྲོ་དང་། །ཀུན་ཏུ་བདག་གི་ངོ་བོ་ནི། །སྟོན་པ་ཉིད་དང་ཉི་ཤུའོ། །དེ་དག་ཀྱང་འདི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོས་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་གི་སྟོང་ཉིད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་པ་རྟོགས་པར་མི་བྱེད་པར་ཤེས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ཤེས་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པར་ཤེས་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ཤེས་པ་དང་། ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མི་གནས་པར་ཤེས་པ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་རྣམ་ 5-297 པར་ཐར་པའི་སྒོ་ཤེས་པ་སྟེ། རྣ༷མ་ཐ༷ར་སྒོ༷་གསུ༷མ་ཤེ༷ས་པ༷་ད༷ང་། དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་འཁོ༷ར་གསུ༷མ་རྣ༷མ་པ༷ར་ད༷ག་པ་ཉི༷ད་ད༷ང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ནི་སྙི༷ང་རྗེ༷་ད༷ང་། སེམས་ཅན་གྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི༷་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རློ༷མ་པ་སྟེ་བརྙས་པ་མེ༷ད་པ་ད༷ང་། ཆོ༷ས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲོ་སྐུར་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉ༷མ་པ་ཉི༷ད་ད༷ང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཡང་དག་པའི་ཚུ༷ལ་གཅི༷ག་ཤེ༷ས་པ་དང་། སྡུད་པར་ནི། སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཤེས་རབ་སྟེ། །ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་པ་བརྩོན་འགྲུས་བསམ་གཏན་དེ་བཞིན་ནོ། །དགེ་ཆོས་ཆུད་མ་གསན་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན། །འདིས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཚུལ་གཅིག་སྟོན་པར་བྱེད། །ཅེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མེད་འགག་མེད་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་བཟོད་པ་ནི་མི༷་སྐྱེ༷་བ་བཟོ༷ད་པ་ད༷ང་། མིང་དང་། གཟུགས་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་ཤེ༷ས་པ༷་ད༷ང་། ཆོས་གཉིས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་དངོས་པོ་གཉིས་མེད་པའི་རྣ༷མ་པ༷་གཅི༷ག་ཏུ༷་སྟོ༷ན་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྟོག་པ་མེད་པ་ནི་རྟོ༷ག་པ༷་ཀུ༷ན་ཏུ༷་འཇོ༷མས་པ༷་ད༷ང་། ཉན་རང་གི་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་བཟློག་པ་ནི་ཐེག་དམན་གྱི་འདུ༷་ཤེ༷ས་ཉན་རང་གི་ལྟ༷་བ་སྤོང་བ་ད༷ང་། བག་ཆགས་དང་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་འདོར་བ་ནི་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་པ་སྤོ༷ང་བ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཞི༷་གན༷ས་ངེ༷ས་པ༷ར་སེ༷མས་པ༷འི་ས་ད༷ང་ལྷ༷ག་མཐོ༷ང་ལ༷་མཁ༷ས་པ༷འི་ས་ཡིན་ནོ། །ཁམས་གསུམ་ལ་དགའ་བ་མེད་པ་ནི་སེ༷མས་དུ༷ལ་བ་དང་། དབང་པོ་དྲུག་ནས་ཤེས་པ་ཕྱི་རོལ་ལ་རབ་ཏུ་མི་འཕྲོ་བ་ནི་སེམས་ཞི༷་བ་ད༷ང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ཐོབ་པ་ནི་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ལ༷་ཐོ༷གས་པ༷་མེ༷ད་པ༷འི་ཡེ༷་ཤེ༷ས་ད༷ང་། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆ༷གས་པ༷འི་ས༷་མ་ཡིན་པ་དང་། གང་འདོད་པའི་ཞིང་གཞན་དང་གཞན་དུ་གཅིག་ཆར་དུ་འགྲོ་བ་ནི་ག༷ར་འདོ༷ད་པ༷ར་ཞི༷ང་གཞ༷ན་དུ༷་ནི༷་མཉ༷མ་དུ་འགྲོ༷་བ་ད༷ང་། འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་དང་དེར་ལ
【現代漢語翻譯】 若扎（藏語：ྲོ་，種子字），以及，完全地，我的自性是，示現者以及二十種功德。這些功德如下：以空性之體性亦空，空之空性，不執著於二取之空性，知曉此乃通達空性之解脫門；不憶念一切法，知曉此乃通達無相之解脫門；不住於三界一切有情，知曉此乃通達無愿之解脫門。此乃通達三解脫門。 圓滿十善業道，即身語意三輪完全清凈。獲得對一切有情之大悲心，即大悲。清凈一切有情之剎土，即對一切有情無有傲慢與輕蔑。對一切法無有誹謗，即一切法平等。以無有極度執著之智慧通達一切法，即通達唯一真如。總而言之：佈施以佈施為先導，智慧亦如是。持戒、忍辱、精進、禪定亦復如是。爲了不浪費善法，故需完全受持。以此能示現一切法之唯一真如。如是亦曾宣說。 於一切法，安忍無生無滅無為，即安忍無生。知曉名與色不生，即知曉生。於二法無有遍行，即諸法于無二之體性中示現唯一。於一切法無有分別念，即完全摧毀分別念。遣除聲聞、獨覺之所有見解，即捨棄小乘之見解，聲聞、獨覺之見。捨棄習氣、相續以及所有煩惱，即捨棄煩惱。通達一切相之智慧，即寂止與明辨心之所依，以及精通勝觀之所依。 於三界無有貪戀，即調伏自心。從六根至識不向外散亂，即心寂靜。獲得佛之慧眼，即於一切無有障礙之智慧。於六處安住于舍，即非貪著之所依。隨意于其他剎土同時前往，即于所欲之剎土同時前往。于彼等眷屬之壇城中……
【English Translation】 Ro (Tibetan: ྲོ་, seed syllable), and, completely, my own nature is, the revealer and twenty qualities. These qualities are as follows: Emptiness by the nature of emptiness, the emptiness of emptiness, not clinging to the two-fold emptiness, knowing this is to understand the gate of liberation of emptiness; not remembering all dharmas, knowing this is to understand the gate of liberation of signlessness; not abiding in all sentient beings of the three realms, knowing this is to understand the gate of liberation of wishlessness. This is to understand the three gates of liberation. Perfecting the ten virtuous paths of action, that is, the three wheels of body, speech, and mind are completely pure. Obtaining great compassion for all sentient beings, that is, great compassion. Purifying the lands of all sentient beings, that is, having no arrogance or contempt for all sentient beings. Having no slander for all dharmas, that is, all dharmas are equal. Understanding all dharmas with wisdom that has no extreme clinging, that is, understanding the one and only suchness. In summary: Giving precedes giving, and so does wisdom. Morality, patience, diligence, and meditation are also the same. In order not to waste virtuous dharmas, one must fully uphold them. With this, one can show the one and only suchness of all dharmas. Thus it has also been said. For all dharmas, enduring no birth, no cessation, and no action, that is, enduring no birth. Knowing that name and form do not arise, that is, knowing birth. Having no pervasive activity in the two dharmas, that is, all dharmas show oneness in the nature of non-duality. Having no conceptual thoughts about all dharmas, that is, completely destroying conceptual thoughts. Eliminating all views of the Hearers and Solitary Realizers, that is, abandoning the views of the Lesser Vehicle, Hearers and Solitary Realizers. Abandoning habits, continuity, and all afflictions, that is, abandoning afflictions. The wisdom of knowing all aspects, that is, the basis of peaceful abiding and discernment of mind, and the basis of being skilled in insight. Having no attachment to the three realms, that is, taming one's own mind. From the six senses to consciousness, not scattering outwards, that is, the mind is peaceful. Obtaining the Buddha's wisdom eye, that is, wisdom that has no obstruction to everything. Abiding in equanimity in the six sense sources, that is, not the basis of attachment. Going simultaneously to other lands at will, that is, going simultaneously to the desired lands. In the mandala of those retinues...
ུས་སྟོན་པ་ནི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་ 5-298 འཁོར་ཀུ༷ན་ཏུ༷་བད༷ག་གི༷་ངོ༷་བོ༷་ནི༷་སྟོ༷ན་པ༷་ཉི༷ད་ད༷ང་ཉི༷་ཤུ༷་པོ་དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་ས་བརྒྱད་པ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་ས་བདུན་པ་རིང་དུ་སོང་བ་འདོད་པའོ༷། །བགྲོད་གཅིག་ལམ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར། །རིང་དུ་སོང་བའི་སར་འདོད་དོ། །ཞེས་དང་། འཁོར་ལོ་བཀོད་པའི་རྣམ་ཀུན་ལ། །འོད་ཀྱི་དྲ་བ་བརྩེ་བ་དང་། །འཁོར་བའི་མཚོ་ཡི་འདམ་རྒལ་བས། །དེ་ལ་རིང་དུ་སོང་ཞེས་བྱ། །ཞེས་སོ། ། ས་བརྒྱད་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ལས་ནི་རྣམ་པ་དུ་བཤད་ཅེ་ན། སེམས་ཅན་ཀུན་ཡིད་ཤེས་པ་དང་། །མངོན་པར་ཤེས་པས་བརྩེ་བ་དང་། །སངས་རྒྱས་ཞིང་བཟང་སྒྲུབ་པ་དང་། །ཡོངས་སུ་བརྟག་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བསྟེན། །དབང་པོ་ཤེས་དང་རྒྱལ་བ་ཡི། །ཞིང་སྦྱོང་སྒྱུ་མ་ལྟར་གནས་དང་། །བསམས་བཞིན་སྲིད་པ་ལེན་པ་དང་། །ལས་ནི་རྣམ་པ་འདི་བརྒྱད་བཤད། །པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་མངོན་ཤེས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཤེས་པ་ནི་སེ༷མས་ཅ༷ན་ཀུ༷ན་གྱི་ཡི༷ད་ཤེ༷ས་པ༷འི་ལས་ད༷ང་། སངས་རྒྱས་ལྟ་བའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་ཤེས་ཀྱིས་བརྩེ་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོ་བ་ནི་མངོ༷ན་པ༷ར་ཤེ༷ས་པ༷ས་བརྩེ༷་བ༷འི་ལས་ད༷ང་། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་འཁོར་ལོ་སྒྱུར་བའི་ས་ལ་གནས་ནས་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་དེ་ཐམས་ཅད་གཏོང་ཞིང་དེས་རློམ་སེམས་སུ་ཡང་མི་བྱེད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་མཐོང་བའི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་ཞི༷ང་བཟ༷ང་པོ་སྒྲུ༷བ་པ༷འི་ལས་ད༷ང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཡང་དག་པའི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོ༷ངས་སུ༷་བརྟ༷ག་པའི་ཕྱི༷ར། ཆོས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ནི་སུས་ཆོས་མཐོང་བ་དེས་སངས་རྒྱས་མཐོང་ངོ་། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་བསྟེ༷ན་པའི་ལས་དང་། སྟོབས་བཅུ་ལ་གནས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབ༷ང་པོ༷་རྫོགས་པར་ཤེ༷ས་པ་ནི་དབང་པོ་མཆོག་ད༷ང་མཆོག་མ་ཡིན་པའི་ལས་དང་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་དག་པར་བྱེད་པ་ནི་རྒྱ༷ལ་བ༷འི༷་ཞི༷ང་སྦྱོ༷ང་བའི་ལས་དང་སྒྱུ༷་མ༷་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ནས་ 5-299 བྱ་བ་ཐམས་ཅད་བྱེད་ལ། དེའི་སེམས་ཆོས་གང་ལ་ཡང་ཞེན་པས་མི་འཇུག་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ༷་བུར་གན༷ས་པའི་ལས་ད༷ང་། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བུས་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་བས༷མས་བཞི༷ན་དུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་བསམས་བཞིན་དུ་སྲི༷ད་པ༷་ལེ༷ན་པ༷འི་ལས་ཏེ། ལ༷ས་རྣ༷མ་པ༷་འདི༷་བརྒྱ༷ད་རྫོགས་པ་ནི་མཚན་མ་ལ་རྩོལ་བའི་འདུ་ཤེས་དང་། མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་གཉིས་
【現代漢語翻譯】 導師處於眾生的中心。 所有眾生之中，我的自性即是導師本身，而完全證悟此自性，乃是與第八地相連的唯一道路，渴望長久處於第七地。與唯一道路相連，渴望長久處於此地。如是說：在所有輪涅的顯現中，光之網交織，超越輪迴之海的泥沼，因此被稱為長久處於此地。 那麼，完全清凈第八地的行為有多少種說法呢？慈愛地瞭解所有眾生的心識和顯現，修持清凈佛土，爲了完全觀察而親近佛陀，瞭解根器和諸佛的凈土，如幻般安住，隨愿受生，這些就是所說的八種行為。這些行為是這樣的：以他心通的超能力瞭解所有眾生的心和心所，是為『瞭解所有眾生的心識』之行；爲了見到佛陀，以神通的超能力慈愛地從佛土前往佛土，是為『以超能力慈愛』之行；安住於三千大千世界之主的轉輪王之位，爲了成熟眾生，捨棄所有世間，且不因此而驕傲自滿，是為『修持清凈佛土』之行；爲了如實地完全觀察法身，恭敬法，如經中所說：『誰見法，即見佛』，是為『親近佛陀』之行；安住於十力，完全瞭解所有眾生的根器，是為『瞭解根器』之行，以無分別的方式清凈所有眾生的心，是為『清凈諸佛凈土』之行；安住于如幻三摩地， 做一切事，而其心不執著于任何法，是為『如幻般安住』之行；以何種方式能成熟眾生，就以何種方式隨愿受生，是為『隨愿受生』之行。這八種行為的圓滿，即是著相的努力和無相的努力這二者。
【English Translation】 The teacher is in the center of the assembly. Among all beings, my own nature is the teacher himself, and the complete realization of this nature is the single path connected to the eighth bhumi (stage of bodhisattva), desiring to remain long in the seventh bhumi. Connected to the single path, desiring to remain long in that bhumi. It is said: 'In all manifestations of samsara and nirvana, a web of light is interwoven, transcending the mire of the ocean of samsara, therefore it is called remaining long in that bhumi.' How many kinds of activities are described for the complete purification of the eighth bhumi? To cherish all sentient beings with knowledge of their minds and with higher knowledge, to accomplish excellent Buddha-fields, and to attend upon the Buddhas in order to fully examine them; to know the faculties and to purify the fields of the Victorious Ones; to abide as if in illusion; and to take rebirth at will; these are the eight kinds of activities that are described. These are as follows: Knowing the minds and mental events of all sentient beings through the higher knowledge of knowing the minds of others is the activity of 'knowing the minds of all sentient beings'; cherishing with the higher knowledge of miraculous power in order to see the Buddhas and going from Buddha-field to Buddha-field is the activity of 'cherishing with higher knowledge'; remaining in the position of a universal monarch, the lord of the three-thousandfold great thousand world system, in order to ripen sentient beings, giving up all those world systems and not being conceited about it, is the activity of 'accomplishing excellent Buddha-fields' as one sees them; in order to fully examine the Dharmakaya (body of truth) as it is, paying homage to the Dharma, in the manner of 'whoever sees the Dharma sees the Buddha,' is the activity of 'attending upon the Buddhas'; remaining in the ten powers and fully knowing the faculties of all sentient beings is the activity of knowing the superior and non-superior faculties, and purifying the minds of all sentient beings in a non-objective manner is the activity of purifying the fields of the Victorious Ones; remaining in the samadhi (state of meditative concentration) that is like an illusion, doing all activities, but one's mind does not engage with attachment to any dharma, is the activity of 'abiding as if in illusion'; taking rebirth at will in whatever way sentient beings can be ripened, is the activity of 'taking rebirth at will'. The completion of these eight activities is the dual effort of conceptual effort and non-conceptual effort.
ཀྱིས་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར། ས་བརྒྱད་པ་མི་གཡོ་བ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །འདུ་ཤེས་གཉིས་ཀྱིས་མི་གཡོའི་ཕྱིར། །མི་གཡོ་བ་ཞེས་ངེས་པར་བརྗོད། །ཅེས་སོ། ། ས་དགུ་པ་ལ་གནས་པས་ཆོས་བཅུ་གཉིས་རྫོགས་པར་བྱའོ། །བཅུ་གཉིས་པོ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྨོན་ལམ་དག་ནི་མཐའ་ཡས་དང་། །ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཤེས་དང་། །སྤོབས་པ་ཆུ་བོ་ལྟ་བུ་དང་། །མངལ་དུ་འཇུག་པ་མཆོག་དང་ནི། །རིགས་དང་རུས་དང་ཆོ་འབྲང་དང་། །འཁོར་དང་སྐྱེ་བ་དག་དང་ནི། །ངེས་འབྱུང་བྱང་ཆུབ་ཤིང་རྣམས་དང་། །ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན། །ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་འདི་ལྟར་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྨོ༷ན་ལ༷མ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བུ་འདེབས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་བུར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ནི་སྨོན་ལམ་ད༷ག་ནི༷་མཐ༷འ་ཡ༷ས་པ་ད༷ང་། ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་ལྷ༷་དང་ལ༷་སོ༷གས་པ༷འི་སྒྲས་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་དང་དྲི་ཟ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མིའམ་ཅི་ལ་སོགས་པའི་སྐ༷ད་ཤེ༷ས་པ་ད༷ང་། སྤོ༷བས་པ༷་སོ་སོ་ཡང་དག་པ་རིག་པ་ནི། སྤོབས་པའི་རྒྱུན་ཆུ༷་བོ༷་ལྟ༷་བུ༷་མི་ཟད་པ་ད༷ང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྟོན་པ་ཙམ་མ་གཏོགས་པ་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་མངལ་ན་གནས་པ་མེད་ཅིང་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ་རྫུས་ཤིང་སྐྱེ་བ་ནི་མང༷ལ་དུ༷་འཇུ༷ག་པ༷་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཆེན་པོར་སྐྱེ་བ་ནི༷་རི༷གས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ད༷ང་། རིགས་གང་ལས་སྔོན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་འཁོར་རྣམས་བྱུང་བར་གྱུར་པའི་རིགས་དེར་སྐྱེ་བ་ནི་རུ༷ས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ད༷ང་། རྒྱལ་རིགས་དང་བྲམ་ཟེའི་རིགས་ཤིང་ས་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་སྐྱེ་བ་ནི་ཆོ༷་འབྲ༷ང་སྟེ། ཆོ་རིགས་ 5-300 ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ད༷ང་། སེམས་ཅན་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བཀོད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་འཁོར་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ནི་འཁོ༷ར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ད༷ང་། སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་སྣང་བས་ཁྱབ་པ་དང་། དེ་དག་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོ་བར་འགྱུར་བ་ནི་སྐྱེ༷་བ༷་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་དུ་མ་དང་། ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་། སེམས་ཅན་དེ་ད༷ག་ཀྱང་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི༷། ངེ༷ས་པར་འབྱུ༷ང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ཤི༷ང་གི་རྩ་བ་གསེར། སྡོང་པོ་བཻ་ཌཱུརྱ་ཡལ་ག་ལོ་འདབ་རྣ༷མས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་གྲུབ་པ་ད༷ང་། ཡལ་ག་ལོ་འདབ་དེ་དག་གིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པའི་བར་དུ་སྣང་བས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་གི་བཀོད་པའམ་རྒྱན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་
【現代漢語翻譯】 因為不動的緣故，第八地是不動地清凈。 以二種作意不動的緣故，確實稱之為『不動』。 如是說。 安住于第九地，應圓滿十二法。 十二法為何？ 願望清凈無邊際， 以及通曉天等語， 無礙辯才如流水， 殊勝入胎之功德， 種姓血統及族裔， 眷屬誕生及出離， 菩提樹及菩提道， 功德圓滿具足也。 諾！ 爲了圓滿六度波羅蜜多，也應如此： 發何種愿，便成就何種果，此乃願望清凈無邊際。 正確理解每個詞語的含義，即通曉天等語，其中『天』等語包括龍、夜叉、乾闥婆、阿修羅、迦樓羅、緊那羅等。 正確理解每一種辯才，即無礙辯才如流水般無盡。 僅僅爲了利益眾生而示現，八地以上菩薩不再入胎，生生世世皆為化生，此乃殊勝入胎之功德。 生於偉大的菩薩種姓，此乃種姓圓滿。 生於過去諸佛菩薩眷屬所出的種姓，此乃血統圓滿。 如國王種姓、婆羅門種姓等，如大地般偉大，此乃族裔圓滿。 將眾生安置於菩提道，並具足菩薩眷屬，此乃眷屬圓滿。 誕生之時，光明遍照一切世界，並使這些世界發生六種震動，此乃誕生圓滿。 無數億萬眾生從在家出家，並且這些眾生皆能確定趨入三乘，此乃出離圓滿。 菩提樹的根是黃金，樹幹是琉璃，樹枝樹葉由七寶構成，並且這些樹枝樹葉的光芒遍照十方無盡世界，此乃菩提樹的莊嚴圓滿。 成熟眾生，清凈佛土，此乃菩薩的……
【English Translation】 Because of immovability, the eighth bhumi (stage of a Bodhisattva's path) is the pure immovable. Because of immovability with two kinds of conceptualization, it is definitely called 'immovable'. Thus it is said. By abiding in the ninth bhumi, one should perfect the twelve dharmas. What are the twelve? 'Pure aspirations are limitless, And knowing the languages of gods and others, Eloquence like a river, And the supreme entering into the womb, Lineage, clan, and ancestry, Retinue, birth, and renunciation, Bodhi tree and enlightenment, Are the perfections of qualities.' No! Also, in order to perfect the six paramitas (perfections), it should be like this: Whatever aspirations one makes, they will be accomplished accordingly; this is 'pure aspirations are limitless'. Correctly understanding each definitive word, this is 'knowing the languages of gods and others', where 'gods' include nagas (serpent beings), yakshas (nature spirits), gandharvas (celestial musicians), asuras (demigods), garudas (mythical birds), kinnaras (mythical beings), and others. Correctly understanding each eloquence, this is 'eloquence like a river', inexhaustible. Only showing for the sake of sentient beings, those above the eighth bhumi do not abide in the womb, and in all lifetimes are born miraculously; this is 'supreme entering into the womb'. Being born into a great Bodhisattva lineage, this is 'lineage perfection'. Being born into the lineage from which the retinue of previous great Bodhisattvas arose, this is 'clan perfection'. Being born into a royal lineage or a Brahmin lineage, like a great tree on the earth, this is 'ancestry', the perfection of ancestry. Having the retinue of great Bodhisattvas after placing sentient beings on the path to enlightenment, this is 'retinue perfection'. As soon as one is born, the light pervades all realms of the world, and they will move in six ways; this is 'birth perfection'. Countless billions of sentient beings renounce from home to homelessness, and those sentient beings will definitely emerge into the three vehicles; this is 'renunciation perfection'. The roots of the Bodhi tree are gold, the trunk is vaidurya (lapis lazuli), the branches and leaves are made of the seven precious jewels, and those branches and leaves pervade the infinite realms of the ten directions with light; this is the perfection of the Bodhi tree's arrangement or adornment. Having fully ripened sentient beings and purified the Buddha-field, this is the Bodhisattva's...
ཡོ༷ན་ཏ༷ན་ཕུ༷ན་སུ༷མ་ཚོ༷གས་པ༷་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྟེ། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་བློ་གྲོས་བཟང་པོའི་ཕྱིར། ས་དགུ་པ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་རྫོགས་པར་འཐོབ་པ་ཡི༷ན་ནོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་བློ་བཟང་། །ས་དེ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཡིན། །ཞེས་སོ། ། ས་བཅུ་པ་གང་ཞིག་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། ས་དགུ་འདས་ནས་ཡེ་ཤེས་ནི། །གང་གིས་སངས་རྒྱས་སར་གནས་པ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས། །བཅུ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །བ་ཡིན་ནོ། །ས་དགུ་ནི། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་བདུན་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་གཅིག་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དགུ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ཞེས་པ་གཅིག་ཏུ་བགྲངས་པས་ན་ཐེག་པ་གསུམ་གས་བསྡུས་པའི་ས་དགུའོ། །དེ་ལ་དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའི་ས་དང་། རིགས་ཀྱི་ས་དང་། བརྒྱད་པའི་ས་དང་། མཐོང་བའི་ས་དང་། བསྲབས་པའི་ས་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་དང་། བྱས་པ་རྟོགས་པ་ཅན་གྱི་ས་སྟེ་བདུན་ནོ། །དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའི་ས་ནི། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་སའོ། །རིགས་ཀྱི་ས་ནི་བཟོད་པ་ཆེན་པོའི་སའོ། །བརྒྱད་པའི་ས་ནི་རྒྱུན་དུ་ 5-301 ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་འཇུག་པའི་ས་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ནས་བགྲངས་ན་བརྒྱད་པར་འགྱུར་རོ། །མཐོང་བའི་ས་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའི་སའོ། །བསྲབས་པའི་ས་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་ས་སྟེ་དེས་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་། གནོད་སེམས་བསྲབ་མོར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ས་སྟེ་དེས་འདོད་པ་ལ་བདུན་པ་དང་། གནོད་སེམས་སྤངས་པས་དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱས་པ་རྟོགས་པ་ཅན་གྱི་ས་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་དེ་བྱ་བ་བྱས་སོ། །ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་བྱས་པ་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་ན་འདི་ལ་ཡོད་པས་ན་བྱས་པ་རྟོགས་པ་ཅན་དང་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །ཡང་ན་འདི་བྱས་པ་སྲུང་བའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པས་སྲུང་བ་དེའི་ས་ནི་བྱས་པ་སྲུང་བའི་སའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་བདུན་པོ་དེ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་སྟེ། ས༷་དགུ༷་པོ་དེ་འད༷ས་ན༷ས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་ལ་གནས་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བརྗོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ས་བཅུ་པའི་ཡེ༷་ཤེ༷ས་དེ་ནི༷་ཕར་ཕྱིན་བཅུ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། བག་ཆགས་དང་། མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུ་ག༷ང་གི༷ས་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་ས༷ར་གན༷ས་པ༷་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ༷་ནི༷་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་སེ༷མས་དཔ༷འི་ས༷་བཅུ༷་པ༷་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཡི༷ན་པ༷་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་གཉིས་ཀྱི་སྤྲིན་བཞིན་དུ་ཐོབ་པའི་ཆོས་རྟེན་ལ་ཡོད་པ་ནམ་མཁ
【現代漢語翻譯】 完全具備功德，爲了各自正確認識的優良智慧，能夠圓滿獲得第九地（Bodhisattva Bhumi）的優良智慧。各自正確認識的優良智慧，是那地的優良智慧。 要知道什麼是第十地（Bodhisattva Bhumi）？超越第九地之後，以何智慧安住于佛地，那就是菩薩的第十地。第九地是：聲聞的七地，緣覺的一地，菩薩的第九地，將菩薩的第九地算作一個，因此是三乘所攝的第九地。其中，白凈見地、種姓地、第八地、見地、薄地、離欲地、已作證地這七地。白凈見地是勝解行地。種姓地是大忍地。第八地是趣入預流果的地位，從阿羅漢算起是第八位。見地是安住于預流果的地位。薄地是斯陀含地，因為他使欲界的貪慾和嗔恨變得微薄。離欲地是不還地，因為他斷除了欲界的七品惑，捨棄了嗔恨，因此對他來說是離欲的。已作證地就是阿羅漢，應作已作。因為通達了應作已作，所以稱為已作證，因此具有已作證的阿羅漢。或者因為這是守護已作之事的行為，所以守護的地位就是已作守護地。聲聞的這七地，加上緣覺地，以及菩薩地，超越這第九地之後，菩薩安住于第十地，之所以稱為如來，是因為第十地的智慧圓滿了十度到一切種智，斷除了習氣、相續和一切煩惱，以何因安住于佛地，因此被稱為如來，那就是菩薩的第十地——法雲地。如雲般獲得定和陀羅尼二門的法，存在於虛空般的所依中。
【English Translation】 Completely possessing merits, for the sake of excellent wisdom of individual correct understanding, one can perfectly attain the excellent wisdom of the ninth Bhumi (Bodhisattva Bhumi). The excellent wisdom of individual correct understanding is the excellent wisdom of that Bhumi. What is the tenth Bhumi (Bodhisattva Bhumi) to be known? After surpassing the ninth Bhumi, with what wisdom does one abide in the Buddha Bhumi, that is the tenth Bhumi of a Bodhisattva. The ninth Bhumi are: the seven Bhumi of the Shravakas, the one Bhumi of the Pratyekabuddhas, and the ninth Bhumi of the Bodhisattvas, counting the ninth Bhumi of the Bodhisattvas as one, thus it is the ninth Bhumi included in the three vehicles. Among them are the seven Bhumi: White Pure Vision Bhumi, Lineage Bhumi, Eighth Bhumi, Vision Bhumi, Thin Bhumi, Detachment Bhumi, and Accomplished Proof Bhumi. The White Pure Vision Bhumi is the Adhimukti-charya Bhumi. The Lineage Bhumi is the Great Patience Bhumi. The Eighth Bhumi is the position of entering the Stream-Enterer fruit, counting from Arhat it becomes the eighth. The Vision Bhumi is the position of abiding in the Stream-Enterer fruit. The Thin Bhumi is the Once-Returner Bhumi, because he makes the desire and hatred of the desire realm thin. The Detachment Bhumi is the Non-Returner Bhumi, because he has cut off the seven qualities of desire in the desire realm and abandoned hatred, therefore it is detachment for him. The Accomplished Proof Bhumi is the Arhat himself, what should be done has been done. Because of understanding what should be done has been done, it is called Accomplished Proof, therefore possessing the Arhat of Accomplished Proof. Or because this is the behavior of guarding what has been done, the position of guarding is the Accomplished Guarding Bhumi. These seven Bhumi of the Shravakas, plus the Pratyekabuddha Bhumi, and the Bodhisattva Bhumi, after surpassing this ninth Bhumi, the Bodhisattva abides in the tenth Bhumi, the reason for being called Tathagata is that the wisdom of the tenth Bhumi is perfect from the ten Paramitas to the Sarvajnana, cutting off habitual tendencies, continuity, and all afflictions, with what cause does one abide in the Buddha Bhumi, therefore being called Tathagata, that is the tenth Bhumi of the Bodhisattva - the Dharma Cloud Bhumi. Like clouds, the Dharma of obtaining the two doors of Samadhi and Dharani exists in the support like space.
འ་ལྟ་བུ་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྤྲིན་བཞིན་གཉིས་ཀྱིས་ནམ་མཁའི་ཆོས། །ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ན་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལེ་བརྒྱད་མ་ལྟར་འབྱུང་བ་ལྟར། ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་སོགས་ཀྱིས་འདིར་དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའི་ས་ཆད་ཅིང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ཞེས་པ་གཅིག་བཙུད་ནས་དེ་ལ་རང་བཟོའི་བཤད་པ་ཅི་རིགས་སུ་བྱས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ལ་ཞུགས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། 5-302 ༈ ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་བྱེད་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞུས་པ་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པ་དེ་གང་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་། དེ་གང་དུ་གནས། དེས་སུ་ཞིག་ངེས་པར་འབྱུང་། ཞེས་པའི་ལན་དུ་ཁམས་གསུམ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། གང་དུ་ཡང་གནས་པ་མེད་པ་དང་། སུ་ཡང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཁམས་གསུམ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དུ་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་ལ་གནས་པ་དང་། དོན་དམ་པར་སུ་ཡང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཐ་སྙད་དུ་གང་ཟག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་བྱེད་ལས་ཡིན་པས། ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་དེ་གཉེན་པོ་དུ་ཞིག་དུ་འགྱུར་ན། མཐོང་དང་གོམས་པའི་ལམ་དག་ལ། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་རྣམས། །ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ། །བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་མཐོ༷ང་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ལ་སྤང་བྱ་གཟུང་རྟོག་གཉིས་ད༷ང་། འཛིན་རྟོག་གཉིས་ཏེ་བཞི་དང་། གོ༷མས་པ༷འི་ལ༷མ་གྱི་གནས་སྐབས་ལ་སྤང་བྱ་གཟུང་རྟོག་གཉིས་དང་། འཛིན་རྟོག་གཉིས་ཏེ་བཞིའོ། །དེ་ལྟར་ལམ་གཉིས་ཀ་ལ༷་གཟུ༷ང་བ་ད༷ང་འཛི༷ན་པས་བསྡུས་པ༷འི་རྣ༷མ་པར་རྟོ༷ག་པ་བརྒྱད་པོ་དེ་རྣ༷མས་ལམ་སོ་སོ་ལ་ཉེ༷་བ༷ར་ཞི༷་བ༷ར་བྱ༷་བ༷འི་ཕྱི༷ར་དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེ༷ན་པོ༷་ཡང་རྣ༷མ་པ༷་བརྒྱ༷ད་ཅེ༷ས་བྱ༷་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །འདིར་ལམ་སོ་སོ་ལ་གཉེན་པོའི་ངོ་བོ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། སྤང་བྱ་རྣམ་རྟོག་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པ་རྒྱས་པ་ནི་སྐབས་ལྔ་པ་ལས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་དེ་ལ་ཞུགས་པ་དང་དེའི་བྱེད་ལས་རྣམས་ཀྱིས་ཚོགས་ནི་ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ། ད་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་སྟོན་ཏེ། མདོ་ལས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ངེས་པར་འབྱུང་བས་སྔར་ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་སྐབས་དང་། འདིའི་སྐབས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། གནོད་འཇོམས་ལས། སྔར་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་སྒྲ་བཤད་པ་ལ་འཇུག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ 5-303 གཟུངས་ཀྱི་སྒོའི་མཐའ་ལ་ཐུག་གི་བར་ད
【現代漢語翻譯】 因為像云一樣，兩者遍佈虛空的法界。因此被稱為『法雲』。正如《八千頌般若經》中所說的那樣，有些人根據《二萬頌般若經》等經典，在此處設立了『白色顯現之地』，並斷章取義地稱之為『聲聞地』，並對此進行了各種自創的解釋。他們已經講完了進入資糧道的修行。 第三個問題，如理請問：『大乘從何處決定生起？它住在哪裡？它使誰決定生起？』回答是：從三界決定生起，無所住，不使任何眾生決定生起等等。以這些理由說明，非真實的遍計所執的自性是從三界決定生起的；以事物不以自性而住的方式，安住於一切智智；以勝義諦中不使任何眾生決定生起的方式，在世俗諦中，使補特伽羅菩薩決定生起，這就是資糧道修行的作用。那麼，資糧道的修行會變成多少對治品呢？爲了使見道和修道上的所取和能取的分別念寂滅，有八種對治品。因此，會變成八種對治品。其中，見道位需要斷除的所取分別念和能取分別念各有二，共四種；修道位需要斷除的所取分別念和能取分別念各有二，共四種。這樣，在見道和修道上，爲了使所取和能取所攝的八種分別念寂滅，因此這八種分別唸的對治品也有八種。這裡，每個道上的對治品的自性就是資糧道的修行。而需要斷除的分別唸的自性及其分類將在第五品中詳細闡述。這樣，通過資糧道的自性、進入資糧道以及它的作用，『資糧』一詞就講完了。 現在宣說決定的生起之修行。經中說：『大乘的決定生起……』那麼，之前的資糧道和這裡的資糧道有什麼區別呢？《摧魔論》中說：『之前是對進入大乘的正確解釋，處於進入的階段，直到波羅蜜多等陀羅尼門。'
【English Translation】 Because, like clouds, both pervade the Dharma realm of the sky. Therefore, it is called 'Dharma Cloud'. As it appears in the 'Ashtasahasrika Prajnaparamita Sutra', some people, based on the 'Vimsatisahasrika Prajnaparamita Sutra' and other scriptures, have established here the 'Ground of White Appearance', and, cutting off the meaning, call it the 'Ground of Sravakas', and have made various self-created explanations about it. They have finished explaining entering the accumulation of merit. The third question, asked by Subhuti: 'From where does the Great Vehicle definitely arise? Where does it abide? Whom does it cause to definitely arise?' The answer is: It definitely arises from the three realms, it abides nowhere, and it does not cause any being to definitely arise, etc. With these reasons, it is explained that the nature of the unreal, completely conceptualized is definitely arising from the three realms; abiding in omniscient wisdom in the manner of things not abiding in their own nature; and in the ultimate truth, not causing any being to definitely arise, in the conventional truth, causing the individual Bodhisattva to definitely arise, which is the function of the accumulation of merit. So, how many antidotes will the accumulation of merit become? In order to pacify the grasping and the grasped conceptualizations on the paths of seeing and habituation, there are said to be eight kinds of antidotes. Therefore, it will become eight kinds of antidotes. Among them, in the stage of the path of seeing, there are two grasping conceptualizations and two grasped conceptualizations to be abandoned, totaling four; in the stage of the path of habituation, there are two grasping conceptualizations and two grasped conceptualizations to be abandoned, totaling four. Thus, on both paths, in order to pacify the eight conceptualizations included in the grasping and the grasped, therefore, the antidotes to these eight are also said to be eight. Here, the nature of the antidote on each path is the accumulation of merit itself. And the nature of the conceptualizations to be abandoned, along with their divisions, will be explained in detail in the fifth chapter. Thus, through the nature of the accumulation of merit, entering the accumulation of merit, and its functions, the word 'accumulation' has been explained. Now, the practice of definite emergence is taught. The sutra says: 'The definite emergence of the Great Vehicle...' So, what is the difference between the accumulation of merit in the previous context and the accumulation of merit in this context? The 'Subjugation of Harm' says: 'Previously, it was the correct explanation of entering the Great Vehicle, being in the stage of entering, until reaching the end of the doors of dharani, etc.'
ུ་བསྒྲུབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་དང་། ད་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྐབས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ངོ་བོ་དང་དེའི་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་གཉིས་ཏེ། ༈ ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ངོ་བོ། དེ་ལ་དང་པོ་ནི། མདོ་ལས། ཕར་ཕྱིན་དྲུག་དང་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་། སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང་། མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་རྣམས་ཏེ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་གྱི་སྐུས་བསྡུས་པ་ཉིད་དོ། །གནོད་འཇོམས་ལས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུས་{བསྡུས་པ་}ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་དོན་ནི། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་རབ་ཏུ་རྒྱས་པ་སྟེ། སྒྲུབ་པ་འདི་ནི་སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པས། དེར་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྨིན་ཅིང་རྫོགས་པའོ། །གང་ཚེ་ཆོས་དཀར་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །རྣམ་སྨིན་ཆོས་ཉིད་གནས་སྐབས་སྐྱེས། །དེ་ཚེ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཡེ་ཤེས། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གཉིས་པ་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་ནི། ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་འདི་ནི་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་དེའི་སླད་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱིའོ། །ཞེས་པ་ནས། རབ་འབྱོར་གྱི་ལེའུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཀྱི་བར་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་རིལ་བོ་རྫོགས་པར་བསྟན་ཏོ། ། དེ་ལ་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆེད་དུ་བྱ་དང་མཉམ་ཉིད་དང་། །སེམས་ཅན་དོན་དང་འབད་མེད་དང་། །མཐའ་ལས་འདས་པའི་ངེས་འབྱུང་དང་། །ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་འབྱུང་ 5-304 དང་། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དང་། །ལམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་ངེས་འབྱུང་སྟེ། །རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བདག་ཉིད་འདི། །ངེས་འབྱུང་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ཤེས་བྱ། །འདི་ལ་རབ་འབྱོར་གྱི་ཞུ་བ་ལྔ་བར་མ་ཆད་དུ་བྱུང་བ་ནི། ཐེག་ཆེན་འདི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བས་དེའི་ཆེད་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་དང་། ཐེག་པ་འདི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་དང་། ཐེག་པ་འདི་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་གོ་འབྱེད་པ་དང་། ཐེག་ཆེན་འདི་ལ་འགྲོ་འོང་གནས་གསུམ་མེད་པ་དང་། ཐེག་ཆེན་འདི་ལ་སྔོན
【現代漢語翻譯】 表明修持之法皆為大乘。如是說。現在，明確地展示了從輪迴中解脫之果的大乘，即成佛本身。如是說。因此，從輪迴中解脫的修持本質，即是大乘的體性和其偉大的功德，二者。 大乘的體性： 首先，經中說：『六度、陀羅尼之門、一切三摩地、三十七道品、十力、四無畏、四無礙解、十八不共法，這些都是成熟之自性，被法身所攝持。』《摧毀障礙》中說：『般若波羅蜜多等法，是成熟自性所成的法身所攝持，六度等即是大乘。』如是說。成熟的意義是自然成就且極度廣大。此修持是剎那結合的狀態，因此，一切白法在此成熟和圓滿。何時一切白法的自性，即是般若波羅蜜多，成熟的法性狀態產生，那時即是剎那智慧。』此乃其義。 第二，偉大的功德，通過所為等來展示。經中說：『所謂大乘，是壓倒天、人、阿修羅等世間，並從中解脫，因此稱為大乘。』從這裡到《善現品》結束，完整地展示了解脫的修持。 其中，以八種偉大的功德來表明自性是解脫的修持，如下所示：所為和等同，利益眾生和無勤作，超越邊際的解脫，獲得之相的解脫，一切相智和以道為境的解脫。應知這八種自性，是成就解脫的修持。對此，善現的五次提問不間斷地出現：此大乘壓倒世間並從中解脫，因此稱為大乘；此大乘與虛空等同；此大乘開啟無量眾生的智慧；此大乘沒有來去住三者；此大乘沒有先前。
【English Translation】 It shows that the practices for accomplishment are all Mahayana. Thus it is said. Now, it clearly shows the fruit of liberation, the Great Vehicle, which is Buddhahood itself. Thus it is said. Therefore, the nature of accomplishing liberation is both the essence of the Great Vehicle and its great qualities. The Essence of the Great Vehicle: Firstly, the Sutra says: 'The six perfections, the doors of dharani, all samadhis, the thirty-seven factors of enlightenment, the ten powers, the four fearlessnesses, the four analytical knowledges, and the eighteen unshared qualities—these are all of the nature of maturation, encompassed by the Dharmakaya.' In 'Destroying Hindrances' it says: 'The Dharmas such as the Paramitas are encompassed by the Dharmakaya, which is of the nature of maturation; these six Paramitas and so forth are shown to be the Great Vehicle itself.' Thus it is said. The meaning of maturation is spontaneously accomplished and greatly expanded. This practice is a momentary state of union, therefore, all white dharmas are fully matured and perfected there. When the nature of all white dharmas, which is the Prajnaparamita, arises as the state of matured Dharma, then it is a single moment of wisdom.' This is the meaning. Secondly, the great qualities are shown through purpose and so forth. The Sutra says: 'This which is called the Great Vehicle overpowers the world with its gods, humans, and asuras, and brings about definite liberation, therefore it is called the Great Vehicle.' From here until the completion of the chapter of Subhuti, the entire practice of definite liberation is fully shown. Here, it shows that the nature of the eight great qualities is the practice of definite liberation, as follows: Purpose and equality, benefiting sentient beings and effortless action, liberation that transcends extremes, liberation with the characteristic of attainment, omniscience, and liberation with the path as its object. Know that these eight natures are the practice of accomplishing definite liberation. In this regard, Subhuti's five uninterrupted requests appear: This Great Vehicle overpowers the world and brings about definite liberation, therefore it is called the Great Vehicle; this Great Vehicle is equal to space; this Great Vehicle opens the wisdom of immeasurable sentient beings; this Great Vehicle has no coming, going, or abiding; this Great Vehicle has no beginning.
་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་དབུས་མི་དམིགས་ལགས་སོ། །ཞེས་པའི་ལན་དང་བཅས་པ་ཆེད་དུ་བྱ་དང་། ཞེས་པ་ནས། མཐའ་ལས་འདས་པའི་ངེས་འབྱུང་དང་། ཞེས་པའི་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་ཆེན་འདི་ལ་བསླབས་ནས་དུས་གསུམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་བོ་ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དང་བཅས་པས་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་འབྱུང་བསྟན་ཏོ། ། ༈ དེའི་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན། དེ་ནས་ཡང་ཤཱ་རིའི་བུས་དྲིས་པའི་ལན་དུ། རབ་འབྱོར་གྱིས་བྱང་ཆུབ་དེས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཤེས་ཏེ། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དང་། ཞེས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་ཤཱ་རིའི་བུས། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་ཅེས་དྲིས་པའི་ལན། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ་དང་། བཅས་པས་ལམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་ངེས་འབྱུང་སྟེ། ཞེས་པས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཆེད་ནི་གང་བྱ་བ་ནི་གང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཆེད་ཡིན་ལ། བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་འདིའི་ཆེད་དུ་ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་འདི་ནི་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བས་དེའི་སླད་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་པས། ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཟེར་བའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་སྡེའི་རྒྱན་དུ་ཡང་། སྒྲུབ་པ་འདི་ 5-305 ནི་སྲིད་དང་འགྲོ་བ་ཀུན། །ཟིལ་གྱིས་མནན་འགྲོ་ཞི་བ་མཆོག་དང་ལྡན། །ཡོན་ཏན་སྣ་ཚོགས་ཚོགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་འཕེལ། །བྱམས་པའི་བསམ་པས་རྟག་ཏུ་འགྲོ་བ་སྡུད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །སྐབས་དང་པོ་འདིར་ཆེད་དུ་བྱ་བ་མི་གཅིག་པ་གསུམ་བསྟན་པ་ལ། སྔར་ནི་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡིན་ལ། འཇུག་སྒྲུབ་ཀྱི་སྐབས་སུ། སྒོམ་པ་རྣམ་པར་གཞིག་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྒོམ་པ་ཡིན་ཞིང་། འདིར་ནི་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཆེ༷ད་དུ༷་བྱ༷་བ་ནི་ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཐེག་ཆེན་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་གི་ཁྱད་པར་མ་ཕྱེ་ན་མདོ་ད༷ང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །མདོ་ལས། ཁམས་གསུམ་ལ་སོགས་པ་བདེན་པའི་དངོས་པོར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་ཤིང་འབྱམས་ཀླས་པར་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་འབའ་ཞིག་བསྟན་ཏོ། །མཉ༷མ་ཉི༷ད་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་ཕྱོགས་བཅུ་དང
【現代漢語翻譯】 並且內外兩端的中間都不可得。（答覆到此結束）從『爲了…』開始，到『超越邊際的解脫』為止，闡述了解脫的必然性。 然後，又通過學習這三時平等性的大乘，三時的菩薩們獲得了遍知。（答覆到此結束）闡述了獲得果位的特徵和解脫的必然性。 ༈ 其殊勝功德 然後，在回答舍利子的提問時，世尊說：『善現菩薩也知曉一切法的相狀。』等等，闡述了遍知一切相。 然後，舍利子又問：『如何修習菩提之道？』善現的回答，以及『以道為所緣的解脫』等等，闡述了道的所緣。 其中，『爲了』是指什麼？『所為』又是什麼？壓倒世間而獲得解脫是『爲了』，所為是『大乘』。因此，壓倒世間而獲得解脫，爲了這個目的，成就解脫的本體就是大乘。如經中所說：『所謂大乘、大乘，是因為它能壓倒包括天、人、非天在內的世間而獲得解脫，所以才稱為大乘。』 因此，壓倒世間而獲得解脫，是稱大乘為成就解脫之因的理由。《經莊嚴論》中也說：此成就壓倒輪迴和一切眾生，具有寂靜殊勝的功德，以各種功德之聚而增長，以慈悲之心恒常攝受眾生。 在此第一品中，闡述了三種不同的『爲了』。之前，爲了三大，所為是『大菩薩』。在入行成就的章節中，爲了摧毀修行，所為是修習內空性等等。而在這裡，爲了壓倒世間而獲得解脫，所為是成就解脫之本體的大乘，這才是所謂的大乘。 如果不區分這些差別，就會與經相違背。經中說：『因為三界等不存在真實的自性，所以大乘能夠壓倒它們。』等等，所有這些極其廣博的闡述，都僅僅是爲了說明壓倒世間而獲得解脫的理由。 平等性是，對於這個大乘，十方...
【English Translation】 And the middle of the inner and outer ends is not perceived. (The answer ends here.) From 'for the sake of...' to 'the definite emergence beyond the extremes,' it explains the necessity of liberation. Then, by practicing this Great Vehicle of the equality of the three times, the Bodhisattvas of the three times attained omniscience. (The answer ends here.) It explains the characteristics of attainment and the necessity of liberation. ༈ The Greatness of its Qualities Then, in response to Śāriputra's question, Subhūti said, 'The Bodhisattva also knows the aspects of all dharmas,' etc., which indicates the knowledge of all aspects. Then, Śāriputra asked, 'How does one fully train in the path of Bodhi?' Subhūti's response, along with 'liberation with the object of the path,' etc., indicates the object of the path. What is 'for the sake of' and what is 'to be done'? To overcome the world and attain liberation is 'for the sake of,' and 'to be done' is the 'Great Vehicle.' Therefore, overcoming the world and attaining liberation, for this purpose, the essence of accomplishing liberation is the Great Vehicle. As stated in the sūtra: 'The Great Vehicle, the Great Vehicle, is so called because it overcomes the world, including gods, humans, and asuras, and attains liberation, hence it is called the Great Vehicle.' Therefore, overcoming the world and attaining liberation is the reason why the Great Vehicle is called the cause of accomplishing liberation. The Ornament of the Sūtras also states: 'This accomplishment overcomes saṃsāra and all beings, possesses the supreme peace, increases with a multitude of qualities, and constantly gathers beings with a mind of loving-kindness.' In this first chapter, three different 'for the sake of' are explained. Previously, for the sake of the three great ones, what is to be done is the 'Great Bodhisattva.' In the chapter on entering into accomplishment, for the sake of destroying meditation, what is to be done is meditating on inner emptiness, etc. And here, for the sake of overcoming the world and attaining liberation, what is to be done is the Great Vehicle, which is the essence of accomplishing liberation, and this is what is called the Great Vehicle. If these differences are not distinguished, it will contradict the sūtra. The sūtra states: 'Because the three realms, etc., do not have a true nature, the Great Vehicle overcomes them,' etc. All these extremely extensive explanations are solely to explain the reason for overcoming the world and attaining liberation. Equality is, for this Great Vehicle, the ten directions...
་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་ཐམས་ཅད་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ད༷ང་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །སེ༷མས་ཅ༷ན་གྱི་དོ༷ན་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར། ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཐེག་ཆེན་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གཅིག་ཆར་ལྷགས་ནས་མཁྱེན་པ་གསུམ་ལ་འཁོད་ནས་གནས་ཀྱང་དོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་གོ་འབྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེའི་ངང་དུ་སེམས་ཅན་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་པའོ། །ཐེག་ཆེན་འདི་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གང་ནས་ཀྱང་འོང་བའི་སྐྱེ་བ་མེད་གང་དུ་ཡང་འགྲོ་བའི་འགག་པ་མེད་གང་ན་ཡང་གནས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པས་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་འོང་གནས་པའི་འབ༷ད་པ་མེ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ད༷ང་། ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་དབུས་དངོས་པོ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པས་དོན་དམ་པའི་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ 5-306 ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མཐ༷འ་ཐམས་ཅད་ལ༷ས་འད༷ས་པ༷འི་ངེ༷ས་པར་འབྱུ༷ང་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་བསླབས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་དང་། ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ད༷ང་། ཐོབ་པར་བགྱིད་པ་ནི་ཐོ༷བ་པ༷འི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དུ་གྱུར་པའི་ངེ༷ས་པར་འབྱུ༷ང་བའི་བདག་ཉིད་དོ། །ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་{ཀྱིས་གཟུགས་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་}ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ནི་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་རྣ༷མ་པ༷་ཐ༷མས་ཅ༷ད་མཁྱེ༷ན་པ་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་གང་ཡིན་པ་ཉིད་སེམས་དཔའ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་དེས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་ཏེ། ཆོས་དེ་དག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་མེད་དོ། །ཞེས་སོ། །ལ༷མ་གྱི༷་ཡུ༷ལ་ཅ༷ན་ངེ༷ས་འབྱུ༷ང་ལ་ལམ་ནི་སྔར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ངོ་བོར་བསྟན་པ་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་གང་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ཞིང་། ལམ་དེའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྦྱིན་པ་པོ་དང་སྦྱིན་བྱ་དང་། ལེན་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ལམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ངེས་འབྱུང་སྟེ། འཁོར་གསུམ་མི་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་འཁོར་གསུམ་དུ་རྟོག་པའི་དྲི་མ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཆེ་བ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆེ་བ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཆེ་བ་དང་། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་འབ
【現代漢語翻譯】 形狀和顏色等一切事物的屬性都不存在，因此究竟的諸法與虛空等同。爲了利益眾生，一切有為法都不存在。如同虛空一般，大乘是所有眾生可以同時聚集，安住於三種智慧，而沒有狹隘感。它是爲了開悟無量無數無邊的眾生。在那大乘之中，眾生也是不可得的。對於這大乘，一切雜染和清凈的法，從何處來也沒有生，往何處去也沒有滅，在何處住也沒有實體，因此沒有動搖。沒有來去住的努力。對於這大乘，沒有前際，沒有後際，沒有中間，事物不存在且不可見，因此究竟的三時是平等的。是超越一切邊際的決定的出離之自性。過去、未來和現在諸佛和菩薩們，通過修學這三時平等的的大乘，獲得了一切種智，將要獲得，正在獲得，是成為獲得的特徵的決定的出離之自性。證悟出離的體性，即大乘之自性的菩提{以菩提知曉一切色等法}，知曉一切色等之相，即是一切種智。經中說：『何者是菩提，彼即是菩薩，因此稱為菩提薩埵。』菩提也完全知曉一切法之相，對於那些法也沒有執著。』如是說。具有所緣的道之出離，道即是之前所說的大乘之體性，從陀羅尼門不混雜的十八界限開始，即是道。作為道的體性的六波羅蜜，對於佈施者、佈施物和接受者等三輪沒有分別的智慧，是具有所緣的道之出離，因為那不分別三輪的智慧，能夠完全清凈菩提道上對於三輪的執著。因此，具有勝過世間的偉大，諸法平等性的偉大，成辦眾生利益的偉大，以及任運成就的果 報。
【English Translation】 All attributes of things, such as shape and color, do not exist, therefore the ultimate Dharmas are equal to the sky. For the benefit of sentient beings, all conditioned things do not exist. Like the sky, the Mahayana is where all sentient beings can gather at once, abide in the three wisdoms, and there is no narrowness. It is to enlighten immeasurable, countless, and boundless sentient beings. In that Mahayana, sentient beings are also unattainable. For this Mahayana, all defiled and purified dharmas, from where there is no birth, where to go there is no cessation, where to live there is no entity, so there is no shaking. There is no effort to come, go, and stay. For this Mahayana, there is no past limit, no future limit, no middle, things do not exist and are invisible, therefore the ultimate three times are equal. It is the nature of definite departure beyond all limits. The Buddhas and Bodhisattvas of the past, future, and present, by studying this Mahayana of the equality of the three times, have attained all-knowing wisdom, will attain, and are attaining, which is the nature of definite departure that has become the characteristic of attainment. The nature of realizing departure, that is, the Bodhi of the nature of Mahayana {Bodhi knows all dharmas such as form}, knowing all aspects of form, etc., is all-knowing wisdom. It is said in the sutra: 'Whoever is Bodhi, he is the Bodhisattva, therefore he is called Bodhisattva.' Bodhi also fully knows the aspects of all dharmas, and has no attachment to those dharmas.' Thus said. The departure of the path with an object, the path is the nature of the Mahayana mentioned before, starting from the eighteen unmixed boundaries of the Dharani gate, that is the path. The six Paramitas that are the nature of the path, the wisdom that does not distinguish the three wheels such as the giver, the gift, and the receiver, is the departure of the path with an object, because that wisdom that does not distinguish the three wheels can completely purify the attachment to the three wheels on the Bodhi path. Therefore, it has the greatness of surpassing the world, the greatness of the equality of all dharmas, the greatness of accomplishing the benefit of sentient beings, and the fruit of spontaneous accomplishment.
ད་པ་མེད་པའི་ཆེ་བ་དང་། མཐའ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་ཆེ་བ་དང་། རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་པའི་ཆེ་བ་དང་། གཟུགས་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་ཆེ་བ་དང་། ལམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་འཁོར་གསུམ་དུ་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཡུལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་སྦྱོང་ཞིང་དག་པར་བྱེད་པའི་ཆེ་བ་སྟེ༷། ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་རྣ༷མ་པ༷་བརྒྱ༷ད་ཀྱི༷ས་བད༷ག་ཉི༷ད་དུ་འགྱུར་བའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི༷་ངེ༷ས་པར་འབྱུ༷ང་བའི་སྒྲུ༷བ་ 5-307 པ༷་ཡིན་པར་ཤེ༷ས་པར་བྱ༷འོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ཚོ༷གས་ནི༷་ངེ༷ས་པ༷ར་འབྱུ༷ང་བཅ༷ས་རྣ༷མས། །ཐུ༷བ་པ༷འི་རྣ༷མ་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པ༷་ཉི༷ད། །ཅེས་པ་དེ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་སྒོ་གསུམ་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབྲིང་དུ་བསྟན་པའི་སྒོ་དང་རྣམ་གྲངས་བཅུ་གཅིག་ལས་གཉིས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པར་རབ་འབྱོར་ལེའུ་ཉེར་གཅིག་ཡན་ཆད་ཀྱིས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་སོང་ངོ་། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ལས་རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་ཉིད་དོ། །ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི༷་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ༷་ཕྱི༷ན་པ༷འི་མ༷ན་ང༷ག་གི༷་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་མངོ༷ན་པ༷ར་རྟོ༷གས་པ༷འི་རྒྱ༷ན་གྱི༷་ཚི༷ག་ལེ༷འུ༷ར་བྱ༷ས་པ༷འི་འགྲེལ་པ་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ༷ས། སྐ༷བས་ད༷ང་པོ༷འི་འགྲེལ་པའོ༷།། །།ཉི་ཁྲི་ལེའུ་བརྒྱད་པ་ལྟར་ན། རབ་འབྱོར་ལེའུ་སྟེ་དང་པོའོ། ། ༈ སྐབས་གཉིས་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ། ༈ ད་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ལེའུ་ནས་གཉིས་པ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་དེ། དེ་ལ་རྣམ་གྲངས་གསུམ་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་ནི་དྲང་དགོས་པའི་གདུལ་བྱའི་དབང་གིས་བདེན་པ་གཉིས་ཀའི་ཚུལ་དུ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་། ལྷ་རྣམས་རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །འོད་ཀྱིས་མོག་མོག་པོར་མཛད་དང་། །ཡུལ་ངེས་པ་དང་ཁྱབ་པ་དང་། །རང་བཞིན་དང་ནི་དེ་ཡི་ལས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། ། ༈ འོད་མོག་མོག་པོར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་མཛད་པ། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་བཅུ་ལས་དང་པོ་ནི། སྐབས་འདིར་ཤེར་ཕྱིན་སྟོན་པའི་ལྟས་སུ་འཁོར་འདུས་པ་བསྟན་པ་དང་འོད་བསྟན་པ་ཡང་བྱས་པ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འོད་ཀྱིས་ལྷ༷་རྣ༷མས་ཀྱི་འོད་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་དགོས་པ་ནི། འཁོར་དུ་འདུས་པའི་ལྷ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྣོད་དུ་རུ༷ང་བ༷ར་བྱ༷་བ༷འི་ཕྱི༷ར་ཏེ། མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་ལྷའི་དབང་པོ་ལ་སྨྲས་པ། བྱང
【現代漢語翻譯】 無有衰損的偉大，超越一切邊際的偉大，獲得一切種智的偉大，了知色等一切法之所有相的偉大，以不分別三輪之道的有境智慧，修習並清凈菩提道的偉大。此乃以八種偉大的功德而成為自性的，此大乘必定生起的證成。 應知這些是：『具有必定生起之眾，是能仁一切種智者』。如是已宣說。如是，於三門中，已宣說中品般若波羅蜜多的門與類目之十一，其中第二，由《八千頌》中之善現，以善現品第二十一品之前，廣說已竟。於八事物中，一切種智之事物，即是般若波羅蜜多之如實宣說。 《般若波羅蜜多教授論》之《現觀莊嚴論》釋，名為《隨經釋》，其中第一品之釋竟。如二萬頌第八品所說，善現品為第一品。 第二品之釋中，道相智之事物，即是般若波羅蜜多之如實宣說。 現在從帝釋品開始，第二道相智之事物，即是般若波羅蜜多之如實宣說。其中從第三類目開始，以應調伏之有情需正直之故，以二諦之方式，從道相智開始，宣說菩薩之修持，即有分別與無分別之般若波羅蜜多。亦即：『為令諸天適，以光作濛濛，境決定與遍，自性及其業』等等。 以光芒濛濛然壓伏。 于道相智之十事物中，第一為：於此處，為宣說般若波羅蜜多之緣起，示現眷屬聚集，亦示現光明。如是，如來之光芒壓伏諸天之光芒之必要為：為令聚集之諸天，成為發起無上菩提心之堪能之器。經中雲：善現對帝釋說，菩薩
【English Translation】 The greatness of being without decay, the greatness of transcending all limits, the greatness of attaining omniscience, the greatness of knowing all aspects of all phenomena such as form, and the greatness of cultivating and purifying the path to enlightenment with the wisdom that does not conceptualize the three spheres of the path's object. This is the proof that this Mahayana, which becomes self-nature through the eight qualities of greatness, will definitely arise. It should be known that these are: 'Those with the assembly that will surely arise, are the all-knowing ones of the Sugata (Buddha)'. Thus it has been taught. Thus, in the three doors, the eleven doors and categories of the intermediate Prajnaparamita have been taught, of which the second, by Subhuti in the Eight Thousand Verse Prajnaparamita Sutra, with the twenty-first chapter of Subhuti's chapter, the extensive explanation is completed. Among the eight objects, the object of all-knowingness is the correct explanation of the Prajnaparamita itself. The commentary on the Abhisamayalankara (Ornament of Clear Realization), a treatise on the instructions of the Prajnaparamita, called the Sutra-style Commentary, the commentary on the first chapter is completed. According to the eighth chapter of the Twenty Thousand Verse Prajnaparamita Sutra, the Subhuti chapter is the first chapter. In the commentary on the second chapter, the object of the knowledge of the path is the correct explanation of the Prajnaparamita. Now, starting from the Indra chapter, the second object of the knowledge of the path is the correct explanation of the Prajnaparamita. Among them, starting from the third category, the way to extensively teach is that, because the beings to be tamed need to be upright, in the manner of the two truths, starting from the knowledge of the path, the practice of the Bodhisattvas is taught, that is, the Prajnaparamita with and without conceptualization. That is: 'In order to make the gods suitable, make it dim with light, the object is definite and pervasive, its nature and its action', and so on. Subduing with a dim light. Among the ten objects of the knowledge of the path, the first is: Here, as a sign of teaching the Prajnaparamita, the assembly of attendants is shown, and the light is also shown. Thus, the necessity of the Tathagata's light subduing the light of the gods is: in order to make the assembled gods into vessels capable of generating the mind of unsurpassed enlightenment. The sutra says: Subhuti said to Indra, the lord of the gods, Bodhi-
་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་གང་ཡིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་དང་། ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་བ་བསྟན་གྱིས། ལྷའི་བུ་གང་དག་ 5-308 གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱིས་ཤིག །ཅེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་འོ༷ད་ཀྱི༷ས། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལུས་ཀྱི་འོད་མོ༷ག་མོ༷ག་པོ༷ར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་མཛ༷ད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འོད་ནི་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་ནོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱི་འོད་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་ཤིང་བཅོས་མའི་རང་བཞིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེར་ཕྱིན་བསྟན་གྱིས་ལྷའི་བུ་སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་དག་གི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱིས་ཤིག །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཤེར་ཕྱིན་བསྟན་པའི་སྣོད་དུ་རུང་བའི་ཡུ༷ལ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་དུ་ངེ༷ས་པའོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐེག་པ༷་གསུམ་ཆར་གྱི་ཡོན་ཏན་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གསུམ་ཆར་ལ་ཁྱ༷བ་པ༷་ཡིན་ཏེ། གནོད་འཇོམས་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལ་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་སྟེ། གཉིས་ཀ་ཡང་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ལ། ལམ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལམ་ཤེས་དེའི་ར༷ང་བཞི༷ན་ནམ་ངོ་བོ་ནི། ཉོན་མོངས་རྟགས་དང་མཚན་མ་ད༷ང་། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག །དབེན་དང་། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སྐབས་འདི་ཉིད་དུ་ཡང་མོས་སྤྱོད་ཀྱི་ས་ནས་གཟུང་སྟེ་མཐོང་སྒོམ་གྱི་ལམ་རིམ་གྱིས་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་དག་གོ །ལམ་ཤེས་དེ༷འི༷་བྱེད་ལ༷ས་ནི་ཕན་དང་བདེ་དང་སྐྱོབ་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པར་མཛད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་ནི། མོ༷ག་མོ༷ག་པོ༷ར་བྱེ༷ད་ལ༷་སོ༷གས་ད༷ང་། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། 5-309 ༈ བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གྱི་སྤངས་རྟོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྡུས་པ་སྟོན་པ། ད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གྱི་སྤངས་རྟོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྡུས་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ལམ་ཤེས་ཀྱི་ངང་ཚུལ་ལམ་རང་བཞིན་ལ་གང་གི་སྒོ་ནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་བ
【現代漢語翻譯】 請開示菩薩的般若波羅蜜多是什麼？菩薩如何安住于般若波羅蜜多？以及應當如何修學？請（您）使那些尚未發起無上正等覺心的天子們，也發起無上正等覺心。』因此，如來以自性的光芒，壓倒了諸天因業力成熟而產生的身體之光。如來的光芒並非造作，而是自性。諸天的光芒是先前由業力所成就，是造作的自性。請開示通達道的智慧，即菩薩的般若波羅蜜多，請使那些尚未發心的天子們，發起無上正等覺心。』因為這樣說，所以，作為菩薩道智自性的般若波羅蜜多，是堪能開示的對境，並且必定是發起無上菩提心。僅僅通達道，就已包含了三乘（聲聞乘，緣覺乘，菩薩乘）的一切功德，因此遍及三乘。《損毀》中說：『此般若波羅蜜多，于聲聞和獨覺地，與一切智的方面相符；于菩薩地，與道之遍知方面相符。二者皆於此，菩薩欲得一切種智，故當開示道之遍知。』已經這樣說了。道智的自性或本體是：『煩惱、行相和征相，不相順品和對治品，寂靜』等等所開示的本體。在此處，也將從勝解行地開始，次第開示見道和修道的次第。道智的作用是成辦利益、安樂和救護等等世間利益。這些，『微弱而行』等等，已經解釋過了。 現在宣說菩薩以通達道本身而含攝聲聞道的斷證功德。現在宣說菩薩以通達道本身而含攝聲聞道的斷證功德，其中，從道智的體性或自性方面來說，如何含攝聲聞道呢？
【English Translation】 Please explain what is the Prajnaparamita (perfection of wisdom) of Bodhisattvas (enlightenment being)? How do Bodhisattvas abide in Prajnaparamita? And how should they train? Please cause those sons of gods who have not yet generated the mind of unsurpassed, perfect and complete enlightenment to generate the mind of unsurpassed, perfect and complete enlightenment.』 Therefore, the Tathagata (one who has thus gone) with the light of his own nature, overwhelms the light of the bodies of the gods arising from the ripening of karma. The light of the Tathagata is not artificial, but is of its own nature. The light of the gods is achieved by previous karma and is of an artificial nature. Please explain the wisdom of knowing the path, which is the Prajnaparamita of the Bodhisattvas, and please cause those sons of gods who have not generated the mind to generate the mind of unsurpassed, perfect and complete enlightenment.』 Because it is said thus, therefore, the Prajnaparamita, which is the nature of the Bodhisattva's path knowledge, is a suitable object for explanation, and it is certain to be the generation of the unsurpassed Bodhicitta (mind of enlightenment). Merely understanding the path includes all the qualities of the three vehicles (Shravaka Vehicle, Pratyekabuddha Vehicle, Bodhisattva Vehicle), therefore it pervades all three vehicles. In 'Destruction of Harm' it is said: 'This Prajnaparamita, in the grounds of the Shravakas and Solitary Buddhas, is in accordance with the aspect of omniscience; in the grounds of the Bodhisattvas, it is in accordance with the aspect of knowing the path. Both of these are here, for Bodhisattvas who desire to attain all-knowingness, the knowledge of the aspects of the path should be taught.』 It has been said thus. The nature or essence of the path knowledge is: 'Afflictions, characteristics and signs, unfavorable factors and antidotes, solitude,' etc., which are the natures that are taught. In this context, the stages of the path of seeing and meditation will be gradually shown, starting from the stage of aspiration and conduct. The function of the path knowledge is to accomplish worldly benefits such as benefit, happiness and protection. These, 'weakly acting,' etc., have already been explained. Now it will be shown that the Bodhisattva, by knowing the path itself, includes the qualities of abandonment and realization of the Shravaka path. Now it will be shown that the Bodhisattva, by knowing the path itself, includes the qualities of abandonment and realization of the Shravaka path. In this, how does it include the Shravaka path in terms of the nature or essence of the path knowledge?
སྡུས་པར་འགྱུར་ན། ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ནི། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དག་གི །རྣམ་པ་མི་དམིགས་སྒོ་ནས་ནི། །ཉན་ཐོས་ལམ་འདི་ཤེས་པར་བྱ། །བའོ། །འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལ༷མ་ཤེ༷ས་པ་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ངང་ཚུ༷ལ་ལམ་བདག་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ༷་ནི༷་འཕ༷གས་པ༷འི་བདེ༷ན་པ༷་བཞི༷་པོ་ད༷ག་གི༷་རྣ༷མ་པ༷་རྣམས་དངོས་པོར་མི༷་དམི༷གས་པའི་སྒོ༷་ན༷ས་ནི༷་ཉ༷ན་ཐོ༷ས་ཀྱི་ལ༷མ་འདི༷་བསྡུས་པར་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །དེ་ལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་ན། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་ངོ་བོ་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས། མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། སྟོང་པ་དང་། ནད་ལྟ་བུ་དང་། འབྲས་དང་། ཟུག་རྔུ་དང་། སྡིག་པ་དང་། གཞན་ལ་རགས་ལས་པ་དང་། འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དང་། མི་བརྟན་པ་དང་། རབ་ཏུ་འཇིག་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དང་། འཇིགས་པ་དང་། འཚེ་བ་དང་། འགོ་བའི་ནད་ལྟ་བུར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཅོ་ལྔ་སྟེ། དེ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །འགོག་པའི་བདེན་པ་རྣམ་པ་འདི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་དེ། རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་དང་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི། ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞིང་ཇི་ལྟར་འགག་ན་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་འབྱུང་། ཞེས་པ་ནས། སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤི་དང་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་འཁྲུག་པ་རྣམས་འབྱུང་། ཞེས་པའི་བར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་འབའ་ཞིག་པ་འདི་འབྱུང་བ་དང་། །མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག །ཅེས་པ་ནས། སྐྱེ་བ་འགགས་པས་རྒ་ཤི་ལ་སོགས་པའི་བར་འགག་པ་དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་འབའ་ཞིག་པ་འདི་འགག་སྟེ། དེ་ཡང་བདག་མེད་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། དབེན་པ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །ལམ་གྱི་ 5-310 བདེན་པ་འདི་ལྟར་བསྒོམ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས། མ་འདྲེས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམ་པར་མདོ་ལས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་བདེན་པ་བཞིའི་རྣམ་པ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་སྒོམ་པའི་སྒོ་ནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། ། ༈ ཉན་རང་གི་སའི་ཚུལ་གྱིས་སྔར་གྱི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བཤད་པ། ད་ནི་ཉན་རང་གི་སའི་ཚུལ་གྱིས་སྔར་གྱི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མ་བྱུང་བ་ལས་འབྱུང་བ་དང་། བྱུང་ནས་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །བདག་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་དང་། གཞན་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བའ
【現代漢語翻譯】 如果總結來說，在通達道路的方面：對於四聖諦，通過不執著于相狀的方式，可以瞭解聲聞的道路。對於菩薩的通達道路的方面，或者說本體，對於四聖諦的相狀，通過不執著于實有的方式，可以總結性地瞭解聲聞的道路。那麼，如何憶念四聖諦的相狀呢？對於苦諦和集諦的本體，即蘊、界、處，要憶念它們是無常、痛苦、無我、空性、如病、如癰、如箭、如罪、依賴於他、是壞滅之法、不穩定、具有徹底壞滅的自性、是恐怖、是損害、如傳染病一般，這十五種方式，並且以不執著的方式憶念。對於滅諦，要這樣憶念：導致集諦之因和苦諦之果的十二緣起支，是如何生起和如何滅盡的呢？從『無明緣行』開始，直到『生緣老死、憂悲惱苦』，這樣就產生了純粹的痛苦之蘊。而『無明滅則行滅』，直到『生滅則老死等滅』，這樣就滅盡了純粹的痛苦之蘊。因此，要以無我、寂靜、遠離、空性、無相、無愿、無所作為的方式，不執著地憶念。對於道諦，要這樣修習：從四念住到十八不共法，都要以不執著的方式修習，經中是這樣說的。因此，通過不執著於四聖諦的相狀來憶念和修習，這就是聲聞道的總結。 現在，以聲聞和緣覺的立足點來解釋之前所說的無常等等的含義。現在將以聲聞和緣覺的立足點來解釋之前所說的無常等等的含義：從未生起而生起，生起后也會消失，因此要憶念它是無常的。自身具有三種痛苦，並且成為他人痛苦之因，因此是痛苦的。
【English Translation】 In summary, regarding the way of understanding the path: For the Four Noble Truths, the path of the Shravakas (Listeners) can be understood through the non-apprehension of characteristics. For the way of understanding the path of Bodhisattvas, or rather, its essence, the path of the Shravakas can be understood in a summarized way through the non-apprehension of the characteristics of the Four Noble Truths as real entities. So, how should one contemplate the characteristics of the Four Noble Truths? For the essence of the Truths of Suffering and Origin, which are the aggregates, elements, and sources, one should contemplate them as impermanent, suffering, selfless, empty, like a disease, like a boil, like an arrow, like a sin, dependent on others, of the nature of destruction, unstable, having the nature of complete destruction, fearful, harmful, and like a contagious disease. These are the fifteen ways, and they should be contemplated in a non-apprehending manner. For the Truth of Cessation, one should contemplate in this way: How do the twelve links of dependent origination, which are the cause of the Truth of Origin and the result of the Truth of Suffering, arise and cease? Starting from 'Ignorance conditions action,' up to 'Birth conditions old age, death, sorrow, lamentation, pain, distress, and despair,' in this way, a mass of pure suffering arises. And 'With the cessation of ignorance, action ceases,' up to 'With the cessation of birth, old age and death, etc., cease,' in this way, the mass of pure suffering ceases. Therefore, one should contemplate non-apprehendingly in the manner of selflessness, peace, solitude, emptiness, signlessness, wishlessness, and non-action. For the Truth of the Path, one should meditate in this way: From the Four Mindfulnesses to the Eighteen Unshared Qualities, one should meditate in a non-apprehending manner, as it is said in the Sutras. Therefore, through contemplating and meditating without apprehending the characteristics of the Four Noble Truths, this is the summary of the Shravaka path. Now, explaining the meaning of impermanence, etc., as mentioned earlier, from the standpoint of the Hearers and Solitary Realizers. Now, we will explain the meaning of impermanence, etc., as mentioned earlier, from the standpoint of the Hearers and Solitary Realizers: Because it arises from what has not arisen, and after arising, it also disappears, therefore, one should contemplate it as impermanent. Because one possesses the three sufferings and becomes the cause of suffering for others, therefore it is suffering.
ོ། །དབང་བསྒྱུར་བའི་འདོད་དགུར་བྱེད་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པས་བདག་རང་ལ་བདག་གི་མཚན་ཉིད་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པའོ། །ཆུ་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་ལྟར་ནང་ན་བདག་གི་སྙིང་པོས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པའོ། །རྐྱེན་དུ་མས་གསོ་དགོས་པ་དང་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྩ་བ་ཡིན་པས་ནད་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ནད་དོ། །ཞེན་པའི་གནོད་པ་ལྡན་པ་དང་། ཉོན་མོངས་ཀྱི་མི་གཙང་བ་ཟག་པ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། འཇིག་པས་རིམ་པ་ལྟར་སྐྲང་བ་དང་། སྨིན་པ་དང་། རྡོལ་བས་འབྲས་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་སོ། །ཕྱི་ནང་གི་གནོད་པ་ཟུག་པར་བྱེད་ཅིང་བཅོས་དཀའ་བས་ཟུག་རྔུ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཟུག་རྔུའོ། །སྨད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དང་། གནོད་པར་འགྱུར་བའི་སྡིག་ཏོ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་སྡིག་པའོ། །ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དབང་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་ལ་རག་ལས་པའོ། །ན་རྒ་འཆི་བས་འཇིག་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །འདུ་བྱས་གྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་དང་ལྡན་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མི་བརྟན་པ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མི་བརྟན་པའོ། །རང་གི་ངང་དང་གནོད་པའི་ཀྱང་འཇིག་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་འཇིག་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ནོ། །འཇིག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པའོ། །མ་ཚོར་བཞིན་དུ་གནོད་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འཚེ་བའི་ཕྱིར་འཚེ་བའོ། །གནོད་པ་རྣམ་པ་མང་པོ་དང་། འདྲ་བ་དང་། འགོ་བའི་ནད་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་འགོ་བའི་ནད་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །འགོག་ 5-311 པའི་རྣམ་པ་བདུན་གྱི་དོན་ཡང་། བདག་གི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་ཞི་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དབེན་པའོ། །བདག་དང་བདག་གི་བས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པའོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པའོ། །ཁམས་གསུམ་དུ་མི་སྨོན་པའི་ཕྱིར་སྨོན་པ་མེད་པའོ། །ཕྱི་མ་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྲིད་པའི་འཁོར་ལོ་སྟེ། ཉོན་མོངས་དང་ལས་དང་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དུ་འདུས་སོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་གསུམ་ནི་ཉོན་མོངས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་སྲིད་པ་གཉིས་ནི་ལས་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། མིང་དང་། གཟུགས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། རེག་པ་དང་། ཚོར་བ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་ཤི་བདུན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དང་པོ་གསུམ་ལས་གཉིས་འབྱུང་ཞིང་། གཉིས་ལས་བདུན་འབྱུང་ལ། བདུན་ལས་ཀྱང་གསུམ་འབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་སྲིད་པའི་འཁོར་ལོ་འདི་ཉིད་ཡང་དང་ཡང་དུ་འཁོར་བ་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་བ་སེམས
【現代漢語翻譯】 因為沒有主宰的意願等，所以沒有與我自身相符的自性，因此是無我。 如同水樹的樹幹，因為內部空無自我的精華，所以是空性。 因為需要眾多因緣來滋養，並且是身心痛苦的根源，所以像疾病一樣是病。 因為具有執著的危害，並且有煩惱的不凈之物流出，以及生、老、死依次如腫脹、成熟、破裂，所以像毒瘡一樣是瘡。 因為能刺痛內外之苦，且難以醫治，所以像毒箭一樣是箭。 因為是應受呵責的，並且是會帶來損害的罪惡，所以像罪惡一樣是罪。 因為業是自己所擁有的，所以沒有自主權，因此依賴於他者。 因為是老、病、死所摧毀的本性，所以是具有壞滅之法。 因為具有三種有為法的特徵，並且具有世間八法的不穩定，所以是不穩定的。 因為具有自身的本性和損害的本性，以及壞滅的本性，所以是徹底壞滅的本性。 因為是一切壞滅的因，所以是壞滅。 因為在不知不覺中受到各種損害的侵害，所以是侵害。 因為與多種損害相似，並且像傳染病一樣，所以應將其視為傳染病。 七種止息的形態的意義是：因為脫離了自我的特徵，所以是無我。 因為一切痛苦都得以平息，所以是寂靜。 因為不具有煩惱，所以是寂靜。 因為空無我與我所，所以是空性。 因為脫離了一切有為法的特徵，所以是無相。 因為不貪求三界，所以是無愿。 因為不再有來世的造作，所以應將其視為無所造作。 十二緣起支是因果的自性，是存在的輪轉，總集為煩惱、業和痛苦三者。 其中，無明、愛和取是煩惱；行和有是業；識、名色、六入、觸、受、生和老死是痛苦。 從前三者生出后二者，從后二者生出后七者，從后七者又生出前三者，以這種方式，存在的輪轉不斷地循環。 眾生之心
【English Translation】 Because there is no desire for mastery, etc., it does not possess the characteristic of self that aligns with me, therefore it is without self. Like the trunk of a water tree, because it is empty of the essence of self within, therefore it is emptiness. Because it needs to be nourished by many conditions and is the root of physical and mental suffering, it is like a disease, therefore it is a disease. Because it possesses the harm of attachment, and the impurity of afflictions flows out, and birth, old age, and death are like swelling, ripening, and bursting in sequence, therefore it is like a boil, therefore it is a boil. Because it pierces inner and outer harms and is difficult to cure, it is like a thorn, therefore it is a thorn. Because it is to be despised and is a harmful sin, it is like a sin, therefore it is a sin. Because karma is to be owned, it has no power, therefore it depends on others. Because it is the nature of being destroyed by old age, sickness, and death, it is of the nature of destruction. Because it possesses the three characteristics of conditioned phenomena and the eight unstable worldly dharmas, it is unstable. Because it has its own nature and the nature of harm, and the nature of destruction, it is of the nature of complete destruction. Because it is the cause of all destruction, it is destruction. Because it is harmed by various harms without being aware of it, it is harm. Because it is similar to many kinds of harm and is like a contagious disease, it should be regarded as a contagious disease. The meaning of the seven aspects of cessation is: because it is separated from the characteristic of self, it is without self. Because all suffering is pacified, it is peace. Because it does not possess afflictions, it is solitude. Because it is empty of self and what belongs to self, it is emptiness. Because it is separated from all characteristics of conditioned phenomena, it is without characteristics. Because it does not desire the three realms, it is without desire. Because there is no further action to be taken in the future, it should be regarded as without action. The twelve links of dependent origination are the nature of cause and effect, the wheel of existence, which is the aggregation of afflictions, actions, and suffering. Among them, ignorance, craving, and grasping are afflictions; action and existence are actions; consciousness, name and form, the six sense bases, contact, feeling, birth, and old age and death are suffering. From the first three, the latter two arise; from the latter two, the latter seven arise; and from the latter seven, the former three arise. In this way, the wheel of existence revolves again and again. The mind of sentient beings
་ཅན་ཀུན་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་གྱི། འདི་ལ་རྫས་སུ་གྲུབ་པའི་སེམས་ཅན་དང་། གང་ཟག་ལ་སོགས་པ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དངོས་པོའི་སྟོང་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྔ་མ་རྣམས་ལས། སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ནའི་ཡན་ལག་ཕྱི་མ་རྣམས་འབྱུང་བར་ཟད་དོ། །ཕུང་པོ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡང་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་སྔ་མ་འགགས་ཤིང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འགྲོ་བ་གཞན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སྔ་མ་དེ་ཉིད་འཕོས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། སྔ་མ་དེ་མེད་པར་ཡང་ཕྱི་མ་མི་འབྱུང་བས་ཁ་དོན་ལ་སོགས་པའི་དཔེས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དོན་ནི་ལན་ཅིག་འགགས་པའི་ཕྱི་ནས་དེའི་རིགས་གཏན་མེད་དུ་སོང་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཆད་པ་མ་ཡིན་ལ། སྐྱེས་ནས་བདེན་པའི་ངོ་བོ་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཀྱང་། སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱི་མ་རྣམས་རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པའི་ 5-312 ཆོས་རྣམས་སོ་སོར་སྣང་བའོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། ཡན་ལག་བྱེ་བྲག་བཅུ་གཉིས་གང་། །ཐུབ་པས་རྟེན་འབྱུང་གསུངས་དེ་དག །ཉོན་མོངས་ལས་དང་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། །གསུམ་པོ་དག་ཏུ་ཟད་པར་འདུས། །དང་པོ་བརྒྱད་དང་དགུ་ཉོན་མོངས། །གཉིས་དང་བཅུ་པ་ལས་ཡིན་ཏེ། །ལྷག་མ་བདུན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཡིན། །བཅུ་གཉིས་ཆོས་ནི་གསུམ་དུ་འདུས། །གསུམ་པོ་དག་ལས་གཉིས་འབྱུང་སྟེ། །གཉིས་ལས་བདུན་འབྱུང་བདུན་ལས་ཀྱང་། །གསུམ་འབྱུང་འཁོར་བའི་འཁོར་ལོ་དེ། །ཉིད་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་འཁོར། །འགྲོ་ཀུན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྟེ། །འདི་ལ་སེམས་ཅན་ཅི་ཡང་མེད། །སྟོང་པ་ཁོ་ནའི་ཆོས་རྣམས་ལས། །སྟོང་པའི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བར་ཟད། །ཁ་དོན་མར་མེ་མེ་ལོང་རྒྱ། །ས་བོན་མེ་ཤེལ་སྐྱུར་དང་སྒྲས། །ཕུང་པོ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡང་། །མི་འཕོ་བར་ཡང་མཁས་རྟོགས་བྱ། །ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་དངོས་པོ་ལའང་། །གང་གིས་ཆད་པར་རྣམ་བཏགས་པ། །རྣམ་པར་མི་མཁས་དེ་ཡིས་ནི། །རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་དོན་མ་མཐོང་། །འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །བཞག་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་ལྟ། །ཡང་དག་མཐོང་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། རབ་འབྱོར་གྱིས་ལྷའི་དབང་པོ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེར་ཕྱིན་གང་ཡིན་པ་དེ་བསྟན་ཏོ། ། ༈ དེ་ལྟར་བཤད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སློབ་མ་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་བཤད་པ། དེ་ལྟར་བཤད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སློབ་མ་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་བཤད་པ་ལས་ད་རུང་། རབ་འབྱོར་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བསྟན་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྦྱོར་ལམ་མི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་བསྡུས་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་མདོ་ལས། སྟོན་ཚུལ་ཇི་ལྟ་བུས་དྲོད་སོགས་བསྟན་ན། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལམ་ལ་ནི། །གཟུ
【現代漢語翻譯】 所有這些都適用於十二緣起。其中沒有任何作為實體的眾生或補特伽羅。因此，眾生之實體的空性，即相互依存之法，如夢幻泡影，僅僅是從先前的空性產生後續的支分。蘊的相續連線也是如此，先前的阿賴耶識滅盡，並依賴於它而產生另一種存在形式。因此，並非是先前之物轉移，但若無先前之物，則後續之物也不會產生，應以卡東（kha don，比喻）、火花等為例來理解。因此，相互依存的意義並非是，一旦滅盡，其同類便徹底消失的斷滅論，也並非是產生后具有真實不變自性的常恒論。然而，依賴於先前之物，後續之物如夢如幻般顯現，各自顯現為無自性的法。 聖者龍樹菩薩曾說：'十二緣起之支分，佛陀所說之緣起法，皆可歸納為煩惱、業和痛苦三者。前八支和第九支是煩惱，第二支和第十支是業，其餘七支是痛苦。十二支法可歸納為三者。從三者中產生二者，從二者中產生七者，從七者中又產生三者，輪迴之輪即如此週而復始。一切眾生皆是因和果，其中沒有任何眾生。僅僅是從空性的法中，產生空性的法。'卡東、燈焰、鏡子、印章、種子、火鏡、酸味和聲音等，蘊的相續連線也應理解為不轉移。對於極其微小的物體，是誰假立了斷滅之說？不善巧者，未能見到由因緣所生的意義。其中沒有任何需要去除的，也沒有任何需要安立的。以如實之見看待如實，如實見后便能解脫。' 如上所述，善現（Subhuti）向天帝釋（Indra）展示了菩薩的般若波羅蜜多。 以上所說，闡述了聲聞弟子的道。 以上所說，闡述了聲聞弟子的道，現在繼續闡述。善現展示了菩薩如何安住于般若波羅蜜多，從而通過無相之門來概括聲聞的加行道。對此，經中說：'如何以譬喻來展示暖位等？對於聖聲聞道來說，色……'
【English Translation】 All these are applied to the twelve links of dependent origination. There is no sentient being or person that exists as a substance in this. Therefore, the emptiness of the entity of sentient beings, the interdependent dharmas, like a dream, merely the later limbs arise from the former emptiness. The connection of aggregates is also such that the former alaya-consciousness ceases, and relying on that, another form of existence arises. Therefore, it is not that the former is transferred, but without the former, the latter does not arise, so it should be understood by examples such as 'kha don' (example), spark etc. Therefore, the meaning of dependent origination is not a nihilistic view where once it ceases, its kind is completely gone, nor is it a permanent view where it has a true nature after being born. However, relying on the former, the latter appear like dreams and illusions, and each appears as dharmas without inherent existence. The noble Nagarjuna said: 'Whatever the twelve specific limbs are, those dependent origination that the Thubpa (Buddha) spoke of, are all included in the three: afflictions, karma, and suffering. The first eight and the ninth are afflictions, the second and tenth are karma, and the remaining seven are suffering. The twelve dharmas are included in three. From the three, two arise, from the two, seven arise, and from the seven, three arise, that wheel of samsara revolves again and again. All beings are cause and effect, there is no sentient being in this. Merely from the dharmas of emptiness, the dharmas of emptiness arise.' 'Kha don', flame, mirror, seal, seed, fire crystal, sourness, and sound, the connection of aggregates should also be understood as not transferring. For even the most subtle object, who has imputed cessation? The unskilled one does not see the meaning arising from conditions. There is nothing to be removed in this, there is nothing to be placed. Look at the truth as it is, and having seen the truth, be liberated. As mentioned above, Subhuti showed Indra the Prajnaparamita of the Bodhisattva. The above explanation describes the path of the Shravaka disciple. The above explanation describes the path of the Shravaka disciple, and now continues. Subhuti shows how the Bodhisattva abides in the Prajnaparamita, thereby summarizing the Shravaka's path of application through the gate of non-objectification. In this regard, the sutra says: 'How are warmth and so on shown by example? For the noble Shravaka path, form...'
གས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་དབྱེར་མེད་པས། །དྲོ་བ་དེ་དག་མི་དམིགས་པས། །རྩེ་མོར་གྱུར་པ་དག་ཏུ་འདོད། །དེ་ལ་རྟག་ལ་སོགས་ཚུལ་གྱིས། །གནས་པ་བཀག་པས་བཟོད་པ་རྣམས། །ས་བཅུ་དག་ལས་བརྩམས་ནས་ནི། །མི་གནས་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བཤད་དེ། །འདིར་འཕ༷གས་པ༷་ 5-313 ཉ༷ན་ཐོ༷ས་གྱི་ལ༷མ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ལ༷། མདོ་ལས། དྲོད་སོགས་འདི་ལྟར་བསྟན་ཏེ། གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་། །ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྟོང་ཞེས་པ་ནི༷་གཟུ༷གས་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་སྟོ༷ང་པ༷འི་ཕྱི༷ར་རོ། །གཟུགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བར་གྱི་སྟོ༷ང་པ༷་ཉི༷ད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་དབྱེར་མེད་དེ་ཞེས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་རྣ༷མས་དབྱེ༷ར་མེ༷ད་པ༷་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གསུངས་པ་དེས༷་དྲོ༷་བ༷་བསྟན་ཏོ། །ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་སོགས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མེད་ཅིང་དེ༷་ད༷ག་གི་སྟོང་ཉིད་གཅིག་པའི་ཆོས་དབྱིངས་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་དྲོད་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས། གཟུགས་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་མི་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་གཟུགས་སོགས་དེ་དག་མི༷་དམི༷གས་པར་བསྟན་པ༷ས་རྩེ༷་མོ༷ར་གྱུ༷ར་པ༷་ད༷ག་ཏུ༷་འདོ༷ད་དེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ནི་དངོས་པོའི་གཟུགས་སོགས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །མདོ་ལས། གཟུགས་སོགས་རྟག་མི་རྟག་བདེ་སྡུག་བདག་བདག་མེད་ཞི་མ་ཞི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་མི་བྱའོ། །ཞེས་པས་གཟུགས་སོགས་དེ༷་ལ༷་རྟ༷ག་ཅེས་བྱ་བ་ལ༷་སོ༷གས་པའི་ཚུ༷ལ་གྱི༷ས་གན༷ས་པ༷་བཀ༷ག་པ༷ས་བཟོ༷ད་པ༷་ཆུང་འབྲིང་ཆེན་པོ་རྣ༷མས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ནི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །མདོ་ལས། ས་དང་པོ་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་མི་བྱ་བ་ནས། ས་བཅུ་པ་དང་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་རླབས་པོ་ཆེ་རྣམས་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་མི་བྱའོ། །ཞེས་པ་ས༷་བཅུ༷་ད༷ག་ལ༷ས་བརྩ༷མས་ན༷ས་ནི༷་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མི༷་གན༷ས་རྒྱ༷ས་པ༷ར་བསྟ༷ན་པ༷་ཡི༷ས། ཆོ༷ས་ཀྱི༷་མཆོ༷ག་ཏུ༷་གྱུ༷ར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་བཤ༷ད་དེ༷། དེ་ཉིད་ནི་ཅི་ལ་ཡང་དངོས་པོར་མི་རྟོག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་ཀྱིས་དབྱིངས་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་ 5-314 སོ། །དམིགས་མེད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཅི་ལ་ཡང་གནས
【現代漢語翻譯】 因為色等是空性的緣故。 因為空性諸法無有差別。 因為不緣取暖位等法。 所以認為已達頂位。 因為遮止以常等方式安住。 所以（獲得了）忍位。 從十地等開始。 以不執著而廣大地顯示。 宣說了殊勝之法。 此處，聖聲聞的道、菩薩的道，以知（二者）而攝集。 經中說：『暖等如此宣說，色以色空。受、想、行、識和菩薩以菩薩空。』這是因為色等是空性的緣故。 從色到菩薩之間的空性，是無二且無有差別的，這是因為空性諸法無有差別的緣故。 如此宣說，即是宣說了暖位。所假立的色等，並非色等的自性，而這些的空性，安住於一體的法界中的智慧，即是暖位。 經中說：『不應以不緣取色的方式安住。』等等，因為顯示了不緣取色等，所以認為已達頂位而宣說。 這即是以不緣取事物之色的方式，安住于真如中的智慧。 經中說：『不應以緣取色等為常、無常、樂、苦、我、無我、寂靜、不寂靜等的方式安住。』因此，遮止了以色等為常等的方式安住，從而顯示了下品、中品、上品忍位。 這即是以不住于常等事物的方式，安住于圓成實性中的智慧。 經中說：『不應以緣取初地的方式安住，乃至不應以緣取十地、六度、三十七菩提分等廣大菩薩行的方式安住。』從十地等開始，以不執著的方式廣大地顯示，宣說了殊勝之法。這即是以不執著任何事物的方式，安住於法界中的智慧。 于無所緣的行境中修學的菩薩，不應以能緣所緣的方式安住于任何事物。
【English Translation】 Because form and so on are empty. Because all emptinesses are without distinction. Because those heats are not perceived. It is considered to be the peak. Because abiding by way of permanence and so on is prevented. The acceptances are based on the ten grounds. By extensively showing non-abiding. It is said to be the supreme dharma. Here, the path of the noble Hearer and the path of the Bodhisattva are gathered by knowledge. In the sutra, it is taught that heat and so on are like this: 'Form is empty of form. Feeling, perception, formation, and consciousness, and the Bodhisattva are empty of the Bodhisattva.' This is because form and so on are empty. The emptiness from form to Bodhisattva is non-dual and without distinction, because all emptinesses are without distinction. Thus spoken, it shows the heat. The imputed forms and so on are not the nature of form and so on, and the emptiness of these, the wisdom abiding in the one dharmadhatu, is the heat. In the sutra, it says, 'One should not abide by not perceiving form.' And so on, because it shows that form and so on are not perceived, it is considered to be the peak. That is the wisdom abiding in suchness by not perceiving the form of things. In the sutra, it says, 'One should not abide by perceiving form and so on as permanent, impermanent, happy, suffering, self, non-self, peaceful, non-peaceful, and so on.' Therefore, by preventing abiding by way of form and so on being permanent, the small, medium, and large acceptances are shown. That is the wisdom abiding in the perfectly established nature by not abiding in permanent and other things. In the sutra, it says, 'One should not abide by perceiving the first ground, and so on, one should not abide by perceiving the great practices of the Bodhisattva, such as the ten grounds, the six perfections, and the thirty-seven dharmas in harmony with enlightenment.' From the ten grounds and so on, by extensively showing non-abiding, it is said to be the supreme dharma. That is the wisdom abiding in the dharmadhatu by not conceiving anything as a thing. A Bodhisattva who studies in the practice of non-perception should not abide in anything by way of perception.
་སུ་མི་རུང་བ། ཅི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །མཁྱེན་ནས་ཆོས་རྣམས་མ་གཟིགས་ཕྱིར། །ཏེ། རྫོགས་པའི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱི༷ས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་སྟེ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ཅིང་། མཁྱེ༷ན་ན༷ས་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་སུ་རུང་བའི་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་མ༷་གཟི༷གས་པ་དེའི་ཕྱི༷ར་རོ། །དེས་ན་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཅི་ལ་ཡང་མི་གནས་ཤིང་། དམིགས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གནས་པ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་གནས་པར་བྱའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། སློ༷བ་མ༷འི་ལམ་གང་དང་། ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །། ༈ བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ལམ་ཀྱི་སྤངས་རྟོགས་བསྡུས་པ་སྟོན་པ། ད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ལམ་ཀྱི་སྤངས་རྟོགས་བསྡུས་པ་སྟོན་ཏེ། མདོ་ལས། གནོད་སྦྱིན་རྣམས་ཀྱི་སྐད་སྨྲ་བ་དང་། བརྗོད་པ་དང་། ཚིག་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བརྗོད་ན་ཤེས་པར་རུང་གི །རབ་འབྱོར་ཤེར་ཕྱིན་སྟོན་པ་འདི་ནི་ཤེས་པར་མི་རུང་ངོ་། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དང་པོར་སྟོན་པ་པོ་གཞན་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་ཉན་པར་འདོད་པའི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ཆོས་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྤྲུལ་པ་དང་རྨི་ལམ་དང་བྲག་ཆ་དང་། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པའི་རྒྱུས། བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལས་ཟབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་དེ་བསྟན་བཅོས་སུ་འདི་ལྟ་སྟེ། རང་བྱུང་བདག་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །གཞན་གྱིས་བསྟན་ཡང་མི་དགོས་ལ། །བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཟབ་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་བརྗོད། །འདི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པས་སྤྲུལ་པའི་འཁོར་བཞི་ལ་ཆོས་བསྟན་པའི་དཔེ་དང་། མི་གཅིག་གི་རྨི་ལམ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་སྟོན་པའི་དཔེ་དང་། མི་གཉིས་ཀྱི་རི་ཁྲོད་དུ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱིས་བསྔགས་པ་བརྗོད་ན་གཅིག་གི་བྲག་ཆས་གཅིག་ཤོས་ཀྱི་བྲག་ཆ་སྒྲ་མི་ཤེས་པའི་དཔེ་དང་། སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་འཁོར་བཞི་ལ་ཆོས་བསྟན་པའི་དཔེ་སྟེ། དཔེ་བཞིའི་སྒོ་ནས་ཆོས་སྟོན་པ་པོ་དང་ཉན་པ་ལ་སོགས་པར་ཡེ་ཤེས་ལ་སྣང་ཡང་དེ་དང་དེའི་དངོས་པོ་མེད་པས་སུས་ཀྱང་བཤད་པ་ 5-315 དང་ཉན་པ་དང་ཐོས་པ་དང་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ར༷ང་བྱུ༷ང་བད༷ག་ཉི༷ད་ཀྱིས་སྲིད་པ་ཐ་མ་ལ་སློབ་དཔོན་མེད་པར་སྔོན་གོམས་པའི་དབང་གིས་སྤྲུལ་པ་དང་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་སྣང་བ་ལྟར་སྟོན་པ་པོ་ལ་སོགས་པར་ཡེ་ཤེས་ལ་ཤར་བའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་རྟོ༷གས་པ༷འི་ཕྱི༷ར། སྲིད་པ་ཐ་མའི་ལུས་ཐོབ་ཅིང་། དགྲ་བཅོམ་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ན། སློབ་དཔོན་གཞ༷ན་གྱི༷ས་སྒྲ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་བསྟ༷ན་ཡ༷ང་མི༷་དགོ༷ས་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ༷། ཇི་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཚ
【現代漢語翻譯】 不應如此。為何？因為佛陀以智慧未見諸法。即，圓滿正等覺的佛陀在無上菩提中現證圓滿正覺，已證悟，以智慧未見可作為對境安住的諸法。因此，不應以對境的方式安住于任何事物，而應以無對境的方式安住于空性。菩薩應如此安住于般若波羅蜜多中。以上解釋了『學者的道路是什麼』。 現在宣說以菩薩的道路知曉自性之理，如犀牛角般的道路之斷證總攝。 現在宣說以菩薩的道路知曉自性之理，如犀牛角般的道路之斷證總攝。如經中所說：『夜叉的語言、言說和詞語，如果說出來，是可以理解的。』『 妙吉祥，宣說般若波羅蜜多是不可理解的。』等等。首先，爲了不依賴其他宣說者，也能以自己所希望的方式聽聞的般若波羅蜜多之法，通過如幻化、夢境、山谷迴音和幻術般的證悟之因，如犀牛角般的智慧比聲聞的智慧更為深奧，此論典中如此宣說：『爲了證悟自生自性，即使他人宣說也不需要。如犀牛角般的智慧，顯現為更為深奧。』 對此，有如來以幻化對幻化的四眾說法之譬喻；一人之夢境，如來宣說佛法之譬喻；二人在寂靜處讚頌三寶，一人之山谷迴音，另一人不知山谷迴音之聲的譬喻；幻術師幻化之佛陀對幻化的四眾說法之譬喻。通過這四個譬喻，雖然在智慧中顯現說法者和聽法者等，但由於沒有彼等之實物，因此無人宣說、聽聞、聽受和知曉。因此，以自生自性，在最後一生中，無需導師，憑藉先前的串習力，如幻化和夢境般的顯現，以在智慧中顯現說法者等的方式，爲了證悟心性。獲得最後有之身，現證阿羅漢時，即使導師以音聲宣說佛法也不需要證悟。如何證悟之理？
【English Translation】 It should not be so. Why? Because the Buddha, with wisdom, did not see the dharmas. That is, the perfectly enlightened Buddha, having manifested perfect enlightenment in unsurpassed Bodhi, having realized, with wisdom, did not see the dharmas that could be dwelt upon as objects. Therefore, one should not dwell on anything in the manner of an object, but should dwell on emptiness in the manner of non-object. A Bodhisattva should thus dwell in Prajnaparamita. The above explains 'What is the path of the scholar'. Now, to explain the summary of abandonment and realization of the path like a rhinoceros horn in the manner of knowing the nature of the Bodhisattva's path. Now, to explain the summary of abandonment and realization of the path like a rhinoceros horn in the manner of knowing the nature of the Bodhisattva's path. As it is said in the sutra: 'The language, speech, and words of the Yakshas, if spoken, can be understood.' 'O Subhuti, the teaching of Prajnaparamita is incomprehensible.' and so on. First, in order to listen to the Dharma of Prajnaparamita in the way one wishes without relying on other teachers, through the cause of realization like illusion, dream, echo, and magic, the wisdom like a rhinoceros horn is shown to be deeper than the wisdom of the Shravakas. This is explained in this treatise: 'For the sake of realizing the self-born nature, even if others teach, it is not needed. The wisdom like a rhinoceros horn is manifested as more profound.' Regarding this, there is the example of the Tathagata teaching the Dharma to the four assemblies of illusion by means of illusion; the example of the Tathagata teaching the Dharma in a dream of one person; the example of two people praising the Three Jewels in a solitary place, and one person not understanding the sound of the echo of the other person; the example of a magician teaching the Dharma to the four assemblies of illusion by means of the Buddha he has created. Through these four examples, although the speaker and listener appear in wisdom, because there is no real object of them, no one speaks, hears, listens, or knows. Therefore, with self-born nature, in the last existence, without a teacher, by the power of previous habituation, like the appearance of illusion and dream, in the manner of the speaker appearing in wisdom, in order to realize the nature of mind. When one obtains the body of the last existence and manifests Arhatship, even if the teacher teaches the Dharma with sound, it is not necessary to realize it. How is the principle of realization?
ུལ་ནི་འོག་ནས་ཀྱང་རྒྱས་པར་འཆད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས་ཀྱང་། ཉན་ཐོས་རྣམས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སྲིད་པ་ཐ་མ་ལ་ལུས་ཐ་མ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ན། སློབ་དཔོན་མེད་པར་སྔོན་གོམས་པའི་དབང་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པོ་རྣམས་བསྒོམས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་མངོན་གསུམ་དུ་བྱེད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་རང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱིས་མ་བསྟན་ཀྱང་། སྟོན་པ་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྣང་བ་ཡེ་ཤེས་ལ་འཆར་བ་ཅི་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསེ༷་རུ༷་ལྟ༷་བུ༷འི་ཡེ༷་ཤེ༷ས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི༷་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྒྲའི་རྐྱེན་ལས་ལྟོས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལས་ཟ༷བ་པ༷་ཉི༷ད་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཀྱེ་མ་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་འདི་ནི་ཟབ་པ་བས་ཀྱང་ཆེས་ཟབ་པ་སྟོན། ཕྲ་བ་བས་ཀྱང་ཆེས་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཞེས་དང་། ལྷའི་བུ་དག་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཟབ་པ་མ་ཡིན། ཕྲ་བ་མ་ཡིན། ཞེས་སོ། །འདི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསལ་བར་བྱས་པའི་ཟབ་པ་དང་ཕྲ་བའི་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་དོ། །གཟུགས་སོགས་ཟབ་པ་དང་། ཕྲ་བ་བཀག་པ་ནི། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་གཤིས་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཟབ་པ་དང་ཕྲ་བའི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་ཉན་རང་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པར་འདོད་པས་གཟུགས་སོགས་བཏགས་པའི་དངོས་པོ་ཡང་མེད་ཅིང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ 5-316 བཟོད་པ་འདི་ལ་མི་རྟེན་དུ་མི་རུང་ངོ་། ། ༈ སྟོན་པ་པོའི་སྒྲ་མེད་པར་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་ཚུལ་གྱིས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པ་རྒྱས་པར་སྟོན་པ། ད་ནི་སྟོན་པ་པོའི་སྒྲ་མེད་པར་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་ཚུལ་གྱིས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། མདོ་ལས། དེ་ནས་ལྷའི་བུ་དག་འདི་སྙམ་དུ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ལ་ཆོས་ཉན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་དག་ཏུ་འདོད་པར་བྱའོ་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། ལྷའི་བུ་དག་བདག་ལ་ཆོས་ཉན་པ་ནི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལྟ་བུར་འདོད་པར་བྱའོ། །སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་འདོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་སུས་ཀྱང་ཉན་པ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་དང་། མངོན་གསུམ་དུ་བྱེད་པ་མེད་དོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས། གང་གང་དོན་ནི་གང་གང་ལ། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཉན་འདོད་པ། །དེ་དེ་ལ་དོན་དེ་དང་དེ། །སྒྲ་མེད་ཀྱང་དེ་དེ་ལྟར་སྣང་། །དེ་ལ་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ལ་སོགས་པ་ག༷ང་དང་ག༷ང་ཡིན་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོ༷ན་ནི༷། རྨ
【現代漢語翻譯】 下面將進一步詳細解釋。菩薩的地位與聲聞（梵文：Śrāvakā，指聽聞佛陀教誨而證悟的弟子）和獨覺（梵文：Pratyekabuddha，不依賴他人教導，通過自身努力證悟的修行者）的區別在於：當他們獲得最後一生時，由於前世的習慣，無需導師，通過修習三十七道品（菩提的三十七個方面），便能斷除一切煩惱，親自證得阿羅漢（梵文：Arhat，斷盡煩惱，不再輪迴的聖者）的果位。因此，他們被稱為獨覺。 經中這樣說到。如果沒有任何人指導，為何導師等形象會顯現在智慧中呢？正因為如此，經中指出，像犀牛角一樣的智慧比依賴聲聞之語的智慧更為深刻。經中說：『奇哉！聖者善現（梵文：Subhūti，佛陀的著名弟子），這顯示了比深奧更深奧，進入了比精微更精微的境界，從而闡明了般若波羅蜜多（梵文：Prajñāpāramitā，智慧到彼岸）。』又說：『天子們，色等事物的自性既不深奧也不精微。』 這段話的意思是，善現所闡明的深奧和精微的般若波羅蜜多，正是像犀牛角一樣的智慧。之所以說色等事物既不深奧也不精微，是因為世俗諦（梵文：Saṃvṛti-satya，相對真理，世俗認知）的色等事物在本質上並不存在，而勝義諦（梵文：Paramārtha-satya，絕對真理，超越世俗認知的真理）的色等事物本質上是不可動搖的。因此，它們不是深奧或精微的事物。所以，想要獲得聲聞、獨覺和佛陀果位的人，不應依賴於色等假立的事物，也不應依賴於勝義諦的色等事物那不可言說的 安忍（梵文：Kṣānti，忍耐，寬容）。 現在，將詳細闡述如何在沒有導師的言語的情況下，通過像犀牛角一樣的智慧，以自證的方式證悟。 現在，將詳細闡述如何在沒有導師的言語的情況下，通過像犀牛角一樣的智慧，以自證的方式證悟。經中說：『那時，天子們心想：我們應該如何看待善現尊者聽法呢？』然後，善現說：『天子們，你們應該認為我聽法就像幻化的人一樣，就像化現一樣。因為沒有任何人聽法、完全理解或親自證悟。』等等。論典中說：『無論在何處，無論對何事，想要如何聽聞，就在那裡，對那件事，即使沒有言語，也會那樣顯現。』在那裡，無論什麼是念住（梵文：Smṛtyupasthāna，四念住，正念的建立）等法的意義，
【English Translation】 This will be explained in more detail below. The difference between the position of a Bodhisattva and that of Śrāvakas (those who attain enlightenment by hearing the Buddha's teachings) and Pratyekabuddhas (those who attain enlightenment through their own efforts without relying on a teacher) is this: When they obtain their last life, due to the habits of previous lives, without a teacher, by practicing the thirty-seven aspects of enlightenment (the thirty-seven factors of Bodhi), they can abandon all afflictions and directly realize the state of an Arhat (one who has eliminated all defilements and is no longer subject to rebirth). Therefore, they are called Pratyekabuddhas. It is said in the sutra. If no one teaches, why do appearances such as the teacher appear in wisdom? Precisely for this reason, it is pointed out that the wisdom like a rhinoceros horn is deeper than the wisdom that relies on the words of the Śrāvakas. The sutra says: 'How wonderful! The noble Subhūti (a famous disciple of the Buddha) shows what is even deeper than the profound and enters what is even more subtle than the subtle, thereby clarifying the Prajñāpāramitā (the perfection of wisdom).' It also says: 'O sons of the gods, the nature of forms and so on is neither profound nor subtle.' This means that the profound and subtle Prajñāpāramitā clarified by Subhūti is precisely the wisdom like a rhinoceros horn. The reason why forms and so on are said to be neither profound nor subtle is that the forms and so on of the Saṃvṛti-satya (relative truth, conventional reality) do not exist in essence, and the forms and so on of the Paramārtha-satya (absolute truth, ultimate reality) are immutable in nature. Therefore, they are not profound or subtle entities. Therefore, those who wish to attain the fruits of Śrāvakas, Pratyekabuddhas, and Buddhas should not rely on the imputed entities of forms and so on, nor should they rely on the inexpressible nature of the forms and so on of the Dharmatā (the nature of reality). Kṣānti (patience, tolerance). Now, I will explain in detail how to realize self-awareness through wisdom like a rhinoceros horn without the words of a teacher. Now, I will explain in detail how to realize self-awareness through wisdom like a rhinoceros horn without the words of a teacher. The sutra says: 'Then, the sons of the gods thought: How should we regard the venerable Subhūti listening to the Dharma?' Then, Subhūti said: 'O sons of the gods, you should regard my listening to the Dharma as like an illusionary person, like a manifestation. Because no one listens, fully understands, or directly realizes.' And so on. The treatise says: 'Wherever, for whatever, one wishes to hear, there, for that matter, even without words, it will appear that way.' There, whatever is the meaning of the Dharma, such as the Smṛtyupasthāna (the four foundations of mindfulness),
ི་ལམ་བཞིན་དུ་སྟོན་པ་པོ་སྣང་བའི་གང་ཟག་ག༷ང་དང་ག༷ང་ལ༷། དཔེ་ཇི༷་ལྟ༷་ཇི༷་ལྟ༷་བུ༷ར་ཉ༷ན་པ་པོའི་གང་ཟག་ཏུ་འདོ༷ད་པ༷ར་བྱ་བ་ནི། སྟོན་པ་པོར་སྣང་བའི་གང་ཟག་དེ༷་དང་དེ༷་ལ༷་ཆོས་ཀྱི་དོ༷ན་དེ༷་ད༷ང་དེ༷་སྟོན་པའི་སྒྲ༷འི་དངོས་པོ་མེ༷ད་ཀྱ༷ང་སྟོན་པ་དང་ཉན་པར་སྣང་བ་དེ༷་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་དང་སྤྲུལ་པ་དེ༷་ལྟ༷་བུར༷་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྣ༷ང་བའི་ཚུལ་གྱིས་རྟོགས་སོ། །དོན་ནི་དོན་དམ་པར་སྟོན་པ་པོ་དང་། ཉན་པ་པོ་དང་། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཐ་དད་པ་མེད་ཀྱང་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་སྟོན་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་སྣང་འབྱུང་བས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། སུས་ཀྱང་ཉན་པ་དང་། རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་ཅེས་པ་ནི་སྟོན་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པར་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་སྟོན་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་སྣང་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་གྱིས་མི་རྟོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་མེད་ཀྱང་དེ་དེ་ལྟར་སྣང་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐབས་འདིར་རབ་འབྱོར་གྱིས་སེམས་ཅན་དང་ཆོས་ཉན་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ནས་མྱང་འདས་དང་མྱང་འདས་ལས་ཆེས་ལྷག་པའི་ཆོས་ཞིག་ཡོད་ན་དེ་ཡང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་བསྟན་ 5-317 པ་ནི་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་དང་། ནཱ་རོ་པཎ་ཆེན་དང་། འབུམ་ཏིག་མཁན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དགོངས་པ་མཐུན་པར། རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དངོས་པོ་མེད་པའི་དཔེ་བསྟན་གྱི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་བདེན་པ་དང་། འཁྲུལ་བ་དང་གཤིས་ལ་མེད་པར་སྟོན་པའི་དཔེར་ནི་མ་བཤད་དོ། །དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། ཆོས་ཉན་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་འདོད་པར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དོན་དམ་པར་འཆད་པ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ནཱ་རོ་པཎ་ཆེན་གྱིས་ཀྱང་། རྣམ་དག་རྣམ་པའི་སེམས་ཀྱིས་ནི། །རང་བཞིན་མྱ་ངན་འདས་པ་ཉིད། །ཅེས་པའི་སྐབས་སུ་མདོ་ཉིད་དྲངས་སོ། །འབུམ་ཏིག་མཁན་པོས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་མདོ་ནང་འགལ་བ་དང་། རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་དགོངས་པ་མི་མཐུན་པའི་སྐྱོན་དུ་ཡང་འགྱུར་ཏེ། མདོ་གཞན་ལས་ཀྱང་། མི་བསླུ་བའི་ཆོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་བདེན་པའི་མཆོག་གོ །ཞེས་སོ། །མདོ་འདི་ཉིད་ཀྱི་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཡང་། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི། ལ་ལ་ཉན་རང་དང་། ལ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དང་། ལ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དང་། ལ་ལ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་སྤྲུལ་པའོ། །ཆོས་གང་ལ་སྐྱེ་འགག་མེད་པ་མི་མཉམ་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས
【現代漢語翻譯】 那麼，如何將顯現為導師的補特伽羅（藏語，指人或個體）視為聽者的補特伽羅，以及應該以何種比喻來理解？ 即使沒有實際的語言表達，那些顯現為導師的補特伽羅，也能以如幻術師和化身的方式，通過如金剛喻定的智慧，領悟到他們正在教授佛法，並且有人在聽聞佛法。 實際上，雖然在勝義諦中，沒有導師、聽者和所聽聞之法的區分，但就像幻術一樣，導師等顯現為智慧的自顯現，從而證得阿羅漢的果位，並完全理解其含義。 經中說：『沒有人聽聞，沒有人證悟』，這是因為在世俗諦中，沒有導師等不同的實體。 然而，在勝義諦中，就像幻術一樣，導師等顯現為智慧的自顯現，因此並非不能以勝義諦的方式證悟。即使沒有語言，也能如此顯現。 在這裡，善現尊者問道，如果聽聞佛法如幻術，那麼涅槃以及超越涅槃的法，是否也如夢幻泡影？ 大中觀派的無著、那若巴大師和《十萬頌》的堪布們一致認為，夢和幻術是用來比喻涅槃的無實有，而不是用來表示涅槃是不真實的、虛假的或不存在的。 大中觀派的無著尊者說：『聽聞佛法應被視為如幻術』，以此表明在勝義諦中，沒有說法者和聽法者。 那若巴大師也引用了經文：『以清凈的意識，其自性即是涅槃』。 《十萬頌》的堪布也對此進行了非常詳細的闡述。 如果不是這樣理解，那麼經典之間就會產生矛盾，並且與諸佛菩薩的意旨相悖。 其他經典中也說：『不欺騙的法，涅槃，是真諦之最』。 在這部經的『事業』部分也說：『有為法都是幻化，有些是聲聞的幻化，有些是菩薩的幻化，有些是如來佛的幻化，有些是業和煩惱的幻化，因此一切都是幻化。』 沒有任何生滅的法，不均等的涅槃……'
【English Translation】 So, how should the person who appears as the teacher be regarded as the person who listens, and what kind of analogy should be used to understand it? Even without the actual linguistic expression, those who appear as teachers can, in the manner of illusionists and emanations, realize through the wisdom like vajra-samadhi that they are teaching the Dharma and that someone is listening to the Dharma. In reality, although there is no distinction between the teacher, the listener, and the Dharma being heard in the ultimate truth, just like an illusion, the teacher, etc., appear as the self-manifestation of wisdom, thereby attaining the fruit of Arhat and fully understanding its meaning. The sutra says: 'No one listens, no one realizes,' because in the conventional truth, there are no different entities such as the teacher. However, in the ultimate truth, just like an illusion, the teacher, etc., appear as the self-manifestation of wisdom, so it is not impossible to realize in the manner of the ultimate truth. Even without language, it can appear in this way. Here, the Venerable Subhuti asks whether listening to the Dharma is like an illusion, then is Nirvana and the Dharma beyond Nirvana also like a dream? The great Madhyamaka masters Asanga, Naropa, and the Khenpo of the Hundred Thousand Verses all agree that dreams and illusions are used to illustrate the emptiness of Nirvana, not to indicate that Nirvana is unreal, false, or non-existent. The great Madhyamaka master Asanga said: 'Listening to the Dharma should be regarded as an illusion,' thereby indicating that in the ultimate truth, there is no speaker and no listener. Master Naropa also quoted the sutra: 'With pure consciousness, its nature is Nirvana.' The Khenpo of the Hundred Thousand Verses also elaborated on this in great detail. If it is not understood in this way, then there will be contradictions between the scriptures and it will be contrary to the intentions of all Buddhas and Bodhisattvas. Other scriptures also say: 'The unerring Dharma, Nirvana, is the supreme truth.' In the 'Activity' section of this sutra, it also says: 'Conditioned dharmas are all illusions, some are illusions of Sravakas, some are illusions of Bodhisattvas, some are illusions of Tathagatas, and some are illusions of karma and afflictions, therefore everything is an illusion.' The Dharma without any arising or ceasing, the unequal Nirvana...'
་པ་ནི་མ་སྤྲུལ་པའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་བདེན་པའི་ཆོས་སུ་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། མྱ་ངན་འདས་པ་བདེན་གཅིག་པུར། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ། །དེ་ཚེ་ལྷག་མ་ལོག་མིན་ཞེས། །མཁས་པ་སུ་ཞིག་རྟོགས་པར་བྱེད། །ཅེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་བདེན་པ་གཅིག་པུ་དང་། ལྷག་མ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་བརྫུན་པ་བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ལོག་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་སོ། །དེས་ན་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་ནི་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ཡང་དེ་དང་དེའི་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པ་དེ་བཞིན་དུ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་སྣང་ཡང་དེ་ལྟར་སྣང་ངོ་། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དཔེ་དོན་གྱི་ཆ་ཤས་གང་དང་གང་ 5-318 མཚོན་པ་ཡང་སྐབས་དང་བསྟུན་ནས་གསུང་རབ་ནང་འགལ་དུ་མི་འགྱུར་བར་དཔེ་དོན་སྦྱར་དགོས་སོ། །དེས་ན་ཆོས་འཆད་པ་དང་། ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤར་བའི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འདི་བསྟན་པ་ལ་མི་སྐྲག་ཅིང་ལེན་པར་བྱེད་པའི་གང་ཟག་ནི་བཞི་སྟེ། ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་སྡུད་པ་ལས། ཆོས་འཆད་པ་དང་ཉན་དང་བཤད་བྱ་གང་ཡིན་དང་། །འབྲས་བུ་ཐོབ་དང་རྐྱེན་རྒྱལ་དེ་བཞིན་འཇིག་རྟེན་མགོན། །མཁས་པ་གསལ་བ་ཐོབ་པ་མྱ་ངན་འདས་གང་ཡིན། །དེ་ཀུན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན། །གང་ཟག་བཞི་པོ་འདི་དག་དེ་ལ་མི་སྐྲག་སྟེ། །རྒྱལ་སྲས་བདེན་ལ་མཁས་དང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་། །དགྲ་བཅོམ་དྲི་མ་བསལ་ཞིང་སོམ་ཉི་སྤངས་པ་དང་། །བཞི་པ་དགེ་བའི་བཤེས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའོ། །ཞེས་སོ། ། དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་ནི་དོན་དམ་པར་གཟུགས་སོགས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་གཟུང་བར་མི་རྟོགས་པས་གཟུ༷ང་དོ༷ན་རྟོ༷ག་པ༷་སྤོ༷ང་ཕྱི༷ར་ད༵ང་། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཅིང་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་བྱེད་པ་པོའི་ཆོས་སུ་འཛིན་པ་ཡོད་པས་འཛི༷ན་པ༷་མི༷་སྤོ༷ང་ཕྱི༷ར་ད༷ང་ནི༵། རྟེ༷ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི༷ས་བསེ༷་རུ༷་ལྟ༷་བུ༷འི་ལ༷མ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་བསྡུ༷ས་པ༷ར་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །མི་དམིགས་པ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་དེ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟན་ཅིང་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་བསྡུས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། བསེ༷་རུ༷འི་ལ༷མ་ག༷ང་ད༷ང་། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །། ༈ མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱོར་ལམ་སྟོན་པ། ད་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱོར་ལམ་སྟོན་ཏེ། སེང་བཟང་སོགས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྦྱོར་ལམ་ཡིན་པར་འདོད། དེ་ཡང་མདོ་ལས། རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུས་བསྟན་ན། བཏ༷གས་པ༷་ཀུན་རྫོབ་དང་། ཆོ༷ས་ཉི༷ད་དོན
【現代漢語翻譯】 『那不是化身。』等等，已經說明了非造作的自性是真實的法。聖者龍樹（Nāgārjuna）也曾說過：『諸佛所說唯一的真諦是涅槃，那時，哪位智者會認為其餘的是虛假的呢？』因此，涅槃是唯一的真諦，其餘的造作之法都是虛假的、具有欺騙性的。因此，就像夢境和幻術雖然顯現為多種多樣，但實際上並不存在那樣，涅槃二取不二的智慧的自顯現也是如此顯現。這就是其含義。因此，應該根據具體情況來比照例子和意義，不要讓經文產生矛盾，而要將例子和意義結合起來。因此，從講法和聽法開始，直到涅槃為止，對於顯現為如幻般的甚深般若波羅蜜多，不畏懼並且接受的人有四種：在《功德寶藏》中說：『講法、聽法和所講之法，獲得果實和克服障礙，以及世間怙主，獲得明智的智者和涅槃，所有這些如來都已宣說為如幻。這四種人不畏懼它：菩薩精通真理且不退轉，阿羅漢清凈垢染且斷除猶豫，第四種是被善知識完全攝受的人。』 因此，菩薩道的般若波羅蜜多，在勝義諦中，不會執著於色等為空性，因此要拋棄執著于所取和能取，在世俗諦中，由於存在著通過開示和獲得三乘等而成為作者的法，因此不要拋棄執著。因此，要知道依靠菩薩道，以不緣如犀牛角的道的方式，完全包含了。不緣是指開示三乘等，也是以不緣的方式開示和證悟而包含的。這些已經解釋了『犀牛角道是什麼』。
【English Translation】 『That is not an emanation.』 etc., it has been explained that the nature of the unconditioned is a true dharma. The noble Nāgārjuna also said: 『The only truth spoken by the Buddhas is Nirvāṇa, At that time, which wise person would think that the rest are false?』 Therefore, Nirvāṇa is the only truth, and the remaining conditioned dharmas are false, deceptive dharmas. Therefore, just as dreams and illusions appear in various ways, but do not actually exist as such, the self-appearance of the non-dual wisdom of Nirvāṇa also appears in this way. That is the meaning. Therefore, the examples and meanings should be compared according to the specific situation, without causing contradictions in the scriptures, and the examples and meanings should be combined. Therefore, from teaching and listening to the Dharma, up to Nirvāṇa, there are four types of people who are not afraid of and accept the profound Prajñāpāramitā that appears as illusory: In the Ratnāvalī it says: 『Teaching the Dharma, listening, and what is taught, obtaining the fruit and overcoming obstacles, as well as the protector of the world, the wise who have attained clarity, and Nirvāṇa, all these have been taught by the Tathāgata as illusory. These four types of people are not afraid of it: Bodhisattvas who are skilled in truth and do not regress, Arhats who have purified defilements and eliminated hesitation, and the fourth is those who are completely embraced by a spiritual friend.』 Therefore, the Prajñāpāramitā of the Bodhisattva path, in the ultimate truth, does not grasp form etc. as emptiness, therefore, grasping at the object to be grasped and the grasper should be abandoned, in the conventional truth, since there are dharmas that become the agent through teaching and attaining the three vehicles etc., grasping should not be abandoned. Therefore, it should be known that relying on the Bodhisattva path, it is completely summarized in the way of not focusing on the path like a rhinoceros horn. Non-focusing refers to teaching the three vehicles etc., which is also included by teaching and realizing in a non-focusing way. These have explained 『What is the path of the rhinoceros horn?』
་དམ་གཉིས་ལ་སྒྲོ་སྐུར་དང་བྲལ་བས་དེ་དག་མི༷་འག༷ལ་བ༷ར་སྟོ༷ན་པ༷འི་རྣ༷མ་པ༷་ནི་དྲོ༷་བར༷་གྱུ༷ར་པ༷འོ། །རྩེ༷་མོ༷ར་གྱུ༷ར་པ༷་ནི། གཟུ༷གས་ལ༷་སོ༷གས་པ་འགྲི༷བ་པ༷་མེ༷ད་པ་དང་ལ༷་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་འཕེལ་ 5-319 བ་མེད་པ༷ས་ཕྱེ༷་བ་སྟེ། རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུས་བསྟན་ཏོ། །ན༷ང་སྟོ༷ང་པ་ཉི༷ད་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཡི༷ས། གཟུགས་སོགས་མི་འཛིན་པའི་གཏན་ཚིགས་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་སྟོན་པའི་གཟུ༷གས་སོ༷གས་མི༷་འཛི༷ན་པའི་ཕྱི༷ར་རོ། །ཞེས་པས་བཟོ༷ད་པ༷་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། གཟུ༷གས་སོ༷གས་སྐྱེ༷་བ༷་དང་སོགས་པའི་སྒྲས་འགག་པ་དང་། བླང་དོར་དང་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་དང་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པའི་རྣ༷མ་པ༷་ཅ༷ན་གྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་བསྟན་པ་ནི༷་ཆོ༷ས་ཀྱི༷་མཆོ༷ག་གོ །དྲོད་སོགས་བཞི་པོ་དེ་དག་གི་དོན་དུ་ཡང་བདེན་གཉིས་ལ་སྒྲོ་སྐུར་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། གཟུགས་སོགས་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། གཟུགས་སོགས་གཟུང་འཛིན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། ། དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་མཐོང་བའི་ལམ་ནི། བདེན་དང་བདེན་ལ་བཟོད་པ་དང་། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་རྣམ་བཞི་ཡིས། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ལ་མཐོང་བའི་ལམ། །ཕན་ཡོན་བཅས་པ་འདི་བཤད་དོ། །ཞེས་པ་ལ། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེ༷ན་པ་ད༷ང་། འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་བདེ༷ན་པ་ལ༷་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོ༷ད་པ༷་ད༷ང་། ཆོས་ཤེས་པ་དང་། རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་། རྗེས་སུ་ཤེ༷ས་པ༷འི་སྐ༷ད་ཅི༷ག་རྣ༷མ་པ་བཞི་བཞི༷་བསྟན་པ་ཡི༷ས་ལ༷མ་ཤེ༷ས་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ལ༷་མཐོ༷ང་བ༷འི་ལ༷མ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཕ༷ན་ཡོ༷ན་དང་བཅ༷ས་པ༷་འདི༷་མདོ་ལས་བཤ༷ད་དོ༷། ། ལམ་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་དག །ཕན་ཚུན་བརྟེན་པ་རྟེན་མེད་ཕྱིར། །རྣམ་གྲངས་ཁས་མི་ལེན་པ་དང་། །ཆེན་པོ་ཚད་ནི་མེད་བཅས་དང་། །དཔག་མེད་པ་དང་མཐའ་མེད་དང་། །དེར་གནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ངེས་འཛིན་དང་། །བླང་མེད་དོར་བ་མེད་སོགས་དང་། །བྱམས་ལ་སོགས་དང་སྟོང་ཉིད་དང་། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་འཐོབ་པ་དང་། །རྣམ་པར་བྱང་ཀུན་ཡོངས་བསྡུས་དང་། །ཉམ་ང་བ་དང་ནད་ཀུན་སེལ། །མྱ་ངན་ 5-320 འདས་འཛིན་ཞི་ཉིད་དང་། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྲུང་ལ་སོགས། །སྲོག་མི་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ནི། །བདག་ཉིད་གནས་ཏེ་སེམས་ཅན་དག །འགོད་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་པ་འདི་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་དེ༷་བཞི༷ན་ཉི
【現代漢語翻譯】 不帶任何虛構或誹謗地展示兩種真理（勝義諦和世俗諦）之間不矛盾的方式，即是『溫暖』的體驗。『頂峰』的體驗是：通過『無有遮蔽』等詞語來區分，並通過『增長』等詞語來區分，以這種方式來展示。通過『內在空性』等詞語，不執著於色等現象的理由是，通過『內在空性』等詞語來展示『外在空性』，因此不執著於色等現象。通過這些話語，展示了『忍』。因為色等現象的自性不存在。色等現象的生起，以及通過『等』字所包含的止滅、取捨、煩惱的清凈、增減等不存在的狀態，被展示為具有這種狀態的智慧，這就是法的殊勝之處。對於這四種『暖』等體驗的意義，也分別是：不帶任何虛構或誹謗的關於兩種真理的智慧；沒有色等現象增減的智慧；沒有對色等現象的能取所取的智慧；以及沒有色等現象生滅狀態的智慧。這就是這些話語的意義。 這些體驗的果，即見道是： 『于真及真之忍中， 剎那智四相續生， 于道智中見道位， 此說利益兼具者。』 對於此偈，在苦和集（苦諦和集諦）的真理，以及滅和道（滅諦和道諦）的真理中，展示了法智忍、法智、類智忍和類智四種剎那。通過這些，在道智的自性中，十六見道剎那具有利益，這在經中已經闡述。 什麼是道智自性的剎那呢？ 『如是性及佛陀等， 互相依賴無所依， 不許種種之名相， 廣大無量無有邊， 不可思議無有盡， 于彼安住色等法， 定解為佛之自性， 無取無舍等功德， 慈等以及空性等， 獲得佛陀之自性， 清凈圓滿總攝持， 無有恐怖除諸病， 涅槃寂靜之自性， 諸佛護持等功德， 不殺生命等戒律， 於一切智之行相， 安住自性諸有情， 安置佈施等善行， 迴向圓滿菩提果， 是為道智之剎那。』 對於此偈，苦諦的法智忍是『如是性』。
【English Translation】 The way to show that there is no contradiction between the two truths (conventional and ultimate) without any fabrication or defamation is the experience of 'warmth'. The experience of 'peak' is: distinguishing by words such as 'without obscuration' and distinguishing by words such as 'increase', and showing in this way. Through words such as 'inner emptiness', the reason for not clinging to phenomena such as form is that 'outer emptiness' is shown through words such as 'inner emptiness', so there is no clinging to phenomena such as form. Through these words, 'patience' is shown. Because the self-nature of phenomena such as form does not exist. The arising of phenomena such as form, and the state of non-existence of cessation, acceptance and rejection, purification of afflictions, increase and decrease, etc., which are included through the word 'etc.', are shown as wisdom with this state, which is the excellence of the Dharma. The meanings of these four experiences such as 'warmth' are also: wisdom about the two truths without any fabrication or defamation; wisdom without increase or decrease of phenomena such as form; wisdom without grasping or being grasped of phenomena such as form; and wisdom without the state of arising and ceasing of phenomena such as form. This is the meaning of these words. The fruit of these experiences, which is the path of seeing, is: 『In truth and the patience of truth, Moments of wisdom arise in four sequences, In the wisdom of the path is the position of the path of seeing, This speaks of those with benefits and completeness.』 Regarding this verse, in the truth of suffering and origin (suffering and origin), and the truth of cessation and path (cessation and path), four moments of Dharma-knowledge patience, Dharma-knowledge, subsequent-knowledge patience, and subsequent-knowledge are shown. Through these, in the self-nature of the path-knowledge, the sixteen moments of the path of seeing have benefits, which has been explained in the sutra. What are the moments of the self-nature of path-knowledge? 『Suchness and the Buddhas, Relying on each other, without reliance, Not allowing various names, Vast, immeasurable, without limit, Inconceivable, without end, Abiding therein, forms and other dharmas, Definitely understanding as the self-nature of the Buddha, Without taking, without abandoning, and other merits, Loving-kindness and emptiness, and others, Obtaining the self-nature of the Buddha, Pure, complete, all-encompassing, Without fear, removing all diseases, Nirvana, the self-nature of peace, The Buddhas protect and other merits, Not killing life and other precepts, In the aspect of all-knowing, Abiding in self-nature, all sentient beings, Establishing generosity and other virtuous deeds, Dedication to the perfect enlightenment fruit, These are the moments of path-knowledge.』 Regarding this verse, the Dharma-knowledge patience of the truth of suffering is 'suchness'.
༷ད་ད༷ང་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ད༷ག་ཕ༷ན་ཚུ༷ན་གཅིག་ལ་གཅིག་དམིགས་སུ་མེད་པ་ལ། བརྟེ༷ན་པ༷་དང་རྟེ༷ན་གྱི་དངོས་པོ་མེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་ངོ་བོ་ཐ་དད་པའི་རྣ༷མ་གྲ༷ངས་ཁ༷ས་མི༷་ལེ༷ན་པ༷འི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་ཡུལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་ཆེ་བ་དང་། ཡུལ་ཆོས་ཉིད་གཟུགས་སོགས་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཚད་མེད་པ་དང་། ཡུལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་དཔ༷ག་ཏུ་མེ༷ད་པ༷་སྟེ། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འགྲེས་ནི་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ན་ཡོད་ཅིང་། དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ཀྱང་བཀྲལ་ལོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་ནི་ཡུལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་མཐའ་ད༷ང་དབུས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་མཐ༷འ་མེ༷ད་པ་ད༷ང་། ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་སྐུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྦྱིན་སོགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཤེར་ཕྱིན་དེ༷ར་གན༷ས་ཤིང་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཟུ༷གས་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཕུང་པོ་ལ༷་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཉི༷ད་དུ༷་ངེ༷ས་པར་འཛི༷ན་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་དོན་དམ་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་ 5-321 བཟོད་པ་ནི་བཟང་བ་དང་ངན་པའི་དངོས་པོ་མེད་པས་གཟུགས་སོགས་བླ༷ང་བ་མེ༷ད་པ་དང་། དོ༷ར་བ༷་མེ༷ད་པ་དང་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་གཟུགས་སོགས་མི་འཛིན་མི་འདོར་བའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་། ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱ༷མས་སོ༷གས་ཚད་མེད་པ་བཞི་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམས་པས་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པས་གླགས་མི་རྙེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྟོ༷ང་ཉི༷ད་ཐམས་ཅད་བསྒོམས་པས་གང་དུ་འདུག་ཀྱང་བག་ཚ་བའམ་འཇིག་པ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་། འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་ཚེ་འདིའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་སེམས་ཅན་སྨིན་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པར་བྱེད་པ་ལ་
【現代漢語翻譯】 當諸佛（Buddha）之間沒有彼此作為目標時，由於沒有所依賴者和能依賴的事物，因此不承認本體是不同的，這就是智慧（Jñāna）。對於苦（Duḥkha）的法（Dharma）的認知，由於所緣境（ālambana）的法性（Dharmatā）的色（Rūpa）等是廣大的，因此能緣境（ālambin）對苦的法的認知是廣大的。由於所緣境的法性色等是無量的，因此能緣境對苦的隨順認知（anvaya-jñāna）的忍（kṣānti）是無量的。由於所緣境的法性色等是不可計量的，因此能緣境對苦的隨順認知是不可計量的。如此便是苦諦（Duḥkha-satya）的四剎那（kṣaṇa）。不可計量的解釋存在於八十萬頌（śloka）中，偉大的中觀派（Madhyamaka）學者世親（Vasubandhu）也曾闡釋過。 集諦（Samudaya-satya）的四剎那為：由於所緣境的法性色等沒有邊際和中心，因此能緣境對集起的法的認知之忍是無邊際的。對於集起的法的認知，存在於法身（Dharmakāya）自性的佈施（Dāna）等，直至轉變為遍智（Sarvajñāna）的自性的般若波羅蜜多（Prajñāpāramitā）中，並且是學習的菩薩（Bodhisattva）的色等蘊（skandha），在確信為佛（Buddha）的時刻的智慧。偉大的中觀派學者世親曾說：『法身的如來（Tathāgata）是佛的法的自性。對於他們，學習的菩薩們實際上也是佛的法的自性，因此菩薩和如來沒有差別，就是如來。』應如是說。這是總結語。如是說。對於集起的隨順認知之忍，由於沒有好與壞的事物，因此色等是不可取的，不可捨棄的，等等，通過不執取不捨棄色等的方式，完全執持遍智的智慧。對於集起的隨順認知之忍，通過對一切眾生（Sattva）的慈（Maitrī）等四無量心（catasro 'pramāṇāḥ）以不作意的方式修習，人和非人（amanuṣya）都無法找到機會的智慧。如此便是集諦的四剎那。 對於滅諦（Nirodha-satya）的法的認知之忍，通過以不作意的方式修習一切空性（Śūnyatā），無論住在哪裡，都沒有恐懼或毀滅的智慧。對於滅諦的法的認知，今生的功德利益是成熟眾生和清凈佛土（Buddhakṣetra）。
【English Translation】 When there is no mutual focus among the Buddhas (Buddha), because there is no dependent and the object of dependence, therefore not admitting the nature of different forms, this is wisdom (Jñāna). For the knowledge of Dharma (Dharma) of suffering (Duḥkha), because the form (Rūpa) etc. of the nature of the object (ālambana) is vast, therefore the knower of the Dharma of suffering is vast. Because the form etc. of the nature of the object is immeasurable, therefore the forbearance (kṣānti) of the subsequent knowledge (anvaya-jñāna) of the suffering of the knower is immeasurable. Because the form etc. of the nature of the object is incalculable, therefore the subsequent knowledge of the suffering of the knower is incalculable. Thus are the four moments (kṣaṇa) of the truth of suffering (Duḥkha-satya). The explanation of the immeasurable exists in eighty thousand verses (śloka), and the great Madhyamaka scholar Vasubandhu has also explained it. The four moments of the truth of origin (Samudaya-satya) are: Because the form etc. of the nature of the object has no boundary and center, therefore the forbearance of the knowledge of the Dharma of origin of the knower is boundless. For the knowledge of the Dharma of origin, it exists in the nature of the Dharmakāya of generosity (Dāna) etc., until it transforms into the Prajñāpāramitā of the nature of Sarvajñāna, and it is the wisdom of the moment of certainty as the Buddha in the aggregates (skandha) such as the form of the Bodhisattva who is learning. The great Madhyamaka scholar Vasubandhu once said: 'The Tathāgata of the Dharmakāya is the nature of the Dharma of the Buddha. For them, the Bodhisattvas who are learning are actually the nature of the Dharma of the Buddha, therefore there is no difference between the Bodhisattva and the Tathāgata, it is the Tathāgata.' It should be said like this. This is the concluding remark. It is said like this. For the forbearance of the subsequent knowledge of origin, because there is no good or bad thing, therefore the form etc. is not to be taken, not to be abandoned, etc., through the way of not grasping and not abandoning the form etc., the wisdom of completely holding the Sarvajñāna. For the forbearance of the subsequent knowledge of origin, through cultivating the four immeasurable minds (catasro 'pramāṇāḥ) such as loving-kindness (Maitrī) etc. towards all beings (Sattva) in a non-intentional way, the wisdom that humans and non-humans (amanuṣya) cannot find an opportunity. Thus are the four moments of the truth of origin. For the forbearance of the knowledge of the Dharma of cessation (Nirodha-satya), through cultivating all emptiness (Śūnyatā) in a non-intentional way, the wisdom that there is no fear or destruction wherever one dwells. For the knowledge of the Dharma of cessation, the benefits of the merits of this life are the maturation of beings and the purification of the Buddha-field (Buddhakṣetra).
སོགས་པ་དང་{བདུད་དང་}བདུད་རིས་རྣམས་ཀྱི་བསམ་ངན་ཞི་བ་དང་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཉི༷ད་ནི༷་འཐོ༷བ་པ༷ར་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་། འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་སྦྱིན་སོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་རྣ༷མ་པ༷ར་བྱ༷ང་བའི་ཆོས་ཀུ༷ན་ཡོ༷ངས་སུ་བསྡུ༷ས་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་། འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་སོགས་པས་བྱས་པའི་ཉ༷མ་ང༷་བ༷འི་གནོད་པ་ཀུན་ད༷ང་དུག་གི་ན༷ད་ལ་སོགས་པ་ནད་ཀུ༷ན་སེ༷ལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་དེ་ལྟར་འགོག་པའི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གཟུགས་སོགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དངོས་པོར་འཛིན་པ་དང་མྱ༷་ང༷ན་ལས་འད༷ས་པའི་དངོས་པོར་འཛི༷ན་པ་ཞི༷་བར་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་ཉི༷ད་ད༷ང་། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་རྣ༷མས་ཀྱི༷ས་བསྲུ༷ང་བ་དང་ལ༷་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་བསྐྱབ་པ་དང་བསྐྱང་བར་མཛད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་གནོད་པ་ལས་བསྲུང་བ་དང་། ནང་གི་ནད་ལ་སོགས་པ་ལས་བསྐྱབ་པ་དང་། ལུས་ཀྱི་{བདེན་པ་{བདེ་བ་}སྒྲུབ་པས་བསྐྱང་བར་མཛད་པའོ། །ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། སྲོ༷ག་མི༷་གཅོ༷ད་པ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་དགེ་བ་བཅུ་དང་། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣ༷མ་པ༷་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པའི་ 5-322 ཚུ༷ལ་ལ༷་ནི༷། བད༷ག་ཉི༷ད་གན༷ས་ཏེ༷་སེ༷མས་ཅ༷ན་གཞན་ད༷ག་ཀྱང་དེ་ལ་འགོ༷ད་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་། ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། སྦྱི༷ན་པ༷་གཏོང་བ་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཤེས་རབ་བསྒོམ་ཡང་དེ་དག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ཤིང་། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྫོ༷གས་པ༷འི་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ཏུ༷་བསྔོ༷་བ༷འི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་དེ་ལྟར་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །དེ་ལྟར་ན་ལ༷མ་ཤེ༷ས་པ་ཉི༷ད་ཀྱི༷་བདག་ཉིད་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ༷་བཅུ་དྲུག་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་དང་བཅས་པའོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆོས་དང་མཐུན་པ་སྔོན་དུ་སོང་བ་དེས་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་མཐོང་སྤང་གི་དྲི་མ་མེད་ཅིང་གཟུངས་འཛིན་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་ས་དང་པོ་ཐོབ་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་སྟེ། དབུ་མ་ཆེན་པོ་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། དེ་ནས་དེས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས། །འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་བླ་མེད་པ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་དྲི་མ་མེད། །འཛིན་པ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་འཐོབ། །དེ་འདིའི་གནས་ཡོངས་གྱུར་པ་སྟེ། །ས་ནི་དང་པོ་ཡིན་པར་འདོད། །ཅེས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། འདི༷་ད༷ང་གཞ༷ན་པ༷འི་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་གྱི༷ས། །ཕ༷ན་ཡོ༷ན་ཆེ༷་བ༷་མཐོ༷ང་བ༷འི་ལ༷མ། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་དོ། ། ༈ སྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་བྱེད་པ་སྟོན་པ། ད་ནི་སྒོམ་ལམ་གྱི་བྱེད་པ་སྟོན་
【現代漢語翻譯】 等等，以及{魔}和魔類的邪惡念頭平息，並且來世也能獲得佛陀果位的智慧；對於滅諦的隨知忍，因為完全持有佈施等一切佛法，所以是完全清凈的、完全包含一切功德的智慧；對於滅諦的隨知，能消除外道等所造成的損害以及毒病等一切疾病的智慧，這就是滅諦的四剎那。對於道諦的法知忍，能平息從色等直到一切智之間執著為實有，以及執著涅槃為實有的智慧；對於道諦的法知，十方諸佛所守護，以及以『拉』等字所保護和加持的智慧，能保護免受外在的損害，救護免受內在的疾病等，並通過身體的{真實}{安樂}來加持。對於道諦的隨知忍，不殺生等等十善業，以及佈施等等，以一切智的 方式，自己安住其中，也引導其他眾生安住其中的智慧；對於道諦的隨知，在行持六度時，即使佈施等等，修持智慧，也將這些功德與一切眾生共同分享，並且以無所執著的方式迴向圓滿菩提的智慧，這就是道諦的四剎那。這樣，道知本身就具有見道的十六剎那，以及暫時和究竟的巨大利益。與抉擇分法相應的先決條件，因此，獲得無與倫比的出世間智慧，無分別，沒有見道所斷的垢染，遠離能取所取二執的初地，就是見道的十六剎那。正如《大乘經莊嚴論》所說：『從此彼得超世智，無上無分別無垢，離二取執持地，是名初地轉變依。』這些就是：『此與他功德，大利益見道。』的解釋。 現在宣說修道的功用。
【English Translation】 etc., and pacifying the evil thoughts of {demons} and demonic beings, and also the wisdom to attain Buddhahood in future lives; for the forbearance of subsequent knowledge of cessation, because it completely holds all the Buddha's teachings such as giving, it is the wisdom that is completely pure and completely contains all merits; for the subsequent knowledge of cessation, it is the wisdom that can eliminate the harm caused by heretics etc., and all diseases such as poisoning, these are the four moments of the truth of cessation. For the forbearance of knowledge of Dharma in the path, it is the wisdom that pacifies the grasping of forms etc. up to omniscience as real, and the grasping of Nirvana as real; for the knowledge of Dharma in the path, the wisdom that is protected by the Buddhas of the ten directions, and protected and blessed by the letter 'la' etc., can protect from external harm, save from internal diseases etc., and bless by the {truth}{happiness} of the body. For the forbearance of subsequent knowledge of the path, not killing etc., the ten virtuous actions, and giving etc., in the way of omniscience, oneself abides in it, and also guides other sentient beings to abide in it; for the subsequent knowledge of the path, when practicing the six perfections, even giving etc., practicing wisdom, these merits are shared with all sentient beings, and dedicated to perfect Bodhi in a non-attached way, this is the four moments of the truth of the path. Thus, the knowledge of the path itself has the sixteen moments of the path of seeing, and the great benefits of temporary and ultimate. The prerequisite corresponding to the decisive Dharma, therefore, obtaining the unparalleled transcendental wisdom, non-discrimination, without the defilements to be abandoned by the path of seeing, the first ground that is free from the dualistic grasping of subject and object, is the sixteen moments of the path of seeing. As the Ornament of the Great Vehicle Sutras says: 'From this, he obtains transcendental wisdom, unsurpassed, non-discriminating, without defilements, free from dualistic grasping, this is called the first ground, the transformed basis.' These are the explanations of: 'This and other merits, great benefit, the path of seeing.' Now, I will explain the function of the path of meditation.
ཏེ། མདོ་ལས། ཤེར་ཕྱིན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡོངས་སུ་འདུལ་བ་དང་། ང་རྒྱལ་མེད་པའི་དོན་དུ་ཉེ་བར་གནས་པ་དང་ཤེར་ཕྱིན་བསྒོམས་པས་རང་བཞིན་གྱི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་པ་དང་། དུག་དང་བྱད་དང་མེ་ལ་སོགས་པས་མི་གནོད་པ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པ་དང་། ཤེར་ཕྱིན་གྱི་སྙིང་པོ་རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་ས་ཕྱོགས་མཆོད་རྟེན་དུ་བྱས་ཞེས་བསྟན་པ་དེ་བསྟན་བཅོས་སུ། ཀུན་ནས་ཞི་དང་ཐམས་ཅད་ལ། །འདུད་དང་ཉོན་མོངས་ལས་རྒྱལ་དང་། །གནོད་པས་རྫི་བ་མེད་ཉིད་དང་། །བྱང་ཆུབ་དང་ནི་མཆོད་རྟེན་ཉིད། །ཅེས་སོ། །དེ་ལ་ཤེར་ཕྱིན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུ༷ན་ན༷ས་ཞི༷་ཞིང་དུལ་བ་ད༷ང་ཐམས་ཅད་ནས་ཐ༷མས་ཅ༷ད་དུ་གཞན་ལ༷་འདུ༷ད་ཅིང་ང་ 5-323 རྒྱལ་ད༷ང་རློམ་སེམས་མེད་པ་དང་། ཆགས་སོགས་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་ལ༷ས་རྒྱ༷ལ་བ་ད༷ང་། དུག་དང་མཚོན་ལ་སོགས་པའི་གནོ༷ད་པ༷ས་རྫི༷་བ༷་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་ད༷ང་། བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ད༷ང་ནི༷། ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པའི་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཚེ་སྙིང་པོ་རྡོ་རྗེ་གདན་དུ་བཞུགས་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་{རྒྱུས་}ས་ཕྱོགས་དེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོ༷ད་རྟེ༷ན་ཉི༷ད་དུ་བྱས་པས་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། བྱེ༷ད་པ༷་ད༷ང་ནི༷་ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ སྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་སྟོན་པ། ད་ནི་སྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་མོས་པ་དང་། བསྔོ་བ་དང་། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། སྒྲུབ་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་དག་པ་སྟེ་ལྔ་ཡོད་པ་ལས། ༈ མོས་པ། དང་པོར་རེ་ཞིག་མོས་པ་བཤད་པ་ནི། དབུ་མ་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། མོས་པའི་དབྱེ་བ། མོས་པའི་བར་གཅོད། མོས་པའི་ཕན་ཡོན། མོས་པའི་དཔེ། མོས་པ་ལ་མི་ཞུམ་པ། མོས་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ་དྲུག་བསྟན་པ་ལས། སྐབས་འདིའི་མོས་པ་ནི། རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་འཁོར་བ་ལས་རིང་དུ་སོང་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུའི་མོས་པ་དང་། བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་། དེ་འཕེལ་བ་དང་། དེའི་རྒྱུས་མཐར་ཐུག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་འཛིན་པའི་མོས་པ་ཡིན་ནོ། །མོས་པ་འདི་ཉིད་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་བཅོ་བརྒྱད་པའི་སྟོད་ནས་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་གླེགས་བམ་དང་། སྐུ་གདུང་གི་མཆོད་རྟེན་ལ་མཆོད་པ་གཉིས་བསོད་ནམས་གང་ཆེ་ཞུས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ལེའུ་ཉེར་གསུམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཚམས་ཀྱི་བར་གྱི་མདོས་སྟོན་ཏོ། །མདོ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ནི། ཤེར་ཕྱིན་ལ་མོས་པའི་རྟགས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསྟོད་བཀུར་བསྔགས་པ་རྣམས་ཁོ་ན་སྟོན་གྱི། ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསྟོད་བཀུར་བསྔགས་པ་ལས་མོས་པ་སྟོན་པའི་མདོ་གུད་དུ་བཙལ་བར་མི་བྱ་སྟེ། གང་དང་གང་ལ་མོས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་འགྱུ་བ་ཡིན་པས་དེ་ད
【現代漢語翻譯】 此外，經中說，般若波羅蜜多（Sher phyin，Perfection of Wisdom）對於調伏菩薩（Byang chub sems dpa'，Bodhisattva）們，安住于無我慢，以及通過修習般若波羅蜜多來摧毀自性貪慾等煩惱，不被毒、詛咒、火等所傷害，獲得無上菩提（Byang chub，Enlightenment），以及將般若波羅蜜多的精華作為金剛座（rDo rje gdan，Vajrasana）的聖地佛塔來供養，這些都已在論典中闡述：『完全寂靜與一切，敬禮與勝煩惱，無害無惱與，菩提與佛塔。』 因此，通過般若波羅蜜多，菩薩們完全寂靜且被調伏，並且從一切方面向一切眾生敬禮，沒有我慢和自負，戰勝貪慾等煩惱，不被毒藥和武器等傷害，能夠獲得菩提。當修習般若波羅蜜多的道路圓滿時，其精華安住于金剛座，在那裡證得圓滿正覺，那個地方成為一切眾生的佛塔，因此以鮮花等供養。這些內容已經解釋了『作者和』。 現在開始闡述修習的道路。修習的道路包括：信解、迴向、隨喜、作意、實修和完全清凈這五個方面。 首先，簡要解釋信解。在《現觀莊嚴論》（dBu ma mdo sde'i rgyan）中，闡述了信解的分類、信解的障礙、信解的利益、信解的譬喻、對信解的不退轉以及信解的果報這六個方面。這裡所說的信解是指：廣大的信解，遠離輪迴的信解，如國王般的信解，廣大且持續不斷的福德，以及增長福德，並且以其為因最終獲得圓滿佛果的信解。這種信解在《二萬頌般若經》（Nyi khri'i le'u）第十八章的開頭，從帝釋天（brGya byin，Indra）詢問供養般若波羅蜜多經函和舍利塔（sKu gdung gi mchod rten）哪一個福德更大開始，一直到第二十三章圓滿結束時都有闡述。這些經典僅僅展示了對般若波羅蜜多的信解的標誌，即對般若波羅蜜多的讚頌和恭敬。不應在讚頌和恭敬般若波羅蜜多之外單獨尋找展示信解的經典，因為對任何事物的信解都是心的活動，因此，對它的信解...
【English Translation】 Furthermore, the sutra states that the Prajñāpāramitā (Sher phyin, Perfection of Wisdom) is for taming Bodhisattvas (Byang chub sems dpa', Bodhisattva), abiding in non-arrogance, and destroying afflictions such as inherent attachment by practicing Prajñāpāramitā, not being harmed by poison, curses, fire, etc., attaining unsurpassed Bodhi (Byang chub, Enlightenment), and offering the essence of Prajñāpāramitā as a stupa in the sacred site of Vajrasana (rDo rje gdan, Vajrasana). These have been explained in the treatises: 'Complete peace and all, prostration and victory over afflictions, unharmed and unbothered, Bodhi and the stupa.' Therefore, through Prajñāpāramitā, Bodhisattvas are completely peaceful and tamed, and prostrate to all beings in every way, without arrogance and conceit, overcoming afflictions such as attachment, not being harmed by poison and weapons, and able to attain Bodhi. When the path of practicing Prajñāpāramitā is complete, its essence abides in Vajrasana, where perfect enlightenment is attained, and that place becomes a stupa for all beings, and is therefore offered with flowers, etc. These have explained 'the doer and'. Now, the path of practice itself is explained. The path of practice includes: faith, dedication, rejoicing, attention, practice, and complete purification, these five aspects. First, briefly explain faith. In the Ornament for Clear Realization (dBu ma mdo sde'i rgyan), the classification of faith, the obstacles to faith, the benefits of faith, the metaphors of faith, the non-retrogression of faith, and the results of faith are explained in six aspects. The faith mentioned here refers to: vast faith, faith that is far from samsara, faith like a king, vast and continuous merit, and increasing merit, and the faith that ultimately attains the perfect fruit of Buddhahood by this cause. This faith is explained in the beginning of the eighteenth chapter of the Twenty Thousand Verse Prajñāpāramitā Sutra (Nyi khri'i le'u), starting from Indra (brGya byin, Indra) asking which is more meritorious, offering the Prajñāpāramitā scripture and the relic stupa (sKu gdung gi mchod rten), until the complete end of the twenty-third chapter. These sutras only show the signs of faith in Prajñāpāramitā, that is, the praise and reverence for Prajñāpāramitā. One should not separately look for sutras that show faith other than the praise and reverence for Prajñāpāramitā, because faith in anything is an activity of the mind, therefore, faith in it...
ང་དེ་ལ་བསྟོད་སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དེ་དང་དེ་ལ་མོས་པར་གཞན་གྱིས་ཤེས་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན། འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་བསྟོད་ར་དང་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་མོས་གུས་ཆེ་ཆུང་གཞན་གྱིས་རིག་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱིས་མ་རིག་ཀྱང་རང་ 5-324 ཉིད་མོས་པས་སྐབས་དོན་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་བསྟོད་སོགས་ཅི་དགོས་ཞེ་ན། རང་དོན་མོས་པ་ལ་དེ་ལྟར་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་གཉིས་དོན་དང་། གཞན་དོན་མོས་པ་ལ་བསྟོད་སོགས་མེད་ན། གཞན་མོས་པའི་སྒོ་ནས་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར། གཞན་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་གང་ལ་མོས་པའི་གནས་སྐབས་དེ་ལ་བསྟོད་བཀུར་སོགས་ངེས་པར་དགོས་སོ། །དེས་ན་འདིར་ཡང་རང་དོན་མོས་པ་དགུའི་གནས་སྐབས་ལ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསྟོད་པ་དགུ་དང་། གཉིས་དོན་མོས་པ་དགུའི་གནས་སྐབས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བཀུར་བ་དགུ་དང་། གཞན་དོན་མོས་པ་དགུའི་གནས་སྐབས་སུ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསྔགས་པ་དགུ་སྟོན་པའི་མདོ་རྣམས་འབྱུང་བ་ནི་རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་ཡིན་ངེས་སོ། ། ཁ་ཅིག་ན་རེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་བསྟོད་སོགས་འདི་དག་མཛད་ཅིང་། དེ་ཡང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་བརྗོད་པའི་ངོ་བོ་ནི་མ་ཡིན་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་མདོ་དང་འགལ་ཏེ། སྐབས་འདིའི་མདོ་ལས། ཤེར་ཕྱིན་ལ་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པ་དང་། བསྟོད་པ་དང་། བཀུར་སྟི་དང་། ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་འབའ་ཞིག་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་མདོ་ལས་བྱུང་བ་ལྟར་ཚིགས་སུ་བཅད་པར་འབྱུང་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། མོས་པ་རང་གི་དོན་དང་ནི། །རང་གཞན་དོན་དང་གཞན་དོན་དང་། །རྣམ་གསུམ་ཤེས་བྱ་དེ་ཡང་ནི། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་སྟེ། །སོ་སོར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །དེ་ཡང་རྣམ་གསུམ་དེ་ལྟར་ན། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་འདོད། །མོས་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་ལ་ནི། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ། །དགུ་ཚན་གསུམ་གྱིས་བསྟོད་པ་དང་། །བཀུར་བ་དང་ནི་བསྔགས་པར་འདོད། །ཅེས་པ་ལྟར་བསྒྱུར་ན་འཁྲུལ་གཞི་ཆུང་ངོ་། །དེ་ལ་མོ༷ས་པ༷་ར༷ང་གི༷་དོ༷ན་ད༷ང་ནི༵་ར༷ང་གཞ༷ན་དོ༷ན་ཏེ་གཉིས་དོན་ད༷ང་གཞ༷ན་དོ༷ན་ད༵ང་། རྣ༷མ་པ་གསུ༷མ་དུ་ཤེ༷ས་པར་བྱ༷་ཞིང་གསུམ་པོ་དེ༷་རེ་རེ་ཡ༷ང་ནི༵་ཆུ༷ང་ད༷ང་འབྲི༷ང་ད༷ང་ཆེ༷ན་པོ༷་གསུམ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་སྟེ༵་སོ༷་སོ༷ར་རྣ༷མ་པ༷་གསུམ་གསུ༷མ་དུ༷་འདོ༵ད་དོ། །ཆུང་ངུ་ལ་ཡང་ཆུ༷ང་ངུ༷འི་ཆུ༷ང་ངུ་དང་། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་དང་། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་དང་། འབྲིང་ 5-325 པོའི་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་གི་འབྲིང་དང་། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་དང་། ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོ༷གས་པར་དབྱེ༷་བ༷་ཡི༵ས། ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་དེ༷་ཡ༷ང་སོ་སོར་རྣ༷མ་པ་གསུ༷མ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བ་སྟེ་དེ༷་ལྟ༷ར་ན༵་རང་དོན་དགུ་དང་། གཉིས་དོན་དགུ་ད
【現代漢語翻譯】 這是爲了讓其他人通過讚頌等方式知道我對某事物的信仰。例如，就像世人通過讚美和尊敬等方式來了解他人信仰的程度一樣。如果他人不知道，但自己信仰也能達成目的，那又何必讚頌呢？即使自己信仰可以這樣，但爲了自己和他人，以及爲了他人，如果沒有讚頌等，他人就不會因為信仰而進入。爲了讓他人進入，必須對所信仰的事物進行讚美和尊敬。因此，這裡也一樣，爲了自己信仰的九種情況，要對《般若波羅蜜多》（智慧到彼岸）進行九種讚頌；爲了自己和他人的信仰的九種情況，要對《般若波羅蜜多》進行九種尊敬；爲了他人信仰的九種情況，要宣說九種對《般若波羅蜜多》的讚揚，這些經文的出現一定是佛陀的意圖。 有些人說：諸佛菩薩對菩薩進行讚頌等，這僅僅是如實地證悟了事物的真相，而不是言語的本質。如果這樣說，就與經文相違背。因為在此處的經文中，僅僅出現了用鮮花等供養《般若波羅蜜多》，以及讚頌、尊敬和讚揚《般若波羅蜜多》的功德。因此，正如經文中所說，偈頌中是這樣出現的：'信仰自己的利益，自己和他人的利益，以及他人的利益，這三種所知，也分為小、中、大，各自又分為三種，因此共有二十七種。在信仰的各種情況下，對於《般若波羅蜜多》，要用三組九種的方式進行讚頌、尊敬和讚揚。' 這樣翻譯就不會有太大的錯誤。對此，信仰自己的利益，自己和他人的利益，即二者利益，以及他人的利益。要知道這三種情況，這三種情況又各自分為小、中、大三種，因此各自有三種。小又分為小的最小、小的中等、小的大；中等分為中的最小、中的中等、中的大；大又分為大的最小等等。這樣劃分，小等等也各自有三種，這樣一來，自己利益有九種，自己和他人利益有九種。
【English Translation】 This is so that others may know of one's faith in this and that through praise and the like. For example, just as in the world, others understand the degree of faith through praise and respect and so on. If others do not know, but one's own faith accomplishes the purpose, then why is praise etc. necessary? Even if one's own faith is like that, without praise etc. for the sake of oneself and others, and for the sake of others, others will not enter through faith. In order for others to enter, it is necessary to praise and respect the object of faith. Therefore, here too, for the nine situations of one's own faith, there are nine praises to the Prajñāpāramitā (Perfection of Wisdom); for the nine situations of faith for oneself and others, there are nine respects to the Prajñāpāramitā; for the nine situations of faith for others, the sutras that show nine praises to the Prajñāpāramitā must certainly be the intention of the Buddhas. Some say: Buddhas and Bodhisattvas perform these praises etc. to Bodhisattvas, and this is merely realizing the truth of things as they are, and not the essence of speech. If that were the case, it would contradict the sutras. Because in the sutra here, there only appears offering flowers etc. to the Prajñāpāramitā, and praising, respecting, and extolling the qualities of the Prajñāpāramitā. Therefore, as it appears in the sutra, it appears in verses like this: 'Faith in one's own benefit, the benefit of oneself and others, and the benefit of others, these three knowables are also divided into small, medium, and large, each further divided into three, thus there are twenty-seven in total. In the various situations of faith, for the Prajñāpāramitā, one should praise, respect, and extol with three sets of nine.' Translating in this way will have fewer errors. Regarding this, faith in one's own benefit, the benefit of oneself and others, that is, the benefit of both, and the benefit of others. Know these three situations, and each of these three is further divided into small, medium, and large, thus each has three. Small is further divided into the smallest of small, the medium of small, the large of small; medium is divided into the smallest of medium, the medium of medium, the large of medium; large is divided into the smallest of large, and so on. Dividing in this way, each of the small etc. also has three, thus there are nine kinds of self-interest, and nine kinds of interest for oneself and others.
ང་། གཞན་དོན་དགུ་སྟེ། བསྡོམས་པས་རྣ༷མ་པ༷་ཉི༷་ཤུ༷་རྩ་བདུ༷ན་དུ༷་འདོ༵ད་ཅིང་བསྟན་ཏོ། །རང་དོན་མོ༷ས་པ༷འི་གན༷ས་སྐ༷བས་དགུ་པོ་རྣ༷མས་ལ༷་ནི༵་ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ་ཕྱི༷ན་པ༷་ལ༵་བསྟོད་པ་དགུ་ཚན་གཅིག་དང་། གཉིས་དོན་མོས་པའི་གནས་སྐབས་དགུ་པོ་རྣམས་ལ་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ་བཀུར་བ་དགུ་ཚན་གཅིག་དང་། གཞན་དོན་མོས་པའི་གནས་སྐབས་དགུ་པོ་རྣམས་ལ་བསྔགས་པ་དགུ་ཚན་གཅིག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ་དགུ༷་ཚ༷ན་གསུ༷མ་གྱི༷ས་བསྟོ༷ད་པ༷་དང་བཀུ༷ར་བ༷་ད༷ང་བསྔ༷གས་པ༷ར་འདོ༵ད་ཅིང་བསྟན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། མོ༷ས་པ༷་ད༷ང་། །བསྟོ༷ད་ད༷ང་བཀུ༷ར་ད༷ང་བསྔ༷གས་པ༷་ད༷ང་། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །། ༈ བསྔོ་བ། ད་ནི་ཐེག་ཆེན་འཕགས་པའི་བསྔོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་བཤད་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན། །དེ་ཡི་བྱེད་པ་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དམིགས་མེད་རྣམ་པ་ཅན། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་མཚན་ཉིད་དོ། །དབེན་དང་སངས་རྒྱས་བསོད་ནམས་ཚོགས། །རང་བཞིན་དྲན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཐབས་བཅས་མཚན་མ་མེད་པ་དང་། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང་། །ཁམས་གསུམ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་དང་། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡི། །བསྔོ་བའི་མཆོག་ནི་རྣམ་གསུམ་པོ། །བསོད་ནམས་ཆེ་འབྱུང་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཆད་དོ། །འདི་ནི་དུས་གསུམ་གཤེགས་པའི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། བསྔོ་བ་གང་ལ་མཆོག་ཏུ་བསྔགས་པ་ཆེར་མཛད་པ་དེ་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པ་དང་མཚན་མའི་དུག་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁམས་གསུམ་ལས་འདས་པ་དོན་དམ་པའི་བསྔོ་བ་ཡིན་པས་བསྔོ་བ་འདི་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བསྔོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ལ། བསྔོ་བའི་ངོ་བོ་ནི་གང་། བྱེད་པ་ནི་གང་། 5-326 རྣམ་པ་ནི་གང་། མཚན་ཉིད་ནི་གང་། དུག་མེད་ཅིང་བདུད་རྩིའི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བའི་བསྔོ་བའི་ཚུལ་ནི་གང་། ཁམས་གསུམ་ལས་འདས་པའི་ཚུལ་ནི་གང་། བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བའི་བདག་ཉིད་ནི་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསྔོ་བ་འདིའི་ངོ་བོ་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་གསུམ་གྱིས་ཉན་རང་གི་བསྔོ་བ་ལས་ཡོ༷ངས་སུ༷་བསྔོ༷་བ༷འི་ངོ་བོ་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཅ༷ན་ཡིན་ཏེ། ཉན་རང་གི་བསྔོ་བ་ནི། རང་གཅིག་པུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཉེ་བར་གནས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་དང་། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དང་། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་དེས་ནི། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ངོ་བོ་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ནོ། །བསྔོ་བ་དེ༷འི༷་བྱེ༷ད་པ༷་ནི། མཆོ༷ག་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡི༷ན་ནོ༷། །བསྔོ་བ་དེ༷་ནི༷་དམི༷གས་པ་མེ
【現代漢語翻譯】 總而言之，爲了自身利益有九種，爲了他人利益有九種，總共有二十七種意願和教導。對於自身利益的九種意願狀態，有對般若波羅蜜多的九贊；對於利益他人的九種意願狀態，有對般若波羅蜜多的九敬；對於利益他人的九種意願狀態，有九嘆。因此，以三種九贊來讚美、尊敬和嘆頌般若波羅蜜多，這就是意願和教導。這些就是對『意願、讚頌、尊敬和嘆頌』的解釋。 現在將要講述大乘聖者的殊勝迴向。方法是：完全迴向是殊勝的，它的作用是最好的。它是無相的，具有不顛倒的特徵。遠離和佛陀的福德聚，是自性憶念的行境。具有方便和無相，隨喜諸佛，不屬於三界，小、中、大的迴向是三種殊勝，是福德大的自性。以這樣的方式來解釋。這是過去、現在、未來一切諸佛所讚歎的迴向，遠離一切目標和相的毒，是大乘聖者超越三界的智慧，是勝義的迴向，因此沒有比這個更殊勝的迴向了。以七種方式來確定它：迴向的體性是什麼？作用是什麼？相是什麼？特徵是什麼？如何成為無毒且轉為甘露之最勝的迴向？如何超越三界？什麼是產生大福德的自性？菩薩迴向的體性，以三種殊勝的法，超越了聲聞緣覺的迴向，是完全迴向的殊勝體性。聲聞緣覺的迴向，只是爲了自己獲得寂滅，以有相的方式安住。而菩薩爲了所有眾生獲得寂滅，以無相的方式，迴向于無上菩提，因此，完全迴向的體性是殊勝的。迴向的作用是，獲得最勝的佛果。迴向是無相的。
【English Translation】 In summary, there are nine for one's own benefit and nine for the benefit of others, totaling twenty-seven desires and teachings. For the nine states of desire for one's own benefit, there are nine praises to Prajñāpāramitā; for the nine states of desire for the benefit of others, there are nine respects to Prajñāpāramitā; for the nine states of desire for the benefit of others, there are nine exclamations. Thus, with three sets of nine, praise, respect, and exclaim Prajñāpāramitā, this is the desire and teaching. These are the explanations of 'desire, praise, respect, and exclamation.' Now, the special dedication of the Great Vehicle's noble ones will be explained. How is it done? The complete dedication is special, and its action is supreme. It is without object and has the characteristic of being non-inverted. It is the field of activity of solitude and the accumulation of merit of the Buddhas, the nature of mindfulness. It possesses skillful means and is without characteristics, rejoicing in the Buddhas, not belonging to the three realms, and the supreme dedications of small, medium, and great are the three kinds, the nature of the origin of great merit. It is taught in this way. This is what all the Buddhas of the three times have praised as the supreme dedication, free from all the poisons of objects and characteristics, the great vehicle, the wisdom of the noble ones, transcending the three realms, the ultimate dedication, and therefore there is no dedication more excellent than this. This itself is established in seven ways: What is the essence of dedication? What is the action? What is the aspect? What is the characteristic? What is the way of dedication that is without poison and becomes the supreme nectar? What is the way of transcending the three realms? What is the nature of the origin of great merit? The essence of the dedication of the Bodhisattva, with three special qualities, surpasses the dedication of the Śrāvakas and Pratyekabuddhas, and is the special essence of complete dedication. The dedication of the Śrāvakas and Pratyekabuddhas is only for their own liberation from suffering, abiding merely in a state of having an object. But the Bodhisattva, for the liberation of all sentient beings from suffering, in a way that is without object, and dedicating to unsurpassed enlightenment, therefore, the essence of complete dedication is special. The action of that dedication is to attain the supreme Buddhahood. That dedication is without object.
༷ད་པའི་རྣ༷མ་པ༷་ཅ༷ན་ནོ། །འདུ་ཤེས་དང་སེམས་དང་ལྟ་བ་ཕྱི༷ན་ཅི༷་མ༷་ལོ༷ག་པ་ནི་བསྔོ་བ་དེའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དོ༷། །བསྔོ་བྱའི་བསོད་ནམས་དེ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེ༷ན་པར་ཤེས་པའི་ཚུལ་ད༷ང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་བསོ༷ད་ན༷མས་ཀྱི་ཚོ༷གས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ན་ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ལྟར་དེ་དག་གི་དགེ་བའི་ཚོགས་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ར༷ང་བཞི༷ན་དྲ༷ན་པ༷འི་སྤྱོད་ཡུ༷ལ་ཅ༷ན་བསྔོ་བའི་སེམས་དེ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཤེས་པའི་ཚུལ་དང་། ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྟེན་ནས་མཚན་མེད་དང་བསྔོ་བ་མི་འགལ་བའི་ཐ༷བས་ལ་མཁས་པ་དང་བཅ༷ས་པའི་ཚུལ་དང་། བསྔོ་བྱའི་དགེ་བ་མི་དམིགས་ཤིང་མཚ༷ན་མ༷་མེ༷ད་པ༷འི་ཚུལ་ད༷ང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགེ་བ་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་དེ་ལྟར་བསྔོས་པ་ནི། སང༷ས་རྒྱ༷ས་ཀྱིས་རྗེ༷ས་སུ༷་ཡི༷་ར༷ང་བའི་ཚུལ་གྱིས་བསྔོས་པ་སྟེ། ཚུལ་དེ་ལྟར་བསྔོ་བ་ནི། དུག་མེད་ཅིང་བདུད་རྩིར་འགྱུར་བའི་བསྔོ་ཚུལ་ལོ། །ཁ༷མས་གསུ༷མ་དང་དུས་གསུམ་དུ་མ་གཏོ༷གས་པ༷འི་གཟུགས་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པས་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྔོ་བར་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་ན། བསྔོ་བ་དུག་མེད་ཅིང་བདུད་རྩིའི་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་ལས་འདས་པའི་ 5-327 ཚུལ་ལོ། །བསྔོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་ཉིད་ཆུང་འབྲིང་ཆེ་གསུམ་དུ་ཕྱེས་ནས་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བ་ནི། སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགེ་བ་བཅུ་བསམ་གཏན་ཚད་མེད་གཟུགས་མེད་མངོན་ཤེས་ཐོབ་པ་ལས་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བའི་བདག་ཉིད་ཆགས་པ་མེད་པའི་བསྔོ་བ་ཆུང་ངུ་དང་། སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉན་རང་འཕགས་པར་གྱུར་པ་ལ། གང་ཟག་ལ་ལས་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་ཆོས་གོས་བསོད་སྙོམས་མལ་ཆ་ནད་ཀྱི་རྐྱེན་རྩི་སྟེ་རྐྱེན་བཞིས་མཆོད་པ་ལས་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བའི་བདག་ཉིད་ནི་ཆགས་པ་མེད་པའི་བསྔོ་བ་འབྲིང་དང་། སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་པར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྐྱེན་བཞིས་མཆོད་པ་ལས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བའི་བདག་ཉིད་ནི་ཆགས་པ་མེད་པའི་བསྔོ་བ་ཆེན་པོ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཆུ༷ང་ད༷ང་འབྲི༷ང་ད༷ང་ཆེ༷ན་པོ༷འི༷་རང་བཞིན་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བའི་བསྔོ༷་བ༷་གཞ༷ན་ནམ་མཆོག་གི་རྣ༷མ་པ་གསུ༷མ་པོ༷་དེ་བསོ༷ད་ན༷མས་ཆེ༷ན་པོ་འབྱུ༷ང་བའི་བད༷ག་ཉི༷ད་དོ༷། །དེས་ན་སྒོམ་ལམ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས། ཕྱོགས་བཅུའི་རྒྱལ་བ་ཀུན་དང་སངས་རྒྱས་སྲས། །རང་རྒྱལ་རྣམས་དང་སློབ་དང་མི་སློབ་དང་། །འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་བསོད་ནམས་གང་ཡོད་དང་། །དེ་དག་ཀུན་གྱི་རྗེས་སུ་བདག་ཡི་རང་
【現代漢語翻譯】 具有寂止之相。若認知、心及見解皆不顛倒，即是彼迴向之特徵。了知所迴向之福德遠離一切事物之相，以及若將涅槃之諸佛之福德資糧完全迴向，如彼諸佛般，彼等之善資糧與憶念涅槃自性之行境，以及了知迴向之心亦為涅槃之相，並依般若波羅蜜多，善巧不違越無相與迴向之方便，以及所迴向之善根不可得且無相之相，以及諸佛之善根如何了知其自性，如是迴向，即是諸佛以隨喜之相所迴向，如是迴向之方式，是無毒且轉為甘露之迴向方式。 若知曉三界與三時之外，色等一切法皆無自性，故無事物，以無事物而緣之相，不能迴向。如是知曉，則迴向成為無毒且圓滿甘露之相，是超越三界之相。彼殊勝迴向分為小、中、大三種，能生廣大福德，即三千大千世界一切有情皆修持十善、四無量心、四禪定、五神通，由此生起廣大福德之自性，是無執著之小回向。三千大千世界一切有情皆成聲聞、緣覺聖者，有補特伽羅以衣服、飲食、臥具、醫藥四事供養至其壽盡，由此生起廣大福德之自性，是無執著之中迴向。三千大千世界一切有情皆成菩薩，十方一切有情亦以四事供養每一位菩薩，由此亦生起廣大福德之自性，是無執著之大回向。如是，分為小、中、大三種自性之迴向，或三種殊勝之相，即是生起廣大福德之自性。因此，安住于修道之菩薩應如是迴向： 『十方一切諸佛及佛子， 緣覺聲聞有學無學眾， 一切有情所有諸福德， 我皆隨喜彼等之功德。』
【English Translation】 It has the aspect of quiescence. If cognition, mind, and view are not inverted, that is the characteristic of that dedication. Knowing that the merit to be dedicated is devoid of all things, and if dedicating the accumulation of merit of the Buddhas of Nirvana completely, like those Buddhas, their accumulation of virtue and the realm of practice of remembering the nature of Nirvana, and knowing that the mind of dedication is also the aspect of Nirvana, and relying on the Prajnaparamita, being skilled in the means of not contradicting the signless and dedication, and the aspect of the virtue to be dedicated being unobtainable and without signs, and how the Buddhas understood the nature of those virtues, dedicating in that way is the way the Buddhas dedicate with the aspect of rejoicing. Dedicating in that way is a way of dedicating that is non-toxic and transforms into nectar. If it is known that all phenomena such as form, etc., outside the three realms and three times, are without inherent existence, therefore there are no things, and with the aspect of focusing on non-things, it is not possible to dedicate. If it is known in this way, then the dedication becomes non-toxic and reaches the end of nectar, which is the aspect of transcending the three realms. That special dedication is divided into three types: small, medium, and large, which can generate great merit, that is, all sentient beings in the three thousand great thousand worlds practice the ten virtues, the four immeasurables, the four concentrations, and the five supernormal powers, from which arises the nature of great merit, which is the small dedication without attachment. All sentient beings in the three thousand great thousand worlds become Shravakas and Pratyekabuddhas, and a person offers clothing, food, bedding, and medicine to each of them until the end of their lives, from which arises the nature of great merit, which is the medium dedication without attachment. All sentient beings in the three thousand great thousand worlds become Bodhisattvas, and all sentient beings in the ten directions also offer the four necessities to each Bodhisattva, from which also arises the nature of great merit, which is the large dedication without attachment. Thus, the dedication divided into three natures of small, medium, and large, or the three excellent aspects, is the nature of generating great merit. Therefore, a Bodhisattva abiding on the path of meditation should dedicate as follows: 'All the Buddhas and Buddha-sons of the ten directions, Pratyekabuddhas, Shravakas, those in training and beyond, Whatever merit all sentient beings have, I rejoice in all their virtues.'
། །ཞེས་འཁོར་འདས་ཀྱི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་བློས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ལས་མི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་དེ་མཚན་མ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྔོ་བ་ནི། སྐབས་འདིའི་མདོའི་དགོངས་པར་སྣང་ངོ་། །ཇི་ལྟར་བསྔོ་བའི་ཚུལ་ཡང་། འཇམ་དཔལ་དཔའ་བོས་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་པ་དང་། །ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། །དེ་དག་ཀུན་གྱི་རྗེས་སུ་བདག་སློབ་ཅིང་། །དགེ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྔོ། །ཞེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གི་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་པའི་དམིགས་པ་དང་། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བསྔོ་བ་ཡང་སྐབས་འདིའི་དགོངས་པ་ཡིན་པར་སྣང་ངོ་། །བསྔོ་ 5-328 བ་འདི་ནི་ཐེག་ཆེན་གྱི་འཕགས་པ་མ་གཏོགས་པ་མཚན་མར་འཛིན་པའི་བློ་གང་གི་ཡང་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱིས་མཆོག་ཏུ་བསྔགས་པ་དོན་དམ་པའི་བསྔོ་བ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྔོ་བ་འདི་ནི་སྡུད་པ་ལས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་སྟོན་ཏོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ན་བསྔོ་བ་འདིའི་བཤད་པ་མདོ་དང་མཐུན་པ་ལེགས་པོ་ཡོད་དོ། །སློབ་དཔོན་སེང་བཟང་ལ་སོགས་པའི་བཤད་པ་ནི་མདོ་དང་མི་འགྲིག་པར་སྣང་ངོ་། །བསྔོ་བ་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་འདི་དག་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཉེར་བཞི་པས་སྟོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། བསྔོ༷་ད༷ང་ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །། ༈ རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ། ད་ནི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་གི་ངོ་བོ་རང་གི་བསྔོ་བའི་སྐབས་སུ་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་བསྒོམས་ན་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་དམ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འགྱུར་ཚུལ་སྟོན་ཏེ། མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ཙམ་གྱིས་ན་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་དོན་དམ་པར་འགྱུར། ཞེས་སོགས་ནི་བསྟན་བཅོས་སུ། ཐབས་དང་མི་དམིགས་པ་དག་གིས། །དགེ་བའི་རྩ་ལ་ཡི་རང་བ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཡིད་བྱེད་པ། །བསྒོམ་པ་ཡིན་པར་འདིར་བརྗོད་དོ། །ཞེས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་མི་འགལ་བར་བསྒྲུབ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐ༷བས་ལ་མཁས་པ་ད༷ང་། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་མི༷་དམི༷གས་པ༷་ད༷ག་གི༷ས། དགེ༷་བ༷འི་རྩ༷་བ་ཐམས་ཅད་ལ༷་ཡི༷་ར༷ང་བ༷་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྗེ༷ས་སུ༷་ཡི༷་ར༷ང་བ་ཡི༷ད་ལ་བྱེ༷ད་པ༷འི་དམ་པ་བསྒོ༷མ་པ༷འི་ཚུལ་ནི་ཡི༷ན་པ༷ར་སྐབས་འདི༷ར་བརྗོ༷ད་ཅིང་བསྟན་པ་ཉིད་དོ༷། །མོས་བསྔོ་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་འདི་དག་ཟག་བཅས་སུ་འཆད་པ་ནི་མདོ་དང་འགལ་ཞིང་ཟག་བཅས་བཏགས་པ་བར་བཤད་པ་ལ་ཡང་དགོས་པ་མེད་དོ། །མདོ་ལས། མོས་སོགས་ཀྱི་འདི་དག་ཟག་པ་མེད་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། དམིགས་པ་མེད་པ་དང་། ཁམས་གསུམ་ལས་འདས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། རྗེ༷ས་སུ༷་ཡི༷་ར༷ང་བ
【現代漢語翻譯】 因此，將輪迴與涅槃的所有功德，以不執著的方式彙集起來，隨喜讚歎所產生的福德，再以無相的方式迴向，這似乎是此經的要旨。至於如何迴向，如《入菩薩行論》所說：『文殊師利勇猛智，普賢慧行亦復然，我今隨學彼等賢，所積善根皆迴向。』即是將一切法的實相，如諸佛菩薩所證悟的境界，以及遠離一切相的真如實性，作為迴向的對境和方式，這似乎也是此處的要旨。這種迴向，只有大乘的聖者才能做到，凡夫執著于相的分別心是無法企及的。因為這是諸佛所讚歎的殊勝迴向，是超越世間的。這種迴向比《般若攝頌》中講得還要清楚。在《二萬頌般若經》中，對此迴向的解釋與經文相符，非常完善。而獅子賢論師等人的解釋，似乎與經文不符。迴向和隨喜的內容，在《二萬頌般若經》的第二十四品中有闡述。以上是對『迴向』的解釋。 現在，關於隨喜的行持，即是如何修習之前在迴向時所提到的隨喜，才能成為殊勝的隨喜。經中說：『世尊，如何才是隨喜的真實義？』等等。對此，論中說：『以方便和無執著，隨喜善根，是隨喜的作意，是修習。』即是說，通達一切法無自性，並且隨喜與此不相違背，這是菩薩善巧方༷便（藏文：ཐ༷བས，梵文天城體：उपाय，梵文羅馬擬音：upāya，漢語字面意思：方法）之༷和，以及對一切相狀都無༷執༷著（藏文：མི༷་དམི༷གས་པ༷，梵文天城體：अलक्षण，梵文羅馬擬音：alakṣaṇa，漢語字面意思：無相）之༷和。對一切善༷根（藏文：དགེ༷་བ༷，梵文天城體：कुशल，梵文羅馬擬音：kuśala，漢語字面意思：善）都隨༷喜（藏文：ཡི༷་ར༷ང་བ༷，梵文天城體：अनुमोदन，梵文羅馬擬音：anumodana，漢語字面意思：隨喜），即是如實地隨༷喜（藏文：རྗེ༷ས་སུ༷་ཡི༷་ར༷ང་བ，梵文天城體：पश्चदनुमोदन，梵文羅馬擬音：paścadanumodana，漢語字面意思：后隨喜）作༷意（藏文：ཡི༷ད་ལ་བྱེ༷ད་པ༷，梵文天城體：मनसिकार，梵文羅馬擬音：manasikāra，漢語字面意思：作意），這才是殊勝的修༷習（藏文：བསྒོ༷མ་པ༷，梵文天城體：भावना，梵文羅馬擬音：bhāvanā，漢語字面意思：修），此處所講的就是這個意思。將隨喜和迴向解釋為有漏法，這與經文相違背，而且將有漏法作為假設的解釋也沒有必要。因為經中說，隨喜等是無漏的、無相的、無執著的、超越三界的。以上是對『隨喜』的解釋。
【English Translation】 Therefore, dedicating all the merits of samsara and nirvana, gathering them together without any attachment, and rejoicing in the resulting merit, then dedicating it in a formless manner, seems to be the essence of this sutra. As for how to dedicate, as it is said in the 'Bodhicharyavatara': 'Just as the brave wisdom of Manjushri, and also the conduct of Samantabhadra, I now follow those wise ones, and dedicate all the accumulated virtues.' That is, taking the reality of all dharmas, such as the realm realized by all Buddhas and Bodhisattvas, and the true nature of being free from all appearances, as the object and method of dedication, this also seems to be the essence here. This kind of dedication can only be done by the great vehicle's saints, and ordinary people who are attached to the discriminating mind of appearances cannot reach it. Because this is the supreme dedication praised by all Buddhas, it is beyond the world. This kind of dedication is clearer than what is said in the 'Perfection of Wisdom in One Hundred Thousand Verses'. In the 'Perfection of Wisdom in Twenty Thousand Verses', the explanation of this dedication is in accordance with the sutra and is very complete. However, the explanations of teachers such as Simhabhadra seem to be inconsistent with the sutra. The content of dedication and rejoicing is elaborated in the twenty-fourth chapter of the 'Perfection of Wisdom in Twenty Thousand Verses'. The above is the explanation of 'dedication'. Now, regarding the practice of rejoicing, that is, how to practice the rejoicing mentioned earlier in the context of dedication, in order to become a supreme rejoicing. The sutra says: 'World Honored One, how is the true meaning of rejoicing?' etc. In response, the treatise says: 'With skillful means and non-attachment, rejoicing in the roots of virtue, is the mental activity of rejoicing, is the practice.' That is to say, understanding that all dharmas have no self-nature, and rejoicing without contradicting this, this is the combination of the Bodhisattva's skillful me༷ans (Tibetan: ཐ༷བས, Sanskrit Devanagari: उपाय, Sanskrit Romanization: upāya, Chinese literal meaning: method), and the comb༷ination of non-att༷achment (Tibetan: མི༷་དམི༷གས་པ༷, Sanskrit Devanagari: अलक्षण, Sanskrit Romanization: alakṣaṇa, Chinese literal meaning: without characteristics) to all appearances. Rejoicing (Tibetan: ཡི༷་ར༷ང་བ༷, Sanskrit Devanagari: अनुमोदन, Sanskrit Romanization: anumodana, Chinese literal meaning: rejoice) in all roots of vi༷rtue (Tibetan: དགེ༷་བ༷, Sanskrit Devanagari: कुशल, Sanskrit Romanization: kuśala, Chinese literal meaning: virtue), that is, truly re༷joicing (Tibetan: རྗེ༷ས་སུ༷་ཡི༷་ར༷ང་བ, Sanskrit Devanagari: पश्चदनुमोदन, Sanskrit Romanization: paścadanumodana, Chinese literal meaning: subsequent rejoicing) and eng༷aging (Tibetan: ཡི༷ད་ལ་བྱེ༷ད་པ༷, Sanskrit Devanagari: मनसिकार, Sanskrit Romanization: manasikāra, Chinese literal meaning: mental engagement), this is the supreme pr༷actice (Tibetan: བསྒོ༷མ་པ༷, Sanskrit Devanagari: भावना, Sanskrit Romanization: bhāvanā, Chinese literal meaning: cultivation), and this is what is being said here. Explaining rejoicing and dedication as contaminated dharmas contradicts the sutra, and there is no need to explain contaminated dharmas as hypothetical. Because the sutra says that rejoicing and so on are uncontaminated, without characteristics, without attachment, and beyond the three realms. The above is the explanation of 'rejoicing'.
༷། །ཡི༷ད་ལ༷་བྱེ༷ད་པ༷་བླ༷་མེ༷ད་ད༷ང་། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །། 5-329 ༈ སྒྲུབ་པ། ད་ནི་སྒོམ་ལམ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒྲུབ་པ་བསྟན་ཏེ། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཉེར་ལྔ་པ་ལས། ཤེར་ཕྱིན་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་སླད་དུ་སྣང་བར་བགྱིད་པའོ། །ཞེས་སོགས་དང་། གཟུགས་སོགས་སྒྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེར་ཕྱིན་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་ནི་བསྟན་བཅོས་སུ། དེ་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད་མཆོག་ཉིད། །ཀུན་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི། །ཆོས་རྣམས་དམིགས་པ་མེད་པར་ནི། །གཏོད་པར་བྱེད་པ་དོན་ཆེན་ཉིད། །ཅེས་སོ། །དེ་ལ་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་དེ༷འི༷་ངོ༷་བོ༷་ནི་སྐྱོན་དང་མུན་པ་ཐམས་ཅད་བསལ་བས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་ཅིང་སྣང་བར་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་ཉི༷ད་དང་། ཤེར་ཕྱིན་དེ་ཕར་ཕྱིན་གཞན་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་མཆོ༷ག་ཉི༷ད་དང་། གཟུགས་སོགས་སྒྲུབ་པ་མེད་པ་ནི་གཟུགས་སོགས་ཀུ༷ན་ལ༷་མངོ༷ན་པ༷ར་འདུ༷་མི་བྱེ༷ད་ཅིང་ཆོས་གང་ཡང་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་པ༷འི་ཤེར་ཕྱིན་དེ་བསྒྲུབ་པ་དང་། ཤེར་ཕྱིན་དེས་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་གང་ཡང་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་ཀྱི། ཆོ༷ས་རྣ༷མས་དམི༷གས་པ༷་མེ༷ད་པ༷ར་རྣལ་འབྱོར་པའི་རྒྱུད་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི༷་གཏོ༷ད་ཅིང་ཐོབ་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་གཟུགས་སོགས་བཏགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་ཤིང་། བཏགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་ཕྱིར་ཤེར་ཕྱིན་དེ་ནི་དོ༷ན་དམ་ཆེ༷ན་པོ་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། ། ཤིན་ཏུ་ཟབ་པས་མོས་པར་དཀའ་བའི་ཤེར་ཕྱིན་དེ་ལ་མོས་པའི་རྒྱུ་གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བསྟེན་དང་སྦྱིན་སོགས་དང་། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་པ། །འདི་ལ་མོས་པའི་རྒྱུ་དག་ཡིན། །ནོ། ། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་ཕྱིན་ཆད་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་གྲངས་མེད་པ་བསྟེ༷ན་ཅིང་བསྙེན་བཀུར་བ་ད༷ང་། སྦྱི༷ན་སོ༷གས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱད་པ་ནི། བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནས་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འདི་ལ་མོས་པའི་རྒྱུ་ད༷ང་། སྦྱིན་སོགས་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བརྩོན་ 5-330 ཅིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཕེལ་འགྲིབ་མ་མཐོང་བའི་ཐ༷བས་ལ༷་མཁ༷ས་པ༷་ག༷ང་ཡི༷ན་པ༷། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་རྣོན་ལ་ལ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་མ་ཐག་ནས་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འདི༷་ལ༷་མོ༷ས་པ༷འི་རྒྱུ༷་ད༷ག་ཡི༷ན་ནོ། ། འོ་ན་མ་མོས་ཤིང་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་ཆོ༷ས་ཀྱི༷་འཕོ༷ངས་པ༷འི་རྒྱུ༷་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་འཕོངས་པའི་རྒྱུ་དག་ནི། །བདུད་ཀྱི་ཐིབས་ཀྱིས་ནོན་པ་དང་། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་མ་མོས་དང་། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་མངོན་ཞེན་དང་། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས
【現代漢語翻譯】 ། །『意識的施捨無與倫比』，已經講完了。 現在講述作為修道之道的本質的般若波羅蜜多的修習。在《二萬頌》第二十五品中說：『般若波羅蜜多是爲了非常清凈而顯現的。』等等。因為沒有對色等的執著，所以應當修習般若波羅蜜多。等等。』如論中所說：『其自性至高無上，對一切顯現作用的法，不執著而安立，是偉大的意義。』 其中，甚深般若波羅蜜多的自性，是遣除一切過失和黑暗，從而非常清凈和顯現的自性；般若波羅蜜多在其他波羅蜜多和菩提資糧法中是至高無上的；沒有對色等的執著，是指不對色等一切顯現作用，也不執著任何法，從而修習般若波羅蜜多；般若波羅蜜多不以執著的方式執著任何法，而是將法不執著的瑜伽士的相續安立和獲得；菩薩因為相信般若波羅蜜多，所以不相信色等假立的一切法；因為不執著一切假立的法，所以相信般若波羅蜜多，因此般若波羅蜜多是偉大的意義。 對於因為非常甚深而難以信受的般若波羅蜜多，信受的原因是什麼呢？親近佛陀、佈施等，以及精通方便，是信受此法的因。 從發菩提心之後，親近和承侍無數的佛陀，行持佈施等六度萬行，從無數劫以來進入無上菩提的菩薩，是信受甚深般若波羅蜜多的原因；以不執著的方式行持佈施等，並且不見到一切法的增減，精通方便，這是對於具有敏銳智慧的菩薩，從最初發心就信受甚深般若波羅蜜多的原因。 那麼，不信受並且退失甚深般若波羅蜜多的原因是什麼呢？退失佛法的因是：被魔的稠密所壓制，不信受甚深之法，對蘊等產生執著，以及被惡友所引導。
【English Translation】 『The generosity of mind is unparalleled,』 that has been explained. Now, the practice of Prajnaparamita (perfection of wisdom, 般若波羅蜜多) which is the essence of the path of meditation is taught. In the twenty-fifth chapter of the Twenty Thousand Verses, it says: 『Prajnaparamita appears for the sake of being extremely pure.』 etc. Because there is no clinging to form etc., Prajnaparamita should be practiced. etc.』 As it is said in the treatise: 『Its nature is supreme, Manifestly acting on all, The dharmas (phenomena, 法) without object, To establish is a great meaning.』 Among these, the nature of the profound Prajnaparamita is that it is extremely pure and illuminating by removing all faults and darkness; Prajnaparamita is supreme among the other paramitas (perfections, 波羅蜜多) and the dharmas of the aspects of enlightenment; the absence of clinging to form etc. means that it does not act manifestly on all forms etc., nor does it cling to any dharma, thus practicing Prajnaparamita; Prajnaparamita does not cling to any dharma in the manner of clinging to an object, but establishes and attains the continuum of the yogi who does not cling to dharmas; because Bodhisattvas (enlightenment being, 菩薩) believe in Prajnaparamita, they do not believe in all the imputed dharmas such as form etc.; because they do not cling to all the imputed dharmas, they believe in Prajnaparamita, therefore Prajnaparamita is the ultimate great meaning. What is the cause of believing in Prajnaparamita, which is difficult to believe because it is very profound? Relying on the Buddhas (覺者，佛), generosity etc., and being skilled in means, are the causes of believing in this. From the time of generating the first thought of enlightenment, relying on and serving countless Buddhas, practicing the six paramitas such as generosity etc., Bodhisattvas who have entered into unsurpassed enlightenment from countless eons are the cause of believing in this profound Prajnaparamita; striving in generosity etc. in a non-clinging manner and not seeing the increase or decrease of all dharmas, being skilled in means, this is the cause of believing in this profound Prajnaparamita from the moment of generating the first thought of enlightenment for some Bodhisattvas with sharp faculties. Then, what is the cause of not believing and losing the profound Prajnaparamita? The causes of losing the Dharma are: being oppressed by the density of demons, not believing in the profound Dharma, clinging to the skandhas (aggregates, 蘊) etc., and being led by evil friends.
་ཡོངས་འཛིན་པའོ། །དེ་ལ་འདིར་དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་བཞི་བསྟན་ཏེ། བདུ༷ད་ཀྱི༷་ཐི༷བས་ཀྱི༷ས་ནོ༷ན་ཞིང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ༷་ད༷ང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་གྲུབ་ཟ༷བ་མོ༷འི་ཆོ༷ས་ལ༷་ཡིད་མ་ཆེས་ཤིང་མ༷་མོ༷ས་པ་ད༷ང་། ཕུ༷ང་པོ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ་ལ་བདེན་པའི་དངོས་པོར་མངོ༷ན་པར་ཞེ༷ན་པ་ད༷ང་། སྡི༷ག་པ༷འི་གྲོ༷གས་པོ༷ས་ཡོ༷ངས་སུ་འཛི༷ན་པ༷་དང་བཞིའོ། །མདོ་ལས། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཟིན་པ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས། བདག་བསྟོད་ཅིང་གཞན་སྨོད་པ་ལ་རྒྱུ་བཞི་པར་བྱས་སོ། །བདུད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ངོ་བོ་ནི་བདུད་ལས་འབའ་ཞིག་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཡིན་ནོ། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཟིན་པའི་ངོ་བོ་ཡང་ཆོས་སྤོང་ལ་སོགས་པའི་སྡིག་པའི་གྲོགས་དེས་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་སེམས་ཡིན་ནོ། །ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་ལ་མོས་མ་མོས་ཀྱི་རྒྱུ་སྟོན་པའི་{སྐབས་འདིར་གཞན་དག་གིས་ནི་}སྐབས་དོན་ལས་{གྲོལ་{གོལ་}བའི་བཤད་པ་བྱས་ཡོད་དོ། །འདི་དག་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཉེར་དྲུག་པའི་ཕྱེད་སྔ་མས་སྟོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། སྒྲུབ་ད༷ང་ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ ཤིན་ཏུ་དག་པ། ད་ནི་དག་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །མདོ་ལས། གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུར་ཉེར་དྲུག་པའི་ཕྱེད་ཕྱི་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །དག་པའི་ངོ་བོ་གང་ཞེ་ན། །དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །ངེས་པར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །དག་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་བརྗོད། །ཅེས་ 5-331 སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱམས་མགོན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། དེ་བཞིན་ཉིད་འདི་ཐམས་ཅད་ལ། །ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་དག་གྱུར་པ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཉིད་དེ་ཡི་ཕྱིར། །འགྲོ་ཀུན་དེ་ཡི་སྙིང་པོ་ཅན། །ཞེས་སོ། །དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ཀྱང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གུད་ན་གང་ཡང་མེད་ཀྱི། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་རྟག་ཏུ་གནས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དང་། དེ་ལ་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་ནི་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པའི་མཐའི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་གནས་སྐབས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲ
【現代漢語翻譯】 是為依止上師。
在此闡述了捨棄正法等四種原因：受到魔的加持和壓迫；不相信也不喜愛如來藏等甚深之法；執著于蘊等為真實的實有；被惡友所攝持。經中說：『執著于蘊等，被惡友所攝持』，二者合一，加上『贊自毀他』，共有四種原因。受到魔加持的本質是隻喜歡魔的心。被惡友所攝持的本質也是指對於捨棄正法等惡友所教導的，如實修習的心。在闡述不喜愛甚深般若波羅蜜多的原因時，{此處其他人}的解釋偏離了{脫離}主題。這些在《二萬頌》第二十六品的上半部分有所闡述。他們所說的『修習』已經解釋完畢。
極其清凈
現在將要闡述清凈。經中說：『什麼是色清凈，那就是果清凈。』等等，在《二萬頌》第二十六品的後半部分等處有所闡述。什麼是清凈的本質呢？那就是如來藏，因為：『必須說一切事物的，清凈即是如來藏。』這是佛陀親自所說。慈氏怙主也說：『此如來藏於一切，雖無差別然清凈，如來藏性即因此，一切眾生具藏性。』大中觀派的世親也說：『成為般若波羅蜜多和菩提分等清凈之法的果，所謂的清凈並非其他，而是法性的色究竟天，成為自性的常住清凈，是成為果的清凈的名稱。』並且，在色等法性的狀態下，稱為色清凈。涅槃也稱為清凈之極的狀態，稱為果清凈。在法身的狀態下，稱為般若波羅蜜多清凈。因此，什麼是色清凈的如來藏，那就是果清凈，也就是清凈的究竟。
【English Translation】 That is relying on a spiritual mentor.
Here, four causes for abandoning the sacred Dharma, etc., are shown: being oppressed and blessed by the influence of Māra (the Evil One); not trusting or liking the profound Dharma of the tathāgatagarbha (Buddha-nature), etc.; clinging to the skandhas (aggregates), etc., as truly existent entities; and being completely seized by evil friends. The sūtra says, 'Clinging to the skandhas, etc., and being seized by evil friends'—these two are combined, and with the addition of 'praising oneself and disparaging others,' there are four causes. The essence of being blessed by Māra is the mind that delights only in Māra. The essence of being seized by evil friends is also the mind that practices as instructed by those evil friends who advocate abandoning the Dharma, etc. In the context of showing the causes for not liking the profound Prajñāpāramitā (Perfection of Wisdom), {here others} have made explanations that deviate {stray} from the topic. These are shown in the first half of the twenty-sixth chapter of the Nyi-khri (Twenty Thousand Verse Prajñāpāramitā Sūtra). What they said about 'practice' has already been explained.
Extremely Pure
Now, purity will be explained. The sūtra says, 'Whatever is form that is completely pure, that is the fruit that is completely pure,' etc., in the latter half of the twenty-sixth chapter of the Nyi-khri, etc. What is the essence of purity? It is tathatā (suchness), because: 'It must be said that the purity of all things is tathatā.' This was spoken by the Buddha himself. Lord Maitreya also said: 'This tathatā in all, though without difference, is pure; the Tathāgata (Thus-Gone One) is therefore, all beings possess its essence.' The great Madhyamika (Middle Way) master Vasubandhu also said: 'That which has become the fruit of the completely purified dharmas (phenomena) such as the Pāramitās (perfections) and the aspects of bodhi (enlightenment), the so-called completely pure is nothing other than the dharmatā (nature of reality) of the rūpa (form), the completely accomplished, the self-existent, the eternally abiding, the completely pure itself is the name of the completely pure that has become the fruit.' And, in the state of the dharmatā of form, etc., it is called form that is completely pure. Nirvāṇa (liberation) is also called the state of the ultimate purity, called the fruit that is completely pure. In the state of the dharmakāya (body of truth), it is called the Prajñāpāramitā that is completely pure. Therefore, whatever is the tathatā of form that is completely pure, that is the fruit that is completely pure, that is, the ultimate of purity.
ོལ་བའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་དོན་དམ་པར་ཐ་དད་མེད་དེ་གཅིག་གོ །ཞེས་གསུངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན། འབྲས་བུ་དག་པ་གཟུགས་ལ་སོགས། །དག་པ་ཉིད་དེ་གང་གི་ཕྱིར། །དེ་གཉིས་ཐ་དད་མ་ཡིན་ཞིང་། །གཅད་དུ་མེད་པས་དག་པར་བརྗོད། །ཅེས་པས་འདིས་གཞི་འབྲས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ངོ་བོ་གཅིག་པའི་རང་བཞིན་རྣམ་དག་སྟོན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱ་ལམ་གསུམ་གྱི། །ཉམས་ཕྱིར་སློབ་མ་བསེ་རུ་དང་། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་དག་པ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་རྣམ་ཀུན་ཤིན་ཏུ་བ། །ཞེས་པ་འདིས་ལམ་བདེན་གྱི་ཆོས་ཉིད་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མས་ཀྱང་དག་པར་སྟོན་ཏོ། །ས་དགུ་ལ་ནི་ཆེན་པོ་ཡི། །ཆེན་པོ་ལ་སོགས་དྲི་མ་ཡི། །གཉེན་པོ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ། །སོགས་པའི་ལམ་ནི་དག་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་འདིས་ 5-332 སྒོམ་ལམ་ཆུང་འབྲིང་ལ་སོགས་དགུའི་ཆོས་ཉིད་རང་རང་གི་སྤང་བྱའི་ངོ་སྐལ་གྱིས་དག་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་འབྲ༷ས་བུ༷་མྱང་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་ད༷ག་པ༷་དེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུ༷གས་ལ༷་སོ༷གས་རང་བཞིན་གྱིས་ད༷ག་པ༷་དེ་ཉི༷ད་ཡིན་ཏེ༷། ག༷ང་གི༷་ཕྱི༷ར། གཅིག་པའི་ཕྱིར། གཉིས་སུ་མེད་དེ༷་ཐ་དད་དུ་དབྱེ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་གཉི༷ས་སུ་བྱར་མེད་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་སོ་སོ་མ་ཡིན་པར་མ་ཆད་ཅིང་རྟག་པའི་ཕྱིར་ཐ༷་མི་ད༷ད་པའི་སྒོ་ནས། དེ་གཉིས་ཐ་དད་མ༷་ཡི༷ན་ཞི༷ང་གཅ༷ད་དུ༷་མེད། གཞོམ་དུ་མེད། གཤིག་ཏུ་མེ༷ད་པ༷ས་དེའི་ཕྱིར་ད༷ག་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་ཡིན་པ༷ར་བརྗོ༷ད་ཅིང་བསྟན་ཏོ། ། སློ༷བ་མ༷་རྒྱུན་ཞུགས་ནས་དགྲ་བཅོམ་བར་གྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་རང་རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱི་སྤང་བྱས་དག་པ་ཡིན་ཏེ། རང་རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱི་སྤང་བྱའི་ཉོན་མོངས་ཉ༷མས་ཤིང་མེད་པའི་ཕྱི༷ར་རོ། །བསེ༷་རུ༷་ལྟ་བུ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་རང་རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱི་སྤང་བྱས་དག་པ་ཡིན་ཏེ། རང་རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱིས་སྤང་བྱ་ཉོན་མོངས་ད༷ང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཉམས་ཤིང་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སར་གནས་ཀྱི་རྒྱ༷ལ་སྲ༷ས་རྣ༷མས་ཀྱི༷་ཆོས་ཉིད་དེ་རང་རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱི་སྤང་བྱས་ད༷ག་པ༷་ཡིན་ཏེ༷། རང་རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱི་སྤང་བྱ་ལམ་གསུམ་གྱི་སྒྲུབ་པ་ཉམས་ཤིང་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་དུས་དང་རྣ༷མ་པ་ཀུ༷ན་ཏུ་ཤི༷ན་ཏུ༷་རྣམ་པར་དག་པ༷་ཡིན་ཏེ། སྒྲིབ་པ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་གཏན་ནས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ཁམས་གསུམ་ས༷་དགུ༷་ལ་ནི༷་སྒོམ་སྤང་ཆེ༷ན་པོ༷འི༷་ཆེ༷ན་པོ༷་ལ༷་སོ༷གས་པའི་
【現代漢語翻譯】 『解脫』（རྣམ་པར་གྲོལ་བ，vimoksha，解脫）即是般若波羅蜜多（ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ，prajñāpāramitā，智慧到彼岸）的完全清凈，也就是法身（ཆོས་ཀྱི་སྐུ，dharmakāya，法性身）。法身即是完全清凈的色（གཟུགས，rūpa，色），這是所謂的『如是』（དེ་བཞིན་ཉིད，tathātā，真如）之詞。因此，如是、解脫和法身，在勝義諦（དོན་དམ་པ，paramārtha，勝義）上沒有差別，是同一個。』這些話的意思是： 『果的清凈，色等，清凈的自性，爲了什麼？這兩者不是他體，不可分割，所以說是清凈。』 這段話表明了基（གཞི，āśraya，所依）和果（འབྲས，phala，果）的法性（ཆོསཉིད，dharmatā，法性）本體（ངོ་བོ，svabhāva，自性）是相同的，其自性是完全清凈的。 『煩惱（ཉོན་མོངས，kleśa，煩惱）、所知（ཤེས་བྱ，jñeya，所知）和道（ལམ，mārga，道）這三者的退失，聲聞（སློབ་མ，śrāvaka，聲聞）和獨覺（བསེ་རུ，pratyekabuddha，獨覺），以及菩薩（རྒྱལ་སྲས，bodhisattva，佛子）們的清凈，佛陀（སངས་རྒྱས，buddha，佛）是完全的。』 這段話表明了道諦（ལམ་བདེན，mārgasatya，道諦）的法性，即使是暫時的垢染也是清凈的。 『在九地（ས་དགུ，bhūmi-nava，九地）上，大（ཆེན་པོ，mahānta，大）的，大的等等垢染的，對治（གཉེན་པོ，pratipakṣa，對治）小的，小的等等的道是清凈的。』 這段話表明了修道（སྒོམ་ལམ，bhāvanāmārga，修道）小、中等的九地的法性，各自以其所斷的自性而清凈。 因此，果的涅槃（མྱང་འདས，nirvāṇa，涅槃）的法性，其自性是清凈的，也就是法性的色等，其自性是清凈的，這是因為什麼？因為它們是一體的。因為它們是無二的，不能被區分，所以是無二的，沒有差別，不是各自獨立的，不是斷滅的，而是常恒的，從不異的角度來說： 『這兩者不是他體，不可分割。』不可摧毀，不可破壞，因此，說這兩種清凈的法性本體是一體的，並加以闡述。 聲聞從預流果（རྒྱུན་ཞུགས，srotaāpanna，入流）到阿羅漢果（དགྲ་བཅོམ，arhat，阿羅漢）的法性，是以各自所斷而清凈的，因為各自所斷的煩惱已經退失和消失了。如同犀牛（བསེ་རུ，khadga，犀牛）一樣的獨覺的法性，是以各自所斷而清凈的，因為各自所斷的煩惱和所知障（ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ，jñeyāvaraṇa，所知障）已經退失和斷除了。安住于地的菩薩們的法性，是以各自所斷而清凈的，因為各自所斷的道的三種修習已經退失和清凈了。佛陀的真如，在任何時候都是完全清凈的，因為兩種障礙（སྒྲིབ་པ་གཉིས，dvyāvaraṇa，二障）及其習氣（བག་ཆགས，vāsanā，習氣）都已徹底斷除。 三界（ཁམས་གསུམ，dhātu-traya，三界）的九地，修所斷的大之大的等等的
【English Translation】 『Liberation (རྣམ་པར་གྲོལ་བ，vimoksha) is the complete purification of the Prajñāpāramitā (ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ，prajñāpāramitā), which is the Dharmakāya (ཆོས་ཀྱི་སྐུ，dharmakāya). The Dharmakāya is the completely pure form (གཟུགས，rūpa), which is the term 『Thusness』 (དེ་བཞིན་ཉིད，tathātā). Therefore, Thusness, liberation, and Dharmakāya are not different in ultimate truth (དོན་དམ་པ，paramārtha), they are one.』 The meaning of these words is: 『The purity of the result, form, etc., the nature of purity, for what reason? These two are not other, indivisible, therefore it is said to be pure.』 This passage shows that the nature of the ground (གཞི，āśraya) and the result (འབྲས，phala) is the same, and its nature is completely pure. 『The decline of the three: afflictions (ཉོན་མོངས，kleśa), knowable (ཤེས་བྱ，jñeya), and path (ལམ，mārga), the purity of the Śrāvakas (སློབ་མ，śrāvaka) and Pratyekabuddhas (བསེ་རུ，pratyekabuddha), and the Bodhisattvas (རྒྱལ་སྲས，bodhisattva), the Buddhas (སངས་རྒྱས，buddha) are completely pure.』 This passage shows that the nature of the truth of the path (ལམ་བདེན，mārgasatya) is pure even from temporary defilements. 『On the nine grounds (ས་དགུ，bhūmi-nava), the great (ཆེན་པོ，mahānta), the great, etc., the antidote (གཉེན་པོ，pratipakṣa) to the small, the small, etc., the path is pure.』 This passage shows that the nature of the nine grounds of the small, medium, etc., of the path of meditation (སྒོམ་ལམ，bhāvanāmārga) is pure by the nature of what is to be abandoned. Therefore, the nature of the result of Nirvāṇa (མྱང་འདས，nirvāṇa), its nature is pure, that is, the form, etc., of the nature of Dharma, its nature is pure, and that is because? Because they are one. Because they are non-dual, they cannot be distinguished, so they are non-dual, without distinction, not independent, not cut off, but constant, from the perspective of non-difference: 『These two are not other, indivisible.』 Indestructible, unbreakable, therefore, it is said and shown that the nature of these two pure Dharmas is one. The nature of the Śrāvakas from Stream-enterer (རྒྱུན་ཞུགས，srotaāpanna) to Arhat (དགྲ་བཅོམ，arhat) is pure by what is to be abandoned by each, because the afflictions to be abandoned by each have declined and disappeared. The nature of the Pratyekabuddha, like a rhinoceros (བསེ་རུ，khadga), is pure by what is to be abandoned by each, because the afflictions and the cognitive obscurations (ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ，jñeyāvaraṇa) to be abandoned by each have declined and been abandoned. The nature of the Bodhisattvas who abide on the grounds is pure by what is to be abandoned by each, because the three practices of the path to be abandoned by each have declined and been purified. The Thusness of the Buddhas is completely pure at all times, because the two obscurations (སྒྲིབ་པ་གཉིས，dvyāvaraṇa) and their predispositions (བག་ཆགས，vāsanā) have been completely abandoned. The great of the great, etc., of what is to be abandoned in the nine grounds of the three realms (ཁམས་གསུམ，dhātu-traya)
དྲི༷་མ༷འི༷་གཉེ༷ན་པོ༷་ཆུ༷ང་ངུ༷འི་ཆུ༷ང་ངུ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ༷འི་སྒོམ་ལ༷མ་གྱི་ཆོས་ཉིད་ནི༷་རང་རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱི་{ཆོས་ནི་རང་རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱི་}སྤང་བྱའི་དྲི་མས་ད༷ག་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། རང་རང་གི་སྤང་བྱའི་གཉེན་པོ་དག་ཅིང་གསལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། གལ་ཏེ་གཉེན་པོའི་ཆུང་ངུས་སྤང་བྱ་ཆེན་པོ་དང་སྤང་བྱ་ཆུང་ངུའི་གཉེན་པོ་ཆེན་པོས་སེལ་བར་མི་འོས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཁམས་གཅིག་ན་ཡོད་པའི་གཉེན་པོས་ 5-333 ཁམས་གསུམ་ཅར་གྱི་སྒྲིབ་པ་སེལ་བ་ཡང་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་སྒོམ་ལམ་དེ་དག་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཀླན་ཀ་སྤངས་པ་ཡིས། །ལམ་ནི་འཇལ་དང་གཞལ་བྱ་དག །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁམས་གསུམ་གྱི། །གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡིན། །དྲི་མ་སེལ་ཚུལ་དང་གཉེན་པོར་འགྱུར་ཚུལ་གཉིས་ཡོད་པ་དེ༷་ལ༷་སྐྱོན་བརྗོད་པའི་ལན་གདབ་དགོས་པས། ཀླ༷ན་ཀ༷་དང་པོ་སྣང་བ་ཆུང་ངུས་མུན་པ་ཆེན་པོ་དང་། མུན་པ་ཆུང་ངུ་ནི་སྣང་བ་ཆེན་པོས་སེལ་བ་ལ་སོགས་པའི་དཔེས་སྤ༷ངས་པ༷་ཡི༵ས་སྐྱོན་མེད་ལ། ཁམས་གཅིག་ན་ཡོད་པའི་ལ༷མ་ནི༷་འཇ༷ལ་བྱེད་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་། གཞ༷ལ་བྱ༷་འོད་གསལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ད༵ག་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཅིང་། གཉིས་སུ་མེད་པར་མཉ༷མ་པ༷་ཉི༷ད་དུ་གོམས་པ་ཉིད་ཀྱི༷ས་ཁ༷མས་གསུ༷མ་ཅར་གྱི༷་སྒྲིབ་པ་གཅིག་ཅར་དུ་སེལ་བའི་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་ཅར་གྱི་གཉེ༷ན་པོ༷་གཅིག་ཅར་བ་ཉི༷ད་དུ༷་འདོ༷ད་ཅིང་བསྟན་པ༷་ཡི༵ན་ནོ། །རྣམ་དག་གི་སྐབས་འདིར། གཞན་དག་གིས་ནི་གཞུང་དོན་སྒྲིབ་པའི་བཤད་པ་མང་པོ་བྱས་ཡོད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ཤི༷ན་ཏུ༷་ད༷ག་པ༷་ཞེ༷ས། །བྱ༷་བ༷་འདི༷་ནི༷་སྒོ༷མ་པ༷འི་ལ༷མ། །བྱ༷ང་ཆུ༷བ་སེ༷མས་དཔ༷འ་མཁ༷ས་རྣ༷མས་ཀྱི༷། །ལ༷མ་ཤེ༷ས་ཉི༷ད་ནི༷་དེ༷་འདྲ༷ར་བཤ༷ད། །ཅེས་པ་དེ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། ། དངོས་པོ་བརྒྱད་ལས་ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པའོ། །ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི༷་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ༷་ཕྱི༷ན་པ༷འི་མ༷ན་ང༷ག་གི༷་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་མངོ༷ན་པ༷ར་རྟོ༷གས་པ༷འི་རྒྱ༷ན་གྱི༷་ཚི༷ག་ལེ༷འུ༷ར་བྱ༷ས་པ༷འི་འགྲེལ་པ་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ༷ས། སྐ༷བས་གཉི༷ས་པའི་འགྲེལ་པ༷འོ༷།། །། ༈ སྐབས་གསུམ་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ། ༈ ད་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཉེར་བདུན་པའི་སྐབས་སུ། ཚུ་རོལ་གྱི་འགྲམ་མམ། ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་མམ། གཉིས་ཀྱི་དབུས་ན་ཡང་མི་གནས་ན་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་དགུ་ལས་རིམ་པ་ལྟར་འབྱུང་བ་ནི། ཚུ་རོལ་ཕ
【現代漢語翻譯】 對治微小的對治，以及微小的對治等等的修道之法，其自性是各自的份位所斷除的垢染清凈，因為各自所斷除的對治是清凈而明晰的。 如果微小的對治不適合對治巨大的所斷，巨大的對治不適合對治微小的所斷，並且在一個界中的對治也不適合對治三界的一切障礙，那麼這些修道之法是不合理的。如果這樣認為，那麼以捨棄爭論來回答：『道是能度量和所度量，以平等性而成為三界的對治。』 對於清除垢染的方式和轉變為對治的方式這二者進行駁斥，需要回答辯論。首先，以微小的光明驅散巨大的黑暗，以及微小的黑暗被巨大的光明驅散等例子來捨棄爭論，是沒有過失的。在一個界中的道，是能度量的具有能知作用的智慧，以及所度量的光明法界，境和有境成為一體，並且以無二的平等性串習，因此能同時驅散三界的一切障礙，所以被認為是三界唯一的對治。在這個清凈的場合，其他人做了許多遮蔽經文意義的解釋。他們說：『極其清凈，此乃修行道，菩薩智者們，如是知曉道。』已經闡述完畢。 從八種事物中的道之自性，對般若波羅蜜多進行了正確的闡述。 《般若波羅蜜多教授論現觀莊嚴論》的詞句釋，經部宗，第二品釋完畢。 第三品釋中，以一切種智之自性，對般若波羅蜜多進行了正確的闡述。 現在將以一切種智之自性，對般若波羅蜜多進行正確的闡述。在二萬頌的第二十七品中，『不住於此岸，不住于彼岸，也不住於二者之間，此乃菩薩般若波羅蜜多。』等等的意義，從一切種智的九種事物中依次產生：此岸...
【English Translation】 The antidote to small defilements, and the nature of the path of meditation such as small antidotes, is that the defilements to be abandoned by each individual's share are purified, because the antidotes to be abandoned by each individual are pure and clear. If a small antidote is not suitable for eliminating a large object to be abandoned, and a large antidote is not suitable for eliminating a small object to be abandoned, and an antidote existing in one realm is not suitable for eliminating the obscurations of all three realms, then those paths of meditation are not reasonable. If you say so, then by abandoning the dispute: 'The path is the measure and the measured, and is considered the antidote to the three realms by equality.' There are two ways to eliminate defilements and become an antidote, and it is necessary to respond to the criticism. First, there is no fault in abandoning the criticism with examples such as small light dispelling great darkness, and small darkness being dispelled by great light. The path in one realm is the wisdom that is the measurer and the object, and the clear light Dharmadhatu is the object and the subject becoming one, and by becoming accustomed to non-duality, it simultaneously eliminates the obscurations of all three realms, so it is considered and taught to be the single antidote to all three realms. In this pure context, others have made many explanations that obscure the meaning of the scriptures. They say: 'Extremely pure, this is the path of meditation, Bodhisattva wise ones, know the path in this way.' This has been explained. From the eight objects, the object of the path-knowing itself correctly explains the Perfection of Wisdom. The commentary on the verses of the 'Abhisamayalankara' (Ornament of Clear Realization), a treatise on the Perfection of Wisdom, according to the Sutra system, the commentary on the second chapter is completed. In the commentary on the third chapter, the Perfection of Wisdom is correctly explained by the object of all-knowingness. Now, the Perfection of Wisdom will be correctly explained by the object of all-knowingness. In the twenty-seventh chapter of the Twenty Thousand Verse Sutra: 'If one does not abide on this shore, nor on the other shore, nor even in the middle of the two, that is the Bodhisattva's Perfection of Wisdom.' The meaning of this and other verses arises sequentially from the nine objects of all-knowingness: this shore...
་རོལ་མཐའ་ལ་ 5-334 མིན། །དེ་དག་བར་ན་མི་གནས་པ། །དུས་རྣམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཤེས་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་འདོད། །འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་དང་། དུས་གསུམ་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་ཚུ༷་རོ༷ལ་སྲིད་པའི་མཐའ་དང་། ཕ༷་རོ༷ལ་ཞི་བའི་མཐ༷འ་དང་སྲིད་ཞི་དེ༷་ད༷ག་གི་བ༷ར་ན༷་ཡང་རྟོག་པ་དང་དམིགས་པའི་ཆོས་ཚུལ་གྱིས་མི༷་གན༷ས་པ༷་དེས་དུ༷ས་གསུམ་པོ་རྣ༷མས་གཅིག་ཅར་གྱིས་མཉ༷མ་པ༷་ཉི༷ད་དུ་ཤེ༷ས་པའི་ཕྱི༷ར། དེ་ནི་སྲིད་ཞི་དང་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ་ཕྱི༷ན་པ་ཡིན་པ༷ར་འདོ༷ད་ཅིང་བསྟན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ཤེ༷ས་པ༷ས་སྲི༷ད་ལ༷་མི༷་གན༷ས་ཤི༷ང་། །སྙི༷ང་རྗེ༷ས་ཞི༷་ལ༷་མི༷་གན༷ས་ད༷ང་། །ཞེས་པ་དེ་དག་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་དེ་ལ་རིང་བ་དང་ཉེ་བ་བཤད་པ། ད་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་དེ་ལ་རིང་བ་དང་ཉེ་བ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་མཚན་མར་དམིགས་སྒོ་ནས། །ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་སྟེ། །དེ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིས། །ཡང་དག་ཉེ་བ་ཉིད་དུ་བཤད། །མིང་དང་མཚན་མ་ལ་ཆགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ༷་ནི༷་ཤེར་ཕྱིན་ལ་མཚ༷ན་མ༷ར་དམི༷གས་པའི་སྒོ༷་ན༷ས་ཐ༷བས་ལ་མཁས་པ་མ༷་ཡི༷ན་པ༷ས། དུས་གསུམ་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་དེ་རི༷ང་དུ་སྤོང་བ༷་སྟེ༷། ཤེར་ཕྱིན་དེའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིར་ཡང་མི་ཞེན་ཅིང་མི་རྟོག་པའི་ཚུལ་གྱིས་དུས་གསུམ་གཅིག་ཆར་དུ་ཤེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ༷་ནི༷་སྲིད་ཞི་དང་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཤེས་པའི་ཤེར་ཕྱིན་དང་། ཉེ་བའི་ཐ༷བས་ལ༷་མཁ༷ས་པ༷་ཡི༷ས། ཤེར་ཕྱིན་དེ་དང་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་ཉེ༷་བ༷་ཉི༷ད་དུ༷་བཤ༷ད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ཐ༷བས་མ༷་ཡི༷ན་པ༷ས་རི༷ང་བ༷་ད༷ང་། །ཐ༷བས་ཀྱི༷ས་རི༷ང་བ༷་མ༷་ཡི༷ན་ཉི༷ད། །ཅེས་པ་དེ་དག་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་དེའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་བཤད་པ། ད་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་དེའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། གཟུགས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་འདུ་ཤེས་ན་ཆགས་པའོ། །ཞེས་སོགས་དང་། དུས་གསུམ་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བར་འདུ་ཤེས་ན་ཆགས་པའོ། །ཞེས་དང་། དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱིན་སོགས་དང་། དྲན་པ་ 5-335 ཉེར་བཞག་སོགས་ལ་སྤྱོད་ན་ཆགས་པའོ། །ཞེས་པའི་དོན། གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་སྟོང་ཉིད་དང་། །དུས་གསུམ་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་། །སྦྱིན་སོགས་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་རྣམས་ལ། །སྤྱོད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་མཐུན་ཕྱོགས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མཚན་མ་དང་དམིགས་པ་ལ་ཞེན་པའི་ཚུལ་གྱིས། གཟུ༷གས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོ༷གས་པའི་ཕུ༷ང་པོ༷་སྟོ༷ང་པ་ཉི༷ད་ཅེས་བྱ་བར་འདུ་ཤེས་པ་ད༷ང་། ཆགས་ཤིང་ཞེན་པའི་ཚུལ་གྱ
【現代漢語翻譯】 不居有邊際， 不住彼等間。 為知諸時平等性， 是故名爲了知般若波羅蜜多（智慧到彼岸）。在此，諸菩薩對於有寂平等性，以及三時平等性的智慧到彼岸甚深之義是：對於有之邊際，以及寂之邊際，還有有寂二者之間，也不以分別和執著的法相而安住，因此，爲了知曉三時一如平等性，這便是了知有寂與三時平等性的智慧到彼岸，如是宣說。他們以智慧不住于有，以慈悲不住于寂，這些都已闡述完畢。 現在將要闡述對於甚深般若波羅蜜多（智慧到彼岸）的遠近之分。即從執著于相的角度，由於不善巧方便而顯得遙遠；而對於善巧方便者來說，則被認為是真正接近。如果菩薩執著于名相，那麼由於不善巧方便，從執著于相的角度來看般若波羅蜜多，就會遠離三時平等性的般若波羅蜜多，因為他們進入了與般若波羅蜜多不一致的方面。如果菩薩不執著任何事物，也不作任何分別，以這種方式來了解三時一如，那麼對於善巧方便者來說，了知有寂與三時平等性的般若波羅蜜多，就是真正接近般若波羅蜜多。他們說：『由於不善巧方便而遠離，由於善巧方便而不遠離。』這些都已闡述完畢。 現在將要闡述甚深般若波羅蜜多（智慧到彼岸）的相違品。經中說：『如果認為色是空性，那就是執著。』等等。如果認為三時的法是過去、未來和現在，那就是執著。如果以執著的方式行佈施等，以及修持正念等，那就是執著。這些意義是： 色等蘊空性， 三時所攝法， 佈施等菩提分， 行持之想乃違品。 如是說。以執著于相和分別的方式，如果認為色（藏文：གཟུགས，梵文天城體：रूप，梵文羅馬擬音：rūpa，漢語字面意思：色）等蘊是空性，並且以執著和分別的方式行持。
【English Translation】 Not abiding at the edge of existence, Not dwelling between them. To know the equality of all times, Therefore, it is called the Perfection of Wisdom. Here, for Bodhisattvas, the profound meaning of the Perfection of Wisdom regarding the equality of existence and peace, and the equality of the three times, is: not abiding with the characteristics of conceptualization and attachment at the edge of existence, the edge of peace, and even between existence and peace. Therefore, to know the equality of the three times as one, this is known as the Perfection of Wisdom that understands the equality of existence, peace, and the three times, as it is taught. They do not abide in existence with wisdom, nor do they abide in peace with compassion; these have all been explained. Now, the distance and proximity to the profound Perfection of Wisdom will be explained. That is, from the perspective of focusing on characteristics, it appears distant due to not being skilled in means; but for those skilled in means, it is considered truly close. If a Bodhisattva is attached to names and characteristics, then due to not being skilled in means, from the perspective of focusing on characteristics, the Perfection of Wisdom will be far from the Perfection of Wisdom of the equality of the three times, because they have entered into aspects that are inconsistent with the Perfection of Wisdom. If a Bodhisattva does not cling to anything and does not make any distinctions, understanding the three times as one in this way, then for those skilled in means, the Perfection of Wisdom that understands the equality of existence, peace, and the three times is truly close to the Perfection of Wisdom. They say: 'Distant due to not being skilled in means, not distant due to being skilled in means.' These have all been explained. Now, the opposing aspects of the profound Perfection of Wisdom will be explained. In the sutra, it says: 'If one conceives of form as emptiness, that is attachment.' and so on. If one conceives of the dharmas of the three times as past, future, and present, that is attachment. If one practices generosity and so on, and cultivates mindfulness and so on, with attachment, that is attachment. The meanings of these are: Form, etc., aggregates are emptiness, Dharmas included in the three times, Generosity, etc., aspects of enlightenment, The thought of practice is an opposing aspect. Thus it is said. If one conceives of form (Tibetan: གཟུགས, Sanskrit Devanagari: रूप, Sanskrit Romanization: rūpa, Chinese literal meaning: form), etc., aggregates as emptiness with attachment and conceptualization.
ིས་དུ༷ས་གསུ༷མ་དུ་གཏོ༷གས་པ༷འི་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་ལ། འདས་པའི་ཆོས་ད༷ང་། མ་འོངས་པའི་ཆོས་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱི༷ན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོ༷གས་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ལ་སོགས་པ་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ཀྱི་ཕྱོ༷གས་ཀྱི་ཆོས་རྣ༷མས་ལ༷་སྤྱོ༷ད་པ༷འི་འདུ༷་ཤེ༷ས་ནི། ཆགས་ཤིང་ཞེན་པའི་སྒོ་ནས་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་པས་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་མི༷་མཐུ༷ན་པའི་ཕྱོ༷གས་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། མི༷་མཐུ༷ན་ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ མཚན་མར་འཛིན་པའི་འདུ་ཤེས་དེའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་བཤད་པ། ད་ནི་མཚན་མར་འཛིན་པའི་འདུ་ཤེས་དེའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་སྦྱིན་པ་ཞིག་སྦྱིན་ནོ། །འདི་ལ་སྦྱིན་ནོ། །འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་སྦྱིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་མེད་དོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན་ནི། སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་ངར་འཛིན་མེད། །གཞན་དག་དེ་ལ་འཛུད་བྱེད་པ། །དེ་ནི་ཆགས་པའི་མཐའ་འགོག་པས། །རྒྱལ་ལ་སོགས་ལ་ཆགས་པ་ཕྲ། །འཁོར་གསུམ་དུ་རྟོག་ཅིང་ཆགས་པས་ནི་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། སྦྱི༷ན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ༷་སོ༷གས་པ་ལ༷་འཁོར་གསུམ་དུ་རྟོག་པ་ང༷ར་འཛི༷ན་ཅིང་{ཆགས་པ་དང་གཞན་དུ་འཛིན་ཅིང་}ཆགས་པ་མེ༵ད་པ་ནི་ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །རང་ཉིད་སྦྱིན་སོགས་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་ཅིང་གདུལ་བྱ་གཞ༷ན་ད༷ག་ཀྱང་འཁོར་གསུམ་དུ་མི་རྟོག་པའི་སྦྱིན་སོགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ༷་འཛུ༷ད་པར་བྱེ༷ད་པ༵འི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ༷་ནི༷་ཆ༷གས་པ༷འི་མཐ༷འ་ཐམས་ཅད་ 5-336 འགོ༷ག་པ་ཡིན་པ༵ས་ཆགས་པ་ཕྲ་ཞིང་ཕྲ་བ་ཡང་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཆགས་པ་ཕྲ་མོ་དེ་གང་ཞེ་ན། །ཅི་ཙམ་དུ་མཚན་མར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ཙམ་དུ་ཆགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱ༷ལ་བ་སངས་རྒྱས་མཚན་མར་ཡིད་ལ་བྱས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགེ་བའི་མཚན་མར་ཡིད་ལ་བྱས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་དེ་དག་གི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་བ་ལ༷་སོ༷གས་མཚན་མར་ཡིད་ལ༷་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་ན་ཆ༷གས་པ༷་ཕྲ༵་མོ་ཡིན་ནོ། །ཆགས་པ་དེ་ལྟ་བུས་ཀྱང་མ་གོས་པའི་ཤེར་ཕྱིན་དེ་ནི་ཟབ་པ་ཡིན་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་ལམ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས། །དབེན་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་ཟབ་ཉིད། །ཆོ༷ས་ཀྱི༷་སྐུའི་ལ༷མ་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི༷་ར༷ང་བཞི༷ན་གྱི༷ས་སྤྲོས་པ་དང་ཆགས་པས་དབེ༷ན་པ༷འི་ཕྱི༷ར་ན༷་དུས་གསུམ་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་དེ༷་ཟ༷བ་པ་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །ཟབ་མོ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཅི་ཤེས་པས་ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་ཞེ་ན། ཆོས་ར
【現代漢語翻譯】 對於過去、未來和現在這三時所包含的法，如果認為有過去之法、未來之法和現在之法，並以執著的方式行佈施和持戒等善行，或者以執著的方式修持念住等菩提資糧，這些都是由於貪執而產生的顛倒知見，與三時平等的甚深般若波羅蜜多是不相應的。以上已經解釋了什麼是不相應。 現在要講解對治執著于相的知見的對治品。經中說：『善巧方便的菩薩在修持般若波羅蜜多時，不會想「我正在行佈施，我正在對某某行佈施，我正在行如此這般的佈施」。』等等。其含義是：對於佈施等善行沒有我執，並且引導他人進入這種狀態。這能阻止貪著的邊際，使對佛等聖者的貪著也變得微弱。因為如果執著於三輪併產生貪著，就無法修持無貪著的般若波羅蜜多。因此，對佈施和持戒等善行，不執著於三輪，沒有我執，不產生貪著，這是對治一切貪著的對治品。自己這樣修持佈施等善行，並且引導其他應調伏的眾生也進入不執著於三輪的佈施等善行之中，這樣的菩薩能夠阻止一切貪著的邊際，從而捨棄微細的貪著。什麼是微細的貪著呢？就是憶念于相，憶念的越多，貪著就越多。如果憶念佛的相，憶念佛的功德之相，或者憶念這些佛的聲聞弟子的功德等，並以此迴向菩提，這就是微細的貪著。不被這種貪著所染污的般若波羅蜜多是甚深的，因為：法的道路，自性是寂靜的，因此它是甚深的。成為法身道路的一切法，自性上遠離戲論和貪著，因此，三時平等的般若波羅蜜多是甚深的。如果修持如此甚深的般若波羅蜜多，菩薩通過了解什麼來捨棄一切貪著呢？法...
【English Translation】 Regarding the dharmas included in the three times—past, future, and present—if one perceives them as 'past dharmas,' 'future dharmas,' and 'present dharmas,' and engages in generosity and discipline, etc., with attachment, or cultivates mindfulness and other aspects of enlightenment with attachment, these are inverted perceptions arising from clinging and attachment. They are discordant with the profound Prajñāpāramitā (perfection of wisdom) that is the equality of the three times. The explanation of what is 'discordant' has been given. Now, the antidote to the perception of grasping at characteristics will be explained. As stated in the sutra: 'A Bodhisattva who is skilled in means, practicing Prajñāpāramitā, does not think, "I am giving a gift, I am giving to this person, I am giving such and such a gift." ' etc. The meaning is: there is no self-grasping in generosity, etc., and leading others into that state. This prevents the extreme of attachment, making even attachment to the Buddhas and other holy beings subtle. Because if one clings to the three circles (giver, receiver, and gift) and generates attachment, one cannot practice the Prajñāpāramitā that is without attachment. Therefore, not clinging to the three circles in generosity and discipline, etc., having no self-grasping, and not generating attachment is the antidote to all attachments. Oneself practicing generosity, etc., in this way, and also leading other beings to be trained into the practice of generosity, etc., without clinging to the three circles, such a Bodhisattva prevents all extremes of attachment, thereby abandoning subtle attachments. What is subtle attachment? It is as much as one focuses on characteristics, the more one focuses, the more attachment there is. If one focuses on the characteristics of the Buddha, focuses on the characteristics of the Buddha's qualities, or focuses on the qualities of the Buddha's Śrāvakas (listeners), etc., and dedicates this to enlightenment, this is subtle attachment. The Prajñāpāramitā that is not tainted by such attachment is profound, because: The path of dharma, by its nature, is secluded, therefore it is profound. All dharmas that become the path of the Dharmakāya (body of dharma), by their nature, are secluded from elaboration and attachment, therefore, the Prajñāpāramitā that is the equality of the three times is profound. If a Bodhisattva practices such profound Prajñāpāramitā, what does he know by which he abandons all attachments? Dharma...
ྣམས་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ནི། །ཤེས་པས་ཆགས་པ་སྤོང་བ་ཡིན། །གཤིས་ལུགས་དོན་དམ་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་མ་བྱས་པའི་ར༷ང་བཞི༷ན་འོད་གསལ་དུ་གཅི༷ག་པ་ནི༷་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མངོན་གསུམ་དུ་སོ་སོར་རིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེ༷ས་པ༷ས་ཆ༷གས་པའི་རྣམ་པ༷་ཐམས་ཅད་སྤོ༷ང་བ༷་ཡི༷ན་ནོ། ། གལ་ཏེ་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱང་དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་དུ་གཅིག་པའི་ཤེར་ཕྱིན་དེ་རྟོགས་པས་ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་ངོ་ཞེ་ན། མཐོང་བ་ལ་སོགས་བཀག་པ་ཡིས། །དེ་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བར་བཤད། །མཚན་འཛིན་གྱི་བློས་ཤེར་ཕྱིན་དེ་མཐོ༷ང་བ༷་དང་རྟོགས་པ་དང་ཤེས་པ་ལ༷་སོ༷གས་པ་བཀ༷ག་པ༷་ཡི༵ས། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་དེ༷་ནི༷་དམིགས་པ་ལ་ཆགས་པའི་གང་ཟག་གིས་རྟོ༷གས་པ༷ར་དཀ༷འ་བ༷ར་བཤ༵ད་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་མཚན་འཛིན་ཅན་གྱི་བསམ་པའི་ཡུལ་ལས་ཀྱང་འདས་པར་སྟོན་པ། གཟུགས་ལ་སོགས་པས་མི་ཤེས་ཕྱིར། །དེ་ནི་བསམ་མི་ཁྱབ་པར་འདོད། །མཚན་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པའི་གཟུ༷གས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་ 5-337 པ་ལ༷་སོ༷གས་པ༷ས་མི༷་ཤེ༷ས་པའི་ཕྱི༵ར། སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་དེ༷་ནི༷་དམིགས་པ་ཅན་གྱི་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱ༷བ་པ༷ར་འདོ༵ད་ཅིང་བསྟན་ཏོ། ། དེ་དག་གི་མཇུག་བསྡུ་བ་ནི། དེ་ལྟར་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ལུགས་ལ། །མི་མཐུན་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དག་གི །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མ་ལུས་པ། །ཇི་སྐད་བཤད་པ་འདི་ཤེས་བྱ། །གོང་དུ་བཤད་པ་དེ༷་ལྟ༷ར་ཀུ༷ན་ཤེ༷ས་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ལུ༷གས་སམ་སྐབས་ལ༵། དུས་གསུམ་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་མི༷་མཐུ༷ན་པའི་ཕྱོགས་འཁོར་གསུམ་དུ་རྟོག་པའི་ཆགས་པ་དང་། ཆགས་པ་དེའི་གཉེ༷ན་པོ༷་འཁོར་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཡིན་ལུགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་གཅིག་པར་ཤེས་པའི༷་ཕྱོ༷གས་ད༷ག་གི༵ །རྣ༷མ་པ༷ར་དབྱེ༷་བ༷་མ༷་ལུ༷ས་པ༵་སྔར་ཇི༷་སྐ༷ད་བཤ༷ད་པ༷་འ༷དི་མཐའ་དག་ཤེ༷ས་པར་བྱ༵འོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། གཉེ༷ན་པོ༷འི་ཕྱོ༷གས་ད༷ག་ད༷ང་། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་བཤད་པ། ད་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་བཤད་པར་བྱའོ། །མདོ་ལས། གཟུགས་སོགས་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་དང་། མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། གཟུགས་སོགས་མ་རྫོགས་ཞེས་བྱ་བ་དང་། རྫོགས་ཞེས་བྱ་བ་དང་། གཟུགས་སོགས་ལ་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་དང་། མ་ཆགས་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྤྱོད་ན་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་དོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། གཟུགས་སོགས་དེ་མི་རྟག་སོགས་དང་། །དེ་མ་རྫོགས་དང་རབ་རྫོགས་དང་། །དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་ཉིད་ལ། །སྤྱོད་པ་བཀག་པས་སྦྱོར་བ་དང་། །མི་འགྱུར་བྱེད་པོ་མེད་ཉིད་དང་། །བྱ་དཀའ་རྣམ་གསུམ་སྦྱོར་བ་དང་། །སྐལ་བ་ཇི་བཞིན་འབྲས་ཐོབ་པས། །འབྲས་ཡོད་འདོད་པ་དེ་དང་ནི། །གཞན
【現代漢語翻譯】 自性一如，以智斷執。 性相圓成之法，本性光明一如，以無分別智，于顯現中，以各自明瞭之方式，斷除一切執著之相。 若有于相上用功之菩薩，亦能以證悟實性一如之般若波羅蜜多，斷除一切執著耶？ 見等既遮止，是故說難悟。 以執相之識，遮止見、悟、知等，甚深般若波羅蜜多，于耽著于相之補特伽羅而言，是故說甚難證悟。 不僅是難以證悟，且顯示超越執相者之思維範疇： 以色等不可知，故彼非思議。 以執相所攝之色及識等不可知故，平等寂滅之甚深般若波羅蜜多，是故說為非耽著于相者之思議境界，並如是開示。 總結以上所述： 如是全知性宗規，不順對治諸方分，所有差別無餘者，如是所說應知曉。 如上所說，于全知性之宗規中，於三時平等之甚深般若波羅蜜多不順之方，即於三輪中生起分別之執著，以及此執著之對治，即於三輪中不起分別之智慧，了知法性一如之諸方。 所有差別無餘者，皆應如前所說而了知。如是，『對治諸方』已宣說完畢。 甚深般若波羅蜜多之瑜伽 現在宣說甚深般若波羅蜜多之瑜伽。 經中雲：『若於色等說常與無常，或於色等說不圓滿與圓滿，或於色等說貪著與不貪著皆不執著，則為行於般若波羅蜜多。』等等之義。 色等彼無常等，彼不圓滿及極圓滿，于彼無有貪著性，遮止行持而結合。 不遷變無作者性，難行三種結合，如其所應獲果故，具果希求彼與他。
【English Translation】 The nature is one, abandoning attachment with wisdom. The Dharmas of fully accomplished nature, the uncreated nature of luminosity is one, with non-conceptual wisdom, in manifestation, in the manner of individually knowing distinctly, all aspects of attachment are abandoned. If a Bodhisattva who practices on characteristics also realizes that Prajnaparamita (perfection of wisdom) is one in the nature of ultimate reality, will he abandon all attachments? Since seeing and so on are blocked, it is said to be difficult to realize. With a mind grasping at characteristics, blocking seeing, realization, knowing, and so on, that profound Prajnaparamita is said to be difficult to realize by a person attached to objects. Not only is it difficult to realize, but it also shows that it is beyond the scope of the thought of those who hold characteristics: Because it cannot be known by form and so on, it is considered unthinkable. Because it cannot be known by form and consciousness and so on, which are included in grasping at characteristics, that profound Prajnaparamita of equality between samsara and nirvana is considered and taught to be beyond the thought of those who have objects. The conclusion of these is: Thus, in the system of omniscience itself, the differences between the opposing and antidotal sides, all the differences without exception, should be known as stated. As mentioned above, in the system or context of omniscience itself, the side that is incompatible with the profound Prajnaparamita of equality in the three times is the attachment of conceptualizing the three spheres, and the antidote to that attachment is the wisdom of not conceptualizing the three spheres, knowing that the nature of the Dharma is one. All the differences without exception should be known as stated before. With these, 'the antidotal sides' has been explained. The Yoga of Profound Prajnaparamita Now, let us explain the yoga of profound Prajnaparamita. In the Sutra, it says: 'If one does not engage in saying that form and so on are permanent or impermanent, or saying that form and so on are incomplete or complete, or saying that there is attachment or non-attachment to form and so on, then one is engaging in Prajnaparamita.' And so on. Form and so on, those impermanent and so on, those incomplete and very complete, in that there is no attachment, blocking practice and combining. Unchanging, without an agent, difficult to do, combining the three, obtaining the result as it should be, having results, desiring that and others.
་ལས་རག་ལས་མིན་གང་དང་། །སྣང་བ་རྣམ་བདུན་ཤེས་བྱེད་དོ། །རྣལ་འབྱོར་འདི་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཉེར་བརྒྱད་པས་སྟོན་ཏོ། །སྐབས་འདིར་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་སྦྱོར་བ་གཅིག་དང་། ཤེར་ཕྱིན་མི་འགྱུར་བ་དང་། དེ་ལ་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱ་བ་དཀའ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་། ཤེར་ཕྱིན་དེ་ལ་བསླབས་པས་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དང་། ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ཟབ་མོ་ལ་བརྩོན་པ་དེ་གང་ཟག་གཞན་གྱི་བསྲུང་བ་ལ་རག་མ་ལས་པ་དང་། 5-338 རག་མ་ལས་པ་དེའི་ཤེས་བྱེད་དེ་དོན་ཚན་པ་བདུན་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཐམས་ཅད་སྦྱོར་བར་འཆད་པ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། སྦྱོར་བ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་ལ་འདིར་རྣལ་འབྱོར་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཚན་པ་དྲུག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་མ་ཡིན་པ་སྦྱོར་བའི་སྐབས་སུ་སྟོན་པར་མི་འོས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་གྱི་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་ཡང་གཙོ་བོ་བསྟན་པའི་ཞར་ལ་སྐབས་སུ་བབ་པའི་དོན་དུ་མ་སྟོན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་བོ། །དེས་ན་གཟུ༷གས་སོ༷གས་རྟག་པ་དང་། མི༷་རྟ༷ག་པ་ལ་སོ༷གས་པ་ད༷ང་། སློབ་པའི་ཚེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་མ༷་རྫོ༷གས་པ་ད༷ང་། མི་སློབ་པ་འབྲས་བུའི་ཚེ་རྫོ༷གས་པ་ད༷ང་། གཟུགས་སོགས་དེ༷་ལ༷་ཆ༷གས་པ༷་དང་། ཆགས་པ་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་ལ༷་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤྱོ༷ད་ཅིང་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ༷་བཀ༷ག་པ༷ས། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་ཉིད་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་ཅིང་སྦྱོ༷ར་བ༷་ད༷ང་སྤྱོད་པ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་བྱའི་ཤེར་ཕྱིན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་བསྟན་པ་དང་མ་བསྟན་པས་འཕེལ་འགྲིབ་ཏུ་མི༷་འགྱུ༷ར་བ་དང་། ལེགས་ཉེས་གང་བརྗོད་ཀྱང་དེ་ལ་ཆགས་སྡང་གི་བྱེ༷ད་པ་པོ༷་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་ད༷ང་། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་ཤེར་ཕྱིན་དེ་བསྟན་པའི་ཚེ་སེམས་མ་ཞུམ་པ་བྱ་དཀའ་བ་དང་། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་དེ་ལ་བརྩོན་པ་བྱ་དཀའ་བ་དང་། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ལྡོག་པ་བྱ་དཀའ་བ་སྟེ། བྱ༷་དཀ༷འ་བ་གསུ༷མ་པོ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱོ༷ར་ཞིང་གོ་ཆ་བགོས་པའོ། །མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་བསྟན་པའི་ཚེ་མི་ཞུམ་པ་དང་། ཤེར་ཕྱིན་དེ་ལ་བརྩོན་པ་དང་། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ལྡོག་པའི་དཀའ་བ་བགྱིད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་སྒོམ་པ་སྟེ། ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བྱ་དཀའ་བ་གསུམ་པོ་དེ་དཀའ་བའི་རྒྱུ་མཚན་འབའ་ཞིག་མདོ་ལས་བྱུང་ངོ་། །དེར་འདུས་པའི་དགེ་སློང་གཅིག་འདི་སྙམ་དུ་སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་ཤེར་ཕྱིན་གང་ལ་བསླབས་ན་སྐ༷ལ་བ༷་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ་འབྲ༷ས་བུ་ཐོ༷བ་པར་འདུག་པ༷ས། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་། རྒྱུ
【現代漢語翻譯】 依賴於什麼？能知曉顯現的七種相。瑜伽由二萬頌的第二十八章闡述。 此時，有般若波羅蜜多甚深瑜伽一種，般若波羅蜜多不可變異，以及無作者，菩薩的三種難行之行，修習般若波羅蜜多能獲得預流果等果位，以及精進于般若波羅蜜多甚深瑜伽不依賴於他人守護。 不依賴於他人守護，能知曉那七種意義。全部解釋為瑜伽是不合理的，因為瑜伽是結合，而這裡不是瑜伽，因為有六種相。非結合在結合的場合不適合宣說，並非如此，雖然不是意義的主要部分，但在宣說主要部分時，作為順帶提及的意義，對於一切來說，都顯得一致。 因此，觀色等為常與無常等，以及學習時法性的色等不圓滿，不學習時在果位時圓滿，以及觀色等為有貪著與無貪著，以不緣的行相行持且作為瑜伽來遮止，以不緣的行相將法性圓成實的色等作為瑜伽來行持且作為結合與行持，這是般若波羅蜜多甚深瑜伽。 所應修習的般若波羅蜜多法界，無論宣說與否，都不會增減變異，無論說好說壞，都不會有貪嗔的作者，如虛空般的般若波羅蜜多，在宣說時，不怯懦是難行，如虛空般對此精進是難行，如虛空般不退轉于菩提是難行，對於這三種難行，菩薩結合且披上盔甲。 經中說：『菩薩在宣說般若波羅蜜多時，不怯懦，且精進于般若波羅蜜多，且行持不退轉于無上菩提的難行。』這就是所說的意義。 然後，那是爲了什麼呢？修習般若波羅蜜多就是修習虛空，等等，經中僅僅出現了這三種難行的難行之因。 聚集在那裡的一個比丘心想：『如果修習這無生滅的般若波羅蜜多，就像羯羅羅（梵文：kalala，kalala，羯剌藍，受胎第一週的名稱）一般獲得果位，那麼，戒律等的五蘊和，以及』
【English Translation】 What does it depend on? It knows the seven aspects of appearance. This yoga is taught in the twenty-eighth chapter of the Twenty Thousand Verses. At this time, there is one profound yoga of Prajñāpāramitā (般若波羅蜜多，prajñāpāramitā, prajñāpāramitā, Perfection of Wisdom), the immutability of Prajñāpāramitā, and the absence of an agent, the three difficult deeds of a Bodhisattva (菩薩，bodhisattva, bodhisattva, Enlightenment Being), the attainment of the fruits of Stream-enterer (須陀洹，srotaāpanna, srotaāpanna, One who has entered the stream) and so on by studying Prajñāpāramitā, and striving in the profound yoga of Prajñāpāramitā does not depend on the protection of others. Not depending on the protection of others, it knows those seven meanings. It is unreasonable to explain everything as yoga, because yoga is union, and here it is not yoga, because there are six aspects. It is not appropriate to teach non-union in the context of union, it is not so, although it is not the main part of the meaning, when teaching the main part, as a side note, it seems consistent to everyone. Therefore, viewing form etc. as permanent and impermanent etc., and the form etc. of Dharma-nature (法性，dharmatā, dharmatā, Suchness) is incomplete when learning, and complete at the time of fruition when not learning, and viewing form etc. as having attachment and without attachment, practicing in the manner of non-objectification and preventing it as yoga, practicing form etc. of the perfectly established Dharma-nature in the manner of non-objectification as yoga and as union and practice, this is the profound yoga of Prajñāpāramitā. The Dharma-realm (法界，dharmadhātu, dharmadhātu, Realm of Truth) of Prajñāpāramitā to be meditated on, whether taught or not, does not change in increase or decrease, no matter what is said good or bad, there is no agent of attachment or aversion, the Prajñāpāramitā like the sky, not being timid when teaching is difficult, striving in it like the sky is difficult, not turning back from Bodhi (菩提，bodhi, bodhi, Enlightenment) like the sky is difficult, for these three difficulties, the Bodhisattva unites and puts on armor. The Sutra says: 'When a Bodhisattva teaches Prajñāpāramitā, he is not timid, and strives in Prajñāpāramitā, and performs the difficult deeds of not turning back from unsurpassed Bodhi.' This is the meaning of what is said. Then, what is it for? Practicing Prajñāpāramitā is practicing the sky, etc., the cause of these three difficulties only appears in the Sutra. A monk gathered there thought: 'If one studies this Prajñāpāramitā without birth or death, just like kalala (羯羅羅，kalala, kalala, the name of the first week of conception), one obtains the fruit, then, the five aggregates of discipline etc., and'
ན་ཞུགས་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་བཞི་དང་། 5-339 རང་བྱང་ཆུབ་དང་སངས་རྒྱས་དང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་འབྲ༷ས་བུ་ཡང་ཡོ༷ད་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་སྙམ་དུ་འདོ༷ད་པ༷་དེ༷་ད༷ང་ནི༷། ཤེར་ཕྱིན་དེ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པ་གང་ཟག་གཞ༷ན་གྱིས་བསྲུང་བ་ལ༷་ར༷ག་ལ༷ས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ག༷ང་གི་ཕྱིར་ད༷ང་དཔེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཤེར་ཕྱིན་དེ་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད་དེའི་བསྲུང་བའི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། སྒྱུ་མ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་དང་། རྨི་ལམ་དང་། སྒྲ་བརྙན་དང་། མིག་ཡོར་དང་། ཆུ་ཟླ་དང་། སྤྲུལ་པའི་སྣ༷ང་བ༷་རྣ༷མ་པ་བདུ༷ན་ལ་བསྲུང་བ་བསྐྱབ་པར་མི་ནུས་པ་བཞིན་དུ། ཤེ༷ས་བྱེ༷ད་ཀྱི་དཔེར་བཀོད་པ་ཉིད་དོ༷། །གཞན་དག་གིས་ནི་སྐབས་འདིར་མདོ་དང་མི་མཐུན་པའི་བཤད་པ་བྱས་ཡོད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། སྦྱོ༷ར་ད༷ང་། ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ རྣལ་འབྱོར་རྣམ་པར་སྦྱོར་བའི་ཡན་ལག་ཕན་ཡོན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་བཤད་པ། ད་ནི་རྣལ་འབྱོར་རྣམ་པར་སྦྱོར་བའི་ཡན་ལག་ཕན་ཡོན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་བཤད་པར་བྱའོ། །མདོ་ལས། ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པས་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཞེས་སོགས་དང་། གཟུགས་དང་གཟུགས་བདག་གི་དང་། གཟུགས་ལ་སོགས་དང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མར་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ཅེས་སོགས་ཀྱི་དོན། གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་རློམ་མེད་པ། །རྣམ་བཞི་དེ་ཡི་མཉམ་པ་ཉིད། །དེ་ལ་གཟུ༷གས་སོགས་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ལ༷་སོ༷གས་པའི་དངོས་པོར་རློམ་སེམས་སུ་མེད་པ་དང་། གཟུགས་སོགས་བདག་གི་ཞེས་བྱ་བ་རྗེ་ཁོལ་གྱི་དངོས་པོར་རློམ་སེམས་མེད་པ་དང་། གཟུགས་སོགས་ལ༷་ཞེས་བྱ་བ་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་དངོས་པོར་རློམ༷་སེམས་མེ༷ད་པ༷་དང་། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་མཚན་མར་ཞེས་བྱ་བ་བརྡར་བརྟག་པའི་དངོས་པོར་རློམ་སེམས་མེད་པ་སྟེ། རྣ༷མ་པ་བཞི༷་པོ་དེ་ནི་སྦྱོར་བ་དེ༷འི༷་ཕན་ཡོན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་དང་། སྒྱུ་མ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་དང་། སྒྲ་བརྙན་དང་། མིག་ཡོར་དང་། ཆུ་ཟླ་དང་། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་མཉ༷མ་པ་ཉི༷ད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། དེ༷་ཡི༷་མཉ༷མ་ཉི༷ད་ད༷ང་། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། 5-340 ༈ ཀུན་ཤེས་ཚུལ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་བཤད་པ། ད་ནི་ཀུན་ཤེས་ཚུལ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་བཤད་པར་བྱའོ། །འདི་ལ་བདེན་བཞིའི་སྒོ་ནས་མདོར་བསྟན་པ་དང་། སྐད་ཅིག་མའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་བདེན་པ་ལ། །ཆོས་ཤེས་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང་། །བཟོད་ཤེས་སྐད་ཅིག་བདག་ཉིད་འདི། །ཀུན་ཤེས་ཚུལ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ། །ཞེས་པ་ལ། སྡུ༷ག་བསྔ༷ལ་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཀུན་འབྱུང་དང
【現代漢語翻譯】 四種果位，包括那須陀洹等。 想到我將禮敬薄伽梵母般若波羅蜜多，她具有自菩提、佛陀、三寶以及轉法輪的果位。對於想要這樣做的人，以及安住于般若波羅蜜多的菩薩，如百千天等，並不依賴於其他人的守護。這是什麼原因呢？又有什麼樣的比喻呢？因為安住于般若波羅蜜多本身就是最好的守護。就像幻術、陽焰、夢境、回聲、眼翳、水月和化現等七種現象無法被守護和保護一樣。這是以知識為例。其他人在這裡做了與經部不符的解釋。他們已經解釋了『結合』。 現在將要解釋瑜伽行派的支分、利益和一切法平等性。經中說：『通過修習般若波羅蜜多，能夠完全瞭解如夢如幻的諸法。』以及『對於色和色之自性，對於色等以及色的相狀，不應生起執著。』等意義。對於色等不執著，是這四種平等性。即對於色等作為能作者的體性等事物不生起執著；對於色等作為我所，即主奴的事物不生起執著；對於色等，即作為所依和能依的事物不生起執著；對於色等的相狀，即作為辨別觀察的事物不生起執著。這四種相狀是結合的利益，能夠完全瞭解一切法如夢、幻、陽焰、回聲、眼翳、水月和化現般平等。他們已經解釋了『它的平等性』。 現在將要解釋通達一切法的方式，以及什麼是見道。這裡從四諦的角度進行簡要說明，以及從剎那的角度進行詳細解釋。首先是：『對於苦等真諦，以法智、類智以及忍智的剎那自性，是通達一切法的方式，是見道。』即對於苦、集……
【English Translation】 The four fruits, including Srotaāpanna (stream-enterer) and so on. Thinking, 'I shall prostrate to the Bhagavan Mother Prajñāpāramitā, who possesses the fruits of self-enlightenment, Buddhahood, the Three Jewels, and the turning of the Dharma wheel.' For those who wish to do so, and for the Bodhisattvas abiding in Prajñāpāramitā, such as Indra (Śakra) and others, they do not rely on the protection of others. What is the reason for this? And what is the simile? Because abiding in Prajñāpāramitā itself is the best protection. Just as illusions, mirages, dreams, echoes, eye diseases, water moons, and emanations, these seven phenomena cannot be guarded or protected. This is an example using knowledge. Others have made explanations here that do not accord with the Sutras. They have already explained 'union'. Now, the explanation of the limbs, benefits, and all dharmas as equality of the Yoga school. From the Sutra: 'By practicing Prajñāpāramitā, one fully understands dharmas such as dreams and illusions.' And the meaning of 'One should not conceive of form and the self of form, form and so on, and the characteristics of form.' Not conceiving of form and so on, is the equality of these four. That is, not conceiving of form and so on as the nature of the agent; not conceiving of form and so on as 'mine', that is, the things of master and servant; not conceiving of form and so on, that is, the things of support and supported; and not conceiving of the characteristics of form and so on, that is, the things of discernment and investigation. These four aspects are the benefits of union, fully knowing all dharmas as equal like dreams, illusions, mirages, echoes, eye diseases, water moons, and emanations. They have already explained 'its equality'. Now, the explanation of the way to know all things, and what is the path of seeing. Here, there are two explanations: a brief explanation from the perspective of the Four Noble Truths, and a detailed explanation from the perspective of moments. First: 'For the truths such as suffering, with the nature of moments of Dharma-knowledge, subsequent knowledge, and forbearance-knowledge, this is the way to know all things, it is the path of seeing.' That is, for suffering, origination...
་འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་བདེ༷ན་པ༷་བཞི་པོ་རེ་རེ་ལ༷་ཡང་ཆོ༷ས་ཤེ༷ས་པའི་བཟོ༷ད་པ་དང་། ཆོས་ཤེ༷ས་པ་དང་། རྗེ༷ས་སུ༷་ཤེ༷ས་པའི་བཟོད་པ༷་ད༷ང་། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ་བཞི་བཞིའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཤེས་པའི་སྐ༷ད་ཅི༷ག་བཞི་བཞི་བཅུ་དྲུག་གི་བད༷ག་ཉི༷ད་འདི༷་ཀུ༷ན་ཤེ༷ས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུ༷ལ་ལམ་རང་བཞིན་ལ༷་མཐོ༷ང་བ༷འི་ལ༷མ་ཡིན་ནོ། ། གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། གཟུགས་རྟག་མ་ཡིན་མི་རྟག་མིན། །མཐའ་ལས་འདས་དང་རྣམ་དག་དང་། །མ་སྐྱེས་མ་འགག་ལ་སོགས་དང་། །མཁའ་འདྲ་ཆགས་པ་སྤངས་པ་དང་། །ཡོངས་སུ་འཛིན་ལས་གྲོལ་བ་དང་། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་མེད་དང་། །གང་ཕྱིར་འདི་དོན་བརྗོད་པ་ཡིས། །གཞན་ལ་སྦྱིན་དུ་མེད་པ་དང་། །དམིགས་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་དང་། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་ནད་མི་འབྱུང་། །ངན་སོང་ཆད་དང་འབྲས་བུ་ནི། །མངོན་དུ་བྱ་ལ་མི་རྟོག་ཉིད། །མཚན་མ་དག་དང་མ་འབྲེལ་དང་། །དངོས་དང་མིང་དང་གཉིས་པོ་ལ། །ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི། །ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་པ་ལ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་ཡུལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུ༷གས་སོགས་རྟ༷ག་མི་རྟག་ལ་སོགས་ཀྱི་སྤྲོས་པ་མ༷་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་རྟག་མི༷་རྟ༷ག་ལ་སོགས་ཀྱི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཡུལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་དུས་གསུམ་གྱི་མཐ༷འ་ལ༷ས་འད༷ས་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་མཐའ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་། ཡུལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་བཟོད་པ་རྣ༷མ་པར་ད༷ག་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་། ཡུལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་མ་ 5-341 སྐྱེས་ཤིང་མ་འགག་པ་དང་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་ལ་སོགས་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་མ༷་སྐྱེ༷ས་མ༷་འག༷ག་པ་ལ༷་སོ༷གས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །ཡུལ་དོན་དམ་གྱི་གཟུགས་སོགས་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་དག་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་ཅན་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནམ་མཁ༷འ་དང་འདྲ༷་བར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཡུལ་དོན་དམ་གྱི་གཟུགས་སོགས་ཆགས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་ཆ༷གས་པ༷་ཐམས་ཅད་སྤ༷ངས་པ༷འི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་། ཡུལ་ཅན་དོན་དམ་གྱི་གཟུགས་སོགས་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཡོ༷ངས་སུ༷་འཛི༷ན་པ་ཐམས་ཅད་ལ༷ས་གྲོ༷ལ་བ༷འི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་། ཡུལ་དོན་དམ་གྱི་གཟུགས་སོགས་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་བརྗོ༷ད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་བརྗོད་པའི་ངོ་བོར་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའ
【現代漢語翻譯】 對於苦、集、滅、道四聖諦的每一個，都有法智忍、法智、類智忍、類智，共四種。這樣，十六個剎那的智慧，都是以通達一切法性的方式或自性為道的。 第二，詳細解釋如下：『色非常非無常，超越邊際且清凈，不生不滅等等，如虛空般，斷絕執著，從執取中解脫，本體不可言說，因此，此義不可向他人施予，不緣于所緣，極其清凈，不生疾病，惡趣斷絕，果實可現前，無分別，與相無關，與事物、名稱和二者無關，生起無知，即是一切智的剎那。』 其中，對於苦諦的法智忍，因為作為所緣境的法性之色等，不是常與無常等戲論的對境，所以作為有境的苦諦法智忍，是遠離常與無常等戲論的智慧。作為所緣境的法性之色等，超越三時之邊際，所以作為有境的苦諦法智，是超越一切邊際的智慧。作為所緣境的法性之色等，極其清凈，所以作為有境的苦諦類智忍，是清凈的智慧。作為所緣境的法性之色等，不生不滅，沒有煩惱等，所以作為有境的苦諦類智，是不生不滅等的智慧。這樣就是苦諦的四個剎那。 作為所緣境的勝義之色等，如虛空般清凈，所以作為有境的集諦法智忍，是如虛空般清凈的智慧。作為所緣境的勝義之色等，斷絕執著，所以作為有境的集諦法智，是斷絕一切執著的智慧。作為所緣境的勝義之色等，不可執取，所以作為有境的集諦類智忍，是從一切執取中解脫的智慧。作為所緣境的勝義之色等，本體不可言說，所以作為有境的集諦類智，是本體不可言說的智慧。這樣就是集諦的四個剎那。
【English Translation】 For each of the four noble truths—suffering, origin, cessation, and path—there are four: forbearance of knowledge of dharma, knowledge of dharma, forbearance of subsequent knowledge, and subsequent knowledge. Thus, these sixteen moments of knowledge are the path of seeing in the manner or nature of knowing all things. Second, the detailed explanation is as follows: 'Form is neither permanent nor impermanent, beyond extremes and pure, unborn and unceasing, and so forth, like space, abandoning attachment, liberated from grasping, its essence is inexpressible, therefore, this meaning cannot be given to others, not relying on an object, extremely pure, no disease arises, evil destinies are cut off, the fruit is manifest, non-conceptual, unrelated to signs, and unrelated to things, names, and both, the arising of ignorance is the moment of all-knowingness.' Among these, for the forbearance of knowledge of dharma regarding suffering, because the nature of phenomena, such as form, which is the object of observation, is not the object of elaboration such as permanence and impermanence, therefore, the forbearance of knowledge of dharma regarding suffering, which is the subject, is the wisdom that is separated from elaborations such as permanence and impermanence. Because the nature of phenomena, such as form, which is the object of observation, transcends the limits of the three times, therefore, the knowledge of dharma regarding suffering, which is the subject, is the wisdom that transcends all limits. Because the nature of phenomena, such as form, which is the object of observation, is extremely pure, therefore, the forbearance of subsequent attachment regarding suffering, which is the subject, is the pure wisdom. Because the nature of phenomena, such as form, which is the object of observation, is unborn and unceasing, and there are no afflictions, etc., therefore, the subsequent knowledge regarding suffering, which is the subject, is the wisdom of being unborn and unceasing, etc. Thus, these are the four moments of the truth of suffering. Because the ultimate nature of phenomena, such as form, which is the object of observation, is pure like space, therefore, the forbearance of knowledge of dharma regarding origin, which is the subject, is the wisdom that is pure like space. Because the ultimate nature of phenomena, such as form, which is the object of observation, abandons attachment, therefore, the knowledge of dharma regarding origin, which is the subject, is the wisdom that abandons all attachments. Because the ultimate nature of phenomena, such as form, which is the object of observation, cannot be grasped, therefore, the forbearance of subsequent knowledge regarding origin, which is the subject, is the wisdom that is liberated from all grasping. Because the ultimate nature of phenomena, such as form, which is the object of observation, is inexpressible in its essence, therefore, the subsequent knowledge regarding origin, which is the subject, is the wisdom that is inexpressible in its essence. Thus, these are the four moments of the truth of origin.
ི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །ག༷ང་གི་ཕྱི༷ར་ཡུལ་འགོག་བདེན་ཟབ་མོ་དང་ཡུལ་ཅན་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དག་ཚིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་འདི༷་དག་གི་དོ༷ན་བརྗོ༷ད་པ༷་ཙམ་གྱིས་གཞ༷ན་གྱི་རྒྱུད་ལ༷་མངོན་སུམ་དུ་སྦྱི༷ན་དུ༷་མེ༷ད་པ༷་ད༷ང་། ཡུལ་འགོག་བདེན་ཟབ་མོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་ཅན་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དམི༷གས་པ༷་ཐམས་ཅད་མེ༷ད་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷འི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་། ཡུལ་འགོག་བདེན་ཟབ་མོ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་ཅན་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཤི༷ན་ཏུ༷་རྣ༷མ་པར་ད༷ག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་མིག་གི་ན༷ད་ལ་སོགས་པ་ན༷ད་ཐམས་ཅད་སེལ་ཞིང་མི༷་འབྱུ༷ང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལྟར་འགོག་པའི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་ང༷ན་སོ༷ང་ཆ༷ད་ཅིང་ལེགས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་རིན་པོ་ཆེས་མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ཀྱི་འབྲ༷ས་བུ༷་ནི༷་མངོ༷ན་གསུམ་དུ༷་བྱ༷་བ་ལ༷་ཡང་མི༷་རྟོ༷ག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉི༷ད་དང་། ཡུལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཚན་མ་དང་མ་ 5-342 འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་མཚ༷ན་མ༷་ད༷ག་ད༷ང་མ༷་འབྲེ༷ལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་། ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་དངོ༷ས་པོ་བརྗོད་བྱ་ད༷ང་མི༷ང་རྗོད་བྱེད་ད༷ང་། དེ་གཉི༷ས་པོ༷་གཉིས་ཀ་ལ༷་དམིགས་པའི་མཚན་འཛིན་གྱི་ཤེ༷ས་པ༷་སྐྱེ༷་བ་མེ༷ད་པ༷འི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལྟར་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །སྐབས་འདིའི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུང་འཛིན་བཞིན་དུ་སོ་སོར་མི་བསམ་མོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐོང་ལམ་དངོས་སུ་བསྟན་པས་ཐེག་པ་འོག་མའི་མཐོང་ལམ་ཡང་དོན་གྱིས་གོ་བར་བྱ་སྟེ། ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ནི༷་ཀུ༷ན་ཤེ༷ས་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ཉི༷ད་ཀྱི༷་མཐོང་ལམ་གྱིས་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ༷་བཅུ་དྲུག་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ཉ༷ན་ཐོ༷ས་ལ༷་སོ༷གས་མཐོ༷ང་བ༷འི་ལ༷མ། །དེ༷་འདྲ༷་ཀུ༷ན་ཤེ༷ས་ཉི༷ད་དུ༷་འདོ༷ད། །ཅེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ལས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། ། སྔར་བཤད་པའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་མཇུག་བསྡུ་བ་ནི། དེ་ལྟར་འདི་དང་ཡང་འདི་དང་། །ཡང་འདི་ཡིན་ཏེ་རྣམ་གསུམ་པོ། །འདི་ནི་གནས་སྐབས་གསུམ་པོ་དག །རྫོགས་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན། །སྔར་བཤད་པ་དེ༷་ལྟ༷ར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་འདི༷་ད༷ང་། ཡ༷ང་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་འདི༷་ད༷ང་། ཡ༷ང་ཐམས་ཅད་ཤེས་
【現代漢語翻譯】 即四剎那。（四剎那：指苦法智忍、苦法智、滅法智忍、滅法智等四種智慧的生起瞬間。）由於對治諦深奧，以及對治者（指能對治煩惱的智慧）的證悟，超越了言語的範疇。 僅僅是陳述這些對治和對治者的含義，並不能直接在他人心中產生作用。因為對治諦深奧，無法作為目標；對於對治者的證悟，所有目標都會消失的智慧；對治諦極其純凈；以及對治者的證悟，極其純凈的智慧。 證悟是消除眼疾等一切疾病，且不再產生的智慧。如是，即為滅諦的四剎那。 道法智忍是斷除惡趣，產生一切善行的智慧；道法智是般若波羅蜜多（梵文：Prajñāpāramitā，智慧到彼岸）以增上生（指人天善道）和決定勝（指解脫道）的果位，即使顯現也不執著的智慧。 由於所知法的法界與相（梵文：Lakṣaṇa，特徵）無關，因此，對治者道后智忍是與相無關的智慧；道后智是事物（梵文：artha，意義）能被表達，名稱能表達，以及對兩者都執著的認知不會產生的智慧。如是，即為道諦的四剎那。 此處所有對治和對治者，都是無二智慧，是三時平等性的般若波羅蜜多，因此，不應像能取和所取那樣分別思量。 通過直接展示菩薩（梵文：Bodhisattva）的見道，也應理解小乘的見道，因為它彙集了一切乘的功德。如是，所展示的剎那，是以一切智的自性所顯現的見道的十六剎那。 通過這些，『聲聞等見道，皆欲為一切智』，已經闡述完畢。通過八事中的一切智事，已經正確地闡述了智慧波羅蜜多。 總結之前所說的三種智慧：如是，此與彼，又與此，即為三種。此乃三種狀態，已圓滿完全地展示。 如之前所說，一切相智（梵文：Sarvākārajñatā）與此，以及道相智（梵文：Mārgākārajñatā）與此，以及一切智（梵文：Sarvajñatā）
【English Translation】 These are the four kṣaṇas (moments). (Four kṣaṇas: referring to the moments of arising of the four wisdoms such as duḥkha-dharma-jñāna-kṣānti, duḥkha-dharma-jñāna, nirodha-dharma-jñāna-kṣānti, and nirodha-dharma-jñāna.) Because the truth of cessation (nirodha-satya) is profound, and the realization of the opponent (referring to the wisdom that can counteract afflictions) transcends the realm of words. Merely stating the meaning of these opponents and the opposed cannot directly produce an effect in the minds of others. Because the truth of cessation is profound and cannot be taken as an object; the wisdom that eliminates all objects in the realization of the opponent; the truth of cessation is extremely pure; and the realization of the opponent is extremely pure wisdom. Realization is the wisdom that eliminates all diseases such as eye diseases and does not arise again. Thus, these are the four kṣaṇas of nirodha-satya. Mārga-dharma-jñāna-kṣānti is the wisdom that cuts off evil destinies and produces all good deeds; mārga-dharma-jñāna is the Prajñāpāramitā (Perfection of Wisdom) with the fruits of higher realms (referring to the good paths of humans and gods) and definite goodness (referring to the path of liberation), the wisdom that does not cling even when it manifests. Because the dharmadhātu (realm of phenomena) of the knowable is unrelated to lakṣaṇa (characteristics), therefore, the opponent mārga-anvaya-jñāna-kṣānti is the wisdom that is unrelated to lakṣaṇa; mārga-anvaya-jñāna is the wisdom in which things (artha, meaning) can be expressed, names can express, and the cognition that clings to both does not arise. Thus, these are the four kṣaṇas of mārga-satya. All opponents and opposed here are non-dual wisdom, the Prajñāpāramitā of the equality of the three times, therefore, one should not think of them separately like grāhaka (apprehender) and grāhya (apprehended). By directly showing the bhūmi of seeing (darśana-mārga) of the Bodhisattva, one should also understand the bhūmi of seeing of the Hīnayāna, because it gathers the qualities of all yānas. Thus, the kṣaṇas shown are the sixteen kṣaṇas of the darśana-mārga manifested as the nature of sarvajñāna (all-knowingness). Through these, 'The path of seeing of the Śrāvakas, etc., is desired to be all-knowingness,' has been explained. Through the vastu (object) of sarvajñāna among the eight vastus, the Prajñāpāramitā has been correctly explained. Concluding the three knowledges mentioned earlier: Thus, this and also this, and again this, are the three. These are the three states, which have been completely and fully shown. As mentioned earlier, sarvākārajñatā (knowledge of all aspects) with this, and mārgākārajñatā (knowledge of the path) with this, and sarvajñatā (all-knowingness)
པ་ཉིད་འདི༷་ཡི༷ན་ཏེ༷། མཁྱེན་པ་རྣ༷མ་པ་གསུ༷མ་པོ༷་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་འདི༷་ནི༷། མཁྱེན་པའི་གན༷ས་སྐ༷བས་གསུ༷མ་པོ༷་ད༷ག་ཀྱང་རྫོ༷གས་པ༷ར་ཡོ༷ངས་སུ༷་བསྟ༷ན་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི༷་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ༷་ཕྱི༷ན་པ༷འི་མ༷ན་ང༷ག་གི༷་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་མངོ༷ན་པ༷ར་རྟོ༷གས་པ༷འི་རྒྱ༷ན་གྱི༷་ཚི༷ག་ལེ༷འུ༷ར་བྱ༷ས་པ༷འི་འགྲེལ་པ་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ༷ས། སྐ༷བས་གསུ༷མ་པའི་འགྲེལ་པ༷འོ༷།། །། 5-343 ༈ སྐབས་བཞི་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་དངོས་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ། ༈ ད་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་དངོས་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལ་བཅུ་ཡོད་པ་ལས། དང་པོ་རྣམ་པ་སྟོན་པ་ལ་མདོར་བསྟན་པ་དང་། རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས་ལས། ༈ རྣམ་པ་སྟོན་པ་ལ་མདོར་བསྟན་པ། དང་པོ་ནི། གཞི་ཤེས་པ་ཡི་བྱེ་བྲག་རྣམས། །རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་མཚན་ཉིད་དེ། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ནི་རྣམ་གསུམ་ཕྱིར། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །ཞེས་སོ། །རྣམ་པ་འདི་རྣམས་སྦྱོར་བ་བཞིས་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད། གཞི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆོས་དབྱིངས་ཟབ་མོ་གཅིག་གི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལམ་ཆོས་སུ་འཆད་པ་དང་། བཟང་ངན་དུ་མར་འབྱེད་པ་དང་། སྒོམ་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་སུ་འཆད་པ་ནི་མདོ་དང་མི་མཐུན་ནོ། །མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱི་དམ་བཅས་པ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཏན་ཚིགས་གསུངས་པའི་སྒོ་ནས་ཤེར་ཕྱིན་གཅིག་འབའ་ཞིག་གི་རྣམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་བཅོས་སུ་དམ་བཅར་གསུངས་པ་རྣམས་བྱུང་ངོ་། །སྐབས་འདི་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཉེར་དགུ་པ་ནས་འབྱུང་ངོ་། །དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྒོམ་ཚུལ་ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་སྐབས་སུ་འཆད་པ་མདོའི་དགོངས་པ་ཡིན་པས། དེར་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞིབ་ལ་རྒྱས་པར་ཕྱེས་ནས་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་བལྟ་བར་བྱའོ། །གཞི་དང་ལམ་དང་འབྲས་བུ་གསུམ་ལས་འདི་ནི་སློབ་པ་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་དང་། མ་འདྲེས་པ་གཞིའི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡུལ་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་སྟོན་ལ། མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་འབྲས་བུའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་སྟོན་ཅིང་། ལམ་གྱི་མཁྱེན་པ་གསུམ་ནི་སྦྱོར་བ་བཞི་དང་སྒྲུབ་པ་བཞི་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་དང་པོ་གསུམ་ནི་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་གཅིག་ཉིད་གང་ཟག་གསུམ་གྱི་མངོན་རྟོགས་མི་འདྲ་བ་གསུམ་དང་འབྲེལ་བའི་དབང་གིས་གནས་སྐབས་མི་གཅིག་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་འདི་རྣམས་ལམ་བདེན་གྱི་གནས་སྐབས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཕྱེ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན། གཞི་ཤེས་པ་ཡི་
【現代漢語翻譯】 這即是如此。這三種智慧的完全展示，也完全展示了三種智慧的境界。對於般若波羅蜜多的口訣論著《現觀莊嚴論》的釋論，名為《經部釋》，這是第三品釋。 第四品釋：宣說圓滿現證一切相之體性——般若波羅蜜多。 現在開始宣說圓滿現證一切相之體性——般若波羅蜜多。對此，共有十個方面，首先是宣說相，分為總說和廣說兩部分。 宣說相之總說： 第一是：『基智差別即是相，彼之自性，謂一切智，以具三相，故彼分為三。』 這些相，以四種加行所應修習之境，即是三種智慧的自性。基，即般若波羅蜜多，是甚深法界一味的相。將道解釋為法，將好壞區分開來，以及將禪修方式解釋為各種法，這與經不符。經中，通過善現的誓言和世尊所說的理由，已經展示了般若波羅蜜多唯一一味的相。論著中所說的誓言都已經出現了。這一品出自《二萬頌般若經》第二十九品。憶念安住等禪修方式在積累資糧時宣講，這符合經的意旨。因此，應當詳細閱讀經中的內容。基、道、果三者中，這是修道之位，不混雜的基之甚深般若波羅蜜多，即是真如的相，顯示了境，即三種智慧的體性。在自性的位次上，顯示了果，即三種智慧的體性。道的智慧，即是四種加行和四種成就等。前三品是同一位佛母，由於與三類不同根基之人的不同現證相關聯，因此顯示為三種不同的位次。這些相不是道諦的位次，因為經中說，要與道之真理相順應。因此，基智的……
【English Translation】 This is indeed so. This complete demonstration of the three wisdoms also completely demonstrates the three states of wisdom. For the commentary on the mnemonic treatise of the Prajñāpāramitā, the 'Abhisamayālaṃkāra', called the 'Sūtra-style Commentary', this is the commentary on the third chapter. Commentary on the Fourth Chapter: Explaining the nature of the complete manifestation of all aspects—the Prajñāpāramitā. Now, we shall explain the nature of the complete manifestation of all aspects—the Prajñāpāramitā. In this, there are ten aspects. The first is to show the aspects, which is divided into a brief explanation and a detailed explanation. Brief explanation of showing the aspects: The first is: 'The distinctions of the basis-knowledge are called aspects, their characteristic is that of omniscience, because of having three aspects, therefore it is considered as three aspects.' These aspects, the object to be trained in by the four applications, are the nature of the three wisdoms. The basis, the Prajñāpāramitā, is the aspect of the profound Dharmadhātu, the single taste. Explaining the path as Dharma, distinguishing between good and bad, and explaining the meditation methods as various Dharmas, are not in accordance with the Sūtra. In the Sūtra, through Subhūti's vow and the reasons spoken by the Bhagavan, the aspect of the single taste of the Prajñāpāramitā has been shown. The vows spoken in the treatises have all appeared. This chapter comes from the twenty-ninth chapter of the Twenty Thousand Verse Prajñāpāramitā Sūtra. Explaining the meditation methods of mindfulness and so forth during the accumulation of merit is in accordance with the intention of the Sūtra. Therefore, one should carefully read what is detailed and extensive in the Sūtra. Among the three, basis, path, and result, this is the stage of the path of learning, the unmixed profound Prajñāpāramitā of the basis, the aspect of suchness, showing the object, the nature of the three wisdoms. In the stage of characteristics, it shows the result, the nature of the three wisdoms. The wisdom of the path is the four applications and the four attainments, and so forth. The first three chapters are the same one mother of the Buddhas, due to being related to the different manifestations of three types of individuals with different capacities, therefore it is shown as three different stages. These aspects are not the stage of the truth of the path, because it is said that it should be divided in accordance with the truth of the path. Therefore, the basis-knowledge of...
བྱེ་བྲག་རྣམས། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་ 5-344 དོན་ནི། སློབ་པ་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་དང་མ་འདྲེས་པ་གཞི༷་ཤེ༷ས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ༷འི༷་བྱེ༷་བྲ༷ག་རྣ༷མས་སྟོན་པ་ལ། འདིར་རྣ༷མ་པ༷་ཞེ༷ས་བྱ༷་བའི་མིང་གི་བྱེ་ཕྲག་དེ་རྣམས་ཀྱི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དམ་ངོ་བོ་སྟོན་ཏོ། །དེ༷་རྣམས་ཀྱང་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པ་ཉི༷ད་ནི༷་རྣ༷མ་གསུ༷མ་དུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱི༷ར། རྣམ་པར་དེ༷་རྣམས་ནི༷་མཁྱེན་པའི་རྣ༷མ་པ་ཚན་པ༷་གསུ༷མ་དུ༷་འདོ༷ད་ཅིང་སྟོན་ཏོ། ། ༈ རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་མཁྱེན་པ་གསུམ། གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་མཁྱེན་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཉེར་བདུན་ནི། མེད་པའི་རྣམ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། །མི་གཡོ་བ་ཡི་རྣམ་པའི་བར། །བདེན་པ་སོ་སོ་ལ་བཞི་དང་། །ལམ་ལ་དེ་ནི་བཅོ་ལྔར་བཤད། །ཞེས་པ་རྣམས་འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའ་མེ༷ད་པ༷འི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་དང་། མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་དབེན་པའི་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཐུབ་པ་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། བཞི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པའོ། ། ཕུང་པོ་ལྔ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་གནས་མེད་པའི་དང་། དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ནམ་མཁའི་དང་། རྟོག་དཔྱོད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དང་། མིང་བཞིའི་ཕུང་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མིང་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། བཞི་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་རྣམ་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་འགྲོ་བ་མེད་པའི་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མི་འཕྲོག་པའི་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱང་ཞིང་ཟད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྐད་ཅིག་མ་མེད་པའི་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། བཞི་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པའི་རྣམ་པའོ། །བྱེད་པ་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་ 5-345 དང་། ཤེས་པ་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཤེས་པ་པོ་མེད་པའི་དང་། སྐྱེ་འཆི་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་འཕོ་བ་མེད་པའི་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་འཇིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་འཇིག་པ་མེད་པའི་དང་། རྨི་ལམ་མཐོང་བ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་རྨི་ལམ་གྱི་དང་། ཉན་པ་དང་བརྗོད་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྒྲ་བརྙན་གྱ
【現代漢語翻譯】 དོན་ནི། སློབ་པ་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་དང་མ་འདྲེས་པ་གཞི༷་ཤེ༷ས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ༷འི༷་བྱེ༷་བྲ༷ག་རྣ༷མས་སྟོན་པ་ལ།——意思是說，不與有學道位混淆，而是爲了顯示根本般若波羅蜜多的差別。 འདིར་རྣ༷མ་པ༷་ཞེ༷ས་བྱ༷་བའི་མིང་གི་བྱེ་ཕྲག་དེ་རྣམས་ཀྱི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དམ་ངོ་བོ་སྟོན་ཏོ། །——這裡顯示了名為『rnam pa』（相）的名稱的差別，即它們的特徵或本質。 དེ༷་རྣམས་ཀྱང་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པ་ཉི༷ད་ནི༷་རྣ༷མ་གསུ༷མ་དུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱི༷ར། རྣམ་པར་དེ༷་རྣམས་ནི༷་མཁྱེན་པའི་རྣ༷མ་པ་ཚན་པ༷་གསུ༷མ་དུ༷་འདོ༷ད་ཅིང་སྟོན་ཏོ། །——而且，由於一切智本身被分為三種，因此這些相被認為是並顯示為三種智慧的相。 ༈ རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་མཁྱེན་པ་གསུམ།——總而言之，詳細解釋有三種智慧。 གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་མཁྱེན་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཉེར་བདུན་ནི།——第二，詳細解釋三種智慧。首先，一切智的二十七種相是： མེད་པའི་རྣམ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། །མི་གཡོ་བ་ཡི་རྣམ་པའི་བར། །བདེན་པ་སོ་སོ་ལ་བཞི་དང་། །ལམ་ལ་དེ་ནི་བཅོ་ལྔར་བཤད། །——從無之相開始，到不動之相為止。每種真諦有四種相，道諦有十五種相。 ཞེས་པ་རྣམས་འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའ་མེ༷ད་པ༷འི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་།——這些如下：因為沒有虛空，所以此般若波羅蜜多是無的波羅蜜多。 ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་དང་།——因為一切法是平等性，所以此般若波羅蜜多是平等性的。 མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་དབེན་པའི་དང་།——因為超越了邊際是空性，所以此般若波羅蜜多是寂靜的。 ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཐུབ་པ་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། བཞི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པའོ། །——因為一切法沒有目標，所以此般若波羅蜜多是不可征服的波羅蜜多。這四種是苦諦的相。 ཕུང་པོ་ལྔ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་གནས་མེད་པའི་དང་།——因為沒有五蘊，所以此般若波羅蜜多是無處可住的。 དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ནམ་མཁའི་དང་།——因為沒有內外呼吸，所以此般若波羅蜜多是虛空的。 རྟོག་དཔྱོད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དང་།——因為沒有概念和分析，所以此般若波羅蜜多是不可言說的。 མིང་བཞིའི་ཕུང་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མིང་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། བཞི་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་རྣམ་པའོ། །——因為沒有四名蘊，所以此般若波羅蜜多是無名的波羅蜜多。這四種是集諦的相。 ཆོས་ཐམས་ཅད་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་འགྲོ་བ་མེད་པའི་དང་།——因為一切法沒有行，所以此般若波羅蜜多是無行的。 ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མི་འཕྲོག་པའི་དང་།——因為一切法不可取，所以此般若波羅蜜多是不可奪的。 ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱང་ཞིང་ཟད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྐད་ཅིག་མ་མེད་པའི་དང་།——因為一切法清凈且耗盡，所以此般若波羅蜜多是無剎那的。 ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། བཞི་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པའི་རྣམ་པའོ། །——因為一切法無生滅，所以此般若波羅蜜多是無生的波羅蜜多。這四種是滅諦的相。 བྱེད་པ་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་དང་།——因為沒有作者，所以此般若波羅蜜多是無作者的。 ཤེས་པ་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཤེས་པ་པོ་མེད་པའི་དང་།——因為沒有知者，所以此般若波羅蜜多是無知者的。 སྐྱེ་འཆི་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་འཕོ་བ་མེད་པའི་དང་།——因為沒有生和死的目標，所以此般若波羅蜜多是無變的。 ཆོས་ཐམས་ཅད་འཇིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་འཇིག་པ་མེད་པའི་དང་།——因為一切法沒有毀滅，所以此般若波羅蜜多是無壞滅的。 རྨི་ལམ་མཐོང་བ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་རྨི་ལམ་གྱི་དང་།——因為沒有夢境的顯現，所以此般若波羅蜜多是夢幻的。 ཉན་པ་དང་བརྗོད་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྒྲ་བརྙན་གྱི།——因為沒有聽和說，所以此般若波羅蜜多是回聲的。
【English Translation】 The meaning of 'bye brag rnams' (the distinctions), etc., is that it shows the distinctions of the root Prajnaparamita that are not mixed with the stage of the path of learning. Here, it shows the characteristics or essence of the distinctions of the name called 'rnam pa' (aspect). Moreover, since the Omniscient One itself is divided into three, these aspects are considered and shown as three categories of wisdom. In short, there are three wisdoms in the detailed explanation. Secondly, in the detailed explanation, among the three wisdoms, the first twenty-seven aspects of the Omniscient One are: Starting from the aspect of non-existence, up to the aspect of immovability. Four for each truth, and fifteen are explained for the path. These are as follows: Because there is no space, this Prajnaparamita is the Paramita of non-existence. Because all phenomena are equality, this Prajnaparamita is of equality. Because transcendence of extremes is emptiness, this Prajnaparamita is of solitude. Because all phenomena have no object, this Prajnaparamita is the Paramita of invincibility. These four are the aspects of the truth of suffering. Because there are no five aggregates, this Prajnaparamita is of no abode. Because there is no movement of breath in and out, this Prajnaparamita is of space. Because there is no conceptualization and analysis, this Prajnaparamita is of inexpressibility. Because there is no object of the aggregate of four names, this Prajnaparamita is the Paramita of no name. These four are the aspects of the truth of origin. Because all phenomena have no going, this Prajnaparamita is of no going. Because all phenomena are ungraspable, this Prajnaparamita is of non-seizure. Because all phenomena are purified and exhausted, this Prajnaparamita is of no moment. Because all phenomena have no arising and ceasing, this Prajnaparamita is the Paramita of no birth. These four are the aspects of the truth of cessation. Because there is no agent, this Prajnaparamita is of no agent. Because there is no knower, this Prajnaparamita is of no knower. Because there is no object of birth and death, this Prajnaparamita is of no change. Because all phenomena have no destruction, this Prajnaparamita is of no destruction. Because there is no object of seeing dreams, this Prajnaparamita is of dreams. Because there is no object of hearing and speaking, this Prajnaparamita is of echoes.
ི་དང་། མེ་ལོང་གི་བཞིན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མིག་ཡོར་གྱི་དང་། ཆུ་འབབ་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྨིག་རྒྱུའི་དང་། མཚན་མ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྒྱུ་མའི་དང་། (མ་རིག་པའི་མུན་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་རྨོངས་པ་མེད་པའི་དང་། )ཉོན་མོངས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཉོན་མོངས་མེད་པའི་དང་། ཉོན་མོངས་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་རྣམ་བྱང་མེད་པའི་དང་། གནས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པའི་དང་། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་དང་། རློམ་སེམས་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་རློམ་སེམས་མེད་པའི་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གནས་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མི༷་གཡོ༷་བ༷འི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ་བཅོ་ལྔ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པའོ། ། གཉིས་པ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སོ་དྲུག་ནི། རྒྱུ་དང་ལམ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་། །འགོག་པ་ལ་ནི་གོ་རིམ་བཞིན། །དེ་དག་བརྒྱད་དང་བདུན་དང་ནི། །ལྔ་དང་བཅུ་དྲུག་ཅེས་བསྒྲགས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་ནོར་བར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་མེད་པའི་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་ཅིང་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཞི་བ་དང་། འདོད་ཆགས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་འདོད་ཆགས་མེད་པའི་དང་། ཞེ་སྡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཞེ་སྡང་མེད་པའི་དང་། མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་ཐམས་ཅད་ 5-346 སེལ་བའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་གཏི་མུག་མེད་པའི་དང་། རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་དང་། སེམས་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སེམས་ཅན་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། བརྒྱ༷ད་ནི་རྒྱུ༷་ཀུན་འབྱུང་གི་རྣམ་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྤངས་པའི་དང་། མཐའ་རྣམ་པར་སྤོང་བའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མཐའ་གཉིས་སུ་མི་འགྱུར་བའི་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་འདྲེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཐ་མི་དད་པའི་དང་། ཉན་རང་གི་ས་ལ་འདའ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཉམས་པ་མེད་པའི་དང་། རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་རྟོག་པ་མེད་པའི་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཚད་མེད་པའི་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ནམ་མཁའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ས
【現代漢語翻譯】 如同鏡中之像，了不可得，故此般若波羅蜜多猶如眼翳；如流水般，了不可得，故此般若波羅蜜多猶如陽焰；如諸法之相，了不可得，故此般若波羅蜜多猶如幻化；（因無明之暗了不可得，故此般若波羅蜜多是無癡的；）煩惱了不可得，故此般若波羅蜜多是無煩惱的；因無煩惱，故此般若波羅蜜多是無清凈的；處所了不可得，故此般若波羅蜜多是無所緣的；因已斷除一切戲論，故此般若波羅蜜多是無戲論的；因已斷除一切我慢，故此般若波羅蜜多是無我慢的；因安住於法界，故此般若波羅蜜多是不可動搖的波羅蜜多，以上十五種是道諦的行相。 第二，道智之三十六行相：『于因及於道，于苦及於滅，次第有八七，五及十六相。』為使諸法皆能無誤證得菩提，此為離貪之行相；諸法皆無分別，故此般若波羅蜜多是無所起的；諸法皆無相且無所緣，故此般若波羅蜜多是寂靜的；貪慾了不可得，故此般若波羅蜜多是無貪的；嗔恚不存在，故此般若波羅蜜多是無嗔的；為遣除一切無明之暗，故此般若波羅蜜多是無癡的；因無分別，故此般若波羅蜜多是無煩惱的；因無眾生，故此般若波羅蜜多是無眾生的波羅蜜多，以上八種是因（རྒྱུ།）集（ཀུན་འབྱུང་།）之行相。諸法皆無所起，故此般若波羅蜜多是斷除的；為斷除邊執，故此般若波羅蜜多是不落二邊的；諸法皆無混雜，故此般若波羅蜜多是無差別的；能超越聲聞、緣覺之地，故此般若波羅蜜多是不退轉的；一切分別皆了不可得，故此般若波羅蜜多是無分別的；諸法之量皆了不可得，故此般若波羅蜜多是無量的；諸法皆無執著，故此般若波羅蜜多是虛空的波羅蜜多。
【English Translation】 Because the appearance in a mirror is unobservable, this Prajnaparamita is like an eye disease; because flowing water is unobservable, this Prajnaparamita is like a mirage; because characteristics are unobservable, this Prajnaparamita is like an illusion; (because the darkness of ignorance is unobservable, this Prajnaparamita is without delusion;) because afflictions are unobservable, this Prajnaparamita is without afflictions; because there are no afflictions, this Prajnaparamita is without purification; because a place is unobservable, this Prajnaparamita is without an object of focus; because all elaborations are destroyed, this Prajnaparamita is without elaborations; because all arrogance is destroyed, this Prajnaparamita is without arrogance; because it abides in the realm of Dharma, this Prajnaparamita is the unshakeable Paramita, these fifteen are the aspects of the truth of the path. Secondly, the thirty-six aspects of the knowledge of the path: 'In cause, path, suffering, and cessation, respectively, there are eight, seven, five, and sixteen aspects.' To ensure that all phenomena are enlightened without error, this is the aspect of detachment; because all phenomena are without conceptualization, this Prajnaparamita is without arising; because all phenomena are without characteristics and without an object of focus, this Prajnaparamita is peaceful; because desire is unobservable, this Prajnaparamita is without desire; because hatred does not exist, this Prajnaparamita is without hatred; to dispel all darkness of ignorance, this Prajnaparamita is without delusion; because there is no conceptualization, this Prajnaparamita is without afflictions; because there are no sentient beings, this Prajnaparamita is the Paramita without sentient beings, these eight are the aspects of cause (རྒྱུ།) and origin (ཀུན་འབྱུང་།). Because all phenomena do not arise, this Prajnaparamita is abandoned; to abandon extremes, this Prajnaparamita does not fall into two extremes; because all phenomena are unmixed, this Prajnaparamita is undifferentiated; it enables transcendence of the grounds of hearers and solitary realizers, this Prajnaparamita is irreversible; because all conceptualizations are unobservable, this Prajnaparamita is without conceptualization; because the measure of all phenomena is unobservable, this Prajnaparamita is immeasurable; because all phenomena are without attachment, this Prajnaparamita is the Paramita of space.
ྟེ། བདུ༷ན་ནི་ལ༷མ་གྱི་རྣམ་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མི་རྟག་པའི་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཚོལ་བར་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕ་རོལ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་བདག་མེད་པའི་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། ལྔ༷་ནི་སྡུ༷ག་བསྔ༷ལ་གྱི་རྣམ་པའོ། །ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་དམིགས་སུ་མེད་པ་དང་། དབེན་པ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ༷་དྲུ༷ག་ནི་འགོ༷ག་པ༷འི་རྣམ་པའོ། ། གསུམ་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དང་བཅུ་ནི། དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས་བཟུང་སྟེ། །སངས་རྒྱས་རྣམ་པའི་མཐར་ཐུག་རྣམས། །ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྗེས་མཐུན་པར། །ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བས་ན། །སློབ་མ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། །སངས་ 5-347 རྒྱས་རྣམས་ལ་རིམ་བཞིན་ཏེ། །སུམ་ཅུ་བདུན་དང་སུམ་ཅུ་བཞི། །སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་དག་ཏུ་བཞེད། །པ་ལ་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཕྱེ་བ་ལ་གསུམ་ལས། སློབ་མའི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ། ཡུམ་ཤེར་ཕྱིན་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་རྣམ་པ་སོ་བདུན་ནི། ལུས་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་མི་དགེའི་ཆོས་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང་། དབང་པོ་དང་། སྟོབས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ལམ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སོ་བདུན་པོ་དེའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣམ་པ་སོ་བདུན་ནོ། །གཉིས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡུམ་ཤེར་ཕྱིན་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་རྣམ་པ་སོ་བཞི་ནི། དབེན་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་གྱི་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དང་། སྙོམས་འཇུག་དགུ་དང་། བདེན་པ་བཞི་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་དེ་དག་གི་དང་། སྦྱིན་པ་དང་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་ཕར་ཕྱིན་བཅུ་དང་། བཟློག་ཕྱོགས་བཅུ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཕར་ཕྱིན་བཅུའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞིའོ། ། གསུམ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་དང་། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡུམ་ཤེར་ཕྱིན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རྣམ་པ་སོ་དགུ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྟོབས་བཅུའི
【現代漢語翻譯】 七者為道之相。一切法無所畏懼故，此般若為無常之彼岸；一切法無所求故，此般若為離苦之彼岸；一切法無所執著故，此般若為無我之彼岸；一切法無所緣故，此般若為空性之彼岸；一切法無所成故，此般若為無相之彼岸。五者為苦之相。 內空性等十六空性無所緣，因其寂靜、無實性之法性故，此般若波羅蜜多，即是內空性等十六空性之彼岸。十六者為滅之相。 第三，通達一切相之相，一百一十者，從念住開始，直至諸佛之究竟相，與道諦相符，分為三類一切智，即聲聞、菩薩和諸佛，次第為三十七、三十四、三十九。此乃將與道諦相符者分為三類。其中，與聲聞一切智之相符者，母般若，法界之相三十七者，身、受、心、法、善不善法、神足、根、力、菩提分、道無所緣故，般若波羅蜜多即是此三十七之彼岸相。 第二，菩薩道智之相，與母般若，法界之相符者三十四者，寂靜、寂滅、無愿無所緣故，此般若為三解脫門之彼岸，八解脫、九次第定、四諦無所緣故，此般若為彼等之彼岸，佈施與慳吝等十度，及其違品十者無所緣故，般若波羅蜜多即是十度之彼岸相，如是共有三十四。 第三，諸佛之通達一切相之智，與母般若，法界之相符者三十九者，一切法不可得故，此般若為十力（梵文：bala， बल； 藏文：སྟོབས，stobs； 梵文羅馬音：bala； 漢語字面意思：力量）之彼岸。
【English Translation】 Seven are the aspects of the path. Because all dharmas are without fear, this Prajnaparamita is the other shore of impermanence; because all dharmas are without seeking, this Prajnaparamita is the other shore of suffering; because all dharmas are without attachment, this Prajnaparamita is the other shore of selflessness; because all dharmas are without object, this Prajnaparamita is the other shore of emptiness; because all dharmas are without accomplishment, this Prajnaparamita is the perfection of no characteristics. Five are the aspects of suffering. The sixteen emptinesses, beginning with inner emptiness, are without object, because of their peacefulness and the nature of dharmas without substance. This Prajnaparamita is the other shore of the sixteen emptinesses, beginning with inner emptiness. Sixteen are the aspects of cessation. Third, the aspects of all-knowingness, one hundred and ten in number, beginning with the four mindfulnesses and extending to the ultimate aspects of the Buddhas, are in accordance with the truth of the path. By dividing the all-knowingness into three, for disciples, Bodhisattvas, and Buddhas respectively, they are considered to be thirty-seven, thirty-four, and thirty-nine. This is dividing what is in accordance with the truth of the path into three. Among them, what is in accordance with the aspects of the all-knowingness of disciples, the mother Prajnaparamita, the aspects of the dharmadhatu, are thirty-seven: body, feeling, mind, dharmas, virtuous and non-virtuous dharmas, miraculous feet, faculties, powers, limbs of enlightenment, and the path are without object. Prajnaparamita is the other shore of these thirty-seven aspects. Second, the aspects of the Bodhisattva's path-knowingness, in accordance with the mother Prajnaparamita, the aspects of the dharmadhatu, are thirty-four: because of peacefulness, quiescence, and wishlessness, these three liberations are without object. This Prajnaparamita is the other shore of the eight liberations, the nine meditative absorptions, and the four truths, which are without object. This Prajnaparamita is the other shore of these. The ten perfections, such as generosity and stinginess, and their ten opposites, are without object. Prajnaparamita is the aspect of the other shore of the ten perfections. Thus, there are thirty-four. Third, the all-knowingness of the Buddhas is the aspect in accordance with the mother Prajnaparamita, the aspects of the dharmadhatu, are thirty-nine: because all dharmas are unobtainable, this Prajnaparamita is the other shore of the ten powers (Sanskrit: bala, बल; Tibetan: སྟོབས, stobs; Romanized Sanskrit: bala; Literal meaning: strength).
་དང་། ལམ་ཤེས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཞུམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མི་འཇིག་པ་བཞི་དང་། རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་ཆགས་ཐོགས་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང་། ཉན་རང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་དང་། བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་རང་བྱུང་གི་དང་། ཆོས་ 5-348 ཐམས་ཅད་འཚང་རྒྱ་བའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུའོ། །དེ་རྣམས་བསྡོམས་པས་བརྒྱ་དང་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་ནི་རྒྱུ་སྦྱོར་བ་བཞིས་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་གཞི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆོས་དབྱིངས་ཟབ་མོ་གཅིག་རྣམ་པ་ངོ་བོ་ལ་བཟང་ངན་ལ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མེད་ཅིང་། རྣམ་པ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་པྲ་ཕབ་པ་དང་མཚུངས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། རྣ༷མ་པ༷་ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ གཞི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ཡུལ་མཁྱེན་པ་གསུམ་པོ་དེ་ལ་རྒྱུ་སྦྱོར་བ་བཞིའི་སློབ་པ་པོའི་གང་ཟག་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་གཞུང་ཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་ལྡན་ལ་བཤད་པ། ད་ནི་གཞི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ཡུལ་མཁྱེན་པ་གསུམ་པོ་དེ་ལ་རྒྱུ་སྦྱོར་བ་བཞིའི་སློབ་པ་པོའི་གང་ཟག་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་གཞུང་ཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་ལྡན་ལ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སུམ་ཅུ་པ་ལས། ཤེར་ཕྱིན་འདི་གང་གི་རྣ་ལམ་དུ་གྲགས་པ་དེ་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བསྙེན་བཀུར་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་བྱས། །དེ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན། །དགེ་བའི་བཤེས་ཀྱི་མགོན་བཅས་པ། །འདི་མཉན་པ་ཡི་སྣོད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ་སྔོན་གྱི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་རྣ༷མས་ལ༷་ལྷ༷ག་པ༷ར་བསྙེན་བཀུར་བྱ༷ས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་དེ༷་ལ༷་དགེ༷་བ༷འི་རྩ༷་བ༷་བསྐྲུ༷ན་ཅིང་བསྐྱེད་པ་དང་། དགེ༷་བ༷འི་བཤེ༷ས་གཉེན་གྱི༷ས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་སྒོ་ནས་མགོ༷ན་དང་བཅ༷ས་པ༷་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འདི༷་མཉ༷ན་པ༷འི༷་སྣོ༷ད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ཡི༷ན་ནོ༷། །ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འདི་ཐོས་ནས་མི་སྐྲག་ཅིང་སློབ་པའི་སྣོད་དུ་རུང་བའི་རྒྱུ་གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བསྟེན་དང་ཀུན་འདྲི་དང་། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་སྤྱོད་པས། །ལེན་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི། །སྣོད་དུ་དམ་པ་རྣམས་བཞེད་དོ། །ཞེས་པ་ལ་སྔོན་གྱི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་རྣམས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་བསྟེ༷ན་པ་ད༷ང་། དེ་དག་ལ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་དོན་ཀུ༷ན་མ་ཤེས་བར་ལ་འདྲི༷་ཞིང་ཞུས་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་པ་ད༷ང་། བསྐལ་པ་མང་པོར་
【現代漢語翻譯】 因為通達之路的智慧永不退轉，此《般若波羅蜜多》具有四種不朽；因為完全通達的智慧無有阻礙，此《般若波羅蜜多》具有四種各別正知；因為超越了聲聞和獨覺的一切法，此《般若波羅蜜多》具有十八種不共法；因為一切言說的真如，此《般若波羅蜜多》是如來；因為能自在掌控一切法，此《般若波羅蜜多》是自生；因為一切法皆能圓滿證悟，此《般若波羅蜜多》是佛陀的波羅蜜多。如是共有三十九種。總計一百七十三種，是四種因緣所生的，應學習的對境，三種智慧的體性，根本是《般若波羅蜜多》，法界深奧，一體性，在體性上沒有好壞等差別，在顯現上卻有痛苦等各種各樣的顯現，如同幻術一般。以上解釋了『顯現』。 現在要講解，對於根本《般若波羅蜜多》的對境，這三種智慧，具備四種因緣的學人，聽聞《般若波羅蜜多》經典的具器者，如何進行學習。 現在要講解，對於根本《般若波羅蜜多》的對境，這三種智慧，具備四種因緣的學人，聽聞《般若波羅蜜多》經典的具器者，如何進行學習。在《二萬頌般若經》第三十品中說：『凡此《般若波羅蜜多》之名聲入于耳者，乃是往昔曾供養諸佛，並已種下善根。』等等的意義是：對於諸佛，尤為恭敬承侍，並於彼等處，培植善根，具足善知識之護佑者，方為聽聞此法之堪能之器。』 其中說：『往昔 佛陀 尤為 承侍，于彼 善根 培植，善知識 護佑 具足，此 聽聞 之器 是也。』意思是說，往昔對 佛陀 尤為 承侍，對 佛陀 善根 培植，以善知識 攝受 護佑 具足，此 聽聞 深奧般若 是 堪能之器 也。聽聞此甚深般若不生恐懼，堪能修學者，其因何在？ 『親近佛陀勤請問，佈施持戒諸行持，受持讀誦等修習，是諸聖者所稱許。』意思是說，往昔親近 佛陀 作為善知識，對他們 般若 的意義 未知 勤 詢問，以這種方式獲得瞭解，于多劫中
【English Translation】 Because the wisdom of the path is unfailing, this 'Perfection of Wisdom' has four indestructibles; because the wisdom of complete understanding is unobstructed, this 'Perfection of Wisdom' has four individual correct knowledges; because it transcends all the dharmas of Hearers and Solitary Realizers, this 'Perfection of Wisdom' has eighteen unshared qualities; because it is the suchness of all expressions, this 'Perfection of Wisdom' is the Tathagata; because it has dominion over all dharmas, this 'Perfection of Wisdom' is self-arisen; because all dharmas are fully enlightened, this 'Perfection of Wisdom' is the Perfection of Wisdom of the Buddhas. Thus, there are thirty-nine in total. The sum of these one hundred and seventy-three is the essence of the three knowledges, which are the objects to be studied through the four causal connections. The basis is the 'Perfection of Wisdom,' the profound Dharmadhatu, which is of one nature, without distinctions of good or bad in its essence, and which appears in various forms such as suffering, like an illusion. Now, regarding the objects of the fundamental 'Perfection of Wisdom,' these three knowledges, how does a student with the four causal connections, a vessel for hearing the 'Perfection of Wisdom' teachings, study them? Now, regarding the objects of the fundamental 'Perfection of Wisdom,' these three knowledges, how does a student with the four causal connections, a vessel for hearing the 'Perfection of Wisdom' teachings, study them? In the thirtieth chapter of the Twenty Thousand Verse Perfection of Wisdom Sutra, it says: 'Whoever hears the name of this 'Perfection of Wisdom' has served the Buddhas of the past and generated roots of virtue.' The meaning is: one who has especially served the Buddhas with reverence, cultivated roots of virtue in them, and is protected by virtuous friends is a suitable vessel for hearing this Dharma. It says: 'In the past, the Buddhas were especially served, in them, roots of virtue were cultivated, virtuous friends provided protection, this is a vessel for hearing.' The meaning is that in the past, the Buddhas were especially served, roots of virtue were cultivated in the Buddhas, and with the virtuous friends providing protection, this is a suitable vessel for hearing the profound Perfection of Wisdom. What is the cause for not being afraid after hearing this profound Perfection of Wisdom and being suitable for study? 'Relying on the Buddhas and asking questions, practicing generosity and discipline, and engaging in activities such as receiving and upholding, are praised by the noble ones.' The meaning is that in the past, relying on the Buddhas as virtuous friends, and asking them about the meaning of the Perfection of Wisdom until it is understood, in this way, understanding is gained, and for many kalpas
སྦྱི༷ན་པ་ད༷ང་ཚུ༷ལ་ཁྲི༷མས་ལ་སོ༷གས་པ་ཕར་ཕྱིན་རྣམས་ལ་སྔར་སྤྱོ༷ད་པ༷འི་རྒྱུས། ད་ལྟ་མི་སྐྲག་ཅིང་དད་པས་དང་དུ་ལེ༷ན་པ་ད༷ང་། ཚིག་དོན་འཛི༷ན་པ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ༷འི་དོན་ཁོང་ 5-349 དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་དང་། སྒོམ་པའི་སྣོ༷ད་དུ༷་རུང་བར་ད༷མ་པ༷་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་རྣ༷མས་བཞེ༷ད་དོ༷། ། ད་ནི་སྣོད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་དེ་ལྟ་བུས་ཡུལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་པོ་ཀུན་མངོན་སུམ་དུ་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་ལ་མི་གནས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་གཟུགས་ལ་མི་གནས་པ་དེའི་ཚེ་གཟུགས་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་མི་གནས་ཕྱིར། །དེ་ལ་སྦྱོར་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་ཕྱིར། །དེ་རྣམས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར། །དེ་དག་ཚད་ནི་མེད་ཕྱིར་དང་། །ཚེགས་ཆེན་ཡུན་རིང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །ལུང་བསྟན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཉིད་དང་། །ངེས་འབྱུང་བར་ཆད་མེད་བཅས་དང་། །བྱང་ཆུབ་ཉེ་དང་མྱུར་བ་དང་། །གཞན་དོན་འཕེལ་མེད་འགྲིབ་མེད་ཕྱིར། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་སོགས་མི་མཐོང་། །གཟུགས་སོགས་བསམ་མི་ཁྱབ་མི་མཐོང་། །གཟུགས་སོགས་དེ་ཡི་མཚན་མ་དང་། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་རྣམ་མི་རྟོག །འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྦྱིན་བྱེད་དང་། །དེ་ནི་དག་པ་མཚམས་དང་བཅས། །ཞེས་པ་འདི་ཐམས་ཅད་སྦྱོར་བར་འཆད་པ་མདོ་དང་མི་མཐུན་ནོ། །མདོ་ལས་སྦྱོར་བ་གཅིག་དང་ལྷག་མ་སྦྱོར་བ་དང་འབྲེལ་ཞིང་སྐབས་སུ་བབ་པའི་དོན་གཞན་དང་གཞན་རྣམས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐབས་འདིའི་སྦྱོར་བ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ཉིན་མཚན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་དུ་དབྱེ་བ་ཙམ་མ་གཏོགས་པའི་རིགས་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་ནི། གསུང་རབ་ཁྱད་འཕགས་རྣམས་སུ་གསུངས་པ་མེད་དོ། །དེས་ན་འདིར་གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་མི་གནས་ཞེས་སོགས་ཚིག་རྐང་པ་གཉིས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དང་། དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཞེས་པ་ནས་ཚད་ནི་མེད་ཕྱིར་དང་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྒོམ་པའི་ཤེར་ཕྱིན་དེ་ཟབ་པ་དང་། གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་དང་ཚད་མེད་པར་སྟོན་ལ། ཚེགས་ཆེན་ཞེས་པའི་ཚིག་རྐང་གཅིག་གིས་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་དེ་སྣོད་མིན་ལ་བསྟན་པའི་ཉེས་དམིགས་དང་། ལུང་བསྟན་ཞེས་པ་ནས་གཞན་དོན་ཞེས་པའི་ 5-350 བར་གྱིས་སྣོད་ལྡན་གྱིས་ཉམས་སུ་བླངས་པའི་ཕན་ཡོན་དང་། འཕེལ་མེད་ནས་བསམ་མི་ཁྱབ་མི་མཐོང་གི་བར་གྱིས་ཤེར་ཕྱིན་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཚད་དང་། གཟུགས་སོགས་ནས་རྣམ་མི་རྟོག་གི་བར་གྱིས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱད་པའི་རྟགས་དང་། འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྦྱིན་བྱེད་ཀྱིས་ཤེར་ཕྱིན་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་སྦྱིན་
【現代漢語翻譯】 由於過去修習佈施、持戒等波羅蜜多的緣故，現在才能不畏懼且以信心接受，並且能夠理解詞句的含義，從而領會其中的道理，並能成為禪修的容器，這是諸佛等聖者所讚許的。 現在，對於具有根器的人，將要講述如何通過瑜伽現量圓滿證悟一百七十三種法性的三種智慧。如經中所說：『菩薩在修習般若波羅蜜多時，不住於色，當不住於色時，即是對色精進。』等等。不住於色等，因此，對於色等的執著應該止息。因為它的真如甚深，因為它們深不可測，因為它們沒有邊際，因為需要長久的努力才能證悟，因為有授記，因為不會退轉，因為具有出離心且沒有障礙，因為接近且快速證得菩提，因為利他無有增減。不見諸法和非法等，不見色等不可思議。不分別色等的相和自性。給予珍貴的果實，那是清凈且有界限的。』 所有這些都解釋為修行，這與經文不符。經文是爲了展示一種修行，以及與修行相關的其他意義和當下應做之事。此處的修行是甚深般若波羅蜜多的瑜伽，除了分為白天和夜晚的瑜伽之外，沒有其他不同的種類，這是在殊勝的經典中所沒有提到的。因此，這裡『不住於色等』等兩句經文的修行，以及從『它的真如』到『沒有邊際』之間，顯示了所修習的般若波羅蜜多是甚深的、深不可測的和無邊際的。而『需要長久的努力』一句，則顯示了向非器之人宣講甚深般若波羅蜜多的過患。從『有授記』到『利他』之間，顯示了有根器之人修習的利益。從『無有增減』到『不可思議』之間，顯示了圓滿修習般若波羅蜜多的程度。從『色等』到『不分別』之間，顯示了長期修習六度波羅蜜多的徵兆。『給予珍貴的果實』，顯示了般若波羅蜜多給予成佛的珍寶。
【English Translation】 Due to the past practice of generosity, discipline, and other pāramitās (perfections), one is now fearless and accepts with faith, and is able to grasp the meaning of words and comprehend the essence, and can become a vessel for meditation, which is approved by the Buddhas and other holy beings. Now, for such a qualified individual, the yoga of realizing the one hundred and seventy-three aspects of the three wisdoms of the nature of reality will be explained. As stated in the sūtra (discourses of the Buddha): 'When a Bodhisattva (enlightenment being) practices Prajñāpāramitā (perfection of wisdom), he does not abide in form; when he does not abide in form, he strives in form.' etc. Not abiding in form, etc., therefore, attachment to form, etc., should be stopped. Because its Suchness (tathātā) is profound, because they are difficult to fathom, because they are without limit, because it takes great effort to realize, because there is prophecy, because there is no turning back, because it has renunciation and is without obstacles, because it is close and quick to attain Bodhi (enlightenment), because benefiting others is without increase or decrease. Not seeing dharmas (phenomena) and non-dharmas, etc., not seeing form, etc., which are inconceivable. Not distinguishing the characteristics and essence of form, etc. Giving precious fruits, that is pure and has boundaries.' All of these are explained as practice, which is inconsistent with the sūtra. The sūtra is to show one practice, and other meanings related to the practice and what should be done in the present moment. The practice here is the yoga of profound Prajñāpāramitā, and there are no different kinds other than dividing it into day and night yoga, which is not mentioned in the excellent scriptures. Therefore, here, the practice of the two verses 'not abiding in form, etc.,' and from 'its Suchness' to 'without limit' shows that the Prajñāpāramitā practiced is profound, difficult to fathom, and limitless. And the one verse 'it takes great effort' shows the fault of teaching profound Prajñāpāramitā to an unqualified person. From 'there is prophecy' to 'benefiting others' shows the benefits of practice by a qualified person. From 'without increase or decrease' to 'inconceivable' shows the extent to which the practice of Prajñāpāramitā is perfected. From 'form, etc.' to 'not distinguishing' shows the signs of practicing the six pāramitās for a long time. 'Giving precious fruits' shows that Prajñāpāramitā gives the precious jewel of Buddhahood.
པར་བྱེད་པ་དང་། དེ་ནི་དག་པ་ཞེས་པས་ཤེར་ཕྱིན་དེ་ཆོས་དག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡིན་པ་དང་། མཚམས་དང་བཅས་ཞེས་པས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཆོས་སྤྱོད་ཀྱི་རིམ་པ་བྲི་བ་ལ་སོགས་པའི་དུས་མཚམས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས། གཟུ༷གས་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཆོས་གང་ལ༷་ཡང་མི༷་གན༷ས་པའི་ཕྱི༷ར་དང་། མཚན་མ་དང་རྣམ་རྟོག་གིས་རང་གི་སྒྲུབ་པ་ལ༷་སྦྱོ༷ར་བ༷་ཡང་བཀ༷ག་པ༷འི་ཕྱི༷ར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་གང་ལ་ཡང་མི་གནས་ཏེ། དེ་བས་ན་མི་གནས་པ་ཉིད་དེའི་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་དང་། འགྲེལ་སྔ་མར་ནི། གནས་པ་བཀག་གོ །འདིར་སྒྲུབ་པ་བཀག་གོ །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་དོ། །གཟུགས་སོགས་དེ༷འི༷་དེ༷་བཞི༷ན་ཉི༷ད་ཟ༷བ་པའི་ཕྱི༷ར། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་པ་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་དེ༷་རྣ༷མས་གཏི༷ང་དཔ༷ག་དཀ༷འ་བ༷འི་ཕྱི༷ར། ཤེར་ཕྱིན་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་དེ༷་ད༷ག་ཚ༷ད་མེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར། ཤེར་ཕྱིན་ཚད་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཙམ་དུ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ད༷ང་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་སྣོད་མིན་ལ་བཤད་པར་མི་བྱ་སྟེ། བཤད་ན་སྐྲག་ཅིང་མ་དད་པས་ཆོས་སྤོང་གི་ལས་བསགས་པའི་རྒྱུས་ཕྱིས་ཚེ༷གས་ཆེ༷ན་པོས་ཀྱང་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཡུ༷ན་རི༷ང་པོར་རྟོ༷གས་པར་དཀའ་བ༷འི་ཕྱི༷ར་རོ། །ཤེར་ཕྱིན་ཐོས་ནས་མི་སྐྲག་པའི་སྣོད་ལྡན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ལྷགས་པར་བྱས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྔར་ལུང་མ་བསྟན་ཡང་རིང་བོར་མི་ཐོགས་པར་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུ༷ང་བསྟ༷ན་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་དད་ཅིང་དེ་ 5-351 བཞིན་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དེ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱི༷ར་མི༷་ལྡོ༷ག་པ་ཉི༷ད་ད༷ང་། སྐྱེས་བུ་འབྲོག་དགོན་པ་ནས་འབྱུང་བའི་དཔེས་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་དད་ཅིང་སློབ་པ་དེ་འཁོར་བའི་འབྲོག་དགོན་པ་ནས་ངེ༷ས་པར་འབྱུ༷ང་ཞིང་ས་གཉིས་ཀྱི་བ༷ར་ཆ༷ད་མེ༷ད་པ་དང་བཅ༷ས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་ད༷ང་། དཔྱིད་ཀྱི་དཔེས་དགེ་བ་སྨིན་ཅིང་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སློབ་པ་དེ་བླ་མེད་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ལ་ཉེ༷་བར་གྱུར་པ་ད༷ང་། སྦྲུམ་མ་མྱུར་དུ་བཙའ་བའི་དཔེས་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་རབ་ཏུ་དད་ཅིང་སློབ་པ་དེ་མྱུ༷ར་དུ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་བ༷་ད༷ང་། དེ་ལྟར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སློབ་ཅིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། བསྡུ་བ་བཞིས་སེམས་ཅན་གཞ༷ན་གྱི་དོ༷ན་རྒྱ་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་དང་། མདོ་ལས། ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པར་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པའི་ལན། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་འ
【現代漢語翻譯】 『པར་བྱེད་པ་དང་། དེ་ནི་དག་པ་ཞེས་པས་ཤེར་ཕྱིན་དེ་ཆོས་དག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡིན་པ་དང་། མཚམས་དང་བཅས་ཞེས་པས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཆོས་སྤྱོད་ཀྱི་རིམ་པ་བྲི་བ་ལ་སོགས་པའི་དུས་མཚམས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །』——『成辦』是指般若波羅蜜多是所有清凈法的集合；『有間』是指般若波羅蜜多在抄寫修行次第等時有時間限制。 『དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས། གཟུ༷གས་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཆོས་གང་ལ༷་ཡང་མི༷་གན༷ས་པའི་ཕྱི༷ར་དང་། མཚན་མ་དང་རྣམ་རྟོག་གིས་རང་གི་སྒྲུབ་པ་ལ༷་སྦྱོ༷ར་བ༷་ཡང་བཀ༷ག་པ༷འི་ཕྱི༷ར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །』——以專注的方式，因為色等任何法都不住，並且也禁止以相和分別念來修持自己，所以這是菩薩道的甚深般若波羅蜜多瑜伽。 『དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་གང་ལ་ཡང་མི་གནས་ཏེ། དེ་བས་ན་མི་གནས་པ་ཉིད་དེའི་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །』——偉大的中觀派學者世親（དབྱིག་གཉེན་，Vasubandhu）說：『了知菩薩道之相的智慧不住于任何法，因此，不住即是其瑜伽。』 『ཞེས་དང་། འགྲེལ་སྔ་མར་ནི། གནས་པ་བཀག་གོ །འདིར་སྒྲུབ་པ་བཀག་གོ །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་དོ། །』——這是以前的註釋中所說的，禁止住，這裡禁止修。 『གཟུགས་སོགས་དེ༷འི༷་དེ༷་བཞི༷ན་ཉི༷ད་ཟ༷བ་པའི་ཕྱི༷ར། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་པ་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་དེ༷་རྣ༷མས་གཏི༷ང་དཔ༷ག་དཀ༷འ་བ༷འི་ཕྱི༷ར། ཤེར་ཕྱིན་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་དེ༷་ད༷ག་ཚ༷ད་མེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར། ཤེར་ཕྱིན་ཚད་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །』——因為色等的真如甚深，所以般若波羅蜜多甚深；因為法性的色等難以衡量，所以般若波羅蜜多難以衡量；因為法性的色等無量，所以般若波羅蜜多無量。 『དེ་ཙམ་དུ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ད༷ང་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་སྣོད་མིན་ལ་བཤད་པར་མི་བྱ་སྟེ། བཤད་ན་སྐྲག་ཅིང་མ་དད་པས་ཆོས་སྤོང་གི་ལས་བསགས་པའི་རྒྱུས་ཕྱིས་ཚེ༷གས་ཆེ༷ན་པོས་ཀྱང་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཡུ༷ན་རི༷ང་པོར་རྟོ༷གས་པར་དཀའ་བ༷འི་ཕྱི༷ར་རོ། །』——正因為如此難以衡量和理解，所以不應該對新入道的非器者講說此般若波羅蜜多，如果講說，他們會因恐懼和不信而造下舍法的業，因此，即使後來付出巨大的努力，也很難在很長的時間內證得無上菩提。 『ཤེར་ཕྱིན་ཐོས་ནས་མི་སྐྲག་པའི་སྣོད་ལྡན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ལྷགས་པར་བྱས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྔར་ལུང་མ་བསྟན་ཡང་རིང་བོར་མི་ཐོགས་པར་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུ༷ང་བསྟ༷ན་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་དད་ཅིང་དེ་』——聽聞般若波羅蜜多而不恐懼的有緣菩薩，即使以前沒有被授記，不久也會被授記為無上菩提；並且對此般若波羅蜜多生起信心並 『བཞིན་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དེ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱི༷ར་མི༷་ལྡོ༷ག་པ་ཉི༷ད་ད༷ང་། སྐྱེས་བུ་འབྲོག་དགོན་པ་ནས་འབྱུང་བའི་དཔེས་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་དད་ཅིང་སློབ་པ་དེ་འཁོར་བའི་འབྲོག་དགོན་པ་ནས་ངེ༷ས་པར་འབྱུ༷ང་ཞིང་ས་གཉིས་ཀྱི་བ༷ར་ཆ༷ད་མེ༷ད་པ་དང་བཅ༷ས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་ད༷ང་། དཔྱིད་ཀྱི་དཔེས་དགེ་བ་སྨིན་ཅིང་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སློབ་པ་དེ་བླ་མེད་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ལ་ཉེ༷་བར་གྱུར་པ་ད༷ང་། སྦྲུམ་མ་མྱུར་དུ་བཙའ་བའི་དཔེས་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་རབ་ཏུ་དད་ཅིང་སློབ་པ་དེ་མྱུ༷ར་དུ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་བ༷་ད༷ང་།』——精進修持，那將是無上菩提的不退轉者。以男子從荒野中出來為例，對此般若波羅蜜多生起信心並學習，必定會從輪迴的荒野中出來，並且證得二地之間無有障礙的佛果。以春天的例子來說，善根成熟並學習般若波羅蜜多，那將是接近無上菩提。以孕婦迅速分娩為例，對此般若波羅蜜多極度信奉並學習，那將迅速被授記為無上菩提。 『དེ་ལྟར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སློབ་ཅིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། བསྡུ་བ་བཞིས་སེམས་ཅན་གཞ༷ན་གྱི་དོ༷ན་རྒྱ་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་དང་། མདོ་ལས། ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པར་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པའི་ལན། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་འ』——如此學習般若波羅蜜多並修持菩薩行時，以四攝法廣大利益其他眾生。經中問道：『如何菩薩才能圓滿修習般若波羅蜜多？』答：『色等的』
【English Translation】 『པར་བྱེད་པ་དང་། དེ་ནི་དག་པ་ཞེས་པས་ཤེར་ཕྱིན་དེ་ཆོས་དག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡིན་པ་དང་། མཚམས་དང་བཅས་ཞེས་པས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཆོས་སྤྱོད་ཀྱི་རིམ་པ་བྲི་བ་ལ་སོགས་པའི་དུས་མཚམས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །』——'Accomplishing' means that the Prajñāpāramitā is the collection of all pure dharmas; 'with intervals' means that the Prajñāpāramitā indicates the time intervals for writing the order of dharma practice, etc. 『དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས། གཟུ༷གས་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཆོས་གང་ལ༷་ཡང་མི༷་གན༷ས་པའི་ཕྱི༷ར་དང་། མཚན་མ་དང་རྣམ་རྟོག་གིས་རང་གི་སྒྲུབ་པ་ལ༷་སྦྱོ༷ར་བ༷་ཡང་བཀ༷ག་པ༷འི་ཕྱི༷ར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །』——In the manner of focusing on it, because form, etc., do not abide in any dharma, and also because it is forbidden to apply one's own practice with signs and conceptualizations, this is the profound yoga of the Prajñāpāramitā that knows the path of the Bodhisattva. 『དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་གང་ལ་ཡང་མི་གནས་ཏེ། དེ་བས་ན་མི་གནས་པ་ཉིད་དེའི་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །』——The great Madhyamaka scholar Vasubandhu (དབྱིག་གཉེན་) said: 'The wisdom that knows the aspects of the Bodhisattva's path does not abide in any dharma; therefore, non-abiding is called its yoga.' 『ཞེས་དང་། འགྲེལ་སྔ་མར་ནི། གནས་པ་བཀག་གོ །འདིར་སྒྲུབ་པ་བཀག་གོ །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་དོ། །』——This is the meaning of what was said in the previous commentary: abiding is forbidden; here, practice is forbidden. 『གཟུགས་སོགས་དེ༷འི༷་དེ༷་བཞི༷ན་ཉི༷ད་ཟ༷བ་པའི་ཕྱི༷ར། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་པ་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་དེ༷་རྣ༷མས་གཏི༷ང་དཔ༷ག་དཀ༷འ་བ༷འི་ཕྱི༷ར། ཤེར་ཕྱིན་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་དེ༷་ད༷ག་ཚ༷ད་མེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར། ཤེར་ཕྱིན་ཚད་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །』——Because the suchness of form, etc., is profound, the Prajñāpāramitā is profound; because the form, etc., of dharmata are difficult to fathom, the Prajñāpāramitā is difficult to fathom; because the form, etc., of dharmata are immeasurable, the Prajñāpāramitā is immeasurable. 『དེ་ཙམ་དུ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ད༷ང་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་སྣོད་མིན་ལ་བཤད་པར་མི་བྱ་སྟེ། བཤད་ན་སྐྲག་ཅིང་མ་དད་པས་ཆོས་སྤོང་གི་ལས་བསགས་པའི་རྒྱུས་ཕྱིས་ཚེ༷གས་ཆེ༷ན་པོས་ཀྱང་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཡུ༷ན་རི༷ང་པོར་རྟོ༷གས་པར་དཀའ་བ༷འི་ཕྱི༷ར་རོ། །』——Precisely because it is so difficult to fathom and understand, this Prajñāpāramitā should not be explained to non-receptacles who have newly entered the vehicle; if explained, they will be frightened and lack faith, and due to the cause of accumulating the karma of abandoning the Dharma, even with great effort later, it will be difficult to realize unsurpassed Bodhi for a long time. 『ཤེར་ཕྱིན་ཐོས་ནས་མི་སྐྲག་པའི་སྣོད་ལྡན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ལྷགས་པར་བྱས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྔར་ལུང་མ་བསྟན་ཡང་རིང་བོར་མི་ཐོགས་པར་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུ༷ང་བསྟ༷ན་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་དད་ཅིང་དེ་』——The Bodhisattva who has approached the Buddhas, who has the capacity not to be afraid after hearing the Prajñāpāramitā, even if not previously prophesied, will soon be prophesied to unsurpassed Bodhi; and having faith in this Prajñāpāramitā and 『བཞིན་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དེ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱི༷ར་མི༷་ལྡོ༷ག་པ་ཉི༷ད་ད༷ང་། སྐྱེས་བུ་འབྲོག་དགོན་པ་ནས་འབྱུང་བའི་དཔེས་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་དད་ཅིང་སློབ་པ་དེ་འཁོར་བའི་འབྲོག་དགོན་པ་ནས་ངེ༷ས་པར་འབྱུ༷ང་ཞིང་ས་གཉིས་ཀྱི་བ༷ར་ཆ༷ད་མེ༷ད་པ་དང་བཅ༷ས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་ད༷ང་། དཔྱིད་ཀྱི་དཔེས་དགེ་བ་སྨིན་ཅིང་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སློབ་པ་དེ་བླ་མེད་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ལ་ཉེ༷་བར་གྱུར་པ་ད༷ང་། སྦྲུམ་མ་མྱུར་དུ་བཙའ་བའི་དཔེས་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་རབ་ཏུ་དད་ཅིང་སློབ་པ་དེ་མྱུ༷ར་དུ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་བ༷་ད༷ང་།』——diligently practicing accordingly, that will be the one who does not turn back from unsurpassed Bodhi. As an example of a man coming out of the wilderness hermitage, having faith in and learning this Prajñāpāramitā, one will surely come out of the wilderness hermitage of samsara and attain Buddhahood with no obstruction between the two bhumis. As an example of spring, as virtue ripens and one learns the Prajñāpāramitā, that will be close to unsurpassed Bodhi. As an example of a pregnant woman giving birth quickly, having great faith in and learning this Prajñāpāramitā, one will quickly be prophesied to unsurpassed Bodhi. 『དེ་ལྟར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སློབ་ཅིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། བསྡུ་བ་བཞིས་སེམས་ཅན་གཞ༷ན་གྱི་དོ༷ན་རྒྱ་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་དང་། མདོ་ལས། ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པར་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པའི་ལན། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་འ』——Thus, when learning the Prajñāpāramitā and practicing the conduct of a Bodhisattva, one greatly benefits other sentient beings with the four means of gathering. In the sutra, it is asked: 'How does a Bodhisattva perfect the meditation on the Prajñāpāramitā?' Answer: 'Of form, etc.'
ཕེ༷ལ་བ་མཐོང་བ་མེ༷ད་པ་དང་འགྲི༷བ་པ་མཐོང་བ་མེ༷ད་པ་དེའི་ཚེ་ཤེར་ཕྱིན་བསྒོམས་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱི༷ར་དང་། ཆོ༷ས་ད༷ང་ཆོ༷ས་མ་ཡིན་པ་དང་། དུས་གསུམ་ལ་སོ༷གས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མི༷་མཐོ༷ང་བ་དང་། གཟུ༷གས་སོ༷གས་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱ༷བ་པར་བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི༷་མཐོ༷ང་བ་དེའི་ཚེ་ཤེར་ཕྱིན་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུན་རིང་པོ་ནས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱད་ཅིང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཟིན་པའི་རྟགས་ནི། གཟུགས་སོགས་གཞན་དབང་དང་། གཟུ༷གས་སོ༷གས་དེ༷འི༷་མཚ༷ན་མ༷་ཀུན་བཏགས་ད༷ང་། གཟུགས་སོགས་དེ༷འི༷་ངོ༷་བོ༷་ཡོངས་གྲུབ་ལ་དང་པོ་མི་རྟོག་ཅིང་རྗེས་སུ་ཡང་རྣ༷མ་པར་མི༷་རྟོ༷ག་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་འདོད་དགུ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་འབྲ༷ས་བུ༷འི་ཆོས་རི༷ན་པོ་ཆེ༷་དགེ་བ་བཅུ་བསམ་གཏན་ཚད་མེད་གཟུགས་མེད་མངོན་ཤེས་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྒྲུབ་ཅིང་སྦྱི༷ན་པར་བྱེ༷ད་པ་ད༷ང་། དོན་དམ་གྱི་གཟུགས་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དག་པའི་སླད་དུ་ཤེར་ཕྱིན་དེ༷་ནི༷་ད༷ག་པ༷འི་ཕུང་པོའོ། །ཤེར་ཕྱིན་བྲི་བ་ལ་སོགས་པ་མྱུར་དུ་བྱ་བ་དང་། ཟླ་བ་གཅིག་ནས་ལོའི་བར་གྱིས་འདྲི་བ་སོགས་བྱ་ན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བྱའོ། །ཞེས་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ཆོས་སྤྱོད་ 5-352 ཀྱི་དུས་མཚ༷མས་ངེས་པ་ད༷ང་བཅ༷ས་པ་མདོ་ལས་གསུངས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། སྦྱོ༷ར་བ༷ར་བཅ༷ས་རྣ༷མས་ད༷ང་། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ ཤེར་ཕྱིན་དེ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཡོན་ཏན་བཤད་པ། 34 ད་ནི་ཤེར་ཕྱིན་དེ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཡོན་ཏན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འདི་འདྲི་ཀློག་ཁ་དོན་བྱེད་སྒོམ་པ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པར་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་ལ་སོགས་པ། །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཅུ་བཞིའོ། །ཞེས་པའི་ཡོན་ཏན་འདི་དག་ཡུམ་གྱི་ཆོས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་དུ་མདོ་ལས་གསུངས་པ་སྟེ། བདུ༷ད་ཀྱི༷་མཐུ༷་བཅོ༷མ་ཞིང་ནུས་པ་མེད་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགོངས་པས་མཁྱེན་ཞིང་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་རྣ༷མ་པ༷་བཅུ༷་བཞི༷འོ༷། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ཡོ༷ན་ཏ༷ན་ཞེས་པ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རོ་མ་མྱོང་བས་ཡུམ་གྱི་ཆོས་སྤྱོད་ལ་བར་ཆད་ཀྱི་སྐྱོན་འབྱུང་བ་བཤད་པ། ད་ནི་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རོ་མ་མྱོང་བས་ཡུམ་གྱི་ཆོས་སྤྱོད་ལ་བར་ཆད་ཀྱི་སྐྱོན་འབྱུང་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། སྡུད་པ་ལས། ཐེག་པ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་བློ་ཆུང་བ། །གང་ཞིག་དཀོན་པའི་རིན་ཆེན་འདི་ནི་མ་རྙེད་པ། །དེ་ལ་བར་ཆད་བྱ་ཕྱིར་བདུད་ནི་སྤྲོ་བར་འགྱུར། །ཞེས་དང་། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སོ་གཅིག་པ་དང་སོ་གཉིས་པའ
【現代漢語翻譯】 當既不見到衰損，也不見到生起之時，修習般若波羅蜜多（梵文，Prajñāpāramitā，智慧到彼岸）就能圓滿。當既不見到法與非法，也不見到三時等一切事物，以及所有不可思議的假名安立之色等，修習般若波羅蜜多就能圓滿。菩薩（梵文，Bodhisattva，覺有情）長期修習六度（梵文，ṣaṭpāramitā，六種到彼岸的方法），併爲善知識（梵文，kalyāṇamitra，良師益友）所攝持的標誌是：對於色等他起（梵文，paratantra，依他起性），色等之相遍計（梵文，parikalpita，周遍計度性），以及色等之本體圓成（梵文，pariniṣpanna，圓成實性），最初不作意，之後也不作意。此般若波羅蜜多是能生一切所欲之珍寶法，能令菩薩從十善、四禪定、四無量心、五神通、四念住直至一切種智（梵文，sarvākārajñatā，一切相智）皆得成辦與佈施。爲了令勝義之色等一切法清凈，此般若波羅蜜多即是清凈之蘊。書寫般若波羅蜜多等應迅速進行，一月乃至一年之間進行請問等亦應如是行持。如是，《般若波羅蜜多經》中宣說了修習佛法的時限。以上已解釋了『與加行者』之義。 現在宣說修習般若波羅蜜多的功德。經中說：『菩薩修習甚深般若波羅蜜多，無人能作障礙。』等等之義，即是降伏魔力等十四種功德。經中說，這些功德是所有般若波羅蜜多佛法修習的利益：能降伏魔力，令其無能為力，為諸佛以智慧所知等等，即是十四種功德。以上已解釋了『功德』之義。 現在宣說新入大乘者，因未嘗法味，故於般若波羅蜜多佛法修習產生障礙之過患。在《攝頌》中說：『新入大乘之有情，心智狹劣者，若未得此稀有珍寶，則魔為作障礙而歡喜。』以及《二萬頌般若經》第三十一品和第三十二品。
【English Translation】 When neither decrease nor arising is seen, the practice of Prajñāpāramitā (Perfection of Wisdom) will be perfected. When neither Dharma nor non-Dharma is seen, nor all things such as the three times, and all the imputed names of form etc. that are inconceivable, the practice of Prajñāpāramitā will be perfected. The signs of a Bodhisattva (Enlightenment Being) who has long practiced the six pāramitās (perfections) and is supported by a kalyāṇamitra (spiritual friend) are: they do not initially conceive of the other-powered (paratantra) nature of form etc., the imputed (parikalpita) characteristics of form etc., or the perfected (pariniṣpanna) essence of form etc., and they do not conceive of them later either. This Prajñāpāramitā is a precious Dharma that is the fruit of all desires, enabling Bodhisattvas to accomplish and bestow everything from the ten virtues, the four dhyānas (meditative absorptions), the four immeasurables, the five superknowledges, the four mindfulnesses, up to sarvākārajñatā (omniscience). For the sake of purifying all dharmas such as the ultimate form, this Prajñāpāramitā is the pure aggregate. Writing Prajñāpāramitā etc. should be done quickly, and asking questions etc. for a month to a year should also be done in the same way. Thus, the time limit for practicing the Dharma of Prajñāpāramitā is taught in the sutra. All of these have explained the meaning of 'with the practitioner'. Now, the merits of practicing Prajñāpāramitā will be explained. The sutra says: 'A Bodhisattva who practices this profound Prajñāpāramitā cannot be obstructed.' etc., which means subduing the power of demons and so on, fourteen kinds of merits. The sutra says that these merits are the benefits of all Prajñāpāramitā Dharma practices: subduing the power of demons, rendering them powerless, being known by all Buddhas with wisdom, etc., which are fourteen kinds of merits. All of these have explained the meaning of 'merits'. Now, the faults of newly entered Mahayana practitioners, who have not tasted the flavor of Dharma, causing obstacles to the practice of Prajñāpāramitā Dharma will be explained. In the Compendium Sutra, it says: 'Sentient beings newly entered into the Mahayana, with small minds, if they do not obtain this rare jewel, then the demons will rejoice in creating obstacles.' And the thirty-first and thirty-second chapters of the Twenty Thousand Verse Prajñāpāramitā Sutra.
ི་སྐབས་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དང་བུ་མོ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྤྱོད་པ་ལ་བར་ཆད་ཇི་ལྟ་བུ་མཆིས། ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། སྐྱོན་ནི་བཅུ་ཚན་བཞིར་བཅས་པ། །དྲུག་ཏུ་ངེས་པར་རྟོགས་པར་བྱ། །ཞེས་པའི་སྐྱོན་འདི་དག་སྦྱོར་བའི་སྐྱོན་དུ་འཆད་པ་ནི་མདོ་དང་མི་མཐུན་ཏེ། མདོ་ལས། ཆོས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་ཆད་དུ་གསུངས་ཤིང་། ཁྱད་པར་དཔོན་སློབ་མི་འགྲིག་པ་ཇི་སྙེད་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་འཆད་ཉན་གྱི་སྐྱོན་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྤོབས་པ་ཧ་ཅང་འཕྱིས་པ་དང་། ཧ་ཅང་མྱུར་བ་དང་། གླལ་བ་དང་། རྒོད་པ་དང་། ཕན་ཚུན་{སྟེག་{སྡིག་}པ་དང་། གཡེང་བ་དང་། ཡི་གེ་གཞན་ལ་ཆགས་པ་དང་། འདིའི་རོ་མ་མྱོང་ནས། སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། འགྲོ་བ་དང་། གླལ་ཞིང་ལུང་འབོག་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་སྤྱོད་པའི་བར་ཆད་གྱི་སྐྱོ༷ན་ནི༷་བཅུ༷་ཚ༷ན་བཞི༷་སྟེ། བཞི་བཅུར༷་བཅ༷ས་པ༷འི་སྟེང་དུ་དྲུག་དང་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུ༷ག་ཏུ༷་ངེ༷ས་པ༷ར་རྟོ༷གས་པ༷ར་ 5-353 བྱ༷་ཞིང་སྤང་བར་བྱའོ། །བདུད་ལས་འདི་རྣམས་མ་སྦྲན་ན་སྐྱོན་གྱི་དབང་དུ་འགྲོ་ཞིང་སྦྲན་ན་མི་འགྲོ་བའི་གདུལ་བྱ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་བྱ་བ་བདུད་ལས་སྦྲོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བདུད་ཀྱི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྤང་བར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། སྐྱོ༷ན་ནི༷་ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ མཚན་ཉིད་བཤད་པ། ད་ནི་མཚན་ཉིད་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། བསྡུས་ཏེ་མདོར་བསྟན་པ་དང་། ཕྱེ་སྟེ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས་ལས། ༈ མདོར་བསྟན་པ། གང་གིས་མཚོན་དེ་མཚན་ཉིད་དུ། །ཤེས་བྱ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ། །ཤེས་པ་ཁྱད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། །མཚོན་བྱ་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡང་། །ཞེས་པ་ལ་ཆོས་ག༷ང་གི༷ས་མཚན་གཞི་གང་མཚོན་བྱ་གང་དུ་མཚོ༷ན་པར་བྱེད་པ་དེ༷་མཚོན་བྱ་དེའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དུ༷་ཤེ༷ས་པར་བྱ༷འོ། །འདིར་མཚོན་བྱ་དེ༷་ཡ༷ང་རྣ༷མ་པ༷་གསུ༷མ་ཡོད་པ་ནི་ཤེ༷ས་པ༷་དང་། ཁྱ༷ད་པ༷ར་དང་བྱེ༷ད་པ༷་སྟེ༷། མཚོ༷ན་བྱ༷འོ། །མཚན་ཉིད་བཞི་པ་གང་གིས་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་དུ་མཚོན་པ་ག༷ང་ཡིན་པ་དེ་ཡ༷ང་མཚོན་བྱ་བཞི་པར་བཞེད་པ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་འདི་དག་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་འཆད་པ་ནི་བྱམས་མགོན་དང་དངོས་སུ་འགལ་ཞིང་མདོ་དང་མི་མཐུན་ལ། རྟོག་དཔྱོད་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་རྨོངས་པར་བྱེད་པས་བཤད་པར་བས་སོ། །བྱམས་པ་མགོན་པོས་མཚན་ཉིད་བཞི་པོ་འདིའི་མཚོན་བྱ་བཞི་པོ་ཤེས་པ་དང་། ཁྱད་པར་དང་། བྱེད་པ་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་གསུངས་པ་དེ་བོར་ནས། འདི་དག་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་ཏུ་སྟོན་པ་དེ་རིགས་སམ་ཤེས་ལྡན་དག །རྒྱལ་བ་དང་རྒྱལ་ཚབ་དག་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་གྱིས་ལ་རྟོག་དཔྱོད་མཛོད་ཅིག །ཁོ་བོ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་ས་བཅུ་པ་རྣམས་
【現代漢語翻譯】 在此時期，善男子和善女子在無上菩提的修行中會遇到什麼樣的障礙？』等等。過失總共有四十種，必須明確認識六種。』將這些過失解釋為結合的過失是不符合經文的，因為經文中說：『這是所有佛法修行的障礙。』特別是，師徒之間出現的所有不和，都被認為是講經和聽法的過失。因此，過於遲緩、過於迅速、含糊不清、心懷散亂、互相爭鬥、精神渙散、執著于其他文字、尚未體驗此法的滋味就起身離開座位、含糊不清地背誦等等，這些都是佛法修行中的障礙，共有四十種。在這四十種的基礎上，再加上六種，總共是四十六種，必須明確認識並加以避免。如果不對治這些魔業，就會受到過失的影響；如果對治，就不會受到影響。對於可以調伏的眾生，佛陀的善知識會施展魔業。也就是說，偉大的菩薩應該認識到這是魔的事業，並加以避免。』因此，『過失』一詞的解釋已經結束。 現在開始解釋體性。體性的解釋分為簡略的概括性說明和詳細的展開性解釋兩種。 首先是概括性說明： 『以何為特徵，即是體性。』 『所知亦有三種。』 『知是特性，所詮為何。』 『本體亦然。』 也就是說，以什麼來表示，以什麼作為基礎，以什麼作為所詮，用來表示的那個就是所詮的體性。這裡，所詮也有三種，即知、特性和作用。第四種體性是以什麼作為本體來表示的，也被認為是第四種所詮。將這些體性解釋為結合的體性，這與慈氏菩薩的教義直接衝突，也不符合經文，而且會使那些缺乏思辨能力的人感到困惑，因此必須加以糾正。慈氏菩薩非常清楚地說明了這四種體性的四種所詮是知、特性、作用和本體，如果捨棄這些，而將它們解釋為結合的體性，這難道是明智之舉嗎？應該信任佛陀和十地菩薩，並進行思辨！我（譯者）相信佛陀和十地菩薩。
【English Translation】 At that time, what kind of obstacles are there for sons and daughters of good families in their practice towards unsurpassed Bodhi?』, and so on. The faults are grouped into four sets of ten, totaling forty. One must definitely understand the six additional faults. To explain these faults as faults of combination is not in accordance with the sutra, because the sutra says: 『These are obstacles to all Dharma practices.』 In particular, all the disagreements that arise between teacher and student are considered faults of teaching and listening. Therefore, being too slow, too fast, mumbling, being distracted, fighting with each other, being mentally wandering, being attached to other texts, not having tasted the flavor of this Dharma and rising from the seat to leave, mumbling and reciting aloud, and so on, these are obstacles to Dharma practice, totaling forty. On top of these forty, there are six more, making a total of forty-six, which must be clearly understood and avoided. If these demonic activities are not counteracted, one will be influenced by faults; if they are counteracted, one will not be influenced. For those who can be tamed, the virtuous spiritual friend of the Buddha performs the work of counteracting demonic activities. That is to say, the great Bodhisattva should recognize this as the work of demons and avoid it.』 Therefore, the explanation of 『faults』 is finished. Now, the explanation of characteristics will be given. The explanation of characteristics is divided into two: a condensed, brief explanation and a detailed, expanded explanation. First, the brief explanation: 『That which characterizes is the characteristic.』 『The knowable also has three aspects.』 『Knowing is the distinguishing feature, what is signified.』 『The essence itself as well.』 That is to say, that which is characterized by something, that which is the basis, that which is the signified, that which is used to characterize is known as the characteristic of that signified. Here, the signified also has three aspects: knowing, distinguishing feature, and action. The fourth characteristic, that which is characterized as the essence itself, is also considered the fourth signified. To explain these characteristics as characteristics of combination directly contradicts Maitreya and is not in accordance with the sutra, and it confuses those who lack analytical skills, so it must be corrected. Maitreya clearly stated that the four signifieds of these four characteristics are knowing, distinguishing feature, action, and essence itself. To abandon these and explain them as characteristics of combination is not reasonable or wise. Have faith in the Buddhas and Bodhisattvas of the ten bhumis, and engage in analytical thinking! I (the translator) trust the Buddhas and the Bodhisattvas of the ten bhumis.
དང་མི་མཐུན་ན་སུ་ལ་ཡང་ཡིད་རྟོན་པ་མ་ཡིན་ནོ། ། ༈ རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལས། དང་པོ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ། གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་བཞི་ལས། དང་པོ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། འབྲས་བུའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པ་ལ། ༈ ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་ཤེས་པའམ་མཁྱེན་པའི་མཚན་ཉིད། དང་པོ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ 5-354 ཀྱི་ཤེས་པའམ་མཁྱེན་པའི་མཚན་ཉིད། མདོ་ལས། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་བྱས་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་སྣོད་ལྡན་གྱིས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སློབ་པའི་ཚེ། བདུད་ལས་ཀྱིས་མི་ཚུགས་པའི་རྒྱུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགོངས་ཤིང་གཅེས་སྤྲས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྲུང་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཤེར་ཕྱིན་ལ་གཅེས་སྤྲས་མཛད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཤེར་ཕྱིན་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་དང་། ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་དང་སྤྱོད་པ་མཁྱེན་པ་ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང་། །འཇིག་རྟེན་འཇིག་མེད་བདག་ཉིད་དང་། །སེམས་ཅན་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་། །དེ་བསྡུས་པ་དང་ཕྱིར་བལྟས་དང་། །མི་ཟད་པ་ཡི་རྣམ་པ་དང་། །ཆགས་བཅས་སོགས་དང་རྒྱ་ཆེན་དང་། །ཆེན་པོར་གྱུར་དང་ཚད་མེད་དང་། །རྣམ་ཤེས་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང་། །སེམས་ལྟར་མེད་དང་ཤེས་པ་དེ། །གཡོ་བ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་དང་། །དེ་ལས་གཞན་ཡང་དེ་དག་ནི། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས། །ཐུབ་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་ཏེ། །གཞན་ལ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་འདི། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་སྐབས་ཀྱི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྡུས་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང་། །ཞེས་པ་ནས། འཇིག་རྟེན་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ལ། །ཞེས་པའི་བར་གྱི་མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་སུ་བསྐྱེད་པ་དང་། སྟོན་པ་དང་། རྟོགས་པ་དང་། བརྗོད་པར་མཛད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་པ་དང་། ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་དང་། བྱས་པ་གཟོ་བ་དང་། དགོངས་པ་དང་། ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྟེན་པ་དང་། ཤེས་པ་ཞེས་པ་རྣམས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ནི་མཁྱེན་པའི་རྣམ་གྲངས་སོ། །འདིར་ཤེར་ཕྱིན་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐྱེད་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་མཛད་དོ། །དེས་ན་ཤེར་ཕྱིན་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གསུམ་གཅིག་གོ །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གཉིས་མེད། །ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། །ཞེས་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་འདི་ཐམས་ཅད་ལ། །ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་དག་གྱུར་པ། །དེ་བཞིན་ 5-355 གཤེགས་ཉིད་དེ་ཡི་ཕྱིར། །འགྲོ་ཀུན་དེ་ཡི་སྙིང་པོ་ཅན། །
【現代漢語翻譯】 如果與此不符，就不要信任任何人。 詳細解釋部分：首先，詳細解釋智慧的特徵。 其次，詳細解釋分為四部分。第一部分是詳細解釋智慧的特徵：通過三種果位的智慧，來展示佛陀的如是和如所有知的特徵。 一切智智的智慧或知識的特徵。 首先，一切智智的智慧或知識的特徵。經中說：'諸佛所特加持'等等，是指有資格學習般若波羅蜜多時，菩薩不會被魔業所動搖，諸佛以珍愛和守護之心對待般若波羅蜜多，以及諸佛珍愛般若波羅蜜多的原因，是因為般若波羅蜜多能生起如來之體的所有佛法，能開示世間，並能依靠般若波羅蜜多了知眾生的心和行為等等含義。 如來之出現，世間不滅之自性，眾生心之行，彼之攝與回顧，無盡之相，貪著等與廣大，成大與無量，以及識不可示，如心無有與彼識，動搖等之所說，彼之外亦彼等，如是性之相而知，能仁如是性而悟，為他宣說此名為，一切智智之時之，知識之特徵乃攝略。 從'如來之出現'到'世間斷滅之想'之間的經文和論著中，生起、開示、證悟、宣說、成佛、領悟、造作、思考、依靠般若波羅蜜多和了知等等，所有這些都是智慧的各種名稱。這裡，般若波羅蜜多是法界，而法界脫離了暫時的垢染，因此被稱為生起如來。 因此，般若波羅蜜多、法界和如來三者是一體的。 智慧到彼岸，無二無別，彼智慧即是如來。 此如是性於一切，雖無差別然已凈，如是如來即為此，一切眾生皆具彼心。
【English Translation】 If it does not conform to this, do not trust anyone. Detailed explanation: First, a detailed explanation of the characteristics of wisdom. Second, the detailed explanation is divided into four parts. The first part is a detailed explanation of the characteristics of wisdom: through the wisdom of the three fruitions, to show the characteristics of the Tathagata's suchness and suchness-knowing. The characteristics of wisdom or knowledge in the context of all-knowingness. First, the characteristics of wisdom or knowledge in the context of all-knowingness. The sutra says: 'Especially blessed by the Buddhas' etc., refers to when a qualified person studies the Prajnaparamita, the Bodhisattva will not be shaken by the works of demons, the Buddhas treat the Prajnaparamita with cherishing and guarding hearts, and the reason why the Buddhas cherish the Prajnaparamita is because the Prajnaparamita can generate all the Buddha-dharmas of the Tathagata's body, can reveal the world, and can rely on the Prajnaparamita to know the minds and behaviors of sentient beings, etc. The appearance of the Tathagata, the self-nature of the world's impermanence, the behavior of sentient beings' minds, their collection and review, the aspect of inexhaustibility, attachment, etc., and vastness, becoming great and immeasurable, and the consciousness that cannot be shown, like the absence of mind and that knowledge, the so-called shaking, etc., and other than that, those also, know as the aspect of suchness, the Sage realizes suchness, and explaining it to others is called, the characteristics of knowledge at the time of all-knowingness are summarized. From 'the appearance of the Tathagata' to 'the thought of the world's extinction' in the sutras and treatises, arising, revealing, realizing, proclaiming, becoming a Buddha, comprehending, creating, thinking, relying on Prajnaparamita, and knowing, etc., all these are various names of wisdom. Here, Prajnaparamita is the Dharmadhatu, and the Dharmadhatu is free from temporary defilements, so it is called the arising of the Tathagata. Therefore, Prajnaparamita, Dharmadhatu, and Tathagata are one. Wisdom to the other shore, non-dual and non-different, that wisdom is the Tathagata. This suchness is in everything, although there is no difference, it is pure, the Tathagata is for this reason, all beings have that heart.
ཞེས་དང་། ཤེར་ཕྱིན་བདུན་བརྒྱ་པར་ཡང་། འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །ཞེས་སོགས་ཤེས་བྱེད་མང་པོས་སོ། །དེས་ན་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དུས་གསུམ་གྱི་རྒྱལ་བས་དེ་ལ་བསླབས་ནས་འབྲས་བུའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་ཤེས་ཤིང་མཁྱེན་པ་འདི་བརྙེས་སོ། །བརྙེས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལ་ཚིག་གི་དོན་ནི་རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་ལམ་དེ་ལ་བསླབས་པས་ཆོས་ཉིད་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་དེ༷་བཞི༷ན་གཤེ༷གས་པ༷་བྲལ་བའི་འབྲས་བུར་འབྱུ༷ང་ཞིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ༷་ཉིད་ད༷ང་། བཏགས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་སྣང་བས་ཕུང་པོ་ལྔའི་འཇི༷ག་རྟེ༷ན་གྱི་ཡིན་ལུགས་འཇི༷ག་པ་མེ༷ད་པའི་བད༷ག་ཉི༷ད་དུ་མཁྱེན་པ་ད༷ང་། སོ་སོ་སྐྱེ་བོས་ཇི་ལྟར་ཞེན་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྣང་མི་སྲིད་པས་སེ༷མས་ཅ༷ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེ༷མས་ཀྱི༷་སྤྱོ༷ད་པའི་གཤིས་ལུགས་ཡང་དག་པ་ཆོས་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པ༷་ད༷ང་། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་དེ༷་ནང་དུ་བསྡུ༷ས་པ༷འི་གནས་ལུགས་ད༷ང་། ཕྱི༷ར་བལྟ༷ར་དེ་སྤྲོས་པའི་གཤིས་ཀྱི་ངོ་བོ་ད༷ང་། བསྡུས་སྤྲོས་དེ་དག་གི་གཤིས་ལུགས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་མི༷་ཟ༷ད་པ༷འི༷་རྣ༷མ་པ༷་ད༷ང་། འདོད་ཆ༷གས་དང་བཅ༷ས་པ་དང་ལ་སོ༷གས་པ་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང་བཅས་པ་དང་། དེ་དག་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་ད༷ང་། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་རྒྱ༷་ཆེ༷ན་པོ་ད༷ང་སེམས་ཆེ༷ན་པོ༷ར་གྱུ༷ར་པ་ད༷ང་། སེམས་ཚ༷ད་མེ༷ད་པ་ད༷ང་། རྣ༷མ་ཤེ༷ས་ཀྱི་སེམས་བསྟ༷ན་དུ༷་མེ༷ད་པ༷་ད༷ང་། སེམས་དེ་དག་གི་དངོས་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་ལྔ་ལ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར། སེ༷མས་བལྟ༷ར་མེ༷ད་པ་སྟེ། དངོས་པོར་ཞེན་པའི་བློས་བཏགས་པ་ཙམ་མ་གཏོགས་པ་གཤིས་ལ། དངོས་པོ་མེད་པའི་སེམས་དེ་དག་གི་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་ད༷ང་། ཤེ༷ས་པ༷་དེ༷་གཡོ༷་བ༷་ལ༷་སོ༷གས་ཞེ༷ས་བྱ༷་ད༷ང་། ཞེས་པ་འདིས་མི་སྟེགས་ཅན་གྱི་རྟག་ 5-356 ཆད་ཀྱི་ལྟ་བ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་སྒྲོ་སྐུར་གཉིས་སོ། །ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པར། འགྱུར་འདི་དང་མཐུན་པར་བྱུང་ལ། ཉི་ཁྲི་སོགས་སུ་འཕྲོ་བ། འདུ་བ་བཀྲམ་པ་བཅུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་བྱུང་ངོ་། །དེ་ལ་ལྷག་པར་གཡོ་བ་རྟག་ལྟ་དང་། བྲལ་བར་གཡོ་བ་ཆད་ལྟ་སྟེ་སྒྲོ་སྐུར་གཉིས་སོ། །བདག་དང་འཇིག་རྟེན་རྟག་ཅེས་ལྟ་བ་ནི་འཕྲོ་བ་དང་། མི་རྟག་ཅེས་ལྟ་བ་ནི་འདུ་བ་དང་། རྟག་ཀྱང་རྟག་ལ་མི་རྟག་ཀྱང་མི་རྟག་ལ་ལྟ་བ་ནི་བཀྲམ་པ་དང་། རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན།
【現代漢語翻譯】 如是，《七百般若經》中也有許多知識表明：『如此，法界自性即是薄伽梵（Bhagavan，世尊）。』 因此，甚深般若波羅蜜多（Prajnaparamita，智慧到彼岸）是諸佛一切聖法的因。三世諸佛依此修學，證得果位的三種智慧，即如實了知一切法的實相和數量，並獲得此智慧。 已經獲得。對此，詞句的意義是：諸佛依此道修學，法性遠離了突如其來的垢染，成為如來（Tathagata，如來）遠離垢染之果，並且通達一切法。 一切繫縛之事物在如來前皆不顯現，因此通達五蘊世間的實相為不壞之自性。凡夫如何執著的世間萬物，在如來前皆不可能顯現，因此如實了知一切有情（ সত্ত্ব，sentient beings）的心之行持的本性，安住於法性之中。 通達一切事物皆不可得，有情之心被收攝於內之狀態，以及向外觀察時，其顯現之本性，以及對這些收攝和顯現之本性不作分別的不可窮盡之自性。 以及具有貪慾、嗔恨、愚癡等染污，以及遠離這些染污之心的實相。以及他人的廣大之心，以及成為大心，以及無量之心，以及不可見的識之心。 由於這些心的本體在如來的五眼中皆不顯現，因此心不可見。除了以對事物的執著而安立的假名之外，其自性中並無事物，因此如實了知這些無事物之心的真實性，亦是無事物。 『知』即是『動搖』等等。這表明了非佛教徒的常見斷見，即是增益和損減二者。在《八千頌般若經》中，出現了與此相符的說法。在《二萬頌》等經中，出現了『伸展』、『聚集』、『分散』、『收縮』這四種說法。 其中，『動搖』特別指常見，『遠離動搖』指斷見，即是增益和損減二者。認為『我』和『世界』是常，是伸展；認為『不常』，是聚集；認為『常也是常，無常也是無常』，是分散；認為『既非常，
【English Translation】 Thus, in the Seven Hundred Prajnaparamita also, there are many pieces of knowledge that state: 'Thus, the nature of the Dharmadhatu (法界, the realm of reality) itself is the Bhagavan (薄伽梵, Blessed One).' Therefore, the profound Prajnaparamita (Prajnaparamita, Perfection of Wisdom) is the cause of all the sacred Dharmas of the Buddhas. The Buddhas of the three times, having trained in it, attain the three wisdoms of the fruition, namely, knowing and understanding the suchness and the extent of all Dharmas, and gain this wisdom. It has been gained. Regarding this, the meaning of the words is: By training in that path of all the Buddhas, the Dharmata (法性, the nature of reality) is separated from adventitious stains, becoming the fruit of the Tathagata (Tathagata, Thus-Gone One) who is separated from stains, and knowing all Dharmas. All imputed entities do not appear to the Tathagata, therefore understanding the suchness of the world of the five skandhas (蘊, aggregates) as the indestructible self-nature. All the objects of the world to which ordinary beings cling, it is impossible for them to appear to the Tathagata, therefore truly knowing the nature of the conduct of the minds of all sentient beings (সত্ত্ব, sentient beings), abiding in the Dharmata. Understanding that all things are unobtainable, the state of the minds of sentient beings being gathered inward, and when looking outward, the nature of its manifestation, and the inexhaustible nature of not discriminating those gathered and manifested natures. And the suchness of minds with defilements such as attachment, hatred, and ignorance, and those without those defilements. And the vast mind of others, and becoming a great mind, and the immeasurable mind, and the mind of consciousness that is invisible. Since the substance of those minds does not appear to the five eyes of the Tathagata, therefore the mind is invisible. Except for the imputation established by the mind clinging to objects, there is no object in its nature, therefore truly knowing the reality of those minds without objects is also without objects. 'Knowing' is 'wavering' and so on. This shows the common views of non-Buddhists, which are both addition and subtraction. In the Eight Thousand Verse Prajnaparamita, statements consistent with this appear. In the Twenty Thousand Verse and other sutras, the four statements 'extending', 'gathering', 'scattering', 'contracting' appear. Among them, 'wavering' especially refers to the view of permanence, and 'separation from wavering' refers to the view of annihilation, which are both addition and subtraction. The view that 'I' and 'the world' are permanent is extending; the view that 'not permanent' is gathering; the view that 'permanent is also permanent, impermanent is also impermanent' is scattering; the view that 'neither permanent,
མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཞེས་ལྟ་བ་ནི་བཅུམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ། བདག་དང་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང་། ལྡན་ཡང་ལྡན་མི་ལྡན་ཡང་མི་ལྡན་པ་དང་། ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲོངས་ནས་ཡོད་པ་དང་། མེད་པ་དང་། ཡོད་ཀྱང་ཡོད་མེད་ཀྱང་མེད་པ་དང་། ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང་། ལུས་སྲོག་དང་ལྡན་པ་དང་། ལུས་གཞན་ལ་སྲོག་ཀྱང་གཞན་ཞེས་པ་སྟེ། སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པ་བཞི་དང་། ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པ་བཞི་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རྟེན་པ་བཞི་དང་། ལུས་སྲོག་ལ་རྟེན་པ་གཉིས་ཏེ། རྟག་ཆད་ཀྱི་ལྟ་བ་དེ་དག་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བདག་ཏུ་ཞེན་ཅིང་གནས་པའོ། །ཞེས་རབ་དུ་མཁྱེན་པ་དང་། དེ་ལྟར་མཁྱེན་པ་དེ༷་ལ༷ས་གཞ༷ན་ཡ༷ང་གཡོ་བའམ་འཕྲོ་བ་ལ་སོགས་དེ༷་ད༷ག་གི་གནས་ལུགས་ནི༷་དེ༷་བཞི༷ན་ཉི༷ད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི༷་རྣ༷མ་པ༷ར་མཁྱེན་ཅིང་ཤེ༷ས་སོ། །མདོར་ན་ཐུ༷བ་པ༷འི་སྣོད་བཅུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཤིས་ལུགས་དེ༷་བཞི༷ན་ཉི༷ད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཁྱེན་ཅིང་རྟོ༷གས་པ་དེ༷་སེམས་ཅན་གཞ༷ན་ལ༷་བསྟ༷ན་པ༷་ཞེ༷ས་བྱ༷་བ་འདི༷། ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཤེ༷ས་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་སྐ༷བས་ཀྱི༷་མཁྱེན་པའམ་ཤེ༷ས་པ༷འི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དེ་དོན་ཐམས་ཅད་བསྡུ༷ས་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པས། དངོས་པོའི་འཇིག་རྟེན་གང་ཡང་མི་གཟིགས་ལ། དངོས་པོ་མེད་པའི་སྣོད་བཅུད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གནས་ལུགས་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས། དེ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ཅིང་མཁྱེན་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་རྣམས་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སོ་གཉིས་པའི་སྐབས་ནས་སྟོན་ཏོ། ། 5-357 ༈ སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་མཁྱེན་པའི་མཚན་ཉིད། གཉིས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་མཁྱེན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། མདོ་ལས། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང་། སྐྱེ་འགག་མེད་པ་དང་། ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། སྟོང་ཉིད་མཚན་མ་མེད་པ་དང་། །སྨོན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང་། །སྐྱེ་མེད་འགག་པ་མེད་སོགས་དང་། །ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འཁྲུག་མེད་དང་། །འདུ་མི་བྱེད་དང་རྣམ་མི་རྟོག །རབ་དབྱེ་མཚན་ཉིད་མེད་ཉིད་ལ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བཞེད། །ཅེས་པ་འདི་རྣམས་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སོ་གསུམ་པའི་སྐབས་ནས་སྟོན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ནི་ཡུལ་ཅན་ཐུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་བདེན་གཉིས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་བསྟན་ཅིང་། འདིར་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཆོས་གང་གི་རང་བཞིན་ནམ་བདག་ཉིད་ཡིན་ཚུལ་ས
【現代漢語翻譯】 『無常亦非有』，此乃執見。如是，『我與世界有邊』、『無邊』、『有邊亦無邊』、『非有邊非無邊』、『有邊亦非有，無邊亦非無』，如是，『如來死後存在』、『不存在』、『存在亦不存在』、『非存在非不存在』，『身與命相同』、『身異命亦異』，此乃執著於前際四種，執著於後際四種，執著于如來四種，執著于身命二種，這些常斷之見，皆因於五蘊執著為我而生。如是如實知曉，並且，如是知曉之後，對於其他動搖或散亂等等的實相，也能如實了知。總而言之，對於能仁（釋迦牟尼佛）所證悟的一切內外器情萬法的實相，如實知曉並證悟，並且向其他眾生開示，這被稱為『一切智智』的境界，乃是知與識的特徵，涵蓋一切意義。以清凈之眼見佛陀世尊，既不見有實物之世界，亦不見無實物之器情世間如幻象，此乃世界之實相法性。通達並了知此理，即稱為知世間。這些內容在二萬頌般若經第三十二品中闡述。 二、佛地道智之境的智慧之相： 關於佛地道智之境的智慧之相，經中說：『此甚深般若波羅蜜多，其自性為空性、無相、無愿、無作、無生滅、無煩惱寂靜。』等等的意義是：空性無相，斷除諸愿，無生無滅等，法性無擾，無作無分別，遠離一切名相，此乃道智之境的智慧之相。這些內容在二萬頌般若經第三十三品中闡述。在一切智智的境界中，闡述了能仁（釋迦牟尼佛）的智慧如何如實了知二諦之實相。而在此處，則闡述了智慧的自性或本體。
【English Translation】 'Impermanence is also non-existent,' this is clinging. Likewise, 'Self and the world have an end,' 'no end,' 'have an end and also no end,' 'neither have an end nor have no end,' 'have an end is also not having, no end is also not no end,' likewise, 'The Thus-Gone One exists after death,' 'does not exist,' 'exists and also does not exist,' 'neither exists nor does not exist,' 'body and life are the same,' 'body is different and life is also different,' these are clinging to the four based on the past extreme, the four based on the future extreme, the four based on the Thus-Gone One, and the two based on body and life. These views of permanence and annihilation arise from clinging to the five aggregates as self. Thus, knowing thoroughly, and after knowing thus, the reality of other movements or distractions, etc., is also known as it is. In short, the nature of all phenomena, internal and external, of the Able One (Shakyamuni Buddha), is known and realized as it is, and shown to other sentient beings. This is called the state of 'All-Knowingness,' which is the characteristic of knowledge and awareness, encompassing all meanings. Seeing the Blessed One Buddha with pure vision, one sees neither the world of real objects nor the illusory world of containers and contents without real objects, as this is the nature of reality, the Dharma nature of the world. Understanding and knowing this is called knowing the world. These contents are explained in the thirty-second chapter of the Twenty Thousand Verse Prajnaparamita Sutra. 2. The characteristics of wisdom in the context of the Path Knowledge of the Buddha Ground: Regarding the characteristics of wisdom in the context of the Path Knowledge of the Buddha Ground, the sutra says: 'This profound Prajnaparamita is characterized by emptiness, signlessness, wishlessness, non-action, non-arising and non-ceasing, and freedom from afflictions.' The meaning of this is: emptiness and signlessness, abandoning all wishes, non-arising and non-ceasing, etc., the nature of reality is undisturbed, non-action and non-discrimination, being free from all names and characteristics, this is the characteristic of wisdom in the context of the Path Knowledge. These contents are explained in the thirty-third chapter of the Twenty Thousand Verse Prajnaparamita Sutra. In the state of All-Knowingness, the way in which the Able One's (Shakyamuni Buddha) wisdom knows the reality of the two truths is explained. And here, the nature or essence of that wisdom is explained.
ྟོན་ཏོ།། དེས་ན་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དེའི་ངོ་བོ་ནི་སྟོ༷ང་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། མཚ༷ན་མ༷་མེ༷ད་པ༷འི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་། སྨོ༷ན་པ༷་རྣ༷མ་པ༷ར་སྤ༷ངས་པ༷འི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་། འདུ་བྱ་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། སྐྱེ༷་བ་མེ༷ད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། འག༷ག་པ༷་མེ༷ད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། ལ་སོ༷གས་པ་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་ད༷ང་། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། མི་གནས་པ་དང་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཆོ༷ས་ཉི༷ད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འདི་སྟོང་ཉིད་དང་མཚན་མེད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དམ་ངོ་བོ་ལས་གཞན་དུ། ལྷ་མིར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་རྣ༷མ་པ༷ར་འཁྲུ༷ག་པར་བྱར་མེ༷ད་པ་ད༷ང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དམ་ངོ་བོ་དེ་དག་གཟུགས་སོགས་ཀྱིས་འདུས་བྱས་པ་མ་ཡིན་པས་ཆོས་གང་གིས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་འདུ༷་མི༷་བྱེ༷ད་པ་ད༷ང་། མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣ༷མ་པར་མི༷་རྟོ༷ག་པར་འཇུག་ཅིང་། སངས་རྒྱས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདེན་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ར༷བ་ཏུ་དབྱེ༷་བ་མཛད་པ་དང་། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ 5-358 ཐམས་ཅད་ཡིན་ལུགས་ལ་མེད་པར་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆགས་པ་མེ༷ད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉི༷ད་ལ༷། ལ༷མ་ཤེ༷ས་ཉི༷ད་ཀྱི༷་སྐ༷བས་ཀྱི༷་ནི༷་ཤེ༷ས་པའམ་མཁྱེན་པ༷འི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དེ་ངོ་བོ་ཡི༷ན་པ༷ར་བཞེ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། ། ༈ གསུམ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཚུལ་མཁྱེན་པའི་མཚན་ཉིད། གསུམ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཚུལ་མཁྱེན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། མདོ་ལས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་རྟེན་ཅིང་སྤྱོད་དོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། དེ་ནི་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བརྟེན་ནས། །གནས་དང་གུས་པར་བྱ་བ་དང་། །བླ་མ་ཉིད་དང་མཉེས་པ་དང་། །དེ་ལ་མཆོད་དང་བྱེད་མེད་དང་། །ཀུན་ཏུ་འཇུག་མཁྱེན་གང་ཡིན་དང་། །མ་མཐོང་སྟོན་པར་མཛད་པ་དང་། །འཇིག་རྟེན་སྟོང་ཉིད་རྣམ་པ་དང་། །བརྗོད་དང་ཤེས་མཛད་མངོན་སུམ་མཛད། །བསམ་མི་ཁྱབ་དང་ཞི་ཉིད་སྟོན། །འཇིག་རྟེན་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ལ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཤད་དོ། །ཞེས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་དེ༷་ནི༷་རང་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ཆོ༷ས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྟེ༷ན་ན༷ས་བྱས་པ་མཁྱེན་པར་གན༷ས་པ་ད༷ང་། ཤེར་ཕྱིན་ལ་གུ༷ས་པ༷ར་བྱ༷་བ༷་རིམ་གྲོ་ད༷ང་། བླ༷་མ་ཉི༷ད་བཀུར་སྟི་ད༷ང་། མཉེ༷ས་པ༷་བསྟི་སྟང་ད༷ང་། ཤེར་ཕྱིན་དེ༷་ལ༷་མཆོ༷ད་པ་མཛད་པ་ནི་བྱས་པ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱེ༷ད་པ་མེ༷ད་པར་མཁྱེན་པ་ད༷ང་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་བྱས་པ་མེད་པར་ཆོས་ཀུ༷ན་ཏུ༷་འཇུ༷ག་ཅིང་ཞུགས་པའི་མཁྱེ༷ན་པ་ག༷ང་ཡི
【現代漢語翻譯】 因此，通達的智慧的自性是空性的智慧，無相的智慧，斷絕希求的智慧，無為的智慧，無生的智慧，無滅的智慧，以及諸如清凈煩惱的智慧，無實體的智慧，無實體自性的智慧，不住和虛空體性的智慧。這種無生滅的智慧是法性的真如。這種法性的智慧，除了空性和無相等體性或自性之外，天人等世間眾生無法改變或擾亂。法性智慧的體性或自性不是由色等聚合而成，因此任何法都不能造作智慧。通達的智慧不分別地進入一切法，佛陀和如來善於分辨以二諦所涵蓋的一切體性，並且通達世俗的體性在實相中不存在，這種無執著的智慧，在道的智慧的語境中，被認為是知識或通達的體性或自性。 第三，佛地的如所有智的通達體性。 第三，佛地的如所有智的通達體性，如經中所說：『依靠和行持佛陀的般若波羅蜜多。』等等的意義是：佛陀依靠自己的法，安住于通達，恭敬和尊重般若波羅蜜多，視其為上師並令其歡喜，供養般若波羅蜜多，這是通達的智慧。通達一切法無作，以及通達的智慧無作地進入和融入一切法。
【English Translation】 Therefore, the essence of the wisdom of knowing is the wisdom of emptiness, the wisdom of no characteristics, the wisdom of abandoning aspirations, the wisdom of non-action, the wisdom of no birth, the wisdom of no cessation, and so on, the wisdom of purifying afflictions, the wisdom of no entity, the wisdom of the nature of no entity, the wisdom of non-abiding and the nature of space. This wisdom of no birth and no cessation is the suchness of the nature of reality. This wisdom of the nature of reality, apart from the characteristics or nature of emptiness and no characteristics, cannot be transformed or disturbed by the world including gods and humans. The nature or essence of the wisdom of the nature of reality is not compounded by forms and so on, therefore no dharma can fabricate wisdom. The wisdom of knowing enters all dharmas without discrimination, and the Buddhas and Tathagatas are skilled at distinguishing all characteristics encompassed by the two truths, and knowing that conventional characteristics do not exist in reality, this unattached wisdom is considered to be the characteristic or nature of knowledge or knowing in the context of the wisdom of the path. Third, the characteristic of knowing the mode of the omniscient wisdom of the Buddha's ground. Third, the characteristic of knowing the mode of the omniscient wisdom of the Buddha's ground is, as stated in the sutra: 'Relying on and practicing this Prajnaparamita of the Buddhas.' etc. The meaning is: That Buddha relies on his own dharma, abides in knowing, respects and reveres Prajnaparamita, regards it as a guru and pleases it, and makes offerings to Prajnaparamita, which is the wisdom of knowing. Knowing that all dharmas are without action, and the wisdom of knowing enters and merges into all dharmas without action.
༷ན་པ་ད༷ང་། གཟུགས་སོགས་དངོས་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ༷་མཐོ༷ང་བའི་ཕྱིར་གཤིས་ལུགས་ཐམས་ཅད་སྟོ༷ན་ཅིང་མཁྱེན་པ༷ར་མཛ༷ད་པ༷་ད༷ང་། འཇི༷ག་རྟེ༷ན་སྟོ༷ང་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་རྣ༷མ་པ༷་མཁྱེན་པ་ད༷ང་། འཇིག་རྟེན་སྟོང་པར་བརྗོ༷ད་པ་མཛད་པའི་མཁྱེན་པ་ད༷ང་། འཇིག་རྟེན་སྟོང་བར་ཤེ༷ས་པར་མཛ༷ད་པའི་མཁྱེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པར་མངོ༷ན་སུ༷མ་དུ་མཛ༷ད་པའི་མཁྱེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱ༷བ་པར་སྟོན་པ་སྟེ་མཁྱེན་པ་ད༷ང་། འཇིག་རྟེན་ཞི༷་བ་ཉི༷ད་དུ་སྟོ༷ན་པ་དང་མཁྱེན་པ་དང་། འཇི༷ག་རྟེ༷ན་འདི་དང་ཕ་རོལ་གྱི་འདུ༷་ཤེ༷ས་འགོ༷ག་པ༷འི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ལ༷། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་རྣ༷མ་པ༷་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པའི་ཚུ༷ལ་ལ༷། ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེ༷ས་ 5-359 པ༷འི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དམ་ངོ་བོ་ཡིན་ཞེ༷ས་བཤ༷ད་པ་ཉིད་དོ༷། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སས་བསྡུས་པའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་གནས་ལུགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་དམ་རང་བཞིན་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ གཉིས་པ་འབྲས་བུའི་མཁྱེན་གསུམ་དེ་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ལམ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་པ། ད་ནི་གཉིས་པ་འབྲས་བུའི་མཁྱེན་གསུམ་དེ་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ལམ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་ལ་བསྟན་པ་དང་བཤད་པ་གཉིས་ལས་དང་པོ། བསམ་མི་ཁྱབ་སོགས་ཁྱད་པར་གྱིས། །ཁྱད་ཞུགས་བདེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་བཅུ་དྲུག་གིས། །ཁྱད་པར་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དོན་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱ༷བ་པའི་དོན་དུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ལ་སོ༷གས་པ་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དུ་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི༷ས་ཁྱ༷ད་ཞུ༷གས་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ། བདེ༷ན་པ༷་བཞིའི༷་ཡུལ་ལ་སྤྱོ༷ད་པའི་ཡུ༷ལ་ཅ༷ན་གྱི་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ༷་ནི༷་བཅུ༷་དྲུ༷ག་མདོ་ལས་བཤད་པ་དག་གི༷ས་ཐེག་དམན་ཀྱིས་ལམ་ལས་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དུ་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དམ་རང་བཞིན་བཤ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། ། གཉིས་པ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། མདོ་ལས། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དོན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་དང་གཞལ་དུ་མེད་པ་དང་། བགྲང་དུ་མེད་པའི་དོན་དུ་ཉེ་བར་གནས་ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། བསམ་མི་ཁྱབ་དང་མི་མཉམ་དང་། །གཞལ་དང་བགྲང་ལས་ཡང་དག་འདས། །འཕགས་པ་ཀུན་སྡུད་མཁས་པ་ཡིས། །རིག་བྱ་ཐུན་མོང་མིན་ཤེས་ཉིད། །མྱུར་ཤེས་བྲི་དང་གང་མེད་དང་། །སྒྲུབ་དང་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང་། །དམིགས་པ་རྟེན་དང་བཅས་པ་དང་། །མཐའ་དག་པ་དང་ཡོངས་འཛིན་དང་། །རོ་མྱང་མེད་དང་ཁྱད་པར་ནི། །བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་ཤེས་བྱ་སྟེ། །གང་གིས་ལམ་ནི་གཞ
【現代漢語翻譯】 以及，由於沒有看到色等一切事物之法，因此示現並了知一切自性，並且了知世間空性的相，以及宣說世間為空性的智慧，以及了知世間為空性的智慧，以及現量見到世間一切事物皆空的智慧，以及示現世間不可思議的智慧，以及示現世間寂靜的智慧，以及對於斷滅此世和彼世之想的智慧，即是佛地的種種一切遍知的體性，如實了知一切如是之性。 如是宣說，這些是指，斷除了具有習氣的忽然生起的垢染的真如，以佛地所攝的三種智慧的體性，如實了知安住之理的體性或自性，已經宣說完畢。 第二，宣說獲得果之三智的道的殊勝差別的體性。 現在宣說獲得果之三智的道的殊勝差別的體性，分為教義和解釋兩部分，首先是教義：以不可思議等差別，具有趣入差別的真實行境，以十六剎那，宣說差別體性。意思是說，安住于佛陀的不可思議之義等，以作為差別的法，趣入差別的大乘道，是行於四諦之境的行境，經中宣說的十六剎那，是區別于小乘道的法的體性或自性。 第二，詳細解釋十六剎那，經中說：此般若波羅蜜多安住于佛陀的不可思議、不平等、平等、無量、無數之義等。不可思議與不平等，超離衡量與計數，聖者總集，智者以其非共同所知之性，速知、無減與無增，成辦與如實成辦，具有所緣與所依，一切與圓滿執持，無味與差別，此十六自性應知，以其道...
【English Translation】 And, because all phenomena such as form are not seen, all natures are shown and known, and the aspect of the emptiness of the world is known, and the wisdom of expressing the world as empty, and the wisdom of knowing the world as empty, and the wisdom of directly seeing that all things in the world are empty, and the wisdom of showing the world as inconceivable, and the wisdom of showing the world as peaceful, and the wisdom of eliminating the thoughts of this world and the next, that is, the nature of all kinds of omniscience of the Buddha-ground, truly knowing all suchness. It is said that these refer to the suchness that has eliminated the adventitious defilements along with their imprints, and the nature or self of truly knowing the state of abiding with the nature of the three wisdoms included in the Buddha-ground has been explained. Second, explaining the characteristics of the special differences of the path that obtains the three wisdoms of the fruit. Now, explaining the characteristics of the special differences of the path that obtains the three wisdoms of the fruit, divided into two parts: the teaching and the explanation. First, the teaching: With inconceivable and other differences, having the object of practice of entering into the difference of truth, with sixteen moments, the nature of the difference is explained. It means that abiding in the meaning of the Buddha's inconceivable, etc., with the Dharma that makes the difference, the Mahayana path that enters into the difference, is the object of practice that acts on the realm of the Four Noble Truths, and the sixteen moments spoken of in the sutras are the nature or self of the Dharma that distinguishes it from the path of the Hinayana. Second, explaining the sixteen moments in detail, the sutra says: This Prajnaparamita abides in the inconceivable, unequal, equal, immeasurable, innumerable meanings of the Buddha, etc. Inconceivable and unequal, transcending measurement and counting, the noble one gathers all, the wise one with its non-common knowable nature, quick knowing, without decrease and without increase, accomplishing and truly accomplishing, having object and support, all and complete holding, tasteless and difference, these sixteen self-natures should be known, with its path...
ན་དག་ལས། །ཁྱད་དུ་འཕགས་པས་ཁྱད་པར་ལམ། །ཞེས་པ་ལ་ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང་ལམ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དོན་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱ༷བ་པ་ད༷ང་། མི༷་མཉ༷མ་ད༷ང་མཉམ་པ་དང་། གཞ༷ལ་པ་ལས་འདས་པ་ད༷ང་། 5-360 བགྲ༷ང་བ་ལ༷ས་འད༷ས་པའི་དོན་དུ་ཉེ་བར་གནས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཁྱད་པར་བཞི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །འདི་ནི་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སོ་བཞི་པས་སྟོན་ཏོ། །ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་ནི་ཕར་ཕྱིན་ལྔ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཁྱད་པར་དུ་འཕ༷གས་པ༷འི་ཆོས་ཀུ༷ན་སྡུ༷ད་པའི་དང་། མཁ༷ས་ཤིང་འཛངས་པ༷་ཡི༷ས་རི༷ག་པར་བྱ༷་བའི་དང་། ཐེག་ཆེན་ལམ་འདིའི་སྤངས་རྟོགས་ནི། ཉན་རང་གི་སྤངས་རྟོགས་དང་ཐུ༷ན་མོ༷ང་མ་ཡིན་པར་ཤེ༷ས་པའི་དང་། ལམ་འདི་ལ་སློབ་པ་དེ་མྱུ༷ར་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་ཤེ༷ས་པར་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་ཏེ་བཞི་ནི། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །འདི་ལ་བསླབས་ཤིང་དུས་གསུམ་གྱི་འཕགས་པ་ཀུན་འབྱུང་ཡང་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ལམ་འདི་ལ་བྲི༷་བ་ལ་བྲི་བ་མེད་པ་ད༷ང་ག༷ང་བ་མེ༷ད་པའི་ད༷ང་། སྔོན་ལམ་འདི་ལ་གོམས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་འདིར་ཡང་འགྲོ་འོང་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུན་མ་འཆད་པར་རྩེ་གཅིག་པའི་ཡིད་ཀྱིས་ལམ་འདི་སྒྲུ༷བ་པའི་ད༷ང་། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་འགྲུ༷བ་པ༷འི་ད༷ང་། གྲུ་ཞིག་པ་ཤིང་དུམ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། བུམ་པ་སོ་བཏང་པའི་དཔེ་གཉིས་ཀྱིས་ཉན་རང་གི་ས་གཉིས་ལས་འདའ་བའི་སླད་དུ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ལྷག་པར་དམི༷གས་པ༷འི་ཁྱད་པར་ཏེ་བཞི་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །གྲུ་ལེགས་པར་བཅོས་པ་དང་། མི་རྒད་པོ་སྐྱེས་བུ་གཉིས་ལ་བརྟེན་པའི་དཔེ་གཉིས་ཀྱིས་ཤེར་ཕྱིན་དང་ཐབས་མཁས་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྟེ༷ན་ད༷ང་བཅ༷ས་པ༷ས་ས་གཉིས་ལས་འདའ་བའི་ད༷ང་། ཤེར་ཕྱིན་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པས་མཚན་འཛིན་གྱི་ཕ་རོལ་གྱི་མཐ༷འ་རྣམ་པར་ད༷ག་པ༷འི་ད༷ང་། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་སྟོན་པའི་ཡོ༷ངས་འཛི༷ན་བསྟེན་པའི་ད༷ང་། ཐམས་ཅད་ལ་འདོད་པ་མེད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རོ༷་མྱ༷ང་བ་མེ༷ད་པའི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཏེ་བཞི་ནི༷་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །དེ་ལྟར་ཐེག་ཆེན་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ༷་དྲུ༷ག་གི་བད༷ག་ཉི༷ད་དུ་ཤེ༷ས་པར་བྱ༷་སྟེ༷། ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་ག༷ང་གི༷ས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལ༷མ་ནི༷་གཞ༷ན་ཉན་རང་ད༷ག་གི་ལམ་ལ༷ས་ཆོས་བཅུ་དྲུག་ 5-361 གིས་ཁྱ༷ད་པར་དུ༷་འཕ༷གས་པ༷ས་ཉན་རང་ལས་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཆེ་བའི་ལ༷མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང་ལམ་ཁྱད་འཕགས་སུ་བསྟན་པས་སྒོམ་ལམ་ཁྱད་འཕགས་སུ་དོན་གྱིས་གོ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སོ་བཞི་པ་དང་། སོ་ལྔའི་སྐབས་ནས
【現代漢語翻譯】 在《那達格》中說：『殊勝之法即為殊勝道』。此句意指大乘見道是佛陀不可思議、無等同、等同、不可衡量、不可計數之境界。安住於此等境界之四種殊勝之處，即苦諦之四剎那。此乃《二萬頌》第三十四品所闡述。 甚深般若波羅蜜多，總攝從五度到一切種智之間一切殊勝之法，為智者所能理解，且此大乘道之斷證功德，不同於聲聞、緣覺之斷證。了知修習此道者能迅速解脫，此四種殊勝之處，即集諦之四剎那。修習此道，過去、現在、未來一切諸佛亦皆依此般若波羅蜜多之道，無有書寫與不書寫之別，先前對此道之串習，亦令行者於一切時處皆能以專注之心修持此道，並能圓滿無上菩提。如壞船依木片而渡，如毀壞之瓶得以修復，此二譬喻說明，為超越聲聞、緣覺二地，應特別專注于般若波羅蜜多之修持，此四種殊勝之處，即滅諦之四剎那。 如善治舟船，如老者依年輕人而行，此二譬喻說明，以般若波羅蜜多與方便善巧二者，依仗二資糧，便能超越二地。般若波羅蜜多乃至於彼岸，能完全清凈名相執著之彼岸，依止能宣說甚深般若波羅蜜多之善知識，於一切法無所貪執，故於一切法無所味著，此四種殊勝之處，即道諦之四剎那。 如是，應知大乘見道具有十六剎那之殊勝法。以何等殊勝之法，令菩薩道勝於聲聞、緣覺之道？以十六種殊勝之法，令大乘道遠勝于聲聞、緣覺之道。此處宣說大乘見道之殊勝，亦暗示修道之殊勝。以上內容見於《二萬頌》第三十四品及第三十五品。
【English Translation】 In 'Ndag Le,' it says: 'The distinguished path is the path of distinction.' This means that the Mahayana path of seeing is a state of the Buddha that is inconceivable, unequal, equal, immeasurable, and incalculable. The four distinctions of abiding in such states are the four moments of the object of the truth of suffering. This is taught in the thirty-fourth chapter of the Twenty Thousand Verses. The profound Prajnaparamita (perfection of wisdom) encompasses all the distinguished dharmas from the five perfections to omniscience, is to be understood by the wise and intelligent, and the abandonment and realization of this Mahayana path are not common to the abandonment and realization of Shravakas (hearers) and Pratyekabuddhas (solitary realizers). Knowing that those who train on this path will quickly attain liberation, these four distinctions are the four moments of the object of the truth of the origin. Having trained in this, all the noble ones of the three times also arise from this path of Prajnaparamita, without writing or not writing. The habitual tendencies of being accustomed to this path before also cause one to continuously cultivate this path with a one-pointed mind in all situations such as coming and going, and also to accomplish unsurpassed perfect enlightenment. The two examples of relying on a piece of wood when a boat is broken and repairing a broken vase illustrate that in order to transcend the two grounds of Shravakas and Pratyekabuddhas, one should especially focus on the practice of Prajnaparamita. These four distinctions are the four moments of the object of the truth of cessation. The two examples of repairing a boat well and an old man relying on two young people illustrate that with Prajnaparamita and skillful means, relying on the two accumulations, one can transcend the two grounds. Prajnaparamita is the perfection of the other shore, completely purifying the other shore of clinging to signs, relying on the spiritual friend who teaches the profound Prajnaparamita, and having no desire for anything, one has no taste for any dharma. These four distinctions are the four moments of the object of the truth of the path. Thus, it should be known that the Mahayana path of seeing is the nature of sixteen moments of distinguished dharmas. By what distinguished dharmas is the Bodhisattva path distinguished from the path of others, the Shravakas and Pratyekabuddhas? With sixteen distinguished dharmas, the Mahayana path is far superior to the Shravaka and Pratyekabuddha paths. Here, the distinction of the Mahayana path of seeing is shown, which also implies the distinction of the path of meditation. These are found in the thirty-fourth and thirty-fifth chapters of the Twenty Thousand Verses.
་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོའམ་མཚན་ཉིད་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་དེའི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དམ་རང་བཞིན་བཤད་པ། ད་ནི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་དེའི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དམ་རང་བཞིན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་ལས་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་དང་མགོན་དང་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བར་བྱའོ། །ཞེས་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཞུགས་སོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། ཕན་དང་བདེ་དང་སྐྱོབ་པ་དང་། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྐྱབས་དག་དང་། །གནས་དང་དཔུང་གཉེན་གླིང་དང་ནི། །ཡོངས་འདྲེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང་ཐེག་གསུམ་གྱི། །འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་མི་བྱེད་བདག །ཐ་མ་རྟེན་གྱི་མཛད་པ་སྟེ། །འདི་ནི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དོན་སྒྲུབ་མཛད་པ་གང་ཞེས་པའི་དོན་ལམ་ཤེས་ཀྱི་བྱེད་པ་དགུ་འདི་ནས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་འགྲོ་བའི་རྒྱུད་ལྔ་ནས་བཏོན་ཅིང་མྱང་འདས་ལ་འགོད་པའི་བསམ་པ་ནི་ཕ༷ན་པ་ད༷ང་། སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་ཞིང་མྱ་ངན་འདས་ལ་འགོད་པའི་བསམ་པ་ནི་བདེ༷་བ་ད༷ང་། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པའི་བསམ་པ་ནི་མགོན་ནམ་སྐྱོ༷བ་པ༷་ད༷ང་། སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་བཀྲོལ་ཞིང་ཕུང་པོ་མ་ལུས་པའི་མྱང་འདས་ལ་འགོད་པའི་བསམ་པ་ནི་སྐྱ༷བས་ད༷ང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འདྲེ་བ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པའི་བསམ་པ་ནི་གན༷ས་ད༷ང་། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ཕ་རོལ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་སོགས་མ་ཡིན་པར་ཆོས་སྟོན་པའི་བསམ་པ་ནི་དཔུ༷ང་གཉེ༷ན་དང་། གླིང་བཞིན་དུ་ཐོག་མཐའ་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་ཞི་བ་དང་བཟང་པོའི་ཆོས་སྟོན་པའི་བསམ་པ་ནི་གླི༷ང་ད༷ང་། གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་འགག་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་མེད་པ་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་ཆོས་སྟོན་པའི་བསམ་པ་ནི༷་ཡོ༷ངས་སུ་འདྲེ༷ན་པ༷་ཞེ༷ས་བྱ༷་བ༷་ད༷ང་། 5-362 གཞན་དོན་དུ་གཟུགས་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དུ་ལྷུ༷ན་གྱི༷ས་གྲུ༷བ་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཆོས་སྟོན་པ་ད༷ང་། ཞེན་པའི་སྒོ་ནས་ཐེ༷ག་པ་གསུ༷མ་གྱི༷་འབྲ༷ས་བུ༷་མངོ༷ན་སུ༷མ་དུ་མི༷་བྱེ༷ད་པ་དེ་གཉིས་ཀའི་བད༷ག་ནི་བྱེད་པ་དགུའི་ཐ༷་མ༷་རྟེ༷ན་གྱི༷་མཛ༷ད་པའམ་བྱེད་པ༷་སྟེ༷། དེ་ལྟར་བསྟན་པ་དགུ་པོ་འདི༷་ནི༷་ལམ་གྱི་བྱེ༷ད་པ༷འི་ངོ་བོའམ་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ནོ། །འདིར་གཞན་དག་བྱེད་པ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་འཆད་པ་ནི་མདོ་དང་མི་མཐུན་ནོ། །མདོ་ལས། བྱེད་པ་དགུ་གསུངས་པ་ནི། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས་རབ་ཏུ་གསལ་ལོ། །དབུ་མ་པ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ཀྱང་། མདོ་དང་། མཐུན་པར་བྱེད་པ་དགུ་གསུངས་སོ། །མཁྱེན་པ་གསུམ་སོ་སོ་ལ་བྱེད་པ་བགོས་ནས་སྦྱོར་བ་དང་། ཐ་མ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་མཛད་པ་ཡིན་ཟེར་བ་ལ་ཡང་ཡིད་ཆེས་
【現代漢語翻譯】 也闡述了這些內容。他們已經闡述了作為道路特徵的法的本質或特性。 現在將闡述大乘道的行為的特性或自性。如經中所說：『菩薩們應成為世間的利益、安樂、怙主和救護。』等等，進入無上菩提。等等的意義是：利益和安樂與救護，以及人們的救護，住所和親友與洲渚，以及引導者，自然成就和三乘的，不顯現果的自我，是最後的所依之行，這是行為的特性。』其中，通過道智成辦世間利益，從這裡闡述了道智的九種行為。從中，將眾生從五道輪迴中解脫出來，安置於寂滅之心的想法是利༷益，從痛苦中解脫出來，安置於寂滅之心的想法是安༷樂，爲了斷除一切痛苦而說法之心的想法是怙主或救༷護，從生老病死的痛苦中解脫出來，安置於無餘涅槃之心的想法是救༷護，爲了使一切法不混雜而說法之心的想法是住༷所，爲了使色等對境不是色等而說法之心的想法是親༷友，如洲渚般宣說寂滅和善良之法，使初始和終結完全斷絕之心的想法是洲༷渚，爲了宣說色等生滅、煩惱清凈皆無的圓成實性之法的想法是引༷導者。 爲了利他，宣說色等一切法皆為空性之自性的想法是自༷然成༷就，以及不執著地不顯現三༷乘之༷果༷的二者之自༷我，是九種行為中最༷后所༷依之༷行或行為。如此闡述的九種行為，是道的行為的本質或特性。有些人在此處闡述十一種行為，這與經不符。經中闡述的九種行為，在《八千頌般若經》中非常清楚。無著（梵文：Asaṅga）也與經相符地闡述了九種行為。將三種智慧分別分配行為並結合，以及說是最後一切智之行，對此也不應相信。
【English Translation】 They also explain these. They have already explained the essence or characteristics of the Dharma that distinguishes the path. Now, the characteristics or nature of the actions of the Mahāyāna path will be explained. As it says in the sūtra: 'Bodhisattvas should become beneficial, happy, protectors, and saviors for the world.' etc., entering unsurpassed enlightenment. The meaning of etc. is: benefit and happiness and protection, and the protection of people, dwelling and relatives and islands, and guides, spontaneously accomplished and the three vehicles, the self that does not manifest the result, is the final act of reliance, this is the characteristic of action.' Among them, accomplishing the benefit of the world through the wisdom of the path, from here the nine actions of the wisdom of the path are explained. Among them, the thought of extracting sentient beings from the five realms of existence and placing them in nirvāṇa is bene༷fit, the thought of liberating from suffering and placing them in nirvāṇa is hap༷piness, the thought of teaching the Dharma for the sake of abandoning all suffering is protector or shel༷ter, the thought of liberating from the suffering of birth, old age, sickness, and death and placing them in complete nirvāṇa is shel༷ter, the thought of teaching the Dharma in order to prevent all dharmas from being mixed is dwell༷ing, the thought of teaching the Dharma so that whatever is beyond form etc. is not form etc. is rela༷tives, the thought of teaching the Dharma of peace and goodness that completely cuts off the beginning and end like an island is isl༷and, the thought of teaching the Dharma of perfect accomplishment in which there is no arising, ceasing, affliction, or purification of form etc. is gui༷de. For the sake of others, the thought of teaching that all dharmas such as form etc. are spontaneously accom༷plished in the nature of space, and the self of both that does not manifest the result of the three ve༷hicles without attachment, is the fi༷nal act of reli༷ance or action of the nine actions. These nine teachings thus explained are the essence or characteristics of the actions of the path. Some others explain eleven actions here, which is not in accordance with the sūtra. The nine actions explained in the sūtra are very clear in the Aṣṭasāhasrikā Prajñāpāramitā Sūtra. Asaṅga also explained the nine actions in accordance with the sūtra. One should not believe in allocating actions to each of the three wisdoms and combining them, and saying that it is the act of the final omniscient one.
པའི་ཤེས་བྱེད་མེད་ཀྱི་སྟེང་དུ་མདོ་དང་འགལ་ནས་སྣང་ངོ་། །མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྟེན་དུ་འགྱུར་བར་བྱའོ། །ཞེས་བླ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཞུགས་སོ། །ཞེས་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པར་འབྱུང་ངོ་། །རྟེན་པ་ཞེས་པ་འདི་ཉི་ཁྲི་སོགས་སུ་ལམ་དང་བསྡུས་དོན་འགྲེལ་པར་བགྲོད་པ་ཞེས་པར་འབྱུང་ངོ་། །ཉི་ཁྲི་སོགས་སུ་གནས་ཞེས་པ་སྟེ་རྟེན་ཞེས་པར་བསྒྱུར་ནས་ཡོད་དོ། །མཐའི་མཛད་པ་ཞེས་པ་ནི། ཕན་དང་བདེ་དང་ཞེས་སོགས་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་རྒྱུར་སྣང་ངོ་། །བྱེད་པ་འདི་རྣམས་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པའི་ལེའུ་ཞེ་དྲུག་པ་ན་ཡོད་ཅིང་ཉི་ཁྲིའི་སོ་དྲུག་པས་སྟོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ལམ་ཤེས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ མཚན་ཉིད་བཞི་པ་ལམ་ཤེས་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་པ། ད་ནི་མཚན་ཉིད་བཞི་པ་ལམ་ཤེས་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སོ་བདུན་པར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་དང་། དེ་དག་གི་མཚན་མ་དང་། དེ་དག་གི་རྣམ་པས་དབེན་པའི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། ཉོན་མོངས་རྟགས་དང་མཚན་མ་དང་། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག །དབེན་དང་དཀའ་དང་ངེས་པ་དང་། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མི་དམིགས་དང་། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་དང་། །དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་གང་ཡིན་ 5-363 དང་། །མི་མཐུན་ཐོགས་པ་མེད་དང་དེ། །གཞི་མེད་འགྲོ་མེད་སྐྱེ་མེད་དང་། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་དམིགས་དང་། །ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད། །མཚན་གཞི་ལྟ་བུར་མཚོན་པས་ན། །མཚན་ཉིད་བཞི་པར་བཞེད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་ཆགས་སོགས་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་ཀྱིས་དབེན་པ་དང་། ཆགས་སོགས་ལ་སྤྱོད་པའི་རྟ༷གས་ཀྱིས་དབེན་པ་ད༷ང་། མཚ༷ན་མ༷་སྟེ་ཆགས་སོགས་ཀྱི་དམིགས་པས་དབེན་པ་ད༷ང་། མི༷་མཐུ༷ན་ཕྱོ༷གས་ད༷ག་གཉེ༷ན་པོ༷འི་སྤྲོས་པ་ད༷ག་གིས་དབེ༷ན་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ངང་ཚུལ་ད༷ང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་གོ་ཆ་བགོས་ཀྱང་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པ་ནི། ངལ་བ་དང་དུ་ལེན་པས་དཀ༷འ་བ་བགྱིད་པ་ད༷ང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་འདས་པ་ལ་འགོད་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་དེ་ཉན་རང་གི་སར་མི་ལྟུང་བར་ངེ༷ས་པ༷་ད༷ང་། ཉི་ཚེ་བ་མ་ཡིན་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆེ༷ད་དུ༷་གོ་ཆ་བྱ༷་བ་ད༷ང་། ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་སྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྒོམ་པ་དང་བསྒོམ་བྱ་དང་། སྒོམ་པ་པོ་མི༷་དམི༷གས་པ་ད༷ང་། སྦྱིན་སོགས་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོ༷ན་པ༷ར་ཆགས་ཅིང་ཞེ༷ན་པ༷་བཀ༷ག་པ༷་ད༷ང་། འདི་ནས་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སོ་བརྒྱད་པས་སྟོན་ཏོ། །ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འདི་མཁས་ཤིང་འཛངས་པས་དམི༷གས་ཤིང་རིག་པར་བྱ་བ་སྔར་ཁྱད་པར་གྱིས་མཚན་ཉི
【現代漢語翻譯】 如果沒有能理解的知識，就會與經文相悖。經文中說：『菩薩應成為世間的依怙。』這表明已進入無上菩提。』這在《八千頌般若經》中有記載。所謂『依怙』，在《二萬頌般若經》等中，解釋為道路和總義，即『行進』。在《二萬頌般若經》等中，『安住』被翻譯為『依怙』。所謂『究竟的事業』，是指利益和安樂等一切。這些行為在《八千頌般若經》的第四十六品和《二萬頌般若經》的第三十六品中有所闡述。這些經文闡述了以道智行利益世間的特徵。 第四個特徵是闡述道智的自性特徵。 現在將闡述第四個特徵，即道智的自性特徵。在《二萬頌般若經》的第三十七品中說：『菩薩遠離貪欲、嗔恨、愚癡，以及它們的相和形態。』等等。其含義是：遠離煩惱的標誌和相狀，遠離不順之品和對治品，遠離困難和決定，遠離為了某事而做和無所緣，遮止執著和所緣，遠離不順和無礙，以及無基、無行、無生，如是真如不可緣，十六自性之本質。以譬喻為例證，這是第四個特徵。』這段話的意思是，遠離貪等煩惱，遠離行於貪等的標誌，遠離相狀，即貪等的所緣，遠離不順之品和對治品的戲論，處於遍知的狀態，即使為了利益眾生而披上盔甲，也不執著於眾生，忍受艱辛，為了將一切眾生安置於涅槃，披上盔甲，也不會墮入聲聞緣覺之地，為了所有眾生和遍知智慧，而披上盔甲，修習般若波羅蜜多，就像修習虛空一樣，在修習般若波羅蜜多時，沒有能修、所修和修習者，不執著於佈施等一切清淨之法，這在《二萬頌般若經》的第三十八品中有所闡述。甚深的般若波羅蜜多，應由聰明有智慧者所緣和理解，之前已用特殊的方式闡述了特徵。
【English Translation】 If there is no knowing knowledge, it appears contrary to the sutras. The sutra says, 'The Bodhisattva should become the refuge of the world.' This indicates entering unsurpassed Bodhi. This is found in the 'Eight Thousand Verse Prajnaparamita Sutra'. The so-called 'refuge' is explained in the 'Twenty Thousand Verse Prajnaparamita Sutra' etc., as the path and the general meaning, that is, 'to proceed'. In the 'Twenty Thousand Verse Prajnaparamita Sutra' etc., 'to abide' is translated as 'refuge'. The so-called 'ultimate deeds' refer to all things such as benefit and happiness. These actions are described in the forty-sixth chapter of the 'Eight Thousand Verse Prajnaparamita Sutra' and the thirty-sixth chapter of the 'Twenty Thousand Verse Prajnaparamita Sutra'. These sutras explain the characteristics of benefiting the world with the knowledge of the path. The fourth characteristic is to explain the characteristic of the nature of that path knowledge. Now, the fourth characteristic, the characteristic of the nature of that path knowledge, will be explained. In the thirty-seventh chapter of the 'Twenty Thousand Verse Prajnaparamita Sutra', it says: 'Bodhisattvas become by nature devoid of desire, hatred, and ignorance, and their signs and forms.' etc. The meaning is: 'Devoid of the signs and characteristics of afflictions, devoid of unfavorable factors and antidotes, devoid of difficulty and certainty, devoid of doing for a purpose and non-objectification, preventing attachment and objectification, devoid of unfavorable obstacles and that, without basis, without going, without arising, likewise, Suchness is non-objectification, the essence of sixteen natures.' Representing with examples, this is considered the fourth characteristic. This passage means to be devoid of afflictions such as attachment, devoid of the signs of acting on attachment etc., devoid of characteristics, that is, the object of attachment etc., devoid of the elaboration of unfavorable factors and antidotes, being in the state of omniscience, even though donning armor for the benefit of sentient beings, not fixating on sentient beings, enduring hardship, donning armor to place all sentient beings in Nirvana, without falling into the state of Hearers and Solitary Realizers, donning armor for the sake of all sentient beings and omniscient wisdom, practicing Prajnaparamita, just like practicing space, when practicing Prajnaparamita, there is no one who practices, what is practiced, and the practitioner, not clinging to all pure dharmas such as generosity, this is explained in the thirty-eighth chapter of the 'Twenty Thousand Verse Prajnaparamita Sutra'. This profound Prajnaparamita should be objectified and understood by the wise and intelligent, the characteristics have been explained in a special way before.
ད་ཀྱི་སྐབས་སུ་བསྟན་པ༷་ག༷ང་ཡི༷ན་པ་དེ་ཉིད་ད༷ང་། གཟུང་འཛིན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཆེས་པར་དཀའ་བའི་ཆོས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་མི་མཐུན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་དང་མི༷་མཐུ༷ན་ཡང་སྦྱིན་སོགས་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ནི་གཟུགས་སོགས་ལ་ཐོ༷གས་པ༷་མེ༷ད་པ་ད༷ང་། དེ༷་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་ཆོས་འདི་ལ་དངོས་པོའི་རྟེན་ནམ་གཞི༷་མེ༷ད་པ་དང་། འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་གྱུར་པའི་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་སྤྲོས་བཅས་ཀྱི་འགྲོ༷་འོང་མེ༷ད་པ་དང་། སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ཆོས་གང་གི་ཡང་རྗེས་སུ་སྐྱེ༷་བ་མེ༷ད་པ་ད༷ང་། ཆོས་དབྱིངས་ཟབ་མོའི་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་མཚན་མའི་ཚུལ་གྱིས་གཟུགས་སོགས་དང་། དེའི་ 5-364 དེ༷་བཞི༷ན་ཉི༷ད་ནི༷་མི༷་དམི༷གས་པ་ད༷ང་། མཚན་ཉིད་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་བཅུ༷་དྲུ༷ག་གི་བད༷ག་ཉི༷ད་རིལ་པོ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་འདིས། མཚ༷ན་གཞི༷་ཐ་དད་པ་ལྟ༷་བུ༷ར་མཚོན་བྱ་ལམ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མཚོ༷ན་པར་བྱེད་པ༷ས་ན༷། སྤྱིར་མཚ༷ན་ཉི༷ད་བཞི༷་སྟོན་པའི་སྐབས་ཡིན་པ་ལ། སྔར་གསུམ་བཤད་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འདི་བཤད་པ༷ར་བཞེ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། ། ཁ་ཅིག་གིས་ངོ་བོ་ཉིད་འདི་རྣམས་མཁྱེན་གསུམ་ལ་སོ་སོར་སྦྱར་ནས་འཆད་པ་ནི་ཤེས་བྱེད་ཡིད་ཆེས་པ་མི་སྣང་ངོ་། །སྤྱིར་མཚན་ཉིད་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱོར་བ་མཚོན་པ་དང་ཁྱད་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཅུ་དྲུག་གིས་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བ་མཚོན་པར་འཆད་པ་ནི་མདོ་དང་གཞུང་གི་དོན་ལས་གོལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རྣམ་མཁྱེན་བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་དེ་ཉིད་མཁྱེན་པ་གསུམ་ག་སྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་པས་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བ་སོ་སོར་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་སྦྱོར་བ་སོ་སོར་མཚོན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྒྱལ་བ་དང་། རྒྱལ་ཚབ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མ་གསུངས་སོ། །འོ་ན་སྐབས་གསུམ་པ་དང་། འདིར་བཤད་པའི་ཁྱད་པར་ཅི་ཞེ་ན། དེ་ནི་དགོས་པ་དང་། གདུལ་བྱ་གཞན་དང་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་སྦྱོར་བའི་དོན་གཅིག་ཉིད་ཟློས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔལ་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས། སླར་ཡང་དོན་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས། དོན་དེ་ཉིད་ནི་ཟློས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ། སྦྱོར་ལམ་དང་མཐོང་སྒོམ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡང་གསུངས་པ་རྣམས་ཀྱང་དགོས་པའི་དབང་གིས། སྒྲ་མ་ཟློས་ཀྱང་། དོན་བཟློས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཟློས་པ་ལ་ཡང་སྒྲ་ཟློས་པ་དང་། དོན་ཟློས་པ་དང་། སྐྱོན་ཅན་དང་སྐྱོན་མེད་དེ་བཞི་ཡོད་པར་རྟོགས་པ་དགོས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། མཚ༷ན་ཉི༷ད་བཅ༷ས། །ཞེས་པ་སྟེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈
【現代漢語翻譯】 如今，所說的教法，是與一切能取所取相分離，令世間一切難以置信之法，是與世間一切相違背之法；雖與世間不合，卻與佈施等一切清凈之法相合之法，是對色等無執著，以及如是性之甚深般若波羅蜜多之法，此法無有事物之所依或基礎；聖者 聖解脫（Subhuti）啊，此如是性之自性所成之般若波羅蜜多，無有戲論之來去；因一切生法不可得之故，聖者 聖解脫（Subhuti）之自性所成之道智般若波羅蜜多，對任何法亦無隨之生起；此法界甚深之般若波羅蜜多，以相之方式，對色等以及 如是性不可得；以自性本體十六自性一體圓滿之此（般若波羅蜜多），以似差別之相之方式，象徵所詮之道智之自性，因此，總的來說，這是宣說四種自性之時機，之前已說三種，現在要說本體自性。 有些人將這些本體自性分別與三智相聯繫而解釋，這並不令人信服。一般來說，這些自性象徵著加行，特別是十六本體自性象徵著三智的加行，這種解釋偏離了經文和論典的意義。因此，修習遍智的加行，即是修習三種智慧的加行，因為沒有分別確定三種智慧的加行，所以象徵它們各自加行的自性，諸佛和佛子等法主們並未宣說。 那麼，第三品和此處所說的差別是什麼呢？那是因為根據需要和不同的所化眾生，重複宣說了同一個加行的意義。如 聖天（Aryadeva）所說：『再次依賴其他意義，意義本身是重複的。』這就是其含義。同樣，資糧道和見道修道等也多次宣說，也是因為需要，即使文字不同，意義也是重複的。要知道，重複有文字重複、意義重複、有缺陷和無缺陷四種。通過這些，『自性』已經解釋完畢。
【English Translation】 Now, the teaching being spoken of is that which is separated from all grasping and apprehended, making it difficult for all in the world to believe. It is a Dharma that contradicts everything in the world; although it does not conform to the world, it conforms to all the Dharmas of purification such as generosity. It is without attachment to form, etc., and the profound Dharma of Suchness Prajnaparamita, which has no basis or foundation for things. O Noble Subhuti, this Prajnaparamita, which has become the essence of Suchness, has no coming and going of elaboration; because all phenomena of birth are imperceptible, this Prajnaparamita of the Path Wisdom, which has become the essence of Subhuti, does not arise after any Dharma; this profound Dharmadhatu Prajnaparamita, in the manner of characteristics, does not perceive form, etc., and Suchness is imperceptible; this essence of sixteen characteristics, which has become a complete unity, symbolizes the essence of the Path Wisdom to be symbolized in the manner of different bases. Therefore, in general, this is the occasion for showing the four characteristics. Having explained the first three, this characteristic of essence is about to be explained. Some explain these essences by separately applying them to the three knowledges, but this does not seem credible. In general, those characteristics symbolize application, and in particular, the sixteen characteristics of essence symbolize the application of the three knowledges, which deviates from the meaning of the Sutras and Shastras. Therefore, the application of meditating on Sarvakarajnata is the application of meditating on all three knowledges, because there is no separate determination of the application of the three knowledges, the characteristics that symbolize their respective applications have not been spoken by the Buddhas and Bodhisattvas and other Dharma masters. So what is the difference between the third chapter and what is said here? That is because, depending on the need and different disciples, the same meaning of application is repeated. As the glorious Aryadeva said: 'Again, relying on other meanings, the meaning itself is repeated.' That is the meaning. Similarly, the Sambharamarga and the Darshanamarga and Bhāvanāmārga, etc., are also spoken of again and again, also because of the need, even if the words are different, the meaning is repeated. It should be known that there are four types of repetition: word repetition, meaning repetition, flawed and flawless. Through these, 'characteristics' has been explained.
ཚོགས་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་བཤད་པ། ད་ནི་ཚོགས་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། མཚན་མ་དང་བྲལ་བར་སྦྱིན་སོགས་སྤྱོད་ཅིང་སྒོམ་པ་ནི་ཐབས་མཁས་པའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན་དང་། ཐབས་མཁས་པ་བསྟན་པ་དང་། ཆོས་ལྔ་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། 5-365 མཚན་མེད་རབ་ཏུ་སྦྱིན་ལ་སོགས། །ཡང་དག་སྒྲུབ་ལ་མཁས་པ་ནི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་འདི་ལ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་འདོད། །ཞེས་པ་ལ་མཚན་མ་མེད་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཚོགས་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ནི། གཞི་ཤེར་ཕྱིན་ཆོས་དབྱིངས་ཟབ་མོའི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དང་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་སྟོན་པའི་སྐབས་འདི་ལ། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་འདོད་ཅིང་བསྟན་ཏོ། ། གཉིས་པ་དད་སོགས་ཆོས་ལྔ་བཤད་པ་ནི། སངས་རྒྱས་སོགས་དམིགས་དད་པ་དང་། །སྦྱིན་སོགས་སྤྱོད་ཡུལ་བརྩོན་འགྲུས་དང་། །བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་དྲན་པ་དང་། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཏིང་འཛིན་དང་། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དང་རྣམ་ལྔ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྣོན་པོ་ཡིས། །རྟོགས་སླ་རྟུལ་པོས་རྟོགས་དཀར་བཞེད། །ཞེས་པ་ལ་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ལ་སོ༷གས་པ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ལ་དམི༷གས་པའི་ད༷ད་པ༷་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ད༷ང་། སྦྱི༷ན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོ༷གས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་སྤྱོ༷ད་པའི་ཡུ༷ལ་ཅན་གྱི་བརྩོ༷ན་འགྲུ༷ས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ད༷ང་། ཐོས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་དོན་མི་བརྗེད་པ་འཛིན་པ་བས༷མ་པ༷འི་ཤེས་རབ་ཕུ༷ན་སུམ་ཚོ༷གས་པའི་དྲ༷ན་པ༷་ད༷ང་། སྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣ༷མ་པ༷ར་མི༷་རྟོ༷ག་པའི་ཏི༷ང་ངེ་འཛི༷ན་ད༷ང་། བདེན་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་ཀྱི་རྣ༷མ་པ༷་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་དུ༷་ཤེ༷ས་པ༷འི་ཤེ༷ས་ར༷བ་ད༷ང་རྣ༷མ་པ་ལྔ༷་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་མཚན་འཛིན་དང་བཅས་པས་དད་སོགས་དེ་དག་དབང་པོ་རྟུལ་པོའི་ལམ་དང་མཚན་འཛིན་དང་བྲལ་བས་དད་སོགས་དེ་དག་དབང་པོ་རྣོན་པོའི་ལམ་དུ་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོ༷གས་པ༷འི་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ནི་མཚན་མ་དང་དམིགས་པ་མེད་པར་སྤྱོད་པའི་དབང་པོ་རྣོ༷ན་པོ༷་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡི༷ས་རྟོ༷གས་པར་སླ༷་བ་དང་། དམིགས་པ་དང་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པའི་དབང་པོ་ 5-366 རྟུ༷ལ་པོ༷་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་བྲལ་བས༷་རྟོ༷གས་པར་དཀ༷འ་བར་བཞེ༷ད་དེ། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་གཟུགས་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་དང་མཚན་མའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ཐ༷ར་ད༷ང་། ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ སྦྱོར་ལམ་གྱི་ངོ་བ
【現代漢語翻譯】 論述資糧道的體性與解脫分相同 現在論述資糧道的體性與解脫分相同。經中說：『不執著于相而行佈施等，並進行禪修，是為善巧方便。』等等的意義，以及善巧方便的開示和五法之論述。首先： 無相佈施等，如實修持巧方便，通達一切諸相者，欲彼與解脫分合。 意為無有相的殊勝佈施和如理如實不顛倒地修持戒律等，善於運用方便的資糧道的體性是：在開示證悟作為基的般若波羅蜜多，即法界深奧的一百七十三種相的修持階段，想要並宣說它與解脫分相應。 第二，論述信心等五法： 佛等為境生信心，佈施等行勤精進，殊勝意樂具正念，無分別智入禪定，一切諸法一切相，了知之慧有五種，具足菩提勝慧者，易悟遲鈍悟甚難。 意為以佛等三寶和大乘之法為對境，生起圓滿的信心；以佈施和戒律等波羅蜜多為所行之境，生起圓滿的精進；不忘失所聞之法的詞句和意義，持有意樂智慧的圓滿正念；以修慧對一切法不起分別的禪定；以及如實了知以二諦所涵蓋之諸法的體性的智慧，這五種法。因為以執著于相的信心等，會成為根器遲鈍者的道，而以不執著于相的信心等，則會成為根器敏銳者的道。因此，無上的圓滿菩提，是依于不執著于相和目標的根器敏銳且善巧方便者，容易證悟；而依于執著于目標和相的根器遲鈍且不善巧方便者，則難以證悟。因為成為無上菩提體性的色等一切法，其自性皆為空性，遠離目標和相。以上已經解釋了『解脫』。 連線道的體性
【English Translation】 Explaining the Nature of the Path of Accumulation as Being Similar to the Aspects of Liberation Now, let's explain the nature of the Path of Accumulation as being similar to the aspects of liberation. As stated in the sutra: 'Practicing generosity and meditation without attachment to signs is skillful means.' And so on, along with the teaching of skillful means and the explanation of the five dharmas. First: Giving without signs, and diligently practicing, skillful in accomplishing, understanding all aspects, this is considered in harmony with the aspects of liberation. This means that the nature of the Path of Accumulation, which is skillful in the means of genuinely and correctly practicing excellent generosity without signs and discipline, etc., is considered and taught to be in harmony with the aspects of liberation in this context of demonstrating the practice of realizing all one hundred and seventy-three aspects of the profound dharmadhatu of the Prajnaparamita that is the basis. Second, explaining the five dharmas of faith, etc.: Faith directed towards the Buddha, etc., diligence in the field of practice such as giving, perfect mindfulness with excellent intention, non-conceptual samadhi, and the wisdom that knows all aspects of all dharmas; with the sharp wisdom of complete enlightenment, it is easy to realize, while the dull realize with difficulty. This means having perfect faith directed towards the Three Jewels (Buddha, Dharma, Sangha) and the Mahayana Dharma; having perfect diligence with the field of practice being the Paramitas such as generosity and discipline; having perfect mindfulness that holds and does not forget the words and meanings of the Dharma that has been heard; having samadhi that does not conceptualize all dharmas with the wisdom of meditation; and having the wisdom that knows all aspects of the nature of dharmas, which are encompassed by the two truths, without any error. Because faith, etc., with attachment to signs becomes the path of those with dull faculties, and faith, etc., without attachment to signs becomes the path of those with sharp faculties. Therefore, the unsurpassed, perfectly complete enlightenment is easily realized by those with sharp faculties who practice without signs and aims and are skilled in means, and it is difficult to realize by those with dull faculties who practice with aims and signs and are not skilled in means. Because all dharmas such as form, etc., which have become the nature of unsurpassed enlightenment, are empty of the nature of aims and signs. With these, 'liberation' has been explained. The Nature of the Path of Joining
ོར་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་བཤད་པ། ད་ནི་སྦྱོར་ལམ་གྱི་ངོ་བོར་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དྲོད་དང་། རྩེ་མོ་དང་། བཟོད་པ་དང་། ཆོས་མཆོག་སྟེ་བཞི་རིམ་པ་ལྟར་འབྱུང་བ་ནི། མདོ་ལས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པ་དང་། བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེའི་སེམས་ཀྱིས་དམིགས་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། དྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་འདིར། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་བསྔགས། །དེ་དག་ཉིད་ལ་སེམས་མཉམ་སོགས། །རྣམ་པ་དག་ནི་བཅུར་བཤད་དོ། །བདག་ཉིད་སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་ཅིང་། །སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་གནས་པས་གཞན། །དེ་དག་ལ་ནི་འགོད་པ་དང་། །བསྔགས་པ་བརྗོད་དང་མཐུན་པ་ཉིད། །རྩེ་གྱུར་དེ་བཞིན་བཟོད་པ་ནི། །རང་གཞན་རྟེན་ཅན་བདེན་ཤེས་པ། །ཆོས་མཆོག་དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་རྣམས། །སྨིན་བྱེད་སོགས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ་སྦྱོར་ལམ་དྲོ༷་བ༷་ཆུང་ངུ་འབྲིང་ཆེན་པོ་རྣ༷མས་ཀྱི༷་དམི༷གས་པ༷་ནི། སྐབས་འདི༷ར་སེ༷མས་ཅ༷ན་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཡི༷ན་པ༷ར་བསྔ༷གས་པ་སྟེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྐབས་དང་པོར་བསྟན་པ་དང་མི་གཅིག་གོ །སེམས་ཅན་དེ༷་ད༷ག་ཉི༷ད་ལ༷་ཚུལ་ཇི་ལྟར་དམིགས་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེ༷མས་རང་གཞན་མཉ༷མ་པ་ཉིད་དམིགས་པ་དང་། བྱམས་སྙིང་རྗེའི་སེམས་དང་། ང་རྒྱལ་དང་གཡོ་བ་མེད་པའི་སེམས་དང་། ཕན་པའི་སེམས་དང་། ཁོང་ཁྲོ་མེད་ཅིང་མི་འཚེ་བའི་སེམས་དང་། ཕ་མའི་སེམས་དང་། ཕུ་ནུའི་སེམས་དང་། གྲོགས་པོའི་སེམས་དང་། གཉེན་གྱི་སེམས་དང་། རུས་གཅིག་པའི་སེམས་ཀྱིས་དམིགས་པ་ལ་སོ༷གས་པ་དམིགས་ཚུལ་གྱི་རྣ༷མ་པ༷་ད༷ག་ནི༷་བཅུ༷ར་བཤ༷ད་དོ༷། ། སྦྱོར་ལམ་རྩེ་མོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། བད༷ག་ཉི༷ད་མི་དགེ་བ་བཅུའི་སྡི༷ག་པ༷་ལ༷ས་ལྡོ༷ག་ཅི༷ང་སྦྱི༷ན་པ་ལ༷་སོ༷གས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ༷་གན༷ས་པ༷ས། 5-367 སེམས་ཅན་གཞ༷ན་སྡིག་པ་སྤོང་བ་དང་། སྦྱིན་སོགས་སྤྱོད་པ་དེ༷་ད༷ག་ལ༷་ནི༷་འགོ༷ད་པ༷་ད༷ང་། སྡིག་པ་སྤོང་བ་དང་། སྦྱིན་སོགས་དེ་དག་གི་བསྔ༷གས་པ༷་བརྗོ༷ད་པ་ད༷ང་། སྡིག་པ་སྤང་བ་དང་སྦྱིན་སོགས་ལ་སྤྱོད་པར་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་དག་གི་ལེགས་པ་བརྗོད་ཅིང་མཐུ༷ན་པས་དགའ་བར་བྱེད་པ༷་ཉི༷ད་རྩེ༷་མོར་གྱུ༷ར་པ་ཡིན་ནོ། །རྩེ་མོར་རང་གཞན་གཉིས་ཀའི་དོན་ལ་བརྩོན་པ་དེ༷་བཞི༷ན་དུ་སྦྱོར་ལམ། བཟོ༷ད་པ༷་ནི༷་རང་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པར་བྱེད། ཀུན་འབྱུང་སྤོང་བར་བྱེད། འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད། ལམ་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་གཞན་ཡང་དེ་དག་ལ་བསྐུལ་ཞིང་འགོད་པ་དང་། དེ་དག་གི་ལེགས་པ་བརྗོད་པ་དང་། གཞན་ཡང་དེ་དག་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་གི་ལེགས་པ་བརྗོད་ཅིང་མཐུན་པས་དགའ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ར༷ང་གཞ༷ན་གཉིས་ཀ་ལ་བརྟེ༷ན་པ་ཅ༷ན་གྱི་བདེ༷ན་པ་བཞིའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེ༷ས་པ༷་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་ལམ་ཆོ
【現代漢語翻譯】 現在解釋屬於加行道的抉擇分： 現在將要解釋作為加行道體性的抉擇分。它分為暖位、頂位、忍位和勝法位，依次出現。如經中所說：『應當以對一切眾生平等、慈愛和悲憫之心作為所緣。』等等的意義。 對於暖位，其所緣被讚譽爲『一切眾生』。對於這些眾生，有十種心，即平等心等。自身從罪惡中解脫，安住于佈施等善行，從而使他人也安住於此，讚歎他們的善行，並隨喜他們的功德。 頂位也是如此。忍位則是了知自他皆依賴於緣起的真理。勝法位則是通過成熟等方式來了解眾生。 對於這些，加行道的暖位，即小、中、大三種暖位的所緣，在此處被讚譽爲『一切眾生』，這是爲了說明與第一階段（資糧道）所指的眾生並非完全相同。那麼，如何緣這些眾生呢？緣菩提心，即緣自他平等；緣慈悲心；緣無慢心和無諂心；緣利益心；緣無嗔心和無害心；緣父母心；緣兄弟心；緣朋友心；緣親人心；以及緣同一血統之人的心等等，這些都是緣取方式的十種形態。 安住于加行道頂位的菩薩，自身從不善業十罪中解脫，安住于佈施等波羅蜜多中，從而使其他眾生也遠離罪惡，行持佈施等善行，對他們的善行進行讚歎，並隨喜他們所做的一切，這就是頂位。 頂位致力於自他二利，同樣地，加行道的忍位，則是了知自身痛苦，斷除痛苦之因，現證寂滅之果，修習解脫之道，並勸勉其他眾生也這樣做，使他們安住於此，讚歎他們的善行，並隨喜他們所做的一切。因此，忍位是具有緣起性的四聖諦之境的智慧。 加行道的勝法位則是……
【English Translation】 Now explaining the aspects of ascertainment that accord with the path of joining: Now, we shall explain the aspects of ascertainment that accord with the nature of the path of joining. It is divided into heat, peak, forbearance, and supreme dharma, which arise in sequence. As stated in the sutra: 'One should focus on all sentient beings with equality, love, and compassion.' etc. For the heat stage, its object of focus is praised as 'all sentient beings.' For these beings, there are ten aspects of mind, such as equanimity. Turning oneself away from sin and abiding in generosity, etc., one establishes others in the same, praises their virtues, and rejoices in their merits. The peak stage is similar. Forbearance is the knowledge of truth that is dependent on oneself and others. Supreme dharma is knowing sentient beings through maturation, etc. Regarding these, the object of focus for the heat stage of the path of joining, namely the small, medium, and large heat stages, is praised as 'all sentient beings' in this context, to indicate that it is not entirely the same as what is indicated in the first stage (the path of accumulation). So, how does one focus on these sentient beings? One focuses on the mind of enlightenment, that is, focusing on the equality of oneself and others; focusing on the mind of love and compassion; focusing on the mind without pride and deceit; focusing on the mind of benefit; focusing on the mind without anger and harm; focusing on the mind of parents; focusing on the mind of siblings; focusing on the mind of friends; focusing on the mind of relatives; and focusing on the mind of those of the same lineage, etc. These are the ten aspects of the way of focusing. A Bodhisattva abiding in the peak stage of the path of joining, having turned away from the ten non-virtuous deeds, and abiding in generosity and other perfections, thereby causes other sentient beings to turn away from sin, practice generosity and other virtues, praises their virtues, and rejoices in all that they do, this is the peak stage. The peak stage strives for the benefit of both oneself and others. Similarly, the forbearance stage of the path of joining is knowing one's own suffering, abandoning the cause of suffering, directly realizing the result of cessation, practicing the path of liberation, and encouraging other sentient beings to do the same, establishing them in this, praising their virtues, and rejoicing in all that they do. Therefore, forbearance is the wisdom that has the object of the four noble truths, which are dependent on origination. The supreme dharma stage of the path of joining is...
༷ས་མཆོ༷ག་ཀྱང་། རྩེ་མོ་དང་བཟོད་པ་དེ༷་བཞི༷ན་དུ་རང་ཉིད་སེ༷མས་ཅ༷ན་རྣ༷མས་སྨི༷ན་པར་བྱེ༷ད་སོ༷གས་པས་བསྡུས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་བར་བྱེད། མངོན་ཤེས་དང་། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེད་པར་བྱེད། ཚེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དམ་པའི་ཆོས་གནས་པ་འཛིན་པར་བྱེད། གཞན་ཡང་དེ་དག་ལ། བསྐུལ་ཞིང་འགོད་པ་དང་། དེ་དག་གི་ལེགས་པ་བརྗོད་པ་དང་། གཞན་གང་དེ་དག་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་གི་ལེགས་པ་བརྗོད་ཅིང་མཐུན་པས་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱི༷ས་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ངེ༷ས་འབྱེ༷ད་ཆ༷་མཐུ༷ན་ད༷ང་། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ ཐེག་ཆེན་ལ་སློབ་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་ཀྱི་ཚོགས་བཤད་པ། ད་ནི་ཐེག་ཆེན་ལ་སློབ་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་ཀྱི་ཚོགས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་སྦྱོར་ལམ་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དང་། མཐོང་ལམ་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དང་། སྒོམ་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་བཤད་པ་དང་གསུམ་ཡོད་པ་ལ། ༈ སྦྱོར་ལམ་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས། སྤྱིར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་དང་། སོ་སོར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་གཉིས་ལས། ༈ སྤྱིར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ། དང་པོ་ནི་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སོ་དགུ་པར། དེ་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞུགས་ནས་དོན་དང་ལྡན་པར་སྨྲ་ཞིང་། ལེགས་བཤད་ཚོལ་བའི་རྣམ་པ་དང་ཚུལ་དང་མཚན་མ་དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ 5-368 ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་པའི་དོན། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ནས་བཟུང་སྟེ། །མཐོང་དང་གོམས་པའི་ལམ་དག་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་གནས། །དེ་འདིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །ཞེས་པ་ལ་ངེ༷ས་པར་འབྱེ༷ད་པའི་ཡ༷ན་ལ༷ག་སྦྱོར་ལམ་ན༷ས་ཐོག་མ་བཟུ༷ང་སྟེ༷། མཐོ༷ང་བའི་ལམ་ད༷ང་། སྒོམ་པ་གོ༷མས་པར་བྱེད་པ༷འི་ལ༷མ་ད༷ག་ལ༷། འཆད་འགྱུར་གྱི་རྟགས་འདི་དག་དང་ལྡན་པའི་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་སེ༷མས་དཔ༷འ་ག༷ང་ད༷ག་གན༷ས་པ་དེ༷་དག་ནི་སྐབས་འདི༷ར་ཐེག་ཆེན་ལ་སློབ་པའི་ཕྱི༷ར་མི༷་ལྡོ༷ག་པ༷འི་ཚོ༷གས་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ཡིན་ནོ། ། ༈ སོ་སོར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་ལས། ཐོག་མར་སྦྱོར་ལམ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་འཆད་པ། གཉིས་པ་ལ་གསུམ་ལས། ཐོག་མར་སྦྱོར་ལམ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་འཆད་པ་ལ་བསྟན་པ་དང་། བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་སོགས་རྟགས། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བརྗོད་པ་ཡིས། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ལ་གནས་པའི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་འདི། །ཞེས་པ་ལ། གཟུ༷གས་ལ༷་སོ༷གས་པ་ལ༷ས་ལྡོ༷ག་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་དང་། མི་ཁོམ་པ་ཟད་པ་ལ་སོ༷གས་པའི་རྟ༷གས་ཉི༷་ཤུ༷་མདོ་ལས་བརྗོ༷ད་ཅིང་བསྟན་པ༷་ཡི༷ས། ངེ༷ས་འབྱེ༷ད་ཡ༷ན་ལ༷ག་ལ༷་གན༷ས་པ༷འི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱི༷ར་མི༷་ལྡོ༷ག་པ༷འི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་འདི༷
【現代漢語翻譯】 此外，如同山頂和忍耐一樣，通過使眾生趨於成熟等方式，凈化佛土，生起現證和一切智智的智慧，持有圓滿的壽命和正法。並且，對於他們，鼓勵和安置，稱揚他們的功德，以及隨喜讚歎其他進入這些境界的人，這些都是可以瞭解的。通過這些，『與抉擇分相應』的說法已經解釋完畢。 現在，爲了學習大乘，將要宣說不退轉的僧伽之眾。其中有：資糧道不退轉的徵象，見道不退轉的徵象，以及修道自性的宣說，共三部分。 首先是資糧道不退轉的徵象，分為總的指示和分別的解釋兩部分。 首先是總的指示。在《二萬頌般若經》第三十九品中說：『如實進入，如理說法，具足尋求善說的相、方式和特徵的菩薩，應知為不退轉。』其含義是：從抉擇分開始，在見道和修道上，安住的菩薩，在此處是不退轉之眾。 對於『從抉擇分開始，在見道和修道上』，安住于具備這些將要解釋的徵象的菩薩，他們就是此處爲了學習大乘的不退轉之眾，是僧伽寶。 接下來是分別解釋，首先解釋資糧道不退轉的徵象。分為指示和解釋兩部分。首先是指示：『從色等解脫等徵象，以二十種方式宣說，這是安住于抉擇分的，不退轉的特徵。』 意思是，從對色等法的執著中解脫，以及對懷疑、無暇等障礙的斷除等等，通過經中宣說的二十種徵象，這是安住于抉擇分的菩薩，從無上菩提中不退轉的特徵。
【English Translation】 Furthermore, just as the summit and patience, through maturing sentient beings and so forth, purify the Buddha-fields, generate the wisdom of direct perception and omniscience, and uphold the perfection of life and the abiding of the sacred Dharma. Moreover, to them, encouraging and establishing, praising their merits, and rejoicing in agreement with others who enter these states, these are to be understood. Through these, the statement 'corresponding to the part of ascertainment' has been explained. Now, for the sake of studying the Mahāyāna, the assembly of the non-retrogressive Saṃgha will be explained. Among them are: the signs of non-retrogression on the path of accumulation, the signs of non-retrogression on the path of seeing, and the explanation of the nature of the path of cultivation, in three parts. First, the signs of non-retrogression on the path of accumulation, divided into a general indication and a separate explanation. First, the general indication. In the thirty-ninth chapter of the Twenty Thousand Verse Prajñāpāramitā, it says: 'Having entered as it is, speaking in accordance with the meaning, a Bodhisattva who possesses the aspects, manners, and characteristics of seeking good explanations should be known as non-retrogressive.' Its meaning is: starting from the part of ascertainment, on the paths of seeing and cultivation, those Bodhisattvas who abide, here are the non-retrogressive assembly. Regarding 'starting from the part of ascertainment, on the paths of seeing and cultivation,' those Bodhisattvas who abide possessing these signs that will be explained, they are the non-retrogressive assembly for the sake of studying the Mahāyāna in this context, they are the Saṃgha Jewel. Next is the separate explanation, first explaining the signs of non-retrogression on the path of accumulation. Divided into indication and explanation. First is the indication: 'From turning away from form, etc., signs, by stating twenty aspects, this is the characteristic of non-retrogression, abiding in the part of ascertainment.' The meaning is, from liberation from attachment to form and other phenomena, and the exhaustion of doubts, lack of leisure, and other obstacles, etc., through the twenty signs proclaimed in the sutra, this is the characteristic of a Bodhisattva abiding in the part of ascertainment, who does not regress from unsurpassed Bodhi.
་བསྟན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། གཉིས་པ་མདོ་ལས། གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་རྟེན་འབྲེལ་ལས་ལྡོག་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་པ་དང་། །ཐེ་ཚོམ་མི་དལ་ཟད་པ་དང་། །བདག་ཉིད་དགེ་བ་ལ་གནས་ཤིང་། །གཞན་དག་དེ་ལ་འགོད་པ་དང་། །གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་སྦྱིན་སོགས་དང་། །ཟབ་མོའི་དོན་ལའང་སོམ་ཉི་མེད། །བྱམས་ལ་སོགས་དང་སྒྲིབ་པ་ནི། །རྣམ་པ་ལྔ་དང་མི་འགྲོགས་དང་། །བག་ལ་ཉལ་ཀུན་འཇོམས་པ་དང་། །དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དང་། །གོས་ལ་སོགས་པ་གཙང་བ་དང་། །ལུས་ལ་སྲིན་བུ་རྣམས་མི་འབྱུང་། །གྱ་གྱུ་མེད་སེམས་སྦྱངས་པ་ནི། །ལེན་དང་སེར་སྣ་མེད་སོགས་དང་། །ཆོས་ཉིད་ལྡན་པར་འགྲོ་ཉིད་དང་། །སེམས་ཅན་དོན་དུ་དམྱལ་ཚོལ་དང་། །གཞན་གྱིས་བཀྲི་ 5-369 བར་མི་བཏུབ་དང་། །ལམ་གཞན་ཉེ་བར་སྟོན་བདུད་ལ། །བདུད་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པ་དང་། །སངས་རྒྱས་དགྱེས་པའི་སྤྱོད་པ་སྟེ། །རྟགས་ནི་ཉི་ཤུ་དེ་དག་གིས། །དྲོད་དང་རྩེ་མོ་བཟོད་བཅས་དང་། །ཆོས་མཆོག་རྣམས་ལ་གནས་པ་ནི། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ལྡོག །ཅེས་པ་གཟུ༷གས་ལ༷་སོ༷གས་པ་ལ་དངོས་པོར་ཞེན་པ་ལ༷ས་ལྡོ༷ག་པ༷་ད༷ང་། ཕྱི་རོལ་བའི་ལྟ་བ་ལ་བཟང་པོ་ཡིན་ནམ་སྙམ་པའི་ཐེ༷་ཙོ༷མ་དང་མི༷་ད༷ལ་བ་དམྱལ་བ་དང་། ཡི་དྭགས་དང་། དུད་འགྲོ་དང་། ལྷ་ཚེ་རིང་པོ་དང་། དབང་པོ་མ་ཚང་བ་དང་། ཡུལ་མཐའ་འཁོབ་ཏུ་སྐྱེས་པ་དང་། ལྟ་བ་ལོག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་བྱོན་པ་ལ་དགའ་བར་མི་བྱེད་པ་རྣམས་ཟད་པ་ནི་མི་ཁོམ་པའི་འགྲོ་བར་སྐྱེ་བ་ཟ༷ད་པ༷་ད༷ང་། བད༷ག་ཉི༷ད་དགེ༷་བ༷་བཅུ་ལ༷་གན༷ས་ཤི༷ང་བརྩོན་པ་དང་། གཞ༷ན་ད༷ག་དགེ་བ་དེ༷་ལ༷་བསྐུལ་ཞིང་འགོ༷ད། དགེ་བ་དེ་དག་གིས་ལེགས་པ་བརྗོད། དེ་ལ་ཞུགས་པ་དག་གི་ལེགས་པ་བརྗོད་ཅིང་མཐུན་པས་དགེ་བར་བྱེད་པ༷་ད༷ང་གཞ༷ན་གྱི༷་དོན་ལ་རྟེ༷ན་པ་ཅ༷ན་གྱི་སྦྱི༷ན་སོ༷གས་སྤྱོད་པ་ད༷ང་། ཐེ་ཙོམ་དུ་འགྱུར་བའི་དངོས་པོའི་གཟུགས་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་གཤིས་ལུགས་ཟ༷བ་མོ༷འི་དོ༷ན་ལ༷འ༷ང་སོ༷མ་ཉི༷་མེ༷ད་པ་དང་། བྱ༷མས་པའི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་དང་ལ༷་སོ༷གས་པ་བྱམས་པའི་ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་ལས་དང་ལྡན་པ་དང་། འདོད་པ་ལ་མོས་པ་དང་། གནོད་སེམས་དང་། གཉིད་རྨུགས་ད༷ང་། རྒོད་འགྱོད་ཐེ་ཙོམ་གྱི་སྒྲི༷བ་པ༷་རྣ༷མ་པ༷་ལྔ༷་ད༷ང་མི༷་འགྲོ༷གས་པ་ད༷ང་། བ༷ག་ལ༷་ཉ༷ལ་བ་ཀུ༷ན་འཇོ༷མས་ཤིང་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ༷་ད༷ང་། འགྲོ་འོང་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་དྲ༷ན་པ༷་ད༷ང་། ཤེ༷ས་བཞི༷ན་གྱིས་ཟིན་པ་ད༷ང་། གོ༷ས་ཚགས་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་གཙང་སྦྲ་དང་ནད་ཉུང་ཞིང་དྲི་ང་བ་མེད་པས་གཙ༷ང་བ༷་ད༷ང་། ལུ༷ས་ལ༷་སྲི༷ན་བུ༷འི་རིགས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྣ༷མས་མི༷་
【現代漢語翻譯】 此乃教法之所示。 第二，經中雲：『若能遠離色等五蘊、十二處、十八界及緣起之法，當知此菩薩已入不退轉地。』等等之義：遠離色等諸法，斷除疑惑不閑暇，安住自身之善，勸導他人亦如是，以利他為本之佈施等行，于甚深義亦無疑，慈等五事不親近，眠等隨眠皆摧毀，憶念與正知，衣等皆清凈，身無蟲生，無諂誑心已調伏，無慳吝等，具足法性而行，為利有情尋地獄，不為他所奪，于示現他道之魔，知是為魔，乃令諸佛歡喜之行。以二十種相，安住于暖位、頂位、忍位及勝法位，則不退轉于圓滿菩提。』 所謂遠離色等對實有之執著，以及對外道之見產生『是否為善』之疑慮，並斷除無暇，即斷除生於地獄、餓鬼、畜生、長壽天、根不具足、邊地、邪見以及不喜佛出世之處。斷除此等無暇之處，安住於十善業，精進不懈，勸導他人行善，以善言教化，隨順他人之善行，以利他為本，行佈施等。對於因未見諸法實相而產生疑惑之事物，對於甚深之義亦無疑慮。身語意三門皆行慈等，具足慈心之身語意業，不親近貪慾、嗔恚、睡眠、掉舉、疑等五蓋，摧毀一切隨眠煩惱，於一切行住坐臥時，皆具足憶念與正知，衣物等皆清凈，少病無垢，身體清凈，身無八萬蟲類。
【English Translation】 This is how the teachings are shown. Secondly, from the Sutra: 'If one can turn away from the aggregates such as form, the elements, the sense bases, and dependent origination, know that this Bodhisattva is irreversible.' And so on. Turning away from form and so on, doubt, no leisure, exhaustion, abiding in one's own virtue, placing others in it, dependent on others' generosity and so on, and there is no doubt about the profound meaning. Affection and so on, and obscurations, do not associate with the five aspects, all latent annihilations, mindfulness and awareness, clean clothes and so on, and no worms appear in the body. Without hypocrisy, the mind is tamed, without taking and stinginess, and so on, and walking in accordance with the Dharma, seeking hell for the sake of sentient beings, and not being able to be led by others, to the demon who shows another path, understanding that it is called a demon, is the practice that pleases the Buddhas. With these twenty signs, abiding in warmth, the peak, patience, and the supreme Dharma, one does not turn away from perfect enlightenment. That is, turning away from clinging to things as real in form and so on, and doubting whether the views of outsiders are good, and exhausting the lack of leisure, that is, exhausting birth in hell, hungry ghosts, animals, long-lived gods, incomplete senses, birth in remote areas, wrong views, and not rejoicing in the appearance of Buddhas. Exhausting these unleisured places, abiding in the ten virtues, diligently and tirelessly, persuading others to do good, teaching with good words, following the good deeds of others, taking the benefit of others as the basis, practicing generosity and so on. For things that cause doubt because the true nature of all things has not been seen, there is no doubt about the profound meaning. The three doors of body, speech, and mind all practice love and so on, possessing the karma of body, speech, and mind of love, not approaching the five obscurations of desire, hatred, sleep, agitation, and doubt, destroying all latent afflictions, and at all times of walking, staying, sitting, and lying down, possessing mindfulness and awareness, clothes and so on are clean, with few diseases and no dirt, the body is clean, and there are no eighty thousand kinds of worms in the body.
འབྱུ༷ང་བ་དང་། ལུས་ངག་སེམས་གསུམ་རྣམ་པར་དག་ཅིང་ཐེག་པ་འོག་མར་གྱ༷་གྱུ༷་མེ༷ད་པའི་སེ༷མས་དང་། སྦྱ༷ངས་པ༷འི་ཡོན་ཏན་བཅུ་གཉིས་ནི། དགོན་པ་དང་། བསོད་སྙོམས་པ་དང་། ཕྱག་དར་ཁྲོད་པ་དང་། གདན་གཅིག་པ་དང་། ཟས་ཕྱིས་མི་ལེན་པ་དང་། དུར་ཁྲོད་པ་དང་། བླ་གབ་བས་མེད་པ་དང་། ཤིང་དྲུང་པ་དང་། ཅོག་བུ་པ་ 5-370 དང་། གཞི་ཇི་བཞིན་པ་དང་། ཆོས་གོས་གསུམ་པ་དང་། ཕྱིང་བ་པ་རྣམས་དེ་དག་དང་དུ་ལེ༷ན་ཅིང་སྤྱོད་པ་ད༷ང་། སེ༷ར་སྣ༷་མེ༷ད་པ་ལ་སོ༷གས་པ་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་སེམས་མེད་པ་ད༷ང་། ཆོས་དང་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོ༷ས་ཉི༷ད་ཀྱི་ངང་ཚུལ་དང་ལྡ༷ན་པ༷ར་འགྲོ༷་ཞིང་སྦྱོར་བ་ཉི༷ད་ད༷ང་། ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ངན་འགྲོར་མི་སྐྱེ་ཡང་སེ༷མས་ཅ༷ན་གྱི་དོ༷ན་དུ༷་དམྱ༷ལ་བ་ཚོ༷ལ་བར་བྱེད་པ། དེ་བདུད་ཀྱི་སྦྲུལ་པའི་དམྱལ་བ་བསྟན་པ་ལ་འཁྲུག་ཅིང་དོགས་པ་མེད་པ་ད༷ང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་གཞ༷ན་བདུད་དང་བདུད་ཀྱི༷་སྤྲུལ་པས༷་ལམ་ལོག་པར་བཀྲི༷་བ༷ར་མི༷་བཏུ༷བ་པ་ད༷ང་། ཐེག་ཆེན་གྱི་ལ༷མ་ལས་གཞ༷ན་དམན་པའི་ལམ་ཉེ༷་བ༷ར་སྟོ༷ན་པའི་བདུ༷ད་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་དགེ་སློང་གི་ཆ་བྱད་ལ༷་སོགས་པ་ལ་བདུ༷ད་ཅེ༷ས་བྱ༷་བ༷ར་རྟོ༷གས་པ༷་ད༷ང་། ས༷ངས་རྒྱ༷ས་དགྱེ༷ས་པ༷འི་སྤྱོ༷ད་པ༷་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ལྟར་སྤྱོད་ཅིང་སྦྱིན་སོགས་ལས་མི་ཉམས་པ་བདུད་ལས་ཐམས་ཅད་རིག་པ་སྟེ༷། དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་རྟ༷གས་ནི༷་ཉི༷་ཤུ༷་པོ་དེ༷་ད༷ག་གང་རུང་ངམ་ཕལ་ཆེར་ཚང་བ་དག་གི༷ས་སྦྱོར་ལམ་དྲོ༷ད་ད༷ང་རྩེ༷་མོ༷་བཟོ༷ད་པ་དང་བཅ༷ས་པ་ད༷ང་ཆོ༷ས་མཆོ༷ག་རྣ༷མས་ལ༷་གན༷ས་པ༷འི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི༷་བླ་མེད་རྫོ༷གས་པ༷འི་བྱ༷ང་ཆུབ་ལ༷ས་ཕྱིར་མི༷་ལྡོ༷ག་པར་སྒྲུབ་ཅིང་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཁ་ཅིག་རྟགས་འདི་རྣམས་བགོས་ནས་དྲོད་སོགས་ལ་སོ་སོར་སྦྱོར་བ་ནི་ཡིད་ཆེས་པའི་ཤེས་བྱེད་མི་སྣང་ངོ་། །རྟགས་འདི་དག་གང་རུང་ངམ་ཕལ་ཆེར་ཚང་བས་ནི་དྲོད་སོགས་གང་ལ་གནས་ཀྱང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཏུ་བསྒྲུབ་ནུས་དེ། མདོ་ལས། རྟགས་རེ་རེ་སྨོས་པའི་རྗེས་སུ་ཡང་། རྣམ་པ་དང་ཚུལ་དང་མཚན་མ་དེ་དག་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཅེས་པ་རེ་རེ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། སྦྱོར་ལམ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ གཉིས་པ་མཐོང་ལམ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་པ། ད་ནི་གཉིས་པ་མཐོང་ལམ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་ལ་བསྟན་བཤད་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། མཐོང་པའི་ལམ་ལ་བཟོད་པ་དང་། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་ལྡོག་པའི། །མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་ 5-371 བྱ། །ཞེས་པ་ལ། མཐོ༷ང་བ༷འི་ལ༷མ་ལ༷་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོ
【現代漢語翻譯】 生起（འབྱུ༷ང་བ་，origination），身語意三清凈，沒有墮入下乘之心，以及十二種修持的功德：住在寂靜處，行乞，在十字路口掃地，獨坐，不接受事後供養的食物，住在墳墓，不依賴他人，住在樹下，住在高處，安住于實相，擁有三法衣，穿著氈衣。接受並實踐這些，沒有吝嗇等與六度相違背的心，所有世間和佛法之事都依賴般若波羅蜜多，與法性（ཆོ༷ས་ཉི༷ད，dharmatā）的自性相合，並且是結合的狀態。雖然不會因業力而墮入惡趣，但爲了利益眾生，會主動前往地獄。對於魔所化的地獄景象，不會感到恐懼或懷疑。除了善知識之外，不會被魔或魔的化身引入歧途。不會被示現為比大乘道更低劣的道的魔的化身，如比丘的形象等所迷惑。了知這些是魔。如來所開示的令諸佛歡喜的行為，如其所說而行，佈施等善行不退轉，通達一切魔事。如是宣說的證相是，以上所說的證相全部或大部分都具備，並且安住于加行道的暖位、頂位、忍位和世第一法位，這樣的菩薩不會從無上圓滿菩提退轉，應當如此理解和證悟。 有些人將這些證相分開，分別對應于暖位等，這是不可信的。具備以上全部或大部分證相，無論安住于暖位等哪個階段，都能確定不會退轉。經中說：『在提到每個證相之後，還說具備這些相、特徵和標誌的菩薩不會退轉。』因此，通過以上所述，已經闡述了加行道者不退轉的特徵。 現在宣說見道者不退轉的特徵。分為教證和理證兩部分。首先是教證：『見道之路上，忍位與智剎那，菩薩不退轉之相，應如是知。』也就是說，在見道之路上，證得法忍（ཆོ༷ས་ཤེས་པའི་བཟོ，dharmajñāna-kṣānti）
【English Translation】 The origination (འབྱུ༷ང་བ་), the purity of body, speech, and mind, the absence of a mind that falls into the lower vehicles, and the twelve qualities of practice: residing in solitude, begging for alms, sweeping at crossroads, sitting alone, not accepting food offered afterward, dwelling in cemeteries, not relying on others, dwelling under trees, dwelling on high places, abiding in reality, possessing three Dharma robes, and wearing felt clothing. Accepting and practicing these, having no miserliness or other minds that contradict the six perfections, relying on Prajñāpāramitā for all worldly and Dharma activities, being in harmony with the nature of reality (ཆོ༷ས་ཉི༷ད, dharmatā), and being in a state of union. Although one will not be reborn in evil realms due to karma, one will voluntarily go to hell for the benefit of sentient beings. One will not be frightened or doubtful of the hellish visions manifested by demons. One will not be led astray by demons or demonic apparitions other than virtuous friends. One will not be deceived by demonic apparitions, such as the appearance of monks, who show paths inferior to the Mahāyāna path. One will recognize these as demons. One will practice in a way that pleases the Buddhas, acting as the Tathāgatas have taught, and one will not decline from generosity and other virtues, understanding all demonic activities. The signs of such a teaching are that one possesses all or most of the above-mentioned signs, and one abides in the heat, peak, forbearance, and supreme mundane qualities of the path of application. Such a Bodhisattva will not turn back from unsurpassed perfect enlightenment, and should be understood and realized as such. Some people divide these signs and apply them separately to the heat stage, etc., which is not credible. Possessing all or most of these signs, one can be certain of non-retrogression, regardless of which stage of heat, etc., one abides in. The sutra says: 'After mentioning each sign, it also says that the Bodhisattva who possesses these aspects, characteristics, and marks will not turn back.' Therefore, through the above, the characteristics of a practitioner on the path of application who does not regress have been explained. Now, the characteristics of a seeing-path practitioner who does not regress will be explained. This is divided into scriptural and logical proofs. First, the scriptural proof: 'On the path of seeing, the moment of forbearance and knowledge, know that these are the characteristics of a Bodhisattva who does not regress.' That is, on the path of seeing, attaining the forbearance of knowing the Dharma (ཆོ༷ས་ཤེས་པའི་བཟོ, dharmajñāna-kṣānti)
༷ད་པ༷་བཞི་ད༷ང་། ཆོས་ཤེས་པ་བཞི་དང་། རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བཞི་དང་། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་བཞི་སྟེ། དེ་ལྟར་བཟོད་པ་དང་ཤེ༷ས་པ༷འི་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་བཞི་བཞི་བཅུ༷་དྲུ༷ག་ནི༷་མཐོང་ལམ་པའི་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་སེ༷མས་དཔ༷འ་ཕྱིར་མི༷་ལྡོ༷ག་པ༷འི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཡི༷ན་པ༷ར་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །འདིར་ནི་རྟགས་ཀྱང་ཡིན་ཤེས་བཟོད་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཀྱང་ཡིན་པ་སྟོན་ལ། མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་ཡིན་ཤེས་བཟོད་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཀྱང་ཡིན་པར་སྟོན་ཅིང་། སྐབས་གསུམ་པར་ནི་གཉེན་པོ་གཞི་ཤེས་ཀྱང་ཡིན། ཤེས་བཟོད་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཀྱང་ཡིན་པ་སྟོན་ལ། སྐབས་གཉིས་པར་ནི་ལམ་ཤེས་ཀྱང་ཡིན་ཤེས་བཟོད་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཀྱང་ཡིན་པ་སྟོན་ཏོ། ། གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། མདོ་ལས། གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་གོ །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། གཟུགས་སོགས་འདུ་ཤེས་ལྡོག་པ་དང་། །སེམས་བརྟན་ཐེག་པ་དམན་དག་ལས། །རྣམ་ལོག་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི། །ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང་། །ལུས་སེམས་ཡང་བ་ཉིད་དང་ནི། །འདོད་ལ་སྤྱོད་ལ་ཐབས་མཁས་དང་། །རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་ཉིད་དང་། །འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང་། །ཕུང་སོགས་བར་ཆད་བྱེད་རྣམས་དང་། །ཚོགས་དང་དབང་སོགས་བཅས་པ་དང་། །གཡུལ་འགྱེད་སེར་སྣ་ལ་སོགས་ལ། །སྦྱོར་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ཡི། །གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང་། །ཆོས་ནི་རྡུལ་ཙམ་མི་དམིགས་ཉིད། །རང་གི་ས་ལ་ངེས་པ་ཉིད། །ས་གསུམ་ལ་ནི་གནས་པ་དང་། །ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་སྲོག་གཏོང་བ། །དེ་འདྲའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བློ་ལྡན་མཐོང་བའི་ལམ་གནས་ཀྱི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དག་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་གཟུ༷གས་སོ༷གས་ཀྱི་འདུ༷་ཤེ༷ས་ལ་ལྡོ༷ག་པ༷འི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་། འདི་ནས་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་བཞི་བཅུ་པས་སྟོན་ཏོ། །ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པའི་རྣམ་མཁྱེན་ལ་མོས་པའི་སེ༷མས་བརྟ༷ན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཐེ༷ག་པ༷་དམ༷ན་པ་ཉན་རང་གི་ས་ད༷ག་ལ༷ས་རྣ༷མ་པར་ལོ༷ག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། བས༷མ་གཏ༷ན་དང་པོ་ལ༷་སོ༷གས་པ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཀྱང་དེ་དག་གི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་འཛིན་པ༷འི་ 5-372 ཡ༷ན་ལ༷ག་ཡོ༷ངས་སུ༷་ཟ༷ད་ཅིང་བསམས་བཞིན་དུ་གང་འདོད་པར་སྐྱེ་བ་འཛིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། བཞི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་ལྷུར་མི་ལེན་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དྲན་ཤེས་བཞིན་གྱི་སྒོ་ནས་ལུ༷ས་དང་སེ༷མས་ལྡང་བ་ཡ༷ང་བ༷འི་ཡེ་ཤེས་ཉི༷ད་ད༷ང་ནི༷་ཁྱིམ་ན་གནས་ཀྱང་འདོ༷ད་ཡོན་ལྔ་སེམས་ཅན་སྨིན་པའི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་ལ༷་གཏོང་ཞིང་སྤྱོ༷ད་པ་ལ༷་ཐ༷བས་ལ་མཁ༷ས་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་ཁྱིམ་ན་གནས་ན་སྟོང་གསུམ་རིན་པོ་ཆེས་བཀང་ཞིང་སྦྱིན་པ་གཏོང་ཡང་རང་ཉིད་འདོད་པ་ལ་མི་སྤྱོ
【現代漢語翻譯】 四種忍（梵文，Kṣānti，忍耐）和四種智（梵文，Jñāna，智慧），四種隨信忍和四種隨信智。因此，四種忍和智的剎那（梵文，Kṣaṇa，瞬間）共有十六種，這是見道位菩薩不退轉的特徵。要知道，這裡既是相（梵文，Lakṣaṇa，特徵）也是十六剎那，在特徵的情況下，既是特殊的法（梵文，Dharma，法）也是十六剎那，在第三種情況下，既是所依對治（梵文，Pratipakṣa，對治）也是十六剎那，在第二種情況下，既是道智（梵文，Mārga-jñāna，道之智慧）也是十六剎那。 第二，廣說。經中說：『從色想中退還。』等等的意義是：從色（梵文，Rūpa，色）等想（梵文，Saṃjñā，想）中退還，心（梵文，Citta，心）堅固，從下劣乘（梵文，Hīnayāna，小乘）中解脫，從禪定（梵文，Dhyāna，禪定）等支分（梵文，Aṅga，支分）完全滅盡，身心輕安，于欲樂行方便，恒常梵行，清凈生活，以及能障礙蘊（梵文，Skandha，蘊）等的，以及與眾（梵文，Saṃgha，僧伽）和自在（梵文，Īśvara，自在）等一起，以及在戰鬥、吝嗇（梵文，Mātsarya，慳吝）等中，與修行和隨修行相應的安住，各自遮止，以及於法不執著微塵，于自地決定，於三地安住，為法捨命。這樣的十六剎那，是具慧者見道位不退轉的相。』 其中，從色等想中退還的智慧，由《二萬頌般若經》第四十章所說。對於與虛空（梵文，Ākāśa，虛空）相似的現觀（梵文，Abhisamaya，現觀）生起信心的心堅固的智慧，以及從下劣乘聲聞（梵文，Śrāvaka，聲聞）、緣覺（梵文，Pratyekabuddha，獨覺）之地解脫的智慧，以及即使入于初禪（梵文，Prathama-dhyāna，初禪）等禪定，也不受其影響而受生的支分完全滅盡，並且隨心所欲地受生的智慧，這四者是苦諦（梵文，Duḥkha-satya，苦諦）的四剎那。不執著於一切假名（梵文，Prajñapti，假名），並且爲了菩提（梵文，Bodhi，菩提）作意（梵文，Manasikāra，作意），通過憶念、正念和智慧，身心輕安的智慧，以及即使住在家裡，爲了成熟眾生而佈施五欲（梵文，Pañca-kāmaguṇa，五種感官享受），並且於行持方便的智慧，以及即使住在家裡，用充滿三千世界的珍寶（梵文，Ratna，珍寶）進行佈施，自己也不享受慾望。
【English Translation】 The four Kṣānti (patience) and the four Jñāna (wisdom), the four Anvaya-kṣānti and the four Anvaya-jñāna. Thus, the sixteen moments of Kṣānti and Jñāna are the characteristics of the irreversible Bodhisattva (Enlightenment Being) on the Path of Seeing. Know that here, it is both the Lakṣaṇa (characteristic) and the sixteen moments, and in the case of characteristics, it is both the special Dharma (law) and the sixteen moments, and in the third case, it is both the dependent Pratipakṣa (antidote) and the sixteen moments, and in the second case, it is both the Mārga-jñāna (wisdom of the path) and the sixteen moments. Second, a detailed explanation. As the Sutra says: 'Returning from the perception of form.' etc. The meaning is: returning from the perception of Rūpa (form) etc., the mind is firm, liberation from the inferior Hīnayāna (Lesser Vehicle), the complete exhaustion of the Aṅga (limbs) of Dhyāna (meditation) etc., lightness of body and mind, skillful means in the practice of desire, constant Brahmacarya (celibacy), pure living, and those that obstruct the Skandha (aggregates) etc., and together with the Saṃgha (community) and Īśvara (lord) etc., and in battles, Mātsarya (stinginess) etc., the corresponding abiding with practice and following practice, separate cessation, and not clinging to even a speck of dust of Dharma, determination in one's own ground, abiding in the three grounds, sacrificing life for the sake of Dharma. Such sixteen moments are the signs of irreversibility for the wise one abiding on the Path of Seeing. Among them, the wisdom of turning away from the perception of form etc. is taught by the fortieth chapter of the Twenty Thousand Verse Prajñāpāramitā Sutra. The wisdom of firm mind with faith in the Abhisamaya (realization) similar to Ākāśa (space), and the wisdom of liberation from the ground of the inferior Śrāvaka (Hearer) and Pratyekabuddha (Solitary Realizer), and even entering into the Prathama-dhyāna (First Dhyāna) etc., the complete exhaustion of the limbs of being born without being influenced by them, and the wisdom of being born at will, these four are the four moments of the Duḥkha-satya (Truth of Suffering). Not clinging to all Prajñapti (designations), and for the sake of Bodhi (Enlightenment), Manasikāra (attention), through mindfulness, recollection, and wisdom, the wisdom of lightness of body and mind, and even living at home, giving charity for the purpose of maturing beings with the Pañca-kāmaguṇa (five sense pleasures), and the wisdom of being skilled in the practice, and even living at home, giving charity with jewels filling three thousand worlds, and not enjoying desires oneself.
ད་པར་རྟ༷ག་ཏུ༷་ཚ༷ངས་པ༷ར་སྤྱོ༷ད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉི༷ད་ད༷ང་། འཚོ་བའི་སླད་དུ་དབང་སྡུད་དང་། ལུང་སྟོན་པ་ལ་སོགས་མི་བྱེད་པས་འཚོ༷་བ༷་རྣ༷མ་པ༷ར་ད༷ག་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། བཞི་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །ཕུ༷ང་པོ་ལ་སོ༷གས་པ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་བ༷ར་ཆ༷ད་བྱེ༷ད་པ་རྒྱལ་པོ་དང་རྐུན་པོ་རྣ༷མས་ཀྱི་གཏམ་ལ་ད༷ང་པོར་སྦྱོར་བ་དང་། རྗེས་སུ་རྒྱུན་དུ་སྦྱོར་ཞིང་བརྩོན་པའི་གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། གྲོང་གི་ཚོ༷གས་ཀྱི་གཏམ་ད༷ང་དབ༷ང་པོ་མཐོང་པ་པོ་དང་ཤེས་པ་པོ་ལ་སོ༷གས་པ་དང་བཅ༷ས་པ༷འི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་མི་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་། གཡུ༷ལ་འགྱེ༷ད་པ་དང་དམག་གི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་མི་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། སྦྱིན་སོགས་ཀྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སེ༷ར་སྣ༷་ལ༷་སོ༷གས་པའི་གཏམ་ལ༷་སྦྱོ༷ར་བ་ད༷ང་རྗེ༷ས་སུ༷་སྦྱོ༷ར་བ༷འི༷་གན༷ས་པ༷་སོ༷་སོ༷ར་བཀ༷ག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། བཞི་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །ཁ་ཅིག་གིས་འདིར་མདོ་དང་མི་མཐུན་པའི་བཤད་པ་བློ་རྩེ་གཏད་ས་མེད་པ་བྱས་སྣང་ངོ་། །ཆོས་ཀྱི་བདག་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་གཏམ་ངན་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་ལྡོག་ཅིང་ཡང་དག་པའི་ལས་དང་བསམ་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་། ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་ལས། གཞན་དུ་ན་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན། ཞེས་སོ། །ཕྱིར་ལྡོག་པ༷་ད༷ང་མི་ལྡོག་པའི་ཆོ༷ས་ནི༷་རྡུ༷ལ་ཙ༷མ་མི༷་དམི༷གས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉི༷ད་དང་། ར༷ང་གི༷་ལྡོག་པའི་ས༷་ལ༷་ངེ༷ས་ཤིང་ཐེ་ཙོམ་མེད་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་གསུམ་རང་རང་གི་ས༷་ 5-373 གསུ༷མ་ལ༷་ནི༷་གན༷ས་པ༷་དེ་རང་གི་ས་ལ་ཐེ་ཙོམ་མེད་པར་ངེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་། དམ་པའི་ཆོ༷ས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ཉིད་ཀྱི༷་དོ༷ན་དུ༷་རང་གི་སྲོ༷ག་ཀྱང་གཏོ༷ང་བ༷འི་ཡེ་ཤེས་དེ་བཞི་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །དེ་ལྟར་བཤད་པ་དེ༷་འདྲ༷འི་མཐོང་ལམ་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་བཅུ༷་དྲུ༷ག་ནི༷་བློ༷་ལྡ༷ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐོ༷ང་བ༷འི་ལ༷མ་ལ་གན༷ས་པ་རྣམས་ཀྱི༷་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱི༷ར་མི༷་ལྡོ༷ག་པར་སྒྲུབ་པ༷འི་རྟ༷གས་སམ། ཤེས་བྱེད་ད༷ག་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། མཐོང་ལམ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་མདོ་ལས་བྱུང་བ་བཞིན་དུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ གསུམ་པ་སྒོམ་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་བཤད་པ། ད་ནི་གསུམ་པ་སྒོམ་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་བཤད་པ་ལ། ཟབ་པ་དང་། ཇི་ལྟར་སྒོམ་པའི་ཚུལ་དང་། དབྱེ་བ་དང་། གྲངས་མེད་ལ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་། བྱེད་ལས་དང་། ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་བཤད་པ་དང་དྲུག་ལས། དང་པོ་སྒོམ་ལམ་ཟབ་པར་བསྟན་པ་ནི། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཞེ་གཅིག་པར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ལ་གནས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས
【現代漢語翻譯】 此外，還有一種智慧，即始終如一地行持清凈的智慧；以及爲了生計而不進行控制、預言等，從而獲得清凈生活的智慧。這四種是苦集滅道四諦中，集諦的剎那四智。對於蘊、界、處等障礙，以及國王、盜賊等言論，首先進行辨別，然後持續不斷地辨別，並阻止其駐留的智慧；對於城鎮集會中的言論，以及與能見者、知者等相關的言論，不執著于辨別的智慧；對於爭鬥和戰爭的言論，不執著于駐留的智慧；對於與佈施等相違背的吝嗇等言論，辨別並阻止其駐留的智慧。這四種是苦集滅道四諦中，滅諦的剎那四智。有些人在此處進行了與經文不符的、沒有依據的解釋。法主世親曾說：『從惡語中解脫出來，進入正確的行為和思想。』經中說：『否則，就應致力於般若波羅蜜多的言論。』對於退轉和不退轉的法，即使是微塵也不執著的智慧；對於自己退轉的境地，確信無疑的智慧；三乘聖者各自安住于自己的三地，並確信無疑的智慧；爲了守護正法，甚至可以捨棄生命的智慧。這四種是苦集滅道四諦中，道諦的剎那四智。如此宣說的十六種見道剎那，是具慧菩薩安住于見道，並證得不退轉于無上菩提的徵兆或標誌。通過這些，見道者不退轉的特徵，如經文所述，已經闡述完畢。 第三，宣說修道之自性。 現在宣說修道之自性，分為六個方面：甚深性、如何修持之方式、分類、無量等差別、作用、以及甚深法性之宣說。 首先，闡述修道之甚深性。在《二萬頌般若經》第四十一品中說：『菩薩安住於何處，能夠通達諸佛之法…』
【English Translation】 Furthermore, there is the wisdom of constantly practicing pure conduct; and the wisdom of living purely by not engaging in control, prophecy, etc., for the sake of livelihood. These four are the four moments of the truth of origin (samudaya) among the four truths of suffering, origin, cessation, and path. Regarding obstacles such as aggregates, elements, and sources, and the speech of kings, thieves, etc., the wisdom of first discerning, then continuously discerning, and preventing their dwelling; regarding the speech of town gatherings, and speech related to seers, knowers, etc., the wisdom of not fixating on discernment; regarding the speech of strife and war, the wisdom of not dwelling on perseverance; regarding speech of miserliness, etc., which is contrary to generosity, etc., the wisdom of discerning and preventing their dwelling. These four are the four moments of the truth of cessation (nirodha) among the four truths of suffering, origin, cessation, and path. Some have made explanations here that are inconsistent with the sutras and have no basis. The Lord of Dharma, Vasubandhu, said: 'Turning away from evil speech and engaging in correct actions and thoughts.' The sutra says: 'Otherwise, one should strive in the speech of the Perfection of Wisdom.' Regarding the dharma of turning back and not turning back, the wisdom of not fixating on even a particle; the wisdom of being certain and without doubt in one's own state of turning back; the wisdom of the three noble individuals of the three vehicles each abiding in their own three grounds, and being certain without doubt in their own ground; the wisdom of even giving up one's life for the sake of upholding the sacred Dharma. These four are the four moments of the truth of the path (marga) among the four truths of suffering, origin, cessation, and path. The sixteen moments of the path of seeing (darśanamārga) thus explained are signs or indications that a wise Bodhisattva abides in the path of seeing and achieves non-retrogression from unsurpassed enlightenment. Through these, the characteristics of a seer of the path not turning back, as described in the sutras, have been explained. Third, explaining the nature of the path of meditation (bhāvanāmārga). Now, explaining the nature of the path of meditation, it is divided into six aspects: profundity, the manner of how to meditate, classification, differences such as immeasurability, function, and the explanation of profound dharmata. First, elucidating the profundity of the path of meditation. In the forty-first chapter of the Twenty Thousand Verse Perfection of Wisdom Sutra, it says: 'Where does a Bodhisattva abide, to comprehend all the dharmas of the Buddhas...'
་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་གནས་ཟབ་མོ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། འགོག་པ་དང་། མྱང་འདས་དང་། ཞི་བ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དྭགས་སོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། སྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཟབ་པ་སྟེ། །ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས། །ཟབ་པ་དེ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་དང་། །སྐུར་བའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད། །ཅེས་པ་ལ། ལམ་དུས་སུ་ཆོས་ཉིད་དྲི་བཅས་དྲི་མེད་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་ལ་ཆོས་ཉིད་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མི་རྟག་པའི་དོན་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འདུས་བྱས་ཀྱི་དོན་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འདིར་ཆོས་དབྱིངས་སྒོམ་ལམ་དུ་གསུངས་པ་དང་། ལམ་འདུས་བྱས་སུ་བསྟན་པ་གཉིས་འགལ་བར་མི་བསམ་མོ། །དེས་ན་སྒོ༷མ་པ༷འི་ལ༷མ་ནི༷་ཟ༷བ་པ༷་ཡིན་ཏེ༷། ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཟ༷བ་མོ༷་སྟོ༷ང་པ༷་ཉི༷ད་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་འདི་རྣམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟབ་མོའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། ཟ༷བ་པ༷འི་དོན་དེ༷་ནི༷་སྒྲོ༷་ 5-374 འདོ༷གས་ད༷ང་སྐུ༷ར་བ༷འི་མཐ༷འ་ལ༷ས་གྲོ༷ལ་བ༷་ཉི༷ད་དོ། །མདོ་ལས། གཟུགས་སོགས་ལས་ཀྱང་བཟློག །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་བསྟན་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། གཟུགས་སོགས་དངོས་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱང་བཟློག་ཅེས་པས་ཆོས་དབྱིངས་ཟབ་མོ་དེ་དངོས་པོ་ཡིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་བསྟན་ཞེས་པས་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་དེ་མྱང་འདས་མ་ཡིན་པར་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད་དོ། །དེས་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཟུགས་སོགས་ཡོད་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པ་བཤིག་ཅིང་། དོན་དམ་དུ་མྱང་འདས་མེད་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པ་བཤིག་ནས། ཡོད་མེད་ཀྱི་ཕྱོགས་དེ་གཉིས་ཀྱི་དབུས་མ་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པ་ནི་ཟབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། ། གཉིས་པ་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ནི། མདོ་ལས། ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཤེར་ཕྱིན་དང་ལྡན་པའི་གནས་ཟབ་མོ་འདི་དག་སེམས་པ་དང་འཇལ་བ་དང་རྟོགས་པར་བྱེད་ན་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དགེ་བ་འཛིན་ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་དང་མཐོང་བའི། །ལམ་དང་སྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་ལ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་པ་དང་། །འཇལ་དང་ངེས་རྟོག་སྒོམ་པའི་ལམ། །ཞེས་པ་ལ། མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་ཁྱོད་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གནས་ཟབ་མོ་རྣམས་འདྲི་བར་སེམས་པ་ལེགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྟན་པས། ཟབ་མོ་སྒོམ་ཚུལ་ཡང་དེ་ནས་གཟུང་སྟེ་བསྟན་དགོས་པ་དེས་ན་ངེ༷ས་འབྱེ༷ད་ཡ༷ན་ལ༷ག་གི་གནས་སྐབས་ཉིད་ལ་ཟབ་མོ་དེ་དག་ལ་
【現代漢語翻譯】 一切圓滿之根本深奧之處即是空性（梵文：śūnyatā，śunyataa，漢語字面意思：空虛），無相（梵文：animitta，animitta，漢語字面意思：無相），無愿（梵文：apraṇihita，apranihita，漢語字面意思：無愿），無造作，無生，離欲，寂滅，涅槃（梵文：nirvāṇa，nirvana，漢語字面意思：滅度），寂靜，真如（梵文：tathatā，tathataa，漢語字面意思：如是），真實之邊際，以及法界（梵文：dharmadhātu，dharmadhatu，漢語字面意思：法之界）的殊勝之語。這些等等的意義。 修行的道路是深奧的，深奧之處在於空性等等。這深奧之處，是解脫了增益和損減的邊際。』 關於『在道位時，法性轉變為有垢或無垢』，因為經中說『法性具有法性的無常之義，以及法性的有為之義』。因此，此處將法界說為修道之路，以及將道顯示為有為，這兩者不應被認為是矛盾的。因此，修行的道路是深奧的，道路的本質是深奧的空性等等，這些都是法界的究竟之處。』 深奧的意義是什麼呢？深奧的意義是解脫了增益和損減的邊際。』 經中說：『也從色等等中解脫，也顯示了涅槃。』意思是說，從色等等一切事物之法中解脫，因此，法界深奧之處，是解脫了將事物執著為實有的增益之邊。『也顯示了涅槃』，因此，法性深奧之處，是解脫了否定涅槃的損減之邊。因此，在世俗諦中，破除了色等等存在的方面；在勝義諦中，破除了涅槃不存在的方面。破除了有和無的這兩個方面，這兩者之間的中道，即是法界的無上乘，被顯示為深奧之處。 第二，如何修行的次第：經中說：『如《般若波羅蜜多經》所說，如果以般若波羅蜜多相應之心，來衡量和證悟這些深奧之處，就能獲得無數無量不可思議的功德。』 『抉擇分和見道，以及修道，要再三地思維，衡量和確定，這就是修道之路。』 經中說：『善現，爲了不退轉菩薩們的緣故，向如來請問這些深奧之處，是很好的。』因此，從抉擇分到不退轉菩薩的開示，深奧的修行方式也必須從那裡開始講述，因此，在抉擇分的階段，對於那些深奧之處……
【English Translation】 The profound place that perfects everything is emptiness (Tibetan: སྟོང་པ་ཉིད་, Sanskrit: śūnyatā, Romanization: shunyataa, Literal meaning: emptiness), signlessness (Tibetan: མཚན་མ་མེད་པ་, Sanskrit: animitta, Romanization: animitta, Literal meaning: without sign), wishlessness (Tibetan: སྨོན་པ་མེད་པ་, Sanskrit: apraṇihita, Romanization: apranihita, Literal meaning: without wish), unconditionedness, birthlessness, detachment, cessation, nirvāṇa (Tibetan: མྱང་འདས་, Sanskrit: nirvāṇa, Romanization: nirvana, Literal meaning: passing beyond sorrow), peace, suchness (Tibetan: དེ་བཞིན་ཉིད་, Sanskrit: tathatā, Romanization: tathataa, Literal meaning: thusness), the ultimate reality, and the supreme words of the dharmadhātu (Tibetan: ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་, Sanskrit: dharmadhātu, Romanization: dharmadhatu, Literal meaning: realm of dharma). These and other meanings. 'The path of meditation is profound; the profound is emptiness, etc. That profoundness is freedom from the extremes of imputation and denial.' Regarding 'the nature of reality transforming into defiled or undefiled at the time of the path,' it is because it is said that 'the nature of reality has the meaning of impermanence of the nature of reality, and the meaning of conditionedness of the nature of reality.' Therefore, here, the fact that the dharmadhātu is spoken of as the path of meditation, and the path is shown as conditioned, should not be considered contradictory. Therefore, the path of meditation is profound; the essence of the path is profound emptiness, etc., these are the ultimate aspects of the dharmadhātu. 'What is the meaning of profoundness? The meaning of profoundness is freedom from the extremes of imputation and denial.' The sutra says, 'Also turning away from form, etc., also showing nirvāṇa,' meaning that turning away from all phenomena of form, etc., therefore, the profound dharmadhātu is freedom from the extreme of imputing things as real. 'Also showing nirvāṇa,' therefore, the profound nature of reality is freedom from the extreme of denying nirvāṇa. Therefore, in conventional truth, demolishing the aspect of form, etc., being existent; in ultimate truth, demolishing the aspect of nirvāṇa being non-existent. Demolishing these two aspects of existence and non-existence, the middle way between these two, which is the unsurpassable vehicle of the dharmadhātu, is shown as profound. Second, the way to meditate: The sutra says, 'As explained in the Prajñāpāramitā Sutra, if one contemplates, measures, and realizes these profound places with a mind endowed with prajñāpāramitā, one will accumulate immeasurable, countless, and inconceivable merits.' 'The stages of ascertainment, the path of seeing, and the path of meditation, one should repeatedly contemplate, measure, and ascertain, this is the path of meditation.' The sutra says, 'Subhuti, it is good to ask the Tathagata about these profound places for the sake of the non-returning Bodhisattvas.' Therefore, from the stage of ascertainment to the teaching of the non-returning Bodhisattva, the way to meditate on the profound must also be taught from there. Therefore, at the stage of ascertainment, regarding those profound places...
ཡང་དང་ཡང་དུ་སེ༷མས་པ༷་ད༷ང་། མཐོ༷ང་བ༷འི་ལ༷མ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཟབ་མོ་དེ་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འཇ༷ལ་བ་ད༷ང་། སྒོ༷མ་པ༷འི་ལ༷མ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཟབ་མོ་དེ་དག་ཉི༷ད་ལ༷་ཡ༷ང་ད༷ང་ཡ༷ང་དུ༷་ངེ༷ས་པར་རྟོ༷ག་པའི་བྱེད་པ་ནི། གནས་སྐབས་དེ་དག་ཏུ་ཚུལ་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་ན། དེ་ལྟར་སྒོ༷མ་པ༷འི་ལ༷མ་ཡིན་ནོ། ། 5-375 གསུམ་པ་སྒོམ་ལམ་གྱི་དབྱེ་བ་བཤད་པ་ནི། དེ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡི། །རྣམ་པས་རྣམ་པ་དགུར་བཞེད་དོ། །ཞེས་པ་ལ། ཆུ་བོའི་རྒྱུན་ནི་རབ་འབབ་དང་། མར་མེའི་རྩེ་མོ་རབ་བཅིངས་ལྟར། །རྟག་ཏུ་གོམས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས། །ཉིན་དང་མཚན་དུ་མཉམ་པར་བཞག །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། སྒོམ་པའི་ལམ་དེ༷་ནི༷་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱུ༷ན་ཆ༷གས་སུ་བསྒོམ་པ་ཡི༷ན་པ༷འི་ཕྱི༷ར། རྒྱུན་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་ཆུ༷ང་ངུ་ད༷ང་འབྲི༷ང་ད༷ང་ཆེ༷ན་པོ༷་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བ་རྣ༷མས་ཀྱང་། ཆུ༷ང་ངུ༷འི་ཆུ་ངུ་དང་། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་དང་། ཆུ༷ང་ངུའི་ཆེན་པོ་ལ་སོ༷གས་པ་རེ་རེ་ཡང་གསུམ་གསུམ་དུ་དབྱེ༷་བ༷འི༷་རྣ༷མ་པ༷ས། སྒོམ་ལམ་རྣ༷མ་པ༷་དགུ༷ར་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞེ༷ད་པའི་དགོངས་པ་ཉིད་དོ༷། ། བཞི་པ་གྲངས་མེད་ལ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བཤད་པ་ནི། མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲངས་མ་མཆིས་པ་དང་། དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་པ་དང་། ཚད་མ་མཆིས་པ་ལ་བྱེ་བྲག་ནི་ཅི་མཆིས། ཁྱད་ནི་ཅི་མཆིས། ཞེས་པའི་དོན། གྲངས་མེད་ལ་སོགས་བསྟན་པ་རྣམས། །དམ་པའི་དོན་དུ་བཟོད་མ་ཡིན། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཐུགས་བརྩེ་བའི། །རྒྱུ་མཐུན་དེ་དག་ཐུབ་པས་བཞེད། །ཅེས་པ་ལ། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཟབ་མོའི་དབྱིངས་ནི་གྲངས་མེད་པ་ཡང་དེ་ཡིན། དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་དེ་ཡིན། ཚད་མེད་པ་ཡང་དེ་ཡིན་པས། གྲ༷ངས་མེ༷ད་པ་ལ༷་སོ༷གས་མདོ་ལས་བསྟ༷ན་པ༷་རྣ༷མས་དོན་ད༷མ་པ༷་སྟོང་པ་ཉིད་ཟབ་མོའི༷་དོ༷ན་ཁོ་ན་ཉིད་དུ༷་གཅིག་པ་ལ་ནི་ཐ་དད་དུ་དབྱེ་བར་བཟོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །ཀུ༷ན་རྫོ༷བ་ཏུ༷་འདུས་བྱས་སམ་འདུས་མ་བྱས་སུ་བགྲང་བར་མི་ནུས་པ་ནི༷་གྲངས་མེད་པ་དང་། དུས་གསུམ་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཚད་མི་དམིགས་པ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་། གཞལ་བར་མི་ནུས་པ་ནི་ཚད་མེད་པའོ། །ཞེས་ཐ་དད་དུ་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པ་ནི། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་ཐུ༷གས་བརྩེ༷་བ༷་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་བརྩེ་བ་ཆེན་པོའི༷་རྒྱུ༷་མཐུ༷ན་རྒྱུ་དང་འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་གྲངས་མེད་ལ་སོགས་ཐ་དད་དུ་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པ་དེ༷་ད༷ག་ཐུ༷བ་པ༷ས་བཞེ༷ད་དོ། །ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། གྲངས་ 5-376 མེད་པ་དང་། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་། ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་དེ། དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཤད་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་བསྟན་པ་ཡ
【現代漢語翻譯】 又復，于修心（Sems-pa）與見道（Mthong-ba）之境，屢屢契入甚深之境；于修道（Gom-pa）之境，亦復屢屢定解甚深之境。於此等境地，應如何修持？如是修持，即為修道。 三、宣說修道之差別：『以其恒常故，分小、中、大，小之小等別，以九種相立。』如雲：『如河流之 निरंतर（梵文：nirantara，梵文羅馬擬音：nirantara，漢語字面意思：連續不斷）奔流，如燈焰之善加守護，以恒常串習之瑜伽，晝夜安住于等持。』如是，修道之法，于未得菩提之前，須恒常修持。故此一恒常，亦分小、中、大三品。每一品又分三，如小之小、小之中、小之大等，如是分為九品。此乃薄伽梵（Bhagavan）之意。 四、宣說無數等之差別：經云：『薄伽梵，無數、無量、無邊，有何差別？有何特質？』釋曰：『無數等之說，于勝義非容忍，於世俗乃慈悲，如是因緣佛所許。』如是，勝義諦（Paramārtha-satya）之空性深淵，即是無數，亦是無量，亦是無邊。故經中所說之無數等，于勝義諦空性之境，一體無別，不可強分。然於世俗諦（Saṃvṛti-satya），不可計數之有為法（Saṃskṛta）或無為法（Asaṃskṛta）為無數，於三時（過去、現在、未來）諸法不執著限量為無量，不可衡量為無邊。如是差別而說，乃為利益有情之大悲果。是故，如來（Tathāgata）以大悲心，將與因相同之果，即無數等差別而說。于《八千頌般若經》（Aṣṭasāhasrikā Prajñāpāramitā Sūtra）中雲：『所謂無數、無量、無邊，乃如來宣說之因緣。』
【English Translation】 Again and again, in the state of mind (Sems-pa) and the path of seeing (Mthong-ba), repeatedly engage in those profound states; in the state of the path of meditation (Gom-pa), again and again, ascertain those profound states. In these states, how should one meditate? Meditating in this way is the path of meditation. Third, explaining the divisions of the path of meditation: 'Because it is continuous, it is divided into small, medium, and large. The divisions of small of small, etc., are established in nine aspects.' As it is said: 'Like the continuous flow of a river (निरंतर，nirantara，continuous), like the well-guarded tip of a lamp flame, with the yoga of constant habituation, abide in equipoise day and night.' Thus, the path of meditation must be continuously cultivated until enlightenment is attained. Therefore, this one continuity is also divided into three: small, medium, and large. Each of these is further divided into three, such as small of small, small of medium, and small of large, etc., thus dividing into nine aspects. This is the intention of the Blessed One (Bhagavan). Fourth, explaining the distinctions of countless, etc.: The sutra says: 'Blessed One, what is the difference and what are the qualities between countless, immeasurable, and boundless?' It explains: 'The teachings of countless, etc., are not tolerable in the ultimate sense, but in the conventional sense, they are compassion. The Thus Gone One (Tathāgata) accepts those similar causes.' Thus, the profound realm of emptiness, the ultimate truth (Paramārtha-satya), is countless, immeasurable, and boundless. Therefore, the countless, etc., taught in the sutras, in the ultimate truth of emptiness, are one and the same, and cannot be forcibly divided. However, in the conventional truth (Saṃvṛti-satya), that which cannot be counted as conditioned (Saṃskṛta) or unconditioned (Asaṃskṛta) is countless; that which does not fix a limit on the dharmas of the three times (past, present, future) is immeasurable; and that which cannot be measured is boundless. Thus, explaining them as distinct is the fruit of great compassion for the benefit of sentient beings. Therefore, the Thus Gone One (Tathāgata), with great compassion, teaches the result similar to the cause, that is, the distinctions of countless, etc. In the Aṣṭasāhasrikā Prajñāpāramitā Sūtra (《八千頌般若經》) it says: 'The so-called countless, immeasurable, and boundless are the causes explained by the Thus Gone One.'
ིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་བདག་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས། གྲངས་དང་ཚད་ལ་སོགས་པ་ནི་ཀུན་བཏགས་པ་རྣམས་ལ་ཡོད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ནི་མེད་དེ་འདི་ནི་བྱེ་བྲག་གོ །ཞེས་དང་། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བཤད་པ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་མཐུན་པའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་གསུངས་སོ། ། ལྔ་པ་སྒོམ་ལམ་གྱི་བྱེད་ལས་བཤད་པ་ལ་ཞུས་ལན་གཉིས་ལས། དང་པོ་མདོ་ཉིད་དུ། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་སྟོང་ཉིད་དེ་ལ་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་ན། དེས་སྦྱིན་སོགས་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་རྣམ་མཁྱེན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་མཁྱེན་མེད་ན་སུ་ཞིག་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པ་ནི། དངོས་པོ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ། །ཉམས་པ་དང་ནི་འཕེལ་མི་རུང་། །སྒོམ་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །ཅི་ཞིག་ཉམས་ཤིང་ཅི་ཞིག་འཐོབ། །ཅེས་སོ། །སྟོང་ཉིད་ཟབ་མོ་དངོ༷ས་པོ༷ར་བརྗོ༷ད་དུ༷་མེ༷ད་ཅིང་མ་གྲུབ་པ༷་ལ༷་ཆོས་ནག་པོའི་དབང་གིས་ཉ༷མས་པ༷་ད༷ང་ནི༷་དཀར་པོའི་དབང་གིས་འཕེ༷ལ་བ་ཡང་མི༷་རུ༷ང་བས། དེས་གཟུང་བའི་སྦྱིན་སོགས་ཡང་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་ན། འོ་ན་སྟོང་ཉིད་དེ་སྒོ༷མ་པ་ཞེ༷ས་བྱ༷་བ༷འི་ལ༷མ་གྱི༷ས་ནི༷་སྤང་བྱ་ཅི༷་ཞི༷ག་ཉ༷མས་ཤི༷ང་གཉེན་པོ་ཅི༷་ཞི༷ག་འཕེལ་བའི་སྒོ་ནས་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཅི་ཞིག་འཐོ༷བ། ཅེས་ཞུས་པ་དང་། གཉིས་པ་དེའི་ལན་ནི་མདོ་ལས། ཐབས་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་སོགས་འཕེལ་ལོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ཤིང་མིང་ཙམ་མོ་སྙམ་དུ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དང་དགེ་བ་དེ་དག་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྔོའོ། །ཞེས་པའི་དོན། བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་དེ་བཞིན་དུ། །འདི་ནི་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་བྱེད། །བྱང་ཆུབ་དེ་བཞིན་ཉིད་མཚན་ཉིད། །དེ་ཡང་དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་བཞེད། །སྐབས་འདིའི་བསྔོ་བ་ནི། སྒོམ་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཐབས་མཁས་པས་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་དགེ་བ་དེ་དག་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ཇི༷་ལྟ༷་བ་དེ༷་བཞི༷ན་དུ༷་བསྔོ་བའི་སྒོམ་ལམ་དེ༷ས་ནི༷་འདོ༷ད་པ༷འི་དོ༷ན་གྱི་མཆོག་བླ་ 5-377 མེད་བྱང་ཆུབ་སྒྲུ༷བ་ཅིང་ཐོབ་པར་བྱེ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ༷་བཞི༷ན་ཉི༷ད་ཀྱི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དམ་ངོ་བོ་ཡིན་ཞིང་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ༷་ཡ༷ང་བྱང་ཆུབ་དེ༷འི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དམ་ངོ་བོ་ཡིན་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞེ༷ད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་བདག་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས། བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བྱ་ཞིང་། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་དཀར་པོའི་དབང་གིས་འཕེལ་བ་ཡང་མེད། ཆོས་ནག་པོའི་དབང་གིས་འགྲིབ་པ་ཡང་མེད་པས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་གཉིས་མེད་ན། འོ་ན་རྒྱུ་གང་གིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང
【現代漢語翻譯】 是這樣的。法主世親說：『數量和尺度等存在於假立的事物上，而空性的法界中則不存在，這是差別。』並且，『在世俗諦中宣說，是大乘的共同因。』這是總結性的說法。 第五，解釋修道的作用，其中包含問答兩部分。第一部分，在經中提問：『如果不可言說的空性沒有增減，那麼佈施等也應該沒有增減。如果那樣，就會沒有一切智。如果沒有一切智，誰會成佛呢？』回答是：『對於不可言說的法，不可能有減少和增加。通過稱為修道的道路，什麼會減少，什麼會獲得呢？』意思是說，深奧的空性是不可言說且不成立的，由於黑法的力量，不可能減少，由於白法的力量，也不可能增加。因此，由它所執持的佈施等也沒有增減。那麼，修持空性這條道路，什麼應該被捨棄而減少，什麼作為對治而增加，從而獲得無上菩提呢？這是所提出的問題。 第二部分，對此的回答在經中說：『善巧方便的菩薩不會認為佈施等會增加，而只是認為它們是名相，當這樣行持時，會將生起的心和那些善根迴向于如其本性的無上菩提。』其含義是：『如其本性的菩提，能成辦所欲之義。菩提的本性是真如，真如也是菩提的本性。』這裡的迴向，因為是修道的體性。因此，善巧方便者將如夢如幻的善根迴向于如其本性的菩提，通過這樣的修道，能夠成辦並獲得所欲的至高無上菩提。什麼是如其本性的菩提呢？菩提是諸法真如的體性或自性，而真如也是菩提的體性或自性，這是世尊所認可的。法主世親說：『不可言說指的是空性，空性不會因白法的力量而增加，也不會因黑法的力量而減少。如果佈施等波羅蜜多也沒有增減，那麼憑藉什麼因才能獲得無上圓滿正等覺的一切智呢？』
【English Translation】 It is so. The Lord of Dharma, Vasubandhu, said, 'Numbers and measures, etc., exist in imputed things, but not in the realm of emptiness; this is the distinction.' And, 'Speaking in conventional truth is the common cause of the Great Vehicle.' This is a concluding statement. Fifth, explaining the function of the path of meditation, which includes two parts: questions and answers. The first part, in the sutra itself, asks: 'If the inexpressible emptiness has no increase or decrease, then generosity, etc., should also have no increase or decrease. If that is the case, there would be no omniscient wisdom. If there is no omniscient wisdom, who would attain Buddhahood?' The answer is: 'For the inexpressible phenomena, it is impossible to have decrease and increase. Through the path called meditation, what decreases and what is obtained?' It means that profound emptiness is inexpressible and unestablished, and due to the power of black dharmas, it is impossible to decrease, and due to the power of white dharmas, it is also impossible to increase. Therefore, the generosity, etc., held by it also have no increase or decrease. Then, through the path of meditating on emptiness, what should be abandoned and decreased, and what should be increased as an antidote, so as to attain unsurpassed enlightenment? The second part, the answer to this is in the sutra: 'Bodhisattvas with skillful means do not think that generosity, etc., will increase, but only think that they are mere names, and when they practice in this way, they dedicate the arising mind and those virtues to unsurpassed enlightenment as it is in its nature.' The meaning is: 'Enlightenment as it is in its nature accomplishes the desired meaning. The nature of enlightenment is suchness, and suchness is also the nature of enlightenment.' The dedication here, because it is the nature of the path of meditation. Therefore, those with skillful means dedicate the dream-like virtues to enlightenment as it is in its nature, and through such meditation, they can accomplish and obtain the supreme unsurpassed enlightenment of desire. What is enlightenment as it is in its nature? Enlightenment is the nature or essence of the suchness of all dharmas, and suchness is also the nature or essence of enlightenment, which is accepted by the Bhagavan. The Lord of Dharma, Vasubandhu, said: 'The inexpressible refers to emptiness, and emptiness does not increase due to the power of white dharmas, nor does it decrease due to the power of black dharmas. If the perfections, etc., also have no increase or decrease, then by what cause can one attain the unsurpassed perfect and complete enlightenment of all-knowingness?'
་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་བསྐལ་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པ་སྟེ། དེ་སྐད་ཅེས་ཞུས་པ་དང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཐ་མས་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་འགྱུར་བ་སྟོན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཏོ། ། དྲུག་པ་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་བཤད་པ་ལ་ཞུས་པ་དང་ལན་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། སེམས་ནི་སྔ་མས་བྱང་ཆུབ་པར། །རིགས་མིན་ཕྱི་མས་ཀྱང་མ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་ནི་ཕྱི་མ་དང་མི་འགྲོགས། སེ༷མས་བསྐྱེད་པ་ཕྱི་མ་ནི༷་སྔ༷་མ༷་དང་མི་འགྲོགས་ལ། མ་འགྲོགས་ན་དགེ་བའི་ཚོགས་སུ་མི་འགྱུར་ཞིང་། དགེ་བ་མ་བསགས་ན་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ཐོབ་པ༷ར་མི་ནུས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་རེ་རེའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་སྔ་མ་གཅིག་པུས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་རི༷གས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་། སེམས་བསྐྱེད་པ་ཕྱི༷་མ༷་གཅིག་པུས༷་ཀྱ༷ང་ཐོབ་པར་རིགས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །ཞེས་ཞུས་པ་དང་། གཉིས་པ་དེའི་ལན་ལ། དཔེའི་སྒོ་ནས་མདོར་བསྟན་པ་དང་། དོན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། མེ་ལྕེ་ཕྲད་པ་དང་པོ་གཅིག་པུས་ཀྱང་སྙིང་པོ་དེ་མ་ཚིག །ཕྱི་མ་འབའ་ཞིག་གིས་ཀྱང་མི་ཚིག །ཕྲད་པ་སྔ་ཕྱི་མ་བརྟེན་པར་མི་ཚིག །འོན་ཀྱང་སྙིང་པོ་དེ་ཚིག་གོ །ཞེས་བྱ་བ། མར་མེ་དཔེ་ཡི་ཚུལ་གྱིས་ནི། །ཟབ་མོའི་ 5-378 ཆོས་ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད། །ཅེས་པ་ལ། མ༷ར་མེ༷་ཕྲད་པའི་སྐད་ཅིག་གིས་སྙིང་པོ་ཚིག་པ་ཟབ་པའི་དཔེ༷འི༷་ཚུ༷ལ་གྱི༷ས་སེམས་སྔ་ཕྱི་བག་ཆགས་བརྒྱུད་པས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ཟབ་མོ་ནི༷་ཟ༷བ་མོ༷འི་ཆོ༷ས་ཉི༷ད་རྣ༷མ་པ༷་བརྒྱ༷ད་ཀྱིས་སྟོན་ཏོ། ། གཉིས་པ་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། སྐྱེ་བ་དང་ནི་འགག་པ་དང་། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཤེས་བྱ་དང་། །ཤེས་དང་སྤྱོད་དང་གཉིས་མེད་དང་། །ཐབས་མཁས་པ་ལ་ཟབ་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་སྔ་མ་འགགས་པ་ནི་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་ཡང་སྔ་མ་འགགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཕྱི་མ་སྐྱེ༷་བ༷་ཟབ་པ་ད༷ང་། འགག་པ་ལ་འགག་པ་གཉིས་པ་མེད་པས་འགགས་པ་དེ་མི་འགག་པའི་ཕྱིར་འག༷ག་པ༷་ཟབ་པ་ད༷ང་། ཕྲ་ཞིང་རྟོགས་པར་དཀའ་བས་དེ༷་བཞི༷ན་ཉི༷ད་ཟབ་པ་ད༷ང་། སེམས་དང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་མེད་པས་ཤེ༷ས་བྱ༷་བདེན་པ་གཉིས་ཟབ་པ་ད༷ང་། མཐོང་བྱ་མཐོང་བྱེད་གཉིས་མེད་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེ༷ས་པ་ཟབ་པ་ད༷ང་། ཅི་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོ༷ད་པ་ཟབ་པ་ད༷ང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་པ་ལ་གནས་བྱ་གནས་བྱེད་གཉི༷ས་མེ༷ད་པས་ཟབ་པ་ད༷ང་། མཚན་མ་དང་མཚན་མ་མེད་ཀྱི་འགྱུ་བ་ཐམས་ཅད་མེད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་རྫོགས
་པར་འཚང་མི་རྒྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐ༷བས་ལ་མཁ༷ས་པ༷་ལ༷་ཟ༷བ་པ༷་ཉི༷ད་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་འགག་ལ་སོགས་པའི་ཡིན་ལུགས་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་རྨི་ལམ་དང་མཚུངས་པ་ནི་དངོས་པོར་ཞེན་པའི་བློ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ཟབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། སློ༷བ་པ༷་ཕྱི༷ར་མི༷་ལྡོ༷ག་པ༷འི་ཚོ༷གས། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཤད་པ། ད་ནི་སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཞེ་གཉིས་པར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིན་པར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པས་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པ་འཕེལ་ན་རྨི་ལམ་བསྒོམས་པས་ཀྱང་འཕེལ་ལོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་འདྲ་བའི་ཕྱིར། །སྲིད་དང་ཞི་བར་མི་རྟོག་པ། །ལས་མེད་ལ་སོགས་ཀླན་ཀ་ཡི། །ལན་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པར་ཟད། །ཅེས་པ་ལ། སད་པ་དང་རྨི་ལམ་ 5-379 ཁྱད་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲིད་ཞིས་བསྡུས་པའི་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་དངོས་པོ་མེད་པ་རྨི༷་ལ༷མ་དང་འདྲ༷་བར་མཐོང་བ༷འི་ཕྱི༷ར། སྲི༷ད་ད༷ང་ཞི༷་བའི་དངོས་པོ་ཐ་དད་པ༷ར་མི༷་རྟོ༷ག་པ༷་ནི་སྲིད་ཞི་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་ན་ལ༷ས་མེ༷ད་པ་དང་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་མེད་པར་འགྱུར་ཞེས་པའི་ཀླ༷ན་ཀ༷འི༷་ལ༷ན་ནི༷། ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་གསུངས་ན། དེ་ལ་སོགས་པའམ་འབྲི་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །ཞེས་དང་། སད་ནས་རྟོག་ན་ནི་དེ་ལ་སོགས་པའམ་འབྲི་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་མདོ་ལས་ཇི༷་སྐ༷ད་བཤ༷ད་པ༷ར་ཟ༷ད་དོ། །དོན་ནི། རྨི་ལམ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པས་ལས་མེད་ལ། སད་ནས་རྟོག་ན་ནི་སད་དུས་ཀྱི་བློ་དེས་ལས་གསོག་པ་དང་། ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་དང་མཚུངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པ་དང་བསྔོ་བ་ཡོད་མེད་ཀྱིས་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞེས་པ་མདོའི་དགོངས་པར་སྣང་ངོ་། །འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། སེམས་ཅན་ཕན་ལས་བསོད་ནམས་དང་། །སེམས་ཅན་གནོད་ལས་སྡིག་པ་སྟེ། །ཕན་དང་གནོད་པ་རྣམས་མེད་ན། །ལས་མེད་འབྲས་བུ་མེད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པས། རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་རྣམས་དགོངས་པ་གཅིག་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །ལ་ལ་དག་གིས། རྨི་ལམ་སེམས་ནི་གཉིད་ཀྱིས་ཉམས། །ཞེས་སོགས་ལ་སྐྱོགས་བཤད་བྱས་ནས་རྨི་ལམ་དུ་ལས་གསོག་པར་བཤད་པ་ནི་འདི་རྣམས་དང་འགལ་ལོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། སྲི༷ད་ད༷ང་ཞི༷་བ༷་མཉ༷མ་ཉི༷ད་ད༷ང་། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་ཉིད་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་བཤད་པ། ད་ནི་སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་བྱང་ཆ
【現代漢語翻譯】 འཚང་མི་རྒྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐ༷བས་ལ་མཁ༷ས་པ༷་ལ༷་ཟ༷བ་པ༷་ཉི༷ད་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །(不證得涅槃是菩薩善巧方便甚深之義)。如此，生滅等甚深之法性，如夢一般，因其超越了對事物的執著，故顯示為甚深。這些，'為不退轉之學眾'已經講完。 現在宣說等同輪迴與寂滅的等性定。在《二萬頌般若經》第四十二品中說：'菩薩于白日修習空性定時，若般若波羅蜜多之修習增長，則修習夢境亦能增長。'等等之義。諸法如夢故，不分別輪迴與寂滅，對於無業等詰難，回答如前所述。其中，覺醒與夢境無別的菩薩，將輪迴與寂滅所攝之法，因見其無實如夢，故不分別輪迴與寂滅之事物差別，此即輪迴寂滅之等性。若一切如夢，則無業，以及修習般若波羅蜜多與迴向菩提皆無有，對於此等詰難，舍利子言：'世尊若說諸法如夢，則彼等之增減皆無有。'醒后思之，則彼等之增減亦有。等等，如經中所說。意即，夢中無實故無業，醒后思之，則醒時之識能積業，於一切等同夢境之菩薩，修習般若波羅蜜多與迴向有無之戲論皆離。此乃經之密意。聖者文殊菩薩亦云：'利樂有情乃福德，損害有情乃罪惡，若無利害之分，則無業亦無果。'故諸佛菩薩之意趣皆一致。有些人，對'夢心為睡眠所擾'等妄加解釋，說夢中亦能積業，此與上述相違。這些，'輪迴寂滅等性'已經講完。 現在宣說，于輪迴寂滅等性中證悟之菩薩，自身將證得清凈無上之佛土。
【English Translation】 Not attaining Nirvana is explaining the profound meaning of the Bodhisattva's skillful means. Thus, the profound Dharma nature of arising and ceasing, etc., is like a dream, because it transcends the attachment to things, it is shown as profound. These, 'For the assembly of non-retreating learners' has been explained. Now, I will explain the Samadhi of equality between Samsara and Nirvana. In the forty-second chapter of the Twenty Thousand Verse Prajnaparamita Sutra, it says: 'If a Bodhisattva cultivates the Samadhi of emptiness during the day, and the cultivation of Prajnaparamita increases, then the cultivation of dreams will also increase.' etc. The meaning is: Because all Dharmas are like dreams, one does not distinguish between Samsara and Nirvana. For the objections such as no action, the answers are as described above. Among them, the Bodhisattva who has no difference between waking and dreaming, the Dharmas included in Samsara and Nirvana, because they see that they are unreal like dreams, they do not distinguish the differences between the things of Samsara and Nirvana, this is the equality of Samsara and Nirvana. If everything is like a dream, then there is no action, and there is no cultivation of Prajnaparamita and dedication to Bodhi, for these objections, Shariputra said: 'If the Blessed One says that all Dharmas are like dreams, then there is no increase or decrease of them.' If you think about it after waking up, then there will be increase or decrease of them. etc., as described in the sutra. The meaning is that there is no action in the dream because there is no reality, and if you think about it after waking up, then the consciousness at the time of waking can accumulate karma, and for the Bodhisattva who is equal to all dreams, the cultivation of Prajnaparamita and the dedication are free from the proliferation of existence and non-existence. This seems to be the meaning of the sutra. The Holy Manjushri also said: 'Benefiting sentient beings is merit, harming sentient beings is sin, if there is no distinction between benefit and harm, then there is no action and no result.' Therefore, the intentions of all Buddhas and Bodhisattvas are the same. Some people, misinterpret 'the dream mind is disturbed by sleep' etc., saying that karma can be accumulated in dreams, which is contrary to the above. These, 'The equality of Samsara and Nirvana' has been explained. Now I will explain that the Bodhisattva who realizes the equality of Samsara and Nirvana will himself attain the pure and unsurpassed Buddha land.
ུབ་སེམས་དཔའ་རང་ཉིད་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཞེ་གཉིས་པ་དང་། ཞེ་གསུམ་པ། གང་གཱའི་ལྷ་མོའི་ལེའུ་ནས་བྱུང་བའི་དོན། སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་དེ་བཞིན་དུ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མ་དག་པ། །དེ་ལ་དག་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡིས། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་དག་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ངན་སོང་གསུམ་དང་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གི་མི་མཐུན་ 5-380 ཕྱོགས་ལ་གནས་པ་དང་། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཉེས་པ་སྡུག་འཕོངས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སེ༷མས་ཅ༷ན་གྱི་འཇི༷ག་རྟེ༷ན་མ་དག་པ་མཐོང་བ་དེ༷་བཞི༷ན་དུ༷། སྣོ༷ད་ཀྱི༷་འཇི༷ག་རྟེ༷ན་སའི་རྒྱུ་ལས་གྲུབ་པ་གསེར་དངུལ་ལ་སོགས་དང་མི་ལྡན་པ་གཡང་ས་དང་སྡོང་དུམ་ཚེར་མ་ལུད་ཁུང་ལ་སོགས་པས་མི་སྙོམས་ཤིང་རད་རོད་ཅན་མི་གཙང་བའི་ཉེས་པས་མ༷་ད༷ག་པ༷་མཐོང་བ་དེ༷་ལ༷་མ་བཟོད་ནས། རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་ཉེས་པ་དེ་དག་མེད་ཅིང་། སྣོད་བཅུད་ད༷ག་པ༷ར་བསྒྲུ༷བ་པ༷འི་སླད་དུ་སྦྱིན་སོགས་ལ་བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི༷ས། རང་གི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་ཞི༷ང་དུ་བཅུད་ཀྱི་ཉེས་པ་དེ་དག་མེད་ཀྱི་སྟེང་དུ་མངོན་ཤེས་དང་འོད་དང་བདེ་སྐྱིད་ལ་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། སྣོད་ཀྱི་ཉེས་པ་དེ་དག་མེད་ཀྱི་སྟེང་དུ་གཞི་བཻཌཱུརྱ་སྔོན་པོའི་རྒྱུ་ལས་གྲུབ་ཅིང་། ལག་མཐིལ་ལྟར་མཉམ་པ་གསེར་གྱི་བྱེ་མ་བདལ་བ་རྒྱ་ཁྱོན་ཡངས་པ་ཚད་མེད་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པ་དེས། རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནི་ད༷ག་པ༷་བླ་ན་མེད་པ་ཉི༷ད་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ཞི༷ང་ད༷ག་བླ༷་ན༷་མེ༷ད་པ༷་ནི༷། །རྣ༷མ་ཀུ༷ན་མངོ༷ན་རྫོ༷གས་རྟོ༷གས་པ༷་སྟེ༷། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ ཐོག་མར་སྒོམ་པ་ནས་ཇི་སྲིད་སྒོམ་པ་མཐར་མ་ཐུག་གི་བར་དུ་སྦྱོར་བ་འདིའི་ལུས་ལ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་འདྲེས་པ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་བཤད་པ། ད་ནི་ཐོག་མར་སྒོམ་པ་ནས་ཇི་སྲིད་སྒོམ་པ་མཐར་མ་ཐུག་གི་བར་དུ་སྦྱོར་བ་འདིའི་ལུས་ལ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་འདྲེས་པ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་བཤད་པར་བྱའོ། །ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཞེ་བཞི་པར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྣམ་ཐར་གསུམ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་འདྲེས་པར་བགྱི་ཞིང་སྒོམ་པར་བགྱི། ཞེས་སོགས་ཞུ་བ་ལན་དང་བཅས་པའི་དོན། ཡུལ་དང་སྦྱོར་བ་ཅན་འདི་ནི། །དགྲ་རྣམས་ལས་ནི་འདས་པ་དང་། །མི་གནས་ཇི་བཞིན་ཤུགས་དང་ནི། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་མཚན་ཉིད་དང་། །མ་ཆགས་པ་ད
【現代漢語翻譯】 現在將要講述菩薩爲了自身成佛而努力創造無上清凈佛土的方法。這是從《二萬頌》第四十二品、第四十三品以及恒河女神品中提取的要義：『眾生世界如是，器世界不清凈，若能使其清凈，佛土即清凈。』 當菩薩行持六度時，如果看到眾生世界不清凈，比如眾生處於三惡道，與六度相違背，遭受慳吝等惡果，以及種種痛苦；或者看到器世界不清凈，比如土地由土石構成，缺乏金銀等珍寶，地勢險峻不平，遍佈荊棘、糞坑等污穢之物，菩薩對此無法容忍。 爲了使自己的佛土沒有這些器世界和眾生世界的過患，爲了創造清凈的佛土，菩薩精勤修持佈施等善行。菩薩不僅要消除自己佛土中眾生世界的過患，還要增添神通、光明、安樂等殊勝功德；不僅要消除器世界的過患，還要使土地由青琉璃構成，平坦如手掌，鋪滿金沙，廣闊無垠。爲了實現這些目標，菩薩精進行持六度，從而成就無上清凈的佛土。 以上講述的內容總結為：『清凈無上的佛土，是圓滿證悟一切相的境界。』 接下來講述從最初的禪修直到最終的禪修，菩薩如何將這種遍及全身的修行融入到方便善巧之中，從而獲得智慧。 現在將要講述從最初的禪修直到最終的禪修，菩薩如何將這種遍及全身的修行融入到方便善巧之中，從而獲得智慧。這是從《二萬頌》第四十四品中提取的要義，包括菩薩如何將三解脫門等佛法融入並進行禪修等問題的請問和回答：『此境與具緣，勝過諸怨敵，不住如其性，力及不共相，無染亦如是。』
【English Translation】 Now, I shall explain how a Bodhisattva strives to create a supreme and pure Buddha-field in order to attain Buddhahood. This is derived from the essence of the forty-second and forty-third chapters of the Twenty Thousand Verses, as well as the chapter on the Goddess of the Ganges: 'Just as the sentient world is, and the container world is impure, by purifying it, the Buddha-field becomes pure.' When a Bodhisattva practices the six perfections, if they see the impurity of the sentient world, such as beings in the three lower realms, contrary to the six perfections, suffering from the consequences of stinginess, and various other sufferings; or if they see the impurity of the container world, such as land made of earth and stone, lacking gold and silver, uneven terrain, covered with thorns, cesspools, and other impurities, the Bodhisattva cannot tolerate this. In order to ensure that their Buddha-field is free from these faults of the container and sentient worlds, and to create a pure Buddha-field, the Bodhisattva diligently practices generosity and other virtues. The Bodhisattva not only eliminates the faults of the sentient world in their Buddha-field but also adds excellent qualities such as clairvoyance, light, and happiness; not only eliminates the faults of the container world but also makes the land composed of blue lapis lazuli, flat as a palm, covered with golden sand, and infinitely vast. To achieve these goals, the Bodhisattva diligently practices the six perfections, thereby achieving a supreme and pure Buddha-field. The above content is summarized as: 'A pure and supreme Buddha-field is the state of fully realizing all aspects.' Next, I will explain how, from the initial meditation to the final meditation, the Bodhisattva integrates this practice that pervades the body into skillful means, thereby gaining wisdom. Now, I shall explain how, from the initial meditation to the final meditation, the Bodhisattva integrates this practice that pervades the body into skillful means, thereby gaining wisdom. This is derived from the essence of the forty-fourth chapter of the Twenty Thousand Verses, including questions and answers on how the Bodhisattva integrates and meditates on the Buddha's teachings such as the three doors of liberation: 'This realm and its conditions, surpass all enemies, non-abiding as its nature, power and unique characteristics, unattached as well.'
ང་མི་དམིགས་དང་། །མཚན་མ་སྨོན་ལམ་ཟད་པ་དང་། །དེ་ཡི་རྟགས་དང་ཚད་མེད་པ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྣམ་པ་བཅུ། །ཞེས་པ་ལ། ཐབས་མཁས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་མདོ་ལས་རིམ་གྱིས་སློབ་ 5-381 པའི་ཚུལ་དང་། དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པའི་ཚུལ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་དང་པོར་གཟུགས་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བར་བརྟག་ཅིང་བསླབ་པ་དང་། དེ་ལྟར་གོམས་པ་དེ་ནས་སྟོང་མཉམ་པས་ཀྱང་སེམས་མི་གཡེང་བར་བསླབ་པ་དང་། དེ་ལྟར་གོམས་ཤིང་སྟོང་མི་སྟོང་གིས་མི་གཡེང་བས་ཆོས་གང་ཡང་མི་མཐོང་བ་དང་། མ་མཐོང་བས་བར་མ་དོར་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པ་ཉན་རང་གི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། སྟོང་ཉིད་བག་ཆགས་གོམས་པ་ཡིས། །དངོས་པོའི་བག་ཆགས་སྤོང་འགྱུར་ཞིང་། །ཅི་ཡང་མེད་ཅེས་གོམས་པ་ཡིས། །དེ་ཡང་ཕྱི་ནས་སྤོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་དང་། གང་ཚེ་དངོས་དང་དངོས་མེད་དག །བློ་ཡི་མདུན་ན་མི་གནས་པ། །དེ་ཚེ་རྣམ་པ་གཞན་མེད་པས། །དམིགས་པ་མེད་པ་རབ་ཏུ་ཞི། །ཞེས་པའི་དོན་སྣང་ངོ་། །དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་བཞིན་དུ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་གཉིས་མ་སྨིན་གྱི་བར་དུ་སྟོང་ཉིད་དམ་པ་མེད་པ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པའི་ཚུལ། རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འདི་ནི་འདྲིས་པར་བྱ་བའི་དུས་ཡིན་གྱི། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་དུས་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་། སེམས་དམིགས་པ་ལ་འདོགས་ཏེ་དེར་བར་མ་དོར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལས་མི་ཉམས་ལ། ཟག་པ་ཟད་པ་ཡང་མངོན་དུ་མི་བྱེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཡེ་ཤེས་རླབས་པོ་ཆེ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་གནས་ཤིང་འདི་ནི་འདྲིས་པར་བྱ་བའི་དུས་ཏེ། མངོན་དུ་བྱ་བའི་དུས་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང་། འདི་ནི་སྦྱིན་སོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་སློབ་ཅིང་འདྲིས་པར་བྱེད་པའི་དུས་སོ། །འདི་ནི་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་དུས་སོ། །ཞེས་སོ་སོར་རྟོག་ཅིང་ཤེས་པས་བར་མ་དོར་ཉན་རང་གི་འབྲས་བུ་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གཞི་ཤེར་ཕྱིན་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་ཡུ༷ལ་མཁྱེན་པ་གསུམ་ད༷ང་། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གཉིས་སྦྱོ༷ར་ཞིང་ཉམས་སུ་ལེན་པ༷་ཅ༷ན་གྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་བཅས་པ་ 5-382 འདི༷་ནི༷། སྐྱེས་བུ་དཔའ་བོ་དགྲ༷་རྣ༷མས་བཅོམ་ནས་གཉེན་བཤེས་དང་བཅས་པ་འབྲོག་དགོན་པ་ནས་ཐར་པའི་དཔེས། སེམས་ཅན་མ་བཏང་བའི་སྙིང་རྗེས་ཞི་བའི་དགྲ་དང་། སྟོང་ཉིད་མ་བཏང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྲིད་པའི་དགྲ་རྣམས་ལ༷ས་ནི༷་འད༷ས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ༷་ད༷ང་། བྱ་བར་སྣང་ལ་རྒྱུ་ལ་གནས་
【現代漢語翻譯】 『我無相，無愿，滅盡諸相愿，彼之相及無量，善巧方便有十種。』其中，善巧方便的體性，經中以次第修學之理，以及了知時與非時之理二者來闡述。也就是，首先觀修並學習色等一切法皆為空性，如此純熟之後，再學習空與非空亦不為所動。如此純熟，不為有無所動，則不見任何法，不見法故，于中陰身中，不現證聲聞、緣覺之果。如雲：『空性習氣純熟故，能捨事物之習氣，若復串習一無有，彼亦后時捨棄之。』又云：『何時實與非實法，不存於彼心識前，爾時更無餘相故，無緣寂滅極安樂。』其義顯現。了知時與非時之善巧方便是，安住于空性中，然于無上菩提之二資糧未成熟前，不現證空性之真義。於後得位，以具足一切殊勝之智慧，對此空性，『此乃應串習之時，非現證之時』，如是分別。心專注于所緣境，于彼中陰身中，不失佛法，亦不現證漏盡。為何如此？因具足如是善巧方便之大智慧，安住于菩提分法中，『此乃應串習之時，非現證之時』，如是善爲了知。『此乃應修學並串習佈施等佛法之時，此乃應獲得十力等佛法之時』，如是分別了知，故於中陰身中，不現證聲聞、緣覺之果。因此，基位之般若波羅蜜多，法界之境，智、悲、力三種，與般若波羅蜜多甚深之瑜伽二者結合並修持之善巧方便，如同勇士摧伏諸敵後，與親友一同從荒野中獲得解脫之譬喻，以不捨眾生之悲心降伏寂滅之敵，以不捨空性之智慧，超越有之敵，是為善巧方便，于所作顯現上安住于因地。 『我無相，無願，滅盡諸相願，彼之相及無量，善巧方便有十種。』其中，善巧方便的體性，經中以次第修學之理，以及了知時與非時之理二者來闡述。也就是，首先觀修並學習色等一切法皆為空性，如此純熟之後，再學習空與非空亦不為所動。如此純熟，不為有無所動，則不見任何法，不見法故，於中陰身中，不現證聲聞、緣覺之果。如雲：『空性習氣純熟故，能捨事物之習氣，若復串習一無有，彼亦後時捨棄之。』又雲：『何時實與非實法，不存於彼心識前，爾時更無餘相故，無緣寂滅極安樂。』其義顯現。了知時與非時之善巧方便是，安住於空性中，然於無上菩提之二資糧未成熟前，不現證空性之真義。於後得位，以具足一切殊勝之智慧，對此空性，『此乃應串習之時，非現證之時』，如是分別。心專注於所緣境，於彼中陰身中，不失佛法，亦不現證漏盡。為何如此？因具足如是善巧方便之大智慧，安住於菩提分法中，『此乃應串習之時，非現證之時』，如是善為了知。『此乃應修學並串習佈施等佛法之時，此乃應獲得十力等佛法之時』，如是分別了知，故於中陰身中，不現證聲聞、緣覺之果。因此，基位之般若波羅蜜多，法界之境，智、悲、力三種，與般若波羅蜜多甚深之瑜伽二者結合並修持之善巧方便，如同勇士摧伏諸敵後，與親友一同從荒野中獲得解脫之譬喻，以不捨眾生之悲心降伏寂滅之敵，以不捨空性之智慧，超越有之敵，是為善巧方便，於所作顯現上安住於因地。
【English Translation】 'I am without characteristics, without aspirations, exhausting all characteristics and aspirations, whose characteristics are immeasurable, skillful means are tenfold.' Among them, the essence of skillful means is explained in the sutra through the principle of gradual learning and the principle of knowing the time and the non-time. That is, first contemplate and learn that all phenomena such as form are empty, and after becoming familiar with this, learn not to be disturbed by emptiness and non-emptiness. After becoming familiar with this, not being disturbed by emptiness and non-emptiness, one does not see any phenomena, and because one does not see phenomena, one does not manifest the fruits of the Hearer and Solitary Realizer in the intermediate state. As it is said: 'Because of the familiarity with the habit of emptiness, one will abandon the habit of things, and if one becomes familiar with nothing, one will abandon it later.' And: 'When reality and unreality do not remain before the mind, then there is no other aspect, and the absence of focus is extremely peaceful.' The meaning is clear. The skillful means of knowing the time and the non-time is that while abiding in emptiness, one does not manifest the true meaning of emptiness until the two accumulations of unsurpassed enlightenment are mature. In the subsequent attainment, with the wisdom that possesses all perfections, one discerns that 'this is the time to become familiar with emptiness, not the time to manifest it.' The mind focuses on the object of focus, and in that intermediate state, one does not lose the Dharma of the Buddha, nor does one manifest the exhaustion of outflows. Why? Because one possesses such great wisdom of skillful means, abiding in the Dharma of the aspects of enlightenment, one knows well that 'this is the time to become familiar with it, not the time to manifest it.' 'This is the time to learn and become familiar with the Dharma of the Buddha, such as giving, and this is the time to attain the Dharma of the Buddha, such as the ten powers.' Because one discerns and knows in this way, one does not manifest the fruits of the Hearer and Solitary Realizer in the intermediate state. Therefore, the Prajnaparamita of the base, the realm of the Dharmadhatu, the three of wisdom, compassion, and power, and the skillful means of combining and practicing the profound yoga of Prajnaparamita, are like the analogy of a hero who subdues all enemies and is liberated from the wilderness with relatives and friends, subduing the enemy of peace with compassion that does not abandon sentient beings, and transcending the enemy of existence with the wisdom that does not abandon emptiness, which is skillful means, abiding in the causal ground on the appearance of what is done.
མེད་ཀྱང་གནས་པའི་དཔེས། སྟོང་ཉིད་ལ་སྤྱོད་ཀྱང་དེ་ལ་མི༷་གན༷ས་ཤིང་འདྲིས་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་། འཕོང་ལ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་འཕེན་པའི་དཔེས་ཇི་སྲིད་དགེ་བ་རྣམས་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མ་སྨིན་པ་དེ་སྲིད་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་ཅིང་སྨིན་པ་ན་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཐབས་མཁས་པ་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པའི་ཤུ༷གས་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ད༷ང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་སློབ་ཀྱང་། བར་མ་དོར་ཞི་བར་མི་ལྟུང་བའི་རྒྱུ་སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་མ་བཏང་བ་ནི༷་ཉན་རང་དང་ཐུ༷ན་མོ༷ང་མ༷་ཡི༷ན་པའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ད༷ང་། གང་ཟག་གི་བདག་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ལ་མ༷་ཆ༷གས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ༷་ད༷ང་། སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་གང་ཟག་གི་བདག་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མི༷་དམི༷གས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ད༷ང་། སྐྱེས་པ་བུད་མེད་དང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་མཚ༷ན་མ༷་ཟད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་། ཁམས་གསུམ་དུ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པ་ལ་དགའ་བའི་སྨོ༷ན་ལ༷མ་ཟ༷ད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ༷་ད༷ང་། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ༷འི༷་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པའི་རྟ༷གས་སྟོང་ཉིད་ལ་འདྲིས་པར་བྱེད་པ་སྟོན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ད༷ང་། ལུང་བསྟན་པ་དང་{ལུང་མ་བསྟན་པ་དང་}ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྣམ་གྲངས་ཚ༷ད་མེ༷ད་པ༷་ཤེས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཐ༷བས་ལ༷་མཁ༷ས་པ༷་རྣ༷མ་པ༷་བཅུ༷་ནི་རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བའི་རང་བཞིན་འདྲིས་པའི་ཤེས་པ་ཡེ་ཤེས་སྲིད་ཞི་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས། འདྲིས་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་ལྟུང་བའམ། ཁམས་གསུམ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པའི་སྐབས་མེད་དེ་དེ་ནི་གནས་མ་ 5-383 ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། འདི༷་ནི༷་ཐ༷བས་མཁ༷ས་བཅ༷ས་པ༷་ཡི༷ན། །ཞེས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ལས། རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པའི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི༷་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ༷་ཕྱི༷ན་པ༷འི་མ༷ན་ང༷ག་གི༷་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་མངོ༷ན་པ༷ར་རྟོ༷གས་པ༷འི་རྒྱ༷ན་གྱི༷་ཚི༷ག་ལེ༷འུ༷ར་བྱ༷ས་པའི་འགྲེལ་པ༷་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ༷ས། སྐ༷བས་ལ་བཞི༷་པའི་འགྲེལ་པ༷འོ༷།། །། ༈ སྐབས་ལྔ་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། རྩེ་མོར་ཕྱིན་པའི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ། ༈ ད་ནི་རྩེ་མོར་ཕྱིན་པའི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཞེ་ལྔ་པར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྨི་ལམ་ན་ཉན་རང་གི་སེམས་མི་བསྐྱེད་ཅིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་དང
【現代漢語翻譯】 譬如『雖無亦住』之喻，即雖于空性中行持，然不執著于空性，且善於修習親近空性之方便；又如極善於投石之人，能隨心所欲地投擲石塊，如是，于未將一切善根成熟至無上菩提之前，不證得真實之邊際，一旦成熟，則能現證，此乃善巧方便，如極善於投石之人，憑藉純熟之力量，善於運用方便；雖以智慧修習真實之邊際，然以慈悲心不捨棄眾生，故不墮于聲聞、緣覺之境地，此乃不共之特徵，是為善巧方便；於人我及四顛倒不執著，是為善巧方便；于眾生等人我及色等法我不起執著，是為善巧方便；于男女及蘊等之相不起執著，是為善巧方便；於三界中帝釋天等之樂欲不起貪戀，是為善巧方便；如是，善巧方便之菩薩，其被佛陀授記為無上菩提之徵兆，乃是善於示現修習空性之方便；善於了知授記與未授記及不退轉等無量差別，是為善巧方便。如是十種善巧方便，乃是圓滿究竟之加行自性，是為修習之智慧，亦是證悟涅槃與輪迴平等性之智慧。 經中雲：『菩薩若具如是修習之智慧，則無有墮入無為或與三界同住之可能，此乃不住之義。』此乃經文之意。 以上已宣說『此乃善巧方便』。 於八事中，以現觀之事物，已圓滿宣說般若波羅蜜多。 《般若波羅蜜多教授論現觀莊嚴》之釋，即《道次第釋》，此為第四品之釋。 第五品之釋：以至頂之事物，已圓滿宣說般若波羅蜜多。 現在將以至頂之事物，圓滿宣說般若波羅蜜多。于《二萬頌般若經》第四十五品中，菩薩于夢中不起聲聞、緣覺之心，且視一切法如夢幻...
【English Translation】 Like the example of 'existing even without existing', it means even though practicing in emptiness, one does not cling to emptiness, and is skilled in the means of cultivating familiarity with emptiness; also, like a person who is very good at throwing stones, who can throw stones as he wishes, similarly, until all virtues are matured into unsurpassed Bodhi, one does not realize the ultimate reality, and once matured, one can directly realize it, this is skillful means, like a person who is very good at throwing stones, relying on the power of proficiency, is skilled in using means; although studying the ultimate reality with wisdom, one does not abandon sentient beings with compassion, so one does not fall into the realm of Sravakas and Pratyekabuddhas, this is a unique characteristic, it is skillful means; not clinging to the self of person and the four inversions is skillful means; not clinging to the self of person such as sentient beings and the self of phenomena such as form is skillful means; not clinging to the characteristics of male and female and aggregates etc. is skillful means; not craving the pleasures of Indra etc. in the three realms is skillful means; thus, the Bodhisattva with skillful means, the sign of being predicted by the Buddha to attain unsurpassed Bodhi, is being skilled in demonstrating the means of cultivating emptiness; being skilled in knowing the immeasurable differences between prediction and non-prediction and non-retrogression is skillful means. Thus, the ten skillful means are the nature of complete and perfect practice, it is the wisdom of cultivation, and it is also the wisdom of realizing the equality of Nirvana and Samsara. The Sutra says: 'If a Bodhisattva possesses such wisdom of cultivation, there is no possibility of falling into inaction or dwelling with the three realms, this is the meaning of non-dwelling.' This is the meaning of the Sutra. The above has explained 'this is skillful means'. Among the eight topics, with the object of complete and perfect realization, the Prajnaparamita has been perfectly explained. The commentary on the Abhisamayalankara of the Prajnaparamita teaching, that is, the commentary on the Stages of the Path, this is the commentary on the fourth chapter. Commentary on the fifth chapter: With the object of reaching the peak, the Prajnaparamita has been perfectly explained. Now, with the object of reaching the peak, the Prajnaparamita will be perfectly explained. In the forty-fifth chapter of the Twenty Thousand Verse Prajnaparamita Sutra, the Bodhisattva does not generate the mind of Sravakas and Pratyekabuddhas in dreams, and views all dharmas as dreams...
་སྒྲ་བརྙན་དང་གཟུགས་བརྙན་དང་སྨིག་རྒྱུ་དང་སྤྲུལ་པ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་ལྟ་ལ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ལྟ་ལ་སོགས། །རྩེ་མོར་ཕྱིན་པའི་སྦྱོར་བའི་རྟགས། །རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་པ་ལ། སྐབས་འདིའི་ཆོས་བཅུ་ལས། དང་པོ་རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ་དེ་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་རྩེ་མོར་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་ལ། རྣལ་འབྱོར་དེ་ཐོབ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་སྟོན་ཅིང་། ལུང་བསྟན་པ་ཉིད་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པས། རྩེ་མོར་ཕྱིན་པ་དང་། ལུང་བསྟན་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་གསུམ་དོན་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །སྐབས་བཞི་པར། རྣམ་རྫོགས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དེ་ཐབས་མཁས་ཀྱིས་ཟིན་པའི་ཚེ། རྩེ་མོར་ཕྱིན་པར་སྣང་སྟེ། ཐབས་མཁས་པ་དགུ་པ་དང་བཅུ་པར་ལུང་བསྟན་པ་དང་{ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་སྐབས་འདི་}སྦྲེལ་ནས། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཉིད་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་རྟགས་སུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྩེ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སད་དུས་སུ་ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བར་ལྟ་བར་མ་ཟད་རྨི༷་ལ༷མ་ན༷་ཡ༷ང་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་ཀུ༷ན། རྨི༷་ལ༷མ་དང་སྒྲ་བརྙན་ལྟ༷་བུ༷ར་ལྟ༷་བ་ལ༷་སོ༷གས་པ་དང་། ཡང་རྨི་ལམ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགེ་སློང་ལ་ 5-384 སོགས་དང་ལྷ་ཀླུ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་ཚད་མེད་པ་མངའ་བ་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་མཐོང་བ་དང་། ཡང་རྨི་ལམ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནམ་མཁའ་ལ་འཕགས་ཤིང་ཆོས་སྟོན་པ་མཚན་དཔེ་འབར་བ་སྤྲུལ་པ་དུ་མ་འགྱེད་པ་མཐོང་བ་དང་། ཡང་རྨི་ལམ་ན་འཇིག་རྟེན་དུ་མྱ་ངན་དྲག་པོ་སྣ་ཚོགས་བྱུང་བ་མཐོང་ན་མི་འཇིགས་པ་དང་། ཡང་རྨི་ལམ་ན་ངན་སོང་གསུམ་མཐོང་ན་རང་ཉིད་སངས་རྒྱས་པའི་ཞིང་དེར་ངན་སོང་གསུམ་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྤྱད་དོ་སྙམ་པ་དང་། རྨི་ལམ་སད་པའི་ཚེ་གྲོང་མེས་ཚིག་པ་ཞི་བ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་ཚིག་འགྲུབ་པ་དང་། གལ་དེ་བདག་འཚང་རྒྱ་ན་ཞེས་པའི་བདེན་ཚིག་གིས་སྐྱེས་པའམ་བུད་མེད་གཟུང་བའི་མི་མ་ཡིན་གུད་དུ་འགྲོ་བ་དང་། བདུད་ལས་སྣ་ཚོགས་རིག་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལྕི་བའི་ལྟུང་བ་རིག་པ་དང་། ཉན་རང་གི་སེམས་ཀྱིས་དབེན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགོན་པ་དང་། ནགས་སུ་གནས་པའི་དོན་དུ་རིག་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གང་ཡིན་རིག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུམ་གང་ཡིན་རིག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པ་དང་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྩེ༷་མོ༷ར་ཕྱི༷ན་པ༷འི་སྦྱོ༷ར་བ༷་ཐོབ་པའི༷་རྟ༷གས་ནི། རྣ༷མ་པ༷་བཅུ༷་གཉི༷ས་ད༷ག་ཏུ༷་འདོ༷ད་དོ། །རྟགས་དང་རྣམ་འཕེལ་ལ་སོགས་པ་བཞི་པོ་འདི་རྩེ་སྦྱོར་ཐོ
【現代漢語翻譯】 如果將一切法視如聲響、影像、幻術和化現，而不執著于實有，那麼就應知這是不退轉的征相。這些等等的意義是：即使在夢中，一切諸法，也應視如夢境。這是達到頂峰瑜伽的徵兆，共有十二種。在此，這十種法中的第一個，即圓滿瑜伽達到極致，就是頂峰瑜伽。獲得此瑜伽后，菩薩和諸佛會授記其證得無上菩提，而這授記本身就是不退轉的標誌。因此，頂峰、授記和不退轉三者意義相同。 在第四個階段，當圓滿瑜伽被善巧方便所攝持時，會顯現出已達頂峰。這是因為第九和第十個善巧方便與授記{不退轉和此時}相關聯，因此，不退轉的征相本身就被認為是頂峰瑜伽的征相。因此，獲得頂峰瑜伽的菩薩，不僅在醒時視一切法如夢，而且在夢中也視一切諸法如夢，視夢境和聲響如幻象等等。此外，在夢中，他會看到如來（Tathāgata，梵文，tathāgata，如來）與無數的僧眾、天龍等眷屬一起說法；或者在夢中，他會看到如來在空中顯現，宣說佛法，身放光芒，示現種種化身；或者在夢中，如果他看到世間出現各種劇烈的苦難，他也不會感到恐懼；或者在夢中，如果他看到三惡道，他會想：『在我成佛的凈土中，不會有這三惡道。』當他從夢中醒來時，他所說的真誠之語會應驗，例如火災平息等等；如果他發誓『如果我能成佛』，那麼被他所攝取的男性或女性非人就會離去；他能辨別出各種魔業；他能辨別出菩薩的重罪；他能辨別出聲聞和獨覺的心，以及菩薩在寂靜處和森林中修行的意義；他能辨別出哪位是菩薩的善知識；他能辨別出哪位是諸佛之母；他能辨別出他想要清凈的佛土和成熟的眾生等等。這些就是獲得頂峰瑜伽的十二種征相。這四種征相，即征相、增長等等，都與頂峰瑜伽相關。
【English Translation】 If one views all phenomena as being like echoes, reflections, illusions, and apparitions, without fixating on them as real, then one should recognize this as a sign of irreversibility. The meaning of these and so forth is: Even in dreams, all phenomena should be viewed as dreamlike. This is a sign of having reached the peak yoga, and there are twelve such signs. Here, the first of these ten dharmas, namely, the perfection yoga becoming supreme, is the peak yoga. Having attained this yoga, the Bodhisattvas and Buddhas will prophesy that one will attain unsurpassed Bodhi, and the prophecy itself is a sign of irreversibility. Therefore, peak, prophecy, and irreversibility are the same in meaning. In the fourth instance, when the perfection yoga is seized by skillful means, it appears to have reached the peak. This is because the ninth and tenth skillful means are linked to prophecy {irreversibility and this instance}, therefore, the sign of irreversibility itself is said to be a sign of peak yoga. Therefore, the Bodhisattva who has attained the peak yoga not only views all phenomena as dreams when awake, but also in dreams views all phenomena as dreams, views dreams and echoes as illusions, and so forth. Furthermore, in dreams, he sees the Tathāgata (Tathāgata，梵文，tathāgata，Thus Gone) teaching the Dharma with countless assemblies of monks, nagas, and so forth; or in dreams, he sees the Tathāgata rising into the sky, teaching the Dharma, emitting light, and manifesting various emanations; or in dreams, if he sees various intense sufferings arising in the world, he does not fear; or in dreams, if he sees the three lower realms, he thinks, 'In my Buddha-field, there will be no three lower realms.' When he awakens from the dream, his truthful words will be fulfilled, such as the extinguishing of fires, and so forth; if he vows, 'If I attain Buddhahood,' then the male or female non-human being he has taken hold of will depart; he can discern various demonic activities; he can discern the heavy downfalls of Bodhisattvas; he can discern the minds of Hearers and Solitary Realizers, and the meaning of Bodhisattvas dwelling in solitude and forests; he can discern who is the spiritual friend of the Bodhisattva; he can discern who is the mother of the Buddhas; he can discern that he desires pure Buddha-fields and the maturation of sentient beings, and so forth. These are the twelve signs of having attained the peak yoga. These four signs, namely, sign, increase, and so forth, are all related to the peak yoga.
བ་ནས་མཐར་ཐུག་གི་བར་གྱི་ཆོས་སུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དྲོད་སོགས་བཞིར་འཆད་པ་ནི་ཤེས་བྱེད་ཡིད་ཆེས་པ་མི་སྣང་ངོ་། །སྦྱོར་ལམ་བཏགས་པ་བར་བཤད་པ་ལ་ཡང་དགོས་པ་མེད་ཅིང་གནོད་བྱེད་དང་བཅས་སོ། །དེས་ན་རྩེ་མོ་དེའི་རྟགས་དང་། རྩེ་མོ་དེའི་བསོད་ནམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་དང་། རྩེ་མོ་དེའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྟན་པ་དང་། རྩེ་མོ་དེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། དེ༷་ཡི༷་རྟ༷གས་ད༷ང་། ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ རྩེ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་རྩེ་སྦྱོར་དེའི་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བཤད་པ། ད་ནི་རྩེ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་རྩེ་སྦྱོར་དེའི་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཞེ་ལྔ་པའི་གསུམ་གཉིས་ཙམ་སོང་བའི་སྐབས་ནས། འཛམ་བུ་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཐམས་ 5-385 ཅད་མིའི་ལུས་ཐོབ་ནས་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་པ་ལ། ནམ་འཚོའི་བར་དུ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་མཆོད་པའི་བསོད་ནམས་ལས། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་སྤྱོད་པས་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ། ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སྐྱེ་བོ་སྙེད། །སངས་རྒྱས་མཆོད་པའི་དགེ་ལ་སོགས། །རྣམ་མང་དུ་ནི་དཔེར་མཛད་ནས། །རྣམ་འཕེལ་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་ལ། འཛ༷མ་བུ༷་གླི༷ང་གི༷་སྐྱེ༷་བོ༷་ཇི་སྙེ༷ད་ཡོད་པ་དེ་སྙེད་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་སུ་གྱུར་པ་ལ་འགའ་ཞིག་གིས་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་མཆོ༷ད་པ༷འི་དགེ༷་བ་དང་། ལ༷་སོ༷གས་པ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྐྱེ་བོ་ཇི་སྙེད་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་པ་ལ་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་མཆོད་པའི་དགེ་བ་སྟེ་གཉིས་དང་། འཛམ་བུ་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་མིར་གྱུར་ལ། དེ་དག་ལ་ལ་ཞིག་གིས་དགེ་བ་བཅུ་བསམ་གཏན་ཚད་མེད་གཟུགས་མེད་མངོན་ཤེས་ལྔ་སྟེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕུན་ཚོགས་དང་། རྒྱུན་ཞུགས་དང་། ཕྱིར་འོང་དང་། ཕྱིར་མི་འོང་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། རང་བྱང་ཆུབ་དང་། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་དེ། དེ་དག་གི་དགེ་བ་ཡང་རང་རང་གི་སྐབས་སུ་སངས་རྒྱས་སུ་བསྔོས་པ་དང་བཅས་པའི་དགེ་བ་བདུན་དང་། སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་མིར་གྱུར་ལ། དེ་དག་ལ་ལ་ཞིག་གིས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཕུན་ཚོགས་ལ་བཀོད་པ་དང་། རྒྱུན་ཞུགས་ལ་དང་། ཕྱིར་འོང་ལ་དང་། ཕྱིར་མི་འོང་ལ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་དང་། རང་བྱང་ཆུབ་ལ་དང་། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་ཅིང་དགེ་བ་ཡང་རང་རང་གི་སྐབས་སུ་སངས་རྒྱས་སུ་བསྔོས་པ་དང་བཅས་པའི་བསོད་ནམས་བདུན་ནོ། །དེ་ལྟར་བདུན་ཚན་གཉིས་ཀྱི་སྟེང་དུ་སྔ་མ་གཉིས་ཏེ་དགེ་བ་བཅུ་དྲུག་གི་རྣ༷མ་པ་མ༷ང་དུ༷་བསྟན་པ་ནི༷་དཔེ༷ར་མཛ༷ད་ན༷ས། རྩེ་སྦྱོར་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ར
【現代漢語翻譯】 因為它是從最初到最終的法。解釋為暖相等四者，是因為沒有明顯的令人信服的理由。對連線道（Sbyor lam）的虛構解釋既沒有必要，也伴隨著危害。因此，那個頂點的標誌，那個頂點的福德增長，那個頂點的菩提心堅定，那個頂點的三摩地心普遍存在。通過這些，'那༷個༷的標༷志'已經解釋完畢。 現在要解釋的是，在誰的相續中有頂瑜伽，那個頂連線的無量福德增長。 現在將要解釋的是，在誰的相續中有頂瑜伽，那個頂連線的無量福德增長。從《二萬頌》第四十五品大約三分之二處開始：如果贍部洲有多少眾生，全部獲得人身後成佛，直到壽命終盡，有些人供養的福德，不如修習此般若波羅蜜多所增長的福德更多。等等的意義是：贍部洲的眾生有多少，供養佛的善根等等，以多種方式作為比喻，是十六種增長的自性。其中，贍༷部༷洲༷的眾༷生༷有多少，就有多少成༷佛༷，有些人直到壽命終盡供༷養༷的善༷根，以及三千大千世界的眾產生佛，直到壽命終盡供養的善根，這是兩種。贍部洲有多少眾生變成人，其中有些人修持十善、四禪定、四無量心、四無色定、五神通，這是世間的圓滿。以及預流果、一來果、不來果、阿羅漢果、獨覺菩提和無上菩提，這些善根各自在相應的階段都回向給成佛，這是七種。三千大千世界的眾生有多少變成人，其中有些人安住在世間的圓滿，以及預流果、一來果、不來果、阿羅漢果、獨覺菩提和無上菩提，並且善根也各自在相應的階段都回向給成佛，這是七種福德。這樣，在兩個七種的基礎上，加上之前的兩種，總共是十六種善༷根以多༷種方༷式顯༷示，作༷為比༷喻，安住在頂連線的菩薩對一切法……
【English Translation】 Because it is taught as the Dharma from the beginning to the end. Explaining it as warmth and so on, the four, is because there is no convincing reason apparent. The fabricated explanation of the joining path (Sbyor lam) is both unnecessary and accompanied by harm. Therefore, that peak's sign, that peak's merit increasing, that peak's Bodhicitta firm, and that peak's Samadhi mind abiding everywhere. Through these, 'That's sign' has been explained. Now, to explain the immeasurable merit increase of that peak-union for the one who has the peak yoga in their continuum. Now, it will be explained that for the one who has the peak yoga in their continuum, the immeasurable merit of that peak-union increases. Starting from about two-thirds of the way through the forty-fifth chapter of the Twenty Thousand Verse: If there are as many sentient beings in Jambudvipa as there are, all of whom attain human bodies and become Buddhas, the merit of some offering until the end of their lives is less than the merit that increases by practicing this Prajnaparamita. And so on, the meaning is: As many beings as there are in Jambudvipa, the merit of offering to the Buddhas, etc., is exemplified in many ways, and is the nature of sixteen increases. Among them, as many beings as there are in Jam༷bu༷dvi༷pa, that many be༷come༷ Bud༷dhas, and some offer until the end of their lives, and the merit of the beings of the three thousand worlds becoming Buddhas, and offering until the end of their lives, these are two. As many beings as there are in Jambudvipa who become humans, some of whom practice the ten virtues, the four concentrations, the four immeasurables, the four formless absorptions, and the five supernormal cognitions, this is worldly perfection. And the stream-enterer, the once-returner, the non-returner, the Arhat, the Pratyekabuddha, and the unsurpassed Bodhi, these merits are each dedicated to becoming a Buddha in their respective stages, these are seven. As many beings as there are in the three thousand worlds who become humans, some of whom abide in worldly perfection, and the stream-enterer, the once-returner, the non-returner, the Arhat, the Pratyekabuddha, and the unsurpassed Bodhi, and the merits are also dedicated to becoming a Buddha in their respective stages, these are seven merits. Thus, on top of the two sets of seven, plus the previous two, there are a total of sixteen kinds of vir༷tue dis༷played in ma༷ny wa༷ys, as ex༷amples, the Bodhisattva who abides in the peak-union, regarding all Dharmas...
ྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མ་བྲལ་བར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་ཅིང་གཞན་ལ་སྟོན་པའི་དགེ་བ་སྔ་མ་ལས་དགེ་བའི་རྣ༷མ་པ་ཆེས་མང་དུ་འཕེ༷ལ་བ་བཅུ༷་དྲུ༷ག་གི་བད༷ག་ཉི༷ད་དོ༷། །དེ་ནས། མདོ་ལས། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱིན་གནས་སུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་ཆེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་དང་། ཤེར་ཕྱིན་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བརྩོན་ 5-386 ཚུལ་དང་། ཆོས་ཟབ་མོའི་ཡིན་ལུགས་ལ་སོགས་པ་སྟོན་ཏོ། །ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཞེ་ལྔ་པའི་སྨད་ཀྱི་ཆ་ནས་ཞེ་བདུན་པ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། རྣ༷མ་འཕེ༷ལ་ད༷ང་། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ རྩེ་སྦྱོར་དེའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་བསྟན་པ་བཤད་པ། ད་ནི་རྩེ་སྦྱོར་དེའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་བསྟན་པ་བཤད་པར་བྱས་ཏེ། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཞེ་བརྒྱད་པར། ལྷའི་དབང་པོའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མེ་ཏོག་གིས་མཆོད་ནས་དགེ་བ་འདིས་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་དམིགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གིས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དང་། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་དང་། རང་བྱུང་གི་དང་། ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཅིག །ཅེས་སོགས་ཀྱིས་དོན། ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བླ་མེད་པ། །སེམས་ཅན་དོན་ཡོངས་མི་གཏོང་བ། །བརྟན་པ་ཞེས་ནི་མངོན་པར་བརྗོད། །ཅེས་པ་ལ་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པ་ཉི༷ད་གསུ༷མ་གྱི་རང་བཞིན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་ཀྱི༷་རྣམ་པ་མ་ལུས་པ་ཡོ༷ངས་སུ༷་རྫོ༷གས་པར་བྱེད་པ༷་བླ༷་ན་མེ༷ད་པའི་དག་པ༷་དང་། སེ༷མས་ཅ༷ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོ༷ན་ཡོ༷ངས་སུ་བློས་མི༷་གཏོ༷ང་བ༷་ཉིད་ཉན་རང་དུ་མི་ལྡོག་པས། དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྟ༷ན་པ༷་ཞེ༷ས་ནི༷་མངོ༷ན་པ༷ར་བརྗོ༷ད་ཅིང་བསྟན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། བརྟ༷ན་ད༷ང་ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ རྩེ་སྦྱོར་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པ་བཤད་པ། ད་ནི་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་དང་། ཡུན་རིང་པོ་ནས་སྤྱོད་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་བསོད་ནམས་ནི་ཚད་མེད་དོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། གླིང་བཞི་པ་དང་སྟོང་དག་དང་། །སྟོང་གཉིས་གསུམ་དག་དཔེར་མཛད་ནས། །བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །ཏིང་འཛིན་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་འདི་ཡིན་ནོ། །གླི༷ང་བཞི༷་པ༷་ད༷ང་སྟོ༷ང་གི་འཇིག་རྟེན་ད༷ང་སྟོ༷ང་གཉི༷ས་དང་སྟོང་གསུ༷མ་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནི་སྐྲའི་རྩེ་མོ་ཙམ་དུ་བསིལ་བའི་ཚ
【現代漢語翻譯】 如同夢境般專注于般若波羅蜜多，並且向他人展示，這種善行所產生的功德，比之前的善行增長了十六倍。然後，《經》中說：『如此行持的菩薩，將成為一切眾生的佈施之處。』這是為什麼呢？等等，說明了功德巨大的原因，以及一心一意地致力於般若波羅蜜多的方式，以及甚深之法的實相等等。這些內容出現在《二萬頌般若經》第四十五品末尾到第四十七品結束之間。這些內容已經解釋了『增長』。 現在，我們將解釋此頂加行中，關於大乘發心的教義。在《二萬頌般若經》第四十八品中，天界自在者以鮮花供養世尊后，發願以此善根迴向給那些以無上菩提為目標的菩薩們，愿他們圓滿證得佛陀的、一切智的、自生的、無漏的法。等等，其含義是：『圓滿一切智，三世諸佛法，圓滿無上者，不捨眾生義，堅定如是說。』也就是說，圓滿一切智的三世諸佛的自性，圓滿佛陀的一切法，不捨棄一切眾生的利益，不退轉于聲聞和緣覺，這就是堅定的菩提心。這些內容已經解釋了『堅定』。 現在，我們將解釋此頂加行中，關於三摩地心安住的教義。經中說：『初發心者，長期行持者，不退轉者，一生補處菩薩，隨喜他們的發心，其功德是無量的。』等等，其含義是：『四大部洲與千世界，二千三百以為例，以諸功德之眾多，三摩地宣揚於世間。』也就是說，隨喜此三摩地的自性。以四大部洲、千世界、二千世界、三千世界為例，說明了功德的眾多。
【English Translation】 Like a dream, focusing on the Prajnaparamita and showing it to others, the merit of this virtue increases sixteen times more than the previous virtue. Then, the Sutra says: 'A Bodhisattva who practices in this way will become a place of giving for all sentient beings.' Why is that? etc., explaining the reason for great merit, the way to devote oneself wholeheartedly to the Prajnaparamita, and the reality of the profound Dharma, etc. These contents appear from the end of the forty-fifth chapter to the end of the forty-seventh chapter of the Twenty Thousand Verse Prajnaparamita Sutra. These contents have explained 'increase'. Now, we will explain the teaching of the Mahayana Bodhicitta in this Peak Practice. In the forty-eighth chapter of the Twenty Thousand Verse Prajnaparamita Sutra, the Lord of the Gods, after offering flowers to the Bhagavan, vowed to dedicate this virtue to the Bodhisattvas who aim for unsurpassed Bodhi, may they fully attain the Buddha's, the Omniscient's, the Self-born's, and the undefiled Dharmas. etc., its meaning is: 'Perfect omniscience, the Dharmas of the three times, perfect unsurpassed, not abandoning the meaning of sentient beings, steadfastly spoken.' That is to say, the nature of the Buddhas of the three times who have perfect omniscience, perfect all the Dharmas of the Buddha, not abandoning the benefit of all sentient beings, not regressing to the Shravakas and Pratyekabuddhas, this is the steadfast Bodhicitta. These contents have explained 'steadfast'. Now, we will explain the teaching of the Samadhi mind abiding in this Peak Practice. The Sutra says: 'The merit of rejoicing in the Bodhicitta of those who have initially generated the mind, those who have practiced for a long time, those who do not regress, and the Bodhisattvas who are one birth away from Buddhahood is immeasurable.' etc., its meaning is: 'Four continents and a thousand worlds, two thousand and three thousand as examples, with the multitude of virtues, Samadhi is proclaimed to the world.' That is to say, rejoicing in the nature of this Samadhi. Taking the four continents, the thousand worlds, the two thousand worlds, and the three thousand worlds as examples, it explains the multitude of merits.
ད་ཀྱང་གཟུང་དུ་སྲིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ 5-387 བསོད་ནམས་ལ་ནི་ཚད་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ད༷ག་དཔེ༷ར་མཛ༷ད་ན༷ས། བསོ༷ད་ན༷མས་མ༷ང་པོ༷་ཚད་མེད་པ་གསུངས་པ་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་ནི༷། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གིས་སེམས་བསྐྱེད་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རིང་བ་དང་མཚུངས་ལྡན་ནི། རྩེ་གཅིག་པའི་ཏི༷ང་ངེ་འཛི༷ན་འདི་ཡོ༷ངས་སུ༷་བསྒྲ༷གས་ཤིང་བསྟན་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། སེ༷མས་ཀུ༷ན་གན༷ས་པ༷་ད༷ང་། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ མཐོང་སྒོམ་གྱི་སྤང་བྱ་རྣམ་རྟོག་བཞི་བཤད་པ། ད་ནི་མཐོང་སྒོམ་གྱི་སྤང་བྱ་རྣམ་རྟོག་བཞི་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལ་བསྡུས་ཏེ་མདོར་བསྟན་པ་དང་། ཕྱེ་སྟེ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས་ལས། ༈ བསྡུས་ཏེ་མདོར་བསྟན་པ། དང་པོ་ནི། འཇུག་པ་དང་ནི་ལྡོག་པ་ལ། །གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་སོ་སོར་དེ། །དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་ཡུལ། །མིན་པའི་བདག་ཉིད་དག་ཤེས་བྱ། །ཞེས་པ་ལ། ཡུལ་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་མཐོང་བ་ལ་འཇུ༷ག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ༷་ད༷ང་ནི༷་སྐྱོན་ཅན་དུ་མཐོང་བ་ལ་ལྡོ༷ག་པའི་རྣམ་པས་རྟོག་པ༷་ལ༷་གཟུ༷ང་བ༷འི་རྣ༷མ་རྟོ༷ག་གཉིས་ཏེ། སོ༷་སོ༷ར་གཉིས་པོ་དེ༷་རེ་རེ་ཡང་དགུ་དགུ༷འི༷་བད༷ག་ཉི༷ད་དུ་ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཕྱེ་བ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་བ་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ། ཡུ༷ལ་རྣམས་བདེན་པར་ཡོད་པ་མི༷ན་པ༷འི་བད༷ག་ཉི༷ད་ད༷ག་ཏུ་ཤེ༷ས་པར་བྱ༷འོ། ། དེས་གཟུང་རྟོག་མདོར་བསྟན་ནས། འཛིན་རྟོག་ཀྱང་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ནི། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འཕགས་དབྱེ་བས། །སེམས་ཅན་རྫས་དང་བཏགས་ཡོད་པར། །རྣམ་རྟོག་འཛིན་པ་དག་ཏུ་འདོད། །དེ་དག་སོ་སོར་དགུ་བདག་ཉིད། །གལ་ཏེ་གཟུང་དོན་དེ་བཞིན་མེད། །དེ་དག་གང་གི་འཛིན་པར་འདོད། །དེ་ལྟར་དེ་དག་འཛིན་པ་ཡི། །ངོ་བོས་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་ལ། སོ༷་སོ༷འི་སྐྱེ༷་བོ༷་དང་འཕ༷གས་པའི་འཛིན་རྟོག་གཉིས་སུ་དབྱེ༷་བ༷ས། སེ༷མས་ཅ༷ན་རྗེ༷ས་སུ་ཡོད་པར་རྟོག་པ་སོ་སྐྱེས་འཛིན་རྟོག་ད༷ང་། སེམས་ཅན་བཏ༷གས་པ་ཙམ་དུ་ཡོ༷ད་པ༷ར་རྣ༷མ་པར་རྟོ༷ག་པ་འཕགས་པའི་འཛི༷ན་པའི་རྟོག་པ༷་ད༷ག་ཏུ༷་འདོ༷ད། གཉིས་པ་དེ༷་ད༷ག་སོ༷་སོ༷ར་ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་དགུ༷་དགུའི་བད༷ག་ཉི༷ད་དུ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ག༷ལ་ཏེ༷་གཟུ༷ང་བའི་དོ༷ན་འཛིན་རྟོག་གིས་གཟུང་བ་དེ༷་ 5-388 བཞི༷ན་དུ་རྫས་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་མེ༷ད་ན་དེ༷་ད༷ག་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་ག༷ང་གི༷་འཛི༷ན་པ༷་མ་འཁྲུལ་བའི་དངོས་པོར༷་འདོ༷ད་དེ་མི་གྲུབ་བོ། །གཟུང་དོན་དངོས་པོར་མེད་པ་དེ་དེ༷་ལྟ༷ར་འཛིན་པ་དེ༷་ད༷ག་འཛི༷ན་པ༷འི༷་ངོ༷་བོ༷་མ་འཁྲུལ་བས༷་སྟོ༷ང་པ༷འི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དུ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ༷། །དེ་དག་གིས་བསྡུས་ཏེ་མདོར་བསྟན་པ་སོང་སྟེ། ༈ ཕྱེ་སྟེ་རྒྱས་པར་བཤད་པ། གཉིས་པ་ཕྱེ་ས
【現代漢語翻譯】 此外，對於隨喜菩提心所產生的功德，是無法估量的。』通過這樣的例子，說明了隨喜所獲得的廣大無量功德。這些菩薩們隨喜菩提心，並與之相應，一心專注於此三摩地，並廣為宣說和展示。以上解釋了『心安住』。 現在將要解釋見道和修道所斷除的四種分別念。對此，將分為簡略的總說和詳細的解釋兩部分。 首先是簡略的總說：『對於趣入和返回，所取的分別念各有九種自性，應知其並非真實的對境。』意思是，對於將對境視為具有功德而『趣入』的分別念，以及將對境視為具有過患而『返回』的分別念，這兩種『所取』的分別念，各自具有九種自性，從對境的角度進行區分。因此，應當了知這些對境並非如其所顯現般真實存在。 通過以上對所取分別唸的簡略解釋，接下來將簡略解釋能取分別念：『凡夫和聖者之分，在於對有實眾生和假立眾生的分別念。』這些各自具有九種自性。如果所取之義並非如是，那麼這些能取又將執取什麼呢？因此，這些能取之自性即是空性。』意思是，通過區分凡夫和聖者的執取念，凡夫執取眾生為實有，而聖者則認為眾生只是假立的存在。這兩種分別念被稱為能取分別念。這兩種能取念各自將從對境的角度分為九類。如果所取的對象並非如實存在，那麼能取念又將執取什麼呢？因此，這些能取唸的自性就是空性。』以上完成了簡略的總說。 接下來是詳細的解釋。
【English Translation】 Furthermore, the merit of generating the mind of enlightenment with rejoicing in the successor is immeasurable.' By making this an example, it is said that the merit is vast and immeasurable. These Bodhisattvas, with rejoicing in the mind of enlightenment and being in accordance with it, proclaim and demonstrate this single-pointed Samadhi in its entirety. That which is 'the mind abides' has been explained. Now, the four conceptual elaborations to be abandoned in the path of seeing and the path of meditation will be explained. In this regard, there are two parts: a concise summary and a detailed explanation. First, the concise summary: 'In entering and returning, the conceptual elaborations of what is grasped, each separately, are of nine natures, just as they are. Know that they are not of the nature of objects.' That is, the conceptual elaboration of 'entering' into seeing an object as having qualities, and the conceptual elaboration of 'returning' from seeing it as having faults, these two conceptual elaborations of what is grasped, each separately, are divided into nine natures from the perspective of the object. Therefore, one should know that these objects are not truly existent as they appear. Having briefly explained the grasped conceptualization, the grasping conceptualization is also briefly explained: 'The distinction between ordinary beings and noble ones is based on conceptual elaborations of sentient beings as substantial and imputed. These are considered grasping. Each of these has nine natures. If the meaning of what is grasped is not as such, then what do these grasp? Thus, the nature of these grasping is emptiness.' That is, by distinguishing between the grasping of ordinary beings and noble ones, ordinary beings conceptualize sentient beings as truly existent, while noble ones conceptualize sentient beings as merely imputed. These two conceptual elaborations are called grasping conceptualizations. These two will each be divided into nine categories from the perspective of the object. If the object of what is grasped does not exist as it is, then what will the grasping conceptualization grasp? Therefore, the nature of these grasping is emptiness.' With these, the concise summary is complete. Next is the detailed explanation.
ྟེ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། མཐོང་སྤང་གི་རྟོག་པ་བཞི་རྒྱས་པར་ བཤད་པ་དང་། སྒོམ་སྤང་གི་རྟོག་པ་བཞི་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། ། ༈ མཐོང་སྤང་གི་འཇུག་པའི་གཟུང་རྟོག་བཤད་པ། དང་པོ་ལ་མཐོང་སྤང་གི་འཇུག་པའི་གཟུང་རྟོག་བཤད་པ་ནི། ངོ་བོ་ཉིད་དང་རིགས་དང་ནི། །ལམ་ནི་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང་། །ཤེས་པའི་དམིགས་པ་མ་འཁྲུལ་དང་། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དང་། །རང་གི་རྟོགས་དང་བྱེད་པ་དང་། །དེ་ཡི་ལས་བྱའི་འབྲས་བུ་ལ། །འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གྱི། །རྣམ་རྟོག་དེ་ནི་རྣམ་དགུར་འདོད། །ཅེས་པ་ལ། རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཏགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབེན་པའི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ད༷ང་། ཐེག་ཆེན་གྱི་རི༷གས་ད༷ང་ནི༷། ལ༷མ་ནི༷་བྱང་ཆུབ་ཡ༷ང་ད༷ག་པར། འགྲུ༷བ་པར་བྱེད་པ༷་ད༷ང་། ལམ་ཤེ༷ས་པ༷འི་དམི༷གས་པ༷་མ༷་འཁྲུ༷ལ་པ་ད༷ང་། མི༷་མཐུ༷ན་ཕྱོ༷གས་ད༷ང་གཉེ༷ན་པོ༷་བྱེད་པ་ད༷ང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ར༷ང་གི༷་རྟོ༷གས་པ་ད༷ང་། བྱེ༷ད་པ༷་ལམ་ཤེས་ད༷ང་། ལམ་ཤེས་དེ༷འི༷་བྱེད་ལ༷ས་དང་། བྱ༷་བའི༷་འབྲ༷ས་བུ༷་ཚོགས་གཉིས་ཏེ་དེ་རྣམས་ལ༷་འཇུ༷ག་བྱར་འཛིན་པ་རྟེན་རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་རྟེན་པ༷འི་ཕྱོ༷གས་ཀྱི༷་རྟེ༷ན་ཅ༷ན་གྱི༷་གཟུང་བའི་རྣ༷མ་པར་རྟོ༷ག་པ་དེ༷་ནེ༷་རྣ༷མ་པ་དགུ༷ར་འདོ༷ད་དོ། ། གཉིས་པ་ལྡོག་པའི་གཟུང་རྟོག་བཤད་པ་ནི། སྲིད་དང་ཞི་བར་ལྟུང་བའི་ཕྱིར། །རྟོགས་པ་དམན་པ་ཉིད་དང་ནི། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང་། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མ་ཚང་དང་། །གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྲོ་བ་དང་། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལོག་པ་དང་། །ཉི་ཚེ་བ་དང་སྣ་ཚོགས་ཉིད། །གནས་དང་འཇུག་ལ་རྨོངས་པ་དང་། །རྗེས་ལ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། །རྣམ་རྟོག་དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་འདི། །ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཏེ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་ཡིད་ལས་འབྱུང་། །ཞེས་པ་ལ། ཐབས་མེད་ཤེས་རབ་བྲལ་བས་སྲི༷ད་ད༷ང་ཞི༷་བ༷ར་ 5-389 རྟོགས་པའི་མཚན་འཛིན་དུ་ལྟུ༷ང་བ༷འི་ཕྱི༷ར། ཉན་རང་གི་རྟོ༷གས་པ༷་དམ༷ན་པ༷་ཉི༷ད་ད༷ང་། ཐབས་མཁས་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ཡོ༷ངས་སུ༷་འཛི༷ན་པ༷་མེ༷ད་པ༷་ད༷ང་། སངས་རྒྱས་སྒྲུབ་པའི་ལ༷མ་གྱི༷་རྣ༷མ་པ༷་ཐབས་ཤེས་མ༷་ཚ༷ང་བ་ད༷ང་། དམན་པའི་ལམ་ལ་བརྟེན་པ་དེ་དག་རྣམ་མཁྱེན་དུ་འགྲོ་ན་གཞ༷ན་ཤེར་ཕྱིན་གྱི༷་རྐྱེ༷ན་གྱི༷ས་འགྲོ༷་དགོས་པ༷་ད༷ང་། ཆེ༷ད་དུ༷་གཉེར་བྱ༷འི་འབྲས་བུ་རྣམ་མཁྱེན་ལས་ལོ༷ག་པ༷་ད༷ང་། ཡེ་ཤེས་ཉི༷་ཚེ༷་བ༷་ད༷ང་། སྦྱིན་སོགས་ལ་དམིགས་པའི་མཚན་འཛིན་སྣ༷་ཚོ༷གས་པ་ཉི༷ད་དང་། རྣམ་མཁྱེན་དུ་གན༷ས་པ་ད༷ང་དེར་འཇུ༷ག་པའི་ལམ་ལ༷་རྨོ༷ངས་པ༷་ད༷ང་། སྦྱིན་སོགས་ལྔ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རྗེ༷ས་ལ༷་འབྲངས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་དུ་འགྲོ༷་ཞེ༷ས་བྱ༷་བ༷་དེ་རྣམས་ལ༷། རྣ༷མ་པར་རྟོ༷ག་པར་བྱེད་པ་དགུ༷འི༷་བད༷ག་ཉི༷ད་འདི༷། དམན་པའི་ལམ་སྐྱོན་དུ་མཐ
【現代漢語翻譯】 詳細解釋如下：詳細解釋了見道所斷的四種分別念，以及修道所斷的四種分別念。 第一部分是關於見道所斷的執著相的分別唸的解釋： 首先，解釋見道所斷的執著相的分別念：『自性、種姓與道，如實成就及知境，不謬、相違與對治，自之證悟與作用，以及彼之作用果，于趣入之所依，彼等分別有九種。』 也就是說，所有清凈之法，都是假立之法的空性之自性，大乘的種姓，以及使菩提得以如實成就的道，對道的認識不謬誤，與不順之品作對治，菩薩自己的證悟，以及道的作用，道的作業，以及所作之果，即二資糧，對這些產生執著，依賴於清凈之所依，這種執著于所取的分別念，被認為是九種。 第二部分是關於退轉相的執著相的分別唸的解釋： 『墮入有寂故，證悟低下及，不能攝持與，道之相不全，為他緣所牽，所作顛倒與，短暫及多樣，于住與入迷，隨逐而行等，此九種分別，乃退轉所依，聲聞等意生。』 也就是說，由於缺乏方便和智慧，而墮入有和寂的證悟之相執中，聲聞和緣覺的證悟低下，不能攝持方便智慧的圓滿，成就佛果的道的相不圓滿，缺乏方便和智慧，依賴於低劣的道，如果他們想通過這種方式證得一切智智，則必須依賴於其他的般若波羅蜜多之緣，所追求的果與一切智智相違背，智慧短暫，對佈施等產生各種執著，對安住於一切智智以及趣入其中的道感到迷惑，追隨佈施等五度，並跟隨般若波羅蜜多而行，這些都是導致退轉的原因。 這九種分別念是退轉的所依，是聲聞等小乘行者意念所生的，視低劣道為過患。
【English Translation】 It is explained in detail as follows: The four conceptualizations to be abandoned by seeing the path and the four conceptualizations to be abandoned by cultivating the path are explained in detail. The first part is the explanation of the grasping conceptualization of entering the path of seeing: First, the grasping conceptualization of entering the path of seeing is explained: 'Self-nature, lineage, and the path, truly accomplishing and knowing the object, not mistaken, contradictory and antidote, one's own realization and action, and the fruit of its action, relying on the aspect of entering, those conceptualizations are considered ninefold.' That is to say, all pure dharmas are the self-nature of emptiness of imputed dharmas, the lineage of the Great Vehicle, and the path that truly accomplishes Bodhi, the knowledge of the path is not mistaken, counteracting the unfavorable aspects, the Bodhisattva's own realization, and the action of the path, the action of the path, and the fruit of the action, namely the two accumulations, clinging to these, relying on the pure basis, this conceptualization of grasping is considered ninefold. The second part is the explanation of the grasping conceptualization of turning away: 'Falling into existence and peace, realization is inferior, and not being able to hold, the aspect of the path is incomplete, being led by other conditions, actions are reversed, and short-lived and diverse, confused about dwelling and entering, following and going, these nine conceptualizations, are the basis of turning away, arising from the minds of Hearers and others.' That is to say, due to the lack of skillful means and wisdom, falling into the clinging to the characteristics of existence and peace, the realization of Hearers and Solitary Realizers is inferior, unable to hold the perfection of skillful means and wisdom, the aspect of the path to achieve Buddhahood is incomplete, lacking skillful means and wisdom, relying on inferior paths, if they want to attain all-knowingness in this way, they must rely on other conditions of the Prajnaparamita, the fruit pursued is contrary to all-knowingness, wisdom is short-lived, and various clingings arise to generosity and so on, confused about dwelling in all-knowingness and the path of entering it, following the five perfections such as generosity, and following the Prajnaparamita, these are the causes of turning away. These nine conceptualizations are the basis of turning away, arising from the minds of Hearers and other Hinayana practitioners, viewing the inferior path as a fault.
ོང་བས་ལྡོ༷ག་པ༷འི་ཕྱོ༷གས་ཀྱི༷་རྟེ༷ན་ཅ༷ན་ཏེ༷། ལྡོག་པའི་གཟུང་རྟོག་འདི་རྣམས་ཉ༷ན་ཐོ༷ས་ལ༷་སོ༷གས་པའི་ལམ་དམན་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཡི༷ད་ལ༷ས་འབྱུ༷ང་ངོ་། ། གསུམ་པ་རྫས་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་བཤད་པར་བྱ་བ་ནི། འཛིན་པ་དང་ནི་འདོར་བ་དང་། །ཡིད་ལ་བྱེད་དང་ཁམས་རྣམས་ནི། །གསུམ་པོ་དག་དང་ཉེར་འབྲེལ་དང་། །གནས་དང་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། །ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་བཏགས་པ་དང་། །ཆགས་པ་དང་ནི་གཉེན་པོ་དང་། །ཇི་ལྟར་འདོད་བཞིན་འགྲོ་ཉམས་ལ། །འཛིན་པ་དང་པོར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ། གཟུགས་སོགས་འཛི༷ན་པ་ད༷ང་། འདོ༷ར་བ༷་ད༷ང་། གཟུགས་སོགས་ཡི༷ད་ལ༷་བྱེ༷ད་པ་ད༷ང་། ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཁ༷མས་གསུམ་རྣ༷མས་ནི༷་གསུ༷མ་པོ༷་ད༷ག་ད༷ང་ཉེ༷་བར༷་འབྲེ༷ལ་ཞིང་འདྲི་བ་ད༷ང་། གཟུགས་སོགས་ལ་གན༷ས་པ་ད༷ང་། གཟུགས་སོགས་ལ་མངོ༷ན་པ༷ར་ཞེ༷ན་པ༷་ད༷ང་། ཞེན་བྱའི་ཆོ༷ས་ཀྱི༷་དངོ༷ས་པོ༷་བཏ༷གས་པ༷་ད༷ང་། འཁོར་གསུམ་དུ་ཞེན་པའི་ཆ༷གས་པ༷་ད༷ང་། དེའི་གཉེ༷ན་པོ༷་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་སྤྱོད་པ་ད༷ང་། ཤེར་ཕྱིན་དུ་འདུ་ཤེས་ཤིང་ཆགས་ན་ཡང་ཇི༷་ལྟ༷ར་འདོ༷ད་པ་བཞི༷ན་དུ་འགྲོ༷་བར་བྱེད་པའི་ཤེར་ཕྱིན་ལས་ཉ༷མས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ལ༷་རྫས་སུ་འཛི༷ན་པ༷་ནི་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་ད༷ང་པོ༷ར་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། ། 5-390 བཞི་པ་བཏགས་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་བཤད་པ་ནི། ཆེད་བཞིན་ངེས་པར་མི་འབྱུང་དང་། །ལམ་དང་ལམ་མིན་ངེས་འཛིན་དང་། །འགག་དང་བཅས་པའི་སྐྱེ་བ་དང་། །དངོས་པོ་ལྡན་དང་མི་ལྡན་དང་། །གནས་དང་རིགས་ནི་འཇིག་པ་དང་། །དོན་དུ་གཉེར་དང་རྒྱུ་མེད་དང་། །ཕྱིར་རྒོལ་བ་ནི་དམིགས་པ་ལ། །འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་གཞན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ་ཉན་རང་གི་ལམ་གྱི་གང་གི་ཆེ༷ད་དུ་དམིགས་པ་བཞི༷ན་རྣམ་མཁྱེན་དུ་ངེ༷ས་པ༷ར་མི༷་འབྱུ༷ང་བ་ད༷ང་། ཤེར་ཕྱིན་གྱིས་ཟིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་མཁྱེན་དུ་འགྲོ་བའི་ལ༷མ་ཡིན་པ་ད༷ང་། ཉན་རང་གི་ལམ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལ༷མ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ངེ༷ས་པར་འཛི༷ན་པ་ད༷ང་། ཆོས་རྣམས་འག༷ག་པ་ད༷ང་བཅ༷ས་པ༷འི་སྐྱེ༷་བ༷་ད༷ང་། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་དངོ༷ས་པོ༷་ལྡ༷ན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི༷་ལྡ༷ན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ད༷ང་། གཟུགས་སོགས་ལ་གན༷ས་པ་འཇིག་པ་ད༷ང་། གནས་བྱ་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་རི༷གས་ནི༷་གང་ལ་ཡང་གནས་པ་འཇི༷ག་པ༷་ད༷ང་། འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་དོ༷ན་དུ༷་གཉེ༷ར་བ་ད༷ང་། ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་རྒྱུ༷འམ་སྒོ་ཤེར་ཕྱིན་ལས་གཞན་མེ༷ད་པ་ད༷ང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་བདུད་ཀྱི་ཕྱི༷ར་རྒོ༷ལ་བ༷་རྣམས་ནི༷་དམི༷གས་པ༷་སྟེ་དེ་རྣམས་ལ༷། བཏགས་པའི་དངོས་པོར་འཛི༷ན་པར་བྱེད་པ༷འི་རྣ༷མ་རྟོ༷ག་ནི་རྫས་འཛིན་ལས་གཞ༷ན་བཏགས་འཛིན་ཡི༷ན་ནོ༷། ། ༈ གཉེན་པོ་མཐོང་ལམ་བཤད་པ། དེ
【現代漢語翻譯】 由慢心所生的顛倒執著，這些顛倒的能取分別念，是從聲聞等下劣道為對境的作意中產生的。 第三，將要宣說實物執著的分別念：『執取與捨棄，作意與諸蘊，三者及近取，處所與現執，法之實體立，貪著與對治，隨欲行毀壞，當知初執取。』 對於色等法的執取，捨棄，以及對色等法的作意，由作意而產生的諸蘊，三者都與近取相關聯並詢問，安住於色等法，對色等法現行執著，執著之法的實體安立，對三輪的貪著，以及其對治——般若波羅蜜多的行持，即使對般若波羅蜜多生起執著，也能隨心所欲地行持，並遠離般若波羅蜜多的過失。對於這些，將實物執著視為兩種執取中的第一種。 第四，宣說假立執著的分別念：『特意不決定生，道與非道定執，有滅之生與，有物無物與，處所與種類壞，求義與無因，外道之所緣，執取之異分別。』 對於聲聞緣覺之道，特意不決定生起圓滿正等覺，被般若波羅蜜多所攝持的六度是菩薩趨向圓滿正等覺的道，而聲聞緣覺之道則被確定為不是菩薩之道。諸法有滅之生，色等法既非有物也非無物，安住於色等法之壞滅，以及作為安住之所的色等法的種類之壞滅，希求成佛者對於六度的追求，以及完全掌控一切的因或門徑——除了般若波羅蜜多之外別無他法，以及菩薩在行持般若波羅蜜多時，魔眾的外道之所緣。對於這些，將假立之物執取為實有的分別念，是與實物執著不同的假立執著。 殊勝對治道（見道）的解說。
【English Translation】 The reversed clinging arising from pride, these reversed grasping conceptualizations, arise from the mental activity that focuses on the inferior paths of the Hearers and others. Third, the conceptualization of substance-clinging will be explained: 'Grasping and abandoning, attention and the aggregates, these three and their close association, place and manifest clinging, the entity of the Dharma established, attachment and its antidote, acting as desired and decline, know the first grasping.' The grasping of forms and so on, abandoning, and attending to forms and so on, the aggregates arising from attention, these three are all related to close association and questioning, abiding in forms and so on, manifestly clinging to forms and so on, establishing the entity of the Dharma to be clung to, attachment to the three spheres, and its antidote—the practice of Prajnaparamita, even if attachment arises to Prajnaparamita, one can act as desired and avoid the faults of Prajnaparamita. For these, regard substance-clinging as the first of the two kinds of grasping. Fourth, the conceptualization of imputation-clinging will be explained: 'Intentional non-definite arising, definite clinging to the path and non-path, arising with cessation, with and without entity, place and type destruction, seeking meaning and without cause, the object of externalists, another conceptualization of clinging.' For the Hearers' and Solitary Realizers' path, intentionally not definitely arising into complete perfect enlightenment, the six perfections held by Prajnaparamita are the path for Bodhisattvas to go to complete perfect enlightenment, while the Hearers' and Solitary Realizers' path is determined to not be the Bodhisattva's path. The arising of phenomena with cessation, forms and so on are neither with entity nor without entity, the destruction of abiding in forms and so on, and the destruction of the type of forms and so on as the place of abiding, the seeking of the six perfections by those who desire to attain Buddhahood, and the cause or gateway to completely control everything—there is no other way than Prajnaparamita, and the object of externalists of the Maras when Bodhisattvas practice Prajnaparamita. For these, the conceptualization of clinging to imputed things as real is the imputation-clinging that is different from substance-clinging. Explanation of the excellent antidote path (the path of seeing).
་རྣམས་ཀྱིས། མཐོང་སྤང་གི་རྟོག་པ་བཞི་བཤད་ནས། ད་ནི་གཉེན་པོ་མཐོང་ལམ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་གཏན་ལ་དབབ་པ་དང་། མཐོང་ལམ་ཉིད་བཤད་པ་དང་། དེ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཉིས་བཤད་པ་དང་གསུམ་མོ། ། ༈ བྱང་ཆུབ་གཏན་ལ་དབབ་པ། གསུམ་པོ་འདི་རྣམས་སྟོན་པའི་མདོ་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་མངས་སུ་མཐོང་སྤང་གི་རྟོག་པ་དང་པོ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ། ལེའུ་ལྔ་བཅུ་དང་། ང་གཅིག་པ་དང་། ང་གཉིས་པ་སྟེ། གསུམ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་ལེའུ་ང་གསུམ་པ་ནས། མཐོང་སྤང་གི་རྟོག་པ་ཕྱི་མ་གསུམ་དང་། སྒོམ་སྤང་གི་རྟོག་པ་བཞི་པོ་སྦྲེལ་ནས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བྱུང་ངོ་། །ལེ་བརྒྱད་མ་དང་བསྡུས་དོན་འགྲེལ་ 5-391 པར། མངོན་རྟོག་རྒྱན་གྱི་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་བསྒྲིགས་སྣང་ངོ་། །ཉི་ཁྲི་ལེ་མངས་ཀྱི་ལེའུ་ཞེ་བརྒྱད་པའི་སྟོད་ནས་ཅུང་ཟད་ཙམ་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་དང་། ཞེ་དགུ་པ་ཐམས་ཅད་ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ལ་སོགས་ཀྱིས་རྟོག་པ་མདོར་བསྟན་དང་། མཐོང་སྤང་གི་རྟོག་པ་དང་པོ་ལ་སྦྱར་ཡོད་དོ། ། དེས་ན་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི། མདོ་ལས། དགེ་སློང་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་པོ་འདི་དག་དཔེ་སྐར་མ་ལྟ་བུ་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་སྟེ། མེ་ཏོག་སིལ་མ་ཞེས་བྱ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤ་སྟག་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། བྱང་ཆུབ་ལ་གཞན་སྟོན་པ་དང་། །དེ་ཡི་རྒྱུ་ནི་ཡོངས་གཏོད་དང་། །དེ་ཐོབ་བར་ཆད་མེད་པའི་རྒྱུ། །བསོད་ནམས་མང་པོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་ལ། ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར། བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ལ༷་གཞ༷ན་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པ་དམ་པས་རྣམ་པར་སྤྱོད་པའི་དགེ་སློང་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ལུང་སྟོ༷ན་པ༷་ད༷ང་། བྱང་ཆུབ་དེ་ཐོབ་པའི་དོན་དུ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་དགོས་ཤིང་། སྤྱོད་པ་ཡང་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ཚིག་དོན་མ་ཉམས་པར་ཐོབ་པ་ལ་རག་ལས་པས། བྱང་ཆུབ་དེ༷་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི༷་རྒྱུ༷་ཤེར་ཕྱིན་ནི༷་ཚིག་དོན་ཆུད་མ་ཟོས་པར་གཟུང་ཞིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་ནས་གཞན་ལ་སྟོན་ཅིང་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་ཅིག་ཅེས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་ཡོ༷ངས་སུ་གཏོ༷ད་པ་ད༷ང་། དེ་ལྟར་གཏད་པ་ལས་ཚིག་དོན་མ་ཉམས་པ་དེ་ཆོས་མཆོག་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ས་ཐོབ་པའི་དགེ་བ་བྱང་ཆུབ་དེ༷་ཐོ༷བ་པ་ལ་བ༷ར་ཆ༷ད་མེ༷ད་པ༷འི་རྒྱུ། བསོ༷ད་ན༷མས་ཚད་མེད་དུ་འཕེལ་བའི་མ༷ང་པོ༷་ནི་མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེའི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དོ༷། །སྐུ་མེད་པ་དང་བཅས་པ་དང་། སྐུ་ཐོབ་པ་དང་། སྐུ་ཡོངས་རྫོགས་དང་། ཞེས་མཐོང་ལམ་དུ་ཆོས་སྐུ་ཐོབ་པ་དང་། ས་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་སྐུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་དང་པོར་ཐོབ་པའི་ཆོས་སྐུ་བྱང་ཆུབ་དེའི་ངོ་བོ་གང་ཞེ་ན། དྲི་མ
【現代漢語翻譯】 諸位，在解釋了見道所斷的四種分別之後，現在將要解釋對治道——見道。其中有三個方面：一、確立菩提；二、解釋見道本身；三、解釋兩種三摩地。 確立菩提： 在宣說這三者的《二萬頌》的眾多章節中，見道所斷的前兩種分別出現在第五十、五十一和五十二章節。之後，從第五十三章開始，見道所斷的后三種分別和修道所斷的四種分別依次出現。在《八千頌》及其釋義中，似乎是按照《現觀莊嚴論》的順序進行安排的。《二萬頌》第四十八章的前半部分，以及第四十九章的全部內容，都與《二萬頌》的顯現等有關，簡要地說明了分別，並將其與見道所斷的第一種分別聯繫起來。 因此，首先是確立菩提。《經》中說：『這一百六十位比丘，如同星星一般，將證得無上菩提，成為名為「花散」的如來，出現在世間。』等等。其含義是：『菩提向他顯，彼因是付託，得彼無間因，多福之特徵。』對於行持般若波羅蜜多的菩薩，必定會獲得無上菩提。因此，向他顯現菩提，是指一百六十位通過殊勝方式行持般若波羅蜜多的比丘。爲了獲得菩提，必須行持般若波羅蜜多，而行持也依賴於不損失般若波羅蜜多的詞句和意義。因此，獲得菩提的因是，不浪費詞句和意義地接受和理解般若波羅蜜多，並向他人宣說和廣泛傳播。將此完全託付給阿難陀。如此託付，詞句和意義不損失，安住于大法之中的菩薩，獲得初地的功德，獲得菩提無間之因，無量功德增長之多，是見道無間道的特徵。』包括無身等，獲得身，以及身圓滿，因為在見道中獲得了法身，並且其餘的地上也說圓滿了法身。那麼，在初地獲得的法身菩提的自性是什麼呢？是無垢……
【English Translation】 Now, after explaining the four conceptualizations to be abandoned by seeing, we will now explain the antidote, the path of seeing. There are three aspects to this: first, establishing enlightenment; second, explaining the path of seeing itself; and third, explaining the two samadhis. Establishing Enlightenment: In the many chapters of the Sutra of Twenty Thousand Lines, which teaches these three, the first two conceptualizations to be abandoned by seeing appear in chapters fifty, fifty-one, and fifty-two. Then, from chapter fifty-three onwards, the latter three conceptualizations to be abandoned by seeing and the four conceptualizations to be abandoned by meditation appear in sequence. In the Eight Thousand Lines and its condensed meaning commentary, it seems to be arranged according to the order of the Ornament of Clear Realization. Most of the first half of chapter forty-eight of the Twenty Thousand Lines, and all of chapter forty-nine, are related to the appearance of the Twenty Thousand Lines, etc., briefly explaining the conceptualizations and linking them to the first conceptualization to be abandoned by seeing. Therefore, first is establishing enlightenment. The Sutra says: 'These one hundred and sixty monks, like stars, will attain unsurpassed enlightenment and become Tathagatas named 'Flower Scattering,' appearing in the world.' etc. The meaning is: 'Enlightenment shown to others, its cause is entrustment, the cause of obtaining it without interruption, is the characteristic of much merit.' For a Bodhisattva practicing Prajnaparamita, it is certain to attain unsurpassed enlightenment. Therefore, showing enlightenment to others refers to one hundred and sixty monks practicing Prajnaparamita in a special way. To attain enlightenment, one must practice Prajnaparamita, and practice also depends on not losing the words and meanings of Prajnaparamita. Therefore, the cause of attaining enlightenment is to accept and understand Prajnaparamita without wasting words and meanings, and to proclaim and widely spread it to others. This is completely entrusted to Ananda. Having entrusted in this way, the words and meanings are not lost, the Bodhisattva abiding in the Great Dharma, obtaining the merit of the first ground, obtaining the uninterrupted cause of enlightenment, the increase of immeasurable merit, is the characteristic of the uninterrupted path of seeing.' Including without body, obtaining body, and body complete, because the Dharmakaya is obtained in the path of seeing, and it is said that the Dharmakaya is completed by the remaining grounds. So, what is the nature of the Dharmakaya enlightenment obtained on the first ground? It is stainless...
་ཟད་དང་མི་སྐྱེ་བའི། །ཡེ་ཤེས་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བརྗོད་དེ། །ཟད་མེད་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར་དེ་དག །གོ་རིམ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་ 5-392 བྱ། །ཞེས་པ་ལ། ཡེ་ནས་ཡོད་པའི་དྲི་མ་གློ་བུར་དུ་ལམ་གྱིས་ཟད་པར་བྱས་པ་མ་ཡིན་གྱི། གདོད་མ་ཉིད་ནས་དྲི༷་མ༷་ཟ༷ད་པ་ད༷ང་། གདོད་མ་ཉིད་ནས་མི༷་སྐྱེ༷་བ༷འི་གཉིས་མེད་ཡེ༷་ཤེ༷ས་ནི་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་འདིའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཞེ༷ས་བརྗོ༷ད་ཅིང་བསྟན་ཏེ༷། གང་གི་ཕྱིར་དྲི་མ་སྔར་ཡོད་གློ་བུར་དུ་ཟ༷ད་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་དྲི་མ་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། སྐྱེ་བ་སྔར་ཡོད་གློ་བུར་དུ་སྐྱེ༷་བ་མེ༷ད་དུ་སོང་བ་མེད་པའི་ཕྱི༷ར་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་དེ༷་ད༷ག་གོ༷་རི༷མ་བཞི༷ན་དུ༷་སྦྱར་ནས་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐེག་ཆེན་བསྟན་པའི་མདོར། ཟད་པ་གཉེན་པོས་ཟད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །སྔོན་ནས་ཟད་པས་དེ་ཕྱིར་ཟད་ཅེས་བསྟན། །ཞེས་པའི་དོན་དང་། རྒྱུད་བླ་མར་ཡང་། རང་བཞིན་གྱིས་ནི་ཡོངས་དག་ཕྱིར། །ཉོན་མོངས་གདོད་ནས་ཟད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་དང་། ཇི་ལྟར་སྔར་བཞིན་ཕྱིས་དེ་བཞིན། །འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཞེས་དང་། འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །ཅེས་སོགས་ཀྱི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ངོ་བོ་ནི་མཐོང་ལམ་གྱིས་གློ་བུར་དུ་བྱས་པས་རིགས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་སླར་དྲིས་པ། འགོག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ལ། །མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །རྣམ་པར་རྟོག་རིགས་ཅི་ཞིག་ཟད། །སྐྱེ་མེད་རྣམ་པ་ཅི་ཞིག་འཐོབ། །ཅེས་པ་རྣམ་རྟོག་དང་དེའི་སྐྱེ་བ་ཡེ་ནས་ཡོད་པར་མཐོང་ལམ་གྱི་གློ་བུར་དུ་འགོ༷ག་པ༷་མེ༷ད་པ༷འི་བྱང་ཆུབ་ར༷ང་བཞི༷ན་རྣམ་དག་འདི་ལ༷། མཐོ༷ང་ཞེ༷ས་བྱ༷་བ༷འི་ལ༷མ་གྱི༷་ནུས་པས༷་ནི༷་སྔར་ཡོད་ཀྱི་རྣ༷མ་པ༷ར་རྟོ༷ག་པའི་རི༷གས་ནི་ཅི༷་ཞི༷ག་གློ་བུར་དུ་ཟ༷ད་པར་བྱས། རྣམ་རྟོག་དེའི་སྐྱེ་བ་སྔར་ཡོད་བཀག་ནས་གློ་བུར་དུ་སྐྱེ༷་མེ༷ད་ཀྱི་རྣ༷མ་པ༷་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་སྔར་མེད་ཅི༷་ཞི༷ག་འཐོ༷བ་པར་བྱས། ཞེས་སླར་དྲིས་པ་དང་། དེའི་ལན། གཞན་གྱིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་ལ། །ཤེས་བྱ་ལ་ཡང་སྟོན་པ་ཡི། །སྒྲུབ་པ་ཟད་པར་བརྗོད་པ་གང་། །འདི་ལ་ཁོ་བོས་མཚར་དུ་རྩིས། །ཞེས་པའི་དོན། དྲིས་པ་དེའི་ལན་དུ། གཞ༷ན་གྱི༷ས་སྒྲིབ་པའི་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་ཀྱ༷ང་གདོད་ནས་ཡོ༷ད་ལ༷། ཤེ༷ས་བྱ༷་ལ༷་ཡ༷ང་སྟོ༷ན་པ༷་བྱང་ཆུབ་འདིའི༷་སྒྲི༷བ་པ༷་གདོད་ནས་ཡོད་པ་རྣམས་ལམ་གྱིས་གློ་བུར་དུ་ 5-393 ཟ༷ད་པ༷ར་བྱས་པ་ཡིན། ཞེས་བརྗོ༷ད་པ༷་ག༷ང་ཡིན་པ་འདི༷་སྔོན་མེད་པ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཆེན་པོ་གཅིག་འདུག་པ་ལ༷་ཞེས་ཁོ༷་བོ༷ས་ངོ་མཚ༷ར་དུ༷་རྩི༷ས་ཏེ་བཞད་གད་ཀྱི་གནས་སུ་བྱའོ། །དེས་ན། འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །གཞག་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང
【現代漢語翻譯】 『既不窮盡也不生起之智慧菩提』這樣說，因為既無窮盡也無生起，所以要按次第瞭解這些。 對於『從一開始就存在的垢染，並非通過道而突然窮盡』，而是說，從本初就無垢染，從本初就不生起的二取不二之智慧，是此菩提的體性。因為垢染並非先前存在而突然窮盡，所以稱為垢染窮盡之智慧；生起並非先前存在而突然變得不生起，所以稱為不生起之智慧，要按次第結合起來理解。 如來藏大乘經中說：『窮盡並非以對治而窮盡，而是從一開始就窮盡，因此說為窮盡。』其含義與《寶性論》中『自性清凈故，煩惱本初盡。』以及『如何先前那樣，後來也那樣，是不變的法性。』還有『於此無有任何需遣除』等含義相同。 如果認為菩提的自性是窮盡和不生起的體性，是通過見道突然實現的，那麼反過來要問：『對於無有止息的自性，以名為『見』之道，什麼分別唸的種類被窮盡？什麼不生起的體性被獲得？』 意思是說，對於本初就存在的分別念及其生起，見道並沒有突然止息。對於這無有止息的清凈菩提自性，以名為『見』之道的力量，先前存在的分別唸的種類有什麼被突然窮盡？阻斷分別唸的生起，突然獲得的不生起的體性，菩提的體性，又有什麼是先前沒有的呢？這樣反問。 對此回答說：『他人之諸法亦有，于所知亦有導師，說有證得窮盡者，我對此視為稀有。』 意思是說，對於這個提問的回答是：他人的遮蔽之法也是本初就有的，對於所知，導師菩提的遮蔽也是本初就有的，通過道而突然窮盡，說有證得窮盡者，這在以前是沒有的，是一個非常稀有的事情，我對此感到驚奇，應該作為笑話來看待。 因此，『於此無有任何需遣除，無有絲毫需安立，如實觀真如，即能得解脫。』
【English Translation】 『Wisdom Bodhi that neither exhausts nor arises』 is said, because there is neither exhaustion nor arising, so these should be understood in order. Regarding 『The defilements that have existed from the beginning are not suddenly exhausted by the path,』 it is said that the non-dual wisdom that is without defilements from the beginning and does not arise from the beginning is the nature of this Bodhi. Because defilements are not previously existing and suddenly exhausted, it is called the wisdom of the exhaustion of defilements; the arising is not previously existing and suddenly becomes non-arising, so it is called the wisdom of non-arising, which should be combined and understood in order. The Tathagatagarbha Mahayana Sutra says: 『Exhaustion is not exhausted by antidotes, but is exhausted from the beginning, therefore it is said to be exhausted.』 Its meaning is the same as in the Ratnagotravibhāga: 『Because of its naturally pure nature, afflictions are exhausted from the beginning.』 And 『How it was before, so it is later, it is the unchanging Dharma nature.』 Also, 『In this, there is nothing to be eliminated,』 and so on. If it is thought that the nature of Bodhi, which is the nature of exhaustion and non-arising, is suddenly realized by the path of seeing, then conversely, one should ask: 『For the nature without cessation, by the path called 『seeing,』 what kinds of conceptual thoughts are exhausted? What non-arising nature is obtained?』 The meaning is that, for the conceptual thoughts and their arising that have existed from the beginning, the path of seeing does not suddenly cease them. For this pure Bodhi nature without cessation, by the power of the path called 『seeing,』 what kinds of previously existing conceptual thoughts are suddenly exhausted? Blocking the arising of conceptual thoughts, what non-arising nature, the nature of Bodhi, is suddenly obtained that was not there before? This is the counter-question. To this, the answer is: 『The dharmas of others also exist, and there is a guide for what is to be known, saying that there is one who attains exhaustion, I regard this as rare.』 The meaning is that, the answer to this question is: the obscuring dharmas of others also exist from the beginning, and for what is to be known, the obscuration of the guide Bodhi also exists from the beginning, suddenly exhausted by the path, saying that there is one who attains exhaustion, this was not there before, it is a very rare thing, I am surprised by this, and it should be regarded as a joke. Therefore, 『In this, there is nothing to be eliminated, there is not the slightest thing to be established, truly seeing Suchness, one can attain liberation.』
་དག་བལྟ། །ཡང་དག་མཐོང་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ། །གང་གི་ཕྱིར་སྐྱོན་གྱི་རྣམ་པ་གདོད་ནས་ཡོད་མ་མྱོང་བ་ལ་གློ་བུར་དུ་སྐྱོན་བསལ་བ་དང་ཡོན་ཏན་བཞག་ཏུ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་འདི༷་ལ༷་སྔར་ཡོད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང་། དེའི་སྐྱེ་བ་ལམ་གྱིས་གློ་བུར་དུ་བས༷ལ་བྱ༷་ཅི༷་ཡ༷ང་མེ༷ད། གློ་བུར་ལམ་གྱིས་གཞ༷ག་པ༷ར་བྱ༷་བ༷་སྔར་མེད་ཀྱི་དྲི་མ་ཟད་པ་དང་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅུ༷ང་ཟ༷ད་མེ༷ད་དོ། །དེས་ན་བསལ་བཞག་མེད་པའི་ཡ༷ང་ད༷ག་བྱང་ཆུབ་ཉི༷ད་ལ༷། མི་རྟོག་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་དགག་སྒྲུབ་དང་བསལ་བཞག་མེད་པར་ཡ༷ང་ད༷ག་བལྟ༷་ཞིང་བསྒོམ་མོ། །དེ་ལྟར་བསྒོམ་པ་ལས་ས་དང་པོར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཡ༷ང་ད༷ག་མཐོ༷ང་བའི་ལམ་ཐོབ་ན༷ས་འཇིག་རྟེན་གྱི་འཆིང་བ་གློ་བུར་བ་ལས་རྣ༷མ་པ༷ར་གྲོ༷ལ་ཞིང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། ། ༈ མཐོང་ལམ་ཉིད་བཤད་པ། གཉིས་པ་མཐོང་ལམ་ཉིད་བཤད་པ་ནི། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ང་གཅིག་པའི་སྨད་ཤོག་གུ་གཅིག་ཙམ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་སོགས་ཕར་ཕྱིན་རེ་རེ་ལ་གནས་ཤིང་གཞན་ལྔ་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཞེས་པའི་དོན། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེ་ནི། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པ་གང་། །སྐད་ཅིག་གཅིག་པའི་བཟོད་པ་ཡིས། །བསྡུས་པ་དེ་འདིར་མཐོང་བའི་ལམ། །ཞེས་པ་ལ། སྦྱི༷ན་པར་གཞན་ལྔ་པོ་བསྡུས་པ༷་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་གཞན་ལྔ་པོ་བསྡུས་པ་ལ༷་སོ༷གས་པར་ཕར་ཕྱིན་རེ༷་རེ༷་ནི༷་དྲུག་པོ་དེ༷་ད༷ག་རེ་རེས་ལྔ་ལྔ་བསྡུས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕ༷ན་ཚུ༷ན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་བསྡུ༷ས་པ༷འི་ཡེ་ཤེས་ག༷ང་ཡིན་པ། མཐོང་ལམ་གྱི་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་གཅི༷ག་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ༷འི་བཟོ༷ད་པ༷་ཡི༷ས་བསྡུ༷ས་པ༷་སྟེ། སྐབས་འདི༷ར་མཐོ༷ང་བ༷འི་ལ༷མ་དུ་བསྟན་ཏོ། །སྔར་གོ་སྒྲུབ་ཏུ་ནི་རང་རང་ལས་ཕྱེ་བ་དྲུག་དྲུག་རང་རང་ལ་སོ་སོར་བསྡུས་པ་ཡིན་ལ། འདིར་ནི་རང་རང་ལས་མ་ཕྱེ་བར་ 5-394 དྲུག་པོ་རེ་རེས་ལྔ་ལྔས་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་འདི་གཉིས་སྡུད་ཚུལ་གཅིག་ཏུ་འཆད་པ་མདོ་དང་འགལ་ལོ། ། ༈ དེས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཉིས་བཤད་པ། གསུམ་པ་དེས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཉིས་བཤད་པ་ནི། དེ་ནས་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་པའི། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་ཞུགས་ནས། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་ལུགས་མཐུན་དང་། །ལུགས་མི་མཐུན་ལ་རྟོག་པར་བྱེད། །ཅེས་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོ༷མས་པར་འཇུག་གོ །དེ་ལས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལའོ། །དེ་ནས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ལ
【現代漢語翻譯】 當正確觀察時，便能獲得解脫。因為過失的顯現從未存在過，只是暫時地消除了過失，並且無法增加功德。因此，對於菩提（梵文：Bodhi，覺悟）來說，原本就存在的障礙，以及通過道（梵文：Marga）暫時產生的障礙，實際上都不存在。通過道暫時增加的，無論是原本不存在的污垢的消除，還是無生（梵文：anutpāda）的顯現，都微乎其微。因此，對於這種無須消除或增加的真正菩提，應以無分別的禪定（梵文：samādhi）來正確地觀察和修習，不作任何揚棄或建立。通過這樣的修習，在初地（梵文：bhūmi）時，便能以無分別的智慧（梵文：jñāna）正確地證悟道，從而從世間的暫時束縛中解脫出來，超越世間。 第二，關於見道（梵文：darśanamārga）的闡述：在《二萬頌般若經》（梵文：Aṣṭasāhasrikā Prajñāpāramitā Sūtra）第五十一品的末尾，大約一頁紙的地方，提到了菩薩（梵文：bodhisattva）安住于佈施（梵文：dāna）等每一項波羅蜜多（梵文：pāramitā）中，並完全掌握其他五項波羅蜜多的含義。經文說：『佈施等每一項，它們之間相互包含，一剎那的忍耐力，包含於此見道中。』也就是說，佈施包含其他五項，持戒（梵文：śīla）包含其他五項等等，每一項波羅蜜多都包含了其他五項。這六項波羅蜜多之間，每一項都以包含其他五項的方式，相互包含的智慧是什麼？見道的一剎那，以對痛苦生起法智忍（梵文：dharma-jñāna-kṣānti）來包含，這裡被闡釋為見道。先前在資糧道（梵文：saṃbhāramārga）和加行道（梵文：prayogamārga）中，是將每一項分為六項，然後各自包含在自身中。而這裡，六項波羅蜜多不互相分離，每一項都以五項來相互包含。因此，如果將這兩種包含方式混為一談，就與經文相悖了。 第三，因此，關於兩種禪定的闡述：經文說：『然後進入獅子奮迅三摩地（梵文：siṃha-vikrīḍita-samādhi），對順生緣起（梵文：anuloma pratītyasamutpāda）和逆生緣起（梵文：pratiloma pratītyasamutpāda）進行觀察。』獅子奮迅三摩地是指，菩薩進入初禪（梵文：dhyāna）。從初禪出定后，進入二禪。從二禪出定后，進入三禪。然後從三禪出定后，進入四禪。從四禪出定后，進入空無邊處（梵文：ākāśānantyāyatana）。從空無邊處出定后，進入識無邊處（梵文：vijñānānantyāyatana）。從識無邊處出定后，進入無所有處（梵文：ākiṃcanyāyatana）。從無所有處出定后，進入非想非非想處（梵文：naivasaṃjñānāsaṃjñāyatana）。
【English Translation】 When correctly observed, liberation is attained. Because the appearance of faults has never existed, it is only temporarily removing faults, and virtues cannot be added. Therefore, for Bodhi (Enlightenment), the originally existing obscurations, and the temporarily arising obscurations through the path, do not actually exist. What is temporarily added through the path, whether it is the elimination of defilements that never existed, or the manifestation of the unborn (anutpāda), is minimal. Therefore, for this true Bodhi that requires neither elimination nor addition, one should correctly observe and practice with non-conceptual meditation (samādhi), without any rejection or establishment. Through such practice, in the first bhūmi (level), one can correctly realize the path with non-conceptual wisdom (jñāna), thereby liberating from the temporary bonds of the world and transcending the world. Second, regarding the explanation of the darśanamārga (path of seeing): At the end of the fifty-first chapter of the Aṣṭasāhasrikā Prajñāpāramitā Sūtra (Perfection of Wisdom in Eight Thousand Lines), about one page, it mentions that a bodhisattva abides in each of the pāramitās such as dāna (generosity), and fully grasps the meaning of the other five pāramitās. The text says: 'Each of the dāna etc., they mutually contain each other, a moment of patience, is contained in this darśanamārga.' That is, dāna contains the other five, śīla (discipline) contains the other five, and so on, each pāramitā contains the other five. What is the wisdom of these six pāramitās mutually containing each other, each containing the other five? A moment of the darśanamārga, contained by the dharma-jñāna-kṣānti (acceptance of the knowledge of dharma) towards suffering, is here explained as the darśanamārga. Previously, in the saṃbhāramārga (path of accumulation) and prayogamārga (path of application), each was divided into six, and then each was contained separately within itself. But here, the six pāramitās do not separate from each other, each mutually containing the other five. Therefore, if these two ways of containing are confused, it contradicts the sutra. Third, therefore, regarding the explanation of the two samādhis: The text says: 'Then entering the siṃha-vikrīḍita-samādhi (lion's sport samādhi), one observes the anuloma pratītyasamutpāda (forward dependent origination) and the pratiloma pratītyasamutpāda (reverse dependent origination).' The siṃha-vikrīḍita-samādhi refers to a bodhisattva entering the first dhyāna (meditative absorption). After emerging from the first dhyāna, one enters the second dhyāna. After emerging from the second dhyāna, one enters the third dhyāna. Then after emerging from the third dhyāna, one enters the fourth dhyāna. After emerging from the fourth dhyāna, one enters the ākāśānantyāyatana (sphere of infinite space). After emerging from the sphere of infinite space, one enters the vijñānānantyāyatana (sphere of infinite consciousness). After emerging from the sphere of infinite consciousness, one enters the ākiṃcanyāyatana (sphere of nothingness). After emerging from the sphere of nothingness, one enters the naivasaṃjñānāsaṃjñāyatana (sphere of neither perception nor non-perception).
ས་ལངས་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །ཡང་དེ་ལས་ལངས་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ནས་བཟུང་སྟེ་དེ་ལུགས་ལས་བཟློག་པའི་རིམ་པ་ལྟར་བསམ་གཏན་དང་པོའི་བར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ། །དེ༷་ལྟར་སེ༷ང་གེ༷་རྣ༷མ་པར་བསྒྱི༷ངས་པ༷འི་ཏི༷ང་ངེ༷་འཛི༷ན་ལ༷་སྙོ༷མས་པར་ཞུ༷གས་ན༷ས། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས། མིང་དང་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྐྱེན་གྱིས་རེག་པ། རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ། ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲེད་པ། སྲེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལེན་པ། ལེན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲིད་པ། སྲིད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བ། སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤི། ཞེས་རྟེ༷ན་ཅི༷ང་འབྲེ༷ལ་འབྱུ༷ང་ལུ༷གས་དང་མཐུ༷ན་པ་ད༷ང་། མ་རིག་པ་འགག་ན་འདུ་བྱེད་འགག །ཅེས་པ་ནས། སྐྱེ་བ་འགག་ན་རྒ་ཤི་འགག །ཅེས་པའི་བར་དུ་ལུ༷གས་དང་མི༷་མཐུ༷ན་པ་ལ༷་སོ་སོར་རྟོ༷ག་པ༷ར་བྱེ༷ད་དོ། །ཉི་ཁྲིའི་ལེ་མངས་སུ་རྟེན་འབྲེལ་འདི་དག་སྟོན་པའི་མདོ་མ་བྱུང་ལ། བསྡུས་དོན་འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་མདོ་སྣང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ 5-395 སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྨིན་པར་བྱས་ནས་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི། འགོག་དང་བཅས་པའི་སྙོམས་འཇུག་དགུར། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སོང་འོངས་ནས། །འདོད་པར་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས། །མཉམ་གཞག་མིན་པའི་མཚམས་བཟུང་སྟེ། །ཐོད་རྒལ་དུ་ནི་སྙོམས་འཇུག་པ། །གཅིག་དང་གཉིས་གསུམ་བཞི་དང་ལྔ། །དྲུག་དང་བདུན་དང་བརྒྱད་རྒལ་ནས། །འགོག་པའི་བར་དུ་མི་འདྲར་འགྲོ། །ཞེས་པ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནས་རིམ་གྱིས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང་། གསུམ་པ་དང་། བཞི་པ་དང་། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །དེ་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །དེ་ལས་ལངས་ནས་ཡང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པའོ། །ཞེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འགོག་པ་དང་སྤེལ་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །སྲིད་རྩེ་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པའོ། །འགོག་པ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་སུ་བྱེད་དོ། །དེ་ལས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་སྲིད་རྩེ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །
【現代漢語翻譯】 從地界起身，進入非想非非想處（འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་，無有想也非無想處）。從那裡面起身，進入滅盡定（འགོག་པ་，滅）。又從那裡面起身，從非想非非想處開始，按照與之前次第相反的順序，一直到初禪（བསམ་གཏན་དང་པོ་）的入定，這就是獅子奮迅三摩地（སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་）。 像那樣進入獅子奮迅三摩地后，因為無明（མ་རིག་པ་）的緣故產生行（འདུ་བྱེད།），行的緣故產生識（རྣམ་པར་ཤེས་པ།），識的緣故產生名色（མིང་དང་གཟུགས།），名色等的緣故產生六處（སྐྱེ་མཆེད་དྲུག），六處的緣故產生觸（རེག་པ།），觸的緣故產生受（ཚོར་བ།），受的緣故產生愛（སྲེད་པ།），愛的緣故產生取（ལེན་པ།），取的緣故產生有（སྲིད་པ།），有的緣故產生生（སྐྱེ་བ།），生的緣故產生老死（རྒ་ཤི།）。這與緣起（རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་）的規律相符。如果無明滅，則行滅，乃至生滅則老死滅。對於這些符合規律和不符合規律的現象，要分別進行觀察。 在《二萬頌》（ཉི་ཁྲིའི་ལེ་མངས་）中沒有出現宣說這些緣起的經文，但在《略義釋》（བསྡུས་དོན་འགྲེལ་པ་）等經部中可以看到。像這樣成熟了獅子奮迅三摩地后，進入超越次第三摩地（ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་），也就是： 『具有滅盡定的九次第定，以兩種方式來回，屬於欲界的識，抓住非等持的界限，進入超越次第定，一和二三四和五，六和七和八超越后，到達滅盡定之間各不相同。』 意思是，從進入初禪開始，依次進入二禪（བསམ་གཏན་གཉིས་པ་）、三禪（གསུམ་པ་）、四禪（བཞི་པ་）、空無邊處（ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་）、識無邊處（རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་）、無所有處（ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་）和非想非非想處。從那裡面起身，進入滅盡定。從那裡面起身，又進入初禪。從那裡面起身，進入滅盡定。從那裡面起身，進入二禪。以這樣的方式，與滅盡定交替，一直到非想非非想處。 從有頂（སྲིད་རྩེ་）起身，進入滅盡定。從滅盡定起身，進入非等持心（མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་སུ་）。從那裡面進入滅盡定。從那裡面起身，進入非等持。從那裡面進入有頂。從那裡面起身，進入非等持。
【English Translation】 Rising from the earth element, one enters the realm of neither perception nor non-perception (འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་, neither perception nor non-perception). Rising from that, one enters cessation (འགོག་པ་, cessation). Again, rising from that, starting from the realm of neither perception nor non-perception, and proceeding in reverse order, one enters samadhi up to the first dhyana (བསམ་གཏན་དང་པོ་), which is the Lion's Play Samadhi (སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་). Having entered the Lion's Play Samadhi in that way, due to ignorance (མ་རིག་པ་), actions (འདུ་བྱེད།) arise; due to actions, consciousness (རྣམ་པར་ཤེས་པ།) arises; due to consciousness, name and form (མིང་དང་གཟུགས།) arise; due to name and form, the six sense bases (སྐྱེ་མཆེད་དྲུག) arise; due to the six sense bases, contact (རེག་པ།) arises; due to contact, feeling (ཚོར་བ།) arises; due to feeling, craving (སྲེད་པ།) arises; due to craving, grasping (ལེན་པ།) arises; due to grasping, becoming (སྲིད་པ།) arises; due to becoming, birth (སྐྱེ་བ།) arises; due to birth, aging and death (རྒ་ཤི།) arise. This is in accordance with the law of dependent origination (རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་). If ignorance ceases, actions cease, and so on, until birth ceases, then aging and death cease. One should separately observe these phenomena that are in accordance with and not in accordance with the law. In the 'Twenty Thousand Verse' (ཉི་ཁྲིའི་ལེ་མངས་), there is no sutra that explains these dependent originations, but they can be seen in the 'Condensed Meaning Commentary' (བསྡུས་དོན་འགྲེལ་པ་) and other sutras. Having matured the Lion's Play Samadhi in this way, one enters the Transcending Order Samadhi (ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་), which is: 'The nine sequential stabilizations with cessation, coming and going in two ways, the consciousness belonging to the desire realm, holding the boundary of non-equanimity, entering the Transcending Order Samadhi, one and two, three, four, and five, six and seven and eight, having transcended, going differently until cessation.' This means that from entering the first dhyana, one successively enters the second dhyana (བསམ་གཏན་གཉིས་པ་), the third dhyana (གསུམ་པ་), the fourth dhyana (བཞི་པ་), the sphere of infinite space (ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་), the sphere of infinite consciousness (རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་), the sphere of nothingness (ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་), and the sphere of neither perception nor non-perception. Rising from that, one enters cessation. Rising from that, one again enters the first dhyana. Rising from that, one enters cessation. Rising from that, one enters the second dhyana. In this way, alternating with cessation, one enters up to the sphere of neither perception nor non-perception. Rising from the peak of existence (སྲིད་རྩེ་), one enters cessation. Rising from cessation, one enters non-equanimous mind (མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་སུ་). From that, one enters cessation. Rising from that, one enters non-equanimity. From that, one enters the peak of existence. Rising from that, one enters non-equanimity.
དེ་ལས་ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ 5-396 གོ །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་པའོ། །ཞེས་པ་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་ལུགས་འདི་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བྲིས་པའོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་ལུགས་མདོ་ནས་གསུངས་པ་འདི་དང་། འགོག་པའི་བར་དུ་མི་{འདྲར་{འབྲལ་}འགྲོ། །ཞེས་པ་འདི་གཉིས་ཅུང་མ་འགྲིག་པས། མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་འདི་དང་འདི་དག་གི་འགྲེལ་པ་འགྱུར་མི་འདྲ་བ་གང་རྙེད་ལ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གཉིས་པོ་འདི་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་ཏུ་གཞན་ལྔ་པོ་བསྡུས་པའི་ནང་ནས་བསམ་གཏན་གྱི་ཕར་ཕྱིན་ཉིད་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འདི་གཉིས་ལ་སྒོམ་ལམ་ཡིན་མིན་གྱི་ཁྱད་པར་འབྱེད་པ་མདོ་དང་མི་འགྲིག་གོ ། ༈ སྒོམ་སྤང་གི་རྟོག་པ་བཞི་རྒྱས་པར་བཤད་པ། གཉིས་པ་སྒོམ་སྤང་གི་རྣམ་རྟོག་བཞི་ལ། དང་པོ་འཇུག་པའི་གཟུང་རྟོག་ནི། མདོ་ལས། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མདོ་དང་རྒྱས་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། མདོར་བསྡུས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །བཏང་བས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་དང་། །དུས་གསུམ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་དང་། །ལེགས་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་གསུམ་ལ། །གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་འདི་གཅིག་སྟེ། །སྦྱོར་བའི་རྣམ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཞེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་ཤེས་པ་ནི་མདོ༷ར་བསྡུ༷ས་པ་ཤེས་པ་དང་། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཚོར་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཅན་སོ་སོའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་པ་ནི་རྒྱ༷ས་པ་ཤེས་པ་ད༷ང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི། མདོ་ལས། དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ལ་སྐྱེ་བ་མི་དམིགས། འཇིག་པ་མི་དམིགས། གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མི་དམིགས་པ་འདི་ནི་གཟུགས་སོགས་རྣམ་མཁྱེན་བར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས། ཐབས་མཁས་ཀྱིས་ཟིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་སློབ་པ་ནི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཐམས་ཅད་ཀྱི༷ས་དགོངས་ཤིང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཟིན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་བཟློག་པའི་སྤྱོད་པ་ཅན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཏ༷ང་བ༷ས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོ༷ངས་ས
【現代漢語翻譯】 從無所有處生處（Wú suǒyǒu chù shēng chù）起，而未入定。 從彼處起身，進入識無邊處生處（Shí wúbiān chù shēng chù）。 從彼處起身，而未入定。 從彼處起身，進入空無邊處生處（Kōng wúbiān chù shēng chù）。 從彼處起身，而未入定。 從彼處起身，進入第四禪（dì sì chán）。 從彼處起身，而未入定。 從彼處起身，進入第三禪（dì sān chán）。 從彼處起身，而未入定。 從彼處起身，進入第二禪（dì èr chán）。 從彼處起身，而未入定。 從彼處起身，進入第一禪（dì yī chán）。 從彼處起身，安住于未入定的心。 以上所說的超越次第的等持入定之法，是按照經文如實記錄的。 經中所說的入定之法，與『直至滅盡定（miè jìn dìng）之間不會分離』的說法有些不符，應當參考經文和論典中不同的翻譯。 這兩種等持，在般若波羅蜜多（bōrě bōluómìduō）中，被認為是包含其他五種波羅蜜多（bōluómìduō）的禪定波羅蜜多（chándìng bōluómìduō），因此，區分這兩種等持是否屬於修道，與經文不符。 第二，關於修斷的四種分別念，首先是趣入的執取分別念。經中說：『如果瞭解色的如實性（rúshí xìng），就能瞭解一切法的綱要和廣說。』等等。總而言之，簡略、廣說和諸佛（zhū fó）所捨棄的未完全執取，以及過去、現在、未來三時沒有功德，和善妙的道路有三種。執取的分別念只有一種，是結合行相的行境。了解法界（fǎjiè）的如實性（rúshí xìng）僅僅是瞭解簡略，瞭解色的如實性（rúshí xìng）和受的如實性（rúshí xìng）等各自法（fǎ）的如實性（rúshí xìng）是瞭解廣說。如實性（rúshí xìng）的體性，經中說：『在如實性（rúshí xìng）中，不觀察生起，不觀察滅壞，不觀察與安住不同的變化，這就是色等一切種智（yīqiè zhǒng zhì）的如實性（rúshí xìng），菩薩（púsà）應當於此修學。』等等。以方便善巧攝持的菩薩（púsà），如所宣說的般若波羅蜜多（bōrě bōluómìduō）如理修學，是諸佛（zhū fó）所意念，併爲善知識（shàn zhīshì）所攝持。與此相反的行為，是諸佛（zhū fó）所捨棄，善知識（shàn zhīshì）未完全……
【English Translation】 Having arisen from the sphere of nothingness, and not having remained in meditative equipoise. Having arisen from that, entering the sphere of infinite consciousness. Having arisen from that, and not having remained in meditative equipoise. Having arisen from that, entering the sphere of infinite space. Having arisen from that, and not having remained in meditative equipoise. Having arisen from that, entering the fourth dhyana. Having arisen from that, and not having remained in meditative equipoise. Having arisen from that, entering the third dhyana. Having arisen from that, and not having remained in meditative equipoise. Having arisen from that, entering the second dhyana. Having arisen from that, and not having remained in meditative equipoise. Having arisen from that, entering the first dhyana. Having arisen from that, abiding in a mind that has not remained in meditative equipoise. The above explanation of how to enter into meditative equipoise through the progressive stages of transcendence is written in accordance with the sutras. This method of entering into meditative equipoise as taught in the sutras, and the statement 'there is no separation until cessation,' are somewhat inconsistent. One should consult different translations of the sutras and treatises to clarify this. These two samadhis are said to be the perfection of concentration within the perfection of wisdom, encompassing the other five perfections. Therefore, distinguishing whether these two are paths of meditation or not is inconsistent with the sutras. Secondly, regarding the four elaborations on thoughts to be abandoned through meditation: first, the thought of grasping at the object of entry. The sutra says: 'If one knows the suchness of form, one will know the essence and the extensive meaning of all dharmas.' Etc. In short, the concise, the extensive, and that which is not fully grasped having been relinquished by the Buddhas, and the three times having no qualities, and the excellent path having three aspects. This one thought of grasping is that which has the sphere of activity of the aspect of combination. Knowing the suchness of the sphere of phenomena is merely knowing the concise. Knowing the suchness of form, the suchness of feeling, etc., the suchness of each individual phenomenon is knowing the extensive. The nature of suchness, the sutra says: 'In suchness, one does not observe arising, one does not observe ceasing, one does not observe change different from abiding. This is the suchness of form, etc., up to omniscience. Bodhisattvas should train in this.' Etc. A Bodhisattva who is skilled in means and properly trains in the Prajnaparamita as taught is contemplated by all the Buddhas and is held by a spiritual friend. Conduct that is the opposite of this is relinquished by the Buddhas, and not fully held by a spiritual friend...
ུ༷་མ༷་བཟུ༷ང་བ་ད༷ང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ 5-397 པ་འདི་ལ་དུ༷ས་གསུ༷མ་གྱི་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བའི་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་མེ༷ད་པ༷་ལས་བཟློག་པ་ད༷ང་། བདེན་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པའི་ལེ༷གས་པ་དང་ལྡན་པ༷འི་ལ༷མ་རྣ༷མ་པ་གསུ༷མ་ནི༷་ཤེར་ཕྱིན་ལ༷་སྤྱོད་པ་མོས་སྤྱོད་ཀྱི་ལམ་དང་།ཤེར་ཕྱིན་སྒྲུབ་པ་མཚན་མ་མེད་ཅིང་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པ་ས་བདུན་པའི་བར་དང་། ཤེར་ཕྱིན་བསྒོམ་པའི་རྩོལ་བ་མེད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་ལམ་སྟེ་གསུམ་པོ་དེ་རྣམས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་དགུ་པོ་རྣམས་ལ་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་མཐོང་བས་གཟུ༷ང་བ༷འི་རྣ༷མ་པར་རྟོ༷ག་པར་བྱེད་པ་འདི༷་གཟུང་རྟོག་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་འཇུག་པའི་གཟུང་རྟོག་གཅི༷ག་སྟེ༷་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྦྱོ༷ར་བ༷འི་རྣ༷མ་པ༷་དེའི༷་སྤྱོ༷ད་ཡུ༷ལ་དུ་བྱས་པའི་ཡུལ་ཅ༷ན་ཡིན་ནོ། ། གཉིས་པ་ལྡོག་པའི་གཟུང་རྟོག་ནི། མདོ་ལས། ཅི་ནས་ཀྱང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་མི་རྒྱུ་བ་དེ་ལྟར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱད་སྒྲུབ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། གཉིས་པ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས། །འཇུག་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་བཞེད་དེ། །སེམས་མི་བསྐྱེད་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི། །སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་དང་། །ཐེག་པ་དམན་པ་ཡིད་བྱེད་དང་། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིད་མི་བྱེད། །སྒོམ་དང་སྒོམ་པ་མེད་པ་དང་། །དེ་དག་ལས་ནི་བཟློག་ཉིད་དང་། །ཇི་བཞིན་དོན་མིན་རྣམ་རྟོག་པ། །སྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་རྟོག་པ་གཉི༷ས་པ༷་ལྡོག་པའི་གཟུང་རྟོག་ནི་སེ༷མས་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་ད༷ང་སེ༷མས་བྱུ༷ང་འཇུག་པའི་རྣམ་ཤེས་རྣ༷མས་ཡུལ་ལ་འཕྲོ་ཞིང་འཇུ༷ག་པ་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ༷འི་ཡུ༷ལ་ཅ༷ན་ཡི༷ན་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞེ༷ད་དེ༷། ཡུལ་དགུ་པོ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེ༷མས་མི༷་བསྐྱེ༷ད་པ་ད༷ང་། བླ་མེད་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ཀྱི༷་སྙི༷ང་པོ༷་ཡི༷ད་ལ༷་མི༷་བྱེ༷ད་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་རྒྱུ་བ་ད༷ང་། ཐེ༷ག་པ༷་དམ༷ན་པ༷་ཡི༷ད་ལ་བྱེ༷ད་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་རྒྱུ་བ་ད༷ང་། རྫོ༷གས་པ༷འི་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ཡི༷ད་ལ་མི༷་བྱེ༷ད་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་དང་། ཤེར་ཕྱིན་སྒོ༷མ་པས་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་བམ་སྙམ་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་རྒྱུ་བ་ད༷ང་། སྒོ༷མ་པ༷་མེ༷ད་པས་ཐོབ་བམ་སྙམ་པ༷་ད༷ང་། དེ༷་ད༷ག་ལ༷ས་ནི༷་བཟློ༷ག་པ་བསྒོམས་ཀྱང་བསྒོམ་ལ་མ་བསྒོམས་ཀྱང་མ་བསྒོམས་པས་ཐོབ་བམ་སྙམ་པ་དང་། བསྒོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མ་ 5-398 བསྒོམས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས་ཐོབ་བམ་སྙམ་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་ཉི༷ད་ད༷ང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་གྱི་དོ༷ན་མ་ཡིན་པར་འཇུག་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་རྣམས་ལ་སྐྱོན་ཅན་དུ་མཐོང་བས་ལྡོག་པའི་རྣ༷མ་པར་རྟོ༷ག་པར་བྱེད་པ༷་ནི། སྒོ༷མ་པ༷འི་ལ༷མ་གྱི་གནས་སྐབས་ལ༷་སྤང་བྱ་ཤེ༷ས་པ༷ར་
【現代漢語翻譯】 于受持和般若波羅蜜多（Prajnaparamita，智慧到彼岸）中，三世諸佛生起之功德無有相違，通達以二諦（Truth of Two kinds，勝義諦和世俗諦）所攝一切法之善妙，具足三種道者，即于般若波羅蜜多修行之信行道，以及般若波羅蜜多之修證，無相且具勤作，直至七地（Bhumi，菩薩的階位）之間，般若波羅蜜多之禪修，無勤任運成就，八地以上之道，如是等等，於此九境視作具功德者，即是于能取之相而起分別，此乃能取分別之初，即與般若波羅蜜多相應之相，以彼為所行境之有境。 二者，遣除之能取分別者，經中雲：『無論如何，當如是不生心及心所法，而於般若波羅蜜多修、證、禪修。』等等之義。二者，心及心所等，許為趣入之有境，不生菩提心，不作意菩提之精華，以及作意下劣乘，不作意圓滿菩提，有修與無修，以及從彼等遣除，不如實之非義分別，當於禪修道中知曉。如是分別二者，遣除之能取分別者，即是阿賴耶識（Alaya-vijñana，藏識）與諸心所，以及趣入之諸識，于境遊移而趣入，以彼為所行境之有境，乃世尊（Bhagavan）所許。此九境者，不生菩提心，不作意無上菩提之精華之心與心所之流轉，以及作意下劣乘之心與心所之流轉，不作意圓滿菩提之心與心所，以般若波羅蜜多禪修而得遍智否之心與心所之流轉，無修而得否之心，以及從彼等遣除，修亦得，不修亦得否之心，以及非修非不修而得否之心與心所，如是于真如（Tathata，如是）中，不如實了知真如之義而趣入之心與心所等，視作有過失者而遣除之相而起分別者，乃于禪修道之位，所應斷者當知。
【English Translation】 In upholding and the Prajnaparamita (Perfection of Wisdom), the merits of the Buddhas of the three times are without contradiction. Being proficient in all Dharmas encompassed by the Two Truths (conventional and ultimate), and possessing the three paths: the path of faith in practicing Prajnaparamita, the accomplishment of Prajnaparamita, which is without characteristics and with effort, up to the seventh Bhumi (stage of a Bodhisattva), and the meditation of Prajnaparamita, which is effortlessly and spontaneously accomplished, from the eighth Bhumi onwards. Seeing these nine objects as possessing qualities, one engages in conceptualizing the aspect of the apprehended. This is the first of the two apprehended conceptualizations, the apprehended conceptualization of entering, which is the aspect of engaging with Prajnaparamita, with that as the object of practice. Secondly, the apprehended conceptualization of reversing: From the Sutra: 'In any way, one should practice, accomplish, and meditate on Prajnaparamita in such a way that mind and mental events do not arise.' etc. Secondly, mind and mental events are considered to be objects of entry. Not generating the mind of Bodhi, not attending to the essence of Bodhi, attending to the inferior vehicle, not attending to perfect Bodhi, having meditation and not having meditation, and reversing from those, and conceptualizing non-meaning that is not as it is, should be known on the path of meditation. These two conceptualizations, the apprehended conceptualization of reversing, are that the Alaya-vijñana (store consciousness) and mental events, and the entering consciousnesses, move towards and enter into objects, with that as the object of practice, as affirmed by the Bhagavan (Blessed One). These nine objects are: not generating the mind of Bodhi, the mind and mental events flowing from not attending to the essence of unsurpassed Bodhi, the mind and mental events flowing from attending to the inferior vehicle, the mind and mental events of not attending to perfect Bodhi, the mind and mental events flowing from wondering whether one attains omniscience through meditating on Prajnaparamita, wondering whether one attains it without meditation, and wondering whether one attains it by meditating or not meditating, and the mind and mental events of wondering whether one attains it by neither meditating nor not meditating, and the mind and mental events of entering into the meaning of Suchness (Tathata) that is not as it is. Seeing these as having faults, one engages in conceptualizing the aspect of reversing. This is to be known as what should be abandoned in the stage of the path of meditation.
བྱ༷འོ། ། གསུམ་པ་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་དང་པོ་བཤད་པ་ནི། མདོ་ལས། བདག་གམ། སེམས་ཅན་ནམ། གང་ཟག་གམ། སྲོག་གམ། གང་ཟག་མི་དམིགས་ན། ཇི་ལྟར་བདག་དང་། སེམས་ཅན་དང་། སྲོག་དང་། གང་ཟག་གི་ཁམས་སུ་གདགས་པར་བྱ། དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དུ་མ་བཏགས་པས་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། སེམས་ཅན་བཏགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། །ཆོས་བཏགས་པ་དང་སྟོང་མིན་ཉིད། །ཆགས་དང་རབ་འབྱེད་བདག་ཉིད་དང་། །དངོས་པོར་བྱེད་དང་ཐེག་གསུམ་དང་། །ཡོན་ནི་དག་པ་མ་ཡིན་དང་། །སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པ་ལ། །འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང་པོར་དེ། །ཤེས་པར་བྱ་བར་བསྒྲགས་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་སེ༷མས་ཅ༷ན་བཏ༷གས་པ༷འི་དངོས་པོར་འཛིན་ཅིང་སྤྱོ༷ད་པའི་ཡུ༷ལ་ཅན་ད༷ང་། ཆོ༷ས་ཐམས་ཅད་བཏ༷གས་པ༷འི་དངོས་པོ་ད༷ང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་བཏགས་པའི་དངོས་པོ་སྟོ༷ང་པ་མ་ཡིན་པ་ཉི༷ད་དང་། ཅི་ཙམ་དུ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤྱོད་པ་དེ་ཙམ་དུ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་ལ་ཆ༷གས་པ་ད༷ང་། གཟུགས་སོགས་ཆོས་རྣམས་སོ་སོར་ར༷བ་ཏུ་འབྱེ༷ད་པའི་བད༷ག་ཉི༷ད་ད༷ང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པར་མ་མཐོང་བས་དངོ༷ས་པོ༷ར་འདུ་བྱེ༷ད་པ་ད༷ང་། ཐེ༷ག་པ་གསུ༷མ་པོ་རྣམ་པར་དགོད་པ་ད༷ང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ལ་ཡོ༷ན་ཕུལ་བ་ནི༷་ད༷ག་པ༷་མ༷་ཡི༷ན་པ་ད༷ང་། ཆོས་ཅན་སོ་སོའི་ཆོས་ཉིད་གུད་དུ་ཕྱེ་བའི་སྤྱོ༷ད་པ༷་ཆོས་ཉིད་རྣ༷མ་པ༷ར་འཁྲུ༷གས་པ༷་སྟེ། དེ་རྣམས་ལ༷་དངོས་པོར་འཛི༷ན་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷་ནི་འཛིན་རྟོག་ད༷ང་པོ༷ར་དེ༷་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །ཞེས་བྱ་བ༷ར་བསྒྲ༷གས་པ༷་སྟེ་བསྟན་ཏོ། ། 5-399 བཞི་པ་འཛིན་རྟོག་གཉིས་པ་བཤད་པ་ནི། སེམས་ཅན་བཏགས་དང་དེ་རྒྱུ་ཡི། །ཡུལ་ཅན་དེ་ཡིས་རྣམ་འཇོམས་པས། །སྒོམ་པའི་ལམ་དང་འབྲེལ་བ་ཡི། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་གཞན་རྣམ་པ་དགུ། །ཞེས་པ་སེ༷མས་ཅ༷ན་བཏ༷གས་པའི་དངོས་པོ་ད༷ང་། དངོས་པོ་དེ༷འི་རྒྱུ༷འི༷་ཡུ༷ལ་ཅ༷ན་གྱི་འཛིན་རྟོག་ནི། སྒོམ་ལམ་དེ༷་ཡི༷ས་རྣ༷མ་པར་འཇོ༷མས་པ༷ས་ན། གཉེན་པོ་སྒོ༷མ་པ༷འི་ལ༷མ་ད༷ང་། དེའི་སྤང་བྱར་འབྲེ༷ལ་བ༷་ལམ་དེའི༷་མི༷་མཐུ༷ན་ཕྱོ༷གས་འཛིན་རྟོག་སྔ་མ་ལས་གཞ༷ན་རྣ༷མ་པ༷་དགུ༷་སྟོན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་ཀུན་མཁྱེན་ནི། །གསུམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་གསུམ་དང་། །ཞི་ལམ་དེ་བཞིན་ཉིད་སོགས་དང་། །མཚུངས་པར་ལྡན་དང་མི་ལྡན་དང་། །མི་མཉམ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་དང་། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། །གཉིས་སུ་མེད་ལ་ཀུན་རྨོངས་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐ་མར་བཞེད། །ཅེས་པ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་སྤངས་པའི་བད༷ག་ཉི༷ད་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་ནི༷་གསུ༷མ་གྱི༷་རང་རང་གི་སྤང་བྱའི་སྒྲི༷བ་པ༷་རྣ༷མ་པ་གསུ༷མ་སྤངས་མ་སྤངས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ད༷ང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་
【現代漢語翻譯】 第三，解釋執著的分別唸的第一種。經中說：『我嗎？眾生嗎？補特伽羅嗎？命嗎？如果不可見補特伽羅，如何安立我、眾生、命、補特伽羅的界？如是不執著一切法，則能獲得一切智。』等等的意義是： 對眾生施設的行境，對法施設以及非空性，貪著和分別的自性，以及執為實有和三乘，不清凈的供養，以及錯亂的行為，對這些產生執著是第一種執著，應當瞭解。 也就是說，執著于對眾生施設的事物並作為行境，以及對一切法施設的事物，以及對眾生如地獄等施設的非空性的事物，以及以何種方式執著，就在那程度上貪著能取所取二者，以及對色等諸法一一分別的自性，以及因未見一切法自性本空而執為實有，以及對三乘進行分類，以及對如來化身供養不清凈之物，以及將各個法的事物自性分開的錯亂行為。對這些產生實有執著，就是第一種執著，應當瞭解並宣說。 第四，解釋第二種執著分別念。對眾生施設以及其因的行境，以其摧毀，與修道相關聯，九種相違品。 也就是說，對眾生施設的事物，以及對事物之因的行境的執著分別念，以修道摧毀，作為對治的修道，以及與其所斷相關聯，與此道相違的，比之前的執著，還有其他九種，如下所示： 如實自性一切智，三種障礙三種，寂滅道如是自性等，具有和不具有相同，不平等痛苦等，煩惱的自性，二無我而普皆愚昧，最後安立為分別。
【English Translation】 Third, explaining the first kind of clinging to conceptualization. The sutra says: 'Is it self? Is it sentient being? Is it person? Is it life? If a person is not visible, how can one establish the realm of self, sentient being, life, and person? Thus, by not clinging to all dharmas, one will attain omniscience.' The meaning of this is: The object of action that is imputed to sentient beings, the imputation of dharmas and non-emptiness, the nature of attachment and differentiation, as well as considering things as real and the Three Vehicles, impure offerings, and confused conduct. Clinging to these is the first kind of clinging, which should be understood. That is, clinging to things imputed to sentient beings and acting as objects, as well as things imputed to all dharmas, and non-empty things imputed to sentient beings such as hells. To the extent that one clings, to that extent one is attached to both the grasper and the grasped. As well as the nature of differentiating each of the forms and other dharmas, and because one does not see that all dharmas are empty in their own nature, one considers them as real. As well as classifying the Three Vehicles, and offering impure things to the manifestations of the Tathagata, and the confused conduct of separating the nature of each phenomenon. To cling to these as real is the first kind of clinging, which should be understood and proclaimed. Fourth, explaining the second clinging conceptualization. The object of action of the imputation of sentient beings and its cause, by destroying it, is related to the path of meditation, nine kinds of opposing factors. That is, the clinging conceptualization of the object of action of the imputation of sentient beings and the cause of things, is destroyed by the path of meditation. The antidote is the path of meditation, and related to what is to be abandoned, opposing this path, there are nine other kinds of clinging than before, as follows: The self-nature of suchness is all-knowing, the three obscurations are threefold, the path of peace is suchness and so on, having and not having the same, unequal suffering and so on, the nature of afflictions, non-duality and universal ignorance, and finally established as conceptualization.
ཞི༷་བའི་རྣམ་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ལ༷མ་དང་། དེ༷་བཞི༷ན་ཉི༷ད་དང་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་སོ༷གས་པ་ད༷ང་ཤེར་ཕྱིན་མཚུ༷ངས་པ༷ར་ལྡ༷ན་པ་ད༷ང་མི༷་ལྡ༷ན་པ་མ་ཡིན་པ་ད༷ང་། ཤེར་ཕྱིན་ནི་ཉན་རང་བདུད་ཀྱི་རིས་གང་གིས་ཀྱང་མི་ཐུབ་པས་སུ་དང་ཡང་མི༷་མཉ༷མ་པ་དང་། སྡུ༷ག་བསྔ༷ལ་སོ༷གས་བདེན་པ་བཞི་ད༷ང་། ཉོ༷ན་མོ༷ངས་རྣ༷མས་ཀྱི༷་ར༷ང་བཞི༷ན་ཆགས་སོགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ད༷ང་གཟུང་འཛིན་དང་། གཉི༷ས་སུ༷་མེ༷ད་པའི་དོན་ཏེ་དེ་རྣམས་ལ༷་ཀུ༷ན་ཏུ་རྨོ༷ངས་པ་རྣམས་ལ༷་རྣ༷མ་པ༷ར་རྟོ༷ག་ཅིང་འཛིན་པར་བྱེད་པ༷་ནི་སྒོམ་སྤང་གི་འཛིན་རྟོག་གཉིས་ཀྱི་ནང་ནས་ཐ༷་མ༷་ཡིན་པར༷་མདོ་ལས་བཞེ༷ད་དོ། ། ༈ གཉེན་པོ་མཐོང་སྒོམ་དག་གི་སྤང་བྱ་རྣམ་རྟོག་དེ་རྣམས་ཟད་པའི་འབྲས་བུ་བཤད་པ། ད་ནི་གཉེན་པོ་མཐོང་སྒོམ་དག་གི་སྤང་བྱ་རྣམ་རྟོག་དེ་རྣམས་ཟད་པའི་འབྲས་བུ་བཤད་པ་ནི། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ང་བཞི་པར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཞུགས་ནས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཅིང་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་ལོ་མ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉེ་ 5-400 བར་འཚོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ལོ་མ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་ངན་སོང་ལས་གྲོལ་བའོ། །མེ་ཏོག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་རིགས་བྲམ་ཟེའི་རིགས་ཁྱིམ་བདག་གི་རིགས་ཆེ་ཞིང་མཐོ་བ་དང་། འདོད་ལྷ་དང་། གཟུགས་ཁམས་གཟུགས་མེད་ཁམས་ཀྱི་ལྷར་སྐྱེ་བ་དང་། འབྲས་བུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་ལ་འགོད་ཅིང་ཐོབ་པར་བྱེད། ཅེས་སོགས་ཀྱི་དོན། ཡམས་ནད་འདི་རྣམས་ཟད་ནས་ནི། །ཡུན་རིང་ལོན་ནས་དབུགས་ཕྱིན་ལྟར། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡི། །བདེ་སྒྲུབ་ཡོན་ཏན་ཕུན་ཚོགས་ཀུན། །རྒྱ་མཚོ་ཆེ་ལ་ཆུ་བོ་བཞིན། །འབྲས་བུ་མཆོག་གིས་སྤ་བ་ཡི། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ནི། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རྟེན་པར་བྱེད། །ཅེས་པ་དཔེར་ན་ཡ༷མས་ན༷ད་དང་འདྲ་བའི་རྣམ་རྟོག་འདི༷་རྣ༷མས་སྨན་དང་འདྲ་བའི་ལམ་གྱིས་ཟ༷ད་པར་བྱས་ན༷ས་ནི༷། སྔར་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་འཁོར་བའི་ནད་ཀྱིས་ངལ་ཞིང་དུབ་པ་ལས། ཡུ༷ན་རི༷ང་ཞིག་ལོ༷ན་ན༷ས། ནད་པ་ཡམས་ནད་ལས་གྲོལ་ཞིང་དབུ༷གས་ཕྱི༷ན་པ་བདེ་བའི་གནས་ཐོབ་པ་ལྟ༷ར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། དུས་དང་རྣ༷མ་པ༷་ཀུ༷ན་ཏུ༷་འགྲོ༷་བ༷འི༷་བདེ༷་བ་མཐའ་དག་སྒྲུ༷བ་པར་བྱེད་པའི་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་ཕུ༷ན་སུམ་ཚོ༷གས་པ་ཟད་མི་ཤེས་པ་ཀུ༷ན། དཔེར་ན་རྒྱ༷་མཚོ༷་ཆེ༷ན་པོ་ལ༷་ཆུ༷་བོ༷་ཆེན་པོ་ཚད་མེད་པ་བརྟེན་པ་དེ་དག་བཞི༷ན་དུ་འབྲ༷ས་བུ༷་དོན་གཉིས་མཐར་ཕྱིན་པའི་སངས་རྒྱས་རྐང་གཉིས་རྣམས་ཀྱི་མཆོ༷ག་ཐོབ་པ་དག་གི༷ས་མཛེས་ཤིང་སྤ༷་བ
【現代漢語翻譯】 寂止的形態是遍知的道，如實性和真實之邊等同於般若波羅蜜多，與般若波羅蜜多相應和不相應，般若波羅蜜多是聲聞、緣覺、魔眾都無法勝過的，因此與任何事物都不等同。痛苦等四聖諦，以及煩惱的自性，如貪慾等的如實性，能取和所取，以及二無自性的意義，對於這些完全愚昧的人們，進行分別和執著，這在所斷的見惑和修惑二者中，是最後的，經中是這樣認定的。 現在宣說滅盡對治道和修道所斷的分別念之后所獲得的果報。 現在宣說滅盡對治道和修道所斷的分別念之后所獲得的果報。在《二萬頌般若經》第五十四品中說：『菩薩爲了利益有情而進入無上菩提，修持六度並獲得遍知，就像樹木的葉子、花朵和果實一樣，使一切有情都能得到近乎永恒的滋養。其中，葉子是指有情依靠菩薩而從惡趣中解脫。花朵是指有情依靠菩薩而生於高貴顯赫的王族、婆羅門族、居士族，以及欲界天、色界天、無色界天。果實是指菩薩獲得遍知后，將這些有情安置於三乘的暫時和究竟的果位，並使他們獲得這些果位。』等等的意義。 這些瘟疫般的分別念滅盡之後，就像長期臥病之後終於舒了一口氣一樣，在任何時候、任何情況下，都能成辦一切安樂，功德圓滿無盡。就像大江大河匯入大海一樣，一切都依賴於以殊勝的果實莊嚴的偉大菩薩。 就像瘟疫般的分別念，通過如藥物般的道而滅盡之後，從無始以來就因輪迴之病而疲憊不堪的眾生，就像病人從瘟疫中解脫出來，舒了一口氣，獲得了安樂的境地一樣。在任何時間、任何情況下，都能成辦一切安樂，功德圓滿無盡。就像大江大河匯入大海一樣，一切都依賴於以殊勝的果實——獲得二利圓滿的佛陀——所莊嚴的偉大菩薩。
【English Translation】 The state of quiescence is the path of omniscience, suchness and the ultimate reality are equivalent to the Prajñāpāramitā (Perfection of Wisdom), corresponding and not corresponding to it. The Prajñāpāramitā cannot be overcome by any of the Śrāvakas (Hearers), Pratyekabuddhas (Solitary Realizers), or Māras (Demons), and is therefore unequal to anything. The Four Noble Truths such as suffering, and the nature of afflictions such as desire, the suchness of grasping and the grasped, and the meaning of non-duality—those who are completely ignorant of these engage in discrimination and attachment. Among the two types of clinging and conceptualization to be abandoned, these are the last, as stated in the sutras. Now, I will explain the result of exhausting those conceptualizations that are to be abandoned by the antidotes of the Path of Seeing and the Path of Meditation. Now, I will explain the result of exhausting those conceptualizations that are to be abandoned by the antidotes of the Path of Seeing and the Path of Meditation. In the fifty-fourth chapter of the Twenty Thousand Verse Prajñāpāramitā Sutra, it says: 'The Bodhisattva, having entered into unsurpassed Bodhi for the sake of sentient beings, practicing the Six Perfections and attaining omniscience, becomes like the leaves, flowers, and fruits of a tree, nourishing all sentient beings nearly eternally. Among these, the leaves refer to sentient beings who, relying on the Bodhisattva, are liberated from the lower realms. The flowers refer to sentient beings who, relying on the Bodhisattva, are born into noble and high royal families, Brahmin families, householder families, as well as the gods of the desire realm, the form realm, and the formless realm. The fruits refer to the Bodhisattva himself, having attained omniscience, placing those sentient beings in the temporary and ultimate states of the Three Vehicles, and enabling them to attain these states.' And so on. After these plague-like conceptualizations are exhausted, just as one finally takes a breath after a long illness, at any time and in any situation, one can accomplish all happiness, and the qualities are completely and endlessly fulfilled. Just as great rivers flow into the ocean, everything relies on the great Bodhisattva adorned with excellent fruits. Just as these plague-like conceptualizations are exhausted through the path that is like medicine, beings who have been exhausted by the illness of samsara since beginningless time are like a patient liberated from the plague, taking a breath, and attaining a state of happiness. At any time and in any situation, one can accomplish all happiness, and the qualities are completely and endlessly fulfilled. Just as great rivers flow into the ocean, everything relies on the great Bodhisattva adorned with excellent fruits—the Buddhas who have attained the supreme of the two benefits.
༷འི༷་བྱང་ཆུབ་སེ༷མས་དཔ༷འ་ཆེ༷ན་པོ༷་དེ༷་ལ༷་ནི༷་དུས་རྣ༷མ་པ༷་ཀུ༷ན་ཏུ༷་རྟེ༷ན་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། མཐོ༷ང་ཞེ༷ས་བྱ༷་ད༷ང་བསྒོ༷མ་པ༷་ཞེ༷ས། །བྱ༷་བ༷འི་ལ༷མ་ནི༷་སོ༷་སོ༷་ལ༷། །རྣ༷མ་པ༷ར་རྟོ༷ག་པ༷་རྣ༷མ་བཞི༷་ཡི༷། །གཉེ༷ན་པོ༷་རྣ༷མ་པ༷་བཞི༷་ད༷ང་ནི༷། །ཞེས་པ་དེ་དག་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། ༈ བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལོག་པར་རྟོག་པ་བསལ་བ་དང་བཅས་པ་བཤད་པ། ད་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལོག་པར་རྟོག་པ་བསལ་བ་དང་བཅས་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་བདུན་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་གནས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་ 5-401 དཔའི་སྐྱོན་མེད་པར་ཞུགས་པར་གྱུར་ཀྱང་། དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཞུགས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ། ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། སྟོང་གསུམ་སྐྱེ་བོ་ཉན་ཐོས་དང་། །བསེ་རུའི་རྟོགས་པ་ཕུན་ཚོགས་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་ལ། །བཀོད་པའི་དགེ་རྣམས་དཔེར་མཛད་ནས། །བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་བར་མེད་དེ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །དེ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད། །ཅེས་པ་སྟོ༷ང་གསུ༷མ་གྱི་སྐྱེ༷་བོ༷་ཐམས་ཅད་ཉ༷ན་ཐོ༷ས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་བཀོད་པའི་དགེ་བ་ད༷ང་། སྐྱེ་བོ་དེ་རྣམས་བསེ༷་རུ༷་ལྟ་བུའི༷་རང་རྒྱལ་གྱི་རྟོ༷གས་པ༷་ཕུ༷ན་སུམ་ཚོ༷གས་པ་ལ་བཀོད་པའི་དགེ་བ་ད༷ང་། དེ་བས་ཀྱང་སྐྱེ་བོ་དེ་རྣམས་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་སེ༷མས་དཔ༷འི་སྐྱོ༷ན་མེ༷ད་པ་ལ༷་བཀོ༷ད་པ༷འི་དགེ༷་བ་རྣ༷མས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་འདིའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་ཞེས་དཔེ༷ར་མཛ༷ད་ན༷ས། བསོ༷ད་ན༷མས་མ༷ང་པོ༷་གསུངས་པ་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་བསྟན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་དང་ནི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཉི༷ད་ཀྱི༷་བ༷ར་ན་སྒྲིབ་པས་ཆོད་པ་མེ༷ད་དེ༷། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་དང་བ༷ར་ཆ༷ད་མེ༷ད་པ༷འི་ཏི༷ང་ངེ༷་འཛི༷ན་གང་ཡིན་པ་དེ༷་ནི༷་རྣ༷མ་པ༷་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །རྣམ་མཁྱེན་འདིའི་དམིགས་པ་ནི་གང་། བདག་པོ་ནི་གང་། རྣམ་པ་ནི་གང་ཞེ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །དབང་བྱེད་པ་ནི་དྲན་པའོ། །རྣམ་པ་ནི་ཞི་བའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན། འདི་ཡི་དམིགས་པ་དངོས་མེད་དེ། །བདག་པོ་དྲན་པ་ཡིན་པར་བཞེད། །རྣམ་པ་ཞི་ཉིད་འདི་ལ་ནི། །རབ་ཏུ་སྨྲ་རྣམས་རྒྱུད་མར་རྒོལ། །ཞེས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་བརྩམས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། རྣམ་མཁྱེན་འདི༷འི༷་དམི༷གས་པ༷་ནི་དངོ༷ས་པོ་མེ༷ད་པ་ཡིན་ཏེ༷། རྣམ་མཁྱེན་
【現代漢語翻譯】 此外，大菩薩應該在任何時候都依賴於它。他們已經解釋了：『觀』和『修』，各自的修行道，四種不同的覺悟，以及四種對治法。 現在將解釋無間三摩地，包括消除錯誤的觀念。如經中所說：『即使三千大千世界的眾生都安住在聲聞的七地和獨覺地，並且毫無過失地進入菩薩道，他們的功德也比不上菩薩進入菩提道的功德的百分之一。』等等的意義是：以三千世界的眾生安置在聲聞和獨覺的圓滿證悟，以及菩薩的無過失功德為例，通過許多功德，與佛陀之間沒有阻礙，無間三摩地，即一切智。』 意思是說，將三千大千世界的所有眾生安置在聲聞的圓滿證悟上的功德，以及將這些眾生安置在像犀牛一樣的獨覺的圓滿證悟上的功德，甚至將這些眾生安置在無過失的菩薩道上的功德，與此三摩地的功德相比，連百分之一都比不上。因此，通過宣說許多功德來表明，此三摩地與佛陀之間沒有阻礙。因此，與佛陀無間的三摩地就是一切智智。那麼，此一切智的所緣是什麼？主宰者是什麼？相狀是什麼？《八千頌般若經》中說：『一切智的所緣是無事物，主宰者是憶念，相狀是寂靜。』意思是說：此一切智的所緣是無事物，主宰者被認為是憶念，相狀是寂靜。對於此，善於言說者會不斷地反駁。意思是說，一切法的實相是從無事物開始，佛陀的智慧才得以進入，因此，此一切智的所緣是無事物。
【English Translation】 Furthermore, the great Bodhisattva should rely on it at all times. They have explained: 'Observation' and 'cultivation,' each with its own path of practice, four different kinds of realizations, and four kinds of antidotes. Now, the Samadhi of Uninterruptedness, including the elimination of erroneous conceptions, will be explained. As stated in the sutra: 'Even if all beings in the three-thousand great thousand worlds were to abide in the seven grounds of the Shravakas and the Pratyekabuddhas, and were to enter the Bodhisattva path without fault, their merit would not even come close to one-hundredth part of the merit of a Bodhisattva entering the path to enlightenment.' The meaning of this and similar statements is: Taking the merit of placing the beings of the three-thousand worlds in the perfect realization of the Shravakas and Pratyekabuddhas, and the faultless merit of the Bodhisattva, as examples, through many merits, there is no obstruction between this Samadhi and Buddhahood, the Samadhi of Uninterruptedness, which is the Omniscient One. It means that the merit of placing all beings of the three-thousand great thousand worlds in the perfect realization of the Shravakas, and the merit of placing these beings in the perfect realization of the Pratyekabuddhas like rhinoceroses, and even the merit of placing these beings on the faultless Bodhisattva path, compared to the merit of this Samadhi, is not even close to one-hundredth part. Therefore, by proclaiming many merits, it is shown that there is no obstruction between this Samadhi and Buddhahood. Therefore, the Samadhi of Uninterruptedness with the Buddha is the Omniscient Wisdom. So, what is the object of this Omniscience? What is the master? What is the aspect? In the Eight Thousand Verse Prajnaparamita Sutra, it is said: 'The object of Omniscience is non-thingness, the master is mindfulness, and the aspect is peace.' It means that the object of this Omniscience is non-thingness, the master is considered to be mindfulness, and the aspect is peace. For this, those skilled in speech will constantly refute. It means that the true nature of all dharmas starts from non-thingness, and the wisdom of the Buddha can then enter, therefore, the object of this Omniscience is non-thingness.
འདི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ལ་དབང་བྱེད་པའི་བད༷ག་པོ༷་ནི་དྲ༷ན་པ༷འི་དབང་པོ་ཡི༷ན་པ༷ར་མདོ་ལས་བཞེ༷ད་དོ། །རྣམ་མཁྱེན་འདིའི་རྣ༷མ་པ༷་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི༷་བ་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་བདག་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ 5-402 རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་བརྩམས་ནས་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དབང་བྱེད་པ་ནི་དྲན་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱུའི་དབང་གིས་བརྗོད་ཀྱི་དེའི་ཚེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་འདི༷་ལ༷་ནི༷། དངོས་པོར་ཞེན་པའི་གྲུབ་མཐའ་སོ་སོར་ར༷བ་ཏུ༷་འཛིན་པའི་དངོས་སྨྲ༷་རྣ༷མས། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་ན། རྣམ་མཁྱེན་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས་བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་རྣམས་མི་འཐད་ཅེས་རྒྱུ༷ད་མ༷ར་རྒོ༷ལ་བར་བྱེད་པའི་རྩོད་གཞི་བཅུ་དྲུག་པོ་རྒྱུད་མར་བྱུང་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། དམིགས་པ་འཐད་དང་དེ་ཡི་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་གཟུང་བ་དང་། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ཡེ་ཤེས་དང་། །དམ་པའི་དོན་དང་ཀུན་རྫོབ་དང་། །སྤྱོད་དང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་དང་། །ཐབས་བཅས་ཐུབ་པའི་རྟོགས་པ་དང་། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་ལམ་བཅས་དང་། །གཉེན་པོ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དག་དང་། །མཚན་ཉིད་དང་ནི་སྒོམ་པ་ལ། །སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལོག་རྟོག་པ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་རྟེན་ཅན། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་པ་ལ། གང་གིས་ཕྱིར་རྣམ་མཁྱེན་གྱིས་དམིགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་ན་རྣམ་མཁྱེན་ལ་བརྟེན་པ་ཅན་འདི་རྣམས་མི་འཐད་ཅེས་རྒོལ་བ་དངོས་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལོག་རྟོག་སེལ་དགོས་པའི་ཕྱིར། ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་དེ་དག་གིས་ལན་རྣམས་རིམ་པ་ལྟར་གདབ་པ་ནི། གཟུགས་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་དམི༷གས་པ༷་དངོས་པོ་མེད་པར་འཐ༷ད་པ་ད༷ང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དམིགས་པ་དེ༷འི༷་ནི༷་ངོ༷་བོ༷་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉི༷ད་དུ་ངེ༷ས་པར་གཟུ༷ང་བ༷་འཐད་པ་ད༷ང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འདྲིས་པར་བྱེད་པ་སྦྱིན་སོགས་ལ་སྤྱོད་པ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལམ་དེས་རྣ༷མ་པ་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཡེ༷་ཤེ༷ས་ཐོབ་པར་འཐད་པ་ད༷ང་། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བདེན་གཉིས་གཞན་དང་གཞན་དུ་གྲུབ་པ་མེད་ཀྱང་ 5-403 དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དག་གིས་དོན་དམ་པ་དངོས་པོ་མེད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་དངོས་པོ་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཐ་སྙད་དགོས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ལ་རྟེན་པའི་ཕྱིར་ད༷མ་པ༷འི་དོ༷
【現代漢語翻譯】 經中說，成就此事的自在者是念力（དྲ༷ན་པ༷འི་དབང་པོ༷་）。此一切智的相是止息一切痛苦。（ཆོས་ཀྱི་བདག་པོ་）世親（དབྱིག་གཉེན་）說：『一切智之所緣是無事物。』意思是說，從無事物開始進入，不是所緣的因。『自在者是念力』，這是指以前的因，當時並非如此。一切智的智慧了知一切法無事物，對於此，執著於事物的各宗派的實物論者們，如果一切法無事物，那麼依賴於一切智的這十六法不合理，以此為由進行連續的辯駁，這十六個連續出現的辯論點如下：所緣合理與彼之，自性決定執取，一切智性智慧與，勝義諦與世俗諦，行與三寶，具方便能仁之證悟，顛倒與道俱，對治相違諸方與，體相與修持，論者之邪分別，一切智性具所依，立為十六種相。對於此，因為一切智所緣的一切法無事物，為何依賴於一切智的這些不合理而進行辯駁，爲了消除實物論者們的邪分別，依次回答這些邪立：因為色等一切法沒有有為的自性，所以一切智之所緣無事物是合理的；因為一切法是法界的自性，所以所緣之自性決定執取為無事物是合理的；因為串習一切法無事物的自性，佈施等行即是菩提道，所以以道獲得一切智性智慧是合理的；雖然在無事物的自性中，二諦沒有其他成立，但是爲了讓具有事物概念的人們了知勝義諦無事物無事物的自性，需要有事物有無的名稱，這是依賴於世俗諦的緣故。 To accomplish this, the master who has power is the power of mindfulness, as stated in the sutras. The aspect of this omniscience is the pacification of all suffering. Vasubandhu (ཆོས་ཀྱི་བདག་པོ་དབྱིག་གཉེན་) said: 'The object of all-knowingness is the absence of things.' This means that it begins with the absence of things and is not the cause of the object. 'The master is mindfulness,' which refers to the power of the previous cause, but not at that time. The wisdom of all-knowingness knows that all phenomena are without substance. To this, those who adhere to the doctrine of clinging to substance, the realists, argue that if all phenomena are without substance, then these sixteen dharmas that rely on all-knowingness are not reasonable. The sixteen points of contention that arise in succession are as follows: 'The object is reasonable and its nature is definitely grasped, all-knowing wisdom and the ultimate meaning and conventional, conduct and the three jewels, the realization of the capable one with skillful means, reversal and the path together, the opponents of the antidote and the characteristics and meditation, the wrong thoughts of the speakers, all-knowingness has a basis, it is established as sixteen aspects.' Because all phenomena that are the object of omniscience are without substance, why is it argued that these that rely on omniscience are unreasonable? In order to dispel the wrong ideas of the realists, the answers to those wrong establishments are given in order: Because all phenomena such as form do not have the nature of being conditioned, it is reasonable that the object of omniscience is without substance; because all phenomena are the nature of the dharmadhatu, it is reasonable that the nature of the object is definitely grasped as without substance; because familiarizing oneself with the nature of all phenomena without substance, the practice of generosity and so on is the path to enlightenment, it is reasonable to attain the wisdom of all-knowingness through the path; although the two truths are not established as different in the nature of non-substance, in order for those with the concept of substance to know the ultimate truth of non-substance, the name of existence and non-existence is needed, which is due to relying on the conventional truth.
【English Translation】 The master who has power to accomplish this is the power of mindfulness, as stated in the sutras. The aspect of this all-knowingness is the pacification of all suffering. Vasubandhu said: 'The object of all-knowingness is the absence of things.' This means that it begins with the absence of things and is not the cause of the object. 'The master is mindfulness,' which refers to the power of the previous cause, but not at that time. The wisdom of all-knowingness knows that all phenomena are without substance. To this, those who adhere to the doctrine of clinging to substance, the realists, argue that if all phenomena are without substance, then these sixteen dharmas that rely on all-knowingness are not reasonable. The sixteen points of contention that arise in succession are as follows: 'The object is reasonable and its nature is definitely grasped, all-knowing wisdom and the ultimate meaning and conventional, conduct and the three jewels, the realization of the capable one with skillful means, reversal and the path together, the opponents of the antidote and the characteristics and meditation, the wrong thoughts of the speakers, all-knowingness has a basis, it is established as sixteen aspects.' Because all phenomena that are the object of omniscience are without substance, why is it argued that these that rely on omniscience are unreasonable? In order to dispel the wrong ideas of the realists, the answers to those wrong establishments are given in order: Because all phenomena such as form do not have the nature of being conditioned, it is reasonable that the object of omniscience is without substance; because all phenomena are the nature of the dharmadhatu, it is reasonable that the nature of the object is definitely grasped as without substance; because familiarizing oneself with the nature of all phenomena without substance, the practice of generosity and so on is the path to enlightenment, it is reasonable to attain the wisdom of all-knowingness through the path; although the two truths are not established as different in the nature of non-substance, in order for those with the concept of substance to know the ultimate truth of non-substance, the name of existence and non-existence is needed, which is due to relying on the conventional truth.
ན་ད༷ང་ཀུ༷ན་རྫོ༷བ་ཀྱི་དབྱེ་བ་འཐད་པ་ད༷ང་། འདི་ནི་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ང་ལྔ་པས་སྟོན་ཏོ། །ཅི་ནས་ཀྱང་བློ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་མི་འགྱུར་བར་གཟུགས་སོགས་དངོས་པོས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་དུ་སྤྱོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོ༷ད་པ་འཐད་པ་ད༷ང་། དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་དག་པའི་དོན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་དཀོ༷ན་མཆོ༷ག་འཐད་པ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་བྱང་ཆུབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་དཀོན་མཆོག་འཐད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དངོས་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་དེ་ལ་སློབ་པའི་ཕྱིར། དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་འཐད་པ་དང་། འདི་ནི་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ང་དྲུག་པ་དང་། ང་བདུན་པས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོར་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཐབས་མཁས་དང་བྲལ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་མི་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པར་ཤེས་ཤིང་འཇུག་པའི་ཐ༷བས་མཁས་དང་བཅ༷ས་པ་འཐད་པ་དང་། འདི་ནས་སྐབས་འདི་རྫོགས་ཀྱི་བར་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ང་བརྒྱད་པས་སྟོན་ཏོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་མི་གཡོ་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དངོས་པོ་ཡོད་མེད་ཀྱི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐུ༷བ་པ༷འི་མངོན་པར་རྟོ༷གས་པ༷་འཐད་པ་ད༷ང་། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་གཟུགས་སོགས་ལ་རྟག་པ་མི་རྟག་པ་སོགས་སུ་ཞེན་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྤྲོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕྱི༷ན་ཅི༷་ལོ༷ག་འཐད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི༷་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་སློབ་པའི་ཕྱིར་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ལ༷མ་དང་བཅ༷ས་པ་འཐད་པ་ད༷ང་། ལམ་ཐམས་ཅད་ལ་སློབ་ཀྱང་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བས་དམན་པའི་ས་བརྒྱད་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་གཉེ༷ན་པོ༷་ལམ་ཤེས་འཐད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱུན་ཞུགས་སོགས་ཉན་རང་གི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ལམ་ཤེས་ཀྱི་མི༷་མཐུ༷ན་ཕྱོ༷གས་ཉན་རང་གི་ས་ད༷ག་འཐད་པ་ད༷ང་། 5-404 དངོས་པོའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་མེད་པའི་དབྱིངས་ནི་སུས་ཀྱང་གློ་བུར་དུ་གནས་པར་མ་བྱས་ཤིང་ཡེ་ནས་དེ་བཞིན་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་འཐད་པ་ད༷ང་། དངོས་པོར་རྟོག་པའི་སྒོམ་པ་རྣམ་པར་བཤིག་ནས་མཚན་ཉིད་མེད་པར་སྒོ༷མ་པ༷་ཉིད་ཤེར་ཕྱིན་བསྒོམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེར་ཕྱིན་བསྒོམ་པ་འཐད་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་ལ༷་དངོས་པོར་སྨྲ༷་བ༷་རྣ༷མས་ཀྱི༷་མི་འཐད་སྙམ་པའི་ལོ༷ག་པར་རྟོ༷ག་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་རྩོད་པ༷། རྣ༷མ་པ༷་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པ་ཉི༷ད་ལ་རྟེ༷ན་པ་ཅ༷ན་གྱི་ཆོས་ལ་རྒོལ་བའི་རྣ༷མ་པ༷་བཅུ༷་དྲུ༷ག་ད༷ག་ཏུ༷་བྱུང་བ་རྣམས་བསལ་བར་བཞེ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། བ༷ར་ཆ༷ད་མེ༷ད་པ༷འི་ཏི༷ང་ངེ༷་འཛི༷ན། །ལོ༷ག་
【現代漢語翻譯】 空性的差別是合理的，這在《二萬頌般若經》第五十五品中有所闡述。無論如何，爲了菩提的緣故，不應二元對立，而應行持于視色等諸法為空性。菩薩的行持是合理的，因為他們徹底領悟了無實有之真實義。佛寶是合理的，因為無實有之自性即是菩提。法寶是合理的，因為菩薩們以不執著實有的方式修學菩提。僧寶是合理的，因為菩薩們以不執著實有的方式修學菩提。這在《二萬頌般若經》第五十六品和第五十七品中闡述了善巧方便。因為不具備通達一切法無實有的善巧方便就無法獲得一切智智，所以通達一切法自性空且具足善巧方便是合理的。從這裡到本段結束，《二萬頌般若經》第五十八品對此進行了闡述。 由於不離無實有之自性的智慧，沒有對實有和非實有的戲論，因此，佛陀的現證是合理的。由於執著于無實有自性的色等法為常或無常等，是顛倒的戲論，因此，顛倒是合理的。菩薩修學一切無自性的道，因此，具足獲得一切智智之道是合理的。雖然修學一切道，但由於超越了以知和見而低劣的八地，因此，對治道之知是合理的。菩薩捨棄了現證聲聞、獨覺之果，因此，道之知的不共品——聲聞、獨覺之地是合理的。 無實有之自性的法界，不是任何人臨時安立的，而是本來如此安住的，因此，一切法無自性且具有同一自性是合理的。斷除執著實有的修習，修習無自性本身就是修習般若波羅蜜多，因此，修習般若波羅蜜多是合理的。因此，爲了斷除那些執著實有者所生的『不合理』之邪分別所引發的諍論，以及依止於一切智智而對有相之法進行辯駁的十六種辯論，而作此宣說。因此，無有障礙之等持，邪...
【English Translation】 The distinction of emptiness is reasonable, as shown in the fifty-fifth chapter of the Twenty Thousand Verse Prajnaparamita Sutra. In any case, for the sake of Bodhi (enlightenment), one should not be dualistic, but should practice seeing form and other phenomena as empty. The conduct of Bodhisattvas is reasonable, because they thoroughly understand the true meaning of non-substantiality. The Buddha Jewel is reasonable, because the nature of non-substantiality is Bodhi. The Dharma Jewel is reasonable, because Bodhisattvas study Bodhi in a way that does not cling to substantiality. The Sangha Jewel is reasonable, because Bodhisattvas study Bodhi in a way that does not cling to substantiality. This is explained in the fifty-sixth and fifty-seventh chapters of the Twenty Thousand Verse Prajnaparamita Sutra, which explain skillful means. Because one cannot attain omniscience without skillful means of realizing that all phenomena are without substance, it is reasonable to understand that all phenomena are empty of their own nature and to possess skillful means. From here until the end of this section, the fifty-eighth chapter of the Twenty Thousand Verse Prajnaparamita Sutra explains this. Because the wisdom that does not move from the nature of non-substantiality has no elaboration of substantiality or non-substantiality, the Buddha's realization is reasonable. Because clinging to form and other phenomena that are without substantial nature as permanent or impermanent is a reversed elaboration, reversal is reasonable. Bodhisattvas study all paths of non-substantiality, therefore, it is reasonable to possess the path that obtains omniscience. Although studying all paths, because they transcend the eight grounds that are inferior in knowledge and vision, the knowledge of the antidote path is reasonable. Bodhisattvas abandon the manifestation of the fruits of Shravakas (listeners) and Pratyekabuddhas (solitary realizers), therefore, the grounds of Shravakas and Pratyekabuddhas, which are the non-conducive aspects of the knowledge of the path, are reasonable. The realm of the nature of non-substantiality is not something that anyone has temporarily established, but has always been abiding in that way, therefore, it is reasonable that all phenomena are without nature and have the same nature. Abandoning the meditation that clings to substantiality, meditating on non-substantiality itself is meditating on Prajnaparamita, therefore, meditating on Prajnaparamita is reasonable. Therefore, in order to eliminate the disputes arising from the 'unreasonable' wrong conceptions of those who cling to substantiality, and the sixteen debates that rely on omniscience and argue against phenomena with characteristics, this is proclaimed. Therefore, the Samadhi (concentration) without interruption, wrong...
པ༷ར་བསྒྲུ༷བ་ད༷ང་བཅ༷ས་པ༷་ནི༷། །རྩེ༷་མོ༷འི་མངོ༷ན་རྟོ༷གས་ཞེས་པ་དེ་དག་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ལས་རྩེ་མོར་ཕྱིན་པའི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི༷་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ༷་ཕྱི༷ན་པ༷འི་མ༷ན་ང༷ག་གི༷་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་མངོ༷ན་པ༷ར་རྟོ༷གས་པ༷འི་རྒྱ༷ན་གྱི༷་ཚི༷ག་ལེ༷འུ༷ར་བྱ༷ས་པའི་འགྲེལ་པ༷་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ༷ས། སྐ༷བས་ལྔ༷་པའི་འགྲེལ་པ༷འོ༷།། །། ༈ སྐབས་དྲུག་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། མཐར་གྱིས་པའི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ། ༈ ད་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མཐར་གྱིས་པའི་དོན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོར་མཐོང་བའི་རྩེ་སྦྱོར་ཐོབ་ནས། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རིམ་གྱིས་རྫོགས་ཤིང་རིམ་གྱིས་རྟོགས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། ཇི་ལྟར་ཚེས་པའི་ཟླ་བ་ནི། །རིམ་གྱིས་རིམ་གྱིས་འཕེལ་བར་མཐོང་། །དེ་བཞིན་ས་ལ་ཞུགས་རྣམས་ཀྱང་། །རིམ་གྱིས་རིམ་གྱིས་འཕེལ་བར་མཐོང་། །ཇི་ལྟར་ཡར་ངོའི་བཅོ་ལྔ་ལ། །ཟླ་བ་རྫོགས་ཤིང་གསལ་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ས་ཡི་མཐར་ཐུག་ན། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་རྫོགས་ཤིང་གསལ། །ཞེས་པའི་དོན་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་གསུང་རབ་གཞན་དུ། ཇི་ལྟར་ཟླ་ཤར་རིམ་པ་ཡིས། །ཆ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྫོགས་པར་འགྱུར། །གྲིབ་མ་ཉམས་པ་རྫོགས་པ་སྟེ། །ཟླ་བ་ཆད་དང་རྫོགས་པ་མིན། །དེ་བཞིན་ཡེ་ཤེས་ཤར་རིམ་པས། །ས་ 5-405 རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྫོགས་པར་འགྱུར། །ཉོན་མོངས་ལ་སོགས་ཉམས་པ་རྫོགས། །ཡེ་ཤེས་ཆད་དང་རྫོགས་པ་མིན། །ཞེས་པའི་དོན་དང་། མདོ་འདི་ཉིད་དུ་ཡང་། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ང་དགུ་པར། རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་སྦྱིན་སོགས་ལ་མཐར་གྱིས་སྤྱོད་པ་ཡོད། ཅེས་དང་། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་སོགས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལ་བསླབས་ཤིང་སྦྱིན་སོགས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། མཐར་གྱིས་འཇུག་པའི་ལམ་རྫོགས་པར་འདོད་པས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕར་ཕྱིན་རྣམས་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན་ཏེ། འདི་ཉིད་དུ་ཡང་། དེ་རབ་དེ་ཡི་གོ་རིམ་དང་། །དེ་མཐའ་དེ་ཡི་རྣམ་སྨིན། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་སྐད་ཅིག་མའི་གནས་སྐབས་སུ་ནི། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྟོགས་པ་ལ་རིམ་པས་གསུངས་པ་མེད་དེ། དེ་མཐའ་ཞེས་པས་རིམ་པ་དེ་མཐར་ཐུག་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཆར་དུ་རྟོགས་པར་གསུངས་པ་དང་། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ང་ལྔ་པ་ལ་སོགས་པར། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མ
【現代漢語翻譯】 與成辦相關的內容：關於『頂峰之現觀』的解釋已經結束。通過八種事物中達到頂峰的事物，對般若波羅蜜多進行了正確的闡述。 《般若波羅蜜多教授論著·現觀莊嚴論》的詞句釋，名為《經部釋》，第五品釋完畢。 第六品釋：通過漸進的事物對般若波羅蜜多進行正確的闡述。 現在將通過漸進的事物對般若波羅蜜多進行正確的闡述。漸進的含義是，在獲得將一切法視為無實、如夢一般的頂峰瑜伽后，法身逐漸圓滿，逐漸證悟的意義。 聖者龍樹菩薩也曾說過：『如同初生的月亮，逐漸逐漸地增長可見。同樣，入地者們，也逐漸逐漸地增長可見。如同上弦月的十五日，月亮圓滿而明亮。同樣，到達地的盡頭時，法身也圓滿而明亮。』 這與（佛）如來自己其他的經典中所說：『如月亮升起有次第，以各部分而得圓滿。陰影消退即是圓滿，月亮非斷亦非滿。如智慧生起有次第，以各地而得圓滿。煩惱等消退即圓滿，智慧非斷亦非滿。』的意義相同。這部經中也提到，在二萬頌的第五十九品中，有通過漸進的方式修持佈施等以獲得一切智智的內容。像這樣，要學習憶念佛等，並使佈施等圓滿直至一切智智。從發起最初的發心開始，因為想要圓滿漸進的道，所以要以無實的方式修學波羅蜜多。 這些等等的意義，也在這部經中提到：『彼勝彼之次第，彼終彼之成熟。』因此，在剎那的境界中，對於證悟法身沒有次第的說法，因為『彼終』意味著次第到達終點，並且說一個剎那的智慧能同時證悟一切無漏之法。在二萬頌的第五十五品等處，與金剛喻定一剎那相應的智慧能徹底摧毀一切障礙。
【English Translation】 That which is connected with the accomplishment: The explanation of 'Peak Realization' is finished. Through the things that have reached the peak among the eight things, the Prajñāpāramitā (Perfection of Wisdom) has been correctly explained. The word-by-word commentary on the 'Prajñāpāramitā Instructions Treatise, Ornament of Realization,' called 'Mdo Lugs Ma (Sutra Style)', the commentary on the fifth chapter is completed. Commentary on the Sixth Chapter: The Perfection of Wisdom is correctly explained through the things that are gradual. Now, the Perfection of Wisdom will be correctly explained through the things that are gradual. The meaning of gradual is that after obtaining the peak yoga of seeing all dharmas as unreal, like a dream, the Dharmakāya (Body of Dharma) is gradually perfected and gradually realized. The venerable Nāgārjuna (name of a famous Indian philosopher) also said: 'Just as the waxing moon, is seen to increase gradually. Likewise, those who have entered the bhūmis (grounds), are also seen to increase gradually. Just as on the fifteenth day of the waxing moon, the moon is full and bright. Likewise, when reaching the end of the bhūmis, the Dharmakāya is also full and bright.' This is the same as the meaning of what the Tathāgata (Thus-Gone One) himself said in other scriptures: 'Just as the rising moon has a sequence, it becomes complete with its parts. The disappearance of shadows is completeness, the moon is neither cut off nor full. Just as the arising of wisdom has a sequence, it becomes complete with the bhūmis. The disappearance of afflictions, etc., is completeness, wisdom is neither cut off nor full.' In this very sutra, in the fifty-ninth chapter of the Twenty Thousand Verses, there is the content of practicing generosity, etc., gradually to attain omniscience. In this way, one should learn to remember the Buddhas, etc., and perfect generosity, etc., up to omniscience. From the moment of generating the first mind, one should study the pāramitās (perfections) in the manner of unreality, because one wants to perfect the gradual path. These and other meanings are also mentioned in this very sutra: 'That which is superior, that is the order; that which is the end, that is the complete ripening.' Therefore, in the state of a single moment, there is no gradual explanation for the realization of the Dharmakāya, because 'that end' means that the sequence reaches the end, and it is said that the wisdom of a single moment can simultaneously realize all uncontaminated dharmas. In the fifty-fifth chapter of the Twenty Thousand Verses, etc., the wisdom associated with a single moment of the Vajra-like Samādhi (Diamond-like concentration) can completely destroy all obstacles.
ཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་ཡང་དང་ཡང་དུ་གསུངས་པ་དང་། ནམ་ཞིག་ས་ཡི་མཐར་ཐུག་ན། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་རྫོགས་ཤིང་གསལ། །ཞེས་གསུངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མཐར་གྱིས་སྤྱོད་པ་དང་སློབ་པ་དང་། ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པ་གང་གིས་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་མཐར་གྱིས་སྤྱོད་པ་དང་། སློབ་པ་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པར་འགྱུར། ཞེས་ཞུས་པ་ལན་དང་བཅས་པའི་དོན། སྦྱིན་པ་ཤེས་རབ་བར་དག་དང་། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དྲན་དང་ཆོས། །དངོས་མེད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དེ། །མཐར་གྱིས་པ་ཡི་བྱ་བར་བཞེད། །ཅེས་པ་ལ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རིམ་པ་ཡོད་ཚུལ་ནི། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོར་ཤེས་པས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱི༷ན་པ༷་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་ 5-406 གཏན་དང་། ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་པ་ནི། དངོས་པོ་མེད་ཀྱང་རིམ་གྱིས་ཉན་རང་གི་ས་ལས་འདས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་གོ །དེར་ཞུགས་ནས་མཐར་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ད༷ག་པ་ད༷ང་། སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱང་མཐར་གྱིས་སྤྱོད་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་མཐོང་བའི་རྩེ་སྦྱོར་ཐོབ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའི་དངོས་པོ་མེད་པ་དྲན་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། སང༷ས་རྒྱ༷ས་གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་། སྟོབས་བཅུ་ལ༷་སོ༷གས་པ། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དངོས་པོ་དྲ༷ན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱ་བའི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ནི། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ལྟར་དགེ་མི་དགེ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་འདས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མེད་པ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ནི་ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་སྐྱེས་བུ་ཟུང་བཞི་དང་། གང་ཟག་བརྒྱད་པོ་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མེད་པ་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་ནི་དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲ༷ན་པ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཚུལ་ཁྲིམས་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་གནས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མེད་པ་ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པའོ།
【現代漢語翻譯】 並且反覆宣說『獲得遍知』。以及『當到達大地盡頭時，法身也將圓滿而顯明』。這些話的含義是：經中說，『對於一切法，以無實性的自性逐漸地修行、學習和精進，以何種方式能證得菩提的逐漸修行和學習而精進？』所詢問的包含答覆的意義是：『佈施、智慧之間清凈，憶念佛陀等和法，以無實性的自性，視為逐漸修行的事業。』對此，佈施等智慧波羅蜜多以無實性的方式有次第的道理是：從最初發心開始，了知一切法如夢幻般無實，以不執著的方式行佈施、持戒、忍辱、精進、禪定和智慧波羅蜜多，即是超越聲聞、緣覺的境界，進入菩薩無過失的境界。進入此境界后，逐漸清凈佛土，成熟眾生，從而獲得一切種智。如此，六波羅蜜多雖然本體無實，卻有次第地修行。此處『從最初發心開始』是指從證得視一切法如幻術般的頂峰瑜伽之後開始。從最初發心開始，對於一切法無實性的自性，因為無法憶念無實性的無實性，所以佛陀的色身等五蘊，以及色身和持戒等五蘊，十力等，緣起的法憶念和作意皆不存在，如幻術般，即是憶念佛陀。如此，對於善與非善等包含在輪迴與涅槃中的一切法，憶念和作意皆不存在，如夢幻般，即是憶念法。同樣，聲聞的僧團，四雙八士，憶念和作意皆不存在，如化現般，即是憶念僧團。同樣，安住于無垢的戒律中，對於戒律的憶念和作意皆不存在，如水中月般，即是憶念戒律。 並且反覆宣說『獲得遍知』。以及『當到達大地盡頭時，法身也將圓滿而顯明』。這些話的含義是：經中說，『對於一切法，以無實性的自性逐漸地修行、學習和精進，以何種方式能證得菩提的逐漸修行和學習而精進？』所詢問的包含答覆的意義是：『佈施、智慧之間清凈，憶念佛陀等和法，以無實性的自性，視為逐漸修行的事業。』對此，佈施等智慧波羅蜜多以無實性的方式有次第的道理是：從最初發心開始，了知一切法如夢幻般無實，以不執著的方式行佈施、持戒、忍辱、精進、禪定和智慧波羅蜜多，即是超越聲聞、緣覺的境界，進入菩薩無過失的境界。進入此境界后，逐漸清凈佛土，成熟眾生，從而獲得一切種智。如此，六波羅蜜多雖然本體無實，卻有次第地修行。此處『從最初發心開始』是指從證得視一切法如幻術般的頂峰瑜伽之後開始。從最初發心開始，對於一切法無實性的自性，因為無法憶念無實性的無實性，所以佛陀的色身等五蘊，以及色身和持戒等五蘊，十力等，緣起的法憶念和作意皆不存在，如幻術般，即是憶念佛陀。如此，對於善與非善等包含在輪迴與涅槃中的一切法，憶念和作意皆不存在，如夢幻般，即是憶念法。同樣，聲聞的僧團，四雙八士，憶念和作意皆不存在，如化現般，即是憶念僧團。同樣，安住于無垢的戒律中，對於戒律的憶念和作意皆不存在，如水中月般，即是憶念戒律。
【English Translation】 And repeatedly said, 'To attain omniscience.' And, 'When the end of the earth is reached, the Dharmakaya will also be complete and clear.' The meaning of these words is: In the sutra, it says, 'For all dharmas, gradually practicing, learning, and diligently applying oneself with the nature of non-substantiality, in what way can one diligently practice and learn to gradually attain enlightenment?' The meaning of the question including the answer is: 'Giving, purity between wisdom, mindfulness of the Buddha, etc., and the Dharma, with the nature of non-substantiality, are regarded as the work of gradual practice.' Regarding this, the reason why the perfections of wisdom such as giving have a gradual order in the manner of non-substantiality is: From the initial generation of the mind of enlightenment, knowing all dharmas to be like dreams, without substantiality, practicing giving, discipline, patience, diligence, meditation, and the perfections of wisdom in a non-attaching manner, one transcends the realms of hearers and solitary realizers and enters the flawless realm of Bodhisattvas. Having entered this realm, one gradually purifies the Buddha-fields, matures sentient beings, and thus attains omniscience. Thus, although the six perfections are non-substantial in nature, they are practiced gradually. Here, 'from the initial generation of the mind of enlightenment' means from the attainment of the peak yoga of seeing all dharmas as illusions. From the initial generation of the mind of enlightenment, because one cannot remember the non-substantiality of non-substantiality for the nature of non-substantiality of all dharmas, the five aggregates such as the Buddha's form body, and the five aggregates such as the form body and discipline, the ten powers, etc., the objects of dependent origination are without memory and without mental activity, like illusions, which is mindfulness of the Buddha. Thus, for all dharmas included in samsara and nirvana, such as good and non-good, there is no memory and no mental activity, like dreams, which is mindfulness of the Dharma. Similarly, the Sangha of hearers, the four pairs and eight individuals, are without memory and without mental activity, like emanations, which is mindfulness of the Sangha. Similarly, abiding in undefiled discipline, there is no memory and no mental activity of that discipline, like the moon in water, which is mindfulness of discipline. And repeatedly said, 'To attain omniscience.' And, 'When the end of the earth is reached, the Dharmakaya will also be complete and clear.' The meaning of these words is: In the sutra, it says, 'For all dharmas, gradually practicing, learning, and diligently applying oneself with the nature of non-substantiality, in what way can one diligently practice and learn to gradually attain enlightenment?' The meaning of the question including the answer is: 'Giving, purity between wisdom, mindfulness of the Buddha, etc., and the Dharma, with the nature of non-substantiality, are regarded as the work of gradual practice.' Regarding this, the reason why the perfections of wisdom such as giving have a gradual order in the manner of non-substantiality is: From the initial generation of the mind of enlightenment, knowing all dharmas to be like dreams, without substantiality, practicing giving, discipline, patience, diligence, meditation, and the perfections of wisdom in a non-attaching manner, one transcends the realms of hearers and solitary realizers and enters the flawless realm of Bodhisattvas. Having entered this realm, one gradually purifies the Buddha-fields, matures sentient beings, and thus attains omniscience. Thus, although the six perfections are non-substantial in nature, they are practiced gradually. Here, 'from the initial generation of the mind of enlightenment' means from the attainment of the peak yoga of seeing all dharmas as illusions. From the initial generation of the mind of enlightenment, because one cannot remember the non-substantiality of non-substantiality for the nature of non-substantiality of all dharmas, the five aggregates such as the Buddha's form body, and the five aggregates such as the form body and discipline, the ten powers, etc., the objects of dependent origination are without memory and without mental activity, like illusions, which is mindfulness of the Buddha. Thus, for all dharmas included in samsara and nirvana, such as good and non-good, there is no memory and no mental activity, like dreams, which is mindfulness of the Dharma. Similarly, the Sangha of hearers, the four pairs and eight individuals, are without memory and without mental activity, like emanations, which is mindfulness of the Sangha. Similarly, abiding in undefiled discipline, there is no memory and no mental activity of that discipline, like the moon in water, which is mindfulness of discipline.
།དེ་བཞིན་དུ། ལུས་དང་། ཟང་ཟིང་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་གཏོང་ཡང་དངོས་པོ་གསུམ་དུ་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མེད་པ་དྲི་ཟའི་གྲོང་གི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལྟ་བུ་ནི་གཏོང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ། འདོད་ལྷ་དང་། གོང་མ་གཉིས་ན་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་གི་ལྷ་དེ་དག་དངོས་པོར་དྲན་པར་མེད་ཅིང་ཡིད་དངོས་པོར་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མེད་པ་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུར་དྲན་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་ 5-407 པ་ནས་བཟུང་སྟེ། སངས་མ་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དྲུག་གིས་མཐར་གྱིས་འཇུག་པའི་ལམ་ལ་སློབ་པས། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱིན་སོགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་སྐུ་རིམ་གྱིས་རྟོགས་ཤིང་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཆོ༷ས་ཐམས་ཅད་དངོ༷ས་པོ་མེ༷ད་པའི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ཚུལ་གྱིས༷་སྦྱིན་སོགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སློབ་པས་ཆོས་སྐུ་རིམ་གྱིས་{རྟོགས་ཤིང་}རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་རྫོགས་པ་དེ༷། མཐ༷ར་གྱི༷ས་འཇུག་པ༷འི༷་ལམ་གྱི་བྱ༷་བ༷་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར༷་བཞེ༷ད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་མཐར་གྱིས་པའི་དོན་ཆོས་སྐུ་རིམ་གྱིས་རྫོགས་པ་དེ་རིམ་གྱིས་རྟོགས་པ་རྒྱ་ཇེ་ཆེར་འཕེལ་བ་ཡིན་གྱི། དེ་ལས་གཞན་དུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི་མདོ་དང་མི་མཐུན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། མཐ༷ར་གྱི༷ས་པ༷། །རྣ༷མ་གསུ༷མ་རྣ༷མ་བཅུ༷། ཞེས་པ་དེ་དག་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། དངོས་པོ་བརྒྱད་ལས་མཐར་གྱིས་པའི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི༷་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ༷་ཕྱི༷ན་པ༷འི་མ༷ན་ང༷ག་གི༷་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་མངོ༷ན་པ༷ར་རྟོ༷གས་པ༷འི་རྒྱ༷ན་གྱི༷་ཚི༷ག་ལེ༷འུ་བྱ༷ས་པའི་འགྲེལ་པ༷་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ༷ས། སྐ༷བས་དྲུ༷ག་པའི་འགྲེལ་པ༷འོ༷།། །། ༈ སྐབས་བདུན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་དངོས་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པ། ༈ ད་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་དངོས་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་དྲུག་ཅུ་པར། སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་གིས་སྦྱིན་སོགས་ནས་མཚན་དཔེའི་བར་རྫོགས་པར་བྱེད། ཅེས་དང་། ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་ལ་གནས་ཤིང་སྦྱིན་པ་གཏོང་ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེས་ཀྱང་། །ཟག་མེད་ཆོས་ཀུན་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། །ཐུབ་པའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་པ་ཡི། །རྟོགས་པ་འདི་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུས་ཟོ་ཆུན་རྒྱུད། །རྡོག་ཐབས་གཅིག་གིས་བསྐྱོད་པ་ན། །ཐམས་ཅད་གཅིག་ཆར་འགུལ
【現代漢語翻譯】 同樣，佈施身體、財物和佛法時，不執著於三者，心中沒有造作，如同乾闥婆城（梵文：Gandharva-nagara，指海市蜃樓）的身體和受用一般，這就是憶念佈施的禪修。同樣，對於欲界天和上二界天（指色界和無色界天）中修持不還果（梵文：Anagamin）的天人，不執著於他們的存在，心中沒有造作，如同憶念和觀想影像一般，這就是憶念天人的禪修。如此，從發起菩提心開始，直到證得佛果，逐漸修學憶念佛等六隨念，從而以無執著的方式，逐漸證悟並圓滿從佈施等直至一切智智（梵文：Sarvajnana，指佛陀的智慧）的法身。 從發起菩提心開始，以一切法皆無自性的方式修學佈施等直至一切智智，從而逐漸證悟法身並圓滿一切智智，這就是圓滿漸次道的行持。因為如此，所以漸次的意義是法身逐漸圓滿，證悟逐漸增長廣大，如果有人說與此不同，那就是不符合經文的。 以上已經解釋了『漸次』、『三種』、『十種』。 通過八事中的漸次事，正確地解釋了般若波羅蜜多（梵文：Prajnaparamita，智慧到彼岸）。 《現觀莊嚴論》（梵文：Abhisamayalankara）的釋論，名為《隨經釋》，其中第六品的解釋完畢。 第七品的解釋中，宣說了以一剎那（梵文：Ksana）現證菩提之事的般若波羅蜜多。 現在將要宣說以一剎那現證菩提之事的般若波羅蜜多。在《二萬五千頌般若經》的第六十品中說：『以一個發心，就能圓滿佈施等直至相好。』以及『安住于無漏之心而行佈施』等等的意義是：即使是佈施等任何一者，因為包含了所有的無漏法，所以應當了知佛陀在一剎那間的證悟。如同一個人用一個踏板轉動水車，就能帶動所有的水桶一樣。
【English Translation】 Similarly, when giving the alms of body, possessions, and Dharma, without clinging to the three objects and without mental fabrication, like the body and enjoyment of the city of Gandharvas, this is the meditation of recollecting giving. Similarly, for the gods who practice in the Desire Realm and the two Upper Realms (Form Realm and Formless Realm), without clinging to their existence and without mental fabrication, recollecting and contemplating them like reflections, this is the meditation of recollecting the gods. Thus, from the arising of the first thought of enlightenment until attaining Buddhahood, gradually learning the path of engaging through the six recollections of the Buddha and so forth, one gradually realizes and perfects the Dharmakaya (Body of Dharma) from giving and so forth up to Sarvajnana (Omniscience) in a manner of non-attachment. From the arising of the first thought of enlightenment, learning from giving and so forth up to Sarvajnana in a manner of the nature of all phenomena being without inherent existence, thereby gradually realizing the Dharmakaya and perfecting up to Sarvajnana, this is considered the complete activity of the gradual path. Because it is so, the meaning of gradual is that the Dharmakaya is gradually perfected, and the realization gradually increases and expands. Those who speak differently from this do not accord with the sutras. These have explained 'Gradual,' 'Three Types,' and 'Ten Types.' Through the gradual object among the eight objects, the Prajnaparamita (Perfection of Wisdom) is correctly explained. The commentary on the Abhisamayalankara (Ornament of Clear Realization), called 'Following the Sutra,' the explanation of the sixth chapter is completed. In the explanation of the seventh chapter, the Prajnaparamita of the object of complete enlightenment in a single moment is explained. Now, the Prajnaparamita of the object of complete enlightenment in a single moment will be explained. In the sixtieth chapter of the Twenty-Five Thousand Verse Prajnaparamita Sutra, it says: 'With a single thought of enlightenment, one perfects from giving and so forth up to the major and minor marks.' And the meaning of 'Abiding in the uncontaminated mind and giving alms' and so forth is: Even each of the giving and so forth, because it encompasses all uncontaminated dharmas, one should know this realization of the Buddha in a single moment. Just as when a person moves a water wheel with a single pedal, all the buckets move together.
་བ་ལྟར། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ཤེས་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ། ཡེ་ཤེས་འདི་ནི་ངེས་འབྱུང་བསྒྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ས་བཅུའི་རྒྱུན་མཐའི་སྐད་ཅིག་མ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ 5-408 ནི། ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཡོངས་སུ་གང་བའི་འོད་གསལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་གཅིག་ཆར་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གཅིག་པོ་འདི་ཉིད་རྟོགས་ཚུལ་གྱིས་སྒོ་ནས་བཞིར་བཤད་དོ། །ཡེ་ཤེས་འདིས་ཆོས་སྐུ་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་རྫོགས་པར་གཅིག་ཆར་དུ་རྟོགས་པ་ཡིན་གྱི། འདིར་རིམ་གྱིས་རྟོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་སྐུའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པའི་ངོ་བོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། ནམ་ཞིག་ས་ཡི་མཐར་ཐུག་ན། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་རྫོགས་ཤིང་གསལ། །ཞེས་དང་། གང་ཚེ་ཏིང་འཛིན་རྡོ་རྗེ་ཡིས། །བུམ་པ་དེ་ནི་བཅག་གྱུར་པ། །དེ་ཚེ་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་ཡི། །མཐར་ཐུག་བར་དུ་སྣང་བར་བྱེད། །ཅེས་པའི་དོན་དང་། ས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་སྐབས་སུ་ཡང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། ས་བཅུ་པ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་སྦྱི༷ན་པ༷་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ༷་སོ༷གས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་རེ༷་རེ༷ས་ཀྱ༷ང་ཟ༷ག་མེ༷ད་ཀྱི་ཆོ༷ས་ནམ་མཁའ་གང་བ་ཀུ༷ན་བསྡུ༷ས་པ༷འི་ཕྱི༷ར། ཐུ༷བ་པ༷འི་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་གཅི༷ག་གིས་འོད་གསལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་རྫོགས་པར་གཅིག་ཆར་དུ་མཁྱེན་པ༷འི༷་རྟོ༷གས་པ༷་མཐའ་ཐུག་གི་རྟོགས་ཚུལ་འདི༷་ནི༷་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །སྔ་ཕྱི་མེད་པར་གཅིག་ཆར་དུ་ཤེས་པའི་དཔེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཇི༷་ལྟ༷ར་སྐྱེ༷ས་བུ༷ས་ཟོ༷་ཆུ༷ན་གྱི་རྒྱུ༷ད་རྡོ༷ག་པ་བསྣུན་པའི་ཐ༷བས་གཅི༷ག་གི༷ས་བསྐྱོ༷ད་ཅིང་བསྒུལ་བ༷་ན༷། ཟོ་བ་ཐ༷མས་ཅ༷ད་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་གཅི༷ག་ཆ༷ར་དུ་འགུ༷ལ་བ༷་དེ་ལྟ༷ར། ཡེ་ཤེས་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་གཅི༷ག་གིས་ཅིག་ཆར་དུ་ཤེ༷ས་པ་ནི་དཔེ་དེ༷་བཞི༷ན་ནོ༷། །མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྦྱིན་སོགས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང་། རྣམ་སྨིན་ལས་བྱུང་བའི་མངོན་ཤེས་རྣམས་དང་། རྣམ་སྨིན་ལས་བྱུང་བའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ངེས་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་ཅིང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཐོབ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་འཐོབ། ཅེས་སོགས་ཀྱི་དོན། གང་ཚེ་ཆོས་ 5-409 དཀར་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །རྣམ་སྨིན་ཆོས་ཉིད་གནས་སྐབས་སྐྱེས། །དེ་ཚེ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཡེ་ཤེས། །ཞེས་པ་ལ། ས་བཅུ་པའི་མཐར། བར་
【現代漢語翻譯】 如是說：『一剎那智亦如是。』此句意指，此智慧乃為成就出離之境，無有間斷之三摩地，十地之終結，如金剛般之三摩地。 如同虛空界之邊際，圓滿充滿之光明法身，無有先後，一時頓悟。此三摩地，僅以證悟之方式，可分為四種解釋。此智慧圓滿證悟法身，乃以一剎那之智慧，一時頓悟而圓滿。此處並非漸次證悟，因法身之所有障礙皆已斷盡，故諸佛之法皆圓滿清凈。 聖者龍樹云：『何時至大地之邊際，法身亦圓滿而光明。』又云：『何時金剛三摩地，摧毀彼瓶之時，彼時彼者如虛空，直至邊際皆顯現。』其義與此相同。于清凈大地之時，諸佛之法皆得圓滿，故於十地菩薩，亦稱如來。此等皆其義。 因此，佈施與持戒等之每一剎那智慧，皆包含無漏之法，充滿虛空。故以釋迦牟尼佛獲得一切智智之智慧剎那，一時頓悟光明法性之身，此乃證悟之究竟。應知此無有先後，一時頓悟之譬喻為何？ 譬如，以一方法牽引水車之連動裝置，則所有水桶無有先後，一時轉動。如是，以一剎那之智慧一時了知，其譬喻亦如是。經云：『菩薩由異熟所生之佈施等波羅蜜多，及異熟所生之神通，及異熟所生之菩提道決定行，圓滿獲得一切法，隨得一切智智。』此等皆其義。何時諸白法之自性，般若波羅蜜多，異熟法性之境生起，彼時即是一剎那之智慧。』此句意指，十地之終結，中...
【English Translation】 It is said: 'One moment of wisdom is also like that.' This sentence means that this wisdom is to achieve the state of renunciation, the uninterrupted Samadhi, the end of the ten grounds, the Vajra-like Samadhi. Like the edge of the realm of space, the completely filled light Dharma body, without before and after, is suddenly enlightened at once. This Samadhi can be divided into four explanations only by the way of realization. This wisdom perfectly realizes the Dharma body, which is completely and suddenly realized with one moment of wisdom. Here, it is not a gradual realization, because all the obstacles of the Dharma body have been cut off, so all the Buddhas' Dharma is completely pure. The Holy Nagarjuna said: 'When will the edge of the earth be reached, and the Dharma body will be complete and bright.' It also said: 'When will the Vajra Samadhi destroy the bottle, then he will appear like the void until the edge.' Its meaning is the same as this. When the pure land is reached, all the Buddhas' Dharma will be complete, so the ten-ground Bodhisattva is also called Tathagata. These are all its meanings. Therefore, every moment of wisdom such as generosity and keeping precepts contains the flawless Dharma and fills the void. Therefore, Sakyamuni Buddha attained the wisdom moment of omniscient wisdom, and suddenly realized the body of the light Dharma nature at once, which is the ultimate realization of enlightenment. What is the metaphor of knowing this without before and after, and suddenly realizing it at once? For example, if a waterwheel's linkage device is pulled by one method, all the buckets will rotate at once without before and after. Thus, knowing at once with one moment of wisdom, the metaphor is also like that. The sutra says: 'The Bodhisattva is born from the mature generosity and other Paramitas, and the supernatural powers born from the mature, and the Bodhi path born from the mature, and he will surely practice, and he will completely obtain all the Dharma, and then he will obtain all the wisdom.' These are all its meanings. When the nature of all white dharmas, the Prajna Paramita, and the state of mature Dharma nature arise, then it is the wisdom of one moment.' This sentence means that at the end of the ten grounds, the middle...
ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ག༷ང་གི་ཚེ༷་རྣམ་བྱང་གི་ཆོ༷ས་དཀ༷ར་པོ་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཀྱི༷་ར༷ང་བཞི༷ན་དུ་གྱུར་པ། ནམ་མཁའ་གང་བའི་ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ་ཕྱི༷ན་པ་ཆོས་སྐུར་རྣ༷མ་པར་སྨི༷ན་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་བྲལ་འབྲས། ཆོ༷ས་ཉི༷ད་ཀྱི་གན༷ས་སྐ༷བས་སུ་རྫོགས་པར་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བར་སྐྱེ༷ས་པ་དེ༷འི་ཚེ༷། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྫོགས་པར་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་གཅི༷ག་གིས་གཅིག་ཆར་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ༷་ཤེ༷ས་སོ། །ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་རེ་གཅིག་པར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། རྨི་ལམ་དང་། སྒྱུ་མ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་དང་། ཆུ་ཟླ་དང་། མིག་གཡོར་དང་། སྒྲ་བརྙན་དང་། གཟུགས་བརྙན་དང་། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུའི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་གནས་ཤིང་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་དོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། སྦྱིན་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀུན་རྨི་ལམ་འདྲར་གནས་ནས། །ཆོས་རྣམས་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་གཅིག་གིས་རྟོགས། །ཞེས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུས་དེར་ཡང་སྦྱི༷ན་པ་ལ༷་སོ༷གས་པ༷འི་སྤྱོ༷ད་པ༷་མི་འདོར་བ་ཡི༷ས་ཆོ༷ས་ཀུ༷ན་རྨི༷་ལ༷མ་དང་འདྲ༷་བར༷་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གན༷ས་ན༷ས། གཤིས་ལུགས་དོན་དམ་གྱི་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་དངོས་པོའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་མེ༷ད་པ༷་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བ་ཉི༷ད་དུ་རྫོགས་པར། ཡེ་ཤེས་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ༷་ནི༷་གཅི༷ག་གི༷ས་གཅིག་ཆར་དུ་རྟོ༷གས་སོ། །མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་དང་། སྒྲ་བརྙན་དང་། མིག་ཡོར་དང་། སྒྱུ་མ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་དང་། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་ཤེས་སོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཞེས་ན། རྨི་ལམ་མི་མཐོང་། རྨི་ལམ་མཐོང་བ་མི་མཐོང་། སྒྲ་བརྙན་མི་མཐོང་། སྒྲ་བརྙན་ཉན་པ་མི་མཐོང་། མིག་ཡོར་དང་། སྒྱུ་མ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་དང་། སྤྲུལ་པ་མི་མཐོང་། སྤྲུལ་པ་མཐོང་བ་མི་མཐོང་ངོ་། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། རྨི་ལམ་དང་ནི་དེ་མཐོང་ཉིད། །གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་མི་མཐོང་ལྟར། །ཆོས་རྣམས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡི། །དེ་ཉིད་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མཐོང་། །ཞེས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་རྨི༷་ལ༷མ་ད༷ང་། རྨི་ལམ་དེ༷་ 5-410 མཐོ༷ང་བ་དེ་དག་ཉི༷ད་དངོས་པོ་གཉི༷ས་ཀྱི༷་ཚུ༷ལ་དུ༷་མི༷་མཐོ༷ང་བ་དཔེ་དེ་ལྟ༷ར། དོན་དམ་འོད་གསལ་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུའི་ཆོས་སྐུའི་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་གཟུང་འཛིན་གཉི༷ས་སུ༷་མེ༷ད་པ༷འི༷་ཡེ་ཤེས། དེ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་རྫོགས་པར་ས་བཅུ་རྒྱུན་མཐའི་ཡེ་ཤེས་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་ནི་གཅི༷ག་གི༷ས་གཅིག་ཆར་དུ་མཐོ༷ང་བ་དེས་ན། ས་བཅུ་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ༷། །གཅི༷ག་གི༷ས་མངོ༷ན་རྫོ༷གས་བྱ༷ང་ཆུ༷བ
【現代漢語翻譯】 獲得無間斷的等持（Samadhi）之時，一切清凈的菩提之法都轉變為自性。如同虛空般充滿的智慧波羅蜜多（Prajnaparamita）成熟為法身（Dharmakaya），自然成就的解脫果。當在法性（Dharmata）的境界中，圓滿地脫離一切障礙而生起之時，便是以一剎那證悟法身的圓滿智慧。 在《二萬頌》的第二十一品中提到：當菩薩（Bodhisattva）行持般若波羅蜜多時，安住于如夢、如幻、如陽焰、如水月、如眼翳、如聲響、如影像、如乾闥婆城、如化身般的五蘊（Skandha），並修持六度波羅蜜多（Paramita）。等等的意義。 以佈施等行為，諸法如夢而安住，諸法無自性之實相，一剎那間即可證悟。對於此，菩薩在那時也不捨棄佈施等行為，安住于如夢般證悟諸法的智慧中。諸法自性，勝義諦（Paramartha-satya）的諸法，無有實體之相，如幻象般圓滿。以一剎那的智慧，一瞬間即可證悟。 經中說：當菩薩行持般若波羅蜜多時，了知一切法如夢、如聲響、如眼翳、如幻象、如陽焰、如化身。那又是如何呢？不見夢，不見見夢者；不見聲響，不見聽聞聲響者；不見眼翳、幻象、陽焰、化身，不見見化身者。等等的意義。 如夢及其所見，不見二者之相，諸法無二之體性，剎那之間即可見。對於此，如同夢境及其所見，不見二者之相一般。勝義諦光明自性法身（Dharmakaya）的諸法，是無有能取所取二元的智慧。僅僅那一法身的圓滿，以十地（Bhumi）終盡的智慧，一剎那間即可證悟。因此，以十地終盡的智慧，一剎那間即可現證圓滿菩提（Bodhi）。 通過這些，'剎那，一瞬間，現證圓滿菩提'
【English Translation】 When one attains the uninterrupted Samadhi, all pure Bodhi dharmas transform into their own nature. Like the sky filled with wisdom, Prajnaparamita matures into Dharmakaya, the spontaneously accomplished fruit of liberation. When one arises in the state of Dharmata, perfectly free from all obscurations, it is the wisdom that realizes the perfection of Dharmakaya in a single instant. In the twenty-first chapter of the Twenty Thousand Verse Prajnaparamita Sutra, it is mentioned: When a Bodhisattva practices Prajnaparamita, they abide in the five Skandhas, which are like dreams, illusions, mirages, reflections of the moon in water, optical illusions, echoes, images, cities of Gandharvas, and apparitions, and they practice the six Paramitas. And so on. Through the practice of generosity and so forth, all phenomena abide like dreams, and the true nature of all phenomena is without characteristics, realized in a single instant. Regarding this, the Bodhisattva at that time does not abandon the practice of generosity and so forth, abiding in the wisdom that realizes all phenomena as dreamlike. The nature of phenomena, the ultimate truth (Paramartha-satya), is without the characteristics of entities, perfected like illusions. With a single instant of wisdom, one can realize it in a single moment. The Sutra says: When a Bodhisattva practices Prajnaparamita, they know all phenomena to be like dreams, echoes, optical illusions, illusions, mirages, and apparitions. How is that? One does not see the dream, nor does one see the one who sees the dream; one does not see the echo, nor does one see the one who hears the echo; one does not see the optical illusion, the illusion, the mirage, the apparition, nor does one see the one who sees the apparition. And so on. Like a dream and its vision, one does not see the nature of two, the nature of all phenomena is non-dual, seen in a single instant. Regarding this, just as one does not see the two aspects of a dream and what is seen in it. The phenomena of the Dharmakaya, the clear light essence of ultimate truth (Dharmakaya), are wisdom without the duality of grasper and grasped. Only that perfection of Dharmakaya, with the wisdom of the end of the ten Bhumis, can be realized in a single instant. Therefore, with the wisdom of the end of the ten Bhumis, one attains perfect Bodhi in a single instant. Through these, 'instant, in a single moment, manifest perfect Bodhi.'
་པ༷། །མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་ནི༷་རྣ༷མ་པ༷་བཞི༷། །ཞེས་པ་དེ་དག་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། དངོས་པོ་བརྒྱད་ལས་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི༷་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ༷་ཕྱི༷ན་པ༷འི་མ༷ན་ང༷ག་གི༷་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་མངོ༷ན་པ༷ར་རྟོ༷གས་པ༷འི་རྒྱ༷ན་གྱི༷་ཚི༷ག་ལེ༷འུ༷ར་བྱ༷ས་པའི་འགྲེལ་པ༷་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ༷ས། སྐ༷བས་བདུ༷ན་པའི་འགྲེལ་པ༷འོ༷།། །། ༈ སྐབས་བརྒྱད་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པ། ༈ ད་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་བཅས་དང་། །ཞེས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ལ། མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་བཤད་པ་མཛད་པ་ནི། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་གསུམ་མཛད་པ་དང་། བཞིར་ངེས་པར་བྱམས་པས་གསུངས། ཞེས་གསུངས་པས། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་དབྱེ་གཞི་དང་སྐུ་ལྷག་མ་གསུམ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་དེ་ལས་ཕྱེ་བའི་ཡ་གྱལ་ཡིན་པར་སྣང་ངོ་། །སྐབས་འདིར་ཡང་ཐོག་མར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་བསྟན་ནས་དེ་ལས་གྱེས་པ་སྐུ་གསུམ་མཛད་པ་དང་བཞིར་གསུངས་སོ། ། ༈ ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་གཅིག་པུ་འདི་ཉིད་འབའ་ཞིག་མཐར་ཐུག་གི་དོན་ཡིན་པར་གསུང་རབ་ཟབ་དགུ་རྣམས་སུ་གཏན་ལ་ཕབ་པ། 49 དེས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་གཅིག་པུ་འདི་ཉིད་འབའ་ཞིག་མཐར་ཐུག་གི་དོན་ཡིན་པར་གསུང་རབ་ཟབ་དགུ་རྣམས་སུ་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ཕྱིར། འདི་ཉིད་ལ་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པར་ལྷག་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སྐུ་དང་། བདེ་བ་ཆེན་པོའི་སྐུ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་། སྤྲུལ་ 5-411 པའི་སྐུ་དང་། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། འཇམ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་སེམས་དཔའ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་། དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་། རྡོ་རྗེའི་ཐེག་པ་དང་། དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང་། གསང་བ་འདུས་པ་དང་། ཀྱེའི་རྡོ་རྗེ་དང་། འཁོར་ལོ་སྡོམ་པ་ལ་སོགས་པར་གྲགས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་འདི་ཉིད་ལ། མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པར་དོན་དམ་པའི་སྐུ་དང་། རང་དོན་གྱི་སྐུ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་། འགོག་པའི་བདེན་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་ཡུམ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སོགས་པར་གྲགས་སོ། །དེས་ན་དོན་འདི་ཉིད་མདོ་རྒྱུད་རྣམས་སུ་མིང་མཐའ་ཡས་པས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མིང་ཡང་ཆེ་ཞིང་རྒྱ་ཆེ
【現代漢語翻譯】 །པ༷། །མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་ནི༷་རྣ༷མ་པ༷་བཞི༷། །（四種相）這些已經闡述完畢。 從八種事物中，以一剎那現證菩提的事物，是對般若波羅蜜多的正確闡述。《般若波羅蜜多教授論現觀莊嚴》的釋論，名為《循經釋》，其中第七品釋竟。 第八品釋中，以宣說法身來宣說般若波羅蜜多。 現在將以宣說法身來宣說般若波羅蜜多。對於『本體自性圓滿等』這句偈頌，怙主觀世音自在宣說了本體自性身的三種作用，慈氏菩薩則說決定為四種。因此，本體自性身是作為分類的基礎，並且與其餘三種身的作用一起，是從中分離出來的一個部分。在此處，也是首先展示本體自性身，然後從它分出三種身的作用和四種身的作用。 本體自性身這唯一的一個，被確定為九乘深奧教法中的究竟意義。 因此，爲了確定本體自性身這唯一的一個是九乘深奧教法中的究竟意義，在密咒乘中，它被稱為殊勝生起身、大樂身、智慧身、本體自性身、法身、報身、化身、勝義諦、法界、文殊智慧勇識、般若波羅蜜多、大印、大乘、勝義菩提心、金剛乘、時輪、密集金剛、喜金剛、勝樂金剛等等。在相乘中，這個本體自性身被稱為勝義身、自利身、解脫身、如來藏、法身、滅諦、涅槃、無二智慧、諸佛之母、法界等等。因此，這個意義在經續中以無數名稱來表示，所以名稱也偉大而廣闊。
【English Translation】 །པ༷། །མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་ནི༷་རྣ༷མ་པ༷་བཞི༷། །These (four aspects) have been explained. From the eight objects, the object of realizing perfect enlightenment in a single instant is the correct explanation of the Prajñāpāramitā. The commentary on the Abhisamayālaṃkāra (Ornament of Clear Realization), a treatise on the instructions of the Prajñāpāramitā, called Mdo lugs ma (Following the Sutras), concludes the seventh chapter. In the commentary on the eighth chapter, the Prajñāpāramitā is explained by explaining the Dharmakāya (Body of Dharma). Now, the Prajñāpāramitā will be explained by explaining the Dharmakāya. Regarding the verse 'Essence, nature, complete enjoyment, etc.,' the Lord Avalokiteśvara explained the three functions of the Svābhāvikakāya (Essence Body), while Maitreya stated that it is definitely four. Therefore, the Svābhāvikakāya appears to be the basis for classification, and together with the functions of the remaining three bodies, it is a part separated from it. Here too, the Svābhāvikakāya is shown first, and then the functions of the three bodies and the functions of the four bodies are separated from it. This single Svābhāvikakāya alone is established as the ultimate meaning in the nine profound vehicles. Therefore, in order to establish that this single Svābhāvikakāya alone is the ultimate meaning in the nine profound vehicles, in the Mantrayana, it is known as the Supreme Emanation Body, the Great Bliss Body, the Wisdom Body, the Essence Body, the Dharmakāya, the Saṃbhogakāya (Enjoyment Body), the Nirmāṇakāya (Emanation Body), the Ultimate Truth, the Dharmadhātu (Realm of Dharma), Mañjuśrī Wisdom Hero, Prajñāpāramitā, Mahāmudrā, Mahāyāna, Ultimate Bodhicitta, Vajrayāna, Kālacakra, Guhyasamāja, Hevajra, Cakrasaṃvara, and so on. In the Characteristic Vehicle, this Svābhāvikakāya is known as the Ultimate Body, the Self-Benefit Body, the Liberation Body, the Tathāgatagarbha (Womb of the Thus-Gone), the Dharmakāya, the Truth of Cessation, Nirvāṇa, Non-Dual Wisdom, the Mother of All Buddhas, the Dharmadhātu, and so on. Therefore, since this meaning is shown in the Sutras and Tantras with countless names, the name is also great and vast.
་བ་ཡིན་ནོ། །མིང་མང་ཡང་དོན་གཤིས་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་གཅིག་པུ་འདི་ལས་བསྟན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དོན་གཅིག་གཉིས་མེད་ཆོས་ཀྱི་དོན་ཡིན་ནོ། །ལུས་དང་སྐུ་དང་ཕུང་པོ་རྣམས་དོན་གཅིག་ཏུ་གོ་བར་བྱའོ། །ཡན་ལག་དུ་མ་འདུས་ཤིང་སྤུངས་པ་ལ་ལུས་ཞེས་པ་དང་། ཞེས་པའི་སྒོ་ནས་སྐུ་ཞེས་པའི་མིང་གིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ལུས་ངོས་འཛིན་པ་ལ། གཞི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ལུས་དང་། ཆོས་ཀྱི་ལུས་དང་། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་ལུས་དང་། སྤྲུལ་པའི་ལུས་སོ། །སྐུ་འདི་རྣམས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གུད་ན་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལ་དོན་དམ་པའི་འོད་གསལ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ནམ་མཁའ་གང་བ་རྣམས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གནས་ཤིང་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་། དེ་དག་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་མཐའ་ཡས་པའི་ཕུང་པོར་གནས་པའི་ཆ་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་། དེ་དག་ཉིན་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོའི་བདག་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཁ་དོག་དང་སྐུ་དང་མཛད་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཆ་ནས་ལོངས་སྐུ་དང་། དེ་དག་ཉིད་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཚངས་པ་དང་བརྒྱ་བྱིན་དང་རྒྱལ་པོ་དང་གཟིངས་དང་ཟམ་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ལ་གང་འདུལ་གྱིས་སྣོད་ 5-412 བཅུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའི་ཆ་ནས་སྤྲུལ་པའི་སྐུའོ། །དེས་ན་སྐུ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པ་དང་། དུ་མར་གསུངས་པ་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་སྐུའི་གྲངས་མང་ཉུང་ལ་རྩོད་པ་མི་བྱའོ། །མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱིས། དེ་ཉིད་གཅིག་པུ་སྐུའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག །ཞེས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཉིད་གཅིག་པུ་སྐུ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། རྗེ་བཙུན་འཇམ་དབྱངས་མགོན་གྱིས། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མཐའ་ཡས་པ་ཐམས་ཅད་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དང་། སྒྲའི་ཕུང་པོ་མཐའ་ཡས་པ་ཐམས་ཅད་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མཐའ་ཡས་པ་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་། བདེ་བའི་ཕུང་པོ་མཐའ་ཡས་པ་ཐམས་ཅད་བདེ་བའི་སྐུ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མཐའ་ཡས་པ་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ་ལྔར་ཡང་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། བྱམས་ཆོས་རྣམས་སུ་སྐུ་བཞི་ཡང་གསུངས་ཤིང་། སྐུ་གསུམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པར་ཡང་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐུའི་གྲངས་ལ་རྩོད་པ་འདི་ནི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་འབྱུང་བར་གསུངས་ཏེ། བྲམ་ཟེ་ཆེན་པོ་དཔལ་ས་ར་ཧའི་ཞལ་སྔ་ནས། ང་ཡིས་རྩེད་མོ་བྱས་པ་ལ། །བྱིས་པ་རྣམས་ནི་ཧ་ཅང་བཅད། །ཨ་མ་གཞན་ལས་བུ་དེ་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་དཔེ་དང་བྲལ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན། ཆོས་སྐུ་ང་ཡི་རྩེད་མོས་གཟུགས་སྐུའི་རྣམ་འགྱུར
【現代漢語翻譯】 是也。名雖多，然就其義性而言，除此法性之身外，別無所示，故一義二義皆是法的真諦。身、身像、蘊等，應理解為同一意義。聚集、堆積眾多肢體，稱為身，並通過『……』之門，以身像之名來表示。因此，諸佛對身的認知，有本體性身、法身、報身、化身。除此諸身之外，別無所謂的佛。其中，就勝義諦而言，光明無漏之法遍滿虛空，安住于如是性，且非造作，此為本體性身；就彼等安住于無量功德法蘊而言，此為法身；就彼等日夜享用圓滿一切法的自性，具備各種顏色、身像和事業而言，此為報身；就彼等顯現為佛、菩薩、梵天、帝釋、國王、船隻、橋樑等，隨所應化而示現無量器情世間之相而言，此為化身。因此，說一身與說多身並不矛盾，故不應爭論身的數量多少。怙主觀世音菩薩云：『彼一自性，以身之殊勝差別，而有十六種相。』即以本體性之彼一自性，而說有十六身。至尊文殊怙主云：本體性身之無量色蘊皆為化身，無量聲蘊皆為報身，無量法蘊皆為法身，無量樂蘊皆為樂身，無量智慧蘊皆為智慧身，如是亦說為五身。慈氏法中亦說四身，亦有以三身總攝一切佛身之說。關於身的數量之爭論，經中說這隻會發生在無知的凡夫俗子身上。偉大的婆羅門薩ra哈尊者曾說：『我以嬉戲之姿，孩童們卻執著不放。』母親之外，孩子不會再生。因此，瑜伽行者的行為是無法比擬的。』此意為：法身我以嬉戲之姿，顯現色身之種種變化。 It is so. Although there are many names, in terms of meaning and nature, there is nothing to be shown other than this Dharmata-kaya (本體性身，Tathata-kaya, essence body, 本性身), so one meaning or two meanings are all the true meaning of Dharma. Body, form, and aggregates should be understood as the same meaning. Gathering and piling up many limbs is called body, and through the gate of '...', it is expressed by the name of form. Therefore, the Buddhas' recognition of body includes the Svabhavikakaya (本體性身，Svabhavikakaya, nature body, 自性身), Dharmakaya (法身，Dharmakaya, dharma body, 法身), Sambhogakaya (報身，Sambhogakaya, enjoyment body, 報身), and Nirmanakaya (化身，Nirmanakaya, emanation body, 化身). Apart from these bodies, there is nothing else called Buddha. Among them, in terms of the ultimate truth, the luminous, undefiled Dharma pervades the sky, abides in suchness, and is unconditioned, which is the Svabhavikakaya; in terms of their abiding in the infinite aggregates of qualities, this is the Dharmakaya; in terms of their enjoying the nature of all perfect Dharmas day and night, possessing various colors, forms, and activities, this is the Sambhogakaya; in terms of their manifesting as Buddhas, Bodhisattvas, Brahma, Indra, kings, ships, bridges, etc., and showing the infinite aspects of all vessel and essence worlds according to what should be tamed, this is the Nirmanakaya. Therefore, there is no contradiction between saying one body and saying many bodies, so there should be no dispute over the number of bodies. Lord Avalokiteshvara said: 'That one self-nature has sixteen aspects due to the supreme differentiation of bodies.' That is, the one self-nature of the Svabhavikakaya is said to have sixteen bodies. The venerable Lord Manjushri said: 'All the infinite aggregates of form of the Svabhavikakaya are Nirmanakaya, all the infinite aggregates of sound are Sambhogakaya, all the infinite aggregates of Dharma are Dharmakaya, all the infinite aggregates of bliss are Sukhakaya, and all the infinite aggregates of wisdom are Jnanakaya,' thus also speaking of five bodies. In the Maitreya's teachings, four bodies are also mentioned, and it is also said that all Buddha bodies are included in the three bodies. It is said that this dispute over the number of bodies only occurs to ignorant ordinary people. The great Brahmin Saraha said: 'When I play, children are very attached. The child will not be born from another mother. Therefore, the practice of yoga is incomparable.' The meaning of this is: the Dharmakaya, I, with a playful posture, manifest various changes of the Rupakaya (色身，Rupakaya, form body, 色身).
【English Translation】 It is so. Although there are many names, in terms of meaning and nature, there is nothing to be shown other than this Dharmata-kaya, so one meaning or two meanings are all the true meaning of Dharma. Body, form, and aggregates should be understood as the same meaning. Gathering and piling up many limbs is called body, and through the gate of '...', it is expressed by the name of form. Therefore, the Buddhas' recognition of body includes the Svabhavikakaya, Dharmakaya, Sambhogakaya, and Nirmanakaya. Apart from these bodies, there is nothing else called Buddha. Among them, in terms of the ultimate truth, the luminous, undefiled Dharma pervades the sky, abides in suchness, and is unconditioned, which is the Svabhavikakaya; in terms of their abiding in the infinite aggregates of qualities, this is the Dharmakaya; in terms of their enjoying the nature of all perfect Dharmas day and night, possessing various colors, forms, and activities, this is the Sambhogakaya; in terms of their manifesting as Buddhas, Bodhisattvas, Brahma, Indra, kings, ships, bridges, etc., and showing the infinite aspects of all vessel and essence worlds according to what should be tamed, this is the Nirmanakaya. Therefore, there is no contradiction between saying one body and saying many bodies, so there should be no dispute over the number of bodies. Lord Avalokiteshvara said: 'That one self-nature has sixteen aspects due to the supreme differentiation of bodies.' That is, the one self-nature of the Svabhavikakaya is said to have sixteen bodies. The venerable Lord Manjushri said: 'All the infinite aggregates of form of the Svabhavikakaya are Nirmanakaya, all the infinite aggregates of sound are Sambhogakaya, all the infinite aggregates of Dharma are Dharmakaya, all the infinite aggregates of bliss are Sukhakaya, and all the infinite aggregates of wisdom are Jnanakaya,' thus also speaking of five bodies. In the Maitreya's teachings, four bodies are also mentioned, and it is also said that all Buddha bodies are included in the three bodies. It is said that this dispute over the number of bodies only occurs to ignorant ordinary people. The great Brahmin Saraha said: 'When I play, children are very attached. The child will not be born from another mother. Therefore, the practice of yoga is incomparable.' The meaning of this is: the Dharmakaya, I, with a playful posture, manifest various changes of the Rupakaya.
་བྱས་པ་དེ་ལ། བྱིས་པ་སྐུ་གསུམ་དབྱེར་མེད་དུ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་སྐུ་མང་ཉུང་ལ་མ་འཆམ་ཞིང་རྩོད་པས་ཧ་ཅང་བཅད་དོ། །ཨ་མ་གཞན་ཆོས་སྐུ་མ་ཡིན་པ་ལས་བུ་གཟུགས་སྐུ་རྣམ་འགྱུར་དེ་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར། རྣལ་འབྱོར་ཆོས་སྐུ་དང་། དེའི་སྤྱོད་པ་གཟུགས་སྐུ་གཉིས་ཀ་དཔེ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། ཆོས་སྐུའི་རྣམ་འགྱུར་ཡིན་པས་དོན་ལ་ཆོས་སྐུ་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་སྐུ་མེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་སྐུ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་ནི། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་དབྱེ་བ། །རང་བཞིན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་། །གཞན་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡིན་ཏེ། །དང་པོ་གཉིས་པོའི་རྟེན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ལ་ཐ་དད་པ་དྲུག་བསྟན་པ་ནི། ལོངས་ 5-413 སྤྱོད་རྫོགས་པ་ཁམས་ཀུན་ཏུ། །འཁོར་ཡོངས་སྡུད་དང་ཞིང་དང་མཚན། །སྐུ་དང་ཆོས་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་དང་། །མཛད་པ་དག་གིས་ཐ་དད་དོ། །ཞེས་པས་ལོངས་སྐུ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་གིས་དང་། མཚན་གྱིས་དང་། སྐུས་དང་། ཆོས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་། མཛད་པ་དག་གིས་ཐ་དད་པ་དྲུག་གོ །སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་པ་དཔག་མེད་པ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུར་ནི་འདོད་པ་སྟེ། །དོན་གཉིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་གཉིས་ལ་གནས། །ཞེས་པ་ལོངས་སྐུ་ནི་རང་གི་དོན་དང་། སྤྲུལ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཏེ། དོན་གཉིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་དང་ལོངས་སྐུ་དང་སྤྲུལ་སྐུ་དང་གཉིས་ལ་རིམ་པ་བཞིན་དུ་གནས་སོ། །སྐུ་གསུམ་དག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །སྐུ་བསྡུས་པར་ནི་ཤེས་བྱ་སྟེ། །སྐུ་གསུམ་དག་གིས་རང་གཞན་གྱི། །དོན་འདི་རྟེན་དང་བཅས་པར་བསྟན། །ཞེས་པ་དེ་ལ་རང་གཞན་གྱི་དོན་ལོངས་སྤྲུལ་འདི་གཉིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་རྟེན་དང་དགོངས་པ་དང་། །འཕྲིན་ལས་ཀྱིས་ནི་མཉམ་པ་ཉིད། །རང་བཞིན་དང་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད། །རྒྱུན་གྱིས་དེ་དག་རྟག་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུ་གསུམ་པོ་འདི་གོ་རིམ་ལྟར་རྟེན་ཆོས་དབྱིངས་དང་དགོངས་པ་དང་འཕྲིན་ལས་ཁྱད་པར་མེད་པས་དེའི་སྒོ་ནས་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་སྐུ་རང་བཞིན་གྱིས་རྟག་པ་དང་། ལོངས་སྐུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་རྟག་པ་དང་། སྤྲུལ་སྐུ་མི་སྣང་བར་བྱས་ནས་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྤྲུལ་པ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུན་གྱིས་རྟག་པ་ཉིད་དོ། །སྐུ་བཞིའི་དབྱེ་བ་ནི། འཇིག་རྟེན་མགོན་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས། རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་ལྡན་པའི། །སྐུ་ནི་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་ལས། །རང་རང་བསམས་པས་སེམས་ཅན་གྱིས། །མཐོང་བ་སྤྲུལ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གང་ཞིག་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་སྒྲས། །རྫུ་འཕྲུལ་བདག་ཉིད་རབ་
【現代漢語翻譯】 對於這些，那些不能區分孩童（指化身）為三身無別的人，因為對身形多少不一致而爭論不休。 因為母親（指法身）不是其他，所以兒子（指色身）的各種變化不會由此而生起或出現。因此，瑜伽士的法身及其行為色身兩者都是無與倫比的，因為它們是法身的顯現，實際上沒有非法身的色身。 因此，關於三身的區別，《經莊嚴論》中說：『諸佛的身之區別，自性圓滿受用身，以及其他化身，前二者是後者的所依。』 關於圓滿受用身的六種差別，經中說：『圓滿受用身於一切界，眷屬圓滿，凈土與相好，身與法圓滿受用，以及事業之差別。』因此，報身在所有世界中，以眷屬的輪圍，以清凈的佛土，以相好，以身，以對法的圓滿受用，以及事業等六種差別而存在。 『諸佛無量化身，被認為是化身，二利圓滿者，一切相皆安住於二者。』報身是爲了自利，而化身是爲了利他，這二利圓滿也依次安住在自性身、報身和化身中。 『以三身而攝持，應知是佛之身，以三身而顯示，自他之利益，具足所依。』因此，自他之利益，即報身和化身，是依賴於法身的。 『彼等所依與意趣，以及事業皆平等，自性以及恒常不斷，以恒常故彼等皆常。』所有諸佛的三身，按照順序，所依是法界，意趣和事業沒有差別，因此從這方面來說是平等的。法身自性恒常，報身恒常不斷，化身在示現消失後又不斷示現各種化身，因此以恒常故為常。 四身的區別是：世間怙主（指佛陀）說：『具足一切殊勝相，由各種意樂，各自思念，眾生所見，是化身的特徵。』 『凡是眾生以聲音，神通自在極…』
【English Translation】 Regarding these, those who cannot distinguish children (referring to incarnations) as being inseparable from the three bodies argue endlessly because they disagree on the number of forms. Because the mother (referring to the Dharmakaya) is not other, the various transformations of the son (referring to the Rupakaya) will not arise or appear from it. Therefore, the yogi's Dharmakaya and its activity Rupakaya are both unparalleled, because they are manifestations of the Dharmakaya, and in reality, there is no Rupakaya that is not the Dharmakaya. Therefore, regarding the distinction of the three bodies, it is said in the Ornament of the Sutras: 'The distinctions of the bodies of the Buddhas are the Svabhavikakaya (essence-body), the Sambhogakaya (enjoyment-body), and the Nirmanakaya (emanation-body); the first two are the basis of the latter.' Regarding the six differences of the Sambhogakaya, it is said: 'The Sambhogakaya in all realms, complete with retinue, pure lands and marks, body and Dharma complete with enjoyment, and differences in activities.' Therefore, the Sambhogakaya exists in all realms, with the retinue's mandala, with pure Buddha-fields, with marks, with body, with complete enjoyment of the Dharma, and with six differences such as activities. 'The immeasurable emanations of the Buddhas are considered the Nirmanakaya; those who have the two benefits complete, all aspects abide in the two.' The Sambhogakaya is for one's own benefit, and the Nirmanakaya is for the benefit of others; these two benefits complete also abide in the Svabhavikakaya, Sambhogakaya, and Nirmanakaya respectively. 'By the three bodies are gathered, it should be known as the body of the Buddha; by the three bodies are shown, the benefit of self and others, complete with the basis.' Therefore, the benefit of self and others, namely the Sambhogakaya and Nirmanakaya, rely on the Dharmakaya. 'Their basis and intention, and activities are all equal; the nature and continuity are uninterrupted; by continuity, they are all permanent.' The three bodies of all Buddhas, in order, their basis is the Dharmadhatu, their intention and activities are without difference, therefore they are equal in this respect. The Dharmakaya is permanent by nature, the Sambhogakaya is permanent by being uninterrupted, and the Nirmanakaya, after showing disappearance, continuously shows various emanations again and again, therefore it is permanent by continuity. The distinction of the four bodies is: The Protector of the World (referring to the Buddha) said: 'Possessing all supreme aspects, from various aspirations, each thinking of it, what sentient beings see, is the characteristic of the Nirmanakaya.' 'Whatever sentient beings, with sound, miraculous power freely…'
གསལ་བྱེད། །སེམས་ཅན་བསམ་པའི་དབང་གིས་འདི། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུའི་མཚན་ཉིད་དོ། །མི་རྟག་པ་མིན་རྟག་པའང་མིན། །གཅིག་མིན་དུ་མའི་མཚན་ཉིད་མིན། །དངོས་མིན་དངོས་པོ་མེད་པའང་མིན། །འདི་ནི་རྟེན་བྲལ་ཆོས་ 5-414 སྐུའོ། །སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་དབྱེར་མེད་ཅིང་། །ཆགས་དང་ཆགས་བྲལ་རྣམ་པར་སྤངས། །ཤེས་རབ་མ་ཡིན་ཐབས་ཀྱང་མིན། །འདི་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་གཞན། །ཞེས་པ་དེ་ལ་འོད་གསལ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་བདེ་བ་ཆེན་པོ་དབྱེར་མེད་ཅིང་། ཆགས་པ་དཀར་ཕྱོགས་དང་། ཆགས་བྲལ་ནགས་ཕྱོགས་གཉིས་སྤངས་པའི་ཆ་བཅུ་དྲུག་པ་རྡོ་རྗེ་ཟླ་བ་དྲི་མེད་འོད། དོན་དམ་གྱི་ཐབས་ཤེས་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པ་འདི་ནི་སྐུ་བཞིར་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་སྐུ་སྔ་མ་གསུམ་ལས་གཞན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའོ། །ཆོས་སྐུ་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྲོས་པ་མཐའ་དག་གི་རྟེན་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །གཟུགས་སྐུ་གཉིས་པོའི་བཤད་པ་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ། །སྐུ་རྣམས་བདེན་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་པ་ནི། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གཉིས་དོན་དམ་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་འབའ་ཞིག་ཡིན་ལ། གཟུགས་སྐུ་གཉིས་ནི། སངས་རྒྱས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཆ་ནས་དོན་དམ་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་འབའ་ཞིག་ཡིན་ཡང་། གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་གྱིས་ཆོས་ཅན་དངོས་པོའི་སྐུར་མཐོང་བའི་ཆ་ནས་ཀུན་རྫོབ་པའི་སྐུ་དང་། བཏགས་པ་པའི་སྐུ་དང་། བརྡའི་སྐུ་ལ་སོགས་པར་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལོངས་སྐུ་དང་། སྤྲུལ་སྐུ་དེ་ཉིད་གདུལ་བྱ་དངོས་པོར་འཛིན་པའི་བག་ཆགས་ཤས་ཆེ་བ་རྣམས་ལ་དངོས་པོའི་སྐུ་སྣ་ཚོགས་པར་སྣང་ཡང་། དངོས་པོའི་སྐུ་ནི་གདགས་གཞི་དེ་ཉིད་ལ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། དོན་དམ་ལ་ནི་གཟུགས་སྐུའི་རྣམ་པར་སྣང་ཡང་ཆོས་སྐུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟག་ཏུ་ངུས། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངང་ནས་ཆོས་སྐུའི་སངས་རྒྱས་མང་པོ་གཟིགས་པ་རྣམས། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལངས་པའི་ཚེ་དངོས་པོའི་སྐུར་བཟུང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་འཕགས་ལ་དྲིས་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་པར་ངོ་སྤྲད་པ་བཞིན་ནོ། །རྡོ་རྗེ་གཅོད་པའི་མདོར་ཡང་། གང་དག་ང་ལ་གཟུགས་སུ་ལྟ། །གང་དག་ང་ལ་སྒྲར་ཤེས་པ། །ལོག་པར་སོང་ལ་ཞུགས་པ་སྟེ། །སྐྱེ་བོ་དེ་ཡིས་ང་མི་མཐོང་། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །འདྲེན་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཉིད་ལྟ། །ཞེས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་དང་། གདུལ་བྱའི་མཐོང་ལུགས་གཉིས་གསུངས་པ་ 5-415 ལ། རང་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་མཐོང་ལུགས་ཆོས་ཅན་དངོས་པོའི་སྐུར་མཐོང་བ་ནི་བློ་དོན་དང་མི་མཐུན་པས། དོན་གྱི་ངོ་བོ་ལས་བློ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སོང་བ་དེས་བློ་དོན་དང་མཐ
【現代漢語翻譯】 光明。眾生心念所致，此乃報身之特徵。非恒常亦非無常，非一亦非多之特徵。非實有亦非無實有，此乃離系之法身。空性與慈悲無別，遠離貪執與無貪執。非智慧亦非方便，此乃自性身之另一面。 如是光明空性，與無緣大悲及大樂無別，遠離貪執之白分與無貪執之黑分，此乃十六分之金剛無垢月光。勝義之方便智慧融為一體，此乃以四身之門，異於前三身之自性身。法身乃遠離無常等一切戲論之所依智慧。 二種色身之闡述將於下文宣說。諸身於二諦中開示：自性身與法身二者，乃勝義法性身。二種色身，就佛陀自身而言，乃勝義法性身，然就所化眾生以有法事物之身所見之分而言，則為世俗身、假立身、名言身等。因此，法性報身與化身，對於執持所化眾生為實有事物之習氣深厚者，雖顯現為種種事物之身，然事物之身僅為于彼所依上假立之名言而已。就勝義而言，雖顯現為色身之相，然實為法身之故。譬如，常啼菩薩于等持中見諸多法身佛，出定之時，執持為事物之身，遂問菩薩法增，彼即開示一切如來皆為法性身。 《金剛經》亦云：『凡以色見我，以音聲求我，是人行邪道，不能見如來。』諸佛乃法身，引導者見法性。』此乃宣說自身之實相與所化之見相二者。自身之實相乃法性身，眾生之見相則執持為有法事物之身，此與智慧之義相違，故由義之自性中，心識顛倒而行，彼與義不合。
【English Translation】 Clarity. Due to the thoughts of sentient beings, this is the characteristic of the Sambhogakaya (enjoyment body). It is neither impermanent nor permanent, neither one nor many in nature. It is neither substantial nor non-substantial; this is the Dharmakaya (body of dharma) free from support. Inseparable from emptiness and compassion, completely abandoning attachment and non-attachment. It is neither wisdom nor skillful means; this is another aspect of the Svabhavikakaya (nature body). Thus, luminous emptiness, inseparable from great bliss of compassion without object, abandoning both the white aspect of attachment and the black aspect of non-attachment, this is the sixteenth part, the stainless light of the Vajra Moon. The ultimate union of skillful means and wisdom, this is the Svabhavikakaya, different from the previous three Kayas (bodies) through the gateway of the four Kayas. The Dharmakaya is the wisdom that is free from the support of all elaborations such as impermanence. The explanation of the two Rupakayas (form bodies) will be shown below. The Kayas are shown in the two truths: the Svabhavikakaya and the Dharmakaya are the ultimate reality, the Dharmata (nature of reality) Kaya alone. The two Rupakayas, from the perspective of the Buddha himself, are the ultimate Dharmata Kaya alone, but from the perspective of sentient beings to be tamed, who see it as a phenomenal object, it is said to be the conventional Kaya, the imputed Kaya, the symbolic Kaya, and so on. Therefore, the Dharmata Sambhogakaya and the Nirmanakaya (emanation body), for those who have a strong tendency to perceive sentient beings as real objects, appear as various phenomenal Kayas, but the phenomenal Kaya is merely an imputation on that very basis. In terms of ultimate reality, although it appears as a Rupakaya, it is actually the Dharmakaya. For example, when the Bodhisattva Sadāprarudita (Ever Weeping) saw many Buddhas of the Dharmakaya in Samadhi (meditative concentration), when he arose from Samadhi, he grasped them as phenomenal Kayas and asked the Bodhisattva Dharmodgata (Eminent in Dharma) about them, who then introduced all the Tathagatas (Thus Gone Ones) as being of the Dharmata Kaya. Also, in the Vajracchedika Sutra (Diamond Sutra): 'Those who see me in form, those who seek me in sound, those people have entered onto a false path and cannot see me.' The Buddhas are the Dharmakaya, the guides see the Dharmata.' This speaks of the two ways of being: one's own way of being and the way sentient beings see it. One's own way of being is the Dharmata Kaya, and the way sentient beings see it, grasping it as a phenomenal object, is not in accordance with the meaning of wisdom, therefore, from the essence of the meaning, the mind has gone astray, and it does not accord with the meaning.
ུན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིན་ལུགས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་པ་དེ་མི་མཐོང་ངོ་། །དེས་ན་འདྲེན་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །དངོས་འཛིན་ཅན་ལ་དངོས་པོར་སྣང་ཆའི་གཟུགས་སྐུ་དེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དེ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ལས་གཞན་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང་། དེ་ཉིད་དངོས་པོར་སྣང་བའི་སྒོ་ནས་ཞེན་ཅིང་བཏགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དེ་ཉིད་མེད་པར་ཡང་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་རྨི་ལམ་དུ་མཐོང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རང་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་སྐུར་བཟུང་ནས་མོས་གུས་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དངོས་པོའི་སྐུར་མཐོང་བ་ཙམ་ཡང་དགེ་བ་ཚད་མེད་པ་བསགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ཅུང་ཟད་དག་པས་གདོད་མ་ནས་རང་ལ་རང་ཆས་སུ་ཡོད་པའི་སེམས་ཉིད་གཤིས་ལུགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཡིན་པ་དེ་ཕྱི་རོལ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལྟ་བུར་ཤར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་རང་གི་དོན་དམ་གྱི་སེམས་སྣང་བ་ཡིན་པར་མི་ཤེས་ཀྱང་རེ་ཞིག་ཕྱི་རོལ་ན་ཡོད་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་ནས། རིམ་གྱིས་འཕགས་པའི་ལམ་ཐོབ་པ་དང་ནང་གི་ཆོས་སྐུ་ཉིད་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །བྱམས་པ་མགོན་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས། རྒྱུད་བླ་མར། དེ་བཞིན་དད་སོགས་དྲི་མེད་ཅན། །རང་སེམས་དད་སོགས་བསྒོམས་པ་ལ། །སྣང་བ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་དང་ལྡན་དང་། །ཆགས་པ་དང་ནི་བཞེངས་པ་དང་། །བཞུགས་པ་དང་ནི་གཟིམས་པ་དང་། །སྤྱོད་ལམ་སྣ་ཚོགས་མཛད་པ་ཅན། །ཞི་བའི་ཆོས་ནི་གསུངས་པ་དང་། །མི་གསུངས་མཉམ་པར་བཞག་པ་དང་། །ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དག །མཛད་པ་གཟི་མདངས་ཆེན་པོ་ཅན། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བར་འགྱུར། །དེ་མཐོང་ནས་ཀྱང་འདོད་ལྡན་པ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཕྱིར་རབ་སྦྱོར་ཏེ། །དེ་རྒྱུ་ཡང་དག་བླངས་ནས་ནི། །འདོད་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་བྱེད། །སྣང་བ་དེ་ནི་ 5-416 ཤིན་ཏུ་ཡང་། །རྟོག་མེད་གཡོ་བ་མེད་པ་ཉིད། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ན། །དོན་ཆེན་པོས་ནི་ཉེ་བར་གནས། །འདི་ནི་རང་སེམས་སྣང་བ་ཞེས། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་མི་ཤེས་མོད། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་གཟུགས་མཐོང་སྟེ། །དེ་དག་ལ་ནི་དོན་ཡོད་འགྱུར། །རིམ་གྱིས་དེ་མཐོང་ལ་བརྟེན་ནས། །ཐེག་པ་འདི་ལ་གནས་པ་རྣམས། །ནང་གི་དམ་པའི་ཆོས་སྐུ་ནི། །ཤེས་རབ་མིག་གིས་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །རང་སེམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཆོས་དེ་ལ་སྐྱེ་འགག་མེད་ཀྱང་བསོད་ནམས་དང་སྡིག་པའི་དབང་གིས་གཟུགས་སྐུ་གཉིས་འཁྲུངས་པ་དང་། འདས་པ་ལྟ་བུར་སྐྱེ་འགག་ཏུ་སྣང་བ་ཡང་། ཇི་ལྟར་བཻ་ཌཱུཪྻ་ས་གཞི་གཙང་མ་ལ། །ལྷ་དབང་ལུས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་འགྲོ་སེམས་ས་གཞི་གཙང་མ་ལ། །ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་སྐ
【現代漢語翻譯】 以無二之方式，彼法性之身不可見。因此，應視引導者為法性之身。此乃其義。對於執著實有者而言，顯現為實體的色身並非法性之身本身，亦非與彼不同，因彼以實體顯現之方式執著並安立，故法性之身亦非不存在。譬如，于夢中所見之如來，執持為與自身相異之身而生起敬信。雖有此顛倒，然僅見如來之實體身，亦因積累無量功德，暫時清凈微細垢染，故本初即自具之自性心性之佛，顯現為安住于外之佛。雖不知彼乃自身勝義心之顯現，然暫以外在存在之方式顯現，依此逐漸獲得聖道，並得見內在之法身。 慈氏怙主（བྱམས་པ་མགོན་པོ，Maitreya-nātha）于《寶性論》（རྒྱུད་བླ་མ，Uttaratantra）中雲：『如是具信等無垢者，于自心信等修習時，圓滿佛之顯現，具足相好，生起與站立，安住與睡眠，行持種種事業者，宣說寂靜之法，不言說而入于等持，示現種種神變，具大威光，眾生皆得見。見彼已亦生起欲求，為成佛故而精進修持，以此如理取因，獲得所欲之果位。彼顯現乃極，無分別且不動搖。如是然於世間，以大義而安住。此乃自心之顯現，凡夫不能知，如是然見色身，于彼等則有意義。漸次依見彼，安住於此乘者，以內在之聖法身，以智慧之眼得見。』此乃其義。自心之佛法雖無生滅，然因福德與罪業之故，二色身之生起與逝去，如生滅般顯現。猶如於清凈之琉璃地上，顯現天人身之影像。如是于眾生清凈之心地上，顯現能仁之身。
【English Translation】 The Dharmakaya (ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ, the body of Dharma) is not seen in the manner of non-duality. Therefore, guides should be regarded as the Dharmakaya. That is the meaning. For those who grasp at reality, the Rupakaya (གཟུགས་སྐུ་, form body) that appears as an entity is neither the Dharmakaya itself, nor is it other than it. Because they cling to and label it as appearing as an entity, the Dharmakaya does not cease to exist. For example, it is like seeing the Tathagata (དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་, thus-gone one) in a dream and taking him as a body separate from oneself, and then developing devotion. Even with this reversal, merely seeing the Tathagata as a real body accumulates immeasurable merit. By slightly purifying temporary stains, the Buddha, who is the inherent nature of one's own mind from the beginning, appears as if he were a Buddha residing outside. Although one does not recognize that this is the appearance of one's own ultimate mind, by relying on the appearance of it as if it exists outside, one gradually attains the noble path and sees the inner Dharmakaya. Maitreya-nātha (བྱམས་པ་མགོན་པོ) said in the Uttaratantra (རྒྱུད་བླ་མ): 'Those who have faith and are without defilements, when meditating on their own mind, such as faith, will see the perfect Buddha, complete with marks and signs, arising, standing, abiding, sleeping, performing various activities, teaching the peaceful Dharma, remaining in equanimity without speaking, displaying various miracles, and possessing great splendor. Having seen this, they will also develop desire and strive for Buddhahood. By taking the cause correctly, they will obtain the desired state. That appearance is extremely, without thought, and unwavering. Even so, it abides closely in the world with great meaning. This is the appearance of one's own mind, which ordinary people do not know. Even so, they see the form, and it becomes meaningful for them. Gradually, by relying on seeing it, those who abide in this vehicle will see the inner sacred Dharmakaya with the eye of wisdom.' That is the meaning. Although the Buddha Dharma of one's own mind has no birth or death, due to the power of merit and demerit, the arising and passing away of the two Rupakayas appear like birth and death. Just as the image of the body of a deva (ལྷ་, god) appears on a pure beryl ground, so does the body of the Sage appear on the pure ground of sentient beings' minds.
ུ་ཡི་གཟུགས་བརྙན་འཆར། །འགྲོ་བར་གཟུགས་བརྙན་འཆར་ནུབ་རྙོག་མེད་དང་། །རྙོག་པའི་རང་སེམས་རབ་འཇུག་དབང་གིས་འཇུག །ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དག་ན་གཟུགས་སྣང་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཡོད་དང་ཞིག་ཅེས་དེ་མི་བལྟ། །ཞེས་དང་། དགེ་བ་བཻ་ཌཱུཪྻ་འདྲ་ཡི། །སེམས་ལ་སངས་རྒྱས་མཐོང་བའི་རྒྱུ། །དེ་དག་ལ་ནི་མི་བཟློག་པའི། །དད་པའི་དབང་པོ་རྒྱས་པ་ཉིད། །དགེ་བ་སྐྱེ་དང་འཇིག་པས་ན། །སངས་རྒྱས་གཟུགས་ནི་སྐྱེ་དང་འཇིག །བརྒྱ་བྱིན་བཞིན་དུ་ཐུབ་པ་ནི། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིས་སྐྱེ་འཇིག་མེད། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་འབད་མེད་པར། །སྐྱེ་མེད་འགག་མེད་ཆོས་སྐུ་ལས། །སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་གནས་པར་དུ། །སྟོན་པ་ལ་སོགས་མཛད་པ་འཇུག །ཅེས་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་གཞན་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རྨི་ལམ་དུ་མ་སྐྱེས་པའི་ལུས་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐུའི་སྣང་བ་དང་། གསུང་གི་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་རྨི་ལམ་དུ་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱིས་མཁན་པོ་མཐོང་ནས་ཐེ་ཙོམ་གྱི་དོན་འདྲི་བར་བྱེད་ཅིང་། མཁན་པོས་ཀྱང་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཙོམ་གྱི་དོན་ཐེ་ཙོམ་མེད་པར་བྱེད་ཀྱང་། དེ་ན་མཁན་པོ་མེད་དེ། སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྣང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ། སེམས་ཅན་བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་སྟེ། བཅོམ་ 5-417 ལྡན་འདས་ནི་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་། འགགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་གཟུགས་སྐུའི་རྣམ་པར་ཤར་བ་ལ་སེམས་ཅན་གྱིས་དངོས་པོའི་སྐུར་མཐོང་བའི་ཆ་དེ་ཉིད་སྐུ་བཏགས་པ་དང་། ཀུན་རྫོབ་པ་དང་བརྡའི་སྐུ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་ལྡན་པའི། །སྐུ་ནི་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་ལས། །རང་རང་བསམ་པས་སེམས་ཅན་གྱིས། །མཐོང་བ་སྤྲུལ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གང་ཞིག་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་སྒྲས། །རྫུ་འཕྲུལ་བདག་ཉིད་རབ་གསལ་བྱེད། །སེམས་ཅན་བསམ་པའི་དབང་གིས་འདི། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་སྔར་དྲངས་པ་འདིས་ཀྱང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་རེ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་མཐོང་ལུགས་རེ་སྟེ། གཞི་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་བདེན་པ་གཉིས་ཀའི་སྐུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་གྱི་སྐུ་རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ནི་ཡིན་ལུགས་དང་། མོས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་དགེ་བ་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ལས་རང་རང་སྔར་ཇི་ལྟར་གོམས་པའི་བསམ་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་པོ་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྐུར་མཐོང་བ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཀུན་རྫོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་གང་ཞིག་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་སྒྲའི་རྣམ་པ་ཚང་བའི་ལོངས་སྐུས་གསུང་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི
【現代漢語翻譯】 猶如水中現倒影，眾生前亦現其影。 入世出世無紛擾，自心紛擾由執生。 世間萬象如影像，莫執有無與生滅。 如是說。猶如碧玉之善行，乃心識中得見佛陀之因。 于彼等，不退轉之信心力得以增長。 善行之生滅，致佛陀之相亦隨之生滅。 然如帝釋天般之導師，其法身無生亦無滅。 如是，無需勤作，從無生無滅之法身中，只要輪迴存在，導師等之事業亦將持續。 世間怙主亦曾言：『眾生之生，乃由他生之習氣力，如夢中未生之身。 世尊之身相與語相亦如是顯現。 如夢中，弟子見上師，問疑惑之義，上師亦解其疑，然彼處實無上師，乃弟子自心習氣之顯現。 如是，具福眾生，乃自心之顯現，世尊實無生滅。』此乃其意。 故法身顯現為色身之相，眾生視其為實有之身，此乃名相之身、世俗之身、表詮之身。 具足一切殊勝相，此身乃由眾生各異之信解所生，隨各自心念而見，乃化身之特徵。 以眾生之音聲，清晰彰顯神通自在之體性，此乃隨眾生心念而顯現之報身特徵。 如前所引，此既示現了自身之實相，亦示現了眾生之所見，于同一基礎上，示現了二諦之身。 其中，法性勝義之身，具足一切殊勝相，乃實相；由信解之習氣所生之各異善業，隨各自往昔之習氣，眾生見各異之身，此乃世俗之化身。 何者是法性勝義之音聲？即以圓滿報身之音聲，隨順教導眾生，清晰彰顯神通變化之奇蹟。
【English Translation】 Like a reflection appearing in water, an image appears before sentient beings. Entering and leaving the world without confusion, the confusion of one's own mind arises from attachment. Like the appearance of forms in the world, do not regard them as existent or non-existent, arising or ceasing. Thus it is said. Like the virtue of lapis lazuli, it is the cause for seeing the Buddha in the mind. In them, the power of irreversible faith increases. With the arising and ceasing of virtue, the form of the Buddha also arises and ceases. However, like the teacher Indra, the Thus-Gone One, his Dharmakaya has no arising or ceasing. Likewise, without effort, from the unborn and unceasing Dharmakaya, as long as samsara exists, the deeds of the teacher and others will continue. The Protector of the World also said: 'The birth of sentient beings is due to the power of the imprints of other births, like a body not born in a dream. The appearance of the body and speech of the Bhagavan also transforms in this way. Like in a dream, disciples see the master and ask about the meaning of doubts, and the master also dispels the doubts of the disciples, but there is no master there; it is the appearance of the imprints of the disciples' minds. Likewise, for sentient beings endowed with merit, it is the appearance of their own minds; the Bhagavan is not born and does not cease.' This is the meaning. Therefore, when the Dharmakaya itself appears in the form of a Rupakaya, and sentient beings see it as a real body, that aspect is the nominal body, the conventional body, and the body of designation. The body endowed with all kinds of excellence arises from various kinds of aspirations; sentient beings see it according to their own thoughts, which is the characteristic of the Nirmanakaya. That which clearly illuminates the miraculous nature of the self, through the voices of all sentient beings, is the characteristic of the Sambhogakaya, according to the thoughts of sentient beings. As previously quoted, this shows both the way it is in itself and the way sentient beings see it; on the same basis, it shows the bodies of both truths. Among them, the Dharmata (nature of reality), the ultimate body endowed with all kinds of excellence, is the way it is; the various kinds of merit from the imprints of aspiration, according to how each has been accustomed in the past, sentient beings see various kinds of bodies, which is the conventional Nirmanakaya. What is the sound of the Dharmata ultimate? It is the miracle of transformation that clearly illuminates the teaching of the Sambhogakaya, which is complete with the forms of the voices of all sentient beings.
་ཡིན་ལུགས་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་དགེ་བའི་བག་ཆགས་མི་འདྲ་བའི་དབང་གིས་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྐུར་མཐོང་བ་འདི་ལོངས་སྐུ་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་སྐུ་གཉིས་སྟོན་པའི་སྐབས་སུ། རྒྱུད་བླ་མར། ཇི་ལྟར་ཚོན་ནི་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས། །ནོར་བུ་དེ་དངོས་མིན་པར་སྣང་། །དེ་བཞིན་འགྲོ་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་པས། །ཁྱབ་བདག་དེ་དངོས་མིན་པར་སྣང་། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གསེར་འོད་དམ་པ་ལས། གཟུགས་སྐུ་གཉིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུར་བཏགས་པ་བར་གསུངས་པ་དང་། ལང་གར་གཤེགས་པར། ཆོས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་སངས་རྒྱས་ཡིན། །ལྷག་མ་དེ་ཡི་སྤྲུལ་པའོ། །ཞེས་དང་། རྒྱུད་བླར། གཟུགས་སྐུ་གཉིས་བརྡའི་སྐུར་གསུངས་པ་དང་། དབུ་མ་རྩ་ཤེར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བརྟག་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བཏགས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་བཀག་པ་ 5-418 རྣམས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བའི་བཏགས་ཆ་དེ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་མིན་ན་གསུང་རབ་མང་པོར་ནང་འགལ་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། སྐྱེ་བ་དང་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ལ་སྟོབས་བཅུ་དང་མི་འཇིགས་པ་བཞི་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་མི་སྲིད་དོ། །ཞེས་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཟུགས་ཅན་དུ་འདོད་པ་དེ་ལྟར་ན། སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་དང་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཁས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཤེས་རབ་དམན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་མེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན། རང་དོན་གཞན་དོན་དོན་དམ་སྐུ་དང་ནི། །དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཀུན་རྫོབ་སྐུ་ཉིད་དེ། །བྲལ་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། །ཡོན་ཏན་དབྱེ་བ་དྲུག་ཅུ་བཞི་འདི་དག །བདག་ཉིད་ཀྱི་ནི་འབྱོར་བའི་གནས། །དམ་པའི་དོན་གྱི་སྐུ་ཡིན་ཏེ། །དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱི་བརྡ་ཡི་སྐུ། །ཕ་རོལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གནས། །དང་པོའི་སྐུ་ནི་སྟོབས་ལ་སོགས། །བྲལ་བའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་དང་ལྡན། །གཉིས་པ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན། །རྣམ་སྨིན་ཡོན་ཏན་དག་དང་ལྡན། །ཞེས་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལྟར་གོ་དགོས་སོ། །སེམས་ཅན་གྱི་མཐོང་ལུགས་ཙམ་མ་གཏོགས་པ། སངས་རྒྱས་ལ་ནི་དངོས་པོའི་སྐུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཙམ་ཡང་མེད་དེ། གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས། དེ་བཞིན་ཉིད་དྲི་མ་མེད་པར་གྱུར་པ་ན། ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ། སྣང་བ་དེ་ཡང་གནས་གྱུར་པ། གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་སྐུ་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་དུ་གཅིག་ཀྱང་། དོན་དམ་གྱི་སྐུ་བྲལ་བའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་རང་དོན་དང་། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་སྨིན་གྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་གཞན་དོན་འཇོག་པའི་ཁྱད་པར་སེམས་ཅན་ལ་སྣང་དུ་རུང་བ་དང་མི་རུང་བ་ལས་ཡིན
【現代漢語翻譯】 由於眾生心識中善業習氣的不同，所見之物顯現為各種形象，這被稱為受用身（lons sku）。關於顯現二身，在《寶性論》（རྒྱུད་བླ་མ།, Gyü Lama）中說：『猶如彩繪之寶石，非真寶石而顯現，如是眾生諸因緣，遍主非真而顯現。』（ཇི་ལྟར་ཚོན་ནི་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས། །ནོར་བུ་དེ་དངོས་མིན་པར་སྣང་། །དེ་བཞིན་འགྲོ་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་པས། །ཁྱབ་བདག་དེ་དངོས་མིན་པར་སྣང་། །）其意即是如此。《金光明經》（གསེར་འོད་དམ་པ་, gser 'od dam pa）中說，二身被認為是佛陀之身。在《楞伽經》（ལང་གར་གཤེགས་པ།, lang gar gshegs pa）中說：『法身佛是佛，其餘皆是化身。』（ཆོས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་སངས་རྒྱས་ཡིན། །ལྷག་མ་དེ་ཡི་སྤྲུལ་པའོ། །）此外，《寶性論》中說，二身是表相之身。《中觀根本慧論》（དབུ་མ་རྩ་ཤེར།, dbu ma rtsa sher）的《如來品》（དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བརྟག་པ་, de bzhin gshegs pa brtag pa）和《涅槃品》（མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བཏགས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་, mya ngan las 'das pa btags pa'i rab tu byed pa）中，對佛陀實體的否定，應理解為眾生所見的假象。否則，許多經文就會出現內在矛盾。觀世音菩薩（སྤྱན་རས་གཟིགས་, spyan ras gzigs）曾說過：『對於具有生滅之法的金剛薩埵（རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ།, rdo rje sems dpa'），不可能具有十力和四無畏等功德。』如果認為世尊（བཅོམ་ལྡན་འདས་, bcom ldan 'das）具有色身，那麼佛陀與外道（མུ་སྟེགས་པ་, mu stegs pa）的智者之間就沒有區別，因為他們的智慧同樣低下。因此，爲了自利和他利，勝義諦之身和依於此的世俗諦之身，以及解脫和成熟之果，這六十四種功德的差別，是自性的圓滿之處，是勝義諦之身，是聖者們的表相之身，是他利圓滿之處。第一身（指法身）具有遠離（煩惱）的功德，第二身（指色身）具有成熟的功德。這些都應如此理解。除了眾生的所見之外，佛陀沒有絲毫實體的身，因為（佛陀）已經完全轉化為法性，一切都已融入真如（དེ་བཞིན་ཉིད་, de bzhin nyid）之中。《法與法性分別論》（ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་, chos dang chos nyid rnam par 'byed pa）中說：『當真如變得無垢時，一切都只是真如，這種顯現也是一種轉化，是已經成就的。』（དེ་བཞིན་ཉིད་དྲི་མ་མེད་པར་གྱུར་པ་ན། །ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ། །སྣང་བ་དེ་ཡང་གནས་གྱུར་པ། །གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །）其意即是如此。在佛陀的境界中，一切身都統一於法性，但爲了區分自利（具有遠離之功德的勝義諦之身）和他利（具有成熟之功德的世俗諦之身），這種區分是基於眾生能否見到。
【English Translation】 Due to the differing imprints of virtuous deeds in the minds of sentient beings, objects appear in various forms, and this is designated as the Enjoyment Body (lons sku). Regarding the manifestation of the Two Bodies, it is said in the Uttaratantra (རྒྱུད་བླ་མ།, Gyü Lama): 'Just as a jewel appears not as a real jewel due to various colors, similarly, the pervasive Lord appears not as real due to various causes of beings.' (ཇི་ལྟར་ཚོན་ནི་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས། །ནོར་བུ་དེ་དངོས་མིན་པར་སྣང་། །དེ་བཞིན་འགྲོ་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་པས། །ཁྱབ་བདག་དེ་དངོས་མིན་པར་སྣང་། །) The meaning is thus. In the Suvarnaprabhasa Sutra (གསེར་འོད་དམ་པ་, gser 'od dam pa), it is said that the Two Bodies are designated as the body of the Buddha. In the Lankavatara Sutra (ལང་གར་གཤེགས་པ།, lang gar gshegs pa), it is said: 'The Dharma Buddha is the Buddha; the rest are emanations of that.' (ཆོས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་སངས་རྒྱས་ཡིན། །ལྷག་མ་དེ་ཡི་སྤྲུལ་པའོ། །) Furthermore, in the Uttaratantra, it is said that the Two Bodies are symbolic bodies. In the Madhyamakakarika (དབུ་མ་རྩ་ཤེར།, dbu ma rtsa sher), the chapters on 'The Tathagata' (དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བརྟག་པ་, de bzhin gshegs pa brtag pa) and 'Nirvana' (མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བཏགས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་, mya ngan las 'das pa'i rab tu byed pa), the negation of the Buddha's substance should be understood as the imputation seen by sentient beings. Otherwise, many scriptures would become internally contradictory. Avalokiteshvara (སྤྱན་རས་གཟིགས་, spyan ras gzigs) has said: 'For Vajrasattva (རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ།, rdo rje sems dpa') who is subject to birth and death, it is impossible to have the ten powers and four fearlessnesses, etc.' If the Blessed One (བཅོམ་ལྡན་འདས་, bcom ldan 'das) is considered to have a physical body, then there would be no difference between the Buddhas and the scholars of the non-Buddhists (མུ་སྟེགས་པ་, mu stegs pa), because their wisdom is equally inferior. Therefore, for the sake of one's own benefit and the benefit of others, the Dharmakaya and the Rupakaya that depends on it, as well as the fruits of liberation and maturation, the difference of these sixty-four qualities is the place of the abundance of self-nature, it is the Dharmakaya, it is the symbolic body of the sages, it is the place of the perfection of others. The first body (Dharmakaya) possesses the qualities of freedom (from defilements), and the second body (Rupakaya) possesses the qualities of maturation. These should all be understood in this way. Apart from the perception of sentient beings, the Buddha does not have even a particle of substantial body, because (the Buddha) has completely transformed into the Dharmata, and everything has merged into Suchness (དེ་བཞིན་ཉིད་, de bzhin nyid). In the 'Distinguishing Dharma and Dharmata' (ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་, chos dang chos nyid rnam par 'byed pa), it is said: 'When Suchness becomes stainless, everything is just Suchness; this appearance is also a transformation, it is accomplished.' (དེ་བཞིན་ཉིད་དྲི་མ་མེད་པར་གྱུར་པ་ན། །ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ། །སྣང་བ་དེ་ཡང་གནས་གྱུར་པ། །གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །) The meaning is thus. In the state of Buddhahood, all bodies are unified in the Dharmata, but to distinguish between self-benefit (the Dharmakaya with the qualities of freedom) and other-benefit (the Rupakaya with the qualities of maturation), this distinction is based on whether sentient beings can see it or not.
་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་སྟོབས་སོགས་དང་ལྡན་པར་མི་སྣང་ཞིང་། ཆོས་ཅན་གྱི་སྐུ་མཚན་བཟང་དང་ལྡན་པ་དངོས་པོའི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་གྱི་ཡིན་ལུགས་ནི། སངས་རྒྱས་གང་ཡིན་སྐུ་གསུམ་གའི་བདག་ཉིད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ 5-419 གང་ཡིན་སྟོབས་སོགས་དང་ལྡན་དགོས་ཏེ། སྐུ་གསུམ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཆེ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཐམས་ཅད་དུ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་དག །གཅོད་པ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་པས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རོལ་བ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱང་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པར་སྣ་ལྔ་དང་། མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པར་བཞིར་གསུངས་ཏེ། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་དུ། མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་མི་གཡོ་སྟེ། །ཡེ་ཤེས་གསུམ་ནི་དེ་ལ་རྟེན། །མཉམ་པ་ཉིད་དང་སོ་སོར་རྟོག །བྱ་བ་གྲུབ་པ་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བཞི་བསྟན་པ་དེ་ལ་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོས་མི་གཡོ་བ་དང་། ཡེ་ཤེས་གསུམ་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། རྣམ་འགྱུར་སྣ་ཚོགས་པའི་སྒོ་ནས་གཡོ་བའོ། །མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྟག་ཏུ་ང་ཡི་བ་མེད་པ་དང་། ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པ་དང་། དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྟག་ཏུ་ལྡན་པ་དང་། རྟག་ཏུ་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བས་ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་མ་རྨོངས་པ་དང་། རྣམ་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་དེ་དག་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་ང་ཡི་མེད། །ཡོངས་སུ་མ་ཆད་རྟག་ཏུ་ལྡན། །ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་མ་རྨོངས་དང་། །རྟག་ཏུ་དེ་ལ་མངོན་ཕྱོགས་མིན། །ཞེས་སོ། །ཡེ་ཤེས་གསུམ་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བ་དང་། དེ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིན་ལ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀུན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཕྱིར། །ཡེ་ཤེས་འབྱུང་གནས་ཆེན་པོ་འདྲ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད། །ཡེ་ཤེས་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་ཕྱིར་ཏེ། །ཞེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་དེ་སྒོམ་པ་དག་པས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཚེ་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཞུགས་པ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། སྒོམ་པ་དག་པས་སེམས་ཅན་ལ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འདོད། །མི་གནས་ཞི་བར་ཞུགས་པ་ནི། །མཉམ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པར་འདོད། །ཅེས་ 5-420 སོ། །མཉམ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་ཞིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྐུའི་ཁ་དོག་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་མོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སང
【現代漢語翻譯】 不顯得具有法性身（chos nyid kyi sku）的力量等，因為具有法相身（chos can gyi sku）的殊勝相好，顯現為實物的形態。究竟的實相是：凡是佛，必定是三身（sku gsum）的自性；凡是佛的身，必定具有力量等。如《寶性論》所說：『三身能成大菩提，一切智者於一切，斷除眾生諸疑惑，我向于汝敬頂禮。』因此，身和智慧的游舞也是不可思議的，眾生的習氣顯現也是不可思議的。智慧在密宗中分為五種，在顯宗中分為四種。如《經莊嚴論》中說：『鏡智不動搖，三智依于彼，平等性與妙觀察，成所作智唯此爾。』這裡顯示了佛的四種智慧，其中的鏡智是不動搖的法性，其餘三種智慧依賴於它，並通過各種變化而動搖。鏡智是恒常無我，從對境的角度來說是永不間斷，從時間的角度來說是恒常具有，並且恒常遠離遮障，因此對於一切所知都不會迷惑，並且因為沒有相的實物，所以不是顯現地趨向于那些所知。如雲：『鏡智無我性，永不間斷恒時具，于諸所知皆不迷，恒常不向彼顯現。』三種智慧是一切相的因，因此如同一切智慧的大源泉，那也是一切圓滿報身佛，因為生起智慧的影像，所以是鏡智。如雲：『一切智因故，如大智源泉，圓滿報身佛，生智之影像。』當菩薩現證時，對於眾生獲得平等性的智慧，通過清凈禪定而獲得菩提時，進入不住涅槃，這就是平等性智。如雲：『由凈禪定於有情，欲得平等性之智，不住寂滅涅槃者，當欲是為平等智。』平等性智在一切時分都具有大慈和大悲，並且佛陀會應眾生的意願顯現青色等各種身色。 It does not appear to possess the power of the Dharmata Kaya (chos nyid kyi sku), because the Nirmana Kaya (chos can gyi sku) with its excellent marks and signs appears as a form of reality. The ultimate truth is that every Buddha is the nature of the Trikaya (sku gsum); every Buddha's body must possess powers and so on. As it says in the Ratnagotravibhāga: 'The three bodies accomplish great enlightenment, the all-knowing one in all ways, cuts off the doubts of all beings, I bow down to you with reverence.' Therefore, the play of body and wisdom is also inconceivable, and the appearance of the habitual tendencies of sentient beings is also inconceivable. Wisdom is taught as fivefold in the Mantrayana and fourfold in the Sutrayana. As it says in the Ornament of the Sutras: 'Mirror-like wisdom is unmoving, the three wisdoms rely on it, equality and discriminating, accomplishing activity alone.' This shows the four wisdoms of the Buddha, of which the mirror-like wisdom is the unchanging nature of Dharma, and the three wisdoms rely on it and move through various transformations. Mirror-like wisdom is always without 'I', is never interrupted from the perspective of objects, is always present from the perspective of time, and is always free from obscurations, therefore it is not confused about all knowable things, and because there is no form of reality, it is not manifestly directed towards those knowable things. As it says: 'Mirror-like wisdom has no 'I', is never interrupted, is always present, is not confused about all knowable things, and is never manifestly directed towards them.' The three wisdoms are the cause of all aspects, therefore they are like the great source of all wisdoms, and that is also all the Sambhogakaya Buddhas, because the image of wisdom arises, it is mirror-like wisdom. As it says: 'Because it is the cause of all wisdoms, it is like the great source of wisdom, it is the Sambhogakaya Buddha, because the image of wisdom arises.' When a Bodhisattva realizes, the wisdom of equality is obtained for sentient beings, and when enlightenment is obtained through pure meditation, entering into non-abiding Nirvana is the wisdom of equality. As it says: 'Through pure meditation, the wisdom of equality is desired for sentient beings, entering into non-abiding peace, is considered to be the wisdom of equality.' That very wisdom of equality is always endowed with great love and great compassion, and the Buddha appears to sentient beings in various body colors such as blue, according to their wishes.
【English Translation】 It does not appear to possess the power of the Dharmata Kaya (chos nyid kyi sku), because the Nirmana Kaya (chos can gyi sku) with its excellent marks and signs appears as a form of reality. The ultimate truth is that every Buddha is the nature of the Trikaya (sku gsum); every Buddha's body must possess powers and so on. As it says in the Ratnagotravibhāga: 'The three bodies accomplish great enlightenment, the all-knowing one in all ways, cuts off the doubts of all beings, I bow down to you with reverence.' Therefore, the play of body and wisdom is also inconceivable, and the appearance of the habitual tendencies of sentient beings is also inconceivable. Wisdom is taught as fivefold in the Mantrayana and fourfold in the Sutrayana. As it says in the Ornament of the Sutras: 'Mirror-like wisdom is unmoving, the three wisdoms rely on it, equality and discriminating, accomplishing activity alone.' This shows the four wisdoms of the Buddha, of which the mirror-like wisdom is the unchanging nature of Dharma, and the three wisdoms rely on it and move through various transformations. Mirror-like wisdom is always without 'I', is never interrupted from the perspective of objects, is always present from the perspective of time, and is always free from obscurations, therefore it is not confused about all knowable things, and because there is no form of reality, it is not manifestly directed towards those knowable things. As it says: 'Mirror-like wisdom has no 'I', is never interrupted, is always present, is not confused about all knowable things, and is never manifestly directed towards them.' The three wisdoms are the cause of all aspects, therefore they are like the great source of all wisdoms, and that is also all the Sambhogakaya Buddhas, because the image of wisdom arises, it is mirror-like wisdom. As it says: 'Because it is the cause of all wisdoms, it is like the great source of wisdom, it is the Sambhogakaya Buddha, because the image of wisdom arises.' When a Bodhisattva realizes, the wisdom of equality is obtained for sentient beings, and when enlightenment is obtained through pure meditation, entering into non-abiding Nirvana is the wisdom of equality. As it says: 'Through pure meditation, the wisdom of equality is desired for sentient beings, entering into non-abiding peace, is considered to be the wisdom of equality.' That very wisdom of equality is always endowed with great love and great compassion, and the Buddha appears to sentient beings in various body colors such as blue, according to their wishes.
ས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་སྟོན་པར་མཛད་དེ། དུས་རྣམས་ཀུན་ཏུ་བྱམས་པ་དང་། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དག་དང་ལྡན། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མོས་པ་བཞིན། །སངས་རྒྱས་སྐུ་ནི་ངེས་པར་སྟོན། །ཞེས་སོ། །སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་རྟག་མི་ཐོགས། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུངས་རྣམས་ཀྱི། །གཏེར་དང་འདྲ་བ་ཁོ་ན་ཡིན། །འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་སུ་ནི། །འབྱོར་བ་ཐམས་ཅད་སྟོན་མཛད་པ། །ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པ་ཡི། །ཆོས་ཆེན་ཆར་ནི་རབ་ཏུ་འབེབས། །ཞེས་པ་གོ་སླའོ། །བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སྤྲུལ་པ་སྣ་ཚོགས་ཤིང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་མཛད་པ་པོ་སྟེ། བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཁམས་གསུམ་ཀུན་ཏུ་སྣ་ཚོགས་ཤིང་། །དཔག་མེད་བསམ་ཡས་སྤྲུལ་པ་ཡིས། །སེམས་ཅན་ཀུན་དོན་སྒྲུབ་པ་པོ། །ཞེས་སོགས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་དེ་ནི་རྟག་ཏུ་མཛད་པའི་བྱེ་བྲག་དང་། གྲངས་དང་ཞིང་གི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་པ་དེ་རྟག་ཏུ། །མཛད་པ་གྲུབ་པའི་བྱེ་བྲག་དང་། །གྲངས་དང་ཞིང་གིས་རྣམ་ཀུན་ཏུ། །བསམ་མི་ཁྱབ་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་འཛིན་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་མཉམ་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་བཞི་པོ་ཡང་དག་པར་འབྱུང་སྟེ། འཛིན་པའི་ཕྱིར་དང་སེམས་མཉམ་ཕྱིར་། །ཡང་དག་ཆོས་རབ་སྟོན་ཕྱིར་དང་། །བྱ་བ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །ཡེ་ཤེས་བཞི་པོ་ཡང་དག་འབྱུང་། །ཞེས་སོ། །འདི་རྣམས་ཀྱང་ཡིན་ལུགས་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་ལ་ལྟོས་ནས་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱའོ། ། 5-421 གང་གི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་འདི་ཉིད་སྐུ་གསུམ་ཡེ་ཤེས་བཞིའི་བདག་ཉིད་དང་། སྐུ་བཞི་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་བདག་ཉིད་དང་། སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ། བྱེ་བ་དཔག་མེད་འགྱེད་པ་པོ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། གཞུང་གི་དོན་ལ་འཇུག་པ་ནི། ཐུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ནི། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གང་དག །ཐོབ་གྱུར་རྣམ་ཀུན་རྣམ་དག་པ། །དེ་དག་རང་བཞིན་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཞེས་པ་ཐུབ་པ་ཡང་ཡིན་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཡང་ཡིན་པས་ན། །ཐུ༷བ་པ༷འི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་སྐུ༷་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི༷་ཟ༷ག་པ༷་མེ༷ད་པ༷འི་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ལ་སོགས་པ་མཐར་ཐུག་པའི་ཆོ༷ས་ག༷ང་ད༷ག་ཐོ༷བ་པར་གྱུ༷ར་པའི་ངོ་བོ་སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པས་རྣ༷མ་པ་ཀུ༷ན་ཏུ་རྣ༷མ་པར་ད༷ག་པ༷་དེ༷་ད༷ག་བཅོས་མ་གློ་བུར་བ་མ་ཡིན་གྱི། ར༷ང་བཞི༷ན་པའི་སྐུ་གཉུག་མའི་མཚ༷ན་
【現代漢語翻譯】 如來示現化身，於一切時中，常懷慈愛，具足大悲。隨眾生之意樂，必示現佛身。 此為妙觀察智。此智慧於一切所知境，恒常無礙，猶如三摩地（Samadhi，梵文，三昧，等持）與總持（Dharani，梵文，陀羅尼，總持）之寶藏。 于諸眷屬壇城中，示現一切圓滿，斷除一切疑惑，普降大法之雨。 此段易解。 成所作智者，於一切世界中，以種種無量無數不可思議之化身，利益一切眾生。是故，成所作智者：於三界中，以種種無量無數之化身，成辦一切眾生之利益。 如是等。佛之化身，常行利生事業，其差別、數量及所化之境，皆不可思議。佛之化身恒常不斷，以其所作成就之差別，及其數量與所化之境，皆是不可思議。 如是說。因此，爲了憶持所聞之法，爲了對一切眾生生起自他平等之心，爲了如實宣說正法，爲了成辦一切眾生之事業，四種智慧方能如實生起。爲了憶持，爲了平等心，爲了如實宣說正法，爲了成辦利生事業，四種智慧方能如實生起。 如是說。此等從法性而言，乃是法界體性智，然就佛與眾生之關係而言，亦應了知二諦之差別。 何以故？以其法身即是三身四智之體性，亦是四身五智之體性，並且是諸佛化身，能化現無數化身。是故，通達經論之義者應知：佛陀之法身，乃是證得一切無漏功德，具足一切清凈之自性。 此乃佛陀之法身，亦是證得一切無漏之菩提分法等究竟之法，斷除二障及其習氣，於一切時處皆得清凈，此乃本具之自性身。
【English Translation】 The Buddha manifests the Nirmanakaya (emanation body), always with loving-kindness and great compassion. According to the inclinations of sentient beings, the Buddha invariably manifests. This is the discriminating awareness wisdom. This wisdom is constantly unobstructed in all knowable objects, like a treasure of Samadhi (Samadhi, Devanagari: समाधि, Romanization: samādhi, meaning: concentration) and Dharani (Dharani, Devanagari: धारणी, Romanization: dhāraṇī, meaning: retention). In the mandalas (circle) of retinues, it demonstrates all perfections, cuts off all doubts, and pours down great rain of Dharma. This paragraph is easy to understand. The accomplishing activity wisdom acts for the benefit of all sentient beings in all realms of the world with various immeasurable and inconceivable emanations. Therefore, the accomplishing activity wisdom: in the three realms, with various immeasurable and inconceivable emanations, accomplishes the benefit of all sentient beings. And so on. The Buddha's emanation always performs the activity of benefiting beings, and its distinctions, numbers, and fields of transformation are all inconceivable. The Buddha's emanation is constant, and its distinctions of accomplished activities, its numbers, and its fields are all known to be inconceivable. Thus, in order to uphold the Dharma that has been heard, in order to generate a mind of equality between oneself and others for all sentient beings, in order to truly teach the correct Dharma, and in order to accomplish the activities of all sentient beings, the four wisdoms arise correctly. For the sake of upholding, for the sake of equality, for the sake of truly teaching the Dharma, and for the sake of accomplishing the activities, the four wisdoms arise correctly. Thus it is said. These, in terms of the nature of reality, are the Dharmadhatu wisdom, but in relation to the Buddha and sentient beings, the distinctions of the two truths should also be understood. Why? Because this Dharmakaya (body of essence) is the nature of the three bodies and four wisdoms, and also the nature of the four bodies and five wisdoms, and is the Nirmanakaya (emanation body) of all Buddhas, capable of emanating countless emanations. Therefore, those who enter into the meaning of the scriptures should know: the Dharmakaya of the Buddha is the nature of attaining all uncontaminated virtues, possessing all purity. This is the Dharmakaya of the Buddha, and it is also the ultimate Dharma of attaining all uncontaminated Bodhipakshika-dharmas (wings to awakening), abandoning the two obscurations and their habitual tendencies, and being pure at all times and places. This is the inherent nature body.
ཉི༷ད་ཅ༷ན་ཡིན་ནོ། ། ༈ ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བཤད་པ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་དེ་དག་གང་དང་གང་ཡིན་པར་བརྗོད་ཅེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཚད་མེད་དང་། །རྣམ་པར་ཐར་དང་མཐར་གྱིས་ནི། །སྙོམས་འཇུག་དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་དང་། །ཟད་པར་བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་དང་། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་བརྒྱད་དང་། །ཉོན་མོངས་མེད་དང་སྨོན་མཁྱེན་དང་། །མངོན་ཤེས་སོ་སོ་ཡང་དག་རིག །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དག་བཞི་དང་། །དབང་བཅུ་དང་ནི་སྟོབས་བཅུ་དང་། །མི་འཇིགས་པ་ནི་བཞི་དག་དང་། །བསྲུང་བ་མེད་པ་རྣམ་གསུམ་དང་། །དྲན་པ་ཉེར་བཞག་རྣམ་གསུམ་དང་། །བསྙེལ་བ་མི་མངའི་ཆོས་ཉིད་དང་། །བག་ཆགས་ཡང་དག་བཅོམ་པ་དང་། །སྐྱེ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། །ཐུབ་པ་ཁོ་ནའི་མ་འདྲེས་ཆོས། །བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པ་གང་ཡིན་དང་། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དང་། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་དེ་ལ། འབྲས་བུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུས་བསྡུས་པའི་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ལ་སོགས་པ་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ཀྱི་ཕྱོ༷གས་དང་མཐུ༷ན་པའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཏེ། འདི་རྣམས་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚུལ་ནི་སྔར་ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་སྐབས་སུ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཚ༷ད་མེ༷ད་ད༷ང་། རྣ༷མ་ཐ༷ར་ད༷ང་། 5-422 སྙོ༷མས་འཇུ༷ག་དང་། མངོན་ཤེས་དང་། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང་། སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཡང་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །འདིར་ནི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སས་བསྡུས་པ་ཟག་མེད་ཀྱི་དབྱིངས་འབའ་ཞིག་ཏུ་གོ་བར་བྱའོ། །འདིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བརྩེ་བའི་བྱམས་སོགས་ནི་དགོངས་པ་ཉིད་དེ། བྱམས་པ་བདེ་བ་དང་ཕྲད་པར་དང་། སྙིང་རྗེ་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་དང་། དགའ་བ་བདེ་དང་མི་འབྲལ་བར་དང་། བཏང་སྙོམས་ཕན་པར་དགོངས་པ་ཉིད་དེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བརྩེ་བ་ཅན། །ཕྲད་དང་བྲལ་བའི་དགོངས་པ་ཅན། །མི་འབྲལ་བ་ཡི་དགོངས་པ་ཅན། །ཕན་བདེ་དགོངས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ། །ཞེས་སོ། །འདིར་རྣམ་ཐར་ཟིལ་གནོན་ཟད་པར་གྱི་ཁྱད་པར་ནི། སྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ངེས་པར་གྲོལ་བ། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་། ཉིད་ཀྱི་ཐུགས་ལ་མངའ་བསྒྱུར་བས། ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་བཞིན་དུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང་། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དེ། ཐུབ་པའི་སྒྲིབ་ཀུན་ངེས་པར་གྲོལ། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན། །ཁྱོད་ཀྱི་མཁྱེན་པས་ཤེས་བྱ་ཁྱབ། །ཐུགས་གྲོལ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །ཟ༷ད་པ༷ར་གྱི་དབྱེ་བ་བཅུ༷་ནི། མཐའ་དག་ས་དང་། ཆུ་དང་། མེ་དང་། རླུང་དང་། སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་པོ་དང
【現代漢語翻譯】 是這樣的。 關於法身的解釋： 什麼是無漏之法？答：菩提分法（指三十七道品），無量（四無量心），解脫（八解脫），次第（九次第定），九種等持的自性，十種遍處的自性，八種勝處，無煩惱，愿智，個別正智，四種一切清凈，十自在，十力，四無畏，三種無守護，三種近念，不忘失法性，斷盡習氣，于有情大悲，以及唯有佛才有的十八不共法，以及一切種智，這些被稱為法身。 總而言之，果法由法身所攝，如近念等三十七菩提分法。這些在道位時如何修持，已在之前的積聚資糧時講過。同樣，無量、解脫、等持、神通、四種個別正智、十力、四無畏、十八不共法等由道所攝之義，之前也已講過。此處是指果位佛地的無漏界。 此處對一切有情的慈愛等是（佛的）意念，慈愛是與安樂相遇，悲心是與痛苦分離，喜是與安樂不分離，舍是利益。即： 對有情具慈愛，具有相遇與分離之意念，具有不分離之意念，利益安樂之意念，向您致敬！ 此處解脫、勝處、遍處的差別是：從一切修持中必定解脫是解脫；以自身之意自在，如所愿般加持，是勝伏一切世間；以智慧遍知一切所知是遍處。即： 從諸佛的障礙中必定解脫，勝伏一切世間，您的智慧遍知一切所知，向已解脫的您致敬！ 十遍處的分類是：一切地、水、火、風、青、黃、紅、白……
【English Translation】 It is so. Explanation of Dharmakaya: What are the uncontaminated dharmas? Answer: The factors conducive to enlightenment (referring to the thirty-seven factors of enlightenment), immeasurable (the four immeasurables), liberation (the eight liberations), sequential (the nine sequential abidings), the nature of the nine samadhis, the nature of the ten kasinas, the eight forms of mastery, non-affliction, wish-wisdom, individual perfect knowledge, the four all-purities, the ten powers, the ten strengths, the four fearlessnesses, the three non-guarding, the three close mindfulnesses, the nature of non-forgetfulness, the complete destruction of habitual tendencies, great compassion for beings, and the eighteen unshared dharmas that only Buddhas possess, as well as all-knowingness, these are called Dharmakaya. In summary, the resultant dharma is encompassed by the Dharmakaya, such as the thirty-seven factors conducive to enlightenment like close mindfulness. How these are practiced during the path stage has been explained earlier during the accumulation of merit. Similarly, the meaning of the immeasurables, liberations, samadhis, superknowledges, the four individual perfect knowledges, the ten powers, the four fearlessnesses, the eighteen unshared dharmas, etc., which are encompassed by the path, has also been explained earlier. Here, it refers to the uncontaminated realm of the resultant Buddhahood. Here, loving-kindness, etc., towards all sentient beings are (the Buddha's) intentions: loving-kindness is meeting with happiness, compassion is separating from suffering, joy is not separating from happiness, and equanimity is benefiting. That is: Having loving-kindness for sentient beings, having the intention of meeting and separating, having the intention of not separating, having the intention of benefiting happiness, I pay homage to you! Here, the differences between liberation, mastery, and pervasion are: being definitely liberated from all practices is liberation; being free in one's own mind, blessing as desired, is mastering all worlds; pervading all knowable things with wisdom is pervasion. That is: Being definitely liberated from the obstacles of all Buddhas, mastering all worlds, your wisdom pervades all knowable things, I pay homage to you who are liberated! The classification of the ten kasinas is: all earth, water, fire, wind, blue, yellow, red, white...
་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། ནམ་མཁའ་སྟེ། ལམ་དུས་སུ་ཡང་བསམ་གཏན་པ་སེམས་ལ་དབང་ཐོབ་པས་ཟད་པར་འདི་དག་ཇི་ལྟར་མོས་པ་བཞིན་དུ་འཆར་བ་ནི། སྲོག་གཟུགས་གྲུབ་པའི་མཐུ་ལས་སོ། །ཟི༷ལ་གྱི༷ས་ནོ༷ན་པ༷འི་སྐྱེ༷་མཆེ༷ད་ཀྱི་དབྱེ༷་བ༷་བརྒྱ༷ད་ན། ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཕྲ་མོ་ཁ་དོག་སྡུག་མི་སྡུག་མཐོང་ཡང་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རགས་པ་དང་ཁ་དོག་སྡུག་མི་སྡུག་མཐོང་ཡང་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་སྟེ་གཉིས་དང་། ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་ཤིང་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཕྲ་བ་དང་ 5-423 རགས་པ་གཉིས་སྔ་མ་བཞིན་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་སྟེ་བཞི་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་ཤིང་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་པོ་མཐོང་ཡང་དེ་དག་གི་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་སྟེ་དེ་ལྟར་བརྒྱད་དོ། །སྔོན་པོ་དང་། ཁ་དོག་སྔོན་པོ་དང་། སྔོན་པོར་སྣང་བ་དང་། མདོག་སྔོན་པོ་བཞིའི་ཁྱད་པར། སྔ་མ་གཉིས་རང་བཞིན་དང་། ཕྱི་མ་གཉིས་བཅོས་མ་སྟེ། རང་བཞིན་པའི་དཔེ་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་རེ་རེ་དང་། བཅོས་མའི་དཔེ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་གོས་རེ་རེ་བྱུང་བས་སོ། །འདིར་མངོན་ཤེས་དྲུག་གིས་གདམས་ངག་འདོམས་པ་ནི། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་ཤེས་ཀྱིས་གདུལ་བྱའི་སར་གཤེགས་ནས། གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཤེས་པས་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མཁྱེན་པར་མཛད་དེ། ལྷའི་རྣ་བས་དེ་དག་གི་སྐད་ཤེས་པ་དང་། སྔོན་གྱི་གནས་སྐབས་རྗེས་སུ་དྲན་པས་སྔོན་གྱི་གནས་ནས་འདིར་འོངས་པ་དང་། ལྷའི་མིག་གིས་ཕྱི་མའི་མཐར་འགྲོ་བ་དང་། ཟག་ཟད་ཀྱིས་འཁོར་བ་ལས་ངེས་པར་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་མཁྱེན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ལེགས་པར་འདོམས་ཏེ། གཤེགས་ནས་སྤྱོད་པ་མཁྱེན་མཛད་དེ། །དེ་དག་སྐད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི། །འོང་དང་འགྲོ་དང་ངེས་འབྱུང་ལ། །ལེགས་འདོམས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །འདིར་གང་ལ་ཡང་བློ་གྲོས་རྟག་ཏུ་ཐོགས་པ་མི་མངའ་བས་སོ༷་སོ༷་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་རི༷ག་པ་བཞིས། རྟེན་ཆོས་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་པ་དོན་གཉིས་བཤད་བྱ་དང་། གསུང་དང་མཁྱེན་པ་གཉིས་འཆད་བྱེད་ཡིན་པ་ལ་དེ་དག་ལེགས་པར་སྟོན་ཏེ། རྟེན་དང་བརྟེན་པ་བཤད་བྱ་དང་། །གསུང་དང་མཁྱེན་པ་འཆད་བྱེད་ལ། །བློ་གྲོས་རྟག་ཐོགས་མི་མངའ་བ། །ལེགས་སྟོན་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །རྣ༷མ་པ༷་ཐ༷མས་ཅ༷ད་དུ་ཡོངས་སུ་ད༷ག་པ་བཞི༷་ནི། ལུས་ལེན་པ་དང་། གནས་པ་དང་། གཏོང་བ་ལ་མངའ་བརྙེས་པས་ལུས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། སྤྲུལ་པ་དང་བསྒྱུར་བ་ལ་མངའ་བརྙེས་པས་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མངའ་བརྙེས་པས་ཐུགས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཡ
【現代漢語翻譯】 རྣམ་པར་ཤེས་པ་（梵文：vijñāna，意識）和། ནམ་མཁའ་སྟེ། （梵文：ākāśa，虛空）在修道時，禪定者通過掌握自己的心，可以隨心所欲地顯現這些事物，這是因為他們已經獲得了生命形象的力量。八種通過『以力壓制』來區分的生處（梵文：āyatana，處）是：內在對色法的覺知，即使看到外在微細的、悅意或不悅意的色法，也能通過壓制來認知和看到；同樣，內在對色法的覺知，即使看到外在粗大的、悅意或不悅意的色法，也能通過壓制來認知和看到，這是兩種。內在沒有對色法的覺知，但像之前一樣認知和看到外在的微細和粗大的色法，這是四種。同樣，內在沒有對色法的覺知，但即使看到外在的藍色、黃色、紅色和白色，也能通過壓制來認知和看到，這就是八種。 藍色、藍色的顏色、顯現為藍色和藍色的色調這四者之間的區別是：前兩者是自性，後兩者是人為。自性的例子是花朵等，人為的例子是藍色等的衣服。 這裡通過六種神通來傳授教誨：通過神足通前往被調伏者的處所，通過他心通了解他們的心行，通過天耳通了解他們的語言，通過宿命通回憶起他們過去的生活，通過天眼通看到他們未來的去向，並通過漏盡通瞭解他們如何從輪迴中解脫出來，從而善巧地傳授教誨。前往並瞭解他們的行為，通過語言瞭解眾生的來去和解脫，向您善巧傳授教誨者頂禮！ 在這裡，因為您對任何事物都始終具有無礙的智慧，所以通過四種各別正知（藏文：སོ༷་སོ༷་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་རི༷ག་པ་བཞིས།），清晰地揭示了作為所說之物的所依之法和所依之義，以及作為能說之物的言語和智慧。清晰地展示所依和能依、所說和能說，您具有始終無礙的智慧，向您善巧展示者頂禮！ 四種完全清凈（藏文：རྣ༷མ་པ༷་ཐ༷མས་ཅ༷ད་དུ་ཡོངས་སུ་ད༷ག་པ་བཞི༷་ནི།）是：因為您在受生、安住和捨棄身體上獲得了自在，所以身體是完全清凈的；因為您在化現和轉變上獲得了自在，所以所緣是完全清凈的；因為您在禪定上獲得了自在，所以心是完全清凈的；因為您在智
【English Translation】 Vijnana (Tibetan: རྣམ་པར་ཤེས་པ་, Sanskrit: vijñāna, consciousness) and Akasha (Tibetan: ནམ་མཁའ་སྟེ།, Sanskrit: ākāśa, space). During the path, meditators, having gained mastery over their minds, can manifest these things as they wish, because they have obtained the power of the life-form. The eight distinctions of 'overpowering' birthplaces (Sanskrit: āyatana, place) are: the inner awareness of form, even when seeing subtle, pleasant or unpleasant external forms, one knows and sees by overpowering them; similarly, the inner awareness of form, even when seeing coarse, pleasant or unpleasant external forms, one knows and sees by overpowering them, these are two. The inner awareness is without form, but like before, one knows and sees the subtle and coarse external forms, these are four. Similarly, the inner awareness is without form, but even when seeing external blue, yellow, red, and white forms, one knows and sees by overpowering them, these are the eight. The differences between blue, the color blue, appearing as blue, and the hue of blue are: the former two are intrinsic, and the latter two are artificial. An example of the intrinsic is each flower, and an example of the artificial is each garment of blue, etc. Here, the teachings are imparted through the six superknowledges: by the power of miraculous feet, one goes to the place of those to be tamed; by knowing the minds of others, one understands their mental conduct; by the divine ear, one understands their languages; by remembering former lives, one recalls coming here from former states; by the divine eye, one sees where they will go in the future; and by the exhaustion of defilements, one knows how they will certainly emerge from samsara, thus skillfully imparting the teachings. Having gone and understood their conduct, through language, one understands the coming, going, and liberation of sentient beings. I prostrate to you, who skillfully impart the teachings! Here, because you always possess unobstructed wisdom regarding anything, through the four individual perfect knowledges (Tibetan: སོ༷་སོ༷་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་རི༷ག་པ་བཞིས།), you clearly reveal the basis of what is to be said and the meaning of what is based upon it, as well as the speech and wisdom that are the speakers. Clearly showing the basis and what is based upon it, what is to be said and what is said, you possess wisdom that is always unobstructed, I prostrate to you, who skillfully shows! The four completely pure (Tibetan: རྣ༷མ་པ༷་ཐ༷མས་ཅ༷ད་དུ་ཡོངས་སུ་ད༷ག་པ་བཞི༷་ནི།) are: because you have mastery over taking birth, abiding, and abandoning the body, the body is completely pure; because you have mastery over emanation and transformation, the object of focus is completely pure; because you have mastery over samadhi, the mind is completely pure; because you have mastery over wis
ེ་ཤེས་ལ་མངའ་བརྙེས་པས་མཁྱེན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ་བཞིའོ། །ལེན་དང་གནས་དང་གཏོང་ 5-424 བ་དང་། །སྤྲུལ་དང་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་དང་། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཡེ་ཤེས་ལ། །མངའ་བརྙེས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །དབ༷ང་བཅུ༷་ནི། ཚེ་དང་། སེམས་དང་། ཡོ་བྱད་དང་། ལས་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། མོས་པ་དང་། སྨོན་ལམ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་དང་། ཡེ་ཤེས་དང་། ཆོས་ལ་དབང་བ་སྟེ་བཅུའོ། །སྟོ༷བས་བཅུ༷་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བསླུ་བའི་བདུད་འཇོམས་པ་ནི། བདེ་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོའི་ཐབས་ལ་བསླུ་བ་དང་། ལྷ་ལ་སོགས་པ་སྐྱབས་མིན་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་བསླུ་བ་དང་། ཟག་བཅས་ཀྱི་དག་པ་ཙམ་གྱིས་རབ་ཏུ་དག་པར་བསླུ་བ་དང་། ཐེག་ཆེན་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་རབ་ཏུ་བསླུ་བའི་བདུད་འཇོམས་པ་སྟེ། ཐབས་དང་སྐྱབས་དང་དག་པ་དང་། །ཐེག་ཆེན་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་བསླུ་བ་ཡི། །བདུད་འཇོམས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །མི༷་འཇི༷གས་པ༷་བཞི་ནི༷། རིམ་པ་ལྟར་རང་གི་དོན་དུ་ཡེ་ཤེས་དང་སྤངས་པ་དང་། གཞན་གྱི་དོན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། གེགས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ལ་གཞན་དག་གིས་མི་རྫི་བའི་ཕྱིར་མི་འཇིགས་ཏེ། རང་གཞན་དོན་དུ་ཡེ་ཤེས་དང་། །སྤངས་དང་ངེས་འབྱུང་གེགས་བྱེད་པ། །སྟོན་མཛད་མུ་སྟེགས་གཞན་དག་གིས། །མི་རྫི་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཤིན་ཏུ་དག་པས་སྤྱོད་པ་མ་དག་པ་གཞན་གྱི་ཤེས་ཀྱིས་དོགས་ནས་བསྲུ༷ང་བ༷་དེ་མེ༷ད་པ༷འི་ཕྱིར། འཁོར་གྱི་ནང་ན་བག་རྐྱང་སྟེ་གསུང་བ་དང་། ཆོས་ཉན་པ་ལ་གུས་པ་དང་། མ་གུས་པ་དང་། ཆ་མཉམ་པའི་འཁོར་གསུམ་ལ་ཆགས་པ་དང་། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་། ཆ་མཉམ་པའི་གཡེང་བ་གསུམ་གྱིས་དྲན་པ་མི་བསྙེལ་བའི་ཕྱིར་བཏང་སྙོམས་ཀྱིས་དྲ༷ན་པ༷་ཉེ༷་བར༷་བཞ༷ག་པ་རྣ༷མ་པ་གསུ༷མ་སྟེ། བསྲུང་མེད་བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བ། །འཁོར་གྱི་ནང་ན་བག་རྐྱང་གསུང་། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་གཉིས་སྤངས་པ། །འཁོར་སྡུད་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །བསྙེལ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུས་ལས་འདའ་བ་མི་སྲིད་པས་མཛད་པ་རྟག་ཏུ་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ནི་བསྙེ༷ལ་བ༷་མི༷་མང༷འ་བའི་ཆོ༷ས་ཉི༷ད་དེ། སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་བྱ་བ་ལ། །ཁྱོད་ནི་དུས་ལས་མི་འདའ་བས། །མཛད་པ་རྟག་ཏུ་དོན་མངའ་བ། །མི་བསྙེལ་ 5-425 ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །ཉོན་མོངས་ཟད་ཀྱང་བག་ཆགས་མ་བཅོམས་པས། ཉན་རང་ལ་ལུས་ཀྱི་འགྱུར་བ་དང་། གླང་པོ་འཁྲུལ་བ་དང་། ཐུབ་པ་ལ་སོགས་ཀུན་མཁྱེན་མིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོད་པ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གནས་པ་དང་རྒྱུ་བ་ལ་རྟག་ཏུ་ཀུན་མཁྱེན་མ་ཡིན་པའི་སྤྱོད་པ་མི་མངའ་བ་ནི་བ༷ག་ཆ༷གས་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་བཅོ༷མ་པ༷་སྟེ། ཀུན་མཁྱེན་ཁྱོད་ལ་རྒྱུ་བ་དང་། །གནས་པ་ཀུན་ལ་རྟ
【現代漢語翻譯】 由於精通智慧，所以知識完全純凈，共有四種：以掌握生、住、舍，化身和完全轉變，禪定和智慧，向您致敬！這是四種純凈。 十種自在是：壽命自在、心自在、資具自在、業自在、生自在、勝解自在、愿自在、神變自在、智自在、法自在，共有十種自在。 十力是指降伏迷惑眾生的魔：在善趣和惡趣的方法上迷惑，在非救護者（如天神）處迷惑為救護，以有漏的清凈迷惑為完全清凈，以及在大乘的解脫上迷惑。因此，降伏迷惑眾生的魔：在方法、救護、清凈和，大乘的解脫上，迷惑眾生的，降伏魔者，向您致敬！ 四無畏是：依次爲了自己的利益，擁有智慧和斷除；爲了他人的利益，擁有解脫；以及在揭示障礙時，不被他人駁斥。爲了自己和他人的利益，擁有智慧和，斷除與解脫，揭示障礙者，不被其他外道駁斥，向您致敬！ 如來（Tathāgata）的身、語、意行為極其純凈，因為沒有因擔心行為不純凈而被守護的情況，所以在僧團中坦率地說法，對於聽法者恭敬與不恭敬，以及平等的三種僧團，沒有貪戀、嗔恨和平等的三種散亂，因此以捨棄之心安住于正念。沒有守護，沒有遺忘，在僧團中坦率說法，完全斷除兩種煩惱，聚集僧團者，向您致敬！ 因為不會因遺忘而耽誤利益眾生的時機，所以行為總是具有成果，這是不忘失的法性。對於所有眾生的事業，您不會耽誤時機，行為總是具有意義，不忘失者，向您致敬！ 即使煩惱已盡，但習氣未斷，因此聲聞和獨覺會有身體的改變、大象的錯亂，以及導師（指佛陀）等不具一切智的行為。如來在住和行時，不會有不恒時具有一切智的行為，這是完全斷除習氣。
【English Translation】 Having mastered wisdom, knowledge is completely pure, these are four: Mastering birth, abiding, relinquishing, transformation and complete conversion, meditative stabilization and wisdom, I prostrate to you! These are the four purities. The ten powers are: power over life, power over mind, power over resources, power over actions, power over birth, power over aspiration, power over vows, power over miraculous powers, power over wisdom, and power over Dharma, these are the ten powers. The ten strengths refer to subduing the Māras (demons) who delude sentient beings: deluding in the methods of happy and unhappy realms, deluding into refuge in non-protectors (such as gods), deluding into complete purity with mere contaminated purity, and deluding greatly in the liberation of the Great Vehicle. Therefore, subduing the Māras who delude sentient beings: In method, refuge, purity, and, in the liberation of the Great Vehicle, subduing the deluders of sentient beings, I prostrate to you! The four fearlessnesses are: successively, for one's own benefit, having wisdom and abandonment; for the benefit of others, having liberation; and in revealing obstacles, not being refuted by others. For the benefit of oneself and others, having wisdom and, abandonment and liberation, revealing obstacles, not being refuted by other heretics, I prostrate to you! The body, speech, and mind activities of the Tathāgata (Thus-Gone One) are extremely pure, because there is no need to guard against impure actions, therefore speaking frankly in the assembly, having respect and disrespect for those who listen to the Dharma, and the three assemblies of equality, without attachment, anger, and the three distractions of equality, therefore abiding in mindfulness with equanimity. Without guarding, without forgetting, speaking frankly in the assembly, completely abandoning the two defilements, gathering the assembly, I prostrate to you! Because one does not miss the opportunity to benefit sentient beings due to forgetfulness, actions always have results, this is the nature of not forgetting. For the activities of all sentient beings, you do not miss the opportunity, actions always have meaning, the unforgetting one, I prostrate to you! Even though the afflictions are exhausted, the habitual tendencies are not subdued, therefore the Śrāvakas (Hearers) and Pratyekabuddhas (Solitary Realizers) have changes in their bodies, the confusion of elephants, and the actions of the Teacher (referring to the Buddha) and others who do not possess omniscience. The Tathāgata, in abiding and moving, does not have actions that are not constantly omniscient, this is the complete subduing of habitual tendencies.
ག་པར་ནི། །ཀུན་མཁྱེན་མིན་སྤྱོད་མི་མངའ་བ། །ཡང་དག་དོན་ལྡན་ཁྱོད་ཕྱག་འཚལ། །ཞེས་སོ། །སུ་ནི་དར་སུ་ནི་རྒུད་ཅེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ལ་ཉིན་ལན་གསུམ་མཚན་ལན་གསུམ་སོ་སོར་གཟིགས་པ་ནི་སྐྱེ༷་བོ་ལ༷་ཐུ༷གས་རྗེ༷་ཆེ༷ན་པོ༷་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་ཉིན་མཚན་དུ། །ལན་དྲུག་ཏུ་ནི་སོ་སོར་གཟིགས། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ། །ཕན་དགོངས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །སྤྱོད་པ་མ་འདྲེས་པ་དྲུག་དང་། རྟོགས་པ་མ་འདྲེས་པ་དྲུག་དང་། ཡེ་ཤེས་མ་འདྲེས་པ་གསུམ་དང་། འཕྲིན་ལས་མ་འདྲེས་པ་གསུམ་སྟེ་བཅོ་བརྒྱད་ནི། ཐུ༷བ་པ༷་ཁོ༷་ན༷འི་མ༷་འདྲེ༷ས་པའི་ཆོ༷ས་བཅོ༷་བརྒྱ༷ད་དེ། སྤྱོད་པ་དང་ནི་རྟོགས་པ་དང་། །ཡེ་ཤེས་དང་ནི་འཕྲིན་ལས་ཀྱི། །ཉན་ཐོས་རང་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི། །བླ་མ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །སྐུ་གསུམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་བརྙེས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཙོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ། སྐུ་གསུམ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཆེ། །རྣམ་པ་ཀུན་བརྙེས་ཐམས་ཅད་དུ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཐེ་ཙོམ་དག །གཅོད་པ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །རྣ༷མ་པ༷་ཐ༷མས་ཅ༷ད་མཁྱེ༷ན་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྙིང་པོར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ལས། དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཞེས་སོ། །མཐར་ཐུག་འོད་གསལ་ཆོ༷ས་ཀྱི༷་སྐུ༷་ཞེ༷ས་བྱ་བ་དེ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུས་བསྡུས་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་ཡིན་པར་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། ། 5-426 ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི། ཉན་ཐོས་ཉོན་མོངས་མེད་པ་ལྟ། །མི་ཡི་ཉོན་མོངས་ཡོངས་སྤོང་ཉིད། །གྲོང་སོགས་སུ་དེའི་ཉོན་མོངས་རྣམས། །རྒྱུན་གཅོད་རྒྱལ་བའི་ཉོན་མོངས་མེད། །ཅེས་པ་ལ་ཉ༷ན་ཐོ༷ས་ཀྱི་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་པ་མེ༷ད་པ༷་ནི་མི༷འི༷་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་པ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཡོ༷ངས་སུ་སྤོ༷ང་བ་ཙམ་དང་། ཉོན་མོངས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་མི་བྱེད་པ་ཉི༷ད་དོ། །གྲོ༷ང་ལ་སོ༷གས་པ་རྣམས་སུ༷་སེམས་ཅན་ཕ་རོལ་པོ་དེ་དང་དེ༷འི་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་རྣ༷མས་སྐྱེས་པ་དང་། སྐྱེ་འགྱུར་རྒྱུ༷ན་གཅོ༷ད་པའི་མཐུ་ཡོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་རྒྱ༷ལ་བ༷འི་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་པ་མེ༷ད་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ། སེམས་ཅན་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །ཉོན་མོངས་མ་ལུས་ཐམས་ཅད་འདུལ། །ཉོན་མོངས་འཇོམས་མཛད་ཉོན་མོངས་ལ། །ཐུགས་རྗེ་བཅས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ། །ཞེས་སོ། ། སྨོན་ནས་ཤེས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་སྨོན་ནས་མཁྱེན་པ་ནི། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང་ཆགས་སྤངས་དང་། །ཐོགས་པ་མེད་དང་རྟག་གནས་དང་། །འདྲི་བ་ཀུན་ལན་འདེབས་པར་བཞེད། །ཅེས་པ་ལ། བདེན་གཉིས་ཀྱི
【現代漢語翻譯】 何處是？不具一切智行者，對具有真實意義的您敬禮！如是說。以誰衰誰盛之方式，於世間日三次夜三次各自觀視，乃對眾生具大悲者：於世間一切，日夜六次各自觀視，具大悲，懷利他之心，對您敬禮！如是說。不混雜之行六種，不混雜之悟六種，不混雜之智三種，不混雜之業三種，此十八者，乃釋迦牟尼不混雜之十八法：行與悟，智與業，聲聞緣覺一切之，上師，對您敬禮！如是說。以三身證得大菩提，為斷除一切有情之猶豫，乃一切種智者：以三身證得大菩提，於一切時，斷除一切有情之猶豫，對您敬禮！如是說。一切種智之體性乃：一切法之精華圓滿成就之如是性。如《寶云經》云：『彼乃如是性，亦名真實之邊際，亦名一切種智。』如是說。究竟光明法身，彼等以自性身所攝之無漏法，如是宣說。 無煩惱者：如聲聞無煩惱。人之煩惱完全斷除，于城市等處，彼之煩惱，常斷，勝者無煩惱。如是說。聲聞之無煩惱，乃僅完全斷除生起人之煩惱之因，而不對已生之煩惱作對治。于城市等處，對有情他者，彼之煩惱生起及將生起，具有常斷之能力之等持，乃勝者之無煩惱。如是：『一切有情之，所有煩惱皆調伏，滅除煩惱，于煩惱，具悲心，對您敬禮！』如是說。 由愿而知者：佛由愿而知者，任運成就，離貪，無礙，常住，且樂於回答一切提問。如是說。於二諦之。
【English Translation】 Where is it? Not possessing the conduct of an omniscient one, I prostrate to you who possess true meaning! Thus it is said. In the manner of who declines and who prospers, observing the world three times during the day and three times during the night, is the Great Compassionate One to beings: To all the world, six times each day and night, separately observing, possessing great compassion, with the intention of benefiting others, I prostrate to you! Thus it is said. Six unmixed conducts, six unmixed realizations, three unmixed wisdoms, and three unmixed activities, these eighteen are the eighteen unmixed dharmas of Shakyamuni: Conduct and realization, wisdom and activity, of all the Shravakas and Pratyekabuddhas, Teacher, I prostrate to you! Thus it is said. Having attained the great Bodhi of the three bodies, in order to cut off all doubts of all sentient beings, is the all-knowing one: Having attained the great Bodhi with the three bodies, at all times, cutting off all doubts of all sentient beings, I prostrate to you! Thus it is said. The essence of the all-knowing one is: the thusness that is fully accomplished as the essence of all dharmas. As it is said in the Cloud of Jewels Sutra: 'That is called thusness, also called the ultimate of truth, also called the all-knowing one.' Thus it is said. The ultimate clear light Dharmakaya, those are the uncontaminated dharmas gathered by the nature body, thus it is declared. Without afflictions: Like the Shravaka without afflictions. The afflictions of humans are completely abandoned, in cities and so on, those afflictions, constantly cut off, the Victorious One is without afflictions. Thus it is said. The Shravaka's lack of afflictions is merely the complete abandonment of the cause of arising human afflictions, and not applying antidotes to afflictions that have already arisen. In cities and so on, to other sentient beings, those afflictions of that one, having arisen and about to arise, the Samadhi that has the power to constantly cut off, is the Victorious One's lack of afflictions. As it is: 'Of all sentient beings, all afflictions are completely subdued, destroying afflictions, to afflictions, with compassion, I prostrate to you!' Thus it is said. Knowing from aspiration: The Buddha knowing from aspiration, spontaneously accomplished, free from attachment, unimpeded, permanent, and pleased to answer all questions. Thus it is said. Regarding the two truths.
ས་བསྡུས་པའི་ཤེས་བྱ་གང་ཡང་རུང་བ་འགའ་ཞིག་ཤེས་པར་སྨོན་ནས་དེ་ཤེས་པ་ནི་སྨོན་ལམ་སྔོན་དུ་སོང་བས་སྨོན་ནས་ཤེས་པའོ། །ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་སྨོ༷ན་ན༷ས་མཁྱེ༷ན་པ༷་ནི༷་ལྷུ༷ན་གྱི༷ས་གྲུ༷བ་པར་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ད༷ང་། ཆ༷གས་པ་སྤ༷ངས་པ་ད༷ང་། ཤེས་བྱ་ལ་ཐོ༷གས་པ༷་མེ༷ད་པ་ད༷ང་། རྟ༷ག་ཏུ་མཉམ་བཞག་ལ་གན༷ས་པ་ད༷ང་། འདྲི༷་བ༷་ཀུ༷ན་གྱི་ལ༷ན་འདེ༷བས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལྔས་ཁྱད་པ༷ར་དུ་འཕགས་པར་བཞེ༷ད་དོ། །གཞན་དག་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་ཆགས་མི་མངའ། །ཐོགས་པ་མི་མངའ་རྟག་པར་ནི། །མཉམ་པར་བཞག་ཅིང་འདྲི་ཀུན་གྱི། །ལན་ལྡོན་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། ། གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བསྙེལ་བ་མེད་པར་ཀུན་ཁྱབ་ཏུ་རྟག་པར་བཞུགས་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མི་སྣང་བ་ཅི་ཞིག་ཞེ་ན། རྒྱུ་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་གྱུར་ནས། །གང་དང་གང་ལ་གང་དང་ནི། །གང་ཚེ་བྱ་བ་ཕན་གྱུར་པ། །དེ་དང་དེ་ལ་དེ་སྣང་ངོ་། །ཞེས་པ་སངས་རྒྱས་མཐོང་བའི་རྒྱུ༷་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་ནི༷་ཡོ༷ངས་ 5-427 སུ༷་སྨི༷ན་པར་གྱུ༷ར་པ་དེ་ན༷ས། སྐུ་ལ་སོགས་པའི་འཕྲིན་ལས་ག༷ང་ད༷ང་གདུལ་བྱ་ག༷ང་ལ༷་འདུལ་བའི་རྣམ་པ་ག༷ང་ད༷ང་ནི༷། དུས་ལ་ག༷ང་གི་ཚེ༷་འདུལ་བའི་བྱ༷་བ༷་གདུལ་བྱ་ལ་ཕ༷ན་པར་གྱུ༷ར་པ༷་དེའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པའི་སངས་རྒྱས་དེ༷་སྣང་བ་ད༷ང་གདུལ་བྱ་དེ༷་ལ༷་གདུལ་བའི་རྣམ་པ་སྐུ་དང་གསུང་གི་རྣམ་འགྱུར་སྣ་ཚོགས་པ་དེ༷་སྣ༷ང་ངོ༷་། ། གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་ནས། སེམས་ཅན་ཡིན་ནོ་ཅོག་ལམ་ལ་འགོད་དམ་ཞེ་ན། ལྷ་ཡི་རྒྱལ་པོས་ཆར་ཕབ་ཀྱང་། །ས་བོན་མི་རུང་མི་འཁྲུངས་ལྟར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་བྱོན་གྱུར་ཀྱང་། །སྐལ་བ་མེད་པས་བཟང་མི་མྱོང་། །དཔེ་ཇི་ལྟར་ལྷ༷འི༷་རྒྱ༷ལ་པོ༷ས་ཕྱོགས་རིས་མེད་པར་ཆ༷ར་ཕ༷བ་ཀྱ༷ང་། མེས་ཚིག་པ་ལྟ་བུ་ས༷་བོ༷ན་དུ་མི༷་རུ༷ང་བ་ལ་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་མི༷་འཁྲུ༷ངས་པ་ལྟ༷ར། ས༷ངས་རྒྱ༷ས་རྣ༷མས་ནི༷་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོ༷ན་ནས་དམ་ཆོས་བདུད་རྩིའི་ཆར་བ་ཀུན་ལ་ཕབ་པར་གྱུ༷ར་ཀྱ༷ང་། ཆོས་ཀྱི་སྐ༷ལ་བ༷་མེ༷ད་པ༷ས་བསྟན་པ་བདུད་རྩིའི་རོ་བཟ༷ང་པོ་མི༷་མྱོ༷ང་ངོ་། ། སྐལ་བ་ཡོད་ན་དུས་ནམ་ཡང་འཕྲིན་ལས་ཀུན་ཁྱབ་ཏུ་འཇུག་པ། དེ་ལྟར་མཛད་པ་རྒྱ་ཆེའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་ཁྱབ་པར་ངེས་པར་བརྗོད། །དེ་ཉིད་ཟད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །རྟག་པ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པ་ཡིན། །གོང་དུ་གསུངས་པ་དེ༷་ལྟ༷ར་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་མཛ༷ད་པ༷་རྒྱ༷་ཆེ༷་བ་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པའི༷་ཕྱི༷ར། ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་ཁྱ༷བ་པ༷ར་ངེ༷ས་པ༷ར་བརྗོ༷ད་དོ། །མཛད་པ་དེ༷་ཉི༷ད་ནི་དུས་ནམ་ཡང་ཟ༷ད་པ༷་མེ༷ད་པ༷འི་ཕྱི༷ར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྟ༷ག་པ༷ར་ཞེ༷ས་ཀྱ༷ང་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། ། ༈
【現代漢語翻譯】 希望瞭解一些關於總結的知識，這種瞭解是基於先前發願的，是通過發願而瞭解的。佛陀通過發願而獲得的智慧，顯現為自然成就，斷絕了貪慾，對知識沒有障礙，恒常安住于禪定，並且以能回答所有問題的五種功德而顯得超勝。其他則與此相反。正如所說：『自然成就且無有貪慾，沒有障礙且恒常，安住于禪定且回答所有問題，向您致敬！』 如果佛陀爲了眾生的利益而不忘失，並且普遍恒常地存在，那麼為什麼一切眾生都看不到他呢？因為因已經完全成熟，對於誰、在何處、以何種方式，以及何時做的事情能帶來利益，佛陀就會在那時顯現。』 這意味著，當見到佛陀的因——例如信心——等善業完全成熟時，佛陀的身相以及教化眾生的事業，以各種調伏的方式，在何時調伏眾生能帶來利益之時，佛陀就會顯現，並且對那個需要調伏的眾生，顯現各種身語的姿態。 如果佛陀降臨於世，是否會引導所有眾生走上正道呢？就像天王降雨，不適合的種子也不會生長一樣，佛陀雖然降臨，但沒有福分的人也無法體驗到美好。』 比喻就像天王無差別地降下雨水，但對於被火燒焦等不適合的種子，也不會生長出期望的果實。同樣，佛陀降臨於世，將正法的甘露雨普降於一切眾生，但沒有法緣的人也無法體驗到教法的甘露妙味。 如果具有福分，那麼無論何時，佛陀的事業都會普遍地進行。因為他的事業如此廣大，所以說佛陀是周遍的。也因為他的事業永不窮盡，所以也說他是常恒的。』 如上所述，佛陀的身語意事業廣大如虛空，因此說佛陀周遍虛空。他的事業永不窮盡，因此也說他的法身是常恒的。
【English Translation】 Wishing to know some knowledge of summaries, this understanding is based on previous aspirations, and is known through aspiration. The wisdom attained by the Buddha through aspiration manifests as naturally accomplished, severing attachment, having no obstruction to knowledge, constantly abiding in meditative equipoise, and being distinguished by the five qualities of answering all questions. Others are the opposite of this. As it is said: 'Naturally accomplished and without attachment, without obstruction and constant, abiding in meditative equipoise and answering all questions, I pay homage to you!' If the Buddha is constantly present, universally, without forgetting the benefit of sentient beings, then why are all sentient beings not visible to him? 'Because the cause has fully matured, to whom, where, in what way, and when doing things will bring benefit, the Buddha will appear at that time.' This means that when the cause of seeing the Buddha—such as faith—and other virtuous deeds are fully matured, the Buddha's form and the activity of teaching sentient beings, in various ways of taming, at the time when taming sentient beings will bring benefit, the Buddha will appear, and to that sentient being who needs to be tamed, various forms of body and speech will appear. If the Buddha descends into the world, will he lead all sentient beings onto the path? 'Just as the king of gods sends down rain, but unsuitable seeds do not grow, so too, although the Buddhas descend, those without merit do not experience goodness.' The analogy is like the king of gods sending down rain indiscriminately, but for seeds that are burned by fire and are unsuitable, the desired fruit will not grow. Similarly, the Buddhas descend into the world, universally showering the rain of the nectar of the Dharma upon all beings, but those without a connection to the Dharma cannot experience the sweet taste of the nectar of the teachings. If one has merit, then at any time, the Buddha's activities will universally proceed. Because his activities are so vast, it is said that the Buddha is pervasive. Also, because his activities never end, it is also said that he is eternal.' As mentioned above, the Buddha's activities of body, speech, and mind are as vast as the sky, therefore it is said that the Buddha pervades the sky. His activities never end, therefore it is also said that his Dharmakaya is eternal.
ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་བཤད་པ། ད་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་བསྟན་པ་བཤད་པ་གཉིས་ལས། ༈ མདོར་བསྟན་པ། དང་པོ་ནི། མཚན་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། །དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུའི་བདག་ཉིད་འདི། །ཐེག་ཆེན་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་ཕྱིར། །ཐུབ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུར་བཞེད། །ཅེས་པ་མཚན་དཔེ་འདི་དག་ལ་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གཤིས་ལུགས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་དཔེ་དོན་དམ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་མཐོང་ལུགས་དངོས་པོའི་མཚན་དཔེ་ཀུན་རྫོབ་པའོ། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ལ་གྲངས་ངེས་བསྟན་པ་ 5-428 ནི། སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པའི་དབང་གིས་ཡིན་གྱི། དོན་ལ་ནི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་མཐའ་ཡས་པར་སོར་ཕྲེང་གི་མདོ་ལས་གསུངས་སོ། །འདི་དག་གིས་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོར་མཚོན་པས་ན་མཚན་ནོ། །དེ་ལ་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་མཚན་ནི་འདུས་བྱས་ཡིན་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་ནི་སོ་སོར་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་འདུས་མ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ལང་ཀར་གཤེགས་པར། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་མཚན་རྣམས་ཀྱིས། །སངས་རྒྱས་མཚན་ལྡན་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་དག་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་ཡོན་ཏན། །དེས་ནི་སངས་རྒྱས་མི་བརྗོད་དོ། །སངས་རྒྱས་མཚན་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། །ལྟ་བའི་ཉེས་པ་རྣམ་སྤངས་པ། །སོ་སོ་རང་རིག་ལྟ་བས་རྟོགས། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ནི། གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་གྱུར་པའི་མཚ༷ན་ནི༷་སུ༷མ་ཅུ༷་རྩ༷་གཉི༷ས་ད༷ང་དཔེ༷་བྱ༷ད་བརྒྱ༷ད་ཅུའི་བད༷ག་ཉི༷ད་དུ་གྱུར་པ་འདི༷་ཐེ༷ག་པ་ཆེ༷ན་པོའི་ཆོས་རྫོགས་པར་ཉེ༷་བ༷ར་ལོ༷ངས་སྤྱོ༷ད་པའི་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱི༷ར། ཐུ༷བ་པའི་ལོ༷ངས་སྤྱོ༷ད་རྫོ༷གས་པའི་སྐུ༷་ཡིན་པར༷་མདོ་ལས་བཞེ༷ད་དོ། ། ༈ རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལས། མཚན་བཟང་བཤད་པ། གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། མཚན་བཟང་བཤད་པ་དང་། དཔེ་བྱད་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཕྱག་ཞབས་འཁོར་ལོའི་མཚན་དང་རུས་སྦལ་ཞབས། །ཕྱག་དང་ཞབས་སོར་དྲ་བས་འབྲེལ་བ་དང་། །ཕྱག་ནི་ཞབས་བཅས་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཆགས། །འདི་ཡི་སྐུ་ནི་བདུན་དག་མཐོ་བ་དང་། །སོར་མོ་རིང་དང་རྟིང་ཡངས་སྐུ་ཆེ་དྲང་། །ཞབས་འབུར་མི་མངོན་སྤུ་ནི་གྱེན་དུ་ཕྱོགས། །བྱིན་པ་ཨེ་ན་ཡའི་འདྲ་ཕྱག་རིང་མཛེས། །འདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པའི་མཆོག །པགས་པ་གསེར་མདོག་པགས་པ་སྲབ་པ་དང་། །སྤུ་ནི་རེ་རེ་ནས་གཡས་ལེགས་འཁྲུངས་དང་། །ཞལ་མཛོད་སྤུས་བརྒྱན་རོ་སྟོད་སེང་གེའི་འདྲ། །འདི་ཡི་དཔུང་པའི་མགོ་ཟླུམ་ཐལ་གོང་རྒྱས། །འདི་ལ་རོ་མི་ཞིམ་པ་རོ་མཆོག་སྣང་། །སྐུ་ནི་ནྱ་གྲོ་ཏ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ། །གཙུག་ཏོར་དབུར་ལྡན་ལྗགས་རིང་མཛེས་པ་དང་། །ཚངས་དབྱངས་འགྲམ་པ་སེང་གེའི་འདྲ་དང་ཚེམས། །ཤིན་ཏུ་དཀར་དང་ཚད་མཉམ་ཐགས་བཟང་དང་།
【現代漢語翻譯】 對圓滿報身（Sambhogakāya）的闡述 現在開始闡述圓滿報身。它分為兩個方面：綱要和詳解。 要點 首先是綱要：具有三十二相和八十隨形好，爲了大乘的受用，佛陀被認為是圓滿報身。要知道這些相好具有二諦的區分：自性法爾如是的相好是勝義諦，眾生所見的物質相好是世俗諦。相和隨形好的數量是根據眾生的想法而定的，實際上，相和隨形好是無量無邊的，如《指鬘經》所說。這些相好像征著偉人，所以稱為『相』。轉輪王的相是因緣和合的，而佛陀的相是各自證悟的智慧，非因緣和合。如《楞伽經》所說：『由顯現造作的相，並非佛陀的相，那些是轉輪王的功德，不能以此來描述佛陀。佛陀的相是智慧，遠離了錯誤的見解，通過各自的自證智慧來證悟。』因此，圓滿報身的特徵是：無二智慧的本體所顯現的三十二相和八十隨形好，爲了圓滿受用大乘佛法，佛陀在經中被認為是圓滿報身。 詳細解釋，闡述妙相 第二是詳細解釋，分為妙相的闡述和隨形好的闡述。首先是妙相的闡述：手足有輪相，足如龜背，手指和腳趾間有蹼相連，手和腳柔軟且有年輕的質感，此身有七處隆滿，手指修長，腳跟寬大，身軀高大挺拔，足踝不外露，毛髮向上生長，小腿如羚羊腿，手臂修長優美，陰藏如馬陰藏相，面板呈金色且薄，每根毛髮從右向左生長，面有白毫相莊嚴，上半身如獅子，此肩圓潤豐滿，能嚐到各種美味，身如尼拘律樹般端正，頂有肉髻，舌頭修長美妙，聲音如梵天般清凈，面頰如獅子，牙齒非常潔白、整齊、緊密。
【English Translation】 Explanation of the Sambhogakāya (Enjoyment Body) Now, I will explain the Sambhogakāya. It has two aspects: summary and detailed explanation. Summary First, the summary: Possessing the thirty-two major marks and eighty minor marks, for the sake of enjoying the Mahāyāna, the Buddha is regarded as the Sambhogakāya. It should be known that these marks and signs have a distinction of two truths: the marks and signs that are the nature of reality are the ultimate truth, and the material marks and signs seen by sentient beings are the conventional truth. The definite number of marks and signs depends on the thoughts of sentient beings, but in reality, the marks and signs are immeasurable, as stated in the Aṅgulimālīya Sūtra. These marks symbolize a great person, hence they are called 'marks'. The marks of a Chakravartin (wheel-turning king) are conditioned, while the marks of a Buddha are the self-aware wisdom, unconditioned. As stated in the Laṅkāvatāra Sūtra: 'The marks that are manifested by actions are not the marks of a Buddha; those are the qualities of a Chakravartin, and cannot be used to describe a Buddha. The marks of a Buddha are wisdom, free from the faults of views, realized through self-awareness.' Therefore, the characteristic of the Sambhogakāya is: the thirty-two marks and eighty minor marks manifested from the essence of non-dual wisdom, for the sake of fully enjoying the Mahāyāna Dharma, the Buddha is regarded in the sutras as the Sambhogakāya. Detailed Explanation: Explanation of the Major Marks Second, the detailed explanation is divided into the explanation of the major marks and the explanation of the minor marks. First, the explanation of the major marks: having wheels on the hands and feet, feet like a tortoise shell, fingers and toes connected by webs, hands and feet are soft and have a youthful texture, this body has seven places that are full, long fingers, wide heels, a tall and upright body, ankles not visible, hair growing upwards, calves like those of an antelope, long and beautiful arms, genitals retracted like those of a horse, skin is golden and thin, each hair grows from right to left, the face is adorned with a white hair (ūrṇā), the upper body is like a lion, these shoulders are round and full, able to taste all kinds of delicious flavors, the body is as upright as a nyagrodha tree, having a protuberance on the crown of the head, a long and beautiful tongue, a voice as pure as Brahma, cheeks like a lion, teeth are very white, even, and closely spaced.
།གྲངས་ནི་བཞི་བཅུ་ཐམ་པ་ཚང་བ་དང་། །སྤྱན་ནི་ 5-429 མཐོན་མཐིང་སྤྱན་རྫི་བ་མཆོག་གི །འདྲ་བ་འདི་དག་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན། །ཞེས་པ་མདོ་ལས་མཚན་འདི་རྣམས་བསྟན་པ་དང་། བཤད་པ་དང་། རྒྱུ་དང་། འབྲས་བུ་སྟེ་རྣམ་པ་བཞིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་སྔོན་གྱི་ལས་སྨོས་པས་ནི། མཚན་འདི་དག་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་། སྔ་ལྟས་སྨོས་པས་ནི། མཚན་འདི་དག་གི་འབྲས་བུ་བསྟན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བླ་མ་བསུ་བསྐྱལ་དང་། ཆོས་ཉན་པ་ལ་སྡོད་པ་དང་། མཆོད་རྟེན་ལ་སོགས་པ་ལ་བསྟི་སྟང་བྱས་པས། ཕྱ༷ག་དང་ཞ༷བས་རྩིབས་སྟོང་པའི་འཁོ༷ར་ལོ༷འི་མཚ༷ན་པ་སོ་ལ་རྐོས་པ་འདྲ་བ་ད༷ང་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་ནི་འཁོར་{ཤིན་ཏུ་མང་པོའི་{མྱུར་དུ་འདུ་བའི་}སྔ་ལྟས་སོ། །ཡི་དམ་ལ་བརྟེན་པས་ཞབས་རུ༷ས་སྦ༷ལ་བཞིན་དུ་གནས་པ་སྟེ། དེ་ནི་མི་གཡོ་ཞིང་བརྟན་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །བསྡུ་བ་བཞི་གོམས་པར་བྱས་པས་ཕྱ༷ག་ད༷ང་ཞ༷བས་ཀྱི་སོ༷ར་མོ་ངང་བའི་རྒྱལ་པོ་ལྟར་དྲ༷་བ༷ས་འབྲེ༷ལ་བ༷་སྟེ། དེ་ནི་འཁོར་མྱུར་དུ་འདུ་བའི་སྔ་ལྟས་སོ། །བཟའ་བཏུང་ཞིམ་ཞིང་ཉམས་སུ་བདེ་བ་བྱིན་པས་ཕྱ༷ག་ནི༷་ཞ༷བས་དང་བཅ༷ས་པ་འཇ༷མ་ཞི༷ང་གཞོ༷ན་ཤ༷་ཆ༷གས་པ་དང་། ཐུབ་པ་འདི༷འི༷་སྐུ༷་འདི་ནི༷་ཞབས་གཉིས་དང་ཕྱག་གཉིས་དང་ཕྲག་པ་གཉིས་དང་ལྟག་པ་སྟེ་བདུ༷ན་ད༷ག་མཐོ༷་བ༷་ད༷ང་། མཚན་དེ་གཉིས་ནི། བཟའ་བ་དང་བཅའ་བ་དང་བཏུང་བ་ཞིམ་ཞིང་ཉམས་སུ་བདེ་བ་འཐོབ་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །བཅིངས་པ་ལས་བཀྲོལ་སྲོག་སྐྱབས་སྲོག་གཅོད་སྤངས་པས་ཕྱག་ཞབས་ཀྱི་སོ༷ར་མོ༷་རི༷ང་བ་ད༷ང་རྟི༷ང་བ་ཡ༷ངས་པ་དང་། སྐུ༷་ཆེ༷་ཞིང་དྲ༷ང་བ་སྟེ། དེ་ནི་སྐུ་ཚེ་རིང་བའི་སྔ་ལྟས་སོ། །དགེ་བའི་ཆོས་བླངས་པ་དང་། གཟུང་བ་སྤེལ་ཞིང་མ་འགྲིབ་པར་བྱས་པས་ཞ༷བས་ཀྱི་འབུ༷ར་སྐྱོང་མི༷་མངོ༷ན་པ་དང་། བ་སྤུ༷འི་རྩེ་མོ་ནི༷་གྱེ༷ན་དུ༷་ཕྱོ༷གས་པ་སྟེ། དེ་ནི་མི་མཉམ་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །རིག་པ་དང་བཟོའི་ལས་རང་གིས་བླངས་པ་དང་། གཞན་ལ་བྱིན་པས་བྱི༷ན་པ༷་རི་དྭགས་ཨེ༷་ན༷་ཡ༷་ཤ་བའི༷་བྱིན་པ་འདྲ༷་བ་སྟེ། དེ་ནི་མྱུར་དུ་འཛིན་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །ནོར་ལ་སེར་སྣ་མ་བྱས་པས་མ་བཏུད་ཀྱང་བརླ་དྲང་བོར་སླེབ་པའི་ཕྱ༷ག་རི༷ང་ཞིང་མཛེ༷ས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཡོ་བྱད་ལ་མངའ་བརྙེས་པའི་དུལ་བའི་སྔ་ལྟས་སོ། །མཛའ་བ་མ་ཕྱེ་བ་དང་ཕྱེ་བའི་སེམས་ཅན་ཚངས་སྤྱོད་ལ་སྐུལ་བ་དང་ 5-430 གསང་ཚིག་བསྲུངས་པས། འདོ༷མས་ཀྱི༷་སྦ༷་ཞིང་གསང་བར་བྱ་བ༷་གླང་པོ་ཆེ་བཞིན་དུ་སྦུ༷བས་སུ༷་ནུ༷བ་པ༷འི་མཆོ༷ག་སྟེ། དེ་ནི་བུ་མང་བའི་སྔ་ལྟས་སོ། །གོས་སྟན་དང་གཞལ་མེད་ཁང་དང་གནས་བཟང་པོ་བྱིན་པས་པ༷གས་པ༷་གསེ༷ར་གྱི་མདོ༷ག་ལྟར་སྣུམ་པ་དང་། པ༷གས་པ༷་སྲ༷བ་པ༷་སྟེ། དེ་དག་ནི་གདན་ན་བཟའ་ཁང་བ་གཞལ་མེད་ཁང་གནས་བཟང་པོ་འཐ
【現代漢語翻譯】 四十之數圓滿具足，雙眸如紺青寶珠般明亮，如是最勝之相有三十二種。』此段經文以相、釋、因、果四方面闡述了三十二相。其中，前文所說的『業』是指成就這些妙相之因，而『先兆』則揭示了這些妙相所帶來的殊勝果報。 迎送上師，聽法安坐，以及對佛塔等恭敬供養，能感得手足具有千輻輪相，猶如刻在輪輻上的紋路般清晰。這是未來能迅速聚集眾多眷屬的先兆。依止本尊，能感得足跟平滿如龜，象徵著堅定不移。精勤修習四攝法，能感得手足指間如鵝王般有蹼相連，這也是迅速聚集眷屬的先兆。佈施美味佳餚，能感得手足柔軟潤澤，身形豐滿莊嚴。如來之身，雙足、雙手、雙肩及頸項等七處皆豐滿。這兩種相是能獲得美味佳餚的先兆。從束縛中解脫眾生，救護生命，斷除殺戮，能感得手指纖長，足跟寬廣，身軀高大端正，這是長壽的先兆。受持善法，增長並守護所受持之法，能感得足背隆起不顯，毛孔向上，這是具足殊勝功德的先兆。精通並傳授技藝，能感得手如鹿王般柔軟，這是能迅速掌握各種技藝的先兆。不慳吝財物，能感得無需彎腰即可觸及膝蓋，雙臂修長優美，這是擁有財富且調伏自心的先兆。不破壞友誼，勸導已破裂者修持梵行，嚴守秘密，能感得陰藏如象王般，這是多子的先兆。佈施床榻、殿堂及美好的住所，能感得面板如金般光澤，膚質細膩，這些是能獲得床榻、衣物、殿堂及美好住所的果報。
【English Translation】 『The number is fully forty, and the eyes are like the finest sapphire jewels. These thirty-two marks are the most excellent.』 This passage from the sutra explains these marks in four aspects: the mark itself, its explanation, its cause, and its result. It should be understood that mentioning past actions indicates the cause for achieving these marks, while mentioning 'omens' indicates the results of these marks. By welcoming and escorting lamas, sitting to listen to the Dharma, and showing respect to stupas, one obtains hands and feet with the mark of a thousand-spoked wheel, like carvings on the spokes. This is an omen of quickly gathering a very large assembly. By relying on a yidam (本尊，本尊，iṣṭadevatā，cherished deity), the soles of the feet remain like a tortoise, which is an omen of being unmoving and stable. By practicing the four means of gathering, the fingers and toes are connected by a web like the king of geese, which is an omen of quickly gathering an assembly. By giving delicious and pleasant food and drink, the hands and feet are soft and the flesh is full. This body of the Thubpa (能仁，能仁，thubpa，the capable one) has seven high places: the two feet, two hands, two shoulders, and the back of the neck. These two marks are omens of obtaining delicious and pleasant food and drink. By freeing those who are bound, protecting life, and abandoning the taking of life, the fingers and toes are long, the heels are wide, and the body is large and upright, which is an omen of a long life. By taking up virtuous Dharma and increasing and not diminishing what has been grasped, the instep of the foot is not visible, and the tips of the hairs turn upwards, which is an omen of possessing unequal Dharma. By taking up the work of knowledge and crafts oneself and giving it to others, the hands are like those of a deer, which is an omen of quickly grasping. By not being miserly with wealth, the hands are long and beautiful, reaching the knees without bending, which is an omen of being possessed of resources and being tamed. By not breaking friendships and encouraging beings who have broken them to practice celibacy and guarding secret words, the secret place is hidden like an elephant, which is an omen of having many children. By giving clothes, cushions, immeasurable mansions, and good places, the skin is oily like gold and the skin is thin, which is an omen of obtaining cushions, clothes, houses, immeasurable mansions, and good places.
ོབ་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །འདུ་འཛི་སྤངས་པ་དང་མཁན་སློབ་ཕ་མ་ལ་སོགས་ལ་ཚུལ་བཞིན་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་བྱས་པས་བ་སྤུ༷་ནི༷་བུ་ག་ན༷ས་རེ༷་རེ༷་གཡ༷ས་སུ་ལེ༷གས་པར་འཁྱིལ་བ་འཁྲུ༷ངས་པ་ད༷ང་། ཞ༷ལ་གྱི་སྨིན་མའི་དབུས་སུ་དཀར་ཞིང་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཛོ༷ད་སྤུ༷་གཡས་སུ་འཁྱིལ་བ་ཟླུམ་པོས༷་བརྒྱ༷ན་པ་སྟེ། དེ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་མེད་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །མི་སྨོད་པ་སྙན་པར་སྨྲ་ཞིང་ལེགས་བཤད་མཐུན་པར་འཛིན་པས་རོ༷་སྟོ༷ད་སེ༷ང་གེ༷འི་རོ་སྟོད་འདྲ༷་བ་དང་། སྐུ་འདི༷འི༷་དཔུ༷ང་པ༷འི་མགོ༷་ལྷུན་མཛེས་ཤིང་ཟླུ༷མ་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཐུབ་པ་མེད་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །ནད་པ་རྣམས་ལ་སྨན་དཔྱད་རིམ་གྲོ་དང་རྩི་དང་ཕན་པའི་ཟས་ཕྱིན་པས་ཐ༷ལ་གོ༷ང་མགྲིན་པ་ཟླུམ་ཞིང་ཐོང་ག་རྒྱ༷ས་པ་དང་། ཐུབ་པ་འདི༷་ལ༷་རླུང་མཁྲིས་བད་ཀན་གྱིས་མ་ཉམས་པའི་རྩའི་མཆོག་རྣམས་མངའ་བས་རོ༷་མི༷་ཞི༷མ་པ༷་ཡང་རོ༷་མཆོ༷ག་ཏུ་སྣ༷ང་བ་སྟེ། དེ་ནི་ནད་ཉུང་བའི་སྔ་ལྟས་སོ། །སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང་འཁོར་དང་བཟའ་བཏུང་དང་ཟམ་སྟེགས་བྱེད་པ་དང་གཙུག་ལག་ཁང་ལ་སོགས་བ་གཏོང་ཞིང་བྱིན་པས་སྐུ༷་ནི༷་ཆུ་ཞེང་མཉམ་པ་སྟེ། ནྱ༷་གྲོ༷་ཏ༷་ལྟ༷ར་ཆུ༷་ཞེ༷ང་ག༷བ་པ་དང་། དབུ་གཙུ༷ག་ཏོ༷ར་དང་ལྡ༷ན་པ་སྟེ། དེ་ནི་མངའ་ཐང་ཆེན་པོ་མངའ་བའི་སྔ་ལྟས་སོ། །ཡུན་རིང་པོར་ཚིག་སྙན་ཅིང་འཇམ་ལ་ཉམས་སུ་བདེ་བ་སྨྲས་པས་ལྗ༷གས་དབུ་སྐྲ་དང་སྙན་གྱི་བར་དུ་སླེབ་ལ་དཔྲལ་བ་ཡང་ཁེབས་པས་རི༷ང་ལ་ཡངས་ཤིང་མཛེ༷ས་པ༷་ད༷ང་། ཚ༷ངས་པའི་དབྱ༷ངས་ནང་དུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་དུ་ཡང་ཐོས་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་ནི་ཡན་ལག་ལྔ་ལྡན་གྱི་གསུང་མངའ་བའི་སྔ་ལྟས་སོ། །ཡན་ལག་ལྔ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཤིང་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་དང་། མཉན་ན་དགའ་བ་དང་། ཟབ་ཅིང་དབྱངས་རྗེས་སུ་འབྱུང་བ་དང་། གདང་མི་ཕྲ་བ་དང་། མི་འཁྲུགས་ཤིང་གསལ་བའོ། །ཡུན་རིང་པོ་ནས་ཚིག་ 5-431 འཁྱལ་བ་སྤངས་ཤིང་དུས་སུ་སྨྲས་པས་འགྲ༷མ་པ༷་སེ༷ང་གེ༷འི་དང་འདྲ༷་བ་སྟེ། དེ་ནི་ཚིག་ཀུན་གྱིས་ཉན་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པས་ཚེ༷མས་ཤི༷ན་ཏུ༷་དཀ༷ར་བ་ད༷ང་ཚ༷ད་མཉ༷མ་པ་སྟེ། དེ་ནི་འཁོར་སྔ་ནས་བསགས་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །ཡུན་རིང་པོ་ནས་བདེན་ཞིང་ཕྲ་མ་མེད་པའི་ཚིག་སྨྲས་པས། ཚེམས་ཐ༷གས་བཟ༷ང་བ་ད༷ང་། གྲ༷ངས་ནི༷་བཞི༷་བཅུ༷་ཐ༷མ་པ༷་ཚ༷ང་བ༷་སྟེ། དེ་ནི་འཁོར་དབྱེར་མི་ཕྱེད་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །ཆགས་སྡང་རྨོངས་པ་མེད་པའི་མིག་གིས་བལྟས་པས། སྤྱ༷ན་ནི༷་དཀར་བ་དང་། མཐོ༷ན་མཐི༷ང་གི་ཤན་ཕྱེད་པ་དང་། སྤྱ༷ན་གྱི་རྫི༷་མ་བ༷་ཁྱུ་མཆོ༷ག་གི༷་རྫི་མ་དང་འདྲ༷་བ༷་སྟེ། དེ་ནི་ཀུན་ནས་མཛེས་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །བཤད་མ་ཐག་པ་འདི༷་ད༷ག་གྲངས་སུ༷མ་ཅུ༷་རྩ༷་གཉི༷ས་ཚང་བའི་མཚ༷ན་བཟང་པོ་སྟེ། འདི༷་ལ༷་མཚ༷ན་ནི༷་ག༷ང་ག༷
【現代漢語翻譯】 這是善業的先兆。遠離喧囂，以適當的方式尊敬堪布（Khenpo，住持）和阿阇梨（Acharya，導師）、父母等，因此，每個毛孔都向右順時針生長，並且在臉部眉毛中間，長出白色且非常纖細的三十二相之一的白毫相，向右旋轉，以圓形裝飾，這是無與倫比的先兆。不誹謗，說悅耳之語，接受一致的善說，因此，身體如獅子上半身，這個身體的肩膀頭部完美且圓潤，這是不可戰勝的先兆。對於病人，給予醫藥治療和有益的食物，因此，喉嚨圓潤，聲音洪亮，並且，這位佛陀沒有受到風、膽、痰的影響，擁有最好的脈搏，即使是不喜歡的味道也感覺是最好的味道，這是少病的先兆。建造花園、僧團、提供食物和飲料、橋樑臺階，以及寺廟等等，因此，身體的寬度相等，像榕樹一樣伸展，頭頂有肉髻，這是擁有巨大財富的先兆。長久以來，說悅耳、柔和且舒適的話語，因此，舌頭到達頭髮和耳朵之間，也覆蓋了前額，長而寬廣美麗，並且，梵天的聲音無論在內部還是外部都能聽到，這二者是擁有五支妙音的先兆。五支是完全知曉和能夠知曉，聽起來令人愉快，深刻且聲音隨之而來，不粗獷，不混亂且清晰。長久以來，不說 無意義的話，在適當的時候說話，因此，臉頰像獅子一樣，這是所有人都傾聽話語的先兆。完全清凈的生命，因此，牙齒非常潔白且大小相等，這是先前積累僧團的先兆。長久以來，說真實且沒有離間的話語，因此，牙齒排列整齊，數量是四十顆，這是僧團不可分割的先兆。用沒有貪嗔癡的眼睛觀看，因此，眼睛是白色的，能夠區分瞳孔和鞏膜，眼睫毛像牛王一樣，這是完全美麗的先兆。剛剛所說的這些，總共是三十二相，這是好的相，這裡有什麼相呢？
【English Translation】 These are the omens of good deeds. Abandoning busyness and properly respecting the Khenpo (abbot) and Acharya (teacher), parents, etc., therefore, each pore grows clockwise to the right, and in the middle of the eyebrows on the face, there grows a white and very fine urna-hair, one of the thirty-two major marks, rotating to the right, adorned with a circle, this is an unparalleled omen. Not slandering, speaking pleasant words, and accepting consistent good teachings, therefore, the body is like the upper body of a lion, and the head of this body's shoulders is perfect and round, this is an invincible omen. For the sick, giving medical treatment and beneficial food, therefore, the throat is round, and the voice is loud, and this Buddha is not affected by wind, bile, and phlegm, possessing the best pulses, even unpleasant tastes feel like the best tastes, this is an omen of few illnesses. Building gardens, sanghas, providing food and drink, bridge steps, and temples, etc., therefore, the width of the body is equal, stretching like a banyan tree, and the head has a protuberance, this is an omen of possessing great wealth. For a long time, speaking pleasant, gentle, and comfortable words, therefore, the tongue reaches between the hair and ears, and also covers the forehead, long, wide, and beautiful, and the voice of Brahma is heard both internally and externally, these two are omens of possessing the five qualities of speech. The five qualities are fully knowing and being able to know, being pleasant to listen to, being profound and the sound following, not being rough, and not being confused and clear. For a long time, not speaking meaningless words, speaking at the appropriate time, therefore, the cheeks are like a lion's, this is an omen that everyone listens to the words. Completely pure life, therefore, the teeth are very white and of equal size, this is an omen of previously accumulated sangha. For a long time, speaking truthful and non-divisive words, therefore, the teeth are well aligned, and the number is forty, this is an omen of an inseparable sangha. Looking with eyes free from attachment, hatred, and ignorance, therefore, the eyes are white, able to distinguish between the pupil and sclera, and the eyelashes are like those of a king of cows, this is an omen of complete beauty. What was just said, in total, are the thirty-two major marks, these are good marks, what marks are there here?
ང་གི༷། །སྒྲུ༷བ་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷འི་རྒྱུ༷་ག༷ང་ཡི༷ན་པ། རྒྱུ་དེ༷་ད༷ང་དེ༷་ནི༷་ར༷བ་རྫོ༷གས་པ༷ས། །འབྲས་བུ་མཚ༷ན་ནི༷་འདི༷་ད༷ག་ཡ༷ང་ད༷ག་འགྲུ༷བ་བོ། །རྒྱུ་དགེ་བ་ཡང་བླ༷་མ༷་སྐྱེ༷ལ་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ད༷ང་། །དམ་བཅའ་ཡ༷ང་ད༷ག་བླ༷ངས་པ༷་བརྟ༷ན་པ༷་ད༷ང་། །བསྡུ༷་བ༷་བསྟེ༷ན་ད༷ང་གྱ༷་ནོ༷མ་པ༷འི། །དངོ༷ས་པོ༷་སྦྱི༷ན་ད༷ང་གས༷ད་བྱ༷་བ༷། །ཐ༷ར་པ༷ར་བྱེ༷ད་ད༷ང་དགེ༷་བ༷་ནི༷། །ཡ༷ང་ད༷ག་བླ༷ངས་པ༷་སྤེ༷ལ་ལ༷་སོ༷གས། །འབྲས་བུ་མཚན་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུ༷བ་བྱེ༷ད་རྒྱུ༷་ཡི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དེ༷། །མདོ༷་ལ༷ས་ཇི༷་སྐ༷ད་འབྱུ༷ང་བ༷་བཞི༷ན་དུ་སྔར་བཤད་པ་དེ་རྣམས་ཤེས་བར་བྱའོ། ། ༈ དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བཤད་པ། གཉིས་པ་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བཤད་པ་ནི། ཐུབ་པའི་སེན་མོ་ཟངས་མདོག་དང་། །མདོག་སྣུམ་མཐོ་དང་སོར་མོ་རྣམས། །ཟླུམ་རྒྱས་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་དང་། །རྩ་མི་མངོན་དང་མདུད་པ་མེད། །ལོང་བུ་མི་མངོན་ཞབས་མཉམ་དང་། །སེང་གེ་གླང་ཆེན་བྱ་དང་ནི། །ཁྱུ་མཆོག་སྟབས་གཤེགས་གཡས་ཕྱོགས་དང་། །མཛེས་གཤེགས་དྲང་དང་འཁྲིལ་བག་ཆགས། །བྱི་དོར་བྱས་འདྲ་རིམ་པར་འཚམ། །གཙང་དང་འཇམ་དང་དག་པའི་སྐུ། །མཚན་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། །སྐུ་ཡི་ཁོ་ལག་ཡངས་ཤིང་བཟང་། །གོམ་སྙོམས་པ་དང་སྤྱན་གཉིས་ནི། །དག་དང་གཞོན་ཤ་ཅན་ཉིད་དང་། །སྐུ་ཞུམ་མེད་དང་རྒྱས་པ་དང་། །ཤིན་ཏུ་གྲིམས་པའི་སྐུ་ཉིད་དང་། །ཡན་ལག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་འབྱེས་དང་། །གཟིགས་ 5-432 པ་སྒྲིབ་མེད་དག་པ་དང་། །དཀུ་ཟླུམ་སྐབས་ཕྱིན་མ་རྙོངས་དང་། །ཕྱ་ལེ་བ་དང་ལྟེ་བ་ནི། །ཟབ་དང་གཡས་ཕྱོགས་འཁྱིལ་བ་དང་། །ཀུན་ནས་ལྟ་ན་སྡུག་པ་དང་། །ཀུན་སྤྱོད་གཙང་དང་སྐུ་ལ་ནི། །སྨེ་བ་ནག་བག་མེད་པ་དང་། །ཕྱག་ནི་ཤིང་བལ་ལྟར་འཇམ་དང་། །ཕྱག་རིས་མདངས་ཡོད་ཟབ་རིང་དང་། །ཞལ་ནི་ཧ་ཅང་མི་རིང་དང་། །མཆུ་ནི་བིམ་པ་ལྟར་དམར་དང་། །ལྗགས་མཉེན་པ་དང་སྲབ་པ་དང་། །དམར་དང་འབྲུག་གི་སྒྲ་ཉིད་དང་། །གསུང་མཉེན་འཇམ་དང་མཆེ་བ་ཟླུམ། །རྣོ་དང་དཀར་དང་མཉམ་པ་དང་། །བྱིན་གྱིས་ཕྲ་དང་ཤངས་མཐོ་དང་། །མཆོག་ཏུ་དག་པ་དག་དང་ནི། །སྤྱན་ཡངས་པ་དང་རྫི་མ་སྟུག །པད་མའི་འདབ་མ་འདྲ་བ་དང་། །སྨིན་ཚུགས་རིང་དང་འཇམ་པ་དང་། །སྣུམ་དང་སྤུ་ནི་མཉམ་པ་དང་། །སྙན་རིང་རྒྱས་དང་སྙན་མཉམ་དང་། །ཉམས་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང་། །དཔྲལ་བ་ལེགས་པར་འབྱེས་པ་དང་། །དབྱེས་ཆེ་བ་དང་དབུ་རྒྱས་དང་། །དབུ་སྐྲ་བུང་བ་ལྟར་གནག་དང་། །སྟུག་འཇམ་མ་འཛིངས་མི་བཤོར་དང་། །དྲི་ཞིམ་སྐྱེས་བུའི་ཡིད་འཕྲོག་དང་། །དཔལ་གྱི་བེའུ་དང་བཀྲ་ཤིས་དང་། །གཡུང་དྲུང་འཁྱིལ་བས་བརྒྱན་པ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོར་བཞེད། །ཅེས་པ་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་འདི་རྣམས་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་ཡོན་ཏན་འདི་དང་འདི་མངའ
【現代漢語翻譯】 問：成就事業的因是什麼？ 答：如果那個因完全圓滿，那麼這個果的相就能完全成就。 善因包括依止上師等，以及持守誓言堅定不移，積累資糧，佈施財物和生命。 爲了獲得解脫和善果，需要如法修持，精進不懈。 成就果相之因的特徵，正如經中所說，應當瞭解以上所說的這些。 第二，宣說八十隨好： 佛陀的指甲是紅銅色，顏色潤澤，高隆，手指圓潤豐滿，纖細優美，脈絡不顯，沒有結節，踝骨不顯，雙足平齊，行走如獅子、象王、鴻雁，又如善調御者，右旋而行，步履優雅端正，姿態柔美。 身體潔凈如拭，次第勻稱，清凈柔軟，身相圓滿，肢體寬廣美好，步伐穩重，雙眼清凈年輕，膚色柔嫩，身軀不萎縮且豐滿，身體非常緊緻，肢體非常分明，目光清澈無礙，腰部渾圓，行步穩健，沒有傾斜，體態優雅，肚臍深陷，右旋，一切皆悅意，行為端正，身上沒有黑痣等瑕疵，手如木棉般柔軟，手紋清晰深刻而修長，面容不過長，嘴唇紅潤如頻婆果，舌頭柔軟纖薄，紅色，聲音如龍吟般洪亮，語調柔和，牙齒圓潤、鋒利、潔白、整齊，齒縫緊密，鼻樑高挺，非常潔凈，雙眼寬廣，睫毛濃密，如蓮花瓣，眉毛修長柔順，潤澤，毛髮整齊，耳朵修長豐滿，耳廓平整，沒有缺陷，額頭開闊，寬廣，頭部豐滿，頭髮黑亮如蜂，濃密柔順不雜亂，不分叉，散發著芬芳，令人心曠神怡，胸前有吉祥旋紋等莊嚴，這些都是佛陀的八十隨好。 以上所說的這些隨好，是世尊所具有的功德。
【English Translation】 Q: What is the cause for accomplishing activities? A: If that cause is perfectly complete, then the characteristics of this result will be fully accomplished. Virtuous causes include relying on the Guru (spiritual teacher), keeping vows steadfastly, accumulating merit, and giving generously of wealth and life. To attain liberation and virtuous results, one needs to practice diligently and tirelessly. The characteristics of the cause for accomplishing the characteristics of the result, as stated in the Sutras, should be understood as those previously mentioned. Second, the explanation of the eighty minor marks: The Buddha's nails are the color of red copper, lustrous, high, and the fingers are round, full, delicate, and beautiful. The veins are invisible, without knots. The ankles are invisible, the feet are level, and the gait is like a lion, an elephant king, a goose, and a well-tamed one, proceeding to the right. The steps are elegant and upright, and the posture is gentle. The body is clean as if wiped, the order is appropriate, clean and soft, the form is complete, the limbs are wide and beautiful, the steps are steady, the eyes are pure and young, the skin is tender, the body is not shrunken and full, the body is very tight, the limbs are very distinct, the gaze is unobstructed and pure, the waist is round, the steps are steady, without leaning, the posture is elegant, the navel is deep, swirling to the right, everything is pleasing to look at, the behavior is upright, and there are no blemishes such as black moles on the body. The hands are as soft as cotton, the lines of the hands are clear, deep, and long, the face is not too long, the lips are red like Bimba fruit, the tongue is soft and thin, red, and the sound is like the roar of a dragon. The voice is soft and gentle, the teeth are round, sharp, white, and even, the teeth are close together, the nose is high, very clean, the eyes are wide, the eyelashes are thick, like lotus petals, the eyebrows are long and smooth, lustrous, the hair is even, the ears are long and full, the ears are even, free from defects, the forehead is well-defined, wide, the head is full, the hair is black like a bee, thick, smooth, not tangled, not scattered, emitting a fragrance, captivating the minds of men, and adorned with auspicious swastikas on the chest. These are the eighty minor marks of the Buddha. These minor marks mentioned above are the qualities possessed by the Bhagavan (Blessed One).
་བས། དཔེ་བྱད་འདི་དང་འདི་མངའ་བ་ཡིན། ཞེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་རེ་རེ་མདོ་ལས་བྱུང་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་དབེན་པ་སྟེ། ཐུ༷བ་པ༷འི་སེ༷ན་མོ༷་ཟ༷ངས་ཀྱི་མདོ༷ག་ལྟར་འདུག་པ་ད༷ང་། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཐུགས་མངའ་བས་སེན་མོའི་མདོ༷ག་སྣུ༷མ་པ་དང་། རིགས་རྒྱུད་མཐོན་པོར་བྱུང་བས་སེན་མོ་མཐོ༷་བ་ད༷ང་། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པས་སོ༷ར་མོ༷་རྣ༷མས་ཟླུ༷མ་པ་དང་། དགེ་བ་ཤིན་ཏུ་ཚོགས་པས་སོར་མོ་རྒྱ༷ས་པ་དང་། རིམ་གྱིས་གྲུབ་པས་སོར་མོ་བྱི༷ན་གྱི༷ས་ཕྲ༷་བ༷་ད༷ང་། འཕྲིན་ལས་དང་འཚོ་བ་ཤིན་ཏུ་དབེན་པས་རྩ༷་མི༷་མངོ༷ན་པ་ད༷ང་། ཉོན་མོངས་ཀྱི་མདུ༷ད་པ༷་བཀྲོལ་བས་རྩ་ལ་མདུད་པ་མེ༷ད་པ་དང་། དབེན་པའི་ཆོས་མངའ་བས་ལོ༷ང་བུ༷་མི༷་མངོ༷ན་པ་དང་། མཉམ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ 5-433 འདས་པས་ཞ༷བས་མཉ༷མ་པ་ད༷ང་། མིའི་སེ༷ང་གེ༷་ཡིན་པས་སེང་གེའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་དང་། མིའི་གླང་པོ་ཆེ་ཡིན་པས་གླ༷ང་ཆེ༷ན་གྱི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་དང་། ནམ་མཁའ་ལ་བཞུད་པས་བྱ༷་ངང་བའི་རྒྱལ་པོའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ད༷ང་། མིའི་ཁྱུ་མཆོག་ཡིན་པས་ཁྱུ༷་མཆོ༷ག་གི་སྟ༷བས་སུ་གཤེ༷གས་པ་དང་། མཐུན་པའི་ལམ་མངའ་བས་གཡ༷ས་ཕྱོ༷གས་སུ་གཤེགས་པ་ད༷ང་། ལྟ་ན་མཛེས་པས་མཛེ༷ས་པར་གཤེ༷གས་པ་དང་། ཐུགས་ཡོན་པོ་མི་མངའ་བས་དྲ༷ང་པོར་གཤེགས་པ་ད༷ང་། དག་པའི་ཡོན་ཏན་སྟོན་པས་སྐུ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པའི་འཁྲི༷ལ་བ༷ག་ཆ༷གས་པ་དང་། སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པས་སྐུ་བྱི༷་དོ༷ར་བྱ༷ས་པ་འདྲ༷་བ་དང་། ཆོས་རིམ་གྱིས་སྟོན་པས་སྐུ་རིམ་པ་ནས་རི༷མ་པ༷ར་འཚ༷མ་པ་དང་། སྐུ་གསུང་ཐུགས་གཙང་བས་སྐུ་ཤིན་ཏུ་གཙ༷ང་བ་ད༷ང་། རང་བཞིན་གྱིས་ཐུགས་འཇམ་པས་སྐུ་ཤིན་ཏུ་འཇ༷མ་པ་ད༷ང་། རང་བཞིན་གྱིས་ཐུགས་དག་པས་སྐུ་ཤིན་ཏུ་ད༷ག་པ༷འི་སྐུ༷་དང་། ཆོས་དང་འདུལ་བ་ཤིན་ཏུ་རྫོགས་པས་དཔེ་བྱད་ཡོ༷ངས་སུ༷་རྫོ༷གས་པ༷་ད༷ང་། ཡོན་ཏན་ཡངས་ཤིང་བཟང་བ་སྟོན་པས་སྐུ༷འི༷་ཁོ༷་ལ༷ག་ཡ༷ངས་ཤི༷ང་བཟ༷ང་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པའི་ཐུགས་མངའ་བས་གོ༷མ་པ་སྙོ༷མས་པ༷་ད༷ང་། གཟིགས་པ་ཤིན་ཏུ་དག་པས་སྤྱ༷ན་གཉི༷ས་ནི༷་ད༷ག་པ་ད༷ང་། འཇམ་པའི་ཆོས་སྟོན་པས་སྐུ་གཞོ༷ན་ཤ༷་ཅ༷ན་ཉི༷ད་ད༷ང་། རྟག་ཏུ་ཞུམ་པ་མེད་པའི་ཐུགས་མངའ་བས་སྐུ༷་ཞུ༷མ་པ་མེ༷ད་པ་ད༷ང་། མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་བྱང་བས་སྐུ་ཤིན་ཏུ་རྒྱ༷ས་པ༷་ད༷ང་། ཡང་སྲིད་བཅོམ་ཞིང་ཟད་པས་ཤི༷ན་ཏུ༷་གྲི༷མས་ཤིང་མཁྲེགས་པ༷འི་སྐུ༷་ཉི༷ད་ད༷ང་། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཡ༷ན་ལ༷ག་ལེགས་པར་སྟོན་པས་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ཤི༷ན་ཏུ༷་སྤ་བར་རྣ༷མ་པར་མཛེ༷ས་པ་ད༷ང་། གཟིགས་པ་ཤིན་ཏུ་དག་པས་གཟི༷གས་པ༷་རབ་རིབ་ཀྱི་སྒྲི༷བ་པ་མེ༷ད་ཅིང་ད༷ག་པ༷་ད༷ང་། ཚུལ་དང་ལྡན་པའི་སློབ་མ་མངའ
【現代漢語翻譯】 的原因。經中對每一種原因的解釋如下：諸佛世尊遠離一切顯現之事物，因此，佛的指甲紅銅色； 心中懷有利益眾生和安樂的願望，所以指甲光潤； 出生于高貴的種姓，所以指甲高隆； 沒有絲毫過失，所以手指圓潤； 積累了極大的善業，所以手指豐滿； 次第成就，所以手指纖細； 事業和生活極其清凈，所以看不到青筋； 解開了煩惱的結，所以血管上沒有結； 具有寂靜的功德，所以看不到踝骨； 超越了一切平等，所以雙足平整； 因為是人中獅子，所以行走如獅子般穩健； 因為是人中龍象，所以行走如龍象般莊嚴； 因為能在虛空中行走，所以行走如天鵝之王般自在； 因為是人中之王，所以行走如國王般威嚴； 具有和諧之道，所以向右行走； 因為外形美觀，所以行走時姿態優美； 因為心中沒有邪念，所以行走時正直坦蕩； 爲了展示清凈的功德，所以身體非常勻稱協調； 因為徹底清除了罪業，所以身體如同打磨過一般光潔； 因為次第宣講佛法，所以身體各部分次第相稱； 因為身語意清凈，所以身體非常潔凈； 因為本性溫柔，所以身體非常柔和； 因為本性清凈，所以身體非常純凈； 因為佛法和戒律極其圓滿，所以具有圓滿的相好； 爲了展示廣大而美好的功德，所以身形寬廣而莊嚴； 因為對一切眾生懷有平等之心，所以步伐穩健； 因為目光極其清澈，所以雙眼明亮清澈； 爲了宣講柔和的佛法，所以身體保持年輕的狀態； 因為心中常懷無畏，所以身體堅不可摧； 因為清除了所有不善的根源，所以身體非常豐滿； 因為摧毀並耗盡了輪迴，所以身體非常緊緻堅硬； 爲了完美地展示緣起的各個部分，所以肢體和細微之處都非常勻稱美麗； 因為目光極其清澈，所以目光沒有絲毫模糊和污濁； 擁有符合正道的弟子
【English Translation】 The reasons for possessing these minor marks are explained in the sutras as follows: The Buddhas, the Bhagavat, are separate from all that is to be manifested. Therefore, the nails of the Tathagata are the color of copper. Because they possess a mind that benefits and brings happiness to sentient beings, their nails are smooth. Because they are born into a high lineage, their nails are high. Because they are without fault, their fingers are round. Because they have accumulated great virtue, their fingers are full. Because they have gradually achieved, their fingers are slender. Because their activities and livelihood are very pure, their veins are not visible. Because they have untied the knots of affliction, there are no knots in their veins. Because they possess the qualities of solitude, their ankles are not visible. Because they have transcended all equality, their feet are even. Because they are lions among humans, they walk with the gait of a lion. Because they are elephants among humans, they walk with the gait of an elephant. Because they travel in the sky, they walk with the gait of a king swan. Because they are the best among humans, they walk with the gait of the best. Because they possess the path of harmony, they walk to the right. Because they are beautiful to behold, they walk beautifully. Because they do not possess a crooked mind, they walk straight. Because they show pure qualities, their bodies are very well-proportioned. Because they have thoroughly purified sins, their bodies are like those that have been polished. Because they teach the Dharma in stages, their bodies are well-suited in stages. Because their body, speech, and mind are pure, their bodies are very pure. Because their minds are naturally gentle, their bodies are very gentle. Because their minds are naturally pure, their bodies are very pure. Because the Dharma and discipline are very complete, they have complete minor marks. Because they show vast and good qualities, their bodies are vast and good. Because they have a mind of equality towards all sentient beings, their steps are even. Because their vision is very pure, their eyes are pure. Because they teach the gentle Dharma, their bodies are youthful. Because they always have a fearless mind, their bodies are without shrinking. Because they have purified all roots of non-virtue, their bodies are very full. Because they have destroyed and exhausted rebirth, their bodies are very firm and hard. Because they perfectly show the limbs of dependent arising, their limbs and sub-limbs are very beautiful and well-arranged. Because their vision is very pure, their vision is without dimness and is pure. Possessing disciples who are in accordance with the Dharma
་བས་དཀུ༷་ཟླུ༷མ་པ་དང་། འཁོར་བའི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པས་ཕྱལ་སྐ༷བས་ཕྱི༷ན་པ་དང་། ང་རྒྱལ་གྱི་དེའུ་བཅོམ་པས་ཕྱལ་མ༷་རྙོ༷ངས་པ་ད༷ང་། ཆོས་ཟད་པ་བཟློག་པས་ཕྱ༷ལ་ཕྱམ་མེ༷་བ༷་ད༷ང་། ཆོས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ལྟེ༷་བ༷་ཟ༷བ་པ་ད༷ང་། མཐུན་པར་འཛིན་པའི་སློབ་མ་ 5-434 མངའ་བས་ལྟེ་བ་གཡ༷ས་ཕྱོ༷གས་སུ་འཁྱི༷ལ་བ༷་ད༷ང་། སློབ་མ་ཀུན་ནས་མཛེས་པའི་དགེ་འདུན་མངའ་བས་ཀུ༷ན་ན༷ས་ལྟ༷་ན༷་སྙིང་དུ་སྡུ༷ག་པ༷་ད༷ང་། ཐུགས་ཤིན་ཏུ་གཙང་བས་ཀུ༷ན་སྤྱོ༷ད་ཤིན་ཏུ་གཙ༷ང་བ་ད༷ང་། ཆོས་ནག་པོ་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་དང་འདུལ་བ་མངའ་བས་སྐུ༷་ལ༷་སྨེ༷་བ༷་ན༷ག་བ༷ག་མེ༷ད་པ༷་ད༷ང་། ཤིང་བལ་ལྟར་ཡང་བ་འཐོབ་པའི་ཆོས་སྟོན་པས་ཕྱ༷ག་ཤི༷ང་བ༷ལ་ལྟ༷ར་འཇ༷མ་པ་ད༷ང་། དགེ་སྦྱོང་ཆེན་པོ་བརྙེས་པས་ཕྱ༷ག་གི་རི༷་མོ་སྣུམ་པའི་མད༷ངས་ཡོ༷ད་པ་དང་། ཟབ་ཅིང་བརྟན་པར་བཞུགས་པས་ཕྱག་གི་རི་མོ་ཟ༷བ་པ་དང་། བཟོད་པའི་ཆོས་སྟོན་པས་ཕྱག་གི་རི་མོ་རི༷ང་བ་ད༷ང་། བསླབ་པའི་གནས་ཧ་ཅང་མི་རིང་བར་འཆའ་བས་ཞ༷ལ་གྱི་སྒྲོས་ནི༷་ཧ༷་ཅ༷ང་མི་རི༷ང་བ༷་ད༷ང་། གཟུགས་བརྙན་འཇིག་རྟེན་དུ་བཀྱེ་བས་མཆུ༷་ནི༷་བི༷མ་པ༷་ལྟ༷ར་དམ༷ར་ཞིང་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་ད༷ང་། འཇམ་ཞིང་དུལ་བས་ལྗ༷གས་མཉེ༷ན་པ༷་ད༷ང་། ཡོན་ཏན་ཕྲ་བའི་ཚོགས་དང་ལྡན་པས་ལྗགས་ཤིན་ཏུ་སྲ༷བ་པ༷་ད༷ང་། བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་འདོད་ཆགས་ཅན་གྱི་ཆོས་དང་འདུལ་བ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བས་ལྗགས་ཤིན་ཏུ་དམ༷ར་བ་ད༷ང་། གླང་པོ་དང་འབྲུ༷ག་གི༷་སྒྲ༷་ལྟ་བུས་བསྙེངས་པ་མི་མངའ་བས་འབྲུག་གི་སྒྲ་དབྱངས་དང་ལྡན་པ་ཉི༷ད་ད༷ང་། སྙན་ཅིང་འཇམ་པར་སྨྲ་བའི་སློབ་མ་མངའ་བས་གསུ༷ང་མཉེ༷ན་ཅིང་འཇ༷མ་པ་ད༷ང་། སྲིད་པར་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལས་འདས་པས་ཚེམས་མཆེ༷་བ༷་ཟླུ༷མ་པ་དང་། སྐྱེ་བོ་རྣོ་བ་རྣམས་འདུལ་བས་ཚེམས་མཆེ་བ་རྣོ༷་བ་ད༷ང་། ཆོས་དང་འདུལ་བ་ཤིན་ཏུ་དཀར་བས་ཚེམས་མཆེ་བ་ཤིན་ཏུ་དཀ༷ར་བ་ད༷ང་། སའི་ཕྱོགས་མཉམ་པ་ལ་བཞུགས་པས་མཆེ་བ་མཉ༷མ་པ༷་ད༷ང་། རིམ་གྱིས་རྟོགས་པའི་ཆོས་སྟོན་པས་མཆེ་བ་བྱི༷ན་གྱི༷ས་ཕྲ༷་བ་ད༷ང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་རི་བོ་མཐོན་པོ་ལ་བཞུགས་པས་ཤ༷ངས་མཐོ༷་བ་ད༷ང་། འདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་གཙང་མ་མངའ་བས་ཤངས་མཆོ༷ག་ཏུ༷་ད༷ག་ཅིང་གཙང་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡངས་པ་མངའ་བས་སྤྱ༷ན་རིང་ཞིང་ཡ༷ངས་པ༷་ད༷ང་། སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཤིན་ཏུ་བསགས་པས་རྫི༷་མ༷་སྟུ༷ག་པ་དང་། ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་ན་ཆུང་མཆོག་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་སྤྱན་པ༷ད་མ༷འི་འད༷བ་མ༷་འདྲ༷་བ༷་ད༷ང་། རྟག་ཏུ་ཡངས་པ་གཟིགས་པས་སྨི༷ན་མའི་ 5-435 ཚུ༷གས་རི༷ང་བ་ད༷ང་། འཇམ་པོས་འདུལ་བ་ལ་མཁས་པས་སྨིན་མ་འཇ༷མ་པ༷་ད༷ང་། དགེ་བའི་སྣུམ་གྱིས་སྣུམ་པའི་སྐྱེ་བོ་འདུལ་བས་སྨིན་མ་སྣུ༷མ་པ་ད༷ང་
【現代漢語翻譯】 腰部豐滿圓潤，徹底凈化了輪迴的所有過患，因此身體平直端正；降伏了傲慢之魔，因此身體不彎曲；避免了佛法衰敗，因此身體永遠挺拔；心中領悟了極其深奧的佛法，因此肚臍深陷；擁有和睦相處的弟子，因此肚臍向右旋轉；擁有弟子們個個俊美的僧團，因此無論從哪個角度看都賞心悅目；內心極其純凈，因此一切行為都極其清凈；擁有遠離罪惡之法的佛法和戒律，因此身上沒有絲毫污點；宣講能獲得如木棉般輕盈之身的佛法，因此手如木棉般柔軟；證得了偉大的苦行，因此手上的紋路充滿光澤；安住于深刻而穩固的境界，因此手上的紋路深刻；宣講忍辱之法，因此手上的紋路長；由於不追求過長的學處，因此臉型適中；由於在世間展現了形象，因此嘴唇紅潤如頻婆果，且能顯現形象；由於溫和調順，因此舌頭柔軟；由於具備微細的功德，因此舌頭非常薄；由於愚昧之人難以理解貪慾之人的佛法和戒律，因此舌頭非常紅潤；由於不為如象和龍的吼聲所動搖，因此具有龍的吼聲；擁有善於言辭且溫和的弟子，因此言語柔和悅耳；超越了世間的一切束縛，因此牙齒圓潤；由於調伏了銳利之人，因此牙齒鋒利；由於佛法和戒律極其潔白，因此牙齒潔白；由於安住于平等之地，因此牙齒整齊；由於宣講循序漸進的佛法，因此牙齒排列緊密；由於安住于智慧的高峰，因此鼻樑高挺；由於擁有清凈的持戒之人，因此鼻樑極其清凈；由於擁有廣大的佛法，因此眼睛細長而寬廣；由於積聚了眾多的有情，因此睫毛濃密；由於受到天人、阿修羅和妙齡少女的喜愛，因此眼睛像蓮花瓣一樣；由於總是看到廣闊的境界，因此眉毛修長；由於擅長用溫和的方式調伏眾生，因此眉毛柔順；由於用善良的油脂來調伏眾生，因此眉毛潤澤。
【English Translation】 Having a full and round waist, having thoroughly purified all the faults of samsara, therefore having a straight and upright body; having vanquished the demon of pride, therefore having a body that is not bent; having averted the decline of the Dharma, therefore having a body that is always upright; having comprehended the extremely profound Dharma in the mind, therefore having a deep navel; possessing disciples who are harmonious and get along well, therefore having a navel that spirals to the right; possessing a sangha of disciples who are all beautiful, therefore being pleasing to the eye from every angle; having an extremely pure mind, therefore having extremely pure conduct; possessing the Dharma and discipline that are free from black Dharma, therefore having no blemishes on the body; teaching the Dharma that attains a body as light as cotton, therefore having hands as soft as cotton; having attained great asceticism, therefore having lines on the hands that are full of luster; abiding in a profound and stable state, therefore having deep lines on the hands; teaching the Dharma of patience, therefore having long lines on the hands; because of not pursuing overly long precepts, therefore having a face that is not too long; because of displaying an image in the world, therefore having lips that are red like the bimba fruit and that reflect an image; because of being gentle and subdued, therefore having a soft tongue; because of possessing a collection of subtle qualities, therefore having a very thin tongue; because the Dharma and discipline of those with attachment are difficult for foolish beings to fathom, therefore having a very red tongue; because of not being intimidated by sounds like those of elephants and dragons, therefore possessing the voice of a dragon; possessing disciples who speak sweetly and gently, therefore having speech that is gentle and pleasant; having transcended all connections to existence, therefore having round teeth; because of subduing sharp individuals, therefore having sharp teeth; because the Dharma and discipline are extremely white, therefore having extremely white teeth; because of abiding in a level place, therefore having even teeth; because of teaching the Dharma that is understood gradually, therefore having teeth that are closely spaced; because of abiding on the high peak of wisdom, therefore having a high nose; because of possessing pure individuals who practice discipline, therefore having a nose that is extremely pure; because of possessing the vast Dharma of the Buddhas, therefore having long and wide eyes; because of accumulating a great multitude of sentient beings, therefore having thick eyelashes; because of being pleasing to gods, asuras, and excellent young women, therefore having eyes like lotus petals; because of always seeing vast realms, therefore having long eyebrows; because of being skilled in subduing beings with gentleness, therefore having smooth eyebrows; because of subduing beings with the oil of virtue, therefore having lustrous eyebrows.
། སྐྱོན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་སྨིན་པའི་སྤུ༷་མཉ༷མ་པ༷་ད༷ང་། ཆོས་ཡངས་ཤིང་དོན་དང་ལྡན་པ་མངའ་བས་སྙ༷ན་ཤལ་རི༷ང་ཞིང་ལེགས་པར་རྒྱ༷ས་པ་ད༷ང་། ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུད་ལས་རྒྱལ་བས་སྙ༷ན་མཉ༷མ་པ་ད༷ང་། སེམས་ཅན་བསམ་པ་ཉམས་པ་འདུལ་བས་སྙན་གྱི་དབང་པོ་ཉ༷མས་པ༷་རྣ༷མ་པ༷ར་སྤ༷ངས་པ༷་ད༷ང་། ལྟ་བའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་བས་དཔྲ༷ལ་བ༷་ལེ༷གས་པ༷ར་གྲུབ་པ༷་ད༷ང་། ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཤིན་ཏུ་འདུལ་བས་དཔྲལ་བ་དབྱེ༷ས་ཆེ༷་བ༷་སྟེ་ཡངས་པ་ད༷ང་། སྨོན་ལམ་དམ་པ་རྫོགས་པས་དབུ༷་རྒྱ༷ས་པ་ད༷ང་། ཡུལ་གྱི་བུང་བ་བཟློག་པས་དབུ༷་སྐྲ༷་བུ༷ང་བ༷་ལྟ༷ར་གན༷ག་པ་ད༷ང་། མཐོང་སྒོམ་གྱི་སྤང་བྱའི་བག་ལ་ཉལ་བ་ཟད་པས་དབུ་སྐྲ་སྟུ༷ག་པ་ད༷ང་། ཐུགས་འཇམ་པོས་བསྟན་པའི་སྙིང་པོ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་དབུ་སྐྲ་འཇ༷མ་པ་ད༷ང་། རྟག་ཏུ་མ་འཁྲུགས་པའི་ཐུགས་དང་ལྡན་པས་དབུ་སྐྲ་མ༷་འཛི༷ངས་པ་ད༷ང་། བརླང་བའི་གསུང་དང་བྲལ་བས་དབུ་སྐྲ་མི༷་བཤོ༷ར་བ་སྟེ། མི་རྩུབ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྤོས་ཀྱི་མེ་ཏོག་གིས་སྐྱེ་བོ་མཐུན་པར་སྒྲུབ་པས་དབུ་སྐྲ་དྲི༷་ཞི༷མ་ཞིང་སྐྱེ༷ས་བུ༷འི༷་ཡི༷ད་འཕྲོ༷ག་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷་ད༷ང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་ཕྱག་དང་ཞབས་དཔ༷ལ་གྱི༷་བེ༷འུ་ད༷ང་བཀྲ༷་ཤི༷ས་ད༷ང་། དགའ་བ་འཁྱི༷ལ་བ༷ས་བརྒྱ༷ན་པ༷་སྟེ༷། དེ་རྣམས་ནི་སང༷ས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་དཔེ༷་བྱ༷ད་བཟ༷ང་པོ༷་བརྒྱད་ཅུར༷་མདོ་ལས་བཞེ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། ། ༈ སྤྲུལ་པའི་སྐུ་བཤད་པ། ད་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དབུ་མ་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། བཟོ་དང་སྐྱེ་དང་བྱང་ཆུབ་ཆེ། །མྱ་ངན་འདས་པ་རྟག་སྟོན་པས། །སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་འདི་ནི། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཐབས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། རྒྱུད་བླ་མར་ཡང་། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་གཟིགས་ནས་ནི། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་མ་གཡོས་པར། །སྤྲུལ་པའི་རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས། །སྐྱེ་བ་མངོན་པར་སྐྱེ་བ་དང་། །དགའ་ལྡན་ནས་ནི་འཕོ་བ་དང་། །ལྷུམས་སུ་འཇུག་དང་བལྟམས་པ་དང་། །བཟོ་ཡི་གནས་ལ་མཁས་པ་དང་། །བཙུན་མོའི་འཁོར་དགྱེས་རོལ་བ་དང་། །ངེས་འབྱུང་ 5-436 དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་གཤེགས་པ་དང་། །བདུད་སྡེ་འཇོམས་དང་རྫོགས་པར་ནི། །བྱང་ཆུབ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང་། །མྱ་ངན་འདས་པར་གཤེགས་མཛད་རྣམས། །ཡོངས་སུ་མ་དག་ཞིང་རྣམས་སུ། །སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་གནས་པར་སྟོན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། གང་གིས་སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་པར། །འགྲོ་ལ་ཕན་པ་སྣ་ཚོགས་དག །མཉམ་དུ་མཛད་པའི་སྐུ་དེ་ནི། །ཐུབ་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་རྒྱུན་མི་འཆད། །ཅེས་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ག༷ང་གི༷ས་སྲི༷ད་པ༷་ཇི༷་སྲི༷ད་གནས་ཀྱི་བ༷ར་དུ། འགྲོ༷་བ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གང་ལ༷་གང་འདུལ་དེར་སྟོན་པའི་
【現代漢語翻譯】 具有遍知一切過失而成熟的齊平之發，因擁有廣闊且有意義的佛法而使鬢髮長而優美，因戰勝煩惱之流而使鬢髮齊整，因調伏眾生低劣之念而使聽覺器官完美無缺，因凈化一切見解之相而使額頭完美，因徹底調伏外道而使額頭寬廣，因圓滿清凈之愿而使頭頂豐滿，因遣除外境之蜂而使頭髮如蜂般烏黑，因滅盡見道和修道所斷之習氣而使頭髮濃密，因溫柔之心而領悟教義之精髓而使頭髮柔順，因具足恒常不亂之心而使頭髮不纏結，因遠離粗暴之語而使頭髮不散亂，即不粗糙，因菩提之支如香花般使眾生和合而使頭髮芬芳，令人心曠神怡，諸佛世尊以手足之吉祥紋和喜旋莊嚴，這些都是經中所說的佛之八十隨好。 現在宣說化身。如《現觀莊嚴論》所說：『工巧與生及大菩提，涅槃常示現，佛之化身者，乃解脫之方便。』又如《寶性論》所說：『大悲憫知世間，觀照一切世間后，不離法身界，以種種化身之自性，示現降生，從兜率天降臨，入胎與誕生，精通工巧之業，于妃嬪眷屬中嬉戲，出離，苦行，趨往菩提樹，降伏魔軍及圓滿，菩提法輪及涅槃，于未清凈之剎土中，示現存在直至輪迴終盡。』如是所說，無論輪迴存在多久，都能同時利益眾生的身，是永不間斷的能仁化身。』即以種種化身，于輪迴存在期間，向一切應調伏之眾生示現。
【English Translation】 Having evenly grown hair matured by knowing all faults, long and beautifully grown sideburns because of possessing vast Dharma and meaning, even hair because of conquering the stream of afflictions, perfectly abandoning the sense organ of hearing because of subduing the deteriorated thoughts of sentient beings, a forehead that is well-formed because of purifying all aspects of views, a forehead that is wide because of thoroughly subduing external adversaries, a head that is full because of perfecting pure aspirations, hair that is as black as a bee because of repelling the bees of objects, thick hair because of exhausting the predispositions to be abandoned by seeing and meditating, smooth hair because of understanding the essence of the teachings with a gentle heart, hair that is not tangled because of possessing a constantly undisturbed mind, hair that does not scatter because of being free from harsh speech, i.e., not rough, and hair that is fragrant and captivating to beings because the limbs of enlightenment, like fragrant flowers, bring beings together in harmony. The Buddhas, the Bhagavat, are adorned with auspicious marks and swastikas on their hands and feet. These are the eighty minor marks of a Buddha as stated in the sutras. Now, I will explain the Nirmāṇakāya (emanation body). As stated in the Ornament of the Middle Way Sutras: 'Skill and birth and great enlightenment, Nirvana constantly shown, the Emanation Body of the Buddha, is the means of liberation.' And also in the Uttaratantra: 'Great compassion knows the world, having looked upon all the world, without moving from the Dharmakaya, with various natures of emanation, manifestly showing birth, and descending from Tushita, entering the womb and being born, being skilled in the place of crafts, delighting in the retinue of consorts, renunciation, practicing austerities, going to the Bodhi tree, destroying the armies of Mara and perfecting, the wheel of Dharma of enlightenment and passing into Nirvana, in impure realms, showing existence as long as samsara lasts.' As it is said, that body which simultaneously benefits beings in various ways for as long as samsara exists, is the uninterrupted Nirmāṇakāya of the Sage. That is, with various emanations, showing to all beings who should be tamed for as long as samsara exists.
ཚུལ་གྱིས་གནས་སྐབས་དང་། མཐར་ཐུག་གི་ཕ༷ན་པའི་རྣམ་པ༷་སྣ༷་ཚོགས་པ་ད༷ག་མཉ༷མ་པ་སྟེ་གཅིག་ཆར་དུ༷་མཛ༷ད་པ༷འི་སྐུ༷་གང་ཡིན་པ་དེ༷་ནི༷་ཐུ༷བ་པ༷འི་གཟུགས་སྐུ་གཉིས་ལས་སྤྲུ༷ལ་པའི་སྐུ༷་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་མེ་ལ་ལར་འབར་བར་སྣང་ཞིང་ལ་ལར་ཞི་བར་སྣང་བ་དང་། ཞི་བར་སྣང་བ་ལས་སླར་ཡང་འབར་བར་སྣང་བ་ལྟར། སྐུ་འདི་ནི་སྣང་བ་ལས་ནི་སྣང་བ་དང་། ལ་ལར་མི་སྣང་བ་ལས་སླར་ཡང་ལ་ལར་སྣ་ཚོགས་སུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཇི་སྲིད་འཁོར་བ་གནས་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱུ༷ན་མི༷་འཆ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། ། དེ་བཞིན་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་འདིའི། །ལས་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འདོད། །ཅེས་པ་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་ལས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་འབའ་ཞིག་ཏུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པ་ནི་འཕྲིན་ལས་ཏེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། དཔེ་དགུས་འཕྲིན་ལས་གསུངས་པར། མི་རྟོག་བཞིན་དུ་སྐུའི་སྣ་ཚོགས་པ་སྟོན་པ་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་དཔེ་དང་། འབད་པ་མེད་པར་ཆོས་གསུངས་པ་ལྷའི་རྔའི་དཔེ་དང་། མཁྱེན་བརྩེས་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་སྤྲིན་གྱི་དཔེ་དང་། ཆོས་སྐུ་ལས་མ་གཡོས་བཞིན་དུ་སྤྲུལ་པ་སྟོན་པ་ཚངས་པའི་དཔེ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་འཕྲོ་བ་ཉི་མའི་དཔེ་དང་། ཐུགས་ཀྱི་གསང་བ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་དཔེ་དང་། གསུང་གི་གསང་བ་སྒྲ་བརྙན་གྱི་དཔེ་དང་། སྐུ་ཡི་གསང་བ་ནམ་མཁའི་དཔེ་དང་། འགྲོ་བའི་དཀར་པོའི་ཆོས་ཀྱི་གཞི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ས་གཞིའི་དཔེ་སྟེ་དགུས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། གང་ཞིག་བརྒྱ་བྱིན་རྔ་དང་སྤྲིན་བཞིན་དང་། །ཚངས་ཉི་རིན་ 5-437 ཆེན་ཡིད་བཞིན་ནོར་རྒྱལ་བཞིན། །སྒྲ་བརྙན་ནམ་མཁའ་ས་གཞི་སྲིད་མཐའི་བར། །འབད་མེད་གཞན་དོན་བྱེད་དེ་རྣལ་འབྱོར་རིག །རིན་ཆེན་ལྷ་དབང་སྣང་བཞིན་སྟོན་པ་སྟེ། །ལེགས་པར་འདོམས་མཛད་ལྷ་ཡི་རྔ་དང་འདྲ། །ཁྱབ་བདག་མཁྱེན་དང་རྩེ་ཆེན་སྤྲིན་ཚོགས་ནི། །མཐའ་ཡས་འགྲོ་བ་སྲིད་རྩེའི་བར་དུ་ཁྱབ། །ཚངས་བཞིན་ཟག་མེད་གནས་ལས་མ་བསྐྱོད་པར། །སྤྲུལ་བ་རྣམ་པ་དུ་མ་རབ་ཏུ་སྟོན། །ཉི་བཞིན་ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་རབ་འཕྲོ་གང་། །རྣམ་དག་རིན་ཆེན་ཡིད་བཞིན་ནོར་འདྲའི་ཐུགས། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་གསུང་དེ་བྲག་ཆ་བཞིན་དུ་ཡི་གེ་མེད། །སྐུ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་ཁྱབ་དང་གཟུགས་མེད་རྟག་པ་ཉིད། །ས་བཞིན་འགྲོ་བའི་དཀར་པོའི་ཆོས་ཀྱི་སྨན་རྣམས་མ་ལུས་པའི། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་གཞིར་གྱུར་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སྐུའི་རྣམ་འགྱུར་ནི་སྐུའི་གསང་བ་དང་། གསུང་གི་རྣམ་འགྱུར་ནི་གསུང་གི་གསང་བ་དང་། ཐུགས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་ནི་ཐུགས་ཀྱི་གསང་བའོ། །རྣམ་འགྱུར་དེ༷་དག་གསང་ཞིང་སྦས་པ་བཞི༷ན་དུ་གཞན་གྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་པ་ནི་གསང་བའི་དོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་གསང་དགོས་པའི་དོན་དེ་གཞན་གྱིས་ཤེས་པ་ད
【現代漢語翻譯】 以種種方式同時實現暫時和究竟利益的身，是佛陀的二種色身（梵文：Rūpakāya，漢語：色身）所生的化身（梵文：Nirmāṇakāya，漢語：化身）。例如，火有時顯現燃燒，有時顯現寂靜，又從寂靜中再次顯現燃燒。同樣，此身從顯現中顯現，有時不顯現，又再次以多種方式顯現，因此直至輪迴存在，此身將永不間斷。 同樣，只要輪迴存在，其事業也不會停止。這裡所說的身、語、意的事業，是指一切事業皆為利益眾生而自然成就，這就是事業。如《寶性論》中以九喻說明事業：不作意而示現種種身相，如帝釋天（梵文：Śakra，漢語：帝釋天）之喻；不費力而說法，如天鼓之喻；以慈悲遍及一切，如雲之喻；不離法身（梵文：Dharmakāya，漢語：法身）而示現化身，如梵天（梵文：Brahmā，漢語：梵天）之喻；智慧之光芒四射，如太陽之喻；意的秘密如如意寶之喻；語的秘密如聲響之喻；身的秘密如虛空之喻；成為眾生善法的基礎，如大地之喻。如頌云：『如是帝釋天鼓與云，梵天太陽珍寶如意王，聲響虛空以及大地般，不費力成辦利他瑜伽士。』如珍寶天王般示現，如天鼓般善巧調伏，如遍主慈悲大雲團，無邊眾生遍及有頂天。如梵天般不離無漏處，示現種種化身無數種，如日般智慧光芒極耀眼，清凈珍寶如意寶般的心。諸佛之語如巖石迴音般無字句，身如虛空般遍及且無形永恒不變。如大地般成為眾生善法之藥，一切皆是佛陀的基石。 因此，身的姿態是身的秘密，語的姿態是語的秘密，意的姿態是意的秘密。這些姿態如同秘密隱藏，他人無法如實知曉，這就是秘密的含義。世間需要保密的事情，一旦被他人知曉……
【English Translation】 The body that simultaneously accomplishes various forms of temporary and ultimate benefits is the Emanation Body (Nirmāṇakāya) that arises from the two Form Bodies (Rūpakāya) of the Buddha. For example, fire sometimes appears to burn and sometimes appears to be extinguished, and from being extinguished, it appears to burn again. Similarly, this body appears from appearance, and sometimes does not appear, and then again appears in various ways. Therefore, as long as samsara exists, this body will never cease. Likewise, as long as samsara exists, its activity will not cease. The activity of body, speech, and mind refers to all activities that are spontaneously accomplished solely for the benefit of sentient beings, and this is activity. As stated in the Ratnagotravibhāga, activity is explained through nine similes: showing various forms of the body without intention, like the example of Indra (Śakra); teaching the Dharma without effort, like the example of the heavenly drum; encompassing all with compassion, like the example of the clouds; showing emanations without moving from the Dharmakāya, like the example of Brahmā; the light of wisdom radiating, like the example of the sun; the secret of mind like the example of the wish-fulfilling jewel; the secret of speech like the example of sound; the secret of body like the example of space; and becoming the basis for the white Dharma of beings, like the example of the earth. As the verse says: 'Like Indra, the drum, and the clouds, Brahmā, the sun, the precious wish-fulfilling king, sound, space, and the earth, the yogi effortlessly accomplishes the benefit of others.' Showing like the precious Lord of the Gods, skillfully subduing like the heavenly drum, the all-pervading compassionate great cloud, pervades endless beings up to the peak of existence. Like Brahmā, without moving from the stainless state, showing various emanations in countless ways, like the sun, the light of wisdom shines exceedingly, the mind like the pure precious wish-fulfilling jewel. The speech of the Buddhas is without letters like the echo of a rock, the body is pervasive like space, formless and eternally unchanging. Like the earth, becoming the basis for all the medicine of the white Dharma of beings, all aspects are the foundation of the Buddha. Therefore, the posture of the body is the secret of the body, the posture of speech is the secret of speech, and the posture of mind is the secret of mind. These postures are like secrets hidden, and others cannot know them as they are, and this is the meaning of secret. In the world, things that need to be kept secret, once known by others...
ང་མ་ཤེས་པ་ལས་གསང་ཐུབ་པ་དང་མ་ཐུབ་པར་འཇོག་པ་བཞིན་ནོ། །གསང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མདོར་ཡང་། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་གསང་བའི་དོན་དུ། ལག་ན་རྡོ་རྗེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྣ་ཚོགས་པས་འཁོ༷ར་བ༷་སྲིད་དུ་གཅིག་ཆར་གཞན་དོན་མཛད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡུན་འཁོར་བ་ཇི༷་སྲི༷ད་གནས་ཀྱི་བར་དུ་ཐུབ་པ་འདི༷འི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་མཛད་པ་འཕྲིན་ལ༷ས་ནི༷་རྒྱུ༷ན་མི༷་འཆ༷ད་པ༷ར་འདོ༷ད་ཅིང་བསྟན་ཏོ། ། ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་ལས་ནི་རྣམ་ཤེས་རྗེས་སུ་འགྲོ་ཞིང་རྣམ་ཤེས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལྟར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་ལས་དག་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཡིན་ནོ། །ལས་གསུམ་པོ་དེ་ཉིད་སྐབས་འདིར་རྣམ་པ་ཉི་ཤུར་ཕྱེ་ནས་གསུངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། འགྲོ་རྣམས་ཞི་བའི་ལས་དང་ 5-438 ནི། །བསྡུ་རྣམ་བཞི་ལ་འགོད་པ་དང་། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་བཅས་པ་ཡི། །རྣམ་པར་བྱང་བ་རྟོགས་པ་དང་། །སེམས་ཅན་རྣམས་དོན་ཇི་བཞིན་གྱི། །དོན་དང་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་དང་། །སངས་རྒྱས་ལམ་དང་རང་བཞིན་གྱིས། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་གཉིས་ཟད་དང་། །བརྡ་དང་དམིགས་པ་མེད་པ་དང་། །ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་ཡོངས་སྨིན་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་དང་ནི། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཟློག་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་དང་སངས་རྒྱས་ཞིང་། །རྣམ་པར་དག་དང་ངེས་པ་དང་། །སེམས་ཅན་དོན་ནི་ཚད་མེད་དང་། །སངས་རྒྱས་བསྟེན་སོགས་ཡོན་ཏན་དང་། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ལས་རྣམས་ནི། །ཆུད་མི་ཟ་དང་བདེན་མཐོང་དང་། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་སྤངས་པ་དང་། །དེ་གཞི་མེད་པའི་ཚུལ་དང་ནི། །རྣམ་པར་བྱང་དང་ཚོགས་དང་ནི། །འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་པ་ལ། །ཐ་དད་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་དང་། །མྱ་ངན་འདས་ལ་འགོད་པ་སྟེ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་འཕྲིན་ལས་ནི། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་བཞེད། །ཅེས་པ་ལ། འདིར་དེ་ལ་འགོད་པ་དང་དེ་ལ་སྦྱོར་བ་དང་དེ་ལ་བཀྲི་བ་དང་དེ་ལ་འདྲེན་པ་དང་དེ་ལ་བསྐུལ་བ་དང་དེ་ལ་གཞུག་པ་དང་དེ་ལ་གདམས་པ་ཞེས་པ་དག་རྣམ་གྲངས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ངན་སོང་དང་ལྷའི་འགྲོ༷་བ་རྣ༷མས་རིམ་གྱིས་ཞི༷་བ༷་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འགོད་པའི༷་འཕྲིན་ལ༷ས་ད༷ང་། མིའི་འགྲོ་བ་རྣམས་བསྡུ༷་བའི་དངོས་པོ་རྣ༷མ་པ་བཞི༷་ལ༷་འགོ༷ད་པ༷འི་འཕྲིན་ལས་ད༷ང་། ཀུ༷ན་ན༷ས་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་པ་དང་བཅ༷ས་པ༷འི༷་རྣ༷མ་པ༷ར་བྱ༷ང་བ༷འི་ཆོས་དག་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོ༷གས་པ༷་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་ད༷ང་། སེ༷མས་ཅ༷ན་རྣ༷མས་ཡང་དག་པའི་མཐའི་དོ༷ན་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་གྱི༷་དོ༷ན་ལ་འགོད་པ་ད༷ང་། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ་ཕྱི༷ན་པ་དྲུ༷ག་གི་སྤྱོད་པ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང་། ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་ལ༷མ་རྣམ་པ་ཐ
【現代漢語翻譯】 就像我不瞭解而將事物區分為隱蔽和非隱蔽一樣。《秘密不可思議經》中，金剛手（藏文：ལག་ན་རྡོ་རྗེ།）爲了說明身語意之轉變不可思議的秘密意義而宣說了教法。因此，就像化身以各種形式同時在輪迴中利益眾生一樣，直到輪迴結束，這位導師的身語意事業和活動也將持續不斷地進行和顯現。 正如眾生的身語意之業跟隨並依附於阿賴耶識一樣，佛陀的身語意之業也跟隨並依附於智慧。這三種業，在此處被分為二十種來闡述，如下：引導眾生走向寂靜之業，安置於四攝之業，證悟一切煩惱皆清凈之業，引導眾生如實了知真諦之業，安置於六度彼岸之業，引導至成佛之道和自性空之業，引導至二元對立止息之業，引導至無相之業，引導眾生走向成熟之業，引導至菩薩道之業，遣除執著之業，獲得菩提和清凈佛土之業，引導至無量利他之業，依止佛陀等功德之業，菩提分之業不會徒勞，證見真諦之業，斷除顛倒之業，以及無根之理，引導至清凈和積聚資糧，以及引導至對有為法和無為法不作區分，引導至涅槃。法身的事業被認為是二十七種。此處，安置於此，結合於此，引導於此，牽引於此，勸勉於此，引入於此，教導於此，這些都應被理解為同義詞。將惡趣和天道的眾生逐步引導至三乘的涅槃之事業；將人道的眾生安置於四攝之事業；將一切煩惱皆清凈之法引導至如幻般證悟之事業；將眾生安置於如實了知真諦之事業；安置於如幻般六度之行持；引導至成佛之道。
【English Translation】 It is like distinguishing between the hidden and the non-hidden due to my lack of understanding. In the 'Inconceivable Secret Sutra,' Vajrapani (藏文：ལག་ན་རྡོ་རྗེ།) spoke to explain the secret meaning of the inconceivable transformations of body, speech, and mind. Therefore, just as the incarnate body benefits beings in samsara in various forms simultaneously, so too will the activities and deeds of this teacher's body, speech, and mind continue and manifest until the end of samsara. Just as the actions of beings' body, speech, and mind follow and adhere to the alaya consciousness, so too do the actions of the Buddha's body, speech, and mind follow and adhere to wisdom. These three actions are divided into twenty types here to be explained as follows: the action of guiding beings to peace, the action of establishing the four means of attraction, the action of realizing that all defilements are purified, the action of guiding beings to truly know the truth, the action of establishing the six perfections, the action of guiding to the path of enlightenment and emptiness of self-nature, the action of guiding to the cessation of duality, the action of guiding to the absence of signs, the action of guiding beings to maturity, the action of guiding to the bodhisattva path, the action of removing attachments, the action of attaining enlightenment and pure Buddha-fields, the action of guiding to immeasurable benefit for others, the action of relying on the Buddha and other virtues, the actions of the limbs of enlightenment are not in vain, the action of seeing the truth, the action of abandoning perversions, and the reason for being without a root, guiding to purification and accumulation of merit, and guiding to not distinguishing between conditioned and unconditioned phenomena, guiding to nirvana. The actions of the Dharmakaya are considered to be twenty-seven types. Here, 'to place in this,' 'to combine with this,' 'to guide to this,' 'to lead to this,' 'to encourage to this,' 'to introduce to this,' 'to instruct to this,' these should be understood as synonyms. The activity of gradually guiding beings from the lower realms and the heavens to the nirvana of the three vehicles; the activity of placing beings in the human realm in the four means of attraction; the activity of guiding the Dharma that purifies all defilements to the realization of illusion; the activity of placing beings in the activity of truly knowing the truth; placing in the practice of the six perfections like illusions; guiding to the path of enlightenment.
མས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་འགོད་པ་ད༷ང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ར༷ང་བཞི༷ན་གྱི༷ས་སྟོ༷ང་པ༷་ཉི༷ད་དུ་ཤེས་པ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང་། གཉི༷ས་ཆོས་ཐམས་ཅད་གདོད་ནས་ཟ༷ད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང་། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ཡང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་དབྱེ་བྱེད་པའི་ཚེ་བཏགས་པའི་ཐ་སྙད་འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྡ༷་ཉེ་བར་བཟུང་བ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང་། སྦྱིན་སོགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ 5-439 འཁོར་གསུམ་དུ་དམི༷གས་པ༷་མེ༷ད་པ༷་ལ་འགོད་པ་ད༷ང་། ལུ༷ས་ཅ༷ན་རྣ༷མས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོ༷ངས་སུ་སྨི༷ན་པ་ལ་འགོད་པའི་ལས་ད༷ང་། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་མི་བསླབ་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་སེ༷མས་དཔ༷འི་ལ༷མ་དུ་ཤེས་པ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང་། སེམས་ཅན་རྣམས་དངོས་པོར་མངོ༷ན་པ༷ར་ཞེ༷ན་པ༷འི་རློམ་སེམས་བཟློ༷ག་པ༷་ལ་གདམས་པའི་ལས་ད༷ང་། བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ལ་བསླབས་པས་མ་འདྲེས་པའི་བར་རྫོགས་ན་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བྱང་ཆུབ་འཐོ༷བ་པ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང་། རང་གཞན་གྱི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱིས་གནས་ངན་ལེན་དག་པ་ནི་སང༷ས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་ཞི༷ང་རྣ༷མ་པ༷ར་ད༷ག་པ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང་། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕུང་པོར་ངེ༷ས་པ༷་ལ་འགོད་པ་ད༷ང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེ༷མས་ཅ༷ན་གྱི་དོ༷ན་ནི༷་ཚ༷ད་མེ༷ད་པ་འགྲུབ་པ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱོགས་བཅུའི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་བསྟེ༷ན་པ་དང་བསྙེན་བཀུར་དང་། ཆོས་ཉན་པ་དང་མངོན་ཤེས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་པ་ལ་སོ༷གས་པའི་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་ལ་འགོད་པ་ད༷ང་། བྱ༷ང་ཆུ༷བ་སྒྲུབ་པའི་ལམ་སྦྱིན་སོགས་ཀྱི་ཡ༷ན་ལ༷ག་འཁོར་གསུམ་དུ་མི་རྟོག་པའི་དགེ་བ་ལ་འགོད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དོན་བྱས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དགེ་བ་ཕྱིས་ཆུད་ཟོས་ཤིང་འཁོར་བར་ལྟུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ལ༷ས་དགེ་བ་རྣ༷མས་ནི༷་ཆུ༷ད་མི༷་ཟ༷་བ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང་། འཕགས་པའི་བདེ༷ན་པ་བཞི་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཐོ༷ང་བ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ཕྱི༷ན་ཅི༷་ལོ༷ག་བཞི་པོ་ནི༷་སྤ༷ངས་པ༷་ལ་འགོད་པ་ད༷ང་། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ༷འི་གཞི༷འམ་གནས་སུ་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་མེ༷ད་པ༷འི་དཔེའི་ཚུ༷ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་མཐོང་བ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང་། རྣ༷མ་པ༷ར་བྱ༷ང་བ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་འགོད་པ་ད༷ང་། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོ༷གས་ལ་འགོད་པ་ད༷ང་། འདུ༷ས་བྱ༷ས་དང་འདུ༷ས་མ༷་བྱ༷ས་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དོན་དམ་པ༷་དེ་ལ༷་ཐ༷་ད༷ད་ཡོ༷ངས་སུ༷་མི༷་ཤེ༷ས་པ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང་། གང་གིས་ཀྱང་མ་སྤྲུལ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་སྐྱེ་མེད་འགག་མེད་མི་མཉམ་པའི་མྱ༷་ང༷ན་ལས་འད༷ས་པ་ལ༷་འགོ༷ད་པ༷འི་འཕྲིན་ལས་ཏེ༷། དེ་ལྟར་ན་ཆོ༷ས་ཉིད་ཀྱི༷་སྐུ༷འི༷་མཛད་ 5-440 པ་འཕྲི༷ན་ལ༷ས་བཤད་མ་ཐག་པ་འདི་སྐབས་འདིར་དབྱེ་བ་རྣ༷མ་པ༷་ཉ
【現代漢語翻譯】 將一切安置於遍知（sarvajñāna，一切智）之中；將一切法安置於自性空性之中；將通達一切法從本以來寂滅安置於其中；自性雖空，但在分別諸法時，安立世俗諦，隨順世間名言；將佈施等行為安置於無三輪執著之中；將引導眾生圓滿成熟善根作為事業；將菩薩所學的一切法都理解為菩提道；教導眾生斷除對事物實有的執著和傲慢；通過修習菩提，在未證得無間圓滿時，獲得如金剛般的等持（samādhi，三摩地）之菩提；以自他身語意三門清凈惡趣，安置於清凈佛土之中；從發起最初發心（bodhicitta，菩提心）之時起，菩薩便決定成為佛陀之身；菩薩成就無量無邊的利益眾生之事；菩薩依止、承侍十方諸佛，聽聞佛法，以及安置於神通等六波羅蜜多（ṣaṭ-pāramitā，六度）之功德中；將成就菩提道的佈施等支分安置於不執著三輪的善行中；佛陀所作利益眾生之善行，不會退轉墮入輪迴，這些善業安置於不耗損之中；將證悟四聖諦（catvāri āryasatyāni，四聖諦）的平等性安置於其中；將眾生從四顛倒（viparyāsa，顛倒）中解脫出來；將一切法如夢幻般顯現，作為顛倒之基礎或處所；將清凈安置於一切法的平等性中；將如幻如化的福德（puṇya，功德）與智慧（jñāna，智慧）資糧安置於其中；將有為（saṃskṛta，有為）與無為（asaṃskṛta，無為）的平等性，即勝義諦（paramārtha-satya，勝義諦）安置於完全不分別的狀態中；將不由任何事物所生的空性（śūnyatā，空性），即不生不滅、無有差別的寂滅（nirvāṇa，涅槃）安置於其中，這就是事業。因此，剛剛所說的法身（dharmakāya，法身）之事業，在此處以多種方式進行區分。
【English Translation】 To place everything in omniscience (sarvajñāna); to place all dharmas in the emptiness of their own nature; to place the understanding that all dharmas are primordially extinguished; although emptiness is the nature, when distinguishing dharmas, to establish conventional truths and follow worldly conventions; to place the practice of giving, etc., in the absence of clinging to the three circles; to guide beings to fully ripen their roots of virtue as an activity; to understand all the dharmas that a Bodhisattva learns as the path to enlightenment; to teach beings to reverse their arrogance of clinging to things as real; by training in enlightenment, to attain Vajra-like samādhi (concentration) of enlightenment when the intermediate perfection is complete; to purify the bad destinies of oneself and others' body, speech, and mind, and to place them in the pure Buddha-fields; from the moment of generating the first bodhicitta (mind of enlightenment), to place the Bodhisattva as definitely the body of the Buddha; to place the Bodhisattva in accomplishing immeasurable benefits for sentient beings; to place the Bodhisattva in relying on and serving the Buddhas of the ten directions, listening to the Dharma, and in the qualities of the six perfections (ṣaṭ-pāramitā) such as clairvoyance; to place the path of accomplishing enlightenment, the limbs of giving, etc., in the virtue of not contemplating the three circles; to place the virtues of sentient beings who have been benefited by the Buddha, which are not wasted and do not fall into samsara, in the non-wasting; to place the seeing of the four noble truths (catvāri āryasatyāni) as equality; to place sentient beings in abandoning the four inversions (viparyāsa); to place the example of the absence of things that are the basis or place of those inversions, seeing all dharmas as like dreams; to place purification in the equality of all dharmas; to place the accumulation of merit (puṇya) and wisdom (jñāna) like illusions; to place the equality of the conditioned (saṃskṛta) and unconditioned (asaṃskṛta), which is the ultimate truth (paramārtha-satya), in the complete non-discrimination; to place the emptiness that is not created by anything, the unborn, unceasing, unequal nirvana, as the activity. Therefore, the activities of the dharmakāya (body of truth) just described are distinguished in various ways here.
ི༷་ཤུ༷་རྩ་བདུ༷ན་དུ༷་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞེ༷ད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་སྐུ་གསུམ་མཛད་པ་དང་བཞིར་ཡང་དག་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ལོ༷ངས་རྫོ༷གས་བཅ༷ས་ད༷ང་། །དེ༷་བཞི༷ན་གཞ༷ན་པ༷་སྤྲུ༷ལ་པ༷་ནི༷། །ཆོ༷ས་སྐུ༷་མཛ༷ད་པ༷་ད༷ང་བཅ༷ས་པ༷། །རྣ༷མ་པ༷་བཞི༷ར་ནི༷་ཡ༷ང་ད༷ག་བརྗོ༷ད། །ཅེས་པ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། ། དངོས་པོ་བརྒྱད་ལས་ཆོས་ཀྱི་སྐུས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་བརྒྱད་པ་འདི་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་རེ་གཉིས་པའི་སྟོད་ཅུང་སོང་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། ལེའུ་བདུན་ཅུ་རྩ་གཅིག་པ་ཆོས་ཉིད་མི་འགྱུར་བའི་ལེའུ་རྫོགས་མཚམས་ཀྱི་བར་གྱིས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་དགོས་འབྲེལ་བསྟན་ནས་དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པ་སོང་ཟིན་ཏོ།། །། ༄། །དོན་བསྡུས་གཞན་དང་གཞན་གྱིས་མཇུག་བསྡུས་དེ་བསྟན་པ། ༈ ད་ནི་གསུམ་པ་དོན་བསྡུས་གཞན་དང་གཞན་གྱིས་འཇུག་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ནི། མཚན་ཉིད་དེ་ཡི་སྦྱོར་བ་དང་། །དེ་རབ་དེ་ཡི་གོ་རིམ་དང་། །དེ་མཐའ་དེ་ཡི་རྣམ་སྨིན་ནི། །དོན་བསྡུས་གཞན་ཏེ་རྣམ་པ་དྲུག །ཞེས་པ་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་གཞི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྐབས་དང་པོ་གསུམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ། དེ་དང་དེའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་མཐུན་པའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་། གཞི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འགོག་བདེན་ཟབ་མོའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དེ༷འི༷་རྣམ་པ་བརྒྱ་དང་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་པོ་ཀུན་མངོན་སུམ་དུ་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། རྣལ་འབྱོར་དེ༷་ར༷བ་ཏུ་གྱུར་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོར་མཐོང་བ་རྩེ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་དེ༷འི༷་ངང་ནས་ལམ་བགྲོད་པས་རིམ་གྱིས་ཆོས་སྐུ་རྫོགས་པའི་གོ༷་རི༷མ་མཐར་གྱིས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ད༷ང་། ཆོས་སྐུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་རིམ་པ་དེ༷་མཐ༷ར་ཐུག་པ་ཡེ་ 5-441 ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་ཅིག་ཆར་དུ་ཆོས་སྐུ་རྫོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། རྣལ་འབྱོར་དེ༷འི༷་འབྲས་བུ་རྣ༷མ་པར་སྨི༷ན་པའི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཆོས་སྐུ་སྟེ། དེ་རྣམས་ནི༷་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་དོ༷ན་བསྡུ༷ས་པའི་ཚུལ་སྔར་བསྟན་པ་ལས་གཞ༷ན་རྣ༷མ་པ༷་དྲུ༷ག་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་རྒྱུ། །སྦྱོར་བ་བཞི་ཡི་བདག་ཉིད་དང་། །ཆོས་སྐུ་འཕྲིན་ལས་འབྲས་བུ་ནི། །དོན་བསྡུས་གཞན་ཏེ་རྣམ་པ་གསུམ། །ཞེས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ལ་བསླབ་བར་བྱ་བའི་ཡུ༷ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་མཁྱེན་པ་རྣ༷མ་པ༷་གསུ༷མ་པོ
【現代漢語翻譯】 又，七部經中，世尊如是應允。因此，佛的自性身，以三身和四種事業的方式被如實地揭示。通過這些：自性圓滿與化身，以及法身與事業，四種方式如實宣說。這些都已闡述完畢。 在八事中，以法身如實宣說般若波羅蜜多。第八品從二萬頌的第62品開始，到第71品法性不變品結束。 如是宣說之後，通過揭示必要關聯，以八事宣說般若波羅蜜多已經結束。 現在是第三部分，總結要義，並以其他方式進行總結性揭示：『彼之體性與結合，彼之殊勝與次第，彼之終極與成熟，要義總結乃六種。』 對於應修習之基——般若波羅蜜多，在法界最初三階段，與其各自證悟相應的，三種智慧的體性；以及作為基的般若波羅蜜多，對於止滅真諦甚深之智慧的三種體性，那一百七十三種相，完全顯現證悟的瑜伽；以及那瑜伽殊勝之處，視一切法為無實有如夢境般的體性的頂端瑜伽；以及通達一切法無實有如幻化般的體性，從那瑜伽殊勝之處，通過修行道次第，逐漸圓滿法身的次第瑜伽；以及法身完全圓滿，那次第達到終極，以一剎那的智慧，同時圓滿法身的瑜伽；以及那瑜伽的果，成熟的任運成就法身。這些是與先前所揭示的般若波羅蜜多的要義總結方式不同的六種方式。 『境乃三種相，四種結合之自性，法身事業與果實，要義總結乃三種。』菩薩應修習之境，法性之階段，三種智慧之相。
【English Translation】 Again, in the seven sections, the Bhagavan thus assented. Therefore, the Svabhavikakaya (self-nature body) of the Buddha is truly revealed in the form of Trikaya (three bodies) and four activities. Through these: 『Essence, enjoyment, and manifestation, likewise, others' emanation, Dharmakaya (Dharma Body) with activities, four aspects are truly spoken.』 These have been explained. Among the eight topics, the Prajnaparamita (Perfection of Wisdom) is truly explained by the Dharmakaya (Dharma Body). The eighth chapter begins from the slightly advanced part of the sixty-second chapter of the Twenty Thousand Verses, and extends to the end of the seventy-first chapter, the chapter on the unchanging nature of Dharma. Having thus taught, by showing the necessary connections, the explanation of the Prajnaparamita (Perfection of Wisdom) through the eight topics has been completed. Now, the third part, summarizing the meaning and concluding with other summaries, is revealed: 『Its characteristics and combination, its excellence and order, its ultimate and maturation, the summary of meaning is sixfold.』 For the basis to be studied—the Prajnaparamita (Perfection of Wisdom), in the first three stages of the Dharmadhatu (realm of Dharma), the nature of the three wisdoms corresponding to their respective Abhisamaya (realizations); and the Prajnaparamita (Perfection of Wisdom) as the basis, the one hundred and seventy-three aspects of the three natures of the profound wisdom of Nirodha-satya (Truth of Cessation), the yoga of fully realizing all of them manifestly; and the excellence of that yoga, the peak yoga of seeing all Dharmas (phenomena) as dreamlike in nature without substance; and understanding all Dharmas (phenomena) as illusion-like in nature, from the excellence of that yoga, through practicing the path gradually, the sequential yoga of gradually perfecting the Dharmakaya (Dharma Body); and the complete perfection of the Dharmakaya (Dharma Body), that sequence reaching the ultimate, the yoga of perfecting the Dharmakaya (Dharma Body) simultaneously with one moment of wisdom; and the fruit of that yoga, the spontaneously accomplished Dharmakaya (Dharma Body) that has matured. These are six different ways of summarizing the meaning of the Prajnaparamita (Perfection of Wisdom) from what was previously revealed. 『The object is threefold in aspect, the nature of four combinations, the Dharmakaya (Dharma Body), activity, and fruit, the summary of meaning is threefold.』 The object to be studied by the Bodhisattva, the aspect of the three wisdoms in the stage of Dharmata (suchness).
༷་དང་། དེ་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ༷་སྦྱོ༷ར་བ༷་བཞི༷འི༷་བད༷ག་ཉི༷ད་ད༷ང་། ཆོ༷ས་ཀྱི་སྐུ༷་འཕྲི༷ན་ལ༷ས་དང་བཅས་པ་བྲལ་བའི་འབྲ༷ས་བུ༷་སྟེ། དེ་དག་ནི༷་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་དོ༷ན་བསྡུ༷ས་ཚུལ་སྔར་བསྟན་པ་རྣམས་ལས་གཞ༷ན་དོན་རྣ༷མ་པ༷་གསུ༷མ་དུ་བསྡུས་པའི་ཚུལ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་བསྡུས་གཞན་དང་གཞན་གྱིས་མཇུག་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་དང་། དེའི་གོང་དུ་དགོས་འབྲེལ་བསྟན་ནས་དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་བཤད་པ་དང་། དེའི་གོང་དུ་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་འདོད་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་དང་གསུམ་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། རྒྱལ་བས་བསྟན་པ་འབའ་ཞིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། ། རྒྱལ་ཚབ་བྱ༷མས་པ༷་མགོ༷ན་པོ༷ས་མཛ༷ད་པ༷འི་བསྟན་བཅོས་ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི༷་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ༷་ཕྱི༷ན་པ༷འི་དོན་མངོ༷ན་པ༷ར་རྟོ༷གས་པ༷འི་རྒྱ༷ན་གྱི༷་ཚི༷ག་ལེ༷འུ༷ར་བྱ༷ས་པ༷འི་འགྲེལ་པ་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་། ཕྱོགས་མེད་རིས་མེད་པ་རྟོན་པ་བཞི་ལྡན་གྱིས། བུ་སློབ་མང་པོས་ཡང་ཡང་གསོལ་བ་བཏབ་པའི་ངོར། ཡོངས་སུ་རྫོ༷གས་པར་སྦྱར་བའོ།། །། ༈ ཡུམ་དོན་མ་ནོར་ཚུལ་བཞིན་ལེན་འདོད་ན། །ཤེར་ཕྱིན་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིས། །ཇི་ལྟར་སློབ་ཚུལ་བྱམས་པས་ཞུས་བཞིན་དང་། །དམ་ཆོས་དོན་གཉེར་རྟག་ཏུ་ངུ་བཞིན་མཛོད། །རྒྱལ་བས་གསུངས་པའི་མདོ་ཉིད་དཔང་པོ་ལགས། །ཡང་དག་ཡིན་མིན་མདོ་དང་བསྟུན་ན་གསལ། །གཞན་འདོད་བཤད་ཚོགས་ཕུབ་མའི་གསེབ་དེ་ན། །ཉེར་ཁོའི་ཡུམ་དོན་སྙིང་པོ་མི་གདའ་ན། །ཚེ་གང་འབད་པས་ 5-442 རྩོལ་བས་ངལ་དུབ་ཅན། །རྣམ་རྟོག་རླུང་དམར་འཚུབ་མས་གཡེངས་སུ་ཟད། །དེ་ཕྱིར་དེ་འགལ་ཉེས་པར་མི་འཛིན་པས། །དེ་ཡི་གནོད་བྱེད་འདི་རྫིའི་སླད་མི་དབབ། །འདི་ལྟར་ལྔ་གཉིས་ཆོས་སྤྱོད་རིམ་པས་གང་ལ་བསླབས་ན་བདེ་བླག་ཏུ། །སྲིད་ཞི་ལས་འགོངས་བར་དང་མཐར་ཐུག་བདེ་བའི་འབྱོར་བ་མ་ལུས་པ། །མི་མཉམ་དང་མཉམ་རབ་ཏུ་རྩོལ་མཛད་རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་སྐྱེ་བྱེད་ཡུམ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལུས་དངོས་བརྒྱད་བདུན་ཅུའི་ཡན་ལག་ཉིང་ལག་མཛེས། །སྟོབས་སོགས་མ་འདྲེས་མི་མཉམ་མཚན་དཔེའི་ཆས་བཟང་སྟར་བས་རབ་ཏུ་སྤུད། །དགེ་བཅུ་དབང་བཅུས་ས་བཅུའི་རྙེད་སྐབས་རྫུ་འཕྲུལ་རོལ་པའི་འགྱིང་བག་ཅན། །སྤྱན་དང་མངོན་ཤེས་ཕར་ཕྱིན་བྱམས་བརྩེའི་ཡོ་བྱད་ལུས་ཅན་བུ་སྡུག་སྐྱོང་། །བསམ་གཏན་མངལ་གནས་ཐུབ་པའི་རྗེས་སྐྱེས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོར་བསྐྲུན་པའི་མ། །གསལ་བྱེད་མདོ་དང་རང་འགྲེལ་དེ་འགྲེལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་འགྲེལ། །རྒྱལ་དང་རྒྱལ་ཚབ་དེ་སློབ་རྗེས་སློབ་སྲོལ་འབྱེད་ཤིང་རྟ་ཡི། །ཆོས་སྐད་དིང་སང་མ་གྲགས་གྲགས་པར་བྱེད་པའི་བཤད་པ་འདི། །ཕྱོགས
【現代漢語翻譯】 此外，它是使遠離遮障的四種結合之自性，以及遠離事業和功用的法身之果。這些是簡要概括般若波羅蜜多（Prajnaparamita）意義的方式，是從先前所示的三種為他利他的方式之外概括而來的。這些以簡要概括意義開始，以總結結束的方式來展示，並在其之前展示了必要關聯，然後解釋了八事的般若波羅蜜多，而在其之前，以進入論著的入門方式，向所欲之天頂禮。這三者就像《現觀莊嚴論》（Abhisamayalankara）的偈頌一樣，完全是依照佛陀的教導而解釋的。 彌勒菩薩（Maitreya）所著的論著《般若波羅蜜多現觀莊嚴論釋·經義釋》也是，由不分宗派、不分彼此、具備四依的作者，應眾多弟子再三請求而圓滿撰寫。 如果想要如實理解般若波羅蜜多的意義，那麼修持般若波羅蜜多的菩薩，應當如彌勒菩薩所請教的那樣學習，並且像常啼菩薩（Sadaprarudita）那樣恒常尋求正法。佛陀所說的經典本身就是證據。是否正確，與經典對照就清楚了。在其他自以為是的解釋堆里，沒有甚深的般若波羅蜜多之精髓。一生努力，辛勤勞作，卻被分別唸的狂風所擾亂。因此，不要認為違背這些是過錯，也不要爲了這個而降下損害。像這樣，如果次第學習五二之法行，就能輕易地超越輪迴和寂滅，獲得所有究竟安樂的財富。不平等和極度平等的努力，是所有佛陀的生母。般若波羅蜜多之身，具備八事七十義的支分和部分，莊嚴美麗。力量等不混雜，不平等的相好莊嚴，以次第排列而極度華麗。以十種善行和十自在，獲得十地之利益，具有神通遊戲的姿態。以佛眼和神通，以及般若波羅蜜多的慈悲，養育如愛子的有情。禪定是胎藏，是佛陀的後生，是創造法王的母親。闡明經典的，以及自釋、他釋，以及隨後的解釋。佛陀和菩薩，以及他們的弟子，開創後學之風的論師。如今不為人知的法，使之廣為人知的解釋。 種子字（藏文 ），種子字（梵文天城體），種子字（梵文羅馬擬音），種子字（漢語字面意思）
【English Translation】 Furthermore, it is the nature of the four combinations that make it free from obscurations, and the result of the Dharmakaya (chos kyi sku) being free from activities and functions. These are ways of briefly summarizing the meaning of the Prajnaparamita (Perfection of Wisdom), which are summarized from the three ways of benefiting others shown earlier. These begin by briefly summarizing the meaning and end by summarizing to show, and before that, the necessary connections are shown, and then the Prajnaparamita of the eight objects is explained, and before that, as an introduction to entering the treatise, prostrations are made to the desired deity. These three are just like the verses of the Abhisamayalankara, and are explained entirely according to the teachings of the Buddha. The treatise 'Commentary on the Ornament of Clear Realization of the Meaning of the Prajnaparamita Sutra' by Maitreya (Byams pa mgon po) is also, written in full by an author who is non-sectarian, impartial, and possesses the four reliances, in response to repeated requests from many disciples. If you want to understand the meaning of the Prajnaparamita without error, then a Bodhisattva who practices the Prajnaparamita should learn as Maitreya asked, and constantly seek the Dharma like Sadaprarudita. The Sutra spoken by the Buddha himself is the evidence. Whether it is correct or not, it will be clear if you compare it with the Sutra. In the midst of other self-righteous explanations, there is no essence of the profound Prajnaparamita. One strives and toils throughout one's life, but is disturbed by the whirlwind of conceptual thoughts. Therefore, do not consider it a fault to contradict these, and do not bring down harm for this reason. In this way, if one learns the practice of the five twos in order, one can easily transcend Samsara and Nirvana, and obtain all the wealth of ultimate bliss. Unequal and extremely equal efforts are the mother of all Buddhas. The body of Prajnaparamita, with the limbs and parts of the eight objects and seventy meanings, is beautiful and adorned. Strengths and other unmixed, unequal marks and beauties, arranged in order and extremely splendid. With the ten virtues and ten powers, one obtains the benefits of the ten Bhumis, and has the posture of enjoying magical displays. With the Buddha's eye and clairvoyance, and the compassion of Prajnaparamita, one nurtures sentient beings like beloved children. Samadhi is the womb, the afterbirth of the Buddha, the mother who creates the Dharma King. Explaining the Sutra, and the self-commentary, the other commentary, and the subsequent commentary. The Buddhas and Bodhisattvas, and their disciples, the masters who pioneered the tradition of later learning. The Dharma words that are not known today, the explanation that makes them widely known. Seed Syllable (Tibetan), Seed Syllable (Sanskrit Devanagari), Seed Syllable (Sanskrit Romanization), Seed Syllable (Literal Chinese Meaning)
་འཛིན་ཞེན་ལྟ་སྤོང་ལ་ཞིབ་མོའི་བློ་ཡི་རྟོགས་བརྗོད་མཛོད། །བདག་ནི་བླུན་ཞིང་ཤེས་རབ་མ་སྦྱངས་པས། །མདོ་དང་འགལ་ན་མཁས་ལ་བཟོད་པར་གསོལ། །འོན་ཀྱང་མུན་པའི་ཁྲོད་གནས་རིན་ཆེན་{གཏེར་{ལྟར}། །དིང་སང་ཡུམ་དོན་འདི་མཐོང་སྐལ་ལྡན་སྙམ། །དེ་སླད་ལེགས་པའི་ལམ་སྟོན་བླ་མ་དང་། །རྒྱལ་དང་རྒྱལ་ཚབ་ས་བཅུའི་སེམས་འགྲེལ་ལ། །བརྟེན་ནས་འཕགས་ཡུལ་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་དོན། །མདོ་བཞིན་བཤད་ལས་རབ་དཀར་དགེ་བའི་ཚོགས། །གང་ཐོབ་དེ་ཡིས་མཁའ་མཉམ་སྐྱེ་དགུ་རྣམས། །ནམ་མཁའི་རྣལ་འབྱོར་དམ་པ་ལ་ཞུགས་ནས། །སྤྲོས་པའི་རླུང་སེམས་འགྱུ་བ་ཟད་གྱུར་ཏེ། །ཟག་མེད་སྐུ་བཞིའི་གོ་འཕང་སོན་གྱུར་ཅིག། །།བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་ཊཱི་ཀ་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ། གཞན་སྟོང་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་ཀུན་མཁྱེན་དོལ་བུ་པ་ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚན་དཔལ་བཟང་པོས་སྦྱར་བའོ། །སྔོན་ནས་སྦྱངས་པའི་བག་ཆགས་ 5-443 ཤུགས་ཆེན་ལས། །ལག་སོར་གྱུར་པ་གང་ལའང་མ་ཐོགས་པའི། །མཚན་ལྡན་བླ་མའི་བཀའ་བཞིན་འབུལ་བར་བགྱིའོ།། །།བཀྲ་ཤིས། དགེའོ།། མ་ཡིག འཛམ་ཐང་པར་མ་དང་འབྲས་དཔེ་རྙིང་༼ ཕྱི་ཚ ༨༣ ༽བྲིས་མ་དབུ་ཅན་གཉིས་ཡིན།
【現代漢語翻譯】 斷除我執與偏見，以精細的智慧來闡述證悟。 我愚笨且未學習智慧，若與經文相悖，懇請智者寬恕。 然而，猶如黑暗中的珍寶。 如今我認為有幸能見到《般若經》的意義。 因此，依靠善知識的指引， 以及諸佛和佛子對十地菩薩心性的解釋， 依憑聖地的甚深般若之義， 如經文般講述，從中獲得的純潔善行， 愿所有如虛空般無邊的眾生， 進入虛空的殊勝瑜伽， 止息戲論之風和心念的流動， 證得無漏四身之果位。
《現觀莊嚴論》的經釋，名為『經部釋』。 由偉大的他空見中觀派昆欽·多布巴·喜饒堅贊吉祥賢所著。 由於往昔修習的強烈習氣， 手指所及之處，毫無阻礙地， 遵照具德上師的教言而奉獻。
吉祥！ 善哉！ 底本：佐塘印本和舊哲蚌寺印本（外部編號83）兩種手寫體。
【English Translation】 Abandon attachment and biased views, and elaborate on the realization of enlightenment with meticulous wisdom. I am foolish and have not studied wisdom, if there is contradiction with the sutras, I ask the wise to forgive me. However, like a precious treasure in the darkness. Now I think I am fortunate to see the meaning of the Prajnaparamita. Therefore, relying on the guidance of the virtuous teacher, And the explanations of the Buddhas and Bodhisattvas on the minds of the ten Bhumi Bodhisattvas, Relying on the profound meaning of Prajnaparamita in the holy land, Speaking as the sutra says, the pure good deeds obtained from it, May all sentient beings as boundless as the sky, Enter the supreme yoga of the sky, Cease the movement of the wind of elaboration and thoughts, Attain the fruition of the four stainless bodies.
The commentary on the Ornament of Clear Realization, called 'Sutra Style Commentary'. Written by the great Shentong Madhyamaka master Kunkhyen Dolpopa Sherab Gyaltsen Pal Zangpo. Due to the strong habits of past practice, Wherever the fingers reach, without any hindrance, I offer it according to the instructions of the qualified guru.
Auspicious! Good! Original text: Zamtang print and old Drepung print (external number 83) two handwritten Uchen scripts.